ΑΡΧΑΓΓΕΛΩΝ ΛΟΓΟΣ καλοκαιρι 2010

34
1 Περιεχόμενα Προοίμιον σελ. 3 π. Χριστόδουλος Μ.: Οὐδείς δύναται δυσί κυρίοις δουλεύειν σελ. 4 Ἅγ. Γρηγόριος Θεολόγος: Μόνος μου χτές σελ. 7 Ἀνώνυμος ποιητής: Βράδιασε, ἀγάπη μου, σὅλη τήν γῆ σελ. 8 Σωτήριος Ν. Κόλλιας: ὀδύνη τοῦ ἔχειν σελ. 10 Βασιλική Νευροκοπλῆ: Μιά ἄλλη ὀπτική τῆς κρίσης, εὐχαριστιακή σελ. 12 Θεόδωρος Κωνσταντινίδης: Ἄν σελ. 14 Ἄκης Τεμπερίδης: Κάνοντας τόν γῦρο τοῦ κόσμου σελ. 16 Β.Π.: Ἅγιος Ἰουστῖνος Πόποβιτς, ἕνας νέος Ἅγιος σελ. 18 Ἅγιος Ἰουστῖνος Πόποβιτς: Ἐπιλογές ἀπό κηρύγματα σελ. 20 Ἅγιος Ἰουστῖνος Πόποβιτς: ἀγάπη τοῦ Θεοῦ σελ. 22 Ἅγιος Νικόλαος Βελιμίροβιτς: Νά εἴμαστε αἰσιόδοξοι! σελ. 24 Ἐλευθερία Ρούση: Οἱ Ὁδῖτες σελ. 26 Παρασκευή Ἐξάρχου: Ἀνατροπή σελ. 28 Γιῶργος Θεοτοκᾶς: κόσμος σκλήρανε πολύ σελ. 29 π. Χριστόδουλος Μ.: Νοσταλγία σελ. 30 Στέλιος Ντάντης: Σύντομο ἱστορικό σελ. 32 Τά Νέα μας σελ. 33 Περιοδική ἔκδοση τοῦ . Ν. Παμμεγίστων Ταξιαρχῶν Μοσχάτου Ὑπεύθυνος: πρωτ. Χριστόδουλος Μπίθας - Σύνταξη ἐντύπου: Ἐνοριακή συντροφιά ∆ιορθώσεις κειμένων: Εἰρήνη Κουτρέτση - Ἐξώφυλλο: Θόδωρος Κωνσταντινίδης Ἐκτύπωση ἐντύπου: Γράμμα, 210 5225202 - Εἰκόνα ἐξωφύλλου: Κοίμησις Θεοτόκου, τοιχογραφία, στό Νότιο κλῖτος τοῦ Ναοῦ μας, ἔργο Θέμη Πέτρου - Ἐπισκεφτεῖτε καί τό ἱστολόγιό μας, ΑΡΧΑΓΓΕΛΩΝ ΤΟΠΟΣ, http://wwwtaxiarhes.blogspot.com ∆ΙΑΝΕΜΕΤΑΙ ∆ΩΡΕΑΝ Τό ἔντυπο αὐτό ἔγινε μέ τήν χορηγία τοῦ ἀδελφοῦ μας Ν.Κ., ὑπέρ ὑγείας τῆς οἰκογενείας του.

Transcript of ΑΡΧΑΓΓΕΛΩΝ ΛΟΓΟΣ καλοκαιρι 2010

Page 1: ΑΡΧΑΓΓΕΛΩΝ ΛΟΓΟΣ καλοκαιρι 2010

1

Περιεχόμενα Προοίμιον σελ 3

π Χριστόδουλος Μ Οὐδείς δύναται δυσί κυρίοις δουλεύειν σελ 4

Ἅγ Γρηγόριος Θεολόγος Μόνος μου χτές σελ 7

Ἀνώνυμος ποιητής Βράδιασε ἀγάπη μου σrsquoὅλη τήν γῆ σελ 8

Σωτήριος Ν Κόλλιας Ἡ ὀδύνη τοῦ ἔχειν σελ 10

Βασιλική Νευροκοπλῆ Μιά ἄλλη ὀπτική τῆς κρίσης εὐχαριστιακή σελ 12

Θεόδωρος Κωνσταντινίδης Ἄν σελ 14

Ἄκης Τεμπερίδης Κάνοντας τόν γῦρο τοῦ κόσμου σελ 16

ΒΠ Ἅγιος Ἰουστῖνος Πόποβιτς ἕνας νέος Ἅγιος σελ 18

Ἅγιος Ἰουστῖνος Πόποβιτς Ἐπιλογές ἀπό κηρύγματα σελ 20

Ἅγιος Ἰουστῖνος Πόποβιτς Ἡ ἀγάπη τοῦ Θεοῦ σελ 22

Ἅγιος Νικόλαος Βελιμίροβιτς Νά εἴμαστε αἰσιόδοξοι σελ 24

Ἐλευθερία Ρούση Οἱ Ὁδῖτες σελ 26

Παρασκευή Ἐξάρχου Ἀνατροπή σελ 28

Γιῶργος Θεοτοκᾶς Ὁ κόσμος σκλήρανε πολύ σελ 29

π Χριστόδουλος Μ Νοσταλγία σελ 30

Στέλιος Ντάντης Σύντομο ἱστορικό σελ 32

Τά Νέα μας σελ 33

Περιοδική ἔκδοση τοῦ Ἱ Ν Παμμεγίστων Ταξιαρχῶν Μοσχάτου Ὑπεύθυνος πρωτ Χριστόδουλος Μπίθας - Σύνταξη ἐντύπου Ἐνοριακή συντροφιά ∆ιορθώσεις κειμένων Εἰρήνη Κουτρέτση - Ἐξώφυλλο Θόδωρος Κωνσταντινίδης

Ἐκτύπωση ἐντύπου Γράμμα 210 5225202 - Εἰκόνα ἐξωφύλλου Κοίμησις Θεοτόκου τοιχογραφία στό Νότιο κλῖτος τοῦ Ναοῦ μας ἔργο Θέμη Πέτρου - Ἐπισκεφτεῖτε καί

τό ἱστολόγιό μας ΑΡΧΑΓΓΕΛΩΝ ΤΟΠΟΣ httpwwwtaxiarhesblogspotcom ∆ΙΑΝΕΜΕΤΑΙ ∆ΩΡΕΑΝ

Τό ἔντυπο αὐτό ἔγινε μέ τήν χορηγία τοῦ ἀδελφοῦ μας ΝΚ ὑπέρ

ὑγείας τῆς οἰκογενείας του

2

Τό Ψωμί

Μίλτος Σαχτούρης (1919-2005)

Ἕνα τεράστιο καρβέλι μιά πελώρια φραντζόλα ζεστό ψωμί εἶχε πέσει στό δρόμο ἀπό τόν οὐρανό

ἕνα παιδί μέ πράσινο κοντό βρακάκι καί μέ μαχαίρι ἔκοβε καί μοίραζε στόν κόσμο γύρω

ὅμως καί μία μικρή ἕνας μικρός ἄσπρος ἄγγελος κι αὐτή μ᾿ ἕνα μαχαίρι ἔκοβε καί μοίραζε

κομμάτια γνήσιο ο ὐ ρ α ν ὸ κι ὅλοι τώρα τρέχαν σ᾿ αὐτή λίγοι πηγαῖναν στό ψωμί ὅλοι τρέχανε στόν μικρόν ἄγγελο πού μοίραζε οὐρανό

Ἂς μὴν τό κρύβουμε ∆ιψᾶμε γιά οὐρανό

3

Ἀρχαγγέλων Λόγος

Ἀγαπητοί ἐνορίτες

φτασε τό καλοκαίρι τό ὄμορφο μεσογειακό καλοκαιράκι κι ἔφερε μαζί τήν ἀνυπομονησία μικρῶν καί μεγάλων γιά διακοπές θάλασσα ἐπίσκεψη στήν γῆ τῶν παπούδων μας διάθεση γιά ρα-

στώνη κι ἀνάπαυλα Φέτος βέβαια οἱ ψυχές τῶν συνανθρώπων μας εἶναι πιό βαριές ἐξ αἰτίας τῆς οἰκονομικῆς κρίσης πού διέρχεται ἡ πατρίδα μας Στήν Ἐκκλησία ὅμως μιλᾶμε γιά κρίση πνευματική τήν ὁποία καί ἐπισημαίνουμε χρόνια τώρα κρίση μεγάλη ἑνός λαοῦ πού ἔχασε τό μέτρο ξέχασε τόν Θεό καί ἔκανε θεό του τό χρῆμα τήν κατανάλωση τόν εὔκολο πλουτισμό Αὐτό τό τεῦχος λοιπόν εἶναι ἀφιερωμένο στήν πνευματική κρίση πού μαστίζει τόν τόπο μας καί τά πρῶτα ἕξι κείμενα ἀναφέρονται σέ αὐτό τό θέμα Μαζί μέ τά δυ-σάρεστα ὅμως ἔχουμε καί τά εὐχάριστα ἀφοῦ ἕνας νέος Ἅγιος ἀνακηρύχτηκε ἀπό τήν Ἐκκλησία μας ὁ ἅγιος Ἰουστῖνος Πόποβιτς Σέρβος ἱερομόναχος ἀσκητής ἀκαδημαϊκός καθηγητής θεολογίας ὁ ὁποῖος εἶχε στενές σχέσεις μέ τήν Ἑλλάδα καί ἀρκετά ἀπό τά βιβλία του ἔχουν κυκλοφορήσει στήν γλῶσσα μας Ἀφιερώνουμε τέσσερα κείμενα σέ ἐκεῖνον καί στόν Ἅγιο Νικόλαο Βελιμίροβιτς ὁ ὁποῖος ἦταν καί δάσκαλός του στήν Ἐκκλησιαστική Σχολή τοῦ Βελιγραδίου Τέλος ἀκολουθοῦν τέσσερα κεί-μενα ποικίλης ὕλης Εὐχόμαστε αὐτή ἡ κρίση νά ἀφυπνίσει τούς ἀδελφούς μας καί ὅλους ἐμᾶς ὅσοι θέλουμε νά αὐτοαποκαλούμεθα Χριστιανοί νά μᾶς ὁδηγήσει ἐκ νέου σέ μετάνοια σέ περισσότερο ζῆλο Χριστοῦ καί νά μᾶς δώσει πεῖνα καί δῖψα γιά τά καίρια καί οὐσιώδη τῆς ζωῆς Κι ἐπειδή αὐτές οἱ κρίσεις διαρκοῦν πολύ ἄς μήν χάνουμε τήν διάθεσή μας γιά ζωή χαρά καί δημιουργία Ἄς εὐχαριστοῦμε τόν Θεό λοιπόν γιά ὅσα ἔχουμε ἄς μάθουμε νά ζοῦμε μέ λιγότερα χωρίς πολλές μέριμνες καί ἄς ἀπολαύσουμε τό θεσπέσιο ἑλληνικό θέρος μέ ὅσες καί ὅσους ἀγαπᾶμε

Καλό καλοκαίρι π Χριστόδουλος

ΠροοίμιονΠροοίμιον

4

Ἀρχαγγέλων Λόγος

Οὐδείς δύναται δυσί κυρίοις δουλεύειν ἤ γάρ τόν ἕνα μισήσει καί τόν ἕτερον ἀγαπήσει ἤ ἑνός ἀνθέξεται καί τοῦ ἑτέρου καταφρονήσει Οὐ δύνασθε Θεῷ δου-

λεύειν καί μαμωνᾷ (Ματθ στ΄ 24)

Μ ία ἀπό τίς μεγαλύτερες παρεξηγήσεις πού κάνουμε σχετικά μέ τό Εὐαγγέλιο ἀκόμα καί ὅσοι θέλουμε νά λεγόμαστε Χριστιανοί εἶναι πώς νομίζουμε ὅτι ὁ Λόγος τοῦ Χριστοῦ περιορίζεται σέ ἠθικές προ-

τροπές καί νουθεσίες ∆έν καταλαβαίνουμε πώς ὁ Κύριος περιγράφει ἕνα τρόπο ζωῆς μιά στάση ζωῆς ἕνα τρόπο νά σκεφτόμαστε καί νά πράττουμε Ὅτι ἀντιβαίνει τόν λόγο τοῦ Θεοῦ ὁδηγεῖ στήν πτώση στήν ὀδύνη καί πολλές φορές στήν καταστροφή

∆έν εἶναι δυνατόν νά δουλεύουμε σέ δύο Κυρίους μᾶς λέει ὁ Χριστός ∆έν γίνεται νά ζοῦμε κατά τόν τρόπο Του καί ταυτόχρονα νά λατρεύ-ουμε τό χρῆμα ∆έν τόν ἀκούσαμε οἱ καημένοι καί πήγαμε νά συμβιβάσουμε τά ἀσυμβίβαστα Μᾶς ζήτησε νά μήν ἔχουμε ὑπερβολικές μέριμνες γιά τό τί θά φᾶμε καί πῶς θά ντυθοῦμε καί τί θrsquo ἀποκτήσουμε Μᾶς μίλησε γιά τήν ἀφροσύνη τοῦ πλούσιου καί μᾶς προειδοποίησε πώς εἶναι πιό

δύσκολο νά περάσει ἕνα χοντρό σκοινί ἀπό τήν τρύπα τῆς βελόνας παρά ἕνας πλούσιος νά ζήσει τήν βασιλεία τοῦ Θεοῦ Κι ἐμεῖς διπλᾶ τόν παρεξηγήσαμε Πρῶτα νομίσαμε πώς μιλάει γιά τούς ἐκατομμυριούχους καί δέν καταλάβαμε πώς ἀπευθύνεται στούς περισσότερους ἀπό ἐμᾶς ἀφοῦ εἴχαμε τήν εὐλογία τά τελευταῖα πενῆντα χρόνια νά ἔχουμε πρόσβαση στήν εὐημερία Καί δεύτερον ἀδιαφορήσαμε γιά τήν βασιλεία Του πιστέψαμε πώς ἀφοῦ ἔχουμε νά φᾶμε νά ντυθοῦμε νά ἀποκτήσουμε καί νά καταναλώσουμε αὐτό ἀρκεῖ καί τά ὑπόλοιπα εἶναι γιά τούς μοναχούς καί τούς laquoθρησκόληπτουςraquo Ἐκεῖνος μᾶς εἶπε νά ζητᾶμε πρῶτα τήν Βασιλεία Του καί τό θέλημά Του κι ὕστερα νά ζητᾶμε ὁτιδήποτε ἄλλο μά ἐμεῖς διαλέξαμε νά ζοῦμε μέσα ἀπό τήν ἰδιοκτησία καί τήν εὐμάρεια Μᾶς εἶπε πώς δέν γίνεται νά ἀγαπᾶ κάποιος ταυτό-χρονα δύο Κυρίους τόν Θεό και τό χρῆμα γιατί ἤ θά μισήσει τόν ἕνα καί θά ἀγαπήσει τόν ἄλλο ἤ θα στηριχτεῖ στόν ἕνα καί θά περιφρονήσει τόν ἄλλο Κάναμε τήν ἐπιλογή μας μέσα στήν ἀστοχία μας Σέ μαζικό καί ἀτομικό ἐπίπεδο διαλέξαμε χωρίς νά τό ἐννοήσουμε ποιόν θά ὑπηρετοῦμε Χρόνια τώρα φώναζαν οἱ ἄνθρωποι τοῦ Θεοῦ καί μαζί τους καί διάφοροι στοχαστές μά καί σοβαροί ἐπιστήμονες πώς ἡ κοινωνία μας ἔγινε ὑλιστική πώς δέν πᾶμε καλά καί ὅτι κάποτε θά τό πληρώσουμε Ἀδιαφορήσαμε Πέσαμε μέ τά μοῦτρα στήν κατανάλωση ∆άνεια πιστω-τικές κάρτες ταξίδια στό ἐξωτερικό ροῦχα καί παπούτσια σέ ἀτέλειωτες ποικιλί-

Οὐδείς δύναται δυσί κυρίοις δουλεύειν π Χριστόδουλος Μπίθας

5

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

ες Ἀφόρετα σχεδόν τά δίναμε κάθε τόσο στούς φτωχούς κυρίως γιά νά πάρουμε ξανά καινούργια Γεμίσανε τά τραπέζια μας μέ φαγητά πετούσαμε στά σκουπί-δια τροφή πού θά ἔτρεφε χωριά ὁλόκληρα στόν Τρίτο Κόσμο Κι ὕστερα χτίζαμε τά σπίτια μας καί τά ἐξοχικά μας μεγάλα καί πολυτελῆ εἴχαμε τήν δικαιολογία ἕτοιμη - μιά φορά τά χτίζουμε - καί ξοδεύαμε τά χρήματά μας σέ πολυτέλειες πε-ριττές Γιά τά παιδιά μας λέγαμε τό κάναμε μά ἐκεῖνα μόνο ἀγάπη ζητοῦσαν κι ὕστερα κακομάθανε κι αὐτά μέσα σέ τόσα ἀγαθά καί τίποτε δέν τούς κάνει πιά ἐντύπωση Ὑπερχρεωθήκαμε καί γίναμε δοῦλοι τῆς ἐργασίας δέσμιοι τῶν δανεί-ων μας ὑποχείρια τῆς εὐδαιμονίας μας Κι ἐπειδή μέ δανεικά καταναλώναμε ὅλοι μαζί ξεχάσαμε πώς ζοῦμε σέ ἕνα κράτος πού ἐλάχιστα παράγει σrsquo ἕνα κράτος πού μόνο μέ δανεικά λειτουργεῖ Κοιτούσαμε μόνο τό ἀτομικό μας συμφέρον καί ξεχάσαμε πώς οἱ Ἕλληνες μεγα-λούργησαν στό παρελθόν μόνο ὅταν λειτουργοῦσαν κοινοτικά καί στηριζόμενοι στίς δικές τους δυνάμεις κι ὄχι σέ κρατικές ἐπιχορηγήσεις Χάσαμε τό μέτρο ἀρνηθήκαμε τόν Θεό προσκυνήσαμε τήν ὕλη θέλαμε μόνο τό σήμερα νά χορτά-σουμε laquoφάγωμεν πίωμεν αὔριον γάρ ἀποθνῄσκομενraquo πνευματικά νεκροί ἀφοῦ δέν ἐλπίζαμε στήν βασιλεία τοῦ Θεοῦ οὔτε ἐδῶ οὔτε μετά Κι ὅταν ἦρθε ἡ σκληρή πραγματικότητα πού χρόνια τώρα ἀπωθούσαμε ἀρχίσαμε νά φωνάζουμε ὑστερικά πώς ἄλλοι φταῖνε πώς ἐμεῖς εἴμαστε ἀθῶοι Κατηγοροῦμε τούς πολιτικούς πού ἐμεῖς ψηφίζαμε βρίζουμε τίς τράπεζες τίς ὁποῖες ἐμεῖς παρακαλούσαμε νά μᾶς δανείσουν τό laquoσύστημαraquo πού ἐμεῖς θρέψαμε μέ τήν ἀφροσύνη μας Θυμός ὀργή μένος μᾶς κατέλαβε ὑστερία καί θλίψη Ὅλα αὐτά δέν εἶναι διαπιστώσεις μόνο τῶν πνευματικῶν άνθρώπων Ἐνδιαφέρον ἔχει ὅτι καί πολλοί ἐπιστήμονες στόν χῶρο τῆς ψυχικῆς ὑγείας καταλήγουν σέ παρόμοια συμπε-ράσματα laquoΠαρατηρῶ τίς μεγαλύτερες γενιές πού πέρασαν τήν Κατοχή τούς ἀνθρώπους πού βίωσαν περιορισμό ὑλικῶν ἀγαθῶν καί ἐλευθε-ριῶν Παρά τήν ἀπότομη ἄνοδο τοῦ ἐπιπέδου ζωῆς ἡ ἀπειλή τῆς στέρησης εἶναι πάντα παροῦ-σα καί συνεπῶς γεννάει τήν ἀνάγκη γιά συσσώ-ρευση Ὁ εὔκολος πλουτισμός ἔγινε ἀπόλυτη προτεραιότητα Μεγαλύτεροι καί νεότεροι Ἕλληνες συσπειρωθήκαμε γύρω ἀπό τήν ἀντίληψη ὅτι ἤμασταν οἱ ἀδι-κημένοι καί ὅτι τώρα θά βγάλουμε ἐπιτέλους τά σπασμένα ἀκόμα καί ἄν εἶναι μέ τίς εὐρωπαϊκές ἐπιδοτήσεις τίς ρεμοῦλες τόν κοινωνικό ἀμοραλισμό Ἡ ἐθνική ταυτότητα τοῦ Νεοέλληνα δομήθηκε στή φαντασίωση τοῦ ἀδικημένου περιού-σιου λαοῦ Ἡ ἱστορία ἀντιμετωπίστηκε ὡς ἐξαργυρώσιμο μουσειακό ἔκθεμα πού θαυμάζουν οἱ ξένοι και συνεπῶς μᾶς ὀφείλουν τήν καλοπέρασή μας Σάν νά τούς λέγαμε ldquoἘμεῖς δώσαμε στόν πολιτισμό καί στόν κόσμο τώρα θά μᾶς δίνετε ἐσεῖςrdquoraquo διαπιστώνει ὁ ψυχίατρος Τάσος ∆ημόπουλος ( ἐφ Καθημερινή 252010) Καί συνεχίζει laquoὉ σημερινός Ἕλληνας φοβᾶται ὅτι θά χάσει ὅλα αὐτά πού θεωροῦσε κεκτημένα χωρίς νά ἔχει κάτσει νά ἀναλογιστεῖ κατά πόσο ἦταν ρεαλι-στικό νά τά ἀποκτήσει καί νά τά συντηρεῖ Εἶναι σέ ἄρνηση Ὅπως τά ἄτομα πού

6

ἀντιμετωπίζουν ἕνα σοβαρό πρόβλημα ὑγείας δέν πι-στεύουν ὅτι ἔχουν ἀσθενήσει τήν ὥρα πού ἡ ἀρρώ-στια τούς κατατρώει Κανένας δέν μπῆκε στόν κόπο νά δεῖ πόσα βγάζει καί ἄν μπορεῖ νά συντηρήσει σπίτι ἐξοχικό δυό αὐτοκίνητα τόσες πιστωτικές κάρτες Νά ἀνήκει στή γενιά τῶν 700 εὐρώ ἀλλά νά ἀγοράζει τό κινητό τῶν 600 εὐρώraquo

Αὐτό λοιπόν πού διαπιστώνει ὁ εἰδικός οἱ περισσότεροι ἄνθρωποι δέν μπορούσαμε νά τό δοῦμε λόγῳ τῆς ἁμαρτίας μας Ἀκόμα καί κάποιοι ἄνθρωποι τῆς Ἐκκλησίας κληρικοί καί λαϊκοί ξε-χάσαμε ὅτι ὁ Κύριος μᾶς εἶπε μήν θησαυρίζετε γιά τόν ἑαυτό σας θησαυρούς πάνω στήν γῆ ὅπου τό σκουλήκι καί ἡ σκουριά τούς ἀφανίζει καί ὅπου κλέφτες κάνουν διάρρηξη καί κλέβουνmiddot ἀλλά θησαυρίζετε στόν ἑαυτό σας θησαυρούς στόν οὐρανό ὅπου οὔτε σκουλήκι οὔτε σκουριά τούς ἀφανίζουν καί ὅπου κλέφτες δέν κάνουν διάρρηξη οὔτε κλέβουν (Ματθ στrsquo 19-20)

Καί τό θησαύρισμα στόν οὐρανό δηλαδή ἡ βασιλεία Του ξεχάσαμε ὅτι ἀρχίζει ἐδῶ σέ τούτη τήν ζωή ὅτι Ἐκεῖνος μᾶς ζήτησε νά ζοῦμε χωρίς μέριμνες πλήρεις ἀγάπης καί εἰρήνης ὑμνῶντας καί εὐχαριστῶντας τόν Θεό γιά ὅτι ἔχου-με ὅσα κι ἄν εἶναι αὐτά Μέσα ἀπό τήν κρίση ἐλπίζουμε ὅτι θά γεννηθεῖ καί πάλι ἡ ἐλπίδα ἀφοῦ θά διαπιστώσουμε τήν ματαιότητα ὅσων ψευδοαξιῶν μᾶς πλάνε-ψαν Ὅτι θά ἀφήσουμε πίσω τήν μιζέρια καί τήν γκρίνια καί θά ἐνδιαφερθοῦμε πάλι γιά τόν πλησίον Ὅτι θά ὑποχωρήσει ὁ μηδενισμός ὁ ἀτομισμός ὁ ἀμοραλι-σμός καί ἡ σχετικοποίηση τῶν πάντων πού ἔχει ἀλλοτριώσει τήν ἑλλαδική κοινω-νία Ὅτι θά ξαναβροῦμε τήν ἀνθρωπιά μας θά ἐπιζητήσουμε καί πάλι ἀξίες ὁ-ράματα πού εἴχαμε κάψει στόν βωμό τῆς εὐδαιμονίας Ὅτι θά ἀποζητήσουμε νόη-μα στήν ζωή μας Λόγο γιά νά ὑπάρχουμε κι ἐλπίδα γιά νά χαιρόμαστε

Ἔχουμε ἕνα προνόμιο σέ τούτη τήν ἐποχή ὅπου πλεονάζει ἡ ἁμαρτία ἀλλά ὑπερπερισσεύει ἡ χάρις (Ρωμ 520) γιατί βλέποντας ξεκάθαρα τήν ἀστοχία μας καί τά λάθη μας μποροῦμε νά μετανοήσουμε πιό εὔκολα Ἄς ἀποδεχτοῦμε λοιπόν τήν πραγματικότητα ἄς ἀναλάβουμε τίς εὐθύνες μας καί κυρίως τήν εὐθύνη γιά τήν ζωή μας τό μεγάλο αὐτό δῶρο πού μᾶς ἔδωσε ὁ Θεός Καί μέ τήν πεποίθηση ὅτι ἡ μεγαλύτερη ἁμαρτία τοῦ ἀνθρώπου εἶναι ἡ ἀχαριστία ἀπέναντι σrsquo αὐτή τήν δωρεά τοῦ Θεοῦ ἄς ζήσουμε τήν ὑπόλοιπη ζωή μας μέ χαρά εὐχαριστία καί ἀγάπη πρός τόν Θεό καί τόν συνάνθρωπο πάντοτε χαίροντες καί ἐν παντί εὐχαριστοῦντες Ἀμήν

Ἀρχαγγέλων Λόγος

7

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

ΜΟΝΟΣ ΜΟΥ ΧΤΕΣ

Μ ερικοί ἀπό ἐμᾶς νομίζουμε ὅτι οἱ Ἅγιοι εἶναι κάτι σάν ὑπεράνθρωποι τῆς πίστεως χωρίς θλίψεις καί πειρασμούς πάντα ἀγέρωχοι καί δυνα-τοί Ξεχνᾶμε πώς ὁ Χριστός μᾶς κάλεσε ὅλους νά γίνουμε Ἅγιοι θεοί

κατά χάριν Του καί πώς οἱ Ἅγιοι ἦταν σάν κι ἐμᾶς ἄνθρωποι κανονικοί πού πό-νεσαν ἀπογοητεύτηκαν καί ἔκλαψαν ὅμως ἀκολούθησαν τήν κλήση τοῦ Θεοῦ καί σώθηκαν Παραθέτουμε ἐδῶ ἕνα ποίημα τοῦ ἐκ τῶν μεγίστων Ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Θεολόγου μιᾶς ψυχῆς εὐαίσθητης καί χαριτωμένης γιά νά δοῦμε πώς καί τοῦ Ἁ-γίου ἡ ψυχή σάν τήν δική μας πονᾶ μά στήν χάρη τοῦ Θεοῦ βρίσκει τήν παρηγο-ριά κι ὄχι στοῦ κόσμου τούτου τά ἀδιέξοδα

Μόνος μου χτές ἀπό τίς πίκρες στραγγισμένος σέ δάσος σύσκιο βαρύθυμος καθόμουν

Μ᾿ ἀρέσει ἀλήθεια αὐτό τό φάρμακο στίς θλίψεις μέ τήν ψυχή μου ν᾿ ἀναδεύω σκέψεις σιωπηλά Αὖρες ψιθύριζαν μ᾿ ἀηδόνια καλλικέλαδα

κι ἀπ᾿ τά κλαδιά γλυκό ἀποκάρωμα χυνόταν θαρρεῖς καί σουrsquo φευγε ἡ ζωή

Κι ἀπό τά δέντρα τά ὀξύφωνα τζιτζίκια φίλοι τοῦ ἥλιου πλημμύριζαν τό δάσος μέ τίς φλύαρες φωνές τους

Σιμά ρυάκι δροσερό ἔβρεχε τά πόδια καί μές στό δάσος ἔτρεχε ἁπαλά

Πῶς μέ συνεῖχε ὡστόσο δυνατή ἡ ὀδύνη κι ἔτσι δέν μέ τραβοῦσαν διόλου ἐτοῦτα

Ὁ νοῦς σάν τόν στομώνει ὁ πόνος τέρψεις δέν γυρεύει Κι ἐγώ μέσα στίς συστροφές τῆς ταραγμένης σκέψης

σ᾿ ἀντίμαχες ἰδέες παραδομένος Ποιός στάθηκα ποιός εἶμαι τί θά γίνω ∆έν ξέρω καθαρά

Κι ἄλλος σοφότερός μου οὔτε κι ἐκεῖνος

Στάσου Μπρός στόν Θεό ὅλα δεύτερα Τόπο στόν Λόγο Μάταια δέν σ᾿ ἔπλασε ὁ Θεός

μά ἐγώ ἀντιστέκομαι μικρόψυχος στόν ὕμνο Σκοτάδι ἐδῶ κι ἐκεῖ τοῦ Λόγου τό βασίλειο κι ὅλα ξάστερα γιά τόν Θεό ἀντικρύζοντας γιά στήν φωτιά νά τυραννιέσαι

Μόλις μέ γλύκανε ἔτσι ὁ νοῦς πάει κι ὁ πόνος Κι ἀπό τό σύσκιο δάσος χτές γυρίζοντας στό σπίτι

μιά χαμογέλαγα παράξενα καί μιά σιγόκαιγε ἡ καρδιά μέ σκέψη ἀνταριασμένη

8

Ἀρχαγγέλων Λόγος

Τ ό καλό τραγούδι ἔχει ἰσχυρότατη ἐκφραστική δύναμη Μετέχει κατά τι τῆς ποίησης καί ταυτόχρονα σπάει τήν μοναξιά τῆς ἀφωνίας μετερχόμενο τήν μουσική ὥστε νά μπορεῖ μέσα σέ λίγες ταξιδιάρικες πάνω σέ λυρικά πτε-

ρύγια ἀράδες νά λέει πολλά καί νά ἐννοεῖ ἀκόμα περισσότερα

Καθένας μόνος του Νησί του ὁ κόσμος του

Βράδιασε ἀγάπη μου σrsquo ὅλη τήν γῆ

Τό νοιώθεις ὅτι εἶναι πραγματικότητα Ἔχει νυχτώσει Τί κι ἄν ξημερώνει τί κι ἄν χαράζει μιά καινούργια μέρα τό σκοτάδι δέν λέει νά διαλυθεῖ Ἡ μοναδι-κή σου ἐλπίδα εἶναι ὅτι ὑπάρχει ἀκόμα πρόσωπο ἐρώμενο στό ὁποῖο στρέφεσαι γιά νά κοινωνήσεις τόν φόβο σου τήν ἔντρομη διαπίστωσή σου laquoβράδιασε ἀγά-πη μουraquo Λές laquoἀγάπη μουraquo καί ἀμέσως δημιουργεῖται ἕνα ξέφωτο στό ὁποῖο κα-ταφεύγεις κυνηγημένος ἀπrsquo τήν ἐπέλαση τοῦ σκότους Ὅλη ἡ τωρινή ἑλλαδική πραγματικότητα - σμικρογραφία ἄλλωστε τῆς παγ-κόσμιας - κυριαρχεῖται ἀπό τό σκοτάδι Ἕνα σκοτάδι τό ὁποῖο δέν ἐξερράγη ξαφ-νικά κατατροπώνοντας τό φῶς ἀλλά κυριαρχοῦσε λεπτό πρός λεπτό ὥρα μέ τήν ὥρα δεκαετία τήν δεκαετία Ἄν laquoὁ ἥλιος θέλει δουλειά πολλή γιά νά γυρίσειraquo κάτι ἀνάλογο συμβαίνει καί μέ τή νύχτα Θέλει χρόνο πολύ ἀρκετή ἐπανάπαυση ραστώνη ἰδιοτέλεια συμβιβασμό γιά νά κυριαρχήσει Ἡ Ἑλλάδα ndash καί φυσικά δέν ἐννοοῦμε τήν Ἑλλάδα ὡς ἰδέα φιλοσοφία ἤ ἄ-σαρκο γεωγραφικό προσδιορισμό μιλοῦμε γιά τά πρόσωπα γιά μᾶς τούς Ἕλλη-νες - βούλιαξε μέσα στό σκοτάδι μέσα σrsquo αὐτό πού ὅλοι μας τώρα προσδιορίζουμε ὡς οἰκονομική κρίση Ἀδυνατοῦμε ὅμως καί τώρα νά ἐντοπίσουμε τό γιατί φτάσα-με ὡς ἐδῶ Τί ἔφταιξε καί ἔχουμε ἀγγίξει τά ὅρια τῆς ἐξώθησής μας στόν χῶρο τῶν κρατῶν τοῦ Τρίτου Κόσμου διασύροντας τήν ἱστορία καί τόν πολιτισμό μας Μία ἀποτυχία σέ κάποιον ἀπό τούς τομεῖς τῆς ζωῆς μας (οἰκονομικό ἐργα-σιακό συναισθηματικό φιλικό) μπορεῖ νά μᾶς στενοχωρήσει ἀκόμα δέ καί νά μᾶς ἀποσυντονίσει Ὅταν ὅμως προκαλεῖ τήν καθολική κατάρρευσή μας τότε τό πρό-βλημα εἶναι π ν ε υ μ α τ ι κ ό διότι τό ἐπί μέρους ἔλαβε τήν θέση τοῦ καθrsquo ὅλου ∆ιότι ἕνα μόνο τμῆμα τῆς ζωῆς μας ἐν προκειμένῳ ὁ οἰκονομικός παράγοντας πε-ριεβλήθη μιά καθολική αὐταξία ἄρχισε νά νοηματοδοτεῖ ὁλάκερη τή ζωή μας ἔγι-νε ὁ κεντρικός ἄξονάς της γύρω ἀπό τόν ὁποῖο ἄρχισε νά δορυφορεῖται κάθε ἄλλη ἐνέργειά μας Τό τί θά σπουδάσουμε ποιόν θά παντρευτοῦμε τί ἐπάγγελμα θά ἀ-κολουθήσουμε μέ ποιούς θά συσχετιστοῦμε ἀκόμα καί τό τί θά ὀνειρευτοῦμε καί τό πῶς θά κηδευτοῦμε καθορίζεται ἀπό τό χρῆμα ἀπό τόν πλοῦτο τήν ἰσχύ

Ἀλλοτρίωση λοιπόν τῆς ὕπαρξης δέν εἶναι μόνο νά ζεῖς γιά νά αὐξήσεις τίς τραπεζικές σου καταθέσεις ἤ γιά νά ἀγοράσεις 70 τετραγωνικά χώρου μέ ὑποθή-κευση ὅλης τῆς χαρᾶς καί ἐλευθερίας σου ἀλλά κυρίως τό νά κοστολογεῖς τό ἀν-θρώπινο πρόσωπο τήν φιλία τόν χρόνο ἀκόμα καί τά ὄνειρά σου μέ εὐρώ Νά

Βράδιασε ἀγάπη μου σrsquo ὅλη τή γῆ Ἀνωνύμος ποιητής

9

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

ξεπουλήσεις μέ τόν πιό ἐπαίσχυντο τρόπο τήν καθαρότητα τῆς καρδιᾶς σου τά ζείδωρα τῆς πίστης σου τά πολύτιμα τῆς παιδείας σου χάριν τῶν πιό ποταπῶν θε-αμάτων τῆς πλέον ἐγωτικῆς κυριαρχίας τῆς ἰδιοτέλειας

Ἡ μεγαλύτερη ὅμως τραγωδία ἔρχεται τώρα στήν συνειδητοποίηση ὅτι δέν ἔχουμε οὔτε τό ξέφωτο τοῦ τραγουδιοῦ ∆έν ὑπάρχει τό ἐρώμενο πρόσωπο στό ὁποῖο τουλάχιστον νά στραφοῦμε καί νά κοινωνήσουμε τήν ἀπέλπιδα αὐτογνωσί-α μας Ὁ Θεός-Ἀγάπη ὁ Θεός-Ἔρωτας laquoπέθανεraquo καί οἱ δήμιοί του εἴμαστε ἐμεῖς οἱ Χριστιανοί Στήν θέση Του τοποθετήσαμε τόν θεό-τιμωρό τόν θεό-δυνάστη τόν θεό-μαγικό λυχνάρι τοῦ Ἀλαντίν τόν θεό-ἐπετειακό τρόπο διασκέδασης τῆς θλιβερῆς ρουτίνας μας ∆έν Τόν γνωρίσαμε δέν Τόν ἀγαπήσαμε γιrsquo αὐτό καί εὔ-κολα Τόν ἐξοβελίσαμε ἀπrsquo τό προσκήνιο τῆς ζωῆς μας ἀφήνοντάς Τον στό περι-θώριο πληγωμένο ἐραστή τῆς ἐλευθερίας μας Στήν θέση Του ἦρθε τό χρῆμα ἡ καλοπέραση τό βόλεμα ἡ χρησιμοθηρία ὁ ὠχαδερφισμός καί Ἐκεῖνος ndashπαραχα-ραγμένος πιά- ἀπομεινάρι ἔνδοξου παρελθόντος

Μά δέν ὑπάρχει καί ἐρώμενος ἄνθρωπος τόν ὁποῖο νά μποροῦμε νά προ-σφωνήσουμε laquoἀγάπη μουraquo καί νά τοῦ ψιθυρίσουμε laquoβράδιασεraquo κατόρθωμα κενω-τικῆς ἀλληλοπεριχώρησης θυσιαστικῆς ἐμπιστοσύνης Οἱ δικές μας οἱ laquoἀγάπεςraquo ἔ-χουν ἡμερομηνία λήξης βασισμένες σέ προϋπόθεση ἀνταπόδοσης ἐκτόνωσης ὁρ-μεμφύτων ἀναγκαστικῆς συνθηκολόγησης γιrsquo αὐτό καί δέν μποροῦμε νά ψιθυρί-σουμε τίποτε οὐσιαστικό Μᾶς ἔμειναν τά βαρύτιμα σεντούκια (συζυγία ἔρωτας φιλία ἀδελφός) μά ξεπουλήσαμε τόν θησαυρό

Ὁ καθένας στήν ἀπομονωτική του νησῖδα νά ἀγναντεύει μέ κυάλια με-λαγχολίας καί ἀσφάλειας τόν ἀπομακρυσμένο νησιώτη τῆς ἀπόμακρης ἄλλης βρα-χονησίδας laquoΚαθένας μόνος του νησί του ὁ κόσμος τουraquo στήν ποιητική ἀποτύπω-ση τῆς μοναξιᾶς μας τοῦ ἐγωισμοῦ μας τῆς ἀδυναμίας μας γιά κοινωνία

Ἔσερνα αὐτές τίς λίγες γραμμές χωρίς νά ἔχω βρεῖ τό τέλος χωρίς νά μπο-ρῶ νά χαράξω τήν ἐλπίδα Σέ κάποιο δικό μου βράδυ γεννήθηκε τό ξέφωτο τόσο ἁπλᾶ ὅσο οἱ δύο ἀράδες τῆς πρίν τό δεῖπνο προσευχῆς

Νά αἰσθάνομαι καί νά πορεύομαι ὡς πένης ὡς φτωχός ὡς ὁλιγαρκής πλούσιος γιά νά μπορῶ νά νοιώθω τόν ἀναγκεμό τοῦ ἄλλου τοῦ ἀδελφοῦ κωπη-λατῶντας πρός τό νησί του Βρισκόμουν πάνω ἀπrsquo τό τραπέζι μέ τήν αἴσθηση τῆς πείνας προσευχόμενος παρακλητικά πρός Ἐκεῖνον γιά Τόν ὁποῖο δέν αἰσθανό-μουν πεῖνα Ποτέ δέν γουργούρισε ἡ καρδιά μου γιά τό πρόσωπό Του ὅπως τό στομάχι μου γιά τό φαΐ Ντράπηκα Πρέπει νά γίνω εὐχαριστιακός ἀπολαμβάνον-τας τά ἐλάχιστα τῆς ζωῆς τά καθημερινά τοῦ βίου Πρέπει νά Τόν καλέσω στή ζω-ή μου νά γίνω ὁ ἐκζητῶν Αὐτόν Ἀπαγγέλλω τά λόγια τῆς προσευχῆς ἐγώ μόνος μου ἀλλά σέ πληθυντικό ἀριθμό Ὑπάρχουν κι ἄλλοι στήν ἴδια αἴσθηση τῆς ἀπο-τυχίας στήν ἴδια δῖψα τῆς πληρότητας ∆έν μπορῶ πιά νά lsquoμαι μόνος μου θέλω νά συνοδοιπορήσω στόν δρόμο πού ἡ ἀγάπη δημιουργεῖ καί ἡ δυναμική τοῦ ἔρωτα ἐκβάλλει laquoΦάγοντες πένητες καί ἐμπλησθήσονται καί αἰνέσουσι Κύριον οἱ ἐκζητοῦντες αὐ-τόν Ζήσονται αἱ καρδίαι αὐτῶν εἰς αἰῶνα αἰῶνοςraquo Ἀγάπη μου

laquoΝησιάraquo στίχοι Παρασκευᾶς Καρασοῦλος μουσική‐ἑρμηνεία Μάριος Φραγκούλης

10

Ὁ ἄνθρωπος εἶναι ἀναμφίβολα ἕνα ἀντιφατικό ὄν Ἕνα μέρος του διψᾶ γιά πνευματική προκοπή γνωστική πρόοδο ψυχική ἀνάταση Τό ὑπό-λοιπο (πού συνήθως ὑπερέχει) βουτᾶ λαίμαργα σέ μιά πληθώρα κοσμι-

κῶν ἀπολαύσεων σαρκικῶν ἐπιθυμιῶν κτιστῶν θησαυρῶν Καί ἄν αὐτή ἡ κατά-δυση ἔληγε στόν πυθμένα τῆς προσωπικῆς ματαιοδοξίας θά ὑπῆρχε τουλάχιστον ἡ ἐλπίδα πώς ἔπειτα θά ἄρχιζε ἡ ἀνάδυση γιά μιά ἀνάσα ἠθικῆς καθαρότητας Κι ὅμως Πολλοί ἀρχίζουν τίς γεωτρήσεις () ἔχοντας ὡς νῆμα πού τούς συνδέει μέ τή ζωή μόνο τά ὑλικά ἀγαθά παραθεωρῶντας ὅτι μόνο φθαρτά καί προσωρινά εἶ-ναι

Ὁ Ἰησοῦς Χριστός μᾶς δίδαξε laquoΜή θησαυρίζετε ὑμῖν θησαυρούς ἐπί τῆς γῆςraquo (Ματθ 6 19) καί ἐμεῖς ἄλλοι λίγο καί ἄλλοι περισσότερο πράττουμε ἀκρι-βῶς τό ἀντίθετο Πάσχουμε ἀπό ἔλλειψη ἐμπιστοσύνης ndash πίστης στό Θεό ὁ Ὁποῖ-ος ἀπό ἀμέριστη ἀγάπη γιά τό δημιούργημά Του ndash γιά τήν κορωνίδα τῆς πλάσης στήν κατάσταση τοῦ ἀρχέγονου κάλλους ndash προσέφερε τά λόγια Του ὡς φωτει-νούς ὁδοδείκτες στή δύσκολη πορεία μας πρός τή θέωση Καί ἐπειδή εἶναι ἀδύνα-τον ἐκ φύσεως νά θαμπώσει τό φῶς τῶν θείων διδαγμάτων θαμπώσαμε ἐμεῖς τή ματιά μας θεωρῶντας πώς κατέχουμε ἀφrsquo ἑαυτῶν τήν ἀλήθεια καί τή γνώση

Νομίσαμε τή ματαιότητα τοῦ πλούτου κυρίαρχο ἀγαθό Πιστέψαμε πώς ἡ ζεστασιά τῆς ψυχῆς πηγάζει ἀπό τήν τριβή τῶν χεριῶν μας μέ τό χρυσό καί τό ἀσήμι Ἡδονιστήκαμε μέ τήν ἰδέα τοῦ laquoἔχεινraquo καί παραληρίσαμε στή θέα τῆς θεᾶς ὕλης Ἡ αἴσθηση τῆς ἰδιοκτησίας μᾶς δημιούργησε τήν ἐντύπωση τῆς δύναμης Νοιώσαμε ἄτρωτοι καί ἡ φιλαυτία μας φού-σκωσε προκαλῶντας τά γνήσια τέκνα της ndash τά πάθη τῆς φιλαργυρίας τῆς κενοδοξίας καί τῆς

γαστριμαργίας ndash νά στήσουν χορό στήν καρδιά μας Ὁ ἄνθρωπος ἐκκινούμενος ἀπό ἐγωκεντρισμό θεώρησε πώς σκοπός τῆς ζωῆς του ἐπιβάλλεται νά εἶναι ὄχι ἁ-πλῶς ἡ συντήρηση καί καθαρότητα τοῦ σώματος ἀλλά ἡ ἀνάδειξή του ἔναντι τῆς ψυχῆς καί ἡ ἐπίδειξη τοῦ ὑλικοῦ πλουτισμοῦ Τελικά ἡ καθημερινή βιολογική ἀ-νάγκη ἔλαβε κυρίαρχη θέση στή ζωή τῶν ἀνθρώπων καθώς ἡ εὐδαιμονία στήν ὁ-ποία εἶχαν συνηθίσει ἤ τό κυνήγι τῆς εὐδαιμονίας στό ὁποῖο ἐπιδίδονταν ἐξουσί-ασαν τήν ψυχή τους καί δέν ἐπικεντρώνονταν στόν laquoἄρτον ἡμῶν τόν ἐπιούσιονraquo Ἔτσι ὁμοίασαν μέ τό σπόρο ἀπό τήν παραβολή τοῦ σπορέα πού σπάρθηκε κοντά στά ἀγκάθια τόν ὁποῖο ἡ μέριμνα γιά τά ἐγκόσμια καί τά ὑλικά ἀγαθά κατέπνιξαν καί ἔτσι δέν καρποφόρησε Ἡ ἐξύψωση τῆς ἡδονῆς τῶν ὑλικῶν ἀγα-θῶν σέ πρωταρχική καί ζωοποιό ἀνάγκη τοῦ ἀνθρώπου τόν κατέστησε ἕρμαιο τοῦ καταναλωτισμοῦ

Ἡ ἄλογη προσκόλληση στή συντήρηση τοῦ ὑλικοῦ στοιχείου τοῦ ἀνθρώ-

Ἀρχαγγέλων Λόγος

Ἡ ὀδύνη τοῦ ἔχειν Σωτήριος Ν Κόλλιας ΜΑ Θεολογίας ἐκπαιδευτικός

11

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

που δρᾶ καταλυτικά γιά τήν πνευματική ἐξύψωσή του Ἤμαστε τόσο σίγουροι πώς ἀνήκαμε πλέον στό ἀπυρόβλητο τῶν καθημερινῶν προβλημάτων μιᾶς καί ἡ συσσώρευση πλούτου μᾶς χαροποιοῦσε μᾶς πάθιαζε ἤ καί μᾶς προκαλοῦσε νά μοχθήσουμε (νομίμως ἤ μή) ἀκόμα σκληρότερα (ἀπέναντι στόν ἑαυτό μας ἤ κατά προτίμηση στούς ἄλλους) γιά νά ἀποκτήσουμε περισσότερα Καί ταυτιζόμασταν μέ τόν ἄφρονα πλούσιο ὁ ὁποῖος ἔλεγε laquoψυχή ἔχεις πολλά ἀγαθά κείμενα εἰς ἔτη πολλά ἀναπαύου φάγε πίε εὐφραίνουraquo (Λουκ 12 19)

Μά ἔρχεται κάποια στιγμή πούhellip ἡ ἐπιχείρησή σου χρεωκοπεῖhellip ἀπολύε-σαιhellip πυρκαγιά καίει τά ὑπάρχοντά σουhellip ἤ ἁπλῶς καλεῖσαι νά περιορίσεις τίς νυχτερινές σου ἐξόδους νά μειώσεις τούς φουσκωμένους λογαριασμούς νά στα-ματήσεις τίς ἀσυλλόγιστες ἀγορές Καί ἔρχεται κάποια στιγμή πού σέ ἐρωτᾶ ὁ Κύριος laquoἄφρον ταύτῃ τῇ νυκτί τήν ψυχήν σου ἀπαιτοῦσιν ἀπό σοῦ ἅ δέ ἡτοίμα-σας τίνι ἔσταιraquo (Λουκ 12 20) Κι ἐσύ μετέωρος νά μετρᾶς τά συντρίμμια ὑλικά καί ψυχικά Καί τότε τήν ἡδονή τοῦ ἔχειν διαδέχεται ἡ ὀδύνη ὅτι τίποτα δέν ἔχεις καί τίποτα δέν σοῦ ἀνήκει αἰώνια Καί εἶναι ἀβάσταχτος αὐτός ὁ πόνος ὄχι μόνο γιατί νοιώθεις προδομένος ἀπό τόν ἴδιο σου τόν ἑαυτό πού ἔχτισε παλάτια στήν ἄμμο ἀλλά καί γιατί ἡ πτώση ἦταν τόσο ἀπότομη ὅσο ψηλότερα εἶχες εἰδωλοποι-ήσει τήν κτήση Κι ἐνῶ διαχειριστής εἶσαι τῆς ὕλης καί ὄχι ἰδιοκτήτης αὐθαίρετα ἀνέλαβες ἀξιώματα ἀπό τόν Κύριό σου laquoοὕτως ὁ θησαυρίζων ἑαυτῷ καί μή εἰς Θεόν πλουτῶνraquo (Λουκ 12 21) ∆ιαμαρτύρεσαι ὀργίζεσαι κλαῖς ἀπελπίζεσαι Ἀ-λήθεια πόσο τραγικό γιά τήν ἀνθρώπινη ὕπαρξη εἶναι νά πονᾶ γιά τά πρόσκαι-ρα ἐνῶ εἶναι καμωμένη γιά τά μεγάλα καί ὡραῖα

Ὁ λόγος τοῦ Χριστοῦ laquoοὐκ ἐπrsquo ἄρτῳ μόνῳ ζήσεται ἄνθρωπος ἀλλrsquo ἐπί παντί ρήματι ἐκπορευομένῳ διά στόματος Θεοῦraquo (Ματθ 4 4) στόν πειραστή ∆ιά-βολο πού Τόν προκάλεσε νά μετατρέψει σέ τροφή τίς πέτρες σημαίνει ὅτι προτε-ραιότητα πρέπει νά δίνεται στά πνευματικά καί ὄχι στά ὑλικά Ἡ στάση τοῦ Χρι-στοῦ δέν παραθεωρεῖ τίς βιοτικές ἀνάγκες τῶν ἀνθρώπων ἀλλά καί δέν τίς ἀπο-λυτοποιεῖ γιrsquo αὐτό καί λέγει laquoοὐκ ἐπrsquo ἄρτῳ μόνῳraquo Ἡ πνευματική κατάσταση δέν ἐχθρεύεται τήν ὑλική ἀλλά τῆς δίνει οὐσιαστικότερο νόημα Τά ἐγκόσμια ἀγαθά λαμβάνουν ἀξία μόνο μέσα ἀπό τό πνευματικό πρῖσμα πού τά θέτουμε χωρίς νά τά ὑπερεκτιμοῦμε καί νά τά ἐξιδανικεύουμε

Ἡ παραδείσια κατάσταση ὅπου ἡ ἀντωνυμία laquoδικό μουraquo δέν ὑπῆρχε δέν

εἶναι οὐτοπία εἶναι ἐπιλογή ζωῆς πού πραγματώνεται ἤδη στόν κόσμο τοῦτο ὅ-ταν οἱ καρδιές συναντῶνται ἑλκόμενες ἀπό τήν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ καί τοῦ πλησίον γιά μιά κοινή πορεία συναλληλίας καί προσφορᾶς

12

Ἀρχαγγέλων Λόγος

Τ οπίο θολό Ὁμίχλη πυκνή πάνω ἀπό τήν χώρα Συνοφρυωμένα πρόσωπα τρομαγμένες ψυχές Ἐνοχές γκρίνιες κατάρες ἀπαξίωση Φόβος ἀπόγνω-ση ἀπελπισία Ὅλα ὅσα εἶναι ἱκανά καί ἀναγκαῖα γιά νά συνθέσουν ἕνα

ἰδανικό θεατρικό σκηνικό ὅπου ἔχει ὅλες τίς προϋποθέσεις γιά νά παιχτεῖ ἔργο κλασικό μεγάλου συγγραφέα μέ σπουδαίους πρωταγωνιστές σοβαρή πλοκή ψυ-χογραφική ἐμβάθυνση πού θά κρατήσει τίς ἀνάσες τῶν θεατῶν μέχρι τό τέλος του ὅπως καιρό εἶχε νά τούς συμβεῖ Μόνον πού ἐδῶ ἐμεῖς ἀποτελοῦμε τόν χορό καί ὄχι τούς θεατές Κάτι σάν ἀρχαία τραγωδία

Ἀφῆστε τούς προφῆτες νά βγαίνουν στούς δρόμους καί νά προφητεύουν δεινά Τίς μάγισσες νά ἐξαγοράζουν τήν ἀγωνία τῶν ἁπλοϊκῶν Τά μυθικά τέρατα νά ξυπνοῦν νά βγάζουν καπνούς ἀπrsquo τό στόμα καί νύχια γαμψά ἀπειλῶντας ὅλους ὅ-σους ἀφελῶς πίστεψαν στήν ὕπαρξή τους Ἐπιτρέψτε μουhellip Βλέπετε ἐγώ γεννήθηκα στή Σαλονίκη Τήν πόλη τῆς ὁμίχλης Τῆς πρώτης Φιλοσοφικῆς σχολῆς τῆς πρώ-της τηλεόρασης τοῦ πρώτου ραδιοφώνου τῶν λογοτεχνῶν τῆς ἱστορίας τοῦ Βυζαντίου Τήν πόλη τῆς ἐσωστρέφειας τῆς πνευματικῆς παραγωγῆς τοῦ Ἡσυχασμοῦ ∆ιδάχθηκα πώς ἡ ἀπόγνωση γεννιέται ἀπό τά ψευδῆ αἰσθή-

ματα πώς πρώτη φορά συμβαίνει κάτι τραγικό πώς εἶμαι ὁ μόνος πού τό περνάω πώς πάνω μου βαραίνει μία κατάφορη ἀδικία πώς φταίω γιά ὅλα ἐγώ Ἡ ἀλή-θεια ὅμως εἶναι πάντα ἕνα ἀνάποδο κάτοπτρο Καί ἡ ἀλήθεια μόνο στήν ἀπόγνω-ση δέν ὁδηγεῖ Ἀντίθετα ἐλευθερώνει ἀπό κάθε ἀπελπισία ∆ιακατέχεται ἀπό ἀ-νεμπόδιστη ἐλπίδα καί πίστη Ὁ σύγχρονος ἄνθρωπος ὅλοι ἐμεῖς οἱ ζῶντες δηλαδή δέν εἶναι ξεκομμένος ἀπό τό παρελθόν του ∆έν τελειώνει μέ τόν θάνατό του Ἄν τόν δοῦμε μέσα στό σύνολο τῆς ἱστορίας του τότε ἡ πραγματικότητά του θά πάρει πάλι τίς πραγμα-τικές της διαστάσεις Καί ἡ ἀνθρωπότητα ἔζησε πολύ πιό τραγικές στιγμές ἀπrsquo αὐ-τές πού ζοῦμε σήμερα κι ἐξακολούθησε νά ὑπάρχει Σέ περιόδους κρίσεων δέ ὅ-λως παραδόξως καί ἐντελῶς ἀνέλπιστα μεγαλούργησε κιόλας Καταλαβαίνω πώς δέν εἶναι εὔκολο νά ξεβολεύεται κανείς Καταλαβαίνουμε ὅμως ποῦ μας ὁδήγησε τό βόλεμα Θά τολμήσω νά ἐκφράσω πόσο μέ γοητεύει ὅλη αὐτή ἡ κρίση Τόν μεγάλο μου θαυμασμό πρός ὅλη αὐτήν τήν ἀναταραχή Τόν ἐνθουσιασμό μου γιά τόν κλυδωνισμό τῆς οἰκονομίας πού ἀνατρέπει τήν τάξη τοῦ κόσμου καί περισσότερο τῆς χώρας μας Τό καίριο καί πολύτιμο αἴσθημα τῆς ἀνασφάλειας Ὄχι δέν εἶμαι κακεντρεχής δέν εἶμαι βολεμένη δέν ἔχω ὑλικά ἀποθέματα ὥστε νά χαιρεκακῶ μέ τήν ἐξαθλίωση τῶν ἄλλων Τό ἀντίθετο μάλιστα Ἁπλῶς

Μία ἄλλη ὁπτική τῆς κρίσης εὐχαριστιακή Βασιλική Νευροκοπλῆ συγγραφέας-ἐκπαιδευτικός

13

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

εἶμαι ἀπό τήν Θεσσαλονίκη κι αὐτό τό χῶμα πού μέ ἔθρεψε μοῦ ἔμαθε πώς τό θαῦμα γεννιέται ἀπrsquo τίς στάχτες Μοῦ ἔμαθε νά βλέπω μέσα ἀπrsquo τήν ὁμίχλη μέ τήν ὁποία τόσο ἐξοικειώνεσαι σrsquo αὐτόν τόν τόπο Γιατί μέσα σέ ὅλον αὐτόν τόν ζόφο βλέπω τήν ἐγρήγορση τῶν ἀνθρώπων καί τόν ἐπαναπροσδιορισμό τους Βλέπω τό ξύπνημα κοιμισμένων συνειδήσεων τό νέο ὅραμα νά ἀφυπνίζεται Βλέπω νrsquo ἀνθί-ζουν ἀρετές ξεχασμένες ὅπως ἡ ὑπομονή ἡ ἀλληλεγγύη ἡ γενναιοδωρία Νά φυ-τεύονται στά μπαλκόνια μαϊντανοί καί δυόσμοι νά χαζεύουν οἱ διαβάτες στήν παραλία τό ἡλιοβασίλεμα πού πρίν προσπερνοῦσαν Χτυποῦν τά τηλέφωνα καί αὐξάνονται οἱ προσκλήσεις στά σπίτια γιά τό κοινό φαγητό τήν κοινή τράπεζα Κλείνουν τηλεοράσεις καί ἀνοίγουν βιβλία Ἀπομονώνονται οἱ μίζεροι καί οἱ τρομολάγνοι ἀποζητᾶται ἡ παρηγοριά ὁ ἄλλος λόγος πού εἶναι καί λόγος ὕπαρ-ξης πού θά γεμίσει τά σπλάχνα μας

Ἔχει μεγάλη χάρη ἡ κρίση ἡ ἀνασφάλεια ὁ κλυδω-νισμός Ἔχει τόση χάρη ὅση καί ἡ ἀρρώστια ἡ ἀναπηρία ἡ ἀνέχεια Γιατί ὅπως ἀκριβῶς ὁ ἄνθρωπος δέν εἶναι μόνο ἀγαθά ἀσφάλεια σιγουριά δέν εἶναι καί μόνον ὑγεία ἱ-κανότητες ἀνάγκες Ἦταν εἶναι καί θά παραμένει κάτι πολύ περισσότερο ἀπό ὅλα αὐτά Κάτι πού φανερώνεται καί φωτίζεται μόνον ὅταν ὅλα κλονίζονται καί σταθεῖ μό-

νος γυμνός καί τετραχηλισμένος μπροστά στό θαῦμα τῆς ὕπαρξης μόνος μέ τόν ἑαυτό του μόνος μέ τόν ἔρωτά του μόνος μέ τόν θάνατο μόνος μέ τόν Θεό του ∆έν ὠφελοῦν οἱ κλάψες ∆έν ὁδηγοῦν πουθενά οἱ μιζέριες Οἱ ἐκφοβισμοί ἁ-πλῶς παραλύουν τήν κρυμμένη δυναμική Θά συνεχίσουμε νά ἐργαζόμαστε καθέ-νας στό πόστο του ἴσως περισσότερο σιωπηλά ἀλλά μέ περισσότερο πεῖσμα Ἡ διαφορά θά εἶναι ἡ ἐγρήγορση ὁ ἐσωτερικός ἐπαναπροσδιορισμός ἡ ἐπαναξιο-λόγηση τῆς ζωῆς τῶν σχέσεων τῶν ἀγαθῶν καί τοῦ νοήματος πού μένει ἀδιά-πτωτο στούς αἰῶνες Κρίνω πώς εἴμαστε πολύ τυχεροί καί ὀφείλουμε μεγάλη εὐγνωμοσύνη στούς καιρούς πού μᾶς χαρίζουν τήν δυσκολία τους Μπροστά λοιπόν μέ ἀνοιχτές αἰ-σθήσεις Ἡ ζωή εἶναι σάν τά παιδιά Μᾶς ὁδηγεῖ ἀλάνθαστα ἄν τήν ἐμπιστευτοῦ-μεhellip ἀλλά γιά νά τήν ἐμπιστευτοῦμε πρέπει πρῶτα νά τήν ἀνακαλύψουμεhellip

(Ἀπό τό ἰστολόγιο τῆς Β Νευροκοπλῆ httpanimusanimusblogspotcom)

Ἀποφθέγματα Πατέρων

Ε ἶπε ἕνας Γέροντας laquoΤίποτε δέν ἀπογυμνώνει τόσο τόν ἄνθρωπο ἀπό τήν χάρη ὅσο τό νά κατηγορεῖ τόν πλησίον του ἤ νά τόν κατακρίνει ἤ νά τόν

ἐξουθενώνει Καί εἶναι τόσο βαρύτερη ἡ κατάκριση ἀπό κάθε ἄλλη ἁμαρτία ὥστε ὁ ἴδιος ὁ Χριστός λέει laquoὙποκριτή βγάλε πρῶτα τό δοκάρι πού ἔχεις στό μάτι σου καί τότε θά δεῖς καθαρά γιά νά βγάλεις τό σκουπιδάκι πού βρίσκεται στό μάτι τοῦ ἀδελφοῦ σου (Λουκ 642) Γιατί νά μήν προτιμοῦμε νά κατακρίνουμε τόν ἑαυτό μας Καί ἐννοῶ τά κακά τά δικά μας πού καλά τά γνωρίζουμε καί γιά τα οποῖα πρόκειται να δώσουμε λόγο στον Θεό Ὁ καθένας ἄς προσέχει τόν ἑαυτό του καί τίς δικές του κακίες Ἡ ἐξουσία νά δικαιώνει καί νά καταδικάζει ἀνήκει μόνο στόν Θεόraquo

14

Ἀρχαγγέλων Λόγος

Ἄ ν εἴμαστε μία κοινωνία πού γερνάει καί δέν ἀναπαράγεται Ἄν εἴμαστε πρῶτοι στήν ὑπογεννητικότητα στήν Εὐρώπη καί δεύτεροι σέ ὅλο τόν κόσμο Ἄν σήμερα ὁ ἕνας στούς τέσσερεις Ἕλληνες ἀνήκει στήν τρίτη

ἡλικία Ἄν διαλέγουμε νά μήν κάνουμε παιδιά ἤ νά κάνουμε μόνο ἕνα γιατί δέν θέλουμε νά ἀλλάξουμε τρόπο ζωῆς ἤ γιατί ἡ καριέρα μας εἶναι πιό σημαντικήhellip

Ἄν κύριό μας μέλημα εἶναι ἡ οἰκονομική ἐκμετάλλευση τῶν πάντων καί πρῶτα ἀπrsquo ὅλα τοῦ ἴδιου τοῦ τόπου μας (παλαιότερα τό λέγαμε laquoἀξιοποίησηraquo) καί ἡ ἀποφυγή κάθε laquoπεριττῆςraquo δαπάνης ἄν γιrsquo αὐτό ἔχουμε καταστρέψει μερικά ἀπrsquo τά ὡραιότερα μέρη παγκοσμίως ἔχουμε κάψει τά δάση ἔχουμε κτίσει αὐθαί-ρετα στά βουνά καί τά νησιά μας ἔχουμε μολύνει ποτάμια καί λίμνες μέ τά ἀπό-βλητά μας καί ἔχουμε laquoδιακοσμήσειraquo τό ὑπόλοιπο τοπίο σκορπίζοντας παντοῦ σωρούς σκουπιδιῶνhellip

Ἄν ἔχουμε καταστρέψει γιά τούς ἴδιους λόγους τήν ὀμορφιά καί ὑποβαθμίσει τήν ποιότητα ζωῆς στίς μεγάλες μας πόλεις μέ πρώτη τήν Ἀθῆνα ἄν μέσα στά τελευταῖα σαράντα χρόνια τήν ἔχουμε μετατρέψει στήν πιό ἄσχημη βρώμικη μολυσμένη καί θορυβώδη πρωτεύουσα τῆς Εὐρώπης Ἄν τήν μεταβάλαμε ἐπί-σης σέ μία πόλη ἀβίωτη γιά τά παιδιά δέν ὑπάρχουν καθόλου

χῶροι γιrsquo αὐτά Ἄν καί οἱ μικρότερες πόλεις καί τά χωριά τῆς περιφέρειας ἀκο-λουθοῦν ndash μέ μεγάλη ἐπιτυχία ndash τό παράδειγμα τῆς πρωτεύουσαςhellip

Ἄν μέ τήν μεγάλη εἰσροή μεταναστῶν στή χώρα ἡ ροπή μας γιά ἐκμετάλλευ-ση διεύρυνε τά ὅριά της καί στό ἀνθρώπινο δυναμικό Ἄν πολλοί ἀπό ἐμᾶς τούς πληρώσαμε ψίχουλα ἤ καί καθόλου γιά τίς ὑπηρεσίες τους ἐνῶ σήμερα ἀνθοῦν μεγάλες ἐπιχειρήσεις (στίς πόλεις ἀλλά καί τούς ἀγρούς) πού ἀπασχολοῦν μετα-νάστες σέ καθεστώς ἄγριας ἐκμετάλλευσης ὑπό ἄθλιες συνθῆκες Ἄν μία παραλ-λαγή αὐτῆς τῆς κατηγορίας ἀποτελεῖ ἡ ἐκβιαστική ἐκπόρνευση γυναικῶν τῆς ἀλ-λοδαπῆς σέ ὅλη τήν ἑλληνική ἐπικράτεια Ἄν λοιπόν ἡ δουλεία ἔχει ἐπιστρέψει στήν Ἑλλάδα μέ τήν ἀνοχή ὅλων ἡμῶν τῶν ὑπολοίπωνhellip

Ἄν ἡ διαφθορά καί ἡ ἀναξιοκρατία ἀποτελοῦν πλέον πυλῶνες τῆς κουλ-τούρας μας Ἄν πάμπολλοι στήν ἀγορά καί στόν δημόσιο βίο χρηματίζονται Ἄν ἔχουμε φτάσει στό σημεῖο ὅπου ἀκόμα καί ἀπολύτως νόμιμες πράξεις ὑπηρεσίες ἤ συναλλαγές ἀπαιτοῦν ἀνταλλάγματα laquoκάτω ἀπό τό τραπέζιraquo Ἄν ταυτόχρονα ὅλοι νοθεύουν (πολύ συχνά μέ τοξικές οὐσίες) ἀνενδοίαστα τά πάντα στήν ἀγο-ρά ἀκόμα καί τῶν τροφίμων εἴμαστε μία χώρα ὅπου ὁ ἕνας δηλητηριάζει τόν ἄλ-λοhellip

Ἄν ἡ καταξίωση ὁποιασδήποτε ἱκανότητας ἤ ταλέντου κυρίως στόν δημό-σιο τομέα εἶναι ἐπιστημονική φαντασία γιά τήν Ἑλλάδα Ἄν ὁ κυρίαρχος τρόπος

Ἄν Ἡ οἰκονομική κρίση ὡς παρενέργεια

Θόδωρος Κωνσταντινίδης

15

ἀνάδειξης καί ἀναγνώρισης περνάει μέσα ἀπό γνωριμίες συγγένειες κλίκες καί κομματικούς μηχανισμούςhellip

Ἄν συνακόλουθα ndash μιά καί τά οὐσιαστικά προσόντα ἐλάχιστη ἔχουν σημα-σία γιά τά πλήθη πού ὀνειρεύονται νά laquoτακτοποιηθοῦνraquo σέ μία θέση στό δημόσιο ndash ἔχουμε μεταβάλει τήν ἐκπαίδευση σέ βιομηχανία παροχῆς τίτλων καί πτυχίων σχεδόν χωρίς ἀντίκρισμα Ἄν ἀπrsquo τά σχολεῖα μας βγαίνουν στρατιές κυριολεκτι-κά ἀναλφάβητων Ἄν ὑπάρχουν νεότερες γενιές παιδιῶν σήμερα πού γράφουν καί διαβάζουν ἄνετα μόνο τά Greeklish καί ὄχι τά ἑλληνικάhellip

Ἄν ἔχει ἐπέλθει μία σαρωτική μεταβολή τοῦ ἤθους στήν κοινωνία μας ἄν ἡ ἐντιμότητα ἔχει ἀντικατασταθεῖ ἀπό τό laquoἅρπαξε νά φᾶς καί κλέψε νά lsquoχεῖςraquo ἡ πε-ρίφημη ἑλληνική φιλοξενία ἐξατμίστηκε μπροστά στό καυτό χρῆμα καί οἱ ἔννοιες laquoφιλότιμοraquo καί laquoμεράκιraquo ἀποτελοῦν ἄγνωστες λέξεις γιά τούς νεότερους ἐφόσον δέν τίς χρησιμοποιεῖ πιά κανείς Ἄν σήμερα ὁ ἀθέμιτος πλουτισμός ἐπαίρεται δη-μόσια καί δή τηλεοπτικά καί τά laquoλαμόγιαraquo ἀποτελοῦν παράγοντες τοῦ δημόσιου βίου

Ἄν τώρα ὅλα αὐτά τά συμπτώματα ἀσθένειας ndash ἴσως ὄχι τά σημαντικότερα καί σίγουρα ὄχι τά μοναδικά ndash τῆς ἑλληνικῆς κοινωνίας συνιστοῦν κρίση τότε ἡ Κρίση αὐτή ἀσφαλῶς δέν εἶναι οὔτε φετινή οὔτε οἰκονομική Ἔχουμε μία κοινω-νία πού βρίσκεται σέ μεγάλη βαθιά καί μακροχρόνια Κρίση Ἀξιῶν

Ἡ Κρίση αὐτή συνίσταται σέ βαθμιαία μεταβολή τῶν παραδοσιακῶν ἀξιῶν τοῦ βίου ndash τοῦ λόγου καί τοῦ τρόπου μέ τούς ὁποίους ζοῦμε μέχρι καί τήν συνο-λική τους ἐγκατάλειψη καί τήν ἀντικατάστασή τους ἀπό μία καθαρά ὑλιστική ἀντιμετώπιση τῆς ζωῆς πρώτη καί κυρίαρχη σήμερα ἀξία στήν ἑλληνική κοινωνί-α ἔχει καταστεῖ ἡ ὑλική εὐμάρεια καί τό χρῆμα Μιλᾶμε δηλαδή γιά τήν ἀποπνευ-ματοποίηση μεγάλου μέρους τῆς κοινωνίας μας γιά ἀπώλεια κάθε μεταφυσικοῦ προσανατολισμοῦ καί τελικά στίς μέρες μας καί γιά προσπάθεια ἀποχριστιανο-ποίησης κάθε πτυχῆς τοῦ κοινωνικοῦ βίου

Ἡ σταδιακή ἀλλοίωση καί στά στερνά ἀκόμα καί ἡ ἐξάλειψη τῆς λαϊκῆς εὐσέβειας συνεπικουρούμενες ἀπό μία σχεδόν βίαιη laquoἀστικοποίησηraquo (ἐσωτερική μετανάστευση λόγω πολέμων ἐμ-φυλίου οἰκονομικῆς ἐξαθλίωσης) πού ἀπέκοψε τούς μετακινού-μενους ἀπό τίς κοινότητές τους καί τό αἴσθημα τοῦ laquoἀνήκεινraquo μᾶς ἔχει μεταβάλει σέ μία αὐτοκαταστροφική κοινωνία laquoἰδιω-τῶνraquo πού συστηματικά ὑπονομεύει τό ἴδιο τῆς τό μέλλον

Ἄν τώρα σέ μία κοινωνία αὐτοῦ τοῦ προσανατολισμοῦ αὐτοί πού μποροῦ-σαν νά τό κάνουν ἐγκολπώθηκαν ἤ διασπάθισαν τό δημόσιο χρῆμα μέχρι καί τήν χρεωκοπία τῆς χώρας αὐτό δέν εἶναι κάτι πού θά ἔπρεπε νά τό περιμένουμε Καί δέν εἶναι καί λίγο ἀστεῖο Ἀφοῦ μία χρόνια Κρίση Ἀξιῶν μία Πνευματική Κρίση πολύ λίγο καί πολύ λίγους συγκινοῦσε νά τώρα πού μας ἔσκασε στά χέρια ὡς παρενέργεια τῆς Πνευματικῆς ἡ Οἰκονομική Κρίση καί μᾶς χτυπάει ἐκεῖ πού μᾶς πονάει περισσότερο στήν τσέπη μας

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

16

Ἀρχαγγέλων Λόγος

Ἕνα κείμενο δανεισμένο ἀπό τήν ἱστοσελίδα wwwtheworldoffroadcom τοῦ καλοῦ Θεσσαλονικιοῦ δημοσιογράφου Ἄκη Τεμπερίδη πού μαζί μέ τήν Βούλα Νέτου πραγματοποιοῦν τόν γῦρο τοῦ κόσμου μέ ἕνα τζίπ Ὕστερα ἀπό χίλιες μέρες καί 156000 χλμ κι ἀφοῦ ἔχουν δεῖ καί περάσει πολλά καταγράφει τήν ἄποψή του γιά ὅσα συμβαίνουν στήν χώρα μας Προσέξτε τήν ἁπλῆ σοφία πού προκύπτει στά γραφόμενα τοῦ ταξιδευτῆ ὁ ὁποῖος ἔζησε τήν πραγματικότητα τοῦ κόσμου ἔξω ἀπό τόν ἑλλαδίτικο μικρόκοσμο

Α ἰσθάνομαι ἐξοργισμένος - αὐτονόητο αὐτό Ἐπίσης αἰσθάνομαι γιά πρώτη φορά μή ὑπερήφανος - γιά νά μήν πῶ ντροπιασμένος - πού εἶμαι Ἕλληνας σ αὐτό τό ταξίδι Ὅταν φύγαμε εἴχαμε ἀκόμη τή φόρα τήν

λάμψη τό ἀνέβασμα τῶν Ὀλυμπιακῶν καί τοῦ Euro 2004 Στήν Αφρική λέγαμε Grec καί μᾶς ἀποθέωναν εἰδικά οἱ ποδοσδαιρόφιλοι Τώρα λέω Griego μέ χαμη-λωμένη φωνή εἰδικά ἀπό τή στιγμή πού μία Ἀργεντῖνα κυρία μου εἶπε ὅτι χειρό-τερη ἀπό τήν Ἀργεντινή ἔγινε ἡ Ἑλλάδα Ἕνας Χιλιανός καραμπινιέρος μοῦ εἶπε προχθές Ἄ Γκρέσια Μπανκαρότα νό (Ἄ ἡ Ἑλλάδα πού χρεωκόπησε σωστά)

Αἰσθάνομαι ντροπή λοιπόν ναί ντροπή εἰ-δικά ὅταν ξέρω ὅτι μέσα στό χρόνο ὁ κάθε Γερμα-νός πού θά συναντᾶμε στόν δρόμο θά ἔχει κάνει τούς ὑπολογισμούς του καί θά σκέφτεται ὅτι θά τοῦ κοστίσω 1000 εὐρώ ἀπό τό προσωπικό του εἰ-σόδημα τά ἑπόμενα τρία χρόνια Τό ἴδιο ὁ Ιταλός ὁ Γάλλος ἀλλά καί ὁ Σλοβάκος - ἄν εἶναι δυνα-τόν - θά βάλει τό χέρι στήν τσέπη γιά χάρη μου - τρόπος τοῦ λέγειν Αἰσθάνομαι ντροπή νά βλέπω

στό CNN τήν Ἑλλάδα πρώτη εἴδηση τήν Ἀθῆνα νά καίγεται καί νά διαβάζω ὅτι ἡ Βουλγαρία ἔβγαλε ταξιδιωτική ὀδηγία γιά τή χώρα μας Πῶς νά ξεπεράσω τό γεγονός ὅτι ἡ χώρα μου εἶναι σέ πλήρη ἀπαξίωση ὅσο ἐμεῖς συνεχίζουμε νά ταξι-δεύουμε Πῶς νά ἀντιμετωπίσουμε μέ κέφι τήν διαδρομή πού μᾶς ἀπομένει νά γράφουμε γιά νέες πόλεις διαδρομές χωριά πόλεις καί βουνά ὅταν πίσω ἄνθρω-ποι πού μᾶς διαβάζουν δέν ἔχουν νά βγάλουν τόν μῆνα Ἐπίσης δέν σοῦ κρύβω ὅτι φοβᾶμαι τήν ἐπιστροφή μας στήν Ἑλλάδα Μία περιπέτεια εἶναι καί θά τήν ἀντιμετωπίσουμε λέμε μεταξύ μας ὅλες αὐτές τίς ἡμέ-ρες ἀλλά καί πάλι μᾶς τρομάζει ἡ ἰδέα νά γυρίσουμε καί νά συναντᾶμε θλιμμένα ἐξοργισμένα ἀπελπισμένα χαμένα πρόσωπα Φοβᾶμαι ἐπίσης ὅτι σέ συζητήσεις πού θά κάνουμε μέ φίλους καί γνωστούς θά καταλήγουμε σέ καβγάδες καί ξέρετε γιατί ∆ιότι θα προσεγγίζουμε το οἰκονομικό πρόβλημα μέ ἀφέλεια καί χιοῦμορ σύμφωνα μέ ὅσα μᾶς δίδαξε τό ταξίδι Μοῦ ἔκοψαν τό δῶρο θά μᾶς λέει ὁ ἕνας Νά ζήσεις καί μέ 12 μισθούς

Κάνοντας τόν γῦρο τοῦ κόσμου Ἄκης Τεμπερίδης δημοσιογράφος εἰδικοῦ τύπου

17

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

θά λέμε ἐμεῖς Ἐξάλλου οὔτε ὁ Γερμανός δέν πληρώνεται ἐπί δεκατέσσερα Θά πάρω σύνταξη στά 65 θά λέει ὁ ἄλλος Παίδαρος θά εἶσαι στά 60 θά τοῦ λέω γιά νά μήν τοῦ πῶ ὅτι ἐπειδη πολλοί ἔπαιρναν σύνταξη στά 45 φαληρί-σαμε ∆έν τήν βγάζω μέ 700 εὐρώ θά λέει ὁ τρίτος Στήν Μαλαισία τήν βγάζουν μέ 300 γιά νά μήν μιλήσω γιά τήν Ἰνδία Μέ ἀπέλυσαν θά πεῖ ὁ ἄλλος Ἔτσι εἶναι ἡ ζωή μέ τά πάνω καί τά κά-τω Ρίξε τις ἀπαιτήσεις σου καί θά βρεῖς ἄλλη δουλειά ∆έν βρίσκω δουλειά θά ποῦν ἀρκετοί Μπορεῖ κι ἐγώ τό ἴδιο θά τούς πῶ ἀλλά θά τό παλαίψω Ἀκόμη καί σέ βενζινάδικο θά δουλέψω ∆έν συνεχίζω γιατί - ξέρω - ἤδη ἐκνευρίστηκες Ὅμως νά σοῦ ἐξηγήσω λίγο γιατί σκέφτομαι ἔτσι ἐπειδή ἔχουμε δεῖ τόσα πολλά καί δραματικά πράγματα στόν κόσμο πού δέν μπορεῖς νά φανταστεῖς Ξέρω ξέρω θέλεις μόνο νά συγκρι-νόμαστε μέ 5-10 χῶρες σέ Εὐρώπη καί Αμερική ὅμως νά σοῦ πῶ ὅτι ὁ ὑπόλοιπος κόσμος εἶναι σέ μακράν χειρότερη κατάσταση ἀπό τήν Ἑλλάδα ἀκόμη καί ἀπό τήν Ἑλλάδα πού βρίσκεται στά πρόθυρα χρεωκοπίας Χάρη στήν ἐμπειρία μας ἔχουμε σκληρύνει ὁμολογῶ Γι αὐτό καί δέν μᾶς ρίχνει τό γεγονός ὅτι κάποιοι θά χάσουν τά κεκτημένα τους τά ἐπιδόματα καί τά δῶρα τους σέ μία χώρα πού χάρη ΚΑΙ σ αὐτούς δανείζεται χοντρά ἐδῶ καί δε-καετίες Ναί πιστεύω ὅτι ΟΛΟΙ ἐμεῖς πού σκεφτήκαμε ἔστω νά ἐκμεταλλευτοῦμε τό ἑλληνικό κράτος - παρότι ἴσως τοῦ ἄξιζε ὅπως μᾶς φέρεται - πρέπει νά αἰσθα-νόμαστε τύψεις σήμερα Ὄχι ὅλοι ἀλλά ὅσοι χαραμοφάηδες ἀνίκανοι βολεμένοι καί κολλητοί τοῦ κάθε κόμματος θά πρέπει νά τό αἰσθάνονται αὐτό Οἱ ὑπόλοι-ποι Ἕλληνες τό ὑγιές κομμάτι δέν ἔχει νά φοβηθεῖ τίποτα Αὐτοί δίνουν μάχη κάθε μέρα Θέλω νά προσθέσω μόνο τό ἐξῆς Μία φράση πού λέμε ὅλον αὐτόν τόν και-ρό στό ταξίδι ὅποτε εἴχαμε πρόβλημα εἴτε μέ κολλημένο κινητῆρα εἴτε μέ τό αὐ-τοκίνητο διαλυμένο στόν Μισσισσιππῆ εἴτε μέ ψίχουλα στήν τράπεζα κάποιες μέρες Λεφτά εἶναι ἐμεῖς νά εἴμαστε καλά λέγαμε ∆ές το λίγο τό πρᾶγμα ἔτσι Λεφτά αὐτό εἶναι τό πρόβλημα Γι αὐτά τά λεφτά τά ἔχει βάψει μαῦρα ὅλη ἡ χώ-ρα Γι αὐτά τά λεφτά κάποιοι βγήκαν πάλι τά ἔσπασαν καί ἔκαψαν ἀνθρώπους ζωντανούς Μήν μοῦ πεῖτε ὅτι δέν εἶναι ἔτσι ∆έν εἶναι γιά τά εὐρώ ἀλλά γιά τίς ἰδέες Καλά Ὅμως νοιώθουμε δυνατοί Ἀκόμη κι ἄν μείνουμε στήν ἀνεργία θά βροῦμε τήν ἄκρη Θά βάλουμε τό μυαλό μας κάτω καί θά βροῦμε δουλειά Καί μέ 300 εὐ-ρώ τήν βγάζουμε μένοντας στήν Ἐπανομή ἔτσι λέμε οἱ δυό μας Μπορεῖς νά τό πεῖς αὐτό τέτοιο καιρό Τότε μήν μασᾶς Ἀκούγομαι πολύ σίγουρος Τό ταξίδι φταίει Ἡ ζωή δέν εἶναι παιχνίδι Τί νά κάνω ἄν δέν τήν ἔβλεπα ἔτσι δέν θά κάναμε αὐτήν τήν τρέλα νά γυρίσουμε τόν κόσμο Θά φάμε κατραπακιά πίσω στήν Ἑλλάδα Εἴπαμε μία περιπέτεια θά εἶναι κι αὐτή Στό κάτω-κάτω ἡ ἑλληνική laquoμαγκιάraquo - γιά τήν ὁποία ὑπερηφανευ-όμαστε - στά δύσκολα φαίνεται Γιά καλό καί γιά κακό θά ἔχουμε τήν σκηνή μας Τό πολύ-πολύ νά μένουμε ἐκεῖ σέ κάποιο ξέφωτο στό δάσος τοῦ Σέιχ Σοῦ

18

Ἅγιος Ἰουστῖνος Πόποβιτς (1894-1979) Ἕνας νέος Ἅγιος τῆς Ὀρθοδοξίας

Ἀρχαγγέλων Λόγος

Μέσα στό στενάχωρο κλίμα τῶν ἡμερῶν μία χαρμόσυνη εἴδηση Ὁ μακαριστός γέροντας Ἰουστῖνος Πόποβιτς ἀνακηρύχτηκε νέος Ἅγιος τῆς ἐκκλησίας μας Κα-τά τήν διάρκεια τῆς συνεδρίας τῆς Πέμπτης 29ης Ἀπριλίου 2010 ἡ Σύνοδος τῆς Ἱεραρχίας τῆς Σερβικῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας κατέταξε στά δίπτυχα τόν Ἀρχιμανδρίτη Ἰουστῖνο Πόποβιτς (1894ndash1979) καί τόν ἡγούμενο τῆς Μονῆς Ντάιμπαμπε τοῦ Μαυροβουνίου Συμεών Πόποβιτς (1854 ndash 1941) Ἡ Σύνοδος τῆς Ιεραρχίας τῆς Σερβικῆς Ἐκκλησίας ἀποφάσισε ἡ μνήμη τοῦ Ἀρχιμανδρίτη Ἰ-ουστίνου Πόποβιτς νά τιμᾶται στίς 14 Ιουνίου καί τοῦ ἡγουμένου Συμεών τήν 1η Απριλίου

Ὁ ὅσιος καί θεοφόρος πατήρ Ἰουστῖνος γεννήθηκε στίς 25 Μαρτίου τοῦ 1894 στήν πόλη Βράνιε τῆς νοτίου Σερβίας Ὁ πατέρας του ὀνομαζόταν Σπυρί-

δων καί ἡ μητέρα του Ἀναστασία Ἡ οἰκογένεια τοῦ πατέ-ρα του ἦταν ἐκ παραδόσεως ἱερατική καί εἶχε δώσει στήν ὀρθόδοξη Ἐκκλησία τουλάχιστον ἑπτά ἱερωμένους Ὁ ἴδιος κατά τήν βάπτιση ἔλαβε τό ὄνομα Εὐάγγελος Ἀπό μικρό παιδί ἐπισκεπτόταν μέ τούς γονεῖς του τόν ἅγιο Πρόχορο τόν Θαυματουργό στήν κοντινή Μονή Πτσίνσκι ὅπου καί εἶδε μέ τά μάτια του τήν θεραπεία τῆς μητέρας του ἀπό βα-ριά ἀσθένεια Πηγή εὐλάβειας γιά τόν μικρό Εὐάγγελο ἦταν ἡ τακτική ἀνάγνωση τοῦ Εὐαγγελίου ἀπό τά δεκατέσσερα του χρόνια ἡ ἀνάγνωση τῶν Συναξαριῶν καί ἀργότερα τῶν ἔργων τῶν Ἁγίων Πατέρων τῆς Ἐκκλησίας ∆ιψασμέ-

νος γιά τήν γνώση ὁ Εὐάγγελος ἐγγράφεται τό 1905 στήν Ἐκκλησιαστική Σχολή τοῦ Ἁγίου Σάββα στό Βελιγράδι ὅπου ἀξιώθηκε νά ἔχει ὡς δάσκαλο του τόν ἅ-γιο Νικόλαο Βελιμίροβιτς (βλέπε σελίδα 24) Τελείωσε τήν Σχολή στά 1914 μά τόν πρόλαβε ὁ Α΄ Παγκόσμιος Πόλεμος καί στρατεύτηκε ὡς νοσοκόμος Τήν 1η Ἰανουαρίου τοῦ 1916 ἔλαβε τό μοναχικό σχῆμα καί πῆρε τό ὄνομα τοῦ ἁγίου μάρτυρος καί φιλοσόφου Ἰουστίνου Στήν συνέχεια φεύγει γιά θεολο-γικές σπουδές στήν Ἁγία Πετρούπολη Σύντομα ὅμως λόγῳ τῶν ἐξελίξεων στήν Ρωσία ἀναγκάστηκε νά μεταβεῖ στήν Ὀξφόρδη Ἐκεῖ ἔμεινε δύο χρόνια ἐτοιμά-ζοντας τήν διδακτορική του ἐργασία μέ θέμα laquoἩ θρησκεία καί ἡ φιλοσοφία τοῦ Ντοστογιέβσκιraquo Τό 1919 ὅταν μετά τό τέλος τοῦ πολέμου γύρισε στήν πατρίδα του τοποθετήθηκε ὡς καθηγητής θεολογίας στό Σρέμσκι Κάρλοβτσι Τό 1926 με-ταβαίνει στήν Ἀθῆνα γιά νά λάβει τό διδακτορικό του δίπλωμα στήν Πατρολογί-α μέ θέμα laquoΤό πρόβλημα τοῦ προσώπου καί τῆς γνώσεως στόν Ἅγιο Μακάριο τόν Αἰγύπτιοraquo Γνώριζε πολύ καλά τήν παλαιοσλαβική τήν ἀρχαιοελληνική τήν λατινική τήν ρωσική τήν νεοελληνική τήν ἀγγλική τήν γερμανική καί τήν γαλ-λική γλῶσσα

19

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

Τά ἑπόμενα ἔτη ἐργάστηκε στίς Ἐκκλησιαστικές Σχολές τοῦ Καρλοβικίου τῆς Πριζρένης καί τοῦ Μοναστηρίου Τό 1930-31 ἡ Σερβική Ἐκκλησία τόν ἔστειλε σέ ἱεραποστολική ἀποστολή στήν Τσεχοσλοβακία γιά τήν διαφώτιση καί ὀργά-νωση τῶν ἐνοριῶν καί τοῦ μοναχικοῦ βίου τῶν ὀρθοδόξων Σλοβάκων στά Καρ-πάθια οἱ ὁποῖοι ἐπέστρεφαν στήν Ὀρθοδοξία ἀπό τήν Οὐνία Ἐνῶ ἀκόμη βρι-σκόταν ἐκεῖ ἐξελέγη τό 1931 ἐπίσκοπος τῆς νεοσυσταθείσης Ἐπισκοπῆς Καρπα-θίας ἀλλά ἀπό ταπείνωση δέν δέχτηκε τήν θέση ἐκείνη Στήν διάρκεια τῆς γερμανικῆς κατοχῆς βρέθηκε σέ διάφορες μονές καί στό Βελιγράδι μοιραζόμενος τήν τύχη τοῦ λαοῦ του Μέ τήν ἐγκαθίδρυση τῆς νέας κομμουνιστικῆς ἐξουσίας στήν Γιουγκοσλαβία τό 1945 ὁ π Ιουστῖνος ἐξεδιώχθη ἀπό τό Πανεπιστήμιο τοῦ Βελιγραδίου μαζί μέ ἄλλους 200 καθηγητές Τό 1946 συνελήφθη στήν μονή Σούκοβο καί φυλακίστηκε Λίγο ἔλειψε νά ἐκτελεστεῖ ἀπό τό καθεστώς ὡς laquoἐχθρός τοῦ λαοῦraquo ἀλλά σώθηκε τήν τελευταία στιγμή ὅταν ὁ Πατριάρχης Γαβριήλ κατά τήν ἐπιστροφή του ἀπό τό Νταχάου ἀπαίτησε τήν ἀ-ποφυλάκισή του ∆ιωγμένος ἀπό τό Πανεπιστήμιο καί δίχως κάποια σύνταξη στερημένος ἀ-πό τά ἀνθρώπινα θρησκευτικά καί πολιτικά του δικαιώματα ὁ π Ιουστῖνος ἔζη-σε οὐσιαστικά ἔγκλειστος στήν μικρή γυναικεία μονή τῶν Ἀρχαγγέλων στό Τσέ-λιε τοῦ Βάλιεβο Ἀκόμη καί ἐκεῖ ὅμως οἱ πολιτικές ἀρχές δέν τόν ἄφηναν ἥσυχο Πέρα ἀπό τήν συνεχῆ καί ἀσφυκτική παρακολούθηση συχνές ἦταν καί οἱ ἀνα-κρίσεις στήν πολιτική διοίκηση τοῦ Βάλιεβο Σέ περιόδους δέ κρισίμων συνεδριά-σεων τῆς Ἱερᾶς Συνόδου στό Βελιγράδι τοῦ ἀπαγορευόταν ὁποιαδήποτε ἔξοδος ἀπό τήν μονή ἐπί μῆνες ἀπό τόν φόβο τυχόν ἐπιρροῆς του στούς ἐπισκόπους Πα-ρά τίς δύσκολες αὐτές καί ὀδυνηρές συνθῆκες ὁ Ἅγιος Ἰουστῖνος λειτουργοῦσε καθημερινά προσευχόταν ἀδιάλειπτα ἐπικοινωνοῦσε μέ ὅσους εἶχαν τό θάρρος νά τόν ἐπισκέπτονται καί ἔγραφε συνεχῶς Παρά τόν αὐστηρό περιορισμό του ἀπό τίς πολιτικές ἀρχές ἡ φήμη του ἐξα-πλώθηκε γρήγορα καί πέρασε τά σύνορα τῆς Σερβίας Ἔτσι τόν ἐπισκέπτονταν ὄχι μονάχα Σέρβοι ἀπό διάφορες περιοχές τῆς χώρας ἀλλά καί πολλοί Ἕλληνες Ἐκοιμήθη ἐν Κυρίῳ στίς 25 Μαρτίου 1979 ἀνήμερα τοῦ Εὐαγγελισμοῦ Ὁ Ἅγιος Ἰουστῖνος ἀφοῦ ἐντρύφησε στά ἔργα τῶν Πατέρων τῆς Ἐκκλησίας ἔγραψε τά δικά του συγγράμματα ὅπου διαφαίνεται τό θεολογικό βάθος καί ἡ πίστη του ∆ύο εἶναι τά κεντρικά χαρακτηριστικά τοῦ ἔργου του Ἡ ἀγάπη του γιά τό πρόσωπο τοῦ laquoΘεανθρώπου Χριστοῦraquo - πού εἶναι ἡ πιό συχνή ἔκφραση μέσα στό ἔργο του- καί ἡ μέριμνά του νά μήν ἀποκλίνει ἀπό τήν ἀλάνθαστη γραμμή τῶν θεοφόρων Πατέρων τῆς Ὀρθοδόξου Ἀνατολῆς Τήν περίοδο 1932-35 συνέγραψε τό ἔργο laquoὈρθόδοξος φιλοσοφία τῆς Ἀληθείαςraquo τό ὁποῖο τοῦ χάρισε τήν ἔδρα τῆς ∆ογματικῆς στήν Θεολογική Σχολή τοῦ Πανεπιστημίου τοῦ Βελι-γραδίου Ἄλλα ἔργα του εἶναι οἱ Βίοι τῶν Ἁγίων σέ 12 τόμους καί ἡ Ἑρμηνεία τῆς Καινῆς ∆ιαθήκης σέ 7 τόμους

20

ΕΠΙΛΟΓΕΣ ΑΠΟ ΚΗΡΥΓΜΑΤΑ Ἅγιος Ἰουστῖνος Πόποβιτς

Ἀρχαγγέλων Λόγος

Α ὐτό εἶναι ἡ ἀγάπη τοῦ Χριστοῦ πρός τόν ἄνθρωπο ἡ λύτρωση ἀπό τόν θά-νατο Λέει ἡ δεύτερη μεγάλη ἐντολή laquoἈγαπήσεις τόν πλησίον σου ὡς σεαυ-

τόνraquo (Μτ 22 39) Πότε ἀγαποῦμε λοιπόν πραγματικά τόν ἄνθρωπο Ὅταν τόν λυτρώνουμε ἀπό τήν ἁμαρτία του ἀπό τήν κόλαση αὐτή εἶναι ἡ γνήσια ἀγάπη πρός τόν ἄνθρωπο Μονάχα ὅταν ἀγαπᾶ κανείς τόν ἄνθρωπο διά τοῦ Χριστοῦ - μέ ὅλη τήν ψυχή καί τήν δύναμή του- τότε τόν ἀγαπᾶ ἀληθινά

Θ ά ρωτήσει κάποιος καί ἡ ἀγάπη τῶν γονέων πρός τά τέκνα Καί ἡ ἀγάπη τοῦ συζύγου πρός τήν σύ-

ζυγο Καί ἡ ἀγάπη τοῦ ἀνθρώπου πρός τήν πατρίδα ∆έν εἶναι καί αὐτά ἀγάπη Τά ὀνομάζουμε βέβαια ὅλα αὐτά ἀγάπη ἀλλά εἶναι ἄραγε ἔτσι Ὅλα αὐτά δέν ἔ-χουν ἴχνος ἀγάπης ἐάν δέν εἶναι ὁ Χριστός ἡ δύναμη ἐ-κείνη μέσα ἀπό τήν ὁποία ἀγαπᾶμε Ἄν ὁ πατέρας δέν ἀγαπᾶ τά τέκνά του μέ τήν ἀγάπη τοῦ Χριστοῦ ἄν δέν τά παιδαγωγεῖ στό ἀγαθό ἄν δέν τά ὁδηγεῖ στόν ἴσιο δρόμο ἄν δέν τά διδάσκει νά σωθοῦν ἀπό τήν ἁμαρτί-α παρά μονάχα τά χαϊδεύει καί τά κολακεύει τότε τά μισεῖ καί τά φονεύει Ἄν πάλι ὁ σύζυγος ἀγαπᾶ τήν σύ-ζυγο μονάχα σαρκικά γίνεται ὁ φονιᾶς της Ἔτσι συμ-βαίνει μέ κάθε γήινη σαρκική ἀγάπη

Ὦ ναί ὅταν οἱ ἄνθρωποι τρελαθοῦν ἀπό τήν ὑπερηφάνεια ὅταν ἀλλοφρο-νήσουν ἀπό τήν αὐταρέσκεια τότε δέν τούς χρειάζεται ὁ Θεός δέν χρειά-

ζονται τήν ∆ικαιοσύνη Του ἀφοῦ ἀνακηρύσσουν τόν ἑαυτό τους γιά Θεό Προ-τείνουν τήν ἐλάχιστη καί ψεύτικη ἀλήθεια τούς ὡς τήν μεγάλη τήν σωτήρια ἀλή-θεια Ἀνακηρύσσουν ἀκόμα τήν ἐλάχιστη γήινη δική τούς ἀνάπηρη δικαιοσύνη ὡς τήν μέγιστη δικαιοσύνη δέν μᾶς χρειάζεται ἡ ∆ικαιοσύνη τοῦ Χριστοῦ δέν θέλουμε τήν ∆ικαιοσύνη τοῦ Θεοῦ

Ο ἱ ἄνθρωποι μέ τυφλωμένο τό νοῦ καί τήν ψυχή δέν βλέπουν μά καί δέ θέ-λουν νά δοῦν ὅτι σέ τοῦτο τόν κόσμο ὁ ἄνθρωπος - ὁ γνήσιος ἄνθρωπος -

δέν μπορεῖ νά σταθεῖ Οἱ Ἠρῶδες ζητοῦν τήν κεφαλή τοῦ Ἰωάννου τοῦ Βαπτι-στοῦ ζητοῦν τίς κεφαλές ὅλων τῶν δικαίων τῆς γῆς Καί οἱ Φαρισαῖοι οἱ ψευδεῖς Γραμματεῖς καί οἱ ψευδοσοφοί τοῦ κόσμου αὐτοί ἀπαιτοῦν τόν θάνατο τοῦ Θε-ανθρώπου Χριστοῦ

Γ ιατί ἡ Εὐρώπη περιέπεσε στίς μέρες μας σέ τόσα δεινά σέ τόσα ἀδιέξοδα Εἶ-ναι ἐπειδή ἀπέρριψε τόν Χριστό ἀπέρριψε τό ἱερό Του Εὐαγγέλιο καί ζητᾶ

21

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

νά λύσει ὅλα της τά προβλήματα χωρίς τόν Χριστό Καί μάλιστα ὄχι μόνο χωρίς τόν Χριστό μά καί ἀντίθετα ἀπό τόν Χριστό Μά ὅποιος μάχεται τόν Χριστό καί Θεό ἐκεῖνος γίνεται σύντροφος τῶν δαιμόνων Καί τί εἶναι αὐτό πού ἀπομένει ἀ-πό αὐτόν τόν ἄνθρωπο μέσα σέ ἕναν τέτοιο πόλεμο Πτῶμα Μονάχα πτῶμα

Κ άθε ἄνθρωπος εἶναι ὁ αἰώνιος ἀδελφός σου ὁ αἰώνιος συνάδελφός σου Πρόσεχε λοιπόν πῶς τοῦ συμπεριφέρεσαι Πρόσεχε τί σκέφτεσαι περί αὐ-

τοῦ Πρόσεχε τί ἐπιθυμεῖς γι αὐτόν Ἐπειδή στήν αἰωνιότητα μέλλεις νά ζήσεις μαζί μέ ἐκεῖνον Γι αὐτό ἄς εἶναι ὅλα μέσα μας ἀθάνατα καί αἰώνια ἡ ἀγάπη μας πρός τόν ἄνθρωπο τό ἀγαθό μας ἡ ἀλήθειά μας ἡ δικαιοσύνη μας Γιά νά μήν ντρεπόμαστε στόν ἄλλο κόσμο μήτε γιά τήν ἀγάπη μας μήτε γιά τό καλό μας μή-τε γιά τήν ἀλήθειά μας μήτε καί γιά τήν δικαιοσύνη μας ἐνώπιον τοῦ Κυρίου

Ὁ παράδεισος μά καί ἡ κόλαση τοῦ ἀνθρώπου ἀρχίζουν ἐδῶ ἀπό τήν γῆ γιά νά συνεχιστοῦν αἰώνια στήν ἄλλη ζωή Τί εἶναι ὁ παράδεισος Εἶναι ἡ αἴ-

σθηση τῆς παρουσίας τοῦ Θεοῦ Ἅμα ὁ ἄνθρωπος αἰσθάνεται ἐντός του τόν Θεό εἶναι ἤδη στόν παράδεισο γιατί ὅπου εἶναι ὁ Θεός ἐκεῖ εἶναι καί ἡ Βασιλεία τοῦ Θεοῦ ἐκεῖ καί ὁ παράδεισος Ἀπό τότε πού ὁ Θεός Λόγος κατέβηκε στήν γῆ καί ἔ-γινε ἄνθρωπος ὁ παράδεισος ἔγινε ἡ ἀμεσότερη πραγματικότητα γιά τήν γῆ καί τόν ἄνθρωπο ἐπειδή ὅπου εἶναι ὁ Χριστός ἐκεῖ καί ὁ παράδεισος

∆ έν ὑπάρχει μεγαλύτερη φρίκη ἀπό τήν αἰωνιότητα δίχως Χριστό Ἐγώ θά δεχόμουν μέ χαρά νά εἶμαι στήν Κόλαση μαζί μέ τόν Χριστό (συγχωρῆστε

μου τό παράδοξο) παρά στόν Παράδεισο δίχως Χριστό Γιατί ὅπου δέν εἶναι Ἐ-κεῖνος τά πάντα μεταβάλλονται σέ κατάρα σέ πίκρα καί σέ φρίκη

Ἡ κάθε εὐαγγελική ἀρετή γίνεται στά χέρια τοῦ ὀρθοδόξου χριστιανοῦ πινέ-λο μέ τό ὁποῖο ζωγραφίζει στήν ψυχή του τήν εἰκόνα τοῦ Χριστοῦ μέχρι νά

τήν ὁλοκληρώσει Ὅταν δεῖς τήν ψυχή ἑνός τέτοιου ἀνθρώπου βλέπεις τήν εἰκό-να τοῦ Χριστοῦ καί λές μέσα σου ἀλήθεια ὁ ἄνθρωπος αὐτός τοποθέτησε στό σῶμα του τήν εἰκόνα τοῦ Χριστοῦ ἔφτασε τό ὕψιστο νόημα τῆς ζωῆς καί πλούτι-σε πλοῦτο ἀδαπάνητο

Κ άθε λογισμός καί κάθε αἴσθηση ὁδηγοῦν σταδιακά τήν ψυχή εἴτε πρός τόν παράδεισο εἴτε πρός τήν κόλαση Ἄν ὁ λογισμός εἶναι ἔλλογος τότε συνδέει

τόν ἄνθρωπο μέ τόν Θεό Λόγο μέ τόν ὕψιστο Λογισμό μέ τήν Παναγία πρᾶγμα πού εἶναι ἤδη ὁ παράδεισος Ἐάν πάλι εἶναι ἄλογος ὁ λογισμός ἤ καί παράλογος τότε συνδέει ἀναπόφευκτα τόν ἄνθρωπο μέ τόν Παράλογο τόν Ἀνόητο μέ τόν διάβολο πρᾶγμα πού εἶναι ἤδη ἡ κόλαση Ὅσα ἰσχύουν γιά τόν λογισμό ἰσχύ-ουν καί γιά τίς αἰσθήσεις Ὅλα ἀρχίζουν ἐδῶ ἀπό τήν γῆ καί ὁ παράδεισος μά καί ἡ κόλαση τοῦ ἀνθρώπου

22

Ἀρχαγγέλων Λόγος

Ἡ Ἀγάπη τοῦ Θεοῦ Ἅγιος Ἰουστῖνος Πόποβιτς

θρώπινη καρδιά πού ἀγαπᾶ καί θυσιά-ζεται γιά τούς ἀδελφούς Ἐπειδή ὅλες αὐτές οἱ θεϊκές τελειότητες μέσα ἀπό τίς θεϊκές δυνάμεις ἀναπτύσσουν πλουτίζουν ἀπεγκλωβίζουν τήν ἀν-θρώπινη αἴσθηση τῆς προσωπικῆς ἀ-θανασίας καί τῆς αἰώνιας ζωῆς καθώς καί τήν αἴσθηση τῆς ἀθανασίας καί τῆς αἰώνιας ζωῆς τῶν ἀδελφῶν

Ἐάν ἀγαπῶμεν ἀλλή-λους ὁ Θεός ἐν ἡμῖν μέ-νει καί ἡ ἀγάπη αὐτοῦ τετελειωμένη ἐστίν ἐν ἡ-μῖν (Ἰωαν Α΄ 4 12) Ἡ ἀγάπη φέρει τόν Θεό μέσα στήν ψυχή ὥστε πάντα ζεῖ ἐν Αὐτῷ καί μ αὐτόν τόν τρόπο βλέ-πει τόν Θεό πού κατά τά ἄλλα εἶναι ἀόρατος Ὁ Θεός διά τῆς ἀγάπης ἔγινε ἄνθρωπος ἐνσαρ-

κώθηκε Ἔτσι καί ὁ ἄνθρωπος διά τῆς ἀγάπης θεοῦται θεοποιεῖται γίνε-ται laquoθεός κατά χάρινraquo Ὁ ἀόρατος Θε-ός διά τῆς ἀγάπης γίνεται ἁπτός ὁρα-τός Ἐπειδή ἡ θεϊκή ἀγάπη εἶναι σαρ-κοποιητική δύναμη μεταφέρει καί ἐν-σαρκώνει τόν ἀγαπῶντα μέσα στόν ἀ-γαπώμενο Οἱ ζωές τους ἑνώνονται σέ μία ζωή οἱ ψυχές τους σέ μία ψυχή οἱ καρδιές τους σέ μία καρδιά Καί ἐκεῖ-νοι αἰσθάνονται τόν ἑαυτό τους ὡς ἕ-να ἄν καί παραμένουν δύο ξεχωριστά πρόσωπα Αὐτό ἰσχύει γιά ὅλα τά μέλη

Ἡ ἀγάπη τοῦ Θεοῦ ζεῖ στόν ἄνθρωπο καί δρᾶ μέσα του καί γύρω ἀπ αὐτόν διά

τῶν ὑπολοίπων θεϊκών ἀρετῶν καί τῶν Ἁγίων δυνάμεων Μέσα ἀπ αὐτές ἐμφανίζεται πραγματώνεται συγκε-κριμενοποιεῖταιmiddot εἶναι τά ἔργα της οἱ μαρτυρίες της ἡ ἀληθινότητά της Ὡς πρός αὐτήν τήν θεανθρώ-πινη δραστηριότητά της καί ἀληθινότητά της ἐ-κείνη διακρίνεται ἀπό τίς ὑπόλοιπες ἐπονομα-ζόμενες ἀγάπες ψευδοα-γάπες τίς ἀφηρημένες τίς πρόσκαιρες τίς φαν-τασμένες τίς οὑμανιστι-κές τίς ἀνθρωποειδεῖς Ἡ ἀγάπη εἶναι ἀληθινή ὅ-ταν πράττει γιά τούς ἀ-δελφούς ὅλα τά εὐαγγε-λικά ἔργα τήν δικαιοσύ-νη τήν ἐλεημοσύνη τήν προσευχή κλπ Αὐτά εἶναι τά χνάρια της τά ση-μάδια τῆς ἰδιαιτερότητάς της ἡ ζωή της

Γι αὐτό ὁ ἅγιος Θεολόγος εὐαγγελίζε-ται Τεκνία μου μή ἀγαπῶμεν λόγῳ μηδέ τῇ γλώσσῃ ἀλλ ἐν ἔργῳ καί ἀλη-θείᾳ (Ἰωαν Α΄ 318-19)

Ἡ Θεία Ἀλήθεια εἶναι ψυχή τῆς Θεί-ας ἀγάπηςmiddot καί σ αὐτήν ὑπάρχουν ὅ-λες οἱ θεῖες τελειότητες Αὐτό εἶναι ἐ-κεῖνο πού πράγματι παρηγορεῖ τήν ἀν-

23

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

τῆς Ἐκκλησίας Μέ τήν ἀλληλοαγάπη ζοῦν ὁ ἕνας στόν ἄλλον ὁ ἕνας σέ ὅλους καί ὅλοι σέ ἕναν κατά τόν ἴδιο τρόπο σκέπτονται αἰσθάνονται καί πράττουν συλλογικά laquoσύν πᾶσι τοῖς ἁγί-οιςraquo (Ἐφ γ΄18) Εἶναι ἐκεῖνο πού εἰπώ-θηκε στίς Πράξεις laquoΤοῦ δέ πλήθους τῶν πιστευσάντων ἦν ἡ καρδία καί ἡ ψυχή μία ἀλλrsquo ἦν αὐτοῖς ἅπαντα κοι-νάraquo

Βιώνοντας τήν ἀγάπη τοῦ Χρι-στοῦ ὁ ἄνθρωπος ἐγκαθιστᾶ τόν Θεό στήν ψυχή του ζεῖ μ Αὐτόν σκέπτε-ται μ Αὐτόν αἰσθάνεται μ Αὐτόν πράττει μ Αὐτόν μέ μία λέξη laquoὁ Θεός ἐν αὐτῷ μένειraquo Ὡς ἐκ τούτου ὁ Θεός γι αὐτόν εἶναι τό πιό ἄμε-σο βίωμα ἡ πιό ἄμεση πραγματικότητα ἡ πιό ὀ-φθαλμοφανής δοκιμή ἡ πιό ἔμπρακτη ἐμπειρία Καί ὅταν ὁ Θεός μένει στόν ἄνθρωπο τελειοποιεῖ καί τήν ἀγάπη τοῦ ἀνθρώ-που Ἐπειδή ἐξ Αὐτοῦ βαθμιαῖα ξεχύνεται στήν ψυχή τοῦ ἀνθρώπου ἡ θεϊ-κή ἀγάπη αὐξάνεται σέ ὁλο καί πιό τέλεια ἀγάπη μέσῳ τῶν ὑπολοίπων ἁ-γίων ἀρετῶν ἕως τελικά νά laquoἀγαπο-ποιήσειraquo ὅλο τό laquoεἶναιraquo του Κι ἐκεῖνο τότε δέν γνωρίζει ὅριο στήν ἀγάπη ἐ-πειδή laquoὁ Θεός ἀγάπη ἐστίνraquo γι αὐτό ἡ θεϊκή ἀγάπη καί δέν ἔχει ὅρια Ἔξω ἀπό τήν ἀγάπη εἶναι ὁ θάνατος ἡ νέκρωση ἡ θνητότητα laquoὁ μή ἀγα-πῶν τόν ἀδελφόν μένει ἐν τῷ θανά-τῳraquo (ἸωανΑ΄ 314) Γιατί Ἐπειδή μό-νο ἡ ἀγάπη τσακίζει τήν φυλακή τοῦ ἐ-γωϊσμοῦ βγάζει τήν ψυχή ἀπό τήν οἴη-ση ἀπό τόν αὐτοαποκλεισμό ἀπό τήν

αὐτοαπομόνωση καί τήν φέρνει σέ φι-λική σχέση μέ τόν ἀδελφό ὡς ζωντανό ὄν ὡς φορέα τῆς ζωῆς Ὁ μή ἀγαπῶν μένει ἐν τῷ θανάτῳ μέ-σα στά ἐγωϊστικά κλειστά πρόσκαιρα αἰσθήματα σκέψεις διαθέσεις πάντα κλειστός μέσα στόν ἑαυτό του στήν φυλακή τοῦ ἐγωϊσμοῦ του τῆς φιλαυ-τίας του λόγῳ τῶν ὁποίων καί σαπίζει ἡ ψυχή μέσα του σαπίζουν οἱ σκέψεις σαπίζουν τά αἰσθήματα καί πεθαί-νουν πεθαίνουν πεθαίνουν Ἡ ψυχή πού μένει ἐν τῷ θανάτῳ ὄζει θάνατο καί ὅλες οἱ σκέψεις της τά αἰσθήματα οἱ ἐπιθυμίες καί οἱ διαθέσεις Ἀπό αὐτή τήν πανθανάτωση μόνο ἡ θεϊκή ἀγάπη ἀνασταίνει τήν ψυχή καί τήν ὁδηγεῖ στήν ζωή τήν αἰώνια Τότε

ὅλη ἡ ψυχή εὐωδιάζει ἀ-θανασία

Ἡ ἀγάπη νικητής τοῦ θανάτου ἡ ἀγάπη - σω-τῆρας ἀπό τόν θάνατο Ἀγάπη ποιό εἶναι τό ὄ-νομά σου ἐάν ὄχι ὁ Χρι-στός Ἐπειδή Αὐτός ὄν-τως εἶναι ὁ νικητής τοῦ θανάτου μέ τήν ἀγάπη νικᾶ τόν θάνατο γιά τούς

ἀνθρώπους Ἡ ἀγάπη ἀθανατοποιεῖ τό ἀνθρώπινο ὄν ἐπειδή τό γεμίζει μέ θεϊ-κή ζωή Εἶναι θεοποιητική θεοδημι-ουργική δύναμη Θέλεις νά αἰσθανθεῖς ἀθάνατος σrsquo αὐτόν τόν κόσμο Ἀγάπα τούς ἀδελφούς ἀγάπα τούς ἀνθρώ-πους ὡς ἀδελφούς Σrsquo αὐτό ἔγκειται ἡ ἀληθινή χαρά τῆς ζωῆς χαρά πού κα-νείς δέν μπορεῖ νά πάρει ἀπό τόν ἄν-θρωπο οὔτε σrsquoαὐτόν οὔτε στόν ἄλλο κόσμο καί τήν χαράν οὐδείς αἴρει ἀφrsquo ὑμῶν (Ἰωαν ιστ΄ 22)

Ἁγ Ἰουστῖνος Πόποβιτς Ἑρμηνεία ἐπι-στολῶν Ἁγ Ἰωάννου Θεολόγου ἐκδ Ἐν πλῷ

24

Ἀρχαγγέλων Λόγος

Νά εἴμαστε αἰσιόδοξοι Ἅγιος Νικόλαος Βελιμίροβιτς

Ὁ Ἅγιος Νικόλαος Βελιμίροβιτς γεννήθηκε στίς 23 ∆εκεμβρίου τοῦ 1880 Σπού-δασε στήν Ἐλβετία στήν Ἀγγλία καὶ στήν Ρωσία Μοναχὸς ἔγινε στίς 20 ∆εκεμ-βρίου 1909 Τό 1919 ἐκλέγεται ἐπίσκοπος Ζίτσης Τὸ 1941 συλλαμβάνεται ἀπὸ τοὺς Γερμανοὺς καὶ μετὰ ἀπὸ ἕνα μεγάλο διάστημα φυλάκισής του στήν Σερβία μεταφέρεται μαζὶ μὲ τὸν Πατριάρχη Γαβριὴλ τό 1944 στό Νταχάου ἀπό ὅπου καὶ ἀπελευθερώνονται ἀπό τίς συμμαχικὲς δυνάμεις τό 1945 Μετὰ τὴν ἀπελευ-θέρωση ὁ Ἅγ Νικολαος μεταβαίνει στήν Ἀγγλία καὶ ἀπὸ ἐκεῖ στήν Ἀμερική ὅ-που καὶ πεθαίνει στίς 18 Μαρτίου 1956 Ἡ Σύνοδος τῆς Σερβικῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας τὸν ἀνακήρυξε Ἅγιο καὶ ἡ μνήμη του τιμᾶται στίς 3 Μαΐου

Ο ἱ ἄνθρωποι δέν μποροῦν νά συνεχίσουν νά παρατη-ροῦν τὰ πάντα ὑπὸ τὴν ὀπτικὴ γωνία τῆς αἰωνιότη-τας Ὅμως ὅλα ὅσα αὐτὸς ὁ πολιτισμὸς παράγει τὰ

παράγει γιά τὴν αἰωνιότητα Ἡ ἀγάπη καὶ ἡ φιλία μας εἶναι μὴ πεπερασμένες ὅπως καὶ ὁ κόσμος καὶ ἀκόμα πιὸ ἀξεπέρα-στες ἀπὸ τὸν κόσμο Ὅλα ὅσα ἔζησαν στήν γῆ ζοῦν καὶ σή-μερα σrsquo αὐτὸ τὸ νοητὸ πνευματικὸ περιβάλλον καὶ ὅλα ὅσα ζοῦν σήμερα θὰ ζήσουν αἰώνια πάλι σrsquo αὐτὸ τὸ περιβάλλον Ἡ ἀγάπη καὶ ἡ φιλία μας δέν καθαιροῦνται μὲ τὸν θάνατο ἀλλὰ προεκτείνονται σὲ μία μακρὰν καθαρότερη καὶ ἀνώτε-ρη καὶ ἰσχυρότερη μορφὴ στόν ἄλλο κόσμο Ἀνάμεσα σὲ ἐ-κεῖνο τὸν κόσμο καὶ σrsquo αὐτὸν τὸν κόσμο τὰ ὅρια τὰ φτιάχνει μόνο ἡ δικὴ μας μυωπία ∆έν βλέπουμε τὴν προέκταση αὐτῆς

τῆς ζωῆς μετὰ τὸν θάνατο καὶ γιrsquo αὐτὸ ὁ θάνατος μᾶς φαίνεται σὰν ψαλίδι πού κόβει ὅλα τὰ νήματα καὶ τὶς σχέσεις ἀνάμεσα στούς νεκροὺς καὶ τοὺς ζωντανοὺς καὶ τὸ ὁποῖο καὶ ἀπὸ μᾶς κάθε μέρα ἀποκόβει ἀπὸ ἕνα μέρος ὅταν μᾶς χωρίζει ἀ-πὸ τὴν ἀγάπη μας τήν φιλία μας καὶ τήν χαρὰ μας Ἐμεῖς δέν βλέπουμε ὅμως μποροῦμε νά δοῦμε Μποροῦμε νά δοῦμε μὲ τὸ πνεῦμα μας τὸ τώρα γιά τὸ τώρα ἀλλὰ θὰ ἔρθει καιρὸς σύντομα θὰ ἔρθει ὅταν καὶ τὰ φυσικὰ μας μάτια θὰ βλέ-πουν καὶ τὸν πνευματικὸ κόσμο Ἐμεῖς παρrsquo ὅλα αὐτὰ πιστεύουμε Φώναζαν οἱ χριστιανοὶ μάρτυρες καθώς τούς ἔριχναν στήν πυρὰ Κατασπαράζονταν ἀπὸ τὰ θηρία καὶ ψιθύριζαν Ἐμεῖς παρrsquo ὅλα αὐτὰ ἐλπίζουμε Καρφωμένοι στούς σταυροὺς στέναζαν Ἐμεῖς παρrsquo ὅ-λα αὐτὰ ἀγαπᾶμε Τοὺς κατεδίωξαν καὶ κακοὶ καὶ καλοί αὐτοκράτορες καὶ οἱ Νέρωνες καὶ οἱ Τραϊανοὶ στήν Ἀσία καὶ στήν Ἀφρικὴ στά Βαλκάνια καὶ στήν Βρετανία τοὺς περιφρόνησαν σὰν νά ἦταν μιάσματα τοὺς ἀπομάκρυναν σὰν ἄ-χρηστες πέτρες τοὺς τίναξαν σὰν σκόνη ἀπὸ τὰ πόδια τους

25

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

Οἱ μορφωμένοι δέν ἤθελαν νά τοὺς καταλάβουν οἱ ἰσχυροὶ δέν ἤθελαν νά τοὺς ἀκούσουν οἱ πλούσιοι δέν ἤθελαν νά τοὺς προστατεύσουν Ὁλόκληρος ὁ κόσμος ἦταν κουφός ἀπέναντι στίς ἱκεσίες τους τὰ ἄγρια θηρία εἶχαν περισσοτέ-ρους φίλους ἀπὸ ὅτι αὐτοὶ οἱ νεκροὶ στούς τάφους δέν ζήλευαν τήν ζωή τους Παρrsquo ὅλα αὐτὰ ὅμως ἐκεῖνοι ὅσο ἡ γῆ περιστρεφόταν στόν ἀέρα κοιτάζοντας τὸν ἥλιο καὶ κουβαλῶντας μέσα της τὰ σκουλήκια σήκωναν τὸ βλέμμα στόν ἥλιο κι ἔλεγαν laquoἘμεῖς παρrsquo ὅλα αὐτὰ ἀγαπᾶμε ἐλπίζουμε καὶ πιστεύουμε Ἀγαπᾶμε αὐτὴ τήν μαρτυρική ζωή καὶ ἐλπίζουμε στήν καλύτερη καὶ πιστεύου-με στό μοναδικὸ Παντοδύναμο πού εἶναι πιὸ ψηλὰ ἀπὸ τὸν ἥλιο καί πού μετράει ὅλους τοὺς πόνους μας καὶ ὅλες τίς ἀδικίες τῶν βασανιστῶν μαςraquo Αὐτὴ τὴν πεταμένη πέ-τρα πού μὲ τὸ πόδι ἀπομάκρυναν οἱ οἰκοδόμοι τῆς τότε κοινωνικῆς ζωῆς παρέλαβε ὁ θεϊκὸς Οἰκοδόμος τῆς οἰκου-μένης γιά θεμέλιο τῆς Ἐκκλησίας Του αὐτὸ τὸ πιὸ μεγάλο οἰκοδόμημα τοῦ ὀπτιμισμοῦ πού χτίστηκε ποτέ στήν γῆ Νά εἴμαστε αἰσιόδοξοι ὅταν πάσχουμε γιατὶ τίποτα ἀπrsquo ὅ-σα παθαίνουμε δέν εἶναι χωρὶς στόχο καὶ χωρὶς νόημα Κά-θε πάθημα ἀποτελεῖ βασικὸ γεγονὸς ἐν γένει στήν ζωὴ τῆς ἀνθρωπότητας Εἶναι σὰν ἕνα εἰσιτήριο πού πληρώνουμε μπαίνοντας σὲ αὐτὸ τὸ παγκόσμιο θέατρο τὸ ὁποῖο ὁ Θεὸς φώτισε μὲ πολλοὺς ἥ-λιους καὶ τὸ στόλισε μὲ πολλὰ θαυμαστὰ σενάρια Ἐμένα τρεῖς φορὲς τά παθήμα-τά μου μέ ἔφτασαν κοντά στόν θάνατο Καί μπορῶ νά σᾶς μαρτυρήσω ὅτι δέν ἦταν ἀνυπόφορα οὔτε φοβερὰ Τὰ ἐνθυμοῦμαι εὐχάριστα γιατὶ αὐτὰ εἶναι πού ἔ-καναν τήν ζωή μου σήμερα ὀμορφότερη καὶ τὴν ψυχή μου πληρέστερη καὶ δυνα-τότερη Νά εἴμαστε αἰσιόδοξοι ὅταν χάνουμε ὅπως καὶ ὅταν κερδίζουμε ὅταν γερνᾶμε ὅπως καὶ ὅταν εἴμαστε νέοι Κάθε ἡλικία ἔχει τὸ μεγαλεῖο της καὶ τὴν ἰδι-αίτερη ὀμορφιὰ της Καὶ ἡ ψυχὴ μιᾶς ὀγδοντάχρονης σκιρτᾶ μπροστὰ στήν χαρὰ καὶ τήν λύπη μὲ τὸν ἴδιο τρόπο πού τὸ κάνει καὶ ἡ ψυχὴ ἑνὸς νέου καὶ ὁρμητικοῦ πλάσματος Νά εἴμαστε αἰσιόδοξοι σὰν χριστιανοὶ γιατὶ στήν πίστη μας ἔβρισκαν τίς παρηγοριὲς οἱ πιὸ ἀπελπισμένοι τίς ἐμπνεύσεις οἱ μεγαλύτεροι καλλιτέχνες οἱ με-γαλύτεροι καὶ καλύτεροι ἄνθρωποι τῶν τελευταίων δεκαεννέα αἰώνων Νά εἴμα-στε αἰσιόδοξοι στήν σκέψη γιατὶ μόνο ἡ αἰσιόδοξη σκέψη φτάνει ὡς τὸν Θεὸ Νά εἴμαστε αἰσιόδοξοι στά αἰσθήματα γιατὶ ἡ αἰσιοδοξία εἶναι φάρμακο γιά τήν θλίψη καὶ πηγὴ πραγματικῆς καὶ αἰωνίας χαρᾶς Νά εἴμαστε αἰσιόδοξοι στά ἔργα μας γιατὶ τὰ ἔργα μας ὑφαίνονται στόν ἱ-στὸ τοῦ Θεοῦ καὶ παραμένουν αἰώνια ὅπως τὰ ἔργα τοῦ Θεοῦ Νά εἴμαστε αἰσιόδοξοι ἀφοῦ ἡ ζωὴ εἶναι αἰσιοδοξία καὶ ἐμεῖς οἱ ἄνθρωποι εἴμαστε οἱ καλύ-τεροι στυλοβάτες καὶ οἱ ὀμορφότεροι ἐκφραστὲς τῆς ζωῆς Νά εἶσαι αἰσιόδοξος σημαίνει νά ζεῖς καὶ δικαίως νά ἐκτιμᾶς τήν ζωή Ἀπόσπασμα ἀπό τό βιβλίο laquoἈργά βαδίζει ὁ Χριστόςraquo ἐκδ Ἐν πλῷ

26

Ἀρχαγγέλων Λόγος

Ἐ μεῖς οἱ χριστιανοί οἱ ἀποκαλούμενοι παλαιότερα Ὁδῖτες Εἴμαστε οἱ ἀ-ποσυνάγωγοι οἱ ἀσεβεῖς τοῦ laquoνόμου τοῦ Θεοῦraquo οἱ παράνομοι τῶν με-γάλων αὐτοκρατοριῶν οἱ ἀντιρρησίες τῶν βασιλιάδων οἱ ἐπικηρυγμέ-

νοι εἰς θάνατον Ἐμεῖς πού ἀγαπήσαμε τό Φῶς πού ὡς κόλαση ὁρίσαμε τήν ἀχα-ριστία καί τήν μιζέρια κι ὕστερα μᾶς φυλάκισαν στά κολαστήρια βαρυφορτωμέ-νων μέ μεγάλα λόγια οὐτοπικῶν παραδείσων γιατί τάχα ἐνοχλοῦσαν οἱ σκοτα-διστικές ἰδέες μας Οἱ πτωχοί τῷ πνεύματι σrsquo ἕνα κόσμο πού νομίζει ὅτι τά ξέρει ὅλα Κάποιοι ἀπό μᾶς κάποτε ἁλώνισαν τόν κόσμο μέ δύο σανδάλια καί τήν ψυ-χή ξεχειλισμένη ἀπό Χριστό κάποιοι ἀπό ἐμᾶς καταδικάστηκαν ὡς ἄθεοι κι ἐ-παναστάτες γιατί δέν προσκυνοῦσαν κάποιοι ἀπό ἐμᾶς πέθαναν ἀπrsquo τούς λοι-μούς περιμαζεύοντας ἄρρωστα παιδιά πού τά πετοῦσαν στό δρόμο γιά τό laquoκοινό καλόraquo Ἔτσι μᾶς ἔμαθαν οἱ παλιοί συνοδοιπόροι μας νά μένουμε στά παρασκήνια ὅταν ὁ κόσμος ζεῖ τήν κάθε παρωδία του γιά νά τοῦ ἁπλώνουμε τά χέρια μας ὅ-

ταν ἡ αὐλαία καταρρέει Ἐμεῖς τῆς κάθε ἐποχῆς οἱ Ὁδῖ-τες πεθάναμε συχνά γιά ὅτι πιστέψαμε κλάψαμε γιά τόν κόσμο πού κατρακυλοῦσε ὅταν ὅλοι χειροκροτοῦ-σαν ξέφρενα τήν πρόοδό του κοιτάξαμε μέ τήν ψυχή φουσκωμένη ἀπό χαρά τόν ἥλιο χαμογελῶντας σάν παι-διά ὅταν ὁ κόσμος γκρίνιαζε Ὁ κόσμος πού ὕστερα ἀπό τόσο χειροκρότημα κατρακυλοῦσε ὁ κόσμος πού μᾶς θε-ωροῦσε ἀφελεῖς καί μᾶς περιγελοῦσε

Μᾶς λένε δεισιδαίμονες ἐκεῖνοι πού φοβοῦνται τόν Θεό ἤ τούς laquoκακούςraquo τούς δυτικούς ἤ τούς ἀνατολίτες ἤ τό

κακό τό μάτι τῆς γειτόνισσας τούς Ἀμερικάνους τούς Κινέζους ἤ τούς Ρώσους τούς συνωμότες ἤ τούς ἐξωγήινους ἤ τήν γρουσουζιά τους ἐπειδή δέν πρόλαβαν νά φτύσουν τόν κόρφό τους Ὀπισθοδρομικούς μᾶς λένε ἀκόμα οἱ δῆθεν ἐκσυγ-χρονιστές τῆς ἰστορίας μέ τά λόγια τά ξύλινα καί τά χέρια τά βαμμένα μέ αἷμα

Ἔτσι εἴμαστε ἐμεῖς οἱ ἀποκαλούμενοι Ὁδῖτες Πού ξέρουμε πώς μές στήν ἁμαρτία ἡ χάρη περισσεύει καί δέ βαστάει ἡ ἀπελπισία στήν ψυχή μας Πού μάθαμε μέ τό αἷμα τῆς ψυχῆς μας πώς ἐπανάσταση θά πεῖ νά τά βάζεις μέ τό δυνάστη καί τό χά-ος μέσα σου Τόσες αὐτοκτονίες γύρω τους κι ἐμᾶς πού ὑμνοῦμε τήν Ζωή μᾶς βλέ-πουν οἱ laquoπολιτισμένοιraquo σάν χαμένους Πολιτικῶς ὀρθοί δέν γίναμε ποτέ γιατί οὔ-τε ἀπό πολιτική οὔτε ἀπό ὀρθότητα λογαριάζει ἡ συγχώρεση

Ἐμεῖς γινήκαμε δειλοί ὅταν θάρρος σήμαινε νά σκοτώνεις τόν ἄλλο γιά νά τοῦ laquoμάθεις νά σκέπτεταιraquo Ἐμεῖς οἱ φτωχούληδες τοῦ Θεοῦ τό ἁλάτι τῆς γῆς γνωρί-ζουμε τόν Θεό ἀπό τά μάτια τοῦ ἀδελφοῦ καί τά λάθη μας ἀπrsquo τό ἁπλωμένο χέρι

Οἱ Ὁδῖτες Ἐλευθερία Ρούση θεολόγος - ἐκπαιδευτικός

27

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

τοῦ Χριστοῦ ἀντίκρυ μας Οἱ Ὁδῖτες βλέπεις μετροῦν τόν κόσμο μrsquo ἀγκαλιές καί χαμόγελα ἔτσι πού δέν ἀγοράζεται ποτέ ἡ ἐλπίδα τους οὔτε πουλιέται Μοναχά μοιράζεται καί ὅταν λιγοστεύει τῆς δίνει Λόγο ὁ οὐρανός νά πορεύεται Γιrsquo αὐτό οἱ χριστιανοί δέ νοιώθουν μόνοι μά προσεύχονται γιά τήν μοναξιά πού βασιλεύ-ει στίς ψυχές τῶν ἀνθρώπων

Μόνο αὐτή τήν μέρα ἔχω κι εἶναι ὅτι ἔχω τούτη ἡ μέρα Κι ἄν μέ ρωτήσεις θά σοῦ πῶ πώς θέλω νά μαι μέ ἐτούτους τούς τρελούς τούς Ὁδῖτες πού λένε laquoταξίδιraquo τήν ζωή καί ∆ρόμο τόν Θεό τους πού ἔχουν γιά Θεό Ἐκεῖνον πού ἔκλαψε γιrsquo αὐ-τούς καί πού χαμογελοῦσε στά παιδιά Ἐκεῖνον πού ἔβαλε πάνω ἀπό τίς ἔνθεες αὐταπάτες τῶν νόμων καί τίς ἐπηρμένες πολιτικῶς ὀρθές διακηρύξεις τήν Ἀγάπη Θέλω νά πορευτῶ μέ λογισμό καί μrsquo ὄνειρο τόν δρόμο τόν λιγότερο ταξιδεμένο μέ Πνεῦμα καί Ἀλήθεια πεινῶντας καί διψῶντας τήν δικαιοσύνη μέ ἔρωτα γιά τήν ζωή πού νά μήν τήν ἀφήσω νά τελειώσει ποτέ καί λέω νrsquo ἀφήσω τίς ἦττες καί τίς κρίσεις γιά ἐκείνους πού ὀνειρευτῆκαν ἕνα καθωσπρέπει ἐξοχικό μία δόξα ἀ-δειανή κι ἕνα αὐτοκίνητο ἀκριβό γιά μέσ τήν πόλη

ΥΓ Ξέρω θά πεῖς πώς κάποιοι ἀπό ἐμᾶς ἔπραξαν τ ἀντίθετα στό διάβα τοῦ χρό-νου Ὑπηρέτησαν τίς ἐξουσίες σαγηνεύτηκαν ἀπό τήν δόξα καί τόν πλοῦτο ξέ-χασαν τόν λόγο τῆς Ἀγάπης φανατίστηκαν καί πρόδωσαν τόν λόγο τοῦ Χρι-στοῦ Κι ἄλλοι πάλι συγκρότησαν Ἱερές Ἐξετάσεις πολεμικές ἐπιχειρήσεις καί ἐξοντώσεις ἀντιπάλων ∆ίκιο ἔχεις μά ἐγώ σοῦ μιλάω γιά ὅσους ποθοῦν τόν δρό-μο Του ν ἀκολουθήσουν τούς Ὁδῖτες

Ὁδῖτες Ἐτσι ὀνομάζονταν τά πρῶτα χρόνια οἱ Χριστιανοί Ἡ ὀνομασία laquoΧριστιανόςraquo δόθηκε γιά πρώτη φορά στήν Ἀντιόχεια

∆έν γνωρίζεις ὅτι ἀποδημία εἶναι ὁ παρών βίος Νομίζεις πώς εἶσαι πολίτης

Ὁδίτης εἶσαι ὄχι πολίτης ἀλλ ὁδίτης εἶσαι καί ὁδοιπόρος Μήν πεῖς ἔχω αὐτή ἤ τήν ἄλλη πόλη ∆έν ἔχεις πόλη Ἡ πόλη εἶναι ἐπάνω

Ὅλα τά παρόντα εἶναι δρόμος Πανδοχεῖο εἶναι ὁ βίος Ἄγνωστη ἡ ἔξοδος ἄστατη ἡ κτίση

Τί μανιάζεις γιά τά σκοτάδια τοῦ κόσμου Γιατί ἀφήνοντας τήν ἀλήθεια τρέχεις πίσω ἀπό τίς σκιές

Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος

28

Ἡ laquoμνήμη τοῦ θανάτουraquo γιά τήν ὁποία μιλοῦν οἱ Πατέρες τῆς Ἐκκλησί-ας ὡς κινητήρια δύναμη ἀφύπνισης τοῦ ἑαυτοῦ μας τοῦτες τίς μέρες εἶναι καθημερινότητά μου Ὄχι γιατί ἀσκήθηκα πνευματικά ἤ ὑπερέ-

βαλα στήν προσευχή Ἡ χλιαρότητα πού μέ διέκρινε αὐτή καί ὑπερίσχυε Ἡ περί-οδος πού πέρασε ἦταν ἤρεμη χωρίς μεγάλες διακυμάνσεις Μέχρι πού ξαφνικά μαθαίνεις κάτι κι ἔρχονται τά πάνω κάτω - Ξέρετε ἡ μητέρα σας ἔχει καρκίνο Εἶναι λίγο ἐπιθετικούλης στό εἶδος του ἀλ-λά θά τόν παλέψουμε Εἶναι βέβαια καί τό προβληματάκι τῆς καρδιᾶς της πού διαπιστώθηκε ἀλλά μήν ἀπογοητεύεστε θά κάνουμε τό καλύτεροhellip laquoἘπιθετικούλης προβληματάκι ζωούλαraquohellip ὅλα μικρά καί σχετικά Χρησι-μοποιοῦμε ὑποκοριστικά γιά νά τονίσουμε ἀκόμα περισσότερο τήν μετριότητα πού ἔχουμε υἱοθετήσει στόν τρόπο πού ζοῦμε Λίγη ζωή λίγη χαρά λίγη ἀγάπη λίγος Θεόςhellip

Καί ἔρχονται αὐτές οἱ στιγμές πού ὁ καθένας μας ἀξιολογεῖ τά πράγματα ἀλλιῶς Πού θυμᾶται πώς αὐτό τό δῶρο τό μεγαλύτερο ἀπrsquo ὅλα τό δῶρο τῆς ζω-ῆς ἔχει κι αὐτό ἡμερομηνία λήξης Σκέφτεται τότε πώς δέν ἀξίζει νά τό ζεῖ μέτρια νά χάνει τίς στιγμές μέσα στό ἄγχος καί στήν γκρίνια τῆς καθημερινότητας Τότε θέλοντας καί μή νοιώθεις νά γίνεται πράξη τό laquoἀδιαλείπτως προσεύ-

χεσθαιraquo πού ἀναφέρει ὁ Ἀπόστολος Παῦλος Στρέφεις τά μά-τια τῆς ψυχῆς πρός τόν Θεό κι ἀφοῦ διαπιστώσεις πόσο λίγος εἶσαι γιά νά τά φέρεις ὅλα εἰς πέρας ὅπως νόμιζες ὅτι μπορεῖς ταπεινώνεσαι καί ζητᾶς βοήθεια καί ἔλεος καί ἀγάπη Καί ὕστερα ἀκολουθεῖ ἐκεῖνο τό laquo ἐν παντί εὐχαριστεῖτεraquo στό ὁποῖο μέχρι τώρα δέν ἔδινες καί ἰδιαίτερη σημασία Εἴτε γιατί κάποια πράγματα τά θεωροῦσες δεδομένα εἴτε γιατί νόμιζες πώς θά σοῦ ἀνήκουν πάντα Κι ἐνῶ πασχίζεις στήν καθημερι-νότητα γιά τό ἑπόμενο ὑλικό ἀγαθό πού ἔβαλες στό μάτι ἤ γιά κάποιο τοῦβλο παραπάνω στή νέα οἰκοδομή ἤ ἀκόμα

γιατί δέν μπορεῖς νrsquo ἀποκτήσεις κάτι ἀπό τά παραπάνω ἔχεις χάσει ἤδη τόσα πολλά Ἔχασες χωρίς νά δώσεις τήν παραμικρή σημασία τίς μυρωδιές τῆς ἄνοι-ξης τά ἀπίστευτα χρώματα τῶν λουλουδιῶν τό τραγούδι τοῦ κότσυφα τά ὄμορ-φα βράδια πού σέ βάζουν σιγά-σιγά στήν ἀνεμελιά τοῦ καλοκαιριοῦ

Ξεχνᾶς νrsquo ἀφιερώσεις χρόνο στούς ἀγαπημένους λές καί θά τούς ἔχεις γιά πάντα διαθέσιμους Πνιγμένος στίς μέριμνες χάνεις τήν διάθεση νά μοιραστεῖς στιγμές νrsquo ἀνταλλάξεις συναισθήματα νά δώσεις ἀγάπη

Ἀρχαγγέλων Λόγος

Ἀνατροπή Παρασκευή Ἐξάρχου

29

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

Κι ἔρχεται καί σέ βρίσκει ἡ φθορά ἡ ἀρρώστια ὁ θάνατος Καί συνειδη-τοποιεῖς πώς εἶσαι τελείως ἀπροετοίμαστος Τόσο καιρό τό ἀπωθοῦσες καί μπο-ρεῖ- μεταξύ μας- νά χτύπαγες καί κανένα ξύλο Ἡ ἀπώθηση εἶναι ἐπακόλουθο τῆς ἀμάθειας τῆς ἀκατηχησίας Ἀλλά καί τῆς μή ἀποδοχῆς κατά βάθος τοῦ γεγονό-τος τῆς Ἀνάστασης Ἴσως νά εἶναι καί βολικό νά ἐπιμένουμε στήν ἀντίληψη τοῦ laquoὅλα ἐδῶ τελειώνουνraquo καί νά παραμένουμε στήν κλάψα μας Βλέπεις ἄν ἀποδε-χτοῦμε οὐσιαστικά πώς ὁ βίος δέν τελειώνει ὁριστικά μέ τόν θάνατο ἀλλά δοῦμε τόν θάνατο σάν πέρασμα σάν ἀρχή σάν νίκη σάν ζωή τότε θά πρέπει νrsquo ἀναθε-ωρήσουμε ἐντελῶς τήν στάση ζωῆς μας τόν τρόπο σκέψης μας τίς συμπεριφορές μας Νά βάλουμε τήν δοξολογία στήν ζωή μας Νά δοῦμε τίς δυσκολίες ὡς παι-δαγωγικές δοκιμασίες Ἄλλωστε ὁ Ἀπόστολος τῶν Ἐθνῶν μᾶς θυμίζει πώς laquoἡ δύ-ναμις ἐν ἀσθενείᾳ τελειοῦταιraquo

∆ύσκολα τά πράγματα μανούλα Ἐγώ νιώθω ἀδύναμη καί τό καταθέτω Καί καθώς προσεύχομαι συμπληρώνω στήν προσευχή μου αὐτό πού ὑπέροχα λέει ὁ Παρακλητικός Κανόνας ἐγώ σοῦ ζητῶ ὅμως Ἐσύ πρᾶξε laquo πρός τό συμφέ-ρον τῆς αἰτήσεώς raquo μου ΑΜΗΝ

Ὁ κόσμος σκλήρανε πολύ

Γιῶργος Θεοτοκᾶς Ἀσθενεῖς καί ὁδοιπόροι ἐκδ Ἑστία

Ὁ κόσμος σκλήρανε πολύ σκλήρανε ξεράθηκε και ἄδειασε Πέρασε τά ὅρια Μικρές καλοσύνες ἐδῶ κι ἐκεῖ ἕνας Χριστιανός πάντα ὑπάρχει τρόπος νά

προσφέρει μά ὁ κόσμος δέν σώζεται πιά Ὁ κόσμος αὐτός χάθηκε ὅποιος ἔχει τά μάτια ἀνοιχτά τό βλέπει καί τό παίρνει ἀπόφαση μιά γιά πάντα Χάθηκε μές στήν ἀλαζονεία τῶν ἐπιστημῶν του μές στήν ἀπανθρωπιά τῶν μηχανῶν του μές στήν φρενίτιδά του πού τήν λέει πρόοδο στό ἀέναο στριφογύρισμά του στό κε-νό δίχως ἕρμα δίχως σκοπό Ὁ δύστηνος πλανήτης κλονίστηκε ἀνεπανόρθωτα ἔ-χασε τήν ἰσορροπία του ∆έν τόν αἰσθάνεσαι νά τρικλίζει κάτω ἀπ τά πόδια σου

Ἄ ς πασχίσουμε ἐμεῖς πού μένουμε ἐδῶ νά πλησιάσουμε ὅσο ἀντέχουμε τό Ἐπέκεινα καί ἄς προσευχόμαστε γιά τόν κόσμο πού σέρνεται ἀκράτητος

ἀπό τήν ἴδια δαιμονική ὁρμή του πρός τήν τελική του συντριβή Μερικοί θά βλέ-πουν τοῦτον ἐδῶ τόν ἀναμμένο φάρο μας μοῦ φτάνει ἐμένα ἕνας τέτοιος προορι-σμός Ἐνῶ ὁ κόσμος θά σβήνει ὁ φάρος θά φωτίζει ἀκόμα τίς ὕστατες στιγμές του θά σώζει ὡς τό τέλος μερικές ψυχές ∆έν ἐλπίζω πιά ἄλλο τίποτα

30

Κ αθώς θεριεύει τό θέρος καί ἡ φύση ντύνεται τά χρυσᾶ της νοσταλγία πλημμυρίζει τήν σκέψη μας νοσταλγία γιορτινή ἀπό τά παιδικά μας χρό-νια πού προσγειώθηκαν ἀπότομα ἀπό τήν πραγματικότητα τοῦ κόσμου

τούτου Οἱ κῆποι ὁλάνθιστοι γεμᾶτοι τριαντάφυλλα φίσκα ἀπό τό παιδομάνι οἱ χωματόδρομοι κι ἡ εὐωδία ἀπό τά νυχτολούλουδα νά διεγείρει τήν ὄσφρηση Ὀρ-θάνοιχτες οἱ πόρτες τῶν σπιτιῶν οἱ οἰκογένειες νά δειπνίζουν στίς βεράντες καί τά ραδιόφωνα νά γεμίζουν μέ μελωδίες τήν ἥσυχη γειτονιά Μνῆμες τῆς παιδικῆς ἡλικίας χρόνια ἀνέμελα κι ἀφελῆ τότε πού νομίζαμε ὅτι ὁ βίος θά lsquoναι παιχνίδι τότε πού θαρρούσαμε ὅτι στόν παράδεισο θά ζήσουμε Μεγαλώσαμε μέ τόν ἦχο τῶν οἰκοδομῶν στά αὐτιά μας ἕνας διαρκής θόρυ-βος στήν ἐφηβεία μας μπετονιέρες κι αὐτοκίνητα πού διαρκῶς αὐξάνονταν Βλέ-παμε ἀμήχανα τίς γειτονιές νά ἐξαφανίζονται τά δέντρα νά κόβονται τίς ταπει-νές μά ἀνθρώπινες μονοκατοικίες νά γκρεμίζονται μαζί μέ χιλιάδες ἀναμνήσεις Γενιές τῆς ἀντιπαροχῆς τῆς πολυκατοικίας τῶν χαμηλοτάβανων διαμερισμάτων - κουτιῶν τῆς ἀπρόσωπης συγκατοίκησης Χάσαμε τούς γειτόνους μας καί μαζί

τήν ἀνθρωπιά μας Ἤμασταν κοινωνικοί καί φι-λόξενοι καί γίναμε καχύποπτοι καί ἀπόμακροι Οἱ ὀλιγοπρόσωπες γειτονιές γέμισαν μέ ἀνθρώ-πους ξένους μεταξύ τους πού δέν ἔχουν καμμιά ὄρεξη νά γνωριστοῦν νά κοιταχτοῦν στά μάτια νά καλημεριστοῦν νά ἀνταλλάξουν ἐπισκέψεις καί χαμόγελα Εἴχαμε τό θλιβερό προνόμιο νά ζήσουμε τήν πα-ρακμή τῆς πόλης στήν ἐξέλιξή της Εἴδαμε τούς μικρούς παραδείσους μας νά μεταβάλλονται σέ

γκρίζα κακόγουστα κτίρια τίς ἀλάνες πού ματώναμε τά πόδια μας νά γίνονται ὄγκοι ἀπό μπετόν Πρίν προλάβουμε νά ἀποστηθίσουμε τό laquoἈθῆνα διαμαντόπε-τρα στῆς γῆς τό δαχτυλίδιraquo πνιγήκαμε στή μυρωδιά τοῦ νέφους καί ντραπήκαμε πού εἴμαστε Ἀθηναῖοι Ὅλοι νοσταλγοῦμε τό παρελθόν Μεγαλώνουμε καί διαρκῶς διαπιστώνου-με πώς laquoκάθε πέρυσι καί καλύτεραraquo Τά χρόνια περνοῦν καί ὅλο ἀναφερόμαστε σέ παλαιότερες ἐποχές ἀναπολοῦμε τά παλιά καί συγκινούμεθα μέ τραγούδια μέ κείμενα καί μέ ταινίες πού περιγράφουν τήν παλιά Ἑλλάδα τόν κόσμο πού ἔφυ-γε Ζοῦμε τήν παρακμή τοῦ σύγχρονου πολιτισμοῦ ἀνίκανοι νά ἀντιδράσουμε καί ὅλο μιλᾶμε γιά τά παλιά Νοιώθουμε ἄγχος γιά τήν ἐγκληματικότητα καί τήν οἰκονομική κρίση θλιβόμαστε πού κινδυνεύουμε νά χάσουμε τήν εὐδαιμονία μας Εἶναι φυσιολογική ἡ ἀντίδραση αὐτή μά ἄν ἀφήσουμε τόν συναισθηματισμό στήν ἄκρη καί σκεφτοῦμε τό παρελθόν μέσα ἀπό τό πρῖσμα τῆς ἱστορίας θά δια-πιστώσουμε πώς δύσκολα θά διαλέγαμε μιά ἄλλη χρονική περίοδο γιά νά ζήσου-με

Νοσταλγία π Χριστόδουλος Μπίθας

Ἀρχαγγέλων Λόγος

31

Ὅπου κι ἄν ἀνατρέξουμε πίσω στόν χρόνο βλέπουμε παντοῦ καί πάντα νά βασιλεύει ὁ πόνος Πόλεμοι κι ἐμφύλιοι ἀλληλοσπαραγμοί σκλαβιά καί πεῖνα φτώχεια κι ἀδικία σημαδεύουν τήν ἱστορία τῆς ἀνθρωπότητος Μπορεῖ νά ὑπῆρ-ξαν πιό ἔνθεοι πολιτισμοί ἀπό αὐτόν πού διανύουμε τώρα μά ἡ ἁμαρτία πάντα ἴδια εἶναι στό διάβα τῶν αἰώνων Μπορεῖ νά νοσταλγοῦμε τήν λαμπρή περίοδο τοῦ Βυζαντίου ἤ ἀκομα καί τήν ἔνδοξη ἑλληνική ἀρχαιότητα ἀλλά τό σίγουρο εἶναι ὅτι δέν θά θέλαμε νά ζήσουμε ἐχθρικές σφαγές πολέμους κι ἐπιδημίες οὔτε νά εἴμαστε δοῦλοι ἐκεῖνες τίς ἐποχές οὔτε νά πεθαίνουμε ἀπό μιά ἁπλῆ γρίπη ἐ-πειδή ἡ ἰατρική ἐπιστήμη δέν εἶχε ἀκόμα ἐξελιχθεῖ ∆ύσκολος ἦταν πάντα ὁ βίος Πλαστή ἡ ὀνειροπόληση γιά τό παρελθόν ψευδαίσθηση γιά νά ξεφύγουμε ἀπό τήν πραγματικότητα Κι ἄν ὑπάρχει νοσταλ-γία γιά μιά κοινωνία ἰδανική ὅπου πραγματικά θά θέλαμε νά ζήσουμε αὐτό μᾶλ-λον ἀφορᾶ τήν παραδείσια κατάσταση τήν ἐποχή πού δέν ὑπῆρχε στό ἀνθρώπι-νο γένος ὀδύνη καί στεναγμός ἀλλά κοινωνία ἀγάπης μέ τόν Θεό καί τόν συνάν-θρωπο Κι ἐφrsquo ὅσον τό νά γυρίσουμε στό παρελθόν ἀποκλείεται ἀφοῦ ἀρνηθήκα-με τήν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ μοναδική μας ἐλπίδα εἶναι τό μέλλον τά ἔσχατα ἡ Βασι-λεία τῶν Οὐρανῶν Ἐπειδή ὅμως τήν Βασιλεία Του μᾶς κάλεσε ὁ Κύριος νά τήν προγευτοῦμε ἐπειδή μᾶς ζήτησε νά βιώσουμε τά ἔσχατα ἀπό τώρα ἄς ἐγκαταλείψουμε τήν πα-ρελθοντολογία κι ἄς χαροῦμε τό σήμερα εὐχαριστῶντας τόν Θεό πάντων ἕνεκεν ζῶντας εὐλογημένα κάθε στιγμή σά νά lsquoναι ἡ πρώτη κι ἡ τελευταία τῆς ὕπαρξής μας ἔχοντας νοσταλγία μόνο γιά τήν Βασιλεία τοῦ Θεοῦ γιά τόν Παράδεισο γιά τό πέρασμα ἀπό τόν θάνατο στήν Ζωή τήν ὄντως Ζωή πού εἶναι ὁ Χριστός μας Ἀμήν

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

Ἀποφθέγματα τῆς ἐρήμου

Ἀββᾶς Ἀντώνιος

Ἀπό τόν πλησίον μας προέρχεται ἡ ζωή καί ὁ θάνατος Γιατί ἂν κερδίσουμε τόν ἀδελφό μας κερδίζουμε τόν Θεόmiddot ἂν ὅμως τόν σκανδαλίσουμε ἁμαρτάνουμε στόν Χριστό Ἔρχεται καιρός πού οἱ ἄνθρωποι θά τρελαθοῦν καί ὅταν δοῦν κάποιον πού δέν εἶναι τρελός θά ξεσηκωθοῦν ἐναντίον του καί θὰ τοῦ ποῦν ldquoεἶσαι τρελόςrdquo ἐπειδή δέν εἶναι ὅμοιος μ᾽ αὐτούς ∆έν φοβᾶμαι πιά τόν Θεό ἀλλά τόν ἀγαπάω ldquoΓιατί ἡ ἀγάπη διώχνει τόν φόβοrdquo ( Ἰω 418) Ἐκεῖνος πού κτυπάει τήν μᾶζα τοῦ σιδήρου σκέπτεται πρῶτα τί θέλει νά φτιάξει δρεπάνι μαχαίρι τσεκούρι Ἔτσι κι ἐμεῖς πρέπει νά σκεπτόμαστε γιά ποιά ἀρετή παλεύουμε ὥστε νά μήν κοπιάζουμε μάταια

32

Ἀρχαγγέλων Λόγος

Ἱερός Ναός Ταξιαρχῶν Μοσχάτου Σύντομο ἱστορικό

Στέλιος Ντάντης ∆ρ Θεολογίας-ἱστορικός

Ἀ πό τήν ἐποχή τῆς γερμανικῆς κατοχῆς (1941-44) καί γιά κά-ποιες δεκαετίες οἱ ἐπιβάτες

τοῦ ἠλεκτρικοῦ σιδηροδρόμου περ-νῶντας ἀπrsquo τό καταπράσινο Μοσχᾶτο σταυροκοπιόνταν ἀντικρίζοντας μέσα στά πανέμορφα περιβόλια ἕνα μικρό ξωκλήσι Ἦταν οἱ Ταξιάρχες ἤ τό Ταξι-αρχάκι ὅπως τό ὀνομάτιζαν οἱ παλιοί Μοσχατιῶτες πού τήν παραμονή καί τήν μέρα τῆς γιορτῆς ξεκινοῦσαν ἀπό κάθε μεριά τῆς πόλης καί ἀκολουθῶν-

τας τά στενά μονοπάτια μέσα ἀπό καλ-λιέργειες ἔρχονταν νά προσκυνήσουν Μέσα σrsquo ἐκεῖνα τά περιποιημένα περι-βόλια λιγοστοί ἦταν οἱ γείτονες τῶν Ταξιαρχῶν πού ζοῦσαν τριγύρω σέ σκόρπιες ἀγροικίες κυρίως κτηματίες περιβολάρηδες λαχανικῶν μέ τά ὁποῖα τροφοδοτοῦσαν τήν λαχαναγορά τῶν Ἀθηνῶν (Βαρβάκειο)

Τό ἐκκλησάκι χτίστηκε στά 1943 μέσα στά δύσκολα χρόνια τῆς ξενικῆς κατο-χῆς Οἰκοδομήθη-κε σέ οἰκόπεδο

282 τετραγωνικῶν μέτρων πού πρό-σφερε ὁ Χρῆστος Μαστροσταμάτης καί στήν ἵδρυσή του πρωτοστάτησε ἡ γυναίκα του Στυλιανή μέ τόν γαμπρό

τους Γεώργιο Καζάλα ὁ ὁποῖος κίνησε τά νήματα γιά τήν κατασκευή Στήν προσπάθεια ἐκείνη συνεισφέρανε πρό-

θυμα οἱ γειτονικές οἰκογένειες πού οἱ ἀπόγονοί τους ζοῦν ἀνάμεσά μας Μπέλλου Λαλαούνη Καψίλη Κω-σταντάκη (Ροδίτη) Λεγάκη Καζάλα καί Μαστροσταμάτη Οἰκοδομικά ὑλικά δέν ὑπῆρχαν ἐ-κεῖνα τά δύσμοιρα χρόνια γιrsquo αὐτό προσφερθήκε ὁ κόσμος καί κουβάλησε πέτρες χῶμα ἄμμο ἀπrsquo τό ποτάμι τοῦ-βλα κεραμίδια ἤ πρόσφερε χρήματα

Τά ἐγκαίνια τῆς ἐκκκλησούλας ἔγιναν στίς 29 Ιουνίου 1943 μέρα τῆς γιορτῆς τῶν ἁγίων ἀποστόλων Πέτρου καί Παύλου Συνέχεια στό ἑπόμενο (Πρωτοδημοσιεύτηκε στά IΣTOPIKA TOY MOΣXATOY τ β΄ Μοσχᾶτο 2003 σσ 55-59)

33

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

Τά Νέα μας

τῆς Ζωοδόχου Πηγῆς καί τό ἀπόγευμα πήραμε τό πλοῖο τῆς ἐπιστροφῆς Στήν ἐκδρομή αὐτή ὅπως καί στήν ἐκ-δήλωση πού πραγματοποιήσαμε τήν ∆ευτέρα 31η Μαΐου στό Πνευματικό μας Κέντρο μᾶς δόθηκε μιά ἀκόμα εὐ-καιρία νά συσφίγξουμε τίς σχέσεις μας καί νά νοιώσουμε λίγο παραπάνω τήν αἴσθηση τῆς κοινότητας Ὅλες αὐτές τίς δραστηριότητες ὅπως καί τό κέρα-σμα μετά τήν Θεία Λειτουργία τῆς Κυ-ριακῆς θά πρέπει νά τά ἀντιμετωπί-ζουμε ὡς ἐκκλησιαστικά-κοινοτικά γε-γονότα κι ὄχι σάν ἁπλές κοινωνικές ἐκδηλώσεις Σέ καιρούς ἀφιλόξενους καί μοναχικούς καλούμεθα νά συσπει-ρωθοῦμε στήν ἐνορία μας νά νοιώσου-με πρόσωπα νά μοιραστοῦμε τήν κατή-χηση καί τήν ἐλπίδα μας

Πιστεύουμε ἀκράδαντα πώς τό μέλλον τῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας τόν 21ο αἰῶνα ἐξαρτᾶται ἄμεσα ἀπό τό ζωντά-νεμα τῆς κοινοτικῆς ζωῆς κατά τό Ἀποστολικό πρότυπο καί βέβαια τόν ἐπανευαγγελισμό τῶν συνανθρώπων μας Μέ τήν βοήθεια τοῦ Θεοῦ ἐλπίζουμε νά ἐργαστοῦμε ὅλοι πρός αὐτή τήν κατεύθυνση Ἀμήν

Μ έ ἐπιτυχία πραγματοποιήθηshyκε στίς 5 καί 6 Ἰουνίου ἡ ἐκshyδρομή τῆς ἐνορίας μας στήν

Ἄνδρο Με 74 ἀδελφούς καί ἀδελφές μας περάσαμε ἕνα εὐλογημένο κι

εὐχάριστο διήμερο στό πανέμορφο Κυ-κλαδονήσι Καταλύσαμε σέ ξενοδοχεῖο στό Γαύριο καί ἀπό ἐκεῖ τήν πρώτη ἡ-μέρα περιηγηθήκαμε στά μοναστήρια τῆς Ἀγίας Μαρίνας (ὅπου φυλάσσεται λείψανο τῆς Ἁγίας) καί τῆς Παναχράν-του (ἐδῶ βρίσκεται ἡ κάρα τοῦ Ἁγ Παντελεήμονα καί πλῆθος ἄλλων ἱερῶν λειψάνων) καί βέβαια στήν ὄμορφη χώρα τῆς Ἄνδρου Τήν Κυριακή λει-τουργηθήκαμε στήν γυναικεία Μονή

Ἱερά Μονή Παναχράντου

Ἡ χώρα τῆς Ἄνδρου ἀπό τήν Μονή Παναχράντου

Στήν πύλη τῆς Ἱ Μ Ζωοοδόχου Πηγῆς

34

Ἡ κρίση στήν οὐσία δέν εἶναι οἰκονομική ἀλλά κυρίως καί πρό παντός πνευματική καί αὐτή φέρνει καί οἰκονομική

καί πολιτική κρίση Αὐτό σημαίνει ὅτι ἡ ἀντιμετώπιση τῆς κρίσεως δέν γίνεται μέ οἰκονομικά μέσα καί πολιτικές πρακτι-κές ἀλλά μέ τήν ἀλλαγή τρόπου ζωῆς μέ τήν ἐπαναφορά τοῦ ἀνθρώπου στήν ὀλιγάρκεια τήν ἐγκράτεια τήν σωφροσύνη τήν ἀποφυγή τῆς ἀπληστίας καί τῆς ὑπερβολῆς

Ἡ ἄσκηση προβάλλει σήμερα ὡς ἐπιταγή ὡς προσπάθεια νά θεραπευθεῖ τό πάθος τῆς φιλαυτίας ἀπό τό ὁποῖο

προέρχονται τά πάθη τῆς φιληδονίας τῆς φιλοδοξίας καί τῆς φιλαργυρίας Ὁ εὐαγγελιστής Ἰωάννης τό περιγράφει αὐτό μέ πολλή σαφήνεια laquoπᾶν τό ἐν τῷ κόσμῳ ἡ ἐπιθυμία τῆς σαρκός καί ἡ ἐπιθυμία τῶν ὀφθαλμῶν καί ἡ ἀλαζονεία τοῦ βίου οὐκ ἔ-στιν ἐκ τοῦ πατρός ἄλλrsquo ἐκ τοῦ κόσμου ἐστίraquo (Α΄ Ἰω β 16)

Μητροπολίτης Ναυπάκτου καί Ἁγίου Βλασίου Ἱερόθεος Βλάχος

  • Τό Ψωμί13
  • Μίλτος Σαχτούρης (1919-2005) 13
  • Ἀββᾶς Ἀντώνιος 13
    • ltlt13 ASCII85EncodePages false13 AllowTransparency false13 AutoPositionEPSFiles true13 AutoRotatePages None13 Binding Left13 CalGrayProfile (Dot Gain 20)13 CalRGBProfile (sRGB IEC61966-21)13 CalCMYKProfile (US Web Coated 050SWOP051 v2)13 sRGBProfile (sRGB IEC61966-21)13 CannotEmbedFontPolicy Error13 CompatibilityLevel 1413 CompressObjects Tags13 CompressPages true13 ConvertImagesToIndexed true13 PassThroughJPEGImages true13 CreateJobTicket false13 DefaultRenderingIntent Default13 DetectBlends true13 DetectCurves 0000013 ColorConversionStrategy CMYK13 DoThumbnails false13 EmbedAllFonts true13 EmbedOpenType false13 ParseICCProfilesInComments true13 EmbedJobOptions true13 DSCReportingLevel 013 EmitDSCWarnings false13 EndPage -113 ImageMemory 104857613 LockDistillerParams false13 MaxSubsetPct 10013 Optimize true13 OPM 113 ParseDSCComments true13 ParseDSCCommentsForDocInfo true13 PreserveCopyPage true13 PreserveDICMYKValues true13 PreserveEPSInfo true13 PreserveFlatness true13 PreserveHalftoneInfo false13 PreserveOPIComments true13 PreserveOverprintSettings true13 StartPage 113 SubsetFonts true13 TransferFunctionInfo Apply13 UCRandBGInfo Preserve13 UsePrologue false13 ColorSettingsFile ()13 AlwaysEmbed [ true13 ]13 NeverEmbed [ true13 ]13 AntiAliasColorImages false13 CropColorImages true13 ColorImageMinResolution 30013 ColorImageMinResolutionPolicy OK13 DownsampleColorImages true13 ColorImageDownsampleType Bicubic13 ColorImageResolution 30013 ColorImageDepth -113 ColorImageMinDownsampleDepth 113 ColorImageDownsampleThreshold 15000013 EncodeColorImages true13 ColorImageFilter DCTEncode13 AutoFilterColorImages true13 ColorImageAutoFilterStrategy JPEG13 ColorACSImageDict ltlt13 QFactor 01513 HSamples [1 1 1 1] VSamples [1 1 1 1]13 gtgt13 ColorImageDict ltlt13 QFactor 01513 HSamples [1 1 1 1] VSamples [1 1 1 1]13 gtgt13 JPEG2000ColorACSImageDict ltlt13 TileWidth 25613 TileHeight 25613 Quality 3013 gtgt13 JPEG2000ColorImageDict ltlt13 TileWidth 25613 TileHeight 25613 Quality 3013 gtgt13 AntiAliasGrayImages false13 CropGrayImages true13 GrayImageMinResolution 30013 GrayImageMinResolutionPolicy OK13 DownsampleGrayImages true13 GrayImageDownsampleType Bicubic13 GrayImageResolution 30013 GrayImageDepth -113 GrayImageMinDownsampleDepth 213 GrayImageDownsampleThreshold 15000013 EncodeGrayImages true13 GrayImageFilter DCTEncode13 AutoFilterGrayImages true13 GrayImageAutoFilterStrategy JPEG13 GrayACSImageDict ltlt13 QFactor 01513 HSamples [1 1 1 1] VSamples [1 1 1 1]13 gtgt13 GrayImageDict ltlt13 QFactor 01513 HSamples [1 1 1 1] VSamples [1 1 1 1]13 gtgt13 JPEG2000GrayACSImageDict ltlt13 TileWidth 25613 TileHeight 25613 Quality 3013 gtgt13 JPEG2000GrayImageDict ltlt13 TileWidth 25613 TileHeight 25613 Quality 3013 gtgt13 AntiAliasMonoImages false13 CropMonoImages true13 MonoImageMinResolution 120013 MonoImageMinResolutionPolicy OK13 DownsampleMonoImages true13 MonoImageDownsampleType Bicubic13 MonoImageResolution 120013 MonoImageDepth -113 MonoImageDownsampleThreshold 15000013 EncodeMonoImages true13 MonoImageFilter CCITTFaxEncode13 MonoImageDict ltlt13 K -113 gtgt13 AllowPSXObjects false13 CheckCompliance [13 None13 ]13 PDFX1aCheck false13 PDFX3Check false13 PDFXCompliantPDFOnly false13 PDFXNoTrimBoxError true13 PDFXTrimBoxToMediaBoxOffset [13 00000013 00000013 00000013 00000013 ]13 PDFXSetBleedBoxToMediaBox true13 PDFXBleedBoxToTrimBoxOffset [13 00000013 00000013 00000013 00000013 ]13 PDFXOutputIntentProfile ()13 PDFXOutputConditionIdentifier ()13 PDFXOutputCondition ()13 PDFXRegistryName ()13 PDFXTrapped False1313 CreateJDFFile false13 Description ltlt13 ARA ltFEFF06270633062A062E062F0645002006470630064700200627064406250639062F0627062F0627062A002006440625064606340627062100200648062B062706260642002000410064006F00620065002000500044004600200645062A064806270641064206290020064406440637062806270639062900200641064A00200627064406450637062706280639002006300627062A0020062F0631062C0627062A002006270644062C0648062F0629002006270644063906270644064A0629061B0020064A06450643064600200641062A062D00200648062B0627062606420020005000440046002006270644064506460634062306290020062806270633062A062E062F062706450020004100630072006F0062006100740020064800410064006F006200650020005200650061006400650072002006250635062F0627063100200035002E0030002006480627064406250635062F062706310627062A0020062706440623062D062F062B002E0635062F0627063100200035002E0030002006480627064406250635062F062706310627062A0020062706440623062D062F062B002Egt13 BGR ltFEFF04180437043f043e043b043704320430043904420435002004420435043704380020043d0430044104420440043e0439043a0438002c00200437043000200434043000200441044a0437043404300432043004420435002000410064006f00620065002000500044004600200434043e043a0443043c0435043d04420438002c0020043c0430043a04410438043c0430043b043d043e0020043f044004380433043e04340435043d04380020043704300020043204380441043e043a043e043a0430044704350441044204320435043d0020043f04350447043004420020043704300020043f044004350434043f0435044704300442043d04300020043f043e04340433043e0442043e0432043a0430002e002000200421044a04370434043004340435043d043804420435002000500044004600200434043e043a0443043c0435043d044204380020043c043e0433043004420020043404300020044104350020043e0442043204300440044f0442002004410020004100630072006f00620061007400200438002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e00300020043800200441043b0435043404320430044904380020043204350440044104380438002egt13 CHS ltFEFF4f7f75288fd94e9b8bbe5b9a521b5efa7684002000410064006f006200650020005000440046002065876863900275284e8e9ad88d2891cf76845370524d53705237300260a853ef4ee54f7f75280020004100630072006f0062006100740020548c002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000204ee553ca66f49ad87248672c676562535f00521b5efa768400200050004400460020658768633002gt13 CHT ltFEFF4f7f752890194e9b8a2d7f6e5efa7acb7684002000410064006f006200650020005000440046002065874ef69069752865bc9ad854c18cea76845370524d5370523786557406300260a853ef4ee54f7f75280020004100630072006f0062006100740020548c002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000204ee553ca66f49ad87248672c4f86958b555f5df25efa7acb76840020005000440046002065874ef63002gt13 CZE ltFEFF005400610074006f0020006e006100730074006100760065006e00ed00200070006f0075017e0069006a007400650020006b0020007600790074007600e101590065006e00ed00200064006f006b0075006d0065006e0074016f002000410064006f006200650020005000440046002c0020006b00740065007200e90020007300650020006e0065006a006c00e90070006500200068006f006400ed002000700072006f0020006b00760061006c00690074006e00ed0020007400690073006b00200061002000700072006500700072006500730073002e002000200056007900740076006f01590065006e00e900200064006f006b0075006d0065006e007400790020005000440046002000620075006400650020006d006f017e006e00e90020006f007400650076015900ed007400200076002000700072006f006700720061006d0065006300680020004100630072006f00620061007400200061002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002000610020006e006f0076011b006a016100ed00630068002egt13 DAN ltFEFF004200720075006700200069006e0064007300740069006c006c0069006e006700650072006e0065002000740069006c0020006100740020006f007000720065007400740065002000410064006f006200650020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e007400650072002c0020006400650072002000620065006400730074002000650067006e006500720020007300690067002000740069006c002000700072006500700072006500730073002d007500640073006b007200690076006e0069006e00670020006100660020006800f8006a0020006b00760061006c0069007400650074002e0020004400650020006f007000720065007400740065006400650020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e0074006500720020006b0061006e002000e50062006e00650073002000690020004100630072006f00620061007400200065006c006c006500720020004100630072006f006200610074002000520065006100640065007200200035002e00300020006f00670020006e0079006500720065002egt13 DEU ltFEFF00560065007200770065006e00640065006e0020005300690065002000640069006500730065002000450069006e007300740065006c006c0075006e00670065006e0020007a0075006d002000450072007300740065006c006c0065006e00200076006f006e002000410064006f006200650020005000440046002d0044006f006b0075006d0065006e00740065006e002c00200076006f006e002000640065006e0065006e002000530069006500200068006f006300680077006500720074006900670065002000500072006500700072006500730073002d0044007200750063006b0065002000650072007a0065007500670065006e0020006d00f60063006800740065006e002e002000450072007300740065006c006c007400650020005000440046002d0044006f006b0075006d0065006e007400650020006b00f6006e006e0065006e0020006d006900740020004100630072006f00620061007400200075006e0064002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e00300020006f0064006500720020006800f600680065007200200067006500f600660066006e00650074002000770065007200640065006e002egt13 ESP ltFEFF005500740069006c0069006300650020006500730074006100200063006f006e0066006900670075007200610063006900f3006e0020007000610072006100200063007200650061007200200064006f00630075006d0065006e0074006f00730020005000440046002000640065002000410064006f0062006500200061006400650063007500610064006f00730020007000610072006100200069006d0070007200650073006900f3006e0020007000720065002d0065006400690074006f007200690061006c00200064006500200061006c00740061002000630061006c0069006400610064002e002000530065002000700075006500640065006e00200061006200720069007200200064006f00630075006d0065006e0074006f00730020005000440046002000630072006500610064006f007300200063006f006e0020004100630072006f006200610074002c002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000200079002000760065007200730069006f006e0065007300200070006f00730074006500720069006f007200650073002egt13 ETI ltFEFF004b00610073007500740061006700650020006e0065006900640020007300e4007400740065006900640020006b00760061006c006900740065006500740073006500200074007200fc006b006900650065006c007300650020007000720069006e00740069006d0069007300650020006a0061006f006b007300200073006f00620069006c0069006b0065002000410064006f006200650020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e00740069006400650020006c006f006f006d006900730065006b0073002e00200020004c006f006f0064007500640020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e00740065002000730061006100740065002000610076006100640061002000700072006f006700720061006d006d006900640065006700610020004100630072006f0062006100740020006e0069006e0067002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e00300020006a00610020007500750065006d006100740065002000760065007200730069006f006f006e00690064006500670061002e000d000agt13 FRA ltFEFF005500740069006c006900730065007a00200063006500730020006f007000740069006f006e00730020006100660069006e00200064006500200063007200e900650072002000640065007300200064006f00630075006d0065006e00740073002000410064006f00620065002000500044004600200070006f0075007200200075006e00650020007100750061006c0069007400e90020006400270069006d007000720065007300730069006f006e00200070007200e9007000720065007300730065002e0020004c0065007300200064006f00630075006d0065006e00740073002000500044004600200063007200e900e90073002000700065007500760065006e0074002000ea0074007200650020006f007500760065007200740073002000640061006e00730020004100630072006f006200610074002c002000610069006e00730069002000710075002700410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002000650074002000760065007200730069006f006e007300200075006c007400e90072006900650075007200650073002egt13 GRE ltFEFF03a703c103b703c303b903bc03bf03c003bf03b903ae03c303c403b5002003b103c503c403ad03c2002003c403b903c2002003c103c503b803bc03af03c303b503b903c2002003b303b903b1002003bd03b1002003b403b703bc03b903bf03c503c103b303ae03c303b503c403b5002003ad03b303b303c103b103c603b1002000410064006f006200650020005000440046002003c003bf03c5002003b503af03bd03b103b9002003ba03b103c42019002003b503be03bf03c703ae03bd002003ba03b103c403ac03bb03bb03b703bb03b1002003b303b903b1002003c003c103bf002d03b503ba03c403c503c003c903c403b903ba03ad03c2002003b503c103b303b103c303af03b503c2002003c503c803b703bb03ae03c2002003c003bf03b903cc03c403b703c403b103c2002e0020002003a403b10020005000440046002003ad03b303b303c103b103c603b1002003c003bf03c5002003ad03c703b503c403b5002003b403b703bc03b903bf03c503c103b303ae03c303b503b9002003bc03c003bf03c103bf03cd03bd002003bd03b1002003b103bd03bf03b903c703c403bf03cd03bd002003bc03b5002003c403bf0020004100630072006f006200610074002c002003c403bf002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002003ba03b103b9002003bc03b503c403b103b303b503bd03ad03c303c403b503c103b503c2002003b503ba03b403cc03c303b503b903c2002egt13 HEB ltFEFF05D405E905EA05DE05E905D5002005D105D405D205D305E805D505EA002005D005DC05D4002005DB05D305D9002005DC05D905E605D505E8002005DE05E105DE05DB05D9002000410064006F006200650020005000440046002005D405DE05D505EA05D005DE05D905DD002005DC05D405D305E405E105EA002005E705D305DD002D05D305E405D505E1002005D005D905DB05D505EA05D905EA002E002005DE05E105DE05DB05D90020005000440046002005E905E005D505E605E805D5002005E005D905EA05E005D905DD002005DC05E405EA05D905D705D4002005D105D005DE05E605E205D505EA0020004100630072006F006200610074002005D5002D00410064006F00620065002000520065006100640065007200200035002E0030002005D505D205E805E105D005D505EA002005DE05EA05E705D305DE05D505EA002005D905D505EA05E8002E05D005DE05D905DD002005DC002D005000440046002F0058002D0033002C002005E205D905D905E005D5002005D105DE05D305E805D905DA002005DC05DE05E905EA05DE05E9002005E905DC0020004100630072006F006200610074002E002005DE05E105DE05DB05D90020005000440046002005E905E005D505E605E805D5002005E005D905EA05E005D905DD002005DC05E405EA05D905D705D4002005D105D005DE05E605E205D505EA0020004100630072006F006200610074002005D5002D00410064006F00620065002000520065006100640065007200200035002E0030002005D505D205E805E105D005D505EA002005DE05EA05E705D305DE05D505EA002005D905D505EA05E8002Egt13 HRV (Za stvaranje Adobe PDF dokumenata najpogodnijih za visokokvalitetni ispis prije tiskanja koristite ove postavke Stvoreni PDF dokumenti mogu se otvoriti Acrobat i Adobe Reader 50 i kasnijim verzijama)13 HUN ltFEFF004b0069007600e1006c00f30020006d0069006e0151007300e9006701710020006e0079006f006d00640061006900200065006c0151006b00e90073007a00ed007401510020006e0079006f006d00740061007400e100730068006f007a0020006c006500670069006e006b00e1006200620020006d0065006700660065006c0065006c0151002000410064006f00620065002000500044004600200064006f006b0075006d0065006e00740075006d006f006b0061007400200065007a0065006b006b0065006c0020006100200062006500e1006c006c00ed007400e10073006f006b006b0061006c0020006b00e90073007a00ed0074006800650074002e0020002000410020006c00e90074007200650068006f007a006f00740074002000500044004600200064006f006b0075006d0065006e00740075006d006f006b00200061007a0020004100630072006f006200610074002000e9007300200061007a002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002c0020007600610067007900200061007a002000610074007400f3006c0020006b00e9007301510062006200690020007600650072007a006900f3006b006b0061006c0020006e00790069007400680061007400f3006b0020006d00650067002egt13 ITA ltFEFF005500740069006c0069007a007a006100720065002000710075006500730074006500200069006d0070006f007300740061007a0069006f006e00690020007000650072002000630072006500610072006500200064006f00630075006d0065006e00740069002000410064006f00620065002000500044004600200070006900f900200061006400610074007400690020006100200075006e00610020007000720065007300740061006d0070006100200064006900200061006c007400610020007100750061006c0069007400e0002e0020004900200064006f00630075006d0065006e007400690020005000440046002000630072006500610074006900200070006f00730073006f006e006f0020006500730073006500720065002000610070006500720074006900200063006f006e0020004100630072006f00620061007400200065002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000200065002000760065007200730069006f006e006900200073007500630063006500730073006900760065002egt13 JPN ltFEFF9ad854c18cea306a30d730ea30d730ec30b951fa529b7528002000410064006f0062006500200050004400460020658766f8306e4f5c6210306b4f7f75283057307e305930023053306e8a2d5b9a30674f5c62103055308c305f0020005000440046002030d530a130a430eb306f3001004100630072006f0062006100740020304a30883073002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000204ee5964d3067958b304f30533068304c3067304d307e305930023053306e8a2d5b9a306b306f30d530a930f330c8306e57cb30818fbc307f304c5fc59808306730593002gt13 KOR ltFEFFc7740020c124c815c7440020c0acc6a9d558c5ec0020ace0d488c9c80020c2dcd5d80020c778c1c4c5d00020ac00c7a50020c801d569d55c002000410064006f0062006500200050004400460020bb38c11cb97c0020c791c131d569b2c8b2e4002e0020c774b807ac8c0020c791c131b41c00200050004400460020bb38c11cb2940020004100630072006f0062006100740020bc0f002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e00300020c774c0c1c5d0c11c0020c5f40020c2180020c788c2b5b2c8b2e4002egt13 LTH ltFEFF004e006100750064006f006b0069007400650020016100690075006f007300200070006100720061006d006500740072007500730020006e006f0072011700640061006d00690020006b0075007200740069002000410064006f00620065002000500044004600200064006f006b0075006d0065006e007400750073002c0020006b00750072006900650020006c0061006200690061007500730069006100690020007000720069007400610069006b007900740069002000610075006b01610074006f00730020006b006f006b007900620117007300200070006100720065006e006700740069006e00690061006d00200073007000610075007300640069006e0069006d00750069002e0020002000530075006b0075007200740069002000500044004600200064006f006b0075006d0065006e007400610069002000670061006c006900200062016b007400690020006100740069006400610072006f006d00690020004100630072006f006200610074002000690072002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002000610072002000760117006c00650073006e0117006d00690073002000760065007200730069006a006f006d00690073002egt13 LVI ltFEFF0049007a006d0061006e0074006f006a00690065007400200161006f00730020006900650073007400610074012b006a0075006d00750073002c0020006c0061006900200076006500690064006f00740075002000410064006f00620065002000500044004600200064006f006b0075006d0065006e007400750073002c0020006b006100730020006900720020012b00700061016100690020007000690065006d01130072006f00740069002000610075006700730074006100730020006b00760061006c0069007401010074006500730020007000690072006d007300690065007300700069006501610061006e006100730020006400720075006b00610069002e00200049007a0076006500690064006f006a006900650074002000500044004600200064006f006b0075006d0065006e007400750073002c0020006b006f002000760061007200200061007400760113007200740020006100720020004100630072006f00620061007400200075006e002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002c0020006b0101002000610072012b00200074006f0020006a00610075006e0101006b0101006d002000760065007200730069006a0101006d002egt13 NLD (Gebruik deze instellingen om Adobe PDF-documenten te maken die zijn geoptimaliseerd voor prepress-afdrukken van hoge kwaliteit De gemaakte PDF-documenten kunnen worden geopend met Acrobat en Adobe Reader 50 en hoger)13 NOR ltFEFF004200720075006b00200064006900730073006500200069006e006e007300740069006c006c0069006e00670065006e0065002000740069006c002000e50020006f0070007000720065007400740065002000410064006f006200650020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e00740065007200200073006f006d00200065007200200062006500730074002000650067006e0065007400200066006f00720020006600f80072007400720079006b006b0073007500740073006b00720069006600740020006100760020006800f800790020006b00760061006c0069007400650074002e0020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e00740065006e00650020006b0061006e002000e50070006e00650073002000690020004100630072006f00620061007400200065006c006c00650072002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000200065006c006c00650072002000730065006e006500720065002egt13 POL ltFEFF0055007300740061007700690065006e0069006100200064006f002000740077006f0072007a0065006e0069006100200064006f006b0075006d0065006e007400f300770020005000440046002000700072007a0065007a006e00610063007a006f006e00790063006800200064006f002000770079006400720075006b00f30077002000770020007700790073006f006b00690065006a0020006a0061006b006f015b00630069002e002000200044006f006b0075006d0065006e0074007900200050004400460020006d006f017c006e00610020006f007400770069006500720061010700200077002000700072006f006700720061006d006900650020004100630072006f00620061007400200069002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002000690020006e006f00770073007a0079006d002egt13 PTB ltFEFF005500740069006c0069007a006500200065007300730061007300200063006f006e00660069006700750072006100e700f50065007300200064006500200066006f0072006d00610020006100200063007200690061007200200064006f00630075006d0065006e0074006f0073002000410064006f0062006500200050004400460020006d00610069007300200061006400650071007500610064006f00730020007000610072006100200070007200e9002d0069006d0070007200650073007300f50065007300200064006500200061006c007400610020007100750061006c00690064006100640065002e0020004f007300200064006f00630075006d0065006e0074006f00730020005000440046002000630072006900610064006f007300200070006f00640065006d0020007300650072002000610062006500720074006f007300200063006f006d0020006f0020004100630072006f006200610074002000650020006f002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002000650020007600650072007300f50065007300200070006f00730074006500720069006f007200650073002egt13 RUM ltFEFF005500740069006c0069007a00610163006900200061006300650073007400650020007300650074010300720069002000700065006e007400720075002000610020006300720065006100200064006f00630075006d0065006e00740065002000410064006f006200650020005000440046002000610064006500630076006100740065002000700065006e0074007200750020007400690070010300720069007200650061002000700072006500700072006500730073002000640065002000630061006c006900740061007400650020007300750070006500720069006f006100720103002e002000200044006f00630075006d0065006e00740065006c00650020005000440046002000630072006500610074006500200070006f00740020006600690020006400650073006300680069007300650020006300750020004100630072006f006200610074002c002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e00300020015f00690020007600650072007300690075006e0069006c006500200075006c0074006500720069006f006100720065002egt13 RUS ltFEFF04180441043f043e043b044c04370443043904420435002004340430043d043d044b04350020043d0430044104420440043e0439043a043800200434043b044f00200441043e043704340430043d0438044f00200434043e043a0443043c0435043d0442043e0432002000410064006f006200650020005000440046002c0020043c0430043a04410438043c0430043b044c043d043e0020043f043e04340445043e0434044f04490438044500200434043b044f00200432044b0441043e043a043e043a0430044704350441044204320435043d043d043e0433043e00200434043e043f0435044704300442043d043e0433043e00200432044b0432043e04340430002e002000200421043e043704340430043d043d044b04350020005000440046002d0434043e043a0443043c0435043d0442044b0020043c043e0436043d043e0020043e0442043a0440044b043204300442044c002004410020043f043e043c043e0449044c044e0020004100630072006f00620061007400200438002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e00300020043800200431043e043b043504350020043f043e04370434043d043804450020043204350440044104380439002egt13 SKY ltFEFF0054006900650074006f0020006e006100730074006100760065006e0069006100200070006f0075017e0069007400650020006e00610020007600790074007600e100720061006e0069006500200064006f006b0075006d0065006e0074006f0076002000410064006f006200650020005000440046002c0020006b0074006f007200e90020007300610020006e0061006a006c0065007001610069006500200068006f0064006900610020006e00610020006b00760061006c00690074006e00fa00200074006c0061010d00200061002000700072006500700072006500730073002e00200056007900740076006f00720065006e00e900200064006f006b0075006d0065006e007400790020005000440046002000620075006400650020006d006f017e006e00e90020006f00740076006f00720069016500200076002000700072006f006700720061006d006f006300680020004100630072006f00620061007400200061002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002000610020006e006f0076016100ed00630068002egt13 SLV ltFEFF005400650020006e006100730074006100760069007400760065002000750070006f0072006100620069007400650020007a00610020007500730074007600610072006a0061006e006a006500200064006f006b0075006d0065006e0074006f0076002000410064006f006200650020005000440046002c0020006b006900200073006f0020006e0061006a007000720069006d00650072006e0065006a016100690020007a00610020006b0061006b006f0076006f00730074006e006f0020007400690073006b0061006e006a00650020007300200070007200690070007200610076006f0020006e00610020007400690073006b002e00200020005500730074007600610072006a0065006e006500200064006f006b0075006d0065006e0074006500200050004400460020006a00650020006d006f0067006f010d00650020006f0064007000720065007400690020007a0020004100630072006f00620061007400200069006e002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000200069006e0020006e006f00760065006a01610069006d002egt13 SUO ltFEFF004b00e40079007400e40020006e00e40069007400e4002000610073006500740075006b007300690061002c0020006b0075006e0020006c0075006f00740020006c00e400680069006e006e00e4002000760061006100740069007600610061006e0020007000610069006e006100740075006b00730065006e002000760061006c006d0069007300740065006c00750074007900f6006800f6006e00200073006f00700069007600690061002000410064006f0062006500200050004400460020002d0064006f006b0075006d0065006e007400740065006a0061002e0020004c0075006f0064007500740020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e00740069007400200076006f0069006400610061006e0020006100760061007400610020004100630072006f0062006100740069006c006c00610020006a0061002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030003a006c006c00610020006a006100200075007500640065006d006d0069006c006c0061002egt13 SVE ltFEFF0041006e007600e4006e00640020006400650020006800e4007200200069006e0073007400e4006c006c006e0069006e006700610072006e00610020006f006d002000640075002000760069006c006c00200073006b006100700061002000410064006f006200650020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e007400200073006f006d002000e400720020006c00e4006d0070006c0069006700610020006600f60072002000700072006500700072006500730073002d007500740073006b00720069006600740020006d006500640020006800f600670020006b00760061006c0069007400650074002e002000200053006b006100700061006400650020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e00740020006b0061006e002000f600700070006e00610073002000690020004100630072006f0062006100740020006f00630068002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e00300020006f00630068002000730065006e006100720065002egt13 TUR ltFEFF005900fc006b00730065006b0020006b0061006c006900740065006c0069002000f6006e002000790061007a006401310072006d00610020006200610073006b013100730131006e006100200065006e0020006900790069002000750079006100620069006c006500630065006b002000410064006f006200650020005000440046002000620065006c00670065006c0065007200690020006f006c0075015f007400750072006d0061006b0020006900e70069006e00200062007500200061007900610072006c0061007201310020006b0075006c006c0061006e0131006e002e00200020004f006c0075015f0074007500720075006c0061006e0020005000440046002000620065006c00670065006c0065007200690020004100630072006f006200610074002000760065002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000200076006500200073006f006e0072006100730131006e00640061006b00690020007300fc007200fc006d006c00650072006c00650020006100e70131006c006100620069006c00690072002egt13 UKR ltFEFF04120438043a043e0440043804410442043e043204430439044204350020044604560020043f043004400430043c043504420440043800200434043b044f0020044104420432043e04400435043d043d044f00200434043e043a0443043c0435043d044204560432002000410064006f006200650020005000440046002c0020044f043a04560020043d04300439043a04400430044904350020043f045604340445043e0434044f0442044c00200434043b044f0020043204380441043e043a043e044f043a04560441043d043e0433043e0020043f0435044004350434043404400443043a043e0432043e0433043e0020043404400443043a0443002e00200020042104420432043e04400435043d045600200434043e043a0443043c0435043d0442043800200050004400460020043c043e0436043d04300020043204560434043a0440043804420438002004430020004100630072006f006200610074002004420430002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002004300431043e0020043f04560437043d04560448043e04570020043204350440044104560457002egt13 ENU (Use these settings to create Adobe PDF documents best suited for high-quality prepress printing Created PDF documents can be opened with Acrobat and Adobe Reader 50 and later)13 gtgt13 Namespace [13 (Adobe)13 (Common)13 (10)13 ]13 OtherNamespaces [13 ltlt13 AsReaderSpreads false13 CropImagesToFrames true13 ErrorControl WarnAndContinue13 FlattenerIgnoreSpreadOverrides false13 IncludeGuidesGrids false13 IncludeNonPrinting false13 IncludeSlug false13 Namespace [13 (Adobe)13 (InDesign)13 (40)13 ]13 OmitPlacedBitmaps false13 OmitPlacedEPS false13 OmitPlacedPDF false13 SimulateOverprint Legacy13 gtgt13 ltlt13 AddBleedMarks false13 AddColorBars false13 AddCropMarks false13 AddPageInfo false13 AddRegMarks false13 ConvertColors ConvertToCMYK13 DestinationProfileName ()13 DestinationProfileSelector DocumentCMYK13 Downsample16BitImages true13 FlattenerPreset ltlt13 PresetSelector MediumResolution13 gtgt13 FormElements false13 GenerateStructure false13 IncludeBookmarks false13 IncludeHyperlinks false13 IncludeInteractive false13 IncludeLayers false13 IncludeProfiles false13 MultimediaHandling UseObjectSettings13 Namespace [13 (Adobe)13 (CreativeSuite)13 (20)13 ]13 PDFXOutputIntentProfileSelector DocumentCMYK13 PreserveEditing true13 UntaggedCMYKHandling LeaveUntagged13 UntaggedRGBHandling UseDocumentProfile13 UseDocumentBleed false13 gtgt13 ]13gtgt setdistillerparams13ltlt13 HWResolution [2400 2400]13 PageSize [612000 792000]13gtgt setpagedevice13

Page 2: ΑΡΧΑΓΓΕΛΩΝ ΛΟΓΟΣ καλοκαιρι 2010

2

Τό Ψωμί

Μίλτος Σαχτούρης (1919-2005)

Ἕνα τεράστιο καρβέλι μιά πελώρια φραντζόλα ζεστό ψωμί εἶχε πέσει στό δρόμο ἀπό τόν οὐρανό

ἕνα παιδί μέ πράσινο κοντό βρακάκι καί μέ μαχαίρι ἔκοβε καί μοίραζε στόν κόσμο γύρω

ὅμως καί μία μικρή ἕνας μικρός ἄσπρος ἄγγελος κι αὐτή μ᾿ ἕνα μαχαίρι ἔκοβε καί μοίραζε

κομμάτια γνήσιο ο ὐ ρ α ν ὸ κι ὅλοι τώρα τρέχαν σ᾿ αὐτή λίγοι πηγαῖναν στό ψωμί ὅλοι τρέχανε στόν μικρόν ἄγγελο πού μοίραζε οὐρανό

Ἂς μὴν τό κρύβουμε ∆ιψᾶμε γιά οὐρανό

3

Ἀρχαγγέλων Λόγος

Ἀγαπητοί ἐνορίτες

φτασε τό καλοκαίρι τό ὄμορφο μεσογειακό καλοκαιράκι κι ἔφερε μαζί τήν ἀνυπομονησία μικρῶν καί μεγάλων γιά διακοπές θάλασσα ἐπίσκεψη στήν γῆ τῶν παπούδων μας διάθεση γιά ρα-

στώνη κι ἀνάπαυλα Φέτος βέβαια οἱ ψυχές τῶν συνανθρώπων μας εἶναι πιό βαριές ἐξ αἰτίας τῆς οἰκονομικῆς κρίσης πού διέρχεται ἡ πατρίδα μας Στήν Ἐκκλησία ὅμως μιλᾶμε γιά κρίση πνευματική τήν ὁποία καί ἐπισημαίνουμε χρόνια τώρα κρίση μεγάλη ἑνός λαοῦ πού ἔχασε τό μέτρο ξέχασε τόν Θεό καί ἔκανε θεό του τό χρῆμα τήν κατανάλωση τόν εὔκολο πλουτισμό Αὐτό τό τεῦχος λοιπόν εἶναι ἀφιερωμένο στήν πνευματική κρίση πού μαστίζει τόν τόπο μας καί τά πρῶτα ἕξι κείμενα ἀναφέρονται σέ αὐτό τό θέμα Μαζί μέ τά δυ-σάρεστα ὅμως ἔχουμε καί τά εὐχάριστα ἀφοῦ ἕνας νέος Ἅγιος ἀνακηρύχτηκε ἀπό τήν Ἐκκλησία μας ὁ ἅγιος Ἰουστῖνος Πόποβιτς Σέρβος ἱερομόναχος ἀσκητής ἀκαδημαϊκός καθηγητής θεολογίας ὁ ὁποῖος εἶχε στενές σχέσεις μέ τήν Ἑλλάδα καί ἀρκετά ἀπό τά βιβλία του ἔχουν κυκλοφορήσει στήν γλῶσσα μας Ἀφιερώνουμε τέσσερα κείμενα σέ ἐκεῖνον καί στόν Ἅγιο Νικόλαο Βελιμίροβιτς ὁ ὁποῖος ἦταν καί δάσκαλός του στήν Ἐκκλησιαστική Σχολή τοῦ Βελιγραδίου Τέλος ἀκολουθοῦν τέσσερα κεί-μενα ποικίλης ὕλης Εὐχόμαστε αὐτή ἡ κρίση νά ἀφυπνίσει τούς ἀδελφούς μας καί ὅλους ἐμᾶς ὅσοι θέλουμε νά αὐτοαποκαλούμεθα Χριστιανοί νά μᾶς ὁδηγήσει ἐκ νέου σέ μετάνοια σέ περισσότερο ζῆλο Χριστοῦ καί νά μᾶς δώσει πεῖνα καί δῖψα γιά τά καίρια καί οὐσιώδη τῆς ζωῆς Κι ἐπειδή αὐτές οἱ κρίσεις διαρκοῦν πολύ ἄς μήν χάνουμε τήν διάθεσή μας γιά ζωή χαρά καί δημιουργία Ἄς εὐχαριστοῦμε τόν Θεό λοιπόν γιά ὅσα ἔχουμε ἄς μάθουμε νά ζοῦμε μέ λιγότερα χωρίς πολλές μέριμνες καί ἄς ἀπολαύσουμε τό θεσπέσιο ἑλληνικό θέρος μέ ὅσες καί ὅσους ἀγαπᾶμε

Καλό καλοκαίρι π Χριστόδουλος

ΠροοίμιονΠροοίμιον

4

Ἀρχαγγέλων Λόγος

Οὐδείς δύναται δυσί κυρίοις δουλεύειν ἤ γάρ τόν ἕνα μισήσει καί τόν ἕτερον ἀγαπήσει ἤ ἑνός ἀνθέξεται καί τοῦ ἑτέρου καταφρονήσει Οὐ δύνασθε Θεῷ δου-

λεύειν καί μαμωνᾷ (Ματθ στ΄ 24)

Μ ία ἀπό τίς μεγαλύτερες παρεξηγήσεις πού κάνουμε σχετικά μέ τό Εὐαγγέλιο ἀκόμα καί ὅσοι θέλουμε νά λεγόμαστε Χριστιανοί εἶναι πώς νομίζουμε ὅτι ὁ Λόγος τοῦ Χριστοῦ περιορίζεται σέ ἠθικές προ-

τροπές καί νουθεσίες ∆έν καταλαβαίνουμε πώς ὁ Κύριος περιγράφει ἕνα τρόπο ζωῆς μιά στάση ζωῆς ἕνα τρόπο νά σκεφτόμαστε καί νά πράττουμε Ὅτι ἀντιβαίνει τόν λόγο τοῦ Θεοῦ ὁδηγεῖ στήν πτώση στήν ὀδύνη καί πολλές φορές στήν καταστροφή

∆έν εἶναι δυνατόν νά δουλεύουμε σέ δύο Κυρίους μᾶς λέει ὁ Χριστός ∆έν γίνεται νά ζοῦμε κατά τόν τρόπο Του καί ταυτόχρονα νά λατρεύ-ουμε τό χρῆμα ∆έν τόν ἀκούσαμε οἱ καημένοι καί πήγαμε νά συμβιβάσουμε τά ἀσυμβίβαστα Μᾶς ζήτησε νά μήν ἔχουμε ὑπερβολικές μέριμνες γιά τό τί θά φᾶμε καί πῶς θά ντυθοῦμε καί τί θrsquo ἀποκτήσουμε Μᾶς μίλησε γιά τήν ἀφροσύνη τοῦ πλούσιου καί μᾶς προειδοποίησε πώς εἶναι πιό

δύσκολο νά περάσει ἕνα χοντρό σκοινί ἀπό τήν τρύπα τῆς βελόνας παρά ἕνας πλούσιος νά ζήσει τήν βασιλεία τοῦ Θεοῦ Κι ἐμεῖς διπλᾶ τόν παρεξηγήσαμε Πρῶτα νομίσαμε πώς μιλάει γιά τούς ἐκατομμυριούχους καί δέν καταλάβαμε πώς ἀπευθύνεται στούς περισσότερους ἀπό ἐμᾶς ἀφοῦ εἴχαμε τήν εὐλογία τά τελευταῖα πενῆντα χρόνια νά ἔχουμε πρόσβαση στήν εὐημερία Καί δεύτερον ἀδιαφορήσαμε γιά τήν βασιλεία Του πιστέψαμε πώς ἀφοῦ ἔχουμε νά φᾶμε νά ντυθοῦμε νά ἀποκτήσουμε καί νά καταναλώσουμε αὐτό ἀρκεῖ καί τά ὑπόλοιπα εἶναι γιά τούς μοναχούς καί τούς laquoθρησκόληπτουςraquo Ἐκεῖνος μᾶς εἶπε νά ζητᾶμε πρῶτα τήν Βασιλεία Του καί τό θέλημά Του κι ὕστερα νά ζητᾶμε ὁτιδήποτε ἄλλο μά ἐμεῖς διαλέξαμε νά ζοῦμε μέσα ἀπό τήν ἰδιοκτησία καί τήν εὐμάρεια Μᾶς εἶπε πώς δέν γίνεται νά ἀγαπᾶ κάποιος ταυτό-χρονα δύο Κυρίους τόν Θεό και τό χρῆμα γιατί ἤ θά μισήσει τόν ἕνα καί θά ἀγαπήσει τόν ἄλλο ἤ θα στηριχτεῖ στόν ἕνα καί θά περιφρονήσει τόν ἄλλο Κάναμε τήν ἐπιλογή μας μέσα στήν ἀστοχία μας Σέ μαζικό καί ἀτομικό ἐπίπεδο διαλέξαμε χωρίς νά τό ἐννοήσουμε ποιόν θά ὑπηρετοῦμε Χρόνια τώρα φώναζαν οἱ ἄνθρωποι τοῦ Θεοῦ καί μαζί τους καί διάφοροι στοχαστές μά καί σοβαροί ἐπιστήμονες πώς ἡ κοινωνία μας ἔγινε ὑλιστική πώς δέν πᾶμε καλά καί ὅτι κάποτε θά τό πληρώσουμε Ἀδιαφορήσαμε Πέσαμε μέ τά μοῦτρα στήν κατανάλωση ∆άνεια πιστω-τικές κάρτες ταξίδια στό ἐξωτερικό ροῦχα καί παπούτσια σέ ἀτέλειωτες ποικιλί-

Οὐδείς δύναται δυσί κυρίοις δουλεύειν π Χριστόδουλος Μπίθας

5

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

ες Ἀφόρετα σχεδόν τά δίναμε κάθε τόσο στούς φτωχούς κυρίως γιά νά πάρουμε ξανά καινούργια Γεμίσανε τά τραπέζια μας μέ φαγητά πετούσαμε στά σκουπί-δια τροφή πού θά ἔτρεφε χωριά ὁλόκληρα στόν Τρίτο Κόσμο Κι ὕστερα χτίζαμε τά σπίτια μας καί τά ἐξοχικά μας μεγάλα καί πολυτελῆ εἴχαμε τήν δικαιολογία ἕτοιμη - μιά φορά τά χτίζουμε - καί ξοδεύαμε τά χρήματά μας σέ πολυτέλειες πε-ριττές Γιά τά παιδιά μας λέγαμε τό κάναμε μά ἐκεῖνα μόνο ἀγάπη ζητοῦσαν κι ὕστερα κακομάθανε κι αὐτά μέσα σέ τόσα ἀγαθά καί τίποτε δέν τούς κάνει πιά ἐντύπωση Ὑπερχρεωθήκαμε καί γίναμε δοῦλοι τῆς ἐργασίας δέσμιοι τῶν δανεί-ων μας ὑποχείρια τῆς εὐδαιμονίας μας Κι ἐπειδή μέ δανεικά καταναλώναμε ὅλοι μαζί ξεχάσαμε πώς ζοῦμε σέ ἕνα κράτος πού ἐλάχιστα παράγει σrsquo ἕνα κράτος πού μόνο μέ δανεικά λειτουργεῖ Κοιτούσαμε μόνο τό ἀτομικό μας συμφέρον καί ξεχάσαμε πώς οἱ Ἕλληνες μεγα-λούργησαν στό παρελθόν μόνο ὅταν λειτουργοῦσαν κοινοτικά καί στηριζόμενοι στίς δικές τους δυνάμεις κι ὄχι σέ κρατικές ἐπιχορηγήσεις Χάσαμε τό μέτρο ἀρνηθήκαμε τόν Θεό προσκυνήσαμε τήν ὕλη θέλαμε μόνο τό σήμερα νά χορτά-σουμε laquoφάγωμεν πίωμεν αὔριον γάρ ἀποθνῄσκομενraquo πνευματικά νεκροί ἀφοῦ δέν ἐλπίζαμε στήν βασιλεία τοῦ Θεοῦ οὔτε ἐδῶ οὔτε μετά Κι ὅταν ἦρθε ἡ σκληρή πραγματικότητα πού χρόνια τώρα ἀπωθούσαμε ἀρχίσαμε νά φωνάζουμε ὑστερικά πώς ἄλλοι φταῖνε πώς ἐμεῖς εἴμαστε ἀθῶοι Κατηγοροῦμε τούς πολιτικούς πού ἐμεῖς ψηφίζαμε βρίζουμε τίς τράπεζες τίς ὁποῖες ἐμεῖς παρακαλούσαμε νά μᾶς δανείσουν τό laquoσύστημαraquo πού ἐμεῖς θρέψαμε μέ τήν ἀφροσύνη μας Θυμός ὀργή μένος μᾶς κατέλαβε ὑστερία καί θλίψη Ὅλα αὐτά δέν εἶναι διαπιστώσεις μόνο τῶν πνευματικῶν άνθρώπων Ἐνδιαφέρον ἔχει ὅτι καί πολλοί ἐπιστήμονες στόν χῶρο τῆς ψυχικῆς ὑγείας καταλήγουν σέ παρόμοια συμπε-ράσματα laquoΠαρατηρῶ τίς μεγαλύτερες γενιές πού πέρασαν τήν Κατοχή τούς ἀνθρώπους πού βίωσαν περιορισμό ὑλικῶν ἀγαθῶν καί ἐλευθε-ριῶν Παρά τήν ἀπότομη ἄνοδο τοῦ ἐπιπέδου ζωῆς ἡ ἀπειλή τῆς στέρησης εἶναι πάντα παροῦ-σα καί συνεπῶς γεννάει τήν ἀνάγκη γιά συσσώ-ρευση Ὁ εὔκολος πλουτισμός ἔγινε ἀπόλυτη προτεραιότητα Μεγαλύτεροι καί νεότεροι Ἕλληνες συσπειρωθήκαμε γύρω ἀπό τήν ἀντίληψη ὅτι ἤμασταν οἱ ἀδι-κημένοι καί ὅτι τώρα θά βγάλουμε ἐπιτέλους τά σπασμένα ἀκόμα καί ἄν εἶναι μέ τίς εὐρωπαϊκές ἐπιδοτήσεις τίς ρεμοῦλες τόν κοινωνικό ἀμοραλισμό Ἡ ἐθνική ταυτότητα τοῦ Νεοέλληνα δομήθηκε στή φαντασίωση τοῦ ἀδικημένου περιού-σιου λαοῦ Ἡ ἱστορία ἀντιμετωπίστηκε ὡς ἐξαργυρώσιμο μουσειακό ἔκθεμα πού θαυμάζουν οἱ ξένοι και συνεπῶς μᾶς ὀφείλουν τήν καλοπέρασή μας Σάν νά τούς λέγαμε ldquoἘμεῖς δώσαμε στόν πολιτισμό καί στόν κόσμο τώρα θά μᾶς δίνετε ἐσεῖςrdquoraquo διαπιστώνει ὁ ψυχίατρος Τάσος ∆ημόπουλος ( ἐφ Καθημερινή 252010) Καί συνεχίζει laquoὉ σημερινός Ἕλληνας φοβᾶται ὅτι θά χάσει ὅλα αὐτά πού θεωροῦσε κεκτημένα χωρίς νά ἔχει κάτσει νά ἀναλογιστεῖ κατά πόσο ἦταν ρεαλι-στικό νά τά ἀποκτήσει καί νά τά συντηρεῖ Εἶναι σέ ἄρνηση Ὅπως τά ἄτομα πού

6

ἀντιμετωπίζουν ἕνα σοβαρό πρόβλημα ὑγείας δέν πι-στεύουν ὅτι ἔχουν ἀσθενήσει τήν ὥρα πού ἡ ἀρρώ-στια τούς κατατρώει Κανένας δέν μπῆκε στόν κόπο νά δεῖ πόσα βγάζει καί ἄν μπορεῖ νά συντηρήσει σπίτι ἐξοχικό δυό αὐτοκίνητα τόσες πιστωτικές κάρτες Νά ἀνήκει στή γενιά τῶν 700 εὐρώ ἀλλά νά ἀγοράζει τό κινητό τῶν 600 εὐρώraquo

Αὐτό λοιπόν πού διαπιστώνει ὁ εἰδικός οἱ περισσότεροι ἄνθρωποι δέν μπορούσαμε νά τό δοῦμε λόγῳ τῆς ἁμαρτίας μας Ἀκόμα καί κάποιοι ἄνθρωποι τῆς Ἐκκλησίας κληρικοί καί λαϊκοί ξε-χάσαμε ὅτι ὁ Κύριος μᾶς εἶπε μήν θησαυρίζετε γιά τόν ἑαυτό σας θησαυρούς πάνω στήν γῆ ὅπου τό σκουλήκι καί ἡ σκουριά τούς ἀφανίζει καί ὅπου κλέφτες κάνουν διάρρηξη καί κλέβουνmiddot ἀλλά θησαυρίζετε στόν ἑαυτό σας θησαυρούς στόν οὐρανό ὅπου οὔτε σκουλήκι οὔτε σκουριά τούς ἀφανίζουν καί ὅπου κλέφτες δέν κάνουν διάρρηξη οὔτε κλέβουν (Ματθ στrsquo 19-20)

Καί τό θησαύρισμα στόν οὐρανό δηλαδή ἡ βασιλεία Του ξεχάσαμε ὅτι ἀρχίζει ἐδῶ σέ τούτη τήν ζωή ὅτι Ἐκεῖνος μᾶς ζήτησε νά ζοῦμε χωρίς μέριμνες πλήρεις ἀγάπης καί εἰρήνης ὑμνῶντας καί εὐχαριστῶντας τόν Θεό γιά ὅτι ἔχου-με ὅσα κι ἄν εἶναι αὐτά Μέσα ἀπό τήν κρίση ἐλπίζουμε ὅτι θά γεννηθεῖ καί πάλι ἡ ἐλπίδα ἀφοῦ θά διαπιστώσουμε τήν ματαιότητα ὅσων ψευδοαξιῶν μᾶς πλάνε-ψαν Ὅτι θά ἀφήσουμε πίσω τήν μιζέρια καί τήν γκρίνια καί θά ἐνδιαφερθοῦμε πάλι γιά τόν πλησίον Ὅτι θά ὑποχωρήσει ὁ μηδενισμός ὁ ἀτομισμός ὁ ἀμοραλι-σμός καί ἡ σχετικοποίηση τῶν πάντων πού ἔχει ἀλλοτριώσει τήν ἑλλαδική κοινω-νία Ὅτι θά ξαναβροῦμε τήν ἀνθρωπιά μας θά ἐπιζητήσουμε καί πάλι ἀξίες ὁ-ράματα πού εἴχαμε κάψει στόν βωμό τῆς εὐδαιμονίας Ὅτι θά ἀποζητήσουμε νόη-μα στήν ζωή μας Λόγο γιά νά ὑπάρχουμε κι ἐλπίδα γιά νά χαιρόμαστε

Ἔχουμε ἕνα προνόμιο σέ τούτη τήν ἐποχή ὅπου πλεονάζει ἡ ἁμαρτία ἀλλά ὑπερπερισσεύει ἡ χάρις (Ρωμ 520) γιατί βλέποντας ξεκάθαρα τήν ἀστοχία μας καί τά λάθη μας μποροῦμε νά μετανοήσουμε πιό εὔκολα Ἄς ἀποδεχτοῦμε λοιπόν τήν πραγματικότητα ἄς ἀναλάβουμε τίς εὐθύνες μας καί κυρίως τήν εὐθύνη γιά τήν ζωή μας τό μεγάλο αὐτό δῶρο πού μᾶς ἔδωσε ὁ Θεός Καί μέ τήν πεποίθηση ὅτι ἡ μεγαλύτερη ἁμαρτία τοῦ ἀνθρώπου εἶναι ἡ ἀχαριστία ἀπέναντι σrsquo αὐτή τήν δωρεά τοῦ Θεοῦ ἄς ζήσουμε τήν ὑπόλοιπη ζωή μας μέ χαρά εὐχαριστία καί ἀγάπη πρός τόν Θεό καί τόν συνάνθρωπο πάντοτε χαίροντες καί ἐν παντί εὐχαριστοῦντες Ἀμήν

Ἀρχαγγέλων Λόγος

7

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

ΜΟΝΟΣ ΜΟΥ ΧΤΕΣ

Μ ερικοί ἀπό ἐμᾶς νομίζουμε ὅτι οἱ Ἅγιοι εἶναι κάτι σάν ὑπεράνθρωποι τῆς πίστεως χωρίς θλίψεις καί πειρασμούς πάντα ἀγέρωχοι καί δυνα-τοί Ξεχνᾶμε πώς ὁ Χριστός μᾶς κάλεσε ὅλους νά γίνουμε Ἅγιοι θεοί

κατά χάριν Του καί πώς οἱ Ἅγιοι ἦταν σάν κι ἐμᾶς ἄνθρωποι κανονικοί πού πό-νεσαν ἀπογοητεύτηκαν καί ἔκλαψαν ὅμως ἀκολούθησαν τήν κλήση τοῦ Θεοῦ καί σώθηκαν Παραθέτουμε ἐδῶ ἕνα ποίημα τοῦ ἐκ τῶν μεγίστων Ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Θεολόγου μιᾶς ψυχῆς εὐαίσθητης καί χαριτωμένης γιά νά δοῦμε πώς καί τοῦ Ἁ-γίου ἡ ψυχή σάν τήν δική μας πονᾶ μά στήν χάρη τοῦ Θεοῦ βρίσκει τήν παρηγο-ριά κι ὄχι στοῦ κόσμου τούτου τά ἀδιέξοδα

Μόνος μου χτές ἀπό τίς πίκρες στραγγισμένος σέ δάσος σύσκιο βαρύθυμος καθόμουν

Μ᾿ ἀρέσει ἀλήθεια αὐτό τό φάρμακο στίς θλίψεις μέ τήν ψυχή μου ν᾿ ἀναδεύω σκέψεις σιωπηλά Αὖρες ψιθύριζαν μ᾿ ἀηδόνια καλλικέλαδα

κι ἀπ᾿ τά κλαδιά γλυκό ἀποκάρωμα χυνόταν θαρρεῖς καί σουrsquo φευγε ἡ ζωή

Κι ἀπό τά δέντρα τά ὀξύφωνα τζιτζίκια φίλοι τοῦ ἥλιου πλημμύριζαν τό δάσος μέ τίς φλύαρες φωνές τους

Σιμά ρυάκι δροσερό ἔβρεχε τά πόδια καί μές στό δάσος ἔτρεχε ἁπαλά

Πῶς μέ συνεῖχε ὡστόσο δυνατή ἡ ὀδύνη κι ἔτσι δέν μέ τραβοῦσαν διόλου ἐτοῦτα

Ὁ νοῦς σάν τόν στομώνει ὁ πόνος τέρψεις δέν γυρεύει Κι ἐγώ μέσα στίς συστροφές τῆς ταραγμένης σκέψης

σ᾿ ἀντίμαχες ἰδέες παραδομένος Ποιός στάθηκα ποιός εἶμαι τί θά γίνω ∆έν ξέρω καθαρά

Κι ἄλλος σοφότερός μου οὔτε κι ἐκεῖνος

Στάσου Μπρός στόν Θεό ὅλα δεύτερα Τόπο στόν Λόγο Μάταια δέν σ᾿ ἔπλασε ὁ Θεός

μά ἐγώ ἀντιστέκομαι μικρόψυχος στόν ὕμνο Σκοτάδι ἐδῶ κι ἐκεῖ τοῦ Λόγου τό βασίλειο κι ὅλα ξάστερα γιά τόν Θεό ἀντικρύζοντας γιά στήν φωτιά νά τυραννιέσαι

Μόλις μέ γλύκανε ἔτσι ὁ νοῦς πάει κι ὁ πόνος Κι ἀπό τό σύσκιο δάσος χτές γυρίζοντας στό σπίτι

μιά χαμογέλαγα παράξενα καί μιά σιγόκαιγε ἡ καρδιά μέ σκέψη ἀνταριασμένη

8

Ἀρχαγγέλων Λόγος

Τ ό καλό τραγούδι ἔχει ἰσχυρότατη ἐκφραστική δύναμη Μετέχει κατά τι τῆς ποίησης καί ταυτόχρονα σπάει τήν μοναξιά τῆς ἀφωνίας μετερχόμενο τήν μουσική ὥστε νά μπορεῖ μέσα σέ λίγες ταξιδιάρικες πάνω σέ λυρικά πτε-

ρύγια ἀράδες νά λέει πολλά καί νά ἐννοεῖ ἀκόμα περισσότερα

Καθένας μόνος του Νησί του ὁ κόσμος του

Βράδιασε ἀγάπη μου σrsquo ὅλη τήν γῆ

Τό νοιώθεις ὅτι εἶναι πραγματικότητα Ἔχει νυχτώσει Τί κι ἄν ξημερώνει τί κι ἄν χαράζει μιά καινούργια μέρα τό σκοτάδι δέν λέει νά διαλυθεῖ Ἡ μοναδι-κή σου ἐλπίδα εἶναι ὅτι ὑπάρχει ἀκόμα πρόσωπο ἐρώμενο στό ὁποῖο στρέφεσαι γιά νά κοινωνήσεις τόν φόβο σου τήν ἔντρομη διαπίστωσή σου laquoβράδιασε ἀγά-πη μουraquo Λές laquoἀγάπη μουraquo καί ἀμέσως δημιουργεῖται ἕνα ξέφωτο στό ὁποῖο κα-ταφεύγεις κυνηγημένος ἀπrsquo τήν ἐπέλαση τοῦ σκότους Ὅλη ἡ τωρινή ἑλλαδική πραγματικότητα - σμικρογραφία ἄλλωστε τῆς παγ-κόσμιας - κυριαρχεῖται ἀπό τό σκοτάδι Ἕνα σκοτάδι τό ὁποῖο δέν ἐξερράγη ξαφ-νικά κατατροπώνοντας τό φῶς ἀλλά κυριαρχοῦσε λεπτό πρός λεπτό ὥρα μέ τήν ὥρα δεκαετία τήν δεκαετία Ἄν laquoὁ ἥλιος θέλει δουλειά πολλή γιά νά γυρίσειraquo κάτι ἀνάλογο συμβαίνει καί μέ τή νύχτα Θέλει χρόνο πολύ ἀρκετή ἐπανάπαυση ραστώνη ἰδιοτέλεια συμβιβασμό γιά νά κυριαρχήσει Ἡ Ἑλλάδα ndash καί φυσικά δέν ἐννοοῦμε τήν Ἑλλάδα ὡς ἰδέα φιλοσοφία ἤ ἄ-σαρκο γεωγραφικό προσδιορισμό μιλοῦμε γιά τά πρόσωπα γιά μᾶς τούς Ἕλλη-νες - βούλιαξε μέσα στό σκοτάδι μέσα σrsquo αὐτό πού ὅλοι μας τώρα προσδιορίζουμε ὡς οἰκονομική κρίση Ἀδυνατοῦμε ὅμως καί τώρα νά ἐντοπίσουμε τό γιατί φτάσα-με ὡς ἐδῶ Τί ἔφταιξε καί ἔχουμε ἀγγίξει τά ὅρια τῆς ἐξώθησής μας στόν χῶρο τῶν κρατῶν τοῦ Τρίτου Κόσμου διασύροντας τήν ἱστορία καί τόν πολιτισμό μας Μία ἀποτυχία σέ κάποιον ἀπό τούς τομεῖς τῆς ζωῆς μας (οἰκονομικό ἐργα-σιακό συναισθηματικό φιλικό) μπορεῖ νά μᾶς στενοχωρήσει ἀκόμα δέ καί νά μᾶς ἀποσυντονίσει Ὅταν ὅμως προκαλεῖ τήν καθολική κατάρρευσή μας τότε τό πρό-βλημα εἶναι π ν ε υ μ α τ ι κ ό διότι τό ἐπί μέρους ἔλαβε τήν θέση τοῦ καθrsquo ὅλου ∆ιότι ἕνα μόνο τμῆμα τῆς ζωῆς μας ἐν προκειμένῳ ὁ οἰκονομικός παράγοντας πε-ριεβλήθη μιά καθολική αὐταξία ἄρχισε νά νοηματοδοτεῖ ὁλάκερη τή ζωή μας ἔγι-νε ὁ κεντρικός ἄξονάς της γύρω ἀπό τόν ὁποῖο ἄρχισε νά δορυφορεῖται κάθε ἄλλη ἐνέργειά μας Τό τί θά σπουδάσουμε ποιόν θά παντρευτοῦμε τί ἐπάγγελμα θά ἀ-κολουθήσουμε μέ ποιούς θά συσχετιστοῦμε ἀκόμα καί τό τί θά ὀνειρευτοῦμε καί τό πῶς θά κηδευτοῦμε καθορίζεται ἀπό τό χρῆμα ἀπό τόν πλοῦτο τήν ἰσχύ

Ἀλλοτρίωση λοιπόν τῆς ὕπαρξης δέν εἶναι μόνο νά ζεῖς γιά νά αὐξήσεις τίς τραπεζικές σου καταθέσεις ἤ γιά νά ἀγοράσεις 70 τετραγωνικά χώρου μέ ὑποθή-κευση ὅλης τῆς χαρᾶς καί ἐλευθερίας σου ἀλλά κυρίως τό νά κοστολογεῖς τό ἀν-θρώπινο πρόσωπο τήν φιλία τόν χρόνο ἀκόμα καί τά ὄνειρά σου μέ εὐρώ Νά

Βράδιασε ἀγάπη μου σrsquo ὅλη τή γῆ Ἀνωνύμος ποιητής

9

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

ξεπουλήσεις μέ τόν πιό ἐπαίσχυντο τρόπο τήν καθαρότητα τῆς καρδιᾶς σου τά ζείδωρα τῆς πίστης σου τά πολύτιμα τῆς παιδείας σου χάριν τῶν πιό ποταπῶν θε-αμάτων τῆς πλέον ἐγωτικῆς κυριαρχίας τῆς ἰδιοτέλειας

Ἡ μεγαλύτερη ὅμως τραγωδία ἔρχεται τώρα στήν συνειδητοποίηση ὅτι δέν ἔχουμε οὔτε τό ξέφωτο τοῦ τραγουδιοῦ ∆έν ὑπάρχει τό ἐρώμενο πρόσωπο στό ὁποῖο τουλάχιστον νά στραφοῦμε καί νά κοινωνήσουμε τήν ἀπέλπιδα αὐτογνωσί-α μας Ὁ Θεός-Ἀγάπη ὁ Θεός-Ἔρωτας laquoπέθανεraquo καί οἱ δήμιοί του εἴμαστε ἐμεῖς οἱ Χριστιανοί Στήν θέση Του τοποθετήσαμε τόν θεό-τιμωρό τόν θεό-δυνάστη τόν θεό-μαγικό λυχνάρι τοῦ Ἀλαντίν τόν θεό-ἐπετειακό τρόπο διασκέδασης τῆς θλιβερῆς ρουτίνας μας ∆έν Τόν γνωρίσαμε δέν Τόν ἀγαπήσαμε γιrsquo αὐτό καί εὔ-κολα Τόν ἐξοβελίσαμε ἀπrsquo τό προσκήνιο τῆς ζωῆς μας ἀφήνοντάς Τον στό περι-θώριο πληγωμένο ἐραστή τῆς ἐλευθερίας μας Στήν θέση Του ἦρθε τό χρῆμα ἡ καλοπέραση τό βόλεμα ἡ χρησιμοθηρία ὁ ὠχαδερφισμός καί Ἐκεῖνος ndashπαραχα-ραγμένος πιά- ἀπομεινάρι ἔνδοξου παρελθόντος

Μά δέν ὑπάρχει καί ἐρώμενος ἄνθρωπος τόν ὁποῖο νά μποροῦμε νά προ-σφωνήσουμε laquoἀγάπη μουraquo καί νά τοῦ ψιθυρίσουμε laquoβράδιασεraquo κατόρθωμα κενω-τικῆς ἀλληλοπεριχώρησης θυσιαστικῆς ἐμπιστοσύνης Οἱ δικές μας οἱ laquoἀγάπεςraquo ἔ-χουν ἡμερομηνία λήξης βασισμένες σέ προϋπόθεση ἀνταπόδοσης ἐκτόνωσης ὁρ-μεμφύτων ἀναγκαστικῆς συνθηκολόγησης γιrsquo αὐτό καί δέν μποροῦμε νά ψιθυρί-σουμε τίποτε οὐσιαστικό Μᾶς ἔμειναν τά βαρύτιμα σεντούκια (συζυγία ἔρωτας φιλία ἀδελφός) μά ξεπουλήσαμε τόν θησαυρό

Ὁ καθένας στήν ἀπομονωτική του νησῖδα νά ἀγναντεύει μέ κυάλια με-λαγχολίας καί ἀσφάλειας τόν ἀπομακρυσμένο νησιώτη τῆς ἀπόμακρης ἄλλης βρα-χονησίδας laquoΚαθένας μόνος του νησί του ὁ κόσμος τουraquo στήν ποιητική ἀποτύπω-ση τῆς μοναξιᾶς μας τοῦ ἐγωισμοῦ μας τῆς ἀδυναμίας μας γιά κοινωνία

Ἔσερνα αὐτές τίς λίγες γραμμές χωρίς νά ἔχω βρεῖ τό τέλος χωρίς νά μπο-ρῶ νά χαράξω τήν ἐλπίδα Σέ κάποιο δικό μου βράδυ γεννήθηκε τό ξέφωτο τόσο ἁπλᾶ ὅσο οἱ δύο ἀράδες τῆς πρίν τό δεῖπνο προσευχῆς

Νά αἰσθάνομαι καί νά πορεύομαι ὡς πένης ὡς φτωχός ὡς ὁλιγαρκής πλούσιος γιά νά μπορῶ νά νοιώθω τόν ἀναγκεμό τοῦ ἄλλου τοῦ ἀδελφοῦ κωπη-λατῶντας πρός τό νησί του Βρισκόμουν πάνω ἀπrsquo τό τραπέζι μέ τήν αἴσθηση τῆς πείνας προσευχόμενος παρακλητικά πρός Ἐκεῖνον γιά Τόν ὁποῖο δέν αἰσθανό-μουν πεῖνα Ποτέ δέν γουργούρισε ἡ καρδιά μου γιά τό πρόσωπό Του ὅπως τό στομάχι μου γιά τό φαΐ Ντράπηκα Πρέπει νά γίνω εὐχαριστιακός ἀπολαμβάνον-τας τά ἐλάχιστα τῆς ζωῆς τά καθημερινά τοῦ βίου Πρέπει νά Τόν καλέσω στή ζω-ή μου νά γίνω ὁ ἐκζητῶν Αὐτόν Ἀπαγγέλλω τά λόγια τῆς προσευχῆς ἐγώ μόνος μου ἀλλά σέ πληθυντικό ἀριθμό Ὑπάρχουν κι ἄλλοι στήν ἴδια αἴσθηση τῆς ἀπο-τυχίας στήν ἴδια δῖψα τῆς πληρότητας ∆έν μπορῶ πιά νά lsquoμαι μόνος μου θέλω νά συνοδοιπορήσω στόν δρόμο πού ἡ ἀγάπη δημιουργεῖ καί ἡ δυναμική τοῦ ἔρωτα ἐκβάλλει laquoΦάγοντες πένητες καί ἐμπλησθήσονται καί αἰνέσουσι Κύριον οἱ ἐκζητοῦντες αὐ-τόν Ζήσονται αἱ καρδίαι αὐτῶν εἰς αἰῶνα αἰῶνοςraquo Ἀγάπη μου

laquoΝησιάraquo στίχοι Παρασκευᾶς Καρασοῦλος μουσική‐ἑρμηνεία Μάριος Φραγκούλης

10

Ὁ ἄνθρωπος εἶναι ἀναμφίβολα ἕνα ἀντιφατικό ὄν Ἕνα μέρος του διψᾶ γιά πνευματική προκοπή γνωστική πρόοδο ψυχική ἀνάταση Τό ὑπό-λοιπο (πού συνήθως ὑπερέχει) βουτᾶ λαίμαργα σέ μιά πληθώρα κοσμι-

κῶν ἀπολαύσεων σαρκικῶν ἐπιθυμιῶν κτιστῶν θησαυρῶν Καί ἄν αὐτή ἡ κατά-δυση ἔληγε στόν πυθμένα τῆς προσωπικῆς ματαιοδοξίας θά ὑπῆρχε τουλάχιστον ἡ ἐλπίδα πώς ἔπειτα θά ἄρχιζε ἡ ἀνάδυση γιά μιά ἀνάσα ἠθικῆς καθαρότητας Κι ὅμως Πολλοί ἀρχίζουν τίς γεωτρήσεις () ἔχοντας ὡς νῆμα πού τούς συνδέει μέ τή ζωή μόνο τά ὑλικά ἀγαθά παραθεωρῶντας ὅτι μόνο φθαρτά καί προσωρινά εἶ-ναι

Ὁ Ἰησοῦς Χριστός μᾶς δίδαξε laquoΜή θησαυρίζετε ὑμῖν θησαυρούς ἐπί τῆς γῆςraquo (Ματθ 6 19) καί ἐμεῖς ἄλλοι λίγο καί ἄλλοι περισσότερο πράττουμε ἀκρι-βῶς τό ἀντίθετο Πάσχουμε ἀπό ἔλλειψη ἐμπιστοσύνης ndash πίστης στό Θεό ὁ Ὁποῖ-ος ἀπό ἀμέριστη ἀγάπη γιά τό δημιούργημά Του ndash γιά τήν κορωνίδα τῆς πλάσης στήν κατάσταση τοῦ ἀρχέγονου κάλλους ndash προσέφερε τά λόγια Του ὡς φωτει-νούς ὁδοδείκτες στή δύσκολη πορεία μας πρός τή θέωση Καί ἐπειδή εἶναι ἀδύνα-τον ἐκ φύσεως νά θαμπώσει τό φῶς τῶν θείων διδαγμάτων θαμπώσαμε ἐμεῖς τή ματιά μας θεωρῶντας πώς κατέχουμε ἀφrsquo ἑαυτῶν τήν ἀλήθεια καί τή γνώση

Νομίσαμε τή ματαιότητα τοῦ πλούτου κυρίαρχο ἀγαθό Πιστέψαμε πώς ἡ ζεστασιά τῆς ψυχῆς πηγάζει ἀπό τήν τριβή τῶν χεριῶν μας μέ τό χρυσό καί τό ἀσήμι Ἡδονιστήκαμε μέ τήν ἰδέα τοῦ laquoἔχεινraquo καί παραληρίσαμε στή θέα τῆς θεᾶς ὕλης Ἡ αἴσθηση τῆς ἰδιοκτησίας μᾶς δημιούργησε τήν ἐντύπωση τῆς δύναμης Νοιώσαμε ἄτρωτοι καί ἡ φιλαυτία μας φού-σκωσε προκαλῶντας τά γνήσια τέκνα της ndash τά πάθη τῆς φιλαργυρίας τῆς κενοδοξίας καί τῆς

γαστριμαργίας ndash νά στήσουν χορό στήν καρδιά μας Ὁ ἄνθρωπος ἐκκινούμενος ἀπό ἐγωκεντρισμό θεώρησε πώς σκοπός τῆς ζωῆς του ἐπιβάλλεται νά εἶναι ὄχι ἁ-πλῶς ἡ συντήρηση καί καθαρότητα τοῦ σώματος ἀλλά ἡ ἀνάδειξή του ἔναντι τῆς ψυχῆς καί ἡ ἐπίδειξη τοῦ ὑλικοῦ πλουτισμοῦ Τελικά ἡ καθημερινή βιολογική ἀ-νάγκη ἔλαβε κυρίαρχη θέση στή ζωή τῶν ἀνθρώπων καθώς ἡ εὐδαιμονία στήν ὁ-ποία εἶχαν συνηθίσει ἤ τό κυνήγι τῆς εὐδαιμονίας στό ὁποῖο ἐπιδίδονταν ἐξουσί-ασαν τήν ψυχή τους καί δέν ἐπικεντρώνονταν στόν laquoἄρτον ἡμῶν τόν ἐπιούσιονraquo Ἔτσι ὁμοίασαν μέ τό σπόρο ἀπό τήν παραβολή τοῦ σπορέα πού σπάρθηκε κοντά στά ἀγκάθια τόν ὁποῖο ἡ μέριμνα γιά τά ἐγκόσμια καί τά ὑλικά ἀγαθά κατέπνιξαν καί ἔτσι δέν καρποφόρησε Ἡ ἐξύψωση τῆς ἡδονῆς τῶν ὑλικῶν ἀγα-θῶν σέ πρωταρχική καί ζωοποιό ἀνάγκη τοῦ ἀνθρώπου τόν κατέστησε ἕρμαιο τοῦ καταναλωτισμοῦ

Ἡ ἄλογη προσκόλληση στή συντήρηση τοῦ ὑλικοῦ στοιχείου τοῦ ἀνθρώ-

Ἀρχαγγέλων Λόγος

Ἡ ὀδύνη τοῦ ἔχειν Σωτήριος Ν Κόλλιας ΜΑ Θεολογίας ἐκπαιδευτικός

11

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

που δρᾶ καταλυτικά γιά τήν πνευματική ἐξύψωσή του Ἤμαστε τόσο σίγουροι πώς ἀνήκαμε πλέον στό ἀπυρόβλητο τῶν καθημερινῶν προβλημάτων μιᾶς καί ἡ συσσώρευση πλούτου μᾶς χαροποιοῦσε μᾶς πάθιαζε ἤ καί μᾶς προκαλοῦσε νά μοχθήσουμε (νομίμως ἤ μή) ἀκόμα σκληρότερα (ἀπέναντι στόν ἑαυτό μας ἤ κατά προτίμηση στούς ἄλλους) γιά νά ἀποκτήσουμε περισσότερα Καί ταυτιζόμασταν μέ τόν ἄφρονα πλούσιο ὁ ὁποῖος ἔλεγε laquoψυχή ἔχεις πολλά ἀγαθά κείμενα εἰς ἔτη πολλά ἀναπαύου φάγε πίε εὐφραίνουraquo (Λουκ 12 19)

Μά ἔρχεται κάποια στιγμή πούhellip ἡ ἐπιχείρησή σου χρεωκοπεῖhellip ἀπολύε-σαιhellip πυρκαγιά καίει τά ὑπάρχοντά σουhellip ἤ ἁπλῶς καλεῖσαι νά περιορίσεις τίς νυχτερινές σου ἐξόδους νά μειώσεις τούς φουσκωμένους λογαριασμούς νά στα-ματήσεις τίς ἀσυλλόγιστες ἀγορές Καί ἔρχεται κάποια στιγμή πού σέ ἐρωτᾶ ὁ Κύριος laquoἄφρον ταύτῃ τῇ νυκτί τήν ψυχήν σου ἀπαιτοῦσιν ἀπό σοῦ ἅ δέ ἡτοίμα-σας τίνι ἔσταιraquo (Λουκ 12 20) Κι ἐσύ μετέωρος νά μετρᾶς τά συντρίμμια ὑλικά καί ψυχικά Καί τότε τήν ἡδονή τοῦ ἔχειν διαδέχεται ἡ ὀδύνη ὅτι τίποτα δέν ἔχεις καί τίποτα δέν σοῦ ἀνήκει αἰώνια Καί εἶναι ἀβάσταχτος αὐτός ὁ πόνος ὄχι μόνο γιατί νοιώθεις προδομένος ἀπό τόν ἴδιο σου τόν ἑαυτό πού ἔχτισε παλάτια στήν ἄμμο ἀλλά καί γιατί ἡ πτώση ἦταν τόσο ἀπότομη ὅσο ψηλότερα εἶχες εἰδωλοποι-ήσει τήν κτήση Κι ἐνῶ διαχειριστής εἶσαι τῆς ὕλης καί ὄχι ἰδιοκτήτης αὐθαίρετα ἀνέλαβες ἀξιώματα ἀπό τόν Κύριό σου laquoοὕτως ὁ θησαυρίζων ἑαυτῷ καί μή εἰς Θεόν πλουτῶνraquo (Λουκ 12 21) ∆ιαμαρτύρεσαι ὀργίζεσαι κλαῖς ἀπελπίζεσαι Ἀ-λήθεια πόσο τραγικό γιά τήν ἀνθρώπινη ὕπαρξη εἶναι νά πονᾶ γιά τά πρόσκαι-ρα ἐνῶ εἶναι καμωμένη γιά τά μεγάλα καί ὡραῖα

Ὁ λόγος τοῦ Χριστοῦ laquoοὐκ ἐπrsquo ἄρτῳ μόνῳ ζήσεται ἄνθρωπος ἀλλrsquo ἐπί παντί ρήματι ἐκπορευομένῳ διά στόματος Θεοῦraquo (Ματθ 4 4) στόν πειραστή ∆ιά-βολο πού Τόν προκάλεσε νά μετατρέψει σέ τροφή τίς πέτρες σημαίνει ὅτι προτε-ραιότητα πρέπει νά δίνεται στά πνευματικά καί ὄχι στά ὑλικά Ἡ στάση τοῦ Χρι-στοῦ δέν παραθεωρεῖ τίς βιοτικές ἀνάγκες τῶν ἀνθρώπων ἀλλά καί δέν τίς ἀπο-λυτοποιεῖ γιrsquo αὐτό καί λέγει laquoοὐκ ἐπrsquo ἄρτῳ μόνῳraquo Ἡ πνευματική κατάσταση δέν ἐχθρεύεται τήν ὑλική ἀλλά τῆς δίνει οὐσιαστικότερο νόημα Τά ἐγκόσμια ἀγαθά λαμβάνουν ἀξία μόνο μέσα ἀπό τό πνευματικό πρῖσμα πού τά θέτουμε χωρίς νά τά ὑπερεκτιμοῦμε καί νά τά ἐξιδανικεύουμε

Ἡ παραδείσια κατάσταση ὅπου ἡ ἀντωνυμία laquoδικό μουraquo δέν ὑπῆρχε δέν

εἶναι οὐτοπία εἶναι ἐπιλογή ζωῆς πού πραγματώνεται ἤδη στόν κόσμο τοῦτο ὅ-ταν οἱ καρδιές συναντῶνται ἑλκόμενες ἀπό τήν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ καί τοῦ πλησίον γιά μιά κοινή πορεία συναλληλίας καί προσφορᾶς

12

Ἀρχαγγέλων Λόγος

Τ οπίο θολό Ὁμίχλη πυκνή πάνω ἀπό τήν χώρα Συνοφρυωμένα πρόσωπα τρομαγμένες ψυχές Ἐνοχές γκρίνιες κατάρες ἀπαξίωση Φόβος ἀπόγνω-ση ἀπελπισία Ὅλα ὅσα εἶναι ἱκανά καί ἀναγκαῖα γιά νά συνθέσουν ἕνα

ἰδανικό θεατρικό σκηνικό ὅπου ἔχει ὅλες τίς προϋποθέσεις γιά νά παιχτεῖ ἔργο κλασικό μεγάλου συγγραφέα μέ σπουδαίους πρωταγωνιστές σοβαρή πλοκή ψυ-χογραφική ἐμβάθυνση πού θά κρατήσει τίς ἀνάσες τῶν θεατῶν μέχρι τό τέλος του ὅπως καιρό εἶχε νά τούς συμβεῖ Μόνον πού ἐδῶ ἐμεῖς ἀποτελοῦμε τόν χορό καί ὄχι τούς θεατές Κάτι σάν ἀρχαία τραγωδία

Ἀφῆστε τούς προφῆτες νά βγαίνουν στούς δρόμους καί νά προφητεύουν δεινά Τίς μάγισσες νά ἐξαγοράζουν τήν ἀγωνία τῶν ἁπλοϊκῶν Τά μυθικά τέρατα νά ξυπνοῦν νά βγάζουν καπνούς ἀπrsquo τό στόμα καί νύχια γαμψά ἀπειλῶντας ὅλους ὅ-σους ἀφελῶς πίστεψαν στήν ὕπαρξή τους Ἐπιτρέψτε μουhellip Βλέπετε ἐγώ γεννήθηκα στή Σαλονίκη Τήν πόλη τῆς ὁμίχλης Τῆς πρώτης Φιλοσοφικῆς σχολῆς τῆς πρώ-της τηλεόρασης τοῦ πρώτου ραδιοφώνου τῶν λογοτεχνῶν τῆς ἱστορίας τοῦ Βυζαντίου Τήν πόλη τῆς ἐσωστρέφειας τῆς πνευματικῆς παραγωγῆς τοῦ Ἡσυχασμοῦ ∆ιδάχθηκα πώς ἡ ἀπόγνωση γεννιέται ἀπό τά ψευδῆ αἰσθή-

ματα πώς πρώτη φορά συμβαίνει κάτι τραγικό πώς εἶμαι ὁ μόνος πού τό περνάω πώς πάνω μου βαραίνει μία κατάφορη ἀδικία πώς φταίω γιά ὅλα ἐγώ Ἡ ἀλή-θεια ὅμως εἶναι πάντα ἕνα ἀνάποδο κάτοπτρο Καί ἡ ἀλήθεια μόνο στήν ἀπόγνω-ση δέν ὁδηγεῖ Ἀντίθετα ἐλευθερώνει ἀπό κάθε ἀπελπισία ∆ιακατέχεται ἀπό ἀ-νεμπόδιστη ἐλπίδα καί πίστη Ὁ σύγχρονος ἄνθρωπος ὅλοι ἐμεῖς οἱ ζῶντες δηλαδή δέν εἶναι ξεκομμένος ἀπό τό παρελθόν του ∆έν τελειώνει μέ τόν θάνατό του Ἄν τόν δοῦμε μέσα στό σύνολο τῆς ἱστορίας του τότε ἡ πραγματικότητά του θά πάρει πάλι τίς πραγμα-τικές της διαστάσεις Καί ἡ ἀνθρωπότητα ἔζησε πολύ πιό τραγικές στιγμές ἀπrsquo αὐ-τές πού ζοῦμε σήμερα κι ἐξακολούθησε νά ὑπάρχει Σέ περιόδους κρίσεων δέ ὅ-λως παραδόξως καί ἐντελῶς ἀνέλπιστα μεγαλούργησε κιόλας Καταλαβαίνω πώς δέν εἶναι εὔκολο νά ξεβολεύεται κανείς Καταλαβαίνουμε ὅμως ποῦ μας ὁδήγησε τό βόλεμα Θά τολμήσω νά ἐκφράσω πόσο μέ γοητεύει ὅλη αὐτή ἡ κρίση Τόν μεγάλο μου θαυμασμό πρός ὅλη αὐτήν τήν ἀναταραχή Τόν ἐνθουσιασμό μου γιά τόν κλυδωνισμό τῆς οἰκονομίας πού ἀνατρέπει τήν τάξη τοῦ κόσμου καί περισσότερο τῆς χώρας μας Τό καίριο καί πολύτιμο αἴσθημα τῆς ἀνασφάλειας Ὄχι δέν εἶμαι κακεντρεχής δέν εἶμαι βολεμένη δέν ἔχω ὑλικά ἀποθέματα ὥστε νά χαιρεκακῶ μέ τήν ἐξαθλίωση τῶν ἄλλων Τό ἀντίθετο μάλιστα Ἁπλῶς

Μία ἄλλη ὁπτική τῆς κρίσης εὐχαριστιακή Βασιλική Νευροκοπλῆ συγγραφέας-ἐκπαιδευτικός

13

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

εἶμαι ἀπό τήν Θεσσαλονίκη κι αὐτό τό χῶμα πού μέ ἔθρεψε μοῦ ἔμαθε πώς τό θαῦμα γεννιέται ἀπrsquo τίς στάχτες Μοῦ ἔμαθε νά βλέπω μέσα ἀπrsquo τήν ὁμίχλη μέ τήν ὁποία τόσο ἐξοικειώνεσαι σrsquo αὐτόν τόν τόπο Γιατί μέσα σέ ὅλον αὐτόν τόν ζόφο βλέπω τήν ἐγρήγορση τῶν ἀνθρώπων καί τόν ἐπαναπροσδιορισμό τους Βλέπω τό ξύπνημα κοιμισμένων συνειδήσεων τό νέο ὅραμα νά ἀφυπνίζεται Βλέπω νrsquo ἀνθί-ζουν ἀρετές ξεχασμένες ὅπως ἡ ὑπομονή ἡ ἀλληλεγγύη ἡ γενναιοδωρία Νά φυ-τεύονται στά μπαλκόνια μαϊντανοί καί δυόσμοι νά χαζεύουν οἱ διαβάτες στήν παραλία τό ἡλιοβασίλεμα πού πρίν προσπερνοῦσαν Χτυποῦν τά τηλέφωνα καί αὐξάνονται οἱ προσκλήσεις στά σπίτια γιά τό κοινό φαγητό τήν κοινή τράπεζα Κλείνουν τηλεοράσεις καί ἀνοίγουν βιβλία Ἀπομονώνονται οἱ μίζεροι καί οἱ τρομολάγνοι ἀποζητᾶται ἡ παρηγοριά ὁ ἄλλος λόγος πού εἶναι καί λόγος ὕπαρ-ξης πού θά γεμίσει τά σπλάχνα μας

Ἔχει μεγάλη χάρη ἡ κρίση ἡ ἀνασφάλεια ὁ κλυδω-νισμός Ἔχει τόση χάρη ὅση καί ἡ ἀρρώστια ἡ ἀναπηρία ἡ ἀνέχεια Γιατί ὅπως ἀκριβῶς ὁ ἄνθρωπος δέν εἶναι μόνο ἀγαθά ἀσφάλεια σιγουριά δέν εἶναι καί μόνον ὑγεία ἱ-κανότητες ἀνάγκες Ἦταν εἶναι καί θά παραμένει κάτι πολύ περισσότερο ἀπό ὅλα αὐτά Κάτι πού φανερώνεται καί φωτίζεται μόνον ὅταν ὅλα κλονίζονται καί σταθεῖ μό-

νος γυμνός καί τετραχηλισμένος μπροστά στό θαῦμα τῆς ὕπαρξης μόνος μέ τόν ἑαυτό του μόνος μέ τόν ἔρωτά του μόνος μέ τόν θάνατο μόνος μέ τόν Θεό του ∆έν ὠφελοῦν οἱ κλάψες ∆έν ὁδηγοῦν πουθενά οἱ μιζέριες Οἱ ἐκφοβισμοί ἁ-πλῶς παραλύουν τήν κρυμμένη δυναμική Θά συνεχίσουμε νά ἐργαζόμαστε καθέ-νας στό πόστο του ἴσως περισσότερο σιωπηλά ἀλλά μέ περισσότερο πεῖσμα Ἡ διαφορά θά εἶναι ἡ ἐγρήγορση ὁ ἐσωτερικός ἐπαναπροσδιορισμός ἡ ἐπαναξιο-λόγηση τῆς ζωῆς τῶν σχέσεων τῶν ἀγαθῶν καί τοῦ νοήματος πού μένει ἀδιά-πτωτο στούς αἰῶνες Κρίνω πώς εἴμαστε πολύ τυχεροί καί ὀφείλουμε μεγάλη εὐγνωμοσύνη στούς καιρούς πού μᾶς χαρίζουν τήν δυσκολία τους Μπροστά λοιπόν μέ ἀνοιχτές αἰ-σθήσεις Ἡ ζωή εἶναι σάν τά παιδιά Μᾶς ὁδηγεῖ ἀλάνθαστα ἄν τήν ἐμπιστευτοῦ-μεhellip ἀλλά γιά νά τήν ἐμπιστευτοῦμε πρέπει πρῶτα νά τήν ἀνακαλύψουμεhellip

(Ἀπό τό ἰστολόγιο τῆς Β Νευροκοπλῆ httpanimusanimusblogspotcom)

Ἀποφθέγματα Πατέρων

Ε ἶπε ἕνας Γέροντας laquoΤίποτε δέν ἀπογυμνώνει τόσο τόν ἄνθρωπο ἀπό τήν χάρη ὅσο τό νά κατηγορεῖ τόν πλησίον του ἤ νά τόν κατακρίνει ἤ νά τόν

ἐξουθενώνει Καί εἶναι τόσο βαρύτερη ἡ κατάκριση ἀπό κάθε ἄλλη ἁμαρτία ὥστε ὁ ἴδιος ὁ Χριστός λέει laquoὙποκριτή βγάλε πρῶτα τό δοκάρι πού ἔχεις στό μάτι σου καί τότε θά δεῖς καθαρά γιά νά βγάλεις τό σκουπιδάκι πού βρίσκεται στό μάτι τοῦ ἀδελφοῦ σου (Λουκ 642) Γιατί νά μήν προτιμοῦμε νά κατακρίνουμε τόν ἑαυτό μας Καί ἐννοῶ τά κακά τά δικά μας πού καλά τά γνωρίζουμε καί γιά τα οποῖα πρόκειται να δώσουμε λόγο στον Θεό Ὁ καθένας ἄς προσέχει τόν ἑαυτό του καί τίς δικές του κακίες Ἡ ἐξουσία νά δικαιώνει καί νά καταδικάζει ἀνήκει μόνο στόν Θεόraquo

14

Ἀρχαγγέλων Λόγος

Ἄ ν εἴμαστε μία κοινωνία πού γερνάει καί δέν ἀναπαράγεται Ἄν εἴμαστε πρῶτοι στήν ὑπογεννητικότητα στήν Εὐρώπη καί δεύτεροι σέ ὅλο τόν κόσμο Ἄν σήμερα ὁ ἕνας στούς τέσσερεις Ἕλληνες ἀνήκει στήν τρίτη

ἡλικία Ἄν διαλέγουμε νά μήν κάνουμε παιδιά ἤ νά κάνουμε μόνο ἕνα γιατί δέν θέλουμε νά ἀλλάξουμε τρόπο ζωῆς ἤ γιατί ἡ καριέρα μας εἶναι πιό σημαντικήhellip

Ἄν κύριό μας μέλημα εἶναι ἡ οἰκονομική ἐκμετάλλευση τῶν πάντων καί πρῶτα ἀπrsquo ὅλα τοῦ ἴδιου τοῦ τόπου μας (παλαιότερα τό λέγαμε laquoἀξιοποίησηraquo) καί ἡ ἀποφυγή κάθε laquoπεριττῆςraquo δαπάνης ἄν γιrsquo αὐτό ἔχουμε καταστρέψει μερικά ἀπrsquo τά ὡραιότερα μέρη παγκοσμίως ἔχουμε κάψει τά δάση ἔχουμε κτίσει αὐθαί-ρετα στά βουνά καί τά νησιά μας ἔχουμε μολύνει ποτάμια καί λίμνες μέ τά ἀπό-βλητά μας καί ἔχουμε laquoδιακοσμήσειraquo τό ὑπόλοιπο τοπίο σκορπίζοντας παντοῦ σωρούς σκουπιδιῶνhellip

Ἄν ἔχουμε καταστρέψει γιά τούς ἴδιους λόγους τήν ὀμορφιά καί ὑποβαθμίσει τήν ποιότητα ζωῆς στίς μεγάλες μας πόλεις μέ πρώτη τήν Ἀθῆνα ἄν μέσα στά τελευταῖα σαράντα χρόνια τήν ἔχουμε μετατρέψει στήν πιό ἄσχημη βρώμικη μολυσμένη καί θορυβώδη πρωτεύουσα τῆς Εὐρώπης Ἄν τήν μεταβάλαμε ἐπί-σης σέ μία πόλη ἀβίωτη γιά τά παιδιά δέν ὑπάρχουν καθόλου

χῶροι γιrsquo αὐτά Ἄν καί οἱ μικρότερες πόλεις καί τά χωριά τῆς περιφέρειας ἀκο-λουθοῦν ndash μέ μεγάλη ἐπιτυχία ndash τό παράδειγμα τῆς πρωτεύουσαςhellip

Ἄν μέ τήν μεγάλη εἰσροή μεταναστῶν στή χώρα ἡ ροπή μας γιά ἐκμετάλλευ-ση διεύρυνε τά ὅριά της καί στό ἀνθρώπινο δυναμικό Ἄν πολλοί ἀπό ἐμᾶς τούς πληρώσαμε ψίχουλα ἤ καί καθόλου γιά τίς ὑπηρεσίες τους ἐνῶ σήμερα ἀνθοῦν μεγάλες ἐπιχειρήσεις (στίς πόλεις ἀλλά καί τούς ἀγρούς) πού ἀπασχολοῦν μετα-νάστες σέ καθεστώς ἄγριας ἐκμετάλλευσης ὑπό ἄθλιες συνθῆκες Ἄν μία παραλ-λαγή αὐτῆς τῆς κατηγορίας ἀποτελεῖ ἡ ἐκβιαστική ἐκπόρνευση γυναικῶν τῆς ἀλ-λοδαπῆς σέ ὅλη τήν ἑλληνική ἐπικράτεια Ἄν λοιπόν ἡ δουλεία ἔχει ἐπιστρέψει στήν Ἑλλάδα μέ τήν ἀνοχή ὅλων ἡμῶν τῶν ὑπολοίπωνhellip

Ἄν ἡ διαφθορά καί ἡ ἀναξιοκρατία ἀποτελοῦν πλέον πυλῶνες τῆς κουλ-τούρας μας Ἄν πάμπολλοι στήν ἀγορά καί στόν δημόσιο βίο χρηματίζονται Ἄν ἔχουμε φτάσει στό σημεῖο ὅπου ἀκόμα καί ἀπολύτως νόμιμες πράξεις ὑπηρεσίες ἤ συναλλαγές ἀπαιτοῦν ἀνταλλάγματα laquoκάτω ἀπό τό τραπέζιraquo Ἄν ταυτόχρονα ὅλοι νοθεύουν (πολύ συχνά μέ τοξικές οὐσίες) ἀνενδοίαστα τά πάντα στήν ἀγο-ρά ἀκόμα καί τῶν τροφίμων εἴμαστε μία χώρα ὅπου ὁ ἕνας δηλητηριάζει τόν ἄλ-λοhellip

Ἄν ἡ καταξίωση ὁποιασδήποτε ἱκανότητας ἤ ταλέντου κυρίως στόν δημό-σιο τομέα εἶναι ἐπιστημονική φαντασία γιά τήν Ἑλλάδα Ἄν ὁ κυρίαρχος τρόπος

Ἄν Ἡ οἰκονομική κρίση ὡς παρενέργεια

Θόδωρος Κωνσταντινίδης

15

ἀνάδειξης καί ἀναγνώρισης περνάει μέσα ἀπό γνωριμίες συγγένειες κλίκες καί κομματικούς μηχανισμούςhellip

Ἄν συνακόλουθα ndash μιά καί τά οὐσιαστικά προσόντα ἐλάχιστη ἔχουν σημα-σία γιά τά πλήθη πού ὀνειρεύονται νά laquoτακτοποιηθοῦνraquo σέ μία θέση στό δημόσιο ndash ἔχουμε μεταβάλει τήν ἐκπαίδευση σέ βιομηχανία παροχῆς τίτλων καί πτυχίων σχεδόν χωρίς ἀντίκρισμα Ἄν ἀπrsquo τά σχολεῖα μας βγαίνουν στρατιές κυριολεκτι-κά ἀναλφάβητων Ἄν ὑπάρχουν νεότερες γενιές παιδιῶν σήμερα πού γράφουν καί διαβάζουν ἄνετα μόνο τά Greeklish καί ὄχι τά ἑλληνικάhellip

Ἄν ἔχει ἐπέλθει μία σαρωτική μεταβολή τοῦ ἤθους στήν κοινωνία μας ἄν ἡ ἐντιμότητα ἔχει ἀντικατασταθεῖ ἀπό τό laquoἅρπαξε νά φᾶς καί κλέψε νά lsquoχεῖςraquo ἡ πε-ρίφημη ἑλληνική φιλοξενία ἐξατμίστηκε μπροστά στό καυτό χρῆμα καί οἱ ἔννοιες laquoφιλότιμοraquo καί laquoμεράκιraquo ἀποτελοῦν ἄγνωστες λέξεις γιά τούς νεότερους ἐφόσον δέν τίς χρησιμοποιεῖ πιά κανείς Ἄν σήμερα ὁ ἀθέμιτος πλουτισμός ἐπαίρεται δη-μόσια καί δή τηλεοπτικά καί τά laquoλαμόγιαraquo ἀποτελοῦν παράγοντες τοῦ δημόσιου βίου

Ἄν τώρα ὅλα αὐτά τά συμπτώματα ἀσθένειας ndash ἴσως ὄχι τά σημαντικότερα καί σίγουρα ὄχι τά μοναδικά ndash τῆς ἑλληνικῆς κοινωνίας συνιστοῦν κρίση τότε ἡ Κρίση αὐτή ἀσφαλῶς δέν εἶναι οὔτε φετινή οὔτε οἰκονομική Ἔχουμε μία κοινω-νία πού βρίσκεται σέ μεγάλη βαθιά καί μακροχρόνια Κρίση Ἀξιῶν

Ἡ Κρίση αὐτή συνίσταται σέ βαθμιαία μεταβολή τῶν παραδοσιακῶν ἀξιῶν τοῦ βίου ndash τοῦ λόγου καί τοῦ τρόπου μέ τούς ὁποίους ζοῦμε μέχρι καί τήν συνο-λική τους ἐγκατάλειψη καί τήν ἀντικατάστασή τους ἀπό μία καθαρά ὑλιστική ἀντιμετώπιση τῆς ζωῆς πρώτη καί κυρίαρχη σήμερα ἀξία στήν ἑλληνική κοινωνί-α ἔχει καταστεῖ ἡ ὑλική εὐμάρεια καί τό χρῆμα Μιλᾶμε δηλαδή γιά τήν ἀποπνευ-ματοποίηση μεγάλου μέρους τῆς κοινωνίας μας γιά ἀπώλεια κάθε μεταφυσικοῦ προσανατολισμοῦ καί τελικά στίς μέρες μας καί γιά προσπάθεια ἀποχριστιανο-ποίησης κάθε πτυχῆς τοῦ κοινωνικοῦ βίου

Ἡ σταδιακή ἀλλοίωση καί στά στερνά ἀκόμα καί ἡ ἐξάλειψη τῆς λαϊκῆς εὐσέβειας συνεπικουρούμενες ἀπό μία σχεδόν βίαιη laquoἀστικοποίησηraquo (ἐσωτερική μετανάστευση λόγω πολέμων ἐμ-φυλίου οἰκονομικῆς ἐξαθλίωσης) πού ἀπέκοψε τούς μετακινού-μενους ἀπό τίς κοινότητές τους καί τό αἴσθημα τοῦ laquoἀνήκεινraquo μᾶς ἔχει μεταβάλει σέ μία αὐτοκαταστροφική κοινωνία laquoἰδιω-τῶνraquo πού συστηματικά ὑπονομεύει τό ἴδιο τῆς τό μέλλον

Ἄν τώρα σέ μία κοινωνία αὐτοῦ τοῦ προσανατολισμοῦ αὐτοί πού μποροῦ-σαν νά τό κάνουν ἐγκολπώθηκαν ἤ διασπάθισαν τό δημόσιο χρῆμα μέχρι καί τήν χρεωκοπία τῆς χώρας αὐτό δέν εἶναι κάτι πού θά ἔπρεπε νά τό περιμένουμε Καί δέν εἶναι καί λίγο ἀστεῖο Ἀφοῦ μία χρόνια Κρίση Ἀξιῶν μία Πνευματική Κρίση πολύ λίγο καί πολύ λίγους συγκινοῦσε νά τώρα πού μας ἔσκασε στά χέρια ὡς παρενέργεια τῆς Πνευματικῆς ἡ Οἰκονομική Κρίση καί μᾶς χτυπάει ἐκεῖ πού μᾶς πονάει περισσότερο στήν τσέπη μας

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

16

Ἀρχαγγέλων Λόγος

Ἕνα κείμενο δανεισμένο ἀπό τήν ἱστοσελίδα wwwtheworldoffroadcom τοῦ καλοῦ Θεσσαλονικιοῦ δημοσιογράφου Ἄκη Τεμπερίδη πού μαζί μέ τήν Βούλα Νέτου πραγματοποιοῦν τόν γῦρο τοῦ κόσμου μέ ἕνα τζίπ Ὕστερα ἀπό χίλιες μέρες καί 156000 χλμ κι ἀφοῦ ἔχουν δεῖ καί περάσει πολλά καταγράφει τήν ἄποψή του γιά ὅσα συμβαίνουν στήν χώρα μας Προσέξτε τήν ἁπλῆ σοφία πού προκύπτει στά γραφόμενα τοῦ ταξιδευτῆ ὁ ὁποῖος ἔζησε τήν πραγματικότητα τοῦ κόσμου ἔξω ἀπό τόν ἑλλαδίτικο μικρόκοσμο

Α ἰσθάνομαι ἐξοργισμένος - αὐτονόητο αὐτό Ἐπίσης αἰσθάνομαι γιά πρώτη φορά μή ὑπερήφανος - γιά νά μήν πῶ ντροπιασμένος - πού εἶμαι Ἕλληνας σ αὐτό τό ταξίδι Ὅταν φύγαμε εἴχαμε ἀκόμη τή φόρα τήν

λάμψη τό ἀνέβασμα τῶν Ὀλυμπιακῶν καί τοῦ Euro 2004 Στήν Αφρική λέγαμε Grec καί μᾶς ἀποθέωναν εἰδικά οἱ ποδοσδαιρόφιλοι Τώρα λέω Griego μέ χαμη-λωμένη φωνή εἰδικά ἀπό τή στιγμή πού μία Ἀργεντῖνα κυρία μου εἶπε ὅτι χειρό-τερη ἀπό τήν Ἀργεντινή ἔγινε ἡ Ἑλλάδα Ἕνας Χιλιανός καραμπινιέρος μοῦ εἶπε προχθές Ἄ Γκρέσια Μπανκαρότα νό (Ἄ ἡ Ἑλλάδα πού χρεωκόπησε σωστά)

Αἰσθάνομαι ντροπή λοιπόν ναί ντροπή εἰ-δικά ὅταν ξέρω ὅτι μέσα στό χρόνο ὁ κάθε Γερμα-νός πού θά συναντᾶμε στόν δρόμο θά ἔχει κάνει τούς ὑπολογισμούς του καί θά σκέφτεται ὅτι θά τοῦ κοστίσω 1000 εὐρώ ἀπό τό προσωπικό του εἰ-σόδημα τά ἑπόμενα τρία χρόνια Τό ἴδιο ὁ Ιταλός ὁ Γάλλος ἀλλά καί ὁ Σλοβάκος - ἄν εἶναι δυνα-τόν - θά βάλει τό χέρι στήν τσέπη γιά χάρη μου - τρόπος τοῦ λέγειν Αἰσθάνομαι ντροπή νά βλέπω

στό CNN τήν Ἑλλάδα πρώτη εἴδηση τήν Ἀθῆνα νά καίγεται καί νά διαβάζω ὅτι ἡ Βουλγαρία ἔβγαλε ταξιδιωτική ὀδηγία γιά τή χώρα μας Πῶς νά ξεπεράσω τό γεγονός ὅτι ἡ χώρα μου εἶναι σέ πλήρη ἀπαξίωση ὅσο ἐμεῖς συνεχίζουμε νά ταξι-δεύουμε Πῶς νά ἀντιμετωπίσουμε μέ κέφι τήν διαδρομή πού μᾶς ἀπομένει νά γράφουμε γιά νέες πόλεις διαδρομές χωριά πόλεις καί βουνά ὅταν πίσω ἄνθρω-ποι πού μᾶς διαβάζουν δέν ἔχουν νά βγάλουν τόν μῆνα Ἐπίσης δέν σοῦ κρύβω ὅτι φοβᾶμαι τήν ἐπιστροφή μας στήν Ἑλλάδα Μία περιπέτεια εἶναι καί θά τήν ἀντιμετωπίσουμε λέμε μεταξύ μας ὅλες αὐτές τίς ἡμέ-ρες ἀλλά καί πάλι μᾶς τρομάζει ἡ ἰδέα νά γυρίσουμε καί νά συναντᾶμε θλιμμένα ἐξοργισμένα ἀπελπισμένα χαμένα πρόσωπα Φοβᾶμαι ἐπίσης ὅτι σέ συζητήσεις πού θά κάνουμε μέ φίλους καί γνωστούς θά καταλήγουμε σέ καβγάδες καί ξέρετε γιατί ∆ιότι θα προσεγγίζουμε το οἰκονομικό πρόβλημα μέ ἀφέλεια καί χιοῦμορ σύμφωνα μέ ὅσα μᾶς δίδαξε τό ταξίδι Μοῦ ἔκοψαν τό δῶρο θά μᾶς λέει ὁ ἕνας Νά ζήσεις καί μέ 12 μισθούς

Κάνοντας τόν γῦρο τοῦ κόσμου Ἄκης Τεμπερίδης δημοσιογράφος εἰδικοῦ τύπου

17

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

θά λέμε ἐμεῖς Ἐξάλλου οὔτε ὁ Γερμανός δέν πληρώνεται ἐπί δεκατέσσερα Θά πάρω σύνταξη στά 65 θά λέει ὁ ἄλλος Παίδαρος θά εἶσαι στά 60 θά τοῦ λέω γιά νά μήν τοῦ πῶ ὅτι ἐπειδη πολλοί ἔπαιρναν σύνταξη στά 45 φαληρί-σαμε ∆έν τήν βγάζω μέ 700 εὐρώ θά λέει ὁ τρίτος Στήν Μαλαισία τήν βγάζουν μέ 300 γιά νά μήν μιλήσω γιά τήν Ἰνδία Μέ ἀπέλυσαν θά πεῖ ὁ ἄλλος Ἔτσι εἶναι ἡ ζωή μέ τά πάνω καί τά κά-τω Ρίξε τις ἀπαιτήσεις σου καί θά βρεῖς ἄλλη δουλειά ∆έν βρίσκω δουλειά θά ποῦν ἀρκετοί Μπορεῖ κι ἐγώ τό ἴδιο θά τούς πῶ ἀλλά θά τό παλαίψω Ἀκόμη καί σέ βενζινάδικο θά δουλέψω ∆έν συνεχίζω γιατί - ξέρω - ἤδη ἐκνευρίστηκες Ὅμως νά σοῦ ἐξηγήσω λίγο γιατί σκέφτομαι ἔτσι ἐπειδή ἔχουμε δεῖ τόσα πολλά καί δραματικά πράγματα στόν κόσμο πού δέν μπορεῖς νά φανταστεῖς Ξέρω ξέρω θέλεις μόνο νά συγκρι-νόμαστε μέ 5-10 χῶρες σέ Εὐρώπη καί Αμερική ὅμως νά σοῦ πῶ ὅτι ὁ ὑπόλοιπος κόσμος εἶναι σέ μακράν χειρότερη κατάσταση ἀπό τήν Ἑλλάδα ἀκόμη καί ἀπό τήν Ἑλλάδα πού βρίσκεται στά πρόθυρα χρεωκοπίας Χάρη στήν ἐμπειρία μας ἔχουμε σκληρύνει ὁμολογῶ Γι αὐτό καί δέν μᾶς ρίχνει τό γεγονός ὅτι κάποιοι θά χάσουν τά κεκτημένα τους τά ἐπιδόματα καί τά δῶρα τους σέ μία χώρα πού χάρη ΚΑΙ σ αὐτούς δανείζεται χοντρά ἐδῶ καί δε-καετίες Ναί πιστεύω ὅτι ΟΛΟΙ ἐμεῖς πού σκεφτήκαμε ἔστω νά ἐκμεταλλευτοῦμε τό ἑλληνικό κράτος - παρότι ἴσως τοῦ ἄξιζε ὅπως μᾶς φέρεται - πρέπει νά αἰσθα-νόμαστε τύψεις σήμερα Ὄχι ὅλοι ἀλλά ὅσοι χαραμοφάηδες ἀνίκανοι βολεμένοι καί κολλητοί τοῦ κάθε κόμματος θά πρέπει νά τό αἰσθάνονται αὐτό Οἱ ὑπόλοι-ποι Ἕλληνες τό ὑγιές κομμάτι δέν ἔχει νά φοβηθεῖ τίποτα Αὐτοί δίνουν μάχη κάθε μέρα Θέλω νά προσθέσω μόνο τό ἐξῆς Μία φράση πού λέμε ὅλον αὐτόν τόν και-ρό στό ταξίδι ὅποτε εἴχαμε πρόβλημα εἴτε μέ κολλημένο κινητῆρα εἴτε μέ τό αὐ-τοκίνητο διαλυμένο στόν Μισσισσιππῆ εἴτε μέ ψίχουλα στήν τράπεζα κάποιες μέρες Λεφτά εἶναι ἐμεῖς νά εἴμαστε καλά λέγαμε ∆ές το λίγο τό πρᾶγμα ἔτσι Λεφτά αὐτό εἶναι τό πρόβλημα Γι αὐτά τά λεφτά τά ἔχει βάψει μαῦρα ὅλη ἡ χώ-ρα Γι αὐτά τά λεφτά κάποιοι βγήκαν πάλι τά ἔσπασαν καί ἔκαψαν ἀνθρώπους ζωντανούς Μήν μοῦ πεῖτε ὅτι δέν εἶναι ἔτσι ∆έν εἶναι γιά τά εὐρώ ἀλλά γιά τίς ἰδέες Καλά Ὅμως νοιώθουμε δυνατοί Ἀκόμη κι ἄν μείνουμε στήν ἀνεργία θά βροῦμε τήν ἄκρη Θά βάλουμε τό μυαλό μας κάτω καί θά βροῦμε δουλειά Καί μέ 300 εὐ-ρώ τήν βγάζουμε μένοντας στήν Ἐπανομή ἔτσι λέμε οἱ δυό μας Μπορεῖς νά τό πεῖς αὐτό τέτοιο καιρό Τότε μήν μασᾶς Ἀκούγομαι πολύ σίγουρος Τό ταξίδι φταίει Ἡ ζωή δέν εἶναι παιχνίδι Τί νά κάνω ἄν δέν τήν ἔβλεπα ἔτσι δέν θά κάναμε αὐτήν τήν τρέλα νά γυρίσουμε τόν κόσμο Θά φάμε κατραπακιά πίσω στήν Ἑλλάδα Εἴπαμε μία περιπέτεια θά εἶναι κι αὐτή Στό κάτω-κάτω ἡ ἑλληνική laquoμαγκιάraquo - γιά τήν ὁποία ὑπερηφανευ-όμαστε - στά δύσκολα φαίνεται Γιά καλό καί γιά κακό θά ἔχουμε τήν σκηνή μας Τό πολύ-πολύ νά μένουμε ἐκεῖ σέ κάποιο ξέφωτο στό δάσος τοῦ Σέιχ Σοῦ

18

Ἅγιος Ἰουστῖνος Πόποβιτς (1894-1979) Ἕνας νέος Ἅγιος τῆς Ὀρθοδοξίας

Ἀρχαγγέλων Λόγος

Μέσα στό στενάχωρο κλίμα τῶν ἡμερῶν μία χαρμόσυνη εἴδηση Ὁ μακαριστός γέροντας Ἰουστῖνος Πόποβιτς ἀνακηρύχτηκε νέος Ἅγιος τῆς ἐκκλησίας μας Κα-τά τήν διάρκεια τῆς συνεδρίας τῆς Πέμπτης 29ης Ἀπριλίου 2010 ἡ Σύνοδος τῆς Ἱεραρχίας τῆς Σερβικῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας κατέταξε στά δίπτυχα τόν Ἀρχιμανδρίτη Ἰουστῖνο Πόποβιτς (1894ndash1979) καί τόν ἡγούμενο τῆς Μονῆς Ντάιμπαμπε τοῦ Μαυροβουνίου Συμεών Πόποβιτς (1854 ndash 1941) Ἡ Σύνοδος τῆς Ιεραρχίας τῆς Σερβικῆς Ἐκκλησίας ἀποφάσισε ἡ μνήμη τοῦ Ἀρχιμανδρίτη Ἰ-ουστίνου Πόποβιτς νά τιμᾶται στίς 14 Ιουνίου καί τοῦ ἡγουμένου Συμεών τήν 1η Απριλίου

Ὁ ὅσιος καί θεοφόρος πατήρ Ἰουστῖνος γεννήθηκε στίς 25 Μαρτίου τοῦ 1894 στήν πόλη Βράνιε τῆς νοτίου Σερβίας Ὁ πατέρας του ὀνομαζόταν Σπυρί-

δων καί ἡ μητέρα του Ἀναστασία Ἡ οἰκογένεια τοῦ πατέ-ρα του ἦταν ἐκ παραδόσεως ἱερατική καί εἶχε δώσει στήν ὀρθόδοξη Ἐκκλησία τουλάχιστον ἑπτά ἱερωμένους Ὁ ἴδιος κατά τήν βάπτιση ἔλαβε τό ὄνομα Εὐάγγελος Ἀπό μικρό παιδί ἐπισκεπτόταν μέ τούς γονεῖς του τόν ἅγιο Πρόχορο τόν Θαυματουργό στήν κοντινή Μονή Πτσίνσκι ὅπου καί εἶδε μέ τά μάτια του τήν θεραπεία τῆς μητέρας του ἀπό βα-ριά ἀσθένεια Πηγή εὐλάβειας γιά τόν μικρό Εὐάγγελο ἦταν ἡ τακτική ἀνάγνωση τοῦ Εὐαγγελίου ἀπό τά δεκατέσσερα του χρόνια ἡ ἀνάγνωση τῶν Συναξαριῶν καί ἀργότερα τῶν ἔργων τῶν Ἁγίων Πατέρων τῆς Ἐκκλησίας ∆ιψασμέ-

νος γιά τήν γνώση ὁ Εὐάγγελος ἐγγράφεται τό 1905 στήν Ἐκκλησιαστική Σχολή τοῦ Ἁγίου Σάββα στό Βελιγράδι ὅπου ἀξιώθηκε νά ἔχει ὡς δάσκαλο του τόν ἅ-γιο Νικόλαο Βελιμίροβιτς (βλέπε σελίδα 24) Τελείωσε τήν Σχολή στά 1914 μά τόν πρόλαβε ὁ Α΄ Παγκόσμιος Πόλεμος καί στρατεύτηκε ὡς νοσοκόμος Τήν 1η Ἰανουαρίου τοῦ 1916 ἔλαβε τό μοναχικό σχῆμα καί πῆρε τό ὄνομα τοῦ ἁγίου μάρτυρος καί φιλοσόφου Ἰουστίνου Στήν συνέχεια φεύγει γιά θεολο-γικές σπουδές στήν Ἁγία Πετρούπολη Σύντομα ὅμως λόγῳ τῶν ἐξελίξεων στήν Ρωσία ἀναγκάστηκε νά μεταβεῖ στήν Ὀξφόρδη Ἐκεῖ ἔμεινε δύο χρόνια ἐτοιμά-ζοντας τήν διδακτορική του ἐργασία μέ θέμα laquoἩ θρησκεία καί ἡ φιλοσοφία τοῦ Ντοστογιέβσκιraquo Τό 1919 ὅταν μετά τό τέλος τοῦ πολέμου γύρισε στήν πατρίδα του τοποθετήθηκε ὡς καθηγητής θεολογίας στό Σρέμσκι Κάρλοβτσι Τό 1926 με-ταβαίνει στήν Ἀθῆνα γιά νά λάβει τό διδακτορικό του δίπλωμα στήν Πατρολογί-α μέ θέμα laquoΤό πρόβλημα τοῦ προσώπου καί τῆς γνώσεως στόν Ἅγιο Μακάριο τόν Αἰγύπτιοraquo Γνώριζε πολύ καλά τήν παλαιοσλαβική τήν ἀρχαιοελληνική τήν λατινική τήν ρωσική τήν νεοελληνική τήν ἀγγλική τήν γερμανική καί τήν γαλ-λική γλῶσσα

19

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

Τά ἑπόμενα ἔτη ἐργάστηκε στίς Ἐκκλησιαστικές Σχολές τοῦ Καρλοβικίου τῆς Πριζρένης καί τοῦ Μοναστηρίου Τό 1930-31 ἡ Σερβική Ἐκκλησία τόν ἔστειλε σέ ἱεραποστολική ἀποστολή στήν Τσεχοσλοβακία γιά τήν διαφώτιση καί ὀργά-νωση τῶν ἐνοριῶν καί τοῦ μοναχικοῦ βίου τῶν ὀρθοδόξων Σλοβάκων στά Καρ-πάθια οἱ ὁποῖοι ἐπέστρεφαν στήν Ὀρθοδοξία ἀπό τήν Οὐνία Ἐνῶ ἀκόμη βρι-σκόταν ἐκεῖ ἐξελέγη τό 1931 ἐπίσκοπος τῆς νεοσυσταθείσης Ἐπισκοπῆς Καρπα-θίας ἀλλά ἀπό ταπείνωση δέν δέχτηκε τήν θέση ἐκείνη Στήν διάρκεια τῆς γερμανικῆς κατοχῆς βρέθηκε σέ διάφορες μονές καί στό Βελιγράδι μοιραζόμενος τήν τύχη τοῦ λαοῦ του Μέ τήν ἐγκαθίδρυση τῆς νέας κομμουνιστικῆς ἐξουσίας στήν Γιουγκοσλαβία τό 1945 ὁ π Ιουστῖνος ἐξεδιώχθη ἀπό τό Πανεπιστήμιο τοῦ Βελιγραδίου μαζί μέ ἄλλους 200 καθηγητές Τό 1946 συνελήφθη στήν μονή Σούκοβο καί φυλακίστηκε Λίγο ἔλειψε νά ἐκτελεστεῖ ἀπό τό καθεστώς ὡς laquoἐχθρός τοῦ λαοῦraquo ἀλλά σώθηκε τήν τελευταία στιγμή ὅταν ὁ Πατριάρχης Γαβριήλ κατά τήν ἐπιστροφή του ἀπό τό Νταχάου ἀπαίτησε τήν ἀ-ποφυλάκισή του ∆ιωγμένος ἀπό τό Πανεπιστήμιο καί δίχως κάποια σύνταξη στερημένος ἀ-πό τά ἀνθρώπινα θρησκευτικά καί πολιτικά του δικαιώματα ὁ π Ιουστῖνος ἔζη-σε οὐσιαστικά ἔγκλειστος στήν μικρή γυναικεία μονή τῶν Ἀρχαγγέλων στό Τσέ-λιε τοῦ Βάλιεβο Ἀκόμη καί ἐκεῖ ὅμως οἱ πολιτικές ἀρχές δέν τόν ἄφηναν ἥσυχο Πέρα ἀπό τήν συνεχῆ καί ἀσφυκτική παρακολούθηση συχνές ἦταν καί οἱ ἀνα-κρίσεις στήν πολιτική διοίκηση τοῦ Βάλιεβο Σέ περιόδους δέ κρισίμων συνεδριά-σεων τῆς Ἱερᾶς Συνόδου στό Βελιγράδι τοῦ ἀπαγορευόταν ὁποιαδήποτε ἔξοδος ἀπό τήν μονή ἐπί μῆνες ἀπό τόν φόβο τυχόν ἐπιρροῆς του στούς ἐπισκόπους Πα-ρά τίς δύσκολες αὐτές καί ὀδυνηρές συνθῆκες ὁ Ἅγιος Ἰουστῖνος λειτουργοῦσε καθημερινά προσευχόταν ἀδιάλειπτα ἐπικοινωνοῦσε μέ ὅσους εἶχαν τό θάρρος νά τόν ἐπισκέπτονται καί ἔγραφε συνεχῶς Παρά τόν αὐστηρό περιορισμό του ἀπό τίς πολιτικές ἀρχές ἡ φήμη του ἐξα-πλώθηκε γρήγορα καί πέρασε τά σύνορα τῆς Σερβίας Ἔτσι τόν ἐπισκέπτονταν ὄχι μονάχα Σέρβοι ἀπό διάφορες περιοχές τῆς χώρας ἀλλά καί πολλοί Ἕλληνες Ἐκοιμήθη ἐν Κυρίῳ στίς 25 Μαρτίου 1979 ἀνήμερα τοῦ Εὐαγγελισμοῦ Ὁ Ἅγιος Ἰουστῖνος ἀφοῦ ἐντρύφησε στά ἔργα τῶν Πατέρων τῆς Ἐκκλησίας ἔγραψε τά δικά του συγγράμματα ὅπου διαφαίνεται τό θεολογικό βάθος καί ἡ πίστη του ∆ύο εἶναι τά κεντρικά χαρακτηριστικά τοῦ ἔργου του Ἡ ἀγάπη του γιά τό πρόσωπο τοῦ laquoΘεανθρώπου Χριστοῦraquo - πού εἶναι ἡ πιό συχνή ἔκφραση μέσα στό ἔργο του- καί ἡ μέριμνά του νά μήν ἀποκλίνει ἀπό τήν ἀλάνθαστη γραμμή τῶν θεοφόρων Πατέρων τῆς Ὀρθοδόξου Ἀνατολῆς Τήν περίοδο 1932-35 συνέγραψε τό ἔργο laquoὈρθόδοξος φιλοσοφία τῆς Ἀληθείαςraquo τό ὁποῖο τοῦ χάρισε τήν ἔδρα τῆς ∆ογματικῆς στήν Θεολογική Σχολή τοῦ Πανεπιστημίου τοῦ Βελι-γραδίου Ἄλλα ἔργα του εἶναι οἱ Βίοι τῶν Ἁγίων σέ 12 τόμους καί ἡ Ἑρμηνεία τῆς Καινῆς ∆ιαθήκης σέ 7 τόμους

20

ΕΠΙΛΟΓΕΣ ΑΠΟ ΚΗΡΥΓΜΑΤΑ Ἅγιος Ἰουστῖνος Πόποβιτς

Ἀρχαγγέλων Λόγος

Α ὐτό εἶναι ἡ ἀγάπη τοῦ Χριστοῦ πρός τόν ἄνθρωπο ἡ λύτρωση ἀπό τόν θά-νατο Λέει ἡ δεύτερη μεγάλη ἐντολή laquoἈγαπήσεις τόν πλησίον σου ὡς σεαυ-

τόνraquo (Μτ 22 39) Πότε ἀγαποῦμε λοιπόν πραγματικά τόν ἄνθρωπο Ὅταν τόν λυτρώνουμε ἀπό τήν ἁμαρτία του ἀπό τήν κόλαση αὐτή εἶναι ἡ γνήσια ἀγάπη πρός τόν ἄνθρωπο Μονάχα ὅταν ἀγαπᾶ κανείς τόν ἄνθρωπο διά τοῦ Χριστοῦ - μέ ὅλη τήν ψυχή καί τήν δύναμή του- τότε τόν ἀγαπᾶ ἀληθινά

Θ ά ρωτήσει κάποιος καί ἡ ἀγάπη τῶν γονέων πρός τά τέκνα Καί ἡ ἀγάπη τοῦ συζύγου πρός τήν σύ-

ζυγο Καί ἡ ἀγάπη τοῦ ἀνθρώπου πρός τήν πατρίδα ∆έν εἶναι καί αὐτά ἀγάπη Τά ὀνομάζουμε βέβαια ὅλα αὐτά ἀγάπη ἀλλά εἶναι ἄραγε ἔτσι Ὅλα αὐτά δέν ἔ-χουν ἴχνος ἀγάπης ἐάν δέν εἶναι ὁ Χριστός ἡ δύναμη ἐ-κείνη μέσα ἀπό τήν ὁποία ἀγαπᾶμε Ἄν ὁ πατέρας δέν ἀγαπᾶ τά τέκνά του μέ τήν ἀγάπη τοῦ Χριστοῦ ἄν δέν τά παιδαγωγεῖ στό ἀγαθό ἄν δέν τά ὁδηγεῖ στόν ἴσιο δρόμο ἄν δέν τά διδάσκει νά σωθοῦν ἀπό τήν ἁμαρτί-α παρά μονάχα τά χαϊδεύει καί τά κολακεύει τότε τά μισεῖ καί τά φονεύει Ἄν πάλι ὁ σύζυγος ἀγαπᾶ τήν σύ-ζυγο μονάχα σαρκικά γίνεται ὁ φονιᾶς της Ἔτσι συμ-βαίνει μέ κάθε γήινη σαρκική ἀγάπη

Ὦ ναί ὅταν οἱ ἄνθρωποι τρελαθοῦν ἀπό τήν ὑπερηφάνεια ὅταν ἀλλοφρο-νήσουν ἀπό τήν αὐταρέσκεια τότε δέν τούς χρειάζεται ὁ Θεός δέν χρειά-

ζονται τήν ∆ικαιοσύνη Του ἀφοῦ ἀνακηρύσσουν τόν ἑαυτό τους γιά Θεό Προ-τείνουν τήν ἐλάχιστη καί ψεύτικη ἀλήθεια τούς ὡς τήν μεγάλη τήν σωτήρια ἀλή-θεια Ἀνακηρύσσουν ἀκόμα τήν ἐλάχιστη γήινη δική τούς ἀνάπηρη δικαιοσύνη ὡς τήν μέγιστη δικαιοσύνη δέν μᾶς χρειάζεται ἡ ∆ικαιοσύνη τοῦ Χριστοῦ δέν θέλουμε τήν ∆ικαιοσύνη τοῦ Θεοῦ

Ο ἱ ἄνθρωποι μέ τυφλωμένο τό νοῦ καί τήν ψυχή δέν βλέπουν μά καί δέ θέ-λουν νά δοῦν ὅτι σέ τοῦτο τόν κόσμο ὁ ἄνθρωπος - ὁ γνήσιος ἄνθρωπος -

δέν μπορεῖ νά σταθεῖ Οἱ Ἠρῶδες ζητοῦν τήν κεφαλή τοῦ Ἰωάννου τοῦ Βαπτι-στοῦ ζητοῦν τίς κεφαλές ὅλων τῶν δικαίων τῆς γῆς Καί οἱ Φαρισαῖοι οἱ ψευδεῖς Γραμματεῖς καί οἱ ψευδοσοφοί τοῦ κόσμου αὐτοί ἀπαιτοῦν τόν θάνατο τοῦ Θε-ανθρώπου Χριστοῦ

Γ ιατί ἡ Εὐρώπη περιέπεσε στίς μέρες μας σέ τόσα δεινά σέ τόσα ἀδιέξοδα Εἶ-ναι ἐπειδή ἀπέρριψε τόν Χριστό ἀπέρριψε τό ἱερό Του Εὐαγγέλιο καί ζητᾶ

21

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

νά λύσει ὅλα της τά προβλήματα χωρίς τόν Χριστό Καί μάλιστα ὄχι μόνο χωρίς τόν Χριστό μά καί ἀντίθετα ἀπό τόν Χριστό Μά ὅποιος μάχεται τόν Χριστό καί Θεό ἐκεῖνος γίνεται σύντροφος τῶν δαιμόνων Καί τί εἶναι αὐτό πού ἀπομένει ἀ-πό αὐτόν τόν ἄνθρωπο μέσα σέ ἕναν τέτοιο πόλεμο Πτῶμα Μονάχα πτῶμα

Κ άθε ἄνθρωπος εἶναι ὁ αἰώνιος ἀδελφός σου ὁ αἰώνιος συνάδελφός σου Πρόσεχε λοιπόν πῶς τοῦ συμπεριφέρεσαι Πρόσεχε τί σκέφτεσαι περί αὐ-

τοῦ Πρόσεχε τί ἐπιθυμεῖς γι αὐτόν Ἐπειδή στήν αἰωνιότητα μέλλεις νά ζήσεις μαζί μέ ἐκεῖνον Γι αὐτό ἄς εἶναι ὅλα μέσα μας ἀθάνατα καί αἰώνια ἡ ἀγάπη μας πρός τόν ἄνθρωπο τό ἀγαθό μας ἡ ἀλήθειά μας ἡ δικαιοσύνη μας Γιά νά μήν ντρεπόμαστε στόν ἄλλο κόσμο μήτε γιά τήν ἀγάπη μας μήτε γιά τό καλό μας μή-τε γιά τήν ἀλήθειά μας μήτε καί γιά τήν δικαιοσύνη μας ἐνώπιον τοῦ Κυρίου

Ὁ παράδεισος μά καί ἡ κόλαση τοῦ ἀνθρώπου ἀρχίζουν ἐδῶ ἀπό τήν γῆ γιά νά συνεχιστοῦν αἰώνια στήν ἄλλη ζωή Τί εἶναι ὁ παράδεισος Εἶναι ἡ αἴ-

σθηση τῆς παρουσίας τοῦ Θεοῦ Ἅμα ὁ ἄνθρωπος αἰσθάνεται ἐντός του τόν Θεό εἶναι ἤδη στόν παράδεισο γιατί ὅπου εἶναι ὁ Θεός ἐκεῖ εἶναι καί ἡ Βασιλεία τοῦ Θεοῦ ἐκεῖ καί ὁ παράδεισος Ἀπό τότε πού ὁ Θεός Λόγος κατέβηκε στήν γῆ καί ἔ-γινε ἄνθρωπος ὁ παράδεισος ἔγινε ἡ ἀμεσότερη πραγματικότητα γιά τήν γῆ καί τόν ἄνθρωπο ἐπειδή ὅπου εἶναι ὁ Χριστός ἐκεῖ καί ὁ παράδεισος

∆ έν ὑπάρχει μεγαλύτερη φρίκη ἀπό τήν αἰωνιότητα δίχως Χριστό Ἐγώ θά δεχόμουν μέ χαρά νά εἶμαι στήν Κόλαση μαζί μέ τόν Χριστό (συγχωρῆστε

μου τό παράδοξο) παρά στόν Παράδεισο δίχως Χριστό Γιατί ὅπου δέν εἶναι Ἐ-κεῖνος τά πάντα μεταβάλλονται σέ κατάρα σέ πίκρα καί σέ φρίκη

Ἡ κάθε εὐαγγελική ἀρετή γίνεται στά χέρια τοῦ ὀρθοδόξου χριστιανοῦ πινέ-λο μέ τό ὁποῖο ζωγραφίζει στήν ψυχή του τήν εἰκόνα τοῦ Χριστοῦ μέχρι νά

τήν ὁλοκληρώσει Ὅταν δεῖς τήν ψυχή ἑνός τέτοιου ἀνθρώπου βλέπεις τήν εἰκό-να τοῦ Χριστοῦ καί λές μέσα σου ἀλήθεια ὁ ἄνθρωπος αὐτός τοποθέτησε στό σῶμα του τήν εἰκόνα τοῦ Χριστοῦ ἔφτασε τό ὕψιστο νόημα τῆς ζωῆς καί πλούτι-σε πλοῦτο ἀδαπάνητο

Κ άθε λογισμός καί κάθε αἴσθηση ὁδηγοῦν σταδιακά τήν ψυχή εἴτε πρός τόν παράδεισο εἴτε πρός τήν κόλαση Ἄν ὁ λογισμός εἶναι ἔλλογος τότε συνδέει

τόν ἄνθρωπο μέ τόν Θεό Λόγο μέ τόν ὕψιστο Λογισμό μέ τήν Παναγία πρᾶγμα πού εἶναι ἤδη ὁ παράδεισος Ἐάν πάλι εἶναι ἄλογος ὁ λογισμός ἤ καί παράλογος τότε συνδέει ἀναπόφευκτα τόν ἄνθρωπο μέ τόν Παράλογο τόν Ἀνόητο μέ τόν διάβολο πρᾶγμα πού εἶναι ἤδη ἡ κόλαση Ὅσα ἰσχύουν γιά τόν λογισμό ἰσχύ-ουν καί γιά τίς αἰσθήσεις Ὅλα ἀρχίζουν ἐδῶ ἀπό τήν γῆ καί ὁ παράδεισος μά καί ἡ κόλαση τοῦ ἀνθρώπου

22

Ἀρχαγγέλων Λόγος

Ἡ Ἀγάπη τοῦ Θεοῦ Ἅγιος Ἰουστῖνος Πόποβιτς

θρώπινη καρδιά πού ἀγαπᾶ καί θυσιά-ζεται γιά τούς ἀδελφούς Ἐπειδή ὅλες αὐτές οἱ θεϊκές τελειότητες μέσα ἀπό τίς θεϊκές δυνάμεις ἀναπτύσσουν πλουτίζουν ἀπεγκλωβίζουν τήν ἀν-θρώπινη αἴσθηση τῆς προσωπικῆς ἀ-θανασίας καί τῆς αἰώνιας ζωῆς καθώς καί τήν αἴσθηση τῆς ἀθανασίας καί τῆς αἰώνιας ζωῆς τῶν ἀδελφῶν

Ἐάν ἀγαπῶμεν ἀλλή-λους ὁ Θεός ἐν ἡμῖν μέ-νει καί ἡ ἀγάπη αὐτοῦ τετελειωμένη ἐστίν ἐν ἡ-μῖν (Ἰωαν Α΄ 4 12) Ἡ ἀγάπη φέρει τόν Θεό μέσα στήν ψυχή ὥστε πάντα ζεῖ ἐν Αὐτῷ καί μ αὐτόν τόν τρόπο βλέ-πει τόν Θεό πού κατά τά ἄλλα εἶναι ἀόρατος Ὁ Θεός διά τῆς ἀγάπης ἔγινε ἄνθρωπος ἐνσαρ-

κώθηκε Ἔτσι καί ὁ ἄνθρωπος διά τῆς ἀγάπης θεοῦται θεοποιεῖται γίνε-ται laquoθεός κατά χάρινraquo Ὁ ἀόρατος Θε-ός διά τῆς ἀγάπης γίνεται ἁπτός ὁρα-τός Ἐπειδή ἡ θεϊκή ἀγάπη εἶναι σαρ-κοποιητική δύναμη μεταφέρει καί ἐν-σαρκώνει τόν ἀγαπῶντα μέσα στόν ἀ-γαπώμενο Οἱ ζωές τους ἑνώνονται σέ μία ζωή οἱ ψυχές τους σέ μία ψυχή οἱ καρδιές τους σέ μία καρδιά Καί ἐκεῖ-νοι αἰσθάνονται τόν ἑαυτό τους ὡς ἕ-να ἄν καί παραμένουν δύο ξεχωριστά πρόσωπα Αὐτό ἰσχύει γιά ὅλα τά μέλη

Ἡ ἀγάπη τοῦ Θεοῦ ζεῖ στόν ἄνθρωπο καί δρᾶ μέσα του καί γύρω ἀπ αὐτόν διά

τῶν ὑπολοίπων θεϊκών ἀρετῶν καί τῶν Ἁγίων δυνάμεων Μέσα ἀπ αὐτές ἐμφανίζεται πραγματώνεται συγκε-κριμενοποιεῖταιmiddot εἶναι τά ἔργα της οἱ μαρτυρίες της ἡ ἀληθινότητά της Ὡς πρός αὐτήν τήν θεανθρώ-πινη δραστηριότητά της καί ἀληθινότητά της ἐ-κείνη διακρίνεται ἀπό τίς ὑπόλοιπες ἐπονομα-ζόμενες ἀγάπες ψευδοα-γάπες τίς ἀφηρημένες τίς πρόσκαιρες τίς φαν-τασμένες τίς οὑμανιστι-κές τίς ἀνθρωποειδεῖς Ἡ ἀγάπη εἶναι ἀληθινή ὅ-ταν πράττει γιά τούς ἀ-δελφούς ὅλα τά εὐαγγε-λικά ἔργα τήν δικαιοσύ-νη τήν ἐλεημοσύνη τήν προσευχή κλπ Αὐτά εἶναι τά χνάρια της τά ση-μάδια τῆς ἰδιαιτερότητάς της ἡ ζωή της

Γι αὐτό ὁ ἅγιος Θεολόγος εὐαγγελίζε-ται Τεκνία μου μή ἀγαπῶμεν λόγῳ μηδέ τῇ γλώσσῃ ἀλλ ἐν ἔργῳ καί ἀλη-θείᾳ (Ἰωαν Α΄ 318-19)

Ἡ Θεία Ἀλήθεια εἶναι ψυχή τῆς Θεί-ας ἀγάπηςmiddot καί σ αὐτήν ὑπάρχουν ὅ-λες οἱ θεῖες τελειότητες Αὐτό εἶναι ἐ-κεῖνο πού πράγματι παρηγορεῖ τήν ἀν-

23

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

τῆς Ἐκκλησίας Μέ τήν ἀλληλοαγάπη ζοῦν ὁ ἕνας στόν ἄλλον ὁ ἕνας σέ ὅλους καί ὅλοι σέ ἕναν κατά τόν ἴδιο τρόπο σκέπτονται αἰσθάνονται καί πράττουν συλλογικά laquoσύν πᾶσι τοῖς ἁγί-οιςraquo (Ἐφ γ΄18) Εἶναι ἐκεῖνο πού εἰπώ-θηκε στίς Πράξεις laquoΤοῦ δέ πλήθους τῶν πιστευσάντων ἦν ἡ καρδία καί ἡ ψυχή μία ἀλλrsquo ἦν αὐτοῖς ἅπαντα κοι-νάraquo

Βιώνοντας τήν ἀγάπη τοῦ Χρι-στοῦ ὁ ἄνθρωπος ἐγκαθιστᾶ τόν Θεό στήν ψυχή του ζεῖ μ Αὐτόν σκέπτε-ται μ Αὐτόν αἰσθάνεται μ Αὐτόν πράττει μ Αὐτόν μέ μία λέξη laquoὁ Θεός ἐν αὐτῷ μένειraquo Ὡς ἐκ τούτου ὁ Θεός γι αὐτόν εἶναι τό πιό ἄμε-σο βίωμα ἡ πιό ἄμεση πραγματικότητα ἡ πιό ὀ-φθαλμοφανής δοκιμή ἡ πιό ἔμπρακτη ἐμπειρία Καί ὅταν ὁ Θεός μένει στόν ἄνθρωπο τελειοποιεῖ καί τήν ἀγάπη τοῦ ἀνθρώ-που Ἐπειδή ἐξ Αὐτοῦ βαθμιαῖα ξεχύνεται στήν ψυχή τοῦ ἀνθρώπου ἡ θεϊ-κή ἀγάπη αὐξάνεται σέ ὁλο καί πιό τέλεια ἀγάπη μέσῳ τῶν ὑπολοίπων ἁ-γίων ἀρετῶν ἕως τελικά νά laquoἀγαπο-ποιήσειraquo ὅλο τό laquoεἶναιraquo του Κι ἐκεῖνο τότε δέν γνωρίζει ὅριο στήν ἀγάπη ἐ-πειδή laquoὁ Θεός ἀγάπη ἐστίνraquo γι αὐτό ἡ θεϊκή ἀγάπη καί δέν ἔχει ὅρια Ἔξω ἀπό τήν ἀγάπη εἶναι ὁ θάνατος ἡ νέκρωση ἡ θνητότητα laquoὁ μή ἀγα-πῶν τόν ἀδελφόν μένει ἐν τῷ θανά-τῳraquo (ἸωανΑ΄ 314) Γιατί Ἐπειδή μό-νο ἡ ἀγάπη τσακίζει τήν φυλακή τοῦ ἐ-γωϊσμοῦ βγάζει τήν ψυχή ἀπό τήν οἴη-ση ἀπό τόν αὐτοαποκλεισμό ἀπό τήν

αὐτοαπομόνωση καί τήν φέρνει σέ φι-λική σχέση μέ τόν ἀδελφό ὡς ζωντανό ὄν ὡς φορέα τῆς ζωῆς Ὁ μή ἀγαπῶν μένει ἐν τῷ θανάτῳ μέ-σα στά ἐγωϊστικά κλειστά πρόσκαιρα αἰσθήματα σκέψεις διαθέσεις πάντα κλειστός μέσα στόν ἑαυτό του στήν φυλακή τοῦ ἐγωϊσμοῦ του τῆς φιλαυ-τίας του λόγῳ τῶν ὁποίων καί σαπίζει ἡ ψυχή μέσα του σαπίζουν οἱ σκέψεις σαπίζουν τά αἰσθήματα καί πεθαί-νουν πεθαίνουν πεθαίνουν Ἡ ψυχή πού μένει ἐν τῷ θανάτῳ ὄζει θάνατο καί ὅλες οἱ σκέψεις της τά αἰσθήματα οἱ ἐπιθυμίες καί οἱ διαθέσεις Ἀπό αὐτή τήν πανθανάτωση μόνο ἡ θεϊκή ἀγάπη ἀνασταίνει τήν ψυχή καί τήν ὁδηγεῖ στήν ζωή τήν αἰώνια Τότε

ὅλη ἡ ψυχή εὐωδιάζει ἀ-θανασία

Ἡ ἀγάπη νικητής τοῦ θανάτου ἡ ἀγάπη - σω-τῆρας ἀπό τόν θάνατο Ἀγάπη ποιό εἶναι τό ὄ-νομά σου ἐάν ὄχι ὁ Χρι-στός Ἐπειδή Αὐτός ὄν-τως εἶναι ὁ νικητής τοῦ θανάτου μέ τήν ἀγάπη νικᾶ τόν θάνατο γιά τούς

ἀνθρώπους Ἡ ἀγάπη ἀθανατοποιεῖ τό ἀνθρώπινο ὄν ἐπειδή τό γεμίζει μέ θεϊ-κή ζωή Εἶναι θεοποιητική θεοδημι-ουργική δύναμη Θέλεις νά αἰσθανθεῖς ἀθάνατος σrsquo αὐτόν τόν κόσμο Ἀγάπα τούς ἀδελφούς ἀγάπα τούς ἀνθρώ-πους ὡς ἀδελφούς Σrsquo αὐτό ἔγκειται ἡ ἀληθινή χαρά τῆς ζωῆς χαρά πού κα-νείς δέν μπορεῖ νά πάρει ἀπό τόν ἄν-θρωπο οὔτε σrsquoαὐτόν οὔτε στόν ἄλλο κόσμο καί τήν χαράν οὐδείς αἴρει ἀφrsquo ὑμῶν (Ἰωαν ιστ΄ 22)

Ἁγ Ἰουστῖνος Πόποβιτς Ἑρμηνεία ἐπι-στολῶν Ἁγ Ἰωάννου Θεολόγου ἐκδ Ἐν πλῷ

24

Ἀρχαγγέλων Λόγος

Νά εἴμαστε αἰσιόδοξοι Ἅγιος Νικόλαος Βελιμίροβιτς

Ὁ Ἅγιος Νικόλαος Βελιμίροβιτς γεννήθηκε στίς 23 ∆εκεμβρίου τοῦ 1880 Σπού-δασε στήν Ἐλβετία στήν Ἀγγλία καὶ στήν Ρωσία Μοναχὸς ἔγινε στίς 20 ∆εκεμ-βρίου 1909 Τό 1919 ἐκλέγεται ἐπίσκοπος Ζίτσης Τὸ 1941 συλλαμβάνεται ἀπὸ τοὺς Γερμανοὺς καὶ μετὰ ἀπὸ ἕνα μεγάλο διάστημα φυλάκισής του στήν Σερβία μεταφέρεται μαζὶ μὲ τὸν Πατριάρχη Γαβριὴλ τό 1944 στό Νταχάου ἀπό ὅπου καὶ ἀπελευθερώνονται ἀπό τίς συμμαχικὲς δυνάμεις τό 1945 Μετὰ τὴν ἀπελευ-θέρωση ὁ Ἅγ Νικολαος μεταβαίνει στήν Ἀγγλία καὶ ἀπὸ ἐκεῖ στήν Ἀμερική ὅ-που καὶ πεθαίνει στίς 18 Μαρτίου 1956 Ἡ Σύνοδος τῆς Σερβικῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας τὸν ἀνακήρυξε Ἅγιο καὶ ἡ μνήμη του τιμᾶται στίς 3 Μαΐου

Ο ἱ ἄνθρωποι δέν μποροῦν νά συνεχίσουν νά παρατη-ροῦν τὰ πάντα ὑπὸ τὴν ὀπτικὴ γωνία τῆς αἰωνιότη-τας Ὅμως ὅλα ὅσα αὐτὸς ὁ πολιτισμὸς παράγει τὰ

παράγει γιά τὴν αἰωνιότητα Ἡ ἀγάπη καὶ ἡ φιλία μας εἶναι μὴ πεπερασμένες ὅπως καὶ ὁ κόσμος καὶ ἀκόμα πιὸ ἀξεπέρα-στες ἀπὸ τὸν κόσμο Ὅλα ὅσα ἔζησαν στήν γῆ ζοῦν καὶ σή-μερα σrsquo αὐτὸ τὸ νοητὸ πνευματικὸ περιβάλλον καὶ ὅλα ὅσα ζοῦν σήμερα θὰ ζήσουν αἰώνια πάλι σrsquo αὐτὸ τὸ περιβάλλον Ἡ ἀγάπη καὶ ἡ φιλία μας δέν καθαιροῦνται μὲ τὸν θάνατο ἀλλὰ προεκτείνονται σὲ μία μακρὰν καθαρότερη καὶ ἀνώτε-ρη καὶ ἰσχυρότερη μορφὴ στόν ἄλλο κόσμο Ἀνάμεσα σὲ ἐ-κεῖνο τὸν κόσμο καὶ σrsquo αὐτὸν τὸν κόσμο τὰ ὅρια τὰ φτιάχνει μόνο ἡ δικὴ μας μυωπία ∆έν βλέπουμε τὴν προέκταση αὐτῆς

τῆς ζωῆς μετὰ τὸν θάνατο καὶ γιrsquo αὐτὸ ὁ θάνατος μᾶς φαίνεται σὰν ψαλίδι πού κόβει ὅλα τὰ νήματα καὶ τὶς σχέσεις ἀνάμεσα στούς νεκροὺς καὶ τοὺς ζωντανοὺς καὶ τὸ ὁποῖο καὶ ἀπὸ μᾶς κάθε μέρα ἀποκόβει ἀπὸ ἕνα μέρος ὅταν μᾶς χωρίζει ἀ-πὸ τὴν ἀγάπη μας τήν φιλία μας καὶ τήν χαρὰ μας Ἐμεῖς δέν βλέπουμε ὅμως μποροῦμε νά δοῦμε Μποροῦμε νά δοῦμε μὲ τὸ πνεῦμα μας τὸ τώρα γιά τὸ τώρα ἀλλὰ θὰ ἔρθει καιρὸς σύντομα θὰ ἔρθει ὅταν καὶ τὰ φυσικὰ μας μάτια θὰ βλέ-πουν καὶ τὸν πνευματικὸ κόσμο Ἐμεῖς παρrsquo ὅλα αὐτὰ πιστεύουμε Φώναζαν οἱ χριστιανοὶ μάρτυρες καθώς τούς ἔριχναν στήν πυρὰ Κατασπαράζονταν ἀπὸ τὰ θηρία καὶ ψιθύριζαν Ἐμεῖς παρrsquo ὅλα αὐτὰ ἐλπίζουμε Καρφωμένοι στούς σταυροὺς στέναζαν Ἐμεῖς παρrsquo ὅ-λα αὐτὰ ἀγαπᾶμε Τοὺς κατεδίωξαν καὶ κακοὶ καὶ καλοί αὐτοκράτορες καὶ οἱ Νέρωνες καὶ οἱ Τραϊανοὶ στήν Ἀσία καὶ στήν Ἀφρικὴ στά Βαλκάνια καὶ στήν Βρετανία τοὺς περιφρόνησαν σὰν νά ἦταν μιάσματα τοὺς ἀπομάκρυναν σὰν ἄ-χρηστες πέτρες τοὺς τίναξαν σὰν σκόνη ἀπὸ τὰ πόδια τους

25

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

Οἱ μορφωμένοι δέν ἤθελαν νά τοὺς καταλάβουν οἱ ἰσχυροὶ δέν ἤθελαν νά τοὺς ἀκούσουν οἱ πλούσιοι δέν ἤθελαν νά τοὺς προστατεύσουν Ὁλόκληρος ὁ κόσμος ἦταν κουφός ἀπέναντι στίς ἱκεσίες τους τὰ ἄγρια θηρία εἶχαν περισσοτέ-ρους φίλους ἀπὸ ὅτι αὐτοὶ οἱ νεκροὶ στούς τάφους δέν ζήλευαν τήν ζωή τους Παρrsquo ὅλα αὐτὰ ὅμως ἐκεῖνοι ὅσο ἡ γῆ περιστρεφόταν στόν ἀέρα κοιτάζοντας τὸν ἥλιο καὶ κουβαλῶντας μέσα της τὰ σκουλήκια σήκωναν τὸ βλέμμα στόν ἥλιο κι ἔλεγαν laquoἘμεῖς παρrsquo ὅλα αὐτὰ ἀγαπᾶμε ἐλπίζουμε καὶ πιστεύουμε Ἀγαπᾶμε αὐτὴ τήν μαρτυρική ζωή καὶ ἐλπίζουμε στήν καλύτερη καὶ πιστεύου-με στό μοναδικὸ Παντοδύναμο πού εἶναι πιὸ ψηλὰ ἀπὸ τὸν ἥλιο καί πού μετράει ὅλους τοὺς πόνους μας καὶ ὅλες τίς ἀδικίες τῶν βασανιστῶν μαςraquo Αὐτὴ τὴν πεταμένη πέ-τρα πού μὲ τὸ πόδι ἀπομάκρυναν οἱ οἰκοδόμοι τῆς τότε κοινωνικῆς ζωῆς παρέλαβε ὁ θεϊκὸς Οἰκοδόμος τῆς οἰκου-μένης γιά θεμέλιο τῆς Ἐκκλησίας Του αὐτὸ τὸ πιὸ μεγάλο οἰκοδόμημα τοῦ ὀπτιμισμοῦ πού χτίστηκε ποτέ στήν γῆ Νά εἴμαστε αἰσιόδοξοι ὅταν πάσχουμε γιατὶ τίποτα ἀπrsquo ὅ-σα παθαίνουμε δέν εἶναι χωρὶς στόχο καὶ χωρὶς νόημα Κά-θε πάθημα ἀποτελεῖ βασικὸ γεγονὸς ἐν γένει στήν ζωὴ τῆς ἀνθρωπότητας Εἶναι σὰν ἕνα εἰσιτήριο πού πληρώνουμε μπαίνοντας σὲ αὐτὸ τὸ παγκόσμιο θέατρο τὸ ὁποῖο ὁ Θεὸς φώτισε μὲ πολλοὺς ἥ-λιους καὶ τὸ στόλισε μὲ πολλὰ θαυμαστὰ σενάρια Ἐμένα τρεῖς φορὲς τά παθήμα-τά μου μέ ἔφτασαν κοντά στόν θάνατο Καί μπορῶ νά σᾶς μαρτυρήσω ὅτι δέν ἦταν ἀνυπόφορα οὔτε φοβερὰ Τὰ ἐνθυμοῦμαι εὐχάριστα γιατὶ αὐτὰ εἶναι πού ἔ-καναν τήν ζωή μου σήμερα ὀμορφότερη καὶ τὴν ψυχή μου πληρέστερη καὶ δυνα-τότερη Νά εἴμαστε αἰσιόδοξοι ὅταν χάνουμε ὅπως καὶ ὅταν κερδίζουμε ὅταν γερνᾶμε ὅπως καὶ ὅταν εἴμαστε νέοι Κάθε ἡλικία ἔχει τὸ μεγαλεῖο της καὶ τὴν ἰδι-αίτερη ὀμορφιὰ της Καὶ ἡ ψυχὴ μιᾶς ὀγδοντάχρονης σκιρτᾶ μπροστὰ στήν χαρὰ καὶ τήν λύπη μὲ τὸν ἴδιο τρόπο πού τὸ κάνει καὶ ἡ ψυχὴ ἑνὸς νέου καὶ ὁρμητικοῦ πλάσματος Νά εἴμαστε αἰσιόδοξοι σὰν χριστιανοὶ γιατὶ στήν πίστη μας ἔβρισκαν τίς παρηγοριὲς οἱ πιὸ ἀπελπισμένοι τίς ἐμπνεύσεις οἱ μεγαλύτεροι καλλιτέχνες οἱ με-γαλύτεροι καὶ καλύτεροι ἄνθρωποι τῶν τελευταίων δεκαεννέα αἰώνων Νά εἴμα-στε αἰσιόδοξοι στήν σκέψη γιατὶ μόνο ἡ αἰσιόδοξη σκέψη φτάνει ὡς τὸν Θεὸ Νά εἴμαστε αἰσιόδοξοι στά αἰσθήματα γιατὶ ἡ αἰσιοδοξία εἶναι φάρμακο γιά τήν θλίψη καὶ πηγὴ πραγματικῆς καὶ αἰωνίας χαρᾶς Νά εἴμαστε αἰσιόδοξοι στά ἔργα μας γιατὶ τὰ ἔργα μας ὑφαίνονται στόν ἱ-στὸ τοῦ Θεοῦ καὶ παραμένουν αἰώνια ὅπως τὰ ἔργα τοῦ Θεοῦ Νά εἴμαστε αἰσιόδοξοι ἀφοῦ ἡ ζωὴ εἶναι αἰσιοδοξία καὶ ἐμεῖς οἱ ἄνθρωποι εἴμαστε οἱ καλύ-τεροι στυλοβάτες καὶ οἱ ὀμορφότεροι ἐκφραστὲς τῆς ζωῆς Νά εἶσαι αἰσιόδοξος σημαίνει νά ζεῖς καὶ δικαίως νά ἐκτιμᾶς τήν ζωή Ἀπόσπασμα ἀπό τό βιβλίο laquoἈργά βαδίζει ὁ Χριστόςraquo ἐκδ Ἐν πλῷ

26

Ἀρχαγγέλων Λόγος

Ἐ μεῖς οἱ χριστιανοί οἱ ἀποκαλούμενοι παλαιότερα Ὁδῖτες Εἴμαστε οἱ ἀ-ποσυνάγωγοι οἱ ἀσεβεῖς τοῦ laquoνόμου τοῦ Θεοῦraquo οἱ παράνομοι τῶν με-γάλων αὐτοκρατοριῶν οἱ ἀντιρρησίες τῶν βασιλιάδων οἱ ἐπικηρυγμέ-

νοι εἰς θάνατον Ἐμεῖς πού ἀγαπήσαμε τό Φῶς πού ὡς κόλαση ὁρίσαμε τήν ἀχα-ριστία καί τήν μιζέρια κι ὕστερα μᾶς φυλάκισαν στά κολαστήρια βαρυφορτωμέ-νων μέ μεγάλα λόγια οὐτοπικῶν παραδείσων γιατί τάχα ἐνοχλοῦσαν οἱ σκοτα-διστικές ἰδέες μας Οἱ πτωχοί τῷ πνεύματι σrsquo ἕνα κόσμο πού νομίζει ὅτι τά ξέρει ὅλα Κάποιοι ἀπό μᾶς κάποτε ἁλώνισαν τόν κόσμο μέ δύο σανδάλια καί τήν ψυ-χή ξεχειλισμένη ἀπό Χριστό κάποιοι ἀπό ἐμᾶς καταδικάστηκαν ὡς ἄθεοι κι ἐ-παναστάτες γιατί δέν προσκυνοῦσαν κάποιοι ἀπό ἐμᾶς πέθαναν ἀπrsquo τούς λοι-μούς περιμαζεύοντας ἄρρωστα παιδιά πού τά πετοῦσαν στό δρόμο γιά τό laquoκοινό καλόraquo Ἔτσι μᾶς ἔμαθαν οἱ παλιοί συνοδοιπόροι μας νά μένουμε στά παρασκήνια ὅταν ὁ κόσμος ζεῖ τήν κάθε παρωδία του γιά νά τοῦ ἁπλώνουμε τά χέρια μας ὅ-

ταν ἡ αὐλαία καταρρέει Ἐμεῖς τῆς κάθε ἐποχῆς οἱ Ὁδῖ-τες πεθάναμε συχνά γιά ὅτι πιστέψαμε κλάψαμε γιά τόν κόσμο πού κατρακυλοῦσε ὅταν ὅλοι χειροκροτοῦ-σαν ξέφρενα τήν πρόοδό του κοιτάξαμε μέ τήν ψυχή φουσκωμένη ἀπό χαρά τόν ἥλιο χαμογελῶντας σάν παι-διά ὅταν ὁ κόσμος γκρίνιαζε Ὁ κόσμος πού ὕστερα ἀπό τόσο χειροκρότημα κατρακυλοῦσε ὁ κόσμος πού μᾶς θε-ωροῦσε ἀφελεῖς καί μᾶς περιγελοῦσε

Μᾶς λένε δεισιδαίμονες ἐκεῖνοι πού φοβοῦνται τόν Θεό ἤ τούς laquoκακούςraquo τούς δυτικούς ἤ τούς ἀνατολίτες ἤ τό

κακό τό μάτι τῆς γειτόνισσας τούς Ἀμερικάνους τούς Κινέζους ἤ τούς Ρώσους τούς συνωμότες ἤ τούς ἐξωγήινους ἤ τήν γρουσουζιά τους ἐπειδή δέν πρόλαβαν νά φτύσουν τόν κόρφό τους Ὀπισθοδρομικούς μᾶς λένε ἀκόμα οἱ δῆθεν ἐκσυγ-χρονιστές τῆς ἰστορίας μέ τά λόγια τά ξύλινα καί τά χέρια τά βαμμένα μέ αἷμα

Ἔτσι εἴμαστε ἐμεῖς οἱ ἀποκαλούμενοι Ὁδῖτες Πού ξέρουμε πώς μές στήν ἁμαρτία ἡ χάρη περισσεύει καί δέ βαστάει ἡ ἀπελπισία στήν ψυχή μας Πού μάθαμε μέ τό αἷμα τῆς ψυχῆς μας πώς ἐπανάσταση θά πεῖ νά τά βάζεις μέ τό δυνάστη καί τό χά-ος μέσα σου Τόσες αὐτοκτονίες γύρω τους κι ἐμᾶς πού ὑμνοῦμε τήν Ζωή μᾶς βλέ-πουν οἱ laquoπολιτισμένοιraquo σάν χαμένους Πολιτικῶς ὀρθοί δέν γίναμε ποτέ γιατί οὔ-τε ἀπό πολιτική οὔτε ἀπό ὀρθότητα λογαριάζει ἡ συγχώρεση

Ἐμεῖς γινήκαμε δειλοί ὅταν θάρρος σήμαινε νά σκοτώνεις τόν ἄλλο γιά νά τοῦ laquoμάθεις νά σκέπτεταιraquo Ἐμεῖς οἱ φτωχούληδες τοῦ Θεοῦ τό ἁλάτι τῆς γῆς γνωρί-ζουμε τόν Θεό ἀπό τά μάτια τοῦ ἀδελφοῦ καί τά λάθη μας ἀπrsquo τό ἁπλωμένο χέρι

Οἱ Ὁδῖτες Ἐλευθερία Ρούση θεολόγος - ἐκπαιδευτικός

27

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

τοῦ Χριστοῦ ἀντίκρυ μας Οἱ Ὁδῖτες βλέπεις μετροῦν τόν κόσμο μrsquo ἀγκαλιές καί χαμόγελα ἔτσι πού δέν ἀγοράζεται ποτέ ἡ ἐλπίδα τους οὔτε πουλιέται Μοναχά μοιράζεται καί ὅταν λιγοστεύει τῆς δίνει Λόγο ὁ οὐρανός νά πορεύεται Γιrsquo αὐτό οἱ χριστιανοί δέ νοιώθουν μόνοι μά προσεύχονται γιά τήν μοναξιά πού βασιλεύ-ει στίς ψυχές τῶν ἀνθρώπων

Μόνο αὐτή τήν μέρα ἔχω κι εἶναι ὅτι ἔχω τούτη ἡ μέρα Κι ἄν μέ ρωτήσεις θά σοῦ πῶ πώς θέλω νά μαι μέ ἐτούτους τούς τρελούς τούς Ὁδῖτες πού λένε laquoταξίδιraquo τήν ζωή καί ∆ρόμο τόν Θεό τους πού ἔχουν γιά Θεό Ἐκεῖνον πού ἔκλαψε γιrsquo αὐ-τούς καί πού χαμογελοῦσε στά παιδιά Ἐκεῖνον πού ἔβαλε πάνω ἀπό τίς ἔνθεες αὐταπάτες τῶν νόμων καί τίς ἐπηρμένες πολιτικῶς ὀρθές διακηρύξεις τήν Ἀγάπη Θέλω νά πορευτῶ μέ λογισμό καί μrsquo ὄνειρο τόν δρόμο τόν λιγότερο ταξιδεμένο μέ Πνεῦμα καί Ἀλήθεια πεινῶντας καί διψῶντας τήν δικαιοσύνη μέ ἔρωτα γιά τήν ζωή πού νά μήν τήν ἀφήσω νά τελειώσει ποτέ καί λέω νrsquo ἀφήσω τίς ἦττες καί τίς κρίσεις γιά ἐκείνους πού ὀνειρευτῆκαν ἕνα καθωσπρέπει ἐξοχικό μία δόξα ἀ-δειανή κι ἕνα αὐτοκίνητο ἀκριβό γιά μέσ τήν πόλη

ΥΓ Ξέρω θά πεῖς πώς κάποιοι ἀπό ἐμᾶς ἔπραξαν τ ἀντίθετα στό διάβα τοῦ χρό-νου Ὑπηρέτησαν τίς ἐξουσίες σαγηνεύτηκαν ἀπό τήν δόξα καί τόν πλοῦτο ξέ-χασαν τόν λόγο τῆς Ἀγάπης φανατίστηκαν καί πρόδωσαν τόν λόγο τοῦ Χρι-στοῦ Κι ἄλλοι πάλι συγκρότησαν Ἱερές Ἐξετάσεις πολεμικές ἐπιχειρήσεις καί ἐξοντώσεις ἀντιπάλων ∆ίκιο ἔχεις μά ἐγώ σοῦ μιλάω γιά ὅσους ποθοῦν τόν δρό-μο Του ν ἀκολουθήσουν τούς Ὁδῖτες

Ὁδῖτες Ἐτσι ὀνομάζονταν τά πρῶτα χρόνια οἱ Χριστιανοί Ἡ ὀνομασία laquoΧριστιανόςraquo δόθηκε γιά πρώτη φορά στήν Ἀντιόχεια

∆έν γνωρίζεις ὅτι ἀποδημία εἶναι ὁ παρών βίος Νομίζεις πώς εἶσαι πολίτης

Ὁδίτης εἶσαι ὄχι πολίτης ἀλλ ὁδίτης εἶσαι καί ὁδοιπόρος Μήν πεῖς ἔχω αὐτή ἤ τήν ἄλλη πόλη ∆έν ἔχεις πόλη Ἡ πόλη εἶναι ἐπάνω

Ὅλα τά παρόντα εἶναι δρόμος Πανδοχεῖο εἶναι ὁ βίος Ἄγνωστη ἡ ἔξοδος ἄστατη ἡ κτίση

Τί μανιάζεις γιά τά σκοτάδια τοῦ κόσμου Γιατί ἀφήνοντας τήν ἀλήθεια τρέχεις πίσω ἀπό τίς σκιές

Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος

28

Ἡ laquoμνήμη τοῦ θανάτουraquo γιά τήν ὁποία μιλοῦν οἱ Πατέρες τῆς Ἐκκλησί-ας ὡς κινητήρια δύναμη ἀφύπνισης τοῦ ἑαυτοῦ μας τοῦτες τίς μέρες εἶναι καθημερινότητά μου Ὄχι γιατί ἀσκήθηκα πνευματικά ἤ ὑπερέ-

βαλα στήν προσευχή Ἡ χλιαρότητα πού μέ διέκρινε αὐτή καί ὑπερίσχυε Ἡ περί-οδος πού πέρασε ἦταν ἤρεμη χωρίς μεγάλες διακυμάνσεις Μέχρι πού ξαφνικά μαθαίνεις κάτι κι ἔρχονται τά πάνω κάτω - Ξέρετε ἡ μητέρα σας ἔχει καρκίνο Εἶναι λίγο ἐπιθετικούλης στό εἶδος του ἀλ-λά θά τόν παλέψουμε Εἶναι βέβαια καί τό προβληματάκι τῆς καρδιᾶς της πού διαπιστώθηκε ἀλλά μήν ἀπογοητεύεστε θά κάνουμε τό καλύτεροhellip laquoἘπιθετικούλης προβληματάκι ζωούλαraquohellip ὅλα μικρά καί σχετικά Χρησι-μοποιοῦμε ὑποκοριστικά γιά νά τονίσουμε ἀκόμα περισσότερο τήν μετριότητα πού ἔχουμε υἱοθετήσει στόν τρόπο πού ζοῦμε Λίγη ζωή λίγη χαρά λίγη ἀγάπη λίγος Θεόςhellip

Καί ἔρχονται αὐτές οἱ στιγμές πού ὁ καθένας μας ἀξιολογεῖ τά πράγματα ἀλλιῶς Πού θυμᾶται πώς αὐτό τό δῶρο τό μεγαλύτερο ἀπrsquo ὅλα τό δῶρο τῆς ζω-ῆς ἔχει κι αὐτό ἡμερομηνία λήξης Σκέφτεται τότε πώς δέν ἀξίζει νά τό ζεῖ μέτρια νά χάνει τίς στιγμές μέσα στό ἄγχος καί στήν γκρίνια τῆς καθημερινότητας Τότε θέλοντας καί μή νοιώθεις νά γίνεται πράξη τό laquoἀδιαλείπτως προσεύ-

χεσθαιraquo πού ἀναφέρει ὁ Ἀπόστολος Παῦλος Στρέφεις τά μά-τια τῆς ψυχῆς πρός τόν Θεό κι ἀφοῦ διαπιστώσεις πόσο λίγος εἶσαι γιά νά τά φέρεις ὅλα εἰς πέρας ὅπως νόμιζες ὅτι μπορεῖς ταπεινώνεσαι καί ζητᾶς βοήθεια καί ἔλεος καί ἀγάπη Καί ὕστερα ἀκολουθεῖ ἐκεῖνο τό laquo ἐν παντί εὐχαριστεῖτεraquo στό ὁποῖο μέχρι τώρα δέν ἔδινες καί ἰδιαίτερη σημασία Εἴτε γιατί κάποια πράγματα τά θεωροῦσες δεδομένα εἴτε γιατί νόμιζες πώς θά σοῦ ἀνήκουν πάντα Κι ἐνῶ πασχίζεις στήν καθημερι-νότητα γιά τό ἑπόμενο ὑλικό ἀγαθό πού ἔβαλες στό μάτι ἤ γιά κάποιο τοῦβλο παραπάνω στή νέα οἰκοδομή ἤ ἀκόμα

γιατί δέν μπορεῖς νrsquo ἀποκτήσεις κάτι ἀπό τά παραπάνω ἔχεις χάσει ἤδη τόσα πολλά Ἔχασες χωρίς νά δώσεις τήν παραμικρή σημασία τίς μυρωδιές τῆς ἄνοι-ξης τά ἀπίστευτα χρώματα τῶν λουλουδιῶν τό τραγούδι τοῦ κότσυφα τά ὄμορ-φα βράδια πού σέ βάζουν σιγά-σιγά στήν ἀνεμελιά τοῦ καλοκαιριοῦ

Ξεχνᾶς νrsquo ἀφιερώσεις χρόνο στούς ἀγαπημένους λές καί θά τούς ἔχεις γιά πάντα διαθέσιμους Πνιγμένος στίς μέριμνες χάνεις τήν διάθεση νά μοιραστεῖς στιγμές νrsquo ἀνταλλάξεις συναισθήματα νά δώσεις ἀγάπη

Ἀρχαγγέλων Λόγος

Ἀνατροπή Παρασκευή Ἐξάρχου

29

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

Κι ἔρχεται καί σέ βρίσκει ἡ φθορά ἡ ἀρρώστια ὁ θάνατος Καί συνειδη-τοποιεῖς πώς εἶσαι τελείως ἀπροετοίμαστος Τόσο καιρό τό ἀπωθοῦσες καί μπο-ρεῖ- μεταξύ μας- νά χτύπαγες καί κανένα ξύλο Ἡ ἀπώθηση εἶναι ἐπακόλουθο τῆς ἀμάθειας τῆς ἀκατηχησίας Ἀλλά καί τῆς μή ἀποδοχῆς κατά βάθος τοῦ γεγονό-τος τῆς Ἀνάστασης Ἴσως νά εἶναι καί βολικό νά ἐπιμένουμε στήν ἀντίληψη τοῦ laquoὅλα ἐδῶ τελειώνουνraquo καί νά παραμένουμε στήν κλάψα μας Βλέπεις ἄν ἀποδε-χτοῦμε οὐσιαστικά πώς ὁ βίος δέν τελειώνει ὁριστικά μέ τόν θάνατο ἀλλά δοῦμε τόν θάνατο σάν πέρασμα σάν ἀρχή σάν νίκη σάν ζωή τότε θά πρέπει νrsquo ἀναθε-ωρήσουμε ἐντελῶς τήν στάση ζωῆς μας τόν τρόπο σκέψης μας τίς συμπεριφορές μας Νά βάλουμε τήν δοξολογία στήν ζωή μας Νά δοῦμε τίς δυσκολίες ὡς παι-δαγωγικές δοκιμασίες Ἄλλωστε ὁ Ἀπόστολος τῶν Ἐθνῶν μᾶς θυμίζει πώς laquoἡ δύ-ναμις ἐν ἀσθενείᾳ τελειοῦταιraquo

∆ύσκολα τά πράγματα μανούλα Ἐγώ νιώθω ἀδύναμη καί τό καταθέτω Καί καθώς προσεύχομαι συμπληρώνω στήν προσευχή μου αὐτό πού ὑπέροχα λέει ὁ Παρακλητικός Κανόνας ἐγώ σοῦ ζητῶ ὅμως Ἐσύ πρᾶξε laquo πρός τό συμφέ-ρον τῆς αἰτήσεώς raquo μου ΑΜΗΝ

Ὁ κόσμος σκλήρανε πολύ

Γιῶργος Θεοτοκᾶς Ἀσθενεῖς καί ὁδοιπόροι ἐκδ Ἑστία

Ὁ κόσμος σκλήρανε πολύ σκλήρανε ξεράθηκε και ἄδειασε Πέρασε τά ὅρια Μικρές καλοσύνες ἐδῶ κι ἐκεῖ ἕνας Χριστιανός πάντα ὑπάρχει τρόπος νά

προσφέρει μά ὁ κόσμος δέν σώζεται πιά Ὁ κόσμος αὐτός χάθηκε ὅποιος ἔχει τά μάτια ἀνοιχτά τό βλέπει καί τό παίρνει ἀπόφαση μιά γιά πάντα Χάθηκε μές στήν ἀλαζονεία τῶν ἐπιστημῶν του μές στήν ἀπανθρωπιά τῶν μηχανῶν του μές στήν φρενίτιδά του πού τήν λέει πρόοδο στό ἀέναο στριφογύρισμά του στό κε-νό δίχως ἕρμα δίχως σκοπό Ὁ δύστηνος πλανήτης κλονίστηκε ἀνεπανόρθωτα ἔ-χασε τήν ἰσορροπία του ∆έν τόν αἰσθάνεσαι νά τρικλίζει κάτω ἀπ τά πόδια σου

Ἄ ς πασχίσουμε ἐμεῖς πού μένουμε ἐδῶ νά πλησιάσουμε ὅσο ἀντέχουμε τό Ἐπέκεινα καί ἄς προσευχόμαστε γιά τόν κόσμο πού σέρνεται ἀκράτητος

ἀπό τήν ἴδια δαιμονική ὁρμή του πρός τήν τελική του συντριβή Μερικοί θά βλέ-πουν τοῦτον ἐδῶ τόν ἀναμμένο φάρο μας μοῦ φτάνει ἐμένα ἕνας τέτοιος προορι-σμός Ἐνῶ ὁ κόσμος θά σβήνει ὁ φάρος θά φωτίζει ἀκόμα τίς ὕστατες στιγμές του θά σώζει ὡς τό τέλος μερικές ψυχές ∆έν ἐλπίζω πιά ἄλλο τίποτα

30

Κ αθώς θεριεύει τό θέρος καί ἡ φύση ντύνεται τά χρυσᾶ της νοσταλγία πλημμυρίζει τήν σκέψη μας νοσταλγία γιορτινή ἀπό τά παιδικά μας χρό-νια πού προσγειώθηκαν ἀπότομα ἀπό τήν πραγματικότητα τοῦ κόσμου

τούτου Οἱ κῆποι ὁλάνθιστοι γεμᾶτοι τριαντάφυλλα φίσκα ἀπό τό παιδομάνι οἱ χωματόδρομοι κι ἡ εὐωδία ἀπό τά νυχτολούλουδα νά διεγείρει τήν ὄσφρηση Ὀρ-θάνοιχτες οἱ πόρτες τῶν σπιτιῶν οἱ οἰκογένειες νά δειπνίζουν στίς βεράντες καί τά ραδιόφωνα νά γεμίζουν μέ μελωδίες τήν ἥσυχη γειτονιά Μνῆμες τῆς παιδικῆς ἡλικίας χρόνια ἀνέμελα κι ἀφελῆ τότε πού νομίζαμε ὅτι ὁ βίος θά lsquoναι παιχνίδι τότε πού θαρρούσαμε ὅτι στόν παράδεισο θά ζήσουμε Μεγαλώσαμε μέ τόν ἦχο τῶν οἰκοδομῶν στά αὐτιά μας ἕνας διαρκής θόρυ-βος στήν ἐφηβεία μας μπετονιέρες κι αὐτοκίνητα πού διαρκῶς αὐξάνονταν Βλέ-παμε ἀμήχανα τίς γειτονιές νά ἐξαφανίζονται τά δέντρα νά κόβονται τίς ταπει-νές μά ἀνθρώπινες μονοκατοικίες νά γκρεμίζονται μαζί μέ χιλιάδες ἀναμνήσεις Γενιές τῆς ἀντιπαροχῆς τῆς πολυκατοικίας τῶν χαμηλοτάβανων διαμερισμάτων - κουτιῶν τῆς ἀπρόσωπης συγκατοίκησης Χάσαμε τούς γειτόνους μας καί μαζί

τήν ἀνθρωπιά μας Ἤμασταν κοινωνικοί καί φι-λόξενοι καί γίναμε καχύποπτοι καί ἀπόμακροι Οἱ ὀλιγοπρόσωπες γειτονιές γέμισαν μέ ἀνθρώ-πους ξένους μεταξύ τους πού δέν ἔχουν καμμιά ὄρεξη νά γνωριστοῦν νά κοιταχτοῦν στά μάτια νά καλημεριστοῦν νά ἀνταλλάξουν ἐπισκέψεις καί χαμόγελα Εἴχαμε τό θλιβερό προνόμιο νά ζήσουμε τήν πα-ρακμή τῆς πόλης στήν ἐξέλιξή της Εἴδαμε τούς μικρούς παραδείσους μας νά μεταβάλλονται σέ

γκρίζα κακόγουστα κτίρια τίς ἀλάνες πού ματώναμε τά πόδια μας νά γίνονται ὄγκοι ἀπό μπετόν Πρίν προλάβουμε νά ἀποστηθίσουμε τό laquoἈθῆνα διαμαντόπε-τρα στῆς γῆς τό δαχτυλίδιraquo πνιγήκαμε στή μυρωδιά τοῦ νέφους καί ντραπήκαμε πού εἴμαστε Ἀθηναῖοι Ὅλοι νοσταλγοῦμε τό παρελθόν Μεγαλώνουμε καί διαρκῶς διαπιστώνου-με πώς laquoκάθε πέρυσι καί καλύτεραraquo Τά χρόνια περνοῦν καί ὅλο ἀναφερόμαστε σέ παλαιότερες ἐποχές ἀναπολοῦμε τά παλιά καί συγκινούμεθα μέ τραγούδια μέ κείμενα καί μέ ταινίες πού περιγράφουν τήν παλιά Ἑλλάδα τόν κόσμο πού ἔφυ-γε Ζοῦμε τήν παρακμή τοῦ σύγχρονου πολιτισμοῦ ἀνίκανοι νά ἀντιδράσουμε καί ὅλο μιλᾶμε γιά τά παλιά Νοιώθουμε ἄγχος γιά τήν ἐγκληματικότητα καί τήν οἰκονομική κρίση θλιβόμαστε πού κινδυνεύουμε νά χάσουμε τήν εὐδαιμονία μας Εἶναι φυσιολογική ἡ ἀντίδραση αὐτή μά ἄν ἀφήσουμε τόν συναισθηματισμό στήν ἄκρη καί σκεφτοῦμε τό παρελθόν μέσα ἀπό τό πρῖσμα τῆς ἱστορίας θά δια-πιστώσουμε πώς δύσκολα θά διαλέγαμε μιά ἄλλη χρονική περίοδο γιά νά ζήσου-με

Νοσταλγία π Χριστόδουλος Μπίθας

Ἀρχαγγέλων Λόγος

31

Ὅπου κι ἄν ἀνατρέξουμε πίσω στόν χρόνο βλέπουμε παντοῦ καί πάντα νά βασιλεύει ὁ πόνος Πόλεμοι κι ἐμφύλιοι ἀλληλοσπαραγμοί σκλαβιά καί πεῖνα φτώχεια κι ἀδικία σημαδεύουν τήν ἱστορία τῆς ἀνθρωπότητος Μπορεῖ νά ὑπῆρ-ξαν πιό ἔνθεοι πολιτισμοί ἀπό αὐτόν πού διανύουμε τώρα μά ἡ ἁμαρτία πάντα ἴδια εἶναι στό διάβα τῶν αἰώνων Μπορεῖ νά νοσταλγοῦμε τήν λαμπρή περίοδο τοῦ Βυζαντίου ἤ ἀκομα καί τήν ἔνδοξη ἑλληνική ἀρχαιότητα ἀλλά τό σίγουρο εἶναι ὅτι δέν θά θέλαμε νά ζήσουμε ἐχθρικές σφαγές πολέμους κι ἐπιδημίες οὔτε νά εἴμαστε δοῦλοι ἐκεῖνες τίς ἐποχές οὔτε νά πεθαίνουμε ἀπό μιά ἁπλῆ γρίπη ἐ-πειδή ἡ ἰατρική ἐπιστήμη δέν εἶχε ἀκόμα ἐξελιχθεῖ ∆ύσκολος ἦταν πάντα ὁ βίος Πλαστή ἡ ὀνειροπόληση γιά τό παρελθόν ψευδαίσθηση γιά νά ξεφύγουμε ἀπό τήν πραγματικότητα Κι ἄν ὑπάρχει νοσταλ-γία γιά μιά κοινωνία ἰδανική ὅπου πραγματικά θά θέλαμε νά ζήσουμε αὐτό μᾶλ-λον ἀφορᾶ τήν παραδείσια κατάσταση τήν ἐποχή πού δέν ὑπῆρχε στό ἀνθρώπι-νο γένος ὀδύνη καί στεναγμός ἀλλά κοινωνία ἀγάπης μέ τόν Θεό καί τόν συνάν-θρωπο Κι ἐφrsquo ὅσον τό νά γυρίσουμε στό παρελθόν ἀποκλείεται ἀφοῦ ἀρνηθήκα-με τήν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ μοναδική μας ἐλπίδα εἶναι τό μέλλον τά ἔσχατα ἡ Βασι-λεία τῶν Οὐρανῶν Ἐπειδή ὅμως τήν Βασιλεία Του μᾶς κάλεσε ὁ Κύριος νά τήν προγευτοῦμε ἐπειδή μᾶς ζήτησε νά βιώσουμε τά ἔσχατα ἀπό τώρα ἄς ἐγκαταλείψουμε τήν πα-ρελθοντολογία κι ἄς χαροῦμε τό σήμερα εὐχαριστῶντας τόν Θεό πάντων ἕνεκεν ζῶντας εὐλογημένα κάθε στιγμή σά νά lsquoναι ἡ πρώτη κι ἡ τελευταία τῆς ὕπαρξής μας ἔχοντας νοσταλγία μόνο γιά τήν Βασιλεία τοῦ Θεοῦ γιά τόν Παράδεισο γιά τό πέρασμα ἀπό τόν θάνατο στήν Ζωή τήν ὄντως Ζωή πού εἶναι ὁ Χριστός μας Ἀμήν

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

Ἀποφθέγματα τῆς ἐρήμου

Ἀββᾶς Ἀντώνιος

Ἀπό τόν πλησίον μας προέρχεται ἡ ζωή καί ὁ θάνατος Γιατί ἂν κερδίσουμε τόν ἀδελφό μας κερδίζουμε τόν Θεόmiddot ἂν ὅμως τόν σκανδαλίσουμε ἁμαρτάνουμε στόν Χριστό Ἔρχεται καιρός πού οἱ ἄνθρωποι θά τρελαθοῦν καί ὅταν δοῦν κάποιον πού δέν εἶναι τρελός θά ξεσηκωθοῦν ἐναντίον του καί θὰ τοῦ ποῦν ldquoεἶσαι τρελόςrdquo ἐπειδή δέν εἶναι ὅμοιος μ᾽ αὐτούς ∆έν φοβᾶμαι πιά τόν Θεό ἀλλά τόν ἀγαπάω ldquoΓιατί ἡ ἀγάπη διώχνει τόν φόβοrdquo ( Ἰω 418) Ἐκεῖνος πού κτυπάει τήν μᾶζα τοῦ σιδήρου σκέπτεται πρῶτα τί θέλει νά φτιάξει δρεπάνι μαχαίρι τσεκούρι Ἔτσι κι ἐμεῖς πρέπει νά σκεπτόμαστε γιά ποιά ἀρετή παλεύουμε ὥστε νά μήν κοπιάζουμε μάταια

32

Ἀρχαγγέλων Λόγος

Ἱερός Ναός Ταξιαρχῶν Μοσχάτου Σύντομο ἱστορικό

Στέλιος Ντάντης ∆ρ Θεολογίας-ἱστορικός

Ἀ πό τήν ἐποχή τῆς γερμανικῆς κατοχῆς (1941-44) καί γιά κά-ποιες δεκαετίες οἱ ἐπιβάτες

τοῦ ἠλεκτρικοῦ σιδηροδρόμου περ-νῶντας ἀπrsquo τό καταπράσινο Μοσχᾶτο σταυροκοπιόνταν ἀντικρίζοντας μέσα στά πανέμορφα περιβόλια ἕνα μικρό ξωκλήσι Ἦταν οἱ Ταξιάρχες ἤ τό Ταξι-αρχάκι ὅπως τό ὀνομάτιζαν οἱ παλιοί Μοσχατιῶτες πού τήν παραμονή καί τήν μέρα τῆς γιορτῆς ξεκινοῦσαν ἀπό κάθε μεριά τῆς πόλης καί ἀκολουθῶν-

τας τά στενά μονοπάτια μέσα ἀπό καλ-λιέργειες ἔρχονταν νά προσκυνήσουν Μέσα σrsquo ἐκεῖνα τά περιποιημένα περι-βόλια λιγοστοί ἦταν οἱ γείτονες τῶν Ταξιαρχῶν πού ζοῦσαν τριγύρω σέ σκόρπιες ἀγροικίες κυρίως κτηματίες περιβολάρηδες λαχανικῶν μέ τά ὁποῖα τροφοδοτοῦσαν τήν λαχαναγορά τῶν Ἀθηνῶν (Βαρβάκειο)

Τό ἐκκλησάκι χτίστηκε στά 1943 μέσα στά δύσκολα χρόνια τῆς ξενικῆς κατο-χῆς Οἰκοδομήθη-κε σέ οἰκόπεδο

282 τετραγωνικῶν μέτρων πού πρό-σφερε ὁ Χρῆστος Μαστροσταμάτης καί στήν ἵδρυσή του πρωτοστάτησε ἡ γυναίκα του Στυλιανή μέ τόν γαμπρό

τους Γεώργιο Καζάλα ὁ ὁποῖος κίνησε τά νήματα γιά τήν κατασκευή Στήν προσπάθεια ἐκείνη συνεισφέρανε πρό-

θυμα οἱ γειτονικές οἰκογένειες πού οἱ ἀπόγονοί τους ζοῦν ἀνάμεσά μας Μπέλλου Λαλαούνη Καψίλη Κω-σταντάκη (Ροδίτη) Λεγάκη Καζάλα καί Μαστροσταμάτη Οἰκοδομικά ὑλικά δέν ὑπῆρχαν ἐ-κεῖνα τά δύσμοιρα χρόνια γιrsquo αὐτό προσφερθήκε ὁ κόσμος καί κουβάλησε πέτρες χῶμα ἄμμο ἀπrsquo τό ποτάμι τοῦ-βλα κεραμίδια ἤ πρόσφερε χρήματα

Τά ἐγκαίνια τῆς ἐκκκλησούλας ἔγιναν στίς 29 Ιουνίου 1943 μέρα τῆς γιορτῆς τῶν ἁγίων ἀποστόλων Πέτρου καί Παύλου Συνέχεια στό ἑπόμενο (Πρωτοδημοσιεύτηκε στά IΣTOPIKA TOY MOΣXATOY τ β΄ Μοσχᾶτο 2003 σσ 55-59)

33

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

Τά Νέα μας

τῆς Ζωοδόχου Πηγῆς καί τό ἀπόγευμα πήραμε τό πλοῖο τῆς ἐπιστροφῆς Στήν ἐκδρομή αὐτή ὅπως καί στήν ἐκ-δήλωση πού πραγματοποιήσαμε τήν ∆ευτέρα 31η Μαΐου στό Πνευματικό μας Κέντρο μᾶς δόθηκε μιά ἀκόμα εὐ-καιρία νά συσφίγξουμε τίς σχέσεις μας καί νά νοιώσουμε λίγο παραπάνω τήν αἴσθηση τῆς κοινότητας Ὅλες αὐτές τίς δραστηριότητες ὅπως καί τό κέρα-σμα μετά τήν Θεία Λειτουργία τῆς Κυ-ριακῆς θά πρέπει νά τά ἀντιμετωπί-ζουμε ὡς ἐκκλησιαστικά-κοινοτικά γε-γονότα κι ὄχι σάν ἁπλές κοινωνικές ἐκδηλώσεις Σέ καιρούς ἀφιλόξενους καί μοναχικούς καλούμεθα νά συσπει-ρωθοῦμε στήν ἐνορία μας νά νοιώσου-με πρόσωπα νά μοιραστοῦμε τήν κατή-χηση καί τήν ἐλπίδα μας

Πιστεύουμε ἀκράδαντα πώς τό μέλλον τῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας τόν 21ο αἰῶνα ἐξαρτᾶται ἄμεσα ἀπό τό ζωντά-νεμα τῆς κοινοτικῆς ζωῆς κατά τό Ἀποστολικό πρότυπο καί βέβαια τόν ἐπανευαγγελισμό τῶν συνανθρώπων μας Μέ τήν βοήθεια τοῦ Θεοῦ ἐλπίζουμε νά ἐργαστοῦμε ὅλοι πρός αὐτή τήν κατεύθυνση Ἀμήν

Μ έ ἐπιτυχία πραγματοποιήθηshyκε στίς 5 καί 6 Ἰουνίου ἡ ἐκshyδρομή τῆς ἐνορίας μας στήν

Ἄνδρο Με 74 ἀδελφούς καί ἀδελφές μας περάσαμε ἕνα εὐλογημένο κι

εὐχάριστο διήμερο στό πανέμορφο Κυ-κλαδονήσι Καταλύσαμε σέ ξενοδοχεῖο στό Γαύριο καί ἀπό ἐκεῖ τήν πρώτη ἡ-μέρα περιηγηθήκαμε στά μοναστήρια τῆς Ἀγίας Μαρίνας (ὅπου φυλάσσεται λείψανο τῆς Ἁγίας) καί τῆς Παναχράν-του (ἐδῶ βρίσκεται ἡ κάρα τοῦ Ἁγ Παντελεήμονα καί πλῆθος ἄλλων ἱερῶν λειψάνων) καί βέβαια στήν ὄμορφη χώρα τῆς Ἄνδρου Τήν Κυριακή λει-τουργηθήκαμε στήν γυναικεία Μονή

Ἱερά Μονή Παναχράντου

Ἡ χώρα τῆς Ἄνδρου ἀπό τήν Μονή Παναχράντου

Στήν πύλη τῆς Ἱ Μ Ζωοοδόχου Πηγῆς

34

Ἡ κρίση στήν οὐσία δέν εἶναι οἰκονομική ἀλλά κυρίως καί πρό παντός πνευματική καί αὐτή φέρνει καί οἰκονομική

καί πολιτική κρίση Αὐτό σημαίνει ὅτι ἡ ἀντιμετώπιση τῆς κρίσεως δέν γίνεται μέ οἰκονομικά μέσα καί πολιτικές πρακτι-κές ἀλλά μέ τήν ἀλλαγή τρόπου ζωῆς μέ τήν ἐπαναφορά τοῦ ἀνθρώπου στήν ὀλιγάρκεια τήν ἐγκράτεια τήν σωφροσύνη τήν ἀποφυγή τῆς ἀπληστίας καί τῆς ὑπερβολῆς

Ἡ ἄσκηση προβάλλει σήμερα ὡς ἐπιταγή ὡς προσπάθεια νά θεραπευθεῖ τό πάθος τῆς φιλαυτίας ἀπό τό ὁποῖο

προέρχονται τά πάθη τῆς φιληδονίας τῆς φιλοδοξίας καί τῆς φιλαργυρίας Ὁ εὐαγγελιστής Ἰωάννης τό περιγράφει αὐτό μέ πολλή σαφήνεια laquoπᾶν τό ἐν τῷ κόσμῳ ἡ ἐπιθυμία τῆς σαρκός καί ἡ ἐπιθυμία τῶν ὀφθαλμῶν καί ἡ ἀλαζονεία τοῦ βίου οὐκ ἔ-στιν ἐκ τοῦ πατρός ἄλλrsquo ἐκ τοῦ κόσμου ἐστίraquo (Α΄ Ἰω β 16)

Μητροπολίτης Ναυπάκτου καί Ἁγίου Βλασίου Ἱερόθεος Βλάχος

  • Τό Ψωμί13
  • Μίλτος Σαχτούρης (1919-2005) 13
  • Ἀββᾶς Ἀντώνιος 13
    • ltlt13 ASCII85EncodePages false13 AllowTransparency false13 AutoPositionEPSFiles true13 AutoRotatePages None13 Binding Left13 CalGrayProfile (Dot Gain 20)13 CalRGBProfile (sRGB IEC61966-21)13 CalCMYKProfile (US Web Coated 050SWOP051 v2)13 sRGBProfile (sRGB IEC61966-21)13 CannotEmbedFontPolicy Error13 CompatibilityLevel 1413 CompressObjects Tags13 CompressPages true13 ConvertImagesToIndexed true13 PassThroughJPEGImages true13 CreateJobTicket false13 DefaultRenderingIntent Default13 DetectBlends true13 DetectCurves 0000013 ColorConversionStrategy CMYK13 DoThumbnails false13 EmbedAllFonts true13 EmbedOpenType false13 ParseICCProfilesInComments true13 EmbedJobOptions true13 DSCReportingLevel 013 EmitDSCWarnings false13 EndPage -113 ImageMemory 104857613 LockDistillerParams false13 MaxSubsetPct 10013 Optimize true13 OPM 113 ParseDSCComments true13 ParseDSCCommentsForDocInfo true13 PreserveCopyPage true13 PreserveDICMYKValues true13 PreserveEPSInfo true13 PreserveFlatness true13 PreserveHalftoneInfo false13 PreserveOPIComments true13 PreserveOverprintSettings true13 StartPage 113 SubsetFonts true13 TransferFunctionInfo Apply13 UCRandBGInfo Preserve13 UsePrologue false13 ColorSettingsFile ()13 AlwaysEmbed [ true13 ]13 NeverEmbed [ true13 ]13 AntiAliasColorImages false13 CropColorImages true13 ColorImageMinResolution 30013 ColorImageMinResolutionPolicy OK13 DownsampleColorImages true13 ColorImageDownsampleType Bicubic13 ColorImageResolution 30013 ColorImageDepth -113 ColorImageMinDownsampleDepth 113 ColorImageDownsampleThreshold 15000013 EncodeColorImages true13 ColorImageFilter DCTEncode13 AutoFilterColorImages true13 ColorImageAutoFilterStrategy JPEG13 ColorACSImageDict ltlt13 QFactor 01513 HSamples [1 1 1 1] VSamples [1 1 1 1]13 gtgt13 ColorImageDict ltlt13 QFactor 01513 HSamples [1 1 1 1] VSamples [1 1 1 1]13 gtgt13 JPEG2000ColorACSImageDict ltlt13 TileWidth 25613 TileHeight 25613 Quality 3013 gtgt13 JPEG2000ColorImageDict ltlt13 TileWidth 25613 TileHeight 25613 Quality 3013 gtgt13 AntiAliasGrayImages false13 CropGrayImages true13 GrayImageMinResolution 30013 GrayImageMinResolutionPolicy OK13 DownsampleGrayImages true13 GrayImageDownsampleType Bicubic13 GrayImageResolution 30013 GrayImageDepth -113 GrayImageMinDownsampleDepth 213 GrayImageDownsampleThreshold 15000013 EncodeGrayImages true13 GrayImageFilter DCTEncode13 AutoFilterGrayImages true13 GrayImageAutoFilterStrategy JPEG13 GrayACSImageDict ltlt13 QFactor 01513 HSamples [1 1 1 1] VSamples [1 1 1 1]13 gtgt13 GrayImageDict ltlt13 QFactor 01513 HSamples [1 1 1 1] VSamples [1 1 1 1]13 gtgt13 JPEG2000GrayACSImageDict ltlt13 TileWidth 25613 TileHeight 25613 Quality 3013 gtgt13 JPEG2000GrayImageDict ltlt13 TileWidth 25613 TileHeight 25613 Quality 3013 gtgt13 AntiAliasMonoImages false13 CropMonoImages true13 MonoImageMinResolution 120013 MonoImageMinResolutionPolicy OK13 DownsampleMonoImages true13 MonoImageDownsampleType Bicubic13 MonoImageResolution 120013 MonoImageDepth -113 MonoImageDownsampleThreshold 15000013 EncodeMonoImages true13 MonoImageFilter CCITTFaxEncode13 MonoImageDict ltlt13 K -113 gtgt13 AllowPSXObjects false13 CheckCompliance [13 None13 ]13 PDFX1aCheck false13 PDFX3Check false13 PDFXCompliantPDFOnly false13 PDFXNoTrimBoxError true13 PDFXTrimBoxToMediaBoxOffset [13 00000013 00000013 00000013 00000013 ]13 PDFXSetBleedBoxToMediaBox true13 PDFXBleedBoxToTrimBoxOffset [13 00000013 00000013 00000013 00000013 ]13 PDFXOutputIntentProfile ()13 PDFXOutputConditionIdentifier ()13 PDFXOutputCondition ()13 PDFXRegistryName ()13 PDFXTrapped False1313 CreateJDFFile false13 Description ltlt13 ARA ltFEFF06270633062A062E062F0645002006470630064700200627064406250639062F0627062F0627062A002006440625064606340627062100200648062B062706260642002000410064006F00620065002000500044004600200645062A064806270641064206290020064406440637062806270639062900200641064A00200627064406450637062706280639002006300627062A0020062F0631062C0627062A002006270644062C0648062F0629002006270644063906270644064A0629061B0020064A06450643064600200641062A062D00200648062B0627062606420020005000440046002006270644064506460634062306290020062806270633062A062E062F062706450020004100630072006F0062006100740020064800410064006F006200650020005200650061006400650072002006250635062F0627063100200035002E0030002006480627064406250635062F062706310627062A0020062706440623062D062F062B002E0635062F0627063100200035002E0030002006480627064406250635062F062706310627062A0020062706440623062D062F062B002Egt13 BGR ltFEFF04180437043f043e043b043704320430043904420435002004420435043704380020043d0430044104420440043e0439043a0438002c00200437043000200434043000200441044a0437043404300432043004420435002000410064006f00620065002000500044004600200434043e043a0443043c0435043d04420438002c0020043c0430043a04410438043c0430043b043d043e0020043f044004380433043e04340435043d04380020043704300020043204380441043e043a043e043a0430044704350441044204320435043d0020043f04350447043004420020043704300020043f044004350434043f0435044704300442043d04300020043f043e04340433043e0442043e0432043a0430002e002000200421044a04370434043004340435043d043804420435002000500044004600200434043e043a0443043c0435043d044204380020043c043e0433043004420020043404300020044104350020043e0442043204300440044f0442002004410020004100630072006f00620061007400200438002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e00300020043800200441043b0435043404320430044904380020043204350440044104380438002egt13 CHS ltFEFF4f7f75288fd94e9b8bbe5b9a521b5efa7684002000410064006f006200650020005000440046002065876863900275284e8e9ad88d2891cf76845370524d53705237300260a853ef4ee54f7f75280020004100630072006f0062006100740020548c002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000204ee553ca66f49ad87248672c676562535f00521b5efa768400200050004400460020658768633002gt13 CHT ltFEFF4f7f752890194e9b8a2d7f6e5efa7acb7684002000410064006f006200650020005000440046002065874ef69069752865bc9ad854c18cea76845370524d5370523786557406300260a853ef4ee54f7f75280020004100630072006f0062006100740020548c002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000204ee553ca66f49ad87248672c4f86958b555f5df25efa7acb76840020005000440046002065874ef63002gt13 CZE ltFEFF005400610074006f0020006e006100730074006100760065006e00ed00200070006f0075017e0069006a007400650020006b0020007600790074007600e101590065006e00ed00200064006f006b0075006d0065006e0074016f002000410064006f006200650020005000440046002c0020006b00740065007200e90020007300650020006e0065006a006c00e90070006500200068006f006400ed002000700072006f0020006b00760061006c00690074006e00ed0020007400690073006b00200061002000700072006500700072006500730073002e002000200056007900740076006f01590065006e00e900200064006f006b0075006d0065006e007400790020005000440046002000620075006400650020006d006f017e006e00e90020006f007400650076015900ed007400200076002000700072006f006700720061006d0065006300680020004100630072006f00620061007400200061002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002000610020006e006f0076011b006a016100ed00630068002egt13 DAN ltFEFF004200720075006700200069006e0064007300740069006c006c0069006e006700650072006e0065002000740069006c0020006100740020006f007000720065007400740065002000410064006f006200650020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e007400650072002c0020006400650072002000620065006400730074002000650067006e006500720020007300690067002000740069006c002000700072006500700072006500730073002d007500640073006b007200690076006e0069006e00670020006100660020006800f8006a0020006b00760061006c0069007400650074002e0020004400650020006f007000720065007400740065006400650020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e0074006500720020006b0061006e002000e50062006e00650073002000690020004100630072006f00620061007400200065006c006c006500720020004100630072006f006200610074002000520065006100640065007200200035002e00300020006f00670020006e0079006500720065002egt13 DEU ltFEFF00560065007200770065006e00640065006e0020005300690065002000640069006500730065002000450069006e007300740065006c006c0075006e00670065006e0020007a0075006d002000450072007300740065006c006c0065006e00200076006f006e002000410064006f006200650020005000440046002d0044006f006b0075006d0065006e00740065006e002c00200076006f006e002000640065006e0065006e002000530069006500200068006f006300680077006500720074006900670065002000500072006500700072006500730073002d0044007200750063006b0065002000650072007a0065007500670065006e0020006d00f60063006800740065006e002e002000450072007300740065006c006c007400650020005000440046002d0044006f006b0075006d0065006e007400650020006b00f6006e006e0065006e0020006d006900740020004100630072006f00620061007400200075006e0064002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e00300020006f0064006500720020006800f600680065007200200067006500f600660066006e00650074002000770065007200640065006e002egt13 ESP ltFEFF005500740069006c0069006300650020006500730074006100200063006f006e0066006900670075007200610063006900f3006e0020007000610072006100200063007200650061007200200064006f00630075006d0065006e0074006f00730020005000440046002000640065002000410064006f0062006500200061006400650063007500610064006f00730020007000610072006100200069006d0070007200650073006900f3006e0020007000720065002d0065006400690074006f007200690061006c00200064006500200061006c00740061002000630061006c0069006400610064002e002000530065002000700075006500640065006e00200061006200720069007200200064006f00630075006d0065006e0074006f00730020005000440046002000630072006500610064006f007300200063006f006e0020004100630072006f006200610074002c002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000200079002000760065007200730069006f006e0065007300200070006f00730074006500720069006f007200650073002egt13 ETI ltFEFF004b00610073007500740061006700650020006e0065006900640020007300e4007400740065006900640020006b00760061006c006900740065006500740073006500200074007200fc006b006900650065006c007300650020007000720069006e00740069006d0069007300650020006a0061006f006b007300200073006f00620069006c0069006b0065002000410064006f006200650020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e00740069006400650020006c006f006f006d006900730065006b0073002e00200020004c006f006f0064007500640020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e00740065002000730061006100740065002000610076006100640061002000700072006f006700720061006d006d006900640065006700610020004100630072006f0062006100740020006e0069006e0067002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e00300020006a00610020007500750065006d006100740065002000760065007200730069006f006f006e00690064006500670061002e000d000agt13 FRA ltFEFF005500740069006c006900730065007a00200063006500730020006f007000740069006f006e00730020006100660069006e00200064006500200063007200e900650072002000640065007300200064006f00630075006d0065006e00740073002000410064006f00620065002000500044004600200070006f0075007200200075006e00650020007100750061006c0069007400e90020006400270069006d007000720065007300730069006f006e00200070007200e9007000720065007300730065002e0020004c0065007300200064006f00630075006d0065006e00740073002000500044004600200063007200e900e90073002000700065007500760065006e0074002000ea0074007200650020006f007500760065007200740073002000640061006e00730020004100630072006f006200610074002c002000610069006e00730069002000710075002700410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002000650074002000760065007200730069006f006e007300200075006c007400e90072006900650075007200650073002egt13 GRE ltFEFF03a703c103b703c303b903bc03bf03c003bf03b903ae03c303c403b5002003b103c503c403ad03c2002003c403b903c2002003c103c503b803bc03af03c303b503b903c2002003b303b903b1002003bd03b1002003b403b703bc03b903bf03c503c103b303ae03c303b503c403b5002003ad03b303b303c103b103c603b1002000410064006f006200650020005000440046002003c003bf03c5002003b503af03bd03b103b9002003ba03b103c42019002003b503be03bf03c703ae03bd002003ba03b103c403ac03bb03bb03b703bb03b1002003b303b903b1002003c003c103bf002d03b503ba03c403c503c003c903c403b903ba03ad03c2002003b503c103b303b103c303af03b503c2002003c503c803b703bb03ae03c2002003c003bf03b903cc03c403b703c403b103c2002e0020002003a403b10020005000440046002003ad03b303b303c103b103c603b1002003c003bf03c5002003ad03c703b503c403b5002003b403b703bc03b903bf03c503c103b303ae03c303b503b9002003bc03c003bf03c103bf03cd03bd002003bd03b1002003b103bd03bf03b903c703c403bf03cd03bd002003bc03b5002003c403bf0020004100630072006f006200610074002c002003c403bf002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002003ba03b103b9002003bc03b503c403b103b303b503bd03ad03c303c403b503c103b503c2002003b503ba03b403cc03c303b503b903c2002egt13 HEB ltFEFF05D405E905EA05DE05E905D5002005D105D405D205D305E805D505EA002005D005DC05D4002005DB05D305D9002005DC05D905E605D505E8002005DE05E105DE05DB05D9002000410064006F006200650020005000440046002005D405DE05D505EA05D005DE05D905DD002005DC05D405D305E405E105EA002005E705D305DD002D05D305E405D505E1002005D005D905DB05D505EA05D905EA002E002005DE05E105DE05DB05D90020005000440046002005E905E005D505E605E805D5002005E005D905EA05E005D905DD002005DC05E405EA05D905D705D4002005D105D005DE05E605E205D505EA0020004100630072006F006200610074002005D5002D00410064006F00620065002000520065006100640065007200200035002E0030002005D505D205E805E105D005D505EA002005DE05EA05E705D305DE05D505EA002005D905D505EA05E8002E05D005DE05D905DD002005DC002D005000440046002F0058002D0033002C002005E205D905D905E005D5002005D105DE05D305E805D905DA002005DC05DE05E905EA05DE05E9002005E905DC0020004100630072006F006200610074002E002005DE05E105DE05DB05D90020005000440046002005E905E005D505E605E805D5002005E005D905EA05E005D905DD002005DC05E405EA05D905D705D4002005D105D005DE05E605E205D505EA0020004100630072006F006200610074002005D5002D00410064006F00620065002000520065006100640065007200200035002E0030002005D505D205E805E105D005D505EA002005DE05EA05E705D305DE05D505EA002005D905D505EA05E8002Egt13 HRV (Za stvaranje Adobe PDF dokumenata najpogodnijih za visokokvalitetni ispis prije tiskanja koristite ove postavke Stvoreni PDF dokumenti mogu se otvoriti Acrobat i Adobe Reader 50 i kasnijim verzijama)13 HUN ltFEFF004b0069007600e1006c00f30020006d0069006e0151007300e9006701710020006e0079006f006d00640061006900200065006c0151006b00e90073007a00ed007401510020006e0079006f006d00740061007400e100730068006f007a0020006c006500670069006e006b00e1006200620020006d0065006700660065006c0065006c0151002000410064006f00620065002000500044004600200064006f006b0075006d0065006e00740075006d006f006b0061007400200065007a0065006b006b0065006c0020006100200062006500e1006c006c00ed007400e10073006f006b006b0061006c0020006b00e90073007a00ed0074006800650074002e0020002000410020006c00e90074007200650068006f007a006f00740074002000500044004600200064006f006b0075006d0065006e00740075006d006f006b00200061007a0020004100630072006f006200610074002000e9007300200061007a002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002c0020007600610067007900200061007a002000610074007400f3006c0020006b00e9007301510062006200690020007600650072007a006900f3006b006b0061006c0020006e00790069007400680061007400f3006b0020006d00650067002egt13 ITA ltFEFF005500740069006c0069007a007a006100720065002000710075006500730074006500200069006d0070006f007300740061007a0069006f006e00690020007000650072002000630072006500610072006500200064006f00630075006d0065006e00740069002000410064006f00620065002000500044004600200070006900f900200061006400610074007400690020006100200075006e00610020007000720065007300740061006d0070006100200064006900200061006c007400610020007100750061006c0069007400e0002e0020004900200064006f00630075006d0065006e007400690020005000440046002000630072006500610074006900200070006f00730073006f006e006f0020006500730073006500720065002000610070006500720074006900200063006f006e0020004100630072006f00620061007400200065002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000200065002000760065007200730069006f006e006900200073007500630063006500730073006900760065002egt13 JPN ltFEFF9ad854c18cea306a30d730ea30d730ec30b951fa529b7528002000410064006f0062006500200050004400460020658766f8306e4f5c6210306b4f7f75283057307e305930023053306e8a2d5b9a30674f5c62103055308c305f0020005000440046002030d530a130a430eb306f3001004100630072006f0062006100740020304a30883073002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000204ee5964d3067958b304f30533068304c3067304d307e305930023053306e8a2d5b9a306b306f30d530a930f330c8306e57cb30818fbc307f304c5fc59808306730593002gt13 KOR ltFEFFc7740020c124c815c7440020c0acc6a9d558c5ec0020ace0d488c9c80020c2dcd5d80020c778c1c4c5d00020ac00c7a50020c801d569d55c002000410064006f0062006500200050004400460020bb38c11cb97c0020c791c131d569b2c8b2e4002e0020c774b807ac8c0020c791c131b41c00200050004400460020bb38c11cb2940020004100630072006f0062006100740020bc0f002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e00300020c774c0c1c5d0c11c0020c5f40020c2180020c788c2b5b2c8b2e4002egt13 LTH ltFEFF004e006100750064006f006b0069007400650020016100690075006f007300200070006100720061006d006500740072007500730020006e006f0072011700640061006d00690020006b0075007200740069002000410064006f00620065002000500044004600200064006f006b0075006d0065006e007400750073002c0020006b00750072006900650020006c0061006200690061007500730069006100690020007000720069007400610069006b007900740069002000610075006b01610074006f00730020006b006f006b007900620117007300200070006100720065006e006700740069006e00690061006d00200073007000610075007300640069006e0069006d00750069002e0020002000530075006b0075007200740069002000500044004600200064006f006b0075006d0065006e007400610069002000670061006c006900200062016b007400690020006100740069006400610072006f006d00690020004100630072006f006200610074002000690072002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002000610072002000760117006c00650073006e0117006d00690073002000760065007200730069006a006f006d00690073002egt13 LVI ltFEFF0049007a006d0061006e0074006f006a00690065007400200161006f00730020006900650073007400610074012b006a0075006d00750073002c0020006c0061006900200076006500690064006f00740075002000410064006f00620065002000500044004600200064006f006b0075006d0065006e007400750073002c0020006b006100730020006900720020012b00700061016100690020007000690065006d01130072006f00740069002000610075006700730074006100730020006b00760061006c0069007401010074006500730020007000690072006d007300690065007300700069006501610061006e006100730020006400720075006b00610069002e00200049007a0076006500690064006f006a006900650074002000500044004600200064006f006b0075006d0065006e007400750073002c0020006b006f002000760061007200200061007400760113007200740020006100720020004100630072006f00620061007400200075006e002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002c0020006b0101002000610072012b00200074006f0020006a00610075006e0101006b0101006d002000760065007200730069006a0101006d002egt13 NLD (Gebruik deze instellingen om Adobe PDF-documenten te maken die zijn geoptimaliseerd voor prepress-afdrukken van hoge kwaliteit De gemaakte PDF-documenten kunnen worden geopend met Acrobat en Adobe Reader 50 en hoger)13 NOR ltFEFF004200720075006b00200064006900730073006500200069006e006e007300740069006c006c0069006e00670065006e0065002000740069006c002000e50020006f0070007000720065007400740065002000410064006f006200650020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e00740065007200200073006f006d00200065007200200062006500730074002000650067006e0065007400200066006f00720020006600f80072007400720079006b006b0073007500740073006b00720069006600740020006100760020006800f800790020006b00760061006c0069007400650074002e0020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e00740065006e00650020006b0061006e002000e50070006e00650073002000690020004100630072006f00620061007400200065006c006c00650072002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000200065006c006c00650072002000730065006e006500720065002egt13 POL ltFEFF0055007300740061007700690065006e0069006100200064006f002000740077006f0072007a0065006e0069006100200064006f006b0075006d0065006e007400f300770020005000440046002000700072007a0065007a006e00610063007a006f006e00790063006800200064006f002000770079006400720075006b00f30077002000770020007700790073006f006b00690065006a0020006a0061006b006f015b00630069002e002000200044006f006b0075006d0065006e0074007900200050004400460020006d006f017c006e00610020006f007400770069006500720061010700200077002000700072006f006700720061006d006900650020004100630072006f00620061007400200069002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002000690020006e006f00770073007a0079006d002egt13 PTB ltFEFF005500740069006c0069007a006500200065007300730061007300200063006f006e00660069006700750072006100e700f50065007300200064006500200066006f0072006d00610020006100200063007200690061007200200064006f00630075006d0065006e0074006f0073002000410064006f0062006500200050004400460020006d00610069007300200061006400650071007500610064006f00730020007000610072006100200070007200e9002d0069006d0070007200650073007300f50065007300200064006500200061006c007400610020007100750061006c00690064006100640065002e0020004f007300200064006f00630075006d0065006e0074006f00730020005000440046002000630072006900610064006f007300200070006f00640065006d0020007300650072002000610062006500720074006f007300200063006f006d0020006f0020004100630072006f006200610074002000650020006f002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002000650020007600650072007300f50065007300200070006f00730074006500720069006f007200650073002egt13 RUM ltFEFF005500740069006c0069007a00610163006900200061006300650073007400650020007300650074010300720069002000700065006e007400720075002000610020006300720065006100200064006f00630075006d0065006e00740065002000410064006f006200650020005000440046002000610064006500630076006100740065002000700065006e0074007200750020007400690070010300720069007200650061002000700072006500700072006500730073002000640065002000630061006c006900740061007400650020007300750070006500720069006f006100720103002e002000200044006f00630075006d0065006e00740065006c00650020005000440046002000630072006500610074006500200070006f00740020006600690020006400650073006300680069007300650020006300750020004100630072006f006200610074002c002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e00300020015f00690020007600650072007300690075006e0069006c006500200075006c0074006500720069006f006100720065002egt13 RUS ltFEFF04180441043f043e043b044c04370443043904420435002004340430043d043d044b04350020043d0430044104420440043e0439043a043800200434043b044f00200441043e043704340430043d0438044f00200434043e043a0443043c0435043d0442043e0432002000410064006f006200650020005000440046002c0020043c0430043a04410438043c0430043b044c043d043e0020043f043e04340445043e0434044f04490438044500200434043b044f00200432044b0441043e043a043e043a0430044704350441044204320435043d043d043e0433043e00200434043e043f0435044704300442043d043e0433043e00200432044b0432043e04340430002e002000200421043e043704340430043d043d044b04350020005000440046002d0434043e043a0443043c0435043d0442044b0020043c043e0436043d043e0020043e0442043a0440044b043204300442044c002004410020043f043e043c043e0449044c044e0020004100630072006f00620061007400200438002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e00300020043800200431043e043b043504350020043f043e04370434043d043804450020043204350440044104380439002egt13 SKY ltFEFF0054006900650074006f0020006e006100730074006100760065006e0069006100200070006f0075017e0069007400650020006e00610020007600790074007600e100720061006e0069006500200064006f006b0075006d0065006e0074006f0076002000410064006f006200650020005000440046002c0020006b0074006f007200e90020007300610020006e0061006a006c0065007001610069006500200068006f0064006900610020006e00610020006b00760061006c00690074006e00fa00200074006c0061010d00200061002000700072006500700072006500730073002e00200056007900740076006f00720065006e00e900200064006f006b0075006d0065006e007400790020005000440046002000620075006400650020006d006f017e006e00e90020006f00740076006f00720069016500200076002000700072006f006700720061006d006f006300680020004100630072006f00620061007400200061002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002000610020006e006f0076016100ed00630068002egt13 SLV ltFEFF005400650020006e006100730074006100760069007400760065002000750070006f0072006100620069007400650020007a00610020007500730074007600610072006a0061006e006a006500200064006f006b0075006d0065006e0074006f0076002000410064006f006200650020005000440046002c0020006b006900200073006f0020006e0061006a007000720069006d00650072006e0065006a016100690020007a00610020006b0061006b006f0076006f00730074006e006f0020007400690073006b0061006e006a00650020007300200070007200690070007200610076006f0020006e00610020007400690073006b002e00200020005500730074007600610072006a0065006e006500200064006f006b0075006d0065006e0074006500200050004400460020006a00650020006d006f0067006f010d00650020006f0064007000720065007400690020007a0020004100630072006f00620061007400200069006e002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000200069006e0020006e006f00760065006a01610069006d002egt13 SUO ltFEFF004b00e40079007400e40020006e00e40069007400e4002000610073006500740075006b007300690061002c0020006b0075006e0020006c0075006f00740020006c00e400680069006e006e00e4002000760061006100740069007600610061006e0020007000610069006e006100740075006b00730065006e002000760061006c006d0069007300740065006c00750074007900f6006800f6006e00200073006f00700069007600690061002000410064006f0062006500200050004400460020002d0064006f006b0075006d0065006e007400740065006a0061002e0020004c0075006f0064007500740020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e00740069007400200076006f0069006400610061006e0020006100760061007400610020004100630072006f0062006100740069006c006c00610020006a0061002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030003a006c006c00610020006a006100200075007500640065006d006d0069006c006c0061002egt13 SVE ltFEFF0041006e007600e4006e00640020006400650020006800e4007200200069006e0073007400e4006c006c006e0069006e006700610072006e00610020006f006d002000640075002000760069006c006c00200073006b006100700061002000410064006f006200650020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e007400200073006f006d002000e400720020006c00e4006d0070006c0069006700610020006600f60072002000700072006500700072006500730073002d007500740073006b00720069006600740020006d006500640020006800f600670020006b00760061006c0069007400650074002e002000200053006b006100700061006400650020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e00740020006b0061006e002000f600700070006e00610073002000690020004100630072006f0062006100740020006f00630068002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e00300020006f00630068002000730065006e006100720065002egt13 TUR ltFEFF005900fc006b00730065006b0020006b0061006c006900740065006c0069002000f6006e002000790061007a006401310072006d00610020006200610073006b013100730131006e006100200065006e0020006900790069002000750079006100620069006c006500630065006b002000410064006f006200650020005000440046002000620065006c00670065006c0065007200690020006f006c0075015f007400750072006d0061006b0020006900e70069006e00200062007500200061007900610072006c0061007201310020006b0075006c006c0061006e0131006e002e00200020004f006c0075015f0074007500720075006c0061006e0020005000440046002000620065006c00670065006c0065007200690020004100630072006f006200610074002000760065002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000200076006500200073006f006e0072006100730131006e00640061006b00690020007300fc007200fc006d006c00650072006c00650020006100e70131006c006100620069006c00690072002egt13 UKR ltFEFF04120438043a043e0440043804410442043e043204430439044204350020044604560020043f043004400430043c043504420440043800200434043b044f0020044104420432043e04400435043d043d044f00200434043e043a0443043c0435043d044204560432002000410064006f006200650020005000440046002c0020044f043a04560020043d04300439043a04400430044904350020043f045604340445043e0434044f0442044c00200434043b044f0020043204380441043e043a043e044f043a04560441043d043e0433043e0020043f0435044004350434043404400443043a043e0432043e0433043e0020043404400443043a0443002e00200020042104420432043e04400435043d045600200434043e043a0443043c0435043d0442043800200050004400460020043c043e0436043d04300020043204560434043a0440043804420438002004430020004100630072006f006200610074002004420430002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002004300431043e0020043f04560437043d04560448043e04570020043204350440044104560457002egt13 ENU (Use these settings to create Adobe PDF documents best suited for high-quality prepress printing Created PDF documents can be opened with Acrobat and Adobe Reader 50 and later)13 gtgt13 Namespace [13 (Adobe)13 (Common)13 (10)13 ]13 OtherNamespaces [13 ltlt13 AsReaderSpreads false13 CropImagesToFrames true13 ErrorControl WarnAndContinue13 FlattenerIgnoreSpreadOverrides false13 IncludeGuidesGrids false13 IncludeNonPrinting false13 IncludeSlug false13 Namespace [13 (Adobe)13 (InDesign)13 (40)13 ]13 OmitPlacedBitmaps false13 OmitPlacedEPS false13 OmitPlacedPDF false13 SimulateOverprint Legacy13 gtgt13 ltlt13 AddBleedMarks false13 AddColorBars false13 AddCropMarks false13 AddPageInfo false13 AddRegMarks false13 ConvertColors ConvertToCMYK13 DestinationProfileName ()13 DestinationProfileSelector DocumentCMYK13 Downsample16BitImages true13 FlattenerPreset ltlt13 PresetSelector MediumResolution13 gtgt13 FormElements false13 GenerateStructure false13 IncludeBookmarks false13 IncludeHyperlinks false13 IncludeInteractive false13 IncludeLayers false13 IncludeProfiles false13 MultimediaHandling UseObjectSettings13 Namespace [13 (Adobe)13 (CreativeSuite)13 (20)13 ]13 PDFXOutputIntentProfileSelector DocumentCMYK13 PreserveEditing true13 UntaggedCMYKHandling LeaveUntagged13 UntaggedRGBHandling UseDocumentProfile13 UseDocumentBleed false13 gtgt13 ]13gtgt setdistillerparams13ltlt13 HWResolution [2400 2400]13 PageSize [612000 792000]13gtgt setpagedevice13

Page 3: ΑΡΧΑΓΓΕΛΩΝ ΛΟΓΟΣ καλοκαιρι 2010

3

Ἀρχαγγέλων Λόγος

Ἀγαπητοί ἐνορίτες

φτασε τό καλοκαίρι τό ὄμορφο μεσογειακό καλοκαιράκι κι ἔφερε μαζί τήν ἀνυπομονησία μικρῶν καί μεγάλων γιά διακοπές θάλασσα ἐπίσκεψη στήν γῆ τῶν παπούδων μας διάθεση γιά ρα-

στώνη κι ἀνάπαυλα Φέτος βέβαια οἱ ψυχές τῶν συνανθρώπων μας εἶναι πιό βαριές ἐξ αἰτίας τῆς οἰκονομικῆς κρίσης πού διέρχεται ἡ πατρίδα μας Στήν Ἐκκλησία ὅμως μιλᾶμε γιά κρίση πνευματική τήν ὁποία καί ἐπισημαίνουμε χρόνια τώρα κρίση μεγάλη ἑνός λαοῦ πού ἔχασε τό μέτρο ξέχασε τόν Θεό καί ἔκανε θεό του τό χρῆμα τήν κατανάλωση τόν εὔκολο πλουτισμό Αὐτό τό τεῦχος λοιπόν εἶναι ἀφιερωμένο στήν πνευματική κρίση πού μαστίζει τόν τόπο μας καί τά πρῶτα ἕξι κείμενα ἀναφέρονται σέ αὐτό τό θέμα Μαζί μέ τά δυ-σάρεστα ὅμως ἔχουμε καί τά εὐχάριστα ἀφοῦ ἕνας νέος Ἅγιος ἀνακηρύχτηκε ἀπό τήν Ἐκκλησία μας ὁ ἅγιος Ἰουστῖνος Πόποβιτς Σέρβος ἱερομόναχος ἀσκητής ἀκαδημαϊκός καθηγητής θεολογίας ὁ ὁποῖος εἶχε στενές σχέσεις μέ τήν Ἑλλάδα καί ἀρκετά ἀπό τά βιβλία του ἔχουν κυκλοφορήσει στήν γλῶσσα μας Ἀφιερώνουμε τέσσερα κείμενα σέ ἐκεῖνον καί στόν Ἅγιο Νικόλαο Βελιμίροβιτς ὁ ὁποῖος ἦταν καί δάσκαλός του στήν Ἐκκλησιαστική Σχολή τοῦ Βελιγραδίου Τέλος ἀκολουθοῦν τέσσερα κεί-μενα ποικίλης ὕλης Εὐχόμαστε αὐτή ἡ κρίση νά ἀφυπνίσει τούς ἀδελφούς μας καί ὅλους ἐμᾶς ὅσοι θέλουμε νά αὐτοαποκαλούμεθα Χριστιανοί νά μᾶς ὁδηγήσει ἐκ νέου σέ μετάνοια σέ περισσότερο ζῆλο Χριστοῦ καί νά μᾶς δώσει πεῖνα καί δῖψα γιά τά καίρια καί οὐσιώδη τῆς ζωῆς Κι ἐπειδή αὐτές οἱ κρίσεις διαρκοῦν πολύ ἄς μήν χάνουμε τήν διάθεσή μας γιά ζωή χαρά καί δημιουργία Ἄς εὐχαριστοῦμε τόν Θεό λοιπόν γιά ὅσα ἔχουμε ἄς μάθουμε νά ζοῦμε μέ λιγότερα χωρίς πολλές μέριμνες καί ἄς ἀπολαύσουμε τό θεσπέσιο ἑλληνικό θέρος μέ ὅσες καί ὅσους ἀγαπᾶμε

Καλό καλοκαίρι π Χριστόδουλος

ΠροοίμιονΠροοίμιον

4

Ἀρχαγγέλων Λόγος

Οὐδείς δύναται δυσί κυρίοις δουλεύειν ἤ γάρ τόν ἕνα μισήσει καί τόν ἕτερον ἀγαπήσει ἤ ἑνός ἀνθέξεται καί τοῦ ἑτέρου καταφρονήσει Οὐ δύνασθε Θεῷ δου-

λεύειν καί μαμωνᾷ (Ματθ στ΄ 24)

Μ ία ἀπό τίς μεγαλύτερες παρεξηγήσεις πού κάνουμε σχετικά μέ τό Εὐαγγέλιο ἀκόμα καί ὅσοι θέλουμε νά λεγόμαστε Χριστιανοί εἶναι πώς νομίζουμε ὅτι ὁ Λόγος τοῦ Χριστοῦ περιορίζεται σέ ἠθικές προ-

τροπές καί νουθεσίες ∆έν καταλαβαίνουμε πώς ὁ Κύριος περιγράφει ἕνα τρόπο ζωῆς μιά στάση ζωῆς ἕνα τρόπο νά σκεφτόμαστε καί νά πράττουμε Ὅτι ἀντιβαίνει τόν λόγο τοῦ Θεοῦ ὁδηγεῖ στήν πτώση στήν ὀδύνη καί πολλές φορές στήν καταστροφή

∆έν εἶναι δυνατόν νά δουλεύουμε σέ δύο Κυρίους μᾶς λέει ὁ Χριστός ∆έν γίνεται νά ζοῦμε κατά τόν τρόπο Του καί ταυτόχρονα νά λατρεύ-ουμε τό χρῆμα ∆έν τόν ἀκούσαμε οἱ καημένοι καί πήγαμε νά συμβιβάσουμε τά ἀσυμβίβαστα Μᾶς ζήτησε νά μήν ἔχουμε ὑπερβολικές μέριμνες γιά τό τί θά φᾶμε καί πῶς θά ντυθοῦμε καί τί θrsquo ἀποκτήσουμε Μᾶς μίλησε γιά τήν ἀφροσύνη τοῦ πλούσιου καί μᾶς προειδοποίησε πώς εἶναι πιό

δύσκολο νά περάσει ἕνα χοντρό σκοινί ἀπό τήν τρύπα τῆς βελόνας παρά ἕνας πλούσιος νά ζήσει τήν βασιλεία τοῦ Θεοῦ Κι ἐμεῖς διπλᾶ τόν παρεξηγήσαμε Πρῶτα νομίσαμε πώς μιλάει γιά τούς ἐκατομμυριούχους καί δέν καταλάβαμε πώς ἀπευθύνεται στούς περισσότερους ἀπό ἐμᾶς ἀφοῦ εἴχαμε τήν εὐλογία τά τελευταῖα πενῆντα χρόνια νά ἔχουμε πρόσβαση στήν εὐημερία Καί δεύτερον ἀδιαφορήσαμε γιά τήν βασιλεία Του πιστέψαμε πώς ἀφοῦ ἔχουμε νά φᾶμε νά ντυθοῦμε νά ἀποκτήσουμε καί νά καταναλώσουμε αὐτό ἀρκεῖ καί τά ὑπόλοιπα εἶναι γιά τούς μοναχούς καί τούς laquoθρησκόληπτουςraquo Ἐκεῖνος μᾶς εἶπε νά ζητᾶμε πρῶτα τήν Βασιλεία Του καί τό θέλημά Του κι ὕστερα νά ζητᾶμε ὁτιδήποτε ἄλλο μά ἐμεῖς διαλέξαμε νά ζοῦμε μέσα ἀπό τήν ἰδιοκτησία καί τήν εὐμάρεια Μᾶς εἶπε πώς δέν γίνεται νά ἀγαπᾶ κάποιος ταυτό-χρονα δύο Κυρίους τόν Θεό και τό χρῆμα γιατί ἤ θά μισήσει τόν ἕνα καί θά ἀγαπήσει τόν ἄλλο ἤ θα στηριχτεῖ στόν ἕνα καί θά περιφρονήσει τόν ἄλλο Κάναμε τήν ἐπιλογή μας μέσα στήν ἀστοχία μας Σέ μαζικό καί ἀτομικό ἐπίπεδο διαλέξαμε χωρίς νά τό ἐννοήσουμε ποιόν θά ὑπηρετοῦμε Χρόνια τώρα φώναζαν οἱ ἄνθρωποι τοῦ Θεοῦ καί μαζί τους καί διάφοροι στοχαστές μά καί σοβαροί ἐπιστήμονες πώς ἡ κοινωνία μας ἔγινε ὑλιστική πώς δέν πᾶμε καλά καί ὅτι κάποτε θά τό πληρώσουμε Ἀδιαφορήσαμε Πέσαμε μέ τά μοῦτρα στήν κατανάλωση ∆άνεια πιστω-τικές κάρτες ταξίδια στό ἐξωτερικό ροῦχα καί παπούτσια σέ ἀτέλειωτες ποικιλί-

Οὐδείς δύναται δυσί κυρίοις δουλεύειν π Χριστόδουλος Μπίθας

5

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

ες Ἀφόρετα σχεδόν τά δίναμε κάθε τόσο στούς φτωχούς κυρίως γιά νά πάρουμε ξανά καινούργια Γεμίσανε τά τραπέζια μας μέ φαγητά πετούσαμε στά σκουπί-δια τροφή πού θά ἔτρεφε χωριά ὁλόκληρα στόν Τρίτο Κόσμο Κι ὕστερα χτίζαμε τά σπίτια μας καί τά ἐξοχικά μας μεγάλα καί πολυτελῆ εἴχαμε τήν δικαιολογία ἕτοιμη - μιά φορά τά χτίζουμε - καί ξοδεύαμε τά χρήματά μας σέ πολυτέλειες πε-ριττές Γιά τά παιδιά μας λέγαμε τό κάναμε μά ἐκεῖνα μόνο ἀγάπη ζητοῦσαν κι ὕστερα κακομάθανε κι αὐτά μέσα σέ τόσα ἀγαθά καί τίποτε δέν τούς κάνει πιά ἐντύπωση Ὑπερχρεωθήκαμε καί γίναμε δοῦλοι τῆς ἐργασίας δέσμιοι τῶν δανεί-ων μας ὑποχείρια τῆς εὐδαιμονίας μας Κι ἐπειδή μέ δανεικά καταναλώναμε ὅλοι μαζί ξεχάσαμε πώς ζοῦμε σέ ἕνα κράτος πού ἐλάχιστα παράγει σrsquo ἕνα κράτος πού μόνο μέ δανεικά λειτουργεῖ Κοιτούσαμε μόνο τό ἀτομικό μας συμφέρον καί ξεχάσαμε πώς οἱ Ἕλληνες μεγα-λούργησαν στό παρελθόν μόνο ὅταν λειτουργοῦσαν κοινοτικά καί στηριζόμενοι στίς δικές τους δυνάμεις κι ὄχι σέ κρατικές ἐπιχορηγήσεις Χάσαμε τό μέτρο ἀρνηθήκαμε τόν Θεό προσκυνήσαμε τήν ὕλη θέλαμε μόνο τό σήμερα νά χορτά-σουμε laquoφάγωμεν πίωμεν αὔριον γάρ ἀποθνῄσκομενraquo πνευματικά νεκροί ἀφοῦ δέν ἐλπίζαμε στήν βασιλεία τοῦ Θεοῦ οὔτε ἐδῶ οὔτε μετά Κι ὅταν ἦρθε ἡ σκληρή πραγματικότητα πού χρόνια τώρα ἀπωθούσαμε ἀρχίσαμε νά φωνάζουμε ὑστερικά πώς ἄλλοι φταῖνε πώς ἐμεῖς εἴμαστε ἀθῶοι Κατηγοροῦμε τούς πολιτικούς πού ἐμεῖς ψηφίζαμε βρίζουμε τίς τράπεζες τίς ὁποῖες ἐμεῖς παρακαλούσαμε νά μᾶς δανείσουν τό laquoσύστημαraquo πού ἐμεῖς θρέψαμε μέ τήν ἀφροσύνη μας Θυμός ὀργή μένος μᾶς κατέλαβε ὑστερία καί θλίψη Ὅλα αὐτά δέν εἶναι διαπιστώσεις μόνο τῶν πνευματικῶν άνθρώπων Ἐνδιαφέρον ἔχει ὅτι καί πολλοί ἐπιστήμονες στόν χῶρο τῆς ψυχικῆς ὑγείας καταλήγουν σέ παρόμοια συμπε-ράσματα laquoΠαρατηρῶ τίς μεγαλύτερες γενιές πού πέρασαν τήν Κατοχή τούς ἀνθρώπους πού βίωσαν περιορισμό ὑλικῶν ἀγαθῶν καί ἐλευθε-ριῶν Παρά τήν ἀπότομη ἄνοδο τοῦ ἐπιπέδου ζωῆς ἡ ἀπειλή τῆς στέρησης εἶναι πάντα παροῦ-σα καί συνεπῶς γεννάει τήν ἀνάγκη γιά συσσώ-ρευση Ὁ εὔκολος πλουτισμός ἔγινε ἀπόλυτη προτεραιότητα Μεγαλύτεροι καί νεότεροι Ἕλληνες συσπειρωθήκαμε γύρω ἀπό τήν ἀντίληψη ὅτι ἤμασταν οἱ ἀδι-κημένοι καί ὅτι τώρα θά βγάλουμε ἐπιτέλους τά σπασμένα ἀκόμα καί ἄν εἶναι μέ τίς εὐρωπαϊκές ἐπιδοτήσεις τίς ρεμοῦλες τόν κοινωνικό ἀμοραλισμό Ἡ ἐθνική ταυτότητα τοῦ Νεοέλληνα δομήθηκε στή φαντασίωση τοῦ ἀδικημένου περιού-σιου λαοῦ Ἡ ἱστορία ἀντιμετωπίστηκε ὡς ἐξαργυρώσιμο μουσειακό ἔκθεμα πού θαυμάζουν οἱ ξένοι και συνεπῶς μᾶς ὀφείλουν τήν καλοπέρασή μας Σάν νά τούς λέγαμε ldquoἘμεῖς δώσαμε στόν πολιτισμό καί στόν κόσμο τώρα θά μᾶς δίνετε ἐσεῖςrdquoraquo διαπιστώνει ὁ ψυχίατρος Τάσος ∆ημόπουλος ( ἐφ Καθημερινή 252010) Καί συνεχίζει laquoὉ σημερινός Ἕλληνας φοβᾶται ὅτι θά χάσει ὅλα αὐτά πού θεωροῦσε κεκτημένα χωρίς νά ἔχει κάτσει νά ἀναλογιστεῖ κατά πόσο ἦταν ρεαλι-στικό νά τά ἀποκτήσει καί νά τά συντηρεῖ Εἶναι σέ ἄρνηση Ὅπως τά ἄτομα πού

6

ἀντιμετωπίζουν ἕνα σοβαρό πρόβλημα ὑγείας δέν πι-στεύουν ὅτι ἔχουν ἀσθενήσει τήν ὥρα πού ἡ ἀρρώ-στια τούς κατατρώει Κανένας δέν μπῆκε στόν κόπο νά δεῖ πόσα βγάζει καί ἄν μπορεῖ νά συντηρήσει σπίτι ἐξοχικό δυό αὐτοκίνητα τόσες πιστωτικές κάρτες Νά ἀνήκει στή γενιά τῶν 700 εὐρώ ἀλλά νά ἀγοράζει τό κινητό τῶν 600 εὐρώraquo

Αὐτό λοιπόν πού διαπιστώνει ὁ εἰδικός οἱ περισσότεροι ἄνθρωποι δέν μπορούσαμε νά τό δοῦμε λόγῳ τῆς ἁμαρτίας μας Ἀκόμα καί κάποιοι ἄνθρωποι τῆς Ἐκκλησίας κληρικοί καί λαϊκοί ξε-χάσαμε ὅτι ὁ Κύριος μᾶς εἶπε μήν θησαυρίζετε γιά τόν ἑαυτό σας θησαυρούς πάνω στήν γῆ ὅπου τό σκουλήκι καί ἡ σκουριά τούς ἀφανίζει καί ὅπου κλέφτες κάνουν διάρρηξη καί κλέβουνmiddot ἀλλά θησαυρίζετε στόν ἑαυτό σας θησαυρούς στόν οὐρανό ὅπου οὔτε σκουλήκι οὔτε σκουριά τούς ἀφανίζουν καί ὅπου κλέφτες δέν κάνουν διάρρηξη οὔτε κλέβουν (Ματθ στrsquo 19-20)

Καί τό θησαύρισμα στόν οὐρανό δηλαδή ἡ βασιλεία Του ξεχάσαμε ὅτι ἀρχίζει ἐδῶ σέ τούτη τήν ζωή ὅτι Ἐκεῖνος μᾶς ζήτησε νά ζοῦμε χωρίς μέριμνες πλήρεις ἀγάπης καί εἰρήνης ὑμνῶντας καί εὐχαριστῶντας τόν Θεό γιά ὅτι ἔχου-με ὅσα κι ἄν εἶναι αὐτά Μέσα ἀπό τήν κρίση ἐλπίζουμε ὅτι θά γεννηθεῖ καί πάλι ἡ ἐλπίδα ἀφοῦ θά διαπιστώσουμε τήν ματαιότητα ὅσων ψευδοαξιῶν μᾶς πλάνε-ψαν Ὅτι θά ἀφήσουμε πίσω τήν μιζέρια καί τήν γκρίνια καί θά ἐνδιαφερθοῦμε πάλι γιά τόν πλησίον Ὅτι θά ὑποχωρήσει ὁ μηδενισμός ὁ ἀτομισμός ὁ ἀμοραλι-σμός καί ἡ σχετικοποίηση τῶν πάντων πού ἔχει ἀλλοτριώσει τήν ἑλλαδική κοινω-νία Ὅτι θά ξαναβροῦμε τήν ἀνθρωπιά μας θά ἐπιζητήσουμε καί πάλι ἀξίες ὁ-ράματα πού εἴχαμε κάψει στόν βωμό τῆς εὐδαιμονίας Ὅτι θά ἀποζητήσουμε νόη-μα στήν ζωή μας Λόγο γιά νά ὑπάρχουμε κι ἐλπίδα γιά νά χαιρόμαστε

Ἔχουμε ἕνα προνόμιο σέ τούτη τήν ἐποχή ὅπου πλεονάζει ἡ ἁμαρτία ἀλλά ὑπερπερισσεύει ἡ χάρις (Ρωμ 520) γιατί βλέποντας ξεκάθαρα τήν ἀστοχία μας καί τά λάθη μας μποροῦμε νά μετανοήσουμε πιό εὔκολα Ἄς ἀποδεχτοῦμε λοιπόν τήν πραγματικότητα ἄς ἀναλάβουμε τίς εὐθύνες μας καί κυρίως τήν εὐθύνη γιά τήν ζωή μας τό μεγάλο αὐτό δῶρο πού μᾶς ἔδωσε ὁ Θεός Καί μέ τήν πεποίθηση ὅτι ἡ μεγαλύτερη ἁμαρτία τοῦ ἀνθρώπου εἶναι ἡ ἀχαριστία ἀπέναντι σrsquo αὐτή τήν δωρεά τοῦ Θεοῦ ἄς ζήσουμε τήν ὑπόλοιπη ζωή μας μέ χαρά εὐχαριστία καί ἀγάπη πρός τόν Θεό καί τόν συνάνθρωπο πάντοτε χαίροντες καί ἐν παντί εὐχαριστοῦντες Ἀμήν

Ἀρχαγγέλων Λόγος

7

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

ΜΟΝΟΣ ΜΟΥ ΧΤΕΣ

Μ ερικοί ἀπό ἐμᾶς νομίζουμε ὅτι οἱ Ἅγιοι εἶναι κάτι σάν ὑπεράνθρωποι τῆς πίστεως χωρίς θλίψεις καί πειρασμούς πάντα ἀγέρωχοι καί δυνα-τοί Ξεχνᾶμε πώς ὁ Χριστός μᾶς κάλεσε ὅλους νά γίνουμε Ἅγιοι θεοί

κατά χάριν Του καί πώς οἱ Ἅγιοι ἦταν σάν κι ἐμᾶς ἄνθρωποι κανονικοί πού πό-νεσαν ἀπογοητεύτηκαν καί ἔκλαψαν ὅμως ἀκολούθησαν τήν κλήση τοῦ Θεοῦ καί σώθηκαν Παραθέτουμε ἐδῶ ἕνα ποίημα τοῦ ἐκ τῶν μεγίστων Ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Θεολόγου μιᾶς ψυχῆς εὐαίσθητης καί χαριτωμένης γιά νά δοῦμε πώς καί τοῦ Ἁ-γίου ἡ ψυχή σάν τήν δική μας πονᾶ μά στήν χάρη τοῦ Θεοῦ βρίσκει τήν παρηγο-ριά κι ὄχι στοῦ κόσμου τούτου τά ἀδιέξοδα

Μόνος μου χτές ἀπό τίς πίκρες στραγγισμένος σέ δάσος σύσκιο βαρύθυμος καθόμουν

Μ᾿ ἀρέσει ἀλήθεια αὐτό τό φάρμακο στίς θλίψεις μέ τήν ψυχή μου ν᾿ ἀναδεύω σκέψεις σιωπηλά Αὖρες ψιθύριζαν μ᾿ ἀηδόνια καλλικέλαδα

κι ἀπ᾿ τά κλαδιά γλυκό ἀποκάρωμα χυνόταν θαρρεῖς καί σουrsquo φευγε ἡ ζωή

Κι ἀπό τά δέντρα τά ὀξύφωνα τζιτζίκια φίλοι τοῦ ἥλιου πλημμύριζαν τό δάσος μέ τίς φλύαρες φωνές τους

Σιμά ρυάκι δροσερό ἔβρεχε τά πόδια καί μές στό δάσος ἔτρεχε ἁπαλά

Πῶς μέ συνεῖχε ὡστόσο δυνατή ἡ ὀδύνη κι ἔτσι δέν μέ τραβοῦσαν διόλου ἐτοῦτα

Ὁ νοῦς σάν τόν στομώνει ὁ πόνος τέρψεις δέν γυρεύει Κι ἐγώ μέσα στίς συστροφές τῆς ταραγμένης σκέψης

σ᾿ ἀντίμαχες ἰδέες παραδομένος Ποιός στάθηκα ποιός εἶμαι τί θά γίνω ∆έν ξέρω καθαρά

Κι ἄλλος σοφότερός μου οὔτε κι ἐκεῖνος

Στάσου Μπρός στόν Θεό ὅλα δεύτερα Τόπο στόν Λόγο Μάταια δέν σ᾿ ἔπλασε ὁ Θεός

μά ἐγώ ἀντιστέκομαι μικρόψυχος στόν ὕμνο Σκοτάδι ἐδῶ κι ἐκεῖ τοῦ Λόγου τό βασίλειο κι ὅλα ξάστερα γιά τόν Θεό ἀντικρύζοντας γιά στήν φωτιά νά τυραννιέσαι

Μόλις μέ γλύκανε ἔτσι ὁ νοῦς πάει κι ὁ πόνος Κι ἀπό τό σύσκιο δάσος χτές γυρίζοντας στό σπίτι

μιά χαμογέλαγα παράξενα καί μιά σιγόκαιγε ἡ καρδιά μέ σκέψη ἀνταριασμένη

8

Ἀρχαγγέλων Λόγος

Τ ό καλό τραγούδι ἔχει ἰσχυρότατη ἐκφραστική δύναμη Μετέχει κατά τι τῆς ποίησης καί ταυτόχρονα σπάει τήν μοναξιά τῆς ἀφωνίας μετερχόμενο τήν μουσική ὥστε νά μπορεῖ μέσα σέ λίγες ταξιδιάρικες πάνω σέ λυρικά πτε-

ρύγια ἀράδες νά λέει πολλά καί νά ἐννοεῖ ἀκόμα περισσότερα

Καθένας μόνος του Νησί του ὁ κόσμος του

Βράδιασε ἀγάπη μου σrsquo ὅλη τήν γῆ

Τό νοιώθεις ὅτι εἶναι πραγματικότητα Ἔχει νυχτώσει Τί κι ἄν ξημερώνει τί κι ἄν χαράζει μιά καινούργια μέρα τό σκοτάδι δέν λέει νά διαλυθεῖ Ἡ μοναδι-κή σου ἐλπίδα εἶναι ὅτι ὑπάρχει ἀκόμα πρόσωπο ἐρώμενο στό ὁποῖο στρέφεσαι γιά νά κοινωνήσεις τόν φόβο σου τήν ἔντρομη διαπίστωσή σου laquoβράδιασε ἀγά-πη μουraquo Λές laquoἀγάπη μουraquo καί ἀμέσως δημιουργεῖται ἕνα ξέφωτο στό ὁποῖο κα-ταφεύγεις κυνηγημένος ἀπrsquo τήν ἐπέλαση τοῦ σκότους Ὅλη ἡ τωρινή ἑλλαδική πραγματικότητα - σμικρογραφία ἄλλωστε τῆς παγ-κόσμιας - κυριαρχεῖται ἀπό τό σκοτάδι Ἕνα σκοτάδι τό ὁποῖο δέν ἐξερράγη ξαφ-νικά κατατροπώνοντας τό φῶς ἀλλά κυριαρχοῦσε λεπτό πρός λεπτό ὥρα μέ τήν ὥρα δεκαετία τήν δεκαετία Ἄν laquoὁ ἥλιος θέλει δουλειά πολλή γιά νά γυρίσειraquo κάτι ἀνάλογο συμβαίνει καί μέ τή νύχτα Θέλει χρόνο πολύ ἀρκετή ἐπανάπαυση ραστώνη ἰδιοτέλεια συμβιβασμό γιά νά κυριαρχήσει Ἡ Ἑλλάδα ndash καί φυσικά δέν ἐννοοῦμε τήν Ἑλλάδα ὡς ἰδέα φιλοσοφία ἤ ἄ-σαρκο γεωγραφικό προσδιορισμό μιλοῦμε γιά τά πρόσωπα γιά μᾶς τούς Ἕλλη-νες - βούλιαξε μέσα στό σκοτάδι μέσα σrsquo αὐτό πού ὅλοι μας τώρα προσδιορίζουμε ὡς οἰκονομική κρίση Ἀδυνατοῦμε ὅμως καί τώρα νά ἐντοπίσουμε τό γιατί φτάσα-με ὡς ἐδῶ Τί ἔφταιξε καί ἔχουμε ἀγγίξει τά ὅρια τῆς ἐξώθησής μας στόν χῶρο τῶν κρατῶν τοῦ Τρίτου Κόσμου διασύροντας τήν ἱστορία καί τόν πολιτισμό μας Μία ἀποτυχία σέ κάποιον ἀπό τούς τομεῖς τῆς ζωῆς μας (οἰκονομικό ἐργα-σιακό συναισθηματικό φιλικό) μπορεῖ νά μᾶς στενοχωρήσει ἀκόμα δέ καί νά μᾶς ἀποσυντονίσει Ὅταν ὅμως προκαλεῖ τήν καθολική κατάρρευσή μας τότε τό πρό-βλημα εἶναι π ν ε υ μ α τ ι κ ό διότι τό ἐπί μέρους ἔλαβε τήν θέση τοῦ καθrsquo ὅλου ∆ιότι ἕνα μόνο τμῆμα τῆς ζωῆς μας ἐν προκειμένῳ ὁ οἰκονομικός παράγοντας πε-ριεβλήθη μιά καθολική αὐταξία ἄρχισε νά νοηματοδοτεῖ ὁλάκερη τή ζωή μας ἔγι-νε ὁ κεντρικός ἄξονάς της γύρω ἀπό τόν ὁποῖο ἄρχισε νά δορυφορεῖται κάθε ἄλλη ἐνέργειά μας Τό τί θά σπουδάσουμε ποιόν θά παντρευτοῦμε τί ἐπάγγελμα θά ἀ-κολουθήσουμε μέ ποιούς θά συσχετιστοῦμε ἀκόμα καί τό τί θά ὀνειρευτοῦμε καί τό πῶς θά κηδευτοῦμε καθορίζεται ἀπό τό χρῆμα ἀπό τόν πλοῦτο τήν ἰσχύ

Ἀλλοτρίωση λοιπόν τῆς ὕπαρξης δέν εἶναι μόνο νά ζεῖς γιά νά αὐξήσεις τίς τραπεζικές σου καταθέσεις ἤ γιά νά ἀγοράσεις 70 τετραγωνικά χώρου μέ ὑποθή-κευση ὅλης τῆς χαρᾶς καί ἐλευθερίας σου ἀλλά κυρίως τό νά κοστολογεῖς τό ἀν-θρώπινο πρόσωπο τήν φιλία τόν χρόνο ἀκόμα καί τά ὄνειρά σου μέ εὐρώ Νά

Βράδιασε ἀγάπη μου σrsquo ὅλη τή γῆ Ἀνωνύμος ποιητής

9

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

ξεπουλήσεις μέ τόν πιό ἐπαίσχυντο τρόπο τήν καθαρότητα τῆς καρδιᾶς σου τά ζείδωρα τῆς πίστης σου τά πολύτιμα τῆς παιδείας σου χάριν τῶν πιό ποταπῶν θε-αμάτων τῆς πλέον ἐγωτικῆς κυριαρχίας τῆς ἰδιοτέλειας

Ἡ μεγαλύτερη ὅμως τραγωδία ἔρχεται τώρα στήν συνειδητοποίηση ὅτι δέν ἔχουμε οὔτε τό ξέφωτο τοῦ τραγουδιοῦ ∆έν ὑπάρχει τό ἐρώμενο πρόσωπο στό ὁποῖο τουλάχιστον νά στραφοῦμε καί νά κοινωνήσουμε τήν ἀπέλπιδα αὐτογνωσί-α μας Ὁ Θεός-Ἀγάπη ὁ Θεός-Ἔρωτας laquoπέθανεraquo καί οἱ δήμιοί του εἴμαστε ἐμεῖς οἱ Χριστιανοί Στήν θέση Του τοποθετήσαμε τόν θεό-τιμωρό τόν θεό-δυνάστη τόν θεό-μαγικό λυχνάρι τοῦ Ἀλαντίν τόν θεό-ἐπετειακό τρόπο διασκέδασης τῆς θλιβερῆς ρουτίνας μας ∆έν Τόν γνωρίσαμε δέν Τόν ἀγαπήσαμε γιrsquo αὐτό καί εὔ-κολα Τόν ἐξοβελίσαμε ἀπrsquo τό προσκήνιο τῆς ζωῆς μας ἀφήνοντάς Τον στό περι-θώριο πληγωμένο ἐραστή τῆς ἐλευθερίας μας Στήν θέση Του ἦρθε τό χρῆμα ἡ καλοπέραση τό βόλεμα ἡ χρησιμοθηρία ὁ ὠχαδερφισμός καί Ἐκεῖνος ndashπαραχα-ραγμένος πιά- ἀπομεινάρι ἔνδοξου παρελθόντος

Μά δέν ὑπάρχει καί ἐρώμενος ἄνθρωπος τόν ὁποῖο νά μποροῦμε νά προ-σφωνήσουμε laquoἀγάπη μουraquo καί νά τοῦ ψιθυρίσουμε laquoβράδιασεraquo κατόρθωμα κενω-τικῆς ἀλληλοπεριχώρησης θυσιαστικῆς ἐμπιστοσύνης Οἱ δικές μας οἱ laquoἀγάπεςraquo ἔ-χουν ἡμερομηνία λήξης βασισμένες σέ προϋπόθεση ἀνταπόδοσης ἐκτόνωσης ὁρ-μεμφύτων ἀναγκαστικῆς συνθηκολόγησης γιrsquo αὐτό καί δέν μποροῦμε νά ψιθυρί-σουμε τίποτε οὐσιαστικό Μᾶς ἔμειναν τά βαρύτιμα σεντούκια (συζυγία ἔρωτας φιλία ἀδελφός) μά ξεπουλήσαμε τόν θησαυρό

Ὁ καθένας στήν ἀπομονωτική του νησῖδα νά ἀγναντεύει μέ κυάλια με-λαγχολίας καί ἀσφάλειας τόν ἀπομακρυσμένο νησιώτη τῆς ἀπόμακρης ἄλλης βρα-χονησίδας laquoΚαθένας μόνος του νησί του ὁ κόσμος τουraquo στήν ποιητική ἀποτύπω-ση τῆς μοναξιᾶς μας τοῦ ἐγωισμοῦ μας τῆς ἀδυναμίας μας γιά κοινωνία

Ἔσερνα αὐτές τίς λίγες γραμμές χωρίς νά ἔχω βρεῖ τό τέλος χωρίς νά μπο-ρῶ νά χαράξω τήν ἐλπίδα Σέ κάποιο δικό μου βράδυ γεννήθηκε τό ξέφωτο τόσο ἁπλᾶ ὅσο οἱ δύο ἀράδες τῆς πρίν τό δεῖπνο προσευχῆς

Νά αἰσθάνομαι καί νά πορεύομαι ὡς πένης ὡς φτωχός ὡς ὁλιγαρκής πλούσιος γιά νά μπορῶ νά νοιώθω τόν ἀναγκεμό τοῦ ἄλλου τοῦ ἀδελφοῦ κωπη-λατῶντας πρός τό νησί του Βρισκόμουν πάνω ἀπrsquo τό τραπέζι μέ τήν αἴσθηση τῆς πείνας προσευχόμενος παρακλητικά πρός Ἐκεῖνον γιά Τόν ὁποῖο δέν αἰσθανό-μουν πεῖνα Ποτέ δέν γουργούρισε ἡ καρδιά μου γιά τό πρόσωπό Του ὅπως τό στομάχι μου γιά τό φαΐ Ντράπηκα Πρέπει νά γίνω εὐχαριστιακός ἀπολαμβάνον-τας τά ἐλάχιστα τῆς ζωῆς τά καθημερινά τοῦ βίου Πρέπει νά Τόν καλέσω στή ζω-ή μου νά γίνω ὁ ἐκζητῶν Αὐτόν Ἀπαγγέλλω τά λόγια τῆς προσευχῆς ἐγώ μόνος μου ἀλλά σέ πληθυντικό ἀριθμό Ὑπάρχουν κι ἄλλοι στήν ἴδια αἴσθηση τῆς ἀπο-τυχίας στήν ἴδια δῖψα τῆς πληρότητας ∆έν μπορῶ πιά νά lsquoμαι μόνος μου θέλω νά συνοδοιπορήσω στόν δρόμο πού ἡ ἀγάπη δημιουργεῖ καί ἡ δυναμική τοῦ ἔρωτα ἐκβάλλει laquoΦάγοντες πένητες καί ἐμπλησθήσονται καί αἰνέσουσι Κύριον οἱ ἐκζητοῦντες αὐ-τόν Ζήσονται αἱ καρδίαι αὐτῶν εἰς αἰῶνα αἰῶνοςraquo Ἀγάπη μου

laquoΝησιάraquo στίχοι Παρασκευᾶς Καρασοῦλος μουσική‐ἑρμηνεία Μάριος Φραγκούλης

10

Ὁ ἄνθρωπος εἶναι ἀναμφίβολα ἕνα ἀντιφατικό ὄν Ἕνα μέρος του διψᾶ γιά πνευματική προκοπή γνωστική πρόοδο ψυχική ἀνάταση Τό ὑπό-λοιπο (πού συνήθως ὑπερέχει) βουτᾶ λαίμαργα σέ μιά πληθώρα κοσμι-

κῶν ἀπολαύσεων σαρκικῶν ἐπιθυμιῶν κτιστῶν θησαυρῶν Καί ἄν αὐτή ἡ κατά-δυση ἔληγε στόν πυθμένα τῆς προσωπικῆς ματαιοδοξίας θά ὑπῆρχε τουλάχιστον ἡ ἐλπίδα πώς ἔπειτα θά ἄρχιζε ἡ ἀνάδυση γιά μιά ἀνάσα ἠθικῆς καθαρότητας Κι ὅμως Πολλοί ἀρχίζουν τίς γεωτρήσεις () ἔχοντας ὡς νῆμα πού τούς συνδέει μέ τή ζωή μόνο τά ὑλικά ἀγαθά παραθεωρῶντας ὅτι μόνο φθαρτά καί προσωρινά εἶ-ναι

Ὁ Ἰησοῦς Χριστός μᾶς δίδαξε laquoΜή θησαυρίζετε ὑμῖν θησαυρούς ἐπί τῆς γῆςraquo (Ματθ 6 19) καί ἐμεῖς ἄλλοι λίγο καί ἄλλοι περισσότερο πράττουμε ἀκρι-βῶς τό ἀντίθετο Πάσχουμε ἀπό ἔλλειψη ἐμπιστοσύνης ndash πίστης στό Θεό ὁ Ὁποῖ-ος ἀπό ἀμέριστη ἀγάπη γιά τό δημιούργημά Του ndash γιά τήν κορωνίδα τῆς πλάσης στήν κατάσταση τοῦ ἀρχέγονου κάλλους ndash προσέφερε τά λόγια Του ὡς φωτει-νούς ὁδοδείκτες στή δύσκολη πορεία μας πρός τή θέωση Καί ἐπειδή εἶναι ἀδύνα-τον ἐκ φύσεως νά θαμπώσει τό φῶς τῶν θείων διδαγμάτων θαμπώσαμε ἐμεῖς τή ματιά μας θεωρῶντας πώς κατέχουμε ἀφrsquo ἑαυτῶν τήν ἀλήθεια καί τή γνώση

Νομίσαμε τή ματαιότητα τοῦ πλούτου κυρίαρχο ἀγαθό Πιστέψαμε πώς ἡ ζεστασιά τῆς ψυχῆς πηγάζει ἀπό τήν τριβή τῶν χεριῶν μας μέ τό χρυσό καί τό ἀσήμι Ἡδονιστήκαμε μέ τήν ἰδέα τοῦ laquoἔχεινraquo καί παραληρίσαμε στή θέα τῆς θεᾶς ὕλης Ἡ αἴσθηση τῆς ἰδιοκτησίας μᾶς δημιούργησε τήν ἐντύπωση τῆς δύναμης Νοιώσαμε ἄτρωτοι καί ἡ φιλαυτία μας φού-σκωσε προκαλῶντας τά γνήσια τέκνα της ndash τά πάθη τῆς φιλαργυρίας τῆς κενοδοξίας καί τῆς

γαστριμαργίας ndash νά στήσουν χορό στήν καρδιά μας Ὁ ἄνθρωπος ἐκκινούμενος ἀπό ἐγωκεντρισμό θεώρησε πώς σκοπός τῆς ζωῆς του ἐπιβάλλεται νά εἶναι ὄχι ἁ-πλῶς ἡ συντήρηση καί καθαρότητα τοῦ σώματος ἀλλά ἡ ἀνάδειξή του ἔναντι τῆς ψυχῆς καί ἡ ἐπίδειξη τοῦ ὑλικοῦ πλουτισμοῦ Τελικά ἡ καθημερινή βιολογική ἀ-νάγκη ἔλαβε κυρίαρχη θέση στή ζωή τῶν ἀνθρώπων καθώς ἡ εὐδαιμονία στήν ὁ-ποία εἶχαν συνηθίσει ἤ τό κυνήγι τῆς εὐδαιμονίας στό ὁποῖο ἐπιδίδονταν ἐξουσί-ασαν τήν ψυχή τους καί δέν ἐπικεντρώνονταν στόν laquoἄρτον ἡμῶν τόν ἐπιούσιονraquo Ἔτσι ὁμοίασαν μέ τό σπόρο ἀπό τήν παραβολή τοῦ σπορέα πού σπάρθηκε κοντά στά ἀγκάθια τόν ὁποῖο ἡ μέριμνα γιά τά ἐγκόσμια καί τά ὑλικά ἀγαθά κατέπνιξαν καί ἔτσι δέν καρποφόρησε Ἡ ἐξύψωση τῆς ἡδονῆς τῶν ὑλικῶν ἀγα-θῶν σέ πρωταρχική καί ζωοποιό ἀνάγκη τοῦ ἀνθρώπου τόν κατέστησε ἕρμαιο τοῦ καταναλωτισμοῦ

Ἡ ἄλογη προσκόλληση στή συντήρηση τοῦ ὑλικοῦ στοιχείου τοῦ ἀνθρώ-

Ἀρχαγγέλων Λόγος

Ἡ ὀδύνη τοῦ ἔχειν Σωτήριος Ν Κόλλιας ΜΑ Θεολογίας ἐκπαιδευτικός

11

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

που δρᾶ καταλυτικά γιά τήν πνευματική ἐξύψωσή του Ἤμαστε τόσο σίγουροι πώς ἀνήκαμε πλέον στό ἀπυρόβλητο τῶν καθημερινῶν προβλημάτων μιᾶς καί ἡ συσσώρευση πλούτου μᾶς χαροποιοῦσε μᾶς πάθιαζε ἤ καί μᾶς προκαλοῦσε νά μοχθήσουμε (νομίμως ἤ μή) ἀκόμα σκληρότερα (ἀπέναντι στόν ἑαυτό μας ἤ κατά προτίμηση στούς ἄλλους) γιά νά ἀποκτήσουμε περισσότερα Καί ταυτιζόμασταν μέ τόν ἄφρονα πλούσιο ὁ ὁποῖος ἔλεγε laquoψυχή ἔχεις πολλά ἀγαθά κείμενα εἰς ἔτη πολλά ἀναπαύου φάγε πίε εὐφραίνουraquo (Λουκ 12 19)

Μά ἔρχεται κάποια στιγμή πούhellip ἡ ἐπιχείρησή σου χρεωκοπεῖhellip ἀπολύε-σαιhellip πυρκαγιά καίει τά ὑπάρχοντά σουhellip ἤ ἁπλῶς καλεῖσαι νά περιορίσεις τίς νυχτερινές σου ἐξόδους νά μειώσεις τούς φουσκωμένους λογαριασμούς νά στα-ματήσεις τίς ἀσυλλόγιστες ἀγορές Καί ἔρχεται κάποια στιγμή πού σέ ἐρωτᾶ ὁ Κύριος laquoἄφρον ταύτῃ τῇ νυκτί τήν ψυχήν σου ἀπαιτοῦσιν ἀπό σοῦ ἅ δέ ἡτοίμα-σας τίνι ἔσταιraquo (Λουκ 12 20) Κι ἐσύ μετέωρος νά μετρᾶς τά συντρίμμια ὑλικά καί ψυχικά Καί τότε τήν ἡδονή τοῦ ἔχειν διαδέχεται ἡ ὀδύνη ὅτι τίποτα δέν ἔχεις καί τίποτα δέν σοῦ ἀνήκει αἰώνια Καί εἶναι ἀβάσταχτος αὐτός ὁ πόνος ὄχι μόνο γιατί νοιώθεις προδομένος ἀπό τόν ἴδιο σου τόν ἑαυτό πού ἔχτισε παλάτια στήν ἄμμο ἀλλά καί γιατί ἡ πτώση ἦταν τόσο ἀπότομη ὅσο ψηλότερα εἶχες εἰδωλοποι-ήσει τήν κτήση Κι ἐνῶ διαχειριστής εἶσαι τῆς ὕλης καί ὄχι ἰδιοκτήτης αὐθαίρετα ἀνέλαβες ἀξιώματα ἀπό τόν Κύριό σου laquoοὕτως ὁ θησαυρίζων ἑαυτῷ καί μή εἰς Θεόν πλουτῶνraquo (Λουκ 12 21) ∆ιαμαρτύρεσαι ὀργίζεσαι κλαῖς ἀπελπίζεσαι Ἀ-λήθεια πόσο τραγικό γιά τήν ἀνθρώπινη ὕπαρξη εἶναι νά πονᾶ γιά τά πρόσκαι-ρα ἐνῶ εἶναι καμωμένη γιά τά μεγάλα καί ὡραῖα

Ὁ λόγος τοῦ Χριστοῦ laquoοὐκ ἐπrsquo ἄρτῳ μόνῳ ζήσεται ἄνθρωπος ἀλλrsquo ἐπί παντί ρήματι ἐκπορευομένῳ διά στόματος Θεοῦraquo (Ματθ 4 4) στόν πειραστή ∆ιά-βολο πού Τόν προκάλεσε νά μετατρέψει σέ τροφή τίς πέτρες σημαίνει ὅτι προτε-ραιότητα πρέπει νά δίνεται στά πνευματικά καί ὄχι στά ὑλικά Ἡ στάση τοῦ Χρι-στοῦ δέν παραθεωρεῖ τίς βιοτικές ἀνάγκες τῶν ἀνθρώπων ἀλλά καί δέν τίς ἀπο-λυτοποιεῖ γιrsquo αὐτό καί λέγει laquoοὐκ ἐπrsquo ἄρτῳ μόνῳraquo Ἡ πνευματική κατάσταση δέν ἐχθρεύεται τήν ὑλική ἀλλά τῆς δίνει οὐσιαστικότερο νόημα Τά ἐγκόσμια ἀγαθά λαμβάνουν ἀξία μόνο μέσα ἀπό τό πνευματικό πρῖσμα πού τά θέτουμε χωρίς νά τά ὑπερεκτιμοῦμε καί νά τά ἐξιδανικεύουμε

Ἡ παραδείσια κατάσταση ὅπου ἡ ἀντωνυμία laquoδικό μουraquo δέν ὑπῆρχε δέν

εἶναι οὐτοπία εἶναι ἐπιλογή ζωῆς πού πραγματώνεται ἤδη στόν κόσμο τοῦτο ὅ-ταν οἱ καρδιές συναντῶνται ἑλκόμενες ἀπό τήν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ καί τοῦ πλησίον γιά μιά κοινή πορεία συναλληλίας καί προσφορᾶς

12

Ἀρχαγγέλων Λόγος

Τ οπίο θολό Ὁμίχλη πυκνή πάνω ἀπό τήν χώρα Συνοφρυωμένα πρόσωπα τρομαγμένες ψυχές Ἐνοχές γκρίνιες κατάρες ἀπαξίωση Φόβος ἀπόγνω-ση ἀπελπισία Ὅλα ὅσα εἶναι ἱκανά καί ἀναγκαῖα γιά νά συνθέσουν ἕνα

ἰδανικό θεατρικό σκηνικό ὅπου ἔχει ὅλες τίς προϋποθέσεις γιά νά παιχτεῖ ἔργο κλασικό μεγάλου συγγραφέα μέ σπουδαίους πρωταγωνιστές σοβαρή πλοκή ψυ-χογραφική ἐμβάθυνση πού θά κρατήσει τίς ἀνάσες τῶν θεατῶν μέχρι τό τέλος του ὅπως καιρό εἶχε νά τούς συμβεῖ Μόνον πού ἐδῶ ἐμεῖς ἀποτελοῦμε τόν χορό καί ὄχι τούς θεατές Κάτι σάν ἀρχαία τραγωδία

Ἀφῆστε τούς προφῆτες νά βγαίνουν στούς δρόμους καί νά προφητεύουν δεινά Τίς μάγισσες νά ἐξαγοράζουν τήν ἀγωνία τῶν ἁπλοϊκῶν Τά μυθικά τέρατα νά ξυπνοῦν νά βγάζουν καπνούς ἀπrsquo τό στόμα καί νύχια γαμψά ἀπειλῶντας ὅλους ὅ-σους ἀφελῶς πίστεψαν στήν ὕπαρξή τους Ἐπιτρέψτε μουhellip Βλέπετε ἐγώ γεννήθηκα στή Σαλονίκη Τήν πόλη τῆς ὁμίχλης Τῆς πρώτης Φιλοσοφικῆς σχολῆς τῆς πρώ-της τηλεόρασης τοῦ πρώτου ραδιοφώνου τῶν λογοτεχνῶν τῆς ἱστορίας τοῦ Βυζαντίου Τήν πόλη τῆς ἐσωστρέφειας τῆς πνευματικῆς παραγωγῆς τοῦ Ἡσυχασμοῦ ∆ιδάχθηκα πώς ἡ ἀπόγνωση γεννιέται ἀπό τά ψευδῆ αἰσθή-

ματα πώς πρώτη φορά συμβαίνει κάτι τραγικό πώς εἶμαι ὁ μόνος πού τό περνάω πώς πάνω μου βαραίνει μία κατάφορη ἀδικία πώς φταίω γιά ὅλα ἐγώ Ἡ ἀλή-θεια ὅμως εἶναι πάντα ἕνα ἀνάποδο κάτοπτρο Καί ἡ ἀλήθεια μόνο στήν ἀπόγνω-ση δέν ὁδηγεῖ Ἀντίθετα ἐλευθερώνει ἀπό κάθε ἀπελπισία ∆ιακατέχεται ἀπό ἀ-νεμπόδιστη ἐλπίδα καί πίστη Ὁ σύγχρονος ἄνθρωπος ὅλοι ἐμεῖς οἱ ζῶντες δηλαδή δέν εἶναι ξεκομμένος ἀπό τό παρελθόν του ∆έν τελειώνει μέ τόν θάνατό του Ἄν τόν δοῦμε μέσα στό σύνολο τῆς ἱστορίας του τότε ἡ πραγματικότητά του θά πάρει πάλι τίς πραγμα-τικές της διαστάσεις Καί ἡ ἀνθρωπότητα ἔζησε πολύ πιό τραγικές στιγμές ἀπrsquo αὐ-τές πού ζοῦμε σήμερα κι ἐξακολούθησε νά ὑπάρχει Σέ περιόδους κρίσεων δέ ὅ-λως παραδόξως καί ἐντελῶς ἀνέλπιστα μεγαλούργησε κιόλας Καταλαβαίνω πώς δέν εἶναι εὔκολο νά ξεβολεύεται κανείς Καταλαβαίνουμε ὅμως ποῦ μας ὁδήγησε τό βόλεμα Θά τολμήσω νά ἐκφράσω πόσο μέ γοητεύει ὅλη αὐτή ἡ κρίση Τόν μεγάλο μου θαυμασμό πρός ὅλη αὐτήν τήν ἀναταραχή Τόν ἐνθουσιασμό μου γιά τόν κλυδωνισμό τῆς οἰκονομίας πού ἀνατρέπει τήν τάξη τοῦ κόσμου καί περισσότερο τῆς χώρας μας Τό καίριο καί πολύτιμο αἴσθημα τῆς ἀνασφάλειας Ὄχι δέν εἶμαι κακεντρεχής δέν εἶμαι βολεμένη δέν ἔχω ὑλικά ἀποθέματα ὥστε νά χαιρεκακῶ μέ τήν ἐξαθλίωση τῶν ἄλλων Τό ἀντίθετο μάλιστα Ἁπλῶς

Μία ἄλλη ὁπτική τῆς κρίσης εὐχαριστιακή Βασιλική Νευροκοπλῆ συγγραφέας-ἐκπαιδευτικός

13

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

εἶμαι ἀπό τήν Θεσσαλονίκη κι αὐτό τό χῶμα πού μέ ἔθρεψε μοῦ ἔμαθε πώς τό θαῦμα γεννιέται ἀπrsquo τίς στάχτες Μοῦ ἔμαθε νά βλέπω μέσα ἀπrsquo τήν ὁμίχλη μέ τήν ὁποία τόσο ἐξοικειώνεσαι σrsquo αὐτόν τόν τόπο Γιατί μέσα σέ ὅλον αὐτόν τόν ζόφο βλέπω τήν ἐγρήγορση τῶν ἀνθρώπων καί τόν ἐπαναπροσδιορισμό τους Βλέπω τό ξύπνημα κοιμισμένων συνειδήσεων τό νέο ὅραμα νά ἀφυπνίζεται Βλέπω νrsquo ἀνθί-ζουν ἀρετές ξεχασμένες ὅπως ἡ ὑπομονή ἡ ἀλληλεγγύη ἡ γενναιοδωρία Νά φυ-τεύονται στά μπαλκόνια μαϊντανοί καί δυόσμοι νά χαζεύουν οἱ διαβάτες στήν παραλία τό ἡλιοβασίλεμα πού πρίν προσπερνοῦσαν Χτυποῦν τά τηλέφωνα καί αὐξάνονται οἱ προσκλήσεις στά σπίτια γιά τό κοινό φαγητό τήν κοινή τράπεζα Κλείνουν τηλεοράσεις καί ἀνοίγουν βιβλία Ἀπομονώνονται οἱ μίζεροι καί οἱ τρομολάγνοι ἀποζητᾶται ἡ παρηγοριά ὁ ἄλλος λόγος πού εἶναι καί λόγος ὕπαρ-ξης πού θά γεμίσει τά σπλάχνα μας

Ἔχει μεγάλη χάρη ἡ κρίση ἡ ἀνασφάλεια ὁ κλυδω-νισμός Ἔχει τόση χάρη ὅση καί ἡ ἀρρώστια ἡ ἀναπηρία ἡ ἀνέχεια Γιατί ὅπως ἀκριβῶς ὁ ἄνθρωπος δέν εἶναι μόνο ἀγαθά ἀσφάλεια σιγουριά δέν εἶναι καί μόνον ὑγεία ἱ-κανότητες ἀνάγκες Ἦταν εἶναι καί θά παραμένει κάτι πολύ περισσότερο ἀπό ὅλα αὐτά Κάτι πού φανερώνεται καί φωτίζεται μόνον ὅταν ὅλα κλονίζονται καί σταθεῖ μό-

νος γυμνός καί τετραχηλισμένος μπροστά στό θαῦμα τῆς ὕπαρξης μόνος μέ τόν ἑαυτό του μόνος μέ τόν ἔρωτά του μόνος μέ τόν θάνατο μόνος μέ τόν Θεό του ∆έν ὠφελοῦν οἱ κλάψες ∆έν ὁδηγοῦν πουθενά οἱ μιζέριες Οἱ ἐκφοβισμοί ἁ-πλῶς παραλύουν τήν κρυμμένη δυναμική Θά συνεχίσουμε νά ἐργαζόμαστε καθέ-νας στό πόστο του ἴσως περισσότερο σιωπηλά ἀλλά μέ περισσότερο πεῖσμα Ἡ διαφορά θά εἶναι ἡ ἐγρήγορση ὁ ἐσωτερικός ἐπαναπροσδιορισμός ἡ ἐπαναξιο-λόγηση τῆς ζωῆς τῶν σχέσεων τῶν ἀγαθῶν καί τοῦ νοήματος πού μένει ἀδιά-πτωτο στούς αἰῶνες Κρίνω πώς εἴμαστε πολύ τυχεροί καί ὀφείλουμε μεγάλη εὐγνωμοσύνη στούς καιρούς πού μᾶς χαρίζουν τήν δυσκολία τους Μπροστά λοιπόν μέ ἀνοιχτές αἰ-σθήσεις Ἡ ζωή εἶναι σάν τά παιδιά Μᾶς ὁδηγεῖ ἀλάνθαστα ἄν τήν ἐμπιστευτοῦ-μεhellip ἀλλά γιά νά τήν ἐμπιστευτοῦμε πρέπει πρῶτα νά τήν ἀνακαλύψουμεhellip

(Ἀπό τό ἰστολόγιο τῆς Β Νευροκοπλῆ httpanimusanimusblogspotcom)

Ἀποφθέγματα Πατέρων

Ε ἶπε ἕνας Γέροντας laquoΤίποτε δέν ἀπογυμνώνει τόσο τόν ἄνθρωπο ἀπό τήν χάρη ὅσο τό νά κατηγορεῖ τόν πλησίον του ἤ νά τόν κατακρίνει ἤ νά τόν

ἐξουθενώνει Καί εἶναι τόσο βαρύτερη ἡ κατάκριση ἀπό κάθε ἄλλη ἁμαρτία ὥστε ὁ ἴδιος ὁ Χριστός λέει laquoὙποκριτή βγάλε πρῶτα τό δοκάρι πού ἔχεις στό μάτι σου καί τότε θά δεῖς καθαρά γιά νά βγάλεις τό σκουπιδάκι πού βρίσκεται στό μάτι τοῦ ἀδελφοῦ σου (Λουκ 642) Γιατί νά μήν προτιμοῦμε νά κατακρίνουμε τόν ἑαυτό μας Καί ἐννοῶ τά κακά τά δικά μας πού καλά τά γνωρίζουμε καί γιά τα οποῖα πρόκειται να δώσουμε λόγο στον Θεό Ὁ καθένας ἄς προσέχει τόν ἑαυτό του καί τίς δικές του κακίες Ἡ ἐξουσία νά δικαιώνει καί νά καταδικάζει ἀνήκει μόνο στόν Θεόraquo

14

Ἀρχαγγέλων Λόγος

Ἄ ν εἴμαστε μία κοινωνία πού γερνάει καί δέν ἀναπαράγεται Ἄν εἴμαστε πρῶτοι στήν ὑπογεννητικότητα στήν Εὐρώπη καί δεύτεροι σέ ὅλο τόν κόσμο Ἄν σήμερα ὁ ἕνας στούς τέσσερεις Ἕλληνες ἀνήκει στήν τρίτη

ἡλικία Ἄν διαλέγουμε νά μήν κάνουμε παιδιά ἤ νά κάνουμε μόνο ἕνα γιατί δέν θέλουμε νά ἀλλάξουμε τρόπο ζωῆς ἤ γιατί ἡ καριέρα μας εἶναι πιό σημαντικήhellip

Ἄν κύριό μας μέλημα εἶναι ἡ οἰκονομική ἐκμετάλλευση τῶν πάντων καί πρῶτα ἀπrsquo ὅλα τοῦ ἴδιου τοῦ τόπου μας (παλαιότερα τό λέγαμε laquoἀξιοποίησηraquo) καί ἡ ἀποφυγή κάθε laquoπεριττῆςraquo δαπάνης ἄν γιrsquo αὐτό ἔχουμε καταστρέψει μερικά ἀπrsquo τά ὡραιότερα μέρη παγκοσμίως ἔχουμε κάψει τά δάση ἔχουμε κτίσει αὐθαί-ρετα στά βουνά καί τά νησιά μας ἔχουμε μολύνει ποτάμια καί λίμνες μέ τά ἀπό-βλητά μας καί ἔχουμε laquoδιακοσμήσειraquo τό ὑπόλοιπο τοπίο σκορπίζοντας παντοῦ σωρούς σκουπιδιῶνhellip

Ἄν ἔχουμε καταστρέψει γιά τούς ἴδιους λόγους τήν ὀμορφιά καί ὑποβαθμίσει τήν ποιότητα ζωῆς στίς μεγάλες μας πόλεις μέ πρώτη τήν Ἀθῆνα ἄν μέσα στά τελευταῖα σαράντα χρόνια τήν ἔχουμε μετατρέψει στήν πιό ἄσχημη βρώμικη μολυσμένη καί θορυβώδη πρωτεύουσα τῆς Εὐρώπης Ἄν τήν μεταβάλαμε ἐπί-σης σέ μία πόλη ἀβίωτη γιά τά παιδιά δέν ὑπάρχουν καθόλου

χῶροι γιrsquo αὐτά Ἄν καί οἱ μικρότερες πόλεις καί τά χωριά τῆς περιφέρειας ἀκο-λουθοῦν ndash μέ μεγάλη ἐπιτυχία ndash τό παράδειγμα τῆς πρωτεύουσαςhellip

Ἄν μέ τήν μεγάλη εἰσροή μεταναστῶν στή χώρα ἡ ροπή μας γιά ἐκμετάλλευ-ση διεύρυνε τά ὅριά της καί στό ἀνθρώπινο δυναμικό Ἄν πολλοί ἀπό ἐμᾶς τούς πληρώσαμε ψίχουλα ἤ καί καθόλου γιά τίς ὑπηρεσίες τους ἐνῶ σήμερα ἀνθοῦν μεγάλες ἐπιχειρήσεις (στίς πόλεις ἀλλά καί τούς ἀγρούς) πού ἀπασχολοῦν μετα-νάστες σέ καθεστώς ἄγριας ἐκμετάλλευσης ὑπό ἄθλιες συνθῆκες Ἄν μία παραλ-λαγή αὐτῆς τῆς κατηγορίας ἀποτελεῖ ἡ ἐκβιαστική ἐκπόρνευση γυναικῶν τῆς ἀλ-λοδαπῆς σέ ὅλη τήν ἑλληνική ἐπικράτεια Ἄν λοιπόν ἡ δουλεία ἔχει ἐπιστρέψει στήν Ἑλλάδα μέ τήν ἀνοχή ὅλων ἡμῶν τῶν ὑπολοίπωνhellip

Ἄν ἡ διαφθορά καί ἡ ἀναξιοκρατία ἀποτελοῦν πλέον πυλῶνες τῆς κουλ-τούρας μας Ἄν πάμπολλοι στήν ἀγορά καί στόν δημόσιο βίο χρηματίζονται Ἄν ἔχουμε φτάσει στό σημεῖο ὅπου ἀκόμα καί ἀπολύτως νόμιμες πράξεις ὑπηρεσίες ἤ συναλλαγές ἀπαιτοῦν ἀνταλλάγματα laquoκάτω ἀπό τό τραπέζιraquo Ἄν ταυτόχρονα ὅλοι νοθεύουν (πολύ συχνά μέ τοξικές οὐσίες) ἀνενδοίαστα τά πάντα στήν ἀγο-ρά ἀκόμα καί τῶν τροφίμων εἴμαστε μία χώρα ὅπου ὁ ἕνας δηλητηριάζει τόν ἄλ-λοhellip

Ἄν ἡ καταξίωση ὁποιασδήποτε ἱκανότητας ἤ ταλέντου κυρίως στόν δημό-σιο τομέα εἶναι ἐπιστημονική φαντασία γιά τήν Ἑλλάδα Ἄν ὁ κυρίαρχος τρόπος

Ἄν Ἡ οἰκονομική κρίση ὡς παρενέργεια

Θόδωρος Κωνσταντινίδης

15

ἀνάδειξης καί ἀναγνώρισης περνάει μέσα ἀπό γνωριμίες συγγένειες κλίκες καί κομματικούς μηχανισμούςhellip

Ἄν συνακόλουθα ndash μιά καί τά οὐσιαστικά προσόντα ἐλάχιστη ἔχουν σημα-σία γιά τά πλήθη πού ὀνειρεύονται νά laquoτακτοποιηθοῦνraquo σέ μία θέση στό δημόσιο ndash ἔχουμε μεταβάλει τήν ἐκπαίδευση σέ βιομηχανία παροχῆς τίτλων καί πτυχίων σχεδόν χωρίς ἀντίκρισμα Ἄν ἀπrsquo τά σχολεῖα μας βγαίνουν στρατιές κυριολεκτι-κά ἀναλφάβητων Ἄν ὑπάρχουν νεότερες γενιές παιδιῶν σήμερα πού γράφουν καί διαβάζουν ἄνετα μόνο τά Greeklish καί ὄχι τά ἑλληνικάhellip

Ἄν ἔχει ἐπέλθει μία σαρωτική μεταβολή τοῦ ἤθους στήν κοινωνία μας ἄν ἡ ἐντιμότητα ἔχει ἀντικατασταθεῖ ἀπό τό laquoἅρπαξε νά φᾶς καί κλέψε νά lsquoχεῖςraquo ἡ πε-ρίφημη ἑλληνική φιλοξενία ἐξατμίστηκε μπροστά στό καυτό χρῆμα καί οἱ ἔννοιες laquoφιλότιμοraquo καί laquoμεράκιraquo ἀποτελοῦν ἄγνωστες λέξεις γιά τούς νεότερους ἐφόσον δέν τίς χρησιμοποιεῖ πιά κανείς Ἄν σήμερα ὁ ἀθέμιτος πλουτισμός ἐπαίρεται δη-μόσια καί δή τηλεοπτικά καί τά laquoλαμόγιαraquo ἀποτελοῦν παράγοντες τοῦ δημόσιου βίου

Ἄν τώρα ὅλα αὐτά τά συμπτώματα ἀσθένειας ndash ἴσως ὄχι τά σημαντικότερα καί σίγουρα ὄχι τά μοναδικά ndash τῆς ἑλληνικῆς κοινωνίας συνιστοῦν κρίση τότε ἡ Κρίση αὐτή ἀσφαλῶς δέν εἶναι οὔτε φετινή οὔτε οἰκονομική Ἔχουμε μία κοινω-νία πού βρίσκεται σέ μεγάλη βαθιά καί μακροχρόνια Κρίση Ἀξιῶν

Ἡ Κρίση αὐτή συνίσταται σέ βαθμιαία μεταβολή τῶν παραδοσιακῶν ἀξιῶν τοῦ βίου ndash τοῦ λόγου καί τοῦ τρόπου μέ τούς ὁποίους ζοῦμε μέχρι καί τήν συνο-λική τους ἐγκατάλειψη καί τήν ἀντικατάστασή τους ἀπό μία καθαρά ὑλιστική ἀντιμετώπιση τῆς ζωῆς πρώτη καί κυρίαρχη σήμερα ἀξία στήν ἑλληνική κοινωνί-α ἔχει καταστεῖ ἡ ὑλική εὐμάρεια καί τό χρῆμα Μιλᾶμε δηλαδή γιά τήν ἀποπνευ-ματοποίηση μεγάλου μέρους τῆς κοινωνίας μας γιά ἀπώλεια κάθε μεταφυσικοῦ προσανατολισμοῦ καί τελικά στίς μέρες μας καί γιά προσπάθεια ἀποχριστιανο-ποίησης κάθε πτυχῆς τοῦ κοινωνικοῦ βίου

Ἡ σταδιακή ἀλλοίωση καί στά στερνά ἀκόμα καί ἡ ἐξάλειψη τῆς λαϊκῆς εὐσέβειας συνεπικουρούμενες ἀπό μία σχεδόν βίαιη laquoἀστικοποίησηraquo (ἐσωτερική μετανάστευση λόγω πολέμων ἐμ-φυλίου οἰκονομικῆς ἐξαθλίωσης) πού ἀπέκοψε τούς μετακινού-μενους ἀπό τίς κοινότητές τους καί τό αἴσθημα τοῦ laquoἀνήκεινraquo μᾶς ἔχει μεταβάλει σέ μία αὐτοκαταστροφική κοινωνία laquoἰδιω-τῶνraquo πού συστηματικά ὑπονομεύει τό ἴδιο τῆς τό μέλλον

Ἄν τώρα σέ μία κοινωνία αὐτοῦ τοῦ προσανατολισμοῦ αὐτοί πού μποροῦ-σαν νά τό κάνουν ἐγκολπώθηκαν ἤ διασπάθισαν τό δημόσιο χρῆμα μέχρι καί τήν χρεωκοπία τῆς χώρας αὐτό δέν εἶναι κάτι πού θά ἔπρεπε νά τό περιμένουμε Καί δέν εἶναι καί λίγο ἀστεῖο Ἀφοῦ μία χρόνια Κρίση Ἀξιῶν μία Πνευματική Κρίση πολύ λίγο καί πολύ λίγους συγκινοῦσε νά τώρα πού μας ἔσκασε στά χέρια ὡς παρενέργεια τῆς Πνευματικῆς ἡ Οἰκονομική Κρίση καί μᾶς χτυπάει ἐκεῖ πού μᾶς πονάει περισσότερο στήν τσέπη μας

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

16

Ἀρχαγγέλων Λόγος

Ἕνα κείμενο δανεισμένο ἀπό τήν ἱστοσελίδα wwwtheworldoffroadcom τοῦ καλοῦ Θεσσαλονικιοῦ δημοσιογράφου Ἄκη Τεμπερίδη πού μαζί μέ τήν Βούλα Νέτου πραγματοποιοῦν τόν γῦρο τοῦ κόσμου μέ ἕνα τζίπ Ὕστερα ἀπό χίλιες μέρες καί 156000 χλμ κι ἀφοῦ ἔχουν δεῖ καί περάσει πολλά καταγράφει τήν ἄποψή του γιά ὅσα συμβαίνουν στήν χώρα μας Προσέξτε τήν ἁπλῆ σοφία πού προκύπτει στά γραφόμενα τοῦ ταξιδευτῆ ὁ ὁποῖος ἔζησε τήν πραγματικότητα τοῦ κόσμου ἔξω ἀπό τόν ἑλλαδίτικο μικρόκοσμο

Α ἰσθάνομαι ἐξοργισμένος - αὐτονόητο αὐτό Ἐπίσης αἰσθάνομαι γιά πρώτη φορά μή ὑπερήφανος - γιά νά μήν πῶ ντροπιασμένος - πού εἶμαι Ἕλληνας σ αὐτό τό ταξίδι Ὅταν φύγαμε εἴχαμε ἀκόμη τή φόρα τήν

λάμψη τό ἀνέβασμα τῶν Ὀλυμπιακῶν καί τοῦ Euro 2004 Στήν Αφρική λέγαμε Grec καί μᾶς ἀποθέωναν εἰδικά οἱ ποδοσδαιρόφιλοι Τώρα λέω Griego μέ χαμη-λωμένη φωνή εἰδικά ἀπό τή στιγμή πού μία Ἀργεντῖνα κυρία μου εἶπε ὅτι χειρό-τερη ἀπό τήν Ἀργεντινή ἔγινε ἡ Ἑλλάδα Ἕνας Χιλιανός καραμπινιέρος μοῦ εἶπε προχθές Ἄ Γκρέσια Μπανκαρότα νό (Ἄ ἡ Ἑλλάδα πού χρεωκόπησε σωστά)

Αἰσθάνομαι ντροπή λοιπόν ναί ντροπή εἰ-δικά ὅταν ξέρω ὅτι μέσα στό χρόνο ὁ κάθε Γερμα-νός πού θά συναντᾶμε στόν δρόμο θά ἔχει κάνει τούς ὑπολογισμούς του καί θά σκέφτεται ὅτι θά τοῦ κοστίσω 1000 εὐρώ ἀπό τό προσωπικό του εἰ-σόδημα τά ἑπόμενα τρία χρόνια Τό ἴδιο ὁ Ιταλός ὁ Γάλλος ἀλλά καί ὁ Σλοβάκος - ἄν εἶναι δυνα-τόν - θά βάλει τό χέρι στήν τσέπη γιά χάρη μου - τρόπος τοῦ λέγειν Αἰσθάνομαι ντροπή νά βλέπω

στό CNN τήν Ἑλλάδα πρώτη εἴδηση τήν Ἀθῆνα νά καίγεται καί νά διαβάζω ὅτι ἡ Βουλγαρία ἔβγαλε ταξιδιωτική ὀδηγία γιά τή χώρα μας Πῶς νά ξεπεράσω τό γεγονός ὅτι ἡ χώρα μου εἶναι σέ πλήρη ἀπαξίωση ὅσο ἐμεῖς συνεχίζουμε νά ταξι-δεύουμε Πῶς νά ἀντιμετωπίσουμε μέ κέφι τήν διαδρομή πού μᾶς ἀπομένει νά γράφουμε γιά νέες πόλεις διαδρομές χωριά πόλεις καί βουνά ὅταν πίσω ἄνθρω-ποι πού μᾶς διαβάζουν δέν ἔχουν νά βγάλουν τόν μῆνα Ἐπίσης δέν σοῦ κρύβω ὅτι φοβᾶμαι τήν ἐπιστροφή μας στήν Ἑλλάδα Μία περιπέτεια εἶναι καί θά τήν ἀντιμετωπίσουμε λέμε μεταξύ μας ὅλες αὐτές τίς ἡμέ-ρες ἀλλά καί πάλι μᾶς τρομάζει ἡ ἰδέα νά γυρίσουμε καί νά συναντᾶμε θλιμμένα ἐξοργισμένα ἀπελπισμένα χαμένα πρόσωπα Φοβᾶμαι ἐπίσης ὅτι σέ συζητήσεις πού θά κάνουμε μέ φίλους καί γνωστούς θά καταλήγουμε σέ καβγάδες καί ξέρετε γιατί ∆ιότι θα προσεγγίζουμε το οἰκονομικό πρόβλημα μέ ἀφέλεια καί χιοῦμορ σύμφωνα μέ ὅσα μᾶς δίδαξε τό ταξίδι Μοῦ ἔκοψαν τό δῶρο θά μᾶς λέει ὁ ἕνας Νά ζήσεις καί μέ 12 μισθούς

Κάνοντας τόν γῦρο τοῦ κόσμου Ἄκης Τεμπερίδης δημοσιογράφος εἰδικοῦ τύπου

17

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

θά λέμε ἐμεῖς Ἐξάλλου οὔτε ὁ Γερμανός δέν πληρώνεται ἐπί δεκατέσσερα Θά πάρω σύνταξη στά 65 θά λέει ὁ ἄλλος Παίδαρος θά εἶσαι στά 60 θά τοῦ λέω γιά νά μήν τοῦ πῶ ὅτι ἐπειδη πολλοί ἔπαιρναν σύνταξη στά 45 φαληρί-σαμε ∆έν τήν βγάζω μέ 700 εὐρώ θά λέει ὁ τρίτος Στήν Μαλαισία τήν βγάζουν μέ 300 γιά νά μήν μιλήσω γιά τήν Ἰνδία Μέ ἀπέλυσαν θά πεῖ ὁ ἄλλος Ἔτσι εἶναι ἡ ζωή μέ τά πάνω καί τά κά-τω Ρίξε τις ἀπαιτήσεις σου καί θά βρεῖς ἄλλη δουλειά ∆έν βρίσκω δουλειά θά ποῦν ἀρκετοί Μπορεῖ κι ἐγώ τό ἴδιο θά τούς πῶ ἀλλά θά τό παλαίψω Ἀκόμη καί σέ βενζινάδικο θά δουλέψω ∆έν συνεχίζω γιατί - ξέρω - ἤδη ἐκνευρίστηκες Ὅμως νά σοῦ ἐξηγήσω λίγο γιατί σκέφτομαι ἔτσι ἐπειδή ἔχουμε δεῖ τόσα πολλά καί δραματικά πράγματα στόν κόσμο πού δέν μπορεῖς νά φανταστεῖς Ξέρω ξέρω θέλεις μόνο νά συγκρι-νόμαστε μέ 5-10 χῶρες σέ Εὐρώπη καί Αμερική ὅμως νά σοῦ πῶ ὅτι ὁ ὑπόλοιπος κόσμος εἶναι σέ μακράν χειρότερη κατάσταση ἀπό τήν Ἑλλάδα ἀκόμη καί ἀπό τήν Ἑλλάδα πού βρίσκεται στά πρόθυρα χρεωκοπίας Χάρη στήν ἐμπειρία μας ἔχουμε σκληρύνει ὁμολογῶ Γι αὐτό καί δέν μᾶς ρίχνει τό γεγονός ὅτι κάποιοι θά χάσουν τά κεκτημένα τους τά ἐπιδόματα καί τά δῶρα τους σέ μία χώρα πού χάρη ΚΑΙ σ αὐτούς δανείζεται χοντρά ἐδῶ καί δε-καετίες Ναί πιστεύω ὅτι ΟΛΟΙ ἐμεῖς πού σκεφτήκαμε ἔστω νά ἐκμεταλλευτοῦμε τό ἑλληνικό κράτος - παρότι ἴσως τοῦ ἄξιζε ὅπως μᾶς φέρεται - πρέπει νά αἰσθα-νόμαστε τύψεις σήμερα Ὄχι ὅλοι ἀλλά ὅσοι χαραμοφάηδες ἀνίκανοι βολεμένοι καί κολλητοί τοῦ κάθε κόμματος θά πρέπει νά τό αἰσθάνονται αὐτό Οἱ ὑπόλοι-ποι Ἕλληνες τό ὑγιές κομμάτι δέν ἔχει νά φοβηθεῖ τίποτα Αὐτοί δίνουν μάχη κάθε μέρα Θέλω νά προσθέσω μόνο τό ἐξῆς Μία φράση πού λέμε ὅλον αὐτόν τόν και-ρό στό ταξίδι ὅποτε εἴχαμε πρόβλημα εἴτε μέ κολλημένο κινητῆρα εἴτε μέ τό αὐ-τοκίνητο διαλυμένο στόν Μισσισσιππῆ εἴτε μέ ψίχουλα στήν τράπεζα κάποιες μέρες Λεφτά εἶναι ἐμεῖς νά εἴμαστε καλά λέγαμε ∆ές το λίγο τό πρᾶγμα ἔτσι Λεφτά αὐτό εἶναι τό πρόβλημα Γι αὐτά τά λεφτά τά ἔχει βάψει μαῦρα ὅλη ἡ χώ-ρα Γι αὐτά τά λεφτά κάποιοι βγήκαν πάλι τά ἔσπασαν καί ἔκαψαν ἀνθρώπους ζωντανούς Μήν μοῦ πεῖτε ὅτι δέν εἶναι ἔτσι ∆έν εἶναι γιά τά εὐρώ ἀλλά γιά τίς ἰδέες Καλά Ὅμως νοιώθουμε δυνατοί Ἀκόμη κι ἄν μείνουμε στήν ἀνεργία θά βροῦμε τήν ἄκρη Θά βάλουμε τό μυαλό μας κάτω καί θά βροῦμε δουλειά Καί μέ 300 εὐ-ρώ τήν βγάζουμε μένοντας στήν Ἐπανομή ἔτσι λέμε οἱ δυό μας Μπορεῖς νά τό πεῖς αὐτό τέτοιο καιρό Τότε μήν μασᾶς Ἀκούγομαι πολύ σίγουρος Τό ταξίδι φταίει Ἡ ζωή δέν εἶναι παιχνίδι Τί νά κάνω ἄν δέν τήν ἔβλεπα ἔτσι δέν θά κάναμε αὐτήν τήν τρέλα νά γυρίσουμε τόν κόσμο Θά φάμε κατραπακιά πίσω στήν Ἑλλάδα Εἴπαμε μία περιπέτεια θά εἶναι κι αὐτή Στό κάτω-κάτω ἡ ἑλληνική laquoμαγκιάraquo - γιά τήν ὁποία ὑπερηφανευ-όμαστε - στά δύσκολα φαίνεται Γιά καλό καί γιά κακό θά ἔχουμε τήν σκηνή μας Τό πολύ-πολύ νά μένουμε ἐκεῖ σέ κάποιο ξέφωτο στό δάσος τοῦ Σέιχ Σοῦ

18

Ἅγιος Ἰουστῖνος Πόποβιτς (1894-1979) Ἕνας νέος Ἅγιος τῆς Ὀρθοδοξίας

Ἀρχαγγέλων Λόγος

Μέσα στό στενάχωρο κλίμα τῶν ἡμερῶν μία χαρμόσυνη εἴδηση Ὁ μακαριστός γέροντας Ἰουστῖνος Πόποβιτς ἀνακηρύχτηκε νέος Ἅγιος τῆς ἐκκλησίας μας Κα-τά τήν διάρκεια τῆς συνεδρίας τῆς Πέμπτης 29ης Ἀπριλίου 2010 ἡ Σύνοδος τῆς Ἱεραρχίας τῆς Σερβικῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας κατέταξε στά δίπτυχα τόν Ἀρχιμανδρίτη Ἰουστῖνο Πόποβιτς (1894ndash1979) καί τόν ἡγούμενο τῆς Μονῆς Ντάιμπαμπε τοῦ Μαυροβουνίου Συμεών Πόποβιτς (1854 ndash 1941) Ἡ Σύνοδος τῆς Ιεραρχίας τῆς Σερβικῆς Ἐκκλησίας ἀποφάσισε ἡ μνήμη τοῦ Ἀρχιμανδρίτη Ἰ-ουστίνου Πόποβιτς νά τιμᾶται στίς 14 Ιουνίου καί τοῦ ἡγουμένου Συμεών τήν 1η Απριλίου

Ὁ ὅσιος καί θεοφόρος πατήρ Ἰουστῖνος γεννήθηκε στίς 25 Μαρτίου τοῦ 1894 στήν πόλη Βράνιε τῆς νοτίου Σερβίας Ὁ πατέρας του ὀνομαζόταν Σπυρί-

δων καί ἡ μητέρα του Ἀναστασία Ἡ οἰκογένεια τοῦ πατέ-ρα του ἦταν ἐκ παραδόσεως ἱερατική καί εἶχε δώσει στήν ὀρθόδοξη Ἐκκλησία τουλάχιστον ἑπτά ἱερωμένους Ὁ ἴδιος κατά τήν βάπτιση ἔλαβε τό ὄνομα Εὐάγγελος Ἀπό μικρό παιδί ἐπισκεπτόταν μέ τούς γονεῖς του τόν ἅγιο Πρόχορο τόν Θαυματουργό στήν κοντινή Μονή Πτσίνσκι ὅπου καί εἶδε μέ τά μάτια του τήν θεραπεία τῆς μητέρας του ἀπό βα-ριά ἀσθένεια Πηγή εὐλάβειας γιά τόν μικρό Εὐάγγελο ἦταν ἡ τακτική ἀνάγνωση τοῦ Εὐαγγελίου ἀπό τά δεκατέσσερα του χρόνια ἡ ἀνάγνωση τῶν Συναξαριῶν καί ἀργότερα τῶν ἔργων τῶν Ἁγίων Πατέρων τῆς Ἐκκλησίας ∆ιψασμέ-

νος γιά τήν γνώση ὁ Εὐάγγελος ἐγγράφεται τό 1905 στήν Ἐκκλησιαστική Σχολή τοῦ Ἁγίου Σάββα στό Βελιγράδι ὅπου ἀξιώθηκε νά ἔχει ὡς δάσκαλο του τόν ἅ-γιο Νικόλαο Βελιμίροβιτς (βλέπε σελίδα 24) Τελείωσε τήν Σχολή στά 1914 μά τόν πρόλαβε ὁ Α΄ Παγκόσμιος Πόλεμος καί στρατεύτηκε ὡς νοσοκόμος Τήν 1η Ἰανουαρίου τοῦ 1916 ἔλαβε τό μοναχικό σχῆμα καί πῆρε τό ὄνομα τοῦ ἁγίου μάρτυρος καί φιλοσόφου Ἰουστίνου Στήν συνέχεια φεύγει γιά θεολο-γικές σπουδές στήν Ἁγία Πετρούπολη Σύντομα ὅμως λόγῳ τῶν ἐξελίξεων στήν Ρωσία ἀναγκάστηκε νά μεταβεῖ στήν Ὀξφόρδη Ἐκεῖ ἔμεινε δύο χρόνια ἐτοιμά-ζοντας τήν διδακτορική του ἐργασία μέ θέμα laquoἩ θρησκεία καί ἡ φιλοσοφία τοῦ Ντοστογιέβσκιraquo Τό 1919 ὅταν μετά τό τέλος τοῦ πολέμου γύρισε στήν πατρίδα του τοποθετήθηκε ὡς καθηγητής θεολογίας στό Σρέμσκι Κάρλοβτσι Τό 1926 με-ταβαίνει στήν Ἀθῆνα γιά νά λάβει τό διδακτορικό του δίπλωμα στήν Πατρολογί-α μέ θέμα laquoΤό πρόβλημα τοῦ προσώπου καί τῆς γνώσεως στόν Ἅγιο Μακάριο τόν Αἰγύπτιοraquo Γνώριζε πολύ καλά τήν παλαιοσλαβική τήν ἀρχαιοελληνική τήν λατινική τήν ρωσική τήν νεοελληνική τήν ἀγγλική τήν γερμανική καί τήν γαλ-λική γλῶσσα

