Οι θέσεις των υποψηφίων βουλευτών των εκλογώντου 2012 απέναντι στην οικονομική κρίση: πως

αποτυπώνονται και ποιοι παράγοντες οδηγούν σεδιαφοροποιήσεις;

Ιωάννης ΑνδρεάδηςΤμήμα Πολιτικών Επιστημών Αριστοτελείου

Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης

&

Ευτυχία ΤεπέρογλουMannheim Centre for European Social Research

(MZES) Πανεπιστήμιο Mannheim-Γερμανίας

Αντικείμενο μελέτης

• ∆ιερεύνηση των απόψεων των υποψηφίων βουλευτών τωνεκλογών του 2012 απέναντι στην οικονομική κρίση. Πρόκειταιγια την πρώτη μελέτη πολιτικών ελίτ στη χώρα μας εν καιρώοικονομικής κρίσης .

• Χρησιμοποιούνται τα δεδομένα του ερευνητικούπρογράμματος Comparative Candidate Survey (CCS) του2012: παρουσιάζονται τα πρώτα αποτελέσματα της θεματικήςενότητας «Οικονομική Κρίση και Εναλλακτικές».

∆είγμα παρούσας μελέτης:• Υποψήφιοι από την Ν∆, το ΣΥΡΙΖΑ, το ΠΑΣΟΚ και τη ∆ΗΜΑΡ

303 συμπληρωμένα ερωτηματολόγια (∆ΗΜΑΡ:83, Ν∆:61, ΠΑΣΟΚ:108 και ΣΥΡΙΖΑ:51)

1η θεματική ενότητα:∆ιερεύνηση της «ευθύνης»

• Ι) Τοποθέτηση υποψηφίων βουλευτών ως προς την απόδοσηευθυνών για την οικονομική κρίση των τελευταίων δύο ετώνγενικά

• «Κυβέρνηση»• «Τραπεζίτες»• «Ευρωπαϊκή Ένωση»• «Η συμμετοχή της χώρας στην ευρωζώνη»

• ΙΙ) Τοποθέτηση υποψηφίων βουλευτών απέναντι στομνημόνιο

•Υπογραφή του μνημονίου•Μνημόνιο και διασφάλιση ευνοϊκότερων όρων

Ευθύνη κυβέρνησης για την οικονομική κρίση

0%

20%

40%

60%

80%

100%

∆ΗΜΑΡ Ν.∆. ΠΑΣΟΚ ΣΥΡΙΖΑ

Καθόλου-Λίγο Αρκετά Πολύ-Απόλυτα

Οικονομική κρίση ΚΥΡΙΩΣ αποτέλεσμα τωνπολιτικών της κυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ

0%

20%

40%

60%

80%

100%

∆ΗΜΑΡ Ν.∆. ΠΑΣΟΚ ΣΥΡΙΖΑ

Ναι Όχι

Ευθύνη τραπεζιτών για την οικονομική κρίση

0%

20%

40%

60%

80%

100%

∆ΗΜΑΡ Ν.∆. ΠΑΣΟΚ ΣΥΡΙΖΑ

Καθόλου-Λίγο Αρκετά Πολύ-Απόλυτα

Ευθύνη Ευρωπαϊκής Ένωσης για τηνοικονομική κρίση

0%

20%

40%

60%

80%

100%

∆ΗΜΑΡ Ν.∆. ΠΑΣΟΚ ΣΥΡΙΖΑ

Καθόλου-Λίγο Αρκετά Πολύ-Απόλυτα

Για την οικονομική ύφεση ευθύνεται ησυμμετοχή της χώρας στην Ευρωζώνη

0%

20%

40%

60%

80%

100%

∆ΗΜΑΡ Ν.∆. ΠΑΣΟΚ ΣΥΡΙΖΑ

Καθόλου-Λίγο Αρκετά Πολύ-Απόλυτα

Στάση απέναντι στη συμμετοχή της Ελλάδαςστην Ευρωπαϊκή Ένωση

0%

20%

40%

60%

80%

100%

∆ΗΜΑΡ Ν.∆. ΠΑΣΟΚ ΣΥΡΙΖΑ

καλό πράγμα κακό πράγμα ούτε καλό ούτε κακό

Συμπεράσματα από τη διερεύνηση της «απόδοσηςευθυνών»

• Η διαβάθμιση των ευθυνών είναι σχεδόν η ίδια για τους υποψήφιουςόλων των κομμάτων

