αντανακλάσεις ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΣΩΜΑΤΕΙΟΥ ΦΟΙΤΗΤΩΝ ΠΡΟΠΤΥΧΙΑΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΣΠΟΥΔΩΝ «ΣΠΟΥΔΕΣ ΣΤΟΝ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟ» ΤΟΥ ΑΝΟΙΚΤΟΥ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΚΥΠΡΟΥ

Τεύχος 2 – Ιούλιος 2013

Αγαπητές φίλες και φίλοι,

Με μεγάλη μου χαρά χαιρετίζω το παρόν τεύχος της ηλεκτρονικής έκδοσης «Αντανακλάσεις Πολιτισμού».

Θα ήθελα, καταρχήν να συγχαρώ το Σωματείο των Φοιτητών του πρώτου προπτυχιακού προγράμματος του ΑΠΚΥ «Σπουδές στον Ελληνικό Πολιτισμό», για την πρωτοβουλία του να ενεργοποιήσει τη φοιτητική κοινότητα του Προγράμματος και να δημιουργήσει την ηλεκτρονική αυτή έκδοση, με στόχο τη διατήρηση της επαφής και επικοινωνίας μεταξύ σας, αλλά και με το Πανεπιστήμιο.

Θα ήταν παράλειψή μου να μην συγχαρώ όλους σας και για την απόφαση να φοιτήσετε στο Ανοικτό Πανεπιστήμιο της Κύπρου, γνωρίζοντας πως πέραν των όποιων οικονομικών δυσκολιών, η φοίτηση σ’ ένα εξ αποστάσεως πανεπιστήμιο απαιτεί και προσωπικές θυσίες. Όλοι γνωρίζουμε ότι οι φοιτητές του Ανοικτού Πανεπιστημίου είναι κυρίως εργαζόμενοι, οικογενειάρχες, άνθρωποι της καθημερινής βιοπάλης, και για αυτό το λόγο, αλλά όχι μόνο, η Διοίκηση και το προσωπικό του Πανεπιστημίου είναι πάντα στο πλευρό τους.

Αισίως έχουμε φτάσει στο τέλος μίας ακόμη ακαδημαϊκής χρονιάς. Συσσωρεύοντας δυνάμεις, είμαι βέβαιος πως θα συνεχίσετε με τον ίδιο ζήλο και όρεξη τη φοίτησή σας στο Πρόγραμμα. Σε όσους έχετε ήδη αποφοιτήσει, εύχομαι οι γνώσεις που αποκτήσατε να είναι εφόδια που θα σας οδηγήσουν με επιτυχία στον επαγγελματικό στίβο και θα σας βοηθήσουν να ανταποκριθείτε στις υψηλές απαιτήσεις της κοινωνίας μας.

Αγαπητές φίλες και φίλοι,

Με ενδιαφέρον θα παρακολουθούμε τις μελλοντικές σας επιτυχίες και είμαι βέβαιος πως θα συνεχίσετε να είστε ενεργά μέλη της οικογένειας του Ανοικτού Πανεπιστημίου της Κύπρου.

Καθηγητής Κώστας Χρίστου Πρόεδρος της Διοικούσας Επιτροπής του Ανοικτού Πανεπιστημίου Κύπρου

Χαιρετισμός του Προέδρου της Διοικούσας Επιτροπής του Ανοικτού Πανεπιστημίου Κύπρου

ΣΩΜΑΤΕΙΟ ΦΟΙΤΗΤΩΝ ΠΡΟΠΤΥΧΙΑΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΣΠΟΥΔΩΝ «ΣΠΟΥΔΕΣ ΣΤΟΝ Ε ΛΛΗΝΙΚΟ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟ» - ΑΝΟΙΚΤΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ Τ.Θ. 25222, 1310 Λευκωσία, Κύπρος | http://somatiofititon.wordpress.com Ηλεκτρονική διεύθυνση: sf.elpol@st.ouc.ac.cy Facebook: ΣΩΜΑΤΕΙΟ ΦΟΙΤΗΤΩΝ του ΕΛΠΟΛ/ΑΠΚΥ

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

Χαιρετισμός του καθηγητή Αντώνη Πετρίδη

Προλόγισμα του Γιάννου Χαμάλη

Όταν η φοιτητική ζωή ξεκινά μετά τα «άντα» - Φοιτήτρια ετών 49

Ο βίος και η πολιτεία μας στο ΑΠΚΥ. Τι θα ήμασταν χωρίς την Κούλα;

Ποίημα για την κυρία Μάρθα

Το μετέωρο βήμα της ευρωπαϊκής πολιτικής για την τριτοβάθμια εκπαίδευση

Αρχαίες πυραμίδες στον ελληνικό χώρο

Εν αναμονή: Τίποτα δεν γίνεται ή το τίποτα γίνεται!

Gates and Pillars of Heaven, The Architectural Structure of Cosmos in Greek, Egyptian and Near Eastern Tradition and Art

Βιβλίο: Parsons, Peter (2007), City of the Sharp-nosed Fish: Greek Lives in Roman Egypt.

Βιβλίο: Greenwood, Emily (2013), Ο Θουκυδίδης και η διαμόρφωση της Ιστορίας.

Σκέψεις – «Κύκνειο άσμα»

Θεατρική Παράσταση Σωματείου Φοιτητών

Πολιτιστικές Προτάσεις

Η δική μας Καρπασία

Υστερόγραφο για … «τροφή» της μνήμης

ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΗ ΟΜΑΔΑ: Δέσποινα Νικολαΐδου, Μάριος Χριστοφή, Μαίρη Παπαπαύλου ΔΙΟΡΘΩΣΗ – ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΚΕΙΜΕΝΩΝ: Παναγιώτης Αποστολάτος

αντανακλάσεις ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ

Με χαρά και τιμή καλωσορίζω την κυκλοφορία του δεύτερου τεύχους του ηλεκτρονικού περιοδικού «Αντανακλάσεις Πολιτισμού», το οποίο εκδίδει το Σωματείο Φοιτητών του Προγράμματος «Σπουδές στον Ελληνικό Πολιτισμό» του Ανοικτού Πανεπιστημίου Κύπρου.

Το πρώτο τεύχος απέδειξε με έμφαση ότι η πραγματική δύναμη των ανοικτών πανεπιστημίων –του δικού μας σαφώς μη εξαιρουμένου– έγκειται στην ποιότητα των φοιτητών του. Η φοιτητική μας κοινότητα δεν είναι απλώς αντιπροσωπευτικό δείγμα της κοινωνίας από την οποία προέρχεται, είναι το απάνθισμά της: άνθρωποι οικογε-νειάρχες και επαγγελματίες, με κοινωνική περιωπή, με πολλαπλές προσωπικές, επαγγελματικές και κοινωνικές υποχρεώσεις, που δίνονται ολόψυχα, άδολα και ανυστερό-βουλα στον αγώνα της πραγματικής παιδείας και παράγουν θαυμαστά αποτελέσματα.

Πρέπει να παραδεχθούμε πάντως ότι το φοιτητικό δυναμικό παραμένει εν πολλοίς αναξιοποίητο στον ΕΛΠΟΛ, ότι ειδικά τα τελευταία δύο χρόνια οι φοιτητές, πέρα από τη διδακτική διαδικασία, δεν ενεπλάκησαν όσο θα έπρεπε γενικότερα στην ακαδημαϊκή ζωή και ειδικότερα στη λειτουργία του Προγράμματος. Οι λόγοι είναι πολλοί και διάφοροι. Ίσως το Πανεπιστήμιο δεν έχει αναπτύξει ακόμη τους θεσμούς, τις διαδικασίες και τους μηχανισμούς εκείνους με τους οποίους οι φοιτητές θα είναι σε θέση να συμβάλουν, πάνω από όλα, στην υλοποίηση της μεγάλης αποστολής του ΑΠΚΥ: της προσφοράς στην κοινωνία και τη διά βίου μάθηση. Ας είναι αυτό το στοίχημα της επόμενης διετίας. Η δημιουργία του Σωματείου, του οποίου οι πρωτοβουλίες είναι αξιέπαινες, είναι σίγουρα ένα πρώτο βήμα προς την ορθή κατεύθυνση.

Χαιρετισμός του καθηγητή Αντώνη Πετρίδη

Αντώνης Πετρίδης (BA Thess. MPhil & PhD Cantab.), Επίκουρος Καθηγητής, Πρόγραμμα Σπουδές στον Ελληνικό Πολιτισμό

σελίδα 2 από 14

Πρόκειται για την ηλεκτρονική έκδοση η οποία καλείται να στηρίξει τη δική μας επικοινωνία, μέσω της ανταλλαγής απόψεων πάνω σε μια ευρύτερη θεματολογία, επιστημονική, ακαδημαϊκή και ποικίλου ενδιαφέροντος.

Η πολύ σημαντική συνεργασία των Φοιτητών με το Πανεπιστήμιο πρέπει να διέπεται από εμπιστοσύνη και σεβασμό. Ευχαριστούμε τη Διοικούσα Επιτροπή, το Ακαδημαϊκό και Διοικητικό Προσωπικό για τη μέχρι τώρα στήριξή τους.

Προσδοκούμε στη συμμετοχή σας, ώστε η ηλεκτρονική έκδοση των Φοιτητών να συνεχίσει δημιουργικά να υπάρχει.

Με εκτίμηση, Γιάννος Σ. Χαμάλης Πρόεδρος Σωματείου Φοιτητών ΕΛΠΟΛ

Αγαπητοί Συνάδελφοι,

Σε μια εποχή στην οποία τα θέματα που αφορούν τον Πολιτισμό βρίσκονται υπό νέα διαπραγμάτευση, ο ρόλος των Φοιτητών του Ελληνικού Πολιτισμού του Ανοικτού Πανεπιστημίου Κύπρου είναι πολύ σημαντικός. Για το λόγο αυτό, το Σωματείο Φοιτητών του ΕΛΠΟΛ έχει ως σκοπό την ενδυνάμωση της επικοινωνίας τόσο μεταξύ των Φοιτητών όσο και με τους φορείς του Πανεπιστημίου.

Η φοιτητική δραστηριοποίηση λαμβάνει πλέον «σάρκα και οστά» μέσα από τις «Αντανακλάσεις Πολιτισμού».

Προλόγισμα του Γιάννου Χαμάλη

Γιάννος Χαμάλης, Πρόεδρος Σωματείου Φοιτητών, Φοιτητής ΕΛΠΟΛ

Ένα ανοιξιάτικο πρωινό του 2010, κοίταξα τον εαυτό μου στον καθρέφτη και του είπα: «Κορίτσι μου» –που λέει ο λόγος δηλαδή– «δεν πάει άλλο, είσαι πια 49 χρονών» –50 είμαι αλλά το 49 ακούγεται καλύτερα, δεν συμφωνείτε; Είπα λοιπόν στον εαυτό μου «είναι καιρός να προχωρήσεις με τη ζωή σου και να πας επιτέλους για σπουδές. Φτάνει πια να βολεύεσαι με τα “απλά” και τα “εύκολα” όπως η φροντίδα των παιδιών, οι δουλειές του σπιτιού, η εργασία σου και ο άντρας σου. Άντε να σοβαρευτούμε επιτέλους και να αναλάβουμε και καμιά υπευθυνότητα σιγά σιγά. Ξέχνα τις ξέγνοιαστες μέρες που ήξερες, αγαπητή Μαίρη Παναγιωταρά –συγγνώμη, Παπαπαύλου ήθελα να πω».