19

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

Τά ἑπόμενα ἔτη ἐργάστηκε στίς Ἐκκλησιαστικές Σχολές τοῦ Καρλοβικίου τῆς Πριζρένης καί τοῦ Μοναστηρίου Τό 1930-31 ἡ Σερβική Ἐκκλησία τόν ἔστειλε σέ ἱεραποστολική ἀποστολή στήν Τσεχοσλοβακία γιά τήν διαφώτιση καί ὀργά-νωση τῶν ἐνοριῶν καί τοῦ μοναχικοῦ βίου τῶν ὀρθοδόξων Σλοβάκων στά Καρ-πάθια οἱ ὁποῖοι ἐπέστρεφαν στήν Ὀρθοδοξία ἀπό τήν Οὐνία Ἐνῶ ἀκόμη βρι-σκόταν ἐκεῖ ἐξελέγη τό 1931 ἐπίσκοπος τῆς νεοσυσταθείσης Ἐπισκοπῆς Καρπα-θίας ἀλλά ἀπό ταπείνωση δέν δέχτηκε τήν θέση ἐκείνη Στήν διάρκεια τῆς γερμανικῆς κατοχῆς βρέθηκε σέ διάφορες μονές καί στό Βελιγράδι μοιραζόμενος τήν τύχη τοῦ λαοῦ του Μέ τήν ἐγκαθίδρυση τῆς νέας κομμουνιστικῆς ἐξουσίας στήν Γιουγκοσλαβία τό 1945 ὁ π Ιουστῖνος ἐξεδιώχθη ἀπό τό Πανεπιστήμιο τοῦ Βελιγραδίου μαζί μέ ἄλλους 200 καθηγητές Τό 1946 συνελήφθη στήν μονή Σούκοβο καί φυλακίστηκε Λίγο ἔλειψε νά ἐκτελεστεῖ ἀπό τό καθεστώς ὡς laquoἐχθρός τοῦ λαοῦraquo ἀλλά σώθηκε τήν τελευταία στιγμή ὅταν ὁ Πατριάρχης Γαβριήλ κατά τήν ἐπιστροφή του ἀπό τό Νταχάου ἀπαίτησε τήν ἀ-ποφυλάκισή του ∆ιωγμένος ἀπό τό Πανεπιστήμιο καί δίχως κάποια σύνταξη στερημένος ἀ-πό τά ἀνθρώπινα θρησκευτικά καί πολιτικά του δικαιώματα ὁ π Ιουστῖνος ἔζη-σε οὐσιαστικά ἔγκλειστος στήν μικρή γυναικεία μονή τῶν Ἀρχαγγέλων στό Τσέ-λιε τοῦ Βάλιεβο Ἀκόμη καί ἐκεῖ ὅμως οἱ πολιτικές ἀρχές δέν τόν ἄφηναν ἥσυχο Πέρα ἀπό τήν συνεχῆ καί ἀσφυκτική παρακολούθηση συχνές ἦταν καί οἱ ἀνα-κρίσεις στήν πολιτική διοίκηση τοῦ Βάλιεβο Σέ περιόδους δέ κρισίμων συνεδριά-σεων τῆς Ἱερᾶς Συνόδου στό Βελιγράδι τοῦ ἀπαγορευόταν ὁποιαδήποτε ἔξοδος ἀπό τήν μονή ἐπί μῆνες ἀπό τόν φόβο τυχόν ἐπιρροῆς του στούς ἐπισκόπους Πα-ρά τίς δύσκολες αὐτές καί ὀδυνηρές συνθῆκες ὁ Ἅγιος Ἰουστῖνος λειτουργοῦσε καθημερινά προσευχόταν ἀδιάλειπτα ἐπικοινωνοῦσε μέ ὅσους εἶχαν τό θάρρος νά τόν ἐπισκέπτονται καί ἔγραφε συνεχῶς Παρά τόν αὐστηρό περιορισμό του ἀπό τίς πολιτικές ἀρχές ἡ φήμη του ἐξα-πλώθηκε γρήγορα καί πέρασε τά σύνορα τῆς Σερβίας Ἔτσι τόν ἐπισκέπτονταν ὄχι μονάχα Σέρβοι ἀπό διάφορες περιοχές τῆς χώρας ἀλλά καί πολλοί Ἕλληνες Ἐκοιμήθη ἐν Κυρίῳ στίς 25 Μαρτίου 1979 ἀνήμερα τοῦ Εὐαγγελισμοῦ Ὁ Ἅγιος Ἰουστῖνος ἀφοῦ ἐντρύφησε στά ἔργα τῶν Πατέρων τῆς Ἐκκλησίας ἔγραψε τά δικά του συγγράμματα ὅπου διαφαίνεται τό θεολογικό βάθος καί ἡ πίστη του ∆ύο εἶναι τά κεντρικά χαρακτηριστικά τοῦ ἔργου του Ἡ ἀγάπη του γιά τό πρόσωπο τοῦ laquoΘεανθρώπου Χριστοῦraquo - πού εἶναι ἡ πιό συχνή ἔκφραση μέσα στό ἔργο του- καί ἡ μέριμνά του νά μήν ἀποκλίνει ἀπό τήν ἀλάνθαστη γραμμή τῶν θεοφόρων Πατέρων τῆς Ὀρθοδόξου Ἀνατολῆς Τήν περίοδο 1932-35 συνέγραψε τό ἔργο laquoὈρθόδοξος φιλοσοφία τῆς Ἀληθείαςraquo τό ὁποῖο τοῦ χάρισε τήν ἔδρα τῆς ∆ογματικῆς στήν Θεολογική Σχολή τοῦ Πανεπιστημίου τοῦ Βελι-γραδίου Ἄλλα ἔργα του εἶναι οἱ Βίοι τῶν Ἁγίων σέ 12 τόμους καί ἡ Ἑρμηνεία τῆς Καινῆς ∆ιαθήκης σέ 7 τόμους

20

ΕΠΙΛΟΓΕΣ ΑΠΟ ΚΗΡΥΓΜΑΤΑ Ἅγιος Ἰουστῖνος Πόποβιτς

Ἀρχαγγέλων Λόγος

Α ὐτό εἶναι ἡ ἀγάπη τοῦ Χριστοῦ πρός τόν ἄνθρωπο ἡ λύτρωση ἀπό τόν θά-νατο Λέει ἡ δεύτερη μεγάλη ἐντολή laquoἈγαπήσεις τόν πλησίον σου ὡς σεαυ-

τόνraquo (Μτ 22 39) Πότε ἀγαποῦμε λοιπόν πραγματικά τόν ἄνθρωπο Ὅταν τόν λυτρώνουμε ἀπό τήν ἁμαρτία του ἀπό τήν κόλαση αὐτή εἶναι ἡ γνήσια ἀγάπη πρός τόν ἄνθρωπο Μονάχα ὅταν ἀγαπᾶ κανείς τόν ἄνθρωπο διά τοῦ Χριστοῦ - μέ ὅλη τήν ψυχή καί τήν δύναμή του- τότε τόν ἀγαπᾶ ἀληθινά

Θ ά ρωτήσει κάποιος καί ἡ ἀγάπη τῶν γονέων πρός τά τέκνα Καί ἡ ἀγάπη τοῦ συζύγου πρός τήν σύ-

ζυγο Καί ἡ ἀγάπη τοῦ ἀνθρώπου πρός τήν πατρίδα ∆έν εἶναι καί αὐτά ἀγάπη Τά ὀνομάζουμε βέβαια ὅλα αὐτά ἀγάπη ἀλλά εἶναι ἄραγε ἔτσι Ὅλα αὐτά δέν ἔ-χουν ἴχνος ἀγάπης ἐάν δέν εἶναι ὁ Χριστός ἡ δύναμη ἐ-κείνη μέσα ἀπό τήν ὁποία ἀγαπᾶμε Ἄν ὁ πατέρας δέν ἀγαπᾶ τά τέκνά του μέ τήν ἀγάπη τοῦ Χριστοῦ ἄν δέν τά παιδαγωγεῖ στό ἀγαθό ἄν δέν τά ὁδηγεῖ στόν ἴσιο δρόμο ἄν δέν τά διδάσκει νά σωθοῦν ἀπό τήν ἁμαρτί-α παρά μονάχα τά χαϊδεύει καί τά κολακεύει τότε τά μισεῖ καί τά φονεύει Ἄν πάλι ὁ σύζυγος ἀγαπᾶ τήν σύ-ζυγο μονάχα σαρκικά γίνεται ὁ φονιᾶς της Ἔτσι συμ-βαίνει μέ κάθε γήινη σαρκική ἀγάπη

Ὦ ναί ὅταν οἱ ἄνθρωποι τρελαθοῦν ἀπό τήν ὑπερηφάνεια ὅταν ἀλλοφρο-νήσουν ἀπό τήν αὐταρέσκεια τότε δέν τούς χρειάζεται ὁ Θεός δέν χρειά-

ζονται τήν ∆ικαιοσύνη Του ἀφοῦ ἀνακηρύσσουν τόν ἑαυτό τους γιά Θεό Προ-τείνουν τήν ἐλάχιστη καί ψεύτικη ἀλήθεια τούς ὡς τήν μεγάλη τήν σωτήρια ἀλή-θεια Ἀνακηρύσσουν ἀκόμα τήν ἐλάχιστη γήινη δική τούς ἀνάπηρη δικαιοσύνη ὡς τήν μέγιστη δικαιοσύνη δέν μᾶς χρειάζεται ἡ ∆ικαιοσύνη τοῦ Χριστοῦ δέν θέλουμε τήν ∆ικαιοσύνη τοῦ Θεοῦ

Ο ἱ ἄνθρωποι μέ τυφλωμένο τό νοῦ καί τήν ψυχή δέν βλέπουν μά καί δέ θέ-λουν νά δοῦν ὅτι σέ τοῦτο τόν κόσμο ὁ ἄνθρωπος - ὁ γνήσιος ἄνθρωπος -

δέν μπορεῖ νά σταθεῖ Οἱ Ἠρῶδες ζητοῦν τήν κεφαλή τοῦ Ἰωάννου τοῦ Βαπτι-στοῦ ζητοῦν τίς κεφαλές ὅλων τῶν δικαίων τῆς γῆς Καί οἱ Φαρισαῖοι οἱ ψευδεῖς Γραμματεῖς καί οἱ ψευδοσοφοί τοῦ κόσμου αὐτοί ἀπαιτοῦν τόν θάνατο τοῦ Θε-ανθρώπου Χριστοῦ

Γ ιατί ἡ Εὐρώπη περιέπεσε στίς μέρες μας σέ τόσα δεινά σέ τόσα ἀδιέξοδα Εἶ-ναι ἐπειδή ἀπέρριψε τόν Χριστό ἀπέρριψε τό ἱερό Του Εὐαγγέλιο καί ζητᾶ

21

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

νά λύσει ὅλα της τά προβλήματα χωρίς τόν Χριστό Καί μάλιστα ὄχι μόνο χωρίς τόν Χριστό μά καί ἀντίθετα ἀπό τόν Χριστό Μά ὅποιος μάχεται τόν Χριστό καί Θεό ἐκεῖνος γίνεται σύντροφος τῶν δαιμόνων Καί τί εἶναι αὐτό πού ἀπομένει ἀ-πό αὐτόν τόν ἄνθρωπο μέσα σέ ἕναν τέτοιο πόλεμο Πτῶμα Μονάχα πτῶμα

Κ άθε ἄνθρωπος εἶναι ὁ αἰώνιος ἀδελφός σου ὁ αἰώνιος συνάδελφός σου Πρόσεχε λοιπόν πῶς τοῦ συμπεριφέρεσαι Πρόσεχε τί σκέφτεσαι περί αὐ-

τοῦ Πρόσεχε τί ἐπιθυμεῖς γι αὐτόν Ἐπειδή στήν αἰωνιότητα μέλλεις νά ζήσεις μαζί μέ ἐκεῖνον Γι αὐτό ἄς εἶναι ὅλα μέσα μας ἀθάνατα καί αἰώνια ἡ ἀγάπη μας πρός τόν ἄνθρωπο τό ἀγαθό μας ἡ ἀλήθειά μας ἡ δικαιοσύνη μας Γιά νά μήν ντρεπόμαστε στόν ἄλλο κόσμο μήτε γιά τήν ἀγάπη μας μήτε γιά τό καλό μας μή-τε γιά τήν ἀλήθειά μας μήτε καί γιά τήν δικαιοσύνη μας ἐνώπιον τοῦ Κυρίου

Ὁ παράδεισος μά καί ἡ κόλαση τοῦ ἀνθρώπου ἀρχίζουν ἐδῶ ἀπό τήν γῆ γιά νά συνεχιστοῦν αἰώνια στήν ἄλλη ζωή Τί εἶναι ὁ παράδεισος Εἶναι ἡ αἴ-

σθηση τῆς παρουσίας τοῦ Θεοῦ Ἅμα ὁ ἄνθρωπος αἰσθάνεται ἐντός του τόν Θεό εἶναι ἤδη στόν παράδεισο γιατί ὅπου εἶναι ὁ Θεός ἐκεῖ εἶναι καί ἡ Βασιλεία τοῦ Θεοῦ ἐκεῖ καί ὁ παράδεισος Ἀπό τότε πού ὁ Θεός Λόγος κατέβηκε στήν γῆ καί ἔ-γινε ἄνθρωπος ὁ παράδεισος ἔγινε ἡ ἀμεσότερη πραγματικότητα γιά τήν γῆ καί τόν ἄνθρωπο ἐπειδή ὅπου εἶναι ὁ Χριστός ἐκεῖ καί ὁ παράδεισος

∆ έν ὑπάρχει μεγαλύτερη φρίκη ἀπό τήν αἰωνιότητα δίχως Χριστό Ἐγώ θά δεχόμουν μέ χαρά νά εἶμαι στήν Κόλαση μαζί μέ τόν Χριστό (συγχωρῆστε

μου τό παράδοξο) παρά στόν Παράδεισο δίχως Χριστό Γιατί ὅπου δέν εἶναι Ἐ-κεῖνος τά πάντα μεταβάλλονται σέ κατάρα σέ πίκρα καί σέ φρίκη

Ἡ κάθε εὐαγγελική ἀρετή γίνεται στά χέρια τοῦ ὀρθοδόξου χριστιανοῦ πινέ-λο μέ τό ὁποῖο ζωγραφίζει στήν ψυχή του τήν εἰκόνα τοῦ Χριστοῦ μέχρι νά

τήν ὁλοκληρώσει Ὅταν δεῖς τήν ψυχή ἑνός τέτοιου ἀνθρώπου βλέπεις τήν εἰκό-να τοῦ Χριστοῦ καί λές μέσα σου ἀλήθεια ὁ ἄνθρωπος αὐτός τοποθέτησε στό σῶμα του τήν εἰκόνα τοῦ Χριστοῦ ἔφτασε τό ὕψιστο νόημα τῆς ζωῆς καί πλούτι-σε πλοῦτο ἀδαπάνητο

Κ άθε λογισμός καί κάθε αἴσθηση ὁδηγοῦν σταδιακά τήν ψυχή εἴτε πρός τόν παράδεισο εἴτε πρός τήν κόλαση Ἄν ὁ λογισμός εἶναι ἔλλογος τότε συνδέει

τόν ἄνθρωπο μέ τόν Θεό Λόγο μέ τόν ὕψιστο Λογισμό μέ τήν Παναγία πρᾶγμα πού εἶναι ἤδη ὁ παράδεισος Ἐάν πάλι εἶναι ἄλογος ὁ λογισμός ἤ καί παράλογος τότε συνδέει ἀναπόφευκτα τόν ἄνθρωπο μέ τόν Παράλογο τόν Ἀνόητο μέ τόν διάβολο πρᾶγμα πού εἶναι ἤδη ἡ κόλαση Ὅσα ἰσχύουν γιά τόν λογισμό ἰσχύ-ουν καί γιά τίς αἰσθήσεις Ὅλα ἀρχίζουν ἐδῶ ἀπό τήν γῆ καί ὁ παράδεισος μά καί ἡ κόλαση τοῦ ἀνθρώπου

22

Ἀρχαγγέλων Λόγος

Ἡ Ἀγάπη τοῦ Θεοῦ Ἅγιος Ἰουστῖνος Πόποβιτς

θρώπινη καρδιά πού ἀγαπᾶ καί θυσιά-ζεται γιά τούς ἀδελφούς Ἐπειδή ὅλες αὐτές οἱ θεϊκές τελειότητες μέσα ἀπό τίς θεϊκές δυνάμεις ἀναπτύσσουν πλουτίζουν ἀπεγκλωβίζουν τήν ἀν-θρώπινη αἴσθηση τῆς προσωπικῆς ἀ-θανασίας καί τῆς αἰώνιας ζωῆς καθώς καί τήν αἴσθηση τῆς ἀθανασίας καί τῆς αἰώνιας ζωῆς τῶν ἀδελφῶν

Ἐάν ἀγαπῶμεν ἀλλή-λους ὁ Θεός ἐν ἡμῖν μέ-νει καί ἡ ἀγάπη αὐτοῦ τετελειωμένη ἐστίν ἐν ἡ-μῖν (Ἰωαν Α΄ 4 12) Ἡ ἀγάπη φέρει τόν Θεό μέσα στήν ψυχή ὥστε πάντα ζεῖ ἐν Αὐτῷ καί μ αὐτόν τόν τρόπο βλέ-πει τόν Θεό πού κατά τά ἄλλα εἶναι ἀόρατος Ὁ Θεός διά τῆς ἀγάπης ἔγινε ἄνθρωπος ἐνσαρ-

κώθηκε Ἔτσι καί ὁ ἄνθρωπος διά τῆς ἀγάπης θεοῦται θεοποιεῖται γίνε-ται laquoθεός κατά χάρινraquo Ὁ ἀόρατος Θε-ός διά τῆς ἀγάπης γίνεται ἁπτός ὁρα-τός Ἐπειδή ἡ θεϊκή ἀγάπη εἶναι σαρ-κοποιητική δύναμη μεταφέρει καί ἐν-σαρκώνει τόν ἀγαπῶντα μέσα στόν ἀ-γαπώμενο Οἱ ζωές τους ἑνώνονται σέ μία ζωή οἱ ψυχές τους σέ μία ψυχή οἱ καρδιές τους σέ μία καρδιά Καί ἐκεῖ-νοι αἰσθάνονται τόν ἑαυτό τους ὡς ἕ-να ἄν καί παραμένουν δύο ξεχωριστά πρόσωπα Αὐτό ἰσχύει γιά ὅλα τά μέλη

Ἡ ἀγάπη τοῦ Θεοῦ ζεῖ στόν ἄνθρωπο καί δρᾶ μέσα του καί γύρω ἀπ αὐτόν διά

τῶν ὑπολοίπων θεϊκών ἀρετῶν καί τῶν Ἁγίων δυνάμεων Μέσα ἀπ αὐτές ἐμφανίζεται πραγματώνεται συγκε-κριμενοποιεῖταιmiddot εἶναι τά ἔργα της οἱ μαρτυρίες της ἡ ἀληθινότητά της Ὡς πρός αὐτήν τήν θεανθρώ-πινη δραστηριότητά της καί ἀληθινότητά της ἐ-κείνη διακρίνεται ἀπό τίς ὑπόλοιπες ἐπονομα-ζόμενες ἀγάπες ψευδοα-γάπες τίς ἀφηρημένες τίς πρόσκαιρες τίς φαν-τασμένες τίς οὑμανιστι-κές τίς ἀνθρωποειδεῖς Ἡ ἀγάπη εἶναι ἀληθινή ὅ-ταν πράττει γιά τούς ἀ-δελφούς ὅλα τά εὐαγγε-λικά ἔργα τήν δικαιοσύ-νη τήν ἐλεημοσύνη τήν προσευχή κλπ Αὐτά εἶναι τά χνάρια της τά ση-μάδια τῆς ἰδιαιτερότητάς της ἡ ζωή της

Γι αὐτό ὁ ἅγιος Θεολόγος εὐαγγελίζε-ται Τεκνία μου μή ἀγαπῶμεν λόγῳ μηδέ τῇ γλώσσῃ ἀλλ ἐν ἔργῳ καί ἀλη-θείᾳ (Ἰωαν Α΄ 318-19)

Ἡ Θεία Ἀλήθεια εἶναι ψυχή τῆς Θεί-ας ἀγάπηςmiddot καί σ αὐτήν ὑπάρχουν ὅ-λες οἱ θεῖες τελειότητες Αὐτό εἶναι ἐ-κεῖνο πού πράγματι παρηγορεῖ τήν ἀν-

23

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

τῆς Ἐκκλησίας Μέ τήν ἀλληλοαγάπη ζοῦν ὁ ἕνας στόν ἄλλον ὁ ἕνας σέ ὅλους καί ὅλοι σέ ἕναν κατά τόν ἴδιο τρόπο σκέπτονται αἰσθάνονται καί πράττουν συλλογικά laquoσύν πᾶσι τοῖς ἁγί-οιςraquo (Ἐφ γ΄18) Εἶναι ἐκεῖνο πού εἰπώ-θηκε στίς Πράξεις laquoΤοῦ δέ πλήθους τῶν πιστευσάντων ἦν ἡ καρδία καί ἡ ψυχή μία ἀλλrsquo ἦν αὐτοῖς ἅπαντα κοι-νάraquo

Βιώνοντας τήν ἀγάπη τοῦ Χρι-στοῦ ὁ ἄνθρωπος ἐγκαθιστᾶ τόν Θεό στήν ψυχή του ζεῖ μ Αὐτόν σκέπτε-ται μ Αὐτόν αἰσθάνεται μ Αὐτόν πράττει μ Αὐτόν μέ μία λέξη laquoὁ Θεός ἐν αὐτῷ μένειraquo Ὡς ἐκ τούτου ὁ Θεός γι αὐτόν εἶναι τό πιό ἄμε-σο βίωμα ἡ πιό ἄμεση πραγματικότητα ἡ πιό ὀ-φθαλμοφανής δοκιμή ἡ πιό ἔμπρακτη ἐμπειρία Καί ὅταν ὁ Θεός μένει στόν ἄνθρωπο τελειοποιεῖ καί τήν ἀγάπη τοῦ ἀνθρώ-που Ἐπειδή ἐξ Αὐτοῦ βαθμιαῖα ξεχύνεται στήν ψυχή τοῦ ἀνθρώπου ἡ θεϊ-κή ἀγάπη αὐξάνεται σέ ὁλο καί πιό τέλεια ἀγάπη μέσῳ τῶν ὑπολοίπων ἁ-γίων ἀρετῶν ἕως τελικά νά laquoἀγαπο-ποιήσειraquo ὅλο τό laquoεἶναιraquo του Κι ἐκεῖνο τότε δέν γνωρίζει ὅριο στήν ἀγάπη ἐ-πειδή laquoὁ Θεός ἀγάπη ἐστίνraquo γι αὐτό ἡ θεϊκή ἀγάπη καί δέν ἔχει ὅρια Ἔξω ἀπό τήν ἀγάπη εἶναι ὁ θάνατος ἡ νέκρωση ἡ θνητότητα laquoὁ μή ἀγα-πῶν τόν ἀδελφόν μένει ἐν τῷ θανά-τῳraquo (ἸωανΑ΄ 314) Γιατί Ἐπειδή μό-νο ἡ ἀγάπη τσακίζει τήν φυλακή τοῦ ἐ-γωϊσμοῦ βγάζει τήν ψυχή ἀπό τήν οἴη-ση ἀπό τόν αὐτοαποκλεισμό ἀπό τήν

αὐτοαπομόνωση καί τήν φέρνει σέ φι-λική σχέση μέ τόν ἀδελφό ὡς ζωντανό ὄν ὡς φορέα τῆς ζωῆς Ὁ μή ἀγαπῶν μένει ἐν τῷ θανάτῳ μέ-σα στά ἐγωϊστικά κλειστά πρόσκαιρα αἰσθήματα σκέψεις διαθέσεις πάντα κλειστός μέσα στόν ἑαυτό του στήν φυλακή τοῦ ἐγωϊσμοῦ του τῆς φιλαυ-τίας του λόγῳ τῶν ὁποίων καί σαπίζει ἡ ψυχή μέσα του σαπίζουν οἱ σκέψεις σαπίζουν τά αἰσθήματα καί πεθαί-νουν πεθαίνουν πεθαίνουν Ἡ ψυχή πού μένει ἐν τῷ θανάτῳ ὄζει θάνατο καί ὅλες οἱ σκέψεις της τά αἰσθήματα οἱ ἐπιθυμίες καί οἱ διαθέσεις Ἀπό αὐτή τήν πανθανάτωση μόνο ἡ θεϊκή ἀγάπη ἀνασταίνει τήν ψυχή καί τήν ὁδηγεῖ στήν ζωή τήν αἰώνια Τότε

ὅλη ἡ ψυχή εὐωδιάζει ἀ-θανασία

Ἡ ἀγάπη νικητής τοῦ θανάτου ἡ ἀγάπη - σω-τῆρας ἀπό τόν θάνατο Ἀγάπη ποιό εἶναι τό ὄ-νομά σου ἐάν ὄχι ὁ Χρι-στός Ἐπειδή Αὐτός ὄν-τως εἶναι ὁ νικητής τοῦ θανάτου μέ τήν ἀγάπη νικᾶ τόν θάνατο γιά τούς

ἀνθρώπους Ἡ ἀγάπη ἀθανατοποιεῖ τό ἀνθρώπινο ὄν ἐπειδή τό γεμίζει μέ θεϊ-κή ζωή Εἶναι θεοποιητική θεοδημι-ουργική δύναμη Θέλεις νά αἰσθανθεῖς ἀθάνατος σrsquo αὐτόν τόν κόσμο Ἀγάπα τούς ἀδελφούς ἀγάπα τούς ἀνθρώ-πους ὡς ἀδελφούς Σrsquo αὐτό ἔγκειται ἡ ἀληθινή χαρά τῆς ζωῆς χαρά πού κα-νείς δέν μπορεῖ νά πάρει ἀπό τόν ἄν-θρωπο οὔτε σrsquoαὐτόν οὔτε στόν ἄλλο κόσμο καί τήν χαράν οὐδείς αἴρει ἀφrsquo ὑμῶν (Ἰωαν ιστ΄ 22)

Ἁγ Ἰουστῖνος Πόποβιτς Ἑρμηνεία ἐπι-στολῶν Ἁγ Ἰωάννου Θεολόγου ἐκδ Ἐν πλῷ

24

Ἀρχαγγέλων Λόγος

Νά εἴμαστε αἰσιόδοξοι Ἅγιος Νικόλαος Βελιμίροβιτς

Ὁ Ἅγιος Νικόλαος Βελιμίροβιτς γεννήθηκε στίς 23 ∆εκεμβρίου τοῦ 1880 Σπού-δασε στήν Ἐλβετία στήν Ἀγγλία καὶ στήν Ρωσία Μοναχὸς ἔγινε στίς 20 ∆εκεμ-βρίου 1909 Τό 1919 ἐκλέγεται ἐπίσκοπος Ζίτσης Τὸ 1941 συλλαμβάνεται ἀπὸ τοὺς Γερμανοὺς καὶ μετὰ ἀπὸ ἕνα μεγάλο διάστημα φυλάκισής του στήν Σερβία μεταφέρεται μαζὶ μὲ τὸν Πατριάρχη Γαβριὴλ τό 1944 στό Νταχάου ἀπό ὅπου καὶ ἀπελευθερώνονται ἀπό τίς συμμαχικὲς δυνάμεις τό 1945 Μετὰ τὴν ἀπελευ-θέρωση ὁ Ἅγ Νικολαος μεταβαίνει στήν Ἀγγλία καὶ ἀπὸ ἐκεῖ στήν Ἀμερική ὅ-που καὶ πεθαίνει στίς 18 Μαρτίου 1956 Ἡ Σύνοδος τῆς Σερβικῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας τὸν ἀνακήρυξε Ἅγιο καὶ ἡ μνήμη του τιμᾶται στίς 3 Μαΐου

Ο ἱ ἄνθρωποι δέν μποροῦν νά συνεχίσουν νά παρατη-ροῦν τὰ πάντα ὑπὸ τὴν ὀπτικὴ γωνία τῆς αἰωνιότη-τας Ὅμως ὅλα ὅσα αὐτὸς ὁ πολιτισμὸς παράγει τὰ

παράγει γιά τὴν αἰωνιότητα Ἡ ἀγάπη καὶ ἡ φιλία μας εἶναι μὴ πεπερασμένες ὅπως καὶ ὁ κόσμος καὶ ἀκόμα πιὸ ἀξεπέρα-στες ἀπὸ τὸν κόσμο Ὅλα ὅσα ἔζησαν στήν γῆ ζοῦν καὶ σή-μερα σrsquo αὐτὸ τὸ νοητὸ πνευματικὸ περιβάλλον καὶ ὅλα ὅσα ζοῦν σήμερα θὰ ζήσουν αἰώνια πάλι σrsquo αὐτὸ τὸ περιβάλλον Ἡ ἀγάπη καὶ ἡ φιλία μας δέν καθαιροῦνται μὲ τὸν θάνατο ἀλλὰ προεκτείνονται σὲ μία μακρὰν καθαρότερη καὶ ἀνώτε-ρη καὶ ἰσχυρότερη μορφὴ στόν ἄλλο κόσμο Ἀνάμεσα σὲ ἐ-κεῖνο τὸν κόσμο καὶ σrsquo αὐτὸν τὸν κόσμο τὰ ὅρια τὰ φτιάχνει μόνο ἡ δικὴ μας μυωπία ∆έν βλέπουμε τὴν προέκταση αὐτῆς

τῆς ζωῆς μετὰ τὸν θάνατο καὶ γιrsquo αὐτὸ ὁ θάνατος μᾶς φαίνεται σὰν ψαλίδι πού κόβει ὅλα τὰ νήματα καὶ τὶς σχέσεις ἀνάμεσα στούς νεκροὺς καὶ τοὺς ζωντανοὺς καὶ τὸ ὁποῖο καὶ ἀπὸ μᾶς κάθε μέρα ἀποκόβει ἀπὸ ἕνα μέρος ὅταν μᾶς χωρίζει ἀ-πὸ τὴν ἀγάπη μας τήν φιλία μας καὶ τήν χαρὰ μας Ἐμεῖς δέν βλέπουμε ὅμως μποροῦμε νά δοῦμε Μποροῦμε νά δοῦμε μὲ τὸ πνεῦμα μας τὸ τώρα γιά τὸ τώρα ἀλλὰ θὰ ἔρθει καιρὸς σύντομα θὰ ἔρθει ὅταν καὶ τὰ φυσικὰ μας μάτια θὰ βλέ-πουν καὶ τὸν πνευματικὸ κόσμο Ἐμεῖς παρrsquo ὅλα αὐτὰ πιστεύουμε Φώναζαν οἱ χριστιανοὶ μάρτυρες καθώς τούς ἔριχναν στήν πυρὰ Κατασπαράζονταν ἀπὸ τὰ θηρία καὶ ψιθύριζαν Ἐμεῖς παρrsquo ὅλα αὐτὰ ἐλπίζουμε Καρφωμένοι στούς σταυροὺς στέναζαν Ἐμεῖς παρrsquo ὅ-λα αὐτὰ ἀγαπᾶμε Τοὺς κατεδίωξαν καὶ κακοὶ καὶ καλοί αὐτοκράτορες καὶ οἱ Νέρωνες καὶ οἱ Τραϊανοὶ στήν Ἀσία καὶ στήν Ἀφρικὴ στά Βαλκάνια καὶ στήν Βρετανία τοὺς περιφρόνησαν σὰν νά ἦταν μιάσματα τοὺς ἀπομάκρυναν σὰν ἄ-χρηστες πέτρες τοὺς τίναξαν σὰν σκόνη ἀπὸ τὰ πόδια τους

25

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

Οἱ μορφωμένοι δέν ἤθελαν νά τοὺς καταλάβουν οἱ ἰσχυροὶ δέν ἤθελαν νά τοὺς ἀκούσουν οἱ πλούσιοι δέν ἤθελαν νά τοὺς προστατεύσουν Ὁλόκληρος ὁ κόσμος ἦταν κουφός ἀπέναντι στίς ἱκεσίες τους τὰ ἄγρια θηρία εἶχαν περισσοτέ-ρους φίλους ἀπὸ ὅτι αὐτοὶ οἱ νεκροὶ στούς τάφους δέν ζήλευαν τήν ζωή τους Παρrsquo ὅλα αὐτὰ ὅμως ἐκεῖνοι ὅσο ἡ γῆ περιστρεφόταν στόν ἀέρα κοιτάζοντας τὸν ἥλιο καὶ κουβαλῶντας μέσα της τὰ σκουλήκια σήκωναν τὸ βλέμμα στόν ἥλιο κι ἔλεγαν laquoἘμεῖς παρrsquo ὅλα αὐτὰ ἀγαπᾶμε ἐλπίζουμε καὶ πιστεύουμε Ἀγαπᾶμε αὐτὴ τήν μαρτυρική ζωή καὶ ἐλπίζουμε στήν καλύτερη καὶ πιστεύου-με στό μοναδικὸ Παντοδύναμο πού εἶναι πιὸ ψηλὰ ἀπὸ τὸν ἥλιο καί πού μετράει ὅλους τοὺς πόνους μας καὶ ὅλες τίς ἀδικίες τῶν βασανιστῶν μαςraquo Αὐτὴ τὴν πεταμένη πέ-τρα πού μὲ τὸ πόδι ἀπομάκρυναν οἱ οἰκοδόμοι τῆς τότε κοινωνικῆς ζωῆς παρέλαβε ὁ θεϊκὸς Οἰκοδόμος τῆς οἰκου-μένης γιά θεμέλιο τῆς Ἐκκλησίας Του αὐτὸ τὸ πιὸ μεγάλο οἰκοδόμημα τοῦ ὀπτιμισμοῦ πού χτίστηκε ποτέ στήν γῆ Νά εἴμαστε αἰσιόδοξοι ὅταν πάσχουμε γιατὶ τίποτα ἀπrsquo ὅ-σα παθαίνουμε δέν εἶναι χωρὶς στόχο καὶ χωρὶς νόημα Κά-θε πάθημα ἀποτελεῖ βασικὸ γεγονὸς ἐν γένει στήν ζωὴ τῆς ἀνθρωπότητας Εἶναι σὰν ἕνα εἰσιτήριο πού πληρώνουμε μπαίνοντας σὲ αὐτὸ τὸ παγκόσμιο θέατρο τὸ ὁποῖο ὁ Θεὸς φώτισε μὲ πολλοὺς ἥ-λιους καὶ τὸ στόλισε μὲ πολλὰ θαυμαστὰ σενάρια Ἐμένα τρεῖς φορὲς τά παθήμα-τά μου μέ ἔφτασαν κοντά στόν θάνατο Καί μπορῶ νά σᾶς μαρτυρήσω ὅτι δέν ἦταν ἀνυπόφορα οὔτε φοβερὰ Τὰ ἐνθυμοῦμαι εὐχάριστα γιατὶ αὐτὰ εἶναι πού ἔ-καναν τήν ζωή μου σήμερα ὀμορφότερη καὶ τὴν ψυχή μου πληρέστερη καὶ δυνα-τότερη Νά εἴμαστε αἰσιόδοξοι ὅταν χάνουμε ὅπως καὶ ὅταν κερδίζουμε ὅταν γερνᾶμε ὅπως καὶ ὅταν εἴμαστε νέοι Κάθε ἡλικία ἔχει τὸ μεγαλεῖο της καὶ τὴν ἰδι-αίτερη ὀμορφιὰ της Καὶ ἡ ψυχὴ μιᾶς ὀγδοντάχρονης σκιρτᾶ μπροστὰ στήν χαρὰ καὶ τήν λύπη μὲ τὸν ἴδιο τρόπο πού τὸ κάνει καὶ ἡ ψυχὴ ἑνὸς νέου καὶ ὁρμητικοῦ πλάσματος Νά εἴμαστε αἰσιόδοξοι σὰν χριστιανοὶ γιατὶ στήν πίστη μας ἔβρισκαν τίς παρηγοριὲς οἱ πιὸ ἀπελπισμένοι τίς ἐμπνεύσεις οἱ μεγαλύτεροι καλλιτέχνες οἱ με-γαλύτεροι καὶ καλύτεροι ἄνθρωποι τῶν τελευταίων δεκαεννέα αἰώνων Νά εἴμα-στε αἰσιόδοξοι στήν σκέψη γιατὶ μόνο ἡ αἰσιόδοξη σκέψη φτάνει ὡς τὸν Θεὸ Νά εἴμαστε αἰσιόδοξοι στά αἰσθήματα γιατὶ ἡ αἰσιοδοξία εἶναι φάρμακο γιά τήν θλίψη καὶ πηγὴ πραγματικῆς καὶ αἰωνίας χαρᾶς Νά εἴμαστε αἰσιόδοξοι στά ἔργα μας γιατὶ τὰ ἔργα μας ὑφαίνονται στόν ἱ-στὸ τοῦ Θεοῦ καὶ παραμένουν αἰώνια ὅπως τὰ ἔργα τοῦ Θεοῦ Νά εἴμαστε αἰσιόδοξοι ἀφοῦ ἡ ζωὴ εἶναι αἰσιοδοξία καὶ ἐμεῖς οἱ ἄνθρωποι εἴμαστε οἱ καλύ-τεροι στυλοβάτες καὶ οἱ ὀμορφότεροι ἐκφραστὲς τῆς ζωῆς Νά εἶσαι αἰσιόδοξος σημαίνει νά ζεῖς καὶ δικαίως νά ἐκτιμᾶς τήν ζωή Ἀπόσπασμα ἀπό τό βιβλίο laquoἈργά βαδίζει ὁ Χριστόςraquo ἐκδ Ἐν πλῷ

26

Ἀρχαγγέλων Λόγος

Ἐ μεῖς οἱ χριστιανοί οἱ ἀποκαλούμενοι παλαιότερα Ὁδῖτες Εἴμαστε οἱ ἀ-ποσυνάγωγοι οἱ ἀσεβεῖς τοῦ laquoνόμου τοῦ Θεοῦraquo οἱ παράνομοι τῶν με-γάλων αὐτοκρατοριῶν οἱ ἀντιρρησίες τῶν βασιλιάδων οἱ ἐπικηρυγμέ-

νοι εἰς θάνατον Ἐμεῖς πού ἀγαπήσαμε τό Φῶς πού ὡς κόλαση ὁρίσαμε τήν ἀχα-ριστία καί τήν μιζέρια κι ὕστερα μᾶς φυλάκισαν στά κολαστήρια βαρυφορτωμέ-νων μέ μεγάλα λόγια οὐτοπικῶν παραδείσων γιατί τάχα ἐνοχλοῦσαν οἱ σκοτα-διστικές ἰδέες μας Οἱ πτωχοί τῷ πνεύματι σrsquo ἕνα κόσμο πού νομίζει ὅτι τά ξέρει ὅλα Κάποιοι ἀπό μᾶς κάποτε ἁλώνισαν τόν κόσμο μέ δύο σανδάλια καί τήν ψυ-χή ξεχειλισμένη ἀπό Χριστό κάποιοι ἀπό ἐμᾶς καταδικάστηκαν ὡς ἄθεοι κι ἐ-παναστάτες γιατί δέν προσκυνοῦσαν κάποιοι ἀπό ἐμᾶς πέθαναν ἀπrsquo τούς λοι-μούς περιμαζεύοντας ἄρρωστα παιδιά πού τά πετοῦσαν στό δρόμο γιά τό laquoκοινό καλόraquo Ἔτσι μᾶς ἔμαθαν οἱ παλιοί συνοδοιπόροι μας νά μένουμε στά παρασκήνια ὅταν ὁ κόσμος ζεῖ τήν κάθε παρωδία του γιά νά τοῦ ἁπλώνουμε τά χέρια μας ὅ-

ταν ἡ αὐλαία καταρρέει Ἐμεῖς τῆς κάθε ἐποχῆς οἱ Ὁδῖ-τες πεθάναμε συχνά γιά ὅτι πιστέψαμε κλάψαμε γιά τόν κόσμο πού κατρακυλοῦσε ὅταν ὅλοι χειροκροτοῦ-σαν ξέφρενα τήν πρόοδό του κοιτάξαμε μέ τήν ψυχή φουσκωμένη ἀπό χαρά τόν ἥλιο χαμογελῶντας σάν παι-διά ὅταν ὁ κόσμος γκρίνιαζε Ὁ κόσμος πού ὕστερα ἀπό τόσο χειροκρότημα κατρακυλοῦσε ὁ κόσμος πού μᾶς θε-ωροῦσε ἀφελεῖς καί μᾶς περιγελοῦσε

Μᾶς λένε δεισιδαίμονες ἐκεῖνοι πού φοβοῦνται τόν Θεό ἤ τούς laquoκακούςraquo τούς δυτικούς ἤ τούς ἀνατολίτες ἤ τό

κακό τό μάτι τῆς γειτόνισσας τούς Ἀμερικάνους τούς Κινέζους ἤ τούς Ρώσους τούς συνωμότες ἤ τούς ἐξωγήινους ἤ τήν γρουσουζιά τους ἐπειδή δέν πρόλαβαν νά φτύσουν τόν κόρφό τους Ὀπισθοδρομικούς μᾶς λένε ἀκόμα οἱ δῆθεν ἐκσυγ-χρονιστές τῆς ἰστορίας μέ τά λόγια τά ξύλινα καί τά χέρια τά βαμμένα μέ αἷμα

Ἔτσι εἴμαστε ἐμεῖς οἱ ἀποκαλούμενοι Ὁδῖτες Πού ξέρουμε πώς μές στήν ἁμαρτία ἡ χάρη περισσεύει καί δέ βαστάει ἡ ἀπελπισία στήν ψυχή μας Πού μάθαμε μέ τό αἷμα τῆς ψυχῆς μας πώς ἐπανάσταση θά πεῖ νά τά βάζεις μέ τό δυνάστη καί τό χά-ος μέσα σου Τόσες αὐτοκτονίες γύρω τους κι ἐμᾶς πού ὑμνοῦμε τήν Ζωή μᾶς βλέ-πουν οἱ laquoπολιτισμένοιraquo σάν χαμένους Πολιτικῶς ὀρθοί δέν γίναμε ποτέ γιατί οὔ-τε ἀπό πολιτική οὔτε ἀπό ὀρθότητα λογαριάζει ἡ συγχώρεση

Ἐμεῖς γινήκαμε δειλοί ὅταν θάρρος σήμαινε νά σκοτώνεις τόν ἄλλο γιά νά τοῦ laquoμάθεις νά σκέπτεταιraquo Ἐμεῖς οἱ φτωχούληδες τοῦ Θεοῦ τό ἁλάτι τῆς γῆς γνωρί-ζουμε τόν Θεό ἀπό τά μάτια τοῦ ἀδελφοῦ καί τά λάθη μας ἀπrsquo τό ἁπλωμένο χέρι

Οἱ Ὁδῖτες Ἐλευθερία Ρούση θεολόγος - ἐκπαιδευτικός

27

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

τοῦ Χριστοῦ ἀντίκρυ μας Οἱ Ὁδῖτες βλέπεις μετροῦν τόν κόσμο μrsquo ἀγκαλιές καί χαμόγελα ἔτσι πού δέν ἀγοράζεται ποτέ ἡ ἐλπίδα τους οὔτε πουλιέται Μοναχά μοιράζεται καί ὅταν λιγοστεύει τῆς δίνει Λόγο ὁ οὐρανός νά πορεύεται Γιrsquo αὐτό οἱ χριστιανοί δέ νοιώθουν μόνοι μά προσεύχονται γιά τήν μοναξιά πού βασιλεύ-ει στίς ψυχές τῶν ἀνθρώπων

Μόνο αὐτή τήν μέρα ἔχω κι εἶναι ὅτι ἔχω τούτη ἡ μέρα Κι ἄν μέ ρωτήσεις θά σοῦ πῶ πώς θέλω νά μαι μέ ἐτούτους τούς τρελούς τούς Ὁδῖτες πού λένε laquoταξίδιraquo τήν ζωή καί ∆ρόμο τόν Θεό τους πού ἔχουν γιά Θεό Ἐκεῖνον πού ἔκλαψε γιrsquo αὐ-τούς καί πού χαμογελοῦσε στά παιδιά Ἐκεῖνον πού ἔβαλε πάνω ἀπό τίς ἔνθεες αὐταπάτες τῶν νόμων καί τίς ἐπηρμένες πολιτικῶς ὀρθές διακηρύξεις τήν Ἀγάπη Θέλω νά πορευτῶ μέ λογισμό καί μrsquo ὄνειρο τόν δρόμο τόν λιγότερο ταξιδεμένο μέ Πνεῦμα καί Ἀλήθεια πεινῶντας καί διψῶντας τήν δικαιοσύνη μέ ἔρωτα γιά τήν ζωή πού νά μήν τήν ἀφήσω νά τελειώσει ποτέ καί λέω νrsquo ἀφήσω τίς ἦττες καί τίς κρίσεις γιά ἐκείνους πού ὀνειρευτῆκαν ἕνα καθωσπρέπει ἐξοχικό μία δόξα ἀ-δειανή κι ἕνα αὐτοκίνητο ἀκριβό γιά μέσ τήν πόλη

ΥΓ Ξέρω θά πεῖς πώς κάποιοι ἀπό ἐμᾶς ἔπραξαν τ ἀντίθετα στό διάβα τοῦ χρό-νου Ὑπηρέτησαν τίς ἐξουσίες σαγηνεύτηκαν ἀπό τήν δόξα καί τόν πλοῦτο ξέ-χασαν τόν λόγο τῆς Ἀγάπης φανατίστηκαν καί πρόδωσαν τόν λόγο τοῦ Χρι-στοῦ Κι ἄλλοι πάλι συγκρότησαν Ἱερές Ἐξετάσεις πολεμικές ἐπιχειρήσεις καί ἐξοντώσεις ἀντιπάλων ∆ίκιο ἔχεις μά ἐγώ σοῦ μιλάω γιά ὅσους ποθοῦν τόν δρό-μο Του ν ἀκολουθήσουν τούς Ὁδῖτες

Ὁδῖτες Ἐτσι ὀνομάζονταν τά πρῶτα χρόνια οἱ Χριστιανοί Ἡ ὀνομασία laquoΧριστιανόςraquo δόθηκε γιά πρώτη φορά στήν Ἀντιόχεια

∆έν γνωρίζεις ὅτι ἀποδημία εἶναι ὁ παρών βίος Νομίζεις πώς εἶσαι πολίτης

Ὁδίτης εἶσαι ὄχι πολίτης ἀλλ ὁδίτης εἶσαι καί ὁδοιπόρος Μήν πεῖς ἔχω αὐτή ἤ τήν ἄλλη πόλη ∆έν ἔχεις πόλη Ἡ πόλη εἶναι ἐπάνω

Ὅλα τά παρόντα εἶναι δρόμος Πανδοχεῖο εἶναι ὁ βίος Ἄγνωστη ἡ ἔξοδος ἄστατη ἡ κτίση

Τί μανιάζεις γιά τά σκοτάδια τοῦ κόσμου Γιατί ἀφήνοντας τήν ἀλήθεια τρέχεις πίσω ἀπό τίς σκιές

Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος

28

Ἡ laquoμνήμη τοῦ θανάτουraquo γιά τήν ὁποία μιλοῦν οἱ Πατέρες τῆς Ἐκκλησί-ας ὡς κινητήρια δύναμη ἀφύπνισης τοῦ ἑαυτοῦ μας τοῦτες τίς μέρες εἶναι καθημερινότητά μου Ὄχι γιατί ἀσκήθηκα πνευματικά ἤ ὑπερέ-

βαλα στήν προσευχή Ἡ χλιαρότητα πού μέ διέκρινε αὐτή καί ὑπερίσχυε Ἡ περί-οδος πού πέρασε ἦταν ἤρεμη χωρίς μεγάλες διακυμάνσεις Μέχρι πού ξαφνικά μαθαίνεις κάτι κι ἔρχονται τά πάνω κάτω - Ξέρετε ἡ μητέρα σας ἔχει καρκίνο Εἶναι λίγο ἐπιθετικούλης στό εἶδος του ἀλ-λά θά τόν παλέψουμε Εἶναι βέβαια καί τό προβληματάκι τῆς καρδιᾶς της πού διαπιστώθηκε ἀλλά μήν ἀπογοητεύεστε θά κάνουμε τό καλύτεροhellip laquoἘπιθετικούλης προβληματάκι ζωούλαraquohellip ὅλα μικρά καί σχετικά Χρησι-μοποιοῦμε ὑποκοριστικά γιά νά τονίσουμε ἀκόμα περισσότερο τήν μετριότητα πού ἔχουμε υἱοθετήσει στόν τρόπο πού ζοῦμε Λίγη ζωή λίγη χαρά λίγη ἀγάπη λίγος Θεόςhellip

Καί ἔρχονται αὐτές οἱ στιγμές πού ὁ καθένας μας ἀξιολογεῖ τά πράγματα ἀλλιῶς Πού θυμᾶται πώς αὐτό τό δῶρο τό μεγαλύτερο ἀπrsquo ὅλα τό δῶρο τῆς ζω-ῆς ἔχει κι αὐτό ἡμερομηνία λήξης Σκέφτεται τότε πώς δέν ἀξίζει νά τό ζεῖ μέτρια νά χάνει τίς στιγμές μέσα στό ἄγχος καί στήν γκρίνια τῆς καθημερινότητας Τότε θέλοντας καί μή νοιώθεις νά γίνεται πράξη τό laquoἀδιαλείπτως προσεύ-

χεσθαιraquo πού ἀναφέρει ὁ Ἀπόστολος Παῦλος Στρέφεις τά μά-τια τῆς ψυχῆς πρός τόν Θεό κι ἀφοῦ διαπιστώσεις πόσο λίγος εἶσαι γιά νά τά φέρεις ὅλα εἰς πέρας ὅπως νόμιζες ὅτι μπορεῖς ταπεινώνεσαι καί ζητᾶς βοήθεια καί ἔλεος καί ἀγάπη Καί ὕστερα ἀκολουθεῖ ἐκεῖνο τό laquo ἐν παντί εὐχαριστεῖτεraquo στό ὁποῖο μέχρι τώρα δέν ἔδινες καί ἰδιαίτερη σημασία Εἴτε γιατί κάποια πράγματα τά θεωροῦσες δεδομένα εἴτε γιατί νόμιζες πώς θά σοῦ ἀνήκουν πάντα Κι ἐνῶ πασχίζεις στήν καθημερι-νότητα γιά τό ἑπόμενο ὑλικό ἀγαθό πού ἔβαλες στό μάτι ἤ γιά κάποιο τοῦβλο παραπάνω στή νέα οἰκοδομή ἤ ἀκόμα

γιατί δέν μπορεῖς νrsquo ἀποκτήσεις κάτι ἀπό τά παραπάνω ἔχεις χάσει ἤδη τόσα πολλά Ἔχασες χωρίς νά δώσεις τήν παραμικρή σημασία τίς μυρωδιές τῆς ἄνοι-ξης τά ἀπίστευτα χρώματα τῶν λουλουδιῶν τό τραγούδι τοῦ κότσυφα τά ὄμορ-φα βράδια πού σέ βάζουν σιγά-σιγά στήν ἀνεμελιά τοῦ καλοκαιριοῦ

Ξεχνᾶς νrsquo ἀφιερώσεις χρόνο στούς ἀγαπημένους λές καί θά τούς ἔχεις γιά πάντα διαθέσιμους Πνιγμένος στίς μέριμνες χάνεις τήν διάθεση νά μοιραστεῖς στιγμές νrsquo ἀνταλλάξεις συναισθήματα νά δώσεις ἀγάπη

Ἀρχαγγέλων Λόγος

Ἀνατροπή Παρασκευή Ἐξάρχου

29

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

Κι ἔρχεται καί σέ βρίσκει ἡ φθορά ἡ ἀρρώστια ὁ θάνατος Καί συνειδη-τοποιεῖς πώς εἶσαι τελείως ἀπροετοίμαστος Τόσο καιρό τό ἀπωθοῦσες καί μπο-ρεῖ- μεταξύ μας- νά χτύπαγες καί κανένα ξύλο Ἡ ἀπώθηση εἶναι ἐπακόλουθο τῆς ἀμάθειας τῆς ἀκατηχησίας Ἀλλά καί τῆς μή ἀποδοχῆς κατά βάθος τοῦ γεγονό-τος τῆς Ἀνάστασης Ἴσως νά εἶναι καί βολικό νά ἐπιμένουμε στήν ἀντίληψη τοῦ laquoὅλα ἐδῶ τελειώνουνraquo καί νά παραμένουμε στήν κλάψα μας Βλέπεις ἄν ἀποδε-χτοῦμε οὐσιαστικά πώς ὁ βίος δέν τελειώνει ὁριστικά μέ τόν θάνατο ἀλλά δοῦμε τόν θάνατο σάν πέρασμα σάν ἀρχή σάν νίκη σάν ζωή τότε θά πρέπει νrsquo ἀναθε-ωρήσουμε ἐντελῶς τήν στάση ζωῆς μας τόν τρόπο σκέψης μας τίς συμπεριφορές μας Νά βάλουμε τήν δοξολογία στήν ζωή μας Νά δοῦμε τίς δυσκολίες ὡς παι-δαγωγικές δοκιμασίες Ἄλλωστε ὁ Ἀπόστολος τῶν Ἐθνῶν μᾶς θυμίζει πώς laquoἡ δύ-ναμις ἐν ἀσθενείᾳ τελειοῦταιraquo

∆ύσκολα τά πράγματα μανούλα Ἐγώ νιώθω ἀδύναμη καί τό καταθέτω Καί καθώς προσεύχομαι συμπληρώνω στήν προσευχή μου αὐτό πού ὑπέροχα λέει ὁ Παρακλητικός Κανόνας ἐγώ σοῦ ζητῶ ὅμως Ἐσύ πρᾶξε laquo πρός τό συμφέ-ρον τῆς αἰτήσεώς raquo μου ΑΜΗΝ

Ὁ κόσμος σκλήρανε πολύ

Γιῶργος Θεοτοκᾶς Ἀσθενεῖς καί ὁδοιπόροι ἐκδ Ἑστία

Ὁ κόσμος σκλήρανε πολύ σκλήρανε ξεράθηκε και ἄδειασε Πέρασε τά ὅρια Μικρές καλοσύνες ἐδῶ κι ἐκεῖ ἕνας Χριστιανός πάντα ὑπάρχει τρόπος νά

προσφέρει μά ὁ κόσμος δέν σώζεται πιά Ὁ κόσμος αὐτός χάθηκε ὅποιος ἔχει τά μάτια ἀνοιχτά τό βλέπει καί τό παίρνει ἀπόφαση μιά γιά πάντα Χάθηκε μές στήν ἀλαζονεία τῶν ἐπιστημῶν του μές στήν ἀπανθρωπιά τῶν μηχανῶν του μές στήν φρενίτιδά του πού τήν λέει πρόοδο στό ἀέναο στριφογύρισμά του στό κε-νό δίχως ἕρμα δίχως σκοπό Ὁ δύστηνος πλανήτης κλονίστηκε ἀνεπανόρθωτα ἔ-χασε τήν ἰσορροπία του ∆έν τόν αἰσθάνεσαι νά τρικλίζει κάτω ἀπ τά πόδια σου

Ἄ ς πασχίσουμε ἐμεῖς πού μένουμε ἐδῶ νά πλησιάσουμε ὅσο ἀντέχουμε τό Ἐπέκεινα καί ἄς προσευχόμαστε γιά τόν κόσμο πού σέρνεται ἀκράτητος

ἀπό τήν ἴδια δαιμονική ὁρμή του πρός τήν τελική του συντριβή Μερικοί θά βλέ-πουν τοῦτον ἐδῶ τόν ἀναμμένο φάρο μας μοῦ φτάνει ἐμένα ἕνας τέτοιος προορι-σμός Ἐνῶ ὁ κόσμος θά σβήνει ὁ φάρος θά φωτίζει ἀκόμα τίς ὕστατες στιγμές του θά σώζει ὡς τό τέλος μερικές ψυχές ∆έν ἐλπίζω πιά ἄλλο τίποτα

30

Κ αθώς θεριεύει τό θέρος καί ἡ φύση ντύνεται τά χρυσᾶ της νοσταλγία πλημμυρίζει τήν σκέψη μας νοσταλγία γιορτινή ἀπό τά παιδικά μας χρό-νια πού προσγειώθηκαν ἀπότομα ἀπό τήν πραγματικότητα τοῦ κόσμου

τούτου Οἱ κῆποι ὁλάνθιστοι γεμᾶτοι τριαντάφυλλα φίσκα ἀπό τό παιδομάνι οἱ χωματόδρομοι κι ἡ εὐωδία ἀπό τά νυχτολούλουδα νά διεγείρει τήν ὄσφρηση Ὀρ-θάνοιχτες οἱ πόρτες τῶν σπιτιῶν οἱ οἰκογένειες νά δειπνίζουν στίς βεράντες καί τά ραδιόφωνα νά γεμίζουν μέ μελωδίες τήν ἥσυχη γειτονιά Μνῆμες τῆς παιδικῆς ἡλικίας χρόνια ἀνέμελα κι ἀφελῆ τότε πού νομίζαμε ὅτι ὁ βίος θά lsquoναι παιχνίδι τότε πού θαρρούσαμε ὅτι στόν παράδεισο θά ζήσουμε Μεγαλώσαμε μέ τόν ἦχο τῶν οἰκοδομῶν στά αὐτιά μας ἕνας διαρκής θόρυ-βος στήν ἐφηβεία μας μπετονιέρες κι αὐτοκίνητα πού διαρκῶς αὐξάνονταν Βλέ-παμε ἀμήχανα τίς γειτονιές νά ἐξαφανίζονται τά δέντρα νά κόβονται τίς ταπει-νές μά ἀνθρώπινες μονοκατοικίες νά γκρεμίζονται μαζί μέ χιλιάδες ἀναμνήσεις Γενιές τῆς ἀντιπαροχῆς τῆς πολυκατοικίας τῶν χαμηλοτάβανων διαμερισμάτων - κουτιῶν τῆς ἀπρόσωπης συγκατοίκησης Χάσαμε τούς γειτόνους μας καί μαζί

τήν ἀνθρωπιά μας Ἤμασταν κοινωνικοί καί φι-λόξενοι καί γίναμε καχύποπτοι καί ἀπόμακροι Οἱ ὀλιγοπρόσωπες γειτονιές γέμισαν μέ ἀνθρώ-πους ξένους μεταξύ τους πού δέν ἔχουν καμμιά ὄρεξη νά γνωριστοῦν νά κοιταχτοῦν στά μάτια νά καλημεριστοῦν νά ἀνταλλάξουν ἐπισκέψεις καί χαμόγελα Εἴχαμε τό θλιβερό προνόμιο νά ζήσουμε τήν πα-ρακμή τῆς πόλης στήν ἐξέλιξή της Εἴδαμε τούς μικρούς παραδείσους μας νά μεταβάλλονται σέ

γκρίζα κακόγουστα κτίρια τίς ἀλάνες πού ματώναμε τά πόδια μας νά γίνονται ὄγκοι ἀπό μπετόν Πρίν προλάβουμε νά ἀποστηθίσουμε τό laquoἈθῆνα διαμαντόπε-τρα στῆς γῆς τό δαχτυλίδιraquo πνιγήκαμε στή μυρωδιά τοῦ νέφους καί ντραπήκαμε πού εἴμαστε Ἀθηναῖοι Ὅλοι νοσταλγοῦμε τό παρελθόν Μεγαλώνουμε καί διαρκῶς διαπιστώνου-με πώς laquoκάθε πέρυσι καί καλύτεραraquo Τά χρόνια περνοῦν καί ὅλο ἀναφερόμαστε σέ παλαιότερες ἐποχές ἀναπολοῦμε τά παλιά καί συγκινούμεθα μέ τραγούδια μέ κείμενα καί μέ ταινίες πού περιγράφουν τήν παλιά Ἑλλάδα τόν κόσμο πού ἔφυ-γε Ζοῦμε τήν παρακμή τοῦ σύγχρονου πολιτισμοῦ ἀνίκανοι νά ἀντιδράσουμε καί ὅλο μιλᾶμε γιά τά παλιά Νοιώθουμε ἄγχος γιά τήν ἐγκληματικότητα καί τήν οἰκονομική κρίση θλιβόμαστε πού κινδυνεύουμε νά χάσουμε τήν εὐδαιμονία μας Εἶναι φυσιολογική ἡ ἀντίδραση αὐτή μά ἄν ἀφήσουμε τόν συναισθηματισμό στήν ἄκρη καί σκεφτοῦμε τό παρελθόν μέσα ἀπό τό πρῖσμα τῆς ἱστορίας θά δια-πιστώσουμε πώς δύσκολα θά διαλέγαμε μιά ἄλλη χρονική περίοδο γιά νά ζήσου-με

Νοσταλγία π Χριστόδουλος Μπίθας

Ἀρχαγγέλων Λόγος

31

Ὅπου κι ἄν ἀνατρέξουμε πίσω στόν χρόνο βλέπουμε παντοῦ καί πάντα νά βασιλεύει ὁ πόνος Πόλεμοι κι ἐμφύλιοι ἀλληλοσπαραγμοί σκλαβιά καί πεῖνα φτώχεια κι ἀδικία σημαδεύουν τήν ἱστορία τῆς ἀνθρωπότητος Μπορεῖ νά ὑπῆρ-ξαν πιό ἔνθεοι πολιτισμοί ἀπό αὐτόν πού διανύουμε τώρα μά ἡ ἁμαρτία πάντα ἴδια εἶναι στό διάβα τῶν αἰώνων Μπορεῖ νά νοσταλγοῦμε τήν λαμπρή περίοδο τοῦ Βυζαντίου ἤ ἀκομα καί τήν ἔνδοξη ἑλληνική ἀρχαιότητα ἀλλά τό σίγουρο εἶναι ὅτι δέν θά θέλαμε νά ζήσουμε ἐχθρικές σφαγές πολέμους κι ἐπιδημίες οὔτε νά εἴμαστε δοῦλοι ἐκεῖνες τίς ἐποχές οὔτε νά πεθαίνουμε ἀπό μιά ἁπλῆ γρίπη ἐ-πειδή ἡ ἰατρική ἐπιστήμη δέν εἶχε ἀκόμα ἐξελιχθεῖ ∆ύσκολος ἦταν πάντα ὁ βίος Πλαστή ἡ ὀνειροπόληση γιά τό παρελθόν ψευδαίσθηση γιά νά ξεφύγουμε ἀπό τήν πραγματικότητα Κι ἄν ὑπάρχει νοσταλ-γία γιά μιά κοινωνία ἰδανική ὅπου πραγματικά θά θέλαμε νά ζήσουμε αὐτό μᾶλ-λον ἀφορᾶ τήν παραδείσια κατάσταση τήν ἐποχή πού δέν ὑπῆρχε στό ἀνθρώπι-νο γένος ὀδύνη καί στεναγμός ἀλλά κοινωνία ἀγάπης μέ τόν Θεό καί τόν συνάν-θρωπο Κι ἐφrsquo ὅσον τό νά γυρίσουμε στό παρελθόν ἀποκλείεται ἀφοῦ ἀρνηθήκα-με τήν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ μοναδική μας ἐλπίδα εἶναι τό μέλλον τά ἔσχατα ἡ Βασι-λεία τῶν Οὐρανῶν Ἐπειδή ὅμως τήν Βασιλεία Του μᾶς κάλεσε ὁ Κύριος νά τήν προγευτοῦμε ἐπειδή μᾶς ζήτησε νά βιώσουμε τά ἔσχατα ἀπό τώρα ἄς ἐγκαταλείψουμε τήν πα-ρελθοντολογία κι ἄς χαροῦμε τό σήμερα εὐχαριστῶντας τόν Θεό πάντων ἕνεκεν ζῶντας εὐλογημένα κάθε στιγμή σά νά lsquoναι ἡ πρώτη κι ἡ τελευταία τῆς ὕπαρξής μας ἔχοντας νοσταλγία μόνο γιά τήν Βασιλεία τοῦ Θεοῦ γιά τόν Παράδεισο γιά τό πέρασμα ἀπό τόν θάνατο στήν Ζωή τήν ὄντως Ζωή πού εἶναι ὁ Χριστός μας Ἀμήν

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

Ἀποφθέγματα τῆς ἐρήμου

Ἀββᾶς Ἀντώνιος

Ἀπό τόν πλησίον μας προέρχεται ἡ ζωή καί ὁ θάνατος Γιατί ἂν κερδίσουμε τόν ἀδελφό μας κερδίζουμε τόν Θεόmiddot ἂν ὅμως τόν σκανδαλίσουμε ἁμαρτάνουμε στόν Χριστό Ἔρχεται καιρός πού οἱ ἄνθρωποι θά τρελαθοῦν καί ὅταν δοῦν κάποιον πού δέν εἶναι τρελός θά ξεσηκωθοῦν ἐναντίον του καί θὰ τοῦ ποῦν ldquoεἶσαι τρελόςrdquo ἐπειδή δέν εἶναι ὅμοιος μ᾽ αὐτούς ∆έν φοβᾶμαι πιά τόν Θεό ἀλλά τόν ἀγαπάω ldquoΓιατί ἡ ἀγάπη διώχνει τόν φόβοrdquo ( Ἰω 418) Ἐκεῖνος πού κτυπάει τήν μᾶζα τοῦ σιδήρου σκέπτεται πρῶτα τί θέλει νά φτιάξει δρεπάνι μαχαίρι τσεκούρι Ἔτσι κι ἐμεῖς πρέπει νά σκεπτόμαστε γιά ποιά ἀρετή παλεύουμε ὥστε νά μήν κοπιάζουμε μάταια

32

Ἀρχαγγέλων Λόγος

Ἱερός Ναός Ταξιαρχῶν Μοσχάτου Σύντομο ἱστορικό

Στέλιος Ντάντης ∆ρ Θεολογίας-ἱστορικός

Ἀ πό τήν ἐποχή τῆς γερμανικῆς κατοχῆς (1941-44) καί γιά κά-ποιες δεκαετίες οἱ ἐπιβάτες

τοῦ ἠλεκτρικοῦ σιδηροδρόμου περ-νῶντας ἀπrsquo τό καταπράσινο Μοσχᾶτο σταυροκοπιόνταν ἀντικρίζοντας μέσα στά πανέμορφα περιβόλια ἕνα μικρό ξωκλήσι Ἦταν οἱ Ταξιάρχες ἤ τό Ταξι-αρχάκι ὅπως τό ὀνομάτιζαν οἱ παλιοί Μοσχατιῶτες πού τήν παραμονή καί τήν μέρα τῆς γιορτῆς ξεκινοῦσαν ἀπό κάθε μεριά τῆς πόλης καί ἀκολουθῶν-

τας τά στενά μονοπάτια μέσα ἀπό καλ-λιέργειες ἔρχονταν νά προσκυνήσουν Μέσα σrsquo ἐκεῖνα τά περιποιημένα περι-βόλια λιγοστοί ἦταν οἱ γείτονες τῶν Ταξιαρχῶν πού ζοῦσαν τριγύρω σέ σκόρπιες ἀγροικίες κυρίως κτηματίες περιβολάρηδες λαχανικῶν μέ τά ὁποῖα τροφοδοτοῦσαν τήν λαχαναγορά τῶν Ἀθηνῶν (Βαρβάκειο)

Τό ἐκκλησάκι χτίστηκε στά 1943 μέσα στά δύσκολα χρόνια τῆς ξενικῆς κατο-χῆς Οἰκοδομήθη-κε σέ οἰκόπεδο

282 τετραγωνικῶν μέτρων πού πρό-σφερε ὁ Χρῆστος Μαστροσταμάτης καί στήν ἵδρυσή του πρωτοστάτησε ἡ γυναίκα του Στυλιανή μέ τόν γαμπρό

τους Γεώργιο Καζάλα ὁ ὁποῖος κίνησε τά νήματα γιά τήν κατασκευή Στήν προσπάθεια ἐκείνη συνεισφέρανε πρό-

θυμα οἱ γειτονικές οἰκογένειες πού οἱ ἀπόγονοί τους ζοῦν ἀνάμεσά μας Μπέλλου Λαλαούνη Καψίλη Κω-σταντάκη (Ροδίτη) Λεγάκη Καζάλα καί Μαστροσταμάτη Οἰκοδομικά ὑλικά δέν ὑπῆρχαν ἐ-κεῖνα τά δύσμοιρα χρόνια γιrsquo αὐτό προσφερθήκε ὁ κόσμος καί κουβάλησε πέτρες χῶμα ἄμμο ἀπrsquo τό ποτάμι τοῦ-βλα κεραμίδια ἤ πρόσφερε χρήματα

Τά ἐγκαίνια τῆς ἐκκκλησούλας ἔγιναν στίς 29 Ιουνίου 1943 μέρα τῆς γιορτῆς τῶν ἁγίων ἀποστόλων Πέτρου καί Παύλου Συνέχεια στό ἑπόμενο (Πρωτοδημοσιεύτηκε στά IΣTOPIKA TOY MOΣXATOY τ β΄ Μοσχᾶτο 2003 σσ 55-59)

33

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

Τά Νέα μας

τῆς Ζωοδόχου Πηγῆς καί τό ἀπόγευμα πήραμε τό πλοῖο τῆς ἐπιστροφῆς Στήν ἐκδρομή αὐτή ὅπως καί στήν ἐκ-δήλωση πού πραγματοποιήσαμε τήν ∆ευτέρα 31η Μαΐου στό Πνευματικό μας Κέντρο μᾶς δόθηκε μιά ἀκόμα εὐ-καιρία νά συσφίγξουμε τίς σχέσεις μας καί νά νοιώσουμε λίγο παραπάνω τήν αἴσθηση τῆς κοινότητας Ὅλες αὐτές τίς δραστηριότητες ὅπως καί τό κέρα-σμα μετά τήν Θεία Λειτουργία τῆς Κυ-ριακῆς θά πρέπει νά τά ἀντιμετωπί-ζουμε ὡς ἐκκλησιαστικά-κοινοτικά γε-γονότα κι ὄχι σάν ἁπλές κοινωνικές ἐκδηλώσεις Σέ καιρούς ἀφιλόξενους καί μοναχικούς καλούμεθα νά συσπει-ρωθοῦμε στήν ἐνορία μας νά νοιώσου-με πρόσωπα νά μοιραστοῦμε τήν κατή-χηση καί τήν ἐλπίδα μας

Πιστεύουμε ἀκράδαντα πώς τό μέλλον τῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας τόν 21ο αἰῶνα ἐξαρτᾶται ἄμεσα ἀπό τό ζωντά-νεμα τῆς κοινοτικῆς ζωῆς κατά τό Ἀποστολικό πρότυπο καί βέβαια τόν ἐπανευαγγελισμό τῶν συνανθρώπων μας Μέ τήν βοήθεια τοῦ Θεοῦ ἐλπίζουμε νά ἐργαστοῦμε ὅλοι πρός αὐτή τήν κατεύθυνση Ἀμήν

Μ έ ἐπιτυχία πραγματοποιήθηshyκε στίς 5 καί 6 Ἰουνίου ἡ ἐκshyδρομή τῆς ἐνορίας μας στήν

Ἄνδρο Με 74 ἀδελφούς καί ἀδελφές μας περάσαμε ἕνα εὐλογημένο κι

εὐχάριστο διήμερο στό πανέμορφο Κυ-κλαδονήσι Καταλύσαμε σέ ξενοδοχεῖο στό Γαύριο καί ἀπό ἐκεῖ τήν πρώτη ἡ-μέρα περιηγηθήκαμε στά μοναστήρια τῆς Ἀγίας Μαρίνας (ὅπου φυλάσσεται λείψανο τῆς Ἁγίας) καί τῆς Παναχράν-του (ἐδῶ βρίσκεται ἡ κάρα τοῦ Ἁγ Παντελεήμονα καί πλῆθος ἄλλων ἱερῶν λειψάνων) καί βέβαια στήν ὄμορφη χώρα τῆς Ἄνδρου Τήν Κυριακή λει-τουργηθήκαμε στήν γυναικεία Μονή

Ἱερά Μονή Παναχράντου

Ἡ χώρα τῆς Ἄνδρου ἀπό τήν Μονή Παναχράντου

Στήν πύλη τῆς Ἱ Μ Ζωοοδόχου Πηγῆς

34

Ἡ κρίση στήν οὐσία δέν εἶναι οἰκονομική ἀλλά κυρίως καί πρό παντός πνευματική καί αὐτή φέρνει καί οἰκονομική

καί πολιτική κρίση Αὐτό σημαίνει ὅτι ἡ ἀντιμετώπιση τῆς κρίσεως δέν γίνεται μέ οἰκονομικά μέσα καί πολιτικές πρακτι-κές ἀλλά μέ τήν ἀλλαγή τρόπου ζωῆς μέ τήν ἐπαναφορά τοῦ ἀνθρώπου στήν ὀλιγάρκεια τήν ἐγκράτεια τήν σωφροσύνη τήν ἀποφυγή τῆς ἀπληστίας καί τῆς ὑπερβολῆς

Ἡ ἄσκηση προβάλλει σήμερα ὡς ἐπιταγή ὡς προσπάθεια νά θεραπευθεῖ τό πάθος τῆς φιλαυτίας ἀπό τό ὁποῖο

προέρχονται τά πάθη τῆς φιληδονίας τῆς φιλοδοξίας καί τῆς φιλαργυρίας Ὁ εὐαγγελιστής Ἰωάννης τό περιγράφει αὐτό μέ πολλή σαφήνεια laquoπᾶν τό ἐν τῷ κόσμῳ ἡ ἐπιθυμία τῆς σαρκός καί ἡ ἐπιθυμία τῶν ὀφθαλμῶν καί ἡ ἀλαζονεία τοῦ βίου οὐκ ἔ-στιν ἐκ τοῦ πατρός ἄλλrsquo ἐκ τοῦ κόσμου ἐστίraquo (Α΄ Ἰω β 16)

Μητροπολίτης Ναυπάκτου καί Ἁγίου Βλασίου Ἱερόθεος Βλάχος

  • Τό Ψωμί13
  • Μίλτος Σαχτούρης (1919-2005) 13
  • Ἀββᾶς Ἀντώνιος 13
    • ltlt13 ASCII85EncodePages false13 AllowTransparency false13 AutoPositionEPSFiles true13 AutoRotatePages None13 Binding Left13 CalGrayProfile (Dot Gain 20)13 CalRGBProfile (sRGB IEC61966-21)13 CalCMYKProfile (US Web Coated 050SWOP051 v2)13 sRGBProfile (sRGB IEC61966-21)13 CannotEmbedFontPolicy Error13 CompatibilityLevel 1413 CompressObjects Tags13 CompressPages true13 ConvertImagesToIndexed true13 PassThroughJPEGImages true13 CreateJobTicket false13 DefaultRenderingIntent Default13 DetectBlends true13 DetectCurves 0000013 ColorConversionStrategy CMYK13 DoThumbnails false13 EmbedAllFonts true13 EmbedOpenType false13 ParseICCProfilesInComments true13 EmbedJobOptions true13 DSCReportingLevel 013 EmitDSCWarnings false13 EndPage -113 ImageMemory 104857613 LockDistillerParams false13 MaxSubsetPct 10013 Optimize true13 OPM 113 ParseDSCComments true13 ParseDSCCommentsForDocInfo true13 PreserveCopyPage true13 PreserveDICMYKValues true13 PreserveEPSInfo true13 PreserveFlatness true13 PreserveHalftoneInfo false13 PreserveOPIComments true13 PreserveOverprintSettings true13 StartPage 113 SubsetFonts true13 TransferFunctionInfo Apply13 UCRandBGInfo Preserve13 UsePrologue false13 ColorSettingsFile ()13 AlwaysEmbed [ true13 ]13 NeverEmbed [ true13 ]13 AntiAliasColorImages false13 CropColorImages true13 ColorImageMinResolution 30013 ColorImageMinResolutionPolicy OK13 DownsampleColorImages true13 ColorImageDownsampleType Bicubic13 ColorImageResolution 30013 ColorImageDepth -113 ColorImageMinDownsampleDepth 113 ColorImageDownsampleThreshold 15000013 EncodeColorImages true13 ColorImageFilter DCTEncode13 AutoFilterColorImages true13 ColorImageAutoFilterStrategy JPEG13 ColorACSImageDict ltlt13 QFactor 01513 HSamples [1 1 1 1] VSamples [1 1 1 1]13 gtgt13 ColorImageDict ltlt13 QFactor 01513 HSamples [1 1 1 1] VSamples [1 1 1 1]13 gtgt13 JPEG2000ColorACSImageDict ltlt13 TileWidth 25613 TileHeight 25613 Quality 3013 gtgt13 JPEG2000ColorImageDict ltlt13 TileWidth 25613 TileHeight 25613 Quality 3013 gtgt13 AntiAliasGrayImages false13 CropGrayImages true13 GrayImageMinResolution 30013 GrayImageMinResolutionPolicy OK13 DownsampleGrayImages true13 GrayImageDownsampleType Bicubic13 GrayImageResolution 30013 GrayImageDepth -113 GrayImageMinDownsampleDepth 213 GrayImageDownsampleThreshold 15000013 EncodeGrayImages true13 GrayImageFilter DCTEncode13 AutoFilterGrayImages true13 GrayImageAutoFilterStrategy JPEG13 GrayACSImageDict ltlt13 QFactor 01513 HSamples [1 1 1 1] VSamples [1 1 1 1]13 gtgt13 GrayImageDict ltlt13 QFactor 01513 HSamples [1 1 1 1] VSamples [1 1 1 1]13 gtgt13 JPEG2000GrayACSImageDict ltlt13 TileWidth 25613 TileHeight 25613 Quality 3013 gtgt13 JPEG2000GrayImageDict ltlt13 TileWidth 25613 TileHeight 25613 Quality 3013 gtgt13 AntiAliasMonoImages false13 CropMonoImages true13 MonoImageMinResolution 120013 MonoImageMinResolutionPolicy OK13 DownsampleMonoImages true13 MonoImageDownsampleType Bicubic13 MonoImageResolution 120013 MonoImageDepth -113 MonoImageDownsampleThreshold 15000013 EncodeMonoImages true13 MonoImageFilter CCITTFaxEncode13 MonoImageDict ltlt13 K -113 gtgt13 AllowPSXObjects false13 CheckCompliance [13 None13 ]13 PDFX1aCheck false13 PDFX3Check false13 PDFXCompliantPDFOnly false13 PDFXNoTrimBoxError true13 PDFXTrimBoxToMediaBoxOffset [13 00000013 00000013 00000013 00000013 ]13 PDFXSetBleedBoxToMediaBox true13 PDFXBleedBoxToTrimBoxOffset [13 00000013 00000013 00000013 00000013 ]13 PDFXOutputIntentProfile ()13 PDFXOutputConditionIdentifier ()13 PDFXOutputCondition ()13 PDFXRegistryName ()13 PDFXTrapped False1313 CreateJDFFile false13 Description ltlt13 ARA ltFEFF06270633062A062E062F0645002006470630064700200627064406250639062F0627062F0627062A002006440625064606340627062100200648062B062706260642002000410064006F00620065002000500044004600200645062A064806270641064206290020064406440637062806270639062900200641064A00200627064406450637062706280639002006300627062A0020062F0631062C0627062A002006270644062C0648062F0629002006270644063906270644064A0629061B0020064A06450643064600200641062A062D00200648062B0627062606420020005000440046002006270644064506460634062306290020062806270633062A062E062F062706450020004100630072006F0062006100740020064800410064006F006200650020005200650061006400650072002006250635062F0627063100200035002E0030002006480627064406250635062F062706310627062A0020062706440623062D062F062B002E0635062F0627063100200035002E0030002006480627064406250635062F062706310627062A0020062706440623062D062F062B002Egt13 BGR ltFEFF04180437043f043e043b043704320430043904420435002004420435043704380020043d0430044104420440043e0439043a0438002c00200437043000200434043000200441044a0437043404300432043004420435002000410064006f00620065002000500044004600200434043e043a0443043c0435043d04420438002c0020043c0430043a04410438043c0430043b043d043e0020043f044004380433043e04340435043d04380020043704300020043204380441043e043a043e043a0430044704350441044204320435043d0020043f04350447043004420020043704300020043f044004350434043f0435044704300442043d04300020043f043e04340433043e0442043e0432043a0430002e002000200421044a04370434043004340435043d043804420435002000500044004600200434043e043a0443043c0435043d044204380020043c043e0433043004420020043404300020044104350020043e0442043204300440044f0442002004410020004100630072006f00620061007400200438002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e00300020043800200441043b0435043404320430044904380020043204350440044104380438002egt13 CHS ltFEFF4f7f75288fd94e9b8bbe5b9a521b5efa7684002000410064006f006200650020005000440046002065876863900275284e8e9ad88d2891cf76845370524d53705237300260a853ef4ee54f7f75280020004100630072006f0062006100740020548c002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000204ee553ca66f49ad87248672c676562535f00521b5efa768400200050004400460020658768633002gt13 CHT ltFEFF4f7f752890194e9b8a2d7f6e5efa7acb7684002000410064006f006200650020005000440046002065874ef69069752865bc9ad854c18cea76845370524d5370523786557406300260a853ef4ee54f7f75280020004100630072006f0062006100740020548c002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000204ee553ca66f49ad87248672c4f86958b555f5df25efa7acb76840020005000440046002065874ef63002gt13 CZE ltFEFF005400610074006f0020006e006100730074006100760065006e00ed00200070006f0075017e0069006a007400650020006b0020007600790074007600e101590065006e00ed00200064006f006b0075006d0065006e0074016f002000410064006f006200650020005000440046002c0020006b00740065007200e90020007300650020006e0065006a006c00e90070006500200068006f006400ed002000700072006f0020006b00760061006c00690074006e00ed0020007400690073006b00200061002000700072006500700072006500730073002e002000200056007900740076006f01590065006e00e900200064006f006b0075006d0065006e007400790020005000440046002000620075006400650020006d006f017e006e00e90020006f007400650076015900ed007400200076002000700072006f006700720061006d0065006300680020004100630072006f00620061007400200061002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002000610020006e006f0076011b006a016100ed00630068002egt13 DAN ltFEFF004200720075006700200069006e0064007300740069006c006c0069006e006700650072006e0065002000740069006c0020006100740020006f007000720065007400740065002000410064006f006200650020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e007400650072002c0020006400650072002000620065006400730074002000650067006e006500720020007300690067002000740069006c002000700072006500700072006500730073002d007500640073006b007200690076006e0069006e00670020006100660020006800f8006a0020006b00760061006c0069007400650074002e0020004400650020006f007000720065007400740065006400650020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e0074006500720020006b0061006e002000e50062006e00650073002000690020004100630072006f00620061007400200065006c006c006500720020004100630072006f006200610074002000520065006100640065007200200035002e00300020006f00670020006e0079006500720065002egt13 DEU ltFEFF00560065007200770065006e00640065006e0020005300690065002000640069006500730065002000450069006e007300740065006c006c0075006e00670065006e0020007a0075006d002000450072007300740065006c006c0065006e00200076006f006e002000410064006f006200650020005000440046002d0044006f006b0075006d0065006e00740065006e002c00200076006f006e002000640065006e0065006e002000530069006500200068006f006300680077006500720074006900670065002000500072006500700072006500730073002d0044007200750063006b0065002000650072007a0065007500670065006e0020006d00f60063006800740065006e002e002000450072007300740065006c006c007400650020005000440046002d0044006f006b0075006d0065006e007400650020006b00f6006e006e0065006e0020006d006900740020004100630072006f00620061007400200075006e0064002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e00300020006f0064006500720020006800f600680065007200200067006500f600660066006e00650074002000770065007200640065006e002egt13 ESP ltFEFF005500740069006c0069006300650020006500730074006100200063006f006e0066006900670075007200610063006900f3006e0020007000610072006100200063007200650061007200200064006f00630075006d0065006e0074006f00730020005000440046002000640065002000410064006f0062006500200061006400650063007500610064006f00730020007000610072006100200069006d0070007200650073006900f3006e0020007000720065002d0065006400690074006f007200690061006c00200064006500200061006c00740061002000630061006c0069006400610064002e002000530065002000700075006500640065006e00200061006200720069007200200064006f00630075006d0065006e0074006f00730020005000440046002000630072006500610064006f007300200063006f006e0020004100630072006f006200610074002c002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000200079002000760065007200730069006f006e0065007300200070006f00730074006500720069006f007200650073002egt13 ETI ltFEFF004b00610073007500740061006700650020006e0065006900640020007300e4007400740065006900640020006b00760061006c006900740065006500740073006500200074007200fc006b006900650065006c007300650020007000720069006e00740069006d0069007300650020006a0061006f006b007300200073006f00620069006c0069006b0065002000410064006f006200650020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e00740069006400650020006c006f006f006d006900730065006b0073002e00200020004c006f006f0064007500640020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e00740065002000730061006100740065002000610076006100640061002000700072006f006700720061006d006d006900640065006700610020004100630072006f0062006100740020006e0069006e0067002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e00300020006a00610020007500750065006d006100740065002000760065007200730069006f006f006e00690064006500670061002e000d000agt13 FRA ltFEFF005500740069006c006900730065007a00200063006500730020006f007000740069006f006e00730020006100660069006e00200064006500200063007200e900650072002000640065007300200064006f00630075006d0065006e00740073002000410064006f00620065002000500044004600200070006f0075007200200075006e00650020007100750061006c0069007400e90020006400270069006d007000720065007300730069006f006e00200070007200e9007000720065007300730065002e0020004c0065007300200064006f00630075006d0065006e00740073002000500044004600200063007200e900e90073002000700065007500760065006e0074002000ea0074007200650020006f007500760065007200740073002000640061006e00730020004100630072006f006200610074002c002000610069006e00730069002000710075002700410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002000650074002000760065007200730069006f006e007300200075006c007400e90072006900650075007200650073002egt13 GRE ltFEFF03a703c103b703c303b903bc03bf03c003bf03b903ae03c303c403b5002003b103c503c403ad03c2002003c403b903c2002003c103c503b803bc03af03c303b503b903c2002003b303b903b1002003bd03b1002003b403b703bc03b903bf03c503c103b303ae03c303b503c403b5002003ad03b303b303c103b103c603b1002000410064006f006200650020005000440046002003c003bf03c5002003b503af03bd03b103b9002003ba03b103c42019002003b503be03bf03c703ae03bd002003ba03b103c403ac03bb03bb03b703bb03b1002003b303b903b1002003c003c103bf002d03b503ba03c403c503c003c903c403b903ba03ad03c2002003b503c103b303b103c303af03b503c2002003c503c803b703bb03ae03c2002003c003bf03b903cc03c403b703c403b103c2002e0020002003a403b10020005000440046002003ad03b303b303c103b103c603b1002003c003bf03c5002003ad03c703b503c403b5002003b403b703bc03b903bf03c503c103b303ae03c303b503b9002003bc03c003bf03c103bf03cd03bd002003bd03b1002003b103bd03bf03b903c703c403bf03cd03bd002003bc03b5002003c403bf0020004100630072006f006200610074002c002003c403bf002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002003ba03b103b9002003bc03b503c403b103b303b503bd03ad03c303c403b503c103b503c2002003b503ba03b403cc03c303b503b903c2002egt13 HEB ltFEFF05D405E905EA05DE05E905D5002005D105D405D205D305E805D505EA002005D005DC05D4002005DB05D305D9002005DC05D905E605D505E8002005DE05E105DE05DB05D9002000410064006F006200650020005000440046002005D405DE05D505EA05D005DE05D905DD002005DC05D405D305E405E105EA002005E705D305DD002D05D305E405D505E1002005D005D905DB05D505EA05D905EA002E002005DE05E105DE05DB05D90020005000440046002005E905E005D505E605E805D5002005E005D905EA05E005D905DD002005DC05E405EA05D905D705D4002005D105D005DE05E605E205D505EA0020004100630072006F006200610074002005D5002D00410064006F00620065002000520065006100640065007200200035002E0030002005D505D205E805E105D005D505EA002005DE05EA05E705D305DE05D505EA002005D905D505EA05E8002E05D005DE05D905DD002005DC002D005000440046002F0058002D0033002C002005E205D905D905E005D5002005D105DE05D305E805D905DA002005DC05DE05E905EA05DE05E9002005E905DC0020004100630072006F006200610074002E002005DE05E105DE05DB05D90020005000440046002005E905E005D505E605E805D5002005E005D905EA05E005D905DD002005DC05E405EA05D905D705D4002005D105D005DE05E605E205D505EA0020004100630072006F006200610074002005D5002D00410064006F00620065002000520065006100640065007200200035002E0030002005D505D205E805E105D005D505EA002005DE05EA05E705D305DE05D505EA002005D905D505EA05E8002Egt13 HRV (Za stvaranje Adobe PDF dokumenata najpogodnijih za visokokvalitetni ispis prije tiskanja koristite ove postavke Stvoreni PDF dokumenti mogu se otvoriti Acrobat i Adobe Reader 50 i kasnijim verzijama)13 HUN ltFEFF004b0069007600e1006c00f30020006d0069006e0151007300e9006701710020006e0079006f006d00640061006900200065006c0151006b00e90073007a00ed007401510020006e0079006f006d00740061007400e100730068006f007a0020006c006500670069006e006b00e1006200620020006d0065006700660065006c0065006c0151002000410064006f00620065002000500044004600200064006f006b0075006d0065006e00740075006d006f006b0061007400200065007a0065006b006b0065006c0020006100200062006500e1006c006c00ed007400e10073006f006b006b0061006c0020006b00e90073007a00ed0074006800650074002e0020002000410020006c00e90074007200650068006f007a006f00740074002000500044004600200064006f006b0075006d0065006e00740075006d006f006b00200061007a0020004100630072006f006200610074002000e9007300200061007a002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002c0020007600610067007900200061007a002000610074007400f3006c0020006b00e9007301510062006200690020007600650072007a006900f3006b006b0061006c0020006e00790069007400680061007400f3006b0020006d00650067002egt13 ITA ltFEFF005500740069006c0069007a007a006100720065002000710075006500730074006500200069006d0070006f007300740061007a0069006f006e00690020007000650072002000630072006500610072006500200064006f00630075006d0065006e00740069002000410064006f00620065002000500044004600200070006900f900200061006400610074007400690020006100200075006e00610020007000720065007300740061006d0070006100200064006900200061006c007400610020007100750061006c0069007400e0002e0020004900200064006f00630075006d0065006e007400690020005000440046002000630072006500610074006900200070006f00730073006f006e006f0020006500730073006500720065002000610070006500720074006900200063006f006e0020004100630072006f00620061007400200065002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000200065002000760065007200730069006f006e006900200073007500630063006500730073006900760065002egt13 JPN ltFEFF9ad854c18cea306a30d730ea30d730ec30b951fa529b7528002000410064006f0062006500200050004400460020658766f8306e4f5c6210306b4f7f75283057307e305930023053306e8a2d5b9a30674f5c62103055308c305f0020005000440046002030d530a130a430eb306f3001004100630072006f0062006100740020304a30883073002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000204ee5964d3067958b304f30533068304c3067304d307e305930023053306e8a2d5b9a306b306f30d530a930f330c8306e57cb30818fbc307f304c5fc59808306730593002gt13 KOR ltFEFFc7740020c124c815c7440020c0acc6a9d558c5ec0020ace0d488c9c80020c2dcd5d80020c778c1c4c5d00020ac00c7a50020c801d569d55c002000410064006f0062006500200050004400460020bb38c11cb97c0020c791c131d569b2c8b2e4002e0020c774b807ac8c0020c791c131b41c00200050004400460020bb38c11cb2940020004100630072006f0062006100740020bc0f002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e00300020c774c0c1c5d0c11c0020c5f40020c2180020c788c2b5b2c8b2e4002egt13 LTH ltFEFF004e006100750064006f006b0069007400650020016100690075006f007300200070006100720061006d006500740072007500730020006e006f0072011700640061006d00690020006b0075007200740069002000410064006f00620065002000500044004600200064006f006b0075006d0065006e007400750073002c0020006b00750072006900650020006c0061006200690061007500730069006100690020007000720069007400610069006b007900740069002000610075006b01610074006f00730020006b006f006b007900620117007300200070006100720065006e006700740069006e00690061006d00200073007000610075007300640069006e0069006d00750069002e0020002000530075006b0075007200740069002000500044004600200064006f006b0075006d0065006e007400610069002000670061006c006900200062016b007400690020006100740069006400610072006f006d00690020004100630072006f006200610074002000690072002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002000610072002000760117006c00650073006e0117006d00690073002000760065007200730069006a006f006d00690073002egt13 LVI ltFEFF0049007a006d0061006e0074006f006a00690065007400200161006f00730020006900650073007400610074012b006a0075006d00750073002c0020006c0061006900200076006500690064006f00740075002000410064006f00620065002000500044004600200064006f006b0075006d0065006e007400750073002c0020006b006100730020006900720020012b00700061016100690020007000690065006d01130072006f00740069002000610075006700730074006100730020006b00760061006c0069007401010074006500730020007000690072006d007300690065007300700069006501610061006e006100730020006400720075006b00610069002e00200049007a0076006500690064006f006a006900650074002000500044004600200064006f006b0075006d0065006e007400750073002c0020006b006f002000760061007200200061007400760113007200740020006100720020004100630072006f00620061007400200075006e002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002c0020006b0101002000610072012b00200074006f0020006a00610075006e0101006b0101006d002000760065007200730069006a0101006d002egt13 NLD (Gebruik deze instellingen om Adobe PDF-documenten te maken die zijn geoptimaliseerd voor prepress-afdrukken van hoge kwaliteit De gemaakte PDF-documenten kunnen worden geopend met Acrobat en Adobe Reader 50 en hoger)13 NOR ltFEFF004200720075006b00200064006900730073006500200069006e006e007300740069006c006c0069006e00670065006e0065002000740069006c002000e50020006f0070007000720065007400740065002000410064006f006200650020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e00740065007200200073006f006d00200065007200200062006500730074002000650067006e0065007400200066006f00720020006600f80072007400720079006b006b0073007500740073006b00720069006600740020006100760020006800f800790020006b00760061006c0069007400650074002e0020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e00740065006e00650020006b0061006e002000e50070006e00650073002000690020004100630072006f00620061007400200065006c006c00650072002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000200065006c006c00650072002000730065006e006500720065002egt13 POL ltFEFF0055007300740061007700690065006e0069006100200064006f002000740077006f0072007a0065006e0069006100200064006f006b0075006d0065006e007400f300770020005000440046002000700072007a0065007a006e00610063007a006f006e00790063006800200064006f002000770079006400720075006b00f30077002000770020007700790073006f006b00690065006a0020006a0061006b006f015b00630069002e002000200044006f006b0075006d0065006e0074007900200050004400460020006d006f017c006e00610020006f007400770069006500720061010700200077002000700072006f006700720061006d006900650020004100630072006f00620061007400200069002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002000690020006e006f00770073007a0079006d002egt13 PTB ltFEFF005500740069006c0069007a006500200065007300730061007300200063006f006e00660069006700750072006100e700f50065007300200064006500200066006f0072006d00610020006100200063007200690061007200200064006f00630075006d0065006e0074006f0073002000410064006f0062006500200050004400460020006d00610069007300200061006400650071007500610064006f00730020007000610072006100200070007200e9002d0069006d0070007200650073007300f50065007300200064006500200061006c007400610020007100750061006c00690064006100640065002e0020004f007300200064006f00630075006d0065006e0074006f00730020005000440046002000630072006900610064006f007300200070006f00640065006d0020007300650072002000610062006500720074006f007300200063006f006d0020006f0020004100630072006f006200610074002000650020006f002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002000650020007600650072007300f50065007300200070006f00730074006500720069006f007200650073002egt13 RUM ltFEFF005500740069006c0069007a00610163006900200061006300650073007400650020007300650074010300720069002000700065006e007400720075002000610020006300720065006100200064006f00630075006d0065006e00740065002000410064006f006200650020005000440046002000610064006500630076006100740065002000700065006e0074007200750020007400690070010300720069007200650061002000700072006500700072006500730073002000640065002000630061006c006900740061007400650020007300750070006500720069006f006100720103002e002000200044006f00630075006d0065006e00740065006c00650020005000440046002000630072006500610074006500200070006f00740020006600690020006400650073006300680069007300650020006300750020004100630072006f006200610074002c002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e00300020015f00690020007600650072007300690075006e0069006c006500200075006c0074006500720069006f006100720065002egt13 RUS ltFEFF04180441043f043e043b044c04370443043904420435002004340430043d043d044b04350020043d0430044104420440043e0439043a043800200434043b044f00200441043e043704340430043d0438044f00200434043e043a0443043c0435043d0442043e0432002000410064006f006200650020005000440046002c0020043c0430043a04410438043c0430043b044c043d043e0020043f043e04340445043e0434044f04490438044500200434043b044f00200432044b0441043e043a043e043a0430044704350441044204320435043d043d043e0433043e00200434043e043f0435044704300442043d043e0433043e00200432044b0432043e04340430002e002000200421043e043704340430043d043d044b04350020005000440046002d0434043e043a0443043c0435043d0442044b0020043c043e0436043d043e0020043e0442043a0440044b043204300442044c002004410020043f043e043c043e0449044c044e0020004100630072006f00620061007400200438002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e00300020043800200431043e043b043504350020043f043e04370434043d043804450020043204350440044104380439002egt13 SKY ltFEFF0054006900650074006f0020006e006100730074006100760065006e0069006100200070006f0075017e0069007400650020006e00610020007600790074007600e100720061006e0069006500200064006f006b0075006d0065006e0074006f0076002000410064006f006200650020005000440046002c0020006b0074006f007200e90020007300610020006e0061006a006c0065007001610069006500200068006f0064006900610020006e00610020006b00760061006c00690074006e00fa00200074006c0061010d00200061002000700072006500700072006500730073002e00200056007900740076006f00720065006e00e900200064006f006b0075006d0065006e007400790020005000440046002000620075006400650020006d006f017e006e00e90020006f00740076006f00720069016500200076002000700072006f006700720061006d006f006300680020004100630072006f00620061007400200061002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002000610020006e006f0076016100ed00630068002egt13 SLV ltFEFF005400650020006e006100730074006100760069007400760065002000750070006f0072006100620069007400650020007a00610020007500730074007600610072006a0061006e006a006500200064006f006b0075006d0065006e0074006f0076002000410064006f006200650020005000440046002c0020006b006900200073006f0020006e0061006a007000720069006d00650072006e0065006a016100690020007a00610020006b0061006b006f0076006f00730074006e006f0020007400690073006b0061006e006a00650020007300200070007200690070007200610076006f0020006e00610020007400690073006b002e00200020005500730074007600610072006a0065006e006500200064006f006b0075006d0065006e0074006500200050004400460020006a00650020006d006f0067006f010d00650020006f0064007000720065007400690020007a0020004100630072006f00620061007400200069006e002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000200069006e0020006e006f00760065006a01610069006d002egt13 SUO ltFEFF004b00e40079007400e40020006e00e40069007400e4002000610073006500740075006b007300690061002c0020006b0075006e0020006c0075006f00740020006c00e400680069006e006e00e4002000760061006100740069007600610061006e0020007000610069006e006100740075006b00730065006e002000760061006c006d0069007300740065006c00750074007900f6006800f6006e00200073006f00700069007600690061002000410064006f0062006500200050004400460020002d0064006f006b0075006d0065006e007400740065006a0061002e0020004c0075006f0064007500740020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e00740069007400200076006f0069006400610061006e0020006100760061007400610020004100630072006f0062006100740069006c006c00610020006a0061002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030003a006c006c00610020006a006100200075007500640065006d006d0069006c006c0061002egt13 SVE ltFEFF0041006e007600e4006e00640020006400650020006800e4007200200069006e0073007400e4006c006c006e0069006e006700610072006e00610020006f006d002000640075002000760069006c006c00200073006b006100700061002000410064006f006200650020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e007400200073006f006d002000e400720020006c00e4006d0070006c0069006700610020006600f60072002000700072006500700072006500730073002d007500740073006b00720069006600740020006d006500640020006800f600670020006b00760061006c0069007400650074002e002000200053006b006100700061006400650020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e00740020006b0061006e002000f600700070006e00610073002000690020004100630072006f0062006100740020006f00630068002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e00300020006f00630068002000730065006e006100720065002egt13 TUR ltFEFF005900fc006b00730065006b0020006b0061006c006900740065006c0069002000f6006e002000790061007a006401310072006d00610020006200610073006b013100730131006e006100200065006e0020006900790069002000750079006100620069006c006500630065006b002000410064006f006200650020005000440046002000620065006c00670065006c0065007200690020006f006c0075015f007400750072006d0061006b0020006900e70069006e00200062007500200061007900610072006c0061007201310020006b0075006c006c0061006e0131006e002e00200020004f006c0075015f0074007500720075006c0061006e0020005000440046002000620065006c00670065006c0065007200690020004100630072006f006200610074002000760065002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000200076006500200073006f006e0072006100730131006e00640061006b00690020007300fc007200fc006d006c00650072006c00650020006100e70131006c006100620069006c00690072002egt13 UKR ltFEFF04120438043a043e0440043804410442043e043204430439044204350020044604560020043f043004400430043c043504420440043800200434043b044f0020044104420432043e04400435043d043d044f00200434043e043a0443043c0435043d044204560432002000410064006f006200650020005000440046002c0020044f043a04560020043d04300439043a04400430044904350020043f045604340445043e0434044f0442044c00200434043b044f0020043204380441043e043a043e044f043a04560441043d043e0433043e0020043f0435044004350434043404400443043a043e0432043e0433043e0020043404400443043a0443002e00200020042104420432043e04400435043d045600200434043e043a0443043c0435043d0442043800200050004400460020043c043e0436043d04300020043204560434043a0440043804420438002004430020004100630072006f006200610074002004420430002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002004300431043e0020043f04560437043d04560448043e04570020043204350440044104560457002egt13 ENU (Use these settings to create Adobe PDF documents best suited for high-quality prepress printing Created PDF documents can be opened with Acrobat and Adobe Reader 50 and later)13 gtgt13 Namespace [13 (Adobe)13 (Common)13 (10)13 ]13 OtherNamespaces [13 ltlt13 AsReaderSpreads false13 CropImagesToFrames true13 ErrorControl WarnAndContinue13 FlattenerIgnoreSpreadOverrides false13 IncludeGuidesGrids false13 IncludeNonPrinting false13 IncludeSlug false13 Namespace [13 (Adobe)13 (InDesign)13 (40)13 ]13 OmitPlacedBitmaps false13 OmitPlacedEPS false13 OmitPlacedPDF false13 SimulateOverprint Legacy13 gtgt13 ltlt13 AddBleedMarks false13 AddColorBars false13 AddCropMarks false13 AddPageInfo false13 AddRegMarks false13 ConvertColors ConvertToCMYK13 DestinationProfileName ()13 DestinationProfileSelector DocumentCMYK13 Downsample16BitImages true13 FlattenerPreset ltlt13 PresetSelector MediumResolution13 gtgt13 FormElements false13 GenerateStructure false13 IncludeBookmarks false13 IncludeHyperlinks false13 IncludeInteractive false13 IncludeLayers false13 IncludeProfiles false13 MultimediaHandling UseObjectSettings13 Namespace [13 (Adobe)13 (CreativeSuite)13 (20)13 ]13 PDFXOutputIntentProfileSelector DocumentCMYK13 PreserveEditing true13 UntaggedCMYKHandling LeaveUntagged13 UntaggedRGBHandling UseDocumentProfile13 UseDocumentBleed false13 gtgt13 ]13gtgt setdistillerparams13ltlt13 HWResolution [2400 2400]13 PageSize [612000 792000]13gtgt setpagedevice13

Page 4: ΑΡΧΑΓΓΕΛΩΝ ΛΟΓΟΣ καλοκαιρι 2010

4

Ἀρχαγγέλων Λόγος

Οὐδείς δύναται δυσί κυρίοις δουλεύειν ἤ γάρ τόν ἕνα μισήσει καί τόν ἕτερον ἀγαπήσει ἤ ἑνός ἀνθέξεται καί τοῦ ἑτέρου καταφρονήσει Οὐ δύνασθε Θεῷ δου-

λεύειν καί μαμωνᾷ (Ματθ στ΄ 24)

Μ ία ἀπό τίς μεγαλύτερες παρεξηγήσεις πού κάνουμε σχετικά μέ τό Εὐαγγέλιο ἀκόμα καί ὅσοι θέλουμε νά λεγόμαστε Χριστιανοί εἶναι πώς νομίζουμε ὅτι ὁ Λόγος τοῦ Χριστοῦ περιορίζεται σέ ἠθικές προ-

τροπές καί νουθεσίες ∆έν καταλαβαίνουμε πώς ὁ Κύριος περιγράφει ἕνα τρόπο ζωῆς μιά στάση ζωῆς ἕνα τρόπο νά σκεφτόμαστε καί νά πράττουμε Ὅτι ἀντιβαίνει τόν λόγο τοῦ Θεοῦ ὁδηγεῖ στήν πτώση στήν ὀδύνη καί πολλές φορές στήν καταστροφή

∆έν εἶναι δυνατόν νά δουλεύουμε σέ δύο Κυρίους μᾶς λέει ὁ Χριστός ∆έν γίνεται νά ζοῦμε κατά τόν τρόπο Του καί ταυτόχρονα νά λατρεύ-ουμε τό χρῆμα ∆έν τόν ἀκούσαμε οἱ καημένοι καί πήγαμε νά συμβιβάσουμε τά ἀσυμβίβαστα Μᾶς ζήτησε νά μήν ἔχουμε ὑπερβολικές μέριμνες γιά τό τί θά φᾶμε καί πῶς θά ντυθοῦμε καί τί θrsquo ἀποκτήσουμε Μᾶς μίλησε γιά τήν ἀφροσύνη τοῦ πλούσιου καί μᾶς προειδοποίησε πώς εἶναι πιό

δύσκολο νά περάσει ἕνα χοντρό σκοινί ἀπό τήν τρύπα τῆς βελόνας παρά ἕνας πλούσιος νά ζήσει τήν βασιλεία τοῦ Θεοῦ Κι ἐμεῖς διπλᾶ τόν παρεξηγήσαμε Πρῶτα νομίσαμε πώς μιλάει γιά τούς ἐκατομμυριούχους καί δέν καταλάβαμε πώς ἀπευθύνεται στούς περισσότερους ἀπό ἐμᾶς ἀφοῦ εἴχαμε τήν εὐλογία τά τελευταῖα πενῆντα χρόνια νά ἔχουμε πρόσβαση στήν εὐημερία Καί δεύτερον ἀδιαφορήσαμε γιά τήν βασιλεία Του πιστέψαμε πώς ἀφοῦ ἔχουμε νά φᾶμε νά ντυθοῦμε νά ἀποκτήσουμε καί νά καταναλώσουμε αὐτό ἀρκεῖ καί τά ὑπόλοιπα εἶναι γιά τούς μοναχούς καί τούς laquoθρησκόληπτουςraquo Ἐκεῖνος μᾶς εἶπε νά ζητᾶμε πρῶτα τήν Βασιλεία Του καί τό θέλημά Του κι ὕστερα νά ζητᾶμε ὁτιδήποτε ἄλλο μά ἐμεῖς διαλέξαμε νά ζοῦμε μέσα ἀπό τήν ἰδιοκτησία καί τήν εὐμάρεια Μᾶς εἶπε πώς δέν γίνεται νά ἀγαπᾶ κάποιος ταυτό-χρονα δύο Κυρίους τόν Θεό και τό χρῆμα γιατί ἤ θά μισήσει τόν ἕνα καί θά ἀγαπήσει τόν ἄλλο ἤ θα στηριχτεῖ στόν ἕνα καί θά περιφρονήσει τόν ἄλλο Κάναμε τήν ἐπιλογή μας μέσα στήν ἀστοχία μας Σέ μαζικό καί ἀτομικό ἐπίπεδο διαλέξαμε χωρίς νά τό ἐννοήσουμε ποιόν θά ὑπηρετοῦμε Χρόνια τώρα φώναζαν οἱ ἄνθρωποι τοῦ Θεοῦ καί μαζί τους καί διάφοροι στοχαστές μά καί σοβαροί ἐπιστήμονες πώς ἡ κοινωνία μας ἔγινε ὑλιστική πώς δέν πᾶμε καλά καί ὅτι κάποτε θά τό πληρώσουμε Ἀδιαφορήσαμε Πέσαμε μέ τά μοῦτρα στήν κατανάλωση ∆άνεια πιστω-τικές κάρτες ταξίδια στό ἐξωτερικό ροῦχα καί παπούτσια σέ ἀτέλειωτες ποικιλί-

Οὐδείς δύναται δυσί κυρίοις δουλεύειν π Χριστόδουλος Μπίθας

5

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

ες Ἀφόρετα σχεδόν τά δίναμε κάθε τόσο στούς φτωχούς κυρίως γιά νά πάρουμε ξανά καινούργια Γεμίσανε τά τραπέζια μας μέ φαγητά πετούσαμε στά σκουπί-δια τροφή πού θά ἔτρεφε χωριά ὁλόκληρα στόν Τρίτο Κόσμο Κι ὕστερα χτίζαμε τά σπίτια μας καί τά ἐξοχικά μας μεγάλα καί πολυτελῆ εἴχαμε τήν δικαιολογία ἕτοιμη - μιά φορά τά χτίζουμε - καί ξοδεύαμε τά χρήματά μας σέ πολυτέλειες πε-ριττές Γιά τά παιδιά μας λέγαμε τό κάναμε μά ἐκεῖνα μόνο ἀγάπη ζητοῦσαν κι ὕστερα κακομάθανε κι αὐτά μέσα σέ τόσα ἀγαθά καί τίποτε δέν τούς κάνει πιά ἐντύπωση Ὑπερχρεωθήκαμε καί γίναμε δοῦλοι τῆς ἐργασίας δέσμιοι τῶν δανεί-ων μας ὑποχείρια τῆς εὐδαιμονίας μας Κι ἐπειδή μέ δανεικά καταναλώναμε ὅλοι μαζί ξεχάσαμε πώς ζοῦμε σέ ἕνα κράτος πού ἐλάχιστα παράγει σrsquo ἕνα κράτος πού μόνο μέ δανεικά λειτουργεῖ Κοιτούσαμε μόνο τό ἀτομικό μας συμφέρον καί ξεχάσαμε πώς οἱ Ἕλληνες μεγα-λούργησαν στό παρελθόν μόνο ὅταν λειτουργοῦσαν κοινοτικά καί στηριζόμενοι στίς δικές τους δυνάμεις κι ὄχι σέ κρατικές ἐπιχορηγήσεις Χάσαμε τό μέτρο ἀρνηθήκαμε τόν Θεό προσκυνήσαμε τήν ὕλη θέλαμε μόνο τό σήμερα νά χορτά-σουμε laquoφάγωμεν πίωμεν αὔριον γάρ ἀποθνῄσκομενraquo πνευματικά νεκροί ἀφοῦ δέν ἐλπίζαμε στήν βασιλεία τοῦ Θεοῦ οὔτε ἐδῶ οὔτε μετά Κι ὅταν ἦρθε ἡ σκληρή πραγματικότητα πού χρόνια τώρα ἀπωθούσαμε ἀρχίσαμε νά φωνάζουμε ὑστερικά πώς ἄλλοι φταῖνε πώς ἐμεῖς εἴμαστε ἀθῶοι Κατηγοροῦμε τούς πολιτικούς πού ἐμεῖς ψηφίζαμε βρίζουμε τίς τράπεζες τίς ὁποῖες ἐμεῖς παρακαλούσαμε νά μᾶς δανείσουν τό laquoσύστημαraquo πού ἐμεῖς θρέψαμε μέ τήν ἀφροσύνη μας Θυμός ὀργή μένος μᾶς κατέλαβε ὑστερία καί θλίψη Ὅλα αὐτά δέν εἶναι διαπιστώσεις μόνο τῶν πνευματικῶν άνθρώπων Ἐνδιαφέρον ἔχει ὅτι καί πολλοί ἐπιστήμονες στόν χῶρο τῆς ψυχικῆς ὑγείας καταλήγουν σέ παρόμοια συμπε-ράσματα laquoΠαρατηρῶ τίς μεγαλύτερες γενιές πού πέρασαν τήν Κατοχή τούς ἀνθρώπους πού βίωσαν περιορισμό ὑλικῶν ἀγαθῶν καί ἐλευθε-ριῶν Παρά τήν ἀπότομη ἄνοδο τοῦ ἐπιπέδου ζωῆς ἡ ἀπειλή τῆς στέρησης εἶναι πάντα παροῦ-σα καί συνεπῶς γεννάει τήν ἀνάγκη γιά συσσώ-ρευση Ὁ εὔκολος πλουτισμός ἔγινε ἀπόλυτη προτεραιότητα Μεγαλύτεροι καί νεότεροι Ἕλληνες συσπειρωθήκαμε γύρω ἀπό τήν ἀντίληψη ὅτι ἤμασταν οἱ ἀδι-κημένοι καί ὅτι τώρα θά βγάλουμε ἐπιτέλους τά σπασμένα ἀκόμα καί ἄν εἶναι μέ τίς εὐρωπαϊκές ἐπιδοτήσεις τίς ρεμοῦλες τόν κοινωνικό ἀμοραλισμό Ἡ ἐθνική ταυτότητα τοῦ Νεοέλληνα δομήθηκε στή φαντασίωση τοῦ ἀδικημένου περιού-σιου λαοῦ Ἡ ἱστορία ἀντιμετωπίστηκε ὡς ἐξαργυρώσιμο μουσειακό ἔκθεμα πού θαυμάζουν οἱ ξένοι και συνεπῶς μᾶς ὀφείλουν τήν καλοπέρασή μας Σάν νά τούς λέγαμε ldquoἘμεῖς δώσαμε στόν πολιτισμό καί στόν κόσμο τώρα θά μᾶς δίνετε ἐσεῖςrdquoraquo διαπιστώνει ὁ ψυχίατρος Τάσος ∆ημόπουλος ( ἐφ Καθημερινή 252010) Καί συνεχίζει laquoὉ σημερινός Ἕλληνας φοβᾶται ὅτι θά χάσει ὅλα αὐτά πού θεωροῦσε κεκτημένα χωρίς νά ἔχει κάτσει νά ἀναλογιστεῖ κατά πόσο ἦταν ρεαλι-στικό νά τά ἀποκτήσει καί νά τά συντηρεῖ Εἶναι σέ ἄρνηση Ὅπως τά ἄτομα πού

6

ἀντιμετωπίζουν ἕνα σοβαρό πρόβλημα ὑγείας δέν πι-στεύουν ὅτι ἔχουν ἀσθενήσει τήν ὥρα πού ἡ ἀρρώ-στια τούς κατατρώει Κανένας δέν μπῆκε στόν κόπο νά δεῖ πόσα βγάζει καί ἄν μπορεῖ νά συντηρήσει σπίτι ἐξοχικό δυό αὐτοκίνητα τόσες πιστωτικές κάρτες Νά ἀνήκει στή γενιά τῶν 700 εὐρώ ἀλλά νά ἀγοράζει τό κινητό τῶν 600 εὐρώraquo

Αὐτό λοιπόν πού διαπιστώνει ὁ εἰδικός οἱ περισσότεροι ἄνθρωποι δέν μπορούσαμε νά τό δοῦμε λόγῳ τῆς ἁμαρτίας μας Ἀκόμα καί κάποιοι ἄνθρωποι τῆς Ἐκκλησίας κληρικοί καί λαϊκοί ξε-χάσαμε ὅτι ὁ Κύριος μᾶς εἶπε μήν θησαυρίζετε γιά τόν ἑαυτό σας θησαυρούς πάνω στήν γῆ ὅπου τό σκουλήκι καί ἡ σκουριά τούς ἀφανίζει καί ὅπου κλέφτες κάνουν διάρρηξη καί κλέβουνmiddot ἀλλά θησαυρίζετε στόν ἑαυτό σας θησαυρούς στόν οὐρανό ὅπου οὔτε σκουλήκι οὔτε σκουριά τούς ἀφανίζουν καί ὅπου κλέφτες δέν κάνουν διάρρηξη οὔτε κλέβουν (Ματθ στrsquo 19-20)

Καί τό θησαύρισμα στόν οὐρανό δηλαδή ἡ βασιλεία Του ξεχάσαμε ὅτι ἀρχίζει ἐδῶ σέ τούτη τήν ζωή ὅτι Ἐκεῖνος μᾶς ζήτησε νά ζοῦμε χωρίς μέριμνες πλήρεις ἀγάπης καί εἰρήνης ὑμνῶντας καί εὐχαριστῶντας τόν Θεό γιά ὅτι ἔχου-με ὅσα κι ἄν εἶναι αὐτά Μέσα ἀπό τήν κρίση ἐλπίζουμε ὅτι θά γεννηθεῖ καί πάλι ἡ ἐλπίδα ἀφοῦ θά διαπιστώσουμε τήν ματαιότητα ὅσων ψευδοαξιῶν μᾶς πλάνε-ψαν Ὅτι θά ἀφήσουμε πίσω τήν μιζέρια καί τήν γκρίνια καί θά ἐνδιαφερθοῦμε πάλι γιά τόν πλησίον Ὅτι θά ὑποχωρήσει ὁ μηδενισμός ὁ ἀτομισμός ὁ ἀμοραλι-σμός καί ἡ σχετικοποίηση τῶν πάντων πού ἔχει ἀλλοτριώσει τήν ἑλλαδική κοινω-νία Ὅτι θά ξαναβροῦμε τήν ἀνθρωπιά μας θά ἐπιζητήσουμε καί πάλι ἀξίες ὁ-ράματα πού εἴχαμε κάψει στόν βωμό τῆς εὐδαιμονίας Ὅτι θά ἀποζητήσουμε νόη-μα στήν ζωή μας Λόγο γιά νά ὑπάρχουμε κι ἐλπίδα γιά νά χαιρόμαστε

Ἔχουμε ἕνα προνόμιο σέ τούτη τήν ἐποχή ὅπου πλεονάζει ἡ ἁμαρτία ἀλλά ὑπερπερισσεύει ἡ χάρις (Ρωμ 520) γιατί βλέποντας ξεκάθαρα τήν ἀστοχία μας καί τά λάθη μας μποροῦμε νά μετανοήσουμε πιό εὔκολα Ἄς ἀποδεχτοῦμε λοιπόν τήν πραγματικότητα ἄς ἀναλάβουμε τίς εὐθύνες μας καί κυρίως τήν εὐθύνη γιά τήν ζωή μας τό μεγάλο αὐτό δῶρο πού μᾶς ἔδωσε ὁ Θεός Καί μέ τήν πεποίθηση ὅτι ἡ μεγαλύτερη ἁμαρτία τοῦ ἀνθρώπου εἶναι ἡ ἀχαριστία ἀπέναντι σrsquo αὐτή τήν δωρεά τοῦ Θεοῦ ἄς ζήσουμε τήν ὑπόλοιπη ζωή μας μέ χαρά εὐχαριστία καί ἀγάπη πρός τόν Θεό καί τόν συνάνθρωπο πάντοτε χαίροντες καί ἐν παντί εὐχαριστοῦντες Ἀμήν

Ἀρχαγγέλων Λόγος

7

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

ΜΟΝΟΣ ΜΟΥ ΧΤΕΣ

Μ ερικοί ἀπό ἐμᾶς νομίζουμε ὅτι οἱ Ἅγιοι εἶναι κάτι σάν ὑπεράνθρωποι τῆς πίστεως χωρίς θλίψεις καί πειρασμούς πάντα ἀγέρωχοι καί δυνα-τοί Ξεχνᾶμε πώς ὁ Χριστός μᾶς κάλεσε ὅλους νά γίνουμε Ἅγιοι θεοί

κατά χάριν Του καί πώς οἱ Ἅγιοι ἦταν σάν κι ἐμᾶς ἄνθρωποι κανονικοί πού πό-νεσαν ἀπογοητεύτηκαν καί ἔκλαψαν ὅμως ἀκολούθησαν τήν κλήση τοῦ Θεοῦ καί σώθηκαν Παραθέτουμε ἐδῶ ἕνα ποίημα τοῦ ἐκ τῶν μεγίστων Ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Θεολόγου μιᾶς ψυχῆς εὐαίσθητης καί χαριτωμένης γιά νά δοῦμε πώς καί τοῦ Ἁ-γίου ἡ ψυχή σάν τήν δική μας πονᾶ μά στήν χάρη τοῦ Θεοῦ βρίσκει τήν παρηγο-ριά κι ὄχι στοῦ κόσμου τούτου τά ἀδιέξοδα

Μόνος μου χτές ἀπό τίς πίκρες στραγγισμένος σέ δάσος σύσκιο βαρύθυμος καθόμουν

Μ᾿ ἀρέσει ἀλήθεια αὐτό τό φάρμακο στίς θλίψεις μέ τήν ψυχή μου ν᾿ ἀναδεύω σκέψεις σιωπηλά Αὖρες ψιθύριζαν μ᾿ ἀηδόνια καλλικέλαδα

κι ἀπ᾿ τά κλαδιά γλυκό ἀποκάρωμα χυνόταν θαρρεῖς καί σουrsquo φευγε ἡ ζωή

Κι ἀπό τά δέντρα τά ὀξύφωνα τζιτζίκια φίλοι τοῦ ἥλιου πλημμύριζαν τό δάσος μέ τίς φλύαρες φωνές τους

Σιμά ρυάκι δροσερό ἔβρεχε τά πόδια καί μές στό δάσος ἔτρεχε ἁπαλά

Πῶς μέ συνεῖχε ὡστόσο δυνατή ἡ ὀδύνη κι ἔτσι δέν μέ τραβοῦσαν διόλου ἐτοῦτα

Ὁ νοῦς σάν τόν στομώνει ὁ πόνος τέρψεις δέν γυρεύει Κι ἐγώ μέσα στίς συστροφές τῆς ταραγμένης σκέψης

σ᾿ ἀντίμαχες ἰδέες παραδομένος Ποιός στάθηκα ποιός εἶμαι τί θά γίνω ∆έν ξέρω καθαρά

Κι ἄλλος σοφότερός μου οὔτε κι ἐκεῖνος

Στάσου Μπρός στόν Θεό ὅλα δεύτερα Τόπο στόν Λόγο Μάταια δέν σ᾿ ἔπλασε ὁ Θεός

μά ἐγώ ἀντιστέκομαι μικρόψυχος στόν ὕμνο Σκοτάδι ἐδῶ κι ἐκεῖ τοῦ Λόγου τό βασίλειο κι ὅλα ξάστερα γιά τόν Θεό ἀντικρύζοντας γιά στήν φωτιά νά τυραννιέσαι

Μόλις μέ γλύκανε ἔτσι ὁ νοῦς πάει κι ὁ πόνος Κι ἀπό τό σύσκιο δάσος χτές γυρίζοντας στό σπίτι

μιά χαμογέλαγα παράξενα καί μιά σιγόκαιγε ἡ καρδιά μέ σκέψη ἀνταριασμένη

8

Ἀρχαγγέλων Λόγος

Τ ό καλό τραγούδι ἔχει ἰσχυρότατη ἐκφραστική δύναμη Μετέχει κατά τι τῆς ποίησης καί ταυτόχρονα σπάει τήν μοναξιά τῆς ἀφωνίας μετερχόμενο τήν μουσική ὥστε νά μπορεῖ μέσα σέ λίγες ταξιδιάρικες πάνω σέ λυρικά πτε-

ρύγια ἀράδες νά λέει πολλά καί νά ἐννοεῖ ἀκόμα περισσότερα

Καθένας μόνος του Νησί του ὁ κόσμος του

Βράδιασε ἀγάπη μου σrsquo ὅλη τήν γῆ

Τό νοιώθεις ὅτι εἶναι πραγματικότητα Ἔχει νυχτώσει Τί κι ἄν ξημερώνει τί κι ἄν χαράζει μιά καινούργια μέρα τό σκοτάδι δέν λέει νά διαλυθεῖ Ἡ μοναδι-κή σου ἐλπίδα εἶναι ὅτι ὑπάρχει ἀκόμα πρόσωπο ἐρώμενο στό ὁποῖο στρέφεσαι γιά νά κοινωνήσεις τόν φόβο σου τήν ἔντρομη διαπίστωσή σου laquoβράδιασε ἀγά-πη μουraquo Λές laquoἀγάπη μουraquo καί ἀμέσως δημιουργεῖται ἕνα ξέφωτο στό ὁποῖο κα-ταφεύγεις κυνηγημένος ἀπrsquo τήν ἐπέλαση τοῦ σκότους Ὅλη ἡ τωρινή ἑλλαδική πραγματικότητα - σμικρογραφία ἄλλωστε τῆς παγ-κόσμιας - κυριαρχεῖται ἀπό τό σκοτάδι Ἕνα σκοτάδι τό ὁποῖο δέν ἐξερράγη ξαφ-νικά κατατροπώνοντας τό φῶς ἀλλά κυριαρχοῦσε λεπτό πρός λεπτό ὥρα μέ τήν ὥρα δεκαετία τήν δεκαετία Ἄν laquoὁ ἥλιος θέλει δουλειά πολλή γιά νά γυρίσειraquo κάτι ἀνάλογο συμβαίνει καί μέ τή νύχτα Θέλει χρόνο πολύ ἀρκετή ἐπανάπαυση ραστώνη ἰδιοτέλεια συμβιβασμό γιά νά κυριαρχήσει Ἡ Ἑλλάδα ndash καί φυσικά δέν ἐννοοῦμε τήν Ἑλλάδα ὡς ἰδέα φιλοσοφία ἤ ἄ-σαρκο γεωγραφικό προσδιορισμό μιλοῦμε γιά τά πρόσωπα γιά μᾶς τούς Ἕλλη-νες - βούλιαξε μέσα στό σκοτάδι μέσα σrsquo αὐτό πού ὅλοι μας τώρα προσδιορίζουμε ὡς οἰκονομική κρίση Ἀδυνατοῦμε ὅμως καί τώρα νά ἐντοπίσουμε τό γιατί φτάσα-με ὡς ἐδῶ Τί ἔφταιξε καί ἔχουμε ἀγγίξει τά ὅρια τῆς ἐξώθησής μας στόν χῶρο τῶν κρατῶν τοῦ Τρίτου Κόσμου διασύροντας τήν ἱστορία καί τόν πολιτισμό μας Μία ἀποτυχία σέ κάποιον ἀπό τούς τομεῖς τῆς ζωῆς μας (οἰκονομικό ἐργα-σιακό συναισθηματικό φιλικό) μπορεῖ νά μᾶς στενοχωρήσει ἀκόμα δέ καί νά μᾶς ἀποσυντονίσει Ὅταν ὅμως προκαλεῖ τήν καθολική κατάρρευσή μας τότε τό πρό-βλημα εἶναι π ν ε υ μ α τ ι κ ό διότι τό ἐπί μέρους ἔλαβε τήν θέση τοῦ καθrsquo ὅλου ∆ιότι ἕνα μόνο τμῆμα τῆς ζωῆς μας ἐν προκειμένῳ ὁ οἰκονομικός παράγοντας πε-ριεβλήθη μιά καθολική αὐταξία ἄρχισε νά νοηματοδοτεῖ ὁλάκερη τή ζωή μας ἔγι-νε ὁ κεντρικός ἄξονάς της γύρω ἀπό τόν ὁποῖο ἄρχισε νά δορυφορεῖται κάθε ἄλλη ἐνέργειά μας Τό τί θά σπουδάσουμε ποιόν θά παντρευτοῦμε τί ἐπάγγελμα θά ἀ-κολουθήσουμε μέ ποιούς θά συσχετιστοῦμε ἀκόμα καί τό τί θά ὀνειρευτοῦμε καί τό πῶς θά κηδευτοῦμε καθορίζεται ἀπό τό χρῆμα ἀπό τόν πλοῦτο τήν ἰσχύ

Ἀλλοτρίωση λοιπόν τῆς ὕπαρξης δέν εἶναι μόνο νά ζεῖς γιά νά αὐξήσεις τίς τραπεζικές σου καταθέσεις ἤ γιά νά ἀγοράσεις 70 τετραγωνικά χώρου μέ ὑποθή-κευση ὅλης τῆς χαρᾶς καί ἐλευθερίας σου ἀλλά κυρίως τό νά κοστολογεῖς τό ἀν-θρώπινο πρόσωπο τήν φιλία τόν χρόνο ἀκόμα καί τά ὄνειρά σου μέ εὐρώ Νά

Βράδιασε ἀγάπη μου σrsquo ὅλη τή γῆ Ἀνωνύμος ποιητής

9

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

ξεπουλήσεις μέ τόν πιό ἐπαίσχυντο τρόπο τήν καθαρότητα τῆς καρδιᾶς σου τά ζείδωρα τῆς πίστης σου τά πολύτιμα τῆς παιδείας σου χάριν τῶν πιό ποταπῶν θε-αμάτων τῆς πλέον ἐγωτικῆς κυριαρχίας τῆς ἰδιοτέλειας

Ἡ μεγαλύτερη ὅμως τραγωδία ἔρχεται τώρα στήν συνειδητοποίηση ὅτι δέν ἔχουμε οὔτε τό ξέφωτο τοῦ τραγουδιοῦ ∆έν ὑπάρχει τό ἐρώμενο πρόσωπο στό ὁποῖο τουλάχιστον νά στραφοῦμε καί νά κοινωνήσουμε τήν ἀπέλπιδα αὐτογνωσί-α μας Ὁ Θεός-Ἀγάπη ὁ Θεός-Ἔρωτας laquoπέθανεraquo καί οἱ δήμιοί του εἴμαστε ἐμεῖς οἱ Χριστιανοί Στήν θέση Του τοποθετήσαμε τόν θεό-τιμωρό τόν θεό-δυνάστη τόν θεό-μαγικό λυχνάρι τοῦ Ἀλαντίν τόν θεό-ἐπετειακό τρόπο διασκέδασης τῆς θλιβερῆς ρουτίνας μας ∆έν Τόν γνωρίσαμε δέν Τόν ἀγαπήσαμε γιrsquo αὐτό καί εὔ-κολα Τόν ἐξοβελίσαμε ἀπrsquo τό προσκήνιο τῆς ζωῆς μας ἀφήνοντάς Τον στό περι-θώριο πληγωμένο ἐραστή τῆς ἐλευθερίας μας Στήν θέση Του ἦρθε τό χρῆμα ἡ καλοπέραση τό βόλεμα ἡ χρησιμοθηρία ὁ ὠχαδερφισμός καί Ἐκεῖνος ndashπαραχα-ραγμένος πιά- ἀπομεινάρι ἔνδοξου παρελθόντος

Μά δέν ὑπάρχει καί ἐρώμενος ἄνθρωπος τόν ὁποῖο νά μποροῦμε νά προ-σφωνήσουμε laquoἀγάπη μουraquo καί νά τοῦ ψιθυρίσουμε laquoβράδιασεraquo κατόρθωμα κενω-τικῆς ἀλληλοπεριχώρησης θυσιαστικῆς ἐμπιστοσύνης Οἱ δικές μας οἱ laquoἀγάπεςraquo ἔ-χουν ἡμερομηνία λήξης βασισμένες σέ προϋπόθεση ἀνταπόδοσης ἐκτόνωσης ὁρ-μεμφύτων ἀναγκαστικῆς συνθηκολόγησης γιrsquo αὐτό καί δέν μποροῦμε νά ψιθυρί-σουμε τίποτε οὐσιαστικό Μᾶς ἔμειναν τά βαρύτιμα σεντούκια (συζυγία ἔρωτας φιλία ἀδελφός) μά ξεπουλήσαμε τόν θησαυρό

Ὁ καθένας στήν ἀπομονωτική του νησῖδα νά ἀγναντεύει μέ κυάλια με-λαγχολίας καί ἀσφάλειας τόν ἀπομακρυσμένο νησιώτη τῆς ἀπόμακρης ἄλλης βρα-χονησίδας laquoΚαθένας μόνος του νησί του ὁ κόσμος τουraquo στήν ποιητική ἀποτύπω-ση τῆς μοναξιᾶς μας τοῦ ἐγωισμοῦ μας τῆς ἀδυναμίας μας γιά κοινωνία

Ἔσερνα αὐτές τίς λίγες γραμμές χωρίς νά ἔχω βρεῖ τό τέλος χωρίς νά μπο-ρῶ νά χαράξω τήν ἐλπίδα Σέ κάποιο δικό μου βράδυ γεννήθηκε τό ξέφωτο τόσο ἁπλᾶ ὅσο οἱ δύο ἀράδες τῆς πρίν τό δεῖπνο προσευχῆς

Νά αἰσθάνομαι καί νά πορεύομαι ὡς πένης ὡς φτωχός ὡς ὁλιγαρκής πλούσιος γιά νά μπορῶ νά νοιώθω τόν ἀναγκεμό τοῦ ἄλλου τοῦ ἀδελφοῦ κωπη-λατῶντας πρός τό νησί του Βρισκόμουν πάνω ἀπrsquo τό τραπέζι μέ τήν αἴσθηση τῆς πείνας προσευχόμενος παρακλητικά πρός Ἐκεῖνον γιά Τόν ὁποῖο δέν αἰσθανό-μουν πεῖνα Ποτέ δέν γουργούρισε ἡ καρδιά μου γιά τό πρόσωπό Του ὅπως τό στομάχι μου γιά τό φαΐ Ντράπηκα Πρέπει νά γίνω εὐχαριστιακός ἀπολαμβάνον-τας τά ἐλάχιστα τῆς ζωῆς τά καθημερινά τοῦ βίου Πρέπει νά Τόν καλέσω στή ζω-ή μου νά γίνω ὁ ἐκζητῶν Αὐτόν Ἀπαγγέλλω τά λόγια τῆς προσευχῆς ἐγώ μόνος μου ἀλλά σέ πληθυντικό ἀριθμό Ὑπάρχουν κι ἄλλοι στήν ἴδια αἴσθηση τῆς ἀπο-τυχίας στήν ἴδια δῖψα τῆς πληρότητας ∆έν μπορῶ πιά νά lsquoμαι μόνος μου θέλω νά συνοδοιπορήσω στόν δρόμο πού ἡ ἀγάπη δημιουργεῖ καί ἡ δυναμική τοῦ ἔρωτα ἐκβάλλει laquoΦάγοντες πένητες καί ἐμπλησθήσονται καί αἰνέσουσι Κύριον οἱ ἐκζητοῦντες αὐ-τόν Ζήσονται αἱ καρδίαι αὐτῶν εἰς αἰῶνα αἰῶνοςraquo Ἀγάπη μου

laquoΝησιάraquo στίχοι Παρασκευᾶς Καρασοῦλος μουσική‐ἑρμηνεία Μάριος Φραγκούλης

10

Ὁ ἄνθρωπος εἶναι ἀναμφίβολα ἕνα ἀντιφατικό ὄν Ἕνα μέρος του διψᾶ γιά πνευματική προκοπή γνωστική πρόοδο ψυχική ἀνάταση Τό ὑπό-λοιπο (πού συνήθως ὑπερέχει) βουτᾶ λαίμαργα σέ μιά πληθώρα κοσμι-

κῶν ἀπολαύσεων σαρκικῶν ἐπιθυμιῶν κτιστῶν θησαυρῶν Καί ἄν αὐτή ἡ κατά-δυση ἔληγε στόν πυθμένα τῆς προσωπικῆς ματαιοδοξίας θά ὑπῆρχε τουλάχιστον ἡ ἐλπίδα πώς ἔπειτα θά ἄρχιζε ἡ ἀνάδυση γιά μιά ἀνάσα ἠθικῆς καθαρότητας Κι ὅμως Πολλοί ἀρχίζουν τίς γεωτρήσεις () ἔχοντας ὡς νῆμα πού τούς συνδέει μέ τή ζωή μόνο τά ὑλικά ἀγαθά παραθεωρῶντας ὅτι μόνο φθαρτά καί προσωρινά εἶ-ναι

Ὁ Ἰησοῦς Χριστός μᾶς δίδαξε laquoΜή θησαυρίζετε ὑμῖν θησαυρούς ἐπί τῆς γῆςraquo (Ματθ 6 19) καί ἐμεῖς ἄλλοι λίγο καί ἄλλοι περισσότερο πράττουμε ἀκρι-βῶς τό ἀντίθετο Πάσχουμε ἀπό ἔλλειψη ἐμπιστοσύνης ndash πίστης στό Θεό ὁ Ὁποῖ-ος ἀπό ἀμέριστη ἀγάπη γιά τό δημιούργημά Του ndash γιά τήν κορωνίδα τῆς πλάσης στήν κατάσταση τοῦ ἀρχέγονου κάλλους ndash προσέφερε τά λόγια Του ὡς φωτει-νούς ὁδοδείκτες στή δύσκολη πορεία μας πρός τή θέωση Καί ἐπειδή εἶναι ἀδύνα-τον ἐκ φύσεως νά θαμπώσει τό φῶς τῶν θείων διδαγμάτων θαμπώσαμε ἐμεῖς τή ματιά μας θεωρῶντας πώς κατέχουμε ἀφrsquo ἑαυτῶν τήν ἀλήθεια καί τή γνώση

Νομίσαμε τή ματαιότητα τοῦ πλούτου κυρίαρχο ἀγαθό Πιστέψαμε πώς ἡ ζεστασιά τῆς ψυχῆς πηγάζει ἀπό τήν τριβή τῶν χεριῶν μας μέ τό χρυσό καί τό ἀσήμι Ἡδονιστήκαμε μέ τήν ἰδέα τοῦ laquoἔχεινraquo καί παραληρίσαμε στή θέα τῆς θεᾶς ὕλης Ἡ αἴσθηση τῆς ἰδιοκτησίας μᾶς δημιούργησε τήν ἐντύπωση τῆς δύναμης Νοιώσαμε ἄτρωτοι καί ἡ φιλαυτία μας φού-σκωσε προκαλῶντας τά γνήσια τέκνα της ndash τά πάθη τῆς φιλαργυρίας τῆς κενοδοξίας καί τῆς

γαστριμαργίας ndash νά στήσουν χορό στήν καρδιά μας Ὁ ἄνθρωπος ἐκκινούμενος ἀπό ἐγωκεντρισμό θεώρησε πώς σκοπός τῆς ζωῆς του ἐπιβάλλεται νά εἶναι ὄχι ἁ-πλῶς ἡ συντήρηση καί καθαρότητα τοῦ σώματος ἀλλά ἡ ἀνάδειξή του ἔναντι τῆς ψυχῆς καί ἡ ἐπίδειξη τοῦ ὑλικοῦ πλουτισμοῦ Τελικά ἡ καθημερινή βιολογική ἀ-νάγκη ἔλαβε κυρίαρχη θέση στή ζωή τῶν ἀνθρώπων καθώς ἡ εὐδαιμονία στήν ὁ-ποία εἶχαν συνηθίσει ἤ τό κυνήγι τῆς εὐδαιμονίας στό ὁποῖο ἐπιδίδονταν ἐξουσί-ασαν τήν ψυχή τους καί δέν ἐπικεντρώνονταν στόν laquoἄρτον ἡμῶν τόν ἐπιούσιονraquo Ἔτσι ὁμοίασαν μέ τό σπόρο ἀπό τήν παραβολή τοῦ σπορέα πού σπάρθηκε κοντά στά ἀγκάθια τόν ὁποῖο ἡ μέριμνα γιά τά ἐγκόσμια καί τά ὑλικά ἀγαθά κατέπνιξαν καί ἔτσι δέν καρποφόρησε Ἡ ἐξύψωση τῆς ἡδονῆς τῶν ὑλικῶν ἀγα-θῶν σέ πρωταρχική καί ζωοποιό ἀνάγκη τοῦ ἀνθρώπου τόν κατέστησε ἕρμαιο τοῦ καταναλωτισμοῦ

Ἡ ἄλογη προσκόλληση στή συντήρηση τοῦ ὑλικοῦ στοιχείου τοῦ ἀνθρώ-

Ἀρχαγγέλων Λόγος

Ἡ ὀδύνη τοῦ ἔχειν Σωτήριος Ν Κόλλιας ΜΑ Θεολογίας ἐκπαιδευτικός

11

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

που δρᾶ καταλυτικά γιά τήν πνευματική ἐξύψωσή του Ἤμαστε τόσο σίγουροι πώς ἀνήκαμε πλέον στό ἀπυρόβλητο τῶν καθημερινῶν προβλημάτων μιᾶς καί ἡ συσσώρευση πλούτου μᾶς χαροποιοῦσε μᾶς πάθιαζε ἤ καί μᾶς προκαλοῦσε νά μοχθήσουμε (νομίμως ἤ μή) ἀκόμα σκληρότερα (ἀπέναντι στόν ἑαυτό μας ἤ κατά προτίμηση στούς ἄλλους) γιά νά ἀποκτήσουμε περισσότερα Καί ταυτιζόμασταν μέ τόν ἄφρονα πλούσιο ὁ ὁποῖος ἔλεγε laquoψυχή ἔχεις πολλά ἀγαθά κείμενα εἰς ἔτη πολλά ἀναπαύου φάγε πίε εὐφραίνουraquo (Λουκ 12 19)

Μά ἔρχεται κάποια στιγμή πούhellip ἡ ἐπιχείρησή σου χρεωκοπεῖhellip ἀπολύε-σαιhellip πυρκαγιά καίει τά ὑπάρχοντά σουhellip ἤ ἁπλῶς καλεῖσαι νά περιορίσεις τίς νυχτερινές σου ἐξόδους νά μειώσεις τούς φουσκωμένους λογαριασμούς νά στα-ματήσεις τίς ἀσυλλόγιστες ἀγορές Καί ἔρχεται κάποια στιγμή πού σέ ἐρωτᾶ ὁ Κύριος laquoἄφρον ταύτῃ τῇ νυκτί τήν ψυχήν σου ἀπαιτοῦσιν ἀπό σοῦ ἅ δέ ἡτοίμα-σας τίνι ἔσταιraquo (Λουκ 12 20) Κι ἐσύ μετέωρος νά μετρᾶς τά συντρίμμια ὑλικά καί ψυχικά Καί τότε τήν ἡδονή τοῦ ἔχειν διαδέχεται ἡ ὀδύνη ὅτι τίποτα δέν ἔχεις καί τίποτα δέν σοῦ ἀνήκει αἰώνια Καί εἶναι ἀβάσταχτος αὐτός ὁ πόνος ὄχι μόνο γιατί νοιώθεις προδομένος ἀπό τόν ἴδιο σου τόν ἑαυτό πού ἔχτισε παλάτια στήν ἄμμο ἀλλά καί γιατί ἡ πτώση ἦταν τόσο ἀπότομη ὅσο ψηλότερα εἶχες εἰδωλοποι-ήσει τήν κτήση Κι ἐνῶ διαχειριστής εἶσαι τῆς ὕλης καί ὄχι ἰδιοκτήτης αὐθαίρετα ἀνέλαβες ἀξιώματα ἀπό τόν Κύριό σου laquoοὕτως ὁ θησαυρίζων ἑαυτῷ καί μή εἰς Θεόν πλουτῶνraquo (Λουκ 12 21) ∆ιαμαρτύρεσαι ὀργίζεσαι κλαῖς ἀπελπίζεσαι Ἀ-λήθεια πόσο τραγικό γιά τήν ἀνθρώπινη ὕπαρξη εἶναι νά πονᾶ γιά τά πρόσκαι-ρα ἐνῶ εἶναι καμωμένη γιά τά μεγάλα καί ὡραῖα

Ὁ λόγος τοῦ Χριστοῦ laquoοὐκ ἐπrsquo ἄρτῳ μόνῳ ζήσεται ἄνθρωπος ἀλλrsquo ἐπί παντί ρήματι ἐκπορευομένῳ διά στόματος Θεοῦraquo (Ματθ 4 4) στόν πειραστή ∆ιά-βολο πού Τόν προκάλεσε νά μετατρέψει σέ τροφή τίς πέτρες σημαίνει ὅτι προτε-ραιότητα πρέπει νά δίνεται στά πνευματικά καί ὄχι στά ὑλικά Ἡ στάση τοῦ Χρι-στοῦ δέν παραθεωρεῖ τίς βιοτικές ἀνάγκες τῶν ἀνθρώπων ἀλλά καί δέν τίς ἀπο-λυτοποιεῖ γιrsquo αὐτό καί λέγει laquoοὐκ ἐπrsquo ἄρτῳ μόνῳraquo Ἡ πνευματική κατάσταση δέν ἐχθρεύεται τήν ὑλική ἀλλά τῆς δίνει οὐσιαστικότερο νόημα Τά ἐγκόσμια ἀγαθά λαμβάνουν ἀξία μόνο μέσα ἀπό τό πνευματικό πρῖσμα πού τά θέτουμε χωρίς νά τά ὑπερεκτιμοῦμε καί νά τά ἐξιδανικεύουμε

Ἡ παραδείσια κατάσταση ὅπου ἡ ἀντωνυμία laquoδικό μουraquo δέν ὑπῆρχε δέν

εἶναι οὐτοπία εἶναι ἐπιλογή ζωῆς πού πραγματώνεται ἤδη στόν κόσμο τοῦτο ὅ-ταν οἱ καρδιές συναντῶνται ἑλκόμενες ἀπό τήν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ καί τοῦ πλησίον γιά μιά κοινή πορεία συναλληλίας καί προσφορᾶς

12

Ἀρχαγγέλων Λόγος

Τ οπίο θολό Ὁμίχλη πυκνή πάνω ἀπό τήν χώρα Συνοφρυωμένα πρόσωπα τρομαγμένες ψυχές Ἐνοχές γκρίνιες κατάρες ἀπαξίωση Φόβος ἀπόγνω-ση ἀπελπισία Ὅλα ὅσα εἶναι ἱκανά καί ἀναγκαῖα γιά νά συνθέσουν ἕνα

ἰδανικό θεατρικό σκηνικό ὅπου ἔχει ὅλες τίς προϋποθέσεις γιά νά παιχτεῖ ἔργο κλασικό μεγάλου συγγραφέα μέ σπουδαίους πρωταγωνιστές σοβαρή πλοκή ψυ-χογραφική ἐμβάθυνση πού θά κρατήσει τίς ἀνάσες τῶν θεατῶν μέχρι τό τέλος του ὅπως καιρό εἶχε νά τούς συμβεῖ Μόνον πού ἐδῶ ἐμεῖς ἀποτελοῦμε τόν χορό καί ὄχι τούς θεατές Κάτι σάν ἀρχαία τραγωδία

Ἀφῆστε τούς προφῆτες νά βγαίνουν στούς δρόμους καί νά προφητεύουν δεινά Τίς μάγισσες νά ἐξαγοράζουν τήν ἀγωνία τῶν ἁπλοϊκῶν Τά μυθικά τέρατα νά ξυπνοῦν νά βγάζουν καπνούς ἀπrsquo τό στόμα καί νύχια γαμψά ἀπειλῶντας ὅλους ὅ-σους ἀφελῶς πίστεψαν στήν ὕπαρξή τους Ἐπιτρέψτε μουhellip Βλέπετε ἐγώ γεννήθηκα στή Σαλονίκη Τήν πόλη τῆς ὁμίχλης Τῆς πρώτης Φιλοσοφικῆς σχολῆς τῆς πρώ-της τηλεόρασης τοῦ πρώτου ραδιοφώνου τῶν λογοτεχνῶν τῆς ἱστορίας τοῦ Βυζαντίου Τήν πόλη τῆς ἐσωστρέφειας τῆς πνευματικῆς παραγωγῆς τοῦ Ἡσυχασμοῦ ∆ιδάχθηκα πώς ἡ ἀπόγνωση γεννιέται ἀπό τά ψευδῆ αἰσθή-

ματα πώς πρώτη φορά συμβαίνει κάτι τραγικό πώς εἶμαι ὁ μόνος πού τό περνάω πώς πάνω μου βαραίνει μία κατάφορη ἀδικία πώς φταίω γιά ὅλα ἐγώ Ἡ ἀλή-θεια ὅμως εἶναι πάντα ἕνα ἀνάποδο κάτοπτρο Καί ἡ ἀλήθεια μόνο στήν ἀπόγνω-ση δέν ὁδηγεῖ Ἀντίθετα ἐλευθερώνει ἀπό κάθε ἀπελπισία ∆ιακατέχεται ἀπό ἀ-νεμπόδιστη ἐλπίδα καί πίστη Ὁ σύγχρονος ἄνθρωπος ὅλοι ἐμεῖς οἱ ζῶντες δηλαδή δέν εἶναι ξεκομμένος ἀπό τό παρελθόν του ∆έν τελειώνει μέ τόν θάνατό του Ἄν τόν δοῦμε μέσα στό σύνολο τῆς ἱστορίας του τότε ἡ πραγματικότητά του θά πάρει πάλι τίς πραγμα-τικές της διαστάσεις Καί ἡ ἀνθρωπότητα ἔζησε πολύ πιό τραγικές στιγμές ἀπrsquo αὐ-τές πού ζοῦμε σήμερα κι ἐξακολούθησε νά ὑπάρχει Σέ περιόδους κρίσεων δέ ὅ-λως παραδόξως καί ἐντελῶς ἀνέλπιστα μεγαλούργησε κιόλας Καταλαβαίνω πώς δέν εἶναι εὔκολο νά ξεβολεύεται κανείς Καταλαβαίνουμε ὅμως ποῦ μας ὁδήγησε τό βόλεμα Θά τολμήσω νά ἐκφράσω πόσο μέ γοητεύει ὅλη αὐτή ἡ κρίση Τόν μεγάλο μου θαυμασμό πρός ὅλη αὐτήν τήν ἀναταραχή Τόν ἐνθουσιασμό μου γιά τόν κλυδωνισμό τῆς οἰκονομίας πού ἀνατρέπει τήν τάξη τοῦ κόσμου καί περισσότερο τῆς χώρας μας Τό καίριο καί πολύτιμο αἴσθημα τῆς ἀνασφάλειας Ὄχι δέν εἶμαι κακεντρεχής δέν εἶμαι βολεμένη δέν ἔχω ὑλικά ἀποθέματα ὥστε νά χαιρεκακῶ μέ τήν ἐξαθλίωση τῶν ἄλλων Τό ἀντίθετο μάλιστα Ἁπλῶς

Μία ἄλλη ὁπτική τῆς κρίσης εὐχαριστιακή Βασιλική Νευροκοπλῆ συγγραφέας-ἐκπαιδευτικός

13

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

εἶμαι ἀπό τήν Θεσσαλονίκη κι αὐτό τό χῶμα πού μέ ἔθρεψε μοῦ ἔμαθε πώς τό θαῦμα γεννιέται ἀπrsquo τίς στάχτες Μοῦ ἔμαθε νά βλέπω μέσα ἀπrsquo τήν ὁμίχλη μέ τήν ὁποία τόσο ἐξοικειώνεσαι σrsquo αὐτόν τόν τόπο Γιατί μέσα σέ ὅλον αὐτόν τόν ζόφο βλέπω τήν ἐγρήγορση τῶν ἀνθρώπων καί τόν ἐπαναπροσδιορισμό τους Βλέπω τό ξύπνημα κοιμισμένων συνειδήσεων τό νέο ὅραμα νά ἀφυπνίζεται Βλέπω νrsquo ἀνθί-ζουν ἀρετές ξεχασμένες ὅπως ἡ ὑπομονή ἡ ἀλληλεγγύη ἡ γενναιοδωρία Νά φυ-τεύονται στά μπαλκόνια μαϊντανοί καί δυόσμοι νά χαζεύουν οἱ διαβάτες στήν παραλία τό ἡλιοβασίλεμα πού πρίν προσπερνοῦσαν Χτυποῦν τά τηλέφωνα καί αὐξάνονται οἱ προσκλήσεις στά σπίτια γιά τό κοινό φαγητό τήν κοινή τράπεζα Κλείνουν τηλεοράσεις καί ἀνοίγουν βιβλία Ἀπομονώνονται οἱ μίζεροι καί οἱ τρομολάγνοι ἀποζητᾶται ἡ παρηγοριά ὁ ἄλλος λόγος πού εἶναι καί λόγος ὕπαρ-ξης πού θά γεμίσει τά σπλάχνα μας

Ἔχει μεγάλη χάρη ἡ κρίση ἡ ἀνασφάλεια ὁ κλυδω-νισμός Ἔχει τόση χάρη ὅση καί ἡ ἀρρώστια ἡ ἀναπηρία ἡ ἀνέχεια Γιατί ὅπως ἀκριβῶς ὁ ἄνθρωπος δέν εἶναι μόνο ἀγαθά ἀσφάλεια σιγουριά δέν εἶναι καί μόνον ὑγεία ἱ-κανότητες ἀνάγκες Ἦταν εἶναι καί θά παραμένει κάτι πολύ περισσότερο ἀπό ὅλα αὐτά Κάτι πού φανερώνεται καί φωτίζεται μόνον ὅταν ὅλα κλονίζονται καί σταθεῖ μό-

νος γυμνός καί τετραχηλισμένος μπροστά στό θαῦμα τῆς ὕπαρξης μόνος μέ τόν ἑαυτό του μόνος μέ τόν ἔρωτά του μόνος μέ τόν θάνατο μόνος μέ τόν Θεό του ∆έν ὠφελοῦν οἱ κλάψες ∆έν ὁδηγοῦν πουθενά οἱ μιζέριες Οἱ ἐκφοβισμοί ἁ-πλῶς παραλύουν τήν κρυμμένη δυναμική Θά συνεχίσουμε νά ἐργαζόμαστε καθέ-νας στό πόστο του ἴσως περισσότερο σιωπηλά ἀλλά μέ περισσότερο πεῖσμα Ἡ διαφορά θά εἶναι ἡ ἐγρήγορση ὁ ἐσωτερικός ἐπαναπροσδιορισμός ἡ ἐπαναξιο-λόγηση τῆς ζωῆς τῶν σχέσεων τῶν ἀγαθῶν καί τοῦ νοήματος πού μένει ἀδιά-πτωτο στούς αἰῶνες Κρίνω πώς εἴμαστε πολύ τυχεροί καί ὀφείλουμε μεγάλη εὐγνωμοσύνη στούς καιρούς πού μᾶς χαρίζουν τήν δυσκολία τους Μπροστά λοιπόν μέ ἀνοιχτές αἰ-σθήσεις Ἡ ζωή εἶναι σάν τά παιδιά Μᾶς ὁδηγεῖ ἀλάνθαστα ἄν τήν ἐμπιστευτοῦ-μεhellip ἀλλά γιά νά τήν ἐμπιστευτοῦμε πρέπει πρῶτα νά τήν ἀνακαλύψουμεhellip

(Ἀπό τό ἰστολόγιο τῆς Β Νευροκοπλῆ httpanimusanimusblogspotcom)

Ἀποφθέγματα Πατέρων

Ε ἶπε ἕνας Γέροντας laquoΤίποτε δέν ἀπογυμνώνει τόσο τόν ἄνθρωπο ἀπό τήν χάρη ὅσο τό νά κατηγορεῖ τόν πλησίον του ἤ νά τόν κατακρίνει ἤ νά τόν

ἐξουθενώνει Καί εἶναι τόσο βαρύτερη ἡ κατάκριση ἀπό κάθε ἄλλη ἁμαρτία ὥστε ὁ ἴδιος ὁ Χριστός λέει laquoὙποκριτή βγάλε πρῶτα τό δοκάρι πού ἔχεις στό μάτι σου καί τότε θά δεῖς καθαρά γιά νά βγάλεις τό σκουπιδάκι πού βρίσκεται στό μάτι τοῦ ἀδελφοῦ σου (Λουκ 642) Γιατί νά μήν προτιμοῦμε νά κατακρίνουμε τόν ἑαυτό μας Καί ἐννοῶ τά κακά τά δικά μας πού καλά τά γνωρίζουμε καί γιά τα οποῖα πρόκειται να δώσουμε λόγο στον Θεό Ὁ καθένας ἄς προσέχει τόν ἑαυτό του καί τίς δικές του κακίες Ἡ ἐξουσία νά δικαιώνει καί νά καταδικάζει ἀνήκει μόνο στόν Θεόraquo

14

Ἀρχαγγέλων Λόγος

Ἄ ν εἴμαστε μία κοινωνία πού γερνάει καί δέν ἀναπαράγεται Ἄν εἴμαστε πρῶτοι στήν ὑπογεννητικότητα στήν Εὐρώπη καί δεύτεροι σέ ὅλο τόν κόσμο Ἄν σήμερα ὁ ἕνας στούς τέσσερεις Ἕλληνες ἀνήκει στήν τρίτη

ἡλικία Ἄν διαλέγουμε νά μήν κάνουμε παιδιά ἤ νά κάνουμε μόνο ἕνα γιατί δέν θέλουμε νά ἀλλάξουμε τρόπο ζωῆς ἤ γιατί ἡ καριέρα μας εἶναι πιό σημαντικήhellip

Ἄν κύριό μας μέλημα εἶναι ἡ οἰκονομική ἐκμετάλλευση τῶν πάντων καί πρῶτα ἀπrsquo ὅλα τοῦ ἴδιου τοῦ τόπου μας (παλαιότερα τό λέγαμε laquoἀξιοποίησηraquo) καί ἡ ἀποφυγή κάθε laquoπεριττῆςraquo δαπάνης ἄν γιrsquo αὐτό ἔχουμε καταστρέψει μερικά ἀπrsquo τά ὡραιότερα μέρη παγκοσμίως ἔχουμε κάψει τά δάση ἔχουμε κτίσει αὐθαί-ρετα στά βουνά καί τά νησιά μας ἔχουμε μολύνει ποτάμια καί λίμνες μέ τά ἀπό-βλητά μας καί ἔχουμε laquoδιακοσμήσειraquo τό ὑπόλοιπο τοπίο σκορπίζοντας παντοῦ σωρούς σκουπιδιῶνhellip

Ἄν ἔχουμε καταστρέψει γιά τούς ἴδιους λόγους τήν ὀμορφιά καί ὑποβαθμίσει τήν ποιότητα ζωῆς στίς μεγάλες μας πόλεις μέ πρώτη τήν Ἀθῆνα ἄν μέσα στά τελευταῖα σαράντα χρόνια τήν ἔχουμε μετατρέψει στήν πιό ἄσχημη βρώμικη μολυσμένη καί θορυβώδη πρωτεύουσα τῆς Εὐρώπης Ἄν τήν μεταβάλαμε ἐπί-σης σέ μία πόλη ἀβίωτη γιά τά παιδιά δέν ὑπάρχουν καθόλου

χῶροι γιrsquo αὐτά Ἄν καί οἱ μικρότερες πόλεις καί τά χωριά τῆς περιφέρειας ἀκο-λουθοῦν ndash μέ μεγάλη ἐπιτυχία ndash τό παράδειγμα τῆς πρωτεύουσαςhellip

Ἄν μέ τήν μεγάλη εἰσροή μεταναστῶν στή χώρα ἡ ροπή μας γιά ἐκμετάλλευ-ση διεύρυνε τά ὅριά της καί στό ἀνθρώπινο δυναμικό Ἄν πολλοί ἀπό ἐμᾶς τούς πληρώσαμε ψίχουλα ἤ καί καθόλου γιά τίς ὑπηρεσίες τους ἐνῶ σήμερα ἀνθοῦν μεγάλες ἐπιχειρήσεις (στίς πόλεις ἀλλά καί τούς ἀγρούς) πού ἀπασχολοῦν μετα-νάστες σέ καθεστώς ἄγριας ἐκμετάλλευσης ὑπό ἄθλιες συνθῆκες Ἄν μία παραλ-λαγή αὐτῆς τῆς κατηγορίας ἀποτελεῖ ἡ ἐκβιαστική ἐκπόρνευση γυναικῶν τῆς ἀλ-λοδαπῆς σέ ὅλη τήν ἑλληνική ἐπικράτεια Ἄν λοιπόν ἡ δουλεία ἔχει ἐπιστρέψει στήν Ἑλλάδα μέ τήν ἀνοχή ὅλων ἡμῶν τῶν ὑπολοίπωνhellip

Ἄν ἡ διαφθορά καί ἡ ἀναξιοκρατία ἀποτελοῦν πλέον πυλῶνες τῆς κουλ-τούρας μας Ἄν πάμπολλοι στήν ἀγορά καί στόν δημόσιο βίο χρηματίζονται Ἄν ἔχουμε φτάσει στό σημεῖο ὅπου ἀκόμα καί ἀπολύτως νόμιμες πράξεις ὑπηρεσίες ἤ συναλλαγές ἀπαιτοῦν ἀνταλλάγματα laquoκάτω ἀπό τό τραπέζιraquo Ἄν ταυτόχρονα ὅλοι νοθεύουν (πολύ συχνά μέ τοξικές οὐσίες) ἀνενδοίαστα τά πάντα στήν ἀγο-ρά ἀκόμα καί τῶν τροφίμων εἴμαστε μία χώρα ὅπου ὁ ἕνας δηλητηριάζει τόν ἄλ-λοhellip

Ἄν ἡ καταξίωση ὁποιασδήποτε ἱκανότητας ἤ ταλέντου κυρίως στόν δημό-σιο τομέα εἶναι ἐπιστημονική φαντασία γιά τήν Ἑλλάδα Ἄν ὁ κυρίαρχος τρόπος

Ἄν Ἡ οἰκονομική κρίση ὡς παρενέργεια

Θόδωρος Κωνσταντινίδης

15

ἀνάδειξης καί ἀναγνώρισης περνάει μέσα ἀπό γνωριμίες συγγένειες κλίκες καί κομματικούς μηχανισμούςhellip

Ἄν συνακόλουθα ndash μιά καί τά οὐσιαστικά προσόντα ἐλάχιστη ἔχουν σημα-σία γιά τά πλήθη πού ὀνειρεύονται νά laquoτακτοποιηθοῦνraquo σέ μία θέση στό δημόσιο ndash ἔχουμε μεταβάλει τήν ἐκπαίδευση σέ βιομηχανία παροχῆς τίτλων καί πτυχίων σχεδόν χωρίς ἀντίκρισμα Ἄν ἀπrsquo τά σχολεῖα μας βγαίνουν στρατιές κυριολεκτι-κά ἀναλφάβητων Ἄν ὑπάρχουν νεότερες γενιές παιδιῶν σήμερα πού γράφουν καί διαβάζουν ἄνετα μόνο τά Greeklish καί ὄχι τά ἑλληνικάhellip

Ἄν ἔχει ἐπέλθει μία σαρωτική μεταβολή τοῦ ἤθους στήν κοινωνία μας ἄν ἡ ἐντιμότητα ἔχει ἀντικατασταθεῖ ἀπό τό laquoἅρπαξε νά φᾶς καί κλέψε νά lsquoχεῖςraquo ἡ πε-ρίφημη ἑλληνική φιλοξενία ἐξατμίστηκε μπροστά στό καυτό χρῆμα καί οἱ ἔννοιες laquoφιλότιμοraquo καί laquoμεράκιraquo ἀποτελοῦν ἄγνωστες λέξεις γιά τούς νεότερους ἐφόσον δέν τίς χρησιμοποιεῖ πιά κανείς Ἄν σήμερα ὁ ἀθέμιτος πλουτισμός ἐπαίρεται δη-μόσια καί δή τηλεοπτικά καί τά laquoλαμόγιαraquo ἀποτελοῦν παράγοντες τοῦ δημόσιου βίου

Ἄν τώρα ὅλα αὐτά τά συμπτώματα ἀσθένειας ndash ἴσως ὄχι τά σημαντικότερα καί σίγουρα ὄχι τά μοναδικά ndash τῆς ἑλληνικῆς κοινωνίας συνιστοῦν κρίση τότε ἡ Κρίση αὐτή ἀσφαλῶς δέν εἶναι οὔτε φετινή οὔτε οἰκονομική Ἔχουμε μία κοινω-νία πού βρίσκεται σέ μεγάλη βαθιά καί μακροχρόνια Κρίση Ἀξιῶν

Ἡ Κρίση αὐτή συνίσταται σέ βαθμιαία μεταβολή τῶν παραδοσιακῶν ἀξιῶν τοῦ βίου ndash τοῦ λόγου καί τοῦ τρόπου μέ τούς ὁποίους ζοῦμε μέχρι καί τήν συνο-λική τους ἐγκατάλειψη καί τήν ἀντικατάστασή τους ἀπό μία καθαρά ὑλιστική ἀντιμετώπιση τῆς ζωῆς πρώτη καί κυρίαρχη σήμερα ἀξία στήν ἑλληνική κοινωνί-α ἔχει καταστεῖ ἡ ὑλική εὐμάρεια καί τό χρῆμα Μιλᾶμε δηλαδή γιά τήν ἀποπνευ-ματοποίηση μεγάλου μέρους τῆς κοινωνίας μας γιά ἀπώλεια κάθε μεταφυσικοῦ προσανατολισμοῦ καί τελικά στίς μέρες μας καί γιά προσπάθεια ἀποχριστιανο-ποίησης κάθε πτυχῆς τοῦ κοινωνικοῦ βίου

Ἡ σταδιακή ἀλλοίωση καί στά στερνά ἀκόμα καί ἡ ἐξάλειψη τῆς λαϊκῆς εὐσέβειας συνεπικουρούμενες ἀπό μία σχεδόν βίαιη laquoἀστικοποίησηraquo (ἐσωτερική μετανάστευση λόγω πολέμων ἐμ-φυλίου οἰκονομικῆς ἐξαθλίωσης) πού ἀπέκοψε τούς μετακινού-μενους ἀπό τίς κοινότητές τους καί τό αἴσθημα τοῦ laquoἀνήκεινraquo μᾶς ἔχει μεταβάλει σέ μία αὐτοκαταστροφική κοινωνία laquoἰδιω-τῶνraquo πού συστηματικά ὑπονομεύει τό ἴδιο τῆς τό μέλλον

Ἄν τώρα σέ μία κοινωνία αὐτοῦ τοῦ προσανατολισμοῦ αὐτοί πού μποροῦ-σαν νά τό κάνουν ἐγκολπώθηκαν ἤ διασπάθισαν τό δημόσιο χρῆμα μέχρι καί τήν χρεωκοπία τῆς χώρας αὐτό δέν εἶναι κάτι πού θά ἔπρεπε νά τό περιμένουμε Καί δέν εἶναι καί λίγο ἀστεῖο Ἀφοῦ μία χρόνια Κρίση Ἀξιῶν μία Πνευματική Κρίση πολύ λίγο καί πολύ λίγους συγκινοῦσε νά τώρα πού μας ἔσκασε στά χέρια ὡς παρενέργεια τῆς Πνευματικῆς ἡ Οἰκονομική Κρίση καί μᾶς χτυπάει ἐκεῖ πού μᾶς πονάει περισσότερο στήν τσέπη μας

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

16

Ἀρχαγγέλων Λόγος

Ἕνα κείμενο δανεισμένο ἀπό τήν ἱστοσελίδα wwwtheworldoffroadcom τοῦ καλοῦ Θεσσαλονικιοῦ δημοσιογράφου Ἄκη Τεμπερίδη πού μαζί μέ τήν Βούλα Νέτου πραγματοποιοῦν τόν γῦρο τοῦ κόσμου μέ ἕνα τζίπ Ὕστερα ἀπό χίλιες μέρες καί 156000 χλμ κι ἀφοῦ ἔχουν δεῖ καί περάσει πολλά καταγράφει τήν ἄποψή του γιά ὅσα συμβαίνουν στήν χώρα μας Προσέξτε τήν ἁπλῆ σοφία πού προκύπτει στά γραφόμενα τοῦ ταξιδευτῆ ὁ ὁποῖος ἔζησε τήν πραγματικότητα τοῦ κόσμου ἔξω ἀπό τόν ἑλλαδίτικο μικρόκοσμο

Α ἰσθάνομαι ἐξοργισμένος - αὐτονόητο αὐτό Ἐπίσης αἰσθάνομαι γιά πρώτη φορά μή ὑπερήφανος - γιά νά μήν πῶ ντροπιασμένος - πού εἶμαι Ἕλληνας σ αὐτό τό ταξίδι Ὅταν φύγαμε εἴχαμε ἀκόμη τή φόρα τήν

λάμψη τό ἀνέβασμα τῶν Ὀλυμπιακῶν καί τοῦ Euro 2004 Στήν Αφρική λέγαμε Grec καί μᾶς ἀποθέωναν εἰδικά οἱ ποδοσδαιρόφιλοι Τώρα λέω Griego μέ χαμη-λωμένη φωνή εἰδικά ἀπό τή στιγμή πού μία Ἀργεντῖνα κυρία μου εἶπε ὅτι χειρό-τερη ἀπό τήν Ἀργεντινή ἔγινε ἡ Ἑλλάδα Ἕνας Χιλιανός καραμπινιέρος μοῦ εἶπε προχθές Ἄ Γκρέσια Μπανκαρότα νό (Ἄ ἡ Ἑλλάδα πού χρεωκόπησε σωστά)

Αἰσθάνομαι ντροπή λοιπόν ναί ντροπή εἰ-δικά ὅταν ξέρω ὅτι μέσα στό χρόνο ὁ κάθε Γερμα-νός πού θά συναντᾶμε στόν δρόμο θά ἔχει κάνει τούς ὑπολογισμούς του καί θά σκέφτεται ὅτι θά τοῦ κοστίσω 1000 εὐρώ ἀπό τό προσωπικό του εἰ-σόδημα τά ἑπόμενα τρία χρόνια Τό ἴδιο ὁ Ιταλός ὁ Γάλλος ἀλλά καί ὁ Σλοβάκος - ἄν εἶναι δυνα-τόν - θά βάλει τό χέρι στήν τσέπη γιά χάρη μου - τρόπος τοῦ λέγειν Αἰσθάνομαι ντροπή νά βλέπω

στό CNN τήν Ἑλλάδα πρώτη εἴδηση τήν Ἀθῆνα νά καίγεται καί νά διαβάζω ὅτι ἡ Βουλγαρία ἔβγαλε ταξιδιωτική ὀδηγία γιά τή χώρα μας Πῶς νά ξεπεράσω τό γεγονός ὅτι ἡ χώρα μου εἶναι σέ πλήρη ἀπαξίωση ὅσο ἐμεῖς συνεχίζουμε νά ταξι-δεύουμε Πῶς νά ἀντιμετωπίσουμε μέ κέφι τήν διαδρομή πού μᾶς ἀπομένει νά γράφουμε γιά νέες πόλεις διαδρομές χωριά πόλεις καί βουνά ὅταν πίσω ἄνθρω-ποι πού μᾶς διαβάζουν δέν ἔχουν νά βγάλουν τόν μῆνα Ἐπίσης δέν σοῦ κρύβω ὅτι φοβᾶμαι τήν ἐπιστροφή μας στήν Ἑλλάδα Μία περιπέτεια εἶναι καί θά τήν ἀντιμετωπίσουμε λέμε μεταξύ μας ὅλες αὐτές τίς ἡμέ-ρες ἀλλά καί πάλι μᾶς τρομάζει ἡ ἰδέα νά γυρίσουμε καί νά συναντᾶμε θλιμμένα ἐξοργισμένα ἀπελπισμένα χαμένα πρόσωπα Φοβᾶμαι ἐπίσης ὅτι σέ συζητήσεις πού θά κάνουμε μέ φίλους καί γνωστούς θά καταλήγουμε σέ καβγάδες καί ξέρετε γιατί ∆ιότι θα προσεγγίζουμε το οἰκονομικό πρόβλημα μέ ἀφέλεια καί χιοῦμορ σύμφωνα μέ ὅσα μᾶς δίδαξε τό ταξίδι Μοῦ ἔκοψαν τό δῶρο θά μᾶς λέει ὁ ἕνας Νά ζήσεις καί μέ 12 μισθούς

Κάνοντας τόν γῦρο τοῦ κόσμου Ἄκης Τεμπερίδης δημοσιογράφος εἰδικοῦ τύπου

17

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

θά λέμε ἐμεῖς Ἐξάλλου οὔτε ὁ Γερμανός δέν πληρώνεται ἐπί δεκατέσσερα Θά πάρω σύνταξη στά 65 θά λέει ὁ ἄλλος Παίδαρος θά εἶσαι στά 60 θά τοῦ λέω γιά νά μήν τοῦ πῶ ὅτι ἐπειδη πολλοί ἔπαιρναν σύνταξη στά 45 φαληρί-σαμε ∆έν τήν βγάζω μέ 700 εὐρώ θά λέει ὁ τρίτος Στήν Μαλαισία τήν βγάζουν μέ 300 γιά νά μήν μιλήσω γιά τήν Ἰνδία Μέ ἀπέλυσαν θά πεῖ ὁ ἄλλος Ἔτσι εἶναι ἡ ζωή μέ τά πάνω καί τά κά-τω Ρίξε τις ἀπαιτήσεις σου καί θά βρεῖς ἄλλη δουλειά ∆έν βρίσκω δουλειά θά ποῦν ἀρκετοί Μπορεῖ κι ἐγώ τό ἴδιο θά τούς πῶ ἀλλά θά τό παλαίψω Ἀκόμη καί σέ βενζινάδικο θά δουλέψω ∆έν συνεχίζω γιατί - ξέρω - ἤδη ἐκνευρίστηκες Ὅμως νά σοῦ ἐξηγήσω λίγο γιατί σκέφτομαι ἔτσι ἐπειδή ἔχουμε δεῖ τόσα πολλά καί δραματικά πράγματα στόν κόσμο πού δέν μπορεῖς νά φανταστεῖς Ξέρω ξέρω θέλεις μόνο νά συγκρι-νόμαστε μέ 5-10 χῶρες σέ Εὐρώπη καί Αμερική ὅμως νά σοῦ πῶ ὅτι ὁ ὑπόλοιπος κόσμος εἶναι σέ μακράν χειρότερη κατάσταση ἀπό τήν Ἑλλάδα ἀκόμη καί ἀπό τήν Ἑλλάδα πού βρίσκεται στά πρόθυρα χρεωκοπίας Χάρη στήν ἐμπειρία μας ἔχουμε σκληρύνει ὁμολογῶ Γι αὐτό καί δέν μᾶς ρίχνει τό γεγονός ὅτι κάποιοι θά χάσουν τά κεκτημένα τους τά ἐπιδόματα καί τά δῶρα τους σέ μία χώρα πού χάρη ΚΑΙ σ αὐτούς δανείζεται χοντρά ἐδῶ καί δε-καετίες Ναί πιστεύω ὅτι ΟΛΟΙ ἐμεῖς πού σκεφτήκαμε ἔστω νά ἐκμεταλλευτοῦμε τό ἑλληνικό κράτος - παρότι ἴσως τοῦ ἄξιζε ὅπως μᾶς φέρεται - πρέπει νά αἰσθα-νόμαστε τύψεις σήμερα Ὄχι ὅλοι ἀλλά ὅσοι χαραμοφάηδες ἀνίκανοι βολεμένοι καί κολλητοί τοῦ κάθε κόμματος θά πρέπει νά τό αἰσθάνονται αὐτό Οἱ ὑπόλοι-ποι Ἕλληνες τό ὑγιές κομμάτι δέν ἔχει νά φοβηθεῖ τίποτα Αὐτοί δίνουν μάχη κάθε μέρα Θέλω νά προσθέσω μόνο τό ἐξῆς Μία φράση πού λέμε ὅλον αὐτόν τόν και-ρό στό ταξίδι ὅποτε εἴχαμε πρόβλημα εἴτε μέ κολλημένο κινητῆρα εἴτε μέ τό αὐ-τοκίνητο διαλυμένο στόν Μισσισσιππῆ εἴτε μέ ψίχουλα στήν τράπεζα κάποιες μέρες Λεφτά εἶναι ἐμεῖς νά εἴμαστε καλά λέγαμε ∆ές το λίγο τό πρᾶγμα ἔτσι Λεφτά αὐτό εἶναι τό πρόβλημα Γι αὐτά τά λεφτά τά ἔχει βάψει μαῦρα ὅλη ἡ χώ-ρα Γι αὐτά τά λεφτά κάποιοι βγήκαν πάλι τά ἔσπασαν καί ἔκαψαν ἀνθρώπους ζωντανούς Μήν μοῦ πεῖτε ὅτι δέν εἶναι ἔτσι ∆έν εἶναι γιά τά εὐρώ ἀλλά γιά τίς ἰδέες Καλά Ὅμως νοιώθουμε δυνατοί Ἀκόμη κι ἄν μείνουμε στήν ἀνεργία θά βροῦμε τήν ἄκρη Θά βάλουμε τό μυαλό μας κάτω καί θά βροῦμε δουλειά Καί μέ 300 εὐ-ρώ τήν βγάζουμε μένοντας στήν Ἐπανομή ἔτσι λέμε οἱ δυό μας Μπορεῖς νά τό πεῖς αὐτό τέτοιο καιρό Τότε μήν μασᾶς Ἀκούγομαι πολύ σίγουρος Τό ταξίδι φταίει Ἡ ζωή δέν εἶναι παιχνίδι Τί νά κάνω ἄν δέν τήν ἔβλεπα ἔτσι δέν θά κάναμε αὐτήν τήν τρέλα νά γυρίσουμε τόν κόσμο Θά φάμε κατραπακιά πίσω στήν Ἑλλάδα Εἴπαμε μία περιπέτεια θά εἶναι κι αὐτή Στό κάτω-κάτω ἡ ἑλληνική laquoμαγκιάraquo - γιά τήν ὁποία ὑπερηφανευ-όμαστε - στά δύσκολα φαίνεται Γιά καλό καί γιά κακό θά ἔχουμε τήν σκηνή μας Τό πολύ-πολύ νά μένουμε ἐκεῖ σέ κάποιο ξέφωτο στό δάσος τοῦ Σέιχ Σοῦ

18

Ἅγιος Ἰουστῖνος Πόποβιτς (1894-1979) Ἕνας νέος Ἅγιος τῆς Ὀρθοδοξίας

Ἀρχαγγέλων Λόγος

Μέσα στό στενάχωρο κλίμα τῶν ἡμερῶν μία χαρμόσυνη εἴδηση Ὁ μακαριστός γέροντας Ἰουστῖνος Πόποβιτς ἀνακηρύχτηκε νέος Ἅγιος τῆς ἐκκλησίας μας Κα-τά τήν διάρκεια τῆς συνεδρίας τῆς Πέμπτης 29ης Ἀπριλίου 2010 ἡ Σύνοδος τῆς Ἱεραρχίας τῆς Σερβικῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας κατέταξε στά δίπτυχα τόν Ἀρχιμανδρίτη Ἰουστῖνο Πόποβιτς (1894ndash1979) καί τόν ἡγούμενο τῆς Μονῆς Ντάιμπαμπε τοῦ Μαυροβουνίου Συμεών Πόποβιτς (1854 ndash 1941) Ἡ Σύνοδος τῆς Ιεραρχίας τῆς Σερβικῆς Ἐκκλησίας ἀποφάσισε ἡ μνήμη τοῦ Ἀρχιμανδρίτη Ἰ-ουστίνου Πόποβιτς νά τιμᾶται στίς 14 Ιουνίου καί τοῦ ἡγουμένου Συμεών τήν 1η Απριλίου

Ὁ ὅσιος καί θεοφόρος πατήρ Ἰουστῖνος γεννήθηκε στίς 25 Μαρτίου τοῦ 1894 στήν πόλη Βράνιε τῆς νοτίου Σερβίας Ὁ πατέρας του ὀνομαζόταν Σπυρί-

δων καί ἡ μητέρα του Ἀναστασία Ἡ οἰκογένεια τοῦ πατέ-ρα του ἦταν ἐκ παραδόσεως ἱερατική καί εἶχε δώσει στήν ὀρθόδοξη Ἐκκλησία τουλάχιστον ἑπτά ἱερωμένους Ὁ ἴδιος κατά τήν βάπτιση ἔλαβε τό ὄνομα Εὐάγγελος Ἀπό μικρό παιδί ἐπισκεπτόταν μέ τούς γονεῖς του τόν ἅγιο Πρόχορο τόν Θαυματουργό στήν κοντινή Μονή Πτσίνσκι ὅπου καί εἶδε μέ τά μάτια του τήν θεραπεία τῆς μητέρας του ἀπό βα-ριά ἀσθένεια Πηγή εὐλάβειας γιά τόν μικρό Εὐάγγελο ἦταν ἡ τακτική ἀνάγνωση τοῦ Εὐαγγελίου ἀπό τά δεκατέσσερα του χρόνια ἡ ἀνάγνωση τῶν Συναξαριῶν καί ἀργότερα τῶν ἔργων τῶν Ἁγίων Πατέρων τῆς Ἐκκλησίας ∆ιψασμέ-

νος γιά τήν γνώση ὁ Εὐάγγελος ἐγγράφεται τό 1905 στήν Ἐκκλησιαστική Σχολή τοῦ Ἁγίου Σάββα στό Βελιγράδι ὅπου ἀξιώθηκε νά ἔχει ὡς δάσκαλο του τόν ἅ-γιο Νικόλαο Βελιμίροβιτς (βλέπε σελίδα 24) Τελείωσε τήν Σχολή στά 1914 μά τόν πρόλαβε ὁ Α΄ Παγκόσμιος Πόλεμος καί στρατεύτηκε ὡς νοσοκόμος Τήν 1η Ἰανουαρίου τοῦ 1916 ἔλαβε τό μοναχικό σχῆμα καί πῆρε τό ὄνομα τοῦ ἁγίου μάρτυρος καί φιλοσόφου Ἰουστίνου Στήν συνέχεια φεύγει γιά θεολο-γικές σπουδές στήν Ἁγία Πετρούπολη Σύντομα ὅμως λόγῳ τῶν ἐξελίξεων στήν Ρωσία ἀναγκάστηκε νά μεταβεῖ στήν Ὀξφόρδη Ἐκεῖ ἔμεινε δύο χρόνια ἐτοιμά-ζοντας τήν διδακτορική του ἐργασία μέ θέμα laquoἩ θρησκεία καί ἡ φιλοσοφία τοῦ Ντοστογιέβσκιraquo Τό 1919 ὅταν μετά τό τέλος τοῦ πολέμου γύρισε στήν πατρίδα του τοποθετήθηκε ὡς καθηγητής θεολογίας στό Σρέμσκι Κάρλοβτσι Τό 1926 με-ταβαίνει στήν Ἀθῆνα γιά νά λάβει τό διδακτορικό του δίπλωμα στήν Πατρολογί-α μέ θέμα laquoΤό πρόβλημα τοῦ προσώπου καί τῆς γνώσεως στόν Ἅγιο Μακάριο τόν Αἰγύπτιοraquo Γνώριζε πολύ καλά τήν παλαιοσλαβική τήν ἀρχαιοελληνική τήν λατινική τήν ρωσική τήν νεοελληνική τήν ἀγγλική τήν γερμανική καί τήν γαλ-λική γλῶσσα

19

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

Τά ἑπόμενα ἔτη ἐργάστηκε στίς Ἐκκλησιαστικές Σχολές τοῦ Καρλοβικίου τῆς Πριζρένης καί τοῦ Μοναστηρίου Τό 1930-31 ἡ Σερβική Ἐκκλησία τόν ἔστειλε σέ ἱεραποστολική ἀποστολή στήν Τσεχοσλοβακία γιά τήν διαφώτιση καί ὀργά-νωση τῶν ἐνοριῶν καί τοῦ μοναχικοῦ βίου τῶν ὀρθοδόξων Σλοβάκων στά Καρ-πάθια οἱ ὁποῖοι ἐπέστρεφαν στήν Ὀρθοδοξία ἀπό τήν Οὐνία Ἐνῶ ἀκόμη βρι-σκόταν ἐκεῖ ἐξελέγη τό 1931 ἐπίσκοπος τῆς νεοσυσταθείσης Ἐπισκοπῆς Καρπα-θίας ἀλλά ἀπό ταπείνωση δέν δέχτηκε τήν θέση ἐκείνη Στήν διάρκεια τῆς γερμανικῆς κατοχῆς βρέθηκε σέ διάφορες μονές καί στό Βελιγράδι μοιραζόμενος τήν τύχη τοῦ λαοῦ του Μέ τήν ἐγκαθίδρυση τῆς νέας κομμουνιστικῆς ἐξουσίας στήν Γιουγκοσλαβία τό 1945 ὁ π Ιουστῖνος ἐξεδιώχθη ἀπό τό Πανεπιστήμιο τοῦ Βελιγραδίου μαζί μέ ἄλλους 200 καθηγητές Τό 1946 συνελήφθη στήν μονή Σούκοβο καί φυλακίστηκε Λίγο ἔλειψε νά ἐκτελεστεῖ ἀπό τό καθεστώς ὡς laquoἐχθρός τοῦ λαοῦraquo ἀλλά σώθηκε τήν τελευταία στιγμή ὅταν ὁ Πατριάρχης Γαβριήλ κατά τήν ἐπιστροφή του ἀπό τό Νταχάου ἀπαίτησε τήν ἀ-ποφυλάκισή του ∆ιωγμένος ἀπό τό Πανεπιστήμιο καί δίχως κάποια σύνταξη στερημένος ἀ-πό τά ἀνθρώπινα θρησκευτικά καί πολιτικά του δικαιώματα ὁ π Ιουστῖνος ἔζη-σε οὐσιαστικά ἔγκλειστος στήν μικρή γυναικεία μονή τῶν Ἀρχαγγέλων στό Τσέ-λιε τοῦ Βάλιεβο Ἀκόμη καί ἐκεῖ ὅμως οἱ πολιτικές ἀρχές δέν τόν ἄφηναν ἥσυχο Πέρα ἀπό τήν συνεχῆ καί ἀσφυκτική παρακολούθηση συχνές ἦταν καί οἱ ἀνα-κρίσεις στήν πολιτική διοίκηση τοῦ Βάλιεβο Σέ περιόδους δέ κρισίμων συνεδριά-σεων τῆς Ἱερᾶς Συνόδου στό Βελιγράδι τοῦ ἀπαγορευόταν ὁποιαδήποτε ἔξοδος ἀπό τήν μονή ἐπί μῆνες ἀπό τόν φόβο τυχόν ἐπιρροῆς του στούς ἐπισκόπους Πα-ρά τίς δύσκολες αὐτές καί ὀδυνηρές συνθῆκες ὁ Ἅγιος Ἰουστῖνος λειτουργοῦσε καθημερινά προσευχόταν ἀδιάλειπτα ἐπικοινωνοῦσε μέ ὅσους εἶχαν τό θάρρος νά τόν ἐπισκέπτονται καί ἔγραφε συνεχῶς Παρά τόν αὐστηρό περιορισμό του ἀπό τίς πολιτικές ἀρχές ἡ φήμη του ἐξα-πλώθηκε γρήγορα καί πέρασε τά σύνορα τῆς Σερβίας Ἔτσι τόν ἐπισκέπτονταν ὄχι μονάχα Σέρβοι ἀπό διάφορες περιοχές τῆς χώρας ἀλλά καί πολλοί Ἕλληνες Ἐκοιμήθη ἐν Κυρίῳ στίς 25 Μαρτίου 1979 ἀνήμερα τοῦ Εὐαγγελισμοῦ Ὁ Ἅγιος Ἰουστῖνος ἀφοῦ ἐντρύφησε στά ἔργα τῶν Πατέρων τῆς Ἐκκλησίας ἔγραψε τά δικά του συγγράμματα ὅπου διαφαίνεται τό θεολογικό βάθος καί ἡ πίστη του ∆ύο εἶναι τά κεντρικά χαρακτηριστικά τοῦ ἔργου του Ἡ ἀγάπη του γιά τό πρόσωπο τοῦ laquoΘεανθρώπου Χριστοῦraquo - πού εἶναι ἡ πιό συχνή ἔκφραση μέσα στό ἔργο του- καί ἡ μέριμνά του νά μήν ἀποκλίνει ἀπό τήν ἀλάνθαστη γραμμή τῶν θεοφόρων Πατέρων τῆς Ὀρθοδόξου Ἀνατολῆς Τήν περίοδο 1932-35 συνέγραψε τό ἔργο laquoὈρθόδοξος φιλοσοφία τῆς Ἀληθείαςraquo τό ὁποῖο τοῦ χάρισε τήν ἔδρα τῆς ∆ογματικῆς στήν Θεολογική Σχολή τοῦ Πανεπιστημίου τοῦ Βελι-γραδίου Ἄλλα ἔργα του εἶναι οἱ Βίοι τῶν Ἁγίων σέ 12 τόμους καί ἡ Ἑρμηνεία τῆς Καινῆς ∆ιαθήκης σέ 7 τόμους

20

ΕΠΙΛΟΓΕΣ ΑΠΟ ΚΗΡΥΓΜΑΤΑ Ἅγιος Ἰουστῖνος Πόποβιτς

Ἀρχαγγέλων Λόγος

Α ὐτό εἶναι ἡ ἀγάπη τοῦ Χριστοῦ πρός τόν ἄνθρωπο ἡ λύτρωση ἀπό τόν θά-νατο Λέει ἡ δεύτερη μεγάλη ἐντολή laquoἈγαπήσεις τόν πλησίον σου ὡς σεαυ-

τόνraquo (Μτ 22 39) Πότε ἀγαποῦμε λοιπόν πραγματικά τόν ἄνθρωπο Ὅταν τόν λυτρώνουμε ἀπό τήν ἁμαρτία του ἀπό τήν κόλαση αὐτή εἶναι ἡ γνήσια ἀγάπη πρός τόν ἄνθρωπο Μονάχα ὅταν ἀγαπᾶ κανείς τόν ἄνθρωπο διά τοῦ Χριστοῦ - μέ ὅλη τήν ψυχή καί τήν δύναμή του- τότε τόν ἀγαπᾶ ἀληθινά

Θ ά ρωτήσει κάποιος καί ἡ ἀγάπη τῶν γονέων πρός τά τέκνα Καί ἡ ἀγάπη τοῦ συζύγου πρός τήν σύ-

ζυγο Καί ἡ ἀγάπη τοῦ ἀνθρώπου πρός τήν πατρίδα ∆έν εἶναι καί αὐτά ἀγάπη Τά ὀνομάζουμε βέβαια ὅλα αὐτά ἀγάπη ἀλλά εἶναι ἄραγε ἔτσι Ὅλα αὐτά δέν ἔ-χουν ἴχνος ἀγάπης ἐάν δέν εἶναι ὁ Χριστός ἡ δύναμη ἐ-κείνη μέσα ἀπό τήν ὁποία ἀγαπᾶμε Ἄν ὁ πατέρας δέν ἀγαπᾶ τά τέκνά του μέ τήν ἀγάπη τοῦ Χριστοῦ ἄν δέν τά παιδαγωγεῖ στό ἀγαθό ἄν δέν τά ὁδηγεῖ στόν ἴσιο δρόμο ἄν δέν τά διδάσκει νά σωθοῦν ἀπό τήν ἁμαρτί-α παρά μονάχα τά χαϊδεύει καί τά κολακεύει τότε τά μισεῖ καί τά φονεύει Ἄν πάλι ὁ σύζυγος ἀγαπᾶ τήν σύ-ζυγο μονάχα σαρκικά γίνεται ὁ φονιᾶς της Ἔτσι συμ-βαίνει μέ κάθε γήινη σαρκική ἀγάπη

Ὦ ναί ὅταν οἱ ἄνθρωποι τρελαθοῦν ἀπό τήν ὑπερηφάνεια ὅταν ἀλλοφρο-νήσουν ἀπό τήν αὐταρέσκεια τότε δέν τούς χρειάζεται ὁ Θεός δέν χρειά-

ζονται τήν ∆ικαιοσύνη Του ἀφοῦ ἀνακηρύσσουν τόν ἑαυτό τους γιά Θεό Προ-τείνουν τήν ἐλάχιστη καί ψεύτικη ἀλήθεια τούς ὡς τήν μεγάλη τήν σωτήρια ἀλή-θεια Ἀνακηρύσσουν ἀκόμα τήν ἐλάχιστη γήινη δική τούς ἀνάπηρη δικαιοσύνη ὡς τήν μέγιστη δικαιοσύνη δέν μᾶς χρειάζεται ἡ ∆ικαιοσύνη τοῦ Χριστοῦ δέν θέλουμε τήν ∆ικαιοσύνη τοῦ Θεοῦ

Ο ἱ ἄνθρωποι μέ τυφλωμένο τό νοῦ καί τήν ψυχή δέν βλέπουν μά καί δέ θέ-λουν νά δοῦν ὅτι σέ τοῦτο τόν κόσμο ὁ ἄνθρωπος - ὁ γνήσιος ἄνθρωπος -

δέν μπορεῖ νά σταθεῖ Οἱ Ἠρῶδες ζητοῦν τήν κεφαλή τοῦ Ἰωάννου τοῦ Βαπτι-στοῦ ζητοῦν τίς κεφαλές ὅλων τῶν δικαίων τῆς γῆς Καί οἱ Φαρισαῖοι οἱ ψευδεῖς Γραμματεῖς καί οἱ ψευδοσοφοί τοῦ κόσμου αὐτοί ἀπαιτοῦν τόν θάνατο τοῦ Θε-ανθρώπου Χριστοῦ

Γ ιατί ἡ Εὐρώπη περιέπεσε στίς μέρες μας σέ τόσα δεινά σέ τόσα ἀδιέξοδα Εἶ-ναι ἐπειδή ἀπέρριψε τόν Χριστό ἀπέρριψε τό ἱερό Του Εὐαγγέλιο καί ζητᾶ

21

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

νά λύσει ὅλα της τά προβλήματα χωρίς τόν Χριστό Καί μάλιστα ὄχι μόνο χωρίς τόν Χριστό μά καί ἀντίθετα ἀπό τόν Χριστό Μά ὅποιος μάχεται τόν Χριστό καί Θεό ἐκεῖνος γίνεται σύντροφος τῶν δαιμόνων Καί τί εἶναι αὐτό πού ἀπομένει ἀ-πό αὐτόν τόν ἄνθρωπο μέσα σέ ἕναν τέτοιο πόλεμο Πτῶμα Μονάχα πτῶμα

Κ άθε ἄνθρωπος εἶναι ὁ αἰώνιος ἀδελφός σου ὁ αἰώνιος συνάδελφός σου Πρόσεχε λοιπόν πῶς τοῦ συμπεριφέρεσαι Πρόσεχε τί σκέφτεσαι περί αὐ-

τοῦ Πρόσεχε τί ἐπιθυμεῖς γι αὐτόν Ἐπειδή στήν αἰωνιότητα μέλλεις νά ζήσεις μαζί μέ ἐκεῖνον Γι αὐτό ἄς εἶναι ὅλα μέσα μας ἀθάνατα καί αἰώνια ἡ ἀγάπη μας πρός τόν ἄνθρωπο τό ἀγαθό μας ἡ ἀλήθειά μας ἡ δικαιοσύνη μας Γιά νά μήν ντρεπόμαστε στόν ἄλλο κόσμο μήτε γιά τήν ἀγάπη μας μήτε γιά τό καλό μας μή-τε γιά τήν ἀλήθειά μας μήτε καί γιά τήν δικαιοσύνη μας ἐνώπιον τοῦ Κυρίου

Ὁ παράδεισος μά καί ἡ κόλαση τοῦ ἀνθρώπου ἀρχίζουν ἐδῶ ἀπό τήν γῆ γιά νά συνεχιστοῦν αἰώνια στήν ἄλλη ζωή Τί εἶναι ὁ παράδεισος Εἶναι ἡ αἴ-

σθηση τῆς παρουσίας τοῦ Θεοῦ Ἅμα ὁ ἄνθρωπος αἰσθάνεται ἐντός του τόν Θεό εἶναι ἤδη στόν παράδεισο γιατί ὅπου εἶναι ὁ Θεός ἐκεῖ εἶναι καί ἡ Βασιλεία τοῦ Θεοῦ ἐκεῖ καί ὁ παράδεισος Ἀπό τότε πού ὁ Θεός Λόγος κατέβηκε στήν γῆ καί ἔ-γινε ἄνθρωπος ὁ παράδεισος ἔγινε ἡ ἀμεσότερη πραγματικότητα γιά τήν γῆ καί τόν ἄνθρωπο ἐπειδή ὅπου εἶναι ὁ Χριστός ἐκεῖ καί ὁ παράδεισος

∆ έν ὑπάρχει μεγαλύτερη φρίκη ἀπό τήν αἰωνιότητα δίχως Χριστό Ἐγώ θά δεχόμουν μέ χαρά νά εἶμαι στήν Κόλαση μαζί μέ τόν Χριστό (συγχωρῆστε

μου τό παράδοξο) παρά στόν Παράδεισο δίχως Χριστό Γιατί ὅπου δέν εἶναι Ἐ-κεῖνος τά πάντα μεταβάλλονται σέ κατάρα σέ πίκρα καί σέ φρίκη

Ἡ κάθε εὐαγγελική ἀρετή γίνεται στά χέρια τοῦ ὀρθοδόξου χριστιανοῦ πινέ-λο μέ τό ὁποῖο ζωγραφίζει στήν ψυχή του τήν εἰκόνα τοῦ Χριστοῦ μέχρι νά

τήν ὁλοκληρώσει Ὅταν δεῖς τήν ψυχή ἑνός τέτοιου ἀνθρώπου βλέπεις τήν εἰκό-να τοῦ Χριστοῦ καί λές μέσα σου ἀλήθεια ὁ ἄνθρωπος αὐτός τοποθέτησε στό σῶμα του τήν εἰκόνα τοῦ Χριστοῦ ἔφτασε τό ὕψιστο νόημα τῆς ζωῆς καί πλούτι-σε πλοῦτο ἀδαπάνητο

Κ άθε λογισμός καί κάθε αἴσθηση ὁδηγοῦν σταδιακά τήν ψυχή εἴτε πρός τόν παράδεισο εἴτε πρός τήν κόλαση Ἄν ὁ λογισμός εἶναι ἔλλογος τότε συνδέει

τόν ἄνθρωπο μέ τόν Θεό Λόγο μέ τόν ὕψιστο Λογισμό μέ τήν Παναγία πρᾶγμα πού εἶναι ἤδη ὁ παράδεισος Ἐάν πάλι εἶναι ἄλογος ὁ λογισμός ἤ καί παράλογος τότε συνδέει ἀναπόφευκτα τόν ἄνθρωπο μέ τόν Παράλογο τόν Ἀνόητο μέ τόν διάβολο πρᾶγμα πού εἶναι ἤδη ἡ κόλαση Ὅσα ἰσχύουν γιά τόν λογισμό ἰσχύ-ουν καί γιά τίς αἰσθήσεις Ὅλα ἀρχίζουν ἐδῶ ἀπό τήν γῆ καί ὁ παράδεισος μά καί ἡ κόλαση τοῦ ἀνθρώπου

22

Ἀρχαγγέλων Λόγος

Ἡ Ἀγάπη τοῦ Θεοῦ Ἅγιος Ἰουστῖνος Πόποβιτς

θρώπινη καρδιά πού ἀγαπᾶ καί θυσιά-ζεται γιά τούς ἀδελφούς Ἐπειδή ὅλες αὐτές οἱ θεϊκές τελειότητες μέσα ἀπό τίς θεϊκές δυνάμεις ἀναπτύσσουν πλουτίζουν ἀπεγκλωβίζουν τήν ἀν-θρώπινη αἴσθηση τῆς προσωπικῆς ἀ-θανασίας καί τῆς αἰώνιας ζωῆς καθώς καί τήν αἴσθηση τῆς ἀθανασίας καί τῆς αἰώνιας ζωῆς τῶν ἀδελφῶν

Ἐάν ἀγαπῶμεν ἀλλή-λους ὁ Θεός ἐν ἡμῖν μέ-νει καί ἡ ἀγάπη αὐτοῦ τετελειωμένη ἐστίν ἐν ἡ-μῖν (Ἰωαν Α΄ 4 12) Ἡ ἀγάπη φέρει τόν Θεό μέσα στήν ψυχή ὥστε πάντα ζεῖ ἐν Αὐτῷ καί μ αὐτόν τόν τρόπο βλέ-πει τόν Θεό πού κατά τά ἄλλα εἶναι ἀόρατος Ὁ Θεός διά τῆς ἀγάπης ἔγινε ἄνθρωπος ἐνσαρ-

κώθηκε Ἔτσι καί ὁ ἄνθρωπος διά τῆς ἀγάπης θεοῦται θεοποιεῖται γίνε-ται laquoθεός κατά χάρινraquo Ὁ ἀόρατος Θε-ός διά τῆς ἀγάπης γίνεται ἁπτός ὁρα-τός Ἐπειδή ἡ θεϊκή ἀγάπη εἶναι σαρ-κοποιητική δύναμη μεταφέρει καί ἐν-σαρκώνει τόν ἀγαπῶντα μέσα στόν ἀ-γαπώμενο Οἱ ζωές τους ἑνώνονται σέ μία ζωή οἱ ψυχές τους σέ μία ψυχή οἱ καρδιές τους σέ μία καρδιά Καί ἐκεῖ-νοι αἰσθάνονται τόν ἑαυτό τους ὡς ἕ-να ἄν καί παραμένουν δύο ξεχωριστά πρόσωπα Αὐτό ἰσχύει γιά ὅλα τά μέλη

Ἡ ἀγάπη τοῦ Θεοῦ ζεῖ στόν ἄνθρωπο καί δρᾶ μέσα του καί γύρω ἀπ αὐτόν διά

τῶν ὑπολοίπων θεϊκών ἀρετῶν καί τῶν Ἁγίων δυνάμεων Μέσα ἀπ αὐτές ἐμφανίζεται πραγματώνεται συγκε-κριμενοποιεῖταιmiddot εἶναι τά ἔργα της οἱ μαρτυρίες της ἡ ἀληθινότητά της Ὡς πρός αὐτήν τήν θεανθρώ-πινη δραστηριότητά της καί ἀληθινότητά της ἐ-κείνη διακρίνεται ἀπό τίς ὑπόλοιπες ἐπονομα-ζόμενες ἀγάπες ψευδοα-γάπες τίς ἀφηρημένες τίς πρόσκαιρες τίς φαν-τασμένες τίς οὑμανιστι-κές τίς ἀνθρωποειδεῖς Ἡ ἀγάπη εἶναι ἀληθινή ὅ-ταν πράττει γιά τούς ἀ-δελφούς ὅλα τά εὐαγγε-λικά ἔργα τήν δικαιοσύ-νη τήν ἐλεημοσύνη τήν προσευχή κλπ Αὐτά εἶναι τά χνάρια της τά ση-μάδια τῆς ἰδιαιτερότητάς της ἡ ζωή της

Γι αὐτό ὁ ἅγιος Θεολόγος εὐαγγελίζε-ται Τεκνία μου μή ἀγαπῶμεν λόγῳ μηδέ τῇ γλώσσῃ ἀλλ ἐν ἔργῳ καί ἀλη-θείᾳ (Ἰωαν Α΄ 318-19)

Ἡ Θεία Ἀλήθεια εἶναι ψυχή τῆς Θεί-ας ἀγάπηςmiddot καί σ αὐτήν ὑπάρχουν ὅ-λες οἱ θεῖες τελειότητες Αὐτό εἶναι ἐ-κεῖνο πού πράγματι παρηγορεῖ τήν ἀν-

23

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

τῆς Ἐκκλησίας Μέ τήν ἀλληλοαγάπη ζοῦν ὁ ἕνας στόν ἄλλον ὁ ἕνας σέ ὅλους καί ὅλοι σέ ἕναν κατά τόν ἴδιο τρόπο σκέπτονται αἰσθάνονται καί πράττουν συλλογικά laquoσύν πᾶσι τοῖς ἁγί-οιςraquo (Ἐφ γ΄18) Εἶναι ἐκεῖνο πού εἰπώ-θηκε στίς Πράξεις laquoΤοῦ δέ πλήθους τῶν πιστευσάντων ἦν ἡ καρδία καί ἡ ψυχή μία ἀλλrsquo ἦν αὐτοῖς ἅπαντα κοι-νάraquo

Βιώνοντας τήν ἀγάπη τοῦ Χρι-στοῦ ὁ ἄνθρωπος ἐγκαθιστᾶ τόν Θεό στήν ψυχή του ζεῖ μ Αὐτόν σκέπτε-ται μ Αὐτόν αἰσθάνεται μ Αὐτόν πράττει μ Αὐτόν μέ μία λέξη laquoὁ Θεός ἐν αὐτῷ μένειraquo Ὡς ἐκ τούτου ὁ Θεός γι αὐτόν εἶναι τό πιό ἄμε-σο βίωμα ἡ πιό ἄμεση πραγματικότητα ἡ πιό ὀ-φθαλμοφανής δοκιμή ἡ πιό ἔμπρακτη ἐμπειρία Καί ὅταν ὁ Θεός μένει στόν ἄνθρωπο τελειοποιεῖ καί τήν ἀγάπη τοῦ ἀνθρώ-που Ἐπειδή ἐξ Αὐτοῦ βαθμιαῖα ξεχύνεται στήν ψυχή τοῦ ἀνθρώπου ἡ θεϊ-κή ἀγάπη αὐξάνεται σέ ὁλο καί πιό τέλεια ἀγάπη μέσῳ τῶν ὑπολοίπων ἁ-γίων ἀρετῶν ἕως τελικά νά laquoἀγαπο-ποιήσειraquo ὅλο τό laquoεἶναιraquo του Κι ἐκεῖνο τότε δέν γνωρίζει ὅριο στήν ἀγάπη ἐ-πειδή laquoὁ Θεός ἀγάπη ἐστίνraquo γι αὐτό ἡ θεϊκή ἀγάπη καί δέν ἔχει ὅρια Ἔξω ἀπό τήν ἀγάπη εἶναι ὁ θάνατος ἡ νέκρωση ἡ θνητότητα laquoὁ μή ἀγα-πῶν τόν ἀδελφόν μένει ἐν τῷ θανά-τῳraquo (ἸωανΑ΄ 314) Γιατί Ἐπειδή μό-νο ἡ ἀγάπη τσακίζει τήν φυλακή τοῦ ἐ-γωϊσμοῦ βγάζει τήν ψυχή ἀπό τήν οἴη-ση ἀπό τόν αὐτοαποκλεισμό ἀπό τήν

αὐτοαπομόνωση καί τήν φέρνει σέ φι-λική σχέση μέ τόν ἀδελφό ὡς ζωντανό ὄν ὡς φορέα τῆς ζωῆς Ὁ μή ἀγαπῶν μένει ἐν τῷ θανάτῳ μέ-σα στά ἐγωϊστικά κλειστά πρόσκαιρα αἰσθήματα σκέψεις διαθέσεις πάντα κλειστός μέσα στόν ἑαυτό του στήν φυλακή τοῦ ἐγωϊσμοῦ του τῆς φιλαυ-τίας του λόγῳ τῶν ὁποίων καί σαπίζει ἡ ψυχή μέσα του σαπίζουν οἱ σκέψεις σαπίζουν τά αἰσθήματα καί πεθαί-νουν πεθαίνουν πεθαίνουν Ἡ ψυχή πού μένει ἐν τῷ θανάτῳ ὄζει θάνατο καί ὅλες οἱ σκέψεις της τά αἰσθήματα οἱ ἐπιθυμίες καί οἱ διαθέσεις Ἀπό αὐτή τήν πανθανάτωση μόνο ἡ θεϊκή ἀγάπη ἀνασταίνει τήν ψυχή καί τήν ὁδηγεῖ στήν ζωή τήν αἰώνια Τότε

ὅλη ἡ ψυχή εὐωδιάζει ἀ-θανασία

Ἡ ἀγάπη νικητής τοῦ θανάτου ἡ ἀγάπη - σω-τῆρας ἀπό τόν θάνατο Ἀγάπη ποιό εἶναι τό ὄ-νομά σου ἐάν ὄχι ὁ Χρι-στός Ἐπειδή Αὐτός ὄν-τως εἶναι ὁ νικητής τοῦ θανάτου μέ τήν ἀγάπη νικᾶ τόν θάνατο γιά τούς

ἀνθρώπους Ἡ ἀγάπη ἀθανατοποιεῖ τό ἀνθρώπινο ὄν ἐπειδή τό γεμίζει μέ θεϊ-κή ζωή Εἶναι θεοποιητική θεοδημι-ουργική δύναμη Θέλεις νά αἰσθανθεῖς ἀθάνατος σrsquo αὐτόν τόν κόσμο Ἀγάπα τούς ἀδελφούς ἀγάπα τούς ἀνθρώ-πους ὡς ἀδελφούς Σrsquo αὐτό ἔγκειται ἡ ἀληθινή χαρά τῆς ζωῆς χαρά πού κα-νείς δέν μπορεῖ νά πάρει ἀπό τόν ἄν-θρωπο οὔτε σrsquoαὐτόν οὔτε στόν ἄλλο κόσμο καί τήν χαράν οὐδείς αἴρει ἀφrsquo ὑμῶν (Ἰωαν ιστ΄ 22)

Ἁγ Ἰουστῖνος Πόποβιτς Ἑρμηνεία ἐπι-στολῶν Ἁγ Ἰωάννου Θεολόγου ἐκδ Ἐν πλῷ

24

Ἀρχαγγέλων Λόγος

Νά εἴμαστε αἰσιόδοξοι Ἅγιος Νικόλαος Βελιμίροβιτς

Ὁ Ἅγιος Νικόλαος Βελιμίροβιτς γεννήθηκε στίς 23 ∆εκεμβρίου τοῦ 1880 Σπού-δασε στήν Ἐλβετία στήν Ἀγγλία καὶ στήν Ρωσία Μοναχὸς ἔγινε στίς 20 ∆εκεμ-βρίου 1909 Τό 1919 ἐκλέγεται ἐπίσκοπος Ζίτσης Τὸ 1941 συλλαμβάνεται ἀπὸ τοὺς Γερμανοὺς καὶ μετὰ ἀπὸ ἕνα μεγάλο διάστημα φυλάκισής του στήν Σερβία μεταφέρεται μαζὶ μὲ τὸν Πατριάρχη Γαβριὴλ τό 1944 στό Νταχάου ἀπό ὅπου καὶ ἀπελευθερώνονται ἀπό τίς συμμαχικὲς δυνάμεις τό 1945 Μετὰ τὴν ἀπελευ-θέρωση ὁ Ἅγ Νικολαος μεταβαίνει στήν Ἀγγλία καὶ ἀπὸ ἐκεῖ στήν Ἀμερική ὅ-που καὶ πεθαίνει στίς 18 Μαρτίου 1956 Ἡ Σύνοδος τῆς Σερβικῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας τὸν ἀνακήρυξε Ἅγιο καὶ ἡ μνήμη του τιμᾶται στίς 3 Μαΐου

Ο ἱ ἄνθρωποι δέν μποροῦν νά συνεχίσουν νά παρατη-ροῦν τὰ πάντα ὑπὸ τὴν ὀπτικὴ γωνία τῆς αἰωνιότη-τας Ὅμως ὅλα ὅσα αὐτὸς ὁ πολιτισμὸς παράγει τὰ

παράγει γιά τὴν αἰωνιότητα Ἡ ἀγάπη καὶ ἡ φιλία μας εἶναι μὴ πεπερασμένες ὅπως καὶ ὁ κόσμος καὶ ἀκόμα πιὸ ἀξεπέρα-στες ἀπὸ τὸν κόσμο Ὅλα ὅσα ἔζησαν στήν γῆ ζοῦν καὶ σή-μερα σrsquo αὐτὸ τὸ νοητὸ πνευματικὸ περιβάλλον καὶ ὅλα ὅσα ζοῦν σήμερα θὰ ζήσουν αἰώνια πάλι σrsquo αὐτὸ τὸ περιβάλλον Ἡ ἀγάπη καὶ ἡ φιλία μας δέν καθαιροῦνται μὲ τὸν θάνατο ἀλλὰ προεκτείνονται σὲ μία μακρὰν καθαρότερη καὶ ἀνώτε-ρη καὶ ἰσχυρότερη μορφὴ στόν ἄλλο κόσμο Ἀνάμεσα σὲ ἐ-κεῖνο τὸν κόσμο καὶ σrsquo αὐτὸν τὸν κόσμο τὰ ὅρια τὰ φτιάχνει μόνο ἡ δικὴ μας μυωπία ∆έν βλέπουμε τὴν προέκταση αὐτῆς

τῆς ζωῆς μετὰ τὸν θάνατο καὶ γιrsquo αὐτὸ ὁ θάνατος μᾶς φαίνεται σὰν ψαλίδι πού κόβει ὅλα τὰ νήματα καὶ τὶς σχέσεις ἀνάμεσα στούς νεκροὺς καὶ τοὺς ζωντανοὺς καὶ τὸ ὁποῖο καὶ ἀπὸ μᾶς κάθε μέρα ἀποκόβει ἀπὸ ἕνα μέρος ὅταν μᾶς χωρίζει ἀ-πὸ τὴν ἀγάπη μας τήν φιλία μας καὶ τήν χαρὰ μας Ἐμεῖς δέν βλέπουμε ὅμως μποροῦμε νά δοῦμε Μποροῦμε νά δοῦμε μὲ τὸ πνεῦμα μας τὸ τώρα γιά τὸ τώρα ἀλλὰ θὰ ἔρθει καιρὸς σύντομα θὰ ἔρθει ὅταν καὶ τὰ φυσικὰ μας μάτια θὰ βλέ-πουν καὶ τὸν πνευματικὸ κόσμο Ἐμεῖς παρrsquo ὅλα αὐτὰ πιστεύουμε Φώναζαν οἱ χριστιανοὶ μάρτυρες καθώς τούς ἔριχναν στήν πυρὰ Κατασπαράζονταν ἀπὸ τὰ θηρία καὶ ψιθύριζαν Ἐμεῖς παρrsquo ὅλα αὐτὰ ἐλπίζουμε Καρφωμένοι στούς σταυροὺς στέναζαν Ἐμεῖς παρrsquo ὅ-λα αὐτὰ ἀγαπᾶμε Τοὺς κατεδίωξαν καὶ κακοὶ καὶ καλοί αὐτοκράτορες καὶ οἱ Νέρωνες καὶ οἱ Τραϊανοὶ στήν Ἀσία καὶ στήν Ἀφρικὴ στά Βαλκάνια καὶ στήν Βρετανία τοὺς περιφρόνησαν σὰν νά ἦταν μιάσματα τοὺς ἀπομάκρυναν σὰν ἄ-χρηστες πέτρες τοὺς τίναξαν σὰν σκόνη ἀπὸ τὰ πόδια τους

25

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

Οἱ μορφωμένοι δέν ἤθελαν νά τοὺς καταλάβουν οἱ ἰσχυροὶ δέν ἤθελαν νά τοὺς ἀκούσουν οἱ πλούσιοι δέν ἤθελαν νά τοὺς προστατεύσουν Ὁλόκληρος ὁ κόσμος ἦταν κουφός ἀπέναντι στίς ἱκεσίες τους τὰ ἄγρια θηρία εἶχαν περισσοτέ-ρους φίλους ἀπὸ ὅτι αὐτοὶ οἱ νεκροὶ στούς τάφους δέν ζήλευαν τήν ζωή τους Παρrsquo ὅλα αὐτὰ ὅμως ἐκεῖνοι ὅσο ἡ γῆ περιστρεφόταν στόν ἀέρα κοιτάζοντας τὸν ἥλιο καὶ κουβαλῶντας μέσα της τὰ σκουλήκια σήκωναν τὸ βλέμμα στόν ἥλιο κι ἔλεγαν laquoἘμεῖς παρrsquo ὅλα αὐτὰ ἀγαπᾶμε ἐλπίζουμε καὶ πιστεύουμε Ἀγαπᾶμε αὐτὴ τήν μαρτυρική ζωή καὶ ἐλπίζουμε στήν καλύτερη καὶ πιστεύου-με στό μοναδικὸ Παντοδύναμο πού εἶναι πιὸ ψηλὰ ἀπὸ τὸν ἥλιο καί πού μετράει ὅλους τοὺς πόνους μας καὶ ὅλες τίς ἀδικίες τῶν βασανιστῶν μαςraquo Αὐτὴ τὴν πεταμένη πέ-τρα πού μὲ τὸ πόδι ἀπομάκρυναν οἱ οἰκοδόμοι τῆς τότε κοινωνικῆς ζωῆς παρέλαβε ὁ θεϊκὸς Οἰκοδόμος τῆς οἰκου-μένης γιά θεμέλιο τῆς Ἐκκλησίας Του αὐτὸ τὸ πιὸ μεγάλο οἰκοδόμημα τοῦ ὀπτιμισμοῦ πού χτίστηκε ποτέ στήν γῆ Νά εἴμαστε αἰσιόδοξοι ὅταν πάσχουμε γιατὶ τίποτα ἀπrsquo ὅ-σα παθαίνουμε δέν εἶναι χωρὶς στόχο καὶ χωρὶς νόημα Κά-θε πάθημα ἀποτελεῖ βασικὸ γεγονὸς ἐν γένει στήν ζωὴ τῆς ἀνθρωπότητας Εἶναι σὰν ἕνα εἰσιτήριο πού πληρώνουμε μπαίνοντας σὲ αὐτὸ τὸ παγκόσμιο θέατρο τὸ ὁποῖο ὁ Θεὸς φώτισε μὲ πολλοὺς ἥ-λιους καὶ τὸ στόλισε μὲ πολλὰ θαυμαστὰ σενάρια Ἐμένα τρεῖς φορὲς τά παθήμα-τά μου μέ ἔφτασαν κοντά στόν θάνατο Καί μπορῶ νά σᾶς μαρτυρήσω ὅτι δέν ἦταν ἀνυπόφορα οὔτε φοβερὰ Τὰ ἐνθυμοῦμαι εὐχάριστα γιατὶ αὐτὰ εἶναι πού ἔ-καναν τήν ζωή μου σήμερα ὀμορφότερη καὶ τὴν ψυχή μου πληρέστερη καὶ δυνα-τότερη Νά εἴμαστε αἰσιόδοξοι ὅταν χάνουμε ὅπως καὶ ὅταν κερδίζουμε ὅταν γερνᾶμε ὅπως καὶ ὅταν εἴμαστε νέοι Κάθε ἡλικία ἔχει τὸ μεγαλεῖο της καὶ τὴν ἰδι-αίτερη ὀμορφιὰ της Καὶ ἡ ψυχὴ μιᾶς ὀγδοντάχρονης σκιρτᾶ μπροστὰ στήν χαρὰ καὶ τήν λύπη μὲ τὸν ἴδιο τρόπο πού τὸ κάνει καὶ ἡ ψυχὴ ἑνὸς νέου καὶ ὁρμητικοῦ πλάσματος Νά εἴμαστε αἰσιόδοξοι σὰν χριστιανοὶ γιατὶ στήν πίστη μας ἔβρισκαν τίς παρηγοριὲς οἱ πιὸ ἀπελπισμένοι τίς ἐμπνεύσεις οἱ μεγαλύτεροι καλλιτέχνες οἱ με-γαλύτεροι καὶ καλύτεροι ἄνθρωποι τῶν τελευταίων δεκαεννέα αἰώνων Νά εἴμα-στε αἰσιόδοξοι στήν σκέψη γιατὶ μόνο ἡ αἰσιόδοξη σκέψη φτάνει ὡς τὸν Θεὸ Νά εἴμαστε αἰσιόδοξοι στά αἰσθήματα γιατὶ ἡ αἰσιοδοξία εἶναι φάρμακο γιά τήν θλίψη καὶ πηγὴ πραγματικῆς καὶ αἰωνίας χαρᾶς Νά εἴμαστε αἰσιόδοξοι στά ἔργα μας γιατὶ τὰ ἔργα μας ὑφαίνονται στόν ἱ-στὸ τοῦ Θεοῦ καὶ παραμένουν αἰώνια ὅπως τὰ ἔργα τοῦ Θεοῦ Νά εἴμαστε αἰσιόδοξοι ἀφοῦ ἡ ζωὴ εἶναι αἰσιοδοξία καὶ ἐμεῖς οἱ ἄνθρωποι εἴμαστε οἱ καλύ-τεροι στυλοβάτες καὶ οἱ ὀμορφότεροι ἐκφραστὲς τῆς ζωῆς Νά εἶσαι αἰσιόδοξος σημαίνει νά ζεῖς καὶ δικαίως νά ἐκτιμᾶς τήν ζωή Ἀπόσπασμα ἀπό τό βιβλίο laquoἈργά βαδίζει ὁ Χριστόςraquo ἐκδ Ἐν πλῷ

26

Ἀρχαγγέλων Λόγος

Ἐ μεῖς οἱ χριστιανοί οἱ ἀποκαλούμενοι παλαιότερα Ὁδῖτες Εἴμαστε οἱ ἀ-ποσυνάγωγοι οἱ ἀσεβεῖς τοῦ laquoνόμου τοῦ Θεοῦraquo οἱ παράνομοι τῶν με-γάλων αὐτοκρατοριῶν οἱ ἀντιρρησίες τῶν βασιλιάδων οἱ ἐπικηρυγμέ-

νοι εἰς θάνατον Ἐμεῖς πού ἀγαπήσαμε τό Φῶς πού ὡς κόλαση ὁρίσαμε τήν ἀχα-ριστία καί τήν μιζέρια κι ὕστερα μᾶς φυλάκισαν στά κολαστήρια βαρυφορτωμέ-νων μέ μεγάλα λόγια οὐτοπικῶν παραδείσων γιατί τάχα ἐνοχλοῦσαν οἱ σκοτα-διστικές ἰδέες μας Οἱ πτωχοί τῷ πνεύματι σrsquo ἕνα κόσμο πού νομίζει ὅτι τά ξέρει ὅλα Κάποιοι ἀπό μᾶς κάποτε ἁλώνισαν τόν κόσμο μέ δύο σανδάλια καί τήν ψυ-χή ξεχειλισμένη ἀπό Χριστό κάποιοι ἀπό ἐμᾶς καταδικάστηκαν ὡς ἄθεοι κι ἐ-παναστάτες γιατί δέν προσκυνοῦσαν κάποιοι ἀπό ἐμᾶς πέθαναν ἀπrsquo τούς λοι-μούς περιμαζεύοντας ἄρρωστα παιδιά πού τά πετοῦσαν στό δρόμο γιά τό laquoκοινό καλόraquo Ἔτσι μᾶς ἔμαθαν οἱ παλιοί συνοδοιπόροι μας νά μένουμε στά παρασκήνια ὅταν ὁ κόσμος ζεῖ τήν κάθε παρωδία του γιά νά τοῦ ἁπλώνουμε τά χέρια μας ὅ-

ταν ἡ αὐλαία καταρρέει Ἐμεῖς τῆς κάθε ἐποχῆς οἱ Ὁδῖ-τες πεθάναμε συχνά γιά ὅτι πιστέψαμε κλάψαμε γιά τόν κόσμο πού κατρακυλοῦσε ὅταν ὅλοι χειροκροτοῦ-σαν ξέφρενα τήν πρόοδό του κοιτάξαμε μέ τήν ψυχή φουσκωμένη ἀπό χαρά τόν ἥλιο χαμογελῶντας σάν παι-διά ὅταν ὁ κόσμος γκρίνιαζε Ὁ κόσμος πού ὕστερα ἀπό τόσο χειροκρότημα κατρακυλοῦσε ὁ κόσμος πού μᾶς θε-ωροῦσε ἀφελεῖς καί μᾶς περιγελοῦσε

Μᾶς λένε δεισιδαίμονες ἐκεῖνοι πού φοβοῦνται τόν Θεό ἤ τούς laquoκακούςraquo τούς δυτικούς ἤ τούς ἀνατολίτες ἤ τό

κακό τό μάτι τῆς γειτόνισσας τούς Ἀμερικάνους τούς Κινέζους ἤ τούς Ρώσους τούς συνωμότες ἤ τούς ἐξωγήινους ἤ τήν γρουσουζιά τους ἐπειδή δέν πρόλαβαν νά φτύσουν τόν κόρφό τους Ὀπισθοδρομικούς μᾶς λένε ἀκόμα οἱ δῆθεν ἐκσυγ-χρονιστές τῆς ἰστορίας μέ τά λόγια τά ξύλινα καί τά χέρια τά βαμμένα μέ αἷμα

Ἔτσι εἴμαστε ἐμεῖς οἱ ἀποκαλούμενοι Ὁδῖτες Πού ξέρουμε πώς μές στήν ἁμαρτία ἡ χάρη περισσεύει καί δέ βαστάει ἡ ἀπελπισία στήν ψυχή μας Πού μάθαμε μέ τό αἷμα τῆς ψυχῆς μας πώς ἐπανάσταση θά πεῖ νά τά βάζεις μέ τό δυνάστη καί τό χά-ος μέσα σου Τόσες αὐτοκτονίες γύρω τους κι ἐμᾶς πού ὑμνοῦμε τήν Ζωή μᾶς βλέ-πουν οἱ laquoπολιτισμένοιraquo σάν χαμένους Πολιτικῶς ὀρθοί δέν γίναμε ποτέ γιατί οὔ-τε ἀπό πολιτική οὔτε ἀπό ὀρθότητα λογαριάζει ἡ συγχώρεση

Ἐμεῖς γινήκαμε δειλοί ὅταν θάρρος σήμαινε νά σκοτώνεις τόν ἄλλο γιά νά τοῦ laquoμάθεις νά σκέπτεταιraquo Ἐμεῖς οἱ φτωχούληδες τοῦ Θεοῦ τό ἁλάτι τῆς γῆς γνωρί-ζουμε τόν Θεό ἀπό τά μάτια τοῦ ἀδελφοῦ καί τά λάθη μας ἀπrsquo τό ἁπλωμένο χέρι

Οἱ Ὁδῖτες Ἐλευθερία Ρούση θεολόγος - ἐκπαιδευτικός

27

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

τοῦ Χριστοῦ ἀντίκρυ μας Οἱ Ὁδῖτες βλέπεις μετροῦν τόν κόσμο μrsquo ἀγκαλιές καί χαμόγελα ἔτσι πού δέν ἀγοράζεται ποτέ ἡ ἐλπίδα τους οὔτε πουλιέται Μοναχά μοιράζεται καί ὅταν λιγοστεύει τῆς δίνει Λόγο ὁ οὐρανός νά πορεύεται Γιrsquo αὐτό οἱ χριστιανοί δέ νοιώθουν μόνοι μά προσεύχονται γιά τήν μοναξιά πού βασιλεύ-ει στίς ψυχές τῶν ἀνθρώπων

Μόνο αὐτή τήν μέρα ἔχω κι εἶναι ὅτι ἔχω τούτη ἡ μέρα Κι ἄν μέ ρωτήσεις θά σοῦ πῶ πώς θέλω νά μαι μέ ἐτούτους τούς τρελούς τούς Ὁδῖτες πού λένε laquoταξίδιraquo τήν ζωή καί ∆ρόμο τόν Θεό τους πού ἔχουν γιά Θεό Ἐκεῖνον πού ἔκλαψε γιrsquo αὐ-τούς καί πού χαμογελοῦσε στά παιδιά Ἐκεῖνον πού ἔβαλε πάνω ἀπό τίς ἔνθεες αὐταπάτες τῶν νόμων καί τίς ἐπηρμένες πολιτικῶς ὀρθές διακηρύξεις τήν Ἀγάπη Θέλω νά πορευτῶ μέ λογισμό καί μrsquo ὄνειρο τόν δρόμο τόν λιγότερο ταξιδεμένο μέ Πνεῦμα καί Ἀλήθεια πεινῶντας καί διψῶντας τήν δικαιοσύνη μέ ἔρωτα γιά τήν ζωή πού νά μήν τήν ἀφήσω νά τελειώσει ποτέ καί λέω νrsquo ἀφήσω τίς ἦττες καί τίς κρίσεις γιά ἐκείνους πού ὀνειρευτῆκαν ἕνα καθωσπρέπει ἐξοχικό μία δόξα ἀ-δειανή κι ἕνα αὐτοκίνητο ἀκριβό γιά μέσ τήν πόλη

ΥΓ Ξέρω θά πεῖς πώς κάποιοι ἀπό ἐμᾶς ἔπραξαν τ ἀντίθετα στό διάβα τοῦ χρό-νου Ὑπηρέτησαν τίς ἐξουσίες σαγηνεύτηκαν ἀπό τήν δόξα καί τόν πλοῦτο ξέ-χασαν τόν λόγο τῆς Ἀγάπης φανατίστηκαν καί πρόδωσαν τόν λόγο τοῦ Χρι-στοῦ Κι ἄλλοι πάλι συγκρότησαν Ἱερές Ἐξετάσεις πολεμικές ἐπιχειρήσεις καί ἐξοντώσεις ἀντιπάλων ∆ίκιο ἔχεις μά ἐγώ σοῦ μιλάω γιά ὅσους ποθοῦν τόν δρό-μο Του ν ἀκολουθήσουν τούς Ὁδῖτες

Ὁδῖτες Ἐτσι ὀνομάζονταν τά πρῶτα χρόνια οἱ Χριστιανοί Ἡ ὀνομασία laquoΧριστιανόςraquo δόθηκε γιά πρώτη φορά στήν Ἀντιόχεια

∆έν γνωρίζεις ὅτι ἀποδημία εἶναι ὁ παρών βίος Νομίζεις πώς εἶσαι πολίτης

Ὁδίτης εἶσαι ὄχι πολίτης ἀλλ ὁδίτης εἶσαι καί ὁδοιπόρος Μήν πεῖς ἔχω αὐτή ἤ τήν ἄλλη πόλη ∆έν ἔχεις πόλη Ἡ πόλη εἶναι ἐπάνω

Ὅλα τά παρόντα εἶναι δρόμος Πανδοχεῖο εἶναι ὁ βίος Ἄγνωστη ἡ ἔξοδος ἄστατη ἡ κτίση

Τί μανιάζεις γιά τά σκοτάδια τοῦ κόσμου Γιατί ἀφήνοντας τήν ἀλήθεια τρέχεις πίσω ἀπό τίς σκιές

Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος

28

Ἡ laquoμνήμη τοῦ θανάτουraquo γιά τήν ὁποία μιλοῦν οἱ Πατέρες τῆς Ἐκκλησί-ας ὡς κινητήρια δύναμη ἀφύπνισης τοῦ ἑαυτοῦ μας τοῦτες τίς μέρες εἶναι καθημερινότητά μου Ὄχι γιατί ἀσκήθηκα πνευματικά ἤ ὑπερέ-

βαλα στήν προσευχή Ἡ χλιαρότητα πού μέ διέκρινε αὐτή καί ὑπερίσχυε Ἡ περί-οδος πού πέρασε ἦταν ἤρεμη χωρίς μεγάλες διακυμάνσεις Μέχρι πού ξαφνικά μαθαίνεις κάτι κι ἔρχονται τά πάνω κάτω - Ξέρετε ἡ μητέρα σας ἔχει καρκίνο Εἶναι λίγο ἐπιθετικούλης στό εἶδος του ἀλ-λά θά τόν παλέψουμε Εἶναι βέβαια καί τό προβληματάκι τῆς καρδιᾶς της πού διαπιστώθηκε ἀλλά μήν ἀπογοητεύεστε θά κάνουμε τό καλύτεροhellip laquoἘπιθετικούλης προβληματάκι ζωούλαraquohellip ὅλα μικρά καί σχετικά Χρησι-μοποιοῦμε ὑποκοριστικά γιά νά τονίσουμε ἀκόμα περισσότερο τήν μετριότητα πού ἔχουμε υἱοθετήσει στόν τρόπο πού ζοῦμε Λίγη ζωή λίγη χαρά λίγη ἀγάπη λίγος Θεόςhellip

Καί ἔρχονται αὐτές οἱ στιγμές πού ὁ καθένας μας ἀξιολογεῖ τά πράγματα ἀλλιῶς Πού θυμᾶται πώς αὐτό τό δῶρο τό μεγαλύτερο ἀπrsquo ὅλα τό δῶρο τῆς ζω-ῆς ἔχει κι αὐτό ἡμερομηνία λήξης Σκέφτεται τότε πώς δέν ἀξίζει νά τό ζεῖ μέτρια νά χάνει τίς στιγμές μέσα στό ἄγχος καί στήν γκρίνια τῆς καθημερινότητας Τότε θέλοντας καί μή νοιώθεις νά γίνεται πράξη τό laquoἀδιαλείπτως προσεύ-

χεσθαιraquo πού ἀναφέρει ὁ Ἀπόστολος Παῦλος Στρέφεις τά μά-τια τῆς ψυχῆς πρός τόν Θεό κι ἀφοῦ διαπιστώσεις πόσο λίγος εἶσαι γιά νά τά φέρεις ὅλα εἰς πέρας ὅπως νόμιζες ὅτι μπορεῖς ταπεινώνεσαι καί ζητᾶς βοήθεια καί ἔλεος καί ἀγάπη Καί ὕστερα ἀκολουθεῖ ἐκεῖνο τό laquo ἐν παντί εὐχαριστεῖτεraquo στό ὁποῖο μέχρι τώρα δέν ἔδινες καί ἰδιαίτερη σημασία Εἴτε γιατί κάποια πράγματα τά θεωροῦσες δεδομένα εἴτε γιατί νόμιζες πώς θά σοῦ ἀνήκουν πάντα Κι ἐνῶ πασχίζεις στήν καθημερι-νότητα γιά τό ἑπόμενο ὑλικό ἀγαθό πού ἔβαλες στό μάτι ἤ γιά κάποιο τοῦβλο παραπάνω στή νέα οἰκοδομή ἤ ἀκόμα

γιατί δέν μπορεῖς νrsquo ἀποκτήσεις κάτι ἀπό τά παραπάνω ἔχεις χάσει ἤδη τόσα πολλά Ἔχασες χωρίς νά δώσεις τήν παραμικρή σημασία τίς μυρωδιές τῆς ἄνοι-ξης τά ἀπίστευτα χρώματα τῶν λουλουδιῶν τό τραγούδι τοῦ κότσυφα τά ὄμορ-φα βράδια πού σέ βάζουν σιγά-σιγά στήν ἀνεμελιά τοῦ καλοκαιριοῦ

Ξεχνᾶς νrsquo ἀφιερώσεις χρόνο στούς ἀγαπημένους λές καί θά τούς ἔχεις γιά πάντα διαθέσιμους Πνιγμένος στίς μέριμνες χάνεις τήν διάθεση νά μοιραστεῖς στιγμές νrsquo ἀνταλλάξεις συναισθήματα νά δώσεις ἀγάπη

Ἀρχαγγέλων Λόγος

Ἀνατροπή Παρασκευή Ἐξάρχου

29

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

Κι ἔρχεται καί σέ βρίσκει ἡ φθορά ἡ ἀρρώστια ὁ θάνατος Καί συνειδη-τοποιεῖς πώς εἶσαι τελείως ἀπροετοίμαστος Τόσο καιρό τό ἀπωθοῦσες καί μπο-ρεῖ- μεταξύ μας- νά χτύπαγες καί κανένα ξύλο Ἡ ἀπώθηση εἶναι ἐπακόλουθο τῆς ἀμάθειας τῆς ἀκατηχησίας Ἀλλά καί τῆς μή ἀποδοχῆς κατά βάθος τοῦ γεγονό-τος τῆς Ἀνάστασης Ἴσως νά εἶναι καί βολικό νά ἐπιμένουμε στήν ἀντίληψη τοῦ laquoὅλα ἐδῶ τελειώνουνraquo καί νά παραμένουμε στήν κλάψα μας Βλέπεις ἄν ἀποδε-χτοῦμε οὐσιαστικά πώς ὁ βίος δέν τελειώνει ὁριστικά μέ τόν θάνατο ἀλλά δοῦμε τόν θάνατο σάν πέρασμα σάν ἀρχή σάν νίκη σάν ζωή τότε θά πρέπει νrsquo ἀναθε-ωρήσουμε ἐντελῶς τήν στάση ζωῆς μας τόν τρόπο σκέψης μας τίς συμπεριφορές μας Νά βάλουμε τήν δοξολογία στήν ζωή μας Νά δοῦμε τίς δυσκολίες ὡς παι-δαγωγικές δοκιμασίες Ἄλλωστε ὁ Ἀπόστολος τῶν Ἐθνῶν μᾶς θυμίζει πώς laquoἡ δύ-ναμις ἐν ἀσθενείᾳ τελειοῦταιraquo

∆ύσκολα τά πράγματα μανούλα Ἐγώ νιώθω ἀδύναμη καί τό καταθέτω Καί καθώς προσεύχομαι συμπληρώνω στήν προσευχή μου αὐτό πού ὑπέροχα λέει ὁ Παρακλητικός Κανόνας ἐγώ σοῦ ζητῶ ὅμως Ἐσύ πρᾶξε laquo πρός τό συμφέ-ρον τῆς αἰτήσεώς raquo μου ΑΜΗΝ

Ὁ κόσμος σκλήρανε πολύ

Γιῶργος Θεοτοκᾶς Ἀσθενεῖς καί ὁδοιπόροι ἐκδ Ἑστία

Ὁ κόσμος σκλήρανε πολύ σκλήρανε ξεράθηκε και ἄδειασε Πέρασε τά ὅρια Μικρές καλοσύνες ἐδῶ κι ἐκεῖ ἕνας Χριστιανός πάντα ὑπάρχει τρόπος νά

προσφέρει μά ὁ κόσμος δέν σώζεται πιά Ὁ κόσμος αὐτός χάθηκε ὅποιος ἔχει τά μάτια ἀνοιχτά τό βλέπει καί τό παίρνει ἀπόφαση μιά γιά πάντα Χάθηκε μές στήν ἀλαζονεία τῶν ἐπιστημῶν του μές στήν ἀπανθρωπιά τῶν μηχανῶν του μές στήν φρενίτιδά του πού τήν λέει πρόοδο στό ἀέναο στριφογύρισμά του στό κε-νό δίχως ἕρμα δίχως σκοπό Ὁ δύστηνος πλανήτης κλονίστηκε ἀνεπανόρθωτα ἔ-χασε τήν ἰσορροπία του ∆έν τόν αἰσθάνεσαι νά τρικλίζει κάτω ἀπ τά πόδια σου

Ἄ ς πασχίσουμε ἐμεῖς πού μένουμε ἐδῶ νά πλησιάσουμε ὅσο ἀντέχουμε τό Ἐπέκεινα καί ἄς προσευχόμαστε γιά τόν κόσμο πού σέρνεται ἀκράτητος

ἀπό τήν ἴδια δαιμονική ὁρμή του πρός τήν τελική του συντριβή Μερικοί θά βλέ-πουν τοῦτον ἐδῶ τόν ἀναμμένο φάρο μας μοῦ φτάνει ἐμένα ἕνας τέτοιος προορι-σμός Ἐνῶ ὁ κόσμος θά σβήνει ὁ φάρος θά φωτίζει ἀκόμα τίς ὕστατες στιγμές του θά σώζει ὡς τό τέλος μερικές ψυχές ∆έν ἐλπίζω πιά ἄλλο τίποτα

30

Κ αθώς θεριεύει τό θέρος καί ἡ φύση ντύνεται τά χρυσᾶ της νοσταλγία πλημμυρίζει τήν σκέψη μας νοσταλγία γιορτινή ἀπό τά παιδικά μας χρό-νια πού προσγειώθηκαν ἀπότομα ἀπό τήν πραγματικότητα τοῦ κόσμου

τούτου Οἱ κῆποι ὁλάνθιστοι γεμᾶτοι τριαντάφυλλα φίσκα ἀπό τό παιδομάνι οἱ χωματόδρομοι κι ἡ εὐωδία ἀπό τά νυχτολούλουδα νά διεγείρει τήν ὄσφρηση Ὀρ-θάνοιχτες οἱ πόρτες τῶν σπιτιῶν οἱ οἰκογένειες νά δειπνίζουν στίς βεράντες καί τά ραδιόφωνα νά γεμίζουν μέ μελωδίες τήν ἥσυχη γειτονιά Μνῆμες τῆς παιδικῆς ἡλικίας χρόνια ἀνέμελα κι ἀφελῆ τότε πού νομίζαμε ὅτι ὁ βίος θά lsquoναι παιχνίδι τότε πού θαρρούσαμε ὅτι στόν παράδεισο θά ζήσουμε Μεγαλώσαμε μέ τόν ἦχο τῶν οἰκοδομῶν στά αὐτιά μας ἕνας διαρκής θόρυ-βος στήν ἐφηβεία μας μπετονιέρες κι αὐτοκίνητα πού διαρκῶς αὐξάνονταν Βλέ-παμε ἀμήχανα τίς γειτονιές νά ἐξαφανίζονται τά δέντρα νά κόβονται τίς ταπει-νές μά ἀνθρώπινες μονοκατοικίες νά γκρεμίζονται μαζί μέ χιλιάδες ἀναμνήσεις Γενιές τῆς ἀντιπαροχῆς τῆς πολυκατοικίας τῶν χαμηλοτάβανων διαμερισμάτων - κουτιῶν τῆς ἀπρόσωπης συγκατοίκησης Χάσαμε τούς γειτόνους μας καί μαζί

τήν ἀνθρωπιά μας Ἤμασταν κοινωνικοί καί φι-λόξενοι καί γίναμε καχύποπτοι καί ἀπόμακροι Οἱ ὀλιγοπρόσωπες γειτονιές γέμισαν μέ ἀνθρώ-πους ξένους μεταξύ τους πού δέν ἔχουν καμμιά ὄρεξη νά γνωριστοῦν νά κοιταχτοῦν στά μάτια νά καλημεριστοῦν νά ἀνταλλάξουν ἐπισκέψεις καί χαμόγελα Εἴχαμε τό θλιβερό προνόμιο νά ζήσουμε τήν πα-ρακμή τῆς πόλης στήν ἐξέλιξή της Εἴδαμε τούς μικρούς παραδείσους μας νά μεταβάλλονται σέ

γκρίζα κακόγουστα κτίρια τίς ἀλάνες πού ματώναμε τά πόδια μας νά γίνονται ὄγκοι ἀπό μπετόν Πρίν προλάβουμε νά ἀποστηθίσουμε τό laquoἈθῆνα διαμαντόπε-τρα στῆς γῆς τό δαχτυλίδιraquo πνιγήκαμε στή μυρωδιά τοῦ νέφους καί ντραπήκαμε πού εἴμαστε Ἀθηναῖοι Ὅλοι νοσταλγοῦμε τό παρελθόν Μεγαλώνουμε καί διαρκῶς διαπιστώνου-με πώς laquoκάθε πέρυσι καί καλύτεραraquo Τά χρόνια περνοῦν καί ὅλο ἀναφερόμαστε σέ παλαιότερες ἐποχές ἀναπολοῦμε τά παλιά καί συγκινούμεθα μέ τραγούδια μέ κείμενα καί μέ ταινίες πού περιγράφουν τήν παλιά Ἑλλάδα τόν κόσμο πού ἔφυ-γε Ζοῦμε τήν παρακμή τοῦ σύγχρονου πολιτισμοῦ ἀνίκανοι νά ἀντιδράσουμε καί ὅλο μιλᾶμε γιά τά παλιά Νοιώθουμε ἄγχος γιά τήν ἐγκληματικότητα καί τήν οἰκονομική κρίση θλιβόμαστε πού κινδυνεύουμε νά χάσουμε τήν εὐδαιμονία μας Εἶναι φυσιολογική ἡ ἀντίδραση αὐτή μά ἄν ἀφήσουμε τόν συναισθηματισμό στήν ἄκρη καί σκεφτοῦμε τό παρελθόν μέσα ἀπό τό πρῖσμα τῆς ἱστορίας θά δια-πιστώσουμε πώς δύσκολα θά διαλέγαμε μιά ἄλλη χρονική περίοδο γιά νά ζήσου-με

Νοσταλγία π Χριστόδουλος Μπίθας

Ἀρχαγγέλων Λόγος

31

Ὅπου κι ἄν ἀνατρέξουμε πίσω στόν χρόνο βλέπουμε παντοῦ καί πάντα νά βασιλεύει ὁ πόνος Πόλεμοι κι ἐμφύλιοι ἀλληλοσπαραγμοί σκλαβιά καί πεῖνα φτώχεια κι ἀδικία σημαδεύουν τήν ἱστορία τῆς ἀνθρωπότητος Μπορεῖ νά ὑπῆρ-ξαν πιό ἔνθεοι πολιτισμοί ἀπό αὐτόν πού διανύουμε τώρα μά ἡ ἁμαρτία πάντα ἴδια εἶναι στό διάβα τῶν αἰώνων Μπορεῖ νά νοσταλγοῦμε τήν λαμπρή περίοδο τοῦ Βυζαντίου ἤ ἀκομα καί τήν ἔνδοξη ἑλληνική ἀρχαιότητα ἀλλά τό σίγουρο εἶναι ὅτι δέν θά θέλαμε νά ζήσουμε ἐχθρικές σφαγές πολέμους κι ἐπιδημίες οὔτε νά εἴμαστε δοῦλοι ἐκεῖνες τίς ἐποχές οὔτε νά πεθαίνουμε ἀπό μιά ἁπλῆ γρίπη ἐ-πειδή ἡ ἰατρική ἐπιστήμη δέν εἶχε ἀκόμα ἐξελιχθεῖ ∆ύσκολος ἦταν πάντα ὁ βίος Πλαστή ἡ ὀνειροπόληση γιά τό παρελθόν ψευδαίσθηση γιά νά ξεφύγουμε ἀπό τήν πραγματικότητα Κι ἄν ὑπάρχει νοσταλ-γία γιά μιά κοινωνία ἰδανική ὅπου πραγματικά θά θέλαμε νά ζήσουμε αὐτό μᾶλ-λον ἀφορᾶ τήν παραδείσια κατάσταση τήν ἐποχή πού δέν ὑπῆρχε στό ἀνθρώπι-νο γένος ὀδύνη καί στεναγμός ἀλλά κοινωνία ἀγάπης μέ τόν Θεό καί τόν συνάν-θρωπο Κι ἐφrsquo ὅσον τό νά γυρίσουμε στό παρελθόν ἀποκλείεται ἀφοῦ ἀρνηθήκα-με τήν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ μοναδική μας ἐλπίδα εἶναι τό μέλλον τά ἔσχατα ἡ Βασι-λεία τῶν Οὐρανῶν Ἐπειδή ὅμως τήν Βασιλεία Του μᾶς κάλεσε ὁ Κύριος νά τήν προγευτοῦμε ἐπειδή μᾶς ζήτησε νά βιώσουμε τά ἔσχατα ἀπό τώρα ἄς ἐγκαταλείψουμε τήν πα-ρελθοντολογία κι ἄς χαροῦμε τό σήμερα εὐχαριστῶντας τόν Θεό πάντων ἕνεκεν ζῶντας εὐλογημένα κάθε στιγμή σά νά lsquoναι ἡ πρώτη κι ἡ τελευταία τῆς ὕπαρξής μας ἔχοντας νοσταλγία μόνο γιά τήν Βασιλεία τοῦ Θεοῦ γιά τόν Παράδεισο γιά τό πέρασμα ἀπό τόν θάνατο στήν Ζωή τήν ὄντως Ζωή πού εἶναι ὁ Χριστός μας Ἀμήν

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

Ἀποφθέγματα τῆς ἐρήμου

Ἀββᾶς Ἀντώνιος

Ἀπό τόν πλησίον μας προέρχεται ἡ ζωή καί ὁ θάνατος Γιατί ἂν κερδίσουμε τόν ἀδελφό μας κερδίζουμε τόν Θεόmiddot ἂν ὅμως τόν σκανδαλίσουμε ἁμαρτάνουμε στόν Χριστό Ἔρχεται καιρός πού οἱ ἄνθρωποι θά τρελαθοῦν καί ὅταν δοῦν κάποιον πού δέν εἶναι τρελός θά ξεσηκωθοῦν ἐναντίον του καί θὰ τοῦ ποῦν ldquoεἶσαι τρελόςrdquo ἐπειδή δέν εἶναι ὅμοιος μ᾽ αὐτούς ∆έν φοβᾶμαι πιά τόν Θεό ἀλλά τόν ἀγαπάω ldquoΓιατί ἡ ἀγάπη διώχνει τόν φόβοrdquo ( Ἰω 418) Ἐκεῖνος πού κτυπάει τήν μᾶζα τοῦ σιδήρου σκέπτεται πρῶτα τί θέλει νά φτιάξει δρεπάνι μαχαίρι τσεκούρι Ἔτσι κι ἐμεῖς πρέπει νά σκεπτόμαστε γιά ποιά ἀρετή παλεύουμε ὥστε νά μήν κοπιάζουμε μάταια

32

Ἀρχαγγέλων Λόγος

Ἱερός Ναός Ταξιαρχῶν Μοσχάτου Σύντομο ἱστορικό

Στέλιος Ντάντης ∆ρ Θεολογίας-ἱστορικός

Ἀ πό τήν ἐποχή τῆς γερμανικῆς κατοχῆς (1941-44) καί γιά κά-ποιες δεκαετίες οἱ ἐπιβάτες

τοῦ ἠλεκτρικοῦ σιδηροδρόμου περ-νῶντας ἀπrsquo τό καταπράσινο Μοσχᾶτο σταυροκοπιόνταν ἀντικρίζοντας μέσα στά πανέμορφα περιβόλια ἕνα μικρό ξωκλήσι Ἦταν οἱ Ταξιάρχες ἤ τό Ταξι-αρχάκι ὅπως τό ὀνομάτιζαν οἱ παλιοί Μοσχατιῶτες πού τήν παραμονή καί τήν μέρα τῆς γιορτῆς ξεκινοῦσαν ἀπό κάθε μεριά τῆς πόλης καί ἀκολουθῶν-

τας τά στενά μονοπάτια μέσα ἀπό καλ-λιέργειες ἔρχονταν νά προσκυνήσουν Μέσα σrsquo ἐκεῖνα τά περιποιημένα περι-βόλια λιγοστοί ἦταν οἱ γείτονες τῶν Ταξιαρχῶν πού ζοῦσαν τριγύρω σέ σκόρπιες ἀγροικίες κυρίως κτηματίες περιβολάρηδες λαχανικῶν μέ τά ὁποῖα τροφοδοτοῦσαν τήν λαχαναγορά τῶν Ἀθηνῶν (Βαρβάκειο)

Τό ἐκκλησάκι χτίστηκε στά 1943 μέσα στά δύσκολα χρόνια τῆς ξενικῆς κατο-χῆς Οἰκοδομήθη-κε σέ οἰκόπεδο

282 τετραγωνικῶν μέτρων πού πρό-σφερε ὁ Χρῆστος Μαστροσταμάτης καί στήν ἵδρυσή του πρωτοστάτησε ἡ γυναίκα του Στυλιανή μέ τόν γαμπρό

τους Γεώργιο Καζάλα ὁ ὁποῖος κίνησε τά νήματα γιά τήν κατασκευή Στήν προσπάθεια ἐκείνη συνεισφέρανε πρό-

θυμα οἱ γειτονικές οἰκογένειες πού οἱ ἀπόγονοί τους ζοῦν ἀνάμεσά μας Μπέλλου Λαλαούνη Καψίλη Κω-σταντάκη (Ροδίτη) Λεγάκη Καζάλα καί Μαστροσταμάτη Οἰκοδομικά ὑλικά δέν ὑπῆρχαν ἐ-κεῖνα τά δύσμοιρα χρόνια γιrsquo αὐτό προσφερθήκε ὁ κόσμος καί κουβάλησε πέτρες χῶμα ἄμμο ἀπrsquo τό ποτάμι τοῦ-βλα κεραμίδια ἤ πρόσφερε χρήματα

Τά ἐγκαίνια τῆς ἐκκκλησούλας ἔγιναν στίς 29 Ιουνίου 1943 μέρα τῆς γιορτῆς τῶν ἁγίων ἀποστόλων Πέτρου καί Παύλου Συνέχεια στό ἑπόμενο (Πρωτοδημοσιεύτηκε στά IΣTOPIKA TOY MOΣXATOY τ β΄ Μοσχᾶτο 2003 σσ 55-59)

33

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

Τά Νέα μας

τῆς Ζωοδόχου Πηγῆς καί τό ἀπόγευμα πήραμε τό πλοῖο τῆς ἐπιστροφῆς Στήν ἐκδρομή αὐτή ὅπως καί στήν ἐκ-δήλωση πού πραγματοποιήσαμε τήν ∆ευτέρα 31η Μαΐου στό Πνευματικό μας Κέντρο μᾶς δόθηκε μιά ἀκόμα εὐ-καιρία νά συσφίγξουμε τίς σχέσεις μας καί νά νοιώσουμε λίγο παραπάνω τήν αἴσθηση τῆς κοινότητας Ὅλες αὐτές τίς δραστηριότητες ὅπως καί τό κέρα-σμα μετά τήν Θεία Λειτουργία τῆς Κυ-ριακῆς θά πρέπει νά τά ἀντιμετωπί-ζουμε ὡς ἐκκλησιαστικά-κοινοτικά γε-γονότα κι ὄχι σάν ἁπλές κοινωνικές ἐκδηλώσεις Σέ καιρούς ἀφιλόξενους καί μοναχικούς καλούμεθα νά συσπει-ρωθοῦμε στήν ἐνορία μας νά νοιώσου-με πρόσωπα νά μοιραστοῦμε τήν κατή-χηση καί τήν ἐλπίδα μας

Πιστεύουμε ἀκράδαντα πώς τό μέλλον τῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας τόν 21ο αἰῶνα ἐξαρτᾶται ἄμεσα ἀπό τό ζωντά-νεμα τῆς κοινοτικῆς ζωῆς κατά τό Ἀποστολικό πρότυπο καί βέβαια τόν ἐπανευαγγελισμό τῶν συνανθρώπων μας Μέ τήν βοήθεια τοῦ Θεοῦ ἐλπίζουμε νά ἐργαστοῦμε ὅλοι πρός αὐτή τήν κατεύθυνση Ἀμήν

Μ έ ἐπιτυχία πραγματοποιήθηshyκε στίς 5 καί 6 Ἰουνίου ἡ ἐκshyδρομή τῆς ἐνορίας μας στήν

Ἄνδρο Με 74 ἀδελφούς καί ἀδελφές μας περάσαμε ἕνα εὐλογημένο κι

εὐχάριστο διήμερο στό πανέμορφο Κυ-κλαδονήσι Καταλύσαμε σέ ξενοδοχεῖο στό Γαύριο καί ἀπό ἐκεῖ τήν πρώτη ἡ-μέρα περιηγηθήκαμε στά μοναστήρια τῆς Ἀγίας Μαρίνας (ὅπου φυλάσσεται λείψανο τῆς Ἁγίας) καί τῆς Παναχράν-του (ἐδῶ βρίσκεται ἡ κάρα τοῦ Ἁγ Παντελεήμονα καί πλῆθος ἄλλων ἱερῶν λειψάνων) καί βέβαια στήν ὄμορφη χώρα τῆς Ἄνδρου Τήν Κυριακή λει-τουργηθήκαμε στήν γυναικεία Μονή

Ἱερά Μονή Παναχράντου

Ἡ χώρα τῆς Ἄνδρου ἀπό τήν Μονή Παναχράντου

Στήν πύλη τῆς Ἱ Μ Ζωοοδόχου Πηγῆς

34

Ἡ κρίση στήν οὐσία δέν εἶναι οἰκονομική ἀλλά κυρίως καί πρό παντός πνευματική καί αὐτή φέρνει καί οἰκονομική

καί πολιτική κρίση Αὐτό σημαίνει ὅτι ἡ ἀντιμετώπιση τῆς κρίσεως δέν γίνεται μέ οἰκονομικά μέσα καί πολιτικές πρακτι-κές ἀλλά μέ τήν ἀλλαγή τρόπου ζωῆς μέ τήν ἐπαναφορά τοῦ ἀνθρώπου στήν ὀλιγάρκεια τήν ἐγκράτεια τήν σωφροσύνη τήν ἀποφυγή τῆς ἀπληστίας καί τῆς ὑπερβολῆς

Ἡ ἄσκηση προβάλλει σήμερα ὡς ἐπιταγή ὡς προσπάθεια νά θεραπευθεῖ τό πάθος τῆς φιλαυτίας ἀπό τό ὁποῖο

προέρχονται τά πάθη τῆς φιληδονίας τῆς φιλοδοξίας καί τῆς φιλαργυρίας Ὁ εὐαγγελιστής Ἰωάννης τό περιγράφει αὐτό μέ πολλή σαφήνεια laquoπᾶν τό ἐν τῷ κόσμῳ ἡ ἐπιθυμία τῆς σαρκός καί ἡ ἐπιθυμία τῶν ὀφθαλμῶν καί ἡ ἀλαζονεία τοῦ βίου οὐκ ἔ-στιν ἐκ τοῦ πατρός ἄλλrsquo ἐκ τοῦ κόσμου ἐστίraquo (Α΄ Ἰω β 16)

Μητροπολίτης Ναυπάκτου καί Ἁγίου Βλασίου Ἱερόθεος Βλάχος

  • Τό Ψωμί13
  • Μίλτος Σαχτούρης (1919-2005) 13
  • Ἀββᾶς Ἀντώνιος 13
    • ltlt13 ASCII85EncodePages false13 AllowTransparency false13 AutoPositionEPSFiles true13 AutoRotatePages None13 Binding Left13 CalGrayProfile (Dot Gain 20)13 CalRGBProfile (sRGB IEC61966-21)13 CalCMYKProfile (US Web Coated 050SWOP051 v2)13 sRGBProfile (sRGB IEC61966-21)13 CannotEmbedFontPolicy Error13 CompatibilityLevel 1413 CompressObjects Tags13 CompressPages true13 ConvertImagesToIndexed true13 PassThroughJPEGImages true13 CreateJobTicket false13 DefaultRenderingIntent Default13 DetectBlends true13 DetectCurves 0000013 ColorConversionStrategy CMYK13 DoThumbnails false13 EmbedAllFonts true13 EmbedOpenType false13 ParseICCProfilesInComments true13 EmbedJobOptions true13 DSCReportingLevel 013 EmitDSCWarnings false13 EndPage -113 ImageMemory 104857613 LockDistillerParams false13 MaxSubsetPct 10013 Optimize true13 OPM 113 ParseDSCComments true13 ParseDSCCommentsForDocInfo true13 PreserveCopyPage true13 PreserveDICMYKValues true13 PreserveEPSInfo true13 PreserveFlatness true13 PreserveHalftoneInfo false13 PreserveOPIComments true13 PreserveOverprintSettings true13 StartPage 113 SubsetFonts true13 TransferFunctionInfo Apply13 UCRandBGInfo Preserve13 UsePrologue false13 ColorSettingsFile ()13 AlwaysEmbed [ true13 ]13 NeverEmbed [ true13 ]13 AntiAliasColorImages false13 CropColorImages true13 ColorImageMinResolution 30013 ColorImageMinResolutionPolicy OK13 DownsampleColorImages true13 ColorImageDownsampleType Bicubic13 ColorImageResolution 30013 ColorImageDepth -113 ColorImageMinDownsampleDepth 113 ColorImageDownsampleThreshold 15000013 EncodeColorImages true13 ColorImageFilter DCTEncode13 AutoFilterColorImages true13 ColorImageAutoFilterStrategy JPEG13 ColorACSImageDict ltlt13 QFactor 01513 HSamples [1 1 1 1] VSamples [1 1 1 1]13 gtgt13 ColorImageDict ltlt13 QFactor 01513 HSamples [1 1 1 1] VSamples [1 1 1 1]13 gtgt13 JPEG2000ColorACSImageDict ltlt13 TileWidth 25613 TileHeight 25613 Quality 3013 gtgt13 JPEG2000ColorImageDict ltlt13 TileWidth 25613 TileHeight 25613 Quality 3013 gtgt13 AntiAliasGrayImages false13 CropGrayImages true13 GrayImageMinResolution 30013 GrayImageMinResolutionPolicy OK13 DownsampleGrayImages true13 GrayImageDownsampleType Bicubic13 GrayImageResolution 30013 GrayImageDepth -113 GrayImageMinDownsampleDepth 213 GrayImageDownsampleThreshold 15000013 EncodeGrayImages true13 GrayImageFilter DCTEncode13 AutoFilterGrayImages true13 GrayImageAutoFilterStrategy JPEG13 GrayACSImageDict ltlt13 QFactor 01513 HSamples [1 1 1 1] VSamples [1 1 1 1]13 gtgt13 GrayImageDict ltlt13 QFactor 01513 HSamples [1 1 1 1] VSamples [1 1 1 1]13 gtgt13 JPEG2000GrayACSImageDict ltlt13 TileWidth 25613 TileHeight 25613 Quality 3013 gtgt13 JPEG2000GrayImageDict ltlt13 TileWidth 25613 TileHeight 25613 Quality 3013 gtgt13 AntiAliasMonoImages false13 CropMonoImages true13 MonoImageMinResolution 120013 MonoImageMinResolutionPolicy OK13 DownsampleMonoImages true13 MonoImageDownsampleType Bicubic13 MonoImageResolution 120013 MonoImageDepth -113 MonoImageDownsampleThreshold 15000013 EncodeMonoImages true13 MonoImageFilter CCITTFaxEncode13 MonoImageDict ltlt13 K -113 gtgt13 AllowPSXObjects false13 CheckCompliance [13 None13 ]13 PDFX1aCheck false13 PDFX3Check false13 PDFXCompliantPDFOnly false13 PDFXNoTrimBoxError true13 PDFXTrimBoxToMediaBoxOffset [13 00000013 00000013 00000013 00000013 ]13 PDFXSetBleedBoxToMediaBox true13 PDFXBleedBoxToTrimBoxOffset [13 00000013 00000013 00000013 00000013 ]13 PDFXOutputIntentProfile ()13 PDFXOutputConditionIdentifier ()13 PDFXOutputCondition ()13 PDFXRegistryName ()13 PDFXTrapped False1313 CreateJDFFile false13 Description ltlt13 ARA ltFEFF06270633062A062E062F0645002006470630064700200627064406250639062F0627062F0627062A002006440625064606340627062100200648062B062706260642002000410064006F00620065002000500044004600200645062A064806270641064206290020064406440637062806270639062900200641064A00200627064406450637062706280639002006300627062A0020062F0631062C0627062A002006270644062C0648062F0629002006270644063906270644064A0629061B0020064A06450643064600200641062A062D00200648062B0627062606420020005000440046002006270644064506460634062306290020062806270633062A062E062F062706450020004100630072006F0062006100740020064800410064006F006200650020005200650061006400650072002006250635062F0627063100200035002E0030002006480627064406250635062F062706310627062A0020062706440623062D062F062B002E0635062F0627063100200035002E0030002006480627064406250635062F062706310627062A0020062706440623062D062F062B002Egt13 BGR ltFEFF04180437043f043e043b043704320430043904420435002004420435043704380020043d0430044104420440043e0439043a0438002c00200437043000200434043000200441044a0437043404300432043004420435002000410064006f00620065002000500044004600200434043e043a0443043c0435043d04420438002c0020043c0430043a04410438043c0430043b043d043e0020043f044004380433043e04340435043d04380020043704300020043204380441043e043a043e043a0430044704350441044204320435043d0020043f04350447043004420020043704300020043f044004350434043f0435044704300442043d04300020043f043e04340433043e0442043e0432043a0430002e002000200421044a04370434043004340435043d043804420435002000500044004600200434043e043a0443043c0435043d044204380020043c043e0433043004420020043404300020044104350020043e0442043204300440044f0442002004410020004100630072006f00620061007400200438002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e00300020043800200441043b0435043404320430044904380020043204350440044104380438002egt13 CHS ltFEFF4f7f75288fd94e9b8bbe5b9a521b5efa7684002000410064006f006200650020005000440046002065876863900275284e8e9ad88d2891cf76845370524d53705237300260a853ef4ee54f7f75280020004100630072006f0062006100740020548c002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000204ee553ca66f49ad87248672c676562535f00521b5efa768400200050004400460020658768633002gt13 CHT ltFEFF4f7f752890194e9b8a2d7f6e5efa7acb7684002000410064006f006200650020005000440046002065874ef69069752865bc9ad854c18cea76845370524d5370523786557406300260a853ef4ee54f7f75280020004100630072006f0062006100740020548c002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000204ee553ca66f49ad87248672c4f86958b555f5df25efa7acb76840020005000440046002065874ef63002gt13 CZE ltFEFF005400610074006f0020006e006100730074006100760065006e00ed00200070006f0075017e0069006a007400650020006b0020007600790074007600e101590065006e00ed00200064006f006b0075006d0065006e0074016f002000410064006f006200650020005000440046002c0020006b00740065007200e90020007300650020006e0065006a006c00e90070006500200068006f006400ed002000700072006f0020006b00760061006c00690074006e00ed0020007400690073006b00200061002000700072006500700072006500730073002e002000200056007900740076006f01590065006e00e900200064006f006b0075006d0065006e007400790020005000440046002000620075006400650020006d006f017e006e00e90020006f007400650076015900ed007400200076002000700072006f006700720061006d0065006300680020004100630072006f00620061007400200061002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002000610020006e006f0076011b006a016100ed00630068002egt13 DAN ltFEFF004200720075006700200069006e0064007300740069006c006c0069006e006700650072006e0065002000740069006c0020006100740020006f007000720065007400740065002000410064006f006200650020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e007400650072002c0020006400650072002000620065006400730074002000650067006e006500720020007300690067002000740069006c002000700072006500700072006500730073002d007500640073006b007200690076006e0069006e00670020006100660020006800f8006a0020006b00760061006c0069007400650074002e0020004400650020006f007000720065007400740065006400650020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e0074006500720020006b0061006e002000e50062006e00650073002000690020004100630072006f00620061007400200065006c006c006500720020004100630072006f006200610074002000520065006100640065007200200035002e00300020006f00670020006e0079006500720065002egt13 DEU ltFEFF00560065007200770065006e00640065006e0020005300690065002000640069006500730065002000450069006e007300740065006c006c0075006e00670065006e0020007a0075006d002000450072007300740065006c006c0065006e00200076006f006e002000410064006f006200650020005000440046002d0044006f006b0075006d0065006e00740065006e002c00200076006f006e002000640065006e0065006e002000530069006500200068006f006300680077006500720074006900670065002000500072006500700072006500730073002d0044007200750063006b0065002000650072007a0065007500670065006e0020006d00f60063006800740065006e002e002000450072007300740065006c006c007400650020005000440046002d0044006f006b0075006d0065006e007400650020006b00f6006e006e0065006e0020006d006900740020004100630072006f00620061007400200075006e0064002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e00300020006f0064006500720020006800f600680065007200200067006500f600660066006e00650074002000770065007200640065006e002egt13 ESP ltFEFF005500740069006c0069006300650020006500730074006100200063006f006e0066006900670075007200610063006900f3006e0020007000610072006100200063007200650061007200200064006f00630075006d0065006e0074006f00730020005000440046002000640065002000410064006f0062006500200061006400650063007500610064006f00730020007000610072006100200069006d0070007200650073006900f3006e0020007000720065002d0065006400690074006f007200690061006c00200064006500200061006c00740061002000630061006c0069006400610064002e002000530065002000700075006500640065006e00200061006200720069007200200064006f00630075006d0065006e0074006f00730020005000440046002000630072006500610064006f007300200063006f006e0020004100630072006f006200610074002c002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000200079002000760065007200730069006f006e0065007300200070006f00730074006500720069006f007200650073002egt13 ETI ltFEFF004b00610073007500740061006700650020006e0065006900640020007300e4007400740065006900640020006b00760061006c006900740065006500740073006500200074007200fc006b006900650065006c007300650020007000720069006e00740069006d0069007300650020006a0061006f006b007300200073006f00620069006c0069006b0065002000410064006f006200650020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e00740069006400650020006c006f006f006d006900730065006b0073002e00200020004c006f006f0064007500640020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e00740065002000730061006100740065002000610076006100640061002000700072006f006700720061006d006d006900640065006700610020004100630072006f0062006100740020006e0069006e0067002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e00300020006a00610020007500750065006d006100740065002000760065007200730069006f006f006e00690064006500670061002e000d000agt13 FRA ltFEFF005500740069006c006900730065007a00200063006500730020006f007000740069006f006e00730020006100660069006e00200064006500200063007200e900650072002000640065007300200064006f00630075006d0065006e00740073002000410064006f00620065002000500044004600200070006f0075007200200075006e00650020007100750061006c0069007400e90020006400270069006d007000720065007300730069006f006e00200070007200e9007000720065007300730065002e0020004c0065007300200064006f00630075006d0065006e00740073002000500044004600200063007200e900e90073002000700065007500760065006e0074002000ea0074007200650020006f007500760065007200740073002000640061006e00730020004100630072006f006200610074002c002000610069006e00730069002000710075002700410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002000650074002000760065007200730069006f006e007300200075006c007400e90072006900650075007200650073002egt13 GRE ltFEFF03a703c103b703c303b903bc03bf03c003bf03b903ae03c303c403b5002003b103c503c403ad03c2002003c403b903c2002003c103c503b803bc03af03c303b503b903c2002003b303b903b1002003bd03b1002003b403b703bc03b903bf03c503c103b303ae03c303b503c403b5002003ad03b303b303c103b103c603b1002000410064006f006200650020005000440046002003c003bf03c5002003b503af03bd03b103b9002003ba03b103c42019002003b503be03bf03c703ae03bd002003ba03b103c403ac03bb03bb03b703bb03b1002003b303b903b1002003c003c103bf002d03b503ba03c403c503c003c903c403b903ba03ad03c2002003b503c103b303b103c303af03b503c2002003c503c803b703bb03ae03c2002003c003bf03b903cc03c403b703c403b103c2002e0020002003a403b10020005000440046002003ad03b303b303c103b103c603b1002003c003bf03c5002003ad03c703b503c403b5002003b403b703bc03b903bf03c503c103b303ae03c303b503b9002003bc03c003bf03c103bf03cd03bd002003bd03b1002003b103bd03bf03b903c703c403bf03cd03bd002003bc03b5002003c403bf0020004100630072006f006200610074002c002003c403bf002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002003ba03b103b9002003bc03b503c403b103b303b503bd03ad03c303c403b503c103b503c2002003b503ba03b403cc03c303b503b903c2002egt13 HEB ltFEFF05D405E905EA05DE05E905D5002005D105D405D205D305E805D505EA002005D005DC05D4002005DB05D305D9002005DC05D905E605D505E8002005DE05E105DE05DB05D9002000410064006F006200650020005000440046002005D405DE05D505EA05D005DE05D905DD002005DC05D405D305E405E105EA002005E705D305DD002D05D305E405D505E1002005D005D905DB05D505EA05D905EA002E002005DE05E105DE05DB05D90020005000440046002005E905E005D505E605E805D5002005E005D905EA05E005D905DD002005DC05E405EA05D905D705D4002005D105D005DE05E605E205D505EA0020004100630072006F006200610074002005D5002D00410064006F00620065002000520065006100640065007200200035002E0030002005D505D205E805E105D005D505EA002005DE05EA05E705D305DE05D505EA002005D905D505EA05E8002E05D005DE05D905DD002005DC002D005000440046002F0058002D0033002C002005E205D905D905E005D5002005D105DE05D305E805D905DA002005DC05DE05E905EA05DE05E9002005E905DC0020004100630072006F006200610074002E002005DE05E105DE05DB05D90020005000440046002005E905E005D505E605E805D5002005E005D905EA05E005D905DD002005DC05E405EA05D905D705D4002005D105D005DE05E605E205D505EA0020004100630072006F006200610074002005D5002D00410064006F00620065002000520065006100640065007200200035002E0030002005D505D205E805E105D005D505EA002005DE05EA05E705D305DE05D505EA002005D905D505EA05E8002Egt13 HRV (Za stvaranje Adobe PDF dokumenata najpogodnijih za visokokvalitetni ispis prije tiskanja koristite ove postavke Stvoreni PDF dokumenti mogu se otvoriti Acrobat i Adobe Reader 50 i kasnijim verzijama)13 HUN ltFEFF004b0069007600e1006c00f30020006d0069006e0151007300e9006701710020006e0079006f006d00640061006900200065006c0151006b00e90073007a00ed007401510020006e0079006f006d00740061007400e100730068006f007a0020006c006500670069006e006b00e1006200620020006d0065006700660065006c0065006c0151002000410064006f00620065002000500044004600200064006f006b0075006d0065006e00740075006d006f006b0061007400200065007a0065006b006b0065006c0020006100200062006500e1006c006c00ed007400e10073006f006b006b0061006c0020006b00e90073007a00ed0074006800650074002e0020002000410020006c00e90074007200650068006f007a006f00740074002000500044004600200064006f006b0075006d0065006e00740075006d006f006b00200061007a0020004100630072006f006200610074002000e9007300200061007a002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002c0020007600610067007900200061007a002000610074007400f3006c0020006b00e9007301510062006200690020007600650072007a006900f3006b006b0061006c0020006e00790069007400680061007400f3006b0020006d00650067002egt13 ITA ltFEFF005500740069006c0069007a007a006100720065002000710075006500730074006500200069006d0070006f007300740061007a0069006f006e00690020007000650072002000630072006500610072006500200064006f00630075006d0065006e00740069002000410064006f00620065002000500044004600200070006900f900200061006400610074007400690020006100200075006e00610020007000720065007300740061006d0070006100200064006900200061006c007400610020007100750061006c0069007400e0002e0020004900200064006f00630075006d0065006e007400690020005000440046002000630072006500610074006900200070006f00730073006f006e006f0020006500730073006500720065002000610070006500720074006900200063006f006e0020004100630072006f00620061007400200065002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000200065002000760065007200730069006f006e006900200073007500630063006500730073006900760065002egt13 JPN ltFEFF9ad854c18cea306a30d730ea30d730ec30b951fa529b7528002000410064006f0062006500200050004400460020658766f8306e4f5c6210306b4f7f75283057307e305930023053306e8a2d5b9a30674f5c62103055308c305f0020005000440046002030d530a130a430eb306f3001004100630072006f0062006100740020304a30883073002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000204ee5964d3067958b304f30533068304c3067304d307e305930023053306e8a2d5b9a306b306f30d530a930f330c8306e57cb30818fbc307f304c5fc59808306730593002gt13 KOR ltFEFFc7740020c124c815c7440020c0acc6a9d558c5ec0020ace0d488c9c80020c2dcd5d80020c778c1c4c5d00020ac00c7a50020c801d569d55c002000410064006f0062006500200050004400460020bb38c11cb97c0020c791c131d569b2c8b2e4002e0020c774b807ac8c0020c791c131b41c00200050004400460020bb38c11cb2940020004100630072006f0062006100740020bc0f002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e00300020c774c0c1c5d0c11c0020c5f40020c2180020c788c2b5b2c8b2e4002egt13 LTH ltFEFF004e006100750064006f006b0069007400650020016100690075006f007300200070006100720061006d006500740072007500730020006e006f0072011700640061006d00690020006b0075007200740069002000410064006f00620065002000500044004600200064006f006b0075006d0065006e007400750073002c0020006b00750072006900650020006c0061006200690061007500730069006100690020007000720069007400610069006b007900740069002000610075006b01610074006f00730020006b006f006b007900620117007300200070006100720065006e006700740069006e00690061006d00200073007000610075007300640069006e0069006d00750069002e0020002000530075006b0075007200740069002000500044004600200064006f006b0075006d0065006e007400610069002000670061006c006900200062016b007400690020006100740069006400610072006f006d00690020004100630072006f006200610074002000690072002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002000610072002000760117006c00650073006e0117006d00690073002000760065007200730069006a006f006d00690073002egt13 LVI ltFEFF0049007a006d0061006e0074006f006a00690065007400200161006f00730020006900650073007400610074012b006a0075006d00750073002c0020006c0061006900200076006500690064006f00740075002000410064006f00620065002000500044004600200064006f006b0075006d0065006e007400750073002c0020006b006100730020006900720020012b00700061016100690020007000690065006d01130072006f00740069002000610075006700730074006100730020006b00760061006c0069007401010074006500730020007000690072006d007300690065007300700069006501610061006e006100730020006400720075006b00610069002e00200049007a0076006500690064006f006a006900650074002000500044004600200064006f006b0075006d0065006e007400750073002c0020006b006f002000760061007200200061007400760113007200740020006100720020004100630072006f00620061007400200075006e002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002c0020006b0101002000610072012b00200074006f0020006a00610075006e0101006b0101006d002000760065007200730069006a0101006d002egt13 NLD (Gebruik deze instellingen om Adobe PDF-documenten te maken die zijn geoptimaliseerd voor prepress-afdrukken van hoge kwaliteit De gemaakte PDF-documenten kunnen worden geopend met Acrobat en Adobe Reader 50 en hoger)13 NOR ltFEFF004200720075006b00200064006900730073006500200069006e006e007300740069006c006c0069006e00670065006e0065002000740069006c002000e50020006f0070007000720065007400740065002000410064006f006200650020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e00740065007200200073006f006d00200065007200200062006500730074002000650067006e0065007400200066006f00720020006600f80072007400720079006b006b0073007500740073006b00720069006600740020006100760020006800f800790020006b00760061006c0069007400650074002e0020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e00740065006e00650020006b0061006e002000e50070006e00650073002000690020004100630072006f00620061007400200065006c006c00650072002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000200065006c006c00650072002000730065006e006500720065002egt13 POL ltFEFF0055007300740061007700690065006e0069006100200064006f002000740077006f0072007a0065006e0069006100200064006f006b0075006d0065006e007400f300770020005000440046002000700072007a0065007a006e00610063007a006f006e00790063006800200064006f002000770079006400720075006b00f30077002000770020007700790073006f006b00690065006a0020006a0061006b006f015b00630069002e002000200044006f006b0075006d0065006e0074007900200050004400460020006d006f017c006e00610020006f007400770069006500720061010700200077002000700072006f006700720061006d006900650020004100630072006f00620061007400200069002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002000690020006e006f00770073007a0079006d002egt13 PTB ltFEFF005500740069006c0069007a006500200065007300730061007300200063006f006e00660069006700750072006100e700f50065007300200064006500200066006f0072006d00610020006100200063007200690061007200200064006f00630075006d0065006e0074006f0073002000410064006f0062006500200050004400460020006d00610069007300200061006400650071007500610064006f00730020007000610072006100200070007200e9002d0069006d0070007200650073007300f50065007300200064006500200061006c007400610020007100750061006c00690064006100640065002e0020004f007300200064006f00630075006d0065006e0074006f00730020005000440046002000630072006900610064006f007300200070006f00640065006d0020007300650072002000610062006500720074006f007300200063006f006d0020006f0020004100630072006f006200610074002000650020006f002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002000650020007600650072007300f50065007300200070006f00730074006500720069006f007200650073002egt13 RUM ltFEFF005500740069006c0069007a00610163006900200061006300650073007400650020007300650074010300720069002000700065006e007400720075002000610020006300720065006100200064006f00630075006d0065006e00740065002000410064006f006200650020005000440046002000610064006500630076006100740065002000700065006e0074007200750020007400690070010300720069007200650061002000700072006500700072006500730073002000640065002000630061006c006900740061007400650020007300750070006500720069006f006100720103002e002000200044006f00630075006d0065006e00740065006c00650020005000440046002000630072006500610074006500200070006f00740020006600690020006400650073006300680069007300650020006300750020004100630072006f006200610074002c002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e00300020015f00690020007600650072007300690075006e0069006c006500200075006c0074006500720069006f006100720065002egt13 RUS ltFEFF04180441043f043e043b044c04370443043904420435002004340430043d043d044b04350020043d0430044104420440043e0439043a043800200434043b044f00200441043e043704340430043d0438044f00200434043e043a0443043c0435043d0442043e0432002000410064006f006200650020005000440046002c0020043c0430043a04410438043c0430043b044c043d043e0020043f043e04340445043e0434044f04490438044500200434043b044f00200432044b0441043e043a043e043a0430044704350441044204320435043d043d043e0433043e00200434043e043f0435044704300442043d043e0433043e00200432044b0432043e04340430002e002000200421043e043704340430043d043d044b04350020005000440046002d0434043e043a0443043c0435043d0442044b0020043c043e0436043d043e0020043e0442043a0440044b043204300442044c002004410020043f043e043c043e0449044c044e0020004100630072006f00620061007400200438002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e00300020043800200431043e043b043504350020043f043e04370434043d043804450020043204350440044104380439002egt13 SKY ltFEFF0054006900650074006f0020006e006100730074006100760065006e0069006100200070006f0075017e0069007400650020006e00610020007600790074007600e100720061006e0069006500200064006f006b0075006d0065006e0074006f0076002000410064006f006200650020005000440046002c0020006b0074006f007200e90020007300610020006e0061006a006c0065007001610069006500200068006f0064006900610020006e00610020006b00760061006c00690074006e00fa00200074006c0061010d00200061002000700072006500700072006500730073002e00200056007900740076006f00720065006e00e900200064006f006b0075006d0065006e007400790020005000440046002000620075006400650020006d006f017e006e00e90020006f00740076006f00720069016500200076002000700072006f006700720061006d006f006300680020004100630072006f00620061007400200061002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002000610020006e006f0076016100ed00630068002egt13 SLV ltFEFF005400650020006e006100730074006100760069007400760065002000750070006f0072006100620069007400650020007a00610020007500730074007600610072006a0061006e006a006500200064006f006b0075006d0065006e0074006f0076002000410064006f006200650020005000440046002c0020006b006900200073006f0020006e0061006a007000720069006d00650072006e0065006a016100690020007a00610020006b0061006b006f0076006f00730074006e006f0020007400690073006b0061006e006a00650020007300200070007200690070007200610076006f0020006e00610020007400690073006b002e00200020005500730074007600610072006a0065006e006500200064006f006b0075006d0065006e0074006500200050004400460020006a00650020006d006f0067006f010d00650020006f0064007000720065007400690020007a0020004100630072006f00620061007400200069006e002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000200069006e0020006e006f00760065006a01610069006d002egt13 SUO ltFEFF004b00e40079007400e40020006e00e40069007400e4002000610073006500740075006b007300690061002c0020006b0075006e0020006c0075006f00740020006c00e400680069006e006e00e4002000760061006100740069007600610061006e0020007000610069006e006100740075006b00730065006e002000760061006c006d0069007300740065006c00750074007900f6006800f6006e00200073006f00700069007600690061002000410064006f0062006500200050004400460020002d0064006f006b0075006d0065006e007400740065006a0061002e0020004c0075006f0064007500740020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e00740069007400200076006f0069006400610061006e0020006100760061007400610020004100630072006f0062006100740069006c006c00610020006a0061002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030003a006c006c00610020006a006100200075007500640065006d006d0069006c006c0061002egt13 SVE ltFEFF0041006e007600e4006e00640020006400650020006800e4007200200069006e0073007400e4006c006c006e0069006e006700610072006e00610020006f006d002000640075002000760069006c006c00200073006b006100700061002000410064006f006200650020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e007400200073006f006d002000e400720020006c00e4006d0070006c0069006700610020006600f60072002000700072006500700072006500730073002d007500740073006b00720069006600740020006d006500640020006800f600670020006b00760061006c0069007400650074002e002000200053006b006100700061006400650020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e00740020006b0061006e002000f600700070006e00610073002000690020004100630072006f0062006100740020006f00630068002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e00300020006f00630068002000730065006e006100720065002egt13 TUR ltFEFF005900fc006b00730065006b0020006b0061006c006900740065006c0069002000f6006e002000790061007a006401310072006d00610020006200610073006b013100730131006e006100200065006e0020006900790069002000750079006100620069006c006500630065006b002000410064006f006200650020005000440046002000620065006c00670065006c0065007200690020006f006c0075015f007400750072006d0061006b0020006900e70069006e00200062007500200061007900610072006c0061007201310020006b0075006c006c0061006e0131006e002e00200020004f006c0075015f0074007500720075006c0061006e0020005000440046002000620065006c00670065006c0065007200690020004100630072006f006200610074002000760065002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000200076006500200073006f006e0072006100730131006e00640061006b00690020007300fc007200fc006d006c00650072006c00650020006100e70131006c006100620069006c00690072002egt13 UKR ltFEFF04120438043a043e0440043804410442043e043204430439044204350020044604560020043f043004400430043c043504420440043800200434043b044f0020044104420432043e04400435043d043d044f00200434043e043a0443043c0435043d044204560432002000410064006f006200650020005000440046002c0020044f043a04560020043d04300439043a04400430044904350020043f045604340445043e0434044f0442044c00200434043b044f0020043204380441043e043a043e044f043a04560441043d043e0433043e0020043f0435044004350434043404400443043a043e0432043e0433043e0020043404400443043a0443002e00200020042104420432043e04400435043d045600200434043e043a0443043c0435043d0442043800200050004400460020043c043e0436043d04300020043204560434043a0440043804420438002004430020004100630072006f006200610074002004420430002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002004300431043e0020043f04560437043d04560448043e04570020043204350440044104560457002egt13 ENU (Use these settings to create Adobe PDF documents best suited for high-quality prepress printing Created PDF documents can be opened with Acrobat and Adobe Reader 50 and later)13 gtgt13 Namespace [13 (Adobe)13 (Common)13 (10)13 ]13 OtherNamespaces [13 ltlt13 AsReaderSpreads false13 CropImagesToFrames true13 ErrorControl WarnAndContinue13 FlattenerIgnoreSpreadOverrides false13 IncludeGuidesGrids false13 IncludeNonPrinting false13 IncludeSlug false13 Namespace [13 (Adobe)13 (InDesign)13 (40)13 ]13 OmitPlacedBitmaps false13 OmitPlacedEPS false13 OmitPlacedPDF false13 SimulateOverprint Legacy13 gtgt13 ltlt13 AddBleedMarks false13 AddColorBars false13 AddCropMarks false13 AddPageInfo false13 AddRegMarks false13 ConvertColors ConvertToCMYK13 DestinationProfileName ()13 DestinationProfileSelector DocumentCMYK13 Downsample16BitImages true13 FlattenerPreset ltlt13 PresetSelector MediumResolution13 gtgt13 FormElements false13 GenerateStructure false13 IncludeBookmarks false13 IncludeHyperlinks false13 IncludeInteractive false13 IncludeLayers false13 IncludeProfiles false13 MultimediaHandling UseObjectSettings13 Namespace [13 (Adobe)13 (CreativeSuite)13 (20)13 ]13 PDFXOutputIntentProfileSelector DocumentCMYK13 PreserveEditing true13 UntaggedCMYKHandling LeaveUntagged13 UntaggedRGBHandling UseDocumentProfile13 UseDocumentBleed false13 gtgt13 ]13gtgt setdistillerparams13ltlt13 HWResolution [2400 2400]13 PageSize [612000 792000]13gtgt setpagedevice13

Page 5: ΑΡΧΑΓΓΕΛΩΝ ΛΟΓΟΣ καλοκαιρι 2010

5

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

ες Ἀφόρετα σχεδόν τά δίναμε κάθε τόσο στούς φτωχούς κυρίως γιά νά πάρουμε ξανά καινούργια Γεμίσανε τά τραπέζια μας μέ φαγητά πετούσαμε στά σκουπί-δια τροφή πού θά ἔτρεφε χωριά ὁλόκληρα στόν Τρίτο Κόσμο Κι ὕστερα χτίζαμε τά σπίτια μας καί τά ἐξοχικά μας μεγάλα καί πολυτελῆ εἴχαμε τήν δικαιολογία ἕτοιμη - μιά φορά τά χτίζουμε - καί ξοδεύαμε τά χρήματά μας σέ πολυτέλειες πε-ριττές Γιά τά παιδιά μας λέγαμε τό κάναμε μά ἐκεῖνα μόνο ἀγάπη ζητοῦσαν κι ὕστερα κακομάθανε κι αὐτά μέσα σέ τόσα ἀγαθά καί τίποτε δέν τούς κάνει πιά ἐντύπωση Ὑπερχρεωθήκαμε καί γίναμε δοῦλοι τῆς ἐργασίας δέσμιοι τῶν δανεί-ων μας ὑποχείρια τῆς εὐδαιμονίας μας Κι ἐπειδή μέ δανεικά καταναλώναμε ὅλοι μαζί ξεχάσαμε πώς ζοῦμε σέ ἕνα κράτος πού ἐλάχιστα παράγει σrsquo ἕνα κράτος πού μόνο μέ δανεικά λειτουργεῖ Κοιτούσαμε μόνο τό ἀτομικό μας συμφέρον καί ξεχάσαμε πώς οἱ Ἕλληνες μεγα-λούργησαν στό παρελθόν μόνο ὅταν λειτουργοῦσαν κοινοτικά καί στηριζόμενοι στίς δικές τους δυνάμεις κι ὄχι σέ κρατικές ἐπιχορηγήσεις Χάσαμε τό μέτρο ἀρνηθήκαμε τόν Θεό προσκυνήσαμε τήν ὕλη θέλαμε μόνο τό σήμερα νά χορτά-σουμε laquoφάγωμεν πίωμεν αὔριον γάρ ἀποθνῄσκομενraquo πνευματικά νεκροί ἀφοῦ δέν ἐλπίζαμε στήν βασιλεία τοῦ Θεοῦ οὔτε ἐδῶ οὔτε μετά Κι ὅταν ἦρθε ἡ σκληρή πραγματικότητα πού χρόνια τώρα ἀπωθούσαμε ἀρχίσαμε νά φωνάζουμε ὑστερικά πώς ἄλλοι φταῖνε πώς ἐμεῖς εἴμαστε ἀθῶοι Κατηγοροῦμε τούς πολιτικούς πού ἐμεῖς ψηφίζαμε βρίζουμε τίς τράπεζες τίς ὁποῖες ἐμεῖς παρακαλούσαμε νά μᾶς δανείσουν τό laquoσύστημαraquo πού ἐμεῖς θρέψαμε μέ τήν ἀφροσύνη μας Θυμός ὀργή μένος μᾶς κατέλαβε ὑστερία καί θλίψη Ὅλα αὐτά δέν εἶναι διαπιστώσεις μόνο τῶν πνευματικῶν άνθρώπων Ἐνδιαφέρον ἔχει ὅτι καί πολλοί ἐπιστήμονες στόν χῶρο τῆς ψυχικῆς ὑγείας καταλήγουν σέ παρόμοια συμπε-ράσματα laquoΠαρατηρῶ τίς μεγαλύτερες γενιές πού πέρασαν τήν Κατοχή τούς ἀνθρώπους πού βίωσαν περιορισμό ὑλικῶν ἀγαθῶν καί ἐλευθε-ριῶν Παρά τήν ἀπότομη ἄνοδο τοῦ ἐπιπέδου ζωῆς ἡ ἀπειλή τῆς στέρησης εἶναι πάντα παροῦ-σα καί συνεπῶς γεννάει τήν ἀνάγκη γιά συσσώ-ρευση Ὁ εὔκολος πλουτισμός ἔγινε ἀπόλυτη προτεραιότητα Μεγαλύτεροι καί νεότεροι Ἕλληνες συσπειρωθήκαμε γύρω ἀπό τήν ἀντίληψη ὅτι ἤμασταν οἱ ἀδι-κημένοι καί ὅτι τώρα θά βγάλουμε ἐπιτέλους τά σπασμένα ἀκόμα καί ἄν εἶναι μέ τίς εὐρωπαϊκές ἐπιδοτήσεις τίς ρεμοῦλες τόν κοινωνικό ἀμοραλισμό Ἡ ἐθνική ταυτότητα τοῦ Νεοέλληνα δομήθηκε στή φαντασίωση τοῦ ἀδικημένου περιού-σιου λαοῦ Ἡ ἱστορία ἀντιμετωπίστηκε ὡς ἐξαργυρώσιμο μουσειακό ἔκθεμα πού θαυμάζουν οἱ ξένοι και συνεπῶς μᾶς ὀφείλουν τήν καλοπέρασή μας Σάν νά τούς λέγαμε ldquoἘμεῖς δώσαμε στόν πολιτισμό καί στόν κόσμο τώρα θά μᾶς δίνετε ἐσεῖςrdquoraquo διαπιστώνει ὁ ψυχίατρος Τάσος ∆ημόπουλος ( ἐφ Καθημερινή 252010) Καί συνεχίζει laquoὉ σημερινός Ἕλληνας φοβᾶται ὅτι θά χάσει ὅλα αὐτά πού θεωροῦσε κεκτημένα χωρίς νά ἔχει κάτσει νά ἀναλογιστεῖ κατά πόσο ἦταν ρεαλι-στικό νά τά ἀποκτήσει καί νά τά συντηρεῖ Εἶναι σέ ἄρνηση Ὅπως τά ἄτομα πού

6

ἀντιμετωπίζουν ἕνα σοβαρό πρόβλημα ὑγείας δέν πι-στεύουν ὅτι ἔχουν ἀσθενήσει τήν ὥρα πού ἡ ἀρρώ-στια τούς κατατρώει Κανένας δέν μπῆκε στόν κόπο νά δεῖ πόσα βγάζει καί ἄν μπορεῖ νά συντηρήσει σπίτι ἐξοχικό δυό αὐτοκίνητα τόσες πιστωτικές κάρτες Νά ἀνήκει στή γενιά τῶν 700 εὐρώ ἀλλά νά ἀγοράζει τό κινητό τῶν 600 εὐρώraquo

Αὐτό λοιπόν πού διαπιστώνει ὁ εἰδικός οἱ περισσότεροι ἄνθρωποι δέν μπορούσαμε νά τό δοῦμε λόγῳ τῆς ἁμαρτίας μας Ἀκόμα καί κάποιοι ἄνθρωποι τῆς Ἐκκλησίας κληρικοί καί λαϊκοί ξε-χάσαμε ὅτι ὁ Κύριος μᾶς εἶπε μήν θησαυρίζετε γιά τόν ἑαυτό σας θησαυρούς πάνω στήν γῆ ὅπου τό σκουλήκι καί ἡ σκουριά τούς ἀφανίζει καί ὅπου κλέφτες κάνουν διάρρηξη καί κλέβουνmiddot ἀλλά θησαυρίζετε στόν ἑαυτό σας θησαυρούς στόν οὐρανό ὅπου οὔτε σκουλήκι οὔτε σκουριά τούς ἀφανίζουν καί ὅπου κλέφτες δέν κάνουν διάρρηξη οὔτε κλέβουν (Ματθ στrsquo 19-20)

Καί τό θησαύρισμα στόν οὐρανό δηλαδή ἡ βασιλεία Του ξεχάσαμε ὅτι ἀρχίζει ἐδῶ σέ τούτη τήν ζωή ὅτι Ἐκεῖνος μᾶς ζήτησε νά ζοῦμε χωρίς μέριμνες πλήρεις ἀγάπης καί εἰρήνης ὑμνῶντας καί εὐχαριστῶντας τόν Θεό γιά ὅτι ἔχου-με ὅσα κι ἄν εἶναι αὐτά Μέσα ἀπό τήν κρίση ἐλπίζουμε ὅτι θά γεννηθεῖ καί πάλι ἡ ἐλπίδα ἀφοῦ θά διαπιστώσουμε τήν ματαιότητα ὅσων ψευδοαξιῶν μᾶς πλάνε-ψαν Ὅτι θά ἀφήσουμε πίσω τήν μιζέρια καί τήν γκρίνια καί θά ἐνδιαφερθοῦμε πάλι γιά τόν πλησίον Ὅτι θά ὑποχωρήσει ὁ μηδενισμός ὁ ἀτομισμός ὁ ἀμοραλι-σμός καί ἡ σχετικοποίηση τῶν πάντων πού ἔχει ἀλλοτριώσει τήν ἑλλαδική κοινω-νία Ὅτι θά ξαναβροῦμε τήν ἀνθρωπιά μας θά ἐπιζητήσουμε καί πάλι ἀξίες ὁ-ράματα πού εἴχαμε κάψει στόν βωμό τῆς εὐδαιμονίας Ὅτι θά ἀποζητήσουμε νόη-μα στήν ζωή μας Λόγο γιά νά ὑπάρχουμε κι ἐλπίδα γιά νά χαιρόμαστε

Ἔχουμε ἕνα προνόμιο σέ τούτη τήν ἐποχή ὅπου πλεονάζει ἡ ἁμαρτία ἀλλά ὑπερπερισσεύει ἡ χάρις (Ρωμ 520) γιατί βλέποντας ξεκάθαρα τήν ἀστοχία μας καί τά λάθη μας μποροῦμε νά μετανοήσουμε πιό εὔκολα Ἄς ἀποδεχτοῦμε λοιπόν τήν πραγματικότητα ἄς ἀναλάβουμε τίς εὐθύνες μας καί κυρίως τήν εὐθύνη γιά τήν ζωή μας τό μεγάλο αὐτό δῶρο πού μᾶς ἔδωσε ὁ Θεός Καί μέ τήν πεποίθηση ὅτι ἡ μεγαλύτερη ἁμαρτία τοῦ ἀνθρώπου εἶναι ἡ ἀχαριστία ἀπέναντι σrsquo αὐτή τήν δωρεά τοῦ Θεοῦ ἄς ζήσουμε τήν ὑπόλοιπη ζωή μας μέ χαρά εὐχαριστία καί ἀγάπη πρός τόν Θεό καί τόν συνάνθρωπο πάντοτε χαίροντες καί ἐν παντί εὐχαριστοῦντες Ἀμήν

Ἀρχαγγέλων Λόγος

7

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

ΜΟΝΟΣ ΜΟΥ ΧΤΕΣ

Μ ερικοί ἀπό ἐμᾶς νομίζουμε ὅτι οἱ Ἅγιοι εἶναι κάτι σάν ὑπεράνθρωποι τῆς πίστεως χωρίς θλίψεις καί πειρασμούς πάντα ἀγέρωχοι καί δυνα-τοί Ξεχνᾶμε πώς ὁ Χριστός μᾶς κάλεσε ὅλους νά γίνουμε Ἅγιοι θεοί

κατά χάριν Του καί πώς οἱ Ἅγιοι ἦταν σάν κι ἐμᾶς ἄνθρωποι κανονικοί πού πό-νεσαν ἀπογοητεύτηκαν καί ἔκλαψαν ὅμως ἀκολούθησαν τήν κλήση τοῦ Θεοῦ καί σώθηκαν Παραθέτουμε ἐδῶ ἕνα ποίημα τοῦ ἐκ τῶν μεγίστων Ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Θεολόγου μιᾶς ψυχῆς εὐαίσθητης καί χαριτωμένης γιά νά δοῦμε πώς καί τοῦ Ἁ-γίου ἡ ψυχή σάν τήν δική μας πονᾶ μά στήν χάρη τοῦ Θεοῦ βρίσκει τήν παρηγο-ριά κι ὄχι στοῦ κόσμου τούτου τά ἀδιέξοδα

Μόνος μου χτές ἀπό τίς πίκρες στραγγισμένος σέ δάσος σύσκιο βαρύθυμος καθόμουν

Μ᾿ ἀρέσει ἀλήθεια αὐτό τό φάρμακο στίς θλίψεις μέ τήν ψυχή μου ν᾿ ἀναδεύω σκέψεις σιωπηλά Αὖρες ψιθύριζαν μ᾿ ἀηδόνια καλλικέλαδα

κι ἀπ᾿ τά κλαδιά γλυκό ἀποκάρωμα χυνόταν θαρρεῖς καί σουrsquo φευγε ἡ ζωή

Κι ἀπό τά δέντρα τά ὀξύφωνα τζιτζίκια φίλοι τοῦ ἥλιου πλημμύριζαν τό δάσος μέ τίς φλύαρες φωνές τους

Σιμά ρυάκι δροσερό ἔβρεχε τά πόδια καί μές στό δάσος ἔτρεχε ἁπαλά

Πῶς μέ συνεῖχε ὡστόσο δυνατή ἡ ὀδύνη κι ἔτσι δέν μέ τραβοῦσαν διόλου ἐτοῦτα

Ὁ νοῦς σάν τόν στομώνει ὁ πόνος τέρψεις δέν γυρεύει Κι ἐγώ μέσα στίς συστροφές τῆς ταραγμένης σκέψης

σ᾿ ἀντίμαχες ἰδέες παραδομένος Ποιός στάθηκα ποιός εἶμαι τί θά γίνω ∆έν ξέρω καθαρά

Κι ἄλλος σοφότερός μου οὔτε κι ἐκεῖνος

Στάσου Μπρός στόν Θεό ὅλα δεύτερα Τόπο στόν Λόγο Μάταια δέν σ᾿ ἔπλασε ὁ Θεός

μά ἐγώ ἀντιστέκομαι μικρόψυχος στόν ὕμνο Σκοτάδι ἐδῶ κι ἐκεῖ τοῦ Λόγου τό βασίλειο κι ὅλα ξάστερα γιά τόν Θεό ἀντικρύζοντας γιά στήν φωτιά νά τυραννιέσαι

Μόλις μέ γλύκανε ἔτσι ὁ νοῦς πάει κι ὁ πόνος Κι ἀπό τό σύσκιο δάσος χτές γυρίζοντας στό σπίτι

μιά χαμογέλαγα παράξενα καί μιά σιγόκαιγε ἡ καρδιά μέ σκέψη ἀνταριασμένη

8

Ἀρχαγγέλων Λόγος

Τ ό καλό τραγούδι ἔχει ἰσχυρότατη ἐκφραστική δύναμη Μετέχει κατά τι τῆς ποίησης καί ταυτόχρονα σπάει τήν μοναξιά τῆς ἀφωνίας μετερχόμενο τήν μουσική ὥστε νά μπορεῖ μέσα σέ λίγες ταξιδιάρικες πάνω σέ λυρικά πτε-

ρύγια ἀράδες νά λέει πολλά καί νά ἐννοεῖ ἀκόμα περισσότερα

Καθένας μόνος του Νησί του ὁ κόσμος του

Βράδιασε ἀγάπη μου σrsquo ὅλη τήν γῆ

Τό νοιώθεις ὅτι εἶναι πραγματικότητα Ἔχει νυχτώσει Τί κι ἄν ξημερώνει τί κι ἄν χαράζει μιά καινούργια μέρα τό σκοτάδι δέν λέει νά διαλυθεῖ Ἡ μοναδι-κή σου ἐλπίδα εἶναι ὅτι ὑπάρχει ἀκόμα πρόσωπο ἐρώμενο στό ὁποῖο στρέφεσαι γιά νά κοινωνήσεις τόν φόβο σου τήν ἔντρομη διαπίστωσή σου laquoβράδιασε ἀγά-πη μουraquo Λές laquoἀγάπη μουraquo καί ἀμέσως δημιουργεῖται ἕνα ξέφωτο στό ὁποῖο κα-ταφεύγεις κυνηγημένος ἀπrsquo τήν ἐπέλαση τοῦ σκότους Ὅλη ἡ τωρινή ἑλλαδική πραγματικότητα - σμικρογραφία ἄλλωστε τῆς παγ-κόσμιας - κυριαρχεῖται ἀπό τό σκοτάδι Ἕνα σκοτάδι τό ὁποῖο δέν ἐξερράγη ξαφ-νικά κατατροπώνοντας τό φῶς ἀλλά κυριαρχοῦσε λεπτό πρός λεπτό ὥρα μέ τήν ὥρα δεκαετία τήν δεκαετία Ἄν laquoὁ ἥλιος θέλει δουλειά πολλή γιά νά γυρίσειraquo κάτι ἀνάλογο συμβαίνει καί μέ τή νύχτα Θέλει χρόνο πολύ ἀρκετή ἐπανάπαυση ραστώνη ἰδιοτέλεια συμβιβασμό γιά νά κυριαρχήσει Ἡ Ἑλλάδα ndash καί φυσικά δέν ἐννοοῦμε τήν Ἑλλάδα ὡς ἰδέα φιλοσοφία ἤ ἄ-σαρκο γεωγραφικό προσδιορισμό μιλοῦμε γιά τά πρόσωπα γιά μᾶς τούς Ἕλλη-νες - βούλιαξε μέσα στό σκοτάδι μέσα σrsquo αὐτό πού ὅλοι μας τώρα προσδιορίζουμε ὡς οἰκονομική κρίση Ἀδυνατοῦμε ὅμως καί τώρα νά ἐντοπίσουμε τό γιατί φτάσα-με ὡς ἐδῶ Τί ἔφταιξε καί ἔχουμε ἀγγίξει τά ὅρια τῆς ἐξώθησής μας στόν χῶρο τῶν κρατῶν τοῦ Τρίτου Κόσμου διασύροντας τήν ἱστορία καί τόν πολιτισμό μας Μία ἀποτυχία σέ κάποιον ἀπό τούς τομεῖς τῆς ζωῆς μας (οἰκονομικό ἐργα-σιακό συναισθηματικό φιλικό) μπορεῖ νά μᾶς στενοχωρήσει ἀκόμα δέ καί νά μᾶς ἀποσυντονίσει Ὅταν ὅμως προκαλεῖ τήν καθολική κατάρρευσή μας τότε τό πρό-βλημα εἶναι π ν ε υ μ α τ ι κ ό διότι τό ἐπί μέρους ἔλαβε τήν θέση τοῦ καθrsquo ὅλου ∆ιότι ἕνα μόνο τμῆμα τῆς ζωῆς μας ἐν προκειμένῳ ὁ οἰκονομικός παράγοντας πε-ριεβλήθη μιά καθολική αὐταξία ἄρχισε νά νοηματοδοτεῖ ὁλάκερη τή ζωή μας ἔγι-νε ὁ κεντρικός ἄξονάς της γύρω ἀπό τόν ὁποῖο ἄρχισε νά δορυφορεῖται κάθε ἄλλη ἐνέργειά μας Τό τί θά σπουδάσουμε ποιόν θά παντρευτοῦμε τί ἐπάγγελμα θά ἀ-κολουθήσουμε μέ ποιούς θά συσχετιστοῦμε ἀκόμα καί τό τί θά ὀνειρευτοῦμε καί τό πῶς θά κηδευτοῦμε καθορίζεται ἀπό τό χρῆμα ἀπό τόν πλοῦτο τήν ἰσχύ

Ἀλλοτρίωση λοιπόν τῆς ὕπαρξης δέν εἶναι μόνο νά ζεῖς γιά νά αὐξήσεις τίς τραπεζικές σου καταθέσεις ἤ γιά νά ἀγοράσεις 70 τετραγωνικά χώρου μέ ὑποθή-κευση ὅλης τῆς χαρᾶς καί ἐλευθερίας σου ἀλλά κυρίως τό νά κοστολογεῖς τό ἀν-θρώπινο πρόσωπο τήν φιλία τόν χρόνο ἀκόμα καί τά ὄνειρά σου μέ εὐρώ Νά

Βράδιασε ἀγάπη μου σrsquo ὅλη τή γῆ Ἀνωνύμος ποιητής

9

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

ξεπουλήσεις μέ τόν πιό ἐπαίσχυντο τρόπο τήν καθαρότητα τῆς καρδιᾶς σου τά ζείδωρα τῆς πίστης σου τά πολύτιμα τῆς παιδείας σου χάριν τῶν πιό ποταπῶν θε-αμάτων τῆς πλέον ἐγωτικῆς κυριαρχίας τῆς ἰδιοτέλειας

Ἡ μεγαλύτερη ὅμως τραγωδία ἔρχεται τώρα στήν συνειδητοποίηση ὅτι δέν ἔχουμε οὔτε τό ξέφωτο τοῦ τραγουδιοῦ ∆έν ὑπάρχει τό ἐρώμενο πρόσωπο στό ὁποῖο τουλάχιστον νά στραφοῦμε καί νά κοινωνήσουμε τήν ἀπέλπιδα αὐτογνωσί-α μας Ὁ Θεός-Ἀγάπη ὁ Θεός-Ἔρωτας laquoπέθανεraquo καί οἱ δήμιοί του εἴμαστε ἐμεῖς οἱ Χριστιανοί Στήν θέση Του τοποθετήσαμε τόν θεό-τιμωρό τόν θεό-δυνάστη τόν θεό-μαγικό λυχνάρι τοῦ Ἀλαντίν τόν θεό-ἐπετειακό τρόπο διασκέδασης τῆς θλιβερῆς ρουτίνας μας ∆έν Τόν γνωρίσαμε δέν Τόν ἀγαπήσαμε γιrsquo αὐτό καί εὔ-κολα Τόν ἐξοβελίσαμε ἀπrsquo τό προσκήνιο τῆς ζωῆς μας ἀφήνοντάς Τον στό περι-θώριο πληγωμένο ἐραστή τῆς ἐλευθερίας μας Στήν θέση Του ἦρθε τό χρῆμα ἡ καλοπέραση τό βόλεμα ἡ χρησιμοθηρία ὁ ὠχαδερφισμός καί Ἐκεῖνος ndashπαραχα-ραγμένος πιά- ἀπομεινάρι ἔνδοξου παρελθόντος

Μά δέν ὑπάρχει καί ἐρώμενος ἄνθρωπος τόν ὁποῖο νά μποροῦμε νά προ-σφωνήσουμε laquoἀγάπη μουraquo καί νά τοῦ ψιθυρίσουμε laquoβράδιασεraquo κατόρθωμα κενω-τικῆς ἀλληλοπεριχώρησης θυσιαστικῆς ἐμπιστοσύνης Οἱ δικές μας οἱ laquoἀγάπεςraquo ἔ-χουν ἡμερομηνία λήξης βασισμένες σέ προϋπόθεση ἀνταπόδοσης ἐκτόνωσης ὁρ-μεμφύτων ἀναγκαστικῆς συνθηκολόγησης γιrsquo αὐτό καί δέν μποροῦμε νά ψιθυρί-σουμε τίποτε οὐσιαστικό Μᾶς ἔμειναν τά βαρύτιμα σεντούκια (συζυγία ἔρωτας φιλία ἀδελφός) μά ξεπουλήσαμε τόν θησαυρό

Ὁ καθένας στήν ἀπομονωτική του νησῖδα νά ἀγναντεύει μέ κυάλια με-λαγχολίας καί ἀσφάλειας τόν ἀπομακρυσμένο νησιώτη τῆς ἀπόμακρης ἄλλης βρα-χονησίδας laquoΚαθένας μόνος του νησί του ὁ κόσμος τουraquo στήν ποιητική ἀποτύπω-ση τῆς μοναξιᾶς μας τοῦ ἐγωισμοῦ μας τῆς ἀδυναμίας μας γιά κοινωνία

Ἔσερνα αὐτές τίς λίγες γραμμές χωρίς νά ἔχω βρεῖ τό τέλος χωρίς νά μπο-ρῶ νά χαράξω τήν ἐλπίδα Σέ κάποιο δικό μου βράδυ γεννήθηκε τό ξέφωτο τόσο ἁπλᾶ ὅσο οἱ δύο ἀράδες τῆς πρίν τό δεῖπνο προσευχῆς

Νά αἰσθάνομαι καί νά πορεύομαι ὡς πένης ὡς φτωχός ὡς ὁλιγαρκής πλούσιος γιά νά μπορῶ νά νοιώθω τόν ἀναγκεμό τοῦ ἄλλου τοῦ ἀδελφοῦ κωπη-λατῶντας πρός τό νησί του Βρισκόμουν πάνω ἀπrsquo τό τραπέζι μέ τήν αἴσθηση τῆς πείνας προσευχόμενος παρακλητικά πρός Ἐκεῖνον γιά Τόν ὁποῖο δέν αἰσθανό-μουν πεῖνα Ποτέ δέν γουργούρισε ἡ καρδιά μου γιά τό πρόσωπό Του ὅπως τό στομάχι μου γιά τό φαΐ Ντράπηκα Πρέπει νά γίνω εὐχαριστιακός ἀπολαμβάνον-τας τά ἐλάχιστα τῆς ζωῆς τά καθημερινά τοῦ βίου Πρέπει νά Τόν καλέσω στή ζω-ή μου νά γίνω ὁ ἐκζητῶν Αὐτόν Ἀπαγγέλλω τά λόγια τῆς προσευχῆς ἐγώ μόνος μου ἀλλά σέ πληθυντικό ἀριθμό Ὑπάρχουν κι ἄλλοι στήν ἴδια αἴσθηση τῆς ἀπο-τυχίας στήν ἴδια δῖψα τῆς πληρότητας ∆έν μπορῶ πιά νά lsquoμαι μόνος μου θέλω νά συνοδοιπορήσω στόν δρόμο πού ἡ ἀγάπη δημιουργεῖ καί ἡ δυναμική τοῦ ἔρωτα ἐκβάλλει laquoΦάγοντες πένητες καί ἐμπλησθήσονται καί αἰνέσουσι Κύριον οἱ ἐκζητοῦντες αὐ-τόν Ζήσονται αἱ καρδίαι αὐτῶν εἰς αἰῶνα αἰῶνοςraquo Ἀγάπη μου

laquoΝησιάraquo στίχοι Παρασκευᾶς Καρασοῦλος μουσική‐ἑρμηνεία Μάριος Φραγκούλης

10

Ὁ ἄνθρωπος εἶναι ἀναμφίβολα ἕνα ἀντιφατικό ὄν Ἕνα μέρος του διψᾶ γιά πνευματική προκοπή γνωστική πρόοδο ψυχική ἀνάταση Τό ὑπό-λοιπο (πού συνήθως ὑπερέχει) βουτᾶ λαίμαργα σέ μιά πληθώρα κοσμι-

κῶν ἀπολαύσεων σαρκικῶν ἐπιθυμιῶν κτιστῶν θησαυρῶν Καί ἄν αὐτή ἡ κατά-δυση ἔληγε στόν πυθμένα τῆς προσωπικῆς ματαιοδοξίας θά ὑπῆρχε τουλάχιστον ἡ ἐλπίδα πώς ἔπειτα θά ἄρχιζε ἡ ἀνάδυση γιά μιά ἀνάσα ἠθικῆς καθαρότητας Κι ὅμως Πολλοί ἀρχίζουν τίς γεωτρήσεις () ἔχοντας ὡς νῆμα πού τούς συνδέει μέ τή ζωή μόνο τά ὑλικά ἀγαθά παραθεωρῶντας ὅτι μόνο φθαρτά καί προσωρινά εἶ-ναι

Ὁ Ἰησοῦς Χριστός μᾶς δίδαξε laquoΜή θησαυρίζετε ὑμῖν θησαυρούς ἐπί τῆς γῆςraquo (Ματθ 6 19) καί ἐμεῖς ἄλλοι λίγο καί ἄλλοι περισσότερο πράττουμε ἀκρι-βῶς τό ἀντίθετο Πάσχουμε ἀπό ἔλλειψη ἐμπιστοσύνης ndash πίστης στό Θεό ὁ Ὁποῖ-ος ἀπό ἀμέριστη ἀγάπη γιά τό δημιούργημά Του ndash γιά τήν κορωνίδα τῆς πλάσης στήν κατάσταση τοῦ ἀρχέγονου κάλλους ndash προσέφερε τά λόγια Του ὡς φωτει-νούς ὁδοδείκτες στή δύσκολη πορεία μας πρός τή θέωση Καί ἐπειδή εἶναι ἀδύνα-τον ἐκ φύσεως νά θαμπώσει τό φῶς τῶν θείων διδαγμάτων θαμπώσαμε ἐμεῖς τή ματιά μας θεωρῶντας πώς κατέχουμε ἀφrsquo ἑαυτῶν τήν ἀλήθεια καί τή γνώση

Νομίσαμε τή ματαιότητα τοῦ πλούτου κυρίαρχο ἀγαθό Πιστέψαμε πώς ἡ ζεστασιά τῆς ψυχῆς πηγάζει ἀπό τήν τριβή τῶν χεριῶν μας μέ τό χρυσό καί τό ἀσήμι Ἡδονιστήκαμε μέ τήν ἰδέα τοῦ laquoἔχεινraquo καί παραληρίσαμε στή θέα τῆς θεᾶς ὕλης Ἡ αἴσθηση τῆς ἰδιοκτησίας μᾶς δημιούργησε τήν ἐντύπωση τῆς δύναμης Νοιώσαμε ἄτρωτοι καί ἡ φιλαυτία μας φού-σκωσε προκαλῶντας τά γνήσια τέκνα της ndash τά πάθη τῆς φιλαργυρίας τῆς κενοδοξίας καί τῆς

γαστριμαργίας ndash νά στήσουν χορό στήν καρδιά μας Ὁ ἄνθρωπος ἐκκινούμενος ἀπό ἐγωκεντρισμό θεώρησε πώς σκοπός τῆς ζωῆς του ἐπιβάλλεται νά εἶναι ὄχι ἁ-πλῶς ἡ συντήρηση καί καθαρότητα τοῦ σώματος ἀλλά ἡ ἀνάδειξή του ἔναντι τῆς ψυχῆς καί ἡ ἐπίδειξη τοῦ ὑλικοῦ πλουτισμοῦ Τελικά ἡ καθημερινή βιολογική ἀ-νάγκη ἔλαβε κυρίαρχη θέση στή ζωή τῶν ἀνθρώπων καθώς ἡ εὐδαιμονία στήν ὁ-ποία εἶχαν συνηθίσει ἤ τό κυνήγι τῆς εὐδαιμονίας στό ὁποῖο ἐπιδίδονταν ἐξουσί-ασαν τήν ψυχή τους καί δέν ἐπικεντρώνονταν στόν laquoἄρτον ἡμῶν τόν ἐπιούσιονraquo Ἔτσι ὁμοίασαν μέ τό σπόρο ἀπό τήν παραβολή τοῦ σπορέα πού σπάρθηκε κοντά στά ἀγκάθια τόν ὁποῖο ἡ μέριμνα γιά τά ἐγκόσμια καί τά ὑλικά ἀγαθά κατέπνιξαν καί ἔτσι δέν καρποφόρησε Ἡ ἐξύψωση τῆς ἡδονῆς τῶν ὑλικῶν ἀγα-θῶν σέ πρωταρχική καί ζωοποιό ἀνάγκη τοῦ ἀνθρώπου τόν κατέστησε ἕρμαιο τοῦ καταναλωτισμοῦ

Ἡ ἄλογη προσκόλληση στή συντήρηση τοῦ ὑλικοῦ στοιχείου τοῦ ἀνθρώ-

Ἀρχαγγέλων Λόγος

Ἡ ὀδύνη τοῦ ἔχειν Σωτήριος Ν Κόλλιας ΜΑ Θεολογίας ἐκπαιδευτικός

11

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

που δρᾶ καταλυτικά γιά τήν πνευματική ἐξύψωσή του Ἤμαστε τόσο σίγουροι πώς ἀνήκαμε πλέον στό ἀπυρόβλητο τῶν καθημερινῶν προβλημάτων μιᾶς καί ἡ συσσώρευση πλούτου μᾶς χαροποιοῦσε μᾶς πάθιαζε ἤ καί μᾶς προκαλοῦσε νά μοχθήσουμε (νομίμως ἤ μή) ἀκόμα σκληρότερα (ἀπέναντι στόν ἑαυτό μας ἤ κατά προτίμηση στούς ἄλλους) γιά νά ἀποκτήσουμε περισσότερα Καί ταυτιζόμασταν μέ τόν ἄφρονα πλούσιο ὁ ὁποῖος ἔλεγε laquoψυχή ἔχεις πολλά ἀγαθά κείμενα εἰς ἔτη πολλά ἀναπαύου φάγε πίε εὐφραίνουraquo (Λουκ 12 19)

Μά ἔρχεται κάποια στιγμή πούhellip ἡ ἐπιχείρησή σου χρεωκοπεῖhellip ἀπολύε-σαιhellip πυρκαγιά καίει τά ὑπάρχοντά σουhellip ἤ ἁπλῶς καλεῖσαι νά περιορίσεις τίς νυχτερινές σου ἐξόδους νά μειώσεις τούς φουσκωμένους λογαριασμούς νά στα-ματήσεις τίς ἀσυλλόγιστες ἀγορές Καί ἔρχεται κάποια στιγμή πού σέ ἐρωτᾶ ὁ Κύριος laquoἄφρον ταύτῃ τῇ νυκτί τήν ψυχήν σου ἀπαιτοῦσιν ἀπό σοῦ ἅ δέ ἡτοίμα-σας τίνι ἔσταιraquo (Λουκ 12 20) Κι ἐσύ μετέωρος νά μετρᾶς τά συντρίμμια ὑλικά καί ψυχικά Καί τότε τήν ἡδονή τοῦ ἔχειν διαδέχεται ἡ ὀδύνη ὅτι τίποτα δέν ἔχεις καί τίποτα δέν σοῦ ἀνήκει αἰώνια Καί εἶναι ἀβάσταχτος αὐτός ὁ πόνος ὄχι μόνο γιατί νοιώθεις προδομένος ἀπό τόν ἴδιο σου τόν ἑαυτό πού ἔχτισε παλάτια στήν ἄμμο ἀλλά καί γιατί ἡ πτώση ἦταν τόσο ἀπότομη ὅσο ψηλότερα εἶχες εἰδωλοποι-ήσει τήν κτήση Κι ἐνῶ διαχειριστής εἶσαι τῆς ὕλης καί ὄχι ἰδιοκτήτης αὐθαίρετα ἀνέλαβες ἀξιώματα ἀπό τόν Κύριό σου laquoοὕτως ὁ θησαυρίζων ἑαυτῷ καί μή εἰς Θεόν πλουτῶνraquo (Λουκ 12 21) ∆ιαμαρτύρεσαι ὀργίζεσαι κλαῖς ἀπελπίζεσαι Ἀ-λήθεια πόσο τραγικό γιά τήν ἀνθρώπινη ὕπαρξη εἶναι νά πονᾶ γιά τά πρόσκαι-ρα ἐνῶ εἶναι καμωμένη γιά τά μεγάλα καί ὡραῖα

Ὁ λόγος τοῦ Χριστοῦ laquoοὐκ ἐπrsquo ἄρτῳ μόνῳ ζήσεται ἄνθρωπος ἀλλrsquo ἐπί παντί ρήματι ἐκπορευομένῳ διά στόματος Θεοῦraquo (Ματθ 4 4) στόν πειραστή ∆ιά-βολο πού Τόν προκάλεσε νά μετατρέψει σέ τροφή τίς πέτρες σημαίνει ὅτι προτε-ραιότητα πρέπει νά δίνεται στά πνευματικά καί ὄχι στά ὑλικά Ἡ στάση τοῦ Χρι-στοῦ δέν παραθεωρεῖ τίς βιοτικές ἀνάγκες τῶν ἀνθρώπων ἀλλά καί δέν τίς ἀπο-λυτοποιεῖ γιrsquo αὐτό καί λέγει laquoοὐκ ἐπrsquo ἄρτῳ μόνῳraquo Ἡ πνευματική κατάσταση δέν ἐχθρεύεται τήν ὑλική ἀλλά τῆς δίνει οὐσιαστικότερο νόημα Τά ἐγκόσμια ἀγαθά λαμβάνουν ἀξία μόνο μέσα ἀπό τό πνευματικό πρῖσμα πού τά θέτουμε χωρίς νά τά ὑπερεκτιμοῦμε καί νά τά ἐξιδανικεύουμε

Ἡ παραδείσια κατάσταση ὅπου ἡ ἀντωνυμία laquoδικό μουraquo δέν ὑπῆρχε δέν

εἶναι οὐτοπία εἶναι ἐπιλογή ζωῆς πού πραγματώνεται ἤδη στόν κόσμο τοῦτο ὅ-ταν οἱ καρδιές συναντῶνται ἑλκόμενες ἀπό τήν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ καί τοῦ πλησίον γιά μιά κοινή πορεία συναλληλίας καί προσφορᾶς

12

Ἀρχαγγέλων Λόγος

Τ οπίο θολό Ὁμίχλη πυκνή πάνω ἀπό τήν χώρα Συνοφρυωμένα πρόσωπα τρομαγμένες ψυχές Ἐνοχές γκρίνιες κατάρες ἀπαξίωση Φόβος ἀπόγνω-ση ἀπελπισία Ὅλα ὅσα εἶναι ἱκανά καί ἀναγκαῖα γιά νά συνθέσουν ἕνα

ἰδανικό θεατρικό σκηνικό ὅπου ἔχει ὅλες τίς προϋποθέσεις γιά νά παιχτεῖ ἔργο κλασικό μεγάλου συγγραφέα μέ σπουδαίους πρωταγωνιστές σοβαρή πλοκή ψυ-χογραφική ἐμβάθυνση πού θά κρατήσει τίς ἀνάσες τῶν θεατῶν μέχρι τό τέλος του ὅπως καιρό εἶχε νά τούς συμβεῖ Μόνον πού ἐδῶ ἐμεῖς ἀποτελοῦμε τόν χορό καί ὄχι τούς θεατές Κάτι σάν ἀρχαία τραγωδία

Ἀφῆστε τούς προφῆτες νά βγαίνουν στούς δρόμους καί νά προφητεύουν δεινά Τίς μάγισσες νά ἐξαγοράζουν τήν ἀγωνία τῶν ἁπλοϊκῶν Τά μυθικά τέρατα νά ξυπνοῦν νά βγάζουν καπνούς ἀπrsquo τό στόμα καί νύχια γαμψά ἀπειλῶντας ὅλους ὅ-σους ἀφελῶς πίστεψαν στήν ὕπαρξή τους Ἐπιτρέψτε μουhellip Βλέπετε ἐγώ γεννήθηκα στή Σαλονίκη Τήν πόλη τῆς ὁμίχλης Τῆς πρώτης Φιλοσοφικῆς σχολῆς τῆς πρώ-της τηλεόρασης τοῦ πρώτου ραδιοφώνου τῶν λογοτεχνῶν τῆς ἱστορίας τοῦ Βυζαντίου Τήν πόλη τῆς ἐσωστρέφειας τῆς πνευματικῆς παραγωγῆς τοῦ Ἡσυχασμοῦ ∆ιδάχθηκα πώς ἡ ἀπόγνωση γεννιέται ἀπό τά ψευδῆ αἰσθή-

ματα πώς πρώτη φορά συμβαίνει κάτι τραγικό πώς εἶμαι ὁ μόνος πού τό περνάω πώς πάνω μου βαραίνει μία κατάφορη ἀδικία πώς φταίω γιά ὅλα ἐγώ Ἡ ἀλή-θεια ὅμως εἶναι πάντα ἕνα ἀνάποδο κάτοπτρο Καί ἡ ἀλήθεια μόνο στήν ἀπόγνω-ση δέν ὁδηγεῖ Ἀντίθετα ἐλευθερώνει ἀπό κάθε ἀπελπισία ∆ιακατέχεται ἀπό ἀ-νεμπόδιστη ἐλπίδα καί πίστη Ὁ σύγχρονος ἄνθρωπος ὅλοι ἐμεῖς οἱ ζῶντες δηλαδή δέν εἶναι ξεκομμένος ἀπό τό παρελθόν του ∆έν τελειώνει μέ τόν θάνατό του Ἄν τόν δοῦμε μέσα στό σύνολο τῆς ἱστορίας του τότε ἡ πραγματικότητά του θά πάρει πάλι τίς πραγμα-τικές της διαστάσεις Καί ἡ ἀνθρωπότητα ἔζησε πολύ πιό τραγικές στιγμές ἀπrsquo αὐ-τές πού ζοῦμε σήμερα κι ἐξακολούθησε νά ὑπάρχει Σέ περιόδους κρίσεων δέ ὅ-λως παραδόξως καί ἐντελῶς ἀνέλπιστα μεγαλούργησε κιόλας Καταλαβαίνω πώς δέν εἶναι εὔκολο νά ξεβολεύεται κανείς Καταλαβαίνουμε ὅμως ποῦ μας ὁδήγησε τό βόλεμα Θά τολμήσω νά ἐκφράσω πόσο μέ γοητεύει ὅλη αὐτή ἡ κρίση Τόν μεγάλο μου θαυμασμό πρός ὅλη αὐτήν τήν ἀναταραχή Τόν ἐνθουσιασμό μου γιά τόν κλυδωνισμό τῆς οἰκονομίας πού ἀνατρέπει τήν τάξη τοῦ κόσμου καί περισσότερο τῆς χώρας μας Τό καίριο καί πολύτιμο αἴσθημα τῆς ἀνασφάλειας Ὄχι δέν εἶμαι κακεντρεχής δέν εἶμαι βολεμένη δέν ἔχω ὑλικά ἀποθέματα ὥστε νά χαιρεκακῶ μέ τήν ἐξαθλίωση τῶν ἄλλων Τό ἀντίθετο μάλιστα Ἁπλῶς

Μία ἄλλη ὁπτική τῆς κρίσης εὐχαριστιακή Βασιλική Νευροκοπλῆ συγγραφέας-ἐκπαιδευτικός

13

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

εἶμαι ἀπό τήν Θεσσαλονίκη κι αὐτό τό χῶμα πού μέ ἔθρεψε μοῦ ἔμαθε πώς τό θαῦμα γεννιέται ἀπrsquo τίς στάχτες Μοῦ ἔμαθε νά βλέπω μέσα ἀπrsquo τήν ὁμίχλη μέ τήν ὁποία τόσο ἐξοικειώνεσαι σrsquo αὐτόν τόν τόπο Γιατί μέσα σέ ὅλον αὐτόν τόν ζόφο βλέπω τήν ἐγρήγορση τῶν ἀνθρώπων καί τόν ἐπαναπροσδιορισμό τους Βλέπω τό ξύπνημα κοιμισμένων συνειδήσεων τό νέο ὅραμα νά ἀφυπνίζεται Βλέπω νrsquo ἀνθί-ζουν ἀρετές ξεχασμένες ὅπως ἡ ὑπομονή ἡ ἀλληλεγγύη ἡ γενναιοδωρία Νά φυ-τεύονται στά μπαλκόνια μαϊντανοί καί δυόσμοι νά χαζεύουν οἱ διαβάτες στήν παραλία τό ἡλιοβασίλεμα πού πρίν προσπερνοῦσαν Χτυποῦν τά τηλέφωνα καί αὐξάνονται οἱ προσκλήσεις στά σπίτια γιά τό κοινό φαγητό τήν κοινή τράπεζα Κλείνουν τηλεοράσεις καί ἀνοίγουν βιβλία Ἀπομονώνονται οἱ μίζεροι καί οἱ τρομολάγνοι ἀποζητᾶται ἡ παρηγοριά ὁ ἄλλος λόγος πού εἶναι καί λόγος ὕπαρ-ξης πού θά γεμίσει τά σπλάχνα μας

Ἔχει μεγάλη χάρη ἡ κρίση ἡ ἀνασφάλεια ὁ κλυδω-νισμός Ἔχει τόση χάρη ὅση καί ἡ ἀρρώστια ἡ ἀναπηρία ἡ ἀνέχεια Γιατί ὅπως ἀκριβῶς ὁ ἄνθρωπος δέν εἶναι μόνο ἀγαθά ἀσφάλεια σιγουριά δέν εἶναι καί μόνον ὑγεία ἱ-κανότητες ἀνάγκες Ἦταν εἶναι καί θά παραμένει κάτι πολύ περισσότερο ἀπό ὅλα αὐτά Κάτι πού φανερώνεται καί φωτίζεται μόνον ὅταν ὅλα κλονίζονται καί σταθεῖ μό-

νος γυμνός καί τετραχηλισμένος μπροστά στό θαῦμα τῆς ὕπαρξης μόνος μέ τόν ἑαυτό του μόνος μέ τόν ἔρωτά του μόνος μέ τόν θάνατο μόνος μέ τόν Θεό του ∆έν ὠφελοῦν οἱ κλάψες ∆έν ὁδηγοῦν πουθενά οἱ μιζέριες Οἱ ἐκφοβισμοί ἁ-πλῶς παραλύουν τήν κρυμμένη δυναμική Θά συνεχίσουμε νά ἐργαζόμαστε καθέ-νας στό πόστο του ἴσως περισσότερο σιωπηλά ἀλλά μέ περισσότερο πεῖσμα Ἡ διαφορά θά εἶναι ἡ ἐγρήγορση ὁ ἐσωτερικός ἐπαναπροσδιορισμός ἡ ἐπαναξιο-λόγηση τῆς ζωῆς τῶν σχέσεων τῶν ἀγαθῶν καί τοῦ νοήματος πού μένει ἀδιά-πτωτο στούς αἰῶνες Κρίνω πώς εἴμαστε πολύ τυχεροί καί ὀφείλουμε μεγάλη εὐγνωμοσύνη στούς καιρούς πού μᾶς χαρίζουν τήν δυσκολία τους Μπροστά λοιπόν μέ ἀνοιχτές αἰ-σθήσεις Ἡ ζωή εἶναι σάν τά παιδιά Μᾶς ὁδηγεῖ ἀλάνθαστα ἄν τήν ἐμπιστευτοῦ-μεhellip ἀλλά γιά νά τήν ἐμπιστευτοῦμε πρέπει πρῶτα νά τήν ἀνακαλύψουμεhellip

(Ἀπό τό ἰστολόγιο τῆς Β Νευροκοπλῆ httpanimusanimusblogspotcom)

Ἀποφθέγματα Πατέρων

Ε ἶπε ἕνας Γέροντας laquoΤίποτε δέν ἀπογυμνώνει τόσο τόν ἄνθρωπο ἀπό τήν χάρη ὅσο τό νά κατηγορεῖ τόν πλησίον του ἤ νά τόν κατακρίνει ἤ νά τόν

ἐξουθενώνει Καί εἶναι τόσο βαρύτερη ἡ κατάκριση ἀπό κάθε ἄλλη ἁμαρτία ὥστε ὁ ἴδιος ὁ Χριστός λέει laquoὙποκριτή βγάλε πρῶτα τό δοκάρι πού ἔχεις στό μάτι σου καί τότε θά δεῖς καθαρά γιά νά βγάλεις τό σκουπιδάκι πού βρίσκεται στό μάτι τοῦ ἀδελφοῦ σου (Λουκ 642) Γιατί νά μήν προτιμοῦμε νά κατακρίνουμε τόν ἑαυτό μας Καί ἐννοῶ τά κακά τά δικά μας πού καλά τά γνωρίζουμε καί γιά τα οποῖα πρόκειται να δώσουμε λόγο στον Θεό Ὁ καθένας ἄς προσέχει τόν ἑαυτό του καί τίς δικές του κακίες Ἡ ἐξουσία νά δικαιώνει καί νά καταδικάζει ἀνήκει μόνο στόν Θεόraquo

14

Ἀρχαγγέλων Λόγος

Ἄ ν εἴμαστε μία κοινωνία πού γερνάει καί δέν ἀναπαράγεται Ἄν εἴμαστε πρῶτοι στήν ὑπογεννητικότητα στήν Εὐρώπη καί δεύτεροι σέ ὅλο τόν κόσμο Ἄν σήμερα ὁ ἕνας στούς τέσσερεις Ἕλληνες ἀνήκει στήν τρίτη

ἡλικία Ἄν διαλέγουμε νά μήν κάνουμε παιδιά ἤ νά κάνουμε μόνο ἕνα γιατί δέν θέλουμε νά ἀλλάξουμε τρόπο ζωῆς ἤ γιατί ἡ καριέρα μας εἶναι πιό σημαντικήhellip

Ἄν κύριό μας μέλημα εἶναι ἡ οἰκονομική ἐκμετάλλευση τῶν πάντων καί πρῶτα ἀπrsquo ὅλα τοῦ ἴδιου τοῦ τόπου μας (παλαιότερα τό λέγαμε laquoἀξιοποίησηraquo) καί ἡ ἀποφυγή κάθε laquoπεριττῆςraquo δαπάνης ἄν γιrsquo αὐτό ἔχουμε καταστρέψει μερικά ἀπrsquo τά ὡραιότερα μέρη παγκοσμίως ἔχουμε κάψει τά δάση ἔχουμε κτίσει αὐθαί-ρετα στά βουνά καί τά νησιά μας ἔχουμε μολύνει ποτάμια καί λίμνες μέ τά ἀπό-βλητά μας καί ἔχουμε laquoδιακοσμήσειraquo τό ὑπόλοιπο τοπίο σκορπίζοντας παντοῦ σωρούς σκουπιδιῶνhellip

Ἄν ἔχουμε καταστρέψει γιά τούς ἴδιους λόγους τήν ὀμορφιά καί ὑποβαθμίσει τήν ποιότητα ζωῆς στίς μεγάλες μας πόλεις μέ πρώτη τήν Ἀθῆνα ἄν μέσα στά τελευταῖα σαράντα χρόνια τήν ἔχουμε μετατρέψει στήν πιό ἄσχημη βρώμικη μολυσμένη καί θορυβώδη πρωτεύουσα τῆς Εὐρώπης Ἄν τήν μεταβάλαμε ἐπί-σης σέ μία πόλη ἀβίωτη γιά τά παιδιά δέν ὑπάρχουν καθόλου

χῶροι γιrsquo αὐτά Ἄν καί οἱ μικρότερες πόλεις καί τά χωριά τῆς περιφέρειας ἀκο-λουθοῦν ndash μέ μεγάλη ἐπιτυχία ndash τό παράδειγμα τῆς πρωτεύουσαςhellip

Ἄν μέ τήν μεγάλη εἰσροή μεταναστῶν στή χώρα ἡ ροπή μας γιά ἐκμετάλλευ-ση διεύρυνε τά ὅριά της καί στό ἀνθρώπινο δυναμικό Ἄν πολλοί ἀπό ἐμᾶς τούς πληρώσαμε ψίχουλα ἤ καί καθόλου γιά τίς ὑπηρεσίες τους ἐνῶ σήμερα ἀνθοῦν μεγάλες ἐπιχειρήσεις (στίς πόλεις ἀλλά καί τούς ἀγρούς) πού ἀπασχολοῦν μετα-νάστες σέ καθεστώς ἄγριας ἐκμετάλλευσης ὑπό ἄθλιες συνθῆκες Ἄν μία παραλ-λαγή αὐτῆς τῆς κατηγορίας ἀποτελεῖ ἡ ἐκβιαστική ἐκπόρνευση γυναικῶν τῆς ἀλ-λοδαπῆς σέ ὅλη τήν ἑλληνική ἐπικράτεια Ἄν λοιπόν ἡ δουλεία ἔχει ἐπιστρέψει στήν Ἑλλάδα μέ τήν ἀνοχή ὅλων ἡμῶν τῶν ὑπολοίπωνhellip

Ἄν ἡ διαφθορά καί ἡ ἀναξιοκρατία ἀποτελοῦν πλέον πυλῶνες τῆς κουλ-τούρας μας Ἄν πάμπολλοι στήν ἀγορά καί στόν δημόσιο βίο χρηματίζονται Ἄν ἔχουμε φτάσει στό σημεῖο ὅπου ἀκόμα καί ἀπολύτως νόμιμες πράξεις ὑπηρεσίες ἤ συναλλαγές ἀπαιτοῦν ἀνταλλάγματα laquoκάτω ἀπό τό τραπέζιraquo Ἄν ταυτόχρονα ὅλοι νοθεύουν (πολύ συχνά μέ τοξικές οὐσίες) ἀνενδοίαστα τά πάντα στήν ἀγο-ρά ἀκόμα καί τῶν τροφίμων εἴμαστε μία χώρα ὅπου ὁ ἕνας δηλητηριάζει τόν ἄλ-λοhellip

Ἄν ἡ καταξίωση ὁποιασδήποτε ἱκανότητας ἤ ταλέντου κυρίως στόν δημό-σιο τομέα εἶναι ἐπιστημονική φαντασία γιά τήν Ἑλλάδα Ἄν ὁ κυρίαρχος τρόπος

Ἄν Ἡ οἰκονομική κρίση ὡς παρενέργεια

Θόδωρος Κωνσταντινίδης

15

ἀνάδειξης καί ἀναγνώρισης περνάει μέσα ἀπό γνωριμίες συγγένειες κλίκες καί κομματικούς μηχανισμούςhellip

Ἄν συνακόλουθα ndash μιά καί τά οὐσιαστικά προσόντα ἐλάχιστη ἔχουν σημα-σία γιά τά πλήθη πού ὀνειρεύονται νά laquoτακτοποιηθοῦνraquo σέ μία θέση στό δημόσιο ndash ἔχουμε μεταβάλει τήν ἐκπαίδευση σέ βιομηχανία παροχῆς τίτλων καί πτυχίων σχεδόν χωρίς ἀντίκρισμα Ἄν ἀπrsquo τά σχολεῖα μας βγαίνουν στρατιές κυριολεκτι-κά ἀναλφάβητων Ἄν ὑπάρχουν νεότερες γενιές παιδιῶν σήμερα πού γράφουν καί διαβάζουν ἄνετα μόνο τά Greeklish καί ὄχι τά ἑλληνικάhellip

Ἄν ἔχει ἐπέλθει μία σαρωτική μεταβολή τοῦ ἤθους στήν κοινωνία μας ἄν ἡ ἐντιμότητα ἔχει ἀντικατασταθεῖ ἀπό τό laquoἅρπαξε νά φᾶς καί κλέψε νά lsquoχεῖςraquo ἡ πε-ρίφημη ἑλληνική φιλοξενία ἐξατμίστηκε μπροστά στό καυτό χρῆμα καί οἱ ἔννοιες laquoφιλότιμοraquo καί laquoμεράκιraquo ἀποτελοῦν ἄγνωστες λέξεις γιά τούς νεότερους ἐφόσον δέν τίς χρησιμοποιεῖ πιά κανείς Ἄν σήμερα ὁ ἀθέμιτος πλουτισμός ἐπαίρεται δη-μόσια καί δή τηλεοπτικά καί τά laquoλαμόγιαraquo ἀποτελοῦν παράγοντες τοῦ δημόσιου βίου

Ἄν τώρα ὅλα αὐτά τά συμπτώματα ἀσθένειας ndash ἴσως ὄχι τά σημαντικότερα καί σίγουρα ὄχι τά μοναδικά ndash τῆς ἑλληνικῆς κοινωνίας συνιστοῦν κρίση τότε ἡ Κρίση αὐτή ἀσφαλῶς δέν εἶναι οὔτε φετινή οὔτε οἰκονομική Ἔχουμε μία κοινω-νία πού βρίσκεται σέ μεγάλη βαθιά καί μακροχρόνια Κρίση Ἀξιῶν

Ἡ Κρίση αὐτή συνίσταται σέ βαθμιαία μεταβολή τῶν παραδοσιακῶν ἀξιῶν τοῦ βίου ndash τοῦ λόγου καί τοῦ τρόπου μέ τούς ὁποίους ζοῦμε μέχρι καί τήν συνο-λική τους ἐγκατάλειψη καί τήν ἀντικατάστασή τους ἀπό μία καθαρά ὑλιστική ἀντιμετώπιση τῆς ζωῆς πρώτη καί κυρίαρχη σήμερα ἀξία στήν ἑλληνική κοινωνί-α ἔχει καταστεῖ ἡ ὑλική εὐμάρεια καί τό χρῆμα Μιλᾶμε δηλαδή γιά τήν ἀποπνευ-ματοποίηση μεγάλου μέρους τῆς κοινωνίας μας γιά ἀπώλεια κάθε μεταφυσικοῦ προσανατολισμοῦ καί τελικά στίς μέρες μας καί γιά προσπάθεια ἀποχριστιανο-ποίησης κάθε πτυχῆς τοῦ κοινωνικοῦ βίου

Ἡ σταδιακή ἀλλοίωση καί στά στερνά ἀκόμα καί ἡ ἐξάλειψη τῆς λαϊκῆς εὐσέβειας συνεπικουρούμενες ἀπό μία σχεδόν βίαιη laquoἀστικοποίησηraquo (ἐσωτερική μετανάστευση λόγω πολέμων ἐμ-φυλίου οἰκονομικῆς ἐξαθλίωσης) πού ἀπέκοψε τούς μετακινού-μενους ἀπό τίς κοινότητές τους καί τό αἴσθημα τοῦ laquoἀνήκεινraquo μᾶς ἔχει μεταβάλει σέ μία αὐτοκαταστροφική κοινωνία laquoἰδιω-τῶνraquo πού συστηματικά ὑπονομεύει τό ἴδιο τῆς τό μέλλον

Ἄν τώρα σέ μία κοινωνία αὐτοῦ τοῦ προσανατολισμοῦ αὐτοί πού μποροῦ-σαν νά τό κάνουν ἐγκολπώθηκαν ἤ διασπάθισαν τό δημόσιο χρῆμα μέχρι καί τήν χρεωκοπία τῆς χώρας αὐτό δέν εἶναι κάτι πού θά ἔπρεπε νά τό περιμένουμε Καί δέν εἶναι καί λίγο ἀστεῖο Ἀφοῦ μία χρόνια Κρίση Ἀξιῶν μία Πνευματική Κρίση πολύ λίγο καί πολύ λίγους συγκινοῦσε νά τώρα πού μας ἔσκασε στά χέρια ὡς παρενέργεια τῆς Πνευματικῆς ἡ Οἰκονομική Κρίση καί μᾶς χτυπάει ἐκεῖ πού μᾶς πονάει περισσότερο στήν τσέπη μας

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

16

Ἀρχαγγέλων Λόγος

Ἕνα κείμενο δανεισμένο ἀπό τήν ἱστοσελίδα wwwtheworldoffroadcom τοῦ καλοῦ Θεσσαλονικιοῦ δημοσιογράφου Ἄκη Τεμπερίδη πού μαζί μέ τήν Βούλα Νέτου πραγματοποιοῦν τόν γῦρο τοῦ κόσμου μέ ἕνα τζίπ Ὕστερα ἀπό χίλιες μέρες καί 156000 χλμ κι ἀφοῦ ἔχουν δεῖ καί περάσει πολλά καταγράφει τήν ἄποψή του γιά ὅσα συμβαίνουν στήν χώρα μας Προσέξτε τήν ἁπλῆ σοφία πού προκύπτει στά γραφόμενα τοῦ ταξιδευτῆ ὁ ὁποῖος ἔζησε τήν πραγματικότητα τοῦ κόσμου ἔξω ἀπό τόν ἑλλαδίτικο μικρόκοσμο

Α ἰσθάνομαι ἐξοργισμένος - αὐτονόητο αὐτό Ἐπίσης αἰσθάνομαι γιά πρώτη φορά μή ὑπερήφανος - γιά νά μήν πῶ ντροπιασμένος - πού εἶμαι Ἕλληνας σ αὐτό τό ταξίδι Ὅταν φύγαμε εἴχαμε ἀκόμη τή φόρα τήν

λάμψη τό ἀνέβασμα τῶν Ὀλυμπιακῶν καί τοῦ Euro 2004 Στήν Αφρική λέγαμε Grec καί μᾶς ἀποθέωναν εἰδικά οἱ ποδοσδαιρόφιλοι Τώρα λέω Griego μέ χαμη-λωμένη φωνή εἰδικά ἀπό τή στιγμή πού μία Ἀργεντῖνα κυρία μου εἶπε ὅτι χειρό-τερη ἀπό τήν Ἀργεντινή ἔγινε ἡ Ἑλλάδα Ἕνας Χιλιανός καραμπινιέρος μοῦ εἶπε προχθές Ἄ Γκρέσια Μπανκαρότα νό (Ἄ ἡ Ἑλλάδα πού χρεωκόπησε σωστά)

Αἰσθάνομαι ντροπή λοιπόν ναί ντροπή εἰ-δικά ὅταν ξέρω ὅτι μέσα στό χρόνο ὁ κάθε Γερμα-νός πού θά συναντᾶμε στόν δρόμο θά ἔχει κάνει τούς ὑπολογισμούς του καί θά σκέφτεται ὅτι θά τοῦ κοστίσω 1000 εὐρώ ἀπό τό προσωπικό του εἰ-σόδημα τά ἑπόμενα τρία χρόνια Τό ἴδιο ὁ Ιταλός ὁ Γάλλος ἀλλά καί ὁ Σλοβάκος - ἄν εἶναι δυνα-τόν - θά βάλει τό χέρι στήν τσέπη γιά χάρη μου - τρόπος τοῦ λέγειν Αἰσθάνομαι ντροπή νά βλέπω

στό CNN τήν Ἑλλάδα πρώτη εἴδηση τήν Ἀθῆνα νά καίγεται καί νά διαβάζω ὅτι ἡ Βουλγαρία ἔβγαλε ταξιδιωτική ὀδηγία γιά τή χώρα μας Πῶς νά ξεπεράσω τό γεγονός ὅτι ἡ χώρα μου εἶναι σέ πλήρη ἀπαξίωση ὅσο ἐμεῖς συνεχίζουμε νά ταξι-δεύουμε Πῶς νά ἀντιμετωπίσουμε μέ κέφι τήν διαδρομή πού μᾶς ἀπομένει νά γράφουμε γιά νέες πόλεις διαδρομές χωριά πόλεις καί βουνά ὅταν πίσω ἄνθρω-ποι πού μᾶς διαβάζουν δέν ἔχουν νά βγάλουν τόν μῆνα Ἐπίσης δέν σοῦ κρύβω ὅτι φοβᾶμαι τήν ἐπιστροφή μας στήν Ἑλλάδα Μία περιπέτεια εἶναι καί θά τήν ἀντιμετωπίσουμε λέμε μεταξύ μας ὅλες αὐτές τίς ἡμέ-ρες ἀλλά καί πάλι μᾶς τρομάζει ἡ ἰδέα νά γυρίσουμε καί νά συναντᾶμε θλιμμένα ἐξοργισμένα ἀπελπισμένα χαμένα πρόσωπα Φοβᾶμαι ἐπίσης ὅτι σέ συζητήσεις πού θά κάνουμε μέ φίλους καί γνωστούς θά καταλήγουμε σέ καβγάδες καί ξέρετε γιατί ∆ιότι θα προσεγγίζουμε το οἰκονομικό πρόβλημα μέ ἀφέλεια καί χιοῦμορ σύμφωνα μέ ὅσα μᾶς δίδαξε τό ταξίδι Μοῦ ἔκοψαν τό δῶρο θά μᾶς λέει ὁ ἕνας Νά ζήσεις καί μέ 12 μισθούς

Κάνοντας τόν γῦρο τοῦ κόσμου Ἄκης Τεμπερίδης δημοσιογράφος εἰδικοῦ τύπου

17

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

θά λέμε ἐμεῖς Ἐξάλλου οὔτε ὁ Γερμανός δέν πληρώνεται ἐπί δεκατέσσερα Θά πάρω σύνταξη στά 65 θά λέει ὁ ἄλλος Παίδαρος θά εἶσαι στά 60 θά τοῦ λέω γιά νά μήν τοῦ πῶ ὅτι ἐπειδη πολλοί ἔπαιρναν σύνταξη στά 45 φαληρί-σαμε ∆έν τήν βγάζω μέ 700 εὐρώ θά λέει ὁ τρίτος Στήν Μαλαισία τήν βγάζουν μέ 300 γιά νά μήν μιλήσω γιά τήν Ἰνδία Μέ ἀπέλυσαν θά πεῖ ὁ ἄλλος Ἔτσι εἶναι ἡ ζωή μέ τά πάνω καί τά κά-τω Ρίξε τις ἀπαιτήσεις σου καί θά βρεῖς ἄλλη δουλειά ∆έν βρίσκω δουλειά θά ποῦν ἀρκετοί Μπορεῖ κι ἐγώ τό ἴδιο θά τούς πῶ ἀλλά θά τό παλαίψω Ἀκόμη καί σέ βενζινάδικο θά δουλέψω ∆έν συνεχίζω γιατί - ξέρω - ἤδη ἐκνευρίστηκες Ὅμως νά σοῦ ἐξηγήσω λίγο γιατί σκέφτομαι ἔτσι ἐπειδή ἔχουμε δεῖ τόσα πολλά καί δραματικά πράγματα στόν κόσμο πού δέν μπορεῖς νά φανταστεῖς Ξέρω ξέρω θέλεις μόνο νά συγκρι-νόμαστε μέ 5-10 χῶρες σέ Εὐρώπη καί Αμερική ὅμως νά σοῦ πῶ ὅτι ὁ ὑπόλοιπος κόσμος εἶναι σέ μακράν χειρότερη κατάσταση ἀπό τήν Ἑλλάδα ἀκόμη καί ἀπό τήν Ἑλλάδα πού βρίσκεται στά πρόθυρα χρεωκοπίας Χάρη στήν ἐμπειρία μας ἔχουμε σκληρύνει ὁμολογῶ Γι αὐτό καί δέν μᾶς ρίχνει τό γεγονός ὅτι κάποιοι θά χάσουν τά κεκτημένα τους τά ἐπιδόματα καί τά δῶρα τους σέ μία χώρα πού χάρη ΚΑΙ σ αὐτούς δανείζεται χοντρά ἐδῶ καί δε-καετίες Ναί πιστεύω ὅτι ΟΛΟΙ ἐμεῖς πού σκεφτήκαμε ἔστω νά ἐκμεταλλευτοῦμε τό ἑλληνικό κράτος - παρότι ἴσως τοῦ ἄξιζε ὅπως μᾶς φέρεται - πρέπει νά αἰσθα-νόμαστε τύψεις σήμερα Ὄχι ὅλοι ἀλλά ὅσοι χαραμοφάηδες ἀνίκανοι βολεμένοι καί κολλητοί τοῦ κάθε κόμματος θά πρέπει νά τό αἰσθάνονται αὐτό Οἱ ὑπόλοι-ποι Ἕλληνες τό ὑγιές κομμάτι δέν ἔχει νά φοβηθεῖ τίποτα Αὐτοί δίνουν μάχη κάθε μέρα Θέλω νά προσθέσω μόνο τό ἐξῆς Μία φράση πού λέμε ὅλον αὐτόν τόν και-ρό στό ταξίδι ὅποτε εἴχαμε πρόβλημα εἴτε μέ κολλημένο κινητῆρα εἴτε μέ τό αὐ-τοκίνητο διαλυμένο στόν Μισσισσιππῆ εἴτε μέ ψίχουλα στήν τράπεζα κάποιες μέρες Λεφτά εἶναι ἐμεῖς νά εἴμαστε καλά λέγαμε ∆ές το λίγο τό πρᾶγμα ἔτσι Λεφτά αὐτό εἶναι τό πρόβλημα Γι αὐτά τά λεφτά τά ἔχει βάψει μαῦρα ὅλη ἡ χώ-ρα Γι αὐτά τά λεφτά κάποιοι βγήκαν πάλι τά ἔσπασαν καί ἔκαψαν ἀνθρώπους ζωντανούς Μήν μοῦ πεῖτε ὅτι δέν εἶναι ἔτσι ∆έν εἶναι γιά τά εὐρώ ἀλλά γιά τίς ἰδέες Καλά Ὅμως νοιώθουμε δυνατοί Ἀκόμη κι ἄν μείνουμε στήν ἀνεργία θά βροῦμε τήν ἄκρη Θά βάλουμε τό μυαλό μας κάτω καί θά βροῦμε δουλειά Καί μέ 300 εὐ-ρώ τήν βγάζουμε μένοντας στήν Ἐπανομή ἔτσι λέμε οἱ δυό μας Μπορεῖς νά τό πεῖς αὐτό τέτοιο καιρό Τότε μήν μασᾶς Ἀκούγομαι πολύ σίγουρος Τό ταξίδι φταίει Ἡ ζωή δέν εἶναι παιχνίδι Τί νά κάνω ἄν δέν τήν ἔβλεπα ἔτσι δέν θά κάναμε αὐτήν τήν τρέλα νά γυρίσουμε τόν κόσμο Θά φάμε κατραπακιά πίσω στήν Ἑλλάδα Εἴπαμε μία περιπέτεια θά εἶναι κι αὐτή Στό κάτω-κάτω ἡ ἑλληνική laquoμαγκιάraquo - γιά τήν ὁποία ὑπερηφανευ-όμαστε - στά δύσκολα φαίνεται Γιά καλό καί γιά κακό θά ἔχουμε τήν σκηνή μας Τό πολύ-πολύ νά μένουμε ἐκεῖ σέ κάποιο ξέφωτο στό δάσος τοῦ Σέιχ Σοῦ

18

Ἅγιος Ἰουστῖνος Πόποβιτς (1894-1979) Ἕνας νέος Ἅγιος τῆς Ὀρθοδοξίας

Ἀρχαγγέλων Λόγος

Μέσα στό στενάχωρο κλίμα τῶν ἡμερῶν μία χαρμόσυνη εἴδηση Ὁ μακαριστός γέροντας Ἰουστῖνος Πόποβιτς ἀνακηρύχτηκε νέος Ἅγιος τῆς ἐκκλησίας μας Κα-τά τήν διάρκεια τῆς συνεδρίας τῆς Πέμπτης 29ης Ἀπριλίου 2010 ἡ Σύνοδος τῆς Ἱεραρχίας τῆς Σερβικῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας κατέταξε στά δίπτυχα τόν Ἀρχιμανδρίτη Ἰουστῖνο Πόποβιτς (1894ndash1979) καί τόν ἡγούμενο τῆς Μονῆς Ντάιμπαμπε τοῦ Μαυροβουνίου Συμεών Πόποβιτς (1854 ndash 1941) Ἡ Σύνοδος τῆς Ιεραρχίας τῆς Σερβικῆς Ἐκκλησίας ἀποφάσισε ἡ μνήμη τοῦ Ἀρχιμανδρίτη Ἰ-ουστίνου Πόποβιτς νά τιμᾶται στίς 14 Ιουνίου καί τοῦ ἡγουμένου Συμεών τήν 1η Απριλίου

Ὁ ὅσιος καί θεοφόρος πατήρ Ἰουστῖνος γεννήθηκε στίς 25 Μαρτίου τοῦ 1894 στήν πόλη Βράνιε τῆς νοτίου Σερβίας Ὁ πατέρας του ὀνομαζόταν Σπυρί-

δων καί ἡ μητέρα του Ἀναστασία Ἡ οἰκογένεια τοῦ πατέ-ρα του ἦταν ἐκ παραδόσεως ἱερατική καί εἶχε δώσει στήν ὀρθόδοξη Ἐκκλησία τουλάχιστον ἑπτά ἱερωμένους Ὁ ἴδιος κατά τήν βάπτιση ἔλαβε τό ὄνομα Εὐάγγελος Ἀπό μικρό παιδί ἐπισκεπτόταν μέ τούς γονεῖς του τόν ἅγιο Πρόχορο τόν Θαυματουργό στήν κοντινή Μονή Πτσίνσκι ὅπου καί εἶδε μέ τά μάτια του τήν θεραπεία τῆς μητέρας του ἀπό βα-ριά ἀσθένεια Πηγή εὐλάβειας γιά τόν μικρό Εὐάγγελο ἦταν ἡ τακτική ἀνάγνωση τοῦ Εὐαγγελίου ἀπό τά δεκατέσσερα του χρόνια ἡ ἀνάγνωση τῶν Συναξαριῶν καί ἀργότερα τῶν ἔργων τῶν Ἁγίων Πατέρων τῆς Ἐκκλησίας ∆ιψασμέ-

νος γιά τήν γνώση ὁ Εὐάγγελος ἐγγράφεται τό 1905 στήν Ἐκκλησιαστική Σχολή τοῦ Ἁγίου Σάββα στό Βελιγράδι ὅπου ἀξιώθηκε νά ἔχει ὡς δάσκαλο του τόν ἅ-γιο Νικόλαο Βελιμίροβιτς (βλέπε σελίδα 24) Τελείωσε τήν Σχολή στά 1914 μά τόν πρόλαβε ὁ Α΄ Παγκόσμιος Πόλεμος καί στρατεύτηκε ὡς νοσοκόμος Τήν 1η Ἰανουαρίου τοῦ 1916 ἔλαβε τό μοναχικό σχῆμα καί πῆρε τό ὄνομα τοῦ ἁγίου μάρτυρος καί φιλοσόφου Ἰουστίνου Στήν συνέχεια φεύγει γιά θεολο-γικές σπουδές στήν Ἁγία Πετρούπολη Σύντομα ὅμως λόγῳ τῶν ἐξελίξεων στήν Ρωσία ἀναγκάστηκε νά μεταβεῖ στήν Ὀξφόρδη Ἐκεῖ ἔμεινε δύο χρόνια ἐτοιμά-ζοντας τήν διδακτορική του ἐργασία μέ θέμα laquoἩ θρησκεία καί ἡ φιλοσοφία τοῦ Ντοστογιέβσκιraquo Τό 1919 ὅταν μετά τό τέλος τοῦ πολέμου γύρισε στήν πατρίδα του τοποθετήθηκε ὡς καθηγητής θεολογίας στό Σρέμσκι Κάρλοβτσι Τό 1926 με-ταβαίνει στήν Ἀθῆνα γιά νά λάβει τό διδακτορικό του δίπλωμα στήν Πατρολογί-α μέ θέμα laquoΤό πρόβλημα τοῦ προσώπου καί τῆς γνώσεως στόν Ἅγιο Μακάριο τόν Αἰγύπτιοraquo Γνώριζε πολύ καλά τήν παλαιοσλαβική τήν ἀρχαιοελληνική τήν λατινική τήν ρωσική τήν νεοελληνική τήν ἀγγλική τήν γερμανική καί τήν γαλ-λική γλῶσσα

19

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

Τά ἑπόμενα ἔτη ἐργάστηκε στίς Ἐκκλησιαστικές Σχολές τοῦ Καρλοβικίου τῆς Πριζρένης καί τοῦ Μοναστηρίου Τό 1930-31 ἡ Σερβική Ἐκκλησία τόν ἔστειλε σέ ἱεραποστολική ἀποστολή στήν Τσεχοσλοβακία γιά τήν διαφώτιση καί ὀργά-νωση τῶν ἐνοριῶν καί τοῦ μοναχικοῦ βίου τῶν ὀρθοδόξων Σλοβάκων στά Καρ-πάθια οἱ ὁποῖοι ἐπέστρεφαν στήν Ὀρθοδοξία ἀπό τήν Οὐνία Ἐνῶ ἀκόμη βρι-σκόταν ἐκεῖ ἐξελέγη τό 1931 ἐπίσκοπος τῆς νεοσυσταθείσης Ἐπισκοπῆς Καρπα-θίας ἀλλά ἀπό ταπείνωση δέν δέχτηκε τήν θέση ἐκείνη Στήν διάρκεια τῆς γερμανικῆς κατοχῆς βρέθηκε σέ διάφορες μονές καί στό Βελιγράδι μοιραζόμενος τήν τύχη τοῦ λαοῦ του Μέ τήν ἐγκαθίδρυση τῆς νέας κομμουνιστικῆς ἐξουσίας στήν Γιουγκοσλαβία τό 1945 ὁ π Ιουστῖνος ἐξεδιώχθη ἀπό τό Πανεπιστήμιο τοῦ Βελιγραδίου μαζί μέ ἄλλους 200 καθηγητές Τό 1946 συνελήφθη στήν μονή Σούκοβο καί φυλακίστηκε Λίγο ἔλειψε νά ἐκτελεστεῖ ἀπό τό καθεστώς ὡς laquoἐχθρός τοῦ λαοῦraquo ἀλλά σώθηκε τήν τελευταία στιγμή ὅταν ὁ Πατριάρχης Γαβριήλ κατά τήν ἐπιστροφή του ἀπό τό Νταχάου ἀπαίτησε τήν ἀ-ποφυλάκισή του ∆ιωγμένος ἀπό τό Πανεπιστήμιο καί δίχως κάποια σύνταξη στερημένος ἀ-πό τά ἀνθρώπινα θρησκευτικά καί πολιτικά του δικαιώματα ὁ π Ιουστῖνος ἔζη-σε οὐσιαστικά ἔγκλειστος στήν μικρή γυναικεία μονή τῶν Ἀρχαγγέλων στό Τσέ-λιε τοῦ Βάλιεβο Ἀκόμη καί ἐκεῖ ὅμως οἱ πολιτικές ἀρχές δέν τόν ἄφηναν ἥσυχο Πέρα ἀπό τήν συνεχῆ καί ἀσφυκτική παρακολούθηση συχνές ἦταν καί οἱ ἀνα-κρίσεις στήν πολιτική διοίκηση τοῦ Βάλιεβο Σέ περιόδους δέ κρισίμων συνεδριά-σεων τῆς Ἱερᾶς Συνόδου στό Βελιγράδι τοῦ ἀπαγορευόταν ὁποιαδήποτε ἔξοδος ἀπό τήν μονή ἐπί μῆνες ἀπό τόν φόβο τυχόν ἐπιρροῆς του στούς ἐπισκόπους Πα-ρά τίς δύσκολες αὐτές καί ὀδυνηρές συνθῆκες ὁ Ἅγιος Ἰουστῖνος λειτουργοῦσε καθημερινά προσευχόταν ἀδιάλειπτα ἐπικοινωνοῦσε μέ ὅσους εἶχαν τό θάρρος νά τόν ἐπισκέπτονται καί ἔγραφε συνεχῶς Παρά τόν αὐστηρό περιορισμό του ἀπό τίς πολιτικές ἀρχές ἡ φήμη του ἐξα-πλώθηκε γρήγορα καί πέρασε τά σύνορα τῆς Σερβίας Ἔτσι τόν ἐπισκέπτονταν ὄχι μονάχα Σέρβοι ἀπό διάφορες περιοχές τῆς χώρας ἀλλά καί πολλοί Ἕλληνες Ἐκοιμήθη ἐν Κυρίῳ στίς 25 Μαρτίου 1979 ἀνήμερα τοῦ Εὐαγγελισμοῦ Ὁ Ἅγιος Ἰουστῖνος ἀφοῦ ἐντρύφησε στά ἔργα τῶν Πατέρων τῆς Ἐκκλησίας ἔγραψε τά δικά του συγγράμματα ὅπου διαφαίνεται τό θεολογικό βάθος καί ἡ πίστη του ∆ύο εἶναι τά κεντρικά χαρακτηριστικά τοῦ ἔργου του Ἡ ἀγάπη του γιά τό πρόσωπο τοῦ laquoΘεανθρώπου Χριστοῦraquo - πού εἶναι ἡ πιό συχνή ἔκφραση μέσα στό ἔργο του- καί ἡ μέριμνά του νά μήν ἀποκλίνει ἀπό τήν ἀλάνθαστη γραμμή τῶν θεοφόρων Πατέρων τῆς Ὀρθοδόξου Ἀνατολῆς Τήν περίοδο 1932-35 συνέγραψε τό ἔργο laquoὈρθόδοξος φιλοσοφία τῆς Ἀληθείαςraquo τό ὁποῖο τοῦ χάρισε τήν ἔδρα τῆς ∆ογματικῆς στήν Θεολογική Σχολή τοῦ Πανεπιστημίου τοῦ Βελι-γραδίου Ἄλλα ἔργα του εἶναι οἱ Βίοι τῶν Ἁγίων σέ 12 τόμους καί ἡ Ἑρμηνεία τῆς Καινῆς ∆ιαθήκης σέ 7 τόμους

20

ΕΠΙΛΟΓΕΣ ΑΠΟ ΚΗΡΥΓΜΑΤΑ Ἅγιος Ἰουστῖνος Πόποβιτς

Ἀρχαγγέλων Λόγος

Α ὐτό εἶναι ἡ ἀγάπη τοῦ Χριστοῦ πρός τόν ἄνθρωπο ἡ λύτρωση ἀπό τόν θά-νατο Λέει ἡ δεύτερη μεγάλη ἐντολή laquoἈγαπήσεις τόν πλησίον σου ὡς σεαυ-

τόνraquo (Μτ 22 39) Πότε ἀγαποῦμε λοιπόν πραγματικά τόν ἄνθρωπο Ὅταν τόν λυτρώνουμε ἀπό τήν ἁμαρτία του ἀπό τήν κόλαση αὐτή εἶναι ἡ γνήσια ἀγάπη πρός τόν ἄνθρωπο Μονάχα ὅταν ἀγαπᾶ κανείς τόν ἄνθρωπο διά τοῦ Χριστοῦ - μέ ὅλη τήν ψυχή καί τήν δύναμή του- τότε τόν ἀγαπᾶ ἀληθινά

Θ ά ρωτήσει κάποιος καί ἡ ἀγάπη τῶν γονέων πρός τά τέκνα Καί ἡ ἀγάπη τοῦ συζύγου πρός τήν σύ-

ζυγο Καί ἡ ἀγάπη τοῦ ἀνθρώπου πρός τήν πατρίδα ∆έν εἶναι καί αὐτά ἀγάπη Τά ὀνομάζουμε βέβαια ὅλα αὐτά ἀγάπη ἀλλά εἶναι ἄραγε ἔτσι Ὅλα αὐτά δέν ἔ-χουν ἴχνος ἀγάπης ἐάν δέν εἶναι ὁ Χριστός ἡ δύναμη ἐ-κείνη μέσα ἀπό τήν ὁποία ἀγαπᾶμε Ἄν ὁ πατέρας δέν ἀγαπᾶ τά τέκνά του μέ τήν ἀγάπη τοῦ Χριστοῦ ἄν δέν τά παιδαγωγεῖ στό ἀγαθό ἄν δέν τά ὁδηγεῖ στόν ἴσιο δρόμο ἄν δέν τά διδάσκει νά σωθοῦν ἀπό τήν ἁμαρτί-α παρά μονάχα τά χαϊδεύει καί τά κολακεύει τότε τά μισεῖ καί τά φονεύει Ἄν πάλι ὁ σύζυγος ἀγαπᾶ τήν σύ-ζυγο μονάχα σαρκικά γίνεται ὁ φονιᾶς της Ἔτσι συμ-βαίνει μέ κάθε γήινη σαρκική ἀγάπη

Ὦ ναί ὅταν οἱ ἄνθρωποι τρελαθοῦν ἀπό τήν ὑπερηφάνεια ὅταν ἀλλοφρο-νήσουν ἀπό τήν αὐταρέσκεια τότε δέν τούς χρειάζεται ὁ Θεός δέν χρειά-

ζονται τήν ∆ικαιοσύνη Του ἀφοῦ ἀνακηρύσσουν τόν ἑαυτό τους γιά Θεό Προ-τείνουν τήν ἐλάχιστη καί ψεύτικη ἀλήθεια τούς ὡς τήν μεγάλη τήν σωτήρια ἀλή-θεια Ἀνακηρύσσουν ἀκόμα τήν ἐλάχιστη γήινη δική τούς ἀνάπηρη δικαιοσύνη ὡς τήν μέγιστη δικαιοσύνη δέν μᾶς χρειάζεται ἡ ∆ικαιοσύνη τοῦ Χριστοῦ δέν θέλουμε τήν ∆ικαιοσύνη τοῦ Θεοῦ

Ο ἱ ἄνθρωποι μέ τυφλωμένο τό νοῦ καί τήν ψυχή δέν βλέπουν μά καί δέ θέ-λουν νά δοῦν ὅτι σέ τοῦτο τόν κόσμο ὁ ἄνθρωπος - ὁ γνήσιος ἄνθρωπος -

δέν μπορεῖ νά σταθεῖ Οἱ Ἠρῶδες ζητοῦν τήν κεφαλή τοῦ Ἰωάννου τοῦ Βαπτι-στοῦ ζητοῦν τίς κεφαλές ὅλων τῶν δικαίων τῆς γῆς Καί οἱ Φαρισαῖοι οἱ ψευδεῖς Γραμματεῖς καί οἱ ψευδοσοφοί τοῦ κόσμου αὐτοί ἀπαιτοῦν τόν θάνατο τοῦ Θε-ανθρώπου Χριστοῦ

Γ ιατί ἡ Εὐρώπη περιέπεσε στίς μέρες μας σέ τόσα δεινά σέ τόσα ἀδιέξοδα Εἶ-ναι ἐπειδή ἀπέρριψε τόν Χριστό ἀπέρριψε τό ἱερό Του Εὐαγγέλιο καί ζητᾶ

21

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

νά λύσει ὅλα της τά προβλήματα χωρίς τόν Χριστό Καί μάλιστα ὄχι μόνο χωρίς τόν Χριστό μά καί ἀντίθετα ἀπό τόν Χριστό Μά ὅποιος μάχεται τόν Χριστό καί Θεό ἐκεῖνος γίνεται σύντροφος τῶν δαιμόνων Καί τί εἶναι αὐτό πού ἀπομένει ἀ-πό αὐτόν τόν ἄνθρωπο μέσα σέ ἕναν τέτοιο πόλεμο Πτῶμα Μονάχα πτῶμα

Κ άθε ἄνθρωπος εἶναι ὁ αἰώνιος ἀδελφός σου ὁ αἰώνιος συνάδελφός σου Πρόσεχε λοιπόν πῶς τοῦ συμπεριφέρεσαι Πρόσεχε τί σκέφτεσαι περί αὐ-

τοῦ Πρόσεχε τί ἐπιθυμεῖς γι αὐτόν Ἐπειδή στήν αἰωνιότητα μέλλεις νά ζήσεις μαζί μέ ἐκεῖνον Γι αὐτό ἄς εἶναι ὅλα μέσα μας ἀθάνατα καί αἰώνια ἡ ἀγάπη μας πρός τόν ἄνθρωπο τό ἀγαθό μας ἡ ἀλήθειά μας ἡ δικαιοσύνη μας Γιά νά μήν ντρεπόμαστε στόν ἄλλο κόσμο μήτε γιά τήν ἀγάπη μας μήτε γιά τό καλό μας μή-τε γιά τήν ἀλήθειά μας μήτε καί γιά τήν δικαιοσύνη μας ἐνώπιον τοῦ Κυρίου

Ὁ παράδεισος μά καί ἡ κόλαση τοῦ ἀνθρώπου ἀρχίζουν ἐδῶ ἀπό τήν γῆ γιά νά συνεχιστοῦν αἰώνια στήν ἄλλη ζωή Τί εἶναι ὁ παράδεισος Εἶναι ἡ αἴ-

σθηση τῆς παρουσίας τοῦ Θεοῦ Ἅμα ὁ ἄνθρωπος αἰσθάνεται ἐντός του τόν Θεό εἶναι ἤδη στόν παράδεισο γιατί ὅπου εἶναι ὁ Θεός ἐκεῖ εἶναι καί ἡ Βασιλεία τοῦ Θεοῦ ἐκεῖ καί ὁ παράδεισος Ἀπό τότε πού ὁ Θεός Λόγος κατέβηκε στήν γῆ καί ἔ-γινε ἄνθρωπος ὁ παράδεισος ἔγινε ἡ ἀμεσότερη πραγματικότητα γιά τήν γῆ καί τόν ἄνθρωπο ἐπειδή ὅπου εἶναι ὁ Χριστός ἐκεῖ καί ὁ παράδεισος

∆ έν ὑπάρχει μεγαλύτερη φρίκη ἀπό τήν αἰωνιότητα δίχως Χριστό Ἐγώ θά δεχόμουν μέ χαρά νά εἶμαι στήν Κόλαση μαζί μέ τόν Χριστό (συγχωρῆστε

μου τό παράδοξο) παρά στόν Παράδεισο δίχως Χριστό Γιατί ὅπου δέν εἶναι Ἐ-κεῖνος τά πάντα μεταβάλλονται σέ κατάρα σέ πίκρα καί σέ φρίκη

Ἡ κάθε εὐαγγελική ἀρετή γίνεται στά χέρια τοῦ ὀρθοδόξου χριστιανοῦ πινέ-λο μέ τό ὁποῖο ζωγραφίζει στήν ψυχή του τήν εἰκόνα τοῦ Χριστοῦ μέχρι νά

τήν ὁλοκληρώσει Ὅταν δεῖς τήν ψυχή ἑνός τέτοιου ἀνθρώπου βλέπεις τήν εἰκό-να τοῦ Χριστοῦ καί λές μέσα σου ἀλήθεια ὁ ἄνθρωπος αὐτός τοποθέτησε στό σῶμα του τήν εἰκόνα τοῦ Χριστοῦ ἔφτασε τό ὕψιστο νόημα τῆς ζωῆς καί πλούτι-σε πλοῦτο ἀδαπάνητο

Κ άθε λογισμός καί κάθε αἴσθηση ὁδηγοῦν σταδιακά τήν ψυχή εἴτε πρός τόν παράδεισο εἴτε πρός τήν κόλαση Ἄν ὁ λογισμός εἶναι ἔλλογος τότε συνδέει

τόν ἄνθρωπο μέ τόν Θεό Λόγο μέ τόν ὕψιστο Λογισμό μέ τήν Παναγία πρᾶγμα πού εἶναι ἤδη ὁ παράδεισος Ἐάν πάλι εἶναι ἄλογος ὁ λογισμός ἤ καί παράλογος τότε συνδέει ἀναπόφευκτα τόν ἄνθρωπο μέ τόν Παράλογο τόν Ἀνόητο μέ τόν διάβολο πρᾶγμα πού εἶναι ἤδη ἡ κόλαση Ὅσα ἰσχύουν γιά τόν λογισμό ἰσχύ-ουν καί γιά τίς αἰσθήσεις Ὅλα ἀρχίζουν ἐδῶ ἀπό τήν γῆ καί ὁ παράδεισος μά καί ἡ κόλαση τοῦ ἀνθρώπου

22

Ἀρχαγγέλων Λόγος

Ἡ Ἀγάπη τοῦ Θεοῦ Ἅγιος Ἰουστῖνος Πόποβιτς

θρώπινη καρδιά πού ἀγαπᾶ καί θυσιά-ζεται γιά τούς ἀδελφούς Ἐπειδή ὅλες αὐτές οἱ θεϊκές τελειότητες μέσα ἀπό τίς θεϊκές δυνάμεις ἀναπτύσσουν πλουτίζουν ἀπεγκλωβίζουν τήν ἀν-θρώπινη αἴσθηση τῆς προσωπικῆς ἀ-θανασίας καί τῆς αἰώνιας ζωῆς καθώς καί τήν αἴσθηση τῆς ἀθανασίας καί τῆς αἰώνιας ζωῆς τῶν ἀδελφῶν

Ἐάν ἀγαπῶμεν ἀλλή-λους ὁ Θεός ἐν ἡμῖν μέ-νει καί ἡ ἀγάπη αὐτοῦ τετελειωμένη ἐστίν ἐν ἡ-μῖν (Ἰωαν Α΄ 4 12) Ἡ ἀγάπη φέρει τόν Θεό μέσα στήν ψυχή ὥστε πάντα ζεῖ ἐν Αὐτῷ καί μ αὐτόν τόν τρόπο βλέ-πει τόν Θεό πού κατά τά ἄλλα εἶναι ἀόρατος Ὁ Θεός διά τῆς ἀγάπης ἔγινε ἄνθρωπος ἐνσαρ-

κώθηκε Ἔτσι καί ὁ ἄνθρωπος διά τῆς ἀγάπης θεοῦται θεοποιεῖται γίνε-ται laquoθεός κατά χάρινraquo Ὁ ἀόρατος Θε-ός διά τῆς ἀγάπης γίνεται ἁπτός ὁρα-τός Ἐπειδή ἡ θεϊκή ἀγάπη εἶναι σαρ-κοποιητική δύναμη μεταφέρει καί ἐν-σαρκώνει τόν ἀγαπῶντα μέσα στόν ἀ-γαπώμενο Οἱ ζωές τους ἑνώνονται σέ μία ζωή οἱ ψυχές τους σέ μία ψυχή οἱ καρδιές τους σέ μία καρδιά Καί ἐκεῖ-νοι αἰσθάνονται τόν ἑαυτό τους ὡς ἕ-να ἄν καί παραμένουν δύο ξεχωριστά πρόσωπα Αὐτό ἰσχύει γιά ὅλα τά μέλη

Ἡ ἀγάπη τοῦ Θεοῦ ζεῖ στόν ἄνθρωπο καί δρᾶ μέσα του καί γύρω ἀπ αὐτόν διά

τῶν ὑπολοίπων θεϊκών ἀρετῶν καί τῶν Ἁγίων δυνάμεων Μέσα ἀπ αὐτές ἐμφανίζεται πραγματώνεται συγκε-κριμενοποιεῖταιmiddot εἶναι τά ἔργα της οἱ μαρτυρίες της ἡ ἀληθινότητά της Ὡς πρός αὐτήν τήν θεανθρώ-πινη δραστηριότητά της καί ἀληθινότητά της ἐ-κείνη διακρίνεται ἀπό τίς ὑπόλοιπες ἐπονομα-ζόμενες ἀγάπες ψευδοα-γάπες τίς ἀφηρημένες τίς πρόσκαιρες τίς φαν-τασμένες τίς οὑμανιστι-κές τίς ἀνθρωποειδεῖς Ἡ ἀγάπη εἶναι ἀληθινή ὅ-ταν πράττει γιά τούς ἀ-δελφούς ὅλα τά εὐαγγε-λικά ἔργα τήν δικαιοσύ-νη τήν ἐλεημοσύνη τήν προσευχή κλπ Αὐτά εἶναι τά χνάρια της τά ση-μάδια τῆς ἰδιαιτερότητάς της ἡ ζωή της

Γι αὐτό ὁ ἅγιος Θεολόγος εὐαγγελίζε-ται Τεκνία μου μή ἀγαπῶμεν λόγῳ μηδέ τῇ γλώσσῃ ἀλλ ἐν ἔργῳ καί ἀλη-θείᾳ (Ἰωαν Α΄ 318-19)

Ἡ Θεία Ἀλήθεια εἶναι ψυχή τῆς Θεί-ας ἀγάπηςmiddot καί σ αὐτήν ὑπάρχουν ὅ-λες οἱ θεῖες τελειότητες Αὐτό εἶναι ἐ-κεῖνο πού πράγματι παρηγορεῖ τήν ἀν-

23

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

τῆς Ἐκκλησίας Μέ τήν ἀλληλοαγάπη ζοῦν ὁ ἕνας στόν ἄλλον ὁ ἕνας σέ ὅλους καί ὅλοι σέ ἕναν κατά τόν ἴδιο τρόπο σκέπτονται αἰσθάνονται καί πράττουν συλλογικά laquoσύν πᾶσι τοῖς ἁγί-οιςraquo (Ἐφ γ΄18) Εἶναι ἐκεῖνο πού εἰπώ-θηκε στίς Πράξεις laquoΤοῦ δέ πλήθους τῶν πιστευσάντων ἦν ἡ καρδία καί ἡ ψυχή μία ἀλλrsquo ἦν αὐτοῖς ἅπαντα κοι-νάraquo

Βιώνοντας τήν ἀγάπη τοῦ Χρι-στοῦ ὁ ἄνθρωπος ἐγκαθιστᾶ τόν Θεό στήν ψυχή του ζεῖ μ Αὐτόν σκέπτε-ται μ Αὐτόν αἰσθάνεται μ Αὐτόν πράττει μ Αὐτόν μέ μία λέξη laquoὁ Θεός ἐν αὐτῷ μένειraquo Ὡς ἐκ τούτου ὁ Θεός γι αὐτόν εἶναι τό πιό ἄμε-σο βίωμα ἡ πιό ἄμεση πραγματικότητα ἡ πιό ὀ-φθαλμοφανής δοκιμή ἡ πιό ἔμπρακτη ἐμπειρία Καί ὅταν ὁ Θεός μένει στόν ἄνθρωπο τελειοποιεῖ καί τήν ἀγάπη τοῦ ἀνθρώ-που Ἐπειδή ἐξ Αὐτοῦ βαθμιαῖα ξεχύνεται στήν ψυχή τοῦ ἀνθρώπου ἡ θεϊ-κή ἀγάπη αὐξάνεται σέ ὁλο καί πιό τέλεια ἀγάπη μέσῳ τῶν ὑπολοίπων ἁ-γίων ἀρετῶν ἕως τελικά νά laquoἀγαπο-ποιήσειraquo ὅλο τό laquoεἶναιraquo του Κι ἐκεῖνο τότε δέν γνωρίζει ὅριο στήν ἀγάπη ἐ-πειδή laquoὁ Θεός ἀγάπη ἐστίνraquo γι αὐτό ἡ θεϊκή ἀγάπη καί δέν ἔχει ὅρια Ἔξω ἀπό τήν ἀγάπη εἶναι ὁ θάνατος ἡ νέκρωση ἡ θνητότητα laquoὁ μή ἀγα-πῶν τόν ἀδελφόν μένει ἐν τῷ θανά-τῳraquo (ἸωανΑ΄ 314) Γιατί Ἐπειδή μό-νο ἡ ἀγάπη τσακίζει τήν φυλακή τοῦ ἐ-γωϊσμοῦ βγάζει τήν ψυχή ἀπό τήν οἴη-ση ἀπό τόν αὐτοαποκλεισμό ἀπό τήν

αὐτοαπομόνωση καί τήν φέρνει σέ φι-λική σχέση μέ τόν ἀδελφό ὡς ζωντανό ὄν ὡς φορέα τῆς ζωῆς Ὁ μή ἀγαπῶν μένει ἐν τῷ θανάτῳ μέ-σα στά ἐγωϊστικά κλειστά πρόσκαιρα αἰσθήματα σκέψεις διαθέσεις πάντα κλειστός μέσα στόν ἑαυτό του στήν φυλακή τοῦ ἐγωϊσμοῦ του τῆς φιλαυ-τίας του λόγῳ τῶν ὁποίων καί σαπίζει ἡ ψυχή μέσα του σαπίζουν οἱ σκέψεις σαπίζουν τά αἰσθήματα καί πεθαί-νουν πεθαίνουν πεθαίνουν Ἡ ψυχή πού μένει ἐν τῷ θανάτῳ ὄζει θάνατο καί ὅλες οἱ σκέψεις της τά αἰσθήματα οἱ ἐπιθυμίες καί οἱ διαθέσεις Ἀπό αὐτή τήν πανθανάτωση μόνο ἡ θεϊκή ἀγάπη ἀνασταίνει τήν ψυχή καί τήν ὁδηγεῖ στήν ζωή τήν αἰώνια Τότε

ὅλη ἡ ψυχή εὐωδιάζει ἀ-θανασία

Ἡ ἀγάπη νικητής τοῦ θανάτου ἡ ἀγάπη - σω-τῆρας ἀπό τόν θάνατο Ἀγάπη ποιό εἶναι τό ὄ-νομά σου ἐάν ὄχι ὁ Χρι-στός Ἐπειδή Αὐτός ὄν-τως εἶναι ὁ νικητής τοῦ θανάτου μέ τήν ἀγάπη νικᾶ τόν θάνατο γιά τούς

ἀνθρώπους Ἡ ἀγάπη ἀθανατοποιεῖ τό ἀνθρώπινο ὄν ἐπειδή τό γεμίζει μέ θεϊ-κή ζωή Εἶναι θεοποιητική θεοδημι-ουργική δύναμη Θέλεις νά αἰσθανθεῖς ἀθάνατος σrsquo αὐτόν τόν κόσμο Ἀγάπα τούς ἀδελφούς ἀγάπα τούς ἀνθρώ-πους ὡς ἀδελφούς Σrsquo αὐτό ἔγκειται ἡ ἀληθινή χαρά τῆς ζωῆς χαρά πού κα-νείς δέν μπορεῖ νά πάρει ἀπό τόν ἄν-θρωπο οὔτε σrsquoαὐτόν οὔτε στόν ἄλλο κόσμο καί τήν χαράν οὐδείς αἴρει ἀφrsquo ὑμῶν (Ἰωαν ιστ΄ 22)

Ἁγ Ἰουστῖνος Πόποβιτς Ἑρμηνεία ἐπι-στολῶν Ἁγ Ἰωάννου Θεολόγου ἐκδ Ἐν πλῷ

24

Ἀρχαγγέλων Λόγος

Νά εἴμαστε αἰσιόδοξοι Ἅγιος Νικόλαος Βελιμίροβιτς

Ὁ Ἅγιος Νικόλαος Βελιμίροβιτς γεννήθηκε στίς 23 ∆εκεμβρίου τοῦ 1880 Σπού-δασε στήν Ἐλβετία στήν Ἀγγλία καὶ στήν Ρωσία Μοναχὸς ἔγινε στίς 20 ∆εκεμ-βρίου 1909 Τό 1919 ἐκλέγεται ἐπίσκοπος Ζίτσης Τὸ 1941 συλλαμβάνεται ἀπὸ τοὺς Γερμανοὺς καὶ μετὰ ἀπὸ ἕνα μεγάλο διάστημα φυλάκισής του στήν Σερβία μεταφέρεται μαζὶ μὲ τὸν Πατριάρχη Γαβριὴλ τό 1944 στό Νταχάου ἀπό ὅπου καὶ ἀπελευθερώνονται ἀπό τίς συμμαχικὲς δυνάμεις τό 1945 Μετὰ τὴν ἀπελευ-θέρωση ὁ Ἅγ Νικολαος μεταβαίνει στήν Ἀγγλία καὶ ἀπὸ ἐκεῖ στήν Ἀμερική ὅ-που καὶ πεθαίνει στίς 18 Μαρτίου 1956 Ἡ Σύνοδος τῆς Σερβικῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας τὸν ἀνακήρυξε Ἅγιο καὶ ἡ μνήμη του τιμᾶται στίς 3 Μαΐου

Ο ἱ ἄνθρωποι δέν μποροῦν νά συνεχίσουν νά παρατη-ροῦν τὰ πάντα ὑπὸ τὴν ὀπτικὴ γωνία τῆς αἰωνιότη-τας Ὅμως ὅλα ὅσα αὐτὸς ὁ πολιτισμὸς παράγει τὰ

παράγει γιά τὴν αἰωνιότητα Ἡ ἀγάπη καὶ ἡ φιλία μας εἶναι μὴ πεπερασμένες ὅπως καὶ ὁ κόσμος καὶ ἀκόμα πιὸ ἀξεπέρα-στες ἀπὸ τὸν κόσμο Ὅλα ὅσα ἔζησαν στήν γῆ ζοῦν καὶ σή-μερα σrsquo αὐτὸ τὸ νοητὸ πνευματικὸ περιβάλλον καὶ ὅλα ὅσα ζοῦν σήμερα θὰ ζήσουν αἰώνια πάλι σrsquo αὐτὸ τὸ περιβάλλον Ἡ ἀγάπη καὶ ἡ φιλία μας δέν καθαιροῦνται μὲ τὸν θάνατο ἀλλὰ προεκτείνονται σὲ μία μακρὰν καθαρότερη καὶ ἀνώτε-ρη καὶ ἰσχυρότερη μορφὴ στόν ἄλλο κόσμο Ἀνάμεσα σὲ ἐ-κεῖνο τὸν κόσμο καὶ σrsquo αὐτὸν τὸν κόσμο τὰ ὅρια τὰ φτιάχνει μόνο ἡ δικὴ μας μυωπία ∆έν βλέπουμε τὴν προέκταση αὐτῆς

τῆς ζωῆς μετὰ τὸν θάνατο καὶ γιrsquo αὐτὸ ὁ θάνατος μᾶς φαίνεται σὰν ψαλίδι πού κόβει ὅλα τὰ νήματα καὶ τὶς σχέσεις ἀνάμεσα στούς νεκροὺς καὶ τοὺς ζωντανοὺς καὶ τὸ ὁποῖο καὶ ἀπὸ μᾶς κάθε μέρα ἀποκόβει ἀπὸ ἕνα μέρος ὅταν μᾶς χωρίζει ἀ-πὸ τὴν ἀγάπη μας τήν φιλία μας καὶ τήν χαρὰ μας Ἐμεῖς δέν βλέπουμε ὅμως μποροῦμε νά δοῦμε Μποροῦμε νά δοῦμε μὲ τὸ πνεῦμα μας τὸ τώρα γιά τὸ τώρα ἀλλὰ θὰ ἔρθει καιρὸς σύντομα θὰ ἔρθει ὅταν καὶ τὰ φυσικὰ μας μάτια θὰ βλέ-πουν καὶ τὸν πνευματικὸ κόσμο Ἐμεῖς παρrsquo ὅλα αὐτὰ πιστεύουμε Φώναζαν οἱ χριστιανοὶ μάρτυρες καθώς τούς ἔριχναν στήν πυρὰ Κατασπαράζονταν ἀπὸ τὰ θηρία καὶ ψιθύριζαν Ἐμεῖς παρrsquo ὅλα αὐτὰ ἐλπίζουμε Καρφωμένοι στούς σταυροὺς στέναζαν Ἐμεῖς παρrsquo ὅ-λα αὐτὰ ἀγαπᾶμε Τοὺς κατεδίωξαν καὶ κακοὶ καὶ καλοί αὐτοκράτορες καὶ οἱ Νέρωνες καὶ οἱ Τραϊανοὶ στήν Ἀσία καὶ στήν Ἀφρικὴ στά Βαλκάνια καὶ στήν Βρετανία τοὺς περιφρόνησαν σὰν νά ἦταν μιάσματα τοὺς ἀπομάκρυναν σὰν ἄ-χρηστες πέτρες τοὺς τίναξαν σὰν σκόνη ἀπὸ τὰ πόδια τους

25

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

Οἱ μορφωμένοι δέν ἤθελαν νά τοὺς καταλάβουν οἱ ἰσχυροὶ δέν ἤθελαν νά τοὺς ἀκούσουν οἱ πλούσιοι δέν ἤθελαν νά τοὺς προστατεύσουν Ὁλόκληρος ὁ κόσμος ἦταν κουφός ἀπέναντι στίς ἱκεσίες τους τὰ ἄγρια θηρία εἶχαν περισσοτέ-ρους φίλους ἀπὸ ὅτι αὐτοὶ οἱ νεκροὶ στούς τάφους δέν ζήλευαν τήν ζωή τους Παρrsquo ὅλα αὐτὰ ὅμως ἐκεῖνοι ὅσο ἡ γῆ περιστρεφόταν στόν ἀέρα κοιτάζοντας τὸν ἥλιο καὶ κουβαλῶντας μέσα της τὰ σκουλήκια σήκωναν τὸ βλέμμα στόν ἥλιο κι ἔλεγαν laquoἘμεῖς παρrsquo ὅλα αὐτὰ ἀγαπᾶμε ἐλπίζουμε καὶ πιστεύουμε Ἀγαπᾶμε αὐτὴ τήν μαρτυρική ζωή καὶ ἐλπίζουμε στήν καλύτερη καὶ πιστεύου-με στό μοναδικὸ Παντοδύναμο πού εἶναι πιὸ ψηλὰ ἀπὸ τὸν ἥλιο καί πού μετράει ὅλους τοὺς πόνους μας καὶ ὅλες τίς ἀδικίες τῶν βασανιστῶν μαςraquo Αὐτὴ τὴν πεταμένη πέ-τρα πού μὲ τὸ πόδι ἀπομάκρυναν οἱ οἰκοδόμοι τῆς τότε κοινωνικῆς ζωῆς παρέλαβε ὁ θεϊκὸς Οἰκοδόμος τῆς οἰκου-μένης γιά θεμέλιο τῆς Ἐκκλησίας Του αὐτὸ τὸ πιὸ μεγάλο οἰκοδόμημα τοῦ ὀπτιμισμοῦ πού χτίστηκε ποτέ στήν γῆ Νά εἴμαστε αἰσιόδοξοι ὅταν πάσχουμε γιατὶ τίποτα ἀπrsquo ὅ-σα παθαίνουμε δέν εἶναι χωρὶς στόχο καὶ χωρὶς νόημα Κά-θε πάθημα ἀποτελεῖ βασικὸ γεγονὸς ἐν γένει στήν ζωὴ τῆς ἀνθρωπότητας Εἶναι σὰν ἕνα εἰσιτήριο πού πληρώνουμε μπαίνοντας σὲ αὐτὸ τὸ παγκόσμιο θέατρο τὸ ὁποῖο ὁ Θεὸς φώτισε μὲ πολλοὺς ἥ-λιους καὶ τὸ στόλισε μὲ πολλὰ θαυμαστὰ σενάρια Ἐμένα τρεῖς φορὲς τά παθήμα-τά μου μέ ἔφτασαν κοντά στόν θάνατο Καί μπορῶ νά σᾶς μαρτυρήσω ὅτι δέν ἦταν ἀνυπόφορα οὔτε φοβερὰ Τὰ ἐνθυμοῦμαι εὐχάριστα γιατὶ αὐτὰ εἶναι πού ἔ-καναν τήν ζωή μου σήμερα ὀμορφότερη καὶ τὴν ψυχή μου πληρέστερη καὶ δυνα-τότερη Νά εἴμαστε αἰσιόδοξοι ὅταν χάνουμε ὅπως καὶ ὅταν κερδίζουμε ὅταν γερνᾶμε ὅπως καὶ ὅταν εἴμαστε νέοι Κάθε ἡλικία ἔχει τὸ μεγαλεῖο της καὶ τὴν ἰδι-αίτερη ὀμορφιὰ της Καὶ ἡ ψυχὴ μιᾶς ὀγδοντάχρονης σκιρτᾶ μπροστὰ στήν χαρὰ καὶ τήν λύπη μὲ τὸν ἴδιο τρόπο πού τὸ κάνει καὶ ἡ ψυχὴ ἑνὸς νέου καὶ ὁρμητικοῦ πλάσματος Νά εἴμαστε αἰσιόδοξοι σὰν χριστιανοὶ γιατὶ στήν πίστη μας ἔβρισκαν τίς παρηγοριὲς οἱ πιὸ ἀπελπισμένοι τίς ἐμπνεύσεις οἱ μεγαλύτεροι καλλιτέχνες οἱ με-γαλύτεροι καὶ καλύτεροι ἄνθρωποι τῶν τελευταίων δεκαεννέα αἰώνων Νά εἴμα-στε αἰσιόδοξοι στήν σκέψη γιατὶ μόνο ἡ αἰσιόδοξη σκέψη φτάνει ὡς τὸν Θεὸ Νά εἴμαστε αἰσιόδοξοι στά αἰσθήματα γιατὶ ἡ αἰσιοδοξία εἶναι φάρμακο γιά τήν θλίψη καὶ πηγὴ πραγματικῆς καὶ αἰωνίας χαρᾶς Νά εἴμαστε αἰσιόδοξοι στά ἔργα μας γιατὶ τὰ ἔργα μας ὑφαίνονται στόν ἱ-στὸ τοῦ Θεοῦ καὶ παραμένουν αἰώνια ὅπως τὰ ἔργα τοῦ Θεοῦ Νά εἴμαστε αἰσιόδοξοι ἀφοῦ ἡ ζωὴ εἶναι αἰσιοδοξία καὶ ἐμεῖς οἱ ἄνθρωποι εἴμαστε οἱ καλύ-τεροι στυλοβάτες καὶ οἱ ὀμορφότεροι ἐκφραστὲς τῆς ζωῆς Νά εἶσαι αἰσιόδοξος σημαίνει νά ζεῖς καὶ δικαίως νά ἐκτιμᾶς τήν ζωή Ἀπόσπασμα ἀπό τό βιβλίο laquoἈργά βαδίζει ὁ Χριστόςraquo ἐκδ Ἐν πλῷ

26

Ἀρχαγγέλων Λόγος

Ἐ μεῖς οἱ χριστιανοί οἱ ἀποκαλούμενοι παλαιότερα Ὁδῖτες Εἴμαστε οἱ ἀ-ποσυνάγωγοι οἱ ἀσεβεῖς τοῦ laquoνόμου τοῦ Θεοῦraquo οἱ παράνομοι τῶν με-γάλων αὐτοκρατοριῶν οἱ ἀντιρρησίες τῶν βασιλιάδων οἱ ἐπικηρυγμέ-

νοι εἰς θάνατον Ἐμεῖς πού ἀγαπήσαμε τό Φῶς πού ὡς κόλαση ὁρίσαμε τήν ἀχα-ριστία καί τήν μιζέρια κι ὕστερα μᾶς φυλάκισαν στά κολαστήρια βαρυφορτωμέ-νων μέ μεγάλα λόγια οὐτοπικῶν παραδείσων γιατί τάχα ἐνοχλοῦσαν οἱ σκοτα-διστικές ἰδέες μας Οἱ πτωχοί τῷ πνεύματι σrsquo ἕνα κόσμο πού νομίζει ὅτι τά ξέρει ὅλα Κάποιοι ἀπό μᾶς κάποτε ἁλώνισαν τόν κόσμο μέ δύο σανδάλια καί τήν ψυ-χή ξεχειλισμένη ἀπό Χριστό κάποιοι ἀπό ἐμᾶς καταδικάστηκαν ὡς ἄθεοι κι ἐ-παναστάτες γιατί δέν προσκυνοῦσαν κάποιοι ἀπό ἐμᾶς πέθαναν ἀπrsquo τούς λοι-μούς περιμαζεύοντας ἄρρωστα παιδιά πού τά πετοῦσαν στό δρόμο γιά τό laquoκοινό καλόraquo Ἔτσι μᾶς ἔμαθαν οἱ παλιοί συνοδοιπόροι μας νά μένουμε στά παρασκήνια ὅταν ὁ κόσμος ζεῖ τήν κάθε παρωδία του γιά νά τοῦ ἁπλώνουμε τά χέρια μας ὅ-

ταν ἡ αὐλαία καταρρέει Ἐμεῖς τῆς κάθε ἐποχῆς οἱ Ὁδῖ-τες πεθάναμε συχνά γιά ὅτι πιστέψαμε κλάψαμε γιά τόν κόσμο πού κατρακυλοῦσε ὅταν ὅλοι χειροκροτοῦ-σαν ξέφρενα τήν πρόοδό του κοιτάξαμε μέ τήν ψυχή φουσκωμένη ἀπό χαρά τόν ἥλιο χαμογελῶντας σάν παι-διά ὅταν ὁ κόσμος γκρίνιαζε Ὁ κόσμος πού ὕστερα ἀπό τόσο χειροκρότημα κατρακυλοῦσε ὁ κόσμος πού μᾶς θε-ωροῦσε ἀφελεῖς καί μᾶς περιγελοῦσε

Μᾶς λένε δεισιδαίμονες ἐκεῖνοι πού φοβοῦνται τόν Θεό ἤ τούς laquoκακούςraquo τούς δυτικούς ἤ τούς ἀνατολίτες ἤ τό

κακό τό μάτι τῆς γειτόνισσας τούς Ἀμερικάνους τούς Κινέζους ἤ τούς Ρώσους τούς συνωμότες ἤ τούς ἐξωγήινους ἤ τήν γρουσουζιά τους ἐπειδή δέν πρόλαβαν νά φτύσουν τόν κόρφό τους Ὀπισθοδρομικούς μᾶς λένε ἀκόμα οἱ δῆθεν ἐκσυγ-χρονιστές τῆς ἰστορίας μέ τά λόγια τά ξύλινα καί τά χέρια τά βαμμένα μέ αἷμα

Ἔτσι εἴμαστε ἐμεῖς οἱ ἀποκαλούμενοι Ὁδῖτες Πού ξέρουμε πώς μές στήν ἁμαρτία ἡ χάρη περισσεύει καί δέ βαστάει ἡ ἀπελπισία στήν ψυχή μας Πού μάθαμε μέ τό αἷμα τῆς ψυχῆς μας πώς ἐπανάσταση θά πεῖ νά τά βάζεις μέ τό δυνάστη καί τό χά-ος μέσα σου Τόσες αὐτοκτονίες γύρω τους κι ἐμᾶς πού ὑμνοῦμε τήν Ζωή μᾶς βλέ-πουν οἱ laquoπολιτισμένοιraquo σάν χαμένους Πολιτικῶς ὀρθοί δέν γίναμε ποτέ γιατί οὔ-τε ἀπό πολιτική οὔτε ἀπό ὀρθότητα λογαριάζει ἡ συγχώρεση

Ἐμεῖς γινήκαμε δειλοί ὅταν θάρρος σήμαινε νά σκοτώνεις τόν ἄλλο γιά νά τοῦ laquoμάθεις νά σκέπτεταιraquo Ἐμεῖς οἱ φτωχούληδες τοῦ Θεοῦ τό ἁλάτι τῆς γῆς γνωρί-ζουμε τόν Θεό ἀπό τά μάτια τοῦ ἀδελφοῦ καί τά λάθη μας ἀπrsquo τό ἁπλωμένο χέρι

Οἱ Ὁδῖτες Ἐλευθερία Ρούση θεολόγος - ἐκπαιδευτικός

27

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

τοῦ Χριστοῦ ἀντίκρυ μας Οἱ Ὁδῖτες βλέπεις μετροῦν τόν κόσμο μrsquo ἀγκαλιές καί χαμόγελα ἔτσι πού δέν ἀγοράζεται ποτέ ἡ ἐλπίδα τους οὔτε πουλιέται Μοναχά μοιράζεται καί ὅταν λιγοστεύει τῆς δίνει Λόγο ὁ οὐρανός νά πορεύεται Γιrsquo αὐτό οἱ χριστιανοί δέ νοιώθουν μόνοι μά προσεύχονται γιά τήν μοναξιά πού βασιλεύ-ει στίς ψυχές τῶν ἀνθρώπων

Μόνο αὐτή τήν μέρα ἔχω κι εἶναι ὅτι ἔχω τούτη ἡ μέρα Κι ἄν μέ ρωτήσεις θά σοῦ πῶ πώς θέλω νά μαι μέ ἐτούτους τούς τρελούς τούς Ὁδῖτες πού λένε laquoταξίδιraquo τήν ζωή καί ∆ρόμο τόν Θεό τους πού ἔχουν γιά Θεό Ἐκεῖνον πού ἔκλαψε γιrsquo αὐ-τούς καί πού χαμογελοῦσε στά παιδιά Ἐκεῖνον πού ἔβαλε πάνω ἀπό τίς ἔνθεες αὐταπάτες τῶν νόμων καί τίς ἐπηρμένες πολιτικῶς ὀρθές διακηρύξεις τήν Ἀγάπη Θέλω νά πορευτῶ μέ λογισμό καί μrsquo ὄνειρο τόν δρόμο τόν λιγότερο ταξιδεμένο μέ Πνεῦμα καί Ἀλήθεια πεινῶντας καί διψῶντας τήν δικαιοσύνη μέ ἔρωτα γιά τήν ζωή πού νά μήν τήν ἀφήσω νά τελειώσει ποτέ καί λέω νrsquo ἀφήσω τίς ἦττες καί τίς κρίσεις γιά ἐκείνους πού ὀνειρευτῆκαν ἕνα καθωσπρέπει ἐξοχικό μία δόξα ἀ-δειανή κι ἕνα αὐτοκίνητο ἀκριβό γιά μέσ τήν πόλη

ΥΓ Ξέρω θά πεῖς πώς κάποιοι ἀπό ἐμᾶς ἔπραξαν τ ἀντίθετα στό διάβα τοῦ χρό-νου Ὑπηρέτησαν τίς ἐξουσίες σαγηνεύτηκαν ἀπό τήν δόξα καί τόν πλοῦτο ξέ-χασαν τόν λόγο τῆς Ἀγάπης φανατίστηκαν καί πρόδωσαν τόν λόγο τοῦ Χρι-στοῦ Κι ἄλλοι πάλι συγκρότησαν Ἱερές Ἐξετάσεις πολεμικές ἐπιχειρήσεις καί ἐξοντώσεις ἀντιπάλων ∆ίκιο ἔχεις μά ἐγώ σοῦ μιλάω γιά ὅσους ποθοῦν τόν δρό-μο Του ν ἀκολουθήσουν τούς Ὁδῖτες

Ὁδῖτες Ἐτσι ὀνομάζονταν τά πρῶτα χρόνια οἱ Χριστιανοί Ἡ ὀνομασία laquoΧριστιανόςraquo δόθηκε γιά πρώτη φορά στήν Ἀντιόχεια

∆έν γνωρίζεις ὅτι ἀποδημία εἶναι ὁ παρών βίος Νομίζεις πώς εἶσαι πολίτης

Ὁδίτης εἶσαι ὄχι πολίτης ἀλλ ὁδίτης εἶσαι καί ὁδοιπόρος Μήν πεῖς ἔχω αὐτή ἤ τήν ἄλλη πόλη ∆έν ἔχεις πόλη Ἡ πόλη εἶναι ἐπάνω

Ὅλα τά παρόντα εἶναι δρόμος Πανδοχεῖο εἶναι ὁ βίος Ἄγνωστη ἡ ἔξοδος ἄστατη ἡ κτίση

Τί μανιάζεις γιά τά σκοτάδια τοῦ κόσμου Γιατί ἀφήνοντας τήν ἀλήθεια τρέχεις πίσω ἀπό τίς σκιές

Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος

28

Ἡ laquoμνήμη τοῦ θανάτουraquo γιά τήν ὁποία μιλοῦν οἱ Πατέρες τῆς Ἐκκλησί-ας ὡς κινητήρια δύναμη ἀφύπνισης τοῦ ἑαυτοῦ μας τοῦτες τίς μέρες εἶναι καθημερινότητά μου Ὄχι γιατί ἀσκήθηκα πνευματικά ἤ ὑπερέ-

βαλα στήν προσευχή Ἡ χλιαρότητα πού μέ διέκρινε αὐτή καί ὑπερίσχυε Ἡ περί-οδος πού πέρασε ἦταν ἤρεμη χωρίς μεγάλες διακυμάνσεις Μέχρι πού ξαφνικά μαθαίνεις κάτι κι ἔρχονται τά πάνω κάτω - Ξέρετε ἡ μητέρα σας ἔχει καρκίνο Εἶναι λίγο ἐπιθετικούλης στό εἶδος του ἀλ-λά θά τόν παλέψουμε Εἶναι βέβαια καί τό προβληματάκι τῆς καρδιᾶς της πού διαπιστώθηκε ἀλλά μήν ἀπογοητεύεστε θά κάνουμε τό καλύτεροhellip laquoἘπιθετικούλης προβληματάκι ζωούλαraquohellip ὅλα μικρά καί σχετικά Χρησι-μοποιοῦμε ὑποκοριστικά γιά νά τονίσουμε ἀκόμα περισσότερο τήν μετριότητα πού ἔχουμε υἱοθετήσει στόν τρόπο πού ζοῦμε Λίγη ζωή λίγη χαρά λίγη ἀγάπη λίγος Θεόςhellip

Καί ἔρχονται αὐτές οἱ στιγμές πού ὁ καθένας μας ἀξιολογεῖ τά πράγματα ἀλλιῶς Πού θυμᾶται πώς αὐτό τό δῶρο τό μεγαλύτερο ἀπrsquo ὅλα τό δῶρο τῆς ζω-ῆς ἔχει κι αὐτό ἡμερομηνία λήξης Σκέφτεται τότε πώς δέν ἀξίζει νά τό ζεῖ μέτρια νά χάνει τίς στιγμές μέσα στό ἄγχος καί στήν γκρίνια τῆς καθημερινότητας Τότε θέλοντας καί μή νοιώθεις νά γίνεται πράξη τό laquoἀδιαλείπτως προσεύ-

χεσθαιraquo πού ἀναφέρει ὁ Ἀπόστολος Παῦλος Στρέφεις τά μά-τια τῆς ψυχῆς πρός τόν Θεό κι ἀφοῦ διαπιστώσεις πόσο λίγος εἶσαι γιά νά τά φέρεις ὅλα εἰς πέρας ὅπως νόμιζες ὅτι μπορεῖς ταπεινώνεσαι καί ζητᾶς βοήθεια καί ἔλεος καί ἀγάπη Καί ὕστερα ἀκολουθεῖ ἐκεῖνο τό laquo ἐν παντί εὐχαριστεῖτεraquo στό ὁποῖο μέχρι τώρα δέν ἔδινες καί ἰδιαίτερη σημασία Εἴτε γιατί κάποια πράγματα τά θεωροῦσες δεδομένα εἴτε γιατί νόμιζες πώς θά σοῦ ἀνήκουν πάντα Κι ἐνῶ πασχίζεις στήν καθημερι-νότητα γιά τό ἑπόμενο ὑλικό ἀγαθό πού ἔβαλες στό μάτι ἤ γιά κάποιο τοῦβλο παραπάνω στή νέα οἰκοδομή ἤ ἀκόμα

γιατί δέν μπορεῖς νrsquo ἀποκτήσεις κάτι ἀπό τά παραπάνω ἔχεις χάσει ἤδη τόσα πολλά Ἔχασες χωρίς νά δώσεις τήν παραμικρή σημασία τίς μυρωδιές τῆς ἄνοι-ξης τά ἀπίστευτα χρώματα τῶν λουλουδιῶν τό τραγούδι τοῦ κότσυφα τά ὄμορ-φα βράδια πού σέ βάζουν σιγά-σιγά στήν ἀνεμελιά τοῦ καλοκαιριοῦ

Ξεχνᾶς νrsquo ἀφιερώσεις χρόνο στούς ἀγαπημένους λές καί θά τούς ἔχεις γιά πάντα διαθέσιμους Πνιγμένος στίς μέριμνες χάνεις τήν διάθεση νά μοιραστεῖς στιγμές νrsquo ἀνταλλάξεις συναισθήματα νά δώσεις ἀγάπη

Ἀρχαγγέλων Λόγος

Ἀνατροπή Παρασκευή Ἐξάρχου

29

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

Κι ἔρχεται καί σέ βρίσκει ἡ φθορά ἡ ἀρρώστια ὁ θάνατος Καί συνειδη-τοποιεῖς πώς εἶσαι τελείως ἀπροετοίμαστος Τόσο καιρό τό ἀπωθοῦσες καί μπο-ρεῖ- μεταξύ μας- νά χτύπαγες καί κανένα ξύλο Ἡ ἀπώθηση εἶναι ἐπακόλουθο τῆς ἀμάθειας τῆς ἀκατηχησίας Ἀλλά καί τῆς μή ἀποδοχῆς κατά βάθος τοῦ γεγονό-τος τῆς Ἀνάστασης Ἴσως νά εἶναι καί βολικό νά ἐπιμένουμε στήν ἀντίληψη τοῦ laquoὅλα ἐδῶ τελειώνουνraquo καί νά παραμένουμε στήν κλάψα μας Βλέπεις ἄν ἀποδε-χτοῦμε οὐσιαστικά πώς ὁ βίος δέν τελειώνει ὁριστικά μέ τόν θάνατο ἀλλά δοῦμε τόν θάνατο σάν πέρασμα σάν ἀρχή σάν νίκη σάν ζωή τότε θά πρέπει νrsquo ἀναθε-ωρήσουμε ἐντελῶς τήν στάση ζωῆς μας τόν τρόπο σκέψης μας τίς συμπεριφορές μας Νά βάλουμε τήν δοξολογία στήν ζωή μας Νά δοῦμε τίς δυσκολίες ὡς παι-δαγωγικές δοκιμασίες Ἄλλωστε ὁ Ἀπόστολος τῶν Ἐθνῶν μᾶς θυμίζει πώς laquoἡ δύ-ναμις ἐν ἀσθενείᾳ τελειοῦταιraquo

∆ύσκολα τά πράγματα μανούλα Ἐγώ νιώθω ἀδύναμη καί τό καταθέτω Καί καθώς προσεύχομαι συμπληρώνω στήν προσευχή μου αὐτό πού ὑπέροχα λέει ὁ Παρακλητικός Κανόνας ἐγώ σοῦ ζητῶ ὅμως Ἐσύ πρᾶξε laquo πρός τό συμφέ-ρον τῆς αἰτήσεώς raquo μου ΑΜΗΝ

Ὁ κόσμος σκλήρανε πολύ

Γιῶργος Θεοτοκᾶς Ἀσθενεῖς καί ὁδοιπόροι ἐκδ Ἑστία

Ὁ κόσμος σκλήρανε πολύ σκλήρανε ξεράθηκε και ἄδειασε Πέρασε τά ὅρια Μικρές καλοσύνες ἐδῶ κι ἐκεῖ ἕνας Χριστιανός πάντα ὑπάρχει τρόπος νά

προσφέρει μά ὁ κόσμος δέν σώζεται πιά Ὁ κόσμος αὐτός χάθηκε ὅποιος ἔχει τά μάτια ἀνοιχτά τό βλέπει καί τό παίρνει ἀπόφαση μιά γιά πάντα Χάθηκε μές στήν ἀλαζονεία τῶν ἐπιστημῶν του μές στήν ἀπανθρωπιά τῶν μηχανῶν του μές στήν φρενίτιδά του πού τήν λέει πρόοδο στό ἀέναο στριφογύρισμά του στό κε-νό δίχως ἕρμα δίχως σκοπό Ὁ δύστηνος πλανήτης κλονίστηκε ἀνεπανόρθωτα ἔ-χασε τήν ἰσορροπία του ∆έν τόν αἰσθάνεσαι νά τρικλίζει κάτω ἀπ τά πόδια σου

Ἄ ς πασχίσουμε ἐμεῖς πού μένουμε ἐδῶ νά πλησιάσουμε ὅσο ἀντέχουμε τό Ἐπέκεινα καί ἄς προσευχόμαστε γιά τόν κόσμο πού σέρνεται ἀκράτητος

ἀπό τήν ἴδια δαιμονική ὁρμή του πρός τήν τελική του συντριβή Μερικοί θά βλέ-πουν τοῦτον ἐδῶ τόν ἀναμμένο φάρο μας μοῦ φτάνει ἐμένα ἕνας τέτοιος προορι-σμός Ἐνῶ ὁ κόσμος θά σβήνει ὁ φάρος θά φωτίζει ἀκόμα τίς ὕστατες στιγμές του θά σώζει ὡς τό τέλος μερικές ψυχές ∆έν ἐλπίζω πιά ἄλλο τίποτα

30

Κ αθώς θεριεύει τό θέρος καί ἡ φύση ντύνεται τά χρυσᾶ της νοσταλγία πλημμυρίζει τήν σκέψη μας νοσταλγία γιορτινή ἀπό τά παιδικά μας χρό-νια πού προσγειώθηκαν ἀπότομα ἀπό τήν πραγματικότητα τοῦ κόσμου

τούτου Οἱ κῆποι ὁλάνθιστοι γεμᾶτοι τριαντάφυλλα φίσκα ἀπό τό παιδομάνι οἱ χωματόδρομοι κι ἡ εὐωδία ἀπό τά νυχτολούλουδα νά διεγείρει τήν ὄσφρηση Ὀρ-θάνοιχτες οἱ πόρτες τῶν σπιτιῶν οἱ οἰκογένειες νά δειπνίζουν στίς βεράντες καί τά ραδιόφωνα νά γεμίζουν μέ μελωδίες τήν ἥσυχη γειτονιά Μνῆμες τῆς παιδικῆς ἡλικίας χρόνια ἀνέμελα κι ἀφελῆ τότε πού νομίζαμε ὅτι ὁ βίος θά lsquoναι παιχνίδι τότε πού θαρρούσαμε ὅτι στόν παράδεισο θά ζήσουμε Μεγαλώσαμε μέ τόν ἦχο τῶν οἰκοδομῶν στά αὐτιά μας ἕνας διαρκής θόρυ-βος στήν ἐφηβεία μας μπετονιέρες κι αὐτοκίνητα πού διαρκῶς αὐξάνονταν Βλέ-παμε ἀμήχανα τίς γειτονιές νά ἐξαφανίζονται τά δέντρα νά κόβονται τίς ταπει-νές μά ἀνθρώπινες μονοκατοικίες νά γκρεμίζονται μαζί μέ χιλιάδες ἀναμνήσεις Γενιές τῆς ἀντιπαροχῆς τῆς πολυκατοικίας τῶν χαμηλοτάβανων διαμερισμάτων - κουτιῶν τῆς ἀπρόσωπης συγκατοίκησης Χάσαμε τούς γειτόνους μας καί μαζί

τήν ἀνθρωπιά μας Ἤμασταν κοινωνικοί καί φι-λόξενοι καί γίναμε καχύποπτοι καί ἀπόμακροι Οἱ ὀλιγοπρόσωπες γειτονιές γέμισαν μέ ἀνθρώ-πους ξένους μεταξύ τους πού δέν ἔχουν καμμιά ὄρεξη νά γνωριστοῦν νά κοιταχτοῦν στά μάτια νά καλημεριστοῦν νά ἀνταλλάξουν ἐπισκέψεις καί χαμόγελα Εἴχαμε τό θλιβερό προνόμιο νά ζήσουμε τήν πα-ρακμή τῆς πόλης στήν ἐξέλιξή της Εἴδαμε τούς μικρούς παραδείσους μας νά μεταβάλλονται σέ

γκρίζα κακόγουστα κτίρια τίς ἀλάνες πού ματώναμε τά πόδια μας νά γίνονται ὄγκοι ἀπό μπετόν Πρίν προλάβουμε νά ἀποστηθίσουμε τό laquoἈθῆνα διαμαντόπε-τρα στῆς γῆς τό δαχτυλίδιraquo πνιγήκαμε στή μυρωδιά τοῦ νέφους καί ντραπήκαμε πού εἴμαστε Ἀθηναῖοι Ὅλοι νοσταλγοῦμε τό παρελθόν Μεγαλώνουμε καί διαρκῶς διαπιστώνου-με πώς laquoκάθε πέρυσι καί καλύτεραraquo Τά χρόνια περνοῦν καί ὅλο ἀναφερόμαστε σέ παλαιότερες ἐποχές ἀναπολοῦμε τά παλιά καί συγκινούμεθα μέ τραγούδια μέ κείμενα καί μέ ταινίες πού περιγράφουν τήν παλιά Ἑλλάδα τόν κόσμο πού ἔφυ-γε Ζοῦμε τήν παρακμή τοῦ σύγχρονου πολιτισμοῦ ἀνίκανοι νά ἀντιδράσουμε καί ὅλο μιλᾶμε γιά τά παλιά Νοιώθουμε ἄγχος γιά τήν ἐγκληματικότητα καί τήν οἰκονομική κρίση θλιβόμαστε πού κινδυνεύουμε νά χάσουμε τήν εὐδαιμονία μας Εἶναι φυσιολογική ἡ ἀντίδραση αὐτή μά ἄν ἀφήσουμε τόν συναισθηματισμό στήν ἄκρη καί σκεφτοῦμε τό παρελθόν μέσα ἀπό τό πρῖσμα τῆς ἱστορίας θά δια-πιστώσουμε πώς δύσκολα θά διαλέγαμε μιά ἄλλη χρονική περίοδο γιά νά ζήσου-με

Νοσταλγία π Χριστόδουλος Μπίθας

Ἀρχαγγέλων Λόγος

31

Ὅπου κι ἄν ἀνατρέξουμε πίσω στόν χρόνο βλέπουμε παντοῦ καί πάντα νά βασιλεύει ὁ πόνος Πόλεμοι κι ἐμφύλιοι ἀλληλοσπαραγμοί σκλαβιά καί πεῖνα φτώχεια κι ἀδικία σημαδεύουν τήν ἱστορία τῆς ἀνθρωπότητος Μπορεῖ νά ὑπῆρ-ξαν πιό ἔνθεοι πολιτισμοί ἀπό αὐτόν πού διανύουμε τώρα μά ἡ ἁμαρτία πάντα ἴδια εἶναι στό διάβα τῶν αἰώνων Μπορεῖ νά νοσταλγοῦμε τήν λαμπρή περίοδο τοῦ Βυζαντίου ἤ ἀκομα καί τήν ἔνδοξη ἑλληνική ἀρχαιότητα ἀλλά τό σίγουρο εἶναι ὅτι δέν θά θέλαμε νά ζήσουμε ἐχθρικές σφαγές πολέμους κι ἐπιδημίες οὔτε νά εἴμαστε δοῦλοι ἐκεῖνες τίς ἐποχές οὔτε νά πεθαίνουμε ἀπό μιά ἁπλῆ γρίπη ἐ-πειδή ἡ ἰατρική ἐπιστήμη δέν εἶχε ἀκόμα ἐξελιχθεῖ ∆ύσκολος ἦταν πάντα ὁ βίος Πλαστή ἡ ὀνειροπόληση γιά τό παρελθόν ψευδαίσθηση γιά νά ξεφύγουμε ἀπό τήν πραγματικότητα Κι ἄν ὑπάρχει νοσταλ-γία γιά μιά κοινωνία ἰδανική ὅπου πραγματικά θά θέλαμε νά ζήσουμε αὐτό μᾶλ-λον ἀφορᾶ τήν παραδείσια κατάσταση τήν ἐποχή πού δέν ὑπῆρχε στό ἀνθρώπι-νο γένος ὀδύνη καί στεναγμός ἀλλά κοινωνία ἀγάπης μέ τόν Θεό καί τόν συνάν-θρωπο Κι ἐφrsquo ὅσον τό νά γυρίσουμε στό παρελθόν ἀποκλείεται ἀφοῦ ἀρνηθήκα-με τήν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ μοναδική μας ἐλπίδα εἶναι τό μέλλον τά ἔσχατα ἡ Βασι-λεία τῶν Οὐρανῶν Ἐπειδή ὅμως τήν Βασιλεία Του μᾶς κάλεσε ὁ Κύριος νά τήν προγευτοῦμε ἐπειδή μᾶς ζήτησε νά βιώσουμε τά ἔσχατα ἀπό τώρα ἄς ἐγκαταλείψουμε τήν πα-ρελθοντολογία κι ἄς χαροῦμε τό σήμερα εὐχαριστῶντας τόν Θεό πάντων ἕνεκεν ζῶντας εὐλογημένα κάθε στιγμή σά νά lsquoναι ἡ πρώτη κι ἡ τελευταία τῆς ὕπαρξής μας ἔχοντας νοσταλγία μόνο γιά τήν Βασιλεία τοῦ Θεοῦ γιά τόν Παράδεισο γιά τό πέρασμα ἀπό τόν θάνατο στήν Ζωή τήν ὄντως Ζωή πού εἶναι ὁ Χριστός μας Ἀμήν

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

Ἀποφθέγματα τῆς ἐρήμου

Ἀββᾶς Ἀντώνιος

Ἀπό τόν πλησίον μας προέρχεται ἡ ζωή καί ὁ θάνατος Γιατί ἂν κερδίσουμε τόν ἀδελφό μας κερδίζουμε τόν Θεόmiddot ἂν ὅμως τόν σκανδαλίσουμε ἁμαρτάνουμε στόν Χριστό Ἔρχεται καιρός πού οἱ ἄνθρωποι θά τρελαθοῦν καί ὅταν δοῦν κάποιον πού δέν εἶναι τρελός θά ξεσηκωθοῦν ἐναντίον του καί θὰ τοῦ ποῦν ldquoεἶσαι τρελόςrdquo ἐπειδή δέν εἶναι ὅμοιος μ᾽ αὐτούς ∆έν φοβᾶμαι πιά τόν Θεό ἀλλά τόν ἀγαπάω ldquoΓιατί ἡ ἀγάπη διώχνει τόν φόβοrdquo ( Ἰω 418) Ἐκεῖνος πού κτυπάει τήν μᾶζα τοῦ σιδήρου σκέπτεται πρῶτα τί θέλει νά φτιάξει δρεπάνι μαχαίρι τσεκούρι Ἔτσι κι ἐμεῖς πρέπει νά σκεπτόμαστε γιά ποιά ἀρετή παλεύουμε ὥστε νά μήν κοπιάζουμε μάταια

32

Ἀρχαγγέλων Λόγος

Ἱερός Ναός Ταξιαρχῶν Μοσχάτου Σύντομο ἱστορικό

Στέλιος Ντάντης ∆ρ Θεολογίας-ἱστορικός

Ἀ πό τήν ἐποχή τῆς γερμανικῆς κατοχῆς (1941-44) καί γιά κά-ποιες δεκαετίες οἱ ἐπιβάτες

τοῦ ἠλεκτρικοῦ σιδηροδρόμου περ-νῶντας ἀπrsquo τό καταπράσινο Μοσχᾶτο σταυροκοπιόνταν ἀντικρίζοντας μέσα στά πανέμορφα περιβόλια ἕνα μικρό ξωκλήσι Ἦταν οἱ Ταξιάρχες ἤ τό Ταξι-αρχάκι ὅπως τό ὀνομάτιζαν οἱ παλιοί Μοσχατιῶτες πού τήν παραμονή καί τήν μέρα τῆς γιορτῆς ξεκινοῦσαν ἀπό κάθε μεριά τῆς πόλης καί ἀκολουθῶν-

τας τά στενά μονοπάτια μέσα ἀπό καλ-λιέργειες ἔρχονταν νά προσκυνήσουν Μέσα σrsquo ἐκεῖνα τά περιποιημένα περι-βόλια λιγοστοί ἦταν οἱ γείτονες τῶν Ταξιαρχῶν πού ζοῦσαν τριγύρω σέ σκόρπιες ἀγροικίες κυρίως κτηματίες περιβολάρηδες λαχανικῶν μέ τά ὁποῖα τροφοδοτοῦσαν τήν λαχαναγορά τῶν Ἀθηνῶν (Βαρβάκειο)

Τό ἐκκλησάκι χτίστηκε στά 1943 μέσα στά δύσκολα χρόνια τῆς ξενικῆς κατο-χῆς Οἰκοδομήθη-κε σέ οἰκόπεδο

282 τετραγωνικῶν μέτρων πού πρό-σφερε ὁ Χρῆστος Μαστροσταμάτης καί στήν ἵδρυσή του πρωτοστάτησε ἡ γυναίκα του Στυλιανή μέ τόν γαμπρό

τους Γεώργιο Καζάλα ὁ ὁποῖος κίνησε τά νήματα γιά τήν κατασκευή Στήν προσπάθεια ἐκείνη συνεισφέρανε πρό-

θυμα οἱ γειτονικές οἰκογένειες πού οἱ ἀπόγονοί τους ζοῦν ἀνάμεσά μας Μπέλλου Λαλαούνη Καψίλη Κω-σταντάκη (Ροδίτη) Λεγάκη Καζάλα καί Μαστροσταμάτη Οἰκοδομικά ὑλικά δέν ὑπῆρχαν ἐ-κεῖνα τά δύσμοιρα χρόνια γιrsquo αὐτό προσφερθήκε ὁ κόσμος καί κουβάλησε πέτρες χῶμα ἄμμο ἀπrsquo τό ποτάμι τοῦ-βλα κεραμίδια ἤ πρόσφερε χρήματα

Τά ἐγκαίνια τῆς ἐκκκλησούλας ἔγιναν στίς 29 Ιουνίου 1943 μέρα τῆς γιορτῆς τῶν ἁγίων ἀποστόλων Πέτρου καί Παύλου Συνέχεια στό ἑπόμενο (Πρωτοδημοσιεύτηκε στά IΣTOPIKA TOY MOΣXATOY τ β΄ Μοσχᾶτο 2003 σσ 55-59)

33

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

Τά Νέα μας

τῆς Ζωοδόχου Πηγῆς καί τό ἀπόγευμα πήραμε τό πλοῖο τῆς ἐπιστροφῆς Στήν ἐκδρομή αὐτή ὅπως καί στήν ἐκ-δήλωση πού πραγματοποιήσαμε τήν ∆ευτέρα 31η Μαΐου στό Πνευματικό μας Κέντρο μᾶς δόθηκε μιά ἀκόμα εὐ-καιρία νά συσφίγξουμε τίς σχέσεις μας καί νά νοιώσουμε λίγο παραπάνω τήν αἴσθηση τῆς κοινότητας Ὅλες αὐτές τίς δραστηριότητες ὅπως καί τό κέρα-σμα μετά τήν Θεία Λειτουργία τῆς Κυ-ριακῆς θά πρέπει νά τά ἀντιμετωπί-ζουμε ὡς ἐκκλησιαστικά-κοινοτικά γε-γονότα κι ὄχι σάν ἁπλές κοινωνικές ἐκδηλώσεις Σέ καιρούς ἀφιλόξενους καί μοναχικούς καλούμεθα νά συσπει-ρωθοῦμε στήν ἐνορία μας νά νοιώσου-με πρόσωπα νά μοιραστοῦμε τήν κατή-χηση καί τήν ἐλπίδα μας

Πιστεύουμε ἀκράδαντα πώς τό μέλλον τῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας τόν 21ο αἰῶνα ἐξαρτᾶται ἄμεσα ἀπό τό ζωντά-νεμα τῆς κοινοτικῆς ζωῆς κατά τό Ἀποστολικό πρότυπο καί βέβαια τόν ἐπανευαγγελισμό τῶν συνανθρώπων μας Μέ τήν βοήθεια τοῦ Θεοῦ ἐλπίζουμε νά ἐργαστοῦμε ὅλοι πρός αὐτή τήν κατεύθυνση Ἀμήν

Μ έ ἐπιτυχία πραγματοποιήθηshyκε στίς 5 καί 6 Ἰουνίου ἡ ἐκshyδρομή τῆς ἐνορίας μας στήν

Ἄνδρο Με 74 ἀδελφούς καί ἀδελφές μας περάσαμε ἕνα εὐλογημένο κι

εὐχάριστο διήμερο στό πανέμορφο Κυ-κλαδονήσι Καταλύσαμε σέ ξενοδοχεῖο στό Γαύριο καί ἀπό ἐκεῖ τήν πρώτη ἡ-μέρα περιηγηθήκαμε στά μοναστήρια τῆς Ἀγίας Μαρίνας (ὅπου φυλάσσεται λείψανο τῆς Ἁγίας) καί τῆς Παναχράν-του (ἐδῶ βρίσκεται ἡ κάρα τοῦ Ἁγ Παντελεήμονα καί πλῆθος ἄλλων ἱερῶν λειψάνων) καί βέβαια στήν ὄμορφη χώρα τῆς Ἄνδρου Τήν Κυριακή λει-τουργηθήκαμε στήν γυναικεία Μονή

Ἱερά Μονή Παναχράντου

Ἡ χώρα τῆς Ἄνδρου ἀπό τήν Μονή Παναχράντου

Στήν πύλη τῆς Ἱ Μ Ζωοοδόχου Πηγῆς

34

Ἡ κρίση στήν οὐσία δέν εἶναι οἰκονομική ἀλλά κυρίως καί πρό παντός πνευματική καί αὐτή φέρνει καί οἰκονομική

καί πολιτική κρίση Αὐτό σημαίνει ὅτι ἡ ἀντιμετώπιση τῆς κρίσεως δέν γίνεται μέ οἰκονομικά μέσα καί πολιτικές πρακτι-κές ἀλλά μέ τήν ἀλλαγή τρόπου ζωῆς μέ τήν ἐπαναφορά τοῦ ἀνθρώπου στήν ὀλιγάρκεια τήν ἐγκράτεια τήν σωφροσύνη τήν ἀποφυγή τῆς ἀπληστίας καί τῆς ὑπερβολῆς

Ἡ ἄσκηση προβάλλει σήμερα ὡς ἐπιταγή ὡς προσπάθεια νά θεραπευθεῖ τό πάθος τῆς φιλαυτίας ἀπό τό ὁποῖο

προέρχονται τά πάθη τῆς φιληδονίας τῆς φιλοδοξίας καί τῆς φιλαργυρίας Ὁ εὐαγγελιστής Ἰωάννης τό περιγράφει αὐτό μέ πολλή σαφήνεια laquoπᾶν τό ἐν τῷ κόσμῳ ἡ ἐπιθυμία τῆς σαρκός καί ἡ ἐπιθυμία τῶν ὀφθαλμῶν καί ἡ ἀλαζονεία τοῦ βίου οὐκ ἔ-στιν ἐκ τοῦ πατρός ἄλλrsquo ἐκ τοῦ κόσμου ἐστίraquo (Α΄ Ἰω β 16)

Μητροπολίτης Ναυπάκτου καί Ἁγίου Βλασίου Ἱερόθεος Βλάχος

  • Τό Ψωμί13
  • Μίλτος Σαχτούρης (1919-2005) 13
  • Ἀββᾶς Ἀντώνιος 13
    • ltlt13 ASCII85EncodePages false13 AllowTransparency false13 AutoPositionEPSFiles true13 AutoRotatePages None13 Binding Left13 CalGrayProfile (Dot Gain 20)13 CalRGBProfile (sRGB IEC61966-21)13 CalCMYKProfile (US Web Coated 050SWOP051 v2)13 sRGBProfile (sRGB IEC61966-21)13 CannotEmbedFontPolicy Error13 CompatibilityLevel 1413 CompressObjects Tags13 CompressPages true13 ConvertImagesToIndexed true13 PassThroughJPEGImages true13 CreateJobTicket false13 DefaultRenderingIntent Default13 DetectBlends true13 DetectCurves 0000013 ColorConversionStrategy CMYK13 DoThumbnails false13 EmbedAllFonts true13 EmbedOpenType false13 ParseICCProfilesInComments true13 EmbedJobOptions true13 DSCReportingLevel 013 EmitDSCWarnings false13 EndPage -113 ImageMemory 104857613 LockDistillerParams false13 MaxSubsetPct 10013 Optimize true13 OPM 113 ParseDSCComments true13 ParseDSCCommentsForDocInfo true13 PreserveCopyPage true13 PreserveDICMYKValues true13 PreserveEPSInfo true13 PreserveFlatness true13 PreserveHalftoneInfo false13 PreserveOPIComments true13 PreserveOverprintSettings true13 StartPage 113 SubsetFonts true13 TransferFunctionInfo Apply13 UCRandBGInfo Preserve13 UsePrologue false13 ColorSettingsFile ()13 AlwaysEmbed [ true13 ]13 NeverEmbed [ true13 ]13 AntiAliasColorImages false13 CropColorImages true13 ColorImageMinResolution 30013 ColorImageMinResolutionPolicy OK13 DownsampleColorImages true13 ColorImageDownsampleType Bicubic13 ColorImageResolution 30013 ColorImageDepth -113 ColorImageMinDownsampleDepth 113 ColorImageDownsampleThreshold 15000013 EncodeColorImages true13 ColorImageFilter DCTEncode13 AutoFilterColorImages true13 ColorImageAutoFilterStrategy JPEG13 ColorACSImageDict ltlt13 QFactor 01513 HSamples [1 1 1 1] VSamples [1 1 1 1]13 gtgt13 ColorImageDict ltlt13 QFactor 01513 HSamples [1 1 1 1] VSamples [1 1 1 1]13 gtgt13 JPEG2000ColorACSImageDict ltlt13 TileWidth 25613 TileHeight 25613 Quality 3013 gtgt13 JPEG2000ColorImageDict ltlt13 TileWidth 25613 TileHeight 25613 Quality 3013 gtgt13 AntiAliasGrayImages false13 CropGrayImages true13 GrayImageMinResolution 30013 GrayImageMinResolutionPolicy OK13 DownsampleGrayImages true13 GrayImageDownsampleType Bicubic13 GrayImageResolution 30013 GrayImageDepth -113 GrayImageMinDownsampleDepth 213 GrayImageDownsampleThreshold 15000013 EncodeGrayImages true13 GrayImageFilter DCTEncode13 AutoFilterGrayImages true13 GrayImageAutoFilterStrategy JPEG13 GrayACSImageDict ltlt13 QFactor 01513 HSamples [1 1 1 1] VSamples [1 1 1 1]13 gtgt13 GrayImageDict ltlt13 QFactor 01513 HSamples [1 1 1 1] VSamples [1 1 1 1]13 gtgt13 JPEG2000GrayACSImageDict ltlt13 TileWidth 25613 TileHeight 25613 Quality 3013 gtgt13 JPEG2000GrayImageDict ltlt13 TileWidth 25613 TileHeight 25613 Quality 3013 gtgt13 AntiAliasMonoImages false13 CropMonoImages true13 MonoImageMinResolution 120013 MonoImageMinResolutionPolicy OK13 DownsampleMonoImages true13 MonoImageDownsampleType Bicubic13 MonoImageResolution 120013 MonoImageDepth -113 MonoImageDownsampleThreshold 15000013 EncodeMonoImages true13 MonoImageFilter CCITTFaxEncode13 MonoImageDict ltlt13 K -113 gtgt13 AllowPSXObjects false13 CheckCompliance [13 None13 ]13 PDFX1aCheck false13 PDFX3Check false13 PDFXCompliantPDFOnly false13 PDFXNoTrimBoxError true13 PDFXTrimBoxToMediaBoxOffset [13 00000013 00000013 00000013 00000013 ]13 PDFXSetBleedBoxToMediaBox true13 PDFXBleedBoxToTrimBoxOffset [13 00000013 00000013 00000013 00000013 ]13 PDFXOutputIntentProfile ()13 PDFXOutputConditionIdentifier ()13 PDFXOutputCondition ()13 PDFXRegistryName ()13 PDFXTrapped False1313 CreateJDFFile false13 Description ltlt13 ARA ltFEFF06270633062A062E062F0645002006470630064700200627064406250639062F0627062F0627062A002006440625064606340627062100200648062B062706260642002000410064006F00620065002000500044004600200645062A064806270641064206290020064406440637062806270639062900200641064A00200627064406450637062706280639002006300627062A0020062F0631062C0627062A002006270644062C0648062F0629002006270644063906270644064A0629061B0020064A06450643064600200641062A062D00200648062B0627062606420020005000440046002006270644064506460634062306290020062806270633062A062E062F062706450020004100630072006F0062006100740020064800410064006F006200650020005200650061006400650072002006250635062F0627063100200035002E0030002006480627064406250635062F062706310627062A0020062706440623062D062F062B002E0635062F0627063100200035002E0030002006480627064406250635062F062706310627062A0020062706440623062D062F062B002Egt13 BGR ltFEFF04180437043f043e043b043704320430043904420435002004420435043704380020043d0430044104420440043e0439043a0438002c00200437043000200434043000200441044a0437043404300432043004420435002000410064006f00620065002000500044004600200434043e043a0443043c0435043d04420438002c0020043c0430043a04410438043c0430043b043d043e0020043f044004380433043e04340435043d04380020043704300020043204380441043e043a043e043a0430044704350441044204320435043d0020043f04350447043004420020043704300020043f044004350434043f0435044704300442043d04300020043f043e04340433043e0442043e0432043a0430002e002000200421044a04370434043004340435043d043804420435002000500044004600200434043e043a0443043c0435043d044204380020043c043e0433043004420020043404300020044104350020043e0442043204300440044f0442002004410020004100630072006f00620061007400200438002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e00300020043800200441043b0435043404320430044904380020043204350440044104380438002egt13 CHS ltFEFF4f7f75288fd94e9b8bbe5b9a521b5efa7684002000410064006f006200650020005000440046002065876863900275284e8e9ad88d2891cf76845370524d53705237300260a853ef4ee54f7f75280020004100630072006f0062006100740020548c002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000204ee553ca66f49ad87248672c676562535f00521b5efa768400200050004400460020658768633002gt13 CHT ltFEFF4f7f752890194e9b8a2d7f6e5efa7acb7684002000410064006f006200650020005000440046002065874ef69069752865bc9ad854c18cea76845370524d5370523786557406300260a853ef4ee54f7f75280020004100630072006f0062006100740020548c002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000204ee553ca66f49ad87248672c4f86958b555f5df25efa7acb76840020005000440046002065874ef63002gt13 CZE ltFEFF005400610074006f0020006e006100730074006100760065006e00ed00200070006f0075017e0069006a007400650020006b0020007600790074007600e101590065006e00ed00200064006f006b0075006d0065006e0074016f002000410064006f006200650020005000440046002c0020006b00740065007200e90020007300650020006e0065006a006c00e90070006500200068006f006400ed002000700072006f0020006b00760061006c00690074006e00ed0020007400690073006b00200061002000700072006500700072006500730073002e002000200056007900740076006f01590065006e00e900200064006f006b0075006d0065006e007400790020005000440046002000620075006400650020006d006f017e006e00e90020006f007400650076015900ed007400200076002000700072006f006700720061006d0065006300680020004100630072006f00620061007400200061002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002000610020006e006f0076011b006a016100ed00630068002egt13 DAN ltFEFF004200720075006700200069006e0064007300740069006c006c0069006e006700650072006e0065002000740069006c0020006100740020006f007000720065007400740065002000410064006f006200650020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e007400650072002c0020006400650072002000620065006400730074002000650067006e006500720020007300690067002000740069006c002000700072006500700072006500730073002d007500640073006b007200690076006e0069006e00670020006100660020006800f8006a0020006b00760061006c0069007400650074002e0020004400650020006f007000720065007400740065006400650020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e0074006500720020006b0061006e002000e50062006e00650073002000690020004100630072006f00620061007400200065006c006c006500720020004100630072006f006200610074002000520065006100640065007200200035002e00300020006f00670020006e0079006500720065002egt13 DEU ltFEFF00560065007200770065006e00640065006e0020005300690065002000640069006500730065002000450069006e007300740065006c006c0075006e00670065006e0020007a0075006d002000450072007300740065006c006c0065006e00200076006f006e002000410064006f006200650020005000440046002d0044006f006b0075006d0065006e00740065006e002c00200076006f006e002000640065006e0065006e002000530069006500200068006f006300680077006500720074006900670065002000500072006500700072006500730073002d0044007200750063006b0065002000650072007a0065007500670065006e0020006d00f60063006800740065006e002e002000450072007300740065006c006c007400650020005000440046002d0044006f006b0075006d0065006e007400650020006b00f6006e006e0065006e0020006d006900740020004100630072006f00620061007400200075006e0064002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e00300020006f0064006500720020006800f600680065007200200067006500f600660066006e00650074002000770065007200640065006e002egt13 ESP ltFEFF005500740069006c0069006300650020006500730074006100200063006f006e0066006900670075007200610063006900f3006e0020007000610072006100200063007200650061007200200064006f00630075006d0065006e0074006f00730020005000440046002000640065002000410064006f0062006500200061006400650063007500610064006f00730020007000610072006100200069006d0070007200650073006900f3006e0020007000720065002d0065006400690074006f007200690061006c00200064006500200061006c00740061002000630061006c0069006400610064002e002000530065002000700075006500640065006e00200061006200720069007200200064006f00630075006d0065006e0074006f00730020005000440046002000630072006500610064006f007300200063006f006e0020004100630072006f006200610074002c002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000200079002000760065007200730069006f006e0065007300200070006f00730074006500720069006f007200650073002egt13 ETI ltFEFF004b00610073007500740061006700650020006e0065006900640020007300e4007400740065006900640020006b00760061006c006900740065006500740073006500200074007200fc006b006900650065006c007300650020007000720069006e00740069006d0069007300650020006a0061006f006b007300200073006f00620069006c0069006b0065002000410064006f006200650020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e00740069006400650020006c006f006f006d006900730065006b0073002e00200020004c006f006f0064007500640020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e00740065002000730061006100740065002000610076006100640061002000700072006f006700720061006d006d006900640065006700610020004100630072006f0062006100740020006e0069006e0067002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e00300020006a00610020007500750065006d006100740065002000760065007200730069006f006f006e00690064006500670061002e000d000agt13 FRA ltFEFF005500740069006c006900730065007a00200063006500730020006f007000740069006f006e00730020006100660069006e00200064006500200063007200e900650072002000640065007300200064006f00630075006d0065006e00740073002000410064006f00620065002000500044004600200070006f0075007200200075006e00650020007100750061006c0069007400e90020006400270069006d007000720065007300730069006f006e00200070007200e9007000720065007300730065002e0020004c0065007300200064006f00630075006d0065006e00740073002000500044004600200063007200e900e90073002000700065007500760065006e0074002000ea0074007200650020006f007500760065007200740073002000640061006e00730020004100630072006f006200610074002c002000610069006e00730069002000710075002700410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002000650074002000760065007200730069006f006e007300200075006c007400e90072006900650075007200650073002egt13 GRE ltFEFF03a703c103b703c303b903bc03bf03c003bf03b903ae03c303c403b5002003b103c503c403ad03c2002003c403b903c2002003c103c503b803bc03af03c303b503b903c2002003b303b903b1002003bd03b1002003b403b703bc03b903bf03c503c103b303ae03c303b503c403b5002003ad03b303b303c103b103c603b1002000410064006f006200650020005000440046002003c003bf03c5002003b503af03bd03b103b9002003ba03b103c42019002003b503be03bf03c703ae03bd002003ba03b103c403ac03bb03bb03b703bb03b1002003b303b903b1002003c003c103bf002d03b503ba03c403c503c003c903c403b903ba03ad03c2002003b503c103b303b103c303af03b503c2002003c503c803b703bb03ae03c2002003c003bf03b903cc03c403b703c403b103c2002e0020002003a403b10020005000440046002003ad03b303b303c103b103c603b1002003c003bf03c5002003ad03c703b503c403b5002003b403b703bc03b903bf03c503c103b303ae03c303b503b9002003bc03c003bf03c103bf03cd03bd002003bd03b1002003b103bd03bf03b903c703c403bf03cd03bd002003bc03b5002003c403bf0020004100630072006f006200610074002c002003c403bf002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002003ba03b103b9002003bc03b503c403b103b303b503bd03ad03c303c403b503c103b503c2002003b503ba03b403cc03c303b503b903c2002egt13 HEB ltFEFF05D405E905EA05DE05E905D5002005D105D405D205D305E805D505EA002005D005DC05D4002005DB05D305D9002005DC05D905E605D505E8002005DE05E105DE05DB05D9002000410064006F006200650020005000440046002005D405DE05D505EA05D005DE05D905DD002005DC05D405D305E405E105EA002005E705D305DD002D05D305E405D505E1002005D005D905DB05D505EA05D905EA002E002005DE05E105DE05DB05D90020005000440046002005E905E005D505E605E805D5002005E005D905EA05E005D905DD002005DC05E405EA05D905D705D4002005D105D005DE05E605E205D505EA0020004100630072006F006200610074002005D5002D00410064006F00620065002000520065006100640065007200200035002E0030002005D505D205E805E105D005D505EA002005DE05EA05E705D305DE05D505EA002005D905D505EA05E8002E05D005DE05D905DD002005DC002D005000440046002F0058002D0033002C002005E205D905D905E005D5002005D105DE05D305E805D905DA002005DC05DE05E905EA05DE05E9002005E905DC0020004100630072006F006200610074002E002005DE05E105DE05DB05D90020005000440046002005E905E005D505E605E805D5002005E005D905EA05E005D905DD002005DC05E405EA05D905D705D4002005D105D005DE05E605E205D505EA0020004100630072006F006200610074002005D5002D00410064006F00620065002000520065006100640065007200200035002E0030002005D505D205E805E105D005D505EA002005DE05EA05E705D305DE05D505EA002005D905D505EA05E8002Egt13 HRV (Za stvaranje Adobe PDF dokumenata najpogodnijih za visokokvalitetni ispis prije tiskanja koristite ove postavke Stvoreni PDF dokumenti mogu se otvoriti Acrobat i Adobe Reader 50 i kasnijim verzijama)13 HUN ltFEFF004b0069007600e1006c00f30020006d0069006e0151007300e9006701710020006e0079006f006d00640061006900200065006c0151006b00e90073007a00ed007401510020006e0079006f006d00740061007400e100730068006f007a0020006c006500670069006e006b00e1006200620020006d0065006700660065006c0065006c0151002000410064006f00620065002000500044004600200064006f006b0075006d0065006e00740075006d006f006b0061007400200065007a0065006b006b0065006c0020006100200062006500e1006c006c00ed007400e10073006f006b006b0061006c0020006b00e90073007a00ed0074006800650074002e0020002000410020006c00e90074007200650068006f007a006f00740074002000500044004600200064006f006b0075006d0065006e00740075006d006f006b00200061007a0020004100630072006f006200610074002000e9007300200061007a002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002c0020007600610067007900200061007a002000610074007400f3006c0020006b00e9007301510062006200690020007600650072007a006900f3006b006b0061006c0020006e00790069007400680061007400f3006b0020006d00650067002egt13 ITA ltFEFF005500740069006c0069007a007a006100720065002000710075006500730074006500200069006d0070006f007300740061007a0069006f006e00690020007000650072002000630072006500610072006500200064006f00630075006d0065006e00740069002000410064006f00620065002000500044004600200070006900f900200061006400610074007400690020006100200075006e00610020007000720065007300740061006d0070006100200064006900200061006c007400610020007100750061006c0069007400e0002e0020004900200064006f00630075006d0065006e007400690020005000440046002000630072006500610074006900200070006f00730073006f006e006f0020006500730073006500720065002000610070006500720074006900200063006f006e0020004100630072006f00620061007400200065002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000200065002000760065007200730069006f006e006900200073007500630063006500730073006900760065002egt13 JPN ltFEFF9ad854c18cea306a30d730ea30d730ec30b951fa529b7528002000410064006f0062006500200050004400460020658766f8306e4f5c6210306b4f7f75283057307e305930023053306e8a2d5b9a30674f5c62103055308c305f0020005000440046002030d530a130a430eb306f3001004100630072006f0062006100740020304a30883073002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000204ee5964d3067958b304f30533068304c3067304d307e305930023053306e8a2d5b9a306b306f30d530a930f330c8306e57cb30818fbc307f304c5fc59808306730593002gt13 KOR ltFEFFc7740020c124c815c7440020c0acc6a9d558c5ec0020ace0d488c9c80020c2dcd5d80020c778c1c4c5d00020ac00c7a50020c801d569d55c002000410064006f0062006500200050004400460020bb38c11cb97c0020c791c131d569b2c8b2e4002e0020c774b807ac8c0020c791c131b41c00200050004400460020bb38c11cb2940020004100630072006f0062006100740020bc0f002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e00300020c774c0c1c5d0c11c0020c5f40020c2180020c788c2b5b2c8b2e4002egt13 LTH ltFEFF004e006100750064006f006b0069007400650020016100690075006f007300200070006100720061006d006500740072007500730020006e006f0072011700640061006d00690020006b0075007200740069002000410064006f00620065002000500044004600200064006f006b0075006d0065006e007400750073002c0020006b00750072006900650020006c0061006200690061007500730069006100690020007000720069007400610069006b007900740069002000610075006b01610074006f00730020006b006f006b007900620117007300200070006100720065006e006700740069006e00690061006d00200073007000610075007300640069006e0069006d00750069002e0020002000530075006b0075007200740069002000500044004600200064006f006b0075006d0065006e007400610069002000670061006c006900200062016b007400690020006100740069006400610072006f006d00690020004100630072006f006200610074002000690072002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002000610072002000760117006c00650073006e0117006d00690073002000760065007200730069006a006f006d00690073002egt13 LVI ltFEFF0049007a006d0061006e0074006f006a00690065007400200161006f00730020006900650073007400610074012b006a0075006d00750073002c0020006c0061006900200076006500690064006f00740075002000410064006f00620065002000500044004600200064006f006b0075006d0065006e007400750073002c0020006b006100730020006900720020012b00700061016100690020007000690065006d01130072006f00740069002000610075006700730074006100730020006b00760061006c0069007401010074006500730020007000690072006d007300690065007300700069006501610061006e006100730020006400720075006b00610069002e00200049007a0076006500690064006f006a006900650074002000500044004600200064006f006b0075006d0065006e007400750073002c0020006b006f002000760061007200200061007400760113007200740020006100720020004100630072006f00620061007400200075006e002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002c0020006b0101002000610072012b00200074006f0020006a00610075006e0101006b0101006d002000760065007200730069006a0101006d002egt13 NLD (Gebruik deze instellingen om Adobe PDF-documenten te maken die zijn geoptimaliseerd voor prepress-afdrukken van hoge kwaliteit De gemaakte PDF-documenten kunnen worden geopend met Acrobat en Adobe Reader 50 en hoger)13 NOR ltFEFF004200720075006b00200064006900730073006500200069006e006e007300740069006c006c0069006e00670065006e0065002000740069006c002000e50020006f0070007000720065007400740065002000410064006f006200650020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e00740065007200200073006f006d00200065007200200062006500730074002000650067006e0065007400200066006f00720020006600f80072007400720079006b006b0073007500740073006b00720069006600740020006100760020006800f800790020006b00760061006c0069007400650074002e0020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e00740065006e00650020006b0061006e002000e50070006e00650073002000690020004100630072006f00620061007400200065006c006c00650072002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000200065006c006c00650072002000730065006e006500720065002egt13 POL ltFEFF0055007300740061007700690065006e0069006100200064006f002000740077006f0072007a0065006e0069006100200064006f006b0075006d0065006e007400f300770020005000440046002000700072007a0065007a006e00610063007a006f006e00790063006800200064006f002000770079006400720075006b00f30077002000770020007700790073006f006b00690065006a0020006a0061006b006f015b00630069002e002000200044006f006b0075006d0065006e0074007900200050004400460020006d006f017c006e00610020006f007400770069006500720061010700200077002000700072006f006700720061006d006900650020004100630072006f00620061007400200069002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002000690020006e006f00770073007a0079006d002egt13 PTB ltFEFF005500740069006c0069007a006500200065007300730061007300200063006f006e00660069006700750072006100e700f50065007300200064006500200066006f0072006d00610020006100200063007200690061007200200064006f00630075006d0065006e0074006f0073002000410064006f0062006500200050004400460020006d00610069007300200061006400650071007500610064006f00730020007000610072006100200070007200e9002d0069006d0070007200650073007300f50065007300200064006500200061006c007400610020007100750061006c00690064006100640065002e0020004f007300200064006f00630075006d0065006e0074006f00730020005000440046002000630072006900610064006f007300200070006f00640065006d0020007300650072002000610062006500720074006f007300200063006f006d0020006f0020004100630072006f006200610074002000650020006f002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002000650020007600650072007300f50065007300200070006f00730074006500720069006f007200650073002egt13 RUM ltFEFF005500740069006c0069007a00610163006900200061006300650073007400650020007300650074010300720069002000700065006e007400720075002000610020006300720065006100200064006f00630075006d0065006e00740065002000410064006f006200650020005000440046002000610064006500630076006100740065002000700065006e0074007200750020007400690070010300720069007200650061002000700072006500700072006500730073002000640065002000630061006c006900740061007400650020007300750070006500720069006f006100720103002e002000200044006f00630075006d0065006e00740065006c00650020005000440046002000630072006500610074006500200070006f00740020006600690020006400650073006300680069007300650020006300750020004100630072006f006200610074002c002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e00300020015f00690020007600650072007300690075006e0069006c006500200075006c0074006500720069006f006100720065002egt13 RUS ltFEFF04180441043f043e043b044c04370443043904420435002004340430043d043d044b04350020043d0430044104420440043e0439043a043800200434043b044f00200441043e043704340430043d0438044f00200434043e043a0443043c0435043d0442043e0432002000410064006f006200650020005000440046002c0020043c0430043a04410438043c0430043b044c043d043e0020043f043e04340445043e0434044f04490438044500200434043b044f00200432044b0441043e043a043e043a0430044704350441044204320435043d043d043e0433043e00200434043e043f0435044704300442043d043e0433043e00200432044b0432043e04340430002e002000200421043e043704340430043d043d044b04350020005000440046002d0434043e043a0443043c0435043d0442044b0020043c043e0436043d043e0020043e0442043a0440044b043204300442044c002004410020043f043e043c043e0449044c044e0020004100630072006f00620061007400200438002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e00300020043800200431043e043b043504350020043f043e04370434043d043804450020043204350440044104380439002egt13 SKY ltFEFF0054006900650074006f0020006e006100730074006100760065006e0069006100200070006f0075017e0069007400650020006e00610020007600790074007600e100720061006e0069006500200064006f006b0075006d0065006e0074006f0076002000410064006f006200650020005000440046002c0020006b0074006f007200e90020007300610020006e0061006a006c0065007001610069006500200068006f0064006900610020006e00610020006b00760061006c00690074006e00fa00200074006c0061010d00200061002000700072006500700072006500730073002e00200056007900740076006f00720065006e00e900200064006f006b0075006d0065006e007400790020005000440046002000620075006400650020006d006f017e006e00e90020006f00740076006f00720069016500200076002000700072006f006700720061006d006f006300680020004100630072006f00620061007400200061002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002000610020006e006f0076016100ed00630068002egt13 SLV ltFEFF005400650020006e006100730074006100760069007400760065002000750070006f0072006100620069007400650020007a00610020007500730074007600610072006a0061006e006a006500200064006f006b0075006d0065006e0074006f0076002000410064006f006200650020005000440046002c0020006b006900200073006f0020006e0061006a007000720069006d00650072006e0065006a016100690020007a00610020006b0061006b006f0076006f00730074006e006f0020007400690073006b0061006e006a00650020007300200070007200690070007200610076006f0020006e00610020007400690073006b002e00200020005500730074007600610072006a0065006e006500200064006f006b0075006d0065006e0074006500200050004400460020006a00650020006d006f0067006f010d00650020006f0064007000720065007400690020007a0020004100630072006f00620061007400200069006e002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000200069006e0020006e006f00760065006a01610069006d002egt13 SUO ltFEFF004b00e40079007400e40020006e00e40069007400e4002000610073006500740075006b007300690061002c0020006b0075006e0020006c0075006f00740020006c00e400680069006e006e00e4002000760061006100740069007600610061006e0020007000610069006e006100740075006b00730065006e002000760061006c006d0069007300740065006c00750074007900f6006800f6006e00200073006f00700069007600690061002000410064006f0062006500200050004400460020002d0064006f006b0075006d0065006e007400740065006a0061002e0020004c0075006f0064007500740020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e00740069007400200076006f0069006400610061006e0020006100760061007400610020004100630072006f0062006100740069006c006c00610020006a0061002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030003a006c006c00610020006a006100200075007500640065006d006d0069006c006c0061002egt13 SVE ltFEFF0041006e007600e4006e00640020006400650020006800e4007200200069006e0073007400e4006c006c006e0069006e006700610072006e00610020006f006d002000640075002000760069006c006c00200073006b006100700061002000410064006f006200650020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e007400200073006f006d002000e400720020006c00e4006d0070006c0069006700610020006600f60072002000700072006500700072006500730073002d007500740073006b00720069006600740020006d006500640020006800f600670020006b00760061006c0069007400650074002e002000200053006b006100700061006400650020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e00740020006b0061006e002000f600700070006e00610073002000690020004100630072006f0062006100740020006f00630068002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e00300020006f00630068002000730065006e006100720065002egt13 TUR ltFEFF005900fc006b00730065006b0020006b0061006c006900740065006c0069002000f6006e002000790061007a006401310072006d00610020006200610073006b013100730131006e006100200065006e0020006900790069002000750079006100620069006c006500630065006b002000410064006f006200650020005000440046002000620065006c00670065006c0065007200690020006f006c0075015f007400750072006d0061006b0020006900e70069006e00200062007500200061007900610072006c0061007201310020006b0075006c006c0061006e0131006e002e00200020004f006c0075015f0074007500720075006c0061006e0020005000440046002000620065006c00670065006c0065007200690020004100630072006f006200610074002000760065002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000200076006500200073006f006e0072006100730131006e00640061006b00690020007300fc007200fc006d006c00650072006c00650020006100e70131006c006100620069006c00690072002egt13 UKR ltFEFF04120438043a043e0440043804410442043e043204430439044204350020044604560020043f043004400430043c043504420440043800200434043b044f0020044104420432043e04400435043d043d044f00200434043e043a0443043c0435043d044204560432002000410064006f006200650020005000440046002c0020044f043a04560020043d04300439043a04400430044904350020043f045604340445043e0434044f0442044c00200434043b044f0020043204380441043e043a043e044f043a04560441043d043e0433043e0020043f0435044004350434043404400443043a043e0432043e0433043e0020043404400443043a0443002e00200020042104420432043e04400435043d045600200434043e043a0443043c0435043d0442043800200050004400460020043c043e0436043d04300020043204560434043a0440043804420438002004430020004100630072006f006200610074002004420430002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002004300431043e0020043f04560437043d04560448043e04570020043204350440044104560457002egt13 ENU (Use these settings to create Adobe PDF documents best suited for high-quality prepress printing Created PDF documents can be opened with Acrobat and Adobe Reader 50 and later)13 gtgt13 Namespace [13 (Adobe)13 (Common)13 (10)13 ]13 OtherNamespaces [13 ltlt13 AsReaderSpreads false13 CropImagesToFrames true13 ErrorControl WarnAndContinue13 FlattenerIgnoreSpreadOverrides false13 IncludeGuidesGrids false13 IncludeNonPrinting false13 IncludeSlug false13 Namespace [13 (Adobe)13 (InDesign)13 (40)13 ]13 OmitPlacedBitmaps false13 OmitPlacedEPS false13 OmitPlacedPDF false13 SimulateOverprint Legacy13 gtgt13 ltlt13 AddBleedMarks false13 AddColorBars false13 AddCropMarks false13 AddPageInfo false13 AddRegMarks false13 ConvertColors ConvertToCMYK13 DestinationProfileName ()13 DestinationProfileSelector DocumentCMYK13 Downsample16BitImages true13 FlattenerPreset ltlt13 PresetSelector MediumResolution13 gtgt13 FormElements false13 GenerateStructure false13 IncludeBookmarks false13 IncludeHyperlinks false13 IncludeInteractive false13 IncludeLayers false13 IncludeProfiles false13 MultimediaHandling UseObjectSettings13 Namespace [13 (Adobe)13 (CreativeSuite)13 (20)13 ]13 PDFXOutputIntentProfileSelector DocumentCMYK13 PreserveEditing true13 UntaggedCMYKHandling LeaveUntagged13 UntaggedRGBHandling UseDocumentProfile13 UseDocumentBleed false13 gtgt13 ]13gtgt setdistillerparams13ltlt13 HWResolution [2400 2400]13 PageSize [612000 792000]13gtgt setpagedevice13

Page 6: ΑΡΧΑΓΓΕΛΩΝ ΛΟΓΟΣ καλοκαιρι 2010

6

ἀντιμετωπίζουν ἕνα σοβαρό πρόβλημα ὑγείας δέν πι-στεύουν ὅτι ἔχουν ἀσθενήσει τήν ὥρα πού ἡ ἀρρώ-στια τούς κατατρώει Κανένας δέν μπῆκε στόν κόπο νά δεῖ πόσα βγάζει καί ἄν μπορεῖ νά συντηρήσει σπίτι ἐξοχικό δυό αὐτοκίνητα τόσες πιστωτικές κάρτες Νά ἀνήκει στή γενιά τῶν 700 εὐρώ ἀλλά νά ἀγοράζει τό κινητό τῶν 600 εὐρώraquo

Αὐτό λοιπόν πού διαπιστώνει ὁ εἰδικός οἱ περισσότεροι ἄνθρωποι δέν μπορούσαμε νά τό δοῦμε λόγῳ τῆς ἁμαρτίας μας Ἀκόμα καί κάποιοι ἄνθρωποι τῆς Ἐκκλησίας κληρικοί καί λαϊκοί ξε-χάσαμε ὅτι ὁ Κύριος μᾶς εἶπε μήν θησαυρίζετε γιά τόν ἑαυτό σας θησαυρούς πάνω στήν γῆ ὅπου τό σκουλήκι καί ἡ σκουριά τούς ἀφανίζει καί ὅπου κλέφτες κάνουν διάρρηξη καί κλέβουνmiddot ἀλλά θησαυρίζετε στόν ἑαυτό σας θησαυρούς στόν οὐρανό ὅπου οὔτε σκουλήκι οὔτε σκουριά τούς ἀφανίζουν καί ὅπου κλέφτες δέν κάνουν διάρρηξη οὔτε κλέβουν (Ματθ στrsquo 19-20)