• Η «εθνική σφαίρα» ευθυνών συγκεντρώνει τα υψηλότερα ποσοστάκαι ακολουθεί ο παράγοντας του παγκόσμιου τραπεζικούσυστήματος

• Η αμιγώς «ευρωπαϊκή» σφαίρα απόδοσης ευθυνών διαχωρίζεταιανάμεσα στα υψηλότερα ποσοστά του ρόλου της ΕΕ και σταχαμηλότερα της συμμετοχή της χώρας στην Ευρωζώνη

• Καθολική απόδοση ευθύνης στην κυβέρνηση από τους υποψήφιουςτου ΣΥΡΙΖΑ

• Ιδιαίτερα χαμηλά ποσοστά απόδοσης ευθύνης στην συμμετοχή τηςχώρας στην Ευρωζώνη των υποψηφίων κυρίως της ∆ΗΜΑΡ καιακολούθως της Ν∆ και ΠΑΣΟΚ

• ∆ιαφοροποίηση ανάμεσα στους υποψήφιους του ΠΑΣΟΚ ως προςτον ρόλο της κυβέρνησης

• Το χαμηλότερο ποσοστό απόδοσης ευθυνών στο τραπεζικόσύστημα βρίσκεται στους υποψήφιους της Ν∆

∆εν πρέπει να γίνουν επιπλέονιδιωτικοποιήσεις δημοσίων επιχειρήσεων

0%

20%

40%

60%

80%

100%

∆ΗΜΑΡ Ν.∆. ΠΑΣΟΚ ΣΥΡΙΖΑσυμφωνώ απόλυτα συμφωνώ ούτε συμφωνώ ούτε διαφωνώ διαφωνώ διαφωνώ απόλυτα

Ήταν λάθος της κυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ ναδεχτεί το Μνημόνιο

0%

20%

40%

60%

80%

100%

∆ΗΜΑΡ Ν.∆. ΠΑΣΟΚ ΣΥΡΙΖΑ

∆ιαφωνώ Ούτε συμφωνώ ούτε διαφωνώ Συμφωνώ

Η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ θα έπρεπε ναδιασφαλίσει ευνοϊκότερους όρους για το

δάνειο

0%

20%

40%

60%

80%

100%

∆ΗΜΑΡ Ν.∆. ΠΑΣΟΚ ΣΥΡΙΖΑ

∆ιαφωνώ Ούτε συμφωνώ ούτε διαφωνώ Συμφωνώ

Ευθυνόμαστε όλοι για τα οικονομικάπροβλήματα της Ελλάδας

0%

20%

40%

60%

80%

100%

∆ΗΜΑΡ Ν.∆. ΠΑΣΟΚ ΣΥΡΙΖΑ

∆ιαφωνώ Ούτε συμφωνώ ούτε διαφωνώ Συμφωνώ

2η θεματική ενότητα: Αξιολογήσειςκυβερνήσεων

• Αξιολόγηση της ελληνικής οικονομίας κατά την περίοδο τηςκυβέρνησης Γιώργου Παπανδρέου (2009-2011)

• Αξιολόγηση της διαχείρισης της κρίσης από μια υποθετικήκυβέρνηση της Ν∆

• Αξιολόγηση έργου της τωρινής συγκυβέρνησης Ν∆, ΠΑΣΟΚ και ∆ΗΜΑΡ

• Επιμέρους θέματα• Ισότιμη κατανομή θυσιών στον ελληνικό λαό• Αθέτηση των προεκλογικών δεσμεύσεων που έχουν γίνει

από τα κυβερνητικά κόμματα

Πιστεύετε ότι μια κυβέρνηση Ν∆ θα είχεχειριστεί καλύτερα την οικονομία της χώρας;

0%

20%

40%

60%

80%

100%

∆ΗΜΑΡ Ν.∆. ΠΑΣΟΚ ΣΥΡΙΖΑ

Ναι Όχι

Η παρούσα συγκυβέρνηση χειρίζεται καλύτερατην οικονομική κρίση;