Και κάπως έτσι, ένα Σάββατο του Οκτώβρη του 2010 βρέθηκα στο ΑΠΚΥ. Με καινούργιο τετράδιο –το οποίο διάλεξα με ιδιαίτερη ευλάβεια– πένες και μολύβια, και με την καρδιά μου να χτυπάει τόσο δυνατά από την αγωνία που νόμιζα ότι θα πάθαινα καρδιακό επεισόδιο. Ευτυχώς που το πρωί πήρα το μισό χαπάκι της πίεσης και έτσι θα ήμουν εντάξει, μάλλον. Μπαίνοντας στην αίθουσα, ανακουφίστηκα. Ήταν γεμάτη «νεαρούς» και «νεαρές» πάνω - κάτω στην ηλικία μου και –ω, τι τύχη– με τα ίδια πάνω - κάτω προβλήματα: πίεση, διαβήτη, αρθριτικά, παιδιά της παντρειάς, ένας κατάλογος από ιδιαίτερα γνωστές λέξεις για τους πενηντάρηδες και άνω, και με αποκορύφωμα την επικρατέστερη των επικρατέστερων, φίλη αληθινή, πιστή κι αγαπημένη που δεν σε εγκαταλεί-πει ποτέ, ναι, ναι, αυτή είναι που καταλάβατε, η σταθερή σύντροφος των πενήντα, η χρυσή μου η ΠΡΕΣΒΥΩΠΙΑ. Και για να μη σας τα πολυλογώ, συστηθήκαμε, μιλήσαμε για τους εαυτούς μας και για τις οικογένειές μας και συμπαθή-σαμε ο ένας τον άλλον. Μάλιστα με κάποιους από αυτούς στην πορεία γίναμε και φίλοι.

Όταν η φοιτητική ζωή ξεκινά μετά τα «άντα» - Φοιτήτρια ετών 49

Της Μαίρης Παπαπαύλου, Φοιτήτριας ΕΛΠΟΛ

Τεύχος 2 – Ιούλιος 2013

αντανακλάσεις ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ

σελίδα 3 από 14

Το μόνο πρόβλημα ήταν οι καθηγητές. Τι κακό με αυτά τα παιδιά, μα ένας να μην είναι πάνω από σαράντα; Όλοι παιδαρέλια των 34 και 36 ετών, βία 40, και να έχουν από κάνα - δύο μάστερ και δοκτοράτα ο καθένας; Από την κούνια διάβαζαν; Καμιά φορά σκέφτομαι ότι το πρώτο παιδικό τραγουδάκι του Κωστή Παύλου ήταν το «άκρα του τάφου σιωπή στον κάμπο βασιλεύει, λαλεί πουλί παίρνει σπυρί κι η μάνα το ζηλεύει» από τους Ελεύθερους Πολιορ-κημένους. Και πάω στοίχημα πως όταν πρωτομίλησε ο Αντώνης Πετρίδης οι πρώτες λέξεις του θα ήταν αμφιση-μία, κενανδρία και οπωσδήποτε σπουδαιογέλοιον, ή πώς ο πεντάχρονος πια Πετρίδης έλεγε στη μητέρα του «μαμά, θέλω να πάω στα Μεγάλα Διονύσια» όπως λέμε «μαμά, θέλω να πάω στις κούνιες». Και αυτή η Μαρία η Παύλου, τη φαντάζομαι ένα μικρό χαριτωμένο κοριτσάκι να παίζει χαρούμενο στην αυλή του πατρικού της σε ένα όμορφο γραφικό χωριό της Πάφου και να τρέχει λαχανιασμένη και πεινασμένη στη μητέρα της και να της λέει «ὦ μῆτερ δῶσοι μοῖ ἄρτον μετὰ τυρός» ή πάλι να προτρέπει τις φίλες της να παίξουνε κρυφτό κάπως έτσι: «αποδιδρασκίνδρα παίζωμεν ὦ φίλαι».

Με τούτα και με κείνα τα χρόνια πέρασαν και η φοιτήτρια ετών 49 (50), είναι πλέον 52 (53) και βαδίζει προς το τέταρτο έτος. Με ρώτησαν τις προάλλες οι φίλες μου αν σκέφτομαι να κάνω και κανένα μάστερ (πρόσεξα ένα μειδίαμα και μία ελαφριά ειρωνεία στα λόγια τους σαν να έλεγαν «πάει αυτή, ξεμωράθηκε» αλλά τα αγνόησα) και χωρίς δισταγμό είπα: «Βέβαια και το σκέφτομαι, ήταν να μην πάρω φόρα, τώρα τίποτα δε με σταματάει, σκοπεύω να σπουδάζω μέχρι να πεθάνω, λέω μάλιστα να δημιουργήσω και μια ομάδα στο φατσοβιβλίο (facebook) με ονομασία “Γηράσκω αεί διδασκόμενος”. Όσοι φιλομαθείς-γηραλέοι προσέλθετε!!!!!!»

Καλό καλοκαίρι σε όλους και στο επανιδείν.

Κάθε φορά που καλούμαι να μεταφέρω –μέχρι τώρα μόνο με τον προφορικό λόγο– τις εμπειρίες μου από τη φοίτησή μας στο Ανοικτό Πανεπιστήμιο της Κύπρου, ο πρώτος άνθρωπος που έρχεται στο μυαλό μου είναι η αγαπημένη Κούλα Πετρούδη! Και αναλογίζομαι συχνά-πυκνά πώς θα ήταν ο ΕΛΠΟΛ χωρίς τη δική της παρουσία! Παρόλο που αρκετοί από τους αναγνώστες θα με έχουν ξανακούσει να μεταφέρω τα πολλά και ξεκαρδιστικά γεγονότα που έχουν στο επίκεντρο την Κούλα μας –αυτή ήταν εξάλλου και η έμπνευσή μου για τον… αρχαιοπρεπέστατο Αναστασιάνακτα– δεν νομίζω ότι θα είχα κάτι καλύτερο να πω και σε τούτη την πρώτη γραπτή επικοινωνία μας. Γεγονότα αυθεντικά λοιπόν, με πρωταγωνιστές καθηγητές και την Κούλα Πετρούδη.

Ο βίος και η πολιτεία μας στο ΑΠΚΥ Τι θα ήμασταν χωρίς την Κούλα;

Της Ιφιγένειας Κίτσιου Σάββα, Φοιτήτριας ΕΛΠΟΛ

2010-2011, Α΄ ΕΤΟΣ ΣΤΟΝ ΕΛΠΟΛ, ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΛΠ10, ΑΝΘΗ ΔΙΠΛΑ, 2Η ΟΣΣ Ανθή Δίπλα: Kυρία Πετρούδη, αντιλαμβάνομαι ότι θέλετε να πείτε κάτι… Κούλα Πετρούδη: Aνθή μου έσιει που τον Σεπτέμβρη, που κόψαμε και την Εκκλησία! Α.Δ.: Συγγνώμη, τι της κάνατε της Εκκλησίας; Κ. Π.: Την κόψαμε Ανθή μου, τέρμα ο κυριακάτικος εκκλησιασμός, εξαιτίας του Μαρξ, της Αρχαιολογίας, του Παπαρρηγόπουλου! Τα δε χάπια της πίεσης, από ένα τα κάναμε τον περασμένο μήνα δύο, και εδώ και δύο εβδομάδες τρία! Ο γιατρός εν τζιαι μπόρει να δώσει παραπάνω! Α. Δ.: Υπομονή, κυρία Πετρούδη μου, υπομονή!

2010-2011, ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΛΠ10, ΛΙΓΟ ΠΡΙΝ ΤΙΣ ΤΕΛΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Ίδιο το σκηνικό, συνομιλία Ανθής Δίπλα και Κούλας Πετρούδη, της οποίας ο μικρός εγγονός γίνεται ήδη 6 μηνών! Κ. Π.: Ανθή μου εν τζιαι ξέρεις, εθκιάβαζα τούτα τα εβλοημένα, τζιαι είχα τζιαι τον Κυριάκο μέσα στο relax του, να με ακούει να κάμνω επανάληψη. Τζιαι εθώρεν με το μωρό απορημένο τζιαι καμμιά φορά, έκαμνέ μου τζιαι κάτι γελούθκια! Πέρκει να ελάλεν που μέσα του, «μα τι έπαθεν η γιαγιά μου, τι εν τούτα που λαλεί;» Α. Δ. (με κάθε σοβαρότητα): Ξέρετε, κυρία Πετρούδη μου, τα πρώτα λογάκια του παιδιού θα είναι… Ζαμπέλιος!

2010-2011, ΕΛΠ14, ΠΑΝΟΣ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ Π. Χ.: Υπάρχει κάτι άλλο που θα θέλατε να πούμε; Κ. Π.: Πάνο που νάσιεις τα πολλά καλά, μα εν ανάγκη να εν τόσο μικρά τα γράμματα της βιβλιογραφίας που μας δίνετε; Κάμνετέ μας τα να χαρείτε πιο μεγάλα! Εν τζιαι έσιει γυαλιά πιο δυνατά! Σε λίγο θα χρειάζεται να κρατούμε φακό στο χέρι για να τα διαβάζουμε! (Από πού πήρα νομίζετε την ερώτηση στον Πρόεδρο Αναστασιάδη, όταν του ζητούσα επιχορήγηση για φάρμακα και ομματοϋάλια;)

2011-2012, ΕΛΠ21, ΙΩΑΝΝΑ ΧΑΤΖΗΚΩΣΤΗ, ΛΙΓΟ ΜΕΤΑ ΤΙΣ ΤΕΛΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Ι. Χ.: Παιδιά, πήγατε όλοι καλά στις εξετάσεις! Κ. Π.: Κύριε ελέησον! Μέσα σε τζιείνο το εβλοημένο το αμφιθέατρο, με τον μειωμένο φωτισμό και τα πολύ μικρά γράμματα, εγώ δεν έβλεπα τίποτα! Μόνο τις επικεφαλίδες εξεχώριζα, τζιαι έγραφα κατά προσέγγιση!

2012-2013, ΕΛΠ31, ΑΝΤΩΝΗΣ ΠΕΤΡΙΔΗΣ, ΤΕΛΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ (σημειωτέον συνέπεσαν την ίδια ημέρα με εκείνες της ΕΛΠ35, ενώ την επόμενη μέρα η Κούλα μας έγραφε και ΕΛΠ28) Κ. Π.: Αντώνη μου, αν νομίζεις ότι θυμούμαστε τίποτε, κάμνεις λάθος! Εμένα μέσα στο μυαλό μου εν ούλλα ρωσική σαλάτα!