Καί τό θησαύρισμα στόν οὐρανό δηλαδή ἡ βασιλεία Του ξεχάσαμε ὅτι ἀρχίζει ἐδῶ σέ τούτη τήν ζωή ὅτι Ἐκεῖνος μᾶς ζήτησε νά ζοῦμε χωρίς μέριμνες πλήρεις ἀγάπης καί εἰρήνης ὑμνῶντας καί εὐχαριστῶντας τόν Θεό γιά ὅτι ἔχου-με ὅσα κι ἄν εἶναι αὐτά Μέσα ἀπό τήν κρίση ἐλπίζουμε ὅτι θά γεννηθεῖ καί πάλι ἡ ἐλπίδα ἀφοῦ θά διαπιστώσουμε τήν ματαιότητα ὅσων ψευδοαξιῶν μᾶς πλάνε-ψαν Ὅτι θά ἀφήσουμε πίσω τήν μιζέρια καί τήν γκρίνια καί θά ἐνδιαφερθοῦμε πάλι γιά τόν πλησίον Ὅτι θά ὑποχωρήσει ὁ μηδενισμός ὁ ἀτομισμός ὁ ἀμοραλι-σμός καί ἡ σχετικοποίηση τῶν πάντων πού ἔχει ἀλλοτριώσει τήν ἑλλαδική κοινω-νία Ὅτι θά ξαναβροῦμε τήν ἀνθρωπιά μας θά ἐπιζητήσουμε καί πάλι ἀξίες ὁ-ράματα πού εἴχαμε κάψει στόν βωμό τῆς εὐδαιμονίας Ὅτι θά ἀποζητήσουμε νόη-μα στήν ζωή μας Λόγο γιά νά ὑπάρχουμε κι ἐλπίδα γιά νά χαιρόμαστε

Ἔχουμε ἕνα προνόμιο σέ τούτη τήν ἐποχή ὅπου πλεονάζει ἡ ἁμαρτία ἀλλά ὑπερπερισσεύει ἡ χάρις (Ρωμ 520) γιατί βλέποντας ξεκάθαρα τήν ἀστοχία μας καί τά λάθη μας μποροῦμε νά μετανοήσουμε πιό εὔκολα Ἄς ἀποδεχτοῦμε λοιπόν τήν πραγματικότητα ἄς ἀναλάβουμε τίς εὐθύνες μας καί κυρίως τήν εὐθύνη γιά τήν ζωή μας τό μεγάλο αὐτό δῶρο πού μᾶς ἔδωσε ὁ Θεός Καί μέ τήν πεποίθηση ὅτι ἡ μεγαλύτερη ἁμαρτία τοῦ ἀνθρώπου εἶναι ἡ ἀχαριστία ἀπέναντι σrsquo αὐτή τήν δωρεά τοῦ Θεοῦ ἄς ζήσουμε τήν ὑπόλοιπη ζωή μας μέ χαρά εὐχαριστία καί ἀγάπη πρός τόν Θεό καί τόν συνάνθρωπο πάντοτε χαίροντες καί ἐν παντί εὐχαριστοῦντες Ἀμήν

Ἀρχαγγέλων Λόγος

7

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

ΜΟΝΟΣ ΜΟΥ ΧΤΕΣ

Μ ερικοί ἀπό ἐμᾶς νομίζουμε ὅτι οἱ Ἅγιοι εἶναι κάτι σάν ὑπεράνθρωποι τῆς πίστεως χωρίς θλίψεις καί πειρασμούς πάντα ἀγέρωχοι καί δυνα-τοί Ξεχνᾶμε πώς ὁ Χριστός μᾶς κάλεσε ὅλους νά γίνουμε Ἅγιοι θεοί

κατά χάριν Του καί πώς οἱ Ἅγιοι ἦταν σάν κι ἐμᾶς ἄνθρωποι κανονικοί πού πό-νεσαν ἀπογοητεύτηκαν καί ἔκλαψαν ὅμως ἀκολούθησαν τήν κλήση τοῦ Θεοῦ καί σώθηκαν Παραθέτουμε ἐδῶ ἕνα ποίημα τοῦ ἐκ τῶν μεγίστων Ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Θεολόγου μιᾶς ψυχῆς εὐαίσθητης καί χαριτωμένης γιά νά δοῦμε πώς καί τοῦ Ἁ-γίου ἡ ψυχή σάν τήν δική μας πονᾶ μά στήν χάρη τοῦ Θεοῦ βρίσκει τήν παρηγο-ριά κι ὄχι στοῦ κόσμου τούτου τά ἀδιέξοδα

Μόνος μου χτές ἀπό τίς πίκρες στραγγισμένος σέ δάσος σύσκιο βαρύθυμος καθόμουν

Μ᾿ ἀρέσει ἀλήθεια αὐτό τό φάρμακο στίς θλίψεις μέ τήν ψυχή μου ν᾿ ἀναδεύω σκέψεις σιωπηλά Αὖρες ψιθύριζαν μ᾿ ἀηδόνια καλλικέλαδα

κι ἀπ᾿ τά κλαδιά γλυκό ἀποκάρωμα χυνόταν θαρρεῖς καί σουrsquo φευγε ἡ ζωή

Κι ἀπό τά δέντρα τά ὀξύφωνα τζιτζίκια φίλοι τοῦ ἥλιου πλημμύριζαν τό δάσος μέ τίς φλύαρες φωνές τους

Σιμά ρυάκι δροσερό ἔβρεχε τά πόδια καί μές στό δάσος ἔτρεχε ἁπαλά

Πῶς μέ συνεῖχε ὡστόσο δυνατή ἡ ὀδύνη κι ἔτσι δέν μέ τραβοῦσαν διόλου ἐτοῦτα

Ὁ νοῦς σάν τόν στομώνει ὁ πόνος τέρψεις δέν γυρεύει Κι ἐγώ μέσα στίς συστροφές τῆς ταραγμένης σκέψης

σ᾿ ἀντίμαχες ἰδέες παραδομένος Ποιός στάθηκα ποιός εἶμαι τί θά γίνω ∆έν ξέρω καθαρά

Κι ἄλλος σοφότερός μου οὔτε κι ἐκεῖνος

Στάσου Μπρός στόν Θεό ὅλα δεύτερα Τόπο στόν Λόγο Μάταια δέν σ᾿ ἔπλασε ὁ Θεός

μά ἐγώ ἀντιστέκομαι μικρόψυχος στόν ὕμνο Σκοτάδι ἐδῶ κι ἐκεῖ τοῦ Λόγου τό βασίλειο κι ὅλα ξάστερα γιά τόν Θεό ἀντικρύζοντας γιά στήν φωτιά νά τυραννιέσαι

Μόλις μέ γλύκανε ἔτσι ὁ νοῦς πάει κι ὁ πόνος Κι ἀπό τό σύσκιο δάσος χτές γυρίζοντας στό σπίτι

μιά χαμογέλαγα παράξενα καί μιά σιγόκαιγε ἡ καρδιά μέ σκέψη ἀνταριασμένη

8

Ἀρχαγγέλων Λόγος

Τ ό καλό τραγούδι ἔχει ἰσχυρότατη ἐκφραστική δύναμη Μετέχει κατά τι τῆς ποίησης καί ταυτόχρονα σπάει τήν μοναξιά τῆς ἀφωνίας μετερχόμενο τήν μουσική ὥστε νά μπορεῖ μέσα σέ λίγες ταξιδιάρικες πάνω σέ λυρικά πτε-

ρύγια ἀράδες νά λέει πολλά καί νά ἐννοεῖ ἀκόμα περισσότερα

Καθένας μόνος του Νησί του ὁ κόσμος του

Βράδιασε ἀγάπη μου σrsquo ὅλη τήν γῆ

Τό νοιώθεις ὅτι εἶναι πραγματικότητα Ἔχει νυχτώσει Τί κι ἄν ξημερώνει τί κι ἄν χαράζει μιά καινούργια μέρα τό σκοτάδι δέν λέει νά διαλυθεῖ Ἡ μοναδι-κή σου ἐλπίδα εἶναι ὅτι ὑπάρχει ἀκόμα πρόσωπο ἐρώμενο στό ὁποῖο στρέφεσαι γιά νά κοινωνήσεις τόν φόβο σου τήν ἔντρομη διαπίστωσή σου laquoβράδιασε ἀγά-πη μουraquo Λές laquoἀγάπη μουraquo καί ἀμέσως δημιουργεῖται ἕνα ξέφωτο στό ὁποῖο κα-ταφεύγεις κυνηγημένος ἀπrsquo τήν ἐπέλαση τοῦ σκότους Ὅλη ἡ τωρινή ἑλλαδική πραγματικότητα - σμικρογραφία ἄλλωστε τῆς παγ-κόσμιας - κυριαρχεῖται ἀπό τό σκοτάδι Ἕνα σκοτάδι τό ὁποῖο δέν ἐξερράγη ξαφ-νικά κατατροπώνοντας τό φῶς ἀλλά κυριαρχοῦσε λεπτό πρός λεπτό ὥρα μέ τήν ὥρα δεκαετία τήν δεκαετία Ἄν laquoὁ ἥλιος θέλει δουλειά πολλή γιά νά γυρίσειraquo κάτι ἀνάλογο συμβαίνει καί μέ τή νύχτα Θέλει χρόνο πολύ ἀρκετή ἐπανάπαυση ραστώνη ἰδιοτέλεια συμβιβασμό γιά νά κυριαρχήσει Ἡ Ἑλλάδα ndash καί φυσικά δέν ἐννοοῦμε τήν Ἑλλάδα ὡς ἰδέα φιλοσοφία ἤ ἄ-σαρκο γεωγραφικό προσδιορισμό μιλοῦμε γιά τά πρόσωπα γιά μᾶς τούς Ἕλλη-νες - βούλιαξε μέσα στό σκοτάδι μέσα σrsquo αὐτό πού ὅλοι μας τώρα προσδιορίζουμε ὡς οἰκονομική κρίση Ἀδυνατοῦμε ὅμως καί τώρα νά ἐντοπίσουμε τό γιατί φτάσα-με ὡς ἐδῶ Τί ἔφταιξε καί ἔχουμε ἀγγίξει τά ὅρια τῆς ἐξώθησής μας στόν χῶρο τῶν κρατῶν τοῦ Τρίτου Κόσμου διασύροντας τήν ἱστορία καί τόν πολιτισμό μας Μία ἀποτυχία σέ κάποιον ἀπό τούς τομεῖς τῆς ζωῆς μας (οἰκονομικό ἐργα-σιακό συναισθηματικό φιλικό) μπορεῖ νά μᾶς στενοχωρήσει ἀκόμα δέ καί νά μᾶς ἀποσυντονίσει Ὅταν ὅμως προκαλεῖ τήν καθολική κατάρρευσή μας τότε τό πρό-βλημα εἶναι π ν ε υ μ α τ ι κ ό διότι τό ἐπί μέρους ἔλαβε τήν θέση τοῦ καθrsquo ὅλου ∆ιότι ἕνα μόνο τμῆμα τῆς ζωῆς μας ἐν προκειμένῳ ὁ οἰκονομικός παράγοντας πε-ριεβλήθη μιά καθολική αὐταξία ἄρχισε νά νοηματοδοτεῖ ὁλάκερη τή ζωή μας ἔγι-νε ὁ κεντρικός ἄξονάς της γύρω ἀπό τόν ὁποῖο ἄρχισε νά δορυφορεῖται κάθε ἄλλη ἐνέργειά μας Τό τί θά σπουδάσουμε ποιόν θά παντρευτοῦμε τί ἐπάγγελμα θά ἀ-κολουθήσουμε μέ ποιούς θά συσχετιστοῦμε ἀκόμα καί τό τί θά ὀνειρευτοῦμε καί τό πῶς θά κηδευτοῦμε καθορίζεται ἀπό τό χρῆμα ἀπό τόν πλοῦτο τήν ἰσχύ

Ἀλλοτρίωση λοιπόν τῆς ὕπαρξης δέν εἶναι μόνο νά ζεῖς γιά νά αὐξήσεις τίς τραπεζικές σου καταθέσεις ἤ γιά νά ἀγοράσεις 70 τετραγωνικά χώρου μέ ὑποθή-κευση ὅλης τῆς χαρᾶς καί ἐλευθερίας σου ἀλλά κυρίως τό νά κοστολογεῖς τό ἀν-θρώπινο πρόσωπο τήν φιλία τόν χρόνο ἀκόμα καί τά ὄνειρά σου μέ εὐρώ Νά

Βράδιασε ἀγάπη μου σrsquo ὅλη τή γῆ Ἀνωνύμος ποιητής

9

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

ξεπουλήσεις μέ τόν πιό ἐπαίσχυντο τρόπο τήν καθαρότητα τῆς καρδιᾶς σου τά ζείδωρα τῆς πίστης σου τά πολύτιμα τῆς παιδείας σου χάριν τῶν πιό ποταπῶν θε-αμάτων τῆς πλέον ἐγωτικῆς κυριαρχίας τῆς ἰδιοτέλειας

Ἡ μεγαλύτερη ὅμως τραγωδία ἔρχεται τώρα στήν συνειδητοποίηση ὅτι δέν ἔχουμε οὔτε τό ξέφωτο τοῦ τραγουδιοῦ ∆έν ὑπάρχει τό ἐρώμενο πρόσωπο στό ὁποῖο τουλάχιστον νά στραφοῦμε καί νά κοινωνήσουμε τήν ἀπέλπιδα αὐτογνωσί-α μας Ὁ Θεός-Ἀγάπη ὁ Θεός-Ἔρωτας laquoπέθανεraquo καί οἱ δήμιοί του εἴμαστε ἐμεῖς οἱ Χριστιανοί Στήν θέση Του τοποθετήσαμε τόν θεό-τιμωρό τόν θεό-δυνάστη τόν θεό-μαγικό λυχνάρι τοῦ Ἀλαντίν τόν θεό-ἐπετειακό τρόπο διασκέδασης τῆς θλιβερῆς ρουτίνας μας ∆έν Τόν γνωρίσαμε δέν Τόν ἀγαπήσαμε γιrsquo αὐτό καί εὔ-κολα Τόν ἐξοβελίσαμε ἀπrsquo τό προσκήνιο τῆς ζωῆς μας ἀφήνοντάς Τον στό περι-θώριο πληγωμένο ἐραστή τῆς ἐλευθερίας μας Στήν θέση Του ἦρθε τό χρῆμα ἡ καλοπέραση τό βόλεμα ἡ χρησιμοθηρία ὁ ὠχαδερφισμός καί Ἐκεῖνος ndashπαραχα-ραγμένος πιά- ἀπομεινάρι ἔνδοξου παρελθόντος

Μά δέν ὑπάρχει καί ἐρώμενος ἄνθρωπος τόν ὁποῖο νά μποροῦμε νά προ-σφωνήσουμε laquoἀγάπη μουraquo καί νά τοῦ ψιθυρίσουμε laquoβράδιασεraquo κατόρθωμα κενω-τικῆς ἀλληλοπεριχώρησης θυσιαστικῆς ἐμπιστοσύνης Οἱ δικές μας οἱ laquoἀγάπεςraquo ἔ-χουν ἡμερομηνία λήξης βασισμένες σέ προϋπόθεση ἀνταπόδοσης ἐκτόνωσης ὁρ-μεμφύτων ἀναγκαστικῆς συνθηκολόγησης γιrsquo αὐτό καί δέν μποροῦμε νά ψιθυρί-σουμε τίποτε οὐσιαστικό Μᾶς ἔμειναν τά βαρύτιμα σεντούκια (συζυγία ἔρωτας φιλία ἀδελφός) μά ξεπουλήσαμε τόν θησαυρό

Ὁ καθένας στήν ἀπομονωτική του νησῖδα νά ἀγναντεύει μέ κυάλια με-λαγχολίας καί ἀσφάλειας τόν ἀπομακρυσμένο νησιώτη τῆς ἀπόμακρης ἄλλης βρα-χονησίδας laquoΚαθένας μόνος του νησί του ὁ κόσμος τουraquo στήν ποιητική ἀποτύπω-ση τῆς μοναξιᾶς μας τοῦ ἐγωισμοῦ μας τῆς ἀδυναμίας μας γιά κοινωνία

Ἔσερνα αὐτές τίς λίγες γραμμές χωρίς νά ἔχω βρεῖ τό τέλος χωρίς νά μπο-ρῶ νά χαράξω τήν ἐλπίδα Σέ κάποιο δικό μου βράδυ γεννήθηκε τό ξέφωτο τόσο ἁπλᾶ ὅσο οἱ δύο ἀράδες τῆς πρίν τό δεῖπνο προσευχῆς

Νά αἰσθάνομαι καί νά πορεύομαι ὡς πένης ὡς φτωχός ὡς ὁλιγαρκής πλούσιος γιά νά μπορῶ νά νοιώθω τόν ἀναγκεμό τοῦ ἄλλου τοῦ ἀδελφοῦ κωπη-λατῶντας πρός τό νησί του Βρισκόμουν πάνω ἀπrsquo τό τραπέζι μέ τήν αἴσθηση τῆς πείνας προσευχόμενος παρακλητικά πρός Ἐκεῖνον γιά Τόν ὁποῖο δέν αἰσθανό-μουν πεῖνα Ποτέ δέν γουργούρισε ἡ καρδιά μου γιά τό πρόσωπό Του ὅπως τό στομάχι μου γιά τό φαΐ Ντράπηκα Πρέπει νά γίνω εὐχαριστιακός ἀπολαμβάνον-τας τά ἐλάχιστα τῆς ζωῆς τά καθημερινά τοῦ βίου Πρέπει νά Τόν καλέσω στή ζω-ή μου νά γίνω ὁ ἐκζητῶν Αὐτόν Ἀπαγγέλλω τά λόγια τῆς προσευχῆς ἐγώ μόνος μου ἀλλά σέ πληθυντικό ἀριθμό Ὑπάρχουν κι ἄλλοι στήν ἴδια αἴσθηση τῆς ἀπο-τυχίας στήν ἴδια δῖψα τῆς πληρότητας ∆έν μπορῶ πιά νά lsquoμαι μόνος μου θέλω νά συνοδοιπορήσω στόν δρόμο πού ἡ ἀγάπη δημιουργεῖ καί ἡ δυναμική τοῦ ἔρωτα ἐκβάλλει laquoΦάγοντες πένητες καί ἐμπλησθήσονται καί αἰνέσουσι Κύριον οἱ ἐκζητοῦντες αὐ-τόν Ζήσονται αἱ καρδίαι αὐτῶν εἰς αἰῶνα αἰῶνοςraquo Ἀγάπη μου

laquoΝησιάraquo στίχοι Παρασκευᾶς Καρασοῦλος μουσική‐ἑρμηνεία Μάριος Φραγκούλης

10

Ὁ ἄνθρωπος εἶναι ἀναμφίβολα ἕνα ἀντιφατικό ὄν Ἕνα μέρος του διψᾶ γιά πνευματική προκοπή γνωστική πρόοδο ψυχική ἀνάταση Τό ὑπό-λοιπο (πού συνήθως ὑπερέχει) βουτᾶ λαίμαργα σέ μιά πληθώρα κοσμι-

κῶν ἀπολαύσεων σαρκικῶν ἐπιθυμιῶν κτιστῶν θησαυρῶν Καί ἄν αὐτή ἡ κατά-δυση ἔληγε στόν πυθμένα τῆς προσωπικῆς ματαιοδοξίας θά ὑπῆρχε τουλάχιστον ἡ ἐλπίδα πώς ἔπειτα θά ἄρχιζε ἡ ἀνάδυση γιά μιά ἀνάσα ἠθικῆς καθαρότητας Κι ὅμως Πολλοί ἀρχίζουν τίς γεωτρήσεις () ἔχοντας ὡς νῆμα πού τούς συνδέει μέ τή ζωή μόνο τά ὑλικά ἀγαθά παραθεωρῶντας ὅτι μόνο φθαρτά καί προσωρινά εἶ-ναι

Ὁ Ἰησοῦς Χριστός μᾶς δίδαξε laquoΜή θησαυρίζετε ὑμῖν θησαυρούς ἐπί τῆς γῆςraquo (Ματθ 6 19) καί ἐμεῖς ἄλλοι λίγο καί ἄλλοι περισσότερο πράττουμε ἀκρι-βῶς τό ἀντίθετο Πάσχουμε ἀπό ἔλλειψη ἐμπιστοσύνης ndash πίστης στό Θεό ὁ Ὁποῖ-ος ἀπό ἀμέριστη ἀγάπη γιά τό δημιούργημά Του ndash γιά τήν κορωνίδα τῆς πλάσης στήν κατάσταση τοῦ ἀρχέγονου κάλλους ndash προσέφερε τά λόγια Του ὡς φωτει-νούς ὁδοδείκτες στή δύσκολη πορεία μας πρός τή θέωση Καί ἐπειδή εἶναι ἀδύνα-τον ἐκ φύσεως νά θαμπώσει τό φῶς τῶν θείων διδαγμάτων θαμπώσαμε ἐμεῖς τή ματιά μας θεωρῶντας πώς κατέχουμε ἀφrsquo ἑαυτῶν τήν ἀλήθεια καί τή γνώση

Νομίσαμε τή ματαιότητα τοῦ πλούτου κυρίαρχο ἀγαθό Πιστέψαμε πώς ἡ ζεστασιά τῆς ψυχῆς πηγάζει ἀπό τήν τριβή τῶν χεριῶν μας μέ τό χρυσό καί τό ἀσήμι Ἡδονιστήκαμε μέ τήν ἰδέα τοῦ laquoἔχεινraquo καί παραληρίσαμε στή θέα τῆς θεᾶς ὕλης Ἡ αἴσθηση τῆς ἰδιοκτησίας μᾶς δημιούργησε τήν ἐντύπωση τῆς δύναμης Νοιώσαμε ἄτρωτοι καί ἡ φιλαυτία μας φού-σκωσε προκαλῶντας τά γνήσια τέκνα της ndash τά πάθη τῆς φιλαργυρίας τῆς κενοδοξίας καί τῆς

γαστριμαργίας ndash νά στήσουν χορό στήν καρδιά μας Ὁ ἄνθρωπος ἐκκινούμενος ἀπό ἐγωκεντρισμό θεώρησε πώς σκοπός τῆς ζωῆς του ἐπιβάλλεται νά εἶναι ὄχι ἁ-πλῶς ἡ συντήρηση καί καθαρότητα τοῦ σώματος ἀλλά ἡ ἀνάδειξή του ἔναντι τῆς ψυχῆς καί ἡ ἐπίδειξη τοῦ ὑλικοῦ πλουτισμοῦ Τελικά ἡ καθημερινή βιολογική ἀ-νάγκη ἔλαβε κυρίαρχη θέση στή ζωή τῶν ἀνθρώπων καθώς ἡ εὐδαιμονία στήν ὁ-ποία εἶχαν συνηθίσει ἤ τό κυνήγι τῆς εὐδαιμονίας στό ὁποῖο ἐπιδίδονταν ἐξουσί-ασαν τήν ψυχή τους καί δέν ἐπικεντρώνονταν στόν laquoἄρτον ἡμῶν τόν ἐπιούσιονraquo Ἔτσι ὁμοίασαν μέ τό σπόρο ἀπό τήν παραβολή τοῦ σπορέα πού σπάρθηκε κοντά στά ἀγκάθια τόν ὁποῖο ἡ μέριμνα γιά τά ἐγκόσμια καί τά ὑλικά ἀγαθά κατέπνιξαν καί ἔτσι δέν καρποφόρησε Ἡ ἐξύψωση τῆς ἡδονῆς τῶν ὑλικῶν ἀγα-θῶν σέ πρωταρχική καί ζωοποιό ἀνάγκη τοῦ ἀνθρώπου τόν κατέστησε ἕρμαιο τοῦ καταναλωτισμοῦ

Ἡ ἄλογη προσκόλληση στή συντήρηση τοῦ ὑλικοῦ στοιχείου τοῦ ἀνθρώ-

Ἀρχαγγέλων Λόγος

Ἡ ὀδύνη τοῦ ἔχειν Σωτήριος Ν Κόλλιας ΜΑ Θεολογίας ἐκπαιδευτικός

11

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

που δρᾶ καταλυτικά γιά τήν πνευματική ἐξύψωσή του Ἤμαστε τόσο σίγουροι πώς ἀνήκαμε πλέον στό ἀπυρόβλητο τῶν καθημερινῶν προβλημάτων μιᾶς καί ἡ συσσώρευση πλούτου μᾶς χαροποιοῦσε μᾶς πάθιαζε ἤ καί μᾶς προκαλοῦσε νά μοχθήσουμε (νομίμως ἤ μή) ἀκόμα σκληρότερα (ἀπέναντι στόν ἑαυτό μας ἤ κατά προτίμηση στούς ἄλλους) γιά νά ἀποκτήσουμε περισσότερα Καί ταυτιζόμασταν μέ τόν ἄφρονα πλούσιο ὁ ὁποῖος ἔλεγε laquoψυχή ἔχεις πολλά ἀγαθά κείμενα εἰς ἔτη πολλά ἀναπαύου φάγε πίε εὐφραίνουraquo (Λουκ 12 19)

Μά ἔρχεται κάποια στιγμή πούhellip ἡ ἐπιχείρησή σου χρεωκοπεῖhellip ἀπολύε-σαιhellip πυρκαγιά καίει τά ὑπάρχοντά σουhellip ἤ ἁπλῶς καλεῖσαι νά περιορίσεις τίς νυχτερινές σου ἐξόδους νά μειώσεις τούς φουσκωμένους λογαριασμούς νά στα-ματήσεις τίς ἀσυλλόγιστες ἀγορές Καί ἔρχεται κάποια στιγμή πού σέ ἐρωτᾶ ὁ Κύριος laquoἄφρον ταύτῃ τῇ νυκτί τήν ψυχήν σου ἀπαιτοῦσιν ἀπό σοῦ ἅ δέ ἡτοίμα-σας τίνι ἔσταιraquo (Λουκ 12 20) Κι ἐσύ μετέωρος νά μετρᾶς τά συντρίμμια ὑλικά καί ψυχικά Καί τότε τήν ἡδονή τοῦ ἔχειν διαδέχεται ἡ ὀδύνη ὅτι τίποτα δέν ἔχεις καί τίποτα δέν σοῦ ἀνήκει αἰώνια Καί εἶναι ἀβάσταχτος αὐτός ὁ πόνος ὄχι μόνο γιατί νοιώθεις προδομένος ἀπό τόν ἴδιο σου τόν ἑαυτό πού ἔχτισε παλάτια στήν ἄμμο ἀλλά καί γιατί ἡ πτώση ἦταν τόσο ἀπότομη ὅσο ψηλότερα εἶχες εἰδωλοποι-ήσει τήν κτήση Κι ἐνῶ διαχειριστής εἶσαι τῆς ὕλης καί ὄχι ἰδιοκτήτης αὐθαίρετα ἀνέλαβες ἀξιώματα ἀπό τόν Κύριό σου laquoοὕτως ὁ θησαυρίζων ἑαυτῷ καί μή εἰς Θεόν πλουτῶνraquo (Λουκ 12 21) ∆ιαμαρτύρεσαι ὀργίζεσαι κλαῖς ἀπελπίζεσαι Ἀ-λήθεια πόσο τραγικό γιά τήν ἀνθρώπινη ὕπαρξη εἶναι νά πονᾶ γιά τά πρόσκαι-ρα ἐνῶ εἶναι καμωμένη γιά τά μεγάλα καί ὡραῖα

Ὁ λόγος τοῦ Χριστοῦ laquoοὐκ ἐπrsquo ἄρτῳ μόνῳ ζήσεται ἄνθρωπος ἀλλrsquo ἐπί παντί ρήματι ἐκπορευομένῳ διά στόματος Θεοῦraquo (Ματθ 4 4) στόν πειραστή ∆ιά-βολο πού Τόν προκάλεσε νά μετατρέψει σέ τροφή τίς πέτρες σημαίνει ὅτι προτε-ραιότητα πρέπει νά δίνεται στά πνευματικά καί ὄχι στά ὑλικά Ἡ στάση τοῦ Χρι-στοῦ δέν παραθεωρεῖ τίς βιοτικές ἀνάγκες τῶν ἀνθρώπων ἀλλά καί δέν τίς ἀπο-λυτοποιεῖ γιrsquo αὐτό καί λέγει laquoοὐκ ἐπrsquo ἄρτῳ μόνῳraquo Ἡ πνευματική κατάσταση δέν ἐχθρεύεται τήν ὑλική ἀλλά τῆς δίνει οὐσιαστικότερο νόημα Τά ἐγκόσμια ἀγαθά λαμβάνουν ἀξία μόνο μέσα ἀπό τό πνευματικό πρῖσμα πού τά θέτουμε χωρίς νά τά ὑπερεκτιμοῦμε καί νά τά ἐξιδανικεύουμε

Ἡ παραδείσια κατάσταση ὅπου ἡ ἀντωνυμία laquoδικό μουraquo δέν ὑπῆρχε δέν

εἶναι οὐτοπία εἶναι ἐπιλογή ζωῆς πού πραγματώνεται ἤδη στόν κόσμο τοῦτο ὅ-ταν οἱ καρδιές συναντῶνται ἑλκόμενες ἀπό τήν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ καί τοῦ πλησίον γιά μιά κοινή πορεία συναλληλίας καί προσφορᾶς

12

Ἀρχαγγέλων Λόγος

Τ οπίο θολό Ὁμίχλη πυκνή πάνω ἀπό τήν χώρα Συνοφρυωμένα πρόσωπα τρομαγμένες ψυχές Ἐνοχές γκρίνιες κατάρες ἀπαξίωση Φόβος ἀπόγνω-ση ἀπελπισία Ὅλα ὅσα εἶναι ἱκανά καί ἀναγκαῖα γιά νά συνθέσουν ἕνα

ἰδανικό θεατρικό σκηνικό ὅπου ἔχει ὅλες τίς προϋποθέσεις γιά νά παιχτεῖ ἔργο κλασικό μεγάλου συγγραφέα μέ σπουδαίους πρωταγωνιστές σοβαρή πλοκή ψυ-χογραφική ἐμβάθυνση πού θά κρατήσει τίς ἀνάσες τῶν θεατῶν μέχρι τό τέλος του ὅπως καιρό εἶχε νά τούς συμβεῖ Μόνον πού ἐδῶ ἐμεῖς ἀποτελοῦμε τόν χορό καί ὄχι τούς θεατές Κάτι σάν ἀρχαία τραγωδία

Ἀφῆστε τούς προφῆτες νά βγαίνουν στούς δρόμους καί νά προφητεύουν δεινά Τίς μάγισσες νά ἐξαγοράζουν τήν ἀγωνία τῶν ἁπλοϊκῶν Τά μυθικά τέρατα νά ξυπνοῦν νά βγάζουν καπνούς ἀπrsquo τό στόμα καί νύχια γαμψά ἀπειλῶντας ὅλους ὅ-σους ἀφελῶς πίστεψαν στήν ὕπαρξή τους Ἐπιτρέψτε μουhellip Βλέπετε ἐγώ γεννήθηκα στή Σαλονίκη Τήν πόλη τῆς ὁμίχλης Τῆς πρώτης Φιλοσοφικῆς σχολῆς τῆς πρώ-της τηλεόρασης τοῦ πρώτου ραδιοφώνου τῶν λογοτεχνῶν τῆς ἱστορίας τοῦ Βυζαντίου Τήν πόλη τῆς ἐσωστρέφειας τῆς πνευματικῆς παραγωγῆς τοῦ Ἡσυχασμοῦ ∆ιδάχθηκα πώς ἡ ἀπόγνωση γεννιέται ἀπό τά ψευδῆ αἰσθή-

ματα πώς πρώτη φορά συμβαίνει κάτι τραγικό πώς εἶμαι ὁ μόνος πού τό περνάω πώς πάνω μου βαραίνει μία κατάφορη ἀδικία πώς φταίω γιά ὅλα ἐγώ Ἡ ἀλή-θεια ὅμως εἶναι πάντα ἕνα ἀνάποδο κάτοπτρο Καί ἡ ἀλήθεια μόνο στήν ἀπόγνω-ση δέν ὁδηγεῖ Ἀντίθετα ἐλευθερώνει ἀπό κάθε ἀπελπισία ∆ιακατέχεται ἀπό ἀ-νεμπόδιστη ἐλπίδα καί πίστη Ὁ σύγχρονος ἄνθρωπος ὅλοι ἐμεῖς οἱ ζῶντες δηλαδή δέν εἶναι ξεκομμένος ἀπό τό παρελθόν του ∆έν τελειώνει μέ τόν θάνατό του Ἄν τόν δοῦμε μέσα στό σύνολο τῆς ἱστορίας του τότε ἡ πραγματικότητά του θά πάρει πάλι τίς πραγμα-τικές της διαστάσεις Καί ἡ ἀνθρωπότητα ἔζησε πολύ πιό τραγικές στιγμές ἀπrsquo αὐ-τές πού ζοῦμε σήμερα κι ἐξακολούθησε νά ὑπάρχει Σέ περιόδους κρίσεων δέ ὅ-λως παραδόξως καί ἐντελῶς ἀνέλπιστα μεγαλούργησε κιόλας Καταλαβαίνω πώς δέν εἶναι εὔκολο νά ξεβολεύεται κανείς Καταλαβαίνουμε ὅμως ποῦ μας ὁδήγησε τό βόλεμα Θά τολμήσω νά ἐκφράσω πόσο μέ γοητεύει ὅλη αὐτή ἡ κρίση Τόν μεγάλο μου θαυμασμό πρός ὅλη αὐτήν τήν ἀναταραχή Τόν ἐνθουσιασμό μου γιά τόν κλυδωνισμό τῆς οἰκονομίας πού ἀνατρέπει τήν τάξη τοῦ κόσμου καί περισσότερο τῆς χώρας μας Τό καίριο καί πολύτιμο αἴσθημα τῆς ἀνασφάλειας Ὄχι δέν εἶμαι κακεντρεχής δέν εἶμαι βολεμένη δέν ἔχω ὑλικά ἀποθέματα ὥστε νά χαιρεκακῶ μέ τήν ἐξαθλίωση τῶν ἄλλων Τό ἀντίθετο μάλιστα Ἁπλῶς

Μία ἄλλη ὁπτική τῆς κρίσης εὐχαριστιακή Βασιλική Νευροκοπλῆ συγγραφέας-ἐκπαιδευτικός

13

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

εἶμαι ἀπό τήν Θεσσαλονίκη κι αὐτό τό χῶμα πού μέ ἔθρεψε μοῦ ἔμαθε πώς τό θαῦμα γεννιέται ἀπrsquo τίς στάχτες Μοῦ ἔμαθε νά βλέπω μέσα ἀπrsquo τήν ὁμίχλη μέ τήν ὁποία τόσο ἐξοικειώνεσαι σrsquo αὐτόν τόν τόπο Γιατί μέσα σέ ὅλον αὐτόν τόν ζόφο βλέπω τήν ἐγρήγορση τῶν ἀνθρώπων καί τόν ἐπαναπροσδιορισμό τους Βλέπω τό ξύπνημα κοιμισμένων συνειδήσεων τό νέο ὅραμα νά ἀφυπνίζεται Βλέπω νrsquo ἀνθί-ζουν ἀρετές ξεχασμένες ὅπως ἡ ὑπομονή ἡ ἀλληλεγγύη ἡ γενναιοδωρία Νά φυ-τεύονται στά μπαλκόνια μαϊντανοί καί δυόσμοι νά χαζεύουν οἱ διαβάτες στήν παραλία τό ἡλιοβασίλεμα πού πρίν προσπερνοῦσαν Χτυποῦν τά τηλέφωνα καί αὐξάνονται οἱ προσκλήσεις στά σπίτια γιά τό κοινό φαγητό τήν κοινή τράπεζα Κλείνουν τηλεοράσεις καί ἀνοίγουν βιβλία Ἀπομονώνονται οἱ μίζεροι καί οἱ τρομολάγνοι ἀποζητᾶται ἡ παρηγοριά ὁ ἄλλος λόγος πού εἶναι καί λόγος ὕπαρ-ξης πού θά γεμίσει τά σπλάχνα μας

Ἔχει μεγάλη χάρη ἡ κρίση ἡ ἀνασφάλεια ὁ κλυδω-νισμός Ἔχει τόση χάρη ὅση καί ἡ ἀρρώστια ἡ ἀναπηρία ἡ ἀνέχεια Γιατί ὅπως ἀκριβῶς ὁ ἄνθρωπος δέν εἶναι μόνο ἀγαθά ἀσφάλεια σιγουριά δέν εἶναι καί μόνον ὑγεία ἱ-κανότητες ἀνάγκες Ἦταν εἶναι καί θά παραμένει κάτι πολύ περισσότερο ἀπό ὅλα αὐτά Κάτι πού φανερώνεται καί φωτίζεται μόνον ὅταν ὅλα κλονίζονται καί σταθεῖ μό-

νος γυμνός καί τετραχηλισμένος μπροστά στό θαῦμα τῆς ὕπαρξης μόνος μέ τόν ἑαυτό του μόνος μέ τόν ἔρωτά του μόνος μέ τόν θάνατο μόνος μέ τόν Θεό του ∆έν ὠφελοῦν οἱ κλάψες ∆έν ὁδηγοῦν πουθενά οἱ μιζέριες Οἱ ἐκφοβισμοί ἁ-πλῶς παραλύουν τήν κρυμμένη δυναμική Θά συνεχίσουμε νά ἐργαζόμαστε καθέ-νας στό πόστο του ἴσως περισσότερο σιωπηλά ἀλλά μέ περισσότερο πεῖσμα Ἡ διαφορά θά εἶναι ἡ ἐγρήγορση ὁ ἐσωτερικός ἐπαναπροσδιορισμός ἡ ἐπαναξιο-λόγηση τῆς ζωῆς τῶν σχέσεων τῶν ἀγαθῶν καί τοῦ νοήματος πού μένει ἀδιά-πτωτο στούς αἰῶνες Κρίνω πώς εἴμαστε πολύ τυχεροί καί ὀφείλουμε μεγάλη εὐγνωμοσύνη στούς καιρούς πού μᾶς χαρίζουν τήν δυσκολία τους Μπροστά λοιπόν μέ ἀνοιχτές αἰ-σθήσεις Ἡ ζωή εἶναι σάν τά παιδιά Μᾶς ὁδηγεῖ ἀλάνθαστα ἄν τήν ἐμπιστευτοῦ-μεhellip ἀλλά γιά νά τήν ἐμπιστευτοῦμε πρέπει πρῶτα νά τήν ἀνακαλύψουμεhellip

(Ἀπό τό ἰστολόγιο τῆς Β Νευροκοπλῆ httpanimusanimusblogspotcom)

Ἀποφθέγματα Πατέρων

Ε ἶπε ἕνας Γέροντας laquoΤίποτε δέν ἀπογυμνώνει τόσο τόν ἄνθρωπο ἀπό τήν χάρη ὅσο τό νά κατηγορεῖ τόν πλησίον του ἤ νά τόν κατακρίνει ἤ νά τόν

ἐξουθενώνει Καί εἶναι τόσο βαρύτερη ἡ κατάκριση ἀπό κάθε ἄλλη ἁμαρτία ὥστε ὁ ἴδιος ὁ Χριστός λέει laquoὙποκριτή βγάλε πρῶτα τό δοκάρι πού ἔχεις στό μάτι σου καί τότε θά δεῖς καθαρά γιά νά βγάλεις τό σκουπιδάκι πού βρίσκεται στό μάτι τοῦ ἀδελφοῦ σου (Λουκ 642) Γιατί νά μήν προτιμοῦμε νά κατακρίνουμε τόν ἑαυτό μας Καί ἐννοῶ τά κακά τά δικά μας πού καλά τά γνωρίζουμε καί γιά τα οποῖα πρόκειται να δώσουμε λόγο στον Θεό Ὁ καθένας ἄς προσέχει τόν ἑαυτό του καί τίς δικές του κακίες Ἡ ἐξουσία νά δικαιώνει καί νά καταδικάζει ἀνήκει μόνο στόν Θεόraquo

14

Ἀρχαγγέλων Λόγος

Ἄ ν εἴμαστε μία κοινωνία πού γερνάει καί δέν ἀναπαράγεται Ἄν εἴμαστε πρῶτοι στήν ὑπογεννητικότητα στήν Εὐρώπη καί δεύτεροι σέ ὅλο τόν κόσμο Ἄν σήμερα ὁ ἕνας στούς τέσσερεις Ἕλληνες ἀνήκει στήν τρίτη

ἡλικία Ἄν διαλέγουμε νά μήν κάνουμε παιδιά ἤ νά κάνουμε μόνο ἕνα γιατί δέν θέλουμε νά ἀλλάξουμε τρόπο ζωῆς ἤ γιατί ἡ καριέρα μας εἶναι πιό σημαντικήhellip

Ἄν κύριό μας μέλημα εἶναι ἡ οἰκονομική ἐκμετάλλευση τῶν πάντων καί πρῶτα ἀπrsquo ὅλα τοῦ ἴδιου τοῦ τόπου μας (παλαιότερα τό λέγαμε laquoἀξιοποίησηraquo) καί ἡ ἀποφυγή κάθε laquoπεριττῆςraquo δαπάνης ἄν γιrsquo αὐτό ἔχουμε καταστρέψει μερικά ἀπrsquo τά ὡραιότερα μέρη παγκοσμίως ἔχουμε κάψει τά δάση ἔχουμε κτίσει αὐθαί-ρετα στά βουνά καί τά νησιά μας ἔχουμε μολύνει ποτάμια καί λίμνες μέ τά ἀπό-βλητά μας καί ἔχουμε laquoδιακοσμήσειraquo τό ὑπόλοιπο τοπίο σκορπίζοντας παντοῦ σωρούς σκουπιδιῶνhellip

Ἄν ἔχουμε καταστρέψει γιά τούς ἴδιους λόγους τήν ὀμορφιά καί ὑποβαθμίσει τήν ποιότητα ζωῆς στίς μεγάλες μας πόλεις μέ πρώτη τήν Ἀθῆνα ἄν μέσα στά τελευταῖα σαράντα χρόνια τήν ἔχουμε μετατρέψει στήν πιό ἄσχημη βρώμικη μολυσμένη καί θορυβώδη πρωτεύουσα τῆς Εὐρώπης Ἄν τήν μεταβάλαμε ἐπί-σης σέ μία πόλη ἀβίωτη γιά τά παιδιά δέν ὑπάρχουν καθόλου

χῶροι γιrsquo αὐτά Ἄν καί οἱ μικρότερες πόλεις καί τά χωριά τῆς περιφέρειας ἀκο-λουθοῦν ndash μέ μεγάλη ἐπιτυχία ndash τό παράδειγμα τῆς πρωτεύουσαςhellip

Ἄν μέ τήν μεγάλη εἰσροή μεταναστῶν στή χώρα ἡ ροπή μας γιά ἐκμετάλλευ-ση διεύρυνε τά ὅριά της καί στό ἀνθρώπινο δυναμικό Ἄν πολλοί ἀπό ἐμᾶς τούς πληρώσαμε ψίχουλα ἤ καί καθόλου γιά τίς ὑπηρεσίες τους ἐνῶ σήμερα ἀνθοῦν μεγάλες ἐπιχειρήσεις (στίς πόλεις ἀλλά καί τούς ἀγρούς) πού ἀπασχολοῦν μετα-νάστες σέ καθεστώς ἄγριας ἐκμετάλλευσης ὑπό ἄθλιες συνθῆκες Ἄν μία παραλ-λαγή αὐτῆς τῆς κατηγορίας ἀποτελεῖ ἡ ἐκβιαστική ἐκπόρνευση γυναικῶν τῆς ἀλ-λοδαπῆς σέ ὅλη τήν ἑλληνική ἐπικράτεια Ἄν λοιπόν ἡ δουλεία ἔχει ἐπιστρέψει στήν Ἑλλάδα μέ τήν ἀνοχή ὅλων ἡμῶν τῶν ὑπολοίπωνhellip

Ἄν ἡ διαφθορά καί ἡ ἀναξιοκρατία ἀποτελοῦν πλέον πυλῶνες τῆς κουλ-τούρας μας Ἄν πάμπολλοι στήν ἀγορά καί στόν δημόσιο βίο χρηματίζονται Ἄν ἔχουμε φτάσει στό σημεῖο ὅπου ἀκόμα καί ἀπολύτως νόμιμες πράξεις ὑπηρεσίες ἤ συναλλαγές ἀπαιτοῦν ἀνταλλάγματα laquoκάτω ἀπό τό τραπέζιraquo Ἄν ταυτόχρονα ὅλοι νοθεύουν (πολύ συχνά μέ τοξικές οὐσίες) ἀνενδοίαστα τά πάντα στήν ἀγο-ρά ἀκόμα καί τῶν τροφίμων εἴμαστε μία χώρα ὅπου ὁ ἕνας δηλητηριάζει τόν ἄλ-λοhellip

Ἄν ἡ καταξίωση ὁποιασδήποτε ἱκανότητας ἤ ταλέντου κυρίως στόν δημό-σιο τομέα εἶναι ἐπιστημονική φαντασία γιά τήν Ἑλλάδα Ἄν ὁ κυρίαρχος τρόπος

Ἄν Ἡ οἰκονομική κρίση ὡς παρενέργεια

Θόδωρος Κωνσταντινίδης

15

ἀνάδειξης καί ἀναγνώρισης περνάει μέσα ἀπό γνωριμίες συγγένειες κλίκες καί κομματικούς μηχανισμούςhellip

Ἄν συνακόλουθα ndash μιά καί τά οὐσιαστικά προσόντα ἐλάχιστη ἔχουν σημα-σία γιά τά πλήθη πού ὀνειρεύονται νά laquoτακτοποιηθοῦνraquo σέ μία θέση στό δημόσιο ndash ἔχουμε μεταβάλει τήν ἐκπαίδευση σέ βιομηχανία παροχῆς τίτλων καί πτυχίων σχεδόν χωρίς ἀντίκρισμα Ἄν ἀπrsquo τά σχολεῖα μας βγαίνουν στρατιές κυριολεκτι-κά ἀναλφάβητων Ἄν ὑπάρχουν νεότερες γενιές παιδιῶν σήμερα πού γράφουν καί διαβάζουν ἄνετα μόνο τά Greeklish καί ὄχι τά ἑλληνικάhellip

Ἄν ἔχει ἐπέλθει μία σαρωτική μεταβολή τοῦ ἤθους στήν κοινωνία μας ἄν ἡ ἐντιμότητα ἔχει ἀντικατασταθεῖ ἀπό τό laquoἅρπαξε νά φᾶς καί κλέψε νά lsquoχεῖςraquo ἡ πε-ρίφημη ἑλληνική φιλοξενία ἐξατμίστηκε μπροστά στό καυτό χρῆμα καί οἱ ἔννοιες laquoφιλότιμοraquo καί laquoμεράκιraquo ἀποτελοῦν ἄγνωστες λέξεις γιά τούς νεότερους ἐφόσον δέν τίς χρησιμοποιεῖ πιά κανείς Ἄν σήμερα ὁ ἀθέμιτος πλουτισμός ἐπαίρεται δη-μόσια καί δή τηλεοπτικά καί τά laquoλαμόγιαraquo ἀποτελοῦν παράγοντες τοῦ δημόσιου βίου

Ἄν τώρα ὅλα αὐτά τά συμπτώματα ἀσθένειας ndash ἴσως ὄχι τά σημαντικότερα καί σίγουρα ὄχι τά μοναδικά ndash τῆς ἑλληνικῆς κοινωνίας συνιστοῦν κρίση τότε ἡ Κρίση αὐτή ἀσφαλῶς δέν εἶναι οὔτε φετινή οὔτε οἰκονομική Ἔχουμε μία κοινω-νία πού βρίσκεται σέ μεγάλη βαθιά καί μακροχρόνια Κρίση Ἀξιῶν

Ἡ Κρίση αὐτή συνίσταται σέ βαθμιαία μεταβολή τῶν παραδοσιακῶν ἀξιῶν τοῦ βίου ndash τοῦ λόγου καί τοῦ τρόπου μέ τούς ὁποίους ζοῦμε μέχρι καί τήν συνο-λική τους ἐγκατάλειψη καί τήν ἀντικατάστασή τους ἀπό μία καθαρά ὑλιστική ἀντιμετώπιση τῆς ζωῆς πρώτη καί κυρίαρχη σήμερα ἀξία στήν ἑλληνική κοινωνί-α ἔχει καταστεῖ ἡ ὑλική εὐμάρεια καί τό χρῆμα Μιλᾶμε δηλαδή γιά τήν ἀποπνευ-ματοποίηση μεγάλου μέρους τῆς κοινωνίας μας γιά ἀπώλεια κάθε μεταφυσικοῦ προσανατολισμοῦ καί τελικά στίς μέρες μας καί γιά προσπάθεια ἀποχριστιανο-ποίησης κάθε πτυχῆς τοῦ κοινωνικοῦ βίου

Ἡ σταδιακή ἀλλοίωση καί στά στερνά ἀκόμα καί ἡ ἐξάλειψη τῆς λαϊκῆς εὐσέβειας συνεπικουρούμενες ἀπό μία σχεδόν βίαιη laquoἀστικοποίησηraquo (ἐσωτερική μετανάστευση λόγω πολέμων ἐμ-φυλίου οἰκονομικῆς ἐξαθλίωσης) πού ἀπέκοψε τούς μετακινού-μενους ἀπό τίς κοινότητές τους καί τό αἴσθημα τοῦ laquoἀνήκεινraquo μᾶς ἔχει μεταβάλει σέ μία αὐτοκαταστροφική κοινωνία laquoἰδιω-τῶνraquo πού συστηματικά ὑπονομεύει τό ἴδιο τῆς τό μέλλον

Ἄν τώρα σέ μία κοινωνία αὐτοῦ τοῦ προσανατολισμοῦ αὐτοί πού μποροῦ-σαν νά τό κάνουν ἐγκολπώθηκαν ἤ διασπάθισαν τό δημόσιο χρῆμα μέχρι καί τήν χρεωκοπία τῆς χώρας αὐτό δέν εἶναι κάτι πού θά ἔπρεπε νά τό περιμένουμε Καί δέν εἶναι καί λίγο ἀστεῖο Ἀφοῦ μία χρόνια Κρίση Ἀξιῶν μία Πνευματική Κρίση πολύ λίγο καί πολύ λίγους συγκινοῦσε νά τώρα πού μας ἔσκασε στά χέρια ὡς παρενέργεια τῆς Πνευματικῆς ἡ Οἰκονομική Κρίση καί μᾶς χτυπάει ἐκεῖ πού μᾶς πονάει περισσότερο στήν τσέπη μας

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

16

Ἀρχαγγέλων Λόγος

Ἕνα κείμενο δανεισμένο ἀπό τήν ἱστοσελίδα wwwtheworldoffroadcom τοῦ καλοῦ Θεσσαλονικιοῦ δημοσιογράφου Ἄκη Τεμπερίδη πού μαζί μέ τήν Βούλα Νέτου πραγματοποιοῦν τόν γῦρο τοῦ κόσμου μέ ἕνα τζίπ Ὕστερα ἀπό χίλιες μέρες καί 156000 χλμ κι ἀφοῦ ἔχουν δεῖ καί περάσει πολλά καταγράφει τήν ἄποψή του γιά ὅσα συμβαίνουν στήν χώρα μας Προσέξτε τήν ἁπλῆ σοφία πού προκύπτει στά γραφόμενα τοῦ ταξιδευτῆ ὁ ὁποῖος ἔζησε τήν πραγματικότητα τοῦ κόσμου ἔξω ἀπό τόν ἑλλαδίτικο μικρόκοσμο

Α ἰσθάνομαι ἐξοργισμένος - αὐτονόητο αὐτό Ἐπίσης αἰσθάνομαι γιά πρώτη φορά μή ὑπερήφανος - γιά νά μήν πῶ ντροπιασμένος - πού εἶμαι Ἕλληνας σ αὐτό τό ταξίδι Ὅταν φύγαμε εἴχαμε ἀκόμη τή φόρα τήν

λάμψη τό ἀνέβασμα τῶν Ὀλυμπιακῶν καί τοῦ Euro 2004 Στήν Αφρική λέγαμε Grec καί μᾶς ἀποθέωναν εἰδικά οἱ ποδοσδαιρόφιλοι Τώρα λέω Griego μέ χαμη-λωμένη φωνή εἰδικά ἀπό τή στιγμή πού μία Ἀργεντῖνα κυρία μου εἶπε ὅτι χειρό-τερη ἀπό τήν Ἀργεντινή ἔγινε ἡ Ἑλλάδα Ἕνας Χιλιανός καραμπινιέρος μοῦ εἶπε προχθές Ἄ Γκρέσια Μπανκαρότα νό (Ἄ ἡ Ἑλλάδα πού χρεωκόπησε σωστά)

Αἰσθάνομαι ντροπή λοιπόν ναί ντροπή εἰ-δικά ὅταν ξέρω ὅτι μέσα στό χρόνο ὁ κάθε Γερμα-νός πού θά συναντᾶμε στόν δρόμο θά ἔχει κάνει τούς ὑπολογισμούς του καί θά σκέφτεται ὅτι θά τοῦ κοστίσω 1000 εὐρώ ἀπό τό προσωπικό του εἰ-σόδημα τά ἑπόμενα τρία χρόνια Τό ἴδιο ὁ Ιταλός ὁ Γάλλος ἀλλά καί ὁ Σλοβάκος - ἄν εἶναι δυνα-τόν - θά βάλει τό χέρι στήν τσέπη γιά χάρη μου - τρόπος τοῦ λέγειν Αἰσθάνομαι ντροπή νά βλέπω

στό CNN τήν Ἑλλάδα πρώτη εἴδηση τήν Ἀθῆνα νά καίγεται καί νά διαβάζω ὅτι ἡ Βουλγαρία ἔβγαλε ταξιδιωτική ὀδηγία γιά τή χώρα μας Πῶς νά ξεπεράσω τό γεγονός ὅτι ἡ χώρα μου εἶναι σέ πλήρη ἀπαξίωση ὅσο ἐμεῖς συνεχίζουμε νά ταξι-δεύουμε Πῶς νά ἀντιμετωπίσουμε μέ κέφι τήν διαδρομή πού μᾶς ἀπομένει νά γράφουμε γιά νέες πόλεις διαδρομές χωριά πόλεις καί βουνά ὅταν πίσω ἄνθρω-ποι πού μᾶς διαβάζουν δέν ἔχουν νά βγάλουν τόν μῆνα Ἐπίσης δέν σοῦ κρύβω ὅτι φοβᾶμαι τήν ἐπιστροφή μας στήν Ἑλλάδα Μία περιπέτεια εἶναι καί θά τήν ἀντιμετωπίσουμε λέμε μεταξύ μας ὅλες αὐτές τίς ἡμέ-ρες ἀλλά καί πάλι μᾶς τρομάζει ἡ ἰδέα νά γυρίσουμε καί νά συναντᾶμε θλιμμένα ἐξοργισμένα ἀπελπισμένα χαμένα πρόσωπα Φοβᾶμαι ἐπίσης ὅτι σέ συζητήσεις πού θά κάνουμε μέ φίλους καί γνωστούς θά καταλήγουμε σέ καβγάδες καί ξέρετε γιατί ∆ιότι θα προσεγγίζουμε το οἰκονομικό πρόβλημα μέ ἀφέλεια καί χιοῦμορ σύμφωνα μέ ὅσα μᾶς δίδαξε τό ταξίδι Μοῦ ἔκοψαν τό δῶρο θά μᾶς λέει ὁ ἕνας Νά ζήσεις καί μέ 12 μισθούς

Κάνοντας τόν γῦρο τοῦ κόσμου Ἄκης Τεμπερίδης δημοσιογράφος εἰδικοῦ τύπου

17

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

θά λέμε ἐμεῖς Ἐξάλλου οὔτε ὁ Γερμανός δέν πληρώνεται ἐπί δεκατέσσερα Θά πάρω σύνταξη στά 65 θά λέει ὁ ἄλλος Παίδαρος θά εἶσαι στά 60 θά τοῦ λέω γιά νά μήν τοῦ πῶ ὅτι ἐπειδη πολλοί ἔπαιρναν σύνταξη στά 45 φαληρί-σαμε ∆έν τήν βγάζω μέ 700 εὐρώ θά λέει ὁ τρίτος Στήν Μαλαισία τήν βγάζουν μέ 300 γιά νά μήν μιλήσω γιά τήν Ἰνδία Μέ ἀπέλυσαν θά πεῖ ὁ ἄλλος Ἔτσι εἶναι ἡ ζωή μέ τά πάνω καί τά κά-τω Ρίξε τις ἀπαιτήσεις σου καί θά βρεῖς ἄλλη δουλειά ∆έν βρίσκω δουλειά θά ποῦν ἀρκετοί Μπορεῖ κι ἐγώ τό ἴδιο θά τούς πῶ ἀλλά θά τό παλαίψω Ἀκόμη καί σέ βενζινάδικο θά δουλέψω ∆έν συνεχίζω γιατί - ξέρω - ἤδη ἐκνευρίστηκες Ὅμως νά σοῦ ἐξηγήσω λίγο γιατί σκέφτομαι ἔτσι ἐπειδή ἔχουμε δεῖ τόσα πολλά καί δραματικά πράγματα στόν κόσμο πού δέν μπορεῖς νά φανταστεῖς Ξέρω ξέρω θέλεις μόνο νά συγκρι-νόμαστε μέ 5-10 χῶρες σέ Εὐρώπη καί Αμερική ὅμως νά σοῦ πῶ ὅτι ὁ ὑπόλοιπος κόσμος εἶναι σέ μακράν χειρότερη κατάσταση ἀπό τήν Ἑλλάδα ἀκόμη καί ἀπό τήν Ἑλλάδα πού βρίσκεται στά πρόθυρα χρεωκοπίας Χάρη στήν ἐμπειρία μας ἔχουμε σκληρύνει ὁμολογῶ Γι αὐτό καί δέν μᾶς ρίχνει τό γεγονός ὅτι κάποιοι θά χάσουν τά κεκτημένα τους τά ἐπιδόματα καί τά δῶρα τους σέ μία χώρα πού χάρη ΚΑΙ σ αὐτούς δανείζεται χοντρά ἐδῶ καί δε-καετίες Ναί πιστεύω ὅτι ΟΛΟΙ ἐμεῖς πού σκεφτήκαμε ἔστω νά ἐκμεταλλευτοῦμε τό ἑλληνικό κράτος - παρότι ἴσως τοῦ ἄξιζε ὅπως μᾶς φέρεται - πρέπει νά αἰσθα-νόμαστε τύψεις σήμερα Ὄχι ὅλοι ἀλλά ὅσοι χαραμοφάηδες ἀνίκανοι βολεμένοι καί κολλητοί τοῦ κάθε κόμματος θά πρέπει νά τό αἰσθάνονται αὐτό Οἱ ὑπόλοι-ποι Ἕλληνες τό ὑγιές κομμάτι δέν ἔχει νά φοβηθεῖ τίποτα Αὐτοί δίνουν μάχη κάθε μέρα Θέλω νά προσθέσω μόνο τό ἐξῆς Μία φράση πού λέμε ὅλον αὐτόν τόν και-ρό στό ταξίδι ὅποτε εἴχαμε πρόβλημα εἴτε μέ κολλημένο κινητῆρα εἴτε μέ τό αὐ-τοκίνητο διαλυμένο στόν Μισσισσιππῆ εἴτε μέ ψίχουλα στήν τράπεζα κάποιες μέρες Λεφτά εἶναι ἐμεῖς νά εἴμαστε καλά λέγαμε ∆ές το λίγο τό πρᾶγμα ἔτσι Λεφτά αὐτό εἶναι τό πρόβλημα Γι αὐτά τά λεφτά τά ἔχει βάψει μαῦρα ὅλη ἡ χώ-ρα Γι αὐτά τά λεφτά κάποιοι βγήκαν πάλι τά ἔσπασαν καί ἔκαψαν ἀνθρώπους ζωντανούς Μήν μοῦ πεῖτε ὅτι δέν εἶναι ἔτσι ∆έν εἶναι γιά τά εὐρώ ἀλλά γιά τίς ἰδέες Καλά Ὅμως νοιώθουμε δυνατοί Ἀκόμη κι ἄν μείνουμε στήν ἀνεργία θά βροῦμε τήν ἄκρη Θά βάλουμε τό μυαλό μας κάτω καί θά βροῦμε δουλειά Καί μέ 300 εὐ-ρώ τήν βγάζουμε μένοντας στήν Ἐπανομή ἔτσι λέμε οἱ δυό μας Μπορεῖς νά τό πεῖς αὐτό τέτοιο καιρό Τότε μήν μασᾶς Ἀκούγομαι πολύ σίγουρος Τό ταξίδι φταίει Ἡ ζωή δέν εἶναι παιχνίδι Τί νά κάνω ἄν δέν τήν ἔβλεπα ἔτσι δέν θά κάναμε αὐτήν τήν τρέλα νά γυρίσουμε τόν κόσμο Θά φάμε κατραπακιά πίσω στήν Ἑλλάδα Εἴπαμε μία περιπέτεια θά εἶναι κι αὐτή Στό κάτω-κάτω ἡ ἑλληνική laquoμαγκιάraquo - γιά τήν ὁποία ὑπερηφανευ-όμαστε - στά δύσκολα φαίνεται Γιά καλό καί γιά κακό θά ἔχουμε τήν σκηνή μας Τό πολύ-πολύ νά μένουμε ἐκεῖ σέ κάποιο ξέφωτο στό δάσος τοῦ Σέιχ Σοῦ

18

Ἅγιος Ἰουστῖνος Πόποβιτς (1894-1979) Ἕνας νέος Ἅγιος τῆς Ὀρθοδοξίας

Ἀρχαγγέλων Λόγος

Μέσα στό στενάχωρο κλίμα τῶν ἡμερῶν μία χαρμόσυνη εἴδηση Ὁ μακαριστός γέροντας Ἰουστῖνος Πόποβιτς ἀνακηρύχτηκε νέος Ἅγιος τῆς ἐκκλησίας μας Κα-τά τήν διάρκεια τῆς συνεδρίας τῆς Πέμπτης 29ης Ἀπριλίου 2010 ἡ Σύνοδος τῆς Ἱεραρχίας τῆς Σερβικῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας κατέταξε στά δίπτυχα τόν Ἀρχιμανδρίτη Ἰουστῖνο Πόποβιτς (1894ndash1979) καί τόν ἡγούμενο τῆς Μονῆς Ντάιμπαμπε τοῦ Μαυροβουνίου Συμεών Πόποβιτς (1854 ndash 1941) Ἡ Σύνοδος τῆς Ιεραρχίας τῆς Σερβικῆς Ἐκκλησίας ἀποφάσισε ἡ μνήμη τοῦ Ἀρχιμανδρίτη Ἰ-ουστίνου Πόποβιτς νά τιμᾶται στίς 14 Ιουνίου καί τοῦ ἡγουμένου Συμεών τήν 1η Απριλίου

Ὁ ὅσιος καί θεοφόρος πατήρ Ἰουστῖνος γεννήθηκε στίς 25 Μαρτίου τοῦ 1894 στήν πόλη Βράνιε τῆς νοτίου Σερβίας Ὁ πατέρας του ὀνομαζόταν Σπυρί-

δων καί ἡ μητέρα του Ἀναστασία Ἡ οἰκογένεια τοῦ πατέ-ρα του ἦταν ἐκ παραδόσεως ἱερατική καί εἶχε δώσει στήν ὀρθόδοξη Ἐκκλησία τουλάχιστον ἑπτά ἱερωμένους Ὁ ἴδιος κατά τήν βάπτιση ἔλαβε τό ὄνομα Εὐάγγελος Ἀπό μικρό παιδί ἐπισκεπτόταν μέ τούς γονεῖς του τόν ἅγιο Πρόχορο τόν Θαυματουργό στήν κοντινή Μονή Πτσίνσκι ὅπου καί εἶδε μέ τά μάτια του τήν θεραπεία τῆς μητέρας του ἀπό βα-ριά ἀσθένεια Πηγή εὐλάβειας γιά τόν μικρό Εὐάγγελο ἦταν ἡ τακτική ἀνάγνωση τοῦ Εὐαγγελίου ἀπό τά δεκατέσσερα του χρόνια ἡ ἀνάγνωση τῶν Συναξαριῶν καί ἀργότερα τῶν ἔργων τῶν Ἁγίων Πατέρων τῆς Ἐκκλησίας ∆ιψασμέ-

νος γιά τήν γνώση ὁ Εὐάγγελος ἐγγράφεται τό 1905 στήν Ἐκκλησιαστική Σχολή τοῦ Ἁγίου Σάββα στό Βελιγράδι ὅπου ἀξιώθηκε νά ἔχει ὡς δάσκαλο του τόν ἅ-γιο Νικόλαο Βελιμίροβιτς (βλέπε σελίδα 24) Τελείωσε τήν Σχολή στά 1914 μά τόν πρόλαβε ὁ Α΄ Παγκόσμιος Πόλεμος καί στρατεύτηκε ὡς νοσοκόμος Τήν 1η Ἰανουαρίου τοῦ 1916 ἔλαβε τό μοναχικό σχῆμα καί πῆρε τό ὄνομα τοῦ ἁγίου μάρτυρος καί φιλοσόφου Ἰουστίνου Στήν συνέχεια φεύγει γιά θεολο-γικές σπουδές στήν Ἁγία Πετρούπολη Σύντομα ὅμως λόγῳ τῶν ἐξελίξεων στήν Ρωσία ἀναγκάστηκε νά μεταβεῖ στήν Ὀξφόρδη Ἐκεῖ ἔμεινε δύο χρόνια ἐτοιμά-ζοντας τήν διδακτορική του ἐργασία μέ θέμα laquoἩ θρησκεία καί ἡ φιλοσοφία τοῦ Ντοστογιέβσκιraquo Τό 1919 ὅταν μετά τό τέλος τοῦ πολέμου γύρισε στήν πατρίδα του τοποθετήθηκε ὡς καθηγητής θεολογίας στό Σρέμσκι Κάρλοβτσι Τό 1926 με-ταβαίνει στήν Ἀθῆνα γιά νά λάβει τό διδακτορικό του δίπλωμα στήν Πατρολογί-α μέ θέμα laquoΤό πρόβλημα τοῦ προσώπου καί τῆς γνώσεως στόν Ἅγιο Μακάριο τόν Αἰγύπτιοraquo Γνώριζε πολύ καλά τήν παλαιοσλαβική τήν ἀρχαιοελληνική τήν λατινική τήν ρωσική τήν νεοελληνική τήν ἀγγλική τήν γερμανική καί τήν γαλ-λική γλῶσσα

19

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

Τά ἑπόμενα ἔτη ἐργάστηκε στίς Ἐκκλησιαστικές Σχολές τοῦ Καρλοβικίου τῆς Πριζρένης καί τοῦ Μοναστηρίου Τό 1930-31 ἡ Σερβική Ἐκκλησία τόν ἔστειλε σέ ἱεραποστολική ἀποστολή στήν Τσεχοσλοβακία γιά τήν διαφώτιση καί ὀργά-νωση τῶν ἐνοριῶν καί τοῦ μοναχικοῦ βίου τῶν ὀρθοδόξων Σλοβάκων στά Καρ-πάθια οἱ ὁποῖοι ἐπέστρεφαν στήν Ὀρθοδοξία ἀπό τήν Οὐνία Ἐνῶ ἀκόμη βρι-σκόταν ἐκεῖ ἐξελέγη τό 1931 ἐπίσκοπος τῆς νεοσυσταθείσης Ἐπισκοπῆς Καρπα-θίας ἀλλά ἀπό ταπείνωση δέν δέχτηκε τήν θέση ἐκείνη Στήν διάρκεια τῆς γερμανικῆς κατοχῆς βρέθηκε σέ διάφορες μονές καί στό Βελιγράδι μοιραζόμενος τήν τύχη τοῦ λαοῦ του Μέ τήν ἐγκαθίδρυση τῆς νέας κομμουνιστικῆς ἐξουσίας στήν Γιουγκοσλαβία τό 1945 ὁ π Ιουστῖνος ἐξεδιώχθη ἀπό τό Πανεπιστήμιο τοῦ Βελιγραδίου μαζί μέ ἄλλους 200 καθηγητές Τό 1946 συνελήφθη στήν μονή Σούκοβο καί φυλακίστηκε Λίγο ἔλειψε νά ἐκτελεστεῖ ἀπό τό καθεστώς ὡς laquoἐχθρός τοῦ λαοῦraquo ἀλλά σώθηκε τήν τελευταία στιγμή ὅταν ὁ Πατριάρχης Γαβριήλ κατά τήν ἐπιστροφή του ἀπό τό Νταχάου ἀπαίτησε τήν ἀ-ποφυλάκισή του ∆ιωγμένος ἀπό τό Πανεπιστήμιο καί δίχως κάποια σύνταξη στερημένος ἀ-πό τά ἀνθρώπινα θρησκευτικά καί πολιτικά του δικαιώματα ὁ π Ιουστῖνος ἔζη-σε οὐσιαστικά ἔγκλειστος στήν μικρή γυναικεία μονή τῶν Ἀρχαγγέλων στό Τσέ-λιε τοῦ Βάλιεβο Ἀκόμη καί ἐκεῖ ὅμως οἱ πολιτικές ἀρχές δέν τόν ἄφηναν ἥσυχο Πέρα ἀπό τήν συνεχῆ καί ἀσφυκτική παρακολούθηση συχνές ἦταν καί οἱ ἀνα-κρίσεις στήν πολιτική διοίκηση τοῦ Βάλιεβο Σέ περιόδους δέ κρισίμων συνεδριά-σεων τῆς Ἱερᾶς Συνόδου στό Βελιγράδι τοῦ ἀπαγορευόταν ὁποιαδήποτε ἔξοδος ἀπό τήν μονή ἐπί μῆνες ἀπό τόν φόβο τυχόν ἐπιρροῆς του στούς ἐπισκόπους Πα-ρά τίς δύσκολες αὐτές καί ὀδυνηρές συνθῆκες ὁ Ἅγιος Ἰουστῖνος λειτουργοῦσε καθημερινά προσευχόταν ἀδιάλειπτα ἐπικοινωνοῦσε μέ ὅσους εἶχαν τό θάρρος νά τόν ἐπισκέπτονται καί ἔγραφε συνεχῶς Παρά τόν αὐστηρό περιορισμό του ἀπό τίς πολιτικές ἀρχές ἡ φήμη του ἐξα-πλώθηκε γρήγορα καί πέρασε τά σύνορα τῆς Σερβίας Ἔτσι τόν ἐπισκέπτονταν ὄχι μονάχα Σέρβοι ἀπό διάφορες περιοχές τῆς χώρας ἀλλά καί πολλοί Ἕλληνες Ἐκοιμήθη ἐν Κυρίῳ στίς 25 Μαρτίου 1979 ἀνήμερα τοῦ Εὐαγγελισμοῦ Ὁ Ἅγιος Ἰουστῖνος ἀφοῦ ἐντρύφησε στά ἔργα τῶν Πατέρων τῆς Ἐκκλησίας ἔγραψε τά δικά του συγγράμματα ὅπου διαφαίνεται τό θεολογικό βάθος καί ἡ πίστη του ∆ύο εἶναι τά κεντρικά χαρακτηριστικά τοῦ ἔργου του Ἡ ἀγάπη του γιά τό πρόσωπο τοῦ laquoΘεανθρώπου Χριστοῦraquo - πού εἶναι ἡ πιό συχνή ἔκφραση μέσα στό ἔργο του- καί ἡ μέριμνά του νά μήν ἀποκλίνει ἀπό τήν ἀλάνθαστη γραμμή τῶν θεοφόρων Πατέρων τῆς Ὀρθοδόξου Ἀνατολῆς Τήν περίοδο 1932-35 συνέγραψε τό ἔργο laquoὈρθόδοξος φιλοσοφία τῆς Ἀληθείαςraquo τό ὁποῖο τοῦ χάρισε τήν ἔδρα τῆς ∆ογματικῆς στήν Θεολογική Σχολή τοῦ Πανεπιστημίου τοῦ Βελι-γραδίου Ἄλλα ἔργα του εἶναι οἱ Βίοι τῶν Ἁγίων σέ 12 τόμους καί ἡ Ἑρμηνεία τῆς Καινῆς ∆ιαθήκης σέ 7 τόμους

20

ΕΠΙΛΟΓΕΣ ΑΠΟ ΚΗΡΥΓΜΑΤΑ Ἅγιος Ἰουστῖνος Πόποβιτς

Ἀρχαγγέλων Λόγος

Α ὐτό εἶναι ἡ ἀγάπη τοῦ Χριστοῦ πρός τόν ἄνθρωπο ἡ λύτρωση ἀπό τόν θά-νατο Λέει ἡ δεύτερη μεγάλη ἐντολή laquoἈγαπήσεις τόν πλησίον σου ὡς σεαυ-

τόνraquo (Μτ 22 39) Πότε ἀγαποῦμε λοιπόν πραγματικά τόν ἄνθρωπο Ὅταν τόν λυτρώνουμε ἀπό τήν ἁμαρτία του ἀπό τήν κόλαση αὐτή εἶναι ἡ γνήσια ἀγάπη πρός τόν ἄνθρωπο Μονάχα ὅταν ἀγαπᾶ κανείς τόν ἄνθρωπο διά τοῦ Χριστοῦ - μέ ὅλη τήν ψυχή καί τήν δύναμή του- τότε τόν ἀγαπᾶ ἀληθινά

Θ ά ρωτήσει κάποιος καί ἡ ἀγάπη τῶν γονέων πρός τά τέκνα Καί ἡ ἀγάπη τοῦ συζύγου πρός τήν σύ-

ζυγο Καί ἡ ἀγάπη τοῦ ἀνθρώπου πρός τήν πατρίδα ∆έν εἶναι καί αὐτά ἀγάπη Τά ὀνομάζουμε βέβαια ὅλα αὐτά ἀγάπη ἀλλά εἶναι ἄραγε ἔτσι Ὅλα αὐτά δέν ἔ-χουν ἴχνος ἀγάπης ἐάν δέν εἶναι ὁ Χριστός ἡ δύναμη ἐ-κείνη μέσα ἀπό τήν ὁποία ἀγαπᾶμε Ἄν ὁ πατέρας δέν ἀγαπᾶ τά τέκνά του μέ τήν ἀγάπη τοῦ Χριστοῦ ἄν δέν τά παιδαγωγεῖ στό ἀγαθό ἄν δέν τά ὁδηγεῖ στόν ἴσιο δρόμο ἄν δέν τά διδάσκει νά σωθοῦν ἀπό τήν ἁμαρτί-α παρά μονάχα τά χαϊδεύει καί τά κολακεύει τότε τά μισεῖ καί τά φονεύει Ἄν πάλι ὁ σύζυγος ἀγαπᾶ τήν σύ-ζυγο μονάχα σαρκικά γίνεται ὁ φονιᾶς της Ἔτσι συμ-βαίνει μέ κάθε γήινη σαρκική ἀγάπη

Ὦ ναί ὅταν οἱ ἄνθρωποι τρελαθοῦν ἀπό τήν ὑπερηφάνεια ὅταν ἀλλοφρο-νήσουν ἀπό τήν αὐταρέσκεια τότε δέν τούς χρειάζεται ὁ Θεός δέν χρειά-

ζονται τήν ∆ικαιοσύνη Του ἀφοῦ ἀνακηρύσσουν τόν ἑαυτό τους γιά Θεό Προ-τείνουν τήν ἐλάχιστη καί ψεύτικη ἀλήθεια τούς ὡς τήν μεγάλη τήν σωτήρια ἀλή-θεια Ἀνακηρύσσουν ἀκόμα τήν ἐλάχιστη γήινη δική τούς ἀνάπηρη δικαιοσύνη ὡς τήν μέγιστη δικαιοσύνη δέν μᾶς χρειάζεται ἡ ∆ικαιοσύνη τοῦ Χριστοῦ δέν θέλουμε τήν ∆ικαιοσύνη τοῦ Θεοῦ

Ο ἱ ἄνθρωποι μέ τυφλωμένο τό νοῦ καί τήν ψυχή δέν βλέπουν μά καί δέ θέ-λουν νά δοῦν ὅτι σέ τοῦτο τόν κόσμο ὁ ἄνθρωπος - ὁ γνήσιος ἄνθρωπος -

δέν μπορεῖ νά σταθεῖ Οἱ Ἠρῶδες ζητοῦν τήν κεφαλή τοῦ Ἰωάννου τοῦ Βαπτι-στοῦ ζητοῦν τίς κεφαλές ὅλων τῶν δικαίων τῆς γῆς Καί οἱ Φαρισαῖοι οἱ ψευδεῖς Γραμματεῖς καί οἱ ψευδοσοφοί τοῦ κόσμου αὐτοί ἀπαιτοῦν τόν θάνατο τοῦ Θε-ανθρώπου Χριστοῦ

Γ ιατί ἡ Εὐρώπη περιέπεσε στίς μέρες μας σέ τόσα δεινά σέ τόσα ἀδιέξοδα Εἶ-ναι ἐπειδή ἀπέρριψε τόν Χριστό ἀπέρριψε τό ἱερό Του Εὐαγγέλιο καί ζητᾶ

21

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

νά λύσει ὅλα της τά προβλήματα χωρίς τόν Χριστό Καί μάλιστα ὄχι μόνο χωρίς τόν Χριστό μά καί ἀντίθετα ἀπό τόν Χριστό Μά ὅποιος μάχεται τόν Χριστό καί Θεό ἐκεῖνος γίνεται σύντροφος τῶν δαιμόνων Καί τί εἶναι αὐτό πού ἀπομένει ἀ-πό αὐτόν τόν ἄνθρωπο μέσα σέ ἕναν τέτοιο πόλεμο Πτῶμα Μονάχα πτῶμα

Κ άθε ἄνθρωπος εἶναι ὁ αἰώνιος ἀδελφός σου ὁ αἰώνιος συνάδελφός σου Πρόσεχε λοιπόν πῶς τοῦ συμπεριφέρεσαι Πρόσεχε τί σκέφτεσαι περί αὐ-

τοῦ Πρόσεχε τί ἐπιθυμεῖς γι αὐτόν Ἐπειδή στήν αἰωνιότητα μέλλεις νά ζήσεις μαζί μέ ἐκεῖνον Γι αὐτό ἄς εἶναι ὅλα μέσα μας ἀθάνατα καί αἰώνια ἡ ἀγάπη μας πρός τόν ἄνθρωπο τό ἀγαθό μας ἡ ἀλήθειά μας ἡ δικαιοσύνη μας Γιά νά μήν ντρεπόμαστε στόν ἄλλο κόσμο μήτε γιά τήν ἀγάπη μας μήτε γιά τό καλό μας μή-τε γιά τήν ἀλήθειά μας μήτε καί γιά τήν δικαιοσύνη μας ἐνώπιον τοῦ Κυρίου

Ὁ παράδεισος μά καί ἡ κόλαση τοῦ ἀνθρώπου ἀρχίζουν ἐδῶ ἀπό τήν γῆ γιά νά συνεχιστοῦν αἰώνια στήν ἄλλη ζωή Τί εἶναι ὁ παράδεισος Εἶναι ἡ αἴ-

σθηση τῆς παρουσίας τοῦ Θεοῦ Ἅμα ὁ ἄνθρωπος αἰσθάνεται ἐντός του τόν Θεό εἶναι ἤδη στόν παράδεισο γιατί ὅπου εἶναι ὁ Θεός ἐκεῖ εἶναι καί ἡ Βασιλεία τοῦ Θεοῦ ἐκεῖ καί ὁ παράδεισος Ἀπό τότε πού ὁ Θεός Λόγος κατέβηκε στήν γῆ καί ἔ-γινε ἄνθρωπος ὁ παράδεισος ἔγινε ἡ ἀμεσότερη πραγματικότητα γιά τήν γῆ καί τόν ἄνθρωπο ἐπειδή ὅπου εἶναι ὁ Χριστός ἐκεῖ καί ὁ παράδεισος

∆ έν ὑπάρχει μεγαλύτερη φρίκη ἀπό τήν αἰωνιότητα δίχως Χριστό Ἐγώ θά δεχόμουν μέ χαρά νά εἶμαι στήν Κόλαση μαζί μέ τόν Χριστό (συγχωρῆστε

μου τό παράδοξο) παρά στόν Παράδεισο δίχως Χριστό Γιατί ὅπου δέν εἶναι Ἐ-κεῖνος τά πάντα μεταβάλλονται σέ κατάρα σέ πίκρα καί σέ φρίκη

Ἡ κάθε εὐαγγελική ἀρετή γίνεται στά χέρια τοῦ ὀρθοδόξου χριστιανοῦ πινέ-λο μέ τό ὁποῖο ζωγραφίζει στήν ψυχή του τήν εἰκόνα τοῦ Χριστοῦ μέχρι νά

τήν ὁλοκληρώσει Ὅταν δεῖς τήν ψυχή ἑνός τέτοιου ἀνθρώπου βλέπεις τήν εἰκό-να τοῦ Χριστοῦ καί λές μέσα σου ἀλήθεια ὁ ἄνθρωπος αὐτός τοποθέτησε στό σῶμα του τήν εἰκόνα τοῦ Χριστοῦ ἔφτασε τό ὕψιστο νόημα τῆς ζωῆς καί πλούτι-σε πλοῦτο ἀδαπάνητο

Κ άθε λογισμός καί κάθε αἴσθηση ὁδηγοῦν σταδιακά τήν ψυχή εἴτε πρός τόν παράδεισο εἴτε πρός τήν κόλαση Ἄν ὁ λογισμός εἶναι ἔλλογος τότε συνδέει

τόν ἄνθρωπο μέ τόν Θεό Λόγο μέ τόν ὕψιστο Λογισμό μέ τήν Παναγία πρᾶγμα πού εἶναι ἤδη ὁ παράδεισος Ἐάν πάλι εἶναι ἄλογος ὁ λογισμός ἤ καί παράλογος τότε συνδέει ἀναπόφευκτα τόν ἄνθρωπο μέ τόν Παράλογο τόν Ἀνόητο μέ τόν διάβολο πρᾶγμα πού εἶναι ἤδη ἡ κόλαση Ὅσα ἰσχύουν γιά τόν λογισμό ἰσχύ-ουν καί γιά τίς αἰσθήσεις Ὅλα ἀρχίζουν ἐδῶ ἀπό τήν γῆ καί ὁ παράδεισος μά καί ἡ κόλαση τοῦ ἀνθρώπου

22

Ἀρχαγγέλων Λόγος

Ἡ Ἀγάπη τοῦ Θεοῦ Ἅγιος Ἰουστῖνος Πόποβιτς

θρώπινη καρδιά πού ἀγαπᾶ καί θυσιά-ζεται γιά τούς ἀδελφούς Ἐπειδή ὅλες αὐτές οἱ θεϊκές τελειότητες μέσα ἀπό τίς θεϊκές δυνάμεις ἀναπτύσσουν πλουτίζουν ἀπεγκλωβίζουν τήν ἀν-θρώπινη αἴσθηση τῆς προσωπικῆς ἀ-θανασίας καί τῆς αἰώνιας ζωῆς καθώς καί τήν αἴσθηση τῆς ἀθανασίας καί τῆς αἰώνιας ζωῆς τῶν ἀδελφῶν

Ἐάν ἀγαπῶμεν ἀλλή-λους ὁ Θεός ἐν ἡμῖν μέ-νει καί ἡ ἀγάπη αὐτοῦ τετελειωμένη ἐστίν ἐν ἡ-μῖν (Ἰωαν Α΄ 4 12) Ἡ ἀγάπη φέρει τόν Θεό μέσα στήν ψυχή ὥστε πάντα ζεῖ ἐν Αὐτῷ καί μ αὐτόν τόν τρόπο βλέ-πει τόν Θεό πού κατά τά ἄλλα εἶναι ἀόρατος Ὁ Θεός διά τῆς ἀγάπης ἔγινε ἄνθρωπος ἐνσαρ-

κώθηκε Ἔτσι καί ὁ ἄνθρωπος διά τῆς ἀγάπης θεοῦται θεοποιεῖται γίνε-ται laquoθεός κατά χάρινraquo Ὁ ἀόρατος Θε-ός διά τῆς ἀγάπης γίνεται ἁπτός ὁρα-τός Ἐπειδή ἡ θεϊκή ἀγάπη εἶναι σαρ-κοποιητική δύναμη μεταφέρει καί ἐν-σαρκώνει τόν ἀγαπῶντα μέσα στόν ἀ-γαπώμενο Οἱ ζωές τους ἑνώνονται σέ μία ζωή οἱ ψυχές τους σέ μία ψυχή οἱ καρδιές τους σέ μία καρδιά Καί ἐκεῖ-νοι αἰσθάνονται τόν ἑαυτό τους ὡς ἕ-να ἄν καί παραμένουν δύο ξεχωριστά πρόσωπα Αὐτό ἰσχύει γιά ὅλα τά μέλη

Ἡ ἀγάπη τοῦ Θεοῦ ζεῖ στόν ἄνθρωπο καί δρᾶ μέσα του καί γύρω ἀπ αὐτόν διά

τῶν ὑπολοίπων θεϊκών ἀρετῶν καί τῶν Ἁγίων δυνάμεων Μέσα ἀπ αὐτές ἐμφανίζεται πραγματώνεται συγκε-κριμενοποιεῖταιmiddot εἶναι τά ἔργα της οἱ μαρτυρίες της ἡ ἀληθινότητά της Ὡς πρός αὐτήν τήν θεανθρώ-πινη δραστηριότητά της καί ἀληθινότητά της ἐ-κείνη διακρίνεται ἀπό τίς ὑπόλοιπες ἐπονομα-ζόμενες ἀγάπες ψευδοα-γάπες τίς ἀφηρημένες τίς πρόσκαιρες τίς φαν-τασμένες τίς οὑμανιστι-κές τίς ἀνθρωποειδεῖς Ἡ ἀγάπη εἶναι ἀληθινή ὅ-ταν πράττει γιά τούς ἀ-δελφούς ὅλα τά εὐαγγε-λικά ἔργα τήν δικαιοσύ-νη τήν ἐλεημοσύνη τήν προσευχή κλπ Αὐτά εἶναι τά χνάρια της τά ση-μάδια τῆς ἰδιαιτερότητάς της ἡ ζωή της

Γι αὐτό ὁ ἅγιος Θεολόγος εὐαγγελίζε-ται Τεκνία μου μή ἀγαπῶμεν λόγῳ μηδέ τῇ γλώσσῃ ἀλλ ἐν ἔργῳ καί ἀλη-θείᾳ (Ἰωαν Α΄ 318-19)

Ἡ Θεία Ἀλήθεια εἶναι ψυχή τῆς Θεί-ας ἀγάπηςmiddot καί σ αὐτήν ὑπάρχουν ὅ-λες οἱ θεῖες τελειότητες Αὐτό εἶναι ἐ-κεῖνο πού πράγματι παρηγορεῖ τήν ἀν-

23

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

τῆς Ἐκκλησίας Μέ τήν ἀλληλοαγάπη ζοῦν ὁ ἕνας στόν ἄλλον ὁ ἕνας σέ ὅλους καί ὅλοι σέ ἕναν κατά τόν ἴδιο τρόπο σκέπτονται αἰσθάνονται καί πράττουν συλλογικά laquoσύν πᾶσι τοῖς ἁγί-οιςraquo (Ἐφ γ΄18) Εἶναι ἐκεῖνο πού εἰπώ-θηκε στίς Πράξεις laquoΤοῦ δέ πλήθους τῶν πιστευσάντων ἦν ἡ καρδία καί ἡ ψυχή μία ἀλλrsquo ἦν αὐτοῖς ἅπαντα κοι-νάraquo

Βιώνοντας τήν ἀγάπη τοῦ Χρι-στοῦ ὁ ἄνθρωπος ἐγκαθιστᾶ τόν Θεό στήν ψυχή του ζεῖ μ Αὐτόν σκέπτε-ται μ Αὐτόν αἰσθάνεται μ Αὐτόν πράττει μ Αὐτόν μέ μία λέξη laquoὁ Θεός ἐν αὐτῷ μένειraquo Ὡς ἐκ τούτου ὁ Θεός γι αὐτόν εἶναι τό πιό ἄμε-σο βίωμα ἡ πιό ἄμεση πραγματικότητα ἡ πιό ὀ-φθαλμοφανής δοκιμή ἡ πιό ἔμπρακτη ἐμπειρία Καί ὅταν ὁ Θεός μένει στόν ἄνθρωπο τελειοποιεῖ καί τήν ἀγάπη τοῦ ἀνθρώ-που Ἐπειδή ἐξ Αὐτοῦ βαθμιαῖα ξεχύνεται στήν ψυχή τοῦ ἀνθρώπου ἡ θεϊ-κή ἀγάπη αὐξάνεται σέ ὁλο καί πιό τέλεια ἀγάπη μέσῳ τῶν ὑπολοίπων ἁ-γίων ἀρετῶν ἕως τελικά νά laquoἀγαπο-ποιήσειraquo ὅλο τό laquoεἶναιraquo του Κι ἐκεῖνο τότε δέν γνωρίζει ὅριο στήν ἀγάπη ἐ-πειδή laquoὁ Θεός ἀγάπη ἐστίνraquo γι αὐτό ἡ θεϊκή ἀγάπη καί δέν ἔχει ὅρια Ἔξω ἀπό τήν ἀγάπη εἶναι ὁ θάνατος ἡ νέκρωση ἡ θνητότητα laquoὁ μή ἀγα-πῶν τόν ἀδελφόν μένει ἐν τῷ θανά-τῳraquo (ἸωανΑ΄ 314) Γιατί Ἐπειδή μό-νο ἡ ἀγάπη τσακίζει τήν φυλακή τοῦ ἐ-γωϊσμοῦ βγάζει τήν ψυχή ἀπό τήν οἴη-ση ἀπό τόν αὐτοαποκλεισμό ἀπό τήν

αὐτοαπομόνωση καί τήν φέρνει σέ φι-λική σχέση μέ τόν ἀδελφό ὡς ζωντανό ὄν ὡς φορέα τῆς ζωῆς Ὁ μή ἀγαπῶν μένει ἐν τῷ θανάτῳ μέ-σα στά ἐγωϊστικά κλειστά πρόσκαιρα αἰσθήματα σκέψεις διαθέσεις πάντα κλειστός μέσα στόν ἑαυτό του στήν φυλακή τοῦ ἐγωϊσμοῦ του τῆς φιλαυ-τίας του λόγῳ τῶν ὁποίων καί σαπίζει ἡ ψυχή μέσα του σαπίζουν οἱ σκέψεις σαπίζουν τά αἰσθήματα καί πεθαί-νουν πεθαίνουν πεθαίνουν Ἡ ψυχή πού μένει ἐν τῷ θανάτῳ ὄζει θάνατο καί ὅλες οἱ σκέψεις της τά αἰσθήματα οἱ ἐπιθυμίες καί οἱ διαθέσεις Ἀπό αὐτή τήν πανθανάτωση μόνο ἡ θεϊκή ἀγάπη ἀνασταίνει τήν ψυχή καί τήν ὁδηγεῖ στήν ζωή τήν αἰώνια Τότε

ὅλη ἡ ψυχή εὐωδιάζει ἀ-θανασία

Ἡ ἀγάπη νικητής τοῦ θανάτου ἡ ἀγάπη - σω-τῆρας ἀπό τόν θάνατο Ἀγάπη ποιό εἶναι τό ὄ-νομά σου ἐάν ὄχι ὁ Χρι-στός Ἐπειδή Αὐτός ὄν-τως εἶναι ὁ νικητής τοῦ θανάτου μέ τήν ἀγάπη νικᾶ τόν θάνατο γιά τούς

ἀνθρώπους Ἡ ἀγάπη ἀθανατοποιεῖ τό ἀνθρώπινο ὄν ἐπειδή τό γεμίζει μέ θεϊ-κή ζωή Εἶναι θεοποιητική θεοδημι-ουργική δύναμη Θέλεις νά αἰσθανθεῖς ἀθάνατος σrsquo αὐτόν τόν κόσμο Ἀγάπα τούς ἀδελφούς ἀγάπα τούς ἀνθρώ-πους ὡς ἀδελφούς Σrsquo αὐτό ἔγκειται ἡ ἀληθινή χαρά τῆς ζωῆς χαρά πού κα-νείς δέν μπορεῖ νά πάρει ἀπό τόν ἄν-θρωπο οὔτε σrsquoαὐτόν οὔτε στόν ἄλλο κόσμο καί τήν χαράν οὐδείς αἴρει ἀφrsquo ὑμῶν (Ἰωαν ιστ΄ 22)

Ἁγ Ἰουστῖνος Πόποβιτς Ἑρμηνεία ἐπι-στολῶν Ἁγ Ἰωάννου Θεολόγου ἐκδ Ἐν πλῷ

24

Ἀρχαγγέλων Λόγος

Νά εἴμαστε αἰσιόδοξοι Ἅγιος Νικόλαος Βελιμίροβιτς

Ὁ Ἅγιος Νικόλαος Βελιμίροβιτς γεννήθηκε στίς 23 ∆εκεμβρίου τοῦ 1880 Σπού-δασε στήν Ἐλβετία στήν Ἀγγλία καὶ στήν Ρωσία Μοναχὸς ἔγινε στίς 20 ∆εκεμ-βρίου 1909 Τό 1919 ἐκλέγεται ἐπίσκοπος Ζίτσης Τὸ 1941 συλλαμβάνεται ἀπὸ τοὺς Γερμανοὺς καὶ μετὰ ἀπὸ ἕνα μεγάλο διάστημα φυλάκισής του στήν Σερβία μεταφέρεται μαζὶ μὲ τὸν Πατριάρχη Γαβριὴλ τό 1944 στό Νταχάου ἀπό ὅπου καὶ ἀπελευθερώνονται ἀπό τίς συμμαχικὲς δυνάμεις τό 1945 Μετὰ τὴν ἀπελευ-θέρωση ὁ Ἅγ Νικολαος μεταβαίνει στήν Ἀγγλία καὶ ἀπὸ ἐκεῖ στήν Ἀμερική ὅ-που καὶ πεθαίνει στίς 18 Μαρτίου 1956 Ἡ Σύνοδος τῆς Σερβικῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας τὸν ἀνακήρυξε Ἅγιο καὶ ἡ μνήμη του τιμᾶται στίς 3 Μαΐου

Ο ἱ ἄνθρωποι δέν μποροῦν νά συνεχίσουν νά παρατη-ροῦν τὰ πάντα ὑπὸ τὴν ὀπτικὴ γωνία τῆς αἰωνιότη-τας Ὅμως ὅλα ὅσα αὐτὸς ὁ πολιτισμὸς παράγει τὰ

παράγει γιά τὴν αἰωνιότητα Ἡ ἀγάπη καὶ ἡ φιλία μας εἶναι μὴ πεπερασμένες ὅπως καὶ ὁ κόσμος καὶ ἀκόμα πιὸ ἀξεπέρα-στες ἀπὸ τὸν κόσμο Ὅλα ὅσα ἔζησαν στήν γῆ ζοῦν καὶ σή-μερα σrsquo αὐτὸ τὸ νοητὸ πνευματικὸ περιβάλλον καὶ ὅλα ὅσα ζοῦν σήμερα θὰ ζήσουν αἰώνια πάλι σrsquo αὐτὸ τὸ περιβάλλον Ἡ ἀγάπη καὶ ἡ φιλία μας δέν καθαιροῦνται μὲ τὸν θάνατο ἀλλὰ προεκτείνονται σὲ μία μακρὰν καθαρότερη καὶ ἀνώτε-ρη καὶ ἰσχυρότερη μορφὴ στόν ἄλλο κόσμο Ἀνάμεσα σὲ ἐ-κεῖνο τὸν κόσμο καὶ σrsquo αὐτὸν τὸν κόσμο τὰ ὅρια τὰ φτιάχνει μόνο ἡ δικὴ μας μυωπία ∆έν βλέπουμε τὴν προέκταση αὐτῆς

τῆς ζωῆς μετὰ τὸν θάνατο καὶ γιrsquo αὐτὸ ὁ θάνατος μᾶς φαίνεται σὰν ψαλίδι πού κόβει ὅλα τὰ νήματα καὶ τὶς σχέσεις ἀνάμεσα στούς νεκροὺς καὶ τοὺς ζωντανοὺς καὶ τὸ ὁποῖο καὶ ἀπὸ μᾶς κάθε μέρα ἀποκόβει ἀπὸ ἕνα μέρος ὅταν μᾶς χωρίζει ἀ-πὸ τὴν ἀγάπη μας τήν φιλία μας καὶ τήν χαρὰ μας Ἐμεῖς δέν βλέπουμε ὅμως μποροῦμε νά δοῦμε Μποροῦμε νά δοῦμε μὲ τὸ πνεῦμα μας τὸ τώρα γιά τὸ τώρα ἀλλὰ θὰ ἔρθει καιρὸς σύντομα θὰ ἔρθει ὅταν καὶ τὰ φυσικὰ μας μάτια θὰ βλέ-πουν καὶ τὸν πνευματικὸ κόσμο Ἐμεῖς παρrsquo ὅλα αὐτὰ πιστεύουμε Φώναζαν οἱ χριστιανοὶ μάρτυρες καθώς τούς ἔριχναν στήν πυρὰ Κατασπαράζονταν ἀπὸ τὰ θηρία καὶ ψιθύριζαν Ἐμεῖς παρrsquo ὅλα αὐτὰ ἐλπίζουμε Καρφωμένοι στούς σταυροὺς στέναζαν Ἐμεῖς παρrsquo ὅ-λα αὐτὰ ἀγαπᾶμε Τοὺς κατεδίωξαν καὶ κακοὶ καὶ καλοί αὐτοκράτορες καὶ οἱ Νέρωνες καὶ οἱ Τραϊανοὶ στήν Ἀσία καὶ στήν Ἀφρικὴ στά Βαλκάνια καὶ στήν Βρετανία τοὺς περιφρόνησαν σὰν νά ἦταν μιάσματα τοὺς ἀπομάκρυναν σὰν ἄ-χρηστες πέτρες τοὺς τίναξαν σὰν σκόνη ἀπὸ τὰ πόδια τους

25

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

Οἱ μορφωμένοι δέν ἤθελαν νά τοὺς καταλάβουν οἱ ἰσχυροὶ δέν ἤθελαν νά τοὺς ἀκούσουν οἱ πλούσιοι δέν ἤθελαν νά τοὺς προστατεύσουν Ὁλόκληρος ὁ κόσμος ἦταν κουφός ἀπέναντι στίς ἱκεσίες τους τὰ ἄγρια θηρία εἶχαν περισσοτέ-ρους φίλους ἀπὸ ὅτι αὐτοὶ οἱ νεκροὶ στούς τάφους δέν ζήλευαν τήν ζωή τους Παρrsquo ὅλα αὐτὰ ὅμως ἐκεῖνοι ὅσο ἡ γῆ περιστρεφόταν στόν ἀέρα κοιτάζοντας τὸν ἥλιο καὶ κουβαλῶντας μέσα της τὰ σκουλήκια σήκωναν τὸ βλέμμα στόν ἥλιο κι ἔλεγαν laquoἘμεῖς παρrsquo ὅλα αὐτὰ ἀγαπᾶμε ἐλπίζουμε καὶ πιστεύουμε Ἀγαπᾶμε αὐτὴ τήν μαρτυρική ζωή καὶ ἐλπίζουμε στήν καλύτερη καὶ πιστεύου-με στό μοναδικὸ Παντοδύναμο πού εἶναι πιὸ ψηλὰ ἀπὸ τὸν ἥλιο καί πού μετράει ὅλους τοὺς πόνους μας καὶ ὅλες τίς ἀδικίες τῶν βασανιστῶν μαςraquo Αὐτὴ τὴν πεταμένη πέ-τρα πού μὲ τὸ πόδι ἀπομάκρυναν οἱ οἰκοδόμοι τῆς τότε κοινωνικῆς ζωῆς παρέλαβε ὁ θεϊκὸς Οἰκοδόμος τῆς οἰκου-μένης γιά θεμέλιο τῆς Ἐκκλησίας Του αὐτὸ τὸ πιὸ μεγάλο οἰκοδόμημα τοῦ ὀπτιμισμοῦ πού χτίστηκε ποτέ στήν γῆ Νά εἴμαστε αἰσιόδοξοι ὅταν πάσχουμε γιατὶ τίποτα ἀπrsquo ὅ-σα παθαίνουμε δέν εἶναι χωρὶς στόχο καὶ χωρὶς νόημα Κά-θε πάθημα ἀποτελεῖ βασικὸ γεγονὸς ἐν γένει στήν ζωὴ τῆς ἀνθρωπότητας Εἶναι σὰν ἕνα εἰσιτήριο πού πληρώνουμε μπαίνοντας σὲ αὐτὸ τὸ παγκόσμιο θέατρο τὸ ὁποῖο ὁ Θεὸς φώτισε μὲ πολλοὺς ἥ-λιους καὶ τὸ στόλισε μὲ πολλὰ θαυμαστὰ σενάρια Ἐμένα τρεῖς φορὲς τά παθήμα-τά μου μέ ἔφτασαν κοντά στόν θάνατο Καί μπορῶ νά σᾶς μαρτυρήσω ὅτι δέν ἦταν ἀνυπόφορα οὔτε φοβερὰ Τὰ ἐνθυμοῦμαι εὐχάριστα γιατὶ αὐτὰ εἶναι πού ἔ-καναν τήν ζωή μου σήμερα ὀμορφότερη καὶ τὴν ψυχή μου πληρέστερη καὶ δυνα-τότερη Νά εἴμαστε αἰσιόδοξοι ὅταν χάνουμε ὅπως καὶ ὅταν κερδίζουμε ὅταν γερνᾶμε ὅπως καὶ ὅταν εἴμαστε νέοι Κάθε ἡλικία ἔχει τὸ μεγαλεῖο της καὶ τὴν ἰδι-αίτερη ὀμορφιὰ της Καὶ ἡ ψυχὴ μιᾶς ὀγδοντάχρονης σκιρτᾶ μπροστὰ στήν χαρὰ καὶ τήν λύπη μὲ τὸν ἴδιο τρόπο πού τὸ κάνει καὶ ἡ ψυχὴ ἑνὸς νέου καὶ ὁρμητικοῦ πλάσματος Νά εἴμαστε αἰσιόδοξοι σὰν χριστιανοὶ γιατὶ στήν πίστη μας ἔβρισκαν τίς παρηγοριὲς οἱ πιὸ ἀπελπισμένοι τίς ἐμπνεύσεις οἱ μεγαλύτεροι καλλιτέχνες οἱ με-γαλύτεροι καὶ καλύτεροι ἄνθρωποι τῶν τελευταίων δεκαεννέα αἰώνων Νά εἴμα-στε αἰσιόδοξοι στήν σκέψη γιατὶ μόνο ἡ αἰσιόδοξη σκέψη φτάνει ὡς τὸν Θεὸ Νά εἴμαστε αἰσιόδοξοι στά αἰσθήματα γιατὶ ἡ αἰσιοδοξία εἶναι φάρμακο γιά τήν θλίψη καὶ πηγὴ πραγματικῆς καὶ αἰωνίας χαρᾶς Νά εἴμαστε αἰσιόδοξοι στά ἔργα μας γιατὶ τὰ ἔργα μας ὑφαίνονται στόν ἱ-στὸ τοῦ Θεοῦ καὶ παραμένουν αἰώνια ὅπως τὰ ἔργα τοῦ Θεοῦ Νά εἴμαστε αἰσιόδοξοι ἀφοῦ ἡ ζωὴ εἶναι αἰσιοδοξία καὶ ἐμεῖς οἱ ἄνθρωποι εἴμαστε οἱ καλύ-τεροι στυλοβάτες καὶ οἱ ὀμορφότεροι ἐκφραστὲς τῆς ζωῆς Νά εἶσαι αἰσιόδοξος σημαίνει νά ζεῖς καὶ δικαίως νά ἐκτιμᾶς τήν ζωή Ἀπόσπασμα ἀπό τό βιβλίο laquoἈργά βαδίζει ὁ Χριστόςraquo ἐκδ Ἐν πλῷ

26

Ἀρχαγγέλων Λόγος

Ἐ μεῖς οἱ χριστιανοί οἱ ἀποκαλούμενοι παλαιότερα Ὁδῖτες Εἴμαστε οἱ ἀ-ποσυνάγωγοι οἱ ἀσεβεῖς τοῦ laquoνόμου τοῦ Θεοῦraquo οἱ παράνομοι τῶν με-γάλων αὐτοκρατοριῶν οἱ ἀντιρρησίες τῶν βασιλιάδων οἱ ἐπικηρυγμέ-

νοι εἰς θάνατον Ἐμεῖς πού ἀγαπήσαμε τό Φῶς πού ὡς κόλαση ὁρίσαμε τήν ἀχα-ριστία καί τήν μιζέρια κι ὕστερα μᾶς φυλάκισαν στά κολαστήρια βαρυφορτωμέ-νων μέ μεγάλα λόγια οὐτοπικῶν παραδείσων γιατί τάχα ἐνοχλοῦσαν οἱ σκοτα-διστικές ἰδέες μας Οἱ πτωχοί τῷ πνεύματι σrsquo ἕνα κόσμο πού νομίζει ὅτι τά ξέρει ὅλα Κάποιοι ἀπό μᾶς κάποτε ἁλώνισαν τόν κόσμο μέ δύο σανδάλια καί τήν ψυ-χή ξεχειλισμένη ἀπό Χριστό κάποιοι ἀπό ἐμᾶς καταδικάστηκαν ὡς ἄθεοι κι ἐ-παναστάτες γιατί δέν προσκυνοῦσαν κάποιοι ἀπό ἐμᾶς πέθαναν ἀπrsquo τούς λοι-μούς περιμαζεύοντας ἄρρωστα παιδιά πού τά πετοῦσαν στό δρόμο γιά τό laquoκοινό καλόraquo Ἔτσι μᾶς ἔμαθαν οἱ παλιοί συνοδοιπόροι μας νά μένουμε στά παρασκήνια ὅταν ὁ κόσμος ζεῖ τήν κάθε παρωδία του γιά νά τοῦ ἁπλώνουμε τά χέρια μας ὅ-

ταν ἡ αὐλαία καταρρέει Ἐμεῖς τῆς κάθε ἐποχῆς οἱ Ὁδῖ-τες πεθάναμε συχνά γιά ὅτι πιστέψαμε κλάψαμε γιά τόν κόσμο πού κατρακυλοῦσε ὅταν ὅλοι χειροκροτοῦ-σαν ξέφρενα τήν πρόοδό του κοιτάξαμε μέ τήν ψυχή φουσκωμένη ἀπό χαρά τόν ἥλιο χαμογελῶντας σάν παι-διά ὅταν ὁ κόσμος γκρίνιαζε Ὁ κόσμος πού ὕστερα ἀπό τόσο χειροκρότημα κατρακυλοῦσε ὁ κόσμος πού μᾶς θε-ωροῦσε ἀφελεῖς καί μᾶς περιγελοῦσε

Μᾶς λένε δεισιδαίμονες ἐκεῖνοι πού φοβοῦνται τόν Θεό ἤ τούς laquoκακούςraquo τούς δυτικούς ἤ τούς ἀνατολίτες ἤ τό

κακό τό μάτι τῆς γειτόνισσας τούς Ἀμερικάνους τούς Κινέζους ἤ τούς Ρώσους τούς συνωμότες ἤ τούς ἐξωγήινους ἤ τήν γρουσουζιά τους ἐπειδή δέν πρόλαβαν νά φτύσουν τόν κόρφό τους Ὀπισθοδρομικούς μᾶς λένε ἀκόμα οἱ δῆθεν ἐκσυγ-χρονιστές τῆς ἰστορίας μέ τά λόγια τά ξύλινα καί τά χέρια τά βαμμένα μέ αἷμα

Ἔτσι εἴμαστε ἐμεῖς οἱ ἀποκαλούμενοι Ὁδῖτες Πού ξέρουμε πώς μές στήν ἁμαρτία ἡ χάρη περισσεύει καί δέ βαστάει ἡ ἀπελπισία στήν ψυχή μας Πού μάθαμε μέ τό αἷμα τῆς ψυχῆς μας πώς ἐπανάσταση θά πεῖ νά τά βάζεις μέ τό δυνάστη καί τό χά-ος μέσα σου Τόσες αὐτοκτονίες γύρω τους κι ἐμᾶς πού ὑμνοῦμε τήν Ζωή μᾶς βλέ-πουν οἱ laquoπολιτισμένοιraquo σάν χαμένους Πολιτικῶς ὀρθοί δέν γίναμε ποτέ γιατί οὔ-τε ἀπό πολιτική οὔτε ἀπό ὀρθότητα λογαριάζει ἡ συγχώρεση

Ἐμεῖς γινήκαμε δειλοί ὅταν θάρρος σήμαινε νά σκοτώνεις τόν ἄλλο γιά νά τοῦ laquoμάθεις νά σκέπτεταιraquo Ἐμεῖς οἱ φτωχούληδες τοῦ Θεοῦ τό ἁλάτι τῆς γῆς γνωρί-ζουμε τόν Θεό ἀπό τά μάτια τοῦ ἀδελφοῦ καί τά λάθη μας ἀπrsquo τό ἁπλωμένο χέρι

Οἱ Ὁδῖτες Ἐλευθερία Ρούση θεολόγος - ἐκπαιδευτικός

27

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

τοῦ Χριστοῦ ἀντίκρυ μας Οἱ Ὁδῖτες βλέπεις μετροῦν τόν κόσμο μrsquo ἀγκαλιές καί χαμόγελα ἔτσι πού δέν ἀγοράζεται ποτέ ἡ ἐλπίδα τους οὔτε πουλιέται Μοναχά μοιράζεται καί ὅταν λιγοστεύει τῆς δίνει Λόγο ὁ οὐρανός νά πορεύεται Γιrsquo αὐτό οἱ χριστιανοί δέ νοιώθουν μόνοι μά προσεύχονται γιά τήν μοναξιά πού βασιλεύ-ει στίς ψυχές τῶν ἀνθρώπων

Μόνο αὐτή τήν μέρα ἔχω κι εἶναι ὅτι ἔχω τούτη ἡ μέρα Κι ἄν μέ ρωτήσεις θά σοῦ πῶ πώς θέλω νά μαι μέ ἐτούτους τούς τρελούς τούς Ὁδῖτες πού λένε laquoταξίδιraquo τήν ζωή καί ∆ρόμο τόν Θεό τους πού ἔχουν γιά Θεό Ἐκεῖνον πού ἔκλαψε γιrsquo αὐ-τούς καί πού χαμογελοῦσε στά παιδιά Ἐκεῖνον πού ἔβαλε πάνω ἀπό τίς ἔνθεες αὐταπάτες τῶν νόμων καί τίς ἐπηρμένες πολιτικῶς ὀρθές διακηρύξεις τήν Ἀγάπη Θέλω νά πορευτῶ μέ λογισμό καί μrsquo ὄνειρο τόν δρόμο τόν λιγότερο ταξιδεμένο μέ Πνεῦμα καί Ἀλήθεια πεινῶντας καί διψῶντας τήν δικαιοσύνη μέ ἔρωτα γιά τήν ζωή πού νά μήν τήν ἀφήσω νά τελειώσει ποτέ καί λέω νrsquo ἀφήσω τίς ἦττες καί τίς κρίσεις γιά ἐκείνους πού ὀνειρευτῆκαν ἕνα καθωσπρέπει ἐξοχικό μία δόξα ἀ-δειανή κι ἕνα αὐτοκίνητο ἀκριβό γιά μέσ τήν πόλη

ΥΓ Ξέρω θά πεῖς πώς κάποιοι ἀπό ἐμᾶς ἔπραξαν τ ἀντίθετα στό διάβα τοῦ χρό-νου Ὑπηρέτησαν τίς ἐξουσίες σαγηνεύτηκαν ἀπό τήν δόξα καί τόν πλοῦτο ξέ-χασαν τόν λόγο τῆς Ἀγάπης φανατίστηκαν καί πρόδωσαν τόν λόγο τοῦ Χρι-στοῦ Κι ἄλλοι πάλι συγκρότησαν Ἱερές Ἐξετάσεις πολεμικές ἐπιχειρήσεις καί ἐξοντώσεις ἀντιπάλων ∆ίκιο ἔχεις μά ἐγώ σοῦ μιλάω γιά ὅσους ποθοῦν τόν δρό-μο Του ν ἀκολουθήσουν τούς Ὁδῖτες

Ὁδῖτες Ἐτσι ὀνομάζονταν τά πρῶτα χρόνια οἱ Χριστιανοί Ἡ ὀνομασία laquoΧριστιανόςraquo δόθηκε γιά πρώτη φορά στήν Ἀντιόχεια

∆έν γνωρίζεις ὅτι ἀποδημία εἶναι ὁ παρών βίος Νομίζεις πώς εἶσαι πολίτης

Ὁδίτης εἶσαι ὄχι πολίτης ἀλλ ὁδίτης εἶσαι καί ὁδοιπόρος Μήν πεῖς ἔχω αὐτή ἤ τήν ἄλλη πόλη ∆έν ἔχεις πόλη Ἡ πόλη εἶναι ἐπάνω

Ὅλα τά παρόντα εἶναι δρόμος Πανδοχεῖο εἶναι ὁ βίος Ἄγνωστη ἡ ἔξοδος ἄστατη ἡ κτίση

Τί μανιάζεις γιά τά σκοτάδια τοῦ κόσμου Γιατί ἀφήνοντας τήν ἀλήθεια τρέχεις πίσω ἀπό τίς σκιές

Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος

28

Ἡ laquoμνήμη τοῦ θανάτουraquo γιά τήν ὁποία μιλοῦν οἱ Πατέρες τῆς Ἐκκλησί-ας ὡς κινητήρια δύναμη ἀφύπνισης τοῦ ἑαυτοῦ μας τοῦτες τίς μέρες εἶναι καθημερινότητά μου Ὄχι γιατί ἀσκήθηκα πνευματικά ἤ ὑπερέ-

βαλα στήν προσευχή Ἡ χλιαρότητα πού μέ διέκρινε αὐτή καί ὑπερίσχυε Ἡ περί-οδος πού πέρασε ἦταν ἤρεμη χωρίς μεγάλες διακυμάνσεις Μέχρι πού ξαφνικά μαθαίνεις κάτι κι ἔρχονται τά πάνω κάτω - Ξέρετε ἡ μητέρα σας ἔχει καρκίνο Εἶναι λίγο ἐπιθετικούλης στό εἶδος του ἀλ-λά θά τόν παλέψουμε Εἶναι βέβαια καί τό προβληματάκι τῆς καρδιᾶς της πού διαπιστώθηκε ἀλλά μήν ἀπογοητεύεστε θά κάνουμε τό καλύτεροhellip laquoἘπιθετικούλης προβληματάκι ζωούλαraquohellip ὅλα μικρά καί σχετικά Χρησι-μοποιοῦμε ὑποκοριστικά γιά νά τονίσουμε ἀκόμα περισσότερο τήν μετριότητα πού ἔχουμε υἱοθετήσει στόν τρόπο πού ζοῦμε Λίγη ζωή λίγη χαρά λίγη ἀγάπη λίγος Θεόςhellip

Καί ἔρχονται αὐτές οἱ στιγμές πού ὁ καθένας μας ἀξιολογεῖ τά πράγματα ἀλλιῶς Πού θυμᾶται πώς αὐτό τό δῶρο τό μεγαλύτερο ἀπrsquo ὅλα τό δῶρο τῆς ζω-ῆς ἔχει κι αὐτό ἡμερομηνία λήξης Σκέφτεται τότε πώς δέν ἀξίζει νά τό ζεῖ μέτρια νά χάνει τίς στιγμές μέσα στό ἄγχος καί στήν γκρίνια τῆς καθημερινότητας Τότε θέλοντας καί μή νοιώθεις νά γίνεται πράξη τό laquoἀδιαλείπτως προσεύ-

χεσθαιraquo πού ἀναφέρει ὁ Ἀπόστολος Παῦλος Στρέφεις τά μά-τια τῆς ψυχῆς πρός τόν Θεό κι ἀφοῦ διαπιστώσεις πόσο λίγος εἶσαι γιά νά τά φέρεις ὅλα εἰς πέρας ὅπως νόμιζες ὅτι μπορεῖς ταπεινώνεσαι καί ζητᾶς βοήθεια καί ἔλεος καί ἀγάπη Καί ὕστερα ἀκολουθεῖ ἐκεῖνο τό laquo ἐν παντί εὐχαριστεῖτεraquo στό ὁποῖο μέχρι τώρα δέν ἔδινες καί ἰδιαίτερη σημασία Εἴτε γιατί κάποια πράγματα τά θεωροῦσες δεδομένα εἴτε γιατί νόμιζες πώς θά σοῦ ἀνήκουν πάντα Κι ἐνῶ πασχίζεις στήν καθημερι-νότητα γιά τό ἑπόμενο ὑλικό ἀγαθό πού ἔβαλες στό μάτι ἤ γιά κάποιο τοῦβλο παραπάνω στή νέα οἰκοδομή ἤ ἀκόμα

γιατί δέν μπορεῖς νrsquo ἀποκτήσεις κάτι ἀπό τά παραπάνω ἔχεις χάσει ἤδη τόσα πολλά Ἔχασες χωρίς νά δώσεις τήν παραμικρή σημασία τίς μυρωδιές τῆς ἄνοι-ξης τά ἀπίστευτα χρώματα τῶν λουλουδιῶν τό τραγούδι τοῦ κότσυφα τά ὄμορ-φα βράδια πού σέ βάζουν σιγά-σιγά στήν ἀνεμελιά τοῦ καλοκαιριοῦ

Ξεχνᾶς νrsquo ἀφιερώσεις χρόνο στούς ἀγαπημένους λές καί θά τούς ἔχεις γιά πάντα διαθέσιμους Πνιγμένος στίς μέριμνες χάνεις τήν διάθεση νά μοιραστεῖς στιγμές νrsquo ἀνταλλάξεις συναισθήματα νά δώσεις ἀγάπη

Ἀρχαγγέλων Λόγος

Ἀνατροπή Παρασκευή Ἐξάρχου

29

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

Κι ἔρχεται καί σέ βρίσκει ἡ φθορά ἡ ἀρρώστια ὁ θάνατος Καί συνειδη-τοποιεῖς πώς εἶσαι τελείως ἀπροετοίμαστος Τόσο καιρό τό ἀπωθοῦσες καί μπο-ρεῖ- μεταξύ μας- νά χτύπαγες καί κανένα ξύλο Ἡ ἀπώθηση εἶναι ἐπακόλουθο τῆς ἀμάθειας τῆς ἀκατηχησίας Ἀλλά καί τῆς μή ἀποδοχῆς κατά βάθος τοῦ γεγονό-τος τῆς Ἀνάστασης Ἴσως νά εἶναι καί βολικό νά ἐπιμένουμε στήν ἀντίληψη τοῦ laquoὅλα ἐδῶ τελειώνουνraquo καί νά παραμένουμε στήν κλάψα μας Βλέπεις ἄν ἀποδε-χτοῦμε οὐσιαστικά πώς ὁ βίος δέν τελειώνει ὁριστικά μέ τόν θάνατο ἀλλά δοῦμε τόν θάνατο σάν πέρασμα σάν ἀρχή σάν νίκη σάν ζωή τότε θά πρέπει νrsquo ἀναθε-ωρήσουμε ἐντελῶς τήν στάση ζωῆς μας τόν τρόπο σκέψης μας τίς συμπεριφορές μας Νά βάλουμε τήν δοξολογία στήν ζωή μας Νά δοῦμε τίς δυσκολίες ὡς παι-δαγωγικές δοκιμασίες Ἄλλωστε ὁ Ἀπόστολος τῶν Ἐθνῶν μᾶς θυμίζει πώς laquoἡ δύ-ναμις ἐν ἀσθενείᾳ τελειοῦταιraquo

∆ύσκολα τά πράγματα μανούλα Ἐγώ νιώθω ἀδύναμη καί τό καταθέτω Καί καθώς προσεύχομαι συμπληρώνω στήν προσευχή μου αὐτό πού ὑπέροχα λέει ὁ Παρακλητικός Κανόνας ἐγώ σοῦ ζητῶ ὅμως Ἐσύ πρᾶξε laquo πρός τό συμφέ-ρον τῆς αἰτήσεώς raquo μου ΑΜΗΝ

Ὁ κόσμος σκλήρανε πολύ

Γιῶργος Θεοτοκᾶς Ἀσθενεῖς καί ὁδοιπόροι ἐκδ Ἑστία

Ὁ κόσμος σκλήρανε πολύ σκλήρανε ξεράθηκε και ἄδειασε Πέρασε τά ὅρια Μικρές καλοσύνες ἐδῶ κι ἐκεῖ ἕνας Χριστιανός πάντα ὑπάρχει τρόπος νά

προσφέρει μά ὁ κόσμος δέν σώζεται πιά Ὁ κόσμος αὐτός χάθηκε ὅποιος ἔχει τά μάτια ἀνοιχτά τό βλέπει καί τό παίρνει ἀπόφαση μιά γιά πάντα Χάθηκε μές στήν ἀλαζονεία τῶν ἐπιστημῶν του μές στήν ἀπανθρωπιά τῶν μηχανῶν του μές στήν φρενίτιδά του πού τήν λέει πρόοδο στό ἀέναο στριφογύρισμά του στό κε-νό δίχως ἕρμα δίχως σκοπό Ὁ δύστηνος πλανήτης κλονίστηκε ἀνεπανόρθωτα ἔ-χασε τήν ἰσορροπία του ∆έν τόν αἰσθάνεσαι νά τρικλίζει κάτω ἀπ τά πόδια σου

Ἄ ς πασχίσουμε ἐμεῖς πού μένουμε ἐδῶ νά πλησιάσουμε ὅσο ἀντέχουμε τό Ἐπέκεινα καί ἄς προσευχόμαστε γιά τόν κόσμο πού σέρνεται ἀκράτητος

ἀπό τήν ἴδια δαιμονική ὁρμή του πρός τήν τελική του συντριβή Μερικοί θά βλέ-πουν τοῦτον ἐδῶ τόν ἀναμμένο φάρο μας μοῦ φτάνει ἐμένα ἕνας τέτοιος προορι-σμός Ἐνῶ ὁ κόσμος θά σβήνει ὁ φάρος θά φωτίζει ἀκόμα τίς ὕστατες στιγμές του θά σώζει ὡς τό τέλος μερικές ψυχές ∆έν ἐλπίζω πιά ἄλλο τίποτα

30

Κ αθώς θεριεύει τό θέρος καί ἡ φύση ντύνεται τά χρυσᾶ της νοσταλγία πλημμυρίζει τήν σκέψη μας νοσταλγία γιορτινή ἀπό τά παιδικά μας χρό-νια πού προσγειώθηκαν ἀπότομα ἀπό τήν πραγματικότητα τοῦ κόσμου

τούτου Οἱ κῆποι ὁλάνθιστοι γεμᾶτοι τριαντάφυλλα φίσκα ἀπό τό παιδομάνι οἱ χωματόδρομοι κι ἡ εὐωδία ἀπό τά νυχτολούλουδα νά διεγείρει τήν ὄσφρηση Ὀρ-θάνοιχτες οἱ πόρτες τῶν σπιτιῶν οἱ οἰκογένειες νά δειπνίζουν στίς βεράντες καί τά ραδιόφωνα νά γεμίζουν μέ μελωδίες τήν ἥσυχη γειτονιά Μνῆμες τῆς παιδικῆς ἡλικίας χρόνια ἀνέμελα κι ἀφελῆ τότε πού νομίζαμε ὅτι ὁ βίος θά lsquoναι παιχνίδι τότε πού θαρρούσαμε ὅτι στόν παράδεισο θά ζήσουμε Μεγαλώσαμε μέ τόν ἦχο τῶν οἰκοδομῶν στά αὐτιά μας ἕνας διαρκής θόρυ-βος στήν ἐφηβεία μας μπετονιέρες κι αὐτοκίνητα πού διαρκῶς αὐξάνονταν Βλέ-παμε ἀμήχανα τίς γειτονιές νά ἐξαφανίζονται τά δέντρα νά κόβονται τίς ταπει-νές μά ἀνθρώπινες μονοκατοικίες νά γκρεμίζονται μαζί μέ χιλιάδες ἀναμνήσεις Γενιές τῆς ἀντιπαροχῆς τῆς πολυκατοικίας τῶν χαμηλοτάβανων διαμερισμάτων - κουτιῶν τῆς ἀπρόσωπης συγκατοίκησης Χάσαμε τούς γειτόνους μας καί μαζί

τήν ἀνθρωπιά μας Ἤμασταν κοινωνικοί καί φι-λόξενοι καί γίναμε καχύποπτοι καί ἀπόμακροι Οἱ ὀλιγοπρόσωπες γειτονιές γέμισαν μέ ἀνθρώ-πους ξένους μεταξύ τους πού δέν ἔχουν καμμιά ὄρεξη νά γνωριστοῦν νά κοιταχτοῦν στά μάτια νά καλημεριστοῦν νά ἀνταλλάξουν ἐπισκέψεις καί χαμόγελα Εἴχαμε τό θλιβερό προνόμιο νά ζήσουμε τήν πα-ρακμή τῆς πόλης στήν ἐξέλιξή της Εἴδαμε τούς μικρούς παραδείσους μας νά μεταβάλλονται σέ

γκρίζα κακόγουστα κτίρια τίς ἀλάνες πού ματώναμε τά πόδια μας νά γίνονται ὄγκοι ἀπό μπετόν Πρίν προλάβουμε νά ἀποστηθίσουμε τό laquoἈθῆνα διαμαντόπε-τρα στῆς γῆς τό δαχτυλίδιraquo πνιγήκαμε στή μυρωδιά τοῦ νέφους καί ντραπήκαμε πού εἴμαστε Ἀθηναῖοι Ὅλοι νοσταλγοῦμε τό παρελθόν Μεγαλώνουμε καί διαρκῶς διαπιστώνου-με πώς laquoκάθε πέρυσι καί καλύτεραraquo Τά χρόνια περνοῦν καί ὅλο ἀναφερόμαστε σέ παλαιότερες ἐποχές ἀναπολοῦμε τά παλιά καί συγκινούμεθα μέ τραγούδια μέ κείμενα καί μέ ταινίες πού περιγράφουν τήν παλιά Ἑλλάδα τόν κόσμο πού ἔφυ-γε Ζοῦμε τήν παρακμή τοῦ σύγχρονου πολιτισμοῦ ἀνίκανοι νά ἀντιδράσουμε καί ὅλο μιλᾶμε γιά τά παλιά Νοιώθουμε ἄγχος γιά τήν ἐγκληματικότητα καί τήν οἰκονομική κρίση θλιβόμαστε πού κινδυνεύουμε νά χάσουμε τήν εὐδαιμονία μας Εἶναι φυσιολογική ἡ ἀντίδραση αὐτή μά ἄν ἀφήσουμε τόν συναισθηματισμό στήν ἄκρη καί σκεφτοῦμε τό παρελθόν μέσα ἀπό τό πρῖσμα τῆς ἱστορίας θά δια-πιστώσουμε πώς δύσκολα θά διαλέγαμε μιά ἄλλη χρονική περίοδο γιά νά ζήσου-με

Νοσταλγία π Χριστόδουλος Μπίθας

Ἀρχαγγέλων Λόγος

31

Ὅπου κι ἄν ἀνατρέξουμε πίσω στόν χρόνο βλέπουμε παντοῦ καί πάντα νά βασιλεύει ὁ πόνος Πόλεμοι κι ἐμφύλιοι ἀλληλοσπαραγμοί σκλαβιά καί πεῖνα φτώχεια κι ἀδικία σημαδεύουν τήν ἱστορία τῆς ἀνθρωπότητος Μπορεῖ νά ὑπῆρ-ξαν πιό ἔνθεοι πολιτισμοί ἀπό αὐτόν πού διανύουμε τώρα μά ἡ ἁμαρτία πάντα ἴδια εἶναι στό διάβα τῶν αἰώνων Μπορεῖ νά νοσταλγοῦμε τήν λαμπρή περίοδο τοῦ Βυζαντίου ἤ ἀκομα καί τήν ἔνδοξη ἑλληνική ἀρχαιότητα ἀλλά τό σίγουρο εἶναι ὅτι δέν θά θέλαμε νά ζήσουμε ἐχθρικές σφαγές πολέμους κι ἐπιδημίες οὔτε νά εἴμαστε δοῦλοι ἐκεῖνες τίς ἐποχές οὔτε νά πεθαίνουμε ἀπό μιά ἁπλῆ γρίπη ἐ-πειδή ἡ ἰατρική ἐπιστήμη δέν εἶχε ἀκόμα ἐξελιχθεῖ ∆ύσκολος ἦταν πάντα ὁ βίος Πλαστή ἡ ὀνειροπόληση γιά τό παρελθόν ψευδαίσθηση γιά νά ξεφύγουμε ἀπό τήν πραγματικότητα Κι ἄν ὑπάρχει νοσταλ-γία γιά μιά κοινωνία ἰδανική ὅπου πραγματικά θά θέλαμε νά ζήσουμε αὐτό μᾶλ-λον ἀφορᾶ τήν παραδείσια κατάσταση τήν ἐποχή πού δέν ὑπῆρχε στό ἀνθρώπι-νο γένος ὀδύνη καί στεναγμός ἀλλά κοινωνία ἀγάπης μέ τόν Θεό καί τόν συνάν-θρωπο Κι ἐφrsquo ὅσον τό νά γυρίσουμε στό παρελθόν ἀποκλείεται ἀφοῦ ἀρνηθήκα-με τήν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ μοναδική μας ἐλπίδα εἶναι τό μέλλον τά ἔσχατα ἡ Βασι-λεία τῶν Οὐρανῶν Ἐπειδή ὅμως τήν Βασιλεία Του μᾶς κάλεσε ὁ Κύριος νά τήν προγευτοῦμε ἐπειδή μᾶς ζήτησε νά βιώσουμε τά ἔσχατα ἀπό τώρα ἄς ἐγκαταλείψουμε τήν πα-ρελθοντολογία κι ἄς χαροῦμε τό σήμερα εὐχαριστῶντας τόν Θεό πάντων ἕνεκεν ζῶντας εὐλογημένα κάθε στιγμή σά νά lsquoναι ἡ πρώτη κι ἡ τελευταία τῆς ὕπαρξής μας ἔχοντας νοσταλγία μόνο γιά τήν Βασιλεία τοῦ Θεοῦ γιά τόν Παράδεισο γιά τό πέρασμα ἀπό τόν θάνατο στήν Ζωή τήν ὄντως Ζωή πού εἶναι ὁ Χριστός μας Ἀμήν

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

Ἀποφθέγματα τῆς ἐρήμου

Ἀββᾶς Ἀντώνιος

Ἀπό τόν πλησίον μας προέρχεται ἡ ζωή καί ὁ θάνατος Γιατί ἂν κερδίσουμε τόν ἀδελφό μας κερδίζουμε τόν Θεόmiddot ἂν ὅμως τόν σκανδαλίσουμε ἁμαρτάνουμε στόν Χριστό Ἔρχεται καιρός πού οἱ ἄνθρωποι θά τρελαθοῦν καί ὅταν δοῦν κάποιον πού δέν εἶναι τρελός θά ξεσηκωθοῦν ἐναντίον του καί θὰ τοῦ ποῦν ldquoεἶσαι τρελόςrdquo ἐπειδή δέν εἶναι ὅμοιος μ᾽ αὐτούς ∆έν φοβᾶμαι πιά τόν Θεό ἀλλά τόν ἀγαπάω ldquoΓιατί ἡ ἀγάπη διώχνει τόν φόβοrdquo ( Ἰω 418) Ἐκεῖνος πού κτυπάει τήν μᾶζα τοῦ σιδήρου σκέπτεται πρῶτα τί θέλει νά φτιάξει δρεπάνι μαχαίρι τσεκούρι Ἔτσι κι ἐμεῖς πρέπει νά σκεπτόμαστε γιά ποιά ἀρετή παλεύουμε ὥστε νά μήν κοπιάζουμε μάταια

32

Ἀρχαγγέλων Λόγος

Ἱερός Ναός Ταξιαρχῶν Μοσχάτου Σύντομο ἱστορικό

Στέλιος Ντάντης ∆ρ Θεολογίας-ἱστορικός

Ἀ πό τήν ἐποχή τῆς γερμανικῆς κατοχῆς (1941-44) καί γιά κά-ποιες δεκαετίες οἱ ἐπιβάτες

τοῦ ἠλεκτρικοῦ σιδηροδρόμου περ-νῶντας ἀπrsquo τό καταπράσινο Μοσχᾶτο σταυροκοπιόνταν ἀντικρίζοντας μέσα στά πανέμορφα περιβόλια ἕνα μικρό ξωκλήσι Ἦταν οἱ Ταξιάρχες ἤ τό Ταξι-αρχάκι ὅπως τό ὀνομάτιζαν οἱ παλιοί Μοσχατιῶτες πού τήν παραμονή καί τήν μέρα τῆς γιορτῆς ξεκινοῦσαν ἀπό κάθε μεριά τῆς πόλης καί ἀκολουθῶν-

τας τά στενά μονοπάτια μέσα ἀπό καλ-λιέργειες ἔρχονταν νά προσκυνήσουν Μέσα σrsquo ἐκεῖνα τά περιποιημένα περι-βόλια λιγοστοί ἦταν οἱ γείτονες τῶν Ταξιαρχῶν πού ζοῦσαν τριγύρω σέ σκόρπιες ἀγροικίες κυρίως κτηματίες περιβολάρηδες λαχανικῶν μέ τά ὁποῖα τροφοδοτοῦσαν τήν λαχαναγορά τῶν Ἀθηνῶν (Βαρβάκειο)

Τό ἐκκλησάκι χτίστηκε στά 1943 μέσα στά δύσκολα χρόνια τῆς ξενικῆς κατο-χῆς Οἰκοδομήθη-κε σέ οἰκόπεδο

282 τετραγωνικῶν μέτρων πού πρό-σφερε ὁ Χρῆστος Μαστροσταμάτης καί στήν ἵδρυσή του πρωτοστάτησε ἡ γυναίκα του Στυλιανή μέ τόν γαμπρό

τους Γεώργιο Καζάλα ὁ ὁποῖος κίνησε τά νήματα γιά τήν κατασκευή Στήν προσπάθεια ἐκείνη συνεισφέρανε πρό-

θυμα οἱ γειτονικές οἰκογένειες πού οἱ ἀπόγονοί τους ζοῦν ἀνάμεσά μας Μπέλλου Λαλαούνη Καψίλη Κω-σταντάκη (Ροδίτη) Λεγάκη Καζάλα καί Μαστροσταμάτη Οἰκοδομικά ὑλικά δέν ὑπῆρχαν ἐ-κεῖνα τά δύσμοιρα χρόνια γιrsquo αὐτό προσφερθήκε ὁ κόσμος καί κουβάλησε πέτρες χῶμα ἄμμο ἀπrsquo τό ποτάμι τοῦ-βλα κεραμίδια ἤ πρόσφερε χρήματα

Τά ἐγκαίνια τῆς ἐκκκλησούλας ἔγιναν στίς 29 Ιουνίου 1943 μέρα τῆς γιορτῆς τῶν ἁγίων ἀποστόλων Πέτρου καί Παύλου Συνέχεια στό ἑπόμενο (Πρωτοδημοσιεύτηκε στά IΣTOPIKA TOY MOΣXATOY τ β΄ Μοσχᾶτο 2003 σσ 55-59)

33

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

Τά Νέα μας

τῆς Ζωοδόχου Πηγῆς καί τό ἀπόγευμα πήραμε τό πλοῖο τῆς ἐπιστροφῆς Στήν ἐκδρομή αὐτή ὅπως καί στήν ἐκ-δήλωση πού πραγματοποιήσαμε τήν ∆ευτέρα 31η Μαΐου στό Πνευματικό μας Κέντρο μᾶς δόθηκε μιά ἀκόμα εὐ-καιρία νά συσφίγξουμε τίς σχέσεις μας καί νά νοιώσουμε λίγο παραπάνω τήν αἴσθηση τῆς κοινότητας Ὅλες αὐτές τίς δραστηριότητες ὅπως καί τό κέρα-σμα μετά τήν Θεία Λειτουργία τῆς Κυ-ριακῆς θά πρέπει νά τά ἀντιμετωπί-ζουμε ὡς ἐκκλησιαστικά-κοινοτικά γε-γονότα κι ὄχι σάν ἁπλές κοινωνικές ἐκδηλώσεις Σέ καιρούς ἀφιλόξενους καί μοναχικούς καλούμεθα νά συσπει-ρωθοῦμε στήν ἐνορία μας νά νοιώσου-με πρόσωπα νά μοιραστοῦμε τήν κατή-χηση καί τήν ἐλπίδα μας

Πιστεύουμε ἀκράδαντα πώς τό μέλλον τῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας τόν 21ο αἰῶνα ἐξαρτᾶται ἄμεσα ἀπό τό ζωντά-νεμα τῆς κοινοτικῆς ζωῆς κατά τό Ἀποστολικό πρότυπο καί βέβαια τόν ἐπανευαγγελισμό τῶν συνανθρώπων μας Μέ τήν βοήθεια τοῦ Θεοῦ ἐλπίζουμε νά ἐργαστοῦμε ὅλοι πρός αὐτή τήν κατεύθυνση Ἀμήν

Μ έ ἐπιτυχία πραγματοποιήθηshyκε στίς 5 καί 6 Ἰουνίου ἡ ἐκshyδρομή τῆς ἐνορίας μας στήν

Ἄνδρο Με 74 ἀδελφούς καί ἀδελφές μας περάσαμε ἕνα εὐλογημένο κι

εὐχάριστο διήμερο στό πανέμορφο Κυ-κλαδονήσι Καταλύσαμε σέ ξενοδοχεῖο στό Γαύριο καί ἀπό ἐκεῖ τήν πρώτη ἡ-μέρα περιηγηθήκαμε στά μοναστήρια τῆς Ἀγίας Μαρίνας (ὅπου φυλάσσεται λείψανο τῆς Ἁγίας) καί τῆς Παναχράν-του (ἐδῶ βρίσκεται ἡ κάρα τοῦ Ἁγ Παντελεήμονα καί πλῆθος ἄλλων ἱερῶν λειψάνων) καί βέβαια στήν ὄμορφη χώρα τῆς Ἄνδρου Τήν Κυριακή λει-τουργηθήκαμε στήν γυναικεία Μονή

Ἱερά Μονή Παναχράντου

Ἡ χώρα τῆς Ἄνδρου ἀπό τήν Μονή Παναχράντου

Στήν πύλη τῆς Ἱ Μ Ζωοοδόχου Πηγῆς

34

Ἡ κρίση στήν οὐσία δέν εἶναι οἰκονομική ἀλλά κυρίως καί πρό παντός πνευματική καί αὐτή φέρνει καί οἰκονομική

καί πολιτική κρίση Αὐτό σημαίνει ὅτι ἡ ἀντιμετώπιση τῆς κρίσεως δέν γίνεται μέ οἰκονομικά μέσα καί πολιτικές πρακτι-κές ἀλλά μέ τήν ἀλλαγή τρόπου ζωῆς μέ τήν ἐπαναφορά τοῦ ἀνθρώπου στήν ὀλιγάρκεια τήν ἐγκράτεια τήν σωφροσύνη τήν ἀποφυγή τῆς ἀπληστίας καί τῆς ὑπερβολῆς

Ἡ ἄσκηση προβάλλει σήμερα ὡς ἐπιταγή ὡς προσπάθεια νά θεραπευθεῖ τό πάθος τῆς φιλαυτίας ἀπό τό ὁποῖο

προέρχονται τά πάθη τῆς φιληδονίας τῆς φιλοδοξίας καί τῆς φιλαργυρίας Ὁ εὐαγγελιστής Ἰωάννης τό περιγράφει αὐτό μέ πολλή σαφήνεια laquoπᾶν τό ἐν τῷ κόσμῳ ἡ ἐπιθυμία τῆς σαρκός καί ἡ ἐπιθυμία τῶν ὀφθαλμῶν καί ἡ ἀλαζονεία τοῦ βίου οὐκ ἔ-στιν ἐκ τοῦ πατρός ἄλλrsquo ἐκ τοῦ κόσμου ἐστίraquo (Α΄ Ἰω β 16)

Μητροπολίτης Ναυπάκτου καί Ἁγίου Βλασίου Ἱερόθεος Βλάχος

  • Τό Ψωμί13
  • Μίλτος Σαχτούρης (1919-2005) 13
  • Ἀββᾶς Ἀντώνιος 13
    • ltlt13 ASCII85EncodePages false13 AllowTransparency false13 AutoPositionEPSFiles true13 AutoRotatePages None13 Binding Left13 CalGrayProfile (Dot Gain 20)13 CalRGBProfile (sRGB IEC61966-21)13 CalCMYKProfile (US Web Coated 050SWOP051 v2)13 sRGBProfile (sRGB IEC61966-21)13 CannotEmbedFontPolicy Error13 CompatibilityLevel 1413 CompressObjects Tags13 CompressPages true13 ConvertImagesToIndexed true13 PassThroughJPEGImages true13 CreateJobTicket false13 DefaultRenderingIntent Default13 DetectBlends true13 DetectCurves 0000013 ColorConversionStrategy CMYK13 DoThumbnails false13 EmbedAllFonts true13 EmbedOpenType false13 ParseICCProfilesInComments true13 EmbedJobOptions true13 DSCReportingLevel 013 EmitDSCWarnings false13 EndPage -113 ImageMemory 104857613 LockDistillerParams false13 MaxSubsetPct 10013 Optimize true13 OPM 113 ParseDSCComments true13 ParseDSCCommentsForDocInfo true13 PreserveCopyPage true13 PreserveDICMYKValues true13 PreserveEPSInfo true13 PreserveFlatness true13 PreserveHalftoneInfo false13 PreserveOPIComments true13 PreserveOverprintSettings true13 StartPage 113 SubsetFonts true13 TransferFunctionInfo Apply13 UCRandBGInfo Preserve13 UsePrologue false13 ColorSettingsFile ()13 AlwaysEmbed [ true13 ]13 NeverEmbed [ true13 ]13 AntiAliasColorImages false13 CropColorImages true13 ColorImageMinResolution 30013 ColorImageMinResolutionPolicy OK13 DownsampleColorImages true13 ColorImageDownsampleType Bicubic13 ColorImageResolution 30013 ColorImageDepth -113 ColorImageMinDownsampleDepth 113 ColorImageDownsampleThreshold 15000013 EncodeColorImages true13 ColorImageFilter DCTEncode13 AutoFilterColorImages true13 ColorImageAutoFilterStrategy JPEG13 ColorACSImageDict ltlt13 QFactor 01513 HSamples [1 1 1 1] VSamples [1 1 1 1]13 gtgt13 ColorImageDict ltlt13 QFactor 01513 HSamples [1 1 1 1] VSamples [1 1 1 1]13 gtgt13 JPEG2000ColorACSImageDict ltlt13 TileWidth 25613 TileHeight 25613 Quality 3013 gtgt13 JPEG2000ColorImageDict ltlt13 TileWidth 25613 TileHeight 25613 Quality 3013 gtgt13 AntiAliasGrayImages false13 CropGrayImages true13 GrayImageMinResolution 30013 GrayImageMinResolutionPolicy OK13 DownsampleGrayImages true13 GrayImageDownsampleType Bicubic13 GrayImageResolution 30013 GrayImageDepth -113 GrayImageMinDownsampleDepth 213 GrayImageDownsampleThreshold 15000013 EncodeGrayImages true13 GrayImageFilter DCTEncode13 AutoFilterGrayImages true13 GrayImageAutoFilterStrategy JPEG13 GrayACSImageDict ltlt13 QFactor 01513 HSamples [1 1 1 1] VSamples [1 1 1 1]13 gtgt13 GrayImageDict ltlt13 QFactor 01513 HSamples [1 1 1 1] VSamples [1 1 1 1]13 gtgt13 JPEG2000GrayACSImageDict ltlt13 TileWidth 25613 TileHeight 25613 Quality 3013 gtgt13 JPEG2000GrayImageDict ltlt13 TileWidth 25613 TileHeight 25613 Quality 3013 gtgt13 AntiAliasMonoImages false13 CropMonoImages true13 MonoImageMinResolution 120013 MonoImageMinResolutionPolicy OK13 DownsampleMonoImages true13 MonoImageDownsampleType Bicubic13 MonoImageResolution 120013 MonoImageDepth -113 MonoImageDownsampleThreshold 15000013 EncodeMonoImages true13 MonoImageFilter CCITTFaxEncode13 MonoImageDict ltlt13 K -113 gtgt13 AllowPSXObjects false13 CheckCompliance [13 None13 ]13 PDFX1aCheck false13 PDFX3Check false13 PDFXCompliantPDFOnly false13 PDFXNoTrimBoxError true13 PDFXTrimBoxToMediaBoxOffset [13 00000013 00000013 00000013 00000013 ]13 PDFXSetBleedBoxToMediaBox true13 PDFXBleedBoxToTrimBoxOffset [13 00000013 00000013 00000013 00000013 ]13 PDFXOutputIntentProfile ()13 PDFXOutputConditionIdentifier ()13 PDFXOutputCondition ()13 PDFXRegistryName ()13 PDFXTrapped False1313 CreateJDFFile false13 Description ltlt13 ARA ltFEFF06270633062A062E062F0645002006470630064700200627064406250639062F0627062F0627062A002006440625064606340627062100200648062B062706260642002000410064006F00620065002000500044004600200645062A064806270641064206290020064406440637062806270639062900200641064A00200627064406450637062706280639002006300627062A0020062F0631062C0627062A002006270644062C0648062F0629002006270644063906270644064A0629061B0020064A06450643064600200641062A062D00200648062B0627062606420020005000440046002006270644064506460634062306290020062806270633062A062E062F062706450020004100630072006F0062006100740020064800410064006F006200650020005200650061006400650072002006250635062F0627063100200035002E0030002006480627064406250635062F062706310627062A0020062706440623062D062F062B002E0635062F0627063100200035002E0030002006480627064406250635062F062706310627062A0020062706440623062D062F062B002Egt13 BGR ltFEFF04180437043f043e043b043704320430043904420435002004420435043704380020043d0430044104420440043e0439043a0438002c00200437043000200434043000200441044a0437043404300432043004420435002000410064006f00620065002000500044004600200434043e043a0443043c0435043d04420438002c0020043c0430043a04410438043c0430043b043d043e0020043f044004380433043e04340435043d04380020043704300020043204380441043e043a043e043a0430044704350441044204320435043d0020043f04350447043004420020043704300020043f044004350434043f0435044704300442043d04300020043f043e04340433043e0442043e0432043a0430002e002000200421044a04370434043004340435043d043804420435002000500044004600200434043e043a0443043c0435043d044204380020043c043e0433043004420020043404300020044104350020043e0442043204300440044f0442002004410020004100630072006f00620061007400200438002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e00300020043800200441043b0435043404320430044904380020043204350440044104380438002egt13 CHS ltFEFF4f7f75288fd94e9b8bbe5b9a521b5efa7684002000410064006f006200650020005000440046002065876863900275284e8e9ad88d2891cf76845370524d53705237300260a853ef4ee54f7f75280020004100630072006f0062006100740020548c002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000204ee553ca66f49ad87248672c676562535f00521b5efa768400200050004400460020658768633002gt13 CHT ltFEFF4f7f752890194e9b8a2d7f6e5efa7acb7684002000410064006f006200650020005000440046002065874ef69069752865bc9ad854c18cea76845370524d5370523786557406300260a853ef4ee54f7f75280020004100630072006f0062006100740020548c002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000204ee553ca66f49ad87248672c4f86958b555f5df25efa7acb76840020005000440046002065874ef63002gt13 CZE ltFEFF005400610074006f0020006e006100730074006100760065006e00ed00200070006f0075017e0069006a007400650020006b0020007600790074007600e101590065006e00ed00200064006f006b0075006d0065006e0074016f002000410064006f006200650020005000440046002c0020006b00740065007200e90020007300650020006e0065006a006c00e90070006500200068006f006400ed002000700072006f0020006b00760061006c00690074006e00ed0020007400690073006b00200061002000700072006500700072006500730073002e002000200056007900740076006f01590065006e00e900200064006f006b0075006d0065006e007400790020005000440046002000620075006400650020006d006f017e006e00e90020006f007400650076015900ed007400200076002000700072006f006700720061006d0065006300680020004100630072006f00620061007400200061002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002000610020006e006f0076011b006a016100ed00630068002egt13 DAN ltFEFF004200720075006700200069006e0064007300740069006c006c0069006e006700650072006e0065002000740069006c0020006100740020006f007000720065007400740065002000410064006f006200650020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e007400650072002c0020006400650072002000620065006400730074002000650067006e006500720020007300690067002000740069006c002000700072006500700072006500730073002d007500640073006b007200690076006e0069006e00670020006100660020006800f8006a0020006b00760061006c0069007400650074002e0020004400650020006f007000720065007400740065006400650020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e0074006500720020006b0061006e002000e50062006e00650073002000690020004100630072006f00620061007400200065006c006c006500720020004100630072006f006200610074002000520065006100640065007200200035002e00300020006f00670020006e0079006500720065002egt13 DEU ltFEFF00560065007200770065006e00640065006e0020005300690065002000640069006500730065002000450069006e007300740065006c006c0075006e00670065006e0020007a0075006d002000450072007300740065006c006c0065006e00200076006f006e002000410064006f006200650020005000440046002d0044006f006b0075006d0065006e00740065006e002c00200076006f006e002000640065006e0065006e002000530069006500200068006f006300680077006500720074006900670065002000500072006500700072006500730073002d0044007200750063006b0065002000650072007a0065007500670065006e0020006d00f60063006800740065006e002e002000450072007300740065006c006c007400650020005000440046002d0044006f006b0075006d0065006e007400650020006b00f6006e006e0065006e0020006d006900740020004100630072006f00620061007400200075006e0064002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e00300020006f0064006500720020006800f600680065007200200067006500f600660066006e00650074002000770065007200640065006e002egt13 ESP ltFEFF005500740069006c0069006300650020006500730074006100200063006f006e0066006900670075007200610063006900f3006e0020007000610072006100200063007200650061007200200064006f00630075006d0065006e0074006f00730020005000440046002000640065002000410064006f0062006500200061006400650063007500610064006f00730020007000610072006100200069006d0070007200650073006900f3006e0020007000720065002d0065006400690074006f007200690061006c00200064006500200061006c00740061002000630061006c0069006400610064002e002000530065002000700075006500640065006e00200061006200720069007200200064006f00630075006d0065006e0074006f00730020005000440046002000630072006500610064006f007300200063006f006e0020004100630072006f006200610074002c002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000200079002000760065007200730069006f006e0065007300200070006f00730074006500720069006f007200650073002egt13 ETI ltFEFF004b00610073007500740061006700650020006e0065006900640020007300e4007400740065006900640020006b00760061006c006900740065006500740073006500200074007200fc006b006900650065006c007300650020007000720069006e00740069006d0069007300650020006a0061006f006b007300200073006f00620069006c0069006b0065002000410064006f006200650020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e00740069006400650020006c006f006f006d006900730065006b0073002e00200020004c006f006f0064007500640020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e00740065002000730061006100740065002000610076006100640061002000700072006f006700720061006d006d006900640065006700610020004100630072006f0062006100740020006e0069006e0067002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e00300020006a00610020007500750065006d006100740065002000760065007200730069006f006f006e00690064006500670061002e000d000agt13 FRA ltFEFF005500740069006c006900730065007a00200063006500730020006f007000740069006f006e00730020006100660069006e00200064006500200063007200e900650072002000640065007300200064006f00630075006d0065006e00740073002000410064006f00620065002000500044004600200070006f0075007200200075006e00650020007100750061006c0069007400e90020006400270069006d007000720065007300730069006f006e00200070007200e9007000720065007300730065002e0020004c0065007300200064006f00630075006d0065006e00740073002000500044004600200063007200e900e90073002000700065007500760065006e0074002000ea0074007200650020006f007500760065007200740073002000640061006e00730020004100630072006f006200610074002c002000610069006e00730069002000710075002700410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002000650074002000760065007200730069006f006e007300200075006c007400e90072006900650075007200650073002egt13 GRE ltFEFF03a703c103b703c303b903bc03bf03c003bf03b903ae03c303c403b5002003b103c503c403ad03c2002003c403b903c2002003c103c503b803bc03af03c303b503b903c2002003b303b903b1002003bd03b1002003b403b703bc03b903bf03c503c103b303ae03c303b503c403b5002003ad03b303b303c103b103c603b1002000410064006f006200650020005000440046002003c003bf03c5002003b503af03bd03b103b9002003ba03b103c42019002003b503be03bf03c703ae03bd002003ba03b103c403ac03bb03bb03b703bb03b1002003b303b903b1002003c003c103bf002d03b503ba03c403c503c003c903c403b903ba03ad03c2002003b503c103b303b103c303af03b503c2002003c503c803b703bb03ae03c2002003c003bf03b903cc03c403b703c403b103c2002e0020002003a403b10020005000440046002003ad03b303b303c103b103c603b1002003c003bf03c5002003ad03c703b503c403b5002003b403b703bc03b903bf03c503c103b303ae03c303b503b9002003bc03c003bf03c103bf03cd03bd002003bd03b1002003b103bd03bf03b903c703c403bf03cd03bd002003bc03b5002003c403bf0020004100630072006f006200610074002c002003c403bf002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002003ba03b103b9002003bc03b503c403b103b303b503bd03ad03c303c403b503c103b503c2002003b503ba03b403cc03c303b503b903c2002egt13 HEB ltFEFF05D405E905EA05DE05E905D5002005D105D405D205D305E805D505EA002005D005DC05D4002005DB05D305D9002005DC05D905E605D505E8002005DE05E105DE05DB05D9002000410064006F006200650020005000440046002005D405DE05D505EA05D005DE05D905DD002005DC05D405D305E405E105EA002005E705D305DD002D05D305E405D505E1002005D005D905DB05D505EA05D905EA002E002005DE05E105DE05DB05D90020005000440046002005E905E005D505E605E805D5002005E005D905EA05E005D905DD002005DC05E405EA05D905D705D4002005D105D005DE05E605E205D505EA0020004100630072006F006200610074002005D5002D00410064006F00620065002000520065006100640065007200200035002E0030002005D505D205E805E105D005D505EA002005DE05EA05E705D305DE05D505EA002005D905D505EA05E8002E05D005DE05D905DD002005DC002D005000440046002F0058002D0033002C002005E205D905D905E005D5002005D105DE05D305E805D905DA002005DC05DE05E905EA05DE05E9002005E905DC0020004100630072006F006200610074002E002005DE05E105DE05DB05D90020005000440046002005E905E005D505E605E805D5002005E005D905EA05E005D905DD002005DC05E405EA05D905D705D4002005D105D005DE05E605E205D505EA0020004100630072006F006200610074002005D5002D00410064006F00620065002000520065006100640065007200200035002E0030002005D505D205E805E105D005D505EA002005DE05EA05E705D305DE05D505EA002005D905D505EA05E8002Egt13 HRV (Za stvaranje Adobe PDF dokumenata najpogodnijih za visokokvalitetni ispis prije tiskanja koristite ove postavke Stvoreni PDF dokumenti mogu se otvoriti Acrobat i Adobe Reader 50 i kasnijim verzijama)13 HUN ltFEFF004b0069007600e1006c00f30020006d0069006e0151007300e9006701710020006e0079006f006d00640061006900200065006c0151006b00e90073007a00ed007401510020006e0079006f006d00740061007400e100730068006f007a0020006c006500670069006e006b00e1006200620020006d0065006700660065006c0065006c0151002000410064006f00620065002000500044004600200064006f006b0075006d0065006e00740075006d006f006b0061007400200065007a0065006b006b0065006c0020006100200062006500e1006c006c00ed007400e10073006f006b006b0061006c0020006b00e90073007a00ed0074006800650074002e0020002000410020006c00e90074007200650068006f007a006f00740074002000500044004600200064006f006b0075006d0065006e00740075006d006f006b00200061007a0020004100630072006f006200610074002000e9007300200061007a002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002c0020007600610067007900200061007a002000610074007400f3006c0020006b00e9007301510062006200690020007600650072007a006900f3006b006b0061006c0020006e00790069007400680061007400f3006b0020006d00650067002egt13 ITA ltFEFF005500740069006c0069007a007a006100720065002000710075006500730074006500200069006d0070006f007300740061007a0069006f006e00690020007000650072002000630072006500610072006500200064006f00630075006d0065006e00740069002000410064006f00620065002000500044004600200070006900f900200061006400610074007400690020006100200075006e00610020007000720065007300740061006d0070006100200064006900200061006c007400610020007100750061006c0069007400e0002e0020004900200064006f00630075006d0065006e007400690020005000440046002000630072006500610074006900200070006f00730073006f006e006f0020006500730073006500720065002000610070006500720074006900200063006f006e0020004100630072006f00620061007400200065002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000200065002000760065007200730069006f006e006900200073007500630063006500730073006900760065002egt13 JPN ltFEFF9ad854c18cea306a30d730ea30d730ec30b951fa529b7528002000410064006f0062006500200050004400460020658766f8306e4f5c6210306b4f7f75283057307e305930023053306e8a2d5b9a30674f5c62103055308c305f0020005000440046002030d530a130a430eb306f3001004100630072006f0062006100740020304a30883073002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000204ee5964d3067958b304f30533068304c3067304d307e305930023053306e8a2d5b9a306b306f30d530a930f330c8306e57cb30818fbc307f304c5fc59808306730593002gt13 KOR ltFEFFc7740020c124c815c7440020c0acc6a9d558c5ec0020ace0d488c9c80020c2dcd5d80020c778c1c4c5d00020ac00c7a50020c801d569d55c002000410064006f0062006500200050004400460020bb38c11cb97c0020c791c131d569b2c8b2e4002e0020c774b807ac8c0020c791c131b41c00200050004400460020bb38c11cb2940020004100630072006f0062006100740020bc0f002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e00300020c774c0c1c5d0c11c0020c5f40020c2180020c788c2b5b2c8b2e4002egt13 LTH ltFEFF004e006100750064006f006b0069007400650020016100690075006f007300200070006100720061006d006500740072007500730020006e006f0072011700640061006d00690020006b0075007200740069002000410064006f00620065002000500044004600200064006f006b0075006d0065006e007400750073002c0020006b00750072006900650020006c0061006200690061007500730069006100690020007000720069007400610069006b007900740069002000610075006b01610074006f00730020006b006f006b007900620117007300200070006100720065006e006700740069006e00690061006d00200073007000610075007300640069006e0069006d00750069002e0020002000530075006b0075007200740069002000500044004600200064006f006b0075006d0065006e007400610069002000670061006c006900200062016b007400690020006100740069006400610072006f006d00690020004100630072006f006200610074002000690072002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002000610072002000760117006c00650073006e0117006d00690073002000760065007200730069006a006f006d00690073002egt13 LVI ltFEFF0049007a006d0061006e0074006f006a00690065007400200161006f00730020006900650073007400610074012b006a0075006d00750073002c0020006c0061006900200076006500690064006f00740075002000410064006f00620065002000500044004600200064006f006b0075006d0065006e007400750073002c0020006b006100730020006900720020012b00700061016100690020007000690065006d01130072006f00740069002000610075006700730074006100730020006b00760061006c0069007401010074006500730020007000690072006d007300690065007300700069006501610061006e006100730020006400720075006b00610069002e00200049007a0076006500690064006f006a006900650074002000500044004600200064006f006b0075006d0065006e007400750073002c0020006b006f002000760061007200200061007400760113007200740020006100720020004100630072006f00620061007400200075006e002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002c0020006b0101002000610072012b00200074006f0020006a00610075006e0101006b0101006d002000760065007200730069006a0101006d002egt13 NLD (Gebruik deze instellingen om Adobe PDF-documenten te maken die zijn geoptimaliseerd voor prepress-afdrukken van hoge kwaliteit De gemaakte PDF-documenten kunnen worden geopend met Acrobat en Adobe Reader 50 en hoger)13 NOR ltFEFF004200720075006b00200064006900730073006500200069006e006e007300740069006c006c0069006e00670065006e0065002000740069006c002000e50020006f0070007000720065007400740065002000410064006f006200650020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e00740065007200200073006f006d00200065007200200062006500730074002000650067006e0065007400200066006f00720020006600f80072007400720079006b006b0073007500740073006b00720069006600740020006100760020006800f800790020006b00760061006c0069007400650074002e0020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e00740065006e00650020006b0061006e002000e50070006e00650073002000690020004100630072006f00620061007400200065006c006c00650072002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000200065006c006c00650072002000730065006e006500720065002egt13 POL ltFEFF0055007300740061007700690065006e0069006100200064006f002000740077006f0072007a0065006e0069006100200064006f006b0075006d0065006e007400f300770020005000440046002000700072007a0065007a006e00610063007a006f006e00790063006800200064006f002000770079006400720075006b00f30077002000770020007700790073006f006b00690065006a0020006a0061006b006f015b00630069002e002000200044006f006b0075006d0065006e0074007900200050004400460020006d006f017c006e00610020006f007400770069006500720061010700200077002000700072006f006700720061006d006900650020004100630072006f00620061007400200069002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002000690020006e006f00770073007a0079006d002egt13 PTB ltFEFF005500740069006c0069007a006500200065007300730061007300200063006f006e00660069006700750072006100e700f50065007300200064006500200066006f0072006d00610020006100200063007200690061007200200064006f00630075006d0065006e0074006f0073002000410064006f0062006500200050004400460020006d00610069007300200061006400650071007500610064006f00730020007000610072006100200070007200e9002d0069006d0070007200650073007300f50065007300200064006500200061006c007400610020007100750061006c00690064006100640065002e0020004f007300200064006f00630075006d0065006e0074006f00730020005000440046002000630072006900610064006f007300200070006f00640065006d0020007300650072002000610062006500720074006f007300200063006f006d0020006f0020004100630072006f006200610074002000650020006f002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002000650020007600650072007300f50065007300200070006f00730074006500720069006f007200650073002egt13 RUM ltFEFF005500740069006c0069007a00610163006900200061006300650073007400650020007300650074010300720069002000700065006e007400720075002000610020006300720065006100200064006f00630075006d0065006e00740065002000410064006f006200650020005000440046002000610064006500630076006100740065002000700065006e0074007200750020007400690070010300720069007200650061002000700072006500700072006500730073002000640065002000630061006c006900740061007400650020007300750070006500720069006f006100720103002e002000200044006f00630075006d0065006e00740065006c00650020005000440046002000630072006500610074006500200070006f00740020006600690020006400650073006300680069007300650020006300750020004100630072006f006200610074002c002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e00300020015f00690020007600650072007300690075006e0069006c006500200075006c0074006500720069006f006100720065002egt13 RUS ltFEFF04180441043f043e043b044c04370443043904420435002004340430043d043d044b04350020043d0430044104420440043e0439043a043800200434043b044f00200441043e043704340430043d0438044f00200434043e043a0443043c0435043d0442043e0432002000410064006f006200650020005000440046002c0020043c0430043a04410438043c0430043b044c043d043e0020043f043e04340445043e0434044f04490438044500200434043b044f00200432044b0441043e043a043e043a0430044704350441044204320435043d043d043e0433043e00200434043e043f0435044704300442043d043e0433043e00200432044b0432043e04340430002e002000200421043e043704340430043d043d044b04350020005000440046002d0434043e043a0443043c0435043d0442044b0020043c043e0436043d043e0020043e0442043a0440044b043204300442044c002004410020043f043e043c043e0449044c044e0020004100630072006f00620061007400200438002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e00300020043800200431043e043b043504350020043f043e04370434043d043804450020043204350440044104380439002egt13 SKY ltFEFF0054006900650074006f0020006e006100730074006100760065006e0069006100200070006f0075017e0069007400650020006e00610020007600790074007600e100720061006e0069006500200064006f006b0075006d0065006e0074006f0076002000410064006f006200650020005000440046002c0020006b0074006f007200e90020007300610020006e0061006a006c0065007001610069006500200068006f0064006900610020006e00610020006b00760061006c00690074006e00fa00200074006c0061010d00200061002000700072006500700072006500730073002e00200056007900740076006f00720065006e00e900200064006f006b0075006d0065006e007400790020005000440046002000620075006400650020006d006f017e006e00e90020006f00740076006f00720069016500200076002000700072006f006700720061006d006f006300680020004100630072006f00620061007400200061002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002000610020006e006f0076016100ed00630068002egt13 SLV ltFEFF005400650020006e006100730074006100760069007400760065002000750070006f0072006100620069007400650020007a00610020007500730074007600610072006a0061006e006a006500200064006f006b0075006d0065006e0074006f0076002000410064006f006200650020005000440046002c0020006b006900200073006f0020006e0061006a007000720069006d00650072006e0065006a016100690020007a00610020006b0061006b006f0076006f00730074006e006f0020007400690073006b0061006e006a00650020007300200070007200690070007200610076006f0020006e00610020007400690073006b002e00200020005500730074007600610072006a0065006e006500200064006f006b0075006d0065006e0074006500200050004400460020006a00650020006d006f0067006f010d00650020006f0064007000720065007400690020007a0020004100630072006f00620061007400200069006e002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000200069006e0020006e006f00760065006a01610069006d002egt13 SUO ltFEFF004b00e40079007400e40020006e00e40069007400e4002000610073006500740075006b007300690061002c0020006b0075006e0020006c0075006f00740020006c00e400680069006e006e00e4002000760061006100740069007600610061006e0020007000610069006e006100740075006b00730065006e002000760061006c006d0069007300740065006c00750074007900f6006800f6006e00200073006f00700069007600690061002000410064006f0062006500200050004400460020002d0064006f006b0075006d0065006e007400740065006a0061002e0020004c0075006f0064007500740020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e00740069007400200076006f0069006400610061006e0020006100760061007400610020004100630072006f0062006100740069006c006c00610020006a0061002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030003a006c006c00610020006a006100200075007500640065006d006d0069006c006c0061002egt13 SVE ltFEFF0041006e007600e4006e00640020006400650020006800e4007200200069006e0073007400e4006c006c006e0069006e006700610072006e00610020006f006d002000640075002000760069006c006c00200073006b006100700061002000410064006f006200650020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e007400200073006f006d002000e400720020006c00e4006d0070006c0069006700610020006600f60072002000700072006500700072006500730073002d007500740073006b00720069006600740020006d006500640020006800f600670020006b00760061006c0069007400650074002e002000200053006b006100700061006400650020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e00740020006b0061006e002000f600700070006e00610073002000690020004100630072006f0062006100740020006f00630068002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e00300020006f00630068002000730065006e006100720065002egt13 TUR ltFEFF005900fc006b00730065006b0020006b0061006c006900740065006c0069002000f6006e002000790061007a006401310072006d00610020006200610073006b013100730131006e006100200065006e0020006900790069002000750079006100620069006c006500630065006b002000410064006f006200650020005000440046002000620065006c00670065006c0065007200690020006f006c0075015f007400750072006d0061006b0020006900e70069006e00200062007500200061007900610072006c0061007201310020006b0075006c006c0061006e0131006e002e00200020004f006c0075015f0074007500720075006c0061006e0020005000440046002000620065006c00670065006c0065007200690020004100630072006f006200610074002000760065002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000200076006500200073006f006e0072006100730131006e00640061006b00690020007300fc007200fc006d006c00650072006c00650020006100e70131006c006100620069006c00690072002egt13 UKR ltFEFF04120438043a043e0440043804410442043e043204430439044204350020044604560020043f043004400430043c043504420440043800200434043b044f0020044104420432043e04400435043d043d044f00200434043e043a0443043c0435043d044204560432002000410064006f006200650020005000440046002c0020044f043a04560020043d04300439043a04400430044904350020043f045604340445043e0434044f0442044c00200434043b044f0020043204380441043e043a043e044f043a04560441043d043e0433043e0020043f0435044004350434043404400443043a043e0432043e0433043e0020043404400443043a0443002e00200020042104420432043e04400435043d045600200434043e043a0443043c0435043d0442043800200050004400460020043c043e0436043d04300020043204560434043a0440043804420438002004430020004100630072006f006200610074002004420430002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002004300431043e0020043f04560437043d04560448043e04570020043204350440044104560457002egt13 ENU (Use these settings to create Adobe PDF documents best suited for high-quality prepress printing Created PDF documents can be opened with Acrobat and Adobe Reader 50 and later)13 gtgt13 Namespace [13 (Adobe)13 (Common)13 (10)13 ]13 OtherNamespaces [13 ltlt13 AsReaderSpreads false13 CropImagesToFrames true13 ErrorControl WarnAndContinue13 FlattenerIgnoreSpreadOverrides false13 IncludeGuidesGrids false13 IncludeNonPrinting false13 IncludeSlug false13 Namespace [13 (Adobe)13 (InDesign)13 (40)13 ]13 OmitPlacedBitmaps false13 OmitPlacedEPS false13 OmitPlacedPDF false13 SimulateOverprint Legacy13 gtgt13 ltlt13 AddBleedMarks false13 AddColorBars false13 AddCropMarks false13 AddPageInfo false13 AddRegMarks false13 ConvertColors ConvertToCMYK13 DestinationProfileName ()13 DestinationProfileSelector DocumentCMYK13 Downsample16BitImages true13 FlattenerPreset ltlt13 PresetSelector MediumResolution13 gtgt13 FormElements false13 GenerateStructure false13 IncludeBookmarks false13 IncludeHyperlinks false13 IncludeInteractive false13 IncludeLayers false13 IncludeProfiles false13 MultimediaHandling UseObjectSettings13 Namespace [13 (Adobe)13 (CreativeSuite)13 (20)13 ]13 PDFXOutputIntentProfileSelector DocumentCMYK13 PreserveEditing true13 UntaggedCMYKHandling LeaveUntagged13 UntaggedRGBHandling UseDocumentProfile13 UseDocumentBleed false13 gtgt13 ]13gtgt setdistillerparams13ltlt13 HWResolution [2400 2400]13 PageSize [612000 792000]13gtgt setpagedevice13

Page 7: ΑΡΧΑΓΓΕΛΩΝ ΛΟΓΟΣ καλοκαιρι 2010

7

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

ΜΟΝΟΣ ΜΟΥ ΧΤΕΣ

Μ ερικοί ἀπό ἐμᾶς νομίζουμε ὅτι οἱ Ἅγιοι εἶναι κάτι σάν ὑπεράνθρωποι τῆς πίστεως χωρίς θλίψεις καί πειρασμούς πάντα ἀγέρωχοι καί δυνα-τοί Ξεχνᾶμε πώς ὁ Χριστός μᾶς κάλεσε ὅλους νά γίνουμε Ἅγιοι θεοί

κατά χάριν Του καί πώς οἱ Ἅγιοι ἦταν σάν κι ἐμᾶς ἄνθρωποι κανονικοί πού πό-νεσαν ἀπογοητεύτηκαν καί ἔκλαψαν ὅμως ἀκολούθησαν τήν κλήση τοῦ Θεοῦ καί σώθηκαν Παραθέτουμε ἐδῶ ἕνα ποίημα τοῦ ἐκ τῶν μεγίστων Ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Θεολόγου μιᾶς ψυχῆς εὐαίσθητης καί χαριτωμένης γιά νά δοῦμε πώς καί τοῦ Ἁ-γίου ἡ ψυχή σάν τήν δική μας πονᾶ μά στήν χάρη τοῦ Θεοῦ βρίσκει τήν παρηγο-ριά κι ὄχι στοῦ κόσμου τούτου τά ἀδιέξοδα

Μόνος μου χτές ἀπό τίς πίκρες στραγγισμένος σέ δάσος σύσκιο βαρύθυμος καθόμουν

Μ᾿ ἀρέσει ἀλήθεια αὐτό τό φάρμακο στίς θλίψεις μέ τήν ψυχή μου ν᾿ ἀναδεύω σκέψεις σιωπηλά Αὖρες ψιθύριζαν μ᾿ ἀηδόνια καλλικέλαδα

κι ἀπ᾿ τά κλαδιά γλυκό ἀποκάρωμα χυνόταν θαρρεῖς καί σουrsquo φευγε ἡ ζωή

Κι ἀπό τά δέντρα τά ὀξύφωνα τζιτζίκια φίλοι τοῦ ἥλιου πλημμύριζαν τό δάσος μέ τίς φλύαρες φωνές τους

Σιμά ρυάκι δροσερό ἔβρεχε τά πόδια καί μές στό δάσος ἔτρεχε ἁπαλά

Πῶς μέ συνεῖχε ὡστόσο δυνατή ἡ ὀδύνη κι ἔτσι δέν μέ τραβοῦσαν διόλου ἐτοῦτα

Ὁ νοῦς σάν τόν στομώνει ὁ πόνος τέρψεις δέν γυρεύει Κι ἐγώ μέσα στίς συστροφές τῆς ταραγμένης σκέψης

σ᾿ ἀντίμαχες ἰδέες παραδομένος Ποιός στάθηκα ποιός εἶμαι τί θά γίνω ∆έν ξέρω καθαρά

Κι ἄλλος σοφότερός μου οὔτε κι ἐκεῖνος

Στάσου Μπρός στόν Θεό ὅλα δεύτερα Τόπο στόν Λόγο Μάταια δέν σ᾿ ἔπλασε ὁ Θεός

μά ἐγώ ἀντιστέκομαι μικρόψυχος στόν ὕμνο Σκοτάδι ἐδῶ κι ἐκεῖ τοῦ Λόγου τό βασίλειο κι ὅλα ξάστερα γιά τόν Θεό ἀντικρύζοντας γιά στήν φωτιά νά τυραννιέσαι

Μόλις μέ γλύκανε ἔτσι ὁ νοῦς πάει κι ὁ πόνος Κι ἀπό τό σύσκιο δάσος χτές γυρίζοντας στό σπίτι

μιά χαμογέλαγα παράξενα καί μιά σιγόκαιγε ἡ καρδιά μέ σκέψη ἀνταριασμένη

8

Ἀρχαγγέλων Λόγος

Τ ό καλό τραγούδι ἔχει ἰσχυρότατη ἐκφραστική δύναμη Μετέχει κατά τι τῆς ποίησης καί ταυτόχρονα σπάει τήν μοναξιά τῆς ἀφωνίας μετερχόμενο τήν μουσική ὥστε νά μπορεῖ μέσα σέ λίγες ταξιδιάρικες πάνω σέ λυρικά πτε-

ρύγια ἀράδες νά λέει πολλά καί νά ἐννοεῖ ἀκόμα περισσότερα

Καθένας μόνος του Νησί του ὁ κόσμος του

Βράδιασε ἀγάπη μου σrsquo ὅλη τήν γῆ

Τό νοιώθεις ὅτι εἶναι πραγματικότητα Ἔχει νυχτώσει Τί κι ἄν ξημερώνει τί κι ἄν χαράζει μιά καινούργια μέρα τό σκοτάδι δέν λέει νά διαλυθεῖ Ἡ μοναδι-κή σου ἐλπίδα εἶναι ὅτι ὑπάρχει ἀκόμα πρόσωπο ἐρώμενο στό ὁποῖο στρέφεσαι γιά νά κοινωνήσεις τόν φόβο σου τήν ἔντρομη διαπίστωσή σου laquoβράδιασε ἀγά-πη μουraquo Λές laquoἀγάπη μουraquo καί ἀμέσως δημιουργεῖται ἕνα ξέφωτο στό ὁποῖο κα-ταφεύγεις κυνηγημένος ἀπrsquo τήν ἐπέλαση τοῦ σκότους Ὅλη ἡ τωρινή ἑλλαδική πραγματικότητα - σμικρογραφία ἄλλωστε τῆς παγ-κόσμιας - κυριαρχεῖται ἀπό τό σκοτάδι Ἕνα σκοτάδι τό ὁποῖο δέν ἐξερράγη ξαφ-νικά κατατροπώνοντας τό φῶς ἀλλά κυριαρχοῦσε λεπτό πρός λεπτό ὥρα μέ τήν ὥρα δεκαετία τήν δεκαετία Ἄν laquoὁ ἥλιος θέλει δουλειά πολλή γιά νά γυρίσειraquo κάτι ἀνάλογο συμβαίνει καί μέ τή νύχτα Θέλει χρόνο πολύ ἀρκετή ἐπανάπαυση ραστώνη ἰδιοτέλεια συμβιβασμό γιά νά κυριαρχήσει Ἡ Ἑλλάδα ndash καί φυσικά δέν ἐννοοῦμε τήν Ἑλλάδα ὡς ἰδέα φιλοσοφία ἤ ἄ-σαρκο γεωγραφικό προσδιορισμό μιλοῦμε γιά τά πρόσωπα γιά μᾶς τούς Ἕλλη-νες - βούλιαξε μέσα στό σκοτάδι μέσα σrsquo αὐτό πού ὅλοι μας τώρα προσδιορίζουμε ὡς οἰκονομική κρίση Ἀδυνατοῦμε ὅμως καί τώρα νά ἐντοπίσουμε τό γιατί φτάσα-με ὡς ἐδῶ Τί ἔφταιξε καί ἔχουμε ἀγγίξει τά ὅρια τῆς ἐξώθησής μας στόν χῶρο τῶν κρατῶν τοῦ Τρίτου Κόσμου διασύροντας τήν ἱστορία καί τόν πολιτισμό μας Μία ἀποτυχία σέ κάποιον ἀπό τούς τομεῖς τῆς ζωῆς μας (οἰκονομικό ἐργα-σιακό συναισθηματικό φιλικό) μπορεῖ νά μᾶς στενοχωρήσει ἀκόμα δέ καί νά μᾶς ἀποσυντονίσει Ὅταν ὅμως προκαλεῖ τήν καθολική κατάρρευσή μας τότε τό πρό-βλημα εἶναι π ν ε υ μ α τ ι κ ό διότι τό ἐπί μέρους ἔλαβε τήν θέση τοῦ καθrsquo ὅλου ∆ιότι ἕνα μόνο τμῆμα τῆς ζωῆς μας ἐν προκειμένῳ ὁ οἰκονομικός παράγοντας πε-ριεβλήθη μιά καθολική αὐταξία ἄρχισε νά νοηματοδοτεῖ ὁλάκερη τή ζωή μας ἔγι-νε ὁ κεντρικός ἄξονάς της γύρω ἀπό τόν ὁποῖο ἄρχισε νά δορυφορεῖται κάθε ἄλλη ἐνέργειά μας Τό τί θά σπουδάσουμε ποιόν θά παντρευτοῦμε τί ἐπάγγελμα θά ἀ-κολουθήσουμε μέ ποιούς θά συσχετιστοῦμε ἀκόμα καί τό τί θά ὀνειρευτοῦμε καί τό πῶς θά κηδευτοῦμε καθορίζεται ἀπό τό χρῆμα ἀπό τόν πλοῦτο τήν ἰσχύ

Ἀλλοτρίωση λοιπόν τῆς ὕπαρξης δέν εἶναι μόνο νά ζεῖς γιά νά αὐξήσεις τίς τραπεζικές σου καταθέσεις ἤ γιά νά ἀγοράσεις 70 τετραγωνικά χώρου μέ ὑποθή-κευση ὅλης τῆς χαρᾶς καί ἐλευθερίας σου ἀλλά κυρίως τό νά κοστολογεῖς τό ἀν-θρώπινο πρόσωπο τήν φιλία τόν χρόνο ἀκόμα καί τά ὄνειρά σου μέ εὐρώ Νά

Βράδιασε ἀγάπη μου σrsquo ὅλη τή γῆ Ἀνωνύμος ποιητής

9

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

ξεπουλήσεις μέ τόν πιό ἐπαίσχυντο τρόπο τήν καθαρότητα τῆς καρδιᾶς σου τά ζείδωρα τῆς πίστης σου τά πολύτιμα τῆς παιδείας σου χάριν τῶν πιό ποταπῶν θε-αμάτων τῆς πλέον ἐγωτικῆς κυριαρχίας τῆς ἰδιοτέλειας

Ἡ μεγαλύτερη ὅμως τραγωδία ἔρχεται τώρα στήν συνειδητοποίηση ὅτι δέν ἔχουμε οὔτε τό ξέφωτο τοῦ τραγουδιοῦ ∆έν ὑπάρχει τό ἐρώμενο πρόσωπο στό ὁποῖο τουλάχιστον νά στραφοῦμε καί νά κοινωνήσουμε τήν ἀπέλπιδα αὐτογνωσί-α μας Ὁ Θεός-Ἀγάπη ὁ Θεός-Ἔρωτας laquoπέθανεraquo καί οἱ δήμιοί του εἴμαστε ἐμεῖς οἱ Χριστιανοί Στήν θέση Του τοποθετήσαμε τόν θεό-τιμωρό τόν θεό-δυνάστη τόν θεό-μαγικό λυχνάρι τοῦ Ἀλαντίν τόν θεό-ἐπετειακό τρόπο διασκέδασης τῆς θλιβερῆς ρουτίνας μας ∆έν Τόν γνωρίσαμε δέν Τόν ἀγαπήσαμε γιrsquo αὐτό καί εὔ-κολα Τόν ἐξοβελίσαμε ἀπrsquo τό προσκήνιο τῆς ζωῆς μας ἀφήνοντάς Τον στό περι-θώριο πληγωμένο ἐραστή τῆς ἐλευθερίας μας Στήν θέση Του ἦρθε τό χρῆμα ἡ καλοπέραση τό βόλεμα ἡ χρησιμοθηρία ὁ ὠχαδερφισμός καί Ἐκεῖνος ndashπαραχα-ραγμένος πιά- ἀπομεινάρι ἔνδοξου παρελθόντος

Μά δέν ὑπάρχει καί ἐρώμενος ἄνθρωπος τόν ὁποῖο νά μποροῦμε νά προ-σφωνήσουμε laquoἀγάπη μουraquo καί νά τοῦ ψιθυρίσουμε laquoβράδιασεraquo κατόρθωμα κενω-τικῆς ἀλληλοπεριχώρησης θυσιαστικῆς ἐμπιστοσύνης Οἱ δικές μας οἱ laquoἀγάπεςraquo ἔ-χουν ἡμερομηνία λήξης βασισμένες σέ προϋπόθεση ἀνταπόδοσης ἐκτόνωσης ὁρ-μεμφύτων ἀναγκαστικῆς συνθηκολόγησης γιrsquo αὐτό καί δέν μποροῦμε νά ψιθυρί-σουμε τίποτε οὐσιαστικό Μᾶς ἔμειναν τά βαρύτιμα σεντούκια (συζυγία ἔρωτας φιλία ἀδελφός) μά ξεπουλήσαμε τόν θησαυρό

Ὁ καθένας στήν ἀπομονωτική του νησῖδα νά ἀγναντεύει μέ κυάλια με-λαγχολίας καί ἀσφάλειας τόν ἀπομακρυσμένο νησιώτη τῆς ἀπόμακρης ἄλλης βρα-χονησίδας laquoΚαθένας μόνος του νησί του ὁ κόσμος τουraquo στήν ποιητική ἀποτύπω-ση τῆς μοναξιᾶς μας τοῦ ἐγωισμοῦ μας τῆς ἀδυναμίας μας γιά κοινωνία

Ἔσερνα αὐτές τίς λίγες γραμμές χωρίς νά ἔχω βρεῖ τό τέλος χωρίς νά μπο-ρῶ νά χαράξω τήν ἐλπίδα Σέ κάποιο δικό μου βράδυ γεννήθηκε τό ξέφωτο τόσο ἁπλᾶ ὅσο οἱ δύο ἀράδες τῆς πρίν τό δεῖπνο προσευχῆς

Νά αἰσθάνομαι καί νά πορεύομαι ὡς πένης ὡς φτωχός ὡς ὁλιγαρκής πλούσιος γιά νά μπορῶ νά νοιώθω τόν ἀναγκεμό τοῦ ἄλλου τοῦ ἀδελφοῦ κωπη-λατῶντας πρός τό νησί του Βρισκόμουν πάνω ἀπrsquo τό τραπέζι μέ τήν αἴσθηση τῆς πείνας προσευχόμενος παρακλητικά πρός Ἐκεῖνον γιά Τόν ὁποῖο δέν αἰσθανό-μουν πεῖνα Ποτέ δέν γουργούρισε ἡ καρδιά μου γιά τό πρόσωπό Του ὅπως τό στομάχι μου γιά τό φαΐ Ντράπηκα Πρέπει νά γίνω εὐχαριστιακός ἀπολαμβάνον-τας τά ἐλάχιστα τῆς ζωῆς τά καθημερινά τοῦ βίου Πρέπει νά Τόν καλέσω στή ζω-ή μου νά γίνω ὁ ἐκζητῶν Αὐτόν Ἀπαγγέλλω τά λόγια τῆς προσευχῆς ἐγώ μόνος μου ἀλλά σέ πληθυντικό ἀριθμό Ὑπάρχουν κι ἄλλοι στήν ἴδια αἴσθηση τῆς ἀπο-τυχίας στήν ἴδια δῖψα τῆς πληρότητας ∆έν μπορῶ πιά νά lsquoμαι μόνος μου θέλω νά συνοδοιπορήσω στόν δρόμο πού ἡ ἀγάπη δημιουργεῖ καί ἡ δυναμική τοῦ ἔρωτα ἐκβάλλει laquoΦάγοντες πένητες καί ἐμπλησθήσονται καί αἰνέσουσι Κύριον οἱ ἐκζητοῦντες αὐ-τόν Ζήσονται αἱ καρδίαι αὐτῶν εἰς αἰῶνα αἰῶνοςraquo Ἀγάπη μου

laquoΝησιάraquo στίχοι Παρασκευᾶς Καρασοῦλος μουσική‐ἑρμηνεία Μάριος Φραγκούλης

10

Ὁ ἄνθρωπος εἶναι ἀναμφίβολα ἕνα ἀντιφατικό ὄν Ἕνα μέρος του διψᾶ γιά πνευματική προκοπή γνωστική πρόοδο ψυχική ἀνάταση Τό ὑπό-λοιπο (πού συνήθως ὑπερέχει) βουτᾶ λαίμαργα σέ μιά πληθώρα κοσμι-

κῶν ἀπολαύσεων σαρκικῶν ἐπιθυμιῶν κτιστῶν θησαυρῶν Καί ἄν αὐτή ἡ κατά-δυση ἔληγε στόν πυθμένα τῆς προσωπικῆς ματαιοδοξίας θά ὑπῆρχε τουλάχιστον ἡ ἐλπίδα πώς ἔπειτα θά ἄρχιζε ἡ ἀνάδυση γιά μιά ἀνάσα ἠθικῆς καθαρότητας Κι ὅμως Πολλοί ἀρχίζουν τίς γεωτρήσεις () ἔχοντας ὡς νῆμα πού τούς συνδέει μέ τή ζωή μόνο τά ὑλικά ἀγαθά παραθεωρῶντας ὅτι μόνο φθαρτά καί προσωρινά εἶ-ναι

Ὁ Ἰησοῦς Χριστός μᾶς δίδαξε laquoΜή θησαυρίζετε ὑμῖν θησαυρούς ἐπί τῆς γῆςraquo (Ματθ 6 19) καί ἐμεῖς ἄλλοι λίγο καί ἄλλοι περισσότερο πράττουμε ἀκρι-βῶς τό ἀντίθετο Πάσχουμε ἀπό ἔλλειψη ἐμπιστοσύνης ndash πίστης στό Θεό ὁ Ὁποῖ-ος ἀπό ἀμέριστη ἀγάπη γιά τό δημιούργημά Του ndash γιά τήν κορωνίδα τῆς πλάσης στήν κατάσταση τοῦ ἀρχέγονου κάλλους ndash προσέφερε τά λόγια Του ὡς φωτει-νούς ὁδοδείκτες στή δύσκολη πορεία μας πρός τή θέωση Καί ἐπειδή εἶναι ἀδύνα-τον ἐκ φύσεως νά θαμπώσει τό φῶς τῶν θείων διδαγμάτων θαμπώσαμε ἐμεῖς τή ματιά μας θεωρῶντας πώς κατέχουμε ἀφrsquo ἑαυτῶν τήν ἀλήθεια καί τή γνώση

Νομίσαμε τή ματαιότητα τοῦ πλούτου κυρίαρχο ἀγαθό Πιστέψαμε πώς ἡ ζεστασιά τῆς ψυχῆς πηγάζει ἀπό τήν τριβή τῶν χεριῶν μας μέ τό χρυσό καί τό ἀσήμι Ἡδονιστήκαμε μέ τήν ἰδέα τοῦ laquoἔχεινraquo καί παραληρίσαμε στή θέα τῆς θεᾶς ὕλης Ἡ αἴσθηση τῆς ἰδιοκτησίας μᾶς δημιούργησε τήν ἐντύπωση τῆς δύναμης Νοιώσαμε ἄτρωτοι καί ἡ φιλαυτία μας φού-σκωσε προκαλῶντας τά γνήσια τέκνα της ndash τά πάθη τῆς φιλαργυρίας τῆς κενοδοξίας καί τῆς

γαστριμαργίας ndash νά στήσουν χορό στήν καρδιά μας Ὁ ἄνθρωπος ἐκκινούμενος ἀπό ἐγωκεντρισμό θεώρησε πώς σκοπός τῆς ζωῆς του ἐπιβάλλεται νά εἶναι ὄχι ἁ-πλῶς ἡ συντήρηση καί καθαρότητα τοῦ σώματος ἀλλά ἡ ἀνάδειξή του ἔναντι τῆς ψυχῆς καί ἡ ἐπίδειξη τοῦ ὑλικοῦ πλουτισμοῦ Τελικά ἡ καθημερινή βιολογική ἀ-νάγκη ἔλαβε κυρίαρχη θέση στή ζωή τῶν ἀνθρώπων καθώς ἡ εὐδαιμονία στήν ὁ-ποία εἶχαν συνηθίσει ἤ τό κυνήγι τῆς εὐδαιμονίας στό ὁποῖο ἐπιδίδονταν ἐξουσί-ασαν τήν ψυχή τους καί δέν ἐπικεντρώνονταν στόν laquoἄρτον ἡμῶν τόν ἐπιούσιονraquo Ἔτσι ὁμοίασαν μέ τό σπόρο ἀπό τήν παραβολή τοῦ σπορέα πού σπάρθηκε κοντά στά ἀγκάθια τόν ὁποῖο ἡ μέριμνα γιά τά ἐγκόσμια καί τά ὑλικά ἀγαθά κατέπνιξαν καί ἔτσι δέν καρποφόρησε Ἡ ἐξύψωση τῆς ἡδονῆς τῶν ὑλικῶν ἀγα-θῶν σέ πρωταρχική καί ζωοποιό ἀνάγκη τοῦ ἀνθρώπου τόν κατέστησε ἕρμαιο τοῦ καταναλωτισμοῦ

Ἡ ἄλογη προσκόλληση στή συντήρηση τοῦ ὑλικοῦ στοιχείου τοῦ ἀνθρώ-

Ἀρχαγγέλων Λόγος

Ἡ ὀδύνη τοῦ ἔχειν Σωτήριος Ν Κόλλιας ΜΑ Θεολογίας ἐκπαιδευτικός

11

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

που δρᾶ καταλυτικά γιά τήν πνευματική ἐξύψωσή του Ἤμαστε τόσο σίγουροι πώς ἀνήκαμε πλέον στό ἀπυρόβλητο τῶν καθημερινῶν προβλημάτων μιᾶς καί ἡ συσσώρευση πλούτου μᾶς χαροποιοῦσε μᾶς πάθιαζε ἤ καί μᾶς προκαλοῦσε νά μοχθήσουμε (νομίμως ἤ μή) ἀκόμα σκληρότερα (ἀπέναντι στόν ἑαυτό μας ἤ κατά προτίμηση στούς ἄλλους) γιά νά ἀποκτήσουμε περισσότερα Καί ταυτιζόμασταν μέ τόν ἄφρονα πλούσιο ὁ ὁποῖος ἔλεγε laquoψυχή ἔχεις πολλά ἀγαθά κείμενα εἰς ἔτη πολλά ἀναπαύου φάγε πίε εὐφραίνουraquo (Λουκ 12 19)

Μά ἔρχεται κάποια στιγμή πούhellip ἡ ἐπιχείρησή σου χρεωκοπεῖhellip ἀπολύε-σαιhellip πυρκαγιά καίει τά ὑπάρχοντά σουhellip ἤ ἁπλῶς καλεῖσαι νά περιορίσεις τίς νυχτερινές σου ἐξόδους νά μειώσεις τούς φουσκωμένους λογαριασμούς νά στα-ματήσεις τίς ἀσυλλόγιστες ἀγορές Καί ἔρχεται κάποια στιγμή πού σέ ἐρωτᾶ ὁ Κύριος laquoἄφρον ταύτῃ τῇ νυκτί τήν ψυχήν σου ἀπαιτοῦσιν ἀπό σοῦ ἅ δέ ἡτοίμα-σας τίνι ἔσταιraquo (Λουκ 12 20) Κι ἐσύ μετέωρος νά μετρᾶς τά συντρίμμια ὑλικά καί ψυχικά Καί τότε τήν ἡδονή τοῦ ἔχειν διαδέχεται ἡ ὀδύνη ὅτι τίποτα δέν ἔχεις καί τίποτα δέν σοῦ ἀνήκει αἰώνια Καί εἶναι ἀβάσταχτος αὐτός ὁ πόνος ὄχι μόνο γιατί νοιώθεις προδομένος ἀπό τόν ἴδιο σου τόν ἑαυτό πού ἔχτισε παλάτια στήν ἄμμο ἀλλά καί γιατί ἡ πτώση ἦταν τόσο ἀπότομη ὅσο ψηλότερα εἶχες εἰδωλοποι-ήσει τήν κτήση Κι ἐνῶ διαχειριστής εἶσαι τῆς ὕλης καί ὄχι ἰδιοκτήτης αὐθαίρετα ἀνέλαβες ἀξιώματα ἀπό τόν Κύριό σου laquoοὕτως ὁ θησαυρίζων ἑαυτῷ καί μή εἰς Θεόν πλουτῶνraquo (Λουκ 12 21) ∆ιαμαρτύρεσαι ὀργίζεσαι κλαῖς ἀπελπίζεσαι Ἀ-λήθεια πόσο τραγικό γιά τήν ἀνθρώπινη ὕπαρξη εἶναι νά πονᾶ γιά τά πρόσκαι-ρα ἐνῶ εἶναι καμωμένη γιά τά μεγάλα καί ὡραῖα

Ὁ λόγος τοῦ Χριστοῦ laquoοὐκ ἐπrsquo ἄρτῳ μόνῳ ζήσεται ἄνθρωπος ἀλλrsquo ἐπί παντί ρήματι ἐκπορευομένῳ διά στόματος Θεοῦraquo (Ματθ 4 4) στόν πειραστή ∆ιά-βολο πού Τόν προκάλεσε νά μετατρέψει σέ τροφή τίς πέτρες σημαίνει ὅτι προτε-ραιότητα πρέπει νά δίνεται στά πνευματικά καί ὄχι στά ὑλικά Ἡ στάση τοῦ Χρι-στοῦ δέν παραθεωρεῖ τίς βιοτικές ἀνάγκες τῶν ἀνθρώπων ἀλλά καί δέν τίς ἀπο-λυτοποιεῖ γιrsquo αὐτό καί λέγει laquoοὐκ ἐπrsquo ἄρτῳ μόνῳraquo Ἡ πνευματική κατάσταση δέν ἐχθρεύεται τήν ὑλική ἀλλά τῆς δίνει οὐσιαστικότερο νόημα Τά ἐγκόσμια ἀγαθά λαμβάνουν ἀξία μόνο μέσα ἀπό τό πνευματικό πρῖσμα πού τά θέτουμε χωρίς νά τά ὑπερεκτιμοῦμε καί νά τά ἐξιδανικεύουμε

Ἡ παραδείσια κατάσταση ὅπου ἡ ἀντωνυμία laquoδικό μουraquo δέν ὑπῆρχε δέν

εἶναι οὐτοπία εἶναι ἐπιλογή ζωῆς πού πραγματώνεται ἤδη στόν κόσμο τοῦτο ὅ-ταν οἱ καρδιές συναντῶνται ἑλκόμενες ἀπό τήν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ καί τοῦ πλησίον γιά μιά κοινή πορεία συναλληλίας καί προσφορᾶς

12

Ἀρχαγγέλων Λόγος

Τ οπίο θολό Ὁμίχλη πυκνή πάνω ἀπό τήν χώρα Συνοφρυωμένα πρόσωπα τρομαγμένες ψυχές Ἐνοχές γκρίνιες κατάρες ἀπαξίωση Φόβος ἀπόγνω-ση ἀπελπισία Ὅλα ὅσα εἶναι ἱκανά καί ἀναγκαῖα γιά νά συνθέσουν ἕνα

ἰδανικό θεατρικό σκηνικό ὅπου ἔχει ὅλες τίς προϋποθέσεις γιά νά παιχτεῖ ἔργο κλασικό μεγάλου συγγραφέα μέ σπουδαίους πρωταγωνιστές σοβαρή πλοκή ψυ-χογραφική ἐμβάθυνση πού θά κρατήσει τίς ἀνάσες τῶν θεατῶν μέχρι τό τέλος του ὅπως καιρό εἶχε νά τούς συμβεῖ Μόνον πού ἐδῶ ἐμεῖς ἀποτελοῦμε τόν χορό καί ὄχι τούς θεατές Κάτι σάν ἀρχαία τραγωδία

Ἀφῆστε τούς προφῆτες νά βγαίνουν στούς δρόμους καί νά προφητεύουν δεινά Τίς μάγισσες νά ἐξαγοράζουν τήν ἀγωνία τῶν ἁπλοϊκῶν Τά μυθικά τέρατα νά ξυπνοῦν νά βγάζουν καπνούς ἀπrsquo τό στόμα καί νύχια γαμψά ἀπειλῶντας ὅλους ὅ-σους ἀφελῶς πίστεψαν στήν ὕπαρξή τους Ἐπιτρέψτε μουhellip Βλέπετε ἐγώ γεννήθηκα στή Σαλονίκη Τήν πόλη τῆς ὁμίχλης Τῆς πρώτης Φιλοσοφικῆς σχολῆς τῆς πρώ-της τηλεόρασης τοῦ πρώτου ραδιοφώνου τῶν λογοτεχνῶν τῆς ἱστορίας τοῦ Βυζαντίου Τήν πόλη τῆς ἐσωστρέφειας τῆς πνευματικῆς παραγωγῆς τοῦ Ἡσυχασμοῦ ∆ιδάχθηκα πώς ἡ ἀπόγνωση γεννιέται ἀπό τά ψευδῆ αἰσθή-

ματα πώς πρώτη φορά συμβαίνει κάτι τραγικό πώς εἶμαι ὁ μόνος πού τό περνάω πώς πάνω μου βαραίνει μία κατάφορη ἀδικία πώς φταίω γιά ὅλα ἐγώ Ἡ ἀλή-θεια ὅμως εἶναι πάντα ἕνα ἀνάποδο κάτοπτρο Καί ἡ ἀλήθεια μόνο στήν ἀπόγνω-ση δέν ὁδηγεῖ Ἀντίθετα ἐλευθερώνει ἀπό κάθε ἀπελπισία ∆ιακατέχεται ἀπό ἀ-νεμπόδιστη ἐλπίδα καί πίστη Ὁ σύγχρονος ἄνθρωπος ὅλοι ἐμεῖς οἱ ζῶντες δηλαδή δέν εἶναι ξεκομμένος ἀπό τό παρελθόν του ∆έν τελειώνει μέ τόν θάνατό του Ἄν τόν δοῦμε μέσα στό σύνολο τῆς ἱστορίας του τότε ἡ πραγματικότητά του θά πάρει πάλι τίς πραγμα-τικές της διαστάσεις Καί ἡ ἀνθρωπότητα ἔζησε πολύ πιό τραγικές στιγμές ἀπrsquo αὐ-τές πού ζοῦμε σήμερα κι ἐξακολούθησε νά ὑπάρχει Σέ περιόδους κρίσεων δέ ὅ-λως παραδόξως καί ἐντελῶς ἀνέλπιστα μεγαλούργησε κιόλας Καταλαβαίνω πώς δέν εἶναι εὔκολο νά ξεβολεύεται κανείς Καταλαβαίνουμε ὅμως ποῦ μας ὁδήγησε τό βόλεμα Θά τολμήσω νά ἐκφράσω πόσο μέ γοητεύει ὅλη αὐτή ἡ κρίση Τόν μεγάλο μου θαυμασμό πρός ὅλη αὐτήν τήν ἀναταραχή Τόν ἐνθουσιασμό μου γιά τόν κλυδωνισμό τῆς οἰκονομίας πού ἀνατρέπει τήν τάξη τοῦ κόσμου καί περισσότερο τῆς χώρας μας Τό καίριο καί πολύτιμο αἴσθημα τῆς ἀνασφάλειας Ὄχι δέν εἶμαι κακεντρεχής δέν εἶμαι βολεμένη δέν ἔχω ὑλικά ἀποθέματα ὥστε νά χαιρεκακῶ μέ τήν ἐξαθλίωση τῶν ἄλλων Τό ἀντίθετο μάλιστα Ἁπλῶς

Μία ἄλλη ὁπτική τῆς κρίσης εὐχαριστιακή Βασιλική Νευροκοπλῆ συγγραφέας-ἐκπαιδευτικός

13

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

εἶμαι ἀπό τήν Θεσσαλονίκη κι αὐτό τό χῶμα πού μέ ἔθρεψε μοῦ ἔμαθε πώς τό θαῦμα γεννιέται ἀπrsquo τίς στάχτες Μοῦ ἔμαθε νά βλέπω μέσα ἀπrsquo τήν ὁμίχλη μέ τήν ὁποία τόσο ἐξοικειώνεσαι σrsquo αὐτόν τόν τόπο Γιατί μέσα σέ ὅλον αὐτόν τόν ζόφο βλέπω τήν ἐγρήγορση τῶν ἀνθρώπων καί τόν ἐπαναπροσδιορισμό τους Βλέπω τό ξύπνημα κοιμισμένων συνειδήσεων τό νέο ὅραμα νά ἀφυπνίζεται Βλέπω νrsquo ἀνθί-ζουν ἀρετές ξεχασμένες ὅπως ἡ ὑπομονή ἡ ἀλληλεγγύη ἡ γενναιοδωρία Νά φυ-τεύονται στά μπαλκόνια μαϊντανοί καί δυόσμοι νά χαζεύουν οἱ διαβάτες στήν παραλία τό ἡλιοβασίλεμα πού πρίν προσπερνοῦσαν Χτυποῦν τά τηλέφωνα καί αὐξάνονται οἱ προσκλήσεις στά σπίτια γιά τό κοινό φαγητό τήν κοινή τράπεζα Κλείνουν τηλεοράσεις καί ἀνοίγουν βιβλία Ἀπομονώνονται οἱ μίζεροι καί οἱ τρομολάγνοι ἀποζητᾶται ἡ παρηγοριά ὁ ἄλλος λόγος πού εἶναι καί λόγος ὕπαρ-ξης πού θά γεμίσει τά σπλάχνα μας

Ἔχει μεγάλη χάρη ἡ κρίση ἡ ἀνασφάλεια ὁ κλυδω-νισμός Ἔχει τόση χάρη ὅση καί ἡ ἀρρώστια ἡ ἀναπηρία ἡ ἀνέχεια Γιατί ὅπως ἀκριβῶς ὁ ἄνθρωπος δέν εἶναι μόνο ἀγαθά ἀσφάλεια σιγουριά δέν εἶναι καί μόνον ὑγεία ἱ-κανότητες ἀνάγκες Ἦταν εἶναι καί θά παραμένει κάτι πολύ περισσότερο ἀπό ὅλα αὐτά Κάτι πού φανερώνεται καί φωτίζεται μόνον ὅταν ὅλα κλονίζονται καί σταθεῖ μό-

νος γυμνός καί τετραχηλισμένος μπροστά στό θαῦμα τῆς ὕπαρξης μόνος μέ τόν ἑαυτό του μόνος μέ τόν ἔρωτά του μόνος μέ τόν θάνατο μόνος μέ τόν Θεό του ∆έν ὠφελοῦν οἱ κλάψες ∆έν ὁδηγοῦν πουθενά οἱ μιζέριες Οἱ ἐκφοβισμοί ἁ-πλῶς παραλύουν τήν κρυμμένη δυναμική Θά συνεχίσουμε νά ἐργαζόμαστε καθέ-νας στό πόστο του ἴσως περισσότερο σιωπηλά ἀλλά μέ περισσότερο πεῖσμα Ἡ διαφορά θά εἶναι ἡ ἐγρήγορση ὁ ἐσωτερικός ἐπαναπροσδιορισμός ἡ ἐπαναξιο-λόγηση τῆς ζωῆς τῶν σχέσεων τῶν ἀγαθῶν καί τοῦ νοήματος πού μένει ἀδιά-πτωτο στούς αἰῶνες Κρίνω πώς εἴμαστε πολύ τυχεροί καί ὀφείλουμε μεγάλη εὐγνωμοσύνη στούς καιρούς πού μᾶς χαρίζουν τήν δυσκολία τους Μπροστά λοιπόν μέ ἀνοιχτές αἰ-σθήσεις Ἡ ζωή εἶναι σάν τά παιδιά Μᾶς ὁδηγεῖ ἀλάνθαστα ἄν τήν ἐμπιστευτοῦ-μεhellip ἀλλά γιά νά τήν ἐμπιστευτοῦμε πρέπει πρῶτα νά τήν ἀνακαλύψουμεhellip

(Ἀπό τό ἰστολόγιο τῆς Β Νευροκοπλῆ httpanimusanimusblogspotcom)

Ἀποφθέγματα Πατέρων

Ε ἶπε ἕνας Γέροντας laquoΤίποτε δέν ἀπογυμνώνει τόσο τόν ἄνθρωπο ἀπό τήν χάρη ὅσο τό νά κατηγορεῖ τόν πλησίον του ἤ νά τόν κατακρίνει ἤ νά τόν

ἐξουθενώνει Καί εἶναι τόσο βαρύτερη ἡ κατάκριση ἀπό κάθε ἄλλη ἁμαρτία ὥστε ὁ ἴδιος ὁ Χριστός λέει laquoὙποκριτή βγάλε πρῶτα τό δοκάρι πού ἔχεις στό μάτι σου καί τότε θά δεῖς καθαρά γιά νά βγάλεις τό σκουπιδάκι πού βρίσκεται στό μάτι τοῦ ἀδελφοῦ σου (Λουκ 642) Γιατί νά μήν προτιμοῦμε νά κατακρίνουμε τόν ἑαυτό μας Καί ἐννοῶ τά κακά τά δικά μας πού καλά τά γνωρίζουμε καί γιά τα οποῖα πρόκειται να δώσουμε λόγο στον Θεό Ὁ καθένας ἄς προσέχει τόν ἑαυτό του καί τίς δικές του κακίες Ἡ ἐξουσία νά δικαιώνει καί νά καταδικάζει ἀνήκει μόνο στόν Θεόraquo

14

Ἀρχαγγέλων Λόγος

Ἄ ν εἴμαστε μία κοινωνία πού γερνάει καί δέν ἀναπαράγεται Ἄν εἴμαστε πρῶτοι στήν ὑπογεννητικότητα στήν Εὐρώπη καί δεύτεροι σέ ὅλο τόν κόσμο Ἄν σήμερα ὁ ἕνας στούς τέσσερεις Ἕλληνες ἀνήκει στήν τρίτη

ἡλικία Ἄν διαλέγουμε νά μήν κάνουμε παιδιά ἤ νά κάνουμε μόνο ἕνα γιατί δέν θέλουμε νά ἀλλάξουμε τρόπο ζωῆς ἤ γιατί ἡ καριέρα μας εἶναι πιό σημαντικήhellip

Ἄν κύριό μας μέλημα εἶναι ἡ οἰκονομική ἐκμετάλλευση τῶν πάντων καί πρῶτα ἀπrsquo ὅλα τοῦ ἴδιου τοῦ τόπου μας (παλαιότερα τό λέγαμε laquoἀξιοποίησηraquo) καί ἡ ἀποφυγή κάθε laquoπεριττῆςraquo δαπάνης ἄν γιrsquo αὐτό ἔχουμε καταστρέψει μερικά ἀπrsquo τά ὡραιότερα μέρη παγκοσμίως ἔχουμε κάψει τά δάση ἔχουμε κτίσει αὐθαί-ρετα στά βουνά καί τά νησιά μας ἔχουμε μολύνει ποτάμια καί λίμνες μέ τά ἀπό-βλητά μας καί ἔχουμε laquoδιακοσμήσειraquo τό ὑπόλοιπο τοπίο σκορπίζοντας παντοῦ σωρούς σκουπιδιῶνhellip

Ἄν ἔχουμε καταστρέψει γιά τούς ἴδιους λόγους τήν ὀμορφιά καί ὑποβαθμίσει τήν ποιότητα ζωῆς στίς μεγάλες μας πόλεις μέ πρώτη τήν Ἀθῆνα ἄν μέσα στά τελευταῖα σαράντα χρόνια τήν ἔχουμε μετατρέψει στήν πιό ἄσχημη βρώμικη μολυσμένη καί θορυβώδη πρωτεύουσα τῆς Εὐρώπης Ἄν τήν μεταβάλαμε ἐπί-σης σέ μία πόλη ἀβίωτη γιά τά παιδιά δέν ὑπάρχουν καθόλου

χῶροι γιrsquo αὐτά Ἄν καί οἱ μικρότερες πόλεις καί τά χωριά τῆς περιφέρειας ἀκο-λουθοῦν ndash μέ μεγάλη ἐπιτυχία ndash τό παράδειγμα τῆς πρωτεύουσαςhellip

Ἄν μέ τήν μεγάλη εἰσροή μεταναστῶν στή χώρα ἡ ροπή μας γιά ἐκμετάλλευ-ση διεύρυνε τά ὅριά της καί στό ἀνθρώπινο δυναμικό Ἄν πολλοί ἀπό ἐμᾶς τούς πληρώσαμε ψίχουλα ἤ καί καθόλου γιά τίς ὑπηρεσίες τους ἐνῶ σήμερα ἀνθοῦν μεγάλες ἐπιχειρήσεις (στίς πόλεις ἀλλά καί τούς ἀγρούς) πού ἀπασχολοῦν μετα-νάστες σέ καθεστώς ἄγριας ἐκμετάλλευσης ὑπό ἄθλιες συνθῆκες Ἄν μία παραλ-λαγή αὐτῆς τῆς κατηγορίας ἀποτελεῖ ἡ ἐκβιαστική ἐκπόρνευση γυναικῶν τῆς ἀλ-λοδαπῆς σέ ὅλη τήν ἑλληνική ἐπικράτεια Ἄν λοιπόν ἡ δουλεία ἔχει ἐπιστρέψει στήν Ἑλλάδα μέ τήν ἀνοχή ὅλων ἡμῶν τῶν ὑπολοίπωνhellip

Ἄν ἡ διαφθορά καί ἡ ἀναξιοκρατία ἀποτελοῦν πλέον πυλῶνες τῆς κουλ-τούρας μας Ἄν πάμπολλοι στήν ἀγορά καί στόν δημόσιο βίο χρηματίζονται Ἄν ἔχουμε φτάσει στό σημεῖο ὅπου ἀκόμα καί ἀπολύτως νόμιμες πράξεις ὑπηρεσίες ἤ συναλλαγές ἀπαιτοῦν ἀνταλλάγματα laquoκάτω ἀπό τό τραπέζιraquo Ἄν ταυτόχρονα ὅλοι νοθεύουν (πολύ συχνά μέ τοξικές οὐσίες) ἀνενδοίαστα τά πάντα στήν ἀγο-ρά ἀκόμα καί τῶν τροφίμων εἴμαστε μία χώρα ὅπου ὁ ἕνας δηλητηριάζει τόν ἄλ-λοhellip

Ἄν ἡ καταξίωση ὁποιασδήποτε ἱκανότητας ἤ ταλέντου κυρίως στόν δημό-σιο τομέα εἶναι ἐπιστημονική φαντασία γιά τήν Ἑλλάδα Ἄν ὁ κυρίαρχος τρόπος

Ἄν Ἡ οἰκονομική κρίση ὡς παρενέργεια

Θόδωρος Κωνσταντινίδης

15

ἀνάδειξης καί ἀναγνώρισης περνάει μέσα ἀπό γνωριμίες συγγένειες κλίκες καί κομματικούς μηχανισμούςhellip

Ἄν συνακόλουθα ndash μιά καί τά οὐσιαστικά προσόντα ἐλάχιστη ἔχουν σημα-σία γιά τά πλήθη πού ὀνειρεύονται νά laquoτακτοποιηθοῦνraquo σέ μία θέση στό δημόσιο ndash ἔχουμε μεταβάλει τήν ἐκπαίδευση σέ βιομηχανία παροχῆς τίτλων καί πτυχίων σχεδόν χωρίς ἀντίκρισμα Ἄν ἀπrsquo τά σχολεῖα μας βγαίνουν στρατιές κυριολεκτι-κά ἀναλφάβητων Ἄν ὑπάρχουν νεότερες γενιές παιδιῶν σήμερα πού γράφουν καί διαβάζουν ἄνετα μόνο τά Greeklish καί ὄχι τά ἑλληνικάhellip

Ἄν ἔχει ἐπέλθει μία σαρωτική μεταβολή τοῦ ἤθους στήν κοινωνία μας ἄν ἡ ἐντιμότητα ἔχει ἀντικατασταθεῖ ἀπό τό laquoἅρπαξε νά φᾶς καί κλέψε νά lsquoχεῖςraquo ἡ πε-ρίφημη ἑλληνική φιλοξενία ἐξατμίστηκε μπροστά στό καυτό χρῆμα καί οἱ ἔννοιες laquoφιλότιμοraquo καί laquoμεράκιraquo ἀποτελοῦν ἄγνωστες λέξεις γιά τούς νεότερους ἐφόσον δέν τίς χρησιμοποιεῖ πιά κανείς Ἄν σήμερα ὁ ἀθέμιτος πλουτισμός ἐπαίρεται δη-μόσια καί δή τηλεοπτικά καί τά laquoλαμόγιαraquo ἀποτελοῦν παράγοντες τοῦ δημόσιου βίου

Ἄν τώρα ὅλα αὐτά τά συμπτώματα ἀσθένειας ndash ἴσως ὄχι τά σημαντικότερα καί σίγουρα ὄχι τά μοναδικά ndash τῆς ἑλληνικῆς κοινωνίας συνιστοῦν κρίση τότε ἡ Κρίση αὐτή ἀσφαλῶς δέν εἶναι οὔτε φετινή οὔτε οἰκονομική Ἔχουμε μία κοινω-νία πού βρίσκεται σέ μεγάλη βαθιά καί μακροχρόνια Κρίση Ἀξιῶν

Ἡ Κρίση αὐτή συνίσταται σέ βαθμιαία μεταβολή τῶν παραδοσιακῶν ἀξιῶν τοῦ βίου ndash τοῦ λόγου καί τοῦ τρόπου μέ τούς ὁποίους ζοῦμε μέχρι καί τήν συνο-λική τους ἐγκατάλειψη καί τήν ἀντικατάστασή τους ἀπό μία καθαρά ὑλιστική ἀντιμετώπιση τῆς ζωῆς πρώτη καί κυρίαρχη σήμερα ἀξία στήν ἑλληνική κοινωνί-α ἔχει καταστεῖ ἡ ὑλική εὐμάρεια καί τό χρῆμα Μιλᾶμε δηλαδή γιά τήν ἀποπνευ-ματοποίηση μεγάλου μέρους τῆς κοινωνίας μας γιά ἀπώλεια κάθε μεταφυσικοῦ προσανατολισμοῦ καί τελικά στίς μέρες μας καί γιά προσπάθεια ἀποχριστιανο-ποίησης κάθε πτυχῆς τοῦ κοινωνικοῦ βίου

Ἡ σταδιακή ἀλλοίωση καί στά στερνά ἀκόμα καί ἡ ἐξάλειψη τῆς λαϊκῆς εὐσέβειας συνεπικουρούμενες ἀπό μία σχεδόν βίαιη laquoἀστικοποίησηraquo (ἐσωτερική μετανάστευση λόγω πολέμων ἐμ-φυλίου οἰκονομικῆς ἐξαθλίωσης) πού ἀπέκοψε τούς μετακινού-μενους ἀπό τίς κοινότητές τους καί τό αἴσθημα τοῦ laquoἀνήκεινraquo μᾶς ἔχει μεταβάλει σέ μία αὐτοκαταστροφική κοινωνία laquoἰδιω-τῶνraquo πού συστηματικά ὑπονομεύει τό ἴδιο τῆς τό μέλλον

Ἄν τώρα σέ μία κοινωνία αὐτοῦ τοῦ προσανατολισμοῦ αὐτοί πού μποροῦ-σαν νά τό κάνουν ἐγκολπώθηκαν ἤ διασπάθισαν τό δημόσιο χρῆμα μέχρι καί τήν χρεωκοπία τῆς χώρας αὐτό δέν εἶναι κάτι πού θά ἔπρεπε νά τό περιμένουμε Καί δέν εἶναι καί λίγο ἀστεῖο Ἀφοῦ μία χρόνια Κρίση Ἀξιῶν μία Πνευματική Κρίση πολύ λίγο καί πολύ λίγους συγκινοῦσε νά τώρα πού μας ἔσκασε στά χέρια ὡς παρενέργεια τῆς Πνευματικῆς ἡ Οἰκονομική Κρίση καί μᾶς χτυπάει ἐκεῖ πού μᾶς πονάει περισσότερο στήν τσέπη μας

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

16

Ἀρχαγγέλων Λόγος

Ἕνα κείμενο δανεισμένο ἀπό τήν ἱστοσελίδα wwwtheworldoffroadcom τοῦ καλοῦ Θεσσαλονικιοῦ δημοσιογράφου Ἄκη Τεμπερίδη πού μαζί μέ τήν Βούλα Νέτου πραγματοποιοῦν τόν γῦρο τοῦ κόσμου μέ ἕνα τζίπ Ὕστερα ἀπό χίλιες μέρες καί 156000 χλμ κι ἀφοῦ ἔχουν δεῖ καί περάσει πολλά καταγράφει τήν ἄποψή του γιά ὅσα συμβαίνουν στήν χώρα μας Προσέξτε τήν ἁπλῆ σοφία πού προκύπτει στά γραφόμενα τοῦ ταξιδευτῆ ὁ ὁποῖος ἔζησε τήν πραγματικότητα τοῦ κόσμου ἔξω ἀπό τόν ἑλλαδίτικο μικρόκοσμο

Α ἰσθάνομαι ἐξοργισμένος - αὐτονόητο αὐτό Ἐπίσης αἰσθάνομαι γιά πρώτη φορά μή ὑπερήφανος - γιά νά μήν πῶ ντροπιασμένος - πού εἶμαι Ἕλληνας σ αὐτό τό ταξίδι Ὅταν φύγαμε εἴχαμε ἀκόμη τή φόρα τήν

λάμψη τό ἀνέβασμα τῶν Ὀλυμπιακῶν καί τοῦ Euro 2004 Στήν Αφρική λέγαμε Grec καί μᾶς ἀποθέωναν εἰδικά οἱ ποδοσδαιρόφιλοι Τώρα λέω Griego μέ χαμη-λωμένη φωνή εἰδικά ἀπό τή στιγμή πού μία Ἀργεντῖνα κυρία μου εἶπε ὅτι χειρό-τερη ἀπό τήν Ἀργεντινή ἔγινε ἡ Ἑλλάδα Ἕνας Χιλιανός καραμπινιέρος μοῦ εἶπε προχθές Ἄ Γκρέσια Μπανκαρότα νό (Ἄ ἡ Ἑλλάδα πού χρεωκόπησε σωστά)

Αἰσθάνομαι ντροπή λοιπόν ναί ντροπή εἰ-δικά ὅταν ξέρω ὅτι μέσα στό χρόνο ὁ κάθε Γερμα-νός πού θά συναντᾶμε στόν δρόμο θά ἔχει κάνει τούς ὑπολογισμούς του καί θά σκέφτεται ὅτι θά τοῦ κοστίσω 1000 εὐρώ ἀπό τό προσωπικό του εἰ-σόδημα τά ἑπόμενα τρία χρόνια Τό ἴδιο ὁ Ιταλός ὁ Γάλλος ἀλλά καί ὁ Σλοβάκος - ἄν εἶναι δυνα-τόν - θά βάλει τό χέρι στήν τσέπη γιά χάρη μου - τρόπος τοῦ λέγειν Αἰσθάνομαι ντροπή νά βλέπω

στό CNN τήν Ἑλλάδα πρώτη εἴδηση τήν Ἀθῆνα νά καίγεται καί νά διαβάζω ὅτι ἡ Βουλγαρία ἔβγαλε ταξιδιωτική ὀδηγία γιά τή χώρα μας Πῶς νά ξεπεράσω τό γεγονός ὅτι ἡ χώρα μου εἶναι σέ πλήρη ἀπαξίωση ὅσο ἐμεῖς συνεχίζουμε νά ταξι-δεύουμε Πῶς νά ἀντιμετωπίσουμε μέ κέφι τήν διαδρομή πού μᾶς ἀπομένει νά γράφουμε γιά νέες πόλεις διαδρομές χωριά πόλεις καί βουνά ὅταν πίσω ἄνθρω-ποι πού μᾶς διαβάζουν δέν ἔχουν νά βγάλουν τόν μῆνα Ἐπίσης δέν σοῦ κρύβω ὅτι φοβᾶμαι τήν ἐπιστροφή μας στήν Ἑλλάδα Μία περιπέτεια εἶναι καί θά τήν ἀντιμετωπίσουμε λέμε μεταξύ μας ὅλες αὐτές τίς ἡμέ-ρες ἀλλά καί πάλι μᾶς τρομάζει ἡ ἰδέα νά γυρίσουμε καί νά συναντᾶμε θλιμμένα ἐξοργισμένα ἀπελπισμένα χαμένα πρόσωπα Φοβᾶμαι ἐπίσης ὅτι σέ συζητήσεις πού θά κάνουμε μέ φίλους καί γνωστούς θά καταλήγουμε σέ καβγάδες καί ξέρετε γιατί ∆ιότι θα προσεγγίζουμε το οἰκονομικό πρόβλημα μέ ἀφέλεια καί χιοῦμορ σύμφωνα μέ ὅσα μᾶς δίδαξε τό ταξίδι Μοῦ ἔκοψαν τό δῶρο θά μᾶς λέει ὁ ἕνας Νά ζήσεις καί μέ 12 μισθούς

Κάνοντας τόν γῦρο τοῦ κόσμου Ἄκης Τεμπερίδης δημοσιογράφος εἰδικοῦ τύπου

17

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

θά λέμε ἐμεῖς Ἐξάλλου οὔτε ὁ Γερμανός δέν πληρώνεται ἐπί δεκατέσσερα Θά πάρω σύνταξη στά 65 θά λέει ὁ ἄλλος Παίδαρος θά εἶσαι στά 60 θά τοῦ λέω γιά νά μήν τοῦ πῶ ὅτι ἐπειδη πολλοί ἔπαιρναν σύνταξη στά 45 φαληρί-σαμε ∆έν τήν βγάζω μέ 700 εὐρώ θά λέει ὁ τρίτος Στήν Μαλαισία τήν βγάζουν μέ 300 γιά νά μήν μιλήσω γιά τήν Ἰνδία Μέ ἀπέλυσαν θά πεῖ ὁ ἄλλος Ἔτσι εἶναι ἡ ζωή μέ τά πάνω καί τά κά-τω Ρίξε τις ἀπαιτήσεις σου καί θά βρεῖς ἄλλη δουλειά ∆έν βρίσκω δουλειά θά ποῦν ἀρκετοί Μπορεῖ κι ἐγώ τό ἴδιο θά τούς πῶ ἀλλά θά τό παλαίψω Ἀκόμη καί σέ βενζινάδικο θά δουλέψω ∆έν συνεχίζω γιατί - ξέρω - ἤδη ἐκνευρίστηκες Ὅμως νά σοῦ ἐξηγήσω λίγο γιατί σκέφτομαι ἔτσι ἐπειδή ἔχουμε δεῖ τόσα πολλά καί δραματικά πράγματα στόν κόσμο πού δέν μπορεῖς νά φανταστεῖς Ξέρω ξέρω θέλεις μόνο νά συγκρι-νόμαστε μέ 5-10 χῶρες σέ Εὐρώπη καί Αμερική ὅμως νά σοῦ πῶ ὅτι ὁ ὑπόλοιπος κόσμος εἶναι σέ μακράν χειρότερη κατάσταση ἀπό τήν Ἑλλάδα ἀκόμη καί ἀπό τήν Ἑλλάδα πού βρίσκεται στά πρόθυρα χρεωκοπίας Χάρη στήν ἐμπειρία μας ἔχουμε σκληρύνει ὁμολογῶ Γι αὐτό καί δέν μᾶς ρίχνει τό γεγονός ὅτι κάποιοι θά χάσουν τά κεκτημένα τους τά ἐπιδόματα καί τά δῶρα τους σέ μία χώρα πού χάρη ΚΑΙ σ αὐτούς δανείζεται χοντρά ἐδῶ καί δε-καετίες Ναί πιστεύω ὅτι ΟΛΟΙ ἐμεῖς πού σκεφτήκαμε ἔστω νά ἐκμεταλλευτοῦμε τό ἑλληνικό κράτος - παρότι ἴσως τοῦ ἄξιζε ὅπως μᾶς φέρεται - πρέπει νά αἰσθα-νόμαστε τύψεις σήμερα Ὄχι ὅλοι ἀλλά ὅσοι χαραμοφάηδες ἀνίκανοι βολεμένοι καί κολλητοί τοῦ κάθε κόμματος θά πρέπει νά τό αἰσθάνονται αὐτό Οἱ ὑπόλοι-ποι Ἕλληνες τό ὑγιές κομμάτι δέν ἔχει νά φοβηθεῖ τίποτα Αὐτοί δίνουν μάχη κάθε μέρα Θέλω νά προσθέσω μόνο τό ἐξῆς Μία φράση πού λέμε ὅλον αὐτόν τόν και-ρό στό ταξίδι ὅποτε εἴχαμε πρόβλημα εἴτε μέ κολλημένο κινητῆρα εἴτε μέ τό αὐ-τοκίνητο διαλυμένο στόν Μισσισσιππῆ εἴτε μέ ψίχουλα στήν τράπεζα κάποιες μέρες Λεφτά εἶναι ἐμεῖς νά εἴμαστε καλά λέγαμε ∆ές το λίγο τό πρᾶγμα ἔτσι Λεφτά αὐτό εἶναι τό πρόβλημα Γι αὐτά τά λεφτά τά ἔχει βάψει μαῦρα ὅλη ἡ χώ-ρα Γι αὐτά τά λεφτά κάποιοι βγήκαν πάλι τά ἔσπασαν καί ἔκαψαν ἀνθρώπους ζωντανούς Μήν μοῦ πεῖτε ὅτι δέν εἶναι ἔτσι ∆έν εἶναι γιά τά εὐρώ ἀλλά γιά τίς ἰδέες Καλά Ὅμως νοιώθουμε δυνατοί Ἀκόμη κι ἄν μείνουμε στήν ἀνεργία θά βροῦμε τήν ἄκρη Θά βάλουμε τό μυαλό μας κάτω καί θά βροῦμε δουλειά Καί μέ 300 εὐ-ρώ τήν βγάζουμε μένοντας στήν Ἐπανομή ἔτσι λέμε οἱ δυό μας Μπορεῖς νά τό πεῖς αὐτό τέτοιο καιρό Τότε μήν μασᾶς Ἀκούγομαι πολύ σίγουρος Τό ταξίδι φταίει Ἡ ζωή δέν εἶναι παιχνίδι Τί νά κάνω ἄν δέν τήν ἔβλεπα ἔτσι δέν θά κάναμε αὐτήν τήν τρέλα νά γυρίσουμε τόν κόσμο Θά φάμε κατραπακιά πίσω στήν Ἑλλάδα Εἴπαμε μία περιπέτεια θά εἶναι κι αὐτή Στό κάτω-κάτω ἡ ἑλληνική laquoμαγκιάraquo - γιά τήν ὁποία ὑπερηφανευ-όμαστε - στά δύσκολα φαίνεται Γιά καλό καί γιά κακό θά ἔχουμε τήν σκηνή μας Τό πολύ-πολύ νά μένουμε ἐκεῖ σέ κάποιο ξέφωτο στό δάσος τοῦ Σέιχ Σοῦ

18

Ἅγιος Ἰουστῖνος Πόποβιτς (1894-1979) Ἕνας νέος Ἅγιος τῆς Ὀρθοδοξίας

Ἀρχαγγέλων Λόγος

Μέσα στό στενάχωρο κλίμα τῶν ἡμερῶν μία χαρμόσυνη εἴδηση Ὁ μακαριστός γέροντας Ἰουστῖνος Πόποβιτς ἀνακηρύχτηκε νέος Ἅγιος τῆς ἐκκλησίας μας Κα-τά τήν διάρκεια τῆς συνεδρίας τῆς Πέμπτης 29ης Ἀπριλίου 2010 ἡ Σύνοδος τῆς Ἱεραρχίας τῆς Σερβικῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας κατέταξε στά δίπτυχα τόν Ἀρχιμανδρίτη Ἰουστῖνο Πόποβιτς (1894ndash1979) καί τόν ἡγούμενο τῆς Μονῆς Ντάιμπαμπε τοῦ Μαυροβουνίου Συμεών Πόποβιτς (1854 ndash 1941) Ἡ Σύνοδος τῆς Ιεραρχίας τῆς Σερβικῆς Ἐκκλησίας ἀποφάσισε ἡ μνήμη τοῦ Ἀρχιμανδρίτη Ἰ-ουστίνου Πόποβιτς νά τιμᾶται στίς 14 Ιουνίου καί τοῦ ἡγουμένου Συμεών τήν 1η Απριλίου

Ὁ ὅσιος καί θεοφόρος πατήρ Ἰουστῖνος γεννήθηκε στίς 25 Μαρτίου τοῦ 1894 στήν πόλη Βράνιε τῆς νοτίου Σερβίας Ὁ πατέρας του ὀνομαζόταν Σπυρί-

δων καί ἡ μητέρα του Ἀναστασία Ἡ οἰκογένεια τοῦ πατέ-ρα του ἦταν ἐκ παραδόσεως ἱερατική καί εἶχε δώσει στήν ὀρθόδοξη Ἐκκλησία τουλάχιστον ἑπτά ἱερωμένους Ὁ ἴδιος κατά τήν βάπτιση ἔλαβε τό ὄνομα Εὐάγγελος Ἀπό μικρό παιδί ἐπισκεπτόταν μέ τούς γονεῖς του τόν ἅγιο Πρόχορο τόν Θαυματουργό στήν κοντινή Μονή Πτσίνσκι ὅπου καί εἶδε μέ τά μάτια του τήν θεραπεία τῆς μητέρας του ἀπό βα-ριά ἀσθένεια Πηγή εὐλάβειας γιά τόν μικρό Εὐάγγελο ἦταν ἡ τακτική ἀνάγνωση τοῦ Εὐαγγελίου ἀπό τά δεκατέσσερα του χρόνια ἡ ἀνάγνωση τῶν Συναξαριῶν καί ἀργότερα τῶν ἔργων τῶν Ἁγίων Πατέρων τῆς Ἐκκλησίας ∆ιψασμέ-

νος γιά τήν γνώση ὁ Εὐάγγελος ἐγγράφεται τό 1905 στήν Ἐκκλησιαστική Σχολή τοῦ Ἁγίου Σάββα στό Βελιγράδι ὅπου ἀξιώθηκε νά ἔχει ὡς δάσκαλο του τόν ἅ-γιο Νικόλαο Βελιμίροβιτς (βλέπε σελίδα 24) Τελείωσε τήν Σχολή στά 1914 μά τόν πρόλαβε ὁ Α΄ Παγκόσμιος Πόλεμος καί στρατεύτηκε ὡς νοσοκόμος Τήν 1η Ἰανουαρίου τοῦ 1916 ἔλαβε τό μοναχικό σχῆμα καί πῆρε τό ὄνομα τοῦ ἁγίου μάρτυρος καί φιλοσόφου Ἰουστίνου Στήν συνέχεια φεύγει γιά θεολο-γικές σπουδές στήν Ἁγία Πετρούπολη Σύντομα ὅμως λόγῳ τῶν ἐξελίξεων στήν Ρωσία ἀναγκάστηκε νά μεταβεῖ στήν Ὀξφόρδη Ἐκεῖ ἔμεινε δύο χρόνια ἐτοιμά-ζοντας τήν διδακτορική του ἐργασία μέ θέμα laquoἩ θρησκεία καί ἡ φιλοσοφία τοῦ Ντοστογιέβσκιraquo Τό 1919 ὅταν μετά τό τέλος τοῦ πολέμου γύρισε στήν πατρίδα του τοποθετήθηκε ὡς καθηγητής θεολογίας στό Σρέμσκι Κάρλοβτσι Τό 1926 με-ταβαίνει στήν Ἀθῆνα γιά νά λάβει τό διδακτορικό του δίπλωμα στήν Πατρολογί-α μέ θέμα laquoΤό πρόβλημα τοῦ προσώπου καί τῆς γνώσεως στόν Ἅγιο Μακάριο τόν Αἰγύπτιοraquo Γνώριζε πολύ καλά τήν παλαιοσλαβική τήν ἀρχαιοελληνική τήν λατινική τήν ρωσική τήν νεοελληνική τήν ἀγγλική τήν γερμανική καί τήν γαλ-λική γλῶσσα

19

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

Τά ἑπόμενα ἔτη ἐργάστηκε στίς Ἐκκλησιαστικές Σχολές τοῦ Καρλοβικίου τῆς Πριζρένης καί τοῦ Μοναστηρίου Τό 1930-31 ἡ Σερβική Ἐκκλησία τόν ἔστειλε σέ ἱεραποστολική ἀποστολή στήν Τσεχοσλοβακία γιά τήν διαφώτιση καί ὀργά-νωση τῶν ἐνοριῶν καί τοῦ μοναχικοῦ βίου τῶν ὀρθοδόξων Σλοβάκων στά Καρ-πάθια οἱ ὁποῖοι ἐπέστρεφαν στήν Ὀρθοδοξία ἀπό τήν Οὐνία Ἐνῶ ἀκόμη βρι-σκόταν ἐκεῖ ἐξελέγη τό 1931 ἐπίσκοπος τῆς νεοσυσταθείσης Ἐπισκοπῆς Καρπα-θίας ἀλλά ἀπό ταπείνωση δέν δέχτηκε τήν θέση ἐκείνη Στήν διάρκεια τῆς γερμανικῆς κατοχῆς βρέθηκε σέ διάφορες μονές καί στό Βελιγράδι μοιραζόμενος τήν τύχη τοῦ λαοῦ του Μέ τήν ἐγκαθίδρυση τῆς νέας κομμουνιστικῆς ἐξουσίας στήν Γιουγκοσλαβία τό 1945 ὁ π Ιουστῖνος ἐξεδιώχθη ἀπό τό Πανεπιστήμιο τοῦ Βελιγραδίου μαζί μέ ἄλλους 200 καθηγητές Τό 1946 συνελήφθη στήν μονή Σούκοβο καί φυλακίστηκε Λίγο ἔλειψε νά ἐκτελεστεῖ ἀπό τό καθεστώς ὡς laquoἐχθρός τοῦ λαοῦraquo ἀλλά σώθηκε τήν τελευταία στιγμή ὅταν ὁ Πατριάρχης Γαβριήλ κατά τήν ἐπιστροφή του ἀπό τό Νταχάου ἀπαίτησε τήν ἀ-ποφυλάκισή του ∆ιωγμένος ἀπό τό Πανεπιστήμιο καί δίχως κάποια σύνταξη στερημένος ἀ-πό τά ἀνθρώπινα θρησκευτικά καί πολιτικά του δικαιώματα ὁ π Ιουστῖνος ἔζη-σε οὐσιαστικά ἔγκλειστος στήν μικρή γυναικεία μονή τῶν Ἀρχαγγέλων στό Τσέ-λιε τοῦ Βάλιεβο Ἀκόμη καί ἐκεῖ ὅμως οἱ πολιτικές ἀρχές δέν τόν ἄφηναν ἥσυχο Πέρα ἀπό τήν συνεχῆ καί ἀσφυκτική παρακολούθηση συχνές ἦταν καί οἱ ἀνα-κρίσεις στήν πολιτική διοίκηση τοῦ Βάλιεβο Σέ περιόδους δέ κρισίμων συνεδριά-σεων τῆς Ἱερᾶς Συνόδου στό Βελιγράδι τοῦ ἀπαγορευόταν ὁποιαδήποτε ἔξοδος ἀπό τήν μονή ἐπί μῆνες ἀπό τόν φόβο τυχόν ἐπιρροῆς του στούς ἐπισκόπους Πα-ρά τίς δύσκολες αὐτές καί ὀδυνηρές συνθῆκες ὁ Ἅγιος Ἰουστῖνος λειτουργοῦσε καθημερινά προσευχόταν ἀδιάλειπτα ἐπικοινωνοῦσε μέ ὅσους εἶχαν τό θάρρος νά τόν ἐπισκέπτονται καί ἔγραφε συνεχῶς Παρά τόν αὐστηρό περιορισμό του ἀπό τίς πολιτικές ἀρχές ἡ φήμη του ἐξα-πλώθηκε γρήγορα καί πέρασε τά σύνορα τῆς Σερβίας Ἔτσι τόν ἐπισκέπτονταν ὄχι μονάχα Σέρβοι ἀπό διάφορες περιοχές τῆς χώρας ἀλλά καί πολλοί Ἕλληνες Ἐκοιμήθη ἐν Κυρίῳ στίς 25 Μαρτίου 1979 ἀνήμερα τοῦ Εὐαγγελισμοῦ Ὁ Ἅγιος Ἰουστῖνος ἀφοῦ ἐντρύφησε στά ἔργα τῶν Πατέρων τῆς Ἐκκλησίας ἔγραψε τά δικά του συγγράμματα ὅπου διαφαίνεται τό θεολογικό βάθος καί ἡ πίστη του ∆ύο εἶναι τά κεντρικά χαρακτηριστικά τοῦ ἔργου του Ἡ ἀγάπη του γιά τό πρόσωπο τοῦ laquoΘεανθρώπου Χριστοῦraquo - πού εἶναι ἡ πιό συχνή ἔκφραση μέσα στό ἔργο του- καί ἡ μέριμνά του νά μήν ἀποκλίνει ἀπό τήν ἀλάνθαστη γραμμή τῶν θεοφόρων Πατέρων τῆς Ὀρθοδόξου Ἀνατολῆς Τήν περίοδο 1932-35 συνέγραψε τό ἔργο laquoὈρθόδοξος φιλοσοφία τῆς Ἀληθείαςraquo τό ὁποῖο τοῦ χάρισε τήν ἔδρα τῆς ∆ογματικῆς στήν Θεολογική Σχολή τοῦ Πανεπιστημίου τοῦ Βελι-γραδίου Ἄλλα ἔργα του εἶναι οἱ Βίοι τῶν Ἁγίων σέ 12 τόμους καί ἡ Ἑρμηνεία τῆς Καινῆς ∆ιαθήκης σέ 7 τόμους

20

ΕΠΙΛΟΓΕΣ ΑΠΟ ΚΗΡΥΓΜΑΤΑ Ἅγιος Ἰουστῖνος Πόποβιτς

Ἀρχαγγέλων Λόγος

Α ὐτό εἶναι ἡ ἀγάπη τοῦ Χριστοῦ πρός τόν ἄνθρωπο ἡ λύτρωση ἀπό τόν θά-νατο Λέει ἡ δεύτερη μεγάλη ἐντολή laquoἈγαπήσεις τόν πλησίον σου ὡς σεαυ-

τόνraquo (Μτ 22 39) Πότε ἀγαποῦμε λοιπόν πραγματικά τόν ἄνθρωπο Ὅταν τόν λυτρώνουμε ἀπό τήν ἁμαρτία του ἀπό τήν κόλαση αὐτή εἶναι ἡ γνήσια ἀγάπη πρός τόν ἄνθρωπο Μονάχα ὅταν ἀγαπᾶ κανείς τόν ἄνθρωπο διά τοῦ Χριστοῦ - μέ ὅλη τήν ψυχή καί τήν δύναμή του- τότε τόν ἀγαπᾶ ἀληθινά

Θ ά ρωτήσει κάποιος καί ἡ ἀγάπη τῶν γονέων πρός τά τέκνα Καί ἡ ἀγάπη τοῦ συζύγου πρός τήν σύ-

ζυγο Καί ἡ ἀγάπη τοῦ ἀνθρώπου πρός τήν πατρίδα ∆έν εἶναι καί αὐτά ἀγάπη Τά ὀνομάζουμε βέβαια ὅλα αὐτά ἀγάπη ἀλλά εἶναι ἄραγε ἔτσι Ὅλα αὐτά δέν ἔ-χουν ἴχνος ἀγάπης ἐάν δέν εἶναι ὁ Χριστός ἡ δύναμη ἐ-κείνη μέσα ἀπό τήν ὁποία ἀγαπᾶμε Ἄν ὁ πατέρας δέν ἀγαπᾶ τά τέκνά του μέ τήν ἀγάπη τοῦ Χριστοῦ ἄν δέν τά παιδαγωγεῖ στό ἀγαθό ἄν δέν τά ὁδηγεῖ στόν ἴσιο δρόμο ἄν δέν τά διδάσκει νά σωθοῦν ἀπό τήν ἁμαρτί-α παρά μονάχα τά χαϊδεύει καί τά κολακεύει τότε τά μισεῖ καί τά φονεύει Ἄν πάλι ὁ σύζυγος ἀγαπᾶ τήν σύ-ζυγο μονάχα σαρκικά γίνεται ὁ φονιᾶς της Ἔτσι συμ-βαίνει μέ κάθε γήινη σαρκική ἀγάπη

Ὦ ναί ὅταν οἱ ἄνθρωποι τρελαθοῦν ἀπό τήν ὑπερηφάνεια ὅταν ἀλλοφρο-νήσουν ἀπό τήν αὐταρέσκεια τότε δέν τούς χρειάζεται ὁ Θεός δέν χρειά-

ζονται τήν ∆ικαιοσύνη Του ἀφοῦ ἀνακηρύσσουν τόν ἑαυτό τους γιά Θεό Προ-τείνουν τήν ἐλάχιστη καί ψεύτικη ἀλήθεια τούς ὡς τήν μεγάλη τήν σωτήρια ἀλή-θεια Ἀνακηρύσσουν ἀκόμα τήν ἐλάχιστη γήινη δική τούς ἀνάπηρη δικαιοσύνη ὡς τήν μέγιστη δικαιοσύνη δέν μᾶς χρειάζεται ἡ ∆ικαιοσύνη τοῦ Χριστοῦ δέν θέλουμε τήν ∆ικαιοσύνη τοῦ Θεοῦ

Ο ἱ ἄνθρωποι μέ τυφλωμένο τό νοῦ καί τήν ψυχή δέν βλέπουν μά καί δέ θέ-λουν νά δοῦν ὅτι σέ τοῦτο τόν κόσμο ὁ ἄνθρωπος - ὁ γνήσιος ἄνθρωπος -

δέν μπορεῖ νά σταθεῖ Οἱ Ἠρῶδες ζητοῦν τήν κεφαλή τοῦ Ἰωάννου τοῦ Βαπτι-στοῦ ζητοῦν τίς κεφαλές ὅλων τῶν δικαίων τῆς γῆς Καί οἱ Φαρισαῖοι οἱ ψευδεῖς Γραμματεῖς καί οἱ ψευδοσοφοί τοῦ κόσμου αὐτοί ἀπαιτοῦν τόν θάνατο τοῦ Θε-ανθρώπου Χριστοῦ

Γ ιατί ἡ Εὐρώπη περιέπεσε στίς μέρες μας σέ τόσα δεινά σέ τόσα ἀδιέξοδα Εἶ-ναι ἐπειδή ἀπέρριψε τόν Χριστό ἀπέρριψε τό ἱερό Του Εὐαγγέλιο καί ζητᾶ

21

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

νά λύσει ὅλα της τά προβλήματα χωρίς τόν Χριστό Καί μάλιστα ὄχι μόνο χωρίς τόν Χριστό μά καί ἀντίθετα ἀπό τόν Χριστό Μά ὅποιος μάχεται τόν Χριστό καί Θεό ἐκεῖνος γίνεται σύντροφος τῶν δαιμόνων Καί τί εἶναι αὐτό πού ἀπομένει ἀ-πό αὐτόν τόν ἄνθρωπο μέσα σέ ἕναν τέτοιο πόλεμο Πτῶμα Μονάχα πτῶμα

Κ άθε ἄνθρωπος εἶναι ὁ αἰώνιος ἀδελφός σου ὁ αἰώνιος συνάδελφός σου Πρόσεχε λοιπόν πῶς τοῦ συμπεριφέρεσαι Πρόσεχε τί σκέφτεσαι περί αὐ-

τοῦ Πρόσεχε τί ἐπιθυμεῖς γι αὐτόν Ἐπειδή στήν αἰωνιότητα μέλλεις νά ζήσεις μαζί μέ ἐκεῖνον Γι αὐτό ἄς εἶναι ὅλα μέσα μας ἀθάνατα καί αἰώνια ἡ ἀγάπη μας πρός τόν ἄνθρωπο τό ἀγαθό μας ἡ ἀλήθειά μας ἡ δικαιοσύνη μας Γιά νά μήν ντρεπόμαστε στόν ἄλλο κόσμο μήτε γιά τήν ἀγάπη μας μήτε γιά τό καλό μας μή-τε γιά τήν ἀλήθειά μας μήτε καί γιά τήν δικαιοσύνη μας ἐνώπιον τοῦ Κυρίου

Ὁ παράδεισος μά καί ἡ κόλαση τοῦ ἀνθρώπου ἀρχίζουν ἐδῶ ἀπό τήν γῆ γιά νά συνεχιστοῦν αἰώνια στήν ἄλλη ζωή Τί εἶναι ὁ παράδεισος Εἶναι ἡ αἴ-

σθηση τῆς παρουσίας τοῦ Θεοῦ Ἅμα ὁ ἄνθρωπος αἰσθάνεται ἐντός του τόν Θεό εἶναι ἤδη στόν παράδεισο γιατί ὅπου εἶναι ὁ Θεός ἐκεῖ εἶναι καί ἡ Βασιλεία τοῦ Θεοῦ ἐκεῖ καί ὁ παράδεισος Ἀπό τότε πού ὁ Θεός Λόγος κατέβηκε στήν γῆ καί ἔ-γινε ἄνθρωπος ὁ παράδεισος ἔγινε ἡ ἀμεσότερη πραγματικότητα γιά τήν γῆ καί τόν ἄνθρωπο ἐπειδή ὅπου εἶναι ὁ Χριστός ἐκεῖ καί ὁ παράδεισος

∆ έν ὑπάρχει μεγαλύτερη φρίκη ἀπό τήν αἰωνιότητα δίχως Χριστό Ἐγώ θά δεχόμουν μέ χαρά νά εἶμαι στήν Κόλαση μαζί μέ τόν Χριστό (συγχωρῆστε

μου τό παράδοξο) παρά στόν Παράδεισο δίχως Χριστό Γιατί ὅπου δέν εἶναι Ἐ-κεῖνος τά πάντα μεταβάλλονται σέ κατάρα σέ πίκρα καί σέ φρίκη

Ἡ κάθε εὐαγγελική ἀρετή γίνεται στά χέρια τοῦ ὀρθοδόξου χριστιανοῦ πινέ-λο μέ τό ὁποῖο ζωγραφίζει στήν ψυχή του τήν εἰκόνα τοῦ Χριστοῦ μέχρι νά

τήν ὁλοκληρώσει Ὅταν δεῖς τήν ψυχή ἑνός τέτοιου ἀνθρώπου βλέπεις τήν εἰκό-να τοῦ Χριστοῦ καί λές μέσα σου ἀλήθεια ὁ ἄνθρωπος αὐτός τοποθέτησε στό σῶμα του τήν εἰκόνα τοῦ Χριστοῦ ἔφτασε τό ὕψιστο νόημα τῆς ζωῆς καί πλούτι-σε πλοῦτο ἀδαπάνητο

Κ άθε λογισμός καί κάθε αἴσθηση ὁδηγοῦν σταδιακά τήν ψυχή εἴτε πρός τόν παράδεισο εἴτε πρός τήν κόλαση Ἄν ὁ λογισμός εἶναι ἔλλογος τότε συνδέει

τόν ἄνθρωπο μέ τόν Θεό Λόγο μέ τόν ὕψιστο Λογισμό μέ τήν Παναγία πρᾶγμα πού εἶναι ἤδη ὁ παράδεισος Ἐάν πάλι εἶναι ἄλογος ὁ λογισμός ἤ καί παράλογος τότε συνδέει ἀναπόφευκτα τόν ἄνθρωπο μέ τόν Παράλογο τόν Ἀνόητο μέ τόν διάβολο πρᾶγμα πού εἶναι ἤδη ἡ κόλαση Ὅσα ἰσχύουν γιά τόν λογισμό ἰσχύ-ουν καί γιά τίς αἰσθήσεις Ὅλα ἀρχίζουν ἐδῶ ἀπό τήν γῆ καί ὁ παράδεισος μά καί ἡ κόλαση τοῦ ἀνθρώπου

22

Ἀρχαγγέλων Λόγος

Ἡ Ἀγάπη τοῦ Θεοῦ Ἅγιος Ἰουστῖνος Πόποβιτς

θρώπινη καρδιά πού ἀγαπᾶ καί θυσιά-ζεται γιά τούς ἀδελφούς Ἐπειδή ὅλες αὐτές οἱ θεϊκές τελειότητες μέσα ἀπό τίς θεϊκές δυνάμεις ἀναπτύσσουν πλουτίζουν ἀπεγκλωβίζουν τήν ἀν-θρώπινη αἴσθηση τῆς προσωπικῆς ἀ-θανασίας καί τῆς αἰώνιας ζωῆς καθώς καί τήν αἴσθηση τῆς ἀθανασίας καί τῆς αἰώνιας ζωῆς τῶν ἀδελφῶν

Ἐάν ἀγαπῶμεν ἀλλή-λους ὁ Θεός ἐν ἡμῖν μέ-νει καί ἡ ἀγάπη αὐτοῦ τετελειωμένη ἐστίν ἐν ἡ-μῖν (Ἰωαν Α΄ 4 12) Ἡ ἀγάπη φέρει τόν Θεό μέσα στήν ψυχή ὥστε πάντα ζεῖ ἐν Αὐτῷ καί μ αὐτόν τόν τρόπο βλέ-πει τόν Θεό πού κατά τά ἄλλα εἶναι ἀόρατος Ὁ Θεός διά τῆς ἀγάπης ἔγινε ἄνθρωπος ἐνσαρ-

κώθηκε Ἔτσι καί ὁ ἄνθρωπος διά τῆς ἀγάπης θεοῦται θεοποιεῖται γίνε-ται laquoθεός κατά χάρινraquo Ὁ ἀόρατος Θε-ός διά τῆς ἀγάπης γίνεται ἁπτός ὁρα-τός Ἐπειδή ἡ θεϊκή ἀγάπη εἶναι σαρ-κοποιητική δύναμη μεταφέρει καί ἐν-σαρκώνει τόν ἀγαπῶντα μέσα στόν ἀ-γαπώμενο Οἱ ζωές τους ἑνώνονται σέ μία ζωή οἱ ψυχές τους σέ μία ψυχή οἱ καρδιές τους σέ μία καρδιά Καί ἐκεῖ-νοι αἰσθάνονται τόν ἑαυτό τους ὡς ἕ-να ἄν καί παραμένουν δύο ξεχωριστά πρόσωπα Αὐτό ἰσχύει γιά ὅλα τά μέλη

Ἡ ἀγάπη τοῦ Θεοῦ ζεῖ στόν ἄνθρωπο καί δρᾶ μέσα του καί γύρω ἀπ αὐτόν διά

τῶν ὑπολοίπων θεϊκών ἀρετῶν καί τῶν Ἁγίων δυνάμεων Μέσα ἀπ αὐτές ἐμφανίζεται πραγματώνεται συγκε-κριμενοποιεῖταιmiddot εἶναι τά ἔργα της οἱ μαρτυρίες της ἡ ἀληθινότητά της Ὡς πρός αὐτήν τήν θεανθρώ-πινη δραστηριότητά της καί ἀληθινότητά της ἐ-κείνη διακρίνεται ἀπό τίς ὑπόλοιπες ἐπονομα-ζόμενες ἀγάπες ψευδοα-γάπες τίς ἀφηρημένες τίς πρόσκαιρες τίς φαν-τασμένες τίς οὑμανιστι-κές τίς ἀνθρωποειδεῖς Ἡ ἀγάπη εἶναι ἀληθινή ὅ-ταν πράττει γιά τούς ἀ-δελφούς ὅλα τά εὐαγγε-λικά ἔργα τήν δικαιοσύ-νη τήν ἐλεημοσύνη τήν προσευχή κλπ Αὐτά εἶναι τά χνάρια της τά ση-μάδια τῆς ἰδιαιτερότητάς της ἡ ζωή της

Γι αὐτό ὁ ἅγιος Θεολόγος εὐαγγελίζε-ται Τεκνία μου μή ἀγαπῶμεν λόγῳ μηδέ τῇ γλώσσῃ ἀλλ ἐν ἔργῳ καί ἀλη-θείᾳ (Ἰωαν Α΄ 318-19)

Ἡ Θεία Ἀλήθεια εἶναι ψυχή τῆς Θεί-ας ἀγάπηςmiddot καί σ αὐτήν ὑπάρχουν ὅ-λες οἱ θεῖες τελειότητες Αὐτό εἶναι ἐ-κεῖνο πού πράγματι παρηγορεῖ τήν ἀν-

23

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

τῆς Ἐκκλησίας Μέ τήν ἀλληλοαγάπη ζοῦν ὁ ἕνας στόν ἄλλον ὁ ἕνας σέ ὅλους καί ὅλοι σέ ἕναν κατά τόν ἴδιο τρόπο σκέπτονται αἰσθάνονται καί πράττουν συλλογικά laquoσύν πᾶσι τοῖς ἁγί-οιςraquo (Ἐφ γ΄18) Εἶναι ἐκεῖνο πού εἰπώ-θηκε στίς Πράξεις laquoΤοῦ δέ πλήθους τῶν πιστευσάντων ἦν ἡ καρδία καί ἡ ψυχή μία ἀλλrsquo ἦν αὐτοῖς ἅπαντα κοι-νάraquo

Βιώνοντας τήν ἀγάπη τοῦ Χρι-στοῦ ὁ ἄνθρωπος ἐγκαθιστᾶ τόν Θεό στήν ψυχή του ζεῖ μ Αὐτόν σκέπτε-ται μ Αὐτόν αἰσθάνεται μ Αὐτόν πράττει μ Αὐτόν μέ μία λέξη laquoὁ Θεός ἐν αὐτῷ μένειraquo Ὡς ἐκ τούτου ὁ Θεός γι αὐτόν εἶναι τό πιό ἄμε-σο βίωμα ἡ πιό ἄμεση πραγματικότητα ἡ πιό ὀ-φθαλμοφανής δοκιμή ἡ πιό ἔμπρακτη ἐμπειρία Καί ὅταν ὁ Θεός μένει στόν ἄνθρωπο τελειοποιεῖ καί τήν ἀγάπη τοῦ ἀνθρώ-που Ἐπειδή ἐξ Αὐτοῦ βαθμιαῖα ξεχύνεται στήν ψυχή τοῦ ἀνθρώπου ἡ θεϊ-κή ἀγάπη αὐξάνεται σέ ὁλο καί πιό τέλεια ἀγάπη μέσῳ τῶν ὑπολοίπων ἁ-γίων ἀρετῶν ἕως τελικά νά laquoἀγαπο-ποιήσειraquo ὅλο τό laquoεἶναιraquo του Κι ἐκεῖνο τότε δέν γνωρίζει ὅριο στήν ἀγάπη ἐ-πειδή laquoὁ Θεός ἀγάπη ἐστίνraquo γι αὐτό ἡ θεϊκή ἀγάπη καί δέν ἔχει ὅρια Ἔξω ἀπό τήν ἀγάπη εἶναι ὁ θάνατος ἡ νέκρωση ἡ θνητότητα laquoὁ μή ἀγα-πῶν τόν ἀδελφόν μένει ἐν τῷ θανά-τῳraquo (ἸωανΑ΄ 314) Γιατί Ἐπειδή μό-νο ἡ ἀγάπη τσακίζει τήν φυλακή τοῦ ἐ-γωϊσμοῦ βγάζει τήν ψυχή ἀπό τήν οἴη-ση ἀπό τόν αὐτοαποκλεισμό ἀπό τήν

αὐτοαπομόνωση καί τήν φέρνει σέ φι-λική σχέση μέ τόν ἀδελφό ὡς ζωντανό ὄν ὡς φορέα τῆς ζωῆς Ὁ μή ἀγαπῶν μένει ἐν τῷ θανάτῳ μέ-σα στά ἐγωϊστικά κλειστά πρόσκαιρα αἰσθήματα σκέψεις διαθέσεις πάντα κλειστός μέσα στόν ἑαυτό του στήν φυλακή τοῦ ἐγωϊσμοῦ του τῆς φιλαυ-τίας του λόγῳ τῶν ὁποίων καί σαπίζει ἡ ψυχή μέσα του σαπίζουν οἱ σκέψεις σαπίζουν τά αἰσθήματα καί πεθαί-νουν πεθαίνουν πεθαίνουν Ἡ ψυχή πού μένει ἐν τῷ θανάτῳ ὄζει θάνατο καί ὅλες οἱ σκέψεις της τά αἰσθήματα οἱ ἐπιθυμίες καί οἱ διαθέσεις Ἀπό αὐτή τήν πανθανάτωση μόνο ἡ θεϊκή ἀγάπη ἀνασταίνει τήν ψυχή καί τήν ὁδηγεῖ στήν ζωή τήν αἰώνια Τότε

ὅλη ἡ ψυχή εὐωδιάζει ἀ-θανασία

Ἡ ἀγάπη νικητής τοῦ θανάτου ἡ ἀγάπη - σω-τῆρας ἀπό τόν θάνατο Ἀγάπη ποιό εἶναι τό ὄ-νομά σου ἐάν ὄχι ὁ Χρι-στός Ἐπειδή Αὐτός ὄν-τως εἶναι ὁ νικητής τοῦ θανάτου μέ τήν ἀγάπη νικᾶ τόν θάνατο γιά τούς

ἀνθρώπους Ἡ ἀγάπη ἀθανατοποιεῖ τό ἀνθρώπινο ὄν ἐπειδή τό γεμίζει μέ θεϊ-κή ζωή Εἶναι θεοποιητική θεοδημι-ουργική δύναμη Θέλεις νά αἰσθανθεῖς ἀθάνατος σrsquo αὐτόν τόν κόσμο Ἀγάπα τούς ἀδελφούς ἀγάπα τούς ἀνθρώ-πους ὡς ἀδελφούς Σrsquo αὐτό ἔγκειται ἡ ἀληθινή χαρά τῆς ζωῆς χαρά πού κα-νείς δέν μπορεῖ νά πάρει ἀπό τόν ἄν-θρωπο οὔτε σrsquoαὐτόν οὔτε στόν ἄλλο κόσμο καί τήν χαράν οὐδείς αἴρει ἀφrsquo ὑμῶν (Ἰωαν ιστ΄ 22)

Ἁγ Ἰουστῖνος Πόποβιτς Ἑρμηνεία ἐπι-στολῶν Ἁγ Ἰωάννου Θεολόγου ἐκδ Ἐν πλῷ

24

Ἀρχαγγέλων Λόγος

Νά εἴμαστε αἰσιόδοξοι Ἅγιος Νικόλαος Βελιμίροβιτς

Ὁ Ἅγιος Νικόλαος Βελιμίροβιτς γεννήθηκε στίς 23 ∆εκεμβρίου τοῦ 1880 Σπού-δασε στήν Ἐλβετία στήν Ἀγγλία καὶ στήν Ρωσία Μοναχὸς ἔγινε στίς 20 ∆εκεμ-βρίου 1909 Τό 1919 ἐκλέγεται ἐπίσκοπος Ζίτσης Τὸ 1941 συλλαμβάνεται ἀπὸ τοὺς Γερμανοὺς καὶ μετὰ ἀπὸ ἕνα μεγάλο διάστημα φυλάκισής του στήν Σερβία μεταφέρεται μαζὶ μὲ τὸν Πατριάρχη Γαβριὴλ τό 1944 στό Νταχάου ἀπό ὅπου καὶ ἀπελευθερώνονται ἀπό τίς συμμαχικὲς δυνάμεις τό 1945 Μετὰ τὴν ἀπελευ-θέρωση ὁ Ἅγ Νικολαος μεταβαίνει στήν Ἀγγλία καὶ ἀπὸ ἐκεῖ στήν Ἀμερική ὅ-που καὶ πεθαίνει στίς 18 Μαρτίου 1956 Ἡ Σύνοδος τῆς Σερβικῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας τὸν ἀνακήρυξε Ἅγιο καὶ ἡ μνήμη του τιμᾶται στίς 3 Μαΐου

Ο ἱ ἄνθρωποι δέν μποροῦν νά συνεχίσουν νά παρατη-ροῦν τὰ πάντα ὑπὸ τὴν ὀπτικὴ γωνία τῆς αἰωνιότη-τας Ὅμως ὅλα ὅσα αὐτὸς ὁ πολιτισμὸς παράγει τὰ

παράγει γιά τὴν αἰωνιότητα Ἡ ἀγάπη καὶ ἡ φιλία μας εἶναι μὴ πεπερασμένες ὅπως καὶ ὁ κόσμος καὶ ἀκόμα πιὸ ἀξεπέρα-στες ἀπὸ τὸν κόσμο Ὅλα ὅσα ἔζησαν στήν γῆ ζοῦν καὶ σή-μερα σrsquo αὐτὸ τὸ νοητὸ πνευματικὸ περιβάλλον καὶ ὅλα ὅσα ζοῦν σήμερα θὰ ζήσουν αἰώνια πάλι σrsquo αὐτὸ τὸ περιβάλλον Ἡ ἀγάπη καὶ ἡ φιλία μας δέν καθαιροῦνται μὲ τὸν θάνατο ἀλλὰ προεκτείνονται σὲ μία μακρὰν καθαρότερη καὶ ἀνώτε-ρη καὶ ἰσχυρότερη μορφὴ στόν ἄλλο κόσμο Ἀνάμεσα σὲ ἐ-κεῖνο τὸν κόσμο καὶ σrsquo αὐτὸν τὸν κόσμο τὰ ὅρια τὰ φτιάχνει μόνο ἡ δικὴ μας μυωπία ∆έν βλέπουμε τὴν προέκταση αὐτῆς

τῆς ζωῆς μετὰ τὸν θάνατο καὶ γιrsquo αὐτὸ ὁ θάνατος μᾶς φαίνεται σὰν ψαλίδι πού κόβει ὅλα τὰ νήματα καὶ τὶς σχέσεις ἀνάμεσα στούς νεκροὺς καὶ τοὺς ζωντανοὺς καὶ τὸ ὁποῖο καὶ ἀπὸ μᾶς κάθε μέρα ἀποκόβει ἀπὸ ἕνα μέρος ὅταν μᾶς χωρίζει ἀ-πὸ τὴν ἀγάπη μας τήν φιλία μας καὶ τήν χαρὰ μας Ἐμεῖς δέν βλέπουμε ὅμως μποροῦμε νά δοῦμε Μποροῦμε νά δοῦμε μὲ τὸ πνεῦμα μας τὸ τώρα γιά τὸ τώρα ἀλλὰ θὰ ἔρθει καιρὸς σύντομα θὰ ἔρθει ὅταν καὶ τὰ φυσικὰ μας μάτια θὰ βλέ-πουν καὶ τὸν πνευματικὸ κόσμο Ἐμεῖς παρrsquo ὅλα αὐτὰ πιστεύουμε Φώναζαν οἱ χριστιανοὶ μάρτυρες καθώς τούς ἔριχναν στήν πυρὰ Κατασπαράζονταν ἀπὸ τὰ θηρία καὶ ψιθύριζαν Ἐμεῖς παρrsquo ὅλα αὐτὰ ἐλπίζουμε Καρφωμένοι στούς σταυροὺς στέναζαν Ἐμεῖς παρrsquo ὅ-λα αὐτὰ ἀγαπᾶμε Τοὺς κατεδίωξαν καὶ κακοὶ καὶ καλοί αὐτοκράτορες καὶ οἱ Νέρωνες καὶ οἱ Τραϊανοὶ στήν Ἀσία καὶ στήν Ἀφρικὴ στά Βαλκάνια καὶ στήν Βρετανία τοὺς περιφρόνησαν σὰν νά ἦταν μιάσματα τοὺς ἀπομάκρυναν σὰν ἄ-χρηστες πέτρες τοὺς τίναξαν σὰν σκόνη ἀπὸ τὰ πόδια τους

25

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

Οἱ μορφωμένοι δέν ἤθελαν νά τοὺς καταλάβουν οἱ ἰσχυροὶ δέν ἤθελαν νά τοὺς ἀκούσουν οἱ πλούσιοι δέν ἤθελαν νά τοὺς προστατεύσουν Ὁλόκληρος ὁ κόσμος ἦταν κουφός ἀπέναντι στίς ἱκεσίες τους τὰ ἄγρια θηρία εἶχαν περισσοτέ-ρους φίλους ἀπὸ ὅτι αὐτοὶ οἱ νεκροὶ στούς τάφους δέν ζήλευαν τήν ζωή τους Παρrsquo ὅλα αὐτὰ ὅμως ἐκεῖνοι ὅσο ἡ γῆ περιστρεφόταν στόν ἀέρα κοιτάζοντας τὸν ἥλιο καὶ κουβαλῶντας μέσα της τὰ σκουλήκια σήκωναν τὸ βλέμμα στόν ἥλιο κι ἔλεγαν laquoἘμεῖς παρrsquo ὅλα αὐτὰ ἀγαπᾶμε ἐλπίζουμε καὶ πιστεύουμε Ἀγαπᾶμε αὐτὴ τήν μαρτυρική ζωή καὶ ἐλπίζουμε στήν καλύτερη καὶ πιστεύου-με στό μοναδικὸ Παντοδύναμο πού εἶναι πιὸ ψηλὰ ἀπὸ τὸν ἥλιο καί πού μετράει ὅλους τοὺς πόνους μας καὶ ὅλες τίς ἀδικίες τῶν βασανιστῶν μαςraquo Αὐτὴ τὴν πεταμένη πέ-τρα πού μὲ τὸ πόδι ἀπομάκρυναν οἱ οἰκοδόμοι τῆς τότε κοινωνικῆς ζωῆς παρέλαβε ὁ θεϊκὸς Οἰκοδόμος τῆς οἰκου-μένης γιά θεμέλιο τῆς Ἐκκλησίας Του αὐτὸ τὸ πιὸ μεγάλο οἰκοδόμημα τοῦ ὀπτιμισμοῦ πού χτίστηκε ποτέ στήν γῆ Νά εἴμαστε αἰσιόδοξοι ὅταν πάσχουμε γιατὶ τίποτα ἀπrsquo ὅ-σα παθαίνουμε δέν εἶναι χωρὶς στόχο καὶ χωρὶς νόημα Κά-θε πάθημα ἀποτελεῖ βασικὸ γεγονὸς ἐν γένει στήν ζωὴ τῆς ἀνθρωπότητας Εἶναι σὰν ἕνα εἰσιτήριο πού πληρώνουμε μπαίνοντας σὲ αὐτὸ τὸ παγκόσμιο θέατρο τὸ ὁποῖο ὁ Θεὸς φώτισε μὲ πολλοὺς ἥ-λιους καὶ τὸ στόλισε μὲ πολλὰ θαυμαστὰ σενάρια Ἐμένα τρεῖς φορὲς τά παθήμα-τά μου μέ ἔφτασαν κοντά στόν θάνατο Καί μπορῶ νά σᾶς μαρτυρήσω ὅτι δέν ἦταν ἀνυπόφορα οὔτε φοβερὰ Τὰ ἐνθυμοῦμαι εὐχάριστα γιατὶ αὐτὰ εἶναι πού ἔ-καναν τήν ζωή μου σήμερα ὀμορφότερη καὶ τὴν ψυχή μου πληρέστερη καὶ δυνα-τότερη Νά εἴμαστε αἰσιόδοξοι ὅταν χάνουμε ὅπως καὶ ὅταν κερδίζουμε ὅταν γερνᾶμε ὅπως καὶ ὅταν εἴμαστε νέοι Κάθε ἡλικία ἔχει τὸ μεγαλεῖο της καὶ τὴν ἰδι-αίτερη ὀμορφιὰ της Καὶ ἡ ψυχὴ μιᾶς ὀγδοντάχρονης σκιρτᾶ μπροστὰ στήν χαρὰ καὶ τήν λύπη μὲ τὸν ἴδιο τρόπο πού τὸ κάνει καὶ ἡ ψυχὴ ἑνὸς νέου καὶ ὁρμητικοῦ πλάσματος Νά εἴμαστε αἰσιόδοξοι σὰν χριστιανοὶ γιατὶ στήν πίστη μας ἔβρισκαν τίς παρηγοριὲς οἱ πιὸ ἀπελπισμένοι τίς ἐμπνεύσεις οἱ μεγαλύτεροι καλλιτέχνες οἱ με-γαλύτεροι καὶ καλύτεροι ἄνθρωποι τῶν τελευταίων δεκαεννέα αἰώνων Νά εἴμα-στε αἰσιόδοξοι στήν σκέψη γιατὶ μόνο ἡ αἰσιόδοξη σκέψη φτάνει ὡς τὸν Θεὸ Νά εἴμαστε αἰσιόδοξοι στά αἰσθήματα γιατὶ ἡ αἰσιοδοξία εἶναι φάρμακο γιά τήν θλίψη καὶ πηγὴ πραγματικῆς καὶ αἰωνίας χαρᾶς Νά εἴμαστε αἰσιόδοξοι στά ἔργα μας γιατὶ τὰ ἔργα μας ὑφαίνονται στόν ἱ-στὸ τοῦ Θεοῦ καὶ παραμένουν αἰώνια ὅπως τὰ ἔργα τοῦ Θεοῦ Νά εἴμαστε αἰσιόδοξοι ἀφοῦ ἡ ζωὴ εἶναι αἰσιοδοξία καὶ ἐμεῖς οἱ ἄνθρωποι εἴμαστε οἱ καλύ-τεροι στυλοβάτες καὶ οἱ ὀμορφότεροι ἐκφραστὲς τῆς ζωῆς Νά εἶσαι αἰσιόδοξος σημαίνει νά ζεῖς καὶ δικαίως νά ἐκτιμᾶς τήν ζωή Ἀπόσπασμα ἀπό τό βιβλίο laquoἈργά βαδίζει ὁ Χριστόςraquo ἐκδ Ἐν πλῷ

26

Ἀρχαγγέλων Λόγος

Ἐ μεῖς οἱ χριστιανοί οἱ ἀποκαλούμενοι παλαιότερα Ὁδῖτες Εἴμαστε οἱ ἀ-ποσυνάγωγοι οἱ ἀσεβεῖς τοῦ laquoνόμου τοῦ Θεοῦraquo οἱ παράνομοι τῶν με-γάλων αὐτοκρατοριῶν οἱ ἀντιρρησίες τῶν βασιλιάδων οἱ ἐπικηρυγμέ-

νοι εἰς θάνατον Ἐμεῖς πού ἀγαπήσαμε τό Φῶς πού ὡς κόλαση ὁρίσαμε τήν ἀχα-ριστία καί τήν μιζέρια κι ὕστερα μᾶς φυλάκισαν στά κολαστήρια βαρυφορτωμέ-νων μέ μεγάλα λόγια οὐτοπικῶν παραδείσων γιατί τάχα ἐνοχλοῦσαν οἱ σκοτα-διστικές ἰδέες μας Οἱ πτωχοί τῷ πνεύματι σrsquo ἕνα κόσμο πού νομίζει ὅτι τά ξέρει ὅλα Κάποιοι ἀπό μᾶς κάποτε ἁλώνισαν τόν κόσμο μέ δύο σανδάλια καί τήν ψυ-χή ξεχειλισμένη ἀπό Χριστό κάποιοι ἀπό ἐμᾶς καταδικάστηκαν ὡς ἄθεοι κι ἐ-παναστάτες γιατί δέν προσκυνοῦσαν κάποιοι ἀπό ἐμᾶς πέθαναν ἀπrsquo τούς λοι-μούς περιμαζεύοντας ἄρρωστα παιδιά πού τά πετοῦσαν στό δρόμο γιά τό laquoκοινό καλόraquo Ἔτσι μᾶς ἔμαθαν οἱ παλιοί συνοδοιπόροι μας νά μένουμε στά παρασκήνια ὅταν ὁ κόσμος ζεῖ τήν κάθε παρωδία του γιά νά τοῦ ἁπλώνουμε τά χέρια μας ὅ-

ταν ἡ αὐλαία καταρρέει Ἐμεῖς τῆς κάθε ἐποχῆς οἱ Ὁδῖ-τες πεθάναμε συχνά γιά ὅτι πιστέψαμε κλάψαμε γιά τόν κόσμο πού κατρακυλοῦσε ὅταν ὅλοι χειροκροτοῦ-σαν ξέφρενα τήν πρόοδό του κοιτάξαμε μέ τήν ψυχή φουσκωμένη ἀπό χαρά τόν ἥλιο χαμογελῶντας σάν παι-διά ὅταν ὁ κόσμος γκρίνιαζε Ὁ κόσμος πού ὕστερα ἀπό τόσο χειροκρότημα κατρακυλοῦσε ὁ κόσμος πού μᾶς θε-ωροῦσε ἀφελεῖς καί μᾶς περιγελοῦσε

Μᾶς λένε δεισιδαίμονες ἐκεῖνοι πού φοβοῦνται τόν Θεό ἤ τούς laquoκακούςraquo τούς δυτικούς ἤ τούς ἀνατολίτες ἤ τό

κακό τό μάτι τῆς γειτόνισσας τούς Ἀμερικάνους τούς Κινέζους ἤ τούς Ρώσους τούς συνωμότες ἤ τούς ἐξωγήινους ἤ τήν γρουσουζιά τους ἐπειδή δέν πρόλαβαν νά φτύσουν τόν κόρφό τους Ὀπισθοδρομικούς μᾶς λένε ἀκόμα οἱ δῆθεν ἐκσυγ-χρονιστές τῆς ἰστορίας μέ τά λόγια τά ξύλινα καί τά χέρια τά βαμμένα μέ αἷμα

Ἔτσι εἴμαστε ἐμεῖς οἱ ἀποκαλούμενοι Ὁδῖτες Πού ξέρουμε πώς μές στήν ἁμαρτία ἡ χάρη περισσεύει καί δέ βαστάει ἡ ἀπελπισία στήν ψυχή μας Πού μάθαμε μέ τό αἷμα τῆς ψυχῆς μας πώς ἐπανάσταση θά πεῖ νά τά βάζεις μέ τό δυνάστη καί τό χά-ος μέσα σου Τόσες αὐτοκτονίες γύρω τους κι ἐμᾶς πού ὑμνοῦμε τήν Ζωή μᾶς βλέ-πουν οἱ laquoπολιτισμένοιraquo σάν χαμένους Πολιτικῶς ὀρθοί δέν γίναμε ποτέ γιατί οὔ-τε ἀπό πολιτική οὔτε ἀπό ὀρθότητα λογαριάζει ἡ συγχώρεση

Ἐμεῖς γινήκαμε δειλοί ὅταν θάρρος σήμαινε νά σκοτώνεις τόν ἄλλο γιά νά τοῦ laquoμάθεις νά σκέπτεταιraquo Ἐμεῖς οἱ φτωχούληδες τοῦ Θεοῦ τό ἁλάτι τῆς γῆς γνωρί-ζουμε τόν Θεό ἀπό τά μάτια τοῦ ἀδελφοῦ καί τά λάθη μας ἀπrsquo τό ἁπλωμένο χέρι

Οἱ Ὁδῖτες Ἐλευθερία Ρούση θεολόγος - ἐκπαιδευτικός

27

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

τοῦ Χριστοῦ ἀντίκρυ μας Οἱ Ὁδῖτες βλέπεις μετροῦν τόν κόσμο μrsquo ἀγκαλιές καί χαμόγελα ἔτσι πού δέν ἀγοράζεται ποτέ ἡ ἐλπίδα τους οὔτε πουλιέται Μοναχά μοιράζεται καί ὅταν λιγοστεύει τῆς δίνει Λόγο ὁ οὐρανός νά πορεύεται Γιrsquo αὐτό οἱ χριστιανοί δέ νοιώθουν μόνοι μά προσεύχονται γιά τήν μοναξιά πού βασιλεύ-ει στίς ψυχές τῶν ἀνθρώπων

Μόνο αὐτή τήν μέρα ἔχω κι εἶναι ὅτι ἔχω τούτη ἡ μέρα Κι ἄν μέ ρωτήσεις θά σοῦ πῶ πώς θέλω νά μαι μέ ἐτούτους τούς τρελούς τούς Ὁδῖτες πού λένε laquoταξίδιraquo τήν ζωή καί ∆ρόμο τόν Θεό τους πού ἔχουν γιά Θεό Ἐκεῖνον πού ἔκλαψε γιrsquo αὐ-τούς καί πού χαμογελοῦσε στά παιδιά Ἐκεῖνον πού ἔβαλε πάνω ἀπό τίς ἔνθεες αὐταπάτες τῶν νόμων καί τίς ἐπηρμένες πολιτικῶς ὀρθές διακηρύξεις τήν Ἀγάπη Θέλω νά πορευτῶ μέ λογισμό καί μrsquo ὄνειρο τόν δρόμο τόν λιγότερο ταξιδεμένο μέ Πνεῦμα καί Ἀλήθεια πεινῶντας καί διψῶντας τήν δικαιοσύνη μέ ἔρωτα γιά τήν ζωή πού νά μήν τήν ἀφήσω νά τελειώσει ποτέ καί λέω νrsquo ἀφήσω τίς ἦττες καί τίς κρίσεις γιά ἐκείνους πού ὀνειρευτῆκαν ἕνα καθωσπρέπει ἐξοχικό μία δόξα ἀ-δειανή κι ἕνα αὐτοκίνητο ἀκριβό γιά μέσ τήν πόλη

ΥΓ Ξέρω θά πεῖς πώς κάποιοι ἀπό ἐμᾶς ἔπραξαν τ ἀντίθετα στό διάβα τοῦ χρό-νου Ὑπηρέτησαν τίς ἐξουσίες σαγηνεύτηκαν ἀπό τήν δόξα καί τόν πλοῦτο ξέ-χασαν τόν λόγο τῆς Ἀγάπης φανατίστηκαν καί πρόδωσαν τόν λόγο τοῦ Χρι-στοῦ Κι ἄλλοι πάλι συγκρότησαν Ἱερές Ἐξετάσεις πολεμικές ἐπιχειρήσεις καί ἐξοντώσεις ἀντιπάλων ∆ίκιο ἔχεις μά ἐγώ σοῦ μιλάω γιά ὅσους ποθοῦν τόν δρό-μο Του ν ἀκολουθήσουν τούς Ὁδῖτες

Ὁδῖτες Ἐτσι ὀνομάζονταν τά πρῶτα χρόνια οἱ Χριστιανοί Ἡ ὀνομασία laquoΧριστιανόςraquo δόθηκε γιά πρώτη φορά στήν Ἀντιόχεια

∆έν γνωρίζεις ὅτι ἀποδημία εἶναι ὁ παρών βίος Νομίζεις πώς εἶσαι πολίτης

Ὁδίτης εἶσαι ὄχι πολίτης ἀλλ ὁδίτης εἶσαι καί ὁδοιπόρος Μήν πεῖς ἔχω αὐτή ἤ τήν ἄλλη πόλη ∆έν ἔχεις πόλη Ἡ πόλη εἶναι ἐπάνω

Ὅλα τά παρόντα εἶναι δρόμος Πανδοχεῖο εἶναι ὁ βίος Ἄγνωστη ἡ ἔξοδος ἄστατη ἡ κτίση

Τί μανιάζεις γιά τά σκοτάδια τοῦ κόσμου Γιατί ἀφήνοντας τήν ἀλήθεια τρέχεις πίσω ἀπό τίς σκιές

Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος

28

Ἡ laquoμνήμη τοῦ θανάτουraquo γιά τήν ὁποία μιλοῦν οἱ Πατέρες τῆς Ἐκκλησί-ας ὡς κινητήρια δύναμη ἀφύπνισης τοῦ ἑαυτοῦ μας τοῦτες τίς μέρες εἶναι καθημερινότητά μου Ὄχι γιατί ἀσκήθηκα πνευματικά ἤ ὑπερέ-

βαλα στήν προσευχή Ἡ χλιαρότητα πού μέ διέκρινε αὐτή καί ὑπερίσχυε Ἡ περί-οδος πού πέρασε ἦταν ἤρεμη χωρίς μεγάλες διακυμάνσεις Μέχρι πού ξαφνικά μαθαίνεις κάτι κι ἔρχονται τά πάνω κάτω - Ξέρετε ἡ μητέρα σας ἔχει καρκίνο Εἶναι λίγο ἐπιθετικούλης στό εἶδος του ἀλ-λά θά τόν παλέψουμε Εἶναι βέβαια καί τό προβληματάκι τῆς καρδιᾶς της πού διαπιστώθηκε ἀλλά μήν ἀπογοητεύεστε θά κάνουμε τό καλύτεροhellip laquoἘπιθετικούλης προβληματάκι ζωούλαraquohellip ὅλα μικρά καί σχετικά Χρησι-μοποιοῦμε ὑποκοριστικά γιά νά τονίσουμε ἀκόμα περισσότερο τήν μετριότητα πού ἔχουμε υἱοθετήσει στόν τρόπο πού ζοῦμε Λίγη ζωή λίγη χαρά λίγη ἀγάπη λίγος Θεόςhellip

Καί ἔρχονται αὐτές οἱ στιγμές πού ὁ καθένας μας ἀξιολογεῖ τά πράγματα ἀλλιῶς Πού θυμᾶται πώς αὐτό τό δῶρο τό μεγαλύτερο ἀπrsquo ὅλα τό δῶρο τῆς ζω-ῆς ἔχει κι αὐτό ἡμερομηνία λήξης Σκέφτεται τότε πώς δέν ἀξίζει νά τό ζεῖ μέτρια νά χάνει τίς στιγμές μέσα στό ἄγχος καί στήν γκρίνια τῆς καθημερινότητας Τότε θέλοντας καί μή νοιώθεις νά γίνεται πράξη τό laquoἀδιαλείπτως προσεύ-

χεσθαιraquo πού ἀναφέρει ὁ Ἀπόστολος Παῦλος Στρέφεις τά μά-τια τῆς ψυχῆς πρός τόν Θεό κι ἀφοῦ διαπιστώσεις πόσο λίγος εἶσαι γιά νά τά φέρεις ὅλα εἰς πέρας ὅπως νόμιζες ὅτι μπορεῖς ταπεινώνεσαι καί ζητᾶς βοήθεια καί ἔλεος καί ἀγάπη Καί ὕστερα ἀκολουθεῖ ἐκεῖνο τό laquo ἐν παντί εὐχαριστεῖτεraquo στό ὁποῖο μέχρι τώρα δέν ἔδινες καί ἰδιαίτερη σημασία Εἴτε γιατί κάποια πράγματα τά θεωροῦσες δεδομένα εἴτε γιατί νόμιζες πώς θά σοῦ ἀνήκουν πάντα Κι ἐνῶ πασχίζεις στήν καθημερι-νότητα γιά τό ἑπόμενο ὑλικό ἀγαθό πού ἔβαλες στό μάτι ἤ γιά κάποιο τοῦβλο παραπάνω στή νέα οἰκοδομή ἤ ἀκόμα

γιατί δέν μπορεῖς νrsquo ἀποκτήσεις κάτι ἀπό τά παραπάνω ἔχεις χάσει ἤδη τόσα πολλά Ἔχασες χωρίς νά δώσεις τήν παραμικρή σημασία τίς μυρωδιές τῆς ἄνοι-ξης τά ἀπίστευτα χρώματα τῶν λουλουδιῶν τό τραγούδι τοῦ κότσυφα τά ὄμορ-φα βράδια πού σέ βάζουν σιγά-σιγά στήν ἀνεμελιά τοῦ καλοκαιριοῦ

Ξεχνᾶς νrsquo ἀφιερώσεις χρόνο στούς ἀγαπημένους λές καί θά τούς ἔχεις γιά πάντα διαθέσιμους Πνιγμένος στίς μέριμνες χάνεις τήν διάθεση νά μοιραστεῖς στιγμές νrsquo ἀνταλλάξεις συναισθήματα νά δώσεις ἀγάπη

Ἀρχαγγέλων Λόγος

Ἀνατροπή Παρασκευή Ἐξάρχου

29

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

Κι ἔρχεται καί σέ βρίσκει ἡ φθορά ἡ ἀρρώστια ὁ θάνατος Καί συνειδη-τοποιεῖς πώς εἶσαι τελείως ἀπροετοίμαστος Τόσο καιρό τό ἀπωθοῦσες καί μπο-ρεῖ- μεταξύ μας- νά χτύπαγες καί κανένα ξύλο Ἡ ἀπώθηση εἶναι ἐπακόλουθο τῆς ἀμάθειας τῆς ἀκατηχησίας Ἀλλά καί τῆς μή ἀποδοχῆς κατά βάθος τοῦ γεγονό-τος τῆς Ἀνάστασης Ἴσως νά εἶναι καί βολικό νά ἐπιμένουμε στήν ἀντίληψη τοῦ laquoὅλα ἐδῶ τελειώνουνraquo καί νά παραμένουμε στήν κλάψα μας Βλέπεις ἄν ἀποδε-χτοῦμε οὐσιαστικά πώς ὁ βίος δέν τελειώνει ὁριστικά μέ τόν θάνατο ἀλλά δοῦμε τόν θάνατο σάν πέρασμα σάν ἀρχή σάν νίκη σάν ζωή τότε θά πρέπει νrsquo ἀναθε-ωρήσουμε ἐντελῶς τήν στάση ζωῆς μας τόν τρόπο σκέψης μας τίς συμπεριφορές μας Νά βάλουμε τήν δοξολογία στήν ζωή μας Νά δοῦμε τίς δυσκολίες ὡς παι-δαγωγικές δοκιμασίες Ἄλλωστε ὁ Ἀπόστολος τῶν Ἐθνῶν μᾶς θυμίζει πώς laquoἡ δύ-ναμις ἐν ἀσθενείᾳ τελειοῦταιraquo

∆ύσκολα τά πράγματα μανούλα Ἐγώ νιώθω ἀδύναμη καί τό καταθέτω Καί καθώς προσεύχομαι συμπληρώνω στήν προσευχή μου αὐτό πού ὑπέροχα λέει ὁ Παρακλητικός Κανόνας ἐγώ σοῦ ζητῶ ὅμως Ἐσύ πρᾶξε laquo πρός τό συμφέ-ρον τῆς αἰτήσεώς raquo μου ΑΜΗΝ

Ὁ κόσμος σκλήρανε πολύ

Γιῶργος Θεοτοκᾶς Ἀσθενεῖς καί ὁδοιπόροι ἐκδ Ἑστία

Ὁ κόσμος σκλήρανε πολύ σκλήρανε ξεράθηκε και ἄδειασε Πέρασε τά ὅρια Μικρές καλοσύνες ἐδῶ κι ἐκεῖ ἕνας Χριστιανός πάντα ὑπάρχει τρόπος νά

προσφέρει μά ὁ κόσμος δέν σώζεται πιά Ὁ κόσμος αὐτός χάθηκε ὅποιος ἔχει τά μάτια ἀνοιχτά τό βλέπει καί τό παίρνει ἀπόφαση μιά γιά πάντα Χάθηκε μές στήν ἀλαζονεία τῶν ἐπιστημῶν του μές στήν ἀπανθρωπιά τῶν μηχανῶν του μές στήν φρενίτιδά του πού τήν λέει πρόοδο στό ἀέναο στριφογύρισμά του στό κε-νό δίχως ἕρμα δίχως σκοπό Ὁ δύστηνος πλανήτης κλονίστηκε ἀνεπανόρθωτα ἔ-χασε τήν ἰσορροπία του ∆έν τόν αἰσθάνεσαι νά τρικλίζει κάτω ἀπ τά πόδια σου

Ἄ ς πασχίσουμε ἐμεῖς πού μένουμε ἐδῶ νά πλησιάσουμε ὅσο ἀντέχουμε τό Ἐπέκεινα καί ἄς προσευχόμαστε γιά τόν κόσμο πού σέρνεται ἀκράτητος

ἀπό τήν ἴδια δαιμονική ὁρμή του πρός τήν τελική του συντριβή Μερικοί θά βλέ-πουν τοῦτον ἐδῶ τόν ἀναμμένο φάρο μας μοῦ φτάνει ἐμένα ἕνας τέτοιος προορι-σμός Ἐνῶ ὁ κόσμος θά σβήνει ὁ φάρος θά φωτίζει ἀκόμα τίς ὕστατες στιγμές του θά σώζει ὡς τό τέλος μερικές ψυχές ∆έν ἐλπίζω πιά ἄλλο τίποτα

30

Κ αθώς θεριεύει τό θέρος καί ἡ φύση ντύνεται τά χρυσᾶ της νοσταλγία πλημμυρίζει τήν σκέψη μας νοσταλγία γιορτινή ἀπό τά παιδικά μας χρό-νια πού προσγειώθηκαν ἀπότομα ἀπό τήν πραγματικότητα τοῦ κόσμου

τούτου Οἱ κῆποι ὁλάνθιστοι γεμᾶτοι τριαντάφυλλα φίσκα ἀπό τό παιδομάνι οἱ χωματόδρομοι κι ἡ εὐωδία ἀπό τά νυχτολούλουδα νά διεγείρει τήν ὄσφρηση Ὀρ-θάνοιχτες οἱ πόρτες τῶν σπιτιῶν οἱ οἰκογένειες νά δειπνίζουν στίς βεράντες καί τά ραδιόφωνα νά γεμίζουν μέ μελωδίες τήν ἥσυχη γειτονιά Μνῆμες τῆς παιδικῆς ἡλικίας χρόνια ἀνέμελα κι ἀφελῆ τότε πού νομίζαμε ὅτι ὁ βίος θά lsquoναι παιχνίδι τότε πού θαρρούσαμε ὅτι στόν παράδεισο θά ζήσουμε Μεγαλώσαμε μέ τόν ἦχο τῶν οἰκοδομῶν στά αὐτιά μας ἕνας διαρκής θόρυ-βος στήν ἐφηβεία μας μπετονιέρες κι αὐτοκίνητα πού διαρκῶς αὐξάνονταν Βλέ-παμε ἀμήχανα τίς γειτονιές νά ἐξαφανίζονται τά δέντρα νά κόβονται τίς ταπει-νές μά ἀνθρώπινες μονοκατοικίες νά γκρεμίζονται μαζί μέ χιλιάδες ἀναμνήσεις Γενιές τῆς ἀντιπαροχῆς τῆς πολυκατοικίας τῶν χαμηλοτάβανων διαμερισμάτων - κουτιῶν τῆς ἀπρόσωπης συγκατοίκησης Χάσαμε τούς γειτόνους μας καί μαζί

τήν ἀνθρωπιά μας Ἤμασταν κοινωνικοί καί φι-λόξενοι καί γίναμε καχύποπτοι καί ἀπόμακροι Οἱ ὀλιγοπρόσωπες γειτονιές γέμισαν μέ ἀνθρώ-πους ξένους μεταξύ τους πού δέν ἔχουν καμμιά ὄρεξη νά γνωριστοῦν νά κοιταχτοῦν στά μάτια νά καλημεριστοῦν νά ἀνταλλάξουν ἐπισκέψεις καί χαμόγελα Εἴχαμε τό θλιβερό προνόμιο νά ζήσουμε τήν πα-ρακμή τῆς πόλης στήν ἐξέλιξή της Εἴδαμε τούς μικρούς παραδείσους μας νά μεταβάλλονται σέ

γκρίζα κακόγουστα κτίρια τίς ἀλάνες πού ματώναμε τά πόδια μας νά γίνονται ὄγκοι ἀπό μπετόν Πρίν προλάβουμε νά ἀποστηθίσουμε τό laquoἈθῆνα διαμαντόπε-τρα στῆς γῆς τό δαχτυλίδιraquo πνιγήκαμε στή μυρωδιά τοῦ νέφους καί ντραπήκαμε πού εἴμαστε Ἀθηναῖοι Ὅλοι νοσταλγοῦμε τό παρελθόν Μεγαλώνουμε καί διαρκῶς διαπιστώνου-με πώς laquoκάθε πέρυσι καί καλύτεραraquo Τά χρόνια περνοῦν καί ὅλο ἀναφερόμαστε σέ παλαιότερες ἐποχές ἀναπολοῦμε τά παλιά καί συγκινούμεθα μέ τραγούδια μέ κείμενα καί μέ ταινίες πού περιγράφουν τήν παλιά Ἑλλάδα τόν κόσμο πού ἔφυ-γε Ζοῦμε τήν παρακμή τοῦ σύγχρονου πολιτισμοῦ ἀνίκανοι νά ἀντιδράσουμε καί ὅλο μιλᾶμε γιά τά παλιά Νοιώθουμε ἄγχος γιά τήν ἐγκληματικότητα καί τήν οἰκονομική κρίση θλιβόμαστε πού κινδυνεύουμε νά χάσουμε τήν εὐδαιμονία μας Εἶναι φυσιολογική ἡ ἀντίδραση αὐτή μά ἄν ἀφήσουμε τόν συναισθηματισμό στήν ἄκρη καί σκεφτοῦμε τό παρελθόν μέσα ἀπό τό πρῖσμα τῆς ἱστορίας θά δια-πιστώσουμε πώς δύσκολα θά διαλέγαμε μιά ἄλλη χρονική περίοδο γιά νά ζήσου-με

Νοσταλγία π Χριστόδουλος Μπίθας

Ἀρχαγγέλων Λόγος

31

Ὅπου κι ἄν ἀνατρέξουμε πίσω στόν χρόνο βλέπουμε παντοῦ καί πάντα νά βασιλεύει ὁ πόνος Πόλεμοι κι ἐμφύλιοι ἀλληλοσπαραγμοί σκλαβιά καί πεῖνα φτώχεια κι ἀδικία σημαδεύουν τήν ἱστορία τῆς ἀνθρωπότητος Μπορεῖ νά ὑπῆρ-ξαν πιό ἔνθεοι πολιτισμοί ἀπό αὐτόν πού διανύουμε τώρα μά ἡ ἁμαρτία πάντα ἴδια εἶναι στό διάβα τῶν αἰώνων Μπορεῖ νά νοσταλγοῦμε τήν λαμπρή περίοδο τοῦ Βυζαντίου ἤ ἀκομα καί τήν ἔνδοξη ἑλληνική ἀρχαιότητα ἀλλά τό σίγουρο εἶναι ὅτι δέν θά θέλαμε νά ζήσουμε ἐχθρικές σφαγές πολέμους κι ἐπιδημίες οὔτε νά εἴμαστε δοῦλοι ἐκεῖνες τίς ἐποχές οὔτε νά πεθαίνουμε ἀπό μιά ἁπλῆ γρίπη ἐ-πειδή ἡ ἰατρική ἐπιστήμη δέν εἶχε ἀκόμα ἐξελιχθεῖ ∆ύσκολος ἦταν πάντα ὁ βίος Πλαστή ἡ ὀνειροπόληση γιά τό παρελθόν ψευδαίσθηση γιά νά ξεφύγουμε ἀπό τήν πραγματικότητα Κι ἄν ὑπάρχει νοσταλ-γία γιά μιά κοινωνία ἰδανική ὅπου πραγματικά θά θέλαμε νά ζήσουμε αὐτό μᾶλ-λον ἀφορᾶ τήν παραδείσια κατάσταση τήν ἐποχή πού δέν ὑπῆρχε στό ἀνθρώπι-νο γένος ὀδύνη καί στεναγμός ἀλλά κοινωνία ἀγάπης μέ τόν Θεό καί τόν συνάν-θρωπο Κι ἐφrsquo ὅσον τό νά γυρίσουμε στό παρελθόν ἀποκλείεται ἀφοῦ ἀρνηθήκα-με τήν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ μοναδική μας ἐλπίδα εἶναι τό μέλλον τά ἔσχατα ἡ Βασι-λεία τῶν Οὐρανῶν Ἐπειδή ὅμως τήν Βασιλεία Του μᾶς κάλεσε ὁ Κύριος νά τήν προγευτοῦμε ἐπειδή μᾶς ζήτησε νά βιώσουμε τά ἔσχατα ἀπό τώρα ἄς ἐγκαταλείψουμε τήν πα-ρελθοντολογία κι ἄς χαροῦμε τό σήμερα εὐχαριστῶντας τόν Θεό πάντων ἕνεκεν ζῶντας εὐλογημένα κάθε στιγμή σά νά lsquoναι ἡ πρώτη κι ἡ τελευταία τῆς ὕπαρξής μας ἔχοντας νοσταλγία μόνο γιά τήν Βασιλεία τοῦ Θεοῦ γιά τόν Παράδεισο γιά τό πέρασμα ἀπό τόν θάνατο στήν Ζωή τήν ὄντως Ζωή πού εἶναι ὁ Χριστός μας Ἀμήν

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

Ἀποφθέγματα τῆς ἐρήμου

Ἀββᾶς Ἀντώνιος

Ἀπό τόν πλησίον μας προέρχεται ἡ ζωή καί ὁ θάνατος Γιατί ἂν κερδίσουμε τόν ἀδελφό μας κερδίζουμε τόν Θεόmiddot ἂν ὅμως τόν σκανδαλίσουμε ἁμαρτάνουμε στόν Χριστό Ἔρχεται καιρός πού οἱ ἄνθρωποι θά τρελαθοῦν καί ὅταν δοῦν κάποιον πού δέν εἶναι τρελός θά ξεσηκωθοῦν ἐναντίον του καί θὰ τοῦ ποῦν ldquoεἶσαι τρελόςrdquo ἐπειδή δέν εἶναι ὅμοιος μ᾽ αὐτούς ∆έν φοβᾶμαι πιά τόν Θεό ἀλλά τόν ἀγαπάω ldquoΓιατί ἡ ἀγάπη διώχνει τόν φόβοrdquo ( Ἰω 418) Ἐκεῖνος πού κτυπάει τήν μᾶζα τοῦ σιδήρου σκέπτεται πρῶτα τί θέλει νά φτιάξει δρεπάνι μαχαίρι τσεκούρι Ἔτσι κι ἐμεῖς πρέπει νά σκεπτόμαστε γιά ποιά ἀρετή παλεύουμε ὥστε νά μήν κοπιάζουμε μάταια

32

Ἀρχαγγέλων Λόγος

Ἱερός Ναός Ταξιαρχῶν Μοσχάτου Σύντομο ἱστορικό

Στέλιος Ντάντης ∆ρ Θεολογίας-ἱστορικός

Ἀ πό τήν ἐποχή τῆς γερμανικῆς κατοχῆς (1941-44) καί γιά κά-ποιες δεκαετίες οἱ ἐπιβάτες

τοῦ ἠλεκτρικοῦ σιδηροδρόμου περ-νῶντας ἀπrsquo τό καταπράσινο Μοσχᾶτο σταυροκοπιόνταν ἀντικρίζοντας μέσα στά πανέμορφα περιβόλια ἕνα μικρό ξωκλήσι Ἦταν οἱ Ταξιάρχες ἤ τό Ταξι-αρχάκι ὅπως τό ὀνομάτιζαν οἱ παλιοί Μοσχατιῶτες πού τήν παραμονή καί τήν μέρα τῆς γιορτῆς ξεκινοῦσαν ἀπό κάθε μεριά τῆς πόλης καί ἀκολουθῶν-

τας τά στενά μονοπάτια μέσα ἀπό καλ-λιέργειες ἔρχονταν νά προσκυνήσουν Μέσα σrsquo ἐκεῖνα τά περιποιημένα περι-βόλια λιγοστοί ἦταν οἱ γείτονες τῶν Ταξιαρχῶν πού ζοῦσαν τριγύρω σέ σκόρπιες ἀγροικίες κυρίως κτηματίες περιβολάρηδες λαχανικῶν μέ τά ὁποῖα τροφοδοτοῦσαν τήν λαχαναγορά τῶν Ἀθηνῶν (Βαρβάκειο)

Τό ἐκκλησάκι χτίστηκε στά 1943 μέσα στά δύσκολα χρόνια τῆς ξενικῆς κατο-χῆς Οἰκοδομήθη-κε σέ οἰκόπεδο

282 τετραγωνικῶν μέτρων πού πρό-σφερε ὁ Χρῆστος Μαστροσταμάτης καί στήν ἵδρυσή του πρωτοστάτησε ἡ γυναίκα του Στυλιανή μέ τόν γαμπρό

τους Γεώργιο Καζάλα ὁ ὁποῖος κίνησε τά νήματα γιά τήν κατασκευή Στήν προσπάθεια ἐκείνη συνεισφέρανε πρό-

θυμα οἱ γειτονικές οἰκογένειες πού οἱ ἀπόγονοί τους ζοῦν ἀνάμεσά μας Μπέλλου Λαλαούνη Καψίλη Κω-σταντάκη (Ροδίτη) Λεγάκη Καζάλα καί Μαστροσταμάτη Οἰκοδομικά ὑλικά δέν ὑπῆρχαν ἐ-κεῖνα τά δύσμοιρα χρόνια γιrsquo αὐτό προσφερθήκε ὁ κόσμος καί κουβάλησε πέτρες χῶμα ἄμμο ἀπrsquo τό ποτάμι τοῦ-βλα κεραμίδια ἤ πρόσφερε χρήματα

Τά ἐγκαίνια τῆς ἐκκκλησούλας ἔγιναν στίς 29 Ιουνίου 1943 μέρα τῆς γιορτῆς τῶν ἁγίων ἀποστόλων Πέτρου καί Παύλου Συνέχεια στό ἑπόμενο (Πρωτοδημοσιεύτηκε στά IΣTOPIKA TOY MOΣXATOY τ β΄ Μοσχᾶτο 2003 σσ 55-59)

33

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

Τά Νέα μας

τῆς Ζωοδόχου Πηγῆς καί τό ἀπόγευμα πήραμε τό πλοῖο τῆς ἐπιστροφῆς Στήν ἐκδρομή αὐτή ὅπως καί στήν ἐκ-δήλωση πού πραγματοποιήσαμε τήν ∆ευτέρα 31η Μαΐου στό Πνευματικό μας Κέντρο μᾶς δόθηκε μιά ἀκόμα εὐ-καιρία νά συσφίγξουμε τίς σχέσεις μας καί νά νοιώσουμε λίγο παραπάνω τήν αἴσθηση τῆς κοινότητας Ὅλες αὐτές τίς δραστηριότητες ὅπως καί τό κέρα-σμα μετά τήν Θεία Λειτουργία τῆς Κυ-ριακῆς θά πρέπει νά τά ἀντιμετωπί-ζουμε ὡς ἐκκλησιαστικά-κοινοτικά γε-γονότα κι ὄχι σάν ἁπλές κοινωνικές ἐκδηλώσεις Σέ καιρούς ἀφιλόξενους καί μοναχικούς καλούμεθα νά συσπει-ρωθοῦμε στήν ἐνορία μας νά νοιώσου-με πρόσωπα νά μοιραστοῦμε τήν κατή-χηση καί τήν ἐλπίδα μας

Πιστεύουμε ἀκράδαντα πώς τό μέλλον τῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας τόν 21ο αἰῶνα ἐξαρτᾶται ἄμεσα ἀπό τό ζωντά-νεμα τῆς κοινοτικῆς ζωῆς κατά τό Ἀποστολικό πρότυπο καί βέβαια τόν ἐπανευαγγελισμό τῶν συνανθρώπων μας Μέ τήν βοήθεια τοῦ Θεοῦ ἐλπίζουμε νά ἐργαστοῦμε ὅλοι πρός αὐτή τήν κατεύθυνση Ἀμήν

Μ έ ἐπιτυχία πραγματοποιήθηshyκε στίς 5 καί 6 Ἰουνίου ἡ ἐκshyδρομή τῆς ἐνορίας μας στήν

Ἄνδρο Με 74 ἀδελφούς καί ἀδελφές μας περάσαμε ἕνα εὐλογημένο κι

εὐχάριστο διήμερο στό πανέμορφο Κυ-κλαδονήσι Καταλύσαμε σέ ξενοδοχεῖο στό Γαύριο καί ἀπό ἐκεῖ τήν πρώτη ἡ-μέρα περιηγηθήκαμε στά μοναστήρια τῆς Ἀγίας Μαρίνας (ὅπου φυλάσσεται λείψανο τῆς Ἁγίας) καί τῆς Παναχράν-του (ἐδῶ βρίσκεται ἡ κάρα τοῦ Ἁγ Παντελεήμονα καί πλῆθος ἄλλων ἱερῶν λειψάνων) καί βέβαια στήν ὄμορφη χώρα τῆς Ἄνδρου Τήν Κυριακή λει-τουργηθήκαμε στήν γυναικεία Μονή

Ἱερά Μονή Παναχράντου

Ἡ χώρα τῆς Ἄνδρου ἀπό τήν Μονή Παναχράντου

Στήν πύλη τῆς Ἱ Μ Ζωοοδόχου Πηγῆς

34

Ἡ κρίση στήν οὐσία δέν εἶναι οἰκονομική ἀλλά κυρίως καί πρό παντός πνευματική καί αὐτή φέρνει καί οἰκονομική

καί πολιτική κρίση Αὐτό σημαίνει ὅτι ἡ ἀντιμετώπιση τῆς κρίσεως δέν γίνεται μέ οἰκονομικά μέσα καί πολιτικές πρακτι-κές ἀλλά μέ τήν ἀλλαγή τρόπου ζωῆς μέ τήν ἐπαναφορά τοῦ ἀνθρώπου στήν ὀλιγάρκεια τήν ἐγκράτεια τήν σωφροσύνη τήν ἀποφυγή τῆς ἀπληστίας καί τῆς ὑπερβολῆς

Ἡ ἄσκηση προβάλλει σήμερα ὡς ἐπιταγή ὡς προσπάθεια νά θεραπευθεῖ τό πάθος τῆς φιλαυτίας ἀπό τό ὁποῖο

προέρχονται τά πάθη τῆς φιληδονίας τῆς φιλοδοξίας καί τῆς φιλαργυρίας Ὁ εὐαγγελιστής Ἰωάννης τό περιγράφει αὐτό μέ πολλή σαφήνεια laquoπᾶν τό ἐν τῷ κόσμῳ ἡ ἐπιθυμία τῆς σαρκός καί ἡ ἐπιθυμία τῶν ὀφθαλμῶν καί ἡ ἀλαζονεία τοῦ βίου οὐκ ἔ-στιν ἐκ τοῦ πατρός ἄλλrsquo ἐκ τοῦ κόσμου ἐστίraquo (Α΄ Ἰω β 16)

Μητροπολίτης Ναυπάκτου καί Ἁγίου Βλασίου Ἱερόθεος Βλάχος

  • Τό Ψωμί13
  • Μίλτος Σαχτούρης (1919-2005) 13
  • Ἀββᾶς Ἀντώνιος 13
    • ltlt13 ASCII85EncodePages false13 AllowTransparency false13 AutoPositionEPSFiles true13 AutoRotatePages None13 Binding Left13 CalGrayProfile (Dot Gain 20)13 CalRGBProfile (sRGB IEC61966-21)13 CalCMYKProfile (US Web Coated 050SWOP051 v2)13 sRGBProfile (sRGB IEC61966-21)13 CannotEmbedFontPolicy Error13 CompatibilityLevel 1413 CompressObjects Tags13 CompressPages true13 ConvertImagesToIndexed true13 PassThroughJPEGImages true13 CreateJobTicket false13 DefaultRenderingIntent Default13 DetectBlends true13 DetectCurves 0000013 ColorConversionStrategy CMYK13 DoThumbnails false13 EmbedAllFonts true13 EmbedOpenType false13 ParseICCProfilesInComments true13 EmbedJobOptions true13 DSCReportingLevel 013 EmitDSCWarnings false13 EndPage -113 ImageMemory 104857613 LockDistillerParams false13 MaxSubsetPct 10013 Optimize true13 OPM 113 ParseDSCComments true13 ParseDSCCommentsForDocInfo true13 PreserveCopyPage true13 PreserveDICMYKValues true13 PreserveEPSInfo true13 PreserveFlatness true13 PreserveHalftoneInfo false13 PreserveOPIComments true13 PreserveOverprintSettings true13 StartPage 113 SubsetFonts true13 TransferFunctionInfo Apply13 UCRandBGInfo Preserve13 UsePrologue false13 ColorSettingsFile ()13 AlwaysEmbed [ true13 ]13 NeverEmbed [ true13 ]13 AntiAliasColorImages false13 CropColorImages true13 ColorImageMinResolution 30013 ColorImageMinResolutionPolicy OK13 DownsampleColorImages true13 ColorImageDownsampleType Bicubic13 ColorImageResolution 30013 ColorImageDepth -113 ColorImageMinDownsampleDepth 113 ColorImageDownsampleThreshold 15000013 EncodeColorImages true13 ColorImageFilter DCTEncode13 AutoFilterColorImages true13 ColorImageAutoFilterStrategy JPEG13 ColorACSImageDict ltlt13 QFactor 01513 HSamples [1 1 1 1] VSamples [1 1 1 1]13 gtgt13 ColorImageDict ltlt13 QFactor 01513 HSamples [1 1 1 1] VSamples [1 1 1 1]13 gtgt13 JPEG2000ColorACSImageDict ltlt13 TileWidth 25613 TileHeight 25613 Quality 3013 gtgt13 JPEG2000ColorImageDict ltlt13 TileWidth 25613 TileHeight 25613 Quality 3013 gtgt13 AntiAliasGrayImages false13 CropGrayImages true13 GrayImageMinResolution 30013 GrayImageMinResolutionPolicy OK13 DownsampleGrayImages true13 GrayImageDownsampleType Bicubic13 GrayImageResolution 30013 GrayImageDepth -113 GrayImageMinDownsampleDepth 213 GrayImageDownsampleThreshold 15000013 EncodeGrayImages true13 GrayImageFilter DCTEncode13 AutoFilterGrayImages true13 GrayImageAutoFilterStrategy JPEG13 GrayACSImageDict ltlt13 QFactor 01513 HSamples [1 1 1 1] VSamples [1 1 1 1]13 gtgt13 GrayImageDict ltlt13 QFactor 01513 HSamples [1 1 1 1] VSamples [1 1 1 1]13 gtgt13 JPEG2000GrayACSImageDict ltlt13 TileWidth 25613 TileHeight 25613 Quality 3013 gtgt13 JPEG2000GrayImageDict ltlt13 TileWidth 25613 TileHeight 25613 Quality 3013 gtgt13 AntiAliasMonoImages false13 CropMonoImages true13 MonoImageMinResolution 120013 MonoImageMinResolutionPolicy OK13 DownsampleMonoImages true13 MonoImageDownsampleType Bicubic13 MonoImageResolution 120013 MonoImageDepth -113 MonoImageDownsampleThreshold 15000013 EncodeMonoImages true13 MonoImageFilter CCITTFaxEncode13 MonoImageDict ltlt13 K -113 gtgt13 AllowPSXObjects false13 CheckCompliance [13 None13 ]13 PDFX1aCheck false13 PDFX3Check false13 PDFXCompliantPDFOnly false13 PDFXNoTrimBoxError true13 PDFXTrimBoxToMediaBoxOffset [13 00000013 00000013 00000013 00000013 ]13 PDFXSetBleedBoxToMediaBox true13 PDFXBleedBoxToTrimBoxOffset [13 00000013 00000013 00000013 00000013 ]13 PDFXOutputIntentProfile ()13 PDFXOutputConditionIdentifier ()13 PDFXOutputCondition ()13 PDFXRegistryName ()13 PDFXTrapped False1313 CreateJDFFile false13 Description ltlt13 ARA ltFEFF06270633062A062E062F0645002006470630064700200627064406250639062F0627062F0627062A002006440625064606340627062100200648062B062706260642002000410064006F00620065002000500044004600200645062A064806270641064206290020064406440637062806270639062900200641064A00200627064406450637062706280639002006300627062A0020062F0631062C0627062A002006270644062C0648062F0629002006270644063906270644064A0629061B0020064A06450643064600200641062A062D00200648062B0627062606420020005000440046002006270644064506460634062306290020062806270633062A062E062F062706450020004100630072006F0062006100740020064800410064006F006200650020005200650061006400650072002006250635062F0627063100200035002E0030002006480627064406250635062F062706310627062A0020062706440623062D062F062B002E0635062F0627063100200035002E0030002006480627064406250635062F062706310627062A0020062706440623062D062F062B002Egt13 BGR ltFEFF04180437043f043e043b043704320430043904420435002004420435043704380020043d0430044104420440043e0439043a0438002c00200437043000200434043000200441044a0437043404300432043004420435002000410064006f00620065002000500044004600200434043e043a0443043c0435043d04420438002c0020043c0430043a04410438043c0430043b043d043e0020043f044004380433043e04340435043d04380020043704300020043204380441043e043a043e043a0430044704350441044204320435043d0020043f04350447043004420020043704300020043f044004350434043f0435044704300442043d04300020043f043e04340433043e0442043e0432043a0430002e002000200421044a04370434043004340435043d043804420435002000500044004600200434043e043a0443043c0435043d044204380020043c043e0433043004420020043404300020044104350020043e0442043204300440044f0442002004410020004100630072006f00620061007400200438002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e00300020043800200441043b0435043404320430044904380020043204350440044104380438002egt13 CHS ltFEFF4f7f75288fd94e9b8bbe5b9a521b5efa7684002000410064006f006200650020005000440046002065876863900275284e8e9ad88d2891cf76845370524d53705237300260a853ef4ee54f7f75280020004100630072006f0062006100740020548c002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000204ee553ca66f49ad87248672c676562535f00521b5efa768400200050004400460020658768633002gt13 CHT ltFEFF4f7f752890194e9b8a2d7f6e5efa7acb7684002000410064006f006200650020005000440046002065874ef69069752865bc9ad854c18cea76845370524d5370523786557406300260a853ef4ee54f7f75280020004100630072006f0062006100740020548c002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000204ee553ca66f49ad87248672c4f86958b555f5df25efa7acb76840020005000440046002065874ef63002gt13 CZE ltFEFF005400610074006f0020006e006100730074006100760065006e00ed00200070006f0075017e0069006a007400650020006b0020007600790074007600e101590065006e00ed00200064006f006b0075006d0065006e0074016f002000410064006f006200650020005000440046002c0020006b00740065007200e90020007300650020006e0065006a006c00e90070006500200068006f006400ed002000700072006f0020006b00760061006c00690074006e00ed0020007400690073006b00200061002000700072006500700072006500730073002e002000200056007900740076006f01590065006e00e900200064006f006b0075006d0065006e007400790020005000440046002000620075006400650020006d006f017e006e00e90020006f007400650076015900ed007400200076002000700072006f006700720061006d0065006300680020004100630072006f00620061007400200061002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002000610020006e006f0076011b006a016100ed00630068002egt13 DAN ltFEFF004200720075006700200069006e0064007300740069006c006c0069006e006700650072006e0065002000740069006c0020006100740020006f007000720065007400740065002000410064006f006200650020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e007400650072002c0020006400650072002000620065006400730074002000650067006e006500720020007300690067002000740069006c002000700072006500700072006500730073002d007500640073006b007200690076006e0069006e00670020006100660020006800f8006a0020006b00760061006c0069007400650074002e0020004400650020006f007000720065007400740065006400650020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e0074006500720020006b0061006e002000e50062006e00650073002000690020004100630072006f00620061007400200065006c006c006500720020004100630072006f006200610074002000520065006100640065007200200035002e00300020006f00670020006e0079006500720065002egt13 DEU ltFEFF00560065007200770065006e00640065006e0020005300690065002000640069006500730065002000450069006e007300740065006c006c0075006e00670065006e0020007a0075006d002000450072007300740065006c006c0065006e00200076006f006e002000410064006f006200650020005000440046002d0044006f006b0075006d0065006e00740065006e002c00200076006f006e002000640065006e0065006e002000530069006500200068006f006300680077006500720074006900670065002000500072006500700072006500730073002d0044007200750063006b0065002000650072007a0065007500670065006e0020006d00f60063006800740065006e002e002000450072007300740065006c006c007400650020005000440046002d0044006f006b0075006d0065006e007400650020006b00f6006e006e0065006e0020006d006900740020004100630072006f00620061007400200075006e0064002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e00300020006f0064006500720020006800f600680065007200200067006500f600660066006e00650074002000770065007200640065006e002egt13 ESP ltFEFF005500740069006c0069006300650020006500730074006100200063006f006e0066006900670075007200610063006900f3006e0020007000610072006100200063007200650061007200200064006f00630075006d0065006e0074006f00730020005000440046002000640065002000410064006f0062006500200061006400650063007500610064006f00730020007000610072006100200069006d0070007200650073006900f3006e0020007000720065002d0065006400690074006f007200690061006c00200064006500200061006c00740061002000630061006c0069006400610064002e002000530065002000700075006500640065006e00200061006200720069007200200064006f00630075006d0065006e0074006f00730020005000440046002000630072006500610064006f007300200063006f006e0020004100630072006f006200610074002c002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000200079002000760065007200730069006f006e0065007300200070006f00730074006500720069006f007200650073002egt13 ETI ltFEFF004b00610073007500740061006700650020006e0065006900640020007300e4007400740065006900640020006b00760061006c006900740065006500740073006500200074007200fc006b006900650065006c007300650020007000720069006e00740069006d0069007300650020006a0061006f006b007300200073006f00620069006c0069006b0065002000410064006f006200650020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e00740069006400650020006c006f006f006d006900730065006b0073002e00200020004c006f006f0064007500640020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e00740065002000730061006100740065002000610076006100640061002000700072006f006700720061006d006d006900640065006700610020004100630072006f0062006100740020006e0069006e0067002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e00300020006a00610020007500750065006d006100740065002000760065007200730069006f006f006e00690064006500670061002e000d000agt13 FRA ltFEFF005500740069006c006900730065007a00200063006500730020006f007000740069006f006e00730020006100660069006e00200064006500200063007200e900650072002000640065007300200064006f00630075006d0065006e00740073002000410064006f00620065002000500044004600200070006f0075007200200075006e00650020007100750061006c0069007400e90020006400270069006d007000720065007300730069006f006e00200070007200e9007000720065007300730065002e0020004c0065007300200064006f00630075006d0065006e00740073002000500044004600200063007200e900e90073002000700065007500760065006e0074002000ea0074007200650020006f007500760065007200740073002000640061006e00730020004100630072006f006200610074002c002000610069006e00730069002000710075002700410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002000650074002000760065007200730069006f006e007300200075006c007400e90072006900650075007200650073002egt13 GRE ltFEFF03a703c103b703c303b903bc03bf03c003bf03b903ae03c303c403b5002003b103c503c403ad03c2002003c403b903c2002003c103c503b803bc03af03c303b503b903c2002003b303b903b1002003bd03b1002003b403b703bc03b903bf03c503c103b303ae03c303b503c403b5002003ad03b303b303c103b103c603b1002000410064006f006200650020005000440046002003c003bf03c5002003b503af03bd03b103b9002003ba03b103c42019002003b503be03bf03c703ae03bd002003ba03b103c403ac03bb03bb03b703bb03b1002003b303b903b1002003c003c103bf002d03b503ba03c403c503c003c903c403b903ba03ad03c2002003b503c103b303b103c303af03b503c2002003c503c803b703bb03ae03c2002003c003bf03b903cc03c403b703c403b103c2002e0020002003a403b10020005000440046002003ad03b303b303c103b103c603b1002003c003bf03c5002003ad03c703b503c403b5002003b403b703bc03b903bf03c503c103b303ae03c303b503b9002003bc03c003bf03c103bf03cd03bd002003bd03b1002003b103bd03bf03b903c703c403bf03cd03bd002003bc03b5002003c403bf0020004100630072006f006200610074002c002003c403bf002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002003ba03b103b9002003bc03b503c403b103b303b503bd03ad03c303c403b503c103b503c2002003b503ba03b403cc03c303b503b903c2002egt13 HEB ltFEFF05D405E905EA05DE05E905D5002005D105D405D205D305E805D505EA002005D005DC05D4002005DB05D305D9002005DC05D905E605D505E8002005DE05E105DE05DB05D9002000410064006F006200650020005000440046002005D405DE05D505EA05D005DE05D905DD002005DC05D405D305E405E105EA002005E705D305DD002D05D305E405D505E1002005D005D905DB05D505EA05D905EA002E002005DE05E105DE05DB05D90020005000440046002005E905E005D505E605E805D5002005E005D905EA05E005D905DD002005DC05E405EA05D905D705D4002005D105D005DE05E605E205D505EA0020004100630072006F006200610074002005D5002D00410064006F00620065002000520065006100640065007200200035002E0030002005D505D205E805E105D005D505EA002005DE05EA05E705D305DE05D505EA002005D905D505EA05E8002E05D005DE05D905DD002005DC002D005000440046002F0058002D0033002C002005E205D905D905E005D5002005D105DE05D305E805D905DA002005DC05DE05E905EA05DE05E9002005E905DC0020004100630072006F006200610074002E002005DE05E105DE05DB05D90020005000440046002005E905E005D505E605E805D5002005E005D905EA05E005D905DD002005DC05E405EA05D905D705D4002005D105D005DE05E605E205D505EA0020004100630072006F006200610074002005D5002D00410064006F00620065002000520065006100640065007200200035002E0030002005D505D205E805E105D005D505EA002005DE05EA05E705D305DE05D505EA002005D905D505EA05E8002Egt13 HRV (Za stvaranje Adobe PDF dokumenata najpogodnijih za visokokvalitetni ispis prije tiskanja koristite ove postavke Stvoreni PDF dokumenti mogu se otvoriti Acrobat i Adobe Reader 50 i kasnijim verzijama)13 HUN ltFEFF004b0069007600e1006c00f30020006d0069006e0151007300e9006701710020006e0079006f006d00640061006900200065006c0151006b00e90073007a00ed007401510020006e0079006f006d00740061007400e100730068006f007a0020006c006500670069006e006b00e1006200620020006d0065006700660065006c0065006c0151002000410064006f00620065002000500044004600200064006f006b0075006d0065006e00740075006d006f006b0061007400200065007a0065006b006b0065006c0020006100200062006500e1006c006c00ed007400e10073006f006b006b0061006c0020006b00e90073007a00ed0074006800650074002e0020002000410020006c00e90074007200650068006f007a006f00740074002000500044004600200064006f006b0075006d0065006e00740075006d006f006b00200061007a0020004100630072006f006200610074002000e9007300200061007a002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002c0020007600610067007900200061007a002000610074007400f3006c0020006b00e9007301510062006200690020007600650072007a006900f3006b006b0061006c0020006e00790069007400680061007400f3006b0020006d00650067002egt13 ITA ltFEFF005500740069006c0069007a007a006100720065002000710075006500730074006500200069006d0070006f007300740061007a0069006f006e00690020007000650072002000630072006500610072006500200064006f00630075006d0065006e00740069002000410064006f00620065002000500044004600200070006900f900200061006400610074007400690020006100200075006e00610020007000720065007300740061006d0070006100200064006900200061006c007400610020007100750061006c0069007400e0002e0020004900200064006f00630075006d0065006e007400690020005000440046002000630072006500610074006900200070006f00730073006f006e006f0020006500730073006500720065002000610070006500720074006900200063006f006e0020004100630072006f00620061007400200065002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000200065002000760065007200730069006f006e006900200073007500630063006500730073006900760065002egt13 JPN ltFEFF9ad854c18cea306a30d730ea30d730ec30b951fa529b7528002000410064006f0062006500200050004400460020658766f8306e4f5c6210306b4f7f75283057307e305930023053306e8a2d5b9a30674f5c62103055308c305f0020005000440046002030d530a130a430eb306f3001004100630072006f0062006100740020304a30883073002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000204ee5964d3067958b304f30533068304c3067304d307e305930023053306e8a2d5b9a306b306f30d530a930f330c8306e57cb30818fbc307f304c5fc59808306730593002gt13 KOR ltFEFFc7740020c124c815c7440020c0acc6a9d558c5ec0020ace0d488c9c80020c2dcd5d80020c778c1c4c5d00020ac00c7a50020c801d569d55c002000410064006f0062006500200050004400460020bb38c11cb97c0020c791c131d569b2c8b2e4002e0020c774b807ac8c0020c791c131b41c00200050004400460020bb38c11cb2940020004100630072006f0062006100740020bc0f002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e00300020c774c0c1c5d0c11c0020c5f40020c2180020c788c2b5b2c8b2e4002egt13 LTH ltFEFF004e006100750064006f006b0069007400650020016100690075006f007300200070006100720061006d006500740072007500730020006e006f0072011700640061006d00690020006b0075007200740069002000410064006f00620065002000500044004600200064006f006b0075006d0065006e007400750073002c0020006b00750072006900650020006c0061006200690061007500730069006100690020007000720069007400610069006b007900740069002000610075006b01610074006f00730020006b006f006b007900620117007300200070006100720065006e006700740069006e00690061006d00200073007000610075007300640069006e0069006d00750069002e0020002000530075006b0075007200740069002000500044004600200064006f006b0075006d0065006e007400610069002000670061006c006900200062016b007400690020006100740069006400610072006f006d00690020004100630072006f006200610074002000690072002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002000610072002000760117006c00650073006e0117006d00690073002000760065007200730069006a006f006d00690073002egt13 LVI ltFEFF0049007a006d0061006e0074006f006a00690065007400200161006f00730020006900650073007400610074012b006a0075006d00750073002c0020006c0061006900200076006500690064006f00740075002000410064006f00620065002000500044004600200064006f006b0075006d0065006e007400750073002c0020006b006100730020006900720020012b00700061016100690020007000690065006d01130072006f00740069002000610075006700730074006100730020006b00760061006c0069007401010074006500730020007000690072006d007300690065007300700069006501610061006e006100730020006400720075006b00610069002e00200049007a0076006500690064006f006a006900650074002000500044004600200064006f006b0075006d0065006e007400750073002c0020006b006f002000760061007200200061007400760113007200740020006100720020004100630072006f00620061007400200075006e002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002c0020006b0101002000610072012b00200074006f0020006a00610075006e0101006b0101006d002000760065007200730069006a0101006d002egt13 NLD (Gebruik deze instellingen om Adobe PDF-documenten te maken die zijn geoptimaliseerd voor prepress-afdrukken van hoge kwaliteit De gemaakte PDF-documenten kunnen worden geopend met Acrobat en Adobe Reader 50 en hoger)13 NOR ltFEFF004200720075006b00200064006900730073006500200069006e006e007300740069006c006c0069006e00670065006e0065002000740069006c002000e50020006f0070007000720065007400740065002000410064006f006200650020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e00740065007200200073006f006d00200065007200200062006500730074002000650067006e0065007400200066006f00720020006600f80072007400720079006b006b0073007500740073006b00720069006600740020006100760020006800f800790020006b00760061006c0069007400650074002e0020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e00740065006e00650020006b0061006e002000e50070006e00650073002000690020004100630072006f00620061007400200065006c006c00650072002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000200065006c006c00650072002000730065006e006500720065002egt13 POL ltFEFF0055007300740061007700690065006e0069006100200064006f002000740077006f0072007a0065006e0069006100200064006f006b0075006d0065006e007400f300770020005000440046002000700072007a0065007a006e00610063007a006f006e00790063006800200064006f002000770079006400720075006b00f30077002000770020007700790073006f006b00690065006a0020006a0061006b006f015b00630069002e002000200044006f006b0075006d0065006e0074007900200050004400460020006d006f017c006e00610020006f007400770069006500720061010700200077002000700072006f006700720061006d006900650020004100630072006f00620061007400200069002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002000690020006e006f00770073007a0079006d002egt13 PTB ltFEFF005500740069006c0069007a006500200065007300730061007300200063006f006e00660069006700750072006100e700f50065007300200064006500200066006f0072006d00610020006100200063007200690061007200200064006f00630075006d0065006e0074006f0073002000410064006f0062006500200050004400460020006d00610069007300200061006400650071007500610064006f00730020007000610072006100200070007200e9002d0069006d0070007200650073007300f50065007300200064006500200061006c007400610020007100750061006c00690064006100640065002e0020004f007300200064006f00630075006d0065006e0074006f00730020005000440046002000630072006900610064006f007300200070006f00640065006d0020007300650072002000610062006500720074006f007300200063006f006d0020006f0020004100630072006f006200610074002000650020006f002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002000650020007600650072007300f50065007300200070006f00730074006500720069006f007200650073002egt13 RUM ltFEFF005500740069006c0069007a00610163006900200061006300650073007400650020007300650074010300720069002000700065006e007400720075002000610020006300720065006100200064006f00630075006d0065006e00740065002000410064006f006200650020005000440046002000610064006500630076006100740065002000700065006e0074007200750020007400690070010300720069007200650061002000700072006500700072006500730073002000640065002000630061006c006900740061007400650020007300750070006500720069006f006100720103002e002000200044006f00630075006d0065006e00740065006c00650020005000440046002000630072006500610074006500200070006f00740020006600690020006400650073006300680069007300650020006300750020004100630072006f006200610074002c002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e00300020015f00690020007600650072007300690075006e0069006c006500200075006c0074006500720069006f006100720065002egt13 RUS ltFEFF04180441043f043e043b044c04370443043904420435002004340430043d043d044b04350020043d0430044104420440043e0439043a043800200434043b044f00200441043e043704340430043d0438044f00200434043e043a0443043c0435043d0442043e0432002000410064006f006200650020005000440046002c0020043c0430043a04410438043c0430043b044c043d043e0020043f043e04340445043e0434044f04490438044500200434043b044f00200432044b0441043e043a043e043a0430044704350441044204320435043d043d043e0433043e00200434043e043f0435044704300442043d043e0433043e00200432044b0432043e04340430002e002000200421043e043704340430043d043d044b04350020005000440046002d0434043e043a0443043c0435043d0442044b0020043c043e0436043d043e0020043e0442043a0440044b043204300442044c002004410020043f043e043c043e0449044c044e0020004100630072006f00620061007400200438002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e00300020043800200431043e043b043504350020043f043e04370434043d043804450020043204350440044104380439002egt13 SKY ltFEFF0054006900650074006f0020006e006100730074006100760065006e0069006100200070006f0075017e0069007400650020006e00610020007600790074007600e100720061006e0069006500200064006f006b0075006d0065006e0074006f0076002000410064006f006200650020005000440046002c0020006b0074006f007200e90020007300610020006e0061006a006c0065007001610069006500200068006f0064006900610020006e00610020006b00760061006c00690074006e00fa00200074006c0061010d00200061002000700072006500700072006500730073002e00200056007900740076006f00720065006e00e900200064006f006b0075006d0065006e007400790020005000440046002000620075006400650020006d006f017e006e00e90020006f00740076006f00720069016500200076002000700072006f006700720061006d006f006300680020004100630072006f00620061007400200061002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002000610020006e006f0076016100ed00630068002egt13 SLV ltFEFF005400650020006e006100730074006100760069007400760065002000750070006f0072006100620069007400650020007a00610020007500730074007600610072006a0061006e006a006500200064006f006b0075006d0065006e0074006f0076002000410064006f006200650020005000440046002c0020006b006900200073006f0020006e0061006a007000720069006d00650072006e0065006a016100690020007a00610020006b0061006b006f0076006f00730074006e006f0020007400690073006b0061006e006a00650020007300200070007200690070007200610076006f0020006e00610020007400690073006b002e00200020005500730074007600610072006a0065006e006500200064006f006b0075006d0065006e0074006500200050004400460020006a00650020006d006f0067006f010d00650020006f0064007000720065007400690020007a0020004100630072006f00620061007400200069006e002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000200069006e0020006e006f00760065006a01610069006d002egt13 SUO ltFEFF004b00e40079007400e40020006e00e40069007400e4002000610073006500740075006b007300690061002c0020006b0075006e0020006c0075006f00740020006c00e400680069006e006e00e4002000760061006100740069007600610061006e0020007000610069006e006100740075006b00730065006e002000760061006c006d0069007300740065006c00750074007900f6006800f6006e00200073006f00700069007600690061002000410064006f0062006500200050004400460020002d0064006f006b0075006d0065006e007400740065006a0061002e0020004c0075006f0064007500740020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e00740069007400200076006f0069006400610061006e0020006100760061007400610020004100630072006f0062006100740069006c006c00610020006a0061002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030003a006c006c00610020006a006100200075007500640065006d006d0069006c006c0061002egt13 SVE ltFEFF0041006e007600e4006e00640020006400650020006800e4007200200069006e0073007400e4006c006c006e0069006e006700610072006e00610020006f006d002000640075002000760069006c006c00200073006b006100700061002000410064006f006200650020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e007400200073006f006d002000e400720020006c00e4006d0070006c0069006700610020006600f60072002000700072006500700072006500730073002d007500740073006b00720069006600740020006d006500640020006800f600670020006b00760061006c0069007400650074002e002000200053006b006100700061006400650020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e00740020006b0061006e002000f600700070006e00610073002000690020004100630072006f0062006100740020006f00630068002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e00300020006f00630068002000730065006e006100720065002egt13 TUR ltFEFF005900fc006b00730065006b0020006b0061006c006900740065006c0069002000f6006e002000790061007a006401310072006d00610020006200610073006b013100730131006e006100200065006e0020006900790069002000750079006100620069006c006500630065006b002000410064006f006200650020005000440046002000620065006c00670065006c0065007200690020006f006c0075015f007400750072006d0061006b0020006900e70069006e00200062007500200061007900610072006c0061007201310020006b0075006c006c0061006e0131006e002e00200020004f006c0075015f0074007500720075006c0061006e0020005000440046002000620065006c00670065006c0065007200690020004100630072006f006200610074002000760065002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000200076006500200073006f006e0072006100730131006e00640061006b00690020007300fc007200fc006d006c00650072006c00650020006100e70131006c006100620069006c00690072002egt13 UKR ltFEFF04120438043a043e0440043804410442043e043204430439044204350020044604560020043f043004400430043c043504420440043800200434043b044f0020044104420432043e04400435043d043d044f00200434043e043a0443043c0435043d044204560432002000410064006f006200650020005000440046002c0020044f043a04560020043d04300439043a04400430044904350020043f045604340445043e0434044f0442044c00200434043b044f0020043204380441043e043a043e044f043a04560441043d043e0433043e0020043f0435044004350434043404400443043a043e0432043e0433043e0020043404400443043a0443002e00200020042104420432043e04400435043d045600200434043e043a0443043c0435043d0442043800200050004400460020043c043e0436043d04300020043204560434043a0440043804420438002004430020004100630072006f006200610074002004420430002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002004300431043e0020043f04560437043d04560448043e04570020043204350440044104560457002egt13 ENU (Use these settings to create Adobe PDF documents best suited for high-quality prepress printing Created PDF documents can be opened with Acrobat and Adobe Reader 50 and later)13 gtgt13 Namespace [13 (Adobe)13 (Common)13 (10)13 ]13 OtherNamespaces [13 ltlt13 AsReaderSpreads false13 CropImagesToFrames true13 ErrorControl WarnAndContinue13 FlattenerIgnoreSpreadOverrides false13 IncludeGuidesGrids false13 IncludeNonPrinting false13 IncludeSlug false13 Namespace [13 (Adobe)13 (InDesign)13 (40)13 ]13 OmitPlacedBitmaps false13 OmitPlacedEPS false13 OmitPlacedPDF false13 SimulateOverprint Legacy13 gtgt13 ltlt13 AddBleedMarks false13 AddColorBars false13 AddCropMarks false13 AddPageInfo false13 AddRegMarks false13 ConvertColors ConvertToCMYK13 DestinationProfileName ()13 DestinationProfileSelector DocumentCMYK13 Downsample16BitImages true13 FlattenerPreset ltlt13 PresetSelector MediumResolution13 gtgt13 FormElements false13 GenerateStructure false13 IncludeBookmarks false13 IncludeHyperlinks false13 IncludeInteractive false13 IncludeLayers false13 IncludeProfiles false13 MultimediaHandling UseObjectSettings13 Namespace [13 (Adobe)13 (CreativeSuite)13 (20)13 ]13 PDFXOutputIntentProfileSelector DocumentCMYK13 PreserveEditing true13 UntaggedCMYKHandling LeaveUntagged13 UntaggedRGBHandling UseDocumentProfile13 UseDocumentBleed false13 gtgt13 ]13gtgt setdistillerparams13ltlt13 HWResolution [2400 2400]13 PageSize [612000 792000]13gtgt setpagedevice13

Page 8: ΑΡΧΑΓΓΕΛΩΝ ΛΟΓΟΣ καλοκαιρι 2010

8

Ἀρχαγγέλων Λόγος

Τ ό καλό τραγούδι ἔχει ἰσχυρότατη ἐκφραστική δύναμη Μετέχει κατά τι τῆς ποίησης καί ταυτόχρονα σπάει τήν μοναξιά τῆς ἀφωνίας μετερχόμενο τήν μουσική ὥστε νά μπορεῖ μέσα σέ λίγες ταξιδιάρικες πάνω σέ λυρικά πτε-

ρύγια ἀράδες νά λέει πολλά καί νά ἐννοεῖ ἀκόμα περισσότερα

Καθένας μόνος του Νησί του ὁ κόσμος του

Βράδιασε ἀγάπη μου σrsquo ὅλη τήν γῆ

Τό νοιώθεις ὅτι εἶναι πραγματικότητα Ἔχει νυχτώσει Τί κι ἄν ξημερώνει τί κι ἄν χαράζει μιά καινούργια μέρα τό σκοτάδι δέν λέει νά διαλυθεῖ Ἡ μοναδι-κή σου ἐλπίδα εἶναι ὅτι ὑπάρχει ἀκόμα πρόσωπο ἐρώμενο στό ὁποῖο στρέφεσαι γιά νά κοινωνήσεις τόν φόβο σου τήν ἔντρομη διαπίστωσή σου laquoβράδιασε ἀγά-πη μουraquo Λές laquoἀγάπη μουraquo καί ἀμέσως δημιουργεῖται ἕνα ξέφωτο στό ὁποῖο κα-ταφεύγεις κυνηγημένος ἀπrsquo τήν ἐπέλαση τοῦ σκότους Ὅλη ἡ τωρινή ἑλλαδική πραγματικότητα - σμικρογραφία ἄλλωστε τῆς παγ-κόσμιας - κυριαρχεῖται ἀπό τό σκοτάδι Ἕνα σκοτάδι τό ὁποῖο δέν ἐξερράγη ξαφ-νικά κατατροπώνοντας τό φῶς ἀλλά κυριαρχοῦσε λεπτό πρός λεπτό ὥρα μέ τήν ὥρα δεκαετία τήν δεκαετία Ἄν laquoὁ ἥλιος θέλει δουλειά πολλή γιά νά γυρίσειraquo κάτι ἀνάλογο συμβαίνει καί μέ τή νύχτα Θέλει χρόνο πολύ ἀρκετή ἐπανάπαυση ραστώνη ἰδιοτέλεια συμβιβασμό γιά νά κυριαρχήσει Ἡ Ἑλλάδα ndash καί φυσικά δέν ἐννοοῦμε τήν Ἑλλάδα ὡς ἰδέα φιλοσοφία ἤ ἄ-σαρκο γεωγραφικό προσδιορισμό μιλοῦμε γιά τά πρόσωπα γιά μᾶς τούς Ἕλλη-νες - βούλιαξε μέσα στό σκοτάδι μέσα σrsquo αὐτό πού ὅλοι μας τώρα προσδιορίζουμε ὡς οἰκονομική κρίση Ἀδυνατοῦμε ὅμως καί τώρα νά ἐντοπίσουμε τό γιατί φτάσα-με ὡς ἐδῶ Τί ἔφταιξε καί ἔχουμε ἀγγίξει τά ὅρια τῆς ἐξώθησής μας στόν χῶρο τῶν κρατῶν τοῦ Τρίτου Κόσμου διασύροντας τήν ἱστορία καί τόν πολιτισμό μας Μία ἀποτυχία σέ κάποιον ἀπό τούς τομεῖς τῆς ζωῆς μας (οἰκονομικό ἐργα-σιακό συναισθηματικό φιλικό) μπορεῖ νά μᾶς στενοχωρήσει ἀκόμα δέ καί νά μᾶς ἀποσυντονίσει Ὅταν ὅμως προκαλεῖ τήν καθολική κατάρρευσή μας τότε τό πρό-βλημα εἶναι π ν ε υ μ α τ ι κ ό διότι τό ἐπί μέρους ἔλαβε τήν θέση τοῦ καθrsquo ὅλου ∆ιότι ἕνα μόνο τμῆμα τῆς ζωῆς μας ἐν προκειμένῳ ὁ οἰκονομικός παράγοντας πε-ριεβλήθη μιά καθολική αὐταξία ἄρχισε νά νοηματοδοτεῖ ὁλάκερη τή ζωή μας ἔγι-νε ὁ κεντρικός ἄξονάς της γύρω ἀπό τόν ὁποῖο ἄρχισε νά δορυφορεῖται κάθε ἄλλη ἐνέργειά μας Τό τί θά σπουδάσουμε ποιόν θά παντρευτοῦμε τί ἐπάγγελμα θά ἀ-κολουθήσουμε μέ ποιούς θά συσχετιστοῦμε ἀκόμα καί τό τί θά ὀνειρευτοῦμε καί τό πῶς θά κηδευτοῦμε καθορίζεται ἀπό τό χρῆμα ἀπό τόν πλοῦτο τήν ἰσχύ

Ἀλλοτρίωση λοιπόν τῆς ὕπαρξης δέν εἶναι μόνο νά ζεῖς γιά νά αὐξήσεις τίς τραπεζικές σου καταθέσεις ἤ γιά νά ἀγοράσεις 70 τετραγωνικά χώρου μέ ὑποθή-κευση ὅλης τῆς χαρᾶς καί ἐλευθερίας σου ἀλλά κυρίως τό νά κοστολογεῖς τό ἀν-θρώπινο πρόσωπο τήν φιλία τόν χρόνο ἀκόμα καί τά ὄνειρά σου μέ εὐρώ Νά

Βράδιασε ἀγάπη μου σrsquo ὅλη τή γῆ Ἀνωνύμος ποιητής

9

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

ξεπουλήσεις μέ τόν πιό ἐπαίσχυντο τρόπο τήν καθαρότητα τῆς καρδιᾶς σου τά ζείδωρα τῆς πίστης σου τά πολύτιμα τῆς παιδείας σου χάριν τῶν πιό ποταπῶν θε-αμάτων τῆς πλέον ἐγωτικῆς κυριαρχίας τῆς ἰδιοτέλειας

Ἡ μεγαλύτερη ὅμως τραγωδία ἔρχεται τώρα στήν συνειδητοποίηση ὅτι δέν ἔχουμε οὔτε τό ξέφωτο τοῦ τραγουδιοῦ ∆έν ὑπάρχει τό ἐρώμενο πρόσωπο στό ὁποῖο τουλάχιστον νά στραφοῦμε καί νά κοινωνήσουμε τήν ἀπέλπιδα αὐτογνωσί-α μας Ὁ Θεός-Ἀγάπη ὁ Θεός-Ἔρωτας laquoπέθανεraquo καί οἱ δήμιοί του εἴμαστε ἐμεῖς οἱ Χριστιανοί Στήν θέση Του τοποθετήσαμε τόν θεό-τιμωρό τόν θεό-δυνάστη τόν θεό-μαγικό λυχνάρι τοῦ Ἀλαντίν τόν θεό-ἐπετειακό τρόπο διασκέδασης τῆς θλιβερῆς ρουτίνας μας ∆έν Τόν γνωρίσαμε δέν Τόν ἀγαπήσαμε γιrsquo αὐτό καί εὔ-κολα Τόν ἐξοβελίσαμε ἀπrsquo τό προσκήνιο τῆς ζωῆς μας ἀφήνοντάς Τον στό περι-θώριο πληγωμένο ἐραστή τῆς ἐλευθερίας μας Στήν θέση Του ἦρθε τό χρῆμα ἡ καλοπέραση τό βόλεμα ἡ χρησιμοθηρία ὁ ὠχαδερφισμός καί Ἐκεῖνος ndashπαραχα-ραγμένος πιά- ἀπομεινάρι ἔνδοξου παρελθόντος

Μά δέν ὑπάρχει καί ἐρώμενος ἄνθρωπος τόν ὁποῖο νά μποροῦμε νά προ-σφωνήσουμε laquoἀγάπη μουraquo καί νά τοῦ ψιθυρίσουμε laquoβράδιασεraquo κατόρθωμα κενω-τικῆς ἀλληλοπεριχώρησης θυσιαστικῆς ἐμπιστοσύνης Οἱ δικές μας οἱ laquoἀγάπεςraquo ἔ-χουν ἡμερομηνία λήξης βασισμένες σέ προϋπόθεση ἀνταπόδοσης ἐκτόνωσης ὁρ-μεμφύτων ἀναγκαστικῆς συνθηκολόγησης γιrsquo αὐτό καί δέν μποροῦμε νά ψιθυρί-σουμε τίποτε οὐσιαστικό Μᾶς ἔμειναν τά βαρύτιμα σεντούκια (συζυγία ἔρωτας φιλία ἀδελφός) μά ξεπουλήσαμε τόν θησαυρό

Ὁ καθένας στήν ἀπομονωτική του νησῖδα νά ἀγναντεύει μέ κυάλια με-λαγχολίας καί ἀσφάλειας τόν ἀπομακρυσμένο νησιώτη τῆς ἀπόμακρης ἄλλης βρα-χονησίδας laquoΚαθένας μόνος του νησί του ὁ κόσμος τουraquo στήν ποιητική ἀποτύπω-ση τῆς μοναξιᾶς μας τοῦ ἐγωισμοῦ μας τῆς ἀδυναμίας μας γιά κοινωνία

Ἔσερνα αὐτές τίς λίγες γραμμές χωρίς νά ἔχω βρεῖ τό τέλος χωρίς νά μπο-ρῶ νά χαράξω τήν ἐλπίδα Σέ κάποιο δικό μου βράδυ γεννήθηκε τό ξέφωτο τόσο ἁπλᾶ ὅσο οἱ δύο ἀράδες τῆς πρίν τό δεῖπνο προσευχῆς

Νά αἰσθάνομαι καί νά πορεύομαι ὡς πένης ὡς φτωχός ὡς ὁλιγαρκής πλούσιος γιά νά μπορῶ νά νοιώθω τόν ἀναγκεμό τοῦ ἄλλου τοῦ ἀδελφοῦ κωπη-λατῶντας πρός τό νησί του Βρισκόμουν πάνω ἀπrsquo τό τραπέζι μέ τήν αἴσθηση τῆς πείνας προσευχόμενος παρακλητικά πρός Ἐκεῖνον γιά Τόν ὁποῖο δέν αἰσθανό-μουν πεῖνα Ποτέ δέν γουργούρισε ἡ καρδιά μου γιά τό πρόσωπό Του ὅπως τό στομάχι μου γιά τό φαΐ Ντράπηκα Πρέπει νά γίνω εὐχαριστιακός ἀπολαμβάνον-τας τά ἐλάχιστα τῆς ζωῆς τά καθημερινά τοῦ βίου Πρέπει νά Τόν καλέσω στή ζω-ή μου νά γίνω ὁ ἐκζητῶν Αὐτόν Ἀπαγγέλλω τά λόγια τῆς προσευχῆς ἐγώ μόνος μου ἀλλά σέ πληθυντικό ἀριθμό Ὑπάρχουν κι ἄλλοι στήν ἴδια αἴσθηση τῆς ἀπο-τυχίας στήν ἴδια δῖψα τῆς πληρότητας ∆έν μπορῶ πιά νά lsquoμαι μόνος μου θέλω νά συνοδοιπορήσω στόν δρόμο πού ἡ ἀγάπη δημιουργεῖ καί ἡ δυναμική τοῦ ἔρωτα ἐκβάλλει laquoΦάγοντες πένητες καί ἐμπλησθήσονται καί αἰνέσουσι Κύριον οἱ ἐκζητοῦντες αὐ-τόν Ζήσονται αἱ καρδίαι αὐτῶν εἰς αἰῶνα αἰῶνοςraquo Ἀγάπη μου

laquoΝησιάraquo στίχοι Παρασκευᾶς Καρασοῦλος μουσική‐ἑρμηνεία Μάριος Φραγκούλης

10

Ὁ ἄνθρωπος εἶναι ἀναμφίβολα ἕνα ἀντιφατικό ὄν Ἕνα μέρος του διψᾶ γιά πνευματική προκοπή γνωστική πρόοδο ψυχική ἀνάταση Τό ὑπό-λοιπο (πού συνήθως ὑπερέχει) βουτᾶ λαίμαργα σέ μιά πληθώρα κοσμι-

κῶν ἀπολαύσεων σαρκικῶν ἐπιθυμιῶν κτιστῶν θησαυρῶν Καί ἄν αὐτή ἡ κατά-δυση ἔληγε στόν πυθμένα τῆς προσωπικῆς ματαιοδοξίας θά ὑπῆρχε τουλάχιστον ἡ ἐλπίδα πώς ἔπειτα θά ἄρχιζε ἡ ἀνάδυση γιά μιά ἀνάσα ἠθικῆς καθαρότητας Κι ὅμως Πολλοί ἀρχίζουν τίς γεωτρήσεις () ἔχοντας ὡς νῆμα πού τούς συνδέει μέ τή ζωή μόνο τά ὑλικά ἀγαθά παραθεωρῶντας ὅτι μόνο φθαρτά καί προσωρινά εἶ-ναι

Ὁ Ἰησοῦς Χριστός μᾶς δίδαξε laquoΜή θησαυρίζετε ὑμῖν θησαυρούς ἐπί τῆς γῆςraquo (Ματθ 6 19) καί ἐμεῖς ἄλλοι λίγο καί ἄλλοι περισσότερο πράττουμε ἀκρι-βῶς τό ἀντίθετο Πάσχουμε ἀπό ἔλλειψη ἐμπιστοσύνης ndash πίστης στό Θεό ὁ Ὁποῖ-ος ἀπό ἀμέριστη ἀγάπη γιά τό δημιούργημά Του ndash γιά τήν κορωνίδα τῆς πλάσης στήν κατάσταση τοῦ ἀρχέγονου κάλλους ndash προσέφερε τά λόγια Του ὡς φωτει-νούς ὁδοδείκτες στή δύσκολη πορεία μας πρός τή θέωση Καί ἐπειδή εἶναι ἀδύνα-τον ἐκ φύσεως νά θαμπώσει τό φῶς τῶν θείων διδαγμάτων θαμπώσαμε ἐμεῖς τή ματιά μας θεωρῶντας πώς κατέχουμε ἀφrsquo ἑαυτῶν τήν ἀλήθεια καί τή γνώση

Νομίσαμε τή ματαιότητα τοῦ πλούτου κυρίαρχο ἀγαθό Πιστέψαμε πώς ἡ ζεστασιά τῆς ψυχῆς πηγάζει ἀπό τήν τριβή τῶν χεριῶν μας μέ τό χρυσό καί τό ἀσήμι Ἡδονιστήκαμε μέ τήν ἰδέα τοῦ laquoἔχεινraquo καί παραληρίσαμε στή θέα τῆς θεᾶς ὕλης Ἡ αἴσθηση τῆς ἰδιοκτησίας μᾶς δημιούργησε τήν ἐντύπωση τῆς δύναμης Νοιώσαμε ἄτρωτοι καί ἡ φιλαυτία μας φού-σκωσε προκαλῶντας τά γνήσια τέκνα της ndash τά πάθη τῆς φιλαργυρίας τῆς κενοδοξίας καί τῆς

γαστριμαργίας ndash νά στήσουν χορό στήν καρδιά μας Ὁ ἄνθρωπος ἐκκινούμενος ἀπό ἐγωκεντρισμό θεώρησε πώς σκοπός τῆς ζωῆς του ἐπιβάλλεται νά εἶναι ὄχι ἁ-πλῶς ἡ συντήρηση καί καθαρότητα τοῦ σώματος ἀλλά ἡ ἀνάδειξή του ἔναντι τῆς ψυχῆς καί ἡ ἐπίδειξη τοῦ ὑλικοῦ πλουτισμοῦ Τελικά ἡ καθημερινή βιολογική ἀ-νάγκη ἔλαβε κυρίαρχη θέση στή ζωή τῶν ἀνθρώπων καθώς ἡ εὐδαιμονία στήν ὁ-ποία εἶχαν συνηθίσει ἤ τό κυνήγι τῆς εὐδαιμονίας στό ὁποῖο ἐπιδίδονταν ἐξουσί-ασαν τήν ψυχή τους καί δέν ἐπικεντρώνονταν στόν laquoἄρτον ἡμῶν τόν ἐπιούσιονraquo Ἔτσι ὁμοίασαν μέ τό σπόρο ἀπό τήν παραβολή τοῦ σπορέα πού σπάρθηκε κοντά στά ἀγκάθια τόν ὁποῖο ἡ μέριμνα γιά τά ἐγκόσμια καί τά ὑλικά ἀγαθά κατέπνιξαν καί ἔτσι δέν καρποφόρησε Ἡ ἐξύψωση τῆς ἡδονῆς τῶν ὑλικῶν ἀγα-θῶν σέ πρωταρχική καί ζωοποιό ἀνάγκη τοῦ ἀνθρώπου τόν κατέστησε ἕρμαιο τοῦ καταναλωτισμοῦ

Ἡ ἄλογη προσκόλληση στή συντήρηση τοῦ ὑλικοῦ στοιχείου τοῦ ἀνθρώ-

Ἀρχαγγέλων Λόγος

Ἡ ὀδύνη τοῦ ἔχειν Σωτήριος Ν Κόλλιας ΜΑ Θεολογίας ἐκπαιδευτικός

11

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

που δρᾶ καταλυτικά γιά τήν πνευματική ἐξύψωσή του Ἤμαστε τόσο σίγουροι πώς ἀνήκαμε πλέον στό ἀπυρόβλητο τῶν καθημερινῶν προβλημάτων μιᾶς καί ἡ συσσώρευση πλούτου μᾶς χαροποιοῦσε μᾶς πάθιαζε ἤ καί μᾶς προκαλοῦσε νά μοχθήσουμε (νομίμως ἤ μή) ἀκόμα σκληρότερα (ἀπέναντι στόν ἑαυτό μας ἤ κατά προτίμηση στούς ἄλλους) γιά νά ἀποκτήσουμε περισσότερα Καί ταυτιζόμασταν μέ τόν ἄφρονα πλούσιο ὁ ὁποῖος ἔλεγε laquoψυχή ἔχεις πολλά ἀγαθά κείμενα εἰς ἔτη πολλά ἀναπαύου φάγε πίε εὐφραίνουraquo (Λουκ 12 19)

Μά ἔρχεται κάποια στιγμή πούhellip ἡ ἐπιχείρησή σου χρεωκοπεῖhellip ἀπολύε-σαιhellip πυρκαγιά καίει τά ὑπάρχοντά σουhellip ἤ ἁπλῶς καλεῖσαι νά περιορίσεις τίς νυχτερινές σου ἐξόδους νά μειώσεις τούς φουσκωμένους λογαριασμούς νά στα-ματήσεις τίς ἀσυλλόγιστες ἀγορές Καί ἔρχεται κάποια στιγμή πού σέ ἐρωτᾶ ὁ Κύριος laquoἄφρον ταύτῃ τῇ νυκτί τήν ψυχήν σου ἀπαιτοῦσιν ἀπό σοῦ ἅ δέ ἡτοίμα-σας τίνι ἔσταιraquo (Λουκ 12 20) Κι ἐσύ μετέωρος νά μετρᾶς τά συντρίμμια ὑλικά καί ψυχικά Καί τότε τήν ἡδονή τοῦ ἔχειν διαδέχεται ἡ ὀδύνη ὅτι τίποτα δέν ἔχεις καί τίποτα δέν σοῦ ἀνήκει αἰώνια Καί εἶναι ἀβάσταχτος αὐτός ὁ πόνος ὄχι μόνο γιατί νοιώθεις προδομένος ἀπό τόν ἴδιο σου τόν ἑαυτό πού ἔχτισε παλάτια στήν ἄμμο ἀλλά καί γιατί ἡ πτώση ἦταν τόσο ἀπότομη ὅσο ψηλότερα εἶχες εἰδωλοποι-ήσει τήν κτήση Κι ἐνῶ διαχειριστής εἶσαι τῆς ὕλης καί ὄχι ἰδιοκτήτης αὐθαίρετα ἀνέλαβες ἀξιώματα ἀπό τόν Κύριό σου laquoοὕτως ὁ θησαυρίζων ἑαυτῷ καί μή εἰς Θεόν πλουτῶνraquo (Λουκ 12 21) ∆ιαμαρτύρεσαι ὀργίζεσαι κλαῖς ἀπελπίζεσαι Ἀ-λήθεια πόσο τραγικό γιά τήν ἀνθρώπινη ὕπαρξη εἶναι νά πονᾶ γιά τά πρόσκαι-ρα ἐνῶ εἶναι καμωμένη γιά τά μεγάλα καί ὡραῖα

Ὁ λόγος τοῦ Χριστοῦ laquoοὐκ ἐπrsquo ἄρτῳ μόνῳ ζήσεται ἄνθρωπος ἀλλrsquo ἐπί παντί ρήματι ἐκπορευομένῳ διά στόματος Θεοῦraquo (Ματθ 4 4) στόν πειραστή ∆ιά-βολο πού Τόν προκάλεσε νά μετατρέψει σέ τροφή τίς πέτρες σημαίνει ὅτι προτε-ραιότητα πρέπει νά δίνεται στά πνευματικά καί ὄχι στά ὑλικά Ἡ στάση τοῦ Χρι-στοῦ δέν παραθεωρεῖ τίς βιοτικές ἀνάγκες τῶν ἀνθρώπων ἀλλά καί δέν τίς ἀπο-λυτοποιεῖ γιrsquo αὐτό καί λέγει laquoοὐκ ἐπrsquo ἄρτῳ μόνῳraquo Ἡ πνευματική κατάσταση δέν ἐχθρεύεται τήν ὑλική ἀλλά τῆς δίνει οὐσιαστικότερο νόημα Τά ἐγκόσμια ἀγαθά λαμβάνουν ἀξία μόνο μέσα ἀπό τό πνευματικό πρῖσμα πού τά θέτουμε χωρίς νά τά ὑπερεκτιμοῦμε καί νά τά ἐξιδανικεύουμε

Ἡ παραδείσια κατάσταση ὅπου ἡ ἀντωνυμία laquoδικό μουraquo δέν ὑπῆρχε δέν

εἶναι οὐτοπία εἶναι ἐπιλογή ζωῆς πού πραγματώνεται ἤδη στόν κόσμο τοῦτο ὅ-ταν οἱ καρδιές συναντῶνται ἑλκόμενες ἀπό τήν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ καί τοῦ πλησίον γιά μιά κοινή πορεία συναλληλίας καί προσφορᾶς

12

Ἀρχαγγέλων Λόγος

Τ οπίο θολό Ὁμίχλη πυκνή πάνω ἀπό τήν χώρα Συνοφρυωμένα πρόσωπα τρομαγμένες ψυχές Ἐνοχές γκρίνιες κατάρες ἀπαξίωση Φόβος ἀπόγνω-ση ἀπελπισία Ὅλα ὅσα εἶναι ἱκανά καί ἀναγκαῖα γιά νά συνθέσουν ἕνα

ἰδανικό θεατρικό σκηνικό ὅπου ἔχει ὅλες τίς προϋποθέσεις γιά νά παιχτεῖ ἔργο κλασικό μεγάλου συγγραφέα μέ σπουδαίους πρωταγωνιστές σοβαρή πλοκή ψυ-χογραφική ἐμβάθυνση πού θά κρατήσει τίς ἀνάσες τῶν θεατῶν μέχρι τό τέλος του ὅπως καιρό εἶχε νά τούς συμβεῖ Μόνον πού ἐδῶ ἐμεῖς ἀποτελοῦμε τόν χορό καί ὄχι τούς θεατές Κάτι σάν ἀρχαία τραγωδία

Ἀφῆστε τούς προφῆτες νά βγαίνουν στούς δρόμους καί νά προφητεύουν δεινά Τίς μάγισσες νά ἐξαγοράζουν τήν ἀγωνία τῶν ἁπλοϊκῶν Τά μυθικά τέρατα νά ξυπνοῦν νά βγάζουν καπνούς ἀπrsquo τό στόμα καί νύχια γαμψά ἀπειλῶντας ὅλους ὅ-σους ἀφελῶς πίστεψαν στήν ὕπαρξή τους Ἐπιτρέψτε μουhellip Βλέπετε ἐγώ γεννήθηκα στή Σαλονίκη Τήν πόλη τῆς ὁμίχλης Τῆς πρώτης Φιλοσοφικῆς σχολῆς τῆς πρώ-της τηλεόρασης τοῦ πρώτου ραδιοφώνου τῶν λογοτεχνῶν τῆς ἱστορίας τοῦ Βυζαντίου Τήν πόλη τῆς ἐσωστρέφειας τῆς πνευματικῆς παραγωγῆς τοῦ Ἡσυχασμοῦ ∆ιδάχθηκα πώς ἡ ἀπόγνωση γεννιέται ἀπό τά ψευδῆ αἰσθή-

ματα πώς πρώτη φορά συμβαίνει κάτι τραγικό πώς εἶμαι ὁ μόνος πού τό περνάω πώς πάνω μου βαραίνει μία κατάφορη ἀδικία πώς φταίω γιά ὅλα ἐγώ Ἡ ἀλή-θεια ὅμως εἶναι πάντα ἕνα ἀνάποδο κάτοπτρο Καί ἡ ἀλήθεια μόνο στήν ἀπόγνω-ση δέν ὁδηγεῖ Ἀντίθετα ἐλευθερώνει ἀπό κάθε ἀπελπισία ∆ιακατέχεται ἀπό ἀ-νεμπόδιστη ἐλπίδα καί πίστη Ὁ σύγχρονος ἄνθρωπος ὅλοι ἐμεῖς οἱ ζῶντες δηλαδή δέν εἶναι ξεκομμένος ἀπό τό παρελθόν του ∆έν τελειώνει μέ τόν θάνατό του Ἄν τόν δοῦμε μέσα στό σύνολο τῆς ἱστορίας του τότε ἡ πραγματικότητά του θά πάρει πάλι τίς πραγμα-τικές της διαστάσεις Καί ἡ ἀνθρωπότητα ἔζησε πολύ πιό τραγικές στιγμές ἀπrsquo αὐ-τές πού ζοῦμε σήμερα κι ἐξακολούθησε νά ὑπάρχει Σέ περιόδους κρίσεων δέ ὅ-λως παραδόξως καί ἐντελῶς ἀνέλπιστα μεγαλούργησε κιόλας Καταλαβαίνω πώς δέν εἶναι εὔκολο νά ξεβολεύεται κανείς Καταλαβαίνουμε ὅμως ποῦ μας ὁδήγησε τό βόλεμα Θά τολμήσω νά ἐκφράσω πόσο μέ γοητεύει ὅλη αὐτή ἡ κρίση Τόν μεγάλο μου θαυμασμό πρός ὅλη αὐτήν τήν ἀναταραχή Τόν ἐνθουσιασμό μου γιά τόν κλυδωνισμό τῆς οἰκονομίας πού ἀνατρέπει τήν τάξη τοῦ κόσμου καί περισσότερο τῆς χώρας μας Τό καίριο καί πολύτιμο αἴσθημα τῆς ἀνασφάλειας Ὄχι δέν εἶμαι κακεντρεχής δέν εἶμαι βολεμένη δέν ἔχω ὑλικά ἀποθέματα ὥστε νά χαιρεκακῶ μέ τήν ἐξαθλίωση τῶν ἄλλων Τό ἀντίθετο μάλιστα Ἁπλῶς

Μία ἄλλη ὁπτική τῆς κρίσης εὐχαριστιακή Βασιλική Νευροκοπλῆ συγγραφέας-ἐκπαιδευτικός

13

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

εἶμαι ἀπό τήν Θεσσαλονίκη κι αὐτό τό χῶμα πού μέ ἔθρεψε μοῦ ἔμαθε πώς τό θαῦμα γεννιέται ἀπrsquo τίς στάχτες Μοῦ ἔμαθε νά βλέπω μέσα ἀπrsquo τήν ὁμίχλη μέ τήν ὁποία τόσο ἐξοικειώνεσαι σrsquo αὐτόν τόν τόπο Γιατί μέσα σέ ὅλον αὐτόν τόν ζόφο βλέπω τήν ἐγρήγορση τῶν ἀνθρώπων καί τόν ἐπαναπροσδιορισμό τους Βλέπω τό ξύπνημα κοιμισμένων συνειδήσεων τό νέο ὅραμα νά ἀφυπνίζεται Βλέπω νrsquo ἀνθί-ζουν ἀρετές ξεχασμένες ὅπως ἡ ὑπομονή ἡ ἀλληλεγγύη ἡ γενναιοδωρία Νά φυ-τεύονται στά μπαλκόνια μαϊντανοί καί δυόσμοι νά χαζεύουν οἱ διαβάτες στήν παραλία τό ἡλιοβασίλεμα πού πρίν προσπερνοῦσαν Χτυποῦν τά τηλέφωνα καί αὐξάνονται οἱ προσκλήσεις στά σπίτια γιά τό κοινό φαγητό τήν κοινή τράπεζα Κλείνουν τηλεοράσεις καί ἀνοίγουν βιβλία Ἀπομονώνονται οἱ μίζεροι καί οἱ τρομολάγνοι ἀποζητᾶται ἡ παρηγοριά ὁ ἄλλος λόγος πού εἶναι καί λόγος ὕπαρ-ξης πού θά γεμίσει τά σπλάχνα μας

Ἔχει μεγάλη χάρη ἡ κρίση ἡ ἀνασφάλεια ὁ κλυδω-νισμός Ἔχει τόση χάρη ὅση καί ἡ ἀρρώστια ἡ ἀναπηρία ἡ ἀνέχεια Γιατί ὅπως ἀκριβῶς ὁ ἄνθρωπος δέν εἶναι μόνο ἀγαθά ἀσφάλεια σιγουριά δέν εἶναι καί μόνον ὑγεία ἱ-κανότητες ἀνάγκες Ἦταν εἶναι καί θά παραμένει κάτι πολύ περισσότερο ἀπό ὅλα αὐτά Κάτι πού φανερώνεται καί φωτίζεται μόνον ὅταν ὅλα κλονίζονται καί σταθεῖ μό-

νος γυμνός καί τετραχηλισμένος μπροστά στό θαῦμα τῆς ὕπαρξης μόνος μέ τόν ἑαυτό του μόνος μέ τόν ἔρωτά του μόνος μέ τόν θάνατο μόνος μέ τόν Θεό του ∆έν ὠφελοῦν οἱ κλάψες ∆έν ὁδηγοῦν πουθενά οἱ μιζέριες Οἱ ἐκφοβισμοί ἁ-πλῶς παραλύουν τήν κρυμμένη δυναμική Θά συνεχίσουμε νά ἐργαζόμαστε καθέ-νας στό πόστο του ἴσως περισσότερο σιωπηλά ἀλλά μέ περισσότερο πεῖσμα Ἡ διαφορά θά εἶναι ἡ ἐγρήγορση ὁ ἐσωτερικός ἐπαναπροσδιορισμός ἡ ἐπαναξιο-λόγηση τῆς ζωῆς τῶν σχέσεων τῶν ἀγαθῶν καί τοῦ νοήματος πού μένει ἀδιά-πτωτο στούς αἰῶνες Κρίνω πώς εἴμαστε πολύ τυχεροί καί ὀφείλουμε μεγάλη εὐγνωμοσύνη στούς καιρούς πού μᾶς χαρίζουν τήν δυσκολία τους Μπροστά λοιπόν μέ ἀνοιχτές αἰ-σθήσεις Ἡ ζωή εἶναι σάν τά παιδιά Μᾶς ὁδηγεῖ ἀλάνθαστα ἄν τήν ἐμπιστευτοῦ-μεhellip ἀλλά γιά νά τήν ἐμπιστευτοῦμε πρέπει πρῶτα νά τήν ἀνακαλύψουμεhellip

(Ἀπό τό ἰστολόγιο τῆς Β Νευροκοπλῆ httpanimusanimusblogspotcom)

Ἀποφθέγματα Πατέρων

Ε ἶπε ἕνας Γέροντας laquoΤίποτε δέν ἀπογυμνώνει τόσο τόν ἄνθρωπο ἀπό τήν χάρη ὅσο τό νά κατηγορεῖ τόν πλησίον του ἤ νά τόν κατακρίνει ἤ νά τόν

ἐξουθενώνει Καί εἶναι τόσο βαρύτερη ἡ κατάκριση ἀπό κάθε ἄλλη ἁμαρτία ὥστε ὁ ἴδιος ὁ Χριστός λέει laquoὙποκριτή βγάλε πρῶτα τό δοκάρι πού ἔχεις στό μάτι σου καί τότε θά δεῖς καθαρά γιά νά βγάλεις τό σκουπιδάκι πού βρίσκεται στό μάτι τοῦ ἀδελφοῦ σου (Λουκ 642) Γιατί νά μήν προτιμοῦμε νά κατακρίνουμε τόν ἑαυτό μας Καί ἐννοῶ τά κακά τά δικά μας πού καλά τά γνωρίζουμε καί γιά τα οποῖα πρόκειται να δώσουμε λόγο στον Θεό Ὁ καθένας ἄς προσέχει τόν ἑαυτό του καί τίς δικές του κακίες Ἡ ἐξουσία νά δικαιώνει καί νά καταδικάζει ἀνήκει μόνο στόν Θεόraquo

14

Ἀρχαγγέλων Λόγος

Ἄ ν εἴμαστε μία κοινωνία πού γερνάει καί δέν ἀναπαράγεται Ἄν εἴμαστε πρῶτοι στήν ὑπογεννητικότητα στήν Εὐρώπη καί δεύτεροι σέ ὅλο τόν κόσμο Ἄν σήμερα ὁ ἕνας στούς τέσσερεις Ἕλληνες ἀνήκει στήν τρίτη

ἡλικία Ἄν διαλέγουμε νά μήν κάνουμε παιδιά ἤ νά κάνουμε μόνο ἕνα γιατί δέν θέλουμε νά ἀλλάξουμε τρόπο ζωῆς ἤ γιατί ἡ καριέρα μας εἶναι πιό σημαντικήhellip

Ἄν κύριό μας μέλημα εἶναι ἡ οἰκονομική ἐκμετάλλευση τῶν πάντων καί πρῶτα ἀπrsquo ὅλα τοῦ ἴδιου τοῦ τόπου μας (παλαιότερα τό λέγαμε laquoἀξιοποίησηraquo) καί ἡ ἀποφυγή κάθε laquoπεριττῆςraquo δαπάνης ἄν γιrsquo αὐτό ἔχουμε καταστρέψει μερικά ἀπrsquo τά ὡραιότερα μέρη παγκοσμίως ἔχουμε κάψει τά δάση ἔχουμε κτίσει αὐθαί-ρετα στά βουνά καί τά νησιά μας ἔχουμε μολύνει ποτάμια καί λίμνες μέ τά ἀπό-βλητά μας καί ἔχουμε laquoδιακοσμήσειraquo τό ὑπόλοιπο τοπίο σκορπίζοντας παντοῦ σωρούς σκουπιδιῶνhellip

Ἄν ἔχουμε καταστρέψει γιά τούς ἴδιους λόγους τήν ὀμορφιά καί ὑποβαθμίσει τήν ποιότητα ζωῆς στίς μεγάλες μας πόλεις μέ πρώτη τήν Ἀθῆνα ἄν μέσα στά τελευταῖα σαράντα χρόνια τήν ἔχουμε μετατρέψει στήν πιό ἄσχημη βρώμικη μολυσμένη καί θορυβώδη πρωτεύουσα τῆς Εὐρώπης Ἄν τήν μεταβάλαμε ἐπί-σης σέ μία πόλη ἀβίωτη γιά τά παιδιά δέν ὑπάρχουν καθόλου

χῶροι γιrsquo αὐτά Ἄν καί οἱ μικρότερες πόλεις καί τά χωριά τῆς περιφέρειας ἀκο-λουθοῦν ndash μέ μεγάλη ἐπιτυχία ndash τό παράδειγμα τῆς πρωτεύουσαςhellip

Ἄν μέ τήν μεγάλη εἰσροή μεταναστῶν στή χώρα ἡ ροπή μας γιά ἐκμετάλλευ-ση διεύρυνε τά ὅριά της καί στό ἀνθρώπινο δυναμικό Ἄν πολλοί ἀπό ἐμᾶς τούς πληρώσαμε ψίχουλα ἤ καί καθόλου γιά τίς ὑπηρεσίες τους ἐνῶ σήμερα ἀνθοῦν μεγάλες ἐπιχειρήσεις (στίς πόλεις ἀλλά καί τούς ἀγρούς) πού ἀπασχολοῦν μετα-νάστες σέ καθεστώς ἄγριας ἐκμετάλλευσης ὑπό ἄθλιες συνθῆκες Ἄν μία παραλ-λαγή αὐτῆς τῆς κατηγορίας ἀποτελεῖ ἡ ἐκβιαστική ἐκπόρνευση γυναικῶν τῆς ἀλ-λοδαπῆς σέ ὅλη τήν ἑλληνική ἐπικράτεια Ἄν λοιπόν ἡ δουλεία ἔχει ἐπιστρέψει στήν Ἑλλάδα μέ τήν ἀνοχή ὅλων ἡμῶν τῶν ὑπολοίπωνhellip

Ἄν ἡ διαφθορά καί ἡ ἀναξιοκρατία ἀποτελοῦν πλέον πυλῶνες τῆς κουλ-τούρας μας Ἄν πάμπολλοι στήν ἀγορά καί στόν δημόσιο βίο χρηματίζονται Ἄν ἔχουμε φτάσει στό σημεῖο ὅπου ἀκόμα καί ἀπολύτως νόμιμες πράξεις ὑπηρεσίες ἤ συναλλαγές ἀπαιτοῦν ἀνταλλάγματα laquoκάτω ἀπό τό τραπέζιraquo Ἄν ταυτόχρονα ὅλοι νοθεύουν (πολύ συχνά μέ τοξικές οὐσίες) ἀνενδοίαστα τά πάντα στήν ἀγο-ρά ἀκόμα καί τῶν τροφίμων εἴμαστε μία χώρα ὅπου ὁ ἕνας δηλητηριάζει τόν ἄλ-λοhellip

Ἄν ἡ καταξίωση ὁποιασδήποτε ἱκανότητας ἤ ταλέντου κυρίως στόν δημό-σιο τομέα εἶναι ἐπιστημονική φαντασία γιά τήν Ἑλλάδα Ἄν ὁ κυρίαρχος τρόπος

Ἄν Ἡ οἰκονομική κρίση ὡς παρενέργεια

Θόδωρος Κωνσταντινίδης

15

ἀνάδειξης καί ἀναγνώρισης περνάει μέσα ἀπό γνωριμίες συγγένειες κλίκες καί κομματικούς μηχανισμούςhellip

Ἄν συνακόλουθα ndash μιά καί τά οὐσιαστικά προσόντα ἐλάχιστη ἔχουν σημα-σία γιά τά πλήθη πού ὀνειρεύονται νά laquoτακτοποιηθοῦνraquo σέ μία θέση στό δημόσιο ndash ἔχουμε μεταβάλει τήν ἐκπαίδευση σέ βιομηχανία παροχῆς τίτλων καί πτυχίων σχεδόν χωρίς ἀντίκρισμα Ἄν ἀπrsquo τά σχολεῖα μας βγαίνουν στρατιές κυριολεκτι-κά ἀναλφάβητων Ἄν ὑπάρχουν νεότερες γενιές παιδιῶν σήμερα πού γράφουν καί διαβάζουν ἄνετα μόνο τά Greeklish καί ὄχι τά ἑλληνικάhellip

Ἄν ἔχει ἐπέλθει μία σαρωτική μεταβολή τοῦ ἤθους στήν κοινωνία μας ἄν ἡ ἐντιμότητα ἔχει ἀντικατασταθεῖ ἀπό τό laquoἅρπαξε νά φᾶς καί κλέψε νά lsquoχεῖςraquo ἡ πε-ρίφημη ἑλληνική φιλοξενία ἐξατμίστηκε μπροστά στό καυτό χρῆμα καί οἱ ἔννοιες laquoφιλότιμοraquo καί laquoμεράκιraquo ἀποτελοῦν ἄγνωστες λέξεις γιά τούς νεότερους ἐφόσον δέν τίς χρησιμοποιεῖ πιά κανείς Ἄν σήμερα ὁ ἀθέμιτος πλουτισμός ἐπαίρεται δη-μόσια καί δή τηλεοπτικά καί τά laquoλαμόγιαraquo ἀποτελοῦν παράγοντες τοῦ δημόσιου βίου

Ἄν τώρα ὅλα αὐτά τά συμπτώματα ἀσθένειας ndash ἴσως ὄχι τά σημαντικότερα καί σίγουρα ὄχι τά μοναδικά ndash τῆς ἑλληνικῆς κοινωνίας συνιστοῦν κρίση τότε ἡ Κρίση αὐτή ἀσφαλῶς δέν εἶναι οὔτε φετινή οὔτε οἰκονομική Ἔχουμε μία κοινω-νία πού βρίσκεται σέ μεγάλη βαθιά καί μακροχρόνια Κρίση Ἀξιῶν

Ἡ Κρίση αὐτή συνίσταται σέ βαθμιαία μεταβολή τῶν παραδοσιακῶν ἀξιῶν τοῦ βίου ndash τοῦ λόγου καί τοῦ τρόπου μέ τούς ὁποίους ζοῦμε μέχρι καί τήν συνο-λική τους ἐγκατάλειψη καί τήν ἀντικατάστασή τους ἀπό μία καθαρά ὑλιστική ἀντιμετώπιση τῆς ζωῆς πρώτη καί κυρίαρχη σήμερα ἀξία στήν ἑλληνική κοινωνί-α ἔχει καταστεῖ ἡ ὑλική εὐμάρεια καί τό χρῆμα Μιλᾶμε δηλαδή γιά τήν ἀποπνευ-ματοποίηση μεγάλου μέρους τῆς κοινωνίας μας γιά ἀπώλεια κάθε μεταφυσικοῦ προσανατολισμοῦ καί τελικά στίς μέρες μας καί γιά προσπάθεια ἀποχριστιανο-ποίησης κάθε πτυχῆς τοῦ κοινωνικοῦ βίου

Ἡ σταδιακή ἀλλοίωση καί στά στερνά ἀκόμα καί ἡ ἐξάλειψη τῆς λαϊκῆς εὐσέβειας συνεπικουρούμενες ἀπό μία σχεδόν βίαιη laquoἀστικοποίησηraquo (ἐσωτερική μετανάστευση λόγω πολέμων ἐμ-φυλίου οἰκονομικῆς ἐξαθλίωσης) πού ἀπέκοψε τούς μετακινού-μενους ἀπό τίς κοινότητές τους καί τό αἴσθημα τοῦ laquoἀνήκεινraquo μᾶς ἔχει μεταβάλει σέ μία αὐτοκαταστροφική κοινωνία laquoἰδιω-τῶνraquo πού συστηματικά ὑπονομεύει τό ἴδιο τῆς τό μέλλον

Ἄν τώρα σέ μία κοινωνία αὐτοῦ τοῦ προσανατολισμοῦ αὐτοί πού μποροῦ-σαν νά τό κάνουν ἐγκολπώθηκαν ἤ διασπάθισαν τό δημόσιο χρῆμα μέχρι καί τήν χρεωκοπία τῆς χώρας αὐτό δέν εἶναι κάτι πού θά ἔπρεπε νά τό περιμένουμε Καί δέν εἶναι καί λίγο ἀστεῖο Ἀφοῦ μία χρόνια Κρίση Ἀξιῶν μία Πνευματική Κρίση πολύ λίγο καί πολύ λίγους συγκινοῦσε νά τώρα πού μας ἔσκασε στά χέρια ὡς παρενέργεια τῆς Πνευματικῆς ἡ Οἰκονομική Κρίση καί μᾶς χτυπάει ἐκεῖ πού μᾶς πονάει περισσότερο στήν τσέπη μας

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

16

Ἀρχαγγέλων Λόγος

Ἕνα κείμενο δανεισμένο ἀπό τήν ἱστοσελίδα wwwtheworldoffroadcom τοῦ καλοῦ Θεσσαλονικιοῦ δημοσιογράφου Ἄκη Τεμπερίδη πού μαζί μέ τήν Βούλα Νέτου πραγματοποιοῦν τόν γῦρο τοῦ κόσμου μέ ἕνα τζίπ Ὕστερα ἀπό χίλιες μέρες καί 156000 χλμ κι ἀφοῦ ἔχουν δεῖ καί περάσει πολλά καταγράφει τήν ἄποψή του γιά ὅσα συμβαίνουν στήν χώρα μας Προσέξτε τήν ἁπλῆ σοφία πού προκύπτει στά γραφόμενα τοῦ ταξιδευτῆ ὁ ὁποῖος ἔζησε τήν πραγματικότητα τοῦ κόσμου ἔξω ἀπό τόν ἑλλαδίτικο μικρόκοσμο

Α ἰσθάνομαι ἐξοργισμένος - αὐτονόητο αὐτό Ἐπίσης αἰσθάνομαι γιά πρώτη φορά μή ὑπερήφανος - γιά νά μήν πῶ ντροπιασμένος - πού εἶμαι Ἕλληνας σ αὐτό τό ταξίδι Ὅταν φύγαμε εἴχαμε ἀκόμη τή φόρα τήν

λάμψη τό ἀνέβασμα τῶν Ὀλυμπιακῶν καί τοῦ Euro 2004 Στήν Αφρική λέγαμε Grec καί μᾶς ἀποθέωναν εἰδικά οἱ ποδοσδαιρόφιλοι Τώρα λέω Griego μέ χαμη-λωμένη φωνή εἰδικά ἀπό τή στιγμή πού μία Ἀργεντῖνα κυρία μου εἶπε ὅτι χειρό-τερη ἀπό τήν Ἀργεντινή ἔγινε ἡ Ἑλλάδα Ἕνας Χιλιανός καραμπινιέρος μοῦ εἶπε προχθές Ἄ Γκρέσια Μπανκαρότα νό (Ἄ ἡ Ἑλλάδα πού χρεωκόπησε σωστά)

Αἰσθάνομαι ντροπή λοιπόν ναί ντροπή εἰ-δικά ὅταν ξέρω ὅτι μέσα στό χρόνο ὁ κάθε Γερμα-νός πού θά συναντᾶμε στόν δρόμο θά ἔχει κάνει τούς ὑπολογισμούς του καί θά σκέφτεται ὅτι θά τοῦ κοστίσω 1000 εὐρώ ἀπό τό προσωπικό του εἰ-σόδημα τά ἑπόμενα τρία χρόνια Τό ἴδιο ὁ Ιταλός ὁ Γάλλος ἀλλά καί ὁ Σλοβάκος - ἄν εἶναι δυνα-τόν - θά βάλει τό χέρι στήν τσέπη γιά χάρη μου - τρόπος τοῦ λέγειν Αἰσθάνομαι ντροπή νά βλέπω

στό CNN τήν Ἑλλάδα πρώτη εἴδηση τήν Ἀθῆνα νά καίγεται καί νά διαβάζω ὅτι ἡ Βουλγαρία ἔβγαλε ταξιδιωτική ὀδηγία γιά τή χώρα μας Πῶς νά ξεπεράσω τό γεγονός ὅτι ἡ χώρα μου εἶναι σέ πλήρη ἀπαξίωση ὅσο ἐμεῖς συνεχίζουμε νά ταξι-δεύουμε Πῶς νά ἀντιμετωπίσουμε μέ κέφι τήν διαδρομή πού μᾶς ἀπομένει νά γράφουμε γιά νέες πόλεις διαδρομές χωριά πόλεις καί βουνά ὅταν πίσω ἄνθρω-ποι πού μᾶς διαβάζουν δέν ἔχουν νά βγάλουν τόν μῆνα Ἐπίσης δέν σοῦ κρύβω ὅτι φοβᾶμαι τήν ἐπιστροφή μας στήν Ἑλλάδα Μία περιπέτεια εἶναι καί θά τήν ἀντιμετωπίσουμε λέμε μεταξύ μας ὅλες αὐτές τίς ἡμέ-ρες ἀλλά καί πάλι μᾶς τρομάζει ἡ ἰδέα νά γυρίσουμε καί νά συναντᾶμε θλιμμένα ἐξοργισμένα ἀπελπισμένα χαμένα πρόσωπα Φοβᾶμαι ἐπίσης ὅτι σέ συζητήσεις πού θά κάνουμε μέ φίλους καί γνωστούς θά καταλήγουμε σέ καβγάδες καί ξέρετε γιατί ∆ιότι θα προσεγγίζουμε το οἰκονομικό πρόβλημα μέ ἀφέλεια καί χιοῦμορ σύμφωνα μέ ὅσα μᾶς δίδαξε τό ταξίδι Μοῦ ἔκοψαν τό δῶρο θά μᾶς λέει ὁ ἕνας Νά ζήσεις καί μέ 12 μισθούς

Κάνοντας τόν γῦρο τοῦ κόσμου Ἄκης Τεμπερίδης δημοσιογράφος εἰδικοῦ τύπου

17

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

θά λέμε ἐμεῖς Ἐξάλλου οὔτε ὁ Γερμανός δέν πληρώνεται ἐπί δεκατέσσερα Θά πάρω σύνταξη στά 65 θά λέει ὁ ἄλλος Παίδαρος θά εἶσαι στά 60 θά τοῦ λέω γιά νά μήν τοῦ πῶ ὅτι ἐπειδη πολλοί ἔπαιρναν σύνταξη στά 45 φαληρί-σαμε ∆έν τήν βγάζω μέ 700 εὐρώ θά λέει ὁ τρίτος Στήν Μαλαισία τήν βγάζουν μέ 300 γιά νά μήν μιλήσω γιά τήν Ἰνδία Μέ ἀπέλυσαν θά πεῖ ὁ ἄλλος Ἔτσι εἶναι ἡ ζωή μέ τά πάνω καί τά κά-τω Ρίξε τις ἀπαιτήσεις σου καί θά βρεῖς ἄλλη δουλειά ∆έν βρίσκω δουλειά θά ποῦν ἀρκετοί Μπορεῖ κι ἐγώ τό ἴδιο θά τούς πῶ ἀλλά θά τό παλαίψω Ἀκόμη καί σέ βενζινάδικο θά δουλέψω ∆έν συνεχίζω γιατί - ξέρω - ἤδη ἐκνευρίστηκες Ὅμως νά σοῦ ἐξηγήσω λίγο γιατί σκέφτομαι ἔτσι ἐπειδή ἔχουμε δεῖ τόσα πολλά καί δραματικά πράγματα στόν κόσμο πού δέν μπορεῖς νά φανταστεῖς Ξέρω ξέρω θέλεις μόνο νά συγκρι-νόμαστε μέ 5-10 χῶρες σέ Εὐρώπη καί Αμερική ὅμως νά σοῦ πῶ ὅτι ὁ ὑπόλοιπος κόσμος εἶναι σέ μακράν χειρότερη κατάσταση ἀπό τήν Ἑλλάδα ἀκόμη καί ἀπό τήν Ἑλλάδα πού βρίσκεται στά πρόθυρα χρεωκοπίας Χάρη στήν ἐμπειρία μας ἔχουμε σκληρύνει ὁμολογῶ Γι αὐτό καί δέν μᾶς ρίχνει τό γεγονός ὅτι κάποιοι θά χάσουν τά κεκτημένα τους τά ἐπιδόματα καί τά δῶρα τους σέ μία χώρα πού χάρη ΚΑΙ σ αὐτούς δανείζεται χοντρά ἐδῶ καί δε-καετίες Ναί πιστεύω ὅτι ΟΛΟΙ ἐμεῖς πού σκεφτήκαμε ἔστω νά ἐκμεταλλευτοῦμε τό ἑλληνικό κράτος - παρότι ἴσως τοῦ ἄξιζε ὅπως μᾶς φέρεται - πρέπει νά αἰσθα-νόμαστε τύψεις σήμερα Ὄχι ὅλοι ἀλλά ὅσοι χαραμοφάηδες ἀνίκανοι βολεμένοι καί κολλητοί τοῦ κάθε κόμματος θά πρέπει νά τό αἰσθάνονται αὐτό Οἱ ὑπόλοι-ποι Ἕλληνες τό ὑγιές κομμάτι δέν ἔχει νά φοβηθεῖ τίποτα Αὐτοί δίνουν μάχη κάθε μέρα Θέλω νά προσθέσω μόνο τό ἐξῆς Μία φράση πού λέμε ὅλον αὐτόν τόν και-ρό στό ταξίδι ὅποτε εἴχαμε πρόβλημα εἴτε μέ κολλημένο κινητῆρα εἴτε μέ τό αὐ-τοκίνητο διαλυμένο στόν Μισσισσιππῆ εἴτε μέ ψίχουλα στήν τράπεζα κάποιες μέρες Λεφτά εἶναι ἐμεῖς νά εἴμαστε καλά λέγαμε ∆ές το λίγο τό πρᾶγμα ἔτσι Λεφτά αὐτό εἶναι τό πρόβλημα Γι αὐτά τά λεφτά τά ἔχει βάψει μαῦρα ὅλη ἡ χώ-ρα Γι αὐτά τά λεφτά κάποιοι βγήκαν πάλι τά ἔσπασαν καί ἔκαψαν ἀνθρώπους ζωντανούς Μήν μοῦ πεῖτε ὅτι δέν εἶναι ἔτσι ∆έν εἶναι γιά τά εὐρώ ἀλλά γιά τίς ἰδέες Καλά Ὅμως νοιώθουμε δυνατοί Ἀκόμη κι ἄν μείνουμε στήν ἀνεργία θά βροῦμε τήν ἄκρη Θά βάλουμε τό μυαλό μας κάτω καί θά βροῦμε δουλειά Καί μέ 300 εὐ-ρώ τήν βγάζουμε μένοντας στήν Ἐπανομή ἔτσι λέμε οἱ δυό μας Μπορεῖς νά τό πεῖς αὐτό τέτοιο καιρό Τότε μήν μασᾶς Ἀκούγομαι πολύ σίγουρος Τό ταξίδι φταίει Ἡ ζωή δέν εἶναι παιχνίδι Τί νά κάνω ἄν δέν τήν ἔβλεπα ἔτσι δέν θά κάναμε αὐτήν τήν τρέλα νά γυρίσουμε τόν κόσμο Θά φάμε κατραπακιά πίσω στήν Ἑλλάδα Εἴπαμε μία περιπέτεια θά εἶναι κι αὐτή Στό κάτω-κάτω ἡ ἑλληνική laquoμαγκιάraquo - γιά τήν ὁποία ὑπερηφανευ-όμαστε - στά δύσκολα φαίνεται Γιά καλό καί γιά κακό θά ἔχουμε τήν σκηνή μας Τό πολύ-πολύ νά μένουμε ἐκεῖ σέ κάποιο ξέφωτο στό δάσος τοῦ Σέιχ Σοῦ

18

Ἅγιος Ἰουστῖνος Πόποβιτς (1894-1979) Ἕνας νέος Ἅγιος τῆς Ὀρθοδοξίας

Ἀρχαγγέλων Λόγος

Μέσα στό στενάχωρο κλίμα τῶν ἡμερῶν μία χαρμόσυνη εἴδηση Ὁ μακαριστός γέροντας Ἰουστῖνος Πόποβιτς ἀνακηρύχτηκε νέος Ἅγιος τῆς ἐκκλησίας μας Κα-τά τήν διάρκεια τῆς συνεδρίας τῆς Πέμπτης 29ης Ἀπριλίου 2010 ἡ Σύνοδος τῆς Ἱεραρχίας τῆς Σερβικῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας κατέταξε στά δίπτυχα τόν Ἀρχιμανδρίτη Ἰουστῖνο Πόποβιτς (1894ndash1979) καί τόν ἡγούμενο τῆς Μονῆς Ντάιμπαμπε τοῦ Μαυροβουνίου Συμεών Πόποβιτς (1854 ndash 1941) Ἡ Σύνοδος τῆς Ιεραρχίας τῆς Σερβικῆς Ἐκκλησίας ἀποφάσισε ἡ μνήμη τοῦ Ἀρχιμανδρίτη Ἰ-ουστίνου Πόποβιτς νά τιμᾶται στίς 14 Ιουνίου καί τοῦ ἡγουμένου Συμεών τήν 1η Απριλίου

Ὁ ὅσιος καί θεοφόρος πατήρ Ἰουστῖνος γεννήθηκε στίς 25 Μαρτίου τοῦ 1894 στήν πόλη Βράνιε τῆς νοτίου Σερβίας Ὁ πατέρας του ὀνομαζόταν Σπυρί-

δων καί ἡ μητέρα του Ἀναστασία Ἡ οἰκογένεια τοῦ πατέ-ρα του ἦταν ἐκ παραδόσεως ἱερατική καί εἶχε δώσει στήν ὀρθόδοξη Ἐκκλησία τουλάχιστον ἑπτά ἱερωμένους Ὁ ἴδιος κατά τήν βάπτιση ἔλαβε τό ὄνομα Εὐάγγελος Ἀπό μικρό παιδί ἐπισκεπτόταν μέ τούς γονεῖς του τόν ἅγιο Πρόχορο τόν Θαυματουργό στήν κοντινή Μονή Πτσίνσκι ὅπου καί εἶδε μέ τά μάτια του τήν θεραπεία τῆς μητέρας του ἀπό βα-ριά ἀσθένεια Πηγή εὐλάβειας γιά τόν μικρό Εὐάγγελο ἦταν ἡ τακτική ἀνάγνωση τοῦ Εὐαγγελίου ἀπό τά δεκατέσσερα του χρόνια ἡ ἀνάγνωση τῶν Συναξαριῶν καί ἀργότερα τῶν ἔργων τῶν Ἁγίων Πατέρων τῆς Ἐκκλησίας ∆ιψασμέ-

νος γιά τήν γνώση ὁ Εὐάγγελος ἐγγράφεται τό 1905 στήν Ἐκκλησιαστική Σχολή τοῦ Ἁγίου Σάββα στό Βελιγράδι ὅπου ἀξιώθηκε νά ἔχει ὡς δάσκαλο του τόν ἅ-γιο Νικόλαο Βελιμίροβιτς (βλέπε σελίδα 24) Τελείωσε τήν Σχολή στά 1914 μά τόν πρόλαβε ὁ Α΄ Παγκόσμιος Πόλεμος καί στρατεύτηκε ὡς νοσοκόμος Τήν 1η Ἰανουαρίου τοῦ 1916 ἔλαβε τό μοναχικό σχῆμα καί πῆρε τό ὄνομα τοῦ ἁγίου μάρτυρος καί φιλοσόφου Ἰουστίνου Στήν συνέχεια φεύγει γιά θεολο-γικές σπουδές στήν Ἁγία Πετρούπολη Σύντομα ὅμως λόγῳ τῶν ἐξελίξεων στήν Ρωσία ἀναγκάστηκε νά μεταβεῖ στήν Ὀξφόρδη Ἐκεῖ ἔμεινε δύο χρόνια ἐτοιμά-ζοντας τήν διδακτορική του ἐργασία μέ θέμα laquoἩ θρησκεία καί ἡ φιλοσοφία τοῦ Ντοστογιέβσκιraquo Τό 1919 ὅταν μετά τό τέλος τοῦ πολέμου γύρισε στήν πατρίδα του τοποθετήθηκε ὡς καθηγητής θεολογίας στό Σρέμσκι Κάρλοβτσι Τό 1926 με-ταβαίνει στήν Ἀθῆνα γιά νά λάβει τό διδακτορικό του δίπλωμα στήν Πατρολογί-α μέ θέμα laquoΤό πρόβλημα τοῦ προσώπου καί τῆς γνώσεως στόν Ἅγιο Μακάριο τόν Αἰγύπτιοraquo Γνώριζε πολύ καλά τήν παλαιοσλαβική τήν ἀρχαιοελληνική τήν λατινική τήν ρωσική τήν νεοελληνική τήν ἀγγλική τήν γερμανική καί τήν γαλ-λική γλῶσσα

19

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

Τά ἑπόμενα ἔτη ἐργάστηκε στίς Ἐκκλησιαστικές Σχολές τοῦ Καρλοβικίου τῆς Πριζρένης καί τοῦ Μοναστηρίου Τό 1930-31 ἡ Σερβική Ἐκκλησία τόν ἔστειλε σέ ἱεραποστολική ἀποστολή στήν Τσεχοσλοβακία γιά τήν διαφώτιση καί ὀργά-νωση τῶν ἐνοριῶν καί τοῦ μοναχικοῦ βίου τῶν ὀρθοδόξων Σλοβάκων στά Καρ-πάθια οἱ ὁποῖοι ἐπέστρεφαν στήν Ὀρθοδοξία ἀπό τήν Οὐνία Ἐνῶ ἀκόμη βρι-σκόταν ἐκεῖ ἐξελέγη τό 1931 ἐπίσκοπος τῆς νεοσυσταθείσης Ἐπισκοπῆς Καρπα-θίας ἀλλά ἀπό ταπείνωση δέν δέχτηκε τήν θέση ἐκείνη Στήν διάρκεια τῆς γερμανικῆς κατοχῆς βρέθηκε σέ διάφορες μονές καί στό Βελιγράδι μοιραζόμενος τήν τύχη τοῦ λαοῦ του Μέ τήν ἐγκαθίδρυση τῆς νέας κομμουνιστικῆς ἐξουσίας στήν Γιουγκοσλαβία τό 1945 ὁ π Ιουστῖνος ἐξεδιώχθη ἀπό τό Πανεπιστήμιο τοῦ Βελιγραδίου μαζί μέ ἄλλους 200 καθηγητές Τό 1946 συνελήφθη στήν μονή Σούκοβο καί φυλακίστηκε Λίγο ἔλειψε νά ἐκτελεστεῖ ἀπό τό καθεστώς ὡς laquoἐχθρός τοῦ λαοῦraquo ἀλλά σώθηκε τήν τελευταία στιγμή ὅταν ὁ Πατριάρχης Γαβριήλ κατά τήν ἐπιστροφή του ἀπό τό Νταχάου ἀπαίτησε τήν ἀ-ποφυλάκισή του ∆ιωγμένος ἀπό τό Πανεπιστήμιο καί δίχως κάποια σύνταξη στερημένος ἀ-πό τά ἀνθρώπινα θρησκευτικά καί πολιτικά του δικαιώματα ὁ π Ιουστῖνος ἔζη-σε οὐσιαστικά ἔγκλειστος στήν μικρή γυναικεία μονή τῶν Ἀρχαγγέλων στό Τσέ-λιε τοῦ Βάλιεβο Ἀκόμη καί ἐκεῖ ὅμως οἱ πολιτικές ἀρχές δέν τόν ἄφηναν ἥσυχο Πέρα ἀπό τήν συνεχῆ καί ἀσφυκτική παρακολούθηση συχνές ἦταν καί οἱ ἀνα-κρίσεις στήν πολιτική διοίκηση τοῦ Βάλιεβο Σέ περιόδους δέ κρισίμων συνεδριά-σεων τῆς Ἱερᾶς Συνόδου στό Βελιγράδι τοῦ ἀπαγορευόταν ὁποιαδήποτε ἔξοδος ἀπό τήν μονή ἐπί μῆνες ἀπό τόν φόβο τυχόν ἐπιρροῆς του στούς ἐπισκόπους Πα-ρά τίς δύσκολες αὐτές καί ὀδυνηρές συνθῆκες ὁ Ἅγιος Ἰουστῖνος λειτουργοῦσε καθημερινά προσευχόταν ἀδιάλειπτα ἐπικοινωνοῦσε μέ ὅσους εἶχαν τό θάρρος νά τόν ἐπισκέπτονται καί ἔγραφε συνεχῶς Παρά τόν αὐστηρό περιορισμό του ἀπό τίς πολιτικές ἀρχές ἡ φήμη του ἐξα-πλώθηκε γρήγορα καί πέρασε τά σύνορα τῆς Σερβίας Ἔτσι τόν ἐπισκέπτονταν ὄχι μονάχα Σέρβοι ἀπό διάφορες περιοχές τῆς χώρας ἀλλά καί πολλοί Ἕλληνες Ἐκοιμήθη ἐν Κυρίῳ στίς 25 Μαρτίου 1979 ἀνήμερα τοῦ Εὐαγγελισμοῦ Ὁ Ἅγιος Ἰουστῖνος ἀφοῦ ἐντρύφησε στά ἔργα τῶν Πατέρων τῆς Ἐκκλησίας ἔγραψε τά δικά του συγγράμματα ὅπου διαφαίνεται τό θεολογικό βάθος καί ἡ πίστη του ∆ύο εἶναι τά κεντρικά χαρακτηριστικά τοῦ ἔργου του Ἡ ἀγάπη του γιά τό πρόσωπο τοῦ laquoΘεανθρώπου Χριστοῦraquo - πού εἶναι ἡ πιό συχνή ἔκφραση μέσα στό ἔργο του- καί ἡ μέριμνά του νά μήν ἀποκλίνει ἀπό τήν ἀλάνθαστη γραμμή τῶν θεοφόρων Πατέρων τῆς Ὀρθοδόξου Ἀνατολῆς Τήν περίοδο 1932-35 συνέγραψε τό ἔργο laquoὈρθόδοξος φιλοσοφία τῆς Ἀληθείαςraquo τό ὁποῖο τοῦ χάρισε τήν ἔδρα τῆς ∆ογματικῆς στήν Θεολογική Σχολή τοῦ Πανεπιστημίου τοῦ Βελι-γραδίου Ἄλλα ἔργα του εἶναι οἱ Βίοι τῶν Ἁγίων σέ 12 τόμους καί ἡ Ἑρμηνεία τῆς Καινῆς ∆ιαθήκης σέ 7 τόμους

20

ΕΠΙΛΟΓΕΣ ΑΠΟ ΚΗΡΥΓΜΑΤΑ Ἅγιος Ἰουστῖνος Πόποβιτς

Ἀρχαγγέλων Λόγος

Α ὐτό εἶναι ἡ ἀγάπη τοῦ Χριστοῦ πρός τόν ἄνθρωπο ἡ λύτρωση ἀπό τόν θά-νατο Λέει ἡ δεύτερη μεγάλη ἐντολή laquoἈγαπήσεις τόν πλησίον σου ὡς σεαυ-

τόνraquo (Μτ 22 39) Πότε ἀγαποῦμε λοιπόν πραγματικά τόν ἄνθρωπο Ὅταν τόν λυτρώνουμε ἀπό τήν ἁμαρτία του ἀπό τήν κόλαση αὐτή εἶναι ἡ γνήσια ἀγάπη πρός τόν ἄνθρωπο Μονάχα ὅταν ἀγαπᾶ κανείς τόν ἄνθρωπο διά τοῦ Χριστοῦ - μέ ὅλη τήν ψυχή καί τήν δύναμή του- τότε τόν ἀγαπᾶ ἀληθινά

Θ ά ρωτήσει κάποιος καί ἡ ἀγάπη τῶν γονέων πρός τά τέκνα Καί ἡ ἀγάπη τοῦ συζύγου πρός τήν σύ-

ζυγο Καί ἡ ἀγάπη τοῦ ἀνθρώπου πρός τήν πατρίδα ∆έν εἶναι καί αὐτά ἀγάπη Τά ὀνομάζουμε βέβαια ὅλα αὐτά ἀγάπη ἀλλά εἶναι ἄραγε ἔτσι Ὅλα αὐτά δέν ἔ-χουν ἴχνος ἀγάπης ἐάν δέν εἶναι ὁ Χριστός ἡ δύναμη ἐ-κείνη μέσα ἀπό τήν ὁποία ἀγαπᾶμε Ἄν ὁ πατέρας δέν ἀγαπᾶ τά τέκνά του μέ τήν ἀγάπη τοῦ Χριστοῦ ἄν δέν τά παιδαγωγεῖ στό ἀγαθό ἄν δέν τά ὁδηγεῖ στόν ἴσιο δρόμο ἄν δέν τά διδάσκει νά σωθοῦν ἀπό τήν ἁμαρτί-α παρά μονάχα τά χαϊδεύει καί τά κολακεύει τότε τά μισεῖ καί τά φονεύει Ἄν πάλι ὁ σύζυγος ἀγαπᾶ τήν σύ-ζυγο μονάχα σαρκικά γίνεται ὁ φονιᾶς της Ἔτσι συμ-βαίνει μέ κάθε γήινη σαρκική ἀγάπη

Ὦ ναί ὅταν οἱ ἄνθρωποι τρελαθοῦν ἀπό τήν ὑπερηφάνεια ὅταν ἀλλοφρο-νήσουν ἀπό τήν αὐταρέσκεια τότε δέν τούς χρειάζεται ὁ Θεός δέν χρειά-

ζονται τήν ∆ικαιοσύνη Του ἀφοῦ ἀνακηρύσσουν τόν ἑαυτό τους γιά Θεό Προ-τείνουν τήν ἐλάχιστη καί ψεύτικη ἀλήθεια τούς ὡς τήν μεγάλη τήν σωτήρια ἀλή-θεια Ἀνακηρύσσουν ἀκόμα τήν ἐλάχιστη γήινη δική τούς ἀνάπηρη δικαιοσύνη ὡς τήν μέγιστη δικαιοσύνη δέν μᾶς χρειάζεται ἡ ∆ικαιοσύνη τοῦ Χριστοῦ δέν θέλουμε τήν ∆ικαιοσύνη τοῦ Θεοῦ

Ο ἱ ἄνθρωποι μέ τυφλωμένο τό νοῦ καί τήν ψυχή δέν βλέπουν μά καί δέ θέ-λουν νά δοῦν ὅτι σέ τοῦτο τόν κόσμο ὁ ἄνθρωπος - ὁ γνήσιος ἄνθρωπος -

δέν μπορεῖ νά σταθεῖ Οἱ Ἠρῶδες ζητοῦν τήν κεφαλή τοῦ Ἰωάννου τοῦ Βαπτι-στοῦ ζητοῦν τίς κεφαλές ὅλων τῶν δικαίων τῆς γῆς Καί οἱ Φαρισαῖοι οἱ ψευδεῖς Γραμματεῖς καί οἱ ψευδοσοφοί τοῦ κόσμου αὐτοί ἀπαιτοῦν τόν θάνατο τοῦ Θε-ανθρώπου Χριστοῦ

Γ ιατί ἡ Εὐρώπη περιέπεσε στίς μέρες μας σέ τόσα δεινά σέ τόσα ἀδιέξοδα Εἶ-ναι ἐπειδή ἀπέρριψε τόν Χριστό ἀπέρριψε τό ἱερό Του Εὐαγγέλιο καί ζητᾶ

21

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

νά λύσει ὅλα της τά προβλήματα χωρίς τόν Χριστό Καί μάλιστα ὄχι μόνο χωρίς τόν Χριστό μά καί ἀντίθετα ἀπό τόν Χριστό Μά ὅποιος μάχεται τόν Χριστό καί Θεό ἐκεῖνος γίνεται σύντροφος τῶν δαιμόνων Καί τί εἶναι αὐτό πού ἀπομένει ἀ-πό αὐτόν τόν ἄνθρωπο μέσα σέ ἕναν τέτοιο πόλεμο Πτῶμα Μονάχα πτῶμα

Κ άθε ἄνθρωπος εἶναι ὁ αἰώνιος ἀδελφός σου ὁ αἰώνιος συνάδελφός σου Πρόσεχε λοιπόν πῶς τοῦ συμπεριφέρεσαι Πρόσεχε τί σκέφτεσαι περί αὐ-

τοῦ Πρόσεχε τί ἐπιθυμεῖς γι αὐτόν Ἐπειδή στήν αἰωνιότητα μέλλεις νά ζήσεις μαζί μέ ἐκεῖνον Γι αὐτό ἄς εἶναι ὅλα μέσα μας ἀθάνατα καί αἰώνια ἡ ἀγάπη μας πρός τόν ἄνθρωπο τό ἀγαθό μας ἡ ἀλήθειά μας ἡ δικαιοσύνη μας Γιά νά μήν ντρεπόμαστε στόν ἄλλο κόσμο μήτε γιά τήν ἀγάπη μας μήτε γιά τό καλό μας μή-τε γιά τήν ἀλήθειά μας μήτε καί γιά τήν δικαιοσύνη μας ἐνώπιον τοῦ Κυρίου

Ὁ παράδεισος μά καί ἡ κόλαση τοῦ ἀνθρώπου ἀρχίζουν ἐδῶ ἀπό τήν γῆ γιά νά συνεχιστοῦν αἰώνια στήν ἄλλη ζωή Τί εἶναι ὁ παράδεισος Εἶναι ἡ αἴ-

σθηση τῆς παρουσίας τοῦ Θεοῦ Ἅμα ὁ ἄνθρωπος αἰσθάνεται ἐντός του τόν Θεό εἶναι ἤδη στόν παράδεισο γιατί ὅπου εἶναι ὁ Θεός ἐκεῖ εἶναι καί ἡ Βασιλεία τοῦ Θεοῦ ἐκεῖ καί ὁ παράδεισος Ἀπό τότε πού ὁ Θεός Λόγος κατέβηκε στήν γῆ καί ἔ-γινε ἄνθρωπος ὁ παράδεισος ἔγινε ἡ ἀμεσότερη πραγματικότητα γιά τήν γῆ καί τόν ἄνθρωπο ἐπειδή ὅπου εἶναι ὁ Χριστός ἐκεῖ καί ὁ παράδεισος

∆ έν ὑπάρχει μεγαλύτερη φρίκη ἀπό τήν αἰωνιότητα δίχως Χριστό Ἐγώ θά δεχόμουν μέ χαρά νά εἶμαι στήν Κόλαση μαζί μέ τόν Χριστό (συγχωρῆστε

μου τό παράδοξο) παρά στόν Παράδεισο δίχως Χριστό Γιατί ὅπου δέν εἶναι Ἐ-κεῖνος τά πάντα μεταβάλλονται σέ κατάρα σέ πίκρα καί σέ φρίκη

Ἡ κάθε εὐαγγελική ἀρετή γίνεται στά χέρια τοῦ ὀρθοδόξου χριστιανοῦ πινέ-λο μέ τό ὁποῖο ζωγραφίζει στήν ψυχή του τήν εἰκόνα τοῦ Χριστοῦ μέχρι νά

τήν ὁλοκληρώσει Ὅταν δεῖς τήν ψυχή ἑνός τέτοιου ἀνθρώπου βλέπεις τήν εἰκό-να τοῦ Χριστοῦ καί λές μέσα σου ἀλήθεια ὁ ἄνθρωπος αὐτός τοποθέτησε στό σῶμα του τήν εἰκόνα τοῦ Χριστοῦ ἔφτασε τό ὕψιστο νόημα τῆς ζωῆς καί πλούτι-σε πλοῦτο ἀδαπάνητο

Κ άθε λογισμός καί κάθε αἴσθηση ὁδηγοῦν σταδιακά τήν ψυχή εἴτε πρός τόν παράδεισο εἴτε πρός τήν κόλαση Ἄν ὁ λογισμός εἶναι ἔλλογος τότε συνδέει

τόν ἄνθρωπο μέ τόν Θεό Λόγο μέ τόν ὕψιστο Λογισμό μέ τήν Παναγία πρᾶγμα πού εἶναι ἤδη ὁ παράδεισος Ἐάν πάλι εἶναι ἄλογος ὁ λογισμός ἤ καί παράλογος τότε συνδέει ἀναπόφευκτα τόν ἄνθρωπο μέ τόν Παράλογο τόν Ἀνόητο μέ τόν διάβολο πρᾶγμα πού εἶναι ἤδη ἡ κόλαση Ὅσα ἰσχύουν γιά τόν λογισμό ἰσχύ-ουν καί γιά τίς αἰσθήσεις Ὅλα ἀρχίζουν ἐδῶ ἀπό τήν γῆ καί ὁ παράδεισος μά καί ἡ κόλαση τοῦ ἀνθρώπου

22

Ἀρχαγγέλων Λόγος

Ἡ Ἀγάπη τοῦ Θεοῦ Ἅγιος Ἰουστῖνος Πόποβιτς

θρώπινη καρδιά πού ἀγαπᾶ καί θυσιά-ζεται γιά τούς ἀδελφούς Ἐπειδή ὅλες αὐτές οἱ θεϊκές τελειότητες μέσα ἀπό τίς θεϊκές δυνάμεις ἀναπτύσσουν πλουτίζουν ἀπεγκλωβίζουν τήν ἀν-θρώπινη αἴσθηση τῆς προσωπικῆς ἀ-θανασίας καί τῆς αἰώνιας ζωῆς καθώς καί τήν αἴσθηση τῆς ἀθανασίας καί τῆς αἰώνιας ζωῆς τῶν ἀδελφῶν

Ἐάν ἀγαπῶμεν ἀλλή-λους ὁ Θεός ἐν ἡμῖν μέ-νει καί ἡ ἀγάπη αὐτοῦ τετελειωμένη ἐστίν ἐν ἡ-μῖν (Ἰωαν Α΄ 4 12) Ἡ ἀγάπη φέρει τόν Θεό μέσα στήν ψυχή ὥστε πάντα ζεῖ ἐν Αὐτῷ καί μ αὐτόν τόν τρόπο βλέ-πει τόν Θεό πού κατά τά ἄλλα εἶναι ἀόρατος Ὁ Θεός διά τῆς ἀγάπης ἔγινε ἄνθρωπος ἐνσαρ-

κώθηκε Ἔτσι καί ὁ ἄνθρωπος διά τῆς ἀγάπης θεοῦται θεοποιεῖται γίνε-ται laquoθεός κατά χάρινraquo Ὁ ἀόρατος Θε-ός διά τῆς ἀγάπης γίνεται ἁπτός ὁρα-τός Ἐπειδή ἡ θεϊκή ἀγάπη εἶναι σαρ-κοποιητική δύναμη μεταφέρει καί ἐν-σαρκώνει τόν ἀγαπῶντα μέσα στόν ἀ-γαπώμενο Οἱ ζωές τους ἑνώνονται σέ μία ζωή οἱ ψυχές τους σέ μία ψυχή οἱ καρδιές τους σέ μία καρδιά Καί ἐκεῖ-νοι αἰσθάνονται τόν ἑαυτό τους ὡς ἕ-να ἄν καί παραμένουν δύο ξεχωριστά πρόσωπα Αὐτό ἰσχύει γιά ὅλα τά μέλη

Ἡ ἀγάπη τοῦ Θεοῦ ζεῖ στόν ἄνθρωπο καί δρᾶ μέσα του καί γύρω ἀπ αὐτόν διά

τῶν ὑπολοίπων θεϊκών ἀρετῶν καί τῶν Ἁγίων δυνάμεων Μέσα ἀπ αὐτές ἐμφανίζεται πραγματώνεται συγκε-κριμενοποιεῖταιmiddot εἶναι τά ἔργα της οἱ μαρτυρίες της ἡ ἀληθινότητά της Ὡς πρός αὐτήν τήν θεανθρώ-πινη δραστηριότητά της καί ἀληθινότητά της ἐ-κείνη διακρίνεται ἀπό τίς ὑπόλοιπες ἐπονομα-ζόμενες ἀγάπες ψευδοα-γάπες τίς ἀφηρημένες τίς πρόσκαιρες τίς φαν-τασμένες τίς οὑμανιστι-κές τίς ἀνθρωποειδεῖς Ἡ ἀγάπη εἶναι ἀληθινή ὅ-ταν πράττει γιά τούς ἀ-δελφούς ὅλα τά εὐαγγε-λικά ἔργα τήν δικαιοσύ-νη τήν ἐλεημοσύνη τήν προσευχή κλπ Αὐτά εἶναι τά χνάρια της τά ση-μάδια τῆς ἰδιαιτερότητάς της ἡ ζωή της

Γι αὐτό ὁ ἅγιος Θεολόγος εὐαγγελίζε-ται Τεκνία μου μή ἀγαπῶμεν λόγῳ μηδέ τῇ γλώσσῃ ἀλλ ἐν ἔργῳ καί ἀλη-θείᾳ (Ἰωαν Α΄ 318-19)

Ἡ Θεία Ἀλήθεια εἶναι ψυχή τῆς Θεί-ας ἀγάπηςmiddot καί σ αὐτήν ὑπάρχουν ὅ-λες οἱ θεῖες τελειότητες Αὐτό εἶναι ἐ-κεῖνο πού πράγματι παρηγορεῖ τήν ἀν-

23

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

τῆς Ἐκκλησίας Μέ τήν ἀλληλοαγάπη ζοῦν ὁ ἕνας στόν ἄλλον ὁ ἕνας σέ ὅλους καί ὅλοι σέ ἕναν κατά τόν ἴδιο τρόπο σκέπτονται αἰσθάνονται καί πράττουν συλλογικά laquoσύν πᾶσι τοῖς ἁγί-οιςraquo (Ἐφ γ΄18) Εἶναι ἐκεῖνο πού εἰπώ-θηκε στίς Πράξεις laquoΤοῦ δέ πλήθους τῶν πιστευσάντων ἦν ἡ καρδία καί ἡ ψυχή μία ἀλλrsquo ἦν αὐτοῖς ἅπαντα κοι-νάraquo

Βιώνοντας τήν ἀγάπη τοῦ Χρι-στοῦ ὁ ἄνθρωπος ἐγκαθιστᾶ τόν Θεό στήν ψυχή του ζεῖ μ Αὐτόν σκέπτε-ται μ Αὐτόν αἰσθάνεται μ Αὐτόν πράττει μ Αὐτόν μέ μία λέξη laquoὁ Θεός ἐν αὐτῷ μένειraquo Ὡς ἐκ τούτου ὁ Θεός γι αὐτόν εἶναι τό πιό ἄμε-σο βίωμα ἡ πιό ἄμεση πραγματικότητα ἡ πιό ὀ-φθαλμοφανής δοκιμή ἡ πιό ἔμπρακτη ἐμπειρία Καί ὅταν ὁ Θεός μένει στόν ἄνθρωπο τελειοποιεῖ καί τήν ἀγάπη τοῦ ἀνθρώ-που Ἐπειδή ἐξ Αὐτοῦ βαθμιαῖα ξεχύνεται στήν ψυχή τοῦ ἀνθρώπου ἡ θεϊ-κή ἀγάπη αὐξάνεται σέ ὁλο καί πιό τέλεια ἀγάπη μέσῳ τῶν ὑπολοίπων ἁ-γίων ἀρετῶν ἕως τελικά νά laquoἀγαπο-ποιήσειraquo ὅλο τό laquoεἶναιraquo του Κι ἐκεῖνο τότε δέν γνωρίζει ὅριο στήν ἀγάπη ἐ-πειδή laquoὁ Θεός ἀγάπη ἐστίνraquo γι αὐτό ἡ θεϊκή ἀγάπη καί δέν ἔχει ὅρια Ἔξω ἀπό τήν ἀγάπη εἶναι ὁ θάνατος ἡ νέκρωση ἡ θνητότητα laquoὁ μή ἀγα-πῶν τόν ἀδελφόν μένει ἐν τῷ θανά-τῳraquo (ἸωανΑ΄ 314) Γιατί Ἐπειδή μό-νο ἡ ἀγάπη τσακίζει τήν φυλακή τοῦ ἐ-γωϊσμοῦ βγάζει τήν ψυχή ἀπό τήν οἴη-ση ἀπό τόν αὐτοαποκλεισμό ἀπό τήν

αὐτοαπομόνωση καί τήν φέρνει σέ φι-λική σχέση μέ τόν ἀδελφό ὡς ζωντανό ὄν ὡς φορέα τῆς ζωῆς Ὁ μή ἀγαπῶν μένει ἐν τῷ θανάτῳ μέ-σα στά ἐγωϊστικά κλειστά πρόσκαιρα αἰσθήματα σκέψεις διαθέσεις πάντα κλειστός μέσα στόν ἑαυτό του στήν φυλακή τοῦ ἐγωϊσμοῦ του τῆς φιλαυ-τίας του λόγῳ τῶν ὁποίων καί σαπίζει ἡ ψυχή μέσα του σαπίζουν οἱ σκέψεις σαπίζουν τά αἰσθήματα καί πεθαί-νουν πεθαίνουν πεθαίνουν Ἡ ψυχή πού μένει ἐν τῷ θανάτῳ ὄζει θάνατο καί ὅλες οἱ σκέψεις της τά αἰσθήματα οἱ ἐπιθυμίες καί οἱ διαθέσεις Ἀπό αὐτή τήν πανθανάτωση μόνο ἡ θεϊκή ἀγάπη ἀνασταίνει τήν ψυχή καί τήν ὁδηγεῖ στήν ζωή τήν αἰώνια Τότε

ὅλη ἡ ψυχή εὐωδιάζει ἀ-θανασία

Ἡ ἀγάπη νικητής τοῦ θανάτου ἡ ἀγάπη - σω-τῆρας ἀπό τόν θάνατο Ἀγάπη ποιό εἶναι τό ὄ-νομά σου ἐάν ὄχι ὁ Χρι-στός Ἐπειδή Αὐτός ὄν-τως εἶναι ὁ νικητής τοῦ θανάτου μέ τήν ἀγάπη νικᾶ τόν θάνατο γιά τούς

ἀνθρώπους Ἡ ἀγάπη ἀθανατοποιεῖ τό ἀνθρώπινο ὄν ἐπειδή τό γεμίζει μέ θεϊ-κή ζωή Εἶναι θεοποιητική θεοδημι-ουργική δύναμη Θέλεις νά αἰσθανθεῖς ἀθάνατος σrsquo αὐτόν τόν κόσμο Ἀγάπα τούς ἀδελφούς ἀγάπα τούς ἀνθρώ-πους ὡς ἀδελφούς Σrsquo αὐτό ἔγκειται ἡ ἀληθινή χαρά τῆς ζωῆς χαρά πού κα-νείς δέν μπορεῖ νά πάρει ἀπό τόν ἄν-θρωπο οὔτε σrsquoαὐτόν οὔτε στόν ἄλλο κόσμο καί τήν χαράν οὐδείς αἴρει ἀφrsquo ὑμῶν (Ἰωαν ιστ΄ 22)

Ἁγ Ἰουστῖνος Πόποβιτς Ἑρμηνεία ἐπι-στολῶν Ἁγ Ἰωάννου Θεολόγου ἐκδ Ἐν πλῷ

24

Ἀρχαγγέλων Λόγος

Νά εἴμαστε αἰσιόδοξοι Ἅγιος Νικόλαος Βελιμίροβιτς

Ὁ Ἅγιος Νικόλαος Βελιμίροβιτς γεννήθηκε στίς 23 ∆εκεμβρίου τοῦ 1880 Σπού-δασε στήν Ἐλβετία στήν Ἀγγλία καὶ στήν Ρωσία Μοναχὸς ἔγινε στίς 20 ∆εκεμ-βρίου 1909 Τό 1919 ἐκλέγεται ἐπίσκοπος Ζίτσης Τὸ 1941 συλλαμβάνεται ἀπὸ τοὺς Γερμανοὺς καὶ μετὰ ἀπὸ ἕνα μεγάλο διάστημα φυλάκισής του στήν Σερβία μεταφέρεται μαζὶ μὲ τὸν Πατριάρχη Γαβριὴλ τό 1944 στό Νταχάου ἀπό ὅπου καὶ ἀπελευθερώνονται ἀπό τίς συμμαχικὲς δυνάμεις τό 1945 Μετὰ τὴν ἀπελευ-θέρωση ὁ Ἅγ Νικολαος μεταβαίνει στήν Ἀγγλία καὶ ἀπὸ ἐκεῖ στήν Ἀμερική ὅ-που καὶ πεθαίνει στίς 18 Μαρτίου 1956 Ἡ Σύνοδος τῆς Σερβικῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας τὸν ἀνακήρυξε Ἅγιο καὶ ἡ μνήμη του τιμᾶται στίς 3 Μαΐου

Ο ἱ ἄνθρωποι δέν μποροῦν νά συνεχίσουν νά παρατη-ροῦν τὰ πάντα ὑπὸ τὴν ὀπτικὴ γωνία τῆς αἰωνιότη-τας Ὅμως ὅλα ὅσα αὐτὸς ὁ πολιτισμὸς παράγει τὰ

παράγει γιά τὴν αἰωνιότητα Ἡ ἀγάπη καὶ ἡ φιλία μας εἶναι μὴ πεπερασμένες ὅπως καὶ ὁ κόσμος καὶ ἀκόμα πιὸ ἀξεπέρα-στες ἀπὸ τὸν κόσμο Ὅλα ὅσα ἔζησαν στήν γῆ ζοῦν καὶ σή-μερα σrsquo αὐτὸ τὸ νοητὸ πνευματικὸ περιβάλλον καὶ ὅλα ὅσα ζοῦν σήμερα θὰ ζήσουν αἰώνια πάλι σrsquo αὐτὸ τὸ περιβάλλον Ἡ ἀγάπη καὶ ἡ φιλία μας δέν καθαιροῦνται μὲ τὸν θάνατο ἀλλὰ προεκτείνονται σὲ μία μακρὰν καθαρότερη καὶ ἀνώτε-ρη καὶ ἰσχυρότερη μορφὴ στόν ἄλλο κόσμο Ἀνάμεσα σὲ ἐ-κεῖνο τὸν κόσμο καὶ σrsquo αὐτὸν τὸν κόσμο τὰ ὅρια τὰ φτιάχνει μόνο ἡ δικὴ μας μυωπία ∆έν βλέπουμε τὴν προέκταση αὐτῆς

τῆς ζωῆς μετὰ τὸν θάνατο καὶ γιrsquo αὐτὸ ὁ θάνατος μᾶς φαίνεται σὰν ψαλίδι πού κόβει ὅλα τὰ νήματα καὶ τὶς σχέσεις ἀνάμεσα στούς νεκροὺς καὶ τοὺς ζωντανοὺς καὶ τὸ ὁποῖο καὶ ἀπὸ μᾶς κάθε μέρα ἀποκόβει ἀπὸ ἕνα μέρος ὅταν μᾶς χωρίζει ἀ-πὸ τὴν ἀγάπη μας τήν φιλία μας καὶ τήν χαρὰ μας Ἐμεῖς δέν βλέπουμε ὅμως μποροῦμε νά δοῦμε Μποροῦμε νά δοῦμε μὲ τὸ πνεῦμα μας τὸ τώρα γιά τὸ τώρα ἀλλὰ θὰ ἔρθει καιρὸς σύντομα θὰ ἔρθει ὅταν καὶ τὰ φυσικὰ μας μάτια θὰ βλέ-πουν καὶ τὸν πνευματικὸ κόσμο Ἐμεῖς παρrsquo ὅλα αὐτὰ πιστεύουμε Φώναζαν οἱ χριστιανοὶ μάρτυρες καθώς τούς ἔριχναν στήν πυρὰ Κατασπαράζονταν ἀπὸ τὰ θηρία καὶ ψιθύριζαν Ἐμεῖς παρrsquo ὅλα αὐτὰ ἐλπίζουμε Καρφωμένοι στούς σταυροὺς στέναζαν Ἐμεῖς παρrsquo ὅ-λα αὐτὰ ἀγαπᾶμε Τοὺς κατεδίωξαν καὶ κακοὶ καὶ καλοί αὐτοκράτορες καὶ οἱ Νέρωνες καὶ οἱ Τραϊανοὶ στήν Ἀσία καὶ στήν Ἀφρικὴ στά Βαλκάνια καὶ στήν Βρετανία τοὺς περιφρόνησαν σὰν νά ἦταν μιάσματα τοὺς ἀπομάκρυναν σὰν ἄ-χρηστες πέτρες τοὺς τίναξαν σὰν σκόνη ἀπὸ τὰ πόδια τους

25

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

Οἱ μορφωμένοι δέν ἤθελαν νά τοὺς καταλάβουν οἱ ἰσχυροὶ δέν ἤθελαν νά τοὺς ἀκούσουν οἱ πλούσιοι δέν ἤθελαν νά τοὺς προστατεύσουν Ὁλόκληρος ὁ κόσμος ἦταν κουφός ἀπέναντι στίς ἱκεσίες τους τὰ ἄγρια θηρία εἶχαν περισσοτέ-ρους φίλους ἀπὸ ὅτι αὐτοὶ οἱ νεκροὶ στούς τάφους δέν ζήλευαν τήν ζωή τους Παρrsquo ὅλα αὐτὰ ὅμως ἐκεῖνοι ὅσο ἡ γῆ περιστρεφόταν στόν ἀέρα κοιτάζοντας τὸν ἥλιο καὶ κουβαλῶντας μέσα της τὰ σκουλήκια σήκωναν τὸ βλέμμα στόν ἥλιο κι ἔλεγαν laquoἘμεῖς παρrsquo ὅλα αὐτὰ ἀγαπᾶμε ἐλπίζουμε καὶ πιστεύουμε Ἀγαπᾶμε αὐτὴ τήν μαρτυρική ζωή καὶ ἐλπίζουμε στήν καλύτερη καὶ πιστεύου-με στό μοναδικὸ Παντοδύναμο πού εἶναι πιὸ ψηλὰ ἀπὸ τὸν ἥλιο καί πού μετράει ὅλους τοὺς πόνους μας καὶ ὅλες τίς ἀδικίες τῶν βασανιστῶν μαςraquo Αὐτὴ τὴν πεταμένη πέ-τρα πού μὲ τὸ πόδι ἀπομάκρυναν οἱ οἰκοδόμοι τῆς τότε κοινωνικῆς ζωῆς παρέλαβε ὁ θεϊκὸς Οἰκοδόμος τῆς οἰκου-μένης γιά θεμέλιο τῆς Ἐκκλησίας Του αὐτὸ τὸ πιὸ μεγάλο οἰκοδόμημα τοῦ ὀπτιμισμοῦ πού χτίστηκε ποτέ στήν γῆ Νά εἴμαστε αἰσιόδοξοι ὅταν πάσχουμε γιατὶ τίποτα ἀπrsquo ὅ-σα παθαίνουμε δέν εἶναι χωρὶς στόχο καὶ χωρὶς νόημα Κά-θε πάθημα ἀποτελεῖ βασικὸ γεγονὸς ἐν γένει στήν ζωὴ τῆς ἀνθρωπότητας Εἶναι σὰν ἕνα εἰσιτήριο πού πληρώνουμε μπαίνοντας σὲ αὐτὸ τὸ παγκόσμιο θέατρο τὸ ὁποῖο ὁ Θεὸς φώτισε μὲ πολλοὺς ἥ-λιους καὶ τὸ στόλισε μὲ πολλὰ θαυμαστὰ σενάρια Ἐμένα τρεῖς φορὲς τά παθήμα-τά μου μέ ἔφτασαν κοντά στόν θάνατο Καί μπορῶ νά σᾶς μαρτυρήσω ὅτι δέν ἦταν ἀνυπόφορα οὔτε φοβερὰ Τὰ ἐνθυμοῦμαι εὐχάριστα γιατὶ αὐτὰ εἶναι πού ἔ-καναν τήν ζωή μου σήμερα ὀμορφότερη καὶ τὴν ψυχή μου πληρέστερη καὶ δυνα-τότερη Νά εἴμαστε αἰσιόδοξοι ὅταν χάνουμε ὅπως καὶ ὅταν κερδίζουμε ὅταν γερνᾶμε ὅπως καὶ ὅταν εἴμαστε νέοι Κάθε ἡλικία ἔχει τὸ μεγαλεῖο της καὶ τὴν ἰδι-αίτερη ὀμορφιὰ της Καὶ ἡ ψυχὴ μιᾶς ὀγδοντάχρονης σκιρτᾶ μπροστὰ στήν χαρὰ καὶ τήν λύπη μὲ τὸν ἴδιο τρόπο πού τὸ κάνει καὶ ἡ ψυχὴ ἑνὸς νέου καὶ ὁρμητικοῦ πλάσματος Νά εἴμαστε αἰσιόδοξοι σὰν χριστιανοὶ γιατὶ στήν πίστη μας ἔβρισκαν τίς παρηγοριὲς οἱ πιὸ ἀπελπισμένοι τίς ἐμπνεύσεις οἱ μεγαλύτεροι καλλιτέχνες οἱ με-γαλύτεροι καὶ καλύτεροι ἄνθρωποι τῶν τελευταίων δεκαεννέα αἰώνων Νά εἴμα-στε αἰσιόδοξοι στήν σκέψη γιατὶ μόνο ἡ αἰσιόδοξη σκέψη φτάνει ὡς τὸν Θεὸ Νά εἴμαστε αἰσιόδοξοι στά αἰσθήματα γιατὶ ἡ αἰσιοδοξία εἶναι φάρμακο γιά τήν θλίψη καὶ πηγὴ πραγματικῆς καὶ αἰωνίας χαρᾶς Νά εἴμαστε αἰσιόδοξοι στά ἔργα μας γιατὶ τὰ ἔργα μας ὑφαίνονται στόν ἱ-στὸ τοῦ Θεοῦ καὶ παραμένουν αἰώνια ὅπως τὰ ἔργα τοῦ Θεοῦ Νά εἴμαστε αἰσιόδοξοι ἀφοῦ ἡ ζωὴ εἶναι αἰσιοδοξία καὶ ἐμεῖς οἱ ἄνθρωποι εἴμαστε οἱ καλύ-τεροι στυλοβάτες καὶ οἱ ὀμορφότεροι ἐκφραστὲς τῆς ζωῆς Νά εἶσαι αἰσιόδοξος σημαίνει νά ζεῖς καὶ δικαίως νά ἐκτιμᾶς τήν ζωή Ἀπόσπασμα ἀπό τό βιβλίο laquoἈργά βαδίζει ὁ Χριστόςraquo ἐκδ Ἐν πλῷ

26

Ἀρχαγγέλων Λόγος

Ἐ μεῖς οἱ χριστιανοί οἱ ἀποκαλούμενοι παλαιότερα Ὁδῖτες Εἴμαστε οἱ ἀ-ποσυνάγωγοι οἱ ἀσεβεῖς τοῦ laquoνόμου τοῦ Θεοῦraquo οἱ παράνομοι τῶν με-γάλων αὐτοκρατοριῶν οἱ ἀντιρρησίες τῶν βασιλιάδων οἱ ἐπικηρυγμέ-

νοι εἰς θάνατον Ἐμεῖς πού ἀγαπήσαμε τό Φῶς πού ὡς κόλαση ὁρίσαμε τήν ἀχα-ριστία καί τήν μιζέρια κι ὕστερα μᾶς φυλάκισαν στά κολαστήρια βαρυφορτωμέ-νων μέ μεγάλα λόγια οὐτοπικῶν παραδείσων γιατί τάχα ἐνοχλοῦσαν οἱ σκοτα-διστικές ἰδέες μας Οἱ πτωχοί τῷ πνεύματι σrsquo ἕνα κόσμο πού νομίζει ὅτι τά ξέρει ὅλα Κάποιοι ἀπό μᾶς κάποτε ἁλώνισαν τόν κόσμο μέ δύο σανδάλια καί τήν ψυ-χή ξεχειλισμένη ἀπό Χριστό κάποιοι ἀπό ἐμᾶς καταδικάστηκαν ὡς ἄθεοι κι ἐ-παναστάτες γιατί δέν προσκυνοῦσαν κάποιοι ἀπό ἐμᾶς πέθαναν ἀπrsquo τούς λοι-μούς περιμαζεύοντας ἄρρωστα παιδιά πού τά πετοῦσαν στό δρόμο γιά τό laquoκοινό καλόraquo Ἔτσι μᾶς ἔμαθαν οἱ παλιοί συνοδοιπόροι μας νά μένουμε στά παρασκήνια ὅταν ὁ κόσμος ζεῖ τήν κάθε παρωδία του γιά νά τοῦ ἁπλώνουμε τά χέρια μας ὅ-

ταν ἡ αὐλαία καταρρέει Ἐμεῖς τῆς κάθε ἐποχῆς οἱ Ὁδῖ-τες πεθάναμε συχνά γιά ὅτι πιστέψαμε κλάψαμε γιά τόν κόσμο πού κατρακυλοῦσε ὅταν ὅλοι χειροκροτοῦ-σαν ξέφρενα τήν πρόοδό του κοιτάξαμε μέ τήν ψυχή φουσκωμένη ἀπό χαρά τόν ἥλιο χαμογελῶντας σάν παι-διά ὅταν ὁ κόσμος γκρίνιαζε Ὁ κόσμος πού ὕστερα ἀπό τόσο χειροκρότημα κατρακυλοῦσε ὁ κόσμος πού μᾶς θε-ωροῦσε ἀφελεῖς καί μᾶς περιγελοῦσε

Μᾶς λένε δεισιδαίμονες ἐκεῖνοι πού φοβοῦνται τόν Θεό ἤ τούς laquoκακούςraquo τούς δυτικούς ἤ τούς ἀνατολίτες ἤ τό

κακό τό μάτι τῆς γειτόνισσας τούς Ἀμερικάνους τούς Κινέζους ἤ τούς Ρώσους τούς συνωμότες ἤ τούς ἐξωγήινους ἤ τήν γρουσουζιά τους ἐπειδή δέν πρόλαβαν νά φτύσουν τόν κόρφό τους Ὀπισθοδρομικούς μᾶς λένε ἀκόμα οἱ δῆθεν ἐκσυγ-χρονιστές τῆς ἰστορίας μέ τά λόγια τά ξύλινα καί τά χέρια τά βαμμένα μέ αἷμα

Ἔτσι εἴμαστε ἐμεῖς οἱ ἀποκαλούμενοι Ὁδῖτες Πού ξέρουμε πώς μές στήν ἁμαρτία ἡ χάρη περισσεύει καί δέ βαστάει ἡ ἀπελπισία στήν ψυχή μας Πού μάθαμε μέ τό αἷμα τῆς ψυχῆς μας πώς ἐπανάσταση θά πεῖ νά τά βάζεις μέ τό δυνάστη καί τό χά-ος μέσα σου Τόσες αὐτοκτονίες γύρω τους κι ἐμᾶς πού ὑμνοῦμε τήν Ζωή μᾶς βλέ-πουν οἱ laquoπολιτισμένοιraquo σάν χαμένους Πολιτικῶς ὀρθοί δέν γίναμε ποτέ γιατί οὔ-τε ἀπό πολιτική οὔτε ἀπό ὀρθότητα λογαριάζει ἡ συγχώρεση

Ἐμεῖς γινήκαμε δειλοί ὅταν θάρρος σήμαινε νά σκοτώνεις τόν ἄλλο γιά νά τοῦ laquoμάθεις νά σκέπτεταιraquo Ἐμεῖς οἱ φτωχούληδες τοῦ Θεοῦ τό ἁλάτι τῆς γῆς γνωρί-ζουμε τόν Θεό ἀπό τά μάτια τοῦ ἀδελφοῦ καί τά λάθη μας ἀπrsquo τό ἁπλωμένο χέρι

Οἱ Ὁδῖτες Ἐλευθερία Ρούση θεολόγος - ἐκπαιδευτικός

27

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

τοῦ Χριστοῦ ἀντίκρυ μας Οἱ Ὁδῖτες βλέπεις μετροῦν τόν κόσμο μrsquo ἀγκαλιές καί χαμόγελα ἔτσι πού δέν ἀγοράζεται ποτέ ἡ ἐλπίδα τους οὔτε πουλιέται Μοναχά μοιράζεται καί ὅταν λιγοστεύει τῆς δίνει Λόγο ὁ οὐρανός νά πορεύεται Γιrsquo αὐτό οἱ χριστιανοί δέ νοιώθουν μόνοι μά προσεύχονται γιά τήν μοναξιά πού βασιλεύ-ει στίς ψυχές τῶν ἀνθρώπων

Μόνο αὐτή τήν μέρα ἔχω κι εἶναι ὅτι ἔχω τούτη ἡ μέρα Κι ἄν μέ ρωτήσεις θά σοῦ πῶ πώς θέλω νά μαι μέ ἐτούτους τούς τρελούς τούς Ὁδῖτες πού λένε laquoταξίδιraquo τήν ζωή καί ∆ρόμο τόν Θεό τους πού ἔχουν γιά Θεό Ἐκεῖνον πού ἔκλαψε γιrsquo αὐ-τούς καί πού χαμογελοῦσε στά παιδιά Ἐκεῖνον πού ἔβαλε πάνω ἀπό τίς ἔνθεες αὐταπάτες τῶν νόμων καί τίς ἐπηρμένες πολιτικῶς ὀρθές διακηρύξεις τήν Ἀγάπη Θέλω νά πορευτῶ μέ λογισμό καί μrsquo ὄνειρο τόν δρόμο τόν λιγότερο ταξιδεμένο μέ Πνεῦμα καί Ἀλήθεια πεινῶντας καί διψῶντας τήν δικαιοσύνη μέ ἔρωτα γιά τήν ζωή πού νά μήν τήν ἀφήσω νά τελειώσει ποτέ καί λέω νrsquo ἀφήσω τίς ἦττες καί τίς κρίσεις γιά ἐκείνους πού ὀνειρευτῆκαν ἕνα καθωσπρέπει ἐξοχικό μία δόξα ἀ-δειανή κι ἕνα αὐτοκίνητο ἀκριβό γιά μέσ τήν πόλη

ΥΓ Ξέρω θά πεῖς πώς κάποιοι ἀπό ἐμᾶς ἔπραξαν τ ἀντίθετα στό διάβα τοῦ χρό-νου Ὑπηρέτησαν τίς ἐξουσίες σαγηνεύτηκαν ἀπό τήν δόξα καί τόν πλοῦτο ξέ-χασαν τόν λόγο τῆς Ἀγάπης φανατίστηκαν καί πρόδωσαν τόν λόγο τοῦ Χρι-στοῦ Κι ἄλλοι πάλι συγκρότησαν Ἱερές Ἐξετάσεις πολεμικές ἐπιχειρήσεις καί ἐξοντώσεις ἀντιπάλων ∆ίκιο ἔχεις μά ἐγώ σοῦ μιλάω γιά ὅσους ποθοῦν τόν δρό-μο Του ν ἀκολουθήσουν τούς Ὁδῖτες

Ὁδῖτες Ἐτσι ὀνομάζονταν τά πρῶτα χρόνια οἱ Χριστιανοί Ἡ ὀνομασία laquoΧριστιανόςraquo δόθηκε γιά πρώτη φορά στήν Ἀντιόχεια

∆έν γνωρίζεις ὅτι ἀποδημία εἶναι ὁ παρών βίος Νομίζεις πώς εἶσαι πολίτης

Ὁδίτης εἶσαι ὄχι πολίτης ἀλλ ὁδίτης εἶσαι καί ὁδοιπόρος Μήν πεῖς ἔχω αὐτή ἤ τήν ἄλλη πόλη ∆έν ἔχεις πόλη Ἡ πόλη εἶναι ἐπάνω

Ὅλα τά παρόντα εἶναι δρόμος Πανδοχεῖο εἶναι ὁ βίος Ἄγνωστη ἡ ἔξοδος ἄστατη ἡ κτίση

Τί μανιάζεις γιά τά σκοτάδια τοῦ κόσμου Γιατί ἀφήνοντας τήν ἀλήθεια τρέχεις πίσω ἀπό τίς σκιές

Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος

28

Ἡ laquoμνήμη τοῦ θανάτουraquo γιά τήν ὁποία μιλοῦν οἱ Πατέρες τῆς Ἐκκλησί-ας ὡς κινητήρια δύναμη ἀφύπνισης τοῦ ἑαυτοῦ μας τοῦτες τίς μέρες εἶναι καθημερινότητά μου Ὄχι γιατί ἀσκήθηκα πνευματικά ἤ ὑπερέ-

βαλα στήν προσευχή Ἡ χλιαρότητα πού μέ διέκρινε αὐτή καί ὑπερίσχυε Ἡ περί-οδος πού πέρασε ἦταν ἤρεμη χωρίς μεγάλες διακυμάνσεις Μέχρι πού ξαφνικά μαθαίνεις κάτι κι ἔρχονται τά πάνω κάτω - Ξέρετε ἡ μητέρα σας ἔχει καρκίνο Εἶναι λίγο ἐπιθετικούλης στό εἶδος του ἀλ-λά θά τόν παλέψουμε Εἶναι βέβαια καί τό προβληματάκι τῆς καρδιᾶς της πού διαπιστώθηκε ἀλλά μήν ἀπογοητεύεστε θά κάνουμε τό καλύτεροhellip laquoἘπιθετικούλης προβληματάκι ζωούλαraquohellip ὅλα μικρά καί σχετικά Χρησι-μοποιοῦμε ὑποκοριστικά γιά νά τονίσουμε ἀκόμα περισσότερο τήν μετριότητα πού ἔχουμε υἱοθετήσει στόν τρόπο πού ζοῦμε Λίγη ζωή λίγη χαρά λίγη ἀγάπη λίγος Θεόςhellip

Καί ἔρχονται αὐτές οἱ στιγμές πού ὁ καθένας μας ἀξιολογεῖ τά πράγματα ἀλλιῶς Πού θυμᾶται πώς αὐτό τό δῶρο τό μεγαλύτερο ἀπrsquo ὅλα τό δῶρο τῆς ζω-ῆς ἔχει κι αὐτό ἡμερομηνία λήξης Σκέφτεται τότε πώς δέν ἀξίζει νά τό ζεῖ μέτρια νά χάνει τίς στιγμές μέσα στό ἄγχος καί στήν γκρίνια τῆς καθημερινότητας Τότε θέλοντας καί μή νοιώθεις νά γίνεται πράξη τό laquoἀδιαλείπτως προσεύ-

χεσθαιraquo πού ἀναφέρει ὁ Ἀπόστολος Παῦλος Στρέφεις τά μά-τια τῆς ψυχῆς πρός τόν Θεό κι ἀφοῦ διαπιστώσεις πόσο λίγος εἶσαι γιά νά τά φέρεις ὅλα εἰς πέρας ὅπως νόμιζες ὅτι μπορεῖς ταπεινώνεσαι καί ζητᾶς βοήθεια καί ἔλεος καί ἀγάπη Καί ὕστερα ἀκολουθεῖ ἐκεῖνο τό laquo ἐν παντί εὐχαριστεῖτεraquo στό ὁποῖο μέχρι τώρα δέν ἔδινες καί ἰδιαίτερη σημασία Εἴτε γιατί κάποια πράγματα τά θεωροῦσες δεδομένα εἴτε γιατί νόμιζες πώς θά σοῦ ἀνήκουν πάντα Κι ἐνῶ πασχίζεις στήν καθημερι-νότητα γιά τό ἑπόμενο ὑλικό ἀγαθό πού ἔβαλες στό μάτι ἤ γιά κάποιο τοῦβλο παραπάνω στή νέα οἰκοδομή ἤ ἀκόμα

γιατί δέν μπορεῖς νrsquo ἀποκτήσεις κάτι ἀπό τά παραπάνω ἔχεις χάσει ἤδη τόσα πολλά Ἔχασες χωρίς νά δώσεις τήν παραμικρή σημασία τίς μυρωδιές τῆς ἄνοι-ξης τά ἀπίστευτα χρώματα τῶν λουλουδιῶν τό τραγούδι τοῦ κότσυφα τά ὄμορ-φα βράδια πού σέ βάζουν σιγά-σιγά στήν ἀνεμελιά τοῦ καλοκαιριοῦ

Ξεχνᾶς νrsquo ἀφιερώσεις χρόνο στούς ἀγαπημένους λές καί θά τούς ἔχεις γιά πάντα διαθέσιμους Πνιγμένος στίς μέριμνες χάνεις τήν διάθεση νά μοιραστεῖς στιγμές νrsquo ἀνταλλάξεις συναισθήματα νά δώσεις ἀγάπη

Ἀρχαγγέλων Λόγος

Ἀνατροπή Παρασκευή Ἐξάρχου

29

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

Κι ἔρχεται καί σέ βρίσκει ἡ φθορά ἡ ἀρρώστια ὁ θάνατος Καί συνειδη-τοποιεῖς πώς εἶσαι τελείως ἀπροετοίμαστος Τόσο καιρό τό ἀπωθοῦσες καί μπο-ρεῖ- μεταξύ μας- νά χτύπαγες καί κανένα ξύλο Ἡ ἀπώθηση εἶναι ἐπακόλουθο τῆς ἀμάθειας τῆς ἀκατηχησίας Ἀλλά καί τῆς μή ἀποδοχῆς κατά βάθος τοῦ γεγονό-τος τῆς Ἀνάστασης Ἴσως νά εἶναι καί βολικό νά ἐπιμένουμε στήν ἀντίληψη τοῦ laquoὅλα ἐδῶ τελειώνουνraquo καί νά παραμένουμε στήν κλάψα μας Βλέπεις ἄν ἀποδε-χτοῦμε οὐσιαστικά πώς ὁ βίος δέν τελειώνει ὁριστικά μέ τόν θάνατο ἀλλά δοῦμε τόν θάνατο σάν πέρασμα σάν ἀρχή σάν νίκη σάν ζωή τότε θά πρέπει νrsquo ἀναθε-ωρήσουμε ἐντελῶς τήν στάση ζωῆς μας τόν τρόπο σκέψης μας τίς συμπεριφορές μας Νά βάλουμε τήν δοξολογία στήν ζωή μας Νά δοῦμε τίς δυσκολίες ὡς παι-δαγωγικές δοκιμασίες Ἄλλωστε ὁ Ἀπόστολος τῶν Ἐθνῶν μᾶς θυμίζει πώς laquoἡ δύ-ναμις ἐν ἀσθενείᾳ τελειοῦταιraquo

∆ύσκολα τά πράγματα μανούλα Ἐγώ νιώθω ἀδύναμη καί τό καταθέτω Καί καθώς προσεύχομαι συμπληρώνω στήν προσευχή μου αὐτό πού ὑπέροχα λέει ὁ Παρακλητικός Κανόνας ἐγώ σοῦ ζητῶ ὅμως Ἐσύ πρᾶξε laquo πρός τό συμφέ-ρον τῆς αἰτήσεώς raquo μου ΑΜΗΝ

Ὁ κόσμος σκλήρανε πολύ

Γιῶργος Θεοτοκᾶς Ἀσθενεῖς καί ὁδοιπόροι ἐκδ Ἑστία

Ὁ κόσμος σκλήρανε πολύ σκλήρανε ξεράθηκε και ἄδειασε Πέρασε τά ὅρια Μικρές καλοσύνες ἐδῶ κι ἐκεῖ ἕνας Χριστιανός πάντα ὑπάρχει τρόπος νά

προσφέρει μά ὁ κόσμος δέν σώζεται πιά Ὁ κόσμος αὐτός χάθηκε ὅποιος ἔχει τά μάτια ἀνοιχτά τό βλέπει καί τό παίρνει ἀπόφαση μιά γιά πάντα Χάθηκε μές στήν ἀλαζονεία τῶν ἐπιστημῶν του μές στήν ἀπανθρωπιά τῶν μηχανῶν του μές στήν φρενίτιδά του πού τήν λέει πρόοδο στό ἀέναο στριφογύρισμά του στό κε-νό δίχως ἕρμα δίχως σκοπό Ὁ δύστηνος πλανήτης κλονίστηκε ἀνεπανόρθωτα ἔ-χασε τήν ἰσορροπία του ∆έν τόν αἰσθάνεσαι νά τρικλίζει κάτω ἀπ τά πόδια σου

Ἄ ς πασχίσουμε ἐμεῖς πού μένουμε ἐδῶ νά πλησιάσουμε ὅσο ἀντέχουμε τό Ἐπέκεινα καί ἄς προσευχόμαστε γιά τόν κόσμο πού σέρνεται ἀκράτητος

ἀπό τήν ἴδια δαιμονική ὁρμή του πρός τήν τελική του συντριβή Μερικοί θά βλέ-πουν τοῦτον ἐδῶ τόν ἀναμμένο φάρο μας μοῦ φτάνει ἐμένα ἕνας τέτοιος προορι-σμός Ἐνῶ ὁ κόσμος θά σβήνει ὁ φάρος θά φωτίζει ἀκόμα τίς ὕστατες στιγμές του θά σώζει ὡς τό τέλος μερικές ψυχές ∆έν ἐλπίζω πιά ἄλλο τίποτα

30

Κ αθώς θεριεύει τό θέρος καί ἡ φύση ντύνεται τά χρυσᾶ της νοσταλγία πλημμυρίζει τήν σκέψη μας νοσταλγία γιορτινή ἀπό τά παιδικά μας χρό-νια πού προσγειώθηκαν ἀπότομα ἀπό τήν πραγματικότητα τοῦ κόσμου

τούτου Οἱ κῆποι ὁλάνθιστοι γεμᾶτοι τριαντάφυλλα φίσκα ἀπό τό παιδομάνι οἱ χωματόδρομοι κι ἡ εὐωδία ἀπό τά νυχτολούλουδα νά διεγείρει τήν ὄσφρηση Ὀρ-θάνοιχτες οἱ πόρτες τῶν σπιτιῶν οἱ οἰκογένειες νά δειπνίζουν στίς βεράντες καί τά ραδιόφωνα νά γεμίζουν μέ μελωδίες τήν ἥσυχη γειτονιά Μνῆμες τῆς παιδικῆς ἡλικίας χρόνια ἀνέμελα κι ἀφελῆ τότε πού νομίζαμε ὅτι ὁ βίος θά lsquoναι παιχνίδι τότε πού θαρρούσαμε ὅτι στόν παράδεισο θά ζήσουμε Μεγαλώσαμε μέ τόν ἦχο τῶν οἰκοδομῶν στά αὐτιά μας ἕνας διαρκής θόρυ-βος στήν ἐφηβεία μας μπετονιέρες κι αὐτοκίνητα πού διαρκῶς αὐξάνονταν Βλέ-παμε ἀμήχανα τίς γειτονιές νά ἐξαφανίζονται τά δέντρα νά κόβονται τίς ταπει-νές μά ἀνθρώπινες μονοκατοικίες νά γκρεμίζονται μαζί μέ χιλιάδες ἀναμνήσεις Γενιές τῆς ἀντιπαροχῆς τῆς πολυκατοικίας τῶν χαμηλοτάβανων διαμερισμάτων - κουτιῶν τῆς ἀπρόσωπης συγκατοίκησης Χάσαμε τούς γειτόνους μας καί μαζί

τήν ἀνθρωπιά μας Ἤμασταν κοινωνικοί καί φι-λόξενοι καί γίναμε καχύποπτοι καί ἀπόμακροι Οἱ ὀλιγοπρόσωπες γειτονιές γέμισαν μέ ἀνθρώ-πους ξένους μεταξύ τους πού δέν ἔχουν καμμιά ὄρεξη νά γνωριστοῦν νά κοιταχτοῦν στά μάτια νά καλημεριστοῦν νά ἀνταλλάξουν ἐπισκέψεις καί χαμόγελα Εἴχαμε τό θλιβερό προνόμιο νά ζήσουμε τήν πα-ρακμή τῆς πόλης στήν ἐξέλιξή της Εἴδαμε τούς μικρούς παραδείσους μας νά μεταβάλλονται σέ

γκρίζα κακόγουστα κτίρια τίς ἀλάνες πού ματώναμε τά πόδια μας νά γίνονται ὄγκοι ἀπό μπετόν Πρίν προλάβουμε νά ἀποστηθίσουμε τό laquoἈθῆνα διαμαντόπε-τρα στῆς γῆς τό δαχτυλίδιraquo πνιγήκαμε στή μυρωδιά τοῦ νέφους καί ντραπήκαμε πού εἴμαστε Ἀθηναῖοι Ὅλοι νοσταλγοῦμε τό παρελθόν Μεγαλώνουμε καί διαρκῶς διαπιστώνου-με πώς laquoκάθε πέρυσι καί καλύτεραraquo Τά χρόνια περνοῦν καί ὅλο ἀναφερόμαστε σέ παλαιότερες ἐποχές ἀναπολοῦμε τά παλιά καί συγκινούμεθα μέ τραγούδια μέ κείμενα καί μέ ταινίες πού περιγράφουν τήν παλιά Ἑλλάδα τόν κόσμο πού ἔφυ-γε Ζοῦμε τήν παρακμή τοῦ σύγχρονου πολιτισμοῦ ἀνίκανοι νά ἀντιδράσουμε καί ὅλο μιλᾶμε γιά τά παλιά Νοιώθουμε ἄγχος γιά τήν ἐγκληματικότητα καί τήν οἰκονομική κρίση θλιβόμαστε πού κινδυνεύουμε νά χάσουμε τήν εὐδαιμονία μας Εἶναι φυσιολογική ἡ ἀντίδραση αὐτή μά ἄν ἀφήσουμε τόν συναισθηματισμό στήν ἄκρη καί σκεφτοῦμε τό παρελθόν μέσα ἀπό τό πρῖσμα τῆς ἱστορίας θά δια-πιστώσουμε πώς δύσκολα θά διαλέγαμε μιά ἄλλη χρονική περίοδο γιά νά ζήσου-με

Νοσταλγία π Χριστόδουλος Μπίθας

Ἀρχαγγέλων Λόγος

31

Ὅπου κι ἄν ἀνατρέξουμε πίσω στόν χρόνο βλέπουμε παντοῦ καί πάντα νά βασιλεύει ὁ πόνος Πόλεμοι κι ἐμφύλιοι ἀλληλοσπαραγμοί σκλαβιά καί πεῖνα φτώχεια κι ἀδικία σημαδεύουν τήν ἱστορία τῆς ἀνθρωπότητος Μπορεῖ νά ὑπῆρ-ξαν πιό ἔνθεοι πολιτισμοί ἀπό αὐτόν πού διανύουμε τώρα μά ἡ ἁμαρτία πάντα ἴδια εἶναι στό διάβα τῶν αἰώνων Μπορεῖ νά νοσταλγοῦμε τήν λαμπρή περίοδο τοῦ Βυζαντίου ἤ ἀκομα καί τήν ἔνδοξη ἑλληνική ἀρχαιότητα ἀλλά τό σίγουρο εἶναι ὅτι δέν θά θέλαμε νά ζήσουμε ἐχθρικές σφαγές πολέμους κι ἐπιδημίες οὔτε νά εἴμαστε δοῦλοι ἐκεῖνες τίς ἐποχές οὔτε νά πεθαίνουμε ἀπό μιά ἁπλῆ γρίπη ἐ-πειδή ἡ ἰατρική ἐπιστήμη δέν εἶχε ἀκόμα ἐξελιχθεῖ ∆ύσκολος ἦταν πάντα ὁ βίος Πλαστή ἡ ὀνειροπόληση γιά τό παρελθόν ψευδαίσθηση γιά νά ξεφύγουμε ἀπό τήν πραγματικότητα Κι ἄν ὑπάρχει νοσταλ-γία γιά μιά κοινωνία ἰδανική ὅπου πραγματικά θά θέλαμε νά ζήσουμε αὐτό μᾶλ-λον ἀφορᾶ τήν παραδείσια κατάσταση τήν ἐποχή πού δέν ὑπῆρχε στό ἀνθρώπι-νο γένος ὀδύνη καί στεναγμός ἀλλά κοινωνία ἀγάπης μέ τόν Θεό καί τόν συνάν-θρωπο Κι ἐφrsquo ὅσον τό νά γυρίσουμε στό παρελθόν ἀποκλείεται ἀφοῦ ἀρνηθήκα-με τήν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ μοναδική μας ἐλπίδα εἶναι τό μέλλον τά ἔσχατα ἡ Βασι-λεία τῶν Οὐρανῶν Ἐπειδή ὅμως τήν Βασιλεία Του μᾶς κάλεσε ὁ Κύριος νά τήν προγευτοῦμε ἐπειδή μᾶς ζήτησε νά βιώσουμε τά ἔσχατα ἀπό τώρα ἄς ἐγκαταλείψουμε τήν πα-ρελθοντολογία κι ἄς χαροῦμε τό σήμερα εὐχαριστῶντας τόν Θεό πάντων ἕνεκεν ζῶντας εὐλογημένα κάθε στιγμή σά νά lsquoναι ἡ πρώτη κι ἡ τελευταία τῆς ὕπαρξής μας ἔχοντας νοσταλγία μόνο γιά τήν Βασιλεία τοῦ Θεοῦ γιά τόν Παράδεισο γιά τό πέρασμα ἀπό τόν θάνατο στήν Ζωή τήν ὄντως Ζωή πού εἶναι ὁ Χριστός μας Ἀμήν

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

Ἀποφθέγματα τῆς ἐρήμου

Ἀββᾶς Ἀντώνιος

Ἀπό τόν πλησίον μας προέρχεται ἡ ζωή καί ὁ θάνατος Γιατί ἂν κερδίσουμε τόν ἀδελφό μας κερδίζουμε τόν Θεόmiddot ἂν ὅμως τόν σκανδαλίσουμε ἁμαρτάνουμε στόν Χριστό Ἔρχεται καιρός πού οἱ ἄνθρωποι θά τρελαθοῦν καί ὅταν δοῦν κάποιον πού δέν εἶναι τρελός θά ξεσηκωθοῦν ἐναντίον του καί θὰ τοῦ ποῦν ldquoεἶσαι τρελόςrdquo ἐπειδή δέν εἶναι ὅμοιος μ᾽ αὐτούς ∆έν φοβᾶμαι πιά τόν Θεό ἀλλά τόν ἀγαπάω ldquoΓιατί ἡ ἀγάπη διώχνει τόν φόβοrdquo ( Ἰω 418) Ἐκεῖνος πού κτυπάει τήν μᾶζα τοῦ σιδήρου σκέπτεται πρῶτα τί θέλει νά φτιάξει δρεπάνι μαχαίρι τσεκούρι Ἔτσι κι ἐμεῖς πρέπει νά σκεπτόμαστε γιά ποιά ἀρετή παλεύουμε ὥστε νά μήν κοπιάζουμε μάταια

32

Ἀρχαγγέλων Λόγος

Ἱερός Ναός Ταξιαρχῶν Μοσχάτου Σύντομο ἱστορικό

Στέλιος Ντάντης ∆ρ Θεολογίας-ἱστορικός

Ἀ πό τήν ἐποχή τῆς γερμανικῆς κατοχῆς (1941-44) καί γιά κά-ποιες δεκαετίες οἱ ἐπιβάτες

τοῦ ἠλεκτρικοῦ σιδηροδρόμου περ-νῶντας ἀπrsquo τό καταπράσινο Μοσχᾶτο σταυροκοπιόνταν ἀντικρίζοντας μέσα στά πανέμορφα περιβόλια ἕνα μικρό ξωκλήσι Ἦταν οἱ Ταξιάρχες ἤ τό Ταξι-αρχάκι ὅπως τό ὀνομάτιζαν οἱ παλιοί Μοσχατιῶτες πού τήν παραμονή καί τήν μέρα τῆς γιορτῆς ξεκινοῦσαν ἀπό κάθε μεριά τῆς πόλης καί ἀκολουθῶν-

τας τά στενά μονοπάτια μέσα ἀπό καλ-λιέργειες ἔρχονταν νά προσκυνήσουν Μέσα σrsquo ἐκεῖνα τά περιποιημένα περι-βόλια λιγοστοί ἦταν οἱ γείτονες τῶν Ταξιαρχῶν πού ζοῦσαν τριγύρω σέ σκόρπιες ἀγροικίες κυρίως κτηματίες περιβολάρηδες λαχανικῶν μέ τά ὁποῖα τροφοδοτοῦσαν τήν λαχαναγορά τῶν Ἀθηνῶν (Βαρβάκειο)

Τό ἐκκλησάκι χτίστηκε στά 1943 μέσα στά δύσκολα χρόνια τῆς ξενικῆς κατο-χῆς Οἰκοδομήθη-κε σέ οἰκόπεδο

282 τετραγωνικῶν μέτρων πού πρό-σφερε ὁ Χρῆστος Μαστροσταμάτης καί στήν ἵδρυσή του πρωτοστάτησε ἡ γυναίκα του Στυλιανή μέ τόν γαμπρό

τους Γεώργιο Καζάλα ὁ ὁποῖος κίνησε τά νήματα γιά τήν κατασκευή Στήν προσπάθεια ἐκείνη συνεισφέρανε πρό-

θυμα οἱ γειτονικές οἰκογένειες πού οἱ ἀπόγονοί τους ζοῦν ἀνάμεσά μας Μπέλλου Λαλαούνη Καψίλη Κω-σταντάκη (Ροδίτη) Λεγάκη Καζάλα καί Μαστροσταμάτη Οἰκοδομικά ὑλικά δέν ὑπῆρχαν ἐ-κεῖνα τά δύσμοιρα χρόνια γιrsquo αὐτό προσφερθήκε ὁ κόσμος καί κουβάλησε πέτρες χῶμα ἄμμο ἀπrsquo τό ποτάμι τοῦ-βλα κεραμίδια ἤ πρόσφερε χρήματα