0%

20%

40%

60%

80%

100%

∆ΗΜΑΡ Ν.∆. ΠΑΣΟΚ ΣΥΡΙΖΑ

Καλύτερα Περίπου το ίδιο Χειρότερα

Η εφαρμογή του μνημονίου από τηνκυβέρνηση της Ν∆, ΠΑΣΟΚ και ∆ΗΜΑΡ

κατανέμει ισότιμα τις θυσίες στον ελληνικό λαό

0%

20%

40%

60%

80%

100%

∆ΗΜΑΡ Ν.∆. ΠΑΣΟΚ ΣΥΡΙΖΑ

ΝΑΙ ΌΧΙ

Η χρηματοπιστωτική και οικονομική κατάστασηέκτακτης ανάγκης της Ελλάδας δικαιολογεί την

αθέτηση των προεκλογικών δεσμεύσεων

0%

20%

40%

60%

80%

100%

∆ΗΜΑΡ Ν.∆. ΠΑΣΟΚ ΣΥΡΙΖΑ

∆ΙΚΑΙΟΛΟΓΕΙ ∆ΕΝ ∆ΙΚΑΙΟΛΟΓΕΙ

3η θεματική ενότητα: εναλλακτικές προτάσεις για τημείωση της επίδρασης της τρέχουσας

χρηματοπιστωτικής κρίσης στην Ελληνική οικονομία

• Μια παρέμβαση από διεθνείς χρηματοπιστωτικούςοργανισμούς (π.χ. ∆ΝΤ) (multilateralism)

• Μια παρέμβαση από την Ευρωπαϊκή Ένωση (multilevel governance)

• Μια συντονισμένη δράση από τις εθνικές κυβερνήσειςτων κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης(intergovernmentalism)

• Μια αυτόνομη δράση από την ελληνική κυβέρνηση(unilateralism)

Πρώτη εναλλακτική επιλογή για τη μείωση της επίδρασης τηςτρέχουσας χρηματοπιστωτικής κρίσης στην Ελληνική οικονομία

0%

20%

40%

60%

80%

100%

∆ΗΜΑΡ Ν.∆. ΠΑΣΟΚ ΣΥΡΙΖΑΠαρέμβαση από διεθνείς χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς Παρέμβαση από την Ευρωπαϊκή ΈνωσηΣυντονισμένη δράση από εθνικές κυβερνήσεις της ΕΕ Αυτόνομη δράση από την ελληνική κυβέρνηση

Τελευταία εναλλακτική επιλογή για τη μείωση της επίδρασης τηςτρέχουσας χρηματοπιστωτικής κρίσης στην Ελληνική οικονομία

0%

20%

40%

60%

80%

100%

∆ΗΜΑΡ Ν.∆. ΠΑΣΟΚ ΣΥΡΙΖΑΠαρέμβαση από διεθνείς χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς Παρέμβαση από την Ευρωπαϊκή ΈνωσηΣυντονισμένη δράση από εθνικές κυβερνήσεις της ΕΕ Αυτόνομη δράση από την ελληνική κυβέρνηση

Θα έπρεπε να "κάψουμε τους ομολογιούχους"

0%

20%

40%

60%

80%

100%

∆ΗΜΑΡ Ν.∆. ΠΑΣΟΚ ΣΥΡΙΖΑ

∆ιαφωνώ Ούτε συμφωνώ ούτε διαφωνώ Συμφωνώ

Συμπεράσματα από τις στάσεις των υποψηφίων βουλευτών 2012 απέναντι σε εναλλακτικές προτάσεις για την αντιμετώπιση της

κρίσης

• Χαμηλά ποσοστά υποστήριξης της λύσης της παρέμβασης απόδιεθνείς χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς, ανεξάρτητα από κόμμα

• Οι υποψήφιοι της ∆ΗΜΑΡ είναι οι λιγότερο επιφυλακτικοί στηνμετατόπιση αρμοδιοτήτων προς την ΕΕ, υποστηρίζοντας τη λύσημιας πολυεπίπεδης διακυβέρνησης για την αντιμετώπιση τηςχρηματοπιστωτικής κρίσης

• Σύγκλιση απόψεων υποψηφίων της Ν∆ και του ΠΑΣΟΚ ως προςτην πρώτη και κύρια εναλλακτική κατεύθυνση, ενώδιαφοροποιούνται ως προς την επιλογή της αυτόνομης δράσης τηςκυβέρνησης

• Συνολικά σαφής διάσταση απόψεων ανάμεσα στους υποψηφίουςτων τριών κομμάτων της συγκυβέρνησης και στους υποψήφιους τουΣΥΡΙΖΑ