Τεύχος 2 – Ιούλιος 2013

αντανακλάσεις ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ

σελίδα 4 από 14

2012-2013, ΕΛΠ35, ΓΙΩΡΓΟΣ ΔΕΛΗΓΙΑΝΝΑΚΗΣ, ΟΙΝΟΠΟΣΙΑ, ΜΕΤΑ ΤΙΣ ΤΕΛΙΚΕΣ Κ. Π.: Που λες Γιώργο μου, ήμουν τις προάλλες με ένα ιερέα. Τζιαι άρχισα τζιαι ελάλουν του για τον Μεγάλο Κωνσταντίνο. Που εσκότωσε την σύζυγό του και τον γιο του… Γ. Δ.: Nαι… Κ. Π.: Eίπα του και για τη μητέρα του, την Αγία Ελένη, που εχώρισε με τον σύζυγό της… Γ. Δ.: Μα εγώ αυτό το τελευταίο δεν σας το δίδαξα! Κ. Π.: Εγώ εθκιάβασά το Γιώργο μου και είμαι σίγουρη για αυτά που λέω!

2012-2013, ΕΛΠ28, ΚΩΣΤΗΣ ΠΑΥΛΟΥ, 1Η ΟΣΣ Κω. Π.: Που λέτε αγαπητοί, εγώ είμαι ένας Σολωμιστής… Κ. Π.: Κόρη μου, μπας τζιαι ο άνθρωπος εν αιρετικός; Πάντως εν καλό παιδί τζιαι εν φαίνεται για τέτοιος!

… Με εκείνα και με τούτα, η αγαπημένη Κούλα ολοκλήρωσε επιτυχώς από το 2010 που ξεκίνησε, οκτώ Θεματικές στον ΕΛΠΟΛ. Και προχωρεί ακάθεκτη στην κατάκτηση άλλων τριών για τη χρονιά 2013-2014! Περιτριγυρισμένη πάντα από τα πέντε εγγονάκια της! Πάντα γερή και αειθαλής αγαπημένη μας!!!

Αγαπημένη κυρία Μάρθα,

Είστε τόσο συγκροτημένη και ολοκληρωμένη Μα και ολόψυχα δοσμένη, Στην επιστήμη σας και στον κόσμο Που λαχταράει να σπουδάσει Λίγη γνώση να πιάσει, Απ’ την καθημερινότητα να ξεφύγει, Στους κόσμους των βιβλίων να παραμείνει. Σας είχαμε για οδηγό, δάσκαλο και αρωγό, Στην προσπάθειά μας αυτή, Να τελειώσει η σπουδή, ένα φως μέσα στο τούνελ, Μια βοήθεια σταθερή, να στηρίζει στη στιγμή, Όποιον την είχε ανάγκη, Λίγη δύναμη να βρει, απ’ το σκοτάδι του να βγει.

Με ήθος και ακεραιότητα, με περισσή γενναιότητα, Με ειλικρίνεια ψυχής και επιστημοσύνη μιας ζωής, Στις αγωνίες μας απαντάτε Και ανταλλάγματα δε ζητάτε, Παρά την πρόοδό μας καθ’ αυτή Πνευματική και ψυχική.

Αντικειμενικός κριτής, εύστοχος παρατηρητής, Στη βαθμολογία τη σωστή, παραμένετε καρτερική. Τοποθετείτε τα πράγματα στο σωστό τους μέγεθος, Που σας δίνει εύρος, Επιστήμονα σωστού και ανθρώπου αληθινού, που δε θέλει να καλοπιάσει, Αλλά να σπρώξει το φοιτητή να κοπιάσει, Σαν τη διαλεκτική του Σωκράτη τη μαιευτική, Μας καθοδηγείτε, ψυχή και νου μας καλλιεργείτε,

Ποίημα για την κυρία Μάρθα

Της Δήμητρας Σωτηροπούλου, Φοιτήτριας ΕΛΠΟΛ

Μια σωστή παιδεία με πλήρη στοιχεία, Ήθους, γνώσης και αλήθειας, Μας βοηθάτε να προσεγγίσουμε Και βήμα βήμα να χτίσουμε.

Πώς να εκφραστεί το ευχαριστώ, Όταν ο άνθρωπος το κάνει για το Θεό, Και εσείς είστε του Θεού, Στρατιώτης και ασκητής, Πνευματικός καθοδηγητής,

Με περίσσια αποθέματα ψυχής Δίνεστε μ’ όλο σας το είναι, Σ’ όσους σας χτυπούν Την πόρτα για να μπουν Στον κόσμο της γνώσης και της ηθικής Που πρεσβεύετε πρώτη εσείς Με το παράδειγμά σας και την ατόφια συμπεριφορά σας. Αξίζετε πολλά, και να σας τα φέρνει βολικά, Ο Θεός από καρδιάς εύχομαι για εσάς, Γιατί η πανεπιστημιακή κοινότητα Και οι φοιτητές ως άνθρωποι, Σας χρειάζονται πολύ, Να φωτίζετε τη διαδρομή Των γραμμάτων την πνευματική.

Αφιερωμένο στην καθηγήτριά μου Μάρθα Ιωαννίδου (Συντονίστρια ΕΛΠ10 Ακαδ. Έτος 2012-2013) με ολόψυχη αγάπη και ειλικρίνεια. Δήμητρα Σιδηροπούλου, 27/05/2013

Η Διακήρυξη της Μπολόνια αποτέλεσε την αφετηρία της ομώνυμης διαδικασίας και το έναυσμα για την ενεργητικότερη εμπλοκή της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην τριτοβάθμια εκπαίδευση των ευρωπαϊκών κρατών. Η λογική της δημιουργίας ενός ενιαίου ευρωπαϊκού συστήματος ανώτατης εκπαίδευσης η οποία χαρακτηρίζει τα σχετικά ανακοινωθέντα από το 1999, συνοδεύεται από μια εμμονή στη διασύνδεση της πανεπιστημιακής εκπαίδευσης με τις ανάγκες της αγοράς εργασίας, σε άμεση συνάρτηση με τους στόχους της Συνθήκης της Λισαβόνας για την κατάρτιση και την εργασία. Είναι χαρακτηριστική η χρήση οικονομικών όρων (παραγωγή, ανθρώπινο κεφάλαιο) για τη σκιαγράφηση του μέλλοντος το οποίο η Ευρωπαϊκή Επιτροπή οραματίζεται για τα ευρωπαϊκά πανεπιστημιακά ιδρύματα, σε βαθμό που η στόχευση για εξομοίωση των συστημάτων ανώτατης εκπαίδευσης στην Ευρώπη να οδηγεί συνειρμικά στην αντίστοιχη προσπάθεια για σύγκλιση των ευρωπαϊκών οικονομιών.

Σε ποιο βαθμό, όμως, η κινητικότητα φοιτητών συνδέεται με την αντίστοιχη κινητικότητα κεφαλαίων στον ευρωπαϊκό χώρο; Πόσο θα επηρεάσει το επίπεδο της προσφερόμενης εκπαίδευσης η διασύνδεση των σπουδών με την αγορά εργασίας; Τι αντίκτυπο έχει η τάση για αύξηση της απασχόλησης με ευέλικτες ρυθμίσεις στις

Το μετέωρο βήμα της ευρωπαϊκής πολιτικής για την τριτοβάθμια εκπαίδευση

Του Μάριου Χριστοφή, Φοιτητή ΕΛΠΟΛ

Τεύχος 2 – Ιούλιος 2013

αντανακλάσεις ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ

σελίδα 5 από 14

προοπτικές μακροπρόθεσμης εργοδότησης των αποφοίτων του πρώτου κύκλου σπουδών; Σε ποιο σημείο η προσπάθεια διασύνδεσης των πανεπιστημίων με τις επιχειρήσεις και την αγορά εργασίας παύει να λειτουργεί ως μέσο απόκτησης επαγγελματικής εμπειρίας και μετατρέπεται σε μέσο προσφοράς χαμηλόμισθου, προσωρινού εργατικού δυναμικού; Οι ανησυχίες οι οποίες εκφράστηκαν από μερίδα των φοιτητών και του ακαδημαϊκού προσωπικού δυστυχώς δεν έχουν λάβει μέχρι σήμερα απάντηση. Επιπλέον, αντιδράσεις προκαλεί η εικόνα που παρουσιάζει το μερίδιο του προϋπολογισμού της Ευρωπαϊκής Ένωσης, για την περίοδο από το 2014 μέχρι και το 2020 που θα διατεθεί για την εκπαίδευση σύμφωνα με τις σχετικές προτάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής∙ αναλογεί στο 3,92% του ποσού που θα δαπανηθεί για την εφαρμογή της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής. Το αντίστοιχο ποσοστό για τον τομέα του πολιτισμού, μόλις που ξεπερνά το 0,4%.

Παρά τα αναπάντητα ερωτήματα, τα ευρωπαϊκά κράτη στο σύνολό τους έσπευσαν να υιοθετήσουν τους στόχους της Διαδικασίας της Μπολόνια. Οι ανησυχίες για τις δυνατότητες εξομοίωσης των εκπαιδευτικών δομών σε ευρωπαϊκό επίπεδο, δομών που εκ των πραγμάτων βασίζονται στα διαφοροποιημένα οικονομικά, κοινωνικά και πολιτιστικά δεδομένα κάθε κράτους, προφανώς θεωρήθηκαν ως μη σημαντικές. Ιδιαίτερη απορία προκαλεί η επιλεκτική υιοθέτηση των σχετικών ευρωπαϊκών οδηγιών και η εφαρμογή μέτρων τα οποία αντιστρατεύονται διακηρύξεις οι οποίες προφανώς εξωραΐζουν τα ευρωπαϊκά ανακοινωθέντα, αποδεικνύονται όμως μη εφαρμόσιμες. Με ποιον τρόπο η αύξηση διδάκτρων σε ένα πανεπιστημιακό ίδρυμα υπηρετεί τη διεύρυνση της πρόσβασης στην Ανώτατη εκπαίδευση για όσο το δυνατόν περισσότερους Ευρωπαίους πολίτες; Και πώς ο στόχος τής όσον το δυνατό μεγαλύτερης απεξάρτησης από την κρατική χορηγία εναρμονίζεται με τα συμπεράσματα του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τον εκσυγχρονισμό της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, τα οποία συμφωνούν πως οι δημόσιες επενδύσεις, υποστηριζόμενες από πρόσθετες πηγές χρηματοδότησης, θα πρέπει να παραμείνουν η βάση για μια βιώσιμη τριτοβάθμια εκπαίδευση, ιδίως ενόψει της σημερινής χρηματοπιστω-τικής κρίσης στην Ευρώπη;

Οι πρώτες αναφορές για την ύπαρξη πυραμιδοειδών κατασκευών στον ελληνικό χώρο συναντώνται στα έργα του Παυσανία κατά τον 2ο αι. μ.Χ. Η επιστημονική έρευνα ξεκίνησε πριν από περίπου δύο αιώνες, διεξήχθη κυρίως από ξένες αποστολές (Γαλλική Επιστημονική Αποστολή στο Μοριά και Αμερικανική Σχολή Κλασικών Σπουδών της Αθήνας) και χωρίζεται σε δύο περιόδους. Στην πρώτη περίοδο (1806-1939) μελετήθηκαν τα δύο κτίσματα που βρίσκονται στο Ελληνικό και στο Λυγουριό του Ν. Αργολίδας, ενώ κατά τη δεύτερη περίοδο (1939 και

Αρχαίες πυραμίδες στον ελληνικό χώρο

Του Παναγιώτη Αποστολάτου, Φοιτητή ΕΛΠΟΛ

εντεύθεν) το ενδιαφέρον επεκτάθηκε και στα υπόλοιπα κτίσματα.