Τά ἐγκαίνια τῆς ἐκκκλησούλας ἔγιναν στίς 29 Ιουνίου 1943 μέρα τῆς γιορτῆς τῶν ἁγίων ἀποστόλων Πέτρου καί Παύλου Συνέχεια στό ἑπόμενο (Πρωτοδημοσιεύτηκε στά IΣTOPIKA TOY MOΣXATOY τ β΄ Μοσχᾶτο 2003 σσ 55-59)

33

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

Τά Νέα μας

τῆς Ζωοδόχου Πηγῆς καί τό ἀπόγευμα πήραμε τό πλοῖο τῆς ἐπιστροφῆς Στήν ἐκδρομή αὐτή ὅπως καί στήν ἐκ-δήλωση πού πραγματοποιήσαμε τήν ∆ευτέρα 31η Μαΐου στό Πνευματικό μας Κέντρο μᾶς δόθηκε μιά ἀκόμα εὐ-καιρία νά συσφίγξουμε τίς σχέσεις μας καί νά νοιώσουμε λίγο παραπάνω τήν αἴσθηση τῆς κοινότητας Ὅλες αὐτές τίς δραστηριότητες ὅπως καί τό κέρα-σμα μετά τήν Θεία Λειτουργία τῆς Κυ-ριακῆς θά πρέπει νά τά ἀντιμετωπί-ζουμε ὡς ἐκκλησιαστικά-κοινοτικά γε-γονότα κι ὄχι σάν ἁπλές κοινωνικές ἐκδηλώσεις Σέ καιρούς ἀφιλόξενους καί μοναχικούς καλούμεθα νά συσπει-ρωθοῦμε στήν ἐνορία μας νά νοιώσου-με πρόσωπα νά μοιραστοῦμε τήν κατή-χηση καί τήν ἐλπίδα μας

Πιστεύουμε ἀκράδαντα πώς τό μέλλον τῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας τόν 21ο αἰῶνα ἐξαρτᾶται ἄμεσα ἀπό τό ζωντά-νεμα τῆς κοινοτικῆς ζωῆς κατά τό Ἀποστολικό πρότυπο καί βέβαια τόν ἐπανευαγγελισμό τῶν συνανθρώπων μας Μέ τήν βοήθεια τοῦ Θεοῦ ἐλπίζουμε νά ἐργαστοῦμε ὅλοι πρός αὐτή τήν κατεύθυνση Ἀμήν

Μ έ ἐπιτυχία πραγματοποιήθηshyκε στίς 5 καί 6 Ἰουνίου ἡ ἐκshyδρομή τῆς ἐνορίας μας στήν

Ἄνδρο Με 74 ἀδελφούς καί ἀδελφές μας περάσαμε ἕνα εὐλογημένο κι

εὐχάριστο διήμερο στό πανέμορφο Κυ-κλαδονήσι Καταλύσαμε σέ ξενοδοχεῖο στό Γαύριο καί ἀπό ἐκεῖ τήν πρώτη ἡ-μέρα περιηγηθήκαμε στά μοναστήρια τῆς Ἀγίας Μαρίνας (ὅπου φυλάσσεται λείψανο τῆς Ἁγίας) καί τῆς Παναχράν-του (ἐδῶ βρίσκεται ἡ κάρα τοῦ Ἁγ Παντελεήμονα καί πλῆθος ἄλλων ἱερῶν λειψάνων) καί βέβαια στήν ὄμορφη χώρα τῆς Ἄνδρου Τήν Κυριακή λει-τουργηθήκαμε στήν γυναικεία Μονή

Ἱερά Μονή Παναχράντου

Ἡ χώρα τῆς Ἄνδρου ἀπό τήν Μονή Παναχράντου

Στήν πύλη τῆς Ἱ Μ Ζωοοδόχου Πηγῆς

34

Ἡ κρίση στήν οὐσία δέν εἶναι οἰκονομική ἀλλά κυρίως καί πρό παντός πνευματική καί αὐτή φέρνει καί οἰκονομική

καί πολιτική κρίση Αὐτό σημαίνει ὅτι ἡ ἀντιμετώπιση τῆς κρίσεως δέν γίνεται μέ οἰκονομικά μέσα καί πολιτικές πρακτι-κές ἀλλά μέ τήν ἀλλαγή τρόπου ζωῆς μέ τήν ἐπαναφορά τοῦ ἀνθρώπου στήν ὀλιγάρκεια τήν ἐγκράτεια τήν σωφροσύνη τήν ἀποφυγή τῆς ἀπληστίας καί τῆς ὑπερβολῆς

Ἡ ἄσκηση προβάλλει σήμερα ὡς ἐπιταγή ὡς προσπάθεια νά θεραπευθεῖ τό πάθος τῆς φιλαυτίας ἀπό τό ὁποῖο

προέρχονται τά πάθη τῆς φιληδονίας τῆς φιλοδοξίας καί τῆς φιλαργυρίας Ὁ εὐαγγελιστής Ἰωάννης τό περιγράφει αὐτό μέ πολλή σαφήνεια laquoπᾶν τό ἐν τῷ κόσμῳ ἡ ἐπιθυμία τῆς σαρκός καί ἡ ἐπιθυμία τῶν ὀφθαλμῶν καί ἡ ἀλαζονεία τοῦ βίου οὐκ ἔ-στιν ἐκ τοῦ πατρός ἄλλrsquo ἐκ τοῦ κόσμου ἐστίraquo (Α΄ Ἰω β 16)

Μητροπολίτης Ναυπάκτου καί Ἁγίου Βλασίου Ἱερόθεος Βλάχος

  • Τό Ψωμί13
  • Μίλτος Σαχτούρης (1919-2005) 13
  • Ἀββᾶς Ἀντώνιος 13
    • ltlt13 ASCII85EncodePages false13 AllowTransparency false13 AutoPositionEPSFiles true13 AutoRotatePages None13 Binding Left13 CalGrayProfile (Dot Gain 20)13 CalRGBProfile (sRGB IEC61966-21)13 CalCMYKProfile (US Web Coated 050SWOP051 v2)13 sRGBProfile (sRGB IEC61966-21)13 CannotEmbedFontPolicy Error13 CompatibilityLevel 1413 CompressObjects Tags13 CompressPages true13 ConvertImagesToIndexed true13 PassThroughJPEGImages true13 CreateJobTicket false13 DefaultRenderingIntent Default13 DetectBlends true13 DetectCurves 0000013 ColorConversionStrategy CMYK13 DoThumbnails false13 EmbedAllFonts true13 EmbedOpenType false13 ParseICCProfilesInComments true13 EmbedJobOptions true13 DSCReportingLevel 013 EmitDSCWarnings false13 EndPage -113 ImageMemory 104857613 LockDistillerParams false13 MaxSubsetPct 10013 Optimize true13 OPM 113 ParseDSCComments true13 ParseDSCCommentsForDocInfo true13 PreserveCopyPage true13 PreserveDICMYKValues true13 PreserveEPSInfo true13 PreserveFlatness true13 PreserveHalftoneInfo false13 PreserveOPIComments true13 PreserveOverprintSettings true13 StartPage 113 SubsetFonts true13 TransferFunctionInfo Apply13 UCRandBGInfo Preserve13 UsePrologue false13 ColorSettingsFile ()13 AlwaysEmbed [ true13 ]13 NeverEmbed [ true13 ]13 AntiAliasColorImages false13 CropColorImages true13 ColorImageMinResolution 30013 ColorImageMinResolutionPolicy OK13 DownsampleColorImages true13 ColorImageDownsampleType Bicubic13 ColorImageResolution 30013 ColorImageDepth -113 ColorImageMinDownsampleDepth 113 ColorImageDownsampleThreshold 15000013 EncodeColorImages true13 ColorImageFilter DCTEncode13 AutoFilterColorImages true13 ColorImageAutoFilterStrategy JPEG13 ColorACSImageDict ltlt13 QFactor 01513 HSamples [1 1 1 1] VSamples [1 1 1 1]13 gtgt13 ColorImageDict ltlt13 QFactor 01513 HSamples [1 1 1 1] VSamples [1 1 1 1]13 gtgt13 JPEG2000ColorACSImageDict ltlt13 TileWidth 25613 TileHeight 25613 Quality 3013 gtgt13 JPEG2000ColorImageDict ltlt13 TileWidth 25613 TileHeight 25613 Quality 3013 gtgt13 AntiAliasGrayImages false13 CropGrayImages true13 GrayImageMinResolution 30013 GrayImageMinResolutionPolicy OK13 DownsampleGrayImages true13 GrayImageDownsampleType Bicubic13 GrayImageResolution 30013 GrayImageDepth -113 GrayImageMinDownsampleDepth 213 GrayImageDownsampleThreshold 15000013 EncodeGrayImages true13 GrayImageFilter DCTEncode13 AutoFilterGrayImages true13 GrayImageAutoFilterStrategy JPEG13 GrayACSImageDict ltlt13 QFactor 01513 HSamples [1 1 1 1] VSamples [1 1 1 1]13 gtgt13 GrayImageDict ltlt13 QFactor 01513 HSamples [1 1 1 1] VSamples [1 1 1 1]13 gtgt13 JPEG2000GrayACSImageDict ltlt13 TileWidth 25613 TileHeight 25613 Quality 3013 gtgt13 JPEG2000GrayImageDict ltlt13 TileWidth 25613 TileHeight 25613 Quality 3013 gtgt13 AntiAliasMonoImages false13 CropMonoImages true13 MonoImageMinResolution 120013 MonoImageMinResolutionPolicy OK13 DownsampleMonoImages true13 MonoImageDownsampleType Bicubic13 MonoImageResolution 120013 MonoImageDepth -113 MonoImageDownsampleThreshold 15000013 EncodeMonoImages true13 MonoImageFilter CCITTFaxEncode13 MonoImageDict ltlt13 K -113 gtgt13 AllowPSXObjects false13 CheckCompliance [13 None13 ]13 PDFX1aCheck false13 PDFX3Check false13 PDFXCompliantPDFOnly false13 PDFXNoTrimBoxError true13 PDFXTrimBoxToMediaBoxOffset [13 00000013 00000013 00000013 00000013 ]13 PDFXSetBleedBoxToMediaBox true13 PDFXBleedBoxToTrimBoxOffset [13 00000013 00000013 00000013 00000013 ]13 PDFXOutputIntentProfile ()13 PDFXOutputConditionIdentifier ()13 PDFXOutputCondition ()13 PDFXRegistryName ()13 PDFXTrapped False1313 CreateJDFFile false13 Description ltlt13 ARA ltFEFF06270633062A062E062F0645002006470630064700200627064406250639062F0627062F0627062A002006440625064606340627062100200648062B062706260642002000410064006F00620065002000500044004600200645062A064806270641064206290020064406440637062806270639062900200641064A00200627064406450637062706280639002006300627062A0020062F0631062C0627062A002006270644062C0648062F0629002006270644063906270644064A0629061B0020064A06450643064600200641062A062D00200648062B0627062606420020005000440046002006270644064506460634062306290020062806270633062A062E062F062706450020004100630072006F0062006100740020064800410064006F006200650020005200650061006400650072002006250635062F0627063100200035002E0030002006480627064406250635062F062706310627062A0020062706440623062D062F062B002E0635062F0627063100200035002E0030002006480627064406250635062F062706310627062A0020062706440623062D062F062B002Egt13 BGR ltFEFF04180437043f043e043b043704320430043904420435002004420435043704380020043d0430044104420440043e0439043a0438002c00200437043000200434043000200441044a0437043404300432043004420435002000410064006f00620065002000500044004600200434043e043a0443043c0435043d04420438002c0020043c0430043a04410438043c0430043b043d043e0020043f044004380433043e04340435043d04380020043704300020043204380441043e043a043e043a0430044704350441044204320435043d0020043f04350447043004420020043704300020043f044004350434043f0435044704300442043d04300020043f043e04340433043e0442043e0432043a0430002e002000200421044a04370434043004340435043d043804420435002000500044004600200434043e043a0443043c0435043d044204380020043c043e0433043004420020043404300020044104350020043e0442043204300440044f0442002004410020004100630072006f00620061007400200438002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e00300020043800200441043b0435043404320430044904380020043204350440044104380438002egt13 CHS ltFEFF4f7f75288fd94e9b8bbe5b9a521b5efa7684002000410064006f006200650020005000440046002065876863900275284e8e9ad88d2891cf76845370524d53705237300260a853ef4ee54f7f75280020004100630072006f0062006100740020548c002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000204ee553ca66f49ad87248672c676562535f00521b5efa768400200050004400460020658768633002gt13 CHT ltFEFF4f7f752890194e9b8a2d7f6e5efa7acb7684002000410064006f006200650020005000440046002065874ef69069752865bc9ad854c18cea76845370524d5370523786557406300260a853ef4ee54f7f75280020004100630072006f0062006100740020548c002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000204ee553ca66f49ad87248672c4f86958b555f5df25efa7acb76840020005000440046002065874ef63002gt13 CZE ltFEFF005400610074006f0020006e006100730074006100760065006e00ed00200070006f0075017e0069006a007400650020006b0020007600790074007600e101590065006e00ed00200064006f006b0075006d0065006e0074016f002000410064006f006200650020005000440046002c0020006b00740065007200e90020007300650020006e0065006a006c00e90070006500200068006f006400ed002000700072006f0020006b00760061006c00690074006e00ed0020007400690073006b00200061002000700072006500700072006500730073002e002000200056007900740076006f01590065006e00e900200064006f006b0075006d0065006e007400790020005000440046002000620075006400650020006d006f017e006e00e90020006f007400650076015900ed007400200076002000700072006f006700720061006d0065006300680020004100630072006f00620061007400200061002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002000610020006e006f0076011b006a016100ed00630068002egt13 DAN ltFEFF004200720075006700200069006e0064007300740069006c006c0069006e006700650072006e0065002000740069006c0020006100740020006f007000720065007400740065002000410064006f006200650020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e007400650072002c0020006400650072002000620065006400730074002000650067006e006500720020007300690067002000740069006c002000700072006500700072006500730073002d007500640073006b007200690076006e0069006e00670020006100660020006800f8006a0020006b00760061006c0069007400650074002e0020004400650020006f007000720065007400740065006400650020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e0074006500720020006b0061006e002000e50062006e00650073002000690020004100630072006f00620061007400200065006c006c006500720020004100630072006f006200610074002000520065006100640065007200200035002e00300020006f00670020006e0079006500720065002egt13 DEU ltFEFF00560065007200770065006e00640065006e0020005300690065002000640069006500730065002000450069006e007300740065006c006c0075006e00670065006e0020007a0075006d002000450072007300740065006c006c0065006e00200076006f006e002000410064006f006200650020005000440046002d0044006f006b0075006d0065006e00740065006e002c00200076006f006e002000640065006e0065006e002000530069006500200068006f006300680077006500720074006900670065002000500072006500700072006500730073002d0044007200750063006b0065002000650072007a0065007500670065006e0020006d00f60063006800740065006e002e002000450072007300740065006c006c007400650020005000440046002d0044006f006b0075006d0065006e007400650020006b00f6006e006e0065006e0020006d006900740020004100630072006f00620061007400200075006e0064002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e00300020006f0064006500720020006800f600680065007200200067006500f600660066006e00650074002000770065007200640065006e002egt13 ESP ltFEFF005500740069006c0069006300650020006500730074006100200063006f006e0066006900670075007200610063006900f3006e0020007000610072006100200063007200650061007200200064006f00630075006d0065006e0074006f00730020005000440046002000640065002000410064006f0062006500200061006400650063007500610064006f00730020007000610072006100200069006d0070007200650073006900f3006e0020007000720065002d0065006400690074006f007200690061006c00200064006500200061006c00740061002000630061006c0069006400610064002e002000530065002000700075006500640065006e00200061006200720069007200200064006f00630075006d0065006e0074006f00730020005000440046002000630072006500610064006f007300200063006f006e0020004100630072006f006200610074002c002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000200079002000760065007200730069006f006e0065007300200070006f00730074006500720069006f007200650073002egt13 ETI ltFEFF004b00610073007500740061006700650020006e0065006900640020007300e4007400740065006900640020006b00760061006c006900740065006500740073006500200074007200fc006b006900650065006c007300650020007000720069006e00740069006d0069007300650020006a0061006f006b007300200073006f00620069006c0069006b0065002000410064006f006200650020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e00740069006400650020006c006f006f006d006900730065006b0073002e00200020004c006f006f0064007500640020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e00740065002000730061006100740065002000610076006100640061002000700072006f006700720061006d006d006900640065006700610020004100630072006f0062006100740020006e0069006e0067002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e00300020006a00610020007500750065006d006100740065002000760065007200730069006f006f006e00690064006500670061002e000d000agt13 FRA ltFEFF005500740069006c006900730065007a00200063006500730020006f007000740069006f006e00730020006100660069006e00200064006500200063007200e900650072002000640065007300200064006f00630075006d0065006e00740073002000410064006f00620065002000500044004600200070006f0075007200200075006e00650020007100750061006c0069007400e90020006400270069006d007000720065007300730069006f006e00200070007200e9007000720065007300730065002e0020004c0065007300200064006f00630075006d0065006e00740073002000500044004600200063007200e900e90073002000700065007500760065006e0074002000ea0074007200650020006f007500760065007200740073002000640061006e00730020004100630072006f006200610074002c002000610069006e00730069002000710075002700410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002000650074002000760065007200730069006f006e007300200075006c007400e90072006900650075007200650073002egt13 GRE ltFEFF03a703c103b703c303b903bc03bf03c003bf03b903ae03c303c403b5002003b103c503c403ad03c2002003c403b903c2002003c103c503b803bc03af03c303b503b903c2002003b303b903b1002003bd03b1002003b403b703bc03b903bf03c503c103b303ae03c303b503c403b5002003ad03b303b303c103b103c603b1002000410064006f006200650020005000440046002003c003bf03c5002003b503af03bd03b103b9002003ba03b103c42019002003b503be03bf03c703ae03bd002003ba03b103c403ac03bb03bb03b703bb03b1002003b303b903b1002003c003c103bf002d03b503ba03c403c503c003c903c403b903ba03ad03c2002003b503c103b303b103c303af03b503c2002003c503c803b703bb03ae03c2002003c003bf03b903cc03c403b703c403b103c2002e0020002003a403b10020005000440046002003ad03b303b303c103b103c603b1002003c003bf03c5002003ad03c703b503c403b5002003b403b703bc03b903bf03c503c103b303ae03c303b503b9002003bc03c003bf03c103bf03cd03bd002003bd03b1002003b103bd03bf03b903c703c403bf03cd03bd002003bc03b5002003c403bf0020004100630072006f006200610074002c002003c403bf002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002003ba03b103b9002003bc03b503c403b103b303b503bd03ad03c303c403b503c103b503c2002003b503ba03b403cc03c303b503b903c2002egt13 HEB ltFEFF05D405E905EA05DE05E905D5002005D105D405D205D305E805D505EA002005D005DC05D4002005DB05D305D9002005DC05D905E605D505E8002005DE05E105DE05DB05D9002000410064006F006200650020005000440046002005D405DE05D505EA05D005DE05D905DD002005DC05D405D305E405E105EA002005E705D305DD002D05D305E405D505E1002005D005D905DB05D505EA05D905EA002E002005DE05E105DE05DB05D90020005000440046002005E905E005D505E605E805D5002005E005D905EA05E005D905DD002005DC05E405EA05D905D705D4002005D105D005DE05E605E205D505EA0020004100630072006F006200610074002005D5002D00410064006F00620065002000520065006100640065007200200035002E0030002005D505D205E805E105D005D505EA002005DE05EA05E705D305DE05D505EA002005D905D505EA05E8002E05D005DE05D905DD002005DC002D005000440046002F0058002D0033002C002005E205D905D905E005D5002005D105DE05D305E805D905DA002005DC05DE05E905EA05DE05E9002005E905DC0020004100630072006F006200610074002E002005DE05E105DE05DB05D90020005000440046002005E905E005D505E605E805D5002005E005D905EA05E005D905DD002005DC05E405EA05D905D705D4002005D105D005DE05E605E205D505EA0020004100630072006F006200610074002005D5002D00410064006F00620065002000520065006100640065007200200035002E0030002005D505D205E805E105D005D505EA002005DE05EA05E705D305DE05D505EA002005D905D505EA05E8002Egt13 HRV (Za stvaranje Adobe PDF dokumenata najpogodnijih za visokokvalitetni ispis prije tiskanja koristite ove postavke Stvoreni PDF dokumenti mogu se otvoriti Acrobat i Adobe Reader 50 i kasnijim verzijama)13 HUN ltFEFF004b0069007600e1006c00f30020006d0069006e0151007300e9006701710020006e0079006f006d00640061006900200065006c0151006b00e90073007a00ed007401510020006e0079006f006d00740061007400e100730068006f007a0020006c006500670069006e006b00e1006200620020006d0065006700660065006c0065006c0151002000410064006f00620065002000500044004600200064006f006b0075006d0065006e00740075006d006f006b0061007400200065007a0065006b006b0065006c0020006100200062006500e1006c006c00ed007400e10073006f006b006b0061006c0020006b00e90073007a00ed0074006800650074002e0020002000410020006c00e90074007200650068006f007a006f00740074002000500044004600200064006f006b0075006d0065006e00740075006d006f006b00200061007a0020004100630072006f006200610074002000e9007300200061007a002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002c0020007600610067007900200061007a002000610074007400f3006c0020006b00e9007301510062006200690020007600650072007a006900f3006b006b0061006c0020006e00790069007400680061007400f3006b0020006d00650067002egt13 ITA ltFEFF005500740069006c0069007a007a006100720065002000710075006500730074006500200069006d0070006f007300740061007a0069006f006e00690020007000650072002000630072006500610072006500200064006f00630075006d0065006e00740069002000410064006f00620065002000500044004600200070006900f900200061006400610074007400690020006100200075006e00610020007000720065007300740061006d0070006100200064006900200061006c007400610020007100750061006c0069007400e0002e0020004900200064006f00630075006d0065006e007400690020005000440046002000630072006500610074006900200070006f00730073006f006e006f0020006500730073006500720065002000610070006500720074006900200063006f006e0020004100630072006f00620061007400200065002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000200065002000760065007200730069006f006e006900200073007500630063006500730073006900760065002egt13 JPN ltFEFF9ad854c18cea306a30d730ea30d730ec30b951fa529b7528002000410064006f0062006500200050004400460020658766f8306e4f5c6210306b4f7f75283057307e305930023053306e8a2d5b9a30674f5c62103055308c305f0020005000440046002030d530a130a430eb306f3001004100630072006f0062006100740020304a30883073002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000204ee5964d3067958b304f30533068304c3067304d307e305930023053306e8a2d5b9a306b306f30d530a930f330c8306e57cb30818fbc307f304c5fc59808306730593002gt13 KOR ltFEFFc7740020c124c815c7440020c0acc6a9d558c5ec0020ace0d488c9c80020c2dcd5d80020c778c1c4c5d00020ac00c7a50020c801d569d55c002000410064006f0062006500200050004400460020bb38c11cb97c0020c791c131d569b2c8b2e4002e0020c774b807ac8c0020c791c131b41c00200050004400460020bb38c11cb2940020004100630072006f0062006100740020bc0f002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e00300020c774c0c1c5d0c11c0020c5f40020c2180020c788c2b5b2c8b2e4002egt13 LTH ltFEFF004e006100750064006f006b0069007400650020016100690075006f007300200070006100720061006d006500740072007500730020006e006f0072011700640061006d00690020006b0075007200740069002000410064006f00620065002000500044004600200064006f006b0075006d0065006e007400750073002c0020006b00750072006900650020006c0061006200690061007500730069006100690020007000720069007400610069006b007900740069002000610075006b01610074006f00730020006b006f006b007900620117007300200070006100720065006e006700740069006e00690061006d00200073007000610075007300640069006e0069006d00750069002e0020002000530075006b0075007200740069002000500044004600200064006f006b0075006d0065006e007400610069002000670061006c006900200062016b007400690020006100740069006400610072006f006d00690020004100630072006f006200610074002000690072002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002000610072002000760117006c00650073006e0117006d00690073002000760065007200730069006a006f006d00690073002egt13 LVI ltFEFF0049007a006d0061006e0074006f006a00690065007400200161006f00730020006900650073007400610074012b006a0075006d00750073002c0020006c0061006900200076006500690064006f00740075002000410064006f00620065002000500044004600200064006f006b0075006d0065006e007400750073002c0020006b006100730020006900720020012b00700061016100690020007000690065006d01130072006f00740069002000610075006700730074006100730020006b00760061006c0069007401010074006500730020007000690072006d007300690065007300700069006501610061006e006100730020006400720075006b00610069002e00200049007a0076006500690064006f006a006900650074002000500044004600200064006f006b0075006d0065006e007400750073002c0020006b006f002000760061007200200061007400760113007200740020006100720020004100630072006f00620061007400200075006e002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002c0020006b0101002000610072012b00200074006f0020006a00610075006e0101006b0101006d002000760065007200730069006a0101006d002egt13 NLD (Gebruik deze instellingen om Adobe PDF-documenten te maken die zijn geoptimaliseerd voor prepress-afdrukken van hoge kwaliteit De gemaakte PDF-documenten kunnen worden geopend met Acrobat en Adobe Reader 50 en hoger)13 NOR ltFEFF004200720075006b00200064006900730073006500200069006e006e007300740069006c006c0069006e00670065006e0065002000740069006c002000e50020006f0070007000720065007400740065002000410064006f006200650020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e00740065007200200073006f006d00200065007200200062006500730074002000650067006e0065007400200066006f00720020006600f80072007400720079006b006b0073007500740073006b00720069006600740020006100760020006800f800790020006b00760061006c0069007400650074002e0020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e00740065006e00650020006b0061006e002000e50070006e00650073002000690020004100630072006f00620061007400200065006c006c00650072002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000200065006c006c00650072002000730065006e006500720065002egt13 POL ltFEFF0055007300740061007700690065006e0069006100200064006f002000740077006f0072007a0065006e0069006100200064006f006b0075006d0065006e007400f300770020005000440046002000700072007a0065007a006e00610063007a006f006e00790063006800200064006f002000770079006400720075006b00f30077002000770020007700790073006f006b00690065006a0020006a0061006b006f015b00630069002e002000200044006f006b0075006d0065006e0074007900200050004400460020006d006f017c006e00610020006f007400770069006500720061010700200077002000700072006f006700720061006d006900650020004100630072006f00620061007400200069002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002000690020006e006f00770073007a0079006d002egt13 PTB ltFEFF005500740069006c0069007a006500200065007300730061007300200063006f006e00660069006700750072006100e700f50065007300200064006500200066006f0072006d00610020006100200063007200690061007200200064006f00630075006d0065006e0074006f0073002000410064006f0062006500200050004400460020006d00610069007300200061006400650071007500610064006f00730020007000610072006100200070007200e9002d0069006d0070007200650073007300f50065007300200064006500200061006c007400610020007100750061006c00690064006100640065002e0020004f007300200064006f00630075006d0065006e0074006f00730020005000440046002000630072006900610064006f007300200070006f00640065006d0020007300650072002000610062006500720074006f007300200063006f006d0020006f0020004100630072006f006200610074002000650020006f002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002000650020007600650072007300f50065007300200070006f00730074006500720069006f007200650073002egt13 RUM ltFEFF005500740069006c0069007a00610163006900200061006300650073007400650020007300650074010300720069002000700065006e007400720075002000610020006300720065006100200064006f00630075006d0065006e00740065002000410064006f006200650020005000440046002000610064006500630076006100740065002000700065006e0074007200750020007400690070010300720069007200650061002000700072006500700072006500730073002000640065002000630061006c006900740061007400650020007300750070006500720069006f006100720103002e002000200044006f00630075006d0065006e00740065006c00650020005000440046002000630072006500610074006500200070006f00740020006600690020006400650073006300680069007300650020006300750020004100630072006f006200610074002c002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e00300020015f00690020007600650072007300690075006e0069006c006500200075006c0074006500720069006f006100720065002egt13 RUS ltFEFF04180441043f043e043b044c04370443043904420435002004340430043d043d044b04350020043d0430044104420440043e0439043a043800200434043b044f00200441043e043704340430043d0438044f00200434043e043a0443043c0435043d0442043e0432002000410064006f006200650020005000440046002c0020043c0430043a04410438043c0430043b044c043d043e0020043f043e04340445043e0434044f04490438044500200434043b044f00200432044b0441043e043a043e043a0430044704350441044204320435043d043d043e0433043e00200434043e043f0435044704300442043d043e0433043e00200432044b0432043e04340430002e002000200421043e043704340430043d043d044b04350020005000440046002d0434043e043a0443043c0435043d0442044b0020043c043e0436043d043e0020043e0442043a0440044b043204300442044c002004410020043f043e043c043e0449044c044e0020004100630072006f00620061007400200438002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e00300020043800200431043e043b043504350020043f043e04370434043d043804450020043204350440044104380439002egt13 SKY ltFEFF0054006900650074006f0020006e006100730074006100760065006e0069006100200070006f0075017e0069007400650020006e00610020007600790074007600e100720061006e0069006500200064006f006b0075006d0065006e0074006f0076002000410064006f006200650020005000440046002c0020006b0074006f007200e90020007300610020006e0061006a006c0065007001610069006500200068006f0064006900610020006e00610020006b00760061006c00690074006e00fa00200074006c0061010d00200061002000700072006500700072006500730073002e00200056007900740076006f00720065006e00e900200064006f006b0075006d0065006e007400790020005000440046002000620075006400650020006d006f017e006e00e90020006f00740076006f00720069016500200076002000700072006f006700720061006d006f006300680020004100630072006f00620061007400200061002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002000610020006e006f0076016100ed00630068002egt13 SLV ltFEFF005400650020006e006100730074006100760069007400760065002000750070006f0072006100620069007400650020007a00610020007500730074007600610072006a0061006e006a006500200064006f006b0075006d0065006e0074006f0076002000410064006f006200650020005000440046002c0020006b006900200073006f0020006e0061006a007000720069006d00650072006e0065006a016100690020007a00610020006b0061006b006f0076006f00730074006e006f0020007400690073006b0061006e006a00650020007300200070007200690070007200610076006f0020006e00610020007400690073006b002e00200020005500730074007600610072006a0065006e006500200064006f006b0075006d0065006e0074006500200050004400460020006a00650020006d006f0067006f010d00650020006f0064007000720065007400690020007a0020004100630072006f00620061007400200069006e002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000200069006e0020006e006f00760065006a01610069006d002egt13 SUO ltFEFF004b00e40079007400e40020006e00e40069007400e4002000610073006500740075006b007300690061002c0020006b0075006e0020006c0075006f00740020006c00e400680069006e006e00e4002000760061006100740069007600610061006e0020007000610069006e006100740075006b00730065006e002000760061006c006d0069007300740065006c00750074007900f6006800f6006e00200073006f00700069007600690061002000410064006f0062006500200050004400460020002d0064006f006b0075006d0065006e007400740065006a0061002e0020004c0075006f0064007500740020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e00740069007400200076006f0069006400610061006e0020006100760061007400610020004100630072006f0062006100740069006c006c00610020006a0061002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030003a006c006c00610020006a006100200075007500640065006d006d0069006c006c0061002egt13 SVE ltFEFF0041006e007600e4006e00640020006400650020006800e4007200200069006e0073007400e4006c006c006e0069006e006700610072006e00610020006f006d002000640075002000760069006c006c00200073006b006100700061002000410064006f006200650020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e007400200073006f006d002000e400720020006c00e4006d0070006c0069006700610020006600f60072002000700072006500700072006500730073002d007500740073006b00720069006600740020006d006500640020006800f600670020006b00760061006c0069007400650074002e002000200053006b006100700061006400650020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e00740020006b0061006e002000f600700070006e00610073002000690020004100630072006f0062006100740020006f00630068002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e00300020006f00630068002000730065006e006100720065002egt13 TUR ltFEFF005900fc006b00730065006b0020006b0061006c006900740065006c0069002000f6006e002000790061007a006401310072006d00610020006200610073006b013100730131006e006100200065006e0020006900790069002000750079006100620069006c006500630065006b002000410064006f006200650020005000440046002000620065006c00670065006c0065007200690020006f006c0075015f007400750072006d0061006b0020006900e70069006e00200062007500200061007900610072006c0061007201310020006b0075006c006c0061006e0131006e002e00200020004f006c0075015f0074007500720075006c0061006e0020005000440046002000620065006c00670065006c0065007200690020004100630072006f006200610074002000760065002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000200076006500200073006f006e0072006100730131006e00640061006b00690020007300fc007200fc006d006c00650072006c00650020006100e70131006c006100620069006c00690072002egt13 UKR ltFEFF04120438043a043e0440043804410442043e043204430439044204350020044604560020043f043004400430043c043504420440043800200434043b044f0020044104420432043e04400435043d043d044f00200434043e043a0443043c0435043d044204560432002000410064006f006200650020005000440046002c0020044f043a04560020043d04300439043a04400430044904350020043f045604340445043e0434044f0442044c00200434043b044f0020043204380441043e043a043e044f043a04560441043d043e0433043e0020043f0435044004350434043404400443043a043e0432043e0433043e0020043404400443043a0443002e00200020042104420432043e04400435043d045600200434043e043a0443043c0435043d0442043800200050004400460020043c043e0436043d04300020043204560434043a0440043804420438002004430020004100630072006f006200610074002004420430002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002004300431043e0020043f04560437043d04560448043e04570020043204350440044104560457002egt13 ENU (Use these settings to create Adobe PDF documents best suited for high-quality prepress printing Created PDF documents can be opened with Acrobat and Adobe Reader 50 and later)13 gtgt13 Namespace [13 (Adobe)13 (Common)13 (10)13 ]13 OtherNamespaces [13 ltlt13 AsReaderSpreads false13 CropImagesToFrames true13 ErrorControl WarnAndContinue13 FlattenerIgnoreSpreadOverrides false13 IncludeGuidesGrids false13 IncludeNonPrinting false13 IncludeSlug false13 Namespace [13 (Adobe)13 (InDesign)13 (40)13 ]13 OmitPlacedBitmaps false13 OmitPlacedEPS false13 OmitPlacedPDF false13 SimulateOverprint Legacy13 gtgt13 ltlt13 AddBleedMarks false13 AddColorBars false13 AddCropMarks false13 AddPageInfo false13 AddRegMarks false13 ConvertColors ConvertToCMYK13 DestinationProfileName ()13 DestinationProfileSelector DocumentCMYK13 Downsample16BitImages true13 FlattenerPreset ltlt13 PresetSelector MediumResolution13 gtgt13 FormElements false13 GenerateStructure false13 IncludeBookmarks false13 IncludeHyperlinks false13 IncludeInteractive false13 IncludeLayers false13 IncludeProfiles false13 MultimediaHandling UseObjectSettings13 Namespace [13 (Adobe)13 (CreativeSuite)13 (20)13 ]13 PDFXOutputIntentProfileSelector DocumentCMYK13 PreserveEditing true13 UntaggedCMYKHandling LeaveUntagged13 UntaggedRGBHandling UseDocumentProfile13 UseDocumentBleed false13 gtgt13 ]13gtgt setdistillerparams13ltlt13 HWResolution [2400 2400]13 PageSize [612000 792000]13gtgt setpagedevice13

Page 9: ΑΡΧΑΓΓΕΛΩΝ ΛΟΓΟΣ καλοκαιρι 2010

9

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

ξεπουλήσεις μέ τόν πιό ἐπαίσχυντο τρόπο τήν καθαρότητα τῆς καρδιᾶς σου τά ζείδωρα τῆς πίστης σου τά πολύτιμα τῆς παιδείας σου χάριν τῶν πιό ποταπῶν θε-αμάτων τῆς πλέον ἐγωτικῆς κυριαρχίας τῆς ἰδιοτέλειας

Ἡ μεγαλύτερη ὅμως τραγωδία ἔρχεται τώρα στήν συνειδητοποίηση ὅτι δέν ἔχουμε οὔτε τό ξέφωτο τοῦ τραγουδιοῦ ∆έν ὑπάρχει τό ἐρώμενο πρόσωπο στό ὁποῖο τουλάχιστον νά στραφοῦμε καί νά κοινωνήσουμε τήν ἀπέλπιδα αὐτογνωσί-α μας Ὁ Θεός-Ἀγάπη ὁ Θεός-Ἔρωτας laquoπέθανεraquo καί οἱ δήμιοί του εἴμαστε ἐμεῖς οἱ Χριστιανοί Στήν θέση Του τοποθετήσαμε τόν θεό-τιμωρό τόν θεό-δυνάστη τόν θεό-μαγικό λυχνάρι τοῦ Ἀλαντίν τόν θεό-ἐπετειακό τρόπο διασκέδασης τῆς θλιβερῆς ρουτίνας μας ∆έν Τόν γνωρίσαμε δέν Τόν ἀγαπήσαμε γιrsquo αὐτό καί εὔ-κολα Τόν ἐξοβελίσαμε ἀπrsquo τό προσκήνιο τῆς ζωῆς μας ἀφήνοντάς Τον στό περι-θώριο πληγωμένο ἐραστή τῆς ἐλευθερίας μας Στήν θέση Του ἦρθε τό χρῆμα ἡ καλοπέραση τό βόλεμα ἡ χρησιμοθηρία ὁ ὠχαδερφισμός καί Ἐκεῖνος ndashπαραχα-ραγμένος πιά- ἀπομεινάρι ἔνδοξου παρελθόντος

Μά δέν ὑπάρχει καί ἐρώμενος ἄνθρωπος τόν ὁποῖο νά μποροῦμε νά προ-σφωνήσουμε laquoἀγάπη μουraquo καί νά τοῦ ψιθυρίσουμε laquoβράδιασεraquo κατόρθωμα κενω-τικῆς ἀλληλοπεριχώρησης θυσιαστικῆς ἐμπιστοσύνης Οἱ δικές μας οἱ laquoἀγάπεςraquo ἔ-χουν ἡμερομηνία λήξης βασισμένες σέ προϋπόθεση ἀνταπόδοσης ἐκτόνωσης ὁρ-μεμφύτων ἀναγκαστικῆς συνθηκολόγησης γιrsquo αὐτό καί δέν μποροῦμε νά ψιθυρί-σουμε τίποτε οὐσιαστικό Μᾶς ἔμειναν τά βαρύτιμα σεντούκια (συζυγία ἔρωτας φιλία ἀδελφός) μά ξεπουλήσαμε τόν θησαυρό

Ὁ καθένας στήν ἀπομονωτική του νησῖδα νά ἀγναντεύει μέ κυάλια με-λαγχολίας καί ἀσφάλειας τόν ἀπομακρυσμένο νησιώτη τῆς ἀπόμακρης ἄλλης βρα-χονησίδας laquoΚαθένας μόνος του νησί του ὁ κόσμος τουraquo στήν ποιητική ἀποτύπω-ση τῆς μοναξιᾶς μας τοῦ ἐγωισμοῦ μας τῆς ἀδυναμίας μας γιά κοινωνία

Ἔσερνα αὐτές τίς λίγες γραμμές χωρίς νά ἔχω βρεῖ τό τέλος χωρίς νά μπο-ρῶ νά χαράξω τήν ἐλπίδα Σέ κάποιο δικό μου βράδυ γεννήθηκε τό ξέφωτο τόσο ἁπλᾶ ὅσο οἱ δύο ἀράδες τῆς πρίν τό δεῖπνο προσευχῆς

Νά αἰσθάνομαι καί νά πορεύομαι ὡς πένης ὡς φτωχός ὡς ὁλιγαρκής πλούσιος γιά νά μπορῶ νά νοιώθω τόν ἀναγκεμό τοῦ ἄλλου τοῦ ἀδελφοῦ κωπη-λατῶντας πρός τό νησί του Βρισκόμουν πάνω ἀπrsquo τό τραπέζι μέ τήν αἴσθηση τῆς πείνας προσευχόμενος παρακλητικά πρός Ἐκεῖνον γιά Τόν ὁποῖο δέν αἰσθανό-μουν πεῖνα Ποτέ δέν γουργούρισε ἡ καρδιά μου γιά τό πρόσωπό Του ὅπως τό στομάχι μου γιά τό φαΐ Ντράπηκα Πρέπει νά γίνω εὐχαριστιακός ἀπολαμβάνον-τας τά ἐλάχιστα τῆς ζωῆς τά καθημερινά τοῦ βίου Πρέπει νά Τόν καλέσω στή ζω-ή μου νά γίνω ὁ ἐκζητῶν Αὐτόν Ἀπαγγέλλω τά λόγια τῆς προσευχῆς ἐγώ μόνος μου ἀλλά σέ πληθυντικό ἀριθμό Ὑπάρχουν κι ἄλλοι στήν ἴδια αἴσθηση τῆς ἀπο-τυχίας στήν ἴδια δῖψα τῆς πληρότητας ∆έν μπορῶ πιά νά lsquoμαι μόνος μου θέλω νά συνοδοιπορήσω στόν δρόμο πού ἡ ἀγάπη δημιουργεῖ καί ἡ δυναμική τοῦ ἔρωτα ἐκβάλλει laquoΦάγοντες πένητες καί ἐμπλησθήσονται καί αἰνέσουσι Κύριον οἱ ἐκζητοῦντες αὐ-τόν Ζήσονται αἱ καρδίαι αὐτῶν εἰς αἰῶνα αἰῶνοςraquo Ἀγάπη μου

laquoΝησιάraquo στίχοι Παρασκευᾶς Καρασοῦλος μουσική‐ἑρμηνεία Μάριος Φραγκούλης

10

Ὁ ἄνθρωπος εἶναι ἀναμφίβολα ἕνα ἀντιφατικό ὄν Ἕνα μέρος του διψᾶ γιά πνευματική προκοπή γνωστική πρόοδο ψυχική ἀνάταση Τό ὑπό-λοιπο (πού συνήθως ὑπερέχει) βουτᾶ λαίμαργα σέ μιά πληθώρα κοσμι-

κῶν ἀπολαύσεων σαρκικῶν ἐπιθυμιῶν κτιστῶν θησαυρῶν Καί ἄν αὐτή ἡ κατά-δυση ἔληγε στόν πυθμένα τῆς προσωπικῆς ματαιοδοξίας θά ὑπῆρχε τουλάχιστον ἡ ἐλπίδα πώς ἔπειτα θά ἄρχιζε ἡ ἀνάδυση γιά μιά ἀνάσα ἠθικῆς καθαρότητας Κι ὅμως Πολλοί ἀρχίζουν τίς γεωτρήσεις () ἔχοντας ὡς νῆμα πού τούς συνδέει μέ τή ζωή μόνο τά ὑλικά ἀγαθά παραθεωρῶντας ὅτι μόνο φθαρτά καί προσωρινά εἶ-ναι

Ὁ Ἰησοῦς Χριστός μᾶς δίδαξε laquoΜή θησαυρίζετε ὑμῖν θησαυρούς ἐπί τῆς γῆςraquo (Ματθ 6 19) καί ἐμεῖς ἄλλοι λίγο καί ἄλλοι περισσότερο πράττουμε ἀκρι-βῶς τό ἀντίθετο Πάσχουμε ἀπό ἔλλειψη ἐμπιστοσύνης ndash πίστης στό Θεό ὁ Ὁποῖ-ος ἀπό ἀμέριστη ἀγάπη γιά τό δημιούργημά Του ndash γιά τήν κορωνίδα τῆς πλάσης στήν κατάσταση τοῦ ἀρχέγονου κάλλους ndash προσέφερε τά λόγια Του ὡς φωτει-νούς ὁδοδείκτες στή δύσκολη πορεία μας πρός τή θέωση Καί ἐπειδή εἶναι ἀδύνα-τον ἐκ φύσεως νά θαμπώσει τό φῶς τῶν θείων διδαγμάτων θαμπώσαμε ἐμεῖς τή ματιά μας θεωρῶντας πώς κατέχουμε ἀφrsquo ἑαυτῶν τήν ἀλήθεια καί τή γνώση

Νομίσαμε τή ματαιότητα τοῦ πλούτου κυρίαρχο ἀγαθό Πιστέψαμε πώς ἡ ζεστασιά τῆς ψυχῆς πηγάζει ἀπό τήν τριβή τῶν χεριῶν μας μέ τό χρυσό καί τό ἀσήμι Ἡδονιστήκαμε μέ τήν ἰδέα τοῦ laquoἔχεινraquo καί παραληρίσαμε στή θέα τῆς θεᾶς ὕλης Ἡ αἴσθηση τῆς ἰδιοκτησίας μᾶς δημιούργησε τήν ἐντύπωση τῆς δύναμης Νοιώσαμε ἄτρωτοι καί ἡ φιλαυτία μας φού-σκωσε προκαλῶντας τά γνήσια τέκνα της ndash τά πάθη τῆς φιλαργυρίας τῆς κενοδοξίας καί τῆς

γαστριμαργίας ndash νά στήσουν χορό στήν καρδιά μας Ὁ ἄνθρωπος ἐκκινούμενος ἀπό ἐγωκεντρισμό θεώρησε πώς σκοπός τῆς ζωῆς του ἐπιβάλλεται νά εἶναι ὄχι ἁ-πλῶς ἡ συντήρηση καί καθαρότητα τοῦ σώματος ἀλλά ἡ ἀνάδειξή του ἔναντι τῆς ψυχῆς καί ἡ ἐπίδειξη τοῦ ὑλικοῦ πλουτισμοῦ Τελικά ἡ καθημερινή βιολογική ἀ-νάγκη ἔλαβε κυρίαρχη θέση στή ζωή τῶν ἀνθρώπων καθώς ἡ εὐδαιμονία στήν ὁ-ποία εἶχαν συνηθίσει ἤ τό κυνήγι τῆς εὐδαιμονίας στό ὁποῖο ἐπιδίδονταν ἐξουσί-ασαν τήν ψυχή τους καί δέν ἐπικεντρώνονταν στόν laquoἄρτον ἡμῶν τόν ἐπιούσιονraquo Ἔτσι ὁμοίασαν μέ τό σπόρο ἀπό τήν παραβολή τοῦ σπορέα πού σπάρθηκε κοντά στά ἀγκάθια τόν ὁποῖο ἡ μέριμνα γιά τά ἐγκόσμια καί τά ὑλικά ἀγαθά κατέπνιξαν καί ἔτσι δέν καρποφόρησε Ἡ ἐξύψωση τῆς ἡδονῆς τῶν ὑλικῶν ἀγα-θῶν σέ πρωταρχική καί ζωοποιό ἀνάγκη τοῦ ἀνθρώπου τόν κατέστησε ἕρμαιο τοῦ καταναλωτισμοῦ

Ἡ ἄλογη προσκόλληση στή συντήρηση τοῦ ὑλικοῦ στοιχείου τοῦ ἀνθρώ-

Ἀρχαγγέλων Λόγος

Ἡ ὀδύνη τοῦ ἔχειν Σωτήριος Ν Κόλλιας ΜΑ Θεολογίας ἐκπαιδευτικός

11

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

που δρᾶ καταλυτικά γιά τήν πνευματική ἐξύψωσή του Ἤμαστε τόσο σίγουροι πώς ἀνήκαμε πλέον στό ἀπυρόβλητο τῶν καθημερινῶν προβλημάτων μιᾶς καί ἡ συσσώρευση πλούτου μᾶς χαροποιοῦσε μᾶς πάθιαζε ἤ καί μᾶς προκαλοῦσε νά μοχθήσουμε (νομίμως ἤ μή) ἀκόμα σκληρότερα (ἀπέναντι στόν ἑαυτό μας ἤ κατά προτίμηση στούς ἄλλους) γιά νά ἀποκτήσουμε περισσότερα Καί ταυτιζόμασταν μέ τόν ἄφρονα πλούσιο ὁ ὁποῖος ἔλεγε laquoψυχή ἔχεις πολλά ἀγαθά κείμενα εἰς ἔτη πολλά ἀναπαύου φάγε πίε εὐφραίνουraquo (Λουκ 12 19)

Μά ἔρχεται κάποια στιγμή πούhellip ἡ ἐπιχείρησή σου χρεωκοπεῖhellip ἀπολύε-σαιhellip πυρκαγιά καίει τά ὑπάρχοντά σουhellip ἤ ἁπλῶς καλεῖσαι νά περιορίσεις τίς νυχτερινές σου ἐξόδους νά μειώσεις τούς φουσκωμένους λογαριασμούς νά στα-ματήσεις τίς ἀσυλλόγιστες ἀγορές Καί ἔρχεται κάποια στιγμή πού σέ ἐρωτᾶ ὁ Κύριος laquoἄφρον ταύτῃ τῇ νυκτί τήν ψυχήν σου ἀπαιτοῦσιν ἀπό σοῦ ἅ δέ ἡτοίμα-σας τίνι ἔσταιraquo (Λουκ 12 20) Κι ἐσύ μετέωρος νά μετρᾶς τά συντρίμμια ὑλικά καί ψυχικά Καί τότε τήν ἡδονή τοῦ ἔχειν διαδέχεται ἡ ὀδύνη ὅτι τίποτα δέν ἔχεις καί τίποτα δέν σοῦ ἀνήκει αἰώνια Καί εἶναι ἀβάσταχτος αὐτός ὁ πόνος ὄχι μόνο γιατί νοιώθεις προδομένος ἀπό τόν ἴδιο σου τόν ἑαυτό πού ἔχτισε παλάτια στήν ἄμμο ἀλλά καί γιατί ἡ πτώση ἦταν τόσο ἀπότομη ὅσο ψηλότερα εἶχες εἰδωλοποι-ήσει τήν κτήση Κι ἐνῶ διαχειριστής εἶσαι τῆς ὕλης καί ὄχι ἰδιοκτήτης αὐθαίρετα ἀνέλαβες ἀξιώματα ἀπό τόν Κύριό σου laquoοὕτως ὁ θησαυρίζων ἑαυτῷ καί μή εἰς Θεόν πλουτῶνraquo (Λουκ 12 21) ∆ιαμαρτύρεσαι ὀργίζεσαι κλαῖς ἀπελπίζεσαι Ἀ-λήθεια πόσο τραγικό γιά τήν ἀνθρώπινη ὕπαρξη εἶναι νά πονᾶ γιά τά πρόσκαι-ρα ἐνῶ εἶναι καμωμένη γιά τά μεγάλα καί ὡραῖα

Ὁ λόγος τοῦ Χριστοῦ laquoοὐκ ἐπrsquo ἄρτῳ μόνῳ ζήσεται ἄνθρωπος ἀλλrsquo ἐπί παντί ρήματι ἐκπορευομένῳ διά στόματος Θεοῦraquo (Ματθ 4 4) στόν πειραστή ∆ιά-βολο πού Τόν προκάλεσε νά μετατρέψει σέ τροφή τίς πέτρες σημαίνει ὅτι προτε-ραιότητα πρέπει νά δίνεται στά πνευματικά καί ὄχι στά ὑλικά Ἡ στάση τοῦ Χρι-στοῦ δέν παραθεωρεῖ τίς βιοτικές ἀνάγκες τῶν ἀνθρώπων ἀλλά καί δέν τίς ἀπο-λυτοποιεῖ γιrsquo αὐτό καί λέγει laquoοὐκ ἐπrsquo ἄρτῳ μόνῳraquo Ἡ πνευματική κατάσταση δέν ἐχθρεύεται τήν ὑλική ἀλλά τῆς δίνει οὐσιαστικότερο νόημα Τά ἐγκόσμια ἀγαθά λαμβάνουν ἀξία μόνο μέσα ἀπό τό πνευματικό πρῖσμα πού τά θέτουμε χωρίς νά τά ὑπερεκτιμοῦμε καί νά τά ἐξιδανικεύουμε

Ἡ παραδείσια κατάσταση ὅπου ἡ ἀντωνυμία laquoδικό μουraquo δέν ὑπῆρχε δέν

εἶναι οὐτοπία εἶναι ἐπιλογή ζωῆς πού πραγματώνεται ἤδη στόν κόσμο τοῦτο ὅ-ταν οἱ καρδιές συναντῶνται ἑλκόμενες ἀπό τήν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ καί τοῦ πλησίον γιά μιά κοινή πορεία συναλληλίας καί προσφορᾶς

12

Ἀρχαγγέλων Λόγος

Τ οπίο θολό Ὁμίχλη πυκνή πάνω ἀπό τήν χώρα Συνοφρυωμένα πρόσωπα τρομαγμένες ψυχές Ἐνοχές γκρίνιες κατάρες ἀπαξίωση Φόβος ἀπόγνω-ση ἀπελπισία Ὅλα ὅσα εἶναι ἱκανά καί ἀναγκαῖα γιά νά συνθέσουν ἕνα

ἰδανικό θεατρικό σκηνικό ὅπου ἔχει ὅλες τίς προϋποθέσεις γιά νά παιχτεῖ ἔργο κλασικό μεγάλου συγγραφέα μέ σπουδαίους πρωταγωνιστές σοβαρή πλοκή ψυ-χογραφική ἐμβάθυνση πού θά κρατήσει τίς ἀνάσες τῶν θεατῶν μέχρι τό τέλος του ὅπως καιρό εἶχε νά τούς συμβεῖ Μόνον πού ἐδῶ ἐμεῖς ἀποτελοῦμε τόν χορό καί ὄχι τούς θεατές Κάτι σάν ἀρχαία τραγωδία

Ἀφῆστε τούς προφῆτες νά βγαίνουν στούς δρόμους καί νά προφητεύουν δεινά Τίς μάγισσες νά ἐξαγοράζουν τήν ἀγωνία τῶν ἁπλοϊκῶν Τά μυθικά τέρατα νά ξυπνοῦν νά βγάζουν καπνούς ἀπrsquo τό στόμα καί νύχια γαμψά ἀπειλῶντας ὅλους ὅ-σους ἀφελῶς πίστεψαν στήν ὕπαρξή τους Ἐπιτρέψτε μουhellip Βλέπετε ἐγώ γεννήθηκα στή Σαλονίκη Τήν πόλη τῆς ὁμίχλης Τῆς πρώτης Φιλοσοφικῆς σχολῆς τῆς πρώ-της τηλεόρασης τοῦ πρώτου ραδιοφώνου τῶν λογοτεχνῶν τῆς ἱστορίας τοῦ Βυζαντίου Τήν πόλη τῆς ἐσωστρέφειας τῆς πνευματικῆς παραγωγῆς τοῦ Ἡσυχασμοῦ ∆ιδάχθηκα πώς ἡ ἀπόγνωση γεννιέται ἀπό τά ψευδῆ αἰσθή-

ματα πώς πρώτη φορά συμβαίνει κάτι τραγικό πώς εἶμαι ὁ μόνος πού τό περνάω πώς πάνω μου βαραίνει μία κατάφορη ἀδικία πώς φταίω γιά ὅλα ἐγώ Ἡ ἀλή-θεια ὅμως εἶναι πάντα ἕνα ἀνάποδο κάτοπτρο Καί ἡ ἀλήθεια μόνο στήν ἀπόγνω-ση δέν ὁδηγεῖ Ἀντίθετα ἐλευθερώνει ἀπό κάθε ἀπελπισία ∆ιακατέχεται ἀπό ἀ-νεμπόδιστη ἐλπίδα καί πίστη Ὁ σύγχρονος ἄνθρωπος ὅλοι ἐμεῖς οἱ ζῶντες δηλαδή δέν εἶναι ξεκομμένος ἀπό τό παρελθόν του ∆έν τελειώνει μέ τόν θάνατό του Ἄν τόν δοῦμε μέσα στό σύνολο τῆς ἱστορίας του τότε ἡ πραγματικότητά του θά πάρει πάλι τίς πραγμα-τικές της διαστάσεις Καί ἡ ἀνθρωπότητα ἔζησε πολύ πιό τραγικές στιγμές ἀπrsquo αὐ-τές πού ζοῦμε σήμερα κι ἐξακολούθησε νά ὑπάρχει Σέ περιόδους κρίσεων δέ ὅ-λως παραδόξως καί ἐντελῶς ἀνέλπιστα μεγαλούργησε κιόλας Καταλαβαίνω πώς δέν εἶναι εὔκολο νά ξεβολεύεται κανείς Καταλαβαίνουμε ὅμως ποῦ μας ὁδήγησε τό βόλεμα Θά τολμήσω νά ἐκφράσω πόσο μέ γοητεύει ὅλη αὐτή ἡ κρίση Τόν μεγάλο μου θαυμασμό πρός ὅλη αὐτήν τήν ἀναταραχή Τόν ἐνθουσιασμό μου γιά τόν κλυδωνισμό τῆς οἰκονομίας πού ἀνατρέπει τήν τάξη τοῦ κόσμου καί περισσότερο τῆς χώρας μας Τό καίριο καί πολύτιμο αἴσθημα τῆς ἀνασφάλειας Ὄχι δέν εἶμαι κακεντρεχής δέν εἶμαι βολεμένη δέν ἔχω ὑλικά ἀποθέματα ὥστε νά χαιρεκακῶ μέ τήν ἐξαθλίωση τῶν ἄλλων Τό ἀντίθετο μάλιστα Ἁπλῶς

Μία ἄλλη ὁπτική τῆς κρίσης εὐχαριστιακή Βασιλική Νευροκοπλῆ συγγραφέας-ἐκπαιδευτικός

13

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

εἶμαι ἀπό τήν Θεσσαλονίκη κι αὐτό τό χῶμα πού μέ ἔθρεψε μοῦ ἔμαθε πώς τό θαῦμα γεννιέται ἀπrsquo τίς στάχτες Μοῦ ἔμαθε νά βλέπω μέσα ἀπrsquo τήν ὁμίχλη μέ τήν ὁποία τόσο ἐξοικειώνεσαι σrsquo αὐτόν τόν τόπο Γιατί μέσα σέ ὅλον αὐτόν τόν ζόφο βλέπω τήν ἐγρήγορση τῶν ἀνθρώπων καί τόν ἐπαναπροσδιορισμό τους Βλέπω τό ξύπνημα κοιμισμένων συνειδήσεων τό νέο ὅραμα νά ἀφυπνίζεται Βλέπω νrsquo ἀνθί-ζουν ἀρετές ξεχασμένες ὅπως ἡ ὑπομονή ἡ ἀλληλεγγύη ἡ γενναιοδωρία Νά φυ-τεύονται στά μπαλκόνια μαϊντανοί καί δυόσμοι νά χαζεύουν οἱ διαβάτες στήν παραλία τό ἡλιοβασίλεμα πού πρίν προσπερνοῦσαν Χτυποῦν τά τηλέφωνα καί αὐξάνονται οἱ προσκλήσεις στά σπίτια γιά τό κοινό φαγητό τήν κοινή τράπεζα Κλείνουν τηλεοράσεις καί ἀνοίγουν βιβλία Ἀπομονώνονται οἱ μίζεροι καί οἱ τρομολάγνοι ἀποζητᾶται ἡ παρηγοριά ὁ ἄλλος λόγος πού εἶναι καί λόγος ὕπαρ-ξης πού θά γεμίσει τά σπλάχνα μας

Ἔχει μεγάλη χάρη ἡ κρίση ἡ ἀνασφάλεια ὁ κλυδω-νισμός Ἔχει τόση χάρη ὅση καί ἡ ἀρρώστια ἡ ἀναπηρία ἡ ἀνέχεια Γιατί ὅπως ἀκριβῶς ὁ ἄνθρωπος δέν εἶναι μόνο ἀγαθά ἀσφάλεια σιγουριά δέν εἶναι καί μόνον ὑγεία ἱ-κανότητες ἀνάγκες Ἦταν εἶναι καί θά παραμένει κάτι πολύ περισσότερο ἀπό ὅλα αὐτά Κάτι πού φανερώνεται καί φωτίζεται μόνον ὅταν ὅλα κλονίζονται καί σταθεῖ μό-

νος γυμνός καί τετραχηλισμένος μπροστά στό θαῦμα τῆς ὕπαρξης μόνος μέ τόν ἑαυτό του μόνος μέ τόν ἔρωτά του μόνος μέ τόν θάνατο μόνος μέ τόν Θεό του ∆έν ὠφελοῦν οἱ κλάψες ∆έν ὁδηγοῦν πουθενά οἱ μιζέριες Οἱ ἐκφοβισμοί ἁ-πλῶς παραλύουν τήν κρυμμένη δυναμική Θά συνεχίσουμε νά ἐργαζόμαστε καθέ-νας στό πόστο του ἴσως περισσότερο σιωπηλά ἀλλά μέ περισσότερο πεῖσμα Ἡ διαφορά θά εἶναι ἡ ἐγρήγορση ὁ ἐσωτερικός ἐπαναπροσδιορισμός ἡ ἐπαναξιο-λόγηση τῆς ζωῆς τῶν σχέσεων τῶν ἀγαθῶν καί τοῦ νοήματος πού μένει ἀδιά-πτωτο στούς αἰῶνες Κρίνω πώς εἴμαστε πολύ τυχεροί καί ὀφείλουμε μεγάλη εὐγνωμοσύνη στούς καιρούς πού μᾶς χαρίζουν τήν δυσκολία τους Μπροστά λοιπόν μέ ἀνοιχτές αἰ-σθήσεις Ἡ ζωή εἶναι σάν τά παιδιά Μᾶς ὁδηγεῖ ἀλάνθαστα ἄν τήν ἐμπιστευτοῦ-μεhellip ἀλλά γιά νά τήν ἐμπιστευτοῦμε πρέπει πρῶτα νά τήν ἀνακαλύψουμεhellip

(Ἀπό τό ἰστολόγιο τῆς Β Νευροκοπλῆ httpanimusanimusblogspotcom)

Ἀποφθέγματα Πατέρων

Ε ἶπε ἕνας Γέροντας laquoΤίποτε δέν ἀπογυμνώνει τόσο τόν ἄνθρωπο ἀπό τήν χάρη ὅσο τό νά κατηγορεῖ τόν πλησίον του ἤ νά τόν κατακρίνει ἤ νά τόν

ἐξουθενώνει Καί εἶναι τόσο βαρύτερη ἡ κατάκριση ἀπό κάθε ἄλλη ἁμαρτία ὥστε ὁ ἴδιος ὁ Χριστός λέει laquoὙποκριτή βγάλε πρῶτα τό δοκάρι πού ἔχεις στό μάτι σου καί τότε θά δεῖς καθαρά γιά νά βγάλεις τό σκουπιδάκι πού βρίσκεται στό μάτι τοῦ ἀδελφοῦ σου (Λουκ 642) Γιατί νά μήν προτιμοῦμε νά κατακρίνουμε τόν ἑαυτό μας Καί ἐννοῶ τά κακά τά δικά μας πού καλά τά γνωρίζουμε καί γιά τα οποῖα πρόκειται να δώσουμε λόγο στον Θεό Ὁ καθένας ἄς προσέχει τόν ἑαυτό του καί τίς δικές του κακίες Ἡ ἐξουσία νά δικαιώνει καί νά καταδικάζει ἀνήκει μόνο στόν Θεόraquo

14

Ἀρχαγγέλων Λόγος

Ἄ ν εἴμαστε μία κοινωνία πού γερνάει καί δέν ἀναπαράγεται Ἄν εἴμαστε πρῶτοι στήν ὑπογεννητικότητα στήν Εὐρώπη καί δεύτεροι σέ ὅλο τόν κόσμο Ἄν σήμερα ὁ ἕνας στούς τέσσερεις Ἕλληνες ἀνήκει στήν τρίτη

ἡλικία Ἄν διαλέγουμε νά μήν κάνουμε παιδιά ἤ νά κάνουμε μόνο ἕνα γιατί δέν θέλουμε νά ἀλλάξουμε τρόπο ζωῆς ἤ γιατί ἡ καριέρα μας εἶναι πιό σημαντικήhellip

Ἄν κύριό μας μέλημα εἶναι ἡ οἰκονομική ἐκμετάλλευση τῶν πάντων καί πρῶτα ἀπrsquo ὅλα τοῦ ἴδιου τοῦ τόπου μας (παλαιότερα τό λέγαμε laquoἀξιοποίησηraquo) καί ἡ ἀποφυγή κάθε laquoπεριττῆςraquo δαπάνης ἄν γιrsquo αὐτό ἔχουμε καταστρέψει μερικά ἀπrsquo τά ὡραιότερα μέρη παγκοσμίως ἔχουμε κάψει τά δάση ἔχουμε κτίσει αὐθαί-ρετα στά βουνά καί τά νησιά μας ἔχουμε μολύνει ποτάμια καί λίμνες μέ τά ἀπό-βλητά μας καί ἔχουμε laquoδιακοσμήσειraquo τό ὑπόλοιπο τοπίο σκορπίζοντας παντοῦ σωρούς σκουπιδιῶνhellip

Ἄν ἔχουμε καταστρέψει γιά τούς ἴδιους λόγους τήν ὀμορφιά καί ὑποβαθμίσει τήν ποιότητα ζωῆς στίς μεγάλες μας πόλεις μέ πρώτη τήν Ἀθῆνα ἄν μέσα στά τελευταῖα σαράντα χρόνια τήν ἔχουμε μετατρέψει στήν πιό ἄσχημη βρώμικη μολυσμένη καί θορυβώδη πρωτεύουσα τῆς Εὐρώπης Ἄν τήν μεταβάλαμε ἐπί-σης σέ μία πόλη ἀβίωτη γιά τά παιδιά δέν ὑπάρχουν καθόλου

χῶροι γιrsquo αὐτά Ἄν καί οἱ μικρότερες πόλεις καί τά χωριά τῆς περιφέρειας ἀκο-λουθοῦν ndash μέ μεγάλη ἐπιτυχία ndash τό παράδειγμα τῆς πρωτεύουσαςhellip

Ἄν μέ τήν μεγάλη εἰσροή μεταναστῶν στή χώρα ἡ ροπή μας γιά ἐκμετάλλευ-ση διεύρυνε τά ὅριά της καί στό ἀνθρώπινο δυναμικό Ἄν πολλοί ἀπό ἐμᾶς τούς πληρώσαμε ψίχουλα ἤ καί καθόλου γιά τίς ὑπηρεσίες τους ἐνῶ σήμερα ἀνθοῦν μεγάλες ἐπιχειρήσεις (στίς πόλεις ἀλλά καί τούς ἀγρούς) πού ἀπασχολοῦν μετα-νάστες σέ καθεστώς ἄγριας ἐκμετάλλευσης ὑπό ἄθλιες συνθῆκες Ἄν μία παραλ-λαγή αὐτῆς τῆς κατηγορίας ἀποτελεῖ ἡ ἐκβιαστική ἐκπόρνευση γυναικῶν τῆς ἀλ-λοδαπῆς σέ ὅλη τήν ἑλληνική ἐπικράτεια Ἄν λοιπόν ἡ δουλεία ἔχει ἐπιστρέψει στήν Ἑλλάδα μέ τήν ἀνοχή ὅλων ἡμῶν τῶν ὑπολοίπωνhellip

Ἄν ἡ διαφθορά καί ἡ ἀναξιοκρατία ἀποτελοῦν πλέον πυλῶνες τῆς κουλ-τούρας μας Ἄν πάμπολλοι στήν ἀγορά καί στόν δημόσιο βίο χρηματίζονται Ἄν ἔχουμε φτάσει στό σημεῖο ὅπου ἀκόμα καί ἀπολύτως νόμιμες πράξεις ὑπηρεσίες ἤ συναλλαγές ἀπαιτοῦν ἀνταλλάγματα laquoκάτω ἀπό τό τραπέζιraquo Ἄν ταυτόχρονα ὅλοι νοθεύουν (πολύ συχνά μέ τοξικές οὐσίες) ἀνενδοίαστα τά πάντα στήν ἀγο-ρά ἀκόμα καί τῶν τροφίμων εἴμαστε μία χώρα ὅπου ὁ ἕνας δηλητηριάζει τόν ἄλ-λοhellip

Ἄν ἡ καταξίωση ὁποιασδήποτε ἱκανότητας ἤ ταλέντου κυρίως στόν δημό-σιο τομέα εἶναι ἐπιστημονική φαντασία γιά τήν Ἑλλάδα Ἄν ὁ κυρίαρχος τρόπος

Ἄν Ἡ οἰκονομική κρίση ὡς παρενέργεια

Θόδωρος Κωνσταντινίδης

15

ἀνάδειξης καί ἀναγνώρισης περνάει μέσα ἀπό γνωριμίες συγγένειες κλίκες καί κομματικούς μηχανισμούςhellip

Ἄν συνακόλουθα ndash μιά καί τά οὐσιαστικά προσόντα ἐλάχιστη ἔχουν σημα-σία γιά τά πλήθη πού ὀνειρεύονται νά laquoτακτοποιηθοῦνraquo σέ μία θέση στό δημόσιο ndash ἔχουμε μεταβάλει τήν ἐκπαίδευση σέ βιομηχανία παροχῆς τίτλων καί πτυχίων σχεδόν χωρίς ἀντίκρισμα Ἄν ἀπrsquo τά σχολεῖα μας βγαίνουν στρατιές κυριολεκτι-κά ἀναλφάβητων Ἄν ὑπάρχουν νεότερες γενιές παιδιῶν σήμερα πού γράφουν καί διαβάζουν ἄνετα μόνο τά Greeklish καί ὄχι τά ἑλληνικάhellip

Ἄν ἔχει ἐπέλθει μία σαρωτική μεταβολή τοῦ ἤθους στήν κοινωνία μας ἄν ἡ ἐντιμότητα ἔχει ἀντικατασταθεῖ ἀπό τό laquoἅρπαξε νά φᾶς καί κλέψε νά lsquoχεῖςraquo ἡ πε-ρίφημη ἑλληνική φιλοξενία ἐξατμίστηκε μπροστά στό καυτό χρῆμα καί οἱ ἔννοιες laquoφιλότιμοraquo καί laquoμεράκιraquo ἀποτελοῦν ἄγνωστες λέξεις γιά τούς νεότερους ἐφόσον δέν τίς χρησιμοποιεῖ πιά κανείς Ἄν σήμερα ὁ ἀθέμιτος πλουτισμός ἐπαίρεται δη-μόσια καί δή τηλεοπτικά καί τά laquoλαμόγιαraquo ἀποτελοῦν παράγοντες τοῦ δημόσιου βίου

Ἄν τώρα ὅλα αὐτά τά συμπτώματα ἀσθένειας ndash ἴσως ὄχι τά σημαντικότερα καί σίγουρα ὄχι τά μοναδικά ndash τῆς ἑλληνικῆς κοινωνίας συνιστοῦν κρίση τότε ἡ Κρίση αὐτή ἀσφαλῶς δέν εἶναι οὔτε φετινή οὔτε οἰκονομική Ἔχουμε μία κοινω-νία πού βρίσκεται σέ μεγάλη βαθιά καί μακροχρόνια Κρίση Ἀξιῶν

Ἡ Κρίση αὐτή συνίσταται σέ βαθμιαία μεταβολή τῶν παραδοσιακῶν ἀξιῶν τοῦ βίου ndash τοῦ λόγου καί τοῦ τρόπου μέ τούς ὁποίους ζοῦμε μέχρι καί τήν συνο-λική τους ἐγκατάλειψη καί τήν ἀντικατάστασή τους ἀπό μία καθαρά ὑλιστική ἀντιμετώπιση τῆς ζωῆς πρώτη καί κυρίαρχη σήμερα ἀξία στήν ἑλληνική κοινωνί-α ἔχει καταστεῖ ἡ ὑλική εὐμάρεια καί τό χρῆμα Μιλᾶμε δηλαδή γιά τήν ἀποπνευ-ματοποίηση μεγάλου μέρους τῆς κοινωνίας μας γιά ἀπώλεια κάθε μεταφυσικοῦ προσανατολισμοῦ καί τελικά στίς μέρες μας καί γιά προσπάθεια ἀποχριστιανο-ποίησης κάθε πτυχῆς τοῦ κοινωνικοῦ βίου

Ἡ σταδιακή ἀλλοίωση καί στά στερνά ἀκόμα καί ἡ ἐξάλειψη τῆς λαϊκῆς εὐσέβειας συνεπικουρούμενες ἀπό μία σχεδόν βίαιη laquoἀστικοποίησηraquo (ἐσωτερική μετανάστευση λόγω πολέμων ἐμ-φυλίου οἰκονομικῆς ἐξαθλίωσης) πού ἀπέκοψε τούς μετακινού-μενους ἀπό τίς κοινότητές τους καί τό αἴσθημα τοῦ laquoἀνήκεινraquo μᾶς ἔχει μεταβάλει σέ μία αὐτοκαταστροφική κοινωνία laquoἰδιω-τῶνraquo πού συστηματικά ὑπονομεύει τό ἴδιο τῆς τό μέλλον

Ἄν τώρα σέ μία κοινωνία αὐτοῦ τοῦ προσανατολισμοῦ αὐτοί πού μποροῦ-σαν νά τό κάνουν ἐγκολπώθηκαν ἤ διασπάθισαν τό δημόσιο χρῆμα μέχρι καί τήν χρεωκοπία τῆς χώρας αὐτό δέν εἶναι κάτι πού θά ἔπρεπε νά τό περιμένουμε Καί δέν εἶναι καί λίγο ἀστεῖο Ἀφοῦ μία χρόνια Κρίση Ἀξιῶν μία Πνευματική Κρίση πολύ λίγο καί πολύ λίγους συγκινοῦσε νά τώρα πού μας ἔσκασε στά χέρια ὡς παρενέργεια τῆς Πνευματικῆς ἡ Οἰκονομική Κρίση καί μᾶς χτυπάει ἐκεῖ πού μᾶς πονάει περισσότερο στήν τσέπη μας

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

16

Ἀρχαγγέλων Λόγος

Ἕνα κείμενο δανεισμένο ἀπό τήν ἱστοσελίδα wwwtheworldoffroadcom τοῦ καλοῦ Θεσσαλονικιοῦ δημοσιογράφου Ἄκη Τεμπερίδη πού μαζί μέ τήν Βούλα Νέτου πραγματοποιοῦν τόν γῦρο τοῦ κόσμου μέ ἕνα τζίπ Ὕστερα ἀπό χίλιες μέρες καί 156000 χλμ κι ἀφοῦ ἔχουν δεῖ καί περάσει πολλά καταγράφει τήν ἄποψή του γιά ὅσα συμβαίνουν στήν χώρα μας Προσέξτε τήν ἁπλῆ σοφία πού προκύπτει στά γραφόμενα τοῦ ταξιδευτῆ ὁ ὁποῖος ἔζησε τήν πραγματικότητα τοῦ κόσμου ἔξω ἀπό τόν ἑλλαδίτικο μικρόκοσμο

Α ἰσθάνομαι ἐξοργισμένος - αὐτονόητο αὐτό Ἐπίσης αἰσθάνομαι γιά πρώτη φορά μή ὑπερήφανος - γιά νά μήν πῶ ντροπιασμένος - πού εἶμαι Ἕλληνας σ αὐτό τό ταξίδι Ὅταν φύγαμε εἴχαμε ἀκόμη τή φόρα τήν

λάμψη τό ἀνέβασμα τῶν Ὀλυμπιακῶν καί τοῦ Euro 2004 Στήν Αφρική λέγαμε Grec καί μᾶς ἀποθέωναν εἰδικά οἱ ποδοσδαιρόφιλοι Τώρα λέω Griego μέ χαμη-λωμένη φωνή εἰδικά ἀπό τή στιγμή πού μία Ἀργεντῖνα κυρία μου εἶπε ὅτι χειρό-τερη ἀπό τήν Ἀργεντινή ἔγινε ἡ Ἑλλάδα Ἕνας Χιλιανός καραμπινιέρος μοῦ εἶπε προχθές Ἄ Γκρέσια Μπανκαρότα νό (Ἄ ἡ Ἑλλάδα πού χρεωκόπησε σωστά)

Αἰσθάνομαι ντροπή λοιπόν ναί ντροπή εἰ-δικά ὅταν ξέρω ὅτι μέσα στό χρόνο ὁ κάθε Γερμα-νός πού θά συναντᾶμε στόν δρόμο θά ἔχει κάνει τούς ὑπολογισμούς του καί θά σκέφτεται ὅτι θά τοῦ κοστίσω 1000 εὐρώ ἀπό τό προσωπικό του εἰ-σόδημα τά ἑπόμενα τρία χρόνια Τό ἴδιο ὁ Ιταλός ὁ Γάλλος ἀλλά καί ὁ Σλοβάκος - ἄν εἶναι δυνα-τόν - θά βάλει τό χέρι στήν τσέπη γιά χάρη μου - τρόπος τοῦ λέγειν Αἰσθάνομαι ντροπή νά βλέπω

στό CNN τήν Ἑλλάδα πρώτη εἴδηση τήν Ἀθῆνα νά καίγεται καί νά διαβάζω ὅτι ἡ Βουλγαρία ἔβγαλε ταξιδιωτική ὀδηγία γιά τή χώρα μας Πῶς νά ξεπεράσω τό γεγονός ὅτι ἡ χώρα μου εἶναι σέ πλήρη ἀπαξίωση ὅσο ἐμεῖς συνεχίζουμε νά ταξι-δεύουμε Πῶς νά ἀντιμετωπίσουμε μέ κέφι τήν διαδρομή πού μᾶς ἀπομένει νά γράφουμε γιά νέες πόλεις διαδρομές χωριά πόλεις καί βουνά ὅταν πίσω ἄνθρω-ποι πού μᾶς διαβάζουν δέν ἔχουν νά βγάλουν τόν μῆνα Ἐπίσης δέν σοῦ κρύβω ὅτι φοβᾶμαι τήν ἐπιστροφή μας στήν Ἑλλάδα Μία περιπέτεια εἶναι καί θά τήν ἀντιμετωπίσουμε λέμε μεταξύ μας ὅλες αὐτές τίς ἡμέ-ρες ἀλλά καί πάλι μᾶς τρομάζει ἡ ἰδέα νά γυρίσουμε καί νά συναντᾶμε θλιμμένα ἐξοργισμένα ἀπελπισμένα χαμένα πρόσωπα Φοβᾶμαι ἐπίσης ὅτι σέ συζητήσεις πού θά κάνουμε μέ φίλους καί γνωστούς θά καταλήγουμε σέ καβγάδες καί ξέρετε γιατί ∆ιότι θα προσεγγίζουμε το οἰκονομικό πρόβλημα μέ ἀφέλεια καί χιοῦμορ σύμφωνα μέ ὅσα μᾶς δίδαξε τό ταξίδι Μοῦ ἔκοψαν τό δῶρο θά μᾶς λέει ὁ ἕνας Νά ζήσεις καί μέ 12 μισθούς

Κάνοντας τόν γῦρο τοῦ κόσμου Ἄκης Τεμπερίδης δημοσιογράφος εἰδικοῦ τύπου

17

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

θά λέμε ἐμεῖς Ἐξάλλου οὔτε ὁ Γερμανός δέν πληρώνεται ἐπί δεκατέσσερα Θά πάρω σύνταξη στά 65 θά λέει ὁ ἄλλος Παίδαρος θά εἶσαι στά 60 θά τοῦ λέω γιά νά μήν τοῦ πῶ ὅτι ἐπειδη πολλοί ἔπαιρναν σύνταξη στά 45 φαληρί-σαμε ∆έν τήν βγάζω μέ 700 εὐρώ θά λέει ὁ τρίτος Στήν Μαλαισία τήν βγάζουν μέ 300 γιά νά μήν μιλήσω γιά τήν Ἰνδία Μέ ἀπέλυσαν θά πεῖ ὁ ἄλλος Ἔτσι εἶναι ἡ ζωή μέ τά πάνω καί τά κά-τω Ρίξε τις ἀπαιτήσεις σου καί θά βρεῖς ἄλλη δουλειά ∆έν βρίσκω δουλειά θά ποῦν ἀρκετοί Μπορεῖ κι ἐγώ τό ἴδιο θά τούς πῶ ἀλλά θά τό παλαίψω Ἀκόμη καί σέ βενζινάδικο θά δουλέψω ∆έν συνεχίζω γιατί - ξέρω - ἤδη ἐκνευρίστηκες Ὅμως νά σοῦ ἐξηγήσω λίγο γιατί σκέφτομαι ἔτσι ἐπειδή ἔχουμε δεῖ τόσα πολλά καί δραματικά πράγματα στόν κόσμο πού δέν μπορεῖς νά φανταστεῖς Ξέρω ξέρω θέλεις μόνο νά συγκρι-νόμαστε μέ 5-10 χῶρες σέ Εὐρώπη καί Αμερική ὅμως νά σοῦ πῶ ὅτι ὁ ὑπόλοιπος κόσμος εἶναι σέ μακράν χειρότερη κατάσταση ἀπό τήν Ἑλλάδα ἀκόμη καί ἀπό τήν Ἑλλάδα πού βρίσκεται στά πρόθυρα χρεωκοπίας Χάρη στήν ἐμπειρία μας ἔχουμε σκληρύνει ὁμολογῶ Γι αὐτό καί δέν μᾶς ρίχνει τό γεγονός ὅτι κάποιοι θά χάσουν τά κεκτημένα τους τά ἐπιδόματα καί τά δῶρα τους σέ μία χώρα πού χάρη ΚΑΙ σ αὐτούς δανείζεται χοντρά ἐδῶ καί δε-καετίες Ναί πιστεύω ὅτι ΟΛΟΙ ἐμεῖς πού σκεφτήκαμε ἔστω νά ἐκμεταλλευτοῦμε τό ἑλληνικό κράτος - παρότι ἴσως τοῦ ἄξιζε ὅπως μᾶς φέρεται - πρέπει νά αἰσθα-νόμαστε τύψεις σήμερα Ὄχι ὅλοι ἀλλά ὅσοι χαραμοφάηδες ἀνίκανοι βολεμένοι καί κολλητοί τοῦ κάθε κόμματος θά πρέπει νά τό αἰσθάνονται αὐτό Οἱ ὑπόλοι-ποι Ἕλληνες τό ὑγιές κομμάτι δέν ἔχει νά φοβηθεῖ τίποτα Αὐτοί δίνουν μάχη κάθε μέρα Θέλω νά προσθέσω μόνο τό ἐξῆς Μία φράση πού λέμε ὅλον αὐτόν τόν και-ρό στό ταξίδι ὅποτε εἴχαμε πρόβλημα εἴτε μέ κολλημένο κινητῆρα εἴτε μέ τό αὐ-τοκίνητο διαλυμένο στόν Μισσισσιππῆ εἴτε μέ ψίχουλα στήν τράπεζα κάποιες μέρες Λεφτά εἶναι ἐμεῖς νά εἴμαστε καλά λέγαμε ∆ές το λίγο τό πρᾶγμα ἔτσι Λεφτά αὐτό εἶναι τό πρόβλημα Γι αὐτά τά λεφτά τά ἔχει βάψει μαῦρα ὅλη ἡ χώ-ρα Γι αὐτά τά λεφτά κάποιοι βγήκαν πάλι τά ἔσπασαν καί ἔκαψαν ἀνθρώπους ζωντανούς Μήν μοῦ πεῖτε ὅτι δέν εἶναι ἔτσι ∆έν εἶναι γιά τά εὐρώ ἀλλά γιά τίς ἰδέες Καλά Ὅμως νοιώθουμε δυνατοί Ἀκόμη κι ἄν μείνουμε στήν ἀνεργία θά βροῦμε τήν ἄκρη Θά βάλουμε τό μυαλό μας κάτω καί θά βροῦμε δουλειά Καί μέ 300 εὐ-ρώ τήν βγάζουμε μένοντας στήν Ἐπανομή ἔτσι λέμε οἱ δυό μας Μπορεῖς νά τό πεῖς αὐτό τέτοιο καιρό Τότε μήν μασᾶς Ἀκούγομαι πολύ σίγουρος Τό ταξίδι φταίει Ἡ ζωή δέν εἶναι παιχνίδι Τί νά κάνω ἄν δέν τήν ἔβλεπα ἔτσι δέν θά κάναμε αὐτήν τήν τρέλα νά γυρίσουμε τόν κόσμο Θά φάμε κατραπακιά πίσω στήν Ἑλλάδα Εἴπαμε μία περιπέτεια θά εἶναι κι αὐτή Στό κάτω-κάτω ἡ ἑλληνική laquoμαγκιάraquo - γιά τήν ὁποία ὑπερηφανευ-όμαστε - στά δύσκολα φαίνεται Γιά καλό καί γιά κακό θά ἔχουμε τήν σκηνή μας Τό πολύ-πολύ νά μένουμε ἐκεῖ σέ κάποιο ξέφωτο στό δάσος τοῦ Σέιχ Σοῦ

18

Ἅγιος Ἰουστῖνος Πόποβιτς (1894-1979) Ἕνας νέος Ἅγιος τῆς Ὀρθοδοξίας

Ἀρχαγγέλων Λόγος

Μέσα στό στενάχωρο κλίμα τῶν ἡμερῶν μία χαρμόσυνη εἴδηση Ὁ μακαριστός γέροντας Ἰουστῖνος Πόποβιτς ἀνακηρύχτηκε νέος Ἅγιος τῆς ἐκκλησίας μας Κα-τά τήν διάρκεια τῆς συνεδρίας τῆς Πέμπτης 29ης Ἀπριλίου 2010 ἡ Σύνοδος τῆς Ἱεραρχίας τῆς Σερβικῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας κατέταξε στά δίπτυχα τόν Ἀρχιμανδρίτη Ἰουστῖνο Πόποβιτς (1894ndash1979) καί τόν ἡγούμενο τῆς Μονῆς Ντάιμπαμπε τοῦ Μαυροβουνίου Συμεών Πόποβιτς (1854 ndash 1941) Ἡ Σύνοδος τῆς Ιεραρχίας τῆς Σερβικῆς Ἐκκλησίας ἀποφάσισε ἡ μνήμη τοῦ Ἀρχιμανδρίτη Ἰ-ουστίνου Πόποβιτς νά τιμᾶται στίς 14 Ιουνίου καί τοῦ ἡγουμένου Συμεών τήν 1η Απριλίου

Ὁ ὅσιος καί θεοφόρος πατήρ Ἰουστῖνος γεννήθηκε στίς 25 Μαρτίου τοῦ 1894 στήν πόλη Βράνιε τῆς νοτίου Σερβίας Ὁ πατέρας του ὀνομαζόταν Σπυρί-

δων καί ἡ μητέρα του Ἀναστασία Ἡ οἰκογένεια τοῦ πατέ-ρα του ἦταν ἐκ παραδόσεως ἱερατική καί εἶχε δώσει στήν ὀρθόδοξη Ἐκκλησία τουλάχιστον ἑπτά ἱερωμένους Ὁ ἴδιος κατά τήν βάπτιση ἔλαβε τό ὄνομα Εὐάγγελος Ἀπό μικρό παιδί ἐπισκεπτόταν μέ τούς γονεῖς του τόν ἅγιο Πρόχορο τόν Θαυματουργό στήν κοντινή Μονή Πτσίνσκι ὅπου καί εἶδε μέ τά μάτια του τήν θεραπεία τῆς μητέρας του ἀπό βα-ριά ἀσθένεια Πηγή εὐλάβειας γιά τόν μικρό Εὐάγγελο ἦταν ἡ τακτική ἀνάγνωση τοῦ Εὐαγγελίου ἀπό τά δεκατέσσερα του χρόνια ἡ ἀνάγνωση τῶν Συναξαριῶν καί ἀργότερα τῶν ἔργων τῶν Ἁγίων Πατέρων τῆς Ἐκκλησίας ∆ιψασμέ-

νος γιά τήν γνώση ὁ Εὐάγγελος ἐγγράφεται τό 1905 στήν Ἐκκλησιαστική Σχολή τοῦ Ἁγίου Σάββα στό Βελιγράδι ὅπου ἀξιώθηκε νά ἔχει ὡς δάσκαλο του τόν ἅ-γιο Νικόλαο Βελιμίροβιτς (βλέπε σελίδα 24) Τελείωσε τήν Σχολή στά 1914 μά τόν πρόλαβε ὁ Α΄ Παγκόσμιος Πόλεμος καί στρατεύτηκε ὡς νοσοκόμος Τήν 1η Ἰανουαρίου τοῦ 1916 ἔλαβε τό μοναχικό σχῆμα καί πῆρε τό ὄνομα τοῦ ἁγίου μάρτυρος καί φιλοσόφου Ἰουστίνου Στήν συνέχεια φεύγει γιά θεολο-γικές σπουδές στήν Ἁγία Πετρούπολη Σύντομα ὅμως λόγῳ τῶν ἐξελίξεων στήν Ρωσία ἀναγκάστηκε νά μεταβεῖ στήν Ὀξφόρδη Ἐκεῖ ἔμεινε δύο χρόνια ἐτοιμά-ζοντας τήν διδακτορική του ἐργασία μέ θέμα laquoἩ θρησκεία καί ἡ φιλοσοφία τοῦ Ντοστογιέβσκιraquo Τό 1919 ὅταν μετά τό τέλος τοῦ πολέμου γύρισε στήν πατρίδα του τοποθετήθηκε ὡς καθηγητής θεολογίας στό Σρέμσκι Κάρλοβτσι Τό 1926 με-ταβαίνει στήν Ἀθῆνα γιά νά λάβει τό διδακτορικό του δίπλωμα στήν Πατρολογί-α μέ θέμα laquoΤό πρόβλημα τοῦ προσώπου καί τῆς γνώσεως στόν Ἅγιο Μακάριο τόν Αἰγύπτιοraquo Γνώριζε πολύ καλά τήν παλαιοσλαβική τήν ἀρχαιοελληνική τήν λατινική τήν ρωσική τήν νεοελληνική τήν ἀγγλική τήν γερμανική καί τήν γαλ-λική γλῶσσα

19

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

Τά ἑπόμενα ἔτη ἐργάστηκε στίς Ἐκκλησιαστικές Σχολές τοῦ Καρλοβικίου τῆς Πριζρένης καί τοῦ Μοναστηρίου Τό 1930-31 ἡ Σερβική Ἐκκλησία τόν ἔστειλε σέ ἱεραποστολική ἀποστολή στήν Τσεχοσλοβακία γιά τήν διαφώτιση καί ὀργά-νωση τῶν ἐνοριῶν καί τοῦ μοναχικοῦ βίου τῶν ὀρθοδόξων Σλοβάκων στά Καρ-πάθια οἱ ὁποῖοι ἐπέστρεφαν στήν Ὀρθοδοξία ἀπό τήν Οὐνία Ἐνῶ ἀκόμη βρι-σκόταν ἐκεῖ ἐξελέγη τό 1931 ἐπίσκοπος τῆς νεοσυσταθείσης Ἐπισκοπῆς Καρπα-θίας ἀλλά ἀπό ταπείνωση δέν δέχτηκε τήν θέση ἐκείνη Στήν διάρκεια τῆς γερμανικῆς κατοχῆς βρέθηκε σέ διάφορες μονές καί στό Βελιγράδι μοιραζόμενος τήν τύχη τοῦ λαοῦ του Μέ τήν ἐγκαθίδρυση τῆς νέας κομμουνιστικῆς ἐξουσίας στήν Γιουγκοσλαβία τό 1945 ὁ π Ιουστῖνος ἐξεδιώχθη ἀπό τό Πανεπιστήμιο τοῦ Βελιγραδίου μαζί μέ ἄλλους 200 καθηγητές Τό 1946 συνελήφθη στήν μονή Σούκοβο καί φυλακίστηκε Λίγο ἔλειψε νά ἐκτελεστεῖ ἀπό τό καθεστώς ὡς laquoἐχθρός τοῦ λαοῦraquo ἀλλά σώθηκε τήν τελευταία στιγμή ὅταν ὁ Πατριάρχης Γαβριήλ κατά τήν ἐπιστροφή του ἀπό τό Νταχάου ἀπαίτησε τήν ἀ-ποφυλάκισή του ∆ιωγμένος ἀπό τό Πανεπιστήμιο καί δίχως κάποια σύνταξη στερημένος ἀ-πό τά ἀνθρώπινα θρησκευτικά καί πολιτικά του δικαιώματα ὁ π Ιουστῖνος ἔζη-σε οὐσιαστικά ἔγκλειστος στήν μικρή γυναικεία μονή τῶν Ἀρχαγγέλων στό Τσέ-λιε τοῦ Βάλιεβο Ἀκόμη καί ἐκεῖ ὅμως οἱ πολιτικές ἀρχές δέν τόν ἄφηναν ἥσυχο Πέρα ἀπό τήν συνεχῆ καί ἀσφυκτική παρακολούθηση συχνές ἦταν καί οἱ ἀνα-κρίσεις στήν πολιτική διοίκηση τοῦ Βάλιεβο Σέ περιόδους δέ κρισίμων συνεδριά-σεων τῆς Ἱερᾶς Συνόδου στό Βελιγράδι τοῦ ἀπαγορευόταν ὁποιαδήποτε ἔξοδος ἀπό τήν μονή ἐπί μῆνες ἀπό τόν φόβο τυχόν ἐπιρροῆς του στούς ἐπισκόπους Πα-ρά τίς δύσκολες αὐτές καί ὀδυνηρές συνθῆκες ὁ Ἅγιος Ἰουστῖνος λειτουργοῦσε καθημερινά προσευχόταν ἀδιάλειπτα ἐπικοινωνοῦσε μέ ὅσους εἶχαν τό θάρρος νά τόν ἐπισκέπτονται καί ἔγραφε συνεχῶς Παρά τόν αὐστηρό περιορισμό του ἀπό τίς πολιτικές ἀρχές ἡ φήμη του ἐξα-πλώθηκε γρήγορα καί πέρασε τά σύνορα τῆς Σερβίας Ἔτσι τόν ἐπισκέπτονταν ὄχι μονάχα Σέρβοι ἀπό διάφορες περιοχές τῆς χώρας ἀλλά καί πολλοί Ἕλληνες Ἐκοιμήθη ἐν Κυρίῳ στίς 25 Μαρτίου 1979 ἀνήμερα τοῦ Εὐαγγελισμοῦ Ὁ Ἅγιος Ἰουστῖνος ἀφοῦ ἐντρύφησε στά ἔργα τῶν Πατέρων τῆς Ἐκκλησίας ἔγραψε τά δικά του συγγράμματα ὅπου διαφαίνεται τό θεολογικό βάθος καί ἡ πίστη του ∆ύο εἶναι τά κεντρικά χαρακτηριστικά τοῦ ἔργου του Ἡ ἀγάπη του γιά τό πρόσωπο τοῦ laquoΘεανθρώπου Χριστοῦraquo - πού εἶναι ἡ πιό συχνή ἔκφραση μέσα στό ἔργο του- καί ἡ μέριμνά του νά μήν ἀποκλίνει ἀπό τήν ἀλάνθαστη γραμμή τῶν θεοφόρων Πατέρων τῆς Ὀρθοδόξου Ἀνατολῆς Τήν περίοδο 1932-35 συνέγραψε τό ἔργο laquoὈρθόδοξος φιλοσοφία τῆς Ἀληθείαςraquo τό ὁποῖο τοῦ χάρισε τήν ἔδρα τῆς ∆ογματικῆς στήν Θεολογική Σχολή τοῦ Πανεπιστημίου τοῦ Βελι-γραδίου Ἄλλα ἔργα του εἶναι οἱ Βίοι τῶν Ἁγίων σέ 12 τόμους καί ἡ Ἑρμηνεία τῆς Καινῆς ∆ιαθήκης σέ 7 τόμους

20

ΕΠΙΛΟΓΕΣ ΑΠΟ ΚΗΡΥΓΜΑΤΑ Ἅγιος Ἰουστῖνος Πόποβιτς

Ἀρχαγγέλων Λόγος

Α ὐτό εἶναι ἡ ἀγάπη τοῦ Χριστοῦ πρός τόν ἄνθρωπο ἡ λύτρωση ἀπό τόν θά-νατο Λέει ἡ δεύτερη μεγάλη ἐντολή laquoἈγαπήσεις τόν πλησίον σου ὡς σεαυ-

τόνraquo (Μτ 22 39) Πότε ἀγαποῦμε λοιπόν πραγματικά τόν ἄνθρωπο Ὅταν τόν λυτρώνουμε ἀπό τήν ἁμαρτία του ἀπό τήν κόλαση αὐτή εἶναι ἡ γνήσια ἀγάπη πρός τόν ἄνθρωπο Μονάχα ὅταν ἀγαπᾶ κανείς τόν ἄνθρωπο διά τοῦ Χριστοῦ - μέ ὅλη τήν ψυχή καί τήν δύναμή του- τότε τόν ἀγαπᾶ ἀληθινά

Θ ά ρωτήσει κάποιος καί ἡ ἀγάπη τῶν γονέων πρός τά τέκνα Καί ἡ ἀγάπη τοῦ συζύγου πρός τήν σύ-

ζυγο Καί ἡ ἀγάπη τοῦ ἀνθρώπου πρός τήν πατρίδα ∆έν εἶναι καί αὐτά ἀγάπη Τά ὀνομάζουμε βέβαια ὅλα αὐτά ἀγάπη ἀλλά εἶναι ἄραγε ἔτσι Ὅλα αὐτά δέν ἔ-χουν ἴχνος ἀγάπης ἐάν δέν εἶναι ὁ Χριστός ἡ δύναμη ἐ-κείνη μέσα ἀπό τήν ὁποία ἀγαπᾶμε Ἄν ὁ πατέρας δέν ἀγαπᾶ τά τέκνά του μέ τήν ἀγάπη τοῦ Χριστοῦ ἄν δέν τά παιδαγωγεῖ στό ἀγαθό ἄν δέν τά ὁδηγεῖ στόν ἴσιο δρόμο ἄν δέν τά διδάσκει νά σωθοῦν ἀπό τήν ἁμαρτί-α παρά μονάχα τά χαϊδεύει καί τά κολακεύει τότε τά μισεῖ καί τά φονεύει Ἄν πάλι ὁ σύζυγος ἀγαπᾶ τήν σύ-ζυγο μονάχα σαρκικά γίνεται ὁ φονιᾶς της Ἔτσι συμ-βαίνει μέ κάθε γήινη σαρκική ἀγάπη

Ὦ ναί ὅταν οἱ ἄνθρωποι τρελαθοῦν ἀπό τήν ὑπερηφάνεια ὅταν ἀλλοφρο-νήσουν ἀπό τήν αὐταρέσκεια τότε δέν τούς χρειάζεται ὁ Θεός δέν χρειά-

ζονται τήν ∆ικαιοσύνη Του ἀφοῦ ἀνακηρύσσουν τόν ἑαυτό τους γιά Θεό Προ-τείνουν τήν ἐλάχιστη καί ψεύτικη ἀλήθεια τούς ὡς τήν μεγάλη τήν σωτήρια ἀλή-θεια Ἀνακηρύσσουν ἀκόμα τήν ἐλάχιστη γήινη δική τούς ἀνάπηρη δικαιοσύνη ὡς τήν μέγιστη δικαιοσύνη δέν μᾶς χρειάζεται ἡ ∆ικαιοσύνη τοῦ Χριστοῦ δέν θέλουμε τήν ∆ικαιοσύνη τοῦ Θεοῦ

Ο ἱ ἄνθρωποι μέ τυφλωμένο τό νοῦ καί τήν ψυχή δέν βλέπουν μά καί δέ θέ-λουν νά δοῦν ὅτι σέ τοῦτο τόν κόσμο ὁ ἄνθρωπος - ὁ γνήσιος ἄνθρωπος -

δέν μπορεῖ νά σταθεῖ Οἱ Ἠρῶδες ζητοῦν τήν κεφαλή τοῦ Ἰωάννου τοῦ Βαπτι-στοῦ ζητοῦν τίς κεφαλές ὅλων τῶν δικαίων τῆς γῆς Καί οἱ Φαρισαῖοι οἱ ψευδεῖς Γραμματεῖς καί οἱ ψευδοσοφοί τοῦ κόσμου αὐτοί ἀπαιτοῦν τόν θάνατο τοῦ Θε-ανθρώπου Χριστοῦ

Γ ιατί ἡ Εὐρώπη περιέπεσε στίς μέρες μας σέ τόσα δεινά σέ τόσα ἀδιέξοδα Εἶ-ναι ἐπειδή ἀπέρριψε τόν Χριστό ἀπέρριψε τό ἱερό Του Εὐαγγέλιο καί ζητᾶ

21

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

νά λύσει ὅλα της τά προβλήματα χωρίς τόν Χριστό Καί μάλιστα ὄχι μόνο χωρίς τόν Χριστό μά καί ἀντίθετα ἀπό τόν Χριστό Μά ὅποιος μάχεται τόν Χριστό καί Θεό ἐκεῖνος γίνεται σύντροφος τῶν δαιμόνων Καί τί εἶναι αὐτό πού ἀπομένει ἀ-πό αὐτόν τόν ἄνθρωπο μέσα σέ ἕναν τέτοιο πόλεμο Πτῶμα Μονάχα πτῶμα

Κ άθε ἄνθρωπος εἶναι ὁ αἰώνιος ἀδελφός σου ὁ αἰώνιος συνάδελφός σου Πρόσεχε λοιπόν πῶς τοῦ συμπεριφέρεσαι Πρόσεχε τί σκέφτεσαι περί αὐ-

τοῦ Πρόσεχε τί ἐπιθυμεῖς γι αὐτόν Ἐπειδή στήν αἰωνιότητα μέλλεις νά ζήσεις μαζί μέ ἐκεῖνον Γι αὐτό ἄς εἶναι ὅλα μέσα μας ἀθάνατα καί αἰώνια ἡ ἀγάπη μας πρός τόν ἄνθρωπο τό ἀγαθό μας ἡ ἀλήθειά μας ἡ δικαιοσύνη μας Γιά νά μήν ντρεπόμαστε στόν ἄλλο κόσμο μήτε γιά τήν ἀγάπη μας μήτε γιά τό καλό μας μή-τε γιά τήν ἀλήθειά μας μήτε καί γιά τήν δικαιοσύνη μας ἐνώπιον τοῦ Κυρίου

Ὁ παράδεισος μά καί ἡ κόλαση τοῦ ἀνθρώπου ἀρχίζουν ἐδῶ ἀπό τήν γῆ γιά νά συνεχιστοῦν αἰώνια στήν ἄλλη ζωή Τί εἶναι ὁ παράδεισος Εἶναι ἡ αἴ-

σθηση τῆς παρουσίας τοῦ Θεοῦ Ἅμα ὁ ἄνθρωπος αἰσθάνεται ἐντός του τόν Θεό εἶναι ἤδη στόν παράδεισο γιατί ὅπου εἶναι ὁ Θεός ἐκεῖ εἶναι καί ἡ Βασιλεία τοῦ Θεοῦ ἐκεῖ καί ὁ παράδεισος Ἀπό τότε πού ὁ Θεός Λόγος κατέβηκε στήν γῆ καί ἔ-γινε ἄνθρωπος ὁ παράδεισος ἔγινε ἡ ἀμεσότερη πραγματικότητα γιά τήν γῆ καί τόν ἄνθρωπο ἐπειδή ὅπου εἶναι ὁ Χριστός ἐκεῖ καί ὁ παράδεισος

∆ έν ὑπάρχει μεγαλύτερη φρίκη ἀπό τήν αἰωνιότητα δίχως Χριστό Ἐγώ θά δεχόμουν μέ χαρά νά εἶμαι στήν Κόλαση μαζί μέ τόν Χριστό (συγχωρῆστε

μου τό παράδοξο) παρά στόν Παράδεισο δίχως Χριστό Γιατί ὅπου δέν εἶναι Ἐ-κεῖνος τά πάντα μεταβάλλονται σέ κατάρα σέ πίκρα καί σέ φρίκη

Ἡ κάθε εὐαγγελική ἀρετή γίνεται στά χέρια τοῦ ὀρθοδόξου χριστιανοῦ πινέ-λο μέ τό ὁποῖο ζωγραφίζει στήν ψυχή του τήν εἰκόνα τοῦ Χριστοῦ μέχρι νά

τήν ὁλοκληρώσει Ὅταν δεῖς τήν ψυχή ἑνός τέτοιου ἀνθρώπου βλέπεις τήν εἰκό-να τοῦ Χριστοῦ καί λές μέσα σου ἀλήθεια ὁ ἄνθρωπος αὐτός τοποθέτησε στό σῶμα του τήν εἰκόνα τοῦ Χριστοῦ ἔφτασε τό ὕψιστο νόημα τῆς ζωῆς καί πλούτι-σε πλοῦτο ἀδαπάνητο

Κ άθε λογισμός καί κάθε αἴσθηση ὁδηγοῦν σταδιακά τήν ψυχή εἴτε πρός τόν παράδεισο εἴτε πρός τήν κόλαση Ἄν ὁ λογισμός εἶναι ἔλλογος τότε συνδέει

τόν ἄνθρωπο μέ τόν Θεό Λόγο μέ τόν ὕψιστο Λογισμό μέ τήν Παναγία πρᾶγμα πού εἶναι ἤδη ὁ παράδεισος Ἐάν πάλι εἶναι ἄλογος ὁ λογισμός ἤ καί παράλογος τότε συνδέει ἀναπόφευκτα τόν ἄνθρωπο μέ τόν Παράλογο τόν Ἀνόητο μέ τόν διάβολο πρᾶγμα πού εἶναι ἤδη ἡ κόλαση Ὅσα ἰσχύουν γιά τόν λογισμό ἰσχύ-ουν καί γιά τίς αἰσθήσεις Ὅλα ἀρχίζουν ἐδῶ ἀπό τήν γῆ καί ὁ παράδεισος μά καί ἡ κόλαση τοῦ ἀνθρώπου

22

Ἀρχαγγέλων Λόγος

Ἡ Ἀγάπη τοῦ Θεοῦ Ἅγιος Ἰουστῖνος Πόποβιτς

θρώπινη καρδιά πού ἀγαπᾶ καί θυσιά-ζεται γιά τούς ἀδελφούς Ἐπειδή ὅλες αὐτές οἱ θεϊκές τελειότητες μέσα ἀπό τίς θεϊκές δυνάμεις ἀναπτύσσουν πλουτίζουν ἀπεγκλωβίζουν τήν ἀν-θρώπινη αἴσθηση τῆς προσωπικῆς ἀ-θανασίας καί τῆς αἰώνιας ζωῆς καθώς καί τήν αἴσθηση τῆς ἀθανασίας καί τῆς αἰώνιας ζωῆς τῶν ἀδελφῶν

Ἐάν ἀγαπῶμεν ἀλλή-λους ὁ Θεός ἐν ἡμῖν μέ-νει καί ἡ ἀγάπη αὐτοῦ τετελειωμένη ἐστίν ἐν ἡ-μῖν (Ἰωαν Α΄ 4 12) Ἡ ἀγάπη φέρει τόν Θεό μέσα στήν ψυχή ὥστε πάντα ζεῖ ἐν Αὐτῷ καί μ αὐτόν τόν τρόπο βλέ-πει τόν Θεό πού κατά τά ἄλλα εἶναι ἀόρατος Ὁ Θεός διά τῆς ἀγάπης ἔγινε ἄνθρωπος ἐνσαρ-

κώθηκε Ἔτσι καί ὁ ἄνθρωπος διά τῆς ἀγάπης θεοῦται θεοποιεῖται γίνε-ται laquoθεός κατά χάρινraquo Ὁ ἀόρατος Θε-ός διά τῆς ἀγάπης γίνεται ἁπτός ὁρα-τός Ἐπειδή ἡ θεϊκή ἀγάπη εἶναι σαρ-κοποιητική δύναμη μεταφέρει καί ἐν-σαρκώνει τόν ἀγαπῶντα μέσα στόν ἀ-γαπώμενο Οἱ ζωές τους ἑνώνονται σέ μία ζωή οἱ ψυχές τους σέ μία ψυχή οἱ καρδιές τους σέ μία καρδιά Καί ἐκεῖ-νοι αἰσθάνονται τόν ἑαυτό τους ὡς ἕ-να ἄν καί παραμένουν δύο ξεχωριστά πρόσωπα Αὐτό ἰσχύει γιά ὅλα τά μέλη

Ἡ ἀγάπη τοῦ Θεοῦ ζεῖ στόν ἄνθρωπο καί δρᾶ μέσα του καί γύρω ἀπ αὐτόν διά

τῶν ὑπολοίπων θεϊκών ἀρετῶν καί τῶν Ἁγίων δυνάμεων Μέσα ἀπ αὐτές ἐμφανίζεται πραγματώνεται συγκε-κριμενοποιεῖταιmiddot εἶναι τά ἔργα της οἱ μαρτυρίες της ἡ ἀληθινότητά της Ὡς πρός αὐτήν τήν θεανθρώ-πινη δραστηριότητά της καί ἀληθινότητά της ἐ-κείνη διακρίνεται ἀπό τίς ὑπόλοιπες ἐπονομα-ζόμενες ἀγάπες ψευδοα-γάπες τίς ἀφηρημένες τίς πρόσκαιρες τίς φαν-τασμένες τίς οὑμανιστι-κές τίς ἀνθρωποειδεῖς Ἡ ἀγάπη εἶναι ἀληθινή ὅ-ταν πράττει γιά τούς ἀ-δελφούς ὅλα τά εὐαγγε-λικά ἔργα τήν δικαιοσύ-νη τήν ἐλεημοσύνη τήν προσευχή κλπ Αὐτά εἶναι τά χνάρια της τά ση-μάδια τῆς ἰδιαιτερότητάς της ἡ ζωή της

Γι αὐτό ὁ ἅγιος Θεολόγος εὐαγγελίζε-ται Τεκνία μου μή ἀγαπῶμεν λόγῳ μηδέ τῇ γλώσσῃ ἀλλ ἐν ἔργῳ καί ἀλη-θείᾳ (Ἰωαν Α΄ 318-19)

Ἡ Θεία Ἀλήθεια εἶναι ψυχή τῆς Θεί-ας ἀγάπηςmiddot καί σ αὐτήν ὑπάρχουν ὅ-λες οἱ θεῖες τελειότητες Αὐτό εἶναι ἐ-κεῖνο πού πράγματι παρηγορεῖ τήν ἀν-

23

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

τῆς Ἐκκλησίας Μέ τήν ἀλληλοαγάπη ζοῦν ὁ ἕνας στόν ἄλλον ὁ ἕνας σέ ὅλους καί ὅλοι σέ ἕναν κατά τόν ἴδιο τρόπο σκέπτονται αἰσθάνονται καί πράττουν συλλογικά laquoσύν πᾶσι τοῖς ἁγί-οιςraquo (Ἐφ γ΄18) Εἶναι ἐκεῖνο πού εἰπώ-θηκε στίς Πράξεις laquoΤοῦ δέ πλήθους τῶν πιστευσάντων ἦν ἡ καρδία καί ἡ ψυχή μία ἀλλrsquo ἦν αὐτοῖς ἅπαντα κοι-νάraquo

Βιώνοντας τήν ἀγάπη τοῦ Χρι-στοῦ ὁ ἄνθρωπος ἐγκαθιστᾶ τόν Θεό στήν ψυχή του ζεῖ μ Αὐτόν σκέπτε-ται μ Αὐτόν αἰσθάνεται μ Αὐτόν πράττει μ Αὐτόν μέ μία λέξη laquoὁ Θεός ἐν αὐτῷ μένειraquo Ὡς ἐκ τούτου ὁ Θεός γι αὐτόν εἶναι τό πιό ἄμε-σο βίωμα ἡ πιό ἄμεση πραγματικότητα ἡ πιό ὀ-φθαλμοφανής δοκιμή ἡ πιό ἔμπρακτη ἐμπειρία Καί ὅταν ὁ Θεός μένει στόν ἄνθρωπο τελειοποιεῖ καί τήν ἀγάπη τοῦ ἀνθρώ-που Ἐπειδή ἐξ Αὐτοῦ βαθμιαῖα ξεχύνεται στήν ψυχή τοῦ ἀνθρώπου ἡ θεϊ-κή ἀγάπη αὐξάνεται σέ ὁλο καί πιό τέλεια ἀγάπη μέσῳ τῶν ὑπολοίπων ἁ-γίων ἀρετῶν ἕως τελικά νά laquoἀγαπο-ποιήσειraquo ὅλο τό laquoεἶναιraquo του Κι ἐκεῖνο τότε δέν γνωρίζει ὅριο στήν ἀγάπη ἐ-πειδή laquoὁ Θεός ἀγάπη ἐστίνraquo γι αὐτό ἡ θεϊκή ἀγάπη καί δέν ἔχει ὅρια Ἔξω ἀπό τήν ἀγάπη εἶναι ὁ θάνατος ἡ νέκρωση ἡ θνητότητα laquoὁ μή ἀγα-πῶν τόν ἀδελφόν μένει ἐν τῷ θανά-τῳraquo (ἸωανΑ΄ 314) Γιατί Ἐπειδή μό-νο ἡ ἀγάπη τσακίζει τήν φυλακή τοῦ ἐ-γωϊσμοῦ βγάζει τήν ψυχή ἀπό τήν οἴη-ση ἀπό τόν αὐτοαποκλεισμό ἀπό τήν

αὐτοαπομόνωση καί τήν φέρνει σέ φι-λική σχέση μέ τόν ἀδελφό ὡς ζωντανό ὄν ὡς φορέα τῆς ζωῆς Ὁ μή ἀγαπῶν μένει ἐν τῷ θανάτῳ μέ-σα στά ἐγωϊστικά κλειστά πρόσκαιρα αἰσθήματα σκέψεις διαθέσεις πάντα κλειστός μέσα στόν ἑαυτό του στήν φυλακή τοῦ ἐγωϊσμοῦ του τῆς φιλαυ-τίας του λόγῳ τῶν ὁποίων καί σαπίζει ἡ ψυχή μέσα του σαπίζουν οἱ σκέψεις σαπίζουν τά αἰσθήματα καί πεθαί-νουν πεθαίνουν πεθαίνουν Ἡ ψυχή πού μένει ἐν τῷ θανάτῳ ὄζει θάνατο καί ὅλες οἱ σκέψεις της τά αἰσθήματα οἱ ἐπιθυμίες καί οἱ διαθέσεις Ἀπό αὐτή τήν πανθανάτωση μόνο ἡ θεϊκή ἀγάπη ἀνασταίνει τήν ψυχή καί τήν ὁδηγεῖ στήν ζωή τήν αἰώνια Τότε

ὅλη ἡ ψυχή εὐωδιάζει ἀ-θανασία

Ἡ ἀγάπη νικητής τοῦ θανάτου ἡ ἀγάπη - σω-τῆρας ἀπό τόν θάνατο Ἀγάπη ποιό εἶναι τό ὄ-νομά σου ἐάν ὄχι ὁ Χρι-στός Ἐπειδή Αὐτός ὄν-τως εἶναι ὁ νικητής τοῦ θανάτου μέ τήν ἀγάπη νικᾶ τόν θάνατο γιά τούς

ἀνθρώπους Ἡ ἀγάπη ἀθανατοποιεῖ τό ἀνθρώπινο ὄν ἐπειδή τό γεμίζει μέ θεϊ-κή ζωή Εἶναι θεοποιητική θεοδημι-ουργική δύναμη Θέλεις νά αἰσθανθεῖς ἀθάνατος σrsquo αὐτόν τόν κόσμο Ἀγάπα τούς ἀδελφούς ἀγάπα τούς ἀνθρώ-πους ὡς ἀδελφούς Σrsquo αὐτό ἔγκειται ἡ ἀληθινή χαρά τῆς ζωῆς χαρά πού κα-νείς δέν μπορεῖ νά πάρει ἀπό τόν ἄν-θρωπο οὔτε σrsquoαὐτόν οὔτε στόν ἄλλο κόσμο καί τήν χαράν οὐδείς αἴρει ἀφrsquo ὑμῶν (Ἰωαν ιστ΄ 22)

Ἁγ Ἰουστῖνος Πόποβιτς Ἑρμηνεία ἐπι-στολῶν Ἁγ Ἰωάννου Θεολόγου ἐκδ Ἐν πλῷ

24

Ἀρχαγγέλων Λόγος

Νά εἴμαστε αἰσιόδοξοι Ἅγιος Νικόλαος Βελιμίροβιτς

Ὁ Ἅγιος Νικόλαος Βελιμίροβιτς γεννήθηκε στίς 23 ∆εκεμβρίου τοῦ 1880 Σπού-δασε στήν Ἐλβετία στήν Ἀγγλία καὶ στήν Ρωσία Μοναχὸς ἔγινε στίς 20 ∆εκεμ-βρίου 1909 Τό 1919 ἐκλέγεται ἐπίσκοπος Ζίτσης Τὸ 1941 συλλαμβάνεται ἀπὸ τοὺς Γερμανοὺς καὶ μετὰ ἀπὸ ἕνα μεγάλο διάστημα φυλάκισής του στήν Σερβία μεταφέρεται μαζὶ μὲ τὸν Πατριάρχη Γαβριὴλ τό 1944 στό Νταχάου ἀπό ὅπου καὶ ἀπελευθερώνονται ἀπό τίς συμμαχικὲς δυνάμεις τό 1945 Μετὰ τὴν ἀπελευ-θέρωση ὁ Ἅγ Νικολαος μεταβαίνει στήν Ἀγγλία καὶ ἀπὸ ἐκεῖ στήν Ἀμερική ὅ-που καὶ πεθαίνει στίς 18 Μαρτίου 1956 Ἡ Σύνοδος τῆς Σερβικῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας τὸν ἀνακήρυξε Ἅγιο καὶ ἡ μνήμη του τιμᾶται στίς 3 Μαΐου

Ο ἱ ἄνθρωποι δέν μποροῦν νά συνεχίσουν νά παρατη-ροῦν τὰ πάντα ὑπὸ τὴν ὀπτικὴ γωνία τῆς αἰωνιότη-τας Ὅμως ὅλα ὅσα αὐτὸς ὁ πολιτισμὸς παράγει τὰ

παράγει γιά τὴν αἰωνιότητα Ἡ ἀγάπη καὶ ἡ φιλία μας εἶναι μὴ πεπερασμένες ὅπως καὶ ὁ κόσμος καὶ ἀκόμα πιὸ ἀξεπέρα-στες ἀπὸ τὸν κόσμο Ὅλα ὅσα ἔζησαν στήν γῆ ζοῦν καὶ σή-μερα σrsquo αὐτὸ τὸ νοητὸ πνευματικὸ περιβάλλον καὶ ὅλα ὅσα ζοῦν σήμερα θὰ ζήσουν αἰώνια πάλι σrsquo αὐτὸ τὸ περιβάλλον Ἡ ἀγάπη καὶ ἡ φιλία μας δέν καθαιροῦνται μὲ τὸν θάνατο ἀλλὰ προεκτείνονται σὲ μία μακρὰν καθαρότερη καὶ ἀνώτε-ρη καὶ ἰσχυρότερη μορφὴ στόν ἄλλο κόσμο Ἀνάμεσα σὲ ἐ-κεῖνο τὸν κόσμο καὶ σrsquo αὐτὸν τὸν κόσμο τὰ ὅρια τὰ φτιάχνει μόνο ἡ δικὴ μας μυωπία ∆έν βλέπουμε τὴν προέκταση αὐτῆς

τῆς ζωῆς μετὰ τὸν θάνατο καὶ γιrsquo αὐτὸ ὁ θάνατος μᾶς φαίνεται σὰν ψαλίδι πού κόβει ὅλα τὰ νήματα καὶ τὶς σχέσεις ἀνάμεσα στούς νεκροὺς καὶ τοὺς ζωντανοὺς καὶ τὸ ὁποῖο καὶ ἀπὸ μᾶς κάθε μέρα ἀποκόβει ἀπὸ ἕνα μέρος ὅταν μᾶς χωρίζει ἀ-πὸ τὴν ἀγάπη μας τήν φιλία μας καὶ τήν χαρὰ μας Ἐμεῖς δέν βλέπουμε ὅμως μποροῦμε νά δοῦμε Μποροῦμε νά δοῦμε μὲ τὸ πνεῦμα μας τὸ τώρα γιά τὸ τώρα ἀλλὰ θὰ ἔρθει καιρὸς σύντομα θὰ ἔρθει ὅταν καὶ τὰ φυσικὰ μας μάτια θὰ βλέ-πουν καὶ τὸν πνευματικὸ κόσμο Ἐμεῖς παρrsquo ὅλα αὐτὰ πιστεύουμε Φώναζαν οἱ χριστιανοὶ μάρτυρες καθώς τούς ἔριχναν στήν πυρὰ Κατασπαράζονταν ἀπὸ τὰ θηρία καὶ ψιθύριζαν Ἐμεῖς παρrsquo ὅλα αὐτὰ ἐλπίζουμε Καρφωμένοι στούς σταυροὺς στέναζαν Ἐμεῖς παρrsquo ὅ-λα αὐτὰ ἀγαπᾶμε Τοὺς κατεδίωξαν καὶ κακοὶ καὶ καλοί αὐτοκράτορες καὶ οἱ Νέρωνες καὶ οἱ Τραϊανοὶ στήν Ἀσία καὶ στήν Ἀφρικὴ στά Βαλκάνια καὶ στήν Βρετανία τοὺς περιφρόνησαν σὰν νά ἦταν μιάσματα τοὺς ἀπομάκρυναν σὰν ἄ-χρηστες πέτρες τοὺς τίναξαν σὰν σκόνη ἀπὸ τὰ πόδια τους

25

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

Οἱ μορφωμένοι δέν ἤθελαν νά τοὺς καταλάβουν οἱ ἰσχυροὶ δέν ἤθελαν νά τοὺς ἀκούσουν οἱ πλούσιοι δέν ἤθελαν νά τοὺς προστατεύσουν Ὁλόκληρος ὁ κόσμος ἦταν κουφός ἀπέναντι στίς ἱκεσίες τους τὰ ἄγρια θηρία εἶχαν περισσοτέ-ρους φίλους ἀπὸ ὅτι αὐτοὶ οἱ νεκροὶ στούς τάφους δέν ζήλευαν τήν ζωή τους Παρrsquo ὅλα αὐτὰ ὅμως ἐκεῖνοι ὅσο ἡ γῆ περιστρεφόταν στόν ἀέρα κοιτάζοντας τὸν ἥλιο καὶ κουβαλῶντας μέσα της τὰ σκουλήκια σήκωναν τὸ βλέμμα στόν ἥλιο κι ἔλεγαν laquoἘμεῖς παρrsquo ὅλα αὐτὰ ἀγαπᾶμε ἐλπίζουμε καὶ πιστεύουμε Ἀγαπᾶμε αὐτὴ τήν μαρτυρική ζωή καὶ ἐλπίζουμε στήν καλύτερη καὶ πιστεύου-με στό μοναδικὸ Παντοδύναμο πού εἶναι πιὸ ψηλὰ ἀπὸ τὸν ἥλιο καί πού μετράει ὅλους τοὺς πόνους μας καὶ ὅλες τίς ἀδικίες τῶν βασανιστῶν μαςraquo Αὐτὴ τὴν πεταμένη πέ-τρα πού μὲ τὸ πόδι ἀπομάκρυναν οἱ οἰκοδόμοι τῆς τότε κοινωνικῆς ζωῆς παρέλαβε ὁ θεϊκὸς Οἰκοδόμος τῆς οἰκου-μένης γιά θεμέλιο τῆς Ἐκκλησίας Του αὐτὸ τὸ πιὸ μεγάλο οἰκοδόμημα τοῦ ὀπτιμισμοῦ πού χτίστηκε ποτέ στήν γῆ Νά εἴμαστε αἰσιόδοξοι ὅταν πάσχουμε γιατὶ τίποτα ἀπrsquo ὅ-σα παθαίνουμε δέν εἶναι χωρὶς στόχο καὶ χωρὶς νόημα Κά-θε πάθημα ἀποτελεῖ βασικὸ γεγονὸς ἐν γένει στήν ζωὴ τῆς ἀνθρωπότητας Εἶναι σὰν ἕνα εἰσιτήριο πού πληρώνουμε μπαίνοντας σὲ αὐτὸ τὸ παγκόσμιο θέατρο τὸ ὁποῖο ὁ Θεὸς φώτισε μὲ πολλοὺς ἥ-λιους καὶ τὸ στόλισε μὲ πολλὰ θαυμαστὰ σενάρια Ἐμένα τρεῖς φορὲς τά παθήμα-τά μου μέ ἔφτασαν κοντά στόν θάνατο Καί μπορῶ νά σᾶς μαρτυρήσω ὅτι δέν ἦταν ἀνυπόφορα οὔτε φοβερὰ Τὰ ἐνθυμοῦμαι εὐχάριστα γιατὶ αὐτὰ εἶναι πού ἔ-καναν τήν ζωή μου σήμερα ὀμορφότερη καὶ τὴν ψυχή μου πληρέστερη καὶ δυνα-τότερη Νά εἴμαστε αἰσιόδοξοι ὅταν χάνουμε ὅπως καὶ ὅταν κερδίζουμε ὅταν γερνᾶμε ὅπως καὶ ὅταν εἴμαστε νέοι Κάθε ἡλικία ἔχει τὸ μεγαλεῖο της καὶ τὴν ἰδι-αίτερη ὀμορφιὰ της Καὶ ἡ ψυχὴ μιᾶς ὀγδοντάχρονης σκιρτᾶ μπροστὰ στήν χαρὰ καὶ τήν λύπη μὲ τὸν ἴδιο τρόπο πού τὸ κάνει καὶ ἡ ψυχὴ ἑνὸς νέου καὶ ὁρμητικοῦ πλάσματος Νά εἴμαστε αἰσιόδοξοι σὰν χριστιανοὶ γιατὶ στήν πίστη μας ἔβρισκαν τίς παρηγοριὲς οἱ πιὸ ἀπελπισμένοι τίς ἐμπνεύσεις οἱ μεγαλύτεροι καλλιτέχνες οἱ με-γαλύτεροι καὶ καλύτεροι ἄνθρωποι τῶν τελευταίων δεκαεννέα αἰώνων Νά εἴμα-στε αἰσιόδοξοι στήν σκέψη γιατὶ μόνο ἡ αἰσιόδοξη σκέψη φτάνει ὡς τὸν Θεὸ Νά εἴμαστε αἰσιόδοξοι στά αἰσθήματα γιατὶ ἡ αἰσιοδοξία εἶναι φάρμακο γιά τήν θλίψη καὶ πηγὴ πραγματικῆς καὶ αἰωνίας χαρᾶς Νά εἴμαστε αἰσιόδοξοι στά ἔργα μας γιατὶ τὰ ἔργα μας ὑφαίνονται στόν ἱ-στὸ τοῦ Θεοῦ καὶ παραμένουν αἰώνια ὅπως τὰ ἔργα τοῦ Θεοῦ Νά εἴμαστε αἰσιόδοξοι ἀφοῦ ἡ ζωὴ εἶναι αἰσιοδοξία καὶ ἐμεῖς οἱ ἄνθρωποι εἴμαστε οἱ καλύ-τεροι στυλοβάτες καὶ οἱ ὀμορφότεροι ἐκφραστὲς τῆς ζωῆς Νά εἶσαι αἰσιόδοξος σημαίνει νά ζεῖς καὶ δικαίως νά ἐκτιμᾶς τήν ζωή Ἀπόσπασμα ἀπό τό βιβλίο laquoἈργά βαδίζει ὁ Χριστόςraquo ἐκδ Ἐν πλῷ

26

Ἀρχαγγέλων Λόγος

Ἐ μεῖς οἱ χριστιανοί οἱ ἀποκαλούμενοι παλαιότερα Ὁδῖτες Εἴμαστε οἱ ἀ-ποσυνάγωγοι οἱ ἀσεβεῖς τοῦ laquoνόμου τοῦ Θεοῦraquo οἱ παράνομοι τῶν με-γάλων αὐτοκρατοριῶν οἱ ἀντιρρησίες τῶν βασιλιάδων οἱ ἐπικηρυγμέ-

νοι εἰς θάνατον Ἐμεῖς πού ἀγαπήσαμε τό Φῶς πού ὡς κόλαση ὁρίσαμε τήν ἀχα-ριστία καί τήν μιζέρια κι ὕστερα μᾶς φυλάκισαν στά κολαστήρια βαρυφορτωμέ-νων μέ μεγάλα λόγια οὐτοπικῶν παραδείσων γιατί τάχα ἐνοχλοῦσαν οἱ σκοτα-διστικές ἰδέες μας Οἱ πτωχοί τῷ πνεύματι σrsquo ἕνα κόσμο πού νομίζει ὅτι τά ξέρει ὅλα Κάποιοι ἀπό μᾶς κάποτε ἁλώνισαν τόν κόσμο μέ δύο σανδάλια καί τήν ψυ-χή ξεχειλισμένη ἀπό Χριστό κάποιοι ἀπό ἐμᾶς καταδικάστηκαν ὡς ἄθεοι κι ἐ-παναστάτες γιατί δέν προσκυνοῦσαν κάποιοι ἀπό ἐμᾶς πέθαναν ἀπrsquo τούς λοι-μούς περιμαζεύοντας ἄρρωστα παιδιά πού τά πετοῦσαν στό δρόμο γιά τό laquoκοινό καλόraquo Ἔτσι μᾶς ἔμαθαν οἱ παλιοί συνοδοιπόροι μας νά μένουμε στά παρασκήνια ὅταν ὁ κόσμος ζεῖ τήν κάθε παρωδία του γιά νά τοῦ ἁπλώνουμε τά χέρια μας ὅ-

ταν ἡ αὐλαία καταρρέει Ἐμεῖς τῆς κάθε ἐποχῆς οἱ Ὁδῖ-τες πεθάναμε συχνά γιά ὅτι πιστέψαμε κλάψαμε γιά τόν κόσμο πού κατρακυλοῦσε ὅταν ὅλοι χειροκροτοῦ-σαν ξέφρενα τήν πρόοδό του κοιτάξαμε μέ τήν ψυχή φουσκωμένη ἀπό χαρά τόν ἥλιο χαμογελῶντας σάν παι-διά ὅταν ὁ κόσμος γκρίνιαζε Ὁ κόσμος πού ὕστερα ἀπό τόσο χειροκρότημα κατρακυλοῦσε ὁ κόσμος πού μᾶς θε-ωροῦσε ἀφελεῖς καί μᾶς περιγελοῦσε

Μᾶς λένε δεισιδαίμονες ἐκεῖνοι πού φοβοῦνται τόν Θεό ἤ τούς laquoκακούςraquo τούς δυτικούς ἤ τούς ἀνατολίτες ἤ τό

κακό τό μάτι τῆς γειτόνισσας τούς Ἀμερικάνους τούς Κινέζους ἤ τούς Ρώσους τούς συνωμότες ἤ τούς ἐξωγήινους ἤ τήν γρουσουζιά τους ἐπειδή δέν πρόλαβαν νά φτύσουν τόν κόρφό τους Ὀπισθοδρομικούς μᾶς λένε ἀκόμα οἱ δῆθεν ἐκσυγ-χρονιστές τῆς ἰστορίας μέ τά λόγια τά ξύλινα καί τά χέρια τά βαμμένα μέ αἷμα

Ἔτσι εἴμαστε ἐμεῖς οἱ ἀποκαλούμενοι Ὁδῖτες Πού ξέρουμε πώς μές στήν ἁμαρτία ἡ χάρη περισσεύει καί δέ βαστάει ἡ ἀπελπισία στήν ψυχή μας Πού μάθαμε μέ τό αἷμα τῆς ψυχῆς μας πώς ἐπανάσταση θά πεῖ νά τά βάζεις μέ τό δυνάστη καί τό χά-ος μέσα σου Τόσες αὐτοκτονίες γύρω τους κι ἐμᾶς πού ὑμνοῦμε τήν Ζωή μᾶς βλέ-πουν οἱ laquoπολιτισμένοιraquo σάν χαμένους Πολιτικῶς ὀρθοί δέν γίναμε ποτέ γιατί οὔ-τε ἀπό πολιτική οὔτε ἀπό ὀρθότητα λογαριάζει ἡ συγχώρεση

Ἐμεῖς γινήκαμε δειλοί ὅταν θάρρος σήμαινε νά σκοτώνεις τόν ἄλλο γιά νά τοῦ laquoμάθεις νά σκέπτεταιraquo Ἐμεῖς οἱ φτωχούληδες τοῦ Θεοῦ τό ἁλάτι τῆς γῆς γνωρί-ζουμε τόν Θεό ἀπό τά μάτια τοῦ ἀδελφοῦ καί τά λάθη μας ἀπrsquo τό ἁπλωμένο χέρι

Οἱ Ὁδῖτες Ἐλευθερία Ρούση θεολόγος - ἐκπαιδευτικός

27

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

τοῦ Χριστοῦ ἀντίκρυ μας Οἱ Ὁδῖτες βλέπεις μετροῦν τόν κόσμο μrsquo ἀγκαλιές καί χαμόγελα ἔτσι πού δέν ἀγοράζεται ποτέ ἡ ἐλπίδα τους οὔτε πουλιέται Μοναχά μοιράζεται καί ὅταν λιγοστεύει τῆς δίνει Λόγο ὁ οὐρανός νά πορεύεται Γιrsquo αὐτό οἱ χριστιανοί δέ νοιώθουν μόνοι μά προσεύχονται γιά τήν μοναξιά πού βασιλεύ-ει στίς ψυχές τῶν ἀνθρώπων

Μόνο αὐτή τήν μέρα ἔχω κι εἶναι ὅτι ἔχω τούτη ἡ μέρα Κι ἄν μέ ρωτήσεις θά σοῦ πῶ πώς θέλω νά μαι μέ ἐτούτους τούς τρελούς τούς Ὁδῖτες πού λένε laquoταξίδιraquo τήν ζωή καί ∆ρόμο τόν Θεό τους πού ἔχουν γιά Θεό Ἐκεῖνον πού ἔκλαψε γιrsquo αὐ-τούς καί πού χαμογελοῦσε στά παιδιά Ἐκεῖνον πού ἔβαλε πάνω ἀπό τίς ἔνθεες αὐταπάτες τῶν νόμων καί τίς ἐπηρμένες πολιτικῶς ὀρθές διακηρύξεις τήν Ἀγάπη Θέλω νά πορευτῶ μέ λογισμό καί μrsquo ὄνειρο τόν δρόμο τόν λιγότερο ταξιδεμένο μέ Πνεῦμα καί Ἀλήθεια πεινῶντας καί διψῶντας τήν δικαιοσύνη μέ ἔρωτα γιά τήν ζωή πού νά μήν τήν ἀφήσω νά τελειώσει ποτέ καί λέω νrsquo ἀφήσω τίς ἦττες καί τίς κρίσεις γιά ἐκείνους πού ὀνειρευτῆκαν ἕνα καθωσπρέπει ἐξοχικό μία δόξα ἀ-δειανή κι ἕνα αὐτοκίνητο ἀκριβό γιά μέσ τήν πόλη

ΥΓ Ξέρω θά πεῖς πώς κάποιοι ἀπό ἐμᾶς ἔπραξαν τ ἀντίθετα στό διάβα τοῦ χρό-νου Ὑπηρέτησαν τίς ἐξουσίες σαγηνεύτηκαν ἀπό τήν δόξα καί τόν πλοῦτο ξέ-χασαν τόν λόγο τῆς Ἀγάπης φανατίστηκαν καί πρόδωσαν τόν λόγο τοῦ Χρι-στοῦ Κι ἄλλοι πάλι συγκρότησαν Ἱερές Ἐξετάσεις πολεμικές ἐπιχειρήσεις καί ἐξοντώσεις ἀντιπάλων ∆ίκιο ἔχεις μά ἐγώ σοῦ μιλάω γιά ὅσους ποθοῦν τόν δρό-μο Του ν ἀκολουθήσουν τούς Ὁδῖτες

Ὁδῖτες Ἐτσι ὀνομάζονταν τά πρῶτα χρόνια οἱ Χριστιανοί Ἡ ὀνομασία laquoΧριστιανόςraquo δόθηκε γιά πρώτη φορά στήν Ἀντιόχεια

∆έν γνωρίζεις ὅτι ἀποδημία εἶναι ὁ παρών βίος Νομίζεις πώς εἶσαι πολίτης

Ὁδίτης εἶσαι ὄχι πολίτης ἀλλ ὁδίτης εἶσαι καί ὁδοιπόρος Μήν πεῖς ἔχω αὐτή ἤ τήν ἄλλη πόλη ∆έν ἔχεις πόλη Ἡ πόλη εἶναι ἐπάνω

Ὅλα τά παρόντα εἶναι δρόμος Πανδοχεῖο εἶναι ὁ βίος Ἄγνωστη ἡ ἔξοδος ἄστατη ἡ κτίση

Τί μανιάζεις γιά τά σκοτάδια τοῦ κόσμου Γιατί ἀφήνοντας τήν ἀλήθεια τρέχεις πίσω ἀπό τίς σκιές

Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος

28

Ἡ laquoμνήμη τοῦ θανάτουraquo γιά τήν ὁποία μιλοῦν οἱ Πατέρες τῆς Ἐκκλησί-ας ὡς κινητήρια δύναμη ἀφύπνισης τοῦ ἑαυτοῦ μας τοῦτες τίς μέρες εἶναι καθημερινότητά μου Ὄχι γιατί ἀσκήθηκα πνευματικά ἤ ὑπερέ-

βαλα στήν προσευχή Ἡ χλιαρότητα πού μέ διέκρινε αὐτή καί ὑπερίσχυε Ἡ περί-οδος πού πέρασε ἦταν ἤρεμη χωρίς μεγάλες διακυμάνσεις Μέχρι πού ξαφνικά μαθαίνεις κάτι κι ἔρχονται τά πάνω κάτω - Ξέρετε ἡ μητέρα σας ἔχει καρκίνο Εἶναι λίγο ἐπιθετικούλης στό εἶδος του ἀλ-λά θά τόν παλέψουμε Εἶναι βέβαια καί τό προβληματάκι τῆς καρδιᾶς της πού διαπιστώθηκε ἀλλά μήν ἀπογοητεύεστε θά κάνουμε τό καλύτεροhellip laquoἘπιθετικούλης προβληματάκι ζωούλαraquohellip ὅλα μικρά καί σχετικά Χρησι-μοποιοῦμε ὑποκοριστικά γιά νά τονίσουμε ἀκόμα περισσότερο τήν μετριότητα πού ἔχουμε υἱοθετήσει στόν τρόπο πού ζοῦμε Λίγη ζωή λίγη χαρά λίγη ἀγάπη λίγος Θεόςhellip

Καί ἔρχονται αὐτές οἱ στιγμές πού ὁ καθένας μας ἀξιολογεῖ τά πράγματα ἀλλιῶς Πού θυμᾶται πώς αὐτό τό δῶρο τό μεγαλύτερο ἀπrsquo ὅλα τό δῶρο τῆς ζω-ῆς ἔχει κι αὐτό ἡμερομηνία λήξης Σκέφτεται τότε πώς δέν ἀξίζει νά τό ζεῖ μέτρια νά χάνει τίς στιγμές μέσα στό ἄγχος καί στήν γκρίνια τῆς καθημερινότητας Τότε θέλοντας καί μή νοιώθεις νά γίνεται πράξη τό laquoἀδιαλείπτως προσεύ-

χεσθαιraquo πού ἀναφέρει ὁ Ἀπόστολος Παῦλος Στρέφεις τά μά-τια τῆς ψυχῆς πρός τόν Θεό κι ἀφοῦ διαπιστώσεις πόσο λίγος εἶσαι γιά νά τά φέρεις ὅλα εἰς πέρας ὅπως νόμιζες ὅτι μπορεῖς ταπεινώνεσαι καί ζητᾶς βοήθεια καί ἔλεος καί ἀγάπη Καί ὕστερα ἀκολουθεῖ ἐκεῖνο τό laquo ἐν παντί εὐχαριστεῖτεraquo στό ὁποῖο μέχρι τώρα δέν ἔδινες καί ἰδιαίτερη σημασία Εἴτε γιατί κάποια πράγματα τά θεωροῦσες δεδομένα εἴτε γιατί νόμιζες πώς θά σοῦ ἀνήκουν πάντα Κι ἐνῶ πασχίζεις στήν καθημερι-νότητα γιά τό ἑπόμενο ὑλικό ἀγαθό πού ἔβαλες στό μάτι ἤ γιά κάποιο τοῦβλο παραπάνω στή νέα οἰκοδομή ἤ ἀκόμα

γιατί δέν μπορεῖς νrsquo ἀποκτήσεις κάτι ἀπό τά παραπάνω ἔχεις χάσει ἤδη τόσα πολλά Ἔχασες χωρίς νά δώσεις τήν παραμικρή σημασία τίς μυρωδιές τῆς ἄνοι-ξης τά ἀπίστευτα χρώματα τῶν λουλουδιῶν τό τραγούδι τοῦ κότσυφα τά ὄμορ-φα βράδια πού σέ βάζουν σιγά-σιγά στήν ἀνεμελιά τοῦ καλοκαιριοῦ

Ξεχνᾶς νrsquo ἀφιερώσεις χρόνο στούς ἀγαπημένους λές καί θά τούς ἔχεις γιά πάντα διαθέσιμους Πνιγμένος στίς μέριμνες χάνεις τήν διάθεση νά μοιραστεῖς στιγμές νrsquo ἀνταλλάξεις συναισθήματα νά δώσεις ἀγάπη

Ἀρχαγγέλων Λόγος

Ἀνατροπή Παρασκευή Ἐξάρχου

29

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

Κι ἔρχεται καί σέ βρίσκει ἡ φθορά ἡ ἀρρώστια ὁ θάνατος Καί συνειδη-τοποιεῖς πώς εἶσαι τελείως ἀπροετοίμαστος Τόσο καιρό τό ἀπωθοῦσες καί μπο-ρεῖ- μεταξύ μας- νά χτύπαγες καί κανένα ξύλο Ἡ ἀπώθηση εἶναι ἐπακόλουθο τῆς ἀμάθειας τῆς ἀκατηχησίας Ἀλλά καί τῆς μή ἀποδοχῆς κατά βάθος τοῦ γεγονό-τος τῆς Ἀνάστασης Ἴσως νά εἶναι καί βολικό νά ἐπιμένουμε στήν ἀντίληψη τοῦ laquoὅλα ἐδῶ τελειώνουνraquo καί νά παραμένουμε στήν κλάψα μας Βλέπεις ἄν ἀποδε-χτοῦμε οὐσιαστικά πώς ὁ βίος δέν τελειώνει ὁριστικά μέ τόν θάνατο ἀλλά δοῦμε τόν θάνατο σάν πέρασμα σάν ἀρχή σάν νίκη σάν ζωή τότε θά πρέπει νrsquo ἀναθε-ωρήσουμε ἐντελῶς τήν στάση ζωῆς μας τόν τρόπο σκέψης μας τίς συμπεριφορές μας Νά βάλουμε τήν δοξολογία στήν ζωή μας Νά δοῦμε τίς δυσκολίες ὡς παι-δαγωγικές δοκιμασίες Ἄλλωστε ὁ Ἀπόστολος τῶν Ἐθνῶν μᾶς θυμίζει πώς laquoἡ δύ-ναμις ἐν ἀσθενείᾳ τελειοῦταιraquo

∆ύσκολα τά πράγματα μανούλα Ἐγώ νιώθω ἀδύναμη καί τό καταθέτω Καί καθώς προσεύχομαι συμπληρώνω στήν προσευχή μου αὐτό πού ὑπέροχα λέει ὁ Παρακλητικός Κανόνας ἐγώ σοῦ ζητῶ ὅμως Ἐσύ πρᾶξε laquo πρός τό συμφέ-ρον τῆς αἰτήσεώς raquo μου ΑΜΗΝ

Ὁ κόσμος σκλήρανε πολύ

Γιῶργος Θεοτοκᾶς Ἀσθενεῖς καί ὁδοιπόροι ἐκδ Ἑστία

Ὁ κόσμος σκλήρανε πολύ σκλήρανε ξεράθηκε και ἄδειασε Πέρασε τά ὅρια Μικρές καλοσύνες ἐδῶ κι ἐκεῖ ἕνας Χριστιανός πάντα ὑπάρχει τρόπος νά

προσφέρει μά ὁ κόσμος δέν σώζεται πιά Ὁ κόσμος αὐτός χάθηκε ὅποιος ἔχει τά μάτια ἀνοιχτά τό βλέπει καί τό παίρνει ἀπόφαση μιά γιά πάντα Χάθηκε μές στήν ἀλαζονεία τῶν ἐπιστημῶν του μές στήν ἀπανθρωπιά τῶν μηχανῶν του μές στήν φρενίτιδά του πού τήν λέει πρόοδο στό ἀέναο στριφογύρισμά του στό κε-νό δίχως ἕρμα δίχως σκοπό Ὁ δύστηνος πλανήτης κλονίστηκε ἀνεπανόρθωτα ἔ-χασε τήν ἰσορροπία του ∆έν τόν αἰσθάνεσαι νά τρικλίζει κάτω ἀπ τά πόδια σου

Ἄ ς πασχίσουμε ἐμεῖς πού μένουμε ἐδῶ νά πλησιάσουμε ὅσο ἀντέχουμε τό Ἐπέκεινα καί ἄς προσευχόμαστε γιά τόν κόσμο πού σέρνεται ἀκράτητος

ἀπό τήν ἴδια δαιμονική ὁρμή του πρός τήν τελική του συντριβή Μερικοί θά βλέ-πουν τοῦτον ἐδῶ τόν ἀναμμένο φάρο μας μοῦ φτάνει ἐμένα ἕνας τέτοιος προορι-σμός Ἐνῶ ὁ κόσμος θά σβήνει ὁ φάρος θά φωτίζει ἀκόμα τίς ὕστατες στιγμές του θά σώζει ὡς τό τέλος μερικές ψυχές ∆έν ἐλπίζω πιά ἄλλο τίποτα

30

Κ αθώς θεριεύει τό θέρος καί ἡ φύση ντύνεται τά χρυσᾶ της νοσταλγία πλημμυρίζει τήν σκέψη μας νοσταλγία γιορτινή ἀπό τά παιδικά μας χρό-νια πού προσγειώθηκαν ἀπότομα ἀπό τήν πραγματικότητα τοῦ κόσμου

τούτου Οἱ κῆποι ὁλάνθιστοι γεμᾶτοι τριαντάφυλλα φίσκα ἀπό τό παιδομάνι οἱ χωματόδρομοι κι ἡ εὐωδία ἀπό τά νυχτολούλουδα νά διεγείρει τήν ὄσφρηση Ὀρ-θάνοιχτες οἱ πόρτες τῶν σπιτιῶν οἱ οἰκογένειες νά δειπνίζουν στίς βεράντες καί τά ραδιόφωνα νά γεμίζουν μέ μελωδίες τήν ἥσυχη γειτονιά Μνῆμες τῆς παιδικῆς ἡλικίας χρόνια ἀνέμελα κι ἀφελῆ τότε πού νομίζαμε ὅτι ὁ βίος θά lsquoναι παιχνίδι τότε πού θαρρούσαμε ὅτι στόν παράδεισο θά ζήσουμε Μεγαλώσαμε μέ τόν ἦχο τῶν οἰκοδομῶν στά αὐτιά μας ἕνας διαρκής θόρυ-βος στήν ἐφηβεία μας μπετονιέρες κι αὐτοκίνητα πού διαρκῶς αὐξάνονταν Βλέ-παμε ἀμήχανα τίς γειτονιές νά ἐξαφανίζονται τά δέντρα νά κόβονται τίς ταπει-νές μά ἀνθρώπινες μονοκατοικίες νά γκρεμίζονται μαζί μέ χιλιάδες ἀναμνήσεις Γενιές τῆς ἀντιπαροχῆς τῆς πολυκατοικίας τῶν χαμηλοτάβανων διαμερισμάτων - κουτιῶν τῆς ἀπρόσωπης συγκατοίκησης Χάσαμε τούς γειτόνους μας καί μαζί

τήν ἀνθρωπιά μας Ἤμασταν κοινωνικοί καί φι-λόξενοι καί γίναμε καχύποπτοι καί ἀπόμακροι Οἱ ὀλιγοπρόσωπες γειτονιές γέμισαν μέ ἀνθρώ-πους ξένους μεταξύ τους πού δέν ἔχουν καμμιά ὄρεξη νά γνωριστοῦν νά κοιταχτοῦν στά μάτια νά καλημεριστοῦν νά ἀνταλλάξουν ἐπισκέψεις καί χαμόγελα Εἴχαμε τό θλιβερό προνόμιο νά ζήσουμε τήν πα-ρακμή τῆς πόλης στήν ἐξέλιξή της Εἴδαμε τούς μικρούς παραδείσους μας νά μεταβάλλονται σέ

γκρίζα κακόγουστα κτίρια τίς ἀλάνες πού ματώναμε τά πόδια μας νά γίνονται ὄγκοι ἀπό μπετόν Πρίν προλάβουμε νά ἀποστηθίσουμε τό laquoἈθῆνα διαμαντόπε-τρα στῆς γῆς τό δαχτυλίδιraquo πνιγήκαμε στή μυρωδιά τοῦ νέφους καί ντραπήκαμε πού εἴμαστε Ἀθηναῖοι Ὅλοι νοσταλγοῦμε τό παρελθόν Μεγαλώνουμε καί διαρκῶς διαπιστώνου-με πώς laquoκάθε πέρυσι καί καλύτεραraquo Τά χρόνια περνοῦν καί ὅλο ἀναφερόμαστε σέ παλαιότερες ἐποχές ἀναπολοῦμε τά παλιά καί συγκινούμεθα μέ τραγούδια μέ κείμενα καί μέ ταινίες πού περιγράφουν τήν παλιά Ἑλλάδα τόν κόσμο πού ἔφυ-γε Ζοῦμε τήν παρακμή τοῦ σύγχρονου πολιτισμοῦ ἀνίκανοι νά ἀντιδράσουμε καί ὅλο μιλᾶμε γιά τά παλιά Νοιώθουμε ἄγχος γιά τήν ἐγκληματικότητα καί τήν οἰκονομική κρίση θλιβόμαστε πού κινδυνεύουμε νά χάσουμε τήν εὐδαιμονία μας Εἶναι φυσιολογική ἡ ἀντίδραση αὐτή μά ἄν ἀφήσουμε τόν συναισθηματισμό στήν ἄκρη καί σκεφτοῦμε τό παρελθόν μέσα ἀπό τό πρῖσμα τῆς ἱστορίας θά δια-πιστώσουμε πώς δύσκολα θά διαλέγαμε μιά ἄλλη χρονική περίοδο γιά νά ζήσου-με

Νοσταλγία π Χριστόδουλος Μπίθας

Ἀρχαγγέλων Λόγος

31

Ὅπου κι ἄν ἀνατρέξουμε πίσω στόν χρόνο βλέπουμε παντοῦ καί πάντα νά βασιλεύει ὁ πόνος Πόλεμοι κι ἐμφύλιοι ἀλληλοσπαραγμοί σκλαβιά καί πεῖνα φτώχεια κι ἀδικία σημαδεύουν τήν ἱστορία τῆς ἀνθρωπότητος Μπορεῖ νά ὑπῆρ-ξαν πιό ἔνθεοι πολιτισμοί ἀπό αὐτόν πού διανύουμε τώρα μά ἡ ἁμαρτία πάντα ἴδια εἶναι στό διάβα τῶν αἰώνων Μπορεῖ νά νοσταλγοῦμε τήν λαμπρή περίοδο τοῦ Βυζαντίου ἤ ἀκομα καί τήν ἔνδοξη ἑλληνική ἀρχαιότητα ἀλλά τό σίγουρο εἶναι ὅτι δέν θά θέλαμε νά ζήσουμε ἐχθρικές σφαγές πολέμους κι ἐπιδημίες οὔτε νά εἴμαστε δοῦλοι ἐκεῖνες τίς ἐποχές οὔτε νά πεθαίνουμε ἀπό μιά ἁπλῆ γρίπη ἐ-πειδή ἡ ἰατρική ἐπιστήμη δέν εἶχε ἀκόμα ἐξελιχθεῖ ∆ύσκολος ἦταν πάντα ὁ βίος Πλαστή ἡ ὀνειροπόληση γιά τό παρελθόν ψευδαίσθηση γιά νά ξεφύγουμε ἀπό τήν πραγματικότητα Κι ἄν ὑπάρχει νοσταλ-γία γιά μιά κοινωνία ἰδανική ὅπου πραγματικά θά θέλαμε νά ζήσουμε αὐτό μᾶλ-λον ἀφορᾶ τήν παραδείσια κατάσταση τήν ἐποχή πού δέν ὑπῆρχε στό ἀνθρώπι-νο γένος ὀδύνη καί στεναγμός ἀλλά κοινωνία ἀγάπης μέ τόν Θεό καί τόν συνάν-θρωπο Κι ἐφrsquo ὅσον τό νά γυρίσουμε στό παρελθόν ἀποκλείεται ἀφοῦ ἀρνηθήκα-με τήν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ μοναδική μας ἐλπίδα εἶναι τό μέλλον τά ἔσχατα ἡ Βασι-λεία τῶν Οὐρανῶν Ἐπειδή ὅμως τήν Βασιλεία Του μᾶς κάλεσε ὁ Κύριος νά τήν προγευτοῦμε ἐπειδή μᾶς ζήτησε νά βιώσουμε τά ἔσχατα ἀπό τώρα ἄς ἐγκαταλείψουμε τήν πα-ρελθοντολογία κι ἄς χαροῦμε τό σήμερα εὐχαριστῶντας τόν Θεό πάντων ἕνεκεν ζῶντας εὐλογημένα κάθε στιγμή σά νά lsquoναι ἡ πρώτη κι ἡ τελευταία τῆς ὕπαρξής μας ἔχοντας νοσταλγία μόνο γιά τήν Βασιλεία τοῦ Θεοῦ γιά τόν Παράδεισο γιά τό πέρασμα ἀπό τόν θάνατο στήν Ζωή τήν ὄντως Ζωή πού εἶναι ὁ Χριστός μας Ἀμήν

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

Ἀποφθέγματα τῆς ἐρήμου

Ἀββᾶς Ἀντώνιος

Ἀπό τόν πλησίον μας προέρχεται ἡ ζωή καί ὁ θάνατος Γιατί ἂν κερδίσουμε τόν ἀδελφό μας κερδίζουμε τόν Θεόmiddot ἂν ὅμως τόν σκανδαλίσουμε ἁμαρτάνουμε στόν Χριστό Ἔρχεται καιρός πού οἱ ἄνθρωποι θά τρελαθοῦν καί ὅταν δοῦν κάποιον πού δέν εἶναι τρελός θά ξεσηκωθοῦν ἐναντίον του καί θὰ τοῦ ποῦν ldquoεἶσαι τρελόςrdquo ἐπειδή δέν εἶναι ὅμοιος μ᾽ αὐτούς ∆έν φοβᾶμαι πιά τόν Θεό ἀλλά τόν ἀγαπάω ldquoΓιατί ἡ ἀγάπη διώχνει τόν φόβοrdquo ( Ἰω 418) Ἐκεῖνος πού κτυπάει τήν μᾶζα τοῦ σιδήρου σκέπτεται πρῶτα τί θέλει νά φτιάξει δρεπάνι μαχαίρι τσεκούρι Ἔτσι κι ἐμεῖς πρέπει νά σκεπτόμαστε γιά ποιά ἀρετή παλεύουμε ὥστε νά μήν κοπιάζουμε μάταια

32

Ἀρχαγγέλων Λόγος

Ἱερός Ναός Ταξιαρχῶν Μοσχάτου Σύντομο ἱστορικό

Στέλιος Ντάντης ∆ρ Θεολογίας-ἱστορικός

Ἀ πό τήν ἐποχή τῆς γερμανικῆς κατοχῆς (1941-44) καί γιά κά-ποιες δεκαετίες οἱ ἐπιβάτες

τοῦ ἠλεκτρικοῦ σιδηροδρόμου περ-νῶντας ἀπrsquo τό καταπράσινο Μοσχᾶτο σταυροκοπιόνταν ἀντικρίζοντας μέσα στά πανέμορφα περιβόλια ἕνα μικρό ξωκλήσι Ἦταν οἱ Ταξιάρχες ἤ τό Ταξι-αρχάκι ὅπως τό ὀνομάτιζαν οἱ παλιοί Μοσχατιῶτες πού τήν παραμονή καί τήν μέρα τῆς γιορτῆς ξεκινοῦσαν ἀπό κάθε μεριά τῆς πόλης καί ἀκολουθῶν-

τας τά στενά μονοπάτια μέσα ἀπό καλ-λιέργειες ἔρχονταν νά προσκυνήσουν Μέσα σrsquo ἐκεῖνα τά περιποιημένα περι-βόλια λιγοστοί ἦταν οἱ γείτονες τῶν Ταξιαρχῶν πού ζοῦσαν τριγύρω σέ σκόρπιες ἀγροικίες κυρίως κτηματίες περιβολάρηδες λαχανικῶν μέ τά ὁποῖα τροφοδοτοῦσαν τήν λαχαναγορά τῶν Ἀθηνῶν (Βαρβάκειο)

Τό ἐκκλησάκι χτίστηκε στά 1943 μέσα στά δύσκολα χρόνια τῆς ξενικῆς κατο-χῆς Οἰκοδομήθη-κε σέ οἰκόπεδο

282 τετραγωνικῶν μέτρων πού πρό-σφερε ὁ Χρῆστος Μαστροσταμάτης καί στήν ἵδρυσή του πρωτοστάτησε ἡ γυναίκα του Στυλιανή μέ τόν γαμπρό

τους Γεώργιο Καζάλα ὁ ὁποῖος κίνησε τά νήματα γιά τήν κατασκευή Στήν προσπάθεια ἐκείνη συνεισφέρανε πρό-

θυμα οἱ γειτονικές οἰκογένειες πού οἱ ἀπόγονοί τους ζοῦν ἀνάμεσά μας Μπέλλου Λαλαούνη Καψίλη Κω-σταντάκη (Ροδίτη) Λεγάκη Καζάλα καί Μαστροσταμάτη Οἰκοδομικά ὑλικά δέν ὑπῆρχαν ἐ-κεῖνα τά δύσμοιρα χρόνια γιrsquo αὐτό προσφερθήκε ὁ κόσμος καί κουβάλησε πέτρες χῶμα ἄμμο ἀπrsquo τό ποτάμι τοῦ-βλα κεραμίδια ἤ πρόσφερε χρήματα

Τά ἐγκαίνια τῆς ἐκκκλησούλας ἔγιναν στίς 29 Ιουνίου 1943 μέρα τῆς γιορτῆς τῶν ἁγίων ἀποστόλων Πέτρου καί Παύλου Συνέχεια στό ἑπόμενο (Πρωτοδημοσιεύτηκε στά IΣTOPIKA TOY MOΣXATOY τ β΄ Μοσχᾶτο 2003 σσ 55-59)

33

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

Τά Νέα μας

τῆς Ζωοδόχου Πηγῆς καί τό ἀπόγευμα πήραμε τό πλοῖο τῆς ἐπιστροφῆς Στήν ἐκδρομή αὐτή ὅπως καί στήν ἐκ-δήλωση πού πραγματοποιήσαμε τήν ∆ευτέρα 31η Μαΐου στό Πνευματικό μας Κέντρο μᾶς δόθηκε μιά ἀκόμα εὐ-καιρία νά συσφίγξουμε τίς σχέσεις μας καί νά νοιώσουμε λίγο παραπάνω τήν αἴσθηση τῆς κοινότητας Ὅλες αὐτές τίς δραστηριότητες ὅπως καί τό κέρα-σμα μετά τήν Θεία Λειτουργία τῆς Κυ-ριακῆς θά πρέπει νά τά ἀντιμετωπί-ζουμε ὡς ἐκκλησιαστικά-κοινοτικά γε-γονότα κι ὄχι σάν ἁπλές κοινωνικές ἐκδηλώσεις Σέ καιρούς ἀφιλόξενους καί μοναχικούς καλούμεθα νά συσπει-ρωθοῦμε στήν ἐνορία μας νά νοιώσου-με πρόσωπα νά μοιραστοῦμε τήν κατή-χηση καί τήν ἐλπίδα μας

Πιστεύουμε ἀκράδαντα πώς τό μέλλον τῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας τόν 21ο αἰῶνα ἐξαρτᾶται ἄμεσα ἀπό τό ζωντά-νεμα τῆς κοινοτικῆς ζωῆς κατά τό Ἀποστολικό πρότυπο καί βέβαια τόν ἐπανευαγγελισμό τῶν συνανθρώπων μας Μέ τήν βοήθεια τοῦ Θεοῦ ἐλπίζουμε νά ἐργαστοῦμε ὅλοι πρός αὐτή τήν κατεύθυνση Ἀμήν

Μ έ ἐπιτυχία πραγματοποιήθηshyκε στίς 5 καί 6 Ἰουνίου ἡ ἐκshyδρομή τῆς ἐνορίας μας στήν

Ἄνδρο Με 74 ἀδελφούς καί ἀδελφές μας περάσαμε ἕνα εὐλογημένο κι

εὐχάριστο διήμερο στό πανέμορφο Κυ-κλαδονήσι Καταλύσαμε σέ ξενοδοχεῖο στό Γαύριο καί ἀπό ἐκεῖ τήν πρώτη ἡ-μέρα περιηγηθήκαμε στά μοναστήρια τῆς Ἀγίας Μαρίνας (ὅπου φυλάσσεται λείψανο τῆς Ἁγίας) καί τῆς Παναχράν-του (ἐδῶ βρίσκεται ἡ κάρα τοῦ Ἁγ Παντελεήμονα καί πλῆθος ἄλλων ἱερῶν λειψάνων) καί βέβαια στήν ὄμορφη χώρα τῆς Ἄνδρου Τήν Κυριακή λει-τουργηθήκαμε στήν γυναικεία Μονή

Ἱερά Μονή Παναχράντου

Ἡ χώρα τῆς Ἄνδρου ἀπό τήν Μονή Παναχράντου

Στήν πύλη τῆς Ἱ Μ Ζωοοδόχου Πηγῆς

34

Ἡ κρίση στήν οὐσία δέν εἶναι οἰκονομική ἀλλά κυρίως καί πρό παντός πνευματική καί αὐτή φέρνει καί οἰκονομική

καί πολιτική κρίση Αὐτό σημαίνει ὅτι ἡ ἀντιμετώπιση τῆς κρίσεως δέν γίνεται μέ οἰκονομικά μέσα καί πολιτικές πρακτι-κές ἀλλά μέ τήν ἀλλαγή τρόπου ζωῆς μέ τήν ἐπαναφορά τοῦ ἀνθρώπου στήν ὀλιγάρκεια τήν ἐγκράτεια τήν σωφροσύνη τήν ἀποφυγή τῆς ἀπληστίας καί τῆς ὑπερβολῆς

Ἡ ἄσκηση προβάλλει σήμερα ὡς ἐπιταγή ὡς προσπάθεια νά θεραπευθεῖ τό πάθος τῆς φιλαυτίας ἀπό τό ὁποῖο

προέρχονται τά πάθη τῆς φιληδονίας τῆς φιλοδοξίας καί τῆς φιλαργυρίας Ὁ εὐαγγελιστής Ἰωάννης τό περιγράφει αὐτό μέ πολλή σαφήνεια laquoπᾶν τό ἐν τῷ κόσμῳ ἡ ἐπιθυμία τῆς σαρκός καί ἡ ἐπιθυμία τῶν ὀφθαλμῶν καί ἡ ἀλαζονεία τοῦ βίου οὐκ ἔ-στιν ἐκ τοῦ πατρός ἄλλrsquo ἐκ τοῦ κόσμου ἐστίraquo (Α΄ Ἰω β 16)

Μητροπολίτης Ναυπάκτου καί Ἁγίου Βλασίου Ἱερόθεος Βλάχος

  • Τό Ψωμί13
  • Μίλτος Σαχτούρης (1919-2005) 13
  • Ἀββᾶς Ἀντώνιος 13
    • ltlt13 ASCII85EncodePages false13 AllowTransparency false13 AutoPositionEPSFiles true13 AutoRotatePages None13 Binding Left13 CalGrayProfile (Dot Gain 20)13 CalRGBProfile (sRGB IEC61966-21)13 CalCMYKProfile (US Web Coated 050SWOP051 v2)13 sRGBProfile (sRGB IEC61966-21)13 CannotEmbedFontPolicy Error13 CompatibilityLevel 1413 CompressObjects Tags13 CompressPages true13 ConvertImagesToIndexed true13 PassThroughJPEGImages true13 CreateJobTicket false13 DefaultRenderingIntent Default13 DetectBlends true13 DetectCurves 0000013 ColorConversionStrategy CMYK13 DoThumbnails false13 EmbedAllFonts true13 EmbedOpenType false13 ParseICCProfilesInComments true13 EmbedJobOptions true13 DSCReportingLevel 013 EmitDSCWarnings false13 EndPage -113 ImageMemory 104857613 LockDistillerParams false13 MaxSubsetPct 10013 Optimize true13 OPM 113 ParseDSCComments true13 ParseDSCCommentsForDocInfo true13 PreserveCopyPage true13 PreserveDICMYKValues true13 PreserveEPSInfo true13 PreserveFlatness true13 PreserveHalftoneInfo false13 PreserveOPIComments true13 PreserveOverprintSettings true13 StartPage 113 SubsetFonts true13 TransferFunctionInfo Apply13 UCRandBGInfo Preserve13 UsePrologue false13 ColorSettingsFile ()13 AlwaysEmbed [ true13 ]13 NeverEmbed [ true13 ]13 AntiAliasColorImages false13 CropColorImages true13 ColorImageMinResolution 30013 ColorImageMinResolutionPolicy OK13 DownsampleColorImages true13 ColorImageDownsampleType Bicubic13 ColorImageResolution 30013 ColorImageDepth -113 ColorImageMinDownsampleDepth 113 ColorImageDownsampleThreshold 15000013 EncodeColorImages true13 ColorImageFilter DCTEncode13 AutoFilterColorImages true13 ColorImageAutoFilterStrategy JPEG13 ColorACSImageDict ltlt13 QFactor 01513 HSamples [1 1 1 1] VSamples [1 1 1 1]13 gtgt13 ColorImageDict ltlt13 QFactor 01513 HSamples [1 1 1 1] VSamples [1 1 1 1]13 gtgt13 JPEG2000ColorACSImageDict ltlt13 TileWidth 25613 TileHeight 25613 Quality 3013 gtgt13 JPEG2000ColorImageDict ltlt13 TileWidth 25613 TileHeight 25613 Quality 3013 gtgt13 AntiAliasGrayImages false13 CropGrayImages true13 GrayImageMinResolution 30013 GrayImageMinResolutionPolicy OK13 DownsampleGrayImages true13 GrayImageDownsampleType Bicubic13 GrayImageResolution 30013 GrayImageDepth -113 GrayImageMinDownsampleDepth 213 GrayImageDownsampleThreshold 15000013 EncodeGrayImages true13 GrayImageFilter DCTEncode13 AutoFilterGrayImages true13 GrayImageAutoFilterStrategy JPEG13 GrayACSImageDict ltlt13 QFactor 01513 HSamples [1 1 1 1] VSamples [1 1 1 1]13 gtgt13 GrayImageDict ltlt13 QFactor 01513 HSamples [1 1 1 1] VSamples [1 1 1 1]13 gtgt13 JPEG2000GrayACSImageDict ltlt13 TileWidth 25613 TileHeight 25613 Quality 3013 gtgt13 JPEG2000GrayImageDict ltlt13 TileWidth 25613 TileHeight 25613 Quality 3013 gtgt13 AntiAliasMonoImages false13 CropMonoImages true13 MonoImageMinResolution 120013 MonoImageMinResolutionPolicy OK13 DownsampleMonoImages true13 MonoImageDownsampleType Bicubic13 MonoImageResolution 120013 MonoImageDepth -113 MonoImageDownsampleThreshold 15000013 EncodeMonoImages true13 MonoImageFilter CCITTFaxEncode13 MonoImageDict ltlt13 K -113 gtgt13 AllowPSXObjects false13 CheckCompliance [13 None13 ]13 PDFX1aCheck false13 PDFX3Check false13 PDFXCompliantPDFOnly false13 PDFXNoTrimBoxError true13 PDFXTrimBoxToMediaBoxOffset [13 00000013 00000013 00000013 00000013 ]13 PDFXSetBleedBoxToMediaBox true13 PDFXBleedBoxToTrimBoxOffset [13 00000013 00000013 00000013 00000013 ]13 PDFXOutputIntentProfile ()13 PDFXOutputConditionIdentifier ()13 PDFXOutputCondition ()13 PDFXRegistryName ()13 PDFXTrapped False1313 CreateJDFFile false13 Description ltlt13 ARA ltFEFF06270633062A062E062F0645002006470630064700200627064406250639062F0627062F0627062A002006440625064606340627062100200648062B062706260642002000410064006F00620065002000500044004600200645062A064806270641064206290020064406440637062806270639062900200641064A00200627064406450637062706280639002006300627062A0020062F0631062C0627062A002006270644062C0648062F0629002006270644063906270644064A0629061B0020064A06450643064600200641062A062D00200648062B0627062606420020005000440046002006270644064506460634062306290020062806270633062A062E062F062706450020004100630072006F0062006100740020064800410064006F006200650020005200650061006400650072002006250635062F0627063100200035002E0030002006480627064406250635062F062706310627062A0020062706440623062D062F062B002E0635062F0627063100200035002E0030002006480627064406250635062F062706310627062A0020062706440623062D062F062B002Egt13 BGR ltFEFF04180437043f043e043b043704320430043904420435002004420435043704380020043d0430044104420440043e0439043a0438002c00200437043000200434043000200441044a0437043404300432043004420435002000410064006f00620065002000500044004600200434043e043a0443043c0435043d04420438002c0020043c0430043a04410438043c0430043b043d043e0020043f044004380433043e04340435043d04380020043704300020043204380441043e043a043e043a0430044704350441044204320435043d0020043f04350447043004420020043704300020043f044004350434043f0435044704300442043d04300020043f043e04340433043e0442043e0432043a0430002e002000200421044a04370434043004340435043d043804420435002000500044004600200434043e043a0443043c0435043d044204380020043c043e0433043004420020043404300020044104350020043e0442043204300440044f0442002004410020004100630072006f00620061007400200438002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e00300020043800200441043b0435043404320430044904380020043204350440044104380438002egt13 CHS ltFEFF4f7f75288fd94e9b8bbe5b9a521b5efa7684002000410064006f006200650020005000440046002065876863900275284e8e9ad88d2891cf76845370524d53705237300260a853ef4ee54f7f75280020004100630072006f0062006100740020548c002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000204ee553ca66f49ad87248672c676562535f00521b5efa768400200050004400460020658768633002gt13 CHT ltFEFF4f7f752890194e9b8a2d7f6e5efa7acb7684002000410064006f006200650020005000440046002065874ef69069752865bc9ad854c18cea76845370524d5370523786557406300260a853ef4ee54f7f75280020004100630072006f0062006100740020548c002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000204ee553ca66f49ad87248672c4f86958b555f5df25efa7acb76840020005000440046002065874ef63002gt13 CZE ltFEFF005400610074006f0020006e006100730074006100760065006e00ed00200070006f0075017e0069006a007400650020006b0020007600790074007600e101590065006e00ed00200064006f006b0075006d0065006e0074016f002000410064006f006200650020005000440046002c0020006b00740065007200e90020007300650020006e0065006a006c00e90070006500200068006f006400ed002000700072006f0020006b00760061006c00690074006e00ed0020007400690073006b00200061002000700072006500700072006500730073002e002000200056007900740076006f01590065006e00e900200064006f006b0075006d0065006e007400790020005000440046002000620075006400650020006d006f017e006e00e90020006f007400650076015900ed007400200076002000700072006f006700720061006d0065006300680020004100630072006f00620061007400200061002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002000610020006e006f0076011b006a016100ed00630068002egt13 DAN ltFEFF004200720075006700200069006e0064007300740069006c006c0069006e006700650072006e0065002000740069006c0020006100740020006f007000720065007400740065002000410064006f006200650020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e007400650072002c0020006400650072002000620065006400730074002000650067006e006500720020007300690067002000740069006c002000700072006500700072006500730073002d007500640073006b007200690076006e0069006e00670020006100660020006800f8006a0020006b00760061006c0069007400650074002e0020004400650020006f007000720065007400740065006400650020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e0074006500720020006b0061006e002000e50062006e00650073002000690020004100630072006f00620061007400200065006c006c006500720020004100630072006f006200610074002000520065006100640065007200200035002e00300020006f00670020006e0079006500720065002egt13 DEU ltFEFF00560065007200770065006e00640065006e0020005300690065002000640069006500730065002000450069006e007300740065006c006c0075006e00670065006e0020007a0075006d002000450072007300740065006c006c0065006e00200076006f006e002000410064006f006200650020005000440046002d0044006f006b0075006d0065006e00740065006e002c00200076006f006e002000640065006e0065006e002000530069006500200068006f006300680077006500720074006900670065002000500072006500700072006500730073002d0044007200750063006b0065002000650072007a0065007500670065006e0020006d00f60063006800740065006e002e002000450072007300740065006c006c007400650020005000440046002d0044006f006b0075006d0065006e007400650020006b00f6006e006e0065006e0020006d006900740020004100630072006f00620061007400200075006e0064002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e00300020006f0064006500720020006800f600680065007200200067006500f600660066006e00650074002000770065007200640065006e002egt13 ESP ltFEFF005500740069006c0069006300650020006500730074006100200063006f006e0066006900670075007200610063006900f3006e0020007000610072006100200063007200650061007200200064006f00630075006d0065006e0074006f00730020005000440046002000640065002000410064006f0062006500200061006400650063007500610064006f00730020007000610072006100200069006d0070007200650073006900f3006e0020007000720065002d0065006400690074006f007200690061006c00200064006500200061006c00740061002000630061006c0069006400610064002e002000530065002000700075006500640065006e00200061006200720069007200200064006f00630075006d0065006e0074006f00730020005000440046002000630072006500610064006f007300200063006f006e0020004100630072006f006200610074002c002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000200079002000760065007200730069006f006e0065007300200070006f00730074006500720069006f007200650073002egt13 ETI ltFEFF004b00610073007500740061006700650020006e0065006900640020007300e4007400740065006900640020006b00760061006c006900740065006500740073006500200074007200fc006b006900650065006c007300650020007000720069006e00740069006d0069007300650020006a0061006f006b007300200073006f00620069006c0069006b0065002000410064006f006200650020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e00740069006400650020006c006f006f006d006900730065006b0073002e00200020004c006f006f0064007500640020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e00740065002000730061006100740065002000610076006100640061002000700072006f006700720061006d006d006900640065006700610020004100630072006f0062006100740020006e0069006e0067002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e00300020006a00610020007500750065006d006100740065002000760065007200730069006f006f006e00690064006500670061002e000d000agt13 FRA ltFEFF005500740069006c006900730065007a00200063006500730020006f007000740069006f006e00730020006100660069006e00200064006500200063007200e900650072002000640065007300200064006f00630075006d0065006e00740073002000410064006f00620065002000500044004600200070006f0075007200200075006e00650020007100750061006c0069007400e90020006400270069006d007000720065007300730069006f006e00200070007200e9007000720065007300730065002e0020004c0065007300200064006f00630075006d0065006e00740073002000500044004600200063007200e900e90073002000700065007500760065006e0074002000ea0074007200650020006f007500760065007200740073002000640061006e00730020004100630072006f006200610074002c002000610069006e00730069002000710075002700410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002000650074002000760065007200730069006f006e007300200075006c007400e90072006900650075007200650073002egt13 GRE ltFEFF03a703c103b703c303b903bc03bf03c003bf03b903ae03c303c403b5002003b103c503c403ad03c2002003c403b903c2002003c103c503b803bc03af03c303b503b903c2002003b303b903b1002003bd03b1002003b403b703bc03b903bf03c503c103b303ae03c303b503c403b5002003ad03b303b303c103b103c603b1002000410064006f006200650020005000440046002003c003bf03c5002003b503af03bd03b103b9002003ba03b103c42019002003b503be03bf03c703ae03bd002003ba03b103c403ac03bb03bb03b703bb03b1002003b303b903b1002003c003c103bf002d03b503ba03c403c503c003c903c403b903ba03ad03c2002003b503c103b303b103c303af03b503c2002003c503c803b703bb03ae03c2002003c003bf03b903cc03c403b703c403b103c2002e0020002003a403b10020005000440046002003ad03b303b303c103b103c603b1002003c003bf03c5002003ad03c703b503c403b5002003b403b703bc03b903bf03c503c103b303ae03c303b503b9002003bc03c003bf03c103bf03cd03bd002003bd03b1002003b103bd03bf03b903c703c403bf03cd03bd002003bc03b5002003c403bf0020004100630072006f006200610074002c002003c403bf002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002003ba03b103b9002003bc03b503c403b103b303b503bd03ad03c303c403b503c103b503c2002003b503ba03b403cc03c303b503b903c2002egt13 HEB ltFEFF05D405E905EA05DE05E905D5002005D105D405D205D305E805D505EA002005D005DC05D4002005DB05D305D9002005DC05D905E605D505E8002005DE05E105DE05DB05D9002000410064006F006200650020005000440046002005D405DE05D505EA05D005DE05D905DD002005DC05D405D305E405E105EA002005E705D305DD002D05D305E405D505E1002005D005D905DB05D505EA05D905EA002E002005DE05E105DE05DB05D90020005000440046002005E905E005D505E605E805D5002005E005D905EA05E005D905DD002005DC05E405EA05D905D705D4002005D105D005DE05E605E205D505EA0020004100630072006F006200610074002005D5002D00410064006F00620065002000520065006100640065007200200035002E0030002005D505D205E805E105D005D505EA002005DE05EA05E705D305DE05D505EA002005D905D505EA05E8002E05D005DE05D905DD002005DC002D005000440046002F0058002D0033002C002005E205D905D905E005D5002005D105DE05D305E805D905DA002005DC05DE05E905EA05DE05E9002005E905DC0020004100630072006F006200610074002E002005DE05E105DE05DB05D90020005000440046002005E905E005D505E605E805D5002005E005D905EA05E005D905DD002005DC05E405EA05D905D705D4002005D105D005DE05E605E205D505EA0020004100630072006F006200610074002005D5002D00410064006F00620065002000520065006100640065007200200035002E0030002005D505D205E805E105D005D505EA002005DE05EA05E705D305DE05D505EA002005D905D505EA05E8002Egt13 HRV (Za stvaranje Adobe PDF dokumenata najpogodnijih za visokokvalitetni ispis prije tiskanja koristite ove postavke Stvoreni PDF dokumenti mogu se otvoriti Acrobat i Adobe Reader 50 i kasnijim verzijama)13 HUN ltFEFF004b0069007600e1006c00f30020006d0069006e0151007300e9006701710020006e0079006f006d00640061006900200065006c0151006b00e90073007a00ed007401510020006e0079006f006d00740061007400e100730068006f007a0020006c006500670069006e006b00e1006200620020006d0065006700660065006c0065006c0151002000410064006f00620065002000500044004600200064006f006b0075006d0065006e00740075006d006f006b0061007400200065007a0065006b006b0065006c0020006100200062006500e1006c006c00ed007400e10073006f006b006b0061006c0020006b00e90073007a00ed0074006800650074002e0020002000410020006c00e90074007200650068006f007a006f00740074002000500044004600200064006f006b0075006d0065006e00740075006d006f006b00200061007a0020004100630072006f006200610074002000e9007300200061007a002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002c0020007600610067007900200061007a002000610074007400f3006c0020006b00e9007301510062006200690020007600650072007a006900f3006b006b0061006c0020006e00790069007400680061007400f3006b0020006d00650067002egt13 ITA ltFEFF005500740069006c0069007a007a006100720065002000710075006500730074006500200069006d0070006f007300740061007a0069006f006e00690020007000650072002000630072006500610072006500200064006f00630075006d0065006e00740069002000410064006f00620065002000500044004600200070006900f900200061006400610074007400690020006100200075006e00610020007000720065007300740061006d0070006100200064006900200061006c007400610020007100750061006c0069007400e0002e0020004900200064006f00630075006d0065006e007400690020005000440046002000630072006500610074006900200070006f00730073006f006e006f0020006500730073006500720065002000610070006500720074006900200063006f006e0020004100630072006f00620061007400200065002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000200065002000760065007200730069006f006e006900200073007500630063006500730073006900760065002egt13 JPN ltFEFF9ad854c18cea306a30d730ea30d730ec30b951fa529b7528002000410064006f0062006500200050004400460020658766f8306e4f5c6210306b4f7f75283057307e305930023053306e8a2d5b9a30674f5c62103055308c305f0020005000440046002030d530a130a430eb306f3001004100630072006f0062006100740020304a30883073002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000204ee5964d3067958b304f30533068304c3067304d307e305930023053306e8a2d5b9a306b306f30d530a930f330c8306e57cb30818fbc307f304c5fc59808306730593002gt13 KOR ltFEFFc7740020c124c815c7440020c0acc6a9d558c5ec0020ace0d488c9c80020c2dcd5d80020c778c1c4c5d00020ac00c7a50020c801d569d55c002000410064006f0062006500200050004400460020bb38c11cb97c0020c791c131d569b2c8b2e4002e0020c774b807ac8c0020c791c131b41c00200050004400460020bb38c11cb2940020004100630072006f0062006100740020bc0f002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e00300020c774c0c1c5d0c11c0020c5f40020c2180020c788c2b5b2c8b2e4002egt13 LTH ltFEFF004e006100750064006f006b0069007400650020016100690075006f007300200070006100720061006d006500740072007500730020006e006f0072011700640061006d00690020006b0075007200740069002000410064006f00620065002000500044004600200064006f006b0075006d0065006e007400750073002c0020006b00750072006900650020006c0061006200690061007500730069006100690020007000720069007400610069006b007900740069002000610075006b01610074006f00730020006b006f006b007900620117007300200070006100720065006e006700740069006e00690061006d00200073007000610075007300640069006e0069006d00750069002e0020002000530075006b0075007200740069002000500044004600200064006f006b0075006d0065006e007400610069002000670061006c006900200062016b007400690020006100740069006400610072006f006d00690020004100630072006f006200610074002000690072002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002000610072002000760117006c00650073006e0117006d00690073002000760065007200730069006a006f006d00690073002egt13 LVI ltFEFF0049007a006d0061006e0074006f006a00690065007400200161006f00730020006900650073007400610074012b006a0075006d00750073002c0020006c0061006900200076006500690064006f00740075002000410064006f00620065002000500044004600200064006f006b0075006d0065006e007400750073002c0020006b006100730020006900720020012b00700061016100690020007000690065006d01130072006f00740069002000610075006700730074006100730020006b00760061006c0069007401010074006500730020007000690072006d007300690065007300700069006501610061006e006100730020006400720075006b00610069002e00200049007a0076006500690064006f006a006900650074002000500044004600200064006f006b0075006d0065006e007400750073002c0020006b006f002000760061007200200061007400760113007200740020006100720020004100630072006f00620061007400200075006e002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002c0020006b0101002000610072012b00200074006f0020006a00610075006e0101006b0101006d002000760065007200730069006a0101006d002egt13 NLD (Gebruik deze instellingen om Adobe PDF-documenten te maken die zijn geoptimaliseerd voor prepress-afdrukken van hoge kwaliteit De gemaakte PDF-documenten kunnen worden geopend met Acrobat en Adobe Reader 50 en hoger)13 NOR ltFEFF004200720075006b00200064006900730073006500200069006e006e007300740069006c006c0069006e00670065006e0065002000740069006c002000e50020006f0070007000720065007400740065002000410064006f006200650020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e00740065007200200073006f006d00200065007200200062006500730074002000650067006e0065007400200066006f00720020006600f80072007400720079006b006b0073007500740073006b00720069006600740020006100760020006800f800790020006b00760061006c0069007400650074002e0020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e00740065006e00650020006b0061006e002000e50070006e00650073002000690020004100630072006f00620061007400200065006c006c00650072002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000200065006c006c00650072002000730065006e006500720065002egt13 POL ltFEFF0055007300740061007700690065006e0069006100200064006f002000740077006f0072007a0065006e0069006100200064006f006b0075006d0065006e007400f300770020005000440046002000700072007a0065007a006e00610063007a006f006e00790063006800200064006f002000770079006400720075006b00f30077002000770020007700790073006f006b00690065006a0020006a0061006b006f015b00630069002e002000200044006f006b0075006d0065006e0074007900200050004400460020006d006f017c006e00610020006f007400770069006500720061010700200077002000700072006f006700720061006d006900650020004100630072006f00620061007400200069002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002000690020006e006f00770073007a0079006d002egt13 PTB ltFEFF005500740069006c0069007a006500200065007300730061007300200063006f006e00660069006700750072006100e700f50065007300200064006500200066006f0072006d00610020006100200063007200690061007200200064006f00630075006d0065006e0074006f0073002000410064006f0062006500200050004400460020006d00610069007300200061006400650071007500610064006f00730020007000610072006100200070007200e9002d0069006d0070007200650073007300f50065007300200064006500200061006c007400610020007100750061006c00690064006100640065002e0020004f007300200064006f00630075006d0065006e0074006f00730020005000440046002000630072006900610064006f007300200070006f00640065006d0020007300650072002000610062006500720074006f007300200063006f006d0020006f0020004100630072006f006200610074002000650020006f002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002000650020007600650072007300f50065007300200070006f00730074006500720069006f007200650073002egt13 RUM ltFEFF005500740069006c0069007a00610163006900200061006300650073007400650020007300650074010300720069002000700065006e007400720075002000610020006300720065006100200064006f00630075006d0065006e00740065002000410064006f006200650020005000440046002000610064006500630076006100740065002000700065006e0074007200750020007400690070010300720069007200650061002000700072006500700072006500730073002000640065002000630061006c006900740061007400650020007300750070006500720069006f006100720103002e002000200044006f00630075006d0065006e00740065006c00650020005000440046002000630072006500610074006500200070006f00740020006600690020006400650073006300680069007300650020006300750020004100630072006f006200610074002c002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e00300020015f00690020007600650072007300690075006e0069006c006500200075006c0074006500720069006f006100720065002egt13 RUS ltFEFF04180441043f043e043b044c04370443043904420435002004340430043d043d044b04350020043d0430044104420440043e0439043a043800200434043b044f00200441043e043704340430043d0438044f00200434043e043a0443043c0435043d0442043e0432002000410064006f006200650020005000440046002c0020043c0430043a04410438043c0430043b044c043d043e0020043f043e04340445043e0434044f04490438044500200434043b044f00200432044b0441043e043a043e043a0430044704350441044204320435043d043d043e0433043e00200434043e043f0435044704300442043d043e0433043e00200432044b0432043e04340430002e002000200421043e043704340430043d043d044b04350020005000440046002d0434043e043a0443043c0435043d0442044b0020043c043e0436043d043e0020043e0442043a0440044b043204300442044c002004410020043f043e043c043e0449044c044e0020004100630072006f00620061007400200438002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e00300020043800200431043e043b043504350020043f043e04370434043d043804450020043204350440044104380439002egt13 SKY ltFEFF0054006900650074006f0020006e006100730074006100760065006e0069006100200070006f0075017e0069007400650020006e00610020007600790074007600e100720061006e0069006500200064006f006b0075006d0065006e0074006f0076002000410064006f006200650020005000440046002c0020006b0074006f007200e90020007300610020006e0061006a006c0065007001610069006500200068006f0064006900610020006e00610020006b00760061006c00690074006e00fa00200074006c0061010d00200061002000700072006500700072006500730073002e00200056007900740076006f00720065006e00e900200064006f006b0075006d0065006e007400790020005000440046002000620075006400650020006d006f017e006e00e90020006f00740076006f00720069016500200076002000700072006f006700720061006d006f006300680020004100630072006f00620061007400200061002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002000610020006e006f0076016100ed00630068002egt13 SLV ltFEFF005400650020006e006100730074006100760069007400760065002000750070006f0072006100620069007400650020007a00610020007500730074007600610072006a0061006e006a006500200064006f006b0075006d0065006e0074006f0076002000410064006f006200650020005000440046002c0020006b006900200073006f0020006e0061006a007000720069006d00650072006e0065006a016100690020007a00610020006b0061006b006f0076006f00730074006e006f0020007400690073006b0061006e006a00650020007300200070007200690070007200610076006f0020006e00610020007400690073006b002e00200020005500730074007600610072006a0065006e006500200064006f006b0075006d0065006e0074006500200050004400460020006a00650020006d006f0067006f010d00650020006f0064007000720065007400690020007a0020004100630072006f00620061007400200069006e002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000200069006e0020006e006f00760065006a01610069006d002egt13 SUO ltFEFF004b00e40079007400e40020006e00e40069007400e4002000610073006500740075006b007300690061002c0020006b0075006e0020006c0075006f00740020006c00e400680069006e006e00e4002000760061006100740069007600610061006e0020007000610069006e006100740075006b00730065006e002000760061006c006d0069007300740065006c00750074007900f6006800f6006e00200073006f00700069007600690061002000410064006f0062006500200050004400460020002d0064006f006b0075006d0065006e007400740065006a0061002e0020004c0075006f0064007500740020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e00740069007400200076006f0069006400610061006e0020006100760061007400610020004100630072006f0062006100740069006c006c00610020006a0061002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030003a006c006c00610020006a006100200075007500640065006d006d0069006c006c0061002egt13 SVE ltFEFF0041006e007600e4006e00640020006400650020006800e4007200200069006e0073007400e4006c006c006e0069006e006700610072006e00610020006f006d002000640075002000760069006c006c00200073006b006100700061002000410064006f006200650020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e007400200073006f006d002000e400720020006c00e4006d0070006c0069006700610020006600f60072002000700072006500700072006500730073002d007500740073006b00720069006600740020006d006500640020006800f600670020006b00760061006c0069007400650074002e002000200053006b006100700061006400650020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e00740020006b0061006e002000f600700070006e00610073002000690020004100630072006f0062006100740020006f00630068002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e00300020006f00630068002000730065006e006100720065002egt13 TUR ltFEFF005900fc006b00730065006b0020006b0061006c006900740065006c0069002000f6006e002000790061007a006401310072006d00610020006200610073006b013100730131006e006100200065006e0020006900790069002000750079006100620069006c006500630065006b002000410064006f006200650020005000440046002000620065006c00670065006c0065007200690020006f006c0075015f007400750072006d0061006b0020006900e70069006e00200062007500200061007900610072006c0061007201310020006b0075006c006c0061006e0131006e002e00200020004f006c0075015f0074007500720075006c0061006e0020005000440046002000620065006c00670065006c0065007200690020004100630072006f006200610074002000760065002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000200076006500200073006f006e0072006100730131006e00640061006b00690020007300fc007200fc006d006c00650072006c00650020006100e70131006c006100620069006c00690072002egt13 UKR ltFEFF04120438043a043e0440043804410442043e043204430439044204350020044604560020043f043004400430043c043504420440043800200434043b044f0020044104420432043e04400435043d043d044f00200434043e043a0443043c0435043d044204560432002000410064006f006200650020005000440046002c0020044f043a04560020043d04300439043a04400430044904350020043f045604340445043e0434044f0442044c00200434043b044f0020043204380441043e043a043e044f043a04560441043d043e0433043e0020043f0435044004350434043404400443043a043e0432043e0433043e0020043404400443043a0443002e00200020042104420432043e04400435043d045600200434043e043a0443043c0435043d0442043800200050004400460020043c043e0436043d04300020043204560434043a0440043804420438002004430020004100630072006f006200610074002004420430002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002004300431043e0020043f04560437043d04560448043e04570020043204350440044104560457002egt13 ENU (Use these settings to create Adobe PDF documents best suited for high-quality prepress printing Created PDF documents can be opened with Acrobat and Adobe Reader 50 and later)13 gtgt13 Namespace [13 (Adobe)13 (Common)13 (10)13 ]13 OtherNamespaces [13 ltlt13 AsReaderSpreads false13 CropImagesToFrames true13 ErrorControl WarnAndContinue13 FlattenerIgnoreSpreadOverrides false13 IncludeGuidesGrids false13 IncludeNonPrinting false13 IncludeSlug false13 Namespace [13 (Adobe)13 (InDesign)13 (40)13 ]13 OmitPlacedBitmaps false13 OmitPlacedEPS false13 OmitPlacedPDF false13 SimulateOverprint Legacy13 gtgt13 ltlt13 AddBleedMarks false13 AddColorBars false13 AddCropMarks false13 AddPageInfo false13 AddRegMarks false13 ConvertColors ConvertToCMYK13 DestinationProfileName ()13 DestinationProfileSelector DocumentCMYK13 Downsample16BitImages true13 FlattenerPreset ltlt13 PresetSelector MediumResolution13 gtgt13 FormElements false13 GenerateStructure false13 IncludeBookmarks false13 IncludeHyperlinks false13 IncludeInteractive false13 IncludeLayers false13 IncludeProfiles false13 MultimediaHandling UseObjectSettings13 Namespace [13 (Adobe)13 (CreativeSuite)13 (20)13 ]13 PDFXOutputIntentProfileSelector DocumentCMYK13 PreserveEditing true13 UntaggedCMYKHandling LeaveUntagged13 UntaggedRGBHandling UseDocumentProfile13 UseDocumentBleed false13 gtgt13 ]13gtgt setdistillerparams13ltlt13 HWResolution [2400 2400]13 PageSize [612000 792000]13gtgt setpagedevice13

Page 10: ΑΡΧΑΓΓΕΛΩΝ ΛΟΓΟΣ καλοκαιρι 2010

10

Ὁ ἄνθρωπος εἶναι ἀναμφίβολα ἕνα ἀντιφατικό ὄν Ἕνα μέρος του διψᾶ γιά πνευματική προκοπή γνωστική πρόοδο ψυχική ἀνάταση Τό ὑπό-λοιπο (πού συνήθως ὑπερέχει) βουτᾶ λαίμαργα σέ μιά πληθώρα κοσμι-

κῶν ἀπολαύσεων σαρκικῶν ἐπιθυμιῶν κτιστῶν θησαυρῶν Καί ἄν αὐτή ἡ κατά-δυση ἔληγε στόν πυθμένα τῆς προσωπικῆς ματαιοδοξίας θά ὑπῆρχε τουλάχιστον ἡ ἐλπίδα πώς ἔπειτα θά ἄρχιζε ἡ ἀνάδυση γιά μιά ἀνάσα ἠθικῆς καθαρότητας Κι ὅμως Πολλοί ἀρχίζουν τίς γεωτρήσεις () ἔχοντας ὡς νῆμα πού τούς συνδέει μέ τή ζωή μόνο τά ὑλικά ἀγαθά παραθεωρῶντας ὅτι μόνο φθαρτά καί προσωρινά εἶ-ναι

Ὁ Ἰησοῦς Χριστός μᾶς δίδαξε laquoΜή θησαυρίζετε ὑμῖν θησαυρούς ἐπί τῆς γῆςraquo (Ματθ 6 19) καί ἐμεῖς ἄλλοι λίγο καί ἄλλοι περισσότερο πράττουμε ἀκρι-βῶς τό ἀντίθετο Πάσχουμε ἀπό ἔλλειψη ἐμπιστοσύνης ndash πίστης στό Θεό ὁ Ὁποῖ-ος ἀπό ἀμέριστη ἀγάπη γιά τό δημιούργημά Του ndash γιά τήν κορωνίδα τῆς πλάσης στήν κατάσταση τοῦ ἀρχέγονου κάλλους ndash προσέφερε τά λόγια Του ὡς φωτει-νούς ὁδοδείκτες στή δύσκολη πορεία μας πρός τή θέωση Καί ἐπειδή εἶναι ἀδύνα-τον ἐκ φύσεως νά θαμπώσει τό φῶς τῶν θείων διδαγμάτων θαμπώσαμε ἐμεῖς τή ματιά μας θεωρῶντας πώς κατέχουμε ἀφrsquo ἑαυτῶν τήν ἀλήθεια καί τή γνώση

Νομίσαμε τή ματαιότητα τοῦ πλούτου κυρίαρχο ἀγαθό Πιστέψαμε πώς ἡ ζεστασιά τῆς ψυχῆς πηγάζει ἀπό τήν τριβή τῶν χεριῶν μας μέ τό χρυσό καί τό ἀσήμι Ἡδονιστήκαμε μέ τήν ἰδέα τοῦ laquoἔχεινraquo καί παραληρίσαμε στή θέα τῆς θεᾶς ὕλης Ἡ αἴσθηση τῆς ἰδιοκτησίας μᾶς δημιούργησε τήν ἐντύπωση τῆς δύναμης Νοιώσαμε ἄτρωτοι καί ἡ φιλαυτία μας φού-σκωσε προκαλῶντας τά γνήσια τέκνα της ndash τά πάθη τῆς φιλαργυρίας τῆς κενοδοξίας καί τῆς

γαστριμαργίας ndash νά στήσουν χορό στήν καρδιά μας Ὁ ἄνθρωπος ἐκκινούμενος ἀπό ἐγωκεντρισμό θεώρησε πώς σκοπός τῆς ζωῆς του ἐπιβάλλεται νά εἶναι ὄχι ἁ-πλῶς ἡ συντήρηση καί καθαρότητα τοῦ σώματος ἀλλά ἡ ἀνάδειξή του ἔναντι τῆς ψυχῆς καί ἡ ἐπίδειξη τοῦ ὑλικοῦ πλουτισμοῦ Τελικά ἡ καθημερινή βιολογική ἀ-νάγκη ἔλαβε κυρίαρχη θέση στή ζωή τῶν ἀνθρώπων καθώς ἡ εὐδαιμονία στήν ὁ-ποία εἶχαν συνηθίσει ἤ τό κυνήγι τῆς εὐδαιμονίας στό ὁποῖο ἐπιδίδονταν ἐξουσί-ασαν τήν ψυχή τους καί δέν ἐπικεντρώνονταν στόν laquoἄρτον ἡμῶν τόν ἐπιούσιονraquo Ἔτσι ὁμοίασαν μέ τό σπόρο ἀπό τήν παραβολή τοῦ σπορέα πού σπάρθηκε κοντά στά ἀγκάθια τόν ὁποῖο ἡ μέριμνα γιά τά ἐγκόσμια καί τά ὑλικά ἀγαθά κατέπνιξαν καί ἔτσι δέν καρποφόρησε Ἡ ἐξύψωση τῆς ἡδονῆς τῶν ὑλικῶν ἀγα-θῶν σέ πρωταρχική καί ζωοποιό ἀνάγκη τοῦ ἀνθρώπου τόν κατέστησε ἕρμαιο τοῦ καταναλωτισμοῦ

Ἡ ἄλογη προσκόλληση στή συντήρηση τοῦ ὑλικοῦ στοιχείου τοῦ ἀνθρώ-

Ἀρχαγγέλων Λόγος

Ἡ ὀδύνη τοῦ ἔχειν Σωτήριος Ν Κόλλιας ΜΑ Θεολογίας ἐκπαιδευτικός

11

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

που δρᾶ καταλυτικά γιά τήν πνευματική ἐξύψωσή του Ἤμαστε τόσο σίγουροι πώς ἀνήκαμε πλέον στό ἀπυρόβλητο τῶν καθημερινῶν προβλημάτων μιᾶς καί ἡ συσσώρευση πλούτου μᾶς χαροποιοῦσε μᾶς πάθιαζε ἤ καί μᾶς προκαλοῦσε νά μοχθήσουμε (νομίμως ἤ μή) ἀκόμα σκληρότερα (ἀπέναντι στόν ἑαυτό μας ἤ κατά προτίμηση στούς ἄλλους) γιά νά ἀποκτήσουμε περισσότερα Καί ταυτιζόμασταν μέ τόν ἄφρονα πλούσιο ὁ ὁποῖος ἔλεγε laquoψυχή ἔχεις πολλά ἀγαθά κείμενα εἰς ἔτη πολλά ἀναπαύου φάγε πίε εὐφραίνουraquo (Λουκ 12 19)

Μά ἔρχεται κάποια στιγμή πούhellip ἡ ἐπιχείρησή σου χρεωκοπεῖhellip ἀπολύε-σαιhellip πυρκαγιά καίει τά ὑπάρχοντά σουhellip ἤ ἁπλῶς καλεῖσαι νά περιορίσεις τίς νυχτερινές σου ἐξόδους νά μειώσεις τούς φουσκωμένους λογαριασμούς νά στα-ματήσεις τίς ἀσυλλόγιστες ἀγορές Καί ἔρχεται κάποια στιγμή πού σέ ἐρωτᾶ ὁ Κύριος laquoἄφρον ταύτῃ τῇ νυκτί τήν ψυχήν σου ἀπαιτοῦσιν ἀπό σοῦ ἅ δέ ἡτοίμα-σας τίνι ἔσταιraquo (Λουκ 12 20) Κι ἐσύ μετέωρος νά μετρᾶς τά συντρίμμια ὑλικά καί ψυχικά Καί τότε τήν ἡδονή τοῦ ἔχειν διαδέχεται ἡ ὀδύνη ὅτι τίποτα δέν ἔχεις καί τίποτα δέν σοῦ ἀνήκει αἰώνια Καί εἶναι ἀβάσταχτος αὐτός ὁ πόνος ὄχι μόνο γιατί νοιώθεις προδομένος ἀπό τόν ἴδιο σου τόν ἑαυτό πού ἔχτισε παλάτια στήν ἄμμο ἀλλά καί γιατί ἡ πτώση ἦταν τόσο ἀπότομη ὅσο ψηλότερα εἶχες εἰδωλοποι-ήσει τήν κτήση Κι ἐνῶ διαχειριστής εἶσαι τῆς ὕλης καί ὄχι ἰδιοκτήτης αὐθαίρετα ἀνέλαβες ἀξιώματα ἀπό τόν Κύριό σου laquoοὕτως ὁ θησαυρίζων ἑαυτῷ καί μή εἰς Θεόν πλουτῶνraquo (Λουκ 12 21) ∆ιαμαρτύρεσαι ὀργίζεσαι κλαῖς ἀπελπίζεσαι Ἀ-λήθεια πόσο τραγικό γιά τήν ἀνθρώπινη ὕπαρξη εἶναι νά πονᾶ γιά τά πρόσκαι-ρα ἐνῶ εἶναι καμωμένη γιά τά μεγάλα καί ὡραῖα

Ὁ λόγος τοῦ Χριστοῦ laquoοὐκ ἐπrsquo ἄρτῳ μόνῳ ζήσεται ἄνθρωπος ἀλλrsquo ἐπί παντί ρήματι ἐκπορευομένῳ διά στόματος Θεοῦraquo (Ματθ 4 4) στόν πειραστή ∆ιά-βολο πού Τόν προκάλεσε νά μετατρέψει σέ τροφή τίς πέτρες σημαίνει ὅτι προτε-ραιότητα πρέπει νά δίνεται στά πνευματικά καί ὄχι στά ὑλικά Ἡ στάση τοῦ Χρι-στοῦ δέν παραθεωρεῖ τίς βιοτικές ἀνάγκες τῶν ἀνθρώπων ἀλλά καί δέν τίς ἀπο-λυτοποιεῖ γιrsquo αὐτό καί λέγει laquoοὐκ ἐπrsquo ἄρτῳ μόνῳraquo Ἡ πνευματική κατάσταση δέν ἐχθρεύεται τήν ὑλική ἀλλά τῆς δίνει οὐσιαστικότερο νόημα Τά ἐγκόσμια ἀγαθά λαμβάνουν ἀξία μόνο μέσα ἀπό τό πνευματικό πρῖσμα πού τά θέτουμε χωρίς νά τά ὑπερεκτιμοῦμε καί νά τά ἐξιδανικεύουμε

Ἡ παραδείσια κατάσταση ὅπου ἡ ἀντωνυμία laquoδικό μουraquo δέν ὑπῆρχε δέν

εἶναι οὐτοπία εἶναι ἐπιλογή ζωῆς πού πραγματώνεται ἤδη στόν κόσμο τοῦτο ὅ-ταν οἱ καρδιές συναντῶνται ἑλκόμενες ἀπό τήν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ καί τοῦ πλησίον γιά μιά κοινή πορεία συναλληλίας καί προσφορᾶς

12

Ἀρχαγγέλων Λόγος

Τ οπίο θολό Ὁμίχλη πυκνή πάνω ἀπό τήν χώρα Συνοφρυωμένα πρόσωπα τρομαγμένες ψυχές Ἐνοχές γκρίνιες κατάρες ἀπαξίωση Φόβος ἀπόγνω-ση ἀπελπισία Ὅλα ὅσα εἶναι ἱκανά καί ἀναγκαῖα γιά νά συνθέσουν ἕνα

ἰδανικό θεατρικό σκηνικό ὅπου ἔχει ὅλες τίς προϋποθέσεις γιά νά παιχτεῖ ἔργο κλασικό μεγάλου συγγραφέα μέ σπουδαίους πρωταγωνιστές σοβαρή πλοκή ψυ-χογραφική ἐμβάθυνση πού θά κρατήσει τίς ἀνάσες τῶν θεατῶν μέχρι τό τέλος του ὅπως καιρό εἶχε νά τούς συμβεῖ Μόνον πού ἐδῶ ἐμεῖς ἀποτελοῦμε τόν χορό καί ὄχι τούς θεατές Κάτι σάν ἀρχαία τραγωδία

Ἀφῆστε τούς προφῆτες νά βγαίνουν στούς δρόμους καί νά προφητεύουν δεινά Τίς μάγισσες νά ἐξαγοράζουν τήν ἀγωνία τῶν ἁπλοϊκῶν Τά μυθικά τέρατα νά ξυπνοῦν νά βγάζουν καπνούς ἀπrsquo τό στόμα καί νύχια γαμψά ἀπειλῶντας ὅλους ὅ-σους ἀφελῶς πίστεψαν στήν ὕπαρξή τους Ἐπιτρέψτε μουhellip Βλέπετε ἐγώ γεννήθηκα στή Σαλονίκη Τήν πόλη τῆς ὁμίχλης Τῆς πρώτης Φιλοσοφικῆς σχολῆς τῆς πρώ-της τηλεόρασης τοῦ πρώτου ραδιοφώνου τῶν λογοτεχνῶν τῆς ἱστορίας τοῦ Βυζαντίου Τήν πόλη τῆς ἐσωστρέφειας τῆς πνευματικῆς παραγωγῆς τοῦ Ἡσυχασμοῦ ∆ιδάχθηκα πώς ἡ ἀπόγνωση γεννιέται ἀπό τά ψευδῆ αἰσθή-

ματα πώς πρώτη φορά συμβαίνει κάτι τραγικό πώς εἶμαι ὁ μόνος πού τό περνάω πώς πάνω μου βαραίνει μία κατάφορη ἀδικία πώς φταίω γιά ὅλα ἐγώ Ἡ ἀλή-θεια ὅμως εἶναι πάντα ἕνα ἀνάποδο κάτοπτρο Καί ἡ ἀλήθεια μόνο στήν ἀπόγνω-ση δέν ὁδηγεῖ Ἀντίθετα ἐλευθερώνει ἀπό κάθε ἀπελπισία ∆ιακατέχεται ἀπό ἀ-νεμπόδιστη ἐλπίδα καί πίστη Ὁ σύγχρονος ἄνθρωπος ὅλοι ἐμεῖς οἱ ζῶντες δηλαδή δέν εἶναι ξεκομμένος ἀπό τό παρελθόν του ∆έν τελειώνει μέ τόν θάνατό του Ἄν τόν δοῦμε μέσα στό σύνολο τῆς ἱστορίας του τότε ἡ πραγματικότητά του θά πάρει πάλι τίς πραγμα-τικές της διαστάσεις Καί ἡ ἀνθρωπότητα ἔζησε πολύ πιό τραγικές στιγμές ἀπrsquo αὐ-τές πού ζοῦμε σήμερα κι ἐξακολούθησε νά ὑπάρχει Σέ περιόδους κρίσεων δέ ὅ-λως παραδόξως καί ἐντελῶς ἀνέλπιστα μεγαλούργησε κιόλας Καταλαβαίνω πώς δέν εἶναι εὔκολο νά ξεβολεύεται κανείς Καταλαβαίνουμε ὅμως ποῦ μας ὁδήγησε τό βόλεμα Θά τολμήσω νά ἐκφράσω πόσο μέ γοητεύει ὅλη αὐτή ἡ κρίση Τόν μεγάλο μου θαυμασμό πρός ὅλη αὐτήν τήν ἀναταραχή Τόν ἐνθουσιασμό μου γιά τόν κλυδωνισμό τῆς οἰκονομίας πού ἀνατρέπει τήν τάξη τοῦ κόσμου καί περισσότερο τῆς χώρας μας Τό καίριο καί πολύτιμο αἴσθημα τῆς ἀνασφάλειας Ὄχι δέν εἶμαι κακεντρεχής δέν εἶμαι βολεμένη δέν ἔχω ὑλικά ἀποθέματα ὥστε νά χαιρεκακῶ μέ τήν ἐξαθλίωση τῶν ἄλλων Τό ἀντίθετο μάλιστα Ἁπλῶς

Μία ἄλλη ὁπτική τῆς κρίσης εὐχαριστιακή Βασιλική Νευροκοπλῆ συγγραφέας-ἐκπαιδευτικός

13

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

εἶμαι ἀπό τήν Θεσσαλονίκη κι αὐτό τό χῶμα πού μέ ἔθρεψε μοῦ ἔμαθε πώς τό θαῦμα γεννιέται ἀπrsquo τίς στάχτες Μοῦ ἔμαθε νά βλέπω μέσα ἀπrsquo τήν ὁμίχλη μέ τήν ὁποία τόσο ἐξοικειώνεσαι σrsquo αὐτόν τόν τόπο Γιατί μέσα σέ ὅλον αὐτόν τόν ζόφο βλέπω τήν ἐγρήγορση τῶν ἀνθρώπων καί τόν ἐπαναπροσδιορισμό τους Βλέπω τό ξύπνημα κοιμισμένων συνειδήσεων τό νέο ὅραμα νά ἀφυπνίζεται Βλέπω νrsquo ἀνθί-ζουν ἀρετές ξεχασμένες ὅπως ἡ ὑπομονή ἡ ἀλληλεγγύη ἡ γενναιοδωρία Νά φυ-τεύονται στά μπαλκόνια μαϊντανοί καί δυόσμοι νά χαζεύουν οἱ διαβάτες στήν παραλία τό ἡλιοβασίλεμα πού πρίν προσπερνοῦσαν Χτυποῦν τά τηλέφωνα καί αὐξάνονται οἱ προσκλήσεις στά σπίτια γιά τό κοινό φαγητό τήν κοινή τράπεζα Κλείνουν τηλεοράσεις καί ἀνοίγουν βιβλία Ἀπομονώνονται οἱ μίζεροι καί οἱ τρομολάγνοι ἀποζητᾶται ἡ παρηγοριά ὁ ἄλλος λόγος πού εἶναι καί λόγος ὕπαρ-ξης πού θά γεμίσει τά σπλάχνα μας

Ἔχει μεγάλη χάρη ἡ κρίση ἡ ἀνασφάλεια ὁ κλυδω-νισμός Ἔχει τόση χάρη ὅση καί ἡ ἀρρώστια ἡ ἀναπηρία ἡ ἀνέχεια Γιατί ὅπως ἀκριβῶς ὁ ἄνθρωπος δέν εἶναι μόνο ἀγαθά ἀσφάλεια σιγουριά δέν εἶναι καί μόνον ὑγεία ἱ-κανότητες ἀνάγκες Ἦταν εἶναι καί θά παραμένει κάτι πολύ περισσότερο ἀπό ὅλα αὐτά Κάτι πού φανερώνεται καί φωτίζεται μόνον ὅταν ὅλα κλονίζονται καί σταθεῖ μό-

νος γυμνός καί τετραχηλισμένος μπροστά στό θαῦμα τῆς ὕπαρξης μόνος μέ τόν ἑαυτό του μόνος μέ τόν ἔρωτά του μόνος μέ τόν θάνατο μόνος μέ τόν Θεό του ∆έν ὠφελοῦν οἱ κλάψες ∆έν ὁδηγοῦν πουθενά οἱ μιζέριες Οἱ ἐκφοβισμοί ἁ-πλῶς παραλύουν τήν κρυμμένη δυναμική Θά συνεχίσουμε νά ἐργαζόμαστε καθέ-νας στό πόστο του ἴσως περισσότερο σιωπηλά ἀλλά μέ περισσότερο πεῖσμα Ἡ διαφορά θά εἶναι ἡ ἐγρήγορση ὁ ἐσωτερικός ἐπαναπροσδιορισμός ἡ ἐπαναξιο-λόγηση τῆς ζωῆς τῶν σχέσεων τῶν ἀγαθῶν καί τοῦ νοήματος πού μένει ἀδιά-πτωτο στούς αἰῶνες Κρίνω πώς εἴμαστε πολύ τυχεροί καί ὀφείλουμε μεγάλη εὐγνωμοσύνη στούς καιρούς πού μᾶς χαρίζουν τήν δυσκολία τους Μπροστά λοιπόν μέ ἀνοιχτές αἰ-σθήσεις Ἡ ζωή εἶναι σάν τά παιδιά Μᾶς ὁδηγεῖ ἀλάνθαστα ἄν τήν ἐμπιστευτοῦ-μεhellip ἀλλά γιά νά τήν ἐμπιστευτοῦμε πρέπει πρῶτα νά τήν ἀνακαλύψουμεhellip

(Ἀπό τό ἰστολόγιο τῆς Β Νευροκοπλῆ httpanimusanimusblogspotcom)

Ἀποφθέγματα Πατέρων

Ε ἶπε ἕνας Γέροντας laquoΤίποτε δέν ἀπογυμνώνει τόσο τόν ἄνθρωπο ἀπό τήν χάρη ὅσο τό νά κατηγορεῖ τόν πλησίον του ἤ νά τόν κατακρίνει ἤ νά τόν

ἐξουθενώνει Καί εἶναι τόσο βαρύτερη ἡ κατάκριση ἀπό κάθε ἄλλη ἁμαρτία ὥστε ὁ ἴδιος ὁ Χριστός λέει laquoὙποκριτή βγάλε πρῶτα τό δοκάρι πού ἔχεις στό μάτι σου καί τότε θά δεῖς καθαρά γιά νά βγάλεις τό σκουπιδάκι πού βρίσκεται στό μάτι τοῦ ἀδελφοῦ σου (Λουκ 642) Γιατί νά μήν προτιμοῦμε νά κατακρίνουμε τόν ἑαυτό μας Καί ἐννοῶ τά κακά τά δικά μας πού καλά τά γνωρίζουμε καί γιά τα οποῖα πρόκειται να δώσουμε λόγο στον Θεό Ὁ καθένας ἄς προσέχει τόν ἑαυτό του καί τίς δικές του κακίες Ἡ ἐξουσία νά δικαιώνει καί νά καταδικάζει ἀνήκει μόνο στόν Θεόraquo

14

Ἀρχαγγέλων Λόγος

Ἄ ν εἴμαστε μία κοινωνία πού γερνάει καί δέν ἀναπαράγεται Ἄν εἴμαστε πρῶτοι στήν ὑπογεννητικότητα στήν Εὐρώπη καί δεύτεροι σέ ὅλο τόν κόσμο Ἄν σήμερα ὁ ἕνας στούς τέσσερεις Ἕλληνες ἀνήκει στήν τρίτη

ἡλικία Ἄν διαλέγουμε νά μήν κάνουμε παιδιά ἤ νά κάνουμε μόνο ἕνα γιατί δέν θέλουμε νά ἀλλάξουμε τρόπο ζωῆς ἤ γιατί ἡ καριέρα μας εἶναι πιό σημαντικήhellip

Ἄν κύριό μας μέλημα εἶναι ἡ οἰκονομική ἐκμετάλλευση τῶν πάντων καί πρῶτα ἀπrsquo ὅλα τοῦ ἴδιου τοῦ τόπου μας (παλαιότερα τό λέγαμε laquoἀξιοποίησηraquo) καί ἡ ἀποφυγή κάθε laquoπεριττῆςraquo δαπάνης ἄν γιrsquo αὐτό ἔχουμε καταστρέψει μερικά ἀπrsquo τά ὡραιότερα μέρη παγκοσμίως ἔχουμε κάψει τά δάση ἔχουμε κτίσει αὐθαί-ρετα στά βουνά καί τά νησιά μας ἔχουμε μολύνει ποτάμια καί λίμνες μέ τά ἀπό-βλητά μας καί ἔχουμε laquoδιακοσμήσειraquo τό ὑπόλοιπο τοπίο σκορπίζοντας παντοῦ σωρούς σκουπιδιῶνhellip

Ἄν ἔχουμε καταστρέψει γιά τούς ἴδιους λόγους τήν ὀμορφιά καί ὑποβαθμίσει τήν ποιότητα ζωῆς στίς μεγάλες μας πόλεις μέ πρώτη τήν Ἀθῆνα ἄν μέσα στά τελευταῖα σαράντα χρόνια τήν ἔχουμε μετατρέψει στήν πιό ἄσχημη βρώμικη μολυσμένη καί θορυβώδη πρωτεύουσα τῆς Εὐρώπης Ἄν τήν μεταβάλαμε ἐπί-σης σέ μία πόλη ἀβίωτη γιά τά παιδιά δέν ὑπάρχουν καθόλου

χῶροι γιrsquo αὐτά Ἄν καί οἱ μικρότερες πόλεις καί τά χωριά τῆς περιφέρειας ἀκο-λουθοῦν ndash μέ μεγάλη ἐπιτυχία ndash τό παράδειγμα τῆς πρωτεύουσαςhellip

Ἄν μέ τήν μεγάλη εἰσροή μεταναστῶν στή χώρα ἡ ροπή μας γιά ἐκμετάλλευ-ση διεύρυνε τά ὅριά της καί στό ἀνθρώπινο δυναμικό Ἄν πολλοί ἀπό ἐμᾶς τούς πληρώσαμε ψίχουλα ἤ καί καθόλου γιά τίς ὑπηρεσίες τους ἐνῶ σήμερα ἀνθοῦν μεγάλες ἐπιχειρήσεις (στίς πόλεις ἀλλά καί τούς ἀγρούς) πού ἀπασχολοῦν μετα-νάστες σέ καθεστώς ἄγριας ἐκμετάλλευσης ὑπό ἄθλιες συνθῆκες Ἄν μία παραλ-λαγή αὐτῆς τῆς κατηγορίας ἀποτελεῖ ἡ ἐκβιαστική ἐκπόρνευση γυναικῶν τῆς ἀλ-λοδαπῆς σέ ὅλη τήν ἑλληνική ἐπικράτεια Ἄν λοιπόν ἡ δουλεία ἔχει ἐπιστρέψει στήν Ἑλλάδα μέ τήν ἀνοχή ὅλων ἡμῶν τῶν ὑπολοίπωνhellip

Ἄν ἡ διαφθορά καί ἡ ἀναξιοκρατία ἀποτελοῦν πλέον πυλῶνες τῆς κουλ-τούρας μας Ἄν πάμπολλοι στήν ἀγορά καί στόν δημόσιο βίο χρηματίζονται Ἄν ἔχουμε φτάσει στό σημεῖο ὅπου ἀκόμα καί ἀπολύτως νόμιμες πράξεις ὑπηρεσίες ἤ συναλλαγές ἀπαιτοῦν ἀνταλλάγματα laquoκάτω ἀπό τό τραπέζιraquo Ἄν ταυτόχρονα ὅλοι νοθεύουν (πολύ συχνά μέ τοξικές οὐσίες) ἀνενδοίαστα τά πάντα στήν ἀγο-ρά ἀκόμα καί τῶν τροφίμων εἴμαστε μία χώρα ὅπου ὁ ἕνας δηλητηριάζει τόν ἄλ-λοhellip

Ἄν ἡ καταξίωση ὁποιασδήποτε ἱκανότητας ἤ ταλέντου κυρίως στόν δημό-σιο τομέα εἶναι ἐπιστημονική φαντασία γιά τήν Ἑλλάδα Ἄν ὁ κυρίαρχος τρόπος

Ἄν Ἡ οἰκονομική κρίση ὡς παρενέργεια

Θόδωρος Κωνσταντινίδης

15

ἀνάδειξης καί ἀναγνώρισης περνάει μέσα ἀπό γνωριμίες συγγένειες κλίκες καί κομματικούς μηχανισμούςhellip

Ἄν συνακόλουθα ndash μιά καί τά οὐσιαστικά προσόντα ἐλάχιστη ἔχουν σημα-σία γιά τά πλήθη πού ὀνειρεύονται νά laquoτακτοποιηθοῦνraquo σέ μία θέση στό δημόσιο ndash ἔχουμε μεταβάλει τήν ἐκπαίδευση σέ βιομηχανία παροχῆς τίτλων καί πτυχίων σχεδόν χωρίς ἀντίκρισμα Ἄν ἀπrsquo τά σχολεῖα μας βγαίνουν στρατιές κυριολεκτι-κά ἀναλφάβητων Ἄν ὑπάρχουν νεότερες γενιές παιδιῶν σήμερα πού γράφουν καί διαβάζουν ἄνετα μόνο τά Greeklish καί ὄχι τά ἑλληνικάhellip

Ἄν ἔχει ἐπέλθει μία σαρωτική μεταβολή τοῦ ἤθους στήν κοινωνία μας ἄν ἡ ἐντιμότητα ἔχει ἀντικατασταθεῖ ἀπό τό laquoἅρπαξε νά φᾶς καί κλέψε νά lsquoχεῖςraquo ἡ πε-ρίφημη ἑλληνική φιλοξενία ἐξατμίστηκε μπροστά στό καυτό χρῆμα καί οἱ ἔννοιες laquoφιλότιμοraquo καί laquoμεράκιraquo ἀποτελοῦν ἄγνωστες λέξεις γιά τούς νεότερους ἐφόσον δέν τίς χρησιμοποιεῖ πιά κανείς Ἄν σήμερα ὁ ἀθέμιτος πλουτισμός ἐπαίρεται δη-μόσια καί δή τηλεοπτικά καί τά laquoλαμόγιαraquo ἀποτελοῦν παράγοντες τοῦ δημόσιου βίου

Ἄν τώρα ὅλα αὐτά τά συμπτώματα ἀσθένειας ndash ἴσως ὄχι τά σημαντικότερα καί σίγουρα ὄχι τά μοναδικά ndash τῆς ἑλληνικῆς κοινωνίας συνιστοῦν κρίση τότε ἡ Κρίση αὐτή ἀσφαλῶς δέν εἶναι οὔτε φετινή οὔτε οἰκονομική Ἔχουμε μία κοινω-νία πού βρίσκεται σέ μεγάλη βαθιά καί μακροχρόνια Κρίση Ἀξιῶν

Ἡ Κρίση αὐτή συνίσταται σέ βαθμιαία μεταβολή τῶν παραδοσιακῶν ἀξιῶν τοῦ βίου ndash τοῦ λόγου καί τοῦ τρόπου μέ τούς ὁποίους ζοῦμε μέχρι καί τήν συνο-λική τους ἐγκατάλειψη καί τήν ἀντικατάστασή τους ἀπό μία καθαρά ὑλιστική ἀντιμετώπιση τῆς ζωῆς πρώτη καί κυρίαρχη σήμερα ἀξία στήν ἑλληνική κοινωνί-α ἔχει καταστεῖ ἡ ὑλική εὐμάρεια καί τό χρῆμα Μιλᾶμε δηλαδή γιά τήν ἀποπνευ-ματοποίηση μεγάλου μέρους τῆς κοινωνίας μας γιά ἀπώλεια κάθε μεταφυσικοῦ προσανατολισμοῦ καί τελικά στίς μέρες μας καί γιά προσπάθεια ἀποχριστιανο-ποίησης κάθε πτυχῆς τοῦ κοινωνικοῦ βίου

Ἡ σταδιακή ἀλλοίωση καί στά στερνά ἀκόμα καί ἡ ἐξάλειψη τῆς λαϊκῆς εὐσέβειας συνεπικουρούμενες ἀπό μία σχεδόν βίαιη laquoἀστικοποίησηraquo (ἐσωτερική μετανάστευση λόγω πολέμων ἐμ-φυλίου οἰκονομικῆς ἐξαθλίωσης) πού ἀπέκοψε τούς μετακινού-μενους ἀπό τίς κοινότητές τους καί τό αἴσθημα τοῦ laquoἀνήκεινraquo μᾶς ἔχει μεταβάλει σέ μία αὐτοκαταστροφική κοινωνία laquoἰδιω-τῶνraquo πού συστηματικά ὑπονομεύει τό ἴδιο τῆς τό μέλλον

Ἄν τώρα σέ μία κοινωνία αὐτοῦ τοῦ προσανατολισμοῦ αὐτοί πού μποροῦ-σαν νά τό κάνουν ἐγκολπώθηκαν ἤ διασπάθισαν τό δημόσιο χρῆμα μέχρι καί τήν χρεωκοπία τῆς χώρας αὐτό δέν εἶναι κάτι πού θά ἔπρεπε νά τό περιμένουμε Καί δέν εἶναι καί λίγο ἀστεῖο Ἀφοῦ μία χρόνια Κρίση Ἀξιῶν μία Πνευματική Κρίση πολύ λίγο καί πολύ λίγους συγκινοῦσε νά τώρα πού μας ἔσκασε στά χέρια ὡς παρενέργεια τῆς Πνευματικῆς ἡ Οἰκονομική Κρίση καί μᾶς χτυπάει ἐκεῖ πού μᾶς πονάει περισσότερο στήν τσέπη μας

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

16

Ἀρχαγγέλων Λόγος

Ἕνα κείμενο δανεισμένο ἀπό τήν ἱστοσελίδα wwwtheworldoffroadcom τοῦ καλοῦ Θεσσαλονικιοῦ δημοσιογράφου Ἄκη Τεμπερίδη πού μαζί μέ τήν Βούλα Νέτου πραγματοποιοῦν τόν γῦρο τοῦ κόσμου μέ ἕνα τζίπ Ὕστερα ἀπό χίλιες μέρες καί 156000 χλμ κι ἀφοῦ ἔχουν δεῖ καί περάσει πολλά καταγράφει τήν ἄποψή του γιά ὅσα συμβαίνουν στήν χώρα μας Προσέξτε τήν ἁπλῆ σοφία πού προκύπτει στά γραφόμενα τοῦ ταξιδευτῆ ὁ ὁποῖος ἔζησε τήν πραγματικότητα τοῦ κόσμου ἔξω ἀπό τόν ἑλλαδίτικο μικρόκοσμο

Α ἰσθάνομαι ἐξοργισμένος - αὐτονόητο αὐτό Ἐπίσης αἰσθάνομαι γιά πρώτη φορά μή ὑπερήφανος - γιά νά μήν πῶ ντροπιασμένος - πού εἶμαι Ἕλληνας σ αὐτό τό ταξίδι Ὅταν φύγαμε εἴχαμε ἀκόμη τή φόρα τήν

λάμψη τό ἀνέβασμα τῶν Ὀλυμπιακῶν καί τοῦ Euro 2004 Στήν Αφρική λέγαμε Grec καί μᾶς ἀποθέωναν εἰδικά οἱ ποδοσδαιρόφιλοι Τώρα λέω Griego μέ χαμη-λωμένη φωνή εἰδικά ἀπό τή στιγμή πού μία Ἀργεντῖνα κυρία μου εἶπε ὅτι χειρό-τερη ἀπό τήν Ἀργεντινή ἔγινε ἡ Ἑλλάδα Ἕνας Χιλιανός καραμπινιέρος μοῦ εἶπε προχθές Ἄ Γκρέσια Μπανκαρότα νό (Ἄ ἡ Ἑλλάδα πού χρεωκόπησε σωστά)

Αἰσθάνομαι ντροπή λοιπόν ναί ντροπή εἰ-δικά ὅταν ξέρω ὅτι μέσα στό χρόνο ὁ κάθε Γερμα-νός πού θά συναντᾶμε στόν δρόμο θά ἔχει κάνει τούς ὑπολογισμούς του καί θά σκέφτεται ὅτι θά τοῦ κοστίσω 1000 εὐρώ ἀπό τό προσωπικό του εἰ-σόδημα τά ἑπόμενα τρία χρόνια Τό ἴδιο ὁ Ιταλός ὁ Γάλλος ἀλλά καί ὁ Σλοβάκος - ἄν εἶναι δυνα-τόν - θά βάλει τό χέρι στήν τσέπη γιά χάρη μου - τρόπος τοῦ λέγειν Αἰσθάνομαι ντροπή νά βλέπω

στό CNN τήν Ἑλλάδα πρώτη εἴδηση τήν Ἀθῆνα νά καίγεται καί νά διαβάζω ὅτι ἡ Βουλγαρία ἔβγαλε ταξιδιωτική ὀδηγία γιά τή χώρα μας Πῶς νά ξεπεράσω τό γεγονός ὅτι ἡ χώρα μου εἶναι σέ πλήρη ἀπαξίωση ὅσο ἐμεῖς συνεχίζουμε νά ταξι-δεύουμε Πῶς νά ἀντιμετωπίσουμε μέ κέφι τήν διαδρομή πού μᾶς ἀπομένει νά γράφουμε γιά νέες πόλεις διαδρομές χωριά πόλεις καί βουνά ὅταν πίσω ἄνθρω-ποι πού μᾶς διαβάζουν δέν ἔχουν νά βγάλουν τόν μῆνα Ἐπίσης δέν σοῦ κρύβω ὅτι φοβᾶμαι τήν ἐπιστροφή μας στήν Ἑλλάδα Μία περιπέτεια εἶναι καί θά τήν ἀντιμετωπίσουμε λέμε μεταξύ μας ὅλες αὐτές τίς ἡμέ-ρες ἀλλά καί πάλι μᾶς τρομάζει ἡ ἰδέα νά γυρίσουμε καί νά συναντᾶμε θλιμμένα ἐξοργισμένα ἀπελπισμένα χαμένα πρόσωπα Φοβᾶμαι ἐπίσης ὅτι σέ συζητήσεις πού θά κάνουμε μέ φίλους καί γνωστούς θά καταλήγουμε σέ καβγάδες καί ξέρετε γιατί ∆ιότι θα προσεγγίζουμε το οἰκονομικό πρόβλημα μέ ἀφέλεια καί χιοῦμορ σύμφωνα μέ ὅσα μᾶς δίδαξε τό ταξίδι Μοῦ ἔκοψαν τό δῶρο θά μᾶς λέει ὁ ἕνας Νά ζήσεις καί μέ 12 μισθούς

Κάνοντας τόν γῦρο τοῦ κόσμου Ἄκης Τεμπερίδης δημοσιογράφος εἰδικοῦ τύπου

17

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

θά λέμε ἐμεῖς Ἐξάλλου οὔτε ὁ Γερμανός δέν πληρώνεται ἐπί δεκατέσσερα Θά πάρω σύνταξη στά 65 θά λέει ὁ ἄλλος Παίδαρος θά εἶσαι στά 60 θά τοῦ λέω γιά νά μήν τοῦ πῶ ὅτι ἐπειδη πολλοί ἔπαιρναν σύνταξη στά 45 φαληρί-σαμε ∆έν τήν βγάζω μέ 700 εὐρώ θά λέει ὁ τρίτος Στήν Μαλαισία τήν βγάζουν μέ 300 γιά νά μήν μιλήσω γιά τήν Ἰνδία Μέ ἀπέλυσαν θά πεῖ ὁ ἄλλος Ἔτσι εἶναι ἡ ζωή μέ τά πάνω καί τά κά-τω Ρίξε τις ἀπαιτήσεις σου καί θά βρεῖς ἄλλη δουλειά ∆έν βρίσκω δουλειά θά ποῦν ἀρκετοί Μπορεῖ κι ἐγώ τό ἴδιο θά τούς πῶ ἀλλά θά τό παλαίψω Ἀκόμη καί σέ βενζινάδικο θά δουλέψω ∆έν συνεχίζω γιατί - ξέρω - ἤδη ἐκνευρίστηκες Ὅμως νά σοῦ ἐξηγήσω λίγο γιατί σκέφτομαι ἔτσι ἐπειδή ἔχουμε δεῖ τόσα πολλά καί δραματικά πράγματα στόν κόσμο πού δέν μπορεῖς νά φανταστεῖς Ξέρω ξέρω θέλεις μόνο νά συγκρι-νόμαστε μέ 5-10 χῶρες σέ Εὐρώπη καί Αμερική ὅμως νά σοῦ πῶ ὅτι ὁ ὑπόλοιπος κόσμος εἶναι σέ μακράν χειρότερη κατάσταση ἀπό τήν Ἑλλάδα ἀκόμη καί ἀπό τήν Ἑλλάδα πού βρίσκεται στά πρόθυρα χρεωκοπίας Χάρη στήν ἐμπειρία μας ἔχουμε σκληρύνει ὁμολογῶ Γι αὐτό καί δέν μᾶς ρίχνει τό γεγονός ὅτι κάποιοι θά χάσουν τά κεκτημένα τους τά ἐπιδόματα καί τά δῶρα τους σέ μία χώρα πού χάρη ΚΑΙ σ αὐτούς δανείζεται χοντρά ἐδῶ καί δε-καετίες Ναί πιστεύω ὅτι ΟΛΟΙ ἐμεῖς πού σκεφτήκαμε ἔστω νά ἐκμεταλλευτοῦμε τό ἑλληνικό κράτος - παρότι ἴσως τοῦ ἄξιζε ὅπως μᾶς φέρεται - πρέπει νά αἰσθα-νόμαστε τύψεις σήμερα Ὄχι ὅλοι ἀλλά ὅσοι χαραμοφάηδες ἀνίκανοι βολεμένοι καί κολλητοί τοῦ κάθε κόμματος θά πρέπει νά τό αἰσθάνονται αὐτό Οἱ ὑπόλοι-ποι Ἕλληνες τό ὑγιές κομμάτι δέν ἔχει νά φοβηθεῖ τίποτα Αὐτοί δίνουν μάχη κάθε μέρα Θέλω νά προσθέσω μόνο τό ἐξῆς Μία φράση πού λέμε ὅλον αὐτόν τόν και-ρό στό ταξίδι ὅποτε εἴχαμε πρόβλημα εἴτε μέ κολλημένο κινητῆρα εἴτε μέ τό αὐ-τοκίνητο διαλυμένο στόν Μισσισσιππῆ εἴτε μέ ψίχουλα στήν τράπεζα κάποιες μέρες Λεφτά εἶναι ἐμεῖς νά εἴμαστε καλά λέγαμε ∆ές το λίγο τό πρᾶγμα ἔτσι Λεφτά αὐτό εἶναι τό πρόβλημα Γι αὐτά τά λεφτά τά ἔχει βάψει μαῦρα ὅλη ἡ χώ-ρα Γι αὐτά τά λεφτά κάποιοι βγήκαν πάλι τά ἔσπασαν καί ἔκαψαν ἀνθρώπους ζωντανούς Μήν μοῦ πεῖτε ὅτι δέν εἶναι ἔτσι ∆έν εἶναι γιά τά εὐρώ ἀλλά γιά τίς ἰδέες Καλά Ὅμως νοιώθουμε δυνατοί Ἀκόμη κι ἄν μείνουμε στήν ἀνεργία θά βροῦμε τήν ἄκρη Θά βάλουμε τό μυαλό μας κάτω καί θά βροῦμε δουλειά Καί μέ 300 εὐ-ρώ τήν βγάζουμε μένοντας στήν Ἐπανομή ἔτσι λέμε οἱ δυό μας Μπορεῖς νά τό πεῖς αὐτό τέτοιο καιρό Τότε μήν μασᾶς Ἀκούγομαι πολύ σίγουρος Τό ταξίδι φταίει Ἡ ζωή δέν εἶναι παιχνίδι Τί νά κάνω ἄν δέν τήν ἔβλεπα ἔτσι δέν θά κάναμε αὐτήν τήν τρέλα νά γυρίσουμε τόν κόσμο Θά φάμε κατραπακιά πίσω στήν Ἑλλάδα Εἴπαμε μία περιπέτεια θά εἶναι κι αὐτή Στό κάτω-κάτω ἡ ἑλληνική laquoμαγκιάraquo - γιά τήν ὁποία ὑπερηφανευ-όμαστε - στά δύσκολα φαίνεται Γιά καλό καί γιά κακό θά ἔχουμε τήν σκηνή μας Τό πολύ-πολύ νά μένουμε ἐκεῖ σέ κάποιο ξέφωτο στό δάσος τοῦ Σέιχ Σοῦ

18

Ἅγιος Ἰουστῖνος Πόποβιτς (1894-1979) Ἕνας νέος Ἅγιος τῆς Ὀρθοδοξίας

Ἀρχαγγέλων Λόγος

Μέσα στό στενάχωρο κλίμα τῶν ἡμερῶν μία χαρμόσυνη εἴδηση Ὁ μακαριστός γέροντας Ἰουστῖνος Πόποβιτς ἀνακηρύχτηκε νέος Ἅγιος τῆς ἐκκλησίας μας Κα-τά τήν διάρκεια τῆς συνεδρίας τῆς Πέμπτης 29ης Ἀπριλίου 2010 ἡ Σύνοδος τῆς Ἱεραρχίας τῆς Σερβικῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας κατέταξε στά δίπτυχα τόν Ἀρχιμανδρίτη Ἰουστῖνο Πόποβιτς (1894ndash1979) καί τόν ἡγούμενο τῆς Μονῆς Ντάιμπαμπε τοῦ Μαυροβουνίου Συμεών Πόποβιτς (1854 ndash 1941) Ἡ Σύνοδος τῆς Ιεραρχίας τῆς Σερβικῆς Ἐκκλησίας ἀποφάσισε ἡ μνήμη τοῦ Ἀρχιμανδρίτη Ἰ-ουστίνου Πόποβιτς νά τιμᾶται στίς 14 Ιουνίου καί τοῦ ἡγουμένου Συμεών τήν 1η Απριλίου

Ὁ ὅσιος καί θεοφόρος πατήρ Ἰουστῖνος γεννήθηκε στίς 25 Μαρτίου τοῦ 1894 στήν πόλη Βράνιε τῆς νοτίου Σερβίας Ὁ πατέρας του ὀνομαζόταν Σπυρί-

δων καί ἡ μητέρα του Ἀναστασία Ἡ οἰκογένεια τοῦ πατέ-ρα του ἦταν ἐκ παραδόσεως ἱερατική καί εἶχε δώσει στήν ὀρθόδοξη Ἐκκλησία τουλάχιστον ἑπτά ἱερωμένους Ὁ ἴδιος κατά τήν βάπτιση ἔλαβε τό ὄνομα Εὐάγγελος Ἀπό μικρό παιδί ἐπισκεπτόταν μέ τούς γονεῖς του τόν ἅγιο Πρόχορο τόν Θαυματουργό στήν κοντινή Μονή Πτσίνσκι ὅπου καί εἶδε μέ τά μάτια του τήν θεραπεία τῆς μητέρας του ἀπό βα-ριά ἀσθένεια Πηγή εὐλάβειας γιά τόν μικρό Εὐάγγελο ἦταν ἡ τακτική ἀνάγνωση τοῦ Εὐαγγελίου ἀπό τά δεκατέσσερα του χρόνια ἡ ἀνάγνωση τῶν Συναξαριῶν καί ἀργότερα τῶν ἔργων τῶν Ἁγίων Πατέρων τῆς Ἐκκλησίας ∆ιψασμέ-

νος γιά τήν γνώση ὁ Εὐάγγελος ἐγγράφεται τό 1905 στήν Ἐκκλησιαστική Σχολή τοῦ Ἁγίου Σάββα στό Βελιγράδι ὅπου ἀξιώθηκε νά ἔχει ὡς δάσκαλο του τόν ἅ-γιο Νικόλαο Βελιμίροβιτς (βλέπε σελίδα 24) Τελείωσε τήν Σχολή στά 1914 μά τόν πρόλαβε ὁ Α΄ Παγκόσμιος Πόλεμος καί στρατεύτηκε ὡς νοσοκόμος Τήν 1η Ἰανουαρίου τοῦ 1916 ἔλαβε τό μοναχικό σχῆμα καί πῆρε τό ὄνομα τοῦ ἁγίου μάρτυρος καί φιλοσόφου Ἰουστίνου Στήν συνέχεια φεύγει γιά θεολο-γικές σπουδές στήν Ἁγία Πετρούπολη Σύντομα ὅμως λόγῳ τῶν ἐξελίξεων στήν Ρωσία ἀναγκάστηκε νά μεταβεῖ στήν Ὀξφόρδη Ἐκεῖ ἔμεινε δύο χρόνια ἐτοιμά-ζοντας τήν διδακτορική του ἐργασία μέ θέμα laquoἩ θρησκεία καί ἡ φιλοσοφία τοῦ Ντοστογιέβσκιraquo Τό 1919 ὅταν μετά τό τέλος τοῦ πολέμου γύρισε στήν πατρίδα του τοποθετήθηκε ὡς καθηγητής θεολογίας στό Σρέμσκι Κάρλοβτσι Τό 1926 με-ταβαίνει στήν Ἀθῆνα γιά νά λάβει τό διδακτορικό του δίπλωμα στήν Πατρολογί-α μέ θέμα laquoΤό πρόβλημα τοῦ προσώπου καί τῆς γνώσεως στόν Ἅγιο Μακάριο τόν Αἰγύπτιοraquo Γνώριζε πολύ καλά τήν παλαιοσλαβική τήν ἀρχαιοελληνική τήν λατινική τήν ρωσική τήν νεοελληνική τήν ἀγγλική τήν γερμανική καί τήν γαλ-λική γλῶσσα

19

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

Τά ἑπόμενα ἔτη ἐργάστηκε στίς Ἐκκλησιαστικές Σχολές τοῦ Καρλοβικίου τῆς Πριζρένης καί τοῦ Μοναστηρίου Τό 1930-31 ἡ Σερβική Ἐκκλησία τόν ἔστειλε σέ ἱεραποστολική ἀποστολή στήν Τσεχοσλοβακία γιά τήν διαφώτιση καί ὀργά-νωση τῶν ἐνοριῶν καί τοῦ μοναχικοῦ βίου τῶν ὀρθοδόξων Σλοβάκων στά Καρ-πάθια οἱ ὁποῖοι ἐπέστρεφαν στήν Ὀρθοδοξία ἀπό τήν Οὐνία Ἐνῶ ἀκόμη βρι-σκόταν ἐκεῖ ἐξελέγη τό 1931 ἐπίσκοπος τῆς νεοσυσταθείσης Ἐπισκοπῆς Καρπα-θίας ἀλλά ἀπό ταπείνωση δέν δέχτηκε τήν θέση ἐκείνη Στήν διάρκεια τῆς γερμανικῆς κατοχῆς βρέθηκε σέ διάφορες μονές καί στό Βελιγράδι μοιραζόμενος τήν τύχη τοῦ λαοῦ του Μέ τήν ἐγκαθίδρυση τῆς νέας κομμουνιστικῆς ἐξουσίας στήν Γιουγκοσλαβία τό 1945 ὁ π Ιουστῖνος ἐξεδιώχθη ἀπό τό Πανεπιστήμιο τοῦ Βελιγραδίου μαζί μέ ἄλλους 200 καθηγητές Τό 1946 συνελήφθη στήν μονή Σούκοβο καί φυλακίστηκε Λίγο ἔλειψε νά ἐκτελεστεῖ ἀπό τό καθεστώς ὡς laquoἐχθρός τοῦ λαοῦraquo ἀλλά σώθηκε τήν τελευταία στιγμή ὅταν ὁ Πατριάρχης Γαβριήλ κατά τήν ἐπιστροφή του ἀπό τό Νταχάου ἀπαίτησε τήν ἀ-ποφυλάκισή του ∆ιωγμένος ἀπό τό Πανεπιστήμιο καί δίχως κάποια σύνταξη στερημένος ἀ-πό τά ἀνθρώπινα θρησκευτικά καί πολιτικά του δικαιώματα ὁ π Ιουστῖνος ἔζη-σε οὐσιαστικά ἔγκλειστος στήν μικρή γυναικεία μονή τῶν Ἀρχαγγέλων στό Τσέ-λιε τοῦ Βάλιεβο Ἀκόμη καί ἐκεῖ ὅμως οἱ πολιτικές ἀρχές δέν τόν ἄφηναν ἥσυχο Πέρα ἀπό τήν συνεχῆ καί ἀσφυκτική παρακολούθηση συχνές ἦταν καί οἱ ἀνα-κρίσεις στήν πολιτική διοίκηση τοῦ Βάλιεβο Σέ περιόδους δέ κρισίμων συνεδριά-σεων τῆς Ἱερᾶς Συνόδου στό Βελιγράδι τοῦ ἀπαγορευόταν ὁποιαδήποτε ἔξοδος ἀπό τήν μονή ἐπί μῆνες ἀπό τόν φόβο τυχόν ἐπιρροῆς του στούς ἐπισκόπους Πα-ρά τίς δύσκολες αὐτές καί ὀδυνηρές συνθῆκες ὁ Ἅγιος Ἰουστῖνος λειτουργοῦσε καθημερινά προσευχόταν ἀδιάλειπτα ἐπικοινωνοῦσε μέ ὅσους εἶχαν τό θάρρος νά τόν ἐπισκέπτονται καί ἔγραφε συνεχῶς Παρά τόν αὐστηρό περιορισμό του ἀπό τίς πολιτικές ἀρχές ἡ φήμη του ἐξα-πλώθηκε γρήγορα καί πέρασε τά σύνορα τῆς Σερβίας Ἔτσι τόν ἐπισκέπτονταν ὄχι μονάχα Σέρβοι ἀπό διάφορες περιοχές τῆς χώρας ἀλλά καί πολλοί Ἕλληνες Ἐκοιμήθη ἐν Κυρίῳ στίς 25 Μαρτίου 1979 ἀνήμερα τοῦ Εὐαγγελισμοῦ Ὁ Ἅγιος Ἰουστῖνος ἀφοῦ ἐντρύφησε στά ἔργα τῶν Πατέρων τῆς Ἐκκλησίας ἔγραψε τά δικά του συγγράμματα ὅπου διαφαίνεται τό θεολογικό βάθος καί ἡ πίστη του ∆ύο εἶναι τά κεντρικά χαρακτηριστικά τοῦ ἔργου του Ἡ ἀγάπη του γιά τό πρόσωπο τοῦ laquoΘεανθρώπου Χριστοῦraquo - πού εἶναι ἡ πιό συχνή ἔκφραση μέσα στό ἔργο του- καί ἡ μέριμνά του νά μήν ἀποκλίνει ἀπό τήν ἀλάνθαστη γραμμή τῶν θεοφόρων Πατέρων τῆς Ὀρθοδόξου Ἀνατολῆς Τήν περίοδο 1932-35 συνέγραψε τό ἔργο laquoὈρθόδοξος φιλοσοφία τῆς Ἀληθείαςraquo τό ὁποῖο τοῦ χάρισε τήν ἔδρα τῆς ∆ογματικῆς στήν Θεολογική Σχολή τοῦ Πανεπιστημίου τοῦ Βελι-γραδίου Ἄλλα ἔργα του εἶναι οἱ Βίοι τῶν Ἁγίων σέ 12 τόμους καί ἡ Ἑρμηνεία τῆς Καινῆς ∆ιαθήκης σέ 7 τόμους

20

ΕΠΙΛΟΓΕΣ ΑΠΟ ΚΗΡΥΓΜΑΤΑ Ἅγιος Ἰουστῖνος Πόποβιτς

Ἀρχαγγέλων Λόγος

Α ὐτό εἶναι ἡ ἀγάπη τοῦ Χριστοῦ πρός τόν ἄνθρωπο ἡ λύτρωση ἀπό τόν θά-νατο Λέει ἡ δεύτερη μεγάλη ἐντολή laquoἈγαπήσεις τόν πλησίον σου ὡς σεαυ-

τόνraquo (Μτ 22 39) Πότε ἀγαποῦμε λοιπόν πραγματικά τόν ἄνθρωπο Ὅταν τόν λυτρώνουμε ἀπό τήν ἁμαρτία του ἀπό τήν κόλαση αὐτή εἶναι ἡ γνήσια ἀγάπη πρός τόν ἄνθρωπο Μονάχα ὅταν ἀγαπᾶ κανείς τόν ἄνθρωπο διά τοῦ Χριστοῦ - μέ ὅλη τήν ψυχή καί τήν δύναμή του- τότε τόν ἀγαπᾶ ἀληθινά

Θ ά ρωτήσει κάποιος καί ἡ ἀγάπη τῶν γονέων πρός τά τέκνα Καί ἡ ἀγάπη τοῦ συζύγου πρός τήν σύ-

ζυγο Καί ἡ ἀγάπη τοῦ ἀνθρώπου πρός τήν πατρίδα ∆έν εἶναι καί αὐτά ἀγάπη Τά ὀνομάζουμε βέβαια ὅλα αὐτά ἀγάπη ἀλλά εἶναι ἄραγε ἔτσι Ὅλα αὐτά δέν ἔ-χουν ἴχνος ἀγάπης ἐάν δέν εἶναι ὁ Χριστός ἡ δύναμη ἐ-κείνη μέσα ἀπό τήν ὁποία ἀγαπᾶμε Ἄν ὁ πατέρας δέν ἀγαπᾶ τά τέκνά του μέ τήν ἀγάπη τοῦ Χριστοῦ ἄν δέν τά παιδαγωγεῖ στό ἀγαθό ἄν δέν τά ὁδηγεῖ στόν ἴσιο δρόμο ἄν δέν τά διδάσκει νά σωθοῦν ἀπό τήν ἁμαρτί-α παρά μονάχα τά χαϊδεύει καί τά κολακεύει τότε τά μισεῖ καί τά φονεύει Ἄν πάλι ὁ σύζυγος ἀγαπᾶ τήν σύ-ζυγο μονάχα σαρκικά γίνεται ὁ φονιᾶς της Ἔτσι συμ-βαίνει μέ κάθε γήινη σαρκική ἀγάπη

Ὦ ναί ὅταν οἱ ἄνθρωποι τρελαθοῦν ἀπό τήν ὑπερηφάνεια ὅταν ἀλλοφρο-νήσουν ἀπό τήν αὐταρέσκεια τότε δέν τούς χρειάζεται ὁ Θεός δέν χρειά-

ζονται τήν ∆ικαιοσύνη Του ἀφοῦ ἀνακηρύσσουν τόν ἑαυτό τους γιά Θεό Προ-τείνουν τήν ἐλάχιστη καί ψεύτικη ἀλήθεια τούς ὡς τήν μεγάλη τήν σωτήρια ἀλή-θεια Ἀνακηρύσσουν ἀκόμα τήν ἐλάχιστη γήινη δική τούς ἀνάπηρη δικαιοσύνη ὡς τήν μέγιστη δικαιοσύνη δέν μᾶς χρειάζεται ἡ ∆ικαιοσύνη τοῦ Χριστοῦ δέν θέλουμε τήν ∆ικαιοσύνη τοῦ Θεοῦ

Ο ἱ ἄνθρωποι μέ τυφλωμένο τό νοῦ καί τήν ψυχή δέν βλέπουν μά καί δέ θέ-λουν νά δοῦν ὅτι σέ τοῦτο τόν κόσμο ὁ ἄνθρωπος - ὁ γνήσιος ἄνθρωπος -

δέν μπορεῖ νά σταθεῖ Οἱ Ἠρῶδες ζητοῦν τήν κεφαλή τοῦ Ἰωάννου τοῦ Βαπτι-στοῦ ζητοῦν τίς κεφαλές ὅλων τῶν δικαίων τῆς γῆς Καί οἱ Φαρισαῖοι οἱ ψευδεῖς Γραμματεῖς καί οἱ ψευδοσοφοί τοῦ κόσμου αὐτοί ἀπαιτοῦν τόν θάνατο τοῦ Θε-ανθρώπου Χριστοῦ

Γ ιατί ἡ Εὐρώπη περιέπεσε στίς μέρες μας σέ τόσα δεινά σέ τόσα ἀδιέξοδα Εἶ-ναι ἐπειδή ἀπέρριψε τόν Χριστό ἀπέρριψε τό ἱερό Του Εὐαγγέλιο καί ζητᾶ

21

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

νά λύσει ὅλα της τά προβλήματα χωρίς τόν Χριστό Καί μάλιστα ὄχι μόνο χωρίς τόν Χριστό μά καί ἀντίθετα ἀπό τόν Χριστό Μά ὅποιος μάχεται τόν Χριστό καί Θεό ἐκεῖνος γίνεται σύντροφος τῶν δαιμόνων Καί τί εἶναι αὐτό πού ἀπομένει ἀ-πό αὐτόν τόν ἄνθρωπο μέσα σέ ἕναν τέτοιο πόλεμο Πτῶμα Μονάχα πτῶμα

Κ άθε ἄνθρωπος εἶναι ὁ αἰώνιος ἀδελφός σου ὁ αἰώνιος συνάδελφός σου Πρόσεχε λοιπόν πῶς τοῦ συμπεριφέρεσαι Πρόσεχε τί σκέφτεσαι περί αὐ-

τοῦ Πρόσεχε τί ἐπιθυμεῖς γι αὐτόν Ἐπειδή στήν αἰωνιότητα μέλλεις νά ζήσεις μαζί μέ ἐκεῖνον Γι αὐτό ἄς εἶναι ὅλα μέσα μας ἀθάνατα καί αἰώνια ἡ ἀγάπη μας πρός τόν ἄνθρωπο τό ἀγαθό μας ἡ ἀλήθειά μας ἡ δικαιοσύνη μας Γιά νά μήν ντρεπόμαστε στόν ἄλλο κόσμο μήτε γιά τήν ἀγάπη μας μήτε γιά τό καλό μας μή-τε γιά τήν ἀλήθειά μας μήτε καί γιά τήν δικαιοσύνη μας ἐνώπιον τοῦ Κυρίου

Ὁ παράδεισος μά καί ἡ κόλαση τοῦ ἀνθρώπου ἀρχίζουν ἐδῶ ἀπό τήν γῆ γιά νά συνεχιστοῦν αἰώνια στήν ἄλλη ζωή Τί εἶναι ὁ παράδεισος Εἶναι ἡ αἴ-

σθηση τῆς παρουσίας τοῦ Θεοῦ Ἅμα ὁ ἄνθρωπος αἰσθάνεται ἐντός του τόν Θεό εἶναι ἤδη στόν παράδεισο γιατί ὅπου εἶναι ὁ Θεός ἐκεῖ εἶναι καί ἡ Βασιλεία τοῦ Θεοῦ ἐκεῖ καί ὁ παράδεισος Ἀπό τότε πού ὁ Θεός Λόγος κατέβηκε στήν γῆ καί ἔ-γινε ἄνθρωπος ὁ παράδεισος ἔγινε ἡ ἀμεσότερη πραγματικότητα γιά τήν γῆ καί τόν ἄνθρωπο ἐπειδή ὅπου εἶναι ὁ Χριστός ἐκεῖ καί ὁ παράδεισος

∆ έν ὑπάρχει μεγαλύτερη φρίκη ἀπό τήν αἰωνιότητα δίχως Χριστό Ἐγώ θά δεχόμουν μέ χαρά νά εἶμαι στήν Κόλαση μαζί μέ τόν Χριστό (συγχωρῆστε

μου τό παράδοξο) παρά στόν Παράδεισο δίχως Χριστό Γιατί ὅπου δέν εἶναι Ἐ-κεῖνος τά πάντα μεταβάλλονται σέ κατάρα σέ πίκρα καί σέ φρίκη

Ἡ κάθε εὐαγγελική ἀρετή γίνεται στά χέρια τοῦ ὀρθοδόξου χριστιανοῦ πινέ-λο μέ τό ὁποῖο ζωγραφίζει στήν ψυχή του τήν εἰκόνα τοῦ Χριστοῦ μέχρι νά

τήν ὁλοκληρώσει Ὅταν δεῖς τήν ψυχή ἑνός τέτοιου ἀνθρώπου βλέπεις τήν εἰκό-να τοῦ Χριστοῦ καί λές μέσα σου ἀλήθεια ὁ ἄνθρωπος αὐτός τοποθέτησε στό σῶμα του τήν εἰκόνα τοῦ Χριστοῦ ἔφτασε τό ὕψιστο νόημα τῆς ζωῆς καί πλούτι-σε πλοῦτο ἀδαπάνητο

Κ άθε λογισμός καί κάθε αἴσθηση ὁδηγοῦν σταδιακά τήν ψυχή εἴτε πρός τόν παράδεισο εἴτε πρός τήν κόλαση Ἄν ὁ λογισμός εἶναι ἔλλογος τότε συνδέει

τόν ἄνθρωπο μέ τόν Θεό Λόγο μέ τόν ὕψιστο Λογισμό μέ τήν Παναγία πρᾶγμα πού εἶναι ἤδη ὁ παράδεισος Ἐάν πάλι εἶναι ἄλογος ὁ λογισμός ἤ καί παράλογος τότε συνδέει ἀναπόφευκτα τόν ἄνθρωπο μέ τόν Παράλογο τόν Ἀνόητο μέ τόν διάβολο πρᾶγμα πού εἶναι ἤδη ἡ κόλαση Ὅσα ἰσχύουν γιά τόν λογισμό ἰσχύ-ουν καί γιά τίς αἰσθήσεις Ὅλα ἀρχίζουν ἐδῶ ἀπό τήν γῆ καί ὁ παράδεισος μά καί ἡ κόλαση τοῦ ἀνθρώπου

22

Ἀρχαγγέλων Λόγος

Ἡ Ἀγάπη τοῦ Θεοῦ Ἅγιος Ἰουστῖνος Πόποβιτς

θρώπινη καρδιά πού ἀγαπᾶ καί θυσιά-ζεται γιά τούς ἀδελφούς Ἐπειδή ὅλες αὐτές οἱ θεϊκές τελειότητες μέσα ἀπό τίς θεϊκές δυνάμεις ἀναπτύσσουν πλουτίζουν ἀπεγκλωβίζουν τήν ἀν-θρώπινη αἴσθηση τῆς προσωπικῆς ἀ-θανασίας καί τῆς αἰώνιας ζωῆς καθώς καί τήν αἴσθηση τῆς ἀθανασίας καί τῆς αἰώνιας ζωῆς τῶν ἀδελφῶν

Ἐάν ἀγαπῶμεν ἀλλή-λους ὁ Θεός ἐν ἡμῖν μέ-νει καί ἡ ἀγάπη αὐτοῦ τετελειωμένη ἐστίν ἐν ἡ-μῖν (Ἰωαν Α΄ 4 12) Ἡ ἀγάπη φέρει τόν Θεό μέσα στήν ψυχή ὥστε πάντα ζεῖ ἐν Αὐτῷ καί μ αὐτόν τόν τρόπο βλέ-πει τόν Θεό πού κατά τά ἄλλα εἶναι ἀόρατος Ὁ Θεός διά τῆς ἀγάπης ἔγινε ἄνθρωπος ἐνσαρ-

κώθηκε Ἔτσι καί ὁ ἄνθρωπος διά τῆς ἀγάπης θεοῦται θεοποιεῖται γίνε-ται laquoθεός κατά χάρινraquo Ὁ ἀόρατος Θε-ός διά τῆς ἀγάπης γίνεται ἁπτός ὁρα-τός Ἐπειδή ἡ θεϊκή ἀγάπη εἶναι σαρ-κοποιητική δύναμη μεταφέρει καί ἐν-σαρκώνει τόν ἀγαπῶντα μέσα στόν ἀ-γαπώμενο Οἱ ζωές τους ἑνώνονται σέ μία ζωή οἱ ψυχές τους σέ μία ψυχή οἱ καρδιές τους σέ μία καρδιά Καί ἐκεῖ-νοι αἰσθάνονται τόν ἑαυτό τους ὡς ἕ-να ἄν καί παραμένουν δύο ξεχωριστά πρόσωπα Αὐτό ἰσχύει γιά ὅλα τά μέλη

Ἡ ἀγάπη τοῦ Θεοῦ ζεῖ στόν ἄνθρωπο καί δρᾶ μέσα του καί γύρω ἀπ αὐτόν διά

τῶν ὑπολοίπων θεϊκών ἀρετῶν καί τῶν Ἁγίων δυνάμεων Μέσα ἀπ αὐτές ἐμφανίζεται πραγματώνεται συγκε-κριμενοποιεῖταιmiddot εἶναι τά ἔργα της οἱ μαρτυρίες της ἡ ἀληθινότητά της Ὡς πρός αὐτήν τήν θεανθρώ-πινη δραστηριότητά της καί ἀληθινότητά της ἐ-κείνη διακρίνεται ἀπό τίς ὑπόλοιπες ἐπονομα-ζόμενες ἀγάπες ψευδοα-γάπες τίς ἀφηρημένες τίς πρόσκαιρες τίς φαν-τασμένες τίς οὑμανιστι-κές τίς ἀνθρωποειδεῖς Ἡ ἀγάπη εἶναι ἀληθινή ὅ-ταν πράττει γιά τούς ἀ-δελφούς ὅλα τά εὐαγγε-λικά ἔργα τήν δικαιοσύ-νη τήν ἐλεημοσύνη τήν προσευχή κλπ Αὐτά εἶναι τά χνάρια της τά ση-μάδια τῆς ἰδιαιτερότητάς της ἡ ζωή της

Γι αὐτό ὁ ἅγιος Θεολόγος εὐαγγελίζε-ται Τεκνία μου μή ἀγαπῶμεν λόγῳ μηδέ τῇ γλώσσῃ ἀλλ ἐν ἔργῳ καί ἀλη-θείᾳ (Ἰωαν Α΄ 318-19)

Ἡ Θεία Ἀλήθεια εἶναι ψυχή τῆς Θεί-ας ἀγάπηςmiddot καί σ αὐτήν ὑπάρχουν ὅ-λες οἱ θεῖες τελειότητες Αὐτό εἶναι ἐ-κεῖνο πού πράγματι παρηγορεῖ τήν ἀν-

23

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

τῆς Ἐκκλησίας Μέ τήν ἀλληλοαγάπη ζοῦν ὁ ἕνας στόν ἄλλον ὁ ἕνας σέ ὅλους καί ὅλοι σέ ἕναν κατά τόν ἴδιο τρόπο σκέπτονται αἰσθάνονται καί πράττουν συλλογικά laquoσύν πᾶσι τοῖς ἁγί-οιςraquo (Ἐφ γ΄18) Εἶναι ἐκεῖνο πού εἰπώ-θηκε στίς Πράξεις laquoΤοῦ δέ πλήθους τῶν πιστευσάντων ἦν ἡ καρδία καί ἡ ψυχή μία ἀλλrsquo ἦν αὐτοῖς ἅπαντα κοι-νάraquo

Βιώνοντας τήν ἀγάπη τοῦ Χρι-στοῦ ὁ ἄνθρωπος ἐγκαθιστᾶ τόν Θεό στήν ψυχή του ζεῖ μ Αὐτόν σκέπτε-ται μ Αὐτόν αἰσθάνεται μ Αὐτόν πράττει μ Αὐτόν μέ μία λέξη laquoὁ Θεός ἐν αὐτῷ μένειraquo Ὡς ἐκ τούτου ὁ Θεός γι αὐτόν εἶναι τό πιό ἄμε-σο βίωμα ἡ πιό ἄμεση πραγματικότητα ἡ πιό ὀ-φθαλμοφανής δοκιμή ἡ πιό ἔμπρακτη ἐμπειρία Καί ὅταν ὁ Θεός μένει στόν ἄνθρωπο τελειοποιεῖ καί τήν ἀγάπη τοῦ ἀνθρώ-που Ἐπειδή ἐξ Αὐτοῦ βαθμιαῖα ξεχύνεται στήν ψυχή τοῦ ἀνθρώπου ἡ θεϊ-κή ἀγάπη αὐξάνεται σέ ὁλο καί πιό τέλεια ἀγάπη μέσῳ τῶν ὑπολοίπων ἁ-γίων ἀρετῶν ἕως τελικά νά laquoἀγαπο-ποιήσειraquo ὅλο τό laquoεἶναιraquo του Κι ἐκεῖνο τότε δέν γνωρίζει ὅριο στήν ἀγάπη ἐ-πειδή laquoὁ Θεός ἀγάπη ἐστίνraquo γι αὐτό ἡ θεϊκή ἀγάπη καί δέν ἔχει ὅρια Ἔξω ἀπό τήν ἀγάπη εἶναι ὁ θάνατος ἡ νέκρωση ἡ θνητότητα laquoὁ μή ἀγα-πῶν τόν ἀδελφόν μένει ἐν τῷ θανά-τῳraquo (ἸωανΑ΄ 314) Γιατί Ἐπειδή μό-νο ἡ ἀγάπη τσακίζει τήν φυλακή τοῦ ἐ-γωϊσμοῦ βγάζει τήν ψυχή ἀπό τήν οἴη-ση ἀπό τόν αὐτοαποκλεισμό ἀπό τήν

αὐτοαπομόνωση καί τήν φέρνει σέ φι-λική σχέση μέ τόν ἀδελφό ὡς ζωντανό ὄν ὡς φορέα τῆς ζωῆς Ὁ μή ἀγαπῶν μένει ἐν τῷ θανάτῳ μέ-σα στά ἐγωϊστικά κλειστά πρόσκαιρα αἰσθήματα σκέψεις διαθέσεις πάντα κλειστός μέσα στόν ἑαυτό του στήν φυλακή τοῦ ἐγωϊσμοῦ του τῆς φιλαυ-τίας του λόγῳ τῶν ὁποίων καί σαπίζει ἡ ψυχή μέσα του σαπίζουν οἱ σκέψεις σαπίζουν τά αἰσθήματα καί πεθαί-νουν πεθαίνουν πεθαίνουν Ἡ ψυχή πού μένει ἐν τῷ θανάτῳ ὄζει θάνατο καί ὅλες οἱ σκέψεις της τά αἰσθήματα οἱ ἐπιθυμίες καί οἱ διαθέσεις Ἀπό αὐτή τήν πανθανάτωση μόνο ἡ θεϊκή ἀγάπη ἀνασταίνει τήν ψυχή καί τήν ὁδηγεῖ στήν ζωή τήν αἰώνια Τότε

ὅλη ἡ ψυχή εὐωδιάζει ἀ-θανασία

Ἡ ἀγάπη νικητής τοῦ θανάτου ἡ ἀγάπη - σω-τῆρας ἀπό τόν θάνατο Ἀγάπη ποιό εἶναι τό ὄ-νομά σου ἐάν ὄχι ὁ Χρι-στός Ἐπειδή Αὐτός ὄν-τως εἶναι ὁ νικητής τοῦ θανάτου μέ τήν ἀγάπη νικᾶ τόν θάνατο γιά τούς

ἀνθρώπους Ἡ ἀγάπη ἀθανατοποιεῖ τό ἀνθρώπινο ὄν ἐπειδή τό γεμίζει μέ θεϊ-κή ζωή Εἶναι θεοποιητική θεοδημι-ουργική δύναμη Θέλεις νά αἰσθανθεῖς ἀθάνατος σrsquo αὐτόν τόν κόσμο Ἀγάπα τούς ἀδελφούς ἀγάπα τούς ἀνθρώ-πους ὡς ἀδελφούς Σrsquo αὐτό ἔγκειται ἡ ἀληθινή χαρά τῆς ζωῆς χαρά πού κα-νείς δέν μπορεῖ νά πάρει ἀπό τόν ἄν-θρωπο οὔτε σrsquoαὐτόν οὔτε στόν ἄλλο κόσμο καί τήν χαράν οὐδείς αἴρει ἀφrsquo ὑμῶν (Ἰωαν ιστ΄ 22)

Ἁγ Ἰουστῖνος Πόποβιτς Ἑρμηνεία ἐπι-στολῶν Ἁγ Ἰωάννου Θεολόγου ἐκδ Ἐν πλῷ

24

Ἀρχαγγέλων Λόγος

Νά εἴμαστε αἰσιόδοξοι Ἅγιος Νικόλαος Βελιμίροβιτς

Ὁ Ἅγιος Νικόλαος Βελιμίροβιτς γεννήθηκε στίς 23 ∆εκεμβρίου τοῦ 1880 Σπού-δασε στήν Ἐλβετία στήν Ἀγγλία καὶ στήν Ρωσία Μοναχὸς ἔγινε στίς 20 ∆εκεμ-βρίου 1909 Τό 1919 ἐκλέγεται ἐπίσκοπος Ζίτσης Τὸ 1941 συλλαμβάνεται ἀπὸ τοὺς Γερμανοὺς καὶ μετὰ ἀπὸ ἕνα μεγάλο διάστημα φυλάκισής του στήν Σερβία μεταφέρεται μαζὶ μὲ τὸν Πατριάρχη Γαβριὴλ τό 1944 στό Νταχάου ἀπό ὅπου καὶ ἀπελευθερώνονται ἀπό τίς συμμαχικὲς δυνάμεις τό 1945 Μετὰ τὴν ἀπελευ-θέρωση ὁ Ἅγ Νικολαος μεταβαίνει στήν Ἀγγλία καὶ ἀπὸ ἐκεῖ στήν Ἀμερική ὅ-που καὶ πεθαίνει στίς 18 Μαρτίου 1956 Ἡ Σύνοδος τῆς Σερβικῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας τὸν ἀνακήρυξε Ἅγιο καὶ ἡ μνήμη του τιμᾶται στίς 3 Μαΐου

Ο ἱ ἄνθρωποι δέν μποροῦν νά συνεχίσουν νά παρατη-ροῦν τὰ πάντα ὑπὸ τὴν ὀπτικὴ γωνία τῆς αἰωνιότη-τας Ὅμως ὅλα ὅσα αὐτὸς ὁ πολιτισμὸς παράγει τὰ

παράγει γιά τὴν αἰωνιότητα Ἡ ἀγάπη καὶ ἡ φιλία μας εἶναι μὴ πεπερασμένες ὅπως καὶ ὁ κόσμος καὶ ἀκόμα πιὸ ἀξεπέρα-στες ἀπὸ τὸν κόσμο Ὅλα ὅσα ἔζησαν στήν γῆ ζοῦν καὶ σή-μερα σrsquo αὐτὸ τὸ νοητὸ πνευματικὸ περιβάλλον καὶ ὅλα ὅσα ζοῦν σήμερα θὰ ζήσουν αἰώνια πάλι σrsquo αὐτὸ τὸ περιβάλλον Ἡ ἀγάπη καὶ ἡ φιλία μας δέν καθαιροῦνται μὲ τὸν θάνατο ἀλλὰ προεκτείνονται σὲ μία μακρὰν καθαρότερη καὶ ἀνώτε-ρη καὶ ἰσχυρότερη μορφὴ στόν ἄλλο κόσμο Ἀνάμεσα σὲ ἐ-κεῖνο τὸν κόσμο καὶ σrsquo αὐτὸν τὸν κόσμο τὰ ὅρια τὰ φτιάχνει μόνο ἡ δικὴ μας μυωπία ∆έν βλέπουμε τὴν προέκταση αὐτῆς

τῆς ζωῆς μετὰ τὸν θάνατο καὶ γιrsquo αὐτὸ ὁ θάνατος μᾶς φαίνεται σὰν ψαλίδι πού κόβει ὅλα τὰ νήματα καὶ τὶς σχέσεις ἀνάμεσα στούς νεκροὺς καὶ τοὺς ζωντανοὺς καὶ τὸ ὁποῖο καὶ ἀπὸ μᾶς κάθε μέρα ἀποκόβει ἀπὸ ἕνα μέρος ὅταν μᾶς χωρίζει ἀ-πὸ τὴν ἀγάπη μας τήν φιλία μας καὶ τήν χαρὰ μας Ἐμεῖς δέν βλέπουμε ὅμως μποροῦμε νά δοῦμε Μποροῦμε νά δοῦμε μὲ τὸ πνεῦμα μας τὸ τώρα γιά τὸ τώρα ἀλλὰ θὰ ἔρθει καιρὸς σύντομα θὰ ἔρθει ὅταν καὶ τὰ φυσικὰ μας μάτια θὰ βλέ-πουν καὶ τὸν πνευματικὸ κόσμο Ἐμεῖς παρrsquo ὅλα αὐτὰ πιστεύουμε Φώναζαν οἱ χριστιανοὶ μάρτυρες καθώς τούς ἔριχναν στήν πυρὰ Κατασπαράζονταν ἀπὸ τὰ θηρία καὶ ψιθύριζαν Ἐμεῖς παρrsquo ὅλα αὐτὰ ἐλπίζουμε Καρφωμένοι στούς σταυροὺς στέναζαν Ἐμεῖς παρrsquo ὅ-λα αὐτὰ ἀγαπᾶμε Τοὺς κατεδίωξαν καὶ κακοὶ καὶ καλοί αὐτοκράτορες καὶ οἱ Νέρωνες καὶ οἱ Τραϊανοὶ στήν Ἀσία καὶ στήν Ἀφρικὴ στά Βαλκάνια καὶ στήν Βρετανία τοὺς περιφρόνησαν σὰν νά ἦταν μιάσματα τοὺς ἀπομάκρυναν σὰν ἄ-χρηστες πέτρες τοὺς τίναξαν σὰν σκόνη ἀπὸ τὰ πόδια τους

25

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

Οἱ μορφωμένοι δέν ἤθελαν νά τοὺς καταλάβουν οἱ ἰσχυροὶ δέν ἤθελαν νά τοὺς ἀκούσουν οἱ πλούσιοι δέν ἤθελαν νά τοὺς προστατεύσουν Ὁλόκληρος ὁ κόσμος ἦταν κουφός ἀπέναντι στίς ἱκεσίες τους τὰ ἄγρια θηρία εἶχαν περισσοτέ-ρους φίλους ἀπὸ ὅτι αὐτοὶ οἱ νεκροὶ στούς τάφους δέν ζήλευαν τήν ζωή τους Παρrsquo ὅλα αὐτὰ ὅμως ἐκεῖνοι ὅσο ἡ γῆ περιστρεφόταν στόν ἀέρα κοιτάζοντας τὸν ἥλιο καὶ κουβαλῶντας μέσα της τὰ σκουλήκια σήκωναν τὸ βλέμμα στόν ἥλιο κι ἔλεγαν laquoἘμεῖς παρrsquo ὅλα αὐτὰ ἀγαπᾶμε ἐλπίζουμε καὶ πιστεύουμε Ἀγαπᾶμε αὐτὴ τήν μαρτυρική ζωή καὶ ἐλπίζουμε στήν καλύτερη καὶ πιστεύου-με στό μοναδικὸ Παντοδύναμο πού εἶναι πιὸ ψηλὰ ἀπὸ τὸν ἥλιο καί πού μετράει ὅλους τοὺς πόνους μας καὶ ὅλες τίς ἀδικίες τῶν βασανιστῶν μαςraquo Αὐτὴ τὴν πεταμένη πέ-τρα πού μὲ τὸ πόδι ἀπομάκρυναν οἱ οἰκοδόμοι τῆς τότε κοινωνικῆς ζωῆς παρέλαβε ὁ θεϊκὸς Οἰκοδόμος τῆς οἰκου-μένης γιά θεμέλιο τῆς Ἐκκλησίας Του αὐτὸ τὸ πιὸ μεγάλο οἰκοδόμημα τοῦ ὀπτιμισμοῦ πού χτίστηκε ποτέ στήν γῆ Νά εἴμαστε αἰσιόδοξοι ὅταν πάσχουμε γιατὶ τίποτα ἀπrsquo ὅ-σα παθαίνουμε δέν εἶναι χωρὶς στόχο καὶ χωρὶς νόημα Κά-θε πάθημα ἀποτελεῖ βασικὸ γεγονὸς ἐν γένει στήν ζωὴ τῆς ἀνθρωπότητας Εἶναι σὰν ἕνα εἰσιτήριο πού πληρώνουμε μπαίνοντας σὲ αὐτὸ τὸ παγκόσμιο θέατρο τὸ ὁποῖο ὁ Θεὸς φώτισε μὲ πολλοὺς ἥ-λιους καὶ τὸ στόλισε μὲ πολλὰ θαυμαστὰ σενάρια Ἐμένα τρεῖς φορὲς τά παθήμα-τά μου μέ ἔφτασαν κοντά στόν θάνατο Καί μπορῶ νά σᾶς μαρτυρήσω ὅτι δέν ἦταν ἀνυπόφορα οὔτε φοβερὰ Τὰ ἐνθυμοῦμαι εὐχάριστα γιατὶ αὐτὰ εἶναι πού ἔ-καναν τήν ζωή μου σήμερα ὀμορφότερη καὶ τὴν ψυχή μου πληρέστερη καὶ δυνα-τότερη Νά εἴμαστε αἰσιόδοξοι ὅταν χάνουμε ὅπως καὶ ὅταν κερδίζουμε ὅταν γερνᾶμε ὅπως καὶ ὅταν εἴμαστε νέοι Κάθε ἡλικία ἔχει τὸ μεγαλεῖο της καὶ τὴν ἰδι-αίτερη ὀμορφιὰ της Καὶ ἡ ψυχὴ μιᾶς ὀγδοντάχρονης σκιρτᾶ μπροστὰ στήν χαρὰ καὶ τήν λύπη μὲ τὸν ἴδιο τρόπο πού τὸ κάνει καὶ ἡ ψυχὴ ἑνὸς νέου καὶ ὁρμητικοῦ πλάσματος Νά εἴμαστε αἰσιόδοξοι σὰν χριστιανοὶ γιατὶ στήν πίστη μας ἔβρισκαν τίς παρηγοριὲς οἱ πιὸ ἀπελπισμένοι τίς ἐμπνεύσεις οἱ μεγαλύτεροι καλλιτέχνες οἱ με-γαλύτεροι καὶ καλύτεροι ἄνθρωποι τῶν τελευταίων δεκαεννέα αἰώνων Νά εἴμα-στε αἰσιόδοξοι στήν σκέψη γιατὶ μόνο ἡ αἰσιόδοξη σκέψη φτάνει ὡς τὸν Θεὸ Νά εἴμαστε αἰσιόδοξοι στά αἰσθήματα γιατὶ ἡ αἰσιοδοξία εἶναι φάρμακο γιά τήν θλίψη καὶ πηγὴ πραγματικῆς καὶ αἰωνίας χαρᾶς Νά εἴμαστε αἰσιόδοξοι στά ἔργα μας γιατὶ τὰ ἔργα μας ὑφαίνονται στόν ἱ-στὸ τοῦ Θεοῦ καὶ παραμένουν αἰώνια ὅπως τὰ ἔργα τοῦ Θεοῦ Νά εἴμαστε αἰσιόδοξοι ἀφοῦ ἡ ζωὴ εἶναι αἰσιοδοξία καὶ ἐμεῖς οἱ ἄνθρωποι εἴμαστε οἱ καλύ-τεροι στυλοβάτες καὶ οἱ ὀμορφότεροι ἐκφραστὲς τῆς ζωῆς Νά εἶσαι αἰσιόδοξος σημαίνει νά ζεῖς καὶ δικαίως νά ἐκτιμᾶς τήν ζωή Ἀπόσπασμα ἀπό τό βιβλίο laquoἈργά βαδίζει ὁ Χριστόςraquo ἐκδ Ἐν πλῷ

26

Ἀρχαγγέλων Λόγος

Ἐ μεῖς οἱ χριστιανοί οἱ ἀποκαλούμενοι παλαιότερα Ὁδῖτες Εἴμαστε οἱ ἀ-ποσυνάγωγοι οἱ ἀσεβεῖς τοῦ laquoνόμου τοῦ Θεοῦraquo οἱ παράνομοι τῶν με-γάλων αὐτοκρατοριῶν οἱ ἀντιρρησίες τῶν βασιλιάδων οἱ ἐπικηρυγμέ-

νοι εἰς θάνατον Ἐμεῖς πού ἀγαπήσαμε τό Φῶς πού ὡς κόλαση ὁρίσαμε τήν ἀχα-ριστία καί τήν μιζέρια κι ὕστερα μᾶς φυλάκισαν στά κολαστήρια βαρυφορτωμέ-νων μέ μεγάλα λόγια οὐτοπικῶν παραδείσων γιατί τάχα ἐνοχλοῦσαν οἱ σκοτα-διστικές ἰδέες μας Οἱ πτωχοί τῷ πνεύματι σrsquo ἕνα κόσμο πού νομίζει ὅτι τά ξέρει ὅλα Κάποιοι ἀπό μᾶς κάποτε ἁλώνισαν τόν κόσμο μέ δύο σανδάλια καί τήν ψυ-χή ξεχειλισμένη ἀπό Χριστό κάποιοι ἀπό ἐμᾶς καταδικάστηκαν ὡς ἄθεοι κι ἐ-παναστάτες γιατί δέν προσκυνοῦσαν κάποιοι ἀπό ἐμᾶς πέθαναν ἀπrsquo τούς λοι-μούς περιμαζεύοντας ἄρρωστα παιδιά πού τά πετοῦσαν στό δρόμο γιά τό laquoκοινό καλόraquo Ἔτσι μᾶς ἔμαθαν οἱ παλιοί συνοδοιπόροι μας νά μένουμε στά παρασκήνια ὅταν ὁ κόσμος ζεῖ τήν κάθε παρωδία του γιά νά τοῦ ἁπλώνουμε τά χέρια μας ὅ-

ταν ἡ αὐλαία καταρρέει Ἐμεῖς τῆς κάθε ἐποχῆς οἱ Ὁδῖ-τες πεθάναμε συχνά γιά ὅτι πιστέψαμε κλάψαμε γιά τόν κόσμο πού κατρακυλοῦσε ὅταν ὅλοι χειροκροτοῦ-σαν ξέφρενα τήν πρόοδό του κοιτάξαμε μέ τήν ψυχή φουσκωμένη ἀπό χαρά τόν ἥλιο χαμογελῶντας σάν παι-διά ὅταν ὁ κόσμος γκρίνιαζε Ὁ κόσμος πού ὕστερα ἀπό τόσο χειροκρότημα κατρακυλοῦσε ὁ κόσμος πού μᾶς θε-ωροῦσε ἀφελεῖς καί μᾶς περιγελοῦσε

Μᾶς λένε δεισιδαίμονες ἐκεῖνοι πού φοβοῦνται τόν Θεό ἤ τούς laquoκακούςraquo τούς δυτικούς ἤ τούς ἀνατολίτες ἤ τό

κακό τό μάτι τῆς γειτόνισσας τούς Ἀμερικάνους τούς Κινέζους ἤ τούς Ρώσους τούς συνωμότες ἤ τούς ἐξωγήινους ἤ τήν γρουσουζιά τους ἐπειδή δέν πρόλαβαν νά φτύσουν τόν κόρφό τους Ὀπισθοδρομικούς μᾶς λένε ἀκόμα οἱ δῆθεν ἐκσυγ-χρονιστές τῆς ἰστορίας μέ τά λόγια τά ξύλινα καί τά χέρια τά βαμμένα μέ αἷμα

Ἔτσι εἴμαστε ἐμεῖς οἱ ἀποκαλούμενοι Ὁδῖτες Πού ξέρουμε πώς μές στήν ἁμαρτία ἡ χάρη περισσεύει καί δέ βαστάει ἡ ἀπελπισία στήν ψυχή μας Πού μάθαμε μέ τό αἷμα τῆς ψυχῆς μας πώς ἐπανάσταση θά πεῖ νά τά βάζεις μέ τό δυνάστη καί τό χά-ος μέσα σου Τόσες αὐτοκτονίες γύρω τους κι ἐμᾶς πού ὑμνοῦμε τήν Ζωή μᾶς βλέ-πουν οἱ laquoπολιτισμένοιraquo σάν χαμένους Πολιτικῶς ὀρθοί δέν γίναμε ποτέ γιατί οὔ-τε ἀπό πολιτική οὔτε ἀπό ὀρθότητα λογαριάζει ἡ συγχώρεση

Ἐμεῖς γινήκαμε δειλοί ὅταν θάρρος σήμαινε νά σκοτώνεις τόν ἄλλο γιά νά τοῦ laquoμάθεις νά σκέπτεταιraquo Ἐμεῖς οἱ φτωχούληδες τοῦ Θεοῦ τό ἁλάτι τῆς γῆς γνωρί-ζουμε τόν Θεό ἀπό τά μάτια τοῦ ἀδελφοῦ καί τά λάθη μας ἀπrsquo τό ἁπλωμένο χέρι

Οἱ Ὁδῖτες Ἐλευθερία Ρούση θεολόγος - ἐκπαιδευτικός

27

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

τοῦ Χριστοῦ ἀντίκρυ μας Οἱ Ὁδῖτες βλέπεις μετροῦν τόν κόσμο μrsquo ἀγκαλιές καί χαμόγελα ἔτσι πού δέν ἀγοράζεται ποτέ ἡ ἐλπίδα τους οὔτε πουλιέται Μοναχά μοιράζεται καί ὅταν λιγοστεύει τῆς δίνει Λόγο ὁ οὐρανός νά πορεύεται Γιrsquo αὐτό οἱ χριστιανοί δέ νοιώθουν μόνοι μά προσεύχονται γιά τήν μοναξιά πού βασιλεύ-ει στίς ψυχές τῶν ἀνθρώπων

Μόνο αὐτή τήν μέρα ἔχω κι εἶναι ὅτι ἔχω τούτη ἡ μέρα Κι ἄν μέ ρωτήσεις θά σοῦ πῶ πώς θέλω νά μαι μέ ἐτούτους τούς τρελούς τούς Ὁδῖτες πού λένε laquoταξίδιraquo τήν ζωή καί ∆ρόμο τόν Θεό τους πού ἔχουν γιά Θεό Ἐκεῖνον πού ἔκλαψε γιrsquo αὐ-τούς καί πού χαμογελοῦσε στά παιδιά Ἐκεῖνον πού ἔβαλε πάνω ἀπό τίς ἔνθεες αὐταπάτες τῶν νόμων καί τίς ἐπηρμένες πολιτικῶς ὀρθές διακηρύξεις τήν Ἀγάπη Θέλω νά πορευτῶ μέ λογισμό καί μrsquo ὄνειρο τόν δρόμο τόν λιγότερο ταξιδεμένο μέ Πνεῦμα καί Ἀλήθεια πεινῶντας καί διψῶντας τήν δικαιοσύνη μέ ἔρωτα γιά τήν ζωή πού νά μήν τήν ἀφήσω νά τελειώσει ποτέ καί λέω νrsquo ἀφήσω τίς ἦττες καί τίς κρίσεις γιά ἐκείνους πού ὀνειρευτῆκαν ἕνα καθωσπρέπει ἐξοχικό μία δόξα ἀ-δειανή κι ἕνα αὐτοκίνητο ἀκριβό γιά μέσ τήν πόλη

ΥΓ Ξέρω θά πεῖς πώς κάποιοι ἀπό ἐμᾶς ἔπραξαν τ ἀντίθετα στό διάβα τοῦ χρό-νου Ὑπηρέτησαν τίς ἐξουσίες σαγηνεύτηκαν ἀπό τήν δόξα καί τόν πλοῦτο ξέ-χασαν τόν λόγο τῆς Ἀγάπης φανατίστηκαν καί πρόδωσαν τόν λόγο τοῦ Χρι-στοῦ Κι ἄλλοι πάλι συγκρότησαν Ἱερές Ἐξετάσεις πολεμικές ἐπιχειρήσεις καί ἐξοντώσεις ἀντιπάλων ∆ίκιο ἔχεις μά ἐγώ σοῦ μιλάω γιά ὅσους ποθοῦν τόν δρό-μο Του ν ἀκολουθήσουν τούς Ὁδῖτες

Ὁδῖτες Ἐτσι ὀνομάζονταν τά πρῶτα χρόνια οἱ Χριστιανοί Ἡ ὀνομασία laquoΧριστιανόςraquo δόθηκε γιά πρώτη φορά στήν Ἀντιόχεια

∆έν γνωρίζεις ὅτι ἀποδημία εἶναι ὁ παρών βίος Νομίζεις πώς εἶσαι πολίτης

Ὁδίτης εἶσαι ὄχι πολίτης ἀλλ ὁδίτης εἶσαι καί ὁδοιπόρος Μήν πεῖς ἔχω αὐτή ἤ τήν ἄλλη πόλη ∆έν ἔχεις πόλη Ἡ πόλη εἶναι ἐπάνω

Ὅλα τά παρόντα εἶναι δρόμος Πανδοχεῖο εἶναι ὁ βίος Ἄγνωστη ἡ ἔξοδος ἄστατη ἡ κτίση

Τί μανιάζεις γιά τά σκοτάδια τοῦ κόσμου Γιατί ἀφήνοντας τήν ἀλήθεια τρέχεις πίσω ἀπό τίς σκιές

Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος

28

Ἡ laquoμνήμη τοῦ θανάτουraquo γιά τήν ὁποία μιλοῦν οἱ Πατέρες τῆς Ἐκκλησί-ας ὡς κινητήρια δύναμη ἀφύπνισης τοῦ ἑαυτοῦ μας τοῦτες τίς μέρες εἶναι καθημερινότητά μου Ὄχι γιατί ἀσκήθηκα πνευματικά ἤ ὑπερέ-

βαλα στήν προσευχή Ἡ χλιαρότητα πού μέ διέκρινε αὐτή καί ὑπερίσχυε Ἡ περί-οδος πού πέρασε ἦταν ἤρεμη χωρίς μεγάλες διακυμάνσεις Μέχρι πού ξαφνικά μαθαίνεις κάτι κι ἔρχονται τά πάνω κάτω - Ξέρετε ἡ μητέρα σας ἔχει καρκίνο Εἶναι λίγο ἐπιθετικούλης στό εἶδος του ἀλ-λά θά τόν παλέψουμε Εἶναι βέβαια καί τό προβληματάκι τῆς καρδιᾶς της πού διαπιστώθηκε ἀλλά μήν ἀπογοητεύεστε θά κάνουμε τό καλύτεροhellip laquoἘπιθετικούλης προβληματάκι ζωούλαraquohellip ὅλα μικρά καί σχετικά Χρησι-μοποιοῦμε ὑποκοριστικά γιά νά τονίσουμε ἀκόμα περισσότερο τήν μετριότητα πού ἔχουμε υἱοθετήσει στόν τρόπο πού ζοῦμε Λίγη ζωή λίγη χαρά λίγη ἀγάπη λίγος Θεόςhellip

Καί ἔρχονται αὐτές οἱ στιγμές πού ὁ καθένας μας ἀξιολογεῖ τά πράγματα ἀλλιῶς Πού θυμᾶται πώς αὐτό τό δῶρο τό μεγαλύτερο ἀπrsquo ὅλα τό δῶρο τῆς ζω-ῆς ἔχει κι αὐτό ἡμερομηνία λήξης Σκέφτεται τότε πώς δέν ἀξίζει νά τό ζεῖ μέτρια νά χάνει τίς στιγμές μέσα στό ἄγχος καί στήν γκρίνια τῆς καθημερινότητας Τότε θέλοντας καί μή νοιώθεις νά γίνεται πράξη τό laquoἀδιαλείπτως προσεύ-

χεσθαιraquo πού ἀναφέρει ὁ Ἀπόστολος Παῦλος Στρέφεις τά μά-τια τῆς ψυχῆς πρός τόν Θεό κι ἀφοῦ διαπιστώσεις πόσο λίγος εἶσαι γιά νά τά φέρεις ὅλα εἰς πέρας ὅπως νόμιζες ὅτι μπορεῖς ταπεινώνεσαι καί ζητᾶς βοήθεια καί ἔλεος καί ἀγάπη Καί ὕστερα ἀκολουθεῖ ἐκεῖνο τό laquo ἐν παντί εὐχαριστεῖτεraquo στό ὁποῖο μέχρι τώρα δέν ἔδινες καί ἰδιαίτερη σημασία Εἴτε γιατί κάποια πράγματα τά θεωροῦσες δεδομένα εἴτε γιατί νόμιζες πώς θά σοῦ ἀνήκουν πάντα Κι ἐνῶ πασχίζεις στήν καθημερι-νότητα γιά τό ἑπόμενο ὑλικό ἀγαθό πού ἔβαλες στό μάτι ἤ γιά κάποιο τοῦβλο παραπάνω στή νέα οἰκοδομή ἤ ἀκόμα

γιατί δέν μπορεῖς νrsquo ἀποκτήσεις κάτι ἀπό τά παραπάνω ἔχεις χάσει ἤδη τόσα πολλά Ἔχασες χωρίς νά δώσεις τήν παραμικρή σημασία τίς μυρωδιές τῆς ἄνοι-ξης τά ἀπίστευτα χρώματα τῶν λουλουδιῶν τό τραγούδι τοῦ κότσυφα τά ὄμορ-φα βράδια πού σέ βάζουν σιγά-σιγά στήν ἀνεμελιά τοῦ καλοκαιριοῦ

Ξεχνᾶς νrsquo ἀφιερώσεις χρόνο στούς ἀγαπημένους λές καί θά τούς ἔχεις γιά πάντα διαθέσιμους Πνιγμένος στίς μέριμνες χάνεις τήν διάθεση νά μοιραστεῖς στιγμές νrsquo ἀνταλλάξεις συναισθήματα νά δώσεις ἀγάπη

Ἀρχαγγέλων Λόγος

Ἀνατροπή Παρασκευή Ἐξάρχου

29

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

Κι ἔρχεται καί σέ βρίσκει ἡ φθορά ἡ ἀρρώστια ὁ θάνατος Καί συνειδη-τοποιεῖς πώς εἶσαι τελείως ἀπροετοίμαστος Τόσο καιρό τό ἀπωθοῦσες καί μπο-ρεῖ- μεταξύ μας- νά χτύπαγες καί κανένα ξύλο Ἡ ἀπώθηση εἶναι ἐπακόλουθο τῆς ἀμάθειας τῆς ἀκατηχησίας Ἀλλά καί τῆς μή ἀποδοχῆς κατά βάθος τοῦ γεγονό-τος τῆς Ἀνάστασης Ἴσως νά εἶναι καί βολικό νά ἐπιμένουμε στήν ἀντίληψη τοῦ laquoὅλα ἐδῶ τελειώνουνraquo καί νά παραμένουμε στήν κλάψα μας Βλέπεις ἄν ἀποδε-χτοῦμε οὐσιαστικά πώς ὁ βίος δέν τελειώνει ὁριστικά μέ τόν θάνατο ἀλλά δοῦμε τόν θάνατο σάν πέρασμα σάν ἀρχή σάν νίκη σάν ζωή τότε θά πρέπει νrsquo ἀναθε-ωρήσουμε ἐντελῶς τήν στάση ζωῆς μας τόν τρόπο σκέψης μας τίς συμπεριφορές μας Νά βάλουμε τήν δοξολογία στήν ζωή μας Νά δοῦμε τίς δυσκολίες ὡς παι-δαγωγικές δοκιμασίες Ἄλλωστε ὁ Ἀπόστολος τῶν Ἐθνῶν μᾶς θυμίζει πώς laquoἡ δύ-ναμις ἐν ἀσθενείᾳ τελειοῦταιraquo

∆ύσκολα τά πράγματα μανούλα Ἐγώ νιώθω ἀδύναμη καί τό καταθέτω Καί καθώς προσεύχομαι συμπληρώνω στήν προσευχή μου αὐτό πού ὑπέροχα λέει ὁ Παρακλητικός Κανόνας ἐγώ σοῦ ζητῶ ὅμως Ἐσύ πρᾶξε laquo πρός τό συμφέ-ρον τῆς αἰτήσεώς raquo μου ΑΜΗΝ

Ὁ κόσμος σκλήρανε πολύ

Γιῶργος Θεοτοκᾶς Ἀσθενεῖς καί ὁδοιπόροι ἐκδ Ἑστία

Ὁ κόσμος σκλήρανε πολύ σκλήρανε ξεράθηκε και ἄδειασε Πέρασε τά ὅρια Μικρές καλοσύνες ἐδῶ κι ἐκεῖ ἕνας Χριστιανός πάντα ὑπάρχει τρόπος νά

προσφέρει μά ὁ κόσμος δέν σώζεται πιά Ὁ κόσμος αὐτός χάθηκε ὅποιος ἔχει τά μάτια ἀνοιχτά τό βλέπει καί τό παίρνει ἀπόφαση μιά γιά πάντα Χάθηκε μές στήν ἀλαζονεία τῶν ἐπιστημῶν του μές στήν ἀπανθρωπιά τῶν μηχανῶν του μές στήν φρενίτιδά του πού τήν λέει πρόοδο στό ἀέναο στριφογύρισμά του στό κε-νό δίχως ἕρμα δίχως σκοπό Ὁ δύστηνος πλανήτης κλονίστηκε ἀνεπανόρθωτα ἔ-χασε τήν ἰσορροπία του ∆έν τόν αἰσθάνεσαι νά τρικλίζει κάτω ἀπ τά πόδια σου

Ἄ ς πασχίσουμε ἐμεῖς πού μένουμε ἐδῶ νά πλησιάσουμε ὅσο ἀντέχουμε τό Ἐπέκεινα καί ἄς προσευχόμαστε γιά τόν κόσμο πού σέρνεται ἀκράτητος

ἀπό τήν ἴδια δαιμονική ὁρμή του πρός τήν τελική του συντριβή Μερικοί θά βλέ-πουν τοῦτον ἐδῶ τόν ἀναμμένο φάρο μας μοῦ φτάνει ἐμένα ἕνας τέτοιος προορι-σμός Ἐνῶ ὁ κόσμος θά σβήνει ὁ φάρος θά φωτίζει ἀκόμα τίς ὕστατες στιγμές του θά σώζει ὡς τό τέλος μερικές ψυχές ∆έν ἐλπίζω πιά ἄλλο τίποτα

30

Κ αθώς θεριεύει τό θέρος καί ἡ φύση ντύνεται τά χρυσᾶ της νοσταλγία πλημμυρίζει τήν σκέψη μας νοσταλγία γιορτινή ἀπό τά παιδικά μας χρό-νια πού προσγειώθηκαν ἀπότομα ἀπό τήν πραγματικότητα τοῦ κόσμου

τούτου Οἱ κῆποι ὁλάνθιστοι γεμᾶτοι τριαντάφυλλα φίσκα ἀπό τό παιδομάνι οἱ χωματόδρομοι κι ἡ εὐωδία ἀπό τά νυχτολούλουδα νά διεγείρει τήν ὄσφρηση Ὀρ-θάνοιχτες οἱ πόρτες τῶν σπιτιῶν οἱ οἰκογένειες νά δειπνίζουν στίς βεράντες καί τά ραδιόφωνα νά γεμίζουν μέ μελωδίες τήν ἥσυχη γειτονιά Μνῆμες τῆς παιδικῆς ἡλικίας χρόνια ἀνέμελα κι ἀφελῆ τότε πού νομίζαμε ὅτι ὁ βίος θά lsquoναι παιχνίδι τότε πού θαρρούσαμε ὅτι στόν παράδεισο θά ζήσουμε Μεγαλώσαμε μέ τόν ἦχο τῶν οἰκοδομῶν στά αὐτιά μας ἕνας διαρκής θόρυ-βος στήν ἐφηβεία μας μπετονιέρες κι αὐτοκίνητα πού διαρκῶς αὐξάνονταν Βλέ-παμε ἀμήχανα τίς γειτονιές νά ἐξαφανίζονται τά δέντρα νά κόβονται τίς ταπει-νές μά ἀνθρώπινες μονοκατοικίες νά γκρεμίζονται μαζί μέ χιλιάδες ἀναμνήσεις Γενιές τῆς ἀντιπαροχῆς τῆς πολυκατοικίας τῶν χαμηλοτάβανων διαμερισμάτων - κουτιῶν τῆς ἀπρόσωπης συγκατοίκησης Χάσαμε τούς γειτόνους μας καί μαζί

τήν ἀνθρωπιά μας Ἤμασταν κοινωνικοί καί φι-λόξενοι καί γίναμε καχύποπτοι καί ἀπόμακροι Οἱ ὀλιγοπρόσωπες γειτονιές γέμισαν μέ ἀνθρώ-πους ξένους μεταξύ τους πού δέν ἔχουν καμμιά ὄρεξη νά γνωριστοῦν νά κοιταχτοῦν στά μάτια νά καλημεριστοῦν νά ἀνταλλάξουν ἐπισκέψεις καί χαμόγελα Εἴχαμε τό θλιβερό προνόμιο νά ζήσουμε τήν πα-ρακμή τῆς πόλης στήν ἐξέλιξή της Εἴδαμε τούς μικρούς παραδείσους μας νά μεταβάλλονται σέ

γκρίζα κακόγουστα κτίρια τίς ἀλάνες πού ματώναμε τά πόδια μας νά γίνονται ὄγκοι ἀπό μπετόν Πρίν προλάβουμε νά ἀποστηθίσουμε τό laquoἈθῆνα διαμαντόπε-τρα στῆς γῆς τό δαχτυλίδιraquo πνιγήκαμε στή μυρωδιά τοῦ νέφους καί ντραπήκαμε πού εἴμαστε Ἀθηναῖοι Ὅλοι νοσταλγοῦμε τό παρελθόν Μεγαλώνουμε καί διαρκῶς διαπιστώνου-με πώς laquoκάθε πέρυσι καί καλύτεραraquo Τά χρόνια περνοῦν καί ὅλο ἀναφερόμαστε σέ παλαιότερες ἐποχές ἀναπολοῦμε τά παλιά καί συγκινούμεθα μέ τραγούδια μέ κείμενα καί μέ ταινίες πού περιγράφουν τήν παλιά Ἑλλάδα τόν κόσμο πού ἔφυ-γε Ζοῦμε τήν παρακμή τοῦ σύγχρονου πολιτισμοῦ ἀνίκανοι νά ἀντιδράσουμε καί ὅλο μιλᾶμε γιά τά παλιά Νοιώθουμε ἄγχος γιά τήν ἐγκληματικότητα καί τήν οἰκονομική κρίση θλιβόμαστε πού κινδυνεύουμε νά χάσουμε τήν εὐδαιμονία μας Εἶναι φυσιολογική ἡ ἀντίδραση αὐτή μά ἄν ἀφήσουμε τόν συναισθηματισμό στήν ἄκρη καί σκεφτοῦμε τό παρελθόν μέσα ἀπό τό πρῖσμα τῆς ἱστορίας θά δια-πιστώσουμε πώς δύσκολα θά διαλέγαμε μιά ἄλλη χρονική περίοδο γιά νά ζήσου-με

Νοσταλγία π Χριστόδουλος Μπίθας

Ἀρχαγγέλων Λόγος

31

Ὅπου κι ἄν ἀνατρέξουμε πίσω στόν χρόνο βλέπουμε παντοῦ καί πάντα νά βασιλεύει ὁ πόνος Πόλεμοι κι ἐμφύλιοι ἀλληλοσπαραγμοί σκλαβιά καί πεῖνα φτώχεια κι ἀδικία σημαδεύουν τήν ἱστορία τῆς ἀνθρωπότητος Μπορεῖ νά ὑπῆρ-ξαν πιό ἔνθεοι πολιτισμοί ἀπό αὐτόν πού διανύουμε τώρα μά ἡ ἁμαρτία πάντα ἴδια εἶναι στό διάβα τῶν αἰώνων Μπορεῖ νά νοσταλγοῦμε τήν λαμπρή περίοδο τοῦ Βυζαντίου ἤ ἀκομα καί τήν ἔνδοξη ἑλληνική ἀρχαιότητα ἀλλά τό σίγουρο εἶναι ὅτι δέν θά θέλαμε νά ζήσουμε ἐχθρικές σφαγές πολέμους κι ἐπιδημίες οὔτε νά εἴμαστε δοῦλοι ἐκεῖνες τίς ἐποχές οὔτε νά πεθαίνουμε ἀπό μιά ἁπλῆ γρίπη ἐ-πειδή ἡ ἰατρική ἐπιστήμη δέν εἶχε ἀκόμα ἐξελιχθεῖ ∆ύσκολος ἦταν πάντα ὁ βίος Πλαστή ἡ ὀνειροπόληση γιά τό παρελθόν ψευδαίσθηση γιά νά ξεφύγουμε ἀπό τήν πραγματικότητα Κι ἄν ὑπάρχει νοσταλ-γία γιά μιά κοινωνία ἰδανική ὅπου πραγματικά θά θέλαμε νά ζήσουμε αὐτό μᾶλ-λον ἀφορᾶ τήν παραδείσια κατάσταση τήν ἐποχή πού δέν ὑπῆρχε στό ἀνθρώπι-νο γένος ὀδύνη καί στεναγμός ἀλλά κοινωνία ἀγάπης μέ τόν Θεό καί τόν συνάν-θρωπο Κι ἐφrsquo ὅσον τό νά γυρίσουμε στό παρελθόν ἀποκλείεται ἀφοῦ ἀρνηθήκα-με τήν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ μοναδική μας ἐλπίδα εἶναι τό μέλλον τά ἔσχατα ἡ Βασι-λεία τῶν Οὐρανῶν Ἐπειδή ὅμως τήν Βασιλεία Του μᾶς κάλεσε ὁ Κύριος νά τήν προγευτοῦμε ἐπειδή μᾶς ζήτησε νά βιώσουμε τά ἔσχατα ἀπό τώρα ἄς ἐγκαταλείψουμε τήν πα-ρελθοντολογία κι ἄς χαροῦμε τό σήμερα εὐχαριστῶντας τόν Θεό πάντων ἕνεκεν ζῶντας εὐλογημένα κάθε στιγμή σά νά lsquoναι ἡ πρώτη κι ἡ τελευταία τῆς ὕπαρξής μας ἔχοντας νοσταλγία μόνο γιά τήν Βασιλεία τοῦ Θεοῦ γιά τόν Παράδεισο γιά τό πέρασμα ἀπό τόν θάνατο στήν Ζωή τήν ὄντως Ζωή πού εἶναι ὁ Χριστός μας Ἀμήν

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

Ἀποφθέγματα τῆς ἐρήμου

Ἀββᾶς Ἀντώνιος

Ἀπό τόν πλησίον μας προέρχεται ἡ ζωή καί ὁ θάνατος Γιατί ἂν κερδίσουμε τόν ἀδελφό μας κερδίζουμε τόν Θεόmiddot ἂν ὅμως τόν σκανδαλίσουμε ἁμαρτάνουμε στόν Χριστό Ἔρχεται καιρός πού οἱ ἄνθρωποι θά τρελαθοῦν καί ὅταν δοῦν κάποιον πού δέν εἶναι τρελός θά ξεσηκωθοῦν ἐναντίον του καί θὰ τοῦ ποῦν ldquoεἶσαι τρελόςrdquo ἐπειδή δέν εἶναι ὅμοιος μ᾽ αὐτούς ∆έν φοβᾶμαι πιά τόν Θεό ἀλλά τόν ἀγαπάω ldquoΓιατί ἡ ἀγάπη διώχνει τόν φόβοrdquo ( Ἰω 418) Ἐκεῖνος πού κτυπάει τήν μᾶζα τοῦ σιδήρου σκέπτεται πρῶτα τί θέλει νά φτιάξει δρεπάνι μαχαίρι τσεκούρι Ἔτσι κι ἐμεῖς πρέπει νά σκεπτόμαστε γιά ποιά ἀρετή παλεύουμε ὥστε νά μήν κοπιάζουμε μάταια

32

Ἀρχαγγέλων Λόγος

Ἱερός Ναός Ταξιαρχῶν Μοσχάτου Σύντομο ἱστορικό

Στέλιος Ντάντης ∆ρ Θεολογίας-ἱστορικός

Ἀ πό τήν ἐποχή τῆς γερμανικῆς κατοχῆς (1941-44) καί γιά κά-ποιες δεκαετίες οἱ ἐπιβάτες

τοῦ ἠλεκτρικοῦ σιδηροδρόμου περ-νῶντας ἀπrsquo τό καταπράσινο Μοσχᾶτο σταυροκοπιόνταν ἀντικρίζοντας μέσα στά πανέμορφα περιβόλια ἕνα μικρό ξωκλήσι Ἦταν οἱ Ταξιάρχες ἤ τό Ταξι-αρχάκι ὅπως τό ὀνομάτιζαν οἱ παλιοί Μοσχατιῶτες πού τήν παραμονή καί τήν μέρα τῆς γιορτῆς ξεκινοῦσαν ἀπό κάθε μεριά τῆς πόλης καί ἀκολουθῶν-

τας τά στενά μονοπάτια μέσα ἀπό καλ-λιέργειες ἔρχονταν νά προσκυνήσουν Μέσα σrsquo ἐκεῖνα τά περιποιημένα περι-βόλια λιγοστοί ἦταν οἱ γείτονες τῶν Ταξιαρχῶν πού ζοῦσαν τριγύρω σέ σκόρπιες ἀγροικίες κυρίως κτηματίες περιβολάρηδες λαχανικῶν μέ τά ὁποῖα τροφοδοτοῦσαν τήν λαχαναγορά τῶν Ἀθηνῶν (Βαρβάκειο)

Τό ἐκκλησάκι χτίστηκε στά 1943 μέσα στά δύσκολα χρόνια τῆς ξενικῆς κατο-χῆς Οἰκοδομήθη-κε σέ οἰκόπεδο

282 τετραγωνικῶν μέτρων πού πρό-σφερε ὁ Χρῆστος Μαστροσταμάτης καί στήν ἵδρυσή του πρωτοστάτησε ἡ γυναίκα του Στυλιανή μέ τόν γαμπρό

τους Γεώργιο Καζάλα ὁ ὁποῖος κίνησε τά νήματα γιά τήν κατασκευή Στήν προσπάθεια ἐκείνη συνεισφέρανε πρό-

θυμα οἱ γειτονικές οἰκογένειες πού οἱ ἀπόγονοί τους ζοῦν ἀνάμεσά μας Μπέλλου Λαλαούνη Καψίλη Κω-σταντάκη (Ροδίτη) Λεγάκη Καζάλα καί Μαστροσταμάτη Οἰκοδομικά ὑλικά δέν ὑπῆρχαν ἐ-κεῖνα τά δύσμοιρα χρόνια γιrsquo αὐτό προσφερθήκε ὁ κόσμος καί κουβάλησε πέτρες χῶμα ἄμμο ἀπrsquo τό ποτάμι τοῦ-βλα κεραμίδια ἤ πρόσφερε χρήματα

Τά ἐγκαίνια τῆς ἐκκκλησούλας ἔγιναν στίς 29 Ιουνίου 1943 μέρα τῆς γιορτῆς τῶν ἁγίων ἀποστόλων Πέτρου καί Παύλου Συνέχεια στό ἑπόμενο (Πρωτοδημοσιεύτηκε στά IΣTOPIKA TOY MOΣXATOY τ β΄ Μοσχᾶτο 2003 σσ 55-59)

33

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

Τά Νέα μας

τῆς Ζωοδόχου Πηγῆς καί τό ἀπόγευμα πήραμε τό πλοῖο τῆς ἐπιστροφῆς Στήν ἐκδρομή αὐτή ὅπως καί στήν ἐκ-δήλωση πού πραγματοποιήσαμε τήν ∆ευτέρα 31η Μαΐου στό Πνευματικό μας Κέντρο μᾶς δόθηκε μιά ἀκόμα εὐ-καιρία νά συσφίγξουμε τίς σχέσεις μας καί νά νοιώσουμε λίγο παραπάνω τήν αἴσθηση τῆς κοινότητας Ὅλες αὐτές τίς δραστηριότητες ὅπως καί τό κέρα-σμα μετά τήν Θεία Λειτουργία τῆς Κυ-ριακῆς θά πρέπει νά τά ἀντιμετωπί-ζουμε ὡς ἐκκλησιαστικά-κοινοτικά γε-γονότα κι ὄχι σάν ἁπλές κοινωνικές ἐκδηλώσεις Σέ καιρούς ἀφιλόξενους καί μοναχικούς καλούμεθα νά συσπει-ρωθοῦμε στήν ἐνορία μας νά νοιώσου-με πρόσωπα νά μοιραστοῦμε τήν κατή-χηση καί τήν ἐλπίδα μας

Πιστεύουμε ἀκράδαντα πώς τό μέλλον τῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας τόν 21ο αἰῶνα ἐξαρτᾶται ἄμεσα ἀπό τό ζωντά-νεμα τῆς κοινοτικῆς ζωῆς κατά τό Ἀποστολικό πρότυπο καί βέβαια τόν ἐπανευαγγελισμό τῶν συνανθρώπων μας Μέ τήν βοήθεια τοῦ Θεοῦ ἐλπίζουμε νά ἐργαστοῦμε ὅλοι πρός αὐτή τήν κατεύθυνση Ἀμήν

Μ έ ἐπιτυχία πραγματοποιήθηshyκε στίς 5 καί 6 Ἰουνίου ἡ ἐκshyδρομή τῆς ἐνορίας μας στήν

Ἄνδρο Με 74 ἀδελφούς καί ἀδελφές μας περάσαμε ἕνα εὐλογημένο κι

εὐχάριστο διήμερο στό πανέμορφο Κυ-κλαδονήσι Καταλύσαμε σέ ξενοδοχεῖο στό Γαύριο καί ἀπό ἐκεῖ τήν πρώτη ἡ-μέρα περιηγηθήκαμε στά μοναστήρια τῆς Ἀγίας Μαρίνας (ὅπου φυλάσσεται λείψανο τῆς Ἁγίας) καί τῆς Παναχράν-του (ἐδῶ βρίσκεται ἡ κάρα τοῦ Ἁγ Παντελεήμονα καί πλῆθος ἄλλων ἱερῶν λειψάνων) καί βέβαια στήν ὄμορφη χώρα τῆς Ἄνδρου Τήν Κυριακή λει-τουργηθήκαμε στήν γυναικεία Μονή

Ἱερά Μονή Παναχράντου

Ἡ χώρα τῆς Ἄνδρου ἀπό τήν Μονή Παναχράντου

Στήν πύλη τῆς Ἱ Μ Ζωοοδόχου Πηγῆς

34

Ἡ κρίση στήν οὐσία δέν εἶναι οἰκονομική ἀλλά κυρίως καί πρό παντός πνευματική καί αὐτή φέρνει καί οἰκονομική

καί πολιτική κρίση Αὐτό σημαίνει ὅτι ἡ ἀντιμετώπιση τῆς κρίσεως δέν γίνεται μέ οἰκονομικά μέσα καί πολιτικές πρακτι-κές ἀλλά μέ τήν ἀλλαγή τρόπου ζωῆς μέ τήν ἐπαναφορά τοῦ ἀνθρώπου στήν ὀλιγάρκεια τήν ἐγκράτεια τήν σωφροσύνη τήν ἀποφυγή τῆς ἀπληστίας καί τῆς ὑπερβολῆς

Ἡ ἄσκηση προβάλλει σήμερα ὡς ἐπιταγή ὡς προσπάθεια νά θεραπευθεῖ τό πάθος τῆς φιλαυτίας ἀπό τό ὁποῖο

προέρχονται τά πάθη τῆς φιληδονίας τῆς φιλοδοξίας καί τῆς φιλαργυρίας Ὁ εὐαγγελιστής Ἰωάννης τό περιγράφει αὐτό μέ πολλή σαφήνεια laquoπᾶν τό ἐν τῷ κόσμῳ ἡ ἐπιθυμία τῆς σαρκός καί ἡ ἐπιθυμία τῶν ὀφθαλμῶν καί ἡ ἀλαζονεία τοῦ βίου οὐκ ἔ-στιν ἐκ τοῦ πατρός ἄλλrsquo ἐκ τοῦ κόσμου ἐστίraquo (Α΄ Ἰω β 16)

Μητροπολίτης Ναυπάκτου καί Ἁγίου Βλασίου Ἱερόθεος Βλάχος

  • Τό Ψωμί13
  • Μίλτος Σαχτούρης (1919-2005) 13
  • Ἀββᾶς Ἀντώνιος 13
    • ltlt13 ASCII85EncodePages false13 AllowTransparency false13 AutoPositionEPSFiles true13 AutoRotatePages None13 Binding Left13 CalGrayProfile (Dot Gain 20)13 CalRGBProfile (sRGB IEC61966-21)13 CalCMYKProfile (US Web Coated 050SWOP051 v2)13 sRGBProfile (sRGB IEC61966-21)13 CannotEmbedFontPolicy Error13 CompatibilityLevel 1413 CompressObjects Tags13 CompressPages true13 ConvertImagesToIndexed true13 PassThroughJPEGImages true13 CreateJobTicket false13 DefaultRenderingIntent Default13 DetectBlends true13 DetectCurves 0000013 ColorConversionStrategy CMYK13 DoThumbnails false13 EmbedAllFonts true13 EmbedOpenType false13 ParseICCProfilesInComments true13 EmbedJobOptions true13 DSCReportingLevel 013 EmitDSCWarnings false13 EndPage -113 ImageMemory 104857613 LockDistillerParams false13 MaxSubsetPct 10013 Optimize true13 OPM 113 ParseDSCComments true13 ParseDSCCommentsForDocInfo true13 PreserveCopyPage true13 PreserveDICMYKValues true13 PreserveEPSInfo true13 PreserveFlatness true13 PreserveHalftoneInfo false13 PreserveOPIComments true13 PreserveOverprintSettings true13 StartPage 113 SubsetFonts true13 TransferFunctionInfo Apply13 UCRandBGInfo Preserve13 UsePrologue false13 ColorSettingsFile ()13 AlwaysEmbed [ true13 ]13 NeverEmbed [ true13 ]13 AntiAliasColorImages false13 CropColorImages true13 ColorImageMinResolution 30013 ColorImageMinResolutionPolicy OK13 DownsampleColorImages true13 ColorImageDownsampleType Bicubic13 ColorImageResolution 30013 ColorImageDepth -113 ColorImageMinDownsampleDepth 113 ColorImageDownsampleThreshold 15000013 EncodeColorImages true13 ColorImageFilter DCTEncode13 AutoFilterColorImages true13 ColorImageAutoFilterStrategy JPEG13 ColorACSImageDict ltlt13 QFactor 01513 HSamples [1 1 1 1] VSamples [1 1 1 1]13 gtgt13 ColorImageDict ltlt13 QFactor 01513 HSamples [1 1 1 1] VSamples [1 1 1 1]13 gtgt13 JPEG2000ColorACSImageDict ltlt13 TileWidth 25613 TileHeight 25613 Quality 3013 gtgt13 JPEG2000ColorImageDict ltlt13 TileWidth 25613 TileHeight 25613 Quality 3013 gtgt13 AntiAliasGrayImages false13 CropGrayImages true13 GrayImageMinResolution 30013 GrayImageMinResolutionPolicy OK13 DownsampleGrayImages true13 GrayImageDownsampleType Bicubic13 GrayImageResolution 30013 GrayImageDepth -113 GrayImageMinDownsampleDepth 213 GrayImageDownsampleThreshold 15000013 EncodeGrayImages true13 GrayImageFilter DCTEncode13 AutoFilterGrayImages true13 GrayImageAutoFilterStrategy JPEG13 GrayACSImageDict ltlt13 QFactor 01513 HSamples [1 1 1 1] VSamples [1 1 1 1]13 gtgt13 GrayImageDict ltlt13 QFactor 01513 HSamples [1 1 1 1] VSamples [1 1 1 1]13 gtgt13 JPEG2000GrayACSImageDict ltlt13 TileWidth 25613 TileHeight 25613 Quality 3013 gtgt13 JPEG2000GrayImageDict ltlt13 TileWidth 25613 TileHeight 25613 Quality 3013 gtgt13 AntiAliasMonoImages false13 CropMonoImages true13 MonoImageMinResolution 120013 MonoImageMinResolutionPolicy OK13 DownsampleMonoImages true13 MonoImageDownsampleType Bicubic13 MonoImageResolution 120013 MonoImageDepth -113 MonoImageDownsampleThreshold 15000013 EncodeMonoImages true13 MonoImageFilter CCITTFaxEncode13 MonoImageDict ltlt13 K -113 gtgt13 AllowPSXObjects false13 CheckCompliance [13 None13 ]13 PDFX1aCheck false13 PDFX3Check false13 PDFXCompliantPDFOnly false13 PDFXNoTrimBoxError true13 PDFXTrimBoxToMediaBoxOffset [13 00000013 00000013 00000013 00000013 ]13 PDFXSetBleedBoxToMediaBox true13 PDFXBleedBoxToTrimBoxOffset [13 00000013 00000013 00000013 00000013 ]13 PDFXOutputIntentProfile ()13 PDFXOutputConditionIdentifier ()13 PDFXOutputCondition ()13 PDFXRegistryName ()13 PDFXTrapped False1313 CreateJDFFile false13 Description ltlt13 ARA ltFEFF06270633062A062E062F0645002006470630064700200627064406250639062F0627062F0627062A002006440625064606340627062100200648062B062706260642002000410064006F00620065002000500044004600200645062A064806270641064206290020064406440637062806270639062900200641064A00200627064406450637062706280639002006300627062A0020062F0631062C0627062A002006270644062C0648062F0629002006270644063906270644064A0629061B0020064A06450643064600200641062A062D00200648062B0627062606420020005000440046002006270644064506460634062306290020062806270633062A062E062F062706450020004100630072006F0062006100740020064800410064006F006200650020005200650061006400650072002006250635062F0627063100200035002E0030002006480627064406250635062F062706310627062A0020062706440623062D062F062B002E0635062F0627063100200035002E0030002006480627064406250635062F062706310627062A0020062706440623062D062F062B002Egt13 BGR ltFEFF04180437043f043e043b043704320430043904420435002004420435043704380020043d0430044104420440043e0439043a0438002c00200437043000200434043000200441044a0437043404300432043004420435002000410064006f00620065002000500044004600200434043e043a0443043c0435043d04420438002c0020043c0430043a04410438043c0430043b043d043e0020043f044004380433043e04340435043d04380020043704300020043204380441043e043a043e043a0430044704350441044204320435043d0020043f04350447043004420020043704300020043f044004350434043f0435044704300442043d04300020043f043e04340433043e0442043e0432043a0430002e002000200421044a04370434043004340435043d043804420435002000500044004600200434043e043a0443043c0435043d044204380020043c043e0433043004420020043404300020044104350020043e0442043204300440044f0442002004410020004100630072006f00620061007400200438002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e00300020043800200441043b0435043404320430044904380020043204350440044104380438002egt13 CHS ltFEFF4f7f75288fd94e9b8bbe5b9a521b5efa7684002000410064006f006200650020005000440046002065876863900275284e8e9ad88d2891cf76845370524d53705237300260a853ef4ee54f7f75280020004100630072006f0062006100740020548c002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000204ee553ca66f49ad87248672c676562535f00521b5efa768400200050004400460020658768633002gt13 CHT ltFEFF4f7f752890194e9b8a2d7f6e5efa7acb7684002000410064006f006200650020005000440046002065874ef69069752865bc9ad854c18cea76845370524d5370523786557406300260a853ef4ee54f7f75280020004100630072006f0062006100740020548c002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000204ee553ca66f49ad87248672c4f86958b555f5df25efa7acb76840020005000440046002065874ef63002gt13 CZE ltFEFF005400610074006f0020006e006100730074006100760065006e00ed00200070006f0075017e0069006a007400650020006b0020007600790074007600e101590065006e00ed00200064006f006b0075006d0065006e0074016f002000410064006f006200650020005000440046002c0020006b00740065007200e90020007300650020006e0065006a006c00e90070006500200068006f006400ed002000700072006f0020006b00760061006c00690074006e00ed0020007400690073006b00200061002000700072006500700072006500730073002e002000200056007900740076006f01590065006e00e900200064006f006b0075006d0065006e007400790020005000440046002000620075006400650020006d006f017e006e00e90020006f007400650076015900ed007400200076002000700072006f006700720061006d0065006300680020004100630072006f00620061007400200061002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002000610020006e006f0076011b006a016100ed00630068002egt13 DAN ltFEFF004200720075006700200069006e0064007300740069006c006c0069006e006700650072006e0065002000740069006c0020006100740020006f007000720065007400740065002000410064006f006200650020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e007400650072002c0020006400650072002000620065006400730074002000650067006e006500720020007300690067002000740069006c002000700072006500700072006500730073002d007500640073006b007200690076006e0069006e00670020006100660020006800f8006a0020006b00760061006c0069007400650074002e0020004400650020006f007000720065007400740065006400650020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e0074006500720020006b0061006e002000e50062006e00650073002000690020004100630072006f00620061007400200065006c006c006500720020004100630072006f006200610074002000520065006100640065007200200035002e00300020006f00670020006e0079006500720065002egt13 DEU ltFEFF00560065007200770065006e00640065006e0020005300690065002000640069006500730065002000450069006e007300740065006c006c0075006e00670065006e0020007a0075006d002000450072007300740065006c006c0065006e00200076006f006e002000410064006f006200650020005000440046002d0044006f006b0075006d0065006e00740065006e002c00200076006f006e002000640065006e0065006e002000530069006500200068006f006300680077006500720074006900670065002000500072006500700072006500730073002d0044007200750063006b0065002000650072007a0065007500670065006e0020006d00f60063006800740065006e002e002000450072007300740065006c006c007400650020005000440046002d0044006f006b0075006d0065006e007400650020006b00f6006e006e0065006e0020006d006900740020004100630072006f00620061007400200075006e0064002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e00300020006f0064006500720020006800f600680065007200200067006500f600660066006e00650074002000770065007200640065006e002egt13 ESP ltFEFF005500740069006c0069006300650020006500730074006100200063006f006e0066006900670075007200610063006900f3006e0020007000610072006100200063007200650061007200200064006f00630075006d0065006e0074006f00730020005000440046002000640065002000410064006f0062006500200061006400650063007500610064006f00730020007000610072006100200069006d0070007200650073006900f3006e0020007000720065002d0065006400690074006f007200690061006c00200064006500200061006c00740061002000630061006c0069006400610064002e002000530065002000700075006500640065006e00200061006200720069007200200064006f00630075006d0065006e0074006f00730020005000440046002000630072006500610064006f007300200063006f006e0020004100630072006f006200610074002c002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000200079002000760065007200730069006f006e0065007300200070006f00730074006500720069006f007200650073002egt13 ETI ltFEFF004b00610073007500740061006700650020006e0065006900640020007300e4007400740065006900640020006b00760061006c006900740065006500740073006500200074007200fc006b006900650065006c007300650020007000720069006e00740069006d0069007300650020006a0061006f006b007300200073006f00620069006c0069006b0065002000410064006f006200650020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e00740069006400650020006c006f006f006d006900730065006b0073002e00200020004c006f006f0064007500640020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e00740065002000730061006100740065002000610076006100640061002000700072006f006700720061006d006d006900640065006700610020004100630072006f0062006100740020006e0069006e0067002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e00300020006a00610020007500750065006d006100740065002000760065007200730069006f006f006e00690064006500670061002e000d000agt13 FRA ltFEFF005500740069006c006900730065007a00200063006500730020006f007000740069006f006e00730020006100660069006e00200064006500200063007200e900650072002000640065007300200064006f00630075006d0065006e00740073002000410064006f00620065002000500044004600200070006f0075007200200075006e00650020007100750061006c0069007400e90020006400270069006d007000720065007300730069006f006e00200070007200e9007000720065007300730065002e0020004c0065007300200064006f00630075006d0065006e00740073002000500044004600200063007200e900e90073002000700065007500760065006e0074002000ea0074007200650020006f007500760065007200740073002000640061006e00730020004100630072006f006200610074002c002000610069006e00730069002000710075002700410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002000650074002000760065007200730069006f006e007300200075006c007400e90072006900650075007200650073002egt13 GRE ltFEFF03a703c103b703c303b903bc03bf03c003bf03b903ae03c303c403b5002003b103c503c403ad03c2002003c403b903c2002003c103c503b803bc03af03c303b503b903c2002003b303b903b1002003bd03b1002003b403b703bc03b903bf03c503c103b303ae03c303b503c403b5002003ad03b303b303c103b103c603b1002000410064006f006200650020005000440046002003c003bf03c5002003b503af03bd03b103b9002003ba03b103c42019002003b503be03bf03c703ae03bd002003ba03b103c403ac03bb03bb03b703bb03b1002003b303b903b1002003c003c103bf002d03b503ba03c403c503c003c903c403b903ba03ad03c2002003b503c103b303b103c303af03b503c2002003c503c803b703bb03ae03c2002003c003bf03b903cc03c403b703c403b103c2002e0020002003a403b10020005000440046002003ad03b303b303c103b103c603b1002003c003bf03c5002003ad03c703b503c403b5002003b403b703bc03b903bf03c503c103b303ae03c303b503b9002003bc03c003bf03c103bf03cd03bd002003bd03b1002003b103bd03bf03b903c703c403bf03cd03bd002003bc03b5002003c403bf0020004100630072006f006200610074002c002003c403bf002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002003ba03b103b9002003bc03b503c403b103b303b503bd03ad03c303c403b503c103b503c2002003b503ba03b403cc03c303b503b903c2002egt13 HEB ltFEFF05D405E905EA05DE05E905D5002005D105D405D205D305E805D505EA002005D005DC05D4002005DB05D305D9002005DC05D905E605D505E8002005DE05E105DE05DB05D9002000410064006F006200650020005000440046002005D405DE05D505EA05D005DE05D905DD002005DC05D405D305E405E105EA002005E705D305DD002D05D305E405D505E1002005D005D905DB05D505EA05D905EA002E002005DE05E105DE05DB05D90020005000440046002005E905E005D505E605E805D5002005E005D905EA05E005D905DD002005DC05E405EA05D905D705D4002005D105D005DE05E605E205D505EA0020004100630072006F006200610074002005D5002D00410064006F00620065002000520065006100640065007200200035002E0030002005D505D205E805E105D005D505EA002005DE05EA05E705D305DE05D505EA002005D905D505EA05E8002E05D005DE05D905DD002005DC002D005000440046002F0058002D0033002C002005E205D905D905E005D5002005D105DE05D305E805D905DA002005DC05DE05E905EA05DE05E9002005E905DC0020004100630072006F006200610074002E002005DE05E105DE05DB05D90020005000440046002005E905E005D505E605E805D5002005E005D905EA05E005D905DD002005DC05E405EA05D905D705D4002005D105D005DE05E605E205D505EA0020004100630072006F006200610074002005D5002D00410064006F00620065002000520065006100640065007200200035002E0030002005D505D205E805E105D005D505EA002005DE05EA05E705D305DE05D505EA002005D905D505EA05E8002Egt13 HRV (Za stvaranje Adobe PDF dokumenata najpogodnijih za visokokvalitetni ispis prije tiskanja koristite ove postavke Stvoreni PDF dokumenti mogu se otvoriti Acrobat i Adobe Reader 50 i kasnijim verzijama)13 HUN ltFEFF004b0069007600e1006c00f30020006d0069006e0151007300e9006701710020006e0079006f006d00640061006900200065006c0151006b00e90073007a00ed007401510020006e0079006f006d00740061007400e100730068006f007a0020006c006500670069006e006b00e1006200620020006d0065006700660065006c0065006c0151002000410064006f00620065002000500044004600200064006f006b0075006d0065006e00740075006d006f006b0061007400200065007a0065006b006b0065006c0020006100200062006500e1006c006c00ed007400e10073006f006b006b0061006c0020006b00e90073007a00ed0074006800650074002e0020002000410020006c00e90074007200650068006f007a006f00740074002000500044004600200064006f006b0075006d0065006e00740075006d006f006b00200061007a0020004100630072006f006200610074002000e9007300200061007a002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002c0020007600610067007900200061007a002000610074007400f3006c0020006b00e9007301510062006200690020007600650072007a006900f3006b006b0061006c0020006e00790069007400680061007400f3006b0020006d00650067002egt13 ITA ltFEFF005500740069006c0069007a007a006100720065002000710075006500730074006500200069006d0070006f007300740061007a0069006f006e00690020007000650072002000630072006500610072006500200064006f00630075006d0065006e00740069002000410064006f00620065002000500044004600200070006900f900200061006400610074007400690020006100200075006e00610020007000720065007300740061006d0070006100200064006900200061006c007400610020007100750061006c0069007400e0002e0020004900200064006f00630075006d0065006e007400690020005000440046002000630072006500610074006900200070006f00730073006f006e006f0020006500730073006500720065002000610070006500720074006900200063006f006e0020004100630072006f00620061007400200065002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000200065002000760065007200730069006f006e006900200073007500630063006500730073006900760065002egt13 JPN ltFEFF9ad854c18cea306a30d730ea30d730ec30b951fa529b7528002000410064006f0062006500200050004400460020658766f8306e4f5c6210306b4f7f75283057307e305930023053306e8a2d5b9a30674f5c62103055308c305f0020005000440046002030d530a130a430eb306f3001004100630072006f0062006100740020304a30883073002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000204ee5964d3067958b304f30533068304c3067304d307e305930023053306e8a2d5b9a306b306f30d530a930f330c8306e57cb30818fbc307f304c5fc59808306730593002gt13 KOR ltFEFFc7740020c124c815c7440020c0acc6a9d558c5ec0020ace0d488c9c80020c2dcd5d80020c778c1c4c5d00020ac00c7a50020c801d569d55c002000410064006f0062006500200050004400460020bb38c11cb97c0020c791c131d569b2c8b2e4002e0020c774b807ac8c0020c791c131b41c00200050004400460020bb38c11cb2940020004100630072006f0062006100740020bc0f002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e00300020c774c0c1c5d0c11c0020c5f40020c2180020c788c2b5b2c8b2e4002egt13 LTH ltFEFF004e006100750064006f006b0069007400650020016100690075006f007300200070006100720061006d006500740072007500730020006e006f0072011700640061006d00690020006b0075007200740069002000410064006f00620065002000500044004600200064006f006b0075006d0065006e007400750073002c0020006b00750072006900650020006c0061006200690061007500730069006100690020007000720069007400610069006b007900740069002000610075006b01610074006f00730020006b006f006b007900620117007300200070006100720065006e006700740069006e00690061006d00200073007000610075007300640069006e0069006d00750069002e0020002000530075006b0075007200740069002000500044004600200064006f006b0075006d0065006e007400610069002000670061006c006900200062016b007400690020006100740069006400610072006f006d00690020004100630072006f006200610074002000690072002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002000610072002000760117006c00650073006e0117006d00690073002000760065007200730069006a006f006d00690073002egt13 LVI ltFEFF0049007a006d0061006e0074006f006a00690065007400200161006f00730020006900650073007400610074012b006a0075006d00750073002c0020006c0061006900200076006500690064006f00740075002000410064006f00620065002000500044004600200064006f006b0075006d0065006e007400750073002c0020006b006100730020006900720020012b00700061016100690020007000690065006d01130072006f00740069002000610075006700730074006100730020006b00760061006c0069007401010074006500730020007000690072006d007300690065007300700069006501610061006e006100730020006400720075006b00610069002e00200049007a0076006500690064006f006a006900650074002000500044004600200064006f006b0075006d0065006e007400750073002c0020006b006f002000760061007200200061007400760113007200740020006100720020004100630072006f00620061007400200075006e002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002c0020006b0101002000610072012b00200074006f0020006a00610075006e0101006b0101006d002000760065007200730069006a0101006d002egt13 NLD (Gebruik deze instellingen om Adobe PDF-documenten te maken die zijn geoptimaliseerd voor prepress-afdrukken van hoge kwaliteit De gemaakte PDF-documenten kunnen worden geopend met Acrobat en Adobe Reader 50 en hoger)13 NOR ltFEFF004200720075006b00200064006900730073006500200069006e006e007300740069006c006c0069006e00670065006e0065002000740069006c002000e50020006f0070007000720065007400740065002000410064006f006200650020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e00740065007200200073006f006d00200065007200200062006500730074002000650067006e0065007400200066006f00720020006600f80072007400720079006b006b0073007500740073006b00720069006600740020006100760020006800f800790020006b00760061006c0069007400650074002e0020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e00740065006e00650020006b0061006e002000e50070006e00650073002000690020004100630072006f00620061007400200065006c006c00650072002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000200065006c006c00650072002000730065006e006500720065002egt13 POL ltFEFF0055007300740061007700690065006e0069006100200064006f002000740077006f0072007a0065006e0069006100200064006f006b0075006d0065006e007400f300770020005000440046002000700072007a0065007a006e00610063007a006f006e00790063006800200064006f002000770079006400720075006b00f30077002000770020007700790073006f006b00690065006a0020006a0061006b006f015b00630069002e002000200044006f006b0075006d0065006e0074007900200050004400460020006d006f017c006e00610020006f007400770069006500720061010700200077002000700072006f006700720061006d006900650020004100630072006f00620061007400200069002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002000690020006e006f00770073007a0079006d002egt13 PTB ltFEFF005500740069006c0069007a006500200065007300730061007300200063006f006e00660069006700750072006100e700f50065007300200064006500200066006f0072006d00610020006100200063007200690061007200200064006f00630075006d0065006e0074006f0073002000410064006f0062006500200050004400460020006d00610069007300200061006400650071007500610064006f00730020007000610072006100200070007200e9002d0069006d0070007200650073007300f50065007300200064006500200061006c007400610020007100750061006c00690064006100640065002e0020004f007300200064006f00630075006d0065006e0074006f00730020005000440046002000630072006900610064006f007300200070006f00640065006d0020007300650072002000610062006500720074006f007300200063006f006d0020006f0020004100630072006f006200610074002000650020006f002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002000650020007600650072007300f50065007300200070006f00730074006500720069006f007200650073002egt13 RUM ltFEFF005500740069006c0069007a00610163006900200061006300650073007400650020007300650074010300720069002000700065006e007400720075002000610020006300720065006100200064006f00630075006d0065006e00740065002000410064006f006200650020005000440046002000610064006500630076006100740065002000700065006e0074007200750020007400690070010300720069007200650061002000700072006500700072006500730073002000640065002000630061006c006900740061007400650020007300750070006500720069006f006100720103002e002000200044006f00630075006d0065006e00740065006c00650020005000440046002000630072006500610074006500200070006f00740020006600690020006400650073006300680069007300650020006300750020004100630072006f006200610074002c002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e00300020015f00690020007600650072007300690075006e0069006c006500200075006c0074006500720069006f006100720065002egt13 RUS ltFEFF04180441043f043e043b044c04370443043904420435002004340430043d043d044b04350020043d0430044104420440043e0439043a043800200434043b044f00200441043e043704340430043d0438044f00200434043e043a0443043c0435043d0442043e0432002000410064006f006200650020005000440046002c0020043c0430043a04410438043c0430043b044c043d043e0020043f043e04340445043e0434044f04490438044500200434043b044f00200432044b0441043e043a043e043a0430044704350441044204320435043d043d043e0433043e00200434043e043f0435044704300442043d043e0433043e00200432044b0432043e04340430002e002000200421043e043704340430043d043d044b04350020005000440046002d0434043e043a0443043c0435043d0442044b0020043c043e0436043d043e0020043e0442043a0440044b043204300442044c002004410020043f043e043c043e0449044c044e0020004100630072006f00620061007400200438002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e00300020043800200431043e043b043504350020043f043e04370434043d043804450020043204350440044104380439002egt13 SKY ltFEFF0054006900650074006f0020006e006100730074006100760065006e0069006100200070006f0075017e0069007400650020006e00610020007600790074007600e100720061006e0069006500200064006f006b0075006d0065006e0074006f0076002000410064006f006200650020005000440046002c0020006b0074006f007200e90020007300610020006e0061006a006c0065007001610069006500200068006f0064006900610020006e00610020006b00760061006c00690074006e00fa00200074006c0061010d00200061002000700072006500700072006500730073002e00200056007900740076006f00720065006e00e900200064006f006b0075006d0065006e007400790020005000440046002000620075006400650020006d006f017e006e00e90020006f00740076006f00720069016500200076002000700072006f006700720061006d006f006300680020004100630072006f00620061007400200061002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002000610020006e006f0076016100ed00630068002egt13 SLV ltFEFF005400650020006e006100730074006100760069007400760065002000750070006f0072006100620069007400650020007a00610020007500730074007600610072006a0061006e006a006500200064006f006b0075006d0065006e0074006f0076002000410064006f006200650020005000440046002c0020006b006900200073006f0020006e0061006a007000720069006d00650072006e0065006a016100690020007a00610020006b0061006b006f0076006f00730074006e006f0020007400690073006b0061006e006a00650020007300200070007200690070007200610076006f0020006e00610020007400690073006b002e00200020005500730074007600610072006a0065006e006500200064006f006b0075006d0065006e0074006500200050004400460020006a00650020006d006f0067006f010d00650020006f0064007000720065007400690020007a0020004100630072006f00620061007400200069006e002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000200069006e0020006e006f00760065006a01610069006d002egt13 SUO ltFEFF004b00e40079007400e40020006e00e40069007400e4002000610073006500740075006b007300690061002c0020006b0075006e0020006c0075006f00740020006c00e400680069006e006e00e4002000760061006100740069007600610061006e0020007000610069006e006100740075006b00730065006e002000760061006c006d0069007300740065006c00750074007900f6006800f6006e00200073006f00700069007600690061002000410064006f0062006500200050004400460020002d0064006f006b0075006d0065006e007400740065006a0061002e0020004c0075006f0064007500740020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e00740069007400200076006f0069006400610061006e0020006100760061007400610020004100630072006f0062006100740069006c006c00610020006a0061002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030003a006c006c00610020006a006100200075007500640065006d006d0069006c006c0061002egt13 SVE ltFEFF0041006e007600e4006e00640020006400650020006800e4007200200069006e0073007400e4006c006c006e0069006e006700610072006e00610020006f006d002000640075002000760069006c006c00200073006b006100700061002000410064006f006200650020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e007400200073006f006d002000e400720020006c00e4006d0070006c0069006700610020006600f60072002000700072006500700072006500730073002d007500740073006b00720069006600740020006d006500640020006800f600670020006b00760061006c0069007400650074002e002000200053006b006100700061006400650020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e00740020006b0061006e002000f600700070006e00610073002000690020004100630072006f0062006100740020006f00630068002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e00300020006f00630068002000730065006e006100720065002egt13 TUR ltFEFF005900fc006b00730065006b0020006b0061006c006900740065006c0069002000f6006e002000790061007a006401310072006d00610020006200610073006b013100730131006e006100200065006e0020006900790069002000750079006100620069006c006500630065006b002000410064006f006200650020005000440046002000620065006c00670065006c0065007200690020006f006c0075015f007400750072006d0061006b0020006900e70069006e00200062007500200061007900610072006c0061007201310020006b0075006c006c0061006e0131006e002e00200020004f006c0075015f0074007500720075006c0061006e0020005000440046002000620065006c00670065006c0065007200690020004100630072006f006200610074002000760065002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000200076006500200073006f006e0072006100730131006e00640061006b00690020007300fc007200fc006d006c00650072006c00650020006100e70131006c006100620069006c00690072002egt13 UKR ltFEFF04120438043a043e0440043804410442043e043204430439044204350020044604560020043f043004400430043c043504420440043800200434043b044f0020044104420432043e04400435043d043d044f00200434043e043a0443043c0435043d044204560432002000410064006f006200650020005000440046002c0020044f043a04560020043d04300439043a04400430044904350020043f045604340445043e0434044f0442044c00200434043b044f0020043204380441043e043a043e044f043a04560441043d043e0433043e0020043f0435044004350434043404400443043a043e0432043e0433043e0020043404400443043a0443002e00200020042104420432043e04400435043d045600200434043e043a0443043c0435043d0442043800200050004400460020043c043e0436043d04300020043204560434043a0440043804420438002004430020004100630072006f006200610074002004420430002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002004300431043e0020043f04560437043d04560448043e04570020043204350440044104560457002egt13 ENU (Use these settings to create Adobe PDF documents best suited for high-quality prepress printing Created PDF documents can be opened with Acrobat and Adobe Reader 50 and later)13 gtgt13 Namespace [13 (Adobe)13 (Common)13 (10)13 ]13 OtherNamespaces [13 ltlt13 AsReaderSpreads false13 CropImagesToFrames true13 ErrorControl WarnAndContinue13 FlattenerIgnoreSpreadOverrides false13 IncludeGuidesGrids false13 IncludeNonPrinting false13 IncludeSlug false13 Namespace [13 (Adobe)13 (InDesign)13 (40)13 ]13 OmitPlacedBitmaps false13 OmitPlacedEPS false13 OmitPlacedPDF false13 SimulateOverprint Legacy13 gtgt13 ltlt13 AddBleedMarks false13 AddColorBars false13 AddCropMarks false13 AddPageInfo false13 AddRegMarks false13 ConvertColors ConvertToCMYK13 DestinationProfileName ()13 DestinationProfileSelector DocumentCMYK13 Downsample16BitImages true13 FlattenerPreset ltlt13 PresetSelector MediumResolution13 gtgt13 FormElements false13 GenerateStructure false13 IncludeBookmarks false13 IncludeHyperlinks false13 IncludeInteractive false13 IncludeLayers false13 IncludeProfiles false13 MultimediaHandling UseObjectSettings13 Namespace [13 (Adobe)13 (CreativeSuite)13 (20)13 ]13 PDFXOutputIntentProfileSelector DocumentCMYK13 PreserveEditing true13 UntaggedCMYKHandling LeaveUntagged13 UntaggedRGBHandling UseDocumentProfile13 UseDocumentBleed false13 gtgt13 ]13gtgt setdistillerparams13ltlt13 HWResolution [2400 2400]13 PageSize [612000 792000]13gtgt setpagedevice13

Page 11: ΑΡΧΑΓΓΕΛΩΝ ΛΟΓΟΣ καλοκαιρι 2010

11

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

που δρᾶ καταλυτικά γιά τήν πνευματική ἐξύψωσή του Ἤμαστε τόσο σίγουροι πώς ἀνήκαμε πλέον στό ἀπυρόβλητο τῶν καθημερινῶν προβλημάτων μιᾶς καί ἡ συσσώρευση πλούτου μᾶς χαροποιοῦσε μᾶς πάθιαζε ἤ καί μᾶς προκαλοῦσε νά μοχθήσουμε (νομίμως ἤ μή) ἀκόμα σκληρότερα (ἀπέναντι στόν ἑαυτό μας ἤ κατά προτίμηση στούς ἄλλους) γιά νά ἀποκτήσουμε περισσότερα Καί ταυτιζόμασταν μέ τόν ἄφρονα πλούσιο ὁ ὁποῖος ἔλεγε laquoψυχή ἔχεις πολλά ἀγαθά κείμενα εἰς ἔτη πολλά ἀναπαύου φάγε πίε εὐφραίνουraquo (Λουκ 12 19)

Μά ἔρχεται κάποια στιγμή πούhellip ἡ ἐπιχείρησή σου χρεωκοπεῖhellip ἀπολύε-σαιhellip πυρκαγιά καίει τά ὑπάρχοντά σουhellip ἤ ἁπλῶς καλεῖσαι νά περιορίσεις τίς νυχτερινές σου ἐξόδους νά μειώσεις τούς φουσκωμένους λογαριασμούς νά στα-ματήσεις τίς ἀσυλλόγιστες ἀγορές Καί ἔρχεται κάποια στιγμή πού σέ ἐρωτᾶ ὁ Κύριος laquoἄφρον ταύτῃ τῇ νυκτί τήν ψυχήν σου ἀπαιτοῦσιν ἀπό σοῦ ἅ δέ ἡτοίμα-σας τίνι ἔσταιraquo (Λουκ 12 20) Κι ἐσύ μετέωρος νά μετρᾶς τά συντρίμμια ὑλικά καί ψυχικά Καί τότε τήν ἡδονή τοῦ ἔχειν διαδέχεται ἡ ὀδύνη ὅτι τίποτα δέν ἔχεις καί τίποτα δέν σοῦ ἀνήκει αἰώνια Καί εἶναι ἀβάσταχτος αὐτός ὁ πόνος ὄχι μόνο γιατί νοιώθεις προδομένος ἀπό τόν ἴδιο σου τόν ἑαυτό πού ἔχτισε παλάτια στήν ἄμμο ἀλλά καί γιατί ἡ πτώση ἦταν τόσο ἀπότομη ὅσο ψηλότερα εἶχες εἰδωλοποι-ήσει τήν κτήση Κι ἐνῶ διαχειριστής εἶσαι τῆς ὕλης καί ὄχι ἰδιοκτήτης αὐθαίρετα ἀνέλαβες ἀξιώματα ἀπό τόν Κύριό σου laquoοὕτως ὁ θησαυρίζων ἑαυτῷ καί μή εἰς Θεόν πλουτῶνraquo (Λουκ 12 21) ∆ιαμαρτύρεσαι ὀργίζεσαι κλαῖς ἀπελπίζεσαι Ἀ-λήθεια πόσο τραγικό γιά τήν ἀνθρώπινη ὕπαρξη εἶναι νά πονᾶ γιά τά πρόσκαι-ρα ἐνῶ εἶναι καμωμένη γιά τά μεγάλα καί ὡραῖα

Ὁ λόγος τοῦ Χριστοῦ laquoοὐκ ἐπrsquo ἄρτῳ μόνῳ ζήσεται ἄνθρωπος ἀλλrsquo ἐπί παντί ρήματι ἐκπορευομένῳ διά στόματος Θεοῦraquo (Ματθ 4 4) στόν πειραστή ∆ιά-βολο πού Τόν προκάλεσε νά μετατρέψει σέ τροφή τίς πέτρες σημαίνει ὅτι προτε-ραιότητα πρέπει νά δίνεται στά πνευματικά καί ὄχι στά ὑλικά Ἡ στάση τοῦ Χρι-στοῦ δέν παραθεωρεῖ τίς βιοτικές ἀνάγκες τῶν ἀνθρώπων ἀλλά καί δέν τίς ἀπο-λυτοποιεῖ γιrsquo αὐτό καί λέγει laquoοὐκ ἐπrsquo ἄρτῳ μόνῳraquo Ἡ πνευματική κατάσταση δέν ἐχθρεύεται τήν ὑλική ἀλλά τῆς δίνει οὐσιαστικότερο νόημα Τά ἐγκόσμια ἀγαθά λαμβάνουν ἀξία μόνο μέσα ἀπό τό πνευματικό πρῖσμα πού τά θέτουμε χωρίς νά τά ὑπερεκτιμοῦμε καί νά τά ἐξιδανικεύουμε

Ἡ παραδείσια κατάσταση ὅπου ἡ ἀντωνυμία laquoδικό μουraquo δέν ὑπῆρχε δέν

εἶναι οὐτοπία εἶναι ἐπιλογή ζωῆς πού πραγματώνεται ἤδη στόν κόσμο τοῦτο ὅ-ταν οἱ καρδιές συναντῶνται ἑλκόμενες ἀπό τήν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ καί τοῦ πλησίον γιά μιά κοινή πορεία συναλληλίας καί προσφορᾶς

12

Ἀρχαγγέλων Λόγος

Τ οπίο θολό Ὁμίχλη πυκνή πάνω ἀπό τήν χώρα Συνοφρυωμένα πρόσωπα τρομαγμένες ψυχές Ἐνοχές γκρίνιες κατάρες ἀπαξίωση Φόβος ἀπόγνω-ση ἀπελπισία Ὅλα ὅσα εἶναι ἱκανά καί ἀναγκαῖα γιά νά συνθέσουν ἕνα

ἰδανικό θεατρικό σκηνικό ὅπου ἔχει ὅλες τίς προϋποθέσεις γιά νά παιχτεῖ ἔργο κλασικό μεγάλου συγγραφέα μέ σπουδαίους πρωταγωνιστές σοβαρή πλοκή ψυ-χογραφική ἐμβάθυνση πού θά κρατήσει τίς ἀνάσες τῶν θεατῶν μέχρι τό τέλος του ὅπως καιρό εἶχε νά τούς συμβεῖ Μόνον πού ἐδῶ ἐμεῖς ἀποτελοῦμε τόν χορό καί ὄχι τούς θεατές Κάτι σάν ἀρχαία τραγωδία

Ἀφῆστε τούς προφῆτες νά βγαίνουν στούς δρόμους καί νά προφητεύουν δεινά Τίς μάγισσες νά ἐξαγοράζουν τήν ἀγωνία τῶν ἁπλοϊκῶν Τά μυθικά τέρατα νά ξυπνοῦν νά βγάζουν καπνούς ἀπrsquo τό στόμα καί νύχια γαμψά ἀπειλῶντας ὅλους ὅ-σους ἀφελῶς πίστεψαν στήν ὕπαρξή τους Ἐπιτρέψτε μουhellip Βλέπετε ἐγώ γεννήθηκα στή Σαλονίκη Τήν πόλη τῆς ὁμίχλης Τῆς πρώτης Φιλοσοφικῆς σχολῆς τῆς πρώ-της τηλεόρασης τοῦ πρώτου ραδιοφώνου τῶν λογοτεχνῶν τῆς ἱστορίας τοῦ Βυζαντίου Τήν πόλη τῆς ἐσωστρέφειας τῆς πνευματικῆς παραγωγῆς τοῦ Ἡσυχασμοῦ ∆ιδάχθηκα πώς ἡ ἀπόγνωση γεννιέται ἀπό τά ψευδῆ αἰσθή-

ματα πώς πρώτη φορά συμβαίνει κάτι τραγικό πώς εἶμαι ὁ μόνος πού τό περνάω πώς πάνω μου βαραίνει μία κατάφορη ἀδικία πώς φταίω γιά ὅλα ἐγώ Ἡ ἀλή-θεια ὅμως εἶναι πάντα ἕνα ἀνάποδο κάτοπτρο Καί ἡ ἀλήθεια μόνο στήν ἀπόγνω-ση δέν ὁδηγεῖ Ἀντίθετα ἐλευθερώνει ἀπό κάθε ἀπελπισία ∆ιακατέχεται ἀπό ἀ-νεμπόδιστη ἐλπίδα καί πίστη Ὁ σύγχρονος ἄνθρωπος ὅλοι ἐμεῖς οἱ ζῶντες δηλαδή δέν εἶναι ξεκομμένος ἀπό τό παρελθόν του ∆έν τελειώνει μέ τόν θάνατό του Ἄν τόν δοῦμε μέσα στό σύνολο τῆς ἱστορίας του τότε ἡ πραγματικότητά του θά πάρει πάλι τίς πραγμα-τικές της διαστάσεις Καί ἡ ἀνθρωπότητα ἔζησε πολύ πιό τραγικές στιγμές ἀπrsquo αὐ-τές πού ζοῦμε σήμερα κι ἐξακολούθησε νά ὑπάρχει Σέ περιόδους κρίσεων δέ ὅ-λως παραδόξως καί ἐντελῶς ἀνέλπιστα μεγαλούργησε κιόλας Καταλαβαίνω πώς δέν εἶναι εὔκολο νά ξεβολεύεται κανείς Καταλαβαίνουμε ὅμως ποῦ μας ὁδήγησε τό βόλεμα Θά τολμήσω νά ἐκφράσω πόσο μέ γοητεύει ὅλη αὐτή ἡ κρίση Τόν μεγάλο μου θαυμασμό πρός ὅλη αὐτήν τήν ἀναταραχή Τόν ἐνθουσιασμό μου γιά τόν κλυδωνισμό τῆς οἰκονομίας πού ἀνατρέπει τήν τάξη τοῦ κόσμου καί περισσότερο τῆς χώρας μας Τό καίριο καί πολύτιμο αἴσθημα τῆς ἀνασφάλειας Ὄχι δέν εἶμαι κακεντρεχής δέν εἶμαι βολεμένη δέν ἔχω ὑλικά ἀποθέματα ὥστε νά χαιρεκακῶ μέ τήν ἐξαθλίωση τῶν ἄλλων Τό ἀντίθετο μάλιστα Ἁπλῶς

Μία ἄλλη ὁπτική τῆς κρίσης εὐχαριστιακή Βασιλική Νευροκοπλῆ συγγραφέας-ἐκπαιδευτικός

13

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

εἶμαι ἀπό τήν Θεσσαλονίκη κι αὐτό τό χῶμα πού μέ ἔθρεψε μοῦ ἔμαθε πώς τό θαῦμα γεννιέται ἀπrsquo τίς στάχτες Μοῦ ἔμαθε νά βλέπω μέσα ἀπrsquo τήν ὁμίχλη μέ τήν ὁποία τόσο ἐξοικειώνεσαι σrsquo αὐτόν τόν τόπο Γιατί μέσα σέ ὅλον αὐτόν τόν ζόφο βλέπω τήν ἐγρήγορση τῶν ἀνθρώπων καί τόν ἐπαναπροσδιορισμό τους Βλέπω τό ξύπνημα κοιμισμένων συνειδήσεων τό νέο ὅραμα νά ἀφυπνίζεται Βλέπω νrsquo ἀνθί-ζουν ἀρετές ξεχασμένες ὅπως ἡ ὑπομονή ἡ ἀλληλεγγύη ἡ γενναιοδωρία Νά φυ-τεύονται στά μπαλκόνια μαϊντανοί καί δυόσμοι νά χαζεύουν οἱ διαβάτες στήν παραλία τό ἡλιοβασίλεμα πού πρίν προσπερνοῦσαν Χτυποῦν τά τηλέφωνα καί αὐξάνονται οἱ προσκλήσεις στά σπίτια γιά τό κοινό φαγητό τήν κοινή τράπεζα Κλείνουν τηλεοράσεις καί ἀνοίγουν βιβλία Ἀπομονώνονται οἱ μίζεροι καί οἱ τρομολάγνοι ἀποζητᾶται ἡ παρηγοριά ὁ ἄλλος λόγος πού εἶναι καί λόγος ὕπαρ-ξης πού θά γεμίσει τά σπλάχνα μας

Ἔχει μεγάλη χάρη ἡ κρίση ἡ ἀνασφάλεια ὁ κλυδω-νισμός Ἔχει τόση χάρη ὅση καί ἡ ἀρρώστια ἡ ἀναπηρία ἡ ἀνέχεια Γιατί ὅπως ἀκριβῶς ὁ ἄνθρωπος δέν εἶναι μόνο ἀγαθά ἀσφάλεια σιγουριά δέν εἶναι καί μόνον ὑγεία ἱ-κανότητες ἀνάγκες Ἦταν εἶναι καί θά παραμένει κάτι πολύ περισσότερο ἀπό ὅλα αὐτά Κάτι πού φανερώνεται καί φωτίζεται μόνον ὅταν ὅλα κλονίζονται καί σταθεῖ μό-

νος γυμνός καί τετραχηλισμένος μπροστά στό θαῦμα τῆς ὕπαρξης μόνος μέ τόν ἑαυτό του μόνος μέ τόν ἔρωτά του μόνος μέ τόν θάνατο μόνος μέ τόν Θεό του ∆έν ὠφελοῦν οἱ κλάψες ∆έν ὁδηγοῦν πουθενά οἱ μιζέριες Οἱ ἐκφοβισμοί ἁ-πλῶς παραλύουν τήν κρυμμένη δυναμική Θά συνεχίσουμε νά ἐργαζόμαστε καθέ-νας στό πόστο του ἴσως περισσότερο σιωπηλά ἀλλά μέ περισσότερο πεῖσμα Ἡ διαφορά θά εἶναι ἡ ἐγρήγορση ὁ ἐσωτερικός ἐπαναπροσδιορισμός ἡ ἐπαναξιο-λόγηση τῆς ζωῆς τῶν σχέσεων τῶν ἀγαθῶν καί τοῦ νοήματος πού μένει ἀδιά-πτωτο στούς αἰῶνες Κρίνω πώς εἴμαστε πολύ τυχεροί καί ὀφείλουμε μεγάλη εὐγνωμοσύνη στούς καιρούς πού μᾶς χαρίζουν τήν δυσκολία τους Μπροστά λοιπόν μέ ἀνοιχτές αἰ-σθήσεις Ἡ ζωή εἶναι σάν τά παιδιά Μᾶς ὁδηγεῖ ἀλάνθαστα ἄν τήν ἐμπιστευτοῦ-μεhellip ἀλλά γιά νά τήν ἐμπιστευτοῦμε πρέπει πρῶτα νά τήν ἀνακαλύψουμεhellip

(Ἀπό τό ἰστολόγιο τῆς Β Νευροκοπλῆ httpanimusanimusblogspotcom)

Ἀποφθέγματα Πατέρων

Ε ἶπε ἕνας Γέροντας laquoΤίποτε δέν ἀπογυμνώνει τόσο τόν ἄνθρωπο ἀπό τήν χάρη ὅσο τό νά κατηγορεῖ τόν πλησίον του ἤ νά τόν κατακρίνει ἤ νά τόν

ἐξουθενώνει Καί εἶναι τόσο βαρύτερη ἡ κατάκριση ἀπό κάθε ἄλλη ἁμαρτία ὥστε ὁ ἴδιος ὁ Χριστός λέει laquoὙποκριτή βγάλε πρῶτα τό δοκάρι πού ἔχεις στό μάτι σου καί τότε θά δεῖς καθαρά γιά νά βγάλεις τό σκουπιδάκι πού βρίσκεται στό μάτι τοῦ ἀδελφοῦ σου (Λουκ 642) Γιατί νά μήν προτιμοῦμε νά κατακρίνουμε τόν ἑαυτό μας Καί ἐννοῶ τά κακά τά δικά μας πού καλά τά γνωρίζουμε καί γιά τα οποῖα πρόκειται να δώσουμε λόγο στον Θεό Ὁ καθένας ἄς προσέχει τόν ἑαυτό του καί τίς δικές του κακίες Ἡ ἐξουσία νά δικαιώνει καί νά καταδικάζει ἀνήκει μόνο στόν Θεόraquo

14

Ἀρχαγγέλων Λόγος

Ἄ ν εἴμαστε μία κοινωνία πού γερνάει καί δέν ἀναπαράγεται Ἄν εἴμαστε πρῶτοι στήν ὑπογεννητικότητα στήν Εὐρώπη καί δεύτεροι σέ ὅλο τόν κόσμο Ἄν σήμερα ὁ ἕνας στούς τέσσερεις Ἕλληνες ἀνήκει στήν τρίτη

ἡλικία Ἄν διαλέγουμε νά μήν κάνουμε παιδιά ἤ νά κάνουμε μόνο ἕνα γιατί δέν θέλουμε νά ἀλλάξουμε τρόπο ζωῆς ἤ γιατί ἡ καριέρα μας εἶναι πιό σημαντικήhellip

Ἄν κύριό μας μέλημα εἶναι ἡ οἰκονομική ἐκμετάλλευση τῶν πάντων καί πρῶτα ἀπrsquo ὅλα τοῦ ἴδιου τοῦ τόπου μας (παλαιότερα τό λέγαμε laquoἀξιοποίησηraquo) καί ἡ ἀποφυγή κάθε laquoπεριττῆςraquo δαπάνης ἄν γιrsquo αὐτό ἔχουμε καταστρέψει μερικά ἀπrsquo τά ὡραιότερα μέρη παγκοσμίως ἔχουμε κάψει τά δάση ἔχουμε κτίσει αὐθαί-ρετα στά βουνά καί τά νησιά μας ἔχουμε μολύνει ποτάμια καί λίμνες μέ τά ἀπό-βλητά μας καί ἔχουμε laquoδιακοσμήσειraquo τό ὑπόλοιπο τοπίο σκορπίζοντας παντοῦ σωρούς σκουπιδιῶνhellip

Ἄν ἔχουμε καταστρέψει γιά τούς ἴδιους λόγους τήν ὀμορφιά καί ὑποβαθμίσει τήν ποιότητα ζωῆς στίς μεγάλες μας πόλεις μέ πρώτη τήν Ἀθῆνα ἄν μέσα στά τελευταῖα σαράντα χρόνια τήν ἔχουμε μετατρέψει στήν πιό ἄσχημη βρώμικη μολυσμένη καί θορυβώδη πρωτεύουσα τῆς Εὐρώπης Ἄν τήν μεταβάλαμε ἐπί-σης σέ μία πόλη ἀβίωτη γιά τά παιδιά δέν ὑπάρχουν καθόλου

χῶροι γιrsquo αὐτά Ἄν καί οἱ μικρότερες πόλεις καί τά χωριά τῆς περιφέρειας ἀκο-λουθοῦν ndash μέ μεγάλη ἐπιτυχία ndash τό παράδειγμα τῆς πρωτεύουσαςhellip

Ἄν μέ τήν μεγάλη εἰσροή μεταναστῶν στή χώρα ἡ ροπή μας γιά ἐκμετάλλευ-ση διεύρυνε τά ὅριά της καί στό ἀνθρώπινο δυναμικό Ἄν πολλοί ἀπό ἐμᾶς τούς πληρώσαμε ψίχουλα ἤ καί καθόλου γιά τίς ὑπηρεσίες τους ἐνῶ σήμερα ἀνθοῦν μεγάλες ἐπιχειρήσεις (στίς πόλεις ἀλλά καί τούς ἀγρούς) πού ἀπασχολοῦν μετα-νάστες σέ καθεστώς ἄγριας ἐκμετάλλευσης ὑπό ἄθλιες συνθῆκες Ἄν μία παραλ-λαγή αὐτῆς τῆς κατηγορίας ἀποτελεῖ ἡ ἐκβιαστική ἐκπόρνευση γυναικῶν τῆς ἀλ-λοδαπῆς σέ ὅλη τήν ἑλληνική ἐπικράτεια Ἄν λοιπόν ἡ δουλεία ἔχει ἐπιστρέψει στήν Ἑλλάδα μέ τήν ἀνοχή ὅλων ἡμῶν τῶν ὑπολοίπωνhellip

Ἄν ἡ διαφθορά καί ἡ ἀναξιοκρατία ἀποτελοῦν πλέον πυλῶνες τῆς κουλ-τούρας μας Ἄν πάμπολλοι στήν ἀγορά καί στόν δημόσιο βίο χρηματίζονται Ἄν ἔχουμε φτάσει στό σημεῖο ὅπου ἀκόμα καί ἀπολύτως νόμιμες πράξεις ὑπηρεσίες ἤ συναλλαγές ἀπαιτοῦν ἀνταλλάγματα laquoκάτω ἀπό τό τραπέζιraquo Ἄν ταυτόχρονα ὅλοι νοθεύουν (πολύ συχνά μέ τοξικές οὐσίες) ἀνενδοίαστα τά πάντα στήν ἀγο-ρά ἀκόμα καί τῶν τροφίμων εἴμαστε μία χώρα ὅπου ὁ ἕνας δηλητηριάζει τόν ἄλ-λοhellip

Ἄν ἡ καταξίωση ὁποιασδήποτε ἱκανότητας ἤ ταλέντου κυρίως στόν δημό-σιο τομέα εἶναι ἐπιστημονική φαντασία γιά τήν Ἑλλάδα Ἄν ὁ κυρίαρχος τρόπος

Ἄν Ἡ οἰκονομική κρίση ὡς παρενέργεια

Θόδωρος Κωνσταντινίδης

15

ἀνάδειξης καί ἀναγνώρισης περνάει μέσα ἀπό γνωριμίες συγγένειες κλίκες καί κομματικούς μηχανισμούςhellip

Ἄν συνακόλουθα ndash μιά καί τά οὐσιαστικά προσόντα ἐλάχιστη ἔχουν σημα-σία γιά τά πλήθη πού ὀνειρεύονται νά laquoτακτοποιηθοῦνraquo σέ μία θέση στό δημόσιο ndash ἔχουμε μεταβάλει τήν ἐκπαίδευση σέ βιομηχανία παροχῆς τίτλων καί πτυχίων σχεδόν χωρίς ἀντίκρισμα Ἄν ἀπrsquo τά σχολεῖα μας βγαίνουν στρατιές κυριολεκτι-κά ἀναλφάβητων Ἄν ὑπάρχουν νεότερες γενιές παιδιῶν σήμερα πού γράφουν καί διαβάζουν ἄνετα μόνο τά Greeklish καί ὄχι τά ἑλληνικάhellip

Ἄν ἔχει ἐπέλθει μία σαρωτική μεταβολή τοῦ ἤθους στήν κοινωνία μας ἄν ἡ ἐντιμότητα ἔχει ἀντικατασταθεῖ ἀπό τό laquoἅρπαξε νά φᾶς καί κλέψε νά lsquoχεῖςraquo ἡ πε-ρίφημη ἑλληνική φιλοξενία ἐξατμίστηκε μπροστά στό καυτό χρῆμα καί οἱ ἔννοιες laquoφιλότιμοraquo καί laquoμεράκιraquo ἀποτελοῦν ἄγνωστες λέξεις γιά τούς νεότερους ἐφόσον δέν τίς χρησιμοποιεῖ πιά κανείς Ἄν σήμερα ὁ ἀθέμιτος πλουτισμός ἐπαίρεται δη-μόσια καί δή τηλεοπτικά καί τά laquoλαμόγιαraquo ἀποτελοῦν παράγοντες τοῦ δημόσιου βίου

Ἄν τώρα ὅλα αὐτά τά συμπτώματα ἀσθένειας ndash ἴσως ὄχι τά σημαντικότερα καί σίγουρα ὄχι τά μοναδικά ndash τῆς ἑλληνικῆς κοινωνίας συνιστοῦν κρίση τότε ἡ Κρίση αὐτή ἀσφαλῶς δέν εἶναι οὔτε φετινή οὔτε οἰκονομική Ἔχουμε μία κοινω-νία πού βρίσκεται σέ μεγάλη βαθιά καί μακροχρόνια Κρίση Ἀξιῶν

Ἡ Κρίση αὐτή συνίσταται σέ βαθμιαία μεταβολή τῶν παραδοσιακῶν ἀξιῶν τοῦ βίου ndash τοῦ λόγου καί τοῦ τρόπου μέ τούς ὁποίους ζοῦμε μέχρι καί τήν συνο-λική τους ἐγκατάλειψη καί τήν ἀντικατάστασή τους ἀπό μία καθαρά ὑλιστική ἀντιμετώπιση τῆς ζωῆς πρώτη καί κυρίαρχη σήμερα ἀξία στήν ἑλληνική κοινωνί-α ἔχει καταστεῖ ἡ ὑλική εὐμάρεια καί τό χρῆμα Μιλᾶμε δηλαδή γιά τήν ἀποπνευ-ματοποίηση μεγάλου μέρους τῆς κοινωνίας μας γιά ἀπώλεια κάθε μεταφυσικοῦ προσανατολισμοῦ καί τελικά στίς μέρες μας καί γιά προσπάθεια ἀποχριστιανο-ποίησης κάθε πτυχῆς τοῦ κοινωνικοῦ βίου

Ἡ σταδιακή ἀλλοίωση καί στά στερνά ἀκόμα καί ἡ ἐξάλειψη τῆς λαϊκῆς εὐσέβειας συνεπικουρούμενες ἀπό μία σχεδόν βίαιη laquoἀστικοποίησηraquo (ἐσωτερική μετανάστευση λόγω πολέμων ἐμ-φυλίου οἰκονομικῆς ἐξαθλίωσης) πού ἀπέκοψε τούς μετακινού-μενους ἀπό τίς κοινότητές τους καί τό αἴσθημα τοῦ laquoἀνήκεινraquo μᾶς ἔχει μεταβάλει σέ μία αὐτοκαταστροφική κοινωνία laquoἰδιω-τῶνraquo πού συστηματικά ὑπονομεύει τό ἴδιο τῆς τό μέλλον

Ἄν τώρα σέ μία κοινωνία αὐτοῦ τοῦ προσανατολισμοῦ αὐτοί πού μποροῦ-σαν νά τό κάνουν ἐγκολπώθηκαν ἤ διασπάθισαν τό δημόσιο χρῆμα μέχρι καί τήν χρεωκοπία τῆς χώρας αὐτό δέν εἶναι κάτι πού θά ἔπρεπε νά τό περιμένουμε Καί δέν εἶναι καί λίγο ἀστεῖο Ἀφοῦ μία χρόνια Κρίση Ἀξιῶν μία Πνευματική Κρίση πολύ λίγο καί πολύ λίγους συγκινοῦσε νά τώρα πού μας ἔσκασε στά χέρια ὡς παρενέργεια τῆς Πνευματικῆς ἡ Οἰκονομική Κρίση καί μᾶς χτυπάει ἐκεῖ πού μᾶς πονάει περισσότερο στήν τσέπη μας

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

16

Ἀρχαγγέλων Λόγος

Ἕνα κείμενο δανεισμένο ἀπό τήν ἱστοσελίδα wwwtheworldoffroadcom τοῦ καλοῦ Θεσσαλονικιοῦ δημοσιογράφου Ἄκη Τεμπερίδη πού μαζί μέ τήν Βούλα Νέτου πραγματοποιοῦν τόν γῦρο τοῦ κόσμου μέ ἕνα τζίπ Ὕστερα ἀπό χίλιες μέρες καί 156000 χλμ κι ἀφοῦ ἔχουν δεῖ καί περάσει πολλά καταγράφει τήν ἄποψή του γιά ὅσα συμβαίνουν στήν χώρα μας Προσέξτε τήν ἁπλῆ σοφία πού προκύπτει στά γραφόμενα τοῦ ταξιδευτῆ ὁ ὁποῖος ἔζησε τήν πραγματικότητα τοῦ κόσμου ἔξω ἀπό τόν ἑλλαδίτικο μικρόκοσμο

Α ἰσθάνομαι ἐξοργισμένος - αὐτονόητο αὐτό Ἐπίσης αἰσθάνομαι γιά πρώτη φορά μή ὑπερήφανος - γιά νά μήν πῶ ντροπιασμένος - πού εἶμαι Ἕλληνας σ αὐτό τό ταξίδι Ὅταν φύγαμε εἴχαμε ἀκόμη τή φόρα τήν

λάμψη τό ἀνέβασμα τῶν Ὀλυμπιακῶν καί τοῦ Euro 2004 Στήν Αφρική λέγαμε Grec καί μᾶς ἀποθέωναν εἰδικά οἱ ποδοσδαιρόφιλοι Τώρα λέω Griego μέ χαμη-λωμένη φωνή εἰδικά ἀπό τή στιγμή πού μία Ἀργεντῖνα κυρία μου εἶπε ὅτι χειρό-τερη ἀπό τήν Ἀργεντινή ἔγινε ἡ Ἑλλάδα Ἕνας Χιλιανός καραμπινιέρος μοῦ εἶπε προχθές Ἄ Γκρέσια Μπανκαρότα νό (Ἄ ἡ Ἑλλάδα πού χρεωκόπησε σωστά)

Αἰσθάνομαι ντροπή λοιπόν ναί ντροπή εἰ-δικά ὅταν ξέρω ὅτι μέσα στό χρόνο ὁ κάθε Γερμα-νός πού θά συναντᾶμε στόν δρόμο θά ἔχει κάνει τούς ὑπολογισμούς του καί θά σκέφτεται ὅτι θά τοῦ κοστίσω 1000 εὐρώ ἀπό τό προσωπικό του εἰ-σόδημα τά ἑπόμενα τρία χρόνια Τό ἴδιο ὁ Ιταλός ὁ Γάλλος ἀλλά καί ὁ Σλοβάκος - ἄν εἶναι δυνα-τόν - θά βάλει τό χέρι στήν τσέπη γιά χάρη μου - τρόπος τοῦ λέγειν Αἰσθάνομαι ντροπή νά βλέπω

στό CNN τήν Ἑλλάδα πρώτη εἴδηση τήν Ἀθῆνα νά καίγεται καί νά διαβάζω ὅτι ἡ Βουλγαρία ἔβγαλε ταξιδιωτική ὀδηγία γιά τή χώρα μας Πῶς νά ξεπεράσω τό γεγονός ὅτι ἡ χώρα μου εἶναι σέ πλήρη ἀπαξίωση ὅσο ἐμεῖς συνεχίζουμε νά ταξι-δεύουμε Πῶς νά ἀντιμετωπίσουμε μέ κέφι τήν διαδρομή πού μᾶς ἀπομένει νά γράφουμε γιά νέες πόλεις διαδρομές χωριά πόλεις καί βουνά ὅταν πίσω ἄνθρω-ποι πού μᾶς διαβάζουν δέν ἔχουν νά βγάλουν τόν μῆνα Ἐπίσης δέν σοῦ κρύβω ὅτι φοβᾶμαι τήν ἐπιστροφή μας στήν Ἑλλάδα Μία περιπέτεια εἶναι καί θά τήν ἀντιμετωπίσουμε λέμε μεταξύ μας ὅλες αὐτές τίς ἡμέ-ρες ἀλλά καί πάλι μᾶς τρομάζει ἡ ἰδέα νά γυρίσουμε καί νά συναντᾶμε θλιμμένα ἐξοργισμένα ἀπελπισμένα χαμένα πρόσωπα Φοβᾶμαι ἐπίσης ὅτι σέ συζητήσεις πού θά κάνουμε μέ φίλους καί γνωστούς θά καταλήγουμε σέ καβγάδες καί ξέρετε γιατί ∆ιότι θα προσεγγίζουμε το οἰκονομικό πρόβλημα μέ ἀφέλεια καί χιοῦμορ σύμφωνα μέ ὅσα μᾶς δίδαξε τό ταξίδι Μοῦ ἔκοψαν τό δῶρο θά μᾶς λέει ὁ ἕνας Νά ζήσεις καί μέ 12 μισθούς

Κάνοντας τόν γῦρο τοῦ κόσμου Ἄκης Τεμπερίδης δημοσιογράφος εἰδικοῦ τύπου

17

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

θά λέμε ἐμεῖς Ἐξάλλου οὔτε ὁ Γερμανός δέν πληρώνεται ἐπί δεκατέσσερα Θά πάρω σύνταξη στά 65 θά λέει ὁ ἄλλος Παίδαρος θά εἶσαι στά 60 θά τοῦ λέω γιά νά μήν τοῦ πῶ ὅτι ἐπειδη πολλοί ἔπαιρναν σύνταξη στά 45 φαληρί-σαμε ∆έν τήν βγάζω μέ 700 εὐρώ θά λέει ὁ τρίτος Στήν Μαλαισία τήν βγάζουν μέ 300 γιά νά μήν μιλήσω γιά τήν Ἰνδία Μέ ἀπέλυσαν θά πεῖ ὁ ἄλλος Ἔτσι εἶναι ἡ ζωή μέ τά πάνω καί τά κά-τω Ρίξε τις ἀπαιτήσεις σου καί θά βρεῖς ἄλλη δουλειά ∆έν βρίσκω δουλειά θά ποῦν ἀρκετοί Μπορεῖ κι ἐγώ τό ἴδιο θά τούς πῶ ἀλλά θά τό παλαίψω Ἀκόμη καί σέ βενζινάδικο θά δουλέψω ∆έν συνεχίζω γιατί - ξέρω - ἤδη ἐκνευρίστηκες Ὅμως νά σοῦ ἐξηγήσω λίγο γιατί σκέφτομαι ἔτσι ἐπειδή ἔχουμε δεῖ τόσα πολλά καί δραματικά πράγματα στόν κόσμο πού δέν μπορεῖς νά φανταστεῖς Ξέρω ξέρω θέλεις μόνο νά συγκρι-νόμαστε μέ 5-10 χῶρες σέ Εὐρώπη καί Αμερική ὅμως νά σοῦ πῶ ὅτι ὁ ὑπόλοιπος κόσμος εἶναι σέ μακράν χειρότερη κατάσταση ἀπό τήν Ἑλλάδα ἀκόμη καί ἀπό τήν Ἑλλάδα πού βρίσκεται στά πρόθυρα χρεωκοπίας Χάρη στήν ἐμπειρία μας ἔχουμε σκληρύνει ὁμολογῶ Γι αὐτό καί δέν μᾶς ρίχνει τό γεγονός ὅτι κάποιοι θά χάσουν τά κεκτημένα τους τά ἐπιδόματα καί τά δῶρα τους σέ μία χώρα πού χάρη ΚΑΙ σ αὐτούς δανείζεται χοντρά ἐδῶ καί δε-καετίες Ναί πιστεύω ὅτι ΟΛΟΙ ἐμεῖς πού σκεφτήκαμε ἔστω νά ἐκμεταλλευτοῦμε τό ἑλληνικό κράτος - παρότι ἴσως τοῦ ἄξιζε ὅπως μᾶς φέρεται - πρέπει νά αἰσθα-νόμαστε τύψεις σήμερα Ὄχι ὅλοι ἀλλά ὅσοι χαραμοφάηδες ἀνίκανοι βολεμένοι καί κολλητοί τοῦ κάθε κόμματος θά πρέπει νά τό αἰσθάνονται αὐτό Οἱ ὑπόλοι-ποι Ἕλληνες τό ὑγιές κομμάτι δέν ἔχει νά φοβηθεῖ τίποτα Αὐτοί δίνουν μάχη κάθε μέρα Θέλω νά προσθέσω μόνο τό ἐξῆς Μία φράση πού λέμε ὅλον αὐτόν τόν και-ρό στό ταξίδι ὅποτε εἴχαμε πρόβλημα εἴτε μέ κολλημένο κινητῆρα εἴτε μέ τό αὐ-τοκίνητο διαλυμένο στόν Μισσισσιππῆ εἴτε μέ ψίχουλα στήν τράπεζα κάποιες μέρες Λεφτά εἶναι ἐμεῖς νά εἴμαστε καλά λέγαμε ∆ές το λίγο τό πρᾶγμα ἔτσι Λεφτά αὐτό εἶναι τό πρόβλημα Γι αὐτά τά λεφτά τά ἔχει βάψει μαῦρα ὅλη ἡ χώ-ρα Γι αὐτά τά λεφτά κάποιοι βγήκαν πάλι τά ἔσπασαν καί ἔκαψαν ἀνθρώπους ζωντανούς Μήν μοῦ πεῖτε ὅτι δέν εἶναι ἔτσι ∆έν εἶναι γιά τά εὐρώ ἀλλά γιά τίς ἰδέες Καλά Ὅμως νοιώθουμε δυνατοί Ἀκόμη κι ἄν μείνουμε στήν ἀνεργία θά βροῦμε τήν ἄκρη Θά βάλουμε τό μυαλό μας κάτω καί θά βροῦμε δουλειά Καί μέ 300 εὐ-ρώ τήν βγάζουμε μένοντας στήν Ἐπανομή ἔτσι λέμε οἱ δυό μας Μπορεῖς νά τό πεῖς αὐτό τέτοιο καιρό Τότε μήν μασᾶς Ἀκούγομαι πολύ σίγουρος Τό ταξίδι φταίει Ἡ ζωή δέν εἶναι παιχνίδι Τί νά κάνω ἄν δέν τήν ἔβλεπα ἔτσι δέν θά κάναμε αὐτήν τήν τρέλα νά γυρίσουμε τόν κόσμο Θά φάμε κατραπακιά πίσω στήν Ἑλλάδα Εἴπαμε μία περιπέτεια θά εἶναι κι αὐτή Στό κάτω-κάτω ἡ ἑλληνική laquoμαγκιάraquo - γιά τήν ὁποία ὑπερηφανευ-όμαστε - στά δύσκολα φαίνεται Γιά καλό καί γιά κακό θά ἔχουμε τήν σκηνή μας Τό πολύ-πολύ νά μένουμε ἐκεῖ σέ κάποιο ξέφωτο στό δάσος τοῦ Σέιχ Σοῦ

18

Ἅγιος Ἰουστῖνος Πόποβιτς (1894-1979) Ἕνας νέος Ἅγιος τῆς Ὀρθοδοξίας

Ἀρχαγγέλων Λόγος

Μέσα στό στενάχωρο κλίμα τῶν ἡμερῶν μία χαρμόσυνη εἴδηση Ὁ μακαριστός γέροντας Ἰουστῖνος Πόποβιτς ἀνακηρύχτηκε νέος Ἅγιος τῆς ἐκκλησίας μας Κα-τά τήν διάρκεια τῆς συνεδρίας τῆς Πέμπτης 29ης Ἀπριλίου 2010 ἡ Σύνοδος τῆς Ἱεραρχίας τῆς Σερβικῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας κατέταξε στά δίπτυχα τόν Ἀρχιμανδρίτη Ἰουστῖνο Πόποβιτς (1894ndash1979) καί τόν ἡγούμενο τῆς Μονῆς Ντάιμπαμπε τοῦ Μαυροβουνίου Συμεών Πόποβιτς (1854 ndash 1941) Ἡ Σύνοδος τῆς Ιεραρχίας τῆς Σερβικῆς Ἐκκλησίας ἀποφάσισε ἡ μνήμη τοῦ Ἀρχιμανδρίτη Ἰ-ουστίνου Πόποβιτς νά τιμᾶται στίς 14 Ιουνίου καί τοῦ ἡγουμένου Συμεών τήν 1η Απριλίου

Ὁ ὅσιος καί θεοφόρος πατήρ Ἰουστῖνος γεννήθηκε στίς 25 Μαρτίου τοῦ 1894 στήν πόλη Βράνιε τῆς νοτίου Σερβίας Ὁ πατέρας του ὀνομαζόταν Σπυρί-

δων καί ἡ μητέρα του Ἀναστασία Ἡ οἰκογένεια τοῦ πατέ-ρα του ἦταν ἐκ παραδόσεως ἱερατική καί εἶχε δώσει στήν ὀρθόδοξη Ἐκκλησία τουλάχιστον ἑπτά ἱερωμένους Ὁ ἴδιος κατά τήν βάπτιση ἔλαβε τό ὄνομα Εὐάγγελος Ἀπό μικρό παιδί ἐπισκεπτόταν μέ τούς γονεῖς του τόν ἅγιο Πρόχορο τόν Θαυματουργό στήν κοντινή Μονή Πτσίνσκι ὅπου καί εἶδε μέ τά μάτια του τήν θεραπεία τῆς μητέρας του ἀπό βα-ριά ἀσθένεια Πηγή εὐλάβειας γιά τόν μικρό Εὐάγγελο ἦταν ἡ τακτική ἀνάγνωση τοῦ Εὐαγγελίου ἀπό τά δεκατέσσερα του χρόνια ἡ ἀνάγνωση τῶν Συναξαριῶν καί ἀργότερα τῶν ἔργων τῶν Ἁγίων Πατέρων τῆς Ἐκκλησίας ∆ιψασμέ-

νος γιά τήν γνώση ὁ Εὐάγγελος ἐγγράφεται τό 1905 στήν Ἐκκλησιαστική Σχολή τοῦ Ἁγίου Σάββα στό Βελιγράδι ὅπου ἀξιώθηκε νά ἔχει ὡς δάσκαλο του τόν ἅ-γιο Νικόλαο Βελιμίροβιτς (βλέπε σελίδα 24) Τελείωσε τήν Σχολή στά 1914 μά τόν πρόλαβε ὁ Α΄ Παγκόσμιος Πόλεμος καί στρατεύτηκε ὡς νοσοκόμος Τήν 1η Ἰανουαρίου τοῦ 1916 ἔλαβε τό μοναχικό σχῆμα καί πῆρε τό ὄνομα τοῦ ἁγίου μάρτυρος καί φιλοσόφου Ἰουστίνου Στήν συνέχεια φεύγει γιά θεολο-γικές σπουδές στήν Ἁγία Πετρούπολη Σύντομα ὅμως λόγῳ τῶν ἐξελίξεων στήν Ρωσία ἀναγκάστηκε νά μεταβεῖ στήν Ὀξφόρδη Ἐκεῖ ἔμεινε δύο χρόνια ἐτοιμά-ζοντας τήν διδακτορική του ἐργασία μέ θέμα laquoἩ θρησκεία καί ἡ φιλοσοφία τοῦ Ντοστογιέβσκιraquo Τό 1919 ὅταν μετά τό τέλος τοῦ πολέμου γύρισε στήν πατρίδα του τοποθετήθηκε ὡς καθηγητής θεολογίας στό Σρέμσκι Κάρλοβτσι Τό 1926 με-ταβαίνει στήν Ἀθῆνα γιά νά λάβει τό διδακτορικό του δίπλωμα στήν Πατρολογί-α μέ θέμα laquoΤό πρόβλημα τοῦ προσώπου καί τῆς γνώσεως στόν Ἅγιο Μακάριο τόν Αἰγύπτιοraquo Γνώριζε πολύ καλά τήν παλαιοσλαβική τήν ἀρχαιοελληνική τήν λατινική τήν ρωσική τήν νεοελληνική τήν ἀγγλική τήν γερμανική καί τήν γαλ-λική γλῶσσα

19

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

Τά ἑπόμενα ἔτη ἐργάστηκε στίς Ἐκκλησιαστικές Σχολές τοῦ Καρλοβικίου τῆς Πριζρένης καί τοῦ Μοναστηρίου Τό 1930-31 ἡ Σερβική Ἐκκλησία τόν ἔστειλε σέ ἱεραποστολική ἀποστολή στήν Τσεχοσλοβακία γιά τήν διαφώτιση καί ὀργά-νωση τῶν ἐνοριῶν καί τοῦ μοναχικοῦ βίου τῶν ὀρθοδόξων Σλοβάκων στά Καρ-πάθια οἱ ὁποῖοι ἐπέστρεφαν στήν Ὀρθοδοξία ἀπό τήν Οὐνία Ἐνῶ ἀκόμη βρι-σκόταν ἐκεῖ ἐξελέγη τό 1931 ἐπίσκοπος τῆς νεοσυσταθείσης Ἐπισκοπῆς Καρπα-θίας ἀλλά ἀπό ταπείνωση δέν δέχτηκε τήν θέση ἐκείνη Στήν διάρκεια τῆς γερμανικῆς κατοχῆς βρέθηκε σέ διάφορες μονές καί στό Βελιγράδι μοιραζόμενος τήν τύχη τοῦ λαοῦ του Μέ τήν ἐγκαθίδρυση τῆς νέας κομμουνιστικῆς ἐξουσίας στήν Γιουγκοσλαβία τό 1945 ὁ π Ιουστῖνος ἐξεδιώχθη ἀπό τό Πανεπιστήμιο τοῦ Βελιγραδίου μαζί μέ ἄλλους 200 καθηγητές Τό 1946 συνελήφθη στήν μονή Σούκοβο καί φυλακίστηκε Λίγο ἔλειψε νά ἐκτελεστεῖ ἀπό τό καθεστώς ὡς laquoἐχθρός τοῦ λαοῦraquo ἀλλά σώθηκε τήν τελευταία στιγμή ὅταν ὁ Πατριάρχης Γαβριήλ κατά τήν ἐπιστροφή του ἀπό τό Νταχάου ἀπαίτησε τήν ἀ-ποφυλάκισή του ∆ιωγμένος ἀπό τό Πανεπιστήμιο καί δίχως κάποια σύνταξη στερημένος ἀ-πό τά ἀνθρώπινα θρησκευτικά καί πολιτικά του δικαιώματα ὁ π Ιουστῖνος ἔζη-σε οὐσιαστικά ἔγκλειστος στήν μικρή γυναικεία μονή τῶν Ἀρχαγγέλων στό Τσέ-λιε τοῦ Βάλιεβο Ἀκόμη καί ἐκεῖ ὅμως οἱ πολιτικές ἀρχές δέν τόν ἄφηναν ἥσυχο Πέρα ἀπό τήν συνεχῆ καί ἀσφυκτική παρακολούθηση συχνές ἦταν καί οἱ ἀνα-κρίσεις στήν πολιτική διοίκηση τοῦ Βάλιεβο Σέ περιόδους δέ κρισίμων συνεδριά-σεων τῆς Ἱερᾶς Συνόδου στό Βελιγράδι τοῦ ἀπαγορευόταν ὁποιαδήποτε ἔξοδος ἀπό τήν μονή ἐπί μῆνες ἀπό τόν φόβο τυχόν ἐπιρροῆς του στούς ἐπισκόπους Πα-ρά τίς δύσκολες αὐτές καί ὀδυνηρές συνθῆκες ὁ Ἅγιος Ἰουστῖνος λειτουργοῦσε καθημερινά προσευχόταν ἀδιάλειπτα ἐπικοινωνοῦσε μέ ὅσους εἶχαν τό θάρρος νά τόν ἐπισκέπτονται καί ἔγραφε συνεχῶς Παρά τόν αὐστηρό περιορισμό του ἀπό τίς πολιτικές ἀρχές ἡ φήμη του ἐξα-πλώθηκε γρήγορα καί πέρασε τά σύνορα τῆς Σερβίας Ἔτσι τόν ἐπισκέπτονταν ὄχι μονάχα Σέρβοι ἀπό διάφορες περιοχές τῆς χώρας ἀλλά καί πολλοί Ἕλληνες Ἐκοιμήθη ἐν Κυρίῳ στίς 25 Μαρτίου 1979 ἀνήμερα τοῦ Εὐαγγελισμοῦ Ὁ Ἅγιος Ἰουστῖνος ἀφοῦ ἐντρύφησε στά ἔργα τῶν Πατέρων τῆς Ἐκκλησίας ἔγραψε τά δικά του συγγράμματα ὅπου διαφαίνεται τό θεολογικό βάθος καί ἡ πίστη του ∆ύο εἶναι τά κεντρικά χαρακτηριστικά τοῦ ἔργου του Ἡ ἀγάπη του γιά τό πρόσωπο τοῦ laquoΘεανθρώπου Χριστοῦraquo - πού εἶναι ἡ πιό συχνή ἔκφραση μέσα στό ἔργο του- καί ἡ μέριμνά του νά μήν ἀποκλίνει ἀπό τήν ἀλάνθαστη γραμμή τῶν θεοφόρων Πατέρων τῆς Ὀρθοδόξου Ἀνατολῆς Τήν περίοδο 1932-35 συνέγραψε τό ἔργο laquoὈρθόδοξος φιλοσοφία τῆς Ἀληθείαςraquo τό ὁποῖο τοῦ χάρισε τήν ἔδρα τῆς ∆ογματικῆς στήν Θεολογική Σχολή τοῦ Πανεπιστημίου τοῦ Βελι-γραδίου Ἄλλα ἔργα του εἶναι οἱ Βίοι τῶν Ἁγίων σέ 12 τόμους καί ἡ Ἑρμηνεία τῆς Καινῆς ∆ιαθήκης σέ 7 τόμους

20

ΕΠΙΛΟΓΕΣ ΑΠΟ ΚΗΡΥΓΜΑΤΑ Ἅγιος Ἰουστῖνος Πόποβιτς

Ἀρχαγγέλων Λόγος

Α ὐτό εἶναι ἡ ἀγάπη τοῦ Χριστοῦ πρός τόν ἄνθρωπο ἡ λύτρωση ἀπό τόν θά-νατο Λέει ἡ δεύτερη μεγάλη ἐντολή laquoἈγαπήσεις τόν πλησίον σου ὡς σεαυ-

τόνraquo (Μτ 22 39) Πότε ἀγαποῦμε λοιπόν πραγματικά τόν ἄνθρωπο Ὅταν τόν λυτρώνουμε ἀπό τήν ἁμαρτία του ἀπό τήν κόλαση αὐτή εἶναι ἡ γνήσια ἀγάπη πρός τόν ἄνθρωπο Μονάχα ὅταν ἀγαπᾶ κανείς τόν ἄνθρωπο διά τοῦ Χριστοῦ - μέ ὅλη τήν ψυχή καί τήν δύναμή του- τότε τόν ἀγαπᾶ ἀληθινά

Θ ά ρωτήσει κάποιος καί ἡ ἀγάπη τῶν γονέων πρός τά τέκνα Καί ἡ ἀγάπη τοῦ συζύγου πρός τήν σύ-

ζυγο Καί ἡ ἀγάπη τοῦ ἀνθρώπου πρός τήν πατρίδα ∆έν εἶναι καί αὐτά ἀγάπη Τά ὀνομάζουμε βέβαια ὅλα αὐτά ἀγάπη ἀλλά εἶναι ἄραγε ἔτσι Ὅλα αὐτά δέν ἔ-χουν ἴχνος ἀγάπης ἐάν δέν εἶναι ὁ Χριστός ἡ δύναμη ἐ-κείνη μέσα ἀπό τήν ὁποία ἀγαπᾶμε Ἄν ὁ πατέρας δέν ἀγαπᾶ τά τέκνά του μέ τήν ἀγάπη τοῦ Χριστοῦ ἄν δέν τά παιδαγωγεῖ στό ἀγαθό ἄν δέν τά ὁδηγεῖ στόν ἴσιο δρόμο ἄν δέν τά διδάσκει νά σωθοῦν ἀπό τήν ἁμαρτί-α παρά μονάχα τά χαϊδεύει καί τά κολακεύει τότε τά μισεῖ καί τά φονεύει Ἄν πάλι ὁ σύζυγος ἀγαπᾶ τήν σύ-ζυγο μονάχα σαρκικά γίνεται ὁ φονιᾶς της Ἔτσι συμ-βαίνει μέ κάθε γήινη σαρκική ἀγάπη

Ὦ ναί ὅταν οἱ ἄνθρωποι τρελαθοῦν ἀπό τήν ὑπερηφάνεια ὅταν ἀλλοφρο-νήσουν ἀπό τήν αὐταρέσκεια τότε δέν τούς χρειάζεται ὁ Θεός δέν χρειά-

ζονται τήν ∆ικαιοσύνη Του ἀφοῦ ἀνακηρύσσουν τόν ἑαυτό τους γιά Θεό Προ-τείνουν τήν ἐλάχιστη καί ψεύτικη ἀλήθεια τούς ὡς τήν μεγάλη τήν σωτήρια ἀλή-θεια Ἀνακηρύσσουν ἀκόμα τήν ἐλάχιστη γήινη δική τούς ἀνάπηρη δικαιοσύνη ὡς τήν μέγιστη δικαιοσύνη δέν μᾶς χρειάζεται ἡ ∆ικαιοσύνη τοῦ Χριστοῦ δέν θέλουμε τήν ∆ικαιοσύνη τοῦ Θεοῦ

Ο ἱ ἄνθρωποι μέ τυφλωμένο τό νοῦ καί τήν ψυχή δέν βλέπουν μά καί δέ θέ-λουν νά δοῦν ὅτι σέ τοῦτο τόν κόσμο ὁ ἄνθρωπος - ὁ γνήσιος ἄνθρωπος -

δέν μπορεῖ νά σταθεῖ Οἱ Ἠρῶδες ζητοῦν τήν κεφαλή τοῦ Ἰωάννου τοῦ Βαπτι-στοῦ ζητοῦν τίς κεφαλές ὅλων τῶν δικαίων τῆς γῆς Καί οἱ Φαρισαῖοι οἱ ψευδεῖς Γραμματεῖς καί οἱ ψευδοσοφοί τοῦ κόσμου αὐτοί ἀπαιτοῦν τόν θάνατο τοῦ Θε-ανθρώπου Χριστοῦ

Γ ιατί ἡ Εὐρώπη περιέπεσε στίς μέρες μας σέ τόσα δεινά σέ τόσα ἀδιέξοδα Εἶ-ναι ἐπειδή ἀπέρριψε τόν Χριστό ἀπέρριψε τό ἱερό Του Εὐαγγέλιο καί ζητᾶ

21

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

νά λύσει ὅλα της τά προβλήματα χωρίς τόν Χριστό Καί μάλιστα ὄχι μόνο χωρίς τόν Χριστό μά καί ἀντίθετα ἀπό τόν Χριστό Μά ὅποιος μάχεται τόν Χριστό καί Θεό ἐκεῖνος γίνεται σύντροφος τῶν δαιμόνων Καί τί εἶναι αὐτό πού ἀπομένει ἀ-πό αὐτόν τόν ἄνθρωπο μέσα σέ ἕναν τέτοιο πόλεμο Πτῶμα Μονάχα πτῶμα

Κ άθε ἄνθρωπος εἶναι ὁ αἰώνιος ἀδελφός σου ὁ αἰώνιος συνάδελφός σου Πρόσεχε λοιπόν πῶς τοῦ συμπεριφέρεσαι Πρόσεχε τί σκέφτεσαι περί αὐ-

τοῦ Πρόσεχε τί ἐπιθυμεῖς γι αὐτόν Ἐπειδή στήν αἰωνιότητα μέλλεις νά ζήσεις μαζί μέ ἐκεῖνον Γι αὐτό ἄς εἶναι ὅλα μέσα μας ἀθάνατα καί αἰώνια ἡ ἀγάπη μας πρός τόν ἄνθρωπο τό ἀγαθό μας ἡ ἀλήθειά μας ἡ δικαιοσύνη μας Γιά νά μήν ντρεπόμαστε στόν ἄλλο κόσμο μήτε γιά τήν ἀγάπη μας μήτε γιά τό καλό μας μή-τε γιά τήν ἀλήθειά μας μήτε καί γιά τήν δικαιοσύνη μας ἐνώπιον τοῦ Κυρίου

Ὁ παράδεισος μά καί ἡ κόλαση τοῦ ἀνθρώπου ἀρχίζουν ἐδῶ ἀπό τήν γῆ γιά νά συνεχιστοῦν αἰώνια στήν ἄλλη ζωή Τί εἶναι ὁ παράδεισος Εἶναι ἡ αἴ-

σθηση τῆς παρουσίας τοῦ Θεοῦ Ἅμα ὁ ἄνθρωπος αἰσθάνεται ἐντός του τόν Θεό εἶναι ἤδη στόν παράδεισο γιατί ὅπου εἶναι ὁ Θεός ἐκεῖ εἶναι καί ἡ Βασιλεία τοῦ Θεοῦ ἐκεῖ καί ὁ παράδεισος Ἀπό τότε πού ὁ Θεός Λόγος κατέβηκε στήν γῆ καί ἔ-γινε ἄνθρωπος ὁ παράδεισος ἔγινε ἡ ἀμεσότερη πραγματικότητα γιά τήν γῆ καί τόν ἄνθρωπο ἐπειδή ὅπου εἶναι ὁ Χριστός ἐκεῖ καί ὁ παράδεισος

∆ έν ὑπάρχει μεγαλύτερη φρίκη ἀπό τήν αἰωνιότητα δίχως Χριστό Ἐγώ θά δεχόμουν μέ χαρά νά εἶμαι στήν Κόλαση μαζί μέ τόν Χριστό (συγχωρῆστε

μου τό παράδοξο) παρά στόν Παράδεισο δίχως Χριστό Γιατί ὅπου δέν εἶναι Ἐ-κεῖνος τά πάντα μεταβάλλονται σέ κατάρα σέ πίκρα καί σέ φρίκη

Ἡ κάθε εὐαγγελική ἀρετή γίνεται στά χέρια τοῦ ὀρθοδόξου χριστιανοῦ πινέ-λο μέ τό ὁποῖο ζωγραφίζει στήν ψυχή του τήν εἰκόνα τοῦ Χριστοῦ μέχρι νά

τήν ὁλοκληρώσει Ὅταν δεῖς τήν ψυχή ἑνός τέτοιου ἀνθρώπου βλέπεις τήν εἰκό-να τοῦ Χριστοῦ καί λές μέσα σου ἀλήθεια ὁ ἄνθρωπος αὐτός τοποθέτησε στό σῶμα του τήν εἰκόνα τοῦ Χριστοῦ ἔφτασε τό ὕψιστο νόημα τῆς ζωῆς καί πλούτι-σε πλοῦτο ἀδαπάνητο

Κ άθε λογισμός καί κάθε αἴσθηση ὁδηγοῦν σταδιακά τήν ψυχή εἴτε πρός τόν παράδεισο εἴτε πρός τήν κόλαση Ἄν ὁ λογισμός εἶναι ἔλλογος τότε συνδέει

τόν ἄνθρωπο μέ τόν Θεό Λόγο μέ τόν ὕψιστο Λογισμό μέ τήν Παναγία πρᾶγμα πού εἶναι ἤδη ὁ παράδεισος Ἐάν πάλι εἶναι ἄλογος ὁ λογισμός ἤ καί παράλογος τότε συνδέει ἀναπόφευκτα τόν ἄνθρωπο μέ τόν Παράλογο τόν Ἀνόητο μέ τόν διάβολο πρᾶγμα πού εἶναι ἤδη ἡ κόλαση Ὅσα ἰσχύουν γιά τόν λογισμό ἰσχύ-ουν καί γιά τίς αἰσθήσεις Ὅλα ἀρχίζουν ἐδῶ ἀπό τήν γῆ καί ὁ παράδεισος μά καί ἡ κόλαση τοῦ ἀνθρώπου

22

Ἀρχαγγέλων Λόγος

Ἡ Ἀγάπη τοῦ Θεοῦ Ἅγιος Ἰουστῖνος Πόποβιτς

θρώπινη καρδιά πού ἀγαπᾶ καί θυσιά-ζεται γιά τούς ἀδελφούς Ἐπειδή ὅλες αὐτές οἱ θεϊκές τελειότητες μέσα ἀπό τίς θεϊκές δυνάμεις ἀναπτύσσουν πλουτίζουν ἀπεγκλωβίζουν τήν ἀν-θρώπινη αἴσθηση τῆς προσωπικῆς ἀ-θανασίας καί τῆς αἰώνιας ζωῆς καθώς καί τήν αἴσθηση τῆς ἀθανασίας καί τῆς αἰώνιας ζωῆς τῶν ἀδελφῶν

Ἐάν ἀγαπῶμεν ἀλλή-λους ὁ Θεός ἐν ἡμῖν μέ-νει καί ἡ ἀγάπη αὐτοῦ τετελειωμένη ἐστίν ἐν ἡ-μῖν (Ἰωαν Α΄ 4 12) Ἡ ἀγάπη φέρει τόν Θεό μέσα στήν ψυχή ὥστε πάντα ζεῖ ἐν Αὐτῷ καί μ αὐτόν τόν τρόπο βλέ-πει τόν Θεό πού κατά τά ἄλλα εἶναι ἀόρατος Ὁ Θεός διά τῆς ἀγάπης ἔγινε ἄνθρωπος ἐνσαρ-

κώθηκε Ἔτσι καί ὁ ἄνθρωπος διά τῆς ἀγάπης θεοῦται θεοποιεῖται γίνε-ται laquoθεός κατά χάρινraquo Ὁ ἀόρατος Θε-ός διά τῆς ἀγάπης γίνεται ἁπτός ὁρα-τός Ἐπειδή ἡ θεϊκή ἀγάπη εἶναι σαρ-κοποιητική δύναμη μεταφέρει καί ἐν-σαρκώνει τόν ἀγαπῶντα μέσα στόν ἀ-γαπώμενο Οἱ ζωές τους ἑνώνονται σέ μία ζωή οἱ ψυχές τους σέ μία ψυχή οἱ καρδιές τους σέ μία καρδιά Καί ἐκεῖ-νοι αἰσθάνονται τόν ἑαυτό τους ὡς ἕ-να ἄν καί παραμένουν δύο ξεχωριστά πρόσωπα Αὐτό ἰσχύει γιά ὅλα τά μέλη

Ἡ ἀγάπη τοῦ Θεοῦ ζεῖ στόν ἄνθρωπο καί δρᾶ μέσα του καί γύρω ἀπ αὐτόν διά

τῶν ὑπολοίπων θεϊκών ἀρετῶν καί τῶν Ἁγίων δυνάμεων Μέσα ἀπ αὐτές ἐμφανίζεται πραγματώνεται συγκε-κριμενοποιεῖταιmiddot εἶναι τά ἔργα της οἱ μαρτυρίες της ἡ ἀληθινότητά της Ὡς πρός αὐτήν τήν θεανθρώ-πινη δραστηριότητά της καί ἀληθινότητά της ἐ-κείνη διακρίνεται ἀπό τίς ὑπόλοιπες ἐπονομα-ζόμενες ἀγάπες ψευδοα-γάπες τίς ἀφηρημένες τίς πρόσκαιρες τίς φαν-τασμένες τίς οὑμανιστι-κές τίς ἀνθρωποειδεῖς Ἡ ἀγάπη εἶναι ἀληθινή ὅ-ταν πράττει γιά τούς ἀ-δελφούς ὅλα τά εὐαγγε-λικά ἔργα τήν δικαιοσύ-νη τήν ἐλεημοσύνη τήν προσευχή κλπ Αὐτά εἶναι τά χνάρια της τά ση-μάδια τῆς ἰδιαιτερότητάς της ἡ ζωή της

Γι αὐτό ὁ ἅγιος Θεολόγος εὐαγγελίζε-ται Τεκνία μου μή ἀγαπῶμεν λόγῳ μηδέ τῇ γλώσσῃ ἀλλ ἐν ἔργῳ καί ἀλη-θείᾳ (Ἰωαν Α΄ 318-19)

Ἡ Θεία Ἀλήθεια εἶναι ψυχή τῆς Θεί-ας ἀγάπηςmiddot καί σ αὐτήν ὑπάρχουν ὅ-λες οἱ θεῖες τελειότητες Αὐτό εἶναι ἐ-κεῖνο πού πράγματι παρηγορεῖ τήν ἀν-

23

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

τῆς Ἐκκλησίας Μέ τήν ἀλληλοαγάπη ζοῦν ὁ ἕνας στόν ἄλλον ὁ ἕνας σέ ὅλους καί ὅλοι σέ ἕναν κατά τόν ἴδιο τρόπο σκέπτονται αἰσθάνονται καί πράττουν συλλογικά laquoσύν πᾶσι τοῖς ἁγί-οιςraquo (Ἐφ γ΄18) Εἶναι ἐκεῖνο πού εἰπώ-θηκε στίς Πράξεις laquoΤοῦ δέ πλήθους τῶν πιστευσάντων ἦν ἡ καρδία καί ἡ ψυχή μία ἀλλrsquo ἦν αὐτοῖς ἅπαντα κοι-νάraquo

Βιώνοντας τήν ἀγάπη τοῦ Χρι-στοῦ ὁ ἄνθρωπος ἐγκαθιστᾶ τόν Θεό στήν ψυχή του ζεῖ μ Αὐτόν σκέπτε-ται μ Αὐτόν αἰσθάνεται μ Αὐτόν πράττει μ Αὐτόν μέ μία λέξη laquoὁ Θεός ἐν αὐτῷ μένειraquo Ὡς ἐκ τούτου ὁ Θεός γι αὐτόν εἶναι τό πιό ἄμε-σο βίωμα ἡ πιό ἄμεση πραγματικότητα ἡ πιό ὀ-φθαλμοφανής δοκιμή ἡ πιό ἔμπρακτη ἐμπειρία Καί ὅταν ὁ Θεός μένει στόν ἄνθρωπο τελειοποιεῖ καί τήν ἀγάπη τοῦ ἀνθρώ-που Ἐπειδή ἐξ Αὐτοῦ βαθμιαῖα ξεχύνεται στήν ψυχή τοῦ ἀνθρώπου ἡ θεϊ-κή ἀγάπη αὐξάνεται σέ ὁλο καί πιό τέλεια ἀγάπη μέσῳ τῶν ὑπολοίπων ἁ-γίων ἀρετῶν ἕως τελικά νά laquoἀγαπο-ποιήσειraquo ὅλο τό laquoεἶναιraquo του Κι ἐκεῖνο τότε δέν γνωρίζει ὅριο στήν ἀγάπη ἐ-πειδή laquoὁ Θεός ἀγάπη ἐστίνraquo γι αὐτό ἡ θεϊκή ἀγάπη καί δέν ἔχει ὅρια Ἔξω ἀπό τήν ἀγάπη εἶναι ὁ θάνατος ἡ νέκρωση ἡ θνητότητα laquoὁ μή ἀγα-πῶν τόν ἀδελφόν μένει ἐν τῷ θανά-τῳraquo (ἸωανΑ΄ 314) Γιατί Ἐπειδή μό-νο ἡ ἀγάπη τσακίζει τήν φυλακή τοῦ ἐ-γωϊσμοῦ βγάζει τήν ψυχή ἀπό τήν οἴη-ση ἀπό τόν αὐτοαποκλεισμό ἀπό τήν

αὐτοαπομόνωση καί τήν φέρνει σέ φι-λική σχέση μέ τόν ἀδελφό ὡς ζωντανό ὄν ὡς φορέα τῆς ζωῆς Ὁ μή ἀγαπῶν μένει ἐν τῷ θανάτῳ μέ-σα στά ἐγωϊστικά κλειστά πρόσκαιρα αἰσθήματα σκέψεις διαθέσεις πάντα κλειστός μέσα στόν ἑαυτό του στήν φυλακή τοῦ ἐγωϊσμοῦ του τῆς φιλαυ-τίας του λόγῳ τῶν ὁποίων καί σαπίζει ἡ ψυχή μέσα του σαπίζουν οἱ σκέψεις σαπίζουν τά αἰσθήματα καί πεθαί-νουν πεθαίνουν πεθαίνουν Ἡ ψυχή πού μένει ἐν τῷ θανάτῳ ὄζει θάνατο καί ὅλες οἱ σκέψεις της τά αἰσθήματα οἱ ἐπιθυμίες καί οἱ διαθέσεις Ἀπό αὐτή τήν πανθανάτωση μόνο ἡ θεϊκή ἀγάπη ἀνασταίνει τήν ψυχή καί τήν ὁδηγεῖ στήν ζωή τήν αἰώνια Τότε

ὅλη ἡ ψυχή εὐωδιάζει ἀ-θανασία

Ἡ ἀγάπη νικητής τοῦ θανάτου ἡ ἀγάπη - σω-τῆρας ἀπό τόν θάνατο Ἀγάπη ποιό εἶναι τό ὄ-νομά σου ἐάν ὄχι ὁ Χρι-στός Ἐπειδή Αὐτός ὄν-τως εἶναι ὁ νικητής τοῦ θανάτου μέ τήν ἀγάπη νικᾶ τόν θάνατο γιά τούς

ἀνθρώπους Ἡ ἀγάπη ἀθανατοποιεῖ τό ἀνθρώπινο ὄν ἐπειδή τό γεμίζει μέ θεϊ-κή ζωή Εἶναι θεοποιητική θεοδημι-ουργική δύναμη Θέλεις νά αἰσθανθεῖς ἀθάνατος σrsquo αὐτόν τόν κόσμο Ἀγάπα τούς ἀδελφούς ἀγάπα τούς ἀνθρώ-πους ὡς ἀδελφούς Σrsquo αὐτό ἔγκειται ἡ ἀληθινή χαρά τῆς ζωῆς χαρά πού κα-νείς δέν μπορεῖ νά πάρει ἀπό τόν ἄν-θρωπο οὔτε σrsquoαὐτόν οὔτε στόν ἄλλο κόσμο καί τήν χαράν οὐδείς αἴρει ἀφrsquo ὑμῶν (Ἰωαν ιστ΄ 22)

Ἁγ Ἰουστῖνος Πόποβιτς Ἑρμηνεία ἐπι-στολῶν Ἁγ Ἰωάννου Θεολόγου ἐκδ Ἐν πλῷ

24

Ἀρχαγγέλων Λόγος

Νά εἴμαστε αἰσιόδοξοι Ἅγιος Νικόλαος Βελιμίροβιτς

Ὁ Ἅγιος Νικόλαος Βελιμίροβιτς γεννήθηκε στίς 23 ∆εκεμβρίου τοῦ 1880 Σπού-δασε στήν Ἐλβετία στήν Ἀγγλία καὶ στήν Ρωσία Μοναχὸς ἔγινε στίς 20 ∆εκεμ-βρίου 1909 Τό 1919 ἐκλέγεται ἐπίσκοπος Ζίτσης Τὸ 1941 συλλαμβάνεται ἀπὸ τοὺς Γερμανοὺς καὶ μετὰ ἀπὸ ἕνα μεγάλο διάστημα φυλάκισής του στήν Σερβία μεταφέρεται μαζὶ μὲ τὸν Πατριάρχη Γαβριὴλ τό 1944 στό Νταχάου ἀπό ὅπου καὶ ἀπελευθερώνονται ἀπό τίς συμμαχικὲς δυνάμεις τό 1945 Μετὰ τὴν ἀπελευ-θέρωση ὁ Ἅγ Νικολαος μεταβαίνει στήν Ἀγγλία καὶ ἀπὸ ἐκεῖ στήν Ἀμερική ὅ-που καὶ πεθαίνει στίς 18 Μαρτίου 1956 Ἡ Σύνοδος τῆς Σερβικῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας τὸν ἀνακήρυξε Ἅγιο καὶ ἡ μνήμη του τιμᾶται στίς 3 Μαΐου

Ο ἱ ἄνθρωποι δέν μποροῦν νά συνεχίσουν νά παρατη-ροῦν τὰ πάντα ὑπὸ τὴν ὀπτικὴ γωνία τῆς αἰωνιότη-τας Ὅμως ὅλα ὅσα αὐτὸς ὁ πολιτισμὸς παράγει τὰ

παράγει γιά τὴν αἰωνιότητα Ἡ ἀγάπη καὶ ἡ φιλία μας εἶναι μὴ πεπερασμένες ὅπως καὶ ὁ κόσμος καὶ ἀκόμα πιὸ ἀξεπέρα-στες ἀπὸ τὸν κόσμο Ὅλα ὅσα ἔζησαν στήν γῆ ζοῦν καὶ σή-μερα σrsquo αὐτὸ τὸ νοητὸ πνευματικὸ περιβάλλον καὶ ὅλα ὅσα ζοῦν σήμερα θὰ ζήσουν αἰώνια πάλι σrsquo αὐτὸ τὸ περιβάλλον Ἡ ἀγάπη καὶ ἡ φιλία μας δέν καθαιροῦνται μὲ τὸν θάνατο ἀλλὰ προεκτείνονται σὲ μία μακρὰν καθαρότερη καὶ ἀνώτε-ρη καὶ ἰσχυρότερη μορφὴ στόν ἄλλο κόσμο Ἀνάμεσα σὲ ἐ-κεῖνο τὸν κόσμο καὶ σrsquo αὐτὸν τὸν κόσμο τὰ ὅρια τὰ φτιάχνει μόνο ἡ δικὴ μας μυωπία ∆έν βλέπουμε τὴν προέκταση αὐτῆς

τῆς ζωῆς μετὰ τὸν θάνατο καὶ γιrsquo αὐτὸ ὁ θάνατος μᾶς φαίνεται σὰν ψαλίδι πού κόβει ὅλα τὰ νήματα καὶ τὶς σχέσεις ἀνάμεσα στούς νεκροὺς καὶ τοὺς ζωντανοὺς καὶ τὸ ὁποῖο καὶ ἀπὸ μᾶς κάθε μέρα ἀποκόβει ἀπὸ ἕνα μέρος ὅταν μᾶς χωρίζει ἀ-πὸ τὴν ἀγάπη μας τήν φιλία μας καὶ τήν χαρὰ μας Ἐμεῖς δέν βλέπουμε ὅμως μποροῦμε νά δοῦμε Μποροῦμε νά δοῦμε μὲ τὸ πνεῦμα μας τὸ τώρα γιά τὸ τώρα ἀλλὰ θὰ ἔρθει καιρὸς σύντομα θὰ ἔρθει ὅταν καὶ τὰ φυσικὰ μας μάτια θὰ βλέ-πουν καὶ τὸν πνευματικὸ κόσμο Ἐμεῖς παρrsquo ὅλα αὐτὰ πιστεύουμε Φώναζαν οἱ χριστιανοὶ μάρτυρες καθώς τούς ἔριχναν στήν πυρὰ Κατασπαράζονταν ἀπὸ τὰ θηρία καὶ ψιθύριζαν Ἐμεῖς παρrsquo ὅλα αὐτὰ ἐλπίζουμε Καρφωμένοι στούς σταυροὺς στέναζαν Ἐμεῖς παρrsquo ὅ-λα αὐτὰ ἀγαπᾶμε Τοὺς κατεδίωξαν καὶ κακοὶ καὶ καλοί αὐτοκράτορες καὶ οἱ Νέρωνες καὶ οἱ Τραϊανοὶ στήν Ἀσία καὶ στήν Ἀφρικὴ στά Βαλκάνια καὶ στήν Βρετανία τοὺς περιφρόνησαν σὰν νά ἦταν μιάσματα τοὺς ἀπομάκρυναν σὰν ἄ-χρηστες πέτρες τοὺς τίναξαν σὰν σκόνη ἀπὸ τὰ πόδια τους

25

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

Οἱ μορφωμένοι δέν ἤθελαν νά τοὺς καταλάβουν οἱ ἰσχυροὶ δέν ἤθελαν νά τοὺς ἀκούσουν οἱ πλούσιοι δέν ἤθελαν νά τοὺς προστατεύσουν Ὁλόκληρος ὁ κόσμος ἦταν κουφός ἀπέναντι στίς ἱκεσίες τους τὰ ἄγρια θηρία εἶχαν περισσοτέ-ρους φίλους ἀπὸ ὅτι αὐτοὶ οἱ νεκροὶ στούς τάφους δέν ζήλευαν τήν ζωή τους Παρrsquo ὅλα αὐτὰ ὅμως ἐκεῖνοι ὅσο ἡ γῆ περιστρεφόταν στόν ἀέρα κοιτάζοντας τὸν ἥλιο καὶ κουβαλῶντας μέσα της τὰ σκουλήκια σήκωναν τὸ βλέμμα στόν ἥλιο κι ἔλεγαν laquoἘμεῖς παρrsquo ὅλα αὐτὰ ἀγαπᾶμε ἐλπίζουμε καὶ πιστεύουμε Ἀγαπᾶμε αὐτὴ τήν μαρτυρική ζωή καὶ ἐλπίζουμε στήν καλύτερη καὶ πιστεύου-με στό μοναδικὸ Παντοδύναμο πού εἶναι πιὸ ψηλὰ ἀπὸ τὸν ἥλιο καί πού μετράει ὅλους τοὺς πόνους μας καὶ ὅλες τίς ἀδικίες τῶν βασανιστῶν μαςraquo Αὐτὴ τὴν πεταμένη πέ-τρα πού μὲ τὸ πόδι ἀπομάκρυναν οἱ οἰκοδόμοι τῆς τότε κοινωνικῆς ζωῆς παρέλαβε ὁ θεϊκὸς Οἰκοδόμος τῆς οἰκου-μένης γιά θεμέλιο τῆς Ἐκκλησίας Του αὐτὸ τὸ πιὸ μεγάλο οἰκοδόμημα τοῦ ὀπτιμισμοῦ πού χτίστηκε ποτέ στήν γῆ Νά εἴμαστε αἰσιόδοξοι ὅταν πάσχουμε γιατὶ τίποτα ἀπrsquo ὅ-σα παθαίνουμε δέν εἶναι χωρὶς στόχο καὶ χωρὶς νόημα Κά-θε πάθημα ἀποτελεῖ βασικὸ γεγονὸς ἐν γένει στήν ζωὴ τῆς ἀνθρωπότητας Εἶναι σὰν ἕνα εἰσιτήριο πού πληρώνουμε μπαίνοντας σὲ αὐτὸ τὸ παγκόσμιο θέατρο τὸ ὁποῖο ὁ Θεὸς φώτισε μὲ πολλοὺς ἥ-λιους καὶ τὸ στόλισε μὲ πολλὰ θαυμαστὰ σενάρια Ἐμένα τρεῖς φορὲς τά παθήμα-τά μου μέ ἔφτασαν κοντά στόν θάνατο Καί μπορῶ νά σᾶς μαρτυρήσω ὅτι δέν ἦταν ἀνυπόφορα οὔτε φοβερὰ Τὰ ἐνθυμοῦμαι εὐχάριστα γιατὶ αὐτὰ εἶναι πού ἔ-καναν τήν ζωή μου σήμερα ὀμορφότερη καὶ τὴν ψυχή μου πληρέστερη καὶ δυνα-τότερη Νά εἴμαστε αἰσιόδοξοι ὅταν χάνουμε ὅπως καὶ ὅταν κερδίζουμε ὅταν γερνᾶμε ὅπως καὶ ὅταν εἴμαστε νέοι Κάθε ἡλικία ἔχει τὸ μεγαλεῖο της καὶ τὴν ἰδι-αίτερη ὀμορφιὰ της Καὶ ἡ ψυχὴ μιᾶς ὀγδοντάχρονης σκιρτᾶ μπροστὰ στήν χαρὰ καὶ τήν λύπη μὲ τὸν ἴδιο τρόπο πού τὸ κάνει καὶ ἡ ψυχὴ ἑνὸς νέου καὶ ὁρμητικοῦ πλάσματος Νά εἴμαστε αἰσιόδοξοι σὰν χριστιανοὶ γιατὶ στήν πίστη μας ἔβρισκαν τίς παρηγοριὲς οἱ πιὸ ἀπελπισμένοι τίς ἐμπνεύσεις οἱ μεγαλύτεροι καλλιτέχνες οἱ με-γαλύτεροι καὶ καλύτεροι ἄνθρωποι τῶν τελευταίων δεκαεννέα αἰώνων Νά εἴμα-στε αἰσιόδοξοι στήν σκέψη γιατὶ μόνο ἡ αἰσιόδοξη σκέψη φτάνει ὡς τὸν Θεὸ Νά εἴμαστε αἰσιόδοξοι στά αἰσθήματα γιατὶ ἡ αἰσιοδοξία εἶναι φάρμακο γιά τήν θλίψη καὶ πηγὴ πραγματικῆς καὶ αἰωνίας χαρᾶς Νά εἴμαστε αἰσιόδοξοι στά ἔργα μας γιατὶ τὰ ἔργα μας ὑφαίνονται στόν ἱ-στὸ τοῦ Θεοῦ καὶ παραμένουν αἰώνια ὅπως τὰ ἔργα τοῦ Θεοῦ Νά εἴμαστε αἰσιόδοξοι ἀφοῦ ἡ ζωὴ εἶναι αἰσιοδοξία καὶ ἐμεῖς οἱ ἄνθρωποι εἴμαστε οἱ καλύ-τεροι στυλοβάτες καὶ οἱ ὀμορφότεροι ἐκφραστὲς τῆς ζωῆς Νά εἶσαι αἰσιόδοξος σημαίνει νά ζεῖς καὶ δικαίως νά ἐκτιμᾶς τήν ζωή Ἀπόσπασμα ἀπό τό βιβλίο laquoἈργά βαδίζει ὁ Χριστόςraquo ἐκδ Ἐν πλῷ

26

Ἀρχαγγέλων Λόγος

Ἐ μεῖς οἱ χριστιανοί οἱ ἀποκαλούμενοι παλαιότερα Ὁδῖτες Εἴμαστε οἱ ἀ-ποσυνάγωγοι οἱ ἀσεβεῖς τοῦ laquoνόμου τοῦ Θεοῦraquo οἱ παράνομοι τῶν με-γάλων αὐτοκρατοριῶν οἱ ἀντιρρησίες τῶν βασιλιάδων οἱ ἐπικηρυγμέ-

νοι εἰς θάνατον Ἐμεῖς πού ἀγαπήσαμε τό Φῶς πού ὡς κόλαση ὁρίσαμε τήν ἀχα-ριστία καί τήν μιζέρια κι ὕστερα μᾶς φυλάκισαν στά κολαστήρια βαρυφορτωμέ-νων μέ μεγάλα λόγια οὐτοπικῶν παραδείσων γιατί τάχα ἐνοχλοῦσαν οἱ σκοτα-διστικές ἰδέες μας Οἱ πτωχοί τῷ πνεύματι σrsquo ἕνα κόσμο πού νομίζει ὅτι τά ξέρει ὅλα Κάποιοι ἀπό μᾶς κάποτε ἁλώνισαν τόν κόσμο μέ δύο σανδάλια καί τήν ψυ-χή ξεχειλισμένη ἀπό Χριστό κάποιοι ἀπό ἐμᾶς καταδικάστηκαν ὡς ἄθεοι κι ἐ-παναστάτες γιατί δέν προσκυνοῦσαν κάποιοι ἀπό ἐμᾶς πέθαναν ἀπrsquo τούς λοι-μούς περιμαζεύοντας ἄρρωστα παιδιά πού τά πετοῦσαν στό δρόμο γιά τό laquoκοινό καλόraquo Ἔτσι μᾶς ἔμαθαν οἱ παλιοί συνοδοιπόροι μας νά μένουμε στά παρασκήνια ὅταν ὁ κόσμος ζεῖ τήν κάθε παρωδία του γιά νά τοῦ ἁπλώνουμε τά χέρια μας ὅ-

ταν ἡ αὐλαία καταρρέει Ἐμεῖς τῆς κάθε ἐποχῆς οἱ Ὁδῖ-τες πεθάναμε συχνά γιά ὅτι πιστέψαμε κλάψαμε γιά τόν κόσμο πού κατρακυλοῦσε ὅταν ὅλοι χειροκροτοῦ-σαν ξέφρενα τήν πρόοδό του κοιτάξαμε μέ τήν ψυχή φουσκωμένη ἀπό χαρά τόν ἥλιο χαμογελῶντας σάν παι-διά ὅταν ὁ κόσμος γκρίνιαζε Ὁ κόσμος πού ὕστερα ἀπό τόσο χειροκρότημα κατρακυλοῦσε ὁ κόσμος πού μᾶς θε-ωροῦσε ἀφελεῖς καί μᾶς περιγελοῦσε

Μᾶς λένε δεισιδαίμονες ἐκεῖνοι πού φοβοῦνται τόν Θεό ἤ τούς laquoκακούςraquo τούς δυτικούς ἤ τούς ἀνατολίτες ἤ τό

κακό τό μάτι τῆς γειτόνισσας τούς Ἀμερικάνους τούς Κινέζους ἤ τούς Ρώσους τούς συνωμότες ἤ τούς ἐξωγήινους ἤ τήν γρουσουζιά τους ἐπειδή δέν πρόλαβαν νά φτύσουν τόν κόρφό τους Ὀπισθοδρομικούς μᾶς λένε ἀκόμα οἱ δῆθεν ἐκσυγ-χρονιστές τῆς ἰστορίας μέ τά λόγια τά ξύλινα καί τά χέρια τά βαμμένα μέ αἷμα

Ἔτσι εἴμαστε ἐμεῖς οἱ ἀποκαλούμενοι Ὁδῖτες Πού ξέρουμε πώς μές στήν ἁμαρτία ἡ χάρη περισσεύει καί δέ βαστάει ἡ ἀπελπισία στήν ψυχή μας Πού μάθαμε μέ τό αἷμα τῆς ψυχῆς μας πώς ἐπανάσταση θά πεῖ νά τά βάζεις μέ τό δυνάστη καί τό χά-ος μέσα σου Τόσες αὐτοκτονίες γύρω τους κι ἐμᾶς πού ὑμνοῦμε τήν Ζωή μᾶς βλέ-πουν οἱ laquoπολιτισμένοιraquo σάν χαμένους Πολιτικῶς ὀρθοί δέν γίναμε ποτέ γιατί οὔ-τε ἀπό πολιτική οὔτε ἀπό ὀρθότητα λογαριάζει ἡ συγχώρεση

Ἐμεῖς γινήκαμε δειλοί ὅταν θάρρος σήμαινε νά σκοτώνεις τόν ἄλλο γιά νά τοῦ laquoμάθεις νά σκέπτεταιraquo Ἐμεῖς οἱ φτωχούληδες τοῦ Θεοῦ τό ἁλάτι τῆς γῆς γνωρί-ζουμε τόν Θεό ἀπό τά μάτια τοῦ ἀδελφοῦ καί τά λάθη μας ἀπrsquo τό ἁπλωμένο χέρι

Οἱ Ὁδῖτες Ἐλευθερία Ρούση θεολόγος - ἐκπαιδευτικός

27

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

τοῦ Χριστοῦ ἀντίκρυ μας Οἱ Ὁδῖτες βλέπεις μετροῦν τόν κόσμο μrsquo ἀγκαλιές καί χαμόγελα ἔτσι πού δέν ἀγοράζεται ποτέ ἡ ἐλπίδα τους οὔτε πουλιέται Μοναχά μοιράζεται καί ὅταν λιγοστεύει τῆς δίνει Λόγο ὁ οὐρανός νά πορεύεται Γιrsquo αὐτό οἱ χριστιανοί δέ νοιώθουν μόνοι μά προσεύχονται γιά τήν μοναξιά πού βασιλεύ-ει στίς ψυχές τῶν ἀνθρώπων

Μόνο αὐτή τήν μέρα ἔχω κι εἶναι ὅτι ἔχω τούτη ἡ μέρα Κι ἄν μέ ρωτήσεις θά σοῦ πῶ πώς θέλω νά μαι μέ ἐτούτους τούς τρελούς τούς Ὁδῖτες πού λένε laquoταξίδιraquo τήν ζωή καί ∆ρόμο τόν Θεό τους πού ἔχουν γιά Θεό Ἐκεῖνον πού ἔκλαψε γιrsquo αὐ-τούς καί πού χαμογελοῦσε στά παιδιά Ἐκεῖνον πού ἔβαλε πάνω ἀπό τίς ἔνθεες αὐταπάτες τῶν νόμων καί τίς ἐπηρμένες πολιτικῶς ὀρθές διακηρύξεις τήν Ἀγάπη Θέλω νά πορευτῶ μέ λογισμό καί μrsquo ὄνειρο τόν δρόμο τόν λιγότερο ταξιδεμένο μέ Πνεῦμα καί Ἀλήθεια πεινῶντας καί διψῶντας τήν δικαιοσύνη μέ ἔρωτα γιά τήν ζωή πού νά μήν τήν ἀφήσω νά τελειώσει ποτέ καί λέω νrsquo ἀφήσω τίς ἦττες καί τίς κρίσεις γιά ἐκείνους πού ὀνειρευτῆκαν ἕνα καθωσπρέπει ἐξοχικό μία δόξα ἀ-δειανή κι ἕνα αὐτοκίνητο ἀκριβό γιά μέσ τήν πόλη

ΥΓ Ξέρω θά πεῖς πώς κάποιοι ἀπό ἐμᾶς ἔπραξαν τ ἀντίθετα στό διάβα τοῦ χρό-νου Ὑπηρέτησαν τίς ἐξουσίες σαγηνεύτηκαν ἀπό τήν δόξα καί τόν πλοῦτο ξέ-χασαν τόν λόγο τῆς Ἀγάπης φανατίστηκαν καί πρόδωσαν τόν λόγο τοῦ Χρι-στοῦ Κι ἄλλοι πάλι συγκρότησαν Ἱερές Ἐξετάσεις πολεμικές ἐπιχειρήσεις καί ἐξοντώσεις ἀντιπάλων ∆ίκιο ἔχεις μά ἐγώ σοῦ μιλάω γιά ὅσους ποθοῦν τόν δρό-μο Του ν ἀκολουθήσουν τούς Ὁδῖτες

Ὁδῖτες Ἐτσι ὀνομάζονταν τά πρῶτα χρόνια οἱ Χριστιανοί Ἡ ὀνομασία laquoΧριστιανόςraquo δόθηκε γιά πρώτη φορά στήν Ἀντιόχεια

∆έν γνωρίζεις ὅτι ἀποδημία εἶναι ὁ παρών βίος Νομίζεις πώς εἶσαι πολίτης

Ὁδίτης εἶσαι ὄχι πολίτης ἀλλ ὁδίτης εἶσαι καί ὁδοιπόρος Μήν πεῖς ἔχω αὐτή ἤ τήν ἄλλη πόλη ∆έν ἔχεις πόλη Ἡ πόλη εἶναι ἐπάνω

Ὅλα τά παρόντα εἶναι δρόμος Πανδοχεῖο εἶναι ὁ βίος Ἄγνωστη ἡ ἔξοδος ἄστατη ἡ κτίση

Τί μανιάζεις γιά τά σκοτάδια τοῦ κόσμου Γιατί ἀφήνοντας τήν ἀλήθεια τρέχεις πίσω ἀπό τίς σκιές

Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος

28

Ἡ laquoμνήμη τοῦ θανάτουraquo γιά τήν ὁποία μιλοῦν οἱ Πατέρες τῆς Ἐκκλησί-ας ὡς κινητήρια δύναμη ἀφύπνισης τοῦ ἑαυτοῦ μας τοῦτες τίς μέρες εἶναι καθημερινότητά μου Ὄχι γιατί ἀσκήθηκα πνευματικά ἤ ὑπερέ-

βαλα στήν προσευχή Ἡ χλιαρότητα πού μέ διέκρινε αὐτή καί ὑπερίσχυε Ἡ περί-οδος πού πέρασε ἦταν ἤρεμη χωρίς μεγάλες διακυμάνσεις Μέχρι πού ξαφνικά μαθαίνεις κάτι κι ἔρχονται τά πάνω κάτω - Ξέρετε ἡ μητέρα σας ἔχει καρκίνο Εἶναι λίγο ἐπιθετικούλης στό εἶδος του ἀλ-λά θά τόν παλέψουμε Εἶναι βέβαια καί τό προβληματάκι τῆς καρδιᾶς της πού διαπιστώθηκε ἀλλά μήν ἀπογοητεύεστε θά κάνουμε τό καλύτεροhellip laquoἘπιθετικούλης προβληματάκι ζωούλαraquohellip ὅλα μικρά καί σχετικά Χρησι-μοποιοῦμε ὑποκοριστικά γιά νά τονίσουμε ἀκόμα περισσότερο τήν μετριότητα πού ἔχουμε υἱοθετήσει στόν τρόπο πού ζοῦμε Λίγη ζωή λίγη χαρά λίγη ἀγάπη λίγος Θεόςhellip

Καί ἔρχονται αὐτές οἱ στιγμές πού ὁ καθένας μας ἀξιολογεῖ τά πράγματα ἀλλιῶς Πού θυμᾶται πώς αὐτό τό δῶρο τό μεγαλύτερο ἀπrsquo ὅλα τό δῶρο τῆς ζω-ῆς ἔχει κι αὐτό ἡμερομηνία λήξης Σκέφτεται τότε πώς δέν ἀξίζει νά τό ζεῖ μέτρια νά χάνει τίς στιγμές μέσα στό ἄγχος καί στήν γκρίνια τῆς καθημερινότητας Τότε θέλοντας καί μή νοιώθεις νά γίνεται πράξη τό laquoἀδιαλείπτως προσεύ-

χεσθαιraquo πού ἀναφέρει ὁ Ἀπόστολος Παῦλος Στρέφεις τά μά-τια τῆς ψυχῆς πρός τόν Θεό κι ἀφοῦ διαπιστώσεις πόσο λίγος εἶσαι γιά νά τά φέρεις ὅλα εἰς πέρας ὅπως νόμιζες ὅτι μπορεῖς ταπεινώνεσαι καί ζητᾶς βοήθεια καί ἔλεος καί ἀγάπη Καί ὕστερα ἀκολουθεῖ ἐκεῖνο τό laquo ἐν παντί εὐχαριστεῖτεraquo στό ὁποῖο μέχρι τώρα δέν ἔδινες καί ἰδιαίτερη σημασία Εἴτε γιατί κάποια πράγματα τά θεωροῦσες δεδομένα εἴτε γιατί νόμιζες πώς θά σοῦ ἀνήκουν πάντα Κι ἐνῶ πασχίζεις στήν καθημερι-νότητα γιά τό ἑπόμενο ὑλικό ἀγαθό πού ἔβαλες στό μάτι ἤ γιά κάποιο τοῦβλο παραπάνω στή νέα οἰκοδομή ἤ ἀκόμα

γιατί δέν μπορεῖς νrsquo ἀποκτήσεις κάτι ἀπό τά παραπάνω ἔχεις χάσει ἤδη τόσα πολλά Ἔχασες χωρίς νά δώσεις τήν παραμικρή σημασία τίς μυρωδιές τῆς ἄνοι-ξης τά ἀπίστευτα χρώματα τῶν λουλουδιῶν τό τραγούδι τοῦ κότσυφα τά ὄμορ-φα βράδια πού σέ βάζουν σιγά-σιγά στήν ἀνεμελιά τοῦ καλοκαιριοῦ

Ξεχνᾶς νrsquo ἀφιερώσεις χρόνο στούς ἀγαπημένους λές καί θά τούς ἔχεις γιά πάντα διαθέσιμους Πνιγμένος στίς μέριμνες χάνεις τήν διάθεση νά μοιραστεῖς στιγμές νrsquo ἀνταλλάξεις συναισθήματα νά δώσεις ἀγάπη

Ἀρχαγγέλων Λόγος

Ἀνατροπή Παρασκευή Ἐξάρχου

29

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

Κι ἔρχεται καί σέ βρίσκει ἡ φθορά ἡ ἀρρώστια ὁ θάνατος Καί συνειδη-τοποιεῖς πώς εἶσαι τελείως ἀπροετοίμαστος Τόσο καιρό τό ἀπωθοῦσες καί μπο-ρεῖ- μεταξύ μας- νά χτύπαγες καί κανένα ξύλο Ἡ ἀπώθηση εἶναι ἐπακόλουθο τῆς ἀμάθειας τῆς ἀκατηχησίας Ἀλλά καί τῆς μή ἀποδοχῆς κατά βάθος τοῦ γεγονό-τος τῆς Ἀνάστασης Ἴσως νά εἶναι καί βολικό νά ἐπιμένουμε στήν ἀντίληψη τοῦ laquoὅλα ἐδῶ τελειώνουνraquo καί νά παραμένουμε στήν κλάψα μας Βλέπεις ἄν ἀποδε-χτοῦμε οὐσιαστικά πώς ὁ βίος δέν τελειώνει ὁριστικά μέ τόν θάνατο ἀλλά δοῦμε τόν θάνατο σάν πέρασμα σάν ἀρχή σάν νίκη σάν ζωή τότε θά πρέπει νrsquo ἀναθε-ωρήσουμε ἐντελῶς τήν στάση ζωῆς μας τόν τρόπο σκέψης μας τίς συμπεριφορές μας Νά βάλουμε τήν δοξολογία στήν ζωή μας Νά δοῦμε τίς δυσκολίες ὡς παι-δαγωγικές δοκιμασίες Ἄλλωστε ὁ Ἀπόστολος τῶν Ἐθνῶν μᾶς θυμίζει πώς laquoἡ δύ-ναμις ἐν ἀσθενείᾳ τελειοῦταιraquo

∆ύσκολα τά πράγματα μανούλα Ἐγώ νιώθω ἀδύναμη καί τό καταθέτω Καί καθώς προσεύχομαι συμπληρώνω στήν προσευχή μου αὐτό πού ὑπέροχα λέει ὁ Παρακλητικός Κανόνας ἐγώ σοῦ ζητῶ ὅμως Ἐσύ πρᾶξε laquo πρός τό συμφέ-ρον τῆς αἰτήσεώς raquo μου ΑΜΗΝ

Ὁ κόσμος σκλήρανε πολύ

Γιῶργος Θεοτοκᾶς Ἀσθενεῖς καί ὁδοιπόροι ἐκδ Ἑστία

Ὁ κόσμος σκλήρανε πολύ σκλήρανε ξεράθηκε και ἄδειασε Πέρασε τά ὅρια Μικρές καλοσύνες ἐδῶ κι ἐκεῖ ἕνας Χριστιανός πάντα ὑπάρχει τρόπος νά

προσφέρει μά ὁ κόσμος δέν σώζεται πιά Ὁ κόσμος αὐτός χάθηκε ὅποιος ἔχει τά μάτια ἀνοιχτά τό βλέπει καί τό παίρνει ἀπόφαση μιά γιά πάντα Χάθηκε μές στήν ἀλαζονεία τῶν ἐπιστημῶν του μές στήν ἀπανθρωπιά τῶν μηχανῶν του μές στήν φρενίτιδά του πού τήν λέει πρόοδο στό ἀέναο στριφογύρισμά του στό κε-νό δίχως ἕρμα δίχως σκοπό Ὁ δύστηνος πλανήτης κλονίστηκε ἀνεπανόρθωτα ἔ-χασε τήν ἰσορροπία του ∆έν τόν αἰσθάνεσαι νά τρικλίζει κάτω ἀπ τά πόδια σου

Ἄ ς πασχίσουμε ἐμεῖς πού μένουμε ἐδῶ νά πλησιάσουμε ὅσο ἀντέχουμε τό Ἐπέκεινα καί ἄς προσευχόμαστε γιά τόν κόσμο πού σέρνεται ἀκράτητος

ἀπό τήν ἴδια δαιμονική ὁρμή του πρός τήν τελική του συντριβή Μερικοί θά βλέ-πουν τοῦτον ἐδῶ τόν ἀναμμένο φάρο μας μοῦ φτάνει ἐμένα ἕνας τέτοιος προορι-σμός Ἐνῶ ὁ κόσμος θά σβήνει ὁ φάρος θά φωτίζει ἀκόμα τίς ὕστατες στιγμές του θά σώζει ὡς τό τέλος μερικές ψυχές ∆έν ἐλπίζω πιά ἄλλο τίποτα

30

Κ αθώς θεριεύει τό θέρος καί ἡ φύση ντύνεται τά χρυσᾶ της νοσταλγία πλημμυρίζει τήν σκέψη μας νοσταλγία γιορτινή ἀπό τά παιδικά μας χρό-νια πού προσγειώθηκαν ἀπότομα ἀπό τήν πραγματικότητα τοῦ κόσμου

τούτου Οἱ κῆποι ὁλάνθιστοι γεμᾶτοι τριαντάφυλλα φίσκα ἀπό τό παιδομάνι οἱ χωματόδρομοι κι ἡ εὐωδία ἀπό τά νυχτολούλουδα νά διεγείρει τήν ὄσφρηση Ὀρ-θάνοιχτες οἱ πόρτες τῶν σπιτιῶν οἱ οἰκογένειες νά δειπνίζουν στίς βεράντες καί τά ραδιόφωνα νά γεμίζουν μέ μελωδίες τήν ἥσυχη γειτονιά Μνῆμες τῆς παιδικῆς ἡλικίας χρόνια ἀνέμελα κι ἀφελῆ τότε πού νομίζαμε ὅτι ὁ βίος θά lsquoναι παιχνίδι τότε πού θαρρούσαμε ὅτι στόν παράδεισο θά ζήσουμε Μεγαλώσαμε μέ τόν ἦχο τῶν οἰκοδομῶν στά αὐτιά μας ἕνας διαρκής θόρυ-βος στήν ἐφηβεία μας μπετονιέρες κι αὐτοκίνητα πού διαρκῶς αὐξάνονταν Βλέ-παμε ἀμήχανα τίς γειτονιές νά ἐξαφανίζονται τά δέντρα νά κόβονται τίς ταπει-νές μά ἀνθρώπινες μονοκατοικίες νά γκρεμίζονται μαζί μέ χιλιάδες ἀναμνήσεις Γενιές τῆς ἀντιπαροχῆς τῆς πολυκατοικίας τῶν χαμηλοτάβανων διαμερισμάτων - κουτιῶν τῆς ἀπρόσωπης συγκατοίκησης Χάσαμε τούς γειτόνους μας καί μαζί

τήν ἀνθρωπιά μας Ἤμασταν κοινωνικοί καί φι-λόξενοι καί γίναμε καχύποπτοι καί ἀπόμακροι Οἱ ὀλιγοπρόσωπες γειτονιές γέμισαν μέ ἀνθρώ-πους ξένους μεταξύ τους πού δέν ἔχουν καμμιά ὄρεξη νά γνωριστοῦν νά κοιταχτοῦν στά μάτια νά καλημεριστοῦν νά ἀνταλλάξουν ἐπισκέψεις καί χαμόγελα Εἴχαμε τό θλιβερό προνόμιο νά ζήσουμε τήν πα-ρακμή τῆς πόλης στήν ἐξέλιξή της Εἴδαμε τούς μικρούς παραδείσους μας νά μεταβάλλονται σέ

γκρίζα κακόγουστα κτίρια τίς ἀλάνες πού ματώναμε τά πόδια μας νά γίνονται ὄγκοι ἀπό μπετόν Πρίν προλάβουμε νά ἀποστηθίσουμε τό laquoἈθῆνα διαμαντόπε-τρα στῆς γῆς τό δαχτυλίδιraquo πνιγήκαμε στή μυρωδιά τοῦ νέφους καί ντραπήκαμε πού εἴμαστε Ἀθηναῖοι Ὅλοι νοσταλγοῦμε τό παρελθόν Μεγαλώνουμε καί διαρκῶς διαπιστώνου-με πώς laquoκάθε πέρυσι καί καλύτεραraquo Τά χρόνια περνοῦν καί ὅλο ἀναφερόμαστε σέ παλαιότερες ἐποχές ἀναπολοῦμε τά παλιά καί συγκινούμεθα μέ τραγούδια μέ κείμενα καί μέ ταινίες πού περιγράφουν τήν παλιά Ἑλλάδα τόν κόσμο πού ἔφυ-γε Ζοῦμε τήν παρακμή τοῦ σύγχρονου πολιτισμοῦ ἀνίκανοι νά ἀντιδράσουμε καί ὅλο μιλᾶμε γιά τά παλιά Νοιώθουμε ἄγχος γιά τήν ἐγκληματικότητα καί τήν οἰκονομική κρίση θλιβόμαστε πού κινδυνεύουμε νά χάσουμε τήν εὐδαιμονία μας Εἶναι φυσιολογική ἡ ἀντίδραση αὐτή μά ἄν ἀφήσουμε τόν συναισθηματισμό στήν ἄκρη καί σκεφτοῦμε τό παρελθόν μέσα ἀπό τό πρῖσμα τῆς ἱστορίας θά δια-πιστώσουμε πώς δύσκολα θά διαλέγαμε μιά ἄλλη χρονική περίοδο γιά νά ζήσου-με

Νοσταλγία π Χριστόδουλος Μπίθας

Ἀρχαγγέλων Λόγος

31

Ὅπου κι ἄν ἀνατρέξουμε πίσω στόν χρόνο βλέπουμε παντοῦ καί πάντα νά βασιλεύει ὁ πόνος Πόλεμοι κι ἐμφύλιοι ἀλληλοσπαραγμοί σκλαβιά καί πεῖνα φτώχεια κι ἀδικία σημαδεύουν τήν ἱστορία τῆς ἀνθρωπότητος Μπορεῖ νά ὑπῆρ-ξαν πιό ἔνθεοι πολιτισμοί ἀπό αὐτόν πού διανύουμε τώρα μά ἡ ἁμαρτία πάντα ἴδια εἶναι στό διάβα τῶν αἰώνων Μπορεῖ νά νοσταλγοῦμε τήν λαμπρή περίοδο τοῦ Βυζαντίου ἤ ἀκομα καί τήν ἔνδοξη ἑλληνική ἀρχαιότητα ἀλλά τό σίγουρο εἶναι ὅτι δέν θά θέλαμε νά ζήσουμε ἐχθρικές σφαγές πολέμους κι ἐπιδημίες οὔτε νά εἴμαστε δοῦλοι ἐκεῖνες τίς ἐποχές οὔτε νά πεθαίνουμε ἀπό μιά ἁπλῆ γρίπη ἐ-πειδή ἡ ἰατρική ἐπιστήμη δέν εἶχε ἀκόμα ἐξελιχθεῖ ∆ύσκολος ἦταν πάντα ὁ βίος Πλαστή ἡ ὀνειροπόληση γιά τό παρελθόν ψευδαίσθηση γιά νά ξεφύγουμε ἀπό τήν πραγματικότητα Κι ἄν ὑπάρχει νοσταλ-γία γιά μιά κοινωνία ἰδανική ὅπου πραγματικά θά θέλαμε νά ζήσουμε αὐτό μᾶλ-λον ἀφορᾶ τήν παραδείσια κατάσταση τήν ἐποχή πού δέν ὑπῆρχε στό ἀνθρώπι-νο γένος ὀδύνη καί στεναγμός ἀλλά κοινωνία ἀγάπης μέ τόν Θεό καί τόν συνάν-θρωπο Κι ἐφrsquo ὅσον τό νά γυρίσουμε στό παρελθόν ἀποκλείεται ἀφοῦ ἀρνηθήκα-με τήν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ μοναδική μας ἐλπίδα εἶναι τό μέλλον τά ἔσχατα ἡ Βασι-λεία τῶν Οὐρανῶν Ἐπειδή ὅμως τήν Βασιλεία Του μᾶς κάλεσε ὁ Κύριος νά τήν προγευτοῦμε ἐπειδή μᾶς ζήτησε νά βιώσουμε τά ἔσχατα ἀπό τώρα ἄς ἐγκαταλείψουμε τήν πα-ρελθοντολογία κι ἄς χαροῦμε τό σήμερα εὐχαριστῶντας τόν Θεό πάντων ἕνεκεν ζῶντας εὐλογημένα κάθε στιγμή σά νά lsquoναι ἡ πρώτη κι ἡ τελευταία τῆς ὕπαρξής μας ἔχοντας νοσταλγία μόνο γιά τήν Βασιλεία τοῦ Θεοῦ γιά τόν Παράδεισο γιά τό πέρασμα ἀπό τόν θάνατο στήν Ζωή τήν ὄντως Ζωή πού εἶναι ὁ Χριστός μας Ἀμήν

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

Ἀποφθέγματα τῆς ἐρήμου

Ἀββᾶς Ἀντώνιος

Ἀπό τόν πλησίον μας προέρχεται ἡ ζωή καί ὁ θάνατος Γιατί ἂν κερδίσουμε τόν ἀδελφό μας κερδίζουμε τόν Θεόmiddot ἂν ὅμως τόν σκανδαλίσουμε ἁμαρτάνουμε στόν Χριστό Ἔρχεται καιρός πού οἱ ἄνθρωποι θά τρελαθοῦν καί ὅταν δοῦν κάποιον πού δέν εἶναι τρελός θά ξεσηκωθοῦν ἐναντίον του καί θὰ τοῦ ποῦν ldquoεἶσαι τρελόςrdquo ἐπειδή δέν εἶναι ὅμοιος μ᾽ αὐτούς ∆έν φοβᾶμαι πιά τόν Θεό ἀλλά τόν ἀγαπάω ldquoΓιατί ἡ ἀγάπη διώχνει τόν φόβοrdquo ( Ἰω 418) Ἐκεῖνος πού κτυπάει τήν μᾶζα τοῦ σιδήρου σκέπτεται πρῶτα τί θέλει νά φτιάξει δρεπάνι μαχαίρι τσεκούρι Ἔτσι κι ἐμεῖς πρέπει νά σκεπτόμαστε γιά ποιά ἀρετή παλεύουμε ὥστε νά μήν κοπιάζουμε μάταια

32

Ἀρχαγγέλων Λόγος

Ἱερός Ναός Ταξιαρχῶν Μοσχάτου Σύντομο ἱστορικό

Στέλιος Ντάντης ∆ρ Θεολογίας-ἱστορικός

Ἀ πό τήν ἐποχή τῆς γερμανικῆς κατοχῆς (1941-44) καί γιά κά-ποιες δεκαετίες οἱ ἐπιβάτες

τοῦ ἠλεκτρικοῦ σιδηροδρόμου περ-νῶντας ἀπrsquo τό καταπράσινο Μοσχᾶτο σταυροκοπιόνταν ἀντικρίζοντας μέσα στά πανέμορφα περιβόλια ἕνα μικρό ξωκλήσι Ἦταν οἱ Ταξιάρχες ἤ τό Ταξι-αρχάκι ὅπως τό ὀνομάτιζαν οἱ παλιοί Μοσχατιῶτες πού τήν παραμονή καί τήν μέρα τῆς γιορτῆς ξεκινοῦσαν ἀπό κάθε μεριά τῆς πόλης καί ἀκολουθῶν-

τας τά στενά μονοπάτια μέσα ἀπό καλ-λιέργειες ἔρχονταν νά προσκυνήσουν Μέσα σrsquo ἐκεῖνα τά περιποιημένα περι-βόλια λιγοστοί ἦταν οἱ γείτονες τῶν Ταξιαρχῶν πού ζοῦσαν τριγύρω σέ σκόρπιες ἀγροικίες κυρίως κτηματίες περιβολάρηδες λαχανικῶν μέ τά ὁποῖα τροφοδοτοῦσαν τήν λαχαναγορά τῶν Ἀθηνῶν (Βαρβάκειο)

Τό ἐκκλησάκι χτίστηκε στά 1943 μέσα στά δύσκολα χρόνια τῆς ξενικῆς κατο-χῆς Οἰκοδομήθη-κε σέ οἰκόπεδο

282 τετραγωνικῶν μέτρων πού πρό-σφερε ὁ Χρῆστος Μαστροσταμάτης καί στήν ἵδρυσή του πρωτοστάτησε ἡ γυναίκα του Στυλιανή μέ τόν γαμπρό

τους Γεώργιο Καζάλα ὁ ὁποῖος κίνησε τά νήματα γιά τήν κατασκευή Στήν προσπάθεια ἐκείνη συνεισφέρανε πρό-

θυμα οἱ γειτονικές οἰκογένειες πού οἱ ἀπόγονοί τους ζοῦν ἀνάμεσά μας Μπέλλου Λαλαούνη Καψίλη Κω-σταντάκη (Ροδίτη) Λεγάκη Καζάλα καί Μαστροσταμάτη Οἰκοδομικά ὑλικά δέν ὑπῆρχαν ἐ-κεῖνα τά δύσμοιρα χρόνια γιrsquo αὐτό προσφερθήκε ὁ κόσμος καί κουβάλησε πέτρες χῶμα ἄμμο ἀπrsquo τό ποτάμι τοῦ-βλα κεραμίδια ἤ πρόσφερε χρήματα

Τά ἐγκαίνια τῆς ἐκκκλησούλας ἔγιναν στίς 29 Ιουνίου 1943 μέρα τῆς γιορτῆς τῶν ἁγίων ἀποστόλων Πέτρου καί Παύλου Συνέχεια στό ἑπόμενο (Πρωτοδημοσιεύτηκε στά IΣTOPIKA TOY MOΣXATOY τ β΄ Μοσχᾶτο 2003 σσ 55-59)

33

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

Τά Νέα μας

τῆς Ζωοδόχου Πηγῆς καί τό ἀπόγευμα πήραμε τό πλοῖο τῆς ἐπιστροφῆς Στήν ἐκδρομή αὐτή ὅπως καί στήν ἐκ-δήλωση πού πραγματοποιήσαμε τήν ∆ευτέρα 31η Μαΐου στό Πνευματικό μας Κέντρο μᾶς δόθηκε μιά ἀκόμα εὐ-καιρία νά συσφίγξουμε τίς σχέσεις μας καί νά νοιώσουμε λίγο παραπάνω τήν αἴσθηση τῆς κοινότητας Ὅλες αὐτές τίς δραστηριότητες ὅπως καί τό κέρα-σμα μετά τήν Θεία Λειτουργία τῆς Κυ-ριακῆς θά πρέπει νά τά ἀντιμετωπί-ζουμε ὡς ἐκκλησιαστικά-κοινοτικά γε-γονότα κι ὄχι σάν ἁπλές κοινωνικές ἐκδηλώσεις Σέ καιρούς ἀφιλόξενους καί μοναχικούς καλούμεθα νά συσπει-ρωθοῦμε στήν ἐνορία μας νά νοιώσου-με πρόσωπα νά μοιραστοῦμε τήν κατή-χηση καί τήν ἐλπίδα μας

Πιστεύουμε ἀκράδαντα πώς τό μέλλον τῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας τόν 21ο αἰῶνα ἐξαρτᾶται ἄμεσα ἀπό τό ζωντά-νεμα τῆς κοινοτικῆς ζωῆς κατά τό Ἀποστολικό πρότυπο καί βέβαια τόν ἐπανευαγγελισμό τῶν συνανθρώπων μας Μέ τήν βοήθεια τοῦ Θεοῦ ἐλπίζουμε νά ἐργαστοῦμε ὅλοι πρός αὐτή τήν κατεύθυνση Ἀμήν

Μ έ ἐπιτυχία πραγματοποιήθηshyκε στίς 5 καί 6 Ἰουνίου ἡ ἐκshyδρομή τῆς ἐνορίας μας στήν

Ἄνδρο Με 74 ἀδελφούς καί ἀδελφές μας περάσαμε ἕνα εὐλογημένο κι

εὐχάριστο διήμερο στό πανέμορφο Κυ-κλαδονήσι Καταλύσαμε σέ ξενοδοχεῖο στό Γαύριο καί ἀπό ἐκεῖ τήν πρώτη ἡ-μέρα περιηγηθήκαμε στά μοναστήρια τῆς Ἀγίας Μαρίνας (ὅπου φυλάσσεται λείψανο τῆς Ἁγίας) καί τῆς Παναχράν-του (ἐδῶ βρίσκεται ἡ κάρα τοῦ Ἁγ Παντελεήμονα καί πλῆθος ἄλλων ἱερῶν λειψάνων) καί βέβαια στήν ὄμορφη χώρα τῆς Ἄνδρου Τήν Κυριακή λει-τουργηθήκαμε στήν γυναικεία Μονή

Ἱερά Μονή Παναχράντου

Ἡ χώρα τῆς Ἄνδρου ἀπό τήν Μονή Παναχράντου

Στήν πύλη τῆς Ἱ Μ Ζωοοδόχου Πηγῆς

34

Ἡ κρίση στήν οὐσία δέν εἶναι οἰκονομική ἀλλά κυρίως καί πρό παντός πνευματική καί αὐτή φέρνει καί οἰκονομική

καί πολιτική κρίση Αὐτό σημαίνει ὅτι ἡ ἀντιμετώπιση τῆς κρίσεως δέν γίνεται μέ οἰκονομικά μέσα καί πολιτικές πρακτι-κές ἀλλά μέ τήν ἀλλαγή τρόπου ζωῆς μέ τήν ἐπαναφορά τοῦ ἀνθρώπου στήν ὀλιγάρκεια τήν ἐγκράτεια τήν σωφροσύνη τήν ἀποφυγή τῆς ἀπληστίας καί τῆς ὑπερβολῆς

Ἡ ἄσκηση προβάλλει σήμερα ὡς ἐπιταγή ὡς προσπάθεια νά θεραπευθεῖ τό πάθος τῆς φιλαυτίας ἀπό τό ὁποῖο

προέρχονται τά πάθη τῆς φιληδονίας τῆς φιλοδοξίας καί τῆς φιλαργυρίας Ὁ εὐαγγελιστής Ἰωάννης τό περιγράφει αὐτό μέ πολλή σαφήνεια laquoπᾶν τό ἐν τῷ κόσμῳ ἡ ἐπιθυμία τῆς σαρκός καί ἡ ἐπιθυμία τῶν ὀφθαλμῶν καί ἡ ἀλαζονεία τοῦ βίου οὐκ ἔ-στιν ἐκ τοῦ πατρός ἄλλrsquo ἐκ τοῦ κόσμου ἐστίraquo (Α΄ Ἰω β 16)