Πέραν των δύο κυριότερων κτισμάτων, ύπαρξη πυραμιδοειδών κατασκευών έχει αναφερθεί επίσης και σε άλλες περιοχές, όπως στο Αμφείο Θηβών, στα Βιγλάφια Λακωνίας, στη Δαλαμανάρα Αργολίδας, στη Σικυώνα Κορινθίας και στην Καμπία Νέας Επιδαύρου. Το μεγαλύτερο μέρος αυτών των κατασκευών δεν διασώζεται σήμερα, καθώς έχει καταστραφεί είτε από φυσικά αίτια είτε από ανθρώπινη παρέμβαση. Επίσης, είναι γνωστή η πυραμιδοειδής μορφολογία της κορυφής του Ταϋγέτου, η οποία όμως είναι εμφανής μόνο από συγκεκριμένη οπτική γωνία.

Η πιο καλοδιατηρημένη πυραμίδα βρίσκεται στο χωριό Ελληνικό του Ν. Αργολίδας. Τα πρώτα σχεδιαγράμματα του κτίσματος μάς έγιναν γνωστά το 1830 από το βιβλίο του W.M. Leake, ο οποίος είχε επισκεφτεί την περιοχή το 1806. Το 1833 εκδόθηκε το μνημειώδες έργο των πορισμάτων της Γαλλικής Επιστημονικής Αποστολής στο Μοριά, στον δεύτερο τόμο του οποίου δημοσιεύονται τα πρώτα επιστημονικά σχέδια της πυραμίδας. Από εκείνη την εποχή σώζονται μέχρι σήμερα σημαντικές λιθογραφίες, χαρακτικά, γκραβούρες, κατόψεις και τομές του κτίσματος. Οι ανασκαφές της Αμερικανικής Σχολής Κλασικών Σπουδών της Αθήνας διεξήχθησαν το 1937, και σύμφωνα με τα αποτελέσματά τους η δυτική πλευρά της πυραμίδας έχει μήκος 14,70 μ., η βόρεια 12,58 μ., η ανατολική 8,62 μ. και η νότια 8,61 μ., ενώ το εμβαδόν του εσωτερικού της είναι 7,10 τ.μ.

Μετά από έρευνα που διεξήχθη από την Ακαδημία Αθηνών με τη μέθοδο της θερμοφωταύγειας, διαπιστώθηκε πως η πυραμίδα του Ελληνικού χρονολογείται περίπου στα 2720 π.Χ., ενώ εκείνη του Λυγουριού περίπου στα 2100 π.Χ. Η χρονολόγηση της Ακαδημίας Αθηνών έρχεται σε αντίθεση με τους υπολογισμούς Αμερικανών αρχαιολόγων περί κατασκευής των πυραμίδων τον 4ο αι. π.Χ., η οποία βρίσκει σύμφωνους και αρκετούς Έλληνες αρχαιολόγους.

Ο σκοπός της χρήσης των πυραμίδων δεν είναι σαφής, με συνέπεια να υπάρχουν αρκετές αντικρουόμενες απόψεις ως προς το θέμα. Ο Παυσανίας ταύτιζε τα κτίσματα με «πολυάνδρια», δηλαδή νεκρικούς θαλάμους που χρησίμευαν ως ομαδικοί τάφοι για πολεμιστές που έπεσαν

Άποψη της πυραμίδας στο χωριό Ελληνικό Αργολίδας

Τεύχος 2 – Ιούλιος 2013

αντανακλάσεις ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ

στη μάχη. Μία άλλη εκδοχή υποστηρίζει ότι έπαιζαν το ρόλο φρυκτωρίων, δηλαδή κέντρων αναμετάδοσης μηνυμάτων με φωτεινά σήματα. Η άποψη της χρήσης των πυραμιδοειδών κατασκευών για ταφή των νεκρών βασιλέων των Μυκηνών δεν συγκεντρώνει πολλές πιθανότητες, καθώς αφενός μεν πρόκειται για κατασκευές οι οποίες θα μπορούσαν πολύ εύκολα να συληθούν, αφετέρου δε στο εσωτερικό τους υπήρχαν ευρήματα τα οποία μαρτυρούν καθημερινή ανθρώπινη δραστηριότητα. Η επικρατέστερη εκδοχή είναι ότι επρόκειτο για φυλάκια που στέγαζαν μια φρουρά μικρής δύναμης για την επιτήρηση της περιοχής, και τα οποία προσέφεραν ασφάλεια και κάλυψη από αιφνιδιαστικές επιθέσεις.

Πηγή: Χρ. Λάζος, Πυραμίδες στην Ελλάδα, εκδ. Αίολος, 1995.

σελίδα 6 από 14

Το στοιχείο της αναμονής –δραματουργικός άξονας στο Περιμένοντας τον Γκοντό– υπογραμμίζεται διά του τίτλου, ενισχύεται διά της πλοκής, διαιωνίζεται διά της κυκλικής δομής και ματαιώνεται σε κάθε αναβολή εκπλήρωσης του τέλους και της πολυπόθητης άφιξης του Γκοντό, ενισχύοντας την υπαρξιακή οδύνη των χαρακτήρων και προκαλώντας την απορία και τη φαντασία των θεατών.

Η αναμονή στο έργο καθολική, ατέρμονη, ανεκπλήρωτη και ανακυκλούμενη λειτουργεί σε πολλά και διαφορετικά επίπεδα. Ο τίτλος αναμένει από την πλοκή να τον εκπληρώσει. Το έργο τελειώνει αναμένοντας τον τίτλο του να εκπληρωθεί.1 Οι λέξεις αναμένουν την αιτία που θα δικαιολογήσει την ύπαρξή τους και θα αποκαταστήσει τη γλώσσα ως σταθερό τρόπο επικοινωνίας.2 Ο Εστραγκόν και ο Βλαδιμήρ αναμένουν τον Γκοντό. Οι θεατές αναμένουν το νόημα και οι θεατρικές συμβάσεις την εκπλήρωσή τους. Παγιδευμένη κάθε αναμονή στο «αναμένοντας» του τίτλου, καταδικάζεται σε μια βασανιστική διάρκεια η οποία της αρνείται επ’ αόριστον την εκπλήρωση.

Ο Γκοντό δεν εμφανίζεται ποτέ, οδηγώντας τους θεατές και τον τίτλο εκ νέου στην αναμονή. Πλοκή και δομή, επαναλαμβανόμενες εις διπλούν, υπόσχονται την επ’ άπειρο επανάληψή τους, δεσμεύοντας τους χαρακτήρες σε μια αέναη πράξη αναμονής.3 Εμμένοντας ο Εστραγκόν και ο Βλαδιμήρ πεισματικά στη στατική αναμονή του Γκοντό και ο Πόντζο και ο Λάκυ στη συνεχή κυκλική κίνησή τους, ανανεώνουν το ραντεβού τους το οποίο υποβάλλουν σε άπειρες επαναλήψεις.

Οι λέξεις –ως ελεύθερα σημαίνοντα– διασπείρονται σε γλωσσικά παιγνίδια επανάληψης, παρήχησης, συνήχησης και συνειρμικής γλωσσοδιάρροιας (μονόλογος Λάκυ) πέρα από κανόνες στίξης και σύνταξης, καθυστερώντας την έλευση του νοήματος και εντείνοντας την αναμονή.4 Οι παραδοσιακές χωροχρονικές συμβάσεις υποχωρούν

Εν αναμονή: Τίποτα δεν γίνεται ή το τίποτα γίνεται! Δραματολογική ανάλυση του στοιχείου της αναμονής στο έργο του Σάμιουελ Μπέκετ Περιμένοντας τον Γκοντό.*

Της Στέλιας Δημητρίου-Μιχαηλίδου, Φοιτήτριας ΕΛΠΟΛ

μπροστά στο ασαφές του χώρου και του χρόνου και η πραγματικότητα μάταια αναμένει τη ρεαλιστική αναπαράσταση του ειδώλου της.5 Το ποτέ αγγίζει το πάντα και το πουθενά το παντού αντικαθιστώντας την πραγματικότητα με το όνειρο, τη μνήμη με την πλατωνική ανάμνηση και τη ζωή με την προΰπαρξη.6 Η οδύνη μιας ατέρμονης και αβέβαιης αναμονής ενισχύεται καθώς «η αρχή και το τέλος είναι σημεία ταυτόσημα στον κύκλο της ύπαρξης»7 (όπως και ως ταυτόσημα σημεία εμφανίζονται στην κυκλική δομή του έργου).

Ο Γκοντό ως προσδοκία και απουσία ταυτόχρονα θεοποιείται και ακυρώνεται. Υπερσημασιοδοτείται αποκτώντας διαστάσεις υπερφυσικές (Θεός), υπαρξιακές (Θάνατος), πολιτικές (Φεουδάρχης) και κοινωνικές (Ευεργέτης) ενώ την ίδια στιγμή συρρικνώνεται στο τίποτα –το οποίο στα πλαίσια μιας θεατρικής παράστασης μένει εκτός σκηνικής πραγμάτωσης. Με μοναδική βεβαιότητα την απουσία και σταθερό σημείο αναφοράς την προσδοκία, ο Μπέκετ δε γράφει ένα έργο για τον Γκοντό –ο οποίος απουσιάζει– αλλά για την αναμονή η οποία είναι παρούσα σε κάθε επίπεδο.8

Το «περιμένοντας» του τίτλου –ως ρηματική μετοχή–, πέρα από τη διάρκεια και την επανάληψη, υποδηλώνει τον ενδιάμεσο χρόνο της αναμονής μετατοπίζοντας το ενδιαφέρον από το «Τι» του νοήματος στο «Πώς» της αναπαράστασης.9 Με εμβληματική φράση το «Τίποτα δε γίνεται» του Εστραγκόν –στην οποία συμπυκνώνονται η αναμονή, η αβεβαιότητα, η ματαίωση και η απελπισία– το έργο εκ πρώτης όψεως πραγματεύεται το ΤΙΠΟΤΑ το οποίο συμβαίνει εις διπλούν –με μικρές διαφοροποιήσεις στις δύο πράξεις του έργου.10

Ο Μπέκετ ξεγελώντας τον θεατή/αναγνώστη γεμίζει τον κενό χρόνο της ατέρμονης και μάταιης αναμονής με διακειμενικά, σωματικά και γλωσσικά παιγνίδια. Vaudeville, music hall, παντομίμα και τσίρκο δημιουργούν ένα άχαρο θέαμα ποικιλιών και συνδιαλέγονται με θρησκευτικές αναφορές, μεταφυσικές ανησυχίες, υπαρξιακές αγωνίες και θεωρητικό λεξιλόγιο φιλοσοφικού υπόβαθρου, λειτουργώντας τόσο στο δραματικό παρόν όσο και στο παρόν του θεατή ως η επαναδιαπραγμάτευση του κενού χρόνου της αναμονής.11

Η αναμονή αναστέλλεται-υπονομεύεται στον παροντικό χρόνο της σκηνής καθώς η προσοχή στρέφεται από την οδυνηρή προσδοκία μιας μελλοντικής και αβέβαιης άφιξης στη βεβαιότητα της σωματικής παρουσίας κατά τη διάρκεια της αναμονής αυτής της άφιξης. Ο Εστραγκόν και ο Βλαδιμήρ στοιχειωμένοι από την απώλεια κάθε ιστορικού συμφραζόμενου, χρονικής συνέχειας και ιστορικής καταβολής,12 μετατρέπουν την απελπισία και την απραξία τους σε παιγνίδι. Στην απουσία δράσης γίνονται οι ίδιοι η δράση, κρατώντας το χρόνο ζωντανό στο εδώ και τώρα του παιγνιδιού τους.

Η έμφαση στη σωματικότητα μέσω των διδασκαλιών, οι επαναλαμβανόμενες κινήσεις ρουτίνας (καπέλο, μπότα), ο χορός και η μουσική λειτουργούν ως αντίστιξη στο χάος

Τεύχος 2 – Ιούλιος 2013

αντανακλάσεις ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ

σελίδα 7 από 14

μέσα στο οποίο ο Μπέκετ εγγράφει τη δράση ή την απουσία αυτής. Με τον τρόπο αυτό η ουσία μετατίθεται από την απουσία (του Γκοντό) στην παρουσία (των Εστραγκόν, Βλαδιμήρ), από την αναμονή στη δράση, από το μέλλον στο παρόν και από το δράμα στη δραματο-ποίηση. Ο Μπέκετ, περιφρονώντας τις τεχνικές του παραδοσιακού θεάτρου (λογική και αιτιοκρατική δομή, ενότητες χώρου και χρόνου, γλώσσα ως ψυχογραφικό εργαλείο επικοινωνίας), εισάγει στο έργο ποικίλα θεατρικά είδη θεάματος τα οποία απεκδύονται των υψηλών νοημάτων (Vaudeville, music hall, παντομίμα και τσίρκο) εστιάζοντας σε ένα μετα-θεατρικό, σχεδόν σχολιαστικό, παιγνίδι δραματοποιήσεων όπου το παιγνίδι συμβαίνει για το παιγνίδι και το θέατρο για το θέατρο υπονομεύοντας οποιαδήποτε άλλη αναμονή.13 Ο Εστραγκόν και ο Βλαδιμήρ σαν μικρά παιδία παλεύουν να ροκανίσουν τον χρόνο μιας απέραντης ημέρας και να ξεγελάσουν την αναμονή τους. Το παιγνίδι τους σχεδόν αυτοσχεδιαστικό, με άχαρες ρουτίνες και πολλές επαναλήψεις δραματοποιεί –παίζοντας και εμπαίζοντας– το «ΠΩΣ» της αναμονής.14

Σε μια νέα σκηνική γλώσσα –από την οποία απουσιάζει το σκηνικό, το τέλος, οι ήρωες, η δράση, το νόημα– ο Μπέκετ παραδίδει στον μεταπολεμικό άνθρωπο τον καθρέφτη του εαυτού του, συνοψίζοντας σε έναν αμφίσημο τίτλο την υπαρξιακή αγωνία, την αβεβαιότητα και την απελπισία που τον χαρακτηρίζουν. Καθώς η αναμονή αναστέλλει τη δράση και το νόημα αποτυγχάνει να αφιχθεί, ο κενός χρόνος γίνεται παιγνίδι. Το παιγνίδι αυτό –άστοχο, άτονο, άχαρο, ανόητο– δεν παύει να είναι μια δράση. Ως πράξη αυτενέργειας –η οποία αναστέλλει την παθητικότητα της αναμονής και εγγράφεται ως προσπάθεια αυτοκαθορι-σμού της ύπαρξης και διαχείρισης του κενού χρόνου– το παιγνίδι είναι ο μοναδικός τρόπος αντίστασης απέναντι σε έναν παράλογο και ακατανόητο κόσμο.

Η αναμονή, έννοια παθητική, στατική και καθηλωτική γίνεται στο Περιμένοντας τον Γκοντό παιγνίδι, εμπαίζοντας τον ίδιο της τον εαυτό. Επιτυγχάνοντας το ακατόρθωτο, ο Μπέκετ δραματοποιεί αντιστρέφοντας την επωδό «Τίποτα δε γίνεται», φτιάχνοντας ένα έργο όπου το τίποτα γίνεται!

1. Πατσαλίδης 2004:282. 2. Worton 1994:77. 3. Worton 1994:71. 4. Πατσαλίδης 2004:393. 5. Graver 2004:22. 6. Λαμπαρίδου 1980:16. 7. Λαμπαρίδου 1980:22. 8. Wordon 1994:70. 9. Graver 2004:25. 10. Graver 2004:24. 11. Graver 2004:25, 32-33. 12. Graver 2004:30. 13. Worton 1994:74. Πατσαλίδης 2004:388-389. 14. Πατσαλίδης 2004:387. * Εκπονήθηκε στα πλαίσια της ΘΣΠ50 κατά το ακαδημαϊκό έτος 2012-2013.

Ο Κόσμος στη γραπτή παράδοση και την τέχνη της Ελλάδας, της Αιγύπτου και της Εγγύς Ανατολής παρουσιάζει μια καθαρά αρχιτεκτονική δομή. Διαιρεμένος συνήθως σε τρεις ορόφους-επίπεδα (Κάτω Κόσμος-Γη-Ουρανός) μοιάζει να διαθέτει γερά θεμέλια, κίονες, τείχη και οροφή. Ο Κάτω Κόσμος παρομοιάζεται συχνά με μια χθόνια πολιτεία με μνημειώδεις πύλες και περιτριγυρισμένη με τείχη (Ελλάδα-Μεσοποταμία). Ως θεμέλιο και εγγυητής του συμπαντικού οικοδομήματος διαθέτει κίονες αρραγείς που στηρίζουν τη δισκοειδή επιφάνεια της γης και τον ουράνιο θόλο (Ελλάδα, Ισραήλ). Στις παραδόσεις όλων των λαών η Γη φαίνεται να είναι περικυκλωμένη από έναν κοσμικό Ωκεανό. Στα πέρατά της, ψηλά βουνά στηρίζουν τον ουρανό λειτουργώντας ως κοσμικοί κίονες. Ανθρωπομορφικοί κίονες όπως ο Άτλας στην Ελλάδα, ο Σου στην Αίγυπτο και o Ουπελλούρι στην Ανατολή είναι οι εγγυητές της τεκτονικής συνοχής της οικουμένης έχοντας ως αποστολή να κρατούν το στερέωμα στα χέρια τους. Ο ουρανός, οροφή για τους θνητούς και συνάμα δάπεδο του παλατιού των θεών είναι επίπεδος ή θολοειδής. Στη φαντασία του αρχαϊκού ανθρώπου είναι μια μάζα στερεάς μορφής (λίθινος, μεταλλικός, από πάγο) που συγκρατεί τα επουράνια ύδατα. Τέλος, είναι κοινή πεποίθηση σε όλους τους πολιτισμούς ότι ο ουράνιος θόλος διαθέτει πύλες που επιτρέπουν στον Ήλιο και στα άστρα να απέρχονται ή να εισέρχονται στο ορατό στερέωμα.

Ολόκληρη η δημοσίευση συνοδεύει ως αρχείο pdf το παρόν τεύχος.

Gates and Pillars of Heaven The Architectural Structure of Cosmos in Greek, Egyptian and Near Eastern Tradition and Art

Περίληψη δημοσίευσης του Δρ. Ευθύμιου Λαζόγκα, Διδάσκων-Σύμβουλος ΕΛΠ15 Ακαδ. Έτος 2012-2013

Απέναντι στον τίτλο του βιβλίου του Parsons μένει κανείς αμήχανος για δυο-τρία λεπτά μέχρι να κάνει τη μετάφραση και τη σύνδεση στο μυαλό του. Στα Ελληνικά ο τίτλος θα ήταν: «Η πόλη των Οξυρρύγχων: Έλληνες στη ρωμαϊκή Αίγυπτο».

Το βιβλίο μιλά για την αρχαία πόλη της Οξυρρύγχου στην Αίγυπτο, νότια του Καΐρου, η οποία πήρε το όνομά της από το ομώνυμο ιερό ψάρι του Νείλου. Συγκεκριμένα, περιγράφει τις ανασκαφές που έγιναν το 1896 από τους Άγγλους Bernard Grenfell και Arthur Hunt στη μέχρι τότε παραμελημένη από την αρχαιολογική σκαπάνη τοποθεσία της Οξυρρύγχου. Δέκα χρόνια αργότερα ήρθαν στην επιφάνεια 500.000 θραύσματα παπύρων, τα περισσότερα από τα αυτοκρατορικά χρόνια, τα οποία έφεραν μεγάλες αλλαγές στο χώρο της κλασικής λογοτεχνίας και έδωσαν ώθηση στην επιστήμη της παπυρολογίας.

Βιβλίο: Parsons, Peter (2007), City of the Sharp-nosed Fish: Greek Lives in Roman Egypt. Orion

Της Δρ. Μαρίας Γερολέμου, Διδάσκουσα Σύμβουλος ΕΛΠ21

Τεύχος 2 – Ιούλιος 2013

αντανακλάσεις ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ

Τα εντυπωσιακά αποτελέσματα, που αναδύθηκαν κυρίως μέσα από τα σκουπίδια της πόλης και διατηρήθηκαν εξαιτίας του ξηρού κλίματος της περιοχής, δεν είχαν ειδωθεί από ανθρώπου μάτι από τον καιρό της πτώσης της Ρώμης: παιάνες του Πινδάρου, ποιήματα της Σαπφούς, του Αλκαίου, του Στησιχόρου, του Σημωνίδη του Κείου και άλλων λυρικών, κομμάτια από την Υψιπύλη του Ευριπίδη, τους Ιχνευτές του Σοφοκλή (σατυρικό έργο), η βιογραφία του Ευριπίδη από το Σάτυρο, κομμάτια από τις κωμωδίες του Μενάνδρου, τα Hellenica Oxyrrhynchia, τα Στοιχεία του Ευκλείδη, κομμάτια από τον Λίβιο, καθώς και πολλά χριστιανικά κείμενα, όπως το απόκρυφο Ευαγγέλιο του Θωμά, ήρθαν προκλητικά στο φως.