Μητροπολίτης Ναυπάκτου καί Ἁγίου Βλασίου Ἱερόθεος Βλάχος

  • Τό Ψωμί13
  • Μίλτος Σαχτούρης (1919-2005) 13
  • Ἀββᾶς Ἀντώνιος 13
    • ltlt13 ASCII85EncodePages false13 AllowTransparency false13 AutoPositionEPSFiles true13 AutoRotatePages None13 Binding Left13 CalGrayProfile (Dot Gain 20)13 CalRGBProfile (sRGB IEC61966-21)13 CalCMYKProfile (US Web Coated 050SWOP051 v2)13 sRGBProfile (sRGB IEC61966-21)13 CannotEmbedFontPolicy Error13 CompatibilityLevel 1413 CompressObjects Tags13 CompressPages true13 ConvertImagesToIndexed true13 PassThroughJPEGImages true13 CreateJobTicket false13 DefaultRenderingIntent Default13 DetectBlends true13 DetectCurves 0000013 ColorConversionStrategy CMYK13 DoThumbnails false13 EmbedAllFonts true13 EmbedOpenType false13 ParseICCProfilesInComments true13 EmbedJobOptions true13 DSCReportingLevel 013 EmitDSCWarnings false13 EndPage -113 ImageMemory 104857613 LockDistillerParams false13 MaxSubsetPct 10013 Optimize true13 OPM 113 ParseDSCComments true13 ParseDSCCommentsForDocInfo true13 PreserveCopyPage true13 PreserveDICMYKValues true13 PreserveEPSInfo true13 PreserveFlatness true13 PreserveHalftoneInfo false13 PreserveOPIComments true13 PreserveOverprintSettings true13 StartPage 113 SubsetFonts true13 TransferFunctionInfo Apply13 UCRandBGInfo Preserve13 UsePrologue false13 ColorSettingsFile ()13 AlwaysEmbed [ true13 ]13 NeverEmbed [ true13 ]13 AntiAliasColorImages false13 CropColorImages true13 ColorImageMinResolution 30013 ColorImageMinResolutionPolicy OK13 DownsampleColorImages true13 ColorImageDownsampleType Bicubic13 ColorImageResolution 30013 ColorImageDepth -113 ColorImageMinDownsampleDepth 113 ColorImageDownsampleThreshold 15000013 EncodeColorImages true13 ColorImageFilter DCTEncode13 AutoFilterColorImages true13 ColorImageAutoFilterStrategy JPEG13 ColorACSImageDict ltlt13 QFactor 01513 HSamples [1 1 1 1] VSamples [1 1 1 1]13 gtgt13 ColorImageDict ltlt13 QFactor 01513 HSamples [1 1 1 1] VSamples [1 1 1 1]13 gtgt13 JPEG2000ColorACSImageDict ltlt13 TileWidth 25613 TileHeight 25613 Quality 3013 gtgt13 JPEG2000ColorImageDict ltlt13 TileWidth 25613 TileHeight 25613 Quality 3013 gtgt13 AntiAliasGrayImages false13 CropGrayImages true13 GrayImageMinResolution 30013 GrayImageMinResolutionPolicy OK13 DownsampleGrayImages true13 GrayImageDownsampleType Bicubic13 GrayImageResolution 30013 GrayImageDepth -113 GrayImageMinDownsampleDepth 213 GrayImageDownsampleThreshold 15000013 EncodeGrayImages true13 GrayImageFilter DCTEncode13 AutoFilterGrayImages true13 GrayImageAutoFilterStrategy JPEG13 GrayACSImageDict ltlt13 QFactor 01513 HSamples [1 1 1 1] VSamples [1 1 1 1]13 gtgt13 GrayImageDict ltlt13 QFactor 01513 HSamples [1 1 1 1] VSamples [1 1 1 1]13 gtgt13 JPEG2000GrayACSImageDict ltlt13 TileWidth 25613 TileHeight 25613 Quality 3013 gtgt13 JPEG2000GrayImageDict ltlt13 TileWidth 25613 TileHeight 25613 Quality 3013 gtgt13 AntiAliasMonoImages false13 CropMonoImages true13 MonoImageMinResolution 120013 MonoImageMinResolutionPolicy OK13 DownsampleMonoImages true13 MonoImageDownsampleType Bicubic13 MonoImageResolution 120013 MonoImageDepth -113 MonoImageDownsampleThreshold 15000013 EncodeMonoImages true13 MonoImageFilter CCITTFaxEncode13 MonoImageDict ltlt13 K -113 gtgt13 AllowPSXObjects false13 CheckCompliance [13 None13 ]13 PDFX1aCheck false13 PDFX3Check false13 PDFXCompliantPDFOnly false13 PDFXNoTrimBoxError true13 PDFXTrimBoxToMediaBoxOffset [13 00000013 00000013 00000013 00000013 ]13 PDFXSetBleedBoxToMediaBox true13 PDFXBleedBoxToTrimBoxOffset [13 00000013 00000013 00000013 00000013 ]13 PDFXOutputIntentProfile ()13 PDFXOutputConditionIdentifier ()13 PDFXOutputCondition ()13 PDFXRegistryName ()13 PDFXTrapped False1313 CreateJDFFile false13 Description ltlt13 ARA ltFEFF06270633062A062E062F0645002006470630064700200627064406250639062F0627062F0627062A002006440625064606340627062100200648062B062706260642002000410064006F00620065002000500044004600200645062A064806270641064206290020064406440637062806270639062900200641064A00200627064406450637062706280639002006300627062A0020062F0631062C0627062A002006270644062C0648062F0629002006270644063906270644064A0629061B0020064A06450643064600200641062A062D00200648062B0627062606420020005000440046002006270644064506460634062306290020062806270633062A062E062F062706450020004100630072006F0062006100740020064800410064006F006200650020005200650061006400650072002006250635062F0627063100200035002E0030002006480627064406250635062F062706310627062A0020062706440623062D062F062B002E0635062F0627063100200035002E0030002006480627064406250635062F062706310627062A0020062706440623062D062F062B002Egt13 BGR ltFEFF04180437043f043e043b043704320430043904420435002004420435043704380020043d0430044104420440043e0439043a0438002c00200437043000200434043000200441044a0437043404300432043004420435002000410064006f00620065002000500044004600200434043e043a0443043c0435043d04420438002c0020043c0430043a04410438043c0430043b043d043e0020043f044004380433043e04340435043d04380020043704300020043204380441043e043a043e043a0430044704350441044204320435043d0020043f04350447043004420020043704300020043f044004350434043f0435044704300442043d04300020043f043e04340433043e0442043e0432043a0430002e002000200421044a04370434043004340435043d043804420435002000500044004600200434043e043a0443043c0435043d044204380020043c043e0433043004420020043404300020044104350020043e0442043204300440044f0442002004410020004100630072006f00620061007400200438002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e00300020043800200441043b0435043404320430044904380020043204350440044104380438002egt13 CHS ltFEFF4f7f75288fd94e9b8bbe5b9a521b5efa7684002000410064006f006200650020005000440046002065876863900275284e8e9ad88d2891cf76845370524d53705237300260a853ef4ee54f7f75280020004100630072006f0062006100740020548c002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000204ee553ca66f49ad87248672c676562535f00521b5efa768400200050004400460020658768633002gt13 CHT ltFEFF4f7f752890194e9b8a2d7f6e5efa7acb7684002000410064006f006200650020005000440046002065874ef69069752865bc9ad854c18cea76845370524d5370523786557406300260a853ef4ee54f7f75280020004100630072006f0062006100740020548c002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000204ee553ca66f49ad87248672c4f86958b555f5df25efa7acb76840020005000440046002065874ef63002gt13 CZE ltFEFF005400610074006f0020006e006100730074006100760065006e00ed00200070006f0075017e0069006a007400650020006b0020007600790074007600e101590065006e00ed00200064006f006b0075006d0065006e0074016f002000410064006f006200650020005000440046002c0020006b00740065007200e90020007300650020006e0065006a006c00e90070006500200068006f006400ed002000700072006f0020006b00760061006c00690074006e00ed0020007400690073006b00200061002000700072006500700072006500730073002e002000200056007900740076006f01590065006e00e900200064006f006b0075006d0065006e007400790020005000440046002000620075006400650020006d006f017e006e00e90020006f007400650076015900ed007400200076002000700072006f006700720061006d0065006300680020004100630072006f00620061007400200061002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002000610020006e006f0076011b006a016100ed00630068002egt13 DAN ltFEFF004200720075006700200069006e0064007300740069006c006c0069006e006700650072006e0065002000740069006c0020006100740020006f007000720065007400740065002000410064006f006200650020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e007400650072002c0020006400650072002000620065006400730074002000650067006e006500720020007300690067002000740069006c002000700072006500700072006500730073002d007500640073006b007200690076006e0069006e00670020006100660020006800f8006a0020006b00760061006c0069007400650074002e0020004400650020006f007000720065007400740065006400650020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e0074006500720020006b0061006e002000e50062006e00650073002000690020004100630072006f00620061007400200065006c006c006500720020004100630072006f006200610074002000520065006100640065007200200035002e00300020006f00670020006e0079006500720065002egt13 DEU ltFEFF00560065007200770065006e00640065006e0020005300690065002000640069006500730065002000450069006e007300740065006c006c0075006e00670065006e0020007a0075006d002000450072007300740065006c006c0065006e00200076006f006e002000410064006f006200650020005000440046002d0044006f006b0075006d0065006e00740065006e002c00200076006f006e002000640065006e0065006e002000530069006500200068006f006300680077006500720074006900670065002000500072006500700072006500730073002d0044007200750063006b0065002000650072007a0065007500670065006e0020006d00f60063006800740065006e002e002000450072007300740065006c006c007400650020005000440046002d0044006f006b0075006d0065006e007400650020006b00f6006e006e0065006e0020006d006900740020004100630072006f00620061007400200075006e0064002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e00300020006f0064006500720020006800f600680065007200200067006500f600660066006e00650074002000770065007200640065006e002egt13 ESP ltFEFF005500740069006c0069006300650020006500730074006100200063006f006e0066006900670075007200610063006900f3006e0020007000610072006100200063007200650061007200200064006f00630075006d0065006e0074006f00730020005000440046002000640065002000410064006f0062006500200061006400650063007500610064006f00730020007000610072006100200069006d0070007200650073006900f3006e0020007000720065002d0065006400690074006f007200690061006c00200064006500200061006c00740061002000630061006c0069006400610064002e002000530065002000700075006500640065006e00200061006200720069007200200064006f00630075006d0065006e0074006f00730020005000440046002000630072006500610064006f007300200063006f006e0020004100630072006f006200610074002c002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000200079002000760065007200730069006f006e0065007300200070006f00730074006500720069006f007200650073002egt13 ETI ltFEFF004b00610073007500740061006700650020006e0065006900640020007300e4007400740065006900640020006b00760061006c006900740065006500740073006500200074007200fc006b006900650065006c007300650020007000720069006e00740069006d0069007300650020006a0061006f006b007300200073006f00620069006c0069006b0065002000410064006f006200650020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e00740069006400650020006c006f006f006d006900730065006b0073002e00200020004c006f006f0064007500640020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e00740065002000730061006100740065002000610076006100640061002000700072006f006700720061006d006d006900640065006700610020004100630072006f0062006100740020006e0069006e0067002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e00300020006a00610020007500750065006d006100740065002000760065007200730069006f006f006e00690064006500670061002e000d000agt13 FRA ltFEFF005500740069006c006900730065007a00200063006500730020006f007000740069006f006e00730020006100660069006e00200064006500200063007200e900650072002000640065007300200064006f00630075006d0065006e00740073002000410064006f00620065002000500044004600200070006f0075007200200075006e00650020007100750061006c0069007400e90020006400270069006d007000720065007300730069006f006e00200070007200e9007000720065007300730065002e0020004c0065007300200064006f00630075006d0065006e00740073002000500044004600200063007200e900e90073002000700065007500760065006e0074002000ea0074007200650020006f007500760065007200740073002000640061006e00730020004100630072006f006200610074002c002000610069006e00730069002000710075002700410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002000650074002000760065007200730069006f006e007300200075006c007400e90072006900650075007200650073002egt13 GRE ltFEFF03a703c103b703c303b903bc03bf03c003bf03b903ae03c303c403b5002003b103c503c403ad03c2002003c403b903c2002003c103c503b803bc03af03c303b503b903c2002003b303b903b1002003bd03b1002003b403b703bc03b903bf03c503c103b303ae03c303b503c403b5002003ad03b303b303c103b103c603b1002000410064006f006200650020005000440046002003c003bf03c5002003b503af03bd03b103b9002003ba03b103c42019002003b503be03bf03c703ae03bd002003ba03b103c403ac03bb03bb03b703bb03b1002003b303b903b1002003c003c103bf002d03b503ba03c403c503c003c903c403b903ba03ad03c2002003b503c103b303b103c303af03b503c2002003c503c803b703bb03ae03c2002003c003bf03b903cc03c403b703c403b103c2002e0020002003a403b10020005000440046002003ad03b303b303c103b103c603b1002003c003bf03c5002003ad03c703b503c403b5002003b403b703bc03b903bf03c503c103b303ae03c303b503b9002003bc03c003bf03c103bf03cd03bd002003bd03b1002003b103bd03bf03b903c703c403bf03cd03bd002003bc03b5002003c403bf0020004100630072006f006200610074002c002003c403bf002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002003ba03b103b9002003bc03b503c403b103b303b503bd03ad03c303c403b503c103b503c2002003b503ba03b403cc03c303b503b903c2002egt13 HEB ltFEFF05D405E905EA05DE05E905D5002005D105D405D205D305E805D505EA002005D005DC05D4002005DB05D305D9002005DC05D905E605D505E8002005DE05E105DE05DB05D9002000410064006F006200650020005000440046002005D405DE05D505EA05D005DE05D905DD002005DC05D405D305E405E105EA002005E705D305DD002D05D305E405D505E1002005D005D905DB05D505EA05D905EA002E002005DE05E105DE05DB05D90020005000440046002005E905E005D505E605E805D5002005E005D905EA05E005D905DD002005DC05E405EA05D905D705D4002005D105D005DE05E605E205D505EA0020004100630072006F006200610074002005D5002D00410064006F00620065002000520065006100640065007200200035002E0030002005D505D205E805E105D005D505EA002005DE05EA05E705D305DE05D505EA002005D905D505EA05E8002E05D005DE05D905DD002005DC002D005000440046002F0058002D0033002C002005E205D905D905E005D5002005D105DE05D305E805D905DA002005DC05DE05E905EA05DE05E9002005E905DC0020004100630072006F006200610074002E002005DE05E105DE05DB05D90020005000440046002005E905E005D505E605E805D5002005E005D905EA05E005D905DD002005DC05E405EA05D905D705D4002005D105D005DE05E605E205D505EA0020004100630072006F006200610074002005D5002D00410064006F00620065002000520065006100640065007200200035002E0030002005D505D205E805E105D005D505EA002005DE05EA05E705D305DE05D505EA002005D905D505EA05E8002Egt13 HRV (Za stvaranje Adobe PDF dokumenata najpogodnijih za visokokvalitetni ispis prije tiskanja koristite ove postavke Stvoreni PDF dokumenti mogu se otvoriti Acrobat i Adobe Reader 50 i kasnijim verzijama)13 HUN ltFEFF004b0069007600e1006c00f30020006d0069006e0151007300e9006701710020006e0079006f006d00640061006900200065006c0151006b00e90073007a00ed007401510020006e0079006f006d00740061007400e100730068006f007a0020006c006500670069006e006b00e1006200620020006d0065006700660065006c0065006c0151002000410064006f00620065002000500044004600200064006f006b0075006d0065006e00740075006d006f006b0061007400200065007a0065006b006b0065006c0020006100200062006500e1006c006c00ed007400e10073006f006b006b0061006c0020006b00e90073007a00ed0074006800650074002e0020002000410020006c00e90074007200650068006f007a006f00740074002000500044004600200064006f006b0075006d0065006e00740075006d006f006b00200061007a0020004100630072006f006200610074002000e9007300200061007a002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002c0020007600610067007900200061007a002000610074007400f3006c0020006b00e9007301510062006200690020007600650072007a006900f3006b006b0061006c0020006e00790069007400680061007400f3006b0020006d00650067002egt13 ITA ltFEFF005500740069006c0069007a007a006100720065002000710075006500730074006500200069006d0070006f007300740061007a0069006f006e00690020007000650072002000630072006500610072006500200064006f00630075006d0065006e00740069002000410064006f00620065002000500044004600200070006900f900200061006400610074007400690020006100200075006e00610020007000720065007300740061006d0070006100200064006900200061006c007400610020007100750061006c0069007400e0002e0020004900200064006f00630075006d0065006e007400690020005000440046002000630072006500610074006900200070006f00730073006f006e006f0020006500730073006500720065002000610070006500720074006900200063006f006e0020004100630072006f00620061007400200065002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000200065002000760065007200730069006f006e006900200073007500630063006500730073006900760065002egt13 JPN ltFEFF9ad854c18cea306a30d730ea30d730ec30b951fa529b7528002000410064006f0062006500200050004400460020658766f8306e4f5c6210306b4f7f75283057307e305930023053306e8a2d5b9a30674f5c62103055308c305f0020005000440046002030d530a130a430eb306f3001004100630072006f0062006100740020304a30883073002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000204ee5964d3067958b304f30533068304c3067304d307e305930023053306e8a2d5b9a306b306f30d530a930f330c8306e57cb30818fbc307f304c5fc59808306730593002gt13 KOR ltFEFFc7740020c124c815c7440020c0acc6a9d558c5ec0020ace0d488c9c80020c2dcd5d80020c778c1c4c5d00020ac00c7a50020c801d569d55c002000410064006f0062006500200050004400460020bb38c11cb97c0020c791c131d569b2c8b2e4002e0020c774b807ac8c0020c791c131b41c00200050004400460020bb38c11cb2940020004100630072006f0062006100740020bc0f002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e00300020c774c0c1c5d0c11c0020c5f40020c2180020c788c2b5b2c8b2e4002egt13 LTH ltFEFF004e006100750064006f006b0069007400650020016100690075006f007300200070006100720061006d006500740072007500730020006e006f0072011700640061006d00690020006b0075007200740069002000410064006f00620065002000500044004600200064006f006b0075006d0065006e007400750073002c0020006b00750072006900650020006c0061006200690061007500730069006100690020007000720069007400610069006b007900740069002000610075006b01610074006f00730020006b006f006b007900620117007300200070006100720065006e006700740069006e00690061006d00200073007000610075007300640069006e0069006d00750069002e0020002000530075006b0075007200740069002000500044004600200064006f006b0075006d0065006e007400610069002000670061006c006900200062016b007400690020006100740069006400610072006f006d00690020004100630072006f006200610074002000690072002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002000610072002000760117006c00650073006e0117006d00690073002000760065007200730069006a006f006d00690073002egt13 LVI ltFEFF0049007a006d0061006e0074006f006a00690065007400200161006f00730020006900650073007400610074012b006a0075006d00750073002c0020006c0061006900200076006500690064006f00740075002000410064006f00620065002000500044004600200064006f006b0075006d0065006e007400750073002c0020006b006100730020006900720020012b00700061016100690020007000690065006d01130072006f00740069002000610075006700730074006100730020006b00760061006c0069007401010074006500730020007000690072006d007300690065007300700069006501610061006e006100730020006400720075006b00610069002e00200049007a0076006500690064006f006a006900650074002000500044004600200064006f006b0075006d0065006e007400750073002c0020006b006f002000760061007200200061007400760113007200740020006100720020004100630072006f00620061007400200075006e002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002c0020006b0101002000610072012b00200074006f0020006a00610075006e0101006b0101006d002000760065007200730069006a0101006d002egt13 NLD (Gebruik deze instellingen om Adobe PDF-documenten te maken die zijn geoptimaliseerd voor prepress-afdrukken van hoge kwaliteit De gemaakte PDF-documenten kunnen worden geopend met Acrobat en Adobe Reader 50 en hoger)13 NOR ltFEFF004200720075006b00200064006900730073006500200069006e006e007300740069006c006c0069006e00670065006e0065002000740069006c002000e50020006f0070007000720065007400740065002000410064006f006200650020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e00740065007200200073006f006d00200065007200200062006500730074002000650067006e0065007400200066006f00720020006600f80072007400720079006b006b0073007500740073006b00720069006600740020006100760020006800f800790020006b00760061006c0069007400650074002e0020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e00740065006e00650020006b0061006e002000e50070006e00650073002000690020004100630072006f00620061007400200065006c006c00650072002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000200065006c006c00650072002000730065006e006500720065002egt13 POL ltFEFF0055007300740061007700690065006e0069006100200064006f002000740077006f0072007a0065006e0069006100200064006f006b0075006d0065006e007400f300770020005000440046002000700072007a0065007a006e00610063007a006f006e00790063006800200064006f002000770079006400720075006b00f30077002000770020007700790073006f006b00690065006a0020006a0061006b006f015b00630069002e002000200044006f006b0075006d0065006e0074007900200050004400460020006d006f017c006e00610020006f007400770069006500720061010700200077002000700072006f006700720061006d006900650020004100630072006f00620061007400200069002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002000690020006e006f00770073007a0079006d002egt13 PTB ltFEFF005500740069006c0069007a006500200065007300730061007300200063006f006e00660069006700750072006100e700f50065007300200064006500200066006f0072006d00610020006100200063007200690061007200200064006f00630075006d0065006e0074006f0073002000410064006f0062006500200050004400460020006d00610069007300200061006400650071007500610064006f00730020007000610072006100200070007200e9002d0069006d0070007200650073007300f50065007300200064006500200061006c007400610020007100750061006c00690064006100640065002e0020004f007300200064006f00630075006d0065006e0074006f00730020005000440046002000630072006900610064006f007300200070006f00640065006d0020007300650072002000610062006500720074006f007300200063006f006d0020006f0020004100630072006f006200610074002000650020006f002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002000650020007600650072007300f50065007300200070006f00730074006500720069006f007200650073002egt13 RUM ltFEFF005500740069006c0069007a00610163006900200061006300650073007400650020007300650074010300720069002000700065006e007400720075002000610020006300720065006100200064006f00630075006d0065006e00740065002000410064006f006200650020005000440046002000610064006500630076006100740065002000700065006e0074007200750020007400690070010300720069007200650061002000700072006500700072006500730073002000640065002000630061006c006900740061007400650020007300750070006500720069006f006100720103002e002000200044006f00630075006d0065006e00740065006c00650020005000440046002000630072006500610074006500200070006f00740020006600690020006400650073006300680069007300650020006300750020004100630072006f006200610074002c002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e00300020015f00690020007600650072007300690075006e0069006c006500200075006c0074006500720069006f006100720065002egt13 RUS ltFEFF04180441043f043e043b044c04370443043904420435002004340430043d043d044b04350020043d0430044104420440043e0439043a043800200434043b044f00200441043e043704340430043d0438044f00200434043e043a0443043c0435043d0442043e0432002000410064006f006200650020005000440046002c0020043c0430043a04410438043c0430043b044c043d043e0020043f043e04340445043e0434044f04490438044500200434043b044f00200432044b0441043e043a043e043a0430044704350441044204320435043d043d043e0433043e00200434043e043f0435044704300442043d043e0433043e00200432044b0432043e04340430002e002000200421043e043704340430043d043d044b04350020005000440046002d0434043e043a0443043c0435043d0442044b0020043c043e0436043d043e0020043e0442043a0440044b043204300442044c002004410020043f043e043c043e0449044c044e0020004100630072006f00620061007400200438002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e00300020043800200431043e043b043504350020043f043e04370434043d043804450020043204350440044104380439002egt13 SKY ltFEFF0054006900650074006f0020006e006100730074006100760065006e0069006100200070006f0075017e0069007400650020006e00610020007600790074007600e100720061006e0069006500200064006f006b0075006d0065006e0074006f0076002000410064006f006200650020005000440046002c0020006b0074006f007200e90020007300610020006e0061006a006c0065007001610069006500200068006f0064006900610020006e00610020006b00760061006c00690074006e00fa00200074006c0061010d00200061002000700072006500700072006500730073002e00200056007900740076006f00720065006e00e900200064006f006b0075006d0065006e007400790020005000440046002000620075006400650020006d006f017e006e00e90020006f00740076006f00720069016500200076002000700072006f006700720061006d006f006300680020004100630072006f00620061007400200061002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002000610020006e006f0076016100ed00630068002egt13 SLV ltFEFF005400650020006e006100730074006100760069007400760065002000750070006f0072006100620069007400650020007a00610020007500730074007600610072006a0061006e006a006500200064006f006b0075006d0065006e0074006f0076002000410064006f006200650020005000440046002c0020006b006900200073006f0020006e0061006a007000720069006d00650072006e0065006a016100690020007a00610020006b0061006b006f0076006f00730074006e006f0020007400690073006b0061006e006a00650020007300200070007200690070007200610076006f0020006e00610020007400690073006b002e00200020005500730074007600610072006a0065006e006500200064006f006b0075006d0065006e0074006500200050004400460020006a00650020006d006f0067006f010d00650020006f0064007000720065007400690020007a0020004100630072006f00620061007400200069006e002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000200069006e0020006e006f00760065006a01610069006d002egt13 SUO ltFEFF004b00e40079007400e40020006e00e40069007400e4002000610073006500740075006b007300690061002c0020006b0075006e0020006c0075006f00740020006c00e400680069006e006e00e4002000760061006100740069007600610061006e0020007000610069006e006100740075006b00730065006e002000760061006c006d0069007300740065006c00750074007900f6006800f6006e00200073006f00700069007600690061002000410064006f0062006500200050004400460020002d0064006f006b0075006d0065006e007400740065006a0061002e0020004c0075006f0064007500740020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e00740069007400200076006f0069006400610061006e0020006100760061007400610020004100630072006f0062006100740069006c006c00610020006a0061002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030003a006c006c00610020006a006100200075007500640065006d006d0069006c006c0061002egt13 SVE ltFEFF0041006e007600e4006e00640020006400650020006800e4007200200069006e0073007400e4006c006c006e0069006e006700610072006e00610020006f006d002000640075002000760069006c006c00200073006b006100700061002000410064006f006200650020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e007400200073006f006d002000e400720020006c00e4006d0070006c0069006700610020006600f60072002000700072006500700072006500730073002d007500740073006b00720069006600740020006d006500640020006800f600670020006b00760061006c0069007400650074002e002000200053006b006100700061006400650020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e00740020006b0061006e002000f600700070006e00610073002000690020004100630072006f0062006100740020006f00630068002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e00300020006f00630068002000730065006e006100720065002egt13 TUR ltFEFF005900fc006b00730065006b0020006b0061006c006900740065006c0069002000f6006e002000790061007a006401310072006d00610020006200610073006b013100730131006e006100200065006e0020006900790069002000750079006100620069006c006500630065006b002000410064006f006200650020005000440046002000620065006c00670065006c0065007200690020006f006c0075015f007400750072006d0061006b0020006900e70069006e00200062007500200061007900610072006c0061007201310020006b0075006c006c0061006e0131006e002e00200020004f006c0075015f0074007500720075006c0061006e0020005000440046002000620065006c00670065006c0065007200690020004100630072006f006200610074002000760065002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000200076006500200073006f006e0072006100730131006e00640061006b00690020007300fc007200fc006d006c00650072006c00650020006100e70131006c006100620069006c00690072002egt13 UKR ltFEFF04120438043a043e0440043804410442043e043204430439044204350020044604560020043f043004400430043c043504420440043800200434043b044f0020044104420432043e04400435043d043d044f00200434043e043a0443043c0435043d044204560432002000410064006f006200650020005000440046002c0020044f043a04560020043d04300439043a04400430044904350020043f045604340445043e0434044f0442044c00200434043b044f0020043204380441043e043a043e044f043a04560441043d043e0433043e0020043f0435044004350434043404400443043a043e0432043e0433043e0020043404400443043a0443002e00200020042104420432043e04400435043d045600200434043e043a0443043c0435043d0442043800200050004400460020043c043e0436043d04300020043204560434043a0440043804420438002004430020004100630072006f006200610074002004420430002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002004300431043e0020043f04560437043d04560448043e04570020043204350440044104560457002egt13 ENU (Use these settings to create Adobe PDF documents best suited for high-quality prepress printing Created PDF documents can be opened with Acrobat and Adobe Reader 50 and later)13 gtgt13 Namespace [13 (Adobe)13 (Common)13 (10)13 ]13 OtherNamespaces [13 ltlt13 AsReaderSpreads false13 CropImagesToFrames true13 ErrorControl WarnAndContinue13 FlattenerIgnoreSpreadOverrides false13 IncludeGuidesGrids false13 IncludeNonPrinting false13 IncludeSlug false13 Namespace [13 (Adobe)13 (InDesign)13 (40)13 ]13 OmitPlacedBitmaps false13 OmitPlacedEPS false13 OmitPlacedPDF false13 SimulateOverprint Legacy13 gtgt13 ltlt13 AddBleedMarks false13 AddColorBars false13 AddCropMarks false13 AddPageInfo false13 AddRegMarks false13 ConvertColors ConvertToCMYK13 DestinationProfileName ()13 DestinationProfileSelector DocumentCMYK13 Downsample16BitImages true13 FlattenerPreset ltlt13 PresetSelector MediumResolution13 gtgt13 FormElements false13 GenerateStructure false13 IncludeBookmarks false13 IncludeHyperlinks false13 IncludeInteractive false13 IncludeLayers false13 IncludeProfiles false13 MultimediaHandling UseObjectSettings13 Namespace [13 (Adobe)13 (CreativeSuite)13 (20)13 ]13 PDFXOutputIntentProfileSelector DocumentCMYK13 PreserveEditing true13 UntaggedCMYKHandling LeaveUntagged13 UntaggedRGBHandling UseDocumentProfile13 UseDocumentBleed false13 gtgt13 ]13gtgt setdistillerparams13ltlt13 HWResolution [2400 2400]13 PageSize [612000 792000]13gtgt setpagedevice13

Page 12: ΑΡΧΑΓΓΕΛΩΝ ΛΟΓΟΣ καλοκαιρι 2010

12

Ἀρχαγγέλων Λόγος

Τ οπίο θολό Ὁμίχλη πυκνή πάνω ἀπό τήν χώρα Συνοφρυωμένα πρόσωπα τρομαγμένες ψυχές Ἐνοχές γκρίνιες κατάρες ἀπαξίωση Φόβος ἀπόγνω-ση ἀπελπισία Ὅλα ὅσα εἶναι ἱκανά καί ἀναγκαῖα γιά νά συνθέσουν ἕνα

ἰδανικό θεατρικό σκηνικό ὅπου ἔχει ὅλες τίς προϋποθέσεις γιά νά παιχτεῖ ἔργο κλασικό μεγάλου συγγραφέα μέ σπουδαίους πρωταγωνιστές σοβαρή πλοκή ψυ-χογραφική ἐμβάθυνση πού θά κρατήσει τίς ἀνάσες τῶν θεατῶν μέχρι τό τέλος του ὅπως καιρό εἶχε νά τούς συμβεῖ Μόνον πού ἐδῶ ἐμεῖς ἀποτελοῦμε τόν χορό καί ὄχι τούς θεατές Κάτι σάν ἀρχαία τραγωδία

Ἀφῆστε τούς προφῆτες νά βγαίνουν στούς δρόμους καί νά προφητεύουν δεινά Τίς μάγισσες νά ἐξαγοράζουν τήν ἀγωνία τῶν ἁπλοϊκῶν Τά μυθικά τέρατα νά ξυπνοῦν νά βγάζουν καπνούς ἀπrsquo τό στόμα καί νύχια γαμψά ἀπειλῶντας ὅλους ὅ-σους ἀφελῶς πίστεψαν στήν ὕπαρξή τους Ἐπιτρέψτε μουhellip Βλέπετε ἐγώ γεννήθηκα στή Σαλονίκη Τήν πόλη τῆς ὁμίχλης Τῆς πρώτης Φιλοσοφικῆς σχολῆς τῆς πρώ-της τηλεόρασης τοῦ πρώτου ραδιοφώνου τῶν λογοτεχνῶν τῆς ἱστορίας τοῦ Βυζαντίου Τήν πόλη τῆς ἐσωστρέφειας τῆς πνευματικῆς παραγωγῆς τοῦ Ἡσυχασμοῦ ∆ιδάχθηκα πώς ἡ ἀπόγνωση γεννιέται ἀπό τά ψευδῆ αἰσθή-

ματα πώς πρώτη φορά συμβαίνει κάτι τραγικό πώς εἶμαι ὁ μόνος πού τό περνάω πώς πάνω μου βαραίνει μία κατάφορη ἀδικία πώς φταίω γιά ὅλα ἐγώ Ἡ ἀλή-θεια ὅμως εἶναι πάντα ἕνα ἀνάποδο κάτοπτρο Καί ἡ ἀλήθεια μόνο στήν ἀπόγνω-ση δέν ὁδηγεῖ Ἀντίθετα ἐλευθερώνει ἀπό κάθε ἀπελπισία ∆ιακατέχεται ἀπό ἀ-νεμπόδιστη ἐλπίδα καί πίστη Ὁ σύγχρονος ἄνθρωπος ὅλοι ἐμεῖς οἱ ζῶντες δηλαδή δέν εἶναι ξεκομμένος ἀπό τό παρελθόν του ∆έν τελειώνει μέ τόν θάνατό του Ἄν τόν δοῦμε μέσα στό σύνολο τῆς ἱστορίας του τότε ἡ πραγματικότητά του θά πάρει πάλι τίς πραγμα-τικές της διαστάσεις Καί ἡ ἀνθρωπότητα ἔζησε πολύ πιό τραγικές στιγμές ἀπrsquo αὐ-τές πού ζοῦμε σήμερα κι ἐξακολούθησε νά ὑπάρχει Σέ περιόδους κρίσεων δέ ὅ-λως παραδόξως καί ἐντελῶς ἀνέλπιστα μεγαλούργησε κιόλας Καταλαβαίνω πώς δέν εἶναι εὔκολο νά ξεβολεύεται κανείς Καταλαβαίνουμε ὅμως ποῦ μας ὁδήγησε τό βόλεμα Θά τολμήσω νά ἐκφράσω πόσο μέ γοητεύει ὅλη αὐτή ἡ κρίση Τόν μεγάλο μου θαυμασμό πρός ὅλη αὐτήν τήν ἀναταραχή Τόν ἐνθουσιασμό μου γιά τόν κλυδωνισμό τῆς οἰκονομίας πού ἀνατρέπει τήν τάξη τοῦ κόσμου καί περισσότερο τῆς χώρας μας Τό καίριο καί πολύτιμο αἴσθημα τῆς ἀνασφάλειας Ὄχι δέν εἶμαι κακεντρεχής δέν εἶμαι βολεμένη δέν ἔχω ὑλικά ἀποθέματα ὥστε νά χαιρεκακῶ μέ τήν ἐξαθλίωση τῶν ἄλλων Τό ἀντίθετο μάλιστα Ἁπλῶς

Μία ἄλλη ὁπτική τῆς κρίσης εὐχαριστιακή Βασιλική Νευροκοπλῆ συγγραφέας-ἐκπαιδευτικός

13

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

εἶμαι ἀπό τήν Θεσσαλονίκη κι αὐτό τό χῶμα πού μέ ἔθρεψε μοῦ ἔμαθε πώς τό θαῦμα γεννιέται ἀπrsquo τίς στάχτες Μοῦ ἔμαθε νά βλέπω μέσα ἀπrsquo τήν ὁμίχλη μέ τήν ὁποία τόσο ἐξοικειώνεσαι σrsquo αὐτόν τόν τόπο Γιατί μέσα σέ ὅλον αὐτόν τόν ζόφο βλέπω τήν ἐγρήγορση τῶν ἀνθρώπων καί τόν ἐπαναπροσδιορισμό τους Βλέπω τό ξύπνημα κοιμισμένων συνειδήσεων τό νέο ὅραμα νά ἀφυπνίζεται Βλέπω νrsquo ἀνθί-ζουν ἀρετές ξεχασμένες ὅπως ἡ ὑπομονή ἡ ἀλληλεγγύη ἡ γενναιοδωρία Νά φυ-τεύονται στά μπαλκόνια μαϊντανοί καί δυόσμοι νά χαζεύουν οἱ διαβάτες στήν παραλία τό ἡλιοβασίλεμα πού πρίν προσπερνοῦσαν Χτυποῦν τά τηλέφωνα καί αὐξάνονται οἱ προσκλήσεις στά σπίτια γιά τό κοινό φαγητό τήν κοινή τράπεζα Κλείνουν τηλεοράσεις καί ἀνοίγουν βιβλία Ἀπομονώνονται οἱ μίζεροι καί οἱ τρομολάγνοι ἀποζητᾶται ἡ παρηγοριά ὁ ἄλλος λόγος πού εἶναι καί λόγος ὕπαρ-ξης πού θά γεμίσει τά σπλάχνα μας

Ἔχει μεγάλη χάρη ἡ κρίση ἡ ἀνασφάλεια ὁ κλυδω-νισμός Ἔχει τόση χάρη ὅση καί ἡ ἀρρώστια ἡ ἀναπηρία ἡ ἀνέχεια Γιατί ὅπως ἀκριβῶς ὁ ἄνθρωπος δέν εἶναι μόνο ἀγαθά ἀσφάλεια σιγουριά δέν εἶναι καί μόνον ὑγεία ἱ-κανότητες ἀνάγκες Ἦταν εἶναι καί θά παραμένει κάτι πολύ περισσότερο ἀπό ὅλα αὐτά Κάτι πού φανερώνεται καί φωτίζεται μόνον ὅταν ὅλα κλονίζονται καί σταθεῖ μό-

νος γυμνός καί τετραχηλισμένος μπροστά στό θαῦμα τῆς ὕπαρξης μόνος μέ τόν ἑαυτό του μόνος μέ τόν ἔρωτά του μόνος μέ τόν θάνατο μόνος μέ τόν Θεό του ∆έν ὠφελοῦν οἱ κλάψες ∆έν ὁδηγοῦν πουθενά οἱ μιζέριες Οἱ ἐκφοβισμοί ἁ-πλῶς παραλύουν τήν κρυμμένη δυναμική Θά συνεχίσουμε νά ἐργαζόμαστε καθέ-νας στό πόστο του ἴσως περισσότερο σιωπηλά ἀλλά μέ περισσότερο πεῖσμα Ἡ διαφορά θά εἶναι ἡ ἐγρήγορση ὁ ἐσωτερικός ἐπαναπροσδιορισμός ἡ ἐπαναξιο-λόγηση τῆς ζωῆς τῶν σχέσεων τῶν ἀγαθῶν καί τοῦ νοήματος πού μένει ἀδιά-πτωτο στούς αἰῶνες Κρίνω πώς εἴμαστε πολύ τυχεροί καί ὀφείλουμε μεγάλη εὐγνωμοσύνη στούς καιρούς πού μᾶς χαρίζουν τήν δυσκολία τους Μπροστά λοιπόν μέ ἀνοιχτές αἰ-σθήσεις Ἡ ζωή εἶναι σάν τά παιδιά Μᾶς ὁδηγεῖ ἀλάνθαστα ἄν τήν ἐμπιστευτοῦ-μεhellip ἀλλά γιά νά τήν ἐμπιστευτοῦμε πρέπει πρῶτα νά τήν ἀνακαλύψουμεhellip

(Ἀπό τό ἰστολόγιο τῆς Β Νευροκοπλῆ httpanimusanimusblogspotcom)

Ἀποφθέγματα Πατέρων

Ε ἶπε ἕνας Γέροντας laquoΤίποτε δέν ἀπογυμνώνει τόσο τόν ἄνθρωπο ἀπό τήν χάρη ὅσο τό νά κατηγορεῖ τόν πλησίον του ἤ νά τόν κατακρίνει ἤ νά τόν

ἐξουθενώνει Καί εἶναι τόσο βαρύτερη ἡ κατάκριση ἀπό κάθε ἄλλη ἁμαρτία ὥστε ὁ ἴδιος ὁ Χριστός λέει laquoὙποκριτή βγάλε πρῶτα τό δοκάρι πού ἔχεις στό μάτι σου καί τότε θά δεῖς καθαρά γιά νά βγάλεις τό σκουπιδάκι πού βρίσκεται στό μάτι τοῦ ἀδελφοῦ σου (Λουκ 642) Γιατί νά μήν προτιμοῦμε νά κατακρίνουμε τόν ἑαυτό μας Καί ἐννοῶ τά κακά τά δικά μας πού καλά τά γνωρίζουμε καί γιά τα οποῖα πρόκειται να δώσουμε λόγο στον Θεό Ὁ καθένας ἄς προσέχει τόν ἑαυτό του καί τίς δικές του κακίες Ἡ ἐξουσία νά δικαιώνει καί νά καταδικάζει ἀνήκει μόνο στόν Θεόraquo

14

Ἀρχαγγέλων Λόγος

Ἄ ν εἴμαστε μία κοινωνία πού γερνάει καί δέν ἀναπαράγεται Ἄν εἴμαστε πρῶτοι στήν ὑπογεννητικότητα στήν Εὐρώπη καί δεύτεροι σέ ὅλο τόν κόσμο Ἄν σήμερα ὁ ἕνας στούς τέσσερεις Ἕλληνες ἀνήκει στήν τρίτη

ἡλικία Ἄν διαλέγουμε νά μήν κάνουμε παιδιά ἤ νά κάνουμε μόνο ἕνα γιατί δέν θέλουμε νά ἀλλάξουμε τρόπο ζωῆς ἤ γιατί ἡ καριέρα μας εἶναι πιό σημαντικήhellip

Ἄν κύριό μας μέλημα εἶναι ἡ οἰκονομική ἐκμετάλλευση τῶν πάντων καί πρῶτα ἀπrsquo ὅλα τοῦ ἴδιου τοῦ τόπου μας (παλαιότερα τό λέγαμε laquoἀξιοποίησηraquo) καί ἡ ἀποφυγή κάθε laquoπεριττῆςraquo δαπάνης ἄν γιrsquo αὐτό ἔχουμε καταστρέψει μερικά ἀπrsquo τά ὡραιότερα μέρη παγκοσμίως ἔχουμε κάψει τά δάση ἔχουμε κτίσει αὐθαί-ρετα στά βουνά καί τά νησιά μας ἔχουμε μολύνει ποτάμια καί λίμνες μέ τά ἀπό-βλητά μας καί ἔχουμε laquoδιακοσμήσειraquo τό ὑπόλοιπο τοπίο σκορπίζοντας παντοῦ σωρούς σκουπιδιῶνhellip

Ἄν ἔχουμε καταστρέψει γιά τούς ἴδιους λόγους τήν ὀμορφιά καί ὑποβαθμίσει τήν ποιότητα ζωῆς στίς μεγάλες μας πόλεις μέ πρώτη τήν Ἀθῆνα ἄν μέσα στά τελευταῖα σαράντα χρόνια τήν ἔχουμε μετατρέψει στήν πιό ἄσχημη βρώμικη μολυσμένη καί θορυβώδη πρωτεύουσα τῆς Εὐρώπης Ἄν τήν μεταβάλαμε ἐπί-σης σέ μία πόλη ἀβίωτη γιά τά παιδιά δέν ὑπάρχουν καθόλου

χῶροι γιrsquo αὐτά Ἄν καί οἱ μικρότερες πόλεις καί τά χωριά τῆς περιφέρειας ἀκο-λουθοῦν ndash μέ μεγάλη ἐπιτυχία ndash τό παράδειγμα τῆς πρωτεύουσαςhellip

Ἄν μέ τήν μεγάλη εἰσροή μεταναστῶν στή χώρα ἡ ροπή μας γιά ἐκμετάλλευ-ση διεύρυνε τά ὅριά της καί στό ἀνθρώπινο δυναμικό Ἄν πολλοί ἀπό ἐμᾶς τούς πληρώσαμε ψίχουλα ἤ καί καθόλου γιά τίς ὑπηρεσίες τους ἐνῶ σήμερα ἀνθοῦν μεγάλες ἐπιχειρήσεις (στίς πόλεις ἀλλά καί τούς ἀγρούς) πού ἀπασχολοῦν μετα-νάστες σέ καθεστώς ἄγριας ἐκμετάλλευσης ὑπό ἄθλιες συνθῆκες Ἄν μία παραλ-λαγή αὐτῆς τῆς κατηγορίας ἀποτελεῖ ἡ ἐκβιαστική ἐκπόρνευση γυναικῶν τῆς ἀλ-λοδαπῆς σέ ὅλη τήν ἑλληνική ἐπικράτεια Ἄν λοιπόν ἡ δουλεία ἔχει ἐπιστρέψει στήν Ἑλλάδα μέ τήν ἀνοχή ὅλων ἡμῶν τῶν ὑπολοίπωνhellip

Ἄν ἡ διαφθορά καί ἡ ἀναξιοκρατία ἀποτελοῦν πλέον πυλῶνες τῆς κουλ-τούρας μας Ἄν πάμπολλοι στήν ἀγορά καί στόν δημόσιο βίο χρηματίζονται Ἄν ἔχουμε φτάσει στό σημεῖο ὅπου ἀκόμα καί ἀπολύτως νόμιμες πράξεις ὑπηρεσίες ἤ συναλλαγές ἀπαιτοῦν ἀνταλλάγματα laquoκάτω ἀπό τό τραπέζιraquo Ἄν ταυτόχρονα ὅλοι νοθεύουν (πολύ συχνά μέ τοξικές οὐσίες) ἀνενδοίαστα τά πάντα στήν ἀγο-ρά ἀκόμα καί τῶν τροφίμων εἴμαστε μία χώρα ὅπου ὁ ἕνας δηλητηριάζει τόν ἄλ-λοhellip

Ἄν ἡ καταξίωση ὁποιασδήποτε ἱκανότητας ἤ ταλέντου κυρίως στόν δημό-σιο τομέα εἶναι ἐπιστημονική φαντασία γιά τήν Ἑλλάδα Ἄν ὁ κυρίαρχος τρόπος

Ἄν Ἡ οἰκονομική κρίση ὡς παρενέργεια

Θόδωρος Κωνσταντινίδης

15

ἀνάδειξης καί ἀναγνώρισης περνάει μέσα ἀπό γνωριμίες συγγένειες κλίκες καί κομματικούς μηχανισμούςhellip

Ἄν συνακόλουθα ndash μιά καί τά οὐσιαστικά προσόντα ἐλάχιστη ἔχουν σημα-σία γιά τά πλήθη πού ὀνειρεύονται νά laquoτακτοποιηθοῦνraquo σέ μία θέση στό δημόσιο ndash ἔχουμε μεταβάλει τήν ἐκπαίδευση σέ βιομηχανία παροχῆς τίτλων καί πτυχίων σχεδόν χωρίς ἀντίκρισμα Ἄν ἀπrsquo τά σχολεῖα μας βγαίνουν στρατιές κυριολεκτι-κά ἀναλφάβητων Ἄν ὑπάρχουν νεότερες γενιές παιδιῶν σήμερα πού γράφουν καί διαβάζουν ἄνετα μόνο τά Greeklish καί ὄχι τά ἑλληνικάhellip

Ἄν ἔχει ἐπέλθει μία σαρωτική μεταβολή τοῦ ἤθους στήν κοινωνία μας ἄν ἡ ἐντιμότητα ἔχει ἀντικατασταθεῖ ἀπό τό laquoἅρπαξε νά φᾶς καί κλέψε νά lsquoχεῖςraquo ἡ πε-ρίφημη ἑλληνική φιλοξενία ἐξατμίστηκε μπροστά στό καυτό χρῆμα καί οἱ ἔννοιες laquoφιλότιμοraquo καί laquoμεράκιraquo ἀποτελοῦν ἄγνωστες λέξεις γιά τούς νεότερους ἐφόσον δέν τίς χρησιμοποιεῖ πιά κανείς Ἄν σήμερα ὁ ἀθέμιτος πλουτισμός ἐπαίρεται δη-μόσια καί δή τηλεοπτικά καί τά laquoλαμόγιαraquo ἀποτελοῦν παράγοντες τοῦ δημόσιου βίου

Ἄν τώρα ὅλα αὐτά τά συμπτώματα ἀσθένειας ndash ἴσως ὄχι τά σημαντικότερα καί σίγουρα ὄχι τά μοναδικά ndash τῆς ἑλληνικῆς κοινωνίας συνιστοῦν κρίση τότε ἡ Κρίση αὐτή ἀσφαλῶς δέν εἶναι οὔτε φετινή οὔτε οἰκονομική Ἔχουμε μία κοινω-νία πού βρίσκεται σέ μεγάλη βαθιά καί μακροχρόνια Κρίση Ἀξιῶν

Ἡ Κρίση αὐτή συνίσταται σέ βαθμιαία μεταβολή τῶν παραδοσιακῶν ἀξιῶν τοῦ βίου ndash τοῦ λόγου καί τοῦ τρόπου μέ τούς ὁποίους ζοῦμε μέχρι καί τήν συνο-λική τους ἐγκατάλειψη καί τήν ἀντικατάστασή τους ἀπό μία καθαρά ὑλιστική ἀντιμετώπιση τῆς ζωῆς πρώτη καί κυρίαρχη σήμερα ἀξία στήν ἑλληνική κοινωνί-α ἔχει καταστεῖ ἡ ὑλική εὐμάρεια καί τό χρῆμα Μιλᾶμε δηλαδή γιά τήν ἀποπνευ-ματοποίηση μεγάλου μέρους τῆς κοινωνίας μας γιά ἀπώλεια κάθε μεταφυσικοῦ προσανατολισμοῦ καί τελικά στίς μέρες μας καί γιά προσπάθεια ἀποχριστιανο-ποίησης κάθε πτυχῆς τοῦ κοινωνικοῦ βίου

Ἡ σταδιακή ἀλλοίωση καί στά στερνά ἀκόμα καί ἡ ἐξάλειψη τῆς λαϊκῆς εὐσέβειας συνεπικουρούμενες ἀπό μία σχεδόν βίαιη laquoἀστικοποίησηraquo (ἐσωτερική μετανάστευση λόγω πολέμων ἐμ-φυλίου οἰκονομικῆς ἐξαθλίωσης) πού ἀπέκοψε τούς μετακινού-μενους ἀπό τίς κοινότητές τους καί τό αἴσθημα τοῦ laquoἀνήκεινraquo μᾶς ἔχει μεταβάλει σέ μία αὐτοκαταστροφική κοινωνία laquoἰδιω-τῶνraquo πού συστηματικά ὑπονομεύει τό ἴδιο τῆς τό μέλλον

Ἄν τώρα σέ μία κοινωνία αὐτοῦ τοῦ προσανατολισμοῦ αὐτοί πού μποροῦ-σαν νά τό κάνουν ἐγκολπώθηκαν ἤ διασπάθισαν τό δημόσιο χρῆμα μέχρι καί τήν χρεωκοπία τῆς χώρας αὐτό δέν εἶναι κάτι πού θά ἔπρεπε νά τό περιμένουμε Καί δέν εἶναι καί λίγο ἀστεῖο Ἀφοῦ μία χρόνια Κρίση Ἀξιῶν μία Πνευματική Κρίση πολύ λίγο καί πολύ λίγους συγκινοῦσε νά τώρα πού μας ἔσκασε στά χέρια ὡς παρενέργεια τῆς Πνευματικῆς ἡ Οἰκονομική Κρίση καί μᾶς χτυπάει ἐκεῖ πού μᾶς πονάει περισσότερο στήν τσέπη μας

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

16

Ἀρχαγγέλων Λόγος

Ἕνα κείμενο δανεισμένο ἀπό τήν ἱστοσελίδα wwwtheworldoffroadcom τοῦ καλοῦ Θεσσαλονικιοῦ δημοσιογράφου Ἄκη Τεμπερίδη πού μαζί μέ τήν Βούλα Νέτου πραγματοποιοῦν τόν γῦρο τοῦ κόσμου μέ ἕνα τζίπ Ὕστερα ἀπό χίλιες μέρες καί 156000 χλμ κι ἀφοῦ ἔχουν δεῖ καί περάσει πολλά καταγράφει τήν ἄποψή του γιά ὅσα συμβαίνουν στήν χώρα μας Προσέξτε τήν ἁπλῆ σοφία πού προκύπτει στά γραφόμενα τοῦ ταξιδευτῆ ὁ ὁποῖος ἔζησε τήν πραγματικότητα τοῦ κόσμου ἔξω ἀπό τόν ἑλλαδίτικο μικρόκοσμο

Α ἰσθάνομαι ἐξοργισμένος - αὐτονόητο αὐτό Ἐπίσης αἰσθάνομαι γιά πρώτη φορά μή ὑπερήφανος - γιά νά μήν πῶ ντροπιασμένος - πού εἶμαι Ἕλληνας σ αὐτό τό ταξίδι Ὅταν φύγαμε εἴχαμε ἀκόμη τή φόρα τήν

λάμψη τό ἀνέβασμα τῶν Ὀλυμπιακῶν καί τοῦ Euro 2004 Στήν Αφρική λέγαμε Grec καί μᾶς ἀποθέωναν εἰδικά οἱ ποδοσδαιρόφιλοι Τώρα λέω Griego μέ χαμη-λωμένη φωνή εἰδικά ἀπό τή στιγμή πού μία Ἀργεντῖνα κυρία μου εἶπε ὅτι χειρό-τερη ἀπό τήν Ἀργεντινή ἔγινε ἡ Ἑλλάδα Ἕνας Χιλιανός καραμπινιέρος μοῦ εἶπε προχθές Ἄ Γκρέσια Μπανκαρότα νό (Ἄ ἡ Ἑλλάδα πού χρεωκόπησε σωστά)

Αἰσθάνομαι ντροπή λοιπόν ναί ντροπή εἰ-δικά ὅταν ξέρω ὅτι μέσα στό χρόνο ὁ κάθε Γερμα-νός πού θά συναντᾶμε στόν δρόμο θά ἔχει κάνει τούς ὑπολογισμούς του καί θά σκέφτεται ὅτι θά τοῦ κοστίσω 1000 εὐρώ ἀπό τό προσωπικό του εἰ-σόδημα τά ἑπόμενα τρία χρόνια Τό ἴδιο ὁ Ιταλός ὁ Γάλλος ἀλλά καί ὁ Σλοβάκος - ἄν εἶναι δυνα-τόν - θά βάλει τό χέρι στήν τσέπη γιά χάρη μου - τρόπος τοῦ λέγειν Αἰσθάνομαι ντροπή νά βλέπω

στό CNN τήν Ἑλλάδα πρώτη εἴδηση τήν Ἀθῆνα νά καίγεται καί νά διαβάζω ὅτι ἡ Βουλγαρία ἔβγαλε ταξιδιωτική ὀδηγία γιά τή χώρα μας Πῶς νά ξεπεράσω τό γεγονός ὅτι ἡ χώρα μου εἶναι σέ πλήρη ἀπαξίωση ὅσο ἐμεῖς συνεχίζουμε νά ταξι-δεύουμε Πῶς νά ἀντιμετωπίσουμε μέ κέφι τήν διαδρομή πού μᾶς ἀπομένει νά γράφουμε γιά νέες πόλεις διαδρομές χωριά πόλεις καί βουνά ὅταν πίσω ἄνθρω-ποι πού μᾶς διαβάζουν δέν ἔχουν νά βγάλουν τόν μῆνα Ἐπίσης δέν σοῦ κρύβω ὅτι φοβᾶμαι τήν ἐπιστροφή μας στήν Ἑλλάδα Μία περιπέτεια εἶναι καί θά τήν ἀντιμετωπίσουμε λέμε μεταξύ μας ὅλες αὐτές τίς ἡμέ-ρες ἀλλά καί πάλι μᾶς τρομάζει ἡ ἰδέα νά γυρίσουμε καί νά συναντᾶμε θλιμμένα ἐξοργισμένα ἀπελπισμένα χαμένα πρόσωπα Φοβᾶμαι ἐπίσης ὅτι σέ συζητήσεις πού θά κάνουμε μέ φίλους καί γνωστούς θά καταλήγουμε σέ καβγάδες καί ξέρετε γιατί ∆ιότι θα προσεγγίζουμε το οἰκονομικό πρόβλημα μέ ἀφέλεια καί χιοῦμορ σύμφωνα μέ ὅσα μᾶς δίδαξε τό ταξίδι Μοῦ ἔκοψαν τό δῶρο θά μᾶς λέει ὁ ἕνας Νά ζήσεις καί μέ 12 μισθούς

Κάνοντας τόν γῦρο τοῦ κόσμου Ἄκης Τεμπερίδης δημοσιογράφος εἰδικοῦ τύπου

17

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

θά λέμε ἐμεῖς Ἐξάλλου οὔτε ὁ Γερμανός δέν πληρώνεται ἐπί δεκατέσσερα Θά πάρω σύνταξη στά 65 θά λέει ὁ ἄλλος Παίδαρος θά εἶσαι στά 60 θά τοῦ λέω γιά νά μήν τοῦ πῶ ὅτι ἐπειδη πολλοί ἔπαιρναν σύνταξη στά 45 φαληρί-σαμε ∆έν τήν βγάζω μέ 700 εὐρώ θά λέει ὁ τρίτος Στήν Μαλαισία τήν βγάζουν μέ 300 γιά νά μήν μιλήσω γιά τήν Ἰνδία Μέ ἀπέλυσαν θά πεῖ ὁ ἄλλος Ἔτσι εἶναι ἡ ζωή μέ τά πάνω καί τά κά-τω Ρίξε τις ἀπαιτήσεις σου καί θά βρεῖς ἄλλη δουλειά ∆έν βρίσκω δουλειά θά ποῦν ἀρκετοί Μπορεῖ κι ἐγώ τό ἴδιο θά τούς πῶ ἀλλά θά τό παλαίψω Ἀκόμη καί σέ βενζινάδικο θά δουλέψω ∆έν συνεχίζω γιατί - ξέρω - ἤδη ἐκνευρίστηκες Ὅμως νά σοῦ ἐξηγήσω λίγο γιατί σκέφτομαι ἔτσι ἐπειδή ἔχουμε δεῖ τόσα πολλά καί δραματικά πράγματα στόν κόσμο πού δέν μπορεῖς νά φανταστεῖς Ξέρω ξέρω θέλεις μόνο νά συγκρι-νόμαστε μέ 5-10 χῶρες σέ Εὐρώπη καί Αμερική ὅμως νά σοῦ πῶ ὅτι ὁ ὑπόλοιπος κόσμος εἶναι σέ μακράν χειρότερη κατάσταση ἀπό τήν Ἑλλάδα ἀκόμη καί ἀπό τήν Ἑλλάδα πού βρίσκεται στά πρόθυρα χρεωκοπίας Χάρη στήν ἐμπειρία μας ἔχουμε σκληρύνει ὁμολογῶ Γι αὐτό καί δέν μᾶς ρίχνει τό γεγονός ὅτι κάποιοι θά χάσουν τά κεκτημένα τους τά ἐπιδόματα καί τά δῶρα τους σέ μία χώρα πού χάρη ΚΑΙ σ αὐτούς δανείζεται χοντρά ἐδῶ καί δε-καετίες Ναί πιστεύω ὅτι ΟΛΟΙ ἐμεῖς πού σκεφτήκαμε ἔστω νά ἐκμεταλλευτοῦμε τό ἑλληνικό κράτος - παρότι ἴσως τοῦ ἄξιζε ὅπως μᾶς φέρεται - πρέπει νά αἰσθα-νόμαστε τύψεις σήμερα Ὄχι ὅλοι ἀλλά ὅσοι χαραμοφάηδες ἀνίκανοι βολεμένοι καί κολλητοί τοῦ κάθε κόμματος θά πρέπει νά τό αἰσθάνονται αὐτό Οἱ ὑπόλοι-ποι Ἕλληνες τό ὑγιές κομμάτι δέν ἔχει νά φοβηθεῖ τίποτα Αὐτοί δίνουν μάχη κάθε μέρα Θέλω νά προσθέσω μόνο τό ἐξῆς Μία φράση πού λέμε ὅλον αὐτόν τόν και-ρό στό ταξίδι ὅποτε εἴχαμε πρόβλημα εἴτε μέ κολλημένο κινητῆρα εἴτε μέ τό αὐ-τοκίνητο διαλυμένο στόν Μισσισσιππῆ εἴτε μέ ψίχουλα στήν τράπεζα κάποιες μέρες Λεφτά εἶναι ἐμεῖς νά εἴμαστε καλά λέγαμε ∆ές το λίγο τό πρᾶγμα ἔτσι Λεφτά αὐτό εἶναι τό πρόβλημα Γι αὐτά τά λεφτά τά ἔχει βάψει μαῦρα ὅλη ἡ χώ-ρα Γι αὐτά τά λεφτά κάποιοι βγήκαν πάλι τά ἔσπασαν καί ἔκαψαν ἀνθρώπους ζωντανούς Μήν μοῦ πεῖτε ὅτι δέν εἶναι ἔτσι ∆έν εἶναι γιά τά εὐρώ ἀλλά γιά τίς ἰδέες Καλά Ὅμως νοιώθουμε δυνατοί Ἀκόμη κι ἄν μείνουμε στήν ἀνεργία θά βροῦμε τήν ἄκρη Θά βάλουμε τό μυαλό μας κάτω καί θά βροῦμε δουλειά Καί μέ 300 εὐ-ρώ τήν βγάζουμε μένοντας στήν Ἐπανομή ἔτσι λέμε οἱ δυό μας Μπορεῖς νά τό πεῖς αὐτό τέτοιο καιρό Τότε μήν μασᾶς Ἀκούγομαι πολύ σίγουρος Τό ταξίδι φταίει Ἡ ζωή δέν εἶναι παιχνίδι Τί νά κάνω ἄν δέν τήν ἔβλεπα ἔτσι δέν θά κάναμε αὐτήν τήν τρέλα νά γυρίσουμε τόν κόσμο Θά φάμε κατραπακιά πίσω στήν Ἑλλάδα Εἴπαμε μία περιπέτεια θά εἶναι κι αὐτή Στό κάτω-κάτω ἡ ἑλληνική laquoμαγκιάraquo - γιά τήν ὁποία ὑπερηφανευ-όμαστε - στά δύσκολα φαίνεται Γιά καλό καί γιά κακό θά ἔχουμε τήν σκηνή μας Τό πολύ-πολύ νά μένουμε ἐκεῖ σέ κάποιο ξέφωτο στό δάσος τοῦ Σέιχ Σοῦ

18

Ἅγιος Ἰουστῖνος Πόποβιτς (1894-1979) Ἕνας νέος Ἅγιος τῆς Ὀρθοδοξίας

Ἀρχαγγέλων Λόγος

Μέσα στό στενάχωρο κλίμα τῶν ἡμερῶν μία χαρμόσυνη εἴδηση Ὁ μακαριστός γέροντας Ἰουστῖνος Πόποβιτς ἀνακηρύχτηκε νέος Ἅγιος τῆς ἐκκλησίας μας Κα-τά τήν διάρκεια τῆς συνεδρίας τῆς Πέμπτης 29ης Ἀπριλίου 2010 ἡ Σύνοδος τῆς Ἱεραρχίας τῆς Σερβικῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας κατέταξε στά δίπτυχα τόν Ἀρχιμανδρίτη Ἰουστῖνο Πόποβιτς (1894ndash1979) καί τόν ἡγούμενο τῆς Μονῆς Ντάιμπαμπε τοῦ Μαυροβουνίου Συμεών Πόποβιτς (1854 ndash 1941) Ἡ Σύνοδος τῆς Ιεραρχίας τῆς Σερβικῆς Ἐκκλησίας ἀποφάσισε ἡ μνήμη τοῦ Ἀρχιμανδρίτη Ἰ-ουστίνου Πόποβιτς νά τιμᾶται στίς 14 Ιουνίου καί τοῦ ἡγουμένου Συμεών τήν 1η Απριλίου

Ὁ ὅσιος καί θεοφόρος πατήρ Ἰουστῖνος γεννήθηκε στίς 25 Μαρτίου τοῦ 1894 στήν πόλη Βράνιε τῆς νοτίου Σερβίας Ὁ πατέρας του ὀνομαζόταν Σπυρί-

δων καί ἡ μητέρα του Ἀναστασία Ἡ οἰκογένεια τοῦ πατέ-ρα του ἦταν ἐκ παραδόσεως ἱερατική καί εἶχε δώσει στήν ὀρθόδοξη Ἐκκλησία τουλάχιστον ἑπτά ἱερωμένους Ὁ ἴδιος κατά τήν βάπτιση ἔλαβε τό ὄνομα Εὐάγγελος Ἀπό μικρό παιδί ἐπισκεπτόταν μέ τούς γονεῖς του τόν ἅγιο Πρόχορο τόν Θαυματουργό στήν κοντινή Μονή Πτσίνσκι ὅπου καί εἶδε μέ τά μάτια του τήν θεραπεία τῆς μητέρας του ἀπό βα-ριά ἀσθένεια Πηγή εὐλάβειας γιά τόν μικρό Εὐάγγελο ἦταν ἡ τακτική ἀνάγνωση τοῦ Εὐαγγελίου ἀπό τά δεκατέσσερα του χρόνια ἡ ἀνάγνωση τῶν Συναξαριῶν καί ἀργότερα τῶν ἔργων τῶν Ἁγίων Πατέρων τῆς Ἐκκλησίας ∆ιψασμέ-

νος γιά τήν γνώση ὁ Εὐάγγελος ἐγγράφεται τό 1905 στήν Ἐκκλησιαστική Σχολή τοῦ Ἁγίου Σάββα στό Βελιγράδι ὅπου ἀξιώθηκε νά ἔχει ὡς δάσκαλο του τόν ἅ-γιο Νικόλαο Βελιμίροβιτς (βλέπε σελίδα 24) Τελείωσε τήν Σχολή στά 1914 μά τόν πρόλαβε ὁ Α΄ Παγκόσμιος Πόλεμος καί στρατεύτηκε ὡς νοσοκόμος Τήν 1η Ἰανουαρίου τοῦ 1916 ἔλαβε τό μοναχικό σχῆμα καί πῆρε τό ὄνομα τοῦ ἁγίου μάρτυρος καί φιλοσόφου Ἰουστίνου Στήν συνέχεια φεύγει γιά θεολο-γικές σπουδές στήν Ἁγία Πετρούπολη Σύντομα ὅμως λόγῳ τῶν ἐξελίξεων στήν Ρωσία ἀναγκάστηκε νά μεταβεῖ στήν Ὀξφόρδη Ἐκεῖ ἔμεινε δύο χρόνια ἐτοιμά-ζοντας τήν διδακτορική του ἐργασία μέ θέμα laquoἩ θρησκεία καί ἡ φιλοσοφία τοῦ Ντοστογιέβσκιraquo Τό 1919 ὅταν μετά τό τέλος τοῦ πολέμου γύρισε στήν πατρίδα του τοποθετήθηκε ὡς καθηγητής θεολογίας στό Σρέμσκι Κάρλοβτσι Τό 1926 με-ταβαίνει στήν Ἀθῆνα γιά νά λάβει τό διδακτορικό του δίπλωμα στήν Πατρολογί-α μέ θέμα laquoΤό πρόβλημα τοῦ προσώπου καί τῆς γνώσεως στόν Ἅγιο Μακάριο τόν Αἰγύπτιοraquo Γνώριζε πολύ καλά τήν παλαιοσλαβική τήν ἀρχαιοελληνική τήν λατινική τήν ρωσική τήν νεοελληνική τήν ἀγγλική τήν γερμανική καί τήν γαλ-λική γλῶσσα

19

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

Τά ἑπόμενα ἔτη ἐργάστηκε στίς Ἐκκλησιαστικές Σχολές τοῦ Καρλοβικίου τῆς Πριζρένης καί τοῦ Μοναστηρίου Τό 1930-31 ἡ Σερβική Ἐκκλησία τόν ἔστειλε σέ ἱεραποστολική ἀποστολή στήν Τσεχοσλοβακία γιά τήν διαφώτιση καί ὀργά-νωση τῶν ἐνοριῶν καί τοῦ μοναχικοῦ βίου τῶν ὀρθοδόξων Σλοβάκων στά Καρ-πάθια οἱ ὁποῖοι ἐπέστρεφαν στήν Ὀρθοδοξία ἀπό τήν Οὐνία Ἐνῶ ἀκόμη βρι-σκόταν ἐκεῖ ἐξελέγη τό 1931 ἐπίσκοπος τῆς νεοσυσταθείσης Ἐπισκοπῆς Καρπα-θίας ἀλλά ἀπό ταπείνωση δέν δέχτηκε τήν θέση ἐκείνη Στήν διάρκεια τῆς γερμανικῆς κατοχῆς βρέθηκε σέ διάφορες μονές καί στό Βελιγράδι μοιραζόμενος τήν τύχη τοῦ λαοῦ του Μέ τήν ἐγκαθίδρυση τῆς νέας κομμουνιστικῆς ἐξουσίας στήν Γιουγκοσλαβία τό 1945 ὁ π Ιουστῖνος ἐξεδιώχθη ἀπό τό Πανεπιστήμιο τοῦ Βελιγραδίου μαζί μέ ἄλλους 200 καθηγητές Τό 1946 συνελήφθη στήν μονή Σούκοβο καί φυλακίστηκε Λίγο ἔλειψε νά ἐκτελεστεῖ ἀπό τό καθεστώς ὡς laquoἐχθρός τοῦ λαοῦraquo ἀλλά σώθηκε τήν τελευταία στιγμή ὅταν ὁ Πατριάρχης Γαβριήλ κατά τήν ἐπιστροφή του ἀπό τό Νταχάου ἀπαίτησε τήν ἀ-ποφυλάκισή του ∆ιωγμένος ἀπό τό Πανεπιστήμιο καί δίχως κάποια σύνταξη στερημένος ἀ-πό τά ἀνθρώπινα θρησκευτικά καί πολιτικά του δικαιώματα ὁ π Ιουστῖνος ἔζη-σε οὐσιαστικά ἔγκλειστος στήν μικρή γυναικεία μονή τῶν Ἀρχαγγέλων στό Τσέ-λιε τοῦ Βάλιεβο Ἀκόμη καί ἐκεῖ ὅμως οἱ πολιτικές ἀρχές δέν τόν ἄφηναν ἥσυχο Πέρα ἀπό τήν συνεχῆ καί ἀσφυκτική παρακολούθηση συχνές ἦταν καί οἱ ἀνα-κρίσεις στήν πολιτική διοίκηση τοῦ Βάλιεβο Σέ περιόδους δέ κρισίμων συνεδριά-σεων τῆς Ἱερᾶς Συνόδου στό Βελιγράδι τοῦ ἀπαγορευόταν ὁποιαδήποτε ἔξοδος ἀπό τήν μονή ἐπί μῆνες ἀπό τόν φόβο τυχόν ἐπιρροῆς του στούς ἐπισκόπους Πα-ρά τίς δύσκολες αὐτές καί ὀδυνηρές συνθῆκες ὁ Ἅγιος Ἰουστῖνος λειτουργοῦσε καθημερινά προσευχόταν ἀδιάλειπτα ἐπικοινωνοῦσε μέ ὅσους εἶχαν τό θάρρος νά τόν ἐπισκέπτονται καί ἔγραφε συνεχῶς Παρά τόν αὐστηρό περιορισμό του ἀπό τίς πολιτικές ἀρχές ἡ φήμη του ἐξα-πλώθηκε γρήγορα καί πέρασε τά σύνορα τῆς Σερβίας Ἔτσι τόν ἐπισκέπτονταν ὄχι μονάχα Σέρβοι ἀπό διάφορες περιοχές τῆς χώρας ἀλλά καί πολλοί Ἕλληνες Ἐκοιμήθη ἐν Κυρίῳ στίς 25 Μαρτίου 1979 ἀνήμερα τοῦ Εὐαγγελισμοῦ Ὁ Ἅγιος Ἰουστῖνος ἀφοῦ ἐντρύφησε στά ἔργα τῶν Πατέρων τῆς Ἐκκλησίας ἔγραψε τά δικά του συγγράμματα ὅπου διαφαίνεται τό θεολογικό βάθος καί ἡ πίστη του ∆ύο εἶναι τά κεντρικά χαρακτηριστικά τοῦ ἔργου του Ἡ ἀγάπη του γιά τό πρόσωπο τοῦ laquoΘεανθρώπου Χριστοῦraquo - πού εἶναι ἡ πιό συχνή ἔκφραση μέσα στό ἔργο του- καί ἡ μέριμνά του νά μήν ἀποκλίνει ἀπό τήν ἀλάνθαστη γραμμή τῶν θεοφόρων Πατέρων τῆς Ὀρθοδόξου Ἀνατολῆς Τήν περίοδο 1932-35 συνέγραψε τό ἔργο laquoὈρθόδοξος φιλοσοφία τῆς Ἀληθείαςraquo τό ὁποῖο τοῦ χάρισε τήν ἔδρα τῆς ∆ογματικῆς στήν Θεολογική Σχολή τοῦ Πανεπιστημίου τοῦ Βελι-γραδίου Ἄλλα ἔργα του εἶναι οἱ Βίοι τῶν Ἁγίων σέ 12 τόμους καί ἡ Ἑρμηνεία τῆς Καινῆς ∆ιαθήκης σέ 7 τόμους

20

ΕΠΙΛΟΓΕΣ ΑΠΟ ΚΗΡΥΓΜΑΤΑ Ἅγιος Ἰουστῖνος Πόποβιτς

Ἀρχαγγέλων Λόγος

Α ὐτό εἶναι ἡ ἀγάπη τοῦ Χριστοῦ πρός τόν ἄνθρωπο ἡ λύτρωση ἀπό τόν θά-νατο Λέει ἡ δεύτερη μεγάλη ἐντολή laquoἈγαπήσεις τόν πλησίον σου ὡς σεαυ-

τόνraquo (Μτ 22 39) Πότε ἀγαποῦμε λοιπόν πραγματικά τόν ἄνθρωπο Ὅταν τόν λυτρώνουμε ἀπό τήν ἁμαρτία του ἀπό τήν κόλαση αὐτή εἶναι ἡ γνήσια ἀγάπη πρός τόν ἄνθρωπο Μονάχα ὅταν ἀγαπᾶ κανείς τόν ἄνθρωπο διά τοῦ Χριστοῦ - μέ ὅλη τήν ψυχή καί τήν δύναμή του- τότε τόν ἀγαπᾶ ἀληθινά

Θ ά ρωτήσει κάποιος καί ἡ ἀγάπη τῶν γονέων πρός τά τέκνα Καί ἡ ἀγάπη τοῦ συζύγου πρός τήν σύ-

ζυγο Καί ἡ ἀγάπη τοῦ ἀνθρώπου πρός τήν πατρίδα ∆έν εἶναι καί αὐτά ἀγάπη Τά ὀνομάζουμε βέβαια ὅλα αὐτά ἀγάπη ἀλλά εἶναι ἄραγε ἔτσι Ὅλα αὐτά δέν ἔ-χουν ἴχνος ἀγάπης ἐάν δέν εἶναι ὁ Χριστός ἡ δύναμη ἐ-κείνη μέσα ἀπό τήν ὁποία ἀγαπᾶμε Ἄν ὁ πατέρας δέν ἀγαπᾶ τά τέκνά του μέ τήν ἀγάπη τοῦ Χριστοῦ ἄν δέν τά παιδαγωγεῖ στό ἀγαθό ἄν δέν τά ὁδηγεῖ στόν ἴσιο δρόμο ἄν δέν τά διδάσκει νά σωθοῦν ἀπό τήν ἁμαρτί-α παρά μονάχα τά χαϊδεύει καί τά κολακεύει τότε τά μισεῖ καί τά φονεύει Ἄν πάλι ὁ σύζυγος ἀγαπᾶ τήν σύ-ζυγο μονάχα σαρκικά γίνεται ὁ φονιᾶς της Ἔτσι συμ-βαίνει μέ κάθε γήινη σαρκική ἀγάπη

Ὦ ναί ὅταν οἱ ἄνθρωποι τρελαθοῦν ἀπό τήν ὑπερηφάνεια ὅταν ἀλλοφρο-νήσουν ἀπό τήν αὐταρέσκεια τότε δέν τούς χρειάζεται ὁ Θεός δέν χρειά-

ζονται τήν ∆ικαιοσύνη Του ἀφοῦ ἀνακηρύσσουν τόν ἑαυτό τους γιά Θεό Προ-τείνουν τήν ἐλάχιστη καί ψεύτικη ἀλήθεια τούς ὡς τήν μεγάλη τήν σωτήρια ἀλή-θεια Ἀνακηρύσσουν ἀκόμα τήν ἐλάχιστη γήινη δική τούς ἀνάπηρη δικαιοσύνη ὡς τήν μέγιστη δικαιοσύνη δέν μᾶς χρειάζεται ἡ ∆ικαιοσύνη τοῦ Χριστοῦ δέν θέλουμε τήν ∆ικαιοσύνη τοῦ Θεοῦ

Ο ἱ ἄνθρωποι μέ τυφλωμένο τό νοῦ καί τήν ψυχή δέν βλέπουν μά καί δέ θέ-λουν νά δοῦν ὅτι σέ τοῦτο τόν κόσμο ὁ ἄνθρωπος - ὁ γνήσιος ἄνθρωπος -

δέν μπορεῖ νά σταθεῖ Οἱ Ἠρῶδες ζητοῦν τήν κεφαλή τοῦ Ἰωάννου τοῦ Βαπτι-στοῦ ζητοῦν τίς κεφαλές ὅλων τῶν δικαίων τῆς γῆς Καί οἱ Φαρισαῖοι οἱ ψευδεῖς Γραμματεῖς καί οἱ ψευδοσοφοί τοῦ κόσμου αὐτοί ἀπαιτοῦν τόν θάνατο τοῦ Θε-ανθρώπου Χριστοῦ

Γ ιατί ἡ Εὐρώπη περιέπεσε στίς μέρες μας σέ τόσα δεινά σέ τόσα ἀδιέξοδα Εἶ-ναι ἐπειδή ἀπέρριψε τόν Χριστό ἀπέρριψε τό ἱερό Του Εὐαγγέλιο καί ζητᾶ

21

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

νά λύσει ὅλα της τά προβλήματα χωρίς τόν Χριστό Καί μάλιστα ὄχι μόνο χωρίς τόν Χριστό μά καί ἀντίθετα ἀπό τόν Χριστό Μά ὅποιος μάχεται τόν Χριστό καί Θεό ἐκεῖνος γίνεται σύντροφος τῶν δαιμόνων Καί τί εἶναι αὐτό πού ἀπομένει ἀ-πό αὐτόν τόν ἄνθρωπο μέσα σέ ἕναν τέτοιο πόλεμο Πτῶμα Μονάχα πτῶμα

Κ άθε ἄνθρωπος εἶναι ὁ αἰώνιος ἀδελφός σου ὁ αἰώνιος συνάδελφός σου Πρόσεχε λοιπόν πῶς τοῦ συμπεριφέρεσαι Πρόσεχε τί σκέφτεσαι περί αὐ-

τοῦ Πρόσεχε τί ἐπιθυμεῖς γι αὐτόν Ἐπειδή στήν αἰωνιότητα μέλλεις νά ζήσεις μαζί μέ ἐκεῖνον Γι αὐτό ἄς εἶναι ὅλα μέσα μας ἀθάνατα καί αἰώνια ἡ ἀγάπη μας πρός τόν ἄνθρωπο τό ἀγαθό μας ἡ ἀλήθειά μας ἡ δικαιοσύνη μας Γιά νά μήν ντρεπόμαστε στόν ἄλλο κόσμο μήτε γιά τήν ἀγάπη μας μήτε γιά τό καλό μας μή-τε γιά τήν ἀλήθειά μας μήτε καί γιά τήν δικαιοσύνη μας ἐνώπιον τοῦ Κυρίου

Ὁ παράδεισος μά καί ἡ κόλαση τοῦ ἀνθρώπου ἀρχίζουν ἐδῶ ἀπό τήν γῆ γιά νά συνεχιστοῦν αἰώνια στήν ἄλλη ζωή Τί εἶναι ὁ παράδεισος Εἶναι ἡ αἴ-

σθηση τῆς παρουσίας τοῦ Θεοῦ Ἅμα ὁ ἄνθρωπος αἰσθάνεται ἐντός του τόν Θεό εἶναι ἤδη στόν παράδεισο γιατί ὅπου εἶναι ὁ Θεός ἐκεῖ εἶναι καί ἡ Βασιλεία τοῦ Θεοῦ ἐκεῖ καί ὁ παράδεισος Ἀπό τότε πού ὁ Θεός Λόγος κατέβηκε στήν γῆ καί ἔ-γινε ἄνθρωπος ὁ παράδεισος ἔγινε ἡ ἀμεσότερη πραγματικότητα γιά τήν γῆ καί τόν ἄνθρωπο ἐπειδή ὅπου εἶναι ὁ Χριστός ἐκεῖ καί ὁ παράδεισος

∆ έν ὑπάρχει μεγαλύτερη φρίκη ἀπό τήν αἰωνιότητα δίχως Χριστό Ἐγώ θά δεχόμουν μέ χαρά νά εἶμαι στήν Κόλαση μαζί μέ τόν Χριστό (συγχωρῆστε

μου τό παράδοξο) παρά στόν Παράδεισο δίχως Χριστό Γιατί ὅπου δέν εἶναι Ἐ-κεῖνος τά πάντα μεταβάλλονται σέ κατάρα σέ πίκρα καί σέ φρίκη

Ἡ κάθε εὐαγγελική ἀρετή γίνεται στά χέρια τοῦ ὀρθοδόξου χριστιανοῦ πινέ-λο μέ τό ὁποῖο ζωγραφίζει στήν ψυχή του τήν εἰκόνα τοῦ Χριστοῦ μέχρι νά

τήν ὁλοκληρώσει Ὅταν δεῖς τήν ψυχή ἑνός τέτοιου ἀνθρώπου βλέπεις τήν εἰκό-να τοῦ Χριστοῦ καί λές μέσα σου ἀλήθεια ὁ ἄνθρωπος αὐτός τοποθέτησε στό σῶμα του τήν εἰκόνα τοῦ Χριστοῦ ἔφτασε τό ὕψιστο νόημα τῆς ζωῆς καί πλούτι-σε πλοῦτο ἀδαπάνητο

Κ άθε λογισμός καί κάθε αἴσθηση ὁδηγοῦν σταδιακά τήν ψυχή εἴτε πρός τόν παράδεισο εἴτε πρός τήν κόλαση Ἄν ὁ λογισμός εἶναι ἔλλογος τότε συνδέει

τόν ἄνθρωπο μέ τόν Θεό Λόγο μέ τόν ὕψιστο Λογισμό μέ τήν Παναγία πρᾶγμα πού εἶναι ἤδη ὁ παράδεισος Ἐάν πάλι εἶναι ἄλογος ὁ λογισμός ἤ καί παράλογος τότε συνδέει ἀναπόφευκτα τόν ἄνθρωπο μέ τόν Παράλογο τόν Ἀνόητο μέ τόν διάβολο πρᾶγμα πού εἶναι ἤδη ἡ κόλαση Ὅσα ἰσχύουν γιά τόν λογισμό ἰσχύ-ουν καί γιά τίς αἰσθήσεις Ὅλα ἀρχίζουν ἐδῶ ἀπό τήν γῆ καί ὁ παράδεισος μά καί ἡ κόλαση τοῦ ἀνθρώπου

22

Ἀρχαγγέλων Λόγος

Ἡ Ἀγάπη τοῦ Θεοῦ Ἅγιος Ἰουστῖνος Πόποβιτς

θρώπινη καρδιά πού ἀγαπᾶ καί θυσιά-ζεται γιά τούς ἀδελφούς Ἐπειδή ὅλες αὐτές οἱ θεϊκές τελειότητες μέσα ἀπό τίς θεϊκές δυνάμεις ἀναπτύσσουν πλουτίζουν ἀπεγκλωβίζουν τήν ἀν-θρώπινη αἴσθηση τῆς προσωπικῆς ἀ-θανασίας καί τῆς αἰώνιας ζωῆς καθώς καί τήν αἴσθηση τῆς ἀθανασίας καί τῆς αἰώνιας ζωῆς τῶν ἀδελφῶν

Ἐάν ἀγαπῶμεν ἀλλή-λους ὁ Θεός ἐν ἡμῖν μέ-νει καί ἡ ἀγάπη αὐτοῦ τετελειωμένη ἐστίν ἐν ἡ-μῖν (Ἰωαν Α΄ 4 12) Ἡ ἀγάπη φέρει τόν Θεό μέσα στήν ψυχή ὥστε πάντα ζεῖ ἐν Αὐτῷ καί μ αὐτόν τόν τρόπο βλέ-πει τόν Θεό πού κατά τά ἄλλα εἶναι ἀόρατος Ὁ Θεός διά τῆς ἀγάπης ἔγινε ἄνθρωπος ἐνσαρ-

κώθηκε Ἔτσι καί ὁ ἄνθρωπος διά τῆς ἀγάπης θεοῦται θεοποιεῖται γίνε-ται laquoθεός κατά χάρινraquo Ὁ ἀόρατος Θε-ός διά τῆς ἀγάπης γίνεται ἁπτός ὁρα-τός Ἐπειδή ἡ θεϊκή ἀγάπη εἶναι σαρ-κοποιητική δύναμη μεταφέρει καί ἐν-σαρκώνει τόν ἀγαπῶντα μέσα στόν ἀ-γαπώμενο Οἱ ζωές τους ἑνώνονται σέ μία ζωή οἱ ψυχές τους σέ μία ψυχή οἱ καρδιές τους σέ μία καρδιά Καί ἐκεῖ-νοι αἰσθάνονται τόν ἑαυτό τους ὡς ἕ-να ἄν καί παραμένουν δύο ξεχωριστά πρόσωπα Αὐτό ἰσχύει γιά ὅλα τά μέλη

Ἡ ἀγάπη τοῦ Θεοῦ ζεῖ στόν ἄνθρωπο καί δρᾶ μέσα του καί γύρω ἀπ αὐτόν διά

τῶν ὑπολοίπων θεϊκών ἀρετῶν καί τῶν Ἁγίων δυνάμεων Μέσα ἀπ αὐτές ἐμφανίζεται πραγματώνεται συγκε-κριμενοποιεῖταιmiddot εἶναι τά ἔργα της οἱ μαρτυρίες της ἡ ἀληθινότητά της Ὡς πρός αὐτήν τήν θεανθρώ-πινη δραστηριότητά της καί ἀληθινότητά της ἐ-κείνη διακρίνεται ἀπό τίς ὑπόλοιπες ἐπονομα-ζόμενες ἀγάπες ψευδοα-γάπες τίς ἀφηρημένες τίς πρόσκαιρες τίς φαν-τασμένες τίς οὑμανιστι-κές τίς ἀνθρωποειδεῖς Ἡ ἀγάπη εἶναι ἀληθινή ὅ-ταν πράττει γιά τούς ἀ-δελφούς ὅλα τά εὐαγγε-λικά ἔργα τήν δικαιοσύ-νη τήν ἐλεημοσύνη τήν προσευχή κλπ Αὐτά εἶναι τά χνάρια της τά ση-μάδια τῆς ἰδιαιτερότητάς της ἡ ζωή της

Γι αὐτό ὁ ἅγιος Θεολόγος εὐαγγελίζε-ται Τεκνία μου μή ἀγαπῶμεν λόγῳ μηδέ τῇ γλώσσῃ ἀλλ ἐν ἔργῳ καί ἀλη-θείᾳ (Ἰωαν Α΄ 318-19)

Ἡ Θεία Ἀλήθεια εἶναι ψυχή τῆς Θεί-ας ἀγάπηςmiddot καί σ αὐτήν ὑπάρχουν ὅ-λες οἱ θεῖες τελειότητες Αὐτό εἶναι ἐ-κεῖνο πού πράγματι παρηγορεῖ τήν ἀν-

23

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

τῆς Ἐκκλησίας Μέ τήν ἀλληλοαγάπη ζοῦν ὁ ἕνας στόν ἄλλον ὁ ἕνας σέ ὅλους καί ὅλοι σέ ἕναν κατά τόν ἴδιο τρόπο σκέπτονται αἰσθάνονται καί πράττουν συλλογικά laquoσύν πᾶσι τοῖς ἁγί-οιςraquo (Ἐφ γ΄18) Εἶναι ἐκεῖνο πού εἰπώ-θηκε στίς Πράξεις laquoΤοῦ δέ πλήθους τῶν πιστευσάντων ἦν ἡ καρδία καί ἡ ψυχή μία ἀλλrsquo ἦν αὐτοῖς ἅπαντα κοι-νάraquo

Βιώνοντας τήν ἀγάπη τοῦ Χρι-στοῦ ὁ ἄνθρωπος ἐγκαθιστᾶ τόν Θεό στήν ψυχή του ζεῖ μ Αὐτόν σκέπτε-ται μ Αὐτόν αἰσθάνεται μ Αὐτόν πράττει μ Αὐτόν μέ μία λέξη laquoὁ Θεός ἐν αὐτῷ μένειraquo Ὡς ἐκ τούτου ὁ Θεός γι αὐτόν εἶναι τό πιό ἄμε-σο βίωμα ἡ πιό ἄμεση πραγματικότητα ἡ πιό ὀ-φθαλμοφανής δοκιμή ἡ πιό ἔμπρακτη ἐμπειρία Καί ὅταν ὁ Θεός μένει στόν ἄνθρωπο τελειοποιεῖ καί τήν ἀγάπη τοῦ ἀνθρώ-που Ἐπειδή ἐξ Αὐτοῦ βαθμιαῖα ξεχύνεται στήν ψυχή τοῦ ἀνθρώπου ἡ θεϊ-κή ἀγάπη αὐξάνεται σέ ὁλο καί πιό τέλεια ἀγάπη μέσῳ τῶν ὑπολοίπων ἁ-γίων ἀρετῶν ἕως τελικά νά laquoἀγαπο-ποιήσειraquo ὅλο τό laquoεἶναιraquo του Κι ἐκεῖνο τότε δέν γνωρίζει ὅριο στήν ἀγάπη ἐ-πειδή laquoὁ Θεός ἀγάπη ἐστίνraquo γι αὐτό ἡ θεϊκή ἀγάπη καί δέν ἔχει ὅρια Ἔξω ἀπό τήν ἀγάπη εἶναι ὁ θάνατος ἡ νέκρωση ἡ θνητότητα laquoὁ μή ἀγα-πῶν τόν ἀδελφόν μένει ἐν τῷ θανά-τῳraquo (ἸωανΑ΄ 314) Γιατί Ἐπειδή μό-νο ἡ ἀγάπη τσακίζει τήν φυλακή τοῦ ἐ-γωϊσμοῦ βγάζει τήν ψυχή ἀπό τήν οἴη-ση ἀπό τόν αὐτοαποκλεισμό ἀπό τήν

αὐτοαπομόνωση καί τήν φέρνει σέ φι-λική σχέση μέ τόν ἀδελφό ὡς ζωντανό ὄν ὡς φορέα τῆς ζωῆς Ὁ μή ἀγαπῶν μένει ἐν τῷ θανάτῳ μέ-σα στά ἐγωϊστικά κλειστά πρόσκαιρα αἰσθήματα σκέψεις διαθέσεις πάντα κλειστός μέσα στόν ἑαυτό του στήν φυλακή τοῦ ἐγωϊσμοῦ του τῆς φιλαυ-τίας του λόγῳ τῶν ὁποίων καί σαπίζει ἡ ψυχή μέσα του σαπίζουν οἱ σκέψεις σαπίζουν τά αἰσθήματα καί πεθαί-νουν πεθαίνουν πεθαίνουν Ἡ ψυχή πού μένει ἐν τῷ θανάτῳ ὄζει θάνατο καί ὅλες οἱ σκέψεις της τά αἰσθήματα οἱ ἐπιθυμίες καί οἱ διαθέσεις Ἀπό αὐτή τήν πανθανάτωση μόνο ἡ θεϊκή ἀγάπη ἀνασταίνει τήν ψυχή καί τήν ὁδηγεῖ στήν ζωή τήν αἰώνια Τότε

ὅλη ἡ ψυχή εὐωδιάζει ἀ-θανασία

Ἡ ἀγάπη νικητής τοῦ θανάτου ἡ ἀγάπη - σω-τῆρας ἀπό τόν θάνατο Ἀγάπη ποιό εἶναι τό ὄ-νομά σου ἐάν ὄχι ὁ Χρι-στός Ἐπειδή Αὐτός ὄν-τως εἶναι ὁ νικητής τοῦ θανάτου μέ τήν ἀγάπη νικᾶ τόν θάνατο γιά τούς

ἀνθρώπους Ἡ ἀγάπη ἀθανατοποιεῖ τό ἀνθρώπινο ὄν ἐπειδή τό γεμίζει μέ θεϊ-κή ζωή Εἶναι θεοποιητική θεοδημι-ουργική δύναμη Θέλεις νά αἰσθανθεῖς ἀθάνατος σrsquo αὐτόν τόν κόσμο Ἀγάπα τούς ἀδελφούς ἀγάπα τούς ἀνθρώ-πους ὡς ἀδελφούς Σrsquo αὐτό ἔγκειται ἡ ἀληθινή χαρά τῆς ζωῆς χαρά πού κα-νείς δέν μπορεῖ νά πάρει ἀπό τόν ἄν-θρωπο οὔτε σrsquoαὐτόν οὔτε στόν ἄλλο κόσμο καί τήν χαράν οὐδείς αἴρει ἀφrsquo ὑμῶν (Ἰωαν ιστ΄ 22)

Ἁγ Ἰουστῖνος Πόποβιτς Ἑρμηνεία ἐπι-στολῶν Ἁγ Ἰωάννου Θεολόγου ἐκδ Ἐν πλῷ

24

Ἀρχαγγέλων Λόγος

Νά εἴμαστε αἰσιόδοξοι Ἅγιος Νικόλαος Βελιμίροβιτς

Ὁ Ἅγιος Νικόλαος Βελιμίροβιτς γεννήθηκε στίς 23 ∆εκεμβρίου τοῦ 1880 Σπού-δασε στήν Ἐλβετία στήν Ἀγγλία καὶ στήν Ρωσία Μοναχὸς ἔγινε στίς 20 ∆εκεμ-βρίου 1909 Τό 1919 ἐκλέγεται ἐπίσκοπος Ζίτσης Τὸ 1941 συλλαμβάνεται ἀπὸ τοὺς Γερμανοὺς καὶ μετὰ ἀπὸ ἕνα μεγάλο διάστημα φυλάκισής του στήν Σερβία μεταφέρεται μαζὶ μὲ τὸν Πατριάρχη Γαβριὴλ τό 1944 στό Νταχάου ἀπό ὅπου καὶ ἀπελευθερώνονται ἀπό τίς συμμαχικὲς δυνάμεις τό 1945 Μετὰ τὴν ἀπελευ-θέρωση ὁ Ἅγ Νικολαος μεταβαίνει στήν Ἀγγλία καὶ ἀπὸ ἐκεῖ στήν Ἀμερική ὅ-που καὶ πεθαίνει στίς 18 Μαρτίου 1956 Ἡ Σύνοδος τῆς Σερβικῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας τὸν ἀνακήρυξε Ἅγιο καὶ ἡ μνήμη του τιμᾶται στίς 3 Μαΐου

Ο ἱ ἄνθρωποι δέν μποροῦν νά συνεχίσουν νά παρατη-ροῦν τὰ πάντα ὑπὸ τὴν ὀπτικὴ γωνία τῆς αἰωνιότη-τας Ὅμως ὅλα ὅσα αὐτὸς ὁ πολιτισμὸς παράγει τὰ

παράγει γιά τὴν αἰωνιότητα Ἡ ἀγάπη καὶ ἡ φιλία μας εἶναι μὴ πεπερασμένες ὅπως καὶ ὁ κόσμος καὶ ἀκόμα πιὸ ἀξεπέρα-στες ἀπὸ τὸν κόσμο Ὅλα ὅσα ἔζησαν στήν γῆ ζοῦν καὶ σή-μερα σrsquo αὐτὸ τὸ νοητὸ πνευματικὸ περιβάλλον καὶ ὅλα ὅσα ζοῦν σήμερα θὰ ζήσουν αἰώνια πάλι σrsquo αὐτὸ τὸ περιβάλλον Ἡ ἀγάπη καὶ ἡ φιλία μας δέν καθαιροῦνται μὲ τὸν θάνατο ἀλλὰ προεκτείνονται σὲ μία μακρὰν καθαρότερη καὶ ἀνώτε-ρη καὶ ἰσχυρότερη μορφὴ στόν ἄλλο κόσμο Ἀνάμεσα σὲ ἐ-κεῖνο τὸν κόσμο καὶ σrsquo αὐτὸν τὸν κόσμο τὰ ὅρια τὰ φτιάχνει μόνο ἡ δικὴ μας μυωπία ∆έν βλέπουμε τὴν προέκταση αὐτῆς

τῆς ζωῆς μετὰ τὸν θάνατο καὶ γιrsquo αὐτὸ ὁ θάνατος μᾶς φαίνεται σὰν ψαλίδι πού κόβει ὅλα τὰ νήματα καὶ τὶς σχέσεις ἀνάμεσα στούς νεκροὺς καὶ τοὺς ζωντανοὺς καὶ τὸ ὁποῖο καὶ ἀπὸ μᾶς κάθε μέρα ἀποκόβει ἀπὸ ἕνα μέρος ὅταν μᾶς χωρίζει ἀ-πὸ τὴν ἀγάπη μας τήν φιλία μας καὶ τήν χαρὰ μας Ἐμεῖς δέν βλέπουμε ὅμως μποροῦμε νά δοῦμε Μποροῦμε νά δοῦμε μὲ τὸ πνεῦμα μας τὸ τώρα γιά τὸ τώρα ἀλλὰ θὰ ἔρθει καιρὸς σύντομα θὰ ἔρθει ὅταν καὶ τὰ φυσικὰ μας μάτια θὰ βλέ-πουν καὶ τὸν πνευματικὸ κόσμο Ἐμεῖς παρrsquo ὅλα αὐτὰ πιστεύουμε Φώναζαν οἱ χριστιανοὶ μάρτυρες καθώς τούς ἔριχναν στήν πυρὰ Κατασπαράζονταν ἀπὸ τὰ θηρία καὶ ψιθύριζαν Ἐμεῖς παρrsquo ὅλα αὐτὰ ἐλπίζουμε Καρφωμένοι στούς σταυροὺς στέναζαν Ἐμεῖς παρrsquo ὅ-λα αὐτὰ ἀγαπᾶμε Τοὺς κατεδίωξαν καὶ κακοὶ καὶ καλοί αὐτοκράτορες καὶ οἱ Νέρωνες καὶ οἱ Τραϊανοὶ στήν Ἀσία καὶ στήν Ἀφρικὴ στά Βαλκάνια καὶ στήν Βρετανία τοὺς περιφρόνησαν σὰν νά ἦταν μιάσματα τοὺς ἀπομάκρυναν σὰν ἄ-χρηστες πέτρες τοὺς τίναξαν σὰν σκόνη ἀπὸ τὰ πόδια τους

25

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

Οἱ μορφωμένοι δέν ἤθελαν νά τοὺς καταλάβουν οἱ ἰσχυροὶ δέν ἤθελαν νά τοὺς ἀκούσουν οἱ πλούσιοι δέν ἤθελαν νά τοὺς προστατεύσουν Ὁλόκληρος ὁ κόσμος ἦταν κουφός ἀπέναντι στίς ἱκεσίες τους τὰ ἄγρια θηρία εἶχαν περισσοτέ-ρους φίλους ἀπὸ ὅτι αὐτοὶ οἱ νεκροὶ στούς τάφους δέν ζήλευαν τήν ζωή τους Παρrsquo ὅλα αὐτὰ ὅμως ἐκεῖνοι ὅσο ἡ γῆ περιστρεφόταν στόν ἀέρα κοιτάζοντας τὸν ἥλιο καὶ κουβαλῶντας μέσα της τὰ σκουλήκια σήκωναν τὸ βλέμμα στόν ἥλιο κι ἔλεγαν laquoἘμεῖς παρrsquo ὅλα αὐτὰ ἀγαπᾶμε ἐλπίζουμε καὶ πιστεύουμε Ἀγαπᾶμε αὐτὴ τήν μαρτυρική ζωή καὶ ἐλπίζουμε στήν καλύτερη καὶ πιστεύου-με στό μοναδικὸ Παντοδύναμο πού εἶναι πιὸ ψηλὰ ἀπὸ τὸν ἥλιο καί πού μετράει ὅλους τοὺς πόνους μας καὶ ὅλες τίς ἀδικίες τῶν βασανιστῶν μαςraquo Αὐτὴ τὴν πεταμένη πέ-τρα πού μὲ τὸ πόδι ἀπομάκρυναν οἱ οἰκοδόμοι τῆς τότε κοινωνικῆς ζωῆς παρέλαβε ὁ θεϊκὸς Οἰκοδόμος τῆς οἰκου-μένης γιά θεμέλιο τῆς Ἐκκλησίας Του αὐτὸ τὸ πιὸ μεγάλο οἰκοδόμημα τοῦ ὀπτιμισμοῦ πού χτίστηκε ποτέ στήν γῆ Νά εἴμαστε αἰσιόδοξοι ὅταν πάσχουμε γιατὶ τίποτα ἀπrsquo ὅ-σα παθαίνουμε δέν εἶναι χωρὶς στόχο καὶ χωρὶς νόημα Κά-θε πάθημα ἀποτελεῖ βασικὸ γεγονὸς ἐν γένει στήν ζωὴ τῆς ἀνθρωπότητας Εἶναι σὰν ἕνα εἰσιτήριο πού πληρώνουμε μπαίνοντας σὲ αὐτὸ τὸ παγκόσμιο θέατρο τὸ ὁποῖο ὁ Θεὸς φώτισε μὲ πολλοὺς ἥ-λιους καὶ τὸ στόλισε μὲ πολλὰ θαυμαστὰ σενάρια Ἐμένα τρεῖς φορὲς τά παθήμα-τά μου μέ ἔφτασαν κοντά στόν θάνατο Καί μπορῶ νά σᾶς μαρτυρήσω ὅτι δέν ἦταν ἀνυπόφορα οὔτε φοβερὰ Τὰ ἐνθυμοῦμαι εὐχάριστα γιατὶ αὐτὰ εἶναι πού ἔ-καναν τήν ζωή μου σήμερα ὀμορφότερη καὶ τὴν ψυχή μου πληρέστερη καὶ δυνα-τότερη Νά εἴμαστε αἰσιόδοξοι ὅταν χάνουμε ὅπως καὶ ὅταν κερδίζουμε ὅταν γερνᾶμε ὅπως καὶ ὅταν εἴμαστε νέοι Κάθε ἡλικία ἔχει τὸ μεγαλεῖο της καὶ τὴν ἰδι-αίτερη ὀμορφιὰ της Καὶ ἡ ψυχὴ μιᾶς ὀγδοντάχρονης σκιρτᾶ μπροστὰ στήν χαρὰ καὶ τήν λύπη μὲ τὸν ἴδιο τρόπο πού τὸ κάνει καὶ ἡ ψυχὴ ἑνὸς νέου καὶ ὁρμητικοῦ πλάσματος Νά εἴμαστε αἰσιόδοξοι σὰν χριστιανοὶ γιατὶ στήν πίστη μας ἔβρισκαν τίς παρηγοριὲς οἱ πιὸ ἀπελπισμένοι τίς ἐμπνεύσεις οἱ μεγαλύτεροι καλλιτέχνες οἱ με-γαλύτεροι καὶ καλύτεροι ἄνθρωποι τῶν τελευταίων δεκαεννέα αἰώνων Νά εἴμα-στε αἰσιόδοξοι στήν σκέψη γιατὶ μόνο ἡ αἰσιόδοξη σκέψη φτάνει ὡς τὸν Θεὸ Νά εἴμαστε αἰσιόδοξοι στά αἰσθήματα γιατὶ ἡ αἰσιοδοξία εἶναι φάρμακο γιά τήν θλίψη καὶ πηγὴ πραγματικῆς καὶ αἰωνίας χαρᾶς Νά εἴμαστε αἰσιόδοξοι στά ἔργα μας γιατὶ τὰ ἔργα μας ὑφαίνονται στόν ἱ-στὸ τοῦ Θεοῦ καὶ παραμένουν αἰώνια ὅπως τὰ ἔργα τοῦ Θεοῦ Νά εἴμαστε αἰσιόδοξοι ἀφοῦ ἡ ζωὴ εἶναι αἰσιοδοξία καὶ ἐμεῖς οἱ ἄνθρωποι εἴμαστε οἱ καλύ-τεροι στυλοβάτες καὶ οἱ ὀμορφότεροι ἐκφραστὲς τῆς ζωῆς Νά εἶσαι αἰσιόδοξος σημαίνει νά ζεῖς καὶ δικαίως νά ἐκτιμᾶς τήν ζωή Ἀπόσπασμα ἀπό τό βιβλίο laquoἈργά βαδίζει ὁ Χριστόςraquo ἐκδ Ἐν πλῷ

26

Ἀρχαγγέλων Λόγος

Ἐ μεῖς οἱ χριστιανοί οἱ ἀποκαλούμενοι παλαιότερα Ὁδῖτες Εἴμαστε οἱ ἀ-ποσυνάγωγοι οἱ ἀσεβεῖς τοῦ laquoνόμου τοῦ Θεοῦraquo οἱ παράνομοι τῶν με-γάλων αὐτοκρατοριῶν οἱ ἀντιρρησίες τῶν βασιλιάδων οἱ ἐπικηρυγμέ-

νοι εἰς θάνατον Ἐμεῖς πού ἀγαπήσαμε τό Φῶς πού ὡς κόλαση ὁρίσαμε τήν ἀχα-ριστία καί τήν μιζέρια κι ὕστερα μᾶς φυλάκισαν στά κολαστήρια βαρυφορτωμέ-νων μέ μεγάλα λόγια οὐτοπικῶν παραδείσων γιατί τάχα ἐνοχλοῦσαν οἱ σκοτα-διστικές ἰδέες μας Οἱ πτωχοί τῷ πνεύματι σrsquo ἕνα κόσμο πού νομίζει ὅτι τά ξέρει ὅλα Κάποιοι ἀπό μᾶς κάποτε ἁλώνισαν τόν κόσμο μέ δύο σανδάλια καί τήν ψυ-χή ξεχειλισμένη ἀπό Χριστό κάποιοι ἀπό ἐμᾶς καταδικάστηκαν ὡς ἄθεοι κι ἐ-παναστάτες γιατί δέν προσκυνοῦσαν κάποιοι ἀπό ἐμᾶς πέθαναν ἀπrsquo τούς λοι-μούς περιμαζεύοντας ἄρρωστα παιδιά πού τά πετοῦσαν στό δρόμο γιά τό laquoκοινό καλόraquo Ἔτσι μᾶς ἔμαθαν οἱ παλιοί συνοδοιπόροι μας νά μένουμε στά παρασκήνια ὅταν ὁ κόσμος ζεῖ τήν κάθε παρωδία του γιά νά τοῦ ἁπλώνουμε τά χέρια μας ὅ-

ταν ἡ αὐλαία καταρρέει Ἐμεῖς τῆς κάθε ἐποχῆς οἱ Ὁδῖ-τες πεθάναμε συχνά γιά ὅτι πιστέψαμε κλάψαμε γιά τόν κόσμο πού κατρακυλοῦσε ὅταν ὅλοι χειροκροτοῦ-σαν ξέφρενα τήν πρόοδό του κοιτάξαμε μέ τήν ψυχή φουσκωμένη ἀπό χαρά τόν ἥλιο χαμογελῶντας σάν παι-διά ὅταν ὁ κόσμος γκρίνιαζε Ὁ κόσμος πού ὕστερα ἀπό τόσο χειροκρότημα κατρακυλοῦσε ὁ κόσμος πού μᾶς θε-ωροῦσε ἀφελεῖς καί μᾶς περιγελοῦσε

Μᾶς λένε δεισιδαίμονες ἐκεῖνοι πού φοβοῦνται τόν Θεό ἤ τούς laquoκακούςraquo τούς δυτικούς ἤ τούς ἀνατολίτες ἤ τό

κακό τό μάτι τῆς γειτόνισσας τούς Ἀμερικάνους τούς Κινέζους ἤ τούς Ρώσους τούς συνωμότες ἤ τούς ἐξωγήινους ἤ τήν γρουσουζιά τους ἐπειδή δέν πρόλαβαν νά φτύσουν τόν κόρφό τους Ὀπισθοδρομικούς μᾶς λένε ἀκόμα οἱ δῆθεν ἐκσυγ-χρονιστές τῆς ἰστορίας μέ τά λόγια τά ξύλινα καί τά χέρια τά βαμμένα μέ αἷμα

Ἔτσι εἴμαστε ἐμεῖς οἱ ἀποκαλούμενοι Ὁδῖτες Πού ξέρουμε πώς μές στήν ἁμαρτία ἡ χάρη περισσεύει καί δέ βαστάει ἡ ἀπελπισία στήν ψυχή μας Πού μάθαμε μέ τό αἷμα τῆς ψυχῆς μας πώς ἐπανάσταση θά πεῖ νά τά βάζεις μέ τό δυνάστη καί τό χά-ος μέσα σου Τόσες αὐτοκτονίες γύρω τους κι ἐμᾶς πού ὑμνοῦμε τήν Ζωή μᾶς βλέ-πουν οἱ laquoπολιτισμένοιraquo σάν χαμένους Πολιτικῶς ὀρθοί δέν γίναμε ποτέ γιατί οὔ-τε ἀπό πολιτική οὔτε ἀπό ὀρθότητα λογαριάζει ἡ συγχώρεση

Ἐμεῖς γινήκαμε δειλοί ὅταν θάρρος σήμαινε νά σκοτώνεις τόν ἄλλο γιά νά τοῦ laquoμάθεις νά σκέπτεταιraquo Ἐμεῖς οἱ φτωχούληδες τοῦ Θεοῦ τό ἁλάτι τῆς γῆς γνωρί-ζουμε τόν Θεό ἀπό τά μάτια τοῦ ἀδελφοῦ καί τά λάθη μας ἀπrsquo τό ἁπλωμένο χέρι

Οἱ Ὁδῖτες Ἐλευθερία Ρούση θεολόγος - ἐκπαιδευτικός

27

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

τοῦ Χριστοῦ ἀντίκρυ μας Οἱ Ὁδῖτες βλέπεις μετροῦν τόν κόσμο μrsquo ἀγκαλιές καί χαμόγελα ἔτσι πού δέν ἀγοράζεται ποτέ ἡ ἐλπίδα τους οὔτε πουλιέται Μοναχά μοιράζεται καί ὅταν λιγοστεύει τῆς δίνει Λόγο ὁ οὐρανός νά πορεύεται Γιrsquo αὐτό οἱ χριστιανοί δέ νοιώθουν μόνοι μά προσεύχονται γιά τήν μοναξιά πού βασιλεύ-ει στίς ψυχές τῶν ἀνθρώπων

Μόνο αὐτή τήν μέρα ἔχω κι εἶναι ὅτι ἔχω τούτη ἡ μέρα Κι ἄν μέ ρωτήσεις θά σοῦ πῶ πώς θέλω νά μαι μέ ἐτούτους τούς τρελούς τούς Ὁδῖτες πού λένε laquoταξίδιraquo τήν ζωή καί ∆ρόμο τόν Θεό τους πού ἔχουν γιά Θεό Ἐκεῖνον πού ἔκλαψε γιrsquo αὐ-τούς καί πού χαμογελοῦσε στά παιδιά Ἐκεῖνον πού ἔβαλε πάνω ἀπό τίς ἔνθεες αὐταπάτες τῶν νόμων καί τίς ἐπηρμένες πολιτικῶς ὀρθές διακηρύξεις τήν Ἀγάπη Θέλω νά πορευτῶ μέ λογισμό καί μrsquo ὄνειρο τόν δρόμο τόν λιγότερο ταξιδεμένο μέ Πνεῦμα καί Ἀλήθεια πεινῶντας καί διψῶντας τήν δικαιοσύνη μέ ἔρωτα γιά τήν ζωή πού νά μήν τήν ἀφήσω νά τελειώσει ποτέ καί λέω νrsquo ἀφήσω τίς ἦττες καί τίς κρίσεις γιά ἐκείνους πού ὀνειρευτῆκαν ἕνα καθωσπρέπει ἐξοχικό μία δόξα ἀ-δειανή κι ἕνα αὐτοκίνητο ἀκριβό γιά μέσ τήν πόλη

ΥΓ Ξέρω θά πεῖς πώς κάποιοι ἀπό ἐμᾶς ἔπραξαν τ ἀντίθετα στό διάβα τοῦ χρό-νου Ὑπηρέτησαν τίς ἐξουσίες σαγηνεύτηκαν ἀπό τήν δόξα καί τόν πλοῦτο ξέ-χασαν τόν λόγο τῆς Ἀγάπης φανατίστηκαν καί πρόδωσαν τόν λόγο τοῦ Χρι-στοῦ Κι ἄλλοι πάλι συγκρότησαν Ἱερές Ἐξετάσεις πολεμικές ἐπιχειρήσεις καί ἐξοντώσεις ἀντιπάλων ∆ίκιο ἔχεις μά ἐγώ σοῦ μιλάω γιά ὅσους ποθοῦν τόν δρό-μο Του ν ἀκολουθήσουν τούς Ὁδῖτες

Ὁδῖτες Ἐτσι ὀνομάζονταν τά πρῶτα χρόνια οἱ Χριστιανοί Ἡ ὀνομασία laquoΧριστιανόςraquo δόθηκε γιά πρώτη φορά στήν Ἀντιόχεια

∆έν γνωρίζεις ὅτι ἀποδημία εἶναι ὁ παρών βίος Νομίζεις πώς εἶσαι πολίτης

Ὁδίτης εἶσαι ὄχι πολίτης ἀλλ ὁδίτης εἶσαι καί ὁδοιπόρος Μήν πεῖς ἔχω αὐτή ἤ τήν ἄλλη πόλη ∆έν ἔχεις πόλη Ἡ πόλη εἶναι ἐπάνω

Ὅλα τά παρόντα εἶναι δρόμος Πανδοχεῖο εἶναι ὁ βίος Ἄγνωστη ἡ ἔξοδος ἄστατη ἡ κτίση

Τί μανιάζεις γιά τά σκοτάδια τοῦ κόσμου Γιατί ἀφήνοντας τήν ἀλήθεια τρέχεις πίσω ἀπό τίς σκιές

Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος

28

Ἡ laquoμνήμη τοῦ θανάτουraquo γιά τήν ὁποία μιλοῦν οἱ Πατέρες τῆς Ἐκκλησί-ας ὡς κινητήρια δύναμη ἀφύπνισης τοῦ ἑαυτοῦ μας τοῦτες τίς μέρες εἶναι καθημερινότητά μου Ὄχι γιατί ἀσκήθηκα πνευματικά ἤ ὑπερέ-

βαλα στήν προσευχή Ἡ χλιαρότητα πού μέ διέκρινε αὐτή καί ὑπερίσχυε Ἡ περί-οδος πού πέρασε ἦταν ἤρεμη χωρίς μεγάλες διακυμάνσεις Μέχρι πού ξαφνικά μαθαίνεις κάτι κι ἔρχονται τά πάνω κάτω - Ξέρετε ἡ μητέρα σας ἔχει καρκίνο Εἶναι λίγο ἐπιθετικούλης στό εἶδος του ἀλ-λά θά τόν παλέψουμε Εἶναι βέβαια καί τό προβληματάκι τῆς καρδιᾶς της πού διαπιστώθηκε ἀλλά μήν ἀπογοητεύεστε θά κάνουμε τό καλύτεροhellip laquoἘπιθετικούλης προβληματάκι ζωούλαraquohellip ὅλα μικρά καί σχετικά Χρησι-μοποιοῦμε ὑποκοριστικά γιά νά τονίσουμε ἀκόμα περισσότερο τήν μετριότητα πού ἔχουμε υἱοθετήσει στόν τρόπο πού ζοῦμε Λίγη ζωή λίγη χαρά λίγη ἀγάπη λίγος Θεόςhellip

Καί ἔρχονται αὐτές οἱ στιγμές πού ὁ καθένας μας ἀξιολογεῖ τά πράγματα ἀλλιῶς Πού θυμᾶται πώς αὐτό τό δῶρο τό μεγαλύτερο ἀπrsquo ὅλα τό δῶρο τῆς ζω-ῆς ἔχει κι αὐτό ἡμερομηνία λήξης Σκέφτεται τότε πώς δέν ἀξίζει νά τό ζεῖ μέτρια νά χάνει τίς στιγμές μέσα στό ἄγχος καί στήν γκρίνια τῆς καθημερινότητας Τότε θέλοντας καί μή νοιώθεις νά γίνεται πράξη τό laquoἀδιαλείπτως προσεύ-

χεσθαιraquo πού ἀναφέρει ὁ Ἀπόστολος Παῦλος Στρέφεις τά μά-τια τῆς ψυχῆς πρός τόν Θεό κι ἀφοῦ διαπιστώσεις πόσο λίγος εἶσαι γιά νά τά φέρεις ὅλα εἰς πέρας ὅπως νόμιζες ὅτι μπορεῖς ταπεινώνεσαι καί ζητᾶς βοήθεια καί ἔλεος καί ἀγάπη Καί ὕστερα ἀκολουθεῖ ἐκεῖνο τό laquo ἐν παντί εὐχαριστεῖτεraquo στό ὁποῖο μέχρι τώρα δέν ἔδινες καί ἰδιαίτερη σημασία Εἴτε γιατί κάποια πράγματα τά θεωροῦσες δεδομένα εἴτε γιατί νόμιζες πώς θά σοῦ ἀνήκουν πάντα Κι ἐνῶ πασχίζεις στήν καθημερι-νότητα γιά τό ἑπόμενο ὑλικό ἀγαθό πού ἔβαλες στό μάτι ἤ γιά κάποιο τοῦβλο παραπάνω στή νέα οἰκοδομή ἤ ἀκόμα

γιατί δέν μπορεῖς νrsquo ἀποκτήσεις κάτι ἀπό τά παραπάνω ἔχεις χάσει ἤδη τόσα πολλά Ἔχασες χωρίς νά δώσεις τήν παραμικρή σημασία τίς μυρωδιές τῆς ἄνοι-ξης τά ἀπίστευτα χρώματα τῶν λουλουδιῶν τό τραγούδι τοῦ κότσυφα τά ὄμορ-φα βράδια πού σέ βάζουν σιγά-σιγά στήν ἀνεμελιά τοῦ καλοκαιριοῦ

Ξεχνᾶς νrsquo ἀφιερώσεις χρόνο στούς ἀγαπημένους λές καί θά τούς ἔχεις γιά πάντα διαθέσιμους Πνιγμένος στίς μέριμνες χάνεις τήν διάθεση νά μοιραστεῖς στιγμές νrsquo ἀνταλλάξεις συναισθήματα νά δώσεις ἀγάπη

Ἀρχαγγέλων Λόγος

Ἀνατροπή Παρασκευή Ἐξάρχου

29

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

Κι ἔρχεται καί σέ βρίσκει ἡ φθορά ἡ ἀρρώστια ὁ θάνατος Καί συνειδη-τοποιεῖς πώς εἶσαι τελείως ἀπροετοίμαστος Τόσο καιρό τό ἀπωθοῦσες καί μπο-ρεῖ- μεταξύ μας- νά χτύπαγες καί κανένα ξύλο Ἡ ἀπώθηση εἶναι ἐπακόλουθο τῆς ἀμάθειας τῆς ἀκατηχησίας Ἀλλά καί τῆς μή ἀποδοχῆς κατά βάθος τοῦ γεγονό-τος τῆς Ἀνάστασης Ἴσως νά εἶναι καί βολικό νά ἐπιμένουμε στήν ἀντίληψη τοῦ laquoὅλα ἐδῶ τελειώνουνraquo καί νά παραμένουμε στήν κλάψα μας Βλέπεις ἄν ἀποδε-χτοῦμε οὐσιαστικά πώς ὁ βίος δέν τελειώνει ὁριστικά μέ τόν θάνατο ἀλλά δοῦμε τόν θάνατο σάν πέρασμα σάν ἀρχή σάν νίκη σάν ζωή τότε θά πρέπει νrsquo ἀναθε-ωρήσουμε ἐντελῶς τήν στάση ζωῆς μας τόν τρόπο σκέψης μας τίς συμπεριφορές μας Νά βάλουμε τήν δοξολογία στήν ζωή μας Νά δοῦμε τίς δυσκολίες ὡς παι-δαγωγικές δοκιμασίες Ἄλλωστε ὁ Ἀπόστολος τῶν Ἐθνῶν μᾶς θυμίζει πώς laquoἡ δύ-ναμις ἐν ἀσθενείᾳ τελειοῦταιraquo

∆ύσκολα τά πράγματα μανούλα Ἐγώ νιώθω ἀδύναμη καί τό καταθέτω Καί καθώς προσεύχομαι συμπληρώνω στήν προσευχή μου αὐτό πού ὑπέροχα λέει ὁ Παρακλητικός Κανόνας ἐγώ σοῦ ζητῶ ὅμως Ἐσύ πρᾶξε laquo πρός τό συμφέ-ρον τῆς αἰτήσεώς raquo μου ΑΜΗΝ

Ὁ κόσμος σκλήρανε πολύ

Γιῶργος Θεοτοκᾶς Ἀσθενεῖς καί ὁδοιπόροι ἐκδ Ἑστία

Ὁ κόσμος σκλήρανε πολύ σκλήρανε ξεράθηκε και ἄδειασε Πέρασε τά ὅρια Μικρές καλοσύνες ἐδῶ κι ἐκεῖ ἕνας Χριστιανός πάντα ὑπάρχει τρόπος νά

προσφέρει μά ὁ κόσμος δέν σώζεται πιά Ὁ κόσμος αὐτός χάθηκε ὅποιος ἔχει τά μάτια ἀνοιχτά τό βλέπει καί τό παίρνει ἀπόφαση μιά γιά πάντα Χάθηκε μές στήν ἀλαζονεία τῶν ἐπιστημῶν του μές στήν ἀπανθρωπιά τῶν μηχανῶν του μές στήν φρενίτιδά του πού τήν λέει πρόοδο στό ἀέναο στριφογύρισμά του στό κε-νό δίχως ἕρμα δίχως σκοπό Ὁ δύστηνος πλανήτης κλονίστηκε ἀνεπανόρθωτα ἔ-χασε τήν ἰσορροπία του ∆έν τόν αἰσθάνεσαι νά τρικλίζει κάτω ἀπ τά πόδια σου

Ἄ ς πασχίσουμε ἐμεῖς πού μένουμε ἐδῶ νά πλησιάσουμε ὅσο ἀντέχουμε τό Ἐπέκεινα καί ἄς προσευχόμαστε γιά τόν κόσμο πού σέρνεται ἀκράτητος

ἀπό τήν ἴδια δαιμονική ὁρμή του πρός τήν τελική του συντριβή Μερικοί θά βλέ-πουν τοῦτον ἐδῶ τόν ἀναμμένο φάρο μας μοῦ φτάνει ἐμένα ἕνας τέτοιος προορι-σμός Ἐνῶ ὁ κόσμος θά σβήνει ὁ φάρος θά φωτίζει ἀκόμα τίς ὕστατες στιγμές του θά σώζει ὡς τό τέλος μερικές ψυχές ∆έν ἐλπίζω πιά ἄλλο τίποτα

30

Κ αθώς θεριεύει τό θέρος καί ἡ φύση ντύνεται τά χρυσᾶ της νοσταλγία πλημμυρίζει τήν σκέψη μας νοσταλγία γιορτινή ἀπό τά παιδικά μας χρό-νια πού προσγειώθηκαν ἀπότομα ἀπό τήν πραγματικότητα τοῦ κόσμου

τούτου Οἱ κῆποι ὁλάνθιστοι γεμᾶτοι τριαντάφυλλα φίσκα ἀπό τό παιδομάνι οἱ χωματόδρομοι κι ἡ εὐωδία ἀπό τά νυχτολούλουδα νά διεγείρει τήν ὄσφρηση Ὀρ-θάνοιχτες οἱ πόρτες τῶν σπιτιῶν οἱ οἰκογένειες νά δειπνίζουν στίς βεράντες καί τά ραδιόφωνα νά γεμίζουν μέ μελωδίες τήν ἥσυχη γειτονιά Μνῆμες τῆς παιδικῆς ἡλικίας χρόνια ἀνέμελα κι ἀφελῆ τότε πού νομίζαμε ὅτι ὁ βίος θά lsquoναι παιχνίδι τότε πού θαρρούσαμε ὅτι στόν παράδεισο θά ζήσουμε Μεγαλώσαμε μέ τόν ἦχο τῶν οἰκοδομῶν στά αὐτιά μας ἕνας διαρκής θόρυ-βος στήν ἐφηβεία μας μπετονιέρες κι αὐτοκίνητα πού διαρκῶς αὐξάνονταν Βλέ-παμε ἀμήχανα τίς γειτονιές νά ἐξαφανίζονται τά δέντρα νά κόβονται τίς ταπει-νές μά ἀνθρώπινες μονοκατοικίες νά γκρεμίζονται μαζί μέ χιλιάδες ἀναμνήσεις Γενιές τῆς ἀντιπαροχῆς τῆς πολυκατοικίας τῶν χαμηλοτάβανων διαμερισμάτων - κουτιῶν τῆς ἀπρόσωπης συγκατοίκησης Χάσαμε τούς γειτόνους μας καί μαζί

τήν ἀνθρωπιά μας Ἤμασταν κοινωνικοί καί φι-λόξενοι καί γίναμε καχύποπτοι καί ἀπόμακροι Οἱ ὀλιγοπρόσωπες γειτονιές γέμισαν μέ ἀνθρώ-πους ξένους μεταξύ τους πού δέν ἔχουν καμμιά ὄρεξη νά γνωριστοῦν νά κοιταχτοῦν στά μάτια νά καλημεριστοῦν νά ἀνταλλάξουν ἐπισκέψεις καί χαμόγελα Εἴχαμε τό θλιβερό προνόμιο νά ζήσουμε τήν πα-ρακμή τῆς πόλης στήν ἐξέλιξή της Εἴδαμε τούς μικρούς παραδείσους μας νά μεταβάλλονται σέ

γκρίζα κακόγουστα κτίρια τίς ἀλάνες πού ματώναμε τά πόδια μας νά γίνονται ὄγκοι ἀπό μπετόν Πρίν προλάβουμε νά ἀποστηθίσουμε τό laquoἈθῆνα διαμαντόπε-τρα στῆς γῆς τό δαχτυλίδιraquo πνιγήκαμε στή μυρωδιά τοῦ νέφους καί ντραπήκαμε πού εἴμαστε Ἀθηναῖοι Ὅλοι νοσταλγοῦμε τό παρελθόν Μεγαλώνουμε καί διαρκῶς διαπιστώνου-με πώς laquoκάθε πέρυσι καί καλύτεραraquo Τά χρόνια περνοῦν καί ὅλο ἀναφερόμαστε σέ παλαιότερες ἐποχές ἀναπολοῦμε τά παλιά καί συγκινούμεθα μέ τραγούδια μέ κείμενα καί μέ ταινίες πού περιγράφουν τήν παλιά Ἑλλάδα τόν κόσμο πού ἔφυ-γε Ζοῦμε τήν παρακμή τοῦ σύγχρονου πολιτισμοῦ ἀνίκανοι νά ἀντιδράσουμε καί ὅλο μιλᾶμε γιά τά παλιά Νοιώθουμε ἄγχος γιά τήν ἐγκληματικότητα καί τήν οἰκονομική κρίση θλιβόμαστε πού κινδυνεύουμε νά χάσουμε τήν εὐδαιμονία μας Εἶναι φυσιολογική ἡ ἀντίδραση αὐτή μά ἄν ἀφήσουμε τόν συναισθηματισμό στήν ἄκρη καί σκεφτοῦμε τό παρελθόν μέσα ἀπό τό πρῖσμα τῆς ἱστορίας θά δια-πιστώσουμε πώς δύσκολα θά διαλέγαμε μιά ἄλλη χρονική περίοδο γιά νά ζήσου-με

Νοσταλγία π Χριστόδουλος Μπίθας

Ἀρχαγγέλων Λόγος

31

Ὅπου κι ἄν ἀνατρέξουμε πίσω στόν χρόνο βλέπουμε παντοῦ καί πάντα νά βασιλεύει ὁ πόνος Πόλεμοι κι ἐμφύλιοι ἀλληλοσπαραγμοί σκλαβιά καί πεῖνα φτώχεια κι ἀδικία σημαδεύουν τήν ἱστορία τῆς ἀνθρωπότητος Μπορεῖ νά ὑπῆρ-ξαν πιό ἔνθεοι πολιτισμοί ἀπό αὐτόν πού διανύουμε τώρα μά ἡ ἁμαρτία πάντα ἴδια εἶναι στό διάβα τῶν αἰώνων Μπορεῖ νά νοσταλγοῦμε τήν λαμπρή περίοδο τοῦ Βυζαντίου ἤ ἀκομα καί τήν ἔνδοξη ἑλληνική ἀρχαιότητα ἀλλά τό σίγουρο εἶναι ὅτι δέν θά θέλαμε νά ζήσουμε ἐχθρικές σφαγές πολέμους κι ἐπιδημίες οὔτε νά εἴμαστε δοῦλοι ἐκεῖνες τίς ἐποχές οὔτε νά πεθαίνουμε ἀπό μιά ἁπλῆ γρίπη ἐ-πειδή ἡ ἰατρική ἐπιστήμη δέν εἶχε ἀκόμα ἐξελιχθεῖ ∆ύσκολος ἦταν πάντα ὁ βίος Πλαστή ἡ ὀνειροπόληση γιά τό παρελθόν ψευδαίσθηση γιά νά ξεφύγουμε ἀπό τήν πραγματικότητα Κι ἄν ὑπάρχει νοσταλ-γία γιά μιά κοινωνία ἰδανική ὅπου πραγματικά θά θέλαμε νά ζήσουμε αὐτό μᾶλ-λον ἀφορᾶ τήν παραδείσια κατάσταση τήν ἐποχή πού δέν ὑπῆρχε στό ἀνθρώπι-νο γένος ὀδύνη καί στεναγμός ἀλλά κοινωνία ἀγάπης μέ τόν Θεό καί τόν συνάν-θρωπο Κι ἐφrsquo ὅσον τό νά γυρίσουμε στό παρελθόν ἀποκλείεται ἀφοῦ ἀρνηθήκα-με τήν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ μοναδική μας ἐλπίδα εἶναι τό μέλλον τά ἔσχατα ἡ Βασι-λεία τῶν Οὐρανῶν Ἐπειδή ὅμως τήν Βασιλεία Του μᾶς κάλεσε ὁ Κύριος νά τήν προγευτοῦμε ἐπειδή μᾶς ζήτησε νά βιώσουμε τά ἔσχατα ἀπό τώρα ἄς ἐγκαταλείψουμε τήν πα-ρελθοντολογία κι ἄς χαροῦμε τό σήμερα εὐχαριστῶντας τόν Θεό πάντων ἕνεκεν ζῶντας εὐλογημένα κάθε στιγμή σά νά lsquoναι ἡ πρώτη κι ἡ τελευταία τῆς ὕπαρξής μας ἔχοντας νοσταλγία μόνο γιά τήν Βασιλεία τοῦ Θεοῦ γιά τόν Παράδεισο γιά τό πέρασμα ἀπό τόν θάνατο στήν Ζωή τήν ὄντως Ζωή πού εἶναι ὁ Χριστός μας Ἀμήν

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

Ἀποφθέγματα τῆς ἐρήμου

Ἀββᾶς Ἀντώνιος

Ἀπό τόν πλησίον μας προέρχεται ἡ ζωή καί ὁ θάνατος Γιατί ἂν κερδίσουμε τόν ἀδελφό μας κερδίζουμε τόν Θεόmiddot ἂν ὅμως τόν σκανδαλίσουμε ἁμαρτάνουμε στόν Χριστό Ἔρχεται καιρός πού οἱ ἄνθρωποι θά τρελαθοῦν καί ὅταν δοῦν κάποιον πού δέν εἶναι τρελός θά ξεσηκωθοῦν ἐναντίον του καί θὰ τοῦ ποῦν ldquoεἶσαι τρελόςrdquo ἐπειδή δέν εἶναι ὅμοιος μ᾽ αὐτούς ∆έν φοβᾶμαι πιά τόν Θεό ἀλλά τόν ἀγαπάω ldquoΓιατί ἡ ἀγάπη διώχνει τόν φόβοrdquo ( Ἰω 418) Ἐκεῖνος πού κτυπάει τήν μᾶζα τοῦ σιδήρου σκέπτεται πρῶτα τί θέλει νά φτιάξει δρεπάνι μαχαίρι τσεκούρι Ἔτσι κι ἐμεῖς πρέπει νά σκεπτόμαστε γιά ποιά ἀρετή παλεύουμε ὥστε νά μήν κοπιάζουμε μάταια

32

Ἀρχαγγέλων Λόγος

Ἱερός Ναός Ταξιαρχῶν Μοσχάτου Σύντομο ἱστορικό

Στέλιος Ντάντης ∆ρ Θεολογίας-ἱστορικός

Ἀ πό τήν ἐποχή τῆς γερμανικῆς κατοχῆς (1941-44) καί γιά κά-ποιες δεκαετίες οἱ ἐπιβάτες

τοῦ ἠλεκτρικοῦ σιδηροδρόμου περ-νῶντας ἀπrsquo τό καταπράσινο Μοσχᾶτο σταυροκοπιόνταν ἀντικρίζοντας μέσα στά πανέμορφα περιβόλια ἕνα μικρό ξωκλήσι Ἦταν οἱ Ταξιάρχες ἤ τό Ταξι-αρχάκι ὅπως τό ὀνομάτιζαν οἱ παλιοί Μοσχατιῶτες πού τήν παραμονή καί τήν μέρα τῆς γιορτῆς ξεκινοῦσαν ἀπό κάθε μεριά τῆς πόλης καί ἀκολουθῶν-

τας τά στενά μονοπάτια μέσα ἀπό καλ-λιέργειες ἔρχονταν νά προσκυνήσουν Μέσα σrsquo ἐκεῖνα τά περιποιημένα περι-βόλια λιγοστοί ἦταν οἱ γείτονες τῶν Ταξιαρχῶν πού ζοῦσαν τριγύρω σέ σκόρπιες ἀγροικίες κυρίως κτηματίες περιβολάρηδες λαχανικῶν μέ τά ὁποῖα τροφοδοτοῦσαν τήν λαχαναγορά τῶν Ἀθηνῶν (Βαρβάκειο)

Τό ἐκκλησάκι χτίστηκε στά 1943 μέσα στά δύσκολα χρόνια τῆς ξενικῆς κατο-χῆς Οἰκοδομήθη-κε σέ οἰκόπεδο

282 τετραγωνικῶν μέτρων πού πρό-σφερε ὁ Χρῆστος Μαστροσταμάτης καί στήν ἵδρυσή του πρωτοστάτησε ἡ γυναίκα του Στυλιανή μέ τόν γαμπρό

τους Γεώργιο Καζάλα ὁ ὁποῖος κίνησε τά νήματα γιά τήν κατασκευή Στήν προσπάθεια ἐκείνη συνεισφέρανε πρό-

θυμα οἱ γειτονικές οἰκογένειες πού οἱ ἀπόγονοί τους ζοῦν ἀνάμεσά μας Μπέλλου Λαλαούνη Καψίλη Κω-σταντάκη (Ροδίτη) Λεγάκη Καζάλα καί Μαστροσταμάτη Οἰκοδομικά ὑλικά δέν ὑπῆρχαν ἐ-κεῖνα τά δύσμοιρα χρόνια γιrsquo αὐτό προσφερθήκε ὁ κόσμος καί κουβάλησε πέτρες χῶμα ἄμμο ἀπrsquo τό ποτάμι τοῦ-βλα κεραμίδια ἤ πρόσφερε χρήματα

Τά ἐγκαίνια τῆς ἐκκκλησούλας ἔγιναν στίς 29 Ιουνίου 1943 μέρα τῆς γιορτῆς τῶν ἁγίων ἀποστόλων Πέτρου καί Παύλου Συνέχεια στό ἑπόμενο (Πρωτοδημοσιεύτηκε στά IΣTOPIKA TOY MOΣXATOY τ β΄ Μοσχᾶτο 2003 σσ 55-59)

33

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

Τά Νέα μας

τῆς Ζωοδόχου Πηγῆς καί τό ἀπόγευμα πήραμε τό πλοῖο τῆς ἐπιστροφῆς Στήν ἐκδρομή αὐτή ὅπως καί στήν ἐκ-δήλωση πού πραγματοποιήσαμε τήν ∆ευτέρα 31η Μαΐου στό Πνευματικό μας Κέντρο μᾶς δόθηκε μιά ἀκόμα εὐ-καιρία νά συσφίγξουμε τίς σχέσεις μας καί νά νοιώσουμε λίγο παραπάνω τήν αἴσθηση τῆς κοινότητας Ὅλες αὐτές τίς δραστηριότητες ὅπως καί τό κέρα-σμα μετά τήν Θεία Λειτουργία τῆς Κυ-ριακῆς θά πρέπει νά τά ἀντιμετωπί-ζουμε ὡς ἐκκλησιαστικά-κοινοτικά γε-γονότα κι ὄχι σάν ἁπλές κοινωνικές ἐκδηλώσεις Σέ καιρούς ἀφιλόξενους καί μοναχικούς καλούμεθα νά συσπει-ρωθοῦμε στήν ἐνορία μας νά νοιώσου-με πρόσωπα νά μοιραστοῦμε τήν κατή-χηση καί τήν ἐλπίδα μας

Πιστεύουμε ἀκράδαντα πώς τό μέλλον τῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας τόν 21ο αἰῶνα ἐξαρτᾶται ἄμεσα ἀπό τό ζωντά-νεμα τῆς κοινοτικῆς ζωῆς κατά τό Ἀποστολικό πρότυπο καί βέβαια τόν ἐπανευαγγελισμό τῶν συνανθρώπων μας Μέ τήν βοήθεια τοῦ Θεοῦ ἐλπίζουμε νά ἐργαστοῦμε ὅλοι πρός αὐτή τήν κατεύθυνση Ἀμήν

Μ έ ἐπιτυχία πραγματοποιήθηshyκε στίς 5 καί 6 Ἰουνίου ἡ ἐκshyδρομή τῆς ἐνορίας μας στήν

Ἄνδρο Με 74 ἀδελφούς καί ἀδελφές μας περάσαμε ἕνα εὐλογημένο κι

εὐχάριστο διήμερο στό πανέμορφο Κυ-κλαδονήσι Καταλύσαμε σέ ξενοδοχεῖο στό Γαύριο καί ἀπό ἐκεῖ τήν πρώτη ἡ-μέρα περιηγηθήκαμε στά μοναστήρια τῆς Ἀγίας Μαρίνας (ὅπου φυλάσσεται λείψανο τῆς Ἁγίας) καί τῆς Παναχράν-του (ἐδῶ βρίσκεται ἡ κάρα τοῦ Ἁγ Παντελεήμονα καί πλῆθος ἄλλων ἱερῶν λειψάνων) καί βέβαια στήν ὄμορφη χώρα τῆς Ἄνδρου Τήν Κυριακή λει-τουργηθήκαμε στήν γυναικεία Μονή

Ἱερά Μονή Παναχράντου

Ἡ χώρα τῆς Ἄνδρου ἀπό τήν Μονή Παναχράντου

Στήν πύλη τῆς Ἱ Μ Ζωοοδόχου Πηγῆς

34

Ἡ κρίση στήν οὐσία δέν εἶναι οἰκονομική ἀλλά κυρίως καί πρό παντός πνευματική καί αὐτή φέρνει καί οἰκονομική

καί πολιτική κρίση Αὐτό σημαίνει ὅτι ἡ ἀντιμετώπιση τῆς κρίσεως δέν γίνεται μέ οἰκονομικά μέσα καί πολιτικές πρακτι-κές ἀλλά μέ τήν ἀλλαγή τρόπου ζωῆς μέ τήν ἐπαναφορά τοῦ ἀνθρώπου στήν ὀλιγάρκεια τήν ἐγκράτεια τήν σωφροσύνη τήν ἀποφυγή τῆς ἀπληστίας καί τῆς ὑπερβολῆς

Ἡ ἄσκηση προβάλλει σήμερα ὡς ἐπιταγή ὡς προσπάθεια νά θεραπευθεῖ τό πάθος τῆς φιλαυτίας ἀπό τό ὁποῖο

προέρχονται τά πάθη τῆς φιληδονίας τῆς φιλοδοξίας καί τῆς φιλαργυρίας Ὁ εὐαγγελιστής Ἰωάννης τό περιγράφει αὐτό μέ πολλή σαφήνεια laquoπᾶν τό ἐν τῷ κόσμῳ ἡ ἐπιθυμία τῆς σαρκός καί ἡ ἐπιθυμία τῶν ὀφθαλμῶν καί ἡ ἀλαζονεία τοῦ βίου οὐκ ἔ-στιν ἐκ τοῦ πατρός ἄλλrsquo ἐκ τοῦ κόσμου ἐστίraquo (Α΄ Ἰω β 16)

Μητροπολίτης Ναυπάκτου καί Ἁγίου Βλασίου Ἱερόθεος Βλάχος

  • Τό Ψωμί13
  • Μίλτος Σαχτούρης (1919-2005) 13
  • Ἀββᾶς Ἀντώνιος 13
    • ltlt13 ASCII85EncodePages false13 AllowTransparency false13 AutoPositionEPSFiles true13 AutoRotatePages None13 Binding Left13 CalGrayProfile (Dot Gain 20)13 CalRGBProfile (sRGB IEC61966-21)13 CalCMYKProfile (US Web Coated 050SWOP051 v2)13 sRGBProfile (sRGB IEC61966-21)13 CannotEmbedFontPolicy Error13 CompatibilityLevel 1413 CompressObjects Tags13 CompressPages true13 ConvertImagesToIndexed true13 PassThroughJPEGImages true13 CreateJobTicket false13 DefaultRenderingIntent Default13 DetectBlends true13 DetectCurves 0000013 ColorConversionStrategy CMYK13 DoThumbnails false13 EmbedAllFonts true13 EmbedOpenType false13 ParseICCProfilesInComments true13 EmbedJobOptions true13 DSCReportingLevel 013 EmitDSCWarnings false13 EndPage -113 ImageMemory 104857613 LockDistillerParams false13 MaxSubsetPct 10013 Optimize true13 OPM 113 ParseDSCComments true13 ParseDSCCommentsForDocInfo true13 PreserveCopyPage true13 PreserveDICMYKValues true13 PreserveEPSInfo true13 PreserveFlatness true13 PreserveHalftoneInfo false13 PreserveOPIComments true13 PreserveOverprintSettings true13 StartPage 113 SubsetFonts true13 TransferFunctionInfo Apply13 UCRandBGInfo Preserve13 UsePrologue false13 ColorSettingsFile ()13 AlwaysEmbed [ true13 ]13 NeverEmbed [ true13 ]13 AntiAliasColorImages false13 CropColorImages true13 ColorImageMinResolution 30013 ColorImageMinResolutionPolicy OK13 DownsampleColorImages true13 ColorImageDownsampleType Bicubic13 ColorImageResolution 30013 ColorImageDepth -113 ColorImageMinDownsampleDepth 113 ColorImageDownsampleThreshold 15000013 EncodeColorImages true13 ColorImageFilter DCTEncode13 AutoFilterColorImages true13 ColorImageAutoFilterStrategy JPEG13 ColorACSImageDict ltlt13 QFactor 01513 HSamples [1 1 1 1] VSamples [1 1 1 1]13 gtgt13 ColorImageDict ltlt13 QFactor 01513 HSamples [1 1 1 1] VSamples [1 1 1 1]13 gtgt13 JPEG2000ColorACSImageDict ltlt13 TileWidth 25613 TileHeight 25613 Quality 3013 gtgt13 JPEG2000ColorImageDict ltlt13 TileWidth 25613 TileHeight 25613 Quality 3013 gtgt13 AntiAliasGrayImages false13 CropGrayImages true13 GrayImageMinResolution 30013 GrayImageMinResolutionPolicy OK13 DownsampleGrayImages true13 GrayImageDownsampleType Bicubic13 GrayImageResolution 30013 GrayImageDepth -113 GrayImageMinDownsampleDepth 213 GrayImageDownsampleThreshold 15000013 EncodeGrayImages true13 GrayImageFilter DCTEncode13 AutoFilterGrayImages true13 GrayImageAutoFilterStrategy JPEG13 GrayACSImageDict ltlt13 QFactor 01513 HSamples [1 1 1 1] VSamples [1 1 1 1]13 gtgt13 GrayImageDict ltlt13 QFactor 01513 HSamples [1 1 1 1] VSamples [1 1 1 1]13 gtgt13 JPEG2000GrayACSImageDict ltlt13 TileWidth 25613 TileHeight 25613 Quality 3013 gtgt13 JPEG2000GrayImageDict ltlt13 TileWidth 25613 TileHeight 25613 Quality 3013 gtgt13 AntiAliasMonoImages false13 CropMonoImages true13 MonoImageMinResolution 120013 MonoImageMinResolutionPolicy OK13 DownsampleMonoImages true13 MonoImageDownsampleType Bicubic13 MonoImageResolution 120013 MonoImageDepth -113 MonoImageDownsampleThreshold 15000013 EncodeMonoImages true13 MonoImageFilter CCITTFaxEncode13 MonoImageDict ltlt13 K -113 gtgt13 AllowPSXObjects false13 CheckCompliance [13 None13 ]13 PDFX1aCheck false13 PDFX3Check false13 PDFXCompliantPDFOnly false13 PDFXNoTrimBoxError true13 PDFXTrimBoxToMediaBoxOffset [13 00000013 00000013 00000013 00000013 ]13 PDFXSetBleedBoxToMediaBox true13 PDFXBleedBoxToTrimBoxOffset [13 00000013 00000013 00000013 00000013 ]13 PDFXOutputIntentProfile ()13 PDFXOutputConditionIdentifier ()13 PDFXOutputCondition ()13 PDFXRegistryName ()13 PDFXTrapped False1313 CreateJDFFile false13 Description ltlt13 ARA ltFEFF06270633062A062E062F0645002006470630064700200627064406250639062F0627062F0627062A002006440625064606340627062100200648062B062706260642002000410064006F00620065002000500044004600200645062A064806270641064206290020064406440637062806270639062900200641064A00200627064406450637062706280639002006300627062A0020062F0631062C0627062A002006270644062C0648062F0629002006270644063906270644064A0629061B0020064A06450643064600200641062A062D00200648062B0627062606420020005000440046002006270644064506460634062306290020062806270633062A062E062F062706450020004100630072006F0062006100740020064800410064006F006200650020005200650061006400650072002006250635062F0627063100200035002E0030002006480627064406250635062F062706310627062A0020062706440623062D062F062B002E0635062F0627063100200035002E0030002006480627064406250635062F062706310627062A0020062706440623062D062F062B002Egt13 BGR ltFEFF04180437043f043e043b043704320430043904420435002004420435043704380020043d0430044104420440043e0439043a0438002c00200437043000200434043000200441044a0437043404300432043004420435002000410064006f00620065002000500044004600200434043e043a0443043c0435043d04420438002c0020043c0430043a04410438043c0430043b043d043e0020043f044004380433043e04340435043d04380020043704300020043204380441043e043a043e043a0430044704350441044204320435043d0020043f04350447043004420020043704300020043f044004350434043f0435044704300442043d04300020043f043e04340433043e0442043e0432043a0430002e002000200421044a04370434043004340435043d043804420435002000500044004600200434043e043a0443043c0435043d044204380020043c043e0433043004420020043404300020044104350020043e0442043204300440044f0442002004410020004100630072006f00620061007400200438002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e00300020043800200441043b0435043404320430044904380020043204350440044104380438002egt13 CHS ltFEFF4f7f75288fd94e9b8bbe5b9a521b5efa7684002000410064006f006200650020005000440046002065876863900275284e8e9ad88d2891cf76845370524d53705237300260a853ef4ee54f7f75280020004100630072006f0062006100740020548c002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000204ee553ca66f49ad87248672c676562535f00521b5efa768400200050004400460020658768633002gt13 CHT ltFEFF4f7f752890194e9b8a2d7f6e5efa7acb7684002000410064006f006200650020005000440046002065874ef69069752865bc9ad854c18cea76845370524d5370523786557406300260a853ef4ee54f7f75280020004100630072006f0062006100740020548c002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000204ee553ca66f49ad87248672c4f86958b555f5df25efa7acb76840020005000440046002065874ef63002gt13 CZE ltFEFF005400610074006f0020006e006100730074006100760065006e00ed00200070006f0075017e0069006a007400650020006b0020007600790074007600e101590065006e00ed00200064006f006b0075006d0065006e0074016f002000410064006f006200650020005000440046002c0020006b00740065007200e90020007300650020006e0065006a006c00e90070006500200068006f006400ed002000700072006f0020006b00760061006c00690074006e00ed0020007400690073006b00200061002000700072006500700072006500730073002e002000200056007900740076006f01590065006e00e900200064006f006b0075006d0065006e007400790020005000440046002000620075006400650020006d006f017e006e00e90020006f007400650076015900ed007400200076002000700072006f006700720061006d0065006300680020004100630072006f00620061007400200061002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002000610020006e006f0076011b006a016100ed00630068002egt13 DAN ltFEFF004200720075006700200069006e0064007300740069006c006c0069006e006700650072006e0065002000740069006c0020006100740020006f007000720065007400740065002000410064006f006200650020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e007400650072002c0020006400650072002000620065006400730074002000650067006e006500720020007300690067002000740069006c002000700072006500700072006500730073002d007500640073006b007200690076006e0069006e00670020006100660020006800f8006a0020006b00760061006c0069007400650074002e0020004400650020006f007000720065007400740065006400650020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e0074006500720020006b0061006e002000e50062006e00650073002000690020004100630072006f00620061007400200065006c006c006500720020004100630072006f006200610074002000520065006100640065007200200035002e00300020006f00670020006e0079006500720065002egt13 DEU ltFEFF00560065007200770065006e00640065006e0020005300690065002000640069006500730065002000450069006e007300740065006c006c0075006e00670065006e0020007a0075006d002000450072007300740065006c006c0065006e00200076006f006e002000410064006f006200650020005000440046002d0044006f006b0075006d0065006e00740065006e002c00200076006f006e002000640065006e0065006e002000530069006500200068006f006300680077006500720074006900670065002000500072006500700072006500730073002d0044007200750063006b0065002000650072007a0065007500670065006e0020006d00f60063006800740065006e002e002000450072007300740065006c006c007400650020005000440046002d0044006f006b0075006d0065006e007400650020006b00f6006e006e0065006e0020006d006900740020004100630072006f00620061007400200075006e0064002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e00300020006f0064006500720020006800f600680065007200200067006500f600660066006e00650074002000770065007200640065006e002egt13 ESP ltFEFF005500740069006c0069006300650020006500730074006100200063006f006e0066006900670075007200610063006900f3006e0020007000610072006100200063007200650061007200200064006f00630075006d0065006e0074006f00730020005000440046002000640065002000410064006f0062006500200061006400650063007500610064006f00730020007000610072006100200069006d0070007200650073006900f3006e0020007000720065002d0065006400690074006f007200690061006c00200064006500200061006c00740061002000630061006c0069006400610064002e002000530065002000700075006500640065006e00200061006200720069007200200064006f00630075006d0065006e0074006f00730020005000440046002000630072006500610064006f007300200063006f006e0020004100630072006f006200610074002c002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000200079002000760065007200730069006f006e0065007300200070006f00730074006500720069006f007200650073002egt13 ETI ltFEFF004b00610073007500740061006700650020006e0065006900640020007300e4007400740065006900640020006b00760061006c006900740065006500740073006500200074007200fc006b006900650065006c007300650020007000720069006e00740069006d0069007300650020006a0061006f006b007300200073006f00620069006c0069006b0065002000410064006f006200650020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e00740069006400650020006c006f006f006d006900730065006b0073002e00200020004c006f006f0064007500640020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e00740065002000730061006100740065002000610076006100640061002000700072006f006700720061006d006d006900640065006700610020004100630072006f0062006100740020006e0069006e0067002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e00300020006a00610020007500750065006d006100740065002000760065007200730069006f006f006e00690064006500670061002e000d000agt13 FRA ltFEFF005500740069006c006900730065007a00200063006500730020006f007000740069006f006e00730020006100660069006e00200064006500200063007200e900650072002000640065007300200064006f00630075006d0065006e00740073002000410064006f00620065002000500044004600200070006f0075007200200075006e00650020007100750061006c0069007400e90020006400270069006d007000720065007300730069006f006e00200070007200e9007000720065007300730065002e0020004c0065007300200064006f00630075006d0065006e00740073002000500044004600200063007200e900e90073002000700065007500760065006e0074002000ea0074007200650020006f007500760065007200740073002000640061006e00730020004100630072006f006200610074002c002000610069006e00730069002000710075002700410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002000650074002000760065007200730069006f006e007300200075006c007400e90072006900650075007200650073002egt13 GRE ltFEFF03a703c103b703c303b903bc03bf03c003bf03b903ae03c303c403b5002003b103c503c403ad03c2002003c403b903c2002003c103c503b803bc03af03c303b503b903c2002003b303b903b1002003bd03b1002003b403b703bc03b903bf03c503c103b303ae03c303b503c403b5002003ad03b303b303c103b103c603b1002000410064006f006200650020005000440046002003c003bf03c5002003b503af03bd03b103b9002003ba03b103c42019002003b503be03bf03c703ae03bd002003ba03b103c403ac03bb03bb03b703bb03b1002003b303b903b1002003c003c103bf002d03b503ba03c403c503c003c903c403b903ba03ad03c2002003b503c103b303b103c303af03b503c2002003c503c803b703bb03ae03c2002003c003bf03b903cc03c403b703c403b103c2002e0020002003a403b10020005000440046002003ad03b303b303c103b103c603b1002003c003bf03c5002003ad03c703b503c403b5002003b403b703bc03b903bf03c503c103b303ae03c303b503b9002003bc03c003bf03c103bf03cd03bd002003bd03b1002003b103bd03bf03b903c703c403bf03cd03bd002003bc03b5002003c403bf0020004100630072006f006200610074002c002003c403bf002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002003ba03b103b9002003bc03b503c403b103b303b503bd03ad03c303c403b503c103b503c2002003b503ba03b403cc03c303b503b903c2002egt13 HEB ltFEFF05D405E905EA05DE05E905D5002005D105D405D205D305E805D505EA002005D005DC05D4002005DB05D305D9002005DC05D905E605D505E8002005DE05E105DE05DB05D9002000410064006F006200650020005000440046002005D405DE05D505EA05D005DE05D905DD002005DC05D405D305E405E105EA002005E705D305DD002D05D305E405D505E1002005D005D905DB05D505EA05D905EA002E002005DE05E105DE05DB05D90020005000440046002005E905E005D505E605E805D5002005E005D905EA05E005D905DD002005DC05E405EA05D905D705D4002005D105D005DE05E605E205D505EA0020004100630072006F006200610074002005D5002D00410064006F00620065002000520065006100640065007200200035002E0030002005D505D205E805E105D005D505EA002005DE05EA05E705D305DE05D505EA002005D905D505EA05E8002E05D005DE05D905DD002005DC002D005000440046002F0058002D0033002C002005E205D905D905E005D5002005D105DE05D305E805D905DA002005DC05DE05E905EA05DE05E9002005E905DC0020004100630072006F006200610074002E002005DE05E105DE05DB05D90020005000440046002005E905E005D505E605E805D5002005E005D905EA05E005D905DD002005DC05E405EA05D905D705D4002005D105D005DE05E605E205D505EA0020004100630072006F006200610074002005D5002D00410064006F00620065002000520065006100640065007200200035002E0030002005D505D205E805E105D005D505EA002005DE05EA05E705D305DE05D505EA002005D905D505EA05E8002Egt13 HRV (Za stvaranje Adobe PDF dokumenata najpogodnijih za visokokvalitetni ispis prije tiskanja koristite ove postavke Stvoreni PDF dokumenti mogu se otvoriti Acrobat i Adobe Reader 50 i kasnijim verzijama)13 HUN ltFEFF004b0069007600e1006c00f30020006d0069006e0151007300e9006701710020006e0079006f006d00640061006900200065006c0151006b00e90073007a00ed007401510020006e0079006f006d00740061007400e100730068006f007a0020006c006500670069006e006b00e1006200620020006d0065006700660065006c0065006c0151002000410064006f00620065002000500044004600200064006f006b0075006d0065006e00740075006d006f006b0061007400200065007a0065006b006b0065006c0020006100200062006500e1006c006c00ed007400e10073006f006b006b0061006c0020006b00e90073007a00ed0074006800650074002e0020002000410020006c00e90074007200650068006f007a006f00740074002000500044004600200064006f006b0075006d0065006e00740075006d006f006b00200061007a0020004100630072006f006200610074002000e9007300200061007a002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002c0020007600610067007900200061007a002000610074007400f3006c0020006b00e9007301510062006200690020007600650072007a006900f3006b006b0061006c0020006e00790069007400680061007400f3006b0020006d00650067002egt13 ITA ltFEFF005500740069006c0069007a007a006100720065002000710075006500730074006500200069006d0070006f007300740061007a0069006f006e00690020007000650072002000630072006500610072006500200064006f00630075006d0065006e00740069002000410064006f00620065002000500044004600200070006900f900200061006400610074007400690020006100200075006e00610020007000720065007300740061006d0070006100200064006900200061006c007400610020007100750061006c0069007400e0002e0020004900200064006f00630075006d0065006e007400690020005000440046002000630072006500610074006900200070006f00730073006f006e006f0020006500730073006500720065002000610070006500720074006900200063006f006e0020004100630072006f00620061007400200065002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000200065002000760065007200730069006f006e006900200073007500630063006500730073006900760065002egt13 JPN ltFEFF9ad854c18cea306a30d730ea30d730ec30b951fa529b7528002000410064006f0062006500200050004400460020658766f8306e4f5c6210306b4f7f75283057307e305930023053306e8a2d5b9a30674f5c62103055308c305f0020005000440046002030d530a130a430eb306f3001004100630072006f0062006100740020304a30883073002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000204ee5964d3067958b304f30533068304c3067304d307e305930023053306e8a2d5b9a306b306f30d530a930f330c8306e57cb30818fbc307f304c5fc59808306730593002gt13 KOR ltFEFFc7740020c124c815c7440020c0acc6a9d558c5ec0020ace0d488c9c80020c2dcd5d80020c778c1c4c5d00020ac00c7a50020c801d569d55c002000410064006f0062006500200050004400460020bb38c11cb97c0020c791c131d569b2c8b2e4002e0020c774b807ac8c0020c791c131b41c00200050004400460020bb38c11cb2940020004100630072006f0062006100740020bc0f002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e00300020c774c0c1c5d0c11c0020c5f40020c2180020c788c2b5b2c8b2e4002egt13 LTH ltFEFF004e006100750064006f006b0069007400650020016100690075006f007300200070006100720061006d006500740072007500730020006e006f0072011700640061006d00690020006b0075007200740069002000410064006f00620065002000500044004600200064006f006b0075006d0065006e007400750073002c0020006b00750072006900650020006c0061006200690061007500730069006100690020007000720069007400610069006b007900740069002000610075006b01610074006f00730020006b006f006b007900620117007300200070006100720065006e006700740069006e00690061006d00200073007000610075007300640069006e0069006d00750069002e0020002000530075006b0075007200740069002000500044004600200064006f006b0075006d0065006e007400610069002000670061006c006900200062016b007400690020006100740069006400610072006f006d00690020004100630072006f006200610074002000690072002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002000610072002000760117006c00650073006e0117006d00690073002000760065007200730069006a006f006d00690073002egt13 LVI ltFEFF0049007a006d0061006e0074006f006a00690065007400200161006f00730020006900650073007400610074012b006a0075006d00750073002c0020006c0061006900200076006500690064006f00740075002000410064006f00620065002000500044004600200064006f006b0075006d0065006e007400750073002c0020006b006100730020006900720020012b00700061016100690020007000690065006d01130072006f00740069002000610075006700730074006100730020006b00760061006c0069007401010074006500730020007000690072006d007300690065007300700069006501610061006e006100730020006400720075006b00610069002e00200049007a0076006500690064006f006a006900650074002000500044004600200064006f006b0075006d0065006e007400750073002c0020006b006f002000760061007200200061007400760113007200740020006100720020004100630072006f00620061007400200075006e002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002c0020006b0101002000610072012b00200074006f0020006a00610075006e0101006b0101006d002000760065007200730069006a0101006d002egt13 NLD (Gebruik deze instellingen om Adobe PDF-documenten te maken die zijn geoptimaliseerd voor prepress-afdrukken van hoge kwaliteit De gemaakte PDF-documenten kunnen worden geopend met Acrobat en Adobe Reader 50 en hoger)13 NOR ltFEFF004200720075006b00200064006900730073006500200069006e006e007300740069006c006c0069006e00670065006e0065002000740069006c002000e50020006f0070007000720065007400740065002000410064006f006200650020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e00740065007200200073006f006d00200065007200200062006500730074002000650067006e0065007400200066006f00720020006600f80072007400720079006b006b0073007500740073006b00720069006600740020006100760020006800f800790020006b00760061006c0069007400650074002e0020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e00740065006e00650020006b0061006e002000e50070006e00650073002000690020004100630072006f00620061007400200065006c006c00650072002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000200065006c006c00650072002000730065006e006500720065002egt13 POL ltFEFF0055007300740061007700690065006e0069006100200064006f002000740077006f0072007a0065006e0069006100200064006f006b0075006d0065006e007400f300770020005000440046002000700072007a0065007a006e00610063007a006f006e00790063006800200064006f002000770079006400720075006b00f30077002000770020007700790073006f006b00690065006a0020006a0061006b006f015b00630069002e002000200044006f006b0075006d0065006e0074007900200050004400460020006d006f017c006e00610020006f007400770069006500720061010700200077002000700072006f006700720061006d006900650020004100630072006f00620061007400200069002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002000690020006e006f00770073007a0079006d002egt13 PTB ltFEFF005500740069006c0069007a006500200065007300730061007300200063006f006e00660069006700750072006100e700f50065007300200064006500200066006f0072006d00610020006100200063007200690061007200200064006f00630075006d0065006e0074006f0073002000410064006f0062006500200050004400460020006d00610069007300200061006400650071007500610064006f00730020007000610072006100200070007200e9002d0069006d0070007200650073007300f50065007300200064006500200061006c007400610020007100750061006c00690064006100640065002e0020004f007300200064006f00630075006d0065006e0074006f00730020005000440046002000630072006900610064006f007300200070006f00640065006d0020007300650072002000610062006500720074006f007300200063006f006d0020006f0020004100630072006f006200610074002000650020006f002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002000650020007600650072007300f50065007300200070006f00730074006500720069006f007200650073002egt13 RUM ltFEFF005500740069006c0069007a00610163006900200061006300650073007400650020007300650074010300720069002000700065006e007400720075002000610020006300720065006100200064006f00630075006d0065006e00740065002000410064006f006200650020005000440046002000610064006500630076006100740065002000700065006e0074007200750020007400690070010300720069007200650061002000700072006500700072006500730073002000640065002000630061006c006900740061007400650020007300750070006500720069006f006100720103002e002000200044006f00630075006d0065006e00740065006c00650020005000440046002000630072006500610074006500200070006f00740020006600690020006400650073006300680069007300650020006300750020004100630072006f006200610074002c002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e00300020015f00690020007600650072007300690075006e0069006c006500200075006c0074006500720069006f006100720065002egt13 RUS ltFEFF04180441043f043e043b044c04370443043904420435002004340430043d043d044b04350020043d0430044104420440043e0439043a043800200434043b044f00200441043e043704340430043d0438044f00200434043e043a0443043c0435043d0442043e0432002000410064006f006200650020005000440046002c0020043c0430043a04410438043c0430043b044c043d043e0020043f043e04340445043e0434044f04490438044500200434043b044f00200432044b0441043e043a043e043a0430044704350441044204320435043d043d043e0433043e00200434043e043f0435044704300442043d043e0433043e00200432044b0432043e04340430002e002000200421043e043704340430043d043d044b04350020005000440046002d0434043e043a0443043c0435043d0442044b0020043c043e0436043d043e0020043e0442043a0440044b043204300442044c002004410020043f043e043c043e0449044c044e0020004100630072006f00620061007400200438002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e00300020043800200431043e043b043504350020043f043e04370434043d043804450020043204350440044104380439002egt13 SKY ltFEFF0054006900650074006f0020006e006100730074006100760065006e0069006100200070006f0075017e0069007400650020006e00610020007600790074007600e100720061006e0069006500200064006f006b0075006d0065006e0074006f0076002000410064006f006200650020005000440046002c0020006b0074006f007200e90020007300610020006e0061006a006c0065007001610069006500200068006f0064006900610020006e00610020006b00760061006c00690074006e00fa00200074006c0061010d00200061002000700072006500700072006500730073002e00200056007900740076006f00720065006e00e900200064006f006b0075006d0065006e007400790020005000440046002000620075006400650020006d006f017e006e00e90020006f00740076006f00720069016500200076002000700072006f006700720061006d006f006300680020004100630072006f00620061007400200061002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002000610020006e006f0076016100ed00630068002egt13 SLV ltFEFF005400650020006e006100730074006100760069007400760065002000750070006f0072006100620069007400650020007a00610020007500730074007600610072006a0061006e006a006500200064006f006b0075006d0065006e0074006f0076002000410064006f006200650020005000440046002c0020006b006900200073006f0020006e0061006a007000720069006d00650072006e0065006a016100690020007a00610020006b0061006b006f0076006f00730074006e006f0020007400690073006b0061006e006a00650020007300200070007200690070007200610076006f0020006e00610020007400690073006b002e00200020005500730074007600610072006a0065006e006500200064006f006b0075006d0065006e0074006500200050004400460020006a00650020006d006f0067006f010d00650020006f0064007000720065007400690020007a0020004100630072006f00620061007400200069006e002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000200069006e0020006e006f00760065006a01610069006d002egt13 SUO ltFEFF004b00e40079007400e40020006e00e40069007400e4002000610073006500740075006b007300690061002c0020006b0075006e0020006c0075006f00740020006c00e400680069006e006e00e4002000760061006100740069007600610061006e0020007000610069006e006100740075006b00730065006e002000760061006c006d0069007300740065006c00750074007900f6006800f6006e00200073006f00700069007600690061002000410064006f0062006500200050004400460020002d0064006f006b0075006d0065006e007400740065006a0061002e0020004c0075006f0064007500740020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e00740069007400200076006f0069006400610061006e0020006100760061007400610020004100630072006f0062006100740069006c006c00610020006a0061002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030003a006c006c00610020006a006100200075007500640065006d006d0069006c006c0061002egt13 SVE ltFEFF0041006e007600e4006e00640020006400650020006800e4007200200069006e0073007400e4006c006c006e0069006e006700610072006e00610020006f006d002000640075002000760069006c006c00200073006b006100700061002000410064006f006200650020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e007400200073006f006d002000e400720020006c00e4006d0070006c0069006700610020006600f60072002000700072006500700072006500730073002d007500740073006b00720069006600740020006d006500640020006800f600670020006b00760061006c0069007400650074002e002000200053006b006100700061006400650020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e00740020006b0061006e002000f600700070006e00610073002000690020004100630072006f0062006100740020006f00630068002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e00300020006f00630068002000730065006e006100720065002egt13 TUR ltFEFF005900fc006b00730065006b0020006b0061006c006900740065006c0069002000f6006e002000790061007a006401310072006d00610020006200610073006b013100730131006e006100200065006e0020006900790069002000750079006100620069006c006500630065006b002000410064006f006200650020005000440046002000620065006c00670065006c0065007200690020006f006c0075015f007400750072006d0061006b0020006900e70069006e00200062007500200061007900610072006c0061007201310020006b0075006c006c0061006e0131006e002e00200020004f006c0075015f0074007500720075006c0061006e0020005000440046002000620065006c00670065006c0065007200690020004100630072006f006200610074002000760065002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000200076006500200073006f006e0072006100730131006e00640061006b00690020007300fc007200fc006d006c00650072006c00650020006100e70131006c006100620069006c00690072002egt13 UKR ltFEFF04120438043a043e0440043804410442043e043204430439044204350020044604560020043f043004400430043c043504420440043800200434043b044f0020044104420432043e04400435043d043d044f00200434043e043a0443043c0435043d044204560432002000410064006f006200650020005000440046002c0020044f043a04560020043d04300439043a04400430044904350020043f045604340445043e0434044f0442044c00200434043b044f0020043204380441043e043a043e044f043a04560441043d043e0433043e0020043f0435044004350434043404400443043a043e0432043e0433043e0020043404400443043a0443002e00200020042104420432043e04400435043d045600200434043e043a0443043c0435043d0442043800200050004400460020043c043e0436043d04300020043204560434043a0440043804420438002004430020004100630072006f006200610074002004420430002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002004300431043e0020043f04560437043d04560448043e04570020043204350440044104560457002egt13 ENU (Use these settings to create Adobe PDF documents best suited for high-quality prepress printing Created PDF documents can be opened with Acrobat and Adobe Reader 50 and later)13 gtgt13 Namespace [13 (Adobe)13 (Common)13 (10)13 ]13 OtherNamespaces [13 ltlt13 AsReaderSpreads false13 CropImagesToFrames true13 ErrorControl WarnAndContinue13 FlattenerIgnoreSpreadOverrides false13 IncludeGuidesGrids false13 IncludeNonPrinting false13 IncludeSlug false13 Namespace [13 (Adobe)13 (InDesign)13 (40)13 ]13 OmitPlacedBitmaps false13 OmitPlacedEPS false13 OmitPlacedPDF false13 SimulateOverprint Legacy13 gtgt13 ltlt13 AddBleedMarks false13 AddColorBars false13 AddCropMarks false13 AddPageInfo false13 AddRegMarks false13 ConvertColors ConvertToCMYK13 DestinationProfileName ()13 DestinationProfileSelector DocumentCMYK13 Downsample16BitImages true13 FlattenerPreset ltlt13 PresetSelector MediumResolution13 gtgt13 FormElements false13 GenerateStructure false13 IncludeBookmarks false13 IncludeHyperlinks false13 IncludeInteractive false13 IncludeLayers false13 IncludeProfiles false13 MultimediaHandling UseObjectSettings13 Namespace [13 (Adobe)13 (CreativeSuite)13 (20)13 ]13 PDFXOutputIntentProfileSelector DocumentCMYK13 PreserveEditing true13 UntaggedCMYKHandling LeaveUntagged13 UntaggedRGBHandling UseDocumentProfile13 UseDocumentBleed false13 gtgt13 ]13gtgt setdistillerparams13ltlt13 HWResolution [2400 2400]13 PageSize [612000 792000]13gtgt setpagedevice13

Page 13: ΑΡΧΑΓΓΕΛΩΝ ΛΟΓΟΣ καλοκαιρι 2010

13

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

εἶμαι ἀπό τήν Θεσσαλονίκη κι αὐτό τό χῶμα πού μέ ἔθρεψε μοῦ ἔμαθε πώς τό θαῦμα γεννιέται ἀπrsquo τίς στάχτες Μοῦ ἔμαθε νά βλέπω μέσα ἀπrsquo τήν ὁμίχλη μέ τήν ὁποία τόσο ἐξοικειώνεσαι σrsquo αὐτόν τόν τόπο Γιατί μέσα σέ ὅλον αὐτόν τόν ζόφο βλέπω τήν ἐγρήγορση τῶν ἀνθρώπων καί τόν ἐπαναπροσδιορισμό τους Βλέπω τό ξύπνημα κοιμισμένων συνειδήσεων τό νέο ὅραμα νά ἀφυπνίζεται Βλέπω νrsquo ἀνθί-ζουν ἀρετές ξεχασμένες ὅπως ἡ ὑπομονή ἡ ἀλληλεγγύη ἡ γενναιοδωρία Νά φυ-τεύονται στά μπαλκόνια μαϊντανοί καί δυόσμοι νά χαζεύουν οἱ διαβάτες στήν παραλία τό ἡλιοβασίλεμα πού πρίν προσπερνοῦσαν Χτυποῦν τά τηλέφωνα καί αὐξάνονται οἱ προσκλήσεις στά σπίτια γιά τό κοινό φαγητό τήν κοινή τράπεζα Κλείνουν τηλεοράσεις καί ἀνοίγουν βιβλία Ἀπομονώνονται οἱ μίζεροι καί οἱ τρομολάγνοι ἀποζητᾶται ἡ παρηγοριά ὁ ἄλλος λόγος πού εἶναι καί λόγος ὕπαρ-ξης πού θά γεμίσει τά σπλάχνα μας

Ἔχει μεγάλη χάρη ἡ κρίση ἡ ἀνασφάλεια ὁ κλυδω-νισμός Ἔχει τόση χάρη ὅση καί ἡ ἀρρώστια ἡ ἀναπηρία ἡ ἀνέχεια Γιατί ὅπως ἀκριβῶς ὁ ἄνθρωπος δέν εἶναι μόνο ἀγαθά ἀσφάλεια σιγουριά δέν εἶναι καί μόνον ὑγεία ἱ-κανότητες ἀνάγκες Ἦταν εἶναι καί θά παραμένει κάτι πολύ περισσότερο ἀπό ὅλα αὐτά Κάτι πού φανερώνεται καί φωτίζεται μόνον ὅταν ὅλα κλονίζονται καί σταθεῖ μό-

νος γυμνός καί τετραχηλισμένος μπροστά στό θαῦμα τῆς ὕπαρξης μόνος μέ τόν ἑαυτό του μόνος μέ τόν ἔρωτά του μόνος μέ τόν θάνατο μόνος μέ τόν Θεό του ∆έν ὠφελοῦν οἱ κλάψες ∆έν ὁδηγοῦν πουθενά οἱ μιζέριες Οἱ ἐκφοβισμοί ἁ-πλῶς παραλύουν τήν κρυμμένη δυναμική Θά συνεχίσουμε νά ἐργαζόμαστε καθέ-νας στό πόστο του ἴσως περισσότερο σιωπηλά ἀλλά μέ περισσότερο πεῖσμα Ἡ διαφορά θά εἶναι ἡ ἐγρήγορση ὁ ἐσωτερικός ἐπαναπροσδιορισμός ἡ ἐπαναξιο-λόγηση τῆς ζωῆς τῶν σχέσεων τῶν ἀγαθῶν καί τοῦ νοήματος πού μένει ἀδιά-πτωτο στούς αἰῶνες Κρίνω πώς εἴμαστε πολύ τυχεροί καί ὀφείλουμε μεγάλη εὐγνωμοσύνη στούς καιρούς πού μᾶς χαρίζουν τήν δυσκολία τους Μπροστά λοιπόν μέ ἀνοιχτές αἰ-σθήσεις Ἡ ζωή εἶναι σάν τά παιδιά Μᾶς ὁδηγεῖ ἀλάνθαστα ἄν τήν ἐμπιστευτοῦ-μεhellip ἀλλά γιά νά τήν ἐμπιστευτοῦμε πρέπει πρῶτα νά τήν ἀνακαλύψουμεhellip

(Ἀπό τό ἰστολόγιο τῆς Β Νευροκοπλῆ httpanimusanimusblogspotcom)

Ἀποφθέγματα Πατέρων

Ε ἶπε ἕνας Γέροντας laquoΤίποτε δέν ἀπογυμνώνει τόσο τόν ἄνθρωπο ἀπό τήν χάρη ὅσο τό νά κατηγορεῖ τόν πλησίον του ἤ νά τόν κατακρίνει ἤ νά τόν

ἐξουθενώνει Καί εἶναι τόσο βαρύτερη ἡ κατάκριση ἀπό κάθε ἄλλη ἁμαρτία ὥστε ὁ ἴδιος ὁ Χριστός λέει laquoὙποκριτή βγάλε πρῶτα τό δοκάρι πού ἔχεις στό μάτι σου καί τότε θά δεῖς καθαρά γιά νά βγάλεις τό σκουπιδάκι πού βρίσκεται στό μάτι τοῦ ἀδελφοῦ σου (Λουκ 642) Γιατί νά μήν προτιμοῦμε νά κατακρίνουμε τόν ἑαυτό μας Καί ἐννοῶ τά κακά τά δικά μας πού καλά τά γνωρίζουμε καί γιά τα οποῖα πρόκειται να δώσουμε λόγο στον Θεό Ὁ καθένας ἄς προσέχει τόν ἑαυτό του καί τίς δικές του κακίες Ἡ ἐξουσία νά δικαιώνει καί νά καταδικάζει ἀνήκει μόνο στόν Θεόraquo

14

Ἀρχαγγέλων Λόγος

Ἄ ν εἴμαστε μία κοινωνία πού γερνάει καί δέν ἀναπαράγεται Ἄν εἴμαστε πρῶτοι στήν ὑπογεννητικότητα στήν Εὐρώπη καί δεύτεροι σέ ὅλο τόν κόσμο Ἄν σήμερα ὁ ἕνας στούς τέσσερεις Ἕλληνες ἀνήκει στήν τρίτη

ἡλικία Ἄν διαλέγουμε νά μήν κάνουμε παιδιά ἤ νά κάνουμε μόνο ἕνα γιατί δέν θέλουμε νά ἀλλάξουμε τρόπο ζωῆς ἤ γιατί ἡ καριέρα μας εἶναι πιό σημαντικήhellip

Ἄν κύριό μας μέλημα εἶναι ἡ οἰκονομική ἐκμετάλλευση τῶν πάντων καί πρῶτα ἀπrsquo ὅλα τοῦ ἴδιου τοῦ τόπου μας (παλαιότερα τό λέγαμε laquoἀξιοποίησηraquo) καί ἡ ἀποφυγή κάθε laquoπεριττῆςraquo δαπάνης ἄν γιrsquo αὐτό ἔχουμε καταστρέψει μερικά ἀπrsquo τά ὡραιότερα μέρη παγκοσμίως ἔχουμε κάψει τά δάση ἔχουμε κτίσει αὐθαί-ρετα στά βουνά καί τά νησιά μας ἔχουμε μολύνει ποτάμια καί λίμνες μέ τά ἀπό-βλητά μας καί ἔχουμε laquoδιακοσμήσειraquo τό ὑπόλοιπο τοπίο σκορπίζοντας παντοῦ σωρούς σκουπιδιῶνhellip

Ἄν ἔχουμε καταστρέψει γιά τούς ἴδιους λόγους τήν ὀμορφιά καί ὑποβαθμίσει τήν ποιότητα ζωῆς στίς μεγάλες μας πόλεις μέ πρώτη τήν Ἀθῆνα ἄν μέσα στά τελευταῖα σαράντα χρόνια τήν ἔχουμε μετατρέψει στήν πιό ἄσχημη βρώμικη μολυσμένη καί θορυβώδη πρωτεύουσα τῆς Εὐρώπης Ἄν τήν μεταβάλαμε ἐπί-σης σέ μία πόλη ἀβίωτη γιά τά παιδιά δέν ὑπάρχουν καθόλου

χῶροι γιrsquo αὐτά Ἄν καί οἱ μικρότερες πόλεις καί τά χωριά τῆς περιφέρειας ἀκο-λουθοῦν ndash μέ μεγάλη ἐπιτυχία ndash τό παράδειγμα τῆς πρωτεύουσαςhellip

Ἄν μέ τήν μεγάλη εἰσροή μεταναστῶν στή χώρα ἡ ροπή μας γιά ἐκμετάλλευ-ση διεύρυνε τά ὅριά της καί στό ἀνθρώπινο δυναμικό Ἄν πολλοί ἀπό ἐμᾶς τούς πληρώσαμε ψίχουλα ἤ καί καθόλου γιά τίς ὑπηρεσίες τους ἐνῶ σήμερα ἀνθοῦν μεγάλες ἐπιχειρήσεις (στίς πόλεις ἀλλά καί τούς ἀγρούς) πού ἀπασχολοῦν μετα-νάστες σέ καθεστώς ἄγριας ἐκμετάλλευσης ὑπό ἄθλιες συνθῆκες Ἄν μία παραλ-λαγή αὐτῆς τῆς κατηγορίας ἀποτελεῖ ἡ ἐκβιαστική ἐκπόρνευση γυναικῶν τῆς ἀλ-λοδαπῆς σέ ὅλη τήν ἑλληνική ἐπικράτεια Ἄν λοιπόν ἡ δουλεία ἔχει ἐπιστρέψει στήν Ἑλλάδα μέ τήν ἀνοχή ὅλων ἡμῶν τῶν ὑπολοίπωνhellip

Ἄν ἡ διαφθορά καί ἡ ἀναξιοκρατία ἀποτελοῦν πλέον πυλῶνες τῆς κουλ-τούρας μας Ἄν πάμπολλοι στήν ἀγορά καί στόν δημόσιο βίο χρηματίζονται Ἄν ἔχουμε φτάσει στό σημεῖο ὅπου ἀκόμα καί ἀπολύτως νόμιμες πράξεις ὑπηρεσίες ἤ συναλλαγές ἀπαιτοῦν ἀνταλλάγματα laquoκάτω ἀπό τό τραπέζιraquo Ἄν ταυτόχρονα ὅλοι νοθεύουν (πολύ συχνά μέ τοξικές οὐσίες) ἀνενδοίαστα τά πάντα στήν ἀγο-ρά ἀκόμα καί τῶν τροφίμων εἴμαστε μία χώρα ὅπου ὁ ἕνας δηλητηριάζει τόν ἄλ-λοhellip

Ἄν ἡ καταξίωση ὁποιασδήποτε ἱκανότητας ἤ ταλέντου κυρίως στόν δημό-σιο τομέα εἶναι ἐπιστημονική φαντασία γιά τήν Ἑλλάδα Ἄν ὁ κυρίαρχος τρόπος

Ἄν Ἡ οἰκονομική κρίση ὡς παρενέργεια

Θόδωρος Κωνσταντινίδης

15

ἀνάδειξης καί ἀναγνώρισης περνάει μέσα ἀπό γνωριμίες συγγένειες κλίκες καί κομματικούς μηχανισμούςhellip

Ἄν συνακόλουθα ndash μιά καί τά οὐσιαστικά προσόντα ἐλάχιστη ἔχουν σημα-σία γιά τά πλήθη πού ὀνειρεύονται νά laquoτακτοποιηθοῦνraquo σέ μία θέση στό δημόσιο ndash ἔχουμε μεταβάλει τήν ἐκπαίδευση σέ βιομηχανία παροχῆς τίτλων καί πτυχίων σχεδόν χωρίς ἀντίκρισμα Ἄν ἀπrsquo τά σχολεῖα μας βγαίνουν στρατιές κυριολεκτι-κά ἀναλφάβητων Ἄν ὑπάρχουν νεότερες γενιές παιδιῶν σήμερα πού γράφουν καί διαβάζουν ἄνετα μόνο τά Greeklish καί ὄχι τά ἑλληνικάhellip

Ἄν ἔχει ἐπέλθει μία σαρωτική μεταβολή τοῦ ἤθους στήν κοινωνία μας ἄν ἡ ἐντιμότητα ἔχει ἀντικατασταθεῖ ἀπό τό laquoἅρπαξε νά φᾶς καί κλέψε νά lsquoχεῖςraquo ἡ πε-ρίφημη ἑλληνική φιλοξενία ἐξατμίστηκε μπροστά στό καυτό χρῆμα καί οἱ ἔννοιες laquoφιλότιμοraquo καί laquoμεράκιraquo ἀποτελοῦν ἄγνωστες λέξεις γιά τούς νεότερους ἐφόσον δέν τίς χρησιμοποιεῖ πιά κανείς Ἄν σήμερα ὁ ἀθέμιτος πλουτισμός ἐπαίρεται δη-μόσια καί δή τηλεοπτικά καί τά laquoλαμόγιαraquo ἀποτελοῦν παράγοντες τοῦ δημόσιου βίου

Ἄν τώρα ὅλα αὐτά τά συμπτώματα ἀσθένειας ndash ἴσως ὄχι τά σημαντικότερα καί σίγουρα ὄχι τά μοναδικά ndash τῆς ἑλληνικῆς κοινωνίας συνιστοῦν κρίση τότε ἡ Κρίση αὐτή ἀσφαλῶς δέν εἶναι οὔτε φετινή οὔτε οἰκονομική Ἔχουμε μία κοινω-νία πού βρίσκεται σέ μεγάλη βαθιά καί μακροχρόνια Κρίση Ἀξιῶν

Ἡ Κρίση αὐτή συνίσταται σέ βαθμιαία μεταβολή τῶν παραδοσιακῶν ἀξιῶν τοῦ βίου ndash τοῦ λόγου καί τοῦ τρόπου μέ τούς ὁποίους ζοῦμε μέχρι καί τήν συνο-λική τους ἐγκατάλειψη καί τήν ἀντικατάστασή τους ἀπό μία καθαρά ὑλιστική ἀντιμετώπιση τῆς ζωῆς πρώτη καί κυρίαρχη σήμερα ἀξία στήν ἑλληνική κοινωνί-α ἔχει καταστεῖ ἡ ὑλική εὐμάρεια καί τό χρῆμα Μιλᾶμε δηλαδή γιά τήν ἀποπνευ-ματοποίηση μεγάλου μέρους τῆς κοινωνίας μας γιά ἀπώλεια κάθε μεταφυσικοῦ προσανατολισμοῦ καί τελικά στίς μέρες μας καί γιά προσπάθεια ἀποχριστιανο-ποίησης κάθε πτυχῆς τοῦ κοινωνικοῦ βίου

Ἡ σταδιακή ἀλλοίωση καί στά στερνά ἀκόμα καί ἡ ἐξάλειψη τῆς λαϊκῆς εὐσέβειας συνεπικουρούμενες ἀπό μία σχεδόν βίαιη laquoἀστικοποίησηraquo (ἐσωτερική μετανάστευση λόγω πολέμων ἐμ-φυλίου οἰκονομικῆς ἐξαθλίωσης) πού ἀπέκοψε τούς μετακινού-μενους ἀπό τίς κοινότητές τους καί τό αἴσθημα τοῦ laquoἀνήκεινraquo μᾶς ἔχει μεταβάλει σέ μία αὐτοκαταστροφική κοινωνία laquoἰδιω-τῶνraquo πού συστηματικά ὑπονομεύει τό ἴδιο τῆς τό μέλλον

Ἄν τώρα σέ μία κοινωνία αὐτοῦ τοῦ προσανατολισμοῦ αὐτοί πού μποροῦ-σαν νά τό κάνουν ἐγκολπώθηκαν ἤ διασπάθισαν τό δημόσιο χρῆμα μέχρι καί τήν χρεωκοπία τῆς χώρας αὐτό δέν εἶναι κάτι πού θά ἔπρεπε νά τό περιμένουμε Καί δέν εἶναι καί λίγο ἀστεῖο Ἀφοῦ μία χρόνια Κρίση Ἀξιῶν μία Πνευματική Κρίση πολύ λίγο καί πολύ λίγους συγκινοῦσε νά τώρα πού μας ἔσκασε στά χέρια ὡς παρενέργεια τῆς Πνευματικῆς ἡ Οἰκονομική Κρίση καί μᾶς χτυπάει ἐκεῖ πού μᾶς πονάει περισσότερο στήν τσέπη μας

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

16

Ἀρχαγγέλων Λόγος

Ἕνα κείμενο δανεισμένο ἀπό τήν ἱστοσελίδα wwwtheworldoffroadcom τοῦ καλοῦ Θεσσαλονικιοῦ δημοσιογράφου Ἄκη Τεμπερίδη πού μαζί μέ τήν Βούλα Νέτου πραγματοποιοῦν τόν γῦρο τοῦ κόσμου μέ ἕνα τζίπ Ὕστερα ἀπό χίλιες μέρες καί 156000 χλμ κι ἀφοῦ ἔχουν δεῖ καί περάσει πολλά καταγράφει τήν ἄποψή του γιά ὅσα συμβαίνουν στήν χώρα μας Προσέξτε τήν ἁπλῆ σοφία πού προκύπτει στά γραφόμενα τοῦ ταξιδευτῆ ὁ ὁποῖος ἔζησε τήν πραγματικότητα τοῦ κόσμου ἔξω ἀπό τόν ἑλλαδίτικο μικρόκοσμο

Α ἰσθάνομαι ἐξοργισμένος - αὐτονόητο αὐτό Ἐπίσης αἰσθάνομαι γιά πρώτη φορά μή ὑπερήφανος - γιά νά μήν πῶ ντροπιασμένος - πού εἶμαι Ἕλληνας σ αὐτό τό ταξίδι Ὅταν φύγαμε εἴχαμε ἀκόμη τή φόρα τήν

λάμψη τό ἀνέβασμα τῶν Ὀλυμπιακῶν καί τοῦ Euro 2004 Στήν Αφρική λέγαμε Grec καί μᾶς ἀποθέωναν εἰδικά οἱ ποδοσδαιρόφιλοι Τώρα λέω Griego μέ χαμη-λωμένη φωνή εἰδικά ἀπό τή στιγμή πού μία Ἀργεντῖνα κυρία μου εἶπε ὅτι χειρό-τερη ἀπό τήν Ἀργεντινή ἔγινε ἡ Ἑλλάδα Ἕνας Χιλιανός καραμπινιέρος μοῦ εἶπε προχθές Ἄ Γκρέσια Μπανκαρότα νό (Ἄ ἡ Ἑλλάδα πού χρεωκόπησε σωστά)

Αἰσθάνομαι ντροπή λοιπόν ναί ντροπή εἰ-δικά ὅταν ξέρω ὅτι μέσα στό χρόνο ὁ κάθε Γερμα-νός πού θά συναντᾶμε στόν δρόμο θά ἔχει κάνει τούς ὑπολογισμούς του καί θά σκέφτεται ὅτι θά τοῦ κοστίσω 1000 εὐρώ ἀπό τό προσωπικό του εἰ-σόδημα τά ἑπόμενα τρία χρόνια Τό ἴδιο ὁ Ιταλός ὁ Γάλλος ἀλλά καί ὁ Σλοβάκος - ἄν εἶναι δυνα-τόν - θά βάλει τό χέρι στήν τσέπη γιά χάρη μου - τρόπος τοῦ λέγειν Αἰσθάνομαι ντροπή νά βλέπω

στό CNN τήν Ἑλλάδα πρώτη εἴδηση τήν Ἀθῆνα νά καίγεται καί νά διαβάζω ὅτι ἡ Βουλγαρία ἔβγαλε ταξιδιωτική ὀδηγία γιά τή χώρα μας Πῶς νά ξεπεράσω τό γεγονός ὅτι ἡ χώρα μου εἶναι σέ πλήρη ἀπαξίωση ὅσο ἐμεῖς συνεχίζουμε νά ταξι-δεύουμε Πῶς νά ἀντιμετωπίσουμε μέ κέφι τήν διαδρομή πού μᾶς ἀπομένει νά γράφουμε γιά νέες πόλεις διαδρομές χωριά πόλεις καί βουνά ὅταν πίσω ἄνθρω-ποι πού μᾶς διαβάζουν δέν ἔχουν νά βγάλουν τόν μῆνα Ἐπίσης δέν σοῦ κρύβω ὅτι φοβᾶμαι τήν ἐπιστροφή μας στήν Ἑλλάδα Μία περιπέτεια εἶναι καί θά τήν ἀντιμετωπίσουμε λέμε μεταξύ μας ὅλες αὐτές τίς ἡμέ-ρες ἀλλά καί πάλι μᾶς τρομάζει ἡ ἰδέα νά γυρίσουμε καί νά συναντᾶμε θλιμμένα ἐξοργισμένα ἀπελπισμένα χαμένα πρόσωπα Φοβᾶμαι ἐπίσης ὅτι σέ συζητήσεις πού θά κάνουμε μέ φίλους καί γνωστούς θά καταλήγουμε σέ καβγάδες καί ξέρετε γιατί ∆ιότι θα προσεγγίζουμε το οἰκονομικό πρόβλημα μέ ἀφέλεια καί χιοῦμορ σύμφωνα μέ ὅσα μᾶς δίδαξε τό ταξίδι Μοῦ ἔκοψαν τό δῶρο θά μᾶς λέει ὁ ἕνας Νά ζήσεις καί μέ 12 μισθούς

Κάνοντας τόν γῦρο τοῦ κόσμου Ἄκης Τεμπερίδης δημοσιογράφος εἰδικοῦ τύπου

17

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

θά λέμε ἐμεῖς Ἐξάλλου οὔτε ὁ Γερμανός δέν πληρώνεται ἐπί δεκατέσσερα Θά πάρω σύνταξη στά 65 θά λέει ὁ ἄλλος Παίδαρος θά εἶσαι στά 60 θά τοῦ λέω γιά νά μήν τοῦ πῶ ὅτι ἐπειδη πολλοί ἔπαιρναν σύνταξη στά 45 φαληρί-σαμε ∆έν τήν βγάζω μέ 700 εὐρώ θά λέει ὁ τρίτος Στήν Μαλαισία τήν βγάζουν μέ 300 γιά νά μήν μιλήσω γιά τήν Ἰνδία Μέ ἀπέλυσαν θά πεῖ ὁ ἄλλος Ἔτσι εἶναι ἡ ζωή μέ τά πάνω καί τά κά-τω Ρίξε τις ἀπαιτήσεις σου καί θά βρεῖς ἄλλη δουλειά ∆έν βρίσκω δουλειά θά ποῦν ἀρκετοί Μπορεῖ κι ἐγώ τό ἴδιο θά τούς πῶ ἀλλά θά τό παλαίψω Ἀκόμη καί σέ βενζινάδικο θά δουλέψω ∆έν συνεχίζω γιατί - ξέρω - ἤδη ἐκνευρίστηκες Ὅμως νά σοῦ ἐξηγήσω λίγο γιατί σκέφτομαι ἔτσι ἐπειδή ἔχουμε δεῖ τόσα πολλά καί δραματικά πράγματα στόν κόσμο πού δέν μπορεῖς νά φανταστεῖς Ξέρω ξέρω θέλεις μόνο νά συγκρι-νόμαστε μέ 5-10 χῶρες σέ Εὐρώπη καί Αμερική ὅμως νά σοῦ πῶ ὅτι ὁ ὑπόλοιπος κόσμος εἶναι σέ μακράν χειρότερη κατάσταση ἀπό τήν Ἑλλάδα ἀκόμη καί ἀπό τήν Ἑλλάδα πού βρίσκεται στά πρόθυρα χρεωκοπίας Χάρη στήν ἐμπειρία μας ἔχουμε σκληρύνει ὁμολογῶ Γι αὐτό καί δέν μᾶς ρίχνει τό γεγονός ὅτι κάποιοι θά χάσουν τά κεκτημένα τους τά ἐπιδόματα καί τά δῶρα τους σέ μία χώρα πού χάρη ΚΑΙ σ αὐτούς δανείζεται χοντρά ἐδῶ καί δε-καετίες Ναί πιστεύω ὅτι ΟΛΟΙ ἐμεῖς πού σκεφτήκαμε ἔστω νά ἐκμεταλλευτοῦμε τό ἑλληνικό κράτος - παρότι ἴσως τοῦ ἄξιζε ὅπως μᾶς φέρεται - πρέπει νά αἰσθα-νόμαστε τύψεις σήμερα Ὄχι ὅλοι ἀλλά ὅσοι χαραμοφάηδες ἀνίκανοι βολεμένοι καί κολλητοί τοῦ κάθε κόμματος θά πρέπει νά τό αἰσθάνονται αὐτό Οἱ ὑπόλοι-ποι Ἕλληνες τό ὑγιές κομμάτι δέν ἔχει νά φοβηθεῖ τίποτα Αὐτοί δίνουν μάχη κάθε μέρα Θέλω νά προσθέσω μόνο τό ἐξῆς Μία φράση πού λέμε ὅλον αὐτόν τόν και-ρό στό ταξίδι ὅποτε εἴχαμε πρόβλημα εἴτε μέ κολλημένο κινητῆρα εἴτε μέ τό αὐ-τοκίνητο διαλυμένο στόν Μισσισσιππῆ εἴτε μέ ψίχουλα στήν τράπεζα κάποιες μέρες Λεφτά εἶναι ἐμεῖς νά εἴμαστε καλά λέγαμε ∆ές το λίγο τό πρᾶγμα ἔτσι Λεφτά αὐτό εἶναι τό πρόβλημα Γι αὐτά τά λεφτά τά ἔχει βάψει μαῦρα ὅλη ἡ χώ-ρα Γι αὐτά τά λεφτά κάποιοι βγήκαν πάλι τά ἔσπασαν καί ἔκαψαν ἀνθρώπους ζωντανούς Μήν μοῦ πεῖτε ὅτι δέν εἶναι ἔτσι ∆έν εἶναι γιά τά εὐρώ ἀλλά γιά τίς ἰδέες Καλά Ὅμως νοιώθουμε δυνατοί Ἀκόμη κι ἄν μείνουμε στήν ἀνεργία θά βροῦμε τήν ἄκρη Θά βάλουμε τό μυαλό μας κάτω καί θά βροῦμε δουλειά Καί μέ 300 εὐ-ρώ τήν βγάζουμε μένοντας στήν Ἐπανομή ἔτσι λέμε οἱ δυό μας Μπορεῖς νά τό πεῖς αὐτό τέτοιο καιρό Τότε μήν μασᾶς Ἀκούγομαι πολύ σίγουρος Τό ταξίδι φταίει Ἡ ζωή δέν εἶναι παιχνίδι Τί νά κάνω ἄν δέν τήν ἔβλεπα ἔτσι δέν θά κάναμε αὐτήν τήν τρέλα νά γυρίσουμε τόν κόσμο Θά φάμε κατραπακιά πίσω στήν Ἑλλάδα Εἴπαμε μία περιπέτεια θά εἶναι κι αὐτή Στό κάτω-κάτω ἡ ἑλληνική laquoμαγκιάraquo - γιά τήν ὁποία ὑπερηφανευ-όμαστε - στά δύσκολα φαίνεται Γιά καλό καί γιά κακό θά ἔχουμε τήν σκηνή μας Τό πολύ-πολύ νά μένουμε ἐκεῖ σέ κάποιο ξέφωτο στό δάσος τοῦ Σέιχ Σοῦ

18

Ἅγιος Ἰουστῖνος Πόποβιτς (1894-1979) Ἕνας νέος Ἅγιος τῆς Ὀρθοδοξίας

Ἀρχαγγέλων Λόγος

Μέσα στό στενάχωρο κλίμα τῶν ἡμερῶν μία χαρμόσυνη εἴδηση Ὁ μακαριστός γέροντας Ἰουστῖνος Πόποβιτς ἀνακηρύχτηκε νέος Ἅγιος τῆς ἐκκλησίας μας Κα-τά τήν διάρκεια τῆς συνεδρίας τῆς Πέμπτης 29ης Ἀπριλίου 2010 ἡ Σύνοδος τῆς Ἱεραρχίας τῆς Σερβικῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας κατέταξε στά δίπτυχα τόν Ἀρχιμανδρίτη Ἰουστῖνο Πόποβιτς (1894ndash1979) καί τόν ἡγούμενο τῆς Μονῆς Ντάιμπαμπε τοῦ Μαυροβουνίου Συμεών Πόποβιτς (1854 ndash 1941) Ἡ Σύνοδος τῆς Ιεραρχίας τῆς Σερβικῆς Ἐκκλησίας ἀποφάσισε ἡ μνήμη τοῦ Ἀρχιμανδρίτη Ἰ-ουστίνου Πόποβιτς νά τιμᾶται στίς 14 Ιουνίου καί τοῦ ἡγουμένου Συμεών τήν 1η Απριλίου

Ὁ ὅσιος καί θεοφόρος πατήρ Ἰουστῖνος γεννήθηκε στίς 25 Μαρτίου τοῦ 1894 στήν πόλη Βράνιε τῆς νοτίου Σερβίας Ὁ πατέρας του ὀνομαζόταν Σπυρί-

δων καί ἡ μητέρα του Ἀναστασία Ἡ οἰκογένεια τοῦ πατέ-ρα του ἦταν ἐκ παραδόσεως ἱερατική καί εἶχε δώσει στήν ὀρθόδοξη Ἐκκλησία τουλάχιστον ἑπτά ἱερωμένους Ὁ ἴδιος κατά τήν βάπτιση ἔλαβε τό ὄνομα Εὐάγγελος Ἀπό μικρό παιδί ἐπισκεπτόταν μέ τούς γονεῖς του τόν ἅγιο Πρόχορο τόν Θαυματουργό στήν κοντινή Μονή Πτσίνσκι ὅπου καί εἶδε μέ τά μάτια του τήν θεραπεία τῆς μητέρας του ἀπό βα-ριά ἀσθένεια Πηγή εὐλάβειας γιά τόν μικρό Εὐάγγελο ἦταν ἡ τακτική ἀνάγνωση τοῦ Εὐαγγελίου ἀπό τά δεκατέσσερα του χρόνια ἡ ἀνάγνωση τῶν Συναξαριῶν καί ἀργότερα τῶν ἔργων τῶν Ἁγίων Πατέρων τῆς Ἐκκλησίας ∆ιψασμέ-

νος γιά τήν γνώση ὁ Εὐάγγελος ἐγγράφεται τό 1905 στήν Ἐκκλησιαστική Σχολή τοῦ Ἁγίου Σάββα στό Βελιγράδι ὅπου ἀξιώθηκε νά ἔχει ὡς δάσκαλο του τόν ἅ-γιο Νικόλαο Βελιμίροβιτς (βλέπε σελίδα 24) Τελείωσε τήν Σχολή στά 1914 μά τόν πρόλαβε ὁ Α΄ Παγκόσμιος Πόλεμος καί στρατεύτηκε ὡς νοσοκόμος Τήν 1η Ἰανουαρίου τοῦ 1916 ἔλαβε τό μοναχικό σχῆμα καί πῆρε τό ὄνομα τοῦ ἁγίου μάρτυρος καί φιλοσόφου Ἰουστίνου Στήν συνέχεια φεύγει γιά θεολο-γικές σπουδές στήν Ἁγία Πετρούπολη Σύντομα ὅμως λόγῳ τῶν ἐξελίξεων στήν Ρωσία ἀναγκάστηκε νά μεταβεῖ στήν Ὀξφόρδη Ἐκεῖ ἔμεινε δύο χρόνια ἐτοιμά-ζοντας τήν διδακτορική του ἐργασία μέ θέμα laquoἩ θρησκεία καί ἡ φιλοσοφία τοῦ Ντοστογιέβσκιraquo Τό 1919 ὅταν μετά τό τέλος τοῦ πολέμου γύρισε στήν πατρίδα του τοποθετήθηκε ὡς καθηγητής θεολογίας στό Σρέμσκι Κάρλοβτσι Τό 1926 με-ταβαίνει στήν Ἀθῆνα γιά νά λάβει τό διδακτορικό του δίπλωμα στήν Πατρολογί-α μέ θέμα laquoΤό πρόβλημα τοῦ προσώπου καί τῆς γνώσεως στόν Ἅγιο Μακάριο τόν Αἰγύπτιοraquo Γνώριζε πολύ καλά τήν παλαιοσλαβική τήν ἀρχαιοελληνική τήν λατινική τήν ρωσική τήν νεοελληνική τήν ἀγγλική τήν γερμανική καί τήν γαλ-λική γλῶσσα

19

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

Τά ἑπόμενα ἔτη ἐργάστηκε στίς Ἐκκλησιαστικές Σχολές τοῦ Καρλοβικίου τῆς Πριζρένης καί τοῦ Μοναστηρίου Τό 1930-31 ἡ Σερβική Ἐκκλησία τόν ἔστειλε σέ ἱεραποστολική ἀποστολή στήν Τσεχοσλοβακία γιά τήν διαφώτιση καί ὀργά-νωση τῶν ἐνοριῶν καί τοῦ μοναχικοῦ βίου τῶν ὀρθοδόξων Σλοβάκων στά Καρ-πάθια οἱ ὁποῖοι ἐπέστρεφαν στήν Ὀρθοδοξία ἀπό τήν Οὐνία Ἐνῶ ἀκόμη βρι-σκόταν ἐκεῖ ἐξελέγη τό 1931 ἐπίσκοπος τῆς νεοσυσταθείσης Ἐπισκοπῆς Καρπα-θίας ἀλλά ἀπό ταπείνωση δέν δέχτηκε τήν θέση ἐκείνη Στήν διάρκεια τῆς γερμανικῆς κατοχῆς βρέθηκε σέ διάφορες μονές καί στό Βελιγράδι μοιραζόμενος τήν τύχη τοῦ λαοῦ του Μέ τήν ἐγκαθίδρυση τῆς νέας κομμουνιστικῆς ἐξουσίας στήν Γιουγκοσλαβία τό 1945 ὁ π Ιουστῖνος ἐξεδιώχθη ἀπό τό Πανεπιστήμιο τοῦ Βελιγραδίου μαζί μέ ἄλλους 200 καθηγητές Τό 1946 συνελήφθη στήν μονή Σούκοβο καί φυλακίστηκε Λίγο ἔλειψε νά ἐκτελεστεῖ ἀπό τό καθεστώς ὡς laquoἐχθρός τοῦ λαοῦraquo ἀλλά σώθηκε τήν τελευταία στιγμή ὅταν ὁ Πατριάρχης Γαβριήλ κατά τήν ἐπιστροφή του ἀπό τό Νταχάου ἀπαίτησε τήν ἀ-ποφυλάκισή του ∆ιωγμένος ἀπό τό Πανεπιστήμιο καί δίχως κάποια σύνταξη στερημένος ἀ-πό τά ἀνθρώπινα θρησκευτικά καί πολιτικά του δικαιώματα ὁ π Ιουστῖνος ἔζη-σε οὐσιαστικά ἔγκλειστος στήν μικρή γυναικεία μονή τῶν Ἀρχαγγέλων στό Τσέ-λιε τοῦ Βάλιεβο Ἀκόμη καί ἐκεῖ ὅμως οἱ πολιτικές ἀρχές δέν τόν ἄφηναν ἥσυχο Πέρα ἀπό τήν συνεχῆ καί ἀσφυκτική παρακολούθηση συχνές ἦταν καί οἱ ἀνα-κρίσεις στήν πολιτική διοίκηση τοῦ Βάλιεβο Σέ περιόδους δέ κρισίμων συνεδριά-σεων τῆς Ἱερᾶς Συνόδου στό Βελιγράδι τοῦ ἀπαγορευόταν ὁποιαδήποτε ἔξοδος ἀπό τήν μονή ἐπί μῆνες ἀπό τόν φόβο τυχόν ἐπιρροῆς του στούς ἐπισκόπους Πα-ρά τίς δύσκολες αὐτές καί ὀδυνηρές συνθῆκες ὁ Ἅγιος Ἰουστῖνος λειτουργοῦσε καθημερινά προσευχόταν ἀδιάλειπτα ἐπικοινωνοῦσε μέ ὅσους εἶχαν τό θάρρος νά τόν ἐπισκέπτονται καί ἔγραφε συνεχῶς Παρά τόν αὐστηρό περιορισμό του ἀπό τίς πολιτικές ἀρχές ἡ φήμη του ἐξα-πλώθηκε γρήγορα καί πέρασε τά σύνορα τῆς Σερβίας Ἔτσι τόν ἐπισκέπτονταν ὄχι μονάχα Σέρβοι ἀπό διάφορες περιοχές τῆς χώρας ἀλλά καί πολλοί Ἕλληνες Ἐκοιμήθη ἐν Κυρίῳ στίς 25 Μαρτίου 1979 ἀνήμερα τοῦ Εὐαγγελισμοῦ Ὁ Ἅγιος Ἰουστῖνος ἀφοῦ ἐντρύφησε στά ἔργα τῶν Πατέρων τῆς Ἐκκλησίας ἔγραψε τά δικά του συγγράμματα ὅπου διαφαίνεται τό θεολογικό βάθος καί ἡ πίστη του ∆ύο εἶναι τά κεντρικά χαρακτηριστικά τοῦ ἔργου του Ἡ ἀγάπη του γιά τό πρόσωπο τοῦ laquoΘεανθρώπου Χριστοῦraquo - πού εἶναι ἡ πιό συχνή ἔκφραση μέσα στό ἔργο του- καί ἡ μέριμνά του νά μήν ἀποκλίνει ἀπό τήν ἀλάνθαστη γραμμή τῶν θεοφόρων Πατέρων τῆς Ὀρθοδόξου Ἀνατολῆς Τήν περίοδο 1932-35 συνέγραψε τό ἔργο laquoὈρθόδοξος φιλοσοφία τῆς Ἀληθείαςraquo τό ὁποῖο τοῦ χάρισε τήν ἔδρα τῆς ∆ογματικῆς στήν Θεολογική Σχολή τοῦ Πανεπιστημίου τοῦ Βελι-γραδίου Ἄλλα ἔργα του εἶναι οἱ Βίοι τῶν Ἁγίων σέ 12 τόμους καί ἡ Ἑρμηνεία τῆς Καινῆς ∆ιαθήκης σέ 7 τόμους

20

ΕΠΙΛΟΓΕΣ ΑΠΟ ΚΗΡΥΓΜΑΤΑ Ἅγιος Ἰουστῖνος Πόποβιτς

Ἀρχαγγέλων Λόγος

Α ὐτό εἶναι ἡ ἀγάπη τοῦ Χριστοῦ πρός τόν ἄνθρωπο ἡ λύτρωση ἀπό τόν θά-νατο Λέει ἡ δεύτερη μεγάλη ἐντολή laquoἈγαπήσεις τόν πλησίον σου ὡς σεαυ-

τόνraquo (Μτ 22 39) Πότε ἀγαποῦμε λοιπόν πραγματικά τόν ἄνθρωπο Ὅταν τόν λυτρώνουμε ἀπό τήν ἁμαρτία του ἀπό τήν κόλαση αὐτή εἶναι ἡ γνήσια ἀγάπη πρός τόν ἄνθρωπο Μονάχα ὅταν ἀγαπᾶ κανείς τόν ἄνθρωπο διά τοῦ Χριστοῦ - μέ ὅλη τήν ψυχή καί τήν δύναμή του- τότε τόν ἀγαπᾶ ἀληθινά

Θ ά ρωτήσει κάποιος καί ἡ ἀγάπη τῶν γονέων πρός τά τέκνα Καί ἡ ἀγάπη τοῦ συζύγου πρός τήν σύ-

ζυγο Καί ἡ ἀγάπη τοῦ ἀνθρώπου πρός τήν πατρίδα ∆έν εἶναι καί αὐτά ἀγάπη Τά ὀνομάζουμε βέβαια ὅλα αὐτά ἀγάπη ἀλλά εἶναι ἄραγε ἔτσι Ὅλα αὐτά δέν ἔ-χουν ἴχνος ἀγάπης ἐάν δέν εἶναι ὁ Χριστός ἡ δύναμη ἐ-κείνη μέσα ἀπό τήν ὁποία ἀγαπᾶμε Ἄν ὁ πατέρας δέν ἀγαπᾶ τά τέκνά του μέ τήν ἀγάπη τοῦ Χριστοῦ ἄν δέν τά παιδαγωγεῖ στό ἀγαθό ἄν δέν τά ὁδηγεῖ στόν ἴσιο δρόμο ἄν δέν τά διδάσκει νά σωθοῦν ἀπό τήν ἁμαρτί-α παρά μονάχα τά χαϊδεύει καί τά κολακεύει τότε τά μισεῖ καί τά φονεύει Ἄν πάλι ὁ σύζυγος ἀγαπᾶ τήν σύ-ζυγο μονάχα σαρκικά γίνεται ὁ φονιᾶς της Ἔτσι συμ-βαίνει μέ κάθε γήινη σαρκική ἀγάπη

Ὦ ναί ὅταν οἱ ἄνθρωποι τρελαθοῦν ἀπό τήν ὑπερηφάνεια ὅταν ἀλλοφρο-νήσουν ἀπό τήν αὐταρέσκεια τότε δέν τούς χρειάζεται ὁ Θεός δέν χρειά-

ζονται τήν ∆ικαιοσύνη Του ἀφοῦ ἀνακηρύσσουν τόν ἑαυτό τους γιά Θεό Προ-τείνουν τήν ἐλάχιστη καί ψεύτικη ἀλήθεια τούς ὡς τήν μεγάλη τήν σωτήρια ἀλή-θεια Ἀνακηρύσσουν ἀκόμα τήν ἐλάχιστη γήινη δική τούς ἀνάπηρη δικαιοσύνη ὡς τήν μέγιστη δικαιοσύνη δέν μᾶς χρειάζεται ἡ ∆ικαιοσύνη τοῦ Χριστοῦ δέν θέλουμε τήν ∆ικαιοσύνη τοῦ Θεοῦ

Ο ἱ ἄνθρωποι μέ τυφλωμένο τό νοῦ καί τήν ψυχή δέν βλέπουν μά καί δέ θέ-λουν νά δοῦν ὅτι σέ τοῦτο τόν κόσμο ὁ ἄνθρωπος - ὁ γνήσιος ἄνθρωπος -

δέν μπορεῖ νά σταθεῖ Οἱ Ἠρῶδες ζητοῦν τήν κεφαλή τοῦ Ἰωάννου τοῦ Βαπτι-στοῦ ζητοῦν τίς κεφαλές ὅλων τῶν δικαίων τῆς γῆς Καί οἱ Φαρισαῖοι οἱ ψευδεῖς Γραμματεῖς καί οἱ ψευδοσοφοί τοῦ κόσμου αὐτοί ἀπαιτοῦν τόν θάνατο τοῦ Θε-ανθρώπου Χριστοῦ

Γ ιατί ἡ Εὐρώπη περιέπεσε στίς μέρες μας σέ τόσα δεινά σέ τόσα ἀδιέξοδα Εἶ-ναι ἐπειδή ἀπέρριψε τόν Χριστό ἀπέρριψε τό ἱερό Του Εὐαγγέλιο καί ζητᾶ

21

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

νά λύσει ὅλα της τά προβλήματα χωρίς τόν Χριστό Καί μάλιστα ὄχι μόνο χωρίς τόν Χριστό μά καί ἀντίθετα ἀπό τόν Χριστό Μά ὅποιος μάχεται τόν Χριστό καί Θεό ἐκεῖνος γίνεται σύντροφος τῶν δαιμόνων Καί τί εἶναι αὐτό πού ἀπομένει ἀ-πό αὐτόν τόν ἄνθρωπο μέσα σέ ἕναν τέτοιο πόλεμο Πτῶμα Μονάχα πτῶμα

Κ άθε ἄνθρωπος εἶναι ὁ αἰώνιος ἀδελφός σου ὁ αἰώνιος συνάδελφός σου Πρόσεχε λοιπόν πῶς τοῦ συμπεριφέρεσαι Πρόσεχε τί σκέφτεσαι περί αὐ-

τοῦ Πρόσεχε τί ἐπιθυμεῖς γι αὐτόν Ἐπειδή στήν αἰωνιότητα μέλλεις νά ζήσεις μαζί μέ ἐκεῖνον Γι αὐτό ἄς εἶναι ὅλα μέσα μας ἀθάνατα καί αἰώνια ἡ ἀγάπη μας πρός τόν ἄνθρωπο τό ἀγαθό μας ἡ ἀλήθειά μας ἡ δικαιοσύνη μας Γιά νά μήν ντρεπόμαστε στόν ἄλλο κόσμο μήτε γιά τήν ἀγάπη μας μήτε γιά τό καλό μας μή-τε γιά τήν ἀλήθειά μας μήτε καί γιά τήν δικαιοσύνη μας ἐνώπιον τοῦ Κυρίου

Ὁ παράδεισος μά καί ἡ κόλαση τοῦ ἀνθρώπου ἀρχίζουν ἐδῶ ἀπό τήν γῆ γιά νά συνεχιστοῦν αἰώνια στήν ἄλλη ζωή Τί εἶναι ὁ παράδεισος Εἶναι ἡ αἴ-

σθηση τῆς παρουσίας τοῦ Θεοῦ Ἅμα ὁ ἄνθρωπος αἰσθάνεται ἐντός του τόν Θεό εἶναι ἤδη στόν παράδεισο γιατί ὅπου εἶναι ὁ Θεός ἐκεῖ εἶναι καί ἡ Βασιλεία τοῦ Θεοῦ ἐκεῖ καί ὁ παράδεισος Ἀπό τότε πού ὁ Θεός Λόγος κατέβηκε στήν γῆ καί ἔ-γινε ἄνθρωπος ὁ παράδεισος ἔγινε ἡ ἀμεσότερη πραγματικότητα γιά τήν γῆ καί τόν ἄνθρωπο ἐπειδή ὅπου εἶναι ὁ Χριστός ἐκεῖ καί ὁ παράδεισος

∆ έν ὑπάρχει μεγαλύτερη φρίκη ἀπό τήν αἰωνιότητα δίχως Χριστό Ἐγώ θά δεχόμουν μέ χαρά νά εἶμαι στήν Κόλαση μαζί μέ τόν Χριστό (συγχωρῆστε

μου τό παράδοξο) παρά στόν Παράδεισο δίχως Χριστό Γιατί ὅπου δέν εἶναι Ἐ-κεῖνος τά πάντα μεταβάλλονται σέ κατάρα σέ πίκρα καί σέ φρίκη

Ἡ κάθε εὐαγγελική ἀρετή γίνεται στά χέρια τοῦ ὀρθοδόξου χριστιανοῦ πινέ-λο μέ τό ὁποῖο ζωγραφίζει στήν ψυχή του τήν εἰκόνα τοῦ Χριστοῦ μέχρι νά

τήν ὁλοκληρώσει Ὅταν δεῖς τήν ψυχή ἑνός τέτοιου ἀνθρώπου βλέπεις τήν εἰκό-να τοῦ Χριστοῦ καί λές μέσα σου ἀλήθεια ὁ ἄνθρωπος αὐτός τοποθέτησε στό σῶμα του τήν εἰκόνα τοῦ Χριστοῦ ἔφτασε τό ὕψιστο νόημα τῆς ζωῆς καί πλούτι-σε πλοῦτο ἀδαπάνητο

Κ άθε λογισμός καί κάθε αἴσθηση ὁδηγοῦν σταδιακά τήν ψυχή εἴτε πρός τόν παράδεισο εἴτε πρός τήν κόλαση Ἄν ὁ λογισμός εἶναι ἔλλογος τότε συνδέει

τόν ἄνθρωπο μέ τόν Θεό Λόγο μέ τόν ὕψιστο Λογισμό μέ τήν Παναγία πρᾶγμα πού εἶναι ἤδη ὁ παράδεισος Ἐάν πάλι εἶναι ἄλογος ὁ λογισμός ἤ καί παράλογος τότε συνδέει ἀναπόφευκτα τόν ἄνθρωπο μέ τόν Παράλογο τόν Ἀνόητο μέ τόν διάβολο πρᾶγμα πού εἶναι ἤδη ἡ κόλαση Ὅσα ἰσχύουν γιά τόν λογισμό ἰσχύ-ουν καί γιά τίς αἰσθήσεις Ὅλα ἀρχίζουν ἐδῶ ἀπό τήν γῆ καί ὁ παράδεισος μά καί ἡ κόλαση τοῦ ἀνθρώπου

22

Ἀρχαγγέλων Λόγος

Ἡ Ἀγάπη τοῦ Θεοῦ Ἅγιος Ἰουστῖνος Πόποβιτς

θρώπινη καρδιά πού ἀγαπᾶ καί θυσιά-ζεται γιά τούς ἀδελφούς Ἐπειδή ὅλες αὐτές οἱ θεϊκές τελειότητες μέσα ἀπό τίς θεϊκές δυνάμεις ἀναπτύσσουν πλουτίζουν ἀπεγκλωβίζουν τήν ἀν-θρώπινη αἴσθηση τῆς προσωπικῆς ἀ-θανασίας καί τῆς αἰώνιας ζωῆς καθώς καί τήν αἴσθηση τῆς ἀθανασίας καί τῆς αἰώνιας ζωῆς τῶν ἀδελφῶν

Ἐάν ἀγαπῶμεν ἀλλή-λους ὁ Θεός ἐν ἡμῖν μέ-νει καί ἡ ἀγάπη αὐτοῦ τετελειωμένη ἐστίν ἐν ἡ-μῖν (Ἰωαν Α΄ 4 12) Ἡ ἀγάπη φέρει τόν Θεό μέσα στήν ψυχή ὥστε πάντα ζεῖ ἐν Αὐτῷ καί μ αὐτόν τόν τρόπο βλέ-πει τόν Θεό πού κατά τά ἄλλα εἶναι ἀόρατος Ὁ Θεός διά τῆς ἀγάπης ἔγινε ἄνθρωπος ἐνσαρ-

κώθηκε Ἔτσι καί ὁ ἄνθρωπος διά τῆς ἀγάπης θεοῦται θεοποιεῖται γίνε-ται laquoθεός κατά χάρινraquo Ὁ ἀόρατος Θε-ός διά τῆς ἀγάπης γίνεται ἁπτός ὁρα-τός Ἐπειδή ἡ θεϊκή ἀγάπη εἶναι σαρ-κοποιητική δύναμη μεταφέρει καί ἐν-σαρκώνει τόν ἀγαπῶντα μέσα στόν ἀ-γαπώμενο Οἱ ζωές τους ἑνώνονται σέ μία ζωή οἱ ψυχές τους σέ μία ψυχή οἱ καρδιές τους σέ μία καρδιά Καί ἐκεῖ-νοι αἰσθάνονται τόν ἑαυτό τους ὡς ἕ-να ἄν καί παραμένουν δύο ξεχωριστά πρόσωπα Αὐτό ἰσχύει γιά ὅλα τά μέλη

Ἡ ἀγάπη τοῦ Θεοῦ ζεῖ στόν ἄνθρωπο καί δρᾶ μέσα του καί γύρω ἀπ αὐτόν διά

τῶν ὑπολοίπων θεϊκών ἀρετῶν καί τῶν Ἁγίων δυνάμεων Μέσα ἀπ αὐτές ἐμφανίζεται πραγματώνεται συγκε-κριμενοποιεῖταιmiddot εἶναι τά ἔργα της οἱ μαρτυρίες της ἡ ἀληθινότητά της Ὡς πρός αὐτήν τήν θεανθρώ-πινη δραστηριότητά της καί ἀληθινότητά της ἐ-κείνη διακρίνεται ἀπό τίς ὑπόλοιπες ἐπονομα-ζόμενες ἀγάπες ψευδοα-γάπες τίς ἀφηρημένες τίς πρόσκαιρες τίς φαν-τασμένες τίς οὑμανιστι-κές τίς ἀνθρωποειδεῖς Ἡ ἀγάπη εἶναι ἀληθινή ὅ-ταν πράττει γιά τούς ἀ-δελφούς ὅλα τά εὐαγγε-λικά ἔργα τήν δικαιοσύ-νη τήν ἐλεημοσύνη τήν προσευχή κλπ Αὐτά εἶναι τά χνάρια της τά ση-μάδια τῆς ἰδιαιτερότητάς της ἡ ζωή της

Γι αὐτό ὁ ἅγιος Θεολόγος εὐαγγελίζε-ται Τεκνία μου μή ἀγαπῶμεν λόγῳ μηδέ τῇ γλώσσῃ ἀλλ ἐν ἔργῳ καί ἀλη-θείᾳ (Ἰωαν Α΄ 318-19)

Ἡ Θεία Ἀλήθεια εἶναι ψυχή τῆς Θεί-ας ἀγάπηςmiddot καί σ αὐτήν ὑπάρχουν ὅ-λες οἱ θεῖες τελειότητες Αὐτό εἶναι ἐ-κεῖνο πού πράγματι παρηγορεῖ τήν ἀν-

23

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

τῆς Ἐκκλησίας Μέ τήν ἀλληλοαγάπη ζοῦν ὁ ἕνας στόν ἄλλον ὁ ἕνας σέ ὅλους καί ὅλοι σέ ἕναν κατά τόν ἴδιο τρόπο σκέπτονται αἰσθάνονται καί πράττουν συλλογικά laquoσύν πᾶσι τοῖς ἁγί-οιςraquo (Ἐφ γ΄18) Εἶναι ἐκεῖνο πού εἰπώ-θηκε στίς Πράξεις laquoΤοῦ δέ πλήθους τῶν πιστευσάντων ἦν ἡ καρδία καί ἡ ψυχή μία ἀλλrsquo ἦν αὐτοῖς ἅπαντα κοι-νάraquo

Βιώνοντας τήν ἀγάπη τοῦ Χρι-στοῦ ὁ ἄνθρωπος ἐγκαθιστᾶ τόν Θεό στήν ψυχή του ζεῖ μ Αὐτόν σκέπτε-ται μ Αὐτόν αἰσθάνεται μ Αὐτόν πράττει μ Αὐτόν μέ μία λέξη laquoὁ Θεός ἐν αὐτῷ μένειraquo Ὡς ἐκ τούτου ὁ Θεός γι αὐτόν εἶναι τό πιό ἄμε-σο βίωμα ἡ πιό ἄμεση πραγματικότητα ἡ πιό ὀ-φθαλμοφανής δοκιμή ἡ πιό ἔμπρακτη ἐμπειρία Καί ὅταν ὁ Θεός μένει στόν ἄνθρωπο τελειοποιεῖ καί τήν ἀγάπη τοῦ ἀνθρώ-που Ἐπειδή ἐξ Αὐτοῦ βαθμιαῖα ξεχύνεται στήν ψυχή τοῦ ἀνθρώπου ἡ θεϊ-κή ἀγάπη αὐξάνεται σέ ὁλο καί πιό τέλεια ἀγάπη μέσῳ τῶν ὑπολοίπων ἁ-γίων ἀρετῶν ἕως τελικά νά laquoἀγαπο-ποιήσειraquo ὅλο τό laquoεἶναιraquo του Κι ἐκεῖνο τότε δέν γνωρίζει ὅριο στήν ἀγάπη ἐ-πειδή laquoὁ Θεός ἀγάπη ἐστίνraquo γι αὐτό ἡ θεϊκή ἀγάπη καί δέν ἔχει ὅρια Ἔξω ἀπό τήν ἀγάπη εἶναι ὁ θάνατος ἡ νέκρωση ἡ θνητότητα laquoὁ μή ἀγα-πῶν τόν ἀδελφόν μένει ἐν τῷ θανά-τῳraquo (ἸωανΑ΄ 314) Γιατί Ἐπειδή μό-νο ἡ ἀγάπη τσακίζει τήν φυλακή τοῦ ἐ-γωϊσμοῦ βγάζει τήν ψυχή ἀπό τήν οἴη-ση ἀπό τόν αὐτοαποκλεισμό ἀπό τήν

αὐτοαπομόνωση καί τήν φέρνει σέ φι-λική σχέση μέ τόν ἀδελφό ὡς ζωντανό ὄν ὡς φορέα τῆς ζωῆς Ὁ μή ἀγαπῶν μένει ἐν τῷ θανάτῳ μέ-σα στά ἐγωϊστικά κλειστά πρόσκαιρα αἰσθήματα σκέψεις διαθέσεις πάντα κλειστός μέσα στόν ἑαυτό του στήν φυλακή τοῦ ἐγωϊσμοῦ του τῆς φιλαυ-τίας του λόγῳ τῶν ὁποίων καί σαπίζει ἡ ψυχή μέσα του σαπίζουν οἱ σκέψεις σαπίζουν τά αἰσθήματα καί πεθαί-νουν πεθαίνουν πεθαίνουν Ἡ ψυχή πού μένει ἐν τῷ θανάτῳ ὄζει θάνατο καί ὅλες οἱ σκέψεις της τά αἰσθήματα οἱ ἐπιθυμίες καί οἱ διαθέσεις Ἀπό αὐτή τήν πανθανάτωση μόνο ἡ θεϊκή ἀγάπη ἀνασταίνει τήν ψυχή καί τήν ὁδηγεῖ στήν ζωή τήν αἰώνια Τότε

ὅλη ἡ ψυχή εὐωδιάζει ἀ-θανασία

Ἡ ἀγάπη νικητής τοῦ θανάτου ἡ ἀγάπη - σω-τῆρας ἀπό τόν θάνατο Ἀγάπη ποιό εἶναι τό ὄ-νομά σου ἐάν ὄχι ὁ Χρι-στός Ἐπειδή Αὐτός ὄν-τως εἶναι ὁ νικητής τοῦ θανάτου μέ τήν ἀγάπη νικᾶ τόν θάνατο γιά τούς

ἀνθρώπους Ἡ ἀγάπη ἀθανατοποιεῖ τό ἀνθρώπινο ὄν ἐπειδή τό γεμίζει μέ θεϊ-κή ζωή Εἶναι θεοποιητική θεοδημι-ουργική δύναμη Θέλεις νά αἰσθανθεῖς ἀθάνατος σrsquo αὐτόν τόν κόσμο Ἀγάπα τούς ἀδελφούς ἀγάπα τούς ἀνθρώ-πους ὡς ἀδελφούς Σrsquo αὐτό ἔγκειται ἡ ἀληθινή χαρά τῆς ζωῆς χαρά πού κα-νείς δέν μπορεῖ νά πάρει ἀπό τόν ἄν-θρωπο οὔτε σrsquoαὐτόν οὔτε στόν ἄλλο κόσμο καί τήν χαράν οὐδείς αἴρει ἀφrsquo ὑμῶν (Ἰωαν ιστ΄ 22)

Ἁγ Ἰουστῖνος Πόποβιτς Ἑρμηνεία ἐπι-στολῶν Ἁγ Ἰωάννου Θεολόγου ἐκδ Ἐν πλῷ

24

Ἀρχαγγέλων Λόγος

Νά εἴμαστε αἰσιόδοξοι Ἅγιος Νικόλαος Βελιμίροβιτς

Ὁ Ἅγιος Νικόλαος Βελιμίροβιτς γεννήθηκε στίς 23 ∆εκεμβρίου τοῦ 1880 Σπού-δασε στήν Ἐλβετία στήν Ἀγγλία καὶ στήν Ρωσία Μοναχὸς ἔγινε στίς 20 ∆εκεμ-βρίου 1909 Τό 1919 ἐκλέγεται ἐπίσκοπος Ζίτσης Τὸ 1941 συλλαμβάνεται ἀπὸ τοὺς Γερμανοὺς καὶ μετὰ ἀπὸ ἕνα μεγάλο διάστημα φυλάκισής του στήν Σερβία μεταφέρεται μαζὶ μὲ τὸν Πατριάρχη Γαβριὴλ τό 1944 στό Νταχάου ἀπό ὅπου καὶ ἀπελευθερώνονται ἀπό τίς συμμαχικὲς δυνάμεις τό 1945 Μετὰ τὴν ἀπελευ-θέρωση ὁ Ἅγ Νικολαος μεταβαίνει στήν Ἀγγλία καὶ ἀπὸ ἐκεῖ στήν Ἀμερική ὅ-που καὶ πεθαίνει στίς 18 Μαρτίου 1956 Ἡ Σύνοδος τῆς Σερβικῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας τὸν ἀνακήρυξε Ἅγιο καὶ ἡ μνήμη του τιμᾶται στίς 3 Μαΐου

Ο ἱ ἄνθρωποι δέν μποροῦν νά συνεχίσουν νά παρατη-ροῦν τὰ πάντα ὑπὸ τὴν ὀπτικὴ γωνία τῆς αἰωνιότη-τας Ὅμως ὅλα ὅσα αὐτὸς ὁ πολιτισμὸς παράγει τὰ

παράγει γιά τὴν αἰωνιότητα Ἡ ἀγάπη καὶ ἡ φιλία μας εἶναι μὴ πεπερασμένες ὅπως καὶ ὁ κόσμος καὶ ἀκόμα πιὸ ἀξεπέρα-στες ἀπὸ τὸν κόσμο Ὅλα ὅσα ἔζησαν στήν γῆ ζοῦν καὶ σή-μερα σrsquo αὐτὸ τὸ νοητὸ πνευματικὸ περιβάλλον καὶ ὅλα ὅσα ζοῦν σήμερα θὰ ζήσουν αἰώνια πάλι σrsquo αὐτὸ τὸ περιβάλλον Ἡ ἀγάπη καὶ ἡ φιλία μας δέν καθαιροῦνται μὲ τὸν θάνατο ἀλλὰ προεκτείνονται σὲ μία μακρὰν καθαρότερη καὶ ἀνώτε-ρη καὶ ἰσχυρότερη μορφὴ στόν ἄλλο κόσμο Ἀνάμεσα σὲ ἐ-κεῖνο τὸν κόσμο καὶ σrsquo αὐτὸν τὸν κόσμο τὰ ὅρια τὰ φτιάχνει μόνο ἡ δικὴ μας μυωπία ∆έν βλέπουμε τὴν προέκταση αὐτῆς

τῆς ζωῆς μετὰ τὸν θάνατο καὶ γιrsquo αὐτὸ ὁ θάνατος μᾶς φαίνεται σὰν ψαλίδι πού κόβει ὅλα τὰ νήματα καὶ τὶς σχέσεις ἀνάμεσα στούς νεκροὺς καὶ τοὺς ζωντανοὺς καὶ τὸ ὁποῖο καὶ ἀπὸ μᾶς κάθε μέρα ἀποκόβει ἀπὸ ἕνα μέρος ὅταν μᾶς χωρίζει ἀ-πὸ τὴν ἀγάπη μας τήν φιλία μας καὶ τήν χαρὰ μας Ἐμεῖς δέν βλέπουμε ὅμως μποροῦμε νά δοῦμε Μποροῦμε νά δοῦμε μὲ τὸ πνεῦμα μας τὸ τώρα γιά τὸ τώρα ἀλλὰ θὰ ἔρθει καιρὸς σύντομα θὰ ἔρθει ὅταν καὶ τὰ φυσικὰ μας μάτια θὰ βλέ-πουν καὶ τὸν πνευματικὸ κόσμο Ἐμεῖς παρrsquo ὅλα αὐτὰ πιστεύουμε Φώναζαν οἱ χριστιανοὶ μάρτυρες καθώς τούς ἔριχναν στήν πυρὰ Κατασπαράζονταν ἀπὸ τὰ θηρία καὶ ψιθύριζαν Ἐμεῖς παρrsquo ὅλα αὐτὰ ἐλπίζουμε Καρφωμένοι στούς σταυροὺς στέναζαν Ἐμεῖς παρrsquo ὅ-λα αὐτὰ ἀγαπᾶμε Τοὺς κατεδίωξαν καὶ κακοὶ καὶ καλοί αὐτοκράτορες καὶ οἱ Νέρωνες καὶ οἱ Τραϊανοὶ στήν Ἀσία καὶ στήν Ἀφρικὴ στά Βαλκάνια καὶ στήν Βρετανία τοὺς περιφρόνησαν σὰν νά ἦταν μιάσματα τοὺς ἀπομάκρυναν σὰν ἄ-χρηστες πέτρες τοὺς τίναξαν σὰν σκόνη ἀπὸ τὰ πόδια τους

25

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

Οἱ μορφωμένοι δέν ἤθελαν νά τοὺς καταλάβουν οἱ ἰσχυροὶ δέν ἤθελαν νά τοὺς ἀκούσουν οἱ πλούσιοι δέν ἤθελαν νά τοὺς προστατεύσουν Ὁλόκληρος ὁ κόσμος ἦταν κουφός ἀπέναντι στίς ἱκεσίες τους τὰ ἄγρια θηρία εἶχαν περισσοτέ-ρους φίλους ἀπὸ ὅτι αὐτοὶ οἱ νεκροὶ στούς τάφους δέν ζήλευαν τήν ζωή τους Παρrsquo ὅλα αὐτὰ ὅμως ἐκεῖνοι ὅσο ἡ γῆ περιστρεφόταν στόν ἀέρα κοιτάζοντας τὸν ἥλιο καὶ κουβαλῶντας μέσα της τὰ σκουλήκια σήκωναν τὸ βλέμμα στόν ἥλιο κι ἔλεγαν laquoἘμεῖς παρrsquo ὅλα αὐτὰ ἀγαπᾶμε ἐλπίζουμε καὶ πιστεύουμε Ἀγαπᾶμε αὐτὴ τήν μαρτυρική ζωή καὶ ἐλπίζουμε στήν καλύτερη καὶ πιστεύου-με στό μοναδικὸ Παντοδύναμο πού εἶναι πιὸ ψηλὰ ἀπὸ τὸν ἥλιο καί πού μετράει ὅλους τοὺς πόνους μας καὶ ὅλες τίς ἀδικίες τῶν βασανιστῶν μαςraquo Αὐτὴ τὴν πεταμένη πέ-τρα πού μὲ τὸ πόδι ἀπομάκρυναν οἱ οἰκοδόμοι τῆς τότε κοινωνικῆς ζωῆς παρέλαβε ὁ θεϊκὸς Οἰκοδόμος τῆς οἰκου-μένης γιά θεμέλιο τῆς Ἐκκλησίας Του αὐτὸ τὸ πιὸ μεγάλο οἰκοδόμημα τοῦ ὀπτιμισμοῦ πού χτίστηκε ποτέ στήν γῆ Νά εἴμαστε αἰσιόδοξοι ὅταν πάσχουμε γιατὶ τίποτα ἀπrsquo ὅ-σα παθαίνουμε δέν εἶναι χωρὶς στόχο καὶ χωρὶς νόημα Κά-θε πάθημα ἀποτελεῖ βασικὸ γεγονὸς ἐν γένει στήν ζωὴ τῆς ἀνθρωπότητας Εἶναι σὰν ἕνα εἰσιτήριο πού πληρώνουμε μπαίνοντας σὲ αὐτὸ τὸ παγκόσμιο θέατρο τὸ ὁποῖο ὁ Θεὸς φώτισε μὲ πολλοὺς ἥ-λιους καὶ τὸ στόλισε μὲ πολλὰ θαυμαστὰ σενάρια Ἐμένα τρεῖς φορὲς τά παθήμα-τά μου μέ ἔφτασαν κοντά στόν θάνατο Καί μπορῶ νά σᾶς μαρτυρήσω ὅτι δέν ἦταν ἀνυπόφορα οὔτε φοβερὰ Τὰ ἐνθυμοῦμαι εὐχάριστα γιατὶ αὐτὰ εἶναι πού ἔ-καναν τήν ζωή μου σήμερα ὀμορφότερη καὶ τὴν ψυχή μου πληρέστερη καὶ δυνα-τότερη Νά εἴμαστε αἰσιόδοξοι ὅταν χάνουμε ὅπως καὶ ὅταν κερδίζουμε ὅταν γερνᾶμε ὅπως καὶ ὅταν εἴμαστε νέοι Κάθε ἡλικία ἔχει τὸ μεγαλεῖο της καὶ τὴν ἰδι-αίτερη ὀμορφιὰ της Καὶ ἡ ψυχὴ μιᾶς ὀγδοντάχρονης σκιρτᾶ μπροστὰ στήν χαρὰ καὶ τήν λύπη μὲ τὸν ἴδιο τρόπο πού τὸ κάνει καὶ ἡ ψυχὴ ἑνὸς νέου καὶ ὁρμητικοῦ πλάσματος Νά εἴμαστε αἰσιόδοξοι σὰν χριστιανοὶ γιατὶ στήν πίστη μας ἔβρισκαν τίς παρηγοριὲς οἱ πιὸ ἀπελπισμένοι τίς ἐμπνεύσεις οἱ μεγαλύτεροι καλλιτέχνες οἱ με-γαλύτεροι καὶ καλύτεροι ἄνθρωποι τῶν τελευταίων δεκαεννέα αἰώνων Νά εἴμα-στε αἰσιόδοξοι στήν σκέψη γιατὶ μόνο ἡ αἰσιόδοξη σκέψη φτάνει ὡς τὸν Θεὸ Νά εἴμαστε αἰσιόδοξοι στά αἰσθήματα γιατὶ ἡ αἰσιοδοξία εἶναι φάρμακο γιά τήν θλίψη καὶ πηγὴ πραγματικῆς καὶ αἰωνίας χαρᾶς Νά εἴμαστε αἰσιόδοξοι στά ἔργα μας γιατὶ τὰ ἔργα μας ὑφαίνονται στόν ἱ-στὸ τοῦ Θεοῦ καὶ παραμένουν αἰώνια ὅπως τὰ ἔργα τοῦ Θεοῦ Νά εἴμαστε αἰσιόδοξοι ἀφοῦ ἡ ζωὴ εἶναι αἰσιοδοξία καὶ ἐμεῖς οἱ ἄνθρωποι εἴμαστε οἱ καλύ-τεροι στυλοβάτες καὶ οἱ ὀμορφότεροι ἐκφραστὲς τῆς ζωῆς Νά εἶσαι αἰσιόδοξος σημαίνει νά ζεῖς καὶ δικαίως νά ἐκτιμᾶς τήν ζωή Ἀπόσπασμα ἀπό τό βιβλίο laquoἈργά βαδίζει ὁ Χριστόςraquo ἐκδ Ἐν πλῷ

26

Ἀρχαγγέλων Λόγος

Ἐ μεῖς οἱ χριστιανοί οἱ ἀποκαλούμενοι παλαιότερα Ὁδῖτες Εἴμαστε οἱ ἀ-ποσυνάγωγοι οἱ ἀσεβεῖς τοῦ laquoνόμου τοῦ Θεοῦraquo οἱ παράνομοι τῶν με-γάλων αὐτοκρατοριῶν οἱ ἀντιρρησίες τῶν βασιλιάδων οἱ ἐπικηρυγμέ-

νοι εἰς θάνατον Ἐμεῖς πού ἀγαπήσαμε τό Φῶς πού ὡς κόλαση ὁρίσαμε τήν ἀχα-ριστία καί τήν μιζέρια κι ὕστερα μᾶς φυλάκισαν στά κολαστήρια βαρυφορτωμέ-νων μέ μεγάλα λόγια οὐτοπικῶν παραδείσων γιατί τάχα ἐνοχλοῦσαν οἱ σκοτα-διστικές ἰδέες μας Οἱ πτωχοί τῷ πνεύματι σrsquo ἕνα κόσμο πού νομίζει ὅτι τά ξέρει ὅλα Κάποιοι ἀπό μᾶς κάποτε ἁλώνισαν τόν κόσμο μέ δύο σανδάλια καί τήν ψυ-χή ξεχειλισμένη ἀπό Χριστό κάποιοι ἀπό ἐμᾶς καταδικάστηκαν ὡς ἄθεοι κι ἐ-παναστάτες γιατί δέν προσκυνοῦσαν κάποιοι ἀπό ἐμᾶς πέθαναν ἀπrsquo τούς λοι-μούς περιμαζεύοντας ἄρρωστα παιδιά πού τά πετοῦσαν στό δρόμο γιά τό laquoκοινό καλόraquo Ἔτσι μᾶς ἔμαθαν οἱ παλιοί συνοδοιπόροι μας νά μένουμε στά παρασκήνια ὅταν ὁ κόσμος ζεῖ τήν κάθε παρωδία του γιά νά τοῦ ἁπλώνουμε τά χέρια μας ὅ-

ταν ἡ αὐλαία καταρρέει Ἐμεῖς τῆς κάθε ἐποχῆς οἱ Ὁδῖ-τες πεθάναμε συχνά γιά ὅτι πιστέψαμε κλάψαμε γιά τόν κόσμο πού κατρακυλοῦσε ὅταν ὅλοι χειροκροτοῦ-σαν ξέφρενα τήν πρόοδό του κοιτάξαμε μέ τήν ψυχή φουσκωμένη ἀπό χαρά τόν ἥλιο χαμογελῶντας σάν παι-διά ὅταν ὁ κόσμος γκρίνιαζε Ὁ κόσμος πού ὕστερα ἀπό τόσο χειροκρότημα κατρακυλοῦσε ὁ κόσμος πού μᾶς θε-ωροῦσε ἀφελεῖς καί μᾶς περιγελοῦσε

Μᾶς λένε δεισιδαίμονες ἐκεῖνοι πού φοβοῦνται τόν Θεό ἤ τούς laquoκακούςraquo τούς δυτικούς ἤ τούς ἀνατολίτες ἤ τό

κακό τό μάτι τῆς γειτόνισσας τούς Ἀμερικάνους τούς Κινέζους ἤ τούς Ρώσους τούς συνωμότες ἤ τούς ἐξωγήινους ἤ τήν γρουσουζιά τους ἐπειδή δέν πρόλαβαν νά φτύσουν τόν κόρφό τους Ὀπισθοδρομικούς μᾶς λένε ἀκόμα οἱ δῆθεν ἐκσυγ-χρονιστές τῆς ἰστορίας μέ τά λόγια τά ξύλινα καί τά χέρια τά βαμμένα μέ αἷμα

Ἔτσι εἴμαστε ἐμεῖς οἱ ἀποκαλούμενοι Ὁδῖτες Πού ξέρουμε πώς μές στήν ἁμαρτία ἡ χάρη περισσεύει καί δέ βαστάει ἡ ἀπελπισία στήν ψυχή μας Πού μάθαμε μέ τό αἷμα τῆς ψυχῆς μας πώς ἐπανάσταση θά πεῖ νά τά βάζεις μέ τό δυνάστη καί τό χά-ος μέσα σου Τόσες αὐτοκτονίες γύρω τους κι ἐμᾶς πού ὑμνοῦμε τήν Ζωή μᾶς βλέ-πουν οἱ laquoπολιτισμένοιraquo σάν χαμένους Πολιτικῶς ὀρθοί δέν γίναμε ποτέ γιατί οὔ-τε ἀπό πολιτική οὔτε ἀπό ὀρθότητα λογαριάζει ἡ συγχώρεση

Ἐμεῖς γινήκαμε δειλοί ὅταν θάρρος σήμαινε νά σκοτώνεις τόν ἄλλο γιά νά τοῦ laquoμάθεις νά σκέπτεταιraquo Ἐμεῖς οἱ φτωχούληδες τοῦ Θεοῦ τό ἁλάτι τῆς γῆς γνωρί-ζουμε τόν Θεό ἀπό τά μάτια τοῦ ἀδελφοῦ καί τά λάθη μας ἀπrsquo τό ἁπλωμένο χέρι

Οἱ Ὁδῖτες Ἐλευθερία Ρούση θεολόγος - ἐκπαιδευτικός

27

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

τοῦ Χριστοῦ ἀντίκρυ μας Οἱ Ὁδῖτες βλέπεις μετροῦν τόν κόσμο μrsquo ἀγκαλιές καί χαμόγελα ἔτσι πού δέν ἀγοράζεται ποτέ ἡ ἐλπίδα τους οὔτε πουλιέται Μοναχά μοιράζεται καί ὅταν λιγοστεύει τῆς δίνει Λόγο ὁ οὐρανός νά πορεύεται Γιrsquo αὐτό οἱ χριστιανοί δέ νοιώθουν μόνοι μά προσεύχονται γιά τήν μοναξιά πού βασιλεύ-ει στίς ψυχές τῶν ἀνθρώπων

Μόνο αὐτή τήν μέρα ἔχω κι εἶναι ὅτι ἔχω τούτη ἡ μέρα Κι ἄν μέ ρωτήσεις θά σοῦ πῶ πώς θέλω νά μαι μέ ἐτούτους τούς τρελούς τούς Ὁδῖτες πού λένε laquoταξίδιraquo τήν ζωή καί ∆ρόμο τόν Θεό τους πού ἔχουν γιά Θεό Ἐκεῖνον πού ἔκλαψε γιrsquo αὐ-τούς καί πού χαμογελοῦσε στά παιδιά Ἐκεῖνον πού ἔβαλε πάνω ἀπό τίς ἔνθεες αὐταπάτες τῶν νόμων καί τίς ἐπηρμένες πολιτικῶς ὀρθές διακηρύξεις τήν Ἀγάπη Θέλω νά πορευτῶ μέ λογισμό καί μrsquo ὄνειρο τόν δρόμο τόν λιγότερο ταξιδεμένο μέ Πνεῦμα καί Ἀλήθεια πεινῶντας καί διψῶντας τήν δικαιοσύνη μέ ἔρωτα γιά τήν ζωή πού νά μήν τήν ἀφήσω νά τελειώσει ποτέ καί λέω νrsquo ἀφήσω τίς ἦττες καί τίς κρίσεις γιά ἐκείνους πού ὀνειρευτῆκαν ἕνα καθωσπρέπει ἐξοχικό μία δόξα ἀ-δειανή κι ἕνα αὐτοκίνητο ἀκριβό γιά μέσ τήν πόλη

ΥΓ Ξέρω θά πεῖς πώς κάποιοι ἀπό ἐμᾶς ἔπραξαν τ ἀντίθετα στό διάβα τοῦ χρό-νου Ὑπηρέτησαν τίς ἐξουσίες σαγηνεύτηκαν ἀπό τήν δόξα καί τόν πλοῦτο ξέ-χασαν τόν λόγο τῆς Ἀγάπης φανατίστηκαν καί πρόδωσαν τόν λόγο τοῦ Χρι-στοῦ Κι ἄλλοι πάλι συγκρότησαν Ἱερές Ἐξετάσεις πολεμικές ἐπιχειρήσεις καί ἐξοντώσεις ἀντιπάλων ∆ίκιο ἔχεις μά ἐγώ σοῦ μιλάω γιά ὅσους ποθοῦν τόν δρό-μο Του ν ἀκολουθήσουν τούς Ὁδῖτες

Ὁδῖτες Ἐτσι ὀνομάζονταν τά πρῶτα χρόνια οἱ Χριστιανοί Ἡ ὀνομασία laquoΧριστιανόςraquo δόθηκε γιά πρώτη φορά στήν Ἀντιόχεια

∆έν γνωρίζεις ὅτι ἀποδημία εἶναι ὁ παρών βίος Νομίζεις πώς εἶσαι πολίτης

Ὁδίτης εἶσαι ὄχι πολίτης ἀλλ ὁδίτης εἶσαι καί ὁδοιπόρος Μήν πεῖς ἔχω αὐτή ἤ τήν ἄλλη πόλη ∆έν ἔχεις πόλη Ἡ πόλη εἶναι ἐπάνω

Ὅλα τά παρόντα εἶναι δρόμος Πανδοχεῖο εἶναι ὁ βίος Ἄγνωστη ἡ ἔξοδος ἄστατη ἡ κτίση

Τί μανιάζεις γιά τά σκοτάδια τοῦ κόσμου Γιατί ἀφήνοντας τήν ἀλήθεια τρέχεις πίσω ἀπό τίς σκιές

Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος

28

Ἡ laquoμνήμη τοῦ θανάτουraquo γιά τήν ὁποία μιλοῦν οἱ Πατέρες τῆς Ἐκκλησί-ας ὡς κινητήρια δύναμη ἀφύπνισης τοῦ ἑαυτοῦ μας τοῦτες τίς μέρες εἶναι καθημερινότητά μου Ὄχι γιατί ἀσκήθηκα πνευματικά ἤ ὑπερέ-

βαλα στήν προσευχή Ἡ χλιαρότητα πού μέ διέκρινε αὐτή καί ὑπερίσχυε Ἡ περί-οδος πού πέρασε ἦταν ἤρεμη χωρίς μεγάλες διακυμάνσεις Μέχρι πού ξαφνικά μαθαίνεις κάτι κι ἔρχονται τά πάνω κάτω - Ξέρετε ἡ μητέρα σας ἔχει καρκίνο Εἶναι λίγο ἐπιθετικούλης στό εἶδος του ἀλ-λά θά τόν παλέψουμε Εἶναι βέβαια καί τό προβληματάκι τῆς καρδιᾶς της πού διαπιστώθηκε ἀλλά μήν ἀπογοητεύεστε θά κάνουμε τό καλύτεροhellip laquoἘπιθετικούλης προβληματάκι ζωούλαraquohellip ὅλα μικρά καί σχετικά Χρησι-μοποιοῦμε ὑποκοριστικά γιά νά τονίσουμε ἀκόμα περισσότερο τήν μετριότητα πού ἔχουμε υἱοθετήσει στόν τρόπο πού ζοῦμε Λίγη ζωή λίγη χαρά λίγη ἀγάπη λίγος Θεόςhellip

Καί ἔρχονται αὐτές οἱ στιγμές πού ὁ καθένας μας ἀξιολογεῖ τά πράγματα ἀλλιῶς Πού θυμᾶται πώς αὐτό τό δῶρο τό μεγαλύτερο ἀπrsquo ὅλα τό δῶρο τῆς ζω-ῆς ἔχει κι αὐτό ἡμερομηνία λήξης Σκέφτεται τότε πώς δέν ἀξίζει νά τό ζεῖ μέτρια νά χάνει τίς στιγμές μέσα στό ἄγχος καί στήν γκρίνια τῆς καθημερινότητας Τότε θέλοντας καί μή νοιώθεις νά γίνεται πράξη τό laquoἀδιαλείπτως προσεύ-

χεσθαιraquo πού ἀναφέρει ὁ Ἀπόστολος Παῦλος Στρέφεις τά μά-τια τῆς ψυχῆς πρός τόν Θεό κι ἀφοῦ διαπιστώσεις πόσο λίγος εἶσαι γιά νά τά φέρεις ὅλα εἰς πέρας ὅπως νόμιζες ὅτι μπορεῖς ταπεινώνεσαι καί ζητᾶς βοήθεια καί ἔλεος καί ἀγάπη Καί ὕστερα ἀκολουθεῖ ἐκεῖνο τό laquo ἐν παντί εὐχαριστεῖτεraquo στό ὁποῖο μέχρι τώρα δέν ἔδινες καί ἰδιαίτερη σημασία Εἴτε γιατί κάποια πράγματα τά θεωροῦσες δεδομένα εἴτε γιατί νόμιζες πώς θά σοῦ ἀνήκουν πάντα Κι ἐνῶ πασχίζεις στήν καθημερι-νότητα γιά τό ἑπόμενο ὑλικό ἀγαθό πού ἔβαλες στό μάτι ἤ γιά κάποιο τοῦβλο παραπάνω στή νέα οἰκοδομή ἤ ἀκόμα

γιατί δέν μπορεῖς νrsquo ἀποκτήσεις κάτι ἀπό τά παραπάνω ἔχεις χάσει ἤδη τόσα πολλά Ἔχασες χωρίς νά δώσεις τήν παραμικρή σημασία τίς μυρωδιές τῆς ἄνοι-ξης τά ἀπίστευτα χρώματα τῶν λουλουδιῶν τό τραγούδι τοῦ κότσυφα τά ὄμορ-φα βράδια πού σέ βάζουν σιγά-σιγά στήν ἀνεμελιά τοῦ καλοκαιριοῦ

Ξεχνᾶς νrsquo ἀφιερώσεις χρόνο στούς ἀγαπημένους λές καί θά τούς ἔχεις γιά πάντα διαθέσιμους Πνιγμένος στίς μέριμνες χάνεις τήν διάθεση νά μοιραστεῖς στιγμές νrsquo ἀνταλλάξεις συναισθήματα νά δώσεις ἀγάπη

Ἀρχαγγέλων Λόγος

Ἀνατροπή Παρασκευή Ἐξάρχου

29

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

Κι ἔρχεται καί σέ βρίσκει ἡ φθορά ἡ ἀρρώστια ὁ θάνατος Καί συνειδη-τοποιεῖς πώς εἶσαι τελείως ἀπροετοίμαστος Τόσο καιρό τό ἀπωθοῦσες καί μπο-ρεῖ- μεταξύ μας- νά χτύπαγες καί κανένα ξύλο Ἡ ἀπώθηση εἶναι ἐπακόλουθο τῆς ἀμάθειας τῆς ἀκατηχησίας Ἀλλά καί τῆς μή ἀποδοχῆς κατά βάθος τοῦ γεγονό-τος τῆς Ἀνάστασης Ἴσως νά εἶναι καί βολικό νά ἐπιμένουμε στήν ἀντίληψη τοῦ laquoὅλα ἐδῶ τελειώνουνraquo καί νά παραμένουμε στήν κλάψα μας Βλέπεις ἄν ἀποδε-χτοῦμε οὐσιαστικά πώς ὁ βίος δέν τελειώνει ὁριστικά μέ τόν θάνατο ἀλλά δοῦμε τόν θάνατο σάν πέρασμα σάν ἀρχή σάν νίκη σάν ζωή τότε θά πρέπει νrsquo ἀναθε-ωρήσουμε ἐντελῶς τήν στάση ζωῆς μας τόν τρόπο σκέψης μας τίς συμπεριφορές μας Νά βάλουμε τήν δοξολογία στήν ζωή μας Νά δοῦμε τίς δυσκολίες ὡς παι-δαγωγικές δοκιμασίες Ἄλλωστε ὁ Ἀπόστολος τῶν Ἐθνῶν μᾶς θυμίζει πώς laquoἡ δύ-ναμις ἐν ἀσθενείᾳ τελειοῦταιraquo

∆ύσκολα τά πράγματα μανούλα Ἐγώ νιώθω ἀδύναμη καί τό καταθέτω Καί καθώς προσεύχομαι συμπληρώνω στήν προσευχή μου αὐτό πού ὑπέροχα λέει ὁ Παρακλητικός Κανόνας ἐγώ σοῦ ζητῶ ὅμως Ἐσύ πρᾶξε laquo πρός τό συμφέ-ρον τῆς αἰτήσεώς raquo μου ΑΜΗΝ

Ὁ κόσμος σκλήρανε πολύ

Γιῶργος Θεοτοκᾶς Ἀσθενεῖς καί ὁδοιπόροι ἐκδ Ἑστία

Ὁ κόσμος σκλήρανε πολύ σκλήρανε ξεράθηκε και ἄδειασε Πέρασε τά ὅρια Μικρές καλοσύνες ἐδῶ κι ἐκεῖ ἕνας Χριστιανός πάντα ὑπάρχει τρόπος νά

προσφέρει μά ὁ κόσμος δέν σώζεται πιά Ὁ κόσμος αὐτός χάθηκε ὅποιος ἔχει τά μάτια ἀνοιχτά τό βλέπει καί τό παίρνει ἀπόφαση μιά γιά πάντα Χάθηκε μές στήν ἀλαζονεία τῶν ἐπιστημῶν του μές στήν ἀπανθρωπιά τῶν μηχανῶν του μές στήν φρενίτιδά του πού τήν λέει πρόοδο στό ἀέναο στριφογύρισμά του στό κε-νό δίχως ἕρμα δίχως σκοπό Ὁ δύστηνος πλανήτης κλονίστηκε ἀνεπανόρθωτα ἔ-χασε τήν ἰσορροπία του ∆έν τόν αἰσθάνεσαι νά τρικλίζει κάτω ἀπ τά πόδια σου

Ἄ ς πασχίσουμε ἐμεῖς πού μένουμε ἐδῶ νά πλησιάσουμε ὅσο ἀντέχουμε τό Ἐπέκεινα καί ἄς προσευχόμαστε γιά τόν κόσμο πού σέρνεται ἀκράτητος

ἀπό τήν ἴδια δαιμονική ὁρμή του πρός τήν τελική του συντριβή Μερικοί θά βλέ-πουν τοῦτον ἐδῶ τόν ἀναμμένο φάρο μας μοῦ φτάνει ἐμένα ἕνας τέτοιος προορι-σμός Ἐνῶ ὁ κόσμος θά σβήνει ὁ φάρος θά φωτίζει ἀκόμα τίς ὕστατες στιγμές του θά σώζει ὡς τό τέλος μερικές ψυχές ∆έν ἐλπίζω πιά ἄλλο τίποτα

30

Κ αθώς θεριεύει τό θέρος καί ἡ φύση ντύνεται τά χρυσᾶ της νοσταλγία πλημμυρίζει τήν σκέψη μας νοσταλγία γιορτινή ἀπό τά παιδικά μας χρό-νια πού προσγειώθηκαν ἀπότομα ἀπό τήν πραγματικότητα τοῦ κόσμου

τούτου Οἱ κῆποι ὁλάνθιστοι γεμᾶτοι τριαντάφυλλα φίσκα ἀπό τό παιδομάνι οἱ χωματόδρομοι κι ἡ εὐωδία ἀπό τά νυχτολούλουδα νά διεγείρει τήν ὄσφρηση Ὀρ-θάνοιχτες οἱ πόρτες τῶν σπιτιῶν οἱ οἰκογένειες νά δειπνίζουν στίς βεράντες καί τά ραδιόφωνα νά γεμίζουν μέ μελωδίες τήν ἥσυχη γειτονιά Μνῆμες τῆς παιδικῆς ἡλικίας χρόνια ἀνέμελα κι ἀφελῆ τότε πού νομίζαμε ὅτι ὁ βίος θά lsquoναι παιχνίδι τότε πού θαρρούσαμε ὅτι στόν παράδεισο θά ζήσουμε Μεγαλώσαμε μέ τόν ἦχο τῶν οἰκοδομῶν στά αὐτιά μας ἕνας διαρκής θόρυ-βος στήν ἐφηβεία μας μπετονιέρες κι αὐτοκίνητα πού διαρκῶς αὐξάνονταν Βλέ-παμε ἀμήχανα τίς γειτονιές νά ἐξαφανίζονται τά δέντρα νά κόβονται τίς ταπει-νές μά ἀνθρώπινες μονοκατοικίες νά γκρεμίζονται μαζί μέ χιλιάδες ἀναμνήσεις Γενιές τῆς ἀντιπαροχῆς τῆς πολυκατοικίας τῶν χαμηλοτάβανων διαμερισμάτων - κουτιῶν τῆς ἀπρόσωπης συγκατοίκησης Χάσαμε τούς γειτόνους μας καί μαζί

τήν ἀνθρωπιά μας Ἤμασταν κοινωνικοί καί φι-λόξενοι καί γίναμε καχύποπτοι καί ἀπόμακροι Οἱ ὀλιγοπρόσωπες γειτονιές γέμισαν μέ ἀνθρώ-πους ξένους μεταξύ τους πού δέν ἔχουν καμμιά ὄρεξη νά γνωριστοῦν νά κοιταχτοῦν στά μάτια νά καλημεριστοῦν νά ἀνταλλάξουν ἐπισκέψεις καί χαμόγελα Εἴχαμε τό θλιβερό προνόμιο νά ζήσουμε τήν πα-ρακμή τῆς πόλης στήν ἐξέλιξή της Εἴδαμε τούς μικρούς παραδείσους μας νά μεταβάλλονται σέ

γκρίζα κακόγουστα κτίρια τίς ἀλάνες πού ματώναμε τά πόδια μας νά γίνονται ὄγκοι ἀπό μπετόν Πρίν προλάβουμε νά ἀποστηθίσουμε τό laquoἈθῆνα διαμαντόπε-τρα στῆς γῆς τό δαχτυλίδιraquo πνιγήκαμε στή μυρωδιά τοῦ νέφους καί ντραπήκαμε πού εἴμαστε Ἀθηναῖοι Ὅλοι νοσταλγοῦμε τό παρελθόν Μεγαλώνουμε καί διαρκῶς διαπιστώνου-με πώς laquoκάθε πέρυσι καί καλύτεραraquo Τά χρόνια περνοῦν καί ὅλο ἀναφερόμαστε σέ παλαιότερες ἐποχές ἀναπολοῦμε τά παλιά καί συγκινούμεθα μέ τραγούδια μέ κείμενα καί μέ ταινίες πού περιγράφουν τήν παλιά Ἑλλάδα τόν κόσμο πού ἔφυ-γε Ζοῦμε τήν παρακμή τοῦ σύγχρονου πολιτισμοῦ ἀνίκανοι νά ἀντιδράσουμε καί ὅλο μιλᾶμε γιά τά παλιά Νοιώθουμε ἄγχος γιά τήν ἐγκληματικότητα καί τήν οἰκονομική κρίση θλιβόμαστε πού κινδυνεύουμε νά χάσουμε τήν εὐδαιμονία μας Εἶναι φυσιολογική ἡ ἀντίδραση αὐτή μά ἄν ἀφήσουμε τόν συναισθηματισμό στήν ἄκρη καί σκεφτοῦμε τό παρελθόν μέσα ἀπό τό πρῖσμα τῆς ἱστορίας θά δια-πιστώσουμε πώς δύσκολα θά διαλέγαμε μιά ἄλλη χρονική περίοδο γιά νά ζήσου-με

Νοσταλγία π Χριστόδουλος Μπίθας

Ἀρχαγγέλων Λόγος

31

Ὅπου κι ἄν ἀνατρέξουμε πίσω στόν χρόνο βλέπουμε παντοῦ καί πάντα νά βασιλεύει ὁ πόνος Πόλεμοι κι ἐμφύλιοι ἀλληλοσπαραγμοί σκλαβιά καί πεῖνα φτώχεια κι ἀδικία σημαδεύουν τήν ἱστορία τῆς ἀνθρωπότητος Μπορεῖ νά ὑπῆρ-ξαν πιό ἔνθεοι πολιτισμοί ἀπό αὐτόν πού διανύουμε τώρα μά ἡ ἁμαρτία πάντα ἴδια εἶναι στό διάβα τῶν αἰώνων Μπορεῖ νά νοσταλγοῦμε τήν λαμπρή περίοδο τοῦ Βυζαντίου ἤ ἀκομα καί τήν ἔνδοξη ἑλληνική ἀρχαιότητα ἀλλά τό σίγουρο εἶναι ὅτι δέν θά θέλαμε νά ζήσουμε ἐχθρικές σφαγές πολέμους κι ἐπιδημίες οὔτε νά εἴμαστε δοῦλοι ἐκεῖνες τίς ἐποχές οὔτε νά πεθαίνουμε ἀπό μιά ἁπλῆ γρίπη ἐ-πειδή ἡ ἰατρική ἐπιστήμη δέν εἶχε ἀκόμα ἐξελιχθεῖ ∆ύσκολος ἦταν πάντα ὁ βίος Πλαστή ἡ ὀνειροπόληση γιά τό παρελθόν ψευδαίσθηση γιά νά ξεφύγουμε ἀπό τήν πραγματικότητα Κι ἄν ὑπάρχει νοσταλ-γία γιά μιά κοινωνία ἰδανική ὅπου πραγματικά θά θέλαμε νά ζήσουμε αὐτό μᾶλ-λον ἀφορᾶ τήν παραδείσια κατάσταση τήν ἐποχή πού δέν ὑπῆρχε στό ἀνθρώπι-νο γένος ὀδύνη καί στεναγμός ἀλλά κοινωνία ἀγάπης μέ τόν Θεό καί τόν συνάν-θρωπο Κι ἐφrsquo ὅσον τό νά γυρίσουμε στό παρελθόν ἀποκλείεται ἀφοῦ ἀρνηθήκα-με τήν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ μοναδική μας ἐλπίδα εἶναι τό μέλλον τά ἔσχατα ἡ Βασι-λεία τῶν Οὐρανῶν Ἐπειδή ὅμως τήν Βασιλεία Του μᾶς κάλεσε ὁ Κύριος νά τήν προγευτοῦμε ἐπειδή μᾶς ζήτησε νά βιώσουμε τά ἔσχατα ἀπό τώρα ἄς ἐγκαταλείψουμε τήν πα-ρελθοντολογία κι ἄς χαροῦμε τό σήμερα εὐχαριστῶντας τόν Θεό πάντων ἕνεκεν ζῶντας εὐλογημένα κάθε στιγμή σά νά lsquoναι ἡ πρώτη κι ἡ τελευταία τῆς ὕπαρξής μας ἔχοντας νοσταλγία μόνο γιά τήν Βασιλεία τοῦ Θεοῦ γιά τόν Παράδεισο γιά τό πέρασμα ἀπό τόν θάνατο στήν Ζωή τήν ὄντως Ζωή πού εἶναι ὁ Χριστός μας Ἀμήν

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

Ἀποφθέγματα τῆς ἐρήμου

Ἀββᾶς Ἀντώνιος

Ἀπό τόν πλησίον μας προέρχεται ἡ ζωή καί ὁ θάνατος Γιατί ἂν κερδίσουμε τόν ἀδελφό μας κερδίζουμε τόν Θεόmiddot ἂν ὅμως τόν σκανδαλίσουμε ἁμαρτάνουμε στόν Χριστό Ἔρχεται καιρός πού οἱ ἄνθρωποι θά τρελαθοῦν καί ὅταν δοῦν κάποιον πού δέν εἶναι τρελός θά ξεσηκωθοῦν ἐναντίον του καί θὰ τοῦ ποῦν ldquoεἶσαι τρελόςrdquo ἐπειδή δέν εἶναι ὅμοιος μ᾽ αὐτούς ∆έν φοβᾶμαι πιά τόν Θεό ἀλλά τόν ἀγαπάω ldquoΓιατί ἡ ἀγάπη διώχνει τόν φόβοrdquo ( Ἰω 418) Ἐκεῖνος πού κτυπάει τήν μᾶζα τοῦ σιδήρου σκέπτεται πρῶτα τί θέλει νά φτιάξει δρεπάνι μαχαίρι τσεκούρι Ἔτσι κι ἐμεῖς πρέπει νά σκεπτόμαστε γιά ποιά ἀρετή παλεύουμε ὥστε νά μήν κοπιάζουμε μάταια

32

Ἀρχαγγέλων Λόγος

Ἱερός Ναός Ταξιαρχῶν Μοσχάτου Σύντομο ἱστορικό

Στέλιος Ντάντης ∆ρ Θεολογίας-ἱστορικός

Ἀ πό τήν ἐποχή τῆς γερμανικῆς κατοχῆς (1941-44) καί γιά κά-ποιες δεκαετίες οἱ ἐπιβάτες

τοῦ ἠλεκτρικοῦ σιδηροδρόμου περ-νῶντας ἀπrsquo τό καταπράσινο Μοσχᾶτο σταυροκοπιόνταν ἀντικρίζοντας μέσα στά πανέμορφα περιβόλια ἕνα μικρό ξωκλήσι Ἦταν οἱ Ταξιάρχες ἤ τό Ταξι-αρχάκι ὅπως τό ὀνομάτιζαν οἱ παλιοί Μοσχατιῶτες πού τήν παραμονή καί τήν μέρα τῆς γιορτῆς ξεκινοῦσαν ἀπό κάθε μεριά τῆς πόλης καί ἀκολουθῶν-

τας τά στενά μονοπάτια μέσα ἀπό καλ-λιέργειες ἔρχονταν νά προσκυνήσουν Μέσα σrsquo ἐκεῖνα τά περιποιημένα περι-βόλια λιγοστοί ἦταν οἱ γείτονες τῶν Ταξιαρχῶν πού ζοῦσαν τριγύρω σέ σκόρπιες ἀγροικίες κυρίως κτηματίες περιβολάρηδες λαχανικῶν μέ τά ὁποῖα τροφοδοτοῦσαν τήν λαχαναγορά τῶν Ἀθηνῶν (Βαρβάκειο)

Τό ἐκκλησάκι χτίστηκε στά 1943 μέσα στά δύσκολα χρόνια τῆς ξενικῆς κατο-χῆς Οἰκοδομήθη-κε σέ οἰκόπεδο

282 τετραγωνικῶν μέτρων πού πρό-σφερε ὁ Χρῆστος Μαστροσταμάτης καί στήν ἵδρυσή του πρωτοστάτησε ἡ γυναίκα του Στυλιανή μέ τόν γαμπρό

τους Γεώργιο Καζάλα ὁ ὁποῖος κίνησε τά νήματα γιά τήν κατασκευή Στήν προσπάθεια ἐκείνη συνεισφέρανε πρό-

θυμα οἱ γειτονικές οἰκογένειες πού οἱ ἀπόγονοί τους ζοῦν ἀνάμεσά μας Μπέλλου Λαλαούνη Καψίλη Κω-σταντάκη (Ροδίτη) Λεγάκη Καζάλα καί Μαστροσταμάτη Οἰκοδομικά ὑλικά δέν ὑπῆρχαν ἐ-κεῖνα τά δύσμοιρα χρόνια γιrsquo αὐτό προσφερθήκε ὁ κόσμος καί κουβάλησε πέτρες χῶμα ἄμμο ἀπrsquo τό ποτάμι τοῦ-βλα κεραμίδια ἤ πρόσφερε χρήματα

Τά ἐγκαίνια τῆς ἐκκκλησούλας ἔγιναν στίς 29 Ιουνίου 1943 μέρα τῆς γιορτῆς τῶν ἁγίων ἀποστόλων Πέτρου καί Παύλου Συνέχεια στό ἑπόμενο (Πρωτοδημοσιεύτηκε στά IΣTOPIKA TOY MOΣXATOY τ β΄ Μοσχᾶτο 2003 σσ 55-59)

33

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

Τά Νέα μας

τῆς Ζωοδόχου Πηγῆς καί τό ἀπόγευμα πήραμε τό πλοῖο τῆς ἐπιστροφῆς Στήν ἐκδρομή αὐτή ὅπως καί στήν ἐκ-δήλωση πού πραγματοποιήσαμε τήν ∆ευτέρα 31η Μαΐου στό Πνευματικό μας Κέντρο μᾶς δόθηκε μιά ἀκόμα εὐ-καιρία νά συσφίγξουμε τίς σχέσεις μας καί νά νοιώσουμε λίγο παραπάνω τήν αἴσθηση τῆς κοινότητας Ὅλες αὐτές τίς δραστηριότητες ὅπως καί τό κέρα-σμα μετά τήν Θεία Λειτουργία τῆς Κυ-ριακῆς θά πρέπει νά τά ἀντιμετωπί-ζουμε ὡς ἐκκλησιαστικά-κοινοτικά γε-γονότα κι ὄχι σάν ἁπλές κοινωνικές ἐκδηλώσεις Σέ καιρούς ἀφιλόξενους καί μοναχικούς καλούμεθα νά συσπει-ρωθοῦμε στήν ἐνορία μας νά νοιώσου-με πρόσωπα νά μοιραστοῦμε τήν κατή-χηση καί τήν ἐλπίδα μας

Πιστεύουμε ἀκράδαντα πώς τό μέλλον τῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας τόν 21ο αἰῶνα ἐξαρτᾶται ἄμεσα ἀπό τό ζωντά-νεμα τῆς κοινοτικῆς ζωῆς κατά τό Ἀποστολικό πρότυπο καί βέβαια τόν ἐπανευαγγελισμό τῶν συνανθρώπων μας Μέ τήν βοήθεια τοῦ Θεοῦ ἐλπίζουμε νά ἐργαστοῦμε ὅλοι πρός αὐτή τήν κατεύθυνση Ἀμήν

Μ έ ἐπιτυχία πραγματοποιήθηshyκε στίς 5 καί 6 Ἰουνίου ἡ ἐκshyδρομή τῆς ἐνορίας μας στήν

Ἄνδρο Με 74 ἀδελφούς καί ἀδελφές μας περάσαμε ἕνα εὐλογημένο κι

εὐχάριστο διήμερο στό πανέμορφο Κυ-κλαδονήσι Καταλύσαμε σέ ξενοδοχεῖο στό Γαύριο καί ἀπό ἐκεῖ τήν πρώτη ἡ-μέρα περιηγηθήκαμε στά μοναστήρια τῆς Ἀγίας Μαρίνας (ὅπου φυλάσσεται λείψανο τῆς Ἁγίας) καί τῆς Παναχράν-του (ἐδῶ βρίσκεται ἡ κάρα τοῦ Ἁγ Παντελεήμονα καί πλῆθος ἄλλων ἱερῶν λειψάνων) καί βέβαια στήν ὄμορφη χώρα τῆς Ἄνδρου Τήν Κυριακή λει-τουργηθήκαμε στήν γυναικεία Μονή

Ἱερά Μονή Παναχράντου

Ἡ χώρα τῆς Ἄνδρου ἀπό τήν Μονή Παναχράντου

Στήν πύλη τῆς Ἱ Μ Ζωοοδόχου Πηγῆς

34

Ἡ κρίση στήν οὐσία δέν εἶναι οἰκονομική ἀλλά κυρίως καί πρό παντός πνευματική καί αὐτή φέρνει καί οἰκονομική

καί πολιτική κρίση Αὐτό σημαίνει ὅτι ἡ ἀντιμετώπιση τῆς κρίσεως δέν γίνεται μέ οἰκονομικά μέσα καί πολιτικές πρακτι-κές ἀλλά μέ τήν ἀλλαγή τρόπου ζωῆς μέ τήν ἐπαναφορά τοῦ ἀνθρώπου στήν ὀλιγάρκεια τήν ἐγκράτεια τήν σωφροσύνη τήν ἀποφυγή τῆς ἀπληστίας καί τῆς ὑπερβολῆς

Ἡ ἄσκηση προβάλλει σήμερα ὡς ἐπιταγή ὡς προσπάθεια νά θεραπευθεῖ τό πάθος τῆς φιλαυτίας ἀπό τό ὁποῖο

προέρχονται τά πάθη τῆς φιληδονίας τῆς φιλοδοξίας καί τῆς φιλαργυρίας Ὁ εὐαγγελιστής Ἰωάννης τό περιγράφει αὐτό μέ πολλή σαφήνεια laquoπᾶν τό ἐν τῷ κόσμῳ ἡ ἐπιθυμία τῆς σαρκός καί ἡ ἐπιθυμία τῶν ὀφθαλμῶν καί ἡ ἀλαζονεία τοῦ βίου οὐκ ἔ-στιν ἐκ τοῦ πατρός ἄλλrsquo ἐκ τοῦ κόσμου ἐστίraquo (Α΄ Ἰω β 16)

Μητροπολίτης Ναυπάκτου καί Ἁγίου Βλασίου Ἱερόθεος Βλάχος

  • Τό Ψωμί13
  • Μίλτος Σαχτούρης (1919-2005) 13
  • Ἀββᾶς Ἀντώνιος 13
    • ltlt13 ASCII85EncodePages false13 AllowTransparency false13 AutoPositionEPSFiles true13 AutoRotatePages None13 Binding Left13 CalGrayProfile (Dot Gain 20)13 CalRGBProfile (sRGB IEC61966-21)13 CalCMYKProfile (US Web Coated 050SWOP051 v2)13 sRGBProfile (sRGB IEC61966-21)13 CannotEmbedFontPolicy Error13 CompatibilityLevel 1413 CompressObjects Tags13 CompressPages true13 ConvertImagesToIndexed true13 PassThroughJPEGImages true13 CreateJobTicket false13 DefaultRenderingIntent Default13 DetectBlends true13 DetectCurves 0000013 ColorConversionStrategy CMYK13 DoThumbnails false13 EmbedAllFonts true13 EmbedOpenType false13 ParseICCProfilesInComments true13 EmbedJobOptions true13 DSCReportingLevel 013 EmitDSCWarnings false13 EndPage -113 ImageMemory 104857613 LockDistillerParams false13 MaxSubsetPct 10013 Optimize true13 OPM 113 ParseDSCComments true13 ParseDSCCommentsForDocInfo true13 PreserveCopyPage true13 PreserveDICMYKValues true13 PreserveEPSInfo true13 PreserveFlatness true13 PreserveHalftoneInfo false13 PreserveOPIComments true13 PreserveOverprintSettings true13 StartPage 113 SubsetFonts true13 TransferFunctionInfo Apply13 UCRandBGInfo Preserve13 UsePrologue false13 ColorSettingsFile ()13 AlwaysEmbed [ true13 ]13 NeverEmbed [ true13 ]13 AntiAliasColorImages false13 CropColorImages true13 ColorImageMinResolution 30013 ColorImageMinResolutionPolicy OK13 DownsampleColorImages true13 ColorImageDownsampleType Bicubic13 ColorImageResolution 30013 ColorImageDepth -113 ColorImageMinDownsampleDepth 113 ColorImageDownsampleThreshold 15000013 EncodeColorImages true13 ColorImageFilter DCTEncode13 AutoFilterColorImages true13 ColorImageAutoFilterStrategy JPEG13 ColorACSImageDict ltlt13 QFactor 01513 HSamples [1 1 1 1] VSamples [1 1 1 1]13 gtgt13 ColorImageDict ltlt13 QFactor 01513 HSamples [1 1 1 1] VSamples [1 1 1 1]13 gtgt13 JPEG2000ColorACSImageDict ltlt13 TileWidth 25613 TileHeight 25613 Quality 3013 gtgt13 JPEG2000ColorImageDict ltlt13 TileWidth 25613 TileHeight 25613 Quality 3013 gtgt13 AntiAliasGrayImages false13 CropGrayImages true13 GrayImageMinResolution 30013 GrayImageMinResolutionPolicy OK13 DownsampleGrayImages true13 GrayImageDownsampleType Bicubic13 GrayImageResolution 30013 GrayImageDepth -113 GrayImageMinDownsampleDepth 213 GrayImageDownsampleThreshold 15000013 EncodeGrayImages true13 GrayImageFilter DCTEncode13 AutoFilterGrayImages true13 GrayImageAutoFilterStrategy JPEG13 GrayACSImageDict ltlt13 QFactor 01513 HSamples [1 1 1 1] VSamples [1 1 1 1]13 gtgt13 GrayImageDict ltlt13 QFactor 01513 HSamples [1 1 1 1] VSamples [1 1 1 1]13 gtgt13 JPEG2000GrayACSImageDict ltlt13 TileWidth 25613 TileHeight 25613 Quality 3013 gtgt13 JPEG2000GrayImageDict ltlt13 TileWidth 25613 TileHeight 25613 Quality 3013 gtgt13 AntiAliasMonoImages false13 CropMonoImages true13 MonoImageMinResolution 120013 MonoImageMinResolutionPolicy OK13 DownsampleMonoImages true13 MonoImageDownsampleType Bicubic13 MonoImageResolution 120013 MonoImageDepth -113 MonoImageDownsampleThreshold 15000013 EncodeMonoImages true13 MonoImageFilter CCITTFaxEncode13 MonoImageDict ltlt13 K -113 gtgt13 AllowPSXObjects false13 CheckCompliance [13 None13 ]13 PDFX1aCheck false13 PDFX3Check false13 PDFXCompliantPDFOnly false13 PDFXNoTrimBoxError true13 PDFXTrimBoxToMediaBoxOffset [13 00000013 00000013 00000013 00000013 ]13 PDFXSetBleedBoxToMediaBox true13 PDFXBleedBoxToTrimBoxOffset [13 00000013 00000013 00000013 00000013 ]13 PDFXOutputIntentProfile ()13 PDFXOutputConditionIdentifier ()13 PDFXOutputCondition ()13 PDFXRegistryName ()13 PDFXTrapped False1313 CreateJDFFile false13 Description ltlt13 ARA ltFEFF06270633062A062E062F0645002006470630064700200627064406250639062F0627062F0627062A002006440625064606340627062100200648062B062706260642002000410064006F00620065002000500044004600200645062A064806270641064206290020064406440637062806270639062900200641064A00200627064406450637062706280639002006300627062A0020062F0631062C0627062A002006270644062C0648062F0629002006270644063906270644064A0629061B0020064A06450643064600200641062A062D00200648062B0627062606420020005000440046002006270644064506460634062306290020062806270633062A062E062F062706450020004100630072006F0062006100740020064800410064006F006200650020005200650061006400650072002006250635062F0627063100200035002E0030002006480627064406250635062F062706310627062A0020062706440623062D062F062B002E0635062F0627063100200035002E0030002006480627064406250635062F062706310627062A0020062706440623062D062F062B002Egt13 BGR ltFEFF04180437043f043e043b043704320430043904420435002004420435043704380020043d0430044104420440043e0439043a0438002c00200437043000200434043000200441044a0437043404300432043004420435002000410064006f00620065002000500044004600200434043e043a0443043c0435043d04420438002c0020043c0430043a04410438043c0430043b043d043e0020043f044004380433043e04340435043d04380020043704300020043204380441043e043a043e043a0430044704350441044204320435043d0020043f04350447043004420020043704300020043f044004350434043f0435044704300442043d04300020043f043e04340433043e0442043e0432043a0430002e002000200421044a04370434043004340435043d043804420435002000500044004600200434043e043a0443043c0435043d044204380020043c043e0433043004420020043404300020044104350020043e0442043204300440044f0442002004410020004100630072006f00620061007400200438002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e00300020043800200441043b0435043404320430044904380020043204350440044104380438002egt13 CHS ltFEFF4f7f75288fd94e9b8bbe5b9a521b5efa7684002000410064006f006200650020005000440046002065876863900275284e8e9ad88d2891cf76845370524d53705237300260a853ef4ee54f7f75280020004100630072006f0062006100740020548c002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000204ee553ca66f49ad87248672c676562535f00521b5efa768400200050004400460020658768633002gt13 CHT ltFEFF4f7f752890194e9b8a2d7f6e5efa7acb7684002000410064006f006200650020005000440046002065874ef69069752865bc9ad854c18cea76845370524d5370523786557406300260a853ef4ee54f7f75280020004100630072006f0062006100740020548c002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000204ee553ca66f49ad87248672c4f86958b555f5df25efa7acb76840020005000440046002065874ef63002gt13 CZE ltFEFF005400610074006f0020006e006100730074006100760065006e00ed00200070006f0075017e0069006a007400650020006b0020007600790074007600e101590065006e00ed00200064006f006b0075006d0065006e0074016f002000410064006f006200650020005000440046002c0020006b00740065007200e90020007300650020006e0065006a006c00e90070006500200068006f006400ed002000700072006f0020006b00760061006c00690074006e00ed0020007400690073006b00200061002000700072006500700072006500730073002e002000200056007900740076006f01590065006e00e900200064006f006b0075006d0065006e007400790020005000440046002000620075006400650020006d006f017e006e00e90020006f007400650076015900ed007400200076002000700072006f006700720061006d0065006300680020004100630072006f00620061007400200061002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002000610020006e006f0076011b006a016100ed00630068002egt13 DAN ltFEFF004200720075006700200069006e0064007300740069006c006c0069006e006700650072006e0065002000740069006c0020006100740020006f007000720065007400740065002000410064006f006200650020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e007400650072002c0020006400650072002000620065006400730074002000650067006e006500720020007300690067002000740069006c002000700072006500700072006500730073002d007500640073006b007200690076006e0069006e00670020006100660020006800f8006a0020006b00760061006c0069007400650074002e0020004400650020006f007000720065007400740065006400650020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e0074006500720020006b0061006e002000e50062006e00650073002000690020004100630072006f00620061007400200065006c006c006500720020004100630072006f006200610074002000520065006100640065007200200035002e00300020006f00670020006e0079006500720065002egt13 DEU ltFEFF00560065007200770065006e00640065006e0020005300690065002000640069006500730065002000450069006e007300740065006c006c0075006e00670065006e0020007a0075006d002000450072007300740065006c006c0065006e00200076006f006e002000410064006f006200650020005000440046002d0044006f006b0075006d0065006e00740065006e002c00200076006f006e002000640065006e0065006e002000530069006500200068006f006300680077006500720074006900670065002000500072006500700072006500730073002d0044007200750063006b0065002000650072007a0065007500670065006e0020006d00f60063006800740065006e002e002000450072007300740065006c006c007400650020005000440046002d0044006f006b0075006d0065006e007400650020006b00f6006e006e0065006e0020006d006900740020004100630072006f00620061007400200075006e0064002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e00300020006f0064006500720020006800f600680065007200200067006500f600660066006e00650074002000770065007200640065006e002egt13 ESP ltFEFF005500740069006c0069006300650020006500730074006100200063006f006e0066006900670075007200610063006900f3006e0020007000610072006100200063007200650061007200200064006f00630075006d0065006e0074006f00730020005000440046002000640065002000410064006f0062006500200061006400650063007500610064006f00730020007000610072006100200069006d0070007200650073006900f3006e0020007000720065002d0065006400690074006f007200690061006c00200064006500200061006c00740061002000630061006c0069006400610064002e002000530065002000700075006500640065006e00200061006200720069007200200064006f00630075006d0065006e0074006f00730020005000440046002000630072006500610064006f007300200063006f006e0020004100630072006f006200610074002c002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000200079002000760065007200730069006f006e0065007300200070006f00730074006500720069006f007200650073002egt13 ETI ltFEFF004b00610073007500740061006700650020006e0065006900640020007300e4007400740065006900640020006b00760061006c006900740065006500740073006500200074007200fc006b006900650065006c007300650020007000720069006e00740069006d0069007300650020006a0061006f006b007300200073006f00620069006c0069006b0065002000410064006f006200650020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e00740069006400650020006c006f006f006d006900730065006b0073002e00200020004c006f006f0064007500640020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e00740065002000730061006100740065002000610076006100640061002000700072006f006700720061006d006d006900640065006700610020004100630072006f0062006100740020006e0069006e0067002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e00300020006a00610020007500750065006d006100740065002000760065007200730069006f006f006e00690064006500670061002e000d000agt13 FRA ltFEFF005500740069006c006900730065007a00200063006500730020006f007000740069006f006e00730020006100660069006e00200064006500200063007200e900650072002000640065007300200064006f00630075006d0065006e00740073002000410064006f00620065002000500044004600200070006f0075007200200075006e00650020007100750061006c0069007400e90020006400270069006d007000720065007300730069006f006e00200070007200e9007000720065007300730065002e0020004c0065007300200064006f00630075006d0065006e00740073002000500044004600200063007200e900e90073002000700065007500760065006e0074002000ea0074007200650020006f007500760065007200740073002000640061006e00730020004100630072006f006200610074002c002000610069006e00730069002000710075002700410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002000650074002000760065007200730069006f006e007300200075006c007400e90072006900650075007200650073002egt13 GRE ltFEFF03a703c103b703c303b903bc03bf03c003bf03b903ae03c303c403b5002003b103c503c403ad03c2002003c403b903c2002003c103c503b803bc03af03c303b503b903c2002003b303b903b1002003bd03b1002003b403b703bc03b903bf03c503c103b303ae03c303b503c403b5002003ad03b303b303c103b103c603b1002000410064006f006200650020005000440046002003c003bf03c5002003b503af03bd03b103b9002003ba03b103c42019002003b503be03bf03c703ae03bd002003ba03b103c403ac03bb03bb03b703bb03b1002003b303b903b1002003c003c103bf002d03b503ba03c403c503c003c903c403b903ba03ad03c2002003b503c103b303b103c303af03b503c2002003c503c803b703bb03ae03c2002003c003bf03b903cc03c403b703c403b103c2002e0020002003a403b10020005000440046002003ad03b303b303c103b103c603b1002003c003bf03c5002003ad03c703b503c403b5002003b403b703bc03b903bf03c503c103b303ae03c303b503b9002003bc03c003bf03c103bf03cd03bd002003bd03b1002003b103bd03bf03b903c703c403bf03cd03bd002003bc03b5002003c403bf0020004100630072006f006200610074002c002003c403bf002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002003ba03b103b9002003bc03b503c403b103b303b503bd03ad03c303c403b503c103b503c2002003b503ba03b403cc03c303b503b903c2002egt13 HEB ltFEFF05D405E905EA05DE05E905D5002005D105D405D205D305E805D505EA002005D005DC05D4002005DB05D305D9002005DC05D905E605D505E8002005DE05E105DE05DB05D9002000410064006F006200650020005000440046002005D405DE05D505EA05D005DE05D905DD002005DC05D405D305E405E105EA002005E705D305DD002D05D305E405D505E1002005D005D905DB05D505EA05D905EA002E002005DE05E105DE05DB05D90020005000440046002005E905E005D505E605E805D5002005E005D905EA05E005D905DD002005DC05E405EA05D905D705D4002005D105D005DE05E605E205D505EA0020004100630072006F006200610074002005D5002D00410064006F00620065002000520065006100640065007200200035002E0030002005D505D205E805E105D005D505EA002005DE05EA05E705D305DE05D505EA002005D905D505EA05E8002E05D005DE05D905DD002005DC002D005000440046002F0058002D0033002C002005E205D905D905E005D5002005D105DE05D305E805D905DA002005DC05DE05E905EA05DE05E9002005E905DC0020004100630072006F006200610074002E002005DE05E105DE05DB05D90020005000440046002005E905E005D505E605E805D5002005E005D905EA05E005D905DD002005DC05E405EA05D905D705D4002005D105D005DE05E605E205D505EA0020004100630072006F006200610074002005D5002D00410064006F00620065002000520065006100640065007200200035002E0030002005D505D205E805E105D005D505EA002005DE05EA05E705D305DE05D505EA002005D905D505EA05E8002Egt13 HRV (Za stvaranje Adobe PDF dokumenata najpogodnijih za visokokvalitetni ispis prije tiskanja koristite ove postavke Stvoreni PDF dokumenti mogu se otvoriti Acrobat i Adobe Reader 50 i kasnijim verzijama)13 HUN ltFEFF004b0069007600e1006c00f30020006d0069006e0151007300e9006701710020006e0079006f006d00640061006900200065006c0151006b00e90073007a00ed007401510020006e0079006f006d00740061007400e100730068006f007a0020006c006500670069006e006b00e1006200620020006d0065006700660065006c0065006c0151002000410064006f00620065002000500044004600200064006f006b0075006d0065006e00740075006d006f006b0061007400200065007a0065006b006b0065006c0020006100200062006500e1006c006c00ed007400e10073006f006b006b0061006c0020006b00e90073007a00ed0074006800650074002e0020002000410020006c00e90074007200650068006f007a006f00740074002000500044004600200064006f006b0075006d0065006e00740075006d006f006b00200061007a0020004100630072006f006200610074002000e9007300200061007a002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002c0020007600610067007900200061007a002000610074007400f3006c0020006b00e9007301510062006200690020007600650072007a006900f3006b006b0061006c0020006e00790069007400680061007400f3006b0020006d00650067002egt13 ITA ltFEFF005500740069006c0069007a007a006100720065002000710075006500730074006500200069006d0070006f007300740061007a0069006f006e00690020007000650072002000630072006500610072006500200064006f00630075006d0065006e00740069002000410064006f00620065002000500044004600200070006900f900200061006400610074007400690020006100200075006e00610020007000720065007300740061006d0070006100200064006900200061006c007400610020007100750061006c0069007400e0002e0020004900200064006f00630075006d0065006e007400690020005000440046002000630072006500610074006900200070006f00730073006f006e006f0020006500730073006500720065002000610070006500720074006900200063006f006e0020004100630072006f00620061007400200065002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000200065002000760065007200730069006f006e006900200073007500630063006500730073006900760065002egt13 JPN ltFEFF9ad854c18cea306a30d730ea30d730ec30b951fa529b7528002000410064006f0062006500200050004400460020658766f8306e4f5c6210306b4f7f75283057307e305930023053306e8a2d5b9a30674f5c62103055308c305f0020005000440046002030d530a130a430eb306f3001004100630072006f0062006100740020304a30883073002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000204ee5964d3067958b304f30533068304c3067304d307e305930023053306e8a2d5b9a306b306f30d530a930f330c8306e57cb30818fbc307f304c5fc59808306730593002gt13 KOR ltFEFFc7740020c124c815c7440020c0acc6a9d558c5ec0020ace0d488c9c80020c2dcd5d80020c778c1c4c5d00020ac00c7a50020c801d569d55c002000410064006f0062006500200050004400460020bb38c11cb97c0020c791c131d569b2c8b2e4002e0020c774b807ac8c0020c791c131b41c00200050004400460020bb38c11cb2940020004100630072006f0062006100740020bc0f002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e00300020c774c0c1c5d0c11c0020c5f40020c2180020c788c2b5b2c8b2e4002egt13 LTH ltFEFF004e006100750064006f006b0069007400650020016100690075006f007300200070006100720061006d006500740072007500730020006e006f0072011700640061006d00690020006b0075007200740069002000410064006f00620065002000500044004600200064006f006b0075006d0065006e007400750073002c0020006b00750072006900650020006c0061006200690061007500730069006100690020007000720069007400610069006b007900740069002000610075006b01610074006f00730020006b006f006b007900620117007300200070006100720065006e006700740069006e00690061006d00200073007000610075007300640069006e0069006d00750069002e0020002000530075006b0075007200740069002000500044004600200064006f006b0075006d0065006e007400610069002000670061006c006900200062016b007400690020006100740069006400610072006f006d00690020004100630072006f006200610074002000690072002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002000610072002000760117006c00650073006e0117006d00690073002000760065007200730069006a006f006d00690073002egt13 LVI ltFEFF0049007a006d0061006e0074006f006a00690065007400200161006f00730020006900650073007400610074012b006a0075006d00750073002c0020006c0061006900200076006500690064006f00740075002000410064006f00620065002000500044004600200064006f006b0075006d0065006e007400750073002c0020006b006100730020006900720020012b00700061016100690020007000690065006d01130072006f00740069002000610075006700730074006100730020006b00760061006c0069007401010074006500730020007000690072006d007300690065007300700069006501610061006e006100730020006400720075006b00610069002e00200049007a0076006500690064006f006a006900650074002000500044004600200064006f006b0075006d0065006e007400750073002c0020006b006f002000760061007200200061007400760113007200740020006100720020004100630072006f00620061007400200075006e002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002c0020006b0101002000610072012b00200074006f0020006a00610075006e0101006b0101006d002000760065007200730069006a0101006d002egt13 NLD (Gebruik deze instellingen om Adobe PDF-documenten te maken die zijn geoptimaliseerd voor prepress-afdrukken van hoge kwaliteit De gemaakte PDF-documenten kunnen worden geopend met Acrobat en Adobe Reader 50 en hoger)13 NOR ltFEFF004200720075006b00200064006900730073006500200069006e006e007300740069006c006c0069006e00670065006e0065002000740069006c002000e50020006f0070007000720065007400740065002000410064006f006200650020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e00740065007200200073006f006d00200065007200200062006500730074002000650067006e0065007400200066006f00720020006600f80072007400720079006b006b0073007500740073006b00720069006600740020006100760020006800f800790020006b00760061006c0069007400650074002e0020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e00740065006e00650020006b0061006e002000e50070006e00650073002000690020004100630072006f00620061007400200065006c006c00650072002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000200065006c006c00650072002000730065006e006500720065002egt13 POL ltFEFF0055007300740061007700690065006e0069006100200064006f002000740077006f0072007a0065006e0069006100200064006f006b0075006d0065006e007400f300770020005000440046002000700072007a0065007a006e00610063007a006f006e00790063006800200064006f002000770079006400720075006b00f30077002000770020007700790073006f006b00690065006a0020006a0061006b006f015b00630069002e002000200044006f006b0075006d0065006e0074007900200050004400460020006d006f017c006e00610020006f007400770069006500720061010700200077002000700072006f006700720061006d006900650020004100630072006f00620061007400200069002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002000690020006e006f00770073007a0079006d002egt13 PTB ltFEFF005500740069006c0069007a006500200065007300730061007300200063006f006e00660069006700750072006100e700f50065007300200064006500200066006f0072006d00610020006100200063007200690061007200200064006f00630075006d0065006e0074006f0073002000410064006f0062006500200050004400460020006d00610069007300200061006400650071007500610064006f00730020007000610072006100200070007200e9002d0069006d0070007200650073007300f50065007300200064006500200061006c007400610020007100750061006c00690064006100640065002e0020004f007300200064006f00630075006d0065006e0074006f00730020005000440046002000630072006900610064006f007300200070006f00640065006d0020007300650072002000610062006500720074006f007300200063006f006d0020006f0020004100630072006f006200610074002000650020006f002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002000650020007600650072007300f50065007300200070006f00730074006500720069006f007200650073002egt13 RUM ltFEFF005500740069006c0069007a00610163006900200061006300650073007400650020007300650074010300720069002000700065006e007400720075002000610020006300720065006100200064006f00630075006d0065006e00740065002000410064006f006200650020005000440046002000610064006500630076006100740065002000700065006e0074007200750020007400690070010300720069007200650061002000700072006500700072006500730073002000640065002000630061006c006900740061007400650020007300750070006500720069006f006100720103002e002000200044006f00630075006d0065006e00740065006c00650020005000440046002000630072006500610074006500200070006f00740020006600690020006400650073006300680069007300650020006300750020004100630072006f006200610074002c002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e00300020015f00690020007600650072007300690075006e0069006c006500200075006c0074006500720069006f006100720065002egt13 RUS ltFEFF04180441043f043e043b044c04370443043904420435002004340430043d043d044b04350020043d0430044104420440043e0439043a043800200434043b044f00200441043e043704340430043d0438044f00200434043e043a0443043c0435043d0442043e0432002000410064006f006200650020005000440046002c0020043c0430043a04410438043c0430043b044c043d043e0020043f043e04340445043e0434044f04490438044500200434043b044f00200432044b0441043e043a043e043a0430044704350441044204320435043d043d043e0433043e00200434043e043f0435044704300442043d043e0433043e00200432044b0432043e04340430002e002000200421043e043704340430043d043d044b04350020005000440046002d0434043e043a0443043c0435043d0442044b0020043c043e0436043d043e0020043e0442043a0440044b043204300442044c002004410020043f043e043c043e0449044c044e0020004100630072006f00620061007400200438002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e00300020043800200431043e043b043504350020043f043e04370434043d043804450020043204350440044104380439002egt13 SKY ltFEFF0054006900650074006f0020006e006100730074006100760065006e0069006100200070006f0075017e0069007400650020006e00610020007600790074007600e100720061006e0069006500200064006f006b0075006d0065006e0074006f0076002000410064006f006200650020005000440046002c0020006b0074006f007200e90020007300610020006e0061006a006c0065007001610069006500200068006f0064006900610020006e00610020006b00760061006c00690074006e00fa00200074006c0061010d00200061002000700072006500700072006500730073002e00200056007900740076006f00720065006e00e900200064006f006b0075006d0065006e007400790020005000440046002000620075006400650020006d006f017e006e00e90020006f00740076006f00720069016500200076002000700072006f006700720061006d006f006300680020004100630072006f00620061007400200061002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002000610020006e006f0076016100ed00630068002egt13 SLV ltFEFF005400650020006e006100730074006100760069007400760065002000750070006f0072006100620069007400650020007a00610020007500730074007600610072006a0061006e006a006500200064006f006b0075006d0065006e0074006f0076002000410064006f006200650020005000440046002c0020006b006900200073006f0020006e0061006a007000720069006d00650072006e0065006a016100690020007a00610020006b0061006b006f0076006f00730074006e006f0020007400690073006b0061006e006a00650020007300200070007200690070007200610076006f0020006e00610020007400690073006b002e00200020005500730074007600610072006a0065006e006500200064006f006b0075006d0065006e0074006500200050004400460020006a00650020006d006f0067006f010d00650020006f0064007000720065007400690020007a0020004100630072006f00620061007400200069006e002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000200069006e0020006e006f00760065006a01610069006d002egt13 SUO ltFEFF004b00e40079007400e40020006e00e40069007400e4002000610073006500740075006b007300690061002c0020006b0075006e0020006c0075006f00740020006c00e400680069006e006e00e4002000760061006100740069007600610061006e0020007000610069006e006100740075006b00730065006e002000760061006c006d0069007300740065006c00750074007900f6006800f6006e00200073006f00700069007600690061002000410064006f0062006500200050004400460020002d0064006f006b0075006d0065006e007400740065006a0061002e0020004c0075006f0064007500740020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e00740069007400200076006f0069006400610061006e0020006100760061007400610020004100630072006f0062006100740069006c006c00610020006a0061002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030003a006c006c00610020006a006100200075007500640065006d006d0069006c006c0061002egt13 SVE ltFEFF0041006e007600e4006e00640020006400650020006800e4007200200069006e0073007400e4006c006c006e0069006e006700610072006e00610020006f006d002000640075002000760069006c006c00200073006b006100700061002000410064006f006200650020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e007400200073006f006d002000e400720020006c00e4006d0070006c0069006700610020006600f60072002000700072006500700072006500730073002d007500740073006b00720069006600740020006d006500640020006800f600670020006b00760061006c0069007400650074002e002000200053006b006100700061006400650020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e00740020006b0061006e002000f600700070006e00610073002000690020004100630072006f0062006100740020006f00630068002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e00300020006f00630068002000730065006e006100720065002egt13 TUR ltFEFF005900fc006b00730065006b0020006b0061006c006900740065006c0069002000f6006e002000790061007a006401310072006d00610020006200610073006b013100730131006e006100200065006e0020006900790069002000750079006100620069006c006500630065006b002000410064006f006200650020005000440046002000620065006c00670065006c0065007200690020006f006c0075015f007400750072006d0061006b0020006900e70069006e00200062007500200061007900610072006c0061007201310020006b0075006c006c0061006e0131006e002e00200020004f006c0075015f0074007500720075006c0061006e0020005000440046002000620065006c00670065006c0065007200690020004100630072006f006200610074002000760065002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000200076006500200073006f006e0072006100730131006e00640061006b00690020007300fc007200fc006d006c00650072006c00650020006100e70131006c006100620069006c00690072002egt13 UKR ltFEFF04120438043a043e0440043804410442043e043204430439044204350020044604560020043f043004400430043c043504420440043800200434043b044f0020044104420432043e04400435043d043d044f00200434043e043a0443043c0435043d044204560432002000410064006f006200650020005000440046002c0020044f043a04560020043d04300439043a04400430044904350020043f045604340445043e0434044f0442044c00200434043b044f0020043204380441043e043a043e044f043a04560441043d043e0433043e0020043f0435044004350434043404400443043a043e0432043e0433043e0020043404400443043a0443002e00200020042104420432043e04400435043d045600200434043e043a0443043c0435043d0442043800200050004400460020043c043e0436043d04300020043204560434043a0440043804420438002004430020004100630072006f006200610074002004420430002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002004300431043e0020043f04560437043d04560448043e04570020043204350440044104560457002egt13 ENU (Use these settings to create Adobe PDF documents best suited for high-quality prepress printing Created PDF documents can be opened with Acrobat and Adobe Reader 50 and later)13 gtgt13 Namespace [13 (Adobe)13 (Common)13 (10)13 ]13 OtherNamespaces [13 ltlt13 AsReaderSpreads false13 CropImagesToFrames true13 ErrorControl WarnAndContinue13 FlattenerIgnoreSpreadOverrides false13 IncludeGuidesGrids false13 IncludeNonPrinting false13 IncludeSlug false13 Namespace [13 (Adobe)13 (InDesign)13 (40)13 ]13 OmitPlacedBitmaps false13 OmitPlacedEPS false13 OmitPlacedPDF false13 SimulateOverprint Legacy13 gtgt13 ltlt13 AddBleedMarks false13 AddColorBars false13 AddCropMarks false13 AddPageInfo false13 AddRegMarks false13 ConvertColors ConvertToCMYK13 DestinationProfileName ()13 DestinationProfileSelector DocumentCMYK13 Downsample16BitImages true13 FlattenerPreset ltlt13 PresetSelector MediumResolution13 gtgt13 FormElements false13 GenerateStructure false13 IncludeBookmarks false13 IncludeHyperlinks false13 IncludeInteractive false13 IncludeLayers false13 IncludeProfiles false13 MultimediaHandling UseObjectSettings13 Namespace [13 (Adobe)13 (CreativeSuite)13 (20)13 ]13 PDFXOutputIntentProfileSelector DocumentCMYK13 PreserveEditing true13 UntaggedCMYKHandling LeaveUntagged13 UntaggedRGBHandling UseDocumentProfile13 UseDocumentBleed false13 gtgt13 ]13gtgt setdistillerparams13ltlt13 HWResolution [2400 2400]13 PageSize [612000 792000]13gtgt setpagedevice13

Page 14: ΑΡΧΑΓΓΕΛΩΝ ΛΟΓΟΣ καλοκαιρι 2010

14

Ἀρχαγγέλων Λόγος

Ἄ ν εἴμαστε μία κοινωνία πού γερνάει καί δέν ἀναπαράγεται Ἄν εἴμαστε πρῶτοι στήν ὑπογεννητικότητα στήν Εὐρώπη καί δεύτεροι σέ ὅλο τόν κόσμο Ἄν σήμερα ὁ ἕνας στούς τέσσερεις Ἕλληνες ἀνήκει στήν τρίτη

ἡλικία Ἄν διαλέγουμε νά μήν κάνουμε παιδιά ἤ νά κάνουμε μόνο ἕνα γιατί δέν θέλουμε νά ἀλλάξουμε τρόπο ζωῆς ἤ γιατί ἡ καριέρα μας εἶναι πιό σημαντικήhellip

Ἄν κύριό μας μέλημα εἶναι ἡ οἰκονομική ἐκμετάλλευση τῶν πάντων καί πρῶτα ἀπrsquo ὅλα τοῦ ἴδιου τοῦ τόπου μας (παλαιότερα τό λέγαμε laquoἀξιοποίησηraquo) καί ἡ ἀποφυγή κάθε laquoπεριττῆςraquo δαπάνης ἄν γιrsquo αὐτό ἔχουμε καταστρέψει μερικά ἀπrsquo τά ὡραιότερα μέρη παγκοσμίως ἔχουμε κάψει τά δάση ἔχουμε κτίσει αὐθαί-ρετα στά βουνά καί τά νησιά μας ἔχουμε μολύνει ποτάμια καί λίμνες μέ τά ἀπό-βλητά μας καί ἔχουμε laquoδιακοσμήσειraquo τό ὑπόλοιπο τοπίο σκορπίζοντας παντοῦ σωρούς σκουπιδιῶνhellip

Ἄν ἔχουμε καταστρέψει γιά τούς ἴδιους λόγους τήν ὀμορφιά καί ὑποβαθμίσει τήν ποιότητα ζωῆς στίς μεγάλες μας πόλεις μέ πρώτη τήν Ἀθῆνα ἄν μέσα στά τελευταῖα σαράντα χρόνια τήν ἔχουμε μετατρέψει στήν πιό ἄσχημη βρώμικη μολυσμένη καί θορυβώδη πρωτεύουσα τῆς Εὐρώπης Ἄν τήν μεταβάλαμε ἐπί-σης σέ μία πόλη ἀβίωτη γιά τά παιδιά δέν ὑπάρχουν καθόλου

χῶροι γιrsquo αὐτά Ἄν καί οἱ μικρότερες πόλεις καί τά χωριά τῆς περιφέρειας ἀκο-λουθοῦν ndash μέ μεγάλη ἐπιτυχία ndash τό παράδειγμα τῆς πρωτεύουσαςhellip

Ἄν μέ τήν μεγάλη εἰσροή μεταναστῶν στή χώρα ἡ ροπή μας γιά ἐκμετάλλευ-ση διεύρυνε τά ὅριά της καί στό ἀνθρώπινο δυναμικό Ἄν πολλοί ἀπό ἐμᾶς τούς πληρώσαμε ψίχουλα ἤ καί καθόλου γιά τίς ὑπηρεσίες τους ἐνῶ σήμερα ἀνθοῦν μεγάλες ἐπιχειρήσεις (στίς πόλεις ἀλλά καί τούς ἀγρούς) πού ἀπασχολοῦν μετα-νάστες σέ καθεστώς ἄγριας ἐκμετάλλευσης ὑπό ἄθλιες συνθῆκες Ἄν μία παραλ-λαγή αὐτῆς τῆς κατηγορίας ἀποτελεῖ ἡ ἐκβιαστική ἐκπόρνευση γυναικῶν τῆς ἀλ-λοδαπῆς σέ ὅλη τήν ἑλληνική ἐπικράτεια Ἄν λοιπόν ἡ δουλεία ἔχει ἐπιστρέψει στήν Ἑλλάδα μέ τήν ἀνοχή ὅλων ἡμῶν τῶν ὑπολοίπωνhellip

Ἄν ἡ διαφθορά καί ἡ ἀναξιοκρατία ἀποτελοῦν πλέον πυλῶνες τῆς κουλ-τούρας μας Ἄν πάμπολλοι στήν ἀγορά καί στόν δημόσιο βίο χρηματίζονται Ἄν ἔχουμε φτάσει στό σημεῖο ὅπου ἀκόμα καί ἀπολύτως νόμιμες πράξεις ὑπηρεσίες ἤ συναλλαγές ἀπαιτοῦν ἀνταλλάγματα laquoκάτω ἀπό τό τραπέζιraquo Ἄν ταυτόχρονα ὅλοι νοθεύουν (πολύ συχνά μέ τοξικές οὐσίες) ἀνενδοίαστα τά πάντα στήν ἀγο-ρά ἀκόμα καί τῶν τροφίμων εἴμαστε μία χώρα ὅπου ὁ ἕνας δηλητηριάζει τόν ἄλ-λοhellip

Ἄν ἡ καταξίωση ὁποιασδήποτε ἱκανότητας ἤ ταλέντου κυρίως στόν δημό-σιο τομέα εἶναι ἐπιστημονική φαντασία γιά τήν Ἑλλάδα Ἄν ὁ κυρίαρχος τρόπος

Ἄν Ἡ οἰκονομική κρίση ὡς παρενέργεια

Θόδωρος Κωνσταντινίδης

15

ἀνάδειξης καί ἀναγνώρισης περνάει μέσα ἀπό γνωριμίες συγγένειες κλίκες καί κομματικούς μηχανισμούςhellip

Ἄν συνακόλουθα ndash μιά καί τά οὐσιαστικά προσόντα ἐλάχιστη ἔχουν σημα-σία γιά τά πλήθη πού ὀνειρεύονται νά laquoτακτοποιηθοῦνraquo σέ μία θέση στό δημόσιο ndash ἔχουμε μεταβάλει τήν ἐκπαίδευση σέ βιομηχανία παροχῆς τίτλων καί πτυχίων σχεδόν χωρίς ἀντίκρισμα Ἄν ἀπrsquo τά σχολεῖα μας βγαίνουν στρατιές κυριολεκτι-κά ἀναλφάβητων Ἄν ὑπάρχουν νεότερες γενιές παιδιῶν σήμερα πού γράφουν καί διαβάζουν ἄνετα μόνο τά Greeklish καί ὄχι τά ἑλληνικάhellip

Ἄν ἔχει ἐπέλθει μία σαρωτική μεταβολή τοῦ ἤθους στήν κοινωνία μας ἄν ἡ ἐντιμότητα ἔχει ἀντικατασταθεῖ ἀπό τό laquoἅρπαξε νά φᾶς καί κλέψε νά lsquoχεῖςraquo ἡ πε-ρίφημη ἑλληνική φιλοξενία ἐξατμίστηκε μπροστά στό καυτό χρῆμα καί οἱ ἔννοιες laquoφιλότιμοraquo καί laquoμεράκιraquo ἀποτελοῦν ἄγνωστες λέξεις γιά τούς νεότερους ἐφόσον δέν τίς χρησιμοποιεῖ πιά κανείς Ἄν σήμερα ὁ ἀθέμιτος πλουτισμός ἐπαίρεται δη-μόσια καί δή τηλεοπτικά καί τά laquoλαμόγιαraquo ἀποτελοῦν παράγοντες τοῦ δημόσιου βίου

Ἄν τώρα ὅλα αὐτά τά συμπτώματα ἀσθένειας ndash ἴσως ὄχι τά σημαντικότερα καί σίγουρα ὄχι τά μοναδικά ndash τῆς ἑλληνικῆς κοινωνίας συνιστοῦν κρίση τότε ἡ Κρίση αὐτή ἀσφαλῶς δέν εἶναι οὔτε φετινή οὔτε οἰκονομική Ἔχουμε μία κοινω-νία πού βρίσκεται σέ μεγάλη βαθιά καί μακροχρόνια Κρίση Ἀξιῶν

Ἡ Κρίση αὐτή συνίσταται σέ βαθμιαία μεταβολή τῶν παραδοσιακῶν ἀξιῶν τοῦ βίου ndash τοῦ λόγου καί τοῦ τρόπου μέ τούς ὁποίους ζοῦμε μέχρι καί τήν συνο-λική τους ἐγκατάλειψη καί τήν ἀντικατάστασή τους ἀπό μία καθαρά ὑλιστική ἀντιμετώπιση τῆς ζωῆς πρώτη καί κυρίαρχη σήμερα ἀξία στήν ἑλληνική κοινωνί-α ἔχει καταστεῖ ἡ ὑλική εὐμάρεια καί τό χρῆμα Μιλᾶμε δηλαδή γιά τήν ἀποπνευ-ματοποίηση μεγάλου μέρους τῆς κοινωνίας μας γιά ἀπώλεια κάθε μεταφυσικοῦ προσανατολισμοῦ καί τελικά στίς μέρες μας καί γιά προσπάθεια ἀποχριστιανο-ποίησης κάθε πτυχῆς τοῦ κοινωνικοῦ βίου

Ἡ σταδιακή ἀλλοίωση καί στά στερνά ἀκόμα καί ἡ ἐξάλειψη τῆς λαϊκῆς εὐσέβειας συνεπικουρούμενες ἀπό μία σχεδόν βίαιη laquoἀστικοποίησηraquo (ἐσωτερική μετανάστευση λόγω πολέμων ἐμ-φυλίου οἰκονομικῆς ἐξαθλίωσης) πού ἀπέκοψε τούς μετακινού-μενους ἀπό τίς κοινότητές τους καί τό αἴσθημα τοῦ laquoἀνήκεινraquo μᾶς ἔχει μεταβάλει σέ μία αὐτοκαταστροφική κοινωνία laquoἰδιω-τῶνraquo πού συστηματικά ὑπονομεύει τό ἴδιο τῆς τό μέλλον

Ἄν τώρα σέ μία κοινωνία αὐτοῦ τοῦ προσανατολισμοῦ αὐτοί πού μποροῦ-σαν νά τό κάνουν ἐγκολπώθηκαν ἤ διασπάθισαν τό δημόσιο χρῆμα μέχρι καί τήν χρεωκοπία τῆς χώρας αὐτό δέν εἶναι κάτι πού θά ἔπρεπε νά τό περιμένουμε Καί δέν εἶναι καί λίγο ἀστεῖο Ἀφοῦ μία χρόνια Κρίση Ἀξιῶν μία Πνευματική Κρίση πολύ λίγο καί πολύ λίγους συγκινοῦσε νά τώρα πού μας ἔσκασε στά χέρια ὡς παρενέργεια τῆς Πνευματικῆς ἡ Οἰκονομική Κρίση καί μᾶς χτυπάει ἐκεῖ πού μᾶς πονάει περισσότερο στήν τσέπη μας

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

16

Ἀρχαγγέλων Λόγος

Ἕνα κείμενο δανεισμένο ἀπό τήν ἱστοσελίδα wwwtheworldoffroadcom τοῦ καλοῦ Θεσσαλονικιοῦ δημοσιογράφου Ἄκη Τεμπερίδη πού μαζί μέ τήν Βούλα Νέτου πραγματοποιοῦν τόν γῦρο τοῦ κόσμου μέ ἕνα τζίπ Ὕστερα ἀπό χίλιες μέρες καί 156000 χλμ κι ἀφοῦ ἔχουν δεῖ καί περάσει πολλά καταγράφει τήν ἄποψή του γιά ὅσα συμβαίνουν στήν χώρα μας Προσέξτε τήν ἁπλῆ σοφία πού προκύπτει στά γραφόμενα τοῦ ταξιδευτῆ ὁ ὁποῖος ἔζησε τήν πραγματικότητα τοῦ κόσμου ἔξω ἀπό τόν ἑλλαδίτικο μικρόκοσμο

Α ἰσθάνομαι ἐξοργισμένος - αὐτονόητο αὐτό Ἐπίσης αἰσθάνομαι γιά πρώτη φορά μή ὑπερήφανος - γιά νά μήν πῶ ντροπιασμένος - πού εἶμαι Ἕλληνας σ αὐτό τό ταξίδι Ὅταν φύγαμε εἴχαμε ἀκόμη τή φόρα τήν

λάμψη τό ἀνέβασμα τῶν Ὀλυμπιακῶν καί τοῦ Euro 2004 Στήν Αφρική λέγαμε Grec καί μᾶς ἀποθέωναν εἰδικά οἱ ποδοσδαιρόφιλοι Τώρα λέω Griego μέ χαμη-λωμένη φωνή εἰδικά ἀπό τή στιγμή πού μία Ἀργεντῖνα κυρία μου εἶπε ὅτι χειρό-τερη ἀπό τήν Ἀργεντινή ἔγινε ἡ Ἑλλάδα Ἕνας Χιλιανός καραμπινιέρος μοῦ εἶπε προχθές Ἄ Γκρέσια Μπανκαρότα νό (Ἄ ἡ Ἑλλάδα πού χρεωκόπησε σωστά)

Αἰσθάνομαι ντροπή λοιπόν ναί ντροπή εἰ-δικά ὅταν ξέρω ὅτι μέσα στό χρόνο ὁ κάθε Γερμα-νός πού θά συναντᾶμε στόν δρόμο θά ἔχει κάνει τούς ὑπολογισμούς του καί θά σκέφτεται ὅτι θά τοῦ κοστίσω 1000 εὐρώ ἀπό τό προσωπικό του εἰ-σόδημα τά ἑπόμενα τρία χρόνια Τό ἴδιο ὁ Ιταλός ὁ Γάλλος ἀλλά καί ὁ Σλοβάκος - ἄν εἶναι δυνα-τόν - θά βάλει τό χέρι στήν τσέπη γιά χάρη μου - τρόπος τοῦ λέγειν Αἰσθάνομαι ντροπή νά βλέπω

στό CNN τήν Ἑλλάδα πρώτη εἴδηση τήν Ἀθῆνα νά καίγεται καί νά διαβάζω ὅτι ἡ Βουλγαρία ἔβγαλε ταξιδιωτική ὀδηγία γιά τή χώρα μας Πῶς νά ξεπεράσω τό γεγονός ὅτι ἡ χώρα μου εἶναι σέ πλήρη ἀπαξίωση ὅσο ἐμεῖς συνεχίζουμε νά ταξι-δεύουμε Πῶς νά ἀντιμετωπίσουμε μέ κέφι τήν διαδρομή πού μᾶς ἀπομένει νά γράφουμε γιά νέες πόλεις διαδρομές χωριά πόλεις καί βουνά ὅταν πίσω ἄνθρω-ποι πού μᾶς διαβάζουν δέν ἔχουν νά βγάλουν τόν μῆνα Ἐπίσης δέν σοῦ κρύβω ὅτι φοβᾶμαι τήν ἐπιστροφή μας στήν Ἑλλάδα Μία περιπέτεια εἶναι καί θά τήν ἀντιμετωπίσουμε λέμε μεταξύ μας ὅλες αὐτές τίς ἡμέ-ρες ἀλλά καί πάλι μᾶς τρομάζει ἡ ἰδέα νά γυρίσουμε καί νά συναντᾶμε θλιμμένα ἐξοργισμένα ἀπελπισμένα χαμένα πρόσωπα Φοβᾶμαι ἐπίσης ὅτι σέ συζητήσεις πού θά κάνουμε μέ φίλους καί γνωστούς θά καταλήγουμε σέ καβγάδες καί ξέρετε γιατί ∆ιότι θα προσεγγίζουμε το οἰκονομικό πρόβλημα μέ ἀφέλεια καί χιοῦμορ σύμφωνα μέ ὅσα μᾶς δίδαξε τό ταξίδι Μοῦ ἔκοψαν τό δῶρο θά μᾶς λέει ὁ ἕνας Νά ζήσεις καί μέ 12 μισθούς

Κάνοντας τόν γῦρο τοῦ κόσμου Ἄκης Τεμπερίδης δημοσιογράφος εἰδικοῦ τύπου

17

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

θά λέμε ἐμεῖς Ἐξάλλου οὔτε ὁ Γερμανός δέν πληρώνεται ἐπί δεκατέσσερα Θά πάρω σύνταξη στά 65 θά λέει ὁ ἄλλος Παίδαρος θά εἶσαι στά 60 θά τοῦ λέω γιά νά μήν τοῦ πῶ ὅτι ἐπειδη πολλοί ἔπαιρναν σύνταξη στά 45 φαληρί-σαμε ∆έν τήν βγάζω μέ 700 εὐρώ θά λέει ὁ τρίτος Στήν Μαλαισία τήν βγάζουν μέ 300 γιά νά μήν μιλήσω γιά τήν Ἰνδία Μέ ἀπέλυσαν θά πεῖ ὁ ἄλλος Ἔτσι εἶναι ἡ ζωή μέ τά πάνω καί τά κά-τω Ρίξε τις ἀπαιτήσεις σου καί θά βρεῖς ἄλλη δουλειά ∆έν βρίσκω δουλειά θά ποῦν ἀρκετοί Μπορεῖ κι ἐγώ τό ἴδιο θά τούς πῶ ἀλλά θά τό παλαίψω Ἀκόμη καί σέ βενζινάδικο θά δουλέψω ∆έν συνεχίζω γιατί - ξέρω - ἤδη ἐκνευρίστηκες Ὅμως νά σοῦ ἐξηγήσω λίγο γιατί σκέφτομαι ἔτσι ἐπειδή ἔχουμε δεῖ τόσα πολλά καί δραματικά πράγματα στόν κόσμο πού δέν μπορεῖς νά φανταστεῖς Ξέρω ξέρω θέλεις μόνο νά συγκρι-νόμαστε μέ 5-10 χῶρες σέ Εὐρώπη καί Αμερική ὅμως νά σοῦ πῶ ὅτι ὁ ὑπόλοιπος κόσμος εἶναι σέ μακράν χειρότερη κατάσταση ἀπό τήν Ἑλλάδα ἀκόμη καί ἀπό τήν Ἑλλάδα πού βρίσκεται στά πρόθυρα χρεωκοπίας Χάρη στήν ἐμπειρία μας ἔχουμε σκληρύνει ὁμολογῶ Γι αὐτό καί δέν μᾶς ρίχνει τό γεγονός ὅτι κάποιοι θά χάσουν τά κεκτημένα τους τά ἐπιδόματα καί τά δῶρα τους σέ μία χώρα πού χάρη ΚΑΙ σ αὐτούς δανείζεται χοντρά ἐδῶ καί δε-καετίες Ναί πιστεύω ὅτι ΟΛΟΙ ἐμεῖς πού σκεφτήκαμε ἔστω νά ἐκμεταλλευτοῦμε τό ἑλληνικό κράτος - παρότι ἴσως τοῦ ἄξιζε ὅπως μᾶς φέρεται - πρέπει νά αἰσθα-νόμαστε τύψεις σήμερα Ὄχι ὅλοι ἀλλά ὅσοι χαραμοφάηδες ἀνίκανοι βολεμένοι καί κολλητοί τοῦ κάθε κόμματος θά πρέπει νά τό αἰσθάνονται αὐτό Οἱ ὑπόλοι-ποι Ἕλληνες τό ὑγιές κομμάτι δέν ἔχει νά φοβηθεῖ τίποτα Αὐτοί δίνουν μάχη κάθε μέρα Θέλω νά προσθέσω μόνο τό ἐξῆς Μία φράση πού λέμε ὅλον αὐτόν τόν και-ρό στό ταξίδι ὅποτε εἴχαμε πρόβλημα εἴτε μέ κολλημένο κινητῆρα εἴτε μέ τό αὐ-τοκίνητο διαλυμένο στόν Μισσισσιππῆ εἴτε μέ ψίχουλα στήν τράπεζα κάποιες μέρες Λεφτά εἶναι ἐμεῖς νά εἴμαστε καλά λέγαμε ∆ές το λίγο τό πρᾶγμα ἔτσι Λεφτά αὐτό εἶναι τό πρόβλημα Γι αὐτά τά λεφτά τά ἔχει βάψει μαῦρα ὅλη ἡ χώ-ρα Γι αὐτά τά λεφτά κάποιοι βγήκαν πάλι τά ἔσπασαν καί ἔκαψαν ἀνθρώπους ζωντανούς Μήν μοῦ πεῖτε ὅτι δέν εἶναι ἔτσι ∆έν εἶναι γιά τά εὐρώ ἀλλά γιά τίς ἰδέες Καλά Ὅμως νοιώθουμε δυνατοί Ἀκόμη κι ἄν μείνουμε στήν ἀνεργία θά βροῦμε τήν ἄκρη Θά βάλουμε τό μυαλό μας κάτω καί θά βροῦμε δουλειά Καί μέ 300 εὐ-ρώ τήν βγάζουμε μένοντας στήν Ἐπανομή ἔτσι λέμε οἱ δυό μας Μπορεῖς νά τό πεῖς αὐτό τέτοιο καιρό Τότε μήν μασᾶς Ἀκούγομαι πολύ σίγουρος Τό ταξίδι φταίει Ἡ ζωή δέν εἶναι παιχνίδι Τί νά κάνω ἄν δέν τήν ἔβλεπα ἔτσι δέν θά κάναμε αὐτήν τήν τρέλα νά γυρίσουμε τόν κόσμο Θά φάμε κατραπακιά πίσω στήν Ἑλλάδα Εἴπαμε μία περιπέτεια θά εἶναι κι αὐτή Στό κάτω-κάτω ἡ ἑλληνική laquoμαγκιάraquo - γιά τήν ὁποία ὑπερηφανευ-όμαστε - στά δύσκολα φαίνεται Γιά καλό καί γιά κακό θά ἔχουμε τήν σκηνή μας Τό πολύ-πολύ νά μένουμε ἐκεῖ σέ κάποιο ξέφωτο στό δάσος τοῦ Σέιχ Σοῦ

18

Ἅγιος Ἰουστῖνος Πόποβιτς (1894-1979) Ἕνας νέος Ἅγιος τῆς Ὀρθοδοξίας

Ἀρχαγγέλων Λόγος

Μέσα στό στενάχωρο κλίμα τῶν ἡμερῶν μία χαρμόσυνη εἴδηση Ὁ μακαριστός γέροντας Ἰουστῖνος Πόποβιτς ἀνακηρύχτηκε νέος Ἅγιος τῆς ἐκκλησίας μας Κα-τά τήν διάρκεια τῆς συνεδρίας τῆς Πέμπτης 29ης Ἀπριλίου 2010 ἡ Σύνοδος τῆς Ἱεραρχίας τῆς Σερβικῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας κατέταξε στά δίπτυχα τόν Ἀρχιμανδρίτη Ἰουστῖνο Πόποβιτς (1894ndash1979) καί τόν ἡγούμενο τῆς Μονῆς Ντάιμπαμπε τοῦ Μαυροβουνίου Συμεών Πόποβιτς (1854 ndash 1941) Ἡ Σύνοδος τῆς Ιεραρχίας τῆς Σερβικῆς Ἐκκλησίας ἀποφάσισε ἡ μνήμη τοῦ Ἀρχιμανδρίτη Ἰ-ουστίνου Πόποβιτς νά τιμᾶται στίς 14 Ιουνίου καί τοῦ ἡγουμένου Συμεών τήν 1η Απριλίου

Ὁ ὅσιος καί θεοφόρος πατήρ Ἰουστῖνος γεννήθηκε στίς 25 Μαρτίου τοῦ 1894 στήν πόλη Βράνιε τῆς νοτίου Σερβίας Ὁ πατέρας του ὀνομαζόταν Σπυρί-

δων καί ἡ μητέρα του Ἀναστασία Ἡ οἰκογένεια τοῦ πατέ-ρα του ἦταν ἐκ παραδόσεως ἱερατική καί εἶχε δώσει στήν ὀρθόδοξη Ἐκκλησία τουλάχιστον ἑπτά ἱερωμένους Ὁ ἴδιος κατά τήν βάπτιση ἔλαβε τό ὄνομα Εὐάγγελος Ἀπό μικρό παιδί ἐπισκεπτόταν μέ τούς γονεῖς του τόν ἅγιο Πρόχορο τόν Θαυματουργό στήν κοντινή Μονή Πτσίνσκι ὅπου καί εἶδε μέ τά μάτια του τήν θεραπεία τῆς μητέρας του ἀπό βα-ριά ἀσθένεια Πηγή εὐλάβειας γιά τόν μικρό Εὐάγγελο ἦταν ἡ τακτική ἀνάγνωση τοῦ Εὐαγγελίου ἀπό τά δεκατέσσερα του χρόνια ἡ ἀνάγνωση τῶν Συναξαριῶν καί ἀργότερα τῶν ἔργων τῶν Ἁγίων Πατέρων τῆς Ἐκκλησίας ∆ιψασμέ-

νος γιά τήν γνώση ὁ Εὐάγγελος ἐγγράφεται τό 1905 στήν Ἐκκλησιαστική Σχολή τοῦ Ἁγίου Σάββα στό Βελιγράδι ὅπου ἀξιώθηκε νά ἔχει ὡς δάσκαλο του τόν ἅ-γιο Νικόλαο Βελιμίροβιτς (βλέπε σελίδα 24) Τελείωσε τήν Σχολή στά 1914 μά τόν πρόλαβε ὁ Α΄ Παγκόσμιος Πόλεμος καί στρατεύτηκε ὡς νοσοκόμος Τήν 1η Ἰανουαρίου τοῦ 1916 ἔλαβε τό μοναχικό σχῆμα καί πῆρε τό ὄνομα τοῦ ἁγίου μάρτυρος καί φιλοσόφου Ἰουστίνου Στήν συνέχεια φεύγει γιά θεολο-γικές σπουδές στήν Ἁγία Πετρούπολη Σύντομα ὅμως λόγῳ τῶν ἐξελίξεων στήν Ρωσία ἀναγκάστηκε νά μεταβεῖ στήν Ὀξφόρδη Ἐκεῖ ἔμεινε δύο χρόνια ἐτοιμά-ζοντας τήν διδακτορική του ἐργασία μέ θέμα laquoἩ θρησκεία καί ἡ φιλοσοφία τοῦ Ντοστογιέβσκιraquo Τό 1919 ὅταν μετά τό τέλος τοῦ πολέμου γύρισε στήν πατρίδα του τοποθετήθηκε ὡς καθηγητής θεολογίας στό Σρέμσκι Κάρλοβτσι Τό 1926 με-ταβαίνει στήν Ἀθῆνα γιά νά λάβει τό διδακτορικό του δίπλωμα στήν Πατρολογί-α μέ θέμα laquoΤό πρόβλημα τοῦ προσώπου καί τῆς γνώσεως στόν Ἅγιο Μακάριο τόν Αἰγύπτιοraquo Γνώριζε πολύ καλά τήν παλαιοσλαβική τήν ἀρχαιοελληνική τήν λατινική τήν ρωσική τήν νεοελληνική τήν ἀγγλική τήν γερμανική καί τήν γαλ-λική γλῶσσα

19

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

Τά ἑπόμενα ἔτη ἐργάστηκε στίς Ἐκκλησιαστικές Σχολές τοῦ Καρλοβικίου τῆς Πριζρένης καί τοῦ Μοναστηρίου Τό 1930-31 ἡ Σερβική Ἐκκλησία τόν ἔστειλε σέ ἱεραποστολική ἀποστολή στήν Τσεχοσλοβακία γιά τήν διαφώτιση καί ὀργά-νωση τῶν ἐνοριῶν καί τοῦ μοναχικοῦ βίου τῶν ὀρθοδόξων Σλοβάκων στά Καρ-πάθια οἱ ὁποῖοι ἐπέστρεφαν στήν Ὀρθοδοξία ἀπό τήν Οὐνία Ἐνῶ ἀκόμη βρι-σκόταν ἐκεῖ ἐξελέγη τό 1931 ἐπίσκοπος τῆς νεοσυσταθείσης Ἐπισκοπῆς Καρπα-θίας ἀλλά ἀπό ταπείνωση δέν δέχτηκε τήν θέση ἐκείνη Στήν διάρκεια τῆς γερμανικῆς κατοχῆς βρέθηκε σέ διάφορες μονές καί στό Βελιγράδι μοιραζόμενος τήν τύχη τοῦ λαοῦ του Μέ τήν ἐγκαθίδρυση τῆς νέας κομμουνιστικῆς ἐξουσίας στήν Γιουγκοσλαβία τό 1945 ὁ π Ιουστῖνος ἐξεδιώχθη ἀπό τό Πανεπιστήμιο τοῦ Βελιγραδίου μαζί μέ ἄλλους 200 καθηγητές Τό 1946 συνελήφθη στήν μονή Σούκοβο καί φυλακίστηκε Λίγο ἔλειψε νά ἐκτελεστεῖ ἀπό τό καθεστώς ὡς laquoἐχθρός τοῦ λαοῦraquo ἀλλά σώθηκε τήν τελευταία στιγμή ὅταν ὁ Πατριάρχης Γαβριήλ κατά τήν ἐπιστροφή του ἀπό τό Νταχάου ἀπαίτησε τήν ἀ-ποφυλάκισή του ∆ιωγμένος ἀπό τό Πανεπιστήμιο καί δίχως κάποια σύνταξη στερημένος ἀ-πό τά ἀνθρώπινα θρησκευτικά καί πολιτικά του δικαιώματα ὁ π Ιουστῖνος ἔζη-σε οὐσιαστικά ἔγκλειστος στήν μικρή γυναικεία μονή τῶν Ἀρχαγγέλων στό Τσέ-λιε τοῦ Βάλιεβο Ἀκόμη καί ἐκεῖ ὅμως οἱ πολιτικές ἀρχές δέν τόν ἄφηναν ἥσυχο Πέρα ἀπό τήν συνεχῆ καί ἀσφυκτική παρακολούθηση συχνές ἦταν καί οἱ ἀνα-κρίσεις στήν πολιτική διοίκηση τοῦ Βάλιεβο Σέ περιόδους δέ κρισίμων συνεδριά-σεων τῆς Ἱερᾶς Συνόδου στό Βελιγράδι τοῦ ἀπαγορευόταν ὁποιαδήποτε ἔξοδος ἀπό τήν μονή ἐπί μῆνες ἀπό τόν φόβο τυχόν ἐπιρροῆς του στούς ἐπισκόπους Πα-ρά τίς δύσκολες αὐτές καί ὀδυνηρές συνθῆκες ὁ Ἅγιος Ἰουστῖνος λειτουργοῦσε καθημερινά προσευχόταν ἀδιάλειπτα ἐπικοινωνοῦσε μέ ὅσους εἶχαν τό θάρρος νά τόν ἐπισκέπτονται καί ἔγραφε συνεχῶς Παρά τόν αὐστηρό περιορισμό του ἀπό τίς πολιτικές ἀρχές ἡ φήμη του ἐξα-πλώθηκε γρήγορα καί πέρασε τά σύνορα τῆς Σερβίας Ἔτσι τόν ἐπισκέπτονταν ὄχι μονάχα Σέρβοι ἀπό διάφορες περιοχές τῆς χώρας ἀλλά καί πολλοί Ἕλληνες Ἐκοιμήθη ἐν Κυρίῳ στίς 25 Μαρτίου 1979 ἀνήμερα τοῦ Εὐαγγελισμοῦ Ὁ Ἅγιος Ἰουστῖνος ἀφοῦ ἐντρύφησε στά ἔργα τῶν Πατέρων τῆς Ἐκκλησίας ἔγραψε τά δικά του συγγράμματα ὅπου διαφαίνεται τό θεολογικό βάθος καί ἡ πίστη του ∆ύο εἶναι τά κεντρικά χαρακτηριστικά τοῦ ἔργου του Ἡ ἀγάπη του γιά τό πρόσωπο τοῦ laquoΘεανθρώπου Χριστοῦraquo - πού εἶναι ἡ πιό συχνή ἔκφραση μέσα στό ἔργο του- καί ἡ μέριμνά του νά μήν ἀποκλίνει ἀπό τήν ἀλάνθαστη γραμμή τῶν θεοφόρων Πατέρων τῆς Ὀρθοδόξου Ἀνατολῆς Τήν περίοδο 1932-35 συνέγραψε τό ἔργο laquoὈρθόδοξος φιλοσοφία τῆς Ἀληθείαςraquo τό ὁποῖο τοῦ χάρισε τήν ἔδρα τῆς ∆ογματικῆς στήν Θεολογική Σχολή τοῦ Πανεπιστημίου τοῦ Βελι-γραδίου Ἄλλα ἔργα του εἶναι οἱ Βίοι τῶν Ἁγίων σέ 12 τόμους καί ἡ Ἑρμηνεία τῆς Καινῆς ∆ιαθήκης σέ 7 τόμους

20

ΕΠΙΛΟΓΕΣ ΑΠΟ ΚΗΡΥΓΜΑΤΑ Ἅγιος Ἰουστῖνος Πόποβιτς

Ἀρχαγγέλων Λόγος

Α ὐτό εἶναι ἡ ἀγάπη τοῦ Χριστοῦ πρός τόν ἄνθρωπο ἡ λύτρωση ἀπό τόν θά-νατο Λέει ἡ δεύτερη μεγάλη ἐντολή laquoἈγαπήσεις τόν πλησίον σου ὡς σεαυ-

τόνraquo (Μτ 22 39) Πότε ἀγαποῦμε λοιπόν πραγματικά τόν ἄνθρωπο Ὅταν τόν λυτρώνουμε ἀπό τήν ἁμαρτία του ἀπό τήν κόλαση αὐτή εἶναι ἡ γνήσια ἀγάπη πρός τόν ἄνθρωπο Μονάχα ὅταν ἀγαπᾶ κανείς τόν ἄνθρωπο διά τοῦ Χριστοῦ - μέ ὅλη τήν ψυχή καί τήν δύναμή του- τότε τόν ἀγαπᾶ ἀληθινά

Θ ά ρωτήσει κάποιος καί ἡ ἀγάπη τῶν γονέων πρός τά τέκνα Καί ἡ ἀγάπη τοῦ συζύγου πρός τήν σύ-

ζυγο Καί ἡ ἀγάπη τοῦ ἀνθρώπου πρός τήν πατρίδα ∆έν εἶναι καί αὐτά ἀγάπη Τά ὀνομάζουμε βέβαια ὅλα αὐτά ἀγάπη ἀλλά εἶναι ἄραγε ἔτσι Ὅλα αὐτά δέν ἔ-χουν ἴχνος ἀγάπης ἐάν δέν εἶναι ὁ Χριστός ἡ δύναμη ἐ-κείνη μέσα ἀπό τήν ὁποία ἀγαπᾶμε Ἄν ὁ πατέρας δέν ἀγαπᾶ τά τέκνά του μέ τήν ἀγάπη τοῦ Χριστοῦ ἄν δέν τά παιδαγωγεῖ στό ἀγαθό ἄν δέν τά ὁδηγεῖ στόν ἴσιο δρόμο ἄν δέν τά διδάσκει νά σωθοῦν ἀπό τήν ἁμαρτί-α παρά μονάχα τά χαϊδεύει καί τά κολακεύει τότε τά μισεῖ καί τά φονεύει Ἄν πάλι ὁ σύζυγος ἀγαπᾶ τήν σύ-ζυγο μονάχα σαρκικά γίνεται ὁ φονιᾶς της Ἔτσι συμ-βαίνει μέ κάθε γήινη σαρκική ἀγάπη

Ὦ ναί ὅταν οἱ ἄνθρωποι τρελαθοῦν ἀπό τήν ὑπερηφάνεια ὅταν ἀλλοφρο-νήσουν ἀπό τήν αὐταρέσκεια τότε δέν τούς χρειάζεται ὁ Θεός δέν χρειά-

ζονται τήν ∆ικαιοσύνη Του ἀφοῦ ἀνακηρύσσουν τόν ἑαυτό τους γιά Θεό Προ-τείνουν τήν ἐλάχιστη καί ψεύτικη ἀλήθεια τούς ὡς τήν μεγάλη τήν σωτήρια ἀλή-θεια Ἀνακηρύσσουν ἀκόμα τήν ἐλάχιστη γήινη δική τούς ἀνάπηρη δικαιοσύνη ὡς τήν μέγιστη δικαιοσύνη δέν μᾶς χρειάζεται ἡ ∆ικαιοσύνη τοῦ Χριστοῦ δέν θέλουμε τήν ∆ικαιοσύνη τοῦ Θεοῦ

Ο ἱ ἄνθρωποι μέ τυφλωμένο τό νοῦ καί τήν ψυχή δέν βλέπουν μά καί δέ θέ-λουν νά δοῦν ὅτι σέ τοῦτο τόν κόσμο ὁ ἄνθρωπος - ὁ γνήσιος ἄνθρωπος -

δέν μπορεῖ νά σταθεῖ Οἱ Ἠρῶδες ζητοῦν τήν κεφαλή τοῦ Ἰωάννου τοῦ Βαπτι-στοῦ ζητοῦν τίς κεφαλές ὅλων τῶν δικαίων τῆς γῆς Καί οἱ Φαρισαῖοι οἱ ψευδεῖς Γραμματεῖς καί οἱ ψευδοσοφοί τοῦ κόσμου αὐτοί ἀπαιτοῦν τόν θάνατο τοῦ Θε-ανθρώπου Χριστοῦ

Γ ιατί ἡ Εὐρώπη περιέπεσε στίς μέρες μας σέ τόσα δεινά σέ τόσα ἀδιέξοδα Εἶ-ναι ἐπειδή ἀπέρριψε τόν Χριστό ἀπέρριψε τό ἱερό Του Εὐαγγέλιο καί ζητᾶ

21

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

νά λύσει ὅλα της τά προβλήματα χωρίς τόν Χριστό Καί μάλιστα ὄχι μόνο χωρίς τόν Χριστό μά καί ἀντίθετα ἀπό τόν Χριστό Μά ὅποιος μάχεται τόν Χριστό καί Θεό ἐκεῖνος γίνεται σύντροφος τῶν δαιμόνων Καί τί εἶναι αὐτό πού ἀπομένει ἀ-πό αὐτόν τόν ἄνθρωπο μέσα σέ ἕναν τέτοιο πόλεμο Πτῶμα Μονάχα πτῶμα

Κ άθε ἄνθρωπος εἶναι ὁ αἰώνιος ἀδελφός σου ὁ αἰώνιος συνάδελφός σου Πρόσεχε λοιπόν πῶς τοῦ συμπεριφέρεσαι Πρόσεχε τί σκέφτεσαι περί αὐ-

τοῦ Πρόσεχε τί ἐπιθυμεῖς γι αὐτόν Ἐπειδή στήν αἰωνιότητα μέλλεις νά ζήσεις μαζί μέ ἐκεῖνον Γι αὐτό ἄς εἶναι ὅλα μέσα μας ἀθάνατα καί αἰώνια ἡ ἀγάπη μας πρός τόν ἄνθρωπο τό ἀγαθό μας ἡ ἀλήθειά μας ἡ δικαιοσύνη μας Γιά νά μήν ντρεπόμαστε στόν ἄλλο κόσμο μήτε γιά τήν ἀγάπη μας μήτε γιά τό καλό μας μή-τε γιά τήν ἀλήθειά μας μήτε καί γιά τήν δικαιοσύνη μας ἐνώπιον τοῦ Κυρίου

Ὁ παράδεισος μά καί ἡ κόλαση τοῦ ἀνθρώπου ἀρχίζουν ἐδῶ ἀπό τήν γῆ γιά νά συνεχιστοῦν αἰώνια στήν ἄλλη ζωή Τί εἶναι ὁ παράδεισος Εἶναι ἡ αἴ-

σθηση τῆς παρουσίας τοῦ Θεοῦ Ἅμα ὁ ἄνθρωπος αἰσθάνεται ἐντός του τόν Θεό εἶναι ἤδη στόν παράδεισο γιατί ὅπου εἶναι ὁ Θεός ἐκεῖ εἶναι καί ἡ Βασιλεία τοῦ Θεοῦ ἐκεῖ καί ὁ παράδεισος Ἀπό τότε πού ὁ Θεός Λόγος κατέβηκε στήν γῆ καί ἔ-γινε ἄνθρωπος ὁ παράδεισος ἔγινε ἡ ἀμεσότερη πραγματικότητα γιά τήν γῆ καί τόν ἄνθρωπο ἐπειδή ὅπου εἶναι ὁ Χριστός ἐκεῖ καί ὁ παράδεισος

∆ έν ὑπάρχει μεγαλύτερη φρίκη ἀπό τήν αἰωνιότητα δίχως Χριστό Ἐγώ θά δεχόμουν μέ χαρά νά εἶμαι στήν Κόλαση μαζί μέ τόν Χριστό (συγχωρῆστε

μου τό παράδοξο) παρά στόν Παράδεισο δίχως Χριστό Γιατί ὅπου δέν εἶναι Ἐ-κεῖνος τά πάντα μεταβάλλονται σέ κατάρα σέ πίκρα καί σέ φρίκη

Ἡ κάθε εὐαγγελική ἀρετή γίνεται στά χέρια τοῦ ὀρθοδόξου χριστιανοῦ πινέ-λο μέ τό ὁποῖο ζωγραφίζει στήν ψυχή του τήν εἰκόνα τοῦ Χριστοῦ μέχρι νά

τήν ὁλοκληρώσει Ὅταν δεῖς τήν ψυχή ἑνός τέτοιου ἀνθρώπου βλέπεις τήν εἰκό-να τοῦ Χριστοῦ καί λές μέσα σου ἀλήθεια ὁ ἄνθρωπος αὐτός τοποθέτησε στό σῶμα του τήν εἰκόνα τοῦ Χριστοῦ ἔφτασε τό ὕψιστο νόημα τῆς ζωῆς καί πλούτι-σε πλοῦτο ἀδαπάνητο

Κ άθε λογισμός καί κάθε αἴσθηση ὁδηγοῦν σταδιακά τήν ψυχή εἴτε πρός τόν παράδεισο εἴτε πρός τήν κόλαση Ἄν ὁ λογισμός εἶναι ἔλλογος τότε συνδέει

τόν ἄνθρωπο μέ τόν Θεό Λόγο μέ τόν ὕψιστο Λογισμό μέ τήν Παναγία πρᾶγμα πού εἶναι ἤδη ὁ παράδεισος Ἐάν πάλι εἶναι ἄλογος ὁ λογισμός ἤ καί παράλογος τότε συνδέει ἀναπόφευκτα τόν ἄνθρωπο μέ τόν Παράλογο τόν Ἀνόητο μέ τόν διάβολο πρᾶγμα πού εἶναι ἤδη ἡ κόλαση Ὅσα ἰσχύουν γιά τόν λογισμό ἰσχύ-ουν καί γιά τίς αἰσθήσεις Ὅλα ἀρχίζουν ἐδῶ ἀπό τήν γῆ καί ὁ παράδεισος μά καί ἡ κόλαση τοῦ ἀνθρώπου

22

Ἀρχαγγέλων Λόγος

Ἡ Ἀγάπη τοῦ Θεοῦ Ἅγιος Ἰουστῖνος Πόποβιτς

θρώπινη καρδιά πού ἀγαπᾶ καί θυσιά-ζεται γιά τούς ἀδελφούς Ἐπειδή ὅλες αὐτές οἱ θεϊκές τελειότητες μέσα ἀπό τίς θεϊκές δυνάμεις ἀναπτύσσουν πλουτίζουν ἀπεγκλωβίζουν τήν ἀν-θρώπινη αἴσθηση τῆς προσωπικῆς ἀ-θανασίας καί τῆς αἰώνιας ζωῆς καθώς καί τήν αἴσθηση τῆς ἀθανασίας καί τῆς αἰώνιας ζωῆς τῶν ἀδελφῶν

Ἐάν ἀγαπῶμεν ἀλλή-λους ὁ Θεός ἐν ἡμῖν μέ-νει καί ἡ ἀγάπη αὐτοῦ τετελειωμένη ἐστίν ἐν ἡ-μῖν (Ἰωαν Α΄ 4 12) Ἡ ἀγάπη φέρει τόν Θεό μέσα στήν ψυχή ὥστε πάντα ζεῖ ἐν Αὐτῷ καί μ αὐτόν τόν τρόπο βλέ-πει τόν Θεό πού κατά τά ἄλλα εἶναι ἀόρατος Ὁ Θεός διά τῆς ἀγάπης ἔγινε ἄνθρωπος ἐνσαρ-

κώθηκε Ἔτσι καί ὁ ἄνθρωπος διά τῆς ἀγάπης θεοῦται θεοποιεῖται γίνε-ται laquoθεός κατά χάρινraquo Ὁ ἀόρατος Θε-ός διά τῆς ἀγάπης γίνεται ἁπτός ὁρα-τός Ἐπειδή ἡ θεϊκή ἀγάπη εἶναι σαρ-κοποιητική δύναμη μεταφέρει καί ἐν-σαρκώνει τόν ἀγαπῶντα μέσα στόν ἀ-γαπώμενο Οἱ ζωές τους ἑνώνονται σέ μία ζωή οἱ ψυχές τους σέ μία ψυχή οἱ καρδιές τους σέ μία καρδιά Καί ἐκεῖ-νοι αἰσθάνονται τόν ἑαυτό τους ὡς ἕ-να ἄν καί παραμένουν δύο ξεχωριστά πρόσωπα Αὐτό ἰσχύει γιά ὅλα τά μέλη

Ἡ ἀγάπη τοῦ Θεοῦ ζεῖ στόν ἄνθρωπο καί δρᾶ μέσα του καί γύρω ἀπ αὐτόν διά

τῶν ὑπολοίπων θεϊκών ἀρετῶν καί τῶν Ἁγίων δυνάμεων Μέσα ἀπ αὐτές ἐμφανίζεται πραγματώνεται συγκε-κριμενοποιεῖταιmiddot εἶναι τά ἔργα της οἱ μαρτυρίες της ἡ ἀληθινότητά της Ὡς πρός αὐτήν τήν θεανθρώ-πινη δραστηριότητά της καί ἀληθινότητά της ἐ-κείνη διακρίνεται ἀπό τίς ὑπόλοιπες ἐπονομα-ζόμενες ἀγάπες ψευδοα-γάπες τίς ἀφηρημένες τίς πρόσκαιρες τίς φαν-τασμένες τίς οὑμανιστι-κές τίς ἀνθρωποειδεῖς Ἡ ἀγάπη εἶναι ἀληθινή ὅ-ταν πράττει γιά τούς ἀ-δελφούς ὅλα τά εὐαγγε-λικά ἔργα τήν δικαιοσύ-νη τήν ἐλεημοσύνη τήν προσευχή κλπ Αὐτά εἶναι τά χνάρια της τά ση-μάδια τῆς ἰδιαιτερότητάς της ἡ ζωή της

Γι αὐτό ὁ ἅγιος Θεολόγος εὐαγγελίζε-ται Τεκνία μου μή ἀγαπῶμεν λόγῳ μηδέ τῇ γλώσσῃ ἀλλ ἐν ἔργῳ καί ἀλη-θείᾳ (Ἰωαν Α΄ 318-19)

Ἡ Θεία Ἀλήθεια εἶναι ψυχή τῆς Θεί-ας ἀγάπηςmiddot καί σ αὐτήν ὑπάρχουν ὅ-λες οἱ θεῖες τελειότητες Αὐτό εἶναι ἐ-κεῖνο πού πράγματι παρηγορεῖ τήν ἀν-

23

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

τῆς Ἐκκλησίας Μέ τήν ἀλληλοαγάπη ζοῦν ὁ ἕνας στόν ἄλλον ὁ ἕνας σέ ὅλους καί ὅλοι σέ ἕναν κατά τόν ἴδιο τρόπο σκέπτονται αἰσθάνονται καί πράττουν συλλογικά laquoσύν πᾶσι τοῖς ἁγί-οιςraquo (Ἐφ γ΄18) Εἶναι ἐκεῖνο πού εἰπώ-θηκε στίς Πράξεις laquoΤοῦ δέ πλήθους τῶν πιστευσάντων ἦν ἡ καρδία καί ἡ ψυχή μία ἀλλrsquo ἦν αὐτοῖς ἅπαντα κοι-νάraquo

Βιώνοντας τήν ἀγάπη τοῦ Χρι-στοῦ ὁ ἄνθρωπος ἐγκαθιστᾶ τόν Θεό στήν ψυχή του ζεῖ μ Αὐτόν σκέπτε-ται μ Αὐτόν αἰσθάνεται μ Αὐτόν πράττει μ Αὐτόν μέ μία λέξη laquoὁ Θεός ἐν αὐτῷ μένειraquo Ὡς ἐκ τούτου ὁ Θεός γι αὐτόν εἶναι τό πιό ἄμε-σο βίωμα ἡ πιό ἄμεση πραγματικότητα ἡ πιό ὀ-φθαλμοφανής δοκιμή ἡ πιό ἔμπρακτη ἐμπειρία Καί ὅταν ὁ Θεός μένει στόν ἄνθρωπο τελειοποιεῖ καί τήν ἀγάπη τοῦ ἀνθρώ-που Ἐπειδή ἐξ Αὐτοῦ βαθμιαῖα ξεχύνεται στήν ψυχή τοῦ ἀνθρώπου ἡ θεϊ-κή ἀγάπη αὐξάνεται σέ ὁλο καί πιό τέλεια ἀγάπη μέσῳ τῶν ὑπολοίπων ἁ-γίων ἀρετῶν ἕως τελικά νά laquoἀγαπο-ποιήσειraquo ὅλο τό laquoεἶναιraquo του Κι ἐκεῖνο τότε δέν γνωρίζει ὅριο στήν ἀγάπη ἐ-πειδή laquoὁ Θεός ἀγάπη ἐστίνraquo γι αὐτό ἡ θεϊκή ἀγάπη καί δέν ἔχει ὅρια Ἔξω ἀπό τήν ἀγάπη εἶναι ὁ θάνατος ἡ νέκρωση ἡ θνητότητα laquoὁ μή ἀγα-πῶν τόν ἀδελφόν μένει ἐν τῷ θανά-τῳraquo (ἸωανΑ΄ 314) Γιατί Ἐπειδή μό-νο ἡ ἀγάπη τσακίζει τήν φυλακή τοῦ ἐ-γωϊσμοῦ βγάζει τήν ψυχή ἀπό τήν οἴη-ση ἀπό τόν αὐτοαποκλεισμό ἀπό τήν

αὐτοαπομόνωση καί τήν φέρνει σέ φι-λική σχέση μέ τόν ἀδελφό ὡς ζωντανό ὄν ὡς φορέα τῆς ζωῆς Ὁ μή ἀγαπῶν μένει ἐν τῷ θανάτῳ μέ-σα στά ἐγωϊστικά κλειστά πρόσκαιρα αἰσθήματα σκέψεις διαθέσεις πάντα κλειστός μέσα στόν ἑαυτό του στήν φυλακή τοῦ ἐγωϊσμοῦ του τῆς φιλαυ-τίας του λόγῳ τῶν ὁποίων καί σαπίζει ἡ ψυχή μέσα του σαπίζουν οἱ σκέψεις σαπίζουν τά αἰσθήματα καί πεθαί-νουν πεθαίνουν πεθαίνουν Ἡ ψυχή πού μένει ἐν τῷ θανάτῳ ὄζει θάνατο καί ὅλες οἱ σκέψεις της τά αἰσθήματα οἱ ἐπιθυμίες καί οἱ διαθέσεις Ἀπό αὐτή τήν πανθανάτωση μόνο ἡ θεϊκή ἀγάπη ἀνασταίνει τήν ψυχή καί τήν ὁδηγεῖ στήν ζωή τήν αἰώνια Τότε

ὅλη ἡ ψυχή εὐωδιάζει ἀ-θανασία

Ἡ ἀγάπη νικητής τοῦ θανάτου ἡ ἀγάπη - σω-τῆρας ἀπό τόν θάνατο Ἀγάπη ποιό εἶναι τό ὄ-νομά σου ἐάν ὄχι ὁ Χρι-στός Ἐπειδή Αὐτός ὄν-τως εἶναι ὁ νικητής τοῦ θανάτου μέ τήν ἀγάπη νικᾶ τόν θάνατο γιά τούς

ἀνθρώπους Ἡ ἀγάπη ἀθανατοποιεῖ τό ἀνθρώπινο ὄν ἐπειδή τό γεμίζει μέ θεϊ-κή ζωή Εἶναι θεοποιητική θεοδημι-ουργική δύναμη Θέλεις νά αἰσθανθεῖς ἀθάνατος σrsquo αὐτόν τόν κόσμο Ἀγάπα τούς ἀδελφούς ἀγάπα τούς ἀνθρώ-πους ὡς ἀδελφούς Σrsquo αὐτό ἔγκειται ἡ ἀληθινή χαρά τῆς ζωῆς χαρά πού κα-νείς δέν μπορεῖ νά πάρει ἀπό τόν ἄν-θρωπο οὔτε σrsquoαὐτόν οὔτε στόν ἄλλο κόσμο καί τήν χαράν οὐδείς αἴρει ἀφrsquo ὑμῶν (Ἰωαν ιστ΄ 22)

Ἁγ Ἰουστῖνος Πόποβιτς Ἑρμηνεία ἐπι-στολῶν Ἁγ Ἰωάννου Θεολόγου ἐκδ Ἐν πλῷ

24

Ἀρχαγγέλων Λόγος

Νά εἴμαστε αἰσιόδοξοι Ἅγιος Νικόλαος Βελιμίροβιτς

Ὁ Ἅγιος Νικόλαος Βελιμίροβιτς γεννήθηκε στίς 23 ∆εκεμβρίου τοῦ 1880 Σπού-δασε στήν Ἐλβετία στήν Ἀγγλία καὶ στήν Ρωσία Μοναχὸς ἔγινε στίς 20 ∆εκεμ-βρίου 1909 Τό 1919 ἐκλέγεται ἐπίσκοπος Ζίτσης Τὸ 1941 συλλαμβάνεται ἀπὸ τοὺς Γερμανοὺς καὶ μετὰ ἀπὸ ἕνα μεγάλο διάστημα φυλάκισής του στήν Σερβία μεταφέρεται μαζὶ μὲ τὸν Πατριάρχη Γαβριὴλ τό 1944 στό Νταχάου ἀπό ὅπου καὶ ἀπελευθερώνονται ἀπό τίς συμμαχικὲς δυνάμεις τό 1945 Μετὰ τὴν ἀπελευ-θέρωση ὁ Ἅγ Νικολαος μεταβαίνει στήν Ἀγγλία καὶ ἀπὸ ἐκεῖ στήν Ἀμερική ὅ-που καὶ πεθαίνει στίς 18 Μαρτίου 1956 Ἡ Σύνοδος τῆς Σερβικῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας τὸν ἀνακήρυξε Ἅγιο καὶ ἡ μνήμη του τιμᾶται στίς 3 Μαΐου

Ο ἱ ἄνθρωποι δέν μποροῦν νά συνεχίσουν νά παρατη-ροῦν τὰ πάντα ὑπὸ τὴν ὀπτικὴ γωνία τῆς αἰωνιότη-τας Ὅμως ὅλα ὅσα αὐτὸς ὁ πολιτισμὸς παράγει τὰ

παράγει γιά τὴν αἰωνιότητα Ἡ ἀγάπη καὶ ἡ φιλία μας εἶναι μὴ πεπερασμένες ὅπως καὶ ὁ κόσμος καὶ ἀκόμα πιὸ ἀξεπέρα-στες ἀπὸ τὸν κόσμο Ὅλα ὅσα ἔζησαν στήν γῆ ζοῦν καὶ σή-μερα σrsquo αὐτὸ τὸ νοητὸ πνευματικὸ περιβάλλον καὶ ὅλα ὅσα ζοῦν σήμερα θὰ ζήσουν αἰώνια πάλι σrsquo αὐτὸ τὸ περιβάλλον Ἡ ἀγάπη καὶ ἡ φιλία μας δέν καθαιροῦνται μὲ τὸν θάνατο ἀλλὰ προεκτείνονται σὲ μία μακρὰν καθαρότερη καὶ ἀνώτε-ρη καὶ ἰσχυρότερη μορφὴ στόν ἄλλο κόσμο Ἀνάμεσα σὲ ἐ-κεῖνο τὸν κόσμο καὶ σrsquo αὐτὸν τὸν κόσμο τὰ ὅρια τὰ φτιάχνει μόνο ἡ δικὴ μας μυωπία ∆έν βλέπουμε τὴν προέκταση αὐτῆς

τῆς ζωῆς μετὰ τὸν θάνατο καὶ γιrsquo αὐτὸ ὁ θάνατος μᾶς φαίνεται σὰν ψαλίδι πού κόβει ὅλα τὰ νήματα καὶ τὶς σχέσεις ἀνάμεσα στούς νεκροὺς καὶ τοὺς ζωντανοὺς καὶ τὸ ὁποῖο καὶ ἀπὸ μᾶς κάθε μέρα ἀποκόβει ἀπὸ ἕνα μέρος ὅταν μᾶς χωρίζει ἀ-πὸ τὴν ἀγάπη μας τήν φιλία μας καὶ τήν χαρὰ μας Ἐμεῖς δέν βλέπουμε ὅμως μποροῦμε νά δοῦμε Μποροῦμε νά δοῦμε μὲ τὸ πνεῦμα μας τὸ τώρα γιά τὸ τώρα ἀλλὰ θὰ ἔρθει καιρὸς σύντομα θὰ ἔρθει ὅταν καὶ τὰ φυσικὰ μας μάτια θὰ βλέ-πουν καὶ τὸν πνευματικὸ κόσμο Ἐμεῖς παρrsquo ὅλα αὐτὰ πιστεύουμε Φώναζαν οἱ χριστιανοὶ μάρτυρες καθώς τούς ἔριχναν στήν πυρὰ Κατασπαράζονταν ἀπὸ τὰ θηρία καὶ ψιθύριζαν Ἐμεῖς παρrsquo ὅλα αὐτὰ ἐλπίζουμε Καρφωμένοι στούς σταυροὺς στέναζαν Ἐμεῖς παρrsquo ὅ-λα αὐτὰ ἀγαπᾶμε Τοὺς κατεδίωξαν καὶ κακοὶ καὶ καλοί αὐτοκράτορες καὶ οἱ Νέρωνες καὶ οἱ Τραϊανοὶ στήν Ἀσία καὶ στήν Ἀφρικὴ στά Βαλκάνια καὶ στήν Βρετανία τοὺς περιφρόνησαν σὰν νά ἦταν μιάσματα τοὺς ἀπομάκρυναν σὰν ἄ-χρηστες πέτρες τοὺς τίναξαν σὰν σκόνη ἀπὸ τὰ πόδια τους

25

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

Οἱ μορφωμένοι δέν ἤθελαν νά τοὺς καταλάβουν οἱ ἰσχυροὶ δέν ἤθελαν νά τοὺς ἀκούσουν οἱ πλούσιοι δέν ἤθελαν νά τοὺς προστατεύσουν Ὁλόκληρος ὁ κόσμος ἦταν κουφός ἀπέναντι στίς ἱκεσίες τους τὰ ἄγρια θηρία εἶχαν περισσοτέ-ρους φίλους ἀπὸ ὅτι αὐτοὶ οἱ νεκροὶ στούς τάφους δέν ζήλευαν τήν ζωή τους Παρrsquo ὅλα αὐτὰ ὅμως ἐκεῖνοι ὅσο ἡ γῆ περιστρεφόταν στόν ἀέρα κοιτάζοντας τὸν ἥλιο καὶ κουβαλῶντας μέσα της τὰ σκουλήκια σήκωναν τὸ βλέμμα στόν ἥλιο κι ἔλεγαν laquoἘμεῖς παρrsquo ὅλα αὐτὰ ἀγαπᾶμε ἐλπίζουμε καὶ πιστεύουμε Ἀγαπᾶμε αὐτὴ τήν μαρτυρική ζωή καὶ ἐλπίζουμε στήν καλύτερη καὶ πιστεύου-με στό μοναδικὸ Παντοδύναμο πού εἶναι πιὸ ψηλὰ ἀπὸ τὸν ἥλιο καί πού μετράει ὅλους τοὺς πόνους μας καὶ ὅλες τίς ἀδικίες τῶν βασανιστῶν μαςraquo Αὐτὴ τὴν πεταμένη πέ-τρα πού μὲ τὸ πόδι ἀπομάκρυναν οἱ οἰκοδόμοι τῆς τότε κοινωνικῆς ζωῆς παρέλαβε ὁ θεϊκὸς Οἰκοδόμος τῆς οἰκου-μένης γιά θεμέλιο τῆς Ἐκκλησίας Του αὐτὸ τὸ πιὸ μεγάλο οἰκοδόμημα τοῦ ὀπτιμισμοῦ πού χτίστηκε ποτέ στήν γῆ Νά εἴμαστε αἰσιόδοξοι ὅταν πάσχουμε γιατὶ τίποτα ἀπrsquo ὅ-σα παθαίνουμε δέν εἶναι χωρὶς στόχο καὶ χωρὶς νόημα Κά-θε πάθημα ἀποτελεῖ βασικὸ γεγονὸς ἐν γένει στήν ζωὴ τῆς ἀνθρωπότητας Εἶναι σὰν ἕνα εἰσιτήριο πού πληρώνουμε μπαίνοντας σὲ αὐτὸ τὸ παγκόσμιο θέατρο τὸ ὁποῖο ὁ Θεὸς φώτισε μὲ πολλοὺς ἥ-λιους καὶ τὸ στόλισε μὲ πολλὰ θαυμαστὰ σενάρια Ἐμένα τρεῖς φορὲς τά παθήμα-τά μου μέ ἔφτασαν κοντά στόν θάνατο Καί μπορῶ νά σᾶς μαρτυρήσω ὅτι δέν ἦταν ἀνυπόφορα οὔτε φοβερὰ Τὰ ἐνθυμοῦμαι εὐχάριστα γιατὶ αὐτὰ εἶναι πού ἔ-καναν τήν ζωή μου σήμερα ὀμορφότερη καὶ τὴν ψυχή μου πληρέστερη καὶ δυνα-τότερη Νά εἴμαστε αἰσιόδοξοι ὅταν χάνουμε ὅπως καὶ ὅταν κερδίζουμε ὅταν γερνᾶμε ὅπως καὶ ὅταν εἴμαστε νέοι Κάθε ἡλικία ἔχει τὸ μεγαλεῖο της καὶ τὴν ἰδι-αίτερη ὀμορφιὰ της Καὶ ἡ ψυχὴ μιᾶς ὀγδοντάχρονης σκιρτᾶ μπροστὰ στήν χαρὰ καὶ τήν λύπη μὲ τὸν ἴδιο τρόπο πού τὸ κάνει καὶ ἡ ψυχὴ ἑνὸς νέου καὶ ὁρμητικοῦ πλάσματος Νά εἴμαστε αἰσιόδοξοι σὰν χριστιανοὶ γιατὶ στήν πίστη μας ἔβρισκαν τίς παρηγοριὲς οἱ πιὸ ἀπελπισμένοι τίς ἐμπνεύσεις οἱ μεγαλύτεροι καλλιτέχνες οἱ με-γαλύτεροι καὶ καλύτεροι ἄνθρωποι τῶν τελευταίων δεκαεννέα αἰώνων Νά εἴμα-στε αἰσιόδοξοι στήν σκέψη γιατὶ μόνο ἡ αἰσιόδοξη σκέψη φτάνει ὡς τὸν Θεὸ Νά εἴμαστε αἰσιόδοξοι στά αἰσθήματα γιατὶ ἡ αἰσιοδοξία εἶναι φάρμακο γιά τήν θλίψη καὶ πηγὴ πραγματικῆς καὶ αἰωνίας χαρᾶς Νά εἴμαστε αἰσιόδοξοι στά ἔργα μας γιατὶ τὰ ἔργα μας ὑφαίνονται στόν ἱ-στὸ τοῦ Θεοῦ καὶ παραμένουν αἰώνια ὅπως τὰ ἔργα τοῦ Θεοῦ Νά εἴμαστε αἰσιόδοξοι ἀφοῦ ἡ ζωὴ εἶναι αἰσιοδοξία καὶ ἐμεῖς οἱ ἄνθρωποι εἴμαστε οἱ καλύ-τεροι στυλοβάτες καὶ οἱ ὀμορφότεροι ἐκφραστὲς τῆς ζωῆς Νά εἶσαι αἰσιόδοξος σημαίνει νά ζεῖς καὶ δικαίως νά ἐκτιμᾶς τήν ζωή Ἀπόσπασμα ἀπό τό βιβλίο laquoἈργά βαδίζει ὁ Χριστόςraquo ἐκδ Ἐν πλῷ

26

Ἀρχαγγέλων Λόγος

Ἐ μεῖς οἱ χριστιανοί οἱ ἀποκαλούμενοι παλαιότερα Ὁδῖτες Εἴμαστε οἱ ἀ-ποσυνάγωγοι οἱ ἀσεβεῖς τοῦ laquoνόμου τοῦ Θεοῦraquo οἱ παράνομοι τῶν με-γάλων αὐτοκρατοριῶν οἱ ἀντιρρησίες τῶν βασιλιάδων οἱ ἐπικηρυγμέ-

νοι εἰς θάνατον Ἐμεῖς πού ἀγαπήσαμε τό Φῶς πού ὡς κόλαση ὁρίσαμε τήν ἀχα-ριστία καί τήν μιζέρια κι ὕστερα μᾶς φυλάκισαν στά κολαστήρια βαρυφορτωμέ-νων μέ μεγάλα λόγια οὐτοπικῶν παραδείσων γιατί τάχα ἐνοχλοῦσαν οἱ σκοτα-διστικές ἰδέες μας Οἱ πτωχοί τῷ πνεύματι σrsquo ἕνα κόσμο πού νομίζει ὅτι τά ξέρει ὅλα Κάποιοι ἀπό μᾶς κάποτε ἁλώνισαν τόν κόσμο μέ δύο σανδάλια καί τήν ψυ-χή ξεχειλισμένη ἀπό Χριστό κάποιοι ἀπό ἐμᾶς καταδικάστηκαν ὡς ἄθεοι κι ἐ-παναστάτες γιατί δέν προσκυνοῦσαν κάποιοι ἀπό ἐμᾶς πέθαναν ἀπrsquo τούς λοι-μούς περιμαζεύοντας ἄρρωστα παιδιά πού τά πετοῦσαν στό δρόμο γιά τό laquoκοινό καλόraquo Ἔτσι μᾶς ἔμαθαν οἱ παλιοί συνοδοιπόροι μας νά μένουμε στά παρασκήνια ὅταν ὁ κόσμος ζεῖ τήν κάθε παρωδία του γιά νά τοῦ ἁπλώνουμε τά χέρια μας ὅ-

ταν ἡ αὐλαία καταρρέει Ἐμεῖς τῆς κάθε ἐποχῆς οἱ Ὁδῖ-τες πεθάναμε συχνά γιά ὅτι πιστέψαμε κλάψαμε γιά τόν κόσμο πού κατρακυλοῦσε ὅταν ὅλοι χειροκροτοῦ-σαν ξέφρενα τήν πρόοδό του κοιτάξαμε μέ τήν ψυχή φουσκωμένη ἀπό χαρά τόν ἥλιο χαμογελῶντας σάν παι-διά ὅταν ὁ κόσμος γκρίνιαζε Ὁ κόσμος πού ὕστερα ἀπό τόσο χειροκρότημα κατρακυλοῦσε ὁ κόσμος πού μᾶς θε-ωροῦσε ἀφελεῖς καί μᾶς περιγελοῦσε

Μᾶς λένε δεισιδαίμονες ἐκεῖνοι πού φοβοῦνται τόν Θεό ἤ τούς laquoκακούςraquo τούς δυτικούς ἤ τούς ἀνατολίτες ἤ τό

κακό τό μάτι τῆς γειτόνισσας τούς Ἀμερικάνους τούς Κινέζους ἤ τούς Ρώσους τούς συνωμότες ἤ τούς ἐξωγήινους ἤ τήν γρουσουζιά τους ἐπειδή δέν πρόλαβαν νά φτύσουν τόν κόρφό τους Ὀπισθοδρομικούς μᾶς λένε ἀκόμα οἱ δῆθεν ἐκσυγ-χρονιστές τῆς ἰστορίας μέ τά λόγια τά ξύλινα καί τά χέρια τά βαμμένα μέ αἷμα

Ἔτσι εἴμαστε ἐμεῖς οἱ ἀποκαλούμενοι Ὁδῖτες Πού ξέρουμε πώς μές στήν ἁμαρτία ἡ χάρη περισσεύει καί δέ βαστάει ἡ ἀπελπισία στήν ψυχή μας Πού μάθαμε μέ τό αἷμα τῆς ψυχῆς μας πώς ἐπανάσταση θά πεῖ νά τά βάζεις μέ τό δυνάστη καί τό χά-ος μέσα σου Τόσες αὐτοκτονίες γύρω τους κι ἐμᾶς πού ὑμνοῦμε τήν Ζωή μᾶς βλέ-πουν οἱ laquoπολιτισμένοιraquo σάν χαμένους Πολιτικῶς ὀρθοί δέν γίναμε ποτέ γιατί οὔ-τε ἀπό πολιτική οὔτε ἀπό ὀρθότητα λογαριάζει ἡ συγχώρεση

Ἐμεῖς γινήκαμε δειλοί ὅταν θάρρος σήμαινε νά σκοτώνεις τόν ἄλλο γιά νά τοῦ laquoμάθεις νά σκέπτεταιraquo Ἐμεῖς οἱ φτωχούληδες τοῦ Θεοῦ τό ἁλάτι τῆς γῆς γνωρί-ζουμε τόν Θεό ἀπό τά μάτια τοῦ ἀδελφοῦ καί τά λάθη μας ἀπrsquo τό ἁπλωμένο χέρι

Οἱ Ὁδῖτες Ἐλευθερία Ρούση θεολόγος - ἐκπαιδευτικός

27

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

τοῦ Χριστοῦ ἀντίκρυ μας Οἱ Ὁδῖτες βλέπεις μετροῦν τόν κόσμο μrsquo ἀγκαλιές καί χαμόγελα ἔτσι πού δέν ἀγοράζεται ποτέ ἡ ἐλπίδα τους οὔτε πουλιέται Μοναχά μοιράζεται καί ὅταν λιγοστεύει τῆς δίνει Λόγο ὁ οὐρανός νά πορεύεται Γιrsquo αὐτό οἱ χριστιανοί δέ νοιώθουν μόνοι μά προσεύχονται γιά τήν μοναξιά πού βασιλεύ-ει στίς ψυχές τῶν ἀνθρώπων

Μόνο αὐτή τήν μέρα ἔχω κι εἶναι ὅτι ἔχω τούτη ἡ μέρα Κι ἄν μέ ρωτήσεις θά σοῦ πῶ πώς θέλω νά μαι μέ ἐτούτους τούς τρελούς τούς Ὁδῖτες πού λένε laquoταξίδιraquo τήν ζωή καί ∆ρόμο τόν Θεό τους πού ἔχουν γιά Θεό Ἐκεῖνον πού ἔκλαψε γιrsquo αὐ-τούς καί πού χαμογελοῦσε στά παιδιά Ἐκεῖνον πού ἔβαλε πάνω ἀπό τίς ἔνθεες αὐταπάτες τῶν νόμων καί τίς ἐπηρμένες πολιτικῶς ὀρθές διακηρύξεις τήν Ἀγάπη Θέλω νά πορευτῶ μέ λογισμό καί μrsquo ὄνειρο τόν δρόμο τόν λιγότερο ταξιδεμένο μέ Πνεῦμα καί Ἀλήθεια πεινῶντας καί διψῶντας τήν δικαιοσύνη μέ ἔρωτα γιά τήν ζωή πού νά μήν τήν ἀφήσω νά τελειώσει ποτέ καί λέω νrsquo ἀφήσω τίς ἦττες καί τίς κρίσεις γιά ἐκείνους πού ὀνειρευτῆκαν ἕνα καθωσπρέπει ἐξοχικό μία δόξα ἀ-δειανή κι ἕνα αὐτοκίνητο ἀκριβό γιά μέσ τήν πόλη

ΥΓ Ξέρω θά πεῖς πώς κάποιοι ἀπό ἐμᾶς ἔπραξαν τ ἀντίθετα στό διάβα τοῦ χρό-νου Ὑπηρέτησαν τίς ἐξουσίες σαγηνεύτηκαν ἀπό τήν δόξα καί τόν πλοῦτο ξέ-χασαν τόν λόγο τῆς Ἀγάπης φανατίστηκαν καί πρόδωσαν τόν λόγο τοῦ Χρι-στοῦ Κι ἄλλοι πάλι συγκρότησαν Ἱερές Ἐξετάσεις πολεμικές ἐπιχειρήσεις καί ἐξοντώσεις ἀντιπάλων ∆ίκιο ἔχεις μά ἐγώ σοῦ μιλάω γιά ὅσους ποθοῦν τόν δρό-μο Του ν ἀκολουθήσουν τούς Ὁδῖτες

Ὁδῖτες Ἐτσι ὀνομάζονταν τά πρῶτα χρόνια οἱ Χριστιανοί Ἡ ὀνομασία laquoΧριστιανόςraquo δόθηκε γιά πρώτη φορά στήν Ἀντιόχεια

∆έν γνωρίζεις ὅτι ἀποδημία εἶναι ὁ παρών βίος Νομίζεις πώς εἶσαι πολίτης

Ὁδίτης εἶσαι ὄχι πολίτης ἀλλ ὁδίτης εἶσαι καί ὁδοιπόρος Μήν πεῖς ἔχω αὐτή ἤ τήν ἄλλη πόλη ∆έν ἔχεις πόλη Ἡ πόλη εἶναι ἐπάνω

Ὅλα τά παρόντα εἶναι δρόμος Πανδοχεῖο εἶναι ὁ βίος Ἄγνωστη ἡ ἔξοδος ἄστατη ἡ κτίση

Τί μανιάζεις γιά τά σκοτάδια τοῦ κόσμου Γιατί ἀφήνοντας τήν ἀλήθεια τρέχεις πίσω ἀπό τίς σκιές

Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος

28

Ἡ laquoμνήμη τοῦ θανάτουraquo γιά τήν ὁποία μιλοῦν οἱ Πατέρες τῆς Ἐκκλησί-ας ὡς κινητήρια δύναμη ἀφύπνισης τοῦ ἑαυτοῦ μας τοῦτες τίς μέρες εἶναι καθημερινότητά μου Ὄχι γιατί ἀσκήθηκα πνευματικά ἤ ὑπερέ-

βαλα στήν προσευχή Ἡ χλιαρότητα πού μέ διέκρινε αὐτή καί ὑπερίσχυε Ἡ περί-οδος πού πέρασε ἦταν ἤρεμη χωρίς μεγάλες διακυμάνσεις Μέχρι πού ξαφνικά μαθαίνεις κάτι κι ἔρχονται τά πάνω κάτω - Ξέρετε ἡ μητέρα σας ἔχει καρκίνο Εἶναι λίγο ἐπιθετικούλης στό εἶδος του ἀλ-λά θά τόν παλέψουμε Εἶναι βέβαια καί τό προβληματάκι τῆς καρδιᾶς της πού διαπιστώθηκε ἀλλά μήν ἀπογοητεύεστε θά κάνουμε τό καλύτεροhellip laquoἘπιθετικούλης προβληματάκι ζωούλαraquohellip ὅλα μικρά καί σχετικά Χρησι-μοποιοῦμε ὑποκοριστικά γιά νά τονίσουμε ἀκόμα περισσότερο τήν μετριότητα πού ἔχουμε υἱοθετήσει στόν τρόπο πού ζοῦμε Λίγη ζωή λίγη χαρά λίγη ἀγάπη λίγος Θεόςhellip

Καί ἔρχονται αὐτές οἱ στιγμές πού ὁ καθένας μας ἀξιολογεῖ τά πράγματα ἀλλιῶς Πού θυμᾶται πώς αὐτό τό δῶρο τό μεγαλύτερο ἀπrsquo ὅλα τό δῶρο τῆς ζω-ῆς ἔχει κι αὐτό ἡμερομηνία λήξης Σκέφτεται τότε πώς δέν ἀξίζει νά τό ζεῖ μέτρια νά χάνει τίς στιγμές μέσα στό ἄγχος καί στήν γκρίνια τῆς καθημερινότητας Τότε θέλοντας καί μή νοιώθεις νά γίνεται πράξη τό laquoἀδιαλείπτως προσεύ-

χεσθαιraquo πού ἀναφέρει ὁ Ἀπόστολος Παῦλος Στρέφεις τά μά-τια τῆς ψυχῆς πρός τόν Θεό κι ἀφοῦ διαπιστώσεις πόσο λίγος εἶσαι γιά νά τά φέρεις ὅλα εἰς πέρας ὅπως νόμιζες ὅτι μπορεῖς ταπεινώνεσαι καί ζητᾶς βοήθεια καί ἔλεος καί ἀγάπη Καί ὕστερα ἀκολουθεῖ ἐκεῖνο τό laquo ἐν παντί εὐχαριστεῖτεraquo στό ὁποῖο μέχρι τώρα δέν ἔδινες καί ἰδιαίτερη σημασία Εἴτε γιατί κάποια πράγματα τά θεωροῦσες δεδομένα εἴτε γιατί νόμιζες πώς θά σοῦ ἀνήκουν πάντα Κι ἐνῶ πασχίζεις στήν καθημερι-νότητα γιά τό ἑπόμενο ὑλικό ἀγαθό πού ἔβαλες στό μάτι ἤ γιά κάποιο τοῦβλο παραπάνω στή νέα οἰκοδομή ἤ ἀκόμα

γιατί δέν μπορεῖς νrsquo ἀποκτήσεις κάτι ἀπό τά παραπάνω ἔχεις χάσει ἤδη τόσα πολλά Ἔχασες χωρίς νά δώσεις τήν παραμικρή σημασία τίς μυρωδιές τῆς ἄνοι-ξης τά ἀπίστευτα χρώματα τῶν λουλουδιῶν τό τραγούδι τοῦ κότσυφα τά ὄμορ-φα βράδια πού σέ βάζουν σιγά-σιγά στήν ἀνεμελιά τοῦ καλοκαιριοῦ

Ξεχνᾶς νrsquo ἀφιερώσεις χρόνο στούς ἀγαπημένους λές καί θά τούς ἔχεις γιά πάντα διαθέσιμους Πνιγμένος στίς μέριμνες χάνεις τήν διάθεση νά μοιραστεῖς στιγμές νrsquo ἀνταλλάξεις συναισθήματα νά δώσεις ἀγάπη

Ἀρχαγγέλων Λόγος

Ἀνατροπή Παρασκευή Ἐξάρχου

29

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

Κι ἔρχεται καί σέ βρίσκει ἡ φθορά ἡ ἀρρώστια ὁ θάνατος Καί συνειδη-τοποιεῖς πώς εἶσαι τελείως ἀπροετοίμαστος Τόσο καιρό τό ἀπωθοῦσες καί μπο-ρεῖ- μεταξύ μας- νά χτύπαγες καί κανένα ξύλο Ἡ ἀπώθηση εἶναι ἐπακόλουθο τῆς ἀμάθειας τῆς ἀκατηχησίας Ἀλλά καί τῆς μή ἀποδοχῆς κατά βάθος τοῦ γεγονό-τος τῆς Ἀνάστασης Ἴσως νά εἶναι καί βολικό νά ἐπιμένουμε στήν ἀντίληψη τοῦ laquoὅλα ἐδῶ τελειώνουνraquo καί νά παραμένουμε στήν κλάψα μας Βλέπεις ἄν ἀποδε-χτοῦμε οὐσιαστικά πώς ὁ βίος δέν τελειώνει ὁριστικά μέ τόν θάνατο ἀλλά δοῦμε τόν θάνατο σάν πέρασμα σάν ἀρχή σάν νίκη σάν ζωή τότε θά πρέπει νrsquo ἀναθε-ωρήσουμε ἐντελῶς τήν στάση ζωῆς μας τόν τρόπο σκέψης μας τίς συμπεριφορές μας Νά βάλουμε τήν δοξολογία στήν ζωή μας Νά δοῦμε τίς δυσκολίες ὡς παι-δαγωγικές δοκιμασίες Ἄλλωστε ὁ Ἀπόστολος τῶν Ἐθνῶν μᾶς θυμίζει πώς laquoἡ δύ-ναμις ἐν ἀσθενείᾳ τελειοῦταιraquo

∆ύσκολα τά πράγματα μανούλα Ἐγώ νιώθω ἀδύναμη καί τό καταθέτω Καί καθώς προσεύχομαι συμπληρώνω στήν προσευχή μου αὐτό πού ὑπέροχα λέει ὁ Παρακλητικός Κανόνας ἐγώ σοῦ ζητῶ ὅμως Ἐσύ πρᾶξε laquo πρός τό συμφέ-ρον τῆς αἰτήσεώς raquo μου ΑΜΗΝ

Ὁ κόσμος σκλήρανε πολύ

Γιῶργος Θεοτοκᾶς Ἀσθενεῖς καί ὁδοιπόροι ἐκδ Ἑστία

Ὁ κόσμος σκλήρανε πολύ σκλήρανε ξεράθηκε και ἄδειασε Πέρασε τά ὅρια Μικρές καλοσύνες ἐδῶ κι ἐκεῖ ἕνας Χριστιανός πάντα ὑπάρχει τρόπος νά

προσφέρει μά ὁ κόσμος δέν σώζεται πιά Ὁ κόσμος αὐτός χάθηκε ὅποιος ἔχει τά μάτια ἀνοιχτά τό βλέπει καί τό παίρνει ἀπόφαση μιά γιά πάντα Χάθηκε μές στήν ἀλαζονεία τῶν ἐπιστημῶν του μές στήν ἀπανθρωπιά τῶν μηχανῶν του μές στήν φρενίτιδά του πού τήν λέει πρόοδο στό ἀέναο στριφογύρισμά του στό κε-νό δίχως ἕρμα δίχως σκοπό Ὁ δύστηνος πλανήτης κλονίστηκε ἀνεπανόρθωτα ἔ-χασε τήν ἰσορροπία του ∆έν τόν αἰσθάνεσαι νά τρικλίζει κάτω ἀπ τά πόδια σου

Ἄ ς πασχίσουμε ἐμεῖς πού μένουμε ἐδῶ νά πλησιάσουμε ὅσο ἀντέχουμε τό Ἐπέκεινα καί ἄς προσευχόμαστε γιά τόν κόσμο πού σέρνεται ἀκράτητος

ἀπό τήν ἴδια δαιμονική ὁρμή του πρός τήν τελική του συντριβή Μερικοί θά βλέ-πουν τοῦτον ἐδῶ τόν ἀναμμένο φάρο μας μοῦ φτάνει ἐμένα ἕνας τέτοιος προορι-σμός Ἐνῶ ὁ κόσμος θά σβήνει ὁ φάρος θά φωτίζει ἀκόμα τίς ὕστατες στιγμές του θά σώζει ὡς τό τέλος μερικές ψυχές ∆έν ἐλπίζω πιά ἄλλο τίποτα

30

Κ αθώς θεριεύει τό θέρος καί ἡ φύση ντύνεται τά χρυσᾶ της νοσταλγία πλημμυρίζει τήν σκέψη μας νοσταλγία γιορτινή ἀπό τά παιδικά μας χρό-νια πού προσγειώθηκαν ἀπότομα ἀπό τήν πραγματικότητα τοῦ κόσμου

τούτου Οἱ κῆποι ὁλάνθιστοι γεμᾶτοι τριαντάφυλλα φίσκα ἀπό τό παιδομάνι οἱ χωματόδρομοι κι ἡ εὐωδία ἀπό τά νυχτολούλουδα νά διεγείρει τήν ὄσφρηση Ὀρ-θάνοιχτες οἱ πόρτες τῶν σπιτιῶν οἱ οἰκογένειες νά δειπνίζουν στίς βεράντες καί τά ραδιόφωνα νά γεμίζουν μέ μελωδίες τήν ἥσυχη γειτονιά Μνῆμες τῆς παιδικῆς ἡλικίας χρόνια ἀνέμελα κι ἀφελῆ τότε πού νομίζαμε ὅτι ὁ βίος θά lsquoναι παιχνίδι τότε πού θαρρούσαμε ὅτι στόν παράδεισο θά ζήσουμε Μεγαλώσαμε μέ τόν ἦχο τῶν οἰκοδομῶν στά αὐτιά μας ἕνας διαρκής θόρυ-βος στήν ἐφηβεία μας μπετονιέρες κι αὐτοκίνητα πού διαρκῶς αὐξάνονταν Βλέ-παμε ἀμήχανα τίς γειτονιές νά ἐξαφανίζονται τά δέντρα νά κόβονται τίς ταπει-νές μά ἀνθρώπινες μονοκατοικίες νά γκρεμίζονται μαζί μέ χιλιάδες ἀναμνήσεις Γενιές τῆς ἀντιπαροχῆς τῆς πολυκατοικίας τῶν χαμηλοτάβανων διαμερισμάτων - κουτιῶν τῆς ἀπρόσωπης συγκατοίκησης Χάσαμε τούς γειτόνους μας καί μαζί

τήν ἀνθρωπιά μας Ἤμασταν κοινωνικοί καί φι-λόξενοι καί γίναμε καχύποπτοι καί ἀπόμακροι Οἱ ὀλιγοπρόσωπες γειτονιές γέμισαν μέ ἀνθρώ-πους ξένους μεταξύ τους πού δέν ἔχουν καμμιά ὄρεξη νά γνωριστοῦν νά κοιταχτοῦν στά μάτια νά καλημεριστοῦν νά ἀνταλλάξουν ἐπισκέψεις καί χαμόγελα Εἴχαμε τό θλιβερό προνόμιο νά ζήσουμε τήν πα-ρακμή τῆς πόλης στήν ἐξέλιξή της Εἴδαμε τούς μικρούς παραδείσους μας νά μεταβάλλονται σέ

γκρίζα κακόγουστα κτίρια τίς ἀλάνες πού ματώναμε τά πόδια μας νά γίνονται ὄγκοι ἀπό μπετόν Πρίν προλάβουμε νά ἀποστηθίσουμε τό laquoἈθῆνα διαμαντόπε-τρα στῆς γῆς τό δαχτυλίδιraquo πνιγήκαμε στή μυρωδιά τοῦ νέφους καί ντραπήκαμε πού εἴμαστε Ἀθηναῖοι Ὅλοι νοσταλγοῦμε τό παρελθόν Μεγαλώνουμε καί διαρκῶς διαπιστώνου-με πώς laquoκάθε πέρυσι καί καλύτεραraquo Τά χρόνια περνοῦν καί ὅλο ἀναφερόμαστε σέ παλαιότερες ἐποχές ἀναπολοῦμε τά παλιά καί συγκινούμεθα μέ τραγούδια μέ κείμενα καί μέ ταινίες πού περιγράφουν τήν παλιά Ἑλλάδα τόν κόσμο πού ἔφυ-γε Ζοῦμε τήν παρακμή τοῦ σύγχρονου πολιτισμοῦ ἀνίκανοι νά ἀντιδράσουμε καί ὅλο μιλᾶμε γιά τά παλιά Νοιώθουμε ἄγχος γιά τήν ἐγκληματικότητα καί τήν οἰκονομική κρίση θλιβόμαστε πού κινδυνεύουμε νά χάσουμε τήν εὐδαιμονία μας Εἶναι φυσιολογική ἡ ἀντίδραση αὐτή μά ἄν ἀφήσουμε τόν συναισθηματισμό στήν ἄκρη καί σκεφτοῦμε τό παρελθόν μέσα ἀπό τό πρῖσμα τῆς ἱστορίας θά δια-πιστώσουμε πώς δύσκολα θά διαλέγαμε μιά ἄλλη χρονική περίοδο γιά νά ζήσου-με

Νοσταλγία π Χριστόδουλος Μπίθας

Ἀρχαγγέλων Λόγος

31

Ὅπου κι ἄν ἀνατρέξουμε πίσω στόν χρόνο βλέπουμε παντοῦ καί πάντα νά βασιλεύει ὁ πόνος Πόλεμοι κι ἐμφύλιοι ἀλληλοσπαραγμοί σκλαβιά καί πεῖνα φτώχεια κι ἀδικία σημαδεύουν τήν ἱστορία τῆς ἀνθρωπότητος Μπορεῖ νά ὑπῆρ-ξαν πιό ἔνθεοι πολιτισμοί ἀπό αὐτόν πού διανύουμε τώρα μά ἡ ἁμαρτία πάντα ἴδια εἶναι στό διάβα τῶν αἰώνων Μπορεῖ νά νοσταλγοῦμε τήν λαμπρή περίοδο τοῦ Βυζαντίου ἤ ἀκομα καί τήν ἔνδοξη ἑλληνική ἀρχαιότητα ἀλλά τό σίγουρο εἶναι ὅτι δέν θά θέλαμε νά ζήσουμε ἐχθρικές σφαγές πολέμους κι ἐπιδημίες οὔτε νά εἴμαστε δοῦλοι ἐκεῖνες τίς ἐποχές οὔτε νά πεθαίνουμε ἀπό μιά ἁπλῆ γρίπη ἐ-πειδή ἡ ἰατρική ἐπιστήμη δέν εἶχε ἀκόμα ἐξελιχθεῖ ∆ύσκολος ἦταν πάντα ὁ βίος Πλαστή ἡ ὀνειροπόληση γιά τό παρελθόν ψευδαίσθηση γιά νά ξεφύγουμε ἀπό τήν πραγματικότητα Κι ἄν ὑπάρχει νοσταλ-γία γιά μιά κοινωνία ἰδανική ὅπου πραγματικά θά θέλαμε νά ζήσουμε αὐτό μᾶλ-λον ἀφορᾶ τήν παραδείσια κατάσταση τήν ἐποχή πού δέν ὑπῆρχε στό ἀνθρώπι-νο γένος ὀδύνη καί στεναγμός ἀλλά κοινωνία ἀγάπης μέ τόν Θεό καί τόν συνάν-θρωπο Κι ἐφrsquo ὅσον τό νά γυρίσουμε στό παρελθόν ἀποκλείεται ἀφοῦ ἀρνηθήκα-με τήν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ μοναδική μας ἐλπίδα εἶναι τό μέλλον τά ἔσχατα ἡ Βασι-λεία τῶν Οὐρανῶν Ἐπειδή ὅμως τήν Βασιλεία Του μᾶς κάλεσε ὁ Κύριος νά τήν προγευτοῦμε ἐπειδή μᾶς ζήτησε νά βιώσουμε τά ἔσχατα ἀπό τώρα ἄς ἐγκαταλείψουμε τήν πα-ρελθοντολογία κι ἄς χαροῦμε τό σήμερα εὐχαριστῶντας τόν Θεό πάντων ἕνεκεν ζῶντας εὐλογημένα κάθε στιγμή σά νά lsquoναι ἡ πρώτη κι ἡ τελευταία τῆς ὕπαρξής μας ἔχοντας νοσταλγία μόνο γιά τήν Βασιλεία τοῦ Θεοῦ γιά τόν Παράδεισο γιά τό πέρασμα ἀπό τόν θάνατο στήν Ζωή τήν ὄντως Ζωή πού εἶναι ὁ Χριστός μας Ἀμήν

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

Ἀποφθέγματα τῆς ἐρήμου

Ἀββᾶς Ἀντώνιος

Ἀπό τόν πλησίον μας προέρχεται ἡ ζωή καί ὁ θάνατος Γιατί ἂν κερδίσουμε τόν ἀδελφό μας κερδίζουμε τόν Θεόmiddot ἂν ὅμως τόν σκανδαλίσουμε ἁμαρτάνουμε στόν Χριστό Ἔρχεται καιρός πού οἱ ἄνθρωποι θά τρελαθοῦν καί ὅταν δοῦν κάποιον πού δέν εἶναι τρελός θά ξεσηκωθοῦν ἐναντίον του καί θὰ τοῦ ποῦν ldquoεἶσαι τρελόςrdquo ἐπειδή δέν εἶναι ὅμοιος μ᾽ αὐτούς ∆έν φοβᾶμαι πιά τόν Θεό ἀλλά τόν ἀγαπάω ldquoΓιατί ἡ ἀγάπη διώχνει τόν φόβοrdquo ( Ἰω 418) Ἐκεῖνος πού κτυπάει τήν μᾶζα τοῦ σιδήρου σκέπτεται πρῶτα τί θέλει νά φτιάξει δρεπάνι μαχαίρι τσεκούρι Ἔτσι κι ἐμεῖς πρέπει νά σκεπτόμαστε γιά ποιά ἀρετή παλεύουμε ὥστε νά μήν κοπιάζουμε μάταια

32

Ἀρχαγγέλων Λόγος

Ἱερός Ναός Ταξιαρχῶν Μοσχάτου Σύντομο ἱστορικό

Στέλιος Ντάντης ∆ρ Θεολογίας-ἱστορικός

Ἀ πό τήν ἐποχή τῆς γερμανικῆς κατοχῆς (1941-44) καί γιά κά-ποιες δεκαετίες οἱ ἐπιβάτες

τοῦ ἠλεκτρικοῦ σιδηροδρόμου περ-νῶντας ἀπrsquo τό καταπράσινο Μοσχᾶτο σταυροκοπιόνταν ἀντικρίζοντας μέσα στά πανέμορφα περιβόλια ἕνα μικρό ξωκλήσι Ἦταν οἱ Ταξιάρχες ἤ τό Ταξι-αρχάκι ὅπως τό ὀνομάτιζαν οἱ παλιοί Μοσχατιῶτες πού τήν παραμονή καί τήν μέρα τῆς γιορτῆς ξεκινοῦσαν ἀπό κάθε μεριά τῆς πόλης καί ἀκολουθῶν-

τας τά στενά μονοπάτια μέσα ἀπό καλ-λιέργειες ἔρχονταν νά προσκυνήσουν Μέσα σrsquo ἐκεῖνα τά περιποιημένα περι-βόλια λιγοστοί ἦταν οἱ γείτονες τῶν Ταξιαρχῶν πού ζοῦσαν τριγύρω σέ σκόρπιες ἀγροικίες κυρίως κτηματίες περιβολάρηδες λαχανικῶν μέ τά ὁποῖα τροφοδοτοῦσαν τήν λαχαναγορά τῶν Ἀθηνῶν (Βαρβάκειο)

Τό ἐκκλησάκι χτίστηκε στά 1943 μέσα στά δύσκολα χρόνια τῆς ξενικῆς κατο-χῆς Οἰκοδομήθη-κε σέ οἰκόπεδο

282 τετραγωνικῶν μέτρων πού πρό-σφερε ὁ Χρῆστος Μαστροσταμάτης καί στήν ἵδρυσή του πρωτοστάτησε ἡ γυναίκα του Στυλιανή μέ τόν γαμπρό

τους Γεώργιο Καζάλα ὁ ὁποῖος κίνησε τά νήματα γιά τήν κατασκευή Στήν προσπάθεια ἐκείνη συνεισφέρανε πρό-

θυμα οἱ γειτονικές οἰκογένειες πού οἱ ἀπόγονοί τους ζοῦν ἀνάμεσά μας Μπέλλου Λαλαούνη Καψίλη Κω-σταντάκη (Ροδίτη) Λεγάκη Καζάλα καί Μαστροσταμάτη Οἰκοδομικά ὑλικά δέν ὑπῆρχαν ἐ-κεῖνα τά δύσμοιρα χρόνια γιrsquo αὐτό προσφερθήκε ὁ κόσμος καί κουβάλησε πέτρες χῶμα ἄμμο ἀπrsquo τό ποτάμι τοῦ-βλα κεραμίδια ἤ πρόσφερε χρήματα

Τά ἐγκαίνια τῆς ἐκκκλησούλας ἔγιναν στίς 29 Ιουνίου 1943 μέρα τῆς γιορτῆς τῶν ἁγίων ἀποστόλων Πέτρου καί Παύλου Συνέχεια στό ἑπόμενο (Πρωτοδημοσιεύτηκε στά IΣTOPIKA TOY MOΣXATOY τ β΄ Μοσχᾶτο 2003 σσ 55-59)

33

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

Τά Νέα μας

τῆς Ζωοδόχου Πηγῆς καί τό ἀπόγευμα πήραμε τό πλοῖο τῆς ἐπιστροφῆς Στήν ἐκδρομή αὐτή ὅπως καί στήν ἐκ-δήλωση πού πραγματοποιήσαμε τήν ∆ευτέρα 31η Μαΐου στό Πνευματικό μας Κέντρο μᾶς δόθηκε μιά ἀκόμα εὐ-καιρία νά συσφίγξουμε τίς σχέσεις μας καί νά νοιώσουμε λίγο παραπάνω τήν αἴσθηση τῆς κοινότητας Ὅλες αὐτές τίς δραστηριότητες ὅπως καί τό κέρα-σμα μετά τήν Θεία Λειτουργία τῆς Κυ-ριακῆς θά πρέπει νά τά ἀντιμετωπί-ζουμε ὡς ἐκκλησιαστικά-κοινοτικά γε-γονότα κι ὄχι σάν ἁπλές κοινωνικές ἐκδηλώσεις Σέ καιρούς ἀφιλόξενους καί μοναχικούς καλούμεθα νά συσπει-ρωθοῦμε στήν ἐνορία μας νά νοιώσου-με πρόσωπα νά μοιραστοῦμε τήν κατή-χηση καί τήν ἐλπίδα μας

Πιστεύουμε ἀκράδαντα πώς τό μέλλον τῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας τόν 21ο αἰῶνα ἐξαρτᾶται ἄμεσα ἀπό τό ζωντά-νεμα τῆς κοινοτικῆς ζωῆς κατά τό Ἀποστολικό πρότυπο καί βέβαια τόν ἐπανευαγγελισμό τῶν συνανθρώπων μας Μέ τήν βοήθεια τοῦ Θεοῦ ἐλπίζουμε νά ἐργαστοῦμε ὅλοι πρός αὐτή τήν κατεύθυνση Ἀμήν

Μ έ ἐπιτυχία πραγματοποιήθηshyκε στίς 5 καί 6 Ἰουνίου ἡ ἐκshyδρομή τῆς ἐνορίας μας στήν

Ἄνδρο Με 74 ἀδελφούς καί ἀδελφές μας περάσαμε ἕνα εὐλογημένο κι

εὐχάριστο διήμερο στό πανέμορφο Κυ-κλαδονήσι Καταλύσαμε σέ ξενοδοχεῖο στό Γαύριο καί ἀπό ἐκεῖ τήν πρώτη ἡ-μέρα περιηγηθήκαμε στά μοναστήρια τῆς Ἀγίας Μαρίνας (ὅπου φυλάσσεται λείψανο τῆς Ἁγίας) καί τῆς Παναχράν-του (ἐδῶ βρίσκεται ἡ κάρα τοῦ Ἁγ Παντελεήμονα καί πλῆθος ἄλλων ἱερῶν λειψάνων) καί βέβαια στήν ὄμορφη χώρα τῆς Ἄνδρου Τήν Κυριακή λει-τουργηθήκαμε στήν γυναικεία Μονή

Ἱερά Μονή Παναχράντου

Ἡ χώρα τῆς Ἄνδρου ἀπό τήν Μονή Παναχράντου

Στήν πύλη τῆς Ἱ Μ Ζωοοδόχου Πηγῆς

34

Ἡ κρίση στήν οὐσία δέν εἶναι οἰκονομική ἀλλά κυρίως καί πρό παντός πνευματική καί αὐτή φέρνει καί οἰκονομική

καί πολιτική κρίση Αὐτό σημαίνει ὅτι ἡ ἀντιμετώπιση τῆς κρίσεως δέν γίνεται μέ οἰκονομικά μέσα καί πολιτικές πρακτι-κές ἀλλά μέ τήν ἀλλαγή τρόπου ζωῆς μέ τήν ἐπαναφορά τοῦ ἀνθρώπου στήν ὀλιγάρκεια τήν ἐγκράτεια τήν σωφροσύνη τήν ἀποφυγή τῆς ἀπληστίας καί τῆς ὑπερβολῆς

Ἡ ἄσκηση προβάλλει σήμερα ὡς ἐπιταγή ὡς προσπάθεια νά θεραπευθεῖ τό πάθος τῆς φιλαυτίας ἀπό τό ὁποῖο

προέρχονται τά πάθη τῆς φιληδονίας τῆς φιλοδοξίας καί τῆς φιλαργυρίας Ὁ εὐαγγελιστής Ἰωάννης τό περιγράφει αὐτό μέ πολλή σαφήνεια laquoπᾶν τό ἐν τῷ κόσμῳ ἡ ἐπιθυμία τῆς σαρκός καί ἡ ἐπιθυμία τῶν ὀφθαλμῶν καί ἡ ἀλαζονεία τοῦ βίου οὐκ ἔ-στιν ἐκ τοῦ πατρός ἄλλrsquo ἐκ τοῦ κόσμου ἐστίraquo (Α΄ Ἰω β 16)

Μητροπολίτης Ναυπάκτου καί Ἁγίου Βλασίου Ἱερόθεος Βλάχος

  • Τό Ψωμί13
  • Μίλτος Σαχτούρης (1919-2005) 13
  • Ἀββᾶς Ἀντώνιος 13
    • ltlt13 ASCII85EncodePages false13 AllowTransparency false13 AutoPositionEPSFiles true13 AutoRotatePages None13 Binding Left13 CalGrayProfile (Dot Gain 20)13 CalRGBProfile (sRGB IEC61966-21)13 CalCMYKProfile (US Web Coated 050SWOP051 v2)13 sRGBProfile (sRGB IEC61966-21)13 CannotEmbedFontPolicy Error13 CompatibilityLevel 1413 CompressObjects Tags13 CompressPages true13 ConvertImagesToIndexed true13 PassThroughJPEGImages true13 CreateJobTicket false13 DefaultRenderingIntent Default13 DetectBlends true13 DetectCurves 0000013 ColorConversionStrategy CMYK13 DoThumbnails false13 EmbedAllFonts true13 EmbedOpenType false13 ParseICCProfilesInComments true13 EmbedJobOptions true13 DSCReportingLevel 013 EmitDSCWarnings false13 EndPage -113 ImageMemory 104857613 LockDistillerParams false13 MaxSubsetPct 10013 Optimize true13 OPM 113 ParseDSCComments true13 ParseDSCCommentsForDocInfo true13 PreserveCopyPage true13 PreserveDICMYKValues true13 PreserveEPSInfo true13 PreserveFlatness true13 PreserveHalftoneInfo false13 PreserveOPIComments true13 PreserveOverprintSettings true13 StartPage 113 SubsetFonts true13 TransferFunctionInfo Apply13 UCRandBGInfo Preserve13 UsePrologue false13 ColorSettingsFile ()13 AlwaysEmbed [ true13 ]13 NeverEmbed [ true13 ]13 AntiAliasColorImages false13 CropColorImages true13 ColorImageMinResolution 30013 ColorImageMinResolutionPolicy OK13 DownsampleColorImages true13 ColorImageDownsampleType Bicubic13 ColorImageResolution 30013 ColorImageDepth -113 ColorImageMinDownsampleDepth 113 ColorImageDownsampleThreshold 15000013 EncodeColorImages true13 ColorImageFilter DCTEncode13 AutoFilterColorImages true13 ColorImageAutoFilterStrategy JPEG13 ColorACSImageDict ltlt13 QFactor 01513 HSamples [1 1 1 1] VSamples [1 1 1 1]13 gtgt13 ColorImageDict ltlt13 QFactor 01513 HSamples [1 1 1 1] VSamples [1 1 1 1]13 gtgt13 JPEG2000ColorACSImageDict ltlt13 TileWidth 25613 TileHeight 25613 Quality 3013 gtgt13 JPEG2000ColorImageDict ltlt13 TileWidth 25613 TileHeight 25613 Quality 3013 gtgt13 AntiAliasGrayImages false13 CropGrayImages true13 GrayImageMinResolution 30013 GrayImageMinResolutionPolicy OK13 DownsampleGrayImages true13 GrayImageDownsampleType Bicubic13 GrayImageResolution 30013 GrayImageDepth -113 GrayImageMinDownsampleDepth 213 GrayImageDownsampleThreshold 15000013 EncodeGrayImages true13 GrayImageFilter DCTEncode13 AutoFilterGrayImages true13 GrayImageAutoFilterStrategy JPEG13 GrayACSImageDict ltlt13 QFactor 01513 HSamples [1 1 1 1] VSamples [1 1 1 1]13 gtgt13 GrayImageDict ltlt13 QFactor 01513 HSamples [1 1 1 1] VSamples [1 1 1 1]13 gtgt13 JPEG2000GrayACSImageDict ltlt13 TileWidth 25613 TileHeight 25613 Quality 3013 gtgt13 JPEG2000GrayImageDict ltlt13 TileWidth 25613 TileHeight 25613 Quality 3013 gtgt13 AntiAliasMonoImages false13 CropMonoImages true13 MonoImageMinResolution 120013 MonoImageMinResolutionPolicy OK13 DownsampleMonoImages true13 MonoImageDownsampleType Bicubic13 MonoImageResolution 120013 MonoImageDepth -113 MonoImageDownsampleThreshold 15000013 EncodeMonoImages true13 MonoImageFilter CCITTFaxEncode13 MonoImageDict ltlt13 K -113 gtgt13 AllowPSXObjects false13 CheckCompliance [13 None13 ]13 PDFX1aCheck false13 PDFX3Check false13 PDFXCompliantPDFOnly false13 PDFXNoTrimBoxError true13 PDFXTrimBoxToMediaBoxOffset [13 00000013 00000013 00000013 00000013 ]13 PDFXSetBleedBoxToMediaBox true13 PDFXBleedBoxToTrimBoxOffset [13 00000013 00000013 00000013 00000013 ]13 PDFXOutputIntentProfile ()13 PDFXOutputConditionIdentifier ()13 PDFXOutputCondition ()13 PDFXRegistryName ()13 PDFXTrapped False1313 CreateJDFFile false13 Description ltlt13 ARA ltFEFF06270633062A062E062F0645002006470630064700200627064406250639062F0627062F0627062A002006440625064606340627062100200648062B062706260642002000410064006F00620065002000500044004600200645062A064806270641064206290020064406440637062806270639062900200641064A00200627064406450637062706280639002006300627062A0020062F0631062C0627062A002006270644062C0648062F0629002006270644063906270644064A0629061B0020064A06450643064600200641062A062D00200648062B0627062606420020005000440046002006270644064506460634062306290020062806270633062A062E062F062706450020004100630072006F0062006100740020064800410064006F006200650020005200650061006400650072002006250635062F0627063100200035002E0030002006480627064406250635062F062706310627062A0020062706440623062D062F062B002E0635062F0627063100200035002E0030002006480627064406250635062F062706310627062A0020062706440623062D062F062B002Egt13 BGR ltFEFF04180437043f043e043b043704320430043904420435002004420435043704380020043d0430044104420440043e0439043a0438002c00200437043000200434043000200441044a0437043404300432043004420435002000410064006f00620065002000500044004600200434043e043a0443043c0435043d04420438002c0020043c0430043a04410438043c0430043b043d043e0020043f044004380433043e04340435043d04380020043704300020043204380441043e043a043e043a0430044704350441044204320435043d0020043f04350447043004420020043704300020043f044004350434043f0435044704300442043d04300020043f043e04340433043e0442043e0432043a0430002e002000200421044a04370434043004340435043d043804420435002000500044004600200434043e043a0443043c0435043d044204380020043c043e0433043004420020043404300020044104350020043e0442043204300440044f0442002004410020004100630072006f00620061007400200438002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e00300020043800200441043b0435043404320430044904380020043204350440044104380438002egt13 CHS ltFEFF4f7f75288fd94e9b8bbe5b9a521b5efa7684002000410064006f006200650020005000440046002065876863900275284e8e9ad88d2891cf76845370524d53705237300260a853ef4ee54f7f75280020004100630072006f0062006100740020548c002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000204ee553ca66f49ad87248672c676562535f00521b5efa768400200050004400460020658768633002gt13 CHT ltFEFF4f7f752890194e9b8a2d7f6e5efa7acb7684002000410064006f006200650020005000440046002065874ef69069752865bc9ad854c18cea76845370524d5370523786557406300260a853ef4ee54f7f75280020004100630072006f0062006100740020548c002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000204ee553ca66f49ad87248672c4f86958b555f5df25efa7acb76840020005000440046002065874ef63002gt13 CZE ltFEFF005400610074006f0020006e006100730074006100760065006e00ed00200070006f0075017e0069006a007400650020006b0020007600790074007600e101590065006e00ed00200064006f006b0075006d0065006e0074016f002000410064006f006200650020005000440046002c0020006b00740065007200e90020007300650020006e0065006a006c00e90070006500200068006f006400ed002000700072006f0020006b00760061006c00690074006e00ed0020007400690073006b00200061002000700072006500700072006500730073002e002000200056007900740076006f01590065006e00e900200064006f006b0075006d0065006e007400790020005000440046002000620075006400650020006d006f017e006e00e90020006f007400650076015900ed007400200076002000700072006f006700720061006d0065006300680020004100630072006f00620061007400200061002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002000610020006e006f0076011b006a016100ed00630068002egt13 DAN ltFEFF004200720075006700200069006e0064007300740069006c006c0069006e006700650072006e0065002000740069006c0020006100740020006f007000720065007400740065002000410064006f006200650020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e007400650072002c0020006400650072002000620065006400730074002000650067006e006500720020007300690067002000740069006c002000700072006500700072006500730073002d007500640073006b007200690076006e0069006e00670020006100660020006800f8006a0020006b00760061006c0069007400650074002e0020004400650020006f007000720065007400740065006400650020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e0074006500720020006b0061006e002000e50062006e00650073002000690020004100630072006f00620061007400200065006c006c006500720020004100630072006f006200610074002000520065006100640065007200200035002e00300020006f00670020006e0079006500720065002egt13 DEU ltFEFF00560065007200770065006e00640065006e0020005300690065002000640069006500730065002000450069006e007300740065006c006c0075006e00670065006e0020007a0075006d002000450072007300740065006c006c0065006e00200076006f006e002000410064006f006200650020005000440046002d0044006f006b0075006d0065006e00740065006e002c00200076006f006e002000640065006e0065006e002000530069006500200068006f006300680077006500720074006900670065002000500072006500700072006500730073002d0044007200750063006b0065002000650072007a0065007500670065006e0020006d00f60063006800740065006e002e002000450072007300740065006c006c007400650020005000440046002d0044006f006b0075006d0065006e007400650020006b00f6006e006e0065006e0020006d006900740020004100630072006f00620061007400200075006e0064002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e00300020006f0064006500720020006800f600680065007200200067006500f600660066006e00650074002000770065007200640065006e002egt13 ESP ltFEFF005500740069006c0069006300650020006500730074006100200063006f006e0066006900670075007200610063006900f3006e0020007000610072006100200063007200650061007200200064006f00630075006d0065006e0074006f00730020005000440046002000640065002000410064006f0062006500200061006400650063007500610064006f00730020007000610072006100200069006d0070007200650073006900f3006e0020007000720065002d0065006400690074006f007200690061006c00200064006500200061006c00740061002000630061006c0069006400610064002e002000530065002000700075006500640065006e00200061006200720069007200200064006f00630075006d0065006e0074006f00730020005000440046002000630072006500610064006f007300200063006f006e0020004100630072006f006200610074002c002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000200079002000760065007200730069006f006e0065007300200070006f00730074006500720069006f007200650073002egt13 ETI ltFEFF004b00610073007500740061006700650020006e0065006900640020007300e4007400740065006900640020006b00760061006c006900740065006500740073006500200074007200fc006b006900650065006c007300650020007000720069006e00740069006d0069007300650020006a0061006f006b007300200073006f00620069006c0069006b0065002000410064006f006200650020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e00740069006400650020006c006f006f006d006900730065006b0073002e00200020004c006f006f0064007500640020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e00740065002000730061006100740065002000610076006100640061002000700072006f006700720061006d006d006900640065006700610020004100630072006f0062006100740020006e0069006e0067002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e00300020006a00610020007500750065006d006100740065002000760065007200730069006f006f006e00690064006500670061002e000d000agt13 FRA ltFEFF005500740069006c006900730065007a00200063006500730020006f007000740069006f006e00730020006100660069006e00200064006500200063007200e900650072002000640065007300200064006f00630075006d0065006e00740073002000410064006f00620065002000500044004600200070006f0075007200200075006e00650020007100750061006c0069007400e90020006400270069006d007000720065007300730069006f006e00200070007200e9007000720065007300730065002e0020004c0065007300200064006f00630075006d0065006e00740073002000500044004600200063007200e900e90073002000700065007500760065006e0074002000ea0074007200650020006f007500760065007200740073002000640061006e00730020004100630072006f006200610074002c002000610069006e00730069002000710075002700410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002000650074002000760065007200730069006f006e007300200075006c007400e90072006900650075007200650073002egt13 GRE ltFEFF03a703c103b703c303b903bc03bf03c003bf03b903ae03c303c403b5002003b103c503c403ad03c2002003c403b903c2002003c103c503b803bc03af03c303b503b903c2002003b303b903b1002003bd03b1002003b403b703bc03b903bf03c503c103b303ae03c303b503c403b5002003ad03b303b303c103b103c603b1002000410064006f006200650020005000440046002003c003bf03c5002003b503af03bd03b103b9002003ba03b103c42019002003b503be03bf03c703ae03bd002003ba03b103c403ac03bb03bb03b703bb03b1002003b303b903b1002003c003c103bf002d03b503ba03c403c503c003c903c403b903ba03ad03c2002003b503c103b303b103c303af03b503c2002003c503c803b703bb03ae03c2002003c003bf03b903cc03c403b703c403b103c2002e0020002003a403b10020005000440046002003ad03b303b303c103b103c603b1002003c003bf03c5002003ad03c703b503c403b5002003b403b703bc03b903bf03c503c103b303ae03c303b503b9002003bc03c003bf03c103bf03cd03bd002003bd03b1002003b103bd03bf03b903c703c403bf03cd03bd002003bc03b5002003c403bf0020004100630072006f006200610074002c002003c403bf002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002003ba03b103b9002003bc03b503c403b103b303b503bd03ad03c303c403b503c103b503c2002003b503ba03b403cc03c303b503b903c2002egt13 HEB ltFEFF05D405E905EA05DE05E905D5002005D105D405D205D305E805D505EA002005D005DC05D4002005DB05D305D9002005DC05D905E605D505E8002005DE05E105DE05DB05D9002000410064006F006200650020005000440046002005D405DE05D505EA05D005DE05D905DD002005DC05D405D305E405E105EA002005E705D305DD002D05D305E405D505E1002005D005D905DB05D505EA05D905EA002E002005DE05E105DE05DB05D90020005000440046002005E905E005D505E605E805D5002005E005D905EA05E005D905DD002005DC05E405EA05D905D705D4002005D105D005DE05E605E205D505EA0020004100630072006F006200610074002005D5002D00410064006F00620065002000520065006100640065007200200035002E0030002005D505D205E805E105D005D505EA002005DE05EA05E705D305DE05D505EA002005D905D505EA05E8002E05D005DE05D905DD002005DC002D005000440046002F0058002D0033002C002005E205D905D905E005D5002005D105DE05D305E805D905DA002005DC05DE05E905EA05DE05E9002005E905DC0020004100630072006F006200610074002E002005DE05E105DE05DB05D90020005000440046002005E905E005D505E605E805D5002005E005D905EA05E005D905DD002005DC05E405EA05D905D705D4002005D105D005DE05E605E205D505EA0020004100630072006F006200610074002005D5002D00410064006F00620065002000520065006100640065007200200035002E0030002005D505D205E805E105D005D505EA002005DE05EA05E705D305DE05D505EA002005D905D505EA05E8002Egt13 HRV (Za stvaranje Adobe PDF dokumenata najpogodnijih za visokokvalitetni ispis prije tiskanja koristite ove postavke Stvoreni PDF dokumenti mogu se otvoriti Acrobat i Adobe Reader 50 i kasnijim verzijama)13 HUN ltFEFF004b0069007600e1006c00f30020006d0069006e0151007300e9006701710020006e0079006f006d00640061006900200065006c0151006b00e90073007a00ed007401510020006e0079006f006d00740061007400e100730068006f007a0020006c006500670069006e006b00e1006200620020006d0065006700660065006c0065006c0151002000410064006f00620065002000500044004600200064006f006b0075006d0065006e00740075006d006f006b0061007400200065007a0065006b006b0065006c0020006100200062006500e1006c006c00ed007400e10073006f006b006b0061006c0020006b00e90073007a00ed0074006800650074002e0020002000410020006c00e90074007200650068006f007a006f00740074002000500044004600200064006f006b0075006d0065006e00740075006d006f006b00200061007a0020004100630072006f006200610074002000e9007300200061007a002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002c0020007600610067007900200061007a002000610074007400f3006c0020006b00e9007301510062006200690020007600650072007a006900f3006b006b0061006c0020006e00790069007400680061007400f3006b0020006d00650067002egt13 ITA ltFEFF005500740069006c0069007a007a006100720065002000710075006500730074006500200069006d0070006f007300740061007a0069006f006e00690020007000650072002000630072006500610072006500200064006f00630075006d0065006e00740069002000410064006f00620065002000500044004600200070006900f900200061006400610074007400690020006100200075006e00610020007000720065007300740061006d0070006100200064006900200061006c007400610020007100750061006c0069007400e0002e0020004900200064006f00630075006d0065006e007400690020005000440046002000630072006500610074006900200070006f00730073006f006e006f0020006500730073006500720065002000610070006500720074006900200063006f006e0020004100630072006f00620061007400200065002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000200065002000760065007200730069006f006e006900200073007500630063006500730073006900760065002egt13 JPN ltFEFF9ad854c18cea306a30d730ea30d730ec30b951fa529b7528002000410064006f0062006500200050004400460020658766f8306e4f5c6210306b4f7f75283057307e305930023053306e8a2d5b9a30674f5c62103055308c305f0020005000440046002030d530a130a430eb306f3001004100630072006f0062006100740020304a30883073002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000204ee5964d3067958b304f30533068304c3067304d307e305930023053306e8a2d5b9a306b306f30d530a930f330c8306e57cb30818fbc307f304c5fc59808306730593002gt13 KOR ltFEFFc7740020c124c815c7440020c0acc6a9d558c5ec0020ace0d488c9c80020c2dcd5d80020c778c1c4c5d00020ac00c7a50020c801d569d55c002000410064006f0062006500200050004400460020bb38c11cb97c0020c791c131d569b2c8b2e4002e0020c774b807ac8c0020c791c131b41c00200050004400460020bb38c11cb2940020004100630072006f0062006100740020bc0f002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e00300020c774c0c1c5d0c11c0020c5f40020c2180020c788c2b5b2c8b2e4002egt13 LTH ltFEFF004e006100750064006f006b0069007400650020016100690075006f007300200070006100720061006d006500740072007500730020006e006f0072011700640061006d00690020006b0075007200740069002000410064006f00620065002000500044004600200064006f006b0075006d0065006e007400750073002c0020006b00750072006900650020006c0061006200690061007500730069006100690020007000720069007400610069006b007900740069002000610075006b01610074006f00730020006b006f006b007900620117007300200070006100720065006e006700740069006e00690061006d00200073007000610075007300640069006e0069006d00750069002e0020002000530075006b0075007200740069002000500044004600200064006f006b0075006d0065006e007400610069002000670061006c006900200062016b007400690020006100740069006400610072006f006d00690020004100630072006f006200610074002000690072002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002000610072002000760117006c00650073006e0117006d00690073002000760065007200730069006a006f006d00690073002egt13 LVI ltFEFF0049007a006d0061006e0074006f006a00690065007400200161006f00730020006900650073007400610074012b006a0075006d00750073002c0020006c0061006900200076006500690064006f00740075002000410064006f00620065002000500044004600200064006f006b0075006d0065006e007400750073002c0020006b006100730020006900720020012b00700061016100690020007000690065006d01130072006f00740069002000610075006700730074006100730020006b00760061006c0069007401010074006500730020007000690072006d007300690065007300700069006501610061006e006100730020006400720075006b00610069002e00200049007a0076006500690064006f006a006900650074002000500044004600200064006f006b0075006d0065006e007400750073002c0020006b006f002000760061007200200061007400760113007200740020006100720020004100630072006f00620061007400200075006e002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002c0020006b0101002000610072012b00200074006f0020006a00610075006e0101006b0101006d002000760065007200730069006a0101006d002egt13 NLD (Gebruik deze instellingen om Adobe PDF-documenten te maken die zijn geoptimaliseerd voor prepress-afdrukken van hoge kwaliteit De gemaakte PDF-documenten kunnen worden geopend met Acrobat en Adobe Reader 50 en hoger)13 NOR ltFEFF004200720075006b00200064006900730073006500200069006e006e007300740069006c006c0069006e00670065006e0065002000740069006c002000e50020006f0070007000720065007400740065002000410064006f006200650020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e00740065007200200073006f006d00200065007200200062006500730074002000650067006e0065007400200066006f00720020006600f80072007400720079006b006b0073007500740073006b00720069006600740020006100760020006800f800790020006b00760061006c0069007400650074002e0020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e00740065006e00650020006b0061006e002000e50070006e00650073002000690020004100630072006f00620061007400200065006c006c00650072002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000200065006c006c00650072002000730065006e006500720065002egt13 POL ltFEFF0055007300740061007700690065006e0069006100200064006f002000740077006f0072007a0065006e0069006100200064006f006b0075006d0065006e007400f300770020005000440046002000700072007a0065007a006e00610063007a006f006e00790063006800200064006f002000770079006400720075006b00f30077002000770020007700790073006f006b00690065006a0020006a0061006b006f015b00630069002e002000200044006f006b0075006d0065006e0074007900200050004400460020006d006f017c006e00610020006f007400770069006500720061010700200077002000700072006f006700720061006d006900650020004100630072006f00620061007400200069002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002000690020006e006f00770073007a0079006d002egt13 PTB ltFEFF005500740069006c0069007a006500200065007300730061007300200063006f006e00660069006700750072006100e700f50065007300200064006500200066006f0072006d00610020006100200063007200690061007200200064006f00630075006d0065006e0074006f0073002000410064006f0062006500200050004400460020006d00610069007300200061006400650071007500610064006f00730020007000610072006100200070007200e9002d0069006d0070007200650073007300f50065007300200064006500200061006c007400610020007100750061006c00690064006100640065002e0020004f007300200064006f00630075006d0065006e0074006f00730020005000440046002000630072006900610064006f007300200070006f00640065006d0020007300650072002000610062006500720074006f007300200063006f006d0020006f0020004100630072006f006200610074002000650020006f002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002000650020007600650072007300f50065007300200070006f00730074006500720069006f007200650073002egt13 RUM ltFEFF005500740069006c0069007a00610163006900200061006300650073007400650020007300650074010300720069002000700065006e007400720075002000610020006300720065006100200064006f00630075006d0065006e00740065002000410064006f006200650020005000440046002000610064006500630076006100740065002000700065006e0074007200750020007400690070010300720069007200650061002000700072006500700072006500730073002000640065002000630061006c006900740061007400650020007300750070006500720069006f006100720103002e002000200044006f00630075006d0065006e00740065006c00650020005000440046002000630072006500610074006500200070006f00740020006600690020006400650073006300680069007300650020006300750020004100630072006f006200610074002c002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e00300020015f00690020007600650072007300690075006e0069006c006500200075006c0074006500720069006f006100720065002egt13 RUS ltFEFF04180441043f043e043b044c04370443043904420435002004340430043d043d044b04350020043d0430044104420440043e0439043a043800200434043b044f00200441043e043704340430043d0438044f00200434043e043a0443043c0435043d0442043e0432002000410064006f006200650020005000440046002c0020043c0430043a04410438043c0430043b044c043d043e0020043f043e04340445043e0434044f04490438044500200434043b044f00200432044b0441043e043a043e043a0430044704350441044204320435043d043d043e0433043e00200434043e043f0435044704300442043d043e0433043e00200432044b0432043e04340430002e002000200421043e043704340430043d043d044b04350020005000440046002d0434043e043a0443043c0435043d0442044b0020043c043e0436043d043e0020043e0442043a0440044b043204300442044c002004410020043f043e043c043e0449044c044e0020004100630072006f00620061007400200438002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e00300020043800200431043e043b043504350020043f043e04370434043d043804450020043204350440044104380439002egt13 SKY ltFEFF0054006900650074006f0020006e006100730074006100760065006e0069006100200070006f0075017e0069007400650020006e00610020007600790074007600e100720061006e0069006500200064006f006b0075006d0065006e0074006f0076002000410064006f006200650020005000440046002c0020006b0074006f007200e90020007300610020006e0061006a006c0065007001610069006500200068006f0064006900610020006e00610020006b00760061006c00690074006e00fa00200074006c0061010d00200061002000700072006500700072006500730073002e00200056007900740076006f00720065006e00e900200064006f006b0075006d0065006e007400790020005000440046002000620075006400650020006d006f017e006e00e90020006f00740076006f00720069016500200076002000700072006f006700720061006d006f006300680020004100630072006f00620061007400200061002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002000610020006e006f0076016100ed00630068002egt13 SLV ltFEFF005400650020006e006100730074006100760069007400760065002000750070006f0072006100620069007400650020007a00610020007500730074007600610072006a0061006e006a006500200064006f006b0075006d0065006e0074006f0076002000410064006f006200650020005000440046002c0020006b006900200073006f0020006e0061006a007000720069006d00650072006e0065006a016100690020007a00610020006b0061006b006f0076006f00730074006e006f0020007400690073006b0061006e006a00650020007300200070007200690070007200610076006f0020006e00610020007400690073006b002e00200020005500730074007600610072006a0065006e006500200064006f006b0075006d0065006e0074006500200050004400460020006a00650020006d006f0067006f010d00650020006f0064007000720065007400690020007a0020004100630072006f00620061007400200069006e002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000200069006e0020006e006f00760065006a01610069006d002egt13 SUO ltFEFF004b00e40079007400e40020006e00e40069007400e4002000610073006500740075006b007300690061002c0020006b0075006e0020006c0075006f00740020006c00e400680069006e006e00e4002000760061006100740069007600610061006e0020007000610069006e006100740075006b00730065006e002000760061006c006d0069007300740065006c00750074007900f6006800f6006e00200073006f00700069007600690061002000410064006f0062006500200050004400460020002d0064006f006b0075006d0065006e007400740065006a0061002e0020004c0075006f0064007500740020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e00740069007400200076006f0069006400610061006e0020006100760061007400610020004100630072006f0062006100740069006c006c00610020006a0061002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030003a006c006c00610020006a006100200075007500640065006d006d0069006c006c0061002egt13 SVE ltFEFF0041006e007600e4006e00640020006400650020006800e4007200200069006e0073007400e4006c006c006e0069006e006700610072006e00610020006f006d002000640075002000760069006c006c00200073006b006100700061002000410064006f006200650020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e007400200073006f006d002000e400720020006c00e4006d0070006c0069006700610020006600f60072002000700072006500700072006500730073002d007500740073006b00720069006600740020006d006500640020006800f600670020006b00760061006c0069007400650074002e002000200053006b006100700061006400650020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e00740020006b0061006e002000f600700070006e00610073002000690020004100630072006f0062006100740020006f00630068002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e00300020006f00630068002000730065006e006100720065002egt13 TUR ltFEFF005900fc006b00730065006b0020006b0061006c006900740065006c0069002000f6006e002000790061007a006401310072006d00610020006200610073006b013100730131006e006100200065006e0020006900790069002000750079006100620069006c006500630065006b002000410064006f006200650020005000440046002000620065006c00670065006c0065007200690020006f006c0075015f007400750072006d0061006b0020006900e70069006e00200062007500200061007900610072006c0061007201310020006b0075006c006c0061006e0131006e002e00200020004f006c0075015f0074007500720075006c0061006e0020005000440046002000620065006c00670065006c0065007200690020004100630072006f006200610074002000760065002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000200076006500200073006f006e0072006100730131006e00640061006b00690020007300fc007200fc006d006c00650072006c00650020006100e70131006c006100620069006c00690072002egt13 UKR ltFEFF04120438043a043e0440043804410442043e043204430439044204350020044604560020043f043004400430043c043504420440043800200434043b044f0020044104420432043e04400435043d043d044f00200434043e043a0443043c0435043d044204560432002000410064006f006200650020005000440046002c0020044f043a04560020043d04300439043a04400430044904350020043f045604340445043e0434044f0442044c00200434043b044f0020043204380441043e043a043e044f043a04560441043d043e0433043e0020043f0435044004350434043404400443043a043e0432043e0433043e0020043404400443043a0443002e00200020042104420432043e04400435043d045600200434043e043a0443043c0435043d0442043800200050004400460020043c043e0436043d04300020043204560434043a0440043804420438002004430020004100630072006f006200610074002004420430002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002004300431043e0020043f04560437043d04560448043e04570020043204350440044104560457002egt13 ENU (Use these settings to create Adobe PDF documents best suited for high-quality prepress printing Created PDF documents can be opened with Acrobat and Adobe Reader 50 and later)13 gtgt13 Namespace [13 (Adobe)13 (Common)13 (10)13 ]13 OtherNamespaces [13 ltlt13 AsReaderSpreads false13 CropImagesToFrames true13 ErrorControl WarnAndContinue13 FlattenerIgnoreSpreadOverrides false13 IncludeGuidesGrids false13 IncludeNonPrinting false13 IncludeSlug false13 Namespace [13 (Adobe)13 (InDesign)13 (40)13 ]13 OmitPlacedBitmaps false13 OmitPlacedEPS false13 OmitPlacedPDF false13 SimulateOverprint Legacy13 gtgt13 ltlt13 AddBleedMarks false13 AddColorBars false13 AddCropMarks false13 AddPageInfo false13 AddRegMarks false13 ConvertColors ConvertToCMYK13 DestinationProfileName ()13 DestinationProfileSelector DocumentCMYK13 Downsample16BitImages true13 FlattenerPreset ltlt13 PresetSelector MediumResolution13 gtgt13 FormElements false13 GenerateStructure false13 IncludeBookmarks false13 IncludeHyperlinks false13 IncludeInteractive false13 IncludeLayers false13 IncludeProfiles false13 MultimediaHandling UseObjectSettings13 Namespace [13 (Adobe)13 (CreativeSuite)13 (20)13 ]13 PDFXOutputIntentProfileSelector DocumentCMYK13 PreserveEditing true13 UntaggedCMYKHandling LeaveUntagged13 UntaggedRGBHandling UseDocumentProfile13 UseDocumentBleed false13 gtgt13 ]13gtgt setdistillerparams13ltlt13 HWResolution [2400 2400]13 PageSize [612000 792000]13gtgt setpagedevice13

Page 15: ΑΡΧΑΓΓΕΛΩΝ ΛΟΓΟΣ καλοκαιρι 2010

15

ἀνάδειξης καί ἀναγνώρισης περνάει μέσα ἀπό γνωριμίες συγγένειες κλίκες καί κομματικούς μηχανισμούςhellip

Ἄν συνακόλουθα ndash μιά καί τά οὐσιαστικά προσόντα ἐλάχιστη ἔχουν σημα-σία γιά τά πλήθη πού ὀνειρεύονται νά laquoτακτοποιηθοῦνraquo σέ μία θέση στό δημόσιο ndash ἔχουμε μεταβάλει τήν ἐκπαίδευση σέ βιομηχανία παροχῆς τίτλων καί πτυχίων σχεδόν χωρίς ἀντίκρισμα Ἄν ἀπrsquo τά σχολεῖα μας βγαίνουν στρατιές κυριολεκτι-κά ἀναλφάβητων Ἄν ὑπάρχουν νεότερες γενιές παιδιῶν σήμερα πού γράφουν καί διαβάζουν ἄνετα μόνο τά Greeklish καί ὄχι τά ἑλληνικάhellip

Ἄν ἔχει ἐπέλθει μία σαρωτική μεταβολή τοῦ ἤθους στήν κοινωνία μας ἄν ἡ ἐντιμότητα ἔχει ἀντικατασταθεῖ ἀπό τό laquoἅρπαξε νά φᾶς καί κλέψε νά lsquoχεῖςraquo ἡ πε-ρίφημη ἑλληνική φιλοξενία ἐξατμίστηκε μπροστά στό καυτό χρῆμα καί οἱ ἔννοιες laquoφιλότιμοraquo καί laquoμεράκιraquo ἀποτελοῦν ἄγνωστες λέξεις γιά τούς νεότερους ἐφόσον δέν τίς χρησιμοποιεῖ πιά κανείς Ἄν σήμερα ὁ ἀθέμιτος πλουτισμός ἐπαίρεται δη-μόσια καί δή τηλεοπτικά καί τά laquoλαμόγιαraquo ἀποτελοῦν παράγοντες τοῦ δημόσιου βίου

Ἄν τώρα ὅλα αὐτά τά συμπτώματα ἀσθένειας ndash ἴσως ὄχι τά σημαντικότερα καί σίγουρα ὄχι τά μοναδικά ndash τῆς ἑλληνικῆς κοινωνίας συνιστοῦν κρίση τότε ἡ Κρίση αὐτή ἀσφαλῶς δέν εἶναι οὔτε φετινή οὔτε οἰκονομική Ἔχουμε μία κοινω-νία πού βρίσκεται σέ μεγάλη βαθιά καί μακροχρόνια Κρίση Ἀξιῶν

Ἡ Κρίση αὐτή συνίσταται σέ βαθμιαία μεταβολή τῶν παραδοσιακῶν ἀξιῶν τοῦ βίου ndash τοῦ λόγου καί τοῦ τρόπου μέ τούς ὁποίους ζοῦμε μέχρι καί τήν συνο-λική τους ἐγκατάλειψη καί τήν ἀντικατάστασή τους ἀπό μία καθαρά ὑλιστική ἀντιμετώπιση τῆς ζωῆς πρώτη καί κυρίαρχη σήμερα ἀξία στήν ἑλληνική κοινωνί-α ἔχει καταστεῖ ἡ ὑλική εὐμάρεια καί τό χρῆμα Μιλᾶμε δηλαδή γιά τήν ἀποπνευ-ματοποίηση μεγάλου μέρους τῆς κοινωνίας μας γιά ἀπώλεια κάθε μεταφυσικοῦ προσανατολισμοῦ καί τελικά στίς μέρες μας καί γιά προσπάθεια ἀποχριστιανο-ποίησης κάθε πτυχῆς τοῦ κοινωνικοῦ βίου

Ἡ σταδιακή ἀλλοίωση καί στά στερνά ἀκόμα καί ἡ ἐξάλειψη τῆς λαϊκῆς εὐσέβειας συνεπικουρούμενες ἀπό μία σχεδόν βίαιη laquoἀστικοποίησηraquo (ἐσωτερική μετανάστευση λόγω πολέμων ἐμ-φυλίου οἰκονομικῆς ἐξαθλίωσης) πού ἀπέκοψε τούς μετακινού-μενους ἀπό τίς κοινότητές τους καί τό αἴσθημα τοῦ laquoἀνήκεινraquo μᾶς ἔχει μεταβάλει σέ μία αὐτοκαταστροφική κοινωνία laquoἰδιω-τῶνraquo πού συστηματικά ὑπονομεύει τό ἴδιο τῆς τό μέλλον

Ἄν τώρα σέ μία κοινωνία αὐτοῦ τοῦ προσανατολισμοῦ αὐτοί πού μποροῦ-σαν νά τό κάνουν ἐγκολπώθηκαν ἤ διασπάθισαν τό δημόσιο χρῆμα μέχρι καί τήν χρεωκοπία τῆς χώρας αὐτό δέν εἶναι κάτι πού θά ἔπρεπε νά τό περιμένουμε Καί δέν εἶναι καί λίγο ἀστεῖο Ἀφοῦ μία χρόνια Κρίση Ἀξιῶν μία Πνευματική Κρίση πολύ λίγο καί πολύ λίγους συγκινοῦσε νά τώρα πού μας ἔσκασε στά χέρια ὡς παρενέργεια τῆς Πνευματικῆς ἡ Οἰκονομική Κρίση καί μᾶς χτυπάει ἐκεῖ πού μᾶς πονάει περισσότερο στήν τσέπη μας

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

16

Ἀρχαγγέλων Λόγος

Ἕνα κείμενο δανεισμένο ἀπό τήν ἱστοσελίδα wwwtheworldoffroadcom τοῦ καλοῦ Θεσσαλονικιοῦ δημοσιογράφου Ἄκη Τεμπερίδη πού μαζί μέ τήν Βούλα Νέτου πραγματοποιοῦν τόν γῦρο τοῦ κόσμου μέ ἕνα τζίπ Ὕστερα ἀπό χίλιες μέρες καί 156000 χλμ κι ἀφοῦ ἔχουν δεῖ καί περάσει πολλά καταγράφει τήν ἄποψή του γιά ὅσα συμβαίνουν στήν χώρα μας Προσέξτε τήν ἁπλῆ σοφία πού προκύπτει στά γραφόμενα τοῦ ταξιδευτῆ ὁ ὁποῖος ἔζησε τήν πραγματικότητα τοῦ κόσμου ἔξω ἀπό τόν ἑλλαδίτικο μικρόκοσμο

Α ἰσθάνομαι ἐξοργισμένος - αὐτονόητο αὐτό Ἐπίσης αἰσθάνομαι γιά πρώτη φορά μή ὑπερήφανος - γιά νά μήν πῶ ντροπιασμένος - πού εἶμαι Ἕλληνας σ αὐτό τό ταξίδι Ὅταν φύγαμε εἴχαμε ἀκόμη τή φόρα τήν

λάμψη τό ἀνέβασμα τῶν Ὀλυμπιακῶν καί τοῦ Euro 2004 Στήν Αφρική λέγαμε Grec καί μᾶς ἀποθέωναν εἰδικά οἱ ποδοσδαιρόφιλοι Τώρα λέω Griego μέ χαμη-λωμένη φωνή εἰδικά ἀπό τή στιγμή πού μία Ἀργεντῖνα κυρία μου εἶπε ὅτι χειρό-τερη ἀπό τήν Ἀργεντινή ἔγινε ἡ Ἑλλάδα Ἕνας Χιλιανός καραμπινιέρος μοῦ εἶπε προχθές Ἄ Γκρέσια Μπανκαρότα νό (Ἄ ἡ Ἑλλάδα πού χρεωκόπησε σωστά)

Αἰσθάνομαι ντροπή λοιπόν ναί ντροπή εἰ-δικά ὅταν ξέρω ὅτι μέσα στό χρόνο ὁ κάθε Γερμα-νός πού θά συναντᾶμε στόν δρόμο θά ἔχει κάνει τούς ὑπολογισμούς του καί θά σκέφτεται ὅτι θά τοῦ κοστίσω 1000 εὐρώ ἀπό τό προσωπικό του εἰ-σόδημα τά ἑπόμενα τρία χρόνια Τό ἴδιο ὁ Ιταλός ὁ Γάλλος ἀλλά καί ὁ Σλοβάκος - ἄν εἶναι δυνα-τόν - θά βάλει τό χέρι στήν τσέπη γιά χάρη μου - τρόπος τοῦ λέγειν Αἰσθάνομαι ντροπή νά βλέπω

στό CNN τήν Ἑλλάδα πρώτη εἴδηση τήν Ἀθῆνα νά καίγεται καί νά διαβάζω ὅτι ἡ Βουλγαρία ἔβγαλε ταξιδιωτική ὀδηγία γιά τή χώρα μας Πῶς νά ξεπεράσω τό γεγονός ὅτι ἡ χώρα μου εἶναι σέ πλήρη ἀπαξίωση ὅσο ἐμεῖς συνεχίζουμε νά ταξι-δεύουμε Πῶς νά ἀντιμετωπίσουμε μέ κέφι τήν διαδρομή πού μᾶς ἀπομένει νά γράφουμε γιά νέες πόλεις διαδρομές χωριά πόλεις καί βουνά ὅταν πίσω ἄνθρω-ποι πού μᾶς διαβάζουν δέν ἔχουν νά βγάλουν τόν μῆνα Ἐπίσης δέν σοῦ κρύβω ὅτι φοβᾶμαι τήν ἐπιστροφή μας στήν Ἑλλάδα Μία περιπέτεια εἶναι καί θά τήν ἀντιμετωπίσουμε λέμε μεταξύ μας ὅλες αὐτές τίς ἡμέ-ρες ἀλλά καί πάλι μᾶς τρομάζει ἡ ἰδέα νά γυρίσουμε καί νά συναντᾶμε θλιμμένα ἐξοργισμένα ἀπελπισμένα χαμένα πρόσωπα Φοβᾶμαι ἐπίσης ὅτι σέ συζητήσεις πού θά κάνουμε μέ φίλους καί γνωστούς θά καταλήγουμε σέ καβγάδες καί ξέρετε γιατί ∆ιότι θα προσεγγίζουμε το οἰκονομικό πρόβλημα μέ ἀφέλεια καί χιοῦμορ σύμφωνα μέ ὅσα μᾶς δίδαξε τό ταξίδι Μοῦ ἔκοψαν τό δῶρο θά μᾶς λέει ὁ ἕνας Νά ζήσεις καί μέ 12 μισθούς

Κάνοντας τόν γῦρο τοῦ κόσμου Ἄκης Τεμπερίδης δημοσιογράφος εἰδικοῦ τύπου

17

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

θά λέμε ἐμεῖς Ἐξάλλου οὔτε ὁ Γερμανός δέν πληρώνεται ἐπί δεκατέσσερα Θά πάρω σύνταξη στά 65 θά λέει ὁ ἄλλος Παίδαρος θά εἶσαι στά 60 θά τοῦ λέω γιά νά μήν τοῦ πῶ ὅτι ἐπειδη πολλοί ἔπαιρναν σύνταξη στά 45 φαληρί-σαμε ∆έν τήν βγάζω μέ 700 εὐρώ θά λέει ὁ τρίτος Στήν Μαλαισία τήν βγάζουν μέ 300 γιά νά μήν μιλήσω γιά τήν Ἰνδία Μέ ἀπέλυσαν θά πεῖ ὁ ἄλλος Ἔτσι εἶναι ἡ ζωή μέ τά πάνω καί τά κά-τω Ρίξε τις ἀπαιτήσεις σου καί θά βρεῖς ἄλλη δουλειά ∆έν βρίσκω δουλειά θά ποῦν ἀρκετοί Μπορεῖ κι ἐγώ τό ἴδιο θά τούς πῶ ἀλλά θά τό παλαίψω Ἀκόμη καί σέ βενζινάδικο θά δουλέψω ∆έν συνεχίζω γιατί - ξέρω - ἤδη ἐκνευρίστηκες Ὅμως νά σοῦ ἐξηγήσω λίγο γιατί σκέφτομαι ἔτσι ἐπειδή ἔχουμε δεῖ τόσα πολλά καί δραματικά πράγματα στόν κόσμο πού δέν μπορεῖς νά φανταστεῖς Ξέρω ξέρω θέλεις μόνο νά συγκρι-νόμαστε μέ 5-10 χῶρες σέ Εὐρώπη καί Αμερική ὅμως νά σοῦ πῶ ὅτι ὁ ὑπόλοιπος κόσμος εἶναι σέ μακράν χειρότερη κατάσταση ἀπό τήν Ἑλλάδα ἀκόμη καί ἀπό τήν Ἑλλάδα πού βρίσκεται στά πρόθυρα χρεωκοπίας Χάρη στήν ἐμπειρία μας ἔχουμε σκληρύνει ὁμολογῶ Γι αὐτό καί δέν μᾶς ρίχνει τό γεγονός ὅτι κάποιοι θά χάσουν τά κεκτημένα τους τά ἐπιδόματα καί τά δῶρα τους σέ μία χώρα πού χάρη ΚΑΙ σ αὐτούς δανείζεται χοντρά ἐδῶ καί δε-καετίες Ναί πιστεύω ὅτι ΟΛΟΙ ἐμεῖς πού σκεφτήκαμε ἔστω νά ἐκμεταλλευτοῦμε τό ἑλληνικό κράτος - παρότι ἴσως τοῦ ἄξιζε ὅπως μᾶς φέρεται - πρέπει νά αἰσθα-νόμαστε τύψεις σήμερα Ὄχι ὅλοι ἀλλά ὅσοι χαραμοφάηδες ἀνίκανοι βολεμένοι καί κολλητοί τοῦ κάθε κόμματος θά πρέπει νά τό αἰσθάνονται αὐτό Οἱ ὑπόλοι-ποι Ἕλληνες τό ὑγιές κομμάτι δέν ἔχει νά φοβηθεῖ τίποτα Αὐτοί δίνουν μάχη κάθε μέρα Θέλω νά προσθέσω μόνο τό ἐξῆς Μία φράση πού λέμε ὅλον αὐτόν τόν και-ρό στό ταξίδι ὅποτε εἴχαμε πρόβλημα εἴτε μέ κολλημένο κινητῆρα εἴτε μέ τό αὐ-τοκίνητο διαλυμένο στόν Μισσισσιππῆ εἴτε μέ ψίχουλα στήν τράπεζα κάποιες μέρες Λεφτά εἶναι ἐμεῖς νά εἴμαστε καλά λέγαμε ∆ές το λίγο τό πρᾶγμα ἔτσι Λεφτά αὐτό εἶναι τό πρόβλημα Γι αὐτά τά λεφτά τά ἔχει βάψει μαῦρα ὅλη ἡ χώ-ρα Γι αὐτά τά λεφτά κάποιοι βγήκαν πάλι τά ἔσπασαν καί ἔκαψαν ἀνθρώπους ζωντανούς Μήν μοῦ πεῖτε ὅτι δέν εἶναι ἔτσι ∆έν εἶναι γιά τά εὐρώ ἀλλά γιά τίς ἰδέες Καλά Ὅμως νοιώθουμε δυνατοί Ἀκόμη κι ἄν μείνουμε στήν ἀνεργία θά βροῦμε τήν ἄκρη Θά βάλουμε τό μυαλό μας κάτω καί θά βροῦμε δουλειά Καί μέ 300 εὐ-ρώ τήν βγάζουμε μένοντας στήν Ἐπανομή ἔτσι λέμε οἱ δυό μας Μπορεῖς νά τό πεῖς αὐτό τέτοιο καιρό Τότε μήν μασᾶς Ἀκούγομαι πολύ σίγουρος Τό ταξίδι φταίει Ἡ ζωή δέν εἶναι παιχνίδι Τί νά κάνω ἄν δέν τήν ἔβλεπα ἔτσι δέν θά κάναμε αὐτήν τήν τρέλα νά γυρίσουμε τόν κόσμο Θά φάμε κατραπακιά πίσω στήν Ἑλλάδα Εἴπαμε μία περιπέτεια θά εἶναι κι αὐτή Στό κάτω-κάτω ἡ ἑλληνική laquoμαγκιάraquo - γιά τήν ὁποία ὑπερηφανευ-όμαστε - στά δύσκολα φαίνεται Γιά καλό καί γιά κακό θά ἔχουμε τήν σκηνή μας Τό πολύ-πολύ νά μένουμε ἐκεῖ σέ κάποιο ξέφωτο στό δάσος τοῦ Σέιχ Σοῦ

18

Ἅγιος Ἰουστῖνος Πόποβιτς (1894-1979) Ἕνας νέος Ἅγιος τῆς Ὀρθοδοξίας

Ἀρχαγγέλων Λόγος

Μέσα στό στενάχωρο κλίμα τῶν ἡμερῶν μία χαρμόσυνη εἴδηση Ὁ μακαριστός γέροντας Ἰουστῖνος Πόποβιτς ἀνακηρύχτηκε νέος Ἅγιος τῆς ἐκκλησίας μας Κα-τά τήν διάρκεια τῆς συνεδρίας τῆς Πέμπτης 29ης Ἀπριλίου 2010 ἡ Σύνοδος τῆς Ἱεραρχίας τῆς Σερβικῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας κατέταξε στά δίπτυχα τόν Ἀρχιμανδρίτη Ἰουστῖνο Πόποβιτς (1894ndash1979) καί τόν ἡγούμενο τῆς Μονῆς Ντάιμπαμπε τοῦ Μαυροβουνίου Συμεών Πόποβιτς (1854 ndash 1941) Ἡ Σύνοδος τῆς Ιεραρχίας τῆς Σερβικῆς Ἐκκλησίας ἀποφάσισε ἡ μνήμη τοῦ Ἀρχιμανδρίτη Ἰ-ουστίνου Πόποβιτς νά τιμᾶται στίς 14 Ιουνίου καί τοῦ ἡγουμένου Συμεών τήν 1η Απριλίου

Ὁ ὅσιος καί θεοφόρος πατήρ Ἰουστῖνος γεννήθηκε στίς 25 Μαρτίου τοῦ 1894 στήν πόλη Βράνιε τῆς νοτίου Σερβίας Ὁ πατέρας του ὀνομαζόταν Σπυρί-

δων καί ἡ μητέρα του Ἀναστασία Ἡ οἰκογένεια τοῦ πατέ-ρα του ἦταν ἐκ παραδόσεως ἱερατική καί εἶχε δώσει στήν ὀρθόδοξη Ἐκκλησία τουλάχιστον ἑπτά ἱερωμένους Ὁ ἴδιος κατά τήν βάπτιση ἔλαβε τό ὄνομα Εὐάγγελος Ἀπό μικρό παιδί ἐπισκεπτόταν μέ τούς γονεῖς του τόν ἅγιο Πρόχορο τόν Θαυματουργό στήν κοντινή Μονή Πτσίνσκι ὅπου καί εἶδε μέ τά μάτια του τήν θεραπεία τῆς μητέρας του ἀπό βα-ριά ἀσθένεια Πηγή εὐλάβειας γιά τόν μικρό Εὐάγγελο ἦταν ἡ τακτική ἀνάγνωση τοῦ Εὐαγγελίου ἀπό τά δεκατέσσερα του χρόνια ἡ ἀνάγνωση τῶν Συναξαριῶν καί ἀργότερα τῶν ἔργων τῶν Ἁγίων Πατέρων τῆς Ἐκκλησίας ∆ιψασμέ-

νος γιά τήν γνώση ὁ Εὐάγγελος ἐγγράφεται τό 1905 στήν Ἐκκλησιαστική Σχολή τοῦ Ἁγίου Σάββα στό Βελιγράδι ὅπου ἀξιώθηκε νά ἔχει ὡς δάσκαλο του τόν ἅ-γιο Νικόλαο Βελιμίροβιτς (βλέπε σελίδα 24) Τελείωσε τήν Σχολή στά 1914 μά τόν πρόλαβε ὁ Α΄ Παγκόσμιος Πόλεμος καί στρατεύτηκε ὡς νοσοκόμος Τήν 1η Ἰανουαρίου τοῦ 1916 ἔλαβε τό μοναχικό σχῆμα καί πῆρε τό ὄνομα τοῦ ἁγίου μάρτυρος καί φιλοσόφου Ἰουστίνου Στήν συνέχεια φεύγει γιά θεολο-γικές σπουδές στήν Ἁγία Πετρούπολη Σύντομα ὅμως λόγῳ τῶν ἐξελίξεων στήν Ρωσία ἀναγκάστηκε νά μεταβεῖ στήν Ὀξφόρδη Ἐκεῖ ἔμεινε δύο χρόνια ἐτοιμά-ζοντας τήν διδακτορική του ἐργασία μέ θέμα laquoἩ θρησκεία καί ἡ φιλοσοφία τοῦ Ντοστογιέβσκιraquo Τό 1919 ὅταν μετά τό τέλος τοῦ πολέμου γύρισε στήν πατρίδα του τοποθετήθηκε ὡς καθηγητής θεολογίας στό Σρέμσκι Κάρλοβτσι Τό 1926 με-ταβαίνει στήν Ἀθῆνα γιά νά λάβει τό διδακτορικό του δίπλωμα στήν Πατρολογί-α μέ θέμα laquoΤό πρόβλημα τοῦ προσώπου καί τῆς γνώσεως στόν Ἅγιο Μακάριο τόν Αἰγύπτιοraquo Γνώριζε πολύ καλά τήν παλαιοσλαβική τήν ἀρχαιοελληνική τήν λατινική τήν ρωσική τήν νεοελληνική τήν ἀγγλική τήν γερμανική καί τήν γαλ-λική γλῶσσα

19

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

Τά ἑπόμενα ἔτη ἐργάστηκε στίς Ἐκκλησιαστικές Σχολές τοῦ Καρλοβικίου τῆς Πριζρένης καί τοῦ Μοναστηρίου Τό 1930-31 ἡ Σερβική Ἐκκλησία τόν ἔστειλε σέ ἱεραποστολική ἀποστολή στήν Τσεχοσλοβακία γιά τήν διαφώτιση καί ὀργά-νωση τῶν ἐνοριῶν καί τοῦ μοναχικοῦ βίου τῶν ὀρθοδόξων Σλοβάκων στά Καρ-πάθια οἱ ὁποῖοι ἐπέστρεφαν στήν Ὀρθοδοξία ἀπό τήν Οὐνία Ἐνῶ ἀκόμη βρι-σκόταν ἐκεῖ ἐξελέγη τό 1931 ἐπίσκοπος τῆς νεοσυσταθείσης Ἐπισκοπῆς Καρπα-θίας ἀλλά ἀπό ταπείνωση δέν δέχτηκε τήν θέση ἐκείνη Στήν διάρκεια τῆς γερμανικῆς κατοχῆς βρέθηκε σέ διάφορες μονές καί στό Βελιγράδι μοιραζόμενος τήν τύχη τοῦ λαοῦ του Μέ τήν ἐγκαθίδρυση τῆς νέας κομμουνιστικῆς ἐξουσίας στήν Γιουγκοσλαβία τό 1945 ὁ π Ιουστῖνος ἐξεδιώχθη ἀπό τό Πανεπιστήμιο τοῦ Βελιγραδίου μαζί μέ ἄλλους 200 καθηγητές Τό 1946 συνελήφθη στήν μονή Σούκοβο καί φυλακίστηκε Λίγο ἔλειψε νά ἐκτελεστεῖ ἀπό τό καθεστώς ὡς laquoἐχθρός τοῦ λαοῦraquo ἀλλά σώθηκε τήν τελευταία στιγμή ὅταν ὁ Πατριάρχης Γαβριήλ κατά τήν ἐπιστροφή του ἀπό τό Νταχάου ἀπαίτησε τήν ἀ-ποφυλάκισή του ∆ιωγμένος ἀπό τό Πανεπιστήμιο καί δίχως κάποια σύνταξη στερημένος ἀ-πό τά ἀνθρώπινα θρησκευτικά καί πολιτικά του δικαιώματα ὁ π Ιουστῖνος ἔζη-σε οὐσιαστικά ἔγκλειστος στήν μικρή γυναικεία μονή τῶν Ἀρχαγγέλων στό Τσέ-λιε τοῦ Βάλιεβο Ἀκόμη καί ἐκεῖ ὅμως οἱ πολιτικές ἀρχές δέν τόν ἄφηναν ἥσυχο Πέρα ἀπό τήν συνεχῆ καί ἀσφυκτική παρακολούθηση συχνές ἦταν καί οἱ ἀνα-κρίσεις στήν πολιτική διοίκηση τοῦ Βάλιεβο Σέ περιόδους δέ κρισίμων συνεδριά-σεων τῆς Ἱερᾶς Συνόδου στό Βελιγράδι τοῦ ἀπαγορευόταν ὁποιαδήποτε ἔξοδος ἀπό τήν μονή ἐπί μῆνες ἀπό τόν φόβο τυχόν ἐπιρροῆς του στούς ἐπισκόπους Πα-ρά τίς δύσκολες αὐτές καί ὀδυνηρές συνθῆκες ὁ Ἅγιος Ἰουστῖνος λειτουργοῦσε καθημερινά προσευχόταν ἀδιάλειπτα ἐπικοινωνοῦσε μέ ὅσους εἶχαν τό θάρρος νά τόν ἐπισκέπτονται καί ἔγραφε συνεχῶς Παρά τόν αὐστηρό περιορισμό του ἀπό τίς πολιτικές ἀρχές ἡ φήμη του ἐξα-πλώθηκε γρήγορα καί πέρασε τά σύνορα τῆς Σερβίας Ἔτσι τόν ἐπισκέπτονταν ὄχι μονάχα Σέρβοι ἀπό διάφορες περιοχές τῆς χώρας ἀλλά καί πολλοί Ἕλληνες Ἐκοιμήθη ἐν Κυρίῳ στίς 25 Μαρτίου 1979 ἀνήμερα τοῦ Εὐαγγελισμοῦ Ὁ Ἅγιος Ἰουστῖνος ἀφοῦ ἐντρύφησε στά ἔργα τῶν Πατέρων τῆς Ἐκκλησίας ἔγραψε τά δικά του συγγράμματα ὅπου διαφαίνεται τό θεολογικό βάθος καί ἡ πίστη του ∆ύο εἶναι τά κεντρικά χαρακτηριστικά τοῦ ἔργου του Ἡ ἀγάπη του γιά τό πρόσωπο τοῦ laquoΘεανθρώπου Χριστοῦraquo - πού εἶναι ἡ πιό συχνή ἔκφραση μέσα στό ἔργο του- καί ἡ μέριμνά του νά μήν ἀποκλίνει ἀπό τήν ἀλάνθαστη γραμμή τῶν θεοφόρων Πατέρων τῆς Ὀρθοδόξου Ἀνατολῆς Τήν περίοδο 1932-35 συνέγραψε τό ἔργο laquoὈρθόδοξος φιλοσοφία τῆς Ἀληθείαςraquo τό ὁποῖο τοῦ χάρισε τήν ἔδρα τῆς ∆ογματικῆς στήν Θεολογική Σχολή τοῦ Πανεπιστημίου τοῦ Βελι-γραδίου Ἄλλα ἔργα του εἶναι οἱ Βίοι τῶν Ἁγίων σέ 12 τόμους καί ἡ Ἑρμηνεία τῆς Καινῆς ∆ιαθήκης σέ 7 τόμους

20

ΕΠΙΛΟΓΕΣ ΑΠΟ ΚΗΡΥΓΜΑΤΑ Ἅγιος Ἰουστῖνος Πόποβιτς

Ἀρχαγγέλων Λόγος

Α ὐτό εἶναι ἡ ἀγάπη τοῦ Χριστοῦ πρός τόν ἄνθρωπο ἡ λύτρωση ἀπό τόν θά-νατο Λέει ἡ δεύτερη μεγάλη ἐντολή laquoἈγαπήσεις τόν πλησίον σου ὡς σεαυ-

τόνraquo (Μτ 22 39) Πότε ἀγαποῦμε λοιπόν πραγματικά τόν ἄνθρωπο Ὅταν τόν λυτρώνουμε ἀπό τήν ἁμαρτία του ἀπό τήν κόλαση αὐτή εἶναι ἡ γνήσια ἀγάπη πρός τόν ἄνθρωπο Μονάχα ὅταν ἀγαπᾶ κανείς τόν ἄνθρωπο διά τοῦ Χριστοῦ - μέ ὅλη τήν ψυχή καί τήν δύναμή του- τότε τόν ἀγαπᾶ ἀληθινά

Θ ά ρωτήσει κάποιος καί ἡ ἀγάπη τῶν γονέων πρός τά τέκνα Καί ἡ ἀγάπη τοῦ συζύγου πρός τήν σύ-

ζυγο Καί ἡ ἀγάπη τοῦ ἀνθρώπου πρός τήν πατρίδα ∆έν εἶναι καί αὐτά ἀγάπη Τά ὀνομάζουμε βέβαια ὅλα αὐτά ἀγάπη ἀλλά εἶναι ἄραγε ἔτσι Ὅλα αὐτά δέν ἔ-χουν ἴχνος ἀγάπης ἐάν δέν εἶναι ὁ Χριστός ἡ δύναμη ἐ-κείνη μέσα ἀπό τήν ὁποία ἀγαπᾶμε Ἄν ὁ πατέρας δέν ἀγαπᾶ τά τέκνά του μέ τήν ἀγάπη τοῦ Χριστοῦ ἄν δέν τά παιδαγωγεῖ στό ἀγαθό ἄν δέν τά ὁδηγεῖ στόν ἴσιο δρόμο ἄν δέν τά διδάσκει νά σωθοῦν ἀπό τήν ἁμαρτί-α παρά μονάχα τά χαϊδεύει καί τά κολακεύει τότε τά μισεῖ καί τά φονεύει Ἄν πάλι ὁ σύζυγος ἀγαπᾶ τήν σύ-ζυγο μονάχα σαρκικά γίνεται ὁ φονιᾶς της Ἔτσι συμ-βαίνει μέ κάθε γήινη σαρκική ἀγάπη

Ὦ ναί ὅταν οἱ ἄνθρωποι τρελαθοῦν ἀπό τήν ὑπερηφάνεια ὅταν ἀλλοφρο-νήσουν ἀπό τήν αὐταρέσκεια τότε δέν τούς χρειάζεται ὁ Θεός δέν χρειά-

ζονται τήν ∆ικαιοσύνη Του ἀφοῦ ἀνακηρύσσουν τόν ἑαυτό τους γιά Θεό Προ-τείνουν τήν ἐλάχιστη καί ψεύτικη ἀλήθεια τούς ὡς τήν μεγάλη τήν σωτήρια ἀλή-θεια Ἀνακηρύσσουν ἀκόμα τήν ἐλάχιστη γήινη δική τούς ἀνάπηρη δικαιοσύνη ὡς τήν μέγιστη δικαιοσύνη δέν μᾶς χρειάζεται ἡ ∆ικαιοσύνη τοῦ Χριστοῦ δέν θέλουμε τήν ∆ικαιοσύνη τοῦ Θεοῦ

Ο ἱ ἄνθρωποι μέ τυφλωμένο τό νοῦ καί τήν ψυχή δέν βλέπουν μά καί δέ θέ-λουν νά δοῦν ὅτι σέ τοῦτο τόν κόσμο ὁ ἄνθρωπος - ὁ γνήσιος ἄνθρωπος -