Ωστόσο ο περισσότερος όγκος των ευρημάτων περιλαμ-βάνει ιδιωτικές επιστολές και λεπτομέρειες όπως φορολο-γικές δηλώσεις, έγγραφα πωλήσεων, μισθώσεων, διαθήκες και λίστες για ψώνια που περιγράφουν την καθημερινή ζωή στην πόλη και στην ευρύτερη κοιλάδα του Νείλου ανάμεσα στα χρόνια του Μεγάλου Αλεξάν-δρου (300 π.Χ.) και στην αραβική κατάκτηση χίλια χρόνια αργότερα. Ακούμε τις φωνές των κουρέων, μελισσοκόμων, βαφέων, υφαντριών, των εμπόρων του κρασιού, ερωτευ-μένων, φίλων, μαθητών. Παραδείγματος χάριν, ο Σερένος γράφει στην Ισιδώρα: «Πάνω απ’ όλα προσεύχομαι για την υγεία σου […]. Θέλω να ξέρεις ότι από τον καιρό που έφυγες μακριά μου θρηνώ μέρα και νύχτα […]. Μου έστειλες γράμματα που μπορούν να μαλακώσουν πέτρα, τόσο πολύ με τάραξαν τα λόγια σου […].»

Μαζεύουμε έτσι πληροφορίες για το κοινωνικό, οικονομι-κό, εκπαιδευτικό και πολιτικό-θρησκευτικό σύστημα της περιοχής και των κατοίκων της, κυρίως Έλληνες και Αιγύπτιοι. Πώς δομούνταν σχέσεις των δύο φύλων, πώς αντιμετωπίζονταν οι Ρωμαίοι αυτοκράτορες από τους ντόπιους, ποιες ήταν οι επικρατούσες θεότητες, τι διάβαζαν στα σχολεία, πώς εμπορεύονταν, πώς ήταν τα σπίτια τους, πώς επικράτησε τελικά ο Χριστιανισμός στην πόλη και άλλες πολλές χρήσιμες απαντήσεις σε μέχρι τότε «ταπεινά» ερωτήματα για την κλασική φιλολογία.

Οι πάπυροι της Οξυρρύγχου είναι υπό την αιγίδα του πανεπιστημίου της Οξφόρδης. Ένα μικρό μέρος των παπυρικών ευρημάτων έχουν δημοσιευθεί (ca. 5000), ενώ οι περισσότεροι αναμένουν υπομονετικά να διαβαστούν ξανά μετά από εκατοντάδες χρόνια. Πρόσφατα, μέσα από

σελίδα 8 από 14

το πρόγραμμα Ancient Lives (http://www.papyrology.ox.ac.uk/ Ancient_Lives/)1, το πανεπιστήμιο διαθέτοντας στο διαδίκτυο τους παπύρους ζητά εθελοντές να συμμετάσχουν στην ανάγνωσή τους.

1 Μπορεί κανείς να απολαύσει μια εικονική ξενάγηση στην τοποθεσία της Οξυρρύγχου στο: http://www.papyrology.ox.ac.uk/POxy/VExhibition/exhib_welcome.html.

Ιδιωτική επιστολή. Οξύρρυγχος (2ος αι. μ.Χ.)

Το έργο του Θουκυδίδη είναι ένα από τα δύο μνημειώδη έργα, σε πεζό λόγο, της ελληνικής γλώσσας που έχουν επιζήσει από τον πέμπτο αιώνα π.Χ. Στον εικοστό πρώτο αιώνα συνεχίζει να θέτει αντιμαχόμενα ερωτήματα στους αναγνώστες του, από τους οποίους απαιτείται να ισορροπήσουν με ευελιξία και επιδεξιότητα.

Από τη μία, οφείλουμε να εκτιμήσουμε την πολύπλοκη σχέση του Θουκυδίδη με τη φιλολογία και την κοινωνία της εποχής του, και να κατανοήσουμε πώς αντέδρασε σε αυτά τα διάφορα συμφραζόμενα αλλά και εναντίον τους. Από την άλλη πλευρά, πρέπει επίσης να καταλάβουμε ότι η Ιστορία είναι ένα εξαιρετικά πρωτότυπο κείμενο, ο συγγραφεύς του οποίου προέβλεψε με επιτυχία ότι το έργο του θα διατηρούσε εσαεί το ενδιαφέρον, την ίδια στιγμή που θα αντιστεκόμαστε στο συμπέρασμα ότι ο Θουκυδίδης έγραψε για μας.

Το βιβλίο αυτό, εκτός του ότι εξετάζει την Ιστορία μέσα στα πραγματικά της πλαίσια, μελετά τα πνευματικά ερωτήματα που θέτει το έργο του Θουκυδίδη για τη συγγραφή ιστορίας στις μέρες μας. Το βιβλίο αυτό προσεγγίζει τη διαμόρφωση της ιστορίας από τρεις διαφορετικές οπτικές γωνίες. Εξετάζει τον τρόπο με τον οποίο ο Θουκυδίδης διαμόρφωσε την ιστορία και με ποιο τρόπο η αφήγησή του διαμορφώνει την εμπειρία μας στο έργο του Θουκυδίδη και τους σύγχρονούς του θεσμούς, όπως αυτόν του θεάτρου, που διαμόρφωσαν τον τρόπο που προσεγγίζει το θέμα του. Τρίτον, το βιβλίο αυτό διερευνά το ρόλο που έπαιξαν οι αρχαίοι αναγνώστες και οι νεώτεροι μελετητές στη διαμόρφωση του τρόπου με τον οποίο προσλαμβάνουμε την Ιστορία.

(Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου).

Βιβλίο: Greenwood, Emily (2013), Ο Θουκυδίδης και η διαμόρφωση της Ιστορίας. Καρδαμίτσα

Πρόταση: Δρ. Ελένη Μελίνα Ταμιωλάκη, Διδάσκουσα Σύμβουλος ΕΛΠ21

Τεύχος 2 – Ιούλιος 2013

αντανακλάσεις ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ

σελίδα 9 από 14

Το τραγούδι της ζωής μου, το τραγούδι του κύκνου που ξεχάστηκε στη σιωπή των ήχων, γράφτηκε όταν πίστευα πως όλα είχαν τελειώσει. Ξεκίνησε όταν η ελπίδα με την αισιοδοξία άρχισαν ένα παράξενο παιδιάστικο κρυφτό. Λίγης διάρκειας μα αρκετό για να σου τσακίσει τα φτερά για μια μονάχα στιγμή. Δεν πτοήθηκα, χαμογέλασα και συνέχισα αγέρωχη να διασχίζω το δύσβατο μονοπάτι της ζωής. Σφύριζα χαρούμενη ένα σκοπό με την πίστη στην καρδιά πως το ουράνιο τόξο δε θα αργήσει να φανεί. Δεν αποτελούσε αυτό θέσφατο μα έφτανε για να με κρατήσει δυνατή. Είχα την ευλογία της αγάπης, της οικογένειας και της χαράς να κρατώ χέρι χέρι το ταίρι μου, με συντροφιά τα τέσσερα αγγελούδια μας, συντροφιά μα και περηφάνια. Και ύστερα ήρθε η μόρφωση, το ανεκπλήρωτο όνειρο του Πανεπιστημίου, το ΑΠΚΥ. Το δικό μου Κύκνειο Άσμα, διαφορετικό χρονικά από του κύκνου, όχι πριν τον θάνατο μα ένα άσμα που τραγουδιέται πριν η σοφία προϋπαντήσει τη ζωή ολάκερη. Γιατί η μόρφωση προσδίδει ζωή, φως, καινούρια πελώρια κατάλευκα φτερά να πετάξουμε σε νέους ουρανούς, σε νέους ορίζοντες, νέες θάλασσες και απέραντους ωκεανούς. Ένα Κύκνειο άσμα που υμνεί τη ζωή, αυτή που υπάρχει πέρα από τις ρυτίδες του χρόνου, πέρα από τα πρέπει και τους κανόνες της λογικής. Οι ήχοι του διαπερνούν μονάχα τα αισθητήρια όργανα της καρδιάς, την κάνουν να πάλλεται ρυθμικά χαρίζοντας στο κορμί τα χαμένα χρόνια και στο νου ερεθίσματα τέτοιας έντασης ικανά να δώσουν ώθηση να μετατραπεί το αδύνατο σε δυνατό, το ακατόρθωτο σε κατορθωτό. Ένα παρθένο ζωής τραγούδι, ένα μοναδικό ευωδιαστό λουλούδι που χρώμα, ήχους και ευωδιές απλόχερα χαρίζει!

Τεύχος 2 – Ιούλιος 2013

Σκέψεις – «Κύκνειο άσμα»

Της Φωτεινής Πεσμαζόγλου, Φοιτήτριας ΕΛΠΟΛ

Η Θεατρική Ανάπτυξη του Σωματείου Φοιτητών, σε συνεργασία με το συνάδελφο Χρύσανθο Χρυσάνθου (Σκηνοθέτη και Ηθοποιό) και σε στενή συνεργασία με τον

Θεατρική Παράσταση Σωματείου Φοιτητών

Ανακοίνωση του Σωματείου Φοιτητών ΕΛΠΟΛ

Ακαδημαϊκό Υπεύθυνο της ΕΛΠ31 κύριο Αντώνη Πετρίδη, θα ανεβάσει θεατρική παράσταση με τη συμμετοχή Φοιτητών οι οποίοι επιθυμούν να δηλώσουν ενδιαφέρον.

Η πρώτη προσπάθεια για διοργάνωση θεατρικής παράστασης και η υλοποίηση αυτής της ιδέας, έχει σκοπό την ενίσχυση της θεατρικής αγωγής μέσα από την πρακτική του θεάτρου.

Η 1η θεατρική παράσταση η οποία θα είναι συνδυασμός σύγχρονου και αρχαίου θεάτρου, προγραμματίζεται για το Χειμώνα του 2013, αρχικά στη Λευκωσία και μετά θα ακολουθήσουν και άλλες πόλεις. Ο θεατρικός χώρος, τα κοστούμια και τα σκηνικά θα εξασφαλιστούν με τη βοήθεια του συναδέλφου κ. Χρυσάνθου και άλλων συνεργατών. Η κάθε θεατρική παράσταση θα απευθύνεται και στο κοινό εκτός του Ανοικτού Πανεπιστημίου Κύπρου. Εντός του μηνός, προγραμματίζεται συνάντηση με το ΡΙΚ ώστε η κάθε θεατρική παράσταση να προβληθεί μέσω του καναλιού, όπως και συνάντηση με το Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού.

Η αξιολόγηση του καλλιτεχνικού αποτελέσματος των παραστάσεων και οι ελλείψεις θεατρικού υπόβαθρου και αδυναμιών των Φοιτητών τις οποίες η πείρα του συνάδελφου Χρύσανθου Χρυσάνθου θα εκμηδενίσει, θα οδηγήσει τη Θεατρική Ανάπτυξη του Σωματείου Φοιτητών στην απόφαση να προχωρήσει στις επόμενες θεατρικές παραστάσεις και να τις υιοθετήσει ως θεσμό.

Οι ενδιαφερόμενοι συνάδελφοι Φοιτητές μπορούν να επικοινωνούν με τον κύριο Χρυσάνθου στο τηλέφωνο: 99 54 24 10 (μέχρι τις 15/07/2013).

Open House Thessaloniki 18-20 Oκτωβρίου 2013 Πρόκειται για έναν από τους σημαντικότερους διεθνείς θεσμούς για την ανάδειξη και την προώθηση της Αρχιτεκτονικής. Η ιδέα ξεκίνησε από το Λονδίνο το 1992 και μέχρι σήμερα διαδόθηκε σε πολλές πόλεις ανά την υφήλιο αποκτώντας συστηματικούς επισκέπτες και υποστηρικτές.