δέν μπορεῖ νά σταθεῖ Οἱ Ἠρῶδες ζητοῦν τήν κεφαλή τοῦ Ἰωάννου τοῦ Βαπτι-στοῦ ζητοῦν τίς κεφαλές ὅλων τῶν δικαίων τῆς γῆς Καί οἱ Φαρισαῖοι οἱ ψευδεῖς Γραμματεῖς καί οἱ ψευδοσοφοί τοῦ κόσμου αὐτοί ἀπαιτοῦν τόν θάνατο τοῦ Θε-ανθρώπου Χριστοῦ

Γ ιατί ἡ Εὐρώπη περιέπεσε στίς μέρες μας σέ τόσα δεινά σέ τόσα ἀδιέξοδα Εἶ-ναι ἐπειδή ἀπέρριψε τόν Χριστό ἀπέρριψε τό ἱερό Του Εὐαγγέλιο καί ζητᾶ

21

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

νά λύσει ὅλα της τά προβλήματα χωρίς τόν Χριστό Καί μάλιστα ὄχι μόνο χωρίς τόν Χριστό μά καί ἀντίθετα ἀπό τόν Χριστό Μά ὅποιος μάχεται τόν Χριστό καί Θεό ἐκεῖνος γίνεται σύντροφος τῶν δαιμόνων Καί τί εἶναι αὐτό πού ἀπομένει ἀ-πό αὐτόν τόν ἄνθρωπο μέσα σέ ἕναν τέτοιο πόλεμο Πτῶμα Μονάχα πτῶμα

Κ άθε ἄνθρωπος εἶναι ὁ αἰώνιος ἀδελφός σου ὁ αἰώνιος συνάδελφός σου Πρόσεχε λοιπόν πῶς τοῦ συμπεριφέρεσαι Πρόσεχε τί σκέφτεσαι περί αὐ-

τοῦ Πρόσεχε τί ἐπιθυμεῖς γι αὐτόν Ἐπειδή στήν αἰωνιότητα μέλλεις νά ζήσεις μαζί μέ ἐκεῖνον Γι αὐτό ἄς εἶναι ὅλα μέσα μας ἀθάνατα καί αἰώνια ἡ ἀγάπη μας πρός τόν ἄνθρωπο τό ἀγαθό μας ἡ ἀλήθειά μας ἡ δικαιοσύνη μας Γιά νά μήν ντρεπόμαστε στόν ἄλλο κόσμο μήτε γιά τήν ἀγάπη μας μήτε γιά τό καλό μας μή-τε γιά τήν ἀλήθειά μας μήτε καί γιά τήν δικαιοσύνη μας ἐνώπιον τοῦ Κυρίου

Ὁ παράδεισος μά καί ἡ κόλαση τοῦ ἀνθρώπου ἀρχίζουν ἐδῶ ἀπό τήν γῆ γιά νά συνεχιστοῦν αἰώνια στήν ἄλλη ζωή Τί εἶναι ὁ παράδεισος Εἶναι ἡ αἴ-

σθηση τῆς παρουσίας τοῦ Θεοῦ Ἅμα ὁ ἄνθρωπος αἰσθάνεται ἐντός του τόν Θεό εἶναι ἤδη στόν παράδεισο γιατί ὅπου εἶναι ὁ Θεός ἐκεῖ εἶναι καί ἡ Βασιλεία τοῦ Θεοῦ ἐκεῖ καί ὁ παράδεισος Ἀπό τότε πού ὁ Θεός Λόγος κατέβηκε στήν γῆ καί ἔ-γινε ἄνθρωπος ὁ παράδεισος ἔγινε ἡ ἀμεσότερη πραγματικότητα γιά τήν γῆ καί τόν ἄνθρωπο ἐπειδή ὅπου εἶναι ὁ Χριστός ἐκεῖ καί ὁ παράδεισος

∆ έν ὑπάρχει μεγαλύτερη φρίκη ἀπό τήν αἰωνιότητα δίχως Χριστό Ἐγώ θά δεχόμουν μέ χαρά νά εἶμαι στήν Κόλαση μαζί μέ τόν Χριστό (συγχωρῆστε

μου τό παράδοξο) παρά στόν Παράδεισο δίχως Χριστό Γιατί ὅπου δέν εἶναι Ἐ-κεῖνος τά πάντα μεταβάλλονται σέ κατάρα σέ πίκρα καί σέ φρίκη

Ἡ κάθε εὐαγγελική ἀρετή γίνεται στά χέρια τοῦ ὀρθοδόξου χριστιανοῦ πινέ-λο μέ τό ὁποῖο ζωγραφίζει στήν ψυχή του τήν εἰκόνα τοῦ Χριστοῦ μέχρι νά

τήν ὁλοκληρώσει Ὅταν δεῖς τήν ψυχή ἑνός τέτοιου ἀνθρώπου βλέπεις τήν εἰκό-να τοῦ Χριστοῦ καί λές μέσα σου ἀλήθεια ὁ ἄνθρωπος αὐτός τοποθέτησε στό σῶμα του τήν εἰκόνα τοῦ Χριστοῦ ἔφτασε τό ὕψιστο νόημα τῆς ζωῆς καί πλούτι-σε πλοῦτο ἀδαπάνητο

Κ άθε λογισμός καί κάθε αἴσθηση ὁδηγοῦν σταδιακά τήν ψυχή εἴτε πρός τόν παράδεισο εἴτε πρός τήν κόλαση Ἄν ὁ λογισμός εἶναι ἔλλογος τότε συνδέει

τόν ἄνθρωπο μέ τόν Θεό Λόγο μέ τόν ὕψιστο Λογισμό μέ τήν Παναγία πρᾶγμα πού εἶναι ἤδη ὁ παράδεισος Ἐάν πάλι εἶναι ἄλογος ὁ λογισμός ἤ καί παράλογος τότε συνδέει ἀναπόφευκτα τόν ἄνθρωπο μέ τόν Παράλογο τόν Ἀνόητο μέ τόν διάβολο πρᾶγμα πού εἶναι ἤδη ἡ κόλαση Ὅσα ἰσχύουν γιά τόν λογισμό ἰσχύ-ουν καί γιά τίς αἰσθήσεις Ὅλα ἀρχίζουν ἐδῶ ἀπό τήν γῆ καί ὁ παράδεισος μά καί ἡ κόλαση τοῦ ἀνθρώπου

22

Ἀρχαγγέλων Λόγος

Ἡ Ἀγάπη τοῦ Θεοῦ Ἅγιος Ἰουστῖνος Πόποβιτς

θρώπινη καρδιά πού ἀγαπᾶ καί θυσιά-ζεται γιά τούς ἀδελφούς Ἐπειδή ὅλες αὐτές οἱ θεϊκές τελειότητες μέσα ἀπό τίς θεϊκές δυνάμεις ἀναπτύσσουν πλουτίζουν ἀπεγκλωβίζουν τήν ἀν-θρώπινη αἴσθηση τῆς προσωπικῆς ἀ-θανασίας καί τῆς αἰώνιας ζωῆς καθώς καί τήν αἴσθηση τῆς ἀθανασίας καί τῆς αἰώνιας ζωῆς τῶν ἀδελφῶν

Ἐάν ἀγαπῶμεν ἀλλή-λους ὁ Θεός ἐν ἡμῖν μέ-νει καί ἡ ἀγάπη αὐτοῦ τετελειωμένη ἐστίν ἐν ἡ-μῖν (Ἰωαν Α΄ 4 12) Ἡ ἀγάπη φέρει τόν Θεό μέσα στήν ψυχή ὥστε πάντα ζεῖ ἐν Αὐτῷ καί μ αὐτόν τόν τρόπο βλέ-πει τόν Θεό πού κατά τά ἄλλα εἶναι ἀόρατος Ὁ Θεός διά τῆς ἀγάπης ἔγινε ἄνθρωπος ἐνσαρ-

κώθηκε Ἔτσι καί ὁ ἄνθρωπος διά τῆς ἀγάπης θεοῦται θεοποιεῖται γίνε-ται laquoθεός κατά χάρινraquo Ὁ ἀόρατος Θε-ός διά τῆς ἀγάπης γίνεται ἁπτός ὁρα-τός Ἐπειδή ἡ θεϊκή ἀγάπη εἶναι σαρ-κοποιητική δύναμη μεταφέρει καί ἐν-σαρκώνει τόν ἀγαπῶντα μέσα στόν ἀ-γαπώμενο Οἱ ζωές τους ἑνώνονται σέ μία ζωή οἱ ψυχές τους σέ μία ψυχή οἱ καρδιές τους σέ μία καρδιά Καί ἐκεῖ-νοι αἰσθάνονται τόν ἑαυτό τους ὡς ἕ-να ἄν καί παραμένουν δύο ξεχωριστά πρόσωπα Αὐτό ἰσχύει γιά ὅλα τά μέλη

Ἡ ἀγάπη τοῦ Θεοῦ ζεῖ στόν ἄνθρωπο καί δρᾶ μέσα του καί γύρω ἀπ αὐτόν διά

τῶν ὑπολοίπων θεϊκών ἀρετῶν καί τῶν Ἁγίων δυνάμεων Μέσα ἀπ αὐτές ἐμφανίζεται πραγματώνεται συγκε-κριμενοποιεῖταιmiddot εἶναι τά ἔργα της οἱ μαρτυρίες της ἡ ἀληθινότητά της Ὡς πρός αὐτήν τήν θεανθρώ-πινη δραστηριότητά της καί ἀληθινότητά της ἐ-κείνη διακρίνεται ἀπό τίς ὑπόλοιπες ἐπονομα-ζόμενες ἀγάπες ψευδοα-γάπες τίς ἀφηρημένες τίς πρόσκαιρες τίς φαν-τασμένες τίς οὑμανιστι-κές τίς ἀνθρωποειδεῖς Ἡ ἀγάπη εἶναι ἀληθινή ὅ-ταν πράττει γιά τούς ἀ-δελφούς ὅλα τά εὐαγγε-λικά ἔργα τήν δικαιοσύ-νη τήν ἐλεημοσύνη τήν προσευχή κλπ Αὐτά εἶναι τά χνάρια της τά ση-μάδια τῆς ἰδιαιτερότητάς της ἡ ζωή της

Γι αὐτό ὁ ἅγιος Θεολόγος εὐαγγελίζε-ται Τεκνία μου μή ἀγαπῶμεν λόγῳ μηδέ τῇ γλώσσῃ ἀλλ ἐν ἔργῳ καί ἀλη-θείᾳ (Ἰωαν Α΄ 318-19)

Ἡ Θεία Ἀλήθεια εἶναι ψυχή τῆς Θεί-ας ἀγάπηςmiddot καί σ αὐτήν ὑπάρχουν ὅ-λες οἱ θεῖες τελειότητες Αὐτό εἶναι ἐ-κεῖνο πού πράγματι παρηγορεῖ τήν ἀν-

23

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

τῆς Ἐκκλησίας Μέ τήν ἀλληλοαγάπη ζοῦν ὁ ἕνας στόν ἄλλον ὁ ἕνας σέ ὅλους καί ὅλοι σέ ἕναν κατά τόν ἴδιο τρόπο σκέπτονται αἰσθάνονται καί πράττουν συλλογικά laquoσύν πᾶσι τοῖς ἁγί-οιςraquo (Ἐφ γ΄18) Εἶναι ἐκεῖνο πού εἰπώ-θηκε στίς Πράξεις laquoΤοῦ δέ πλήθους τῶν πιστευσάντων ἦν ἡ καρδία καί ἡ ψυχή μία ἀλλrsquo ἦν αὐτοῖς ἅπαντα κοι-νάraquo

Βιώνοντας τήν ἀγάπη τοῦ Χρι-στοῦ ὁ ἄνθρωπος ἐγκαθιστᾶ τόν Θεό στήν ψυχή του ζεῖ μ Αὐτόν σκέπτε-ται μ Αὐτόν αἰσθάνεται μ Αὐτόν πράττει μ Αὐτόν μέ μία λέξη laquoὁ Θεός ἐν αὐτῷ μένειraquo Ὡς ἐκ τούτου ὁ Θεός γι αὐτόν εἶναι τό πιό ἄμε-σο βίωμα ἡ πιό ἄμεση πραγματικότητα ἡ πιό ὀ-φθαλμοφανής δοκιμή ἡ πιό ἔμπρακτη ἐμπειρία Καί ὅταν ὁ Θεός μένει στόν ἄνθρωπο τελειοποιεῖ καί τήν ἀγάπη τοῦ ἀνθρώ-που Ἐπειδή ἐξ Αὐτοῦ βαθμιαῖα ξεχύνεται στήν ψυχή τοῦ ἀνθρώπου ἡ θεϊ-κή ἀγάπη αὐξάνεται σέ ὁλο καί πιό τέλεια ἀγάπη μέσῳ τῶν ὑπολοίπων ἁ-γίων ἀρετῶν ἕως τελικά νά laquoἀγαπο-ποιήσειraquo ὅλο τό laquoεἶναιraquo του Κι ἐκεῖνο τότε δέν γνωρίζει ὅριο στήν ἀγάπη ἐ-πειδή laquoὁ Θεός ἀγάπη ἐστίνraquo γι αὐτό ἡ θεϊκή ἀγάπη καί δέν ἔχει ὅρια Ἔξω ἀπό τήν ἀγάπη εἶναι ὁ θάνατος ἡ νέκρωση ἡ θνητότητα laquoὁ μή ἀγα-πῶν τόν ἀδελφόν μένει ἐν τῷ θανά-τῳraquo (ἸωανΑ΄ 314) Γιατί Ἐπειδή μό-νο ἡ ἀγάπη τσακίζει τήν φυλακή τοῦ ἐ-γωϊσμοῦ βγάζει τήν ψυχή ἀπό τήν οἴη-ση ἀπό τόν αὐτοαποκλεισμό ἀπό τήν

αὐτοαπομόνωση καί τήν φέρνει σέ φι-λική σχέση μέ τόν ἀδελφό ὡς ζωντανό ὄν ὡς φορέα τῆς ζωῆς Ὁ μή ἀγαπῶν μένει ἐν τῷ θανάτῳ μέ-σα στά ἐγωϊστικά κλειστά πρόσκαιρα αἰσθήματα σκέψεις διαθέσεις πάντα κλειστός μέσα στόν ἑαυτό του στήν φυλακή τοῦ ἐγωϊσμοῦ του τῆς φιλαυ-τίας του λόγῳ τῶν ὁποίων καί σαπίζει ἡ ψυχή μέσα του σαπίζουν οἱ σκέψεις σαπίζουν τά αἰσθήματα καί πεθαί-νουν πεθαίνουν πεθαίνουν Ἡ ψυχή πού μένει ἐν τῷ θανάτῳ ὄζει θάνατο καί ὅλες οἱ σκέψεις της τά αἰσθήματα οἱ ἐπιθυμίες καί οἱ διαθέσεις Ἀπό αὐτή τήν πανθανάτωση μόνο ἡ θεϊκή ἀγάπη ἀνασταίνει τήν ψυχή καί τήν ὁδηγεῖ στήν ζωή τήν αἰώνια Τότε

ὅλη ἡ ψυχή εὐωδιάζει ἀ-θανασία

Ἡ ἀγάπη νικητής τοῦ θανάτου ἡ ἀγάπη - σω-τῆρας ἀπό τόν θάνατο Ἀγάπη ποιό εἶναι τό ὄ-νομά σου ἐάν ὄχι ὁ Χρι-στός Ἐπειδή Αὐτός ὄν-τως εἶναι ὁ νικητής τοῦ θανάτου μέ τήν ἀγάπη νικᾶ τόν θάνατο γιά τούς

ἀνθρώπους Ἡ ἀγάπη ἀθανατοποιεῖ τό ἀνθρώπινο ὄν ἐπειδή τό γεμίζει μέ θεϊ-κή ζωή Εἶναι θεοποιητική θεοδημι-ουργική δύναμη Θέλεις νά αἰσθανθεῖς ἀθάνατος σrsquo αὐτόν τόν κόσμο Ἀγάπα τούς ἀδελφούς ἀγάπα τούς ἀνθρώ-πους ὡς ἀδελφούς Σrsquo αὐτό ἔγκειται ἡ ἀληθινή χαρά τῆς ζωῆς χαρά πού κα-νείς δέν μπορεῖ νά πάρει ἀπό τόν ἄν-θρωπο οὔτε σrsquoαὐτόν οὔτε στόν ἄλλο κόσμο καί τήν χαράν οὐδείς αἴρει ἀφrsquo ὑμῶν (Ἰωαν ιστ΄ 22)

Ἁγ Ἰουστῖνος Πόποβιτς Ἑρμηνεία ἐπι-στολῶν Ἁγ Ἰωάννου Θεολόγου ἐκδ Ἐν πλῷ

24

Ἀρχαγγέλων Λόγος

Νά εἴμαστε αἰσιόδοξοι Ἅγιος Νικόλαος Βελιμίροβιτς

Ὁ Ἅγιος Νικόλαος Βελιμίροβιτς γεννήθηκε στίς 23 ∆εκεμβρίου τοῦ 1880 Σπού-δασε στήν Ἐλβετία στήν Ἀγγλία καὶ στήν Ρωσία Μοναχὸς ἔγινε στίς 20 ∆εκεμ-βρίου 1909 Τό 1919 ἐκλέγεται ἐπίσκοπος Ζίτσης Τὸ 1941 συλλαμβάνεται ἀπὸ τοὺς Γερμανοὺς καὶ μετὰ ἀπὸ ἕνα μεγάλο διάστημα φυλάκισής του στήν Σερβία μεταφέρεται μαζὶ μὲ τὸν Πατριάρχη Γαβριὴλ τό 1944 στό Νταχάου ἀπό ὅπου καὶ ἀπελευθερώνονται ἀπό τίς συμμαχικὲς δυνάμεις τό 1945 Μετὰ τὴν ἀπελευ-θέρωση ὁ Ἅγ Νικολαος μεταβαίνει στήν Ἀγγλία καὶ ἀπὸ ἐκεῖ στήν Ἀμερική ὅ-που καὶ πεθαίνει στίς 18 Μαρτίου 1956 Ἡ Σύνοδος τῆς Σερβικῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας τὸν ἀνακήρυξε Ἅγιο καὶ ἡ μνήμη του τιμᾶται στίς 3 Μαΐου

Ο ἱ ἄνθρωποι δέν μποροῦν νά συνεχίσουν νά παρατη-ροῦν τὰ πάντα ὑπὸ τὴν ὀπτικὴ γωνία τῆς αἰωνιότη-τας Ὅμως ὅλα ὅσα αὐτὸς ὁ πολιτισμὸς παράγει τὰ

παράγει γιά τὴν αἰωνιότητα Ἡ ἀγάπη καὶ ἡ φιλία μας εἶναι μὴ πεπερασμένες ὅπως καὶ ὁ κόσμος καὶ ἀκόμα πιὸ ἀξεπέρα-στες ἀπὸ τὸν κόσμο Ὅλα ὅσα ἔζησαν στήν γῆ ζοῦν καὶ σή-μερα σrsquo αὐτὸ τὸ νοητὸ πνευματικὸ περιβάλλον καὶ ὅλα ὅσα ζοῦν σήμερα θὰ ζήσουν αἰώνια πάλι σrsquo αὐτὸ τὸ περιβάλλον Ἡ ἀγάπη καὶ ἡ φιλία μας δέν καθαιροῦνται μὲ τὸν θάνατο ἀλλὰ προεκτείνονται σὲ μία μακρὰν καθαρότερη καὶ ἀνώτε-ρη καὶ ἰσχυρότερη μορφὴ στόν ἄλλο κόσμο Ἀνάμεσα σὲ ἐ-κεῖνο τὸν κόσμο καὶ σrsquo αὐτὸν τὸν κόσμο τὰ ὅρια τὰ φτιάχνει μόνο ἡ δικὴ μας μυωπία ∆έν βλέπουμε τὴν προέκταση αὐτῆς

τῆς ζωῆς μετὰ τὸν θάνατο καὶ γιrsquo αὐτὸ ὁ θάνατος μᾶς φαίνεται σὰν ψαλίδι πού κόβει ὅλα τὰ νήματα καὶ τὶς σχέσεις ἀνάμεσα στούς νεκροὺς καὶ τοὺς ζωντανοὺς καὶ τὸ ὁποῖο καὶ ἀπὸ μᾶς κάθε μέρα ἀποκόβει ἀπὸ ἕνα μέρος ὅταν μᾶς χωρίζει ἀ-πὸ τὴν ἀγάπη μας τήν φιλία μας καὶ τήν χαρὰ μας Ἐμεῖς δέν βλέπουμε ὅμως μποροῦμε νά δοῦμε Μποροῦμε νά δοῦμε μὲ τὸ πνεῦμα μας τὸ τώρα γιά τὸ τώρα ἀλλὰ θὰ ἔρθει καιρὸς σύντομα θὰ ἔρθει ὅταν καὶ τὰ φυσικὰ μας μάτια θὰ βλέ-πουν καὶ τὸν πνευματικὸ κόσμο Ἐμεῖς παρrsquo ὅλα αὐτὰ πιστεύουμε Φώναζαν οἱ χριστιανοὶ μάρτυρες καθώς τούς ἔριχναν στήν πυρὰ Κατασπαράζονταν ἀπὸ τὰ θηρία καὶ ψιθύριζαν Ἐμεῖς παρrsquo ὅλα αὐτὰ ἐλπίζουμε Καρφωμένοι στούς σταυροὺς στέναζαν Ἐμεῖς παρrsquo ὅ-λα αὐτὰ ἀγαπᾶμε Τοὺς κατεδίωξαν καὶ κακοὶ καὶ καλοί αὐτοκράτορες καὶ οἱ Νέρωνες καὶ οἱ Τραϊανοὶ στήν Ἀσία καὶ στήν Ἀφρικὴ στά Βαλκάνια καὶ στήν Βρετανία τοὺς περιφρόνησαν σὰν νά ἦταν μιάσματα τοὺς ἀπομάκρυναν σὰν ἄ-χρηστες πέτρες τοὺς τίναξαν σὰν σκόνη ἀπὸ τὰ πόδια τους

25

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

Οἱ μορφωμένοι δέν ἤθελαν νά τοὺς καταλάβουν οἱ ἰσχυροὶ δέν ἤθελαν νά τοὺς ἀκούσουν οἱ πλούσιοι δέν ἤθελαν νά τοὺς προστατεύσουν Ὁλόκληρος ὁ κόσμος ἦταν κουφός ἀπέναντι στίς ἱκεσίες τους τὰ ἄγρια θηρία εἶχαν περισσοτέ-ρους φίλους ἀπὸ ὅτι αὐτοὶ οἱ νεκροὶ στούς τάφους δέν ζήλευαν τήν ζωή τους Παρrsquo ὅλα αὐτὰ ὅμως ἐκεῖνοι ὅσο ἡ γῆ περιστρεφόταν στόν ἀέρα κοιτάζοντας τὸν ἥλιο καὶ κουβαλῶντας μέσα της τὰ σκουλήκια σήκωναν τὸ βλέμμα στόν ἥλιο κι ἔλεγαν laquoἘμεῖς παρrsquo ὅλα αὐτὰ ἀγαπᾶμε ἐλπίζουμε καὶ πιστεύουμε Ἀγαπᾶμε αὐτὴ τήν μαρτυρική ζωή καὶ ἐλπίζουμε στήν καλύτερη καὶ πιστεύου-με στό μοναδικὸ Παντοδύναμο πού εἶναι πιὸ ψηλὰ ἀπὸ τὸν ἥλιο καί πού μετράει ὅλους τοὺς πόνους μας καὶ ὅλες τίς ἀδικίες τῶν βασανιστῶν μαςraquo Αὐτὴ τὴν πεταμένη πέ-τρα πού μὲ τὸ πόδι ἀπομάκρυναν οἱ οἰκοδόμοι τῆς τότε κοινωνικῆς ζωῆς παρέλαβε ὁ θεϊκὸς Οἰκοδόμος τῆς οἰκου-μένης γιά θεμέλιο τῆς Ἐκκλησίας Του αὐτὸ τὸ πιὸ μεγάλο οἰκοδόμημα τοῦ ὀπτιμισμοῦ πού χτίστηκε ποτέ στήν γῆ Νά εἴμαστε αἰσιόδοξοι ὅταν πάσχουμε γιατὶ τίποτα ἀπrsquo ὅ-σα παθαίνουμε δέν εἶναι χωρὶς στόχο καὶ χωρὶς νόημα Κά-θε πάθημα ἀποτελεῖ βασικὸ γεγονὸς ἐν γένει στήν ζωὴ τῆς ἀνθρωπότητας Εἶναι σὰν ἕνα εἰσιτήριο πού πληρώνουμε μπαίνοντας σὲ αὐτὸ τὸ παγκόσμιο θέατρο τὸ ὁποῖο ὁ Θεὸς φώτισε μὲ πολλοὺς ἥ-λιους καὶ τὸ στόλισε μὲ πολλὰ θαυμαστὰ σενάρια Ἐμένα τρεῖς φορὲς τά παθήμα-τά μου μέ ἔφτασαν κοντά στόν θάνατο Καί μπορῶ νά σᾶς μαρτυρήσω ὅτι δέν ἦταν ἀνυπόφορα οὔτε φοβερὰ Τὰ ἐνθυμοῦμαι εὐχάριστα γιατὶ αὐτὰ εἶναι πού ἔ-καναν τήν ζωή μου σήμερα ὀμορφότερη καὶ τὴν ψυχή μου πληρέστερη καὶ δυνα-τότερη Νά εἴμαστε αἰσιόδοξοι ὅταν χάνουμε ὅπως καὶ ὅταν κερδίζουμε ὅταν γερνᾶμε ὅπως καὶ ὅταν εἴμαστε νέοι Κάθε ἡλικία ἔχει τὸ μεγαλεῖο της καὶ τὴν ἰδι-αίτερη ὀμορφιὰ της Καὶ ἡ ψυχὴ μιᾶς ὀγδοντάχρονης σκιρτᾶ μπροστὰ στήν χαρὰ καὶ τήν λύπη μὲ τὸν ἴδιο τρόπο πού τὸ κάνει καὶ ἡ ψυχὴ ἑνὸς νέου καὶ ὁρμητικοῦ πλάσματος Νά εἴμαστε αἰσιόδοξοι σὰν χριστιανοὶ γιατὶ στήν πίστη μας ἔβρισκαν τίς παρηγοριὲς οἱ πιὸ ἀπελπισμένοι τίς ἐμπνεύσεις οἱ μεγαλύτεροι καλλιτέχνες οἱ με-γαλύτεροι καὶ καλύτεροι ἄνθρωποι τῶν τελευταίων δεκαεννέα αἰώνων Νά εἴμα-στε αἰσιόδοξοι στήν σκέψη γιατὶ μόνο ἡ αἰσιόδοξη σκέψη φτάνει ὡς τὸν Θεὸ Νά εἴμαστε αἰσιόδοξοι στά αἰσθήματα γιατὶ ἡ αἰσιοδοξία εἶναι φάρμακο γιά τήν θλίψη καὶ πηγὴ πραγματικῆς καὶ αἰωνίας χαρᾶς Νά εἴμαστε αἰσιόδοξοι στά ἔργα μας γιατὶ τὰ ἔργα μας ὑφαίνονται στόν ἱ-στὸ τοῦ Θεοῦ καὶ παραμένουν αἰώνια ὅπως τὰ ἔργα τοῦ Θεοῦ Νά εἴμαστε αἰσιόδοξοι ἀφοῦ ἡ ζωὴ εἶναι αἰσιοδοξία καὶ ἐμεῖς οἱ ἄνθρωποι εἴμαστε οἱ καλύ-τεροι στυλοβάτες καὶ οἱ ὀμορφότεροι ἐκφραστὲς τῆς ζωῆς Νά εἶσαι αἰσιόδοξος σημαίνει νά ζεῖς καὶ δικαίως νά ἐκτιμᾶς τήν ζωή Ἀπόσπασμα ἀπό τό βιβλίο laquoἈργά βαδίζει ὁ Χριστόςraquo ἐκδ Ἐν πλῷ

26

Ἀρχαγγέλων Λόγος

Ἐ μεῖς οἱ χριστιανοί οἱ ἀποκαλούμενοι παλαιότερα Ὁδῖτες Εἴμαστε οἱ ἀ-ποσυνάγωγοι οἱ ἀσεβεῖς τοῦ laquoνόμου τοῦ Θεοῦraquo οἱ παράνομοι τῶν με-γάλων αὐτοκρατοριῶν οἱ ἀντιρρησίες τῶν βασιλιάδων οἱ ἐπικηρυγμέ-

νοι εἰς θάνατον Ἐμεῖς πού ἀγαπήσαμε τό Φῶς πού ὡς κόλαση ὁρίσαμε τήν ἀχα-ριστία καί τήν μιζέρια κι ὕστερα μᾶς φυλάκισαν στά κολαστήρια βαρυφορτωμέ-νων μέ μεγάλα λόγια οὐτοπικῶν παραδείσων γιατί τάχα ἐνοχλοῦσαν οἱ σκοτα-διστικές ἰδέες μας Οἱ πτωχοί τῷ πνεύματι σrsquo ἕνα κόσμο πού νομίζει ὅτι τά ξέρει ὅλα Κάποιοι ἀπό μᾶς κάποτε ἁλώνισαν τόν κόσμο μέ δύο σανδάλια καί τήν ψυ-χή ξεχειλισμένη ἀπό Χριστό κάποιοι ἀπό ἐμᾶς καταδικάστηκαν ὡς ἄθεοι κι ἐ-παναστάτες γιατί δέν προσκυνοῦσαν κάποιοι ἀπό ἐμᾶς πέθαναν ἀπrsquo τούς λοι-μούς περιμαζεύοντας ἄρρωστα παιδιά πού τά πετοῦσαν στό δρόμο γιά τό laquoκοινό καλόraquo Ἔτσι μᾶς ἔμαθαν οἱ παλιοί συνοδοιπόροι μας νά μένουμε στά παρασκήνια ὅταν ὁ κόσμος ζεῖ τήν κάθε παρωδία του γιά νά τοῦ ἁπλώνουμε τά χέρια μας ὅ-

ταν ἡ αὐλαία καταρρέει Ἐμεῖς τῆς κάθε ἐποχῆς οἱ Ὁδῖ-τες πεθάναμε συχνά γιά ὅτι πιστέψαμε κλάψαμε γιά τόν κόσμο πού κατρακυλοῦσε ὅταν ὅλοι χειροκροτοῦ-σαν ξέφρενα τήν πρόοδό του κοιτάξαμε μέ τήν ψυχή φουσκωμένη ἀπό χαρά τόν ἥλιο χαμογελῶντας σάν παι-διά ὅταν ὁ κόσμος γκρίνιαζε Ὁ κόσμος πού ὕστερα ἀπό τόσο χειροκρότημα κατρακυλοῦσε ὁ κόσμος πού μᾶς θε-ωροῦσε ἀφελεῖς καί μᾶς περιγελοῦσε

Μᾶς λένε δεισιδαίμονες ἐκεῖνοι πού φοβοῦνται τόν Θεό ἤ τούς laquoκακούςraquo τούς δυτικούς ἤ τούς ἀνατολίτες ἤ τό

κακό τό μάτι τῆς γειτόνισσας τούς Ἀμερικάνους τούς Κινέζους ἤ τούς Ρώσους τούς συνωμότες ἤ τούς ἐξωγήινους ἤ τήν γρουσουζιά τους ἐπειδή δέν πρόλαβαν νά φτύσουν τόν κόρφό τους Ὀπισθοδρομικούς μᾶς λένε ἀκόμα οἱ δῆθεν ἐκσυγ-χρονιστές τῆς ἰστορίας μέ τά λόγια τά ξύλινα καί τά χέρια τά βαμμένα μέ αἷμα

Ἔτσι εἴμαστε ἐμεῖς οἱ ἀποκαλούμενοι Ὁδῖτες Πού ξέρουμε πώς μές στήν ἁμαρτία ἡ χάρη περισσεύει καί δέ βαστάει ἡ ἀπελπισία στήν ψυχή μας Πού μάθαμε μέ τό αἷμα τῆς ψυχῆς μας πώς ἐπανάσταση θά πεῖ νά τά βάζεις μέ τό δυνάστη καί τό χά-ος μέσα σου Τόσες αὐτοκτονίες γύρω τους κι ἐμᾶς πού ὑμνοῦμε τήν Ζωή μᾶς βλέ-πουν οἱ laquoπολιτισμένοιraquo σάν χαμένους Πολιτικῶς ὀρθοί δέν γίναμε ποτέ γιατί οὔ-τε ἀπό πολιτική οὔτε ἀπό ὀρθότητα λογαριάζει ἡ συγχώρεση

Ἐμεῖς γινήκαμε δειλοί ὅταν θάρρος σήμαινε νά σκοτώνεις τόν ἄλλο γιά νά τοῦ laquoμάθεις νά σκέπτεταιraquo Ἐμεῖς οἱ φτωχούληδες τοῦ Θεοῦ τό ἁλάτι τῆς γῆς γνωρί-ζουμε τόν Θεό ἀπό τά μάτια τοῦ ἀδελφοῦ καί τά λάθη μας ἀπrsquo τό ἁπλωμένο χέρι

Οἱ Ὁδῖτες Ἐλευθερία Ρούση θεολόγος - ἐκπαιδευτικός

27

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

τοῦ Χριστοῦ ἀντίκρυ μας Οἱ Ὁδῖτες βλέπεις μετροῦν τόν κόσμο μrsquo ἀγκαλιές καί χαμόγελα ἔτσι πού δέν ἀγοράζεται ποτέ ἡ ἐλπίδα τους οὔτε πουλιέται Μοναχά μοιράζεται καί ὅταν λιγοστεύει τῆς δίνει Λόγο ὁ οὐρανός νά πορεύεται Γιrsquo αὐτό οἱ χριστιανοί δέ νοιώθουν μόνοι μά προσεύχονται γιά τήν μοναξιά πού βασιλεύ-ει στίς ψυχές τῶν ἀνθρώπων

Μόνο αὐτή τήν μέρα ἔχω κι εἶναι ὅτι ἔχω τούτη ἡ μέρα Κι ἄν μέ ρωτήσεις θά σοῦ πῶ πώς θέλω νά μαι μέ ἐτούτους τούς τρελούς τούς Ὁδῖτες πού λένε laquoταξίδιraquo τήν ζωή καί ∆ρόμο τόν Θεό τους πού ἔχουν γιά Θεό Ἐκεῖνον πού ἔκλαψε γιrsquo αὐ-τούς καί πού χαμογελοῦσε στά παιδιά Ἐκεῖνον πού ἔβαλε πάνω ἀπό τίς ἔνθεες αὐταπάτες τῶν νόμων καί τίς ἐπηρμένες πολιτικῶς ὀρθές διακηρύξεις τήν Ἀγάπη Θέλω νά πορευτῶ μέ λογισμό καί μrsquo ὄνειρο τόν δρόμο τόν λιγότερο ταξιδεμένο μέ Πνεῦμα καί Ἀλήθεια πεινῶντας καί διψῶντας τήν δικαιοσύνη μέ ἔρωτα γιά τήν ζωή πού νά μήν τήν ἀφήσω νά τελειώσει ποτέ καί λέω νrsquo ἀφήσω τίς ἦττες καί τίς κρίσεις γιά ἐκείνους πού ὀνειρευτῆκαν ἕνα καθωσπρέπει ἐξοχικό μία δόξα ἀ-δειανή κι ἕνα αὐτοκίνητο ἀκριβό γιά μέσ τήν πόλη

ΥΓ Ξέρω θά πεῖς πώς κάποιοι ἀπό ἐμᾶς ἔπραξαν τ ἀντίθετα στό διάβα τοῦ χρό-νου Ὑπηρέτησαν τίς ἐξουσίες σαγηνεύτηκαν ἀπό τήν δόξα καί τόν πλοῦτο ξέ-χασαν τόν λόγο τῆς Ἀγάπης φανατίστηκαν καί πρόδωσαν τόν λόγο τοῦ Χρι-στοῦ Κι ἄλλοι πάλι συγκρότησαν Ἱερές Ἐξετάσεις πολεμικές ἐπιχειρήσεις καί ἐξοντώσεις ἀντιπάλων ∆ίκιο ἔχεις μά ἐγώ σοῦ μιλάω γιά ὅσους ποθοῦν τόν δρό-μο Του ν ἀκολουθήσουν τούς Ὁδῖτες

Ὁδῖτες Ἐτσι ὀνομάζονταν τά πρῶτα χρόνια οἱ Χριστιανοί Ἡ ὀνομασία laquoΧριστιανόςraquo δόθηκε γιά πρώτη φορά στήν Ἀντιόχεια

∆έν γνωρίζεις ὅτι ἀποδημία εἶναι ὁ παρών βίος Νομίζεις πώς εἶσαι πολίτης

Ὁδίτης εἶσαι ὄχι πολίτης ἀλλ ὁδίτης εἶσαι καί ὁδοιπόρος Μήν πεῖς ἔχω αὐτή ἤ τήν ἄλλη πόλη ∆έν ἔχεις πόλη Ἡ πόλη εἶναι ἐπάνω

Ὅλα τά παρόντα εἶναι δρόμος Πανδοχεῖο εἶναι ὁ βίος Ἄγνωστη ἡ ἔξοδος ἄστατη ἡ κτίση

Τί μανιάζεις γιά τά σκοτάδια τοῦ κόσμου Γιατί ἀφήνοντας τήν ἀλήθεια τρέχεις πίσω ἀπό τίς σκιές

Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος

28

Ἡ laquoμνήμη τοῦ θανάτουraquo γιά τήν ὁποία μιλοῦν οἱ Πατέρες τῆς Ἐκκλησί-ας ὡς κινητήρια δύναμη ἀφύπνισης τοῦ ἑαυτοῦ μας τοῦτες τίς μέρες εἶναι καθημερινότητά μου Ὄχι γιατί ἀσκήθηκα πνευματικά ἤ ὑπερέ-

βαλα στήν προσευχή Ἡ χλιαρότητα πού μέ διέκρινε αὐτή καί ὑπερίσχυε Ἡ περί-οδος πού πέρασε ἦταν ἤρεμη χωρίς μεγάλες διακυμάνσεις Μέχρι πού ξαφνικά μαθαίνεις κάτι κι ἔρχονται τά πάνω κάτω - Ξέρετε ἡ μητέρα σας ἔχει καρκίνο Εἶναι λίγο ἐπιθετικούλης στό εἶδος του ἀλ-λά θά τόν παλέψουμε Εἶναι βέβαια καί τό προβληματάκι τῆς καρδιᾶς της πού διαπιστώθηκε ἀλλά μήν ἀπογοητεύεστε θά κάνουμε τό καλύτεροhellip laquoἘπιθετικούλης προβληματάκι ζωούλαraquohellip ὅλα μικρά καί σχετικά Χρησι-μοποιοῦμε ὑποκοριστικά γιά νά τονίσουμε ἀκόμα περισσότερο τήν μετριότητα πού ἔχουμε υἱοθετήσει στόν τρόπο πού ζοῦμε Λίγη ζωή λίγη χαρά λίγη ἀγάπη λίγος Θεόςhellip

Καί ἔρχονται αὐτές οἱ στιγμές πού ὁ καθένας μας ἀξιολογεῖ τά πράγματα ἀλλιῶς Πού θυμᾶται πώς αὐτό τό δῶρο τό μεγαλύτερο ἀπrsquo ὅλα τό δῶρο τῆς ζω-ῆς ἔχει κι αὐτό ἡμερομηνία λήξης Σκέφτεται τότε πώς δέν ἀξίζει νά τό ζεῖ μέτρια νά χάνει τίς στιγμές μέσα στό ἄγχος καί στήν γκρίνια τῆς καθημερινότητας Τότε θέλοντας καί μή νοιώθεις νά γίνεται πράξη τό laquoἀδιαλείπτως προσεύ-

χεσθαιraquo πού ἀναφέρει ὁ Ἀπόστολος Παῦλος Στρέφεις τά μά-τια τῆς ψυχῆς πρός τόν Θεό κι ἀφοῦ διαπιστώσεις πόσο λίγος εἶσαι γιά νά τά φέρεις ὅλα εἰς πέρας ὅπως νόμιζες ὅτι μπορεῖς ταπεινώνεσαι καί ζητᾶς βοήθεια καί ἔλεος καί ἀγάπη Καί ὕστερα ἀκολουθεῖ ἐκεῖνο τό laquo ἐν παντί εὐχαριστεῖτεraquo στό ὁποῖο μέχρι τώρα δέν ἔδινες καί ἰδιαίτερη σημασία Εἴτε γιατί κάποια πράγματα τά θεωροῦσες δεδομένα εἴτε γιατί νόμιζες πώς θά σοῦ ἀνήκουν πάντα Κι ἐνῶ πασχίζεις στήν καθημερι-νότητα γιά τό ἑπόμενο ὑλικό ἀγαθό πού ἔβαλες στό μάτι ἤ γιά κάποιο τοῦβλο παραπάνω στή νέα οἰκοδομή ἤ ἀκόμα

γιατί δέν μπορεῖς νrsquo ἀποκτήσεις κάτι ἀπό τά παραπάνω ἔχεις χάσει ἤδη τόσα πολλά Ἔχασες χωρίς νά δώσεις τήν παραμικρή σημασία τίς μυρωδιές τῆς ἄνοι-ξης τά ἀπίστευτα χρώματα τῶν λουλουδιῶν τό τραγούδι τοῦ κότσυφα τά ὄμορ-φα βράδια πού σέ βάζουν σιγά-σιγά στήν ἀνεμελιά τοῦ καλοκαιριοῦ

Ξεχνᾶς νrsquo ἀφιερώσεις χρόνο στούς ἀγαπημένους λές καί θά τούς ἔχεις γιά πάντα διαθέσιμους Πνιγμένος στίς μέριμνες χάνεις τήν διάθεση νά μοιραστεῖς στιγμές νrsquo ἀνταλλάξεις συναισθήματα νά δώσεις ἀγάπη

Ἀρχαγγέλων Λόγος

Ἀνατροπή Παρασκευή Ἐξάρχου

29

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

Κι ἔρχεται καί σέ βρίσκει ἡ φθορά ἡ ἀρρώστια ὁ θάνατος Καί συνειδη-τοποιεῖς πώς εἶσαι τελείως ἀπροετοίμαστος Τόσο καιρό τό ἀπωθοῦσες καί μπο-ρεῖ- μεταξύ μας- νά χτύπαγες καί κανένα ξύλο Ἡ ἀπώθηση εἶναι ἐπακόλουθο τῆς ἀμάθειας τῆς ἀκατηχησίας Ἀλλά καί τῆς μή ἀποδοχῆς κατά βάθος τοῦ γεγονό-τος τῆς Ἀνάστασης Ἴσως νά εἶναι καί βολικό νά ἐπιμένουμε στήν ἀντίληψη τοῦ laquoὅλα ἐδῶ τελειώνουνraquo καί νά παραμένουμε στήν κλάψα μας Βλέπεις ἄν ἀποδε-χτοῦμε οὐσιαστικά πώς ὁ βίος δέν τελειώνει ὁριστικά μέ τόν θάνατο ἀλλά δοῦμε τόν θάνατο σάν πέρασμα σάν ἀρχή σάν νίκη σάν ζωή τότε θά πρέπει νrsquo ἀναθε-ωρήσουμε ἐντελῶς τήν στάση ζωῆς μας τόν τρόπο σκέψης μας τίς συμπεριφορές μας Νά βάλουμε τήν δοξολογία στήν ζωή μας Νά δοῦμε τίς δυσκολίες ὡς παι-δαγωγικές δοκιμασίες Ἄλλωστε ὁ Ἀπόστολος τῶν Ἐθνῶν μᾶς θυμίζει πώς laquoἡ δύ-ναμις ἐν ἀσθενείᾳ τελειοῦταιraquo

∆ύσκολα τά πράγματα μανούλα Ἐγώ νιώθω ἀδύναμη καί τό καταθέτω Καί καθώς προσεύχομαι συμπληρώνω στήν προσευχή μου αὐτό πού ὑπέροχα λέει ὁ Παρακλητικός Κανόνας ἐγώ σοῦ ζητῶ ὅμως Ἐσύ πρᾶξε laquo πρός τό συμφέ-ρον τῆς αἰτήσεώς raquo μου ΑΜΗΝ

Ὁ κόσμος σκλήρανε πολύ

Γιῶργος Θεοτοκᾶς Ἀσθενεῖς καί ὁδοιπόροι ἐκδ Ἑστία

Ὁ κόσμος σκλήρανε πολύ σκλήρανε ξεράθηκε και ἄδειασε Πέρασε τά ὅρια Μικρές καλοσύνες ἐδῶ κι ἐκεῖ ἕνας Χριστιανός πάντα ὑπάρχει τρόπος νά

προσφέρει μά ὁ κόσμος δέν σώζεται πιά Ὁ κόσμος αὐτός χάθηκε ὅποιος ἔχει τά μάτια ἀνοιχτά τό βλέπει καί τό παίρνει ἀπόφαση μιά γιά πάντα Χάθηκε μές στήν ἀλαζονεία τῶν ἐπιστημῶν του μές στήν ἀπανθρωπιά τῶν μηχανῶν του μές στήν φρενίτιδά του πού τήν λέει πρόοδο στό ἀέναο στριφογύρισμά του στό κε-νό δίχως ἕρμα δίχως σκοπό Ὁ δύστηνος πλανήτης κλονίστηκε ἀνεπανόρθωτα ἔ-χασε τήν ἰσορροπία του ∆έν τόν αἰσθάνεσαι νά τρικλίζει κάτω ἀπ τά πόδια σου

Ἄ ς πασχίσουμε ἐμεῖς πού μένουμε ἐδῶ νά πλησιάσουμε ὅσο ἀντέχουμε τό Ἐπέκεινα καί ἄς προσευχόμαστε γιά τόν κόσμο πού σέρνεται ἀκράτητος

ἀπό τήν ἴδια δαιμονική ὁρμή του πρός τήν τελική του συντριβή Μερικοί θά βλέ-πουν τοῦτον ἐδῶ τόν ἀναμμένο φάρο μας μοῦ φτάνει ἐμένα ἕνας τέτοιος προορι-σμός Ἐνῶ ὁ κόσμος θά σβήνει ὁ φάρος θά φωτίζει ἀκόμα τίς ὕστατες στιγμές του θά σώζει ὡς τό τέλος μερικές ψυχές ∆έν ἐλπίζω πιά ἄλλο τίποτα

30

Κ αθώς θεριεύει τό θέρος καί ἡ φύση ντύνεται τά χρυσᾶ της νοσταλγία πλημμυρίζει τήν σκέψη μας νοσταλγία γιορτινή ἀπό τά παιδικά μας χρό-νια πού προσγειώθηκαν ἀπότομα ἀπό τήν πραγματικότητα τοῦ κόσμου

τούτου Οἱ κῆποι ὁλάνθιστοι γεμᾶτοι τριαντάφυλλα φίσκα ἀπό τό παιδομάνι οἱ χωματόδρομοι κι ἡ εὐωδία ἀπό τά νυχτολούλουδα νά διεγείρει τήν ὄσφρηση Ὀρ-θάνοιχτες οἱ πόρτες τῶν σπιτιῶν οἱ οἰκογένειες νά δειπνίζουν στίς βεράντες καί τά ραδιόφωνα νά γεμίζουν μέ μελωδίες τήν ἥσυχη γειτονιά Μνῆμες τῆς παιδικῆς ἡλικίας χρόνια ἀνέμελα κι ἀφελῆ τότε πού νομίζαμε ὅτι ὁ βίος θά lsquoναι παιχνίδι τότε πού θαρρούσαμε ὅτι στόν παράδεισο θά ζήσουμε Μεγαλώσαμε μέ τόν ἦχο τῶν οἰκοδομῶν στά αὐτιά μας ἕνας διαρκής θόρυ-βος στήν ἐφηβεία μας μπετονιέρες κι αὐτοκίνητα πού διαρκῶς αὐξάνονταν Βλέ-παμε ἀμήχανα τίς γειτονιές νά ἐξαφανίζονται τά δέντρα νά κόβονται τίς ταπει-νές μά ἀνθρώπινες μονοκατοικίες νά γκρεμίζονται μαζί μέ χιλιάδες ἀναμνήσεις Γενιές τῆς ἀντιπαροχῆς τῆς πολυκατοικίας τῶν χαμηλοτάβανων διαμερισμάτων - κουτιῶν τῆς ἀπρόσωπης συγκατοίκησης Χάσαμε τούς γειτόνους μας καί μαζί

τήν ἀνθρωπιά μας Ἤμασταν κοινωνικοί καί φι-λόξενοι καί γίναμε καχύποπτοι καί ἀπόμακροι Οἱ ὀλιγοπρόσωπες γειτονιές γέμισαν μέ ἀνθρώ-πους ξένους μεταξύ τους πού δέν ἔχουν καμμιά ὄρεξη νά γνωριστοῦν νά κοιταχτοῦν στά μάτια νά καλημεριστοῦν νά ἀνταλλάξουν ἐπισκέψεις καί χαμόγελα Εἴχαμε τό θλιβερό προνόμιο νά ζήσουμε τήν πα-ρακμή τῆς πόλης στήν ἐξέλιξή της Εἴδαμε τούς μικρούς παραδείσους μας νά μεταβάλλονται σέ

γκρίζα κακόγουστα κτίρια τίς ἀλάνες πού ματώναμε τά πόδια μας νά γίνονται ὄγκοι ἀπό μπετόν Πρίν προλάβουμε νά ἀποστηθίσουμε τό laquoἈθῆνα διαμαντόπε-τρα στῆς γῆς τό δαχτυλίδιraquo πνιγήκαμε στή μυρωδιά τοῦ νέφους καί ντραπήκαμε πού εἴμαστε Ἀθηναῖοι Ὅλοι νοσταλγοῦμε τό παρελθόν Μεγαλώνουμε καί διαρκῶς διαπιστώνου-με πώς laquoκάθε πέρυσι καί καλύτεραraquo Τά χρόνια περνοῦν καί ὅλο ἀναφερόμαστε σέ παλαιότερες ἐποχές ἀναπολοῦμε τά παλιά καί συγκινούμεθα μέ τραγούδια μέ κείμενα καί μέ ταινίες πού περιγράφουν τήν παλιά Ἑλλάδα τόν κόσμο πού ἔφυ-γε Ζοῦμε τήν παρακμή τοῦ σύγχρονου πολιτισμοῦ ἀνίκανοι νά ἀντιδράσουμε καί ὅλο μιλᾶμε γιά τά παλιά Νοιώθουμε ἄγχος γιά τήν ἐγκληματικότητα καί τήν οἰκονομική κρίση θλιβόμαστε πού κινδυνεύουμε νά χάσουμε τήν εὐδαιμονία μας Εἶναι φυσιολογική ἡ ἀντίδραση αὐτή μά ἄν ἀφήσουμε τόν συναισθηματισμό στήν ἄκρη καί σκεφτοῦμε τό παρελθόν μέσα ἀπό τό πρῖσμα τῆς ἱστορίας θά δια-πιστώσουμε πώς δύσκολα θά διαλέγαμε μιά ἄλλη χρονική περίοδο γιά νά ζήσου-με

Νοσταλγία π Χριστόδουλος Μπίθας

Ἀρχαγγέλων Λόγος

31

Ὅπου κι ἄν ἀνατρέξουμε πίσω στόν χρόνο βλέπουμε παντοῦ καί πάντα νά βασιλεύει ὁ πόνος Πόλεμοι κι ἐμφύλιοι ἀλληλοσπαραγμοί σκλαβιά καί πεῖνα φτώχεια κι ἀδικία σημαδεύουν τήν ἱστορία τῆς ἀνθρωπότητος Μπορεῖ νά ὑπῆρ-ξαν πιό ἔνθεοι πολιτισμοί ἀπό αὐτόν πού διανύουμε τώρα μά ἡ ἁμαρτία πάντα ἴδια εἶναι στό διάβα τῶν αἰώνων Μπορεῖ νά νοσταλγοῦμε τήν λαμπρή περίοδο τοῦ Βυζαντίου ἤ ἀκομα καί τήν ἔνδοξη ἑλληνική ἀρχαιότητα ἀλλά τό σίγουρο εἶναι ὅτι δέν θά θέλαμε νά ζήσουμε ἐχθρικές σφαγές πολέμους κι ἐπιδημίες οὔτε νά εἴμαστε δοῦλοι ἐκεῖνες τίς ἐποχές οὔτε νά πεθαίνουμε ἀπό μιά ἁπλῆ γρίπη ἐ-πειδή ἡ ἰατρική ἐπιστήμη δέν εἶχε ἀκόμα ἐξελιχθεῖ ∆ύσκολος ἦταν πάντα ὁ βίος Πλαστή ἡ ὀνειροπόληση γιά τό παρελθόν ψευδαίσθηση γιά νά ξεφύγουμε ἀπό τήν πραγματικότητα Κι ἄν ὑπάρχει νοσταλ-γία γιά μιά κοινωνία ἰδανική ὅπου πραγματικά θά θέλαμε νά ζήσουμε αὐτό μᾶλ-λον ἀφορᾶ τήν παραδείσια κατάσταση τήν ἐποχή πού δέν ὑπῆρχε στό ἀνθρώπι-νο γένος ὀδύνη καί στεναγμός ἀλλά κοινωνία ἀγάπης μέ τόν Θεό καί τόν συνάν-θρωπο Κι ἐφrsquo ὅσον τό νά γυρίσουμε στό παρελθόν ἀποκλείεται ἀφοῦ ἀρνηθήκα-με τήν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ μοναδική μας ἐλπίδα εἶναι τό μέλλον τά ἔσχατα ἡ Βασι-λεία τῶν Οὐρανῶν Ἐπειδή ὅμως τήν Βασιλεία Του μᾶς κάλεσε ὁ Κύριος νά τήν προγευτοῦμε ἐπειδή μᾶς ζήτησε νά βιώσουμε τά ἔσχατα ἀπό τώρα ἄς ἐγκαταλείψουμε τήν πα-ρελθοντολογία κι ἄς χαροῦμε τό σήμερα εὐχαριστῶντας τόν Θεό πάντων ἕνεκεν ζῶντας εὐλογημένα κάθε στιγμή σά νά lsquoναι ἡ πρώτη κι ἡ τελευταία τῆς ὕπαρξής μας ἔχοντας νοσταλγία μόνο γιά τήν Βασιλεία τοῦ Θεοῦ γιά τόν Παράδεισο γιά τό πέρασμα ἀπό τόν θάνατο στήν Ζωή τήν ὄντως Ζωή πού εἶναι ὁ Χριστός μας Ἀμήν

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

Ἀποφθέγματα τῆς ἐρήμου

Ἀββᾶς Ἀντώνιος

Ἀπό τόν πλησίον μας προέρχεται ἡ ζωή καί ὁ θάνατος Γιατί ἂν κερδίσουμε τόν ἀδελφό μας κερδίζουμε τόν Θεόmiddot ἂν ὅμως τόν σκανδαλίσουμε ἁμαρτάνουμε στόν Χριστό Ἔρχεται καιρός πού οἱ ἄνθρωποι θά τρελαθοῦν καί ὅταν δοῦν κάποιον πού δέν εἶναι τρελός θά ξεσηκωθοῦν ἐναντίον του καί θὰ τοῦ ποῦν ldquoεἶσαι τρελόςrdquo ἐπειδή δέν εἶναι ὅμοιος μ᾽ αὐτούς ∆έν φοβᾶμαι πιά τόν Θεό ἀλλά τόν ἀγαπάω ldquoΓιατί ἡ ἀγάπη διώχνει τόν φόβοrdquo ( Ἰω 418) Ἐκεῖνος πού κτυπάει τήν μᾶζα τοῦ σιδήρου σκέπτεται πρῶτα τί θέλει νά φτιάξει δρεπάνι μαχαίρι τσεκούρι Ἔτσι κι ἐμεῖς πρέπει νά σκεπτόμαστε γιά ποιά ἀρετή παλεύουμε ὥστε νά μήν κοπιάζουμε μάταια

32

Ἀρχαγγέλων Λόγος

Ἱερός Ναός Ταξιαρχῶν Μοσχάτου Σύντομο ἱστορικό

Στέλιος Ντάντης ∆ρ Θεολογίας-ἱστορικός

Ἀ πό τήν ἐποχή τῆς γερμανικῆς κατοχῆς (1941-44) καί γιά κά-ποιες δεκαετίες οἱ ἐπιβάτες

τοῦ ἠλεκτρικοῦ σιδηροδρόμου περ-νῶντας ἀπrsquo τό καταπράσινο Μοσχᾶτο σταυροκοπιόνταν ἀντικρίζοντας μέσα στά πανέμορφα περιβόλια ἕνα μικρό ξωκλήσι Ἦταν οἱ Ταξιάρχες ἤ τό Ταξι-αρχάκι ὅπως τό ὀνομάτιζαν οἱ παλιοί Μοσχατιῶτες πού τήν παραμονή καί τήν μέρα τῆς γιορτῆς ξεκινοῦσαν ἀπό κάθε μεριά τῆς πόλης καί ἀκολουθῶν-

τας τά στενά μονοπάτια μέσα ἀπό καλ-λιέργειες ἔρχονταν νά προσκυνήσουν Μέσα σrsquo ἐκεῖνα τά περιποιημένα περι-βόλια λιγοστοί ἦταν οἱ γείτονες τῶν Ταξιαρχῶν πού ζοῦσαν τριγύρω σέ σκόρπιες ἀγροικίες κυρίως κτηματίες περιβολάρηδες λαχανικῶν μέ τά ὁποῖα τροφοδοτοῦσαν τήν λαχαναγορά τῶν Ἀθηνῶν (Βαρβάκειο)

Τό ἐκκλησάκι χτίστηκε στά 1943 μέσα στά δύσκολα χρόνια τῆς ξενικῆς κατο-χῆς Οἰκοδομήθη-κε σέ οἰκόπεδο

282 τετραγωνικῶν μέτρων πού πρό-σφερε ὁ Χρῆστος Μαστροσταμάτης καί στήν ἵδρυσή του πρωτοστάτησε ἡ γυναίκα του Στυλιανή μέ τόν γαμπρό

τους Γεώργιο Καζάλα ὁ ὁποῖος κίνησε τά νήματα γιά τήν κατασκευή Στήν προσπάθεια ἐκείνη συνεισφέρανε πρό-

θυμα οἱ γειτονικές οἰκογένειες πού οἱ ἀπόγονοί τους ζοῦν ἀνάμεσά μας Μπέλλου Λαλαούνη Καψίλη Κω-σταντάκη (Ροδίτη) Λεγάκη Καζάλα καί Μαστροσταμάτη Οἰκοδομικά ὑλικά δέν ὑπῆρχαν ἐ-κεῖνα τά δύσμοιρα χρόνια γιrsquo αὐτό προσφερθήκε ὁ κόσμος καί κουβάλησε πέτρες χῶμα ἄμμο ἀπrsquo τό ποτάμι τοῦ-βλα κεραμίδια ἤ πρόσφερε χρήματα

Τά ἐγκαίνια τῆς ἐκκκλησούλας ἔγιναν στίς 29 Ιουνίου 1943 μέρα τῆς γιορτῆς τῶν ἁγίων ἀποστόλων Πέτρου καί Παύλου Συνέχεια στό ἑπόμενο (Πρωτοδημοσιεύτηκε στά IΣTOPIKA TOY MOΣXATOY τ β΄ Μοσχᾶτο 2003 σσ 55-59)

33

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

Τά Νέα μας

τῆς Ζωοδόχου Πηγῆς καί τό ἀπόγευμα πήραμε τό πλοῖο τῆς ἐπιστροφῆς Στήν ἐκδρομή αὐτή ὅπως καί στήν ἐκ-δήλωση πού πραγματοποιήσαμε τήν ∆ευτέρα 31η Μαΐου στό Πνευματικό μας Κέντρο μᾶς δόθηκε μιά ἀκόμα εὐ-καιρία νά συσφίγξουμε τίς σχέσεις μας καί νά νοιώσουμε λίγο παραπάνω τήν αἴσθηση τῆς κοινότητας Ὅλες αὐτές τίς δραστηριότητες ὅπως καί τό κέρα-σμα μετά τήν Θεία Λειτουργία τῆς Κυ-ριακῆς θά πρέπει νά τά ἀντιμετωπί-ζουμε ὡς ἐκκλησιαστικά-κοινοτικά γε-γονότα κι ὄχι σάν ἁπλές κοινωνικές ἐκδηλώσεις Σέ καιρούς ἀφιλόξενους καί μοναχικούς καλούμεθα νά συσπει-ρωθοῦμε στήν ἐνορία μας νά νοιώσου-με πρόσωπα νά μοιραστοῦμε τήν κατή-χηση καί τήν ἐλπίδα μας

Πιστεύουμε ἀκράδαντα πώς τό μέλλον τῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας τόν 21ο αἰῶνα ἐξαρτᾶται ἄμεσα ἀπό τό ζωντά-νεμα τῆς κοινοτικῆς ζωῆς κατά τό Ἀποστολικό πρότυπο καί βέβαια τόν ἐπανευαγγελισμό τῶν συνανθρώπων μας Μέ τήν βοήθεια τοῦ Θεοῦ ἐλπίζουμε νά ἐργαστοῦμε ὅλοι πρός αὐτή τήν κατεύθυνση Ἀμήν

Μ έ ἐπιτυχία πραγματοποιήθηshyκε στίς 5 καί 6 Ἰουνίου ἡ ἐκshyδρομή τῆς ἐνορίας μας στήν

Ἄνδρο Με 74 ἀδελφούς καί ἀδελφές μας περάσαμε ἕνα εὐλογημένο κι

εὐχάριστο διήμερο στό πανέμορφο Κυ-κλαδονήσι Καταλύσαμε σέ ξενοδοχεῖο στό Γαύριο καί ἀπό ἐκεῖ τήν πρώτη ἡ-μέρα περιηγηθήκαμε στά μοναστήρια τῆς Ἀγίας Μαρίνας (ὅπου φυλάσσεται λείψανο τῆς Ἁγίας) καί τῆς Παναχράν-του (ἐδῶ βρίσκεται ἡ κάρα τοῦ Ἁγ Παντελεήμονα καί πλῆθος ἄλλων ἱερῶν λειψάνων) καί βέβαια στήν ὄμορφη χώρα τῆς Ἄνδρου Τήν Κυριακή λει-τουργηθήκαμε στήν γυναικεία Μονή

Ἱερά Μονή Παναχράντου

Ἡ χώρα τῆς Ἄνδρου ἀπό τήν Μονή Παναχράντου

Στήν πύλη τῆς Ἱ Μ Ζωοοδόχου Πηγῆς

34

Ἡ κρίση στήν οὐσία δέν εἶναι οἰκονομική ἀλλά κυρίως καί πρό παντός πνευματική καί αὐτή φέρνει καί οἰκονομική

καί πολιτική κρίση Αὐτό σημαίνει ὅτι ἡ ἀντιμετώπιση τῆς κρίσεως δέν γίνεται μέ οἰκονομικά μέσα καί πολιτικές πρακτι-κές ἀλλά μέ τήν ἀλλαγή τρόπου ζωῆς μέ τήν ἐπαναφορά τοῦ ἀνθρώπου στήν ὀλιγάρκεια τήν ἐγκράτεια τήν σωφροσύνη τήν ἀποφυγή τῆς ἀπληστίας καί τῆς ὑπερβολῆς

Ἡ ἄσκηση προβάλλει σήμερα ὡς ἐπιταγή ὡς προσπάθεια νά θεραπευθεῖ τό πάθος τῆς φιλαυτίας ἀπό τό ὁποῖο

προέρχονται τά πάθη τῆς φιληδονίας τῆς φιλοδοξίας καί τῆς φιλαργυρίας Ὁ εὐαγγελιστής Ἰωάννης τό περιγράφει αὐτό μέ πολλή σαφήνεια laquoπᾶν τό ἐν τῷ κόσμῳ ἡ ἐπιθυμία τῆς σαρκός καί ἡ ἐπιθυμία τῶν ὀφθαλμῶν καί ἡ ἀλαζονεία τοῦ βίου οὐκ ἔ-στιν ἐκ τοῦ πατρός ἄλλrsquo ἐκ τοῦ κόσμου ἐστίraquo (Α΄ Ἰω β 16)

Μητροπολίτης Ναυπάκτου καί Ἁγίου Βλασίου Ἱερόθεος Βλάχος

  • Τό Ψωμί13
  • Μίλτος Σαχτούρης (1919-2005) 13
  • Ἀββᾶς Ἀντώνιος 13
    • ltlt13 ASCII85EncodePages false13 AllowTransparency false13 AutoPositionEPSFiles true13 AutoRotatePages None13 Binding Left13 CalGrayProfile (Dot Gain 20)13 CalRGBProfile (sRGB IEC61966-21)13 CalCMYKProfile (US Web Coated 050SWOP051 v2)13 sRGBProfile (sRGB IEC61966-21)13 CannotEmbedFontPolicy Error13 CompatibilityLevel 1413 CompressObjects Tags13 CompressPages true13 ConvertImagesToIndexed true13 PassThroughJPEGImages true13 CreateJobTicket false13 DefaultRenderingIntent Default13 DetectBlends true13 DetectCurves 0000013 ColorConversionStrategy CMYK13 DoThumbnails false13 EmbedAllFonts true13 EmbedOpenType false13 ParseICCProfilesInComments true13 EmbedJobOptions true13 DSCReportingLevel 013 EmitDSCWarnings false13 EndPage -113 ImageMemory 104857613 LockDistillerParams false13 MaxSubsetPct 10013 Optimize true13 OPM 113 ParseDSCComments true13 ParseDSCCommentsForDocInfo true13 PreserveCopyPage true13 PreserveDICMYKValues true13 PreserveEPSInfo true13 PreserveFlatness true13 PreserveHalftoneInfo false13 PreserveOPIComments true13 PreserveOverprintSettings true13 StartPage 113 SubsetFonts true13 TransferFunctionInfo Apply13 UCRandBGInfo Preserve13 UsePrologue false13 ColorSettingsFile ()13 AlwaysEmbed [ true13 ]13 NeverEmbed [ true13 ]13 AntiAliasColorImages false13 CropColorImages true13 ColorImageMinResolution 30013 ColorImageMinResolutionPolicy OK13 DownsampleColorImages true13 ColorImageDownsampleType Bicubic13 ColorImageResolution 30013 ColorImageDepth -113 ColorImageMinDownsampleDepth 113 ColorImageDownsampleThreshold 15000013 EncodeColorImages true13 ColorImageFilter DCTEncode13 AutoFilterColorImages true13 ColorImageAutoFilterStrategy JPEG13 ColorACSImageDict ltlt13 QFactor 01513 HSamples [1 1 1 1] VSamples [1 1 1 1]13 gtgt13 ColorImageDict ltlt13 QFactor 01513 HSamples [1 1 1 1] VSamples [1 1 1 1]13 gtgt13 JPEG2000ColorACSImageDict ltlt13 TileWidth 25613 TileHeight 25613 Quality 3013 gtgt13 JPEG2000ColorImageDict ltlt13 TileWidth 25613 TileHeight 25613 Quality 3013 gtgt13 AntiAliasGrayImages false13 CropGrayImages true13 GrayImageMinResolution 30013 GrayImageMinResolutionPolicy OK13 DownsampleGrayImages true13 GrayImageDownsampleType Bicubic13 GrayImageResolution 30013 GrayImageDepth -113 GrayImageMinDownsampleDepth 213 GrayImageDownsampleThreshold 15000013 EncodeGrayImages true13 GrayImageFilter DCTEncode13 AutoFilterGrayImages true13 GrayImageAutoFilterStrategy JPEG13 GrayACSImageDict ltlt13 QFactor 01513 HSamples [1 1 1 1] VSamples [1 1 1 1]13 gtgt13 GrayImageDict ltlt13 QFactor 01513 HSamples [1 1 1 1] VSamples [1 1 1 1]13 gtgt13 JPEG2000GrayACSImageDict ltlt13 TileWidth 25613 TileHeight 25613 Quality 3013 gtgt13 JPEG2000GrayImageDict ltlt13 TileWidth 25613 TileHeight 25613 Quality 3013 gtgt13 AntiAliasMonoImages false13 CropMonoImages true13 MonoImageMinResolution 120013 MonoImageMinResolutionPolicy OK13 DownsampleMonoImages true13 MonoImageDownsampleType Bicubic13 MonoImageResolution 120013 MonoImageDepth -113 MonoImageDownsampleThreshold 15000013 EncodeMonoImages true13 MonoImageFilter CCITTFaxEncode13 MonoImageDict ltlt13 K -113 gtgt13 AllowPSXObjects false13 CheckCompliance [13 None13 ]13 PDFX1aCheck false13 PDFX3Check false13 PDFXCompliantPDFOnly false13 PDFXNoTrimBoxError true13 PDFXTrimBoxToMediaBoxOffset [13 00000013 00000013 00000013 00000013 ]13 PDFXSetBleedBoxToMediaBox true13 PDFXBleedBoxToTrimBoxOffset [13 00000013 00000013 00000013 00000013 ]13 PDFXOutputIntentProfile ()13 PDFXOutputConditionIdentifier ()13 PDFXOutputCondition ()13 PDFXRegistryName ()13 PDFXTrapped False1313 CreateJDFFile false13 Description ltlt13 ARA ltFEFF06270633062A062E062F0645002006470630064700200627064406250639062F0627062F0627062A002006440625064606340627062100200648062B062706260642002000410064006F00620065002000500044004600200645062A064806270641064206290020064406440637062806270639062900200641064A00200627064406450637062706280639002006300627062A0020062F0631062C0627062A002006270644062C0648062F0629002006270644063906270644064A0629061B0020064A06450643064600200641062A062D00200648062B0627062606420020005000440046002006270644064506460634062306290020062806270633062A062E062F062706450020004100630072006F0062006100740020064800410064006F006200650020005200650061006400650072002006250635062F0627063100200035002E0030002006480627064406250635062F062706310627062A0020062706440623062D062F062B002E0635062F0627063100200035002E0030002006480627064406250635062F062706310627062A0020062706440623062D062F062B002Egt13 BGR ltFEFF04180437043f043e043b043704320430043904420435002004420435043704380020043d0430044104420440043e0439043a0438002c00200437043000200434043000200441044a0437043404300432043004420435002000410064006f00620065002000500044004600200434043e043a0443043c0435043d04420438002c0020043c0430043a04410438043c0430043b043d043e0020043f044004380433043e04340435043d04380020043704300020043204380441043e043a043e043a0430044704350441044204320435043d0020043f04350447043004420020043704300020043f044004350434043f0435044704300442043d04300020043f043e04340433043e0442043e0432043a0430002e002000200421044a04370434043004340435043d043804420435002000500044004600200434043e043a0443043c0435043d044204380020043c043e0433043004420020043404300020044104350020043e0442043204300440044f0442002004410020004100630072006f00620061007400200438002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e00300020043800200441043b0435043404320430044904380020043204350440044104380438002egt13 CHS ltFEFF4f7f75288fd94e9b8bbe5b9a521b5efa7684002000410064006f006200650020005000440046002065876863900275284e8e9ad88d2891cf76845370524d53705237300260a853ef4ee54f7f75280020004100630072006f0062006100740020548c002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000204ee553ca66f49ad87248672c676562535f00521b5efa768400200050004400460020658768633002gt13 CHT ltFEFF4f7f752890194e9b8a2d7f6e5efa7acb7684002000410064006f006200650020005000440046002065874ef69069752865bc9ad854c18cea76845370524d5370523786557406300260a853ef4ee54f7f75280020004100630072006f0062006100740020548c002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000204ee553ca66f49ad87248672c4f86958b555f5df25efa7acb76840020005000440046002065874ef63002gt13 CZE ltFEFF005400610074006f0020006e006100730074006100760065006e00ed00200070006f0075017e0069006a007400650020006b0020007600790074007600e101590065006e00ed00200064006f006b0075006d0065006e0074016f002000410064006f006200650020005000440046002c0020006b00740065007200e90020007300650020006e0065006a006c00e90070006500200068006f006400ed002000700072006f0020006b00760061006c00690074006e00ed0020007400690073006b00200061002000700072006500700072006500730073002e002000200056007900740076006f01590065006e00e900200064006f006b0075006d0065006e007400790020005000440046002000620075006400650020006d006f017e006e00e90020006f007400650076015900ed007400200076002000700072006f006700720061006d0065006300680020004100630072006f00620061007400200061002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002000610020006e006f0076011b006a016100ed00630068002egt13 DAN ltFEFF004200720075006700200069006e0064007300740069006c006c0069006e006700650072006e0065002000740069006c0020006100740020006f007000720065007400740065002000410064006f006200650020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e007400650072002c0020006400650072002000620065006400730074002000650067006e006500720020007300690067002000740069006c002000700072006500700072006500730073002d007500640073006b007200690076006e0069006e00670020006100660020006800f8006a0020006b00760061006c0069007400650074002e0020004400650020006f007000720065007400740065006400650020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e0074006500720020006b0061006e002000e50062006e00650073002000690020004100630072006f00620061007400200065006c006c006500720020004100630072006f006200610074002000520065006100640065007200200035002e00300020006f00670020006e0079006500720065002egt13 DEU ltFEFF00560065007200770065006e00640065006e0020005300690065002000640069006500730065002000450069006e007300740065006c006c0075006e00670065006e0020007a0075006d002000450072007300740065006c006c0065006e00200076006f006e002000410064006f006200650020005000440046002d0044006f006b0075006d0065006e00740065006e002c00200076006f006e002000640065006e0065006e002000530069006500200068006f006300680077006500720074006900670065002000500072006500700072006500730073002d0044007200750063006b0065002000650072007a0065007500670065006e0020006d00f60063006800740065006e002e002000450072007300740065006c006c007400650020005000440046002d0044006f006b0075006d0065006e007400650020006b00f6006e006e0065006e0020006d006900740020004100630072006f00620061007400200075006e0064002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e00300020006f0064006500720020006800f600680065007200200067006500f600660066006e00650074002000770065007200640065006e002egt13 ESP ltFEFF005500740069006c0069006300650020006500730074006100200063006f006e0066006900670075007200610063006900f3006e0020007000610072006100200063007200650061007200200064006f00630075006d0065006e0074006f00730020005000440046002000640065002000410064006f0062006500200061006400650063007500610064006f00730020007000610072006100200069006d0070007200650073006900f3006e0020007000720065002d0065006400690074006f007200690061006c00200064006500200061006c00740061002000630061006c0069006400610064002e002000530065002000700075006500640065006e00200061006200720069007200200064006f00630075006d0065006e0074006f00730020005000440046002000630072006500610064006f007300200063006f006e0020004100630072006f006200610074002c002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000200079002000760065007200730069006f006e0065007300200070006f00730074006500720069006f007200650073002egt13 ETI ltFEFF004b00610073007500740061006700650020006e0065006900640020007300e4007400740065006900640020006b00760061006c006900740065006500740073006500200074007200fc006b006900650065006c007300650020007000720069006e00740069006d0069007300650020006a0061006f006b007300200073006f00620069006c0069006b0065002000410064006f006200650020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e00740069006400650020006c006f006f006d006900730065006b0073002e00200020004c006f006f0064007500640020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e00740065002000730061006100740065002000610076006100640061002000700072006f006700720061006d006d006900640065006700610020004100630072006f0062006100740020006e0069006e0067002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e00300020006a00610020007500750065006d006100740065002000760065007200730069006f006f006e00690064006500670061002e000d000agt13 FRA ltFEFF005500740069006c006900730065007a00200063006500730020006f007000740069006f006e00730020006100660069006e00200064006500200063007200e900650072002000640065007300200064006f00630075006d0065006e00740073002000410064006f00620065002000500044004600200070006f0075007200200075006e00650020007100750061006c0069007400e90020006400270069006d007000720065007300730069006f006e00200070007200e9007000720065007300730065002e0020004c0065007300200064006f00630075006d0065006e00740073002000500044004600200063007200e900e90073002000700065007500760065006e0074002000ea0074007200650020006f007500760065007200740073002000640061006e00730020004100630072006f006200610074002c002000610069006e00730069002000710075002700410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002000650074002000760065007200730069006f006e007300200075006c007400e90072006900650075007200650073002egt13 GRE ltFEFF03a703c103b703c303b903bc03bf03c003bf03b903ae03c303c403b5002003b103c503c403ad03c2002003c403b903c2002003c103c503b803bc03af03c303b503b903c2002003b303b903b1002003bd03b1002003b403b703bc03b903bf03c503c103b303ae03c303b503c403b5002003ad03b303b303c103b103c603b1002000410064006f006200650020005000440046002003c003bf03c5002003b503af03bd03b103b9002003ba03b103c42019002003b503be03bf03c703ae03bd002003ba03b103c403ac03bb03bb03b703bb03b1002003b303b903b1002003c003c103bf002d03b503ba03c403c503c003c903c403b903ba03ad03c2002003b503c103b303b103c303af03b503c2002003c503c803b703bb03ae03c2002003c003bf03b903cc03c403b703c403b103c2002e0020002003a403b10020005000440046002003ad03b303b303c103b103c603b1002003c003bf03c5002003ad03c703b503c403b5002003b403b703bc03b903bf03c503c103b303ae03c303b503b9002003bc03c003bf03c103bf03cd03bd002003bd03b1002003b103bd03bf03b903c703c403bf03cd03bd002003bc03b5002003c403bf0020004100630072006f006200610074002c002003c403bf002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002003ba03b103b9002003bc03b503c403b103b303b503bd03ad03c303c403b503c103b503c2002003b503ba03b403cc03c303b503b903c2002egt13 HEB ltFEFF05D405E905EA05DE05E905D5002005D105D405D205D305E805D505EA002005D005DC05D4002005DB05D305D9002005DC05D905E605D505E8002005DE05E105DE05DB05D9002000410064006F006200650020005000440046002005D405DE05D505EA05D005DE05D905DD002005DC05D405D305E405E105EA002005E705D305DD002D05D305E405D505E1002005D005D905DB05D505EA05D905EA002E002005DE05E105DE05DB05D90020005000440046002005E905E005D505E605E805D5002005E005D905EA05E005D905DD002005DC05E405EA05D905D705D4002005D105D005DE05E605E205D505EA0020004100630072006F006200610074002005D5002D00410064006F00620065002000520065006100640065007200200035002E0030002005D505D205E805E105D005D505EA002005DE05EA05E705D305DE05D505EA002005D905D505EA05E8002E05D005DE05D905DD002005DC002D005000440046002F0058002D0033002C002005E205D905D905E005D5002005D105DE05D305E805D905DA002005DC05DE05E905EA05DE05E9002005E905DC0020004100630072006F006200610074002E002005DE05E105DE05DB05D90020005000440046002005E905E005D505E605E805D5002005E005D905EA05E005D905DD002005DC05E405EA05D905D705D4002005D105D005DE05E605E205D505EA0020004100630072006F006200610074002005D5002D00410064006F00620065002000520065006100640065007200200035002E0030002005D505D205E805E105D005D505EA002005DE05EA05E705D305DE05D505EA002005D905D505EA05E8002Egt13 HRV (Za stvaranje Adobe PDF dokumenata najpogodnijih za visokokvalitetni ispis prije tiskanja koristite ove postavke Stvoreni PDF dokumenti mogu se otvoriti Acrobat i Adobe Reader 50 i kasnijim verzijama)13 HUN ltFEFF004b0069007600e1006c00f30020006d0069006e0151007300e9006701710020006e0079006f006d00640061006900200065006c0151006b00e90073007a00ed007401510020006e0079006f006d00740061007400e100730068006f007a0020006c006500670069006e006b00e1006200620020006d0065006700660065006c0065006c0151002000410064006f00620065002000500044004600200064006f006b0075006d0065006e00740075006d006f006b0061007400200065007a0065006b006b0065006c0020006100200062006500e1006c006c00ed007400e10073006f006b006b0061006c0020006b00e90073007a00ed0074006800650074002e0020002000410020006c00e90074007200650068006f007a006f00740074002000500044004600200064006f006b0075006d0065006e00740075006d006f006b00200061007a0020004100630072006f006200610074002000e9007300200061007a002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002c0020007600610067007900200061007a002000610074007400f3006c0020006b00e9007301510062006200690020007600650072007a006900f3006b006b0061006c0020006e00790069007400680061007400f3006b0020006d00650067002egt13 ITA ltFEFF005500740069006c0069007a007a006100720065002000710075006500730074006500200069006d0070006f007300740061007a0069006f006e00690020007000650072002000630072006500610072006500200064006f00630075006d0065006e00740069002000410064006f00620065002000500044004600200070006900f900200061006400610074007400690020006100200075006e00610020007000720065007300740061006d0070006100200064006900200061006c007400610020007100750061006c0069007400e0002e0020004900200064006f00630075006d0065006e007400690020005000440046002000630072006500610074006900200070006f00730073006f006e006f0020006500730073006500720065002000610070006500720074006900200063006f006e0020004100630072006f00620061007400200065002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000200065002000760065007200730069006f006e006900200073007500630063006500730073006900760065002egt13 JPN ltFEFF9ad854c18cea306a30d730ea30d730ec30b951fa529b7528002000410064006f0062006500200050004400460020658766f8306e4f5c6210306b4f7f75283057307e305930023053306e8a2d5b9a30674f5c62103055308c305f0020005000440046002030d530a130a430eb306f3001004100630072006f0062006100740020304a30883073002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000204ee5964d3067958b304f30533068304c3067304d307e305930023053306e8a2d5b9a306b306f30d530a930f330c8306e57cb30818fbc307f304c5fc59808306730593002gt13 KOR ltFEFFc7740020c124c815c7440020c0acc6a9d558c5ec0020ace0d488c9c80020c2dcd5d80020c778c1c4c5d00020ac00c7a50020c801d569d55c002000410064006f0062006500200050004400460020bb38c11cb97c0020c791c131d569b2c8b2e4002e0020c774b807ac8c0020c791c131b41c00200050004400460020bb38c11cb2940020004100630072006f0062006100740020bc0f002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e00300020c774c0c1c5d0c11c0020c5f40020c2180020c788c2b5b2c8b2e4002egt13 LTH ltFEFF004e006100750064006f006b0069007400650020016100690075006f007300200070006100720061006d006500740072007500730020006e006f0072011700640061006d00690020006b0075007200740069002000410064006f00620065002000500044004600200064006f006b0075006d0065006e007400750073002c0020006b00750072006900650020006c0061006200690061007500730069006100690020007000720069007400610069006b007900740069002000610075006b01610074006f00730020006b006f006b007900620117007300200070006100720065006e006700740069006e00690061006d00200073007000610075007300640069006e0069006d00750069002e0020002000530075006b0075007200740069002000500044004600200064006f006b0075006d0065006e007400610069002000670061006c006900200062016b007400690020006100740069006400610072006f006d00690020004100630072006f006200610074002000690072002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002000610072002000760117006c00650073006e0117006d00690073002000760065007200730069006a006f006d00690073002egt13 LVI ltFEFF0049007a006d0061006e0074006f006a00690065007400200161006f00730020006900650073007400610074012b006a0075006d00750073002c0020006c0061006900200076006500690064006f00740075002000410064006f00620065002000500044004600200064006f006b0075006d0065006e007400750073002c0020006b006100730020006900720020012b00700061016100690020007000690065006d01130072006f00740069002000610075006700730074006100730020006b00760061006c0069007401010074006500730020007000690072006d007300690065007300700069006501610061006e006100730020006400720075006b00610069002e00200049007a0076006500690064006f006a006900650074002000500044004600200064006f006b0075006d0065006e007400750073002c0020006b006f002000760061007200200061007400760113007200740020006100720020004100630072006f00620061007400200075006e002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002c0020006b0101002000610072012b00200074006f0020006a00610075006e0101006b0101006d002000760065007200730069006a0101006d002egt13 NLD (Gebruik deze instellingen om Adobe PDF-documenten te maken die zijn geoptimaliseerd voor prepress-afdrukken van hoge kwaliteit De gemaakte PDF-documenten kunnen worden geopend met Acrobat en Adobe Reader 50 en hoger)13 NOR ltFEFF004200720075006b00200064006900730073006500200069006e006e007300740069006c006c0069006e00670065006e0065002000740069006c002000e50020006f0070007000720065007400740065002000410064006f006200650020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e00740065007200200073006f006d00200065007200200062006500730074002000650067006e0065007400200066006f00720020006600f80072007400720079006b006b0073007500740073006b00720069006600740020006100760020006800f800790020006b00760061006c0069007400650074002e0020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e00740065006e00650020006b0061006e002000e50070006e00650073002000690020004100630072006f00620061007400200065006c006c00650072002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000200065006c006c00650072002000730065006e006500720065002egt13 POL ltFEFF0055007300740061007700690065006e0069006100200064006f002000740077006f0072007a0065006e0069006100200064006f006b0075006d0065006e007400f300770020005000440046002000700072007a0065007a006e00610063007a006f006e00790063006800200064006f002000770079006400720075006b00f30077002000770020007700790073006f006b00690065006a0020006a0061006b006f015b00630069002e002000200044006f006b0075006d0065006e0074007900200050004400460020006d006f017c006e00610020006f007400770069006500720061010700200077002000700072006f006700720061006d006900650020004100630072006f00620061007400200069002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002000690020006e006f00770073007a0079006d002egt13 PTB ltFEFF005500740069006c0069007a006500200065007300730061007300200063006f006e00660069006700750072006100e700f50065007300200064006500200066006f0072006d00610020006100200063007200690061007200200064006f00630075006d0065006e0074006f0073002000410064006f0062006500200050004400460020006d00610069007300200061006400650071007500610064006f00730020007000610072006100200070007200e9002d0069006d0070007200650073007300f50065007300200064006500200061006c007400610020007100750061006c00690064006100640065002e0020004f007300200064006f00630075006d0065006e0074006f00730020005000440046002000630072006900610064006f007300200070006f00640065006d0020007300650072002000610062006500720074006f007300200063006f006d0020006f0020004100630072006f006200610074002000650020006f002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002000650020007600650072007300f50065007300200070006f00730074006500720069006f007200650073002egt13 RUM ltFEFF005500740069006c0069007a00610163006900200061006300650073007400650020007300650074010300720069002000700065006e007400720075002000610020006300720065006100200064006f00630075006d0065006e00740065002000410064006f006200650020005000440046002000610064006500630076006100740065002000700065006e0074007200750020007400690070010300720069007200650061002000700072006500700072006500730073002000640065002000630061006c006900740061007400650020007300750070006500720069006f006100720103002e002000200044006f00630075006d0065006e00740065006c00650020005000440046002000630072006500610074006500200070006f00740020006600690020006400650073006300680069007300650020006300750020004100630072006f006200610074002c002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e00300020015f00690020007600650072007300690075006e0069006c006500200075006c0074006500720069006f006100720065002egt13 RUS ltFEFF04180441043f043e043b044c04370443043904420435002004340430043d043d044b04350020043d0430044104420440043e0439043a043800200434043b044f00200441043e043704340430043d0438044f00200434043e043a0443043c0435043d0442043e0432002000410064006f006200650020005000440046002c0020043c0430043a04410438043c0430043b044c043d043e0020043f043e04340445043e0434044f04490438044500200434043b044f00200432044b0441043e043a043e043a0430044704350441044204320435043d043d043e0433043e00200434043e043f0435044704300442043d043e0433043e00200432044b0432043e04340430002e002000200421043e043704340430043d043d044b04350020005000440046002d0434043e043a0443043c0435043d0442044b0020043c043e0436043d043e0020043e0442043a0440044b043204300442044c002004410020043f043e043c043e0449044c044e0020004100630072006f00620061007400200438002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e00300020043800200431043e043b043504350020043f043e04370434043d043804450020043204350440044104380439002egt13 SKY ltFEFF0054006900650074006f0020006e006100730074006100760065006e0069006100200070006f0075017e0069007400650020006e00610020007600790074007600e100720061006e0069006500200064006f006b0075006d0065006e0074006f0076002000410064006f006200650020005000440046002c0020006b0074006f007200e90020007300610020006e0061006a006c0065007001610069006500200068006f0064006900610020006e00610020006b00760061006c00690074006e00fa00200074006c0061010d00200061002000700072006500700072006500730073002e00200056007900740076006f00720065006e00e900200064006f006b0075006d0065006e007400790020005000440046002000620075006400650020006d006f017e006e00e90020006f00740076006f00720069016500200076002000700072006f006700720061006d006f006300680020004100630072006f00620061007400200061002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002000610020006e006f0076016100ed00630068002egt13 SLV ltFEFF005400650020006e006100730074006100760069007400760065002000750070006f0072006100620069007400650020007a00610020007500730074007600610072006a0061006e006a006500200064006f006b0075006d0065006e0074006f0076002000410064006f006200650020005000440046002c0020006b006900200073006f0020006e0061006a007000720069006d00650072006e0065006a016100690020007a00610020006b0061006b006f0076006f00730074006e006f0020007400690073006b0061006e006a00650020007300200070007200690070007200610076006f0020006e00610020007400690073006b002e00200020005500730074007600610072006a0065006e006500200064006f006b0075006d0065006e0074006500200050004400460020006a00650020006d006f0067006f010d00650020006f0064007000720065007400690020007a0020004100630072006f00620061007400200069006e002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000200069006e0020006e006f00760065006a01610069006d002egt13 SUO ltFEFF004b00e40079007400e40020006e00e40069007400e4002000610073006500740075006b007300690061002c0020006b0075006e0020006c0075006f00740020006c00e400680069006e006e00e4002000760061006100740069007600610061006e0020007000610069006e006100740075006b00730065006e002000760061006c006d0069007300740065006c00750074007900f6006800f6006e00200073006f00700069007600690061002000410064006f0062006500200050004400460020002d0064006f006b0075006d0065006e007400740065006a0061002e0020004c0075006f0064007500740020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e00740069007400200076006f0069006400610061006e0020006100760061007400610020004100630072006f0062006100740069006c006c00610020006a0061002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030003a006c006c00610020006a006100200075007500640065006d006d0069006c006c0061002egt13 SVE ltFEFF0041006e007600e4006e00640020006400650020006800e4007200200069006e0073007400e4006c006c006e0069006e006700610072006e00610020006f006d002000640075002000760069006c006c00200073006b006100700061002000410064006f006200650020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e007400200073006f006d002000e400720020006c00e4006d0070006c0069006700610020006600f60072002000700072006500700072006500730073002d007500740073006b00720069006600740020006d006500640020006800f600670020006b00760061006c0069007400650074002e002000200053006b006100700061006400650020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e00740020006b0061006e002000f600700070006e00610073002000690020004100630072006f0062006100740020006f00630068002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e00300020006f00630068002000730065006e006100720065002egt13 TUR ltFEFF005900fc006b00730065006b0020006b0061006c006900740065006c0069002000f6006e002000790061007a006401310072006d00610020006200610073006b013100730131006e006100200065006e0020006900790069002000750079006100620069006c006500630065006b002000410064006f006200650020005000440046002000620065006c00670065006c0065007200690020006f006c0075015f007400750072006d0061006b0020006900e70069006e00200062007500200061007900610072006c0061007201310020006b0075006c006c0061006e0131006e002e00200020004f006c0075015f0074007500720075006c0061006e0020005000440046002000620065006c00670065006c0065007200690020004100630072006f006200610074002000760065002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000200076006500200073006f006e0072006100730131006e00640061006b00690020007300fc007200fc006d006c00650072006c00650020006100e70131006c006100620069006c00690072002egt13 UKR ltFEFF04120438043a043e0440043804410442043e043204430439044204350020044604560020043f043004400430043c043504420440043800200434043b044f0020044104420432043e04400435043d043d044f00200434043e043a0443043c0435043d044204560432002000410064006f006200650020005000440046002c0020044f043a04560020043d04300439043a04400430044904350020043f045604340445043e0434044f0442044c00200434043b044f0020043204380441043e043a043e044f043a04560441043d043e0433043e0020043f0435044004350434043404400443043a043e0432043e0433043e0020043404400443043a0443002e00200020042104420432043e04400435043d045600200434043e043a0443043c0435043d0442043800200050004400460020043c043e0436043d04300020043204560434043a0440043804420438002004430020004100630072006f006200610074002004420430002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002004300431043e0020043f04560437043d04560448043e04570020043204350440044104560457002egt13 ENU (Use these settings to create Adobe PDF documents best suited for high-quality prepress printing Created PDF documents can be opened with Acrobat and Adobe Reader 50 and later)13 gtgt13 Namespace [13 (Adobe)13 (Common)13 (10)13 ]13 OtherNamespaces [13 ltlt13 AsReaderSpreads false13 CropImagesToFrames true13 ErrorControl WarnAndContinue13 FlattenerIgnoreSpreadOverrides false13 IncludeGuidesGrids false13 IncludeNonPrinting false13 IncludeSlug false13 Namespace [13 (Adobe)13 (InDesign)13 (40)13 ]13 OmitPlacedBitmaps false13 OmitPlacedEPS false13 OmitPlacedPDF false13 SimulateOverprint Legacy13 gtgt13 ltlt13 AddBleedMarks false13 AddColorBars false13 AddCropMarks false13 AddPageInfo false13 AddRegMarks false13 ConvertColors ConvertToCMYK13 DestinationProfileName ()13 DestinationProfileSelector DocumentCMYK13 Downsample16BitImages true13 FlattenerPreset ltlt13 PresetSelector MediumResolution13 gtgt13 FormElements false13 GenerateStructure false13 IncludeBookmarks false13 IncludeHyperlinks false13 IncludeInteractive false13 IncludeLayers false13 IncludeProfiles false13 MultimediaHandling UseObjectSettings13 Namespace [13 (Adobe)13 (CreativeSuite)13 (20)13 ]13 PDFXOutputIntentProfileSelector DocumentCMYK13 PreserveEditing true13 UntaggedCMYKHandling LeaveUntagged13 UntaggedRGBHandling UseDocumentProfile13 UseDocumentBleed false13 gtgt13 ]13gtgt setdistillerparams13ltlt13 HWResolution [2400 2400]13 PageSize [612000 792000]13gtgt setpagedevice13

Page 16: ΑΡΧΑΓΓΕΛΩΝ ΛΟΓΟΣ καλοκαιρι 2010

16

Ἀρχαγγέλων Λόγος

Ἕνα κείμενο δανεισμένο ἀπό τήν ἱστοσελίδα wwwtheworldoffroadcom τοῦ καλοῦ Θεσσαλονικιοῦ δημοσιογράφου Ἄκη Τεμπερίδη πού μαζί μέ τήν Βούλα Νέτου πραγματοποιοῦν τόν γῦρο τοῦ κόσμου μέ ἕνα τζίπ Ὕστερα ἀπό χίλιες μέρες καί 156000 χλμ κι ἀφοῦ ἔχουν δεῖ καί περάσει πολλά καταγράφει τήν ἄποψή του γιά ὅσα συμβαίνουν στήν χώρα μας Προσέξτε τήν ἁπλῆ σοφία πού προκύπτει στά γραφόμενα τοῦ ταξιδευτῆ ὁ ὁποῖος ἔζησε τήν πραγματικότητα τοῦ κόσμου ἔξω ἀπό τόν ἑλλαδίτικο μικρόκοσμο

Α ἰσθάνομαι ἐξοργισμένος - αὐτονόητο αὐτό Ἐπίσης αἰσθάνομαι γιά πρώτη φορά μή ὑπερήφανος - γιά νά μήν πῶ ντροπιασμένος - πού εἶμαι Ἕλληνας σ αὐτό τό ταξίδι Ὅταν φύγαμε εἴχαμε ἀκόμη τή φόρα τήν

λάμψη τό ἀνέβασμα τῶν Ὀλυμπιακῶν καί τοῦ Euro 2004 Στήν Αφρική λέγαμε Grec καί μᾶς ἀποθέωναν εἰδικά οἱ ποδοσδαιρόφιλοι Τώρα λέω Griego μέ χαμη-λωμένη φωνή εἰδικά ἀπό τή στιγμή πού μία Ἀργεντῖνα κυρία μου εἶπε ὅτι χειρό-τερη ἀπό τήν Ἀργεντινή ἔγινε ἡ Ἑλλάδα Ἕνας Χιλιανός καραμπινιέρος μοῦ εἶπε προχθές Ἄ Γκρέσια Μπανκαρότα νό (Ἄ ἡ Ἑλλάδα πού χρεωκόπησε σωστά)

Αἰσθάνομαι ντροπή λοιπόν ναί ντροπή εἰ-δικά ὅταν ξέρω ὅτι μέσα στό χρόνο ὁ κάθε Γερμα-νός πού θά συναντᾶμε στόν δρόμο θά ἔχει κάνει τούς ὑπολογισμούς του καί θά σκέφτεται ὅτι θά τοῦ κοστίσω 1000 εὐρώ ἀπό τό προσωπικό του εἰ-σόδημα τά ἑπόμενα τρία χρόνια Τό ἴδιο ὁ Ιταλός ὁ Γάλλος ἀλλά καί ὁ Σλοβάκος - ἄν εἶναι δυνα-τόν - θά βάλει τό χέρι στήν τσέπη γιά χάρη μου - τρόπος τοῦ λέγειν Αἰσθάνομαι ντροπή νά βλέπω

στό CNN τήν Ἑλλάδα πρώτη εἴδηση τήν Ἀθῆνα νά καίγεται καί νά διαβάζω ὅτι ἡ Βουλγαρία ἔβγαλε ταξιδιωτική ὀδηγία γιά τή χώρα μας Πῶς νά ξεπεράσω τό γεγονός ὅτι ἡ χώρα μου εἶναι σέ πλήρη ἀπαξίωση ὅσο ἐμεῖς συνεχίζουμε νά ταξι-δεύουμε Πῶς νά ἀντιμετωπίσουμε μέ κέφι τήν διαδρομή πού μᾶς ἀπομένει νά γράφουμε γιά νέες πόλεις διαδρομές χωριά πόλεις καί βουνά ὅταν πίσω ἄνθρω-ποι πού μᾶς διαβάζουν δέν ἔχουν νά βγάλουν τόν μῆνα Ἐπίσης δέν σοῦ κρύβω ὅτι φοβᾶμαι τήν ἐπιστροφή μας στήν Ἑλλάδα Μία περιπέτεια εἶναι καί θά τήν ἀντιμετωπίσουμε λέμε μεταξύ μας ὅλες αὐτές τίς ἡμέ-ρες ἀλλά καί πάλι μᾶς τρομάζει ἡ ἰδέα νά γυρίσουμε καί νά συναντᾶμε θλιμμένα ἐξοργισμένα ἀπελπισμένα χαμένα πρόσωπα Φοβᾶμαι ἐπίσης ὅτι σέ συζητήσεις πού θά κάνουμε μέ φίλους καί γνωστούς θά καταλήγουμε σέ καβγάδες καί ξέρετε γιατί ∆ιότι θα προσεγγίζουμε το οἰκονομικό πρόβλημα μέ ἀφέλεια καί χιοῦμορ σύμφωνα μέ ὅσα μᾶς δίδαξε τό ταξίδι Μοῦ ἔκοψαν τό δῶρο θά μᾶς λέει ὁ ἕνας Νά ζήσεις καί μέ 12 μισθούς

Κάνοντας τόν γῦρο τοῦ κόσμου Ἄκης Τεμπερίδης δημοσιογράφος εἰδικοῦ τύπου

17

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

θά λέμε ἐμεῖς Ἐξάλλου οὔτε ὁ Γερμανός δέν πληρώνεται ἐπί δεκατέσσερα Θά πάρω σύνταξη στά 65 θά λέει ὁ ἄλλος Παίδαρος θά εἶσαι στά 60 θά τοῦ λέω γιά νά μήν τοῦ πῶ ὅτι ἐπειδη πολλοί ἔπαιρναν σύνταξη στά 45 φαληρί-σαμε ∆έν τήν βγάζω μέ 700 εὐρώ θά λέει ὁ τρίτος Στήν Μαλαισία τήν βγάζουν μέ 300 γιά νά μήν μιλήσω γιά τήν Ἰνδία Μέ ἀπέλυσαν θά πεῖ ὁ ἄλλος Ἔτσι εἶναι ἡ ζωή μέ τά πάνω καί τά κά-τω Ρίξε τις ἀπαιτήσεις σου καί θά βρεῖς ἄλλη δουλειά ∆έν βρίσκω δουλειά θά ποῦν ἀρκετοί Μπορεῖ κι ἐγώ τό ἴδιο θά τούς πῶ ἀλλά θά τό παλαίψω Ἀκόμη καί σέ βενζινάδικο θά δουλέψω ∆έν συνεχίζω γιατί - ξέρω - ἤδη ἐκνευρίστηκες Ὅμως νά σοῦ ἐξηγήσω λίγο γιατί σκέφτομαι ἔτσι ἐπειδή ἔχουμε δεῖ τόσα πολλά καί δραματικά πράγματα στόν κόσμο πού δέν μπορεῖς νά φανταστεῖς Ξέρω ξέρω θέλεις μόνο νά συγκρι-νόμαστε μέ 5-10 χῶρες σέ Εὐρώπη καί Αμερική ὅμως νά σοῦ πῶ ὅτι ὁ ὑπόλοιπος κόσμος εἶναι σέ μακράν χειρότερη κατάσταση ἀπό τήν Ἑλλάδα ἀκόμη καί ἀπό τήν Ἑλλάδα πού βρίσκεται στά πρόθυρα χρεωκοπίας Χάρη στήν ἐμπειρία μας ἔχουμε σκληρύνει ὁμολογῶ Γι αὐτό καί δέν μᾶς ρίχνει τό γεγονός ὅτι κάποιοι θά χάσουν τά κεκτημένα τους τά ἐπιδόματα καί τά δῶρα τους σέ μία χώρα πού χάρη ΚΑΙ σ αὐτούς δανείζεται χοντρά ἐδῶ καί δε-καετίες Ναί πιστεύω ὅτι ΟΛΟΙ ἐμεῖς πού σκεφτήκαμε ἔστω νά ἐκμεταλλευτοῦμε τό ἑλληνικό κράτος - παρότι ἴσως τοῦ ἄξιζε ὅπως μᾶς φέρεται - πρέπει νά αἰσθα-νόμαστε τύψεις σήμερα Ὄχι ὅλοι ἀλλά ὅσοι χαραμοφάηδες ἀνίκανοι βολεμένοι καί κολλητοί τοῦ κάθε κόμματος θά πρέπει νά τό αἰσθάνονται αὐτό Οἱ ὑπόλοι-ποι Ἕλληνες τό ὑγιές κομμάτι δέν ἔχει νά φοβηθεῖ τίποτα Αὐτοί δίνουν μάχη κάθε μέρα Θέλω νά προσθέσω μόνο τό ἐξῆς Μία φράση πού λέμε ὅλον αὐτόν τόν και-ρό στό ταξίδι ὅποτε εἴχαμε πρόβλημα εἴτε μέ κολλημένο κινητῆρα εἴτε μέ τό αὐ-τοκίνητο διαλυμένο στόν Μισσισσιππῆ εἴτε μέ ψίχουλα στήν τράπεζα κάποιες μέρες Λεφτά εἶναι ἐμεῖς νά εἴμαστε καλά λέγαμε ∆ές το λίγο τό πρᾶγμα ἔτσι Λεφτά αὐτό εἶναι τό πρόβλημα Γι αὐτά τά λεφτά τά ἔχει βάψει μαῦρα ὅλη ἡ χώ-ρα Γι αὐτά τά λεφτά κάποιοι βγήκαν πάλι τά ἔσπασαν καί ἔκαψαν ἀνθρώπους ζωντανούς Μήν μοῦ πεῖτε ὅτι δέν εἶναι ἔτσι ∆έν εἶναι γιά τά εὐρώ ἀλλά γιά τίς ἰδέες Καλά Ὅμως νοιώθουμε δυνατοί Ἀκόμη κι ἄν μείνουμε στήν ἀνεργία θά βροῦμε τήν ἄκρη Θά βάλουμε τό μυαλό μας κάτω καί θά βροῦμε δουλειά Καί μέ 300 εὐ-ρώ τήν βγάζουμε μένοντας στήν Ἐπανομή ἔτσι λέμε οἱ δυό μας Μπορεῖς νά τό πεῖς αὐτό τέτοιο καιρό Τότε μήν μασᾶς Ἀκούγομαι πολύ σίγουρος Τό ταξίδι φταίει Ἡ ζωή δέν εἶναι παιχνίδι Τί νά κάνω ἄν δέν τήν ἔβλεπα ἔτσι δέν θά κάναμε αὐτήν τήν τρέλα νά γυρίσουμε τόν κόσμο Θά φάμε κατραπακιά πίσω στήν Ἑλλάδα Εἴπαμε μία περιπέτεια θά εἶναι κι αὐτή Στό κάτω-κάτω ἡ ἑλληνική laquoμαγκιάraquo - γιά τήν ὁποία ὑπερηφανευ-όμαστε - στά δύσκολα φαίνεται Γιά καλό καί γιά κακό θά ἔχουμε τήν σκηνή μας Τό πολύ-πολύ νά μένουμε ἐκεῖ σέ κάποιο ξέφωτο στό δάσος τοῦ Σέιχ Σοῦ

18

Ἅγιος Ἰουστῖνος Πόποβιτς (1894-1979) Ἕνας νέος Ἅγιος τῆς Ὀρθοδοξίας

Ἀρχαγγέλων Λόγος

Μέσα στό στενάχωρο κλίμα τῶν ἡμερῶν μία χαρμόσυνη εἴδηση Ὁ μακαριστός γέροντας Ἰουστῖνος Πόποβιτς ἀνακηρύχτηκε νέος Ἅγιος τῆς ἐκκλησίας μας Κα-τά τήν διάρκεια τῆς συνεδρίας τῆς Πέμπτης 29ης Ἀπριλίου 2010 ἡ Σύνοδος τῆς Ἱεραρχίας τῆς Σερβικῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας κατέταξε στά δίπτυχα τόν Ἀρχιμανδρίτη Ἰουστῖνο Πόποβιτς (1894ndash1979) καί τόν ἡγούμενο τῆς Μονῆς Ντάιμπαμπε τοῦ Μαυροβουνίου Συμεών Πόποβιτς (1854 ndash 1941) Ἡ Σύνοδος τῆς Ιεραρχίας τῆς Σερβικῆς Ἐκκλησίας ἀποφάσισε ἡ μνήμη τοῦ Ἀρχιμανδρίτη Ἰ-ουστίνου Πόποβιτς νά τιμᾶται στίς 14 Ιουνίου καί τοῦ ἡγουμένου Συμεών τήν 1η Απριλίου

Ὁ ὅσιος καί θεοφόρος πατήρ Ἰουστῖνος γεννήθηκε στίς 25 Μαρτίου τοῦ 1894 στήν πόλη Βράνιε τῆς νοτίου Σερβίας Ὁ πατέρας του ὀνομαζόταν Σπυρί-

δων καί ἡ μητέρα του Ἀναστασία Ἡ οἰκογένεια τοῦ πατέ-ρα του ἦταν ἐκ παραδόσεως ἱερατική καί εἶχε δώσει στήν ὀρθόδοξη Ἐκκλησία τουλάχιστον ἑπτά ἱερωμένους Ὁ ἴδιος κατά τήν βάπτιση ἔλαβε τό ὄνομα Εὐάγγελος Ἀπό μικρό παιδί ἐπισκεπτόταν μέ τούς γονεῖς του τόν ἅγιο Πρόχορο τόν Θαυματουργό στήν κοντινή Μονή Πτσίνσκι ὅπου καί εἶδε μέ τά μάτια του τήν θεραπεία τῆς μητέρας του ἀπό βα-ριά ἀσθένεια Πηγή εὐλάβειας γιά τόν μικρό Εὐάγγελο ἦταν ἡ τακτική ἀνάγνωση τοῦ Εὐαγγελίου ἀπό τά δεκατέσσερα του χρόνια ἡ ἀνάγνωση τῶν Συναξαριῶν καί ἀργότερα τῶν ἔργων τῶν Ἁγίων Πατέρων τῆς Ἐκκλησίας ∆ιψασμέ-

νος γιά τήν γνώση ὁ Εὐάγγελος ἐγγράφεται τό 1905 στήν Ἐκκλησιαστική Σχολή τοῦ Ἁγίου Σάββα στό Βελιγράδι ὅπου ἀξιώθηκε νά ἔχει ὡς δάσκαλο του τόν ἅ-γιο Νικόλαο Βελιμίροβιτς (βλέπε σελίδα 24) Τελείωσε τήν Σχολή στά 1914 μά τόν πρόλαβε ὁ Α΄ Παγκόσμιος Πόλεμος καί στρατεύτηκε ὡς νοσοκόμος Τήν 1η Ἰανουαρίου τοῦ 1916 ἔλαβε τό μοναχικό σχῆμα καί πῆρε τό ὄνομα τοῦ ἁγίου μάρτυρος καί φιλοσόφου Ἰουστίνου Στήν συνέχεια φεύγει γιά θεολο-γικές σπουδές στήν Ἁγία Πετρούπολη Σύντομα ὅμως λόγῳ τῶν ἐξελίξεων στήν Ρωσία ἀναγκάστηκε νά μεταβεῖ στήν Ὀξφόρδη Ἐκεῖ ἔμεινε δύο χρόνια ἐτοιμά-ζοντας τήν διδακτορική του ἐργασία μέ θέμα laquoἩ θρησκεία καί ἡ φιλοσοφία τοῦ Ντοστογιέβσκιraquo Τό 1919 ὅταν μετά τό τέλος τοῦ πολέμου γύρισε στήν πατρίδα του τοποθετήθηκε ὡς καθηγητής θεολογίας στό Σρέμσκι Κάρλοβτσι Τό 1926 με-ταβαίνει στήν Ἀθῆνα γιά νά λάβει τό διδακτορικό του δίπλωμα στήν Πατρολογί-α μέ θέμα laquoΤό πρόβλημα τοῦ προσώπου καί τῆς γνώσεως στόν Ἅγιο Μακάριο τόν Αἰγύπτιοraquo Γνώριζε πολύ καλά τήν παλαιοσλαβική τήν ἀρχαιοελληνική τήν λατινική τήν ρωσική τήν νεοελληνική τήν ἀγγλική τήν γερμανική καί τήν γαλ-λική γλῶσσα

19

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

Τά ἑπόμενα ἔτη ἐργάστηκε στίς Ἐκκλησιαστικές Σχολές τοῦ Καρλοβικίου τῆς Πριζρένης καί τοῦ Μοναστηρίου Τό 1930-31 ἡ Σερβική Ἐκκλησία τόν ἔστειλε σέ ἱεραποστολική ἀποστολή στήν Τσεχοσλοβακία γιά τήν διαφώτιση καί ὀργά-νωση τῶν ἐνοριῶν καί τοῦ μοναχικοῦ βίου τῶν ὀρθοδόξων Σλοβάκων στά Καρ-πάθια οἱ ὁποῖοι ἐπέστρεφαν στήν Ὀρθοδοξία ἀπό τήν Οὐνία Ἐνῶ ἀκόμη βρι-σκόταν ἐκεῖ ἐξελέγη τό 1931 ἐπίσκοπος τῆς νεοσυσταθείσης Ἐπισκοπῆς Καρπα-θίας ἀλλά ἀπό ταπείνωση δέν δέχτηκε τήν θέση ἐκείνη Στήν διάρκεια τῆς γερμανικῆς κατοχῆς βρέθηκε σέ διάφορες μονές καί στό Βελιγράδι μοιραζόμενος τήν τύχη τοῦ λαοῦ του Μέ τήν ἐγκαθίδρυση τῆς νέας κομμουνιστικῆς ἐξουσίας στήν Γιουγκοσλαβία τό 1945 ὁ π Ιουστῖνος ἐξεδιώχθη ἀπό τό Πανεπιστήμιο τοῦ Βελιγραδίου μαζί μέ ἄλλους 200 καθηγητές Τό 1946 συνελήφθη στήν μονή Σούκοβο καί φυλακίστηκε Λίγο ἔλειψε νά ἐκτελεστεῖ ἀπό τό καθεστώς ὡς laquoἐχθρός τοῦ λαοῦraquo ἀλλά σώθηκε τήν τελευταία στιγμή ὅταν ὁ Πατριάρχης Γαβριήλ κατά τήν ἐπιστροφή του ἀπό τό Νταχάου ἀπαίτησε τήν ἀ-ποφυλάκισή του ∆ιωγμένος ἀπό τό Πανεπιστήμιο καί δίχως κάποια σύνταξη στερημένος ἀ-πό τά ἀνθρώπινα θρησκευτικά καί πολιτικά του δικαιώματα ὁ π Ιουστῖνος ἔζη-σε οὐσιαστικά ἔγκλειστος στήν μικρή γυναικεία μονή τῶν Ἀρχαγγέλων στό Τσέ-λιε τοῦ Βάλιεβο Ἀκόμη καί ἐκεῖ ὅμως οἱ πολιτικές ἀρχές δέν τόν ἄφηναν ἥσυχο Πέρα ἀπό τήν συνεχῆ καί ἀσφυκτική παρακολούθηση συχνές ἦταν καί οἱ ἀνα-κρίσεις στήν πολιτική διοίκηση τοῦ Βάλιεβο Σέ περιόδους δέ κρισίμων συνεδριά-σεων τῆς Ἱερᾶς Συνόδου στό Βελιγράδι τοῦ ἀπαγορευόταν ὁποιαδήποτε ἔξοδος ἀπό τήν μονή ἐπί μῆνες ἀπό τόν φόβο τυχόν ἐπιρροῆς του στούς ἐπισκόπους Πα-ρά τίς δύσκολες αὐτές καί ὀδυνηρές συνθῆκες ὁ Ἅγιος Ἰουστῖνος λειτουργοῦσε καθημερινά προσευχόταν ἀδιάλειπτα ἐπικοινωνοῦσε μέ ὅσους εἶχαν τό θάρρος νά τόν ἐπισκέπτονται καί ἔγραφε συνεχῶς Παρά τόν αὐστηρό περιορισμό του ἀπό τίς πολιτικές ἀρχές ἡ φήμη του ἐξα-πλώθηκε γρήγορα καί πέρασε τά σύνορα τῆς Σερβίας Ἔτσι τόν ἐπισκέπτονταν ὄχι μονάχα Σέρβοι ἀπό διάφορες περιοχές τῆς χώρας ἀλλά καί πολλοί Ἕλληνες Ἐκοιμήθη ἐν Κυρίῳ στίς 25 Μαρτίου 1979 ἀνήμερα τοῦ Εὐαγγελισμοῦ Ὁ Ἅγιος Ἰουστῖνος ἀφοῦ ἐντρύφησε στά ἔργα τῶν Πατέρων τῆς Ἐκκλησίας ἔγραψε τά δικά του συγγράμματα ὅπου διαφαίνεται τό θεολογικό βάθος καί ἡ πίστη του ∆ύο εἶναι τά κεντρικά χαρακτηριστικά τοῦ ἔργου του Ἡ ἀγάπη του γιά τό πρόσωπο τοῦ laquoΘεανθρώπου Χριστοῦraquo - πού εἶναι ἡ πιό συχνή ἔκφραση μέσα στό ἔργο του- καί ἡ μέριμνά του νά μήν ἀποκλίνει ἀπό τήν ἀλάνθαστη γραμμή τῶν θεοφόρων Πατέρων τῆς Ὀρθοδόξου Ἀνατολῆς Τήν περίοδο 1932-35 συνέγραψε τό ἔργο laquoὈρθόδοξος φιλοσοφία τῆς Ἀληθείαςraquo τό ὁποῖο τοῦ χάρισε τήν ἔδρα τῆς ∆ογματικῆς στήν Θεολογική Σχολή τοῦ Πανεπιστημίου τοῦ Βελι-γραδίου Ἄλλα ἔργα του εἶναι οἱ Βίοι τῶν Ἁγίων σέ 12 τόμους καί ἡ Ἑρμηνεία τῆς Καινῆς ∆ιαθήκης σέ 7 τόμους

20

ΕΠΙΛΟΓΕΣ ΑΠΟ ΚΗΡΥΓΜΑΤΑ Ἅγιος Ἰουστῖνος Πόποβιτς

Ἀρχαγγέλων Λόγος

Α ὐτό εἶναι ἡ ἀγάπη τοῦ Χριστοῦ πρός τόν ἄνθρωπο ἡ λύτρωση ἀπό τόν θά-νατο Λέει ἡ δεύτερη μεγάλη ἐντολή laquoἈγαπήσεις τόν πλησίον σου ὡς σεαυ-

τόνraquo (Μτ 22 39) Πότε ἀγαποῦμε λοιπόν πραγματικά τόν ἄνθρωπο Ὅταν τόν λυτρώνουμε ἀπό τήν ἁμαρτία του ἀπό τήν κόλαση αὐτή εἶναι ἡ γνήσια ἀγάπη πρός τόν ἄνθρωπο Μονάχα ὅταν ἀγαπᾶ κανείς τόν ἄνθρωπο διά τοῦ Χριστοῦ - μέ ὅλη τήν ψυχή καί τήν δύναμή του- τότε τόν ἀγαπᾶ ἀληθινά

Θ ά ρωτήσει κάποιος καί ἡ ἀγάπη τῶν γονέων πρός τά τέκνα Καί ἡ ἀγάπη τοῦ συζύγου πρός τήν σύ-

ζυγο Καί ἡ ἀγάπη τοῦ ἀνθρώπου πρός τήν πατρίδα ∆έν εἶναι καί αὐτά ἀγάπη Τά ὀνομάζουμε βέβαια ὅλα αὐτά ἀγάπη ἀλλά εἶναι ἄραγε ἔτσι Ὅλα αὐτά δέν ἔ-χουν ἴχνος ἀγάπης ἐάν δέν εἶναι ὁ Χριστός ἡ δύναμη ἐ-κείνη μέσα ἀπό τήν ὁποία ἀγαπᾶμε Ἄν ὁ πατέρας δέν ἀγαπᾶ τά τέκνά του μέ τήν ἀγάπη τοῦ Χριστοῦ ἄν δέν τά παιδαγωγεῖ στό ἀγαθό ἄν δέν τά ὁδηγεῖ στόν ἴσιο δρόμο ἄν δέν τά διδάσκει νά σωθοῦν ἀπό τήν ἁμαρτί-α παρά μονάχα τά χαϊδεύει καί τά κολακεύει τότε τά μισεῖ καί τά φονεύει Ἄν πάλι ὁ σύζυγος ἀγαπᾶ τήν σύ-ζυγο μονάχα σαρκικά γίνεται ὁ φονιᾶς της Ἔτσι συμ-βαίνει μέ κάθε γήινη σαρκική ἀγάπη

Ὦ ναί ὅταν οἱ ἄνθρωποι τρελαθοῦν ἀπό τήν ὑπερηφάνεια ὅταν ἀλλοφρο-νήσουν ἀπό τήν αὐταρέσκεια τότε δέν τούς χρειάζεται ὁ Θεός δέν χρειά-

ζονται τήν ∆ικαιοσύνη Του ἀφοῦ ἀνακηρύσσουν τόν ἑαυτό τους γιά Θεό Προ-τείνουν τήν ἐλάχιστη καί ψεύτικη ἀλήθεια τούς ὡς τήν μεγάλη τήν σωτήρια ἀλή-θεια Ἀνακηρύσσουν ἀκόμα τήν ἐλάχιστη γήινη δική τούς ἀνάπηρη δικαιοσύνη ὡς τήν μέγιστη δικαιοσύνη δέν μᾶς χρειάζεται ἡ ∆ικαιοσύνη τοῦ Χριστοῦ δέν θέλουμε τήν ∆ικαιοσύνη τοῦ Θεοῦ

Ο ἱ ἄνθρωποι μέ τυφλωμένο τό νοῦ καί τήν ψυχή δέν βλέπουν μά καί δέ θέ-λουν νά δοῦν ὅτι σέ τοῦτο τόν κόσμο ὁ ἄνθρωπος - ὁ γνήσιος ἄνθρωπος -

δέν μπορεῖ νά σταθεῖ Οἱ Ἠρῶδες ζητοῦν τήν κεφαλή τοῦ Ἰωάννου τοῦ Βαπτι-στοῦ ζητοῦν τίς κεφαλές ὅλων τῶν δικαίων τῆς γῆς Καί οἱ Φαρισαῖοι οἱ ψευδεῖς Γραμματεῖς καί οἱ ψευδοσοφοί τοῦ κόσμου αὐτοί ἀπαιτοῦν τόν θάνατο τοῦ Θε-ανθρώπου Χριστοῦ

Γ ιατί ἡ Εὐρώπη περιέπεσε στίς μέρες μας σέ τόσα δεινά σέ τόσα ἀδιέξοδα Εἶ-ναι ἐπειδή ἀπέρριψε τόν Χριστό ἀπέρριψε τό ἱερό Του Εὐαγγέλιο καί ζητᾶ

21

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

νά λύσει ὅλα της τά προβλήματα χωρίς τόν Χριστό Καί μάλιστα ὄχι μόνο χωρίς τόν Χριστό μά καί ἀντίθετα ἀπό τόν Χριστό Μά ὅποιος μάχεται τόν Χριστό καί Θεό ἐκεῖνος γίνεται σύντροφος τῶν δαιμόνων Καί τί εἶναι αὐτό πού ἀπομένει ἀ-πό αὐτόν τόν ἄνθρωπο μέσα σέ ἕναν τέτοιο πόλεμο Πτῶμα Μονάχα πτῶμα

Κ άθε ἄνθρωπος εἶναι ὁ αἰώνιος ἀδελφός σου ὁ αἰώνιος συνάδελφός σου Πρόσεχε λοιπόν πῶς τοῦ συμπεριφέρεσαι Πρόσεχε τί σκέφτεσαι περί αὐ-

τοῦ Πρόσεχε τί ἐπιθυμεῖς γι αὐτόν Ἐπειδή στήν αἰωνιότητα μέλλεις νά ζήσεις μαζί μέ ἐκεῖνον Γι αὐτό ἄς εἶναι ὅλα μέσα μας ἀθάνατα καί αἰώνια ἡ ἀγάπη μας πρός τόν ἄνθρωπο τό ἀγαθό μας ἡ ἀλήθειά μας ἡ δικαιοσύνη μας Γιά νά μήν ντρεπόμαστε στόν ἄλλο κόσμο μήτε γιά τήν ἀγάπη μας μήτε γιά τό καλό μας μή-τε γιά τήν ἀλήθειά μας μήτε καί γιά τήν δικαιοσύνη μας ἐνώπιον τοῦ Κυρίου

Ὁ παράδεισος μά καί ἡ κόλαση τοῦ ἀνθρώπου ἀρχίζουν ἐδῶ ἀπό τήν γῆ γιά νά συνεχιστοῦν αἰώνια στήν ἄλλη ζωή Τί εἶναι ὁ παράδεισος Εἶναι ἡ αἴ-

σθηση τῆς παρουσίας τοῦ Θεοῦ Ἅμα ὁ ἄνθρωπος αἰσθάνεται ἐντός του τόν Θεό εἶναι ἤδη στόν παράδεισο γιατί ὅπου εἶναι ὁ Θεός ἐκεῖ εἶναι καί ἡ Βασιλεία τοῦ Θεοῦ ἐκεῖ καί ὁ παράδεισος Ἀπό τότε πού ὁ Θεός Λόγος κατέβηκε στήν γῆ καί ἔ-γινε ἄνθρωπος ὁ παράδεισος ἔγινε ἡ ἀμεσότερη πραγματικότητα γιά τήν γῆ καί τόν ἄνθρωπο ἐπειδή ὅπου εἶναι ὁ Χριστός ἐκεῖ καί ὁ παράδεισος

∆ έν ὑπάρχει μεγαλύτερη φρίκη ἀπό τήν αἰωνιότητα δίχως Χριστό Ἐγώ θά δεχόμουν μέ χαρά νά εἶμαι στήν Κόλαση μαζί μέ τόν Χριστό (συγχωρῆστε

μου τό παράδοξο) παρά στόν Παράδεισο δίχως Χριστό Γιατί ὅπου δέν εἶναι Ἐ-κεῖνος τά πάντα μεταβάλλονται σέ κατάρα σέ πίκρα καί σέ φρίκη

Ἡ κάθε εὐαγγελική ἀρετή γίνεται στά χέρια τοῦ ὀρθοδόξου χριστιανοῦ πινέ-λο μέ τό ὁποῖο ζωγραφίζει στήν ψυχή του τήν εἰκόνα τοῦ Χριστοῦ μέχρι νά

τήν ὁλοκληρώσει Ὅταν δεῖς τήν ψυχή ἑνός τέτοιου ἀνθρώπου βλέπεις τήν εἰκό-να τοῦ Χριστοῦ καί λές μέσα σου ἀλήθεια ὁ ἄνθρωπος αὐτός τοποθέτησε στό σῶμα του τήν εἰκόνα τοῦ Χριστοῦ ἔφτασε τό ὕψιστο νόημα τῆς ζωῆς καί πλούτι-σε πλοῦτο ἀδαπάνητο

Κ άθε λογισμός καί κάθε αἴσθηση ὁδηγοῦν σταδιακά τήν ψυχή εἴτε πρός τόν παράδεισο εἴτε πρός τήν κόλαση Ἄν ὁ λογισμός εἶναι ἔλλογος τότε συνδέει

τόν ἄνθρωπο μέ τόν Θεό Λόγο μέ τόν ὕψιστο Λογισμό μέ τήν Παναγία πρᾶγμα πού εἶναι ἤδη ὁ παράδεισος Ἐάν πάλι εἶναι ἄλογος ὁ λογισμός ἤ καί παράλογος τότε συνδέει ἀναπόφευκτα τόν ἄνθρωπο μέ τόν Παράλογο τόν Ἀνόητο μέ τόν διάβολο πρᾶγμα πού εἶναι ἤδη ἡ κόλαση Ὅσα ἰσχύουν γιά τόν λογισμό ἰσχύ-ουν καί γιά τίς αἰσθήσεις Ὅλα ἀρχίζουν ἐδῶ ἀπό τήν γῆ καί ὁ παράδεισος μά καί ἡ κόλαση τοῦ ἀνθρώπου

22

Ἀρχαγγέλων Λόγος

Ἡ Ἀγάπη τοῦ Θεοῦ Ἅγιος Ἰουστῖνος Πόποβιτς

θρώπινη καρδιά πού ἀγαπᾶ καί θυσιά-ζεται γιά τούς ἀδελφούς Ἐπειδή ὅλες αὐτές οἱ θεϊκές τελειότητες μέσα ἀπό τίς θεϊκές δυνάμεις ἀναπτύσσουν πλουτίζουν ἀπεγκλωβίζουν τήν ἀν-θρώπινη αἴσθηση τῆς προσωπικῆς ἀ-θανασίας καί τῆς αἰώνιας ζωῆς καθώς καί τήν αἴσθηση τῆς ἀθανασίας καί τῆς αἰώνιας ζωῆς τῶν ἀδελφῶν

Ἐάν ἀγαπῶμεν ἀλλή-λους ὁ Θεός ἐν ἡμῖν μέ-νει καί ἡ ἀγάπη αὐτοῦ τετελειωμένη ἐστίν ἐν ἡ-μῖν (Ἰωαν Α΄ 4 12) Ἡ ἀγάπη φέρει τόν Θεό μέσα στήν ψυχή ὥστε πάντα ζεῖ ἐν Αὐτῷ καί μ αὐτόν τόν τρόπο βλέ-πει τόν Θεό πού κατά τά ἄλλα εἶναι ἀόρατος Ὁ Θεός διά τῆς ἀγάπης ἔγινε ἄνθρωπος ἐνσαρ-

κώθηκε Ἔτσι καί ὁ ἄνθρωπος διά τῆς ἀγάπης θεοῦται θεοποιεῖται γίνε-ται laquoθεός κατά χάρινraquo Ὁ ἀόρατος Θε-ός διά τῆς ἀγάπης γίνεται ἁπτός ὁρα-τός Ἐπειδή ἡ θεϊκή ἀγάπη εἶναι σαρ-κοποιητική δύναμη μεταφέρει καί ἐν-σαρκώνει τόν ἀγαπῶντα μέσα στόν ἀ-γαπώμενο Οἱ ζωές τους ἑνώνονται σέ μία ζωή οἱ ψυχές τους σέ μία ψυχή οἱ καρδιές τους σέ μία καρδιά Καί ἐκεῖ-νοι αἰσθάνονται τόν ἑαυτό τους ὡς ἕ-να ἄν καί παραμένουν δύο ξεχωριστά πρόσωπα Αὐτό ἰσχύει γιά ὅλα τά μέλη

Ἡ ἀγάπη τοῦ Θεοῦ ζεῖ στόν ἄνθρωπο καί δρᾶ μέσα του καί γύρω ἀπ αὐτόν διά

τῶν ὑπολοίπων θεϊκών ἀρετῶν καί τῶν Ἁγίων δυνάμεων Μέσα ἀπ αὐτές ἐμφανίζεται πραγματώνεται συγκε-κριμενοποιεῖταιmiddot εἶναι τά ἔργα της οἱ μαρτυρίες της ἡ ἀληθινότητά της Ὡς πρός αὐτήν τήν θεανθρώ-πινη δραστηριότητά της καί ἀληθινότητά της ἐ-κείνη διακρίνεται ἀπό τίς ὑπόλοιπες ἐπονομα-ζόμενες ἀγάπες ψευδοα-γάπες τίς ἀφηρημένες τίς πρόσκαιρες τίς φαν-τασμένες τίς οὑμανιστι-κές τίς ἀνθρωποειδεῖς Ἡ ἀγάπη εἶναι ἀληθινή ὅ-ταν πράττει γιά τούς ἀ-δελφούς ὅλα τά εὐαγγε-λικά ἔργα τήν δικαιοσύ-νη τήν ἐλεημοσύνη τήν προσευχή κλπ Αὐτά εἶναι τά χνάρια της τά ση-μάδια τῆς ἰδιαιτερότητάς της ἡ ζωή της

Γι αὐτό ὁ ἅγιος Θεολόγος εὐαγγελίζε-ται Τεκνία μου μή ἀγαπῶμεν λόγῳ μηδέ τῇ γλώσσῃ ἀλλ ἐν ἔργῳ καί ἀλη-θείᾳ (Ἰωαν Α΄ 318-19)

Ἡ Θεία Ἀλήθεια εἶναι ψυχή τῆς Θεί-ας ἀγάπηςmiddot καί σ αὐτήν ὑπάρχουν ὅ-λες οἱ θεῖες τελειότητες Αὐτό εἶναι ἐ-κεῖνο πού πράγματι παρηγορεῖ τήν ἀν-

23

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

τῆς Ἐκκλησίας Μέ τήν ἀλληλοαγάπη ζοῦν ὁ ἕνας στόν ἄλλον ὁ ἕνας σέ ὅλους καί ὅλοι σέ ἕναν κατά τόν ἴδιο τρόπο σκέπτονται αἰσθάνονται καί πράττουν συλλογικά laquoσύν πᾶσι τοῖς ἁγί-οιςraquo (Ἐφ γ΄18) Εἶναι ἐκεῖνο πού εἰπώ-θηκε στίς Πράξεις laquoΤοῦ δέ πλήθους τῶν πιστευσάντων ἦν ἡ καρδία καί ἡ ψυχή μία ἀλλrsquo ἦν αὐτοῖς ἅπαντα κοι-νάraquo

Βιώνοντας τήν ἀγάπη τοῦ Χρι-στοῦ ὁ ἄνθρωπος ἐγκαθιστᾶ τόν Θεό στήν ψυχή του ζεῖ μ Αὐτόν σκέπτε-ται μ Αὐτόν αἰσθάνεται μ Αὐτόν πράττει μ Αὐτόν μέ μία λέξη laquoὁ Θεός ἐν αὐτῷ μένειraquo Ὡς ἐκ τούτου ὁ Θεός γι αὐτόν εἶναι τό πιό ἄμε-σο βίωμα ἡ πιό ἄμεση πραγματικότητα ἡ πιό ὀ-φθαλμοφανής δοκιμή ἡ πιό ἔμπρακτη ἐμπειρία Καί ὅταν ὁ Θεός μένει στόν ἄνθρωπο τελειοποιεῖ καί τήν ἀγάπη τοῦ ἀνθρώ-που Ἐπειδή ἐξ Αὐτοῦ βαθμιαῖα ξεχύνεται στήν ψυχή τοῦ ἀνθρώπου ἡ θεϊ-κή ἀγάπη αὐξάνεται σέ ὁλο καί πιό τέλεια ἀγάπη μέσῳ τῶν ὑπολοίπων ἁ-γίων ἀρετῶν ἕως τελικά νά laquoἀγαπο-ποιήσειraquo ὅλο τό laquoεἶναιraquo του Κι ἐκεῖνο τότε δέν γνωρίζει ὅριο στήν ἀγάπη ἐ-πειδή laquoὁ Θεός ἀγάπη ἐστίνraquo γι αὐτό ἡ θεϊκή ἀγάπη καί δέν ἔχει ὅρια Ἔξω ἀπό τήν ἀγάπη εἶναι ὁ θάνατος ἡ νέκρωση ἡ θνητότητα laquoὁ μή ἀγα-πῶν τόν ἀδελφόν μένει ἐν τῷ θανά-τῳraquo (ἸωανΑ΄ 314) Γιατί Ἐπειδή μό-νο ἡ ἀγάπη τσακίζει τήν φυλακή τοῦ ἐ-γωϊσμοῦ βγάζει τήν ψυχή ἀπό τήν οἴη-ση ἀπό τόν αὐτοαποκλεισμό ἀπό τήν

αὐτοαπομόνωση καί τήν φέρνει σέ φι-λική σχέση μέ τόν ἀδελφό ὡς ζωντανό ὄν ὡς φορέα τῆς ζωῆς Ὁ μή ἀγαπῶν μένει ἐν τῷ θανάτῳ μέ-σα στά ἐγωϊστικά κλειστά πρόσκαιρα αἰσθήματα σκέψεις διαθέσεις πάντα κλειστός μέσα στόν ἑαυτό του στήν φυλακή τοῦ ἐγωϊσμοῦ του τῆς φιλαυ-τίας του λόγῳ τῶν ὁποίων καί σαπίζει ἡ ψυχή μέσα του σαπίζουν οἱ σκέψεις σαπίζουν τά αἰσθήματα καί πεθαί-νουν πεθαίνουν πεθαίνουν Ἡ ψυχή πού μένει ἐν τῷ θανάτῳ ὄζει θάνατο καί ὅλες οἱ σκέψεις της τά αἰσθήματα οἱ ἐπιθυμίες καί οἱ διαθέσεις Ἀπό αὐτή τήν πανθανάτωση μόνο ἡ θεϊκή ἀγάπη ἀνασταίνει τήν ψυχή καί τήν ὁδηγεῖ στήν ζωή τήν αἰώνια Τότε

ὅλη ἡ ψυχή εὐωδιάζει ἀ-θανασία

Ἡ ἀγάπη νικητής τοῦ θανάτου ἡ ἀγάπη - σω-τῆρας ἀπό τόν θάνατο Ἀγάπη ποιό εἶναι τό ὄ-νομά σου ἐάν ὄχι ὁ Χρι-στός Ἐπειδή Αὐτός ὄν-τως εἶναι ὁ νικητής τοῦ θανάτου μέ τήν ἀγάπη νικᾶ τόν θάνατο γιά τούς

ἀνθρώπους Ἡ ἀγάπη ἀθανατοποιεῖ τό ἀνθρώπινο ὄν ἐπειδή τό γεμίζει μέ θεϊ-κή ζωή Εἶναι θεοποιητική θεοδημι-ουργική δύναμη Θέλεις νά αἰσθανθεῖς ἀθάνατος σrsquo αὐτόν τόν κόσμο Ἀγάπα τούς ἀδελφούς ἀγάπα τούς ἀνθρώ-πους ὡς ἀδελφούς Σrsquo αὐτό ἔγκειται ἡ ἀληθινή χαρά τῆς ζωῆς χαρά πού κα-νείς δέν μπορεῖ νά πάρει ἀπό τόν ἄν-θρωπο οὔτε σrsquoαὐτόν οὔτε στόν ἄλλο κόσμο καί τήν χαράν οὐδείς αἴρει ἀφrsquo ὑμῶν (Ἰωαν ιστ΄ 22)

Ἁγ Ἰουστῖνος Πόποβιτς Ἑρμηνεία ἐπι-στολῶν Ἁγ Ἰωάννου Θεολόγου ἐκδ Ἐν πλῷ

24

Ἀρχαγγέλων Λόγος

Νά εἴμαστε αἰσιόδοξοι Ἅγιος Νικόλαος Βελιμίροβιτς

Ὁ Ἅγιος Νικόλαος Βελιμίροβιτς γεννήθηκε στίς 23 ∆εκεμβρίου τοῦ 1880 Σπού-δασε στήν Ἐλβετία στήν Ἀγγλία καὶ στήν Ρωσία Μοναχὸς ἔγινε στίς 20 ∆εκεμ-βρίου 1909 Τό 1919 ἐκλέγεται ἐπίσκοπος Ζίτσης Τὸ 1941 συλλαμβάνεται ἀπὸ τοὺς Γερμανοὺς καὶ μετὰ ἀπὸ ἕνα μεγάλο διάστημα φυλάκισής του στήν Σερβία μεταφέρεται μαζὶ μὲ τὸν Πατριάρχη Γαβριὴλ τό 1944 στό Νταχάου ἀπό ὅπου καὶ ἀπελευθερώνονται ἀπό τίς συμμαχικὲς δυνάμεις τό 1945 Μετὰ τὴν ἀπελευ-θέρωση ὁ Ἅγ Νικολαος μεταβαίνει στήν Ἀγγλία καὶ ἀπὸ ἐκεῖ στήν Ἀμερική ὅ-που καὶ πεθαίνει στίς 18 Μαρτίου 1956 Ἡ Σύνοδος τῆς Σερβικῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας τὸν ἀνακήρυξε Ἅγιο καὶ ἡ μνήμη του τιμᾶται στίς 3 Μαΐου

Ο ἱ ἄνθρωποι δέν μποροῦν νά συνεχίσουν νά παρατη-ροῦν τὰ πάντα ὑπὸ τὴν ὀπτικὴ γωνία τῆς αἰωνιότη-τας Ὅμως ὅλα ὅσα αὐτὸς ὁ πολιτισμὸς παράγει τὰ

παράγει γιά τὴν αἰωνιότητα Ἡ ἀγάπη καὶ ἡ φιλία μας εἶναι μὴ πεπερασμένες ὅπως καὶ ὁ κόσμος καὶ ἀκόμα πιὸ ἀξεπέρα-στες ἀπὸ τὸν κόσμο Ὅλα ὅσα ἔζησαν στήν γῆ ζοῦν καὶ σή-μερα σrsquo αὐτὸ τὸ νοητὸ πνευματικὸ περιβάλλον καὶ ὅλα ὅσα ζοῦν σήμερα θὰ ζήσουν αἰώνια πάλι σrsquo αὐτὸ τὸ περιβάλλον Ἡ ἀγάπη καὶ ἡ φιλία μας δέν καθαιροῦνται μὲ τὸν θάνατο ἀλλὰ προεκτείνονται σὲ μία μακρὰν καθαρότερη καὶ ἀνώτε-ρη καὶ ἰσχυρότερη μορφὴ στόν ἄλλο κόσμο Ἀνάμεσα σὲ ἐ-κεῖνο τὸν κόσμο καὶ σrsquo αὐτὸν τὸν κόσμο τὰ ὅρια τὰ φτιάχνει μόνο ἡ δικὴ μας μυωπία ∆έν βλέπουμε τὴν προέκταση αὐτῆς

τῆς ζωῆς μετὰ τὸν θάνατο καὶ γιrsquo αὐτὸ ὁ θάνατος μᾶς φαίνεται σὰν ψαλίδι πού κόβει ὅλα τὰ νήματα καὶ τὶς σχέσεις ἀνάμεσα στούς νεκροὺς καὶ τοὺς ζωντανοὺς καὶ τὸ ὁποῖο καὶ ἀπὸ μᾶς κάθε μέρα ἀποκόβει ἀπὸ ἕνα μέρος ὅταν μᾶς χωρίζει ἀ-πὸ τὴν ἀγάπη μας τήν φιλία μας καὶ τήν χαρὰ μας Ἐμεῖς δέν βλέπουμε ὅμως μποροῦμε νά δοῦμε Μποροῦμε νά δοῦμε μὲ τὸ πνεῦμα μας τὸ τώρα γιά τὸ τώρα ἀλλὰ θὰ ἔρθει καιρὸς σύντομα θὰ ἔρθει ὅταν καὶ τὰ φυσικὰ μας μάτια θὰ βλέ-πουν καὶ τὸν πνευματικὸ κόσμο Ἐμεῖς παρrsquo ὅλα αὐτὰ πιστεύουμε Φώναζαν οἱ χριστιανοὶ μάρτυρες καθώς τούς ἔριχναν στήν πυρὰ Κατασπαράζονταν ἀπὸ τὰ θηρία καὶ ψιθύριζαν Ἐμεῖς παρrsquo ὅλα αὐτὰ ἐλπίζουμε Καρφωμένοι στούς σταυροὺς στέναζαν Ἐμεῖς παρrsquo ὅ-λα αὐτὰ ἀγαπᾶμε Τοὺς κατεδίωξαν καὶ κακοὶ καὶ καλοί αὐτοκράτορες καὶ οἱ Νέρωνες καὶ οἱ Τραϊανοὶ στήν Ἀσία καὶ στήν Ἀφρικὴ στά Βαλκάνια καὶ στήν Βρετανία τοὺς περιφρόνησαν σὰν νά ἦταν μιάσματα τοὺς ἀπομάκρυναν σὰν ἄ-χρηστες πέτρες τοὺς τίναξαν σὰν σκόνη ἀπὸ τὰ πόδια τους

25

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

Οἱ μορφωμένοι δέν ἤθελαν νά τοὺς καταλάβουν οἱ ἰσχυροὶ δέν ἤθελαν νά τοὺς ἀκούσουν οἱ πλούσιοι δέν ἤθελαν νά τοὺς προστατεύσουν Ὁλόκληρος ὁ κόσμος ἦταν κουφός ἀπέναντι στίς ἱκεσίες τους τὰ ἄγρια θηρία εἶχαν περισσοτέ-ρους φίλους ἀπὸ ὅτι αὐτοὶ οἱ νεκροὶ στούς τάφους δέν ζήλευαν τήν ζωή τους Παρrsquo ὅλα αὐτὰ ὅμως ἐκεῖνοι ὅσο ἡ γῆ περιστρεφόταν στόν ἀέρα κοιτάζοντας τὸν ἥλιο καὶ κουβαλῶντας μέσα της τὰ σκουλήκια σήκωναν τὸ βλέμμα στόν ἥλιο κι ἔλεγαν laquoἘμεῖς παρrsquo ὅλα αὐτὰ ἀγαπᾶμε ἐλπίζουμε καὶ πιστεύουμε Ἀγαπᾶμε αὐτὴ τήν μαρτυρική ζωή καὶ ἐλπίζουμε στήν καλύτερη καὶ πιστεύου-με στό μοναδικὸ Παντοδύναμο πού εἶναι πιὸ ψηλὰ ἀπὸ τὸν ἥλιο καί πού μετράει ὅλους τοὺς πόνους μας καὶ ὅλες τίς ἀδικίες τῶν βασανιστῶν μαςraquo Αὐτὴ τὴν πεταμένη πέ-τρα πού μὲ τὸ πόδι ἀπομάκρυναν οἱ οἰκοδόμοι τῆς τότε κοινωνικῆς ζωῆς παρέλαβε ὁ θεϊκὸς Οἰκοδόμος τῆς οἰκου-μένης γιά θεμέλιο τῆς Ἐκκλησίας Του αὐτὸ τὸ πιὸ μεγάλο οἰκοδόμημα τοῦ ὀπτιμισμοῦ πού χτίστηκε ποτέ στήν γῆ Νά εἴμαστε αἰσιόδοξοι ὅταν πάσχουμε γιατὶ τίποτα ἀπrsquo ὅ-σα παθαίνουμε δέν εἶναι χωρὶς στόχο καὶ χωρὶς νόημα Κά-θε πάθημα ἀποτελεῖ βασικὸ γεγονὸς ἐν γένει στήν ζωὴ τῆς ἀνθρωπότητας Εἶναι σὰν ἕνα εἰσιτήριο πού πληρώνουμε μπαίνοντας σὲ αὐτὸ τὸ παγκόσμιο θέατρο τὸ ὁποῖο ὁ Θεὸς φώτισε μὲ πολλοὺς ἥ-λιους καὶ τὸ στόλισε μὲ πολλὰ θαυμαστὰ σενάρια Ἐμένα τρεῖς φορὲς τά παθήμα-τά μου μέ ἔφτασαν κοντά στόν θάνατο Καί μπορῶ νά σᾶς μαρτυρήσω ὅτι δέν ἦταν ἀνυπόφορα οὔτε φοβερὰ Τὰ ἐνθυμοῦμαι εὐχάριστα γιατὶ αὐτὰ εἶναι πού ἔ-καναν τήν ζωή μου σήμερα ὀμορφότερη καὶ τὴν ψυχή μου πληρέστερη καὶ δυνα-τότερη Νά εἴμαστε αἰσιόδοξοι ὅταν χάνουμε ὅπως καὶ ὅταν κερδίζουμε ὅταν γερνᾶμε ὅπως καὶ ὅταν εἴμαστε νέοι Κάθε ἡλικία ἔχει τὸ μεγαλεῖο της καὶ τὴν ἰδι-αίτερη ὀμορφιὰ της Καὶ ἡ ψυχὴ μιᾶς ὀγδοντάχρονης σκιρτᾶ μπροστὰ στήν χαρὰ καὶ τήν λύπη μὲ τὸν ἴδιο τρόπο πού τὸ κάνει καὶ ἡ ψυχὴ ἑνὸς νέου καὶ ὁρμητικοῦ πλάσματος Νά εἴμαστε αἰσιόδοξοι σὰν χριστιανοὶ γιατὶ στήν πίστη μας ἔβρισκαν τίς παρηγοριὲς οἱ πιὸ ἀπελπισμένοι τίς ἐμπνεύσεις οἱ μεγαλύτεροι καλλιτέχνες οἱ με-γαλύτεροι καὶ καλύτεροι ἄνθρωποι τῶν τελευταίων δεκαεννέα αἰώνων Νά εἴμα-στε αἰσιόδοξοι στήν σκέψη γιατὶ μόνο ἡ αἰσιόδοξη σκέψη φτάνει ὡς τὸν Θεὸ Νά εἴμαστε αἰσιόδοξοι στά αἰσθήματα γιατὶ ἡ αἰσιοδοξία εἶναι φάρμακο γιά τήν θλίψη καὶ πηγὴ πραγματικῆς καὶ αἰωνίας χαρᾶς Νά εἴμαστε αἰσιόδοξοι στά ἔργα μας γιατὶ τὰ ἔργα μας ὑφαίνονται στόν ἱ-στὸ τοῦ Θεοῦ καὶ παραμένουν αἰώνια ὅπως τὰ ἔργα τοῦ Θεοῦ Νά εἴμαστε αἰσιόδοξοι ἀφοῦ ἡ ζωὴ εἶναι αἰσιοδοξία καὶ ἐμεῖς οἱ ἄνθρωποι εἴμαστε οἱ καλύ-τεροι στυλοβάτες καὶ οἱ ὀμορφότεροι ἐκφραστὲς τῆς ζωῆς Νά εἶσαι αἰσιόδοξος σημαίνει νά ζεῖς καὶ δικαίως νά ἐκτιμᾶς τήν ζωή Ἀπόσπασμα ἀπό τό βιβλίο laquoἈργά βαδίζει ὁ Χριστόςraquo ἐκδ Ἐν πλῷ

26

Ἀρχαγγέλων Λόγος

Ἐ μεῖς οἱ χριστιανοί οἱ ἀποκαλούμενοι παλαιότερα Ὁδῖτες Εἴμαστε οἱ ἀ-ποσυνάγωγοι οἱ ἀσεβεῖς τοῦ laquoνόμου τοῦ Θεοῦraquo οἱ παράνομοι τῶν με-γάλων αὐτοκρατοριῶν οἱ ἀντιρρησίες τῶν βασιλιάδων οἱ ἐπικηρυγμέ-

νοι εἰς θάνατον Ἐμεῖς πού ἀγαπήσαμε τό Φῶς πού ὡς κόλαση ὁρίσαμε τήν ἀχα-ριστία καί τήν μιζέρια κι ὕστερα μᾶς φυλάκισαν στά κολαστήρια βαρυφορτωμέ-νων μέ μεγάλα λόγια οὐτοπικῶν παραδείσων γιατί τάχα ἐνοχλοῦσαν οἱ σκοτα-διστικές ἰδέες μας Οἱ πτωχοί τῷ πνεύματι σrsquo ἕνα κόσμο πού νομίζει ὅτι τά ξέρει ὅλα Κάποιοι ἀπό μᾶς κάποτε ἁλώνισαν τόν κόσμο μέ δύο σανδάλια καί τήν ψυ-χή ξεχειλισμένη ἀπό Χριστό κάποιοι ἀπό ἐμᾶς καταδικάστηκαν ὡς ἄθεοι κι ἐ-παναστάτες γιατί δέν προσκυνοῦσαν κάποιοι ἀπό ἐμᾶς πέθαναν ἀπrsquo τούς λοι-μούς περιμαζεύοντας ἄρρωστα παιδιά πού τά πετοῦσαν στό δρόμο γιά τό laquoκοινό καλόraquo Ἔτσι μᾶς ἔμαθαν οἱ παλιοί συνοδοιπόροι μας νά μένουμε στά παρασκήνια ὅταν ὁ κόσμος ζεῖ τήν κάθε παρωδία του γιά νά τοῦ ἁπλώνουμε τά χέρια μας ὅ-

ταν ἡ αὐλαία καταρρέει Ἐμεῖς τῆς κάθε ἐποχῆς οἱ Ὁδῖ-τες πεθάναμε συχνά γιά ὅτι πιστέψαμε κλάψαμε γιά τόν κόσμο πού κατρακυλοῦσε ὅταν ὅλοι χειροκροτοῦ-σαν ξέφρενα τήν πρόοδό του κοιτάξαμε μέ τήν ψυχή φουσκωμένη ἀπό χαρά τόν ἥλιο χαμογελῶντας σάν παι-διά ὅταν ὁ κόσμος γκρίνιαζε Ὁ κόσμος πού ὕστερα ἀπό τόσο χειροκρότημα κατρακυλοῦσε ὁ κόσμος πού μᾶς θε-ωροῦσε ἀφελεῖς καί μᾶς περιγελοῦσε

Μᾶς λένε δεισιδαίμονες ἐκεῖνοι πού φοβοῦνται τόν Θεό ἤ τούς laquoκακούςraquo τούς δυτικούς ἤ τούς ἀνατολίτες ἤ τό

κακό τό μάτι τῆς γειτόνισσας τούς Ἀμερικάνους τούς Κινέζους ἤ τούς Ρώσους τούς συνωμότες ἤ τούς ἐξωγήινους ἤ τήν γρουσουζιά τους ἐπειδή δέν πρόλαβαν νά φτύσουν τόν κόρφό τους Ὀπισθοδρομικούς μᾶς λένε ἀκόμα οἱ δῆθεν ἐκσυγ-χρονιστές τῆς ἰστορίας μέ τά λόγια τά ξύλινα καί τά χέρια τά βαμμένα μέ αἷμα

Ἔτσι εἴμαστε ἐμεῖς οἱ ἀποκαλούμενοι Ὁδῖτες Πού ξέρουμε πώς μές στήν ἁμαρτία ἡ χάρη περισσεύει καί δέ βαστάει ἡ ἀπελπισία στήν ψυχή μας Πού μάθαμε μέ τό αἷμα τῆς ψυχῆς μας πώς ἐπανάσταση θά πεῖ νά τά βάζεις μέ τό δυνάστη καί τό χά-ος μέσα σου Τόσες αὐτοκτονίες γύρω τους κι ἐμᾶς πού ὑμνοῦμε τήν Ζωή μᾶς βλέ-πουν οἱ laquoπολιτισμένοιraquo σάν χαμένους Πολιτικῶς ὀρθοί δέν γίναμε ποτέ γιατί οὔ-τε ἀπό πολιτική οὔτε ἀπό ὀρθότητα λογαριάζει ἡ συγχώρεση

Ἐμεῖς γινήκαμε δειλοί ὅταν θάρρος σήμαινε νά σκοτώνεις τόν ἄλλο γιά νά τοῦ laquoμάθεις νά σκέπτεταιraquo Ἐμεῖς οἱ φτωχούληδες τοῦ Θεοῦ τό ἁλάτι τῆς γῆς γνωρί-ζουμε τόν Θεό ἀπό τά μάτια τοῦ ἀδελφοῦ καί τά λάθη μας ἀπrsquo τό ἁπλωμένο χέρι

Οἱ Ὁδῖτες Ἐλευθερία Ρούση θεολόγος - ἐκπαιδευτικός

27

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

τοῦ Χριστοῦ ἀντίκρυ μας Οἱ Ὁδῖτες βλέπεις μετροῦν τόν κόσμο μrsquo ἀγκαλιές καί χαμόγελα ἔτσι πού δέν ἀγοράζεται ποτέ ἡ ἐλπίδα τους οὔτε πουλιέται Μοναχά μοιράζεται καί ὅταν λιγοστεύει τῆς δίνει Λόγο ὁ οὐρανός νά πορεύεται Γιrsquo αὐτό οἱ χριστιανοί δέ νοιώθουν μόνοι μά προσεύχονται γιά τήν μοναξιά πού βασιλεύ-ει στίς ψυχές τῶν ἀνθρώπων

Μόνο αὐτή τήν μέρα ἔχω κι εἶναι ὅτι ἔχω τούτη ἡ μέρα Κι ἄν μέ ρωτήσεις θά σοῦ πῶ πώς θέλω νά μαι μέ ἐτούτους τούς τρελούς τούς Ὁδῖτες πού λένε laquoταξίδιraquo τήν ζωή καί ∆ρόμο τόν Θεό τους πού ἔχουν γιά Θεό Ἐκεῖνον πού ἔκλαψε γιrsquo αὐ-τούς καί πού χαμογελοῦσε στά παιδιά Ἐκεῖνον πού ἔβαλε πάνω ἀπό τίς ἔνθεες αὐταπάτες τῶν νόμων καί τίς ἐπηρμένες πολιτικῶς ὀρθές διακηρύξεις τήν Ἀγάπη Θέλω νά πορευτῶ μέ λογισμό καί μrsquo ὄνειρο τόν δρόμο τόν λιγότερο ταξιδεμένο μέ Πνεῦμα καί Ἀλήθεια πεινῶντας καί διψῶντας τήν δικαιοσύνη μέ ἔρωτα γιά τήν ζωή πού νά μήν τήν ἀφήσω νά τελειώσει ποτέ καί λέω νrsquo ἀφήσω τίς ἦττες καί τίς κρίσεις γιά ἐκείνους πού ὀνειρευτῆκαν ἕνα καθωσπρέπει ἐξοχικό μία δόξα ἀ-δειανή κι ἕνα αὐτοκίνητο ἀκριβό γιά μέσ τήν πόλη

ΥΓ Ξέρω θά πεῖς πώς κάποιοι ἀπό ἐμᾶς ἔπραξαν τ ἀντίθετα στό διάβα τοῦ χρό-νου Ὑπηρέτησαν τίς ἐξουσίες σαγηνεύτηκαν ἀπό τήν δόξα καί τόν πλοῦτο ξέ-χασαν τόν λόγο τῆς Ἀγάπης φανατίστηκαν καί πρόδωσαν τόν λόγο τοῦ Χρι-στοῦ Κι ἄλλοι πάλι συγκρότησαν Ἱερές Ἐξετάσεις πολεμικές ἐπιχειρήσεις καί ἐξοντώσεις ἀντιπάλων ∆ίκιο ἔχεις μά ἐγώ σοῦ μιλάω γιά ὅσους ποθοῦν τόν δρό-μο Του ν ἀκολουθήσουν τούς Ὁδῖτες

Ὁδῖτες Ἐτσι ὀνομάζονταν τά πρῶτα χρόνια οἱ Χριστιανοί Ἡ ὀνομασία laquoΧριστιανόςraquo δόθηκε γιά πρώτη φορά στήν Ἀντιόχεια

∆έν γνωρίζεις ὅτι ἀποδημία εἶναι ὁ παρών βίος Νομίζεις πώς εἶσαι πολίτης

Ὁδίτης εἶσαι ὄχι πολίτης ἀλλ ὁδίτης εἶσαι καί ὁδοιπόρος Μήν πεῖς ἔχω αὐτή ἤ τήν ἄλλη πόλη ∆έν ἔχεις πόλη Ἡ πόλη εἶναι ἐπάνω

Ὅλα τά παρόντα εἶναι δρόμος Πανδοχεῖο εἶναι ὁ βίος Ἄγνωστη ἡ ἔξοδος ἄστατη ἡ κτίση

Τί μανιάζεις γιά τά σκοτάδια τοῦ κόσμου Γιατί ἀφήνοντας τήν ἀλήθεια τρέχεις πίσω ἀπό τίς σκιές

Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος

28

Ἡ laquoμνήμη τοῦ θανάτουraquo γιά τήν ὁποία μιλοῦν οἱ Πατέρες τῆς Ἐκκλησί-ας ὡς κινητήρια δύναμη ἀφύπνισης τοῦ ἑαυτοῦ μας τοῦτες τίς μέρες εἶναι καθημερινότητά μου Ὄχι γιατί ἀσκήθηκα πνευματικά ἤ ὑπερέ-

βαλα στήν προσευχή Ἡ χλιαρότητα πού μέ διέκρινε αὐτή καί ὑπερίσχυε Ἡ περί-οδος πού πέρασε ἦταν ἤρεμη χωρίς μεγάλες διακυμάνσεις Μέχρι πού ξαφνικά μαθαίνεις κάτι κι ἔρχονται τά πάνω κάτω - Ξέρετε ἡ μητέρα σας ἔχει καρκίνο Εἶναι λίγο ἐπιθετικούλης στό εἶδος του ἀλ-λά θά τόν παλέψουμε Εἶναι βέβαια καί τό προβληματάκι τῆς καρδιᾶς της πού διαπιστώθηκε ἀλλά μήν ἀπογοητεύεστε θά κάνουμε τό καλύτεροhellip laquoἘπιθετικούλης προβληματάκι ζωούλαraquohellip ὅλα μικρά καί σχετικά Χρησι-μοποιοῦμε ὑποκοριστικά γιά νά τονίσουμε ἀκόμα περισσότερο τήν μετριότητα πού ἔχουμε υἱοθετήσει στόν τρόπο πού ζοῦμε Λίγη ζωή λίγη χαρά λίγη ἀγάπη λίγος Θεόςhellip

Καί ἔρχονται αὐτές οἱ στιγμές πού ὁ καθένας μας ἀξιολογεῖ τά πράγματα ἀλλιῶς Πού θυμᾶται πώς αὐτό τό δῶρο τό μεγαλύτερο ἀπrsquo ὅλα τό δῶρο τῆς ζω-ῆς ἔχει κι αὐτό ἡμερομηνία λήξης Σκέφτεται τότε πώς δέν ἀξίζει νά τό ζεῖ μέτρια νά χάνει τίς στιγμές μέσα στό ἄγχος καί στήν γκρίνια τῆς καθημερινότητας Τότε θέλοντας καί μή νοιώθεις νά γίνεται πράξη τό laquoἀδιαλείπτως προσεύ-

χεσθαιraquo πού ἀναφέρει ὁ Ἀπόστολος Παῦλος Στρέφεις τά μά-τια τῆς ψυχῆς πρός τόν Θεό κι ἀφοῦ διαπιστώσεις πόσο λίγος εἶσαι γιά νά τά φέρεις ὅλα εἰς πέρας ὅπως νόμιζες ὅτι μπορεῖς ταπεινώνεσαι καί ζητᾶς βοήθεια καί ἔλεος καί ἀγάπη Καί ὕστερα ἀκολουθεῖ ἐκεῖνο τό laquo ἐν παντί εὐχαριστεῖτεraquo στό ὁποῖο μέχρι τώρα δέν ἔδινες καί ἰδιαίτερη σημασία Εἴτε γιατί κάποια πράγματα τά θεωροῦσες δεδομένα εἴτε γιατί νόμιζες πώς θά σοῦ ἀνήκουν πάντα Κι ἐνῶ πασχίζεις στήν καθημερι-νότητα γιά τό ἑπόμενο ὑλικό ἀγαθό πού ἔβαλες στό μάτι ἤ γιά κάποιο τοῦβλο παραπάνω στή νέα οἰκοδομή ἤ ἀκόμα

γιατί δέν μπορεῖς νrsquo ἀποκτήσεις κάτι ἀπό τά παραπάνω ἔχεις χάσει ἤδη τόσα πολλά Ἔχασες χωρίς νά δώσεις τήν παραμικρή σημασία τίς μυρωδιές τῆς ἄνοι-ξης τά ἀπίστευτα χρώματα τῶν λουλουδιῶν τό τραγούδι τοῦ κότσυφα τά ὄμορ-φα βράδια πού σέ βάζουν σιγά-σιγά στήν ἀνεμελιά τοῦ καλοκαιριοῦ

Ξεχνᾶς νrsquo ἀφιερώσεις χρόνο στούς ἀγαπημένους λές καί θά τούς ἔχεις γιά πάντα διαθέσιμους Πνιγμένος στίς μέριμνες χάνεις τήν διάθεση νά μοιραστεῖς στιγμές νrsquo ἀνταλλάξεις συναισθήματα νά δώσεις ἀγάπη

Ἀρχαγγέλων Λόγος

Ἀνατροπή Παρασκευή Ἐξάρχου

29

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

Κι ἔρχεται καί σέ βρίσκει ἡ φθορά ἡ ἀρρώστια ὁ θάνατος Καί συνειδη-τοποιεῖς πώς εἶσαι τελείως ἀπροετοίμαστος Τόσο καιρό τό ἀπωθοῦσες καί μπο-ρεῖ- μεταξύ μας- νά χτύπαγες καί κανένα ξύλο Ἡ ἀπώθηση εἶναι ἐπακόλουθο τῆς ἀμάθειας τῆς ἀκατηχησίας Ἀλλά καί τῆς μή ἀποδοχῆς κατά βάθος τοῦ γεγονό-τος τῆς Ἀνάστασης Ἴσως νά εἶναι καί βολικό νά ἐπιμένουμε στήν ἀντίληψη τοῦ laquoὅλα ἐδῶ τελειώνουνraquo καί νά παραμένουμε στήν κλάψα μας Βλέπεις ἄν ἀποδε-χτοῦμε οὐσιαστικά πώς ὁ βίος δέν τελειώνει ὁριστικά μέ τόν θάνατο ἀλλά δοῦμε τόν θάνατο σάν πέρασμα σάν ἀρχή σάν νίκη σάν ζωή τότε θά πρέπει νrsquo ἀναθε-ωρήσουμε ἐντελῶς τήν στάση ζωῆς μας τόν τρόπο σκέψης μας τίς συμπεριφορές μας Νά βάλουμε τήν δοξολογία στήν ζωή μας Νά δοῦμε τίς δυσκολίες ὡς παι-δαγωγικές δοκιμασίες Ἄλλωστε ὁ Ἀπόστολος τῶν Ἐθνῶν μᾶς θυμίζει πώς laquoἡ δύ-ναμις ἐν ἀσθενείᾳ τελειοῦταιraquo

∆ύσκολα τά πράγματα μανούλα Ἐγώ νιώθω ἀδύναμη καί τό καταθέτω Καί καθώς προσεύχομαι συμπληρώνω στήν προσευχή μου αὐτό πού ὑπέροχα λέει ὁ Παρακλητικός Κανόνας ἐγώ σοῦ ζητῶ ὅμως Ἐσύ πρᾶξε laquo πρός τό συμφέ-ρον τῆς αἰτήσεώς raquo μου ΑΜΗΝ

Ὁ κόσμος σκλήρανε πολύ

Γιῶργος Θεοτοκᾶς Ἀσθενεῖς καί ὁδοιπόροι ἐκδ Ἑστία

Ὁ κόσμος σκλήρανε πολύ σκλήρανε ξεράθηκε και ἄδειασε Πέρασε τά ὅρια Μικρές καλοσύνες ἐδῶ κι ἐκεῖ ἕνας Χριστιανός πάντα ὑπάρχει τρόπος νά

προσφέρει μά ὁ κόσμος δέν σώζεται πιά Ὁ κόσμος αὐτός χάθηκε ὅποιος ἔχει τά μάτια ἀνοιχτά τό βλέπει καί τό παίρνει ἀπόφαση μιά γιά πάντα Χάθηκε μές στήν ἀλαζονεία τῶν ἐπιστημῶν του μές στήν ἀπανθρωπιά τῶν μηχανῶν του μές στήν φρενίτιδά του πού τήν λέει πρόοδο στό ἀέναο στριφογύρισμά του στό κε-νό δίχως ἕρμα δίχως σκοπό Ὁ δύστηνος πλανήτης κλονίστηκε ἀνεπανόρθωτα ἔ-χασε τήν ἰσορροπία του ∆έν τόν αἰσθάνεσαι νά τρικλίζει κάτω ἀπ τά πόδια σου

Ἄ ς πασχίσουμε ἐμεῖς πού μένουμε ἐδῶ νά πλησιάσουμε ὅσο ἀντέχουμε τό Ἐπέκεινα καί ἄς προσευχόμαστε γιά τόν κόσμο πού σέρνεται ἀκράτητος

ἀπό τήν ἴδια δαιμονική ὁρμή του πρός τήν τελική του συντριβή Μερικοί θά βλέ-πουν τοῦτον ἐδῶ τόν ἀναμμένο φάρο μας μοῦ φτάνει ἐμένα ἕνας τέτοιος προορι-σμός Ἐνῶ ὁ κόσμος θά σβήνει ὁ φάρος θά φωτίζει ἀκόμα τίς ὕστατες στιγμές του θά σώζει ὡς τό τέλος μερικές ψυχές ∆έν ἐλπίζω πιά ἄλλο τίποτα

30

Κ αθώς θεριεύει τό θέρος καί ἡ φύση ντύνεται τά χρυσᾶ της νοσταλγία πλημμυρίζει τήν σκέψη μας νοσταλγία γιορτινή ἀπό τά παιδικά μας χρό-νια πού προσγειώθηκαν ἀπότομα ἀπό τήν πραγματικότητα τοῦ κόσμου

τούτου Οἱ κῆποι ὁλάνθιστοι γεμᾶτοι τριαντάφυλλα φίσκα ἀπό τό παιδομάνι οἱ χωματόδρομοι κι ἡ εὐωδία ἀπό τά νυχτολούλουδα νά διεγείρει τήν ὄσφρηση Ὀρ-θάνοιχτες οἱ πόρτες τῶν σπιτιῶν οἱ οἰκογένειες νά δειπνίζουν στίς βεράντες καί τά ραδιόφωνα νά γεμίζουν μέ μελωδίες τήν ἥσυχη γειτονιά Μνῆμες τῆς παιδικῆς ἡλικίας χρόνια ἀνέμελα κι ἀφελῆ τότε πού νομίζαμε ὅτι ὁ βίος θά lsquoναι παιχνίδι τότε πού θαρρούσαμε ὅτι στόν παράδεισο θά ζήσουμε Μεγαλώσαμε μέ τόν ἦχο τῶν οἰκοδομῶν στά αὐτιά μας ἕνας διαρκής θόρυ-βος στήν ἐφηβεία μας μπετονιέρες κι αὐτοκίνητα πού διαρκῶς αὐξάνονταν Βλέ-παμε ἀμήχανα τίς γειτονιές νά ἐξαφανίζονται τά δέντρα νά κόβονται τίς ταπει-νές μά ἀνθρώπινες μονοκατοικίες νά γκρεμίζονται μαζί μέ χιλιάδες ἀναμνήσεις Γενιές τῆς ἀντιπαροχῆς τῆς πολυκατοικίας τῶν χαμηλοτάβανων διαμερισμάτων - κουτιῶν τῆς ἀπρόσωπης συγκατοίκησης Χάσαμε τούς γειτόνους μας καί μαζί

τήν ἀνθρωπιά μας Ἤμασταν κοινωνικοί καί φι-λόξενοι καί γίναμε καχύποπτοι καί ἀπόμακροι Οἱ ὀλιγοπρόσωπες γειτονιές γέμισαν μέ ἀνθρώ-πους ξένους μεταξύ τους πού δέν ἔχουν καμμιά ὄρεξη νά γνωριστοῦν νά κοιταχτοῦν στά μάτια νά καλημεριστοῦν νά ἀνταλλάξουν ἐπισκέψεις καί χαμόγελα Εἴχαμε τό θλιβερό προνόμιο νά ζήσουμε τήν πα-ρακμή τῆς πόλης στήν ἐξέλιξή της Εἴδαμε τούς μικρούς παραδείσους μας νά μεταβάλλονται σέ

γκρίζα κακόγουστα κτίρια τίς ἀλάνες πού ματώναμε τά πόδια μας νά γίνονται ὄγκοι ἀπό μπετόν Πρίν προλάβουμε νά ἀποστηθίσουμε τό laquoἈθῆνα διαμαντόπε-τρα στῆς γῆς τό δαχτυλίδιraquo πνιγήκαμε στή μυρωδιά τοῦ νέφους καί ντραπήκαμε πού εἴμαστε Ἀθηναῖοι Ὅλοι νοσταλγοῦμε τό παρελθόν Μεγαλώνουμε καί διαρκῶς διαπιστώνου-με πώς laquoκάθε πέρυσι καί καλύτεραraquo Τά χρόνια περνοῦν καί ὅλο ἀναφερόμαστε σέ παλαιότερες ἐποχές ἀναπολοῦμε τά παλιά καί συγκινούμεθα μέ τραγούδια μέ κείμενα καί μέ ταινίες πού περιγράφουν τήν παλιά Ἑλλάδα τόν κόσμο πού ἔφυ-γε Ζοῦμε τήν παρακμή τοῦ σύγχρονου πολιτισμοῦ ἀνίκανοι νά ἀντιδράσουμε καί ὅλο μιλᾶμε γιά τά παλιά Νοιώθουμε ἄγχος γιά τήν ἐγκληματικότητα καί τήν οἰκονομική κρίση θλιβόμαστε πού κινδυνεύουμε νά χάσουμε τήν εὐδαιμονία μας Εἶναι φυσιολογική ἡ ἀντίδραση αὐτή μά ἄν ἀφήσουμε τόν συναισθηματισμό στήν ἄκρη καί σκεφτοῦμε τό παρελθόν μέσα ἀπό τό πρῖσμα τῆς ἱστορίας θά δια-πιστώσουμε πώς δύσκολα θά διαλέγαμε μιά ἄλλη χρονική περίοδο γιά νά ζήσου-με

Νοσταλγία π Χριστόδουλος Μπίθας

Ἀρχαγγέλων Λόγος

31

Ὅπου κι ἄν ἀνατρέξουμε πίσω στόν χρόνο βλέπουμε παντοῦ καί πάντα νά βασιλεύει ὁ πόνος Πόλεμοι κι ἐμφύλιοι ἀλληλοσπαραγμοί σκλαβιά καί πεῖνα φτώχεια κι ἀδικία σημαδεύουν τήν ἱστορία τῆς ἀνθρωπότητος Μπορεῖ νά ὑπῆρ-ξαν πιό ἔνθεοι πολιτισμοί ἀπό αὐτόν πού διανύουμε τώρα μά ἡ ἁμαρτία πάντα ἴδια εἶναι στό διάβα τῶν αἰώνων Μπορεῖ νά νοσταλγοῦμε τήν λαμπρή περίοδο τοῦ Βυζαντίου ἤ ἀκομα καί τήν ἔνδοξη ἑλληνική ἀρχαιότητα ἀλλά τό σίγουρο εἶναι ὅτι δέν θά θέλαμε νά ζήσουμε ἐχθρικές σφαγές πολέμους κι ἐπιδημίες οὔτε νά εἴμαστε δοῦλοι ἐκεῖνες τίς ἐποχές οὔτε νά πεθαίνουμε ἀπό μιά ἁπλῆ γρίπη ἐ-πειδή ἡ ἰατρική ἐπιστήμη δέν εἶχε ἀκόμα ἐξελιχθεῖ ∆ύσκολος ἦταν πάντα ὁ βίος Πλαστή ἡ ὀνειροπόληση γιά τό παρελθόν ψευδαίσθηση γιά νά ξεφύγουμε ἀπό τήν πραγματικότητα Κι ἄν ὑπάρχει νοσταλ-γία γιά μιά κοινωνία ἰδανική ὅπου πραγματικά θά θέλαμε νά ζήσουμε αὐτό μᾶλ-λον ἀφορᾶ τήν παραδείσια κατάσταση τήν ἐποχή πού δέν ὑπῆρχε στό ἀνθρώπι-νο γένος ὀδύνη καί στεναγμός ἀλλά κοινωνία ἀγάπης μέ τόν Θεό καί τόν συνάν-θρωπο Κι ἐφrsquo ὅσον τό νά γυρίσουμε στό παρελθόν ἀποκλείεται ἀφοῦ ἀρνηθήκα-με τήν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ μοναδική μας ἐλπίδα εἶναι τό μέλλον τά ἔσχατα ἡ Βασι-λεία τῶν Οὐρανῶν Ἐπειδή ὅμως τήν Βασιλεία Του μᾶς κάλεσε ὁ Κύριος νά τήν προγευτοῦμε ἐπειδή μᾶς ζήτησε νά βιώσουμε τά ἔσχατα ἀπό τώρα ἄς ἐγκαταλείψουμε τήν πα-ρελθοντολογία κι ἄς χαροῦμε τό σήμερα εὐχαριστῶντας τόν Θεό πάντων ἕνεκεν ζῶντας εὐλογημένα κάθε στιγμή σά νά lsquoναι ἡ πρώτη κι ἡ τελευταία τῆς ὕπαρξής μας ἔχοντας νοσταλγία μόνο γιά τήν Βασιλεία τοῦ Θεοῦ γιά τόν Παράδεισο γιά τό πέρασμα ἀπό τόν θάνατο στήν Ζωή τήν ὄντως Ζωή πού εἶναι ὁ Χριστός μας Ἀμήν

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

Ἀποφθέγματα τῆς ἐρήμου

Ἀββᾶς Ἀντώνιος

Ἀπό τόν πλησίον μας προέρχεται ἡ ζωή καί ὁ θάνατος Γιατί ἂν κερδίσουμε τόν ἀδελφό μας κερδίζουμε τόν Θεόmiddot ἂν ὅμως τόν σκανδαλίσουμε ἁμαρτάνουμε στόν Χριστό Ἔρχεται καιρός πού οἱ ἄνθρωποι θά τρελαθοῦν καί ὅταν δοῦν κάποιον πού δέν εἶναι τρελός θά ξεσηκωθοῦν ἐναντίον του καί θὰ τοῦ ποῦν ldquoεἶσαι τρελόςrdquo ἐπειδή δέν εἶναι ὅμοιος μ᾽ αὐτούς ∆έν φοβᾶμαι πιά τόν Θεό ἀλλά τόν ἀγαπάω ldquoΓιατί ἡ ἀγάπη διώχνει τόν φόβοrdquo ( Ἰω 418) Ἐκεῖνος πού κτυπάει τήν μᾶζα τοῦ σιδήρου σκέπτεται πρῶτα τί θέλει νά φτιάξει δρεπάνι μαχαίρι τσεκούρι Ἔτσι κι ἐμεῖς πρέπει νά σκεπτόμαστε γιά ποιά ἀρετή παλεύουμε ὥστε νά μήν κοπιάζουμε μάταια

32

Ἀρχαγγέλων Λόγος

Ἱερός Ναός Ταξιαρχῶν Μοσχάτου Σύντομο ἱστορικό

Στέλιος Ντάντης ∆ρ Θεολογίας-ἱστορικός

Ἀ πό τήν ἐποχή τῆς γερμανικῆς κατοχῆς (1941-44) καί γιά κά-ποιες δεκαετίες οἱ ἐπιβάτες

τοῦ ἠλεκτρικοῦ σιδηροδρόμου περ-νῶντας ἀπrsquo τό καταπράσινο Μοσχᾶτο σταυροκοπιόνταν ἀντικρίζοντας μέσα στά πανέμορφα περιβόλια ἕνα μικρό ξωκλήσι Ἦταν οἱ Ταξιάρχες ἤ τό Ταξι-αρχάκι ὅπως τό ὀνομάτιζαν οἱ παλιοί Μοσχατιῶτες πού τήν παραμονή καί τήν μέρα τῆς γιορτῆς ξεκινοῦσαν ἀπό κάθε μεριά τῆς πόλης καί ἀκολουθῶν-

τας τά στενά μονοπάτια μέσα ἀπό καλ-λιέργειες ἔρχονταν νά προσκυνήσουν Μέσα σrsquo ἐκεῖνα τά περιποιημένα περι-βόλια λιγοστοί ἦταν οἱ γείτονες τῶν Ταξιαρχῶν πού ζοῦσαν τριγύρω σέ σκόρπιες ἀγροικίες κυρίως κτηματίες περιβολάρηδες λαχανικῶν μέ τά ὁποῖα τροφοδοτοῦσαν τήν λαχαναγορά τῶν Ἀθηνῶν (Βαρβάκειο)

Τό ἐκκλησάκι χτίστηκε στά 1943 μέσα στά δύσκολα χρόνια τῆς ξενικῆς κατο-χῆς Οἰκοδομήθη-κε σέ οἰκόπεδο

282 τετραγωνικῶν μέτρων πού πρό-σφερε ὁ Χρῆστος Μαστροσταμάτης καί στήν ἵδρυσή του πρωτοστάτησε ἡ γυναίκα του Στυλιανή μέ τόν γαμπρό

τους Γεώργιο Καζάλα ὁ ὁποῖος κίνησε τά νήματα γιά τήν κατασκευή Στήν προσπάθεια ἐκείνη συνεισφέρανε πρό-

θυμα οἱ γειτονικές οἰκογένειες πού οἱ ἀπόγονοί τους ζοῦν ἀνάμεσά μας Μπέλλου Λαλαούνη Καψίλη Κω-σταντάκη (Ροδίτη) Λεγάκη Καζάλα καί Μαστροσταμάτη Οἰκοδομικά ὑλικά δέν ὑπῆρχαν ἐ-κεῖνα τά δύσμοιρα χρόνια γιrsquo αὐτό προσφερθήκε ὁ κόσμος καί κουβάλησε πέτρες χῶμα ἄμμο ἀπrsquo τό ποτάμι τοῦ-βλα κεραμίδια ἤ πρόσφερε χρήματα

Τά ἐγκαίνια τῆς ἐκκκλησούλας ἔγιναν στίς 29 Ιουνίου 1943 μέρα τῆς γιορτῆς τῶν ἁγίων ἀποστόλων Πέτρου καί Παύλου Συνέχεια στό ἑπόμενο (Πρωτοδημοσιεύτηκε στά IΣTOPIKA TOY MOΣXATOY τ β΄ Μοσχᾶτο 2003 σσ 55-59)

33

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

Τά Νέα μας

τῆς Ζωοδόχου Πηγῆς καί τό ἀπόγευμα πήραμε τό πλοῖο τῆς ἐπιστροφῆς Στήν ἐκδρομή αὐτή ὅπως καί στήν ἐκ-δήλωση πού πραγματοποιήσαμε τήν ∆ευτέρα 31η Μαΐου στό Πνευματικό μας Κέντρο μᾶς δόθηκε μιά ἀκόμα εὐ-καιρία νά συσφίγξουμε τίς σχέσεις μας καί νά νοιώσουμε λίγο παραπάνω τήν αἴσθηση τῆς κοινότητας Ὅλες αὐτές τίς δραστηριότητες ὅπως καί τό κέρα-σμα μετά τήν Θεία Λειτουργία τῆς Κυ-ριακῆς θά πρέπει νά τά ἀντιμετωπί-ζουμε ὡς ἐκκλησιαστικά-κοινοτικά γε-γονότα κι ὄχι σάν ἁπλές κοινωνικές ἐκδηλώσεις Σέ καιρούς ἀφιλόξενους καί μοναχικούς καλούμεθα νά συσπει-ρωθοῦμε στήν ἐνορία μας νά νοιώσου-με πρόσωπα νά μοιραστοῦμε τήν κατή-χηση καί τήν ἐλπίδα μας

Πιστεύουμε ἀκράδαντα πώς τό μέλλον τῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας τόν 21ο αἰῶνα ἐξαρτᾶται ἄμεσα ἀπό τό ζωντά-νεμα τῆς κοινοτικῆς ζωῆς κατά τό Ἀποστολικό πρότυπο καί βέβαια τόν ἐπανευαγγελισμό τῶν συνανθρώπων μας Μέ τήν βοήθεια τοῦ Θεοῦ ἐλπίζουμε νά ἐργαστοῦμε ὅλοι πρός αὐτή τήν κατεύθυνση Ἀμήν

Μ έ ἐπιτυχία πραγματοποιήθηshyκε στίς 5 καί 6 Ἰουνίου ἡ ἐκshyδρομή τῆς ἐνορίας μας στήν

Ἄνδρο Με 74 ἀδελφούς καί ἀδελφές μας περάσαμε ἕνα εὐλογημένο κι

εὐχάριστο διήμερο στό πανέμορφο Κυ-κλαδονήσι Καταλύσαμε σέ ξενοδοχεῖο στό Γαύριο καί ἀπό ἐκεῖ τήν πρώτη ἡ-μέρα περιηγηθήκαμε στά μοναστήρια τῆς Ἀγίας Μαρίνας (ὅπου φυλάσσεται λείψανο τῆς Ἁγίας) καί τῆς Παναχράν-του (ἐδῶ βρίσκεται ἡ κάρα τοῦ Ἁγ Παντελεήμονα καί πλῆθος ἄλλων ἱερῶν λειψάνων) καί βέβαια στήν ὄμορφη χώρα τῆς Ἄνδρου Τήν Κυριακή λει-τουργηθήκαμε στήν γυναικεία Μονή

Ἱερά Μονή Παναχράντου

Ἡ χώρα τῆς Ἄνδρου ἀπό τήν Μονή Παναχράντου

Στήν πύλη τῆς Ἱ Μ Ζωοοδόχου Πηγῆς

34

Ἡ κρίση στήν οὐσία δέν εἶναι οἰκονομική ἀλλά κυρίως καί πρό παντός πνευματική καί αὐτή φέρνει καί οἰκονομική

καί πολιτική κρίση Αὐτό σημαίνει ὅτι ἡ ἀντιμετώπιση τῆς κρίσεως δέν γίνεται μέ οἰκονομικά μέσα καί πολιτικές πρακτι-κές ἀλλά μέ τήν ἀλλαγή τρόπου ζωῆς μέ τήν ἐπαναφορά τοῦ ἀνθρώπου στήν ὀλιγάρκεια τήν ἐγκράτεια τήν σωφροσύνη τήν ἀποφυγή τῆς ἀπληστίας καί τῆς ὑπερβολῆς

Ἡ ἄσκηση προβάλλει σήμερα ὡς ἐπιταγή ὡς προσπάθεια νά θεραπευθεῖ τό πάθος τῆς φιλαυτίας ἀπό τό ὁποῖο

προέρχονται τά πάθη τῆς φιληδονίας τῆς φιλοδοξίας καί τῆς φιλαργυρίας Ὁ εὐαγγελιστής Ἰωάννης τό περιγράφει αὐτό μέ πολλή σαφήνεια laquoπᾶν τό ἐν τῷ κόσμῳ ἡ ἐπιθυμία τῆς σαρκός καί ἡ ἐπιθυμία τῶν ὀφθαλμῶν καί ἡ ἀλαζονεία τοῦ βίου οὐκ ἔ-στιν ἐκ τοῦ πατρός ἄλλrsquo ἐκ τοῦ κόσμου ἐστίraquo (Α΄ Ἰω β 16)

Μητροπολίτης Ναυπάκτου καί Ἁγίου Βλασίου Ἱερόθεος Βλάχος

  • Τό Ψωμί13
  • Μίλτος Σαχτούρης (1919-2005) 13
  • Ἀββᾶς Ἀντώνιος 13
    • ltlt13 ASCII85EncodePages false13 AllowTransparency false13 AutoPositionEPSFiles true13 AutoRotatePages None13 Binding Left13 CalGrayProfile (Dot Gain 20)13 CalRGBProfile (sRGB IEC61966-21)13 CalCMYKProfile (US Web Coated 050SWOP051 v2)13 sRGBProfile (sRGB IEC61966-21)13 CannotEmbedFontPolicy Error13 CompatibilityLevel 1413 CompressObjects Tags13 CompressPages true13 ConvertImagesToIndexed true13 PassThroughJPEGImages true13 CreateJobTicket false13 DefaultRenderingIntent Default13 DetectBlends true13 DetectCurves 0000013 ColorConversionStrategy CMYK13 DoThumbnails false13 EmbedAllFonts true13 EmbedOpenType false13 ParseICCProfilesInComments true13 EmbedJobOptions true13 DSCReportingLevel 013 EmitDSCWarnings false13 EndPage -113 ImageMemory 104857613 LockDistillerParams false13 MaxSubsetPct 10013 Optimize true13 OPM 113 ParseDSCComments true13 ParseDSCCommentsForDocInfo true13 PreserveCopyPage true13 PreserveDICMYKValues true13 PreserveEPSInfo true13 PreserveFlatness true13 PreserveHalftoneInfo false13 PreserveOPIComments true13 PreserveOverprintSettings true13 StartPage 113 SubsetFonts true13 TransferFunctionInfo Apply13 UCRandBGInfo Preserve13 UsePrologue false13 ColorSettingsFile ()13 AlwaysEmbed [ true13 ]13 NeverEmbed [ true13 ]13 AntiAliasColorImages false13 CropColorImages true13 ColorImageMinResolution 30013 ColorImageMinResolutionPolicy OK13 DownsampleColorImages true13 ColorImageDownsampleType Bicubic13 ColorImageResolution 30013 ColorImageDepth -113 ColorImageMinDownsampleDepth 113 ColorImageDownsampleThreshold 15000013 EncodeColorImages true13 ColorImageFilter DCTEncode13 AutoFilterColorImages true13 ColorImageAutoFilterStrategy JPEG13 ColorACSImageDict ltlt13 QFactor 01513 HSamples [1 1 1 1] VSamples [1 1 1 1]13 gtgt13 ColorImageDict ltlt13 QFactor 01513 HSamples [1 1 1 1] VSamples [1 1 1 1]13 gtgt13 JPEG2000ColorACSImageDict ltlt13 TileWidth 25613 TileHeight 25613 Quality 3013 gtgt13 JPEG2000ColorImageDict ltlt13 TileWidth 25613 TileHeight 25613 Quality 3013 gtgt13 AntiAliasGrayImages false13 CropGrayImages true13 GrayImageMinResolution 30013 GrayImageMinResolutionPolicy OK13 DownsampleGrayImages true13 GrayImageDownsampleType Bicubic13 GrayImageResolution 30013 GrayImageDepth -113 GrayImageMinDownsampleDepth 213 GrayImageDownsampleThreshold 15000013 EncodeGrayImages true13 GrayImageFilter DCTEncode13 AutoFilterGrayImages true13 GrayImageAutoFilterStrategy JPEG13 GrayACSImageDict ltlt13 QFactor 01513 HSamples [1 1 1 1] VSamples [1 1 1 1]13 gtgt13 GrayImageDict ltlt13 QFactor 01513 HSamples [1 1 1 1] VSamples [1 1 1 1]13 gtgt13 JPEG2000GrayACSImageDict ltlt13 TileWidth 25613 TileHeight 25613 Quality 3013 gtgt13 JPEG2000GrayImageDict ltlt13 TileWidth 25613 TileHeight 25613 Quality 3013 gtgt13 AntiAliasMonoImages false13 CropMonoImages true13 MonoImageMinResolution 120013 MonoImageMinResolutionPolicy OK13 DownsampleMonoImages true13 MonoImageDownsampleType Bicubic13 MonoImageResolution 120013 MonoImageDepth -113 MonoImageDownsampleThreshold 15000013 EncodeMonoImages true13 MonoImageFilter CCITTFaxEncode13 MonoImageDict ltlt13 K -113 gtgt13 AllowPSXObjects false13 CheckCompliance [13 None13 ]13 PDFX1aCheck false13 PDFX3Check false13 PDFXCompliantPDFOnly false13 PDFXNoTrimBoxError true13 PDFXTrimBoxToMediaBoxOffset [13 00000013 00000013 00000013 00000013 ]13 PDFXSetBleedBoxToMediaBox true13 PDFXBleedBoxToTrimBoxOffset [13 00000013 00000013 00000013 00000013 ]13 PDFXOutputIntentProfile ()13 PDFXOutputConditionIdentifier ()13 PDFXOutputCondition ()13 PDFXRegistryName ()13 PDFXTrapped False1313 CreateJDFFile false13 Description ltlt13 ARA ltFEFF06270633062A062E062F0645002006470630064700200627064406250639062F0627062F0627062A002006440625064606340627062100200648062B062706260642002000410064006F00620065002000500044004600200645062A064806270641064206290020064406440637062806270639062900200641064A00200627064406450637062706280639002006300627062A0020062F0631062C0627062A002006270644062C0648062F0629002006270644063906270644064A0629061B0020064A06450643064600200641062A062D00200648062B0627062606420020005000440046002006270644064506460634062306290020062806270633062A062E062F062706450020004100630072006F0062006100740020064800410064006F006200650020005200650061006400650072002006250635062F0627063100200035002E0030002006480627064406250635062F062706310627062A0020062706440623062D062F062B002E0635062F0627063100200035002E0030002006480627064406250635062F062706310627062A0020062706440623062D062F062B002Egt13 BGR ltFEFF04180437043f043e043b043704320430043904420435002004420435043704380020043d0430044104420440043e0439043a0438002c00200437043000200434043000200441044a0437043404300432043004420435002000410064006f00620065002000500044004600200434043e043a0443043c0435043d04420438002c0020043c0430043a04410438043c0430043b043d043e0020043f044004380433043e04340435043d04380020043704300020043204380441043e043a043e043a0430044704350441044204320435043d0020043f04350447043004420020043704300020043f044004350434043f0435044704300442043d04300020043f043e04340433043e0442043e0432043a0430002e002000200421044a04370434043004340435043d043804420435002000500044004600200434043e043a0443043c0435043d044204380020043c043e0433043004420020043404300020044104350020043e0442043204300440044f0442002004410020004100630072006f00620061007400200438002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e00300020043800200441043b0435043404320430044904380020043204350440044104380438002egt13 CHS ltFEFF4f7f75288fd94e9b8bbe5b9a521b5efa7684002000410064006f006200650020005000440046002065876863900275284e8e9ad88d2891cf76845370524d53705237300260a853ef4ee54f7f75280020004100630072006f0062006100740020548c002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000204ee553ca66f49ad87248672c676562535f00521b5efa768400200050004400460020658768633002gt13 CHT ltFEFF4f7f752890194e9b8a2d7f6e5efa7acb7684002000410064006f006200650020005000440046002065874ef69069752865bc9ad854c18cea76845370524d5370523786557406300260a853ef4ee54f7f75280020004100630072006f0062006100740020548c002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000204ee553ca66f49ad87248672c4f86958b555f5df25efa7acb76840020005000440046002065874ef63002gt13 CZE ltFEFF005400610074006f0020006e006100730074006100760065006e00ed00200070006f0075017e0069006a007400650020006b0020007600790074007600e101590065006e00ed00200064006f006b0075006d0065006e0074016f002000410064006f006200650020005000440046002c0020006b00740065007200e90020007300650020006e0065006a006c00e90070006500200068006f006400ed002000700072006f0020006b00760061006c00690074006e00ed0020007400690073006b00200061002000700072006500700072006500730073002e002000200056007900740076006f01590065006e00e900200064006f006b0075006d0065006e007400790020005000440046002000620075006400650020006d006f017e006e00e90020006f007400650076015900ed007400200076002000700072006f006700720061006d0065006300680020004100630072006f00620061007400200061002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002000610020006e006f0076011b006a016100ed00630068002egt13 DAN ltFEFF004200720075006700200069006e0064007300740069006c006c0069006e006700650072006e0065002000740069006c0020006100740020006f007000720065007400740065002000410064006f006200650020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e007400650072002c0020006400650072002000620065006400730074002000650067006e006500720020007300690067002000740069006c002000700072006500700072006500730073002d007500640073006b007200690076006e0069006e00670020006100660020006800f8006a0020006b00760061006c0069007400650074002e0020004400650020006f007000720065007400740065006400650020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e0074006500720020006b0061006e002000e50062006e00650073002000690020004100630072006f00620061007400200065006c006c006500720020004100630072006f006200610074002000520065006100640065007200200035002e00300020006f00670020006e0079006500720065002egt13 DEU ltFEFF00560065007200770065006e00640065006e0020005300690065002000640069006500730065002000450069006e007300740065006c006c0075006e00670065006e0020007a0075006d002000450072007300740065006c006c0065006e00200076006f006e002000410064006f006200650020005000440046002d0044006f006b0075006d0065006e00740065006e002c00200076006f006e002000640065006e0065006e002000530069006500200068006f006300680077006500720074006900670065002000500072006500700072006500730073002d0044007200750063006b0065002000650072007a0065007500670065006e0020006d00f60063006800740065006e002e002000450072007300740065006c006c007400650020005000440046002d0044006f006b0075006d0065006e007400650020006b00f6006e006e0065006e0020006d006900740020004100630072006f00620061007400200075006e0064002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e00300020006f0064006500720020006800f600680065007200200067006500f600660066006e00650074002000770065007200640065006e002egt13 ESP ltFEFF005500740069006c0069006300650020006500730074006100200063006f006e0066006900670075007200610063006900f3006e0020007000610072006100200063007200650061007200200064006f00630075006d0065006e0074006f00730020005000440046002000640065002000410064006f0062006500200061006400650063007500610064006f00730020007000610072006100200069006d0070007200650073006900f3006e0020007000720065002d0065006400690074006f007200690061006c00200064006500200061006c00740061002000630061006c0069006400610064002e002000530065002000700075006500640065006e00200061006200720069007200200064006f00630075006d0065006e0074006f00730020005000440046002000630072006500610064006f007300200063006f006e0020004100630072006f006200610074002c002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000200079002000760065007200730069006f006e0065007300200070006f00730074006500720069006f007200650073002egt13 ETI ltFEFF004b00610073007500740061006700650020006e0065006900640020007300e4007400740065006900640020006b00760061006c006900740065006500740073006500200074007200fc006b006900650065006c007300650020007000720069006e00740069006d0069007300650020006a0061006f006b007300200073006f00620069006c0069006b0065002000410064006f006200650020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e00740069006400650020006c006f006f006d006900730065006b0073002e00200020004c006f006f0064007500640020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e00740065002000730061006100740065002000610076006100640061002000700072006f006700720061006d006d006900640065006700610020004100630072006f0062006100740020006e0069006e0067002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e00300020006a00610020007500750065006d006100740065002000760065007200730069006f006f006e00690064006500670061002e000d000agt13 FRA ltFEFF005500740069006c006900730065007a00200063006500730020006f007000740069006f006e00730020006100660069006e00200064006500200063007200e900650072002000640065007300200064006f00630075006d0065006e00740073002000410064006f00620065002000500044004600200070006f0075007200200075006e00650020007100750061006c0069007400e90020006400270069006d007000720065007300730069006f006e00200070007200e9007000720065007300730065002e0020004c0065007300200064006f00630075006d0065006e00740073002000500044004600200063007200e900e90073002000700065007500760065006e0074002000ea0074007200650020006f007500760065007200740073002000640061006e00730020004100630072006f006200610074002c002000610069006e00730069002000710075002700410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002000650074002000760065007200730069006f006e007300200075006c007400e90072006900650075007200650073002egt13 GRE ltFEFF03a703c103b703c303b903bc03bf03c003bf03b903ae03c303c403b5002003b103c503c403ad03c2002003c403b903c2002003c103c503b803bc03af03c303b503b903c2002003b303b903b1002003bd03b1002003b403b703bc03b903bf03c503c103b303ae03c303b503c403b5002003ad03b303b303c103b103c603b1002000410064006f006200650020005000440046002003c003bf03c5002003b503af03bd03b103b9002003ba03b103c42019002003b503be03bf03c703ae03bd002003ba03b103c403ac03bb03bb03b703bb03b1002003b303b903b1002003c003c103bf002d03b503ba03c403c503c003c903c403b903ba03ad03c2002003b503c103b303b103c303af03b503c2002003c503c803b703bb03ae03c2002003c003bf03b903cc03c403b703c403b103c2002e0020002003a403b10020005000440046002003ad03b303b303c103b103c603b1002003c003bf03c5002003ad03c703b503c403b5002003b403b703bc03b903bf03c503c103b303ae03c303b503b9002003bc03c003bf03c103bf03cd03bd002003bd03b1002003b103bd03bf03b903c703c403bf03cd03bd002003bc03b5002003c403bf0020004100630072006f006200610074002c002003c403bf002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002003ba03b103b9002003bc03b503c403b103b303b503bd03ad03c303c403b503c103b503c2002003b503ba03b403cc03c303b503b903c2002egt13 HEB ltFEFF05D405E905EA05DE05E905D5002005D105D405D205D305E805D505EA002005D005DC05D4002005DB05D305D9002005DC05D905E605D505E8002005DE05E105DE05DB05D9002000410064006F006200650020005000440046002005D405DE05D505EA05D005DE05D905DD002005DC05D405D305E405E105EA002005E705D305DD002D05D305E405D505E1002005D005D905DB05D505EA05D905EA002E002005DE05E105DE05DB05D90020005000440046002005E905E005D505E605E805D5002005E005D905EA05E005D905DD002005DC05E405EA05D905D705D4002005D105D005DE05E605E205D505EA0020004100630072006F006200610074002005D5002D00410064006F00620065002000520065006100640065007200200035002E0030002005D505D205E805E105D005D505EA002005DE05EA05E705D305DE05D505EA002005D905D505EA05E8002E05D005DE05D905DD002005DC002D005000440046002F0058002D0033002C002005E205D905D905E005D5002005D105DE05D305E805D905DA002005DC05DE05E905EA05DE05E9002005E905DC0020004100630072006F006200610074002E002005DE05E105DE05DB05D90020005000440046002005E905E005D505E605E805D5002005E005D905EA05E005D905DD002005DC05E405EA05D905D705D4002005D105D005DE05E605E205D505EA0020004100630072006F006200610074002005D5002D00410064006F00620065002000520065006100640065007200200035002E0030002005D505D205E805E105D005D505EA002005DE05EA05E705D305DE05D505EA002005D905D505EA05E8002Egt13 HRV (Za stvaranje Adobe PDF dokumenata najpogodnijih za visokokvalitetni ispis prije tiskanja koristite ove postavke Stvoreni PDF dokumenti mogu se otvoriti Acrobat i Adobe Reader 50 i kasnijim verzijama)13 HUN ltFEFF004b0069007600e1006c00f30020006d0069006e0151007300e9006701710020006e0079006f006d00640061006900200065006c0151006b00e90073007a00ed007401510020006e0079006f006d00740061007400e100730068006f007a0020006c006500670069006e006b00e1006200620020006d0065006700660065006c0065006c0151002000410064006f00620065002000500044004600200064006f006b0075006d0065006e00740075006d006f006b0061007400200065007a0065006b006b0065006c0020006100200062006500e1006c006c00ed007400e10073006f006b006b0061006c0020006b00e90073007a00ed0074006800650074002e0020002000410020006c00e90074007200650068006f007a006f00740074002000500044004600200064006f006b0075006d0065006e00740075006d006f006b00200061007a0020004100630072006f006200610074002000e9007300200061007a002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002c0020007600610067007900200061007a002000610074007400f3006c0020006b00e9007301510062006200690020007600650072007a006900f3006b006b0061006c0020006e00790069007400680061007400f3006b0020006d00650067002egt13 ITA ltFEFF005500740069006c0069007a007a006100720065002000710075006500730074006500200069006d0070006f007300740061007a0069006f006e00690020007000650072002000630072006500610072006500200064006f00630075006d0065006e00740069002000410064006f00620065002000500044004600200070006900f900200061006400610074007400690020006100200075006e00610020007000720065007300740061006d0070006100200064006900200061006c007400610020007100750061006c0069007400e0002e0020004900200064006f00630075006d0065006e007400690020005000440046002000630072006500610074006900200070006f00730073006f006e006f0020006500730073006500720065002000610070006500720074006900200063006f006e0020004100630072006f00620061007400200065002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000200065002000760065007200730069006f006e006900200073007500630063006500730073006900760065002egt13 JPN ltFEFF9ad854c18cea306a30d730ea30d730ec30b951fa529b7528002000410064006f0062006500200050004400460020658766f8306e4f5c6210306b4f7f75283057307e305930023053306e8a2d5b9a30674f5c62103055308c305f0020005000440046002030d530a130a430eb306f3001004100630072006f0062006100740020304a30883073002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000204ee5964d3067958b304f30533068304c3067304d307e305930023053306e8a2d5b9a306b306f30d530a930f330c8306e57cb30818fbc307f304c5fc59808306730593002gt13 KOR ltFEFFc7740020c124c815c7440020c0acc6a9d558c5ec0020ace0d488c9c80020c2dcd5d80020c778c1c4c5d00020ac00c7a50020c801d569d55c002000410064006f0062006500200050004400460020bb38c11cb97c0020c791c131d569b2c8b2e4002e0020c774b807ac8c0020c791c131b41c00200050004400460020bb38c11cb2940020004100630072006f0062006100740020bc0f002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e00300020c774c0c1c5d0c11c0020c5f40020c2180020c788c2b5b2c8b2e4002egt13 LTH ltFEFF004e006100750064006f006b0069007400650020016100690075006f007300200070006100720061006d006500740072007500730020006e006f0072011700640061006d00690020006b0075007200740069002000410064006f00620065002000500044004600200064006f006b0075006d0065006e007400750073002c0020006b00750072006900650020006c0061006200690061007500730069006100690020007000720069007400610069006b007900740069002000610075006b01610074006f00730020006b006f006b007900620117007300200070006100720065006e006700740069006e00690061006d00200073007000610075007300640069006e0069006d00750069002e0020002000530075006b0075007200740069002000500044004600200064006f006b0075006d0065006e007400610069002000670061006c006900200062016b007400690020006100740069006400610072006f006d00690020004100630072006f006200610074002000690072002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002000610072002000760117006c00650073006e0117006d00690073002000760065007200730069006a006f006d00690073002egt13 LVI ltFEFF0049007a006d0061006e0074006f006a00690065007400200161006f00730020006900650073007400610074012b006a0075006d00750073002c0020006c0061006900200076006500690064006f00740075002000410064006f00620065002000500044004600200064006f006b0075006d0065006e007400750073002c0020006b006100730020006900720020012b00700061016100690020007000690065006d01130072006f00740069002000610075006700730074006100730020006b00760061006c0069007401010074006500730020007000690072006d007300690065007300700069006501610061006e006100730020006400720075006b00610069002e00200049007a0076006500690064006f006a006900650074002000500044004600200064006f006b0075006d0065006e007400750073002c0020006b006f002000760061007200200061007400760113007200740020006100720020004100630072006f00620061007400200075006e002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002c0020006b0101002000610072012b00200074006f0020006a00610075006e0101006b0101006d002000760065007200730069006a0101006d002egt13 NLD (Gebruik deze instellingen om Adobe PDF-documenten te maken die zijn geoptimaliseerd voor prepress-afdrukken van hoge kwaliteit De gemaakte PDF-documenten kunnen worden geopend met Acrobat en Adobe Reader 50 en hoger)13 NOR ltFEFF004200720075006b00200064006900730073006500200069006e006e007300740069006c006c0069006e00670065006e0065002000740069006c002000e50020006f0070007000720065007400740065002000410064006f006200650020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e00740065007200200073006f006d00200065007200200062006500730074002000650067006e0065007400200066006f00720020006600f80072007400720079006b006b0073007500740073006b00720069006600740020006100760020006800f800790020006b00760061006c0069007400650074002e0020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e00740065006e00650020006b0061006e002000e50070006e00650073002000690020004100630072006f00620061007400200065006c006c00650072002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000200065006c006c00650072002000730065006e006500720065002egt13 POL ltFEFF0055007300740061007700690065006e0069006100200064006f002000740077006f0072007a0065006e0069006100200064006f006b0075006d0065006e007400f300770020005000440046002000700072007a0065007a006e00610063007a006f006e00790063006800200064006f002000770079006400720075006b00f30077002000770020007700790073006f006b00690065006a0020006a0061006b006f015b00630069002e002000200044006f006b0075006d0065006e0074007900200050004400460020006d006f017c006e00610020006f007400770069006500720061010700200077002000700072006f006700720061006d006900650020004100630072006f00620061007400200069002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002000690020006e006f00770073007a0079006d002egt13 PTB ltFEFF005500740069006c0069007a006500200065007300730061007300200063006f006e00660069006700750072006100e700f50065007300200064006500200066006f0072006d00610020006100200063007200690061007200200064006f00630075006d0065006e0074006f0073002000410064006f0062006500200050004400460020006d00610069007300200061006400650071007500610064006f00730020007000610072006100200070007200e9002d0069006d0070007200650073007300f50065007300200064006500200061006c007400610020007100750061006c00690064006100640065002e0020004f007300200064006f00630075006d0065006e0074006f00730020005000440046002000630072006900610064006f007300200070006f00640065006d0020007300650072002000610062006500720074006f007300200063006f006d0020006f0020004100630072006f006200610074002000650020006f002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002000650020007600650072007300f50065007300200070006f00730074006500720069006f007200650073002egt13 RUM ltFEFF005500740069006c0069007a00610163006900200061006300650073007400650020007300650074010300720069002000700065006e007400720075002000610020006300720065006100200064006f00630075006d0065006e00740065002000410064006f006200650020005000440046002000610064006500630076006100740065002000700065006e0074007200750020007400690070010300720069007200650061002000700072006500700072006500730073002000640065002000630061006c006900740061007400650020007300750070006500720069006f006100720103002e002000200044006f00630075006d0065006e00740065006c00650020005000440046002000630072006500610074006500200070006f00740020006600690020006400650073006300680069007300650020006300750020004100630072006f006200610074002c002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e00300020015f00690020007600650072007300690075006e0069006c006500200075006c0074006500720069006f006100720065002egt13 RUS ltFEFF04180441043f043e043b044c04370443043904420435002004340430043d043d044b04350020043d0430044104420440043e0439043a043800200434043b044f00200441043e043704340430043d0438044f00200434043e043a0443043c0435043d0442043e0432002000410064006f006200650020005000440046002c0020043c0430043a04410438043c0430043b044c043d043e0020043f043e04340445043e0434044f04490438044500200434043b044f00200432044b0441043e043a043e043a0430044704350441044204320435043d043d043e0433043e00200434043e043f0435044704300442043d043e0433043e00200432044b0432043e04340430002e002000200421043e043704340430043d043d044b04350020005000440046002d0434043e043a0443043c0435043d0442044b0020043c043e0436043d043e0020043e0442043a0440044b043204300442044c002004410020043f043e043c043e0449044c044e0020004100630072006f00620061007400200438002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e00300020043800200431043e043b043504350020043f043e04370434043d043804450020043204350440044104380439002egt13 SKY ltFEFF0054006900650074006f0020006e006100730074006100760065006e0069006100200070006f0075017e0069007400650020006e00610020007600790074007600e100720061006e0069006500200064006f006b0075006d0065006e0074006f0076002000410064006f006200650020005000440046002c0020006b0074006f007200e90020007300610020006e0061006a006c0065007001610069006500200068006f0064006900610020006e00610020006b00760061006c00690074006e00fa00200074006c0061010d00200061002000700072006500700072006500730073002e00200056007900740076006f00720065006e00e900200064006f006b0075006d0065006e007400790020005000440046002000620075006400650020006d006f017e006e00e90020006f00740076006f00720069016500200076002000700072006f006700720061006d006f006300680020004100630072006f00620061007400200061002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002000610020006e006f0076016100ed00630068002egt13 SLV ltFEFF005400650020006e006100730074006100760069007400760065002000750070006f0072006100620069007400650020007a00610020007500730074007600610072006a0061006e006a006500200064006f006b0075006d0065006e0074006f0076002000410064006f006200650020005000440046002c0020006b006900200073006f0020006e0061006a007000720069006d00650072006e0065006a016100690020007a00610020006b0061006b006f0076006f00730074006e006f0020007400690073006b0061006e006a00650020007300200070007200690070007200610076006f0020006e00610020007400690073006b002e00200020005500730074007600610072006a0065006e006500200064006f006b0075006d0065006e0074006500200050004400460020006a00650020006d006f0067006f010d00650020006f0064007000720065007400690020007a0020004100630072006f00620061007400200069006e002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000200069006e0020006e006f00760065006a01610069006d002egt13 SUO ltFEFF004b00e40079007400e40020006e00e40069007400e4002000610073006500740075006b007300690061002c0020006b0075006e0020006c0075006f00740020006c00e400680069006e006e00e4002000760061006100740069007600610061006e0020007000610069006e006100740075006b00730065006e002000760061006c006d0069007300740065006c00750074007900f6006800f6006e00200073006f00700069007600690061002000410064006f0062006500200050004400460020002d0064006f006b0075006d0065006e007400740065006a0061002e0020004c0075006f0064007500740020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e00740069007400200076006f0069006400610061006e0020006100760061007400610020004100630072006f0062006100740069006c006c00610020006a0061002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030003a006c006c00610020006a006100200075007500640065006d006d0069006c006c0061002egt13 SVE ltFEFF0041006e007600e4006e00640020006400650020006800e4007200200069006e0073007400e4006c006c006e0069006e006700610072006e00610020006f006d002000640075002000760069006c006c00200073006b006100700061002000410064006f006200650020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e007400200073006f006d002000e400720020006c00e4006d0070006c0069006700610020006600f60072002000700072006500700072006500730073002d007500740073006b00720069006600740020006d006500640020006800f600670020006b00760061006c0069007400650074002e002000200053006b006100700061006400650020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e00740020006b0061006e002000f600700070006e00610073002000690020004100630072006f0062006100740020006f00630068002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e00300020006f00630068002000730065006e006100720065002egt13 TUR ltFEFF005900fc006b00730065006b0020006b0061006c006900740065006c0069002000f6006e002000790061007a006401310072006d00610020006200610073006b013100730131006e006100200065006e0020006900790069002000750079006100620069006c006500630065006b002000410064006f006200650020005000440046002000620065006c00670065006c0065007200690020006f006c0075015f007400750072006d0061006b0020006900e70069006e00200062007500200061007900610072006c0061007201310020006b0075006c006c0061006e0131006e002e00200020004f006c0075015f0074007500720075006c0061006e0020005000440046002000620065006c00670065006c0065007200690020004100630072006f006200610074002000760065002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000200076006500200073006f006e0072006100730131006e00640061006b00690020007300fc007200fc006d006c00650072006c00650020006100e70131006c006100620069006c00690072002egt13 UKR ltFEFF04120438043a043e0440043804410442043e043204430439044204350020044604560020043f043004400430043c043504420440043800200434043b044f0020044104420432043e04400435043d043d044f00200434043e043a0443043c0435043d044204560432002000410064006f006200650020005000440046002c0020044f043a04560020043d04300439043a04400430044904350020043f045604340445043e0434044f0442044c00200434043b044f0020043204380441043e043a043e044f043a04560441043d043e0433043e0020043f0435044004350434043404400443043a043e0432043e0433043e0020043404400443043a0443002e00200020042104420432043e04400435043d045600200434043e043a0443043c0435043d0442043800200050004400460020043c043e0436043d04300020043204560434043a0440043804420438002004430020004100630072006f006200610074002004420430002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002004300431043e0020043f04560437043d04560448043e04570020043204350440044104560457002egt13 ENU (Use these settings to create Adobe PDF documents best suited for high-quality prepress printing Created PDF documents can be opened with Acrobat and Adobe Reader 50 and later)13 gtgt13 Namespace [13 (Adobe)13 (Common)13 (10)13 ]13 OtherNamespaces [13 ltlt13 AsReaderSpreads false13 CropImagesToFrames true13 ErrorControl WarnAndContinue13 FlattenerIgnoreSpreadOverrides false13 IncludeGuidesGrids false13 IncludeNonPrinting false13 IncludeSlug false13 Namespace [13 (Adobe)13 (InDesign)13 (40)13 ]13 OmitPlacedBitmaps false13 OmitPlacedEPS false13 OmitPlacedPDF false13 SimulateOverprint Legacy13 gtgt13 ltlt13 AddBleedMarks false13 AddColorBars false13 AddCropMarks false13 AddPageInfo false13 AddRegMarks false13 ConvertColors ConvertToCMYK13 DestinationProfileName ()13 DestinationProfileSelector DocumentCMYK13 Downsample16BitImages true13 FlattenerPreset ltlt13 PresetSelector MediumResolution13 gtgt13 FormElements false13 GenerateStructure false13 IncludeBookmarks false13 IncludeHyperlinks false13 IncludeInteractive false13 IncludeLayers false13 IncludeProfiles false13 MultimediaHandling UseObjectSettings13 Namespace [13 (Adobe)13 (CreativeSuite)13 (20)13 ]13 PDFXOutputIntentProfileSelector DocumentCMYK13 PreserveEditing true13 UntaggedCMYKHandling LeaveUntagged13 UntaggedRGBHandling UseDocumentProfile13 UseDocumentBleed false13 gtgt13 ]13gtgt setdistillerparams13ltlt13 HWResolution [2400 2400]13 PageSize [612000 792000]13gtgt setpagedevice13

Page 17: ΑΡΧΑΓΓΕΛΩΝ ΛΟΓΟΣ καλοκαιρι 2010

17

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

θά λέμε ἐμεῖς Ἐξάλλου οὔτε ὁ Γερμανός δέν πληρώνεται ἐπί δεκατέσσερα Θά πάρω σύνταξη στά 65 θά λέει ὁ ἄλλος Παίδαρος θά εἶσαι στά 60 θά τοῦ λέω γιά νά μήν τοῦ πῶ ὅτι ἐπειδη πολλοί ἔπαιρναν σύνταξη στά 45 φαληρί-σαμε ∆έν τήν βγάζω μέ 700 εὐρώ θά λέει ὁ τρίτος Στήν Μαλαισία τήν βγάζουν μέ 300 γιά νά μήν μιλήσω γιά τήν Ἰνδία Μέ ἀπέλυσαν θά πεῖ ὁ ἄλλος Ἔτσι εἶναι ἡ ζωή μέ τά πάνω καί τά κά-τω Ρίξε τις ἀπαιτήσεις σου καί θά βρεῖς ἄλλη δουλειά ∆έν βρίσκω δουλειά θά ποῦν ἀρκετοί Μπορεῖ κι ἐγώ τό ἴδιο θά τούς πῶ ἀλλά θά τό παλαίψω Ἀκόμη καί σέ βενζινάδικο θά δουλέψω ∆έν συνεχίζω γιατί - ξέρω - ἤδη ἐκνευρίστηκες Ὅμως νά σοῦ ἐξηγήσω λίγο γιατί σκέφτομαι ἔτσι ἐπειδή ἔχουμε δεῖ τόσα πολλά καί δραματικά πράγματα στόν κόσμο πού δέν μπορεῖς νά φανταστεῖς Ξέρω ξέρω θέλεις μόνο νά συγκρι-νόμαστε μέ 5-10 χῶρες σέ Εὐρώπη καί Αμερική ὅμως νά σοῦ πῶ ὅτι ὁ ὑπόλοιπος κόσμος εἶναι σέ μακράν χειρότερη κατάσταση ἀπό τήν Ἑλλάδα ἀκόμη καί ἀπό τήν Ἑλλάδα πού βρίσκεται στά πρόθυρα χρεωκοπίας Χάρη στήν ἐμπειρία μας ἔχουμε σκληρύνει ὁμολογῶ Γι αὐτό καί δέν μᾶς ρίχνει τό γεγονός ὅτι κάποιοι θά χάσουν τά κεκτημένα τους τά ἐπιδόματα καί τά δῶρα τους σέ μία χώρα πού χάρη ΚΑΙ σ αὐτούς δανείζεται χοντρά ἐδῶ καί δε-καετίες Ναί πιστεύω ὅτι ΟΛΟΙ ἐμεῖς πού σκεφτήκαμε ἔστω νά ἐκμεταλλευτοῦμε τό ἑλληνικό κράτος - παρότι ἴσως τοῦ ἄξιζε ὅπως μᾶς φέρεται - πρέπει νά αἰσθα-νόμαστε τύψεις σήμερα Ὄχι ὅλοι ἀλλά ὅσοι χαραμοφάηδες ἀνίκανοι βολεμένοι καί κολλητοί τοῦ κάθε κόμματος θά πρέπει νά τό αἰσθάνονται αὐτό Οἱ ὑπόλοι-ποι Ἕλληνες τό ὑγιές κομμάτι δέν ἔχει νά φοβηθεῖ τίποτα Αὐτοί δίνουν μάχη κάθε μέρα Θέλω νά προσθέσω μόνο τό ἐξῆς Μία φράση πού λέμε ὅλον αὐτόν τόν και-ρό στό ταξίδι ὅποτε εἴχαμε πρόβλημα εἴτε μέ κολλημένο κινητῆρα εἴτε μέ τό αὐ-τοκίνητο διαλυμένο στόν Μισσισσιππῆ εἴτε μέ ψίχουλα στήν τράπεζα κάποιες μέρες Λεφτά εἶναι ἐμεῖς νά εἴμαστε καλά λέγαμε ∆ές το λίγο τό πρᾶγμα ἔτσι Λεφτά αὐτό εἶναι τό πρόβλημα Γι αὐτά τά λεφτά τά ἔχει βάψει μαῦρα ὅλη ἡ χώ-ρα Γι αὐτά τά λεφτά κάποιοι βγήκαν πάλι τά ἔσπασαν καί ἔκαψαν ἀνθρώπους ζωντανούς Μήν μοῦ πεῖτε ὅτι δέν εἶναι ἔτσι ∆έν εἶναι γιά τά εὐρώ ἀλλά γιά τίς ἰδέες Καλά Ὅμως νοιώθουμε δυνατοί Ἀκόμη κι ἄν μείνουμε στήν ἀνεργία θά βροῦμε τήν ἄκρη Θά βάλουμε τό μυαλό μας κάτω καί θά βροῦμε δουλειά Καί μέ 300 εὐ-ρώ τήν βγάζουμε μένοντας στήν Ἐπανομή ἔτσι λέμε οἱ δυό μας Μπορεῖς νά τό πεῖς αὐτό τέτοιο καιρό Τότε μήν μασᾶς Ἀκούγομαι πολύ σίγουρος Τό ταξίδι φταίει Ἡ ζωή δέν εἶναι παιχνίδι Τί νά κάνω ἄν δέν τήν ἔβλεπα ἔτσι δέν θά κάναμε αὐτήν τήν τρέλα νά γυρίσουμε τόν κόσμο Θά φάμε κατραπακιά πίσω στήν Ἑλλάδα Εἴπαμε μία περιπέτεια θά εἶναι κι αὐτή Στό κάτω-κάτω ἡ ἑλληνική laquoμαγκιάraquo - γιά τήν ὁποία ὑπερηφανευ-όμαστε - στά δύσκολα φαίνεται Γιά καλό καί γιά κακό θά ἔχουμε τήν σκηνή μας Τό πολύ-πολύ νά μένουμε ἐκεῖ σέ κάποιο ξέφωτο στό δάσος τοῦ Σέιχ Σοῦ

18

Ἅγιος Ἰουστῖνος Πόποβιτς (1894-1979) Ἕνας νέος Ἅγιος τῆς Ὀρθοδοξίας

Ἀρχαγγέλων Λόγος

Μέσα στό στενάχωρο κλίμα τῶν ἡμερῶν μία χαρμόσυνη εἴδηση Ὁ μακαριστός γέροντας Ἰουστῖνος Πόποβιτς ἀνακηρύχτηκε νέος Ἅγιος τῆς ἐκκλησίας μας Κα-τά τήν διάρκεια τῆς συνεδρίας τῆς Πέμπτης 29ης Ἀπριλίου 2010 ἡ Σύνοδος τῆς Ἱεραρχίας τῆς Σερβικῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας κατέταξε στά δίπτυχα τόν Ἀρχιμανδρίτη Ἰουστῖνο Πόποβιτς (1894ndash1979) καί τόν ἡγούμενο τῆς Μονῆς Ντάιμπαμπε τοῦ Μαυροβουνίου Συμεών Πόποβιτς (1854 ndash 1941) Ἡ Σύνοδος τῆς Ιεραρχίας τῆς Σερβικῆς Ἐκκλησίας ἀποφάσισε ἡ μνήμη τοῦ Ἀρχιμανδρίτη Ἰ-ουστίνου Πόποβιτς νά τιμᾶται στίς 14 Ιουνίου καί τοῦ ἡγουμένου Συμεών τήν 1η Απριλίου

Ὁ ὅσιος καί θεοφόρος πατήρ Ἰουστῖνος γεννήθηκε στίς 25 Μαρτίου τοῦ 1894 στήν πόλη Βράνιε τῆς νοτίου Σερβίας Ὁ πατέρας του ὀνομαζόταν Σπυρί-

δων καί ἡ μητέρα του Ἀναστασία Ἡ οἰκογένεια τοῦ πατέ-ρα του ἦταν ἐκ παραδόσεως ἱερατική καί εἶχε δώσει στήν ὀρθόδοξη Ἐκκλησία τουλάχιστον ἑπτά ἱερωμένους Ὁ ἴδιος κατά τήν βάπτιση ἔλαβε τό ὄνομα Εὐάγγελος Ἀπό μικρό παιδί ἐπισκεπτόταν μέ τούς γονεῖς του τόν ἅγιο Πρόχορο τόν Θαυματουργό στήν κοντινή Μονή Πτσίνσκι ὅπου καί εἶδε μέ τά μάτια του τήν θεραπεία τῆς μητέρας του ἀπό βα-ριά ἀσθένεια Πηγή εὐλάβειας γιά τόν μικρό Εὐάγγελο ἦταν ἡ τακτική ἀνάγνωση τοῦ Εὐαγγελίου ἀπό τά δεκατέσσερα του χρόνια ἡ ἀνάγνωση τῶν Συναξαριῶν καί ἀργότερα τῶν ἔργων τῶν Ἁγίων Πατέρων τῆς Ἐκκλησίας ∆ιψασμέ-

νος γιά τήν γνώση ὁ Εὐάγγελος ἐγγράφεται τό 1905 στήν Ἐκκλησιαστική Σχολή τοῦ Ἁγίου Σάββα στό Βελιγράδι ὅπου ἀξιώθηκε νά ἔχει ὡς δάσκαλο του τόν ἅ-γιο Νικόλαο Βελιμίροβιτς (βλέπε σελίδα 24) Τελείωσε τήν Σχολή στά 1914 μά τόν πρόλαβε ὁ Α΄ Παγκόσμιος Πόλεμος καί στρατεύτηκε ὡς νοσοκόμος Τήν 1η Ἰανουαρίου τοῦ 1916 ἔλαβε τό μοναχικό σχῆμα καί πῆρε τό ὄνομα τοῦ ἁγίου μάρτυρος καί φιλοσόφου Ἰουστίνου Στήν συνέχεια φεύγει γιά θεολο-γικές σπουδές στήν Ἁγία Πετρούπολη Σύντομα ὅμως λόγῳ τῶν ἐξελίξεων στήν Ρωσία ἀναγκάστηκε νά μεταβεῖ στήν Ὀξφόρδη Ἐκεῖ ἔμεινε δύο χρόνια ἐτοιμά-ζοντας τήν διδακτορική του ἐργασία μέ θέμα laquoἩ θρησκεία καί ἡ φιλοσοφία τοῦ Ντοστογιέβσκιraquo Τό 1919 ὅταν μετά τό τέλος τοῦ πολέμου γύρισε στήν πατρίδα του τοποθετήθηκε ὡς καθηγητής θεολογίας στό Σρέμσκι Κάρλοβτσι Τό 1926 με-ταβαίνει στήν Ἀθῆνα γιά νά λάβει τό διδακτορικό του δίπλωμα στήν Πατρολογί-α μέ θέμα laquoΤό πρόβλημα τοῦ προσώπου καί τῆς γνώσεως στόν Ἅγιο Μακάριο τόν Αἰγύπτιοraquo Γνώριζε πολύ καλά τήν παλαιοσλαβική τήν ἀρχαιοελληνική τήν λατινική τήν ρωσική τήν νεοελληνική τήν ἀγγλική τήν γερμανική καί τήν γαλ-λική γλῶσσα

19

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

Τά ἑπόμενα ἔτη ἐργάστηκε στίς Ἐκκλησιαστικές Σχολές τοῦ Καρλοβικίου τῆς Πριζρένης καί τοῦ Μοναστηρίου Τό 1930-31 ἡ Σερβική Ἐκκλησία τόν ἔστειλε σέ ἱεραποστολική ἀποστολή στήν Τσεχοσλοβακία γιά τήν διαφώτιση καί ὀργά-νωση τῶν ἐνοριῶν καί τοῦ μοναχικοῦ βίου τῶν ὀρθοδόξων Σλοβάκων στά Καρ-πάθια οἱ ὁποῖοι ἐπέστρεφαν στήν Ὀρθοδοξία ἀπό τήν Οὐνία Ἐνῶ ἀκόμη βρι-σκόταν ἐκεῖ ἐξελέγη τό 1931 ἐπίσκοπος τῆς νεοσυσταθείσης Ἐπισκοπῆς Καρπα-θίας ἀλλά ἀπό ταπείνωση δέν δέχτηκε τήν θέση ἐκείνη Στήν διάρκεια τῆς γερμανικῆς κατοχῆς βρέθηκε σέ διάφορες μονές καί στό Βελιγράδι μοιραζόμενος τήν τύχη τοῦ λαοῦ του Μέ τήν ἐγκαθίδρυση τῆς νέας κομμουνιστικῆς ἐξουσίας στήν Γιουγκοσλαβία τό 1945 ὁ π Ιουστῖνος ἐξεδιώχθη ἀπό τό Πανεπιστήμιο τοῦ Βελιγραδίου μαζί μέ ἄλλους 200 καθηγητές Τό 1946 συνελήφθη στήν μονή Σούκοβο καί φυλακίστηκε Λίγο ἔλειψε νά ἐκτελεστεῖ ἀπό τό καθεστώς ὡς laquoἐχθρός τοῦ λαοῦraquo ἀλλά σώθηκε τήν τελευταία στιγμή ὅταν ὁ Πατριάρχης Γαβριήλ κατά τήν ἐπιστροφή του ἀπό τό Νταχάου ἀπαίτησε τήν ἀ-ποφυλάκισή του ∆ιωγμένος ἀπό τό Πανεπιστήμιο καί δίχως κάποια σύνταξη στερημένος ἀ-πό τά ἀνθρώπινα θρησκευτικά καί πολιτικά του δικαιώματα ὁ π Ιουστῖνος ἔζη-σε οὐσιαστικά ἔγκλειστος στήν μικρή γυναικεία μονή τῶν Ἀρχαγγέλων στό Τσέ-λιε τοῦ Βάλιεβο Ἀκόμη καί ἐκεῖ ὅμως οἱ πολιτικές ἀρχές δέν τόν ἄφηναν ἥσυχο Πέρα ἀπό τήν συνεχῆ καί ἀσφυκτική παρακολούθηση συχνές ἦταν καί οἱ ἀνα-κρίσεις στήν πολιτική διοίκηση τοῦ Βάλιεβο Σέ περιόδους δέ κρισίμων συνεδριά-σεων τῆς Ἱερᾶς Συνόδου στό Βελιγράδι τοῦ ἀπαγορευόταν ὁποιαδήποτε ἔξοδος ἀπό τήν μονή ἐπί μῆνες ἀπό τόν φόβο τυχόν ἐπιρροῆς του στούς ἐπισκόπους Πα-ρά τίς δύσκολες αὐτές καί ὀδυνηρές συνθῆκες ὁ Ἅγιος Ἰουστῖνος λειτουργοῦσε καθημερινά προσευχόταν ἀδιάλειπτα ἐπικοινωνοῦσε μέ ὅσους εἶχαν τό θάρρος νά τόν ἐπισκέπτονται καί ἔγραφε συνεχῶς Παρά τόν αὐστηρό περιορισμό του ἀπό τίς πολιτικές ἀρχές ἡ φήμη του ἐξα-πλώθηκε γρήγορα καί πέρασε τά σύνορα τῆς Σερβίας Ἔτσι τόν ἐπισκέπτονταν ὄχι μονάχα Σέρβοι ἀπό διάφορες περιοχές τῆς χώρας ἀλλά καί πολλοί Ἕλληνες Ἐκοιμήθη ἐν Κυρίῳ στίς 25 Μαρτίου 1979 ἀνήμερα τοῦ Εὐαγγελισμοῦ Ὁ Ἅγιος Ἰουστῖνος ἀφοῦ ἐντρύφησε στά ἔργα τῶν Πατέρων τῆς Ἐκκλησίας ἔγραψε τά δικά του συγγράμματα ὅπου διαφαίνεται τό θεολογικό βάθος καί ἡ πίστη του ∆ύο εἶναι τά κεντρικά χαρακτηριστικά τοῦ ἔργου του Ἡ ἀγάπη του γιά τό πρόσωπο τοῦ laquoΘεανθρώπου Χριστοῦraquo - πού εἶναι ἡ πιό συχνή ἔκφραση μέσα στό ἔργο του- καί ἡ μέριμνά του νά μήν ἀποκλίνει ἀπό τήν ἀλάνθαστη γραμμή τῶν θεοφόρων Πατέρων τῆς Ὀρθοδόξου Ἀνατολῆς Τήν περίοδο 1932-35 συνέγραψε τό ἔργο laquoὈρθόδοξος φιλοσοφία τῆς Ἀληθείαςraquo τό ὁποῖο τοῦ χάρισε τήν ἔδρα τῆς ∆ογματικῆς στήν Θεολογική Σχολή τοῦ Πανεπιστημίου τοῦ Βελι-γραδίου Ἄλλα ἔργα του εἶναι οἱ Βίοι τῶν Ἁγίων σέ 12 τόμους καί ἡ Ἑρμηνεία τῆς Καινῆς ∆ιαθήκης σέ 7 τόμους

20

ΕΠΙΛΟΓΕΣ ΑΠΟ ΚΗΡΥΓΜΑΤΑ Ἅγιος Ἰουστῖνος Πόποβιτς

Ἀρχαγγέλων Λόγος

Α ὐτό εἶναι ἡ ἀγάπη τοῦ Χριστοῦ πρός τόν ἄνθρωπο ἡ λύτρωση ἀπό τόν θά-νατο Λέει ἡ δεύτερη μεγάλη ἐντολή laquoἈγαπήσεις τόν πλησίον σου ὡς σεαυ-

τόνraquo (Μτ 22 39) Πότε ἀγαποῦμε λοιπόν πραγματικά τόν ἄνθρωπο Ὅταν τόν λυτρώνουμε ἀπό τήν ἁμαρτία του ἀπό τήν κόλαση αὐτή εἶναι ἡ γνήσια ἀγάπη πρός τόν ἄνθρωπο Μονάχα ὅταν ἀγαπᾶ κανείς τόν ἄνθρωπο διά τοῦ Χριστοῦ - μέ ὅλη τήν ψυχή καί τήν δύναμή του- τότε τόν ἀγαπᾶ ἀληθινά

Θ ά ρωτήσει κάποιος καί ἡ ἀγάπη τῶν γονέων πρός τά τέκνα Καί ἡ ἀγάπη τοῦ συζύγου πρός τήν σύ-

ζυγο Καί ἡ ἀγάπη τοῦ ἀνθρώπου πρός τήν πατρίδα ∆έν εἶναι καί αὐτά ἀγάπη Τά ὀνομάζουμε βέβαια ὅλα αὐτά ἀγάπη ἀλλά εἶναι ἄραγε ἔτσι Ὅλα αὐτά δέν ἔ-χουν ἴχνος ἀγάπης ἐάν δέν εἶναι ὁ Χριστός ἡ δύναμη ἐ-κείνη μέσα ἀπό τήν ὁποία ἀγαπᾶμε Ἄν ὁ πατέρας δέν ἀγαπᾶ τά τέκνά του μέ τήν ἀγάπη τοῦ Χριστοῦ ἄν δέν τά παιδαγωγεῖ στό ἀγαθό ἄν δέν τά ὁδηγεῖ στόν ἴσιο δρόμο ἄν δέν τά διδάσκει νά σωθοῦν ἀπό τήν ἁμαρτί-α παρά μονάχα τά χαϊδεύει καί τά κολακεύει τότε τά μισεῖ καί τά φονεύει Ἄν πάλι ὁ σύζυγος ἀγαπᾶ τήν σύ-ζυγο μονάχα σαρκικά γίνεται ὁ φονιᾶς της Ἔτσι συμ-βαίνει μέ κάθε γήινη σαρκική ἀγάπη

Ὦ ναί ὅταν οἱ ἄνθρωποι τρελαθοῦν ἀπό τήν ὑπερηφάνεια ὅταν ἀλλοφρο-νήσουν ἀπό τήν αὐταρέσκεια τότε δέν τούς χρειάζεται ὁ Θεός δέν χρειά-

ζονται τήν ∆ικαιοσύνη Του ἀφοῦ ἀνακηρύσσουν τόν ἑαυτό τους γιά Θεό Προ-τείνουν τήν ἐλάχιστη καί ψεύτικη ἀλήθεια τούς ὡς τήν μεγάλη τήν σωτήρια ἀλή-θεια Ἀνακηρύσσουν ἀκόμα τήν ἐλάχιστη γήινη δική τούς ἀνάπηρη δικαιοσύνη ὡς τήν μέγιστη δικαιοσύνη δέν μᾶς χρειάζεται ἡ ∆ικαιοσύνη τοῦ Χριστοῦ δέν θέλουμε τήν ∆ικαιοσύνη τοῦ Θεοῦ

Ο ἱ ἄνθρωποι μέ τυφλωμένο τό νοῦ καί τήν ψυχή δέν βλέπουν μά καί δέ θέ-λουν νά δοῦν ὅτι σέ τοῦτο τόν κόσμο ὁ ἄνθρωπος - ὁ γνήσιος ἄνθρωπος -

δέν μπορεῖ νά σταθεῖ Οἱ Ἠρῶδες ζητοῦν τήν κεφαλή τοῦ Ἰωάννου τοῦ Βαπτι-στοῦ ζητοῦν τίς κεφαλές ὅλων τῶν δικαίων τῆς γῆς Καί οἱ Φαρισαῖοι οἱ ψευδεῖς Γραμματεῖς καί οἱ ψευδοσοφοί τοῦ κόσμου αὐτοί ἀπαιτοῦν τόν θάνατο τοῦ Θε-ανθρώπου Χριστοῦ

Γ ιατί ἡ Εὐρώπη περιέπεσε στίς μέρες μας σέ τόσα δεινά σέ τόσα ἀδιέξοδα Εἶ-ναι ἐπειδή ἀπέρριψε τόν Χριστό ἀπέρριψε τό ἱερό Του Εὐαγγέλιο καί ζητᾶ

21

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

νά λύσει ὅλα της τά προβλήματα χωρίς τόν Χριστό Καί μάλιστα ὄχι μόνο χωρίς τόν Χριστό μά καί ἀντίθετα ἀπό τόν Χριστό Μά ὅποιος μάχεται τόν Χριστό καί Θεό ἐκεῖνος γίνεται σύντροφος τῶν δαιμόνων Καί τί εἶναι αὐτό πού ἀπομένει ἀ-πό αὐτόν τόν ἄνθρωπο μέσα σέ ἕναν τέτοιο πόλεμο Πτῶμα Μονάχα πτῶμα

Κ άθε ἄνθρωπος εἶναι ὁ αἰώνιος ἀδελφός σου ὁ αἰώνιος συνάδελφός σου Πρόσεχε λοιπόν πῶς τοῦ συμπεριφέρεσαι Πρόσεχε τί σκέφτεσαι περί αὐ-

τοῦ Πρόσεχε τί ἐπιθυμεῖς γι αὐτόν Ἐπειδή στήν αἰωνιότητα μέλλεις νά ζήσεις μαζί μέ ἐκεῖνον Γι αὐτό ἄς εἶναι ὅλα μέσα μας ἀθάνατα καί αἰώνια ἡ ἀγάπη μας πρός τόν ἄνθρωπο τό ἀγαθό μας ἡ ἀλήθειά μας ἡ δικαιοσύνη μας Γιά νά μήν ντρεπόμαστε στόν ἄλλο κόσμο μήτε γιά τήν ἀγάπη μας μήτε γιά τό καλό μας μή-τε γιά τήν ἀλήθειά μας μήτε καί γιά τήν δικαιοσύνη μας ἐνώπιον τοῦ Κυρίου

Ὁ παράδεισος μά καί ἡ κόλαση τοῦ ἀνθρώπου ἀρχίζουν ἐδῶ ἀπό τήν γῆ γιά νά συνεχιστοῦν αἰώνια στήν ἄλλη ζωή Τί εἶναι ὁ παράδεισος Εἶναι ἡ αἴ-

σθηση τῆς παρουσίας τοῦ Θεοῦ Ἅμα ὁ ἄνθρωπος αἰσθάνεται ἐντός του τόν Θεό εἶναι ἤδη στόν παράδεισο γιατί ὅπου εἶναι ὁ Θεός ἐκεῖ εἶναι καί ἡ Βασιλεία τοῦ Θεοῦ ἐκεῖ καί ὁ παράδεισος Ἀπό τότε πού ὁ Θεός Λόγος κατέβηκε στήν γῆ καί ἔ-γινε ἄνθρωπος ὁ παράδεισος ἔγινε ἡ ἀμεσότερη πραγματικότητα γιά τήν γῆ καί τόν ἄνθρωπο ἐπειδή ὅπου εἶναι ὁ Χριστός ἐκεῖ καί ὁ παράδεισος

∆ έν ὑπάρχει μεγαλύτερη φρίκη ἀπό τήν αἰωνιότητα δίχως Χριστό Ἐγώ θά δεχόμουν μέ χαρά νά εἶμαι στήν Κόλαση μαζί μέ τόν Χριστό (συγχωρῆστε

μου τό παράδοξο) παρά στόν Παράδεισο δίχως Χριστό Γιατί ὅπου δέν εἶναι Ἐ-κεῖνος τά πάντα μεταβάλλονται σέ κατάρα σέ πίκρα καί σέ φρίκη

Ἡ κάθε εὐαγγελική ἀρετή γίνεται στά χέρια τοῦ ὀρθοδόξου χριστιανοῦ πινέ-λο μέ τό ὁποῖο ζωγραφίζει στήν ψυχή του τήν εἰκόνα τοῦ Χριστοῦ μέχρι νά

τήν ὁλοκληρώσει Ὅταν δεῖς τήν ψυχή ἑνός τέτοιου ἀνθρώπου βλέπεις τήν εἰκό-να τοῦ Χριστοῦ καί λές μέσα σου ἀλήθεια ὁ ἄνθρωπος αὐτός τοποθέτησε στό σῶμα του τήν εἰκόνα τοῦ Χριστοῦ ἔφτασε τό ὕψιστο νόημα τῆς ζωῆς καί πλούτι-σε πλοῦτο ἀδαπάνητο

Κ άθε λογισμός καί κάθε αἴσθηση ὁδηγοῦν σταδιακά τήν ψυχή εἴτε πρός τόν παράδεισο εἴτε πρός τήν κόλαση Ἄν ὁ λογισμός εἶναι ἔλλογος τότε συνδέει

τόν ἄνθρωπο μέ τόν Θεό Λόγο μέ τόν ὕψιστο Λογισμό μέ τήν Παναγία πρᾶγμα πού εἶναι ἤδη ὁ παράδεισος Ἐάν πάλι εἶναι ἄλογος ὁ λογισμός ἤ καί παράλογος τότε συνδέει ἀναπόφευκτα τόν ἄνθρωπο μέ τόν Παράλογο τόν Ἀνόητο μέ τόν διάβολο πρᾶγμα πού εἶναι ἤδη ἡ κόλαση Ὅσα ἰσχύουν γιά τόν λογισμό ἰσχύ-ουν καί γιά τίς αἰσθήσεις Ὅλα ἀρχίζουν ἐδῶ ἀπό τήν γῆ καί ὁ παράδεισος μά καί ἡ κόλαση τοῦ ἀνθρώπου

22

Ἀρχαγγέλων Λόγος

Ἡ Ἀγάπη τοῦ Θεοῦ Ἅγιος Ἰουστῖνος Πόποβιτς

θρώπινη καρδιά πού ἀγαπᾶ καί θυσιά-ζεται γιά τούς ἀδελφούς Ἐπειδή ὅλες αὐτές οἱ θεϊκές τελειότητες μέσα ἀπό τίς θεϊκές δυνάμεις ἀναπτύσσουν πλουτίζουν ἀπεγκλωβίζουν τήν ἀν-θρώπινη αἴσθηση τῆς προσωπικῆς ἀ-θανασίας καί τῆς αἰώνιας ζωῆς καθώς καί τήν αἴσθηση τῆς ἀθανασίας καί τῆς αἰώνιας ζωῆς τῶν ἀδελφῶν

Ἐάν ἀγαπῶμεν ἀλλή-λους ὁ Θεός ἐν ἡμῖν μέ-νει καί ἡ ἀγάπη αὐτοῦ τετελειωμένη ἐστίν ἐν ἡ-μῖν (Ἰωαν Α΄ 4 12) Ἡ ἀγάπη φέρει τόν Θεό μέσα στήν ψυχή ὥστε πάντα ζεῖ ἐν Αὐτῷ καί μ αὐτόν τόν τρόπο βλέ-πει τόν Θεό πού κατά τά ἄλλα εἶναι ἀόρατος Ὁ Θεός διά τῆς ἀγάπης ἔγινε ἄνθρωπος ἐνσαρ-

κώθηκε Ἔτσι καί ὁ ἄνθρωπος διά τῆς ἀγάπης θεοῦται θεοποιεῖται γίνε-ται laquoθεός κατά χάρινraquo Ὁ ἀόρατος Θε-ός διά τῆς ἀγάπης γίνεται ἁπτός ὁρα-τός Ἐπειδή ἡ θεϊκή ἀγάπη εἶναι σαρ-κοποιητική δύναμη μεταφέρει καί ἐν-σαρκώνει τόν ἀγαπῶντα μέσα στόν ἀ-γαπώμενο Οἱ ζωές τους ἑνώνονται σέ μία ζωή οἱ ψυχές τους σέ μία ψυχή οἱ καρδιές τους σέ μία καρδιά Καί ἐκεῖ-νοι αἰσθάνονται τόν ἑαυτό τους ὡς ἕ-να ἄν καί παραμένουν δύο ξεχωριστά πρόσωπα Αὐτό ἰσχύει γιά ὅλα τά μέλη

Ἡ ἀγάπη τοῦ Θεοῦ ζεῖ στόν ἄνθρωπο καί δρᾶ μέσα του καί γύρω ἀπ αὐτόν διά

τῶν ὑπολοίπων θεϊκών ἀρετῶν καί τῶν Ἁγίων δυνάμεων Μέσα ἀπ αὐτές ἐμφανίζεται πραγματώνεται συγκε-κριμενοποιεῖταιmiddot εἶναι τά ἔργα της οἱ μαρτυρίες της ἡ ἀληθινότητά της Ὡς πρός αὐτήν τήν θεανθρώ-πινη δραστηριότητά της καί ἀληθινότητά της ἐ-κείνη διακρίνεται ἀπό τίς ὑπόλοιπες ἐπονομα-ζόμενες ἀγάπες ψευδοα-γάπες τίς ἀφηρημένες τίς πρόσκαιρες τίς φαν-τασμένες τίς οὑμανιστι-κές τίς ἀνθρωποειδεῖς Ἡ ἀγάπη εἶναι ἀληθινή ὅ-ταν πράττει γιά τούς ἀ-δελφούς ὅλα τά εὐαγγε-λικά ἔργα τήν δικαιοσύ-νη τήν ἐλεημοσύνη τήν προσευχή κλπ Αὐτά εἶναι τά χνάρια της τά ση-μάδια τῆς ἰδιαιτερότητάς της ἡ ζωή της

Γι αὐτό ὁ ἅγιος Θεολόγος εὐαγγελίζε-ται Τεκνία μου μή ἀγαπῶμεν λόγῳ μηδέ τῇ γλώσσῃ ἀλλ ἐν ἔργῳ καί ἀλη-θείᾳ (Ἰωαν Α΄ 318-19)

Ἡ Θεία Ἀλήθεια εἶναι ψυχή τῆς Θεί-ας ἀγάπηςmiddot καί σ αὐτήν ὑπάρχουν ὅ-λες οἱ θεῖες τελειότητες Αὐτό εἶναι ἐ-κεῖνο πού πράγματι παρηγορεῖ τήν ἀν-

23

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

τῆς Ἐκκλησίας Μέ τήν ἀλληλοαγάπη ζοῦν ὁ ἕνας στόν ἄλλον ὁ ἕνας σέ ὅλους καί ὅλοι σέ ἕναν κατά τόν ἴδιο τρόπο σκέπτονται αἰσθάνονται καί πράττουν συλλογικά laquoσύν πᾶσι τοῖς ἁγί-οιςraquo (Ἐφ γ΄18) Εἶναι ἐκεῖνο πού εἰπώ-θηκε στίς Πράξεις laquoΤοῦ δέ πλήθους τῶν πιστευσάντων ἦν ἡ καρδία καί ἡ ψυχή μία ἀλλrsquo ἦν αὐτοῖς ἅπαντα κοι-νάraquo

Βιώνοντας τήν ἀγάπη τοῦ Χρι-στοῦ ὁ ἄνθρωπος ἐγκαθιστᾶ τόν Θεό στήν ψυχή του ζεῖ μ Αὐτόν σκέπτε-ται μ Αὐτόν αἰσθάνεται μ Αὐτόν πράττει μ Αὐτόν μέ μία λέξη laquoὁ Θεός ἐν αὐτῷ μένειraquo Ὡς ἐκ τούτου ὁ Θεός γι αὐτόν εἶναι τό πιό ἄμε-σο βίωμα ἡ πιό ἄμεση πραγματικότητα ἡ πιό ὀ-φθαλμοφανής δοκιμή ἡ πιό ἔμπρακτη ἐμπειρία Καί ὅταν ὁ Θεός μένει στόν ἄνθρωπο τελειοποιεῖ καί τήν ἀγάπη τοῦ ἀνθρώ-που Ἐπειδή ἐξ Αὐτοῦ βαθμιαῖα ξεχύνεται στήν ψυχή τοῦ ἀνθρώπου ἡ θεϊ-κή ἀγάπη αὐξάνεται σέ ὁλο καί πιό τέλεια ἀγάπη μέσῳ τῶν ὑπολοίπων ἁ-γίων ἀρετῶν ἕως τελικά νά laquoἀγαπο-ποιήσειraquo ὅλο τό laquoεἶναιraquo του Κι ἐκεῖνο τότε δέν γνωρίζει ὅριο στήν ἀγάπη ἐ-πειδή laquoὁ Θεός ἀγάπη ἐστίνraquo γι αὐτό ἡ θεϊκή ἀγάπη καί δέν ἔχει ὅρια Ἔξω ἀπό τήν ἀγάπη εἶναι ὁ θάνατος ἡ νέκρωση ἡ θνητότητα laquoὁ μή ἀγα-πῶν τόν ἀδελφόν μένει ἐν τῷ θανά-τῳraquo (ἸωανΑ΄ 314) Γιατί Ἐπειδή μό-νο ἡ ἀγάπη τσακίζει τήν φυλακή τοῦ ἐ-γωϊσμοῦ βγάζει τήν ψυχή ἀπό τήν οἴη-ση ἀπό τόν αὐτοαποκλεισμό ἀπό τήν

αὐτοαπομόνωση καί τήν φέρνει σέ φι-λική σχέση μέ τόν ἀδελφό ὡς ζωντανό ὄν ὡς φορέα τῆς ζωῆς Ὁ μή ἀγαπῶν μένει ἐν τῷ θανάτῳ μέ-σα στά ἐγωϊστικά κλειστά πρόσκαιρα αἰσθήματα σκέψεις διαθέσεις πάντα κλειστός μέσα στόν ἑαυτό του στήν φυλακή τοῦ ἐγωϊσμοῦ του τῆς φιλαυ-τίας του λόγῳ τῶν ὁποίων καί σαπίζει ἡ ψυχή μέσα του σαπίζουν οἱ σκέψεις σαπίζουν τά αἰσθήματα καί πεθαί-νουν πεθαίνουν πεθαίνουν Ἡ ψυχή πού μένει ἐν τῷ θανάτῳ ὄζει θάνατο καί ὅλες οἱ σκέψεις της τά αἰσθήματα οἱ ἐπιθυμίες καί οἱ διαθέσεις Ἀπό αὐτή τήν πανθανάτωση μόνο ἡ θεϊκή ἀγάπη ἀνασταίνει τήν ψυχή καί τήν ὁδηγεῖ στήν ζωή τήν αἰώνια Τότε

ὅλη ἡ ψυχή εὐωδιάζει ἀ-θανασία

Ἡ ἀγάπη νικητής τοῦ θανάτου ἡ ἀγάπη - σω-τῆρας ἀπό τόν θάνατο Ἀγάπη ποιό εἶναι τό ὄ-νομά σου ἐάν ὄχι ὁ Χρι-στός Ἐπειδή Αὐτός ὄν-τως εἶναι ὁ νικητής τοῦ θανάτου μέ τήν ἀγάπη νικᾶ τόν θάνατο γιά τούς

ἀνθρώπους Ἡ ἀγάπη ἀθανατοποιεῖ τό ἀνθρώπινο ὄν ἐπειδή τό γεμίζει μέ θεϊ-κή ζωή Εἶναι θεοποιητική θεοδημι-ουργική δύναμη Θέλεις νά αἰσθανθεῖς ἀθάνατος σrsquo αὐτόν τόν κόσμο Ἀγάπα τούς ἀδελφούς ἀγάπα τούς ἀνθρώ-πους ὡς ἀδελφούς Σrsquo αὐτό ἔγκειται ἡ ἀληθινή χαρά τῆς ζωῆς χαρά πού κα-νείς δέν μπορεῖ νά πάρει ἀπό τόν ἄν-θρωπο οὔτε σrsquoαὐτόν οὔτε στόν ἄλλο κόσμο καί τήν χαράν οὐδείς αἴρει ἀφrsquo ὑμῶν (Ἰωαν ιστ΄ 22)

Ἁγ Ἰουστῖνος Πόποβιτς Ἑρμηνεία ἐπι-στολῶν Ἁγ Ἰωάννου Θεολόγου ἐκδ Ἐν πλῷ

24

Ἀρχαγγέλων Λόγος

Νά εἴμαστε αἰσιόδοξοι Ἅγιος Νικόλαος Βελιμίροβιτς

Ὁ Ἅγιος Νικόλαος Βελιμίροβιτς γεννήθηκε στίς 23 ∆εκεμβρίου τοῦ 1880 Σπού-δασε στήν Ἐλβετία στήν Ἀγγλία καὶ στήν Ρωσία Μοναχὸς ἔγινε στίς 20 ∆εκεμ-βρίου 1909 Τό 1919 ἐκλέγεται ἐπίσκοπος Ζίτσης Τὸ 1941 συλλαμβάνεται ἀπὸ τοὺς Γερμανοὺς καὶ μετὰ ἀπὸ ἕνα μεγάλο διάστημα φυλάκισής του στήν Σερβία μεταφέρεται μαζὶ μὲ τὸν Πατριάρχη Γαβριὴλ τό 1944 στό Νταχάου ἀπό ὅπου καὶ ἀπελευθερώνονται ἀπό τίς συμμαχικὲς δυνάμεις τό 1945 Μετὰ τὴν ἀπελευ-θέρωση ὁ Ἅγ Νικολαος μεταβαίνει στήν Ἀγγλία καὶ ἀπὸ ἐκεῖ στήν Ἀμερική ὅ-που καὶ πεθαίνει στίς 18 Μαρτίου 1956 Ἡ Σύνοδος τῆς Σερβικῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας τὸν ἀνακήρυξε Ἅγιο καὶ ἡ μνήμη του τιμᾶται στίς 3 Μαΐου

Ο ἱ ἄνθρωποι δέν μποροῦν νά συνεχίσουν νά παρατη-ροῦν τὰ πάντα ὑπὸ τὴν ὀπτικὴ γωνία τῆς αἰωνιότη-τας Ὅμως ὅλα ὅσα αὐτὸς ὁ πολιτισμὸς παράγει τὰ

παράγει γιά τὴν αἰωνιότητα Ἡ ἀγάπη καὶ ἡ φιλία μας εἶναι μὴ πεπερασμένες ὅπως καὶ ὁ κόσμος καὶ ἀκόμα πιὸ ἀξεπέρα-στες ἀπὸ τὸν κόσμο Ὅλα ὅσα ἔζησαν στήν γῆ ζοῦν καὶ σή-μερα σrsquo αὐτὸ τὸ νοητὸ πνευματικὸ περιβάλλον καὶ ὅλα ὅσα ζοῦν σήμερα θὰ ζήσουν αἰώνια πάλι σrsquo αὐτὸ τὸ περιβάλλον Ἡ ἀγάπη καὶ ἡ φιλία μας δέν καθαιροῦνται μὲ τὸν θάνατο ἀλλὰ προεκτείνονται σὲ μία μακρὰν καθαρότερη καὶ ἀνώτε-ρη καὶ ἰσχυρότερη μορφὴ στόν ἄλλο κόσμο Ἀνάμεσα σὲ ἐ-κεῖνο τὸν κόσμο καὶ σrsquo αὐτὸν τὸν κόσμο τὰ ὅρια τὰ φτιάχνει μόνο ἡ δικὴ μας μυωπία ∆έν βλέπουμε τὴν προέκταση αὐτῆς

τῆς ζωῆς μετὰ τὸν θάνατο καὶ γιrsquo αὐτὸ ὁ θάνατος μᾶς φαίνεται σὰν ψαλίδι πού κόβει ὅλα τὰ νήματα καὶ τὶς σχέσεις ἀνάμεσα στούς νεκροὺς καὶ τοὺς ζωντανοὺς καὶ τὸ ὁποῖο καὶ ἀπὸ μᾶς κάθε μέρα ἀποκόβει ἀπὸ ἕνα μέρος ὅταν μᾶς χωρίζει ἀ-πὸ τὴν ἀγάπη μας τήν φιλία μας καὶ τήν χαρὰ μας Ἐμεῖς δέν βλέπουμε ὅμως μποροῦμε νά δοῦμε Μποροῦμε νά δοῦμε μὲ τὸ πνεῦμα μας τὸ τώρα γιά τὸ τώρα ἀλλὰ θὰ ἔρθει καιρὸς σύντομα θὰ ἔρθει ὅταν καὶ τὰ φυσικὰ μας μάτια θὰ βλέ-πουν καὶ τὸν πνευματικὸ κόσμο Ἐμεῖς παρrsquo ὅλα αὐτὰ πιστεύουμε Φώναζαν οἱ χριστιανοὶ μάρτυρες καθώς τούς ἔριχναν στήν πυρὰ Κατασπαράζονταν ἀπὸ τὰ θηρία καὶ ψιθύριζαν Ἐμεῖς παρrsquo ὅλα αὐτὰ ἐλπίζουμε Καρφωμένοι στούς σταυροὺς στέναζαν Ἐμεῖς παρrsquo ὅ-λα αὐτὰ ἀγαπᾶμε Τοὺς κατεδίωξαν καὶ κακοὶ καὶ καλοί αὐτοκράτορες καὶ οἱ Νέρωνες καὶ οἱ Τραϊανοὶ στήν Ἀσία καὶ στήν Ἀφρικὴ στά Βαλκάνια καὶ στήν Βρετανία τοὺς περιφρόνησαν σὰν νά ἦταν μιάσματα τοὺς ἀπομάκρυναν σὰν ἄ-χρηστες πέτρες τοὺς τίναξαν σὰν σκόνη ἀπὸ τὰ πόδια τους

25

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

Οἱ μορφωμένοι δέν ἤθελαν νά τοὺς καταλάβουν οἱ ἰσχυροὶ δέν ἤθελαν νά τοὺς ἀκούσουν οἱ πλούσιοι δέν ἤθελαν νά τοὺς προστατεύσουν Ὁλόκληρος ὁ κόσμος ἦταν κουφός ἀπέναντι στίς ἱκεσίες τους τὰ ἄγρια θηρία εἶχαν περισσοτέ-ρους φίλους ἀπὸ ὅτι αὐτοὶ οἱ νεκροὶ στούς τάφους δέν ζήλευαν τήν ζωή τους Παρrsquo ὅλα αὐτὰ ὅμως ἐκεῖνοι ὅσο ἡ γῆ περιστρεφόταν στόν ἀέρα κοιτάζοντας τὸν ἥλιο καὶ κουβαλῶντας μέσα της τὰ σκουλήκια σήκωναν τὸ βλέμμα στόν ἥλιο κι ἔλεγαν laquoἘμεῖς παρrsquo ὅλα αὐτὰ ἀγαπᾶμε ἐλπίζουμε καὶ πιστεύουμε Ἀγαπᾶμε αὐτὴ τήν μαρτυρική ζωή καὶ ἐλπίζουμε στήν καλύτερη καὶ πιστεύου-με στό μοναδικὸ Παντοδύναμο πού εἶναι πιὸ ψηλὰ ἀπὸ τὸν ἥλιο καί πού μετράει ὅλους τοὺς πόνους μας καὶ ὅλες τίς ἀδικίες τῶν βασανιστῶν μαςraquo Αὐτὴ τὴν πεταμένη πέ-τρα πού μὲ τὸ πόδι ἀπομάκρυναν οἱ οἰκοδόμοι τῆς τότε κοινωνικῆς ζωῆς παρέλαβε ὁ θεϊκὸς Οἰκοδόμος τῆς οἰκου-μένης γιά θεμέλιο τῆς Ἐκκλησίας Του αὐτὸ τὸ πιὸ μεγάλο οἰκοδόμημα τοῦ ὀπτιμισμοῦ πού χτίστηκε ποτέ στήν γῆ Νά εἴμαστε αἰσιόδοξοι ὅταν πάσχουμε γιατὶ τίποτα ἀπrsquo ὅ-σα παθαίνουμε δέν εἶναι χωρὶς στόχο καὶ χωρὶς νόημα Κά-θε πάθημα ἀποτελεῖ βασικὸ γεγονὸς ἐν γένει στήν ζωὴ τῆς ἀνθρωπότητας Εἶναι σὰν ἕνα εἰσιτήριο πού πληρώνουμε μπαίνοντας σὲ αὐτὸ τὸ παγκόσμιο θέατρο τὸ ὁποῖο ὁ Θεὸς φώτισε μὲ πολλοὺς ἥ-λιους καὶ τὸ στόλισε μὲ πολλὰ θαυμαστὰ σενάρια Ἐμένα τρεῖς φορὲς τά παθήμα-τά μου μέ ἔφτασαν κοντά στόν θάνατο Καί μπορῶ νά σᾶς μαρτυρήσω ὅτι δέν ἦταν ἀνυπόφορα οὔτε φοβερὰ Τὰ ἐνθυμοῦμαι εὐχάριστα γιατὶ αὐτὰ εἶναι πού ἔ-καναν τήν ζωή μου σήμερα ὀμορφότερη καὶ τὴν ψυχή μου πληρέστερη καὶ δυνα-τότερη Νά εἴμαστε αἰσιόδοξοι ὅταν χάνουμε ὅπως καὶ ὅταν κερδίζουμε ὅταν γερνᾶμε ὅπως καὶ ὅταν εἴμαστε νέοι Κάθε ἡλικία ἔχει τὸ μεγαλεῖο της καὶ τὴν ἰδι-αίτερη ὀμορφιὰ της Καὶ ἡ ψυχὴ μιᾶς ὀγδοντάχρονης σκιρτᾶ μπροστὰ στήν χαρὰ καὶ τήν λύπη μὲ τὸν ἴδιο τρόπο πού τὸ κάνει καὶ ἡ ψυχὴ ἑνὸς νέου καὶ ὁρμητικοῦ πλάσματος Νά εἴμαστε αἰσιόδοξοι σὰν χριστιανοὶ γιατὶ στήν πίστη μας ἔβρισκαν τίς παρηγοριὲς οἱ πιὸ ἀπελπισμένοι τίς ἐμπνεύσεις οἱ μεγαλύτεροι καλλιτέχνες οἱ με-γαλύτεροι καὶ καλύτεροι ἄνθρωποι τῶν τελευταίων δεκαεννέα αἰώνων Νά εἴμα-στε αἰσιόδοξοι στήν σκέψη γιατὶ μόνο ἡ αἰσιόδοξη σκέψη φτάνει ὡς τὸν Θεὸ Νά εἴμαστε αἰσιόδοξοι στά αἰσθήματα γιατὶ ἡ αἰσιοδοξία εἶναι φάρμακο γιά τήν θλίψη καὶ πηγὴ πραγματικῆς καὶ αἰωνίας χαρᾶς Νά εἴμαστε αἰσιόδοξοι στά ἔργα μας γιατὶ τὰ ἔργα μας ὑφαίνονται στόν ἱ-στὸ τοῦ Θεοῦ καὶ παραμένουν αἰώνια ὅπως τὰ ἔργα τοῦ Θεοῦ Νά εἴμαστε αἰσιόδοξοι ἀφοῦ ἡ ζωὴ εἶναι αἰσιοδοξία καὶ ἐμεῖς οἱ ἄνθρωποι εἴμαστε οἱ καλύ-τεροι στυλοβάτες καὶ οἱ ὀμορφότεροι ἐκφραστὲς τῆς ζωῆς Νά εἶσαι αἰσιόδοξος σημαίνει νά ζεῖς καὶ δικαίως νά ἐκτιμᾶς τήν ζωή Ἀπόσπασμα ἀπό τό βιβλίο laquoἈργά βαδίζει ὁ Χριστόςraquo ἐκδ Ἐν πλῷ

26

Ἀρχαγγέλων Λόγος

Ἐ μεῖς οἱ χριστιανοί οἱ ἀποκαλούμενοι παλαιότερα Ὁδῖτες Εἴμαστε οἱ ἀ-ποσυνάγωγοι οἱ ἀσεβεῖς τοῦ laquoνόμου τοῦ Θεοῦraquo οἱ παράνομοι τῶν με-γάλων αὐτοκρατοριῶν οἱ ἀντιρρησίες τῶν βασιλιάδων οἱ ἐπικηρυγμέ-

νοι εἰς θάνατον Ἐμεῖς πού ἀγαπήσαμε τό Φῶς πού ὡς κόλαση ὁρίσαμε τήν ἀχα-ριστία καί τήν μιζέρια κι ὕστερα μᾶς φυλάκισαν στά κολαστήρια βαρυφορτωμέ-νων μέ μεγάλα λόγια οὐτοπικῶν παραδείσων γιατί τάχα ἐνοχλοῦσαν οἱ σκοτα-διστικές ἰδέες μας Οἱ πτωχοί τῷ πνεύματι σrsquo ἕνα κόσμο πού νομίζει ὅτι τά ξέρει ὅλα Κάποιοι ἀπό μᾶς κάποτε ἁλώνισαν τόν κόσμο μέ δύο σανδάλια καί τήν ψυ-χή ξεχειλισμένη ἀπό Χριστό κάποιοι ἀπό ἐμᾶς καταδικάστηκαν ὡς ἄθεοι κι ἐ-παναστάτες γιατί δέν προσκυνοῦσαν κάποιοι ἀπό ἐμᾶς πέθαναν ἀπrsquo τούς λοι-μούς περιμαζεύοντας ἄρρωστα παιδιά πού τά πετοῦσαν στό δρόμο γιά τό laquoκοινό καλόraquo Ἔτσι μᾶς ἔμαθαν οἱ παλιοί συνοδοιπόροι μας νά μένουμε στά παρασκήνια ὅταν ὁ κόσμος ζεῖ τήν κάθε παρωδία του γιά νά τοῦ ἁπλώνουμε τά χέρια μας ὅ-

ταν ἡ αὐλαία καταρρέει Ἐμεῖς τῆς κάθε ἐποχῆς οἱ Ὁδῖ-τες πεθάναμε συχνά γιά ὅτι πιστέψαμε κλάψαμε γιά τόν κόσμο πού κατρακυλοῦσε ὅταν ὅλοι χειροκροτοῦ-σαν ξέφρενα τήν πρόοδό του κοιτάξαμε μέ τήν ψυχή φουσκωμένη ἀπό χαρά τόν ἥλιο χαμογελῶντας σάν παι-διά ὅταν ὁ κόσμος γκρίνιαζε Ὁ κόσμος πού ὕστερα ἀπό τόσο χειροκρότημα κατρακυλοῦσε ὁ κόσμος πού μᾶς θε-ωροῦσε ἀφελεῖς καί μᾶς περιγελοῦσε

Μᾶς λένε δεισιδαίμονες ἐκεῖνοι πού φοβοῦνται τόν Θεό ἤ τούς laquoκακούςraquo τούς δυτικούς ἤ τούς ἀνατολίτες ἤ τό

κακό τό μάτι τῆς γειτόνισσας τούς Ἀμερικάνους τούς Κινέζους ἤ τούς Ρώσους τούς συνωμότες ἤ τούς ἐξωγήινους ἤ τήν γρουσουζιά τους ἐπειδή δέν πρόλαβαν νά φτύσουν τόν κόρφό τους Ὀπισθοδρομικούς μᾶς λένε ἀκόμα οἱ δῆθεν ἐκσυγ-χρονιστές τῆς ἰστορίας μέ τά λόγια τά ξύλινα καί τά χέρια τά βαμμένα μέ αἷμα

Ἔτσι εἴμαστε ἐμεῖς οἱ ἀποκαλούμενοι Ὁδῖτες Πού ξέρουμε πώς μές στήν ἁμαρτία ἡ χάρη περισσεύει καί δέ βαστάει ἡ ἀπελπισία στήν ψυχή μας Πού μάθαμε μέ τό αἷμα τῆς ψυχῆς μας πώς ἐπανάσταση θά πεῖ νά τά βάζεις μέ τό δυνάστη καί τό χά-ος μέσα σου Τόσες αὐτοκτονίες γύρω τους κι ἐμᾶς πού ὑμνοῦμε τήν Ζωή μᾶς βλέ-πουν οἱ laquoπολιτισμένοιraquo σάν χαμένους Πολιτικῶς ὀρθοί δέν γίναμε ποτέ γιατί οὔ-τε ἀπό πολιτική οὔτε ἀπό ὀρθότητα λογαριάζει ἡ συγχώρεση

Ἐμεῖς γινήκαμε δειλοί ὅταν θάρρος σήμαινε νά σκοτώνεις τόν ἄλλο γιά νά τοῦ laquoμάθεις νά σκέπτεταιraquo Ἐμεῖς οἱ φτωχούληδες τοῦ Θεοῦ τό ἁλάτι τῆς γῆς γνωρί-ζουμε τόν Θεό ἀπό τά μάτια τοῦ ἀδελφοῦ καί τά λάθη μας ἀπrsquo τό ἁπλωμένο χέρι

Οἱ Ὁδῖτες Ἐλευθερία Ρούση θεολόγος - ἐκπαιδευτικός

27

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

τοῦ Χριστοῦ ἀντίκρυ μας Οἱ Ὁδῖτες βλέπεις μετροῦν τόν κόσμο μrsquo ἀγκαλιές καί χαμόγελα ἔτσι πού δέν ἀγοράζεται ποτέ ἡ ἐλπίδα τους οὔτε πουλιέται Μοναχά μοιράζεται καί ὅταν λιγοστεύει τῆς δίνει Λόγο ὁ οὐρανός νά πορεύεται Γιrsquo αὐτό οἱ χριστιανοί δέ νοιώθουν μόνοι μά προσεύχονται γιά τήν μοναξιά πού βασιλεύ-ει στίς ψυχές τῶν ἀνθρώπων

Μόνο αὐτή τήν μέρα ἔχω κι εἶναι ὅτι ἔχω τούτη ἡ μέρα Κι ἄν μέ ρωτήσεις θά σοῦ πῶ πώς θέλω νά μαι μέ ἐτούτους τούς τρελούς τούς Ὁδῖτες πού λένε laquoταξίδιraquo τήν ζωή καί ∆ρόμο τόν Θεό τους πού ἔχουν γιά Θεό Ἐκεῖνον πού ἔκλαψε γιrsquo αὐ-τούς καί πού χαμογελοῦσε στά παιδιά Ἐκεῖνον πού ἔβαλε πάνω ἀπό τίς ἔνθεες αὐταπάτες τῶν νόμων καί τίς ἐπηρμένες πολιτικῶς ὀρθές διακηρύξεις τήν Ἀγάπη Θέλω νά πορευτῶ μέ λογισμό καί μrsquo ὄνειρο τόν δρόμο τόν λιγότερο ταξιδεμένο μέ Πνεῦμα καί Ἀλήθεια πεινῶντας καί διψῶντας τήν δικαιοσύνη μέ ἔρωτα γιά τήν ζωή πού νά μήν τήν ἀφήσω νά τελειώσει ποτέ καί λέω νrsquo ἀφήσω τίς ἦττες καί τίς κρίσεις γιά ἐκείνους πού ὀνειρευτῆκαν ἕνα καθωσπρέπει ἐξοχικό μία δόξα ἀ-δειανή κι ἕνα αὐτοκίνητο ἀκριβό γιά μέσ τήν πόλη

ΥΓ Ξέρω θά πεῖς πώς κάποιοι ἀπό ἐμᾶς ἔπραξαν τ ἀντίθετα στό διάβα τοῦ χρό-νου Ὑπηρέτησαν τίς ἐξουσίες σαγηνεύτηκαν ἀπό τήν δόξα καί τόν πλοῦτο ξέ-χασαν τόν λόγο τῆς Ἀγάπης φανατίστηκαν καί πρόδωσαν τόν λόγο τοῦ Χρι-στοῦ Κι ἄλλοι πάλι συγκρότησαν Ἱερές Ἐξετάσεις πολεμικές ἐπιχειρήσεις καί ἐξοντώσεις ἀντιπάλων ∆ίκιο ἔχεις μά ἐγώ σοῦ μιλάω γιά ὅσους ποθοῦν τόν δρό-μο Του ν ἀκολουθήσουν τούς Ὁδῖτες

Ὁδῖτες Ἐτσι ὀνομάζονταν τά πρῶτα χρόνια οἱ Χριστιανοί Ἡ ὀνομασία laquoΧριστιανόςraquo δόθηκε γιά πρώτη φορά στήν Ἀντιόχεια

∆έν γνωρίζεις ὅτι ἀποδημία εἶναι ὁ παρών βίος Νομίζεις πώς εἶσαι πολίτης

Ὁδίτης εἶσαι ὄχι πολίτης ἀλλ ὁδίτης εἶσαι καί ὁδοιπόρος Μήν πεῖς ἔχω αὐτή ἤ τήν ἄλλη πόλη ∆έν ἔχεις πόλη Ἡ πόλη εἶναι ἐπάνω

Ὅλα τά παρόντα εἶναι δρόμος Πανδοχεῖο εἶναι ὁ βίος Ἄγνωστη ἡ ἔξοδος ἄστατη ἡ κτίση

Τί μανιάζεις γιά τά σκοτάδια τοῦ κόσμου Γιατί ἀφήνοντας τήν ἀλήθεια τρέχεις πίσω ἀπό τίς σκιές

Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος

28

Ἡ laquoμνήμη τοῦ θανάτουraquo γιά τήν ὁποία μιλοῦν οἱ Πατέρες τῆς Ἐκκλησί-ας ὡς κινητήρια δύναμη ἀφύπνισης τοῦ ἑαυτοῦ μας τοῦτες τίς μέρες εἶναι καθημερινότητά μου Ὄχι γιατί ἀσκήθηκα πνευματικά ἤ ὑπερέ-

βαλα στήν προσευχή Ἡ χλιαρότητα πού μέ διέκρινε αὐτή καί ὑπερίσχυε Ἡ περί-οδος πού πέρασε ἦταν ἤρεμη χωρίς μεγάλες διακυμάνσεις Μέχρι πού ξαφνικά μαθαίνεις κάτι κι ἔρχονται τά πάνω κάτω - Ξέρετε ἡ μητέρα σας ἔχει καρκίνο Εἶναι λίγο ἐπιθετικούλης στό εἶδος του ἀλ-λά θά τόν παλέψουμε Εἶναι βέβαια καί τό προβληματάκι τῆς καρδιᾶς της πού διαπιστώθηκε ἀλλά μήν ἀπογοητεύεστε θά κάνουμε τό καλύτεροhellip laquoἘπιθετικούλης προβληματάκι ζωούλαraquohellip ὅλα μικρά καί σχετικά Χρησι-μοποιοῦμε ὑποκοριστικά γιά νά τονίσουμε ἀκόμα περισσότερο τήν μετριότητα πού ἔχουμε υἱοθετήσει στόν τρόπο πού ζοῦμε Λίγη ζωή λίγη χαρά λίγη ἀγάπη λίγος Θεόςhellip

Καί ἔρχονται αὐτές οἱ στιγμές πού ὁ καθένας μας ἀξιολογεῖ τά πράγματα ἀλλιῶς Πού θυμᾶται πώς αὐτό τό δῶρο τό μεγαλύτερο ἀπrsquo ὅλα τό δῶρο τῆς ζω-ῆς ἔχει κι αὐτό ἡμερομηνία λήξης Σκέφτεται τότε πώς δέν ἀξίζει νά τό ζεῖ μέτρια νά χάνει τίς στιγμές μέσα στό ἄγχος καί στήν γκρίνια τῆς καθημερινότητας Τότε θέλοντας καί μή νοιώθεις νά γίνεται πράξη τό laquoἀδιαλείπτως προσεύ-

χεσθαιraquo πού ἀναφέρει ὁ Ἀπόστολος Παῦλος Στρέφεις τά μά-τια τῆς ψυχῆς πρός τόν Θεό κι ἀφοῦ διαπιστώσεις πόσο λίγος εἶσαι γιά νά τά φέρεις ὅλα εἰς πέρας ὅπως νόμιζες ὅτι μπορεῖς ταπεινώνεσαι καί ζητᾶς βοήθεια καί ἔλεος καί ἀγάπη Καί ὕστερα ἀκολουθεῖ ἐκεῖνο τό laquo ἐν παντί εὐχαριστεῖτεraquo στό ὁποῖο μέχρι τώρα δέν ἔδινες καί ἰδιαίτερη σημασία Εἴτε γιατί κάποια πράγματα τά θεωροῦσες δεδομένα εἴτε γιατί νόμιζες πώς θά σοῦ ἀνήκουν πάντα Κι ἐνῶ πασχίζεις στήν καθημερι-νότητα γιά τό ἑπόμενο ὑλικό ἀγαθό πού ἔβαλες στό μάτι ἤ γιά κάποιο τοῦβλο παραπάνω στή νέα οἰκοδομή ἤ ἀκόμα

γιατί δέν μπορεῖς νrsquo ἀποκτήσεις κάτι ἀπό τά παραπάνω ἔχεις χάσει ἤδη τόσα πολλά Ἔχασες χωρίς νά δώσεις τήν παραμικρή σημασία τίς μυρωδιές τῆς ἄνοι-ξης τά ἀπίστευτα χρώματα τῶν λουλουδιῶν τό τραγούδι τοῦ κότσυφα τά ὄμορ-φα βράδια πού σέ βάζουν σιγά-σιγά στήν ἀνεμελιά τοῦ καλοκαιριοῦ

Ξεχνᾶς νrsquo ἀφιερώσεις χρόνο στούς ἀγαπημένους λές καί θά τούς ἔχεις γιά πάντα διαθέσιμους Πνιγμένος στίς μέριμνες χάνεις τήν διάθεση νά μοιραστεῖς στιγμές νrsquo ἀνταλλάξεις συναισθήματα νά δώσεις ἀγάπη

Ἀρχαγγέλων Λόγος

Ἀνατροπή Παρασκευή Ἐξάρχου

29

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

Κι ἔρχεται καί σέ βρίσκει ἡ φθορά ἡ ἀρρώστια ὁ θάνατος Καί συνειδη-τοποιεῖς πώς εἶσαι τελείως ἀπροετοίμαστος Τόσο καιρό τό ἀπωθοῦσες καί μπο-ρεῖ- μεταξύ μας- νά χτύπαγες καί κανένα ξύλο Ἡ ἀπώθηση εἶναι ἐπακόλουθο τῆς ἀμάθειας τῆς ἀκατηχησίας Ἀλλά καί τῆς μή ἀποδοχῆς κατά βάθος τοῦ γεγονό-τος τῆς Ἀνάστασης Ἴσως νά εἶναι καί βολικό νά ἐπιμένουμε στήν ἀντίληψη τοῦ laquoὅλα ἐδῶ τελειώνουνraquo καί νά παραμένουμε στήν κλάψα μας Βλέπεις ἄν ἀποδε-χτοῦμε οὐσιαστικά πώς ὁ βίος δέν τελειώνει ὁριστικά μέ τόν θάνατο ἀλλά δοῦμε τόν θάνατο σάν πέρασμα σάν ἀρχή σάν νίκη σάν ζωή τότε θά πρέπει νrsquo ἀναθε-ωρήσουμε ἐντελῶς τήν στάση ζωῆς μας τόν τρόπο σκέψης μας τίς συμπεριφορές μας Νά βάλουμε τήν δοξολογία στήν ζωή μας Νά δοῦμε τίς δυσκολίες ὡς παι-δαγωγικές δοκιμασίες Ἄλλωστε ὁ Ἀπόστολος τῶν Ἐθνῶν μᾶς θυμίζει πώς laquoἡ δύ-ναμις ἐν ἀσθενείᾳ τελειοῦταιraquo

∆ύσκολα τά πράγματα μανούλα Ἐγώ νιώθω ἀδύναμη καί τό καταθέτω Καί καθώς προσεύχομαι συμπληρώνω στήν προσευχή μου αὐτό πού ὑπέροχα λέει ὁ Παρακλητικός Κανόνας ἐγώ σοῦ ζητῶ ὅμως Ἐσύ πρᾶξε laquo πρός τό συμφέ-ρον τῆς αἰτήσεώς raquo μου ΑΜΗΝ

Ὁ κόσμος σκλήρανε πολύ

Γιῶργος Θεοτοκᾶς Ἀσθενεῖς καί ὁδοιπόροι ἐκδ Ἑστία

Ὁ κόσμος σκλήρανε πολύ σκλήρανε ξεράθηκε και ἄδειασε Πέρασε τά ὅρια Μικρές καλοσύνες ἐδῶ κι ἐκεῖ ἕνας Χριστιανός πάντα ὑπάρχει τρόπος νά

προσφέρει μά ὁ κόσμος δέν σώζεται πιά Ὁ κόσμος αὐτός χάθηκε ὅποιος ἔχει τά μάτια ἀνοιχτά τό βλέπει καί τό παίρνει ἀπόφαση μιά γιά πάντα Χάθηκε μές στήν ἀλαζονεία τῶν ἐπιστημῶν του μές στήν ἀπανθρωπιά τῶν μηχανῶν του μές στήν φρενίτιδά του πού τήν λέει πρόοδο στό ἀέναο στριφογύρισμά του στό κε-νό δίχως ἕρμα δίχως σκοπό Ὁ δύστηνος πλανήτης κλονίστηκε ἀνεπανόρθωτα ἔ-χασε τήν ἰσορροπία του ∆έν τόν αἰσθάνεσαι νά τρικλίζει κάτω ἀπ τά πόδια σου

Ἄ ς πασχίσουμε ἐμεῖς πού μένουμε ἐδῶ νά πλησιάσουμε ὅσο ἀντέχουμε τό Ἐπέκεινα καί ἄς προσευχόμαστε γιά τόν κόσμο πού σέρνεται ἀκράτητος

ἀπό τήν ἴδια δαιμονική ὁρμή του πρός τήν τελική του συντριβή Μερικοί θά βλέ-πουν τοῦτον ἐδῶ τόν ἀναμμένο φάρο μας μοῦ φτάνει ἐμένα ἕνας τέτοιος προορι-σμός Ἐνῶ ὁ κόσμος θά σβήνει ὁ φάρος θά φωτίζει ἀκόμα τίς ὕστατες στιγμές του θά σώζει ὡς τό τέλος μερικές ψυχές ∆έν ἐλπίζω πιά ἄλλο τίποτα

30

Κ αθώς θεριεύει τό θέρος καί ἡ φύση ντύνεται τά χρυσᾶ της νοσταλγία πλημμυρίζει τήν σκέψη μας νοσταλγία γιορτινή ἀπό τά παιδικά μας χρό-νια πού προσγειώθηκαν ἀπότομα ἀπό τήν πραγματικότητα τοῦ κόσμου

τούτου Οἱ κῆποι ὁλάνθιστοι γεμᾶτοι τριαντάφυλλα φίσκα ἀπό τό παιδομάνι οἱ χωματόδρομοι κι ἡ εὐωδία ἀπό τά νυχτολούλουδα νά διεγείρει τήν ὄσφρηση Ὀρ-θάνοιχτες οἱ πόρτες τῶν σπιτιῶν οἱ οἰκογένειες νά δειπνίζουν στίς βεράντες καί τά ραδιόφωνα νά γεμίζουν μέ μελωδίες τήν ἥσυχη γειτονιά Μνῆμες τῆς παιδικῆς ἡλικίας χρόνια ἀνέμελα κι ἀφελῆ τότε πού νομίζαμε ὅτι ὁ βίος θά lsquoναι παιχνίδι τότε πού θαρρούσαμε ὅτι στόν παράδεισο θά ζήσουμε Μεγαλώσαμε μέ τόν ἦχο τῶν οἰκοδομῶν στά αὐτιά μας ἕνας διαρκής θόρυ-βος στήν ἐφηβεία μας μπετονιέρες κι αὐτοκίνητα πού διαρκῶς αὐξάνονταν Βλέ-παμε ἀμήχανα τίς γειτονιές νά ἐξαφανίζονται τά δέντρα νά κόβονται τίς ταπει-νές μά ἀνθρώπινες μονοκατοικίες νά γκρεμίζονται μαζί μέ χιλιάδες ἀναμνήσεις Γενιές τῆς ἀντιπαροχῆς τῆς πολυκατοικίας τῶν χαμηλοτάβανων διαμερισμάτων - κουτιῶν τῆς ἀπρόσωπης συγκατοίκησης Χάσαμε τούς γειτόνους μας καί μαζί

τήν ἀνθρωπιά μας Ἤμασταν κοινωνικοί καί φι-λόξενοι καί γίναμε καχύποπτοι καί ἀπόμακροι Οἱ ὀλιγοπρόσωπες γειτονιές γέμισαν μέ ἀνθρώ-πους ξένους μεταξύ τους πού δέν ἔχουν καμμιά ὄρεξη νά γνωριστοῦν νά κοιταχτοῦν στά μάτια νά καλημεριστοῦν νά ἀνταλλάξουν ἐπισκέψεις καί χαμόγελα Εἴχαμε τό θλιβερό προνόμιο νά ζήσουμε τήν πα-ρακμή τῆς πόλης στήν ἐξέλιξή της Εἴδαμε τούς μικρούς παραδείσους μας νά μεταβάλλονται σέ

γκρίζα κακόγουστα κτίρια τίς ἀλάνες πού ματώναμε τά πόδια μας νά γίνονται ὄγκοι ἀπό μπετόν Πρίν προλάβουμε νά ἀποστηθίσουμε τό laquoἈθῆνα διαμαντόπε-τρα στῆς γῆς τό δαχτυλίδιraquo πνιγήκαμε στή μυρωδιά τοῦ νέφους καί ντραπήκαμε πού εἴμαστε Ἀθηναῖοι Ὅλοι νοσταλγοῦμε τό παρελθόν Μεγαλώνουμε καί διαρκῶς διαπιστώνου-με πώς laquoκάθε πέρυσι καί καλύτεραraquo Τά χρόνια περνοῦν καί ὅλο ἀναφερόμαστε σέ παλαιότερες ἐποχές ἀναπολοῦμε τά παλιά καί συγκινούμεθα μέ τραγούδια μέ κείμενα καί μέ ταινίες πού περιγράφουν τήν παλιά Ἑλλάδα τόν κόσμο πού ἔφυ-γε Ζοῦμε τήν παρακμή τοῦ σύγχρονου πολιτισμοῦ ἀνίκανοι νά ἀντιδράσουμε καί ὅλο μιλᾶμε γιά τά παλιά Νοιώθουμε ἄγχος γιά τήν ἐγκληματικότητα καί τήν οἰκονομική κρίση θλιβόμαστε πού κινδυνεύουμε νά χάσουμε τήν εὐδαιμονία μας Εἶναι φυσιολογική ἡ ἀντίδραση αὐτή μά ἄν ἀφήσουμε τόν συναισθηματισμό στήν ἄκρη καί σκεφτοῦμε τό παρελθόν μέσα ἀπό τό πρῖσμα τῆς ἱστορίας θά δια-πιστώσουμε πώς δύσκολα θά διαλέγαμε μιά ἄλλη χρονική περίοδο γιά νά ζήσου-με

Νοσταλγία π Χριστόδουλος Μπίθας

Ἀρχαγγέλων Λόγος

31

Ὅπου κι ἄν ἀνατρέξουμε πίσω στόν χρόνο βλέπουμε παντοῦ καί πάντα νά βασιλεύει ὁ πόνος Πόλεμοι κι ἐμφύλιοι ἀλληλοσπαραγμοί σκλαβιά καί πεῖνα φτώχεια κι ἀδικία σημαδεύουν τήν ἱστορία τῆς ἀνθρωπότητος Μπορεῖ νά ὑπῆρ-ξαν πιό ἔνθεοι πολιτισμοί ἀπό αὐτόν πού διανύουμε τώρα μά ἡ ἁμαρτία πάντα ἴδια εἶναι στό διάβα τῶν αἰώνων Μπορεῖ νά νοσταλγοῦμε τήν λαμπρή περίοδο τοῦ Βυζαντίου ἤ ἀκομα καί τήν ἔνδοξη ἑλληνική ἀρχαιότητα ἀλλά τό σίγουρο εἶναι ὅτι δέν θά θέλαμε νά ζήσουμε ἐχθρικές σφαγές πολέμους κι ἐπιδημίες οὔτε νά εἴμαστε δοῦλοι ἐκεῖνες τίς ἐποχές οὔτε νά πεθαίνουμε ἀπό μιά ἁπλῆ γρίπη ἐ-πειδή ἡ ἰατρική ἐπιστήμη δέν εἶχε ἀκόμα ἐξελιχθεῖ ∆ύσκολος ἦταν πάντα ὁ βίος Πλαστή ἡ ὀνειροπόληση γιά τό παρελθόν ψευδαίσθηση γιά νά ξεφύγουμε ἀπό τήν πραγματικότητα Κι ἄν ὑπάρχει νοσταλ-γία γιά μιά κοινωνία ἰδανική ὅπου πραγματικά θά θέλαμε νά ζήσουμε αὐτό μᾶλ-λον ἀφορᾶ τήν παραδείσια κατάσταση τήν ἐποχή πού δέν ὑπῆρχε στό ἀνθρώπι-νο γένος ὀδύνη καί στεναγμός ἀλλά κοινωνία ἀγάπης μέ τόν Θεό καί τόν συνάν-θρωπο Κι ἐφrsquo ὅσον τό νά γυρίσουμε στό παρελθόν ἀποκλείεται ἀφοῦ ἀρνηθήκα-με τήν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ μοναδική μας ἐλπίδα εἶναι τό μέλλον τά ἔσχατα ἡ Βασι-λεία τῶν Οὐρανῶν Ἐπειδή ὅμως τήν Βασιλεία Του μᾶς κάλεσε ὁ Κύριος νά τήν προγευτοῦμε ἐπειδή μᾶς ζήτησε νά βιώσουμε τά ἔσχατα ἀπό τώρα ἄς ἐγκαταλείψουμε τήν πα-ρελθοντολογία κι ἄς χαροῦμε τό σήμερα εὐχαριστῶντας τόν Θεό πάντων ἕνεκεν ζῶντας εὐλογημένα κάθε στιγμή σά νά lsquoναι ἡ πρώτη κι ἡ τελευταία τῆς ὕπαρξής μας ἔχοντας νοσταλγία μόνο γιά τήν Βασιλεία τοῦ Θεοῦ γιά τόν Παράδεισο γιά τό πέρασμα ἀπό τόν θάνατο στήν Ζωή τήν ὄντως Ζωή πού εἶναι ὁ Χριστός μας Ἀμήν

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

Ἀποφθέγματα τῆς ἐρήμου

Ἀββᾶς Ἀντώνιος

Ἀπό τόν πλησίον μας προέρχεται ἡ ζωή καί ὁ θάνατος Γιατί ἂν κερδίσουμε τόν ἀδελφό μας κερδίζουμε τόν Θεόmiddot ἂν ὅμως τόν σκανδαλίσουμε ἁμαρτάνουμε στόν Χριστό Ἔρχεται καιρός πού οἱ ἄνθρωποι θά τρελαθοῦν καί ὅταν δοῦν κάποιον πού δέν εἶναι τρελός θά ξεσηκωθοῦν ἐναντίον του καί θὰ τοῦ ποῦν ldquoεἶσαι τρελόςrdquo ἐπειδή δέν εἶναι ὅμοιος μ᾽ αὐτούς ∆έν φοβᾶμαι πιά τόν Θεό ἀλλά τόν ἀγαπάω ldquoΓιατί ἡ ἀγάπη διώχνει τόν φόβοrdquo ( Ἰω 418) Ἐκεῖνος πού κτυπάει τήν μᾶζα τοῦ σιδήρου σκέπτεται πρῶτα τί θέλει νά φτιάξει δρεπάνι μαχαίρι τσεκούρι Ἔτσι κι ἐμεῖς πρέπει νά σκεπτόμαστε γιά ποιά ἀρετή παλεύουμε ὥστε νά μήν κοπιάζουμε μάταια

32

Ἀρχαγγέλων Λόγος

Ἱερός Ναός Ταξιαρχῶν Μοσχάτου Σύντομο ἱστορικό

Στέλιος Ντάντης ∆ρ Θεολογίας-ἱστορικός

Ἀ πό τήν ἐποχή τῆς γερμανικῆς κατοχῆς (1941-44) καί γιά κά-ποιες δεκαετίες οἱ ἐπιβάτες

τοῦ ἠλεκτρικοῦ σιδηροδρόμου περ-νῶντας ἀπrsquo τό καταπράσινο Μοσχᾶτο σταυροκοπιόνταν ἀντικρίζοντας μέσα στά πανέμορφα περιβόλια ἕνα μικρό ξωκλήσι Ἦταν οἱ Ταξιάρχες ἤ τό Ταξι-αρχάκι ὅπως τό ὀνομάτιζαν οἱ παλιοί Μοσχατιῶτες πού τήν παραμονή καί τήν μέρα τῆς γιορτῆς ξεκινοῦσαν ἀπό κάθε μεριά τῆς πόλης καί ἀκολουθῶν-

τας τά στενά μονοπάτια μέσα ἀπό καλ-λιέργειες ἔρχονταν νά προσκυνήσουν Μέσα σrsquo ἐκεῖνα τά περιποιημένα περι-βόλια λιγοστοί ἦταν οἱ γείτονες τῶν Ταξιαρχῶν πού ζοῦσαν τριγύρω σέ σκόρπιες ἀγροικίες κυρίως κτηματίες περιβολάρηδες λαχανικῶν μέ τά ὁποῖα τροφοδοτοῦσαν τήν λαχαναγορά τῶν Ἀθηνῶν (Βαρβάκειο)

Τό ἐκκλησάκι χτίστηκε στά 1943 μέσα στά δύσκολα χρόνια τῆς ξενικῆς κατο-χῆς Οἰκοδομήθη-κε σέ οἰκόπεδο

282 τετραγωνικῶν μέτρων πού πρό-σφερε ὁ Χρῆστος Μαστροσταμάτης καί στήν ἵδρυσή του πρωτοστάτησε ἡ γυναίκα του Στυλιανή μέ τόν γαμπρό

τους Γεώργιο Καζάλα ὁ ὁποῖος κίνησε τά νήματα γιά τήν κατασκευή Στήν προσπάθεια ἐκείνη συνεισφέρανε πρό-

θυμα οἱ γειτονικές οἰκογένειες πού οἱ ἀπόγονοί τους ζοῦν ἀνάμεσά μας Μπέλλου Λαλαούνη Καψίλη Κω-σταντάκη (Ροδίτη) Λεγάκη Καζάλα καί Μαστροσταμάτη Οἰκοδομικά ὑλικά δέν ὑπῆρχαν ἐ-κεῖνα τά δύσμοιρα χρόνια γιrsquo αὐτό προσφερθήκε ὁ κόσμος καί κουβάλησε πέτρες χῶμα ἄμμο ἀπrsquo τό ποτάμι τοῦ-βλα κεραμίδια ἤ πρόσφερε χρήματα

Τά ἐγκαίνια τῆς ἐκκκλησούλας ἔγιναν στίς 29 Ιουνίου 1943 μέρα τῆς γιορτῆς τῶν ἁγίων ἀποστόλων Πέτρου καί Παύλου Συνέχεια στό ἑπόμενο (Πρωτοδημοσιεύτηκε στά IΣTOPIKA TOY MOΣXATOY τ β΄ Μοσχᾶτο 2003 σσ 55-59)

33

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

Τά Νέα μας

τῆς Ζωοδόχου Πηγῆς καί τό ἀπόγευμα πήραμε τό πλοῖο τῆς ἐπιστροφῆς Στήν ἐκδρομή αὐτή ὅπως καί στήν ἐκ-δήλωση πού πραγματοποιήσαμε τήν ∆ευτέρα 31η Μαΐου στό Πνευματικό μας Κέντρο μᾶς δόθηκε μιά ἀκόμα εὐ-καιρία νά συσφίγξουμε τίς σχέσεις μας καί νά νοιώσουμε λίγο παραπάνω τήν αἴσθηση τῆς κοινότητας Ὅλες αὐτές τίς δραστηριότητες ὅπως καί τό κέρα-σμα μετά τήν Θεία Λειτουργία τῆς Κυ-ριακῆς θά πρέπει νά τά ἀντιμετωπί-ζουμε ὡς ἐκκλησιαστικά-κοινοτικά γε-γονότα κι ὄχι σάν ἁπλές κοινωνικές ἐκδηλώσεις Σέ καιρούς ἀφιλόξενους καί μοναχικούς καλούμεθα νά συσπει-ρωθοῦμε στήν ἐνορία μας νά νοιώσου-με πρόσωπα νά μοιραστοῦμε τήν κατή-χηση καί τήν ἐλπίδα μας

Πιστεύουμε ἀκράδαντα πώς τό μέλλον τῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας τόν 21ο αἰῶνα ἐξαρτᾶται ἄμεσα ἀπό τό ζωντά-νεμα τῆς κοινοτικῆς ζωῆς κατά τό Ἀποστολικό πρότυπο καί βέβαια τόν ἐπανευαγγελισμό τῶν συνανθρώπων μας Μέ τήν βοήθεια τοῦ Θεοῦ ἐλπίζουμε νά ἐργαστοῦμε ὅλοι πρός αὐτή τήν κατεύθυνση Ἀμήν

Μ έ ἐπιτυχία πραγματοποιήθηshyκε στίς 5 καί 6 Ἰουνίου ἡ ἐκshyδρομή τῆς ἐνορίας μας στήν

Ἄνδρο Με 74 ἀδελφούς καί ἀδελφές μας περάσαμε ἕνα εὐλογημένο κι

εὐχάριστο διήμερο στό πανέμορφο Κυ-κλαδονήσι Καταλύσαμε σέ ξενοδοχεῖο στό Γαύριο καί ἀπό ἐκεῖ τήν πρώτη ἡ-μέρα περιηγηθήκαμε στά μοναστήρια τῆς Ἀγίας Μαρίνας (ὅπου φυλάσσεται λείψανο τῆς Ἁγίας) καί τῆς Παναχράν-του (ἐδῶ βρίσκεται ἡ κάρα τοῦ Ἁγ Παντελεήμονα καί πλῆθος ἄλλων ἱερῶν λειψάνων) καί βέβαια στήν ὄμορφη χώρα τῆς Ἄνδρου Τήν Κυριακή λει-τουργηθήκαμε στήν γυναικεία Μονή

Ἱερά Μονή Παναχράντου

Ἡ χώρα τῆς Ἄνδρου ἀπό τήν Μονή Παναχράντου

Στήν πύλη τῆς Ἱ Μ Ζωοοδόχου Πηγῆς

34

Ἡ κρίση στήν οὐσία δέν εἶναι οἰκονομική ἀλλά κυρίως καί πρό παντός πνευματική καί αὐτή φέρνει καί οἰκονομική

καί πολιτική κρίση Αὐτό σημαίνει ὅτι ἡ ἀντιμετώπιση τῆς κρίσεως δέν γίνεται μέ οἰκονομικά μέσα καί πολιτικές πρακτι-κές ἀλλά μέ τήν ἀλλαγή τρόπου ζωῆς μέ τήν ἐπαναφορά τοῦ ἀνθρώπου στήν ὀλιγάρκεια τήν ἐγκράτεια τήν σωφροσύνη τήν ἀποφυγή τῆς ἀπληστίας καί τῆς ὑπερβολῆς

Ἡ ἄσκηση προβάλλει σήμερα ὡς ἐπιταγή ὡς προσπάθεια νά θεραπευθεῖ τό πάθος τῆς φιλαυτίας ἀπό τό ὁποῖο

προέρχονται τά πάθη τῆς φιληδονίας τῆς φιλοδοξίας καί τῆς φιλαργυρίας Ὁ εὐαγγελιστής Ἰωάννης τό περιγράφει αὐτό μέ πολλή σαφήνεια laquoπᾶν τό ἐν τῷ κόσμῳ ἡ ἐπιθυμία τῆς σαρκός καί ἡ ἐπιθυμία τῶν ὀφθαλμῶν καί ἡ ἀλαζονεία τοῦ βίου οὐκ ἔ-στιν ἐκ τοῦ πατρός ἄλλrsquo ἐκ τοῦ κόσμου ἐστίraquo (Α΄ Ἰω β 16)

Μητροπολίτης Ναυπάκτου καί Ἁγίου Βλασίου Ἱερόθεος Βλάχος

  • Τό Ψωμί13
  • Μίλτος Σαχτούρης (1919-2005) 13
  • Ἀββᾶς Ἀντώνιος 13
    • ltlt13 ASCII85EncodePages false13 AllowTransparency false13 AutoPositionEPSFiles true13 AutoRotatePages None13 Binding Left13 CalGrayProfile (Dot Gain 20)13 CalRGBProfile (sRGB IEC61966-21)13 CalCMYKProfile (US Web Coated 050SWOP051 v2)13 sRGBProfile (sRGB IEC61966-21)13 CannotEmbedFontPolicy Error13 CompatibilityLevel 1413 CompressObjects Tags13 CompressPages true13 ConvertImagesToIndexed true13 PassThroughJPEGImages true13 CreateJobTicket false13 DefaultRenderingIntent Default13 DetectBlends true13 DetectCurves 0000013 ColorConversionStrategy CMYK13 DoThumbnails false13 EmbedAllFonts true13 EmbedOpenType false13 ParseICCProfilesInComments true13 EmbedJobOptions true13 DSCReportingLevel 013 EmitDSCWarnings false13 EndPage -113 ImageMemory 104857613 LockDistillerParams false13 MaxSubsetPct 10013 Optimize true13 OPM 113 ParseDSCComments true13 ParseDSCCommentsForDocInfo true13 PreserveCopyPage true13 PreserveDICMYKValues true13 PreserveEPSInfo true13 PreserveFlatness true13 PreserveHalftoneInfo false13 PreserveOPIComments true13 PreserveOverprintSettings true13 StartPage 113 SubsetFonts true13 TransferFunctionInfo Apply13 UCRandBGInfo Preserve13 UsePrologue false13 ColorSettingsFile ()13 AlwaysEmbed [ true13 ]13 NeverEmbed [ true13 ]13 AntiAliasColorImages false13 CropColorImages true13 ColorImageMinResolution 30013 ColorImageMinResolutionPolicy OK13 DownsampleColorImages true13 ColorImageDownsampleType Bicubic13 ColorImageResolution 30013 ColorImageDepth -113 ColorImageMinDownsampleDepth 113 ColorImageDownsampleThreshold 15000013 EncodeColorImages true13 ColorImageFilter DCTEncode13 AutoFilterColorImages true13 ColorImageAutoFilterStrategy JPEG13 ColorACSImageDict ltlt13 QFactor 01513 HSamples [1 1 1 1] VSamples [1 1 1 1]13 gtgt13 ColorImageDict ltlt13 QFactor 01513 HSamples [1 1 1 1] VSamples [1 1 1 1]13 gtgt13 JPEG2000ColorACSImageDict ltlt13 TileWidth 25613 TileHeight 25613 Quality 3013 gtgt13 JPEG2000ColorImageDict ltlt13 TileWidth 25613 TileHeight 25613 Quality 3013 gtgt13 AntiAliasGrayImages false13 CropGrayImages true13 GrayImageMinResolution 30013 GrayImageMinResolutionPolicy OK13 DownsampleGrayImages true13 GrayImageDownsampleType Bicubic13 GrayImageResolution 30013 GrayImageDepth -113 GrayImageMinDownsampleDepth 213 GrayImageDownsampleThreshold 15000013 EncodeGrayImages true13 GrayImageFilter DCTEncode13 AutoFilterGrayImages true13 GrayImageAutoFilterStrategy JPEG13 GrayACSImageDict ltlt13 QFactor 01513 HSamples [1 1 1 1] VSamples [1 1 1 1]13 gtgt13 GrayImageDict ltlt13 QFactor 01513 HSamples [1 1 1 1] VSamples [1 1 1 1]13 gtgt13 JPEG2000GrayACSImageDict ltlt13 TileWidth 25613 TileHeight 25613 Quality 3013 gtgt13 JPEG2000GrayImageDict ltlt13 TileWidth 25613 TileHeight 25613 Quality 3013 gtgt13 AntiAliasMonoImages false13 CropMonoImages true13 MonoImageMinResolution 120013 MonoImageMinResolutionPolicy OK13 DownsampleMonoImages true13 MonoImageDownsampleType Bicubic13 MonoImageResolution 120013 MonoImageDepth -113 MonoImageDownsampleThreshold 15000013 EncodeMonoImages true13 MonoImageFilter CCITTFaxEncode13 MonoImageDict ltlt13 K -113 gtgt13 AllowPSXObjects false13 CheckCompliance [13 None13 ]13 PDFX1aCheck false13 PDFX3Check false13 PDFXCompliantPDFOnly false13 PDFXNoTrimBoxError true13 PDFXTrimBoxToMediaBoxOffset [13 00000013 00000013 00000013 00000013 ]13 PDFXSetBleedBoxToMediaBox true13 PDFXBleedBoxToTrimBoxOffset [13 00000013 00000013 00000013 00000013 ]13 PDFXOutputIntentProfile ()13 PDFXOutputConditionIdentifier ()13 PDFXOutputCondition ()13 PDFXRegistryName ()13 PDFXTrapped False1313 CreateJDFFile false13 Description ltlt13 ARA ltFEFF06270633062A062E062F0645002006470630064700200627064406250639062F0627062F0627062A002006440625064606340627062100200648062B062706260642002000410064006F00620065002000500044004600200645062A064806270641064206290020064406440637062806270639062900200641064A00200627064406450637062706280639002006300627062A0020062F0631062C0627062A002006270644062C0648062F0629002006270644063906270644064A0629061B0020064A06450643064600200641062A062D00200648062B0627062606420020005000440046002006270644064506460634062306290020062806270633062A062E062F062706450020004100630072006F0062006100740020064800410064006F006200650020005200650061006400650072002006250635062F0627063100200035002E0030002006480627064406250635062F062706310627062A0020062706440623062D062F062B002E0635062F0627063100200035002E0030002006480627064406250635062F062706310627062A0020062706440623062D062F062B002Egt13 BGR ltFEFF04180437043f043e043b043704320430043904420435002004420435043704380020043d0430044104420440043e0439043a0438002c00200437043000200434043000200441044a0437043404300432043004420435002000410064006f00620065002000500044004600200434043e043a0443043c0435043d04420438002c0020043c0430043a04410438043c0430043b043d043e0020043f044004380433043e04340435043d04380020043704300020043204380441043e043a043e043a0430044704350441044204320435043d0020043f04350447043004420020043704300020043f044004350434043f0435044704300442043d04300020043f043e04340433043e0442043e0432043a0430002e002000200421044a04370434043004340435043d043804420435002000500044004600200434043e043a0443043c0435043d044204380020043c043e0433043004420020043404300020044104350020043e0442043204300440044f0442002004410020004100630072006f00620061007400200438002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e00300020043800200441043b0435043404320430044904380020043204350440044104380438002egt13 CHS ltFEFF4f7f75288fd94e9b8bbe5b9a521b5efa7684002000410064006f006200650020005000440046002065876863900275284e8e9ad88d2891cf76845370524d53705237300260a853ef4ee54f7f75280020004100630072006f0062006100740020548c002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000204ee553ca66f49ad87248672c676562535f00521b5efa768400200050004400460020658768633002gt13 CHT ltFEFF4f7f752890194e9b8a2d7f6e5efa7acb7684002000410064006f006200650020005000440046002065874ef69069752865bc9ad854c18cea76845370524d5370523786557406300260a853ef4ee54f7f75280020004100630072006f0062006100740020548c002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000204ee553ca66f49ad87248672c4f86958b555f5df25efa7acb76840020005000440046002065874ef63002gt13 CZE ltFEFF005400610074006f0020006e006100730074006100760065006e00ed00200070006f0075017e0069006a007400650020006b0020007600790074007600e101590065006e00ed00200064006f006b0075006d0065006e0074016f002000410064006f006200650020005000440046002c0020006b00740065007200e90020007300650020006e0065006a006c00e90070006500200068006f006400ed002000700072006f0020006b00760061006c00690074006e00ed0020007400690073006b00200061002000700072006500700072006500730073002e002000200056007900740076006f01590065006e00e900200064006f006b0075006d0065006e007400790020005000440046002000620075006400650020006d006f017e006e00e90020006f007400650076015900ed007400200076002000700072006f006700720061006d0065006300680020004100630072006f00620061007400200061002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002000610020006e006f0076011b006a016100ed00630068002egt13 DAN ltFEFF004200720075006700200069006e0064007300740069006c006c0069006e006700650072006e0065002000740069006c0020006100740020006f007000720065007400740065002000410064006f006200650020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e007400650072002c0020006400650072002000620065006400730074002000650067006e006500720020007300690067002000740069006c002000700072006500700072006500730073002d007500640073006b007200690076006e0069006e00670020006100660020006800f8006a0020006b00760061006c0069007400650074002e0020004400650020006f007000720065007400740065006400650020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e0074006500720020006b0061006e002000e50062006e00650073002000690020004100630072006f00620061007400200065006c006c006500720020004100630072006f006200610074002000520065006100640065007200200035002e00300020006f00670020006e0079006500720065002egt13 DEU ltFEFF00560065007200770065006e00640065006e0020005300690065002000640069006500730065002000450069006e007300740065006c006c0075006e00670065006e0020007a0075006d002000450072007300740065006c006c0065006e00200076006f006e002000410064006f006200650020005000440046002d0044006f006b0075006d0065006e00740065006e002c00200076006f006e002000640065006e0065006e002000530069006500200068006f006300680077006500720074006900670065002000500072006500700072006500730073002d0044007200750063006b0065002000650072007a0065007500670065006e0020006d00f60063006800740065006e002e002000450072007300740065006c006c007400650020005000440046002d0044006f006b0075006d0065006e007400650020006b00f6006e006e0065006e0020006d006900740020004100630072006f00620061007400200075006e0064002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e00300020006f0064006500720020006800f600680065007200200067006500f600660066006e00650074002000770065007200640065006e002egt13 ESP ltFEFF005500740069006c0069006300650020006500730074006100200063006f006e0066006900670075007200610063006900f3006e0020007000610072006100200063007200650061007200200064006f00630075006d0065006e0074006f00730020005000440046002000640065002000410064006f0062006500200061006400650063007500610064006f00730020007000610072006100200069006d0070007200650073006900f3006e0020007000720065002d0065006400690074006f007200690061006c00200064006500200061006c00740061002000630061006c0069006400610064002e002000530065002000700075006500640065006e00200061006200720069007200200064006f00630075006d0065006e0074006f00730020005000440046002000630072006500610064006f007300200063006f006e0020004100630072006f006200610074002c002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000200079002000760065007200730069006f006e0065007300200070006f00730074006500720069006f007200650073002egt13 ETI ltFEFF004b00610073007500740061006700650020006e0065006900640020007300e4007400740065006900640020006b00760061006c006900740065006500740073006500200074007200fc006b006900650065006c007300650020007000720069006e00740069006d0069007300650020006a0061006f006b007300200073006f00620069006c0069006b0065002000410064006f006200650020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e00740069006400650020006c006f006f006d006900730065006b0073002e00200020004c006f006f0064007500640020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e00740065002000730061006100740065002000610076006100640061002000700072006f006700720061006d006d006900640065006700610020004100630072006f0062006100740020006e0069006e0067002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e00300020006a00610020007500750065006d006100740065002000760065007200730069006f006f006e00690064006500670061002e000d000agt13 FRA ltFEFF005500740069006c006900730065007a00200063006500730020006f007000740069006f006e00730020006100660069006e00200064006500200063007200e900650072002000640065007300200064006f00630075006d0065006e00740073002000410064006f00620065002000500044004600200070006f0075007200200075006e00650020007100750061006c0069007400e90020006400270069006d007000720065007300730069006f006e00200070007200e9007000720065007300730065002e0020004c0065007300200064006f00630075006d0065006e00740073002000500044004600200063007200e900e90073002000700065007500760065006e0074002000ea0074007200650020006f007500760065007200740073002000640061006e00730020004100630072006f006200610074002c002000610069006e00730069002000710075002700410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002000650074002000760065007200730069006f006e007300200075006c007400e90072006900650075007200650073002egt13 GRE ltFEFF03a703c103b703c303b903bc03bf03c003bf03b903ae03c303c403b5002003b103c503c403ad03c2002003c403b903c2002003c103c503b803bc03af03c303b503b903c2002003b303b903b1002003bd03b1002003b403b703bc03b903bf03c503c103b303ae03c303b503c403b5002003ad03b303b303c103b103c603b1002000410064006f006200650020005000440046002003c003bf03c5002003b503af03bd03b103b9002003ba03b103c42019002003b503be03bf03c703ae03bd002003ba03b103c403ac03bb03bb03b703bb03b1002003b303b903b1002003c003c103bf002d03b503ba03c403c503c003c903c403b903ba03ad03c2002003b503c103b303b103c303af03b503c2002003c503c803b703bb03ae03c2002003c003bf03b903cc03c403b703c403b103c2002e0020002003a403b10020005000440046002003ad03b303b303c103b103c603b1002003c003bf03c5002003ad03c703b503c403b5002003b403b703bc03b903bf03c503c103b303ae03c303b503b9002003bc03c003bf03c103bf03cd03bd002003bd03b1002003b103bd03bf03b903c703c403bf03cd03bd002003bc03b5002003c403bf0020004100630072006f006200610074002c002003c403bf002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002003ba03b103b9002003bc03b503c403b103b303b503bd03ad03c303c403b503c103b503c2002003b503ba03b403cc03c303b503b903c2002egt13 HEB ltFEFF05D405E905EA05DE05E905D5002005D105D405D205D305E805D505EA002005D005DC05D4002005DB05D305D9002005DC05D905E605D505E8002005DE05E105DE05DB05D9002000410064006F006200650020005000440046002005D405DE05D505EA05D005DE05D905DD002005DC05D405D305E405E105EA002005E705D305DD002D05D305E405D505E1002005D005D905DB05D505EA05D905EA002E002005DE05E105DE05DB05D90020005000440046002005E905E005D505E605E805D5002005E005D905EA05E005D905DD002005DC05E405EA05D905D705D4002005D105D005DE05E605E205D505EA0020004100630072006F006200610074002005D5002D00410064006F00620065002000520065006100640065007200200035002E0030002005D505D205E805E105D005D505EA002005DE05EA05E705D305DE05D505EA002005D905D505EA05E8002E05D005DE05D905DD002005DC002D005000440046002F0058002D0033002C002005E205D905D905E005D5002005D105DE05D305E805D905DA002005DC05DE05E905EA05DE05E9002005E905DC0020004100630072006F006200610074002E002005DE05E105DE05DB05D90020005000440046002005E905E005D505E605E805D5002005E005D905EA05E005D905DD002005DC05E405EA05D905D705D4002005D105D005DE05E605E205D505EA0020004100630072006F006200610074002005D5002D00410064006F00620065002000520065006100640065007200200035002E0030002005D505D205E805E105D005D505EA002005DE05EA05E705D305DE05D505EA002005D905D505EA05E8002Egt13 HRV (Za stvaranje Adobe PDF dokumenata najpogodnijih za visokokvalitetni ispis prije tiskanja koristite ove postavke Stvoreni PDF dokumenti mogu se otvoriti Acrobat i Adobe Reader 50 i kasnijim verzijama)13 HUN ltFEFF004b0069007600e1006c00f30020006d0069006e0151007300e9006701710020006e0079006f006d00640061006900200065006c0151006b00e90073007a00ed007401510020006e0079006f006d00740061007400e100730068006f007a0020006c006500670069006e006b00e1006200620020006d0065006700660065006c0065006c0151002000410064006f00620065002000500044004600200064006f006b0075006d0065006e00740075006d006f006b0061007400200065007a0065006b006b0065006c0020006100200062006500e1006c006c00ed007400e10073006f006b006b0061006c0020006b00e90073007a00ed0074006800650074002e0020002000410020006c00e90074007200650068006f007a006f00740074002000500044004600200064006f006b0075006d0065006e00740075006d006f006b00200061007a0020004100630072006f006200610074002000e9007300200061007a002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002c0020007600610067007900200061007a002000610074007400f3006c0020006b00e9007301510062006200690020007600650072007a006900f3006b006b0061006c0020006e00790069007400680061007400f3006b0020006d00650067002egt13 ITA ltFEFF005500740069006c0069007a007a006100720065002000710075006500730074006500200069006d0070006f007300740061007a0069006f006e00690020007000650072002000630072006500610072006500200064006f00630075006d0065006e00740069002000410064006f00620065002000500044004600200070006900f900200061006400610074007400690020006100200075006e00610020007000720065007300740061006d0070006100200064006900200061006c007400610020007100750061006c0069007400e0002e0020004900200064006f00630075006d0065006e007400690020005000440046002000630072006500610074006900200070006f00730073006f006e006f0020006500730073006500720065002000610070006500720074006900200063006f006e0020004100630072006f00620061007400200065002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000200065002000760065007200730069006f006e006900200073007500630063006500730073006900760065002egt13 JPN ltFEFF9ad854c18cea306a30d730ea30d730ec30b951fa529b7528002000410064006f0062006500200050004400460020658766f8306e4f5c6210306b4f7f75283057307e305930023053306e8a2d5b9a30674f5c62103055308c305f0020005000440046002030d530a130a430eb306f3001004100630072006f0062006100740020304a30883073002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000204ee5964d3067958b304f30533068304c3067304d307e305930023053306e8a2d5b9a306b306f30d530a930f330c8306e57cb30818fbc307f304c5fc59808306730593002gt13 KOR ltFEFFc7740020c124c815c7440020c0acc6a9d558c5ec0020ace0d488c9c80020c2dcd5d80020c778c1c4c5d00020ac00c7a50020c801d569d55c002000410064006f0062006500200050004400460020bb38c11cb97c0020c791c131d569b2c8b2e4002e0020c774b807ac8c0020c791c131b41c00200050004400460020bb38c11cb2940020004100630072006f0062006100740020bc0f002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e00300020c774c0c1c5d0c11c0020c5f40020c2180020c788c2b5b2c8b2e4002egt13 LTH ltFEFF004e006100750064006f006b0069007400650020016100690075006f007300200070006100720061006d006500740072007500730020006e006f0072011700640061006d00690020006b0075007200740069002000410064006f00620065002000500044004600200064006f006b0075006d0065006e007400750073002c0020006b00750072006900650020006c0061006200690061007500730069006100690020007000720069007400610069006b007900740069002000610075006b01610074006f00730020006b006f006b007900620117007300200070006100720065006e006700740069006e00690061006d00200073007000610075007300640069006e0069006d00750069002e0020002000530075006b0075007200740069002000500044004600200064006f006b0075006d0065006e007400610069002000670061006c006900200062016b007400690020006100740069006400610072006f006d00690020004100630072006f006200610074002000690072002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002000610072002000760117006c00650073006e0117006d00690073002000760065007200730069006a006f006d00690073002egt13 LVI ltFEFF0049007a006d0061006e0074006f006a00690065007400200161006f00730020006900650073007400610074012b006a0075006d00750073002c0020006c0061006900200076006500690064006f00740075002000410064006f00620065002000500044004600200064006f006b0075006d0065006e007400750073002c0020006b006100730020006900720020012b00700061016100690020007000690065006d01130072006f00740069002000610075006700730074006100730020006b00760061006c0069007401010074006500730020007000690072006d007300690065007300700069006501610061006e006100730020006400720075006b00610069002e00200049007a0076006500690064006f006a006900650074002000500044004600200064006f006b0075006d0065006e007400750073002c0020006b006f002000760061007200200061007400760113007200740020006100720020004100630072006f00620061007400200075006e002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002c0020006b0101002000610072012b00200074006f0020006a00610075006e0101006b0101006d002000760065007200730069006a0101006d002egt13 NLD (Gebruik deze instellingen om Adobe PDF-documenten te maken die zijn geoptimaliseerd voor prepress-afdrukken van hoge kwaliteit De gemaakte PDF-documenten kunnen worden geopend met Acrobat en Adobe Reader 50 en hoger)13 NOR ltFEFF004200720075006b00200064006900730073006500200069006e006e007300740069006c006c0069006e00670065006e0065002000740069006c002000e50020006f0070007000720065007400740065002000410064006f006200650020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e00740065007200200073006f006d00200065007200200062006500730074002000650067006e0065007400200066006f00720020006600f80072007400720079006b006b0073007500740073006b00720069006600740020006100760020006800f800790020006b00760061006c0069007400650074002e0020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e00740065006e00650020006b0061006e002000e50070006e00650073002000690020004100630072006f00620061007400200065006c006c00650072002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000200065006c006c00650072002000730065006e006500720065002egt13 POL ltFEFF0055007300740061007700690065006e0069006100200064006f002000740077006f0072007a0065006e0069006100200064006f006b0075006d0065006e007400f300770020005000440046002000700072007a0065007a006e00610063007a006f006e00790063006800200064006f002000770079006400720075006b00f30077002000770020007700790073006f006b00690065006a0020006a0061006b006f015b00630069002e002000200044006f006b0075006d0065006e0074007900200050004400460020006d006f017c006e00610020006f007400770069006500720061010700200077002000700072006f006700720061006d006900650020004100630072006f00620061007400200069002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002000690020006e006f00770073007a0079006d002egt13 PTB ltFEFF005500740069006c0069007a006500200065007300730061007300200063006f006e00660069006700750072006100e700f50065007300200064006500200066006f0072006d00610020006100200063007200690061007200200064006f00630075006d0065006e0074006f0073002000410064006f0062006500200050004400460020006d00610069007300200061006400650071007500610064006f00730020007000610072006100200070007200e9002d0069006d0070007200650073007300f50065007300200064006500200061006c007400610020007100750061006c00690064006100640065002e0020004f007300200064006f00630075006d0065006e0074006f00730020005000440046002000630072006900610064006f007300200070006f00640065006d0020007300650072002000610062006500720074006f007300200063006f006d0020006f0020004100630072006f006200610074002000650020006f002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002000650020007600650072007300f50065007300200070006f00730074006500720069006f007200650073002egt13 RUM ltFEFF005500740069006c0069007a00610163006900200061006300650073007400650020007300650074010300720069002000700065006e007400720075002000610020006300720065006100200064006f00630075006d0065006e00740065002000410064006f006200650020005000440046002000610064006500630076006100740065002000700065006e0074007200750020007400690070010300720069007200650061002000700072006500700072006500730073002000640065002000630061006c006900740061007400650020007300750070006500720069006f006100720103002e002000200044006f00630075006d0065006e00740065006c00650020005000440046002000630072006500610074006500200070006f00740020006600690020006400650073006300680069007300650020006300750020004100630072006f006200610074002c002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e00300020015f00690020007600650072007300690075006e0069006c006500200075006c0074006500720069006f006100720065002egt13 RUS ltFEFF04180441043f043e043b044c04370443043904420435002004340430043d043d044b04350020043d0430044104420440043e0439043a043800200434043b044f00200441043e043704340430043d0438044f00200434043e043a0443043c0435043d0442043e0432002000410064006f006200650020005000440046002c0020043c0430043a04410438043c0430043b044c043d043e0020043f043e04340445043e0434044f04490438044500200434043b044f00200432044b0441043e043a043e043a0430044704350441044204320435043d043d043e0433043e00200434043e043f0435044704300442043d043e0433043e00200432044b0432043e04340430002e002000200421043e043704340430043d043d044b04350020005000440046002d0434043e043a0443043c0435043d0442044b0020043c043e0436043d043e0020043e0442043a0440044b043204300442044c002004410020043f043e043c043e0449044c044e0020004100630072006f00620061007400200438002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e00300020043800200431043e043b043504350020043f043e04370434043d043804450020043204350440044104380439002egt13 SKY ltFEFF0054006900650074006f0020006e006100730074006100760065006e0069006100200070006f0075017e0069007400650020006e00610020007600790074007600e100720061006e0069006500200064006f006b0075006d0065006e0074006f0076002000410064006f006200650020005000440046002c0020006b0074006f007200e90020007300610020006e0061006a006c0065007001610069006500200068006f0064006900610020006e00610020006b00760061006c00690074006e00fa00200074006c0061010d00200061002000700072006500700072006500730073002e00200056007900740076006f00720065006e00e900200064006f006b0075006d0065006e007400790020005000440046002000620075006400650020006d006f017e006e00e90020006f00740076006f00720069016500200076002000700072006f006700720061006d006f006300680020004100630072006f00620061007400200061002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002000610020006e006f0076016100ed00630068002egt13 SLV ltFEFF005400650020006e006100730074006100760069007400760065002000750070006f0072006100620069007400650020007a00610020007500730074007600610072006a0061006e006a006500200064006f006b0075006d0065006e0074006f0076002000410064006f006200650020005000440046002c0020006b006900200073006f0020006e0061006a007000720069006d00650072006e0065006a016100690020007a00610020006b0061006b006f0076006f00730074006e006f0020007400690073006b0061006e006a00650020007300200070007200690070007200610076006f0020006e00610020007400690073006b002e00200020005500730074007600610072006a0065006e006500200064006f006b0075006d0065006e0074006500200050004400460020006a00650020006d006f0067006f010d00650020006f0064007000720065007400690020007a0020004100630072006f00620061007400200069006e002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000200069006e0020006e006f00760065006a01610069006d002egt13 SUO ltFEFF004b00e40079007400e40020006e00e40069007400e4002000610073006500740075006b007300690061002c0020006b0075006e0020006c0075006f00740020006c00e400680069006e006e00e4002000760061006100740069007600610061006e0020007000610069006e006100740075006b00730065006e002000760061006c006d0069007300740065006c00750074007900f6006800f6006e00200073006f00700069007600690061002000410064006f0062006500200050004400460020002d0064006f006b0075006d0065006e007400740065006a0061002e0020004c0075006f0064007500740020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e00740069007400200076006f0069006400610061006e0020006100760061007400610020004100630072006f0062006100740069006c006c00610020006a0061002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030003a006c006c00610020006a006100200075007500640065006d006d0069006c006c0061002egt13 SVE ltFEFF0041006e007600e4006e00640020006400650020006800e4007200200069006e0073007400e4006c006c006e0069006e006700610072006e00610020006f006d002000640075002000760069006c006c00200073006b006100700061002000410064006f006200650020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e007400200073006f006d002000e400720020006c00e4006d0070006c0069006700610020006600f60072002000700072006500700072006500730073002d007500740073006b00720069006600740020006d006500640020006800f600670020006b00760061006c0069007400650074002e002000200053006b006100700061006400650020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e00740020006b0061006e002000f600700070006e00610073002000690020004100630072006f0062006100740020006f00630068002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e00300020006f00630068002000730065006e006100720065002egt13 TUR ltFEFF005900fc006b00730065006b0020006b0061006c006900740065006c0069002000f6006e002000790061007a006401310072006d00610020006200610073006b013100730131006e006100200065006e0020006900790069002000750079006100620069006c006500630065006b002000410064006f006200650020005000440046002000620065006c00670065006c0065007200690020006f006c0075015f007400750072006d0061006b0020006900e70069006e00200062007500200061007900610072006c0061007201310020006b0075006c006c0061006e0131006e002e00200020004f006c0075015f0074007500720075006c0061006e0020005000440046002000620065006c00670065006c0065007200690020004100630072006f006200610074002000760065002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000200076006500200073006f006e0072006100730131006e00640061006b00690020007300fc007200fc006d006c00650072006c00650020006100e70131006c006100620069006c00690072002egt13 UKR ltFEFF04120438043a043e0440043804410442043e043204430439044204350020044604560020043f043004400430043c043504420440043800200434043b044f0020044104420432043e04400435043d043d044f00200434043e043a0443043c0435043d044204560432002000410064006f006200650020005000440046002c0020044f043a04560020043d04300439043a04400430044904350020043f045604340445043e0434044f0442044c00200434043b044f0020043204380441043e043a043e044f043a04560441043d043e0433043e0020043f0435044004350434043404400443043a043e0432043e0433043e0020043404400443043a0443002e00200020042104420432043e04400435043d045600200434043e043a0443043c0435043d0442043800200050004400460020043c043e0436043d04300020043204560434043a0440043804420438002004430020004100630072006f006200610074002004420430002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002004300431043e0020043f04560437043d04560448043e04570020043204350440044104560457002egt13 ENU (Use these settings to create Adobe PDF documents best suited for high-quality prepress printing Created PDF documents can be opened with Acrobat and Adobe Reader 50 and later)13 gtgt13 Namespace [13 (Adobe)13 (Common)13 (10)13 ]13 OtherNamespaces [13 ltlt13 AsReaderSpreads false13 CropImagesToFrames true13 ErrorControl WarnAndContinue13 FlattenerIgnoreSpreadOverrides false13 IncludeGuidesGrids false13 IncludeNonPrinting false13 IncludeSlug false13 Namespace [13 (Adobe)13 (InDesign)13 (40)13 ]13 OmitPlacedBitmaps false13 OmitPlacedEPS false13 OmitPlacedPDF false13 SimulateOverprint Legacy13 gtgt13 ltlt13 AddBleedMarks false13 AddColorBars false13 AddCropMarks false13 AddPageInfo false13 AddRegMarks false13 ConvertColors ConvertToCMYK13 DestinationProfileName ()13 DestinationProfileSelector DocumentCMYK13 Downsample16BitImages true13 FlattenerPreset ltlt13 PresetSelector MediumResolution13 gtgt13 FormElements false13 GenerateStructure false13 IncludeBookmarks false13 IncludeHyperlinks false13 IncludeInteractive false13 IncludeLayers false13 IncludeProfiles false13 MultimediaHandling UseObjectSettings13 Namespace [13 (Adobe)13 (CreativeSuite)13 (20)13 ]13 PDFXOutputIntentProfileSelector DocumentCMYK13 PreserveEditing true13 UntaggedCMYKHandling LeaveUntagged13 UntaggedRGBHandling UseDocumentProfile13 UseDocumentBleed false13 gtgt13 ]13gtgt setdistillerparams13ltlt13 HWResolution [2400 2400]13 PageSize [612000 792000]13gtgt setpagedevice13

Page 18: ΑΡΧΑΓΓΕΛΩΝ ΛΟΓΟΣ καλοκαιρι 2010

18

Ἅγιος Ἰουστῖνος Πόποβιτς (1894-1979) Ἕνας νέος Ἅγιος τῆς Ὀρθοδοξίας

Ἀρχαγγέλων Λόγος

Μέσα στό στενάχωρο κλίμα τῶν ἡμερῶν μία χαρμόσυνη εἴδηση Ὁ μακαριστός γέροντας Ἰουστῖνος Πόποβιτς ἀνακηρύχτηκε νέος Ἅγιος τῆς ἐκκλησίας μας Κα-τά τήν διάρκεια τῆς συνεδρίας τῆς Πέμπτης 29ης Ἀπριλίου 2010 ἡ Σύνοδος τῆς Ἱεραρχίας τῆς Σερβικῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας κατέταξε στά δίπτυχα τόν Ἀρχιμανδρίτη Ἰουστῖνο Πόποβιτς (1894ndash1979) καί τόν ἡγούμενο τῆς Μονῆς Ντάιμπαμπε τοῦ Μαυροβουνίου Συμεών Πόποβιτς (1854 ndash 1941) Ἡ Σύνοδος τῆς Ιεραρχίας τῆς Σερβικῆς Ἐκκλησίας ἀποφάσισε ἡ μνήμη τοῦ Ἀρχιμανδρίτη Ἰ-ουστίνου Πόποβιτς νά τιμᾶται στίς 14 Ιουνίου καί τοῦ ἡγουμένου Συμεών τήν 1η Απριλίου

Ὁ ὅσιος καί θεοφόρος πατήρ Ἰουστῖνος γεννήθηκε στίς 25 Μαρτίου τοῦ 1894 στήν πόλη Βράνιε τῆς νοτίου Σερβίας Ὁ πατέρας του ὀνομαζόταν Σπυρί-

δων καί ἡ μητέρα του Ἀναστασία Ἡ οἰκογένεια τοῦ πατέ-ρα του ἦταν ἐκ παραδόσεως ἱερατική καί εἶχε δώσει στήν ὀρθόδοξη Ἐκκλησία τουλάχιστον ἑπτά ἱερωμένους Ὁ ἴδιος κατά τήν βάπτιση ἔλαβε τό ὄνομα Εὐάγγελος Ἀπό μικρό παιδί ἐπισκεπτόταν μέ τούς γονεῖς του τόν ἅγιο Πρόχορο τόν Θαυματουργό στήν κοντινή Μονή Πτσίνσκι ὅπου καί εἶδε μέ τά μάτια του τήν θεραπεία τῆς μητέρας του ἀπό βα-ριά ἀσθένεια Πηγή εὐλάβειας γιά τόν μικρό Εὐάγγελο ἦταν ἡ τακτική ἀνάγνωση τοῦ Εὐαγγελίου ἀπό τά δεκατέσσερα του χρόνια ἡ ἀνάγνωση τῶν Συναξαριῶν καί ἀργότερα τῶν ἔργων τῶν Ἁγίων Πατέρων τῆς Ἐκκλησίας ∆ιψασμέ-

νος γιά τήν γνώση ὁ Εὐάγγελος ἐγγράφεται τό 1905 στήν Ἐκκλησιαστική Σχολή τοῦ Ἁγίου Σάββα στό Βελιγράδι ὅπου ἀξιώθηκε νά ἔχει ὡς δάσκαλο του τόν ἅ-γιο Νικόλαο Βελιμίροβιτς (βλέπε σελίδα 24) Τελείωσε τήν Σχολή στά 1914 μά τόν πρόλαβε ὁ Α΄ Παγκόσμιος Πόλεμος καί στρατεύτηκε ὡς νοσοκόμος Τήν 1η Ἰανουαρίου τοῦ 1916 ἔλαβε τό μοναχικό σχῆμα καί πῆρε τό ὄνομα τοῦ ἁγίου μάρτυρος καί φιλοσόφου Ἰουστίνου Στήν συνέχεια φεύγει γιά θεολο-γικές σπουδές στήν Ἁγία Πετρούπολη Σύντομα ὅμως λόγῳ τῶν ἐξελίξεων στήν Ρωσία ἀναγκάστηκε νά μεταβεῖ στήν Ὀξφόρδη Ἐκεῖ ἔμεινε δύο χρόνια ἐτοιμά-ζοντας τήν διδακτορική του ἐργασία μέ θέμα laquoἩ θρησκεία καί ἡ φιλοσοφία τοῦ Ντοστογιέβσκιraquo Τό 1919 ὅταν μετά τό τέλος τοῦ πολέμου γύρισε στήν πατρίδα του τοποθετήθηκε ὡς καθηγητής θεολογίας στό Σρέμσκι Κάρλοβτσι Τό 1926 με-ταβαίνει στήν Ἀθῆνα γιά νά λάβει τό διδακτορικό του δίπλωμα στήν Πατρολογί-α μέ θέμα laquoΤό πρόβλημα τοῦ προσώπου καί τῆς γνώσεως στόν Ἅγιο Μακάριο τόν Αἰγύπτιοraquo Γνώριζε πολύ καλά τήν παλαιοσλαβική τήν ἀρχαιοελληνική τήν λατινική τήν ρωσική τήν νεοελληνική τήν ἀγγλική τήν γερμανική καί τήν γαλ-λική γλῶσσα

19

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

Τά ἑπόμενα ἔτη ἐργάστηκε στίς Ἐκκλησιαστικές Σχολές τοῦ Καρλοβικίου τῆς Πριζρένης καί τοῦ Μοναστηρίου Τό 1930-31 ἡ Σερβική Ἐκκλησία τόν ἔστειλε σέ ἱεραποστολική ἀποστολή στήν Τσεχοσλοβακία γιά τήν διαφώτιση καί ὀργά-νωση τῶν ἐνοριῶν καί τοῦ μοναχικοῦ βίου τῶν ὀρθοδόξων Σλοβάκων στά Καρ-πάθια οἱ ὁποῖοι ἐπέστρεφαν στήν Ὀρθοδοξία ἀπό τήν Οὐνία Ἐνῶ ἀκόμη βρι-σκόταν ἐκεῖ ἐξελέγη τό 1931 ἐπίσκοπος τῆς νεοσυσταθείσης Ἐπισκοπῆς Καρπα-θίας ἀλλά ἀπό ταπείνωση δέν δέχτηκε τήν θέση ἐκείνη Στήν διάρκεια τῆς γερμανικῆς κατοχῆς βρέθηκε σέ διάφορες μονές καί στό Βελιγράδι μοιραζόμενος τήν τύχη τοῦ λαοῦ του Μέ τήν ἐγκαθίδρυση τῆς νέας κομμουνιστικῆς ἐξουσίας στήν Γιουγκοσλαβία τό 1945 ὁ π Ιουστῖνος ἐξεδιώχθη ἀπό τό Πανεπιστήμιο τοῦ Βελιγραδίου μαζί μέ ἄλλους 200 καθηγητές Τό 1946 συνελήφθη στήν μονή Σούκοβο καί φυλακίστηκε Λίγο ἔλειψε νά ἐκτελεστεῖ ἀπό τό καθεστώς ὡς laquoἐχθρός τοῦ λαοῦraquo ἀλλά σώθηκε τήν τελευταία στιγμή ὅταν ὁ Πατριάρχης Γαβριήλ κατά τήν ἐπιστροφή του ἀπό τό Νταχάου ἀπαίτησε τήν ἀ-ποφυλάκισή του ∆ιωγμένος ἀπό τό Πανεπιστήμιο καί δίχως κάποια σύνταξη στερημένος ἀ-πό τά ἀνθρώπινα θρησκευτικά καί πολιτικά του δικαιώματα ὁ π Ιουστῖνος ἔζη-σε οὐσιαστικά ἔγκλειστος στήν μικρή γυναικεία μονή τῶν Ἀρχαγγέλων στό Τσέ-λιε τοῦ Βάλιεβο Ἀκόμη καί ἐκεῖ ὅμως οἱ πολιτικές ἀρχές δέν τόν ἄφηναν ἥσυχο Πέρα ἀπό τήν συνεχῆ καί ἀσφυκτική παρακολούθηση συχνές ἦταν καί οἱ ἀνα-κρίσεις στήν πολιτική διοίκηση τοῦ Βάλιεβο Σέ περιόδους δέ κρισίμων συνεδριά-σεων τῆς Ἱερᾶς Συνόδου στό Βελιγράδι τοῦ ἀπαγορευόταν ὁποιαδήποτε ἔξοδος ἀπό τήν μονή ἐπί μῆνες ἀπό τόν φόβο τυχόν ἐπιρροῆς του στούς ἐπισκόπους Πα-ρά τίς δύσκολες αὐτές καί ὀδυνηρές συνθῆκες ὁ Ἅγιος Ἰουστῖνος λειτουργοῦσε καθημερινά προσευχόταν ἀδιάλειπτα ἐπικοινωνοῦσε μέ ὅσους εἶχαν τό θάρρος νά τόν ἐπισκέπτονται καί ἔγραφε συνεχῶς Παρά τόν αὐστηρό περιορισμό του ἀπό τίς πολιτικές ἀρχές ἡ φήμη του ἐξα-πλώθηκε γρήγορα καί πέρασε τά σύνορα τῆς Σερβίας Ἔτσι τόν ἐπισκέπτονταν ὄχι μονάχα Σέρβοι ἀπό διάφορες περιοχές τῆς χώρας ἀλλά καί πολλοί Ἕλληνες Ἐκοιμήθη ἐν Κυρίῳ στίς 25 Μαρτίου 1979 ἀνήμερα τοῦ Εὐαγγελισμοῦ Ὁ Ἅγιος Ἰουστῖνος ἀφοῦ ἐντρύφησε στά ἔργα τῶν Πατέρων τῆς Ἐκκλησίας ἔγραψε τά δικά του συγγράμματα ὅπου διαφαίνεται τό θεολογικό βάθος καί ἡ πίστη του ∆ύο εἶναι τά κεντρικά χαρακτηριστικά τοῦ ἔργου του Ἡ ἀγάπη του γιά τό πρόσωπο τοῦ laquoΘεανθρώπου Χριστοῦraquo - πού εἶναι ἡ πιό συχνή ἔκφραση μέσα στό ἔργο του- καί ἡ μέριμνά του νά μήν ἀποκλίνει ἀπό τήν ἀλάνθαστη γραμμή τῶν θεοφόρων Πατέρων τῆς Ὀρθοδόξου Ἀνατολῆς Τήν περίοδο 1932-35 συνέγραψε τό ἔργο laquoὈρθόδοξος φιλοσοφία τῆς Ἀληθείαςraquo τό ὁποῖο τοῦ χάρισε τήν ἔδρα τῆς ∆ογματικῆς στήν Θεολογική Σχολή τοῦ Πανεπιστημίου τοῦ Βελι-γραδίου Ἄλλα ἔργα του εἶναι οἱ Βίοι τῶν Ἁγίων σέ 12 τόμους καί ἡ Ἑρμηνεία τῆς Καινῆς ∆ιαθήκης σέ 7 τόμους

20

ΕΠΙΛΟΓΕΣ ΑΠΟ ΚΗΡΥΓΜΑΤΑ Ἅγιος Ἰουστῖνος Πόποβιτς

Ἀρχαγγέλων Λόγος

Α ὐτό εἶναι ἡ ἀγάπη τοῦ Χριστοῦ πρός τόν ἄνθρωπο ἡ λύτρωση ἀπό τόν θά-νατο Λέει ἡ δεύτερη μεγάλη ἐντολή laquoἈγαπήσεις τόν πλησίον σου ὡς σεαυ-

τόνraquo (Μτ 22 39) Πότε ἀγαποῦμε λοιπόν πραγματικά τόν ἄνθρωπο Ὅταν τόν λυτρώνουμε ἀπό τήν ἁμαρτία του ἀπό τήν κόλαση αὐτή εἶναι ἡ γνήσια ἀγάπη πρός τόν ἄνθρωπο Μονάχα ὅταν ἀγαπᾶ κανείς τόν ἄνθρωπο διά τοῦ Χριστοῦ - μέ ὅλη τήν ψυχή καί τήν δύναμή του- τότε τόν ἀγαπᾶ ἀληθινά

Θ ά ρωτήσει κάποιος καί ἡ ἀγάπη τῶν γονέων πρός τά τέκνα Καί ἡ ἀγάπη τοῦ συζύγου πρός τήν σύ-

ζυγο Καί ἡ ἀγάπη τοῦ ἀνθρώπου πρός τήν πατρίδα ∆έν εἶναι καί αὐτά ἀγάπη Τά ὀνομάζουμε βέβαια ὅλα αὐτά ἀγάπη ἀλλά εἶναι ἄραγε ἔτσι Ὅλα αὐτά δέν ἔ-χουν ἴχνος ἀγάπης ἐάν δέν εἶναι ὁ Χριστός ἡ δύναμη ἐ-κείνη μέσα ἀπό τήν ὁποία ἀγαπᾶμε Ἄν ὁ πατέρας δέν ἀγαπᾶ τά τέκνά του μέ τήν ἀγάπη τοῦ Χριστοῦ ἄν δέν τά παιδαγωγεῖ στό ἀγαθό ἄν δέν τά ὁδηγεῖ στόν ἴσιο δρόμο ἄν δέν τά διδάσκει νά σωθοῦν ἀπό τήν ἁμαρτί-α παρά μονάχα τά χαϊδεύει καί τά κολακεύει τότε τά μισεῖ καί τά φονεύει Ἄν πάλι ὁ σύζυγος ἀγαπᾶ τήν σύ-ζυγο μονάχα σαρκικά γίνεται ὁ φονιᾶς της Ἔτσι συμ-βαίνει μέ κάθε γήινη σαρκική ἀγάπη

Ὦ ναί ὅταν οἱ ἄνθρωποι τρελαθοῦν ἀπό τήν ὑπερηφάνεια ὅταν ἀλλοφρο-νήσουν ἀπό τήν αὐταρέσκεια τότε δέν τούς χρειάζεται ὁ Θεός δέν χρειά-

ζονται τήν ∆ικαιοσύνη Του ἀφοῦ ἀνακηρύσσουν τόν ἑαυτό τους γιά Θεό Προ-τείνουν τήν ἐλάχιστη καί ψεύτικη ἀλήθεια τούς ὡς τήν μεγάλη τήν σωτήρια ἀλή-θεια Ἀνακηρύσσουν ἀκόμα τήν ἐλάχιστη γήινη δική τούς ἀνάπηρη δικαιοσύνη ὡς τήν μέγιστη δικαιοσύνη δέν μᾶς χρειάζεται ἡ ∆ικαιοσύνη τοῦ Χριστοῦ δέν θέλουμε τήν ∆ικαιοσύνη τοῦ Θεοῦ

Ο ἱ ἄνθρωποι μέ τυφλωμένο τό νοῦ καί τήν ψυχή δέν βλέπουν μά καί δέ θέ-λουν νά δοῦν ὅτι σέ τοῦτο τόν κόσμο ὁ ἄνθρωπος - ὁ γνήσιος ἄνθρωπος -

δέν μπορεῖ νά σταθεῖ Οἱ Ἠρῶδες ζητοῦν τήν κεφαλή τοῦ Ἰωάννου τοῦ Βαπτι-στοῦ ζητοῦν τίς κεφαλές ὅλων τῶν δικαίων τῆς γῆς Καί οἱ Φαρισαῖοι οἱ ψευδεῖς Γραμματεῖς καί οἱ ψευδοσοφοί τοῦ κόσμου αὐτοί ἀπαιτοῦν τόν θάνατο τοῦ Θε-ανθρώπου Χριστοῦ

Γ ιατί ἡ Εὐρώπη περιέπεσε στίς μέρες μας σέ τόσα δεινά σέ τόσα ἀδιέξοδα Εἶ-ναι ἐπειδή ἀπέρριψε τόν Χριστό ἀπέρριψε τό ἱερό Του Εὐαγγέλιο καί ζητᾶ

21

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

νά λύσει ὅλα της τά προβλήματα χωρίς τόν Χριστό Καί μάλιστα ὄχι μόνο χωρίς τόν Χριστό μά καί ἀντίθετα ἀπό τόν Χριστό Μά ὅποιος μάχεται τόν Χριστό καί Θεό ἐκεῖνος γίνεται σύντροφος τῶν δαιμόνων Καί τί εἶναι αὐτό πού ἀπομένει ἀ-πό αὐτόν τόν ἄνθρωπο μέσα σέ ἕναν τέτοιο πόλεμο Πτῶμα Μονάχα πτῶμα

Κ άθε ἄνθρωπος εἶναι ὁ αἰώνιος ἀδελφός σου ὁ αἰώνιος συνάδελφός σου Πρόσεχε λοιπόν πῶς τοῦ συμπεριφέρεσαι Πρόσεχε τί σκέφτεσαι περί αὐ-

τοῦ Πρόσεχε τί ἐπιθυμεῖς γι αὐτόν Ἐπειδή στήν αἰωνιότητα μέλλεις νά ζήσεις μαζί μέ ἐκεῖνον Γι αὐτό ἄς εἶναι ὅλα μέσα μας ἀθάνατα καί αἰώνια ἡ ἀγάπη μας πρός τόν ἄνθρωπο τό ἀγαθό μας ἡ ἀλήθειά μας ἡ δικαιοσύνη μας Γιά νά μήν ντρεπόμαστε στόν ἄλλο κόσμο μήτε γιά τήν ἀγάπη μας μήτε γιά τό καλό μας μή-τε γιά τήν ἀλήθειά μας μήτε καί γιά τήν δικαιοσύνη μας ἐνώπιον τοῦ Κυρίου

Ὁ παράδεισος μά καί ἡ κόλαση τοῦ ἀνθρώπου ἀρχίζουν ἐδῶ ἀπό τήν γῆ γιά νά συνεχιστοῦν αἰώνια στήν ἄλλη ζωή Τί εἶναι ὁ παράδεισος Εἶναι ἡ αἴ-

σθηση τῆς παρουσίας τοῦ Θεοῦ Ἅμα ὁ ἄνθρωπος αἰσθάνεται ἐντός του τόν Θεό εἶναι ἤδη στόν παράδεισο γιατί ὅπου εἶναι ὁ Θεός ἐκεῖ εἶναι καί ἡ Βασιλεία τοῦ Θεοῦ ἐκεῖ καί ὁ παράδεισος Ἀπό τότε πού ὁ Θεός Λόγος κατέβηκε στήν γῆ καί ἔ-γινε ἄνθρωπος ὁ παράδεισος ἔγινε ἡ ἀμεσότερη πραγματικότητα γιά τήν γῆ καί τόν ἄνθρωπο ἐπειδή ὅπου εἶναι ὁ Χριστός ἐκεῖ καί ὁ παράδεισος

∆ έν ὑπάρχει μεγαλύτερη φρίκη ἀπό τήν αἰωνιότητα δίχως Χριστό Ἐγώ θά δεχόμουν μέ χαρά νά εἶμαι στήν Κόλαση μαζί μέ τόν Χριστό (συγχωρῆστε

μου τό παράδοξο) παρά στόν Παράδεισο δίχως Χριστό Γιατί ὅπου δέν εἶναι Ἐ-κεῖνος τά πάντα μεταβάλλονται σέ κατάρα σέ πίκρα καί σέ φρίκη

Ἡ κάθε εὐαγγελική ἀρετή γίνεται στά χέρια τοῦ ὀρθοδόξου χριστιανοῦ πινέ-λο μέ τό ὁποῖο ζωγραφίζει στήν ψυχή του τήν εἰκόνα τοῦ Χριστοῦ μέχρι νά

τήν ὁλοκληρώσει Ὅταν δεῖς τήν ψυχή ἑνός τέτοιου ἀνθρώπου βλέπεις τήν εἰκό-να τοῦ Χριστοῦ καί λές μέσα σου ἀλήθεια ὁ ἄνθρωπος αὐτός τοποθέτησε στό σῶμα του τήν εἰκόνα τοῦ Χριστοῦ ἔφτασε τό ὕψιστο νόημα τῆς ζωῆς καί πλούτι-σε πλοῦτο ἀδαπάνητο

Κ άθε λογισμός καί κάθε αἴσθηση ὁδηγοῦν σταδιακά τήν ψυχή εἴτε πρός τόν παράδεισο εἴτε πρός τήν κόλαση Ἄν ὁ λογισμός εἶναι ἔλλογος τότε συνδέει

τόν ἄνθρωπο μέ τόν Θεό Λόγο μέ τόν ὕψιστο Λογισμό μέ τήν Παναγία πρᾶγμα πού εἶναι ἤδη ὁ παράδεισος Ἐάν πάλι εἶναι ἄλογος ὁ λογισμός ἤ καί παράλογος τότε συνδέει ἀναπόφευκτα τόν ἄνθρωπο μέ τόν Παράλογο τόν Ἀνόητο μέ τόν διάβολο πρᾶγμα πού εἶναι ἤδη ἡ κόλαση Ὅσα ἰσχύουν γιά τόν λογισμό ἰσχύ-ουν καί γιά τίς αἰσθήσεις Ὅλα ἀρχίζουν ἐδῶ ἀπό τήν γῆ καί ὁ παράδεισος μά καί ἡ κόλαση τοῦ ἀνθρώπου

22

Ἀρχαγγέλων Λόγος

Ἡ Ἀγάπη τοῦ Θεοῦ Ἅγιος Ἰουστῖνος Πόποβιτς

θρώπινη καρδιά πού ἀγαπᾶ καί θυσιά-ζεται γιά τούς ἀδελφούς Ἐπειδή ὅλες αὐτές οἱ θεϊκές τελειότητες μέσα ἀπό τίς θεϊκές δυνάμεις ἀναπτύσσουν πλουτίζουν ἀπεγκλωβίζουν τήν ἀν-θρώπινη αἴσθηση τῆς προσωπικῆς ἀ-θανασίας καί τῆς αἰώνιας ζωῆς καθώς καί τήν αἴσθηση τῆς ἀθανασίας καί τῆς αἰώνιας ζωῆς τῶν ἀδελφῶν

Ἐάν ἀγαπῶμεν ἀλλή-λους ὁ Θεός ἐν ἡμῖν μέ-νει καί ἡ ἀγάπη αὐτοῦ τετελειωμένη ἐστίν ἐν ἡ-μῖν (Ἰωαν Α΄ 4 12) Ἡ ἀγάπη φέρει τόν Θεό μέσα στήν ψυχή ὥστε πάντα ζεῖ ἐν Αὐτῷ καί μ αὐτόν τόν τρόπο βλέ-πει τόν Θεό πού κατά τά ἄλλα εἶναι ἀόρατος Ὁ Θεός διά τῆς ἀγάπης ἔγινε ἄνθρωπος ἐνσαρ-

κώθηκε Ἔτσι καί ὁ ἄνθρωπος διά τῆς ἀγάπης θεοῦται θεοποιεῖται γίνε-ται laquoθεός κατά χάρινraquo Ὁ ἀόρατος Θε-ός διά τῆς ἀγάπης γίνεται ἁπτός ὁρα-τός Ἐπειδή ἡ θεϊκή ἀγάπη εἶναι σαρ-κοποιητική δύναμη μεταφέρει καί ἐν-σαρκώνει τόν ἀγαπῶντα μέσα στόν ἀ-γαπώμενο Οἱ ζωές τους ἑνώνονται σέ μία ζωή οἱ ψυχές τους σέ μία ψυχή οἱ καρδιές τους σέ μία καρδιά Καί ἐκεῖ-νοι αἰσθάνονται τόν ἑαυτό τους ὡς ἕ-να ἄν καί παραμένουν δύο ξεχωριστά πρόσωπα Αὐτό ἰσχύει γιά ὅλα τά μέλη

Ἡ ἀγάπη τοῦ Θεοῦ ζεῖ στόν ἄνθρωπο καί δρᾶ μέσα του καί γύρω ἀπ αὐτόν διά

τῶν ὑπολοίπων θεϊκών ἀρετῶν καί τῶν Ἁγίων δυνάμεων Μέσα ἀπ αὐτές ἐμφανίζεται πραγματώνεται συγκε-κριμενοποιεῖταιmiddot εἶναι τά ἔργα της οἱ μαρτυρίες της ἡ ἀληθινότητά της Ὡς πρός αὐτήν τήν θεανθρώ-πινη δραστηριότητά της καί ἀληθινότητά της ἐ-κείνη διακρίνεται ἀπό τίς ὑπόλοιπες ἐπονομα-ζόμενες ἀγάπες ψευδοα-γάπες τίς ἀφηρημένες τίς πρόσκαιρες τίς φαν-τασμένες τίς οὑμανιστι-κές τίς ἀνθρωποειδεῖς Ἡ ἀγάπη εἶναι ἀληθινή ὅ-ταν πράττει γιά τούς ἀ-δελφούς ὅλα τά εὐαγγε-λικά ἔργα τήν δικαιοσύ-νη τήν ἐλεημοσύνη τήν προσευχή κλπ Αὐτά εἶναι τά χνάρια της τά ση-μάδια τῆς ἰδιαιτερότητάς της ἡ ζωή της

Γι αὐτό ὁ ἅγιος Θεολόγος εὐαγγελίζε-ται Τεκνία μου μή ἀγαπῶμεν λόγῳ μηδέ τῇ γλώσσῃ ἀλλ ἐν ἔργῳ καί ἀλη-θείᾳ (Ἰωαν Α΄ 318-19)

Ἡ Θεία Ἀλήθεια εἶναι ψυχή τῆς Θεί-ας ἀγάπηςmiddot καί σ αὐτήν ὑπάρχουν ὅ-λες οἱ θεῖες τελειότητες Αὐτό εἶναι ἐ-κεῖνο πού πράγματι παρηγορεῖ τήν ἀν-

23

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

τῆς Ἐκκλησίας Μέ τήν ἀλληλοαγάπη ζοῦν ὁ ἕνας στόν ἄλλον ὁ ἕνας σέ ὅλους καί ὅλοι σέ ἕναν κατά τόν ἴδιο τρόπο σκέπτονται αἰσθάνονται καί πράττουν συλλογικά laquoσύν πᾶσι τοῖς ἁγί-οιςraquo (Ἐφ γ΄18) Εἶναι ἐκεῖνο πού εἰπώ-θηκε στίς Πράξεις laquoΤοῦ δέ πλήθους τῶν πιστευσάντων ἦν ἡ καρδία καί ἡ ψυχή μία ἀλλrsquo ἦν αὐτοῖς ἅπαντα κοι-νάraquo

Βιώνοντας τήν ἀγάπη τοῦ Χρι-στοῦ ὁ ἄνθρωπος ἐγκαθιστᾶ τόν Θεό στήν ψυχή του ζεῖ μ Αὐτόν σκέπτε-ται μ Αὐτόν αἰσθάνεται μ Αὐτόν πράττει μ Αὐτόν μέ μία λέξη laquoὁ Θεός ἐν αὐτῷ μένειraquo Ὡς ἐκ τούτου ὁ Θεός γι αὐτόν εἶναι τό πιό ἄμε-σο βίωμα ἡ πιό ἄμεση πραγματικότητα ἡ πιό ὀ-φθαλμοφανής δοκιμή ἡ πιό ἔμπρακτη ἐμπειρία Καί ὅταν ὁ Θεός μένει στόν ἄνθρωπο τελειοποιεῖ καί τήν ἀγάπη τοῦ ἀνθρώ-που Ἐπειδή ἐξ Αὐτοῦ βαθμιαῖα ξεχύνεται στήν ψυχή τοῦ ἀνθρώπου ἡ θεϊ-κή ἀγάπη αὐξάνεται σέ ὁλο καί πιό τέλεια ἀγάπη μέσῳ τῶν ὑπολοίπων ἁ-γίων ἀρετῶν ἕως τελικά νά laquoἀγαπο-ποιήσειraquo ὅλο τό laquoεἶναιraquo του Κι ἐκεῖνο τότε δέν γνωρίζει ὅριο στήν ἀγάπη ἐ-πειδή laquoὁ Θεός ἀγάπη ἐστίνraquo γι αὐτό ἡ θεϊκή ἀγάπη καί δέν ἔχει ὅρια Ἔξω ἀπό τήν ἀγάπη εἶναι ὁ θάνατος ἡ νέκρωση ἡ θνητότητα laquoὁ μή ἀγα-πῶν τόν ἀδελφόν μένει ἐν τῷ θανά-τῳraquo (ἸωανΑ΄ 314) Γιατί Ἐπειδή μό-νο ἡ ἀγάπη τσακίζει τήν φυλακή τοῦ ἐ-γωϊσμοῦ βγάζει τήν ψυχή ἀπό τήν οἴη-ση ἀπό τόν αὐτοαποκλεισμό ἀπό τήν

αὐτοαπομόνωση καί τήν φέρνει σέ φι-λική σχέση μέ τόν ἀδελφό ὡς ζωντανό ὄν ὡς φορέα τῆς ζωῆς Ὁ μή ἀγαπῶν μένει ἐν τῷ θανάτῳ μέ-σα στά ἐγωϊστικά κλειστά πρόσκαιρα αἰσθήματα σκέψεις διαθέσεις πάντα κλειστός μέσα στόν ἑαυτό του στήν φυλακή τοῦ ἐγωϊσμοῦ του τῆς φιλαυ-τίας του λόγῳ τῶν ὁποίων καί σαπίζει ἡ ψυχή μέσα του σαπίζουν οἱ σκέψεις σαπίζουν τά αἰσθήματα καί πεθαί-νουν πεθαίνουν πεθαίνουν Ἡ ψυχή πού μένει ἐν τῷ θανάτῳ ὄζει θάνατο καί ὅλες οἱ σκέψεις της τά αἰσθήματα οἱ ἐπιθυμίες καί οἱ διαθέσεις Ἀπό αὐτή τήν πανθανάτωση μόνο ἡ θεϊκή ἀγάπη ἀνασταίνει τήν ψυχή καί τήν ὁδηγεῖ στήν ζωή τήν αἰώνια Τότε

ὅλη ἡ ψυχή εὐωδιάζει ἀ-θανασία

Ἡ ἀγάπη νικητής τοῦ θανάτου ἡ ἀγάπη - σω-τῆρας ἀπό τόν θάνατο Ἀγάπη ποιό εἶναι τό ὄ-νομά σου ἐάν ὄχι ὁ Χρι-στός Ἐπειδή Αὐτός ὄν-τως εἶναι ὁ νικητής τοῦ θανάτου μέ τήν ἀγάπη νικᾶ τόν θάνατο γιά τούς

ἀνθρώπους Ἡ ἀγάπη ἀθανατοποιεῖ τό ἀνθρώπινο ὄν ἐπειδή τό γεμίζει μέ θεϊ-κή ζωή Εἶναι θεοποιητική θεοδημι-ουργική δύναμη Θέλεις νά αἰσθανθεῖς ἀθάνατος σrsquo αὐτόν τόν κόσμο Ἀγάπα τούς ἀδελφούς ἀγάπα τούς ἀνθρώ-πους ὡς ἀδελφούς Σrsquo αὐτό ἔγκειται ἡ ἀληθινή χαρά τῆς ζωῆς χαρά πού κα-νείς δέν μπορεῖ νά πάρει ἀπό τόν ἄν-θρωπο οὔτε σrsquoαὐτόν οὔτε στόν ἄλλο κόσμο καί τήν χαράν οὐδείς αἴρει ἀφrsquo ὑμῶν (Ἰωαν ιστ΄ 22)

Ἁγ Ἰουστῖνος Πόποβιτς Ἑρμηνεία ἐπι-στολῶν Ἁγ Ἰωάννου Θεολόγου ἐκδ Ἐν πλῷ

24

Ἀρχαγγέλων Λόγος

Νά εἴμαστε αἰσιόδοξοι Ἅγιος Νικόλαος Βελιμίροβιτς

Ὁ Ἅγιος Νικόλαος Βελιμίροβιτς γεννήθηκε στίς 23 ∆εκεμβρίου τοῦ 1880 Σπού-δασε στήν Ἐλβετία στήν Ἀγγλία καὶ στήν Ρωσία Μοναχὸς ἔγινε στίς 20 ∆εκεμ-βρίου 1909 Τό 1919 ἐκλέγεται ἐπίσκοπος Ζίτσης Τὸ 1941 συλλαμβάνεται ἀπὸ τοὺς Γερμανοὺς καὶ μετὰ ἀπὸ ἕνα μεγάλο διάστημα φυλάκισής του στήν Σερβία μεταφέρεται μαζὶ μὲ τὸν Πατριάρχη Γαβριὴλ τό 1944 στό Νταχάου ἀπό ὅπου καὶ ἀπελευθερώνονται ἀπό τίς συμμαχικὲς δυνάμεις τό 1945 Μετὰ τὴν ἀπελευ-θέρωση ὁ Ἅγ Νικολαος μεταβαίνει στήν Ἀγγλία καὶ ἀπὸ ἐκεῖ στήν Ἀμερική ὅ-που καὶ πεθαίνει στίς 18 Μαρτίου 1956 Ἡ Σύνοδος τῆς Σερβικῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας τὸν ἀνακήρυξε Ἅγιο καὶ ἡ μνήμη του τιμᾶται στίς 3 Μαΐου

Ο ἱ ἄνθρωποι δέν μποροῦν νά συνεχίσουν νά παρατη-ροῦν τὰ πάντα ὑπὸ τὴν ὀπτικὴ γωνία τῆς αἰωνιότη-τας Ὅμως ὅλα ὅσα αὐτὸς ὁ πολιτισμὸς παράγει τὰ

παράγει γιά τὴν αἰωνιότητα Ἡ ἀγάπη καὶ ἡ φιλία μας εἶναι μὴ πεπερασμένες ὅπως καὶ ὁ κόσμος καὶ ἀκόμα πιὸ ἀξεπέρα-στες ἀπὸ τὸν κόσμο Ὅλα ὅσα ἔζησαν στήν γῆ ζοῦν καὶ σή-μερα σrsquo αὐτὸ τὸ νοητὸ πνευματικὸ περιβάλλον καὶ ὅλα ὅσα ζοῦν σήμερα θὰ ζήσουν αἰώνια πάλι σrsquo αὐτὸ τὸ περιβάλλον Ἡ ἀγάπη καὶ ἡ φιλία μας δέν καθαιροῦνται μὲ τὸν θάνατο ἀλλὰ προεκτείνονται σὲ μία μακρὰν καθαρότερη καὶ ἀνώτε-ρη καὶ ἰσχυρότερη μορφὴ στόν ἄλλο κόσμο Ἀνάμεσα σὲ ἐ-κεῖνο τὸν κόσμο καὶ σrsquo αὐτὸν τὸν κόσμο τὰ ὅρια τὰ φτιάχνει μόνο ἡ δικὴ μας μυωπία ∆έν βλέπουμε τὴν προέκταση αὐτῆς

τῆς ζωῆς μετὰ τὸν θάνατο καὶ γιrsquo αὐτὸ ὁ θάνατος μᾶς φαίνεται σὰν ψαλίδι πού κόβει ὅλα τὰ νήματα καὶ τὶς σχέσεις ἀνάμεσα στούς νεκροὺς καὶ τοὺς ζωντανοὺς καὶ τὸ ὁποῖο καὶ ἀπὸ μᾶς κάθε μέρα ἀποκόβει ἀπὸ ἕνα μέρος ὅταν μᾶς χωρίζει ἀ-πὸ τὴν ἀγάπη μας τήν φιλία μας καὶ τήν χαρὰ μας Ἐμεῖς δέν βλέπουμε ὅμως μποροῦμε νά δοῦμε Μποροῦμε νά δοῦμε μὲ τὸ πνεῦμα μας τὸ τώρα γιά τὸ τώρα ἀλλὰ θὰ ἔρθει καιρὸς σύντομα θὰ ἔρθει ὅταν καὶ τὰ φυσικὰ μας μάτια θὰ βλέ-πουν καὶ τὸν πνευματικὸ κόσμο Ἐμεῖς παρrsquo ὅλα αὐτὰ πιστεύουμε Φώναζαν οἱ χριστιανοὶ μάρτυρες καθώς τούς ἔριχναν στήν πυρὰ Κατασπαράζονταν ἀπὸ τὰ θηρία καὶ ψιθύριζαν Ἐμεῖς παρrsquo ὅλα αὐτὰ ἐλπίζουμε Καρφωμένοι στούς σταυροὺς στέναζαν Ἐμεῖς παρrsquo ὅ-λα αὐτὰ ἀγαπᾶμε Τοὺς κατεδίωξαν καὶ κακοὶ καὶ καλοί αὐτοκράτορες καὶ οἱ Νέρωνες καὶ οἱ Τραϊανοὶ στήν Ἀσία καὶ στήν Ἀφρικὴ στά Βαλκάνια καὶ στήν Βρετανία τοὺς περιφρόνησαν σὰν νά ἦταν μιάσματα τοὺς ἀπομάκρυναν σὰν ἄ-χρηστες πέτρες τοὺς τίναξαν σὰν σκόνη ἀπὸ τὰ πόδια τους

25

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

Οἱ μορφωμένοι δέν ἤθελαν νά τοὺς καταλάβουν οἱ ἰσχυροὶ δέν ἤθελαν νά τοὺς ἀκούσουν οἱ πλούσιοι δέν ἤθελαν νά τοὺς προστατεύσουν Ὁλόκληρος ὁ κόσμος ἦταν κουφός ἀπέναντι στίς ἱκεσίες τους τὰ ἄγρια θηρία εἶχαν περισσοτέ-ρους φίλους ἀπὸ ὅτι αὐτοὶ οἱ νεκροὶ στούς τάφους δέν ζήλευαν τήν ζωή τους Παρrsquo ὅλα αὐτὰ ὅμως ἐκεῖνοι ὅσο ἡ γῆ περιστρεφόταν στόν ἀέρα κοιτάζοντας τὸν ἥλιο καὶ κουβαλῶντας μέσα της τὰ σκουλήκια σήκωναν τὸ βλέμμα στόν ἥλιο κι ἔλεγαν laquoἘμεῖς παρrsquo ὅλα αὐτὰ ἀγαπᾶμε ἐλπίζουμε καὶ πιστεύουμε Ἀγαπᾶμε αὐτὴ τήν μαρτυρική ζωή καὶ ἐλπίζουμε στήν καλύτερη καὶ πιστεύου-με στό μοναδικὸ Παντοδύναμο πού εἶναι πιὸ ψηλὰ ἀπὸ τὸν ἥλιο καί πού μετράει ὅλους τοὺς πόνους μας καὶ ὅλες τίς ἀδικίες τῶν βασανιστῶν μαςraquo Αὐτὴ τὴν πεταμένη πέ-τρα πού μὲ τὸ πόδι ἀπομάκρυναν οἱ οἰκοδόμοι τῆς τότε κοινωνικῆς ζωῆς παρέλαβε ὁ θεϊκὸς Οἰκοδόμος τῆς οἰκου-μένης γιά θεμέλιο τῆς Ἐκκλησίας Του αὐτὸ τὸ πιὸ μεγάλο οἰκοδόμημα τοῦ ὀπτιμισμοῦ πού χτίστηκε ποτέ στήν γῆ Νά εἴμαστε αἰσιόδοξοι ὅταν πάσχουμε γιατὶ τίποτα ἀπrsquo ὅ-σα παθαίνουμε δέν εἶναι χωρὶς στόχο καὶ χωρὶς νόημα Κά-θε πάθημα ἀποτελεῖ βασικὸ γεγονὸς ἐν γένει στήν ζωὴ τῆς ἀνθρωπότητας Εἶναι σὰν ἕνα εἰσιτήριο πού πληρώνουμε μπαίνοντας σὲ αὐτὸ τὸ παγκόσμιο θέατρο τὸ ὁποῖο ὁ Θεὸς φώτισε μὲ πολλοὺς ἥ-λιους καὶ τὸ στόλισε μὲ πολλὰ θαυμαστὰ σενάρια Ἐμένα τρεῖς φορὲς τά παθήμα-τά μου μέ ἔφτασαν κοντά στόν θάνατο Καί μπορῶ νά σᾶς μαρτυρήσω ὅτι δέν ἦταν ἀνυπόφορα οὔτε φοβερὰ Τὰ ἐνθυμοῦμαι εὐχάριστα γιατὶ αὐτὰ εἶναι πού ἔ-καναν τήν ζωή μου σήμερα ὀμορφότερη καὶ τὴν ψυχή μου πληρέστερη καὶ δυνα-τότερη Νά εἴμαστε αἰσιόδοξοι ὅταν χάνουμε ὅπως καὶ ὅταν κερδίζουμε ὅταν γερνᾶμε ὅπως καὶ ὅταν εἴμαστε νέοι Κάθε ἡλικία ἔχει τὸ μεγαλεῖο της καὶ τὴν ἰδι-αίτερη ὀμορφιὰ της Καὶ ἡ ψυχὴ μιᾶς ὀγδοντάχρονης σκιρτᾶ μπροστὰ στήν χαρὰ καὶ τήν λύπη μὲ τὸν ἴδιο τρόπο πού τὸ κάνει καὶ ἡ ψυχὴ ἑνὸς νέου καὶ ὁρμητικοῦ πλάσματος Νά εἴμαστε αἰσιόδοξοι σὰν χριστιανοὶ γιατὶ στήν πίστη μας ἔβρισκαν τίς παρηγοριὲς οἱ πιὸ ἀπελπισμένοι τίς ἐμπνεύσεις οἱ μεγαλύτεροι καλλιτέχνες οἱ με-γαλύτεροι καὶ καλύτεροι ἄνθρωποι τῶν τελευταίων δεκαεννέα αἰώνων Νά εἴμα-στε αἰσιόδοξοι στήν σκέψη γιατὶ μόνο ἡ αἰσιόδοξη σκέψη φτάνει ὡς τὸν Θεὸ Νά εἴμαστε αἰσιόδοξοι στά αἰσθήματα γιατὶ ἡ αἰσιοδοξία εἶναι φάρμακο γιά τήν θλίψη καὶ πηγὴ πραγματικῆς καὶ αἰωνίας χαρᾶς Νά εἴμαστε αἰσιόδοξοι στά ἔργα μας γιατὶ τὰ ἔργα μας ὑφαίνονται στόν ἱ-στὸ τοῦ Θεοῦ καὶ παραμένουν αἰώνια ὅπως τὰ ἔργα τοῦ Θεοῦ Νά εἴμαστε αἰσιόδοξοι ἀφοῦ ἡ ζωὴ εἶναι αἰσιοδοξία καὶ ἐμεῖς οἱ ἄνθρωποι εἴμαστε οἱ καλύ-τεροι στυλοβάτες καὶ οἱ ὀμορφότεροι ἐκφραστὲς τῆς ζωῆς Νά εἶσαι αἰσιόδοξος σημαίνει νά ζεῖς καὶ δικαίως νά ἐκτιμᾶς τήν ζωή Ἀπόσπασμα ἀπό τό βιβλίο laquoἈργά βαδίζει ὁ Χριστόςraquo ἐκδ Ἐν πλῷ

26

Ἀρχαγγέλων Λόγος

Ἐ μεῖς οἱ χριστιανοί οἱ ἀποκαλούμενοι παλαιότερα Ὁδῖτες Εἴμαστε οἱ ἀ-ποσυνάγωγοι οἱ ἀσεβεῖς τοῦ laquoνόμου τοῦ Θεοῦraquo οἱ παράνομοι τῶν με-γάλων αὐτοκρατοριῶν οἱ ἀντιρρησίες τῶν βασιλιάδων οἱ ἐπικηρυγμέ-

νοι εἰς θάνατον Ἐμεῖς πού ἀγαπήσαμε τό Φῶς πού ὡς κόλαση ὁρίσαμε τήν ἀχα-ριστία καί τήν μιζέρια κι ὕστερα μᾶς φυλάκισαν στά κολαστήρια βαρυφορτωμέ-νων μέ μεγάλα λόγια οὐτοπικῶν παραδείσων γιατί τάχα ἐνοχλοῦσαν οἱ σκοτα-διστικές ἰδέες μας Οἱ πτωχοί τῷ πνεύματι σrsquo ἕνα κόσμο πού νομίζει ὅτι τά ξέρει ὅλα Κάποιοι ἀπό μᾶς κάποτε ἁλώνισαν τόν κόσμο μέ δύο σανδάλια καί τήν ψυ-χή ξεχειλισμένη ἀπό Χριστό κάποιοι ἀπό ἐμᾶς καταδικάστηκαν ὡς ἄθεοι κι ἐ-παναστάτες γιατί δέν προσκυνοῦσαν κάποιοι ἀπό ἐμᾶς πέθαναν ἀπrsquo τούς λοι-μούς περιμαζεύοντας ἄρρωστα παιδιά πού τά πετοῦσαν στό δρόμο γιά τό laquoκοινό καλόraquo Ἔτσι μᾶς ἔμαθαν οἱ παλιοί συνοδοιπόροι μας νά μένουμε στά παρασκήνια ὅταν ὁ κόσμος ζεῖ τήν κάθε παρωδία του γιά νά τοῦ ἁπλώνουμε τά χέρια μας ὅ-

ταν ἡ αὐλαία καταρρέει Ἐμεῖς τῆς κάθε ἐποχῆς οἱ Ὁδῖ-τες πεθάναμε συχνά γιά ὅτι πιστέψαμε κλάψαμε γιά τόν κόσμο πού κατρακυλοῦσε ὅταν ὅλοι χειροκροτοῦ-σαν ξέφρενα τήν πρόοδό του κοιτάξαμε μέ τήν ψυχή φουσκωμένη ἀπό χαρά τόν ἥλιο χαμογελῶντας σάν παι-διά ὅταν ὁ κόσμος γκρίνιαζε Ὁ κόσμος πού ὕστερα ἀπό τόσο χειροκρότημα κατρακυλοῦσε ὁ κόσμος πού μᾶς θε-ωροῦσε ἀφελεῖς καί μᾶς περιγελοῦσε

Μᾶς λένε δεισιδαίμονες ἐκεῖνοι πού φοβοῦνται τόν Θεό ἤ τούς laquoκακούςraquo τούς δυτικούς ἤ τούς ἀνατολίτες ἤ τό

κακό τό μάτι τῆς γειτόνισσας τούς Ἀμερικάνους τούς Κινέζους ἤ τούς Ρώσους τούς συνωμότες ἤ τούς ἐξωγήινους ἤ τήν γρουσουζιά τους ἐπειδή δέν πρόλαβαν νά φτύσουν τόν κόρφό τους Ὀπισθοδρομικούς μᾶς λένε ἀκόμα οἱ δῆθεν ἐκσυγ-χρονιστές τῆς ἰστορίας μέ τά λόγια τά ξύλινα καί τά χέρια τά βαμμένα μέ αἷμα

Ἔτσι εἴμαστε ἐμεῖς οἱ ἀποκαλούμενοι Ὁδῖτες Πού ξέρουμε πώς μές στήν ἁμαρτία ἡ χάρη περισσεύει καί δέ βαστάει ἡ ἀπελπισία στήν ψυχή μας Πού μάθαμε μέ τό αἷμα τῆς ψυχῆς μας πώς ἐπανάσταση θά πεῖ νά τά βάζεις μέ τό δυνάστη καί τό χά-ος μέσα σου Τόσες αὐτοκτονίες γύρω τους κι ἐμᾶς πού ὑμνοῦμε τήν Ζωή μᾶς βλέ-πουν οἱ laquoπολιτισμένοιraquo σάν χαμένους Πολιτικῶς ὀρθοί δέν γίναμε ποτέ γιατί οὔ-τε ἀπό πολιτική οὔτε ἀπό ὀρθότητα λογαριάζει ἡ συγχώρεση

Ἐμεῖς γινήκαμε δειλοί ὅταν θάρρος σήμαινε νά σκοτώνεις τόν ἄλλο γιά νά τοῦ laquoμάθεις νά σκέπτεταιraquo Ἐμεῖς οἱ φτωχούληδες τοῦ Θεοῦ τό ἁλάτι τῆς γῆς γνωρί-ζουμε τόν Θεό ἀπό τά μάτια τοῦ ἀδελφοῦ καί τά λάθη μας ἀπrsquo τό ἁπλωμένο χέρι

Οἱ Ὁδῖτες Ἐλευθερία Ρούση θεολόγος - ἐκπαιδευτικός

27

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

τοῦ Χριστοῦ ἀντίκρυ μας Οἱ Ὁδῖτες βλέπεις μετροῦν τόν κόσμο μrsquo ἀγκαλιές καί χαμόγελα ἔτσι πού δέν ἀγοράζεται ποτέ ἡ ἐλπίδα τους οὔτε πουλιέται Μοναχά μοιράζεται καί ὅταν λιγοστεύει τῆς δίνει Λόγο ὁ οὐρανός νά πορεύεται Γιrsquo αὐτό οἱ χριστιανοί δέ νοιώθουν μόνοι μά προσεύχονται γιά τήν μοναξιά πού βασιλεύ-ει στίς ψυχές τῶν ἀνθρώπων

Μόνο αὐτή τήν μέρα ἔχω κι εἶναι ὅτι ἔχω τούτη ἡ μέρα Κι ἄν μέ ρωτήσεις θά σοῦ πῶ πώς θέλω νά μαι μέ ἐτούτους τούς τρελούς τούς Ὁδῖτες πού λένε laquoταξίδιraquo τήν ζωή καί ∆ρόμο τόν Θεό τους πού ἔχουν γιά Θεό Ἐκεῖνον πού ἔκλαψε γιrsquo αὐ-τούς καί πού χαμογελοῦσε στά παιδιά Ἐκεῖνον πού ἔβαλε πάνω ἀπό τίς ἔνθεες αὐταπάτες τῶν νόμων καί τίς ἐπηρμένες πολιτικῶς ὀρθές διακηρύξεις τήν Ἀγάπη Θέλω νά πορευτῶ μέ λογισμό καί μrsquo ὄνειρο τόν δρόμο τόν λιγότερο ταξιδεμένο μέ Πνεῦμα καί Ἀλήθεια πεινῶντας καί διψῶντας τήν δικαιοσύνη μέ ἔρωτα γιά τήν ζωή πού νά μήν τήν ἀφήσω νά τελειώσει ποτέ καί λέω νrsquo ἀφήσω τίς ἦττες καί τίς κρίσεις γιά ἐκείνους πού ὀνειρευτῆκαν ἕνα καθωσπρέπει ἐξοχικό μία δόξα ἀ-δειανή κι ἕνα αὐτοκίνητο ἀκριβό γιά μέσ τήν πόλη

ΥΓ Ξέρω θά πεῖς πώς κάποιοι ἀπό ἐμᾶς ἔπραξαν τ ἀντίθετα στό διάβα τοῦ χρό-νου Ὑπηρέτησαν τίς ἐξουσίες σαγηνεύτηκαν ἀπό τήν δόξα καί τόν πλοῦτο ξέ-χασαν τόν λόγο τῆς Ἀγάπης φανατίστηκαν καί πρόδωσαν τόν λόγο τοῦ Χρι-στοῦ Κι ἄλλοι πάλι συγκρότησαν Ἱερές Ἐξετάσεις πολεμικές ἐπιχειρήσεις καί ἐξοντώσεις ἀντιπάλων ∆ίκιο ἔχεις μά ἐγώ σοῦ μιλάω γιά ὅσους ποθοῦν τόν δρό-μο Του ν ἀκολουθήσουν τούς Ὁδῖτες

Ὁδῖτες Ἐτσι ὀνομάζονταν τά πρῶτα χρόνια οἱ Χριστιανοί Ἡ ὀνομασία laquoΧριστιανόςraquo δόθηκε γιά πρώτη φορά στήν Ἀντιόχεια

∆έν γνωρίζεις ὅτι ἀποδημία εἶναι ὁ παρών βίος Νομίζεις πώς εἶσαι πολίτης

Ὁδίτης εἶσαι ὄχι πολίτης ἀλλ ὁδίτης εἶσαι καί ὁδοιπόρος Μήν πεῖς ἔχω αὐτή ἤ τήν ἄλλη πόλη ∆έν ἔχεις πόλη Ἡ πόλη εἶναι ἐπάνω

Ὅλα τά παρόντα εἶναι δρόμος Πανδοχεῖο εἶναι ὁ βίος Ἄγνωστη ἡ ἔξοδος ἄστατη ἡ κτίση

Τί μανιάζεις γιά τά σκοτάδια τοῦ κόσμου Γιατί ἀφήνοντας τήν ἀλήθεια τρέχεις πίσω ἀπό τίς σκιές

Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος

28

Ἡ laquoμνήμη τοῦ θανάτουraquo γιά τήν ὁποία μιλοῦν οἱ Πατέρες τῆς Ἐκκλησί-ας ὡς κινητήρια δύναμη ἀφύπνισης τοῦ ἑαυτοῦ μας τοῦτες τίς μέρες εἶναι καθημερινότητά μου Ὄχι γιατί ἀσκήθηκα πνευματικά ἤ ὑπερέ-

βαλα στήν προσευχή Ἡ χλιαρότητα πού μέ διέκρινε αὐτή καί ὑπερίσχυε Ἡ περί-οδος πού πέρασε ἦταν ἤρεμη χωρίς μεγάλες διακυμάνσεις Μέχρι πού ξαφνικά μαθαίνεις κάτι κι ἔρχονται τά πάνω κάτω - Ξέρετε ἡ μητέρα σας ἔχει καρκίνο Εἶναι λίγο ἐπιθετικούλης στό εἶδος του ἀλ-λά θά τόν παλέψουμε Εἶναι βέβαια καί τό προβληματάκι τῆς καρδιᾶς της πού διαπιστώθηκε ἀλλά μήν ἀπογοητεύεστε θά κάνουμε τό καλύτεροhellip laquoἘπιθετικούλης προβληματάκι ζωούλαraquohellip ὅλα μικρά καί σχετικά Χρησι-μοποιοῦμε ὑποκοριστικά γιά νά τονίσουμε ἀκόμα περισσότερο τήν μετριότητα πού ἔχουμε υἱοθετήσει στόν τρόπο πού ζοῦμε Λίγη ζωή λίγη χαρά λίγη ἀγάπη λίγος Θεόςhellip

Καί ἔρχονται αὐτές οἱ στιγμές πού ὁ καθένας μας ἀξιολογεῖ τά πράγματα ἀλλιῶς Πού θυμᾶται πώς αὐτό τό δῶρο τό μεγαλύτερο ἀπrsquo ὅλα τό δῶρο τῆς ζω-ῆς ἔχει κι αὐτό ἡμερομηνία λήξης Σκέφτεται τότε πώς δέν ἀξίζει νά τό ζεῖ μέτρια νά χάνει τίς στιγμές μέσα στό ἄγχος καί στήν γκρίνια τῆς καθημερινότητας Τότε θέλοντας καί μή νοιώθεις νά γίνεται πράξη τό laquoἀδιαλείπτως προσεύ-

χεσθαιraquo πού ἀναφέρει ὁ Ἀπόστολος Παῦλος Στρέφεις τά μά-τια τῆς ψυχῆς πρός τόν Θεό κι ἀφοῦ διαπιστώσεις πόσο λίγος εἶσαι γιά νά τά φέρεις ὅλα εἰς πέρας ὅπως νόμιζες ὅτι μπορεῖς ταπεινώνεσαι καί ζητᾶς βοήθεια καί ἔλεος καί ἀγάπη Καί ὕστερα ἀκολουθεῖ ἐκεῖνο τό laquo ἐν παντί εὐχαριστεῖτεraquo στό ὁποῖο μέχρι τώρα δέν ἔδινες καί ἰδιαίτερη σημασία Εἴτε γιατί κάποια πράγματα τά θεωροῦσες δεδομένα εἴτε γιατί νόμιζες πώς θά σοῦ ἀνήκουν πάντα Κι ἐνῶ πασχίζεις στήν καθημερι-νότητα γιά τό ἑπόμενο ὑλικό ἀγαθό πού ἔβαλες στό μάτι ἤ γιά κάποιο τοῦβλο παραπάνω στή νέα οἰκοδομή ἤ ἀκόμα

γιατί δέν μπορεῖς νrsquo ἀποκτήσεις κάτι ἀπό τά παραπάνω ἔχεις χάσει ἤδη τόσα πολλά Ἔχασες χωρίς νά δώσεις τήν παραμικρή σημασία τίς μυρωδιές τῆς ἄνοι-ξης τά ἀπίστευτα χρώματα τῶν λουλουδιῶν τό τραγούδι τοῦ κότσυφα τά ὄμορ-φα βράδια πού σέ βάζουν σιγά-σιγά στήν ἀνεμελιά τοῦ καλοκαιριοῦ

Ξεχνᾶς νrsquo ἀφιερώσεις χρόνο στούς ἀγαπημένους λές καί θά τούς ἔχεις γιά πάντα διαθέσιμους Πνιγμένος στίς μέριμνες χάνεις τήν διάθεση νά μοιραστεῖς στιγμές νrsquo ἀνταλλάξεις συναισθήματα νά δώσεις ἀγάπη

Ἀρχαγγέλων Λόγος

Ἀνατροπή Παρασκευή Ἐξάρχου

29

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

Κι ἔρχεται καί σέ βρίσκει ἡ φθορά ἡ ἀρρώστια ὁ θάνατος Καί συνειδη-τοποιεῖς πώς εἶσαι τελείως ἀπροετοίμαστος Τόσο καιρό τό ἀπωθοῦσες καί μπο-ρεῖ- μεταξύ μας- νά χτύπαγες καί κανένα ξύλο Ἡ ἀπώθηση εἶναι ἐπακόλουθο τῆς ἀμάθειας τῆς ἀκατηχησίας Ἀλλά καί τῆς μή ἀποδοχῆς κατά βάθος τοῦ γεγονό-τος τῆς Ἀνάστασης Ἴσως νά εἶναι καί βολικό νά ἐπιμένουμε στήν ἀντίληψη τοῦ laquoὅλα ἐδῶ τελειώνουνraquo καί νά παραμένουμε στήν κλάψα μας Βλέπεις ἄν ἀποδε-χτοῦμε οὐσιαστικά πώς ὁ βίος δέν τελειώνει ὁριστικά μέ τόν θάνατο ἀλλά δοῦμε τόν θάνατο σάν πέρασμα σάν ἀρχή σάν νίκη σάν ζωή τότε θά πρέπει νrsquo ἀναθε-ωρήσουμε ἐντελῶς τήν στάση ζωῆς μας τόν τρόπο σκέψης μας τίς συμπεριφορές μας Νά βάλουμε τήν δοξολογία στήν ζωή μας Νά δοῦμε τίς δυσκολίες ὡς παι-δαγωγικές δοκιμασίες Ἄλλωστε ὁ Ἀπόστολος τῶν Ἐθνῶν μᾶς θυμίζει πώς laquoἡ δύ-ναμις ἐν ἀσθενείᾳ τελειοῦταιraquo

∆ύσκολα τά πράγματα μανούλα Ἐγώ νιώθω ἀδύναμη καί τό καταθέτω Καί καθώς προσεύχομαι συμπληρώνω στήν προσευχή μου αὐτό πού ὑπέροχα λέει ὁ Παρακλητικός Κανόνας ἐγώ σοῦ ζητῶ ὅμως Ἐσύ πρᾶξε laquo πρός τό συμφέ-ρον τῆς αἰτήσεώς raquo μου ΑΜΗΝ

Ὁ κόσμος σκλήρανε πολύ

Γιῶργος Θεοτοκᾶς Ἀσθενεῖς καί ὁδοιπόροι ἐκδ Ἑστία

Ὁ κόσμος σκλήρανε πολύ σκλήρανε ξεράθηκε και ἄδειασε Πέρασε τά ὅρια Μικρές καλοσύνες ἐδῶ κι ἐκεῖ ἕνας Χριστιανός πάντα ὑπάρχει τρόπος νά

προσφέρει μά ὁ κόσμος δέν σώζεται πιά Ὁ κόσμος αὐτός χάθηκε ὅποιος ἔχει τά μάτια ἀνοιχτά τό βλέπει καί τό παίρνει ἀπόφαση μιά γιά πάντα Χάθηκε μές στήν ἀλαζονεία τῶν ἐπιστημῶν του μές στήν ἀπανθρωπιά τῶν μηχανῶν του μές στήν φρενίτιδά του πού τήν λέει πρόοδο στό ἀέναο στριφογύρισμά του στό κε-νό δίχως ἕρμα δίχως σκοπό Ὁ δύστηνος πλανήτης κλονίστηκε ἀνεπανόρθωτα ἔ-χασε τήν ἰσορροπία του ∆έν τόν αἰσθάνεσαι νά τρικλίζει κάτω ἀπ τά πόδια σου

Ἄ ς πασχίσουμε ἐμεῖς πού μένουμε ἐδῶ νά πλησιάσουμε ὅσο ἀντέχουμε τό Ἐπέκεινα καί ἄς προσευχόμαστε γιά τόν κόσμο πού σέρνεται ἀκράτητος

ἀπό τήν ἴδια δαιμονική ὁρμή του πρός τήν τελική του συντριβή Μερικοί θά βλέ-πουν τοῦτον ἐδῶ τόν ἀναμμένο φάρο μας μοῦ φτάνει ἐμένα ἕνας τέτοιος προορι-σμός Ἐνῶ ὁ κόσμος θά σβήνει ὁ φάρος θά φωτίζει ἀκόμα τίς ὕστατες στιγμές του θά σώζει ὡς τό τέλος μερικές ψυχές ∆έν ἐλπίζω πιά ἄλλο τίποτα

30

Κ αθώς θεριεύει τό θέρος καί ἡ φύση ντύνεται τά χρυσᾶ της νοσταλγία πλημμυρίζει τήν σκέψη μας νοσταλγία γιορτινή ἀπό τά παιδικά μας χρό-νια πού προσγειώθηκαν ἀπότομα ἀπό τήν πραγματικότητα τοῦ κόσμου

τούτου Οἱ κῆποι ὁλάνθιστοι γεμᾶτοι τριαντάφυλλα φίσκα ἀπό τό παιδομάνι οἱ χωματόδρομοι κι ἡ εὐωδία ἀπό τά νυχτολούλουδα νά διεγείρει τήν ὄσφρηση Ὀρ-θάνοιχτες οἱ πόρτες τῶν σπιτιῶν οἱ οἰκογένειες νά δειπνίζουν στίς βεράντες καί τά ραδιόφωνα νά γεμίζουν μέ μελωδίες τήν ἥσυχη γειτονιά Μνῆμες τῆς παιδικῆς ἡλικίας χρόνια ἀνέμελα κι ἀφελῆ τότε πού νομίζαμε ὅτι ὁ βίος θά lsquoναι παιχνίδι τότε πού θαρρούσαμε ὅτι στόν παράδεισο θά ζήσουμε Μεγαλώσαμε μέ τόν ἦχο τῶν οἰκοδομῶν στά αὐτιά μας ἕνας διαρκής θόρυ-βος στήν ἐφηβεία μας μπετονιέρες κι αὐτοκίνητα πού διαρκῶς αὐξάνονταν Βλέ-παμε ἀμήχανα τίς γειτονιές νά ἐξαφανίζονται τά δέντρα νά κόβονται τίς ταπει-νές μά ἀνθρώπινες μονοκατοικίες νά γκρεμίζονται μαζί μέ χιλιάδες ἀναμνήσεις Γενιές τῆς ἀντιπαροχῆς τῆς πολυκατοικίας τῶν χαμηλοτάβανων διαμερισμάτων - κουτιῶν τῆς ἀπρόσωπης συγκατοίκησης Χάσαμε τούς γειτόνους μας καί μαζί

τήν ἀνθρωπιά μας Ἤμασταν κοινωνικοί καί φι-λόξενοι καί γίναμε καχύποπτοι καί ἀπόμακροι Οἱ ὀλιγοπρόσωπες γειτονιές γέμισαν μέ ἀνθρώ-πους ξένους μεταξύ τους πού δέν ἔχουν καμμιά ὄρεξη νά γνωριστοῦν νά κοιταχτοῦν στά μάτια νά καλημεριστοῦν νά ἀνταλλάξουν ἐπισκέψεις καί χαμόγελα Εἴχαμε τό θλιβερό προνόμιο νά ζήσουμε τήν πα-ρακμή τῆς πόλης στήν ἐξέλιξή της Εἴδαμε τούς μικρούς παραδείσους μας νά μεταβάλλονται σέ

γκρίζα κακόγουστα κτίρια τίς ἀλάνες πού ματώναμε τά πόδια μας νά γίνονται ὄγκοι ἀπό μπετόν Πρίν προλάβουμε νά ἀποστηθίσουμε τό laquoἈθῆνα διαμαντόπε-τρα στῆς γῆς τό δαχτυλίδιraquo πνιγήκαμε στή μυρωδιά τοῦ νέφους καί ντραπήκαμε πού εἴμαστε Ἀθηναῖοι Ὅλοι νοσταλγοῦμε τό παρελθόν Μεγαλώνουμε καί διαρκῶς διαπιστώνου-με πώς laquoκάθε πέρυσι καί καλύτεραraquo Τά χρόνια περνοῦν καί ὅλο ἀναφερόμαστε σέ παλαιότερες ἐποχές ἀναπολοῦμε τά παλιά καί συγκινούμεθα μέ τραγούδια μέ κείμενα καί μέ ταινίες πού περιγράφουν τήν παλιά Ἑλλάδα τόν κόσμο πού ἔφυ-γε Ζοῦμε τήν παρακμή τοῦ σύγχρονου πολιτισμοῦ ἀνίκανοι νά ἀντιδράσουμε καί ὅλο μιλᾶμε γιά τά παλιά Νοιώθουμε ἄγχος γιά τήν ἐγκληματικότητα καί τήν οἰκονομική κρίση θλιβόμαστε πού κινδυνεύουμε νά χάσουμε τήν εὐδαιμονία μας Εἶναι φυσιολογική ἡ ἀντίδραση αὐτή μά ἄν ἀφήσουμε τόν συναισθηματισμό στήν ἄκρη καί σκεφτοῦμε τό παρελθόν μέσα ἀπό τό πρῖσμα τῆς ἱστορίας θά δια-πιστώσουμε πώς δύσκολα θά διαλέγαμε μιά ἄλλη χρονική περίοδο γιά νά ζήσου-με

Νοσταλγία π Χριστόδουλος Μπίθας

Ἀρχαγγέλων Λόγος

31

Ὅπου κι ἄν ἀνατρέξουμε πίσω στόν χρόνο βλέπουμε παντοῦ καί πάντα νά βασιλεύει ὁ πόνος Πόλεμοι κι ἐμφύλιοι ἀλληλοσπαραγμοί σκλαβιά καί πεῖνα φτώχεια κι ἀδικία σημαδεύουν τήν ἱστορία τῆς ἀνθρωπότητος Μπορεῖ νά ὑπῆρ-ξαν πιό ἔνθεοι πολιτισμοί ἀπό αὐτόν πού διανύουμε τώρα μά ἡ ἁμαρτία πάντα ἴδια εἶναι στό διάβα τῶν αἰώνων Μπορεῖ νά νοσταλγοῦμε τήν λαμπρή περίοδο τοῦ Βυζαντίου ἤ ἀκομα καί τήν ἔνδοξη ἑλληνική ἀρχαιότητα ἀλλά τό σίγουρο εἶναι ὅτι δέν θά θέλαμε νά ζήσουμε ἐχθρικές σφαγές πολέμους κι ἐπιδημίες οὔτε νά εἴμαστε δοῦλοι ἐκεῖνες τίς ἐποχές οὔτε νά πεθαίνουμε ἀπό μιά ἁπλῆ γρίπη ἐ-πειδή ἡ ἰατρική ἐπιστήμη δέν εἶχε ἀκόμα ἐξελιχθεῖ ∆ύσκολος ἦταν πάντα ὁ βίος Πλαστή ἡ ὀνειροπόληση γιά τό παρελθόν ψευδαίσθηση γιά νά ξεφύγουμε ἀπό τήν πραγματικότητα Κι ἄν ὑπάρχει νοσταλ-γία γιά μιά κοινωνία ἰδανική ὅπου πραγματικά θά θέλαμε νά ζήσουμε αὐτό μᾶλ-λον ἀφορᾶ τήν παραδείσια κατάσταση τήν ἐποχή πού δέν ὑπῆρχε στό ἀνθρώπι-νο γένος ὀδύνη καί στεναγμός ἀλλά κοινωνία ἀγάπης μέ τόν Θεό καί τόν συνάν-θρωπο Κι ἐφrsquo ὅσον τό νά γυρίσουμε στό παρελθόν ἀποκλείεται ἀφοῦ ἀρνηθήκα-με τήν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ μοναδική μας ἐλπίδα εἶναι τό μέλλον τά ἔσχατα ἡ Βασι-λεία τῶν Οὐρανῶν Ἐπειδή ὅμως τήν Βασιλεία Του μᾶς κάλεσε ὁ Κύριος νά τήν προγευτοῦμε ἐπειδή μᾶς ζήτησε νά βιώσουμε τά ἔσχατα ἀπό τώρα ἄς ἐγκαταλείψουμε τήν πα-ρελθοντολογία κι ἄς χαροῦμε τό σήμερα εὐχαριστῶντας τόν Θεό πάντων ἕνεκεν ζῶντας εὐλογημένα κάθε στιγμή σά νά lsquoναι ἡ πρώτη κι ἡ τελευταία τῆς ὕπαρξής μας ἔχοντας νοσταλγία μόνο γιά τήν Βασιλεία τοῦ Θεοῦ γιά τόν Παράδεισο γιά τό πέρασμα ἀπό τόν θάνατο στήν Ζωή τήν ὄντως Ζωή πού εἶναι ὁ Χριστός μας Ἀμήν

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

Ἀποφθέγματα τῆς ἐρήμου

Ἀββᾶς Ἀντώνιος

Ἀπό τόν πλησίον μας προέρχεται ἡ ζωή καί ὁ θάνατος Γιατί ἂν κερδίσουμε τόν ἀδελφό μας κερδίζουμε τόν Θεόmiddot ἂν ὅμως τόν σκανδαλίσουμε ἁμαρτάνουμε στόν Χριστό Ἔρχεται καιρός πού οἱ ἄνθρωποι θά τρελαθοῦν καί ὅταν δοῦν κάποιον πού δέν εἶναι τρελός θά ξεσηκωθοῦν ἐναντίον του καί θὰ τοῦ ποῦν ldquoεἶσαι τρελόςrdquo ἐπειδή δέν εἶναι ὅμοιος μ᾽ αὐτούς ∆έν φοβᾶμαι πιά τόν Θεό ἀλλά τόν ἀγαπάω ldquoΓιατί ἡ ἀγάπη διώχνει τόν φόβοrdquo ( Ἰω 418) Ἐκεῖνος πού κτυπάει τήν μᾶζα τοῦ σιδήρου σκέπτεται πρῶτα τί θέλει νά φτιάξει δρεπάνι μαχαίρι τσεκούρι Ἔτσι κι ἐμεῖς πρέπει νά σκεπτόμαστε γιά ποιά ἀρετή παλεύουμε ὥστε νά μήν κοπιάζουμε μάταια

32

Ἀρχαγγέλων Λόγος

Ἱερός Ναός Ταξιαρχῶν Μοσχάτου Σύντομο ἱστορικό

Στέλιος Ντάντης ∆ρ Θεολογίας-ἱστορικός

Ἀ πό τήν ἐποχή τῆς γερμανικῆς κατοχῆς (1941-44) καί γιά κά-ποιες δεκαετίες οἱ ἐπιβάτες

τοῦ ἠλεκτρικοῦ σιδηροδρόμου περ-νῶντας ἀπrsquo τό καταπράσινο Μοσχᾶτο σταυροκοπιόνταν ἀντικρίζοντας μέσα στά πανέμορφα περιβόλια ἕνα μικρό ξωκλήσι Ἦταν οἱ Ταξιάρχες ἤ τό Ταξι-αρχάκι ὅπως τό ὀνομάτιζαν οἱ παλιοί Μοσχατιῶτες πού τήν παραμονή καί τήν μέρα τῆς γιορτῆς ξεκινοῦσαν ἀπό κάθε μεριά τῆς πόλης καί ἀκολουθῶν-

τας τά στενά μονοπάτια μέσα ἀπό καλ-λιέργειες ἔρχονταν νά προσκυνήσουν Μέσα σrsquo ἐκεῖνα τά περιποιημένα περι-βόλια λιγοστοί ἦταν οἱ γείτονες τῶν Ταξιαρχῶν πού ζοῦσαν τριγύρω σέ σκόρπιες ἀγροικίες κυρίως κτηματίες περιβολάρηδες λαχανικῶν μέ τά ὁποῖα τροφοδοτοῦσαν τήν λαχαναγορά τῶν Ἀθηνῶν (Βαρβάκειο)

Τό ἐκκλησάκι χτίστηκε στά 1943 μέσα στά δύσκολα χρόνια τῆς ξενικῆς κατο-χῆς Οἰκοδομήθη-κε σέ οἰκόπεδο

282 τετραγωνικῶν μέτρων πού πρό-σφερε ὁ Χρῆστος Μαστροσταμάτης καί στήν ἵδρυσή του πρωτοστάτησε ἡ γυναίκα του Στυλιανή μέ τόν γαμπρό

τους Γεώργιο Καζάλα ὁ ὁποῖος κίνησε τά νήματα γιά τήν κατασκευή Στήν προσπάθεια ἐκείνη συνεισφέρανε πρό-

θυμα οἱ γειτονικές οἰκογένειες πού οἱ ἀπόγονοί τους ζοῦν ἀνάμεσά μας Μπέλλου Λαλαούνη Καψίλη Κω-σταντάκη (Ροδίτη) Λεγάκη Καζάλα καί Μαστροσταμάτη Οἰκοδομικά ὑλικά δέν ὑπῆρχαν ἐ-κεῖνα τά δύσμοιρα χρόνια γιrsquo αὐτό προσφερθήκε ὁ κόσμος καί κουβάλησε πέτρες χῶμα ἄμμο ἀπrsquo τό ποτάμι τοῦ-βλα κεραμίδια ἤ πρόσφερε χρήματα

Τά ἐγκαίνια τῆς ἐκκκλησούλας ἔγιναν στίς 29 Ιουνίου 1943 μέρα τῆς γιορτῆς τῶν ἁγίων ἀποστόλων Πέτρου καί Παύλου Συνέχεια στό ἑπόμενο (Πρωτοδημοσιεύτηκε στά IΣTOPIKA TOY MOΣXATOY τ β΄ Μοσχᾶτο 2003 σσ 55-59)

33

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

Τά Νέα μας

τῆς Ζωοδόχου Πηγῆς καί τό ἀπόγευμα πήραμε τό πλοῖο τῆς ἐπιστροφῆς Στήν ἐκδρομή αὐτή ὅπως καί στήν ἐκ-δήλωση πού πραγματοποιήσαμε τήν ∆ευτέρα 31η Μαΐου στό Πνευματικό μας Κέντρο μᾶς δόθηκε μιά ἀκόμα εὐ-καιρία νά συσφίγξουμε τίς σχέσεις μας καί νά νοιώσουμε λίγο παραπάνω τήν αἴσθηση τῆς κοινότητας Ὅλες αὐτές τίς δραστηριότητες ὅπως καί τό κέρα-σμα μετά τήν Θεία Λειτουργία τῆς Κυ-ριακῆς θά πρέπει νά τά ἀντιμετωπί-ζουμε ὡς ἐκκλησιαστικά-κοινοτικά γε-γονότα κι ὄχι σάν ἁπλές κοινωνικές ἐκδηλώσεις Σέ καιρούς ἀφιλόξενους καί μοναχικούς καλούμεθα νά συσπει-ρωθοῦμε στήν ἐνορία μας νά νοιώσου-με πρόσωπα νά μοιραστοῦμε τήν κατή-χηση καί τήν ἐλπίδα μας

Πιστεύουμε ἀκράδαντα πώς τό μέλλον τῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας τόν 21ο αἰῶνα ἐξαρτᾶται ἄμεσα ἀπό τό ζωντά-νεμα τῆς κοινοτικῆς ζωῆς κατά τό Ἀποστολικό πρότυπο καί βέβαια τόν ἐπανευαγγελισμό τῶν συνανθρώπων μας Μέ τήν βοήθεια τοῦ Θεοῦ ἐλπίζουμε νά ἐργαστοῦμε ὅλοι πρός αὐτή τήν κατεύθυνση Ἀμήν

Μ έ ἐπιτυχία πραγματοποιήθηshyκε στίς 5 καί 6 Ἰουνίου ἡ ἐκshyδρομή τῆς ἐνορίας μας στήν

Ἄνδρο Με 74 ἀδελφούς καί ἀδελφές μας περάσαμε ἕνα εὐλογημένο κι

εὐχάριστο διήμερο στό πανέμορφο Κυ-κλαδονήσι Καταλύσαμε σέ ξενοδοχεῖο στό Γαύριο καί ἀπό ἐκεῖ τήν πρώτη ἡ-μέρα περιηγηθήκαμε στά μοναστήρια τῆς Ἀγίας Μαρίνας (ὅπου φυλάσσεται λείψανο τῆς Ἁγίας) καί τῆς Παναχράν-του (ἐδῶ βρίσκεται ἡ κάρα τοῦ Ἁγ Παντελεήμονα καί πλῆθος ἄλλων ἱερῶν λειψάνων) καί βέβαια στήν ὄμορφη χώρα τῆς Ἄνδρου Τήν Κυριακή λει-τουργηθήκαμε στήν γυναικεία Μονή

Ἱερά Μονή Παναχράντου

Ἡ χώρα τῆς Ἄνδρου ἀπό τήν Μονή Παναχράντου

Στήν πύλη τῆς Ἱ Μ Ζωοοδόχου Πηγῆς

34

Ἡ κρίση στήν οὐσία δέν εἶναι οἰκονομική ἀλλά κυρίως καί πρό παντός πνευματική καί αὐτή φέρνει καί οἰκονομική

καί πολιτική κρίση Αὐτό σημαίνει ὅτι ἡ ἀντιμετώπιση τῆς κρίσεως δέν γίνεται μέ οἰκονομικά μέσα καί πολιτικές πρακτι-κές ἀλλά μέ τήν ἀλλαγή τρόπου ζωῆς μέ τήν ἐπαναφορά τοῦ ἀνθρώπου στήν ὀλιγάρκεια τήν ἐγκράτεια τήν σωφροσύνη τήν ἀποφυγή τῆς ἀπληστίας καί τῆς ὑπερβολῆς

Ἡ ἄσκηση προβάλλει σήμερα ὡς ἐπιταγή ὡς προσπάθεια νά θεραπευθεῖ τό πάθος τῆς φιλαυτίας ἀπό τό ὁποῖο

προέρχονται τά πάθη τῆς φιληδονίας τῆς φιλοδοξίας καί τῆς φιλαργυρίας Ὁ εὐαγγελιστής Ἰωάννης τό περιγράφει αὐτό μέ πολλή σαφήνεια laquoπᾶν τό ἐν τῷ κόσμῳ ἡ ἐπιθυμία τῆς σαρκός καί ἡ ἐπιθυμία τῶν ὀφθαλμῶν καί ἡ ἀλαζονεία τοῦ βίου οὐκ ἔ-στιν ἐκ τοῦ πατρός ἄλλrsquo ἐκ τοῦ κόσμου ἐστίraquo (Α΄ Ἰω β 16)

Μητροπολίτης Ναυπάκτου καί Ἁγίου Βλασίου Ἱερόθεος Βλάχος

  • Τό Ψωμί13
  • Μίλτος Σαχτούρης (1919-2005) 13
  • Ἀββᾶς Ἀντώνιος 13
    • ltlt13 ASCII85EncodePages false13 AllowTransparency false13 AutoPositionEPSFiles true13 AutoRotatePages None13 Binding Left13 CalGrayProfile (Dot Gain 20)13 CalRGBProfile (sRGB IEC61966-21)13 CalCMYKProfile (US Web Coated 050SWOP051 v2)13 sRGBProfile (sRGB IEC61966-21)13 CannotEmbedFontPolicy Error13 CompatibilityLevel 1413 CompressObjects Tags13 CompressPages true13 ConvertImagesToIndexed true13 PassThroughJPEGImages true13 CreateJobTicket false13 DefaultRenderingIntent Default13 DetectBlends true13 DetectCurves 0000013 ColorConversionStrategy CMYK13 DoThumbnails false13 EmbedAllFonts true13 EmbedOpenType false13 ParseICCProfilesInComments true13 EmbedJobOptions true13 DSCReportingLevel 013 EmitDSCWarnings false13 EndPage -113 ImageMemory 104857613 LockDistillerParams false13 MaxSubsetPct 10013 Optimize true13 OPM 113 ParseDSCComments true13 ParseDSCCommentsForDocInfo true13 PreserveCopyPage true13 PreserveDICMYKValues true13 PreserveEPSInfo true13 PreserveFlatness true13 PreserveHalftoneInfo false13 PreserveOPIComments true13 PreserveOverprintSettings true13 StartPage 113 SubsetFonts true13 TransferFunctionInfo Apply13 UCRandBGInfo Preserve13 UsePrologue false13 ColorSettingsFile ()13 AlwaysEmbed [ true13 ]13 NeverEmbed [ true13 ]13 AntiAliasColorImages false13 CropColorImages true13 ColorImageMinResolution 30013 ColorImageMinResolutionPolicy OK13 DownsampleColorImages true13 ColorImageDownsampleType Bicubic13 ColorImageResolution 30013 ColorImageDepth -113 ColorImageMinDownsampleDepth 113 ColorImageDownsampleThreshold 15000013 EncodeColorImages true13 ColorImageFilter DCTEncode13 AutoFilterColorImages true13 ColorImageAutoFilterStrategy JPEG13 ColorACSImageDict ltlt13 QFactor 01513 HSamples [1 1 1 1] VSamples [1 1 1 1]13 gtgt13 ColorImageDict ltlt13 QFactor 01513 HSamples [1 1 1 1] VSamples [1 1 1 1]13 gtgt13 JPEG2000ColorACSImageDict ltlt13 TileWidth 25613 TileHeight 25613 Quality 3013 gtgt13 JPEG2000ColorImageDict ltlt13 TileWidth 25613 TileHeight 25613 Quality 3013 gtgt13 AntiAliasGrayImages false13 CropGrayImages true13 GrayImageMinResolution 30013 GrayImageMinResolutionPolicy OK13 DownsampleGrayImages true13 GrayImageDownsampleType Bicubic13 GrayImageResolution 30013 GrayImageDepth -113 GrayImageMinDownsampleDepth 213 GrayImageDownsampleThreshold 15000013 EncodeGrayImages true13 GrayImageFilter DCTEncode13 AutoFilterGrayImages true13 GrayImageAutoFilterStrategy JPEG13 GrayACSImageDict ltlt13 QFactor 01513 HSamples [1 1 1 1] VSamples [1 1 1 1]13 gtgt13 GrayImageDict ltlt13 QFactor 01513 HSamples [1 1 1 1] VSamples [1 1 1 1]13 gtgt13 JPEG2000GrayACSImageDict ltlt13 TileWidth 25613 TileHeight 25613 Quality 3013 gtgt13 JPEG2000GrayImageDict ltlt13 TileWidth 25613 TileHeight 25613 Quality 3013 gtgt13 AntiAliasMonoImages false13 CropMonoImages true13 MonoImageMinResolution 120013 MonoImageMinResolutionPolicy OK13 DownsampleMonoImages true13 MonoImageDownsampleType Bicubic13 MonoImageResolution 120013 MonoImageDepth -113 MonoImageDownsampleThreshold 15000013 EncodeMonoImages true13 MonoImageFilter CCITTFaxEncode13 MonoImageDict ltlt13 K -113 gtgt13 AllowPSXObjects false13 CheckCompliance [13 None13 ]13 PDFX1aCheck false13 PDFX3Check false13 PDFXCompliantPDFOnly false13 PDFXNoTrimBoxError true13 PDFXTrimBoxToMediaBoxOffset [13 00000013 00000013 00000013 00000013 ]13 PDFXSetBleedBoxToMediaBox true13 PDFXBleedBoxToTrimBoxOffset [13 00000013 00000013 00000013 00000013 ]13 PDFXOutputIntentProfile ()13 PDFXOutputConditionIdentifier ()13 PDFXOutputCondition ()13 PDFXRegistryName ()13 PDFXTrapped False1313 CreateJDFFile false13 Description ltlt13 ARA ltFEFF06270633062A062E062F0645002006470630064700200627064406250639062F0627062F0627062A002006440625064606340627062100200648062B062706260642002000410064006F00620065002000500044004600200645062A064806270641064206290020064406440637062806270639062900200641064A00200627064406450637062706280639002006300627062A0020062F0631062C0627062A002006270644062C0648062F0629002006270644063906270644064A0629061B0020064A06450643064600200641062A062D00200648062B0627062606420020005000440046002006270644064506460634062306290020062806270633062A062E062F062706450020004100630072006F0062006100740020064800410064006F006200650020005200650061006400650072002006250635062F0627063100200035002E0030002006480627064406250635062F062706310627062A0020062706440623062D062F062B002E0635062F0627063100200035002E0030002006480627064406250635062F062706310627062A0020062706440623062D062F062B002Egt13 BGR ltFEFF04180437043f043e043b043704320430043904420435002004420435043704380020043d0430044104420440043e0439043a0438002c00200437043000200434043000200441044a0437043404300432043004420435002000410064006f00620065002000500044004600200434043e043a0443043c0435043d04420438002c0020043c0430043a04410438043c0430043b043d043e0020043f044004380433043e04340435043d04380020043704300020043204380441043e043a043e043a0430044704350441044204320435043d0020043f04350447043004420020043704300020043f044004350434043f0435044704300442043d04300020043f043e04340433043e0442043e0432043a0430002e002000200421044a04370434043004340435043d043804420435002000500044004600200434043e043a0443043c0435043d044204380020043c043e0433043004420020043404300020044104350020043e0442043204300440044f0442002004410020004100630072006f00620061007400200438002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e00300020043800200441043b0435043404320430044904380020043204350440044104380438002egt13 CHS ltFEFF4f7f75288fd94e9b8bbe5b9a521b5efa7684002000410064006f006200650020005000440046002065876863900275284e8e9ad88d2891cf76845370524d53705237300260a853ef4ee54f7f75280020004100630072006f0062006100740020548c002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000204ee553ca66f49ad87248672c676562535f00521b5efa768400200050004400460020658768633002gt13 CHT ltFEFF4f7f752890194e9b8a2d7f6e5efa7acb7684002000410064006f006200650020005000440046002065874ef69069752865bc9ad854c18cea76845370524d5370523786557406300260a853ef4ee54f7f75280020004100630072006f0062006100740020548c002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000204ee553ca66f49ad87248672c4f86958b555f5df25efa7acb76840020005000440046002065874ef63002gt13 CZE ltFEFF005400610074006f0020006e006100730074006100760065006e00ed00200070006f0075017e0069006a007400650020006b0020007600790074007600e101590065006e00ed00200064006f006b0075006d0065006e0074016f002000410064006f006200650020005000440046002c0020006b00740065007200e90020007300650020006e0065006a006c00e90070006500200068006f006400ed002000700072006f0020006b00760061006c00690074006e00ed0020007400690073006b00200061002000700072006500700072006500730073002e002000200056007900740076006f01590065006e00e900200064006f006b0075006d0065006e007400790020005000440046002000620075006400650020006d006f017e006e00e90020006f007400650076015900ed007400200076002000700072006f006700720061006d0065006300680020004100630072006f00620061007400200061002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002000610020006e006f0076011b006a016100ed00630068002egt13 DAN ltFEFF004200720075006700200069006e0064007300740069006c006c0069006e006700650072006e0065002000740069006c0020006100740020006f007000720065007400740065002000410064006f006200650020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e007400650072002c0020006400650072002000620065006400730074002000650067006e006500720020007300690067002000740069006c002000700072006500700072006500730073002d007500640073006b007200690076006e0069006e00670020006100660020006800f8006a0020006b00760061006c0069007400650074002e0020004400650020006f007000720065007400740065006400650020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e0074006500720020006b0061006e002000e50062006e00650073002000690020004100630072006f00620061007400200065006c006c006500720020004100630072006f006200610074002000520065006100640065007200200035002e00300020006f00670020006e0079006500720065002egt13 DEU ltFEFF00560065007200770065006e00640065006e0020005300690065002000640069006500730065002000450069006e007300740065006c006c0075006e00670065006e0020007a0075006d002000450072007300740065006c006c0065006e00200076006f006e002000410064006f006200650020005000440046002d0044006f006b0075006d0065006e00740065006e002c00200076006f006e002000640065006e0065006e002000530069006500200068006f006300680077006500720074006900670065002000500072006500700072006500730073002d0044007200750063006b0065002000650072007a0065007500670065006e0020006d00f60063006800740065006e002e002000450072007300740065006c006c007400650020005000440046002d0044006f006b0075006d0065006e007400650020006b00f6006e006e0065006e0020006d006900740020004100630072006f00620061007400200075006e0064002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e00300020006f0064006500720020006800f600680065007200200067006500f600660066006e00650074002000770065007200640065006e002egt13 ESP ltFEFF005500740069006c0069006300650020006500730074006100200063006f006e0066006900670075007200610063006900f3006e0020007000610072006100200063007200650061007200200064006f00630075006d0065006e0074006f00730020005000440046002000640065002000410064006f0062006500200061006400650063007500610064006f00730020007000610072006100200069006d0070007200650073006900f3006e0020007000720065002d0065006400690074006f007200690061006c00200064006500200061006c00740061002000630061006c0069006400610064002e002000530065002000700075006500640065006e00200061006200720069007200200064006f00630075006d0065006e0074006f00730020005000440046002000630072006500610064006f007300200063006f006e0020004100630072006f006200610074002c002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000200079002000760065007200730069006f006e0065007300200070006f00730074006500720069006f007200650073002egt13 ETI ltFEFF004b00610073007500740061006700650020006e0065006900640020007300e4007400740065006900640020006b00760061006c006900740065006500740073006500200074007200fc006b006900650065006c007300650020007000720069006e00740069006d0069007300650020006a0061006f006b007300200073006f00620069006c0069006b0065002000410064006f006200650020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e00740069006400650020006c006f006f006d006900730065006b0073002e00200020004c006f006f0064007500640020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e00740065002000730061006100740065002000610076006100640061002000700072006f006700720061006d006d006900640065006700610020004100630072006f0062006100740020006e0069006e0067002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e00300020006a00610020007500750065006d006100740065002000760065007200730069006f006f006e00690064006500670061002e000d000agt13 FRA ltFEFF005500740069006c006900730065007a00200063006500730020006f007000740069006f006e00730020006100660069006e00200064006500200063007200e900650072002000640065007300200064006f00630075006d0065006e00740073002000410064006f00620065002000500044004600200070006f0075007200200075006e00650020007100750061006c0069007400e90020006400270069006d007000720065007300730069006f006e00200070007200e9007000720065007300730065002e0020004c0065007300200064006f00630075006d0065006e00740073002000500044004600200063007200e900e90073002000700065007500760065006e0074002000ea0074007200650020006f007500760065007200740073002000640061006e00730020004100630072006f006200610074002c002000610069006e00730069002000710075002700410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002000650074002000760065007200730069006f006e007300200075006c007400e90072006900650075007200650073002egt13 GRE ltFEFF03a703c103b703c303b903bc03bf03c003bf03b903ae03c303c403b5002003b103c503c403ad03c2002003c403b903c2002003c103c503b803bc03af03c303b503b903c2002003b303b903b1002003bd03b1002003b403b703bc03b903bf03c503c103b303ae03c303b503c403b5002003ad03b303b303c103b103c603b1002000410064006f006200650020005000440046002003c003bf03c5002003b503af03bd03b103b9002003ba03b103c42019002003b503be03bf03c703ae03bd002003ba03b103c403ac03bb03bb03b703bb03b1002003b303b903b1002003c003c103bf002d03b503ba03c403c503c003c903c403b903ba03ad03c2002003b503c103b303b103c303af03b503c2002003c503c803b703bb03ae03c2002003c003bf03b903cc03c403b703c403b103c2002e0020002003a403b10020005000440046002003ad03b303b303c103b103c603b1002003c003bf03c5002003ad03c703b503c403b5002003b403b703bc03b903bf03c503c103b303ae03c303b503b9002003bc03c003bf03c103bf03cd03bd002003bd03b1002003b103bd03bf03b903c703c403bf03cd03bd002003bc03b5002003c403bf0020004100630072006f006200610074002c002003c403bf002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002003ba03b103b9002003bc03b503c403b103b303b503bd03ad03c303c403b503c103b503c2002003b503ba03b403cc03c303b503b903c2002egt13 HEB ltFEFF05D405E905EA05DE05E905D5002005D105D405D205D305E805D505EA002005D005DC05D4002005DB05D305D9002005DC05D905E605D505E8002005DE05E105DE05DB05D9002000410064006F006200650020005000440046002005D405DE05D505EA05D005DE05D905DD002005DC05D405D305E405E105EA002005E705D305DD002D05D305E405D505E1002005D005D905DB05D505EA05D905EA002E002005DE05E105DE05DB05D90020005000440046002005E905E005D505E605E805D5002005E005D905EA05E005D905DD002005DC05E405EA05D905D705D4002005D105D005DE05E605E205D505EA0020004100630072006F006200610074002005D5002D00410064006F00620065002000520065006100640065007200200035002E0030002005D505D205E805E105D005D505EA002005DE05EA05E705D305DE05D505EA002005D905D505EA05E8002E05D005DE05D905DD002005DC002D005000440046002F0058002D0033002C002005E205D905D905E005D5002005D105DE05D305E805D905DA002005DC05DE05E905EA05DE05E9002005E905DC0020004100630072006F006200610074002E002005DE05E105DE05DB05D90020005000440046002005E905E005D505E605E805D5002005E005D905EA05E005D905DD002005DC05E405EA05D905D705D4002005D105D005DE05E605E205D505EA0020004100630072006F006200610074002005D5002D00410064006F00620065002000520065006100640065007200200035002E0030002005D505D205E805E105D005D505EA002005DE05EA05E705D305DE05D505EA002005D905D505EA05E8002Egt13 HRV (Za stvaranje Adobe PDF dokumenata najpogodnijih za visokokvalitetni ispis prije tiskanja koristite ove postavke Stvoreni PDF dokumenti mogu se otvoriti Acrobat i Adobe Reader 50 i kasnijim verzijama)13 HUN ltFEFF004b0069007600e1006c00f30020006d0069006e0151007300e9006701710020006e0079006f006d00640061006900200065006c0151006b00e90073007a00ed007401510020006e0079006f006d00740061007400e100730068006f007a0020006c006500670069006e006b00e1006200620020006d0065006700660065006c0065006c0151002000410064006f00620065002000500044004600200064006f006b0075006d0065006e00740075006d006f006b0061007400200065007a0065006b006b0065006c0020006100200062006500e1006c006c00ed007400e10073006f006b006b0061006c0020006b00e90073007a00ed0074006800650074002e0020002000410020006c00e90074007200650068006f007a006f00740074002000500044004600200064006f006b0075006d0065006e00740075006d006f006b00200061007a0020004100630072006f006200610074002000e9007300200061007a002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002c0020007600610067007900200061007a002000610074007400f3006c0020006b00e9007301510062006200690020007600650072007a006900f3006b006b0061006c0020006e00790069007400680061007400f3006b0020006d00650067002egt13 ITA ltFEFF005500740069006c0069007a007a006100720065002000710075006500730074006500200069006d0070006f007300740061007a0069006f006e00690020007000650072002000630072006500610072006500200064006f00630075006d0065006e00740069002000410064006f00620065002000500044004600200070006900f900200061006400610074007400690020006100200075006e00610020007000720065007300740061006d0070006100200064006900200061006c007400610020007100750061006c0069007400e0002e0020004900200064006f00630075006d0065006e007400690020005000440046002000630072006500610074006900200070006f00730073006f006e006f0020006500730073006500720065002000610070006500720074006900200063006f006e0020004100630072006f00620061007400200065002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000200065002000760065007200730069006f006e006900200073007500630063006500730073006900760065002egt13 JPN ltFEFF9ad854c18cea306a30d730ea30d730ec30b951fa529b7528002000410064006f0062006500200050004400460020658766f8306e4f5c6210306b4f7f75283057307e305930023053306e8a2d5b9a30674f5c62103055308c305f0020005000440046002030d530a130a430eb306f3001004100630072006f0062006100740020304a30883073002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000204ee5964d3067958b304f30533068304c3067304d307e305930023053306e8a2d5b9a306b306f30d530a930f330c8306e57cb30818fbc307f304c5fc59808306730593002gt13 KOR ltFEFFc7740020c124c815c7440020c0acc6a9d558c5ec0020ace0d488c9c80020c2dcd5d80020c778c1c4c5d00020ac00c7a50020c801d569d55c002000410064006f0062006500200050004400460020bb38c11cb97c0020c791c131d569b2c8b2e4002e0020c774b807ac8c0020c791c131b41c00200050004400460020bb38c11cb2940020004100630072006f0062006100740020bc0f002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e00300020c774c0c1c5d0c11c0020c5f40020c2180020c788c2b5b2c8b2e4002egt13 LTH ltFEFF004e006100750064006f006b0069007400650020016100690075006f007300200070006100720061006d006500740072007500730020006e006f0072011700640061006d00690020006b0075007200740069002000410064006f00620065002000500044004600200064006f006b0075006d0065006e007400750073002c0020006b00750072006900650020006c0061006200690061007500730069006100690020007000720069007400610069006b007900740069002000610075006b01610074006f00730020006b006f006b007900620117007300200070006100720065006e006700740069006e00690061006d00200073007000610075007300640069006e0069006d00750069002e0020002000530075006b0075007200740069002000500044004600200064006f006b0075006d0065006e007400610069002000670061006c006900200062016b007400690020006100740069006400610072006f006d00690020004100630072006f006200610074002000690072002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002000610072002000760117006c00650073006e0117006d00690073002000760065007200730069006a006f006d00690073002egt13 LVI ltFEFF0049007a006d0061006e0074006f006a00690065007400200161006f00730020006900650073007400610074012b006a0075006d00750073002c0020006c0061006900200076006500690064006f00740075002000410064006f00620065002000500044004600200064006f006b0075006d0065006e007400750073002c0020006b006100730020006900720020012b00700061016100690020007000690065006d01130072006f00740069002000610075006700730074006100730020006b00760061006c0069007401010074006500730020007000690072006d007300690065007300700069006501610061006e006100730020006400720075006b00610069002e00200049007a0076006500690064006f006a006900650074002000500044004600200064006f006b0075006d0065006e007400750073002c0020006b006f002000760061007200200061007400760113007200740020006100720020004100630072006f00620061007400200075006e002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002c0020006b0101002000610072012b00200074006f0020006a00610075006e0101006b0101006d002000760065007200730069006a0101006d002egt13 NLD (Gebruik deze instellingen om Adobe PDF-documenten te maken die zijn geoptimaliseerd voor prepress-afdrukken van hoge kwaliteit De gemaakte PDF-documenten kunnen worden geopend met Acrobat en Adobe Reader 50 en hoger)13 NOR ltFEFF004200720075006b00200064006900730073006500200069006e006e007300740069006c006c0069006e00670065006e0065002000740069006c002000e50020006f0070007000720065007400740065002000410064006f006200650020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e00740065007200200073006f006d00200065007200200062006500730074002000650067006e0065007400200066006f00720020006600f80072007400720079006b006b0073007500740073006b00720069006600740020006100760020006800f800790020006b00760061006c0069007400650074002e0020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e00740065006e00650020006b0061006e002000e50070006e00650073002000690020004100630072006f00620061007400200065006c006c00650072002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000200065006c006c00650072002000730065006e006500720065002egt13 POL ltFEFF0055007300740061007700690065006e0069006100200064006f002000740077006f0072007a0065006e0069006100200064006f006b0075006d0065006e007400f300770020005000440046002000700072007a0065007a006e00610063007a006f006e00790063006800200064006f002000770079006400720075006b00f30077002000770020007700790073006f006b00690065006a0020006a0061006b006f015b00630069002e002000200044006f006b0075006d0065006e0074007900200050004400460020006d006f017c006e00610020006f007400770069006500720061010700200077002000700072006f006700720061006d006900650020004100630072006f00620061007400200069002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002000690020006e006f00770073007a0079006d002egt13 PTB ltFEFF005500740069006c0069007a006500200065007300730061007300200063006f006e00660069006700750072006100e700f50065007300200064006500200066006f0072006d00610020006100200063007200690061007200200064006f00630075006d0065006e0074006f0073002000410064006f0062006500200050004400460020006d00610069007300200061006400650071007500610064006f00730020007000610072006100200070007200e9002d0069006d0070007200650073007300f50065007300200064006500200061006c007400610020007100750061006c00690064006100640065002e0020004f007300200064006f00630075006d0065006e0074006f00730020005000440046002000630072006900610064006f007300200070006f00640065006d0020007300650072002000610062006500720074006f007300200063006f006d0020006f0020004100630072006f006200610074002000650020006f002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002000650020007600650072007300f50065007300200070006f00730074006500720069006f007200650073002egt13 RUM ltFEFF005500740069006c0069007a00610163006900200061006300650073007400650020007300650074010300720069002000700065006e007400720075002000610020006300720065006100200064006f00630075006d0065006e00740065002000410064006f006200650020005000440046002000610064006500630076006100740065002000700065006e0074007200750020007400690070010300720069007200650061002000700072006500700072006500730073002000640065002000630061006c006900740061007400650020007300750070006500720069006f006100720103002e002000200044006f00630075006d0065006e00740065006c00650020005000440046002000630072006500610074006500200070006f00740020006600690020006400650073006300680069007300650020006300750020004100630072006f006200610074002c002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e00300020015f00690020007600650072007300690075006e0069006c006500200075006c0074006500720069006f006100720065002egt13 RUS ltFEFF04180441043f043e043b044c04370443043904420435002004340430043d043d044b04350020043d0430044104420440043e0439043a043800200434043b044f00200441043e043704340430043d0438044f00200434043e043a0443043c0435043d0442043e0432002000410064006f006200650020005000440046002c0020043c0430043a04410438043c0430043b044c043d043e0020043f043e04340445043e0434044f04490438044500200434043b044f00200432044b0441043e043a043e043a0430044704350441044204320435043d043d043e0433043e00200434043e043f0435044704300442043d043e0433043e00200432044b0432043e04340430002e002000200421043e043704340430043d043d044b04350020005000440046002d0434043e043a0443043c0435043d0442044b0020043c043e0436043d043e0020043e0442043a0440044b043204300442044c002004410020043f043e043c043e0449044c044e0020004100630072006f00620061007400200438002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e00300020043800200431043e043b043504350020043f043e04370434043d043804450020043204350440044104380439002egt13 SKY ltFEFF0054006900650074006f0020006e006100730074006100760065006e0069006100200070006f0075017e0069007400650020006e00610020007600790074007600e100720061006e0069006500200064006f006b0075006d0065006e0074006f0076002000410064006f006200650020005000440046002c0020006b0074006f007200e90020007300610020006e0061006a006c0065007001610069006500200068006f0064006900610020006e00610020006b00760061006c00690074006e00fa00200074006c0061010d00200061002000700072006500700072006500730073002e00200056007900740076006f00720065006e00e900200064006f006b0075006d0065006e007400790020005000440046002000620075006400650020006d006f017e006e00e90020006f00740076006f00720069016500200076002000700072006f006700720061006d006f006300680020004100630072006f00620061007400200061002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002000610020006e006f0076016100ed00630068002egt13 SLV ltFEFF005400650020006e006100730074006100760069007400760065002000750070006f0072006100620069007400650020007a00610020007500730074007600610072006a0061006e006a006500200064006f006b0075006d0065006e0074006f0076002000410064006f006200650020005000440046002c0020006b006900200073006f0020006e0061006a007000720069006d00650072006e0065006a016100690020007a00610020006b0061006b006f0076006f00730074006e006f0020007400690073006b0061006e006a00650020007300200070007200690070007200610076006f0020006e00610020007400690073006b002e00200020005500730074007600610072006a0065006e006500200064006f006b0075006d0065006e0074006500200050004400460020006a00650020006d006f0067006f010d00650020006f0064007000720065007400690020007a0020004100630072006f00620061007400200069006e002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000200069006e0020006e006f00760065006a01610069006d002egt13 SUO ltFEFF004b00e40079007400e40020006e00e40069007400e4002000610073006500740075006b007300690061002c0020006b0075006e0020006c0075006f00740020006c00e400680069006e006e00e4002000760061006100740069007600610061006e0020007000610069006e006100740075006b00730065006e002000760061006c006d0069007300740065006c00750074007900f6006800f6006e00200073006f00700069007600690061002000410064006f0062006500200050004400460020002d0064006f006b0075006d0065006e007400740065006a0061002e0020004c0075006f0064007500740020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e00740069007400200076006f0069006400610061006e0020006100760061007400610020004100630072006f0062006100740069006c006c00610020006a0061002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030003a006c006c00610020006a006100200075007500640065006d006d0069006c006c0061002egt13 SVE ltFEFF0041006e007600e4006e00640020006400650020006800e4007200200069006e0073007400e4006c006c006e0069006e006700610072006e00610020006f006d002000640075002000760069006c006c00200073006b006100700061002000410064006f006200650020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e007400200073006f006d002000e400720020006c00e4006d0070006c0069006700610020006600f60072002000700072006500700072006500730073002d007500740073006b00720069006600740020006d006500640020006800f600670020006b00760061006c0069007400650074002e002000200053006b006100700061006400650020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e00740020006b0061006e002000f600700070006e00610073002000690020004100630072006f0062006100740020006f00630068002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e00300020006f00630068002000730065006e006100720065002egt13 TUR ltFEFF005900fc006b00730065006b0020006b0061006c006900740065006c0069002000f6006e002000790061007a006401310072006d00610020006200610073006b013100730131006e006100200065006e0020006900790069002000750079006100620069006c006500630065006b002000410064006f006200650020005000440046002000620065006c00670065006c0065007200690020006f006c0075015f007400750072006d0061006b0020006900e70069006e00200062007500200061007900610072006c0061007201310020006b0075006c006c0061006e0131006e002e00200020004f006c0075015f0074007500720075006c0061006e0020005000440046002000620065006c00670065006c0065007200690020004100630072006f006200610074002000760065002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000200076006500200073006f006e0072006100730131006e00640061006b00690020007300fc007200fc006d006c00650072006c00650020006100e70131006c006100620069006c00690072002egt13 UKR ltFEFF04120438043a043e0440043804410442043e043204430439044204350020044604560020043f043004400430043c043504420440043800200434043b044f0020044104420432043e04400435043d043d044f00200434043e043a0443043c0435043d044204560432002000410064006f006200650020005000440046002c0020044f043a04560020043d04300439043a04400430044904350020043f045604340445043e0434044f0442044c00200434043b044f0020043204380441043e043a043e044f043a04560441043d043e0433043e0020043f0435044004350434043404400443043a043e0432043e0433043e0020043404400443043a0443002e00200020042104420432043e04400435043d045600200434043e043a0443043c0435043d0442043800200050004400460020043c043e0436043d04300020043204560434043a0440043804420438002004430020004100630072006f006200610074002004420430002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002004300431043e0020043f04560437043d04560448043e04570020043204350440044104560457002egt13 ENU (Use these settings to create Adobe PDF documents best suited for high-quality prepress printing Created PDF documents can be opened with Acrobat and Adobe Reader 50 and later)13 gtgt13 Namespace [13 (Adobe)13 (Common)13 (10)13 ]13 OtherNamespaces [13 ltlt13 AsReaderSpreads false13 CropImagesToFrames true13 ErrorControl WarnAndContinue13 FlattenerIgnoreSpreadOverrides false13 IncludeGuidesGrids false13 IncludeNonPrinting false13 IncludeSlug false13 Namespace [13 (Adobe)13 (InDesign)13 (40)13 ]13 OmitPlacedBitmaps false13 OmitPlacedEPS false13 OmitPlacedPDF false13 SimulateOverprint Legacy13 gtgt13 ltlt13 AddBleedMarks false13 AddColorBars false13 AddCropMarks false13 AddPageInfo false13 AddRegMarks false13 ConvertColors ConvertToCMYK13 DestinationProfileName ()13 DestinationProfileSelector DocumentCMYK13 Downsample16BitImages true13 FlattenerPreset ltlt13 PresetSelector MediumResolution13 gtgt13 FormElements false13 GenerateStructure false13 IncludeBookmarks false13 IncludeHyperlinks false13 IncludeInteractive false13 IncludeLayers false13 IncludeProfiles false13 MultimediaHandling UseObjectSettings13 Namespace [13 (Adobe)13 (CreativeSuite)13 (20)13 ]13 PDFXOutputIntentProfileSelector DocumentCMYK13 PreserveEditing true13 UntaggedCMYKHandling LeaveUntagged13 UntaggedRGBHandling UseDocumentProfile13 UseDocumentBleed false13 gtgt13 ]13gtgt setdistillerparams13ltlt13 HWResolution [2400 2400]13 PageSize [612000 792000]13gtgt setpagedevice13

Page 19: ΑΡΧΑΓΓΕΛΩΝ ΛΟΓΟΣ καλοκαιρι 2010

19

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

Τά ἑπόμενα ἔτη ἐργάστηκε στίς Ἐκκλησιαστικές Σχολές τοῦ Καρλοβικίου τῆς Πριζρένης καί τοῦ Μοναστηρίου Τό 1930-31 ἡ Σερβική Ἐκκλησία τόν ἔστειλε σέ ἱεραποστολική ἀποστολή στήν Τσεχοσλοβακία γιά τήν διαφώτιση καί ὀργά-νωση τῶν ἐνοριῶν καί τοῦ μοναχικοῦ βίου τῶν ὀρθοδόξων Σλοβάκων στά Καρ-πάθια οἱ ὁποῖοι ἐπέστρεφαν στήν Ὀρθοδοξία ἀπό τήν Οὐνία Ἐνῶ ἀκόμη βρι-σκόταν ἐκεῖ ἐξελέγη τό 1931 ἐπίσκοπος τῆς νεοσυσταθείσης Ἐπισκοπῆς Καρπα-θίας ἀλλά ἀπό ταπείνωση δέν δέχτηκε τήν θέση ἐκείνη Στήν διάρκεια τῆς γερμανικῆς κατοχῆς βρέθηκε σέ διάφορες μονές καί στό Βελιγράδι μοιραζόμενος τήν τύχη τοῦ λαοῦ του Μέ τήν ἐγκαθίδρυση τῆς νέας κομμουνιστικῆς ἐξουσίας στήν Γιουγκοσλαβία τό 1945 ὁ π Ιουστῖνος ἐξεδιώχθη ἀπό τό Πανεπιστήμιο τοῦ Βελιγραδίου μαζί μέ ἄλλους 200 καθηγητές Τό 1946 συνελήφθη στήν μονή Σούκοβο καί φυλακίστηκε Λίγο ἔλειψε νά ἐκτελεστεῖ ἀπό τό καθεστώς ὡς laquoἐχθρός τοῦ λαοῦraquo ἀλλά σώθηκε τήν τελευταία στιγμή ὅταν ὁ Πατριάρχης Γαβριήλ κατά τήν ἐπιστροφή του ἀπό τό Νταχάου ἀπαίτησε τήν ἀ-ποφυλάκισή του ∆ιωγμένος ἀπό τό Πανεπιστήμιο καί δίχως κάποια σύνταξη στερημένος ἀ-πό τά ἀνθρώπινα θρησκευτικά καί πολιτικά του δικαιώματα ὁ π Ιουστῖνος ἔζη-σε οὐσιαστικά ἔγκλειστος στήν μικρή γυναικεία μονή τῶν Ἀρχαγγέλων στό Τσέ-λιε τοῦ Βάλιεβο Ἀκόμη καί ἐκεῖ ὅμως οἱ πολιτικές ἀρχές δέν τόν ἄφηναν ἥσυχο Πέρα ἀπό τήν συνεχῆ καί ἀσφυκτική παρακολούθηση συχνές ἦταν καί οἱ ἀνα-κρίσεις στήν πολιτική διοίκηση τοῦ Βάλιεβο Σέ περιόδους δέ κρισίμων συνεδριά-σεων τῆς Ἱερᾶς Συνόδου στό Βελιγράδι τοῦ ἀπαγορευόταν ὁποιαδήποτε ἔξοδος ἀπό τήν μονή ἐπί μῆνες ἀπό τόν φόβο τυχόν ἐπιρροῆς του στούς ἐπισκόπους Πα-ρά τίς δύσκολες αὐτές καί ὀδυνηρές συνθῆκες ὁ Ἅγιος Ἰουστῖνος λειτουργοῦσε καθημερινά προσευχόταν ἀδιάλειπτα ἐπικοινωνοῦσε μέ ὅσους εἶχαν τό θάρρος νά τόν ἐπισκέπτονται καί ἔγραφε συνεχῶς Παρά τόν αὐστηρό περιορισμό του ἀπό τίς πολιτικές ἀρχές ἡ φήμη του ἐξα-πλώθηκε γρήγορα καί πέρασε τά σύνορα τῆς Σερβίας Ἔτσι τόν ἐπισκέπτονταν ὄχι μονάχα Σέρβοι ἀπό διάφορες περιοχές τῆς χώρας ἀλλά καί πολλοί Ἕλληνες Ἐκοιμήθη ἐν Κυρίῳ στίς 25 Μαρτίου 1979 ἀνήμερα τοῦ Εὐαγγελισμοῦ Ὁ Ἅγιος Ἰουστῖνος ἀφοῦ ἐντρύφησε στά ἔργα τῶν Πατέρων τῆς Ἐκκλησίας ἔγραψε τά δικά του συγγράμματα ὅπου διαφαίνεται τό θεολογικό βάθος καί ἡ πίστη του ∆ύο εἶναι τά κεντρικά χαρακτηριστικά τοῦ ἔργου του Ἡ ἀγάπη του γιά τό πρόσωπο τοῦ laquoΘεανθρώπου Χριστοῦraquo - πού εἶναι ἡ πιό συχνή ἔκφραση μέσα στό ἔργο του- καί ἡ μέριμνά του νά μήν ἀποκλίνει ἀπό τήν ἀλάνθαστη γραμμή τῶν θεοφόρων Πατέρων τῆς Ὀρθοδόξου Ἀνατολῆς Τήν περίοδο 1932-35 συνέγραψε τό ἔργο laquoὈρθόδοξος φιλοσοφία τῆς Ἀληθείαςraquo τό ὁποῖο τοῦ χάρισε τήν ἔδρα τῆς ∆ογματικῆς στήν Θεολογική Σχολή τοῦ Πανεπιστημίου τοῦ Βελι-γραδίου Ἄλλα ἔργα του εἶναι οἱ Βίοι τῶν Ἁγίων σέ 12 τόμους καί ἡ Ἑρμηνεία τῆς Καινῆς ∆ιαθήκης σέ 7 τόμους

20

ΕΠΙΛΟΓΕΣ ΑΠΟ ΚΗΡΥΓΜΑΤΑ Ἅγιος Ἰουστῖνος Πόποβιτς

Ἀρχαγγέλων Λόγος

Α ὐτό εἶναι ἡ ἀγάπη τοῦ Χριστοῦ πρός τόν ἄνθρωπο ἡ λύτρωση ἀπό τόν θά-νατο Λέει ἡ δεύτερη μεγάλη ἐντολή laquoἈγαπήσεις τόν πλησίον σου ὡς σεαυ-

τόνraquo (Μτ 22 39) Πότε ἀγαποῦμε λοιπόν πραγματικά τόν ἄνθρωπο Ὅταν τόν λυτρώνουμε ἀπό τήν ἁμαρτία του ἀπό τήν κόλαση αὐτή εἶναι ἡ γνήσια ἀγάπη πρός τόν ἄνθρωπο Μονάχα ὅταν ἀγαπᾶ κανείς τόν ἄνθρωπο διά τοῦ Χριστοῦ - μέ ὅλη τήν ψυχή καί τήν δύναμή του- τότε τόν ἀγαπᾶ ἀληθινά

Θ ά ρωτήσει κάποιος καί ἡ ἀγάπη τῶν γονέων πρός τά τέκνα Καί ἡ ἀγάπη τοῦ συζύγου πρός τήν σύ-

ζυγο Καί ἡ ἀγάπη τοῦ ἀνθρώπου πρός τήν πατρίδα ∆έν εἶναι καί αὐτά ἀγάπη Τά ὀνομάζουμε βέβαια ὅλα αὐτά ἀγάπη ἀλλά εἶναι ἄραγε ἔτσι Ὅλα αὐτά δέν ἔ-χουν ἴχνος ἀγάπης ἐάν δέν εἶναι ὁ Χριστός ἡ δύναμη ἐ-κείνη μέσα ἀπό τήν ὁποία ἀγαπᾶμε Ἄν ὁ πατέρας δέν ἀγαπᾶ τά τέκνά του μέ τήν ἀγάπη τοῦ Χριστοῦ ἄν δέν τά παιδαγωγεῖ στό ἀγαθό ἄν δέν τά ὁδηγεῖ στόν ἴσιο δρόμο ἄν δέν τά διδάσκει νά σωθοῦν ἀπό τήν ἁμαρτί-α παρά μονάχα τά χαϊδεύει καί τά κολακεύει τότε τά μισεῖ καί τά φονεύει Ἄν πάλι ὁ σύζυγος ἀγαπᾶ τήν σύ-ζυγο μονάχα σαρκικά γίνεται ὁ φονιᾶς της Ἔτσι συμ-βαίνει μέ κάθε γήινη σαρκική ἀγάπη

Ὦ ναί ὅταν οἱ ἄνθρωποι τρελαθοῦν ἀπό τήν ὑπερηφάνεια ὅταν ἀλλοφρο-νήσουν ἀπό τήν αὐταρέσκεια τότε δέν τούς χρειάζεται ὁ Θεός δέν χρειά-

ζονται τήν ∆ικαιοσύνη Του ἀφοῦ ἀνακηρύσσουν τόν ἑαυτό τους γιά Θεό Προ-τείνουν τήν ἐλάχιστη καί ψεύτικη ἀλήθεια τούς ὡς τήν μεγάλη τήν σωτήρια ἀλή-θεια Ἀνακηρύσσουν ἀκόμα τήν ἐλάχιστη γήινη δική τούς ἀνάπηρη δικαιοσύνη ὡς τήν μέγιστη δικαιοσύνη δέν μᾶς χρειάζεται ἡ ∆ικαιοσύνη τοῦ Χριστοῦ δέν θέλουμε τήν ∆ικαιοσύνη τοῦ Θεοῦ

Ο ἱ ἄνθρωποι μέ τυφλωμένο τό νοῦ καί τήν ψυχή δέν βλέπουν μά καί δέ θέ-λουν νά δοῦν ὅτι σέ τοῦτο τόν κόσμο ὁ ἄνθρωπος - ὁ γνήσιος ἄνθρωπος -

δέν μπορεῖ νά σταθεῖ Οἱ Ἠρῶδες ζητοῦν τήν κεφαλή τοῦ Ἰωάννου τοῦ Βαπτι-στοῦ ζητοῦν τίς κεφαλές ὅλων τῶν δικαίων τῆς γῆς Καί οἱ Φαρισαῖοι οἱ ψευδεῖς Γραμματεῖς καί οἱ ψευδοσοφοί τοῦ κόσμου αὐτοί ἀπαιτοῦν τόν θάνατο τοῦ Θε-ανθρώπου Χριστοῦ

Γ ιατί ἡ Εὐρώπη περιέπεσε στίς μέρες μας σέ τόσα δεινά σέ τόσα ἀδιέξοδα Εἶ-ναι ἐπειδή ἀπέρριψε τόν Χριστό ἀπέρριψε τό ἱερό Του Εὐαγγέλιο καί ζητᾶ

21

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

νά λύσει ὅλα της τά προβλήματα χωρίς τόν Χριστό Καί μάλιστα ὄχι μόνο χωρίς τόν Χριστό μά καί ἀντίθετα ἀπό τόν Χριστό Μά ὅποιος μάχεται τόν Χριστό καί Θεό ἐκεῖνος γίνεται σύντροφος τῶν δαιμόνων Καί τί εἶναι αὐτό πού ἀπομένει ἀ-πό αὐτόν τόν ἄνθρωπο μέσα σέ ἕναν τέτοιο πόλεμο Πτῶμα Μονάχα πτῶμα

Κ άθε ἄνθρωπος εἶναι ὁ αἰώνιος ἀδελφός σου ὁ αἰώνιος συνάδελφός σου Πρόσεχε λοιπόν πῶς τοῦ συμπεριφέρεσαι Πρόσεχε τί σκέφτεσαι περί αὐ-

τοῦ Πρόσεχε τί ἐπιθυμεῖς γι αὐτόν Ἐπειδή στήν αἰωνιότητα μέλλεις νά ζήσεις μαζί μέ ἐκεῖνον Γι αὐτό ἄς εἶναι ὅλα μέσα μας ἀθάνατα καί αἰώνια ἡ ἀγάπη μας πρός τόν ἄνθρωπο τό ἀγαθό μας ἡ ἀλήθειά μας ἡ δικαιοσύνη μας Γιά νά μήν ντρεπόμαστε στόν ἄλλο κόσμο μήτε γιά τήν ἀγάπη μας μήτε γιά τό καλό μας μή-τε γιά τήν ἀλήθειά μας μήτε καί γιά τήν δικαιοσύνη μας ἐνώπιον τοῦ Κυρίου

Ὁ παράδεισος μά καί ἡ κόλαση τοῦ ἀνθρώπου ἀρχίζουν ἐδῶ ἀπό τήν γῆ γιά νά συνεχιστοῦν αἰώνια στήν ἄλλη ζωή Τί εἶναι ὁ παράδεισος Εἶναι ἡ αἴ-

σθηση τῆς παρουσίας τοῦ Θεοῦ Ἅμα ὁ ἄνθρωπος αἰσθάνεται ἐντός του τόν Θεό εἶναι ἤδη στόν παράδεισο γιατί ὅπου εἶναι ὁ Θεός ἐκεῖ εἶναι καί ἡ Βασιλεία τοῦ Θεοῦ ἐκεῖ καί ὁ παράδεισος Ἀπό τότε πού ὁ Θεός Λόγος κατέβηκε στήν γῆ καί ἔ-γινε ἄνθρωπος ὁ παράδεισος ἔγινε ἡ ἀμεσότερη πραγματικότητα γιά τήν γῆ καί τόν ἄνθρωπο ἐπειδή ὅπου εἶναι ὁ Χριστός ἐκεῖ καί ὁ παράδεισος

∆ έν ὑπάρχει μεγαλύτερη φρίκη ἀπό τήν αἰωνιότητα δίχως Χριστό Ἐγώ θά δεχόμουν μέ χαρά νά εἶμαι στήν Κόλαση μαζί μέ τόν Χριστό (συγχωρῆστε

μου τό παράδοξο) παρά στόν Παράδεισο δίχως Χριστό Γιατί ὅπου δέν εἶναι Ἐ-κεῖνος τά πάντα μεταβάλλονται σέ κατάρα σέ πίκρα καί σέ φρίκη

Ἡ κάθε εὐαγγελική ἀρετή γίνεται στά χέρια τοῦ ὀρθοδόξου χριστιανοῦ πινέ-λο μέ τό ὁποῖο ζωγραφίζει στήν ψυχή του τήν εἰκόνα τοῦ Χριστοῦ μέχρι νά

τήν ὁλοκληρώσει Ὅταν δεῖς τήν ψυχή ἑνός τέτοιου ἀνθρώπου βλέπεις τήν εἰκό-να τοῦ Χριστοῦ καί λές μέσα σου ἀλήθεια ὁ ἄνθρωπος αὐτός τοποθέτησε στό σῶμα του τήν εἰκόνα τοῦ Χριστοῦ ἔφτασε τό ὕψιστο νόημα τῆς ζωῆς καί πλούτι-σε πλοῦτο ἀδαπάνητο

Κ άθε λογισμός καί κάθε αἴσθηση ὁδηγοῦν σταδιακά τήν ψυχή εἴτε πρός τόν παράδεισο εἴτε πρός τήν κόλαση Ἄν ὁ λογισμός εἶναι ἔλλογος τότε συνδέει

τόν ἄνθρωπο μέ τόν Θεό Λόγο μέ τόν ὕψιστο Λογισμό μέ τήν Παναγία πρᾶγμα πού εἶναι ἤδη ὁ παράδεισος Ἐάν πάλι εἶναι ἄλογος ὁ λογισμός ἤ καί παράλογος τότε συνδέει ἀναπόφευκτα τόν ἄνθρωπο μέ τόν Παράλογο τόν Ἀνόητο μέ τόν διάβολο πρᾶγμα πού εἶναι ἤδη ἡ κόλαση Ὅσα ἰσχύουν γιά τόν λογισμό ἰσχύ-ουν καί γιά τίς αἰσθήσεις Ὅλα ἀρχίζουν ἐδῶ ἀπό τήν γῆ καί ὁ παράδεισος μά καί ἡ κόλαση τοῦ ἀνθρώπου

22

Ἀρχαγγέλων Λόγος

Ἡ Ἀγάπη τοῦ Θεοῦ Ἅγιος Ἰουστῖνος Πόποβιτς

θρώπινη καρδιά πού ἀγαπᾶ καί θυσιά-ζεται γιά τούς ἀδελφούς Ἐπειδή ὅλες αὐτές οἱ θεϊκές τελειότητες μέσα ἀπό τίς θεϊκές δυνάμεις ἀναπτύσσουν πλουτίζουν ἀπεγκλωβίζουν τήν ἀν-θρώπινη αἴσθηση τῆς προσωπικῆς ἀ-θανασίας καί τῆς αἰώνιας ζωῆς καθώς καί τήν αἴσθηση τῆς ἀθανασίας καί τῆς αἰώνιας ζωῆς τῶν ἀδελφῶν

Ἐάν ἀγαπῶμεν ἀλλή-λους ὁ Θεός ἐν ἡμῖν μέ-νει καί ἡ ἀγάπη αὐτοῦ τετελειωμένη ἐστίν ἐν ἡ-μῖν (Ἰωαν Α΄ 4 12) Ἡ ἀγάπη φέρει τόν Θεό μέσα στήν ψυχή ὥστε πάντα ζεῖ ἐν Αὐτῷ καί μ αὐτόν τόν τρόπο βλέ-πει τόν Θεό πού κατά τά ἄλλα εἶναι ἀόρατος Ὁ Θεός διά τῆς ἀγάπης ἔγινε ἄνθρωπος ἐνσαρ-

κώθηκε Ἔτσι καί ὁ ἄνθρωπος διά τῆς ἀγάπης θεοῦται θεοποιεῖται γίνε-ται laquoθεός κατά χάρινraquo Ὁ ἀόρατος Θε-ός διά τῆς ἀγάπης γίνεται ἁπτός ὁρα-τός Ἐπειδή ἡ θεϊκή ἀγάπη εἶναι σαρ-κοποιητική δύναμη μεταφέρει καί ἐν-σαρκώνει τόν ἀγαπῶντα μέσα στόν ἀ-γαπώμενο Οἱ ζωές τους ἑνώνονται σέ μία ζωή οἱ ψυχές τους σέ μία ψυχή οἱ καρδιές τους σέ μία καρδιά Καί ἐκεῖ-νοι αἰσθάνονται τόν ἑαυτό τους ὡς ἕ-να ἄν καί παραμένουν δύο ξεχωριστά πρόσωπα Αὐτό ἰσχύει γιά ὅλα τά μέλη

Ἡ ἀγάπη τοῦ Θεοῦ ζεῖ στόν ἄνθρωπο καί δρᾶ μέσα του καί γύρω ἀπ αὐτόν διά

τῶν ὑπολοίπων θεϊκών ἀρετῶν καί τῶν Ἁγίων δυνάμεων Μέσα ἀπ αὐτές ἐμφανίζεται πραγματώνεται συγκε-κριμενοποιεῖταιmiddot εἶναι τά ἔργα της οἱ μαρτυρίες της ἡ ἀληθινότητά της Ὡς πρός αὐτήν τήν θεανθρώ-πινη δραστηριότητά της καί ἀληθινότητά της ἐ-κείνη διακρίνεται ἀπό τίς ὑπόλοιπες ἐπονομα-ζόμενες ἀγάπες ψευδοα-γάπες τίς ἀφηρημένες τίς πρόσκαιρες τίς φαν-τασμένες τίς οὑμανιστι-κές τίς ἀνθρωποειδεῖς Ἡ ἀγάπη εἶναι ἀληθινή ὅ-ταν πράττει γιά τούς ἀ-δελφούς ὅλα τά εὐαγγε-λικά ἔργα τήν δικαιοσύ-νη τήν ἐλεημοσύνη τήν προσευχή κλπ Αὐτά εἶναι τά χνάρια της τά ση-μάδια τῆς ἰδιαιτερότητάς της ἡ ζωή της

Γι αὐτό ὁ ἅγιος Θεολόγος εὐαγγελίζε-ται Τεκνία μου μή ἀγαπῶμεν λόγῳ μηδέ τῇ γλώσσῃ ἀλλ ἐν ἔργῳ καί ἀλη-θείᾳ (Ἰωαν Α΄ 318-19)

Ἡ Θεία Ἀλήθεια εἶναι ψυχή τῆς Θεί-ας ἀγάπηςmiddot καί σ αὐτήν ὑπάρχουν ὅ-λες οἱ θεῖες τελειότητες Αὐτό εἶναι ἐ-κεῖνο πού πράγματι παρηγορεῖ τήν ἀν-

23

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

τῆς Ἐκκλησίας Μέ τήν ἀλληλοαγάπη ζοῦν ὁ ἕνας στόν ἄλλον ὁ ἕνας σέ ὅλους καί ὅλοι σέ ἕναν κατά τόν ἴδιο τρόπο σκέπτονται αἰσθάνονται καί πράττουν συλλογικά laquoσύν πᾶσι τοῖς ἁγί-οιςraquo (Ἐφ γ΄18) Εἶναι ἐκεῖνο πού εἰπώ-θηκε στίς Πράξεις laquoΤοῦ δέ πλήθους τῶν πιστευσάντων ἦν ἡ καρδία καί ἡ ψυχή μία ἀλλrsquo ἦν αὐτοῖς ἅπαντα κοι-νάraquo

Βιώνοντας τήν ἀγάπη τοῦ Χρι-στοῦ ὁ ἄνθρωπος ἐγκαθιστᾶ τόν Θεό στήν ψυχή του ζεῖ μ Αὐτόν σκέπτε-ται μ Αὐτόν αἰσθάνεται μ Αὐτόν πράττει μ Αὐτόν μέ μία λέξη laquoὁ Θεός ἐν αὐτῷ μένειraquo Ὡς ἐκ τούτου ὁ Θεός γι αὐτόν εἶναι τό πιό ἄμε-σο βίωμα ἡ πιό ἄμεση πραγματικότητα ἡ πιό ὀ-φθαλμοφανής δοκιμή ἡ πιό ἔμπρακτη ἐμπειρία Καί ὅταν ὁ Θεός μένει στόν ἄνθρωπο τελειοποιεῖ καί τήν ἀγάπη τοῦ ἀνθρώ-που Ἐπειδή ἐξ Αὐτοῦ βαθμιαῖα ξεχύνεται στήν ψυχή τοῦ ἀνθρώπου ἡ θεϊ-κή ἀγάπη αὐξάνεται σέ ὁλο καί πιό τέλεια ἀγάπη μέσῳ τῶν ὑπολοίπων ἁ-γίων ἀρετῶν ἕως τελικά νά laquoἀγαπο-ποιήσειraquo ὅλο τό laquoεἶναιraquo του Κι ἐκεῖνο τότε δέν γνωρίζει ὅριο στήν ἀγάπη ἐ-πειδή laquoὁ Θεός ἀγάπη ἐστίνraquo γι αὐτό ἡ θεϊκή ἀγάπη καί δέν ἔχει ὅρια Ἔξω ἀπό τήν ἀγάπη εἶναι ὁ θάνατος ἡ νέκρωση ἡ θνητότητα laquoὁ μή ἀγα-πῶν τόν ἀδελφόν μένει ἐν τῷ θανά-τῳraquo (ἸωανΑ΄ 314) Γιατί Ἐπειδή μό-νο ἡ ἀγάπη τσακίζει τήν φυλακή τοῦ ἐ-γωϊσμοῦ βγάζει τήν ψυχή ἀπό τήν οἴη-ση ἀπό τόν αὐτοαποκλεισμό ἀπό τήν

αὐτοαπομόνωση καί τήν φέρνει σέ φι-λική σχέση μέ τόν ἀδελφό ὡς ζωντανό ὄν ὡς φορέα τῆς ζωῆς Ὁ μή ἀγαπῶν μένει ἐν τῷ θανάτῳ μέ-σα στά ἐγωϊστικά κλειστά πρόσκαιρα αἰσθήματα σκέψεις διαθέσεις πάντα κλειστός μέσα στόν ἑαυτό του στήν φυλακή τοῦ ἐγωϊσμοῦ του τῆς φιλαυ-τίας του λόγῳ τῶν ὁποίων καί σαπίζει ἡ ψυχή μέσα του σαπίζουν οἱ σκέψεις σαπίζουν τά αἰσθήματα καί πεθαί-νουν πεθαίνουν πεθαίνουν Ἡ ψυχή πού μένει ἐν τῷ θανάτῳ ὄζει θάνατο καί ὅλες οἱ σκέψεις της τά αἰσθήματα οἱ ἐπιθυμίες καί οἱ διαθέσεις Ἀπό αὐτή τήν πανθανάτωση μόνο ἡ θεϊκή ἀγάπη ἀνασταίνει τήν ψυχή καί τήν ὁδηγεῖ στήν ζωή τήν αἰώνια Τότε

ὅλη ἡ ψυχή εὐωδιάζει ἀ-θανασία

Ἡ ἀγάπη νικητής τοῦ θανάτου ἡ ἀγάπη - σω-τῆρας ἀπό τόν θάνατο Ἀγάπη ποιό εἶναι τό ὄ-νομά σου ἐάν ὄχι ὁ Χρι-στός Ἐπειδή Αὐτός ὄν-τως εἶναι ὁ νικητής τοῦ θανάτου μέ τήν ἀγάπη νικᾶ τόν θάνατο γιά τούς

ἀνθρώπους Ἡ ἀγάπη ἀθανατοποιεῖ τό ἀνθρώπινο ὄν ἐπειδή τό γεμίζει μέ θεϊ-κή ζωή Εἶναι θεοποιητική θεοδημι-ουργική δύναμη Θέλεις νά αἰσθανθεῖς ἀθάνατος σrsquo αὐτόν τόν κόσμο Ἀγάπα τούς ἀδελφούς ἀγάπα τούς ἀνθρώ-πους ὡς ἀδελφούς Σrsquo αὐτό ἔγκειται ἡ ἀληθινή χαρά τῆς ζωῆς χαρά πού κα-νείς δέν μπορεῖ νά πάρει ἀπό τόν ἄν-θρωπο οὔτε σrsquoαὐτόν οὔτε στόν ἄλλο κόσμο καί τήν χαράν οὐδείς αἴρει ἀφrsquo ὑμῶν (Ἰωαν ιστ΄ 22)

Ἁγ Ἰουστῖνος Πόποβιτς Ἑρμηνεία ἐπι-στολῶν Ἁγ Ἰωάννου Θεολόγου ἐκδ Ἐν πλῷ

24

Ἀρχαγγέλων Λόγος

Νά εἴμαστε αἰσιόδοξοι Ἅγιος Νικόλαος Βελιμίροβιτς

Ὁ Ἅγιος Νικόλαος Βελιμίροβιτς γεννήθηκε στίς 23 ∆εκεμβρίου τοῦ 1880 Σπού-δασε στήν Ἐλβετία στήν Ἀγγλία καὶ στήν Ρωσία Μοναχὸς ἔγινε στίς 20 ∆εκεμ-βρίου 1909 Τό 1919 ἐκλέγεται ἐπίσκοπος Ζίτσης Τὸ 1941 συλλαμβάνεται ἀπὸ τοὺς Γερμανοὺς καὶ μετὰ ἀπὸ ἕνα μεγάλο διάστημα φυλάκισής του στήν Σερβία μεταφέρεται μαζὶ μὲ τὸν Πατριάρχη Γαβριὴλ τό 1944 στό Νταχάου ἀπό ὅπου καὶ ἀπελευθερώνονται ἀπό τίς συμμαχικὲς δυνάμεις τό 1945 Μετὰ τὴν ἀπελευ-θέρωση ὁ Ἅγ Νικολαος μεταβαίνει στήν Ἀγγλία καὶ ἀπὸ ἐκεῖ στήν Ἀμερική ὅ-που καὶ πεθαίνει στίς 18 Μαρτίου 1956 Ἡ Σύνοδος τῆς Σερβικῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας τὸν ἀνακήρυξε Ἅγιο καὶ ἡ μνήμη του τιμᾶται στίς 3 Μαΐου

Ο ἱ ἄνθρωποι δέν μποροῦν νά συνεχίσουν νά παρατη-ροῦν τὰ πάντα ὑπὸ τὴν ὀπτικὴ γωνία τῆς αἰωνιότη-τας Ὅμως ὅλα ὅσα αὐτὸς ὁ πολιτισμὸς παράγει τὰ

παράγει γιά τὴν αἰωνιότητα Ἡ ἀγάπη καὶ ἡ φιλία μας εἶναι μὴ πεπερασμένες ὅπως καὶ ὁ κόσμος καὶ ἀκόμα πιὸ ἀξεπέρα-στες ἀπὸ τὸν κόσμο Ὅλα ὅσα ἔζησαν στήν γῆ ζοῦν καὶ σή-μερα σrsquo αὐτὸ τὸ νοητὸ πνευματικὸ περιβάλλον καὶ ὅλα ὅσα ζοῦν σήμερα θὰ ζήσουν αἰώνια πάλι σrsquo αὐτὸ τὸ περιβάλλον Ἡ ἀγάπη καὶ ἡ φιλία μας δέν καθαιροῦνται μὲ τὸν θάνατο ἀλλὰ προεκτείνονται σὲ μία μακρὰν καθαρότερη καὶ ἀνώτε-ρη καὶ ἰσχυρότερη μορφὴ στόν ἄλλο κόσμο Ἀνάμεσα σὲ ἐ-κεῖνο τὸν κόσμο καὶ σrsquo αὐτὸν τὸν κόσμο τὰ ὅρια τὰ φτιάχνει μόνο ἡ δικὴ μας μυωπία ∆έν βλέπουμε τὴν προέκταση αὐτῆς

τῆς ζωῆς μετὰ τὸν θάνατο καὶ γιrsquo αὐτὸ ὁ θάνατος μᾶς φαίνεται σὰν ψαλίδι πού κόβει ὅλα τὰ νήματα καὶ τὶς σχέσεις ἀνάμεσα στούς νεκροὺς καὶ τοὺς ζωντανοὺς καὶ τὸ ὁποῖο καὶ ἀπὸ μᾶς κάθε μέρα ἀποκόβει ἀπὸ ἕνα μέρος ὅταν μᾶς χωρίζει ἀ-πὸ τὴν ἀγάπη μας τήν φιλία μας καὶ τήν χαρὰ μας Ἐμεῖς δέν βλέπουμε ὅμως μποροῦμε νά δοῦμε Μποροῦμε νά δοῦμε μὲ τὸ πνεῦμα μας τὸ τώρα γιά τὸ τώρα ἀλλὰ θὰ ἔρθει καιρὸς σύντομα θὰ ἔρθει ὅταν καὶ τὰ φυσικὰ μας μάτια θὰ βλέ-πουν καὶ τὸν πνευματικὸ κόσμο Ἐμεῖς παρrsquo ὅλα αὐτὰ πιστεύουμε Φώναζαν οἱ χριστιανοὶ μάρτυρες καθώς τούς ἔριχναν στήν πυρὰ Κατασπαράζονταν ἀπὸ τὰ θηρία καὶ ψιθύριζαν Ἐμεῖς παρrsquo ὅλα αὐτὰ ἐλπίζουμε Καρφωμένοι στούς σταυροὺς στέναζαν Ἐμεῖς παρrsquo ὅ-λα αὐτὰ ἀγαπᾶμε Τοὺς κατεδίωξαν καὶ κακοὶ καὶ καλοί αὐτοκράτορες καὶ οἱ Νέρωνες καὶ οἱ Τραϊανοὶ στήν Ἀσία καὶ στήν Ἀφρικὴ στά Βαλκάνια καὶ στήν Βρετανία τοὺς περιφρόνησαν σὰν νά ἦταν μιάσματα τοὺς ἀπομάκρυναν σὰν ἄ-χρηστες πέτρες τοὺς τίναξαν σὰν σκόνη ἀπὸ τὰ πόδια τους

25

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

Οἱ μορφωμένοι δέν ἤθελαν νά τοὺς καταλάβουν οἱ ἰσχυροὶ δέν ἤθελαν νά τοὺς ἀκούσουν οἱ πλούσιοι δέν ἤθελαν νά τοὺς προστατεύσουν Ὁλόκληρος ὁ κόσμος ἦταν κουφός ἀπέναντι στίς ἱκεσίες τους τὰ ἄγρια θηρία εἶχαν περισσοτέ-ρους φίλους ἀπὸ ὅτι αὐτοὶ οἱ νεκροὶ στούς τάφους δέν ζήλευαν τήν ζωή τους Παρrsquo ὅλα αὐτὰ ὅμως ἐκεῖνοι ὅσο ἡ γῆ περιστρεφόταν στόν ἀέρα κοιτάζοντας τὸν ἥλιο καὶ κουβαλῶντας μέσα της τὰ σκουλήκια σήκωναν τὸ βλέμμα στόν ἥλιο κι ἔλεγαν laquoἘμεῖς παρrsquo ὅλα αὐτὰ ἀγαπᾶμε ἐλπίζουμε καὶ πιστεύουμε Ἀγαπᾶμε αὐτὴ τήν μαρτυρική ζωή καὶ ἐλπίζουμε στήν καλύτερη καὶ πιστεύου-με στό μοναδικὸ Παντοδύναμο πού εἶναι πιὸ ψηλὰ ἀπὸ τὸν ἥλιο καί πού μετράει ὅλους τοὺς πόνους μας καὶ ὅλες τίς ἀδικίες τῶν βασανιστῶν μαςraquo Αὐτὴ τὴν πεταμένη πέ-τρα πού μὲ τὸ πόδι ἀπομάκρυναν οἱ οἰκοδόμοι τῆς τότε κοινωνικῆς ζωῆς παρέλαβε ὁ θεϊκὸς Οἰκοδόμος τῆς οἰκου-μένης γιά θεμέλιο τῆς Ἐκκλησίας Του αὐτὸ τὸ πιὸ μεγάλο οἰκοδόμημα τοῦ ὀπτιμισμοῦ πού χτίστηκε ποτέ στήν γῆ Νά εἴμαστε αἰσιόδοξοι ὅταν πάσχουμε γιατὶ τίποτα ἀπrsquo ὅ-σα παθαίνουμε δέν εἶναι χωρὶς στόχο καὶ χωρὶς νόημα Κά-θε πάθημα ἀποτελεῖ βασικὸ γεγονὸς ἐν γένει στήν ζωὴ τῆς ἀνθρωπότητας Εἶναι σὰν ἕνα εἰσιτήριο πού πληρώνουμε μπαίνοντας σὲ αὐτὸ τὸ παγκόσμιο θέατρο τὸ ὁποῖο ὁ Θεὸς φώτισε μὲ πολλοὺς ἥ-λιους καὶ τὸ στόλισε μὲ πολλὰ θαυμαστὰ σενάρια Ἐμένα τρεῖς φορὲς τά παθήμα-τά μου μέ ἔφτασαν κοντά στόν θάνατο Καί μπορῶ νά σᾶς μαρτυρήσω ὅτι δέν ἦταν ἀνυπόφορα οὔτε φοβερὰ Τὰ ἐνθυμοῦμαι εὐχάριστα γιατὶ αὐτὰ εἶναι πού ἔ-καναν τήν ζωή μου σήμερα ὀμορφότερη καὶ τὴν ψυχή μου πληρέστερη καὶ δυνα-τότερη Νά εἴμαστε αἰσιόδοξοι ὅταν χάνουμε ὅπως καὶ ὅταν κερδίζουμε ὅταν γερνᾶμε ὅπως καὶ ὅταν εἴμαστε νέοι Κάθε ἡλικία ἔχει τὸ μεγαλεῖο της καὶ τὴν ἰδι-αίτερη ὀμορφιὰ της Καὶ ἡ ψυχὴ μιᾶς ὀγδοντάχρονης σκιρτᾶ μπροστὰ στήν χαρὰ καὶ τήν λύπη μὲ τὸν ἴδιο τρόπο πού τὸ κάνει καὶ ἡ ψυχὴ ἑνὸς νέου καὶ ὁρμητικοῦ πλάσματος Νά εἴμαστε αἰσιόδοξοι σὰν χριστιανοὶ γιατὶ στήν πίστη μας ἔβρισκαν τίς παρηγοριὲς οἱ πιὸ ἀπελπισμένοι τίς ἐμπνεύσεις οἱ μεγαλύτεροι καλλιτέχνες οἱ με-γαλύτεροι καὶ καλύτεροι ἄνθρωποι τῶν τελευταίων δεκαεννέα αἰώνων Νά εἴμα-στε αἰσιόδοξοι στήν σκέψη γιατὶ μόνο ἡ αἰσιόδοξη σκέψη φτάνει ὡς τὸν Θεὸ Νά εἴμαστε αἰσιόδοξοι στά αἰσθήματα γιατὶ ἡ αἰσιοδοξία εἶναι φάρμακο γιά τήν θλίψη καὶ πηγὴ πραγματικῆς καὶ αἰωνίας χαρᾶς Νά εἴμαστε αἰσιόδοξοι στά ἔργα μας γιατὶ τὰ ἔργα μας ὑφαίνονται στόν ἱ-στὸ τοῦ Θεοῦ καὶ παραμένουν αἰώνια ὅπως τὰ ἔργα τοῦ Θεοῦ Νά εἴμαστε αἰσιόδοξοι ἀφοῦ ἡ ζωὴ εἶναι αἰσιοδοξία καὶ ἐμεῖς οἱ ἄνθρωποι εἴμαστε οἱ καλύ-τεροι στυλοβάτες καὶ οἱ ὀμορφότεροι ἐκφραστὲς τῆς ζωῆς Νά εἶσαι αἰσιόδοξος σημαίνει νά ζεῖς καὶ δικαίως νά ἐκτιμᾶς τήν ζωή Ἀπόσπασμα ἀπό τό βιβλίο laquoἈργά βαδίζει ὁ Χριστόςraquo ἐκδ Ἐν πλῷ

26

Ἀρχαγγέλων Λόγος

Ἐ μεῖς οἱ χριστιανοί οἱ ἀποκαλούμενοι παλαιότερα Ὁδῖτες Εἴμαστε οἱ ἀ-ποσυνάγωγοι οἱ ἀσεβεῖς τοῦ laquoνόμου τοῦ Θεοῦraquo οἱ παράνομοι τῶν με-γάλων αὐτοκρατοριῶν οἱ ἀντιρρησίες τῶν βασιλιάδων οἱ ἐπικηρυγμέ-

νοι εἰς θάνατον Ἐμεῖς πού ἀγαπήσαμε τό Φῶς πού ὡς κόλαση ὁρίσαμε τήν ἀχα-ριστία καί τήν μιζέρια κι ὕστερα μᾶς φυλάκισαν στά κολαστήρια βαρυφορτωμέ-νων μέ μεγάλα λόγια οὐτοπικῶν παραδείσων γιατί τάχα ἐνοχλοῦσαν οἱ σκοτα-διστικές ἰδέες μας Οἱ πτωχοί τῷ πνεύματι σrsquo ἕνα κόσμο πού νομίζει ὅτι τά ξέρει ὅλα Κάποιοι ἀπό μᾶς κάποτε ἁλώνισαν τόν κόσμο μέ δύο σανδάλια καί τήν ψυ-χή ξεχειλισμένη ἀπό Χριστό κάποιοι ἀπό ἐμᾶς καταδικάστηκαν ὡς ἄθεοι κι ἐ-παναστάτες γιατί δέν προσκυνοῦσαν κάποιοι ἀπό ἐμᾶς πέθαναν ἀπrsquo τούς λοι-μούς περιμαζεύοντας ἄρρωστα παιδιά πού τά πετοῦσαν στό δρόμο γιά τό laquoκοινό καλόraquo Ἔτσι μᾶς ἔμαθαν οἱ παλιοί συνοδοιπόροι μας νά μένουμε στά παρασκήνια ὅταν ὁ κόσμος ζεῖ τήν κάθε παρωδία του γιά νά τοῦ ἁπλώνουμε τά χέρια μας ὅ-

ταν ἡ αὐλαία καταρρέει Ἐμεῖς τῆς κάθε ἐποχῆς οἱ Ὁδῖ-τες πεθάναμε συχνά γιά ὅτι πιστέψαμε κλάψαμε γιά τόν κόσμο πού κατρακυλοῦσε ὅταν ὅλοι χειροκροτοῦ-σαν ξέφρενα τήν πρόοδό του κοιτάξαμε μέ τήν ψυχή φουσκωμένη ἀπό χαρά τόν ἥλιο χαμογελῶντας σάν παι-διά ὅταν ὁ κόσμος γκρίνιαζε Ὁ κόσμος πού ὕστερα ἀπό τόσο χειροκρότημα κατρακυλοῦσε ὁ κόσμος πού μᾶς θε-ωροῦσε ἀφελεῖς καί μᾶς περιγελοῦσε

Μᾶς λένε δεισιδαίμονες ἐκεῖνοι πού φοβοῦνται τόν Θεό ἤ τούς laquoκακούςraquo τούς δυτικούς ἤ τούς ἀνατολίτες ἤ τό

κακό τό μάτι τῆς γειτόνισσας τούς Ἀμερικάνους τούς Κινέζους ἤ τούς Ρώσους τούς συνωμότες ἤ τούς ἐξωγήινους ἤ τήν γρουσουζιά τους ἐπειδή δέν πρόλαβαν νά φτύσουν τόν κόρφό τους Ὀπισθοδρομικούς μᾶς λένε ἀκόμα οἱ δῆθεν ἐκσυγ-χρονιστές τῆς ἰστορίας μέ τά λόγια τά ξύλινα καί τά χέρια τά βαμμένα μέ αἷμα

Ἔτσι εἴμαστε ἐμεῖς οἱ ἀποκαλούμενοι Ὁδῖτες Πού ξέρουμε πώς μές στήν ἁμαρτία ἡ χάρη περισσεύει καί δέ βαστάει ἡ ἀπελπισία στήν ψυχή μας Πού μάθαμε μέ τό αἷμα τῆς ψυχῆς μας πώς ἐπανάσταση θά πεῖ νά τά βάζεις μέ τό δυνάστη καί τό χά-ος μέσα σου Τόσες αὐτοκτονίες γύρω τους κι ἐμᾶς πού ὑμνοῦμε τήν Ζωή μᾶς βλέ-πουν οἱ laquoπολιτισμένοιraquo σάν χαμένους Πολιτικῶς ὀρθοί δέν γίναμε ποτέ γιατί οὔ-τε ἀπό πολιτική οὔτε ἀπό ὀρθότητα λογαριάζει ἡ συγχώρεση

Ἐμεῖς γινήκαμε δειλοί ὅταν θάρρος σήμαινε νά σκοτώνεις τόν ἄλλο γιά νά τοῦ laquoμάθεις νά σκέπτεταιraquo Ἐμεῖς οἱ φτωχούληδες τοῦ Θεοῦ τό ἁλάτι τῆς γῆς γνωρί-ζουμε τόν Θεό ἀπό τά μάτια τοῦ ἀδελφοῦ καί τά λάθη μας ἀπrsquo τό ἁπλωμένο χέρι

Οἱ Ὁδῖτες Ἐλευθερία Ρούση θεολόγος - ἐκπαιδευτικός

27

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

τοῦ Χριστοῦ ἀντίκρυ μας Οἱ Ὁδῖτες βλέπεις μετροῦν τόν κόσμο μrsquo ἀγκαλιές καί χαμόγελα ἔτσι πού δέν ἀγοράζεται ποτέ ἡ ἐλπίδα τους οὔτε πουλιέται Μοναχά μοιράζεται καί ὅταν λιγοστεύει τῆς δίνει Λόγο ὁ οὐρανός νά πορεύεται Γιrsquo αὐτό οἱ χριστιανοί δέ νοιώθουν μόνοι μά προσεύχονται γιά τήν μοναξιά πού βασιλεύ-ει στίς ψυχές τῶν ἀνθρώπων

Μόνο αὐτή τήν μέρα ἔχω κι εἶναι ὅτι ἔχω τούτη ἡ μέρα Κι ἄν μέ ρωτήσεις θά σοῦ πῶ πώς θέλω νά μαι μέ ἐτούτους τούς τρελούς τούς Ὁδῖτες πού λένε laquoταξίδιraquo τήν ζωή καί ∆ρόμο τόν Θεό τους πού ἔχουν γιά Θεό Ἐκεῖνον πού ἔκλαψε γιrsquo αὐ-τούς καί πού χαμογελοῦσε στά παιδιά Ἐκεῖνον πού ἔβαλε πάνω ἀπό τίς ἔνθεες αὐταπάτες τῶν νόμων καί τίς ἐπηρμένες πολιτικῶς ὀρθές διακηρύξεις τήν Ἀγάπη Θέλω νά πορευτῶ μέ λογισμό καί μrsquo ὄνειρο τόν δρόμο τόν λιγότερο ταξιδεμένο μέ Πνεῦμα καί Ἀλήθεια πεινῶντας καί διψῶντας τήν δικαιοσύνη μέ ἔρωτα γιά τήν ζωή πού νά μήν τήν ἀφήσω νά τελειώσει ποτέ καί λέω νrsquo ἀφήσω τίς ἦττες καί τίς κρίσεις γιά ἐκείνους πού ὀνειρευτῆκαν ἕνα καθωσπρέπει ἐξοχικό μία δόξα ἀ-δειανή κι ἕνα αὐτοκίνητο ἀκριβό γιά μέσ τήν πόλη

ΥΓ Ξέρω θά πεῖς πώς κάποιοι ἀπό ἐμᾶς ἔπραξαν τ ἀντίθετα στό διάβα τοῦ χρό-νου Ὑπηρέτησαν τίς ἐξουσίες σαγηνεύτηκαν ἀπό τήν δόξα καί τόν πλοῦτο ξέ-χασαν τόν λόγο τῆς Ἀγάπης φανατίστηκαν καί πρόδωσαν τόν λόγο τοῦ Χρι-στοῦ Κι ἄλλοι πάλι συγκρότησαν Ἱερές Ἐξετάσεις πολεμικές ἐπιχειρήσεις καί ἐξοντώσεις ἀντιπάλων ∆ίκιο ἔχεις μά ἐγώ σοῦ μιλάω γιά ὅσους ποθοῦν τόν δρό-μο Του ν ἀκολουθήσουν τούς Ὁδῖτες

Ὁδῖτες Ἐτσι ὀνομάζονταν τά πρῶτα χρόνια οἱ Χριστιανοί Ἡ ὀνομασία laquoΧριστιανόςraquo δόθηκε γιά πρώτη φορά στήν Ἀντιόχεια

∆έν γνωρίζεις ὅτι ἀποδημία εἶναι ὁ παρών βίος Νομίζεις πώς εἶσαι πολίτης

Ὁδίτης εἶσαι ὄχι πολίτης ἀλλ ὁδίτης εἶσαι καί ὁδοιπόρος Μήν πεῖς ἔχω αὐτή ἤ τήν ἄλλη πόλη ∆έν ἔχεις πόλη Ἡ πόλη εἶναι ἐπάνω

Ὅλα τά παρόντα εἶναι δρόμος Πανδοχεῖο εἶναι ὁ βίος Ἄγνωστη ἡ ἔξοδος ἄστατη ἡ κτίση

Τί μανιάζεις γιά τά σκοτάδια τοῦ κόσμου Γιατί ἀφήνοντας τήν ἀλήθεια τρέχεις πίσω ἀπό τίς σκιές

Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος

28

Ἡ laquoμνήμη τοῦ θανάτουraquo γιά τήν ὁποία μιλοῦν οἱ Πατέρες τῆς Ἐκκλησί-ας ὡς κινητήρια δύναμη ἀφύπνισης τοῦ ἑαυτοῦ μας τοῦτες τίς μέρες εἶναι καθημερινότητά μου Ὄχι γιατί ἀσκήθηκα πνευματικά ἤ ὑπερέ-

βαλα στήν προσευχή Ἡ χλιαρότητα πού μέ διέκρινε αὐτή καί ὑπερίσχυε Ἡ περί-οδος πού πέρασε ἦταν ἤρεμη χωρίς μεγάλες διακυμάνσεις Μέχρι πού ξαφνικά μαθαίνεις κάτι κι ἔρχονται τά πάνω κάτω - Ξέρετε ἡ μητέρα σας ἔχει καρκίνο Εἶναι λίγο ἐπιθετικούλης στό εἶδος του ἀλ-λά θά τόν παλέψουμε Εἶναι βέβαια καί τό προβληματάκι τῆς καρδιᾶς της πού διαπιστώθηκε ἀλλά μήν ἀπογοητεύεστε θά κάνουμε τό καλύτεροhellip laquoἘπιθετικούλης προβληματάκι ζωούλαraquohellip ὅλα μικρά καί σχετικά Χρησι-μοποιοῦμε ὑποκοριστικά γιά νά τονίσουμε ἀκόμα περισσότερο τήν μετριότητα πού ἔχουμε υἱοθετήσει στόν τρόπο πού ζοῦμε Λίγη ζωή λίγη χαρά λίγη ἀγάπη λίγος Θεόςhellip

Καί ἔρχονται αὐτές οἱ στιγμές πού ὁ καθένας μας ἀξιολογεῖ τά πράγματα ἀλλιῶς Πού θυμᾶται πώς αὐτό τό δῶρο τό μεγαλύτερο ἀπrsquo ὅλα τό δῶρο τῆς ζω-ῆς ἔχει κι αὐτό ἡμερομηνία λήξης Σκέφτεται τότε πώς δέν ἀξίζει νά τό ζεῖ μέτρια νά χάνει τίς στιγμές μέσα στό ἄγχος καί στήν γκρίνια τῆς καθημερινότητας Τότε θέλοντας καί μή νοιώθεις νά γίνεται πράξη τό laquoἀδιαλείπτως προσεύ-

χεσθαιraquo πού ἀναφέρει ὁ Ἀπόστολος Παῦλος Στρέφεις τά μά-τια τῆς ψυχῆς πρός τόν Θεό κι ἀφοῦ διαπιστώσεις πόσο λίγος εἶσαι γιά νά τά φέρεις ὅλα εἰς πέρας ὅπως νόμιζες ὅτι μπορεῖς ταπεινώνεσαι καί ζητᾶς βοήθεια καί ἔλεος καί ἀγάπη Καί ὕστερα ἀκολουθεῖ ἐκεῖνο τό laquo ἐν παντί εὐχαριστεῖτεraquo στό ὁποῖο μέχρι τώρα δέν ἔδινες καί ἰδιαίτερη σημασία Εἴτε γιατί κάποια πράγματα τά θεωροῦσες δεδομένα εἴτε γιατί νόμιζες πώς θά σοῦ ἀνήκουν πάντα Κι ἐνῶ πασχίζεις στήν καθημερι-νότητα γιά τό ἑπόμενο ὑλικό ἀγαθό πού ἔβαλες στό μάτι ἤ γιά κάποιο τοῦβλο παραπάνω στή νέα οἰκοδομή ἤ ἀκόμα

γιατί δέν μπορεῖς νrsquo ἀποκτήσεις κάτι ἀπό τά παραπάνω ἔχεις χάσει ἤδη τόσα πολλά Ἔχασες χωρίς νά δώσεις τήν παραμικρή σημασία τίς μυρωδιές τῆς ἄνοι-ξης τά ἀπίστευτα χρώματα τῶν λουλουδιῶν τό τραγούδι τοῦ κότσυφα τά ὄμορ-φα βράδια πού σέ βάζουν σιγά-σιγά στήν ἀνεμελιά τοῦ καλοκαιριοῦ

Ξεχνᾶς νrsquo ἀφιερώσεις χρόνο στούς ἀγαπημένους λές καί θά τούς ἔχεις γιά πάντα διαθέσιμους Πνιγμένος στίς μέριμνες χάνεις τήν διάθεση νά μοιραστεῖς στιγμές νrsquo ἀνταλλάξεις συναισθήματα νά δώσεις ἀγάπη

Ἀρχαγγέλων Λόγος

Ἀνατροπή Παρασκευή Ἐξάρχου

29

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

Κι ἔρχεται καί σέ βρίσκει ἡ φθορά ἡ ἀρρώστια ὁ θάνατος Καί συνειδη-τοποιεῖς πώς εἶσαι τελείως ἀπροετοίμαστος Τόσο καιρό τό ἀπωθοῦσες καί μπο-ρεῖ- μεταξύ μας- νά χτύπαγες καί κανένα ξύλο Ἡ ἀπώθηση εἶναι ἐπακόλουθο τῆς ἀμάθειας τῆς ἀκατηχησίας Ἀλλά καί τῆς μή ἀποδοχῆς κατά βάθος τοῦ γεγονό-τος τῆς Ἀνάστασης Ἴσως νά εἶναι καί βολικό νά ἐπιμένουμε στήν ἀντίληψη τοῦ laquoὅλα ἐδῶ τελειώνουνraquo καί νά παραμένουμε στήν κλάψα μας Βλέπεις ἄν ἀποδε-χτοῦμε οὐσιαστικά πώς ὁ βίος δέν τελειώνει ὁριστικά μέ τόν θάνατο ἀλλά δοῦμε τόν θάνατο σάν πέρασμα σάν ἀρχή σάν νίκη σάν ζωή τότε θά πρέπει νrsquo ἀναθε-ωρήσουμε ἐντελῶς τήν στάση ζωῆς μας τόν τρόπο σκέψης μας τίς συμπεριφορές μας Νά βάλουμε τήν δοξολογία στήν ζωή μας Νά δοῦμε τίς δυσκολίες ὡς παι-δαγωγικές δοκιμασίες Ἄλλωστε ὁ Ἀπόστολος τῶν Ἐθνῶν μᾶς θυμίζει πώς laquoἡ δύ-ναμις ἐν ἀσθενείᾳ τελειοῦταιraquo

∆ύσκολα τά πράγματα μανούλα Ἐγώ νιώθω ἀδύναμη καί τό καταθέτω Καί καθώς προσεύχομαι συμπληρώνω στήν προσευχή μου αὐτό πού ὑπέροχα λέει ὁ Παρακλητικός Κανόνας ἐγώ σοῦ ζητῶ ὅμως Ἐσύ πρᾶξε laquo πρός τό συμφέ-ρον τῆς αἰτήσεώς raquo μου ΑΜΗΝ

Ὁ κόσμος σκλήρανε πολύ

Γιῶργος Θεοτοκᾶς Ἀσθενεῖς καί ὁδοιπόροι ἐκδ Ἑστία

Ὁ κόσμος σκλήρανε πολύ σκλήρανε ξεράθηκε και ἄδειασε Πέρασε τά ὅρια Μικρές καλοσύνες ἐδῶ κι ἐκεῖ ἕνας Χριστιανός πάντα ὑπάρχει τρόπος νά

προσφέρει μά ὁ κόσμος δέν σώζεται πιά Ὁ κόσμος αὐτός χάθηκε ὅποιος ἔχει τά μάτια ἀνοιχτά τό βλέπει καί τό παίρνει ἀπόφαση μιά γιά πάντα Χάθηκε μές στήν ἀλαζονεία τῶν ἐπιστημῶν του μές στήν ἀπανθρωπιά τῶν μηχανῶν του μές στήν φρενίτιδά του πού τήν λέει πρόοδο στό ἀέναο στριφογύρισμά του στό κε-νό δίχως ἕρμα δίχως σκοπό Ὁ δύστηνος πλανήτης κλονίστηκε ἀνεπανόρθωτα ἔ-χασε τήν ἰσορροπία του ∆έν τόν αἰσθάνεσαι νά τρικλίζει κάτω ἀπ τά πόδια σου

Ἄ ς πασχίσουμε ἐμεῖς πού μένουμε ἐδῶ νά πλησιάσουμε ὅσο ἀντέχουμε τό Ἐπέκεινα καί ἄς προσευχόμαστε γιά τόν κόσμο πού σέρνεται ἀκράτητος

ἀπό τήν ἴδια δαιμονική ὁρμή του πρός τήν τελική του συντριβή Μερικοί θά βλέ-πουν τοῦτον ἐδῶ τόν ἀναμμένο φάρο μας μοῦ φτάνει ἐμένα ἕνας τέτοιος προορι-σμός Ἐνῶ ὁ κόσμος θά σβήνει ὁ φάρος θά φωτίζει ἀκόμα τίς ὕστατες στιγμές του θά σώζει ὡς τό τέλος μερικές ψυχές ∆έν ἐλπίζω πιά ἄλλο τίποτα

30

Κ αθώς θεριεύει τό θέρος καί ἡ φύση ντύνεται τά χρυσᾶ της νοσταλγία πλημμυρίζει τήν σκέψη μας νοσταλγία γιορτινή ἀπό τά παιδικά μας χρό-νια πού προσγειώθηκαν ἀπότομα ἀπό τήν πραγματικότητα τοῦ κόσμου

τούτου Οἱ κῆποι ὁλάνθιστοι γεμᾶτοι τριαντάφυλλα φίσκα ἀπό τό παιδομάνι οἱ χωματόδρομοι κι ἡ εὐωδία ἀπό τά νυχτολούλουδα νά διεγείρει τήν ὄσφρηση Ὀρ-θάνοιχτες οἱ πόρτες τῶν σπιτιῶν οἱ οἰκογένειες νά δειπνίζουν στίς βεράντες καί τά ραδιόφωνα νά γεμίζουν μέ μελωδίες τήν ἥσυχη γειτονιά Μνῆμες τῆς παιδικῆς ἡλικίας χρόνια ἀνέμελα κι ἀφελῆ τότε πού νομίζαμε ὅτι ὁ βίος θά lsquoναι παιχνίδι τότε πού θαρρούσαμε ὅτι στόν παράδεισο θά ζήσουμε Μεγαλώσαμε μέ τόν ἦχο τῶν οἰκοδομῶν στά αὐτιά μας ἕνας διαρκής θόρυ-βος στήν ἐφηβεία μας μπετονιέρες κι αὐτοκίνητα πού διαρκῶς αὐξάνονταν Βλέ-παμε ἀμήχανα τίς γειτονιές νά ἐξαφανίζονται τά δέντρα νά κόβονται τίς ταπει-νές μά ἀνθρώπινες μονοκατοικίες νά γκρεμίζονται μαζί μέ χιλιάδες ἀναμνήσεις Γενιές τῆς ἀντιπαροχῆς τῆς πολυκατοικίας τῶν χαμηλοτάβανων διαμερισμάτων - κουτιῶν τῆς ἀπρόσωπης συγκατοίκησης Χάσαμε τούς γειτόνους μας καί μαζί

τήν ἀνθρωπιά μας Ἤμασταν κοινωνικοί καί φι-λόξενοι καί γίναμε καχύποπτοι καί ἀπόμακροι Οἱ ὀλιγοπρόσωπες γειτονιές γέμισαν μέ ἀνθρώ-πους ξένους μεταξύ τους πού δέν ἔχουν καμμιά ὄρεξη νά γνωριστοῦν νά κοιταχτοῦν στά μάτια νά καλημεριστοῦν νά ἀνταλλάξουν ἐπισκέψεις καί χαμόγελα Εἴχαμε τό θλιβερό προνόμιο νά ζήσουμε τήν πα-ρακμή τῆς πόλης στήν ἐξέλιξή της Εἴδαμε τούς μικρούς παραδείσους μας νά μεταβάλλονται σέ

γκρίζα κακόγουστα κτίρια τίς ἀλάνες πού ματώναμε τά πόδια μας νά γίνονται ὄγκοι ἀπό μπετόν Πρίν προλάβουμε νά ἀποστηθίσουμε τό laquoἈθῆνα διαμαντόπε-τρα στῆς γῆς τό δαχτυλίδιraquo πνιγήκαμε στή μυρωδιά τοῦ νέφους καί ντραπήκαμε πού εἴμαστε Ἀθηναῖοι Ὅλοι νοσταλγοῦμε τό παρελθόν Μεγαλώνουμε καί διαρκῶς διαπιστώνου-με πώς laquoκάθε πέρυσι καί καλύτεραraquo Τά χρόνια περνοῦν καί ὅλο ἀναφερόμαστε σέ παλαιότερες ἐποχές ἀναπολοῦμε τά παλιά καί συγκινούμεθα μέ τραγούδια μέ κείμενα καί μέ ταινίες πού περιγράφουν τήν παλιά Ἑλλάδα τόν κόσμο πού ἔφυ-γε Ζοῦμε τήν παρακμή τοῦ σύγχρονου πολιτισμοῦ ἀνίκανοι νά ἀντιδράσουμε καί ὅλο μιλᾶμε γιά τά παλιά Νοιώθουμε ἄγχος γιά τήν ἐγκληματικότητα καί τήν οἰκονομική κρίση θλιβόμαστε πού κινδυνεύουμε νά χάσουμε τήν εὐδαιμονία μας Εἶναι φυσιολογική ἡ ἀντίδραση αὐτή μά ἄν ἀφήσουμε τόν συναισθηματισμό στήν ἄκρη καί σκεφτοῦμε τό παρελθόν μέσα ἀπό τό πρῖσμα τῆς ἱστορίας θά δια-πιστώσουμε πώς δύσκολα θά διαλέγαμε μιά ἄλλη χρονική περίοδο γιά νά ζήσου-με

Νοσταλγία π Χριστόδουλος Μπίθας

Ἀρχαγγέλων Λόγος

31

Ὅπου κι ἄν ἀνατρέξουμε πίσω στόν χρόνο βλέπουμε παντοῦ καί πάντα νά βασιλεύει ὁ πόνος Πόλεμοι κι ἐμφύλιοι ἀλληλοσπαραγμοί σκλαβιά καί πεῖνα φτώχεια κι ἀδικία σημαδεύουν τήν ἱστορία τῆς ἀνθρωπότητος Μπορεῖ νά ὑπῆρ-ξαν πιό ἔνθεοι πολιτισμοί ἀπό αὐτόν πού διανύουμε τώρα μά ἡ ἁμαρτία πάντα ἴδια εἶναι στό διάβα τῶν αἰώνων Μπορεῖ νά νοσταλγοῦμε τήν λαμπρή περίοδο τοῦ Βυζαντίου ἤ ἀκομα καί τήν ἔνδοξη ἑλληνική ἀρχαιότητα ἀλλά τό σίγουρο εἶναι ὅτι δέν θά θέλαμε νά ζήσουμε ἐχθρικές σφαγές πολέμους κι ἐπιδημίες οὔτε νά εἴμαστε δοῦλοι ἐκεῖνες τίς ἐποχές οὔτε νά πεθαίνουμε ἀπό μιά ἁπλῆ γρίπη ἐ-πειδή ἡ ἰατρική ἐπιστήμη δέν εἶχε ἀκόμα ἐξελιχθεῖ ∆ύσκολος ἦταν πάντα ὁ βίος Πλαστή ἡ ὀνειροπόληση γιά τό παρελθόν ψευδαίσθηση γιά νά ξεφύγουμε ἀπό τήν πραγματικότητα Κι ἄν ὑπάρχει νοσταλ-γία γιά μιά κοινωνία ἰδανική ὅπου πραγματικά θά θέλαμε νά ζήσουμε αὐτό μᾶλ-λον ἀφορᾶ τήν παραδείσια κατάσταση τήν ἐποχή πού δέν ὑπῆρχε στό ἀνθρώπι-νο γένος ὀδύνη καί στεναγμός ἀλλά κοινωνία ἀγάπης μέ τόν Θεό καί τόν συνάν-θρωπο Κι ἐφrsquo ὅσον τό νά γυρίσουμε στό παρελθόν ἀποκλείεται ἀφοῦ ἀρνηθήκα-με τήν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ μοναδική μας ἐλπίδα εἶναι τό μέλλον τά ἔσχατα ἡ Βασι-λεία τῶν Οὐρανῶν Ἐπειδή ὅμως τήν Βασιλεία Του μᾶς κάλεσε ὁ Κύριος νά τήν προγευτοῦμε ἐπειδή μᾶς ζήτησε νά βιώσουμε τά ἔσχατα ἀπό τώρα ἄς ἐγκαταλείψουμε τήν πα-ρελθοντολογία κι ἄς χαροῦμε τό σήμερα εὐχαριστῶντας τόν Θεό πάντων ἕνεκεν ζῶντας εὐλογημένα κάθε στιγμή σά νά lsquoναι ἡ πρώτη κι ἡ τελευταία τῆς ὕπαρξής μας ἔχοντας νοσταλγία μόνο γιά τήν Βασιλεία τοῦ Θεοῦ γιά τόν Παράδεισο γιά τό πέρασμα ἀπό τόν θάνατο στήν Ζωή τήν ὄντως Ζωή πού εἶναι ὁ Χριστός μας Ἀμήν

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

Ἀποφθέγματα τῆς ἐρήμου

Ἀββᾶς Ἀντώνιος

Ἀπό τόν πλησίον μας προέρχεται ἡ ζωή καί ὁ θάνατος Γιατί ἂν κερδίσουμε τόν ἀδελφό μας κερδίζουμε τόν Θεόmiddot ἂν ὅμως τόν σκανδαλίσουμε ἁμαρτάνουμε στόν Χριστό Ἔρχεται καιρός πού οἱ ἄνθρωποι θά τρελαθοῦν καί ὅταν δοῦν κάποιον πού δέν εἶναι τρελός θά ξεσηκωθοῦν ἐναντίον του καί θὰ τοῦ ποῦν ldquoεἶσαι τρελόςrdquo ἐπειδή δέν εἶναι ὅμοιος μ᾽ αὐτούς ∆έν φοβᾶμαι πιά τόν Θεό ἀλλά τόν ἀγαπάω ldquoΓιατί ἡ ἀγάπη διώχνει τόν φόβοrdquo ( Ἰω 418) Ἐκεῖνος πού κτυπάει τήν μᾶζα τοῦ σιδήρου σκέπτεται πρῶτα τί θέλει νά φτιάξει δρεπάνι μαχαίρι τσεκούρι Ἔτσι κι ἐμεῖς πρέπει νά σκεπτόμαστε γιά ποιά ἀρετή παλεύουμε ὥστε νά μήν κοπιάζουμε μάταια

32

Ἀρχαγγέλων Λόγος

Ἱερός Ναός Ταξιαρχῶν Μοσχάτου Σύντομο ἱστορικό

Στέλιος Ντάντης ∆ρ Θεολογίας-ἱστορικός

Ἀ πό τήν ἐποχή τῆς γερμανικῆς κατοχῆς (1941-44) καί γιά κά-ποιες δεκαετίες οἱ ἐπιβάτες

τοῦ ἠλεκτρικοῦ σιδηροδρόμου περ-νῶντας ἀπrsquo τό καταπράσινο Μοσχᾶτο σταυροκοπιόνταν ἀντικρίζοντας μέσα στά πανέμορφα περιβόλια ἕνα μικρό ξωκλήσι Ἦταν οἱ Ταξιάρχες ἤ τό Ταξι-αρχάκι ὅπως τό ὀνομάτιζαν οἱ παλιοί Μοσχατιῶτες πού τήν παραμονή καί τήν μέρα τῆς γιορτῆς ξεκινοῦσαν ἀπό κάθε μεριά τῆς πόλης καί ἀκολουθῶν-

τας τά στενά μονοπάτια μέσα ἀπό καλ-λιέργειες ἔρχονταν νά προσκυνήσουν Μέσα σrsquo ἐκεῖνα τά περιποιημένα περι-βόλια λιγοστοί ἦταν οἱ γείτονες τῶν Ταξιαρχῶν πού ζοῦσαν τριγύρω σέ σκόρπιες ἀγροικίες κυρίως κτηματίες περιβολάρηδες λαχανικῶν μέ τά ὁποῖα τροφοδοτοῦσαν τήν λαχαναγορά τῶν Ἀθηνῶν (Βαρβάκειο)

Τό ἐκκλησάκι χτίστηκε στά 1943 μέσα στά δύσκολα χρόνια τῆς ξενικῆς κατο-χῆς Οἰκοδομήθη-κε σέ οἰκόπεδο

282 τετραγωνικῶν μέτρων πού πρό-σφερε ὁ Χρῆστος Μαστροσταμάτης καί στήν ἵδρυσή του πρωτοστάτησε ἡ γυναίκα του Στυλιανή μέ τόν γαμπρό

τους Γεώργιο Καζάλα ὁ ὁποῖος κίνησε τά νήματα γιά τήν κατασκευή Στήν προσπάθεια ἐκείνη συνεισφέρανε πρό-

θυμα οἱ γειτονικές οἰκογένειες πού οἱ ἀπόγονοί τους ζοῦν ἀνάμεσά μας Μπέλλου Λαλαούνη Καψίλη Κω-σταντάκη (Ροδίτη) Λεγάκη Καζάλα καί Μαστροσταμάτη Οἰκοδομικά ὑλικά δέν ὑπῆρχαν ἐ-κεῖνα τά δύσμοιρα χρόνια γιrsquo αὐτό προσφερθήκε ὁ κόσμος καί κουβάλησε πέτρες χῶμα ἄμμο ἀπrsquo τό ποτάμι τοῦ-βλα κεραμίδια ἤ πρόσφερε χρήματα

Τά ἐγκαίνια τῆς ἐκκκλησούλας ἔγιναν στίς 29 Ιουνίου 1943 μέρα τῆς γιορτῆς τῶν ἁγίων ἀποστόλων Πέτρου καί Παύλου Συνέχεια στό ἑπόμενο (Πρωτοδημοσιεύτηκε στά IΣTOPIKA TOY MOΣXATOY τ β΄ Μοσχᾶτο 2003 σσ 55-59)

33

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

Τά Νέα μας

τῆς Ζωοδόχου Πηγῆς καί τό ἀπόγευμα πήραμε τό πλοῖο τῆς ἐπιστροφῆς Στήν ἐκδρομή αὐτή ὅπως καί στήν ἐκ-δήλωση πού πραγματοποιήσαμε τήν ∆ευτέρα 31η Μαΐου στό Πνευματικό μας Κέντρο μᾶς δόθηκε μιά ἀκόμα εὐ-καιρία νά συσφίγξουμε τίς σχέσεις μας καί νά νοιώσουμε λίγο παραπάνω τήν αἴσθηση τῆς κοινότητας Ὅλες αὐτές τίς δραστηριότητες ὅπως καί τό κέρα-σμα μετά τήν Θεία Λειτουργία τῆς Κυ-ριακῆς θά πρέπει νά τά ἀντιμετωπί-ζουμε ὡς ἐκκλησιαστικά-κοινοτικά γε-γονότα κι ὄχι σάν ἁπλές κοινωνικές ἐκδηλώσεις Σέ καιρούς ἀφιλόξενους καί μοναχικούς καλούμεθα νά συσπει-ρωθοῦμε στήν ἐνορία μας νά νοιώσου-με πρόσωπα νά μοιραστοῦμε τήν κατή-χηση καί τήν ἐλπίδα μας

Πιστεύουμε ἀκράδαντα πώς τό μέλλον τῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας τόν 21ο αἰῶνα ἐξαρτᾶται ἄμεσα ἀπό τό ζωντά-νεμα τῆς κοινοτικῆς ζωῆς κατά τό Ἀποστολικό πρότυπο καί βέβαια τόν ἐπανευαγγελισμό τῶν συνανθρώπων μας Μέ τήν βοήθεια τοῦ Θεοῦ ἐλπίζουμε νά ἐργαστοῦμε ὅλοι πρός αὐτή τήν κατεύθυνση Ἀμήν

Μ έ ἐπιτυχία πραγματοποιήθηshyκε στίς 5 καί 6 Ἰουνίου ἡ ἐκshyδρομή τῆς ἐνορίας μας στήν

Ἄνδρο Με 74 ἀδελφούς καί ἀδελφές μας περάσαμε ἕνα εὐλογημένο κι

εὐχάριστο διήμερο στό πανέμορφο Κυ-κλαδονήσι Καταλύσαμε σέ ξενοδοχεῖο στό Γαύριο καί ἀπό ἐκεῖ τήν πρώτη ἡ-μέρα περιηγηθήκαμε στά μοναστήρια τῆς Ἀγίας Μαρίνας (ὅπου φυλάσσεται λείψανο τῆς Ἁγίας) καί τῆς Παναχράν-του (ἐδῶ βρίσκεται ἡ κάρα τοῦ Ἁγ Παντελεήμονα καί πλῆθος ἄλλων ἱερῶν λειψάνων) καί βέβαια στήν ὄμορφη χώρα τῆς Ἄνδρου Τήν Κυριακή λει-τουργηθήκαμε στήν γυναικεία Μονή

Ἱερά Μονή Παναχράντου

Ἡ χώρα τῆς Ἄνδρου ἀπό τήν Μονή Παναχράντου

Στήν πύλη τῆς Ἱ Μ Ζωοοδόχου Πηγῆς

34

Ἡ κρίση στήν οὐσία δέν εἶναι οἰκονομική ἀλλά κυρίως καί πρό παντός πνευματική καί αὐτή φέρνει καί οἰκονομική

καί πολιτική κρίση Αὐτό σημαίνει ὅτι ἡ ἀντιμετώπιση τῆς κρίσεως δέν γίνεται μέ οἰκονομικά μέσα καί πολιτικές πρακτι-κές ἀλλά μέ τήν ἀλλαγή τρόπου ζωῆς μέ τήν ἐπαναφορά τοῦ ἀνθρώπου στήν ὀλιγάρκεια τήν ἐγκράτεια τήν σωφροσύνη τήν ἀποφυγή τῆς ἀπληστίας καί τῆς ὑπερβολῆς

Ἡ ἄσκηση προβάλλει σήμερα ὡς ἐπιταγή ὡς προσπάθεια νά θεραπευθεῖ τό πάθος τῆς φιλαυτίας ἀπό τό ὁποῖο

προέρχονται τά πάθη τῆς φιληδονίας τῆς φιλοδοξίας καί τῆς φιλαργυρίας Ὁ εὐαγγελιστής Ἰωάννης τό περιγράφει αὐτό μέ πολλή σαφήνεια laquoπᾶν τό ἐν τῷ κόσμῳ ἡ ἐπιθυμία τῆς σαρκός καί ἡ ἐπιθυμία τῶν ὀφθαλμῶν καί ἡ ἀλαζονεία τοῦ βίου οὐκ ἔ-στιν ἐκ τοῦ πατρός ἄλλrsquo ἐκ τοῦ κόσμου ἐστίraquo (Α΄ Ἰω β 16)

Μητροπολίτης Ναυπάκτου καί Ἁγίου Βλασίου Ἱερόθεος Βλάχος

  • Τό Ψωμί13
  • Μίλτος Σαχτούρης (1919-2005) 13
  • Ἀββᾶς Ἀντώνιος 13
    • ltlt13 ASCII85EncodePages false13 AllowTransparency false13 AutoPositionEPSFiles true13 AutoRotatePages None13 Binding Left13 CalGrayProfile (Dot Gain 20)13 CalRGBProfile (sRGB IEC61966-21)13 CalCMYKProfile (US Web Coated 050SWOP051 v2)13 sRGBProfile (sRGB IEC61966-21)13 CannotEmbedFontPolicy Error13 CompatibilityLevel 1413 CompressObjects Tags13 CompressPages true13 ConvertImagesToIndexed true13 PassThroughJPEGImages true13 CreateJobTicket false13 DefaultRenderingIntent Default13 DetectBlends true13 DetectCurves 0000013 ColorConversionStrategy CMYK13 DoThumbnails false13 EmbedAllFonts true13 EmbedOpenType false13 ParseICCProfilesInComments true13 EmbedJobOptions true13 DSCReportingLevel 013 EmitDSCWarnings false13 EndPage -113 ImageMemory 104857613 LockDistillerParams false13 MaxSubsetPct 10013 Optimize true13 OPM 113 ParseDSCComments true13 ParseDSCCommentsForDocInfo true13 PreserveCopyPage true13 PreserveDICMYKValues true13 PreserveEPSInfo true13 PreserveFlatness true13 PreserveHalftoneInfo false13 PreserveOPIComments true13 PreserveOverprintSettings true13 StartPage 113 SubsetFonts true13 TransferFunctionInfo Apply13 UCRandBGInfo Preserve13 UsePrologue false13 ColorSettingsFile ()13 AlwaysEmbed [ true13 ]13 NeverEmbed [ true13 ]13 AntiAliasColorImages false13 CropColorImages true13 ColorImageMinResolution 30013 ColorImageMinResolutionPolicy OK13 DownsampleColorImages true13 ColorImageDownsampleType Bicubic13 ColorImageResolution 30013 ColorImageDepth -113 ColorImageMinDownsampleDepth 113 ColorImageDownsampleThreshold 15000013 EncodeColorImages true13 ColorImageFilter DCTEncode13 AutoFilterColorImages true13 ColorImageAutoFilterStrategy JPEG13 ColorACSImageDict ltlt13 QFactor 01513 HSamples [1 1 1 1] VSamples [1 1 1 1]13 gtgt13 ColorImageDict ltlt13 QFactor 01513 HSamples [1 1 1 1] VSamples [1 1 1 1]13 gtgt13 JPEG2000ColorACSImageDict ltlt13 TileWidth 25613 TileHeight 25613 Quality 3013 gtgt13 JPEG2000ColorImageDict ltlt13 TileWidth 25613 TileHeight 25613 Quality 3013 gtgt13 AntiAliasGrayImages false13 CropGrayImages true13 GrayImageMinResolution 30013 GrayImageMinResolutionPolicy OK13 DownsampleGrayImages true13 GrayImageDownsampleType Bicubic13 GrayImageResolution 30013 GrayImageDepth -113 GrayImageMinDownsampleDepth 213 GrayImageDownsampleThreshold 15000013 EncodeGrayImages true13 GrayImageFilter DCTEncode13 AutoFilterGrayImages true13 GrayImageAutoFilterStrategy JPEG13 GrayACSImageDict ltlt13 QFactor 01513 HSamples [1 1 1 1] VSamples [1 1 1 1]13 gtgt13 GrayImageDict ltlt13 QFactor 01513 HSamples [1 1 1 1] VSamples [1 1 1 1]13 gtgt13 JPEG2000GrayACSImageDict ltlt13 TileWidth 25613 TileHeight 25613 Quality 3013 gtgt13 JPEG2000GrayImageDict ltlt13 TileWidth 25613 TileHeight 25613 Quality 3013 gtgt13 AntiAliasMonoImages false13 CropMonoImages true13 MonoImageMinResolution 120013 MonoImageMinResolutionPolicy OK13 DownsampleMonoImages true13 MonoImageDownsampleType Bicubic13 MonoImageResolution 120013 MonoImageDepth -113 MonoImageDownsampleThreshold 15000013 EncodeMonoImages true13 MonoImageFilter CCITTFaxEncode13 MonoImageDict ltlt13 K -113 gtgt13 AllowPSXObjects false13 CheckCompliance [13 None13 ]13 PDFX1aCheck false13 PDFX3Check false13 PDFXCompliantPDFOnly false13 PDFXNoTrimBoxError true13 PDFXTrimBoxToMediaBoxOffset [13 00000013 00000013 00000013 00000013 ]13 PDFXSetBleedBoxToMediaBox true13 PDFXBleedBoxToTrimBoxOffset [13 00000013 00000013 00000013 00000013 ]13 PDFXOutputIntentProfile ()13 PDFXOutputConditionIdentifier ()13 PDFXOutputCondition ()13 PDFXRegistryName ()13 PDFXTrapped False1313 CreateJDFFile false13 Description ltlt13 ARA ltFEFF06270633062A062E062F0645002006470630064700200627064406250639062F0627062F0627062A002006440625064606340627062100200648062B062706260642002000410064006F00620065002000500044004600200645062A064806270641064206290020064406440637062806270639062900200641064A00200627064406450637062706280639002006300627062A0020062F0631062C0627062A002006270644062C0648062F0629002006270644063906270644064A0629061B0020064A06450643064600200641062A062D00200648062B0627062606420020005000440046002006270644064506460634062306290020062806270633062A062E062F062706450020004100630072006F0062006100740020064800410064006F006200650020005200650061006400650072002006250635062F0627063100200035002E0030002006480627064406250635062F062706310627062A0020062706440623062D062F062B002E0635062F0627063100200035002E0030002006480627064406250635062F062706310627062A0020062706440623062D062F062B002Egt13 BGR ltFEFF04180437043f043e043b043704320430043904420435002004420435043704380020043d0430044104420440043e0439043a0438002c00200437043000200434043000200441044a0437043404300432043004420435002000410064006f00620065002000500044004600200434043e043a0443043c0435043d04420438002c0020043c0430043a04410438043c0430043b043d043e0020043f044004380433043e04340435043d04380020043704300020043204380441043e043a043e043a0430044704350441044204320435043d0020043f04350447043004420020043704300020043f044004350434043f0435044704300442043d04300020043f043e04340433043e0442043e0432043a0430002e002000200421044a04370434043004340435043d043804420435002000500044004600200434043e043a0443043c0435043d044204380020043c043e0433043004420020043404300020044104350020043e0442043204300440044f0442002004410020004100630072006f00620061007400200438002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e00300020043800200441043b0435043404320430044904380020043204350440044104380438002egt13 CHS ltFEFF4f7f75288fd94e9b8bbe5b9a521b5efa7684002000410064006f006200650020005000440046002065876863900275284e8e9ad88d2891cf76845370524d53705237300260a853ef4ee54f7f75280020004100630072006f0062006100740020548c002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000204ee553ca66f49ad87248672c676562535f00521b5efa768400200050004400460020658768633002gt13 CHT ltFEFF4f7f752890194e9b8a2d7f6e5efa7acb7684002000410064006f006200650020005000440046002065874ef69069752865bc9ad854c18cea76845370524d5370523786557406300260a853ef4ee54f7f75280020004100630072006f0062006100740020548c002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000204ee553ca66f49ad87248672c4f86958b555f5df25efa7acb76840020005000440046002065874ef63002gt13 CZE ltFEFF005400610074006f0020006e006100730074006100760065006e00ed00200070006f0075017e0069006a007400650020006b0020007600790074007600e101590065006e00ed00200064006f006b0075006d0065006e0074016f002000410064006f006200650020005000440046002c0020006b00740065007200e90020007300650020006e0065006a006c00e90070006500200068006f006400ed002000700072006f0020006b00760061006c00690074006e00ed0020007400690073006b00200061002000700072006500700072006500730073002e002000200056007900740076006f01590065006e00e900200064006f006b0075006d0065006e007400790020005000440046002000620075006400650020006d006f017e006e00e90020006f007400650076015900ed007400200076002000700072006f006700720061006d0065006300680020004100630072006f00620061007400200061002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002000610020006e006f0076011b006a016100ed00630068002egt13 DAN ltFEFF004200720075006700200069006e0064007300740069006c006c0069006e006700650072006e0065002000740069006c0020006100740020006f007000720065007400740065002000410064006f006200650020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e007400650072002c0020006400650072002000620065006400730074002000650067006e006500720020007300690067002000740069006c002000700072006500700072006500730073002d007500640073006b007200690076006e0069006e00670020006100660020006800f8006a0020006b00760061006c0069007400650074002e0020004400650020006f007000720065007400740065006400650020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e0074006500720020006b0061006e002000e50062006e00650073002000690020004100630072006f00620061007400200065006c006c006500720020004100630072006f006200610074002000520065006100640065007200200035002e00300020006f00670020006e0079006500720065002egt13 DEU ltFEFF00560065007200770065006e00640065006e0020005300690065002000640069006500730065002000450069006e007300740065006c006c0075006e00670065006e0020007a0075006d002000450072007300740065006c006c0065006e00200076006f006e002000410064006f006200650020005000440046002d0044006f006b0075006d0065006e00740065006e002c00200076006f006e002000640065006e0065006e002000530069006500200068006f006300680077006500720074006900670065002000500072006500700072006500730073002d0044007200750063006b0065002000650072007a0065007500670065006e0020006d00f60063006800740065006e002e002000450072007300740065006c006c007400650020005000440046002d0044006f006b0075006d0065006e007400650020006b00f6006e006e0065006e0020006d006900740020004100630072006f00620061007400200075006e0064002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e00300020006f0064006500720020006800f600680065007200200067006500f600660066006e00650074002000770065007200640065006e002egt13 ESP ltFEFF005500740069006c0069006300650020006500730074006100200063006f006e0066006900670075007200610063006900f3006e0020007000610072006100200063007200650061007200200064006f00630075006d0065006e0074006f00730020005000440046002000640065002000410064006f0062006500200061006400650063007500610064006f00730020007000610072006100200069006d0070007200650073006900f3006e0020007000720065002d0065006400690074006f007200690061006c00200064006500200061006c00740061002000630061006c0069006400610064002e002000530065002000700075006500640065006e00200061006200720069007200200064006f00630075006d0065006e0074006f00730020005000440046002000630072006500610064006f007300200063006f006e0020004100630072006f006200610074002c002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000200079002000760065007200730069006f006e0065007300200070006f00730074006500720069006f007200650073002egt13 ETI ltFEFF004b00610073007500740061006700650020006e0065006900640020007300e4007400740065006900640020006b00760061006c006900740065006500740073006500200074007200fc006b006900650065006c007300650020007000720069006e00740069006d0069007300650020006a0061006f006b007300200073006f00620069006c0069006b0065002000410064006f006200650020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e00740069006400650020006c006f006f006d006900730065006b0073002e00200020004c006f006f0064007500640020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e00740065002000730061006100740065002000610076006100640061002000700072006f006700720061006d006d006900640065006700610020004100630072006f0062006100740020006e0069006e0067002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e00300020006a00610020007500750065006d006100740065002000760065007200730069006f006f006e00690064006500670061002e000d000agt13 FRA ltFEFF005500740069006c006900730065007a00200063006500730020006f007000740069006f006e00730020006100660069006e00200064006500200063007200e900650072002000640065007300200064006f00630075006d0065006e00740073002000410064006f00620065002000500044004600200070006f0075007200200075006e00650020007100750061006c0069007400e90020006400270069006d007000720065007300730069006f006e00200070007200e9007000720065007300730065002e0020004c0065007300200064006f00630075006d0065006e00740073002000500044004600200063007200e900e90073002000700065007500760065006e0074002000ea0074007200650020006f007500760065007200740073002000640061006e00730020004100630072006f006200610074002c002000610069006e00730069002000710075002700410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002000650074002000760065007200730069006f006e007300200075006c007400e90072006900650075007200650073002egt13 GRE ltFEFF03a703c103b703c303b903bc03bf03c003bf03b903ae03c303c403b5002003b103c503c403ad03c2002003c403b903c2002003c103c503b803bc03af03c303b503b903c2002003b303b903b1002003bd03b1002003b403b703bc03b903bf03c503c103b303ae03c303b503c403b5002003ad03b303b303c103b103c603b1002000410064006f006200650020005000440046002003c003bf03c5002003b503af03bd03b103b9002003ba03b103c42019002003b503be03bf03c703ae03bd002003ba03b103c403ac03bb03bb03b703bb03b1002003b303b903b1002003c003c103bf002d03b503ba03c403c503c003c903c403b903ba03ad03c2002003b503c103b303b103c303af03b503c2002003c503c803b703bb03ae03c2002003c003bf03b903cc03c403b703c403b103c2002e0020002003a403b10020005000440046002003ad03b303b303c103b103c603b1002003c003bf03c5002003ad03c703b503c403b5002003b403b703bc03b903bf03c503c103b303ae03c303b503b9002003bc03c003bf03c103bf03cd03bd002003bd03b1002003b103bd03bf03b903c703c403bf03cd03bd002003bc03b5002003c403bf0020004100630072006f006200610074002c002003c403bf002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002003ba03b103b9002003bc03b503c403b103b303b503bd03ad03c303c403b503c103b503c2002003b503ba03b403cc03c303b503b903c2002egt13 HEB ltFEFF05D405E905EA05DE05E905D5002005D105D405D205D305E805D505EA002005D005DC05D4002005DB05D305D9002005DC05D905E605D505E8002005DE05E105DE05DB05D9002000410064006F006200650020005000440046002005D405DE05D505EA05D005DE05D905DD002005DC05D405D305E405E105EA002005E705D305DD002D05D305E405D505E1002005D005D905DB05D505EA05D905EA002E002005DE05E105DE05DB05D90020005000440046002005E905E005D505E605E805D5002005E005D905EA05E005D905DD002005DC05E405EA05D905D705D4002005D105D005DE05E605E205D505EA0020004100630072006F006200610074002005D5002D00410064006F00620065002000520065006100640065007200200035002E0030002005D505D205E805E105D005D505EA002005DE05EA05E705D305DE05D505EA002005D905D505EA05E8002E05D005DE05D905DD002005DC002D005000440046002F0058002D0033002C002005E205D905D905E005D5002005D105DE05D305E805D905DA002005DC05DE05E905EA05DE05E9002005E905DC0020004100630072006F006200610074002E002005DE05E105DE05DB05D90020005000440046002005E905E005D505E605E805D5002005E005D905EA05E005D905DD002005DC05E405EA05D905D705D4002005D105D005DE05E605E205D505EA0020004100630072006F006200610074002005D5002D00410064006F00620065002000520065006100640065007200200035002E0030002005D505D205E805E105D005D505EA002005DE05EA05E705D305DE05D505EA002005D905D505EA05E8002Egt13 HRV (Za stvaranje Adobe PDF dokumenata najpogodnijih za visokokvalitetni ispis prije tiskanja koristite ove postavke Stvoreni PDF dokumenti mogu se otvoriti Acrobat i Adobe Reader 50 i kasnijim verzijama)13 HUN ltFEFF004b0069007600e1006c00f30020006d0069006e0151007300e9006701710020006e0079006f006d00640061006900200065006c0151006b00e90073007a00ed007401510020006e0079006f006d00740061007400e100730068006f007a0020006c006500670069006e006b00e1006200620020006d0065006700660065006c0065006c0151002000410064006f00620065002000500044004600200064006f006b0075006d0065006e00740075006d006f006b0061007400200065007a0065006b006b0065006c0020006100200062006500e1006c006c00ed007400e10073006f006b006b0061006c0020006b00e90073007a00ed0074006800650074002e0020002000410020006c00e90074007200650068006f007a006f00740074002000500044004600200064006f006b0075006d0065006e00740075006d006f006b00200061007a0020004100630072006f006200610074002000e9007300200061007a002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002c0020007600610067007900200061007a002000610074007400f3006c0020006b00e9007301510062006200690020007600650072007a006900f3006b006b0061006c0020006e00790069007400680061007400f3006b0020006d00650067002egt13 ITA ltFEFF005500740069006c0069007a007a006100720065002000710075006500730074006500200069006d0070006f007300740061007a0069006f006e00690020007000650072002000630072006500610072006500200064006f00630075006d0065006e00740069002000410064006f00620065002000500044004600200070006900f900200061006400610074007400690020006100200075006e00610020007000720065007300740061006d0070006100200064006900200061006c007400610020007100750061006c0069007400e0002e0020004900200064006f00630075006d0065006e007400690020005000440046002000630072006500610074006900200070006f00730073006f006e006f0020006500730073006500720065002000610070006500720074006900200063006f006e0020004100630072006f00620061007400200065002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000200065002000760065007200730069006f006e006900200073007500630063006500730073006900760065002egt13 JPN ltFEFF9ad854c18cea306a30d730ea30d730ec30b951fa529b7528002000410064006f0062006500200050004400460020658766f8306e4f5c6210306b4f7f75283057307e305930023053306e8a2d5b9a30674f5c62103055308c305f0020005000440046002030d530a130a430eb306f3001004100630072006f0062006100740020304a30883073002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000204ee5964d3067958b304f30533068304c3067304d307e305930023053306e8a2d5b9a306b306f30d530a930f330c8306e57cb30818fbc307f304c5fc59808306730593002gt13 KOR ltFEFFc7740020c124c815c7440020c0acc6a9d558c5ec0020ace0d488c9c80020c2dcd5d80020c778c1c4c5d00020ac00c7a50020c801d569d55c002000410064006f0062006500200050004400460020bb38c11cb97c0020c791c131d569b2c8b2e4002e0020c774b807ac8c0020c791c131b41c00200050004400460020bb38c11cb2940020004100630072006f0062006100740020bc0f002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e00300020c774c0c1c5d0c11c0020c5f40020c2180020c788c2b5b2c8b2e4002egt13 LTH ltFEFF004e006100750064006f006b0069007400650020016100690075006f007300200070006100720061006d006500740072007500730020006e006f0072011700640061006d00690020006b0075007200740069002000410064006f00620065002000500044004600200064006f006b0075006d0065006e007400750073002c0020006b00750072006900650020006c0061006200690061007500730069006100690020007000720069007400610069006b007900740069002000610075006b01610074006f00730020006b006f006b007900620117007300200070006100720065006e006700740069006e00690061006d00200073007000610075007300640069006e0069006d00750069002e0020002000530075006b0075007200740069002000500044004600200064006f006b0075006d0065006e007400610069002000670061006c006900200062016b007400690020006100740069006400610072006f006d00690020004100630072006f006200610074002000690072002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002000610072002000760117006c00650073006e0117006d00690073002000760065007200730069006a006f006d00690073002egt13 LVI ltFEFF0049007a006d0061006e0074006f006a00690065007400200161006f00730020006900650073007400610074012b006a0075006d00750073002c0020006c0061006900200076006500690064006f00740075002000410064006f00620065002000500044004600200064006f006b0075006d0065006e007400750073002c0020006b006100730020006900720020012b00700061016100690020007000690065006d01130072006f00740069002000610075006700730074006100730020006b00760061006c0069007401010074006500730020007000690072006d007300690065007300700069006501610061006e006100730020006400720075006b00610069002e00200049007a0076006500690064006f006a006900650074002000500044004600200064006f006b0075006d0065006e007400750073002c0020006b006f002000760061007200200061007400760113007200740020006100720020004100630072006f00620061007400200075006e002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002c0020006b0101002000610072012b00200074006f0020006a00610075006e0101006b0101006d002000760065007200730069006a0101006d002egt13 NLD (Gebruik deze instellingen om Adobe PDF-documenten te maken die zijn geoptimaliseerd voor prepress-afdrukken van hoge kwaliteit De gemaakte PDF-documenten kunnen worden geopend met Acrobat en Adobe Reader 50 en hoger)13 NOR ltFEFF004200720075006b00200064006900730073006500200069006e006e007300740069006c006c0069006e00670065006e0065002000740069006c002000e50020006f0070007000720065007400740065002000410064006f006200650020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e00740065007200200073006f006d00200065007200200062006500730074002000650067006e0065007400200066006f00720020006600f80072007400720079006b006b0073007500740073006b00720069006600740020006100760020006800f800790020006b00760061006c0069007400650074002e0020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e00740065006e00650020006b0061006e002000e50070006e00650073002000690020004100630072006f00620061007400200065006c006c00650072002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000200065006c006c00650072002000730065006e006500720065002egt13 POL ltFEFF0055007300740061007700690065006e0069006100200064006f002000740077006f0072007a0065006e0069006100200064006f006b0075006d0065006e007400f300770020005000440046002000700072007a0065007a006e00610063007a006f006e00790063006800200064006f002000770079006400720075006b00f30077002000770020007700790073006f006b00690065006a0020006a0061006b006f015b00630069002e002000200044006f006b0075006d0065006e0074007900200050004400460020006d006f017c006e00610020006f007400770069006500720061010700200077002000700072006f006700720061006d006900650020004100630072006f00620061007400200069002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002000690020006e006f00770073007a0079006d002egt13 PTB ltFEFF005500740069006c0069007a006500200065007300730061007300200063006f006e00660069006700750072006100e700f50065007300200064006500200066006f0072006d00610020006100200063007200690061007200200064006f00630075006d0065006e0074006f0073002000410064006f0062006500200050004400460020006d00610069007300200061006400650071007500610064006f00730020007000610072006100200070007200e9002d0069006d0070007200650073007300f50065007300200064006500200061006c007400610020007100750061006c00690064006100640065002e0020004f007300200064006f00630075006d0065006e0074006f00730020005000440046002000630072006900610064006f007300200070006f00640065006d0020007300650072002000610062006500720074006f007300200063006f006d0020006f0020004100630072006f006200610074002000650020006f002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002000650020007600650072007300f50065007300200070006f00730074006500720069006f007200650073002egt13 RUM ltFEFF005500740069006c0069007a00610163006900200061006300650073007400650020007300650074010300720069002000700065006e007400720075002000610020006300720065006100200064006f00630075006d0065006e00740065002000410064006f006200650020005000440046002000610064006500630076006100740065002000700065006e0074007200750020007400690070010300720069007200650061002000700072006500700072006500730073002000640065002000630061006c006900740061007400650020007300750070006500720069006f006100720103002e002000200044006f00630075006d0065006e00740065006c00650020005000440046002000630072006500610074006500200070006f00740020006600690020006400650073006300680069007300650020006300750020004100630072006f006200610074002c002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e00300020015f00690020007600650072007300690075006e0069006c006500200075006c0074006500720069006f006100720065002egt13 RUS ltFEFF04180441043f043e043b044c04370443043904420435002004340430043d043d044b04350020043d0430044104420440043e0439043a043800200434043b044f00200441043e043704340430043d0438044f00200434043e043a0443043c0435043d0442043e0432002000410064006f006200650020005000440046002c0020043c0430043a04410438043c0430043b044c043d043e0020043f043e04340445043e0434044f04490438044500200434043b044f00200432044b0441043e043a043e043a0430044704350441044204320435043d043d043e0433043e00200434043e043f0435044704300442043d043e0433043e00200432044b0432043e04340430002e002000200421043e043704340430043d043d044b04350020005000440046002d0434043e043a0443043c0435043d0442044b0020043c043e0436043d043e0020043e0442043a0440044b043204300442044c002004410020043f043e043c043e0449044c044e0020004100630072006f00620061007400200438002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e00300020043800200431043e043b043504350020043f043e04370434043d043804450020043204350440044104380439002egt13 SKY ltFEFF0054006900650074006f0020006e006100730074006100760065006e0069006100200070006f0075017e0069007400650020006e00610020007600790074007600e100720061006e0069006500200064006f006b0075006d0065006e0074006f0076002000410064006f006200650020005000440046002c0020006b0074006f007200e90020007300610020006e0061006a006c0065007001610069006500200068006f0064006900610020006e00610020006b00760061006c00690074006e00fa00200074006c0061010d00200061002000700072006500700072006500730073002e00200056007900740076006f00720065006e00e900200064006f006b0075006d0065006e007400790020005000440046002000620075006400650020006d006f017e006e00e90020006f00740076006f00720069016500200076002000700072006f006700720061006d006f006300680020004100630072006f00620061007400200061002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002000610020006e006f0076016100ed00630068002egt13 SLV ltFEFF005400650020006e006100730074006100760069007400760065002000750070006f0072006100620069007400650020007a00610020007500730074007600610072006a0061006e006a006500200064006f006b0075006d0065006e0074006f0076002000410064006f006200650020005000440046002c0020006b006900200073006f0020006e0061006a007000720069006d00650072006e0065006a016100690020007a00610020006b0061006b006f0076006f00730074006e006f0020007400690073006b0061006e006a00650020007300200070007200690070007200610076006f0020006e00610020007400690073006b002e00200020005500730074007600610072006a0065006e006500200064006f006b0075006d0065006e0074006500200050004400460020006a00650020006d006f0067006f010d00650020006f0064007000720065007400690020007a0020004100630072006f00620061007400200069006e002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000200069006e0020006e006f00760065006a01610069006d002egt13 SUO ltFEFF004b00e40079007400e40020006e00e40069007400e4002000610073006500740075006b007300690061002c0020006b0075006e0020006c0075006f00740020006c00e400680069006e006e00e4002000760061006100740069007600610061006e0020007000610069006e006100740075006b00730065006e002000760061006c006d0069007300740065006c00750074007900f6006800f6006e00200073006f00700069007600690061002000410064006f0062006500200050004400460020002d0064006f006b0075006d0065006e007400740065006a0061002e0020004c0075006f0064007500740020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e00740069007400200076006f0069006400610061006e0020006100760061007400610020004100630072006f0062006100740069006c006c00610020006a0061002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030003a006c006c00610020006a006100200075007500640065006d006d0069006c006c0061002egt13 SVE ltFEFF0041006e007600e4006e00640020006400650020006800e4007200200069006e0073007400e4006c006c006e0069006e006700610072006e00610020006f006d002000640075002000760069006c006c00200073006b006100700061002000410064006f006200650020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e007400200073006f006d002000e400720020006c00e4006d0070006c0069006700610020006600f60072002000700072006500700072006500730073002d007500740073006b00720069006600740020006d006500640020006800f600670020006b00760061006c0069007400650074002e002000200053006b006100700061006400650020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e00740020006b0061006e002000f600700070006e00610073002000690020004100630072006f0062006100740020006f00630068002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e00300020006f00630068002000730065006e006100720065002egt13 TUR ltFEFF005900fc006b00730065006b0020006b0061006c006900740065006c0069002000f6006e002000790061007a006401310072006d00610020006200610073006b013100730131006e006100200065006e0020006900790069002000750079006100620069006c006500630065006b002000410064006f006200650020005000440046002000620065006c00670065006c0065007200690020006f006c0075015f007400750072006d0061006b0020006900e70069006e00200062007500200061007900610072006c0061007201310020006b0075006c006c0061006e0131006e002e00200020004f006c0075015f0074007500720075006c0061006e0020005000440046002000620065006c00670065006c0065007200690020004100630072006f006200610074002000760065002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000200076006500200073006f006e0072006100730131006e00640061006b00690020007300fc007200fc006d006c00650072006c00650020006100e70131006c006100620069006c00690072002egt13 UKR ltFEFF04120438043a043e0440043804410442043e043204430439044204350020044604560020043f043004400430043c043504420440043800200434043b044f0020044104420432043e04400435043d043d044f00200434043e043a0443043c0435043d044204560432002000410064006f006200650020005000440046002c0020044f043a04560020043d04300439043a04400430044904350020043f045604340445043e0434044f0442044c00200434043b044f0020043204380441043e043a043e044f043a04560441043d043e0433043e0020043f0435044004350434043404400443043a043e0432043e0433043e0020043404400443043a0443002e00200020042104420432043e04400435043d045600200434043e043a0443043c0435043d0442043800200050004400460020043c043e0436043d04300020043204560434043a0440043804420438002004430020004100630072006f006200610074002004420430002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002004300431043e0020043f04560437043d04560448043e04570020043204350440044104560457002egt13 ENU (Use these settings to create Adobe PDF documents best suited for high-quality prepress printing Created PDF documents can be opened with Acrobat and Adobe Reader 50 and later)13 gtgt13 Namespace [13 (Adobe)13 (Common)13 (10)13 ]13 OtherNamespaces [13 ltlt13 AsReaderSpreads false13 CropImagesToFrames true13 ErrorControl WarnAndContinue13 FlattenerIgnoreSpreadOverrides false13 IncludeGuidesGrids false13 IncludeNonPrinting false13 IncludeSlug false13 Namespace [13 (Adobe)13 (InDesign)13 (40)13 ]13 OmitPlacedBitmaps false13 OmitPlacedEPS false13 OmitPlacedPDF false13 SimulateOverprint Legacy13 gtgt13 ltlt13 AddBleedMarks false13 AddColorBars false13 AddCropMarks false13 AddPageInfo false13 AddRegMarks false13 ConvertColors ConvertToCMYK13 DestinationProfileName ()13 DestinationProfileSelector DocumentCMYK13 Downsample16BitImages true13 FlattenerPreset ltlt13 PresetSelector MediumResolution13 gtgt13 FormElements false13 GenerateStructure false13 IncludeBookmarks false13 IncludeHyperlinks false13 IncludeInteractive false13 IncludeLayers false13 IncludeProfiles false13 MultimediaHandling UseObjectSettings13 Namespace [13 (Adobe)13 (CreativeSuite)13 (20)13 ]13 PDFXOutputIntentProfileSelector DocumentCMYK13 PreserveEditing true13 UntaggedCMYKHandling LeaveUntagged13 UntaggedRGBHandling UseDocumentProfile13 UseDocumentBleed false13 gtgt13 ]13gtgt setdistillerparams13ltlt13 HWResolution [2400 2400]13 PageSize [612000 792000]13gtgt setpagedevice13

Page 20: ΑΡΧΑΓΓΕΛΩΝ ΛΟΓΟΣ καλοκαιρι 2010

20

ΕΠΙΛΟΓΕΣ ΑΠΟ ΚΗΡΥΓΜΑΤΑ Ἅγιος Ἰουστῖνος Πόποβιτς

Ἀρχαγγέλων Λόγος

Α ὐτό εἶναι ἡ ἀγάπη τοῦ Χριστοῦ πρός τόν ἄνθρωπο ἡ λύτρωση ἀπό τόν θά-νατο Λέει ἡ δεύτερη μεγάλη ἐντολή laquoἈγαπήσεις τόν πλησίον σου ὡς σεαυ-

τόνraquo (Μτ 22 39) Πότε ἀγαποῦμε λοιπόν πραγματικά τόν ἄνθρωπο Ὅταν τόν λυτρώνουμε ἀπό τήν ἁμαρτία του ἀπό τήν κόλαση αὐτή εἶναι ἡ γνήσια ἀγάπη πρός τόν ἄνθρωπο Μονάχα ὅταν ἀγαπᾶ κανείς τόν ἄνθρωπο διά τοῦ Χριστοῦ - μέ ὅλη τήν ψυχή καί τήν δύναμή του- τότε τόν ἀγαπᾶ ἀληθινά

Θ ά ρωτήσει κάποιος καί ἡ ἀγάπη τῶν γονέων πρός τά τέκνα Καί ἡ ἀγάπη τοῦ συζύγου πρός τήν σύ-

ζυγο Καί ἡ ἀγάπη τοῦ ἀνθρώπου πρός τήν πατρίδα ∆έν εἶναι καί αὐτά ἀγάπη Τά ὀνομάζουμε βέβαια ὅλα αὐτά ἀγάπη ἀλλά εἶναι ἄραγε ἔτσι Ὅλα αὐτά δέν ἔ-χουν ἴχνος ἀγάπης ἐάν δέν εἶναι ὁ Χριστός ἡ δύναμη ἐ-κείνη μέσα ἀπό τήν ὁποία ἀγαπᾶμε Ἄν ὁ πατέρας δέν ἀγαπᾶ τά τέκνά του μέ τήν ἀγάπη τοῦ Χριστοῦ ἄν δέν τά παιδαγωγεῖ στό ἀγαθό ἄν δέν τά ὁδηγεῖ στόν ἴσιο δρόμο ἄν δέν τά διδάσκει νά σωθοῦν ἀπό τήν ἁμαρτί-α παρά μονάχα τά χαϊδεύει καί τά κολακεύει τότε τά μισεῖ καί τά φονεύει Ἄν πάλι ὁ σύζυγος ἀγαπᾶ τήν σύ-ζυγο μονάχα σαρκικά γίνεται ὁ φονιᾶς της Ἔτσι συμ-βαίνει μέ κάθε γήινη σαρκική ἀγάπη

Ὦ ναί ὅταν οἱ ἄνθρωποι τρελαθοῦν ἀπό τήν ὑπερηφάνεια ὅταν ἀλλοφρο-νήσουν ἀπό τήν αὐταρέσκεια τότε δέν τούς χρειάζεται ὁ Θεός δέν χρειά-

ζονται τήν ∆ικαιοσύνη Του ἀφοῦ ἀνακηρύσσουν τόν ἑαυτό τους γιά Θεό Προ-τείνουν τήν ἐλάχιστη καί ψεύτικη ἀλήθεια τούς ὡς τήν μεγάλη τήν σωτήρια ἀλή-θεια Ἀνακηρύσσουν ἀκόμα τήν ἐλάχιστη γήινη δική τούς ἀνάπηρη δικαιοσύνη ὡς τήν μέγιστη δικαιοσύνη δέν μᾶς χρειάζεται ἡ ∆ικαιοσύνη τοῦ Χριστοῦ δέν θέλουμε τήν ∆ικαιοσύνη τοῦ Θεοῦ

Ο ἱ ἄνθρωποι μέ τυφλωμένο τό νοῦ καί τήν ψυχή δέν βλέπουν μά καί δέ θέ-λουν νά δοῦν ὅτι σέ τοῦτο τόν κόσμο ὁ ἄνθρωπος - ὁ γνήσιος ἄνθρωπος -

δέν μπορεῖ νά σταθεῖ Οἱ Ἠρῶδες ζητοῦν τήν κεφαλή τοῦ Ἰωάννου τοῦ Βαπτι-στοῦ ζητοῦν τίς κεφαλές ὅλων τῶν δικαίων τῆς γῆς Καί οἱ Φαρισαῖοι οἱ ψευδεῖς Γραμματεῖς καί οἱ ψευδοσοφοί τοῦ κόσμου αὐτοί ἀπαιτοῦν τόν θάνατο τοῦ Θε-ανθρώπου Χριστοῦ

Γ ιατί ἡ Εὐρώπη περιέπεσε στίς μέρες μας σέ τόσα δεινά σέ τόσα ἀδιέξοδα Εἶ-ναι ἐπειδή ἀπέρριψε τόν Χριστό ἀπέρριψε τό ἱερό Του Εὐαγγέλιο καί ζητᾶ

21

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

νά λύσει ὅλα της τά προβλήματα χωρίς τόν Χριστό Καί μάλιστα ὄχι μόνο χωρίς τόν Χριστό μά καί ἀντίθετα ἀπό τόν Χριστό Μά ὅποιος μάχεται τόν Χριστό καί Θεό ἐκεῖνος γίνεται σύντροφος τῶν δαιμόνων Καί τί εἶναι αὐτό πού ἀπομένει ἀ-πό αὐτόν τόν ἄνθρωπο μέσα σέ ἕναν τέτοιο πόλεμο Πτῶμα Μονάχα πτῶμα

Κ άθε ἄνθρωπος εἶναι ὁ αἰώνιος ἀδελφός σου ὁ αἰώνιος συνάδελφός σου Πρόσεχε λοιπόν πῶς τοῦ συμπεριφέρεσαι Πρόσεχε τί σκέφτεσαι περί αὐ-

τοῦ Πρόσεχε τί ἐπιθυμεῖς γι αὐτόν Ἐπειδή στήν αἰωνιότητα μέλλεις νά ζήσεις μαζί μέ ἐκεῖνον Γι αὐτό ἄς εἶναι ὅλα μέσα μας ἀθάνατα καί αἰώνια ἡ ἀγάπη μας πρός τόν ἄνθρωπο τό ἀγαθό μας ἡ ἀλήθειά μας ἡ δικαιοσύνη μας Γιά νά μήν ντρεπόμαστε στόν ἄλλο κόσμο μήτε γιά τήν ἀγάπη μας μήτε γιά τό καλό μας μή-τε γιά τήν ἀλήθειά μας μήτε καί γιά τήν δικαιοσύνη μας ἐνώπιον τοῦ Κυρίου

Ὁ παράδεισος μά καί ἡ κόλαση τοῦ ἀνθρώπου ἀρχίζουν ἐδῶ ἀπό τήν γῆ γιά νά συνεχιστοῦν αἰώνια στήν ἄλλη ζωή Τί εἶναι ὁ παράδεισος Εἶναι ἡ αἴ-

σθηση τῆς παρουσίας τοῦ Θεοῦ Ἅμα ὁ ἄνθρωπος αἰσθάνεται ἐντός του τόν Θεό εἶναι ἤδη στόν παράδεισο γιατί ὅπου εἶναι ὁ Θεός ἐκεῖ εἶναι καί ἡ Βασιλεία τοῦ Θεοῦ ἐκεῖ καί ὁ παράδεισος Ἀπό τότε πού ὁ Θεός Λόγος κατέβηκε στήν γῆ καί ἔ-γινε ἄνθρωπος ὁ παράδεισος ἔγινε ἡ ἀμεσότερη πραγματικότητα γιά τήν γῆ καί τόν ἄνθρωπο ἐπειδή ὅπου εἶναι ὁ Χριστός ἐκεῖ καί ὁ παράδεισος

∆ έν ὑπάρχει μεγαλύτερη φρίκη ἀπό τήν αἰωνιότητα δίχως Χριστό Ἐγώ θά δεχόμουν μέ χαρά νά εἶμαι στήν Κόλαση μαζί μέ τόν Χριστό (συγχωρῆστε

μου τό παράδοξο) παρά στόν Παράδεισο δίχως Χριστό Γιατί ὅπου δέν εἶναι Ἐ-κεῖνος τά πάντα μεταβάλλονται σέ κατάρα σέ πίκρα καί σέ φρίκη

Ἡ κάθε εὐαγγελική ἀρετή γίνεται στά χέρια τοῦ ὀρθοδόξου χριστιανοῦ πινέ-λο μέ τό ὁποῖο ζωγραφίζει στήν ψυχή του τήν εἰκόνα τοῦ Χριστοῦ μέχρι νά

τήν ὁλοκληρώσει Ὅταν δεῖς τήν ψυχή ἑνός τέτοιου ἀνθρώπου βλέπεις τήν εἰκό-να τοῦ Χριστοῦ καί λές μέσα σου ἀλήθεια ὁ ἄνθρωπος αὐτός τοποθέτησε στό σῶμα του τήν εἰκόνα τοῦ Χριστοῦ ἔφτασε τό ὕψιστο νόημα τῆς ζωῆς καί πλούτι-σε πλοῦτο ἀδαπάνητο

Κ άθε λογισμός καί κάθε αἴσθηση ὁδηγοῦν σταδιακά τήν ψυχή εἴτε πρός τόν παράδεισο εἴτε πρός τήν κόλαση Ἄν ὁ λογισμός εἶναι ἔλλογος τότε συνδέει

τόν ἄνθρωπο μέ τόν Θεό Λόγο μέ τόν ὕψιστο Λογισμό μέ τήν Παναγία πρᾶγμα πού εἶναι ἤδη ὁ παράδεισος Ἐάν πάλι εἶναι ἄλογος ὁ λογισμός ἤ καί παράλογος τότε συνδέει ἀναπόφευκτα τόν ἄνθρωπο μέ τόν Παράλογο τόν Ἀνόητο μέ τόν διάβολο πρᾶγμα πού εἶναι ἤδη ἡ κόλαση Ὅσα ἰσχύουν γιά τόν λογισμό ἰσχύ-ουν καί γιά τίς αἰσθήσεις Ὅλα ἀρχίζουν ἐδῶ ἀπό τήν γῆ καί ὁ παράδεισος μά καί ἡ κόλαση τοῦ ἀνθρώπου

22

Ἀρχαγγέλων Λόγος

Ἡ Ἀγάπη τοῦ Θεοῦ Ἅγιος Ἰουστῖνος Πόποβιτς

θρώπινη καρδιά πού ἀγαπᾶ καί θυσιά-ζεται γιά τούς ἀδελφούς Ἐπειδή ὅλες αὐτές οἱ θεϊκές τελειότητες μέσα ἀπό τίς θεϊκές δυνάμεις ἀναπτύσσουν πλουτίζουν ἀπεγκλωβίζουν τήν ἀν-θρώπινη αἴσθηση τῆς προσωπικῆς ἀ-θανασίας καί τῆς αἰώνιας ζωῆς καθώς καί τήν αἴσθηση τῆς ἀθανασίας καί τῆς αἰώνιας ζωῆς τῶν ἀδελφῶν

Ἐάν ἀγαπῶμεν ἀλλή-λους ὁ Θεός ἐν ἡμῖν μέ-νει καί ἡ ἀγάπη αὐτοῦ τετελειωμένη ἐστίν ἐν ἡ-μῖν (Ἰωαν Α΄ 4 12) Ἡ ἀγάπη φέρει τόν Θεό μέσα στήν ψυχή ὥστε πάντα ζεῖ ἐν Αὐτῷ καί μ αὐτόν τόν τρόπο βλέ-πει τόν Θεό πού κατά τά ἄλλα εἶναι ἀόρατος Ὁ Θεός διά τῆς ἀγάπης ἔγινε ἄνθρωπος ἐνσαρ-

κώθηκε Ἔτσι καί ὁ ἄνθρωπος διά τῆς ἀγάπης θεοῦται θεοποιεῖται γίνε-ται laquoθεός κατά χάρινraquo Ὁ ἀόρατος Θε-ός διά τῆς ἀγάπης γίνεται ἁπτός ὁρα-τός Ἐπειδή ἡ θεϊκή ἀγάπη εἶναι σαρ-κοποιητική δύναμη μεταφέρει καί ἐν-σαρκώνει τόν ἀγαπῶντα μέσα στόν ἀ-γαπώμενο Οἱ ζωές τους ἑνώνονται σέ μία ζωή οἱ ψυχές τους σέ μία ψυχή οἱ καρδιές τους σέ μία καρδιά Καί ἐκεῖ-νοι αἰσθάνονται τόν ἑαυτό τους ὡς ἕ-να ἄν καί παραμένουν δύο ξεχωριστά πρόσωπα Αὐτό ἰσχύει γιά ὅλα τά μέλη

Ἡ ἀγάπη τοῦ Θεοῦ ζεῖ στόν ἄνθρωπο καί δρᾶ μέσα του καί γύρω ἀπ αὐτόν διά

τῶν ὑπολοίπων θεϊκών ἀρετῶν καί τῶν Ἁγίων δυνάμεων Μέσα ἀπ αὐτές ἐμφανίζεται πραγματώνεται συγκε-κριμενοποιεῖταιmiddot εἶναι τά ἔργα της οἱ μαρτυρίες της ἡ ἀληθινότητά της Ὡς πρός αὐτήν τήν θεανθρώ-πινη δραστηριότητά της καί ἀληθινότητά της ἐ-κείνη διακρίνεται ἀπό τίς ὑπόλοιπες ἐπονομα-ζόμενες ἀγάπες ψευδοα-γάπες τίς ἀφηρημένες τίς πρόσκαιρες τίς φαν-τασμένες τίς οὑμανιστι-κές τίς ἀνθρωποειδεῖς Ἡ ἀγάπη εἶναι ἀληθινή ὅ-ταν πράττει γιά τούς ἀ-δελφούς ὅλα τά εὐαγγε-λικά ἔργα τήν δικαιοσύ-νη τήν ἐλεημοσύνη τήν προσευχή κλπ Αὐτά εἶναι τά χνάρια της τά ση-μάδια τῆς ἰδιαιτερότητάς της ἡ ζωή της

Γι αὐτό ὁ ἅγιος Θεολόγος εὐαγγελίζε-ται Τεκνία μου μή ἀγαπῶμεν λόγῳ μηδέ τῇ γλώσσῃ ἀλλ ἐν ἔργῳ καί ἀλη-θείᾳ (Ἰωαν Α΄ 318-19)

Ἡ Θεία Ἀλήθεια εἶναι ψυχή τῆς Θεί-ας ἀγάπηςmiddot καί σ αὐτήν ὑπάρχουν ὅ-λες οἱ θεῖες τελειότητες Αὐτό εἶναι ἐ-κεῖνο πού πράγματι παρηγορεῖ τήν ἀν-

23

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

τῆς Ἐκκλησίας Μέ τήν ἀλληλοαγάπη ζοῦν ὁ ἕνας στόν ἄλλον ὁ ἕνας σέ ὅλους καί ὅλοι σέ ἕναν κατά τόν ἴδιο τρόπο σκέπτονται αἰσθάνονται καί πράττουν συλλογικά laquoσύν πᾶσι τοῖς ἁγί-οιςraquo (Ἐφ γ΄18) Εἶναι ἐκεῖνο πού εἰπώ-θηκε στίς Πράξεις laquoΤοῦ δέ πλήθους τῶν πιστευσάντων ἦν ἡ καρδία καί ἡ ψυχή μία ἀλλrsquo ἦν αὐτοῖς ἅπαντα κοι-νάraquo

Βιώνοντας τήν ἀγάπη τοῦ Χρι-στοῦ ὁ ἄνθρωπος ἐγκαθιστᾶ τόν Θεό στήν ψυχή του ζεῖ μ Αὐτόν σκέπτε-ται μ Αὐτόν αἰσθάνεται μ Αὐτόν πράττει μ Αὐτόν μέ μία λέξη laquoὁ Θεός ἐν αὐτῷ μένειraquo Ὡς ἐκ τούτου ὁ Θεός γι αὐτόν εἶναι τό πιό ἄμε-σο βίωμα ἡ πιό ἄμεση πραγματικότητα ἡ πιό ὀ-φθαλμοφανής δοκιμή ἡ πιό ἔμπρακτη ἐμπειρία Καί ὅταν ὁ Θεός μένει στόν ἄνθρωπο τελειοποιεῖ καί τήν ἀγάπη τοῦ ἀνθρώ-που Ἐπειδή ἐξ Αὐτοῦ βαθμιαῖα ξεχύνεται στήν ψυχή τοῦ ἀνθρώπου ἡ θεϊ-κή ἀγάπη αὐξάνεται σέ ὁλο καί πιό τέλεια ἀγάπη μέσῳ τῶν ὑπολοίπων ἁ-γίων ἀρετῶν ἕως τελικά νά laquoἀγαπο-ποιήσειraquo ὅλο τό laquoεἶναιraquo του Κι ἐκεῖνο τότε δέν γνωρίζει ὅριο στήν ἀγάπη ἐ-πειδή laquoὁ Θεός ἀγάπη ἐστίνraquo γι αὐτό ἡ θεϊκή ἀγάπη καί δέν ἔχει ὅρια Ἔξω ἀπό τήν ἀγάπη εἶναι ὁ θάνατος ἡ νέκρωση ἡ θνητότητα laquoὁ μή ἀγα-πῶν τόν ἀδελφόν μένει ἐν τῷ θανά-τῳraquo (ἸωανΑ΄ 314) Γιατί Ἐπειδή μό-νο ἡ ἀγάπη τσακίζει τήν φυλακή τοῦ ἐ-γωϊσμοῦ βγάζει τήν ψυχή ἀπό τήν οἴη-ση ἀπό τόν αὐτοαποκλεισμό ἀπό τήν

αὐτοαπομόνωση καί τήν φέρνει σέ φι-λική σχέση μέ τόν ἀδελφό ὡς ζωντανό ὄν ὡς φορέα τῆς ζωῆς Ὁ μή ἀγαπῶν μένει ἐν τῷ θανάτῳ μέ-σα στά ἐγωϊστικά κλειστά πρόσκαιρα αἰσθήματα σκέψεις διαθέσεις πάντα κλειστός μέσα στόν ἑαυτό του στήν φυλακή τοῦ ἐγωϊσμοῦ του τῆς φιλαυ-τίας του λόγῳ τῶν ὁποίων καί σαπίζει ἡ ψυχή μέσα του σαπίζουν οἱ σκέψεις σαπίζουν τά αἰσθήματα καί πεθαί-νουν πεθαίνουν πεθαίνουν Ἡ ψυχή πού μένει ἐν τῷ θανάτῳ ὄζει θάνατο καί ὅλες οἱ σκέψεις της τά αἰσθήματα οἱ ἐπιθυμίες καί οἱ διαθέσεις Ἀπό αὐτή τήν πανθανάτωση μόνο ἡ θεϊκή ἀγάπη ἀνασταίνει τήν ψυχή καί τήν ὁδηγεῖ στήν ζωή τήν αἰώνια Τότε

ὅλη ἡ ψυχή εὐωδιάζει ἀ-θανασία

Ἡ ἀγάπη νικητής τοῦ θανάτου ἡ ἀγάπη - σω-τῆρας ἀπό τόν θάνατο Ἀγάπη ποιό εἶναι τό ὄ-νομά σου ἐάν ὄχι ὁ Χρι-στός Ἐπειδή Αὐτός ὄν-τως εἶναι ὁ νικητής τοῦ θανάτου μέ τήν ἀγάπη νικᾶ τόν θάνατο γιά τούς

ἀνθρώπους Ἡ ἀγάπη ἀθανατοποιεῖ τό ἀνθρώπινο ὄν ἐπειδή τό γεμίζει μέ θεϊ-κή ζωή Εἶναι θεοποιητική θεοδημι-ουργική δύναμη Θέλεις νά αἰσθανθεῖς ἀθάνατος σrsquo αὐτόν τόν κόσμο Ἀγάπα τούς ἀδελφούς ἀγάπα τούς ἀνθρώ-πους ὡς ἀδελφούς Σrsquo αὐτό ἔγκειται ἡ ἀληθινή χαρά τῆς ζωῆς χαρά πού κα-νείς δέν μπορεῖ νά πάρει ἀπό τόν ἄν-θρωπο οὔτε σrsquoαὐτόν οὔτε στόν ἄλλο κόσμο καί τήν χαράν οὐδείς αἴρει ἀφrsquo ὑμῶν (Ἰωαν ιστ΄ 22)

Ἁγ Ἰουστῖνος Πόποβιτς Ἑρμηνεία ἐπι-στολῶν Ἁγ Ἰωάννου Θεολόγου ἐκδ Ἐν πλῷ

24

Ἀρχαγγέλων Λόγος

Νά εἴμαστε αἰσιόδοξοι Ἅγιος Νικόλαος Βελιμίροβιτς

Ὁ Ἅγιος Νικόλαος Βελιμίροβιτς γεννήθηκε στίς 23 ∆εκεμβρίου τοῦ 1880 Σπού-δασε στήν Ἐλβετία στήν Ἀγγλία καὶ στήν Ρωσία Μοναχὸς ἔγινε στίς 20 ∆εκεμ-βρίου 1909 Τό 1919 ἐκλέγεται ἐπίσκοπος Ζίτσης Τὸ 1941 συλλαμβάνεται ἀπὸ τοὺς Γερμανοὺς καὶ μετὰ ἀπὸ ἕνα μεγάλο διάστημα φυλάκισής του στήν Σερβία μεταφέρεται μαζὶ μὲ τὸν Πατριάρχη Γαβριὴλ τό 1944 στό Νταχάου ἀπό ὅπου καὶ ἀπελευθερώνονται ἀπό τίς συμμαχικὲς δυνάμεις τό 1945 Μετὰ τὴν ἀπελευ-θέρωση ὁ Ἅγ Νικολαος μεταβαίνει στήν Ἀγγλία καὶ ἀπὸ ἐκεῖ στήν Ἀμερική ὅ-που καὶ πεθαίνει στίς 18 Μαρτίου 1956 Ἡ Σύνοδος τῆς Σερβικῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας τὸν ἀνακήρυξε Ἅγιο καὶ ἡ μνήμη του τιμᾶται στίς 3 Μαΐου

Ο ἱ ἄνθρωποι δέν μποροῦν νά συνεχίσουν νά παρατη-ροῦν τὰ πάντα ὑπὸ τὴν ὀπτικὴ γωνία τῆς αἰωνιότη-τας Ὅμως ὅλα ὅσα αὐτὸς ὁ πολιτισμὸς παράγει τὰ

παράγει γιά τὴν αἰωνιότητα Ἡ ἀγάπη καὶ ἡ φιλία μας εἶναι μὴ πεπερασμένες ὅπως καὶ ὁ κόσμος καὶ ἀκόμα πιὸ ἀξεπέρα-στες ἀπὸ τὸν κόσμο Ὅλα ὅσα ἔζησαν στήν γῆ ζοῦν καὶ σή-μερα σrsquo αὐτὸ τὸ νοητὸ πνευματικὸ περιβάλλον καὶ ὅλα ὅσα ζοῦν σήμερα θὰ ζήσουν αἰώνια πάλι σrsquo αὐτὸ τὸ περιβάλλον Ἡ ἀγάπη καὶ ἡ φιλία μας δέν καθαιροῦνται μὲ τὸν θάνατο ἀλλὰ προεκτείνονται σὲ μία μακρὰν καθαρότερη καὶ ἀνώτε-ρη καὶ ἰσχυρότερη μορφὴ στόν ἄλλο κόσμο Ἀνάμεσα σὲ ἐ-κεῖνο τὸν κόσμο καὶ σrsquo αὐτὸν τὸν κόσμο τὰ ὅρια τὰ φτιάχνει μόνο ἡ δικὴ μας μυωπία ∆έν βλέπουμε τὴν προέκταση αὐτῆς

τῆς ζωῆς μετὰ τὸν θάνατο καὶ γιrsquo αὐτὸ ὁ θάνατος μᾶς φαίνεται σὰν ψαλίδι πού κόβει ὅλα τὰ νήματα καὶ τὶς σχέσεις ἀνάμεσα στούς νεκροὺς καὶ τοὺς ζωντανοὺς καὶ τὸ ὁποῖο καὶ ἀπὸ μᾶς κάθε μέρα ἀποκόβει ἀπὸ ἕνα μέρος ὅταν μᾶς χωρίζει ἀ-πὸ τὴν ἀγάπη μας τήν φιλία μας καὶ τήν χαρὰ μας Ἐμεῖς δέν βλέπουμε ὅμως μποροῦμε νά δοῦμε Μποροῦμε νά δοῦμε μὲ τὸ πνεῦμα μας τὸ τώρα γιά τὸ τώρα ἀλλὰ θὰ ἔρθει καιρὸς σύντομα θὰ ἔρθει ὅταν καὶ τὰ φυσικὰ μας μάτια θὰ βλέ-πουν καὶ τὸν πνευματικὸ κόσμο Ἐμεῖς παρrsquo ὅλα αὐτὰ πιστεύουμε Φώναζαν οἱ χριστιανοὶ μάρτυρες καθώς τούς ἔριχναν στήν πυρὰ Κατασπαράζονταν ἀπὸ τὰ θηρία καὶ ψιθύριζαν Ἐμεῖς παρrsquo ὅλα αὐτὰ ἐλπίζουμε Καρφωμένοι στούς σταυροὺς στέναζαν Ἐμεῖς παρrsquo ὅ-λα αὐτὰ ἀγαπᾶμε Τοὺς κατεδίωξαν καὶ κακοὶ καὶ καλοί αὐτοκράτορες καὶ οἱ Νέρωνες καὶ οἱ Τραϊανοὶ στήν Ἀσία καὶ στήν Ἀφρικὴ στά Βαλκάνια καὶ στήν Βρετανία τοὺς περιφρόνησαν σὰν νά ἦταν μιάσματα τοὺς ἀπομάκρυναν σὰν ἄ-χρηστες πέτρες τοὺς τίναξαν σὰν σκόνη ἀπὸ τὰ πόδια τους

25

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

Οἱ μορφωμένοι δέν ἤθελαν νά τοὺς καταλάβουν οἱ ἰσχυροὶ δέν ἤθελαν νά τοὺς ἀκούσουν οἱ πλούσιοι δέν ἤθελαν νά τοὺς προστατεύσουν Ὁλόκληρος ὁ κόσμος ἦταν κουφός ἀπέναντι στίς ἱκεσίες τους τὰ ἄγρια θηρία εἶχαν περισσοτέ-ρους φίλους ἀπὸ ὅτι αὐτοὶ οἱ νεκροὶ στούς τάφους δέν ζήλευαν τήν ζωή τους Παρrsquo ὅλα αὐτὰ ὅμως ἐκεῖνοι ὅσο ἡ γῆ περιστρεφόταν στόν ἀέρα κοιτάζοντας τὸν ἥλιο καὶ κουβαλῶντας μέσα της τὰ σκουλήκια σήκωναν τὸ βλέμμα στόν ἥλιο κι ἔλεγαν laquoἘμεῖς παρrsquo ὅλα αὐτὰ ἀγαπᾶμε ἐλπίζουμε καὶ πιστεύουμε Ἀγαπᾶμε αὐτὴ τήν μαρτυρική ζωή καὶ ἐλπίζουμε στήν καλύτερη καὶ πιστεύου-με στό μοναδικὸ Παντοδύναμο πού εἶναι πιὸ ψηλὰ ἀπὸ τὸν ἥλιο καί πού μετράει ὅλους τοὺς πόνους μας καὶ ὅλες τίς ἀδικίες τῶν βασανιστῶν μαςraquo Αὐτὴ τὴν πεταμένη πέ-τρα πού μὲ τὸ πόδι ἀπομάκρυναν οἱ οἰκοδόμοι τῆς τότε κοινωνικῆς ζωῆς παρέλαβε ὁ θεϊκὸς Οἰκοδόμος τῆς οἰκου-μένης γιά θεμέλιο τῆς Ἐκκλησίας Του αὐτὸ τὸ πιὸ μεγάλο οἰκοδόμημα τοῦ ὀπτιμισμοῦ πού χτίστηκε ποτέ στήν γῆ Νά εἴμαστε αἰσιόδοξοι ὅταν πάσχουμε γιατὶ τίποτα ἀπrsquo ὅ-σα παθαίνουμε δέν εἶναι χωρὶς στόχο καὶ χωρὶς νόημα Κά-θε πάθημα ἀποτελεῖ βασικὸ γεγονὸς ἐν γένει στήν ζωὴ τῆς ἀνθρωπότητας Εἶναι σὰν ἕνα εἰσιτήριο πού πληρώνουμε μπαίνοντας σὲ αὐτὸ τὸ παγκόσμιο θέατρο τὸ ὁποῖο ὁ Θεὸς φώτισε μὲ πολλοὺς ἥ-λιους καὶ τὸ στόλισε μὲ πολλὰ θαυμαστὰ σενάρια Ἐμένα τρεῖς φορὲς τά παθήμα-τά μου μέ ἔφτασαν κοντά στόν θάνατο Καί μπορῶ νά σᾶς μαρτυρήσω ὅτι δέν ἦταν ἀνυπόφορα οὔτε φοβερὰ Τὰ ἐνθυμοῦμαι εὐχάριστα γιατὶ αὐτὰ εἶναι πού ἔ-καναν τήν ζωή μου σήμερα ὀμορφότερη καὶ τὴν ψυχή μου πληρέστερη καὶ δυνα-τότερη Νά εἴμαστε αἰσιόδοξοι ὅταν χάνουμε ὅπως καὶ ὅταν κερδίζουμε ὅταν γερνᾶμε ὅπως καὶ ὅταν εἴμαστε νέοι Κάθε ἡλικία ἔχει τὸ μεγαλεῖο της καὶ τὴν ἰδι-αίτερη ὀμορφιὰ της Καὶ ἡ ψυχὴ μιᾶς ὀγδοντάχρονης σκιρτᾶ μπροστὰ στήν χαρὰ καὶ τήν λύπη μὲ τὸν ἴδιο τρόπο πού τὸ κάνει καὶ ἡ ψυχὴ ἑνὸς νέου καὶ ὁρμητικοῦ πλάσματος Νά εἴμαστε αἰσιόδοξοι σὰν χριστιανοὶ γιατὶ στήν πίστη μας ἔβρισκαν τίς παρηγοριὲς οἱ πιὸ ἀπελπισμένοι τίς ἐμπνεύσεις οἱ μεγαλύτεροι καλλιτέχνες οἱ με-γαλύτεροι καὶ καλύτεροι ἄνθρωποι τῶν τελευταίων δεκαεννέα αἰώνων Νά εἴμα-στε αἰσιόδοξοι στήν σκέψη γιατὶ μόνο ἡ αἰσιόδοξη σκέψη φτάνει ὡς τὸν Θεὸ Νά εἴμαστε αἰσιόδοξοι στά αἰσθήματα γιατὶ ἡ αἰσιοδοξία εἶναι φάρμακο γιά τήν θλίψη καὶ πηγὴ πραγματικῆς καὶ αἰωνίας χαρᾶς Νά εἴμαστε αἰσιόδοξοι στά ἔργα μας γιατὶ τὰ ἔργα μας ὑφαίνονται στόν ἱ-στὸ τοῦ Θεοῦ καὶ παραμένουν αἰώνια ὅπως τὰ ἔργα τοῦ Θεοῦ Νά εἴμαστε αἰσιόδοξοι ἀφοῦ ἡ ζωὴ εἶναι αἰσιοδοξία καὶ ἐμεῖς οἱ ἄνθρωποι εἴμαστε οἱ καλύ-τεροι στυλοβάτες καὶ οἱ ὀμορφότεροι ἐκφραστὲς τῆς ζωῆς Νά εἶσαι αἰσιόδοξος σημαίνει νά ζεῖς καὶ δικαίως νά ἐκτιμᾶς τήν ζωή Ἀπόσπασμα ἀπό τό βιβλίο laquoἈργά βαδίζει ὁ Χριστόςraquo ἐκδ Ἐν πλῷ

26

Ἀρχαγγέλων Λόγος

Ἐ μεῖς οἱ χριστιανοί οἱ ἀποκαλούμενοι παλαιότερα Ὁδῖτες Εἴμαστε οἱ ἀ-ποσυνάγωγοι οἱ ἀσεβεῖς τοῦ laquoνόμου τοῦ Θεοῦraquo οἱ παράνομοι τῶν με-γάλων αὐτοκρατοριῶν οἱ ἀντιρρησίες τῶν βασιλιάδων οἱ ἐπικηρυγμέ-

νοι εἰς θάνατον Ἐμεῖς πού ἀγαπήσαμε τό Φῶς πού ὡς κόλαση ὁρίσαμε τήν ἀχα-ριστία καί τήν μιζέρια κι ὕστερα μᾶς φυλάκισαν στά κολαστήρια βαρυφορτωμέ-νων μέ μεγάλα λόγια οὐτοπικῶν παραδείσων γιατί τάχα ἐνοχλοῦσαν οἱ σκοτα-διστικές ἰδέες μας Οἱ πτωχοί τῷ πνεύματι σrsquo ἕνα κόσμο πού νομίζει ὅτι τά ξέρει ὅλα Κάποιοι ἀπό μᾶς κάποτε ἁλώνισαν τόν κόσμο μέ δύο σανδάλια καί τήν ψυ-χή ξεχειλισμένη ἀπό Χριστό κάποιοι ἀπό ἐμᾶς καταδικάστηκαν ὡς ἄθεοι κι ἐ-παναστάτες γιατί δέν προσκυνοῦσαν κάποιοι ἀπό ἐμᾶς πέθαναν ἀπrsquo τούς λοι-μούς περιμαζεύοντας ἄρρωστα παιδιά πού τά πετοῦσαν στό δρόμο γιά τό laquoκοινό καλόraquo Ἔτσι μᾶς ἔμαθαν οἱ παλιοί συνοδοιπόροι μας νά μένουμε στά παρασκήνια ὅταν ὁ κόσμος ζεῖ τήν κάθε παρωδία του γιά νά τοῦ ἁπλώνουμε τά χέρια μας ὅ-

ταν ἡ αὐλαία καταρρέει Ἐμεῖς τῆς κάθε ἐποχῆς οἱ Ὁδῖ-τες πεθάναμε συχνά γιά ὅτι πιστέψαμε κλάψαμε γιά τόν κόσμο πού κατρακυλοῦσε ὅταν ὅλοι χειροκροτοῦ-σαν ξέφρενα τήν πρόοδό του κοιτάξαμε μέ τήν ψυχή φουσκωμένη ἀπό χαρά τόν ἥλιο χαμογελῶντας σάν παι-διά ὅταν ὁ κόσμος γκρίνιαζε Ὁ κόσμος πού ὕστερα ἀπό τόσο χειροκρότημα κατρακυλοῦσε ὁ κόσμος πού μᾶς θε-ωροῦσε ἀφελεῖς καί μᾶς περιγελοῦσε

Μᾶς λένε δεισιδαίμονες ἐκεῖνοι πού φοβοῦνται τόν Θεό ἤ τούς laquoκακούςraquo τούς δυτικούς ἤ τούς ἀνατολίτες ἤ τό

κακό τό μάτι τῆς γειτόνισσας τούς Ἀμερικάνους τούς Κινέζους ἤ τούς Ρώσους τούς συνωμότες ἤ τούς ἐξωγήινους ἤ τήν γρουσουζιά τους ἐπειδή δέν πρόλαβαν νά φτύσουν τόν κόρφό τους Ὀπισθοδρομικούς μᾶς λένε ἀκόμα οἱ δῆθεν ἐκσυγ-χρονιστές τῆς ἰστορίας μέ τά λόγια τά ξύλινα καί τά χέρια τά βαμμένα μέ αἷμα

Ἔτσι εἴμαστε ἐμεῖς οἱ ἀποκαλούμενοι Ὁδῖτες Πού ξέρουμε πώς μές στήν ἁμαρτία ἡ χάρη περισσεύει καί δέ βαστάει ἡ ἀπελπισία στήν ψυχή μας Πού μάθαμε μέ τό αἷμα τῆς ψυχῆς μας πώς ἐπανάσταση θά πεῖ νά τά βάζεις μέ τό δυνάστη καί τό χά-ος μέσα σου Τόσες αὐτοκτονίες γύρω τους κι ἐμᾶς πού ὑμνοῦμε τήν Ζωή μᾶς βλέ-πουν οἱ laquoπολιτισμένοιraquo σάν χαμένους Πολιτικῶς ὀρθοί δέν γίναμε ποτέ γιατί οὔ-τε ἀπό πολιτική οὔτε ἀπό ὀρθότητα λογαριάζει ἡ συγχώρεση

Ἐμεῖς γινήκαμε δειλοί ὅταν θάρρος σήμαινε νά σκοτώνεις τόν ἄλλο γιά νά τοῦ laquoμάθεις νά σκέπτεταιraquo Ἐμεῖς οἱ φτωχούληδες τοῦ Θεοῦ τό ἁλάτι τῆς γῆς γνωρί-ζουμε τόν Θεό ἀπό τά μάτια τοῦ ἀδελφοῦ καί τά λάθη μας ἀπrsquo τό ἁπλωμένο χέρι

Οἱ Ὁδῖτες Ἐλευθερία Ρούση θεολόγος - ἐκπαιδευτικός

27

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

τοῦ Χριστοῦ ἀντίκρυ μας Οἱ Ὁδῖτες βλέπεις μετροῦν τόν κόσμο μrsquo ἀγκαλιές καί χαμόγελα ἔτσι πού δέν ἀγοράζεται ποτέ ἡ ἐλπίδα τους οὔτε πουλιέται Μοναχά μοιράζεται καί ὅταν λιγοστεύει τῆς δίνει Λόγο ὁ οὐρανός νά πορεύεται Γιrsquo αὐτό οἱ χριστιανοί δέ νοιώθουν μόνοι μά προσεύχονται γιά τήν μοναξιά πού βασιλεύ-ει στίς ψυχές τῶν ἀνθρώπων

Μόνο αὐτή τήν μέρα ἔχω κι εἶναι ὅτι ἔχω τούτη ἡ μέρα Κι ἄν μέ ρωτήσεις θά σοῦ πῶ πώς θέλω νά μαι μέ ἐτούτους τούς τρελούς τούς Ὁδῖτες πού λένε laquoταξίδιraquo τήν ζωή καί ∆ρόμο τόν Θεό τους πού ἔχουν γιά Θεό Ἐκεῖνον πού ἔκλαψε γιrsquo αὐ-τούς καί πού χαμογελοῦσε στά παιδιά Ἐκεῖνον πού ἔβαλε πάνω ἀπό τίς ἔνθεες αὐταπάτες τῶν νόμων καί τίς ἐπηρμένες πολιτικῶς ὀρθές διακηρύξεις τήν Ἀγάπη Θέλω νά πορευτῶ μέ λογισμό καί μrsquo ὄνειρο τόν δρόμο τόν λιγότερο ταξιδεμένο μέ Πνεῦμα καί Ἀλήθεια πεινῶντας καί διψῶντας τήν δικαιοσύνη μέ ἔρωτα γιά τήν ζωή πού νά μήν τήν ἀφήσω νά τελειώσει ποτέ καί λέω νrsquo ἀφήσω τίς ἦττες καί τίς κρίσεις γιά ἐκείνους πού ὀνειρευτῆκαν ἕνα καθωσπρέπει ἐξοχικό μία δόξα ἀ-δειανή κι ἕνα αὐτοκίνητο ἀκριβό γιά μέσ τήν πόλη

ΥΓ Ξέρω θά πεῖς πώς κάποιοι ἀπό ἐμᾶς ἔπραξαν τ ἀντίθετα στό διάβα τοῦ χρό-νου Ὑπηρέτησαν τίς ἐξουσίες σαγηνεύτηκαν ἀπό τήν δόξα καί τόν πλοῦτο ξέ-χασαν τόν λόγο τῆς Ἀγάπης φανατίστηκαν καί πρόδωσαν τόν λόγο τοῦ Χρι-στοῦ Κι ἄλλοι πάλι συγκρότησαν Ἱερές Ἐξετάσεις πολεμικές ἐπιχειρήσεις καί ἐξοντώσεις ἀντιπάλων ∆ίκιο ἔχεις μά ἐγώ σοῦ μιλάω γιά ὅσους ποθοῦν τόν δρό-μο Του ν ἀκολουθήσουν τούς Ὁδῖτες

Ὁδῖτες Ἐτσι ὀνομάζονταν τά πρῶτα χρόνια οἱ Χριστιανοί Ἡ ὀνομασία laquoΧριστιανόςraquo δόθηκε γιά πρώτη φορά στήν Ἀντιόχεια

∆έν γνωρίζεις ὅτι ἀποδημία εἶναι ὁ παρών βίος Νομίζεις πώς εἶσαι πολίτης

Ὁδίτης εἶσαι ὄχι πολίτης ἀλλ ὁδίτης εἶσαι καί ὁδοιπόρος Μήν πεῖς ἔχω αὐτή ἤ τήν ἄλλη πόλη ∆έν ἔχεις πόλη Ἡ πόλη εἶναι ἐπάνω

Ὅλα τά παρόντα εἶναι δρόμος Πανδοχεῖο εἶναι ὁ βίος Ἄγνωστη ἡ ἔξοδος ἄστατη ἡ κτίση

Τί μανιάζεις γιά τά σκοτάδια τοῦ κόσμου Γιατί ἀφήνοντας τήν ἀλήθεια τρέχεις πίσω ἀπό τίς σκιές

Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος

28

Ἡ laquoμνήμη τοῦ θανάτουraquo γιά τήν ὁποία μιλοῦν οἱ Πατέρες τῆς Ἐκκλησί-ας ὡς κινητήρια δύναμη ἀφύπνισης τοῦ ἑαυτοῦ μας τοῦτες τίς μέρες εἶναι καθημερινότητά μου Ὄχι γιατί ἀσκήθηκα πνευματικά ἤ ὑπερέ-

βαλα στήν προσευχή Ἡ χλιαρότητα πού μέ διέκρινε αὐτή καί ὑπερίσχυε Ἡ περί-οδος πού πέρασε ἦταν ἤρεμη χωρίς μεγάλες διακυμάνσεις Μέχρι πού ξαφνικά μαθαίνεις κάτι κι ἔρχονται τά πάνω κάτω - Ξέρετε ἡ μητέρα σας ἔχει καρκίνο Εἶναι λίγο ἐπιθετικούλης στό εἶδος του ἀλ-λά θά τόν παλέψουμε Εἶναι βέβαια καί τό προβληματάκι τῆς καρδιᾶς της πού διαπιστώθηκε ἀλλά μήν ἀπογοητεύεστε θά κάνουμε τό καλύτεροhellip laquoἘπιθετικούλης προβληματάκι ζωούλαraquohellip ὅλα μικρά καί σχετικά Χρησι-μοποιοῦμε ὑποκοριστικά γιά νά τονίσουμε ἀκόμα περισσότερο τήν μετριότητα πού ἔχουμε υἱοθετήσει στόν τρόπο πού ζοῦμε Λίγη ζωή λίγη χαρά λίγη ἀγάπη λίγος Θεόςhellip

Καί ἔρχονται αὐτές οἱ στιγμές πού ὁ καθένας μας ἀξιολογεῖ τά πράγματα ἀλλιῶς Πού θυμᾶται πώς αὐτό τό δῶρο τό μεγαλύτερο ἀπrsquo ὅλα τό δῶρο τῆς ζω-ῆς ἔχει κι αὐτό ἡμερομηνία λήξης Σκέφτεται τότε πώς δέν ἀξίζει νά τό ζεῖ μέτρια νά χάνει τίς στιγμές μέσα στό ἄγχος καί στήν γκρίνια τῆς καθημερινότητας Τότε θέλοντας καί μή νοιώθεις νά γίνεται πράξη τό laquoἀδιαλείπτως προσεύ-

χεσθαιraquo πού ἀναφέρει ὁ Ἀπόστολος Παῦλος Στρέφεις τά μά-τια τῆς ψυχῆς πρός τόν Θεό κι ἀφοῦ διαπιστώσεις πόσο λίγος εἶσαι γιά νά τά φέρεις ὅλα εἰς πέρας ὅπως νόμιζες ὅτι μπορεῖς ταπεινώνεσαι καί ζητᾶς βοήθεια καί ἔλεος καί ἀγάπη Καί ὕστερα ἀκολουθεῖ ἐκεῖνο τό laquo ἐν παντί εὐχαριστεῖτεraquo στό ὁποῖο μέχρι τώρα δέν ἔδινες καί ἰδιαίτερη σημασία Εἴτε γιατί κάποια πράγματα τά θεωροῦσες δεδομένα εἴτε γιατί νόμιζες πώς θά σοῦ ἀνήκουν πάντα Κι ἐνῶ πασχίζεις στήν καθημερι-νότητα γιά τό ἑπόμενο ὑλικό ἀγαθό πού ἔβαλες στό μάτι ἤ γιά κάποιο τοῦβλο παραπάνω στή νέα οἰκοδομή ἤ ἀκόμα

γιατί δέν μπορεῖς νrsquo ἀποκτήσεις κάτι ἀπό τά παραπάνω ἔχεις χάσει ἤδη τόσα πολλά Ἔχασες χωρίς νά δώσεις τήν παραμικρή σημασία τίς μυρωδιές τῆς ἄνοι-ξης τά ἀπίστευτα χρώματα τῶν λουλουδιῶν τό τραγούδι τοῦ κότσυφα τά ὄμορ-φα βράδια πού σέ βάζουν σιγά-σιγά στήν ἀνεμελιά τοῦ καλοκαιριοῦ

Ξεχνᾶς νrsquo ἀφιερώσεις χρόνο στούς ἀγαπημένους λές καί θά τούς ἔχεις γιά πάντα διαθέσιμους Πνιγμένος στίς μέριμνες χάνεις τήν διάθεση νά μοιραστεῖς στιγμές νrsquo ἀνταλλάξεις συναισθήματα νά δώσεις ἀγάπη

Ἀρχαγγέλων Λόγος

Ἀνατροπή Παρασκευή Ἐξάρχου

29

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

Κι ἔρχεται καί σέ βρίσκει ἡ φθορά ἡ ἀρρώστια ὁ θάνατος Καί συνειδη-τοποιεῖς πώς εἶσαι τελείως ἀπροετοίμαστος Τόσο καιρό τό ἀπωθοῦσες καί μπο-ρεῖ- μεταξύ μας- νά χτύπαγες καί κανένα ξύλο Ἡ ἀπώθηση εἶναι ἐπακόλουθο τῆς ἀμάθειας τῆς ἀκατηχησίας Ἀλλά καί τῆς μή ἀποδοχῆς κατά βάθος τοῦ γεγονό-τος τῆς Ἀνάστασης Ἴσως νά εἶναι καί βολικό νά ἐπιμένουμε στήν ἀντίληψη τοῦ laquoὅλα ἐδῶ τελειώνουνraquo καί νά παραμένουμε στήν κλάψα μας Βλέπεις ἄν ἀποδε-χτοῦμε οὐσιαστικά πώς ὁ βίος δέν τελειώνει ὁριστικά μέ τόν θάνατο ἀλλά δοῦμε τόν θάνατο σάν πέρασμα σάν ἀρχή σάν νίκη σάν ζωή τότε θά πρέπει νrsquo ἀναθε-ωρήσουμε ἐντελῶς τήν στάση ζωῆς μας τόν τρόπο σκέψης μας τίς συμπεριφορές μας Νά βάλουμε τήν δοξολογία στήν ζωή μας Νά δοῦμε τίς δυσκολίες ὡς παι-δαγωγικές δοκιμασίες Ἄλλωστε ὁ Ἀπόστολος τῶν Ἐθνῶν μᾶς θυμίζει πώς laquoἡ δύ-ναμις ἐν ἀσθενείᾳ τελειοῦταιraquo

∆ύσκολα τά πράγματα μανούλα Ἐγώ νιώθω ἀδύναμη καί τό καταθέτω Καί καθώς προσεύχομαι συμπληρώνω στήν προσευχή μου αὐτό πού ὑπέροχα λέει ὁ Παρακλητικός Κανόνας ἐγώ σοῦ ζητῶ ὅμως Ἐσύ πρᾶξε laquo πρός τό συμφέ-ρον τῆς αἰτήσεώς raquo μου ΑΜΗΝ

Ὁ κόσμος σκλήρανε πολύ

Γιῶργος Θεοτοκᾶς Ἀσθενεῖς καί ὁδοιπόροι ἐκδ Ἑστία

Ὁ κόσμος σκλήρανε πολύ σκλήρανε ξεράθηκε και ἄδειασε Πέρασε τά ὅρια Μικρές καλοσύνες ἐδῶ κι ἐκεῖ ἕνας Χριστιανός πάντα ὑπάρχει τρόπος νά

προσφέρει μά ὁ κόσμος δέν σώζεται πιά Ὁ κόσμος αὐτός χάθηκε ὅποιος ἔχει τά μάτια ἀνοιχτά τό βλέπει καί τό παίρνει ἀπόφαση μιά γιά πάντα Χάθηκε μές στήν ἀλαζονεία τῶν ἐπιστημῶν του μές στήν ἀπανθρωπιά τῶν μηχανῶν του μές στήν φρενίτιδά του πού τήν λέει πρόοδο στό ἀέναο στριφογύρισμά του στό κε-νό δίχως ἕρμα δίχως σκοπό Ὁ δύστηνος πλανήτης κλονίστηκε ἀνεπανόρθωτα ἔ-χασε τήν ἰσορροπία του ∆έν τόν αἰσθάνεσαι νά τρικλίζει κάτω ἀπ τά πόδια σου

Ἄ ς πασχίσουμε ἐμεῖς πού μένουμε ἐδῶ νά πλησιάσουμε ὅσο ἀντέχουμε τό Ἐπέκεινα καί ἄς προσευχόμαστε γιά τόν κόσμο πού σέρνεται ἀκράτητος

ἀπό τήν ἴδια δαιμονική ὁρμή του πρός τήν τελική του συντριβή Μερικοί θά βλέ-πουν τοῦτον ἐδῶ τόν ἀναμμένο φάρο μας μοῦ φτάνει ἐμένα ἕνας τέτοιος προορι-σμός Ἐνῶ ὁ κόσμος θά σβήνει ὁ φάρος θά φωτίζει ἀκόμα τίς ὕστατες στιγμές του θά σώζει ὡς τό τέλος μερικές ψυχές ∆έν ἐλπίζω πιά ἄλλο τίποτα

30

Κ αθώς θεριεύει τό θέρος καί ἡ φύση ντύνεται τά χρυσᾶ της νοσταλγία πλημμυρίζει τήν σκέψη μας νοσταλγία γιορτινή ἀπό τά παιδικά μας χρό-νια πού προσγειώθηκαν ἀπότομα ἀπό τήν πραγματικότητα τοῦ κόσμου

τούτου Οἱ κῆποι ὁλάνθιστοι γεμᾶτοι τριαντάφυλλα φίσκα ἀπό τό παιδομάνι οἱ χωματόδρομοι κι ἡ εὐωδία ἀπό τά νυχτολούλουδα νά διεγείρει τήν ὄσφρηση Ὀρ-θάνοιχτες οἱ πόρτες τῶν σπιτιῶν οἱ οἰκογένειες νά δειπνίζουν στίς βεράντες καί τά ραδιόφωνα νά γεμίζουν μέ μελωδίες τήν ἥσυχη γειτονιά Μνῆμες τῆς παιδικῆς ἡλικίας χρόνια ἀνέμελα κι ἀφελῆ τότε πού νομίζαμε ὅτι ὁ βίος θά lsquoναι παιχνίδι τότε πού θαρρούσαμε ὅτι στόν παράδεισο θά ζήσουμε Μεγαλώσαμε μέ τόν ἦχο τῶν οἰκοδομῶν στά αὐτιά μας ἕνας διαρκής θόρυ-βος στήν ἐφηβεία μας μπετονιέρες κι αὐτοκίνητα πού διαρκῶς αὐξάνονταν Βλέ-παμε ἀμήχανα τίς γειτονιές νά ἐξαφανίζονται τά δέντρα νά κόβονται τίς ταπει-νές μά ἀνθρώπινες μονοκατοικίες νά γκρεμίζονται μαζί μέ χιλιάδες ἀναμνήσεις Γενιές τῆς ἀντιπαροχῆς τῆς πολυκατοικίας τῶν χαμηλοτάβανων διαμερισμάτων - κουτιῶν τῆς ἀπρόσωπης συγκατοίκησης Χάσαμε τούς γειτόνους μας καί μαζί

τήν ἀνθρωπιά μας Ἤμασταν κοινωνικοί καί φι-λόξενοι καί γίναμε καχύποπτοι καί ἀπόμακροι Οἱ ὀλιγοπρόσωπες γειτονιές γέμισαν μέ ἀνθρώ-πους ξένους μεταξύ τους πού δέν ἔχουν καμμιά ὄρεξη νά γνωριστοῦν νά κοιταχτοῦν στά μάτια νά καλημεριστοῦν νά ἀνταλλάξουν ἐπισκέψεις καί χαμόγελα Εἴχαμε τό θλιβερό προνόμιο νά ζήσουμε τήν πα-ρακμή τῆς πόλης στήν ἐξέλιξή της Εἴδαμε τούς μικρούς παραδείσους μας νά μεταβάλλονται σέ

γκρίζα κακόγουστα κτίρια τίς ἀλάνες πού ματώναμε τά πόδια μας νά γίνονται ὄγκοι ἀπό μπετόν Πρίν προλάβουμε νά ἀποστηθίσουμε τό laquoἈθῆνα διαμαντόπε-τρα στῆς γῆς τό δαχτυλίδιraquo πνιγήκαμε στή μυρωδιά τοῦ νέφους καί ντραπήκαμε πού εἴμαστε Ἀθηναῖοι Ὅλοι νοσταλγοῦμε τό παρελθόν Μεγαλώνουμε καί διαρκῶς διαπιστώνου-με πώς laquoκάθε πέρυσι καί καλύτεραraquo Τά χρόνια περνοῦν καί ὅλο ἀναφερόμαστε σέ παλαιότερες ἐποχές ἀναπολοῦμε τά παλιά καί συγκινούμεθα μέ τραγούδια μέ κείμενα καί μέ ταινίες πού περιγράφουν τήν παλιά Ἑλλάδα τόν κόσμο πού ἔφυ-γε Ζοῦμε τήν παρακμή τοῦ σύγχρονου πολιτισμοῦ ἀνίκανοι νά ἀντιδράσουμε καί ὅλο μιλᾶμε γιά τά παλιά Νοιώθουμε ἄγχος γιά τήν ἐγκληματικότητα καί τήν οἰκονομική κρίση θλιβόμαστε πού κινδυνεύουμε νά χάσουμε τήν εὐδαιμονία μας Εἶναι φυσιολογική ἡ ἀντίδραση αὐτή μά ἄν ἀφήσουμε τόν συναισθηματισμό στήν ἄκρη καί σκεφτοῦμε τό παρελθόν μέσα ἀπό τό πρῖσμα τῆς ἱστορίας θά δια-πιστώσουμε πώς δύσκολα θά διαλέγαμε μιά ἄλλη χρονική περίοδο γιά νά ζήσου-με

Νοσταλγία π Χριστόδουλος Μπίθας

Ἀρχαγγέλων Λόγος

31

Ὅπου κι ἄν ἀνατρέξουμε πίσω στόν χρόνο βλέπουμε παντοῦ καί πάντα νά βασιλεύει ὁ πόνος Πόλεμοι κι ἐμφύλιοι ἀλληλοσπαραγμοί σκλαβιά καί πεῖνα φτώχεια κι ἀδικία σημαδεύουν τήν ἱστορία τῆς ἀνθρωπότητος Μπορεῖ νά ὑπῆρ-ξαν πιό ἔνθεοι πολιτισμοί ἀπό αὐτόν πού διανύουμε τώρα μά ἡ ἁμαρτία πάντα ἴδια εἶναι στό διάβα τῶν αἰώνων Μπορεῖ νά νοσταλγοῦμε τήν λαμπρή περίοδο τοῦ Βυζαντίου ἤ ἀκομα καί τήν ἔνδοξη ἑλληνική ἀρχαιότητα ἀλλά τό σίγουρο εἶναι ὅτι δέν θά θέλαμε νά ζήσουμε ἐχθρικές σφαγές πολέμους κι ἐπιδημίες οὔτε νά εἴμαστε δοῦλοι ἐκεῖνες τίς ἐποχές οὔτε νά πεθαίνουμε ἀπό μιά ἁπλῆ γρίπη ἐ-πειδή ἡ ἰατρική ἐπιστήμη δέν εἶχε ἀκόμα ἐξελιχθεῖ ∆ύσκολος ἦταν πάντα ὁ βίος Πλαστή ἡ ὀνειροπόληση γιά τό παρελθόν ψευδαίσθηση γιά νά ξεφύγουμε ἀπό τήν πραγματικότητα Κι ἄν ὑπάρχει νοσταλ-γία γιά μιά κοινωνία ἰδανική ὅπου πραγματικά θά θέλαμε νά ζήσουμε αὐτό μᾶλ-λον ἀφορᾶ τήν παραδείσια κατάσταση τήν ἐποχή πού δέν ὑπῆρχε στό ἀνθρώπι-νο γένος ὀδύνη καί στεναγμός ἀλλά κοινωνία ἀγάπης μέ τόν Θεό καί τόν συνάν-θρωπο Κι ἐφrsquo ὅσον τό νά γυρίσουμε στό παρελθόν ἀποκλείεται ἀφοῦ ἀρνηθήκα-με τήν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ μοναδική μας ἐλπίδα εἶναι τό μέλλον τά ἔσχατα ἡ Βασι-λεία τῶν Οὐρανῶν Ἐπειδή ὅμως τήν Βασιλεία Του μᾶς κάλεσε ὁ Κύριος νά τήν προγευτοῦμε ἐπειδή μᾶς ζήτησε νά βιώσουμε τά ἔσχατα ἀπό τώρα ἄς ἐγκαταλείψουμε τήν πα-ρελθοντολογία κι ἄς χαροῦμε τό σήμερα εὐχαριστῶντας τόν Θεό πάντων ἕνεκεν ζῶντας εὐλογημένα κάθε στιγμή σά νά lsquoναι ἡ πρώτη κι ἡ τελευταία τῆς ὕπαρξής μας ἔχοντας νοσταλγία μόνο γιά τήν Βασιλεία τοῦ Θεοῦ γιά τόν Παράδεισο γιά τό πέρασμα ἀπό τόν θάνατο στήν Ζωή τήν ὄντως Ζωή πού εἶναι ὁ Χριστός μας Ἀμήν

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

Ἀποφθέγματα τῆς ἐρήμου

Ἀββᾶς Ἀντώνιος

Ἀπό τόν πλησίον μας προέρχεται ἡ ζωή καί ὁ θάνατος Γιατί ἂν κερδίσουμε τόν ἀδελφό μας κερδίζουμε τόν Θεόmiddot ἂν ὅμως τόν σκανδαλίσουμε ἁμαρτάνουμε στόν Χριστό Ἔρχεται καιρός πού οἱ ἄνθρωποι θά τρελαθοῦν καί ὅταν δοῦν κάποιον πού δέν εἶναι τρελός θά ξεσηκωθοῦν ἐναντίον του καί θὰ τοῦ ποῦν ldquoεἶσαι τρελόςrdquo ἐπειδή δέν εἶναι ὅμοιος μ᾽ αὐτούς ∆έν φοβᾶμαι πιά τόν Θεό ἀλλά τόν ἀγαπάω ldquoΓιατί ἡ ἀγάπη διώχνει τόν φόβοrdquo ( Ἰω 418) Ἐκεῖνος πού κτυπάει τήν μᾶζα τοῦ σιδήρου σκέπτεται πρῶτα τί θέλει νά φτιάξει δρεπάνι μαχαίρι τσεκούρι Ἔτσι κι ἐμεῖς πρέπει νά σκεπτόμαστε γιά ποιά ἀρετή παλεύουμε ὥστε νά μήν κοπιάζουμε μάταια

32

Ἀρχαγγέλων Λόγος

Ἱερός Ναός Ταξιαρχῶν Μοσχάτου Σύντομο ἱστορικό

Στέλιος Ντάντης ∆ρ Θεολογίας-ἱστορικός

Ἀ πό τήν ἐποχή τῆς γερμανικῆς κατοχῆς (1941-44) καί γιά κά-ποιες δεκαετίες οἱ ἐπιβάτες

τοῦ ἠλεκτρικοῦ σιδηροδρόμου περ-νῶντας ἀπrsquo τό καταπράσινο Μοσχᾶτο σταυροκοπιόνταν ἀντικρίζοντας μέσα στά πανέμορφα περιβόλια ἕνα μικρό ξωκλήσι Ἦταν οἱ Ταξιάρχες ἤ τό Ταξι-αρχάκι ὅπως τό ὀνομάτιζαν οἱ παλιοί Μοσχατιῶτες πού τήν παραμονή καί τήν μέρα τῆς γιορτῆς ξεκινοῦσαν ἀπό κάθε μεριά τῆς πόλης καί ἀκολουθῶν-

τας τά στενά μονοπάτια μέσα ἀπό καλ-λιέργειες ἔρχονταν νά προσκυνήσουν Μέσα σrsquo ἐκεῖνα τά περιποιημένα περι-βόλια λιγοστοί ἦταν οἱ γείτονες τῶν Ταξιαρχῶν πού ζοῦσαν τριγύρω σέ σκόρπιες ἀγροικίες κυρίως κτηματίες περιβολάρηδες λαχανικῶν μέ τά ὁποῖα τροφοδοτοῦσαν τήν λαχαναγορά τῶν Ἀθηνῶν (Βαρβάκειο)

Τό ἐκκλησάκι χτίστηκε στά 1943 μέσα στά δύσκολα χρόνια τῆς ξενικῆς κατο-χῆς Οἰκοδομήθη-κε σέ οἰκόπεδο

282 τετραγωνικῶν μέτρων πού πρό-σφερε ὁ Χρῆστος Μαστροσταμάτης καί στήν ἵδρυσή του πρωτοστάτησε ἡ γυναίκα του Στυλιανή μέ τόν γαμπρό

τους Γεώργιο Καζάλα ὁ ὁποῖος κίνησε τά νήματα γιά τήν κατασκευή Στήν προσπάθεια ἐκείνη συνεισφέρανε πρό-

θυμα οἱ γειτονικές οἰκογένειες πού οἱ ἀπόγονοί τους ζοῦν ἀνάμεσά μας Μπέλλου Λαλαούνη Καψίλη Κω-σταντάκη (Ροδίτη) Λεγάκη Καζάλα καί Μαστροσταμάτη Οἰκοδομικά ὑλικά δέν ὑπῆρχαν ἐ-κεῖνα τά δύσμοιρα χρόνια γιrsquo αὐτό προσφερθήκε ὁ κόσμος καί κουβάλησε πέτρες χῶμα ἄμμο ἀπrsquo τό ποτάμι τοῦ-βλα κεραμίδια ἤ πρόσφερε χρήματα

Τά ἐγκαίνια τῆς ἐκκκλησούλας ἔγιναν στίς 29 Ιουνίου 1943 μέρα τῆς γιορτῆς τῶν ἁγίων ἀποστόλων Πέτρου καί Παύλου Συνέχεια στό ἑπόμενο (Πρωτοδημοσιεύτηκε στά IΣTOPIKA TOY MOΣXATOY τ β΄ Μοσχᾶτο 2003 σσ 55-59)

33

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

Τά Νέα μας

τῆς Ζωοδόχου Πηγῆς καί τό ἀπόγευμα πήραμε τό πλοῖο τῆς ἐπιστροφῆς Στήν ἐκδρομή αὐτή ὅπως καί στήν ἐκ-δήλωση πού πραγματοποιήσαμε τήν ∆ευτέρα 31η Μαΐου στό Πνευματικό μας Κέντρο μᾶς δόθηκε μιά ἀκόμα εὐ-καιρία νά συσφίγξουμε τίς σχέσεις μας καί νά νοιώσουμε λίγο παραπάνω τήν αἴσθηση τῆς κοινότητας Ὅλες αὐτές τίς δραστηριότητες ὅπως καί τό κέρα-σμα μετά τήν Θεία Λειτουργία τῆς Κυ-ριακῆς θά πρέπει νά τά ἀντιμετωπί-ζουμε ὡς ἐκκλησιαστικά-κοινοτικά γε-γονότα κι ὄχι σάν ἁπλές κοινωνικές ἐκδηλώσεις Σέ καιρούς ἀφιλόξενους καί μοναχικούς καλούμεθα νά συσπει-ρωθοῦμε στήν ἐνορία μας νά νοιώσου-με πρόσωπα νά μοιραστοῦμε τήν κατή-χηση καί τήν ἐλπίδα μας

Πιστεύουμε ἀκράδαντα πώς τό μέλλον τῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας τόν 21ο αἰῶνα ἐξαρτᾶται ἄμεσα ἀπό τό ζωντά-νεμα τῆς κοινοτικῆς ζωῆς κατά τό Ἀποστολικό πρότυπο καί βέβαια τόν ἐπανευαγγελισμό τῶν συνανθρώπων μας Μέ τήν βοήθεια τοῦ Θεοῦ ἐλπίζουμε νά ἐργαστοῦμε ὅλοι πρός αὐτή τήν κατεύθυνση Ἀμήν

Μ έ ἐπιτυχία πραγματοποιήθηshyκε στίς 5 καί 6 Ἰουνίου ἡ ἐκshyδρομή τῆς ἐνορίας μας στήν

Ἄνδρο Με 74 ἀδελφούς καί ἀδελφές μας περάσαμε ἕνα εὐλογημένο κι

εὐχάριστο διήμερο στό πανέμορφο Κυ-κλαδονήσι Καταλύσαμε σέ ξενοδοχεῖο στό Γαύριο καί ἀπό ἐκεῖ τήν πρώτη ἡ-μέρα περιηγηθήκαμε στά μοναστήρια τῆς Ἀγίας Μαρίνας (ὅπου φυλάσσεται λείψανο τῆς Ἁγίας) καί τῆς Παναχράν-του (ἐδῶ βρίσκεται ἡ κάρα τοῦ Ἁγ Παντελεήμονα καί πλῆθος ἄλλων ἱερῶν λειψάνων) καί βέβαια στήν ὄμορφη χώρα τῆς Ἄνδρου Τήν Κυριακή λει-τουργηθήκαμε στήν γυναικεία Μονή

Ἱερά Μονή Παναχράντου

Ἡ χώρα τῆς Ἄνδρου ἀπό τήν Μονή Παναχράντου

Στήν πύλη τῆς Ἱ Μ Ζωοοδόχου Πηγῆς

34

Ἡ κρίση στήν οὐσία δέν εἶναι οἰκονομική ἀλλά κυρίως καί πρό παντός πνευματική καί αὐτή φέρνει καί οἰκονομική

καί πολιτική κρίση Αὐτό σημαίνει ὅτι ἡ ἀντιμετώπιση τῆς κρίσεως δέν γίνεται μέ οἰκονομικά μέσα καί πολιτικές πρακτι-κές ἀλλά μέ τήν ἀλλαγή τρόπου ζωῆς μέ τήν ἐπαναφορά τοῦ ἀνθρώπου στήν ὀλιγάρκεια τήν ἐγκράτεια τήν σωφροσύνη τήν ἀποφυγή τῆς ἀπληστίας καί τῆς ὑπερβολῆς

Ἡ ἄσκηση προβάλλει σήμερα ὡς ἐπιταγή ὡς προσπάθεια νά θεραπευθεῖ τό πάθος τῆς φιλαυτίας ἀπό τό ὁποῖο

προέρχονται τά πάθη τῆς φιληδονίας τῆς φιλοδοξίας καί τῆς φιλαργυρίας Ὁ εὐαγγελιστής Ἰωάννης τό περιγράφει αὐτό μέ πολλή σαφήνεια laquoπᾶν τό ἐν τῷ κόσμῳ ἡ ἐπιθυμία τῆς σαρκός καί ἡ ἐπιθυμία τῶν ὀφθαλμῶν καί ἡ ἀλαζονεία τοῦ βίου οὐκ ἔ-στιν ἐκ τοῦ πατρός ἄλλrsquo ἐκ τοῦ κόσμου ἐστίraquo (Α΄ Ἰω β 16)

Μητροπολίτης Ναυπάκτου καί Ἁγίου Βλασίου Ἱερόθεος Βλάχος

  • Τό Ψωμί13
  • Μίλτος Σαχτούρης (1919-2005) 13
  • Ἀββᾶς Ἀντώνιος 13
    • ltlt13 ASCII85EncodePages false13 AllowTransparency false13 AutoPositionEPSFiles true13 AutoRotatePages None13 Binding Left13 CalGrayProfile (Dot Gain 20)13 CalRGBProfile (sRGB IEC61966-21)13 CalCMYKProfile (US Web Coated 050SWOP051 v2)13 sRGBProfile (sRGB IEC61966-21)13 CannotEmbedFontPolicy Error13 CompatibilityLevel 1413 CompressObjects Tags13 CompressPages true13 ConvertImagesToIndexed true13 PassThroughJPEGImages true13 CreateJobTicket false13 DefaultRenderingIntent Default13 DetectBlends true13 DetectCurves 0000013 ColorConversionStrategy CMYK13 DoThumbnails false13 EmbedAllFonts true13 EmbedOpenType false13 ParseICCProfilesInComments true13 EmbedJobOptions true13 DSCReportingLevel 013 EmitDSCWarnings false13 EndPage -113 ImageMemory 104857613 LockDistillerParams false13 MaxSubsetPct 10013 Optimize true13 OPM 113 ParseDSCComments true13 ParseDSCCommentsForDocInfo true13 PreserveCopyPage true13 PreserveDICMYKValues true13 PreserveEPSInfo true13 PreserveFlatness true13 PreserveHalftoneInfo false13 PreserveOPIComments true13 PreserveOverprintSettings true13 StartPage 113 SubsetFonts true13 TransferFunctionInfo Apply13 UCRandBGInfo Preserve13 UsePrologue false13 ColorSettingsFile ()13 AlwaysEmbed [ true13 ]13 NeverEmbed [ true13 ]13 AntiAliasColorImages false13 CropColorImages true13 ColorImageMinResolution 30013 ColorImageMinResolutionPolicy OK13 DownsampleColorImages true13 ColorImageDownsampleType Bicubic13 ColorImageResolution 30013 ColorImageDepth -113 ColorImageMinDownsampleDepth 113 ColorImageDownsampleThreshold 15000013 EncodeColorImages true13 ColorImageFilter DCTEncode13 AutoFilterColorImages true13 ColorImageAutoFilterStrategy JPEG13 ColorACSImageDict ltlt13 QFactor 01513 HSamples [1 1 1 1] VSamples [1 1 1 1]13 gtgt13 ColorImageDict ltlt13 QFactor 01513 HSamples [1 1 1 1] VSamples [1 1 1 1]13 gtgt13 JPEG2000ColorACSImageDict ltlt13 TileWidth 25613 TileHeight 25613 Quality 3013 gtgt13 JPEG2000ColorImageDict ltlt13 TileWidth 25613 TileHeight 25613 Quality 3013 gtgt13 AntiAliasGrayImages false13 CropGrayImages true13 GrayImageMinResolution 30013 GrayImageMinResolutionPolicy OK13 DownsampleGrayImages true13 GrayImageDownsampleType Bicubic13 GrayImageResolution 30013 GrayImageDepth -113 GrayImageMinDownsampleDepth 213 GrayImageDownsampleThreshold 15000013 EncodeGrayImages true13 GrayImageFilter DCTEncode13 AutoFilterGrayImages true13 GrayImageAutoFilterStrategy JPEG13 GrayACSImageDict ltlt13 QFactor 01513 HSamples [1 1 1 1] VSamples [1 1 1 1]13 gtgt13 GrayImageDict ltlt13 QFactor 01513 HSamples [1 1 1 1] VSamples [1 1 1 1]13 gtgt13 JPEG2000GrayACSImageDict ltlt13 TileWidth 25613 TileHeight 25613 Quality 3013 gtgt13 JPEG2000GrayImageDict ltlt13 TileWidth 25613 TileHeight 25613 Quality 3013 gtgt13 AntiAliasMonoImages false13 CropMonoImages true13 MonoImageMinResolution 120013 MonoImageMinResolutionPolicy OK13 DownsampleMonoImages true13 MonoImageDownsampleType Bicubic13 MonoImageResolution 120013 MonoImageDepth -113 MonoImageDownsampleThreshold 15000013 EncodeMonoImages true13 MonoImageFilter CCITTFaxEncode13 MonoImageDict ltlt13 K -113 gtgt13 AllowPSXObjects false13 CheckCompliance [13 None13 ]13 PDFX1aCheck false13 PDFX3Check false13 PDFXCompliantPDFOnly false13 PDFXNoTrimBoxError true13 PDFXTrimBoxToMediaBoxOffset [13 00000013 00000013 00000013 00000013 ]13 PDFXSetBleedBoxToMediaBox true13 PDFXBleedBoxToTrimBoxOffset [13 00000013 00000013 00000013 00000013 ]13 PDFXOutputIntentProfile ()13 PDFXOutputConditionIdentifier ()13 PDFXOutputCondition ()13 PDFXRegistryName ()13 PDFXTrapped False1313 CreateJDFFile false13 Description ltlt13 ARA ltFEFF06270633062A062E062F0645002006470630064700200627064406250639062F0627062F0627062A002006440625064606340627062100200648062B062706260642002000410064006F00620065002000500044004600200645062A064806270641064206290020064406440637062806270639062900200641064A00200627064406450637062706280639002006300627062A0020062F0631062C0627062A002006270644062C0648062F0629002006270644063906270644064A0629061B0020064A06450643064600200641062A062D00200648062B0627062606420020005000440046002006270644064506460634062306290020062806270633062A062E062F062706450020004100630072006F0062006100740020064800410064006F006200650020005200650061006400650072002006250635062F0627063100200035002E0030002006480627064406250635062F062706310627062A0020062706440623062D062F062B002E0635062F0627063100200035002E0030002006480627064406250635062F062706310627062A0020062706440623062D062F062B002Egt13 BGR ltFEFF04180437043f043e043b043704320430043904420435002004420435043704380020043d0430044104420440043e0439043a0438002c00200437043000200434043000200441044a0437043404300432043004420435002000410064006f00620065002000500044004600200434043e043a0443043c0435043d04420438002c0020043c0430043a04410438043c0430043b043d043e0020043f044004380433043e04340435043d04380020043704300020043204380441043e043a043e043a0430044704350441044204320435043d0020043f04350447043004420020043704300020043f044004350434043f0435044704300442043d04300020043f043e04340433043e0442043e0432043a0430002e002000200421044a04370434043004340435043d043804420435002000500044004600200434043e043a0443043c0435043d044204380020043c043e0433043004420020043404300020044104350020043e0442043204300440044f0442002004410020004100630072006f00620061007400200438002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e00300020043800200441043b0435043404320430044904380020043204350440044104380438002egt13 CHS ltFEFF4f7f75288fd94e9b8bbe5b9a521b5efa7684002000410064006f006200650020005000440046002065876863900275284e8e9ad88d2891cf76845370524d53705237300260a853ef4ee54f7f75280020004100630072006f0062006100740020548c002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000204ee553ca66f49ad87248672c676562535f00521b5efa768400200050004400460020658768633002gt13 CHT ltFEFF4f7f752890194e9b8a2d7f6e5efa7acb7684002000410064006f006200650020005000440046002065874ef69069752865bc9ad854c18cea76845370524d5370523786557406300260a853ef4ee54f7f75280020004100630072006f0062006100740020548c002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000204ee553ca66f49ad87248672c4f86958b555f5df25efa7acb76840020005000440046002065874ef63002gt13 CZE ltFEFF005400610074006f0020006e006100730074006100760065006e00ed00200070006f0075017e0069006a007400650020006b0020007600790074007600e101590065006e00ed00200064006f006b0075006d0065006e0074016f002000410064006f006200650020005000440046002c0020006b00740065007200e90020007300650020006e0065006a006c00e90070006500200068006f006400ed002000700072006f0020006b00760061006c00690074006e00ed0020007400690073006b00200061002000700072006500700072006500730073002e002000200056007900740076006f01590065006e00e900200064006f006b0075006d0065006e007400790020005000440046002000620075006400650020006d006f017e006e00e90020006f007400650076015900ed007400200076002000700072006f006700720061006d0065006300680020004100630072006f00620061007400200061002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002000610020006e006f0076011b006a016100ed00630068002egt13 DAN ltFEFF004200720075006700200069006e0064007300740069006c006c0069006e006700650072006e0065002000740069006c0020006100740020006f007000720065007400740065002000410064006f006200650020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e007400650072002c0020006400650072002000620065006400730074002000650067006e006500720020007300690067002000740069006c002000700072006500700072006500730073002d007500640073006b007200690076006e0069006e00670020006100660020006800f8006a0020006b00760061006c0069007400650074002e0020004400650020006f007000720065007400740065006400650020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e0074006500720020006b0061006e002000e50062006e00650073002000690020004100630072006f00620061007400200065006c006c006500720020004100630072006f006200610074002000520065006100640065007200200035002e00300020006f00670020006e0079006500720065002egt13 DEU ltFEFF00560065007200770065006e00640065006e0020005300690065002000640069006500730065002000450069006e007300740065006c006c0075006e00670065006e0020007a0075006d002000450072007300740065006c006c0065006e00200076006f006e002000410064006f006200650020005000440046002d0044006f006b0075006d0065006e00740065006e002c00200076006f006e002000640065006e0065006e002000530069006500200068006f006300680077006500720074006900670065002000500072006500700072006500730073002d0044007200750063006b0065002000650072007a0065007500670065006e0020006d00f60063006800740065006e002e002000450072007300740065006c006c007400650020005000440046002d0044006f006b0075006d0065006e007400650020006b00f6006e006e0065006e0020006d006900740020004100630072006f00620061007400200075006e0064002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e00300020006f0064006500720020006800f600680065007200200067006500f600660066006e00650074002000770065007200640065006e002egt13 ESP ltFEFF005500740069006c0069006300650020006500730074006100200063006f006e0066006900670075007200610063006900f3006e0020007000610072006100200063007200650061007200200064006f00630075006d0065006e0074006f00730020005000440046002000640065002000410064006f0062006500200061006400650063007500610064006f00730020007000610072006100200069006d0070007200650073006900f3006e0020007000720065002d0065006400690074006f007200690061006c00200064006500200061006c00740061002000630061006c0069006400610064002e002000530065002000700075006500640065006e00200061006200720069007200200064006f00630075006d0065006e0074006f00730020005000440046002000630072006500610064006f007300200063006f006e0020004100630072006f006200610074002c002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000200079002000760065007200730069006f006e0065007300200070006f00730074006500720069006f007200650073002egt13 ETI ltFEFF004b00610073007500740061006700650020006e0065006900640020007300e4007400740065006900640020006b00760061006c006900740065006500740073006500200074007200fc006b006900650065006c007300650020007000720069006e00740069006d0069007300650020006a0061006f006b007300200073006f00620069006c0069006b0065002000410064006f006200650020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e00740069006400650020006c006f006f006d006900730065006b0073002e00200020004c006f006f0064007500640020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e00740065002000730061006100740065002000610076006100640061002000700072006f006700720061006d006d006900640065006700610020004100630072006f0062006100740020006e0069006e0067002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e00300020006a00610020007500750065006d006100740065002000760065007200730069006f006f006e00690064006500670061002e000d000agt13 FRA ltFEFF005500740069006c006900730065007a00200063006500730020006f007000740069006f006e00730020006100660069006e00200064006500200063007200e900650072002000640065007300200064006f00630075006d0065006e00740073002000410064006f00620065002000500044004600200070006f0075007200200075006e00650020007100750061006c0069007400e90020006400270069006d007000720065007300730069006f006e00200070007200e9007000720065007300730065002e0020004c0065007300200064006f00630075006d0065006e00740073002000500044004600200063007200e900e90073002000700065007500760065006e0074002000ea0074007200650020006f007500760065007200740073002000640061006e00730020004100630072006f006200610074002c002000610069006e00730069002000710075002700410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002000650074002000760065007200730069006f006e007300200075006c007400e90072006900650075007200650073002egt13 GRE ltFEFF03a703c103b703c303b903bc03bf03c003bf03b903ae03c303c403b5002003b103c503c403ad03c2002003c403b903c2002003c103c503b803bc03af03c303b503b903c2002003b303b903b1002003bd03b1002003b403b703bc03b903bf03c503c103b303ae03c303b503c403b5002003ad03b303b303c103b103c603b1002000410064006f006200650020005000440046002003c003bf03c5002003b503af03bd03b103b9002003ba03b103c42019002003b503be03bf03c703ae03bd002003ba03b103c403ac03bb03bb03b703bb03b1002003b303b903b1002003c003c103bf002d03b503ba03c403c503c003c903c403b903ba03ad03c2002003b503c103b303b103c303af03b503c2002003c503c803b703bb03ae03c2002003c003bf03b903cc03c403b703c403b103c2002e0020002003a403b10020005000440046002003ad03b303b303c103b103c603b1002003c003bf03c5002003ad03c703b503c403b5002003b403b703bc03b903bf03c503c103b303ae03c303b503b9002003bc03c003bf03c103bf03cd03bd002003bd03b1002003b103bd03bf03b903c703c403bf03cd03bd002003bc03b5002003c403bf0020004100630072006f006200610074002c002003c403bf002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002003ba03b103b9002003bc03b503c403b103b303b503bd03ad03c303c403b503c103b503c2002003b503ba03b403cc03c303b503b903c2002egt13 HEB ltFEFF05D405E905EA05DE05E905D5002005D105D405D205D305E805D505EA002005D005DC05D4002005DB05D305D9002005DC05D905E605D505E8002005DE05E105DE05DB05D9002000410064006F006200650020005000440046002005D405DE05D505EA05D005DE05D905DD002005DC05D405D305E405E105EA002005E705D305DD002D05D305E405D505E1002005D005D905DB05D505EA05D905EA002E002005DE05E105DE05DB05D90020005000440046002005E905E005D505E605E805D5002005E005D905EA05E005D905DD002005DC05E405EA05D905D705D4002005D105D005DE05E605E205D505EA0020004100630072006F006200610074002005D5002D00410064006F00620065002000520065006100640065007200200035002E0030002005D505D205E805E105D005D505EA002005DE05EA05E705D305DE05D505EA002005D905D505EA05E8002E05D005DE05D905DD002005DC002D005000440046002F0058002D0033002C002005E205D905D905E005D5002005D105DE05D305E805D905DA002005DC05DE05E905EA05DE05E9002005E905DC0020004100630072006F006200610074002E002005DE05E105DE05DB05D90020005000440046002005E905E005D505E605E805D5002005E005D905EA05E005D905DD002005DC05E405EA05D905D705D4002005D105D005DE05E605E205D505EA0020004100630072006F006200610074002005D5002D00410064006F00620065002000520065006100640065007200200035002E0030002005D505D205E805E105D005D505EA002005DE05EA05E705D305DE05D505EA002005D905D505EA05E8002Egt13 HRV (Za stvaranje Adobe PDF dokumenata najpogodnijih za visokokvalitetni ispis prije tiskanja koristite ove postavke Stvoreni PDF dokumenti mogu se otvoriti Acrobat i Adobe Reader 50 i kasnijim verzijama)13 HUN ltFEFF004b0069007600e1006c00f30020006d0069006e0151007300e9006701710020006e0079006f006d00640061006900200065006c0151006b00e90073007a00ed007401510020006e0079006f006d00740061007400e100730068006f007a0020006c006500670069006e006b00e1006200620020006d0065006700660065006c0065006c0151002000410064006f00620065002000500044004600200064006f006b0075006d0065006e00740075006d006f006b0061007400200065007a0065006b006b0065006c0020006100200062006500e1006c006c00ed007400e10073006f006b006b0061006c0020006b00e90073007a00ed0074006800650074002e0020002000410020006c00e90074007200650068006f007a006f00740074002000500044004600200064006f006b0075006d0065006e00740075006d006f006b00200061007a0020004100630072006f006200610074002000e9007300200061007a002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002c0020007600610067007900200061007a002000610074007400f3006c0020006b00e9007301510062006200690020007600650072007a006900f3006b006b0061006c0020006e00790069007400680061007400f3006b0020006d00650067002egt13 ITA ltFEFF005500740069006c0069007a007a006100720065002000710075006500730074006500200069006d0070006f007300740061007a0069006f006e00690020007000650072002000630072006500610072006500200064006f00630075006d0065006e00740069002000410064006f00620065002000500044004600200070006900f900200061006400610074007400690020006100200075006e00610020007000720065007300740061006d0070006100200064006900200061006c007400610020007100750061006c0069007400e0002e0020004900200064006f00630075006d0065006e007400690020005000440046002000630072006500610074006900200070006f00730073006f006e006f0020006500730073006500720065002000610070006500720074006900200063006f006e0020004100630072006f00620061007400200065002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000200065002000760065007200730069006f006e006900200073007500630063006500730073006900760065002egt13 JPN ltFEFF9ad854c18cea306a30d730ea30d730ec30b951fa529b7528002000410064006f0062006500200050004400460020658766f8306e4f5c6210306b4f7f75283057307e305930023053306e8a2d5b9a30674f5c62103055308c305f0020005000440046002030d530a130a430eb306f3001004100630072006f0062006100740020304a30883073002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000204ee5964d3067958b304f30533068304c3067304d307e305930023053306e8a2d5b9a306b306f30d530a930f330c8306e57cb30818fbc307f304c5fc59808306730593002gt13 KOR ltFEFFc7740020c124c815c7440020c0acc6a9d558c5ec0020ace0d488c9c80020c2dcd5d80020c778c1c4c5d00020ac00c7a50020c801d569d55c002000410064006f0062006500200050004400460020bb38c11cb97c0020c791c131d569b2c8b2e4002e0020c774b807ac8c0020c791c131b41c00200050004400460020bb38c11cb2940020004100630072006f0062006100740020bc0f002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e00300020c774c0c1c5d0c11c0020c5f40020c2180020c788c2b5b2c8b2e4002egt13 LTH ltFEFF004e006100750064006f006b0069007400650020016100690075006f007300200070006100720061006d006500740072007500730020006e006f0072011700640061006d00690020006b0075007200740069002000410064006f00620065002000500044004600200064006f006b0075006d0065006e007400750073002c0020006b00750072006900650020006c0061006200690061007500730069006100690020007000720069007400610069006b007900740069002000610075006b01610074006f00730020006b006f006b007900620117007300200070006100720065006e006700740069006e00690061006d00200073007000610075007300640069006e0069006d00750069002e0020002000530075006b0075007200740069002000500044004600200064006f006b0075006d0065006e007400610069002000670061006c006900200062016b007400690020006100740069006400610072006f006d00690020004100630072006f006200610074002000690072002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002000610072002000760117006c00650073006e0117006d00690073002000760065007200730069006a006f006d00690073002egt13 LVI ltFEFF0049007a006d0061006e0074006f006a00690065007400200161006f00730020006900650073007400610074012b006a0075006d00750073002c0020006c0061006900200076006500690064006f00740075002000410064006f00620065002000500044004600200064006f006b0075006d0065006e007400750073002c0020006b006100730020006900720020012b00700061016100690020007000690065006d01130072006f00740069002000610075006700730074006100730020006b00760061006c0069007401010074006500730020007000690072006d007300690065007300700069006501610061006e006100730020006400720075006b00610069002e00200049007a0076006500690064006f006a006900650074002000500044004600200064006f006b0075006d0065006e007400750073002c0020006b006f002000760061007200200061007400760113007200740020006100720020004100630072006f00620061007400200075006e002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002c0020006b0101002000610072012b00200074006f0020006a00610075006e0101006b0101006d002000760065007200730069006a0101006d002egt13 NLD (Gebruik deze instellingen om Adobe PDF-documenten te maken die zijn geoptimaliseerd voor prepress-afdrukken van hoge kwaliteit De gemaakte PDF-documenten kunnen worden geopend met Acrobat en Adobe Reader 50 en hoger)13 NOR ltFEFF004200720075006b00200064006900730073006500200069006e006e007300740069006c006c0069006e00670065006e0065002000740069006c002000e50020006f0070007000720065007400740065002000410064006f006200650020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e00740065007200200073006f006d00200065007200200062006500730074002000650067006e0065007400200066006f00720020006600f80072007400720079006b006b0073007500740073006b00720069006600740020006100760020006800f800790020006b00760061006c0069007400650074002e0020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e00740065006e00650020006b0061006e002000e50070006e00650073002000690020004100630072006f00620061007400200065006c006c00650072002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000200065006c006c00650072002000730065006e006500720065002egt13 POL ltFEFF0055007300740061007700690065006e0069006100200064006f002000740077006f0072007a0065006e0069006100200064006f006b0075006d0065006e007400f300770020005000440046002000700072007a0065007a006e00610063007a006f006e00790063006800200064006f002000770079006400720075006b00f30077002000770020007700790073006f006b00690065006a0020006a0061006b006f015b00630069002e002000200044006f006b0075006d0065006e0074007900200050004400460020006d006f017c006e00610020006f007400770069006500720061010700200077002000700072006f006700720061006d006900650020004100630072006f00620061007400200069002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002000690020006e006f00770073007a0079006d002egt13 PTB ltFEFF005500740069006c0069007a006500200065007300730061007300200063006f006e00660069006700750072006100e700f50065007300200064006500200066006f0072006d00610020006100200063007200690061007200200064006f00630075006d0065006e0074006f0073002000410064006f0062006500200050004400460020006d00610069007300200061006400650071007500610064006f00730020007000610072006100200070007200e9002d0069006d0070007200650073007300f50065007300200064006500200061006c007400610020007100750061006c00690064006100640065002e0020004f007300200064006f00630075006d0065006e0074006f00730020005000440046002000630072006900610064006f007300200070006f00640065006d0020007300650072002000610062006500720074006f007300200063006f006d0020006f0020004100630072006f006200610074002000650020006f002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002000650020007600650072007300f50065007300200070006f00730074006500720069006f007200650073002egt13 RUM ltFEFF005500740069006c0069007a00610163006900200061006300650073007400650020007300650074010300720069002000700065006e007400720075002000610020006300720065006100200064006f00630075006d0065006e00740065002000410064006f006200650020005000440046002000610064006500630076006100740065002000700065006e0074007200750020007400690070010300720069007200650061002000700072006500700072006500730073002000640065002000630061006c006900740061007400650020007300750070006500720069006f006100720103002e002000200044006f00630075006d0065006e00740065006c00650020005000440046002000630072006500610074006500200070006f00740020006600690020006400650073006300680069007300650020006300750020004100630072006f006200610074002c002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e00300020015f00690020007600650072007300690075006e0069006c006500200075006c0074006500720069006f006100720065002egt13 RUS ltFEFF04180441043f043e043b044c04370443043904420435002004340430043d043d044b04350020043d0430044104420440043e0439043a043800200434043b044f00200441043e043704340430043d0438044f00200434043e043a0443043c0435043d0442043e0432002000410064006f006200650020005000440046002c0020043c0430043a04410438043c0430043b044c043d043e0020043f043e04340445043e0434044f04490438044500200434043b044f00200432044b0441043e043a043e043a0430044704350441044204320435043d043d043e0433043e00200434043e043f0435044704300442043d043e0433043e00200432044b0432043e04340430002e002000200421043e043704340430043d043d044b04350020005000440046002d0434043e043a0443043c0435043d0442044b0020043c043e0436043d043e0020043e0442043a0440044b043204300442044c002004410020043f043e043c043e0449044c044e0020004100630072006f00620061007400200438002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e00300020043800200431043e043b043504350020043f043e04370434043d043804450020043204350440044104380439002egt13 SKY ltFEFF0054006900650074006f0020006e006100730074006100760065006e0069006100200070006f0075017e0069007400650020006e00610020007600790074007600e100720061006e0069006500200064006f006b0075006d0065006e0074006f0076002000410064006f006200650020005000440046002c0020006b0074006f007200e90020007300610020006e0061006a006c0065007001610069006500200068006f0064006900610020006e00610020006b00760061006c00690074006e00fa00200074006c0061010d00200061002000700072006500700072006500730073002e00200056007900740076006f00720065006e00e900200064006f006b0075006d0065006e007400790020005000440046002000620075006400650020006d006f017e006e00e90020006f00740076006f00720069016500200076002000700072006f006700720061006d006f006300680020004100630072006f00620061007400200061002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002000610020006e006f0076016100ed00630068002egt13 SLV ltFEFF005400650020006e006100730074006100760069007400760065002000750070006f0072006100620069007400650020007a00610020007500730074007600610072006a0061006e006a006500200064006f006b0075006d0065006e0074006f0076002000410064006f006200650020005000440046002c0020006b006900200073006f0020006e0061006a007000720069006d00650072006e0065006a016100690020007a00610020006b0061006b006f0076006f00730074006e006f0020007400690073006b0061006e006a00650020007300200070007200690070007200610076006f0020006e00610020007400690073006b002e00200020005500730074007600610072006a0065006e006500200064006f006b0075006d0065006e0074006500200050004400460020006a00650020006d006f0067006f010d00650020006f0064007000720065007400690020007a0020004100630072006f00620061007400200069006e002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000200069006e0020006e006f00760065006a01610069006d002egt13 SUO ltFEFF004b00e40079007400e40020006e00e40069007400e4002000610073006500740075006b007300690061002c0020006b0075006e0020006c0075006f00740020006c00e400680069006e006e00e4002000760061006100740069007600610061006e0020007000610069006e006100740075006b00730065006e002000760061006c006d0069007300740065006c00750074007900f6006800f6006e00200073006f00700069007600690061002000410064006f0062006500200050004400460020002d0064006f006b0075006d0065006e007400740065006a0061002e0020004c0075006f0064007500740020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e00740069007400200076006f0069006400610061006e0020006100760061007400610020004100630072006f0062006100740069006c006c00610020006a0061002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030003a006c006c00610020006a006100200075007500640065006d006d0069006c006c0061002egt13 SVE ltFEFF0041006e007600e4006e00640020006400650020006800e4007200200069006e0073007400e4006c006c006e0069006e006700610072006e00610020006f006d002000640075002000760069006c006c00200073006b006100700061002000410064006f006200650020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e007400200073006f006d002000e400720020006c00e4006d0070006c0069006700610020006600f60072002000700072006500700072006500730073002d007500740073006b00720069006600740020006d006500640020006800f600670020006b00760061006c0069007400650074002e002000200053006b006100700061006400650020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e00740020006b0061006e002000f600700070006e00610073002000690020004100630072006f0062006100740020006f00630068002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e00300020006f00630068002000730065006e006100720065002egt13 TUR ltFEFF005900fc006b00730065006b0020006b0061006c006900740065006c0069002000f6006e002000790061007a006401310072006d00610020006200610073006b013100730131006e006100200065006e0020006900790069002000750079006100620069006c006500630065006b002000410064006f006200650020005000440046002000620065006c00670065006c0065007200690020006f006c0075015f007400750072006d0061006b0020006900e70069006e00200062007500200061007900610072006c0061007201310020006b0075006c006c0061006e0131006e002e00200020004f006c0075015f0074007500720075006c0061006e0020005000440046002000620065006c00670065006c0065007200690020004100630072006f006200610074002000760065002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000200076006500200073006f006e0072006100730131006e00640061006b00690020007300fc007200fc006d006c00650072006c00650020006100e70131006c006100620069006c00690072002egt13 UKR ltFEFF04120438043a043e0440043804410442043e043204430439044204350020044604560020043f043004400430043c043504420440043800200434043b044f0020044104420432043e04400435043d043d044f00200434043e043a0443043c0435043d044204560432002000410064006f006200650020005000440046002c0020044f043a04560020043d04300439043a04400430044904350020043f045604340445043e0434044f0442044c00200434043b044f0020043204380441043e043a043e044f043a04560441043d043e0433043e0020043f0435044004350434043404400443043a043e0432043e0433043e0020043404400443043a0443002e00200020042104420432043e04400435043d045600200434043e043a0443043c0435043d0442043800200050004400460020043c043e0436043d04300020043204560434043a0440043804420438002004430020004100630072006f006200610074002004420430002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002004300431043e0020043f04560437043d04560448043e04570020043204350440044104560457002egt13 ENU (Use these settings to create Adobe PDF documents best suited for high-quality prepress printing Created PDF documents can be opened with Acrobat and Adobe Reader 50 and later)13 gtgt13 Namespace [13 (Adobe)13 (Common)13 (10)13 ]13 OtherNamespaces [13 ltlt13 AsReaderSpreads false13 CropImagesToFrames true13 ErrorControl WarnAndContinue13 FlattenerIgnoreSpreadOverrides false13 IncludeGuidesGrids false13 IncludeNonPrinting false13 IncludeSlug false13 Namespace [13 (Adobe)13 (InDesign)13 (40)13 ]13 OmitPlacedBitmaps false13 OmitPlacedEPS false13 OmitPlacedPDF false13 SimulateOverprint Legacy13 gtgt13 ltlt13 AddBleedMarks false13 AddColorBars false13 AddCropMarks false13 AddPageInfo false13 AddRegMarks false13 ConvertColors ConvertToCMYK13 DestinationProfileName ()13 DestinationProfileSelector DocumentCMYK13 Downsample16BitImages true13 FlattenerPreset ltlt13 PresetSelector MediumResolution13 gtgt13 FormElements false13 GenerateStructure false13 IncludeBookmarks false13 IncludeHyperlinks false13 IncludeInteractive false13 IncludeLayers false13 IncludeProfiles false13 MultimediaHandling UseObjectSettings13 Namespace [13 (Adobe)13 (CreativeSuite)13 (20)13 ]13 PDFXOutputIntentProfileSelector DocumentCMYK13 PreserveEditing true13 UntaggedCMYKHandling LeaveUntagged13 UntaggedRGBHandling UseDocumentProfile13 UseDocumentBleed false13 gtgt13 ]13gtgt setdistillerparams13ltlt13 HWResolution [2400 2400]13 PageSize [612000 792000]13gtgt setpagedevice13

Page 21: ΑΡΧΑΓΓΕΛΩΝ ΛΟΓΟΣ καλοκαιρι 2010

21

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

νά λύσει ὅλα της τά προβλήματα χωρίς τόν Χριστό Καί μάλιστα ὄχι μόνο χωρίς τόν Χριστό μά καί ἀντίθετα ἀπό τόν Χριστό Μά ὅποιος μάχεται τόν Χριστό καί Θεό ἐκεῖνος γίνεται σύντροφος τῶν δαιμόνων Καί τί εἶναι αὐτό πού ἀπομένει ἀ-πό αὐτόν τόν ἄνθρωπο μέσα σέ ἕναν τέτοιο πόλεμο Πτῶμα Μονάχα πτῶμα

Κ άθε ἄνθρωπος εἶναι ὁ αἰώνιος ἀδελφός σου ὁ αἰώνιος συνάδελφός σου Πρόσεχε λοιπόν πῶς τοῦ συμπεριφέρεσαι Πρόσεχε τί σκέφτεσαι περί αὐ-

τοῦ Πρόσεχε τί ἐπιθυμεῖς γι αὐτόν Ἐπειδή στήν αἰωνιότητα μέλλεις νά ζήσεις μαζί μέ ἐκεῖνον Γι αὐτό ἄς εἶναι ὅλα μέσα μας ἀθάνατα καί αἰώνια ἡ ἀγάπη μας πρός τόν ἄνθρωπο τό ἀγαθό μας ἡ ἀλήθειά μας ἡ δικαιοσύνη μας Γιά νά μήν ντρεπόμαστε στόν ἄλλο κόσμο μήτε γιά τήν ἀγάπη μας μήτε γιά τό καλό μας μή-τε γιά τήν ἀλήθειά μας μήτε καί γιά τήν δικαιοσύνη μας ἐνώπιον τοῦ Κυρίου

Ὁ παράδεισος μά καί ἡ κόλαση τοῦ ἀνθρώπου ἀρχίζουν ἐδῶ ἀπό τήν γῆ γιά νά συνεχιστοῦν αἰώνια στήν ἄλλη ζωή Τί εἶναι ὁ παράδεισος Εἶναι ἡ αἴ-

σθηση τῆς παρουσίας τοῦ Θεοῦ Ἅμα ὁ ἄνθρωπος αἰσθάνεται ἐντός του τόν Θεό εἶναι ἤδη στόν παράδεισο γιατί ὅπου εἶναι ὁ Θεός ἐκεῖ εἶναι καί ἡ Βασιλεία τοῦ Θεοῦ ἐκεῖ καί ὁ παράδεισος Ἀπό τότε πού ὁ Θεός Λόγος κατέβηκε στήν γῆ καί ἔ-γινε ἄνθρωπος ὁ παράδεισος ἔγινε ἡ ἀμεσότερη πραγματικότητα γιά τήν γῆ καί τόν ἄνθρωπο ἐπειδή ὅπου εἶναι ὁ Χριστός ἐκεῖ καί ὁ παράδεισος

∆ έν ὑπάρχει μεγαλύτερη φρίκη ἀπό τήν αἰωνιότητα δίχως Χριστό Ἐγώ θά δεχόμουν μέ χαρά νά εἶμαι στήν Κόλαση μαζί μέ τόν Χριστό (συγχωρῆστε

μου τό παράδοξο) παρά στόν Παράδεισο δίχως Χριστό Γιατί ὅπου δέν εἶναι Ἐ-κεῖνος τά πάντα μεταβάλλονται σέ κατάρα σέ πίκρα καί σέ φρίκη

Ἡ κάθε εὐαγγελική ἀρετή γίνεται στά χέρια τοῦ ὀρθοδόξου χριστιανοῦ πινέ-λο μέ τό ὁποῖο ζωγραφίζει στήν ψυχή του τήν εἰκόνα τοῦ Χριστοῦ μέχρι νά

τήν ὁλοκληρώσει Ὅταν δεῖς τήν ψυχή ἑνός τέτοιου ἀνθρώπου βλέπεις τήν εἰκό-να τοῦ Χριστοῦ καί λές μέσα σου ἀλήθεια ὁ ἄνθρωπος αὐτός τοποθέτησε στό σῶμα του τήν εἰκόνα τοῦ Χριστοῦ ἔφτασε τό ὕψιστο νόημα τῆς ζωῆς καί πλούτι-σε πλοῦτο ἀδαπάνητο

Κ άθε λογισμός καί κάθε αἴσθηση ὁδηγοῦν σταδιακά τήν ψυχή εἴτε πρός τόν παράδεισο εἴτε πρός τήν κόλαση Ἄν ὁ λογισμός εἶναι ἔλλογος τότε συνδέει

τόν ἄνθρωπο μέ τόν Θεό Λόγο μέ τόν ὕψιστο Λογισμό μέ τήν Παναγία πρᾶγμα πού εἶναι ἤδη ὁ παράδεισος Ἐάν πάλι εἶναι ἄλογος ὁ λογισμός ἤ καί παράλογος τότε συνδέει ἀναπόφευκτα τόν ἄνθρωπο μέ τόν Παράλογο τόν Ἀνόητο μέ τόν διάβολο πρᾶγμα πού εἶναι ἤδη ἡ κόλαση Ὅσα ἰσχύουν γιά τόν λογισμό ἰσχύ-ουν καί γιά τίς αἰσθήσεις Ὅλα ἀρχίζουν ἐδῶ ἀπό τήν γῆ καί ὁ παράδεισος μά καί ἡ κόλαση τοῦ ἀνθρώπου

22

Ἀρχαγγέλων Λόγος

Ἡ Ἀγάπη τοῦ Θεοῦ Ἅγιος Ἰουστῖνος Πόποβιτς

θρώπινη καρδιά πού ἀγαπᾶ καί θυσιά-ζεται γιά τούς ἀδελφούς Ἐπειδή ὅλες αὐτές οἱ θεϊκές τελειότητες μέσα ἀπό τίς θεϊκές δυνάμεις ἀναπτύσσουν πλουτίζουν ἀπεγκλωβίζουν τήν ἀν-θρώπινη αἴσθηση τῆς προσωπικῆς ἀ-θανασίας καί τῆς αἰώνιας ζωῆς καθώς καί τήν αἴσθηση τῆς ἀθανασίας καί τῆς αἰώνιας ζωῆς τῶν ἀδελφῶν

Ἐάν ἀγαπῶμεν ἀλλή-λους ὁ Θεός ἐν ἡμῖν μέ-νει καί ἡ ἀγάπη αὐτοῦ τετελειωμένη ἐστίν ἐν ἡ-μῖν (Ἰωαν Α΄ 4 12) Ἡ ἀγάπη φέρει τόν Θεό μέσα στήν ψυχή ὥστε πάντα ζεῖ ἐν Αὐτῷ καί μ αὐτόν τόν τρόπο βλέ-πει τόν Θεό πού κατά τά ἄλλα εἶναι ἀόρατος Ὁ Θεός διά τῆς ἀγάπης ἔγινε ἄνθρωπος ἐνσαρ-

κώθηκε Ἔτσι καί ὁ ἄνθρωπος διά τῆς ἀγάπης θεοῦται θεοποιεῖται γίνε-ται laquoθεός κατά χάρινraquo Ὁ ἀόρατος Θε-ός διά τῆς ἀγάπης γίνεται ἁπτός ὁρα-τός Ἐπειδή ἡ θεϊκή ἀγάπη εἶναι σαρ-κοποιητική δύναμη μεταφέρει καί ἐν-σαρκώνει τόν ἀγαπῶντα μέσα στόν ἀ-γαπώμενο Οἱ ζωές τους ἑνώνονται σέ μία ζωή οἱ ψυχές τους σέ μία ψυχή οἱ καρδιές τους σέ μία καρδιά Καί ἐκεῖ-νοι αἰσθάνονται τόν ἑαυτό τους ὡς ἕ-να ἄν καί παραμένουν δύο ξεχωριστά πρόσωπα Αὐτό ἰσχύει γιά ὅλα τά μέλη

Ἡ ἀγάπη τοῦ Θεοῦ ζεῖ στόν ἄνθρωπο καί δρᾶ μέσα του καί γύρω ἀπ αὐτόν διά

τῶν ὑπολοίπων θεϊκών ἀρετῶν καί τῶν Ἁγίων δυνάμεων Μέσα ἀπ αὐτές ἐμφανίζεται πραγματώνεται συγκε-κριμενοποιεῖταιmiddot εἶναι τά ἔργα της οἱ μαρτυρίες της ἡ ἀληθινότητά της Ὡς πρός αὐτήν τήν θεανθρώ-πινη δραστηριότητά της καί ἀληθινότητά της ἐ-κείνη διακρίνεται ἀπό τίς ὑπόλοιπες ἐπονομα-ζόμενες ἀγάπες ψευδοα-γάπες τίς ἀφηρημένες τίς πρόσκαιρες τίς φαν-τασμένες τίς οὑμανιστι-κές τίς ἀνθρωποειδεῖς Ἡ ἀγάπη εἶναι ἀληθινή ὅ-ταν πράττει γιά τούς ἀ-δελφούς ὅλα τά εὐαγγε-λικά ἔργα τήν δικαιοσύ-νη τήν ἐλεημοσύνη τήν προσευχή κλπ Αὐτά εἶναι τά χνάρια της τά ση-μάδια τῆς ἰδιαιτερότητάς της ἡ ζωή της

Γι αὐτό ὁ ἅγιος Θεολόγος εὐαγγελίζε-ται Τεκνία μου μή ἀγαπῶμεν λόγῳ μηδέ τῇ γλώσσῃ ἀλλ ἐν ἔργῳ καί ἀλη-θείᾳ (Ἰωαν Α΄ 318-19)

Ἡ Θεία Ἀλήθεια εἶναι ψυχή τῆς Θεί-ας ἀγάπηςmiddot καί σ αὐτήν ὑπάρχουν ὅ-λες οἱ θεῖες τελειότητες Αὐτό εἶναι ἐ-κεῖνο πού πράγματι παρηγορεῖ τήν ἀν-

23

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

τῆς Ἐκκλησίας Μέ τήν ἀλληλοαγάπη ζοῦν ὁ ἕνας στόν ἄλλον ὁ ἕνας σέ ὅλους καί ὅλοι σέ ἕναν κατά τόν ἴδιο τρόπο σκέπτονται αἰσθάνονται καί πράττουν συλλογικά laquoσύν πᾶσι τοῖς ἁγί-οιςraquo (Ἐφ γ΄18) Εἶναι ἐκεῖνο πού εἰπώ-θηκε στίς Πράξεις laquoΤοῦ δέ πλήθους τῶν πιστευσάντων ἦν ἡ καρδία καί ἡ ψυχή μία ἀλλrsquo ἦν αὐτοῖς ἅπαντα κοι-νάraquo

Βιώνοντας τήν ἀγάπη τοῦ Χρι-στοῦ ὁ ἄνθρωπος ἐγκαθιστᾶ τόν Θεό στήν ψυχή του ζεῖ μ Αὐτόν σκέπτε-ται μ Αὐτόν αἰσθάνεται μ Αὐτόν πράττει μ Αὐτόν μέ μία λέξη laquoὁ Θεός ἐν αὐτῷ μένειraquo Ὡς ἐκ τούτου ὁ Θεός γι αὐτόν εἶναι τό πιό ἄμε-σο βίωμα ἡ πιό ἄμεση πραγματικότητα ἡ πιό ὀ-φθαλμοφανής δοκιμή ἡ πιό ἔμπρακτη ἐμπειρία Καί ὅταν ὁ Θεός μένει στόν ἄνθρωπο τελειοποιεῖ καί τήν ἀγάπη τοῦ ἀνθρώ-που Ἐπειδή ἐξ Αὐτοῦ βαθμιαῖα ξεχύνεται στήν ψυχή τοῦ ἀνθρώπου ἡ θεϊ-κή ἀγάπη αὐξάνεται σέ ὁλο καί πιό τέλεια ἀγάπη μέσῳ τῶν ὑπολοίπων ἁ-γίων ἀρετῶν ἕως τελικά νά laquoἀγαπο-ποιήσειraquo ὅλο τό laquoεἶναιraquo του Κι ἐκεῖνο τότε δέν γνωρίζει ὅριο στήν ἀγάπη ἐ-πειδή laquoὁ Θεός ἀγάπη ἐστίνraquo γι αὐτό ἡ θεϊκή ἀγάπη καί δέν ἔχει ὅρια Ἔξω ἀπό τήν ἀγάπη εἶναι ὁ θάνατος ἡ νέκρωση ἡ θνητότητα laquoὁ μή ἀγα-πῶν τόν ἀδελφόν μένει ἐν τῷ θανά-τῳraquo (ἸωανΑ΄ 314) Γιατί Ἐπειδή μό-νο ἡ ἀγάπη τσακίζει τήν φυλακή τοῦ ἐ-γωϊσμοῦ βγάζει τήν ψυχή ἀπό τήν οἴη-ση ἀπό τόν αὐτοαποκλεισμό ἀπό τήν

αὐτοαπομόνωση καί τήν φέρνει σέ φι-λική σχέση μέ τόν ἀδελφό ὡς ζωντανό ὄν ὡς φορέα τῆς ζωῆς Ὁ μή ἀγαπῶν μένει ἐν τῷ θανάτῳ μέ-σα στά ἐγωϊστικά κλειστά πρόσκαιρα αἰσθήματα σκέψεις διαθέσεις πάντα κλειστός μέσα στόν ἑαυτό του στήν φυλακή τοῦ ἐγωϊσμοῦ του τῆς φιλαυ-τίας του λόγῳ τῶν ὁποίων καί σαπίζει ἡ ψυχή μέσα του σαπίζουν οἱ σκέψεις σαπίζουν τά αἰσθήματα καί πεθαί-νουν πεθαίνουν πεθαίνουν Ἡ ψυχή πού μένει ἐν τῷ θανάτῳ ὄζει θάνατο καί ὅλες οἱ σκέψεις της τά αἰσθήματα οἱ ἐπιθυμίες καί οἱ διαθέσεις Ἀπό αὐτή τήν πανθανάτωση μόνο ἡ θεϊκή ἀγάπη ἀνασταίνει τήν ψυχή καί τήν ὁδηγεῖ στήν ζωή τήν αἰώνια Τότε

ὅλη ἡ ψυχή εὐωδιάζει ἀ-θανασία

Ἡ ἀγάπη νικητής τοῦ θανάτου ἡ ἀγάπη - σω-τῆρας ἀπό τόν θάνατο Ἀγάπη ποιό εἶναι τό ὄ-νομά σου ἐάν ὄχι ὁ Χρι-στός Ἐπειδή Αὐτός ὄν-τως εἶναι ὁ νικητής τοῦ θανάτου μέ τήν ἀγάπη νικᾶ τόν θάνατο γιά τούς

ἀνθρώπους Ἡ ἀγάπη ἀθανατοποιεῖ τό ἀνθρώπινο ὄν ἐπειδή τό γεμίζει μέ θεϊ-κή ζωή Εἶναι θεοποιητική θεοδημι-ουργική δύναμη Θέλεις νά αἰσθανθεῖς ἀθάνατος σrsquo αὐτόν τόν κόσμο Ἀγάπα τούς ἀδελφούς ἀγάπα τούς ἀνθρώ-πους ὡς ἀδελφούς Σrsquo αὐτό ἔγκειται ἡ ἀληθινή χαρά τῆς ζωῆς χαρά πού κα-νείς δέν μπορεῖ νά πάρει ἀπό τόν ἄν-θρωπο οὔτε σrsquoαὐτόν οὔτε στόν ἄλλο κόσμο καί τήν χαράν οὐδείς αἴρει ἀφrsquo ὑμῶν (Ἰωαν ιστ΄ 22)

Ἁγ Ἰουστῖνος Πόποβιτς Ἑρμηνεία ἐπι-στολῶν Ἁγ Ἰωάννου Θεολόγου ἐκδ Ἐν πλῷ

24

Ἀρχαγγέλων Λόγος

Νά εἴμαστε αἰσιόδοξοι Ἅγιος Νικόλαος Βελιμίροβιτς

Ὁ Ἅγιος Νικόλαος Βελιμίροβιτς γεννήθηκε στίς 23 ∆εκεμβρίου τοῦ 1880 Σπού-δασε στήν Ἐλβετία στήν Ἀγγλία καὶ στήν Ρωσία Μοναχὸς ἔγινε στίς 20 ∆εκεμ-βρίου 1909 Τό 1919 ἐκλέγεται ἐπίσκοπος Ζίτσης Τὸ 1941 συλλαμβάνεται ἀπὸ τοὺς Γερμανοὺς καὶ μετὰ ἀπὸ ἕνα μεγάλο διάστημα φυλάκισής του στήν Σερβία μεταφέρεται μαζὶ μὲ τὸν Πατριάρχη Γαβριὴλ τό 1944 στό Νταχάου ἀπό ὅπου καὶ ἀπελευθερώνονται ἀπό τίς συμμαχικὲς δυνάμεις τό 1945 Μετὰ τὴν ἀπελευ-θέρωση ὁ Ἅγ Νικολαος μεταβαίνει στήν Ἀγγλία καὶ ἀπὸ ἐκεῖ στήν Ἀμερική ὅ-που καὶ πεθαίνει στίς 18 Μαρτίου 1956 Ἡ Σύνοδος τῆς Σερβικῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας τὸν ἀνακήρυξε Ἅγιο καὶ ἡ μνήμη του τιμᾶται στίς 3 Μαΐου

Ο ἱ ἄνθρωποι δέν μποροῦν νά συνεχίσουν νά παρατη-ροῦν τὰ πάντα ὑπὸ τὴν ὀπτικὴ γωνία τῆς αἰωνιότη-τας Ὅμως ὅλα ὅσα αὐτὸς ὁ πολιτισμὸς παράγει τὰ

παράγει γιά τὴν αἰωνιότητα Ἡ ἀγάπη καὶ ἡ φιλία μας εἶναι μὴ πεπερασμένες ὅπως καὶ ὁ κόσμος καὶ ἀκόμα πιὸ ἀξεπέρα-στες ἀπὸ τὸν κόσμο Ὅλα ὅσα ἔζησαν στήν γῆ ζοῦν καὶ σή-μερα σrsquo αὐτὸ τὸ νοητὸ πνευματικὸ περιβάλλον καὶ ὅλα ὅσα ζοῦν σήμερα θὰ ζήσουν αἰώνια πάλι σrsquo αὐτὸ τὸ περιβάλλον Ἡ ἀγάπη καὶ ἡ φιλία μας δέν καθαιροῦνται μὲ τὸν θάνατο ἀλλὰ προεκτείνονται σὲ μία μακρὰν καθαρότερη καὶ ἀνώτε-ρη καὶ ἰσχυρότερη μορφὴ στόν ἄλλο κόσμο Ἀνάμεσα σὲ ἐ-κεῖνο τὸν κόσμο καὶ σrsquo αὐτὸν τὸν κόσμο τὰ ὅρια τὰ φτιάχνει μόνο ἡ δικὴ μας μυωπία ∆έν βλέπουμε τὴν προέκταση αὐτῆς

τῆς ζωῆς μετὰ τὸν θάνατο καὶ γιrsquo αὐτὸ ὁ θάνατος μᾶς φαίνεται σὰν ψαλίδι πού κόβει ὅλα τὰ νήματα καὶ τὶς σχέσεις ἀνάμεσα στούς νεκροὺς καὶ τοὺς ζωντανοὺς καὶ τὸ ὁποῖο καὶ ἀπὸ μᾶς κάθε μέρα ἀποκόβει ἀπὸ ἕνα μέρος ὅταν μᾶς χωρίζει ἀ-πὸ τὴν ἀγάπη μας τήν φιλία μας καὶ τήν χαρὰ μας Ἐμεῖς δέν βλέπουμε ὅμως μποροῦμε νά δοῦμε Μποροῦμε νά δοῦμε μὲ τὸ πνεῦμα μας τὸ τώρα γιά τὸ τώρα ἀλλὰ θὰ ἔρθει καιρὸς σύντομα θὰ ἔρθει ὅταν καὶ τὰ φυσικὰ μας μάτια θὰ βλέ-πουν καὶ τὸν πνευματικὸ κόσμο Ἐμεῖς παρrsquo ὅλα αὐτὰ πιστεύουμε Φώναζαν οἱ χριστιανοὶ μάρτυρες καθώς τούς ἔριχναν στήν πυρὰ Κατασπαράζονταν ἀπὸ τὰ θηρία καὶ ψιθύριζαν Ἐμεῖς παρrsquo ὅλα αὐτὰ ἐλπίζουμε Καρφωμένοι στούς σταυροὺς στέναζαν Ἐμεῖς παρrsquo ὅ-λα αὐτὰ ἀγαπᾶμε Τοὺς κατεδίωξαν καὶ κακοὶ καὶ καλοί αὐτοκράτορες καὶ οἱ Νέρωνες καὶ οἱ Τραϊανοὶ στήν Ἀσία καὶ στήν Ἀφρικὴ στά Βαλκάνια καὶ στήν Βρετανία τοὺς περιφρόνησαν σὰν νά ἦταν μιάσματα τοὺς ἀπομάκρυναν σὰν ἄ-χρηστες πέτρες τοὺς τίναξαν σὰν σκόνη ἀπὸ τὰ πόδια τους

25

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

Οἱ μορφωμένοι δέν ἤθελαν νά τοὺς καταλάβουν οἱ ἰσχυροὶ δέν ἤθελαν νά τοὺς ἀκούσουν οἱ πλούσιοι δέν ἤθελαν νά τοὺς προστατεύσουν Ὁλόκληρος ὁ κόσμος ἦταν κουφός ἀπέναντι στίς ἱκεσίες τους τὰ ἄγρια θηρία εἶχαν περισσοτέ-ρους φίλους ἀπὸ ὅτι αὐτοὶ οἱ νεκροὶ στούς τάφους δέν ζήλευαν τήν ζωή τους Παρrsquo ὅλα αὐτὰ ὅμως ἐκεῖνοι ὅσο ἡ γῆ περιστρεφόταν στόν ἀέρα κοιτάζοντας τὸν ἥλιο καὶ κουβαλῶντας μέσα της τὰ σκουλήκια σήκωναν τὸ βλέμμα στόν ἥλιο κι ἔλεγαν laquoἘμεῖς παρrsquo ὅλα αὐτὰ ἀγαπᾶμε ἐλπίζουμε καὶ πιστεύουμε Ἀγαπᾶμε αὐτὴ τήν μαρτυρική ζωή καὶ ἐλπίζουμε στήν καλύτερη καὶ πιστεύου-με στό μοναδικὸ Παντοδύναμο πού εἶναι πιὸ ψηλὰ ἀπὸ τὸν ἥλιο καί πού μετράει ὅλους τοὺς πόνους μας καὶ ὅλες τίς ἀδικίες τῶν βασανιστῶν μαςraquo Αὐτὴ τὴν πεταμένη πέ-τρα πού μὲ τὸ πόδι ἀπομάκρυναν οἱ οἰκοδόμοι τῆς τότε κοινωνικῆς ζωῆς παρέλαβε ὁ θεϊκὸς Οἰκοδόμος τῆς οἰκου-μένης γιά θεμέλιο τῆς Ἐκκλησίας Του αὐτὸ τὸ πιὸ μεγάλο οἰκοδόμημα τοῦ ὀπτιμισμοῦ πού χτίστηκε ποτέ στήν γῆ Νά εἴμαστε αἰσιόδοξοι ὅταν πάσχουμε γιατὶ τίποτα ἀπrsquo ὅ-σα παθαίνουμε δέν εἶναι χωρὶς στόχο καὶ χωρὶς νόημα Κά-θε πάθημα ἀποτελεῖ βασικὸ γεγονὸς ἐν γένει στήν ζωὴ τῆς ἀνθρωπότητας Εἶναι σὰν ἕνα εἰσιτήριο πού πληρώνουμε μπαίνοντας σὲ αὐτὸ τὸ παγκόσμιο θέατρο τὸ ὁποῖο ὁ Θεὸς φώτισε μὲ πολλοὺς ἥ-λιους καὶ τὸ στόλισε μὲ πολλὰ θαυμαστὰ σενάρια Ἐμένα τρεῖς φορὲς τά παθήμα-τά μου μέ ἔφτασαν κοντά στόν θάνατο Καί μπορῶ νά σᾶς μαρτυρήσω ὅτι δέν ἦταν ἀνυπόφορα οὔτε φοβερὰ Τὰ ἐνθυμοῦμαι εὐχάριστα γιατὶ αὐτὰ εἶναι πού ἔ-καναν τήν ζωή μου σήμερα ὀμορφότερη καὶ τὴν ψυχή μου πληρέστερη καὶ δυνα-τότερη Νά εἴμαστε αἰσιόδοξοι ὅταν χάνουμε ὅπως καὶ ὅταν κερδίζουμε ὅταν γερνᾶμε ὅπως καὶ ὅταν εἴμαστε νέοι Κάθε ἡλικία ἔχει τὸ μεγαλεῖο της καὶ τὴν ἰδι-αίτερη ὀμορφιὰ της Καὶ ἡ ψυχὴ μιᾶς ὀγδοντάχρονης σκιρτᾶ μπροστὰ στήν χαρὰ καὶ τήν λύπη μὲ τὸν ἴδιο τρόπο πού τὸ κάνει καὶ ἡ ψυχὴ ἑνὸς νέου καὶ ὁρμητικοῦ πλάσματος Νά εἴμαστε αἰσιόδοξοι σὰν χριστιανοὶ γιατὶ στήν πίστη μας ἔβρισκαν τίς παρηγοριὲς οἱ πιὸ ἀπελπισμένοι τίς ἐμπνεύσεις οἱ μεγαλύτεροι καλλιτέχνες οἱ με-γαλύτεροι καὶ καλύτεροι ἄνθρωποι τῶν τελευταίων δεκαεννέα αἰώνων Νά εἴμα-στε αἰσιόδοξοι στήν σκέψη γιατὶ μόνο ἡ αἰσιόδοξη σκέψη φτάνει ὡς τὸν Θεὸ Νά εἴμαστε αἰσιόδοξοι στά αἰσθήματα γιατὶ ἡ αἰσιοδοξία εἶναι φάρμακο γιά τήν θλίψη καὶ πηγὴ πραγματικῆς καὶ αἰωνίας χαρᾶς Νά εἴμαστε αἰσιόδοξοι στά ἔργα μας γιατὶ τὰ ἔργα μας ὑφαίνονται στόν ἱ-στὸ τοῦ Θεοῦ καὶ παραμένουν αἰώνια ὅπως τὰ ἔργα τοῦ Θεοῦ Νά εἴμαστε αἰσιόδοξοι ἀφοῦ ἡ ζωὴ εἶναι αἰσιοδοξία καὶ ἐμεῖς οἱ ἄνθρωποι εἴμαστε οἱ καλύ-τεροι στυλοβάτες καὶ οἱ ὀμορφότεροι ἐκφραστὲς τῆς ζωῆς Νά εἶσαι αἰσιόδοξος σημαίνει νά ζεῖς καὶ δικαίως νά ἐκτιμᾶς τήν ζωή Ἀπόσπασμα ἀπό τό βιβλίο laquoἈργά βαδίζει ὁ Χριστόςraquo ἐκδ Ἐν πλῷ

26

Ἀρχαγγέλων Λόγος

Ἐ μεῖς οἱ χριστιανοί οἱ ἀποκαλούμενοι παλαιότερα Ὁδῖτες Εἴμαστε οἱ ἀ-ποσυνάγωγοι οἱ ἀσεβεῖς τοῦ laquoνόμου τοῦ Θεοῦraquo οἱ παράνομοι τῶν με-γάλων αὐτοκρατοριῶν οἱ ἀντιρρησίες τῶν βασιλιάδων οἱ ἐπικηρυγμέ-

νοι εἰς θάνατον Ἐμεῖς πού ἀγαπήσαμε τό Φῶς πού ὡς κόλαση ὁρίσαμε τήν ἀχα-ριστία καί τήν μιζέρια κι ὕστερα μᾶς φυλάκισαν στά κολαστήρια βαρυφορτωμέ-νων μέ μεγάλα λόγια οὐτοπικῶν παραδείσων γιατί τάχα ἐνοχλοῦσαν οἱ σκοτα-διστικές ἰδέες μας Οἱ πτωχοί τῷ πνεύματι σrsquo ἕνα κόσμο πού νομίζει ὅτι τά ξέρει ὅλα Κάποιοι ἀπό μᾶς κάποτε ἁλώνισαν τόν κόσμο μέ δύο σανδάλια καί τήν ψυ-χή ξεχειλισμένη ἀπό Χριστό κάποιοι ἀπό ἐμᾶς καταδικάστηκαν ὡς ἄθεοι κι ἐ-παναστάτες γιατί δέν προσκυνοῦσαν κάποιοι ἀπό ἐμᾶς πέθαναν ἀπrsquo τούς λοι-μούς περιμαζεύοντας ἄρρωστα παιδιά πού τά πετοῦσαν στό δρόμο γιά τό laquoκοινό καλόraquo Ἔτσι μᾶς ἔμαθαν οἱ παλιοί συνοδοιπόροι μας νά μένουμε στά παρασκήνια ὅταν ὁ κόσμος ζεῖ τήν κάθε παρωδία του γιά νά τοῦ ἁπλώνουμε τά χέρια μας ὅ-

ταν ἡ αὐλαία καταρρέει Ἐμεῖς τῆς κάθε ἐποχῆς οἱ Ὁδῖ-τες πεθάναμε συχνά γιά ὅτι πιστέψαμε κλάψαμε γιά τόν κόσμο πού κατρακυλοῦσε ὅταν ὅλοι χειροκροτοῦ-σαν ξέφρενα τήν πρόοδό του κοιτάξαμε μέ τήν ψυχή φουσκωμένη ἀπό χαρά τόν ἥλιο χαμογελῶντας σάν παι-διά ὅταν ὁ κόσμος γκρίνιαζε Ὁ κόσμος πού ὕστερα ἀπό τόσο χειροκρότημα κατρακυλοῦσε ὁ κόσμος πού μᾶς θε-ωροῦσε ἀφελεῖς καί μᾶς περιγελοῦσε

Μᾶς λένε δεισιδαίμονες ἐκεῖνοι πού φοβοῦνται τόν Θεό ἤ τούς laquoκακούςraquo τούς δυτικούς ἤ τούς ἀνατολίτες ἤ τό

κακό τό μάτι τῆς γειτόνισσας τούς Ἀμερικάνους τούς Κινέζους ἤ τούς Ρώσους τούς συνωμότες ἤ τούς ἐξωγήινους ἤ τήν γρουσουζιά τους ἐπειδή δέν πρόλαβαν νά φτύσουν τόν κόρφό τους Ὀπισθοδρομικούς μᾶς λένε ἀκόμα οἱ δῆθεν ἐκσυγ-χρονιστές τῆς ἰστορίας μέ τά λόγια τά ξύλινα καί τά χέρια τά βαμμένα μέ αἷμα

Ἔτσι εἴμαστε ἐμεῖς οἱ ἀποκαλούμενοι Ὁδῖτες Πού ξέρουμε πώς μές στήν ἁμαρτία ἡ χάρη περισσεύει καί δέ βαστάει ἡ ἀπελπισία στήν ψυχή μας Πού μάθαμε μέ τό αἷμα τῆς ψυχῆς μας πώς ἐπανάσταση θά πεῖ νά τά βάζεις μέ τό δυνάστη καί τό χά-ος μέσα σου Τόσες αὐτοκτονίες γύρω τους κι ἐμᾶς πού ὑμνοῦμε τήν Ζωή μᾶς βλέ-πουν οἱ laquoπολιτισμένοιraquo σάν χαμένους Πολιτικῶς ὀρθοί δέν γίναμε ποτέ γιατί οὔ-τε ἀπό πολιτική οὔτε ἀπό ὀρθότητα λογαριάζει ἡ συγχώρεση

Ἐμεῖς γινήκαμε δειλοί ὅταν θάρρος σήμαινε νά σκοτώνεις τόν ἄλλο γιά νά τοῦ laquoμάθεις νά σκέπτεταιraquo Ἐμεῖς οἱ φτωχούληδες τοῦ Θεοῦ τό ἁλάτι τῆς γῆς γνωρί-ζουμε τόν Θεό ἀπό τά μάτια τοῦ ἀδελφοῦ καί τά λάθη μας ἀπrsquo τό ἁπλωμένο χέρι

Οἱ Ὁδῖτες Ἐλευθερία Ρούση θεολόγος - ἐκπαιδευτικός

27

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

τοῦ Χριστοῦ ἀντίκρυ μας Οἱ Ὁδῖτες βλέπεις μετροῦν τόν κόσμο μrsquo ἀγκαλιές καί χαμόγελα ἔτσι πού δέν ἀγοράζεται ποτέ ἡ ἐλπίδα τους οὔτε πουλιέται Μοναχά μοιράζεται καί ὅταν λιγοστεύει τῆς δίνει Λόγο ὁ οὐρανός νά πορεύεται Γιrsquo αὐτό οἱ χριστιανοί δέ νοιώθουν μόνοι μά προσεύχονται γιά τήν μοναξιά πού βασιλεύ-ει στίς ψυχές τῶν ἀνθρώπων

Μόνο αὐτή τήν μέρα ἔχω κι εἶναι ὅτι ἔχω τούτη ἡ μέρα Κι ἄν μέ ρωτήσεις θά σοῦ πῶ πώς θέλω νά μαι μέ ἐτούτους τούς τρελούς τούς Ὁδῖτες πού λένε laquoταξίδιraquo τήν ζωή καί ∆ρόμο τόν Θεό τους πού ἔχουν γιά Θεό Ἐκεῖνον πού ἔκλαψε γιrsquo αὐ-τούς καί πού χαμογελοῦσε στά παιδιά Ἐκεῖνον πού ἔβαλε πάνω ἀπό τίς ἔνθεες αὐταπάτες τῶν νόμων καί τίς ἐπηρμένες πολιτικῶς ὀρθές διακηρύξεις τήν Ἀγάπη Θέλω νά πορευτῶ μέ λογισμό καί μrsquo ὄνειρο τόν δρόμο τόν λιγότερο ταξιδεμένο μέ Πνεῦμα καί Ἀλήθεια πεινῶντας καί διψῶντας τήν δικαιοσύνη μέ ἔρωτα γιά τήν ζωή πού νά μήν τήν ἀφήσω νά τελειώσει ποτέ καί λέω νrsquo ἀφήσω τίς ἦττες καί τίς κρίσεις γιά ἐκείνους πού ὀνειρευτῆκαν ἕνα καθωσπρέπει ἐξοχικό μία δόξα ἀ-δειανή κι ἕνα αὐτοκίνητο ἀκριβό γιά μέσ τήν πόλη

ΥΓ Ξέρω θά πεῖς πώς κάποιοι ἀπό ἐμᾶς ἔπραξαν τ ἀντίθετα στό διάβα τοῦ χρό-νου Ὑπηρέτησαν τίς ἐξουσίες σαγηνεύτηκαν ἀπό τήν δόξα καί τόν πλοῦτο ξέ-χασαν τόν λόγο τῆς Ἀγάπης φανατίστηκαν καί πρόδωσαν τόν λόγο τοῦ Χρι-στοῦ Κι ἄλλοι πάλι συγκρότησαν Ἱερές Ἐξετάσεις πολεμικές ἐπιχειρήσεις καί ἐξοντώσεις ἀντιπάλων ∆ίκιο ἔχεις μά ἐγώ σοῦ μιλάω γιά ὅσους ποθοῦν τόν δρό-μο Του ν ἀκολουθήσουν τούς Ὁδῖτες

Ὁδῖτες Ἐτσι ὀνομάζονταν τά πρῶτα χρόνια οἱ Χριστιανοί Ἡ ὀνομασία laquoΧριστιανόςraquo δόθηκε γιά πρώτη φορά στήν Ἀντιόχεια

∆έν γνωρίζεις ὅτι ἀποδημία εἶναι ὁ παρών βίος Νομίζεις πώς εἶσαι πολίτης

Ὁδίτης εἶσαι ὄχι πολίτης ἀλλ ὁδίτης εἶσαι καί ὁδοιπόρος Μήν πεῖς ἔχω αὐτή ἤ τήν ἄλλη πόλη ∆έν ἔχεις πόλη Ἡ πόλη εἶναι ἐπάνω

Ὅλα τά παρόντα εἶναι δρόμος Πανδοχεῖο εἶναι ὁ βίος Ἄγνωστη ἡ ἔξοδος ἄστατη ἡ κτίση

Τί μανιάζεις γιά τά σκοτάδια τοῦ κόσμου Γιατί ἀφήνοντας τήν ἀλήθεια τρέχεις πίσω ἀπό τίς σκιές

Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος

28

Ἡ laquoμνήμη τοῦ θανάτουraquo γιά τήν ὁποία μιλοῦν οἱ Πατέρες τῆς Ἐκκλησί-ας ὡς κινητήρια δύναμη ἀφύπνισης τοῦ ἑαυτοῦ μας τοῦτες τίς μέρες εἶναι καθημερινότητά μου Ὄχι γιατί ἀσκήθηκα πνευματικά ἤ ὑπερέ-

βαλα στήν προσευχή Ἡ χλιαρότητα πού μέ διέκρινε αὐτή καί ὑπερίσχυε Ἡ περί-οδος πού πέρασε ἦταν ἤρεμη χωρίς μεγάλες διακυμάνσεις Μέχρι πού ξαφνικά μαθαίνεις κάτι κι ἔρχονται τά πάνω κάτω - Ξέρετε ἡ μητέρα σας ἔχει καρκίνο Εἶναι λίγο ἐπιθετικούλης στό εἶδος του ἀλ-λά θά τόν παλέψουμε Εἶναι βέβαια καί τό προβληματάκι τῆς καρδιᾶς της πού διαπιστώθηκε ἀλλά μήν ἀπογοητεύεστε θά κάνουμε τό καλύτεροhellip laquoἘπιθετικούλης προβληματάκι ζωούλαraquohellip ὅλα μικρά καί σχετικά Χρησι-μοποιοῦμε ὑποκοριστικά γιά νά τονίσουμε ἀκόμα περισσότερο τήν μετριότητα πού ἔχουμε υἱοθετήσει στόν τρόπο πού ζοῦμε Λίγη ζωή λίγη χαρά λίγη ἀγάπη λίγος Θεόςhellip

Καί ἔρχονται αὐτές οἱ στιγμές πού ὁ καθένας μας ἀξιολογεῖ τά πράγματα ἀλλιῶς Πού θυμᾶται πώς αὐτό τό δῶρο τό μεγαλύτερο ἀπrsquo ὅλα τό δῶρο τῆς ζω-ῆς ἔχει κι αὐτό ἡμερομηνία λήξης Σκέφτεται τότε πώς δέν ἀξίζει νά τό ζεῖ μέτρια νά χάνει τίς στιγμές μέσα στό ἄγχος καί στήν γκρίνια τῆς καθημερινότητας Τότε θέλοντας καί μή νοιώθεις νά γίνεται πράξη τό laquoἀδιαλείπτως προσεύ-

χεσθαιraquo πού ἀναφέρει ὁ Ἀπόστολος Παῦλος Στρέφεις τά μά-τια τῆς ψυχῆς πρός τόν Θεό κι ἀφοῦ διαπιστώσεις πόσο λίγος εἶσαι γιά νά τά φέρεις ὅλα εἰς πέρας ὅπως νόμιζες ὅτι μπορεῖς ταπεινώνεσαι καί ζητᾶς βοήθεια καί ἔλεος καί ἀγάπη Καί ὕστερα ἀκολουθεῖ ἐκεῖνο τό laquo ἐν παντί εὐχαριστεῖτεraquo στό ὁποῖο μέχρι τώρα δέν ἔδινες καί ἰδιαίτερη σημασία Εἴτε γιατί κάποια πράγματα τά θεωροῦσες δεδομένα εἴτε γιατί νόμιζες πώς θά σοῦ ἀνήκουν πάντα Κι ἐνῶ πασχίζεις στήν καθημερι-νότητα γιά τό ἑπόμενο ὑλικό ἀγαθό πού ἔβαλες στό μάτι ἤ γιά κάποιο τοῦβλο παραπάνω στή νέα οἰκοδομή ἤ ἀκόμα

γιατί δέν μπορεῖς νrsquo ἀποκτήσεις κάτι ἀπό τά παραπάνω ἔχεις χάσει ἤδη τόσα πολλά Ἔχασες χωρίς νά δώσεις τήν παραμικρή σημασία τίς μυρωδιές τῆς ἄνοι-ξης τά ἀπίστευτα χρώματα τῶν λουλουδιῶν τό τραγούδι τοῦ κότσυφα τά ὄμορ-φα βράδια πού σέ βάζουν σιγά-σιγά στήν ἀνεμελιά τοῦ καλοκαιριοῦ

Ξεχνᾶς νrsquo ἀφιερώσεις χρόνο στούς ἀγαπημένους λές καί θά τούς ἔχεις γιά πάντα διαθέσιμους Πνιγμένος στίς μέριμνες χάνεις τήν διάθεση νά μοιραστεῖς στιγμές νrsquo ἀνταλλάξεις συναισθήματα νά δώσεις ἀγάπη

Ἀρχαγγέλων Λόγος

Ἀνατροπή Παρασκευή Ἐξάρχου

29

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

Κι ἔρχεται καί σέ βρίσκει ἡ φθορά ἡ ἀρρώστια ὁ θάνατος Καί συνειδη-τοποιεῖς πώς εἶσαι τελείως ἀπροετοίμαστος Τόσο καιρό τό ἀπωθοῦσες καί μπο-ρεῖ- μεταξύ μας- νά χτύπαγες καί κανένα ξύλο Ἡ ἀπώθηση εἶναι ἐπακόλουθο τῆς ἀμάθειας τῆς ἀκατηχησίας Ἀλλά καί τῆς μή ἀποδοχῆς κατά βάθος τοῦ γεγονό-τος τῆς Ἀνάστασης Ἴσως νά εἶναι καί βολικό νά ἐπιμένουμε στήν ἀντίληψη τοῦ laquoὅλα ἐδῶ τελειώνουνraquo καί νά παραμένουμε στήν κλάψα μας Βλέπεις ἄν ἀποδε-χτοῦμε οὐσιαστικά πώς ὁ βίος δέν τελειώνει ὁριστικά μέ τόν θάνατο ἀλλά δοῦμε τόν θάνατο σάν πέρασμα σάν ἀρχή σάν νίκη σάν ζωή τότε θά πρέπει νrsquo ἀναθε-ωρήσουμε ἐντελῶς τήν στάση ζωῆς μας τόν τρόπο σκέψης μας τίς συμπεριφορές μας Νά βάλουμε τήν δοξολογία στήν ζωή μας Νά δοῦμε τίς δυσκολίες ὡς παι-δαγωγικές δοκιμασίες Ἄλλωστε ὁ Ἀπόστολος τῶν Ἐθνῶν μᾶς θυμίζει πώς laquoἡ δύ-ναμις ἐν ἀσθενείᾳ τελειοῦταιraquo

∆ύσκολα τά πράγματα μανούλα Ἐγώ νιώθω ἀδύναμη καί τό καταθέτω Καί καθώς προσεύχομαι συμπληρώνω στήν προσευχή μου αὐτό πού ὑπέροχα λέει ὁ Παρακλητικός Κανόνας ἐγώ σοῦ ζητῶ ὅμως Ἐσύ πρᾶξε laquo πρός τό συμφέ-ρον τῆς αἰτήσεώς raquo μου ΑΜΗΝ

Ὁ κόσμος σκλήρανε πολύ

Γιῶργος Θεοτοκᾶς Ἀσθενεῖς καί ὁδοιπόροι ἐκδ Ἑστία

Ὁ κόσμος σκλήρανε πολύ σκλήρανε ξεράθηκε και ἄδειασε Πέρασε τά ὅρια Μικρές καλοσύνες ἐδῶ κι ἐκεῖ ἕνας Χριστιανός πάντα ὑπάρχει τρόπος νά

προσφέρει μά ὁ κόσμος δέν σώζεται πιά Ὁ κόσμος αὐτός χάθηκε ὅποιος ἔχει τά μάτια ἀνοιχτά τό βλέπει καί τό παίρνει ἀπόφαση μιά γιά πάντα Χάθηκε μές στήν ἀλαζονεία τῶν ἐπιστημῶν του μές στήν ἀπανθρωπιά τῶν μηχανῶν του μές στήν φρενίτιδά του πού τήν λέει πρόοδο στό ἀέναο στριφογύρισμά του στό κε-νό δίχως ἕρμα δίχως σκοπό Ὁ δύστηνος πλανήτης κλονίστηκε ἀνεπανόρθωτα ἔ-χασε τήν ἰσορροπία του ∆έν τόν αἰσθάνεσαι νά τρικλίζει κάτω ἀπ τά πόδια σου

Ἄ ς πασχίσουμε ἐμεῖς πού μένουμε ἐδῶ νά πλησιάσουμε ὅσο ἀντέχουμε τό Ἐπέκεινα καί ἄς προσευχόμαστε γιά τόν κόσμο πού σέρνεται ἀκράτητος

ἀπό τήν ἴδια δαιμονική ὁρμή του πρός τήν τελική του συντριβή Μερικοί θά βλέ-πουν τοῦτον ἐδῶ τόν ἀναμμένο φάρο μας μοῦ φτάνει ἐμένα ἕνας τέτοιος προορι-σμός Ἐνῶ ὁ κόσμος θά σβήνει ὁ φάρος θά φωτίζει ἀκόμα τίς ὕστατες στιγμές του θά σώζει ὡς τό τέλος μερικές ψυχές ∆έν ἐλπίζω πιά ἄλλο τίποτα

30

Κ αθώς θεριεύει τό θέρος καί ἡ φύση ντύνεται τά χρυσᾶ της νοσταλγία πλημμυρίζει τήν σκέψη μας νοσταλγία γιορτινή ἀπό τά παιδικά μας χρό-νια πού προσγειώθηκαν ἀπότομα ἀπό τήν πραγματικότητα τοῦ κόσμου

τούτου Οἱ κῆποι ὁλάνθιστοι γεμᾶτοι τριαντάφυλλα φίσκα ἀπό τό παιδομάνι οἱ χωματόδρομοι κι ἡ εὐωδία ἀπό τά νυχτολούλουδα νά διεγείρει τήν ὄσφρηση Ὀρ-θάνοιχτες οἱ πόρτες τῶν σπιτιῶν οἱ οἰκογένειες νά δειπνίζουν στίς βεράντες καί τά ραδιόφωνα νά γεμίζουν μέ μελωδίες τήν ἥσυχη γειτονιά Μνῆμες τῆς παιδικῆς ἡλικίας χρόνια ἀνέμελα κι ἀφελῆ τότε πού νομίζαμε ὅτι ὁ βίος θά lsquoναι παιχνίδι τότε πού θαρρούσαμε ὅτι στόν παράδεισο θά ζήσουμε Μεγαλώσαμε μέ τόν ἦχο τῶν οἰκοδομῶν στά αὐτιά μας ἕνας διαρκής θόρυ-βος στήν ἐφηβεία μας μπετονιέρες κι αὐτοκίνητα πού διαρκῶς αὐξάνονταν Βλέ-παμε ἀμήχανα τίς γειτονιές νά ἐξαφανίζονται τά δέντρα νά κόβονται τίς ταπει-νές μά ἀνθρώπινες μονοκατοικίες νά γκρεμίζονται μαζί μέ χιλιάδες ἀναμνήσεις Γενιές τῆς ἀντιπαροχῆς τῆς πολυκατοικίας τῶν χαμηλοτάβανων διαμερισμάτων - κουτιῶν τῆς ἀπρόσωπης συγκατοίκησης Χάσαμε τούς γειτόνους μας καί μαζί

τήν ἀνθρωπιά μας Ἤμασταν κοινωνικοί καί φι-λόξενοι καί γίναμε καχύποπτοι καί ἀπόμακροι Οἱ ὀλιγοπρόσωπες γειτονιές γέμισαν μέ ἀνθρώ-πους ξένους μεταξύ τους πού δέν ἔχουν καμμιά ὄρεξη νά γνωριστοῦν νά κοιταχτοῦν στά μάτια νά καλημεριστοῦν νά ἀνταλλάξουν ἐπισκέψεις καί χαμόγελα Εἴχαμε τό θλιβερό προνόμιο νά ζήσουμε τήν πα-ρακμή τῆς πόλης στήν ἐξέλιξή της Εἴδαμε τούς μικρούς παραδείσους μας νά μεταβάλλονται σέ

γκρίζα κακόγουστα κτίρια τίς ἀλάνες πού ματώναμε τά πόδια μας νά γίνονται ὄγκοι ἀπό μπετόν Πρίν προλάβουμε νά ἀποστηθίσουμε τό laquoἈθῆνα διαμαντόπε-τρα στῆς γῆς τό δαχτυλίδιraquo πνιγήκαμε στή μυρωδιά τοῦ νέφους καί ντραπήκαμε πού εἴμαστε Ἀθηναῖοι Ὅλοι νοσταλγοῦμε τό παρελθόν Μεγαλώνουμε καί διαρκῶς διαπιστώνου-με πώς laquoκάθε πέρυσι καί καλύτεραraquo Τά χρόνια περνοῦν καί ὅλο ἀναφερόμαστε σέ παλαιότερες ἐποχές ἀναπολοῦμε τά παλιά καί συγκινούμεθα μέ τραγούδια μέ κείμενα καί μέ ταινίες πού περιγράφουν τήν παλιά Ἑλλάδα τόν κόσμο πού ἔφυ-γε Ζοῦμε τήν παρακμή τοῦ σύγχρονου πολιτισμοῦ ἀνίκανοι νά ἀντιδράσουμε καί ὅλο μιλᾶμε γιά τά παλιά Νοιώθουμε ἄγχος γιά τήν ἐγκληματικότητα καί τήν οἰκονομική κρίση θλιβόμαστε πού κινδυνεύουμε νά χάσουμε τήν εὐδαιμονία μας Εἶναι φυσιολογική ἡ ἀντίδραση αὐτή μά ἄν ἀφήσουμε τόν συναισθηματισμό στήν ἄκρη καί σκεφτοῦμε τό παρελθόν μέσα ἀπό τό πρῖσμα τῆς ἱστορίας θά δια-πιστώσουμε πώς δύσκολα θά διαλέγαμε μιά ἄλλη χρονική περίοδο γιά νά ζήσου-με

Νοσταλγία π Χριστόδουλος Μπίθας

Ἀρχαγγέλων Λόγος

31

Ὅπου κι ἄν ἀνατρέξουμε πίσω στόν χρόνο βλέπουμε παντοῦ καί πάντα νά βασιλεύει ὁ πόνος Πόλεμοι κι ἐμφύλιοι ἀλληλοσπαραγμοί σκλαβιά καί πεῖνα φτώχεια κι ἀδικία σημαδεύουν τήν ἱστορία τῆς ἀνθρωπότητος Μπορεῖ νά ὑπῆρ-ξαν πιό ἔνθεοι πολιτισμοί ἀπό αὐτόν πού διανύουμε τώρα μά ἡ ἁμαρτία πάντα ἴδια εἶναι στό διάβα τῶν αἰώνων Μπορεῖ νά νοσταλγοῦμε τήν λαμπρή περίοδο τοῦ Βυζαντίου ἤ ἀκομα καί τήν ἔνδοξη ἑλληνική ἀρχαιότητα ἀλλά τό σίγουρο εἶναι ὅτι δέν θά θέλαμε νά ζήσουμε ἐχθρικές σφαγές πολέμους κι ἐπιδημίες οὔτε νά εἴμαστε δοῦλοι ἐκεῖνες τίς ἐποχές οὔτε νά πεθαίνουμε ἀπό μιά ἁπλῆ γρίπη ἐ-πειδή ἡ ἰατρική ἐπιστήμη δέν εἶχε ἀκόμα ἐξελιχθεῖ ∆ύσκολος ἦταν πάντα ὁ βίος Πλαστή ἡ ὀνειροπόληση γιά τό παρελθόν ψευδαίσθηση γιά νά ξεφύγουμε ἀπό τήν πραγματικότητα Κι ἄν ὑπάρχει νοσταλ-γία γιά μιά κοινωνία ἰδανική ὅπου πραγματικά θά θέλαμε νά ζήσουμε αὐτό μᾶλ-λον ἀφορᾶ τήν παραδείσια κατάσταση τήν ἐποχή πού δέν ὑπῆρχε στό ἀνθρώπι-νο γένος ὀδύνη καί στεναγμός ἀλλά κοινωνία ἀγάπης μέ τόν Θεό καί τόν συνάν-θρωπο Κι ἐφrsquo ὅσον τό νά γυρίσουμε στό παρελθόν ἀποκλείεται ἀφοῦ ἀρνηθήκα-με τήν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ μοναδική μας ἐλπίδα εἶναι τό μέλλον τά ἔσχατα ἡ Βασι-λεία τῶν Οὐρανῶν Ἐπειδή ὅμως τήν Βασιλεία Του μᾶς κάλεσε ὁ Κύριος νά τήν προγευτοῦμε ἐπειδή μᾶς ζήτησε νά βιώσουμε τά ἔσχατα ἀπό τώρα ἄς ἐγκαταλείψουμε τήν πα-ρελθοντολογία κι ἄς χαροῦμε τό σήμερα εὐχαριστῶντας τόν Θεό πάντων ἕνεκεν ζῶντας εὐλογημένα κάθε στιγμή σά νά lsquoναι ἡ πρώτη κι ἡ τελευταία τῆς ὕπαρξής μας ἔχοντας νοσταλγία μόνο γιά τήν Βασιλεία τοῦ Θεοῦ γιά τόν Παράδεισο γιά τό πέρασμα ἀπό τόν θάνατο στήν Ζωή τήν ὄντως Ζωή πού εἶναι ὁ Χριστός μας Ἀμήν

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

Ἀποφθέγματα τῆς ἐρήμου

Ἀββᾶς Ἀντώνιος

Ἀπό τόν πλησίον μας προέρχεται ἡ ζωή καί ὁ θάνατος Γιατί ἂν κερδίσουμε τόν ἀδελφό μας κερδίζουμε τόν Θεόmiddot ἂν ὅμως τόν σκανδαλίσουμε ἁμαρτάνουμε στόν Χριστό Ἔρχεται καιρός πού οἱ ἄνθρωποι θά τρελαθοῦν καί ὅταν δοῦν κάποιον πού δέν εἶναι τρελός θά ξεσηκωθοῦν ἐναντίον του καί θὰ τοῦ ποῦν ldquoεἶσαι τρελόςrdquo ἐπειδή δέν εἶναι ὅμοιος μ᾽ αὐτούς ∆έν φοβᾶμαι πιά τόν Θεό ἀλλά τόν ἀγαπάω ldquoΓιατί ἡ ἀγάπη διώχνει τόν φόβοrdquo ( Ἰω 418) Ἐκεῖνος πού κτυπάει τήν μᾶζα τοῦ σιδήρου σκέπτεται πρῶτα τί θέλει νά φτιάξει δρεπάνι μαχαίρι τσεκούρι Ἔτσι κι ἐμεῖς πρέπει νά σκεπτόμαστε γιά ποιά ἀρετή παλεύουμε ὥστε νά μήν κοπιάζουμε μάταια

32

Ἀρχαγγέλων Λόγος

Ἱερός Ναός Ταξιαρχῶν Μοσχάτου Σύντομο ἱστορικό

Στέλιος Ντάντης ∆ρ Θεολογίας-ἱστορικός

Ἀ πό τήν ἐποχή τῆς γερμανικῆς κατοχῆς (1941-44) καί γιά κά-ποιες δεκαετίες οἱ ἐπιβάτες

τοῦ ἠλεκτρικοῦ σιδηροδρόμου περ-νῶντας ἀπrsquo τό καταπράσινο Μοσχᾶτο σταυροκοπιόνταν ἀντικρίζοντας μέσα στά πανέμορφα περιβόλια ἕνα μικρό ξωκλήσι Ἦταν οἱ Ταξιάρχες ἤ τό Ταξι-αρχάκι ὅπως τό ὀνομάτιζαν οἱ παλιοί Μοσχατιῶτες πού τήν παραμονή καί τήν μέρα τῆς γιορτῆς ξεκινοῦσαν ἀπό κάθε μεριά τῆς πόλης καί ἀκολουθῶν-

τας τά στενά μονοπάτια μέσα ἀπό καλ-λιέργειες ἔρχονταν νά προσκυνήσουν Μέσα σrsquo ἐκεῖνα τά περιποιημένα περι-βόλια λιγοστοί ἦταν οἱ γείτονες τῶν Ταξιαρχῶν πού ζοῦσαν τριγύρω σέ σκόρπιες ἀγροικίες κυρίως κτηματίες περιβολάρηδες λαχανικῶν μέ τά ὁποῖα τροφοδοτοῦσαν τήν λαχαναγορά τῶν Ἀθηνῶν (Βαρβάκειο)

Τό ἐκκλησάκι χτίστηκε στά 1943 μέσα στά δύσκολα χρόνια τῆς ξενικῆς κατο-χῆς Οἰκοδομήθη-κε σέ οἰκόπεδο

282 τετραγωνικῶν μέτρων πού πρό-σφερε ὁ Χρῆστος Μαστροσταμάτης καί στήν ἵδρυσή του πρωτοστάτησε ἡ γυναίκα του Στυλιανή μέ τόν γαμπρό

τους Γεώργιο Καζάλα ὁ ὁποῖος κίνησε τά νήματα γιά τήν κατασκευή Στήν προσπάθεια ἐκείνη συνεισφέρανε πρό-

θυμα οἱ γειτονικές οἰκογένειες πού οἱ ἀπόγονοί τους ζοῦν ἀνάμεσά μας Μπέλλου Λαλαούνη Καψίλη Κω-σταντάκη (Ροδίτη) Λεγάκη Καζάλα καί Μαστροσταμάτη Οἰκοδομικά ὑλικά δέν ὑπῆρχαν ἐ-κεῖνα τά δύσμοιρα χρόνια γιrsquo αὐτό προσφερθήκε ὁ κόσμος καί κουβάλησε πέτρες χῶμα ἄμμο ἀπrsquo τό ποτάμι τοῦ-βλα κεραμίδια ἤ πρόσφερε χρήματα

Τά ἐγκαίνια τῆς ἐκκκλησούλας ἔγιναν στίς 29 Ιουνίου 1943 μέρα τῆς γιορτῆς τῶν ἁγίων ἀποστόλων Πέτρου καί Παύλου Συνέχεια στό ἑπόμενο (Πρωτοδημοσιεύτηκε στά IΣTOPIKA TOY MOΣXATOY τ β΄ Μοσχᾶτο 2003 σσ 55-59)

33

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

Τά Νέα μας

τῆς Ζωοδόχου Πηγῆς καί τό ἀπόγευμα πήραμε τό πλοῖο τῆς ἐπιστροφῆς Στήν ἐκδρομή αὐτή ὅπως καί στήν ἐκ-δήλωση πού πραγματοποιήσαμε τήν ∆ευτέρα 31η Μαΐου στό Πνευματικό μας Κέντρο μᾶς δόθηκε μιά ἀκόμα εὐ-καιρία νά συσφίγξουμε τίς σχέσεις μας καί νά νοιώσουμε λίγο παραπάνω τήν αἴσθηση τῆς κοινότητας Ὅλες αὐτές τίς δραστηριότητες ὅπως καί τό κέρα-σμα μετά τήν Θεία Λειτουργία τῆς Κυ-ριακῆς θά πρέπει νά τά ἀντιμετωπί-ζουμε ὡς ἐκκλησιαστικά-κοινοτικά γε-γονότα κι ὄχι σάν ἁπλές κοινωνικές ἐκδηλώσεις Σέ καιρούς ἀφιλόξενους καί μοναχικούς καλούμεθα νά συσπει-ρωθοῦμε στήν ἐνορία μας νά νοιώσου-με πρόσωπα νά μοιραστοῦμε τήν κατή-χηση καί τήν ἐλπίδα μας

Πιστεύουμε ἀκράδαντα πώς τό μέλλον τῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας τόν 21ο αἰῶνα ἐξαρτᾶται ἄμεσα ἀπό τό ζωντά-νεμα τῆς κοινοτικῆς ζωῆς κατά τό Ἀποστολικό πρότυπο καί βέβαια τόν ἐπανευαγγελισμό τῶν συνανθρώπων μας Μέ τήν βοήθεια τοῦ Θεοῦ ἐλπίζουμε νά ἐργαστοῦμε ὅλοι πρός αὐτή τήν κατεύθυνση Ἀμήν

Μ έ ἐπιτυχία πραγματοποιήθηshyκε στίς 5 καί 6 Ἰουνίου ἡ ἐκshyδρομή τῆς ἐνορίας μας στήν

Ἄνδρο Με 74 ἀδελφούς καί ἀδελφές μας περάσαμε ἕνα εὐλογημένο κι

εὐχάριστο διήμερο στό πανέμορφο Κυ-κλαδονήσι Καταλύσαμε σέ ξενοδοχεῖο στό Γαύριο καί ἀπό ἐκεῖ τήν πρώτη ἡ-μέρα περιηγηθήκαμε στά μοναστήρια τῆς Ἀγίας Μαρίνας (ὅπου φυλάσσεται λείψανο τῆς Ἁγίας) καί τῆς Παναχράν-του (ἐδῶ βρίσκεται ἡ κάρα τοῦ Ἁγ Παντελεήμονα καί πλῆθος ἄλλων ἱερῶν λειψάνων) καί βέβαια στήν ὄμορφη χώρα τῆς Ἄνδρου Τήν Κυριακή λει-τουργηθήκαμε στήν γυναικεία Μονή

Ἱερά Μονή Παναχράντου

Ἡ χώρα τῆς Ἄνδρου ἀπό τήν Μονή Παναχράντου

Στήν πύλη τῆς Ἱ Μ Ζωοοδόχου Πηγῆς

34

Ἡ κρίση στήν οὐσία δέν εἶναι οἰκονομική ἀλλά κυρίως καί πρό παντός πνευματική καί αὐτή φέρνει καί οἰκονομική

καί πολιτική κρίση Αὐτό σημαίνει ὅτι ἡ ἀντιμετώπιση τῆς κρίσεως δέν γίνεται μέ οἰκονομικά μέσα καί πολιτικές πρακτι-κές ἀλλά μέ τήν ἀλλαγή τρόπου ζωῆς μέ τήν ἐπαναφορά τοῦ ἀνθρώπου στήν ὀλιγάρκεια τήν ἐγκράτεια τήν σωφροσύνη τήν ἀποφυγή τῆς ἀπληστίας καί τῆς ὑπερβολῆς

Ἡ ἄσκηση προβάλλει σήμερα ὡς ἐπιταγή ὡς προσπάθεια νά θεραπευθεῖ τό πάθος τῆς φιλαυτίας ἀπό τό ὁποῖο

προέρχονται τά πάθη τῆς φιληδονίας τῆς φιλοδοξίας καί τῆς φιλαργυρίας Ὁ εὐαγγελιστής Ἰωάννης τό περιγράφει αὐτό μέ πολλή σαφήνεια laquoπᾶν τό ἐν τῷ κόσμῳ ἡ ἐπιθυμία τῆς σαρκός καί ἡ ἐπιθυμία τῶν ὀφθαλμῶν καί ἡ ἀλαζονεία τοῦ βίου οὐκ ἔ-στιν ἐκ τοῦ πατρός ἄλλrsquo ἐκ τοῦ κόσμου ἐστίraquo (Α΄ Ἰω β 16)

Μητροπολίτης Ναυπάκτου καί Ἁγίου Βλασίου Ἱερόθεος Βλάχος

  • Τό Ψωμί13
  • Μίλτος Σαχτούρης (1919-2005) 13
  • Ἀββᾶς Ἀντώνιος 13
    • ltlt13 ASCII85EncodePages false13 AllowTransparency false13 AutoPositionEPSFiles true13 AutoRotatePages None13 Binding Left13 CalGrayProfile (Dot Gain 20)13 CalRGBProfile (sRGB IEC61966-21)13 CalCMYKProfile (US Web Coated 050SWOP051 v2)13 sRGBProfile (sRGB IEC61966-21)13 CannotEmbedFontPolicy Error13 CompatibilityLevel 1413 CompressObjects Tags13 CompressPages true13 ConvertImagesToIndexed true13 PassThroughJPEGImages true13 CreateJobTicket false13 DefaultRenderingIntent Default13 DetectBlends true13 DetectCurves 0000013 ColorConversionStrategy CMYK13 DoThumbnails false13 EmbedAllFonts true13 EmbedOpenType false13 ParseICCProfilesInComments true13 EmbedJobOptions true13 DSCReportingLevel 013 EmitDSCWarnings false13 EndPage -113 ImageMemory 104857613 LockDistillerParams false13 MaxSubsetPct 10013 Optimize true13 OPM 113 ParseDSCComments true13 ParseDSCCommentsForDocInfo true13 PreserveCopyPage true13 PreserveDICMYKValues true13 PreserveEPSInfo true13 PreserveFlatness true13 PreserveHalftoneInfo false13 PreserveOPIComments true13 PreserveOverprintSettings true13 StartPage 113 SubsetFonts true13 TransferFunctionInfo Apply13 UCRandBGInfo Preserve13 UsePrologue false13 ColorSettingsFile ()13 AlwaysEmbed [ true13 ]13 NeverEmbed [ true13 ]13 AntiAliasColorImages false13 CropColorImages true13 ColorImageMinResolution 30013 ColorImageMinResolutionPolicy OK13 DownsampleColorImages true13 ColorImageDownsampleType Bicubic13 ColorImageResolution 30013 ColorImageDepth -113 ColorImageMinDownsampleDepth 113 ColorImageDownsampleThreshold 15000013 EncodeColorImages true13 ColorImageFilter DCTEncode13 AutoFilterColorImages true13 ColorImageAutoFilterStrategy JPEG13 ColorACSImageDict ltlt13 QFactor 01513 HSamples [1 1 1 1] VSamples [1 1 1 1]13 gtgt13 ColorImageDict ltlt13 QFactor 01513 HSamples [1 1 1 1] VSamples [1 1 1 1]13 gtgt13 JPEG2000ColorACSImageDict ltlt13 TileWidth 25613 TileHeight 25613 Quality 3013 gtgt13 JPEG2000ColorImageDict ltlt13 TileWidth 25613 TileHeight 25613 Quality 3013 gtgt13 AntiAliasGrayImages false13 CropGrayImages true13 GrayImageMinResolution 30013 GrayImageMinResolutionPolicy OK13 DownsampleGrayImages true13 GrayImageDownsampleType Bicubic13 GrayImageResolution 30013 GrayImageDepth -113 GrayImageMinDownsampleDepth 213 GrayImageDownsampleThreshold 15000013 EncodeGrayImages true13 GrayImageFilter DCTEncode13 AutoFilterGrayImages true13 GrayImageAutoFilterStrategy JPEG13 GrayACSImageDict ltlt13 QFactor 01513 HSamples [1 1 1 1] VSamples [1 1 1 1]13 gtgt13 GrayImageDict ltlt13 QFactor 01513 HSamples [1 1 1 1] VSamples [1 1 1 1]13 gtgt13 JPEG2000GrayACSImageDict ltlt13 TileWidth 25613 TileHeight 25613 Quality 3013 gtgt13 JPEG2000GrayImageDict ltlt13 TileWidth 25613 TileHeight 25613 Quality 3013 gtgt13 AntiAliasMonoImages false13 CropMonoImages true13 MonoImageMinResolution 120013 MonoImageMinResolutionPolicy OK13 DownsampleMonoImages true13 MonoImageDownsampleType Bicubic13 MonoImageResolution 120013 MonoImageDepth -113 MonoImageDownsampleThreshold 15000013 EncodeMonoImages true13 MonoImageFilter CCITTFaxEncode13 MonoImageDict ltlt13 K -113 gtgt13 AllowPSXObjects false13 CheckCompliance [13 None13 ]13 PDFX1aCheck false13 PDFX3Check false13 PDFXCompliantPDFOnly false13 PDFXNoTrimBoxError true13 PDFXTrimBoxToMediaBoxOffset [13 00000013 00000013 00000013 00000013 ]13 PDFXSetBleedBoxToMediaBox true13 PDFXBleedBoxToTrimBoxOffset [13 00000013 00000013 00000013 00000013 ]13 PDFXOutputIntentProfile ()13 PDFXOutputConditionIdentifier ()13 PDFXOutputCondition ()13 PDFXRegistryName ()13 PDFXTrapped False1313 CreateJDFFile false13 Description ltlt13 ARA ltFEFF06270633062A062E062F0645002006470630064700200627064406250639062F0627062F0627062A002006440625064606340627062100200648062B062706260642002000410064006F00620065002000500044004600200645062A064806270641064206290020064406440637062806270639062900200641064A00200627064406450637062706280639002006300627062A0020062F0631062C0627062A002006270644062C0648062F0629002006270644063906270644064A0629061B0020064A06450643064600200641062A062D00200648062B0627062606420020005000440046002006270644064506460634062306290020062806270633062A062E062F062706450020004100630072006F0062006100740020064800410064006F006200650020005200650061006400650072002006250635062F0627063100200035002E0030002006480627064406250635062F062706310627062A0020062706440623062D062F062B002E0635062F0627063100200035002E0030002006480627064406250635062F062706310627062A0020062706440623062D062F062B002Egt13 BGR ltFEFF04180437043f043e043b043704320430043904420435002004420435043704380020043d0430044104420440043e0439043a0438002c00200437043000200434043000200441044a0437043404300432043004420435002000410064006f00620065002000500044004600200434043e043a0443043c0435043d04420438002c0020043c0430043a04410438043c0430043b043d043e0020043f044004380433043e04340435043d04380020043704300020043204380441043e043a043e043a0430044704350441044204320435043d0020043f04350447043004420020043704300020043f044004350434043f0435044704300442043d04300020043f043e04340433043e0442043e0432043a0430002e002000200421044a04370434043004340435043d043804420435002000500044004600200434043e043a0443043c0435043d044204380020043c043e0433043004420020043404300020044104350020043e0442043204300440044f0442002004410020004100630072006f00620061007400200438002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e00300020043800200441043b0435043404320430044904380020043204350440044104380438002egt13 CHS ltFEFF4f7f75288fd94e9b8bbe5b9a521b5efa7684002000410064006f006200650020005000440046002065876863900275284e8e9ad88d2891cf76845370524d53705237300260a853ef4ee54f7f75280020004100630072006f0062006100740020548c002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000204ee553ca66f49ad87248672c676562535f00521b5efa768400200050004400460020658768633002gt13 CHT ltFEFF4f7f752890194e9b8a2d7f6e5efa7acb7684002000410064006f006200650020005000440046002065874ef69069752865bc9ad854c18cea76845370524d5370523786557406300260a853ef4ee54f7f75280020004100630072006f0062006100740020548c002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000204ee553ca66f49ad87248672c4f86958b555f5df25efa7acb76840020005000440046002065874ef63002gt13 CZE ltFEFF005400610074006f0020006e006100730074006100760065006e00ed00200070006f0075017e0069006a007400650020006b0020007600790074007600e101590065006e00ed00200064006f006b0075006d0065006e0074016f002000410064006f006200650020005000440046002c0020006b00740065007200e90020007300650020006e0065006a006c00e90070006500200068006f006400ed002000700072006f0020006b00760061006c00690074006e00ed0020007400690073006b00200061002000700072006500700072006500730073002e002000200056007900740076006f01590065006e00e900200064006f006b0075006d0065006e007400790020005000440046002000620075006400650020006d006f017e006e00e90020006f007400650076015900ed007400200076002000700072006f006700720061006d0065006300680020004100630072006f00620061007400200061002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002000610020006e006f0076011b006a016100ed00630068002egt13 DAN ltFEFF004200720075006700200069006e0064007300740069006c006c0069006e006700650072006e0065002000740069006c0020006100740020006f007000720065007400740065002000410064006f006200650020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e007400650072002c0020006400650072002000620065006400730074002000650067006e006500720020007300690067002000740069006c002000700072006500700072006500730073002d007500640073006b007200690076006e0069006e00670020006100660020006800f8006a0020006b00760061006c0069007400650074002e0020004400650020006f007000720065007400740065006400650020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e0074006500720020006b0061006e002000e50062006e00650073002000690020004100630072006f00620061007400200065006c006c006500720020004100630072006f006200610074002000520065006100640065007200200035002e00300020006f00670020006e0079006500720065002egt13 DEU ltFEFF00560065007200770065006e00640065006e0020005300690065002000640069006500730065002000450069006e007300740065006c006c0075006e00670065006e0020007a0075006d002000450072007300740065006c006c0065006e00200076006f006e002000410064006f006200650020005000440046002d0044006f006b0075006d0065006e00740065006e002c00200076006f006e002000640065006e0065006e002000530069006500200068006f006300680077006500720074006900670065002000500072006500700072006500730073002d0044007200750063006b0065002000650072007a0065007500670065006e0020006d00f60063006800740065006e002e002000450072007300740065006c006c007400650020005000440046002d0044006f006b0075006d0065006e007400650020006b00f6006e006e0065006e0020006d006900740020004100630072006f00620061007400200075006e0064002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e00300020006f0064006500720020006800f600680065007200200067006500f600660066006e00650074002000770065007200640065006e002egt13 ESP ltFEFF005500740069006c0069006300650020006500730074006100200063006f006e0066006900670075007200610063006900f3006e0020007000610072006100200063007200650061007200200064006f00630075006d0065006e0074006f00730020005000440046002000640065002000410064006f0062006500200061006400650063007500610064006f00730020007000610072006100200069006d0070007200650073006900f3006e0020007000720065002d0065006400690074006f007200690061006c00200064006500200061006c00740061002000630061006c0069006400610064002e002000530065002000700075006500640065006e00200061006200720069007200200064006f00630075006d0065006e0074006f00730020005000440046002000630072006500610064006f007300200063006f006e0020004100630072006f006200610074002c002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000200079002000760065007200730069006f006e0065007300200070006f00730074006500720069006f007200650073002egt13 ETI ltFEFF004b00610073007500740061006700650020006e0065006900640020007300e4007400740065006900640020006b00760061006c006900740065006500740073006500200074007200fc006b006900650065006c007300650020007000720069006e00740069006d0069007300650020006a0061006f006b007300200073006f00620069006c0069006b0065002000410064006f006200650020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e00740069006400650020006c006f006f006d006900730065006b0073002e00200020004c006f006f0064007500640020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e00740065002000730061006100740065002000610076006100640061002000700072006f006700720061006d006d006900640065006700610020004100630072006f0062006100740020006e0069006e0067002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e00300020006a00610020007500750065006d006100740065002000760065007200730069006f006f006e00690064006500670061002e000d000agt13 FRA ltFEFF005500740069006c006900730065007a00200063006500730020006f007000740069006f006e00730020006100660069006e00200064006500200063007200e900650072002000640065007300200064006f00630075006d0065006e00740073002000410064006f00620065002000500044004600200070006f0075007200200075006e00650020007100750061006c0069007400e90020006400270069006d007000720065007300730069006f006e00200070007200e9007000720065007300730065002e0020004c0065007300200064006f00630075006d0065006e00740073002000500044004600200063007200e900e90073002000700065007500760065006e0074002000ea0074007200650020006f007500760065007200740073002000640061006e00730020004100630072006f006200610074002c002000610069006e00730069002000710075002700410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002000650074002000760065007200730069006f006e007300200075006c007400e90072006900650075007200650073002egt13 GRE ltFEFF03a703c103b703c303b903bc03bf03c003bf03b903ae03c303c403b5002003b103c503c403ad03c2002003c403b903c2002003c103c503b803bc03af03c303b503b903c2002003b303b903b1002003bd03b1002003b403b703bc03b903bf03c503c103b303ae03c303b503c403b5002003ad03b303b303c103b103c603b1002000410064006f006200650020005000440046002003c003bf03c5002003b503af03bd03b103b9002003ba03b103c42019002003b503be03bf03c703ae03bd002003ba03b103c403ac03bb03bb03b703bb03b1002003b303b903b1002003c003c103bf002d03b503ba03c403c503c003c903c403b903ba03ad03c2002003b503c103b303b103c303af03b503c2002003c503c803b703bb03ae03c2002003c003bf03b903cc03c403b703c403b103c2002e0020002003a403b10020005000440046002003ad03b303b303c103b103c603b1002003c003bf03c5002003ad03c703b503c403b5002003b403b703bc03b903bf03c503c103b303ae03c303b503b9002003bc03c003bf03c103bf03cd03bd002003bd03b1002003b103bd03bf03b903c703c403bf03cd03bd002003bc03b5002003c403bf0020004100630072006f006200610074002c002003c403bf002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002003ba03b103b9002003bc03b503c403b103b303b503bd03ad03c303c403b503c103b503c2002003b503ba03b403cc03c303b503b903c2002egt13 HEB ltFEFF05D405E905EA05DE05E905D5002005D105D405D205D305E805D505EA002005D005DC05D4002005DB05D305D9002005DC05D905E605D505E8002005DE05E105DE05DB05D9002000410064006F006200650020005000440046002005D405DE05D505EA05D005DE05D905DD002005DC05D405D305E405E105EA002005E705D305DD002D05D305E405D505E1002005D005D905DB05D505EA05D905EA002E002005DE05E105DE05DB05D90020005000440046002005E905E005D505E605E805D5002005E005D905EA05E005D905DD002005DC05E405EA05D905D705D4002005D105D005DE05E605E205D505EA0020004100630072006F006200610074002005D5002D00410064006F00620065002000520065006100640065007200200035002E0030002005D505D205E805E105D005D505EA002005DE05EA05E705D305DE05D505EA002005D905D505EA05E8002E05D005DE05D905DD002005DC002D005000440046002F0058002D0033002C002005E205D905D905E005D5002005D105DE05D305E805D905DA002005DC05DE05E905EA05DE05E9002005E905DC0020004100630072006F006200610074002E002005DE05E105DE05DB05D90020005000440046002005E905E005D505E605E805D5002005E005D905EA05E005D905DD002005DC05E405EA05D905D705D4002005D105D005DE05E605E205D505EA0020004100630072006F006200610074002005D5002D00410064006F00620065002000520065006100640065007200200035002E0030002005D505D205E805E105D005D505EA002005DE05EA05E705D305DE05D505EA002005D905D505EA05E8002Egt13 HRV (Za stvaranje Adobe PDF dokumenata najpogodnijih za visokokvalitetni ispis prije tiskanja koristite ove postavke Stvoreni PDF dokumenti mogu se otvoriti Acrobat i Adobe Reader 50 i kasnijim verzijama)13 HUN ltFEFF004b0069007600e1006c00f30020006d0069006e0151007300e9006701710020006e0079006f006d00640061006900200065006c0151006b00e90073007a00ed007401510020006e0079006f006d00740061007400e100730068006f007a0020006c006500670069006e006b00e1006200620020006d0065006700660065006c0065006c0151002000410064006f00620065002000500044004600200064006f006b0075006d0065006e00740075006d006f006b0061007400200065007a0065006b006b0065006c0020006100200062006500e1006c006c00ed007400e10073006f006b006b0061006c0020006b00e90073007a00ed0074006800650074002e0020002000410020006c00e90074007200650068006f007a006f00740074002000500044004600200064006f006b0075006d0065006e00740075006d006f006b00200061007a0020004100630072006f006200610074002000e9007300200061007a002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002c0020007600610067007900200061007a002000610074007400f3006c0020006b00e9007301510062006200690020007600650072007a006900f3006b006b0061006c0020006e00790069007400680061007400f3006b0020006d00650067002egt13 ITA ltFEFF005500740069006c0069007a007a006100720065002000710075006500730074006500200069006d0070006f007300740061007a0069006f006e00690020007000650072002000630072006500610072006500200064006f00630075006d0065006e00740069002000410064006f00620065002000500044004600200070006900f900200061006400610074007400690020006100200075006e00610020007000720065007300740061006d0070006100200064006900200061006c007400610020007100750061006c0069007400e0002e0020004900200064006f00630075006d0065006e007400690020005000440046002000630072006500610074006900200070006f00730073006f006e006f0020006500730073006500720065002000610070006500720074006900200063006f006e0020004100630072006f00620061007400200065002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000200065002000760065007200730069006f006e006900200073007500630063006500730073006900760065002egt13 JPN ltFEFF9ad854c18cea306a30d730ea30d730ec30b951fa529b7528002000410064006f0062006500200050004400460020658766f8306e4f5c6210306b4f7f75283057307e305930023053306e8a2d5b9a30674f5c62103055308c305f0020005000440046002030d530a130a430eb306f3001004100630072006f0062006100740020304a30883073002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000204ee5964d3067958b304f30533068304c3067304d307e305930023053306e8a2d5b9a306b306f30d530a930f330c8306e57cb30818fbc307f304c5fc59808306730593002gt13 KOR ltFEFFc7740020c124c815c7440020c0acc6a9d558c5ec0020ace0d488c9c80020c2dcd5d80020c778c1c4c5d00020ac00c7a50020c801d569d55c002000410064006f0062006500200050004400460020bb38c11cb97c0020c791c131d569b2c8b2e4002e0020c774b807ac8c0020c791c131b41c00200050004400460020bb38c11cb2940020004100630072006f0062006100740020bc0f002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e00300020c774c0c1c5d0c11c0020c5f40020c2180020c788c2b5b2c8b2e4002egt13 LTH ltFEFF004e006100750064006f006b0069007400650020016100690075006f007300200070006100720061006d006500740072007500730020006e006f0072011700640061006d00690020006b0075007200740069002000410064006f00620065002000500044004600200064006f006b0075006d0065006e007400750073002c0020006b00750072006900650020006c0061006200690061007500730069006100690020007000720069007400610069006b007900740069002000610075006b01610074006f00730020006b006f006b007900620117007300200070006100720065006e006700740069006e00690061006d00200073007000610075007300640069006e0069006d00750069002e0020002000530075006b0075007200740069002000500044004600200064006f006b0075006d0065006e007400610069002000670061006c006900200062016b007400690020006100740069006400610072006f006d00690020004100630072006f006200610074002000690072002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002000610072002000760117006c00650073006e0117006d00690073002000760065007200730069006a006f006d00690073002egt13 LVI ltFEFF0049007a006d0061006e0074006f006a00690065007400200161006f00730020006900650073007400610074012b006a0075006d00750073002c0020006c0061006900200076006500690064006f00740075002000410064006f00620065002000500044004600200064006f006b0075006d0065006e007400750073002c0020006b006100730020006900720020012b00700061016100690020007000690065006d01130072006f00740069002000610075006700730074006100730020006b00760061006c0069007401010074006500730020007000690072006d007300690065007300700069006501610061006e006100730020006400720075006b00610069002e00200049007a0076006500690064006f006a006900650074002000500044004600200064006f006b0075006d0065006e007400750073002c0020006b006f002000760061007200200061007400760113007200740020006100720020004100630072006f00620061007400200075006e002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002c0020006b0101002000610072012b00200074006f0020006a00610075006e0101006b0101006d002000760065007200730069006a0101006d002egt13 NLD (Gebruik deze instellingen om Adobe PDF-documenten te maken die zijn geoptimaliseerd voor prepress-afdrukken van hoge kwaliteit De gemaakte PDF-documenten kunnen worden geopend met Acrobat en Adobe Reader 50 en hoger)13 NOR ltFEFF004200720075006b00200064006900730073006500200069006e006e007300740069006c006c0069006e00670065006e0065002000740069006c002000e50020006f0070007000720065007400740065002000410064006f006200650020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e00740065007200200073006f006d00200065007200200062006500730074002000650067006e0065007400200066006f00720020006600f80072007400720079006b006b0073007500740073006b00720069006600740020006100760020006800f800790020006b00760061006c0069007400650074002e0020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e00740065006e00650020006b0061006e002000e50070006e00650073002000690020004100630072006f00620061007400200065006c006c00650072002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000200065006c006c00650072002000730065006e006500720065002egt13 POL ltFEFF0055007300740061007700690065006e0069006100200064006f002000740077006f0072007a0065006e0069006100200064006f006b0075006d0065006e007400f300770020005000440046002000700072007a0065007a006e00610063007a006f006e00790063006800200064006f002000770079006400720075006b00f30077002000770020007700790073006f006b00690065006a0020006a0061006b006f015b00630069002e002000200044006f006b0075006d0065006e0074007900200050004400460020006d006f017c006e00610020006f007400770069006500720061010700200077002000700072006f006700720061006d006900650020004100630072006f00620061007400200069002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002000690020006e006f00770073007a0079006d002egt13 PTB ltFEFF005500740069006c0069007a006500200065007300730061007300200063006f006e00660069006700750072006100e700f50065007300200064006500200066006f0072006d00610020006100200063007200690061007200200064006f00630075006d0065006e0074006f0073002000410064006f0062006500200050004400460020006d00610069007300200061006400650071007500610064006f00730020007000610072006100200070007200e9002d0069006d0070007200650073007300f50065007300200064006500200061006c007400610020007100750061006c00690064006100640065002e0020004f007300200064006f00630075006d0065006e0074006f00730020005000440046002000630072006900610064006f007300200070006f00640065006d0020007300650072002000610062006500720074006f007300200063006f006d0020006f0020004100630072006f006200610074002000650020006f002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002000650020007600650072007300f50065007300200070006f00730074006500720069006f007200650073002egt13 RUM ltFEFF005500740069006c0069007a00610163006900200061006300650073007400650020007300650074010300720069002000700065006e007400720075002000610020006300720065006100200064006f00630075006d0065006e00740065002000410064006f006200650020005000440046002000610064006500630076006100740065002000700065006e0074007200750020007400690070010300720069007200650061002000700072006500700072006500730073002000640065002000630061006c006900740061007400650020007300750070006500720069006f006100720103002e002000200044006f00630075006d0065006e00740065006c00650020005000440046002000630072006500610074006500200070006f00740020006600690020006400650073006300680069007300650020006300750020004100630072006f006200610074002c002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e00300020015f00690020007600650072007300690075006e0069006c006500200075006c0074006500720069006f006100720065002egt13 RUS ltFEFF04180441043f043e043b044c04370443043904420435002004340430043d043d044b04350020043d0430044104420440043e0439043a043800200434043b044f00200441043e043704340430043d0438044f00200434043e043a0443043c0435043d0442043e0432002000410064006f006200650020005000440046002c0020043c0430043a04410438043c0430043b044c043d043e0020043f043e04340445043e0434044f04490438044500200434043b044f00200432044b0441043e043a043e043a0430044704350441044204320435043d043d043e0433043e00200434043e043f0435044704300442043d043e0433043e00200432044b0432043e04340430002e002000200421043e043704340430043d043d044b04350020005000440046002d0434043e043a0443043c0435043d0442044b0020043c043e0436043d043e0020043e0442043a0440044b043204300442044c002004410020043f043e043c043e0449044c044e0020004100630072006f00620061007400200438002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e00300020043800200431043e043b043504350020043f043e04370434043d043804450020043204350440044104380439002egt13 SKY ltFEFF0054006900650074006f0020006e006100730074006100760065006e0069006100200070006f0075017e0069007400650020006e00610020007600790074007600e100720061006e0069006500200064006f006b0075006d0065006e0074006f0076002000410064006f006200650020005000440046002c0020006b0074006f007200e90020007300610020006e0061006a006c0065007001610069006500200068006f0064006900610020006e00610020006b00760061006c00690074006e00fa00200074006c0061010d00200061002000700072006500700072006500730073002e00200056007900740076006f00720065006e00e900200064006f006b0075006d0065006e007400790020005000440046002000620075006400650020006d006f017e006e00e90020006f00740076006f00720069016500200076002000700072006f006700720061006d006f006300680020004100630072006f00620061007400200061002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002000610020006e006f0076016100ed00630068002egt13 SLV ltFEFF005400650020006e006100730074006100760069007400760065002000750070006f0072006100620069007400650020007a00610020007500730074007600610072006a0061006e006a006500200064006f006b0075006d0065006e0074006f0076002000410064006f006200650020005000440046002c0020006b006900200073006f0020006e0061006a007000720069006d00650072006e0065006a016100690020007a00610020006b0061006b006f0076006f00730074006e006f0020007400690073006b0061006e006a00650020007300200070007200690070007200610076006f0020006e00610020007400690073006b002e00200020005500730074007600610072006a0065006e006500200064006f006b0075006d0065006e0074006500200050004400460020006a00650020006d006f0067006f010d00650020006f0064007000720065007400690020007a0020004100630072006f00620061007400200069006e002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000200069006e0020006e006f00760065006a01610069006d002egt13 SUO ltFEFF004b00e40079007400e40020006e00e40069007400e4002000610073006500740075006b007300690061002c0020006b0075006e0020006c0075006f00740020006c00e400680069006e006e00e4002000760061006100740069007600610061006e0020007000610069006e006100740075006b00730065006e002000760061006c006d0069007300740065006c00750074007900f6006800f6006e00200073006f00700069007600690061002000410064006f0062006500200050004400460020002d0064006f006b0075006d0065006e007400740065006a0061002e0020004c0075006f0064007500740020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e00740069007400200076006f0069006400610061006e0020006100760061007400610020004100630072006f0062006100740069006c006c00610020006a0061002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030003a006c006c00610020006a006100200075007500640065006d006d0069006c006c0061002egt13 SVE ltFEFF0041006e007600e4006e00640020006400650020006800e4007200200069006e0073007400e4006c006c006e0069006e006700610072006e00610020006f006d002000640075002000760069006c006c00200073006b006100700061002000410064006f006200650020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e007400200073006f006d002000e400720020006c00e4006d0070006c0069006700610020006600f60072002000700072006500700072006500730073002d007500740073006b00720069006600740020006d006500640020006800f600670020006b00760061006c0069007400650074002e002000200053006b006100700061006400650020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e00740020006b0061006e002000f600700070006e00610073002000690020004100630072006f0062006100740020006f00630068002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e00300020006f00630068002000730065006e006100720065002egt13 TUR ltFEFF005900fc006b00730065006b0020006b0061006c006900740065006c0069002000f6006e002000790061007a006401310072006d00610020006200610073006b013100730131006e006100200065006e0020006900790069002000750079006100620069006c006500630065006b002000410064006f006200650020005000440046002000620065006c00670065006c0065007200690020006f006c0075015f007400750072006d0061006b0020006900e70069006e00200062007500200061007900610072006c0061007201310020006b0075006c006c0061006e0131006e002e00200020004f006c0075015f0074007500720075006c0061006e0020005000440046002000620065006c00670065006c0065007200690020004100630072006f006200610074002000760065002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000200076006500200073006f006e0072006100730131006e00640061006b00690020007300fc007200fc006d006c00650072006c00650020006100e70131006c006100620069006c00690072002egt13 UKR ltFEFF04120438043a043e0440043804410442043e043204430439044204350020044604560020043f043004400430043c043504420440043800200434043b044f0020044104420432043e04400435043d043d044f00200434043e043a0443043c0435043d044204560432002000410064006f006200650020005000440046002c0020044f043a04560020043d04300439043a04400430044904350020043f045604340445043e0434044f0442044c00200434043b044f0020043204380441043e043a043e044f043a04560441043d043e0433043e0020043f0435044004350434043404400443043a043e0432043e0433043e0020043404400443043a0443002e00200020042104420432043e04400435043d045600200434043e043a0443043c0435043d0442043800200050004400460020043c043e0436043d04300020043204560434043a0440043804420438002004430020004100630072006f006200610074002004420430002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002004300431043e0020043f04560437043d04560448043e04570020043204350440044104560457002egt13 ENU (Use these settings to create Adobe PDF documents best suited for high-quality prepress printing Created PDF documents can be opened with Acrobat and Adobe Reader 50 and later)13 gtgt13 Namespace [13 (Adobe)13 (Common)13 (10)13 ]13 OtherNamespaces [13 ltlt13 AsReaderSpreads false13 CropImagesToFrames true13 ErrorControl WarnAndContinue13 FlattenerIgnoreSpreadOverrides false13 IncludeGuidesGrids false13 IncludeNonPrinting false13 IncludeSlug false13 Namespace [13 (Adobe)13 (InDesign)13 (40)13 ]13 OmitPlacedBitmaps false13 OmitPlacedEPS false13 OmitPlacedPDF false13 SimulateOverprint Legacy13 gtgt13 ltlt13 AddBleedMarks false13 AddColorBars false13 AddCropMarks false13 AddPageInfo false13 AddRegMarks false13 ConvertColors ConvertToCMYK13 DestinationProfileName ()13 DestinationProfileSelector DocumentCMYK13 Downsample16BitImages true13 FlattenerPreset ltlt13 PresetSelector MediumResolution13 gtgt13 FormElements false13 GenerateStructure false13 IncludeBookmarks false13 IncludeHyperlinks false13 IncludeInteractive false13 IncludeLayers false13 IncludeProfiles false13 MultimediaHandling UseObjectSettings13 Namespace [13 (Adobe)13 (CreativeSuite)13 (20)13 ]13 PDFXOutputIntentProfileSelector DocumentCMYK13 PreserveEditing true13 UntaggedCMYKHandling LeaveUntagged13 UntaggedRGBHandling UseDocumentProfile13 UseDocumentBleed false13 gtgt13 ]13gtgt setdistillerparams13ltlt13 HWResolution [2400 2400]13 PageSize [612000 792000]13gtgt setpagedevice13

Page 22: ΑΡΧΑΓΓΕΛΩΝ ΛΟΓΟΣ καλοκαιρι 2010

22

Ἀρχαγγέλων Λόγος

Ἡ Ἀγάπη τοῦ Θεοῦ Ἅγιος Ἰουστῖνος Πόποβιτς

θρώπινη καρδιά πού ἀγαπᾶ καί θυσιά-ζεται γιά τούς ἀδελφούς Ἐπειδή ὅλες αὐτές οἱ θεϊκές τελειότητες μέσα ἀπό τίς θεϊκές δυνάμεις ἀναπτύσσουν πλουτίζουν ἀπεγκλωβίζουν τήν ἀν-θρώπινη αἴσθηση τῆς προσωπικῆς ἀ-θανασίας καί τῆς αἰώνιας ζωῆς καθώς καί τήν αἴσθηση τῆς ἀθανασίας καί τῆς αἰώνιας ζωῆς τῶν ἀδελφῶν

Ἐάν ἀγαπῶμεν ἀλλή-λους ὁ Θεός ἐν ἡμῖν μέ-νει καί ἡ ἀγάπη αὐτοῦ τετελειωμένη ἐστίν ἐν ἡ-μῖν (Ἰωαν Α΄ 4 12) Ἡ ἀγάπη φέρει τόν Θεό μέσα στήν ψυχή ὥστε πάντα ζεῖ ἐν Αὐτῷ καί μ αὐτόν τόν τρόπο βλέ-πει τόν Θεό πού κατά τά ἄλλα εἶναι ἀόρατος Ὁ Θεός διά τῆς ἀγάπης ἔγινε ἄνθρωπος ἐνσαρ-

κώθηκε Ἔτσι καί ὁ ἄνθρωπος διά τῆς ἀγάπης θεοῦται θεοποιεῖται γίνε-ται laquoθεός κατά χάρινraquo Ὁ ἀόρατος Θε-ός διά τῆς ἀγάπης γίνεται ἁπτός ὁρα-τός Ἐπειδή ἡ θεϊκή ἀγάπη εἶναι σαρ-κοποιητική δύναμη μεταφέρει καί ἐν-σαρκώνει τόν ἀγαπῶντα μέσα στόν ἀ-γαπώμενο Οἱ ζωές τους ἑνώνονται σέ μία ζωή οἱ ψυχές τους σέ μία ψυχή οἱ καρδιές τους σέ μία καρδιά Καί ἐκεῖ-νοι αἰσθάνονται τόν ἑαυτό τους ὡς ἕ-να ἄν καί παραμένουν δύο ξεχωριστά πρόσωπα Αὐτό ἰσχύει γιά ὅλα τά μέλη

Ἡ ἀγάπη τοῦ Θεοῦ ζεῖ στόν ἄνθρωπο καί δρᾶ μέσα του καί γύρω ἀπ αὐτόν διά

τῶν ὑπολοίπων θεϊκών ἀρετῶν καί τῶν Ἁγίων δυνάμεων Μέσα ἀπ αὐτές ἐμφανίζεται πραγματώνεται συγκε-κριμενοποιεῖταιmiddot εἶναι τά ἔργα της οἱ μαρτυρίες της ἡ ἀληθινότητά της Ὡς πρός αὐτήν τήν θεανθρώ-πινη δραστηριότητά της καί ἀληθινότητά της ἐ-κείνη διακρίνεται ἀπό τίς ὑπόλοιπες ἐπονομα-ζόμενες ἀγάπες ψευδοα-γάπες τίς ἀφηρημένες τίς πρόσκαιρες τίς φαν-τασμένες τίς οὑμανιστι-κές τίς ἀνθρωποειδεῖς Ἡ ἀγάπη εἶναι ἀληθινή ὅ-ταν πράττει γιά τούς ἀ-δελφούς ὅλα τά εὐαγγε-λικά ἔργα τήν δικαιοσύ-νη τήν ἐλεημοσύνη τήν προσευχή κλπ Αὐτά εἶναι τά χνάρια της τά ση-μάδια τῆς ἰδιαιτερότητάς της ἡ ζωή της

Γι αὐτό ὁ ἅγιος Θεολόγος εὐαγγελίζε-ται Τεκνία μου μή ἀγαπῶμεν λόγῳ μηδέ τῇ γλώσσῃ ἀλλ ἐν ἔργῳ καί ἀλη-θείᾳ (Ἰωαν Α΄ 318-19)

Ἡ Θεία Ἀλήθεια εἶναι ψυχή τῆς Θεί-ας ἀγάπηςmiddot καί σ αὐτήν ὑπάρχουν ὅ-λες οἱ θεῖες τελειότητες Αὐτό εἶναι ἐ-κεῖνο πού πράγματι παρηγορεῖ τήν ἀν-

23

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

τῆς Ἐκκλησίας Μέ τήν ἀλληλοαγάπη ζοῦν ὁ ἕνας στόν ἄλλον ὁ ἕνας σέ ὅλους καί ὅλοι σέ ἕναν κατά τόν ἴδιο τρόπο σκέπτονται αἰσθάνονται καί πράττουν συλλογικά laquoσύν πᾶσι τοῖς ἁγί-οιςraquo (Ἐφ γ΄18) Εἶναι ἐκεῖνο πού εἰπώ-θηκε στίς Πράξεις laquoΤοῦ δέ πλήθους τῶν πιστευσάντων ἦν ἡ καρδία καί ἡ ψυχή μία ἀλλrsquo ἦν αὐτοῖς ἅπαντα κοι-νάraquo

Βιώνοντας τήν ἀγάπη τοῦ Χρι-στοῦ ὁ ἄνθρωπος ἐγκαθιστᾶ τόν Θεό στήν ψυχή του ζεῖ μ Αὐτόν σκέπτε-ται μ Αὐτόν αἰσθάνεται μ Αὐτόν πράττει μ Αὐτόν μέ μία λέξη laquoὁ Θεός ἐν αὐτῷ μένειraquo Ὡς ἐκ τούτου ὁ Θεός γι αὐτόν εἶναι τό πιό ἄμε-σο βίωμα ἡ πιό ἄμεση πραγματικότητα ἡ πιό ὀ-φθαλμοφανής δοκιμή ἡ πιό ἔμπρακτη ἐμπειρία Καί ὅταν ὁ Θεός μένει στόν ἄνθρωπο τελειοποιεῖ καί τήν ἀγάπη τοῦ ἀνθρώ-που Ἐπειδή ἐξ Αὐτοῦ βαθμιαῖα ξεχύνεται στήν ψυχή τοῦ ἀνθρώπου ἡ θεϊ-κή ἀγάπη αὐξάνεται σέ ὁλο καί πιό τέλεια ἀγάπη μέσῳ τῶν ὑπολοίπων ἁ-γίων ἀρετῶν ἕως τελικά νά laquoἀγαπο-ποιήσειraquo ὅλο τό laquoεἶναιraquo του Κι ἐκεῖνο τότε δέν γνωρίζει ὅριο στήν ἀγάπη ἐ-πειδή laquoὁ Θεός ἀγάπη ἐστίνraquo γι αὐτό ἡ θεϊκή ἀγάπη καί δέν ἔχει ὅρια Ἔξω ἀπό τήν ἀγάπη εἶναι ὁ θάνατος ἡ νέκρωση ἡ θνητότητα laquoὁ μή ἀγα-πῶν τόν ἀδελφόν μένει ἐν τῷ θανά-τῳraquo (ἸωανΑ΄ 314) Γιατί Ἐπειδή μό-νο ἡ ἀγάπη τσακίζει τήν φυλακή τοῦ ἐ-γωϊσμοῦ βγάζει τήν ψυχή ἀπό τήν οἴη-ση ἀπό τόν αὐτοαποκλεισμό ἀπό τήν

αὐτοαπομόνωση καί τήν φέρνει σέ φι-λική σχέση μέ τόν ἀδελφό ὡς ζωντανό ὄν ὡς φορέα τῆς ζωῆς Ὁ μή ἀγαπῶν μένει ἐν τῷ θανάτῳ μέ-σα στά ἐγωϊστικά κλειστά πρόσκαιρα αἰσθήματα σκέψεις διαθέσεις πάντα κλειστός μέσα στόν ἑαυτό του στήν φυλακή τοῦ ἐγωϊσμοῦ του τῆς φιλαυ-τίας του λόγῳ τῶν ὁποίων καί σαπίζει ἡ ψυχή μέσα του σαπίζουν οἱ σκέψεις σαπίζουν τά αἰσθήματα καί πεθαί-νουν πεθαίνουν πεθαίνουν Ἡ ψυχή πού μένει ἐν τῷ θανάτῳ ὄζει θάνατο καί ὅλες οἱ σκέψεις της τά αἰσθήματα οἱ ἐπιθυμίες καί οἱ διαθέσεις Ἀπό αὐτή τήν πανθανάτωση μόνο ἡ θεϊκή ἀγάπη ἀνασταίνει τήν ψυχή καί τήν ὁδηγεῖ στήν ζωή τήν αἰώνια Τότε

ὅλη ἡ ψυχή εὐωδιάζει ἀ-θανασία

Ἡ ἀγάπη νικητής τοῦ θανάτου ἡ ἀγάπη - σω-τῆρας ἀπό τόν θάνατο Ἀγάπη ποιό εἶναι τό ὄ-νομά σου ἐάν ὄχι ὁ Χρι-στός Ἐπειδή Αὐτός ὄν-τως εἶναι ὁ νικητής τοῦ θανάτου μέ τήν ἀγάπη νικᾶ τόν θάνατο γιά τούς

ἀνθρώπους Ἡ ἀγάπη ἀθανατοποιεῖ τό ἀνθρώπινο ὄν ἐπειδή τό γεμίζει μέ θεϊ-κή ζωή Εἶναι θεοποιητική θεοδημι-ουργική δύναμη Θέλεις νά αἰσθανθεῖς ἀθάνατος σrsquo αὐτόν τόν κόσμο Ἀγάπα τούς ἀδελφούς ἀγάπα τούς ἀνθρώ-πους ὡς ἀδελφούς Σrsquo αὐτό ἔγκειται ἡ ἀληθινή χαρά τῆς ζωῆς χαρά πού κα-νείς δέν μπορεῖ νά πάρει ἀπό τόν ἄν-θρωπο οὔτε σrsquoαὐτόν οὔτε στόν ἄλλο κόσμο καί τήν χαράν οὐδείς αἴρει ἀφrsquo ὑμῶν (Ἰωαν ιστ΄ 22)

Ἁγ Ἰουστῖνος Πόποβιτς Ἑρμηνεία ἐπι-στολῶν Ἁγ Ἰωάννου Θεολόγου ἐκδ Ἐν πλῷ

24

Ἀρχαγγέλων Λόγος

Νά εἴμαστε αἰσιόδοξοι Ἅγιος Νικόλαος Βελιμίροβιτς

Ὁ Ἅγιος Νικόλαος Βελιμίροβιτς γεννήθηκε στίς 23 ∆εκεμβρίου τοῦ 1880 Σπού-δασε στήν Ἐλβετία στήν Ἀγγλία καὶ στήν Ρωσία Μοναχὸς ἔγινε στίς 20 ∆εκεμ-βρίου 1909 Τό 1919 ἐκλέγεται ἐπίσκοπος Ζίτσης Τὸ 1941 συλλαμβάνεται ἀπὸ τοὺς Γερμανοὺς καὶ μετὰ ἀπὸ ἕνα μεγάλο διάστημα φυλάκισής του στήν Σερβία μεταφέρεται μαζὶ μὲ τὸν Πατριάρχη Γαβριὴλ τό 1944 στό Νταχάου ἀπό ὅπου καὶ ἀπελευθερώνονται ἀπό τίς συμμαχικὲς δυνάμεις τό 1945 Μετὰ τὴν ἀπελευ-θέρωση ὁ Ἅγ Νικολαος μεταβαίνει στήν Ἀγγλία καὶ ἀπὸ ἐκεῖ στήν Ἀμερική ὅ-που καὶ πεθαίνει στίς 18 Μαρτίου 1956 Ἡ Σύνοδος τῆς Σερβικῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας τὸν ἀνακήρυξε Ἅγιο καὶ ἡ μνήμη του τιμᾶται στίς 3 Μαΐου

Ο ἱ ἄνθρωποι δέν μποροῦν νά συνεχίσουν νά παρατη-ροῦν τὰ πάντα ὑπὸ τὴν ὀπτικὴ γωνία τῆς αἰωνιότη-τας Ὅμως ὅλα ὅσα αὐτὸς ὁ πολιτισμὸς παράγει τὰ

παράγει γιά τὴν αἰωνιότητα Ἡ ἀγάπη καὶ ἡ φιλία μας εἶναι μὴ πεπερασμένες ὅπως καὶ ὁ κόσμος καὶ ἀκόμα πιὸ ἀξεπέρα-στες ἀπὸ τὸν κόσμο Ὅλα ὅσα ἔζησαν στήν γῆ ζοῦν καὶ σή-μερα σrsquo αὐτὸ τὸ νοητὸ πνευματικὸ περιβάλλον καὶ ὅλα ὅσα ζοῦν σήμερα θὰ ζήσουν αἰώνια πάλι σrsquo αὐτὸ τὸ περιβάλλον Ἡ ἀγάπη καὶ ἡ φιλία μας δέν καθαιροῦνται μὲ τὸν θάνατο ἀλλὰ προεκτείνονται σὲ μία μακρὰν καθαρότερη καὶ ἀνώτε-ρη καὶ ἰσχυρότερη μορφὴ στόν ἄλλο κόσμο Ἀνάμεσα σὲ ἐ-κεῖνο τὸν κόσμο καὶ σrsquo αὐτὸν τὸν κόσμο τὰ ὅρια τὰ φτιάχνει μόνο ἡ δικὴ μας μυωπία ∆έν βλέπουμε τὴν προέκταση αὐτῆς

τῆς ζωῆς μετὰ τὸν θάνατο καὶ γιrsquo αὐτὸ ὁ θάνατος μᾶς φαίνεται σὰν ψαλίδι πού κόβει ὅλα τὰ νήματα καὶ τὶς σχέσεις ἀνάμεσα στούς νεκροὺς καὶ τοὺς ζωντανοὺς καὶ τὸ ὁποῖο καὶ ἀπὸ μᾶς κάθε μέρα ἀποκόβει ἀπὸ ἕνα μέρος ὅταν μᾶς χωρίζει ἀ-πὸ τὴν ἀγάπη μας τήν φιλία μας καὶ τήν χαρὰ μας Ἐμεῖς δέν βλέπουμε ὅμως μποροῦμε νά δοῦμε Μποροῦμε νά δοῦμε μὲ τὸ πνεῦμα μας τὸ τώρα γιά τὸ τώρα ἀλλὰ θὰ ἔρθει καιρὸς σύντομα θὰ ἔρθει ὅταν καὶ τὰ φυσικὰ μας μάτια θὰ βλέ-πουν καὶ τὸν πνευματικὸ κόσμο Ἐμεῖς παρrsquo ὅλα αὐτὰ πιστεύουμε Φώναζαν οἱ χριστιανοὶ μάρτυρες καθώς τούς ἔριχναν στήν πυρὰ Κατασπαράζονταν ἀπὸ τὰ θηρία καὶ ψιθύριζαν Ἐμεῖς παρrsquo ὅλα αὐτὰ ἐλπίζουμε Καρφωμένοι στούς σταυροὺς στέναζαν Ἐμεῖς παρrsquo ὅ-λα αὐτὰ ἀγαπᾶμε Τοὺς κατεδίωξαν καὶ κακοὶ καὶ καλοί αὐτοκράτορες καὶ οἱ Νέρωνες καὶ οἱ Τραϊανοὶ στήν Ἀσία καὶ στήν Ἀφρικὴ στά Βαλκάνια καὶ στήν Βρετανία τοὺς περιφρόνησαν σὰν νά ἦταν μιάσματα τοὺς ἀπομάκρυναν σὰν ἄ-χρηστες πέτρες τοὺς τίναξαν σὰν σκόνη ἀπὸ τὰ πόδια τους

25

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

Οἱ μορφωμένοι δέν ἤθελαν νά τοὺς καταλάβουν οἱ ἰσχυροὶ δέν ἤθελαν νά τοὺς ἀκούσουν οἱ πλούσιοι δέν ἤθελαν νά τοὺς προστατεύσουν Ὁλόκληρος ὁ κόσμος ἦταν κουφός ἀπέναντι στίς ἱκεσίες τους τὰ ἄγρια θηρία εἶχαν περισσοτέ-ρους φίλους ἀπὸ ὅτι αὐτοὶ οἱ νεκροὶ στούς τάφους δέν ζήλευαν τήν ζωή τους Παρrsquo ὅλα αὐτὰ ὅμως ἐκεῖνοι ὅσο ἡ γῆ περιστρεφόταν στόν ἀέρα κοιτάζοντας τὸν ἥλιο καὶ κουβαλῶντας μέσα της τὰ σκουλήκια σήκωναν τὸ βλέμμα στόν ἥλιο κι ἔλεγαν laquoἘμεῖς παρrsquo ὅλα αὐτὰ ἀγαπᾶμε ἐλπίζουμε καὶ πιστεύουμε Ἀγαπᾶμε αὐτὴ τήν μαρτυρική ζωή καὶ ἐλπίζουμε στήν καλύτερη καὶ πιστεύου-με στό μοναδικὸ Παντοδύναμο πού εἶναι πιὸ ψηλὰ ἀπὸ τὸν ἥλιο καί πού μετράει ὅλους τοὺς πόνους μας καὶ ὅλες τίς ἀδικίες τῶν βασανιστῶν μαςraquo Αὐτὴ τὴν πεταμένη πέ-τρα πού μὲ τὸ πόδι ἀπομάκρυναν οἱ οἰκοδόμοι τῆς τότε κοινωνικῆς ζωῆς παρέλαβε ὁ θεϊκὸς Οἰκοδόμος τῆς οἰκου-μένης γιά θεμέλιο τῆς Ἐκκλησίας Του αὐτὸ τὸ πιὸ μεγάλο οἰκοδόμημα τοῦ ὀπτιμισμοῦ πού χτίστηκε ποτέ στήν γῆ Νά εἴμαστε αἰσιόδοξοι ὅταν πάσχουμε γιατὶ τίποτα ἀπrsquo ὅ-σα παθαίνουμε δέν εἶναι χωρὶς στόχο καὶ χωρὶς νόημα Κά-θε πάθημα ἀποτελεῖ βασικὸ γεγονὸς ἐν γένει στήν ζωὴ τῆς ἀνθρωπότητας Εἶναι σὰν ἕνα εἰσιτήριο πού πληρώνουμε μπαίνοντας σὲ αὐτὸ τὸ παγκόσμιο θέατρο τὸ ὁποῖο ὁ Θεὸς φώτισε μὲ πολλοὺς ἥ-λιους καὶ τὸ στόλισε μὲ πολλὰ θαυμαστὰ σενάρια Ἐμένα τρεῖς φορὲς τά παθήμα-τά μου μέ ἔφτασαν κοντά στόν θάνατο Καί μπορῶ νά σᾶς μαρτυρήσω ὅτι δέν ἦταν ἀνυπόφορα οὔτε φοβερὰ Τὰ ἐνθυμοῦμαι εὐχάριστα γιατὶ αὐτὰ εἶναι πού ἔ-καναν τήν ζωή μου σήμερα ὀμορφότερη καὶ τὴν ψυχή μου πληρέστερη καὶ δυνα-τότερη Νά εἴμαστε αἰσιόδοξοι ὅταν χάνουμε ὅπως καὶ ὅταν κερδίζουμε ὅταν γερνᾶμε ὅπως καὶ ὅταν εἴμαστε νέοι Κάθε ἡλικία ἔχει τὸ μεγαλεῖο της καὶ τὴν ἰδι-αίτερη ὀμορφιὰ της Καὶ ἡ ψυχὴ μιᾶς ὀγδοντάχρονης σκιρτᾶ μπροστὰ στήν χαρὰ καὶ τήν λύπη μὲ τὸν ἴδιο τρόπο πού τὸ κάνει καὶ ἡ ψυχὴ ἑνὸς νέου καὶ ὁρμητικοῦ πλάσματος Νά εἴμαστε αἰσιόδοξοι σὰν χριστιανοὶ γιατὶ στήν πίστη μας ἔβρισκαν τίς παρηγοριὲς οἱ πιὸ ἀπελπισμένοι τίς ἐμπνεύσεις οἱ μεγαλύτεροι καλλιτέχνες οἱ με-γαλύτεροι καὶ καλύτεροι ἄνθρωποι τῶν τελευταίων δεκαεννέα αἰώνων Νά εἴμα-στε αἰσιόδοξοι στήν σκέψη γιατὶ μόνο ἡ αἰσιόδοξη σκέψη φτάνει ὡς τὸν Θεὸ Νά εἴμαστε αἰσιόδοξοι στά αἰσθήματα γιατὶ ἡ αἰσιοδοξία εἶναι φάρμακο γιά τήν θλίψη καὶ πηγὴ πραγματικῆς καὶ αἰωνίας χαρᾶς Νά εἴμαστε αἰσιόδοξοι στά ἔργα μας γιατὶ τὰ ἔργα μας ὑφαίνονται στόν ἱ-στὸ τοῦ Θεοῦ καὶ παραμένουν αἰώνια ὅπως τὰ ἔργα τοῦ Θεοῦ Νά εἴμαστε αἰσιόδοξοι ἀφοῦ ἡ ζωὴ εἶναι αἰσιοδοξία καὶ ἐμεῖς οἱ ἄνθρωποι εἴμαστε οἱ καλύ-τεροι στυλοβάτες καὶ οἱ ὀμορφότεροι ἐκφραστὲς τῆς ζωῆς Νά εἶσαι αἰσιόδοξος σημαίνει νά ζεῖς καὶ δικαίως νά ἐκτιμᾶς τήν ζωή Ἀπόσπασμα ἀπό τό βιβλίο laquoἈργά βαδίζει ὁ Χριστόςraquo ἐκδ Ἐν πλῷ

26

Ἀρχαγγέλων Λόγος

Ἐ μεῖς οἱ χριστιανοί οἱ ἀποκαλούμενοι παλαιότερα Ὁδῖτες Εἴμαστε οἱ ἀ-ποσυνάγωγοι οἱ ἀσεβεῖς τοῦ laquoνόμου τοῦ Θεοῦraquo οἱ παράνομοι τῶν με-γάλων αὐτοκρατοριῶν οἱ ἀντιρρησίες τῶν βασιλιάδων οἱ ἐπικηρυγμέ-

νοι εἰς θάνατον Ἐμεῖς πού ἀγαπήσαμε τό Φῶς πού ὡς κόλαση ὁρίσαμε τήν ἀχα-ριστία καί τήν μιζέρια κι ὕστερα μᾶς φυλάκισαν στά κολαστήρια βαρυφορτωμέ-νων μέ μεγάλα λόγια οὐτοπικῶν παραδείσων γιατί τάχα ἐνοχλοῦσαν οἱ σκοτα-διστικές ἰδέες μας Οἱ πτωχοί τῷ πνεύματι σrsquo ἕνα κόσμο πού νομίζει ὅτι τά ξέρει ὅλα Κάποιοι ἀπό μᾶς κάποτε ἁλώνισαν τόν κόσμο μέ δύο σανδάλια καί τήν ψυ-χή ξεχειλισμένη ἀπό Χριστό κάποιοι ἀπό ἐμᾶς καταδικάστηκαν ὡς ἄθεοι κι ἐ-παναστάτες γιατί δέν προσκυνοῦσαν κάποιοι ἀπό ἐμᾶς πέθαναν ἀπrsquo τούς λοι-μούς περιμαζεύοντας ἄρρωστα παιδιά πού τά πετοῦσαν στό δρόμο γιά τό laquoκοινό καλόraquo Ἔτσι μᾶς ἔμαθαν οἱ παλιοί συνοδοιπόροι μας νά μένουμε στά παρασκήνια ὅταν ὁ κόσμος ζεῖ τήν κάθε παρωδία του γιά νά τοῦ ἁπλώνουμε τά χέρια μας ὅ-

ταν ἡ αὐλαία καταρρέει Ἐμεῖς τῆς κάθε ἐποχῆς οἱ Ὁδῖ-τες πεθάναμε συχνά γιά ὅτι πιστέψαμε κλάψαμε γιά τόν κόσμο πού κατρακυλοῦσε ὅταν ὅλοι χειροκροτοῦ-σαν ξέφρενα τήν πρόοδό του κοιτάξαμε μέ τήν ψυχή φουσκωμένη ἀπό χαρά τόν ἥλιο χαμογελῶντας σάν παι-διά ὅταν ὁ κόσμος γκρίνιαζε Ὁ κόσμος πού ὕστερα ἀπό τόσο χειροκρότημα κατρακυλοῦσε ὁ κόσμος πού μᾶς θε-ωροῦσε ἀφελεῖς καί μᾶς περιγελοῦσε

Μᾶς λένε δεισιδαίμονες ἐκεῖνοι πού φοβοῦνται τόν Θεό ἤ τούς laquoκακούςraquo τούς δυτικούς ἤ τούς ἀνατολίτες ἤ τό

κακό τό μάτι τῆς γειτόνισσας τούς Ἀμερικάνους τούς Κινέζους ἤ τούς Ρώσους τούς συνωμότες ἤ τούς ἐξωγήινους ἤ τήν γρουσουζιά τους ἐπειδή δέν πρόλαβαν νά φτύσουν τόν κόρφό τους Ὀπισθοδρομικούς μᾶς λένε ἀκόμα οἱ δῆθεν ἐκσυγ-χρονιστές τῆς ἰστορίας μέ τά λόγια τά ξύλινα καί τά χέρια τά βαμμένα μέ αἷμα

Ἔτσι εἴμαστε ἐμεῖς οἱ ἀποκαλούμενοι Ὁδῖτες Πού ξέρουμε πώς μές στήν ἁμαρτία ἡ χάρη περισσεύει καί δέ βαστάει ἡ ἀπελπισία στήν ψυχή μας Πού μάθαμε μέ τό αἷμα τῆς ψυχῆς μας πώς ἐπανάσταση θά πεῖ νά τά βάζεις μέ τό δυνάστη καί τό χά-ος μέσα σου Τόσες αὐτοκτονίες γύρω τους κι ἐμᾶς πού ὑμνοῦμε τήν Ζωή μᾶς βλέ-πουν οἱ laquoπολιτισμένοιraquo σάν χαμένους Πολιτικῶς ὀρθοί δέν γίναμε ποτέ γιατί οὔ-τε ἀπό πολιτική οὔτε ἀπό ὀρθότητα λογαριάζει ἡ συγχώρεση

Ἐμεῖς γινήκαμε δειλοί ὅταν θάρρος σήμαινε νά σκοτώνεις τόν ἄλλο γιά νά τοῦ laquoμάθεις νά σκέπτεταιraquo Ἐμεῖς οἱ φτωχούληδες τοῦ Θεοῦ τό ἁλάτι τῆς γῆς γνωρί-ζουμε τόν Θεό ἀπό τά μάτια τοῦ ἀδελφοῦ καί τά λάθη μας ἀπrsquo τό ἁπλωμένο χέρι

Οἱ Ὁδῖτες Ἐλευθερία Ρούση θεολόγος - ἐκπαιδευτικός

27

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

τοῦ Χριστοῦ ἀντίκρυ μας Οἱ Ὁδῖτες βλέπεις μετροῦν τόν κόσμο μrsquo ἀγκαλιές καί χαμόγελα ἔτσι πού δέν ἀγοράζεται ποτέ ἡ ἐλπίδα τους οὔτε πουλιέται Μοναχά μοιράζεται καί ὅταν λιγοστεύει τῆς δίνει Λόγο ὁ οὐρανός νά πορεύεται Γιrsquo αὐτό οἱ χριστιανοί δέ νοιώθουν μόνοι μά προσεύχονται γιά τήν μοναξιά πού βασιλεύ-ει στίς ψυχές τῶν ἀνθρώπων

Μόνο αὐτή τήν μέρα ἔχω κι εἶναι ὅτι ἔχω τούτη ἡ μέρα Κι ἄν μέ ρωτήσεις θά σοῦ πῶ πώς θέλω νά μαι μέ ἐτούτους τούς τρελούς τούς Ὁδῖτες πού λένε laquoταξίδιraquo τήν ζωή καί ∆ρόμο τόν Θεό τους πού ἔχουν γιά Θεό Ἐκεῖνον πού ἔκλαψε γιrsquo αὐ-τούς καί πού χαμογελοῦσε στά παιδιά Ἐκεῖνον πού ἔβαλε πάνω ἀπό τίς ἔνθεες αὐταπάτες τῶν νόμων καί τίς ἐπηρμένες πολιτικῶς ὀρθές διακηρύξεις τήν Ἀγάπη Θέλω νά πορευτῶ μέ λογισμό καί μrsquo ὄνειρο τόν δρόμο τόν λιγότερο ταξιδεμένο μέ Πνεῦμα καί Ἀλήθεια πεινῶντας καί διψῶντας τήν δικαιοσύνη μέ ἔρωτα γιά τήν ζωή πού νά μήν τήν ἀφήσω νά τελειώσει ποτέ καί λέω νrsquo ἀφήσω τίς ἦττες καί τίς κρίσεις γιά ἐκείνους πού ὀνειρευτῆκαν ἕνα καθωσπρέπει ἐξοχικό μία δόξα ἀ-δειανή κι ἕνα αὐτοκίνητο ἀκριβό γιά μέσ τήν πόλη

ΥΓ Ξέρω θά πεῖς πώς κάποιοι ἀπό ἐμᾶς ἔπραξαν τ ἀντίθετα στό διάβα τοῦ χρό-νου Ὑπηρέτησαν τίς ἐξουσίες σαγηνεύτηκαν ἀπό τήν δόξα καί τόν πλοῦτο ξέ-χασαν τόν λόγο τῆς Ἀγάπης φανατίστηκαν καί πρόδωσαν τόν λόγο τοῦ Χρι-στοῦ Κι ἄλλοι πάλι συγκρότησαν Ἱερές Ἐξετάσεις πολεμικές ἐπιχειρήσεις καί ἐξοντώσεις ἀντιπάλων ∆ίκιο ἔχεις μά ἐγώ σοῦ μιλάω γιά ὅσους ποθοῦν τόν δρό-μο Του ν ἀκολουθήσουν τούς Ὁδῖτες

Ὁδῖτες Ἐτσι ὀνομάζονταν τά πρῶτα χρόνια οἱ Χριστιανοί Ἡ ὀνομασία laquoΧριστιανόςraquo δόθηκε γιά πρώτη φορά στήν Ἀντιόχεια

∆έν γνωρίζεις ὅτι ἀποδημία εἶναι ὁ παρών βίος Νομίζεις πώς εἶσαι πολίτης

Ὁδίτης εἶσαι ὄχι πολίτης ἀλλ ὁδίτης εἶσαι καί ὁδοιπόρος Μήν πεῖς ἔχω αὐτή ἤ τήν ἄλλη πόλη ∆έν ἔχεις πόλη Ἡ πόλη εἶναι ἐπάνω

Ὅλα τά παρόντα εἶναι δρόμος Πανδοχεῖο εἶναι ὁ βίος Ἄγνωστη ἡ ἔξοδος ἄστατη ἡ κτίση

Τί μανιάζεις γιά τά σκοτάδια τοῦ κόσμου Γιατί ἀφήνοντας τήν ἀλήθεια τρέχεις πίσω ἀπό τίς σκιές

Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος

28

Ἡ laquoμνήμη τοῦ θανάτουraquo γιά τήν ὁποία μιλοῦν οἱ Πατέρες τῆς Ἐκκλησί-ας ὡς κινητήρια δύναμη ἀφύπνισης τοῦ ἑαυτοῦ μας τοῦτες τίς μέρες εἶναι καθημερινότητά μου Ὄχι γιατί ἀσκήθηκα πνευματικά ἤ ὑπερέ-

βαλα στήν προσευχή Ἡ χλιαρότητα πού μέ διέκρινε αὐτή καί ὑπερίσχυε Ἡ περί-οδος πού πέρασε ἦταν ἤρεμη χωρίς μεγάλες διακυμάνσεις Μέχρι πού ξαφνικά μαθαίνεις κάτι κι ἔρχονται τά πάνω κάτω - Ξέρετε ἡ μητέρα σας ἔχει καρκίνο Εἶναι λίγο ἐπιθετικούλης στό εἶδος του ἀλ-λά θά τόν παλέψουμε Εἶναι βέβαια καί τό προβληματάκι τῆς καρδιᾶς της πού διαπιστώθηκε ἀλλά μήν ἀπογοητεύεστε θά κάνουμε τό καλύτεροhellip laquoἘπιθετικούλης προβληματάκι ζωούλαraquohellip ὅλα μικρά καί σχετικά Χρησι-μοποιοῦμε ὑποκοριστικά γιά νά τονίσουμε ἀκόμα περισσότερο τήν μετριότητα πού ἔχουμε υἱοθετήσει στόν τρόπο πού ζοῦμε Λίγη ζωή λίγη χαρά λίγη ἀγάπη λίγος Θεόςhellip

Καί ἔρχονται αὐτές οἱ στιγμές πού ὁ καθένας μας ἀξιολογεῖ τά πράγματα ἀλλιῶς Πού θυμᾶται πώς αὐτό τό δῶρο τό μεγαλύτερο ἀπrsquo ὅλα τό δῶρο τῆς ζω-ῆς ἔχει κι αὐτό ἡμερομηνία λήξης Σκέφτεται τότε πώς δέν ἀξίζει νά τό ζεῖ μέτρια νά χάνει τίς στιγμές μέσα στό ἄγχος καί στήν γκρίνια τῆς καθημερινότητας Τότε θέλοντας καί μή νοιώθεις νά γίνεται πράξη τό laquoἀδιαλείπτως προσεύ-

χεσθαιraquo πού ἀναφέρει ὁ Ἀπόστολος Παῦλος Στρέφεις τά μά-τια τῆς ψυχῆς πρός τόν Θεό κι ἀφοῦ διαπιστώσεις πόσο λίγος εἶσαι γιά νά τά φέρεις ὅλα εἰς πέρας ὅπως νόμιζες ὅτι μπορεῖς ταπεινώνεσαι καί ζητᾶς βοήθεια καί ἔλεος καί ἀγάπη Καί ὕστερα ἀκολουθεῖ ἐκεῖνο τό laquo ἐν παντί εὐχαριστεῖτεraquo στό ὁποῖο μέχρι τώρα δέν ἔδινες καί ἰδιαίτερη σημασία Εἴτε γιατί κάποια πράγματα τά θεωροῦσες δεδομένα εἴτε γιατί νόμιζες πώς θά σοῦ ἀνήκουν πάντα Κι ἐνῶ πασχίζεις στήν καθημερι-νότητα γιά τό ἑπόμενο ὑλικό ἀγαθό πού ἔβαλες στό μάτι ἤ γιά κάποιο τοῦβλο παραπάνω στή νέα οἰκοδομή ἤ ἀκόμα

γιατί δέν μπορεῖς νrsquo ἀποκτήσεις κάτι ἀπό τά παραπάνω ἔχεις χάσει ἤδη τόσα πολλά Ἔχασες χωρίς νά δώσεις τήν παραμικρή σημασία τίς μυρωδιές τῆς ἄνοι-ξης τά ἀπίστευτα χρώματα τῶν λουλουδιῶν τό τραγούδι τοῦ κότσυφα τά ὄμορ-φα βράδια πού σέ βάζουν σιγά-σιγά στήν ἀνεμελιά τοῦ καλοκαιριοῦ

Ξεχνᾶς νrsquo ἀφιερώσεις χρόνο στούς ἀγαπημένους λές καί θά τούς ἔχεις γιά πάντα διαθέσιμους Πνιγμένος στίς μέριμνες χάνεις τήν διάθεση νά μοιραστεῖς στιγμές νrsquo ἀνταλλάξεις συναισθήματα νά δώσεις ἀγάπη

Ἀρχαγγέλων Λόγος

Ἀνατροπή Παρασκευή Ἐξάρχου

29

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

Κι ἔρχεται καί σέ βρίσκει ἡ φθορά ἡ ἀρρώστια ὁ θάνατος Καί συνειδη-τοποιεῖς πώς εἶσαι τελείως ἀπροετοίμαστος Τόσο καιρό τό ἀπωθοῦσες καί μπο-ρεῖ- μεταξύ μας- νά χτύπαγες καί κανένα ξύλο Ἡ ἀπώθηση εἶναι ἐπακόλουθο τῆς ἀμάθειας τῆς ἀκατηχησίας Ἀλλά καί τῆς μή ἀποδοχῆς κατά βάθος τοῦ γεγονό-τος τῆς Ἀνάστασης Ἴσως νά εἶναι καί βολικό νά ἐπιμένουμε στήν ἀντίληψη τοῦ laquoὅλα ἐδῶ τελειώνουνraquo καί νά παραμένουμε στήν κλάψα μας Βλέπεις ἄν ἀποδε-χτοῦμε οὐσιαστικά πώς ὁ βίος δέν τελειώνει ὁριστικά μέ τόν θάνατο ἀλλά δοῦμε τόν θάνατο σάν πέρασμα σάν ἀρχή σάν νίκη σάν ζωή τότε θά πρέπει νrsquo ἀναθε-ωρήσουμε ἐντελῶς τήν στάση ζωῆς μας τόν τρόπο σκέψης μας τίς συμπεριφορές μας Νά βάλουμε τήν δοξολογία στήν ζωή μας Νά δοῦμε τίς δυσκολίες ὡς παι-δαγωγικές δοκιμασίες Ἄλλωστε ὁ Ἀπόστολος τῶν Ἐθνῶν μᾶς θυμίζει πώς laquoἡ δύ-ναμις ἐν ἀσθενείᾳ τελειοῦταιraquo

∆ύσκολα τά πράγματα μανούλα Ἐγώ νιώθω ἀδύναμη καί τό καταθέτω Καί καθώς προσεύχομαι συμπληρώνω στήν προσευχή μου αὐτό πού ὑπέροχα λέει ὁ Παρακλητικός Κανόνας ἐγώ σοῦ ζητῶ ὅμως Ἐσύ πρᾶξε laquo πρός τό συμφέ-ρον τῆς αἰτήσεώς raquo μου ΑΜΗΝ

Ὁ κόσμος σκλήρανε πολύ

Γιῶργος Θεοτοκᾶς Ἀσθενεῖς καί ὁδοιπόροι ἐκδ Ἑστία

Ὁ κόσμος σκλήρανε πολύ σκλήρανε ξεράθηκε και ἄδειασε Πέρασε τά ὅρια Μικρές καλοσύνες ἐδῶ κι ἐκεῖ ἕνας Χριστιανός πάντα ὑπάρχει τρόπος νά

προσφέρει μά ὁ κόσμος δέν σώζεται πιά Ὁ κόσμος αὐτός χάθηκε ὅποιος ἔχει τά μάτια ἀνοιχτά τό βλέπει καί τό παίρνει ἀπόφαση μιά γιά πάντα Χάθηκε μές στήν ἀλαζονεία τῶν ἐπιστημῶν του μές στήν ἀπανθρωπιά τῶν μηχανῶν του μές στήν φρενίτιδά του πού τήν λέει πρόοδο στό ἀέναο στριφογύρισμά του στό κε-νό δίχως ἕρμα δίχως σκοπό Ὁ δύστηνος πλανήτης κλονίστηκε ἀνεπανόρθωτα ἔ-χασε τήν ἰσορροπία του ∆έν τόν αἰσθάνεσαι νά τρικλίζει κάτω ἀπ τά πόδια σου

Ἄ ς πασχίσουμε ἐμεῖς πού μένουμε ἐδῶ νά πλησιάσουμε ὅσο ἀντέχουμε τό Ἐπέκεινα καί ἄς προσευχόμαστε γιά τόν κόσμο πού σέρνεται ἀκράτητος

ἀπό τήν ἴδια δαιμονική ὁρμή του πρός τήν τελική του συντριβή Μερικοί θά βλέ-πουν τοῦτον ἐδῶ τόν ἀναμμένο φάρο μας μοῦ φτάνει ἐμένα ἕνας τέτοιος προορι-σμός Ἐνῶ ὁ κόσμος θά σβήνει ὁ φάρος θά φωτίζει ἀκόμα τίς ὕστατες στιγμές του θά σώζει ὡς τό τέλος μερικές ψυχές ∆έν ἐλπίζω πιά ἄλλο τίποτα

30

Κ αθώς θεριεύει τό θέρος καί ἡ φύση ντύνεται τά χρυσᾶ της νοσταλγία πλημμυρίζει τήν σκέψη μας νοσταλγία γιορτινή ἀπό τά παιδικά μας χρό-νια πού προσγειώθηκαν ἀπότομα ἀπό τήν πραγματικότητα τοῦ κόσμου

τούτου Οἱ κῆποι ὁλάνθιστοι γεμᾶτοι τριαντάφυλλα φίσκα ἀπό τό παιδομάνι οἱ χωματόδρομοι κι ἡ εὐωδία ἀπό τά νυχτολούλουδα νά διεγείρει τήν ὄσφρηση Ὀρ-θάνοιχτες οἱ πόρτες τῶν σπιτιῶν οἱ οἰκογένειες νά δειπνίζουν στίς βεράντες καί τά ραδιόφωνα νά γεμίζουν μέ μελωδίες τήν ἥσυχη γειτονιά Μνῆμες τῆς παιδικῆς ἡλικίας χρόνια ἀνέμελα κι ἀφελῆ τότε πού νομίζαμε ὅτι ὁ βίος θά lsquoναι παιχνίδι τότε πού θαρρούσαμε ὅτι στόν παράδεισο θά ζήσουμε Μεγαλώσαμε μέ τόν ἦχο τῶν οἰκοδομῶν στά αὐτιά μας ἕνας διαρκής θόρυ-βος στήν ἐφηβεία μας μπετονιέρες κι αὐτοκίνητα πού διαρκῶς αὐξάνονταν Βλέ-παμε ἀμήχανα τίς γειτονιές νά ἐξαφανίζονται τά δέντρα νά κόβονται τίς ταπει-νές μά ἀνθρώπινες μονοκατοικίες νά γκρεμίζονται μαζί μέ χιλιάδες ἀναμνήσεις Γενιές τῆς ἀντιπαροχῆς τῆς πολυκατοικίας τῶν χαμηλοτάβανων διαμερισμάτων - κουτιῶν τῆς ἀπρόσωπης συγκατοίκησης Χάσαμε τούς γειτόνους μας καί μαζί

τήν ἀνθρωπιά μας Ἤμασταν κοινωνικοί καί φι-λόξενοι καί γίναμε καχύποπτοι καί ἀπόμακροι Οἱ ὀλιγοπρόσωπες γειτονιές γέμισαν μέ ἀνθρώ-πους ξένους μεταξύ τους πού δέν ἔχουν καμμιά ὄρεξη νά γνωριστοῦν νά κοιταχτοῦν στά μάτια νά καλημεριστοῦν νά ἀνταλλάξουν ἐπισκέψεις καί χαμόγελα Εἴχαμε τό θλιβερό προνόμιο νά ζήσουμε τήν πα-ρακμή τῆς πόλης στήν ἐξέλιξή της Εἴδαμε τούς μικρούς παραδείσους μας νά μεταβάλλονται σέ

γκρίζα κακόγουστα κτίρια τίς ἀλάνες πού ματώναμε τά πόδια μας νά γίνονται ὄγκοι ἀπό μπετόν Πρίν προλάβουμε νά ἀποστηθίσουμε τό laquoἈθῆνα διαμαντόπε-τρα στῆς γῆς τό δαχτυλίδιraquo πνιγήκαμε στή μυρωδιά τοῦ νέφους καί ντραπήκαμε πού εἴμαστε Ἀθηναῖοι Ὅλοι νοσταλγοῦμε τό παρελθόν Μεγαλώνουμε καί διαρκῶς διαπιστώνου-με πώς laquoκάθε πέρυσι καί καλύτεραraquo Τά χρόνια περνοῦν καί ὅλο ἀναφερόμαστε σέ παλαιότερες ἐποχές ἀναπολοῦμε τά παλιά καί συγκινούμεθα μέ τραγούδια μέ κείμενα καί μέ ταινίες πού περιγράφουν τήν παλιά Ἑλλάδα τόν κόσμο πού ἔφυ-γε Ζοῦμε τήν παρακμή τοῦ σύγχρονου πολιτισμοῦ ἀνίκανοι νά ἀντιδράσουμε καί ὅλο μιλᾶμε γιά τά παλιά Νοιώθουμε ἄγχος γιά τήν ἐγκληματικότητα καί τήν οἰκονομική κρίση θλιβόμαστε πού κινδυνεύουμε νά χάσουμε τήν εὐδαιμονία μας Εἶναι φυσιολογική ἡ ἀντίδραση αὐτή μά ἄν ἀφήσουμε τόν συναισθηματισμό στήν ἄκρη καί σκεφτοῦμε τό παρελθόν μέσα ἀπό τό πρῖσμα τῆς ἱστορίας θά δια-πιστώσουμε πώς δύσκολα θά διαλέγαμε μιά ἄλλη χρονική περίοδο γιά νά ζήσου-με

Νοσταλγία π Χριστόδουλος Μπίθας

Ἀρχαγγέλων Λόγος

31

Ὅπου κι ἄν ἀνατρέξουμε πίσω στόν χρόνο βλέπουμε παντοῦ καί πάντα νά βασιλεύει ὁ πόνος Πόλεμοι κι ἐμφύλιοι ἀλληλοσπαραγμοί σκλαβιά καί πεῖνα φτώχεια κι ἀδικία σημαδεύουν τήν ἱστορία τῆς ἀνθρωπότητος Μπορεῖ νά ὑπῆρ-ξαν πιό ἔνθεοι πολιτισμοί ἀπό αὐτόν πού διανύουμε τώρα μά ἡ ἁμαρτία πάντα ἴδια εἶναι στό διάβα τῶν αἰώνων Μπορεῖ νά νοσταλγοῦμε τήν λαμπρή περίοδο τοῦ Βυζαντίου ἤ ἀκομα καί τήν ἔνδοξη ἑλληνική ἀρχαιότητα ἀλλά τό σίγουρο εἶναι ὅτι δέν θά θέλαμε νά ζήσουμε ἐχθρικές σφαγές πολέμους κι ἐπιδημίες οὔτε νά εἴμαστε δοῦλοι ἐκεῖνες τίς ἐποχές οὔτε νά πεθαίνουμε ἀπό μιά ἁπλῆ γρίπη ἐ-πειδή ἡ ἰατρική ἐπιστήμη δέν εἶχε ἀκόμα ἐξελιχθεῖ ∆ύσκολος ἦταν πάντα ὁ βίος Πλαστή ἡ ὀνειροπόληση γιά τό παρελθόν ψευδαίσθηση γιά νά ξεφύγουμε ἀπό τήν πραγματικότητα Κι ἄν ὑπάρχει νοσταλ-γία γιά μιά κοινωνία ἰδανική ὅπου πραγματικά θά θέλαμε νά ζήσουμε αὐτό μᾶλ-λον ἀφορᾶ τήν παραδείσια κατάσταση τήν ἐποχή πού δέν ὑπῆρχε στό ἀνθρώπι-νο γένος ὀδύνη καί στεναγμός ἀλλά κοινωνία ἀγάπης μέ τόν Θεό καί τόν συνάν-θρωπο Κι ἐφrsquo ὅσον τό νά γυρίσουμε στό παρελθόν ἀποκλείεται ἀφοῦ ἀρνηθήκα-με τήν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ μοναδική μας ἐλπίδα εἶναι τό μέλλον τά ἔσχατα ἡ Βασι-λεία τῶν Οὐρανῶν Ἐπειδή ὅμως τήν Βασιλεία Του μᾶς κάλεσε ὁ Κύριος νά τήν προγευτοῦμε ἐπειδή μᾶς ζήτησε νά βιώσουμε τά ἔσχατα ἀπό τώρα ἄς ἐγκαταλείψουμε τήν πα-ρελθοντολογία κι ἄς χαροῦμε τό σήμερα εὐχαριστῶντας τόν Θεό πάντων ἕνεκεν ζῶντας εὐλογημένα κάθε στιγμή σά νά lsquoναι ἡ πρώτη κι ἡ τελευταία τῆς ὕπαρξής μας ἔχοντας νοσταλγία μόνο γιά τήν Βασιλεία τοῦ Θεοῦ γιά τόν Παράδεισο γιά τό πέρασμα ἀπό τόν θάνατο στήν Ζωή τήν ὄντως Ζωή πού εἶναι ὁ Χριστός μας Ἀμήν

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

Ἀποφθέγματα τῆς ἐρήμου

Ἀββᾶς Ἀντώνιος

Ἀπό τόν πλησίον μας προέρχεται ἡ ζωή καί ὁ θάνατος Γιατί ἂν κερδίσουμε τόν ἀδελφό μας κερδίζουμε τόν Θεόmiddot ἂν ὅμως τόν σκανδαλίσουμε ἁμαρτάνουμε στόν Χριστό Ἔρχεται καιρός πού οἱ ἄνθρωποι θά τρελαθοῦν καί ὅταν δοῦν κάποιον πού δέν εἶναι τρελός θά ξεσηκωθοῦν ἐναντίον του καί θὰ τοῦ ποῦν ldquoεἶσαι τρελόςrdquo ἐπειδή δέν εἶναι ὅμοιος μ᾽ αὐτούς ∆έν φοβᾶμαι πιά τόν Θεό ἀλλά τόν ἀγαπάω ldquoΓιατί ἡ ἀγάπη διώχνει τόν φόβοrdquo ( Ἰω 418) Ἐκεῖνος πού κτυπάει τήν μᾶζα τοῦ σιδήρου σκέπτεται πρῶτα τί θέλει νά φτιάξει δρεπάνι μαχαίρι τσεκούρι Ἔτσι κι ἐμεῖς πρέπει νά σκεπτόμαστε γιά ποιά ἀρετή παλεύουμε ὥστε νά μήν κοπιάζουμε μάταια

32

Ἀρχαγγέλων Λόγος

Ἱερός Ναός Ταξιαρχῶν Μοσχάτου Σύντομο ἱστορικό

Στέλιος Ντάντης ∆ρ Θεολογίας-ἱστορικός

Ἀ πό τήν ἐποχή τῆς γερμανικῆς κατοχῆς (1941-44) καί γιά κά-ποιες δεκαετίες οἱ ἐπιβάτες

τοῦ ἠλεκτρικοῦ σιδηροδρόμου περ-νῶντας ἀπrsquo τό καταπράσινο Μοσχᾶτο σταυροκοπιόνταν ἀντικρίζοντας μέσα στά πανέμορφα περιβόλια ἕνα μικρό ξωκλήσι Ἦταν οἱ Ταξιάρχες ἤ τό Ταξι-αρχάκι ὅπως τό ὀνομάτιζαν οἱ παλιοί Μοσχατιῶτες πού τήν παραμονή καί τήν μέρα τῆς γιορτῆς ξεκινοῦσαν ἀπό κάθε μεριά τῆς πόλης καί ἀκολουθῶν-

τας τά στενά μονοπάτια μέσα ἀπό καλ-λιέργειες ἔρχονταν νά προσκυνήσουν Μέσα σrsquo ἐκεῖνα τά περιποιημένα περι-βόλια λιγοστοί ἦταν οἱ γείτονες τῶν Ταξιαρχῶν πού ζοῦσαν τριγύρω σέ σκόρπιες ἀγροικίες κυρίως κτηματίες περιβολάρηδες λαχανικῶν μέ τά ὁποῖα τροφοδοτοῦσαν τήν λαχαναγορά τῶν Ἀθηνῶν (Βαρβάκειο)

Τό ἐκκλησάκι χτίστηκε στά 1943 μέσα στά δύσκολα χρόνια τῆς ξενικῆς κατο-χῆς Οἰκοδομήθη-κε σέ οἰκόπεδο

282 τετραγωνικῶν μέτρων πού πρό-σφερε ὁ Χρῆστος Μαστροσταμάτης καί στήν ἵδρυσή του πρωτοστάτησε ἡ γυναίκα του Στυλιανή μέ τόν γαμπρό

τους Γεώργιο Καζάλα ὁ ὁποῖος κίνησε τά νήματα γιά τήν κατασκευή Στήν προσπάθεια ἐκείνη συνεισφέρανε πρό-

θυμα οἱ γειτονικές οἰκογένειες πού οἱ ἀπόγονοί τους ζοῦν ἀνάμεσά μας Μπέλλου Λαλαούνη Καψίλη Κω-σταντάκη (Ροδίτη) Λεγάκη Καζάλα καί Μαστροσταμάτη Οἰκοδομικά ὑλικά δέν ὑπῆρχαν ἐ-κεῖνα τά δύσμοιρα χρόνια γιrsquo αὐτό προσφερθήκε ὁ κόσμος καί κουβάλησε πέτρες χῶμα ἄμμο ἀπrsquo τό ποτάμι τοῦ-βλα κεραμίδια ἤ πρόσφερε χρήματα

Τά ἐγκαίνια τῆς ἐκκκλησούλας ἔγιναν στίς 29 Ιουνίου 1943 μέρα τῆς γιορτῆς τῶν ἁγίων ἀποστόλων Πέτρου καί Παύλου Συνέχεια στό ἑπόμενο (Πρωτοδημοσιεύτηκε στά IΣTOPIKA TOY MOΣXATOY τ β΄ Μοσχᾶτο 2003 σσ 55-59)

33

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

Τά Νέα μας

τῆς Ζωοδόχου Πηγῆς καί τό ἀπόγευμα πήραμε τό πλοῖο τῆς ἐπιστροφῆς Στήν ἐκδρομή αὐτή ὅπως καί στήν ἐκ-δήλωση πού πραγματοποιήσαμε τήν ∆ευτέρα 31η Μαΐου στό Πνευματικό μας Κέντρο μᾶς δόθηκε μιά ἀκόμα εὐ-καιρία νά συσφίγξουμε τίς σχέσεις μας καί νά νοιώσουμε λίγο παραπάνω τήν αἴσθηση τῆς κοινότητας Ὅλες αὐτές τίς δραστηριότητες ὅπως καί τό κέρα-σμα μετά τήν Θεία Λειτουργία τῆς Κυ-ριακῆς θά πρέπει νά τά ἀντιμετωπί-ζουμε ὡς ἐκκλησιαστικά-κοινοτικά γε-γονότα κι ὄχι σάν ἁπλές κοινωνικές ἐκδηλώσεις Σέ καιρούς ἀφιλόξενους καί μοναχικούς καλούμεθα νά συσπει-ρωθοῦμε στήν ἐνορία μας νά νοιώσου-με πρόσωπα νά μοιραστοῦμε τήν κατή-χηση καί τήν ἐλπίδα μας

Πιστεύουμε ἀκράδαντα πώς τό μέλλον τῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας τόν 21ο αἰῶνα ἐξαρτᾶται ἄμεσα ἀπό τό ζωντά-νεμα τῆς κοινοτικῆς ζωῆς κατά τό Ἀποστολικό πρότυπο καί βέβαια τόν ἐπανευαγγελισμό τῶν συνανθρώπων μας Μέ τήν βοήθεια τοῦ Θεοῦ ἐλπίζουμε νά ἐργαστοῦμε ὅλοι πρός αὐτή τήν κατεύθυνση Ἀμήν

Μ έ ἐπιτυχία πραγματοποιήθηshyκε στίς 5 καί 6 Ἰουνίου ἡ ἐκshyδρομή τῆς ἐνορίας μας στήν

Ἄνδρο Με 74 ἀδελφούς καί ἀδελφές μας περάσαμε ἕνα εὐλογημένο κι

εὐχάριστο διήμερο στό πανέμορφο Κυ-κλαδονήσι Καταλύσαμε σέ ξενοδοχεῖο στό Γαύριο καί ἀπό ἐκεῖ τήν πρώτη ἡ-μέρα περιηγηθήκαμε στά μοναστήρια τῆς Ἀγίας Μαρίνας (ὅπου φυλάσσεται λείψανο τῆς Ἁγίας) καί τῆς Παναχράν-του (ἐδῶ βρίσκεται ἡ κάρα τοῦ Ἁγ Παντελεήμονα καί πλῆθος ἄλλων ἱερῶν λειψάνων) καί βέβαια στήν ὄμορφη χώρα τῆς Ἄνδρου Τήν Κυριακή λει-τουργηθήκαμε στήν γυναικεία Μονή

Ἱερά Μονή Παναχράντου

Ἡ χώρα τῆς Ἄνδρου ἀπό τήν Μονή Παναχράντου

Στήν πύλη τῆς Ἱ Μ Ζωοοδόχου Πηγῆς

34

Ἡ κρίση στήν οὐσία δέν εἶναι οἰκονομική ἀλλά κυρίως καί πρό παντός πνευματική καί αὐτή φέρνει καί οἰκονομική

καί πολιτική κρίση Αὐτό σημαίνει ὅτι ἡ ἀντιμετώπιση τῆς κρίσεως δέν γίνεται μέ οἰκονομικά μέσα καί πολιτικές πρακτι-κές ἀλλά μέ τήν ἀλλαγή τρόπου ζωῆς μέ τήν ἐπαναφορά τοῦ ἀνθρώπου στήν ὀλιγάρκεια τήν ἐγκράτεια τήν σωφροσύνη τήν ἀποφυγή τῆς ἀπληστίας καί τῆς ὑπερβολῆς

Ἡ ἄσκηση προβάλλει σήμερα ὡς ἐπιταγή ὡς προσπάθεια νά θεραπευθεῖ τό πάθος τῆς φιλαυτίας ἀπό τό ὁποῖο

προέρχονται τά πάθη τῆς φιληδονίας τῆς φιλοδοξίας καί τῆς φιλαργυρίας Ὁ εὐαγγελιστής Ἰωάννης τό περιγράφει αὐτό μέ πολλή σαφήνεια laquoπᾶν τό ἐν τῷ κόσμῳ ἡ ἐπιθυμία τῆς σαρκός καί ἡ ἐπιθυμία τῶν ὀφθαλμῶν καί ἡ ἀλαζονεία τοῦ βίου οὐκ ἔ-στιν ἐκ τοῦ πατρός ἄλλrsquo ἐκ τοῦ κόσμου ἐστίraquo (Α΄ Ἰω β 16)

Μητροπολίτης Ναυπάκτου καί Ἁγίου Βλασίου Ἱερόθεος Βλάχος

  • Τό Ψωμί13
  • Μίλτος Σαχτούρης (1919-2005) 13
  • Ἀββᾶς Ἀντώνιος 13
    • ltlt13 ASCII85EncodePages false13 AllowTransparency false13 AutoPositionEPSFiles true13 AutoRotatePages None13 Binding Left13 CalGrayProfile (Dot Gain 20)13 CalRGBProfile (sRGB IEC61966-21)13 CalCMYKProfile (US Web Coated 050SWOP051 v2)13 sRGBProfile (sRGB IEC61966-21)13 CannotEmbedFontPolicy Error13 CompatibilityLevel 1413 CompressObjects Tags13 CompressPages true13 ConvertImagesToIndexed true13 PassThroughJPEGImages true13 CreateJobTicket false13 DefaultRenderingIntent Default13 DetectBlends true13 DetectCurves 0000013 ColorConversionStrategy CMYK13 DoThumbnails false13 EmbedAllFonts true13 EmbedOpenType false13 ParseICCProfilesInComments true13 EmbedJobOptions true13 DSCReportingLevel 013 EmitDSCWarnings false13 EndPage -113 ImageMemory 104857613 LockDistillerParams false13 MaxSubsetPct 10013 Optimize true13 OPM 113 ParseDSCComments true13 ParseDSCCommentsForDocInfo true13 PreserveCopyPage true13 PreserveDICMYKValues true13 PreserveEPSInfo true13 PreserveFlatness true13 PreserveHalftoneInfo false13 PreserveOPIComments true13 PreserveOverprintSettings true13 StartPage 113 SubsetFonts true13 TransferFunctionInfo Apply13 UCRandBGInfo Preserve13 UsePrologue false13 ColorSettingsFile ()13 AlwaysEmbed [ true13 ]13 NeverEmbed [ true13 ]13 AntiAliasColorImages false13 CropColorImages true13 ColorImageMinResolution 30013 ColorImageMinResolutionPolicy OK13 DownsampleColorImages true13 ColorImageDownsampleType Bicubic13 ColorImageResolution 30013 ColorImageDepth -113 ColorImageMinDownsampleDepth 113 ColorImageDownsampleThreshold 15000013 EncodeColorImages true13 ColorImageFilter DCTEncode13 AutoFilterColorImages true13 ColorImageAutoFilterStrategy JPEG13 ColorACSImageDict ltlt13 QFactor 01513 HSamples [1 1 1 1] VSamples [1 1 1 1]13 gtgt13 ColorImageDict ltlt13 QFactor 01513 HSamples [1 1 1 1] VSamples [1 1 1 1]13 gtgt13 JPEG2000ColorACSImageDict ltlt13 TileWidth 25613 TileHeight 25613 Quality 3013 gtgt13 JPEG2000ColorImageDict ltlt13 TileWidth 25613 TileHeight 25613 Quality 3013 gtgt13 AntiAliasGrayImages false13 CropGrayImages true13 GrayImageMinResolution 30013 GrayImageMinResolutionPolicy OK13 DownsampleGrayImages true13 GrayImageDownsampleType Bicubic13 GrayImageResolution 30013 GrayImageDepth -113 GrayImageMinDownsampleDepth 213 GrayImageDownsampleThreshold 15000013 EncodeGrayImages true13 GrayImageFilter DCTEncode13 AutoFilterGrayImages true13 GrayImageAutoFilterStrategy JPEG13 GrayACSImageDict ltlt13 QFactor 01513 HSamples [1 1 1 1] VSamples [1 1 1 1]13 gtgt13 GrayImageDict ltlt13 QFactor 01513 HSamples [1 1 1 1] VSamples [1 1 1 1]13 gtgt13 JPEG2000GrayACSImageDict ltlt13 TileWidth 25613 TileHeight 25613 Quality 3013 gtgt13 JPEG2000GrayImageDict ltlt13 TileWidth 25613 TileHeight 25613 Quality 3013 gtgt13 AntiAliasMonoImages false13 CropMonoImages true13 MonoImageMinResolution 120013 MonoImageMinResolutionPolicy OK13 DownsampleMonoImages true13 MonoImageDownsampleType Bicubic13 MonoImageResolution 120013 MonoImageDepth -113 MonoImageDownsampleThreshold 15000013 EncodeMonoImages true13 MonoImageFilter CCITTFaxEncode13 MonoImageDict ltlt13 K -113 gtgt13 AllowPSXObjects false13 CheckCompliance [13 None13 ]13 PDFX1aCheck false13 PDFX3Check false13 PDFXCompliantPDFOnly false13 PDFXNoTrimBoxError true13 PDFXTrimBoxToMediaBoxOffset [13 00000013 00000013 00000013 00000013 ]13 PDFXSetBleedBoxToMediaBox true13 PDFXBleedBoxToTrimBoxOffset [13 00000013 00000013 00000013 00000013 ]13 PDFXOutputIntentProfile ()13 PDFXOutputConditionIdentifier ()13 PDFXOutputCondition ()13 PDFXRegistryName ()13 PDFXTrapped False1313 CreateJDFFile false13 Description ltlt13 ARA ltFEFF06270633062A062E062F0645002006470630064700200627064406250639062F0627062F0627062A002006440625064606340627062100200648062B062706260642002000410064006F00620065002000500044004600200645062A064806270641064206290020064406440637062806270639062900200641064A00200627064406450637062706280639002006300627062A0020062F0631062C0627062A002006270644062C0648062F0629002006270644063906270644064A0629061B0020064A06450643064600200641062A062D00200648062B0627062606420020005000440046002006270644064506460634062306290020062806270633062A062E062F062706450020004100630072006F0062006100740020064800410064006F006200650020005200650061006400650072002006250635062F0627063100200035002E0030002006480627064406250635062F062706310627062A0020062706440623062D062F062B002E0635062F0627063100200035002E0030002006480627064406250635062F062706310627062A0020062706440623062D062F062B002Egt13 BGR ltFEFF04180437043f043e043b043704320430043904420435002004420435043704380020043d0430044104420440043e0439043a0438002c00200437043000200434043000200441044a0437043404300432043004420435002000410064006f00620065002000500044004600200434043e043a0443043c0435043d04420438002c0020043c0430043a04410438043c0430043b043d043e0020043f044004380433043e04340435043d04380020043704300020043204380441043e043a043e043a0430044704350441044204320435043d0020043f04350447043004420020043704300020043f044004350434043f0435044704300442043d04300020043f043e04340433043e0442043e0432043a0430002e002000200421044a04370434043004340435043d043804420435002000500044004600200434043e043a0443043c0435043d044204380020043c043e0433043004420020043404300020044104350020043e0442043204300440044f0442002004410020004100630072006f00620061007400200438002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e00300020043800200441043b0435043404320430044904380020043204350440044104380438002egt13 CHS ltFEFF4f7f75288fd94e9b8bbe5b9a521b5efa7684002000410064006f006200650020005000440046002065876863900275284e8e9ad88d2891cf76845370524d53705237300260a853ef4ee54f7f75280020004100630072006f0062006100740020548c002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000204ee553ca66f49ad87248672c676562535f00521b5efa768400200050004400460020658768633002gt13 CHT ltFEFF4f7f752890194e9b8a2d7f6e5efa7acb7684002000410064006f006200650020005000440046002065874ef69069752865bc9ad854c18cea76845370524d5370523786557406300260a853ef4ee54f7f75280020004100630072006f0062006100740020548c002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000204ee553ca66f49ad87248672c4f86958b555f5df25efa7acb76840020005000440046002065874ef63002gt13 CZE ltFEFF005400610074006f0020006e006100730074006100760065006e00ed00200070006f0075017e0069006a007400650020006b0020007600790074007600e101590065006e00ed00200064006f006b0075006d0065006e0074016f002000410064006f006200650020005000440046002c0020006b00740065007200e90020007300650020006e0065006a006c00e90070006500200068006f006400ed002000700072006f0020006b00760061006c00690074006e00ed0020007400690073006b00200061002000700072006500700072006500730073002e002000200056007900740076006f01590065006e00e900200064006f006b0075006d0065006e007400790020005000440046002000620075006400650020006d006f017e006e00e90020006f007400650076015900ed007400200076002000700072006f006700720061006d0065006300680020004100630072006f00620061007400200061002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002000610020006e006f0076011b006a016100ed00630068002egt13 DAN ltFEFF004200720075006700200069006e0064007300740069006c006c0069006e006700650072006e0065002000740069006c0020006100740020006f007000720065007400740065002000410064006f006200650020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e007400650072002c0020006400650072002000620065006400730074002000650067006e006500720020007300690067002000740069006c002000700072006500700072006500730073002d007500640073006b007200690076006e0069006e00670020006100660020006800f8006a0020006b00760061006c0069007400650074002e0020004400650020006f007000720065007400740065006400650020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e0074006500720020006b0061006e002000e50062006e00650073002000690020004100630072006f00620061007400200065006c006c006500720020004100630072006f006200610074002000520065006100640065007200200035002e00300020006f00670020006e0079006500720065002egt13 DEU ltFEFF00560065007200770065006e00640065006e0020005300690065002000640069006500730065002000450069006e007300740065006c006c0075006e00670065006e0020007a0075006d002000450072007300740065006c006c0065006e00200076006f006e002000410064006f006200650020005000440046002d0044006f006b0075006d0065006e00740065006e002c00200076006f006e002000640065006e0065006e002000530069006500200068006f006300680077006500720074006900670065002000500072006500700072006500730073002d0044007200750063006b0065002000650072007a0065007500670065006e0020006d00f60063006800740065006e002e002000450072007300740065006c006c007400650020005000440046002d0044006f006b0075006d0065006e007400650020006b00f6006e006e0065006e0020006d006900740020004100630072006f00620061007400200075006e0064002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e00300020006f0064006500720020006800f600680065007200200067006500f600660066006e00650074002000770065007200640065006e002egt13 ESP ltFEFF005500740069006c0069006300650020006500730074006100200063006f006e0066006900670075007200610063006900f3006e0020007000610072006100200063007200650061007200200064006f00630075006d0065006e0074006f00730020005000440046002000640065002000410064006f0062006500200061006400650063007500610064006f00730020007000610072006100200069006d0070007200650073006900f3006e0020007000720065002d0065006400690074006f007200690061006c00200064006500200061006c00740061002000630061006c0069006400610064002e002000530065002000700075006500640065006e00200061006200720069007200200064006f00630075006d0065006e0074006f00730020005000440046002000630072006500610064006f007300200063006f006e0020004100630072006f006200610074002c002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000200079002000760065007200730069006f006e0065007300200070006f00730074006500720069006f007200650073002egt13 ETI ltFEFF004b00610073007500740061006700650020006e0065006900640020007300e4007400740065006900640020006b00760061006c006900740065006500740073006500200074007200fc006b006900650065006c007300650020007000720069006e00740069006d0069007300650020006a0061006f006b007300200073006f00620069006c0069006b0065002000410064006f006200650020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e00740069006400650020006c006f006f006d006900730065006b0073002e00200020004c006f006f0064007500640020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e00740065002000730061006100740065002000610076006100640061002000700072006f006700720061006d006d006900640065006700610020004100630072006f0062006100740020006e0069006e0067002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e00300020006a00610020007500750065006d006100740065002000760065007200730069006f006f006e00690064006500670061002e000d000agt13 FRA ltFEFF005500740069006c006900730065007a00200063006500730020006f007000740069006f006e00730020006100660069006e00200064006500200063007200e900650072002000640065007300200064006f00630075006d0065006e00740073002000410064006f00620065002000500044004600200070006f0075007200200075006e00650020007100750061006c0069007400e90020006400270069006d007000720065007300730069006f006e00200070007200e9007000720065007300730065002e0020004c0065007300200064006f00630075006d0065006e00740073002000500044004600200063007200e900e90073002000700065007500760065006e0074002000ea0074007200650020006f007500760065007200740073002000640061006e00730020004100630072006f006200610074002c002000610069006e00730069002000710075002700410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002000650074002000760065007200730069006f006e007300200075006c007400e90072006900650075007200650073002egt13 GRE ltFEFF03a703c103b703c303b903bc03bf03c003bf03b903ae03c303c403b5002003b103c503c403ad03c2002003c403b903c2002003c103c503b803bc03af03c303b503b903c2002003b303b903b1002003bd03b1002003b403b703bc03b903bf03c503c103b303ae03c303b503c403b5002003ad03b303b303c103b103c603b1002000410064006f006200650020005000440046002003c003bf03c5002003b503af03bd03b103b9002003ba03b103c42019002003b503be03bf03c703ae03bd002003ba03b103c403ac03bb03bb03b703bb03b1002003b303b903b1002003c003c103bf002d03b503ba03c403c503c003c903c403b903ba03ad03c2002003b503c103b303b103c303af03b503c2002003c503c803b703bb03ae03c2002003c003bf03b903cc03c403b703c403b103c2002e0020002003a403b10020005000440046002003ad03b303b303c103b103c603b1002003c003bf03c5002003ad03c703b503c403b5002003b403b703bc03b903bf03c503c103b303ae03c303b503b9002003bc03c003bf03c103bf03cd03bd002003bd03b1002003b103bd03bf03b903c703c403bf03cd03bd002003bc03b5002003c403bf0020004100630072006f006200610074002c002003c403bf002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002003ba03b103b9002003bc03b503c403b103b303b503bd03ad03c303c403b503c103b503c2002003b503ba03b403cc03c303b503b903c2002egt13 HEB ltFEFF05D405E905EA05DE05E905D5002005D105D405D205D305E805D505EA002005D005DC05D4002005DB05D305D9002005DC05D905E605D505E8002005DE05E105DE05DB05D9002000410064006F006200650020005000440046002005D405DE05D505EA05D005DE05D905DD002005DC05D405D305E405E105EA002005E705D305DD002D05D305E405D505E1002005D005D905DB05D505EA05D905EA002E002005DE05E105DE05DB05D90020005000440046002005E905E005D505E605E805D5002005E005D905EA05E005D905DD002005DC05E405EA05D905D705D4002005D105D005DE05E605E205D505EA0020004100630072006F006200610074002005D5002D00410064006F00620065002000520065006100640065007200200035002E0030002005D505D205E805E105D005D505EA002005DE05EA05E705D305DE05D505EA002005D905D505EA05E8002E05D005DE05D905DD002005DC002D005000440046002F0058002D0033002C002005E205D905D905E005D5002005D105DE05D305E805D905DA002005DC05DE05E905EA05DE05E9002005E905DC0020004100630072006F006200610074002E002005DE05E105DE05DB05D90020005000440046002005E905E005D505E605E805D5002005E005D905EA05E005D905DD002005DC05E405EA05D905D705D4002005D105D005DE05E605E205D505EA0020004100630072006F006200610074002005D5002D00410064006F00620065002000520065006100640065007200200035002E0030002005D505D205E805E105D005D505EA002005DE05EA05E705D305DE05D505EA002005D905D505EA05E8002Egt13 HRV (Za stvaranje Adobe PDF dokumenata najpogodnijih za visokokvalitetni ispis prije tiskanja koristite ove postavke Stvoreni PDF dokumenti mogu se otvoriti Acrobat i Adobe Reader 50 i kasnijim verzijama)13 HUN ltFEFF004b0069007600e1006c00f30020006d0069006e0151007300e9006701710020006e0079006f006d00640061006900200065006c0151006b00e90073007a00ed007401510020006e0079006f006d00740061007400e100730068006f007a0020006c006500670069006e006b00e1006200620020006d0065006700660065006c0065006c0151002000410064006f00620065002000500044004600200064006f006b0075006d0065006e00740075006d006f006b0061007400200065007a0065006b006b0065006c0020006100200062006500e1006c006c00ed007400e10073006f006b006b0061006c0020006b00e90073007a00ed0074006800650074002e0020002000410020006c00e90074007200650068006f007a006f00740074002000500044004600200064006f006b0075006d0065006e00740075006d006f006b00200061007a0020004100630072006f006200610074002000e9007300200061007a002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002c0020007600610067007900200061007a002000610074007400f3006c0020006b00e9007301510062006200690020007600650072007a006900f3006b006b0061006c0020006e00790069007400680061007400f3006b0020006d00650067002egt13 ITA ltFEFF005500740069006c0069007a007a006100720065002000710075006500730074006500200069006d0070006f007300740061007a0069006f006e00690020007000650072002000630072006500610072006500200064006f00630075006d0065006e00740069002000410064006f00620065002000500044004600200070006900f900200061006400610074007400690020006100200075006e00610020007000720065007300740061006d0070006100200064006900200061006c007400610020007100750061006c0069007400e0002e0020004900200064006f00630075006d0065006e007400690020005000440046002000630072006500610074006900200070006f00730073006f006e006f0020006500730073006500720065002000610070006500720074006900200063006f006e0020004100630072006f00620061007400200065002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000200065002000760065007200730069006f006e006900200073007500630063006500730073006900760065002egt13 JPN ltFEFF9ad854c18cea306a30d730ea30d730ec30b951fa529b7528002000410064006f0062006500200050004400460020658766f8306e4f5c6210306b4f7f75283057307e305930023053306e8a2d5b9a30674f5c62103055308c305f0020005000440046002030d530a130a430eb306f3001004100630072006f0062006100740020304a30883073002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000204ee5964d3067958b304f30533068304c3067304d307e305930023053306e8a2d5b9a306b306f30d530a930f330c8306e57cb30818fbc307f304c5fc59808306730593002gt13 KOR ltFEFFc7740020c124c815c7440020c0acc6a9d558c5ec0020ace0d488c9c80020c2dcd5d80020c778c1c4c5d00020ac00c7a50020c801d569d55c002000410064006f0062006500200050004400460020bb38c11cb97c0020c791c131d569b2c8b2e4002e0020c774b807ac8c0020c791c131b41c00200050004400460020bb38c11cb2940020004100630072006f0062006100740020bc0f002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e00300020c774c0c1c5d0c11c0020c5f40020c2180020c788c2b5b2c8b2e4002egt13 LTH ltFEFF004e006100750064006f006b0069007400650020016100690075006f007300200070006100720061006d006500740072007500730020006e006f0072011700640061006d00690020006b0075007200740069002000410064006f00620065002000500044004600200064006f006b0075006d0065006e007400750073002c0020006b00750072006900650020006c0061006200690061007500730069006100690020007000720069007400610069006b007900740069002000610075006b01610074006f00730020006b006f006b007900620117007300200070006100720065006e006700740069006e00690061006d00200073007000610075007300640069006e0069006d00750069002e0020002000530075006b0075007200740069002000500044004600200064006f006b0075006d0065006e007400610069002000670061006c006900200062016b007400690020006100740069006400610072006f006d00690020004100630072006f006200610074002000690072002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002000610072002000760117006c00650073006e0117006d00690073002000760065007200730069006a006f006d00690073002egt13 LVI ltFEFF0049007a006d0061006e0074006f006a00690065007400200161006f00730020006900650073007400610074012b006a0075006d00750073002c0020006c0061006900200076006500690064006f00740075002000410064006f00620065002000500044004600200064006f006b0075006d0065006e007400750073002c0020006b006100730020006900720020012b00700061016100690020007000690065006d01130072006f00740069002000610075006700730074006100730020006b00760061006c0069007401010074006500730020007000690072006d007300690065007300700069006501610061006e006100730020006400720075006b00610069002e00200049007a0076006500690064006f006a006900650074002000500044004600200064006f006b0075006d0065006e007400750073002c0020006b006f002000760061007200200061007400760113007200740020006100720020004100630072006f00620061007400200075006e002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002c0020006b0101002000610072012b00200074006f0020006a00610075006e0101006b0101006d002000760065007200730069006a0101006d002egt13 NLD (Gebruik deze instellingen om Adobe PDF-documenten te maken die zijn geoptimaliseerd voor prepress-afdrukken van hoge kwaliteit De gemaakte PDF-documenten kunnen worden geopend met Acrobat en Adobe Reader 50 en hoger)13 NOR ltFEFF004200720075006b00200064006900730073006500200069006e006e007300740069006c006c0069006e00670065006e0065002000740069006c002000e50020006f0070007000720065007400740065002000410064006f006200650020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e00740065007200200073006f006d00200065007200200062006500730074002000650067006e0065007400200066006f00720020006600f80072007400720079006b006b0073007500740073006b00720069006600740020006100760020006800f800790020006b00760061006c0069007400650074002e0020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e00740065006e00650020006b0061006e002000e50070006e00650073002000690020004100630072006f00620061007400200065006c006c00650072002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000200065006c006c00650072002000730065006e006500720065002egt13 POL ltFEFF0055007300740061007700690065006e0069006100200064006f002000740077006f0072007a0065006e0069006100200064006f006b0075006d0065006e007400f300770020005000440046002000700072007a0065007a006e00610063007a006f006e00790063006800200064006f002000770079006400720075006b00f30077002000770020007700790073006f006b00690065006a0020006a0061006b006f015b00630069002e002000200044006f006b0075006d0065006e0074007900200050004400460020006d006f017c006e00610020006f007400770069006500720061010700200077002000700072006f006700720061006d006900650020004100630072006f00620061007400200069002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002000690020006e006f00770073007a0079006d002egt13 PTB ltFEFF005500740069006c0069007a006500200065007300730061007300200063006f006e00660069006700750072006100e700f50065007300200064006500200066006f0072006d00610020006100200063007200690061007200200064006f00630075006d0065006e0074006f0073002000410064006f0062006500200050004400460020006d00610069007300200061006400650071007500610064006f00730020007000610072006100200070007200e9002d0069006d0070007200650073007300f50065007300200064006500200061006c007400610020007100750061006c00690064006100640065002e0020004f007300200064006f00630075006d0065006e0074006f00730020005000440046002000630072006900610064006f007300200070006f00640065006d0020007300650072002000610062006500720074006f007300200063006f006d0020006f0020004100630072006f006200610074002000650020006f002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002000650020007600650072007300f50065007300200070006f00730074006500720069006f007200650073002egt13 RUM ltFEFF005500740069006c0069007a00610163006900200061006300650073007400650020007300650074010300720069002000700065006e007400720075002000610020006300720065006100200064006f00630075006d0065006e00740065002000410064006f006200650020005000440046002000610064006500630076006100740065002000700065006e0074007200750020007400690070010300720069007200650061002000700072006500700072006500730073002000640065002000630061006c006900740061007400650020007300750070006500720069006f006100720103002e002000200044006f00630075006d0065006e00740065006c00650020005000440046002000630072006500610074006500200070006f00740020006600690020006400650073006300680069007300650020006300750020004100630072006f006200610074002c002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e00300020015f00690020007600650072007300690075006e0069006c006500200075006c0074006500720069006f006100720065002egt13 RUS ltFEFF04180441043f043e043b044c04370443043904420435002004340430043d043d044b04350020043d0430044104420440043e0439043a043800200434043b044f00200441043e043704340430043d0438044f00200434043e043a0443043c0435043d0442043e0432002000410064006f006200650020005000440046002c0020043c0430043a04410438043c0430043b044c043d043e0020043f043e04340445043e0434044f04490438044500200434043b044f00200432044b0441043e043a043e043a0430044704350441044204320435043d043d043e0433043e00200434043e043f0435044704300442043d043e0433043e00200432044b0432043e04340430002e002000200421043e043704340430043d043d044b04350020005000440046002d0434043e043a0443043c0435043d0442044b0020043c043e0436043d043e0020043e0442043a0440044b043204300442044c002004410020043f043e043c043e0449044c044e0020004100630072006f00620061007400200438002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e00300020043800200431043e043b043504350020043f043e04370434043d043804450020043204350440044104380439002egt13 SKY ltFEFF0054006900650074006f0020006e006100730074006100760065006e0069006100200070006f0075017e0069007400650020006e00610020007600790074007600e100720061006e0069006500200064006f006b0075006d0065006e0074006f0076002000410064006f006200650020005000440046002c0020006b0074006f007200e90020007300610020006e0061006a006c0065007001610069006500200068006f0064006900610020006e00610020006b00760061006c00690074006e00fa00200074006c0061010d00200061002000700072006500700072006500730073002e00200056007900740076006f00720065006e00e900200064006f006b0075006d0065006e007400790020005000440046002000620075006400650020006d006f017e006e00e90020006f00740076006f00720069016500200076002000700072006f006700720061006d006f006300680020004100630072006f00620061007400200061002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002000610020006e006f0076016100ed00630068002egt13 SLV ltFEFF005400650020006e006100730074006100760069007400760065002000750070006f0072006100620069007400650020007a00610020007500730074007600610072006a0061006e006a006500200064006f006b0075006d0065006e0074006f0076002000410064006f006200650020005000440046002c0020006b006900200073006f0020006e0061006a007000720069006d00650072006e0065006a016100690020007a00610020006b0061006b006f0076006f00730074006e006f0020007400690073006b0061006e006a00650020007300200070007200690070007200610076006f0020006e00610020007400690073006b002e00200020005500730074007600610072006a0065006e006500200064006f006b0075006d0065006e0074006500200050004400460020006a00650020006d006f0067006f010d00650020006f0064007000720065007400690020007a0020004100630072006f00620061007400200069006e002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000200069006e0020006e006f00760065006a01610069006d002egt13 SUO ltFEFF004b00e40079007400e40020006e00e40069007400e4002000610073006500740075006b007300690061002c0020006b0075006e0020006c0075006f00740020006c00e400680069006e006e00e4002000760061006100740069007600610061006e0020007000610069006e006100740075006b00730065006e002000760061006c006d0069007300740065006c00750074007900f6006800f6006e00200073006f00700069007600690061002000410064006f0062006500200050004400460020002d0064006f006b0075006d0065006e007400740065006a0061002e0020004c0075006f0064007500740020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e00740069007400200076006f0069006400610061006e0020006100760061007400610020004100630072006f0062006100740069006c006c00610020006a0061002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030003a006c006c00610020006a006100200075007500640065006d006d0069006c006c0061002egt13 SVE ltFEFF0041006e007600e4006e00640020006400650020006800e4007200200069006e0073007400e4006c006c006e0069006e006700610072006e00610020006f006d002000640075002000760069006c006c00200073006b006100700061002000410064006f006200650020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e007400200073006f006d002000e400720020006c00e4006d0070006c0069006700610020006600f60072002000700072006500700072006500730073002d007500740073006b00720069006600740020006d006500640020006800f600670020006b00760061006c0069007400650074002e002000200053006b006100700061006400650020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e00740020006b0061006e002000f600700070006e00610073002000690020004100630072006f0062006100740020006f00630068002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e00300020006f00630068002000730065006e006100720065002egt13 TUR ltFEFF005900fc006b00730065006b0020006b0061006c006900740065006c0069002000f6006e002000790061007a006401310072006d00610020006200610073006b013100730131006e006100200065006e0020006900790069002000750079006100620069006c006500630065006b002000410064006f006200650020005000440046002000620065006c00670065006c0065007200690020006f006c0075015f007400750072006d0061006b0020006900e70069006e00200062007500200061007900610072006c0061007201310020006b0075006c006c0061006e0131006e002e00200020004f006c0075015f0074007500720075006c0061006e0020005000440046002000620065006c00670065006c0065007200690020004100630072006f006200610074002000760065002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000200076006500200073006f006e0072006100730131006e00640061006b00690020007300fc007200fc006d006c00650072006c00650020006100e70131006c006100620069006c00690072002egt13 UKR ltFEFF04120438043a043e0440043804410442043e043204430439044204350020044604560020043f043004400430043c043504420440043800200434043b044f0020044104420432043e04400435043d043d044f00200434043e043a0443043c0435043d044204560432002000410064006f006200650020005000440046002c0020044f043a04560020043d04300439043a04400430044904350020043f045604340445043e0434044f0442044c00200434043b044f0020043204380441043e043a043e044f043a04560441043d043e0433043e0020043f0435044004350434043404400443043a043e0432043e0433043e0020043404400443043a0443002e00200020042104420432043e04400435043d045600200434043e043a0443043c0435043d0442043800200050004400460020043c043e0436043d04300020043204560434043a0440043804420438002004430020004100630072006f006200610074002004420430002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002004300431043e0020043f04560437043d04560448043e04570020043204350440044104560457002egt13 ENU (Use these settings to create Adobe PDF documents best suited for high-quality prepress printing Created PDF documents can be opened with Acrobat and Adobe Reader 50 and later)13 gtgt13 Namespace [13 (Adobe)13 (Common)13 (10)13 ]13 OtherNamespaces [13 ltlt13 AsReaderSpreads false13 CropImagesToFrames true13 ErrorControl WarnAndContinue13 FlattenerIgnoreSpreadOverrides false13 IncludeGuidesGrids false13 IncludeNonPrinting false13 IncludeSlug false13 Namespace [13 (Adobe)13 (InDesign)13 (40)13 ]13 OmitPlacedBitmaps false13 OmitPlacedEPS false13 OmitPlacedPDF false13 SimulateOverprint Legacy13 gtgt13 ltlt13 AddBleedMarks false13 AddColorBars false13 AddCropMarks false13 AddPageInfo false13 AddRegMarks false13 ConvertColors ConvertToCMYK13 DestinationProfileName ()13 DestinationProfileSelector DocumentCMYK13 Downsample16BitImages true13 FlattenerPreset ltlt13 PresetSelector MediumResolution13 gtgt13 FormElements false13 GenerateStructure false13 IncludeBookmarks false13 IncludeHyperlinks false13 IncludeInteractive false13 IncludeLayers false13 IncludeProfiles false13 MultimediaHandling UseObjectSettings13 Namespace [13 (Adobe)13 (CreativeSuite)13 (20)13 ]13 PDFXOutputIntentProfileSelector DocumentCMYK13 PreserveEditing true13 UntaggedCMYKHandling LeaveUntagged13 UntaggedRGBHandling UseDocumentProfile13 UseDocumentBleed false13 gtgt13 ]13gtgt setdistillerparams13ltlt13 HWResolution [2400 2400]13 PageSize [612000 792000]13gtgt setpagedevice13

Page 23: ΑΡΧΑΓΓΕΛΩΝ ΛΟΓΟΣ καλοκαιρι 2010

23

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

τῆς Ἐκκλησίας Μέ τήν ἀλληλοαγάπη ζοῦν ὁ ἕνας στόν ἄλλον ὁ ἕνας σέ ὅλους καί ὅλοι σέ ἕναν κατά τόν ἴδιο τρόπο σκέπτονται αἰσθάνονται καί πράττουν συλλογικά laquoσύν πᾶσι τοῖς ἁγί-οιςraquo (Ἐφ γ΄18) Εἶναι ἐκεῖνο πού εἰπώ-θηκε στίς Πράξεις laquoΤοῦ δέ πλήθους τῶν πιστευσάντων ἦν ἡ καρδία καί ἡ ψυχή μία ἀλλrsquo ἦν αὐτοῖς ἅπαντα κοι-νάraquo

Βιώνοντας τήν ἀγάπη τοῦ Χρι-στοῦ ὁ ἄνθρωπος ἐγκαθιστᾶ τόν Θεό στήν ψυχή του ζεῖ μ Αὐτόν σκέπτε-ται μ Αὐτόν αἰσθάνεται μ Αὐτόν πράττει μ Αὐτόν μέ μία λέξη laquoὁ Θεός ἐν αὐτῷ μένειraquo Ὡς ἐκ τούτου ὁ Θεός γι αὐτόν εἶναι τό πιό ἄμε-σο βίωμα ἡ πιό ἄμεση πραγματικότητα ἡ πιό ὀ-φθαλμοφανής δοκιμή ἡ πιό ἔμπρακτη ἐμπειρία Καί ὅταν ὁ Θεός μένει στόν ἄνθρωπο τελειοποιεῖ καί τήν ἀγάπη τοῦ ἀνθρώ-που Ἐπειδή ἐξ Αὐτοῦ βαθμιαῖα ξεχύνεται στήν ψυχή τοῦ ἀνθρώπου ἡ θεϊ-κή ἀγάπη αὐξάνεται σέ ὁλο καί πιό τέλεια ἀγάπη μέσῳ τῶν ὑπολοίπων ἁ-γίων ἀρετῶν ἕως τελικά νά laquoἀγαπο-ποιήσειraquo ὅλο τό laquoεἶναιraquo του Κι ἐκεῖνο τότε δέν γνωρίζει ὅριο στήν ἀγάπη ἐ-πειδή laquoὁ Θεός ἀγάπη ἐστίνraquo γι αὐτό ἡ θεϊκή ἀγάπη καί δέν ἔχει ὅρια Ἔξω ἀπό τήν ἀγάπη εἶναι ὁ θάνατος ἡ νέκρωση ἡ θνητότητα laquoὁ μή ἀγα-πῶν τόν ἀδελφόν μένει ἐν τῷ θανά-τῳraquo (ἸωανΑ΄ 314) Γιατί Ἐπειδή μό-νο ἡ ἀγάπη τσακίζει τήν φυλακή τοῦ ἐ-γωϊσμοῦ βγάζει τήν ψυχή ἀπό τήν οἴη-ση ἀπό τόν αὐτοαποκλεισμό ἀπό τήν

αὐτοαπομόνωση καί τήν φέρνει σέ φι-λική σχέση μέ τόν ἀδελφό ὡς ζωντανό ὄν ὡς φορέα τῆς ζωῆς Ὁ μή ἀγαπῶν μένει ἐν τῷ θανάτῳ μέ-σα στά ἐγωϊστικά κλειστά πρόσκαιρα αἰσθήματα σκέψεις διαθέσεις πάντα κλειστός μέσα στόν ἑαυτό του στήν φυλακή τοῦ ἐγωϊσμοῦ του τῆς φιλαυ-τίας του λόγῳ τῶν ὁποίων καί σαπίζει ἡ ψυχή μέσα του σαπίζουν οἱ σκέψεις σαπίζουν τά αἰσθήματα καί πεθαί-νουν πεθαίνουν πεθαίνουν Ἡ ψυχή πού μένει ἐν τῷ θανάτῳ ὄζει θάνατο καί ὅλες οἱ σκέψεις της τά αἰσθήματα οἱ ἐπιθυμίες καί οἱ διαθέσεις Ἀπό αὐτή τήν πανθανάτωση μόνο ἡ θεϊκή ἀγάπη ἀνασταίνει τήν ψυχή καί τήν ὁδηγεῖ στήν ζωή τήν αἰώνια Τότε

ὅλη ἡ ψυχή εὐωδιάζει ἀ-θανασία

Ἡ ἀγάπη νικητής τοῦ θανάτου ἡ ἀγάπη - σω-τῆρας ἀπό τόν θάνατο Ἀγάπη ποιό εἶναι τό ὄ-νομά σου ἐάν ὄχι ὁ Χρι-στός Ἐπειδή Αὐτός ὄν-τως εἶναι ὁ νικητής τοῦ θανάτου μέ τήν ἀγάπη νικᾶ τόν θάνατο γιά τούς

ἀνθρώπους Ἡ ἀγάπη ἀθανατοποιεῖ τό ἀνθρώπινο ὄν ἐπειδή τό γεμίζει μέ θεϊ-κή ζωή Εἶναι θεοποιητική θεοδημι-ουργική δύναμη Θέλεις νά αἰσθανθεῖς ἀθάνατος σrsquo αὐτόν τόν κόσμο Ἀγάπα τούς ἀδελφούς ἀγάπα τούς ἀνθρώ-πους ὡς ἀδελφούς Σrsquo αὐτό ἔγκειται ἡ ἀληθινή χαρά τῆς ζωῆς χαρά πού κα-νείς δέν μπορεῖ νά πάρει ἀπό τόν ἄν-θρωπο οὔτε σrsquoαὐτόν οὔτε στόν ἄλλο κόσμο καί τήν χαράν οὐδείς αἴρει ἀφrsquo ὑμῶν (Ἰωαν ιστ΄ 22)

Ἁγ Ἰουστῖνος Πόποβιτς Ἑρμηνεία ἐπι-στολῶν Ἁγ Ἰωάννου Θεολόγου ἐκδ Ἐν πλῷ

24

Ἀρχαγγέλων Λόγος

Νά εἴμαστε αἰσιόδοξοι Ἅγιος Νικόλαος Βελιμίροβιτς

Ὁ Ἅγιος Νικόλαος Βελιμίροβιτς γεννήθηκε στίς 23 ∆εκεμβρίου τοῦ 1880 Σπού-δασε στήν Ἐλβετία στήν Ἀγγλία καὶ στήν Ρωσία Μοναχὸς ἔγινε στίς 20 ∆εκεμ-βρίου 1909 Τό 1919 ἐκλέγεται ἐπίσκοπος Ζίτσης Τὸ 1941 συλλαμβάνεται ἀπὸ τοὺς Γερμανοὺς καὶ μετὰ ἀπὸ ἕνα μεγάλο διάστημα φυλάκισής του στήν Σερβία μεταφέρεται μαζὶ μὲ τὸν Πατριάρχη Γαβριὴλ τό 1944 στό Νταχάου ἀπό ὅπου καὶ ἀπελευθερώνονται ἀπό τίς συμμαχικὲς δυνάμεις τό 1945 Μετὰ τὴν ἀπελευ-θέρωση ὁ Ἅγ Νικολαος μεταβαίνει στήν Ἀγγλία καὶ ἀπὸ ἐκεῖ στήν Ἀμερική ὅ-που καὶ πεθαίνει στίς 18 Μαρτίου 1956 Ἡ Σύνοδος τῆς Σερβικῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας τὸν ἀνακήρυξε Ἅγιο καὶ ἡ μνήμη του τιμᾶται στίς 3 Μαΐου

Ο ἱ ἄνθρωποι δέν μποροῦν νά συνεχίσουν νά παρατη-ροῦν τὰ πάντα ὑπὸ τὴν ὀπτικὴ γωνία τῆς αἰωνιότη-τας Ὅμως ὅλα ὅσα αὐτὸς ὁ πολιτισμὸς παράγει τὰ

παράγει γιά τὴν αἰωνιότητα Ἡ ἀγάπη καὶ ἡ φιλία μας εἶναι μὴ πεπερασμένες ὅπως καὶ ὁ κόσμος καὶ ἀκόμα πιὸ ἀξεπέρα-στες ἀπὸ τὸν κόσμο Ὅλα ὅσα ἔζησαν στήν γῆ ζοῦν καὶ σή-μερα σrsquo αὐτὸ τὸ νοητὸ πνευματικὸ περιβάλλον καὶ ὅλα ὅσα ζοῦν σήμερα θὰ ζήσουν αἰώνια πάλι σrsquo αὐτὸ τὸ περιβάλλον Ἡ ἀγάπη καὶ ἡ φιλία μας δέν καθαιροῦνται μὲ τὸν θάνατο ἀλλὰ προεκτείνονται σὲ μία μακρὰν καθαρότερη καὶ ἀνώτε-ρη καὶ ἰσχυρότερη μορφὴ στόν ἄλλο κόσμο Ἀνάμεσα σὲ ἐ-κεῖνο τὸν κόσμο καὶ σrsquo αὐτὸν τὸν κόσμο τὰ ὅρια τὰ φτιάχνει μόνο ἡ δικὴ μας μυωπία ∆έν βλέπουμε τὴν προέκταση αὐτῆς

τῆς ζωῆς μετὰ τὸν θάνατο καὶ γιrsquo αὐτὸ ὁ θάνατος μᾶς φαίνεται σὰν ψαλίδι πού κόβει ὅλα τὰ νήματα καὶ τὶς σχέσεις ἀνάμεσα στούς νεκροὺς καὶ τοὺς ζωντανοὺς καὶ τὸ ὁποῖο καὶ ἀπὸ μᾶς κάθε μέρα ἀποκόβει ἀπὸ ἕνα μέρος ὅταν μᾶς χωρίζει ἀ-πὸ τὴν ἀγάπη μας τήν φιλία μας καὶ τήν χαρὰ μας Ἐμεῖς δέν βλέπουμε ὅμως μποροῦμε νά δοῦμε Μποροῦμε νά δοῦμε μὲ τὸ πνεῦμα μας τὸ τώρα γιά τὸ τώρα ἀλλὰ θὰ ἔρθει καιρὸς σύντομα θὰ ἔρθει ὅταν καὶ τὰ φυσικὰ μας μάτια θὰ βλέ-πουν καὶ τὸν πνευματικὸ κόσμο Ἐμεῖς παρrsquo ὅλα αὐτὰ πιστεύουμε Φώναζαν οἱ χριστιανοὶ μάρτυρες καθώς τούς ἔριχναν στήν πυρὰ Κατασπαράζονταν ἀπὸ τὰ θηρία καὶ ψιθύριζαν Ἐμεῖς παρrsquo ὅλα αὐτὰ ἐλπίζουμε Καρφωμένοι στούς σταυροὺς στέναζαν Ἐμεῖς παρrsquo ὅ-λα αὐτὰ ἀγαπᾶμε Τοὺς κατεδίωξαν καὶ κακοὶ καὶ καλοί αὐτοκράτορες καὶ οἱ Νέρωνες καὶ οἱ Τραϊανοὶ στήν Ἀσία καὶ στήν Ἀφρικὴ στά Βαλκάνια καὶ στήν Βρετανία τοὺς περιφρόνησαν σὰν νά ἦταν μιάσματα τοὺς ἀπομάκρυναν σὰν ἄ-χρηστες πέτρες τοὺς τίναξαν σὰν σκόνη ἀπὸ τὰ πόδια τους

25

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

Οἱ μορφωμένοι δέν ἤθελαν νά τοὺς καταλάβουν οἱ ἰσχυροὶ δέν ἤθελαν νά τοὺς ἀκούσουν οἱ πλούσιοι δέν ἤθελαν νά τοὺς προστατεύσουν Ὁλόκληρος ὁ κόσμος ἦταν κουφός ἀπέναντι στίς ἱκεσίες τους τὰ ἄγρια θηρία εἶχαν περισσοτέ-ρους φίλους ἀπὸ ὅτι αὐτοὶ οἱ νεκροὶ στούς τάφους δέν ζήλευαν τήν ζωή τους Παρrsquo ὅλα αὐτὰ ὅμως ἐκεῖνοι ὅσο ἡ γῆ περιστρεφόταν στόν ἀέρα κοιτάζοντας τὸν ἥλιο καὶ κουβαλῶντας μέσα της τὰ σκουλήκια σήκωναν τὸ βλέμμα στόν ἥλιο κι ἔλεγαν laquoἘμεῖς παρrsquo ὅλα αὐτὰ ἀγαπᾶμε ἐλπίζουμε καὶ πιστεύουμε Ἀγαπᾶμε αὐτὴ τήν μαρτυρική ζωή καὶ ἐλπίζουμε στήν καλύτερη καὶ πιστεύου-με στό μοναδικὸ Παντοδύναμο πού εἶναι πιὸ ψηλὰ ἀπὸ τὸν ἥλιο καί πού μετράει ὅλους τοὺς πόνους μας καὶ ὅλες τίς ἀδικίες τῶν βασανιστῶν μαςraquo Αὐτὴ τὴν πεταμένη πέ-τρα πού μὲ τὸ πόδι ἀπομάκρυναν οἱ οἰκοδόμοι τῆς τότε κοινωνικῆς ζωῆς παρέλαβε ὁ θεϊκὸς Οἰκοδόμος τῆς οἰκου-μένης γιά θεμέλιο τῆς Ἐκκλησίας Του αὐτὸ τὸ πιὸ μεγάλο οἰκοδόμημα τοῦ ὀπτιμισμοῦ πού χτίστηκε ποτέ στήν γῆ Νά εἴμαστε αἰσιόδοξοι ὅταν πάσχουμε γιατὶ τίποτα ἀπrsquo ὅ-σα παθαίνουμε δέν εἶναι χωρὶς στόχο καὶ χωρὶς νόημα Κά-θε πάθημα ἀποτελεῖ βασικὸ γεγονὸς ἐν γένει στήν ζωὴ τῆς ἀνθρωπότητας Εἶναι σὰν ἕνα εἰσιτήριο πού πληρώνουμε μπαίνοντας σὲ αὐτὸ τὸ παγκόσμιο θέατρο τὸ ὁποῖο ὁ Θεὸς φώτισε μὲ πολλοὺς ἥ-λιους καὶ τὸ στόλισε μὲ πολλὰ θαυμαστὰ σενάρια Ἐμένα τρεῖς φορὲς τά παθήμα-τά μου μέ ἔφτασαν κοντά στόν θάνατο Καί μπορῶ νά σᾶς μαρτυρήσω ὅτι δέν ἦταν ἀνυπόφορα οὔτε φοβερὰ Τὰ ἐνθυμοῦμαι εὐχάριστα γιατὶ αὐτὰ εἶναι πού ἔ-καναν τήν ζωή μου σήμερα ὀμορφότερη καὶ τὴν ψυχή μου πληρέστερη καὶ δυνα-τότερη Νά εἴμαστε αἰσιόδοξοι ὅταν χάνουμε ὅπως καὶ ὅταν κερδίζουμε ὅταν γερνᾶμε ὅπως καὶ ὅταν εἴμαστε νέοι Κάθε ἡλικία ἔχει τὸ μεγαλεῖο της καὶ τὴν ἰδι-αίτερη ὀμορφιὰ της Καὶ ἡ ψυχὴ μιᾶς ὀγδοντάχρονης σκιρτᾶ μπροστὰ στήν χαρὰ καὶ τήν λύπη μὲ τὸν ἴδιο τρόπο πού τὸ κάνει καὶ ἡ ψυχὴ ἑνὸς νέου καὶ ὁρμητικοῦ πλάσματος Νά εἴμαστε αἰσιόδοξοι σὰν χριστιανοὶ γιατὶ στήν πίστη μας ἔβρισκαν τίς παρηγοριὲς οἱ πιὸ ἀπελπισμένοι τίς ἐμπνεύσεις οἱ μεγαλύτεροι καλλιτέχνες οἱ με-γαλύτεροι καὶ καλύτεροι ἄνθρωποι τῶν τελευταίων δεκαεννέα αἰώνων Νά εἴμα-στε αἰσιόδοξοι στήν σκέψη γιατὶ μόνο ἡ αἰσιόδοξη σκέψη φτάνει ὡς τὸν Θεὸ Νά εἴμαστε αἰσιόδοξοι στά αἰσθήματα γιατὶ ἡ αἰσιοδοξία εἶναι φάρμακο γιά τήν θλίψη καὶ πηγὴ πραγματικῆς καὶ αἰωνίας χαρᾶς Νά εἴμαστε αἰσιόδοξοι στά ἔργα μας γιατὶ τὰ ἔργα μας ὑφαίνονται στόν ἱ-στὸ τοῦ Θεοῦ καὶ παραμένουν αἰώνια ὅπως τὰ ἔργα τοῦ Θεοῦ Νά εἴμαστε αἰσιόδοξοι ἀφοῦ ἡ ζωὴ εἶναι αἰσιοδοξία καὶ ἐμεῖς οἱ ἄνθρωποι εἴμαστε οἱ καλύ-τεροι στυλοβάτες καὶ οἱ ὀμορφότεροι ἐκφραστὲς τῆς ζωῆς Νά εἶσαι αἰσιόδοξος σημαίνει νά ζεῖς καὶ δικαίως νά ἐκτιμᾶς τήν ζωή Ἀπόσπασμα ἀπό τό βιβλίο laquoἈργά βαδίζει ὁ Χριστόςraquo ἐκδ Ἐν πλῷ

26

Ἀρχαγγέλων Λόγος

Ἐ μεῖς οἱ χριστιανοί οἱ ἀποκαλούμενοι παλαιότερα Ὁδῖτες Εἴμαστε οἱ ἀ-ποσυνάγωγοι οἱ ἀσεβεῖς τοῦ laquoνόμου τοῦ Θεοῦraquo οἱ παράνομοι τῶν με-γάλων αὐτοκρατοριῶν οἱ ἀντιρρησίες τῶν βασιλιάδων οἱ ἐπικηρυγμέ-

νοι εἰς θάνατον Ἐμεῖς πού ἀγαπήσαμε τό Φῶς πού ὡς κόλαση ὁρίσαμε τήν ἀχα-ριστία καί τήν μιζέρια κι ὕστερα μᾶς φυλάκισαν στά κολαστήρια βαρυφορτωμέ-νων μέ μεγάλα λόγια οὐτοπικῶν παραδείσων γιατί τάχα ἐνοχλοῦσαν οἱ σκοτα-διστικές ἰδέες μας Οἱ πτωχοί τῷ πνεύματι σrsquo ἕνα κόσμο πού νομίζει ὅτι τά ξέρει ὅλα Κάποιοι ἀπό μᾶς κάποτε ἁλώνισαν τόν κόσμο μέ δύο σανδάλια καί τήν ψυ-χή ξεχειλισμένη ἀπό Χριστό κάποιοι ἀπό ἐμᾶς καταδικάστηκαν ὡς ἄθεοι κι ἐ-παναστάτες γιατί δέν προσκυνοῦσαν κάποιοι ἀπό ἐμᾶς πέθαναν ἀπrsquo τούς λοι-μούς περιμαζεύοντας ἄρρωστα παιδιά πού τά πετοῦσαν στό δρόμο γιά τό laquoκοινό καλόraquo Ἔτσι μᾶς ἔμαθαν οἱ παλιοί συνοδοιπόροι μας νά μένουμε στά παρασκήνια ὅταν ὁ κόσμος ζεῖ τήν κάθε παρωδία του γιά νά τοῦ ἁπλώνουμε τά χέρια μας ὅ-

ταν ἡ αὐλαία καταρρέει Ἐμεῖς τῆς κάθε ἐποχῆς οἱ Ὁδῖ-τες πεθάναμε συχνά γιά ὅτι πιστέψαμε κλάψαμε γιά τόν κόσμο πού κατρακυλοῦσε ὅταν ὅλοι χειροκροτοῦ-σαν ξέφρενα τήν πρόοδό του κοιτάξαμε μέ τήν ψυχή φουσκωμένη ἀπό χαρά τόν ἥλιο χαμογελῶντας σάν παι-διά ὅταν ὁ κόσμος γκρίνιαζε Ὁ κόσμος πού ὕστερα ἀπό τόσο χειροκρότημα κατρακυλοῦσε ὁ κόσμος πού μᾶς θε-ωροῦσε ἀφελεῖς καί μᾶς περιγελοῦσε

Μᾶς λένε δεισιδαίμονες ἐκεῖνοι πού φοβοῦνται τόν Θεό ἤ τούς laquoκακούςraquo τούς δυτικούς ἤ τούς ἀνατολίτες ἤ τό

κακό τό μάτι τῆς γειτόνισσας τούς Ἀμερικάνους τούς Κινέζους ἤ τούς Ρώσους τούς συνωμότες ἤ τούς ἐξωγήινους ἤ τήν γρουσουζιά τους ἐπειδή δέν πρόλαβαν νά φτύσουν τόν κόρφό τους Ὀπισθοδρομικούς μᾶς λένε ἀκόμα οἱ δῆθεν ἐκσυγ-χρονιστές τῆς ἰστορίας μέ τά λόγια τά ξύλινα καί τά χέρια τά βαμμένα μέ αἷμα

Ἔτσι εἴμαστε ἐμεῖς οἱ ἀποκαλούμενοι Ὁδῖτες Πού ξέρουμε πώς μές στήν ἁμαρτία ἡ χάρη περισσεύει καί δέ βαστάει ἡ ἀπελπισία στήν ψυχή μας Πού μάθαμε μέ τό αἷμα τῆς ψυχῆς μας πώς ἐπανάσταση θά πεῖ νά τά βάζεις μέ τό δυνάστη καί τό χά-ος μέσα σου Τόσες αὐτοκτονίες γύρω τους κι ἐμᾶς πού ὑμνοῦμε τήν Ζωή μᾶς βλέ-πουν οἱ laquoπολιτισμένοιraquo σάν χαμένους Πολιτικῶς ὀρθοί δέν γίναμε ποτέ γιατί οὔ-τε ἀπό πολιτική οὔτε ἀπό ὀρθότητα λογαριάζει ἡ συγχώρεση

Ἐμεῖς γινήκαμε δειλοί ὅταν θάρρος σήμαινε νά σκοτώνεις τόν ἄλλο γιά νά τοῦ laquoμάθεις νά σκέπτεταιraquo Ἐμεῖς οἱ φτωχούληδες τοῦ Θεοῦ τό ἁλάτι τῆς γῆς γνωρί-ζουμε τόν Θεό ἀπό τά μάτια τοῦ ἀδελφοῦ καί τά λάθη μας ἀπrsquo τό ἁπλωμένο χέρι

Οἱ Ὁδῖτες Ἐλευθερία Ρούση θεολόγος - ἐκπαιδευτικός

27

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

τοῦ Χριστοῦ ἀντίκρυ μας Οἱ Ὁδῖτες βλέπεις μετροῦν τόν κόσμο μrsquo ἀγκαλιές καί χαμόγελα ἔτσι πού δέν ἀγοράζεται ποτέ ἡ ἐλπίδα τους οὔτε πουλιέται Μοναχά μοιράζεται καί ὅταν λιγοστεύει τῆς δίνει Λόγο ὁ οὐρανός νά πορεύεται Γιrsquo αὐτό οἱ χριστιανοί δέ νοιώθουν μόνοι μά προσεύχονται γιά τήν μοναξιά πού βασιλεύ-ει στίς ψυχές τῶν ἀνθρώπων

Μόνο αὐτή τήν μέρα ἔχω κι εἶναι ὅτι ἔχω τούτη ἡ μέρα Κι ἄν μέ ρωτήσεις θά σοῦ πῶ πώς θέλω νά μαι μέ ἐτούτους τούς τρελούς τούς Ὁδῖτες πού λένε laquoταξίδιraquo τήν ζωή καί ∆ρόμο τόν Θεό τους πού ἔχουν γιά Θεό Ἐκεῖνον πού ἔκλαψε γιrsquo αὐ-τούς καί πού χαμογελοῦσε στά παιδιά Ἐκεῖνον πού ἔβαλε πάνω ἀπό τίς ἔνθεες αὐταπάτες τῶν νόμων καί τίς ἐπηρμένες πολιτικῶς ὀρθές διακηρύξεις τήν Ἀγάπη Θέλω νά πορευτῶ μέ λογισμό καί μrsquo ὄνειρο τόν δρόμο τόν λιγότερο ταξιδεμένο μέ Πνεῦμα καί Ἀλήθεια πεινῶντας καί διψῶντας τήν δικαιοσύνη μέ ἔρωτα γιά τήν ζωή πού νά μήν τήν ἀφήσω νά τελειώσει ποτέ καί λέω νrsquo ἀφήσω τίς ἦττες καί τίς κρίσεις γιά ἐκείνους πού ὀνειρευτῆκαν ἕνα καθωσπρέπει ἐξοχικό μία δόξα ἀ-δειανή κι ἕνα αὐτοκίνητο ἀκριβό γιά μέσ τήν πόλη

ΥΓ Ξέρω θά πεῖς πώς κάποιοι ἀπό ἐμᾶς ἔπραξαν τ ἀντίθετα στό διάβα τοῦ χρό-νου Ὑπηρέτησαν τίς ἐξουσίες σαγηνεύτηκαν ἀπό τήν δόξα καί τόν πλοῦτο ξέ-χασαν τόν λόγο τῆς Ἀγάπης φανατίστηκαν καί πρόδωσαν τόν λόγο τοῦ Χρι-στοῦ Κι ἄλλοι πάλι συγκρότησαν Ἱερές Ἐξετάσεις πολεμικές ἐπιχειρήσεις καί ἐξοντώσεις ἀντιπάλων ∆ίκιο ἔχεις μά ἐγώ σοῦ μιλάω γιά ὅσους ποθοῦν τόν δρό-μο Του ν ἀκολουθήσουν τούς Ὁδῖτες

Ὁδῖτες Ἐτσι ὀνομάζονταν τά πρῶτα χρόνια οἱ Χριστιανοί Ἡ ὀνομασία laquoΧριστιανόςraquo δόθηκε γιά πρώτη φορά στήν Ἀντιόχεια

∆έν γνωρίζεις ὅτι ἀποδημία εἶναι ὁ παρών βίος Νομίζεις πώς εἶσαι πολίτης

Ὁδίτης εἶσαι ὄχι πολίτης ἀλλ ὁδίτης εἶσαι καί ὁδοιπόρος Μήν πεῖς ἔχω αὐτή ἤ τήν ἄλλη πόλη ∆έν ἔχεις πόλη Ἡ πόλη εἶναι ἐπάνω

Ὅλα τά παρόντα εἶναι δρόμος Πανδοχεῖο εἶναι ὁ βίος Ἄγνωστη ἡ ἔξοδος ἄστατη ἡ κτίση

Τί μανιάζεις γιά τά σκοτάδια τοῦ κόσμου Γιατί ἀφήνοντας τήν ἀλήθεια τρέχεις πίσω ἀπό τίς σκιές

Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος

28

Ἡ laquoμνήμη τοῦ θανάτουraquo γιά τήν ὁποία μιλοῦν οἱ Πατέρες τῆς Ἐκκλησί-ας ὡς κινητήρια δύναμη ἀφύπνισης τοῦ ἑαυτοῦ μας τοῦτες τίς μέρες εἶναι καθημερινότητά μου Ὄχι γιατί ἀσκήθηκα πνευματικά ἤ ὑπερέ-

βαλα στήν προσευχή Ἡ χλιαρότητα πού μέ διέκρινε αὐτή καί ὑπερίσχυε Ἡ περί-οδος πού πέρασε ἦταν ἤρεμη χωρίς μεγάλες διακυμάνσεις Μέχρι πού ξαφνικά μαθαίνεις κάτι κι ἔρχονται τά πάνω κάτω - Ξέρετε ἡ μητέρα σας ἔχει καρκίνο Εἶναι λίγο ἐπιθετικούλης στό εἶδος του ἀλ-λά θά τόν παλέψουμε Εἶναι βέβαια καί τό προβληματάκι τῆς καρδιᾶς της πού διαπιστώθηκε ἀλλά μήν ἀπογοητεύεστε θά κάνουμε τό καλύτεροhellip laquoἘπιθετικούλης προβληματάκι ζωούλαraquohellip ὅλα μικρά καί σχετικά Χρησι-μοποιοῦμε ὑποκοριστικά γιά νά τονίσουμε ἀκόμα περισσότερο τήν μετριότητα πού ἔχουμε υἱοθετήσει στόν τρόπο πού ζοῦμε Λίγη ζωή λίγη χαρά λίγη ἀγάπη λίγος Θεόςhellip

Καί ἔρχονται αὐτές οἱ στιγμές πού ὁ καθένας μας ἀξιολογεῖ τά πράγματα ἀλλιῶς Πού θυμᾶται πώς αὐτό τό δῶρο τό μεγαλύτερο ἀπrsquo ὅλα τό δῶρο τῆς ζω-ῆς ἔχει κι αὐτό ἡμερομηνία λήξης Σκέφτεται τότε πώς δέν ἀξίζει νά τό ζεῖ μέτρια νά χάνει τίς στιγμές μέσα στό ἄγχος καί στήν γκρίνια τῆς καθημερινότητας Τότε θέλοντας καί μή νοιώθεις νά γίνεται πράξη τό laquoἀδιαλείπτως προσεύ-

χεσθαιraquo πού ἀναφέρει ὁ Ἀπόστολος Παῦλος Στρέφεις τά μά-τια τῆς ψυχῆς πρός τόν Θεό κι ἀφοῦ διαπιστώσεις πόσο λίγος εἶσαι γιά νά τά φέρεις ὅλα εἰς πέρας ὅπως νόμιζες ὅτι μπορεῖς ταπεινώνεσαι καί ζητᾶς βοήθεια καί ἔλεος καί ἀγάπη Καί ὕστερα ἀκολουθεῖ ἐκεῖνο τό laquo ἐν παντί εὐχαριστεῖτεraquo στό ὁποῖο μέχρι τώρα δέν ἔδινες καί ἰδιαίτερη σημασία Εἴτε γιατί κάποια πράγματα τά θεωροῦσες δεδομένα εἴτε γιατί νόμιζες πώς θά σοῦ ἀνήκουν πάντα Κι ἐνῶ πασχίζεις στήν καθημερι-νότητα γιά τό ἑπόμενο ὑλικό ἀγαθό πού ἔβαλες στό μάτι ἤ γιά κάποιο τοῦβλο παραπάνω στή νέα οἰκοδομή ἤ ἀκόμα

γιατί δέν μπορεῖς νrsquo ἀποκτήσεις κάτι ἀπό τά παραπάνω ἔχεις χάσει ἤδη τόσα πολλά Ἔχασες χωρίς νά δώσεις τήν παραμικρή σημασία τίς μυρωδιές τῆς ἄνοι-ξης τά ἀπίστευτα χρώματα τῶν λουλουδιῶν τό τραγούδι τοῦ κότσυφα τά ὄμορ-φα βράδια πού σέ βάζουν σιγά-σιγά στήν ἀνεμελιά τοῦ καλοκαιριοῦ

Ξεχνᾶς νrsquo ἀφιερώσεις χρόνο στούς ἀγαπημένους λές καί θά τούς ἔχεις γιά πάντα διαθέσιμους Πνιγμένος στίς μέριμνες χάνεις τήν διάθεση νά μοιραστεῖς στιγμές νrsquo ἀνταλλάξεις συναισθήματα νά δώσεις ἀγάπη

Ἀρχαγγέλων Λόγος

Ἀνατροπή Παρασκευή Ἐξάρχου

29

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

Κι ἔρχεται καί σέ βρίσκει ἡ φθορά ἡ ἀρρώστια ὁ θάνατος Καί συνειδη-τοποιεῖς πώς εἶσαι τελείως ἀπροετοίμαστος Τόσο καιρό τό ἀπωθοῦσες καί μπο-ρεῖ- μεταξύ μας- νά χτύπαγες καί κανένα ξύλο Ἡ ἀπώθηση εἶναι ἐπακόλουθο τῆς ἀμάθειας τῆς ἀκατηχησίας Ἀλλά καί τῆς μή ἀποδοχῆς κατά βάθος τοῦ γεγονό-τος τῆς Ἀνάστασης Ἴσως νά εἶναι καί βολικό νά ἐπιμένουμε στήν ἀντίληψη τοῦ laquoὅλα ἐδῶ τελειώνουνraquo καί νά παραμένουμε στήν κλάψα μας Βλέπεις ἄν ἀποδε-χτοῦμε οὐσιαστικά πώς ὁ βίος δέν τελειώνει ὁριστικά μέ τόν θάνατο ἀλλά δοῦμε τόν θάνατο σάν πέρασμα σάν ἀρχή σάν νίκη σάν ζωή τότε θά πρέπει νrsquo ἀναθε-ωρήσουμε ἐντελῶς τήν στάση ζωῆς μας τόν τρόπο σκέψης μας τίς συμπεριφορές μας Νά βάλουμε τήν δοξολογία στήν ζωή μας Νά δοῦμε τίς δυσκολίες ὡς παι-δαγωγικές δοκιμασίες Ἄλλωστε ὁ Ἀπόστολος τῶν Ἐθνῶν μᾶς θυμίζει πώς laquoἡ δύ-ναμις ἐν ἀσθενείᾳ τελειοῦταιraquo

∆ύσκολα τά πράγματα μανούλα Ἐγώ νιώθω ἀδύναμη καί τό καταθέτω Καί καθώς προσεύχομαι συμπληρώνω στήν προσευχή μου αὐτό πού ὑπέροχα λέει ὁ Παρακλητικός Κανόνας ἐγώ σοῦ ζητῶ ὅμως Ἐσύ πρᾶξε laquo πρός τό συμφέ-ρον τῆς αἰτήσεώς raquo μου ΑΜΗΝ

Ὁ κόσμος σκλήρανε πολύ

Γιῶργος Θεοτοκᾶς Ἀσθενεῖς καί ὁδοιπόροι ἐκδ Ἑστία

Ὁ κόσμος σκλήρανε πολύ σκλήρανε ξεράθηκε και ἄδειασε Πέρασε τά ὅρια Μικρές καλοσύνες ἐδῶ κι ἐκεῖ ἕνας Χριστιανός πάντα ὑπάρχει τρόπος νά

προσφέρει μά ὁ κόσμος δέν σώζεται πιά Ὁ κόσμος αὐτός χάθηκε ὅποιος ἔχει τά μάτια ἀνοιχτά τό βλέπει καί τό παίρνει ἀπόφαση μιά γιά πάντα Χάθηκε μές στήν ἀλαζονεία τῶν ἐπιστημῶν του μές στήν ἀπανθρωπιά τῶν μηχανῶν του μές στήν φρενίτιδά του πού τήν λέει πρόοδο στό ἀέναο στριφογύρισμά του στό κε-νό δίχως ἕρμα δίχως σκοπό Ὁ δύστηνος πλανήτης κλονίστηκε ἀνεπανόρθωτα ἔ-χασε τήν ἰσορροπία του ∆έν τόν αἰσθάνεσαι νά τρικλίζει κάτω ἀπ τά πόδια σου

Ἄ ς πασχίσουμε ἐμεῖς πού μένουμε ἐδῶ νά πλησιάσουμε ὅσο ἀντέχουμε τό Ἐπέκεινα καί ἄς προσευχόμαστε γιά τόν κόσμο πού σέρνεται ἀκράτητος

ἀπό τήν ἴδια δαιμονική ὁρμή του πρός τήν τελική του συντριβή Μερικοί θά βλέ-πουν τοῦτον ἐδῶ τόν ἀναμμένο φάρο μας μοῦ φτάνει ἐμένα ἕνας τέτοιος προορι-σμός Ἐνῶ ὁ κόσμος θά σβήνει ὁ φάρος θά φωτίζει ἀκόμα τίς ὕστατες στιγμές του θά σώζει ὡς τό τέλος μερικές ψυχές ∆έν ἐλπίζω πιά ἄλλο τίποτα

30

Κ αθώς θεριεύει τό θέρος καί ἡ φύση ντύνεται τά χρυσᾶ της νοσταλγία πλημμυρίζει τήν σκέψη μας νοσταλγία γιορτινή ἀπό τά παιδικά μας χρό-νια πού προσγειώθηκαν ἀπότομα ἀπό τήν πραγματικότητα τοῦ κόσμου

τούτου Οἱ κῆποι ὁλάνθιστοι γεμᾶτοι τριαντάφυλλα φίσκα ἀπό τό παιδομάνι οἱ χωματόδρομοι κι ἡ εὐωδία ἀπό τά νυχτολούλουδα νά διεγείρει τήν ὄσφρηση Ὀρ-θάνοιχτες οἱ πόρτες τῶν σπιτιῶν οἱ οἰκογένειες νά δειπνίζουν στίς βεράντες καί τά ραδιόφωνα νά γεμίζουν μέ μελωδίες τήν ἥσυχη γειτονιά Μνῆμες τῆς παιδικῆς ἡλικίας χρόνια ἀνέμελα κι ἀφελῆ τότε πού νομίζαμε ὅτι ὁ βίος θά lsquoναι παιχνίδι τότε πού θαρρούσαμε ὅτι στόν παράδεισο θά ζήσουμε Μεγαλώσαμε μέ τόν ἦχο τῶν οἰκοδομῶν στά αὐτιά μας ἕνας διαρκής θόρυ-βος στήν ἐφηβεία μας μπετονιέρες κι αὐτοκίνητα πού διαρκῶς αὐξάνονταν Βλέ-παμε ἀμήχανα τίς γειτονιές νά ἐξαφανίζονται τά δέντρα νά κόβονται τίς ταπει-νές μά ἀνθρώπινες μονοκατοικίες νά γκρεμίζονται μαζί μέ χιλιάδες ἀναμνήσεις Γενιές τῆς ἀντιπαροχῆς τῆς πολυκατοικίας τῶν χαμηλοτάβανων διαμερισμάτων - κουτιῶν τῆς ἀπρόσωπης συγκατοίκησης Χάσαμε τούς γειτόνους μας καί μαζί

τήν ἀνθρωπιά μας Ἤμασταν κοινωνικοί καί φι-λόξενοι καί γίναμε καχύποπτοι καί ἀπόμακροι Οἱ ὀλιγοπρόσωπες γειτονιές γέμισαν μέ ἀνθρώ-πους ξένους μεταξύ τους πού δέν ἔχουν καμμιά ὄρεξη νά γνωριστοῦν νά κοιταχτοῦν στά μάτια νά καλημεριστοῦν νά ἀνταλλάξουν ἐπισκέψεις καί χαμόγελα Εἴχαμε τό θλιβερό προνόμιο νά ζήσουμε τήν πα-ρακμή τῆς πόλης στήν ἐξέλιξή της Εἴδαμε τούς μικρούς παραδείσους μας νά μεταβάλλονται σέ

γκρίζα κακόγουστα κτίρια τίς ἀλάνες πού ματώναμε τά πόδια μας νά γίνονται ὄγκοι ἀπό μπετόν Πρίν προλάβουμε νά ἀποστηθίσουμε τό laquoἈθῆνα διαμαντόπε-τρα στῆς γῆς τό δαχτυλίδιraquo πνιγήκαμε στή μυρωδιά τοῦ νέφους καί ντραπήκαμε πού εἴμαστε Ἀθηναῖοι Ὅλοι νοσταλγοῦμε τό παρελθόν Μεγαλώνουμε καί διαρκῶς διαπιστώνου-με πώς laquoκάθε πέρυσι καί καλύτεραraquo Τά χρόνια περνοῦν καί ὅλο ἀναφερόμαστε σέ παλαιότερες ἐποχές ἀναπολοῦμε τά παλιά καί συγκινούμεθα μέ τραγούδια μέ κείμενα καί μέ ταινίες πού περιγράφουν τήν παλιά Ἑλλάδα τόν κόσμο πού ἔφυ-γε Ζοῦμε τήν παρακμή τοῦ σύγχρονου πολιτισμοῦ ἀνίκανοι νά ἀντιδράσουμε καί ὅλο μιλᾶμε γιά τά παλιά Νοιώθουμε ἄγχος γιά τήν ἐγκληματικότητα καί τήν οἰκονομική κρίση θλιβόμαστε πού κινδυνεύουμε νά χάσουμε τήν εὐδαιμονία μας Εἶναι φυσιολογική ἡ ἀντίδραση αὐτή μά ἄν ἀφήσουμε τόν συναισθηματισμό στήν ἄκρη καί σκεφτοῦμε τό παρελθόν μέσα ἀπό τό πρῖσμα τῆς ἱστορίας θά δια-πιστώσουμε πώς δύσκολα θά διαλέγαμε μιά ἄλλη χρονική περίοδο γιά νά ζήσου-με

Νοσταλγία π Χριστόδουλος Μπίθας

Ἀρχαγγέλων Λόγος

31

Ὅπου κι ἄν ἀνατρέξουμε πίσω στόν χρόνο βλέπουμε παντοῦ καί πάντα νά βασιλεύει ὁ πόνος Πόλεμοι κι ἐμφύλιοι ἀλληλοσπαραγμοί σκλαβιά καί πεῖνα φτώχεια κι ἀδικία σημαδεύουν τήν ἱστορία τῆς ἀνθρωπότητος Μπορεῖ νά ὑπῆρ-ξαν πιό ἔνθεοι πολιτισμοί ἀπό αὐτόν πού διανύουμε τώρα μά ἡ ἁμαρτία πάντα ἴδια εἶναι στό διάβα τῶν αἰώνων Μπορεῖ νά νοσταλγοῦμε τήν λαμπρή περίοδο τοῦ Βυζαντίου ἤ ἀκομα καί τήν ἔνδοξη ἑλληνική ἀρχαιότητα ἀλλά τό σίγουρο εἶναι ὅτι δέν θά θέλαμε νά ζήσουμε ἐχθρικές σφαγές πολέμους κι ἐπιδημίες οὔτε νά εἴμαστε δοῦλοι ἐκεῖνες τίς ἐποχές οὔτε νά πεθαίνουμε ἀπό μιά ἁπλῆ γρίπη ἐ-πειδή ἡ ἰατρική ἐπιστήμη δέν εἶχε ἀκόμα ἐξελιχθεῖ ∆ύσκολος ἦταν πάντα ὁ βίος Πλαστή ἡ ὀνειροπόληση γιά τό παρελθόν ψευδαίσθηση γιά νά ξεφύγουμε ἀπό τήν πραγματικότητα Κι ἄν ὑπάρχει νοσταλ-γία γιά μιά κοινωνία ἰδανική ὅπου πραγματικά θά θέλαμε νά ζήσουμε αὐτό μᾶλ-λον ἀφορᾶ τήν παραδείσια κατάσταση τήν ἐποχή πού δέν ὑπῆρχε στό ἀνθρώπι-νο γένος ὀδύνη καί στεναγμός ἀλλά κοινωνία ἀγάπης μέ τόν Θεό καί τόν συνάν-θρωπο Κι ἐφrsquo ὅσον τό νά γυρίσουμε στό παρελθόν ἀποκλείεται ἀφοῦ ἀρνηθήκα-με τήν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ μοναδική μας ἐλπίδα εἶναι τό μέλλον τά ἔσχατα ἡ Βασι-λεία τῶν Οὐρανῶν Ἐπειδή ὅμως τήν Βασιλεία Του μᾶς κάλεσε ὁ Κύριος νά τήν προγευτοῦμε ἐπειδή μᾶς ζήτησε νά βιώσουμε τά ἔσχατα ἀπό τώρα ἄς ἐγκαταλείψουμε τήν πα-ρελθοντολογία κι ἄς χαροῦμε τό σήμερα εὐχαριστῶντας τόν Θεό πάντων ἕνεκεν ζῶντας εὐλογημένα κάθε στιγμή σά νά lsquoναι ἡ πρώτη κι ἡ τελευταία τῆς ὕπαρξής μας ἔχοντας νοσταλγία μόνο γιά τήν Βασιλεία τοῦ Θεοῦ γιά τόν Παράδεισο γιά τό πέρασμα ἀπό τόν θάνατο στήν Ζωή τήν ὄντως Ζωή πού εἶναι ὁ Χριστός μας Ἀμήν

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

Ἀποφθέγματα τῆς ἐρήμου

Ἀββᾶς Ἀντώνιος

Ἀπό τόν πλησίον μας προέρχεται ἡ ζωή καί ὁ θάνατος Γιατί ἂν κερδίσουμε τόν ἀδελφό μας κερδίζουμε τόν Θεόmiddot ἂν ὅμως τόν σκανδαλίσουμε ἁμαρτάνουμε στόν Χριστό Ἔρχεται καιρός πού οἱ ἄνθρωποι θά τρελαθοῦν καί ὅταν δοῦν κάποιον πού δέν εἶναι τρελός θά ξεσηκωθοῦν ἐναντίον του καί θὰ τοῦ ποῦν ldquoεἶσαι τρελόςrdquo ἐπειδή δέν εἶναι ὅμοιος μ᾽ αὐτούς ∆έν φοβᾶμαι πιά τόν Θεό ἀλλά τόν ἀγαπάω ldquoΓιατί ἡ ἀγάπη διώχνει τόν φόβοrdquo ( Ἰω 418) Ἐκεῖνος πού κτυπάει τήν μᾶζα τοῦ σιδήρου σκέπτεται πρῶτα τί θέλει νά φτιάξει δρεπάνι μαχαίρι τσεκούρι Ἔτσι κι ἐμεῖς πρέπει νά σκεπτόμαστε γιά ποιά ἀρετή παλεύουμε ὥστε νά μήν κοπιάζουμε μάταια

32

Ἀρχαγγέλων Λόγος

Ἱερός Ναός Ταξιαρχῶν Μοσχάτου Σύντομο ἱστορικό

Στέλιος Ντάντης ∆ρ Θεολογίας-ἱστορικός

Ἀ πό τήν ἐποχή τῆς γερμανικῆς κατοχῆς (1941-44) καί γιά κά-ποιες δεκαετίες οἱ ἐπιβάτες

τοῦ ἠλεκτρικοῦ σιδηροδρόμου περ-νῶντας ἀπrsquo τό καταπράσινο Μοσχᾶτο σταυροκοπιόνταν ἀντικρίζοντας μέσα στά πανέμορφα περιβόλια ἕνα μικρό ξωκλήσι Ἦταν οἱ Ταξιάρχες ἤ τό Ταξι-αρχάκι ὅπως τό ὀνομάτιζαν οἱ παλιοί Μοσχατιῶτες πού τήν παραμονή καί τήν μέρα τῆς γιορτῆς ξεκινοῦσαν ἀπό κάθε μεριά τῆς πόλης καί ἀκολουθῶν-

τας τά στενά μονοπάτια μέσα ἀπό καλ-λιέργειες ἔρχονταν νά προσκυνήσουν Μέσα σrsquo ἐκεῖνα τά περιποιημένα περι-βόλια λιγοστοί ἦταν οἱ γείτονες τῶν Ταξιαρχῶν πού ζοῦσαν τριγύρω σέ σκόρπιες ἀγροικίες κυρίως κτηματίες περιβολάρηδες λαχανικῶν μέ τά ὁποῖα τροφοδοτοῦσαν τήν λαχαναγορά τῶν Ἀθηνῶν (Βαρβάκειο)

Τό ἐκκλησάκι χτίστηκε στά 1943 μέσα στά δύσκολα χρόνια τῆς ξενικῆς κατο-χῆς Οἰκοδομήθη-κε σέ οἰκόπεδο

282 τετραγωνικῶν μέτρων πού πρό-σφερε ὁ Χρῆστος Μαστροσταμάτης καί στήν ἵδρυσή του πρωτοστάτησε ἡ γυναίκα του Στυλιανή μέ τόν γαμπρό

τους Γεώργιο Καζάλα ὁ ὁποῖος κίνησε τά νήματα γιά τήν κατασκευή Στήν προσπάθεια ἐκείνη συνεισφέρανε πρό-

θυμα οἱ γειτονικές οἰκογένειες πού οἱ ἀπόγονοί τους ζοῦν ἀνάμεσά μας Μπέλλου Λαλαούνη Καψίλη Κω-σταντάκη (Ροδίτη) Λεγάκη Καζάλα καί Μαστροσταμάτη Οἰκοδομικά ὑλικά δέν ὑπῆρχαν ἐ-κεῖνα τά δύσμοιρα χρόνια γιrsquo αὐτό προσφερθήκε ὁ κόσμος καί κουβάλησε πέτρες χῶμα ἄμμο ἀπrsquo τό ποτάμι τοῦ-βλα κεραμίδια ἤ πρόσφερε χρήματα

Τά ἐγκαίνια τῆς ἐκκκλησούλας ἔγιναν στίς 29 Ιουνίου 1943 μέρα τῆς γιορτῆς τῶν ἁγίων ἀποστόλων Πέτρου καί Παύλου Συνέχεια στό ἑπόμενο (Πρωτοδημοσιεύτηκε στά IΣTOPIKA TOY MOΣXATOY τ β΄ Μοσχᾶτο 2003 σσ 55-59)

33

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

Τά Νέα μας

τῆς Ζωοδόχου Πηγῆς καί τό ἀπόγευμα πήραμε τό πλοῖο τῆς ἐπιστροφῆς Στήν ἐκδρομή αὐτή ὅπως καί στήν ἐκ-δήλωση πού πραγματοποιήσαμε τήν ∆ευτέρα 31η Μαΐου στό Πνευματικό μας Κέντρο μᾶς δόθηκε μιά ἀκόμα εὐ-καιρία νά συσφίγξουμε τίς σχέσεις μας καί νά νοιώσουμε λίγο παραπάνω τήν αἴσθηση τῆς κοινότητας Ὅλες αὐτές τίς δραστηριότητες ὅπως καί τό κέρα-σμα μετά τήν Θεία Λειτουργία τῆς Κυ-ριακῆς θά πρέπει νά τά ἀντιμετωπί-ζουμε ὡς ἐκκλησιαστικά-κοινοτικά γε-γονότα κι ὄχι σάν ἁπλές κοινωνικές ἐκδηλώσεις Σέ καιρούς ἀφιλόξενους καί μοναχικούς καλούμεθα νά συσπει-ρωθοῦμε στήν ἐνορία μας νά νοιώσου-με πρόσωπα νά μοιραστοῦμε τήν κατή-χηση καί τήν ἐλπίδα μας

Πιστεύουμε ἀκράδαντα πώς τό μέλλον τῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας τόν 21ο αἰῶνα ἐξαρτᾶται ἄμεσα ἀπό τό ζωντά-νεμα τῆς κοινοτικῆς ζωῆς κατά τό Ἀποστολικό πρότυπο καί βέβαια τόν ἐπανευαγγελισμό τῶν συνανθρώπων μας Μέ τήν βοήθεια τοῦ Θεοῦ ἐλπίζουμε νά ἐργαστοῦμε ὅλοι πρός αὐτή τήν κατεύθυνση Ἀμήν

Μ έ ἐπιτυχία πραγματοποιήθηshyκε στίς 5 καί 6 Ἰουνίου ἡ ἐκshyδρομή τῆς ἐνορίας μας στήν

Ἄνδρο Με 74 ἀδελφούς καί ἀδελφές μας περάσαμε ἕνα εὐλογημένο κι

εὐχάριστο διήμερο στό πανέμορφο Κυ-κλαδονήσι Καταλύσαμε σέ ξενοδοχεῖο στό Γαύριο καί ἀπό ἐκεῖ τήν πρώτη ἡ-μέρα περιηγηθήκαμε στά μοναστήρια τῆς Ἀγίας Μαρίνας (ὅπου φυλάσσεται λείψανο τῆς Ἁγίας) καί τῆς Παναχράν-του (ἐδῶ βρίσκεται ἡ κάρα τοῦ Ἁγ Παντελεήμονα καί πλῆθος ἄλλων ἱερῶν λειψάνων) καί βέβαια στήν ὄμορφη χώρα τῆς Ἄνδρου Τήν Κυριακή λει-τουργηθήκαμε στήν γυναικεία Μονή

Ἱερά Μονή Παναχράντου

Ἡ χώρα τῆς Ἄνδρου ἀπό τήν Μονή Παναχράντου

Στήν πύλη τῆς Ἱ Μ Ζωοοδόχου Πηγῆς

34

Ἡ κρίση στήν οὐσία δέν εἶναι οἰκονομική ἀλλά κυρίως καί πρό παντός πνευματική καί αὐτή φέρνει καί οἰκονομική

καί πολιτική κρίση Αὐτό σημαίνει ὅτι ἡ ἀντιμετώπιση τῆς κρίσεως δέν γίνεται μέ οἰκονομικά μέσα καί πολιτικές πρακτι-κές ἀλλά μέ τήν ἀλλαγή τρόπου ζωῆς μέ τήν ἐπαναφορά τοῦ ἀνθρώπου στήν ὀλιγάρκεια τήν ἐγκράτεια τήν σωφροσύνη τήν ἀποφυγή τῆς ἀπληστίας καί τῆς ὑπερβολῆς

Ἡ ἄσκηση προβάλλει σήμερα ὡς ἐπιταγή ὡς προσπάθεια νά θεραπευθεῖ τό πάθος τῆς φιλαυτίας ἀπό τό ὁποῖο

προέρχονται τά πάθη τῆς φιληδονίας τῆς φιλοδοξίας καί τῆς φιλαργυρίας Ὁ εὐαγγελιστής Ἰωάννης τό περιγράφει αὐτό μέ πολλή σαφήνεια laquoπᾶν τό ἐν τῷ κόσμῳ ἡ ἐπιθυμία τῆς σαρκός καί ἡ ἐπιθυμία τῶν ὀφθαλμῶν καί ἡ ἀλαζονεία τοῦ βίου οὐκ ἔ-στιν ἐκ τοῦ πατρός ἄλλrsquo ἐκ τοῦ κόσμου ἐστίraquo (Α΄ Ἰω β 16)

Μητροπολίτης Ναυπάκτου καί Ἁγίου Βλασίου Ἱερόθεος Βλάχος

  • Τό Ψωμί13
  • Μίλτος Σαχτούρης (1919-2005) 13
  • Ἀββᾶς Ἀντώνιος 13
    • ltlt13 ASCII85EncodePages false13 AllowTransparency false13 AutoPositionEPSFiles true13 AutoRotatePages None13 Binding Left13 CalGrayProfile (Dot Gain 20)13 CalRGBProfile (sRGB IEC61966-21)13 CalCMYKProfile (US Web Coated 050SWOP051 v2)13 sRGBProfile (sRGB IEC61966-21)13 CannotEmbedFontPolicy Error13 CompatibilityLevel 1413 CompressObjects Tags13 CompressPages true13 ConvertImagesToIndexed true13 PassThroughJPEGImages true13 CreateJobTicket false13 DefaultRenderingIntent Default13 DetectBlends true13 DetectCurves 0000013 ColorConversionStrategy CMYK13 DoThumbnails false13 EmbedAllFonts true13 EmbedOpenType false13 ParseICCProfilesInComments true13 EmbedJobOptions true13 DSCReportingLevel 013 EmitDSCWarnings false13 EndPage -113 ImageMemory 104857613 LockDistillerParams false13 MaxSubsetPct 10013 Optimize true13 OPM 113 ParseDSCComments true13 ParseDSCCommentsForDocInfo true13 PreserveCopyPage true13 PreserveDICMYKValues true13 PreserveEPSInfo true13 PreserveFlatness true13 PreserveHalftoneInfo false13 PreserveOPIComments true13 PreserveOverprintSettings true13 StartPage 113 SubsetFonts true13 TransferFunctionInfo Apply13 UCRandBGInfo Preserve13 UsePrologue false13 ColorSettingsFile ()13 AlwaysEmbed [ true13 ]13 NeverEmbed [ true13 ]13 AntiAliasColorImages false13 CropColorImages true13 ColorImageMinResolution 30013 ColorImageMinResolutionPolicy OK13 DownsampleColorImages true13 ColorImageDownsampleType Bicubic13 ColorImageResolution 30013 ColorImageDepth -113 ColorImageMinDownsampleDepth 113 ColorImageDownsampleThreshold 15000013 EncodeColorImages true13 ColorImageFilter DCTEncode13 AutoFilterColorImages true13 ColorImageAutoFilterStrategy JPEG13 ColorACSImageDict ltlt13 QFactor 01513 HSamples [1 1 1 1] VSamples [1 1 1 1]13 gtgt13 ColorImageDict ltlt13 QFactor 01513 HSamples [1 1 1 1] VSamples [1 1 1 1]13 gtgt13 JPEG2000ColorACSImageDict ltlt13 TileWidth 25613 TileHeight 25613 Quality 3013 gtgt13 JPEG2000ColorImageDict ltlt13 TileWidth 25613 TileHeight 25613 Quality 3013 gtgt13 AntiAliasGrayImages false13 CropGrayImages true13 GrayImageMinResolution 30013 GrayImageMinResolutionPolicy OK13 DownsampleGrayImages true13 GrayImageDownsampleType Bicubic13 GrayImageResolution 30013 GrayImageDepth -113 GrayImageMinDownsampleDepth 213 GrayImageDownsampleThreshold 15000013 EncodeGrayImages true13 GrayImageFilter DCTEncode13 AutoFilterGrayImages true13 GrayImageAutoFilterStrategy JPEG13 GrayACSImageDict ltlt13 QFactor 01513 HSamples [1 1 1 1] VSamples [1 1 1 1]13 gtgt13 GrayImageDict ltlt13 QFactor 01513 HSamples [1 1 1 1] VSamples [1 1 1 1]13 gtgt13 JPEG2000GrayACSImageDict ltlt13 TileWidth 25613 TileHeight 25613 Quality 3013 gtgt13 JPEG2000GrayImageDict ltlt13 TileWidth 25613 TileHeight 25613 Quality 3013 gtgt13 AntiAliasMonoImages false13 CropMonoImages true13 MonoImageMinResolution 120013 MonoImageMinResolutionPolicy OK13 DownsampleMonoImages true13 MonoImageDownsampleType Bicubic13 MonoImageResolution 120013 MonoImageDepth -113 MonoImageDownsampleThreshold 15000013 EncodeMonoImages true13 MonoImageFilter CCITTFaxEncode13 MonoImageDict ltlt13 K -113 gtgt13 AllowPSXObjects false13 CheckCompliance [13 None13 ]13 PDFX1aCheck false13 PDFX3Check false13 PDFXCompliantPDFOnly false13 PDFXNoTrimBoxError true13 PDFXTrimBoxToMediaBoxOffset [13 00000013 00000013 00000013 00000013 ]13 PDFXSetBleedBoxToMediaBox true13 PDFXBleedBoxToTrimBoxOffset [13 00000013 00000013 00000013 00000013 ]13 PDFXOutputIntentProfile ()13 PDFXOutputConditionIdentifier ()13 PDFXOutputCondition ()13 PDFXRegistryName ()13 PDFXTrapped False1313 CreateJDFFile false13 Description ltlt13 ARA ltFEFF06270633062A062E062F0645002006470630064700200627064406250639062F0627062F0627062A002006440625064606340627062100200648062B062706260642002000410064006F00620065002000500044004600200645062A064806270641064206290020064406440637062806270639062900200641064A00200627064406450637062706280639002006300627062A0020062F0631062C0627062A002006270644062C0648062F0629002006270644063906270644064A0629061B0020064A06450643064600200641062A062D00200648062B0627062606420020005000440046002006270644064506460634062306290020062806270633062A062E062F062706450020004100630072006F0062006100740020064800410064006F006200650020005200650061006400650072002006250635062F0627063100200035002E0030002006480627064406250635062F062706310627062A0020062706440623062D062F062B002E0635062F0627063100200035002E0030002006480627064406250635062F062706310627062A0020062706440623062D062F062B002Egt13 BGR ltFEFF04180437043f043e043b043704320430043904420435002004420435043704380020043d0430044104420440043e0439043a0438002c00200437043000200434043000200441044a0437043404300432043004420435002000410064006f00620065002000500044004600200434043e043a0443043c0435043d04420438002c0020043c0430043a04410438043c0430043b043d043e0020043f044004380433043e04340435043d04380020043704300020043204380441043e043a043e043a0430044704350441044204320435043d0020043f04350447043004420020043704300020043f044004350434043f0435044704300442043d04300020043f043e04340433043e0442043e0432043a0430002e002000200421044a04370434043004340435043d043804420435002000500044004600200434043e043a0443043c0435043d044204380020043c043e0433043004420020043404300020044104350020043e0442043204300440044f0442002004410020004100630072006f00620061007400200438002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e00300020043800200441043b0435043404320430044904380020043204350440044104380438002egt13 CHS ltFEFF4f7f75288fd94e9b8bbe5b9a521b5efa7684002000410064006f006200650020005000440046002065876863900275284e8e9ad88d2891cf76845370524d53705237300260a853ef4ee54f7f75280020004100630072006f0062006100740020548c002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000204ee553ca66f49ad87248672c676562535f00521b5efa768400200050004400460020658768633002gt13 CHT ltFEFF4f7f752890194e9b8a2d7f6e5efa7acb7684002000410064006f006200650020005000440046002065874ef69069752865bc9ad854c18cea76845370524d5370523786557406300260a853ef4ee54f7f75280020004100630072006f0062006100740020548c002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000204ee553ca66f49ad87248672c4f86958b555f5df25efa7acb76840020005000440046002065874ef63002gt13 CZE ltFEFF005400610074006f0020006e006100730074006100760065006e00ed00200070006f0075017e0069006a007400650020006b0020007600790074007600e101590065006e00ed00200064006f006b0075006d0065006e0074016f002000410064006f006200650020005000440046002c0020006b00740065007200e90020007300650020006e0065006a006c00e90070006500200068006f006400ed002000700072006f0020006b00760061006c00690074006e00ed0020007400690073006b00200061002000700072006500700072006500730073002e002000200056007900740076006f01590065006e00e900200064006f006b0075006d0065006e007400790020005000440046002000620075006400650020006d006f017e006e00e90020006f007400650076015900ed007400200076002000700072006f006700720061006d0065006300680020004100630072006f00620061007400200061002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002000610020006e006f0076011b006a016100ed00630068002egt13 DAN ltFEFF004200720075006700200069006e0064007300740069006c006c0069006e006700650072006e0065002000740069006c0020006100740020006f007000720065007400740065002000410064006f006200650020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e007400650072002c0020006400650072002000620065006400730074002000650067006e006500720020007300690067002000740069006c002000700072006500700072006500730073002d007500640073006b007200690076006e0069006e00670020006100660020006800f8006a0020006b00760061006c0069007400650074002e0020004400650020006f007000720065007400740065006400650020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e0074006500720020006b0061006e002000e50062006e00650073002000690020004100630072006f00620061007400200065006c006c006500720020004100630072006f006200610074002000520065006100640065007200200035002e00300020006f00670020006e0079006500720065002egt13 DEU ltFEFF00560065007200770065006e00640065006e0020005300690065002000640069006500730065002000450069006e007300740065006c006c0075006e00670065006e0020007a0075006d002000450072007300740065006c006c0065006e00200076006f006e002000410064006f006200650020005000440046002d0044006f006b0075006d0065006e00740065006e002c00200076006f006e002000640065006e0065006e002000530069006500200068006f006300680077006500720074006900670065002000500072006500700072006500730073002d0044007200750063006b0065002000650072007a0065007500670065006e0020006d00f60063006800740065006e002e002000450072007300740065006c006c007400650020005000440046002d0044006f006b0075006d0065006e007400650020006b00f6006e006e0065006e0020006d006900740020004100630072006f00620061007400200075006e0064002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e00300020006f0064006500720020006800f600680065007200200067006500f600660066006e00650074002000770065007200640065006e002egt13 ESP ltFEFF005500740069006c0069006300650020006500730074006100200063006f006e0066006900670075007200610063006900f3006e0020007000610072006100200063007200650061007200200064006f00630075006d0065006e0074006f00730020005000440046002000640065002000410064006f0062006500200061006400650063007500610064006f00730020007000610072006100200069006d0070007200650073006900f3006e0020007000720065002d0065006400690074006f007200690061006c00200064006500200061006c00740061002000630061006c0069006400610064002e002000530065002000700075006500640065006e00200061006200720069007200200064006f00630075006d0065006e0074006f00730020005000440046002000630072006500610064006f007300200063006f006e0020004100630072006f006200610074002c002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000200079002000760065007200730069006f006e0065007300200070006f00730074006500720069006f007200650073002egt13 ETI ltFEFF004b00610073007500740061006700650020006e0065006900640020007300e4007400740065006900640020006b00760061006c006900740065006500740073006500200074007200fc006b006900650065006c007300650020007000720069006e00740069006d0069007300650020006a0061006f006b007300200073006f00620069006c0069006b0065002000410064006f006200650020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e00740069006400650020006c006f006f006d006900730065006b0073002e00200020004c006f006f0064007500640020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e00740065002000730061006100740065002000610076006100640061002000700072006f006700720061006d006d006900640065006700610020004100630072006f0062006100740020006e0069006e0067002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e00300020006a00610020007500750065006d006100740065002000760065007200730069006f006f006e00690064006500670061002e000d000agt13 FRA ltFEFF005500740069006c006900730065007a00200063006500730020006f007000740069006f006e00730020006100660069006e00200064006500200063007200e900650072002000640065007300200064006f00630075006d0065006e00740073002000410064006f00620065002000500044004600200070006f0075007200200075006e00650020007100750061006c0069007400e90020006400270069006d007000720065007300730069006f006e00200070007200e9007000720065007300730065002e0020004c0065007300200064006f00630075006d0065006e00740073002000500044004600200063007200e900e90073002000700065007500760065006e0074002000ea0074007200650020006f007500760065007200740073002000640061006e00730020004100630072006f006200610074002c002000610069006e00730069002000710075002700410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002000650074002000760065007200730069006f006e007300200075006c007400e90072006900650075007200650073002egt13 GRE ltFEFF03a703c103b703c303b903bc03bf03c003bf03b903ae03c303c403b5002003b103c503c403ad03c2002003c403b903c2002003c103c503b803bc03af03c303b503b903c2002003b303b903b1002003bd03b1002003b403b703bc03b903bf03c503c103b303ae03c303b503c403b5002003ad03b303b303c103b103c603b1002000410064006f006200650020005000440046002003c003bf03c5002003b503af03bd03b103b9002003ba03b103c42019002003b503be03bf03c703ae03bd002003ba03b103c403ac03bb03bb03b703bb03b1002003b303b903b1002003c003c103bf002d03b503ba03c403c503c003c903c403b903ba03ad03c2002003b503c103b303b103c303af03b503c2002003c503c803b703bb03ae03c2002003c003bf03b903cc03c403b703c403b103c2002e0020002003a403b10020005000440046002003ad03b303b303c103b103c603b1002003c003bf03c5002003ad03c703b503c403b5002003b403b703bc03b903bf03c503c103b303ae03c303b503b9002003bc03c003bf03c103bf03cd03bd002003bd03b1002003b103bd03bf03b903c703c403bf03cd03bd002003bc03b5002003c403bf0020004100630072006f006200610074002c002003c403bf002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002003ba03b103b9002003bc03b503c403b103b303b503bd03ad03c303c403b503c103b503c2002003b503ba03b403cc03c303b503b903c2002egt13 HEB ltFEFF05D405E905EA05DE05E905D5002005D105D405D205D305E805D505EA002005D005DC05D4002005DB05D305D9002005DC05D905E605D505E8002005DE05E105DE05DB05D9002000410064006F006200650020005000440046002005D405DE05D505EA05D005DE05D905DD002005DC05D405D305E405E105EA002005E705D305DD002D05D305E405D505E1002005D005D905DB05D505EA05D905EA002E002005DE05E105DE05DB05D90020005000440046002005E905E005D505E605E805D5002005E005D905EA05E005D905DD002005DC05E405EA05D905D705D4002005D105D005DE05E605E205D505EA0020004100630072006F006200610074002005D5002D00410064006F00620065002000520065006100640065007200200035002E0030002005D505D205E805E105D005D505EA002005DE05EA05E705D305DE05D505EA002005D905D505EA05E8002E05D005DE05D905DD002005DC002D005000440046002F0058002D0033002C002005E205D905D905E005D5002005D105DE05D305E805D905DA002005DC05DE05E905EA05DE05E9002005E905DC0020004100630072006F006200610074002E002005DE05E105DE05DB05D90020005000440046002005E905E005D505E605E805D5002005E005D905EA05E005D905DD002005DC05E405EA05D905D705D4002005D105D005DE05E605E205D505EA0020004100630072006F006200610074002005D5002D00410064006F00620065002000520065006100640065007200200035002E0030002005D505D205E805E105D005D505EA002005DE05EA05E705D305DE05D505EA002005D905D505EA05E8002Egt13 HRV (Za stvaranje Adobe PDF dokumenata najpogodnijih za visokokvalitetni ispis prije tiskanja koristite ove postavke Stvoreni PDF dokumenti mogu se otvoriti Acrobat i Adobe Reader 50 i kasnijim verzijama)13 HUN ltFEFF004b0069007600e1006c00f30020006d0069006e0151007300e9006701710020006e0079006f006d00640061006900200065006c0151006b00e90073007a00ed007401510020006e0079006f006d00740061007400e100730068006f007a0020006c006500670069006e006b00e1006200620020006d0065006700660065006c0065006c0151002000410064006f00620065002000500044004600200064006f006b0075006d0065006e00740075006d006f006b0061007400200065007a0065006b006b0065006c0020006100200062006500e1006c006c00ed007400e10073006f006b006b0061006c0020006b00e90073007a00ed0074006800650074002e0020002000410020006c00e90074007200650068006f007a006f00740074002000500044004600200064006f006b0075006d0065006e00740075006d006f006b00200061007a0020004100630072006f006200610074002000e9007300200061007a002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002c0020007600610067007900200061007a002000610074007400f3006c0020006b00e9007301510062006200690020007600650072007a006900f3006b006b0061006c0020006e00790069007400680061007400f3006b0020006d00650067002egt13 ITA ltFEFF005500740069006c0069007a007a006100720065002000710075006500730074006500200069006d0070006f007300740061007a0069006f006e00690020007000650072002000630072006500610072006500200064006f00630075006d0065006e00740069002000410064006f00620065002000500044004600200070006900f900200061006400610074007400690020006100200075006e00610020007000720065007300740061006d0070006100200064006900200061006c007400610020007100750061006c0069007400e0002e0020004900200064006f00630075006d0065006e007400690020005000440046002000630072006500610074006900200070006f00730073006f006e006f0020006500730073006500720065002000610070006500720074006900200063006f006e0020004100630072006f00620061007400200065002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000200065002000760065007200730069006f006e006900200073007500630063006500730073006900760065002egt13 JPN ltFEFF9ad854c18cea306a30d730ea30d730ec30b951fa529b7528002000410064006f0062006500200050004400460020658766f8306e4f5c6210306b4f7f75283057307e305930023053306e8a2d5b9a30674f5c62103055308c305f0020005000440046002030d530a130a430eb306f3001004100630072006f0062006100740020304a30883073002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000204ee5964d3067958b304f30533068304c3067304d307e305930023053306e8a2d5b9a306b306f30d530a930f330c8306e57cb30818fbc307f304c5fc59808306730593002gt13 KOR ltFEFFc7740020c124c815c7440020c0acc6a9d558c5ec0020ace0d488c9c80020c2dcd5d80020c778c1c4c5d00020ac00c7a50020c801d569d55c002000410064006f0062006500200050004400460020bb38c11cb97c0020c791c131d569b2c8b2e4002e0020c774b807ac8c0020c791c131b41c00200050004400460020bb38c11cb2940020004100630072006f0062006100740020bc0f002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e00300020c774c0c1c5d0c11c0020c5f40020c2180020c788c2b5b2c8b2e4002egt13 LTH ltFEFF004e006100750064006f006b0069007400650020016100690075006f007300200070006100720061006d006500740072007500730020006e006f0072011700640061006d00690020006b0075007200740069002000410064006f00620065002000500044004600200064006f006b0075006d0065006e007400750073002c0020006b00750072006900650020006c0061006200690061007500730069006100690020007000720069007400610069006b007900740069002000610075006b01610074006f00730020006b006f006b007900620117007300200070006100720065006e006700740069006e00690061006d00200073007000610075007300640069006e0069006d00750069002e0020002000530075006b0075007200740069002000500044004600200064006f006b0075006d0065006e007400610069002000670061006c006900200062016b007400690020006100740069006400610072006f006d00690020004100630072006f006200610074002000690072002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002000610072002000760117006c00650073006e0117006d00690073002000760065007200730069006a006f006d00690073002egt13 LVI ltFEFF0049007a006d0061006e0074006f006a00690065007400200161006f00730020006900650073007400610074012b006a0075006d00750073002c0020006c0061006900200076006500690064006f00740075002000410064006f00620065002000500044004600200064006f006b0075006d0065006e007400750073002c0020006b006100730020006900720020012b00700061016100690020007000690065006d01130072006f00740069002000610075006700730074006100730020006b00760061006c0069007401010074006500730020007000690072006d007300690065007300700069006501610061006e006100730020006400720075006b00610069002e00200049007a0076006500690064006f006a006900650074002000500044004600200064006f006b0075006d0065006e007400750073002c0020006b006f002000760061007200200061007400760113007200740020006100720020004100630072006f00620061007400200075006e002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002c0020006b0101002000610072012b00200074006f0020006a00610075006e0101006b0101006d002000760065007200730069006a0101006d002egt13 NLD (Gebruik deze instellingen om Adobe PDF-documenten te maken die zijn geoptimaliseerd voor prepress-afdrukken van hoge kwaliteit De gemaakte PDF-documenten kunnen worden geopend met Acrobat en Adobe Reader 50 en hoger)13 NOR ltFEFF004200720075006b00200064006900730073006500200069006e006e007300740069006c006c0069006e00670065006e0065002000740069006c002000e50020006f0070007000720065007400740065002000410064006f006200650020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e00740065007200200073006f006d00200065007200200062006500730074002000650067006e0065007400200066006f00720020006600f80072007400720079006b006b0073007500740073006b00720069006600740020006100760020006800f800790020006b00760061006c0069007400650074002e0020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e00740065006e00650020006b0061006e002000e50070006e00650073002000690020004100630072006f00620061007400200065006c006c00650072002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000200065006c006c00650072002000730065006e006500720065002egt13 POL ltFEFF0055007300740061007700690065006e0069006100200064006f002000740077006f0072007a0065006e0069006100200064006f006b0075006d0065006e007400f300770020005000440046002000700072007a0065007a006e00610063007a006f006e00790063006800200064006f002000770079006400720075006b00f30077002000770020007700790073006f006b00690065006a0020006a0061006b006f015b00630069002e002000200044006f006b0075006d0065006e0074007900200050004400460020006d006f017c006e00610020006f007400770069006500720061010700200077002000700072006f006700720061006d006900650020004100630072006f00620061007400200069002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002000690020006e006f00770073007a0079006d002egt13 PTB ltFEFF005500740069006c0069007a006500200065007300730061007300200063006f006e00660069006700750072006100e700f50065007300200064006500200066006f0072006d00610020006100200063007200690061007200200064006f00630075006d0065006e0074006f0073002000410064006f0062006500200050004400460020006d00610069007300200061006400650071007500610064006f00730020007000610072006100200070007200e9002d0069006d0070007200650073007300f50065007300200064006500200061006c007400610020007100750061006c00690064006100640065002e0020004f007300200064006f00630075006d0065006e0074006f00730020005000440046002000630072006900610064006f007300200070006f00640065006d0020007300650072002000610062006500720074006f007300200063006f006d0020006f0020004100630072006f006200610074002000650020006f002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002000650020007600650072007300f50065007300200070006f00730074006500720069006f007200650073002egt13 RUM ltFEFF005500740069006c0069007a00610163006900200061006300650073007400650020007300650074010300720069002000700065006e007400720075002000610020006300720065006100200064006f00630075006d0065006e00740065002000410064006f006200650020005000440046002000610064006500630076006100740065002000700065006e0074007200750020007400690070010300720069007200650061002000700072006500700072006500730073002000640065002000630061006c006900740061007400650020007300750070006500720069006f006100720103002e002000200044006f00630075006d0065006e00740065006c00650020005000440046002000630072006500610074006500200070006f00740020006600690020006400650073006300680069007300650020006300750020004100630072006f006200610074002c002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e00300020015f00690020007600650072007300690075006e0069006c006500200075006c0074006500720069006f006100720065002egt13 RUS ltFEFF04180441043f043e043b044c04370443043904420435002004340430043d043d044b04350020043d0430044104420440043e0439043a043800200434043b044f00200441043e043704340430043d0438044f00200434043e043a0443043c0435043d0442043e0432002000410064006f006200650020005000440046002c0020043c0430043a04410438043c0430043b044c043d043e0020043f043e04340445043e0434044f04490438044500200434043b044f00200432044b0441043e043a043e043a0430044704350441044204320435043d043d043e0433043e00200434043e043f0435044704300442043d043e0433043e00200432044b0432043e04340430002e002000200421043e043704340430043d043d044b04350020005000440046002d0434043e043a0443043c0435043d0442044b0020043c043e0436043d043e0020043e0442043a0440044b043204300442044c002004410020043f043e043c043e0449044c044e0020004100630072006f00620061007400200438002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e00300020043800200431043e043b043504350020043f043e04370434043d043804450020043204350440044104380439002egt13 SKY ltFEFF0054006900650074006f0020006e006100730074006100760065006e0069006100200070006f0075017e0069007400650020006e00610020007600790074007600e100720061006e0069006500200064006f006b0075006d0065006e0074006f0076002000410064006f006200650020005000440046002c0020006b0074006f007200e90020007300610020006e0061006a006c0065007001610069006500200068006f0064006900610020006e00610020006b00760061006c00690074006e00fa00200074006c0061010d00200061002000700072006500700072006500730073002e00200056007900740076006f00720065006e00e900200064006f006b0075006d0065006e007400790020005000440046002000620075006400650020006d006f017e006e00e90020006f00740076006f00720069016500200076002000700072006f006700720061006d006f006300680020004100630072006f00620061007400200061002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002000610020006e006f0076016100ed00630068002egt13 SLV ltFEFF005400650020006e006100730074006100760069007400760065002000750070006f0072006100620069007400650020007a00610020007500730074007600610072006a0061006e006a006500200064006f006b0075006d0065006e0074006f0076002000410064006f006200650020005000440046002c0020006b006900200073006f0020006e0061006a007000720069006d00650072006e0065006a016100690020007a00610020006b0061006b006f0076006f00730074006e006f0020007400690073006b0061006e006a00650020007300200070007200690070007200610076006f0020006e00610020007400690073006b002e00200020005500730074007600610072006a0065006e006500200064006f006b0075006d0065006e0074006500200050004400460020006a00650020006d006f0067006f010d00650020006f0064007000720065007400690020007a0020004100630072006f00620061007400200069006e002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000200069006e0020006e006f00760065006a01610069006d002egt13 SUO ltFEFF004b00e40079007400e40020006e00e40069007400e4002000610073006500740075006b007300690061002c0020006b0075006e0020006c0075006f00740020006c00e400680069006e006e00e4002000760061006100740069007600610061006e0020007000610069006e006100740075006b00730065006e002000760061006c006d0069007300740065006c00750074007900f6006800f6006e00200073006f00700069007600690061002000410064006f0062006500200050004400460020002d0064006f006b0075006d0065006e007400740065006a0061002e0020004c0075006f0064007500740020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e00740069007400200076006f0069006400610061006e0020006100760061007400610020004100630072006f0062006100740069006c006c00610020006a0061002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030003a006c006c00610020006a006100200075007500640065006d006d0069006c006c0061002egt13 SVE ltFEFF0041006e007600e4006e00640020006400650020006800e4007200200069006e0073007400e4006c006c006e0069006e006700610072006e00610020006f006d002000640075002000760069006c006c00200073006b006100700061002000410064006f006200650020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e007400200073006f006d002000e400720020006c00e4006d0070006c0069006700610020006600f60072002000700072006500700072006500730073002d007500740073006b00720069006600740020006d006500640020006800f600670020006b00760061006c0069007400650074002e002000200053006b006100700061006400650020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e00740020006b0061006e002000f600700070006e00610073002000690020004100630072006f0062006100740020006f00630068002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e00300020006f00630068002000730065006e006100720065002egt13 TUR ltFEFF005900fc006b00730065006b0020006b0061006c006900740065006c0069002000f6006e002000790061007a006401310072006d00610020006200610073006b013100730131006e006100200065006e0020006900790069002000750079006100620069006c006500630065006b002000410064006f006200650020005000440046002000620065006c00670065006c0065007200690020006f006c0075015f007400750072006d0061006b0020006900e70069006e00200062007500200061007900610072006c0061007201310020006b0075006c006c0061006e0131006e002e00200020004f006c0075015f0074007500720075006c0061006e0020005000440046002000620065006c00670065006c0065007200690020004100630072006f006200610074002000760065002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000200076006500200073006f006e0072006100730131006e00640061006b00690020007300fc007200fc006d006c00650072006c00650020006100e70131006c006100620069006c00690072002egt13 UKR ltFEFF04120438043a043e0440043804410442043e043204430439044204350020044604560020043f043004400430043c043504420440043800200434043b044f0020044104420432043e04400435043d043d044f00200434043e043a0443043c0435043d044204560432002000410064006f006200650020005000440046002c0020044f043a04560020043d04300439043a04400430044904350020043f045604340445043e0434044f0442044c00200434043b044f0020043204380441043e043a043e044f043a04560441043d043e0433043e0020043f0435044004350434043404400443043a043e0432043e0433043e0020043404400443043a0443002e00200020042104420432043e04400435043d045600200434043e043a0443043c0435043d0442043800200050004400460020043c043e0436043d04300020043204560434043a0440043804420438002004430020004100630072006f006200610074002004420430002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002004300431043e0020043f04560437043d04560448043e04570020043204350440044104560457002egt13 ENU (Use these settings to create Adobe PDF documents best suited for high-quality prepress printing Created PDF documents can be opened with Acrobat and Adobe Reader 50 and later)13 gtgt13 Namespace [13 (Adobe)13 (Common)13 (10)13 ]13 OtherNamespaces [13 ltlt13 AsReaderSpreads false13 CropImagesToFrames true13 ErrorControl WarnAndContinue13 FlattenerIgnoreSpreadOverrides false13 IncludeGuidesGrids false13 IncludeNonPrinting false13 IncludeSlug false13 Namespace [13 (Adobe)13 (InDesign)13 (40)13 ]13 OmitPlacedBitmaps false13 OmitPlacedEPS false13 OmitPlacedPDF false13 SimulateOverprint Legacy13 gtgt13 ltlt13 AddBleedMarks false13 AddColorBars false13 AddCropMarks false13 AddPageInfo false13 AddRegMarks false13 ConvertColors ConvertToCMYK13 DestinationProfileName ()13 DestinationProfileSelector DocumentCMYK13 Downsample16BitImages true13 FlattenerPreset ltlt13 PresetSelector MediumResolution13 gtgt13 FormElements false13 GenerateStructure false13 IncludeBookmarks false13 IncludeHyperlinks false13 IncludeInteractive false13 IncludeLayers false13 IncludeProfiles false13 MultimediaHandling UseObjectSettings13 Namespace [13 (Adobe)13 (CreativeSuite)13 (20)13 ]13 PDFXOutputIntentProfileSelector DocumentCMYK13 PreserveEditing true13 UntaggedCMYKHandling LeaveUntagged13 UntaggedRGBHandling UseDocumentProfile13 UseDocumentBleed false13 gtgt13 ]13gtgt setdistillerparams13ltlt13 HWResolution [2400 2400]13 PageSize [612000 792000]13gtgt setpagedevice13

Page 24: ΑΡΧΑΓΓΕΛΩΝ ΛΟΓΟΣ καλοκαιρι 2010

24

Ἀρχαγγέλων Λόγος

Νά εἴμαστε αἰσιόδοξοι Ἅγιος Νικόλαος Βελιμίροβιτς

Ὁ Ἅγιος Νικόλαος Βελιμίροβιτς γεννήθηκε στίς 23 ∆εκεμβρίου τοῦ 1880 Σπού-δασε στήν Ἐλβετία στήν Ἀγγλία καὶ στήν Ρωσία Μοναχὸς ἔγινε στίς 20 ∆εκεμ-βρίου 1909 Τό 1919 ἐκλέγεται ἐπίσκοπος Ζίτσης Τὸ 1941 συλλαμβάνεται ἀπὸ τοὺς Γερμανοὺς καὶ μετὰ ἀπὸ ἕνα μεγάλο διάστημα φυλάκισής του στήν Σερβία μεταφέρεται μαζὶ μὲ τὸν Πατριάρχη Γαβριὴλ τό 1944 στό Νταχάου ἀπό ὅπου καὶ ἀπελευθερώνονται ἀπό τίς συμμαχικὲς δυνάμεις τό 1945 Μετὰ τὴν ἀπελευ-θέρωση ὁ Ἅγ Νικολαος μεταβαίνει στήν Ἀγγλία καὶ ἀπὸ ἐκεῖ στήν Ἀμερική ὅ-που καὶ πεθαίνει στίς 18 Μαρτίου 1956 Ἡ Σύνοδος τῆς Σερβικῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας τὸν ἀνακήρυξε Ἅγιο καὶ ἡ μνήμη του τιμᾶται στίς 3 Μαΐου

Ο ἱ ἄνθρωποι δέν μποροῦν νά συνεχίσουν νά παρατη-ροῦν τὰ πάντα ὑπὸ τὴν ὀπτικὴ γωνία τῆς αἰωνιότη-τας Ὅμως ὅλα ὅσα αὐτὸς ὁ πολιτισμὸς παράγει τὰ

παράγει γιά τὴν αἰωνιότητα Ἡ ἀγάπη καὶ ἡ φιλία μας εἶναι μὴ πεπερασμένες ὅπως καὶ ὁ κόσμος καὶ ἀκόμα πιὸ ἀξεπέρα-στες ἀπὸ τὸν κόσμο Ὅλα ὅσα ἔζησαν στήν γῆ ζοῦν καὶ σή-μερα σrsquo αὐτὸ τὸ νοητὸ πνευματικὸ περιβάλλον καὶ ὅλα ὅσα ζοῦν σήμερα θὰ ζήσουν αἰώνια πάλι σrsquo αὐτὸ τὸ περιβάλλον Ἡ ἀγάπη καὶ ἡ φιλία μας δέν καθαιροῦνται μὲ τὸν θάνατο ἀλλὰ προεκτείνονται σὲ μία μακρὰν καθαρότερη καὶ ἀνώτε-ρη καὶ ἰσχυρότερη μορφὴ στόν ἄλλο κόσμο Ἀνάμεσα σὲ ἐ-κεῖνο τὸν κόσμο καὶ σrsquo αὐτὸν τὸν κόσμο τὰ ὅρια τὰ φτιάχνει μόνο ἡ δικὴ μας μυωπία ∆έν βλέπουμε τὴν προέκταση αὐτῆς

τῆς ζωῆς μετὰ τὸν θάνατο καὶ γιrsquo αὐτὸ ὁ θάνατος μᾶς φαίνεται σὰν ψαλίδι πού κόβει ὅλα τὰ νήματα καὶ τὶς σχέσεις ἀνάμεσα στούς νεκροὺς καὶ τοὺς ζωντανοὺς καὶ τὸ ὁποῖο καὶ ἀπὸ μᾶς κάθε μέρα ἀποκόβει ἀπὸ ἕνα μέρος ὅταν μᾶς χωρίζει ἀ-πὸ τὴν ἀγάπη μας τήν φιλία μας καὶ τήν χαρὰ μας Ἐμεῖς δέν βλέπουμε ὅμως μποροῦμε νά δοῦμε Μποροῦμε νά δοῦμε μὲ τὸ πνεῦμα μας τὸ τώρα γιά τὸ τώρα ἀλλὰ θὰ ἔρθει καιρὸς σύντομα θὰ ἔρθει ὅταν καὶ τὰ φυσικὰ μας μάτια θὰ βλέ-πουν καὶ τὸν πνευματικὸ κόσμο Ἐμεῖς παρrsquo ὅλα αὐτὰ πιστεύουμε Φώναζαν οἱ χριστιανοὶ μάρτυρες καθώς τούς ἔριχναν στήν πυρὰ Κατασπαράζονταν ἀπὸ τὰ θηρία καὶ ψιθύριζαν Ἐμεῖς παρrsquo ὅλα αὐτὰ ἐλπίζουμε Καρφωμένοι στούς σταυροὺς στέναζαν Ἐμεῖς παρrsquo ὅ-λα αὐτὰ ἀγαπᾶμε Τοὺς κατεδίωξαν καὶ κακοὶ καὶ καλοί αὐτοκράτορες καὶ οἱ Νέρωνες καὶ οἱ Τραϊανοὶ στήν Ἀσία καὶ στήν Ἀφρικὴ στά Βαλκάνια καὶ στήν Βρετανία τοὺς περιφρόνησαν σὰν νά ἦταν μιάσματα τοὺς ἀπομάκρυναν σὰν ἄ-χρηστες πέτρες τοὺς τίναξαν σὰν σκόνη ἀπὸ τὰ πόδια τους

25

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

Οἱ μορφωμένοι δέν ἤθελαν νά τοὺς καταλάβουν οἱ ἰσχυροὶ δέν ἤθελαν νά τοὺς ἀκούσουν οἱ πλούσιοι δέν ἤθελαν νά τοὺς προστατεύσουν Ὁλόκληρος ὁ κόσμος ἦταν κουφός ἀπέναντι στίς ἱκεσίες τους τὰ ἄγρια θηρία εἶχαν περισσοτέ-ρους φίλους ἀπὸ ὅτι αὐτοὶ οἱ νεκροὶ στούς τάφους δέν ζήλευαν τήν ζωή τους Παρrsquo ὅλα αὐτὰ ὅμως ἐκεῖνοι ὅσο ἡ γῆ περιστρεφόταν στόν ἀέρα κοιτάζοντας τὸν ἥλιο καὶ κουβαλῶντας μέσα της τὰ σκουλήκια σήκωναν τὸ βλέμμα στόν ἥλιο κι ἔλεγαν laquoἘμεῖς παρrsquo ὅλα αὐτὰ ἀγαπᾶμε ἐλπίζουμε καὶ πιστεύουμε Ἀγαπᾶμε αὐτὴ τήν μαρτυρική ζωή καὶ ἐλπίζουμε στήν καλύτερη καὶ πιστεύου-με στό μοναδικὸ Παντοδύναμο πού εἶναι πιὸ ψηλὰ ἀπὸ τὸν ἥλιο καί πού μετράει ὅλους τοὺς πόνους μας καὶ ὅλες τίς ἀδικίες τῶν βασανιστῶν μαςraquo Αὐτὴ τὴν πεταμένη πέ-τρα πού μὲ τὸ πόδι ἀπομάκρυναν οἱ οἰκοδόμοι τῆς τότε κοινωνικῆς ζωῆς παρέλαβε ὁ θεϊκὸς Οἰκοδόμος τῆς οἰκου-μένης γιά θεμέλιο τῆς Ἐκκλησίας Του αὐτὸ τὸ πιὸ μεγάλο οἰκοδόμημα τοῦ ὀπτιμισμοῦ πού χτίστηκε ποτέ στήν γῆ Νά εἴμαστε αἰσιόδοξοι ὅταν πάσχουμε γιατὶ τίποτα ἀπrsquo ὅ-σα παθαίνουμε δέν εἶναι χωρὶς στόχο καὶ χωρὶς νόημα Κά-θε πάθημα ἀποτελεῖ βασικὸ γεγονὸς ἐν γένει στήν ζωὴ τῆς ἀνθρωπότητας Εἶναι σὰν ἕνα εἰσιτήριο πού πληρώνουμε μπαίνοντας σὲ αὐτὸ τὸ παγκόσμιο θέατρο τὸ ὁποῖο ὁ Θεὸς φώτισε μὲ πολλοὺς ἥ-λιους καὶ τὸ στόλισε μὲ πολλὰ θαυμαστὰ σενάρια Ἐμένα τρεῖς φορὲς τά παθήμα-τά μου μέ ἔφτασαν κοντά στόν θάνατο Καί μπορῶ νά σᾶς μαρτυρήσω ὅτι δέν ἦταν ἀνυπόφορα οὔτε φοβερὰ Τὰ ἐνθυμοῦμαι εὐχάριστα γιατὶ αὐτὰ εἶναι πού ἔ-καναν τήν ζωή μου σήμερα ὀμορφότερη καὶ τὴν ψυχή μου πληρέστερη καὶ δυνα-τότερη Νά εἴμαστε αἰσιόδοξοι ὅταν χάνουμε ὅπως καὶ ὅταν κερδίζουμε ὅταν γερνᾶμε ὅπως καὶ ὅταν εἴμαστε νέοι Κάθε ἡλικία ἔχει τὸ μεγαλεῖο της καὶ τὴν ἰδι-αίτερη ὀμορφιὰ της Καὶ ἡ ψυχὴ μιᾶς ὀγδοντάχρονης σκιρτᾶ μπροστὰ στήν χαρὰ καὶ τήν λύπη μὲ τὸν ἴδιο τρόπο πού τὸ κάνει καὶ ἡ ψυχὴ ἑνὸς νέου καὶ ὁρμητικοῦ πλάσματος Νά εἴμαστε αἰσιόδοξοι σὰν χριστιανοὶ γιατὶ στήν πίστη μας ἔβρισκαν τίς παρηγοριὲς οἱ πιὸ ἀπελπισμένοι τίς ἐμπνεύσεις οἱ μεγαλύτεροι καλλιτέχνες οἱ με-γαλύτεροι καὶ καλύτεροι ἄνθρωποι τῶν τελευταίων δεκαεννέα αἰώνων Νά εἴμα-στε αἰσιόδοξοι στήν σκέψη γιατὶ μόνο ἡ αἰσιόδοξη σκέψη φτάνει ὡς τὸν Θεὸ Νά εἴμαστε αἰσιόδοξοι στά αἰσθήματα γιατὶ ἡ αἰσιοδοξία εἶναι φάρμακο γιά τήν θλίψη καὶ πηγὴ πραγματικῆς καὶ αἰωνίας χαρᾶς Νά εἴμαστε αἰσιόδοξοι στά ἔργα μας γιατὶ τὰ ἔργα μας ὑφαίνονται στόν ἱ-στὸ τοῦ Θεοῦ καὶ παραμένουν αἰώνια ὅπως τὰ ἔργα τοῦ Θεοῦ Νά εἴμαστε αἰσιόδοξοι ἀφοῦ ἡ ζωὴ εἶναι αἰσιοδοξία καὶ ἐμεῖς οἱ ἄνθρωποι εἴμαστε οἱ καλύ-τεροι στυλοβάτες καὶ οἱ ὀμορφότεροι ἐκφραστὲς τῆς ζωῆς Νά εἶσαι αἰσιόδοξος σημαίνει νά ζεῖς καὶ δικαίως νά ἐκτιμᾶς τήν ζωή Ἀπόσπασμα ἀπό τό βιβλίο laquoἈργά βαδίζει ὁ Χριστόςraquo ἐκδ Ἐν πλῷ

26

Ἀρχαγγέλων Λόγος

Ἐ μεῖς οἱ χριστιανοί οἱ ἀποκαλούμενοι παλαιότερα Ὁδῖτες Εἴμαστε οἱ ἀ-ποσυνάγωγοι οἱ ἀσεβεῖς τοῦ laquoνόμου τοῦ Θεοῦraquo οἱ παράνομοι τῶν με-γάλων αὐτοκρατοριῶν οἱ ἀντιρρησίες τῶν βασιλιάδων οἱ ἐπικηρυγμέ-

νοι εἰς θάνατον Ἐμεῖς πού ἀγαπήσαμε τό Φῶς πού ὡς κόλαση ὁρίσαμε τήν ἀχα-ριστία καί τήν μιζέρια κι ὕστερα μᾶς φυλάκισαν στά κολαστήρια βαρυφορτωμέ-νων μέ μεγάλα λόγια οὐτοπικῶν παραδείσων γιατί τάχα ἐνοχλοῦσαν οἱ σκοτα-διστικές ἰδέες μας Οἱ πτωχοί τῷ πνεύματι σrsquo ἕνα κόσμο πού νομίζει ὅτι τά ξέρει ὅλα Κάποιοι ἀπό μᾶς κάποτε ἁλώνισαν τόν κόσμο μέ δύο σανδάλια καί τήν ψυ-χή ξεχειλισμένη ἀπό Χριστό κάποιοι ἀπό ἐμᾶς καταδικάστηκαν ὡς ἄθεοι κι ἐ-παναστάτες γιατί δέν προσκυνοῦσαν κάποιοι ἀπό ἐμᾶς πέθαναν ἀπrsquo τούς λοι-μούς περιμαζεύοντας ἄρρωστα παιδιά πού τά πετοῦσαν στό δρόμο γιά τό laquoκοινό καλόraquo Ἔτσι μᾶς ἔμαθαν οἱ παλιοί συνοδοιπόροι μας νά μένουμε στά παρασκήνια ὅταν ὁ κόσμος ζεῖ τήν κάθε παρωδία του γιά νά τοῦ ἁπλώνουμε τά χέρια μας ὅ-

ταν ἡ αὐλαία καταρρέει Ἐμεῖς τῆς κάθε ἐποχῆς οἱ Ὁδῖ-τες πεθάναμε συχνά γιά ὅτι πιστέψαμε κλάψαμε γιά τόν κόσμο πού κατρακυλοῦσε ὅταν ὅλοι χειροκροτοῦ-σαν ξέφρενα τήν πρόοδό του κοιτάξαμε μέ τήν ψυχή φουσκωμένη ἀπό χαρά τόν ἥλιο χαμογελῶντας σάν παι-διά ὅταν ὁ κόσμος γκρίνιαζε Ὁ κόσμος πού ὕστερα ἀπό τόσο χειροκρότημα κατρακυλοῦσε ὁ κόσμος πού μᾶς θε-ωροῦσε ἀφελεῖς καί μᾶς περιγελοῦσε

Μᾶς λένε δεισιδαίμονες ἐκεῖνοι πού φοβοῦνται τόν Θεό ἤ τούς laquoκακούςraquo τούς δυτικούς ἤ τούς ἀνατολίτες ἤ τό

κακό τό μάτι τῆς γειτόνισσας τούς Ἀμερικάνους τούς Κινέζους ἤ τούς Ρώσους τούς συνωμότες ἤ τούς ἐξωγήινους ἤ τήν γρουσουζιά τους ἐπειδή δέν πρόλαβαν νά φτύσουν τόν κόρφό τους Ὀπισθοδρομικούς μᾶς λένε ἀκόμα οἱ δῆθεν ἐκσυγ-χρονιστές τῆς ἰστορίας μέ τά λόγια τά ξύλινα καί τά χέρια τά βαμμένα μέ αἷμα

Ἔτσι εἴμαστε ἐμεῖς οἱ ἀποκαλούμενοι Ὁδῖτες Πού ξέρουμε πώς μές στήν ἁμαρτία ἡ χάρη περισσεύει καί δέ βαστάει ἡ ἀπελπισία στήν ψυχή μας Πού μάθαμε μέ τό αἷμα τῆς ψυχῆς μας πώς ἐπανάσταση θά πεῖ νά τά βάζεις μέ τό δυνάστη καί τό χά-ος μέσα σου Τόσες αὐτοκτονίες γύρω τους κι ἐμᾶς πού ὑμνοῦμε τήν Ζωή μᾶς βλέ-πουν οἱ laquoπολιτισμένοιraquo σάν χαμένους Πολιτικῶς ὀρθοί δέν γίναμε ποτέ γιατί οὔ-τε ἀπό πολιτική οὔτε ἀπό ὀρθότητα λογαριάζει ἡ συγχώρεση

Ἐμεῖς γινήκαμε δειλοί ὅταν θάρρος σήμαινε νά σκοτώνεις τόν ἄλλο γιά νά τοῦ laquoμάθεις νά σκέπτεταιraquo Ἐμεῖς οἱ φτωχούληδες τοῦ Θεοῦ τό ἁλάτι τῆς γῆς γνωρί-ζουμε τόν Θεό ἀπό τά μάτια τοῦ ἀδελφοῦ καί τά λάθη μας ἀπrsquo τό ἁπλωμένο χέρι

Οἱ Ὁδῖτες Ἐλευθερία Ρούση θεολόγος - ἐκπαιδευτικός

27

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

τοῦ Χριστοῦ ἀντίκρυ μας Οἱ Ὁδῖτες βλέπεις μετροῦν τόν κόσμο μrsquo ἀγκαλιές καί χαμόγελα ἔτσι πού δέν ἀγοράζεται ποτέ ἡ ἐλπίδα τους οὔτε πουλιέται Μοναχά μοιράζεται καί ὅταν λιγοστεύει τῆς δίνει Λόγο ὁ οὐρανός νά πορεύεται Γιrsquo αὐτό οἱ χριστιανοί δέ νοιώθουν μόνοι μά προσεύχονται γιά τήν μοναξιά πού βασιλεύ-ει στίς ψυχές τῶν ἀνθρώπων

Μόνο αὐτή τήν μέρα ἔχω κι εἶναι ὅτι ἔχω τούτη ἡ μέρα Κι ἄν μέ ρωτήσεις θά σοῦ πῶ πώς θέλω νά μαι μέ ἐτούτους τούς τρελούς τούς Ὁδῖτες πού λένε laquoταξίδιraquo τήν ζωή καί ∆ρόμο τόν Θεό τους πού ἔχουν γιά Θεό Ἐκεῖνον πού ἔκλαψε γιrsquo αὐ-τούς καί πού χαμογελοῦσε στά παιδιά Ἐκεῖνον πού ἔβαλε πάνω ἀπό τίς ἔνθεες αὐταπάτες τῶν νόμων καί τίς ἐπηρμένες πολιτικῶς ὀρθές διακηρύξεις τήν Ἀγάπη Θέλω νά πορευτῶ μέ λογισμό καί μrsquo ὄνειρο τόν δρόμο τόν λιγότερο ταξιδεμένο μέ Πνεῦμα καί Ἀλήθεια πεινῶντας καί διψῶντας τήν δικαιοσύνη μέ ἔρωτα γιά τήν ζωή πού νά μήν τήν ἀφήσω νά τελειώσει ποτέ καί λέω νrsquo ἀφήσω τίς ἦττες καί τίς κρίσεις γιά ἐκείνους πού ὀνειρευτῆκαν ἕνα καθωσπρέπει ἐξοχικό μία δόξα ἀ-δειανή κι ἕνα αὐτοκίνητο ἀκριβό γιά μέσ τήν πόλη

ΥΓ Ξέρω θά πεῖς πώς κάποιοι ἀπό ἐμᾶς ἔπραξαν τ ἀντίθετα στό διάβα τοῦ χρό-νου Ὑπηρέτησαν τίς ἐξουσίες σαγηνεύτηκαν ἀπό τήν δόξα καί τόν πλοῦτο ξέ-χασαν τόν λόγο τῆς Ἀγάπης φανατίστηκαν καί πρόδωσαν τόν λόγο τοῦ Χρι-στοῦ Κι ἄλλοι πάλι συγκρότησαν Ἱερές Ἐξετάσεις πολεμικές ἐπιχειρήσεις καί ἐξοντώσεις ἀντιπάλων ∆ίκιο ἔχεις μά ἐγώ σοῦ μιλάω γιά ὅσους ποθοῦν τόν δρό-μο Του ν ἀκολουθήσουν τούς Ὁδῖτες

Ὁδῖτες Ἐτσι ὀνομάζονταν τά πρῶτα χρόνια οἱ Χριστιανοί Ἡ ὀνομασία laquoΧριστιανόςraquo δόθηκε γιά πρώτη φορά στήν Ἀντιόχεια

∆έν γνωρίζεις ὅτι ἀποδημία εἶναι ὁ παρών βίος Νομίζεις πώς εἶσαι πολίτης

Ὁδίτης εἶσαι ὄχι πολίτης ἀλλ ὁδίτης εἶσαι καί ὁδοιπόρος Μήν πεῖς ἔχω αὐτή ἤ τήν ἄλλη πόλη ∆έν ἔχεις πόλη Ἡ πόλη εἶναι ἐπάνω

Ὅλα τά παρόντα εἶναι δρόμος Πανδοχεῖο εἶναι ὁ βίος Ἄγνωστη ἡ ἔξοδος ἄστατη ἡ κτίση

Τί μανιάζεις γιά τά σκοτάδια τοῦ κόσμου Γιατί ἀφήνοντας τήν ἀλήθεια τρέχεις πίσω ἀπό τίς σκιές

Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος

28

Ἡ laquoμνήμη τοῦ θανάτουraquo γιά τήν ὁποία μιλοῦν οἱ Πατέρες τῆς Ἐκκλησί-ας ὡς κινητήρια δύναμη ἀφύπνισης τοῦ ἑαυτοῦ μας τοῦτες τίς μέρες εἶναι καθημερινότητά μου Ὄχι γιατί ἀσκήθηκα πνευματικά ἤ ὑπερέ-

βαλα στήν προσευχή Ἡ χλιαρότητα πού μέ διέκρινε αὐτή καί ὑπερίσχυε Ἡ περί-οδος πού πέρασε ἦταν ἤρεμη χωρίς μεγάλες διακυμάνσεις Μέχρι πού ξαφνικά μαθαίνεις κάτι κι ἔρχονται τά πάνω κάτω - Ξέρετε ἡ μητέρα σας ἔχει καρκίνο Εἶναι λίγο ἐπιθετικούλης στό εἶδος του ἀλ-λά θά τόν παλέψουμε Εἶναι βέβαια καί τό προβληματάκι τῆς καρδιᾶς της πού διαπιστώθηκε ἀλλά μήν ἀπογοητεύεστε θά κάνουμε τό καλύτεροhellip laquoἘπιθετικούλης προβληματάκι ζωούλαraquohellip ὅλα μικρά καί σχετικά Χρησι-μοποιοῦμε ὑποκοριστικά γιά νά τονίσουμε ἀκόμα περισσότερο τήν μετριότητα πού ἔχουμε υἱοθετήσει στόν τρόπο πού ζοῦμε Λίγη ζωή λίγη χαρά λίγη ἀγάπη λίγος Θεόςhellip

Καί ἔρχονται αὐτές οἱ στιγμές πού ὁ καθένας μας ἀξιολογεῖ τά πράγματα ἀλλιῶς Πού θυμᾶται πώς αὐτό τό δῶρο τό μεγαλύτερο ἀπrsquo ὅλα τό δῶρο τῆς ζω-ῆς ἔχει κι αὐτό ἡμερομηνία λήξης Σκέφτεται τότε πώς δέν ἀξίζει νά τό ζεῖ μέτρια νά χάνει τίς στιγμές μέσα στό ἄγχος καί στήν γκρίνια τῆς καθημερινότητας Τότε θέλοντας καί μή νοιώθεις νά γίνεται πράξη τό laquoἀδιαλείπτως προσεύ-

χεσθαιraquo πού ἀναφέρει ὁ Ἀπόστολος Παῦλος Στρέφεις τά μά-τια τῆς ψυχῆς πρός τόν Θεό κι ἀφοῦ διαπιστώσεις πόσο λίγος εἶσαι γιά νά τά φέρεις ὅλα εἰς πέρας ὅπως νόμιζες ὅτι μπορεῖς ταπεινώνεσαι καί ζητᾶς βοήθεια καί ἔλεος καί ἀγάπη Καί ὕστερα ἀκολουθεῖ ἐκεῖνο τό laquo ἐν παντί εὐχαριστεῖτεraquo στό ὁποῖο μέχρι τώρα δέν ἔδινες καί ἰδιαίτερη σημασία Εἴτε γιατί κάποια πράγματα τά θεωροῦσες δεδομένα εἴτε γιατί νόμιζες πώς θά σοῦ ἀνήκουν πάντα Κι ἐνῶ πασχίζεις στήν καθημερι-νότητα γιά τό ἑπόμενο ὑλικό ἀγαθό πού ἔβαλες στό μάτι ἤ γιά κάποιο τοῦβλο παραπάνω στή νέα οἰκοδομή ἤ ἀκόμα

γιατί δέν μπορεῖς νrsquo ἀποκτήσεις κάτι ἀπό τά παραπάνω ἔχεις χάσει ἤδη τόσα πολλά Ἔχασες χωρίς νά δώσεις τήν παραμικρή σημασία τίς μυρωδιές τῆς ἄνοι-ξης τά ἀπίστευτα χρώματα τῶν λουλουδιῶν τό τραγούδι τοῦ κότσυφα τά ὄμορ-φα βράδια πού σέ βάζουν σιγά-σιγά στήν ἀνεμελιά τοῦ καλοκαιριοῦ

Ξεχνᾶς νrsquo ἀφιερώσεις χρόνο στούς ἀγαπημένους λές καί θά τούς ἔχεις γιά πάντα διαθέσιμους Πνιγμένος στίς μέριμνες χάνεις τήν διάθεση νά μοιραστεῖς στιγμές νrsquo ἀνταλλάξεις συναισθήματα νά δώσεις ἀγάπη

Ἀρχαγγέλων Λόγος

Ἀνατροπή Παρασκευή Ἐξάρχου

29

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

Κι ἔρχεται καί σέ βρίσκει ἡ φθορά ἡ ἀρρώστια ὁ θάνατος Καί συνειδη-τοποιεῖς πώς εἶσαι τελείως ἀπροετοίμαστος Τόσο καιρό τό ἀπωθοῦσες καί μπο-ρεῖ- μεταξύ μας- νά χτύπαγες καί κανένα ξύλο Ἡ ἀπώθηση εἶναι ἐπακόλουθο τῆς ἀμάθειας τῆς ἀκατηχησίας Ἀλλά καί τῆς μή ἀποδοχῆς κατά βάθος τοῦ γεγονό-τος τῆς Ἀνάστασης Ἴσως νά εἶναι καί βολικό νά ἐπιμένουμε στήν ἀντίληψη τοῦ laquoὅλα ἐδῶ τελειώνουνraquo καί νά παραμένουμε στήν κλάψα μας Βλέπεις ἄν ἀποδε-χτοῦμε οὐσιαστικά πώς ὁ βίος δέν τελειώνει ὁριστικά μέ τόν θάνατο ἀλλά δοῦμε τόν θάνατο σάν πέρασμα σάν ἀρχή σάν νίκη σάν ζωή τότε θά πρέπει νrsquo ἀναθε-ωρήσουμε ἐντελῶς τήν στάση ζωῆς μας τόν τρόπο σκέψης μας τίς συμπεριφορές μας Νά βάλουμε τήν δοξολογία στήν ζωή μας Νά δοῦμε τίς δυσκολίες ὡς παι-δαγωγικές δοκιμασίες Ἄλλωστε ὁ Ἀπόστολος τῶν Ἐθνῶν μᾶς θυμίζει πώς laquoἡ δύ-ναμις ἐν ἀσθενείᾳ τελειοῦταιraquo