Η δράση Open House προσκαλεί το κοινό να εξερευνήσει και να κατανοήσει την αξία της αρχιτεκτονικής και του δομημένου περιβάλλοντος στις πόλεις όπου διοργανώνεται. Μέχρι σήμερα έχει ταξιδέψει σε 21 πόλεις σε όλο τον κόσμο. Μεταξύ αυτών οι: Νέα Υόρκη, Δουβλίνο, Τελ Αβίβ, Ιερουσαλήμ, Ελσίνκι, Μελβούρνη, Βαρκελώνη, Σικάγο, Ρώμη, Λισαβόνα κ.α.

Πηγή: http://www.openhousethessaloniki.gr/

Πολιτιστικές Προτάσεις

Των Όλγας Γιανασμίδου, Δέσποινας Νικολαΐδου, Μάριου Χριστοφή, Φοιτητών ΕΛΠΟΛ

αντανακλάσεις ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ

σελίδα 10 από 14

54o Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης 1 - 10 Νοεμβρίου 2013 Τo 54ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, πιστό στο καθιερω- μένο του ραντεβού, θα πραγματο- τοποιηθεί από την 1η έως τις 10 Νοεμβρίου 2013. Με ανανεωμένο βλέμμα και εμφανή προσανατολισμό στον ανεξάρτητο κινηματογράφο, το Φεστιβάλ προσκαλεί και φέτος κοινό και δημιουργούς σε μια ξεχωριστή κινηματογραφική γιορτή. Ταινίες απ’ όλο τον κόσμο, κινηματογραφικές εκπλήξεις, σημαντικοί προσκεκλημένοι, αφιερώματα, masterclasses, ανοιχτές συζητήσεις και παράλληλες εκδηλώσεις, θα συνθέσουν το κινηματογραφικό δεκαήμερο της διοργάνωσης, μεταμορφώνοντας την πόλη της Θεσσαλονίκης σε έναν τόπο ανακάλυψης και γόνιμου διαλόγου με άξονα την Έβδομη Τέχνη. 4η Μπιενάλε Σύγχρονης Τέχνης Θεσσαλονίκης 18 Σεπτεμβρίου 2013 - 31 Ιανουαρίου 2014 «Παλιές Διασταυρώσεις - Make it Νew» Τίτλος κεντρικής έκθεσης: «Παντού αλλά Τώρα» (Everywhere but Now)

Εκθέσεις, δράσεις σε μουσειακούς χώρους και μνημεία, εικαστικές εγκαταστάσεις, performances, εργαστήρια, συνέδρια, εκπαιδευτικά προγράμματα, παρεμβάσεις στον δημόσιο χώρο και ξεναγήσεις θα αποτελέσουν το σκηνικό στη Θεσσαλονίκη για την 4η Μπιενάλε Σύγχρονης Τέχνης, από τις 18 Σεπτεμβρίου 2013 έως τις 31 Ιανουαρίου 2014. Η διάρκεια της φετινής Μπιενάλε εκτείνεται σε τέσσερις και πλέον μήνες, με κυλιόμενες εκδηλώσεις και δράσεις, και στόχο να προσελκύσει το ενδιαφέρον των φιλότεχνων όχι μόνο της πόλης αλλά και διεθνώς.

Η 4η Μπιενάλε Σύγχρονης Τέχνης Θεσσαλονίκης αποτελεί τη δεύτερη διοργάνωση ενός τριμερούς σπονδυλωτού προγράμματος που ξεκίνησε το 2011 και υλοποιείται μέσω του Επιχειρησιακού Προγράμματος Μακεδονία-Θράκη 2007-2013 του ΕΣΠΑ που συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης) και την Ελλάδα.

Η οργάνωση είναι του Κρατικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης και πραγματοποιείται με τη συμμετοχή της «Κίνησης των 5 Μουσείων Θεσσαλονίκης» (Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης, Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού, Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, Τελλόγλειο Ίδρυμα Τεχνών του ΑΠΘ), τη στήριξη του Δήμου Θεσσαλονίκης και τη συνεργασία άλλων πολιτιστικών και εκπαιδευτικών φορέων, ινστιτούτων και ιδρυμάτων της πόλης.

Τη γενική διεύθυνση έχει η Κατερίνα Κοσκινά, πρόεδρος του ΚΜΣΤ, ιστορικός τέχνης - επιμελήτρια εκθέσεων.

Τεύχος 2 – Ιούλιος 2013

Η έναρξη θα γίνει το Σεπτέμβριο με τα εγκαίνια της κεντρικής έκθεσης της διοργάνωσης που επιμελείται η Αdelina von Fürstenberg, επικεφαλής επιμελήτρια της 4ης

Μπιενάλε Σύγχρονης Τέχνης Θεσσαλονίκης με τίτλο «Παντού αλλά Τώρα» (Everywhere but Now) την Τετάρτη 18 Σεπτεμβρίου 2013, και των εκθέσεων της «Κίνησης των 5 Μουσείων», ενώ θα ακολουθήσουν τους επόμενους μήνες οι άλλες δράσεις.

Πηγή, λεπτομέρειες για ολόκληρο το πρόγραμμα: http://www.ipolistonkosmo.gr/museum.php?selectgener=3&selection=6833

17ο Διεθνές Φεστιβάλ Αρχαίου Ελληνικού Δράματος, 2-31 Ιουλίου 2013

Περισσότερα στο: http://www.greekdramafest.com

Μαραθώνιος Θερινών Προβολών 2013 10 Ιουλίου μέχρι και τις 8 Σεπτεμβρίου, κινηματοθέατρο Κωνστάντια, Σόλωνος Μιχαηλίδη 15, Παλλουριώτισσα. Πληροφορίες στο τηλέφωνο 22 349 085.

Η διάσημη ζωγραφική σύνθεση του Αδαμαντίου Διαμαντή «Ο κόσμος της Κύπρου» βρίσκεται στη Λευκωσία και εκτίθεται από τις 24 Απριλίου μέχρι τις 6 Οκτωβρίου 2013 στο Λεβέντειο Δημοτικό Μουσείο Λευκωσίας. Οργάνωση Έκθεσης: Λεβέντειο Δημοτικό Μουσείο Λευκωσίας και Λεβέντειος Πινακοθήκη.

Περισσότερα στο: http://www.leventismuseum.org.cy/

αντανακλάσεις ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ

σελίδα 11 από 14

Φεστιβάλ Επιδαύρου 2013

19 & 20 Ιουλίου, Θεατρικός Οργανισμός Κύπρου, Σαμία του Μενάνδρου, Μετάφραση Γιάννης Βαρβέρης, Σκηνοθεσία Εύη Γαβριηλίδη

19 & 20 Ιουλίου (Μικρό Θέατρο Αρχαίας Επιδαύρου), Encartia

26 & 27 Ιουλίου, Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος, Ειρήνη του Αριστοφάνη, Μετάφραση Κ. Χ. Μύρης, Σκηνοθεσία Σωτήρης Χατζάκης

26 & 28 Ιουλίου (Μικρό Θέατρο Αρχαίας Επιδαύρου), Ηλίας Ανδριόπουλος, Μια διαδρομή από τα Γράμματα στον Μακρυγιάννη στις Ωδές του Ανδρέα Κάλβου

2 & 3 Αυγούστου, Εθνικό Θέατρο, Κύκλωψ του Ευριπίδη, Μετάφραση - Σκηνοθεσία Βασίλης Παπαβασιλείου

9 & 10 Αυγούστου, Εθνικό Θέατρο, Τραχίνιες του Σοφοκλή, Απόδοση - Σκηνοθεσία Θωμάς Μοσχόπουλος

16 Αυγούστου, Εθνικό Θέατρο, Γκόλφω του Σπυρίδωνος Περεσιάδη, Σκηνοθεσία Νίκος Καραθάνος

23 & 24 Αυγούστου, ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. Πάτρας, Τρωάδες του Ευριπίδη, Μετάφραση Έλσα Ανδριανού, Σκηνοθεσία - Πρωτότυπη Μουσική Θοδωρής Αμπαζής

31 Αυγούστου, Σίμος Κακάλας, Άσκηση Επίδαυρος - Σύσσημον, Κείμενα Αισχύλος, Σοφοκλής, Ευριπίδης, Νίκος Παναγιωτόπουλος (Σύσσημον ή Τα Κεφάλαια), Σκηνοθεσία - Σύνθεση κειμένων Σίμος Κακάλας Αρχαίο Θέατρο Μεσσήνης – 3 Αυγούστου

Γκαλά Όπερας, Συμμετέχει η Κρατική Ορχήστρα Αθηνών, Μουσική Διεύθυνση Βασίλης Χριστόπουλος, Σολίστ Celia Costea υψίφωνος, Δημήτρης Πλατανιάς βαρύτονος

«Αναγεννημένο» –ύστερα από 2.300 χρόνια σιωπής– το θέατρο της αρχαίας Μεσσήνης ετοιμάζεται να γιορτάσει τα «θυρανοίξιά» του και να υποδεχθεί τους επισκέπτες του με ένα λαμπρό γκαλά όπερας. Η ανθρώπινη φωνή θα ξανακουστεί στο αρχαίο θέατρο, καθώς δύο καλλιτέχνες διεθνούς φήμης, η Τσέλια Κοστέα και ο Δημήτρης Πλατανιάς, θα ερμηνεύσουν άριες του Βέρντι και του Πουτσίνι. (Κείμενο από το πρόγραμμα του Φεστιβάλ Αθηνών & Επιδαύρου 2013).

Περισσότερα στο: www.greekfestival.gr

Τεύχος 2 – Ιούλιος 2013

Χθες, Σάββατο 6 Ιουλίου 2013 στις 8 το πρωί, πραγματοποιήθηκε το προγραμματισμένο προσκύνημα στην Καρπασία με τελικό προορισμό τον Απόστολο Ανδρέα από φοιτητές, αποφοίτους και φίλους του Ελληνικού Πολιτισμού του Ανοικτού Πανεπιστημίου Κύπρου. Μαζευτήκαμε στο προσυμφωνημένο σημείο αναχώρησης κουβαλώντας στις τσάντες μας εκτός από τα σάντουιτς και τα μπουκαλάκια με νερό, φωτογραφικές μηχανές και κεριά για να ανάψουμε στον Άγιο. Ήμασταν μια παρέα από Κύπριους και μερικούς Ελλαδίτες (28 στο σύνολο) με ξεναγό και συνοδοιπόρο τον πρώην καθηγητή του ΕΛΠΟΛ κύριο Χριστόδουλο Χατζηχριστοδούλου, ο οποίος δεν θέλει να τον αποκαλούμε Κύριο Χατζηχριστοδούλου αλλά Χριστόδουλο, και ο οποίος αν και πρώην, είναι τελικά νυν και αεί όποτε του το ζητήσουμε. Την πρώτη χρονιά στο ΑΠΚΥ όταν τον γνώρισα πια καλά του είπα ότι είναι όνομα και πράγμα «Χριστόδουλος - ένας δούλος του Θεού» και κάθε φορά που τον συναντώ επιβεβαιώνεται ακόμα περισσότερο αυτή μου η πεποίθηση. Όταν περάσαμε το οδόφραγμα και προχωρήσαμε στα κατεχόμενα, για μένα ήταν η δεύτερη επίσκεψη-προσκύνημα, περάσαμε από μέρη που –σε μας τους μεγαλύτερους που κάποια τα είχαμε επισκεφθεί όταν ήμασταν παιδιά– δεν θύμιζαν τίποτα από τα παλιά μέρη. Κιόνελι, Μια Μηλιά, Τραχώνι, Κυθραία, Βόνη, Έξω Μετόχι, Τζιάος, Λευκόνοικο, Σύγκραση, Τρίκωμο, Μπογάζι, Άγιος Θεόδωρος, Κώμα του Γυαλού, Λεονάρισσο, Άγιος Ανδρόνικος, Γιαλούσα, Ριζοκάρπασο είναι χωριά που απέκτησαν πλέον για μας σάρκα και οστά και δεν είναι απλά ονόματα κατεχόμενων χωριών. Όλα κατοικούνται κυρίως από έποικους, και όλα στολισμένα με έναν τραγικό διάκοσμο, ένα κράμα από τούρκικες και τουρκοκυπριακές σημαίες, απλωμένες μπουγάδες, σπίτια βαμμένα σε όλα τα χρώματα τις ίριδας από μοβ μέχρι πορτοκαλί και βαθύ κόκκινο, και προς ολοκλήρωση του σκηνικού τζαμιά παντού, κατασκευασμένα όπως πληροφορηθήκαμε από μία αραβική εταιρεία που μετέφερε το επιχειρηματικό μοντέλο της κατασκευής τζαμιών (όπως λέμε franchise) στην κατεχόμενη Κύπρο. Το ταξίδι μας ήταν γλυκόπικρο, συναισθήματα θυμού, απογοήτευσης και πόνου συνδυάστηκαν με νοσταλγία κι έγιναν μέσα μας ένα. Επισκεφθήκαμε διάφορες εκκλησίες που βρήκαμε στο δρόμο μας, την Παναγία της Κανακαριάς, την Παναγία την Ελεούσα, τον Άγιο Θέρισο, τον Άγιο Προκόπιο στο χωριό Σύγκραση, την Αγία Φωτεινή στον Άγιο Ανδρόνικο, την Αγία Τριάδα στο χωριό Αγία Τριάδα. Οι ελληνοχριστιανικές μας εκκλησίες «εξυπηρετούν» τους Τούρκους κατακτητές με διάφορους τρόπους. Άλλες έχουν γίνει σύλλογοι, άλλες οπλοστάσια, κάποιες χρησιμοποιούνται ακόμα και σαν εστιατόρια. Οι εκκλησίες που επισκεφθήκαμε χτες δεν ήταν τόσο «τυχερές». Γυμνές από εικόνες, κάποιες έχουν γίνει περιστερώνες και είναι γεμάτες περιττώματα πουλιών και κάποιες λιγότερο τυχερές είναι γεμάτες περιττώματα ανθρώπινων ζώων. Όταν φτάσαμε στο χωριό Άγιος Ανδρόνικος και μπήκαμε

Η δική μας Καρπασία

Της Μαίρης Παπαπαύλου, Φοιτήτριας ΕΛΠΟΛ

αντανακλάσεις ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ

σελίδα 12 από 14

φοβάται να ζει με τους έποικους. Κι όταν τη ρωτήσαμε: «Κυρία Κυριακού, πώς συνεννοείστε με τους έποικους, έμαθες τούρκικα;» μας είπε: «Γιατί να μάθω τούρκικα; Εκείνοι έμαθαν ελληνικά!!!» Ναι, τελικά το προσκύνημά μας τελείωσε όμορφα. Και ναι, τελικά η Καρπασία είναι η γη των Αγίων, στα χωριά της συναντήσαμε μερικούς όπως την κυρία Κυριακού, η οποία σήμερα γιορτάζει και της εύχομαι να είναι πάντα καλά και να μας μαθαίνει Ιστορία.

Τεύχος 2 – Ιούλιος 2013

στην εκκλησία της Αγίας Φωτεινής (Φωτούς), η απογοήτευσή μας μετατράπηκε σε οργή. Οι έποικοι την μετέτρεψαν σε ουρητήριο και όχι μόνο. Από τη βρώμα που επικρατούσε στο χώρο δεν μπορέσαμε να μείνουμε εκεί πάνω από ένα λεπτό. Όταν βγήκαμε στο προαύλιο κοιτάζαμε ο ένας τον άλλο, κάποιοι ήταν με βουρκωμένα μάτια, κάποιοι άλλοι έβριζαν μέσα από τα δόντια τους και άλλοι έπαιρναν βαθιές ανάσες για να μην ξεράσουν. Μπήκαμε βουβοί στο λεωφορείο και γνωρίζαμε πια ότι θα βιώναμε κι άλλες παρόμοιες εμπειρίες. Ευτυχώς η επόμενη ήταν ευχάριστη. Σταματήσαμε σε μία ταβέρνα ενός Ελληνοκύπριου εγκλωβισμένου, του κυρίου Νίκου Κτίστη, και φάγαμε. Παραγγείλαμε στα ελληνικά, στον Παναγιώτη, ζητήσαμε λογαριασμό στα ελληνικά και τους αποχαιρετίσαμε στα ελληνικά. Το συναίσθημα μοναδικό, φύγαμε σχεδόν ευτυχισμένοι κλείνοντας με νόημα το μάτι στον Πενταδάκτυλο απέναντι. Όταν αντικρίσαμε το μοναστήρι του Αποστόλου Ανδρέα ανατριχιάσαμε όλοι, είχαμε φτάσει στη χάρη του μεγάλου Αγίου και στην άλλη άκρη της πατρίδας μας. Εγώ προσωπικά είχα να πάω σαράντα δύο χρόνια και έφερα στη μνήμη μου εικόνες από τότε: με είδα να περπατάω στο προαύλιο του Μοναστηριού με τα αδέλφια μου ή να προσκυνώ την εικόνα κρατώντας το χέρι της μητέρας μου. Ένα δεύτερο σοκ μας περίμενε κι εκεί, Τούρκοι μικροπωλητές να μας φωνάζουν στα ελληνικά να αγοράσουμε τα προϊόντα τους και όντας μουσουλμάνοι να πουλούν σταυρούς και εικόνες του Αγίου. Μπρος στο κέρδος όλα ξεχνιούνται. Και το αποκορύφωμα, πηγαίνοντας στις τουαλέτες «πολυτελείας» του μοναστηριού δυο ξυπόλυτα τουρκάκια μας ζητούσαν μισό ευρώ για να μπούμε στις τουαλέτες να κάνουμε την ανάγκη μας. Η γενναία της παρέας Άντρη δεν πλήρωσε και η πιτσιρίκα την κοιτούσε άγρια και ήρθε ξοπίσω μας ως το λεωφορείο. Για να κάνουμε πλάκα της λέω: «Άντρη, να δεις που θα σου επιστρέψει τα ούρα σε μπουκαλάκι». Το ταξίδι της επιστροφής μάς βρήκε λίγο παγωμένους, ευτυχώς ο καλός μας ο «ξεναγός» μας φύλαγε το καλύτερο για το τέλος. Χωριό Αγία Τριάδα με περίπου εβδομήντα εγκλωβισμένους. Μπήκαμε στην εκκλησία της Αγίας Τριάδας και αγαλλίασε η καρδιά μας. Ένα εκκλησάκι μικρό και περιποιημένο με καμπαναριό και σταυρό, με όλους τους αγίους του στο εικονοστάσι, με σκάμνους, καντήλια και κεριά. Όπως μας είπε ο Χριστόδουλος, το εκκλησάκι λειτουργεί καθώς υπάρχουν οι εγκλωβισμένοι που το φροντίζουν. Φεύγοντας μας περίμενε άλλη μία έκπληξη. Το σπίτι της κυρίας Κυριακούς (Κυριακής). Καθότανε στην αυλή της, περιτριγυρισμένη από περιποιημένες γλάστρες με λουλούδια που μοσχομύριζαν, παρέα με άλλες δύο Κύπριες εγκλωβισμένες και έπιναν το καφεδάκι τους. Κάποιοι από μας ήταν ήδη εκεί και καθόντουσαν παρέα τους. Τους είχε φτιάξει καφέ και τους έβγαλε και μπισκότα. Μας καλωσόρισε και πρόθυμα απάντησε σε όλες τις ερωτήσεις μας. Μας είπε πως έχει τρία παιδιά που τα μεγάλωσε εκεί στο χωριό αλλά τώρα εργάζονται στην πόλη, πως τα πρώτα χρόνια ξαπλώνανε χάμω στο πάτωμα και έκλειναν τα φώτα όταν περνούσαν τα τανκς έξω από το σπίτι τους, πως ναι, είναι ευτυχισμένη με τη ζωή της στο χωριό και φυσικά ποτέ δεν θα ’φευγε από κει, και όχι, δεν

Η Παναγία της Αγίας Τριάδος

Η Παναγία η Ελεούσα

Η Αγία Φωτεινή στον Άγιο Ανδρόνικο

αντανακλάσεις ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ

σελίδα 13 από 14

Τεύχος 2 – Ιούλιος 2013

Φωτογραφίες από τη συνάντηση φοιτητών ΕΛΠΟΛ στη Θεσσαλονίκη τον περασμένο Μάρτιο.

Υστερόγραφο για… «τροφή» της μνήμης

Ο Άγιος Προκόπιος στο χωριό Σύγκραση

Το τουρκοκρατούμενο λιμάνι της Κερύνειας

Το Αβαείο του Πέλλαπαϊς

Φωτογραφίες από την επίσκεψη - προσκύνημα των φοιτητών του ΕΛΠΟΛ στην κατεχόμενη Κύπρο τον Ιανουάριο του 2012. Μαζί μας η αγαπημένη μας καθηγήτρια κα Ανθή Δίπλα.

αντανακλάσεις ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ

σελίδα 14 από 14

Τεύχος 2 – Ιούλιος 2013

Φωτογραφίες από επίσκεψη σε έκθεση

…καλό καλοκαίρι και καλή αντάμωση…

Ο καθηγητής κος Γιώργος Δεληγιαννάκης και ο κοσμήτορας κος Στέφανος Ευθυμιάδης με τον φοιτητή

κο Βασίλη Χρυσικό ανάμεσά τους.

Οι φοιτητές κ.κ. Μάριος Χριστοφή και Γιάννος Χαμάλης με τον πρώην καθηγητή κο Χρ. Χατζηχριστοδούλου.

Ο καθηγητής κος Κωστής Παύλου με φοιτήτριες.

Οι φοιτήτριες κ.κ. Κούλα Πετρούδη και Ελένη Πιτταρά, με τον καθηγητή κο Χριστόδουλο Χατζηχριστοδούλου,

παλαιότερα καθηγητή της ΕΛΠ15.

Φωτογραφίες από εξόδους φοιτητών και καθηγητών