∆ύσκολα τά πράγματα μανούλα Ἐγώ νιώθω ἀδύναμη καί τό καταθέτω Καί καθώς προσεύχομαι συμπληρώνω στήν προσευχή μου αὐτό πού ὑπέροχα λέει ὁ Παρακλητικός Κανόνας ἐγώ σοῦ ζητῶ ὅμως Ἐσύ πρᾶξε laquo πρός τό συμφέ-ρον τῆς αἰτήσεώς raquo μου ΑΜΗΝ

Ὁ κόσμος σκλήρανε πολύ

Γιῶργος Θεοτοκᾶς Ἀσθενεῖς καί ὁδοιπόροι ἐκδ Ἑστία

Ὁ κόσμος σκλήρανε πολύ σκλήρανε ξεράθηκε και ἄδειασε Πέρασε τά ὅρια Μικρές καλοσύνες ἐδῶ κι ἐκεῖ ἕνας Χριστιανός πάντα ὑπάρχει τρόπος νά

προσφέρει μά ὁ κόσμος δέν σώζεται πιά Ὁ κόσμος αὐτός χάθηκε ὅποιος ἔχει τά μάτια ἀνοιχτά τό βλέπει καί τό παίρνει ἀπόφαση μιά γιά πάντα Χάθηκε μές στήν ἀλαζονεία τῶν ἐπιστημῶν του μές στήν ἀπανθρωπιά τῶν μηχανῶν του μές στήν φρενίτιδά του πού τήν λέει πρόοδο στό ἀέναο στριφογύρισμά του στό κε-νό δίχως ἕρμα δίχως σκοπό Ὁ δύστηνος πλανήτης κλονίστηκε ἀνεπανόρθωτα ἔ-χασε τήν ἰσορροπία του ∆έν τόν αἰσθάνεσαι νά τρικλίζει κάτω ἀπ τά πόδια σου

Ἄ ς πασχίσουμε ἐμεῖς πού μένουμε ἐδῶ νά πλησιάσουμε ὅσο ἀντέχουμε τό Ἐπέκεινα καί ἄς προσευχόμαστε γιά τόν κόσμο πού σέρνεται ἀκράτητος

ἀπό τήν ἴδια δαιμονική ὁρμή του πρός τήν τελική του συντριβή Μερικοί θά βλέ-πουν τοῦτον ἐδῶ τόν ἀναμμένο φάρο μας μοῦ φτάνει ἐμένα ἕνας τέτοιος προορι-σμός Ἐνῶ ὁ κόσμος θά σβήνει ὁ φάρος θά φωτίζει ἀκόμα τίς ὕστατες στιγμές του θά σώζει ὡς τό τέλος μερικές ψυχές ∆έν ἐλπίζω πιά ἄλλο τίποτα

30

Κ αθώς θεριεύει τό θέρος καί ἡ φύση ντύνεται τά χρυσᾶ της νοσταλγία πλημμυρίζει τήν σκέψη μας νοσταλγία γιορτινή ἀπό τά παιδικά μας χρό-νια πού προσγειώθηκαν ἀπότομα ἀπό τήν πραγματικότητα τοῦ κόσμου

τούτου Οἱ κῆποι ὁλάνθιστοι γεμᾶτοι τριαντάφυλλα φίσκα ἀπό τό παιδομάνι οἱ χωματόδρομοι κι ἡ εὐωδία ἀπό τά νυχτολούλουδα νά διεγείρει τήν ὄσφρηση Ὀρ-θάνοιχτες οἱ πόρτες τῶν σπιτιῶν οἱ οἰκογένειες νά δειπνίζουν στίς βεράντες καί τά ραδιόφωνα νά γεμίζουν μέ μελωδίες τήν ἥσυχη γειτονιά Μνῆμες τῆς παιδικῆς ἡλικίας χρόνια ἀνέμελα κι ἀφελῆ τότε πού νομίζαμε ὅτι ὁ βίος θά lsquoναι παιχνίδι τότε πού θαρρούσαμε ὅτι στόν παράδεισο θά ζήσουμε Μεγαλώσαμε μέ τόν ἦχο τῶν οἰκοδομῶν στά αὐτιά μας ἕνας διαρκής θόρυ-βος στήν ἐφηβεία μας μπετονιέρες κι αὐτοκίνητα πού διαρκῶς αὐξάνονταν Βλέ-παμε ἀμήχανα τίς γειτονιές νά ἐξαφανίζονται τά δέντρα νά κόβονται τίς ταπει-νές μά ἀνθρώπινες μονοκατοικίες νά γκρεμίζονται μαζί μέ χιλιάδες ἀναμνήσεις Γενιές τῆς ἀντιπαροχῆς τῆς πολυκατοικίας τῶν χαμηλοτάβανων διαμερισμάτων - κουτιῶν τῆς ἀπρόσωπης συγκατοίκησης Χάσαμε τούς γειτόνους μας καί μαζί

τήν ἀνθρωπιά μας Ἤμασταν κοινωνικοί καί φι-λόξενοι καί γίναμε καχύποπτοι καί ἀπόμακροι Οἱ ὀλιγοπρόσωπες γειτονιές γέμισαν μέ ἀνθρώ-πους ξένους μεταξύ τους πού δέν ἔχουν καμμιά ὄρεξη νά γνωριστοῦν νά κοιταχτοῦν στά μάτια νά καλημεριστοῦν νά ἀνταλλάξουν ἐπισκέψεις καί χαμόγελα Εἴχαμε τό θλιβερό προνόμιο νά ζήσουμε τήν πα-ρακμή τῆς πόλης στήν ἐξέλιξή της Εἴδαμε τούς μικρούς παραδείσους μας νά μεταβάλλονται σέ

γκρίζα κακόγουστα κτίρια τίς ἀλάνες πού ματώναμε τά πόδια μας νά γίνονται ὄγκοι ἀπό μπετόν Πρίν προλάβουμε νά ἀποστηθίσουμε τό laquoἈθῆνα διαμαντόπε-τρα στῆς γῆς τό δαχτυλίδιraquo πνιγήκαμε στή μυρωδιά τοῦ νέφους καί ντραπήκαμε πού εἴμαστε Ἀθηναῖοι Ὅλοι νοσταλγοῦμε τό παρελθόν Μεγαλώνουμε καί διαρκῶς διαπιστώνου-με πώς laquoκάθε πέρυσι καί καλύτεραraquo Τά χρόνια περνοῦν καί ὅλο ἀναφερόμαστε σέ παλαιότερες ἐποχές ἀναπολοῦμε τά παλιά καί συγκινούμεθα μέ τραγούδια μέ κείμενα καί μέ ταινίες πού περιγράφουν τήν παλιά Ἑλλάδα τόν κόσμο πού ἔφυ-γε Ζοῦμε τήν παρακμή τοῦ σύγχρονου πολιτισμοῦ ἀνίκανοι νά ἀντιδράσουμε καί ὅλο μιλᾶμε γιά τά παλιά Νοιώθουμε ἄγχος γιά τήν ἐγκληματικότητα καί τήν οἰκονομική κρίση θλιβόμαστε πού κινδυνεύουμε νά χάσουμε τήν εὐδαιμονία μας Εἶναι φυσιολογική ἡ ἀντίδραση αὐτή μά ἄν ἀφήσουμε τόν συναισθηματισμό στήν ἄκρη καί σκεφτοῦμε τό παρελθόν μέσα ἀπό τό πρῖσμα τῆς ἱστορίας θά δια-πιστώσουμε πώς δύσκολα θά διαλέγαμε μιά ἄλλη χρονική περίοδο γιά νά ζήσου-με

Νοσταλγία π Χριστόδουλος Μπίθας

Ἀρχαγγέλων Λόγος

31

Ὅπου κι ἄν ἀνατρέξουμε πίσω στόν χρόνο βλέπουμε παντοῦ καί πάντα νά βασιλεύει ὁ πόνος Πόλεμοι κι ἐμφύλιοι ἀλληλοσπαραγμοί σκλαβιά καί πεῖνα φτώχεια κι ἀδικία σημαδεύουν τήν ἱστορία τῆς ἀνθρωπότητος Μπορεῖ νά ὑπῆρ-ξαν πιό ἔνθεοι πολιτισμοί ἀπό αὐτόν πού διανύουμε τώρα μά ἡ ἁμαρτία πάντα ἴδια εἶναι στό διάβα τῶν αἰώνων Μπορεῖ νά νοσταλγοῦμε τήν λαμπρή περίοδο τοῦ Βυζαντίου ἤ ἀκομα καί τήν ἔνδοξη ἑλληνική ἀρχαιότητα ἀλλά τό σίγουρο εἶναι ὅτι δέν θά θέλαμε νά ζήσουμε ἐχθρικές σφαγές πολέμους κι ἐπιδημίες οὔτε νά εἴμαστε δοῦλοι ἐκεῖνες τίς ἐποχές οὔτε νά πεθαίνουμε ἀπό μιά ἁπλῆ γρίπη ἐ-πειδή ἡ ἰατρική ἐπιστήμη δέν εἶχε ἀκόμα ἐξελιχθεῖ ∆ύσκολος ἦταν πάντα ὁ βίος Πλαστή ἡ ὀνειροπόληση γιά τό παρελθόν ψευδαίσθηση γιά νά ξεφύγουμε ἀπό τήν πραγματικότητα Κι ἄν ὑπάρχει νοσταλ-γία γιά μιά κοινωνία ἰδανική ὅπου πραγματικά θά θέλαμε νά ζήσουμε αὐτό μᾶλ-λον ἀφορᾶ τήν παραδείσια κατάσταση τήν ἐποχή πού δέν ὑπῆρχε στό ἀνθρώπι-νο γένος ὀδύνη καί στεναγμός ἀλλά κοινωνία ἀγάπης μέ τόν Θεό καί τόν συνάν-θρωπο Κι ἐφrsquo ὅσον τό νά γυρίσουμε στό παρελθόν ἀποκλείεται ἀφοῦ ἀρνηθήκα-με τήν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ μοναδική μας ἐλπίδα εἶναι τό μέλλον τά ἔσχατα ἡ Βασι-λεία τῶν Οὐρανῶν Ἐπειδή ὅμως τήν Βασιλεία Του μᾶς κάλεσε ὁ Κύριος νά τήν προγευτοῦμε ἐπειδή μᾶς ζήτησε νά βιώσουμε τά ἔσχατα ἀπό τώρα ἄς ἐγκαταλείψουμε τήν πα-ρελθοντολογία κι ἄς χαροῦμε τό σήμερα εὐχαριστῶντας τόν Θεό πάντων ἕνεκεν ζῶντας εὐλογημένα κάθε στιγμή σά νά lsquoναι ἡ πρώτη κι ἡ τελευταία τῆς ὕπαρξής μας ἔχοντας νοσταλγία μόνο γιά τήν Βασιλεία τοῦ Θεοῦ γιά τόν Παράδεισο γιά τό πέρασμα ἀπό τόν θάνατο στήν Ζωή τήν ὄντως Ζωή πού εἶναι ὁ Χριστός μας Ἀμήν

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

Ἀποφθέγματα τῆς ἐρήμου

Ἀββᾶς Ἀντώνιος

Ἀπό τόν πλησίον μας προέρχεται ἡ ζωή καί ὁ θάνατος Γιατί ἂν κερδίσουμε τόν ἀδελφό μας κερδίζουμε τόν Θεόmiddot ἂν ὅμως τόν σκανδαλίσουμε ἁμαρτάνουμε στόν Χριστό Ἔρχεται καιρός πού οἱ ἄνθρωποι θά τρελαθοῦν καί ὅταν δοῦν κάποιον πού δέν εἶναι τρελός θά ξεσηκωθοῦν ἐναντίον του καί θὰ τοῦ ποῦν ldquoεἶσαι τρελόςrdquo ἐπειδή δέν εἶναι ὅμοιος μ᾽ αὐτούς ∆έν φοβᾶμαι πιά τόν Θεό ἀλλά τόν ἀγαπάω ldquoΓιατί ἡ ἀγάπη διώχνει τόν φόβοrdquo ( Ἰω 418) Ἐκεῖνος πού κτυπάει τήν μᾶζα τοῦ σιδήρου σκέπτεται πρῶτα τί θέλει νά φτιάξει δρεπάνι μαχαίρι τσεκούρι Ἔτσι κι ἐμεῖς πρέπει νά σκεπτόμαστε γιά ποιά ἀρετή παλεύουμε ὥστε νά μήν κοπιάζουμε μάταια

32

Ἀρχαγγέλων Λόγος

Ἱερός Ναός Ταξιαρχῶν Μοσχάτου Σύντομο ἱστορικό

Στέλιος Ντάντης ∆ρ Θεολογίας-ἱστορικός

Ἀ πό τήν ἐποχή τῆς γερμανικῆς κατοχῆς (1941-44) καί γιά κά-ποιες δεκαετίες οἱ ἐπιβάτες

τοῦ ἠλεκτρικοῦ σιδηροδρόμου περ-νῶντας ἀπrsquo τό καταπράσινο Μοσχᾶτο σταυροκοπιόνταν ἀντικρίζοντας μέσα στά πανέμορφα περιβόλια ἕνα μικρό ξωκλήσι Ἦταν οἱ Ταξιάρχες ἤ τό Ταξι-αρχάκι ὅπως τό ὀνομάτιζαν οἱ παλιοί Μοσχατιῶτες πού τήν παραμονή καί τήν μέρα τῆς γιορτῆς ξεκινοῦσαν ἀπό κάθε μεριά τῆς πόλης καί ἀκολουθῶν-

τας τά στενά μονοπάτια μέσα ἀπό καλ-λιέργειες ἔρχονταν νά προσκυνήσουν Μέσα σrsquo ἐκεῖνα τά περιποιημένα περι-βόλια λιγοστοί ἦταν οἱ γείτονες τῶν Ταξιαρχῶν πού ζοῦσαν τριγύρω σέ σκόρπιες ἀγροικίες κυρίως κτηματίες περιβολάρηδες λαχανικῶν μέ τά ὁποῖα τροφοδοτοῦσαν τήν λαχαναγορά τῶν Ἀθηνῶν (Βαρβάκειο)

Τό ἐκκλησάκι χτίστηκε στά 1943 μέσα στά δύσκολα χρόνια τῆς ξενικῆς κατο-χῆς Οἰκοδομήθη-κε σέ οἰκόπεδο

282 τετραγωνικῶν μέτρων πού πρό-σφερε ὁ Χρῆστος Μαστροσταμάτης καί στήν ἵδρυσή του πρωτοστάτησε ἡ γυναίκα του Στυλιανή μέ τόν γαμπρό

τους Γεώργιο Καζάλα ὁ ὁποῖος κίνησε τά νήματα γιά τήν κατασκευή Στήν προσπάθεια ἐκείνη συνεισφέρανε πρό-

θυμα οἱ γειτονικές οἰκογένειες πού οἱ ἀπόγονοί τους ζοῦν ἀνάμεσά μας Μπέλλου Λαλαούνη Καψίλη Κω-σταντάκη (Ροδίτη) Λεγάκη Καζάλα καί Μαστροσταμάτη Οἰκοδομικά ὑλικά δέν ὑπῆρχαν ἐ-κεῖνα τά δύσμοιρα χρόνια γιrsquo αὐτό προσφερθήκε ὁ κόσμος καί κουβάλησε πέτρες χῶμα ἄμμο ἀπrsquo τό ποτάμι τοῦ-βλα κεραμίδια ἤ πρόσφερε χρήματα

Τά ἐγκαίνια τῆς ἐκκκλησούλας ἔγιναν στίς 29 Ιουνίου 1943 μέρα τῆς γιορτῆς τῶν ἁγίων ἀποστόλων Πέτρου καί Παύλου Συνέχεια στό ἑπόμενο (Πρωτοδημοσιεύτηκε στά IΣTOPIKA TOY MOΣXATOY τ β΄ Μοσχᾶτο 2003 σσ 55-59)

33

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

Τά Νέα μας

τῆς Ζωοδόχου Πηγῆς καί τό ἀπόγευμα πήραμε τό πλοῖο τῆς ἐπιστροφῆς Στήν ἐκδρομή αὐτή ὅπως καί στήν ἐκ-δήλωση πού πραγματοποιήσαμε τήν ∆ευτέρα 31η Μαΐου στό Πνευματικό μας Κέντρο μᾶς δόθηκε μιά ἀκόμα εὐ-καιρία νά συσφίγξουμε τίς σχέσεις μας καί νά νοιώσουμε λίγο παραπάνω τήν αἴσθηση τῆς κοινότητας Ὅλες αὐτές τίς δραστηριότητες ὅπως καί τό κέρα-σμα μετά τήν Θεία Λειτουργία τῆς Κυ-ριακῆς θά πρέπει νά τά ἀντιμετωπί-ζουμε ὡς ἐκκλησιαστικά-κοινοτικά γε-γονότα κι ὄχι σάν ἁπλές κοινωνικές ἐκδηλώσεις Σέ καιρούς ἀφιλόξενους καί μοναχικούς καλούμεθα νά συσπει-ρωθοῦμε στήν ἐνορία μας νά νοιώσου-με πρόσωπα νά μοιραστοῦμε τήν κατή-χηση καί τήν ἐλπίδα μας

Πιστεύουμε ἀκράδαντα πώς τό μέλλον τῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας τόν 21ο αἰῶνα ἐξαρτᾶται ἄμεσα ἀπό τό ζωντά-νεμα τῆς κοινοτικῆς ζωῆς κατά τό Ἀποστολικό πρότυπο καί βέβαια τόν ἐπανευαγγελισμό τῶν συνανθρώπων μας Μέ τήν βοήθεια τοῦ Θεοῦ ἐλπίζουμε νά ἐργαστοῦμε ὅλοι πρός αὐτή τήν κατεύθυνση Ἀμήν

Μ έ ἐπιτυχία πραγματοποιήθηshyκε στίς 5 καί 6 Ἰουνίου ἡ ἐκshyδρομή τῆς ἐνορίας μας στήν

Ἄνδρο Με 74 ἀδελφούς καί ἀδελφές μας περάσαμε ἕνα εὐλογημένο κι

εὐχάριστο διήμερο στό πανέμορφο Κυ-κλαδονήσι Καταλύσαμε σέ ξενοδοχεῖο στό Γαύριο καί ἀπό ἐκεῖ τήν πρώτη ἡ-μέρα περιηγηθήκαμε στά μοναστήρια τῆς Ἀγίας Μαρίνας (ὅπου φυλάσσεται λείψανο τῆς Ἁγίας) καί τῆς Παναχράν-του (ἐδῶ βρίσκεται ἡ κάρα τοῦ Ἁγ Παντελεήμονα καί πλῆθος ἄλλων ἱερῶν λειψάνων) καί βέβαια στήν ὄμορφη χώρα τῆς Ἄνδρου Τήν Κυριακή λει-τουργηθήκαμε στήν γυναικεία Μονή

Ἱερά Μονή Παναχράντου

Ἡ χώρα τῆς Ἄνδρου ἀπό τήν Μονή Παναχράντου

Στήν πύλη τῆς Ἱ Μ Ζωοοδόχου Πηγῆς

34

Ἡ κρίση στήν οὐσία δέν εἶναι οἰκονομική ἀλλά κυρίως καί πρό παντός πνευματική καί αὐτή φέρνει καί οἰκονομική

καί πολιτική κρίση Αὐτό σημαίνει ὅτι ἡ ἀντιμετώπιση τῆς κρίσεως δέν γίνεται μέ οἰκονομικά μέσα καί πολιτικές πρακτι-κές ἀλλά μέ τήν ἀλλαγή τρόπου ζωῆς μέ τήν ἐπαναφορά τοῦ ἀνθρώπου στήν ὀλιγάρκεια τήν ἐγκράτεια τήν σωφροσύνη τήν ἀποφυγή τῆς ἀπληστίας καί τῆς ὑπερβολῆς

Ἡ ἄσκηση προβάλλει σήμερα ὡς ἐπιταγή ὡς προσπάθεια νά θεραπευθεῖ τό πάθος τῆς φιλαυτίας ἀπό τό ὁποῖο

προέρχονται τά πάθη τῆς φιληδονίας τῆς φιλοδοξίας καί τῆς φιλαργυρίας Ὁ εὐαγγελιστής Ἰωάννης τό περιγράφει αὐτό μέ πολλή σαφήνεια laquoπᾶν τό ἐν τῷ κόσμῳ ἡ ἐπιθυμία τῆς σαρκός καί ἡ ἐπιθυμία τῶν ὀφθαλμῶν καί ἡ ἀλαζονεία τοῦ βίου οὐκ ἔ-στιν ἐκ τοῦ πατρός ἄλλrsquo ἐκ τοῦ κόσμου ἐστίraquo (Α΄ Ἰω β 16)

Μητροπολίτης Ναυπάκτου καί Ἁγίου Βλασίου Ἱερόθεος Βλάχος

  • Τό Ψωμί13
  • Μίλτος Σαχτούρης (1919-2005) 13
  • Ἀββᾶς Ἀντώνιος 13
    • ltlt13 ASCII85EncodePages false13 AllowTransparency false13 AutoPositionEPSFiles true13 AutoRotatePages None13 Binding Left13 CalGrayProfile (Dot Gain 20)13 CalRGBProfile (sRGB IEC61966-21)13 CalCMYKProfile (US Web Coated 050SWOP051 v2)13 sRGBProfile (sRGB IEC61966-21)13 CannotEmbedFontPolicy Error13 CompatibilityLevel 1413 CompressObjects Tags13 CompressPages true13 ConvertImagesToIndexed true13 PassThroughJPEGImages true13 CreateJobTicket false13 DefaultRenderingIntent Default13 DetectBlends true13 DetectCurves 0000013 ColorConversionStrategy CMYK13 DoThumbnails false13 EmbedAllFonts true13 EmbedOpenType false13 ParseICCProfilesInComments true13 EmbedJobOptions true13 DSCReportingLevel 013 EmitDSCWarnings false13 EndPage -113 ImageMemory 104857613 LockDistillerParams false13 MaxSubsetPct 10013 Optimize true13 OPM 113 ParseDSCComments true13 ParseDSCCommentsForDocInfo true13 PreserveCopyPage true13 PreserveDICMYKValues true13 PreserveEPSInfo true13 PreserveFlatness true13 PreserveHalftoneInfo false13 PreserveOPIComments true13 PreserveOverprintSettings true13 StartPage 113 SubsetFonts true13 TransferFunctionInfo Apply13 UCRandBGInfo Preserve13 UsePrologue false13 ColorSettingsFile ()13 AlwaysEmbed [ true13 ]13 NeverEmbed [ true13 ]13 AntiAliasColorImages false13 CropColorImages true13 ColorImageMinResolution 30013 ColorImageMinResolutionPolicy OK13 DownsampleColorImages true13 ColorImageDownsampleType Bicubic13 ColorImageResolution 30013 ColorImageDepth -113 ColorImageMinDownsampleDepth 113 ColorImageDownsampleThreshold 15000013 EncodeColorImages true13 ColorImageFilter DCTEncode13 AutoFilterColorImages true13 ColorImageAutoFilterStrategy JPEG13 ColorACSImageDict ltlt13 QFactor 01513 HSamples [1 1 1 1] VSamples [1 1 1 1]13 gtgt13 ColorImageDict ltlt13 QFactor 01513 HSamples [1 1 1 1] VSamples [1 1 1 1]13 gtgt13 JPEG2000ColorACSImageDict ltlt13 TileWidth 25613 TileHeight 25613 Quality 3013 gtgt13 JPEG2000ColorImageDict ltlt13 TileWidth 25613 TileHeight 25613 Quality 3013 gtgt13 AntiAliasGrayImages false13 CropGrayImages true13 GrayImageMinResolution 30013 GrayImageMinResolutionPolicy OK13 DownsampleGrayImages true13 GrayImageDownsampleType Bicubic13 GrayImageResolution 30013 GrayImageDepth -113 GrayImageMinDownsampleDepth 213 GrayImageDownsampleThreshold 15000013 EncodeGrayImages true13 GrayImageFilter DCTEncode13 AutoFilterGrayImages true13 GrayImageAutoFilterStrategy JPEG13 GrayACSImageDict ltlt13 QFactor 01513 HSamples [1 1 1 1] VSamples [1 1 1 1]13 gtgt13 GrayImageDict ltlt13 QFactor 01513 HSamples [1 1 1 1] VSamples [1 1 1 1]13 gtgt13 JPEG2000GrayACSImageDict ltlt13 TileWidth 25613 TileHeight 25613 Quality 3013 gtgt13 JPEG2000GrayImageDict ltlt13 TileWidth 25613 TileHeight 25613 Quality 3013 gtgt13 AntiAliasMonoImages false13 CropMonoImages true13 MonoImageMinResolution 120013 MonoImageMinResolutionPolicy OK13 DownsampleMonoImages true13 MonoImageDownsampleType Bicubic13 MonoImageResolution 120013 MonoImageDepth -113 MonoImageDownsampleThreshold 15000013 EncodeMonoImages true13 MonoImageFilter CCITTFaxEncode13 MonoImageDict ltlt13 K -113 gtgt13 AllowPSXObjects false13 CheckCompliance [13 None13 ]13 PDFX1aCheck false13 PDFX3Check false13 PDFXCompliantPDFOnly false13 PDFXNoTrimBoxError true13 PDFXTrimBoxToMediaBoxOffset [13 00000013 00000013 00000013 00000013 ]13 PDFXSetBleedBoxToMediaBox true13 PDFXBleedBoxToTrimBoxOffset [13 00000013 00000013 00000013 00000013 ]13 PDFXOutputIntentProfile ()13 PDFXOutputConditionIdentifier ()13 PDFXOutputCondition ()13 PDFXRegistryName ()13 PDFXTrapped False1313 CreateJDFFile false13 Description ltlt13 ARA ltFEFF06270633062A062E062F0645002006470630064700200627064406250639062F0627062F0627062A002006440625064606340627062100200648062B062706260642002000410064006F00620065002000500044004600200645062A064806270641064206290020064406440637062806270639062900200641064A00200627064406450637062706280639002006300627062A0020062F0631062C0627062A002006270644062C0648062F0629002006270644063906270644064A0629061B0020064A06450643064600200641062A062D00200648062B0627062606420020005000440046002006270644064506460634062306290020062806270633062A062E062F062706450020004100630072006F0062006100740020064800410064006F006200650020005200650061006400650072002006250635062F0627063100200035002E0030002006480627064406250635062F062706310627062A0020062706440623062D062F062B002E0635062F0627063100200035002E0030002006480627064406250635062F062706310627062A0020062706440623062D062F062B002Egt13 BGR ltFEFF04180437043f043e043b043704320430043904420435002004420435043704380020043d0430044104420440043e0439043a0438002c00200437043000200434043000200441044a0437043404300432043004420435002000410064006f00620065002000500044004600200434043e043a0443043c0435043d04420438002c0020043c0430043a04410438043c0430043b043d043e0020043f044004380433043e04340435043d04380020043704300020043204380441043e043a043e043a0430044704350441044204320435043d0020043f04350447043004420020043704300020043f044004350434043f0435044704300442043d04300020043f043e04340433043e0442043e0432043a0430002e002000200421044a04370434043004340435043d043804420435002000500044004600200434043e043a0443043c0435043d044204380020043c043e0433043004420020043404300020044104350020043e0442043204300440044f0442002004410020004100630072006f00620061007400200438002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e00300020043800200441043b0435043404320430044904380020043204350440044104380438002egt13 CHS ltFEFF4f7f75288fd94e9b8bbe5b9a521b5efa7684002000410064006f006200650020005000440046002065876863900275284e8e9ad88d2891cf76845370524d53705237300260a853ef4ee54f7f75280020004100630072006f0062006100740020548c002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000204ee553ca66f49ad87248672c676562535f00521b5efa768400200050004400460020658768633002gt13 CHT ltFEFF4f7f752890194e9b8a2d7f6e5efa7acb7684002000410064006f006200650020005000440046002065874ef69069752865bc9ad854c18cea76845370524d5370523786557406300260a853ef4ee54f7f75280020004100630072006f0062006100740020548c002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000204ee553ca66f49ad87248672c4f86958b555f5df25efa7acb76840020005000440046002065874ef63002gt13 CZE ltFEFF005400610074006f0020006e006100730074006100760065006e00ed00200070006f0075017e0069006a007400650020006b0020007600790074007600e101590065006e00ed00200064006f006b0075006d0065006e0074016f002000410064006f006200650020005000440046002c0020006b00740065007200e90020007300650020006e0065006a006c00e90070006500200068006f006400ed002000700072006f0020006b00760061006c00690074006e00ed0020007400690073006b00200061002000700072006500700072006500730073002e002000200056007900740076006f01590065006e00e900200064006f006b0075006d0065006e007400790020005000440046002000620075006400650020006d006f017e006e00e90020006f007400650076015900ed007400200076002000700072006f006700720061006d0065006300680020004100630072006f00620061007400200061002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002000610020006e006f0076011b006a016100ed00630068002egt13 DAN ltFEFF004200720075006700200069006e0064007300740069006c006c0069006e006700650072006e0065002000740069006c0020006100740020006f007000720065007400740065002000410064006f006200650020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e007400650072002c0020006400650072002000620065006400730074002000650067006e006500720020007300690067002000740069006c002000700072006500700072006500730073002d007500640073006b007200690076006e0069006e00670020006100660020006800f8006a0020006b00760061006c0069007400650074002e0020004400650020006f007000720065007400740065006400650020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e0074006500720020006b0061006e002000e50062006e00650073002000690020004100630072006f00620061007400200065006c006c006500720020004100630072006f006200610074002000520065006100640065007200200035002e00300020006f00670020006e0079006500720065002egt13 DEU ltFEFF00560065007200770065006e00640065006e0020005300690065002000640069006500730065002000450069006e007300740065006c006c0075006e00670065006e0020007a0075006d002000450072007300740065006c006c0065006e00200076006f006e002000410064006f006200650020005000440046002d0044006f006b0075006d0065006e00740065006e002c00200076006f006e002000640065006e0065006e002000530069006500200068006f006300680077006500720074006900670065002000500072006500700072006500730073002d0044007200750063006b0065002000650072007a0065007500670065006e0020006d00f60063006800740065006e002e002000450072007300740065006c006c007400650020005000440046002d0044006f006b0075006d0065006e007400650020006b00f6006e006e0065006e0020006d006900740020004100630072006f00620061007400200075006e0064002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e00300020006f0064006500720020006800f600680065007200200067006500f600660066006e00650074002000770065007200640065006e002egt13 ESP ltFEFF005500740069006c0069006300650020006500730074006100200063006f006e0066006900670075007200610063006900f3006e0020007000610072006100200063007200650061007200200064006f00630075006d0065006e0074006f00730020005000440046002000640065002000410064006f0062006500200061006400650063007500610064006f00730020007000610072006100200069006d0070007200650073006900f3006e0020007000720065002d0065006400690074006f007200690061006c00200064006500200061006c00740061002000630061006c0069006400610064002e002000530065002000700075006500640065006e00200061006200720069007200200064006f00630075006d0065006e0074006f00730020005000440046002000630072006500610064006f007300200063006f006e0020004100630072006f006200610074002c002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000200079002000760065007200730069006f006e0065007300200070006f00730074006500720069006f007200650073002egt13 ETI ltFEFF004b00610073007500740061006700650020006e0065006900640020007300e4007400740065006900640020006b00760061006c006900740065006500740073006500200074007200fc006b006900650065006c007300650020007000720069006e00740069006d0069007300650020006a0061006f006b007300200073006f00620069006c0069006b0065002000410064006f006200650020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e00740069006400650020006c006f006f006d006900730065006b0073002e00200020004c006f006f0064007500640020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e00740065002000730061006100740065002000610076006100640061002000700072006f006700720061006d006d006900640065006700610020004100630072006f0062006100740020006e0069006e0067002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e00300020006a00610020007500750065006d006100740065002000760065007200730069006f006f006e00690064006500670061002e000d000agt13 FRA ltFEFF005500740069006c006900730065007a00200063006500730020006f007000740069006f006e00730020006100660069006e00200064006500200063007200e900650072002000640065007300200064006f00630075006d0065006e00740073002000410064006f00620065002000500044004600200070006f0075007200200075006e00650020007100750061006c0069007400e90020006400270069006d007000720065007300730069006f006e00200070007200e9007000720065007300730065002e0020004c0065007300200064006f00630075006d0065006e00740073002000500044004600200063007200e900e90073002000700065007500760065006e0074002000ea0074007200650020006f007500760065007200740073002000640061006e00730020004100630072006f006200610074002c002000610069006e00730069002000710075002700410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002000650074002000760065007200730069006f006e007300200075006c007400e90072006900650075007200650073002egt13 GRE ltFEFF03a703c103b703c303b903bc03bf03c003bf03b903ae03c303c403b5002003b103c503c403ad03c2002003c403b903c2002003c103c503b803bc03af03c303b503b903c2002003b303b903b1002003bd03b1002003b403b703bc03b903bf03c503c103b303ae03c303b503c403b5002003ad03b303b303c103b103c603b1002000410064006f006200650020005000440046002003c003bf03c5002003b503af03bd03b103b9002003ba03b103c42019002003b503be03bf03c703ae03bd002003ba03b103c403ac03bb03bb03b703bb03b1002003b303b903b1002003c003c103bf002d03b503ba03c403c503c003c903c403b903ba03ad03c2002003b503c103b303b103c303af03b503c2002003c503c803b703bb03ae03c2002003c003bf03b903cc03c403b703c403b103c2002e0020002003a403b10020005000440046002003ad03b303b303c103b103c603b1002003c003bf03c5002003ad03c703b503c403b5002003b403b703bc03b903bf03c503c103b303ae03c303b503b9002003bc03c003bf03c103bf03cd03bd002003bd03b1002003b103bd03bf03b903c703c403bf03cd03bd002003bc03b5002003c403bf0020004100630072006f006200610074002c002003c403bf002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002003ba03b103b9002003bc03b503c403b103b303b503bd03ad03c303c403b503c103b503c2002003b503ba03b403cc03c303b503b903c2002egt13 HEB ltFEFF05D405E905EA05DE05E905D5002005D105D405D205D305E805D505EA002005D005DC05D4002005DB05D305D9002005DC05D905E605D505E8002005DE05E105DE05DB05D9002000410064006F006200650020005000440046002005D405DE05D505EA05D005DE05D905DD002005DC05D405D305E405E105EA002005E705D305DD002D05D305E405D505E1002005D005D905DB05D505EA05D905EA002E002005DE05E105DE05DB05D90020005000440046002005E905E005D505E605E805D5002005E005D905EA05E005D905DD002005DC05E405EA05D905D705D4002005D105D005DE05E605E205D505EA0020004100630072006F006200610074002005D5002D00410064006F00620065002000520065006100640065007200200035002E0030002005D505D205E805E105D005D505EA002005DE05EA05E705D305DE05D505EA002005D905D505EA05E8002E05D005DE05D905DD002005DC002D005000440046002F0058002D0033002C002005E205D905D905E005D5002005D105DE05D305E805D905DA002005DC05DE05E905EA05DE05E9002005E905DC0020004100630072006F006200610074002E002005DE05E105DE05DB05D90020005000440046002005E905E005D505E605E805D5002005E005D905EA05E005D905DD002005DC05E405EA05D905D705D4002005D105D005DE05E605E205D505EA0020004100630072006F006200610074002005D5002D00410064006F00620065002000520065006100640065007200200035002E0030002005D505D205E805E105D005D505EA002005DE05EA05E705D305DE05D505EA002005D905D505EA05E8002Egt13 HRV (Za stvaranje Adobe PDF dokumenata najpogodnijih za visokokvalitetni ispis prije tiskanja koristite ove postavke Stvoreni PDF dokumenti mogu se otvoriti Acrobat i Adobe Reader 50 i kasnijim verzijama)13 HUN ltFEFF004b0069007600e1006c00f30020006d0069006e0151007300e9006701710020006e0079006f006d00640061006900200065006c0151006b00e90073007a00ed007401510020006e0079006f006d00740061007400e100730068006f007a0020006c006500670069006e006b00e1006200620020006d0065006700660065006c0065006c0151002000410064006f00620065002000500044004600200064006f006b0075006d0065006e00740075006d006f006b0061007400200065007a0065006b006b0065006c0020006100200062006500e1006c006c00ed007400e10073006f006b006b0061006c0020006b00e90073007a00ed0074006800650074002e0020002000410020006c00e90074007200650068006f007a006f00740074002000500044004600200064006f006b0075006d0065006e00740075006d006f006b00200061007a0020004100630072006f006200610074002000e9007300200061007a002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002c0020007600610067007900200061007a002000610074007400f3006c0020006b00e9007301510062006200690020007600650072007a006900f3006b006b0061006c0020006e00790069007400680061007400f3006b0020006d00650067002egt13 ITA ltFEFF005500740069006c0069007a007a006100720065002000710075006500730074006500200069006d0070006f007300740061007a0069006f006e00690020007000650072002000630072006500610072006500200064006f00630075006d0065006e00740069002000410064006f00620065002000500044004600200070006900f900200061006400610074007400690020006100200075006e00610020007000720065007300740061006d0070006100200064006900200061006c007400610020007100750061006c0069007400e0002e0020004900200064006f00630075006d0065006e007400690020005000440046002000630072006500610074006900200070006f00730073006f006e006f0020006500730073006500720065002000610070006500720074006900200063006f006e0020004100630072006f00620061007400200065002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000200065002000760065007200730069006f006e006900200073007500630063006500730073006900760065002egt13 JPN ltFEFF9ad854c18cea306a30d730ea30d730ec30b951fa529b7528002000410064006f0062006500200050004400460020658766f8306e4f5c6210306b4f7f75283057307e305930023053306e8a2d5b9a30674f5c62103055308c305f0020005000440046002030d530a130a430eb306f3001004100630072006f0062006100740020304a30883073002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000204ee5964d3067958b304f30533068304c3067304d307e305930023053306e8a2d5b9a306b306f30d530a930f330c8306e57cb30818fbc307f304c5fc59808306730593002gt13 KOR ltFEFFc7740020c124c815c7440020c0acc6a9d558c5ec0020ace0d488c9c80020c2dcd5d80020c778c1c4c5d00020ac00c7a50020c801d569d55c002000410064006f0062006500200050004400460020bb38c11cb97c0020c791c131d569b2c8b2e4002e0020c774b807ac8c0020c791c131b41c00200050004400460020bb38c11cb2940020004100630072006f0062006100740020bc0f002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e00300020c774c0c1c5d0c11c0020c5f40020c2180020c788c2b5b2c8b2e4002egt13 LTH ltFEFF004e006100750064006f006b0069007400650020016100690075006f007300200070006100720061006d006500740072007500730020006e006f0072011700640061006d00690020006b0075007200740069002000410064006f00620065002000500044004600200064006f006b0075006d0065006e007400750073002c0020006b00750072006900650020006c0061006200690061007500730069006100690020007000720069007400610069006b007900740069002000610075006b01610074006f00730020006b006f006b007900620117007300200070006100720065006e006700740069006e00690061006d00200073007000610075007300640069006e0069006d00750069002e0020002000530075006b0075007200740069002000500044004600200064006f006b0075006d0065006e007400610069002000670061006c006900200062016b007400690020006100740069006400610072006f006d00690020004100630072006f006200610074002000690072002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002000610072002000760117006c00650073006e0117006d00690073002000760065007200730069006a006f006d00690073002egt13 LVI ltFEFF0049007a006d0061006e0074006f006a00690065007400200161006f00730020006900650073007400610074012b006a0075006d00750073002c0020006c0061006900200076006500690064006f00740075002000410064006f00620065002000500044004600200064006f006b0075006d0065006e007400750073002c0020006b006100730020006900720020012b00700061016100690020007000690065006d01130072006f00740069002000610075006700730074006100730020006b00760061006c0069007401010074006500730020007000690072006d007300690065007300700069006501610061006e006100730020006400720075006b00610069002e00200049007a0076006500690064006f006a006900650074002000500044004600200064006f006b0075006d0065006e007400750073002c0020006b006f002000760061007200200061007400760113007200740020006100720020004100630072006f00620061007400200075006e002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002c0020006b0101002000610072012b00200074006f0020006a00610075006e0101006b0101006d002000760065007200730069006a0101006d002egt13 NLD (Gebruik deze instellingen om Adobe PDF-documenten te maken die zijn geoptimaliseerd voor prepress-afdrukken van hoge kwaliteit De gemaakte PDF-documenten kunnen worden geopend met Acrobat en Adobe Reader 50 en hoger)13 NOR ltFEFF004200720075006b00200064006900730073006500200069006e006e007300740069006c006c0069006e00670065006e0065002000740069006c002000e50020006f0070007000720065007400740065002000410064006f006200650020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e00740065007200200073006f006d00200065007200200062006500730074002000650067006e0065007400200066006f00720020006600f80072007400720079006b006b0073007500740073006b00720069006600740020006100760020006800f800790020006b00760061006c0069007400650074002e0020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e00740065006e00650020006b0061006e002000e50070006e00650073002000690020004100630072006f00620061007400200065006c006c00650072002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000200065006c006c00650072002000730065006e006500720065002egt13 POL ltFEFF0055007300740061007700690065006e0069006100200064006f002000740077006f0072007a0065006e0069006100200064006f006b0075006d0065006e007400f300770020005000440046002000700072007a0065007a006e00610063007a006f006e00790063006800200064006f002000770079006400720075006b00f30077002000770020007700790073006f006b00690065006a0020006a0061006b006f015b00630069002e002000200044006f006b0075006d0065006e0074007900200050004400460020006d006f017c006e00610020006f007400770069006500720061010700200077002000700072006f006700720061006d006900650020004100630072006f00620061007400200069002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002000690020006e006f00770073007a0079006d002egt13 PTB ltFEFF005500740069006c0069007a006500200065007300730061007300200063006f006e00660069006700750072006100e700f50065007300200064006500200066006f0072006d00610020006100200063007200690061007200200064006f00630075006d0065006e0074006f0073002000410064006f0062006500200050004400460020006d00610069007300200061006400650071007500610064006f00730020007000610072006100200070007200e9002d0069006d0070007200650073007300f50065007300200064006500200061006c007400610020007100750061006c00690064006100640065002e0020004f007300200064006f00630075006d0065006e0074006f00730020005000440046002000630072006900610064006f007300200070006f00640065006d0020007300650072002000610062006500720074006f007300200063006f006d0020006f0020004100630072006f006200610074002000650020006f002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002000650020007600650072007300f50065007300200070006f00730074006500720069006f007200650073002egt13 RUM ltFEFF005500740069006c0069007a00610163006900200061006300650073007400650020007300650074010300720069002000700065006e007400720075002000610020006300720065006100200064006f00630075006d0065006e00740065002000410064006f006200650020005000440046002000610064006500630076006100740065002000700065006e0074007200750020007400690070010300720069007200650061002000700072006500700072006500730073002000640065002000630061006c006900740061007400650020007300750070006500720069006f006100720103002e002000200044006f00630075006d0065006e00740065006c00650020005000440046002000630072006500610074006500200070006f00740020006600690020006400650073006300680069007300650020006300750020004100630072006f006200610074002c002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e00300020015f00690020007600650072007300690075006e0069006c006500200075006c0074006500720069006f006100720065002egt13 RUS ltFEFF04180441043f043e043b044c04370443043904420435002004340430043d043d044b04350020043d0430044104420440043e0439043a043800200434043b044f00200441043e043704340430043d0438044f00200434043e043a0443043c0435043d0442043e0432002000410064006f006200650020005000440046002c0020043c0430043a04410438043c0430043b044c043d043e0020043f043e04340445043e0434044f04490438044500200434043b044f00200432044b0441043e043a043e043a0430044704350441044204320435043d043d043e0433043e00200434043e043f0435044704300442043d043e0433043e00200432044b0432043e04340430002e002000200421043e043704340430043d043d044b04350020005000440046002d0434043e043a0443043c0435043d0442044b0020043c043e0436043d043e0020043e0442043a0440044b043204300442044c002004410020043f043e043c043e0449044c044e0020004100630072006f00620061007400200438002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e00300020043800200431043e043b043504350020043f043e04370434043d043804450020043204350440044104380439002egt13 SKY ltFEFF0054006900650074006f0020006e006100730074006100760065006e0069006100200070006f0075017e0069007400650020006e00610020007600790074007600e100720061006e0069006500200064006f006b0075006d0065006e0074006f0076002000410064006f006200650020005000440046002c0020006b0074006f007200e90020007300610020006e0061006a006c0065007001610069006500200068006f0064006900610020006e00610020006b00760061006c00690074006e00fa00200074006c0061010d00200061002000700072006500700072006500730073002e00200056007900740076006f00720065006e00e900200064006f006b0075006d0065006e007400790020005000440046002000620075006400650020006d006f017e006e00e90020006f00740076006f00720069016500200076002000700072006f006700720061006d006f006300680020004100630072006f00620061007400200061002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002000610020006e006f0076016100ed00630068002egt13 SLV ltFEFF005400650020006e006100730074006100760069007400760065002000750070006f0072006100620069007400650020007a00610020007500730074007600610072006a0061006e006a006500200064006f006b0075006d0065006e0074006f0076002000410064006f006200650020005000440046002c0020006b006900200073006f0020006e0061006a007000720069006d00650072006e0065006a016100690020007a00610020006b0061006b006f0076006f00730074006e006f0020007400690073006b0061006e006a00650020007300200070007200690070007200610076006f0020006e00610020007400690073006b002e00200020005500730074007600610072006a0065006e006500200064006f006b0075006d0065006e0074006500200050004400460020006a00650020006d006f0067006f010d00650020006f0064007000720065007400690020007a0020004100630072006f00620061007400200069006e002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000200069006e0020006e006f00760065006a01610069006d002egt13 SUO ltFEFF004b00e40079007400e40020006e00e40069007400e4002000610073006500740075006b007300690061002c0020006b0075006e0020006c0075006f00740020006c00e400680069006e006e00e4002000760061006100740069007600610061006e0020007000610069006e006100740075006b00730065006e002000760061006c006d0069007300740065006c00750074007900f6006800f6006e00200073006f00700069007600690061002000410064006f0062006500200050004400460020002d0064006f006b0075006d0065006e007400740065006a0061002e0020004c0075006f0064007500740020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e00740069007400200076006f0069006400610061006e0020006100760061007400610020004100630072006f0062006100740069006c006c00610020006a0061002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030003a006c006c00610020006a006100200075007500640065006d006d0069006c006c0061002egt13 SVE ltFEFF0041006e007600e4006e00640020006400650020006800e4007200200069006e0073007400e4006c006c006e0069006e006700610072006e00610020006f006d002000640075002000760069006c006c00200073006b006100700061002000410064006f006200650020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e007400200073006f006d002000e400720020006c00e4006d0070006c0069006700610020006600f60072002000700072006500700072006500730073002d007500740073006b00720069006600740020006d006500640020006800f600670020006b00760061006c0069007400650074002e002000200053006b006100700061006400650020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e00740020006b0061006e002000f600700070006e00610073002000690020004100630072006f0062006100740020006f00630068002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e00300020006f00630068002000730065006e006100720065002egt13 TUR ltFEFF005900fc006b00730065006b0020006b0061006c006900740065006c0069002000f6006e002000790061007a006401310072006d00610020006200610073006b013100730131006e006100200065006e0020006900790069002000750079006100620069006c006500630065006b002000410064006f006200650020005000440046002000620065006c00670065006c0065007200690020006f006c0075015f007400750072006d0061006b0020006900e70069006e00200062007500200061007900610072006c0061007201310020006b0075006c006c0061006e0131006e002e00200020004f006c0075015f0074007500720075006c0061006e0020005000440046002000620065006c00670065006c0065007200690020004100630072006f006200610074002000760065002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000200076006500200073006f006e0072006100730131006e00640061006b00690020007300fc007200fc006d006c00650072006c00650020006100e70131006c006100620069006c00690072002egt13 UKR ltFEFF04120438043a043e0440043804410442043e043204430439044204350020044604560020043f043004400430043c043504420440043800200434043b044f0020044104420432043e04400435043d043d044f00200434043e043a0443043c0435043d044204560432002000410064006f006200650020005000440046002c0020044f043a04560020043d04300439043a04400430044904350020043f045604340445043e0434044f0442044c00200434043b044f0020043204380441043e043a043e044f043a04560441043d043e0433043e0020043f0435044004350434043404400443043a043e0432043e0433043e0020043404400443043a0443002e00200020042104420432043e04400435043d045600200434043e043a0443043c0435043d0442043800200050004400460020043c043e0436043d04300020043204560434043a0440043804420438002004430020004100630072006f006200610074002004420430002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002004300431043e0020043f04560437043d04560448043e04570020043204350440044104560457002egt13 ENU (Use these settings to create Adobe PDF documents best suited for high-quality prepress printing Created PDF documents can be opened with Acrobat and Adobe Reader 50 and later)13 gtgt13 Namespace [13 (Adobe)13 (Common)13 (10)13 ]13 OtherNamespaces [13 ltlt13 AsReaderSpreads false13 CropImagesToFrames true13 ErrorControl WarnAndContinue13 FlattenerIgnoreSpreadOverrides false13 IncludeGuidesGrids false13 IncludeNonPrinting false13 IncludeSlug false13 Namespace [13 (Adobe)13 (InDesign)13 (40)13 ]13 OmitPlacedBitmaps false13 OmitPlacedEPS false13 OmitPlacedPDF false13 SimulateOverprint Legacy13 gtgt13 ltlt13 AddBleedMarks false13 AddColorBars false13 AddCropMarks false13 AddPageInfo false13 AddRegMarks false13 ConvertColors ConvertToCMYK13 DestinationProfileName ()13 DestinationProfileSelector DocumentCMYK13 Downsample16BitImages true13 FlattenerPreset ltlt13 PresetSelector MediumResolution13 gtgt13 FormElements false13 GenerateStructure false13 IncludeBookmarks false13 IncludeHyperlinks false13 IncludeInteractive false13 IncludeLayers false13 IncludeProfiles false13 MultimediaHandling UseObjectSettings13 Namespace [13 (Adobe)13 (CreativeSuite)13 (20)13 ]13 PDFXOutputIntentProfileSelector DocumentCMYK13 PreserveEditing true13 UntaggedCMYKHandling LeaveUntagged13 UntaggedRGBHandling UseDocumentProfile13 UseDocumentBleed false13 gtgt13 ]13gtgt setdistillerparams13ltlt13 HWResolution [2400 2400]13 PageSize [612000 792000]13gtgt setpagedevice13

Page 25: ΑΡΧΑΓΓΕΛΩΝ ΛΟΓΟΣ καλοκαιρι 2010

25

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

Οἱ μορφωμένοι δέν ἤθελαν νά τοὺς καταλάβουν οἱ ἰσχυροὶ δέν ἤθελαν νά τοὺς ἀκούσουν οἱ πλούσιοι δέν ἤθελαν νά τοὺς προστατεύσουν Ὁλόκληρος ὁ κόσμος ἦταν κουφός ἀπέναντι στίς ἱκεσίες τους τὰ ἄγρια θηρία εἶχαν περισσοτέ-ρους φίλους ἀπὸ ὅτι αὐτοὶ οἱ νεκροὶ στούς τάφους δέν ζήλευαν τήν ζωή τους Παρrsquo ὅλα αὐτὰ ὅμως ἐκεῖνοι ὅσο ἡ γῆ περιστρεφόταν στόν ἀέρα κοιτάζοντας τὸν ἥλιο καὶ κουβαλῶντας μέσα της τὰ σκουλήκια σήκωναν τὸ βλέμμα στόν ἥλιο κι ἔλεγαν laquoἘμεῖς παρrsquo ὅλα αὐτὰ ἀγαπᾶμε ἐλπίζουμε καὶ πιστεύουμε Ἀγαπᾶμε αὐτὴ τήν μαρτυρική ζωή καὶ ἐλπίζουμε στήν καλύτερη καὶ πιστεύου-με στό μοναδικὸ Παντοδύναμο πού εἶναι πιὸ ψηλὰ ἀπὸ τὸν ἥλιο καί πού μετράει ὅλους τοὺς πόνους μας καὶ ὅλες τίς ἀδικίες τῶν βασανιστῶν μαςraquo Αὐτὴ τὴν πεταμένη πέ-τρα πού μὲ τὸ πόδι ἀπομάκρυναν οἱ οἰκοδόμοι τῆς τότε κοινωνικῆς ζωῆς παρέλαβε ὁ θεϊκὸς Οἰκοδόμος τῆς οἰκου-μένης γιά θεμέλιο τῆς Ἐκκλησίας Του αὐτὸ τὸ πιὸ μεγάλο οἰκοδόμημα τοῦ ὀπτιμισμοῦ πού χτίστηκε ποτέ στήν γῆ Νά εἴμαστε αἰσιόδοξοι ὅταν πάσχουμε γιατὶ τίποτα ἀπrsquo ὅ-σα παθαίνουμε δέν εἶναι χωρὶς στόχο καὶ χωρὶς νόημα Κά-θε πάθημα ἀποτελεῖ βασικὸ γεγονὸς ἐν γένει στήν ζωὴ τῆς ἀνθρωπότητας Εἶναι σὰν ἕνα εἰσιτήριο πού πληρώνουμε μπαίνοντας σὲ αὐτὸ τὸ παγκόσμιο θέατρο τὸ ὁποῖο ὁ Θεὸς φώτισε μὲ πολλοὺς ἥ-λιους καὶ τὸ στόλισε μὲ πολλὰ θαυμαστὰ σενάρια Ἐμένα τρεῖς φορὲς τά παθήμα-τά μου μέ ἔφτασαν κοντά στόν θάνατο Καί μπορῶ νά σᾶς μαρτυρήσω ὅτι δέν ἦταν ἀνυπόφορα οὔτε φοβερὰ Τὰ ἐνθυμοῦμαι εὐχάριστα γιατὶ αὐτὰ εἶναι πού ἔ-καναν τήν ζωή μου σήμερα ὀμορφότερη καὶ τὴν ψυχή μου πληρέστερη καὶ δυνα-τότερη Νά εἴμαστε αἰσιόδοξοι ὅταν χάνουμε ὅπως καὶ ὅταν κερδίζουμε ὅταν γερνᾶμε ὅπως καὶ ὅταν εἴμαστε νέοι Κάθε ἡλικία ἔχει τὸ μεγαλεῖο της καὶ τὴν ἰδι-αίτερη ὀμορφιὰ της Καὶ ἡ ψυχὴ μιᾶς ὀγδοντάχρονης σκιρτᾶ μπροστὰ στήν χαρὰ καὶ τήν λύπη μὲ τὸν ἴδιο τρόπο πού τὸ κάνει καὶ ἡ ψυχὴ ἑνὸς νέου καὶ ὁρμητικοῦ πλάσματος Νά εἴμαστε αἰσιόδοξοι σὰν χριστιανοὶ γιατὶ στήν πίστη μας ἔβρισκαν τίς παρηγοριὲς οἱ πιὸ ἀπελπισμένοι τίς ἐμπνεύσεις οἱ μεγαλύτεροι καλλιτέχνες οἱ με-γαλύτεροι καὶ καλύτεροι ἄνθρωποι τῶν τελευταίων δεκαεννέα αἰώνων Νά εἴμα-στε αἰσιόδοξοι στήν σκέψη γιατὶ μόνο ἡ αἰσιόδοξη σκέψη φτάνει ὡς τὸν Θεὸ Νά εἴμαστε αἰσιόδοξοι στά αἰσθήματα γιατὶ ἡ αἰσιοδοξία εἶναι φάρμακο γιά τήν θλίψη καὶ πηγὴ πραγματικῆς καὶ αἰωνίας χαρᾶς Νά εἴμαστε αἰσιόδοξοι στά ἔργα μας γιατὶ τὰ ἔργα μας ὑφαίνονται στόν ἱ-στὸ τοῦ Θεοῦ καὶ παραμένουν αἰώνια ὅπως τὰ ἔργα τοῦ Θεοῦ Νά εἴμαστε αἰσιόδοξοι ἀφοῦ ἡ ζωὴ εἶναι αἰσιοδοξία καὶ ἐμεῖς οἱ ἄνθρωποι εἴμαστε οἱ καλύ-τεροι στυλοβάτες καὶ οἱ ὀμορφότεροι ἐκφραστὲς τῆς ζωῆς Νά εἶσαι αἰσιόδοξος σημαίνει νά ζεῖς καὶ δικαίως νά ἐκτιμᾶς τήν ζωή Ἀπόσπασμα ἀπό τό βιβλίο laquoἈργά βαδίζει ὁ Χριστόςraquo ἐκδ Ἐν πλῷ

26

Ἀρχαγγέλων Λόγος

Ἐ μεῖς οἱ χριστιανοί οἱ ἀποκαλούμενοι παλαιότερα Ὁδῖτες Εἴμαστε οἱ ἀ-ποσυνάγωγοι οἱ ἀσεβεῖς τοῦ laquoνόμου τοῦ Θεοῦraquo οἱ παράνομοι τῶν με-γάλων αὐτοκρατοριῶν οἱ ἀντιρρησίες τῶν βασιλιάδων οἱ ἐπικηρυγμέ-

νοι εἰς θάνατον Ἐμεῖς πού ἀγαπήσαμε τό Φῶς πού ὡς κόλαση ὁρίσαμε τήν ἀχα-ριστία καί τήν μιζέρια κι ὕστερα μᾶς φυλάκισαν στά κολαστήρια βαρυφορτωμέ-νων μέ μεγάλα λόγια οὐτοπικῶν παραδείσων γιατί τάχα ἐνοχλοῦσαν οἱ σκοτα-διστικές ἰδέες μας Οἱ πτωχοί τῷ πνεύματι σrsquo ἕνα κόσμο πού νομίζει ὅτι τά ξέρει ὅλα Κάποιοι ἀπό μᾶς κάποτε ἁλώνισαν τόν κόσμο μέ δύο σανδάλια καί τήν ψυ-χή ξεχειλισμένη ἀπό Χριστό κάποιοι ἀπό ἐμᾶς καταδικάστηκαν ὡς ἄθεοι κι ἐ-παναστάτες γιατί δέν προσκυνοῦσαν κάποιοι ἀπό ἐμᾶς πέθαναν ἀπrsquo τούς λοι-μούς περιμαζεύοντας ἄρρωστα παιδιά πού τά πετοῦσαν στό δρόμο γιά τό laquoκοινό καλόraquo Ἔτσι μᾶς ἔμαθαν οἱ παλιοί συνοδοιπόροι μας νά μένουμε στά παρασκήνια ὅταν ὁ κόσμος ζεῖ τήν κάθε παρωδία του γιά νά τοῦ ἁπλώνουμε τά χέρια μας ὅ-

ταν ἡ αὐλαία καταρρέει Ἐμεῖς τῆς κάθε ἐποχῆς οἱ Ὁδῖ-τες πεθάναμε συχνά γιά ὅτι πιστέψαμε κλάψαμε γιά τόν κόσμο πού κατρακυλοῦσε ὅταν ὅλοι χειροκροτοῦ-σαν ξέφρενα τήν πρόοδό του κοιτάξαμε μέ τήν ψυχή φουσκωμένη ἀπό χαρά τόν ἥλιο χαμογελῶντας σάν παι-διά ὅταν ὁ κόσμος γκρίνιαζε Ὁ κόσμος πού ὕστερα ἀπό τόσο χειροκρότημα κατρακυλοῦσε ὁ κόσμος πού μᾶς θε-ωροῦσε ἀφελεῖς καί μᾶς περιγελοῦσε

Μᾶς λένε δεισιδαίμονες ἐκεῖνοι πού φοβοῦνται τόν Θεό ἤ τούς laquoκακούςraquo τούς δυτικούς ἤ τούς ἀνατολίτες ἤ τό

κακό τό μάτι τῆς γειτόνισσας τούς Ἀμερικάνους τούς Κινέζους ἤ τούς Ρώσους τούς συνωμότες ἤ τούς ἐξωγήινους ἤ τήν γρουσουζιά τους ἐπειδή δέν πρόλαβαν νά φτύσουν τόν κόρφό τους Ὀπισθοδρομικούς μᾶς λένε ἀκόμα οἱ δῆθεν ἐκσυγ-χρονιστές τῆς ἰστορίας μέ τά λόγια τά ξύλινα καί τά χέρια τά βαμμένα μέ αἷμα

Ἔτσι εἴμαστε ἐμεῖς οἱ ἀποκαλούμενοι Ὁδῖτες Πού ξέρουμε πώς μές στήν ἁμαρτία ἡ χάρη περισσεύει καί δέ βαστάει ἡ ἀπελπισία στήν ψυχή μας Πού μάθαμε μέ τό αἷμα τῆς ψυχῆς μας πώς ἐπανάσταση θά πεῖ νά τά βάζεις μέ τό δυνάστη καί τό χά-ος μέσα σου Τόσες αὐτοκτονίες γύρω τους κι ἐμᾶς πού ὑμνοῦμε τήν Ζωή μᾶς βλέ-πουν οἱ laquoπολιτισμένοιraquo σάν χαμένους Πολιτικῶς ὀρθοί δέν γίναμε ποτέ γιατί οὔ-τε ἀπό πολιτική οὔτε ἀπό ὀρθότητα λογαριάζει ἡ συγχώρεση

Ἐμεῖς γινήκαμε δειλοί ὅταν θάρρος σήμαινε νά σκοτώνεις τόν ἄλλο γιά νά τοῦ laquoμάθεις νά σκέπτεταιraquo Ἐμεῖς οἱ φτωχούληδες τοῦ Θεοῦ τό ἁλάτι τῆς γῆς γνωρί-ζουμε τόν Θεό ἀπό τά μάτια τοῦ ἀδελφοῦ καί τά λάθη μας ἀπrsquo τό ἁπλωμένο χέρι

Οἱ Ὁδῖτες Ἐλευθερία Ρούση θεολόγος - ἐκπαιδευτικός

27

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

τοῦ Χριστοῦ ἀντίκρυ μας Οἱ Ὁδῖτες βλέπεις μετροῦν τόν κόσμο μrsquo ἀγκαλιές καί χαμόγελα ἔτσι πού δέν ἀγοράζεται ποτέ ἡ ἐλπίδα τους οὔτε πουλιέται Μοναχά μοιράζεται καί ὅταν λιγοστεύει τῆς δίνει Λόγο ὁ οὐρανός νά πορεύεται Γιrsquo αὐτό οἱ χριστιανοί δέ νοιώθουν μόνοι μά προσεύχονται γιά τήν μοναξιά πού βασιλεύ-ει στίς ψυχές τῶν ἀνθρώπων

Μόνο αὐτή τήν μέρα ἔχω κι εἶναι ὅτι ἔχω τούτη ἡ μέρα Κι ἄν μέ ρωτήσεις θά σοῦ πῶ πώς θέλω νά μαι μέ ἐτούτους τούς τρελούς τούς Ὁδῖτες πού λένε laquoταξίδιraquo τήν ζωή καί ∆ρόμο τόν Θεό τους πού ἔχουν γιά Θεό Ἐκεῖνον πού ἔκλαψε γιrsquo αὐ-τούς καί πού χαμογελοῦσε στά παιδιά Ἐκεῖνον πού ἔβαλε πάνω ἀπό τίς ἔνθεες αὐταπάτες τῶν νόμων καί τίς ἐπηρμένες πολιτικῶς ὀρθές διακηρύξεις τήν Ἀγάπη Θέλω νά πορευτῶ μέ λογισμό καί μrsquo ὄνειρο τόν δρόμο τόν λιγότερο ταξιδεμένο μέ Πνεῦμα καί Ἀλήθεια πεινῶντας καί διψῶντας τήν δικαιοσύνη μέ ἔρωτα γιά τήν ζωή πού νά μήν τήν ἀφήσω νά τελειώσει ποτέ καί λέω νrsquo ἀφήσω τίς ἦττες καί τίς κρίσεις γιά ἐκείνους πού ὀνειρευτῆκαν ἕνα καθωσπρέπει ἐξοχικό μία δόξα ἀ-δειανή κι ἕνα αὐτοκίνητο ἀκριβό γιά μέσ τήν πόλη

ΥΓ Ξέρω θά πεῖς πώς κάποιοι ἀπό ἐμᾶς ἔπραξαν τ ἀντίθετα στό διάβα τοῦ χρό-νου Ὑπηρέτησαν τίς ἐξουσίες σαγηνεύτηκαν ἀπό τήν δόξα καί τόν πλοῦτο ξέ-χασαν τόν λόγο τῆς Ἀγάπης φανατίστηκαν καί πρόδωσαν τόν λόγο τοῦ Χρι-στοῦ Κι ἄλλοι πάλι συγκρότησαν Ἱερές Ἐξετάσεις πολεμικές ἐπιχειρήσεις καί ἐξοντώσεις ἀντιπάλων ∆ίκιο ἔχεις μά ἐγώ σοῦ μιλάω γιά ὅσους ποθοῦν τόν δρό-μο Του ν ἀκολουθήσουν τούς Ὁδῖτες

Ὁδῖτες Ἐτσι ὀνομάζονταν τά πρῶτα χρόνια οἱ Χριστιανοί Ἡ ὀνομασία laquoΧριστιανόςraquo δόθηκε γιά πρώτη φορά στήν Ἀντιόχεια

∆έν γνωρίζεις ὅτι ἀποδημία εἶναι ὁ παρών βίος Νομίζεις πώς εἶσαι πολίτης

Ὁδίτης εἶσαι ὄχι πολίτης ἀλλ ὁδίτης εἶσαι καί ὁδοιπόρος Μήν πεῖς ἔχω αὐτή ἤ τήν ἄλλη πόλη ∆έν ἔχεις πόλη Ἡ πόλη εἶναι ἐπάνω

Ὅλα τά παρόντα εἶναι δρόμος Πανδοχεῖο εἶναι ὁ βίος Ἄγνωστη ἡ ἔξοδος ἄστατη ἡ κτίση

Τί μανιάζεις γιά τά σκοτάδια τοῦ κόσμου Γιατί ἀφήνοντας τήν ἀλήθεια τρέχεις πίσω ἀπό τίς σκιές

Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος

28

Ἡ laquoμνήμη τοῦ θανάτουraquo γιά τήν ὁποία μιλοῦν οἱ Πατέρες τῆς Ἐκκλησί-ας ὡς κινητήρια δύναμη ἀφύπνισης τοῦ ἑαυτοῦ μας τοῦτες τίς μέρες εἶναι καθημερινότητά μου Ὄχι γιατί ἀσκήθηκα πνευματικά ἤ ὑπερέ-

βαλα στήν προσευχή Ἡ χλιαρότητα πού μέ διέκρινε αὐτή καί ὑπερίσχυε Ἡ περί-οδος πού πέρασε ἦταν ἤρεμη χωρίς μεγάλες διακυμάνσεις Μέχρι πού ξαφνικά μαθαίνεις κάτι κι ἔρχονται τά πάνω κάτω - Ξέρετε ἡ μητέρα σας ἔχει καρκίνο Εἶναι λίγο ἐπιθετικούλης στό εἶδος του ἀλ-λά θά τόν παλέψουμε Εἶναι βέβαια καί τό προβληματάκι τῆς καρδιᾶς της πού διαπιστώθηκε ἀλλά μήν ἀπογοητεύεστε θά κάνουμε τό καλύτεροhellip laquoἘπιθετικούλης προβληματάκι ζωούλαraquohellip ὅλα μικρά καί σχετικά Χρησι-μοποιοῦμε ὑποκοριστικά γιά νά τονίσουμε ἀκόμα περισσότερο τήν μετριότητα πού ἔχουμε υἱοθετήσει στόν τρόπο πού ζοῦμε Λίγη ζωή λίγη χαρά λίγη ἀγάπη λίγος Θεόςhellip

Καί ἔρχονται αὐτές οἱ στιγμές πού ὁ καθένας μας ἀξιολογεῖ τά πράγματα ἀλλιῶς Πού θυμᾶται πώς αὐτό τό δῶρο τό μεγαλύτερο ἀπrsquo ὅλα τό δῶρο τῆς ζω-ῆς ἔχει κι αὐτό ἡμερομηνία λήξης Σκέφτεται τότε πώς δέν ἀξίζει νά τό ζεῖ μέτρια νά χάνει τίς στιγμές μέσα στό ἄγχος καί στήν γκρίνια τῆς καθημερινότητας Τότε θέλοντας καί μή νοιώθεις νά γίνεται πράξη τό laquoἀδιαλείπτως προσεύ-

χεσθαιraquo πού ἀναφέρει ὁ Ἀπόστολος Παῦλος Στρέφεις τά μά-τια τῆς ψυχῆς πρός τόν Θεό κι ἀφοῦ διαπιστώσεις πόσο λίγος εἶσαι γιά νά τά φέρεις ὅλα εἰς πέρας ὅπως νόμιζες ὅτι μπορεῖς ταπεινώνεσαι καί ζητᾶς βοήθεια καί ἔλεος καί ἀγάπη Καί ὕστερα ἀκολουθεῖ ἐκεῖνο τό laquo ἐν παντί εὐχαριστεῖτεraquo στό ὁποῖο μέχρι τώρα δέν ἔδινες καί ἰδιαίτερη σημασία Εἴτε γιατί κάποια πράγματα τά θεωροῦσες δεδομένα εἴτε γιατί νόμιζες πώς θά σοῦ ἀνήκουν πάντα Κι ἐνῶ πασχίζεις στήν καθημερι-νότητα γιά τό ἑπόμενο ὑλικό ἀγαθό πού ἔβαλες στό μάτι ἤ γιά κάποιο τοῦβλο παραπάνω στή νέα οἰκοδομή ἤ ἀκόμα

γιατί δέν μπορεῖς νrsquo ἀποκτήσεις κάτι ἀπό τά παραπάνω ἔχεις χάσει ἤδη τόσα πολλά Ἔχασες χωρίς νά δώσεις τήν παραμικρή σημασία τίς μυρωδιές τῆς ἄνοι-ξης τά ἀπίστευτα χρώματα τῶν λουλουδιῶν τό τραγούδι τοῦ κότσυφα τά ὄμορ-φα βράδια πού σέ βάζουν σιγά-σιγά στήν ἀνεμελιά τοῦ καλοκαιριοῦ

Ξεχνᾶς νrsquo ἀφιερώσεις χρόνο στούς ἀγαπημένους λές καί θά τούς ἔχεις γιά πάντα διαθέσιμους Πνιγμένος στίς μέριμνες χάνεις τήν διάθεση νά μοιραστεῖς στιγμές νrsquo ἀνταλλάξεις συναισθήματα νά δώσεις ἀγάπη

Ἀρχαγγέλων Λόγος

Ἀνατροπή Παρασκευή Ἐξάρχου

29

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

Κι ἔρχεται καί σέ βρίσκει ἡ φθορά ἡ ἀρρώστια ὁ θάνατος Καί συνειδη-τοποιεῖς πώς εἶσαι τελείως ἀπροετοίμαστος Τόσο καιρό τό ἀπωθοῦσες καί μπο-ρεῖ- μεταξύ μας- νά χτύπαγες καί κανένα ξύλο Ἡ ἀπώθηση εἶναι ἐπακόλουθο τῆς ἀμάθειας τῆς ἀκατηχησίας Ἀλλά καί τῆς μή ἀποδοχῆς κατά βάθος τοῦ γεγονό-τος τῆς Ἀνάστασης Ἴσως νά εἶναι καί βολικό νά ἐπιμένουμε στήν ἀντίληψη τοῦ laquoὅλα ἐδῶ τελειώνουνraquo καί νά παραμένουμε στήν κλάψα μας Βλέπεις ἄν ἀποδε-χτοῦμε οὐσιαστικά πώς ὁ βίος δέν τελειώνει ὁριστικά μέ τόν θάνατο ἀλλά δοῦμε τόν θάνατο σάν πέρασμα σάν ἀρχή σάν νίκη σάν ζωή τότε θά πρέπει νrsquo ἀναθε-ωρήσουμε ἐντελῶς τήν στάση ζωῆς μας τόν τρόπο σκέψης μας τίς συμπεριφορές μας Νά βάλουμε τήν δοξολογία στήν ζωή μας Νά δοῦμε τίς δυσκολίες ὡς παι-δαγωγικές δοκιμασίες Ἄλλωστε ὁ Ἀπόστολος τῶν Ἐθνῶν μᾶς θυμίζει πώς laquoἡ δύ-ναμις ἐν ἀσθενείᾳ τελειοῦταιraquo

∆ύσκολα τά πράγματα μανούλα Ἐγώ νιώθω ἀδύναμη καί τό καταθέτω Καί καθώς προσεύχομαι συμπληρώνω στήν προσευχή μου αὐτό πού ὑπέροχα λέει ὁ Παρακλητικός Κανόνας ἐγώ σοῦ ζητῶ ὅμως Ἐσύ πρᾶξε laquo πρός τό συμφέ-ρον τῆς αἰτήσεώς raquo μου ΑΜΗΝ

Ὁ κόσμος σκλήρανε πολύ

Γιῶργος Θεοτοκᾶς Ἀσθενεῖς καί ὁδοιπόροι ἐκδ Ἑστία

Ὁ κόσμος σκλήρανε πολύ σκλήρανε ξεράθηκε και ἄδειασε Πέρασε τά ὅρια Μικρές καλοσύνες ἐδῶ κι ἐκεῖ ἕνας Χριστιανός πάντα ὑπάρχει τρόπος νά

προσφέρει μά ὁ κόσμος δέν σώζεται πιά Ὁ κόσμος αὐτός χάθηκε ὅποιος ἔχει τά μάτια ἀνοιχτά τό βλέπει καί τό παίρνει ἀπόφαση μιά γιά πάντα Χάθηκε μές στήν ἀλαζονεία τῶν ἐπιστημῶν του μές στήν ἀπανθρωπιά τῶν μηχανῶν του μές στήν φρενίτιδά του πού τήν λέει πρόοδο στό ἀέναο στριφογύρισμά του στό κε-νό δίχως ἕρμα δίχως σκοπό Ὁ δύστηνος πλανήτης κλονίστηκε ἀνεπανόρθωτα ἔ-χασε τήν ἰσορροπία του ∆έν τόν αἰσθάνεσαι νά τρικλίζει κάτω ἀπ τά πόδια σου

Ἄ ς πασχίσουμε ἐμεῖς πού μένουμε ἐδῶ νά πλησιάσουμε ὅσο ἀντέχουμε τό Ἐπέκεινα καί ἄς προσευχόμαστε γιά τόν κόσμο πού σέρνεται ἀκράτητος

ἀπό τήν ἴδια δαιμονική ὁρμή του πρός τήν τελική του συντριβή Μερικοί θά βλέ-πουν τοῦτον ἐδῶ τόν ἀναμμένο φάρο μας μοῦ φτάνει ἐμένα ἕνας τέτοιος προορι-σμός Ἐνῶ ὁ κόσμος θά σβήνει ὁ φάρος θά φωτίζει ἀκόμα τίς ὕστατες στιγμές του θά σώζει ὡς τό τέλος μερικές ψυχές ∆έν ἐλπίζω πιά ἄλλο τίποτα

30

Κ αθώς θεριεύει τό θέρος καί ἡ φύση ντύνεται τά χρυσᾶ της νοσταλγία πλημμυρίζει τήν σκέψη μας νοσταλγία γιορτινή ἀπό τά παιδικά μας χρό-νια πού προσγειώθηκαν ἀπότομα ἀπό τήν πραγματικότητα τοῦ κόσμου

τούτου Οἱ κῆποι ὁλάνθιστοι γεμᾶτοι τριαντάφυλλα φίσκα ἀπό τό παιδομάνι οἱ χωματόδρομοι κι ἡ εὐωδία ἀπό τά νυχτολούλουδα νά διεγείρει τήν ὄσφρηση Ὀρ-θάνοιχτες οἱ πόρτες τῶν σπιτιῶν οἱ οἰκογένειες νά δειπνίζουν στίς βεράντες καί τά ραδιόφωνα νά γεμίζουν μέ μελωδίες τήν ἥσυχη γειτονιά Μνῆμες τῆς παιδικῆς ἡλικίας χρόνια ἀνέμελα κι ἀφελῆ τότε πού νομίζαμε ὅτι ὁ βίος θά lsquoναι παιχνίδι τότε πού θαρρούσαμε ὅτι στόν παράδεισο θά ζήσουμε Μεγαλώσαμε μέ τόν ἦχο τῶν οἰκοδομῶν στά αὐτιά μας ἕνας διαρκής θόρυ-βος στήν ἐφηβεία μας μπετονιέρες κι αὐτοκίνητα πού διαρκῶς αὐξάνονταν Βλέ-παμε ἀμήχανα τίς γειτονιές νά ἐξαφανίζονται τά δέντρα νά κόβονται τίς ταπει-νές μά ἀνθρώπινες μονοκατοικίες νά γκρεμίζονται μαζί μέ χιλιάδες ἀναμνήσεις Γενιές τῆς ἀντιπαροχῆς τῆς πολυκατοικίας τῶν χαμηλοτάβανων διαμερισμάτων - κουτιῶν τῆς ἀπρόσωπης συγκατοίκησης Χάσαμε τούς γειτόνους μας καί μαζί

τήν ἀνθρωπιά μας Ἤμασταν κοινωνικοί καί φι-λόξενοι καί γίναμε καχύποπτοι καί ἀπόμακροι Οἱ ὀλιγοπρόσωπες γειτονιές γέμισαν μέ ἀνθρώ-πους ξένους μεταξύ τους πού δέν ἔχουν καμμιά ὄρεξη νά γνωριστοῦν νά κοιταχτοῦν στά μάτια νά καλημεριστοῦν νά ἀνταλλάξουν ἐπισκέψεις καί χαμόγελα Εἴχαμε τό θλιβερό προνόμιο νά ζήσουμε τήν πα-ρακμή τῆς πόλης στήν ἐξέλιξή της Εἴδαμε τούς μικρούς παραδείσους μας νά μεταβάλλονται σέ

γκρίζα κακόγουστα κτίρια τίς ἀλάνες πού ματώναμε τά πόδια μας νά γίνονται ὄγκοι ἀπό μπετόν Πρίν προλάβουμε νά ἀποστηθίσουμε τό laquoἈθῆνα διαμαντόπε-τρα στῆς γῆς τό δαχτυλίδιraquo πνιγήκαμε στή μυρωδιά τοῦ νέφους καί ντραπήκαμε πού εἴμαστε Ἀθηναῖοι Ὅλοι νοσταλγοῦμε τό παρελθόν Μεγαλώνουμε καί διαρκῶς διαπιστώνου-με πώς laquoκάθε πέρυσι καί καλύτεραraquo Τά χρόνια περνοῦν καί ὅλο ἀναφερόμαστε σέ παλαιότερες ἐποχές ἀναπολοῦμε τά παλιά καί συγκινούμεθα μέ τραγούδια μέ κείμενα καί μέ ταινίες πού περιγράφουν τήν παλιά Ἑλλάδα τόν κόσμο πού ἔφυ-γε Ζοῦμε τήν παρακμή τοῦ σύγχρονου πολιτισμοῦ ἀνίκανοι νά ἀντιδράσουμε καί ὅλο μιλᾶμε γιά τά παλιά Νοιώθουμε ἄγχος γιά τήν ἐγκληματικότητα καί τήν οἰκονομική κρίση θλιβόμαστε πού κινδυνεύουμε νά χάσουμε τήν εὐδαιμονία μας Εἶναι φυσιολογική ἡ ἀντίδραση αὐτή μά ἄν ἀφήσουμε τόν συναισθηματισμό στήν ἄκρη καί σκεφτοῦμε τό παρελθόν μέσα ἀπό τό πρῖσμα τῆς ἱστορίας θά δια-πιστώσουμε πώς δύσκολα θά διαλέγαμε μιά ἄλλη χρονική περίοδο γιά νά ζήσου-με

Νοσταλγία π Χριστόδουλος Μπίθας

Ἀρχαγγέλων Λόγος

31

Ὅπου κι ἄν ἀνατρέξουμε πίσω στόν χρόνο βλέπουμε παντοῦ καί πάντα νά βασιλεύει ὁ πόνος Πόλεμοι κι ἐμφύλιοι ἀλληλοσπαραγμοί σκλαβιά καί πεῖνα φτώχεια κι ἀδικία σημαδεύουν τήν ἱστορία τῆς ἀνθρωπότητος Μπορεῖ νά ὑπῆρ-ξαν πιό ἔνθεοι πολιτισμοί ἀπό αὐτόν πού διανύουμε τώρα μά ἡ ἁμαρτία πάντα ἴδια εἶναι στό διάβα τῶν αἰώνων Μπορεῖ νά νοσταλγοῦμε τήν λαμπρή περίοδο τοῦ Βυζαντίου ἤ ἀκομα καί τήν ἔνδοξη ἑλληνική ἀρχαιότητα ἀλλά τό σίγουρο εἶναι ὅτι δέν θά θέλαμε νά ζήσουμε ἐχθρικές σφαγές πολέμους κι ἐπιδημίες οὔτε νά εἴμαστε δοῦλοι ἐκεῖνες τίς ἐποχές οὔτε νά πεθαίνουμε ἀπό μιά ἁπλῆ γρίπη ἐ-πειδή ἡ ἰατρική ἐπιστήμη δέν εἶχε ἀκόμα ἐξελιχθεῖ ∆ύσκολος ἦταν πάντα ὁ βίος Πλαστή ἡ ὀνειροπόληση γιά τό παρελθόν ψευδαίσθηση γιά νά ξεφύγουμε ἀπό τήν πραγματικότητα Κι ἄν ὑπάρχει νοσταλ-γία γιά μιά κοινωνία ἰδανική ὅπου πραγματικά θά θέλαμε νά ζήσουμε αὐτό μᾶλ-λον ἀφορᾶ τήν παραδείσια κατάσταση τήν ἐποχή πού δέν ὑπῆρχε στό ἀνθρώπι-νο γένος ὀδύνη καί στεναγμός ἀλλά κοινωνία ἀγάπης μέ τόν Θεό καί τόν συνάν-θρωπο Κι ἐφrsquo ὅσον τό νά γυρίσουμε στό παρελθόν ἀποκλείεται ἀφοῦ ἀρνηθήκα-με τήν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ μοναδική μας ἐλπίδα εἶναι τό μέλλον τά ἔσχατα ἡ Βασι-λεία τῶν Οὐρανῶν Ἐπειδή ὅμως τήν Βασιλεία Του μᾶς κάλεσε ὁ Κύριος νά τήν προγευτοῦμε ἐπειδή μᾶς ζήτησε νά βιώσουμε τά ἔσχατα ἀπό τώρα ἄς ἐγκαταλείψουμε τήν πα-ρελθοντολογία κι ἄς χαροῦμε τό σήμερα εὐχαριστῶντας τόν Θεό πάντων ἕνεκεν ζῶντας εὐλογημένα κάθε στιγμή σά νά lsquoναι ἡ πρώτη κι ἡ τελευταία τῆς ὕπαρξής μας ἔχοντας νοσταλγία μόνο γιά τήν Βασιλεία τοῦ Θεοῦ γιά τόν Παράδεισο γιά τό πέρασμα ἀπό τόν θάνατο στήν Ζωή τήν ὄντως Ζωή πού εἶναι ὁ Χριστός μας Ἀμήν

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

Ἀποφθέγματα τῆς ἐρήμου

Ἀββᾶς Ἀντώνιος

Ἀπό τόν πλησίον μας προέρχεται ἡ ζωή καί ὁ θάνατος Γιατί ἂν κερδίσουμε τόν ἀδελφό μας κερδίζουμε τόν Θεόmiddot ἂν ὅμως τόν σκανδαλίσουμε ἁμαρτάνουμε στόν Χριστό Ἔρχεται καιρός πού οἱ ἄνθρωποι θά τρελαθοῦν καί ὅταν δοῦν κάποιον πού δέν εἶναι τρελός θά ξεσηκωθοῦν ἐναντίον του καί θὰ τοῦ ποῦν ldquoεἶσαι τρελόςrdquo ἐπειδή δέν εἶναι ὅμοιος μ᾽ αὐτούς ∆έν φοβᾶμαι πιά τόν Θεό ἀλλά τόν ἀγαπάω ldquoΓιατί ἡ ἀγάπη διώχνει τόν φόβοrdquo ( Ἰω 418) Ἐκεῖνος πού κτυπάει τήν μᾶζα τοῦ σιδήρου σκέπτεται πρῶτα τί θέλει νά φτιάξει δρεπάνι μαχαίρι τσεκούρι Ἔτσι κι ἐμεῖς πρέπει νά σκεπτόμαστε γιά ποιά ἀρετή παλεύουμε ὥστε νά μήν κοπιάζουμε μάταια

32

Ἀρχαγγέλων Λόγος

Ἱερός Ναός Ταξιαρχῶν Μοσχάτου Σύντομο ἱστορικό

Στέλιος Ντάντης ∆ρ Θεολογίας-ἱστορικός

Ἀ πό τήν ἐποχή τῆς γερμανικῆς κατοχῆς (1941-44) καί γιά κά-ποιες δεκαετίες οἱ ἐπιβάτες

τοῦ ἠλεκτρικοῦ σιδηροδρόμου περ-νῶντας ἀπrsquo τό καταπράσινο Μοσχᾶτο σταυροκοπιόνταν ἀντικρίζοντας μέσα στά πανέμορφα περιβόλια ἕνα μικρό ξωκλήσι Ἦταν οἱ Ταξιάρχες ἤ τό Ταξι-αρχάκι ὅπως τό ὀνομάτιζαν οἱ παλιοί Μοσχατιῶτες πού τήν παραμονή καί τήν μέρα τῆς γιορτῆς ξεκινοῦσαν ἀπό κάθε μεριά τῆς πόλης καί ἀκολουθῶν-

τας τά στενά μονοπάτια μέσα ἀπό καλ-λιέργειες ἔρχονταν νά προσκυνήσουν Μέσα σrsquo ἐκεῖνα τά περιποιημένα περι-βόλια λιγοστοί ἦταν οἱ γείτονες τῶν Ταξιαρχῶν πού ζοῦσαν τριγύρω σέ σκόρπιες ἀγροικίες κυρίως κτηματίες περιβολάρηδες λαχανικῶν μέ τά ὁποῖα τροφοδοτοῦσαν τήν λαχαναγορά τῶν Ἀθηνῶν (Βαρβάκειο)

Τό ἐκκλησάκι χτίστηκε στά 1943 μέσα στά δύσκολα χρόνια τῆς ξενικῆς κατο-χῆς Οἰκοδομήθη-κε σέ οἰκόπεδο

282 τετραγωνικῶν μέτρων πού πρό-σφερε ὁ Χρῆστος Μαστροσταμάτης καί στήν ἵδρυσή του πρωτοστάτησε ἡ γυναίκα του Στυλιανή μέ τόν γαμπρό

τους Γεώργιο Καζάλα ὁ ὁποῖος κίνησε τά νήματα γιά τήν κατασκευή Στήν προσπάθεια ἐκείνη συνεισφέρανε πρό-

θυμα οἱ γειτονικές οἰκογένειες πού οἱ ἀπόγονοί τους ζοῦν ἀνάμεσά μας Μπέλλου Λαλαούνη Καψίλη Κω-σταντάκη (Ροδίτη) Λεγάκη Καζάλα καί Μαστροσταμάτη Οἰκοδομικά ὑλικά δέν ὑπῆρχαν ἐ-κεῖνα τά δύσμοιρα χρόνια γιrsquo αὐτό προσφερθήκε ὁ κόσμος καί κουβάλησε πέτρες χῶμα ἄμμο ἀπrsquo τό ποτάμι τοῦ-βλα κεραμίδια ἤ πρόσφερε χρήματα

Τά ἐγκαίνια τῆς ἐκκκλησούλας ἔγιναν στίς 29 Ιουνίου 1943 μέρα τῆς γιορτῆς τῶν ἁγίων ἀποστόλων Πέτρου καί Παύλου Συνέχεια στό ἑπόμενο (Πρωτοδημοσιεύτηκε στά IΣTOPIKA TOY MOΣXATOY τ β΄ Μοσχᾶτο 2003 σσ 55-59)

33

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

Τά Νέα μας

τῆς Ζωοδόχου Πηγῆς καί τό ἀπόγευμα πήραμε τό πλοῖο τῆς ἐπιστροφῆς Στήν ἐκδρομή αὐτή ὅπως καί στήν ἐκ-δήλωση πού πραγματοποιήσαμε τήν ∆ευτέρα 31η Μαΐου στό Πνευματικό μας Κέντρο μᾶς δόθηκε μιά ἀκόμα εὐ-καιρία νά συσφίγξουμε τίς σχέσεις μας καί νά νοιώσουμε λίγο παραπάνω τήν αἴσθηση τῆς κοινότητας Ὅλες αὐτές τίς δραστηριότητες ὅπως καί τό κέρα-σμα μετά τήν Θεία Λειτουργία τῆς Κυ-ριακῆς θά πρέπει νά τά ἀντιμετωπί-ζουμε ὡς ἐκκλησιαστικά-κοινοτικά γε-γονότα κι ὄχι σάν ἁπλές κοινωνικές ἐκδηλώσεις Σέ καιρούς ἀφιλόξενους καί μοναχικούς καλούμεθα νά συσπει-ρωθοῦμε στήν ἐνορία μας νά νοιώσου-με πρόσωπα νά μοιραστοῦμε τήν κατή-χηση καί τήν ἐλπίδα μας

Πιστεύουμε ἀκράδαντα πώς τό μέλλον τῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας τόν 21ο αἰῶνα ἐξαρτᾶται ἄμεσα ἀπό τό ζωντά-νεμα τῆς κοινοτικῆς ζωῆς κατά τό Ἀποστολικό πρότυπο καί βέβαια τόν ἐπανευαγγελισμό τῶν συνανθρώπων μας Μέ τήν βοήθεια τοῦ Θεοῦ ἐλπίζουμε νά ἐργαστοῦμε ὅλοι πρός αὐτή τήν κατεύθυνση Ἀμήν

Μ έ ἐπιτυχία πραγματοποιήθηshyκε στίς 5 καί 6 Ἰουνίου ἡ ἐκshyδρομή τῆς ἐνορίας μας στήν

Ἄνδρο Με 74 ἀδελφούς καί ἀδελφές μας περάσαμε ἕνα εὐλογημένο κι

εὐχάριστο διήμερο στό πανέμορφο Κυ-κλαδονήσι Καταλύσαμε σέ ξενοδοχεῖο στό Γαύριο καί ἀπό ἐκεῖ τήν πρώτη ἡ-μέρα περιηγηθήκαμε στά μοναστήρια τῆς Ἀγίας Μαρίνας (ὅπου φυλάσσεται λείψανο τῆς Ἁγίας) καί τῆς Παναχράν-του (ἐδῶ βρίσκεται ἡ κάρα τοῦ Ἁγ Παντελεήμονα καί πλῆθος ἄλλων ἱερῶν λειψάνων) καί βέβαια στήν ὄμορφη χώρα τῆς Ἄνδρου Τήν Κυριακή λει-τουργηθήκαμε στήν γυναικεία Μονή

Ἱερά Μονή Παναχράντου

Ἡ χώρα τῆς Ἄνδρου ἀπό τήν Μονή Παναχράντου

Στήν πύλη τῆς Ἱ Μ Ζωοοδόχου Πηγῆς

34

Ἡ κρίση στήν οὐσία δέν εἶναι οἰκονομική ἀλλά κυρίως καί πρό παντός πνευματική καί αὐτή φέρνει καί οἰκονομική

καί πολιτική κρίση Αὐτό σημαίνει ὅτι ἡ ἀντιμετώπιση τῆς κρίσεως δέν γίνεται μέ οἰκονομικά μέσα καί πολιτικές πρακτι-κές ἀλλά μέ τήν ἀλλαγή τρόπου ζωῆς μέ τήν ἐπαναφορά τοῦ ἀνθρώπου στήν ὀλιγάρκεια τήν ἐγκράτεια τήν σωφροσύνη τήν ἀποφυγή τῆς ἀπληστίας καί τῆς ὑπερβολῆς

Ἡ ἄσκηση προβάλλει σήμερα ὡς ἐπιταγή ὡς προσπάθεια νά θεραπευθεῖ τό πάθος τῆς φιλαυτίας ἀπό τό ὁποῖο

προέρχονται τά πάθη τῆς φιληδονίας τῆς φιλοδοξίας καί τῆς φιλαργυρίας Ὁ εὐαγγελιστής Ἰωάννης τό περιγράφει αὐτό μέ πολλή σαφήνεια laquoπᾶν τό ἐν τῷ κόσμῳ ἡ ἐπιθυμία τῆς σαρκός καί ἡ ἐπιθυμία τῶν ὀφθαλμῶν καί ἡ ἀλαζονεία τοῦ βίου οὐκ ἔ-στιν ἐκ τοῦ πατρός ἄλλrsquo ἐκ τοῦ κόσμου ἐστίraquo (Α΄ Ἰω β 16)

Μητροπολίτης Ναυπάκτου καί Ἁγίου Βλασίου Ἱερόθεος Βλάχος

  • Τό Ψωμί13
  • Μίλτος Σαχτούρης (1919-2005) 13
  • Ἀββᾶς Ἀντώνιος 13
    • ltlt13 ASCII85EncodePages false13 AllowTransparency false13 AutoPositionEPSFiles true13 AutoRotatePages None13 Binding Left13 CalGrayProfile (Dot Gain 20)13 CalRGBProfile (sRGB IEC61966-21)13 CalCMYKProfile (US Web Coated 050SWOP051 v2)13 sRGBProfile (sRGB IEC61966-21)13 CannotEmbedFontPolicy Error13 CompatibilityLevel 1413 CompressObjects Tags13 CompressPages true13 ConvertImagesToIndexed true13 PassThroughJPEGImages true13 CreateJobTicket false13 DefaultRenderingIntent Default13 DetectBlends true13 DetectCurves 0000013 ColorConversionStrategy CMYK13 DoThumbnails false13 EmbedAllFonts true13 EmbedOpenType false13 ParseICCProfilesInComments true13 EmbedJobOptions true13 DSCReportingLevel 013 EmitDSCWarnings false13 EndPage -113 ImageMemory 104857613 LockDistillerParams false13 MaxSubsetPct 10013 Optimize true13 OPM 113 ParseDSCComments true13 ParseDSCCommentsForDocInfo true13 PreserveCopyPage true13 PreserveDICMYKValues true13 PreserveEPSInfo true13 PreserveFlatness true13 PreserveHalftoneInfo false13 PreserveOPIComments true13 PreserveOverprintSettings true13 StartPage 113 SubsetFonts true13 TransferFunctionInfo Apply13 UCRandBGInfo Preserve13 UsePrologue false13 ColorSettingsFile ()13 AlwaysEmbed [ true13 ]13 NeverEmbed [ true13 ]13 AntiAliasColorImages false13 CropColorImages true13 ColorImageMinResolution 30013 ColorImageMinResolutionPolicy OK13 DownsampleColorImages true13 ColorImageDownsampleType Bicubic13 ColorImageResolution 30013 ColorImageDepth -113 ColorImageMinDownsampleDepth 113 ColorImageDownsampleThreshold 15000013 EncodeColorImages true13 ColorImageFilter DCTEncode13 AutoFilterColorImages true13 ColorImageAutoFilterStrategy JPEG13 ColorACSImageDict ltlt13 QFactor 01513 HSamples [1 1 1 1] VSamples [1 1 1 1]13 gtgt13 ColorImageDict ltlt13 QFactor 01513 HSamples [1 1 1 1] VSamples [1 1 1 1]13 gtgt13 JPEG2000ColorACSImageDict ltlt13 TileWidth 25613 TileHeight 25613 Quality 3013 gtgt13 JPEG2000ColorImageDict ltlt13 TileWidth 25613 TileHeight 25613 Quality 3013 gtgt13 AntiAliasGrayImages false13 CropGrayImages true13 GrayImageMinResolution 30013 GrayImageMinResolutionPolicy OK13 DownsampleGrayImages true13 GrayImageDownsampleType Bicubic13 GrayImageResolution 30013 GrayImageDepth -113 GrayImageMinDownsampleDepth 213 GrayImageDownsampleThreshold 15000013 EncodeGrayImages true13 GrayImageFilter DCTEncode13 AutoFilterGrayImages true13 GrayImageAutoFilterStrategy JPEG13 GrayACSImageDict ltlt13 QFactor 01513 HSamples [1 1 1 1] VSamples [1 1 1 1]13 gtgt13 GrayImageDict ltlt13 QFactor 01513 HSamples [1 1 1 1] VSamples [1 1 1 1]13 gtgt13 JPEG2000GrayACSImageDict ltlt13 TileWidth 25613 TileHeight 25613 Quality 3013 gtgt13 JPEG2000GrayImageDict ltlt13 TileWidth 25613 TileHeight 25613 Quality 3013 gtgt13 AntiAliasMonoImages false13 CropMonoImages true13 MonoImageMinResolution 120013 MonoImageMinResolutionPolicy OK13 DownsampleMonoImages true13 MonoImageDownsampleType Bicubic13 MonoImageResolution 120013 MonoImageDepth -113 MonoImageDownsampleThreshold 15000013 EncodeMonoImages true13 MonoImageFilter CCITTFaxEncode13 MonoImageDict ltlt13 K -113 gtgt13 AllowPSXObjects false13 CheckCompliance [13 None13 ]13 PDFX1aCheck false13 PDFX3Check false13 PDFXCompliantPDFOnly false13 PDFXNoTrimBoxError true13 PDFXTrimBoxToMediaBoxOffset [13 00000013 00000013 00000013 00000013 ]13 PDFXSetBleedBoxToMediaBox true13 PDFXBleedBoxToTrimBoxOffset [13 00000013 00000013 00000013 00000013 ]13 PDFXOutputIntentProfile ()13 PDFXOutputConditionIdentifier ()13 PDFXOutputCondition ()13 PDFXRegistryName ()13 PDFXTrapped False1313 CreateJDFFile false13 Description ltlt13 ARA ltFEFF06270633062A062E062F0645002006470630064700200627064406250639062F0627062F0627062A002006440625064606340627062100200648062B062706260642002000410064006F00620065002000500044004600200645062A064806270641064206290020064406440637062806270639062900200641064A00200627064406450637062706280639002006300627062A0020062F0631062C0627062A002006270644062C0648062F0629002006270644063906270644064A0629061B0020064A06450643064600200641062A062D00200648062B0627062606420020005000440046002006270644064506460634062306290020062806270633062A062E062F062706450020004100630072006F0062006100740020064800410064006F006200650020005200650061006400650072002006250635062F0627063100200035002E0030002006480627064406250635062F062706310627062A0020062706440623062D062F062B002E0635062F0627063100200035002E0030002006480627064406250635062F062706310627062A0020062706440623062D062F062B002Egt13 BGR ltFEFF04180437043f043e043b043704320430043904420435002004420435043704380020043d0430044104420440043e0439043a0438002c00200437043000200434043000200441044a0437043404300432043004420435002000410064006f00620065002000500044004600200434043e043a0443043c0435043d04420438002c0020043c0430043a04410438043c0430043b043d043e0020043f044004380433043e04340435043d04380020043704300020043204380441043e043a043e043a0430044704350441044204320435043d0020043f04350447043004420020043704300020043f044004350434043f0435044704300442043d04300020043f043e04340433043e0442043e0432043a0430002e002000200421044a04370434043004340435043d043804420435002000500044004600200434043e043a0443043c0435043d044204380020043c043e0433043004420020043404300020044104350020043e0442043204300440044f0442002004410020004100630072006f00620061007400200438002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e00300020043800200441043b0435043404320430044904380020043204350440044104380438002egt13 CHS ltFEFF4f7f75288fd94e9b8bbe5b9a521b5efa7684002000410064006f006200650020005000440046002065876863900275284e8e9ad88d2891cf76845370524d53705237300260a853ef4ee54f7f75280020004100630072006f0062006100740020548c002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000204ee553ca66f49ad87248672c676562535f00521b5efa768400200050004400460020658768633002gt13 CHT ltFEFF4f7f752890194e9b8a2d7f6e5efa7acb7684002000410064006f006200650020005000440046002065874ef69069752865bc9ad854c18cea76845370524d5370523786557406300260a853ef4ee54f7f75280020004100630072006f0062006100740020548c002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000204ee553ca66f49ad87248672c4f86958b555f5df25efa7acb76840020005000440046002065874ef63002gt13 CZE ltFEFF005400610074006f0020006e006100730074006100760065006e00ed00200070006f0075017e0069006a007400650020006b0020007600790074007600e101590065006e00ed00200064006f006b0075006d0065006e0074016f002000410064006f006200650020005000440046002c0020006b00740065007200e90020007300650020006e0065006a006c00e90070006500200068006f006400ed002000700072006f0020006b00760061006c00690074006e00ed0020007400690073006b00200061002000700072006500700072006500730073002e002000200056007900740076006f01590065006e00e900200064006f006b0075006d0065006e007400790020005000440046002000620075006400650020006d006f017e006e00e90020006f007400650076015900ed007400200076002000700072006f006700720061006d0065006300680020004100630072006f00620061007400200061002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002000610020006e006f0076011b006a016100ed00630068002egt13 DAN ltFEFF004200720075006700200069006e0064007300740069006c006c0069006e006700650072006e0065002000740069006c0020006100740020006f007000720065007400740065002000410064006f006200650020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e007400650072002c0020006400650072002000620065006400730074002000650067006e006500720020007300690067002000740069006c002000700072006500700072006500730073002d007500640073006b007200690076006e0069006e00670020006100660020006800f8006a0020006b00760061006c0069007400650074002e0020004400650020006f007000720065007400740065006400650020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e0074006500720020006b0061006e002000e50062006e00650073002000690020004100630072006f00620061007400200065006c006c006500720020004100630072006f006200610074002000520065006100640065007200200035002e00300020006f00670020006e0079006500720065002egt13 DEU ltFEFF00560065007200770065006e00640065006e0020005300690065002000640069006500730065002000450069006e007300740065006c006c0075006e00670065006e0020007a0075006d002000450072007300740065006c006c0065006e00200076006f006e002000410064006f006200650020005000440046002d0044006f006b0075006d0065006e00740065006e002c00200076006f006e002000640065006e0065006e002000530069006500200068006f006300680077006500720074006900670065002000500072006500700072006500730073002d0044007200750063006b0065002000650072007a0065007500670065006e0020006d00f60063006800740065006e002e002000450072007300740065006c006c007400650020005000440046002d0044006f006b0075006d0065006e007400650020006b00f6006e006e0065006e0020006d006900740020004100630072006f00620061007400200075006e0064002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e00300020006f0064006500720020006800f600680065007200200067006500f600660066006e00650074002000770065007200640065006e002egt13 ESP ltFEFF005500740069006c0069006300650020006500730074006100200063006f006e0066006900670075007200610063006900f3006e0020007000610072006100200063007200650061007200200064006f00630075006d0065006e0074006f00730020005000440046002000640065002000410064006f0062006500200061006400650063007500610064006f00730020007000610072006100200069006d0070007200650073006900f3006e0020007000720065002d0065006400690074006f007200690061006c00200064006500200061006c00740061002000630061006c0069006400610064002e002000530065002000700075006500640065006e00200061006200720069007200200064006f00630075006d0065006e0074006f00730020005000440046002000630072006500610064006f007300200063006f006e0020004100630072006f006200610074002c002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000200079002000760065007200730069006f006e0065007300200070006f00730074006500720069006f007200650073002egt13 ETI ltFEFF004b00610073007500740061006700650020006e0065006900640020007300e4007400740065006900640020006b00760061006c006900740065006500740073006500200074007200fc006b006900650065006c007300650020007000720069006e00740069006d0069007300650020006a0061006f006b007300200073006f00620069006c0069006b0065002000410064006f006200650020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e00740069006400650020006c006f006f006d006900730065006b0073002e00200020004c006f006f0064007500640020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e00740065002000730061006100740065002000610076006100640061002000700072006f006700720061006d006d006900640065006700610020004100630072006f0062006100740020006e0069006e0067002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e00300020006a00610020007500750065006d006100740065002000760065007200730069006f006f006e00690064006500670061002e000d000agt13 FRA ltFEFF005500740069006c006900730065007a00200063006500730020006f007000740069006f006e00730020006100660069006e00200064006500200063007200e900650072002000640065007300200064006f00630075006d0065006e00740073002000410064006f00620065002000500044004600200070006f0075007200200075006e00650020007100750061006c0069007400e90020006400270069006d007000720065007300730069006f006e00200070007200e9007000720065007300730065002e0020004c0065007300200064006f00630075006d0065006e00740073002000500044004600200063007200e900e90073002000700065007500760065006e0074002000ea0074007200650020006f007500760065007200740073002000640061006e00730020004100630072006f006200610074002c002000610069006e00730069002000710075002700410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002000650074002000760065007200730069006f006e007300200075006c007400e90072006900650075007200650073002egt13 GRE ltFEFF03a703c103b703c303b903bc03bf03c003bf03b903ae03c303c403b5002003b103c503c403ad03c2002003c403b903c2002003c103c503b803bc03af03c303b503b903c2002003b303b903b1002003bd03b1002003b403b703bc03b903bf03c503c103b303ae03c303b503c403b5002003ad03b303b303c103b103c603b1002000410064006f006200650020005000440046002003c003bf03c5002003b503af03bd03b103b9002003ba03b103c42019002003b503be03bf03c703ae03bd002003ba03b103c403ac03bb03bb03b703bb03b1002003b303b903b1002003c003c103bf002d03b503ba03c403c503c003c903c403b903ba03ad03c2002003b503c103b303b103c303af03b503c2002003c503c803b703bb03ae03c2002003c003bf03b903cc03c403b703c403b103c2002e0020002003a403b10020005000440046002003ad03b303b303c103b103c603b1002003c003bf03c5002003ad03c703b503c403b5002003b403b703bc03b903bf03c503c103b303ae03c303b503b9002003bc03c003bf03c103bf03cd03bd002003bd03b1002003b103bd03bf03b903c703c403bf03cd03bd002003bc03b5002003c403bf0020004100630072006f006200610074002c002003c403bf002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002003ba03b103b9002003bc03b503c403b103b303b503bd03ad03c303c403b503c103b503c2002003b503ba03b403cc03c303b503b903c2002egt13 HEB ltFEFF05D405E905EA05DE05E905D5002005D105D405D205D305E805D505EA002005D005DC05D4002005DB05D305D9002005DC05D905E605D505E8002005DE05E105DE05DB05D9002000410064006F006200650020005000440046002005D405DE05D505EA05D005DE05D905DD002005DC05D405D305E405E105EA002005E705D305DD002D05D305E405D505E1002005D005D905DB05D505EA05D905EA002E002005DE05E105DE05DB05D90020005000440046002005E905E005D505E605E805D5002005E005D905EA05E005D905DD002005DC05E405EA05D905D705D4002005D105D005DE05E605E205D505EA0020004100630072006F006200610074002005D5002D00410064006F00620065002000520065006100640065007200200035002E0030002005D505D205E805E105D005D505EA002005DE05EA05E705D305DE05D505EA002005D905D505EA05E8002E05D005DE05D905DD002005DC002D005000440046002F0058002D0033002C002005E205D905D905E005D5002005D105DE05D305E805D905DA002005DC05DE05E905EA05DE05E9002005E905DC0020004100630072006F006200610074002E002005DE05E105DE05DB05D90020005000440046002005E905E005D505E605E805D5002005E005D905EA05E005D905DD002005DC05E405EA05D905D705D4002005D105D005DE05E605E205D505EA0020004100630072006F006200610074002005D5002D00410064006F00620065002000520065006100640065007200200035002E0030002005D505D205E805E105D005D505EA002005DE05EA05E705D305DE05D505EA002005D905D505EA05E8002Egt13 HRV (Za stvaranje Adobe PDF dokumenata najpogodnijih za visokokvalitetni ispis prije tiskanja koristite ove postavke Stvoreni PDF dokumenti mogu se otvoriti Acrobat i Adobe Reader 50 i kasnijim verzijama)13 HUN ltFEFF004b0069007600e1006c00f30020006d0069006e0151007300e9006701710020006e0079006f006d00640061006900200065006c0151006b00e90073007a00ed007401510020006e0079006f006d00740061007400e100730068006f007a0020006c006500670069006e006b00e1006200620020006d0065006700660065006c0065006c0151002000410064006f00620065002000500044004600200064006f006b0075006d0065006e00740075006d006f006b0061007400200065007a0065006b006b0065006c0020006100200062006500e1006c006c00ed007400e10073006f006b006b0061006c0020006b00e90073007a00ed0074006800650074002e0020002000410020006c00e90074007200650068006f007a006f00740074002000500044004600200064006f006b0075006d0065006e00740075006d006f006b00200061007a0020004100630072006f006200610074002000e9007300200061007a002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002c0020007600610067007900200061007a002000610074007400f3006c0020006b00e9007301510062006200690020007600650072007a006900f3006b006b0061006c0020006e00790069007400680061007400f3006b0020006d00650067002egt13 ITA ltFEFF005500740069006c0069007a007a006100720065002000710075006500730074006500200069006d0070006f007300740061007a0069006f006e00690020007000650072002000630072006500610072006500200064006f00630075006d0065006e00740069002000410064006f00620065002000500044004600200070006900f900200061006400610074007400690020006100200075006e00610020007000720065007300740061006d0070006100200064006900200061006c007400610020007100750061006c0069007400e0002e0020004900200064006f00630075006d0065006e007400690020005000440046002000630072006500610074006900200070006f00730073006f006e006f0020006500730073006500720065002000610070006500720074006900200063006f006e0020004100630072006f00620061007400200065002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000200065002000760065007200730069006f006e006900200073007500630063006500730073006900760065002egt13 JPN ltFEFF9ad854c18cea306a30d730ea30d730ec30b951fa529b7528002000410064006f0062006500200050004400460020658766f8306e4f5c6210306b4f7f75283057307e305930023053306e8a2d5b9a30674f5c62103055308c305f0020005000440046002030d530a130a430eb306f3001004100630072006f0062006100740020304a30883073002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000204ee5964d3067958b304f30533068304c3067304d307e305930023053306e8a2d5b9a306b306f30d530a930f330c8306e57cb30818fbc307f304c5fc59808306730593002gt13 KOR ltFEFFc7740020c124c815c7440020c0acc6a9d558c5ec0020ace0d488c9c80020c2dcd5d80020c778c1c4c5d00020ac00c7a50020c801d569d55c002000410064006f0062006500200050004400460020bb38c11cb97c0020c791c131d569b2c8b2e4002e0020c774b807ac8c0020c791c131b41c00200050004400460020bb38c11cb2940020004100630072006f0062006100740020bc0f002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e00300020c774c0c1c5d0c11c0020c5f40020c2180020c788c2b5b2c8b2e4002egt13 LTH ltFEFF004e006100750064006f006b0069007400650020016100690075006f007300200070006100720061006d006500740072007500730020006e006f0072011700640061006d00690020006b0075007200740069002000410064006f00620065002000500044004600200064006f006b0075006d0065006e007400750073002c0020006b00750072006900650020006c0061006200690061007500730069006100690020007000720069007400610069006b007900740069002000610075006b01610074006f00730020006b006f006b007900620117007300200070006100720065006e006700740069006e00690061006d00200073007000610075007300640069006e0069006d00750069002e0020002000530075006b0075007200740069002000500044004600200064006f006b0075006d0065006e007400610069002000670061006c006900200062016b007400690020006100740069006400610072006f006d00690020004100630072006f006200610074002000690072002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002000610072002000760117006c00650073006e0117006d00690073002000760065007200730069006a006f006d00690073002egt13 LVI ltFEFF0049007a006d0061006e0074006f006a00690065007400200161006f00730020006900650073007400610074012b006a0075006d00750073002c0020006c0061006900200076006500690064006f00740075002000410064006f00620065002000500044004600200064006f006b0075006d0065006e007400750073002c0020006b006100730020006900720020012b00700061016100690020007000690065006d01130072006f00740069002000610075006700730074006100730020006b00760061006c0069007401010074006500730020007000690072006d007300690065007300700069006501610061006e006100730020006400720075006b00610069002e00200049007a0076006500690064006f006a006900650074002000500044004600200064006f006b0075006d0065006e007400750073002c0020006b006f002000760061007200200061007400760113007200740020006100720020004100630072006f00620061007400200075006e002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002c0020006b0101002000610072012b00200074006f0020006a00610075006e0101006b0101006d002000760065007200730069006a0101006d002egt13 NLD (Gebruik deze instellingen om Adobe PDF-documenten te maken die zijn geoptimaliseerd voor prepress-afdrukken van hoge kwaliteit De gemaakte PDF-documenten kunnen worden geopend met Acrobat en Adobe Reader 50 en hoger)13 NOR ltFEFF004200720075006b00200064006900730073006500200069006e006e007300740069006c006c0069006e00670065006e0065002000740069006c002000e50020006f0070007000720065007400740065002000410064006f006200650020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e00740065007200200073006f006d00200065007200200062006500730074002000650067006e0065007400200066006f00720020006600f80072007400720079006b006b0073007500740073006b00720069006600740020006100760020006800f800790020006b00760061006c0069007400650074002e0020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e00740065006e00650020006b0061006e002000e50070006e00650073002000690020004100630072006f00620061007400200065006c006c00650072002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000200065006c006c00650072002000730065006e006500720065002egt13 POL ltFEFF0055007300740061007700690065006e0069006100200064006f002000740077006f0072007a0065006e0069006100200064006f006b0075006d0065006e007400f300770020005000440046002000700072007a0065007a006e00610063007a006f006e00790063006800200064006f002000770079006400720075006b00f30077002000770020007700790073006f006b00690065006a0020006a0061006b006f015b00630069002e002000200044006f006b0075006d0065006e0074007900200050004400460020006d006f017c006e00610020006f007400770069006500720061010700200077002000700072006f006700720061006d006900650020004100630072006f00620061007400200069002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002000690020006e006f00770073007a0079006d002egt13 PTB ltFEFF005500740069006c0069007a006500200065007300730061007300200063006f006e00660069006700750072006100e700f50065007300200064006500200066006f0072006d00610020006100200063007200690061007200200064006f00630075006d0065006e0074006f0073002000410064006f0062006500200050004400460020006d00610069007300200061006400650071007500610064006f00730020007000610072006100200070007200e9002d0069006d0070007200650073007300f50065007300200064006500200061006c007400610020007100750061006c00690064006100640065002e0020004f007300200064006f00630075006d0065006e0074006f00730020005000440046002000630072006900610064006f007300200070006f00640065006d0020007300650072002000610062006500720074006f007300200063006f006d0020006f0020004100630072006f006200610074002000650020006f002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002000650020007600650072007300f50065007300200070006f00730074006500720069006f007200650073002egt13 RUM ltFEFF005500740069006c0069007a00610163006900200061006300650073007400650020007300650074010300720069002000700065006e007400720075002000610020006300720065006100200064006f00630075006d0065006e00740065002000410064006f006200650020005000440046002000610064006500630076006100740065002000700065006e0074007200750020007400690070010300720069007200650061002000700072006500700072006500730073002000640065002000630061006c006900740061007400650020007300750070006500720069006f006100720103002e002000200044006f00630075006d0065006e00740065006c00650020005000440046002000630072006500610074006500200070006f00740020006600690020006400650073006300680069007300650020006300750020004100630072006f006200610074002c002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e00300020015f00690020007600650072007300690075006e0069006c006500200075006c0074006500720069006f006100720065002egt13 RUS ltFEFF04180441043f043e043b044c04370443043904420435002004340430043d043d044b04350020043d0430044104420440043e0439043a043800200434043b044f00200441043e043704340430043d0438044f00200434043e043a0443043c0435043d0442043e0432002000410064006f006200650020005000440046002c0020043c0430043a04410438043c0430043b044c043d043e0020043f043e04340445043e0434044f04490438044500200434043b044f00200432044b0441043e043a043e043a0430044704350441044204320435043d043d043e0433043e00200434043e043f0435044704300442043d043e0433043e00200432044b0432043e04340430002e002000200421043e043704340430043d043d044b04350020005000440046002d0434043e043a0443043c0435043d0442044b0020043c043e0436043d043e0020043e0442043a0440044b043204300442044c002004410020043f043e043c043e0449044c044e0020004100630072006f00620061007400200438002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e00300020043800200431043e043b043504350020043f043e04370434043d043804450020043204350440044104380439002egt13 SKY ltFEFF0054006900650074006f0020006e006100730074006100760065006e0069006100200070006f0075017e0069007400650020006e00610020007600790074007600e100720061006e0069006500200064006f006b0075006d0065006e0074006f0076002000410064006f006200650020005000440046002c0020006b0074006f007200e90020007300610020006e0061006a006c0065007001610069006500200068006f0064006900610020006e00610020006b00760061006c00690074006e00fa00200074006c0061010d00200061002000700072006500700072006500730073002e00200056007900740076006f00720065006e00e900200064006f006b0075006d0065006e007400790020005000440046002000620075006400650020006d006f017e006e00e90020006f00740076006f00720069016500200076002000700072006f006700720061006d006f006300680020004100630072006f00620061007400200061002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002000610020006e006f0076016100ed00630068002egt13 SLV ltFEFF005400650020006e006100730074006100760069007400760065002000750070006f0072006100620069007400650020007a00610020007500730074007600610072006a0061006e006a006500200064006f006b0075006d0065006e0074006f0076002000410064006f006200650020005000440046002c0020006b006900200073006f0020006e0061006a007000720069006d00650072006e0065006a016100690020007a00610020006b0061006b006f0076006f00730074006e006f0020007400690073006b0061006e006a00650020007300200070007200690070007200610076006f0020006e00610020007400690073006b002e00200020005500730074007600610072006a0065006e006500200064006f006b0075006d0065006e0074006500200050004400460020006a00650020006d006f0067006f010d00650020006f0064007000720065007400690020007a0020004100630072006f00620061007400200069006e002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000200069006e0020006e006f00760065006a01610069006d002egt13 SUO ltFEFF004b00e40079007400e40020006e00e40069007400e4002000610073006500740075006b007300690061002c0020006b0075006e0020006c0075006f00740020006c00e400680069006e006e00e4002000760061006100740069007600610061006e0020007000610069006e006100740075006b00730065006e002000760061006c006d0069007300740065006c00750074007900f6006800f6006e00200073006f00700069007600690061002000410064006f0062006500200050004400460020002d0064006f006b0075006d0065006e007400740065006a0061002e0020004c0075006f0064007500740020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e00740069007400200076006f0069006400610061006e0020006100760061007400610020004100630072006f0062006100740069006c006c00610020006a0061002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030003a006c006c00610020006a006100200075007500640065006d006d0069006c006c0061002egt13 SVE ltFEFF0041006e007600e4006e00640020006400650020006800e4007200200069006e0073007400e4006c006c006e0069006e006700610072006e00610020006f006d002000640075002000760069006c006c00200073006b006100700061002000410064006f006200650020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e007400200073006f006d002000e400720020006c00e4006d0070006c0069006700610020006600f60072002000700072006500700072006500730073002d007500740073006b00720069006600740020006d006500640020006800f600670020006b00760061006c0069007400650074002e002000200053006b006100700061006400650020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e00740020006b0061006e002000f600700070006e00610073002000690020004100630072006f0062006100740020006f00630068002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e00300020006f00630068002000730065006e006100720065002egt13 TUR ltFEFF005900fc006b00730065006b0020006b0061006c006900740065006c0069002000f6006e002000790061007a006401310072006d00610020006200610073006b013100730131006e006100200065006e0020006900790069002000750079006100620069006c006500630065006b002000410064006f006200650020005000440046002000620065006c00670065006c0065007200690020006f006c0075015f007400750072006d0061006b0020006900e70069006e00200062007500200061007900610072006c0061007201310020006b0075006c006c0061006e0131006e002e00200020004f006c0075015f0074007500720075006c0061006e0020005000440046002000620065006c00670065006c0065007200690020004100630072006f006200610074002000760065002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000200076006500200073006f006e0072006100730131006e00640061006b00690020007300fc007200fc006d006c00650072006c00650020006100e70131006c006100620069006c00690072002egt13 UKR ltFEFF04120438043a043e0440043804410442043e043204430439044204350020044604560020043f043004400430043c043504420440043800200434043b044f0020044104420432043e04400435043d043d044f00200434043e043a0443043c0435043d044204560432002000410064006f006200650020005000440046002c0020044f043a04560020043d04300439043a04400430044904350020043f045604340445043e0434044f0442044c00200434043b044f0020043204380441043e043a043e044f043a04560441043d043e0433043e0020043f0435044004350434043404400443043a043e0432043e0433043e0020043404400443043a0443002e00200020042104420432043e04400435043d045600200434043e043a0443043c0435043d0442043800200050004400460020043c043e0436043d04300020043204560434043a0440043804420438002004430020004100630072006f006200610074002004420430002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002004300431043e0020043f04560437043d04560448043e04570020043204350440044104560457002egt13 ENU (Use these settings to create Adobe PDF documents best suited for high-quality prepress printing Created PDF documents can be opened with Acrobat and Adobe Reader 50 and later)13 gtgt13 Namespace [13 (Adobe)13 (Common)13 (10)13 ]13 OtherNamespaces [13 ltlt13 AsReaderSpreads false13 CropImagesToFrames true13 ErrorControl WarnAndContinue13 FlattenerIgnoreSpreadOverrides false13 IncludeGuidesGrids false13 IncludeNonPrinting false13 IncludeSlug false13 Namespace [13 (Adobe)13 (InDesign)13 (40)13 ]13 OmitPlacedBitmaps false13 OmitPlacedEPS false13 OmitPlacedPDF false13 SimulateOverprint Legacy13 gtgt13 ltlt13 AddBleedMarks false13 AddColorBars false13 AddCropMarks false13 AddPageInfo false13 AddRegMarks false13 ConvertColors ConvertToCMYK13 DestinationProfileName ()13 DestinationProfileSelector DocumentCMYK13 Downsample16BitImages true13 FlattenerPreset ltlt13 PresetSelector MediumResolution13 gtgt13 FormElements false13 GenerateStructure false13 IncludeBookmarks false13 IncludeHyperlinks false13 IncludeInteractive false13 IncludeLayers false13 IncludeProfiles false13 MultimediaHandling UseObjectSettings13 Namespace [13 (Adobe)13 (CreativeSuite)13 (20)13 ]13 PDFXOutputIntentProfileSelector DocumentCMYK13 PreserveEditing true13 UntaggedCMYKHandling LeaveUntagged13 UntaggedRGBHandling UseDocumentProfile13 UseDocumentBleed false13 gtgt13 ]13gtgt setdistillerparams13ltlt13 HWResolution [2400 2400]13 PageSize [612000 792000]13gtgt setpagedevice13

Page 26: ΑΡΧΑΓΓΕΛΩΝ ΛΟΓΟΣ καλοκαιρι 2010

26

Ἀρχαγγέλων Λόγος

Ἐ μεῖς οἱ χριστιανοί οἱ ἀποκαλούμενοι παλαιότερα Ὁδῖτες Εἴμαστε οἱ ἀ-ποσυνάγωγοι οἱ ἀσεβεῖς τοῦ laquoνόμου τοῦ Θεοῦraquo οἱ παράνομοι τῶν με-γάλων αὐτοκρατοριῶν οἱ ἀντιρρησίες τῶν βασιλιάδων οἱ ἐπικηρυγμέ-

νοι εἰς θάνατον Ἐμεῖς πού ἀγαπήσαμε τό Φῶς πού ὡς κόλαση ὁρίσαμε τήν ἀχα-ριστία καί τήν μιζέρια κι ὕστερα μᾶς φυλάκισαν στά κολαστήρια βαρυφορτωμέ-νων μέ μεγάλα λόγια οὐτοπικῶν παραδείσων γιατί τάχα ἐνοχλοῦσαν οἱ σκοτα-διστικές ἰδέες μας Οἱ πτωχοί τῷ πνεύματι σrsquo ἕνα κόσμο πού νομίζει ὅτι τά ξέρει ὅλα Κάποιοι ἀπό μᾶς κάποτε ἁλώνισαν τόν κόσμο μέ δύο σανδάλια καί τήν ψυ-χή ξεχειλισμένη ἀπό Χριστό κάποιοι ἀπό ἐμᾶς καταδικάστηκαν ὡς ἄθεοι κι ἐ-παναστάτες γιατί δέν προσκυνοῦσαν κάποιοι ἀπό ἐμᾶς πέθαναν ἀπrsquo τούς λοι-μούς περιμαζεύοντας ἄρρωστα παιδιά πού τά πετοῦσαν στό δρόμο γιά τό laquoκοινό καλόraquo Ἔτσι μᾶς ἔμαθαν οἱ παλιοί συνοδοιπόροι μας νά μένουμε στά παρασκήνια ὅταν ὁ κόσμος ζεῖ τήν κάθε παρωδία του γιά νά τοῦ ἁπλώνουμε τά χέρια μας ὅ-

ταν ἡ αὐλαία καταρρέει Ἐμεῖς τῆς κάθε ἐποχῆς οἱ Ὁδῖ-τες πεθάναμε συχνά γιά ὅτι πιστέψαμε κλάψαμε γιά τόν κόσμο πού κατρακυλοῦσε ὅταν ὅλοι χειροκροτοῦ-σαν ξέφρενα τήν πρόοδό του κοιτάξαμε μέ τήν ψυχή φουσκωμένη ἀπό χαρά τόν ἥλιο χαμογελῶντας σάν παι-διά ὅταν ὁ κόσμος γκρίνιαζε Ὁ κόσμος πού ὕστερα ἀπό τόσο χειροκρότημα κατρακυλοῦσε ὁ κόσμος πού μᾶς θε-ωροῦσε ἀφελεῖς καί μᾶς περιγελοῦσε

Μᾶς λένε δεισιδαίμονες ἐκεῖνοι πού φοβοῦνται τόν Θεό ἤ τούς laquoκακούςraquo τούς δυτικούς ἤ τούς ἀνατολίτες ἤ τό

κακό τό μάτι τῆς γειτόνισσας τούς Ἀμερικάνους τούς Κινέζους ἤ τούς Ρώσους τούς συνωμότες ἤ τούς ἐξωγήινους ἤ τήν γρουσουζιά τους ἐπειδή δέν πρόλαβαν νά φτύσουν τόν κόρφό τους Ὀπισθοδρομικούς μᾶς λένε ἀκόμα οἱ δῆθεν ἐκσυγ-χρονιστές τῆς ἰστορίας μέ τά λόγια τά ξύλινα καί τά χέρια τά βαμμένα μέ αἷμα

Ἔτσι εἴμαστε ἐμεῖς οἱ ἀποκαλούμενοι Ὁδῖτες Πού ξέρουμε πώς μές στήν ἁμαρτία ἡ χάρη περισσεύει καί δέ βαστάει ἡ ἀπελπισία στήν ψυχή μας Πού μάθαμε μέ τό αἷμα τῆς ψυχῆς μας πώς ἐπανάσταση θά πεῖ νά τά βάζεις μέ τό δυνάστη καί τό χά-ος μέσα σου Τόσες αὐτοκτονίες γύρω τους κι ἐμᾶς πού ὑμνοῦμε τήν Ζωή μᾶς βλέ-πουν οἱ laquoπολιτισμένοιraquo σάν χαμένους Πολιτικῶς ὀρθοί δέν γίναμε ποτέ γιατί οὔ-τε ἀπό πολιτική οὔτε ἀπό ὀρθότητα λογαριάζει ἡ συγχώρεση

Ἐμεῖς γινήκαμε δειλοί ὅταν θάρρος σήμαινε νά σκοτώνεις τόν ἄλλο γιά νά τοῦ laquoμάθεις νά σκέπτεταιraquo Ἐμεῖς οἱ φτωχούληδες τοῦ Θεοῦ τό ἁλάτι τῆς γῆς γνωρί-ζουμε τόν Θεό ἀπό τά μάτια τοῦ ἀδελφοῦ καί τά λάθη μας ἀπrsquo τό ἁπλωμένο χέρι

Οἱ Ὁδῖτες Ἐλευθερία Ρούση θεολόγος - ἐκπαιδευτικός

27

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

τοῦ Χριστοῦ ἀντίκρυ μας Οἱ Ὁδῖτες βλέπεις μετροῦν τόν κόσμο μrsquo ἀγκαλιές καί χαμόγελα ἔτσι πού δέν ἀγοράζεται ποτέ ἡ ἐλπίδα τους οὔτε πουλιέται Μοναχά μοιράζεται καί ὅταν λιγοστεύει τῆς δίνει Λόγο ὁ οὐρανός νά πορεύεται Γιrsquo αὐτό οἱ χριστιανοί δέ νοιώθουν μόνοι μά προσεύχονται γιά τήν μοναξιά πού βασιλεύ-ει στίς ψυχές τῶν ἀνθρώπων

Μόνο αὐτή τήν μέρα ἔχω κι εἶναι ὅτι ἔχω τούτη ἡ μέρα Κι ἄν μέ ρωτήσεις θά σοῦ πῶ πώς θέλω νά μαι μέ ἐτούτους τούς τρελούς τούς Ὁδῖτες πού λένε laquoταξίδιraquo τήν ζωή καί ∆ρόμο τόν Θεό τους πού ἔχουν γιά Θεό Ἐκεῖνον πού ἔκλαψε γιrsquo αὐ-τούς καί πού χαμογελοῦσε στά παιδιά Ἐκεῖνον πού ἔβαλε πάνω ἀπό τίς ἔνθεες αὐταπάτες τῶν νόμων καί τίς ἐπηρμένες πολιτικῶς ὀρθές διακηρύξεις τήν Ἀγάπη Θέλω νά πορευτῶ μέ λογισμό καί μrsquo ὄνειρο τόν δρόμο τόν λιγότερο ταξιδεμένο μέ Πνεῦμα καί Ἀλήθεια πεινῶντας καί διψῶντας τήν δικαιοσύνη μέ ἔρωτα γιά τήν ζωή πού νά μήν τήν ἀφήσω νά τελειώσει ποτέ καί λέω νrsquo ἀφήσω τίς ἦττες καί τίς κρίσεις γιά ἐκείνους πού ὀνειρευτῆκαν ἕνα καθωσπρέπει ἐξοχικό μία δόξα ἀ-δειανή κι ἕνα αὐτοκίνητο ἀκριβό γιά μέσ τήν πόλη

ΥΓ Ξέρω θά πεῖς πώς κάποιοι ἀπό ἐμᾶς ἔπραξαν τ ἀντίθετα στό διάβα τοῦ χρό-νου Ὑπηρέτησαν τίς ἐξουσίες σαγηνεύτηκαν ἀπό τήν δόξα καί τόν πλοῦτο ξέ-χασαν τόν λόγο τῆς Ἀγάπης φανατίστηκαν καί πρόδωσαν τόν λόγο τοῦ Χρι-στοῦ Κι ἄλλοι πάλι συγκρότησαν Ἱερές Ἐξετάσεις πολεμικές ἐπιχειρήσεις καί ἐξοντώσεις ἀντιπάλων ∆ίκιο ἔχεις μά ἐγώ σοῦ μιλάω γιά ὅσους ποθοῦν τόν δρό-μο Του ν ἀκολουθήσουν τούς Ὁδῖτες

Ὁδῖτες Ἐτσι ὀνομάζονταν τά πρῶτα χρόνια οἱ Χριστιανοί Ἡ ὀνομασία laquoΧριστιανόςraquo δόθηκε γιά πρώτη φορά στήν Ἀντιόχεια

∆έν γνωρίζεις ὅτι ἀποδημία εἶναι ὁ παρών βίος Νομίζεις πώς εἶσαι πολίτης

Ὁδίτης εἶσαι ὄχι πολίτης ἀλλ ὁδίτης εἶσαι καί ὁδοιπόρος Μήν πεῖς ἔχω αὐτή ἤ τήν ἄλλη πόλη ∆έν ἔχεις πόλη Ἡ πόλη εἶναι ἐπάνω

Ὅλα τά παρόντα εἶναι δρόμος Πανδοχεῖο εἶναι ὁ βίος Ἄγνωστη ἡ ἔξοδος ἄστατη ἡ κτίση

Τί μανιάζεις γιά τά σκοτάδια τοῦ κόσμου Γιατί ἀφήνοντας τήν ἀλήθεια τρέχεις πίσω ἀπό τίς σκιές

Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος

28

Ἡ laquoμνήμη τοῦ θανάτουraquo γιά τήν ὁποία μιλοῦν οἱ Πατέρες τῆς Ἐκκλησί-ας ὡς κινητήρια δύναμη ἀφύπνισης τοῦ ἑαυτοῦ μας τοῦτες τίς μέρες εἶναι καθημερινότητά μου Ὄχι γιατί ἀσκήθηκα πνευματικά ἤ ὑπερέ-

βαλα στήν προσευχή Ἡ χλιαρότητα πού μέ διέκρινε αὐτή καί ὑπερίσχυε Ἡ περί-οδος πού πέρασε ἦταν ἤρεμη χωρίς μεγάλες διακυμάνσεις Μέχρι πού ξαφνικά μαθαίνεις κάτι κι ἔρχονται τά πάνω κάτω - Ξέρετε ἡ μητέρα σας ἔχει καρκίνο Εἶναι λίγο ἐπιθετικούλης στό εἶδος του ἀλ-λά θά τόν παλέψουμε Εἶναι βέβαια καί τό προβληματάκι τῆς καρδιᾶς της πού διαπιστώθηκε ἀλλά μήν ἀπογοητεύεστε θά κάνουμε τό καλύτεροhellip laquoἘπιθετικούλης προβληματάκι ζωούλαraquohellip ὅλα μικρά καί σχετικά Χρησι-μοποιοῦμε ὑποκοριστικά γιά νά τονίσουμε ἀκόμα περισσότερο τήν μετριότητα πού ἔχουμε υἱοθετήσει στόν τρόπο πού ζοῦμε Λίγη ζωή λίγη χαρά λίγη ἀγάπη λίγος Θεόςhellip

Καί ἔρχονται αὐτές οἱ στιγμές πού ὁ καθένας μας ἀξιολογεῖ τά πράγματα ἀλλιῶς Πού θυμᾶται πώς αὐτό τό δῶρο τό μεγαλύτερο ἀπrsquo ὅλα τό δῶρο τῆς ζω-ῆς ἔχει κι αὐτό ἡμερομηνία λήξης Σκέφτεται τότε πώς δέν ἀξίζει νά τό ζεῖ μέτρια νά χάνει τίς στιγμές μέσα στό ἄγχος καί στήν γκρίνια τῆς καθημερινότητας Τότε θέλοντας καί μή νοιώθεις νά γίνεται πράξη τό laquoἀδιαλείπτως προσεύ-

χεσθαιraquo πού ἀναφέρει ὁ Ἀπόστολος Παῦλος Στρέφεις τά μά-τια τῆς ψυχῆς πρός τόν Θεό κι ἀφοῦ διαπιστώσεις πόσο λίγος εἶσαι γιά νά τά φέρεις ὅλα εἰς πέρας ὅπως νόμιζες ὅτι μπορεῖς ταπεινώνεσαι καί ζητᾶς βοήθεια καί ἔλεος καί ἀγάπη Καί ὕστερα ἀκολουθεῖ ἐκεῖνο τό laquo ἐν παντί εὐχαριστεῖτεraquo στό ὁποῖο μέχρι τώρα δέν ἔδινες καί ἰδιαίτερη σημασία Εἴτε γιατί κάποια πράγματα τά θεωροῦσες δεδομένα εἴτε γιατί νόμιζες πώς θά σοῦ ἀνήκουν πάντα Κι ἐνῶ πασχίζεις στήν καθημερι-νότητα γιά τό ἑπόμενο ὑλικό ἀγαθό πού ἔβαλες στό μάτι ἤ γιά κάποιο τοῦβλο παραπάνω στή νέα οἰκοδομή ἤ ἀκόμα

γιατί δέν μπορεῖς νrsquo ἀποκτήσεις κάτι ἀπό τά παραπάνω ἔχεις χάσει ἤδη τόσα πολλά Ἔχασες χωρίς νά δώσεις τήν παραμικρή σημασία τίς μυρωδιές τῆς ἄνοι-ξης τά ἀπίστευτα χρώματα τῶν λουλουδιῶν τό τραγούδι τοῦ κότσυφα τά ὄμορ-φα βράδια πού σέ βάζουν σιγά-σιγά στήν ἀνεμελιά τοῦ καλοκαιριοῦ

Ξεχνᾶς νrsquo ἀφιερώσεις χρόνο στούς ἀγαπημένους λές καί θά τούς ἔχεις γιά πάντα διαθέσιμους Πνιγμένος στίς μέριμνες χάνεις τήν διάθεση νά μοιραστεῖς στιγμές νrsquo ἀνταλλάξεις συναισθήματα νά δώσεις ἀγάπη

Ἀρχαγγέλων Λόγος

Ἀνατροπή Παρασκευή Ἐξάρχου

29

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

Κι ἔρχεται καί σέ βρίσκει ἡ φθορά ἡ ἀρρώστια ὁ θάνατος Καί συνειδη-τοποιεῖς πώς εἶσαι τελείως ἀπροετοίμαστος Τόσο καιρό τό ἀπωθοῦσες καί μπο-ρεῖ- μεταξύ μας- νά χτύπαγες καί κανένα ξύλο Ἡ ἀπώθηση εἶναι ἐπακόλουθο τῆς ἀμάθειας τῆς ἀκατηχησίας Ἀλλά καί τῆς μή ἀποδοχῆς κατά βάθος τοῦ γεγονό-τος τῆς Ἀνάστασης Ἴσως νά εἶναι καί βολικό νά ἐπιμένουμε στήν ἀντίληψη τοῦ laquoὅλα ἐδῶ τελειώνουνraquo καί νά παραμένουμε στήν κλάψα μας Βλέπεις ἄν ἀποδε-χτοῦμε οὐσιαστικά πώς ὁ βίος δέν τελειώνει ὁριστικά μέ τόν θάνατο ἀλλά δοῦμε τόν θάνατο σάν πέρασμα σάν ἀρχή σάν νίκη σάν ζωή τότε θά πρέπει νrsquo ἀναθε-ωρήσουμε ἐντελῶς τήν στάση ζωῆς μας τόν τρόπο σκέψης μας τίς συμπεριφορές μας Νά βάλουμε τήν δοξολογία στήν ζωή μας Νά δοῦμε τίς δυσκολίες ὡς παι-δαγωγικές δοκιμασίες Ἄλλωστε ὁ Ἀπόστολος τῶν Ἐθνῶν μᾶς θυμίζει πώς laquoἡ δύ-ναμις ἐν ἀσθενείᾳ τελειοῦταιraquo

∆ύσκολα τά πράγματα μανούλα Ἐγώ νιώθω ἀδύναμη καί τό καταθέτω Καί καθώς προσεύχομαι συμπληρώνω στήν προσευχή μου αὐτό πού ὑπέροχα λέει ὁ Παρακλητικός Κανόνας ἐγώ σοῦ ζητῶ ὅμως Ἐσύ πρᾶξε laquo πρός τό συμφέ-ρον τῆς αἰτήσεώς raquo μου ΑΜΗΝ

Ὁ κόσμος σκλήρανε πολύ

Γιῶργος Θεοτοκᾶς Ἀσθενεῖς καί ὁδοιπόροι ἐκδ Ἑστία

Ὁ κόσμος σκλήρανε πολύ σκλήρανε ξεράθηκε και ἄδειασε Πέρασε τά ὅρια Μικρές καλοσύνες ἐδῶ κι ἐκεῖ ἕνας Χριστιανός πάντα ὑπάρχει τρόπος νά

προσφέρει μά ὁ κόσμος δέν σώζεται πιά Ὁ κόσμος αὐτός χάθηκε ὅποιος ἔχει τά μάτια ἀνοιχτά τό βλέπει καί τό παίρνει ἀπόφαση μιά γιά πάντα Χάθηκε μές στήν ἀλαζονεία τῶν ἐπιστημῶν του μές στήν ἀπανθρωπιά τῶν μηχανῶν του μές στήν φρενίτιδά του πού τήν λέει πρόοδο στό ἀέναο στριφογύρισμά του στό κε-νό δίχως ἕρμα δίχως σκοπό Ὁ δύστηνος πλανήτης κλονίστηκε ἀνεπανόρθωτα ἔ-χασε τήν ἰσορροπία του ∆έν τόν αἰσθάνεσαι νά τρικλίζει κάτω ἀπ τά πόδια σου

Ἄ ς πασχίσουμε ἐμεῖς πού μένουμε ἐδῶ νά πλησιάσουμε ὅσο ἀντέχουμε τό Ἐπέκεινα καί ἄς προσευχόμαστε γιά τόν κόσμο πού σέρνεται ἀκράτητος

ἀπό τήν ἴδια δαιμονική ὁρμή του πρός τήν τελική του συντριβή Μερικοί θά βλέ-πουν τοῦτον ἐδῶ τόν ἀναμμένο φάρο μας μοῦ φτάνει ἐμένα ἕνας τέτοιος προορι-σμός Ἐνῶ ὁ κόσμος θά σβήνει ὁ φάρος θά φωτίζει ἀκόμα τίς ὕστατες στιγμές του θά σώζει ὡς τό τέλος μερικές ψυχές ∆έν ἐλπίζω πιά ἄλλο τίποτα

30

Κ αθώς θεριεύει τό θέρος καί ἡ φύση ντύνεται τά χρυσᾶ της νοσταλγία πλημμυρίζει τήν σκέψη μας νοσταλγία γιορτινή ἀπό τά παιδικά μας χρό-νια πού προσγειώθηκαν ἀπότομα ἀπό τήν πραγματικότητα τοῦ κόσμου

τούτου Οἱ κῆποι ὁλάνθιστοι γεμᾶτοι τριαντάφυλλα φίσκα ἀπό τό παιδομάνι οἱ χωματόδρομοι κι ἡ εὐωδία ἀπό τά νυχτολούλουδα νά διεγείρει τήν ὄσφρηση Ὀρ-θάνοιχτες οἱ πόρτες τῶν σπιτιῶν οἱ οἰκογένειες νά δειπνίζουν στίς βεράντες καί τά ραδιόφωνα νά γεμίζουν μέ μελωδίες τήν ἥσυχη γειτονιά Μνῆμες τῆς παιδικῆς ἡλικίας χρόνια ἀνέμελα κι ἀφελῆ τότε πού νομίζαμε ὅτι ὁ βίος θά lsquoναι παιχνίδι τότε πού θαρρούσαμε ὅτι στόν παράδεισο θά ζήσουμε Μεγαλώσαμε μέ τόν ἦχο τῶν οἰκοδομῶν στά αὐτιά μας ἕνας διαρκής θόρυ-βος στήν ἐφηβεία μας μπετονιέρες κι αὐτοκίνητα πού διαρκῶς αὐξάνονταν Βλέ-παμε ἀμήχανα τίς γειτονιές νά ἐξαφανίζονται τά δέντρα νά κόβονται τίς ταπει-νές μά ἀνθρώπινες μονοκατοικίες νά γκρεμίζονται μαζί μέ χιλιάδες ἀναμνήσεις Γενιές τῆς ἀντιπαροχῆς τῆς πολυκατοικίας τῶν χαμηλοτάβανων διαμερισμάτων - κουτιῶν τῆς ἀπρόσωπης συγκατοίκησης Χάσαμε τούς γειτόνους μας καί μαζί

τήν ἀνθρωπιά μας Ἤμασταν κοινωνικοί καί φι-λόξενοι καί γίναμε καχύποπτοι καί ἀπόμακροι Οἱ ὀλιγοπρόσωπες γειτονιές γέμισαν μέ ἀνθρώ-πους ξένους μεταξύ τους πού δέν ἔχουν καμμιά ὄρεξη νά γνωριστοῦν νά κοιταχτοῦν στά μάτια νά καλημεριστοῦν νά ἀνταλλάξουν ἐπισκέψεις καί χαμόγελα Εἴχαμε τό θλιβερό προνόμιο νά ζήσουμε τήν πα-ρακμή τῆς πόλης στήν ἐξέλιξή της Εἴδαμε τούς μικρούς παραδείσους μας νά μεταβάλλονται σέ

γκρίζα κακόγουστα κτίρια τίς ἀλάνες πού ματώναμε τά πόδια μας νά γίνονται ὄγκοι ἀπό μπετόν Πρίν προλάβουμε νά ἀποστηθίσουμε τό laquoἈθῆνα διαμαντόπε-τρα στῆς γῆς τό δαχτυλίδιraquo πνιγήκαμε στή μυρωδιά τοῦ νέφους καί ντραπήκαμε πού εἴμαστε Ἀθηναῖοι Ὅλοι νοσταλγοῦμε τό παρελθόν Μεγαλώνουμε καί διαρκῶς διαπιστώνου-με πώς laquoκάθε πέρυσι καί καλύτεραraquo Τά χρόνια περνοῦν καί ὅλο ἀναφερόμαστε σέ παλαιότερες ἐποχές ἀναπολοῦμε τά παλιά καί συγκινούμεθα μέ τραγούδια μέ κείμενα καί μέ ταινίες πού περιγράφουν τήν παλιά Ἑλλάδα τόν κόσμο πού ἔφυ-γε Ζοῦμε τήν παρακμή τοῦ σύγχρονου πολιτισμοῦ ἀνίκανοι νά ἀντιδράσουμε καί ὅλο μιλᾶμε γιά τά παλιά Νοιώθουμε ἄγχος γιά τήν ἐγκληματικότητα καί τήν οἰκονομική κρίση θλιβόμαστε πού κινδυνεύουμε νά χάσουμε τήν εὐδαιμονία μας Εἶναι φυσιολογική ἡ ἀντίδραση αὐτή μά ἄν ἀφήσουμε τόν συναισθηματισμό στήν ἄκρη καί σκεφτοῦμε τό παρελθόν μέσα ἀπό τό πρῖσμα τῆς ἱστορίας θά δια-πιστώσουμε πώς δύσκολα θά διαλέγαμε μιά ἄλλη χρονική περίοδο γιά νά ζήσου-με

Νοσταλγία π Χριστόδουλος Μπίθας

Ἀρχαγγέλων Λόγος

31

Ὅπου κι ἄν ἀνατρέξουμε πίσω στόν χρόνο βλέπουμε παντοῦ καί πάντα νά βασιλεύει ὁ πόνος Πόλεμοι κι ἐμφύλιοι ἀλληλοσπαραγμοί σκλαβιά καί πεῖνα φτώχεια κι ἀδικία σημαδεύουν τήν ἱστορία τῆς ἀνθρωπότητος Μπορεῖ νά ὑπῆρ-ξαν πιό ἔνθεοι πολιτισμοί ἀπό αὐτόν πού διανύουμε τώρα μά ἡ ἁμαρτία πάντα ἴδια εἶναι στό διάβα τῶν αἰώνων Μπορεῖ νά νοσταλγοῦμε τήν λαμπρή περίοδο τοῦ Βυζαντίου ἤ ἀκομα καί τήν ἔνδοξη ἑλληνική ἀρχαιότητα ἀλλά τό σίγουρο εἶναι ὅτι δέν θά θέλαμε νά ζήσουμε ἐχθρικές σφαγές πολέμους κι ἐπιδημίες οὔτε νά εἴμαστε δοῦλοι ἐκεῖνες τίς ἐποχές οὔτε νά πεθαίνουμε ἀπό μιά ἁπλῆ γρίπη ἐ-πειδή ἡ ἰατρική ἐπιστήμη δέν εἶχε ἀκόμα ἐξελιχθεῖ ∆ύσκολος ἦταν πάντα ὁ βίος Πλαστή ἡ ὀνειροπόληση γιά τό παρελθόν ψευδαίσθηση γιά νά ξεφύγουμε ἀπό τήν πραγματικότητα Κι ἄν ὑπάρχει νοσταλ-γία γιά μιά κοινωνία ἰδανική ὅπου πραγματικά θά θέλαμε νά ζήσουμε αὐτό μᾶλ-λον ἀφορᾶ τήν παραδείσια κατάσταση τήν ἐποχή πού δέν ὑπῆρχε στό ἀνθρώπι-νο γένος ὀδύνη καί στεναγμός ἀλλά κοινωνία ἀγάπης μέ τόν Θεό καί τόν συνάν-θρωπο Κι ἐφrsquo ὅσον τό νά γυρίσουμε στό παρελθόν ἀποκλείεται ἀφοῦ ἀρνηθήκα-με τήν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ μοναδική μας ἐλπίδα εἶναι τό μέλλον τά ἔσχατα ἡ Βασι-λεία τῶν Οὐρανῶν Ἐπειδή ὅμως τήν Βασιλεία Του μᾶς κάλεσε ὁ Κύριος νά τήν προγευτοῦμε ἐπειδή μᾶς ζήτησε νά βιώσουμε τά ἔσχατα ἀπό τώρα ἄς ἐγκαταλείψουμε τήν πα-ρελθοντολογία κι ἄς χαροῦμε τό σήμερα εὐχαριστῶντας τόν Θεό πάντων ἕνεκεν ζῶντας εὐλογημένα κάθε στιγμή σά νά lsquoναι ἡ πρώτη κι ἡ τελευταία τῆς ὕπαρξής μας ἔχοντας νοσταλγία μόνο γιά τήν Βασιλεία τοῦ Θεοῦ γιά τόν Παράδεισο γιά τό πέρασμα ἀπό τόν θάνατο στήν Ζωή τήν ὄντως Ζωή πού εἶναι ὁ Χριστός μας Ἀμήν

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

Ἀποφθέγματα τῆς ἐρήμου

Ἀββᾶς Ἀντώνιος

Ἀπό τόν πλησίον μας προέρχεται ἡ ζωή καί ὁ θάνατος Γιατί ἂν κερδίσουμε τόν ἀδελφό μας κερδίζουμε τόν Θεόmiddot ἂν ὅμως τόν σκανδαλίσουμε ἁμαρτάνουμε στόν Χριστό Ἔρχεται καιρός πού οἱ ἄνθρωποι θά τρελαθοῦν καί ὅταν δοῦν κάποιον πού δέν εἶναι τρελός θά ξεσηκωθοῦν ἐναντίον του καί θὰ τοῦ ποῦν ldquoεἶσαι τρελόςrdquo ἐπειδή δέν εἶναι ὅμοιος μ᾽ αὐτούς ∆έν φοβᾶμαι πιά τόν Θεό ἀλλά τόν ἀγαπάω ldquoΓιατί ἡ ἀγάπη διώχνει τόν φόβοrdquo ( Ἰω 418) Ἐκεῖνος πού κτυπάει τήν μᾶζα τοῦ σιδήρου σκέπτεται πρῶτα τί θέλει νά φτιάξει δρεπάνι μαχαίρι τσεκούρι Ἔτσι κι ἐμεῖς πρέπει νά σκεπτόμαστε γιά ποιά ἀρετή παλεύουμε ὥστε νά μήν κοπιάζουμε μάταια

32

Ἀρχαγγέλων Λόγος

Ἱερός Ναός Ταξιαρχῶν Μοσχάτου Σύντομο ἱστορικό

Στέλιος Ντάντης ∆ρ Θεολογίας-ἱστορικός

Ἀ πό τήν ἐποχή τῆς γερμανικῆς κατοχῆς (1941-44) καί γιά κά-ποιες δεκαετίες οἱ ἐπιβάτες

τοῦ ἠλεκτρικοῦ σιδηροδρόμου περ-νῶντας ἀπrsquo τό καταπράσινο Μοσχᾶτο σταυροκοπιόνταν ἀντικρίζοντας μέσα στά πανέμορφα περιβόλια ἕνα μικρό ξωκλήσι Ἦταν οἱ Ταξιάρχες ἤ τό Ταξι-αρχάκι ὅπως τό ὀνομάτιζαν οἱ παλιοί Μοσχατιῶτες πού τήν παραμονή καί τήν μέρα τῆς γιορτῆς ξεκινοῦσαν ἀπό κάθε μεριά τῆς πόλης καί ἀκολουθῶν-

τας τά στενά μονοπάτια μέσα ἀπό καλ-λιέργειες ἔρχονταν νά προσκυνήσουν Μέσα σrsquo ἐκεῖνα τά περιποιημένα περι-βόλια λιγοστοί ἦταν οἱ γείτονες τῶν Ταξιαρχῶν πού ζοῦσαν τριγύρω σέ σκόρπιες ἀγροικίες κυρίως κτηματίες περιβολάρηδες λαχανικῶν μέ τά ὁποῖα τροφοδοτοῦσαν τήν λαχαναγορά τῶν Ἀθηνῶν (Βαρβάκειο)

Τό ἐκκλησάκι χτίστηκε στά 1943 μέσα στά δύσκολα χρόνια τῆς ξενικῆς κατο-χῆς Οἰκοδομήθη-κε σέ οἰκόπεδο

282 τετραγωνικῶν μέτρων πού πρό-σφερε ὁ Χρῆστος Μαστροσταμάτης καί στήν ἵδρυσή του πρωτοστάτησε ἡ γυναίκα του Στυλιανή μέ τόν γαμπρό

τους Γεώργιο Καζάλα ὁ ὁποῖος κίνησε τά νήματα γιά τήν κατασκευή Στήν προσπάθεια ἐκείνη συνεισφέρανε πρό-

θυμα οἱ γειτονικές οἰκογένειες πού οἱ ἀπόγονοί τους ζοῦν ἀνάμεσά μας Μπέλλου Λαλαούνη Καψίλη Κω-σταντάκη (Ροδίτη) Λεγάκη Καζάλα καί Μαστροσταμάτη Οἰκοδομικά ὑλικά δέν ὑπῆρχαν ἐ-κεῖνα τά δύσμοιρα χρόνια γιrsquo αὐτό προσφερθήκε ὁ κόσμος καί κουβάλησε πέτρες χῶμα ἄμμο ἀπrsquo τό ποτάμι τοῦ-βλα κεραμίδια ἤ πρόσφερε χρήματα

Τά ἐγκαίνια τῆς ἐκκκλησούλας ἔγιναν στίς 29 Ιουνίου 1943 μέρα τῆς γιορτῆς τῶν ἁγίων ἀποστόλων Πέτρου καί Παύλου Συνέχεια στό ἑπόμενο (Πρωτοδημοσιεύτηκε στά IΣTOPIKA TOY MOΣXATOY τ β΄ Μοσχᾶτο 2003 σσ 55-59)

33

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

Τά Νέα μας

τῆς Ζωοδόχου Πηγῆς καί τό ἀπόγευμα πήραμε τό πλοῖο τῆς ἐπιστροφῆς Στήν ἐκδρομή αὐτή ὅπως καί στήν ἐκ-δήλωση πού πραγματοποιήσαμε τήν ∆ευτέρα 31η Μαΐου στό Πνευματικό μας Κέντρο μᾶς δόθηκε μιά ἀκόμα εὐ-καιρία νά συσφίγξουμε τίς σχέσεις μας καί νά νοιώσουμε λίγο παραπάνω τήν αἴσθηση τῆς κοινότητας Ὅλες αὐτές τίς δραστηριότητες ὅπως καί τό κέρα-σμα μετά τήν Θεία Λειτουργία τῆς Κυ-ριακῆς θά πρέπει νά τά ἀντιμετωπί-ζουμε ὡς ἐκκλησιαστικά-κοινοτικά γε-γονότα κι ὄχι σάν ἁπλές κοινωνικές ἐκδηλώσεις Σέ καιρούς ἀφιλόξενους καί μοναχικούς καλούμεθα νά συσπει-ρωθοῦμε στήν ἐνορία μας νά νοιώσου-με πρόσωπα νά μοιραστοῦμε τήν κατή-χηση καί τήν ἐλπίδα μας

Πιστεύουμε ἀκράδαντα πώς τό μέλλον τῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας τόν 21ο αἰῶνα ἐξαρτᾶται ἄμεσα ἀπό τό ζωντά-νεμα τῆς κοινοτικῆς ζωῆς κατά τό Ἀποστολικό πρότυπο καί βέβαια τόν ἐπανευαγγελισμό τῶν συνανθρώπων μας Μέ τήν βοήθεια τοῦ Θεοῦ ἐλπίζουμε νά ἐργαστοῦμε ὅλοι πρός αὐτή τήν κατεύθυνση Ἀμήν

Μ έ ἐπιτυχία πραγματοποιήθηshyκε στίς 5 καί 6 Ἰουνίου ἡ ἐκshyδρομή τῆς ἐνορίας μας στήν

Ἄνδρο Με 74 ἀδελφούς καί ἀδελφές μας περάσαμε ἕνα εὐλογημένο κι

εὐχάριστο διήμερο στό πανέμορφο Κυ-κλαδονήσι Καταλύσαμε σέ ξενοδοχεῖο στό Γαύριο καί ἀπό ἐκεῖ τήν πρώτη ἡ-μέρα περιηγηθήκαμε στά μοναστήρια τῆς Ἀγίας Μαρίνας (ὅπου φυλάσσεται λείψανο τῆς Ἁγίας) καί τῆς Παναχράν-του (ἐδῶ βρίσκεται ἡ κάρα τοῦ Ἁγ Παντελεήμονα καί πλῆθος ἄλλων ἱερῶν λειψάνων) καί βέβαια στήν ὄμορφη χώρα τῆς Ἄνδρου Τήν Κυριακή λει-τουργηθήκαμε στήν γυναικεία Μονή

Ἱερά Μονή Παναχράντου

Ἡ χώρα τῆς Ἄνδρου ἀπό τήν Μονή Παναχράντου

Στήν πύλη τῆς Ἱ Μ Ζωοοδόχου Πηγῆς

34

Ἡ κρίση στήν οὐσία δέν εἶναι οἰκονομική ἀλλά κυρίως καί πρό παντός πνευματική καί αὐτή φέρνει καί οἰκονομική

καί πολιτική κρίση Αὐτό σημαίνει ὅτι ἡ ἀντιμετώπιση τῆς κρίσεως δέν γίνεται μέ οἰκονομικά μέσα καί πολιτικές πρακτι-κές ἀλλά μέ τήν ἀλλαγή τρόπου ζωῆς μέ τήν ἐπαναφορά τοῦ ἀνθρώπου στήν ὀλιγάρκεια τήν ἐγκράτεια τήν σωφροσύνη τήν ἀποφυγή τῆς ἀπληστίας καί τῆς ὑπερβολῆς

Ἡ ἄσκηση προβάλλει σήμερα ὡς ἐπιταγή ὡς προσπάθεια νά θεραπευθεῖ τό πάθος τῆς φιλαυτίας ἀπό τό ὁποῖο

προέρχονται τά πάθη τῆς φιληδονίας τῆς φιλοδοξίας καί τῆς φιλαργυρίας Ὁ εὐαγγελιστής Ἰωάννης τό περιγράφει αὐτό μέ πολλή σαφήνεια laquoπᾶν τό ἐν τῷ κόσμῳ ἡ ἐπιθυμία τῆς σαρκός καί ἡ ἐπιθυμία τῶν ὀφθαλμῶν καί ἡ ἀλαζονεία τοῦ βίου οὐκ ἔ-στιν ἐκ τοῦ πατρός ἄλλrsquo ἐκ τοῦ κόσμου ἐστίraquo (Α΄ Ἰω β 16)

Μητροπολίτης Ναυπάκτου καί Ἁγίου Βλασίου Ἱερόθεος Βλάχος

  • Τό Ψωμί13
  • Μίλτος Σαχτούρης (1919-2005) 13
  • Ἀββᾶς Ἀντώνιος 13
    • ltlt13 ASCII85EncodePages false13 AllowTransparency false13 AutoPositionEPSFiles true13 AutoRotatePages None13 Binding Left13 CalGrayProfile (Dot Gain 20)13 CalRGBProfile (sRGB IEC61966-21)13 CalCMYKProfile (US Web Coated 050SWOP051 v2)13 sRGBProfile (sRGB IEC61966-21)13 CannotEmbedFontPolicy Error13 CompatibilityLevel 1413 CompressObjects Tags13 CompressPages true13 ConvertImagesToIndexed true13 PassThroughJPEGImages true13 CreateJobTicket false13 DefaultRenderingIntent Default13 DetectBlends true13 DetectCurves 0000013 ColorConversionStrategy CMYK13 DoThumbnails false13 EmbedAllFonts true13 EmbedOpenType false13 ParseICCProfilesInComments true13 EmbedJobOptions true13 DSCReportingLevel 013 EmitDSCWarnings false13 EndPage -113 ImageMemory 104857613 LockDistillerParams false13 MaxSubsetPct 10013 Optimize true13 OPM 113 ParseDSCComments true13 ParseDSCCommentsForDocInfo true13 PreserveCopyPage true13 PreserveDICMYKValues true13 PreserveEPSInfo true13 PreserveFlatness true13 PreserveHalftoneInfo false13 PreserveOPIComments true13 PreserveOverprintSettings true13 StartPage 113 SubsetFonts true13 TransferFunctionInfo Apply13 UCRandBGInfo Preserve13 UsePrologue false13 ColorSettingsFile ()13 AlwaysEmbed [ true13 ]13 NeverEmbed [ true13 ]13 AntiAliasColorImages false13 CropColorImages true13 ColorImageMinResolution 30013 ColorImageMinResolutionPolicy OK13 DownsampleColorImages true13 ColorImageDownsampleType Bicubic13 ColorImageResolution 30013 ColorImageDepth -113 ColorImageMinDownsampleDepth 113 ColorImageDownsampleThreshold 15000013 EncodeColorImages true13 ColorImageFilter DCTEncode13 AutoFilterColorImages true13 ColorImageAutoFilterStrategy JPEG13 ColorACSImageDict ltlt13 QFactor 01513 HSamples [1 1 1 1] VSamples [1 1 1 1]13 gtgt13 ColorImageDict ltlt13 QFactor 01513 HSamples [1 1 1 1] VSamples [1 1 1 1]13 gtgt13 JPEG2000ColorACSImageDict ltlt13 TileWidth 25613 TileHeight 25613 Quality 3013 gtgt13 JPEG2000ColorImageDict ltlt13 TileWidth 25613 TileHeight 25613 Quality 3013 gtgt13 AntiAliasGrayImages false13 CropGrayImages true13 GrayImageMinResolution 30013 GrayImageMinResolutionPolicy OK13 DownsampleGrayImages true13 GrayImageDownsampleType Bicubic13 GrayImageResolution 30013 GrayImageDepth -113 GrayImageMinDownsampleDepth 213 GrayImageDownsampleThreshold 15000013 EncodeGrayImages true13 GrayImageFilter DCTEncode13 AutoFilterGrayImages true13 GrayImageAutoFilterStrategy JPEG13 GrayACSImageDict ltlt13 QFactor 01513 HSamples [1 1 1 1] VSamples [1 1 1 1]13 gtgt13 GrayImageDict ltlt13 QFactor 01513 HSamples [1 1 1 1] VSamples [1 1 1 1]13 gtgt13 JPEG2000GrayACSImageDict ltlt13 TileWidth 25613 TileHeight 25613 Quality 3013 gtgt13 JPEG2000GrayImageDict ltlt13 TileWidth 25613 TileHeight 25613 Quality 3013 gtgt13 AntiAliasMonoImages false13 CropMonoImages true13 MonoImageMinResolution 120013 MonoImageMinResolutionPolicy OK13 DownsampleMonoImages true13 MonoImageDownsampleType Bicubic13 MonoImageResolution 120013 MonoImageDepth -113 MonoImageDownsampleThreshold 15000013 EncodeMonoImages true13 MonoImageFilter CCITTFaxEncode13 MonoImageDict ltlt13 K -113 gtgt13 AllowPSXObjects false13 CheckCompliance [13 None13 ]13 PDFX1aCheck false13 PDFX3Check false13 PDFXCompliantPDFOnly false13 PDFXNoTrimBoxError true13 PDFXTrimBoxToMediaBoxOffset [13 00000013 00000013 00000013 00000013 ]13 PDFXSetBleedBoxToMediaBox true13 PDFXBleedBoxToTrimBoxOffset [13 00000013 00000013 00000013 00000013 ]13 PDFXOutputIntentProfile ()13 PDFXOutputConditionIdentifier ()13 PDFXOutputCondition ()13 PDFXRegistryName ()13 PDFXTrapped False1313 CreateJDFFile false13 Description ltlt13 ARA ltFEFF06270633062A062E062F0645002006470630064700200627064406250639062F0627062F0627062A002006440625064606340627062100200648062B062706260642002000410064006F00620065002000500044004600200645062A064806270641064206290020064406440637062806270639062900200641064A00200627064406450637062706280639002006300627062A0020062F0631062C0627062A002006270644062C0648062F0629002006270644063906270644064A0629061B0020064A06450643064600200641062A062D00200648062B0627062606420020005000440046002006270644064506460634062306290020062806270633062A062E062F062706450020004100630072006F0062006100740020064800410064006F006200650020005200650061006400650072002006250635062F0627063100200035002E0030002006480627064406250635062F062706310627062A0020062706440623062D062F062B002E0635062F0627063100200035002E0030002006480627064406250635062F062706310627062A0020062706440623062D062F062B002Egt13 BGR ltFEFF04180437043f043e043b043704320430043904420435002004420435043704380020043d0430044104420440043e0439043a0438002c00200437043000200434043000200441044a0437043404300432043004420435002000410064006f00620065002000500044004600200434043e043a0443043c0435043d04420438002c0020043c0430043a04410438043c0430043b043d043e0020043f044004380433043e04340435043d04380020043704300020043204380441043e043a043e043a0430044704350441044204320435043d0020043f04350447043004420020043704300020043f044004350434043f0435044704300442043d04300020043f043e04340433043e0442043e0432043a0430002e002000200421044a04370434043004340435043d043804420435002000500044004600200434043e043a0443043c0435043d044204380020043c043e0433043004420020043404300020044104350020043e0442043204300440044f0442002004410020004100630072006f00620061007400200438002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e00300020043800200441043b0435043404320430044904380020043204350440044104380438002egt13 CHS ltFEFF4f7f75288fd94e9b8bbe5b9a521b5efa7684002000410064006f006200650020005000440046002065876863900275284e8e9ad88d2891cf76845370524d53705237300260a853ef4ee54f7f75280020004100630072006f0062006100740020548c002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000204ee553ca66f49ad87248672c676562535f00521b5efa768400200050004400460020658768633002gt13 CHT ltFEFF4f7f752890194e9b8a2d7f6e5efa7acb7684002000410064006f006200650020005000440046002065874ef69069752865bc9ad854c18cea76845370524d5370523786557406300260a853ef4ee54f7f75280020004100630072006f0062006100740020548c002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000204ee553ca66f49ad87248672c4f86958b555f5df25efa7acb76840020005000440046002065874ef63002gt13 CZE ltFEFF005400610074006f0020006e006100730074006100760065006e00ed00200070006f0075017e0069006a007400650020006b0020007600790074007600e101590065006e00ed00200064006f006b0075006d0065006e0074016f002000410064006f006200650020005000440046002c0020006b00740065007200e90020007300650020006e0065006a006c00e90070006500200068006f006400ed002000700072006f0020006b00760061006c00690074006e00ed0020007400690073006b00200061002000700072006500700072006500730073002e002000200056007900740076006f01590065006e00e900200064006f006b0075006d0065006e007400790020005000440046002000620075006400650020006d006f017e006e00e90020006f007400650076015900ed007400200076002000700072006f006700720061006d0065006300680020004100630072006f00620061007400200061002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002000610020006e006f0076011b006a016100ed00630068002egt13 DAN ltFEFF004200720075006700200069006e0064007300740069006c006c0069006e006700650072006e0065002000740069006c0020006100740020006f007000720065007400740065002000410064006f006200650020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e007400650072002c0020006400650072002000620065006400730074002000650067006e006500720020007300690067002000740069006c002000700072006500700072006500730073002d007500640073006b007200690076006e0069006e00670020006100660020006800f8006a0020006b00760061006c0069007400650074002e0020004400650020006f007000720065007400740065006400650020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e0074006500720020006b0061006e002000e50062006e00650073002000690020004100630072006f00620061007400200065006c006c006500720020004100630072006f006200610074002000520065006100640065007200200035002e00300020006f00670020006e0079006500720065002egt13 DEU ltFEFF00560065007200770065006e00640065006e0020005300690065002000640069006500730065002000450069006e007300740065006c006c0075006e00670065006e0020007a0075006d002000450072007300740065006c006c0065006e00200076006f006e002000410064006f006200650020005000440046002d0044006f006b0075006d0065006e00740065006e002c00200076006f006e002000640065006e0065006e002000530069006500200068006f006300680077006500720074006900670065002000500072006500700072006500730073002d0044007200750063006b0065002000650072007a0065007500670065006e0020006d00f60063006800740065006e002e002000450072007300740065006c006c007400650020005000440046002d0044006f006b0075006d0065006e007400650020006b00f6006e006e0065006e0020006d006900740020004100630072006f00620061007400200075006e0064002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e00300020006f0064006500720020006800f600680065007200200067006500f600660066006e00650074002000770065007200640065006e002egt13 ESP ltFEFF005500740069006c0069006300650020006500730074006100200063006f006e0066006900670075007200610063006900f3006e0020007000610072006100200063007200650061007200200064006f00630075006d0065006e0074006f00730020005000440046002000640065002000410064006f0062006500200061006400650063007500610064006f00730020007000610072006100200069006d0070007200650073006900f3006e0020007000720065002d0065006400690074006f007200690061006c00200064006500200061006c00740061002000630061006c0069006400610064002e002000530065002000700075006500640065006e00200061006200720069007200200064006f00630075006d0065006e0074006f00730020005000440046002000630072006500610064006f007300200063006f006e0020004100630072006f006200610074002c002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000200079002000760065007200730069006f006e0065007300200070006f00730074006500720069006f007200650073002egt13 ETI ltFEFF004b00610073007500740061006700650020006e0065006900640020007300e4007400740065006900640020006b00760061006c006900740065006500740073006500200074007200fc006b006900650065006c007300650020007000720069006e00740069006d0069007300650020006a0061006f006b007300200073006f00620069006c0069006b0065002000410064006f006200650020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e00740069006400650020006c006f006f006d006900730065006b0073002e00200020004c006f006f0064007500640020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e00740065002000730061006100740065002000610076006100640061002000700072006f006700720061006d006d006900640065006700610020004100630072006f0062006100740020006e0069006e0067002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e00300020006a00610020007500750065006d006100740065002000760065007200730069006f006f006e00690064006500670061002e000d000agt13 FRA ltFEFF005500740069006c006900730065007a00200063006500730020006f007000740069006f006e00730020006100660069006e00200064006500200063007200e900650072002000640065007300200064006f00630075006d0065006e00740073002000410064006f00620065002000500044004600200070006f0075007200200075006e00650020007100750061006c0069007400e90020006400270069006d007000720065007300730069006f006e00200070007200e9007000720065007300730065002e0020004c0065007300200064006f00630075006d0065006e00740073002000500044004600200063007200e900e90073002000700065007500760065006e0074002000ea0074007200650020006f007500760065007200740073002000640061006e00730020004100630072006f006200610074002c002000610069006e00730069002000710075002700410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002000650074002000760065007200730069006f006e007300200075006c007400e90072006900650075007200650073002egt13 GRE ltFEFF03a703c103b703c303b903bc03bf03c003bf03b903ae03c303c403b5002003b103c503c403ad03c2002003c403b903c2002003c103c503b803bc03af03c303b503b903c2002003b303b903b1002003bd03b1002003b403b703bc03b903bf03c503c103b303ae03c303b503c403b5002003ad03b303b303c103b103c603b1002000410064006f006200650020005000440046002003c003bf03c5002003b503af03bd03b103b9002003ba03b103c42019002003b503be03bf03c703ae03bd002003ba03b103c403ac03bb03bb03b703bb03b1002003b303b903b1002003c003c103bf002d03b503ba03c403c503c003c903c403b903ba03ad03c2002003b503c103b303b103c303af03b503c2002003c503c803b703bb03ae03c2002003c003bf03b903cc03c403b703c403b103c2002e0020002003a403b10020005000440046002003ad03b303b303c103b103c603b1002003c003bf03c5002003ad03c703b503c403b5002003b403b703bc03b903bf03c503c103b303ae03c303b503b9002003bc03c003bf03c103bf03cd03bd002003bd03b1002003b103bd03bf03b903c703c403bf03cd03bd002003bc03b5002003c403bf0020004100630072006f006200610074002c002003c403bf002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002003ba03b103b9002003bc03b503c403b103b303b503bd03ad03c303c403b503c103b503c2002003b503ba03b403cc03c303b503b903c2002egt13 HEB ltFEFF05D405E905EA05DE05E905D5002005D105D405D205D305E805D505EA002005D005DC05D4002005DB05D305D9002005DC05D905E605D505E8002005DE05E105DE05DB05D9002000410064006F006200650020005000440046002005D405DE05D505EA05D005DE05D905DD002005DC05D405D305E405E105EA002005E705D305DD002D05D305E405D505E1002005D005D905DB05D505EA05D905EA002E002005DE05E105DE05DB05D90020005000440046002005E905E005D505E605E805D5002005E005D905EA05E005D905DD002005DC05E405EA05D905D705D4002005D105D005DE05E605E205D505EA0020004100630072006F006200610074002005D5002D00410064006F00620065002000520065006100640065007200200035002E0030002005D505D205E805E105D005D505EA002005DE05EA05E705D305DE05D505EA002005D905D505EA05E8002E05D005DE05D905DD002005DC002D005000440046002F0058002D0033002C002005E205D905D905E005D5002005D105DE05D305E805D905DA002005DC05DE05E905EA05DE05E9002005E905DC0020004100630072006F006200610074002E002005DE05E105DE05DB05D90020005000440046002005E905E005D505E605E805D5002005E005D905EA05E005D905DD002005DC05E405EA05D905D705D4002005D105D005DE05E605E205D505EA0020004100630072006F006200610074002005D5002D00410064006F00620065002000520065006100640065007200200035002E0030002005D505D205E805E105D005D505EA002005DE05EA05E705D305DE05D505EA002005D905D505EA05E8002Egt13 HRV (Za stvaranje Adobe PDF dokumenata najpogodnijih za visokokvalitetni ispis prije tiskanja koristite ove postavke Stvoreni PDF dokumenti mogu se otvoriti Acrobat i Adobe Reader 50 i kasnijim verzijama)13 HUN ltFEFF004b0069007600e1006c00f30020006d0069006e0151007300e9006701710020006e0079006f006d00640061006900200065006c0151006b00e90073007a00ed007401510020006e0079006f006d00740061007400e100730068006f007a0020006c006500670069006e006b00e1006200620020006d0065006700660065006c0065006c0151002000410064006f00620065002000500044004600200064006f006b0075006d0065006e00740075006d006f006b0061007400200065007a0065006b006b0065006c0020006100200062006500e1006c006c00ed007400e10073006f006b006b0061006c0020006b00e90073007a00ed0074006800650074002e0020002000410020006c00e90074007200650068006f007a006f00740074002000500044004600200064006f006b0075006d0065006e00740075006d006f006b00200061007a0020004100630072006f006200610074002000e9007300200061007a002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002c0020007600610067007900200061007a002000610074007400f3006c0020006b00e9007301510062006200690020007600650072007a006900f3006b006b0061006c0020006e00790069007400680061007400f3006b0020006d00650067002egt13 ITA ltFEFF005500740069006c0069007a007a006100720065002000710075006500730074006500200069006d0070006f007300740061007a0069006f006e00690020007000650072002000630072006500610072006500200064006f00630075006d0065006e00740069002000410064006f00620065002000500044004600200070006900f900200061006400610074007400690020006100200075006e00610020007000720065007300740061006d0070006100200064006900200061006c007400610020007100750061006c0069007400e0002e0020004900200064006f00630075006d0065006e007400690020005000440046002000630072006500610074006900200070006f00730073006f006e006f0020006500730073006500720065002000610070006500720074006900200063006f006e0020004100630072006f00620061007400200065002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000200065002000760065007200730069006f006e006900200073007500630063006500730073006900760065002egt13 JPN ltFEFF9ad854c18cea306a30d730ea30d730ec30b951fa529b7528002000410064006f0062006500200050004400460020658766f8306e4f5c6210306b4f7f75283057307e305930023053306e8a2d5b9a30674f5c62103055308c305f0020005000440046002030d530a130a430eb306f3001004100630072006f0062006100740020304a30883073002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000204ee5964d3067958b304f30533068304c3067304d307e305930023053306e8a2d5b9a306b306f30d530a930f330c8306e57cb30818fbc307f304c5fc59808306730593002gt13 KOR ltFEFFc7740020c124c815c7440020c0acc6a9d558c5ec0020ace0d488c9c80020c2dcd5d80020c778c1c4c5d00020ac00c7a50020c801d569d55c002000410064006f0062006500200050004400460020bb38c11cb97c0020c791c131d569b2c8b2e4002e0020c774b807ac8c0020c791c131b41c00200050004400460020bb38c11cb2940020004100630072006f0062006100740020bc0f002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e00300020c774c0c1c5d0c11c0020c5f40020c2180020c788c2b5b2c8b2e4002egt13 LTH ltFEFF004e006100750064006f006b0069007400650020016100690075006f007300200070006100720061006d006500740072007500730020006e006f0072011700640061006d00690020006b0075007200740069002000410064006f00620065002000500044004600200064006f006b0075006d0065006e007400750073002c0020006b00750072006900650020006c0061006200690061007500730069006100690020007000720069007400610069006b007900740069002000610075006b01610074006f00730020006b006f006b007900620117007300200070006100720065006e006700740069006e00690061006d00200073007000610075007300640069006e0069006d00750069002e0020002000530075006b0075007200740069002000500044004600200064006f006b0075006d0065006e007400610069002000670061006c006900200062016b007400690020006100740069006400610072006f006d00690020004100630072006f006200610074002000690072002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002000610072002000760117006c00650073006e0117006d00690073002000760065007200730069006a006f006d00690073002egt13 LVI ltFEFF0049007a006d0061006e0074006f006a00690065007400200161006f00730020006900650073007400610074012b006a0075006d00750073002c0020006c0061006900200076006500690064006f00740075002000410064006f00620065002000500044004600200064006f006b0075006d0065006e007400750073002c0020006b006100730020006900720020012b00700061016100690020007000690065006d01130072006f00740069002000610075006700730074006100730020006b00760061006c0069007401010074006500730020007000690072006d007300690065007300700069006501610061006e006100730020006400720075006b00610069002e00200049007a0076006500690064006f006a006900650074002000500044004600200064006f006b0075006d0065006e007400750073002c0020006b006f002000760061007200200061007400760113007200740020006100720020004100630072006f00620061007400200075006e002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002c0020006b0101002000610072012b00200074006f0020006a00610075006e0101006b0101006d002000760065007200730069006a0101006d002egt13 NLD (Gebruik deze instellingen om Adobe PDF-documenten te maken die zijn geoptimaliseerd voor prepress-afdrukken van hoge kwaliteit De gemaakte PDF-documenten kunnen worden geopend met Acrobat en Adobe Reader 50 en hoger)13 NOR ltFEFF004200720075006b00200064006900730073006500200069006e006e007300740069006c006c0069006e00670065006e0065002000740069006c002000e50020006f0070007000720065007400740065002000410064006f006200650020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e00740065007200200073006f006d00200065007200200062006500730074002000650067006e0065007400200066006f00720020006600f80072007400720079006b006b0073007500740073006b00720069006600740020006100760020006800f800790020006b00760061006c0069007400650074002e0020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e00740065006e00650020006b0061006e002000e50070006e00650073002000690020004100630072006f00620061007400200065006c006c00650072002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000200065006c006c00650072002000730065006e006500720065002egt13 POL ltFEFF0055007300740061007700690065006e0069006100200064006f002000740077006f0072007a0065006e0069006100200064006f006b0075006d0065006e007400f300770020005000440046002000700072007a0065007a006e00610063007a006f006e00790063006800200064006f002000770079006400720075006b00f30077002000770020007700790073006f006b00690065006a0020006a0061006b006f015b00630069002e002000200044006f006b0075006d0065006e0074007900200050004400460020006d006f017c006e00610020006f007400770069006500720061010700200077002000700072006f006700720061006d006900650020004100630072006f00620061007400200069002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002000690020006e006f00770073007a0079006d002egt13 PTB ltFEFF005500740069006c0069007a006500200065007300730061007300200063006f006e00660069006700750072006100e700f50065007300200064006500200066006f0072006d00610020006100200063007200690061007200200064006f00630075006d0065006e0074006f0073002000410064006f0062006500200050004400460020006d00610069007300200061006400650071007500610064006f00730020007000610072006100200070007200e9002d0069006d0070007200650073007300f50065007300200064006500200061006c007400610020007100750061006c00690064006100640065002e0020004f007300200064006f00630075006d0065006e0074006f00730020005000440046002000630072006900610064006f007300200070006f00640065006d0020007300650072002000610062006500720074006f007300200063006f006d0020006f0020004100630072006f006200610074002000650020006f002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002000650020007600650072007300f50065007300200070006f00730074006500720069006f007200650073002egt13 RUM ltFEFF005500740069006c0069007a00610163006900200061006300650073007400650020007300650074010300720069002000700065006e007400720075002000610020006300720065006100200064006f00630075006d0065006e00740065002000410064006f006200650020005000440046002000610064006500630076006100740065002000700065006e0074007200750020007400690070010300720069007200650061002000700072006500700072006500730073002000640065002000630061006c006900740061007400650020007300750070006500720069006f006100720103002e002000200044006f00630075006d0065006e00740065006c00650020005000440046002000630072006500610074006500200070006f00740020006600690020006400650073006300680069007300650020006300750020004100630072006f006200610074002c002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e00300020015f00690020007600650072007300690075006e0069006c006500200075006c0074006500720069006f006100720065002egt13 RUS ltFEFF04180441043f043e043b044c04370443043904420435002004340430043d043d044b04350020043d0430044104420440043e0439043a043800200434043b044f00200441043e043704340430043d0438044f00200434043e043a0443043c0435043d0442043e0432002000410064006f006200650020005000440046002c0020043c0430043a04410438043c0430043b044c043d043e0020043f043e04340445043e0434044f04490438044500200434043b044f00200432044b0441043e043a043e043a0430044704350441044204320435043d043d043e0433043e00200434043e043f0435044704300442043d043e0433043e00200432044b0432043e04340430002e002000200421043e043704340430043d043d044b04350020005000440046002d0434043e043a0443043c0435043d0442044b0020043c043e0436043d043e0020043e0442043a0440044b043204300442044c002004410020043f043e043c043e0449044c044e0020004100630072006f00620061007400200438002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e00300020043800200431043e043b043504350020043f043e04370434043d043804450020043204350440044104380439002egt13 SKY ltFEFF0054006900650074006f0020006e006100730074006100760065006e0069006100200070006f0075017e0069007400650020006e00610020007600790074007600e100720061006e0069006500200064006f006b0075006d0065006e0074006f0076002000410064006f006200650020005000440046002c0020006b0074006f007200e90020007300610020006e0061006a006c0065007001610069006500200068006f0064006900610020006e00610020006b00760061006c00690074006e00fa00200074006c0061010d00200061002000700072006500700072006500730073002e00200056007900740076006f00720065006e00e900200064006f006b0075006d0065006e007400790020005000440046002000620075006400650020006d006f017e006e00e90020006f00740076006f00720069016500200076002000700072006f006700720061006d006f006300680020004100630072006f00620061007400200061002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002000610020006e006f0076016100ed00630068002egt13 SLV ltFEFF005400650020006e006100730074006100760069007400760065002000750070006f0072006100620069007400650020007a00610020007500730074007600610072006a0061006e006a006500200064006f006b0075006d0065006e0074006f0076002000410064006f006200650020005000440046002c0020006b006900200073006f0020006e0061006a007000720069006d00650072006e0065006a016100690020007a00610020006b0061006b006f0076006f00730074006e006f0020007400690073006b0061006e006a00650020007300200070007200690070007200610076006f0020006e00610020007400690073006b002e00200020005500730074007600610072006a0065006e006500200064006f006b0075006d0065006e0074006500200050004400460020006a00650020006d006f0067006f010d00650020006f0064007000720065007400690020007a0020004100630072006f00620061007400200069006e002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000200069006e0020006e006f00760065006a01610069006d002egt13 SUO ltFEFF004b00e40079007400e40020006e00e40069007400e4002000610073006500740075006b007300690061002c0020006b0075006e0020006c0075006f00740020006c00e400680069006e006e00e4002000760061006100740069007600610061006e0020007000610069006e006100740075006b00730065006e002000760061006c006d0069007300740065006c00750074007900f6006800f6006e00200073006f00700069007600690061002000410064006f0062006500200050004400460020002d0064006f006b0075006d0065006e007400740065006a0061002e0020004c0075006f0064007500740020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e00740069007400200076006f0069006400610061006e0020006100760061007400610020004100630072006f0062006100740069006c006c00610020006a0061002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030003a006c006c00610020006a006100200075007500640065006d006d0069006c006c0061002egt13 SVE ltFEFF0041006e007600e4006e00640020006400650020006800e4007200200069006e0073007400e4006c006c006e0069006e006700610072006e00610020006f006d002000640075002000760069006c006c00200073006b006100700061002000410064006f006200650020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e007400200073006f006d002000e400720020006c00e4006d0070006c0069006700610020006600f60072002000700072006500700072006500730073002d007500740073006b00720069006600740020006d006500640020006800f600670020006b00760061006c0069007400650074002e002000200053006b006100700061006400650020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e00740020006b0061006e002000f600700070006e00610073002000690020004100630072006f0062006100740020006f00630068002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e00300020006f00630068002000730065006e006100720065002egt13 TUR ltFEFF005900fc006b00730065006b0020006b0061006c006900740065006c0069002000f6006e002000790061007a006401310072006d00610020006200610073006b013100730131006e006100200065006e0020006900790069002000750079006100620069006c006500630065006b002000410064006f006200650020005000440046002000620065006c00670065006c0065007200690020006f006c0075015f007400750072006d0061006b0020006900e70069006e00200062007500200061007900610072006c0061007201310020006b0075006c006c0061006e0131006e002e00200020004f006c0075015f0074007500720075006c0061006e0020005000440046002000620065006c00670065006c0065007200690020004100630072006f006200610074002000760065002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000200076006500200073006f006e0072006100730131006e00640061006b00690020007300fc007200fc006d006c00650072006c00650020006100e70131006c006100620069006c00690072002egt13 UKR ltFEFF04120438043a043e0440043804410442043e043204430439044204350020044604560020043f043004400430043c043504420440043800200434043b044f0020044104420432043e04400435043d043d044f00200434043e043a0443043c0435043d044204560432002000410064006f006200650020005000440046002c0020044f043a04560020043d04300439043a04400430044904350020043f045604340445043e0434044f0442044c00200434043b044f0020043204380441043e043a043e044f043a04560441043d043e0433043e0020043f0435044004350434043404400443043a043e0432043e0433043e0020043404400443043a0443002e00200020042104420432043e04400435043d045600200434043e043a0443043c0435043d0442043800200050004400460020043c043e0436043d04300020043204560434043a0440043804420438002004430020004100630072006f006200610074002004420430002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002004300431043e0020043f04560437043d04560448043e04570020043204350440044104560457002egt13 ENU (Use these settings to create Adobe PDF documents best suited for high-quality prepress printing Created PDF documents can be opened with Acrobat and Adobe Reader 50 and later)13 gtgt13 Namespace [13 (Adobe)13 (Common)13 (10)13 ]13 OtherNamespaces [13 ltlt13 AsReaderSpreads false13 CropImagesToFrames true13 ErrorControl WarnAndContinue13 FlattenerIgnoreSpreadOverrides false13 IncludeGuidesGrids false13 IncludeNonPrinting false13 IncludeSlug false13 Namespace [13 (Adobe)13 (InDesign)13 (40)13 ]13 OmitPlacedBitmaps false13 OmitPlacedEPS false13 OmitPlacedPDF false13 SimulateOverprint Legacy13 gtgt13 ltlt13 AddBleedMarks false13 AddColorBars false13 AddCropMarks false13 AddPageInfo false13 AddRegMarks false13 ConvertColors ConvertToCMYK13 DestinationProfileName ()13 DestinationProfileSelector DocumentCMYK13 Downsample16BitImages true13 FlattenerPreset ltlt13 PresetSelector MediumResolution13 gtgt13 FormElements false13 GenerateStructure false13 IncludeBookmarks false13 IncludeHyperlinks false13 IncludeInteractive false13 IncludeLayers false13 IncludeProfiles false13 MultimediaHandling UseObjectSettings13 Namespace [13 (Adobe)13 (CreativeSuite)13 (20)13 ]13 PDFXOutputIntentProfileSelector DocumentCMYK13 PreserveEditing true13 UntaggedCMYKHandling LeaveUntagged13 UntaggedRGBHandling UseDocumentProfile13 UseDocumentBleed false13 gtgt13 ]13gtgt setdistillerparams13ltlt13 HWResolution [2400 2400]13 PageSize [612000 792000]13gtgt setpagedevice13

Page 27: ΑΡΧΑΓΓΕΛΩΝ ΛΟΓΟΣ καλοκαιρι 2010

27

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

τοῦ Χριστοῦ ἀντίκρυ μας Οἱ Ὁδῖτες βλέπεις μετροῦν τόν κόσμο μrsquo ἀγκαλιές καί χαμόγελα ἔτσι πού δέν ἀγοράζεται ποτέ ἡ ἐλπίδα τους οὔτε πουλιέται Μοναχά μοιράζεται καί ὅταν λιγοστεύει τῆς δίνει Λόγο ὁ οὐρανός νά πορεύεται Γιrsquo αὐτό οἱ χριστιανοί δέ νοιώθουν μόνοι μά προσεύχονται γιά τήν μοναξιά πού βασιλεύ-ει στίς ψυχές τῶν ἀνθρώπων

Μόνο αὐτή τήν μέρα ἔχω κι εἶναι ὅτι ἔχω τούτη ἡ μέρα Κι ἄν μέ ρωτήσεις θά σοῦ πῶ πώς θέλω νά μαι μέ ἐτούτους τούς τρελούς τούς Ὁδῖτες πού λένε laquoταξίδιraquo τήν ζωή καί ∆ρόμο τόν Θεό τους πού ἔχουν γιά Θεό Ἐκεῖνον πού ἔκλαψε γιrsquo αὐ-τούς καί πού χαμογελοῦσε στά παιδιά Ἐκεῖνον πού ἔβαλε πάνω ἀπό τίς ἔνθεες αὐταπάτες τῶν νόμων καί τίς ἐπηρμένες πολιτικῶς ὀρθές διακηρύξεις τήν Ἀγάπη Θέλω νά πορευτῶ μέ λογισμό καί μrsquo ὄνειρο τόν δρόμο τόν λιγότερο ταξιδεμένο μέ Πνεῦμα καί Ἀλήθεια πεινῶντας καί διψῶντας τήν δικαιοσύνη μέ ἔρωτα γιά τήν ζωή πού νά μήν τήν ἀφήσω νά τελειώσει ποτέ καί λέω νrsquo ἀφήσω τίς ἦττες καί τίς κρίσεις γιά ἐκείνους πού ὀνειρευτῆκαν ἕνα καθωσπρέπει ἐξοχικό μία δόξα ἀ-δειανή κι ἕνα αὐτοκίνητο ἀκριβό γιά μέσ τήν πόλη

ΥΓ Ξέρω θά πεῖς πώς κάποιοι ἀπό ἐμᾶς ἔπραξαν τ ἀντίθετα στό διάβα τοῦ χρό-νου Ὑπηρέτησαν τίς ἐξουσίες σαγηνεύτηκαν ἀπό τήν δόξα καί τόν πλοῦτο ξέ-χασαν τόν λόγο τῆς Ἀγάπης φανατίστηκαν καί πρόδωσαν τόν λόγο τοῦ Χρι-στοῦ Κι ἄλλοι πάλι συγκρότησαν Ἱερές Ἐξετάσεις πολεμικές ἐπιχειρήσεις καί ἐξοντώσεις ἀντιπάλων ∆ίκιο ἔχεις μά ἐγώ σοῦ μιλάω γιά ὅσους ποθοῦν τόν δρό-μο Του ν ἀκολουθήσουν τούς Ὁδῖτες

Ὁδῖτες Ἐτσι ὀνομάζονταν τά πρῶτα χρόνια οἱ Χριστιανοί Ἡ ὀνομασία laquoΧριστιανόςraquo δόθηκε γιά πρώτη φορά στήν Ἀντιόχεια

∆έν γνωρίζεις ὅτι ἀποδημία εἶναι ὁ παρών βίος Νομίζεις πώς εἶσαι πολίτης

Ὁδίτης εἶσαι ὄχι πολίτης ἀλλ ὁδίτης εἶσαι καί ὁδοιπόρος Μήν πεῖς ἔχω αὐτή ἤ τήν ἄλλη πόλη ∆έν ἔχεις πόλη Ἡ πόλη εἶναι ἐπάνω

Ὅλα τά παρόντα εἶναι δρόμος Πανδοχεῖο εἶναι ὁ βίος Ἄγνωστη ἡ ἔξοδος ἄστατη ἡ κτίση

Τί μανιάζεις γιά τά σκοτάδια τοῦ κόσμου Γιατί ἀφήνοντας τήν ἀλήθεια τρέχεις πίσω ἀπό τίς σκιές

Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος

28

Ἡ laquoμνήμη τοῦ θανάτουraquo γιά τήν ὁποία μιλοῦν οἱ Πατέρες τῆς Ἐκκλησί-ας ὡς κινητήρια δύναμη ἀφύπνισης τοῦ ἑαυτοῦ μας τοῦτες τίς μέρες εἶναι καθημερινότητά μου Ὄχι γιατί ἀσκήθηκα πνευματικά ἤ ὑπερέ-

βαλα στήν προσευχή Ἡ χλιαρότητα πού μέ διέκρινε αὐτή καί ὑπερίσχυε Ἡ περί-οδος πού πέρασε ἦταν ἤρεμη χωρίς μεγάλες διακυμάνσεις Μέχρι πού ξαφνικά μαθαίνεις κάτι κι ἔρχονται τά πάνω κάτω - Ξέρετε ἡ μητέρα σας ἔχει καρκίνο Εἶναι λίγο ἐπιθετικούλης στό εἶδος του ἀλ-λά θά τόν παλέψουμε Εἶναι βέβαια καί τό προβληματάκι τῆς καρδιᾶς της πού διαπιστώθηκε ἀλλά μήν ἀπογοητεύεστε θά κάνουμε τό καλύτεροhellip laquoἘπιθετικούλης προβληματάκι ζωούλαraquohellip ὅλα μικρά καί σχετικά Χρησι-μοποιοῦμε ὑποκοριστικά γιά νά τονίσουμε ἀκόμα περισσότερο τήν μετριότητα πού ἔχουμε υἱοθετήσει στόν τρόπο πού ζοῦμε Λίγη ζωή λίγη χαρά λίγη ἀγάπη λίγος Θεόςhellip

Καί ἔρχονται αὐτές οἱ στιγμές πού ὁ καθένας μας ἀξιολογεῖ τά πράγματα ἀλλιῶς Πού θυμᾶται πώς αὐτό τό δῶρο τό μεγαλύτερο ἀπrsquo ὅλα τό δῶρο τῆς ζω-ῆς ἔχει κι αὐτό ἡμερομηνία λήξης Σκέφτεται τότε πώς δέν ἀξίζει νά τό ζεῖ μέτρια νά χάνει τίς στιγμές μέσα στό ἄγχος καί στήν γκρίνια τῆς καθημερινότητας Τότε θέλοντας καί μή νοιώθεις νά γίνεται πράξη τό laquoἀδιαλείπτως προσεύ-

χεσθαιraquo πού ἀναφέρει ὁ Ἀπόστολος Παῦλος Στρέφεις τά μά-τια τῆς ψυχῆς πρός τόν Θεό κι ἀφοῦ διαπιστώσεις πόσο λίγος εἶσαι γιά νά τά φέρεις ὅλα εἰς πέρας ὅπως νόμιζες ὅτι μπορεῖς ταπεινώνεσαι καί ζητᾶς βοήθεια καί ἔλεος καί ἀγάπη Καί ὕστερα ἀκολουθεῖ ἐκεῖνο τό laquo ἐν παντί εὐχαριστεῖτεraquo στό ὁποῖο μέχρι τώρα δέν ἔδινες καί ἰδιαίτερη σημασία Εἴτε γιατί κάποια πράγματα τά θεωροῦσες δεδομένα εἴτε γιατί νόμιζες πώς θά σοῦ ἀνήκουν πάντα Κι ἐνῶ πασχίζεις στήν καθημερι-νότητα γιά τό ἑπόμενο ὑλικό ἀγαθό πού ἔβαλες στό μάτι ἤ γιά κάποιο τοῦβλο παραπάνω στή νέα οἰκοδομή ἤ ἀκόμα

γιατί δέν μπορεῖς νrsquo ἀποκτήσεις κάτι ἀπό τά παραπάνω ἔχεις χάσει ἤδη τόσα πολλά Ἔχασες χωρίς νά δώσεις τήν παραμικρή σημασία τίς μυρωδιές τῆς ἄνοι-ξης τά ἀπίστευτα χρώματα τῶν λουλουδιῶν τό τραγούδι τοῦ κότσυφα τά ὄμορ-φα βράδια πού σέ βάζουν σιγά-σιγά στήν ἀνεμελιά τοῦ καλοκαιριοῦ

Ξεχνᾶς νrsquo ἀφιερώσεις χρόνο στούς ἀγαπημένους λές καί θά τούς ἔχεις γιά πάντα διαθέσιμους Πνιγμένος στίς μέριμνες χάνεις τήν διάθεση νά μοιραστεῖς στιγμές νrsquo ἀνταλλάξεις συναισθήματα νά δώσεις ἀγάπη

Ἀρχαγγέλων Λόγος

Ἀνατροπή Παρασκευή Ἐξάρχου

29

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

Κι ἔρχεται καί σέ βρίσκει ἡ φθορά ἡ ἀρρώστια ὁ θάνατος Καί συνειδη-τοποιεῖς πώς εἶσαι τελείως ἀπροετοίμαστος Τόσο καιρό τό ἀπωθοῦσες καί μπο-ρεῖ- μεταξύ μας- νά χτύπαγες καί κανένα ξύλο Ἡ ἀπώθηση εἶναι ἐπακόλουθο τῆς ἀμάθειας τῆς ἀκατηχησίας Ἀλλά καί τῆς μή ἀποδοχῆς κατά βάθος τοῦ γεγονό-τος τῆς Ἀνάστασης Ἴσως νά εἶναι καί βολικό νά ἐπιμένουμε στήν ἀντίληψη τοῦ laquoὅλα ἐδῶ τελειώνουνraquo καί νά παραμένουμε στήν κλάψα μας Βλέπεις ἄν ἀποδε-χτοῦμε οὐσιαστικά πώς ὁ βίος δέν τελειώνει ὁριστικά μέ τόν θάνατο ἀλλά δοῦμε τόν θάνατο σάν πέρασμα σάν ἀρχή σάν νίκη σάν ζωή τότε θά πρέπει νrsquo ἀναθε-ωρήσουμε ἐντελῶς τήν στάση ζωῆς μας τόν τρόπο σκέψης μας τίς συμπεριφορές μας Νά βάλουμε τήν δοξολογία στήν ζωή μας Νά δοῦμε τίς δυσκολίες ὡς παι-δαγωγικές δοκιμασίες Ἄλλωστε ὁ Ἀπόστολος τῶν Ἐθνῶν μᾶς θυμίζει πώς laquoἡ δύ-ναμις ἐν ἀσθενείᾳ τελειοῦταιraquo

∆ύσκολα τά πράγματα μανούλα Ἐγώ νιώθω ἀδύναμη καί τό καταθέτω Καί καθώς προσεύχομαι συμπληρώνω στήν προσευχή μου αὐτό πού ὑπέροχα λέει ὁ Παρακλητικός Κανόνας ἐγώ σοῦ ζητῶ ὅμως Ἐσύ πρᾶξε laquo πρός τό συμφέ-ρον τῆς αἰτήσεώς raquo μου ΑΜΗΝ

Ὁ κόσμος σκλήρανε πολύ

Γιῶργος Θεοτοκᾶς Ἀσθενεῖς καί ὁδοιπόροι ἐκδ Ἑστία

Ὁ κόσμος σκλήρανε πολύ σκλήρανε ξεράθηκε και ἄδειασε Πέρασε τά ὅρια Μικρές καλοσύνες ἐδῶ κι ἐκεῖ ἕνας Χριστιανός πάντα ὑπάρχει τρόπος νά

προσφέρει μά ὁ κόσμος δέν σώζεται πιά Ὁ κόσμος αὐτός χάθηκε ὅποιος ἔχει τά μάτια ἀνοιχτά τό βλέπει καί τό παίρνει ἀπόφαση μιά γιά πάντα Χάθηκε μές στήν ἀλαζονεία τῶν ἐπιστημῶν του μές στήν ἀπανθρωπιά τῶν μηχανῶν του μές στήν φρενίτιδά του πού τήν λέει πρόοδο στό ἀέναο στριφογύρισμά του στό κε-νό δίχως ἕρμα δίχως σκοπό Ὁ δύστηνος πλανήτης κλονίστηκε ἀνεπανόρθωτα ἔ-χασε τήν ἰσορροπία του ∆έν τόν αἰσθάνεσαι νά τρικλίζει κάτω ἀπ τά πόδια σου

Ἄ ς πασχίσουμε ἐμεῖς πού μένουμε ἐδῶ νά πλησιάσουμε ὅσο ἀντέχουμε τό Ἐπέκεινα καί ἄς προσευχόμαστε γιά τόν κόσμο πού σέρνεται ἀκράτητος

ἀπό τήν ἴδια δαιμονική ὁρμή του πρός τήν τελική του συντριβή Μερικοί θά βλέ-πουν τοῦτον ἐδῶ τόν ἀναμμένο φάρο μας μοῦ φτάνει ἐμένα ἕνας τέτοιος προορι-σμός Ἐνῶ ὁ κόσμος θά σβήνει ὁ φάρος θά φωτίζει ἀκόμα τίς ὕστατες στιγμές του θά σώζει ὡς τό τέλος μερικές ψυχές ∆έν ἐλπίζω πιά ἄλλο τίποτα

30

Κ αθώς θεριεύει τό θέρος καί ἡ φύση ντύνεται τά χρυσᾶ της νοσταλγία πλημμυρίζει τήν σκέψη μας νοσταλγία γιορτινή ἀπό τά παιδικά μας χρό-νια πού προσγειώθηκαν ἀπότομα ἀπό τήν πραγματικότητα τοῦ κόσμου

τούτου Οἱ κῆποι ὁλάνθιστοι γεμᾶτοι τριαντάφυλλα φίσκα ἀπό τό παιδομάνι οἱ χωματόδρομοι κι ἡ εὐωδία ἀπό τά νυχτολούλουδα νά διεγείρει τήν ὄσφρηση Ὀρ-θάνοιχτες οἱ πόρτες τῶν σπιτιῶν οἱ οἰκογένειες νά δειπνίζουν στίς βεράντες καί τά ραδιόφωνα νά γεμίζουν μέ μελωδίες τήν ἥσυχη γειτονιά Μνῆμες τῆς παιδικῆς ἡλικίας χρόνια ἀνέμελα κι ἀφελῆ τότε πού νομίζαμε ὅτι ὁ βίος θά lsquoναι παιχνίδι τότε πού θαρρούσαμε ὅτι στόν παράδεισο θά ζήσουμε Μεγαλώσαμε μέ τόν ἦχο τῶν οἰκοδομῶν στά αὐτιά μας ἕνας διαρκής θόρυ-βος στήν ἐφηβεία μας μπετονιέρες κι αὐτοκίνητα πού διαρκῶς αὐξάνονταν Βλέ-παμε ἀμήχανα τίς γειτονιές νά ἐξαφανίζονται τά δέντρα νά κόβονται τίς ταπει-νές μά ἀνθρώπινες μονοκατοικίες νά γκρεμίζονται μαζί μέ χιλιάδες ἀναμνήσεις Γενιές τῆς ἀντιπαροχῆς τῆς πολυκατοικίας τῶν χαμηλοτάβανων διαμερισμάτων - κουτιῶν τῆς ἀπρόσωπης συγκατοίκησης Χάσαμε τούς γειτόνους μας καί μαζί

τήν ἀνθρωπιά μας Ἤμασταν κοινωνικοί καί φι-λόξενοι καί γίναμε καχύποπτοι καί ἀπόμακροι Οἱ ὀλιγοπρόσωπες γειτονιές γέμισαν μέ ἀνθρώ-πους ξένους μεταξύ τους πού δέν ἔχουν καμμιά ὄρεξη νά γνωριστοῦν νά κοιταχτοῦν στά μάτια νά καλημεριστοῦν νά ἀνταλλάξουν ἐπισκέψεις καί χαμόγελα Εἴχαμε τό θλιβερό προνόμιο νά ζήσουμε τήν πα-ρακμή τῆς πόλης στήν ἐξέλιξή της Εἴδαμε τούς μικρούς παραδείσους μας νά μεταβάλλονται σέ

γκρίζα κακόγουστα κτίρια τίς ἀλάνες πού ματώναμε τά πόδια μας νά γίνονται ὄγκοι ἀπό μπετόν Πρίν προλάβουμε νά ἀποστηθίσουμε τό laquoἈθῆνα διαμαντόπε-τρα στῆς γῆς τό δαχτυλίδιraquo πνιγήκαμε στή μυρωδιά τοῦ νέφους καί ντραπήκαμε πού εἴμαστε Ἀθηναῖοι Ὅλοι νοσταλγοῦμε τό παρελθόν Μεγαλώνουμε καί διαρκῶς διαπιστώνου-με πώς laquoκάθε πέρυσι καί καλύτεραraquo Τά χρόνια περνοῦν καί ὅλο ἀναφερόμαστε σέ παλαιότερες ἐποχές ἀναπολοῦμε τά παλιά καί συγκινούμεθα μέ τραγούδια μέ κείμενα καί μέ ταινίες πού περιγράφουν τήν παλιά Ἑλλάδα τόν κόσμο πού ἔφυ-γε Ζοῦμε τήν παρακμή τοῦ σύγχρονου πολιτισμοῦ ἀνίκανοι νά ἀντιδράσουμε καί ὅλο μιλᾶμε γιά τά παλιά Νοιώθουμε ἄγχος γιά τήν ἐγκληματικότητα καί τήν οἰκονομική κρίση θλιβόμαστε πού κινδυνεύουμε νά χάσουμε τήν εὐδαιμονία μας Εἶναι φυσιολογική ἡ ἀντίδραση αὐτή μά ἄν ἀφήσουμε τόν συναισθηματισμό στήν ἄκρη καί σκεφτοῦμε τό παρελθόν μέσα ἀπό τό πρῖσμα τῆς ἱστορίας θά δια-πιστώσουμε πώς δύσκολα θά διαλέγαμε μιά ἄλλη χρονική περίοδο γιά νά ζήσου-με

Νοσταλγία π Χριστόδουλος Μπίθας

Ἀρχαγγέλων Λόγος

31

Ὅπου κι ἄν ἀνατρέξουμε πίσω στόν χρόνο βλέπουμε παντοῦ καί πάντα νά βασιλεύει ὁ πόνος Πόλεμοι κι ἐμφύλιοι ἀλληλοσπαραγμοί σκλαβιά καί πεῖνα φτώχεια κι ἀδικία σημαδεύουν τήν ἱστορία τῆς ἀνθρωπότητος Μπορεῖ νά ὑπῆρ-ξαν πιό ἔνθεοι πολιτισμοί ἀπό αὐτόν πού διανύουμε τώρα μά ἡ ἁμαρτία πάντα ἴδια εἶναι στό διάβα τῶν αἰώνων Μπορεῖ νά νοσταλγοῦμε τήν λαμπρή περίοδο τοῦ Βυζαντίου ἤ ἀκομα καί τήν ἔνδοξη ἑλληνική ἀρχαιότητα ἀλλά τό σίγουρο εἶναι ὅτι δέν θά θέλαμε νά ζήσουμε ἐχθρικές σφαγές πολέμους κι ἐπιδημίες οὔτε νά εἴμαστε δοῦλοι ἐκεῖνες τίς ἐποχές οὔτε νά πεθαίνουμε ἀπό μιά ἁπλῆ γρίπη ἐ-πειδή ἡ ἰατρική ἐπιστήμη δέν εἶχε ἀκόμα ἐξελιχθεῖ ∆ύσκολος ἦταν πάντα ὁ βίος Πλαστή ἡ ὀνειροπόληση γιά τό παρελθόν ψευδαίσθηση γιά νά ξεφύγουμε ἀπό τήν πραγματικότητα Κι ἄν ὑπάρχει νοσταλ-γία γιά μιά κοινωνία ἰδανική ὅπου πραγματικά θά θέλαμε νά ζήσουμε αὐτό μᾶλ-λον ἀφορᾶ τήν παραδείσια κατάσταση τήν ἐποχή πού δέν ὑπῆρχε στό ἀνθρώπι-νο γένος ὀδύνη καί στεναγμός ἀλλά κοινωνία ἀγάπης μέ τόν Θεό καί τόν συνάν-θρωπο Κι ἐφrsquo ὅσον τό νά γυρίσουμε στό παρελθόν ἀποκλείεται ἀφοῦ ἀρνηθήκα-με τήν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ μοναδική μας ἐλπίδα εἶναι τό μέλλον τά ἔσχατα ἡ Βασι-λεία τῶν Οὐρανῶν Ἐπειδή ὅμως τήν Βασιλεία Του μᾶς κάλεσε ὁ Κύριος νά τήν προγευτοῦμε ἐπειδή μᾶς ζήτησε νά βιώσουμε τά ἔσχατα ἀπό τώρα ἄς ἐγκαταλείψουμε τήν πα-ρελθοντολογία κι ἄς χαροῦμε τό σήμερα εὐχαριστῶντας τόν Θεό πάντων ἕνεκεν ζῶντας εὐλογημένα κάθε στιγμή σά νά lsquoναι ἡ πρώτη κι ἡ τελευταία τῆς ὕπαρξής μας ἔχοντας νοσταλγία μόνο γιά τήν Βασιλεία τοῦ Θεοῦ γιά τόν Παράδεισο γιά τό πέρασμα ἀπό τόν θάνατο στήν Ζωή τήν ὄντως Ζωή πού εἶναι ὁ Χριστός μας Ἀμήν

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

Ἀποφθέγματα τῆς ἐρήμου

Ἀββᾶς Ἀντώνιος

Ἀπό τόν πλησίον μας προέρχεται ἡ ζωή καί ὁ θάνατος Γιατί ἂν κερδίσουμε τόν ἀδελφό μας κερδίζουμε τόν Θεόmiddot ἂν ὅμως τόν σκανδαλίσουμε ἁμαρτάνουμε στόν Χριστό Ἔρχεται καιρός πού οἱ ἄνθρωποι θά τρελαθοῦν καί ὅταν δοῦν κάποιον πού δέν εἶναι τρελός θά ξεσηκωθοῦν ἐναντίον του καί θὰ τοῦ ποῦν ldquoεἶσαι τρελόςrdquo ἐπειδή δέν εἶναι ὅμοιος μ᾽ αὐτούς ∆έν φοβᾶμαι πιά τόν Θεό ἀλλά τόν ἀγαπάω ldquoΓιατί ἡ ἀγάπη διώχνει τόν φόβοrdquo ( Ἰω 418) Ἐκεῖνος πού κτυπάει τήν μᾶζα τοῦ σιδήρου σκέπτεται πρῶτα τί θέλει νά φτιάξει δρεπάνι μαχαίρι τσεκούρι Ἔτσι κι ἐμεῖς πρέπει νά σκεπτόμαστε γιά ποιά ἀρετή παλεύουμε ὥστε νά μήν κοπιάζουμε μάταια

32

Ἀρχαγγέλων Λόγος

Ἱερός Ναός Ταξιαρχῶν Μοσχάτου Σύντομο ἱστορικό

Στέλιος Ντάντης ∆ρ Θεολογίας-ἱστορικός

Ἀ πό τήν ἐποχή τῆς γερμανικῆς κατοχῆς (1941-44) καί γιά κά-ποιες δεκαετίες οἱ ἐπιβάτες

τοῦ ἠλεκτρικοῦ σιδηροδρόμου περ-νῶντας ἀπrsquo τό καταπράσινο Μοσχᾶτο σταυροκοπιόνταν ἀντικρίζοντας μέσα στά πανέμορφα περιβόλια ἕνα μικρό ξωκλήσι Ἦταν οἱ Ταξιάρχες ἤ τό Ταξι-αρχάκι ὅπως τό ὀνομάτιζαν οἱ παλιοί Μοσχατιῶτες πού τήν παραμονή καί τήν μέρα τῆς γιορτῆς ξεκινοῦσαν ἀπό κάθε μεριά τῆς πόλης καί ἀκολουθῶν-

τας τά στενά μονοπάτια μέσα ἀπό καλ-λιέργειες ἔρχονταν νά προσκυνήσουν Μέσα σrsquo ἐκεῖνα τά περιποιημένα περι-βόλια λιγοστοί ἦταν οἱ γείτονες τῶν Ταξιαρχῶν πού ζοῦσαν τριγύρω σέ σκόρπιες ἀγροικίες κυρίως κτηματίες περιβολάρηδες λαχανικῶν μέ τά ὁποῖα τροφοδοτοῦσαν τήν λαχαναγορά τῶν Ἀθηνῶν (Βαρβάκειο)

Τό ἐκκλησάκι χτίστηκε στά 1943 μέσα στά δύσκολα χρόνια τῆς ξενικῆς κατο-χῆς Οἰκοδομήθη-κε σέ οἰκόπεδο

282 τετραγωνικῶν μέτρων πού πρό-σφερε ὁ Χρῆστος Μαστροσταμάτης καί στήν ἵδρυσή του πρωτοστάτησε ἡ γυναίκα του Στυλιανή μέ τόν γαμπρό

τους Γεώργιο Καζάλα ὁ ὁποῖος κίνησε τά νήματα γιά τήν κατασκευή Στήν προσπάθεια ἐκείνη συνεισφέρανε πρό-

θυμα οἱ γειτονικές οἰκογένειες πού οἱ ἀπόγονοί τους ζοῦν ἀνάμεσά μας Μπέλλου Λαλαούνη Καψίλη Κω-σταντάκη (Ροδίτη) Λεγάκη Καζάλα καί Μαστροσταμάτη Οἰκοδομικά ὑλικά δέν ὑπῆρχαν ἐ-κεῖνα τά δύσμοιρα χρόνια γιrsquo αὐτό προσφερθήκε ὁ κόσμος καί κουβάλησε πέτρες χῶμα ἄμμο ἀπrsquo τό ποτάμι τοῦ-βλα κεραμίδια ἤ πρόσφερε χρήματα

Τά ἐγκαίνια τῆς ἐκκκλησούλας ἔγιναν στίς 29 Ιουνίου 1943 μέρα τῆς γιορτῆς τῶν ἁγίων ἀποστόλων Πέτρου καί Παύλου Συνέχεια στό ἑπόμενο (Πρωτοδημοσιεύτηκε στά IΣTOPIKA TOY MOΣXATOY τ β΄ Μοσχᾶτο 2003 σσ 55-59)

33

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

Τά Νέα μας

τῆς Ζωοδόχου Πηγῆς καί τό ἀπόγευμα πήραμε τό πλοῖο τῆς ἐπιστροφῆς Στήν ἐκδρομή αὐτή ὅπως καί στήν ἐκ-δήλωση πού πραγματοποιήσαμε τήν ∆ευτέρα 31η Μαΐου στό Πνευματικό μας Κέντρο μᾶς δόθηκε μιά ἀκόμα εὐ-καιρία νά συσφίγξουμε τίς σχέσεις μας καί νά νοιώσουμε λίγο παραπάνω τήν αἴσθηση τῆς κοινότητας Ὅλες αὐτές τίς δραστηριότητες ὅπως καί τό κέρα-σμα μετά τήν Θεία Λειτουργία τῆς Κυ-ριακῆς θά πρέπει νά τά ἀντιμετωπί-ζουμε ὡς ἐκκλησιαστικά-κοινοτικά γε-γονότα κι ὄχι σάν ἁπλές κοινωνικές ἐκδηλώσεις Σέ καιρούς ἀφιλόξενους καί μοναχικούς καλούμεθα νά συσπει-ρωθοῦμε στήν ἐνορία μας νά νοιώσου-με πρόσωπα νά μοιραστοῦμε τήν κατή-χηση καί τήν ἐλπίδα μας

Πιστεύουμε ἀκράδαντα πώς τό μέλλον τῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας τόν 21ο αἰῶνα ἐξαρτᾶται ἄμεσα ἀπό τό ζωντά-νεμα τῆς κοινοτικῆς ζωῆς κατά τό Ἀποστολικό πρότυπο καί βέβαια τόν ἐπανευαγγελισμό τῶν συνανθρώπων μας Μέ τήν βοήθεια τοῦ Θεοῦ ἐλπίζουμε νά ἐργαστοῦμε ὅλοι πρός αὐτή τήν κατεύθυνση Ἀμήν

Μ έ ἐπιτυχία πραγματοποιήθηshyκε στίς 5 καί 6 Ἰουνίου ἡ ἐκshyδρομή τῆς ἐνορίας μας στήν

Ἄνδρο Με 74 ἀδελφούς καί ἀδελφές μας περάσαμε ἕνα εὐλογημένο κι

εὐχάριστο διήμερο στό πανέμορφο Κυ-κλαδονήσι Καταλύσαμε σέ ξενοδοχεῖο στό Γαύριο καί ἀπό ἐκεῖ τήν πρώτη ἡ-μέρα περιηγηθήκαμε στά μοναστήρια τῆς Ἀγίας Μαρίνας (ὅπου φυλάσσεται λείψανο τῆς Ἁγίας) καί τῆς Παναχράν-του (ἐδῶ βρίσκεται ἡ κάρα τοῦ Ἁγ Παντελεήμονα καί πλῆθος ἄλλων ἱερῶν λειψάνων) καί βέβαια στήν ὄμορφη χώρα τῆς Ἄνδρου Τήν Κυριακή λει-τουργηθήκαμε στήν γυναικεία Μονή

Ἱερά Μονή Παναχράντου

Ἡ χώρα τῆς Ἄνδρου ἀπό τήν Μονή Παναχράντου

Στήν πύλη τῆς Ἱ Μ Ζωοοδόχου Πηγῆς

34

Ἡ κρίση στήν οὐσία δέν εἶναι οἰκονομική ἀλλά κυρίως καί πρό παντός πνευματική καί αὐτή φέρνει καί οἰκονομική

καί πολιτική κρίση Αὐτό σημαίνει ὅτι ἡ ἀντιμετώπιση τῆς κρίσεως δέν γίνεται μέ οἰκονομικά μέσα καί πολιτικές πρακτι-κές ἀλλά μέ τήν ἀλλαγή τρόπου ζωῆς μέ τήν ἐπαναφορά τοῦ ἀνθρώπου στήν ὀλιγάρκεια τήν ἐγκράτεια τήν σωφροσύνη τήν ἀποφυγή τῆς ἀπληστίας καί τῆς ὑπερβολῆς

Ἡ ἄσκηση προβάλλει σήμερα ὡς ἐπιταγή ὡς προσπάθεια νά θεραπευθεῖ τό πάθος τῆς φιλαυτίας ἀπό τό ὁποῖο

προέρχονται τά πάθη τῆς φιληδονίας τῆς φιλοδοξίας καί τῆς φιλαργυρίας Ὁ εὐαγγελιστής Ἰωάννης τό περιγράφει αὐτό μέ πολλή σαφήνεια laquoπᾶν τό ἐν τῷ κόσμῳ ἡ ἐπιθυμία τῆς σαρκός καί ἡ ἐπιθυμία τῶν ὀφθαλμῶν καί ἡ ἀλαζονεία τοῦ βίου οὐκ ἔ-στιν ἐκ τοῦ πατρός ἄλλrsquo ἐκ τοῦ κόσμου ἐστίraquo (Α΄ Ἰω β 16)

Μητροπολίτης Ναυπάκτου καί Ἁγίου Βλασίου Ἱερόθεος Βλάχος

  • Τό Ψωμί13
  • Μίλτος Σαχτούρης (1919-2005) 13
  • Ἀββᾶς Ἀντώνιος 13
    • ltlt13 ASCII85EncodePages false13 AllowTransparency false13 AutoPositionEPSFiles true13 AutoRotatePages None13 Binding Left13 CalGrayProfile (Dot Gain 20)13 CalRGBProfile (sRGB IEC61966-21)13 CalCMYKProfile (US Web Coated 050SWOP051 v2)13 sRGBProfile (sRGB IEC61966-21)13 CannotEmbedFontPolicy Error13 CompatibilityLevel 1413 CompressObjects Tags13 CompressPages true13 ConvertImagesToIndexed true13 PassThroughJPEGImages true13 CreateJobTicket false13 DefaultRenderingIntent Default13 DetectBlends true13 DetectCurves 0000013 ColorConversionStrategy CMYK13 DoThumbnails false13 EmbedAllFonts true13 EmbedOpenType false13 ParseICCProfilesInComments true13 EmbedJobOptions true13 DSCReportingLevel 013 EmitDSCWarnings false13 EndPage -113 ImageMemory 104857613 LockDistillerParams false13 MaxSubsetPct 10013 Optimize true13 OPM 113 ParseDSCComments true13 ParseDSCCommentsForDocInfo true13 PreserveCopyPage true13 PreserveDICMYKValues true13 PreserveEPSInfo true13 PreserveFlatness true13 PreserveHalftoneInfo false13 PreserveOPIComments true13 PreserveOverprintSettings true13 StartPage 113 SubsetFonts true13 TransferFunctionInfo Apply13 UCRandBGInfo Preserve13 UsePrologue false13 ColorSettingsFile ()13 AlwaysEmbed [ true13 ]13 NeverEmbed [ true13 ]13 AntiAliasColorImages false13 CropColorImages true13 ColorImageMinResolution 30013 ColorImageMinResolutionPolicy OK13 DownsampleColorImages true13 ColorImageDownsampleType Bicubic13 ColorImageResolution 30013 ColorImageDepth -113 ColorImageMinDownsampleDepth 113 ColorImageDownsampleThreshold 15000013 EncodeColorImages true13 ColorImageFilter DCTEncode13 AutoFilterColorImages true13 ColorImageAutoFilterStrategy JPEG13 ColorACSImageDict ltlt13 QFactor 01513 HSamples [1 1 1 1] VSamples [1 1 1 1]13 gtgt13 ColorImageDict ltlt13 QFactor 01513 HSamples [1 1 1 1] VSamples [1 1 1 1]13 gtgt13 JPEG2000ColorACSImageDict ltlt13 TileWidth 25613 TileHeight 25613 Quality 3013 gtgt13 JPEG2000ColorImageDict ltlt13 TileWidth 25613 TileHeight 25613 Quality 3013 gtgt13 AntiAliasGrayImages false13 CropGrayImages true13 GrayImageMinResolution 30013 GrayImageMinResolutionPolicy OK13 DownsampleGrayImages true13 GrayImageDownsampleType Bicubic13 GrayImageResolution 30013 GrayImageDepth -113 GrayImageMinDownsampleDepth 213 GrayImageDownsampleThreshold 15000013 EncodeGrayImages true13 GrayImageFilter DCTEncode13 AutoFilterGrayImages true13 GrayImageAutoFilterStrategy JPEG13 GrayACSImageDict ltlt13 QFactor 01513 HSamples [1 1 1 1] VSamples [1 1 1 1]13 gtgt13 GrayImageDict ltlt13 QFactor 01513 HSamples [1 1 1 1] VSamples [1 1 1 1]13 gtgt13 JPEG2000GrayACSImageDict ltlt13 TileWidth 25613 TileHeight 25613 Quality 3013 gtgt13 JPEG2000GrayImageDict ltlt13 TileWidth 25613 TileHeight 25613 Quality 3013 gtgt13 AntiAliasMonoImages false13 CropMonoImages true13 MonoImageMinResolution 120013 MonoImageMinResolutionPolicy OK13 DownsampleMonoImages true13 MonoImageDownsampleType Bicubic13 MonoImageResolution 120013 MonoImageDepth -113 MonoImageDownsampleThreshold 15000013 EncodeMonoImages true13 MonoImageFilter CCITTFaxEncode13 MonoImageDict ltlt13 K -113 gtgt13 AllowPSXObjects false13 CheckCompliance [13 None13 ]13 PDFX1aCheck false13 PDFX3Check false13 PDFXCompliantPDFOnly false13 PDFXNoTrimBoxError true13 PDFXTrimBoxToMediaBoxOffset [13 00000013 00000013 00000013 00000013 ]13 PDFXSetBleedBoxToMediaBox true13 PDFXBleedBoxToTrimBoxOffset [13 00000013 00000013 00000013 00000013 ]13 PDFXOutputIntentProfile ()13 PDFXOutputConditionIdentifier ()13 PDFXOutputCondition ()13 PDFXRegistryName ()13 PDFXTrapped False1313 CreateJDFFile false13 Description ltlt13 ARA ltFEFF06270633062A062E062F0645002006470630064700200627064406250639062F0627062F0627062A002006440625064606340627062100200648062B062706260642002000410064006F00620065002000500044004600200645062A064806270641064206290020064406440637062806270639062900200641064A00200627064406450637062706280639002006300627062A0020062F0631062C0627062A002006270644062C0648062F0629002006270644063906270644064A0629061B0020064A06450643064600200641062A062D00200648062B0627062606420020005000440046002006270644064506460634062306290020062806270633062A062E062F062706450020004100630072006F0062006100740020064800410064006F006200650020005200650061006400650072002006250635062F0627063100200035002E0030002006480627064406250635062F062706310627062A0020062706440623062D062F062B002E0635062F0627063100200035002E0030002006480627064406250635062F062706310627062A0020062706440623062D062F062B002Egt13 BGR ltFEFF04180437043f043e043b043704320430043904420435002004420435043704380020043d0430044104420440043e0439043a0438002c00200437043000200434043000200441044a0437043404300432043004420435002000410064006f00620065002000500044004600200434043e043a0443043c0435043d04420438002c0020043c0430043a04410438043c0430043b043d043e0020043f044004380433043e04340435043d04380020043704300020043204380441043e043a043e043a0430044704350441044204320435043d0020043f04350447043004420020043704300020043f044004350434043f0435044704300442043d04300020043f043e04340433043e0442043e0432043a0430002e002000200421044a04370434043004340435043d043804420435002000500044004600200434043e043a0443043c0435043d044204380020043c043e0433043004420020043404300020044104350020043e0442043204300440044f0442002004410020004100630072006f00620061007400200438002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e00300020043800200441043b0435043404320430044904380020043204350440044104380438002egt13 CHS ltFEFF4f7f75288fd94e9b8bbe5b9a521b5efa7684002000410064006f006200650020005000440046002065876863900275284e8e9ad88d2891cf76845370524d53705237300260a853ef4ee54f7f75280020004100630072006f0062006100740020548c002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000204ee553ca66f49ad87248672c676562535f00521b5efa768400200050004400460020658768633002gt13 CHT ltFEFF4f7f752890194e9b8a2d7f6e5efa7acb7684002000410064006f006200650020005000440046002065874ef69069752865bc9ad854c18cea76845370524d5370523786557406300260a853ef4ee54f7f75280020004100630072006f0062006100740020548c002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000204ee553ca66f49ad87248672c4f86958b555f5df25efa7acb76840020005000440046002065874ef63002gt13 CZE ltFEFF005400610074006f0020006e006100730074006100760065006e00ed00200070006f0075017e0069006a007400650020006b0020007600790074007600e101590065006e00ed00200064006f006b0075006d0065006e0074016f002000410064006f006200650020005000440046002c0020006b00740065007200e90020007300650020006e0065006a006c00e90070006500200068006f006400ed002000700072006f0020006b00760061006c00690074006e00ed0020007400690073006b00200061002000700072006500700072006500730073002e002000200056007900740076006f01590065006e00e900200064006f006b0075006d0065006e007400790020005000440046002000620075006400650020006d006f017e006e00e90020006f007400650076015900ed007400200076002000700072006f006700720061006d0065006300680020004100630072006f00620061007400200061002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002000610020006e006f0076011b006a016100ed00630068002egt13 DAN ltFEFF004200720075006700200069006e0064007300740069006c006c0069006e006700650072006e0065002000740069006c0020006100740020006f007000720065007400740065002000410064006f006200650020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e007400650072002c0020006400650072002000620065006400730074002000650067006e006500720020007300690067002000740069006c002000700072006500700072006500730073002d007500640073006b007200690076006e0069006e00670020006100660020006800f8006a0020006b00760061006c0069007400650074002e0020004400650020006f007000720065007400740065006400650020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e0074006500720020006b0061006e002000e50062006e00650073002000690020004100630072006f00620061007400200065006c006c006500720020004100630072006f006200610074002000520065006100640065007200200035002e00300020006f00670020006e0079006500720065002egt13 DEU ltFEFF00560065007200770065006e00640065006e0020005300690065002000640069006500730065002000450069006e007300740065006c006c0075006e00670065006e0020007a0075006d002000450072007300740065006c006c0065006e00200076006f006e002000410064006f006200650020005000440046002d0044006f006b0075006d0065006e00740065006e002c00200076006f006e002000640065006e0065006e002000530069006500200068006f006300680077006500720074006900670065002000500072006500700072006500730073002d0044007200750063006b0065002000650072007a0065007500670065006e0020006d00f60063006800740065006e002e002000450072007300740065006c006c007400650020005000440046002d0044006f006b0075006d0065006e007400650020006b00f6006e006e0065006e0020006d006900740020004100630072006f00620061007400200075006e0064002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e00300020006f0064006500720020006800f600680065007200200067006500f600660066006e00650074002000770065007200640065006e002egt13 ESP ltFEFF005500740069006c0069006300650020006500730074006100200063006f006e0066006900670075007200610063006900f3006e0020007000610072006100200063007200650061007200200064006f00630075006d0065006e0074006f00730020005000440046002000640065002000410064006f0062006500200061006400650063007500610064006f00730020007000610072006100200069006d0070007200650073006900f3006e0020007000720065002d0065006400690074006f007200690061006c00200064006500200061006c00740061002000630061006c0069006400610064002e002000530065002000700075006500640065006e00200061006200720069007200200064006f00630075006d0065006e0074006f00730020005000440046002000630072006500610064006f007300200063006f006e0020004100630072006f006200610074002c002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000200079002000760065007200730069006f006e0065007300200070006f00730074006500720069006f007200650073002egt13 ETI ltFEFF004b00610073007500740061006700650020006e0065006900640020007300e4007400740065006900640020006b00760061006c006900740065006500740073006500200074007200fc006b006900650065006c007300650020007000720069006e00740069006d0069007300650020006a0061006f006b007300200073006f00620069006c0069006b0065002000410064006f006200650020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e00740069006400650020006c006f006f006d006900730065006b0073002e00200020004c006f006f0064007500640020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e00740065002000730061006100740065002000610076006100640061002000700072006f006700720061006d006d006900640065006700610020004100630072006f0062006100740020006e0069006e0067002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e00300020006a00610020007500750065006d006100740065002000760065007200730069006f006f006e00690064006500670061002e000d000agt13 FRA ltFEFF005500740069006c006900730065007a00200063006500730020006f007000740069006f006e00730020006100660069006e00200064006500200063007200e900650072002000640065007300200064006f00630075006d0065006e00740073002000410064006f00620065002000500044004600200070006f0075007200200075006e00650020007100750061006c0069007400e90020006400270069006d007000720065007300730069006f006e00200070007200e9007000720065007300730065002e0020004c0065007300200064006f00630075006d0065006e00740073002000500044004600200063007200e900e90073002000700065007500760065006e0074002000ea0074007200650020006f007500760065007200740073002000640061006e00730020004100630072006f006200610074002c002000610069006e00730069002000710075002700410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002000650074002000760065007200730069006f006e007300200075006c007400e90072006900650075007200650073002egt13 GRE ltFEFF03a703c103b703c303b903bc03bf03c003bf03b903ae03c303c403b5002003b103c503c403ad03c2002003c403b903c2002003c103c503b803bc03af03c303b503b903c2002003b303b903b1002003bd03b1002003b403b703bc03b903bf03c503c103b303ae03c303b503c403b5002003ad03b303b303c103b103c603b1002000410064006f006200650020005000440046002003c003bf03c5002003b503af03bd03b103b9002003ba03b103c42019002003b503be03bf03c703ae03bd002003ba03b103c403ac03bb03bb03b703bb03b1002003b303b903b1002003c003c103bf002d03b503ba03c403c503c003c903c403b903ba03ad03c2002003b503c103b303b103c303af03b503c2002003c503c803b703bb03ae03c2002003c003bf03b903cc03c403b703c403b103c2002e0020002003a403b10020005000440046002003ad03b303b303c103b103c603b1002003c003bf03c5002003ad03c703b503c403b5002003b403b703bc03b903bf03c503c103b303ae03c303b503b9002003bc03c003bf03c103bf03cd03bd002003bd03b1002003b103bd03bf03b903c703c403bf03cd03bd002003bc03b5002003c403bf0020004100630072006f006200610074002c002003c403bf002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002003ba03b103b9002003bc03b503c403b103b303b503bd03ad03c303c403b503c103b503c2002003b503ba03b403cc03c303b503b903c2002egt13 HEB ltFEFF05D405E905EA05DE05E905D5002005D105D405D205D305E805D505EA002005D005DC05D4002005DB05D305D9002005DC05D905E605D505E8002005DE05E105DE05DB05D9002000410064006F006200650020005000440046002005D405DE05D505EA05D005DE05D905DD002005DC05D405D305E405E105EA002005E705D305DD002D05D305E405D505E1002005D005D905DB05D505EA05D905EA002E002005DE05E105DE05DB05D90020005000440046002005E905E005D505E605E805D5002005E005D905EA05E005D905DD002005DC05E405EA05D905D705D4002005D105D005DE05E605E205D505EA0020004100630072006F006200610074002005D5002D00410064006F00620065002000520065006100640065007200200035002E0030002005D505D205E805E105D005D505EA002005DE05EA05E705D305DE05D505EA002005D905D505EA05E8002E05D005DE05D905DD002005DC002D005000440046002F0058002D0033002C002005E205D905D905E005D5002005D105DE05D305E805D905DA002005DC05DE05E905EA05DE05E9002005E905DC0020004100630072006F006200610074002E002005DE05E105DE05DB05D90020005000440046002005E905E005D505E605E805D5002005E005D905EA05E005D905DD002005DC05E405EA05D905D705D4002005D105D005DE05E605E205D505EA0020004100630072006F006200610074002005D5002D00410064006F00620065002000520065006100640065007200200035002E0030002005D505D205E805E105D005D505EA002005DE05EA05E705D305DE05D505EA002005D905D505EA05E8002Egt13 HRV (Za stvaranje Adobe PDF dokumenata najpogodnijih za visokokvalitetni ispis prije tiskanja koristite ove postavke Stvoreni PDF dokumenti mogu se otvoriti Acrobat i Adobe Reader 50 i kasnijim verzijama)13 HUN ltFEFF004b0069007600e1006c00f30020006d0069006e0151007300e9006701710020006e0079006f006d00640061006900200065006c0151006b00e90073007a00ed007401510020006e0079006f006d00740061007400e100730068006f007a0020006c006500670069006e006b00e1006200620020006d0065006700660065006c0065006c0151002000410064006f00620065002000500044004600200064006f006b0075006d0065006e00740075006d006f006b0061007400200065007a0065006b006b0065006c0020006100200062006500e1006c006c00ed007400e10073006f006b006b0061006c0020006b00e90073007a00ed0074006800650074002e0020002000410020006c00e90074007200650068006f007a006f00740074002000500044004600200064006f006b0075006d0065006e00740075006d006f006b00200061007a0020004100630072006f006200610074002000e9007300200061007a002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002c0020007600610067007900200061007a002000610074007400f3006c0020006b00e9007301510062006200690020007600650072007a006900f3006b006b0061006c0020006e00790069007400680061007400f3006b0020006d00650067002egt13 ITA ltFEFF005500740069006c0069007a007a006100720065002000710075006500730074006500200069006d0070006f007300740061007a0069006f006e00690020007000650072002000630072006500610072006500200064006f00630075006d0065006e00740069002000410064006f00620065002000500044004600200070006900f900200061006400610074007400690020006100200075006e00610020007000720065007300740061006d0070006100200064006900200061006c007400610020007100750061006c0069007400e0002e0020004900200064006f00630075006d0065006e007400690020005000440046002000630072006500610074006900200070006f00730073006f006e006f0020006500730073006500720065002000610070006500720074006900200063006f006e0020004100630072006f00620061007400200065002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000200065002000760065007200730069006f006e006900200073007500630063006500730073006900760065002egt13 JPN ltFEFF9ad854c18cea306a30d730ea30d730ec30b951fa529b7528002000410064006f0062006500200050004400460020658766f8306e4f5c6210306b4f7f75283057307e305930023053306e8a2d5b9a30674f5c62103055308c305f0020005000440046002030d530a130a430eb306f3001004100630072006f0062006100740020304a30883073002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000204ee5964d3067958b304f30533068304c3067304d307e305930023053306e8a2d5b9a306b306f30d530a930f330c8306e57cb30818fbc307f304c5fc59808306730593002gt13 KOR ltFEFFc7740020c124c815c7440020c0acc6a9d558c5ec0020ace0d488c9c80020c2dcd5d80020c778c1c4c5d00020ac00c7a50020c801d569d55c002000410064006f0062006500200050004400460020bb38c11cb97c0020c791c131d569b2c8b2e4002e0020c774b807ac8c0020c791c131b41c00200050004400460020bb38c11cb2940020004100630072006f0062006100740020bc0f002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e00300020c774c0c1c5d0c11c0020c5f40020c2180020c788c2b5b2c8b2e4002egt13 LTH ltFEFF004e006100750064006f006b0069007400650020016100690075006f007300200070006100720061006d006500740072007500730020006e006f0072011700640061006d00690020006b0075007200740069002000410064006f00620065002000500044004600200064006f006b0075006d0065006e007400750073002c0020006b00750072006900650020006c0061006200690061007500730069006100690020007000720069007400610069006b007900740069002000610075006b01610074006f00730020006b006f006b007900620117007300200070006100720065006e006700740069006e00690061006d00200073007000610075007300640069006e0069006d00750069002e0020002000530075006b0075007200740069002000500044004600200064006f006b0075006d0065006e007400610069002000670061006c006900200062016b007400690020006100740069006400610072006f006d00690020004100630072006f006200610074002000690072002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002000610072002000760117006c00650073006e0117006d00690073002000760065007200730069006a006f006d00690073002egt13 LVI ltFEFF0049007a006d0061006e0074006f006a00690065007400200161006f00730020006900650073007400610074012b006a0075006d00750073002c0020006c0061006900200076006500690064006f00740075002000410064006f00620065002000500044004600200064006f006b0075006d0065006e007400750073002c0020006b006100730020006900720020012b00700061016100690020007000690065006d01130072006f00740069002000610075006700730074006100730020006b00760061006c0069007401010074006500730020007000690072006d007300690065007300700069006501610061006e006100730020006400720075006b00610069002e00200049007a0076006500690064006f006a006900650074002000500044004600200064006f006b0075006d0065006e007400750073002c0020006b006f002000760061007200200061007400760113007200740020006100720020004100630072006f00620061007400200075006e002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002c0020006b0101002000610072012b00200074006f0020006a00610075006e0101006b0101006d002000760065007200730069006a0101006d002egt13 NLD (Gebruik deze instellingen om Adobe PDF-documenten te maken die zijn geoptimaliseerd voor prepress-afdrukken van hoge kwaliteit De gemaakte PDF-documenten kunnen worden geopend met Acrobat en Adobe Reader 50 en hoger)13 NOR ltFEFF004200720075006b00200064006900730073006500200069006e006e007300740069006c006c0069006e00670065006e0065002000740069006c002000e50020006f0070007000720065007400740065002000410064006f006200650020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e00740065007200200073006f006d00200065007200200062006500730074002000650067006e0065007400200066006f00720020006600f80072007400720079006b006b0073007500740073006b00720069006600740020006100760020006800f800790020006b00760061006c0069007400650074002e0020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e00740065006e00650020006b0061006e002000e50070006e00650073002000690020004100630072006f00620061007400200065006c006c00650072002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000200065006c006c00650072002000730065006e006500720065002egt13 POL ltFEFF0055007300740061007700690065006e0069006100200064006f002000740077006f0072007a0065006e0069006100200064006f006b0075006d0065006e007400f300770020005000440046002000700072007a0065007a006e00610063007a006f006e00790063006800200064006f002000770079006400720075006b00f30077002000770020007700790073006f006b00690065006a0020006a0061006b006f015b00630069002e002000200044006f006b0075006d0065006e0074007900200050004400460020006d006f017c006e00610020006f007400770069006500720061010700200077002000700072006f006700720061006d006900650020004100630072006f00620061007400200069002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002000690020006e006f00770073007a0079006d002egt13 PTB ltFEFF005500740069006c0069007a006500200065007300730061007300200063006f006e00660069006700750072006100e700f50065007300200064006500200066006f0072006d00610020006100200063007200690061007200200064006f00630075006d0065006e0074006f0073002000410064006f0062006500200050004400460020006d00610069007300200061006400650071007500610064006f00730020007000610072006100200070007200e9002d0069006d0070007200650073007300f50065007300200064006500200061006c007400610020007100750061006c00690064006100640065002e0020004f007300200064006f00630075006d0065006e0074006f00730020005000440046002000630072006900610064006f007300200070006f00640065006d0020007300650072002000610062006500720074006f007300200063006f006d0020006f0020004100630072006f006200610074002000650020006f002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002000650020007600650072007300f50065007300200070006f00730074006500720069006f007200650073002egt13 RUM ltFEFF005500740069006c0069007a00610163006900200061006300650073007400650020007300650074010300720069002000700065006e007400720075002000610020006300720065006100200064006f00630075006d0065006e00740065002000410064006f006200650020005000440046002000610064006500630076006100740065002000700065006e0074007200750020007400690070010300720069007200650061002000700072006500700072006500730073002000640065002000630061006c006900740061007400650020007300750070006500720069006f006100720103002e002000200044006f00630075006d0065006e00740065006c00650020005000440046002000630072006500610074006500200070006f00740020006600690020006400650073006300680069007300650020006300750020004100630072006f006200610074002c002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e00300020015f00690020007600650072007300690075006e0069006c006500200075006c0074006500720069006f006100720065002egt13 RUS ltFEFF04180441043f043e043b044c04370443043904420435002004340430043d043d044b04350020043d0430044104420440043e0439043a043800200434043b044f00200441043e043704340430043d0438044f00200434043e043a0443043c0435043d0442043e0432002000410064006f006200650020005000440046002c0020043c0430043a04410438043c0430043b044c043d043e0020043f043e04340445043e0434044f04490438044500200434043b044f00200432044b0441043e043a043e043a0430044704350441044204320435043d043d043e0433043e00200434043e043f0435044704300442043d043e0433043e00200432044b0432043e04340430002e002000200421043e043704340430043d043d044b04350020005000440046002d0434043e043a0443043c0435043d0442044b0020043c043e0436043d043e0020043e0442043a0440044b043204300442044c002004410020043f043e043c043e0449044c044e0020004100630072006f00620061007400200438002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e00300020043800200431043e043b043504350020043f043e04370434043d043804450020043204350440044104380439002egt13 SKY ltFEFF0054006900650074006f0020006e006100730074006100760065006e0069006100200070006f0075017e0069007400650020006e00610020007600790074007600e100720061006e0069006500200064006f006b0075006d0065006e0074006f0076002000410064006f006200650020005000440046002c0020006b0074006f007200e90020007300610020006e0061006a006c0065007001610069006500200068006f0064006900610020006e00610020006b00760061006c00690074006e00fa00200074006c0061010d00200061002000700072006500700072006500730073002e00200056007900740076006f00720065006e00e900200064006f006b0075006d0065006e007400790020005000440046002000620075006400650020006d006f017e006e00e90020006f00740076006f00720069016500200076002000700072006f006700720061006d006f006300680020004100630072006f00620061007400200061002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002000610020006e006f0076016100ed00630068002egt13 SLV ltFEFF005400650020006e006100730074006100760069007400760065002000750070006f0072006100620069007400650020007a00610020007500730074007600610072006a0061006e006a006500200064006f006b0075006d0065006e0074006f0076002000410064006f006200650020005000440046002c0020006b006900200073006f0020006e0061006a007000720069006d00650072006e0065006a016100690020007a00610020006b0061006b006f0076006f00730074006e006f0020007400690073006b0061006e006a00650020007300200070007200690070007200610076006f0020006e00610020007400690073006b002e00200020005500730074007600610072006a0065006e006500200064006f006b0075006d0065006e0074006500200050004400460020006a00650020006d006f0067006f010d00650020006f0064007000720065007400690020007a0020004100630072006f00620061007400200069006e002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000200069006e0020006e006f00760065006a01610069006d002egt13 SUO ltFEFF004b00e40079007400e40020006e00e40069007400e4002000610073006500740075006b007300690061002c0020006b0075006e0020006c0075006f00740020006c00e400680069006e006e00e4002000760061006100740069007600610061006e0020007000610069006e006100740075006b00730065006e002000760061006c006d0069007300740065006c00750074007900f6006800f6006e00200073006f00700069007600690061002000410064006f0062006500200050004400460020002d0064006f006b0075006d0065006e007400740065006a0061002e0020004c0075006f0064007500740020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e00740069007400200076006f0069006400610061006e0020006100760061007400610020004100630072006f0062006100740069006c006c00610020006a0061002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030003a006c006c00610020006a006100200075007500640065006d006d0069006c006c0061002egt13 SVE ltFEFF0041006e007600e4006e00640020006400650020006800e4007200200069006e0073007400e4006c006c006e0069006e006700610072006e00610020006f006d002000640075002000760069006c006c00200073006b006100700061002000410064006f006200650020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e007400200073006f006d002000e400720020006c00e4006d0070006c0069006700610020006600f60072002000700072006500700072006500730073002d007500740073006b00720069006600740020006d006500640020006800f600670020006b00760061006c0069007400650074002e002000200053006b006100700061006400650020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e00740020006b0061006e002000f600700070006e00610073002000690020004100630072006f0062006100740020006f00630068002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e00300020006f00630068002000730065006e006100720065002egt13 TUR ltFEFF005900fc006b00730065006b0020006b0061006c006900740065006c0069002000f6006e002000790061007a006401310072006d00610020006200610073006b013100730131006e006100200065006e0020006900790069002000750079006100620069006c006500630065006b002000410064006f006200650020005000440046002000620065006c00670065006c0065007200690020006f006c0075015f007400750072006d0061006b0020006900e70069006e00200062007500200061007900610072006c0061007201310020006b0075006c006c0061006e0131006e002e00200020004f006c0075015f0074007500720075006c0061006e0020005000440046002000620065006c00670065006c0065007200690020004100630072006f006200610074002000760065002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000200076006500200073006f006e0072006100730131006e00640061006b00690020007300fc007200fc006d006c00650072006c00650020006100e70131006c006100620069006c00690072002egt13 UKR ltFEFF04120438043a043e0440043804410442043e043204430439044204350020044604560020043f043004400430043c043504420440043800200434043b044f0020044104420432043e04400435043d043d044f00200434043e043a0443043c0435043d044204560432002000410064006f006200650020005000440046002c0020044f043a04560020043d04300439043a04400430044904350020043f045604340445043e0434044f0442044c00200434043b044f0020043204380441043e043a043e044f043a04560441043d043e0433043e0020043f0435044004350434043404400443043a043e0432043e0433043e0020043404400443043a0443002e00200020042104420432043e04400435043d045600200434043e043a0443043c0435043d0442043800200050004400460020043c043e0436043d04300020043204560434043a0440043804420438002004430020004100630072006f006200610074002004420430002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002004300431043e0020043f04560437043d04560448043e04570020043204350440044104560457002egt13 ENU (Use these settings to create Adobe PDF documents best suited for high-quality prepress printing Created PDF documents can be opened with Acrobat and Adobe Reader 50 and later)13 gtgt13 Namespace [13 (Adobe)13 (Common)13 (10)13 ]13 OtherNamespaces [13 ltlt13 AsReaderSpreads false13 CropImagesToFrames true13 ErrorControl WarnAndContinue13 FlattenerIgnoreSpreadOverrides false13 IncludeGuidesGrids false13 IncludeNonPrinting false13 IncludeSlug false13 Namespace [13 (Adobe)13 (InDesign)13 (40)13 ]13 OmitPlacedBitmaps false13 OmitPlacedEPS false13 OmitPlacedPDF false13 SimulateOverprint Legacy13 gtgt13 ltlt13 AddBleedMarks false13 AddColorBars false13 AddCropMarks false13 AddPageInfo false13 AddRegMarks false13 ConvertColors ConvertToCMYK13 DestinationProfileName ()13 DestinationProfileSelector DocumentCMYK13 Downsample16BitImages true13 FlattenerPreset ltlt13 PresetSelector MediumResolution13 gtgt13 FormElements false13 GenerateStructure false13 IncludeBookmarks false13 IncludeHyperlinks false13 IncludeInteractive false13 IncludeLayers false13 IncludeProfiles false13 MultimediaHandling UseObjectSettings13 Namespace [13 (Adobe)13 (CreativeSuite)13 (20)13 ]13 PDFXOutputIntentProfileSelector DocumentCMYK13 PreserveEditing true13 UntaggedCMYKHandling LeaveUntagged13 UntaggedRGBHandling UseDocumentProfile13 UseDocumentBleed false13 gtgt13 ]13gtgt setdistillerparams13ltlt13 HWResolution [2400 2400]13 PageSize [612000 792000]13gtgt setpagedevice13

Page 28: ΑΡΧΑΓΓΕΛΩΝ ΛΟΓΟΣ καλοκαιρι 2010

28

Ἡ laquoμνήμη τοῦ θανάτουraquo γιά τήν ὁποία μιλοῦν οἱ Πατέρες τῆς Ἐκκλησί-ας ὡς κινητήρια δύναμη ἀφύπνισης τοῦ ἑαυτοῦ μας τοῦτες τίς μέρες εἶναι καθημερινότητά μου Ὄχι γιατί ἀσκήθηκα πνευματικά ἤ ὑπερέ-

βαλα στήν προσευχή Ἡ χλιαρότητα πού μέ διέκρινε αὐτή καί ὑπερίσχυε Ἡ περί-οδος πού πέρασε ἦταν ἤρεμη χωρίς μεγάλες διακυμάνσεις Μέχρι πού ξαφνικά μαθαίνεις κάτι κι ἔρχονται τά πάνω κάτω - Ξέρετε ἡ μητέρα σας ἔχει καρκίνο Εἶναι λίγο ἐπιθετικούλης στό εἶδος του ἀλ-λά θά τόν παλέψουμε Εἶναι βέβαια καί τό προβληματάκι τῆς καρδιᾶς της πού διαπιστώθηκε ἀλλά μήν ἀπογοητεύεστε θά κάνουμε τό καλύτεροhellip laquoἘπιθετικούλης προβληματάκι ζωούλαraquohellip ὅλα μικρά καί σχετικά Χρησι-μοποιοῦμε ὑποκοριστικά γιά νά τονίσουμε ἀκόμα περισσότερο τήν μετριότητα πού ἔχουμε υἱοθετήσει στόν τρόπο πού ζοῦμε Λίγη ζωή λίγη χαρά λίγη ἀγάπη λίγος Θεόςhellip

Καί ἔρχονται αὐτές οἱ στιγμές πού ὁ καθένας μας ἀξιολογεῖ τά πράγματα ἀλλιῶς Πού θυμᾶται πώς αὐτό τό δῶρο τό μεγαλύτερο ἀπrsquo ὅλα τό δῶρο τῆς ζω-ῆς ἔχει κι αὐτό ἡμερομηνία λήξης Σκέφτεται τότε πώς δέν ἀξίζει νά τό ζεῖ μέτρια νά χάνει τίς στιγμές μέσα στό ἄγχος καί στήν γκρίνια τῆς καθημερινότητας Τότε θέλοντας καί μή νοιώθεις νά γίνεται πράξη τό laquoἀδιαλείπτως προσεύ-

χεσθαιraquo πού ἀναφέρει ὁ Ἀπόστολος Παῦλος Στρέφεις τά μά-τια τῆς ψυχῆς πρός τόν Θεό κι ἀφοῦ διαπιστώσεις πόσο λίγος εἶσαι γιά νά τά φέρεις ὅλα εἰς πέρας ὅπως νόμιζες ὅτι μπορεῖς ταπεινώνεσαι καί ζητᾶς βοήθεια καί ἔλεος καί ἀγάπη Καί ὕστερα ἀκολουθεῖ ἐκεῖνο τό laquo ἐν παντί εὐχαριστεῖτεraquo στό ὁποῖο μέχρι τώρα δέν ἔδινες καί ἰδιαίτερη σημασία Εἴτε γιατί κάποια πράγματα τά θεωροῦσες δεδομένα εἴτε γιατί νόμιζες πώς θά σοῦ ἀνήκουν πάντα Κι ἐνῶ πασχίζεις στήν καθημερι-νότητα γιά τό ἑπόμενο ὑλικό ἀγαθό πού ἔβαλες στό μάτι ἤ γιά κάποιο τοῦβλο παραπάνω στή νέα οἰκοδομή ἤ ἀκόμα

γιατί δέν μπορεῖς νrsquo ἀποκτήσεις κάτι ἀπό τά παραπάνω ἔχεις χάσει ἤδη τόσα πολλά Ἔχασες χωρίς νά δώσεις τήν παραμικρή σημασία τίς μυρωδιές τῆς ἄνοι-ξης τά ἀπίστευτα χρώματα τῶν λουλουδιῶν τό τραγούδι τοῦ κότσυφα τά ὄμορ-φα βράδια πού σέ βάζουν σιγά-σιγά στήν ἀνεμελιά τοῦ καλοκαιριοῦ

Ξεχνᾶς νrsquo ἀφιερώσεις χρόνο στούς ἀγαπημένους λές καί θά τούς ἔχεις γιά πάντα διαθέσιμους Πνιγμένος στίς μέριμνες χάνεις τήν διάθεση νά μοιραστεῖς στιγμές νrsquo ἀνταλλάξεις συναισθήματα νά δώσεις ἀγάπη

Ἀρχαγγέλων Λόγος

Ἀνατροπή Παρασκευή Ἐξάρχου

29

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

Κι ἔρχεται καί σέ βρίσκει ἡ φθορά ἡ ἀρρώστια ὁ θάνατος Καί συνειδη-τοποιεῖς πώς εἶσαι τελείως ἀπροετοίμαστος Τόσο καιρό τό ἀπωθοῦσες καί μπο-ρεῖ- μεταξύ μας- νά χτύπαγες καί κανένα ξύλο Ἡ ἀπώθηση εἶναι ἐπακόλουθο τῆς ἀμάθειας τῆς ἀκατηχησίας Ἀλλά καί τῆς μή ἀποδοχῆς κατά βάθος τοῦ γεγονό-τος τῆς Ἀνάστασης Ἴσως νά εἶναι καί βολικό νά ἐπιμένουμε στήν ἀντίληψη τοῦ laquoὅλα ἐδῶ τελειώνουνraquo καί νά παραμένουμε στήν κλάψα μας Βλέπεις ἄν ἀποδε-χτοῦμε οὐσιαστικά πώς ὁ βίος δέν τελειώνει ὁριστικά μέ τόν θάνατο ἀλλά δοῦμε τόν θάνατο σάν πέρασμα σάν ἀρχή σάν νίκη σάν ζωή τότε θά πρέπει νrsquo ἀναθε-ωρήσουμε ἐντελῶς τήν στάση ζωῆς μας τόν τρόπο σκέψης μας τίς συμπεριφορές μας Νά βάλουμε τήν δοξολογία στήν ζωή μας Νά δοῦμε τίς δυσκολίες ὡς παι-δαγωγικές δοκιμασίες Ἄλλωστε ὁ Ἀπόστολος τῶν Ἐθνῶν μᾶς θυμίζει πώς laquoἡ δύ-ναμις ἐν ἀσθενείᾳ τελειοῦταιraquo

∆ύσκολα τά πράγματα μανούλα Ἐγώ νιώθω ἀδύναμη καί τό καταθέτω Καί καθώς προσεύχομαι συμπληρώνω στήν προσευχή μου αὐτό πού ὑπέροχα λέει ὁ Παρακλητικός Κανόνας ἐγώ σοῦ ζητῶ ὅμως Ἐσύ πρᾶξε laquo πρός τό συμφέ-ρον τῆς αἰτήσεώς raquo μου ΑΜΗΝ

Ὁ κόσμος σκλήρανε πολύ

Γιῶργος Θεοτοκᾶς Ἀσθενεῖς καί ὁδοιπόροι ἐκδ Ἑστία

Ὁ κόσμος σκλήρανε πολύ σκλήρανε ξεράθηκε και ἄδειασε Πέρασε τά ὅρια Μικρές καλοσύνες ἐδῶ κι ἐκεῖ ἕνας Χριστιανός πάντα ὑπάρχει τρόπος νά

προσφέρει μά ὁ κόσμος δέν σώζεται πιά Ὁ κόσμος αὐτός χάθηκε ὅποιος ἔχει τά μάτια ἀνοιχτά τό βλέπει καί τό παίρνει ἀπόφαση μιά γιά πάντα Χάθηκε μές στήν ἀλαζονεία τῶν ἐπιστημῶν του μές στήν ἀπανθρωπιά τῶν μηχανῶν του μές στήν φρενίτιδά του πού τήν λέει πρόοδο στό ἀέναο στριφογύρισμά του στό κε-νό δίχως ἕρμα δίχως σκοπό Ὁ δύστηνος πλανήτης κλονίστηκε ἀνεπανόρθωτα ἔ-χασε τήν ἰσορροπία του ∆έν τόν αἰσθάνεσαι νά τρικλίζει κάτω ἀπ τά πόδια σου

Ἄ ς πασχίσουμε ἐμεῖς πού μένουμε ἐδῶ νά πλησιάσουμε ὅσο ἀντέχουμε τό Ἐπέκεινα καί ἄς προσευχόμαστε γιά τόν κόσμο πού σέρνεται ἀκράτητος

ἀπό τήν ἴδια δαιμονική ὁρμή του πρός τήν τελική του συντριβή Μερικοί θά βλέ-πουν τοῦτον ἐδῶ τόν ἀναμμένο φάρο μας μοῦ φτάνει ἐμένα ἕνας τέτοιος προορι-σμός Ἐνῶ ὁ κόσμος θά σβήνει ὁ φάρος θά φωτίζει ἀκόμα τίς ὕστατες στιγμές του θά σώζει ὡς τό τέλος μερικές ψυχές ∆έν ἐλπίζω πιά ἄλλο τίποτα

30

Κ αθώς θεριεύει τό θέρος καί ἡ φύση ντύνεται τά χρυσᾶ της νοσταλγία πλημμυρίζει τήν σκέψη μας νοσταλγία γιορτινή ἀπό τά παιδικά μας χρό-νια πού προσγειώθηκαν ἀπότομα ἀπό τήν πραγματικότητα τοῦ κόσμου

τούτου Οἱ κῆποι ὁλάνθιστοι γεμᾶτοι τριαντάφυλλα φίσκα ἀπό τό παιδομάνι οἱ χωματόδρομοι κι ἡ εὐωδία ἀπό τά νυχτολούλουδα νά διεγείρει τήν ὄσφρηση Ὀρ-θάνοιχτες οἱ πόρτες τῶν σπιτιῶν οἱ οἰκογένειες νά δειπνίζουν στίς βεράντες καί τά ραδιόφωνα νά γεμίζουν μέ μελωδίες τήν ἥσυχη γειτονιά Μνῆμες τῆς παιδικῆς ἡλικίας χρόνια ἀνέμελα κι ἀφελῆ τότε πού νομίζαμε ὅτι ὁ βίος θά lsquoναι παιχνίδι τότε πού θαρρούσαμε ὅτι στόν παράδεισο θά ζήσουμε Μεγαλώσαμε μέ τόν ἦχο τῶν οἰκοδομῶν στά αὐτιά μας ἕνας διαρκής θόρυ-βος στήν ἐφηβεία μας μπετονιέρες κι αὐτοκίνητα πού διαρκῶς αὐξάνονταν Βλέ-παμε ἀμήχανα τίς γειτονιές νά ἐξαφανίζονται τά δέντρα νά κόβονται τίς ταπει-νές μά ἀνθρώπινες μονοκατοικίες νά γκρεμίζονται μαζί μέ χιλιάδες ἀναμνήσεις Γενιές τῆς ἀντιπαροχῆς τῆς πολυκατοικίας τῶν χαμηλοτάβανων διαμερισμάτων - κουτιῶν τῆς ἀπρόσωπης συγκατοίκησης Χάσαμε τούς γειτόνους μας καί μαζί

τήν ἀνθρωπιά μας Ἤμασταν κοινωνικοί καί φι-λόξενοι καί γίναμε καχύποπτοι καί ἀπόμακροι Οἱ ὀλιγοπρόσωπες γειτονιές γέμισαν μέ ἀνθρώ-πους ξένους μεταξύ τους πού δέν ἔχουν καμμιά ὄρεξη νά γνωριστοῦν νά κοιταχτοῦν στά μάτια νά καλημεριστοῦν νά ἀνταλλάξουν ἐπισκέψεις καί χαμόγελα Εἴχαμε τό θλιβερό προνόμιο νά ζήσουμε τήν πα-ρακμή τῆς πόλης στήν ἐξέλιξή της Εἴδαμε τούς μικρούς παραδείσους μας νά μεταβάλλονται σέ

γκρίζα κακόγουστα κτίρια τίς ἀλάνες πού ματώναμε τά πόδια μας νά γίνονται ὄγκοι ἀπό μπετόν Πρίν προλάβουμε νά ἀποστηθίσουμε τό laquoἈθῆνα διαμαντόπε-τρα στῆς γῆς τό δαχτυλίδιraquo πνιγήκαμε στή μυρωδιά τοῦ νέφους καί ντραπήκαμε πού εἴμαστε Ἀθηναῖοι Ὅλοι νοσταλγοῦμε τό παρελθόν Μεγαλώνουμε καί διαρκῶς διαπιστώνου-με πώς laquoκάθε πέρυσι καί καλύτεραraquo Τά χρόνια περνοῦν καί ὅλο ἀναφερόμαστε σέ παλαιότερες ἐποχές ἀναπολοῦμε τά παλιά καί συγκινούμεθα μέ τραγούδια μέ κείμενα καί μέ ταινίες πού περιγράφουν τήν παλιά Ἑλλάδα τόν κόσμο πού ἔφυ-γε Ζοῦμε τήν παρακμή τοῦ σύγχρονου πολιτισμοῦ ἀνίκανοι νά ἀντιδράσουμε καί ὅλο μιλᾶμε γιά τά παλιά Νοιώθουμε ἄγχος γιά τήν ἐγκληματικότητα καί τήν οἰκονομική κρίση θλιβόμαστε πού κινδυνεύουμε νά χάσουμε τήν εὐδαιμονία μας Εἶναι φυσιολογική ἡ ἀντίδραση αὐτή μά ἄν ἀφήσουμε τόν συναισθηματισμό στήν ἄκρη καί σκεφτοῦμε τό παρελθόν μέσα ἀπό τό πρῖσμα τῆς ἱστορίας θά δια-πιστώσουμε πώς δύσκολα θά διαλέγαμε μιά ἄλλη χρονική περίοδο γιά νά ζήσου-με

Νοσταλγία π Χριστόδουλος Μπίθας

Ἀρχαγγέλων Λόγος

31

Ὅπου κι ἄν ἀνατρέξουμε πίσω στόν χρόνο βλέπουμε παντοῦ καί πάντα νά βασιλεύει ὁ πόνος Πόλεμοι κι ἐμφύλιοι ἀλληλοσπαραγμοί σκλαβιά καί πεῖνα φτώχεια κι ἀδικία σημαδεύουν τήν ἱστορία τῆς ἀνθρωπότητος Μπορεῖ νά ὑπῆρ-ξαν πιό ἔνθεοι πολιτισμοί ἀπό αὐτόν πού διανύουμε τώρα μά ἡ ἁμαρτία πάντα ἴδια εἶναι στό διάβα τῶν αἰώνων Μπορεῖ νά νοσταλγοῦμε τήν λαμπρή περίοδο τοῦ Βυζαντίου ἤ ἀκομα καί τήν ἔνδοξη ἑλληνική ἀρχαιότητα ἀλλά τό σίγουρο εἶναι ὅτι δέν θά θέλαμε νά ζήσουμε ἐχθρικές σφαγές πολέμους κι ἐπιδημίες οὔτε νά εἴμαστε δοῦλοι ἐκεῖνες τίς ἐποχές οὔτε νά πεθαίνουμε ἀπό μιά ἁπλῆ γρίπη ἐ-πειδή ἡ ἰατρική ἐπιστήμη δέν εἶχε ἀκόμα ἐξελιχθεῖ ∆ύσκολος ἦταν πάντα ὁ βίος Πλαστή ἡ ὀνειροπόληση γιά τό παρελθόν ψευδαίσθηση γιά νά ξεφύγουμε ἀπό τήν πραγματικότητα Κι ἄν ὑπάρχει νοσταλ-γία γιά μιά κοινωνία ἰδανική ὅπου πραγματικά θά θέλαμε νά ζήσουμε αὐτό μᾶλ-λον ἀφορᾶ τήν παραδείσια κατάσταση τήν ἐποχή πού δέν ὑπῆρχε στό ἀνθρώπι-νο γένος ὀδύνη καί στεναγμός ἀλλά κοινωνία ἀγάπης μέ τόν Θεό καί τόν συνάν-θρωπο Κι ἐφrsquo ὅσον τό νά γυρίσουμε στό παρελθόν ἀποκλείεται ἀφοῦ ἀρνηθήκα-με τήν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ μοναδική μας ἐλπίδα εἶναι τό μέλλον τά ἔσχατα ἡ Βασι-λεία τῶν Οὐρανῶν Ἐπειδή ὅμως τήν Βασιλεία Του μᾶς κάλεσε ὁ Κύριος νά τήν προγευτοῦμε ἐπειδή μᾶς ζήτησε νά βιώσουμε τά ἔσχατα ἀπό τώρα ἄς ἐγκαταλείψουμε τήν πα-ρελθοντολογία κι ἄς χαροῦμε τό σήμερα εὐχαριστῶντας τόν Θεό πάντων ἕνεκεν ζῶντας εὐλογημένα κάθε στιγμή σά νά lsquoναι ἡ πρώτη κι ἡ τελευταία τῆς ὕπαρξής μας ἔχοντας νοσταλγία μόνο γιά τήν Βασιλεία τοῦ Θεοῦ γιά τόν Παράδεισο γιά τό πέρασμα ἀπό τόν θάνατο στήν Ζωή τήν ὄντως Ζωή πού εἶναι ὁ Χριστός μας Ἀμήν

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

Ἀποφθέγματα τῆς ἐρήμου

Ἀββᾶς Ἀντώνιος

Ἀπό τόν πλησίον μας προέρχεται ἡ ζωή καί ὁ θάνατος Γιατί ἂν κερδίσουμε τόν ἀδελφό μας κερδίζουμε τόν Θεόmiddot ἂν ὅμως τόν σκανδαλίσουμε ἁμαρτάνουμε στόν Χριστό Ἔρχεται καιρός πού οἱ ἄνθρωποι θά τρελαθοῦν καί ὅταν δοῦν κάποιον πού δέν εἶναι τρελός θά ξεσηκωθοῦν ἐναντίον του καί θὰ τοῦ ποῦν ldquoεἶσαι τρελόςrdquo ἐπειδή δέν εἶναι ὅμοιος μ᾽ αὐτούς ∆έν φοβᾶμαι πιά τόν Θεό ἀλλά τόν ἀγαπάω ldquoΓιατί ἡ ἀγάπη διώχνει τόν φόβοrdquo ( Ἰω 418) Ἐκεῖνος πού κτυπάει τήν μᾶζα τοῦ σιδήρου σκέπτεται πρῶτα τί θέλει νά φτιάξει δρεπάνι μαχαίρι τσεκούρι Ἔτσι κι ἐμεῖς πρέπει νά σκεπτόμαστε γιά ποιά ἀρετή παλεύουμε ὥστε νά μήν κοπιάζουμε μάταια

32

Ἀρχαγγέλων Λόγος

Ἱερός Ναός Ταξιαρχῶν Μοσχάτου Σύντομο ἱστορικό

Στέλιος Ντάντης ∆ρ Θεολογίας-ἱστορικός

Ἀ πό τήν ἐποχή τῆς γερμανικῆς κατοχῆς (1941-44) καί γιά κά-ποιες δεκαετίες οἱ ἐπιβάτες

τοῦ ἠλεκτρικοῦ σιδηροδρόμου περ-νῶντας ἀπrsquo τό καταπράσινο Μοσχᾶτο σταυροκοπιόνταν ἀντικρίζοντας μέσα στά πανέμορφα περιβόλια ἕνα μικρό ξωκλήσι Ἦταν οἱ Ταξιάρχες ἤ τό Ταξι-αρχάκι ὅπως τό ὀνομάτιζαν οἱ παλιοί Μοσχατιῶτες πού τήν παραμονή καί τήν μέρα τῆς γιορτῆς ξεκινοῦσαν ἀπό κάθε μεριά τῆς πόλης καί ἀκολουθῶν-

τας τά στενά μονοπάτια μέσα ἀπό καλ-λιέργειες ἔρχονταν νά προσκυνήσουν Μέσα σrsquo ἐκεῖνα τά περιποιημένα περι-βόλια λιγοστοί ἦταν οἱ γείτονες τῶν Ταξιαρχῶν πού ζοῦσαν τριγύρω σέ σκόρπιες ἀγροικίες κυρίως κτηματίες περιβολάρηδες λαχανικῶν μέ τά ὁποῖα τροφοδοτοῦσαν τήν λαχαναγορά τῶν Ἀθηνῶν (Βαρβάκειο)

Τό ἐκκλησάκι χτίστηκε στά 1943 μέσα στά δύσκολα χρόνια τῆς ξενικῆς κατο-χῆς Οἰκοδομήθη-κε σέ οἰκόπεδο

282 τετραγωνικῶν μέτρων πού πρό-σφερε ὁ Χρῆστος Μαστροσταμάτης καί στήν ἵδρυσή του πρωτοστάτησε ἡ γυναίκα του Στυλιανή μέ τόν γαμπρό

τους Γεώργιο Καζάλα ὁ ὁποῖος κίνησε τά νήματα γιά τήν κατασκευή Στήν προσπάθεια ἐκείνη συνεισφέρανε πρό-

θυμα οἱ γειτονικές οἰκογένειες πού οἱ ἀπόγονοί τους ζοῦν ἀνάμεσά μας Μπέλλου Λαλαούνη Καψίλη Κω-σταντάκη (Ροδίτη) Λεγάκη Καζάλα καί Μαστροσταμάτη Οἰκοδομικά ὑλικά δέν ὑπῆρχαν ἐ-κεῖνα τά δύσμοιρα χρόνια γιrsquo αὐτό προσφερθήκε ὁ κόσμος καί κουβάλησε πέτρες χῶμα ἄμμο ἀπrsquo τό ποτάμι τοῦ-βλα κεραμίδια ἤ πρόσφερε χρήματα

Τά ἐγκαίνια τῆς ἐκκκλησούλας ἔγιναν στίς 29 Ιουνίου 1943 μέρα τῆς γιορτῆς τῶν ἁγίων ἀποστόλων Πέτρου καί Παύλου Συνέχεια στό ἑπόμενο (Πρωτοδημοσιεύτηκε στά IΣTOPIKA TOY MOΣXATOY τ β΄ Μοσχᾶτο 2003 σσ 55-59)

33

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

Τά Νέα μας

τῆς Ζωοδόχου Πηγῆς καί τό ἀπόγευμα πήραμε τό πλοῖο τῆς ἐπιστροφῆς Στήν ἐκδρομή αὐτή ὅπως καί στήν ἐκ-δήλωση πού πραγματοποιήσαμε τήν ∆ευτέρα 31η Μαΐου στό Πνευματικό μας Κέντρο μᾶς δόθηκε μιά ἀκόμα εὐ-καιρία νά συσφίγξουμε τίς σχέσεις μας καί νά νοιώσουμε λίγο παραπάνω τήν αἴσθηση τῆς κοινότητας Ὅλες αὐτές τίς δραστηριότητες ὅπως καί τό κέρα-σμα μετά τήν Θεία Λειτουργία τῆς Κυ-ριακῆς θά πρέπει νά τά ἀντιμετωπί-ζουμε ὡς ἐκκλησιαστικά-κοινοτικά γε-γονότα κι ὄχι σάν ἁπλές κοινωνικές ἐκδηλώσεις Σέ καιρούς ἀφιλόξενους καί μοναχικούς καλούμεθα νά συσπει-ρωθοῦμε στήν ἐνορία μας νά νοιώσου-με πρόσωπα νά μοιραστοῦμε τήν κατή-χηση καί τήν ἐλπίδα μας

Πιστεύουμε ἀκράδαντα πώς τό μέλλον τῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας τόν 21ο αἰῶνα ἐξαρτᾶται ἄμεσα ἀπό τό ζωντά-νεμα τῆς κοινοτικῆς ζωῆς κατά τό Ἀποστολικό πρότυπο καί βέβαια τόν ἐπανευαγγελισμό τῶν συνανθρώπων μας Μέ τήν βοήθεια τοῦ Θεοῦ ἐλπίζουμε νά ἐργαστοῦμε ὅλοι πρός αὐτή τήν κατεύθυνση Ἀμήν

Μ έ ἐπιτυχία πραγματοποιήθηshyκε στίς 5 καί 6 Ἰουνίου ἡ ἐκshyδρομή τῆς ἐνορίας μας στήν

Ἄνδρο Με 74 ἀδελφούς καί ἀδελφές μας περάσαμε ἕνα εὐλογημένο κι

εὐχάριστο διήμερο στό πανέμορφο Κυ-κλαδονήσι Καταλύσαμε σέ ξενοδοχεῖο στό Γαύριο καί ἀπό ἐκεῖ τήν πρώτη ἡ-μέρα περιηγηθήκαμε στά μοναστήρια τῆς Ἀγίας Μαρίνας (ὅπου φυλάσσεται λείψανο τῆς Ἁγίας) καί τῆς Παναχράν-του (ἐδῶ βρίσκεται ἡ κάρα τοῦ Ἁγ Παντελεήμονα καί πλῆθος ἄλλων ἱερῶν λειψάνων) καί βέβαια στήν ὄμορφη χώρα τῆς Ἄνδρου Τήν Κυριακή λει-τουργηθήκαμε στήν γυναικεία Μονή

Ἱερά Μονή Παναχράντου

Ἡ χώρα τῆς Ἄνδρου ἀπό τήν Μονή Παναχράντου

Στήν πύλη τῆς Ἱ Μ Ζωοοδόχου Πηγῆς

34

Ἡ κρίση στήν οὐσία δέν εἶναι οἰκονομική ἀλλά κυρίως καί πρό παντός πνευματική καί αὐτή φέρνει καί οἰκονομική

καί πολιτική κρίση Αὐτό σημαίνει ὅτι ἡ ἀντιμετώπιση τῆς κρίσεως δέν γίνεται μέ οἰκονομικά μέσα καί πολιτικές πρακτι-κές ἀλλά μέ τήν ἀλλαγή τρόπου ζωῆς μέ τήν ἐπαναφορά τοῦ ἀνθρώπου στήν ὀλιγάρκεια τήν ἐγκράτεια τήν σωφροσύνη τήν ἀποφυγή τῆς ἀπληστίας καί τῆς ὑπερβολῆς

Ἡ ἄσκηση προβάλλει σήμερα ὡς ἐπιταγή ὡς προσπάθεια νά θεραπευθεῖ τό πάθος τῆς φιλαυτίας ἀπό τό ὁποῖο

προέρχονται τά πάθη τῆς φιληδονίας τῆς φιλοδοξίας καί τῆς φιλαργυρίας Ὁ εὐαγγελιστής Ἰωάννης τό περιγράφει αὐτό μέ πολλή σαφήνεια laquoπᾶν τό ἐν τῷ κόσμῳ ἡ ἐπιθυμία τῆς σαρκός καί ἡ ἐπιθυμία τῶν ὀφθαλμῶν καί ἡ ἀλαζονεία τοῦ βίου οὐκ ἔ-στιν ἐκ τοῦ πατρός ἄλλrsquo ἐκ τοῦ κόσμου ἐστίraquo (Α΄ Ἰω β 16)

Μητροπολίτης Ναυπάκτου καί Ἁγίου Βλασίου Ἱερόθεος Βλάχος

  • Τό Ψωμί13
  • Μίλτος Σαχτούρης (1919-2005) 13
  • Ἀββᾶς Ἀντώνιος 13
    • ltlt13 ASCII85EncodePages false13 AllowTransparency false13 AutoPositionEPSFiles true13 AutoRotatePages None13 Binding Left13 CalGrayProfile (Dot Gain 20)13 CalRGBProfile (sRGB IEC61966-21)13 CalCMYKProfile (US Web Coated 050SWOP051 v2)13 sRGBProfile (sRGB IEC61966-21)13 CannotEmbedFontPolicy Error13 CompatibilityLevel 1413 CompressObjects Tags13 CompressPages true13 ConvertImagesToIndexed true13 PassThroughJPEGImages true13 CreateJobTicket false13 DefaultRenderingIntent Default13 DetectBlends true13 DetectCurves 0000013 ColorConversionStrategy CMYK13 DoThumbnails false13 EmbedAllFonts true13 EmbedOpenType false13 ParseICCProfilesInComments true13 EmbedJobOptions true13 DSCReportingLevel 013 EmitDSCWarnings false13 EndPage -113 ImageMemory 104857613 LockDistillerParams false13 MaxSubsetPct 10013 Optimize true13 OPM 113 ParseDSCComments true13 ParseDSCCommentsForDocInfo true13 PreserveCopyPage true13 PreserveDICMYKValues true13 PreserveEPSInfo true13 PreserveFlatness true13 PreserveHalftoneInfo false13 PreserveOPIComments true13 PreserveOverprintSettings true13 StartPage 113 SubsetFonts true13 TransferFunctionInfo Apply13 UCRandBGInfo Preserve13 UsePrologue false13 ColorSettingsFile ()13 AlwaysEmbed [ true13 ]13 NeverEmbed [ true13 ]13 AntiAliasColorImages false13 CropColorImages true13 ColorImageMinResolution 30013 ColorImageMinResolutionPolicy OK13 DownsampleColorImages true13 ColorImageDownsampleType Bicubic13 ColorImageResolution 30013 ColorImageDepth -113 ColorImageMinDownsampleDepth 113 ColorImageDownsampleThreshold 15000013 EncodeColorImages true13 ColorImageFilter DCTEncode13 AutoFilterColorImages true13 ColorImageAutoFilterStrategy JPEG13 ColorACSImageDict ltlt13 QFactor 01513 HSamples [1 1 1 1] VSamples [1 1 1 1]13 gtgt13 ColorImageDict ltlt13 QFactor 01513 HSamples [1 1 1 1] VSamples [1 1 1 1]13 gtgt13 JPEG2000ColorACSImageDict ltlt13 TileWidth 25613 TileHeight 25613 Quality 3013 gtgt13 JPEG2000ColorImageDict ltlt13 TileWidth 25613 TileHeight 25613 Quality 3013 gtgt13 AntiAliasGrayImages false13 CropGrayImages true13 GrayImageMinResolution 30013 GrayImageMinResolutionPolicy OK13 DownsampleGrayImages true13 GrayImageDownsampleType Bicubic13 GrayImageResolution 30013 GrayImageDepth -113 GrayImageMinDownsampleDepth 213 GrayImageDownsampleThreshold 15000013 EncodeGrayImages true13 GrayImageFilter DCTEncode13 AutoFilterGrayImages true13 GrayImageAutoFilterStrategy JPEG13 GrayACSImageDict ltlt13 QFactor 01513 HSamples [1 1 1 1] VSamples [1 1 1 1]13 gtgt13 GrayImageDict ltlt13 QFactor 01513 HSamples [1 1 1 1] VSamples [1 1 1 1]13 gtgt13 JPEG2000GrayACSImageDict ltlt13 TileWidth 25613 TileHeight 25613 Quality 3013 gtgt13 JPEG2000GrayImageDict ltlt13 TileWidth 25613 TileHeight 25613 Quality 3013 gtgt13 AntiAliasMonoImages false13 CropMonoImages true13 MonoImageMinResolution 120013 MonoImageMinResolutionPolicy OK13 DownsampleMonoImages true13 MonoImageDownsampleType Bicubic13 MonoImageResolution 120013 MonoImageDepth -113 MonoImageDownsampleThreshold 15000013 EncodeMonoImages true13 MonoImageFilter CCITTFaxEncode13 MonoImageDict ltlt13 K -113 gtgt13 AllowPSXObjects false13 CheckCompliance [13 None13 ]13 PDFX1aCheck false13 PDFX3Check false13 PDFXCompliantPDFOnly false13 PDFXNoTrimBoxError true13 PDFXTrimBoxToMediaBoxOffset [13 00000013 00000013 00000013 00000013 ]13 PDFXSetBleedBoxToMediaBox true13 PDFXBleedBoxToTrimBoxOffset [13 00000013 00000013 00000013 00000013 ]13 PDFXOutputIntentProfile ()13 PDFXOutputConditionIdentifier ()13 PDFXOutputCondition ()13 PDFXRegistryName ()13 PDFXTrapped False1313 CreateJDFFile false13 Description ltlt13 ARA ltFEFF06270633062A062E062F0645002006470630064700200627064406250639062F0627062F0627062A002006440625064606340627062100200648062B062706260642002000410064006F00620065002000500044004600200645062A064806270641064206290020064406440637062806270639062900200641064A00200627064406450637062706280639002006300627062A0020062F0631062C0627062A002006270644062C0648062F0629002006270644063906270644064A0629061B0020064A06450643064600200641062A062D00200648062B0627062606420020005000440046002006270644064506460634062306290020062806270633062A062E062F062706450020004100630072006F0062006100740020064800410064006F006200650020005200650061006400650072002006250635062F0627063100200035002E0030002006480627064406250635062F062706310627062A0020062706440623062D062F062B002E0635062F0627063100200035002E0030002006480627064406250635062F062706310627062A0020062706440623062D062F062B002Egt13 BGR ltFEFF04180437043f043e043b043704320430043904420435002004420435043704380020043d0430044104420440043e0439043a0438002c00200437043000200434043000200441044a0437043404300432043004420435002000410064006f00620065002000500044004600200434043e043a0443043c0435043d04420438002c0020043c0430043a04410438043c0430043b043d043e0020043f044004380433043e04340435043d04380020043704300020043204380441043e043a043e043a0430044704350441044204320435043d0020043f04350447043004420020043704300020043f044004350434043f0435044704300442043d04300020043f043e04340433043e0442043e0432043a0430002e002000200421044a04370434043004340435043d043804420435002000500044004600200434043e043a0443043c0435043d044204380020043c043e0433043004420020043404300020044104350020043e0442043204300440044f0442002004410020004100630072006f00620061007400200438002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e00300020043800200441043b0435043404320430044904380020043204350440044104380438002egt13 CHS ltFEFF4f7f75288fd94e9b8bbe5b9a521b5efa7684002000410064006f006200650020005000440046002065876863900275284e8e9ad88d2891cf76845370524d53705237300260a853ef4ee54f7f75280020004100630072006f0062006100740020548c002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000204ee553ca66f49ad87248672c676562535f00521b5efa768400200050004400460020658768633002gt13 CHT ltFEFF4f7f752890194e9b8a2d7f6e5efa7acb7684002000410064006f006200650020005000440046002065874ef69069752865bc9ad854c18cea76845370524d5370523786557406300260a853ef4ee54f7f75280020004100630072006f0062006100740020548c002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000204ee553ca66f49ad87248672c4f86958b555f5df25efa7acb76840020005000440046002065874ef63002gt13 CZE ltFEFF005400610074006f0020006e006100730074006100760065006e00ed00200070006f0075017e0069006a007400650020006b0020007600790074007600e101590065006e00ed00200064006f006b0075006d0065006e0074016f002000410064006f006200650020005000440046002c0020006b00740065007200e90020007300650020006e0065006a006c00e90070006500200068006f006400ed002000700072006f0020006b00760061006c00690074006e00ed0020007400690073006b00200061002000700072006500700072006500730073002e002000200056007900740076006f01590065006e00e900200064006f006b0075006d0065006e007400790020005000440046002000620075006400650020006d006f017e006e00e90020006f007400650076015900ed007400200076002000700072006f006700720061006d0065006300680020004100630072006f00620061007400200061002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002000610020006e006f0076011b006a016100ed00630068002egt13 DAN ltFEFF004200720075006700200069006e0064007300740069006c006c0069006e006700650072006e0065002000740069006c0020006100740020006f007000720065007400740065002000410064006f006200650020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e007400650072002c0020006400650072002000620065006400730074002000650067006e006500720020007300690067002000740069006c002000700072006500700072006500730073002d007500640073006b007200690076006e0069006e00670020006100660020006800f8006a0020006b00760061006c0069007400650074002e0020004400650020006f007000720065007400740065006400650020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e0074006500720020006b0061006e002000e50062006e00650073002000690020004100630072006f00620061007400200065006c006c006500720020004100630072006f006200610074002000520065006100640065007200200035002e00300020006f00670020006e0079006500720065002egt13 DEU ltFEFF00560065007200770065006e00640065006e0020005300690065002000640069006500730065002000450069006e007300740065006c006c0075006e00670065006e0020007a0075006d002000450072007300740065006c006c0065006e00200076006f006e002000410064006f006200650020005000440046002d0044006f006b0075006d0065006e00740065006e002c00200076006f006e002000640065006e0065006e002000530069006500200068006f006300680077006500720074006900670065002000500072006500700072006500730073002d0044007200750063006b0065002000650072007a0065007500670065006e0020006d00f60063006800740065006e002e002000450072007300740065006c006c007400650020005000440046002d0044006f006b0075006d0065006e007400650020006b00f6006e006e0065006e0020006d006900740020004100630072006f00620061007400200075006e0064002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e00300020006f0064006500720020006800f600680065007200200067006500f600660066006e00650074002000770065007200640065006e002egt13 ESP ltFEFF005500740069006c0069006300650020006500730074006100200063006f006e0066006900670075007200610063006900f3006e0020007000610072006100200063007200650061007200200064006f00630075006d0065006e0074006f00730020005000440046002000640065002000410064006f0062006500200061006400650063007500610064006f00730020007000610072006100200069006d0070007200650073006900f3006e0020007000720065002d0065006400690074006f007200690061006c00200064006500200061006c00740061002000630061006c0069006400610064002e002000530065002000700075006500640065006e00200061006200720069007200200064006f00630075006d0065006e0074006f00730020005000440046002000630072006500610064006f007300200063006f006e0020004100630072006f006200610074002c002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000200079002000760065007200730069006f006e0065007300200070006f00730074006500720069006f007200650073002egt13 ETI ltFEFF004b00610073007500740061006700650020006e0065006900640020007300e4007400740065006900640020006b00760061006c006900740065006500740073006500200074007200fc006b006900650065006c007300650020007000720069006e00740069006d0069007300650020006a0061006f006b007300200073006f00620069006c0069006b0065002000410064006f006200650020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e00740069006400650020006c006f006f006d006900730065006b0073002e00200020004c006f006f0064007500640020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e00740065002000730061006100740065002000610076006100640061002000700072006f006700720061006d006d006900640065006700610020004100630072006f0062006100740020006e0069006e0067002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e00300020006a00610020007500750065006d006100740065002000760065007200730069006f006f006e00690064006500670061002e000d000agt13 FRA ltFEFF005500740069006c006900730065007a00200063006500730020006f007000740069006f006e00730020006100660069006e00200064006500200063007200e900650072002000640065007300200064006f00630075006d0065006e00740073002000410064006f00620065002000500044004600200070006f0075007200200075006e00650020007100750061006c0069007400e90020006400270069006d007000720065007300730069006f006e00200070007200e9007000720065007300730065002e0020004c0065007300200064006f00630075006d0065006e00740073002000500044004600200063007200e900e90073002000700065007500760065006e0074002000ea0074007200650020006f007500760065007200740073002000640061006e00730020004100630072006f006200610074002c002000610069006e00730069002000710075002700410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002000650074002000760065007200730069006f006e007300200075006c007400e90072006900650075007200650073002egt13 GRE ltFEFF03a703c103b703c303b903bc03bf03c003bf03b903ae03c303c403b5002003b103c503c403ad03c2002003c403b903c2002003c103c503b803bc03af03c303b503b903c2002003b303b903b1002003bd03b1002003b403b703bc03b903bf03c503c103b303ae03c303b503c403b5002003ad03b303b303c103b103c603b1002000410064006f006200650020005000440046002003c003bf03c5002003b503af03bd03b103b9002003ba03b103c42019002003b503be03bf03c703ae03bd002003ba03b103c403ac03bb03bb03b703bb03b1002003b303b903b1002003c003c103bf002d03b503ba03c403c503c003c903c403b903ba03ad03c2002003b503c103b303b103c303af03b503c2002003c503c803b703bb03ae03c2002003c003bf03b903cc03c403b703c403b103c2002e0020002003a403b10020005000440046002003ad03b303b303c103b103c603b1002003c003bf03c5002003ad03c703b503c403b5002003b403b703bc03b903bf03c503c103b303ae03c303b503b9002003bc03c003bf03c103bf03cd03bd002003bd03b1002003b103bd03bf03b903c703c403bf03cd03bd002003bc03b5002003c403bf0020004100630072006f006200610074002c002003c403bf002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002003ba03b103b9002003bc03b503c403b103b303b503bd03ad03c303c403b503c103b503c2002003b503ba03b403cc03c303b503b903c2002egt13 HEB ltFEFF05D405E905EA05DE05E905D5002005D105D405D205D305E805D505EA002005D005DC05D4002005DB05D305D9002005DC05D905E605D505E8002005DE05E105DE05DB05D9002000410064006F006200650020005000440046002005D405DE05D505EA05D005DE05D905DD002005DC05D405D305E405E105EA002005E705D305DD002D05D305E405D505E1002005D005D905DB05D505EA05D905EA002E002005DE05E105DE05DB05D90020005000440046002005E905E005D505E605E805D5002005E005D905EA05E005D905DD002005DC05E405EA05D905D705D4002005D105D005DE05E605E205D505EA0020004100630072006F006200610074002005D5002D00410064006F00620065002000520065006100640065007200200035002E0030002005D505D205E805E105D005D505EA002005DE05EA05E705D305DE05D505EA002005D905D505EA05E8002E05D005DE05D905DD002005DC002D005000440046002F0058002D0033002C002005E205D905D905E005D5002005D105DE05D305E805D905DA002005DC05DE05E905EA05DE05E9002005E905DC0020004100630072006F006200610074002E002005DE05E105DE05DB05D90020005000440046002005E905E005D505E605E805D5002005E005D905EA05E005D905DD002005DC05E405EA05D905D705D4002005D105D005DE05E605E205D505EA0020004100630072006F006200610074002005D5002D00410064006F00620065002000520065006100640065007200200035002E0030002005D505D205E805E105D005D505EA002005DE05EA05E705D305DE05D505EA002005D905D505EA05E8002Egt13 HRV (Za stvaranje Adobe PDF dokumenata najpogodnijih za visokokvalitetni ispis prije tiskanja koristite ove postavke Stvoreni PDF dokumenti mogu se otvoriti Acrobat i Adobe Reader 50 i kasnijim verzijama)13 HUN ltFEFF004b0069007600e1006c00f30020006d0069006e0151007300e9006701710020006e0079006f006d00640061006900200065006c0151006b00e90073007a00ed007401510020006e0079006f006d00740061007400e100730068006f007a0020006c006500670069006e006b00e1006200620020006d0065006700660065006c0065006c0151002000410064006f00620065002000500044004600200064006f006b0075006d0065006e00740075006d006f006b0061007400200065007a0065006b006b0065006c0020006100200062006500e1006c006c00ed007400e10073006f006b006b0061006c0020006b00e90073007a00ed0074006800650074002e0020002000410020006c00e90074007200650068006f007a006f00740074002000500044004600200064006f006b0075006d0065006e00740075006d006f006b00200061007a0020004100630072006f006200610074002000e9007300200061007a002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002c0020007600610067007900200061007a002000610074007400f3006c0020006b00e9007301510062006200690020007600650072007a006900f3006b006b0061006c0020006e00790069007400680061007400f3006b0020006d00650067002egt13 ITA ltFEFF005500740069006c0069007a007a006100720065002000710075006500730074006500200069006d0070006f007300740061007a0069006f006e00690020007000650072002000630072006500610072006500200064006f00630075006d0065006e00740069002000410064006f00620065002000500044004600200070006900f900200061006400610074007400690020006100200075006e00610020007000720065007300740061006d0070006100200064006900200061006c007400610020007100750061006c0069007400e0002e0020004900200064006f00630075006d0065006e007400690020005000440046002000630072006500610074006900200070006f00730073006f006e006f0020006500730073006500720065002000610070006500720074006900200063006f006e0020004100630072006f00620061007400200065002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000200065002000760065007200730069006f006e006900200073007500630063006500730073006900760065002egt13 JPN ltFEFF9ad854c18cea306a30d730ea30d730ec30b951fa529b7528002000410064006f0062006500200050004400460020658766f8306e4f5c6210306b4f7f75283057307e305930023053306e8a2d5b9a30674f5c62103055308c305f0020005000440046002030d530a130a430eb306f3001004100630072006f0062006100740020304a30883073002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000204ee5964d3067958b304f30533068304c3067304d307e305930023053306e8a2d5b9a306b306f30d530a930f330c8306e57cb30818fbc307f304c5fc59808306730593002gt13 KOR ltFEFFc7740020c124c815c7440020c0acc6a9d558c5ec0020ace0d488c9c80020c2dcd5d80020c778c1c4c5d00020ac00c7a50020c801d569d55c002000410064006f0062006500200050004400460020bb38c11cb97c0020c791c131d569b2c8b2e4002e0020c774b807ac8c0020c791c131b41c00200050004400460020bb38c11cb2940020004100630072006f0062006100740020bc0f002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e00300020c774c0c1c5d0c11c0020c5f40020c2180020c788c2b5b2c8b2e4002egt13 LTH ltFEFF004e006100750064006f006b0069007400650020016100690075006f007300200070006100720061006d006500740072007500730020006e006f0072011700640061006d00690020006b0075007200740069002000410064006f00620065002000500044004600200064006f006b0075006d0065006e007400750073002c0020006b00750072006900650020006c0061006200690061007500730069006100690020007000720069007400610069006b007900740069002000610075006b01610074006f00730020006b006f006b007900620117007300200070006100720065006e006700740069006e00690061006d00200073007000610075007300640069006e0069006d00750069002e0020002000530075006b0075007200740069002000500044004600200064006f006b0075006d0065006e007400610069002000670061006c006900200062016b007400690020006100740069006400610072006f006d00690020004100630072006f006200610074002000690072002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002000610072002000760117006c00650073006e0117006d00690073002000760065007200730069006a006f006d00690073002egt13 LVI ltFEFF0049007a006d0061006e0074006f006a00690065007400200161006f00730020006900650073007400610074012b006a0075006d00750073002c0020006c0061006900200076006500690064006f00740075002000410064006f00620065002000500044004600200064006f006b0075006d0065006e007400750073002c0020006b006100730020006900720020012b00700061016100690020007000690065006d01130072006f00740069002000610075006700730074006100730020006b00760061006c0069007401010074006500730020007000690072006d007300690065007300700069006501610061006e006100730020006400720075006b00610069002e00200049007a0076006500690064006f006a006900650074002000500044004600200064006f006b0075006d0065006e007400750073002c0020006b006f002000760061007200200061007400760113007200740020006100720020004100630072006f00620061007400200075006e002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002c0020006b0101002000610072012b00200074006f0020006a00610075006e0101006b0101006d002000760065007200730069006a0101006d002egt13 NLD (Gebruik deze instellingen om Adobe PDF-documenten te maken die zijn geoptimaliseerd voor prepress-afdrukken van hoge kwaliteit De gemaakte PDF-documenten kunnen worden geopend met Acrobat en Adobe Reader 50 en hoger)13 NOR ltFEFF004200720075006b00200064006900730073006500200069006e006e007300740069006c006c0069006e00670065006e0065002000740069006c002000e50020006f0070007000720065007400740065002000410064006f006200650020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e00740065007200200073006f006d00200065007200200062006500730074002000650067006e0065007400200066006f00720020006600f80072007400720079006b006b0073007500740073006b00720069006600740020006100760020006800f800790020006b00760061006c0069007400650074002e0020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e00740065006e00650020006b0061006e002000e50070006e00650073002000690020004100630072006f00620061007400200065006c006c00650072002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000200065006c006c00650072002000730065006e006500720065002egt13 POL ltFEFF0055007300740061007700690065006e0069006100200064006f002000740077006f0072007a0065006e0069006100200064006f006b0075006d0065006e007400f300770020005000440046002000700072007a0065007a006e00610063007a006f006e00790063006800200064006f002000770079006400720075006b00f30077002000770020007700790073006f006b00690065006a0020006a0061006b006f015b00630069002e002000200044006f006b0075006d0065006e0074007900200050004400460020006d006f017c006e00610020006f007400770069006500720061010700200077002000700072006f006700720061006d006900650020004100630072006f00620061007400200069002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002000690020006e006f00770073007a0079006d002egt13 PTB ltFEFF005500740069006c0069007a006500200065007300730061007300200063006f006e00660069006700750072006100e700f50065007300200064006500200066006f0072006d00610020006100200063007200690061007200200064006f00630075006d0065006e0074006f0073002000410064006f0062006500200050004400460020006d00610069007300200061006400650071007500610064006f00730020007000610072006100200070007200e9002d0069006d0070007200650073007300f50065007300200064006500200061006c007400610020007100750061006c00690064006100640065002e0020004f007300200064006f00630075006d0065006e0074006f00730020005000440046002000630072006900610064006f007300200070006f00640065006d0020007300650072002000610062006500720074006f007300200063006f006d0020006f0020004100630072006f006200610074002000650020006f002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002000650020007600650072007300f50065007300200070006f00730074006500720069006f007200650073002egt13 RUM ltFEFF005500740069006c0069007a00610163006900200061006300650073007400650020007300650074010300720069002000700065006e007400720075002000610020006300720065006100200064006f00630075006d0065006e00740065002000410064006f006200650020005000440046002000610064006500630076006100740065002000700065006e0074007200750020007400690070010300720069007200650061002000700072006500700072006500730073002000640065002000630061006c006900740061007400650020007300750070006500720069006f006100720103002e002000200044006f00630075006d0065006e00740065006c00650020005000440046002000630072006500610074006500200070006f00740020006600690020006400650073006300680069007300650020006300750020004100630072006f006200610074002c002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e00300020015f00690020007600650072007300690075006e0069006c006500200075006c0074006500720069006f006100720065002egt13 RUS ltFEFF04180441043f043e043b044c04370443043904420435002004340430043d043d044b04350020043d0430044104420440043e0439043a043800200434043b044f00200441043e043704340430043d0438044f00200434043e043a0443043c0435043d0442043e0432002000410064006f006200650020005000440046002c0020043c0430043a04410438043c0430043b044c043d043e0020043f043e04340445043e0434044f04490438044500200434043b044f00200432044b0441043e043a043e043a0430044704350441044204320435043d043d043e0433043e00200434043e043f0435044704300442043d043e0433043e00200432044b0432043e04340430002e002000200421043e043704340430043d043d044b04350020005000440046002d0434043e043a0443043c0435043d0442044b0020043c043e0436043d043e0020043e0442043a0440044b043204300442044c002004410020043f043e043c043e0449044c044e0020004100630072006f00620061007400200438002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e00300020043800200431043e043b043504350020043f043e04370434043d043804450020043204350440044104380439002egt13 SKY ltFEFF0054006900650074006f0020006e006100730074006100760065006e0069006100200070006f0075017e0069007400650020006e00610020007600790074007600e100720061006e0069006500200064006f006b0075006d0065006e0074006f0076002000410064006f006200650020005000440046002c0020006b0074006f007200e90020007300610020006e0061006a006c0065007001610069006500200068006f0064006900610020006e00610020006b00760061006c00690074006e00fa00200074006c0061010d00200061002000700072006500700072006500730073002e00200056007900740076006f00720065006e00e900200064006f006b0075006d0065006e007400790020005000440046002000620075006400650020006d006f017e006e00e90020006f00740076006f00720069016500200076002000700072006f006700720061006d006f006300680020004100630072006f00620061007400200061002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002000610020006e006f0076016100ed00630068002egt13 SLV ltFEFF005400650020006e006100730074006100760069007400760065002000750070006f0072006100620069007400650020007a00610020007500730074007600610072006a0061006e006a006500200064006f006b0075006d0065006e0074006f0076002000410064006f006200650020005000440046002c0020006b006900200073006f0020006e0061006a007000720069006d00650072006e0065006a016100690020007a00610020006b0061006b006f0076006f00730074006e006f0020007400690073006b0061006e006a00650020007300200070007200690070007200610076006f0020006e00610020007400690073006b002e00200020005500730074007600610072006a0065006e006500200064006f006b0075006d0065006e0074006500200050004400460020006a00650020006d006f0067006f010d00650020006f0064007000720065007400690020007a0020004100630072006f00620061007400200069006e002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000200069006e0020006e006f00760065006a01610069006d002egt13 SUO ltFEFF004b00e40079007400e40020006e00e40069007400e4002000610073006500740075006b007300690061002c0020006b0075006e0020006c0075006f00740020006c00e400680069006e006e00e4002000760061006100740069007600610061006e0020007000610069006e006100740075006b00730065006e002000760061006c006d0069007300740065006c00750074007900f6006800f6006e00200073006f00700069007600690061002000410064006f0062006500200050004400460020002d0064006f006b0075006d0065006e007400740065006a0061002e0020004c0075006f0064007500740020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e00740069007400200076006f0069006400610061006e0020006100760061007400610020004100630072006f0062006100740069006c006c00610020006a0061002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030003a006c006c00610020006a006100200075007500640065006d006d0069006c006c0061002egt13 SVE ltFEFF0041006e007600e4006e00640020006400650020006800e4007200200069006e0073007400e4006c006c006e0069006e006700610072006e00610020006f006d002000640075002000760069006c006c00200073006b006100700061002000410064006f006200650020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e007400200073006f006d002000e400720020006c00e4006d0070006c0069006700610020006600f60072002000700072006500700072006500730073002d007500740073006b00720069006600740020006d006500640020006800f600670020006b00760061006c0069007400650074002e002000200053006b006100700061006400650020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e00740020006b0061006e002000f600700070006e00610073002000690020004100630072006f0062006100740020006f00630068002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e00300020006f00630068002000730065006e006100720065002egt13 TUR ltFEFF005900fc006b00730065006b0020006b0061006c006900740065006c0069002000f6006e002000790061007a006401310072006d00610020006200610073006b013100730131006e006100200065006e0020006900790069002000750079006100620069006c006500630065006b002000410064006f006200650020005000440046002000620065006c00670065006c0065007200690020006f006c0075015f007400750072006d0061006b0020006900e70069006e00200062007500200061007900610072006c0061007201310020006b0075006c006c0061006e0131006e002e00200020004f006c0075015f0074007500720075006c0061006e0020005000440046002000620065006c00670065006c0065007200690020004100630072006f006200610074002000760065002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000200076006500200073006f006e0072006100730131006e00640061006b00690020007300fc007200fc006d006c00650072006c00650020006100e70131006c006100620069006c00690072002egt13 UKR ltFEFF04120438043a043e0440043804410442043e043204430439044204350020044604560020043f043004400430043c043504420440043800200434043b044f0020044104420432043e04400435043d043d044f00200434043e043a0443043c0435043d044204560432002000410064006f006200650020005000440046002c0020044f043a04560020043d04300439043a04400430044904350020043f045604340445043e0434044f0442044c00200434043b044f0020043204380441043e043a043e044f043a04560441043d043e0433043e0020043f0435044004350434043404400443043a043e0432043e0433043e0020043404400443043a0443002e00200020042104420432043e04400435043d045600200434043e043a0443043c0435043d0442043800200050004400460020043c043e0436043d04300020043204560434043a0440043804420438002004430020004100630072006f006200610074002004420430002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002004300431043e0020043f04560437043d04560448043e04570020043204350440044104560457002egt13 ENU (Use these settings to create Adobe PDF documents best suited for high-quality prepress printing Created PDF documents can be opened with Acrobat and Adobe Reader 50 and later)13 gtgt13 Namespace [13 (Adobe)13 (Common)13 (10)13 ]13 OtherNamespaces [13 ltlt13 AsReaderSpreads false13 CropImagesToFrames true13 ErrorControl WarnAndContinue13 FlattenerIgnoreSpreadOverrides false13 IncludeGuidesGrids false13 IncludeNonPrinting false13 IncludeSlug false13 Namespace [13 (Adobe)13 (InDesign)13 (40)13 ]13 OmitPlacedBitmaps false13 OmitPlacedEPS false13 OmitPlacedPDF false13 SimulateOverprint Legacy13 gtgt13 ltlt13 AddBleedMarks false13 AddColorBars false13 AddCropMarks false13 AddPageInfo false13 AddRegMarks false13 ConvertColors ConvertToCMYK13 DestinationProfileName ()13 DestinationProfileSelector DocumentCMYK13 Downsample16BitImages true13 FlattenerPreset ltlt13 PresetSelector MediumResolution13 gtgt13 FormElements false13 GenerateStructure false13 IncludeBookmarks false13 IncludeHyperlinks false13 IncludeInteractive false13 IncludeLayers false13 IncludeProfiles false13 MultimediaHandling UseObjectSettings13 Namespace [13 (Adobe)13 (CreativeSuite)13 (20)13 ]13 PDFXOutputIntentProfileSelector DocumentCMYK13 PreserveEditing true13 UntaggedCMYKHandling LeaveUntagged13 UntaggedRGBHandling UseDocumentProfile13 UseDocumentBleed false13 gtgt13 ]13gtgt setdistillerparams13ltlt13 HWResolution [2400 2400]13 PageSize [612000 792000]13gtgt setpagedevice13

Page 29: ΑΡΧΑΓΓΕΛΩΝ ΛΟΓΟΣ καλοκαιρι 2010

29

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

Κι ἔρχεται καί σέ βρίσκει ἡ φθορά ἡ ἀρρώστια ὁ θάνατος Καί συνειδη-τοποιεῖς πώς εἶσαι τελείως ἀπροετοίμαστος Τόσο καιρό τό ἀπωθοῦσες καί μπο-ρεῖ- μεταξύ μας- νά χτύπαγες καί κανένα ξύλο Ἡ ἀπώθηση εἶναι ἐπακόλουθο τῆς ἀμάθειας τῆς ἀκατηχησίας Ἀλλά καί τῆς μή ἀποδοχῆς κατά βάθος τοῦ γεγονό-τος τῆς Ἀνάστασης Ἴσως νά εἶναι καί βολικό νά ἐπιμένουμε στήν ἀντίληψη τοῦ laquoὅλα ἐδῶ τελειώνουνraquo καί νά παραμένουμε στήν κλάψα μας Βλέπεις ἄν ἀποδε-χτοῦμε οὐσιαστικά πώς ὁ βίος δέν τελειώνει ὁριστικά μέ τόν θάνατο ἀλλά δοῦμε τόν θάνατο σάν πέρασμα σάν ἀρχή σάν νίκη σάν ζωή τότε θά πρέπει νrsquo ἀναθε-ωρήσουμε ἐντελῶς τήν στάση ζωῆς μας τόν τρόπο σκέψης μας τίς συμπεριφορές μας Νά βάλουμε τήν δοξολογία στήν ζωή μας Νά δοῦμε τίς δυσκολίες ὡς παι-δαγωγικές δοκιμασίες Ἄλλωστε ὁ Ἀπόστολος τῶν Ἐθνῶν μᾶς θυμίζει πώς laquoἡ δύ-ναμις ἐν ἀσθενείᾳ τελειοῦταιraquo

∆ύσκολα τά πράγματα μανούλα Ἐγώ νιώθω ἀδύναμη καί τό καταθέτω Καί καθώς προσεύχομαι συμπληρώνω στήν προσευχή μου αὐτό πού ὑπέροχα λέει ὁ Παρακλητικός Κανόνας ἐγώ σοῦ ζητῶ ὅμως Ἐσύ πρᾶξε laquo πρός τό συμφέ-ρον τῆς αἰτήσεώς raquo μου ΑΜΗΝ

Ὁ κόσμος σκλήρανε πολύ

Γιῶργος Θεοτοκᾶς Ἀσθενεῖς καί ὁδοιπόροι ἐκδ Ἑστία

Ὁ κόσμος σκλήρανε πολύ σκλήρανε ξεράθηκε και ἄδειασε Πέρασε τά ὅρια Μικρές καλοσύνες ἐδῶ κι ἐκεῖ ἕνας Χριστιανός πάντα ὑπάρχει τρόπος νά

προσφέρει μά ὁ κόσμος δέν σώζεται πιά Ὁ κόσμος αὐτός χάθηκε ὅποιος ἔχει τά μάτια ἀνοιχτά τό βλέπει καί τό παίρνει ἀπόφαση μιά γιά πάντα Χάθηκε μές στήν ἀλαζονεία τῶν ἐπιστημῶν του μές στήν ἀπανθρωπιά τῶν μηχανῶν του μές στήν φρενίτιδά του πού τήν λέει πρόοδο στό ἀέναο στριφογύρισμά του στό κε-νό δίχως ἕρμα δίχως σκοπό Ὁ δύστηνος πλανήτης κλονίστηκε ἀνεπανόρθωτα ἔ-χασε τήν ἰσορροπία του ∆έν τόν αἰσθάνεσαι νά τρικλίζει κάτω ἀπ τά πόδια σου

Ἄ ς πασχίσουμε ἐμεῖς πού μένουμε ἐδῶ νά πλησιάσουμε ὅσο ἀντέχουμε τό Ἐπέκεινα καί ἄς προσευχόμαστε γιά τόν κόσμο πού σέρνεται ἀκράτητος

ἀπό τήν ἴδια δαιμονική ὁρμή του πρός τήν τελική του συντριβή Μερικοί θά βλέ-πουν τοῦτον ἐδῶ τόν ἀναμμένο φάρο μας μοῦ φτάνει ἐμένα ἕνας τέτοιος προορι-σμός Ἐνῶ ὁ κόσμος θά σβήνει ὁ φάρος θά φωτίζει ἀκόμα τίς ὕστατες στιγμές του θά σώζει ὡς τό τέλος μερικές ψυχές ∆έν ἐλπίζω πιά ἄλλο τίποτα

30

Κ αθώς θεριεύει τό θέρος καί ἡ φύση ντύνεται τά χρυσᾶ της νοσταλγία πλημμυρίζει τήν σκέψη μας νοσταλγία γιορτινή ἀπό τά παιδικά μας χρό-νια πού προσγειώθηκαν ἀπότομα ἀπό τήν πραγματικότητα τοῦ κόσμου

τούτου Οἱ κῆποι ὁλάνθιστοι γεμᾶτοι τριαντάφυλλα φίσκα ἀπό τό παιδομάνι οἱ χωματόδρομοι κι ἡ εὐωδία ἀπό τά νυχτολούλουδα νά διεγείρει τήν ὄσφρηση Ὀρ-θάνοιχτες οἱ πόρτες τῶν σπιτιῶν οἱ οἰκογένειες νά δειπνίζουν στίς βεράντες καί τά ραδιόφωνα νά γεμίζουν μέ μελωδίες τήν ἥσυχη γειτονιά Μνῆμες τῆς παιδικῆς ἡλικίας χρόνια ἀνέμελα κι ἀφελῆ τότε πού νομίζαμε ὅτι ὁ βίος θά lsquoναι παιχνίδι τότε πού θαρρούσαμε ὅτι στόν παράδεισο θά ζήσουμε Μεγαλώσαμε μέ τόν ἦχο τῶν οἰκοδομῶν στά αὐτιά μας ἕνας διαρκής θόρυ-βος στήν ἐφηβεία μας μπετονιέρες κι αὐτοκίνητα πού διαρκῶς αὐξάνονταν Βλέ-παμε ἀμήχανα τίς γειτονιές νά ἐξαφανίζονται τά δέντρα νά κόβονται τίς ταπει-νές μά ἀνθρώπινες μονοκατοικίες νά γκρεμίζονται μαζί μέ χιλιάδες ἀναμνήσεις Γενιές τῆς ἀντιπαροχῆς τῆς πολυκατοικίας τῶν χαμηλοτάβανων διαμερισμάτων - κουτιῶν τῆς ἀπρόσωπης συγκατοίκησης Χάσαμε τούς γειτόνους μας καί μαζί

τήν ἀνθρωπιά μας Ἤμασταν κοινωνικοί καί φι-λόξενοι καί γίναμε καχύποπτοι καί ἀπόμακροι Οἱ ὀλιγοπρόσωπες γειτονιές γέμισαν μέ ἀνθρώ-πους ξένους μεταξύ τους πού δέν ἔχουν καμμιά ὄρεξη νά γνωριστοῦν νά κοιταχτοῦν στά μάτια νά καλημεριστοῦν νά ἀνταλλάξουν ἐπισκέψεις καί χαμόγελα Εἴχαμε τό θλιβερό προνόμιο νά ζήσουμε τήν πα-ρακμή τῆς πόλης στήν ἐξέλιξή της Εἴδαμε τούς μικρούς παραδείσους μας νά μεταβάλλονται σέ

γκρίζα κακόγουστα κτίρια τίς ἀλάνες πού ματώναμε τά πόδια μας νά γίνονται ὄγκοι ἀπό μπετόν Πρίν προλάβουμε νά ἀποστηθίσουμε τό laquoἈθῆνα διαμαντόπε-τρα στῆς γῆς τό δαχτυλίδιraquo πνιγήκαμε στή μυρωδιά τοῦ νέφους καί ντραπήκαμε πού εἴμαστε Ἀθηναῖοι Ὅλοι νοσταλγοῦμε τό παρελθόν Μεγαλώνουμε καί διαρκῶς διαπιστώνου-με πώς laquoκάθε πέρυσι καί καλύτεραraquo Τά χρόνια περνοῦν καί ὅλο ἀναφερόμαστε σέ παλαιότερες ἐποχές ἀναπολοῦμε τά παλιά καί συγκινούμεθα μέ τραγούδια μέ κείμενα καί μέ ταινίες πού περιγράφουν τήν παλιά Ἑλλάδα τόν κόσμο πού ἔφυ-γε Ζοῦμε τήν παρακμή τοῦ σύγχρονου πολιτισμοῦ ἀνίκανοι νά ἀντιδράσουμε καί ὅλο μιλᾶμε γιά τά παλιά Νοιώθουμε ἄγχος γιά τήν ἐγκληματικότητα καί τήν οἰκονομική κρίση θλιβόμαστε πού κινδυνεύουμε νά χάσουμε τήν εὐδαιμονία μας Εἶναι φυσιολογική ἡ ἀντίδραση αὐτή μά ἄν ἀφήσουμε τόν συναισθηματισμό στήν ἄκρη καί σκεφτοῦμε τό παρελθόν μέσα ἀπό τό πρῖσμα τῆς ἱστορίας θά δια-πιστώσουμε πώς δύσκολα θά διαλέγαμε μιά ἄλλη χρονική περίοδο γιά νά ζήσου-με

Νοσταλγία π Χριστόδουλος Μπίθας

Ἀρχαγγέλων Λόγος

31

Ὅπου κι ἄν ἀνατρέξουμε πίσω στόν χρόνο βλέπουμε παντοῦ καί πάντα νά βασιλεύει ὁ πόνος Πόλεμοι κι ἐμφύλιοι ἀλληλοσπαραγμοί σκλαβιά καί πεῖνα φτώχεια κι ἀδικία σημαδεύουν τήν ἱστορία τῆς ἀνθρωπότητος Μπορεῖ νά ὑπῆρ-ξαν πιό ἔνθεοι πολιτισμοί ἀπό αὐτόν πού διανύουμε τώρα μά ἡ ἁμαρτία πάντα ἴδια εἶναι στό διάβα τῶν αἰώνων Μπορεῖ νά νοσταλγοῦμε τήν λαμπρή περίοδο τοῦ Βυζαντίου ἤ ἀκομα καί τήν ἔνδοξη ἑλληνική ἀρχαιότητα ἀλλά τό σίγουρο εἶναι ὅτι δέν θά θέλαμε νά ζήσουμε ἐχθρικές σφαγές πολέμους κι ἐπιδημίες οὔτε νά εἴμαστε δοῦλοι ἐκεῖνες τίς ἐποχές οὔτε νά πεθαίνουμε ἀπό μιά ἁπλῆ γρίπη ἐ-πειδή ἡ ἰατρική ἐπιστήμη δέν εἶχε ἀκόμα ἐξελιχθεῖ ∆ύσκολος ἦταν πάντα ὁ βίος Πλαστή ἡ ὀνειροπόληση γιά τό παρελθόν ψευδαίσθηση γιά νά ξεφύγουμε ἀπό τήν πραγματικότητα Κι ἄν ὑπάρχει νοσταλ-γία γιά μιά κοινωνία ἰδανική ὅπου πραγματικά θά θέλαμε νά ζήσουμε αὐτό μᾶλ-λον ἀφορᾶ τήν παραδείσια κατάσταση τήν ἐποχή πού δέν ὑπῆρχε στό ἀνθρώπι-νο γένος ὀδύνη καί στεναγμός ἀλλά κοινωνία ἀγάπης μέ τόν Θεό καί τόν συνάν-θρωπο Κι ἐφrsquo ὅσον τό νά γυρίσουμε στό παρελθόν ἀποκλείεται ἀφοῦ ἀρνηθήκα-με τήν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ μοναδική μας ἐλπίδα εἶναι τό μέλλον τά ἔσχατα ἡ Βασι-λεία τῶν Οὐρανῶν Ἐπειδή ὅμως τήν Βασιλεία Του μᾶς κάλεσε ὁ Κύριος νά τήν προγευτοῦμε ἐπειδή μᾶς ζήτησε νά βιώσουμε τά ἔσχατα ἀπό τώρα ἄς ἐγκαταλείψουμε τήν πα-ρελθοντολογία κι ἄς χαροῦμε τό σήμερα εὐχαριστῶντας τόν Θεό πάντων ἕνεκεν ζῶντας εὐλογημένα κάθε στιγμή σά νά lsquoναι ἡ πρώτη κι ἡ τελευταία τῆς ὕπαρξής μας ἔχοντας νοσταλγία μόνο γιά τήν Βασιλεία τοῦ Θεοῦ γιά τόν Παράδεισο γιά τό πέρασμα ἀπό τόν θάνατο στήν Ζωή τήν ὄντως Ζωή πού εἶναι ὁ Χριστός μας Ἀμήν

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

Ἀποφθέγματα τῆς ἐρήμου

Ἀββᾶς Ἀντώνιος

Ἀπό τόν πλησίον μας προέρχεται ἡ ζωή καί ὁ θάνατος Γιατί ἂν κερδίσουμε τόν ἀδελφό μας κερδίζουμε τόν Θεόmiddot ἂν ὅμως τόν σκανδαλίσουμε ἁμαρτάνουμε στόν Χριστό Ἔρχεται καιρός πού οἱ ἄνθρωποι θά τρελαθοῦν καί ὅταν δοῦν κάποιον πού δέν εἶναι τρελός θά ξεσηκωθοῦν ἐναντίον του καί θὰ τοῦ ποῦν ldquoεἶσαι τρελόςrdquo ἐπειδή δέν εἶναι ὅμοιος μ᾽ αὐτούς ∆έν φοβᾶμαι πιά τόν Θεό ἀλλά τόν ἀγαπάω ldquoΓιατί ἡ ἀγάπη διώχνει τόν φόβοrdquo ( Ἰω 418) Ἐκεῖνος πού κτυπάει τήν μᾶζα τοῦ σιδήρου σκέπτεται πρῶτα τί θέλει νά φτιάξει δρεπάνι μαχαίρι τσεκούρι Ἔτσι κι ἐμεῖς πρέπει νά σκεπτόμαστε γιά ποιά ἀρετή παλεύουμε ὥστε νά μήν κοπιάζουμε μάταια

32

Ἀρχαγγέλων Λόγος

Ἱερός Ναός Ταξιαρχῶν Μοσχάτου Σύντομο ἱστορικό

Στέλιος Ντάντης ∆ρ Θεολογίας-ἱστορικός

Ἀ πό τήν ἐποχή τῆς γερμανικῆς κατοχῆς (1941-44) καί γιά κά-ποιες δεκαετίες οἱ ἐπιβάτες

τοῦ ἠλεκτρικοῦ σιδηροδρόμου περ-νῶντας ἀπrsquo τό καταπράσινο Μοσχᾶτο σταυροκοπιόνταν ἀντικρίζοντας μέσα στά πανέμορφα περιβόλια ἕνα μικρό ξωκλήσι Ἦταν οἱ Ταξιάρχες ἤ τό Ταξι-αρχάκι ὅπως τό ὀνομάτιζαν οἱ παλιοί Μοσχατιῶτες πού τήν παραμονή καί τήν μέρα τῆς γιορτῆς ξεκινοῦσαν ἀπό κάθε μεριά τῆς πόλης καί ἀκολουθῶν-

τας τά στενά μονοπάτια μέσα ἀπό καλ-λιέργειες ἔρχονταν νά προσκυνήσουν Μέσα σrsquo ἐκεῖνα τά περιποιημένα περι-βόλια λιγοστοί ἦταν οἱ γείτονες τῶν Ταξιαρχῶν πού ζοῦσαν τριγύρω σέ σκόρπιες ἀγροικίες κυρίως κτηματίες περιβολάρηδες λαχανικῶν μέ τά ὁποῖα τροφοδοτοῦσαν τήν λαχαναγορά τῶν Ἀθηνῶν (Βαρβάκειο)

Τό ἐκκλησάκι χτίστηκε στά 1943 μέσα στά δύσκολα χρόνια τῆς ξενικῆς κατο-χῆς Οἰκοδομήθη-κε σέ οἰκόπεδο

282 τετραγωνικῶν μέτρων πού πρό-σφερε ὁ Χρῆστος Μαστροσταμάτης καί στήν ἵδρυσή του πρωτοστάτησε ἡ γυναίκα του Στυλιανή μέ τόν γαμπρό

τους Γεώργιο Καζάλα ὁ ὁποῖος κίνησε τά νήματα γιά τήν κατασκευή Στήν προσπάθεια ἐκείνη συνεισφέρανε πρό-

θυμα οἱ γειτονικές οἰκογένειες πού οἱ ἀπόγονοί τους ζοῦν ἀνάμεσά μας Μπέλλου Λαλαούνη Καψίλη Κω-σταντάκη (Ροδίτη) Λεγάκη Καζάλα καί Μαστροσταμάτη Οἰκοδομικά ὑλικά δέν ὑπῆρχαν ἐ-κεῖνα τά δύσμοιρα χρόνια γιrsquo αὐτό προσφερθήκε ὁ κόσμος καί κουβάλησε πέτρες χῶμα ἄμμο ἀπrsquo τό ποτάμι τοῦ-βλα κεραμίδια ἤ πρόσφερε χρήματα

Τά ἐγκαίνια τῆς ἐκκκλησούλας ἔγιναν στίς 29 Ιουνίου 1943 μέρα τῆς γιορτῆς τῶν ἁγίων ἀποστόλων Πέτρου καί Παύλου Συνέχεια στό ἑπόμενο (Πρωτοδημοσιεύτηκε στά IΣTOPIKA TOY MOΣXATOY τ β΄ Μοσχᾶτο 2003 σσ 55-59)

33

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

Τά Νέα μας

τῆς Ζωοδόχου Πηγῆς καί τό ἀπόγευμα πήραμε τό πλοῖο τῆς ἐπιστροφῆς Στήν ἐκδρομή αὐτή ὅπως καί στήν ἐκ-δήλωση πού πραγματοποιήσαμε τήν ∆ευτέρα 31η Μαΐου στό Πνευματικό μας Κέντρο μᾶς δόθηκε μιά ἀκόμα εὐ-καιρία νά συσφίγξουμε τίς σχέσεις μας καί νά νοιώσουμε λίγο παραπάνω τήν αἴσθηση τῆς κοινότητας Ὅλες αὐτές τίς δραστηριότητες ὅπως καί τό κέρα-σμα μετά τήν Θεία Λειτουργία τῆς Κυ-ριακῆς θά πρέπει νά τά ἀντιμετωπί-ζουμε ὡς ἐκκλησιαστικά-κοινοτικά γε-γονότα κι ὄχι σάν ἁπλές κοινωνικές ἐκδηλώσεις Σέ καιρούς ἀφιλόξενους καί μοναχικούς καλούμεθα νά συσπει-ρωθοῦμε στήν ἐνορία μας νά νοιώσου-με πρόσωπα νά μοιραστοῦμε τήν κατή-χηση καί τήν ἐλπίδα μας

Πιστεύουμε ἀκράδαντα πώς τό μέλλον τῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας τόν 21ο αἰῶνα ἐξαρτᾶται ἄμεσα ἀπό τό ζωντά-νεμα τῆς κοινοτικῆς ζωῆς κατά τό Ἀποστολικό πρότυπο καί βέβαια τόν ἐπανευαγγελισμό τῶν συνανθρώπων μας Μέ τήν βοήθεια τοῦ Θεοῦ ἐλπίζουμε νά ἐργαστοῦμε ὅλοι πρός αὐτή τήν κατεύθυνση Ἀμήν

Μ έ ἐπιτυχία πραγματοποιήθηshyκε στίς 5 καί 6 Ἰουνίου ἡ ἐκshyδρομή τῆς ἐνορίας μας στήν

Ἄνδρο Με 74 ἀδελφούς καί ἀδελφές μας περάσαμε ἕνα εὐλογημένο κι

εὐχάριστο διήμερο στό πανέμορφο Κυ-κλαδονήσι Καταλύσαμε σέ ξενοδοχεῖο στό Γαύριο καί ἀπό ἐκεῖ τήν πρώτη ἡ-μέρα περιηγηθήκαμε στά μοναστήρια τῆς Ἀγίας Μαρίνας (ὅπου φυλάσσεται λείψανο τῆς Ἁγίας) καί τῆς Παναχράν-του (ἐδῶ βρίσκεται ἡ κάρα τοῦ Ἁγ Παντελεήμονα καί πλῆθος ἄλλων ἱερῶν λειψάνων) καί βέβαια στήν ὄμορφη χώρα τῆς Ἄνδρου Τήν Κυριακή λει-τουργηθήκαμε στήν γυναικεία Μονή

Ἱερά Μονή Παναχράντου

Ἡ χώρα τῆς Ἄνδρου ἀπό τήν Μονή Παναχράντου

Στήν πύλη τῆς Ἱ Μ Ζωοοδόχου Πηγῆς

34

Ἡ κρίση στήν οὐσία δέν εἶναι οἰκονομική ἀλλά κυρίως καί πρό παντός πνευματική καί αὐτή φέρνει καί οἰκονομική

καί πολιτική κρίση Αὐτό σημαίνει ὅτι ἡ ἀντιμετώπιση τῆς κρίσεως δέν γίνεται μέ οἰκονομικά μέσα καί πολιτικές πρακτι-κές ἀλλά μέ τήν ἀλλαγή τρόπου ζωῆς μέ τήν ἐπαναφορά τοῦ ἀνθρώπου στήν ὀλιγάρκεια τήν ἐγκράτεια τήν σωφροσύνη τήν ἀποφυγή τῆς ἀπληστίας καί τῆς ὑπερβολῆς

Ἡ ἄσκηση προβάλλει σήμερα ὡς ἐπιταγή ὡς προσπάθεια νά θεραπευθεῖ τό πάθος τῆς φιλαυτίας ἀπό τό ὁποῖο

προέρχονται τά πάθη τῆς φιληδονίας τῆς φιλοδοξίας καί τῆς φιλαργυρίας Ὁ εὐαγγελιστής Ἰωάννης τό περιγράφει αὐτό μέ πολλή σαφήνεια laquoπᾶν τό ἐν τῷ κόσμῳ ἡ ἐπιθυμία τῆς σαρκός καί ἡ ἐπιθυμία τῶν ὀφθαλμῶν καί ἡ ἀλαζονεία τοῦ βίου οὐκ ἔ-στιν ἐκ τοῦ πατρός ἄλλrsquo ἐκ τοῦ κόσμου ἐστίraquo (Α΄ Ἰω β 16)

Μητροπολίτης Ναυπάκτου καί Ἁγίου Βλασίου Ἱερόθεος Βλάχος

  • Τό Ψωμί13
  • Μίλτος Σαχτούρης (1919-2005) 13
  • Ἀββᾶς Ἀντώνιος 13
    • ltlt13 ASCII85EncodePages false13 AllowTransparency false13 AutoPositionEPSFiles true13 AutoRotatePages None13 Binding Left13 CalGrayProfile (Dot Gain 20)13 CalRGBProfile (sRGB IEC61966-21)13 CalCMYKProfile (US Web Coated 050SWOP051 v2)13 sRGBProfile (sRGB IEC61966-21)13 CannotEmbedFontPolicy Error13 CompatibilityLevel 1413 CompressObjects Tags13 CompressPages true13 ConvertImagesToIndexed true13 PassThroughJPEGImages true13 CreateJobTicket false13 DefaultRenderingIntent Default13 DetectBlends true13 DetectCurves 0000013 ColorConversionStrategy CMYK13 DoThumbnails false13 EmbedAllFonts true13 EmbedOpenType false13 ParseICCProfilesInComments true13 EmbedJobOptions true13 DSCReportingLevel 013 EmitDSCWarnings false13 EndPage -113 ImageMemory 104857613 LockDistillerParams false13 MaxSubsetPct 10013 Optimize true13 OPM 113 ParseDSCComments true13 ParseDSCCommentsForDocInfo true13 PreserveCopyPage true13 PreserveDICMYKValues true13 PreserveEPSInfo true13 PreserveFlatness true13 PreserveHalftoneInfo false13 PreserveOPIComments true13 PreserveOverprintSettings true13 StartPage 113 SubsetFonts true13 TransferFunctionInfo Apply13 UCRandBGInfo Preserve13 UsePrologue false13 ColorSettingsFile ()13 AlwaysEmbed [ true13 ]13 NeverEmbed [ true13 ]13 AntiAliasColorImages false13 CropColorImages true13 ColorImageMinResolution 30013 ColorImageMinResolutionPolicy OK13 DownsampleColorImages true13 ColorImageDownsampleType Bicubic13 ColorImageResolution 30013 ColorImageDepth -113 ColorImageMinDownsampleDepth 113 ColorImageDownsampleThreshold 15000013 EncodeColorImages true13 ColorImageFilter DCTEncode13 AutoFilterColorImages true13 ColorImageAutoFilterStrategy JPEG13 ColorACSImageDict ltlt13 QFactor 01513 HSamples [1 1 1 1] VSamples [1 1 1 1]13 gtgt13 ColorImageDict ltlt13 QFactor 01513 HSamples [1 1 1 1] VSamples [1 1 1 1]13 gtgt13 JPEG2000ColorACSImageDict ltlt13 TileWidth 25613 TileHeight 25613 Quality 3013 gtgt13 JPEG2000ColorImageDict ltlt13 TileWidth 25613 TileHeight 25613 Quality 3013 gtgt13 AntiAliasGrayImages false13 CropGrayImages true13 GrayImageMinResolution 30013 GrayImageMinResolutionPolicy OK13 DownsampleGrayImages true13 GrayImageDownsampleType Bicubic13 GrayImageResolution 30013 GrayImageDepth -113 GrayImageMinDownsampleDepth 213 GrayImageDownsampleThreshold 15000013 EncodeGrayImages true13 GrayImageFilter DCTEncode13 AutoFilterGrayImages true13 GrayImageAutoFilterStrategy JPEG13 GrayACSImageDict ltlt13 QFactor 01513 HSamples [1 1 1 1] VSamples [1 1 1 1]13 gtgt13 GrayImageDict ltlt13 QFactor 01513 HSamples [1 1 1 1] VSamples [1 1 1 1]13 gtgt13 JPEG2000GrayACSImageDict ltlt13 TileWidth 25613 TileHeight 25613 Quality 3013 gtgt13 JPEG2000GrayImageDict ltlt13 TileWidth 25613 TileHeight 25613 Quality 3013 gtgt13 AntiAliasMonoImages false13 CropMonoImages true13 MonoImageMinResolution 120013 MonoImageMinResolutionPolicy OK13 DownsampleMonoImages true13 MonoImageDownsampleType Bicubic13 MonoImageResolution 120013 MonoImageDepth -113 MonoImageDownsampleThreshold 15000013 EncodeMonoImages true13 MonoImageFilter CCITTFaxEncode13 MonoImageDict ltlt13 K -113 gtgt13 AllowPSXObjects false13 CheckCompliance [13 None13 ]13 PDFX1aCheck false13 PDFX3Check false13 PDFXCompliantPDFOnly false13 PDFXNoTrimBoxError true13 PDFXTrimBoxToMediaBoxOffset [13 00000013 00000013 00000013 00000013 ]13 PDFXSetBleedBoxToMediaBox true13 PDFXBleedBoxToTrimBoxOffset [13 00000013 00000013 00000013 00000013 ]13 PDFXOutputIntentProfile ()13 PDFXOutputConditionIdentifier ()13 PDFXOutputCondition ()13 PDFXRegistryName ()13 PDFXTrapped False1313 CreateJDFFile false13 Description ltlt13 ARA ltFEFF06270633062A062E062F0645002006470630064700200627064406250639062F0627062F0627062A002006440625064606340627062100200648062B062706260642002000410064006F00620065002000500044004600200645062A064806270641064206290020064406440637062806270639062900200641064A00200627064406450637062706280639002006300627062A0020062F0631062C0627062A002006270644062C0648062F0629002006270644063906270644064A0629061B0020064A06450643064600200641062A062D00200648062B0627062606420020005000440046002006270644064506460634062306290020062806270633062A062E062F062706450020004100630072006F0062006100740020064800410064006F006200650020005200650061006400650072002006250635062F0627063100200035002E0030002006480627064406250635062F062706310627062A0020062706440623062D062F062B002E0635062F0627063100200035002E0030002006480627064406250635062F062706310627062A0020062706440623062D062F062B002Egt13 BGR ltFEFF04180437043f043e043b043704320430043904420435002004420435043704380020043d0430044104420440043e0439043a0438002c00200437043000200434043000200441044a0437043404300432043004420435002000410064006f00620065002000500044004600200434043e043a0443043c0435043d04420438002c0020043c0430043a04410438043c0430043b043d043e0020043f044004380433043e04340435043d04380020043704300020043204380441043e043a043e043a0430044704350441044204320435043d0020043f04350447043004420020043704300020043f044004350434043f0435044704300442043d04300020043f043e04340433043e0442043e0432043a0430002e002000200421044a04370434043004340435043d043804420435002000500044004600200434043e043a0443043c0435043d044204380020043c043e0433043004420020043404300020044104350020043e0442043204300440044f0442002004410020004100630072006f00620061007400200438002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e00300020043800200441043b0435043404320430044904380020043204350440044104380438002egt13 CHS ltFEFF4f7f75288fd94e9b8bbe5b9a521b5efa7684002000410064006f006200650020005000440046002065876863900275284e8e9ad88d2891cf76845370524d53705237300260a853ef4ee54f7f75280020004100630072006f0062006100740020548c002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000204ee553ca66f49ad87248672c676562535f00521b5efa768400200050004400460020658768633002gt13 CHT ltFEFF4f7f752890194e9b8a2d7f6e5efa7acb7684002000410064006f006200650020005000440046002065874ef69069752865bc9ad854c18cea76845370524d5370523786557406300260a853ef4ee54f7f75280020004100630072006f0062006100740020548c002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000204ee553ca66f49ad87248672c4f86958b555f5df25efa7acb76840020005000440046002065874ef63002gt13 CZE ltFEFF005400610074006f0020006e006100730074006100760065006e00ed00200070006f0075017e0069006a007400650020006b0020007600790074007600e101590065006e00ed00200064006f006b0075006d0065006e0074016f002000410064006f006200650020005000440046002c0020006b00740065007200e90020007300650020006e0065006a006c00e90070006500200068006f006400ed002000700072006f0020006b00760061006c00690074006e00ed0020007400690073006b00200061002000700072006500700072006500730073002e002000200056007900740076006f01590065006e00e900200064006f006b0075006d0065006e007400790020005000440046002000620075006400650020006d006f017e006e00e90020006f007400650076015900ed007400200076002000700072006f006700720061006d0065006300680020004100630072006f00620061007400200061002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002000610020006e006f0076011b006a016100ed00630068002egt13 DAN ltFEFF004200720075006700200069006e0064007300740069006c006c0069006e006700650072006e0065002000740069006c0020006100740020006f007000720065007400740065002000410064006f006200650020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e007400650072002c0020006400650072002000620065006400730074002000650067006e006500720020007300690067002000740069006c002000700072006500700072006500730073002d007500640073006b007200690076006e0069006e00670020006100660020006800f8006a0020006b00760061006c0069007400650074002e0020004400650020006f007000720065007400740065006400650020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e0074006500720020006b0061006e002000e50062006e00650073002000690020004100630072006f00620061007400200065006c006c006500720020004100630072006f006200610074002000520065006100640065007200200035002e00300020006f00670020006e0079006500720065002egt13 DEU ltFEFF00560065007200770065006e00640065006e0020005300690065002000640069006500730065002000450069006e007300740065006c006c0075006e00670065006e0020007a0075006d002000450072007300740065006c006c0065006e00200076006f006e002000410064006f006200650020005000440046002d0044006f006b0075006d0065006e00740065006e002c00200076006f006e002000640065006e0065006e002000530069006500200068006f006300680077006500720074006900670065002000500072006500700072006500730073002d0044007200750063006b0065002000650072007a0065007500670065006e0020006d00f60063006800740065006e002e002000450072007300740065006c006c007400650020005000440046002d0044006f006b0075006d0065006e007400650020006b00f6006e006e0065006e0020006d006900740020004100630072006f00620061007400200075006e0064002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e00300020006f0064006500720020006800f600680065007200200067006500f600660066006e00650074002000770065007200640065006e002egt13 ESP ltFEFF005500740069006c0069006300650020006500730074006100200063006f006e0066006900670075007200610063006900f3006e0020007000610072006100200063007200650061007200200064006f00630075006d0065006e0074006f00730020005000440046002000640065002000410064006f0062006500200061006400650063007500610064006f00730020007000610072006100200069006d0070007200650073006900f3006e0020007000720065002d0065006400690074006f007200690061006c00200064006500200061006c00740061002000630061006c0069006400610064002e002000530065002000700075006500640065006e00200061006200720069007200200064006f00630075006d0065006e0074006f00730020005000440046002000630072006500610064006f007300200063006f006e0020004100630072006f006200610074002c002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000200079002000760065007200730069006f006e0065007300200070006f00730074006500720069006f007200650073002egt13 ETI ltFEFF004b00610073007500740061006700650020006e0065006900640020007300e4007400740065006900640020006b00760061006c006900740065006500740073006500200074007200fc006b006900650065006c007300650020007000720069006e00740069006d0069007300650020006a0061006f006b007300200073006f00620069006c0069006b0065002000410064006f006200650020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e00740069006400650020006c006f006f006d006900730065006b0073002e00200020004c006f006f0064007500640020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e00740065002000730061006100740065002000610076006100640061002000700072006f006700720061006d006d006900640065006700610020004100630072006f0062006100740020006e0069006e0067002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e00300020006a00610020007500750065006d006100740065002000760065007200730069006f006f006e00690064006500670061002e000d000agt13 FRA ltFEFF005500740069006c006900730065007a00200063006500730020006f007000740069006f006e00730020006100660069006e00200064006500200063007200e900650072002000640065007300200064006f00630075006d0065006e00740073002000410064006f00620065002000500044004600200070006f0075007200200075006e00650020007100750061006c0069007400e90020006400270069006d007000720065007300730069006f006e00200070007200e9007000720065007300730065002e0020004c0065007300200064006f00630075006d0065006e00740073002000500044004600200063007200e900e90073002000700065007500760065006e0074002000ea0074007200650020006f007500760065007200740073002000640061006e00730020004100630072006f006200610074002c002000610069006e00730069002000710075002700410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002000650074002000760065007200730069006f006e007300200075006c007400e90072006900650075007200650073002egt13 GRE ltFEFF03a703c103b703c303b903bc03bf03c003bf03b903ae03c303c403b5002003b103c503c403ad03c2002003c403b903c2002003c103c503b803bc03af03c303b503b903c2002003b303b903b1002003bd03b1002003b403b703bc03b903bf03c503c103b303ae03c303b503c403b5002003ad03b303b303c103b103c603b1002000410064006f006200650020005000440046002003c003bf03c5002003b503af03bd03b103b9002003ba03b103c42019002003b503be03bf03c703ae03bd002003ba03b103c403ac03bb03bb03b703bb03b1002003b303b903b1002003c003c103bf002d03b503ba03c403c503c003c903c403b903ba03ad03c2002003b503c103b303b103c303af03b503c2002003c503c803b703bb03ae03c2002003c003bf03b903cc03c403b703c403b103c2002e0020002003a403b10020005000440046002003ad03b303b303c103b103c603b1002003c003bf03c5002003ad03c703b503c403b5002003b403b703bc03b903bf03c503c103b303ae03c303b503b9002003bc03c003bf03c103bf03cd03bd002003bd03b1002003b103bd03bf03b903c703c403bf03cd03bd002003bc03b5002003c403bf0020004100630072006f006200610074002c002003c403bf002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002003ba03b103b9002003bc03b503c403b103b303b503bd03ad03c303c403b503c103b503c2002003b503ba03b403cc03c303b503b903c2002egt13 HEB ltFEFF05D405E905EA05DE05E905D5002005D105D405D205D305E805D505EA002005D005DC05D4002005DB05D305D9002005DC05D905E605D505E8002005DE05E105DE05DB05D9002000410064006F006200650020005000440046002005D405DE05D505EA05D005DE05D905DD002005DC05D405D305E405E105EA002005E705D305DD002D05D305E405D505E1002005D005D905DB05D505EA05D905EA002E002005DE05E105DE05DB05D90020005000440046002005E905E005D505E605E805D5002005E005D905EA05E005D905DD002005DC05E405EA05D905D705D4002005D105D005DE05E605E205D505EA0020004100630072006F006200610074002005D5002D00410064006F00620065002000520065006100640065007200200035002E0030002005D505D205E805E105D005D505EA002005DE05EA05E705D305DE05D505EA002005D905D505EA05E8002E05D005DE05D905DD002005DC002D005000440046002F0058002D0033002C002005E205D905D905E005D5002005D105DE05D305E805D905DA002005DC05DE05E905EA05DE05E9002005E905DC0020004100630072006F006200610074002E002005DE05E105DE05DB05D90020005000440046002005E905E005D505E605E805D5002005E005D905EA05E005D905DD002005DC05E405EA05D905D705D4002005D105D005DE05E605E205D505EA0020004100630072006F006200610074002005D5002D00410064006F00620065002000520065006100640065007200200035002E0030002005D505D205E805E105D005D505EA002005DE05EA05E705D305DE05D505EA002005D905D505EA05E8002Egt13 HRV (Za stvaranje Adobe PDF dokumenata najpogodnijih za visokokvalitetni ispis prije tiskanja koristite ove postavke Stvoreni PDF dokumenti mogu se otvoriti Acrobat i Adobe Reader 50 i kasnijim verzijama)13 HUN ltFEFF004b0069007600e1006c00f30020006d0069006e0151007300e9006701710020006e0079006f006d00640061006900200065006c0151006b00e90073007a00ed007401510020006e0079006f006d00740061007400e100730068006f007a0020006c006500670069006e006b00e1006200620020006d0065006700660065006c0065006c0151002000410064006f00620065002000500044004600200064006f006b0075006d0065006e00740075006d006f006b0061007400200065007a0065006b006b0065006c0020006100200062006500e1006c006c00ed007400e10073006f006b006b0061006c0020006b00e90073007a00ed0074006800650074002e0020002000410020006c00e90074007200650068006f007a006f00740074002000500044004600200064006f006b0075006d0065006e00740075006d006f006b00200061007a0020004100630072006f006200610074002000e9007300200061007a002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002c0020007600610067007900200061007a002000610074007400f3006c0020006b00e9007301510062006200690020007600650072007a006900f3006b006b0061006c0020006e00790069007400680061007400f3006b0020006d00650067002egt13 ITA ltFEFF005500740069006c0069007a007a006100720065002000710075006500730074006500200069006d0070006f007300740061007a0069006f006e00690020007000650072002000630072006500610072006500200064006f00630075006d0065006e00740069002000410064006f00620065002000500044004600200070006900f900200061006400610074007400690020006100200075006e00610020007000720065007300740061006d0070006100200064006900200061006c007400610020007100750061006c0069007400e0002e0020004900200064006f00630075006d0065006e007400690020005000440046002000630072006500610074006900200070006f00730073006f006e006f0020006500730073006500720065002000610070006500720074006900200063006f006e0020004100630072006f00620061007400200065002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000200065002000760065007200730069006f006e006900200073007500630063006500730073006900760065002egt13 JPN ltFEFF9ad854c18cea306a30d730ea30d730ec30b951fa529b7528002000410064006f0062006500200050004400460020658766f8306e4f5c6210306b4f7f75283057307e305930023053306e8a2d5b9a30674f5c62103055308c305f0020005000440046002030d530a130a430eb306f3001004100630072006f0062006100740020304a30883073002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000204ee5964d3067958b304f30533068304c3067304d307e305930023053306e8a2d5b9a306b306f30d530a930f330c8306e57cb30818fbc307f304c5fc59808306730593002gt13 KOR ltFEFFc7740020c124c815c7440020c0acc6a9d558c5ec0020ace0d488c9c80020c2dcd5d80020c778c1c4c5d00020ac00c7a50020c801d569d55c002000410064006f0062006500200050004400460020bb38c11cb97c0020c791c131d569b2c8b2e4002e0020c774b807ac8c0020c791c131b41c00200050004400460020bb38c11cb2940020004100630072006f0062006100740020bc0f002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e00300020c774c0c1c5d0c11c0020c5f40020c2180020c788c2b5b2c8b2e4002egt13 LTH ltFEFF004e006100750064006f006b0069007400650020016100690075006f007300200070006100720061006d006500740072007500730020006e006f0072011700640061006d00690020006b0075007200740069002000410064006f00620065002000500044004600200064006f006b0075006d0065006e007400750073002c0020006b00750072006900650020006c0061006200690061007500730069006100690020007000720069007400610069006b007900740069002000610075006b01610074006f00730020006b006f006b007900620117007300200070006100720065006e006700740069006e00690061006d00200073007000610075007300640069006e0069006d00750069002e0020002000530075006b0075007200740069002000500044004600200064006f006b0075006d0065006e007400610069002000670061006c006900200062016b007400690020006100740069006400610072006f006d00690020004100630072006f006200610074002000690072002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002000610072002000760117006c00650073006e0117006d00690073002000760065007200730069006a006f006d00690073002egt13 LVI ltFEFF0049007a006d0061006e0074006f006a00690065007400200161006f00730020006900650073007400610074012b006a0075006d00750073002c0020006c0061006900200076006500690064006f00740075002000410064006f00620065002000500044004600200064006f006b0075006d0065006e007400750073002c0020006b006100730020006900720020012b00700061016100690020007000690065006d01130072006f00740069002000610075006700730074006100730020006b00760061006c0069007401010074006500730020007000690072006d007300690065007300700069006501610061006e006100730020006400720075006b00610069002e00200049007a0076006500690064006f006a006900650074002000500044004600200064006f006b0075006d0065006e007400750073002c0020006b006f002000760061007200200061007400760113007200740020006100720020004100630072006f00620061007400200075006e002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002c0020006b0101002000610072012b00200074006f0020006a00610075006e0101006b0101006d002000760065007200730069006a0101006d002egt13 NLD (Gebruik deze instellingen om Adobe PDF-documenten te maken die zijn geoptimaliseerd voor prepress-afdrukken van hoge kwaliteit De gemaakte PDF-documenten kunnen worden geopend met Acrobat en Adobe Reader 50 en hoger)13 NOR ltFEFF004200720075006b00200064006900730073006500200069006e006e007300740069006c006c0069006e00670065006e0065002000740069006c002000e50020006f0070007000720065007400740065002000410064006f006200650020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e00740065007200200073006f006d00200065007200200062006500730074002000650067006e0065007400200066006f00720020006600f80072007400720079006b006b0073007500740073006b00720069006600740020006100760020006800f800790020006b00760061006c0069007400650074002e0020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e00740065006e00650020006b0061006e002000e50070006e00650073002000690020004100630072006f00620061007400200065006c006c00650072002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000200065006c006c00650072002000730065006e006500720065002egt13 POL ltFEFF0055007300740061007700690065006e0069006100200064006f002000740077006f0072007a0065006e0069006100200064006f006b0075006d0065006e007400f300770020005000440046002000700072007a0065007a006e00610063007a006f006e00790063006800200064006f002000770079006400720075006b00f30077002000770020007700790073006f006b00690065006a0020006a0061006b006f015b00630069002e002000200044006f006b0075006d0065006e0074007900200050004400460020006d006f017c006e00610020006f007400770069006500720061010700200077002000700072006f006700720061006d006900650020004100630072006f00620061007400200069002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002000690020006e006f00770073007a0079006d002egt13 PTB ltFEFF005500740069006c0069007a006500200065007300730061007300200063006f006e00660069006700750072006100e700f50065007300200064006500200066006f0072006d00610020006100200063007200690061007200200064006f00630075006d0065006e0074006f0073002000410064006f0062006500200050004400460020006d00610069007300200061006400650071007500610064006f00730020007000610072006100200070007200e9002d0069006d0070007200650073007300f50065007300200064006500200061006c007400610020007100750061006c00690064006100640065002e0020004f007300200064006f00630075006d0065006e0074006f00730020005000440046002000630072006900610064006f007300200070006f00640065006d0020007300650072002000610062006500720074006f007300200063006f006d0020006f0020004100630072006f006200610074002000650020006f002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002000650020007600650072007300f50065007300200070006f00730074006500720069006f007200650073002egt13 RUM ltFEFF005500740069006c0069007a00610163006900200061006300650073007400650020007300650074010300720069002000700065006e007400720075002000610020006300720065006100200064006f00630075006d0065006e00740065002000410064006f006200650020005000440046002000610064006500630076006100740065002000700065006e0074007200750020007400690070010300720069007200650061002000700072006500700072006500730073002000640065002000630061006c006900740061007400650020007300750070006500720069006f006100720103002e002000200044006f00630075006d0065006e00740065006c00650020005000440046002000630072006500610074006500200070006f00740020006600690020006400650073006300680069007300650020006300750020004100630072006f006200610074002c002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e00300020015f00690020007600650072007300690075006e0069006c006500200075006c0074006500720069006f006100720065002egt13 RUS ltFEFF04180441043f043e043b044c04370443043904420435002004340430043d043d044b04350020043d0430044104420440043e0439043a043800200434043b044f00200441043e043704340430043d0438044f00200434043e043a0443043c0435043d0442043e0432002000410064006f006200650020005000440046002c0020043c0430043a04410438043c0430043b044c043d043e0020043f043e04340445043e0434044f04490438044500200434043b044f00200432044b0441043e043a043e043a0430044704350441044204320435043d043d043e0433043e00200434043e043f0435044704300442043d043e0433043e00200432044b0432043e04340430002e002000200421043e043704340430043d043d044b04350020005000440046002d0434043e043a0443043c0435043d0442044b0020043c043e0436043d043e0020043e0442043a0440044b043204300442044c002004410020043f043e043c043e0449044c044e0020004100630072006f00620061007400200438002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e00300020043800200431043e043b043504350020043f043e04370434043d043804450020043204350440044104380439002egt13 SKY ltFEFF0054006900650074006f0020006e006100730074006100760065006e0069006100200070006f0075017e0069007400650020006e00610020007600790074007600e100720061006e0069006500200064006f006b0075006d0065006e0074006f0076002000410064006f006200650020005000440046002c0020006b0074006f007200e90020007300610020006e0061006a006c0065007001610069006500200068006f0064006900610020006e00610020006b00760061006c00690074006e00fa00200074006c0061010d00200061002000700072006500700072006500730073002e00200056007900740076006f00720065006e00e900200064006f006b0075006d0065006e007400790020005000440046002000620075006400650020006d006f017e006e00e90020006f00740076006f00720069016500200076002000700072006f006700720061006d006f006300680020004100630072006f00620061007400200061002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002000610020006e006f0076016100ed00630068002egt13 SLV ltFEFF005400650020006e006100730074006100760069007400760065002000750070006f0072006100620069007400650020007a00610020007500730074007600610072006a0061006e006a006500200064006f006b0075006d0065006e0074006f0076002000410064006f006200650020005000440046002c0020006b006900200073006f0020006e0061006a007000720069006d00650072006e0065006a016100690020007a00610020006b0061006b006f0076006f00730074006e006f0020007400690073006b0061006e006a00650020007300200070007200690070007200610076006f0020006e00610020007400690073006b002e00200020005500730074007600610072006a0065006e006500200064006f006b0075006d0065006e0074006500200050004400460020006a00650020006d006f0067006f010d00650020006f0064007000720065007400690020007a0020004100630072006f00620061007400200069006e002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000200069006e0020006e006f00760065006a01610069006d002egt13 SUO ltFEFF004b00e40079007400e40020006e00e40069007400e4002000610073006500740075006b007300690061002c0020006b0075006e0020006c0075006f00740020006c00e400680069006e006e00e4002000760061006100740069007600610061006e0020007000610069006e006100740075006b00730065006e002000760061006c006d0069007300740065006c00750074007900f6006800f6006e00200073006f00700069007600690061002000410064006f0062006500200050004400460020002d0064006f006b0075006d0065006e007400740065006a0061002e0020004c0075006f0064007500740020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e00740069007400200076006f0069006400610061006e0020006100760061007400610020004100630072006f0062006100740069006c006c00610020006a0061002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030003a006c006c00610020006a006100200075007500640065006d006d0069006c006c0061002egt13 SVE ltFEFF0041006e007600e4006e00640020006400650020006800e4007200200069006e0073007400e4006c006c006e0069006e006700610072006e00610020006f006d002000640075002000760069006c006c00200073006b006100700061002000410064006f006200650020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e007400200073006f006d002000e400720020006c00e4006d0070006c0069006700610020006600f60072002000700072006500700072006500730073002d007500740073006b00720069006600740020006d006500640020006800f600670020006b00760061006c0069007400650074002e002000200053006b006100700061006400650020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e00740020006b0061006e002000f600700070006e00610073002000690020004100630072006f0062006100740020006f00630068002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e00300020006f00630068002000730065006e006100720065002egt13 TUR ltFEFF005900fc006b00730065006b0020006b0061006c006900740065006c0069002000f6006e002000790061007a006401310072006d00610020006200610073006b013100730131006e006100200065006e0020006900790069002000750079006100620069006c006500630065006b002000410064006f006200650020005000440046002000620065006c00670065006c0065007200690020006f006c0075015f007400750072006d0061006b0020006900e70069006e00200062007500200061007900610072006c0061007201310020006b0075006c006c0061006e0131006e002e00200020004f006c0075015f0074007500720075006c0061006e0020005000440046002000620065006c00670065006c0065007200690020004100630072006f006200610074002000760065002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000200076006500200073006f006e0072006100730131006e00640061006b00690020007300fc007200fc006d006c00650072006c00650020006100e70131006c006100620069006c00690072002egt13 UKR ltFEFF04120438043a043e0440043804410442043e043204430439044204350020044604560020043f043004400430043c043504420440043800200434043b044f0020044104420432043e04400435043d043d044f00200434043e043a0443043c0435043d044204560432002000410064006f006200650020005000440046002c0020044f043a04560020043d04300439043a04400430044904350020043f045604340445043e0434044f0442044c00200434043b044f0020043204380441043e043a043e044f043a04560441043d043e0433043e0020043f0435044004350434043404400443043a043e0432043e0433043e0020043404400443043a0443002e00200020042104420432043e04400435043d045600200434043e043a0443043c0435043d0442043800200050004400460020043c043e0436043d04300020043204560434043a0440043804420438002004430020004100630072006f006200610074002004420430002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002004300431043e0020043f04560437043d04560448043e04570020043204350440044104560457002egt13 ENU (Use these settings to create Adobe PDF documents best suited for high-quality prepress printing Created PDF documents can be opened with Acrobat and Adobe Reader 50 and later)13 gtgt13 Namespace [13 (Adobe)13 (Common)13 (10)13 ]13 OtherNamespaces [13 ltlt13 AsReaderSpreads false13 CropImagesToFrames true13 ErrorControl WarnAndContinue13 FlattenerIgnoreSpreadOverrides false13 IncludeGuidesGrids false13 IncludeNonPrinting false13 IncludeSlug false13 Namespace [13 (Adobe)13 (InDesign)13 (40)13 ]13 OmitPlacedBitmaps false13 OmitPlacedEPS false13 OmitPlacedPDF false13 SimulateOverprint Legacy13 gtgt13 ltlt13 AddBleedMarks false13 AddColorBars false13 AddCropMarks false13 AddPageInfo false13 AddRegMarks false13 ConvertColors ConvertToCMYK13 DestinationProfileName ()13 DestinationProfileSelector DocumentCMYK13 Downsample16BitImages true13 FlattenerPreset ltlt13 PresetSelector MediumResolution13 gtgt13 FormElements false13 GenerateStructure false13 IncludeBookmarks false13 IncludeHyperlinks false13 IncludeInteractive false13 IncludeLayers false13 IncludeProfiles false13 MultimediaHandling UseObjectSettings13 Namespace [13 (Adobe)13 (CreativeSuite)13 (20)13 ]13 PDFXOutputIntentProfileSelector DocumentCMYK13 PreserveEditing true13 UntaggedCMYKHandling LeaveUntagged13 UntaggedRGBHandling UseDocumentProfile13 UseDocumentBleed false13 gtgt13 ]13gtgt setdistillerparams13ltlt13 HWResolution [2400 2400]13 PageSize [612000 792000]13gtgt setpagedevice13

Page 30: ΑΡΧΑΓΓΕΛΩΝ ΛΟΓΟΣ καλοκαιρι 2010

30

Κ αθώς θεριεύει τό θέρος καί ἡ φύση ντύνεται τά χρυσᾶ της νοσταλγία πλημμυρίζει τήν σκέψη μας νοσταλγία γιορτινή ἀπό τά παιδικά μας χρό-νια πού προσγειώθηκαν ἀπότομα ἀπό τήν πραγματικότητα τοῦ κόσμου

τούτου Οἱ κῆποι ὁλάνθιστοι γεμᾶτοι τριαντάφυλλα φίσκα ἀπό τό παιδομάνι οἱ χωματόδρομοι κι ἡ εὐωδία ἀπό τά νυχτολούλουδα νά διεγείρει τήν ὄσφρηση Ὀρ-θάνοιχτες οἱ πόρτες τῶν σπιτιῶν οἱ οἰκογένειες νά δειπνίζουν στίς βεράντες καί τά ραδιόφωνα νά γεμίζουν μέ μελωδίες τήν ἥσυχη γειτονιά Μνῆμες τῆς παιδικῆς ἡλικίας χρόνια ἀνέμελα κι ἀφελῆ τότε πού νομίζαμε ὅτι ὁ βίος θά lsquoναι παιχνίδι τότε πού θαρρούσαμε ὅτι στόν παράδεισο θά ζήσουμε Μεγαλώσαμε μέ τόν ἦχο τῶν οἰκοδομῶν στά αὐτιά μας ἕνας διαρκής θόρυ-βος στήν ἐφηβεία μας μπετονιέρες κι αὐτοκίνητα πού διαρκῶς αὐξάνονταν Βλέ-παμε ἀμήχανα τίς γειτονιές νά ἐξαφανίζονται τά δέντρα νά κόβονται τίς ταπει-νές μά ἀνθρώπινες μονοκατοικίες νά γκρεμίζονται μαζί μέ χιλιάδες ἀναμνήσεις Γενιές τῆς ἀντιπαροχῆς τῆς πολυκατοικίας τῶν χαμηλοτάβανων διαμερισμάτων - κουτιῶν τῆς ἀπρόσωπης συγκατοίκησης Χάσαμε τούς γειτόνους μας καί μαζί

τήν ἀνθρωπιά μας Ἤμασταν κοινωνικοί καί φι-λόξενοι καί γίναμε καχύποπτοι καί ἀπόμακροι Οἱ ὀλιγοπρόσωπες γειτονιές γέμισαν μέ ἀνθρώ-πους ξένους μεταξύ τους πού δέν ἔχουν καμμιά ὄρεξη νά γνωριστοῦν νά κοιταχτοῦν στά μάτια νά καλημεριστοῦν νά ἀνταλλάξουν ἐπισκέψεις καί χαμόγελα Εἴχαμε τό θλιβερό προνόμιο νά ζήσουμε τήν πα-ρακμή τῆς πόλης στήν ἐξέλιξή της Εἴδαμε τούς μικρούς παραδείσους μας νά μεταβάλλονται σέ

γκρίζα κακόγουστα κτίρια τίς ἀλάνες πού ματώναμε τά πόδια μας νά γίνονται ὄγκοι ἀπό μπετόν Πρίν προλάβουμε νά ἀποστηθίσουμε τό laquoἈθῆνα διαμαντόπε-τρα στῆς γῆς τό δαχτυλίδιraquo πνιγήκαμε στή μυρωδιά τοῦ νέφους καί ντραπήκαμε πού εἴμαστε Ἀθηναῖοι Ὅλοι νοσταλγοῦμε τό παρελθόν Μεγαλώνουμε καί διαρκῶς διαπιστώνου-με πώς laquoκάθε πέρυσι καί καλύτεραraquo Τά χρόνια περνοῦν καί ὅλο ἀναφερόμαστε σέ παλαιότερες ἐποχές ἀναπολοῦμε τά παλιά καί συγκινούμεθα μέ τραγούδια μέ κείμενα καί μέ ταινίες πού περιγράφουν τήν παλιά Ἑλλάδα τόν κόσμο πού ἔφυ-γε Ζοῦμε τήν παρακμή τοῦ σύγχρονου πολιτισμοῦ ἀνίκανοι νά ἀντιδράσουμε καί ὅλο μιλᾶμε γιά τά παλιά Νοιώθουμε ἄγχος γιά τήν ἐγκληματικότητα καί τήν οἰκονομική κρίση θλιβόμαστε πού κινδυνεύουμε νά χάσουμε τήν εὐδαιμονία μας Εἶναι φυσιολογική ἡ ἀντίδραση αὐτή μά ἄν ἀφήσουμε τόν συναισθηματισμό στήν ἄκρη καί σκεφτοῦμε τό παρελθόν μέσα ἀπό τό πρῖσμα τῆς ἱστορίας θά δια-πιστώσουμε πώς δύσκολα θά διαλέγαμε μιά ἄλλη χρονική περίοδο γιά νά ζήσου-με

Νοσταλγία π Χριστόδουλος Μπίθας

Ἀρχαγγέλων Λόγος

31

Ὅπου κι ἄν ἀνατρέξουμε πίσω στόν χρόνο βλέπουμε παντοῦ καί πάντα νά βασιλεύει ὁ πόνος Πόλεμοι κι ἐμφύλιοι ἀλληλοσπαραγμοί σκλαβιά καί πεῖνα φτώχεια κι ἀδικία σημαδεύουν τήν ἱστορία τῆς ἀνθρωπότητος Μπορεῖ νά ὑπῆρ-ξαν πιό ἔνθεοι πολιτισμοί ἀπό αὐτόν πού διανύουμε τώρα μά ἡ ἁμαρτία πάντα ἴδια εἶναι στό διάβα τῶν αἰώνων Μπορεῖ νά νοσταλγοῦμε τήν λαμπρή περίοδο τοῦ Βυζαντίου ἤ ἀκομα καί τήν ἔνδοξη ἑλληνική ἀρχαιότητα ἀλλά τό σίγουρο εἶναι ὅτι δέν θά θέλαμε νά ζήσουμε ἐχθρικές σφαγές πολέμους κι ἐπιδημίες οὔτε νά εἴμαστε δοῦλοι ἐκεῖνες τίς ἐποχές οὔτε νά πεθαίνουμε ἀπό μιά ἁπλῆ γρίπη ἐ-πειδή ἡ ἰατρική ἐπιστήμη δέν εἶχε ἀκόμα ἐξελιχθεῖ ∆ύσκολος ἦταν πάντα ὁ βίος Πλαστή ἡ ὀνειροπόληση γιά τό παρελθόν ψευδαίσθηση γιά νά ξεφύγουμε ἀπό τήν πραγματικότητα Κι ἄν ὑπάρχει νοσταλ-γία γιά μιά κοινωνία ἰδανική ὅπου πραγματικά θά θέλαμε νά ζήσουμε αὐτό μᾶλ-λον ἀφορᾶ τήν παραδείσια κατάσταση τήν ἐποχή πού δέν ὑπῆρχε στό ἀνθρώπι-νο γένος ὀδύνη καί στεναγμός ἀλλά κοινωνία ἀγάπης μέ τόν Θεό καί τόν συνάν-θρωπο Κι ἐφrsquo ὅσον τό νά γυρίσουμε στό παρελθόν ἀποκλείεται ἀφοῦ ἀρνηθήκα-με τήν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ μοναδική μας ἐλπίδα εἶναι τό μέλλον τά ἔσχατα ἡ Βασι-λεία τῶν Οὐρανῶν Ἐπειδή ὅμως τήν Βασιλεία Του μᾶς κάλεσε ὁ Κύριος νά τήν προγευτοῦμε ἐπειδή μᾶς ζήτησε νά βιώσουμε τά ἔσχατα ἀπό τώρα ἄς ἐγκαταλείψουμε τήν πα-ρελθοντολογία κι ἄς χαροῦμε τό σήμερα εὐχαριστῶντας τόν Θεό πάντων ἕνεκεν ζῶντας εὐλογημένα κάθε στιγμή σά νά lsquoναι ἡ πρώτη κι ἡ τελευταία τῆς ὕπαρξής μας ἔχοντας νοσταλγία μόνο γιά τήν Βασιλεία τοῦ Θεοῦ γιά τόν Παράδεισο γιά τό πέρασμα ἀπό τόν θάνατο στήν Ζωή τήν ὄντως Ζωή πού εἶναι ὁ Χριστός μας Ἀμήν

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

Ἀποφθέγματα τῆς ἐρήμου

Ἀββᾶς Ἀντώνιος

Ἀπό τόν πλησίον μας προέρχεται ἡ ζωή καί ὁ θάνατος Γιατί ἂν κερδίσουμε τόν ἀδελφό μας κερδίζουμε τόν Θεόmiddot ἂν ὅμως τόν σκανδαλίσουμε ἁμαρτάνουμε στόν Χριστό Ἔρχεται καιρός πού οἱ ἄνθρωποι θά τρελαθοῦν καί ὅταν δοῦν κάποιον πού δέν εἶναι τρελός θά ξεσηκωθοῦν ἐναντίον του καί θὰ τοῦ ποῦν ldquoεἶσαι τρελόςrdquo ἐπειδή δέν εἶναι ὅμοιος μ᾽ αὐτούς ∆έν φοβᾶμαι πιά τόν Θεό ἀλλά τόν ἀγαπάω ldquoΓιατί ἡ ἀγάπη διώχνει τόν φόβοrdquo ( Ἰω 418) Ἐκεῖνος πού κτυπάει τήν μᾶζα τοῦ σιδήρου σκέπτεται πρῶτα τί θέλει νά φτιάξει δρεπάνι μαχαίρι τσεκούρι Ἔτσι κι ἐμεῖς πρέπει νά σκεπτόμαστε γιά ποιά ἀρετή παλεύουμε ὥστε νά μήν κοπιάζουμε μάταια

32

Ἀρχαγγέλων Λόγος

Ἱερός Ναός Ταξιαρχῶν Μοσχάτου Σύντομο ἱστορικό

Στέλιος Ντάντης ∆ρ Θεολογίας-ἱστορικός

Ἀ πό τήν ἐποχή τῆς γερμανικῆς κατοχῆς (1941-44) καί γιά κά-ποιες δεκαετίες οἱ ἐπιβάτες

τοῦ ἠλεκτρικοῦ σιδηροδρόμου περ-νῶντας ἀπrsquo τό καταπράσινο Μοσχᾶτο σταυροκοπιόνταν ἀντικρίζοντας μέσα στά πανέμορφα περιβόλια ἕνα μικρό ξωκλήσι Ἦταν οἱ Ταξιάρχες ἤ τό Ταξι-αρχάκι ὅπως τό ὀνομάτιζαν οἱ παλιοί Μοσχατιῶτες πού τήν παραμονή καί τήν μέρα τῆς γιορτῆς ξεκινοῦσαν ἀπό κάθε μεριά τῆς πόλης καί ἀκολουθῶν-

τας τά στενά μονοπάτια μέσα ἀπό καλ-λιέργειες ἔρχονταν νά προσκυνήσουν Μέσα σrsquo ἐκεῖνα τά περιποιημένα περι-βόλια λιγοστοί ἦταν οἱ γείτονες τῶν Ταξιαρχῶν πού ζοῦσαν τριγύρω σέ σκόρπιες ἀγροικίες κυρίως κτηματίες περιβολάρηδες λαχανικῶν μέ τά ὁποῖα τροφοδοτοῦσαν τήν λαχαναγορά τῶν Ἀθηνῶν (Βαρβάκειο)

Τό ἐκκλησάκι χτίστηκε στά 1943 μέσα στά δύσκολα χρόνια τῆς ξενικῆς κατο-χῆς Οἰκοδομήθη-κε σέ οἰκόπεδο

282 τετραγωνικῶν μέτρων πού πρό-σφερε ὁ Χρῆστος Μαστροσταμάτης καί στήν ἵδρυσή του πρωτοστάτησε ἡ γυναίκα του Στυλιανή μέ τόν γαμπρό

τους Γεώργιο Καζάλα ὁ ὁποῖος κίνησε τά νήματα γιά τήν κατασκευή Στήν προσπάθεια ἐκείνη συνεισφέρανε πρό-

θυμα οἱ γειτονικές οἰκογένειες πού οἱ ἀπόγονοί τους ζοῦν ἀνάμεσά μας Μπέλλου Λαλαούνη Καψίλη Κω-σταντάκη (Ροδίτη) Λεγάκη Καζάλα καί Μαστροσταμάτη Οἰκοδομικά ὑλικά δέν ὑπῆρχαν ἐ-κεῖνα τά δύσμοιρα χρόνια γιrsquo αὐτό προσφερθήκε ὁ κόσμος καί κουβάλησε πέτρες χῶμα ἄμμο ἀπrsquo τό ποτάμι τοῦ-βλα κεραμίδια ἤ πρόσφερε χρήματα

Τά ἐγκαίνια τῆς ἐκκκλησούλας ἔγιναν στίς 29 Ιουνίου 1943 μέρα τῆς γιορτῆς τῶν ἁγίων ἀποστόλων Πέτρου καί Παύλου Συνέχεια στό ἑπόμενο (Πρωτοδημοσιεύτηκε στά IΣTOPIKA TOY MOΣXATOY τ β΄ Μοσχᾶτο 2003 σσ 55-59)

33

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

Τά Νέα μας

τῆς Ζωοδόχου Πηγῆς καί τό ἀπόγευμα πήραμε τό πλοῖο τῆς ἐπιστροφῆς Στήν ἐκδρομή αὐτή ὅπως καί στήν ἐκ-δήλωση πού πραγματοποιήσαμε τήν ∆ευτέρα 31η Μαΐου στό Πνευματικό μας Κέντρο μᾶς δόθηκε μιά ἀκόμα εὐ-καιρία νά συσφίγξουμε τίς σχέσεις μας καί νά νοιώσουμε λίγο παραπάνω τήν αἴσθηση τῆς κοινότητας Ὅλες αὐτές τίς δραστηριότητες ὅπως καί τό κέρα-σμα μετά τήν Θεία Λειτουργία τῆς Κυ-ριακῆς θά πρέπει νά τά ἀντιμετωπί-ζουμε ὡς ἐκκλησιαστικά-κοινοτικά γε-γονότα κι ὄχι σάν ἁπλές κοινωνικές ἐκδηλώσεις Σέ καιρούς ἀφιλόξενους καί μοναχικούς καλούμεθα νά συσπει-ρωθοῦμε στήν ἐνορία μας νά νοιώσου-με πρόσωπα νά μοιραστοῦμε τήν κατή-χηση καί τήν ἐλπίδα μας

Πιστεύουμε ἀκράδαντα πώς τό μέλλον τῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας τόν 21ο αἰῶνα ἐξαρτᾶται ἄμεσα ἀπό τό ζωντά-νεμα τῆς κοινοτικῆς ζωῆς κατά τό Ἀποστολικό πρότυπο καί βέβαια τόν ἐπανευαγγελισμό τῶν συνανθρώπων μας Μέ τήν βοήθεια τοῦ Θεοῦ ἐλπίζουμε νά ἐργαστοῦμε ὅλοι πρός αὐτή τήν κατεύθυνση Ἀμήν

Μ έ ἐπιτυχία πραγματοποιήθηshyκε στίς 5 καί 6 Ἰουνίου ἡ ἐκshyδρομή τῆς ἐνορίας μας στήν

Ἄνδρο Με 74 ἀδελφούς καί ἀδελφές μας περάσαμε ἕνα εὐλογημένο κι

εὐχάριστο διήμερο στό πανέμορφο Κυ-κλαδονήσι Καταλύσαμε σέ ξενοδοχεῖο στό Γαύριο καί ἀπό ἐκεῖ τήν πρώτη ἡ-μέρα περιηγηθήκαμε στά μοναστήρια τῆς Ἀγίας Μαρίνας (ὅπου φυλάσσεται λείψανο τῆς Ἁγίας) καί τῆς Παναχράν-του (ἐδῶ βρίσκεται ἡ κάρα τοῦ Ἁγ Παντελεήμονα καί πλῆθος ἄλλων ἱερῶν λειψάνων) καί βέβαια στήν ὄμορφη χώρα τῆς Ἄνδρου Τήν Κυριακή λει-τουργηθήκαμε στήν γυναικεία Μονή

Ἱερά Μονή Παναχράντου

Ἡ χώρα τῆς Ἄνδρου ἀπό τήν Μονή Παναχράντου

Στήν πύλη τῆς Ἱ Μ Ζωοοδόχου Πηγῆς

34

Ἡ κρίση στήν οὐσία δέν εἶναι οἰκονομική ἀλλά κυρίως καί πρό παντός πνευματική καί αὐτή φέρνει καί οἰκονομική

καί πολιτική κρίση Αὐτό σημαίνει ὅτι ἡ ἀντιμετώπιση τῆς κρίσεως δέν γίνεται μέ οἰκονομικά μέσα καί πολιτικές πρακτι-κές ἀλλά μέ τήν ἀλλαγή τρόπου ζωῆς μέ τήν ἐπαναφορά τοῦ ἀνθρώπου στήν ὀλιγάρκεια τήν ἐγκράτεια τήν σωφροσύνη τήν ἀποφυγή τῆς ἀπληστίας καί τῆς ὑπερβολῆς

Ἡ ἄσκηση προβάλλει σήμερα ὡς ἐπιταγή ὡς προσπάθεια νά θεραπευθεῖ τό πάθος τῆς φιλαυτίας ἀπό τό ὁποῖο

προέρχονται τά πάθη τῆς φιληδονίας τῆς φιλοδοξίας καί τῆς φιλαργυρίας Ὁ εὐαγγελιστής Ἰωάννης τό περιγράφει αὐτό μέ πολλή σαφήνεια laquoπᾶν τό ἐν τῷ κόσμῳ ἡ ἐπιθυμία τῆς σαρκός καί ἡ ἐπιθυμία τῶν ὀφθαλμῶν καί ἡ ἀλαζονεία τοῦ βίου οὐκ ἔ-στιν ἐκ τοῦ πατρός ἄλλrsquo ἐκ τοῦ κόσμου ἐστίraquo (Α΄ Ἰω β 16)

Μητροπολίτης Ναυπάκτου καί Ἁγίου Βλασίου Ἱερόθεος Βλάχος

  • Τό Ψωμί13
  • Μίλτος Σαχτούρης (1919-2005) 13
  • Ἀββᾶς Ἀντώνιος 13
    • ltlt13 ASCII85EncodePages false13 AllowTransparency false13 AutoPositionEPSFiles true13 AutoRotatePages None13 Binding Left13 CalGrayProfile (Dot Gain 20)13 CalRGBProfile (sRGB IEC61966-21)13 CalCMYKProfile (US Web Coated 050SWOP051 v2)13 sRGBProfile (sRGB IEC61966-21)13 CannotEmbedFontPolicy Error13 CompatibilityLevel 1413 CompressObjects Tags13 CompressPages true13 ConvertImagesToIndexed true13 PassThroughJPEGImages true13 CreateJobTicket false13 DefaultRenderingIntent Default13 DetectBlends true13 DetectCurves 0000013 ColorConversionStrategy CMYK13 DoThumbnails false13 EmbedAllFonts true13 EmbedOpenType false13 ParseICCProfilesInComments true13 EmbedJobOptions true13 DSCReportingLevel 013 EmitDSCWarnings false13 EndPage -113 ImageMemory 104857613 LockDistillerParams false13 MaxSubsetPct 10013 Optimize true13 OPM 113 ParseDSCComments true13 ParseDSCCommentsForDocInfo true13 PreserveCopyPage true13 PreserveDICMYKValues true13 PreserveEPSInfo true13 PreserveFlatness true13 PreserveHalftoneInfo false13 PreserveOPIComments true13 PreserveOverprintSettings true13 StartPage 113 SubsetFonts true13 TransferFunctionInfo Apply13 UCRandBGInfo Preserve13 UsePrologue false13 ColorSettingsFile ()13 AlwaysEmbed [ true13 ]13 NeverEmbed [ true13 ]13 AntiAliasColorImages false13 CropColorImages true13 ColorImageMinResolution 30013 ColorImageMinResolutionPolicy OK13 DownsampleColorImages true13 ColorImageDownsampleType Bicubic13 ColorImageResolution 30013 ColorImageDepth -113 ColorImageMinDownsampleDepth 113 ColorImageDownsampleThreshold 15000013 EncodeColorImages true13 ColorImageFilter DCTEncode13 AutoFilterColorImages true13 ColorImageAutoFilterStrategy JPEG13 ColorACSImageDict ltlt13 QFactor 01513 HSamples [1 1 1 1] VSamples [1 1 1 1]13 gtgt13 ColorImageDict ltlt13 QFactor 01513 HSamples [1 1 1 1] VSamples [1 1 1 1]13 gtgt13 JPEG2000ColorACSImageDict ltlt13 TileWidth 25613 TileHeight 25613 Quality 3013 gtgt13 JPEG2000ColorImageDict ltlt13 TileWidth 25613 TileHeight 25613 Quality 3013 gtgt13 AntiAliasGrayImages false13 CropGrayImages true13 GrayImageMinResolution 30013 GrayImageMinResolutionPolicy OK13 DownsampleGrayImages true13 GrayImageDownsampleType Bicubic13 GrayImageResolution 30013 GrayImageDepth -113 GrayImageMinDownsampleDepth 213 GrayImageDownsampleThreshold 15000013 EncodeGrayImages true13 GrayImageFilter DCTEncode13 AutoFilterGrayImages true13 GrayImageAutoFilterStrategy JPEG13 GrayACSImageDict ltlt13 QFactor 01513 HSamples [1 1 1 1] VSamples [1 1 1 1]13 gtgt13 GrayImageDict ltlt13 QFactor 01513 HSamples [1 1 1 1] VSamples [1 1 1 1]13 gtgt13 JPEG2000GrayACSImageDict ltlt13 TileWidth 25613 TileHeight 25613 Quality 3013 gtgt13 JPEG2000GrayImageDict ltlt13 TileWidth 25613 TileHeight 25613 Quality 3013 gtgt13 AntiAliasMonoImages false13 CropMonoImages true13 MonoImageMinResolution 120013 MonoImageMinResolutionPolicy OK13 DownsampleMonoImages true13 MonoImageDownsampleType Bicubic13 MonoImageResolution 120013 MonoImageDepth -113 MonoImageDownsampleThreshold 15000013 EncodeMonoImages true13 MonoImageFilter CCITTFaxEncode13 MonoImageDict ltlt13 K -113 gtgt13 AllowPSXObjects false13 CheckCompliance [13 None13 ]13 PDFX1aCheck false13 PDFX3Check false13 PDFXCompliantPDFOnly false13 PDFXNoTrimBoxError true13 PDFXTrimBoxToMediaBoxOffset [13 00000013 00000013 00000013 00000013 ]13 PDFXSetBleedBoxToMediaBox true13 PDFXBleedBoxToTrimBoxOffset [13 00000013 00000013 00000013 00000013 ]13 PDFXOutputIntentProfile ()13 PDFXOutputConditionIdentifier ()13 PDFXOutputCondition ()13 PDFXRegistryName ()13 PDFXTrapped False1313 CreateJDFFile false13 Description ltlt13 ARA ltFEFF06270633062A062E062F0645002006470630064700200627064406250639062F0627062F0627062A002006440625064606340627062100200648062B062706260642002000410064006F00620065002000500044004600200645062A064806270641064206290020064406440637062806270639062900200641064A00200627064406450637062706280639002006300627062A0020062F0631062C0627062A002006270644062C0648062F0629002006270644063906270644064A0629061B0020064A06450643064600200641062A062D00200648062B0627062606420020005000440046002006270644064506460634062306290020062806270633062A062E062F062706450020004100630072006F0062006100740020064800410064006F006200650020005200650061006400650072002006250635062F0627063100200035002E0030002006480627064406250635062F062706310627062A0020062706440623062D062F062B002E0635062F0627063100200035002E0030002006480627064406250635062F062706310627062A0020062706440623062D062F062B002Egt13 BGR ltFEFF04180437043f043e043b043704320430043904420435002004420435043704380020043d0430044104420440043e0439043a0438002c00200437043000200434043000200441044a0437043404300432043004420435002000410064006f00620065002000500044004600200434043e043a0443043c0435043d04420438002c0020043c0430043a04410438043c0430043b043d043e0020043f044004380433043e04340435043d04380020043704300020043204380441043e043a043e043a0430044704350441044204320435043d0020043f04350447043004420020043704300020043f044004350434043f0435044704300442043d04300020043f043e04340433043e0442043e0432043a0430002e002000200421044a04370434043004340435043d043804420435002000500044004600200434043e043a0443043c0435043d044204380020043c043e0433043004420020043404300020044104350020043e0442043204300440044f0442002004410020004100630072006f00620061007400200438002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e00300020043800200441043b0435043404320430044904380020043204350440044104380438002egt13 CHS ltFEFF4f7f75288fd94e9b8bbe5b9a521b5efa7684002000410064006f006200650020005000440046002065876863900275284e8e9ad88d2891cf76845370524d53705237300260a853ef4ee54f7f75280020004100630072006f0062006100740020548c002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000204ee553ca66f49ad87248672c676562535f00521b5efa768400200050004400460020658768633002gt13 CHT ltFEFF4f7f752890194e9b8a2d7f6e5efa7acb7684002000410064006f006200650020005000440046002065874ef69069752865bc9ad854c18cea76845370524d5370523786557406300260a853ef4ee54f7f75280020004100630072006f0062006100740020548c002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000204ee553ca66f49ad87248672c4f86958b555f5df25efa7acb76840020005000440046002065874ef63002gt13 CZE ltFEFF005400610074006f0020006e006100730074006100760065006e00ed00200070006f0075017e0069006a007400650020006b0020007600790074007600e101590065006e00ed00200064006f006b0075006d0065006e0074016f002000410064006f006200650020005000440046002c0020006b00740065007200e90020007300650020006e0065006a006c00e90070006500200068006f006400ed002000700072006f0020006b00760061006c00690074006e00ed0020007400690073006b00200061002000700072006500700072006500730073002e002000200056007900740076006f01590065006e00e900200064006f006b0075006d0065006e007400790020005000440046002000620075006400650020006d006f017e006e00e90020006f007400650076015900ed007400200076002000700072006f006700720061006d0065006300680020004100630072006f00620061007400200061002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002000610020006e006f0076011b006a016100ed00630068002egt13 DAN ltFEFF004200720075006700200069006e0064007300740069006c006c0069006e006700650072006e0065002000740069006c0020006100740020006f007000720065007400740065002000410064006f006200650020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e007400650072002c0020006400650072002000620065006400730074002000650067006e006500720020007300690067002000740069006c002000700072006500700072006500730073002d007500640073006b007200690076006e0069006e00670020006100660020006800f8006a0020006b00760061006c0069007400650074002e0020004400650020006f007000720065007400740065006400650020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e0074006500720020006b0061006e002000e50062006e00650073002000690020004100630072006f00620061007400200065006c006c006500720020004100630072006f006200610074002000520065006100640065007200200035002e00300020006f00670020006e0079006500720065002egt13 DEU ltFEFF00560065007200770065006e00640065006e0020005300690065002000640069006500730065002000450069006e007300740065006c006c0075006e00670065006e0020007a0075006d002000450072007300740065006c006c0065006e00200076006f006e002000410064006f006200650020005000440046002d0044006f006b0075006d0065006e00740065006e002c00200076006f006e002000640065006e0065006e002000530069006500200068006f006300680077006500720074006900670065002000500072006500700072006500730073002d0044007200750063006b0065002000650072007a0065007500670065006e0020006d00f60063006800740065006e002e002000450072007300740065006c006c007400650020005000440046002d0044006f006b0075006d0065006e007400650020006b00f6006e006e0065006e0020006d006900740020004100630072006f00620061007400200075006e0064002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e00300020006f0064006500720020006800f600680065007200200067006500f600660066006e00650074002000770065007200640065006e002egt13 ESP ltFEFF005500740069006c0069006300650020006500730074006100200063006f006e0066006900670075007200610063006900f3006e0020007000610072006100200063007200650061007200200064006f00630075006d0065006e0074006f00730020005000440046002000640065002000410064006f0062006500200061006400650063007500610064006f00730020007000610072006100200069006d0070007200650073006900f3006e0020007000720065002d0065006400690074006f007200690061006c00200064006500200061006c00740061002000630061006c0069006400610064002e002000530065002000700075006500640065006e00200061006200720069007200200064006f00630075006d0065006e0074006f00730020005000440046002000630072006500610064006f007300200063006f006e0020004100630072006f006200610074002c002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000200079002000760065007200730069006f006e0065007300200070006f00730074006500720069006f007200650073002egt13 ETI ltFEFF004b00610073007500740061006700650020006e0065006900640020007300e4007400740065006900640020006b00760061006c006900740065006500740073006500200074007200fc006b006900650065006c007300650020007000720069006e00740069006d0069007300650020006a0061006f006b007300200073006f00620069006c0069006b0065002000410064006f006200650020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e00740069006400650020006c006f006f006d006900730065006b0073002e00200020004c006f006f0064007500640020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e00740065002000730061006100740065002000610076006100640061002000700072006f006700720061006d006d006900640065006700610020004100630072006f0062006100740020006e0069006e0067002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e00300020006a00610020007500750065006d006100740065002000760065007200730069006f006f006e00690064006500670061002e000d000agt13 FRA ltFEFF005500740069006c006900730065007a00200063006500730020006f007000740069006f006e00730020006100660069006e00200064006500200063007200e900650072002000640065007300200064006f00630075006d0065006e00740073002000410064006f00620065002000500044004600200070006f0075007200200075006e00650020007100750061006c0069007400e90020006400270069006d007000720065007300730069006f006e00200070007200e9007000720065007300730065002e0020004c0065007300200064006f00630075006d0065006e00740073002000500044004600200063007200e900e90073002000700065007500760065006e0074002000ea0074007200650020006f007500760065007200740073002000640061006e00730020004100630072006f006200610074002c002000610069006e00730069002000710075002700410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002000650074002000760065007200730069006f006e007300200075006c007400e90072006900650075007200650073002egt13 GRE ltFEFF03a703c103b703c303b903bc03bf03c003bf03b903ae03c303c403b5002003b103c503c403ad03c2002003c403b903c2002003c103c503b803bc03af03c303b503b903c2002003b303b903b1002003bd03b1002003b403b703bc03b903bf03c503c103b303ae03c303b503c403b5002003ad03b303b303c103b103c603b1002000410064006f006200650020005000440046002003c003bf03c5002003b503af03bd03b103b9002003ba03b103c42019002003b503be03bf03c703ae03bd002003ba03b103c403ac03bb03bb03b703bb03b1002003b303b903b1002003c003c103bf002d03b503ba03c403c503c003c903c403b903ba03ad03c2002003b503c103b303b103c303af03b503c2002003c503c803b703bb03ae03c2002003c003bf03b903cc03c403b703c403b103c2002e0020002003a403b10020005000440046002003ad03b303b303c103b103c603b1002003c003bf03c5002003ad03c703b503c403b5002003b403b703bc03b903bf03c503c103b303ae03c303b503b9002003bc03c003bf03c103bf03cd03bd002003bd03b1002003b103bd03bf03b903c703c403bf03cd03bd002003bc03b5002003c403bf0020004100630072006f006200610074002c002003c403bf002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002003ba03b103b9002003bc03b503c403b103b303b503bd03ad03c303c403b503c103b503c2002003b503ba03b403cc03c303b503b903c2002egt13 HEB ltFEFF05D405E905EA05DE05E905D5002005D105D405D205D305E805D505EA002005D005DC05D4002005DB05D305D9002005DC05D905E605D505E8002005DE05E105DE05DB05D9002000410064006F006200650020005000440046002005D405DE05D505EA05D005DE05D905DD002005DC05D405D305E405E105EA002005E705D305DD002D05D305E405D505E1002005D005D905DB05D505EA05D905EA002E002005DE05E105DE05DB05D90020005000440046002005E905E005D505E605E805D5002005E005D905EA05E005D905DD002005DC05E405EA05D905D705D4002005D105D005DE05E605E205D505EA0020004100630072006F006200610074002005D5002D00410064006F00620065002000520065006100640065007200200035002E0030002005D505D205E805E105D005D505EA002005DE05EA05E705D305DE05D505EA002005D905D505EA05E8002E05D005DE05D905DD002005DC002D005000440046002F0058002D0033002C002005E205D905D905E005D5002005D105DE05D305E805D905DA002005DC05DE05E905EA05DE05E9002005E905DC0020004100630072006F006200610074002E002005DE05E105DE05DB05D90020005000440046002005E905E005D505E605E805D5002005E005D905EA05E005D905DD002005DC05E405EA05D905D705D4002005D105D005DE05E605E205D505EA0020004100630072006F006200610074002005D5002D00410064006F00620065002000520065006100640065007200200035002E0030002005D505D205E805E105D005D505EA002005DE05EA05E705D305DE05D505EA002005D905D505EA05E8002Egt13 HRV (Za stvaranje Adobe PDF dokumenata najpogodnijih za visokokvalitetni ispis prije tiskanja koristite ove postavke Stvoreni PDF dokumenti mogu se otvoriti Acrobat i Adobe Reader 50 i kasnijim verzijama)13 HUN ltFEFF004b0069007600e1006c00f30020006d0069006e0151007300e9006701710020006e0079006f006d00640061006900200065006c0151006b00e90073007a00ed007401510020006e0079006f006d00740061007400e100730068006f007a0020006c006500670069006e006b00e1006200620020006d0065006700660065006c0065006c0151002000410064006f00620065002000500044004600200064006f006b0075006d0065006e00740075006d006f006b0061007400200065007a0065006b006b0065006c0020006100200062006500e1006c006c00ed007400e10073006f006b006b0061006c0020006b00e90073007a00ed0074006800650074002e0020002000410020006c00e90074007200650068006f007a006f00740074002000500044004600200064006f006b0075006d0065006e00740075006d006f006b00200061007a0020004100630072006f006200610074002000e9007300200061007a002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002c0020007600610067007900200061007a002000610074007400f3006c0020006b00e9007301510062006200690020007600650072007a006900f3006b006b0061006c0020006e00790069007400680061007400f3006b0020006d00650067002egt13 ITA ltFEFF005500740069006c0069007a007a006100720065002000710075006500730074006500200069006d0070006f007300740061007a0069006f006e00690020007000650072002000630072006500610072006500200064006f00630075006d0065006e00740069002000410064006f00620065002000500044004600200070006900f900200061006400610074007400690020006100200075006e00610020007000720065007300740061006d0070006100200064006900200061006c007400610020007100750061006c0069007400e0002e0020004900200064006f00630075006d0065006e007400690020005000440046002000630072006500610074006900200070006f00730073006f006e006f0020006500730073006500720065002000610070006500720074006900200063006f006e0020004100630072006f00620061007400200065002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000200065002000760065007200730069006f006e006900200073007500630063006500730073006900760065002egt13 JPN ltFEFF9ad854c18cea306a30d730ea30d730ec30b951fa529b7528002000410064006f0062006500200050004400460020658766f8306e4f5c6210306b4f7f75283057307e305930023053306e8a2d5b9a30674f5c62103055308c305f0020005000440046002030d530a130a430eb306f3001004100630072006f0062006100740020304a30883073002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000204ee5964d3067958b304f30533068304c3067304d307e305930023053306e8a2d5b9a306b306f30d530a930f330c8306e57cb30818fbc307f304c5fc59808306730593002gt13 KOR ltFEFFc7740020c124c815c7440020c0acc6a9d558c5ec0020ace0d488c9c80020c2dcd5d80020c778c1c4c5d00020ac00c7a50020c801d569d55c002000410064006f0062006500200050004400460020bb38c11cb97c0020c791c131d569b2c8b2e4002e0020c774b807ac8c0020c791c131b41c00200050004400460020bb38c11cb2940020004100630072006f0062006100740020bc0f002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e00300020c774c0c1c5d0c11c0020c5f40020c2180020c788c2b5b2c8b2e4002egt13 LTH ltFEFF004e006100750064006f006b0069007400650020016100690075006f007300200070006100720061006d006500740072007500730020006e006f0072011700640061006d00690020006b0075007200740069002000410064006f00620065002000500044004600200064006f006b0075006d0065006e007400750073002c0020006b00750072006900650020006c0061006200690061007500730069006100690020007000720069007400610069006b007900740069002000610075006b01610074006f00730020006b006f006b007900620117007300200070006100720065006e006700740069006e00690061006d00200073007000610075007300640069006e0069006d00750069002e0020002000530075006b0075007200740069002000500044004600200064006f006b0075006d0065006e007400610069002000670061006c006900200062016b007400690020006100740069006400610072006f006d00690020004100630072006f006200610074002000690072002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002000610072002000760117006c00650073006e0117006d00690073002000760065007200730069006a006f006d00690073002egt13 LVI ltFEFF0049007a006d0061006e0074006f006a00690065007400200161006f00730020006900650073007400610074012b006a0075006d00750073002c0020006c0061006900200076006500690064006f00740075002000410064006f00620065002000500044004600200064006f006b0075006d0065006e007400750073002c0020006b006100730020006900720020012b00700061016100690020007000690065006d01130072006f00740069002000610075006700730074006100730020006b00760061006c0069007401010074006500730020007000690072006d007300690065007300700069006501610061006e006100730020006400720075006b00610069002e00200049007a0076006500690064006f006a006900650074002000500044004600200064006f006b0075006d0065006e007400750073002c0020006b006f002000760061007200200061007400760113007200740020006100720020004100630072006f00620061007400200075006e002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002c0020006b0101002000610072012b00200074006f0020006a00610075006e0101006b0101006d002000760065007200730069006a0101006d002egt13 NLD (Gebruik deze instellingen om Adobe PDF-documenten te maken die zijn geoptimaliseerd voor prepress-afdrukken van hoge kwaliteit De gemaakte PDF-documenten kunnen worden geopend met Acrobat en Adobe Reader 50 en hoger)13 NOR ltFEFF004200720075006b00200064006900730073006500200069006e006e007300740069006c006c0069006e00670065006e0065002000740069006c002000e50020006f0070007000720065007400740065002000410064006f006200650020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e00740065007200200073006f006d00200065007200200062006500730074002000650067006e0065007400200066006f00720020006600f80072007400720079006b006b0073007500740073006b00720069006600740020006100760020006800f800790020006b00760061006c0069007400650074002e0020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e00740065006e00650020006b0061006e002000e50070006e00650073002000690020004100630072006f00620061007400200065006c006c00650072002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000200065006c006c00650072002000730065006e006500720065002egt13 POL ltFEFF0055007300740061007700690065006e0069006100200064006f002000740077006f0072007a0065006e0069006100200064006f006b0075006d0065006e007400f300770020005000440046002000700072007a0065007a006e00610063007a006f006e00790063006800200064006f002000770079006400720075006b00f30077002000770020007700790073006f006b00690065006a0020006a0061006b006f015b00630069002e002000200044006f006b0075006d0065006e0074007900200050004400460020006d006f017c006e00610020006f007400770069006500720061010700200077002000700072006f006700720061006d006900650020004100630072006f00620061007400200069002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002000690020006e006f00770073007a0079006d002egt13 PTB ltFEFF005500740069006c0069007a006500200065007300730061007300200063006f006e00660069006700750072006100e700f50065007300200064006500200066006f0072006d00610020006100200063007200690061007200200064006f00630075006d0065006e0074006f0073002000410064006f0062006500200050004400460020006d00610069007300200061006400650071007500610064006f00730020007000610072006100200070007200e9002d0069006d0070007200650073007300f50065007300200064006500200061006c007400610020007100750061006c00690064006100640065002e0020004f007300200064006f00630075006d0065006e0074006f00730020005000440046002000630072006900610064006f007300200070006f00640065006d0020007300650072002000610062006500720074006f007300200063006f006d0020006f0020004100630072006f006200610074002000650020006f002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002000650020007600650072007300f50065007300200070006f00730074006500720069006f007200650073002egt13 RUM ltFEFF005500740069006c0069007a00610163006900200061006300650073007400650020007300650074010300720069002000700065006e007400720075002000610020006300720065006100200064006f00630075006d0065006e00740065002000410064006f006200650020005000440046002000610064006500630076006100740065002000700065006e0074007200750020007400690070010300720069007200650061002000700072006500700072006500730073002000640065002000630061006c006900740061007400650020007300750070006500720069006f006100720103002e002000200044006f00630075006d0065006e00740065006c00650020005000440046002000630072006500610074006500200070006f00740020006600690020006400650073006300680069007300650020006300750020004100630072006f006200610074002c002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e00300020015f00690020007600650072007300690075006e0069006c006500200075006c0074006500720069006f006100720065002egt13 RUS ltFEFF04180441043f043e043b044c04370443043904420435002004340430043d043d044b04350020043d0430044104420440043e0439043a043800200434043b044f00200441043e043704340430043d0438044f00200434043e043a0443043c0435043d0442043e0432002000410064006f006200650020005000440046002c0020043c0430043a04410438043c0430043b044c043d043e0020043f043e04340445043e0434044f04490438044500200434043b044f00200432044b0441043e043a043e043a0430044704350441044204320435043d043d043e0433043e00200434043e043f0435044704300442043d043e0433043e00200432044b0432043e04340430002e002000200421043e043704340430043d043d044b04350020005000440046002d0434043e043a0443043c0435043d0442044b0020043c043e0436043d043e0020043e0442043a0440044b043204300442044c002004410020043f043e043c043e0449044c044e0020004100630072006f00620061007400200438002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e00300020043800200431043e043b043504350020043f043e04370434043d043804450020043204350440044104380439002egt13 SKY ltFEFF0054006900650074006f0020006e006100730074006100760065006e0069006100200070006f0075017e0069007400650020006e00610020007600790074007600e100720061006e0069006500200064006f006b0075006d0065006e0074006f0076002000410064006f006200650020005000440046002c0020006b0074006f007200e90020007300610020006e0061006a006c0065007001610069006500200068006f0064006900610020006e00610020006b00760061006c00690074006e00fa00200074006c0061010d00200061002000700072006500700072006500730073002e00200056007900740076006f00720065006e00e900200064006f006b0075006d0065006e007400790020005000440046002000620075006400650020006d006f017e006e00e90020006f00740076006f00720069016500200076002000700072006f006700720061006d006f006300680020004100630072006f00620061007400200061002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002000610020006e006f0076016100ed00630068002egt13 SLV ltFEFF005400650020006e006100730074006100760069007400760065002000750070006f0072006100620069007400650020007a00610020007500730074007600610072006a0061006e006a006500200064006f006b0075006d0065006e0074006f0076002000410064006f006200650020005000440046002c0020006b006900200073006f0020006e0061006a007000720069006d00650072006e0065006a016100690020007a00610020006b0061006b006f0076006f00730074006e006f0020007400690073006b0061006e006a00650020007300200070007200690070007200610076006f0020006e00610020007400690073006b002e00200020005500730074007600610072006a0065006e006500200064006f006b0075006d0065006e0074006500200050004400460020006a00650020006d006f0067006f010d00650020006f0064007000720065007400690020007a0020004100630072006f00620061007400200069006e002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000200069006e0020006e006f00760065006a01610069006d002egt13 SUO ltFEFF004b00e40079007400e40020006e00e40069007400e4002000610073006500740075006b007300690061002c0020006b0075006e0020006c0075006f00740020006c00e400680069006e006e00e4002000760061006100740069007600610061006e0020007000610069006e006100740075006b00730065006e002000760061006c006d0069007300740065006c00750074007900f6006800f6006e00200073006f00700069007600690061002000410064006f0062006500200050004400460020002d0064006f006b0075006d0065006e007400740065006a0061002e0020004c0075006f0064007500740020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e00740069007400200076006f0069006400610061006e0020006100760061007400610020004100630072006f0062006100740069006c006c00610020006a0061002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030003a006c006c00610020006a006100200075007500640065006d006d0069006c006c0061002egt13 SVE ltFEFF0041006e007600e4006e00640020006400650020006800e4007200200069006e0073007400e4006c006c006e0069006e006700610072006e00610020006f006d002000640075002000760069006c006c00200073006b006100700061002000410064006f006200650020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e007400200073006f006d002000e400720020006c00e4006d0070006c0069006700610020006600f60072002000700072006500700072006500730073002d007500740073006b00720069006600740020006d006500640020006800f600670020006b00760061006c0069007400650074002e002000200053006b006100700061006400650020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e00740020006b0061006e002000f600700070006e00610073002000690020004100630072006f0062006100740020006f00630068002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e00300020006f00630068002000730065006e006100720065002egt13 TUR ltFEFF005900fc006b00730065006b0020006b0061006c006900740065006c0069002000f6006e002000790061007a006401310072006d00610020006200610073006b013100730131006e006100200065006e0020006900790069002000750079006100620069006c006500630065006b002000410064006f006200650020005000440046002000620065006c00670065006c0065007200690020006f006c0075015f007400750072006d0061006b0020006900e70069006e00200062007500200061007900610072006c0061007201310020006b0075006c006c0061006e0131006e002e00200020004f006c0075015f0074007500720075006c0061006e0020005000440046002000620065006c00670065006c0065007200690020004100630072006f006200610074002000760065002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000200076006500200073006f006e0072006100730131006e00640061006b00690020007300fc007200fc006d006c00650072006c00650020006100e70131006c006100620069006c00690072002egt13 UKR ltFEFF04120438043a043e0440043804410442043e043204430439044204350020044604560020043f043004400430043c043504420440043800200434043b044f0020044104420432043e04400435043d043d044f00200434043e043a0443043c0435043d044204560432002000410064006f006200650020005000440046002c0020044f043a04560020043d04300439043a04400430044904350020043f045604340445043e0434044f0442044c00200434043b044f0020043204380441043e043a043e044f043a04560441043d043e0433043e0020043f0435044004350434043404400443043a043e0432043e0433043e0020043404400443043a0443002e00200020042104420432043e04400435043d045600200434043e043a0443043c0435043d0442043800200050004400460020043c043e0436043d04300020043204560434043a0440043804420438002004430020004100630072006f006200610074002004420430002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002004300431043e0020043f04560437043d04560448043e04570020043204350440044104560457002egt13 ENU (Use these settings to create Adobe PDF documents best suited for high-quality prepress printing Created PDF documents can be opened with Acrobat and Adobe Reader 50 and later)13 gtgt13 Namespace [13 (Adobe)13 (Common)13 (10)13 ]13 OtherNamespaces [13 ltlt13 AsReaderSpreads false13 CropImagesToFrames true13 ErrorControl WarnAndContinue13 FlattenerIgnoreSpreadOverrides false13 IncludeGuidesGrids false13 IncludeNonPrinting false13 IncludeSlug false13 Namespace [13 (Adobe)13 (InDesign)13 (40)13 ]13 OmitPlacedBitmaps false13 OmitPlacedEPS false13 OmitPlacedPDF false13 SimulateOverprint Legacy13 gtgt13 ltlt13 AddBleedMarks false13 AddColorBars false13 AddCropMarks false13 AddPageInfo false13 AddRegMarks false13 ConvertColors ConvertToCMYK13 DestinationProfileName ()13 DestinationProfileSelector DocumentCMYK13 Downsample16BitImages true13 FlattenerPreset ltlt13 PresetSelector MediumResolution13 gtgt13 FormElements false13 GenerateStructure false13 IncludeBookmarks false13 IncludeHyperlinks false13 IncludeInteractive false13 IncludeLayers false13 IncludeProfiles false13 MultimediaHandling UseObjectSettings13 Namespace [13 (Adobe)13 (CreativeSuite)13 (20)13 ]13 PDFXOutputIntentProfileSelector DocumentCMYK13 PreserveEditing true13 UntaggedCMYKHandling LeaveUntagged13 UntaggedRGBHandling UseDocumentProfile13 UseDocumentBleed false13 gtgt13 ]13gtgt setdistillerparams13ltlt13 HWResolution [2400 2400]13 PageSize [612000 792000]13gtgt setpagedevice13

Page 31: ΑΡΧΑΓΓΕΛΩΝ ΛΟΓΟΣ καλοκαιρι 2010

31

Ὅπου κι ἄν ἀνατρέξουμε πίσω στόν χρόνο βλέπουμε παντοῦ καί πάντα νά βασιλεύει ὁ πόνος Πόλεμοι κι ἐμφύλιοι ἀλληλοσπαραγμοί σκλαβιά καί πεῖνα φτώχεια κι ἀδικία σημαδεύουν τήν ἱστορία τῆς ἀνθρωπότητος Μπορεῖ νά ὑπῆρ-ξαν πιό ἔνθεοι πολιτισμοί ἀπό αὐτόν πού διανύουμε τώρα μά ἡ ἁμαρτία πάντα ἴδια εἶναι στό διάβα τῶν αἰώνων Μπορεῖ νά νοσταλγοῦμε τήν λαμπρή περίοδο τοῦ Βυζαντίου ἤ ἀκομα καί τήν ἔνδοξη ἑλληνική ἀρχαιότητα ἀλλά τό σίγουρο εἶναι ὅτι δέν θά θέλαμε νά ζήσουμε ἐχθρικές σφαγές πολέμους κι ἐπιδημίες οὔτε νά εἴμαστε δοῦλοι ἐκεῖνες τίς ἐποχές οὔτε νά πεθαίνουμε ἀπό μιά ἁπλῆ γρίπη ἐ-πειδή ἡ ἰατρική ἐπιστήμη δέν εἶχε ἀκόμα ἐξελιχθεῖ ∆ύσκολος ἦταν πάντα ὁ βίος Πλαστή ἡ ὀνειροπόληση γιά τό παρελθόν ψευδαίσθηση γιά νά ξεφύγουμε ἀπό τήν πραγματικότητα Κι ἄν ὑπάρχει νοσταλ-γία γιά μιά κοινωνία ἰδανική ὅπου πραγματικά θά θέλαμε νά ζήσουμε αὐτό μᾶλ-λον ἀφορᾶ τήν παραδείσια κατάσταση τήν ἐποχή πού δέν ὑπῆρχε στό ἀνθρώπι-νο γένος ὀδύνη καί στεναγμός ἀλλά κοινωνία ἀγάπης μέ τόν Θεό καί τόν συνάν-θρωπο Κι ἐφrsquo ὅσον τό νά γυρίσουμε στό παρελθόν ἀποκλείεται ἀφοῦ ἀρνηθήκα-με τήν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ μοναδική μας ἐλπίδα εἶναι τό μέλλον τά ἔσχατα ἡ Βασι-λεία τῶν Οὐρανῶν Ἐπειδή ὅμως τήν Βασιλεία Του μᾶς κάλεσε ὁ Κύριος νά τήν προγευτοῦμε ἐπειδή μᾶς ζήτησε νά βιώσουμε τά ἔσχατα ἀπό τώρα ἄς ἐγκαταλείψουμε τήν πα-ρελθοντολογία κι ἄς χαροῦμε τό σήμερα εὐχαριστῶντας τόν Θεό πάντων ἕνεκεν ζῶντας εὐλογημένα κάθε στιγμή σά νά lsquoναι ἡ πρώτη κι ἡ τελευταία τῆς ὕπαρξής μας ἔχοντας νοσταλγία μόνο γιά τήν Βασιλεία τοῦ Θεοῦ γιά τόν Παράδεισο γιά τό πέρασμα ἀπό τόν θάνατο στήν Ζωή τήν ὄντως Ζωή πού εἶναι ὁ Χριστός μας Ἀμήν

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

Ἀποφθέγματα τῆς ἐρήμου

Ἀββᾶς Ἀντώνιος

Ἀπό τόν πλησίον μας προέρχεται ἡ ζωή καί ὁ θάνατος Γιατί ἂν κερδίσουμε τόν ἀδελφό μας κερδίζουμε τόν Θεόmiddot ἂν ὅμως τόν σκανδαλίσουμε ἁμαρτάνουμε στόν Χριστό Ἔρχεται καιρός πού οἱ ἄνθρωποι θά τρελαθοῦν καί ὅταν δοῦν κάποιον πού δέν εἶναι τρελός θά ξεσηκωθοῦν ἐναντίον του καί θὰ τοῦ ποῦν ldquoεἶσαι τρελόςrdquo ἐπειδή δέν εἶναι ὅμοιος μ᾽ αὐτούς ∆έν φοβᾶμαι πιά τόν Θεό ἀλλά τόν ἀγαπάω ldquoΓιατί ἡ ἀγάπη διώχνει τόν φόβοrdquo ( Ἰω 418) Ἐκεῖνος πού κτυπάει τήν μᾶζα τοῦ σιδήρου σκέπτεται πρῶτα τί θέλει νά φτιάξει δρεπάνι μαχαίρι τσεκούρι Ἔτσι κι ἐμεῖς πρέπει νά σκεπτόμαστε γιά ποιά ἀρετή παλεύουμε ὥστε νά μήν κοπιάζουμε μάταια

32

Ἀρχαγγέλων Λόγος

Ἱερός Ναός Ταξιαρχῶν Μοσχάτου Σύντομο ἱστορικό

Στέλιος Ντάντης ∆ρ Θεολογίας-ἱστορικός

Ἀ πό τήν ἐποχή τῆς γερμανικῆς κατοχῆς (1941-44) καί γιά κά-ποιες δεκαετίες οἱ ἐπιβάτες

τοῦ ἠλεκτρικοῦ σιδηροδρόμου περ-νῶντας ἀπrsquo τό καταπράσινο Μοσχᾶτο σταυροκοπιόνταν ἀντικρίζοντας μέσα στά πανέμορφα περιβόλια ἕνα μικρό ξωκλήσι Ἦταν οἱ Ταξιάρχες ἤ τό Ταξι-αρχάκι ὅπως τό ὀνομάτιζαν οἱ παλιοί Μοσχατιῶτες πού τήν παραμονή καί τήν μέρα τῆς γιορτῆς ξεκινοῦσαν ἀπό κάθε μεριά τῆς πόλης καί ἀκολουθῶν-

τας τά στενά μονοπάτια μέσα ἀπό καλ-λιέργειες ἔρχονταν νά προσκυνήσουν Μέσα σrsquo ἐκεῖνα τά περιποιημένα περι-βόλια λιγοστοί ἦταν οἱ γείτονες τῶν Ταξιαρχῶν πού ζοῦσαν τριγύρω σέ σκόρπιες ἀγροικίες κυρίως κτηματίες περιβολάρηδες λαχανικῶν μέ τά ὁποῖα τροφοδοτοῦσαν τήν λαχαναγορά τῶν Ἀθηνῶν (Βαρβάκειο)

Τό ἐκκλησάκι χτίστηκε στά 1943 μέσα στά δύσκολα χρόνια τῆς ξενικῆς κατο-χῆς Οἰκοδομήθη-κε σέ οἰκόπεδο

282 τετραγωνικῶν μέτρων πού πρό-σφερε ὁ Χρῆστος Μαστροσταμάτης καί στήν ἵδρυσή του πρωτοστάτησε ἡ γυναίκα του Στυλιανή μέ τόν γαμπρό

τους Γεώργιο Καζάλα ὁ ὁποῖος κίνησε τά νήματα γιά τήν κατασκευή Στήν προσπάθεια ἐκείνη συνεισφέρανε πρό-

θυμα οἱ γειτονικές οἰκογένειες πού οἱ ἀπόγονοί τους ζοῦν ἀνάμεσά μας Μπέλλου Λαλαούνη Καψίλη Κω-σταντάκη (Ροδίτη) Λεγάκη Καζάλα καί Μαστροσταμάτη Οἰκοδομικά ὑλικά δέν ὑπῆρχαν ἐ-κεῖνα τά δύσμοιρα χρόνια γιrsquo αὐτό προσφερθήκε ὁ κόσμος καί κουβάλησε πέτρες χῶμα ἄμμο ἀπrsquo τό ποτάμι τοῦ-βλα κεραμίδια ἤ πρόσφερε χρήματα

Τά ἐγκαίνια τῆς ἐκκκλησούλας ἔγιναν στίς 29 Ιουνίου 1943 μέρα τῆς γιορτῆς τῶν ἁγίων ἀποστόλων Πέτρου καί Παύλου Συνέχεια στό ἑπόμενο (Πρωτοδημοσιεύτηκε στά IΣTOPIKA TOY MOΣXATOY τ β΄ Μοσχᾶτο 2003 σσ 55-59)

33

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

Τά Νέα μας

τῆς Ζωοδόχου Πηγῆς καί τό ἀπόγευμα πήραμε τό πλοῖο τῆς ἐπιστροφῆς Στήν ἐκδρομή αὐτή ὅπως καί στήν ἐκ-δήλωση πού πραγματοποιήσαμε τήν ∆ευτέρα 31η Μαΐου στό Πνευματικό μας Κέντρο μᾶς δόθηκε μιά ἀκόμα εὐ-καιρία νά συσφίγξουμε τίς σχέσεις μας καί νά νοιώσουμε λίγο παραπάνω τήν αἴσθηση τῆς κοινότητας Ὅλες αὐτές τίς δραστηριότητες ὅπως καί τό κέρα-σμα μετά τήν Θεία Λειτουργία τῆς Κυ-ριακῆς θά πρέπει νά τά ἀντιμετωπί-ζουμε ὡς ἐκκλησιαστικά-κοινοτικά γε-γονότα κι ὄχι σάν ἁπλές κοινωνικές ἐκδηλώσεις Σέ καιρούς ἀφιλόξενους καί μοναχικούς καλούμεθα νά συσπει-ρωθοῦμε στήν ἐνορία μας νά νοιώσου-με πρόσωπα νά μοιραστοῦμε τήν κατή-χηση καί τήν ἐλπίδα μας

Πιστεύουμε ἀκράδαντα πώς τό μέλλον τῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας τόν 21ο αἰῶνα ἐξαρτᾶται ἄμεσα ἀπό τό ζωντά-νεμα τῆς κοινοτικῆς ζωῆς κατά τό Ἀποστολικό πρότυπο καί βέβαια τόν ἐπανευαγγελισμό τῶν συνανθρώπων μας Μέ τήν βοήθεια τοῦ Θεοῦ ἐλπίζουμε νά ἐργαστοῦμε ὅλοι πρός αὐτή τήν κατεύθυνση Ἀμήν

Μ έ ἐπιτυχία πραγματοποιήθηshyκε στίς 5 καί 6 Ἰουνίου ἡ ἐκshyδρομή τῆς ἐνορίας μας στήν

Ἄνδρο Με 74 ἀδελφούς καί ἀδελφές μας περάσαμε ἕνα εὐλογημένο κι

εὐχάριστο διήμερο στό πανέμορφο Κυ-κλαδονήσι Καταλύσαμε σέ ξενοδοχεῖο στό Γαύριο καί ἀπό ἐκεῖ τήν πρώτη ἡ-μέρα περιηγηθήκαμε στά μοναστήρια τῆς Ἀγίας Μαρίνας (ὅπου φυλάσσεται λείψανο τῆς Ἁγίας) καί τῆς Παναχράν-του (ἐδῶ βρίσκεται ἡ κάρα τοῦ Ἁγ Παντελεήμονα καί πλῆθος ἄλλων ἱερῶν λειψάνων) καί βέβαια στήν ὄμορφη χώρα τῆς Ἄνδρου Τήν Κυριακή λει-τουργηθήκαμε στήν γυναικεία Μονή

Ἱερά Μονή Παναχράντου

Ἡ χώρα τῆς Ἄνδρου ἀπό τήν Μονή Παναχράντου

Στήν πύλη τῆς Ἱ Μ Ζωοοδόχου Πηγῆς

34

Ἡ κρίση στήν οὐσία δέν εἶναι οἰκονομική ἀλλά κυρίως καί πρό παντός πνευματική καί αὐτή φέρνει καί οἰκονομική

καί πολιτική κρίση Αὐτό σημαίνει ὅτι ἡ ἀντιμετώπιση τῆς κρίσεως δέν γίνεται μέ οἰκονομικά μέσα καί πολιτικές πρακτι-κές ἀλλά μέ τήν ἀλλαγή τρόπου ζωῆς μέ τήν ἐπαναφορά τοῦ ἀνθρώπου στήν ὀλιγάρκεια τήν ἐγκράτεια τήν σωφροσύνη τήν ἀποφυγή τῆς ἀπληστίας καί τῆς ὑπερβολῆς

Ἡ ἄσκηση προβάλλει σήμερα ὡς ἐπιταγή ὡς προσπάθεια νά θεραπευθεῖ τό πάθος τῆς φιλαυτίας ἀπό τό ὁποῖο

προέρχονται τά πάθη τῆς φιληδονίας τῆς φιλοδοξίας καί τῆς φιλαργυρίας Ὁ εὐαγγελιστής Ἰωάννης τό περιγράφει αὐτό μέ πολλή σαφήνεια laquoπᾶν τό ἐν τῷ κόσμῳ ἡ ἐπιθυμία τῆς σαρκός καί ἡ ἐπιθυμία τῶν ὀφθαλμῶν καί ἡ ἀλαζονεία τοῦ βίου οὐκ ἔ-στιν ἐκ τοῦ πατρός ἄλλrsquo ἐκ τοῦ κόσμου ἐστίraquo (Α΄ Ἰω β 16)

Μητροπολίτης Ναυπάκτου καί Ἁγίου Βλασίου Ἱερόθεος Βλάχος

  • Τό Ψωμί13
  • Μίλτος Σαχτούρης (1919-2005) 13
  • Ἀββᾶς Ἀντώνιος 13
    • ltlt13 ASCII85EncodePages false13 AllowTransparency false13 AutoPositionEPSFiles true13 AutoRotatePages None13 Binding Left13 CalGrayProfile (Dot Gain 20)13 CalRGBProfile (sRGB IEC61966-21)13 CalCMYKProfile (US Web Coated 050SWOP051 v2)13 sRGBProfile (sRGB IEC61966-21)13 CannotEmbedFontPolicy Error13 CompatibilityLevel 1413 CompressObjects Tags13 CompressPages true13 ConvertImagesToIndexed true13 PassThroughJPEGImages true13 CreateJobTicket false13 DefaultRenderingIntent Default13 DetectBlends true13 DetectCurves 0000013 ColorConversionStrategy CMYK13 DoThumbnails false13 EmbedAllFonts true13 EmbedOpenType false13 ParseICCProfilesInComments true13 EmbedJobOptions true13 DSCReportingLevel 013 EmitDSCWarnings false13 EndPage -113 ImageMemory 104857613 LockDistillerParams false13 MaxSubsetPct 10013 Optimize true13 OPM 113 ParseDSCComments true13 ParseDSCCommentsForDocInfo true13 PreserveCopyPage true13 PreserveDICMYKValues true13 PreserveEPSInfo true13 PreserveFlatness true13 PreserveHalftoneInfo false13 PreserveOPIComments true13 PreserveOverprintSettings true13 StartPage 113 SubsetFonts true13 TransferFunctionInfo Apply13 UCRandBGInfo Preserve13 UsePrologue false13 ColorSettingsFile ()13 AlwaysEmbed [ true13 ]13 NeverEmbed [ true13 ]13 AntiAliasColorImages false13 CropColorImages true13 ColorImageMinResolution 30013 ColorImageMinResolutionPolicy OK13 DownsampleColorImages true13 ColorImageDownsampleType Bicubic13 ColorImageResolution 30013 ColorImageDepth -113 ColorImageMinDownsampleDepth 113 ColorImageDownsampleThreshold 15000013 EncodeColorImages true13 ColorImageFilter DCTEncode13 AutoFilterColorImages true13 ColorImageAutoFilterStrategy JPEG13 ColorACSImageDict ltlt13 QFactor 01513 HSamples [1 1 1 1] VSamples [1 1 1 1]13 gtgt13 ColorImageDict ltlt13 QFactor 01513 HSamples [1 1 1 1] VSamples [1 1 1 1]13 gtgt13 JPEG2000ColorACSImageDict ltlt13 TileWidth 25613 TileHeight 25613 Quality 3013 gtgt13 JPEG2000ColorImageDict ltlt13 TileWidth 25613 TileHeight 25613 Quality 3013 gtgt13 AntiAliasGrayImages false13 CropGrayImages true13 GrayImageMinResolution 30013 GrayImageMinResolutionPolicy OK13 DownsampleGrayImages true13 GrayImageDownsampleType Bicubic13 GrayImageResolution 30013 GrayImageDepth -113 GrayImageMinDownsampleDepth 213 GrayImageDownsampleThreshold 15000013 EncodeGrayImages true13 GrayImageFilter DCTEncode13 AutoFilterGrayImages true13 GrayImageAutoFilterStrategy JPEG13 GrayACSImageDict ltlt13 QFactor 01513 HSamples [1 1 1 1] VSamples [1 1 1 1]13 gtgt13 GrayImageDict ltlt13 QFactor 01513 HSamples [1 1 1 1] VSamples [1 1 1 1]13 gtgt13 JPEG2000GrayACSImageDict ltlt13 TileWidth 25613 TileHeight 25613 Quality 3013 gtgt13 JPEG2000GrayImageDict ltlt13 TileWidth 25613 TileHeight 25613 Quality 3013 gtgt13 AntiAliasMonoImages false13 CropMonoImages true13 MonoImageMinResolution 120013 MonoImageMinResolutionPolicy OK13 DownsampleMonoImages true13 MonoImageDownsampleType Bicubic13 MonoImageResolution 120013 MonoImageDepth -113 MonoImageDownsampleThreshold 15000013 EncodeMonoImages true13 MonoImageFilter CCITTFaxEncode13 MonoImageDict ltlt13 K -113 gtgt13 AllowPSXObjects false13 CheckCompliance [13 None13 ]13 PDFX1aCheck false13 PDFX3Check false13 PDFXCompliantPDFOnly false13 PDFXNoTrimBoxError true13 PDFXTrimBoxToMediaBoxOffset [13 00000013 00000013 00000013 00000013 ]13 PDFXSetBleedBoxToMediaBox true13 PDFXBleedBoxToTrimBoxOffset [13 00000013 00000013 00000013 00000013 ]13 PDFXOutputIntentProfile ()13 PDFXOutputConditionIdentifier ()13 PDFXOutputCondition ()13 PDFXRegistryName ()13 PDFXTrapped False1313 CreateJDFFile false13 Description ltlt13 ARA ltFEFF06270633062A062E062F0645002006470630064700200627064406250639062F0627062F0627062A002006440625064606340627062100200648062B062706260642002000410064006F00620065002000500044004600200645062A064806270641064206290020064406440637062806270639062900200641064A00200627064406450637062706280639002006300627062A0020062F0631062C0627062A002006270644062C0648062F0629002006270644063906270644064A0629061B0020064A06450643064600200641062A062D00200648062B0627062606420020005000440046002006270644064506460634062306290020062806270633062A062E062F062706450020004100630072006F0062006100740020064800410064006F006200650020005200650061006400650072002006250635062F0627063100200035002E0030002006480627064406250635062F062706310627062A0020062706440623062D062F062B002E0635062F0627063100200035002E0030002006480627064406250635062F062706310627062A0020062706440623062D062F062B002Egt13 BGR ltFEFF04180437043f043e043b043704320430043904420435002004420435043704380020043d0430044104420440043e0439043a0438002c00200437043000200434043000200441044a0437043404300432043004420435002000410064006f00620065002000500044004600200434043e043a0443043c0435043d04420438002c0020043c0430043a04410438043c0430043b043d043e0020043f044004380433043e04340435043d04380020043704300020043204380441043e043a043e043a0430044704350441044204320435043d0020043f04350447043004420020043704300020043f044004350434043f0435044704300442043d04300020043f043e04340433043e0442043e0432043a0430002e002000200421044a04370434043004340435043d043804420435002000500044004600200434043e043a0443043c0435043d044204380020043c043e0433043004420020043404300020044104350020043e0442043204300440044f0442002004410020004100630072006f00620061007400200438002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e00300020043800200441043b0435043404320430044904380020043204350440044104380438002egt13 CHS ltFEFF4f7f75288fd94e9b8bbe5b9a521b5efa7684002000410064006f006200650020005000440046002065876863900275284e8e9ad88d2891cf76845370524d53705237300260a853ef4ee54f7f75280020004100630072006f0062006100740020548c002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000204ee553ca66f49ad87248672c676562535f00521b5efa768400200050004400460020658768633002gt13 CHT ltFEFF4f7f752890194e9b8a2d7f6e5efa7acb7684002000410064006f006200650020005000440046002065874ef69069752865bc9ad854c18cea76845370524d5370523786557406300260a853ef4ee54f7f75280020004100630072006f0062006100740020548c002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000204ee553ca66f49ad87248672c4f86958b555f5df25efa7acb76840020005000440046002065874ef63002gt13 CZE ltFEFF005400610074006f0020006e006100730074006100760065006e00ed00200070006f0075017e0069006a007400650020006b0020007600790074007600e101590065006e00ed00200064006f006b0075006d0065006e0074016f002000410064006f006200650020005000440046002c0020006b00740065007200e90020007300650020006e0065006a006c00e90070006500200068006f006400ed002000700072006f0020006b00760061006c00690074006e00ed0020007400690073006b00200061002000700072006500700072006500730073002e002000200056007900740076006f01590065006e00e900200064006f006b0075006d0065006e007400790020005000440046002000620075006400650020006d006f017e006e00e90020006f007400650076015900ed007400200076002000700072006f006700720061006d0065006300680020004100630072006f00620061007400200061002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002000610020006e006f0076011b006a016100ed00630068002egt13 DAN ltFEFF004200720075006700200069006e0064007300740069006c006c0069006e006700650072006e0065002000740069006c0020006100740020006f007000720065007400740065002000410064006f006200650020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e007400650072002c0020006400650072002000620065006400730074002000650067006e006500720020007300690067002000740069006c002000700072006500700072006500730073002d007500640073006b007200690076006e0069006e00670020006100660020006800f8006a0020006b00760061006c0069007400650074002e0020004400650020006f007000720065007400740065006400650020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e0074006500720020006b0061006e002000e50062006e00650073002000690020004100630072006f00620061007400200065006c006c006500720020004100630072006f006200610074002000520065006100640065007200200035002e00300020006f00670020006e0079006500720065002egt13 DEU ltFEFF00560065007200770065006e00640065006e0020005300690065002000640069006500730065002000450069006e007300740065006c006c0075006e00670065006e0020007a0075006d002000450072007300740065006c006c0065006e00200076006f006e002000410064006f006200650020005000440046002d0044006f006b0075006d0065006e00740065006e002c00200076006f006e002000640065006e0065006e002000530069006500200068006f006300680077006500720074006900670065002000500072006500700072006500730073002d0044007200750063006b0065002000650072007a0065007500670065006e0020006d00f60063006800740065006e002e002000450072007300740065006c006c007400650020005000440046002d0044006f006b0075006d0065006e007400650020006b00f6006e006e0065006e0020006d006900740020004100630072006f00620061007400200075006e0064002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e00300020006f0064006500720020006800f600680065007200200067006500f600660066006e00650074002000770065007200640065006e002egt13 ESP ltFEFF005500740069006c0069006300650020006500730074006100200063006f006e0066006900670075007200610063006900f3006e0020007000610072006100200063007200650061007200200064006f00630075006d0065006e0074006f00730020005000440046002000640065002000410064006f0062006500200061006400650063007500610064006f00730020007000610072006100200069006d0070007200650073006900f3006e0020007000720065002d0065006400690074006f007200690061006c00200064006500200061006c00740061002000630061006c0069006400610064002e002000530065002000700075006500640065006e00200061006200720069007200200064006f00630075006d0065006e0074006f00730020005000440046002000630072006500610064006f007300200063006f006e0020004100630072006f006200610074002c002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000200079002000760065007200730069006f006e0065007300200070006f00730074006500720069006f007200650073002egt13 ETI ltFEFF004b00610073007500740061006700650020006e0065006900640020007300e4007400740065006900640020006b00760061006c006900740065006500740073006500200074007200fc006b006900650065006c007300650020007000720069006e00740069006d0069007300650020006a0061006f006b007300200073006f00620069006c0069006b0065002000410064006f006200650020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e00740069006400650020006c006f006f006d006900730065006b0073002e00200020004c006f006f0064007500640020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e00740065002000730061006100740065002000610076006100640061002000700072006f006700720061006d006d006900640065006700610020004100630072006f0062006100740020006e0069006e0067002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e00300020006a00610020007500750065006d006100740065002000760065007200730069006f006f006e00690064006500670061002e000d000agt13 FRA ltFEFF005500740069006c006900730065007a00200063006500730020006f007000740069006f006e00730020006100660069006e00200064006500200063007200e900650072002000640065007300200064006f00630075006d0065006e00740073002000410064006f00620065002000500044004600200070006f0075007200200075006e00650020007100750061006c0069007400e90020006400270069006d007000720065007300730069006f006e00200070007200e9007000720065007300730065002e0020004c0065007300200064006f00630075006d0065006e00740073002000500044004600200063007200e900e90073002000700065007500760065006e0074002000ea0074007200650020006f007500760065007200740073002000640061006e00730020004100630072006f006200610074002c002000610069006e00730069002000710075002700410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002000650074002000760065007200730069006f006e007300200075006c007400e90072006900650075007200650073002egt13 GRE ltFEFF03a703c103b703c303b903bc03bf03c003bf03b903ae03c303c403b5002003b103c503c403ad03c2002003c403b903c2002003c103c503b803bc03af03c303b503b903c2002003b303b903b1002003bd03b1002003b403b703bc03b903bf03c503c103b303ae03c303b503c403b5002003ad03b303b303c103b103c603b1002000410064006f006200650020005000440046002003c003bf03c5002003b503af03bd03b103b9002003ba03b103c42019002003b503be03bf03c703ae03bd002003ba03b103c403ac03bb03bb03b703bb03b1002003b303b903b1002003c003c103bf002d03b503ba03c403c503c003c903c403b903ba03ad03c2002003b503c103b303b103c303af03b503c2002003c503c803b703bb03ae03c2002003c003bf03b903cc03c403b703c403b103c2002e0020002003a403b10020005000440046002003ad03b303b303c103b103c603b1002003c003bf03c5002003ad03c703b503c403b5002003b403b703bc03b903bf03c503c103b303ae03c303b503b9002003bc03c003bf03c103bf03cd03bd002003bd03b1002003b103bd03bf03b903c703c403bf03cd03bd002003bc03b5002003c403bf0020004100630072006f006200610074002c002003c403bf002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002003ba03b103b9002003bc03b503c403b103b303b503bd03ad03c303c403b503c103b503c2002003b503ba03b403cc03c303b503b903c2002egt13 HEB ltFEFF05D405E905EA05DE05E905D5002005D105D405D205D305E805D505EA002005D005DC05D4002005DB05D305D9002005DC05D905E605D505E8002005DE05E105DE05DB05D9002000410064006F006200650020005000440046002005D405DE05D505EA05D005DE05D905DD002005DC05D405D305E405E105EA002005E705D305DD002D05D305E405D505E1002005D005D905DB05D505EA05D905EA002E002005DE05E105DE05DB05D90020005000440046002005E905E005D505E605E805D5002005E005D905EA05E005D905DD002005DC05E405EA05D905D705D4002005D105D005DE05E605E205D505EA0020004100630072006F006200610074002005D5002D00410064006F00620065002000520065006100640065007200200035002E0030002005D505D205E805E105D005D505EA002005DE05EA05E705D305DE05D505EA002005D905D505EA05E8002E05D005DE05D905DD002005DC002D005000440046002F0058002D0033002C002005E205D905D905E005D5002005D105DE05D305E805D905DA002005DC05DE05E905EA05DE05E9002005E905DC0020004100630072006F006200610074002E002005DE05E105DE05DB05D90020005000440046002005E905E005D505E605E805D5002005E005D905EA05E005D905DD002005DC05E405EA05D905D705D4002005D105D005DE05E605E205D505EA0020004100630072006F006200610074002005D5002D00410064006F00620065002000520065006100640065007200200035002E0030002005D505D205E805E105D005D505EA002005DE05EA05E705D305DE05D505EA002005D905D505EA05E8002Egt13 HRV (Za stvaranje Adobe PDF dokumenata najpogodnijih za visokokvalitetni ispis prije tiskanja koristite ove postavke Stvoreni PDF dokumenti mogu se otvoriti Acrobat i Adobe Reader 50 i kasnijim verzijama)13 HUN ltFEFF004b0069007600e1006c00f30020006d0069006e0151007300e9006701710020006e0079006f006d00640061006900200065006c0151006b00e90073007a00ed007401510020006e0079006f006d00740061007400e100730068006f007a0020006c006500670069006e006b00e1006200620020006d0065006700660065006c0065006c0151002000410064006f00620065002000500044004600200064006f006b0075006d0065006e00740075006d006f006b0061007400200065007a0065006b006b0065006c0020006100200062006500e1006c006c00ed007400e10073006f006b006b0061006c0020006b00e90073007a00ed0074006800650074002e0020002000410020006c00e90074007200650068006f007a006f00740074002000500044004600200064006f006b0075006d0065006e00740075006d006f006b00200061007a0020004100630072006f006200610074002000e9007300200061007a002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002c0020007600610067007900200061007a002000610074007400f3006c0020006b00e9007301510062006200690020007600650072007a006900f3006b006b0061006c0020006e00790069007400680061007400f3006b0020006d00650067002egt13 ITA ltFEFF005500740069006c0069007a007a006100720065002000710075006500730074006500200069006d0070006f007300740061007a0069006f006e00690020007000650072002000630072006500610072006500200064006f00630075006d0065006e00740069002000410064006f00620065002000500044004600200070006900f900200061006400610074007400690020006100200075006e00610020007000720065007300740061006d0070006100200064006900200061006c007400610020007100750061006c0069007400e0002e0020004900200064006f00630075006d0065006e007400690020005000440046002000630072006500610074006900200070006f00730073006f006e006f0020006500730073006500720065002000610070006500720074006900200063006f006e0020004100630072006f00620061007400200065002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000200065002000760065007200730069006f006e006900200073007500630063006500730073006900760065002egt13 JPN ltFEFF9ad854c18cea306a30d730ea30d730ec30b951fa529b7528002000410064006f0062006500200050004400460020658766f8306e4f5c6210306b4f7f75283057307e305930023053306e8a2d5b9a30674f5c62103055308c305f0020005000440046002030d530a130a430eb306f3001004100630072006f0062006100740020304a30883073002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000204ee5964d3067958b304f30533068304c3067304d307e305930023053306e8a2d5b9a306b306f30d530a930f330c8306e57cb30818fbc307f304c5fc59808306730593002gt13 KOR ltFEFFc7740020c124c815c7440020c0acc6a9d558c5ec0020ace0d488c9c80020c2dcd5d80020c778c1c4c5d00020ac00c7a50020c801d569d55c002000410064006f0062006500200050004400460020bb38c11cb97c0020c791c131d569b2c8b2e4002e0020c774b807ac8c0020c791c131b41c00200050004400460020bb38c11cb2940020004100630072006f0062006100740020bc0f002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e00300020c774c0c1c5d0c11c0020c5f40020c2180020c788c2b5b2c8b2e4002egt13 LTH ltFEFF004e006100750064006f006b0069007400650020016100690075006f007300200070006100720061006d006500740072007500730020006e006f0072011700640061006d00690020006b0075007200740069002000410064006f00620065002000500044004600200064006f006b0075006d0065006e007400750073002c0020006b00750072006900650020006c0061006200690061007500730069006100690020007000720069007400610069006b007900740069002000610075006b01610074006f00730020006b006f006b007900620117007300200070006100720065006e006700740069006e00690061006d00200073007000610075007300640069006e0069006d00750069002e0020002000530075006b0075007200740069002000500044004600200064006f006b0075006d0065006e007400610069002000670061006c006900200062016b007400690020006100740069006400610072006f006d00690020004100630072006f006200610074002000690072002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002000610072002000760117006c00650073006e0117006d00690073002000760065007200730069006a006f006d00690073002egt13 LVI ltFEFF0049007a006d0061006e0074006f006a00690065007400200161006f00730020006900650073007400610074012b006a0075006d00750073002c0020006c0061006900200076006500690064006f00740075002000410064006f00620065002000500044004600200064006f006b0075006d0065006e007400750073002c0020006b006100730020006900720020012b00700061016100690020007000690065006d01130072006f00740069002000610075006700730074006100730020006b00760061006c0069007401010074006500730020007000690072006d007300690065007300700069006501610061006e006100730020006400720075006b00610069002e00200049007a0076006500690064006f006a006900650074002000500044004600200064006f006b0075006d0065006e007400750073002c0020006b006f002000760061007200200061007400760113007200740020006100720020004100630072006f00620061007400200075006e002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002c0020006b0101002000610072012b00200074006f0020006a00610075006e0101006b0101006d002000760065007200730069006a0101006d002egt13 NLD (Gebruik deze instellingen om Adobe PDF-documenten te maken die zijn geoptimaliseerd voor prepress-afdrukken van hoge kwaliteit De gemaakte PDF-documenten kunnen worden geopend met Acrobat en Adobe Reader 50 en hoger)13 NOR ltFEFF004200720075006b00200064006900730073006500200069006e006e007300740069006c006c0069006e00670065006e0065002000740069006c002000e50020006f0070007000720065007400740065002000410064006f006200650020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e00740065007200200073006f006d00200065007200200062006500730074002000650067006e0065007400200066006f00720020006600f80072007400720079006b006b0073007500740073006b00720069006600740020006100760020006800f800790020006b00760061006c0069007400650074002e0020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e00740065006e00650020006b0061006e002000e50070006e00650073002000690020004100630072006f00620061007400200065006c006c00650072002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000200065006c006c00650072002000730065006e006500720065002egt13 POL ltFEFF0055007300740061007700690065006e0069006100200064006f002000740077006f0072007a0065006e0069006100200064006f006b0075006d0065006e007400f300770020005000440046002000700072007a0065007a006e00610063007a006f006e00790063006800200064006f002000770079006400720075006b00f30077002000770020007700790073006f006b00690065006a0020006a0061006b006f015b00630069002e002000200044006f006b0075006d0065006e0074007900200050004400460020006d006f017c006e00610020006f007400770069006500720061010700200077002000700072006f006700720061006d006900650020004100630072006f00620061007400200069002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002000690020006e006f00770073007a0079006d002egt13 PTB ltFEFF005500740069006c0069007a006500200065007300730061007300200063006f006e00660069006700750072006100e700f50065007300200064006500200066006f0072006d00610020006100200063007200690061007200200064006f00630075006d0065006e0074006f0073002000410064006f0062006500200050004400460020006d00610069007300200061006400650071007500610064006f00730020007000610072006100200070007200e9002d0069006d0070007200650073007300f50065007300200064006500200061006c007400610020007100750061006c00690064006100640065002e0020004f007300200064006f00630075006d0065006e0074006f00730020005000440046002000630072006900610064006f007300200070006f00640065006d0020007300650072002000610062006500720074006f007300200063006f006d0020006f0020004100630072006f006200610074002000650020006f002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002000650020007600650072007300f50065007300200070006f00730074006500720069006f007200650073002egt13 RUM ltFEFF005500740069006c0069007a00610163006900200061006300650073007400650020007300650074010300720069002000700065006e007400720075002000610020006300720065006100200064006f00630075006d0065006e00740065002000410064006f006200650020005000440046002000610064006500630076006100740065002000700065006e0074007200750020007400690070010300720069007200650061002000700072006500700072006500730073002000640065002000630061006c006900740061007400650020007300750070006500720069006f006100720103002e002000200044006f00630075006d0065006e00740065006c00650020005000440046002000630072006500610074006500200070006f00740020006600690020006400650073006300680069007300650020006300750020004100630072006f006200610074002c002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e00300020015f00690020007600650072007300690075006e0069006c006500200075006c0074006500720069006f006100720065002egt13 RUS ltFEFF04180441043f043e043b044c04370443043904420435002004340430043d043d044b04350020043d0430044104420440043e0439043a043800200434043b044f00200441043e043704340430043d0438044f00200434043e043a0443043c0435043d0442043e0432002000410064006f006200650020005000440046002c0020043c0430043a04410438043c0430043b044c043d043e0020043f043e04340445043e0434044f04490438044500200434043b044f00200432044b0441043e043a043e043a0430044704350441044204320435043d043d043e0433043e00200434043e043f0435044704300442043d043e0433043e00200432044b0432043e04340430002e002000200421043e043704340430043d043d044b04350020005000440046002d0434043e043a0443043c0435043d0442044b0020043c043e0436043d043e0020043e0442043a0440044b043204300442044c002004410020043f043e043c043e0449044c044e0020004100630072006f00620061007400200438002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e00300020043800200431043e043b043504350020043f043e04370434043d043804450020043204350440044104380439002egt13 SKY ltFEFF0054006900650074006f0020006e006100730074006100760065006e0069006100200070006f0075017e0069007400650020006e00610020007600790074007600e100720061006e0069006500200064006f006b0075006d0065006e0074006f0076002000410064006f006200650020005000440046002c0020006b0074006f007200e90020007300610020006e0061006a006c0065007001610069006500200068006f0064006900610020006e00610020006b00760061006c00690074006e00fa00200074006c0061010d00200061002000700072006500700072006500730073002e00200056007900740076006f00720065006e00e900200064006f006b0075006d0065006e007400790020005000440046002000620075006400650020006d006f017e006e00e90020006f00740076006f00720069016500200076002000700072006f006700720061006d006f006300680020004100630072006f00620061007400200061002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002000610020006e006f0076016100ed00630068002egt13 SLV ltFEFF005400650020006e006100730074006100760069007400760065002000750070006f0072006100620069007400650020007a00610020007500730074007600610072006a0061006e006a006500200064006f006b0075006d0065006e0074006f0076002000410064006f006200650020005000440046002c0020006b006900200073006f0020006e0061006a007000720069006d00650072006e0065006a016100690020007a00610020006b0061006b006f0076006f00730074006e006f0020007400690073006b0061006e006a00650020007300200070007200690070007200610076006f0020006e00610020007400690073006b002e00200020005500730074007600610072006a0065006e006500200064006f006b0075006d0065006e0074006500200050004400460020006a00650020006d006f0067006f010d00650020006f0064007000720065007400690020007a0020004100630072006f00620061007400200069006e002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000200069006e0020006e006f00760065006a01610069006d002egt13 SUO ltFEFF004b00e40079007400e40020006e00e40069007400e4002000610073006500740075006b007300690061002c0020006b0075006e0020006c0075006f00740020006c00e400680069006e006e00e4002000760061006100740069007600610061006e0020007000610069006e006100740075006b00730065006e002000760061006c006d0069007300740065006c00750074007900f6006800f6006e00200073006f00700069007600690061002000410064006f0062006500200050004400460020002d0064006f006b0075006d0065006e007400740065006a0061002e0020004c0075006f0064007500740020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e00740069007400200076006f0069006400610061006e0020006100760061007400610020004100630072006f0062006100740069006c006c00610020006a0061002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030003a006c006c00610020006a006100200075007500640065006d006d0069006c006c0061002egt13 SVE ltFEFF0041006e007600e4006e00640020006400650020006800e4007200200069006e0073007400e4006c006c006e0069006e006700610072006e00610020006f006d002000640075002000760069006c006c00200073006b006100700061002000410064006f006200650020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e007400200073006f006d002000e400720020006c00e4006d0070006c0069006700610020006600f60072002000700072006500700072006500730073002d007500740073006b00720069006600740020006d006500640020006800f600670020006b00760061006c0069007400650074002e002000200053006b006100700061006400650020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e00740020006b0061006e002000f600700070006e00610073002000690020004100630072006f0062006100740020006f00630068002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e00300020006f00630068002000730065006e006100720065002egt13 TUR ltFEFF005900fc006b00730065006b0020006b0061006c006900740065006c0069002000f6006e002000790061007a006401310072006d00610020006200610073006b013100730131006e006100200065006e0020006900790069002000750079006100620069006c006500630065006b002000410064006f006200650020005000440046002000620065006c00670065006c0065007200690020006f006c0075015f007400750072006d0061006b0020006900e70069006e00200062007500200061007900610072006c0061007201310020006b0075006c006c0061006e0131006e002e00200020004f006c0075015f0074007500720075006c0061006e0020005000440046002000620065006c00670065006c0065007200690020004100630072006f006200610074002000760065002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000200076006500200073006f006e0072006100730131006e00640061006b00690020007300fc007200fc006d006c00650072006c00650020006100e70131006c006100620069006c00690072002egt13 UKR ltFEFF04120438043a043e0440043804410442043e043204430439044204350020044604560020043f043004400430043c043504420440043800200434043b044f0020044104420432043e04400435043d043d044f00200434043e043a0443043c0435043d044204560432002000410064006f006200650020005000440046002c0020044f043a04560020043d04300439043a04400430044904350020043f045604340445043e0434044f0442044c00200434043b044f0020043204380441043e043a043e044f043a04560441043d043e0433043e0020043f0435044004350434043404400443043a043e0432043e0433043e0020043404400443043a0443002e00200020042104420432043e04400435043d045600200434043e043a0443043c0435043d0442043800200050004400460020043c043e0436043d04300020043204560434043a0440043804420438002004430020004100630072006f006200610074002004420430002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002004300431043e0020043f04560437043d04560448043e04570020043204350440044104560457002egt13 ENU (Use these settings to create Adobe PDF documents best suited for high-quality prepress printing Created PDF documents can be opened with Acrobat and Adobe Reader 50 and later)13 gtgt13 Namespace [13 (Adobe)13 (Common)13 (10)13 ]13 OtherNamespaces [13 ltlt13 AsReaderSpreads false13 CropImagesToFrames true13 ErrorControl WarnAndContinue13 FlattenerIgnoreSpreadOverrides false13 IncludeGuidesGrids false13 IncludeNonPrinting false13 IncludeSlug false13 Namespace [13 (Adobe)13 (InDesign)13 (40)13 ]13 OmitPlacedBitmaps false13 OmitPlacedEPS false13 OmitPlacedPDF false13 SimulateOverprint Legacy13 gtgt13 ltlt13 AddBleedMarks false13 AddColorBars false13 AddCropMarks false13 AddPageInfo false13 AddRegMarks false13 ConvertColors ConvertToCMYK13 DestinationProfileName ()13 DestinationProfileSelector DocumentCMYK13 Downsample16BitImages true13 FlattenerPreset ltlt13 PresetSelector MediumResolution13 gtgt13 FormElements false13 GenerateStructure false13 IncludeBookmarks false13 IncludeHyperlinks false13 IncludeInteractive false13 IncludeLayers false13 IncludeProfiles false13 MultimediaHandling UseObjectSettings13 Namespace [13 (Adobe)13 (CreativeSuite)13 (20)13 ]13 PDFXOutputIntentProfileSelector DocumentCMYK13 PreserveEditing true13 UntaggedCMYKHandling LeaveUntagged13 UntaggedRGBHandling UseDocumentProfile13 UseDocumentBleed false13 gtgt13 ]13gtgt setdistillerparams13ltlt13 HWResolution [2400 2400]13 PageSize [612000 792000]13gtgt setpagedevice13

Page 32: ΑΡΧΑΓΓΕΛΩΝ ΛΟΓΟΣ καλοκαιρι 2010

32

Ἀρχαγγέλων Λόγος

Ἱερός Ναός Ταξιαρχῶν Μοσχάτου Σύντομο ἱστορικό

Στέλιος Ντάντης ∆ρ Θεολογίας-ἱστορικός

Ἀ πό τήν ἐποχή τῆς γερμανικῆς κατοχῆς (1941-44) καί γιά κά-ποιες δεκαετίες οἱ ἐπιβάτες

τοῦ ἠλεκτρικοῦ σιδηροδρόμου περ-νῶντας ἀπrsquo τό καταπράσινο Μοσχᾶτο σταυροκοπιόνταν ἀντικρίζοντας μέσα στά πανέμορφα περιβόλια ἕνα μικρό ξωκλήσι Ἦταν οἱ Ταξιάρχες ἤ τό Ταξι-αρχάκι ὅπως τό ὀνομάτιζαν οἱ παλιοί Μοσχατιῶτες πού τήν παραμονή καί τήν μέρα τῆς γιορτῆς ξεκινοῦσαν ἀπό κάθε μεριά τῆς πόλης καί ἀκολουθῶν-

τας τά στενά μονοπάτια μέσα ἀπό καλ-λιέργειες ἔρχονταν νά προσκυνήσουν Μέσα σrsquo ἐκεῖνα τά περιποιημένα περι-βόλια λιγοστοί ἦταν οἱ γείτονες τῶν Ταξιαρχῶν πού ζοῦσαν τριγύρω σέ σκόρπιες ἀγροικίες κυρίως κτηματίες περιβολάρηδες λαχανικῶν μέ τά ὁποῖα τροφοδοτοῦσαν τήν λαχαναγορά τῶν Ἀθηνῶν (Βαρβάκειο)

Τό ἐκκλησάκι χτίστηκε στά 1943 μέσα στά δύσκολα χρόνια τῆς ξενικῆς κατο-χῆς Οἰκοδομήθη-κε σέ οἰκόπεδο

282 τετραγωνικῶν μέτρων πού πρό-σφερε ὁ Χρῆστος Μαστροσταμάτης καί στήν ἵδρυσή του πρωτοστάτησε ἡ γυναίκα του Στυλιανή μέ τόν γαμπρό

τους Γεώργιο Καζάλα ὁ ὁποῖος κίνησε τά νήματα γιά τήν κατασκευή Στήν προσπάθεια ἐκείνη συνεισφέρανε πρό-

θυμα οἱ γειτονικές οἰκογένειες πού οἱ ἀπόγονοί τους ζοῦν ἀνάμεσά μας Μπέλλου Λαλαούνη Καψίλη Κω-σταντάκη (Ροδίτη) Λεγάκη Καζάλα καί Μαστροσταμάτη Οἰκοδομικά ὑλικά δέν ὑπῆρχαν ἐ-κεῖνα τά δύσμοιρα χρόνια γιrsquo αὐτό προσφερθήκε ὁ κόσμος καί κουβάλησε πέτρες χῶμα ἄμμο ἀπrsquo τό ποτάμι τοῦ-βλα κεραμίδια ἤ πρόσφερε χρήματα

Τά ἐγκαίνια τῆς ἐκκκλησούλας ἔγιναν στίς 29 Ιουνίου 1943 μέρα τῆς γιορτῆς τῶν ἁγίων ἀποστόλων Πέτρου καί Παύλου Συνέχεια στό ἑπόμενο (Πρωτοδημοσιεύτηκε στά IΣTOPIKA TOY MOΣXATOY τ β΄ Μοσχᾶτο 2003 σσ 55-59)

33

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

Τά Νέα μας

τῆς Ζωοδόχου Πηγῆς καί τό ἀπόγευμα πήραμε τό πλοῖο τῆς ἐπιστροφῆς Στήν ἐκδρομή αὐτή ὅπως καί στήν ἐκ-δήλωση πού πραγματοποιήσαμε τήν ∆ευτέρα 31η Μαΐου στό Πνευματικό μας Κέντρο μᾶς δόθηκε μιά ἀκόμα εὐ-καιρία νά συσφίγξουμε τίς σχέσεις μας καί νά νοιώσουμε λίγο παραπάνω τήν αἴσθηση τῆς κοινότητας Ὅλες αὐτές τίς δραστηριότητες ὅπως καί τό κέρα-σμα μετά τήν Θεία Λειτουργία τῆς Κυ-ριακῆς θά πρέπει νά τά ἀντιμετωπί-ζουμε ὡς ἐκκλησιαστικά-κοινοτικά γε-γονότα κι ὄχι σάν ἁπλές κοινωνικές ἐκδηλώσεις Σέ καιρούς ἀφιλόξενους καί μοναχικούς καλούμεθα νά συσπει-ρωθοῦμε στήν ἐνορία μας νά νοιώσου-με πρόσωπα νά μοιραστοῦμε τήν κατή-χηση καί τήν ἐλπίδα μας

Πιστεύουμε ἀκράδαντα πώς τό μέλλον τῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας τόν 21ο αἰῶνα ἐξαρτᾶται ἄμεσα ἀπό τό ζωντά-νεμα τῆς κοινοτικῆς ζωῆς κατά τό Ἀποστολικό πρότυπο καί βέβαια τόν ἐπανευαγγελισμό τῶν συνανθρώπων μας Μέ τήν βοήθεια τοῦ Θεοῦ ἐλπίζουμε νά ἐργαστοῦμε ὅλοι πρός αὐτή τήν κατεύθυνση Ἀμήν

Μ έ ἐπιτυχία πραγματοποιήθηshyκε στίς 5 καί 6 Ἰουνίου ἡ ἐκshyδρομή τῆς ἐνορίας μας στήν

Ἄνδρο Με 74 ἀδελφούς καί ἀδελφές μας περάσαμε ἕνα εὐλογημένο κι

εὐχάριστο διήμερο στό πανέμορφο Κυ-κλαδονήσι Καταλύσαμε σέ ξενοδοχεῖο στό Γαύριο καί ἀπό ἐκεῖ τήν πρώτη ἡ-μέρα περιηγηθήκαμε στά μοναστήρια τῆς Ἀγίας Μαρίνας (ὅπου φυλάσσεται λείψανο τῆς Ἁγίας) καί τῆς Παναχράν-του (ἐδῶ βρίσκεται ἡ κάρα τοῦ Ἁγ Παντελεήμονα καί πλῆθος ἄλλων ἱερῶν λειψάνων) καί βέβαια στήν ὄμορφη χώρα τῆς Ἄνδρου Τήν Κυριακή λει-τουργηθήκαμε στήν γυναικεία Μονή

Ἱερά Μονή Παναχράντου

Ἡ χώρα τῆς Ἄνδρου ἀπό τήν Μονή Παναχράντου

Στήν πύλη τῆς Ἱ Μ Ζωοοδόχου Πηγῆς

34

Ἡ κρίση στήν οὐσία δέν εἶναι οἰκονομική ἀλλά κυρίως καί πρό παντός πνευματική καί αὐτή φέρνει καί οἰκονομική

καί πολιτική κρίση Αὐτό σημαίνει ὅτι ἡ ἀντιμετώπιση τῆς κρίσεως δέν γίνεται μέ οἰκονομικά μέσα καί πολιτικές πρακτι-κές ἀλλά μέ τήν ἀλλαγή τρόπου ζωῆς μέ τήν ἐπαναφορά τοῦ ἀνθρώπου στήν ὀλιγάρκεια τήν ἐγκράτεια τήν σωφροσύνη τήν ἀποφυγή τῆς ἀπληστίας καί τῆς ὑπερβολῆς

Ἡ ἄσκηση προβάλλει σήμερα ὡς ἐπιταγή ὡς προσπάθεια νά θεραπευθεῖ τό πάθος τῆς φιλαυτίας ἀπό τό ὁποῖο

προέρχονται τά πάθη τῆς φιληδονίας τῆς φιλοδοξίας καί τῆς φιλαργυρίας Ὁ εὐαγγελιστής Ἰωάννης τό περιγράφει αὐτό μέ πολλή σαφήνεια laquoπᾶν τό ἐν τῷ κόσμῳ ἡ ἐπιθυμία τῆς σαρκός καί ἡ ἐπιθυμία τῶν ὀφθαλμῶν καί ἡ ἀλαζονεία τοῦ βίου οὐκ ἔ-στιν ἐκ τοῦ πατρός ἄλλrsquo ἐκ τοῦ κόσμου ἐστίraquo (Α΄ Ἰω β 16)

Μητροπολίτης Ναυπάκτου καί Ἁγίου Βλασίου Ἱερόθεος Βλάχος

  • Τό Ψωμί13
  • Μίλτος Σαχτούρης (1919-2005) 13
  • Ἀββᾶς Ἀντώνιος 13
    • ltlt13 ASCII85EncodePages false13 AllowTransparency false13 AutoPositionEPSFiles true13 AutoRotatePages None13 Binding Left13 CalGrayProfile (Dot Gain 20)13 CalRGBProfile (sRGB IEC61966-21)13 CalCMYKProfile (US Web Coated 050SWOP051 v2)13 sRGBProfile (sRGB IEC61966-21)13 CannotEmbedFontPolicy Error13 CompatibilityLevel 1413 CompressObjects Tags13 CompressPages true13 ConvertImagesToIndexed true13 PassThroughJPEGImages true13 CreateJobTicket false13 DefaultRenderingIntent Default13 DetectBlends true13 DetectCurves 0000013 ColorConversionStrategy CMYK13 DoThumbnails false13 EmbedAllFonts true13 EmbedOpenType false13 ParseICCProfilesInComments true13 EmbedJobOptions true13 DSCReportingLevel 013 EmitDSCWarnings false13 EndPage -113 ImageMemory 104857613 LockDistillerParams false13 MaxSubsetPct 10013 Optimize true13 OPM 113 ParseDSCComments true13 ParseDSCCommentsForDocInfo true13 PreserveCopyPage true13 PreserveDICMYKValues true13 PreserveEPSInfo true13 PreserveFlatness true13 PreserveHalftoneInfo false13 PreserveOPIComments true13 PreserveOverprintSettings true13 StartPage 113 SubsetFonts true13 TransferFunctionInfo Apply13 UCRandBGInfo Preserve13 UsePrologue false13 ColorSettingsFile ()13 AlwaysEmbed [ true13 ]13 NeverEmbed [ true13 ]13 AntiAliasColorImages false13 CropColorImages true13 ColorImageMinResolution 30013 ColorImageMinResolutionPolicy OK13 DownsampleColorImages true13 ColorImageDownsampleType Bicubic13 ColorImageResolution 30013 ColorImageDepth -113 ColorImageMinDownsampleDepth 113 ColorImageDownsampleThreshold 15000013 EncodeColorImages true13 ColorImageFilter DCTEncode13 AutoFilterColorImages true13 ColorImageAutoFilterStrategy JPEG13 ColorACSImageDict ltlt13 QFactor 01513 HSamples [1 1 1 1] VSamples [1 1 1 1]13 gtgt13 ColorImageDict ltlt13 QFactor 01513 HSamples [1 1 1 1] VSamples [1 1 1 1]13 gtgt13 JPEG2000ColorACSImageDict ltlt13 TileWidth 25613 TileHeight 25613 Quality 3013 gtgt13 JPEG2000ColorImageDict ltlt13 TileWidth 25613 TileHeight 25613 Quality 3013 gtgt13 AntiAliasGrayImages false13 CropGrayImages true13 GrayImageMinResolution 30013 GrayImageMinResolutionPolicy OK13 DownsampleGrayImages true13 GrayImageDownsampleType Bicubic13 GrayImageResolution 30013 GrayImageDepth -113 GrayImageMinDownsampleDepth 213 GrayImageDownsampleThreshold 15000013 EncodeGrayImages true13 GrayImageFilter DCTEncode13 AutoFilterGrayImages true13 GrayImageAutoFilterStrategy JPEG13 GrayACSImageDict ltlt13 QFactor 01513 HSamples [1 1 1 1] VSamples [1 1 1 1]13 gtgt13 GrayImageDict ltlt13 QFactor 01513 HSamples [1 1 1 1] VSamples [1 1 1 1]13 gtgt13 JPEG2000GrayACSImageDict ltlt13 TileWidth 25613 TileHeight 25613 Quality 3013 gtgt13 JPEG2000GrayImageDict ltlt13 TileWidth 25613 TileHeight 25613 Quality 3013 gtgt13 AntiAliasMonoImages false13 CropMonoImages true13 MonoImageMinResolution 120013 MonoImageMinResolutionPolicy OK13 DownsampleMonoImages true13 MonoImageDownsampleType Bicubic13 MonoImageResolution 120013 MonoImageDepth -113 MonoImageDownsampleThreshold 15000013 EncodeMonoImages true13 MonoImageFilter CCITTFaxEncode13 MonoImageDict ltlt13 K -113 gtgt13 AllowPSXObjects false13 CheckCompliance [13 None13 ]13 PDFX1aCheck false13 PDFX3Check false13 PDFXCompliantPDFOnly false13 PDFXNoTrimBoxError true13 PDFXTrimBoxToMediaBoxOffset [13 00000013 00000013 00000013 00000013 ]13 PDFXSetBleedBoxToMediaBox true13 PDFXBleedBoxToTrimBoxOffset [13 00000013 00000013 00000013 00000013 ]13 PDFXOutputIntentProfile ()13 PDFXOutputConditionIdentifier ()13 PDFXOutputCondition ()13 PDFXRegistryName ()13 PDFXTrapped False1313 CreateJDFFile false13 Description ltlt13 ARA ltFEFF06270633062A062E062F0645002006470630064700200627064406250639062F0627062F0627062A002006440625064606340627062100200648062B062706260642002000410064006F00620065002000500044004600200645062A064806270641064206290020064406440637062806270639062900200641064A00200627064406450637062706280639002006300627062A0020062F0631062C0627062A002006270644062C0648062F0629002006270644063906270644064A0629061B0020064A06450643064600200641062A062D00200648062B0627062606420020005000440046002006270644064506460634062306290020062806270633062A062E062F062706450020004100630072006F0062006100740020064800410064006F006200650020005200650061006400650072002006250635062F0627063100200035002E0030002006480627064406250635062F062706310627062A0020062706440623062D062F062B002E0635062F0627063100200035002E0030002006480627064406250635062F062706310627062A0020062706440623062D062F062B002Egt13 BGR ltFEFF04180437043f043e043b043704320430043904420435002004420435043704380020043d0430044104420440043e0439043a0438002c00200437043000200434043000200441044a0437043404300432043004420435002000410064006f00620065002000500044004600200434043e043a0443043c0435043d04420438002c0020043c0430043a04410438043c0430043b043d043e0020043f044004380433043e04340435043d04380020043704300020043204380441043e043a043e043a0430044704350441044204320435043d0020043f04350447043004420020043704300020043f044004350434043f0435044704300442043d04300020043f043e04340433043e0442043e0432043a0430002e002000200421044a04370434043004340435043d043804420435002000500044004600200434043e043a0443043c0435043d044204380020043c043e0433043004420020043404300020044104350020043e0442043204300440044f0442002004410020004100630072006f00620061007400200438002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e00300020043800200441043b0435043404320430044904380020043204350440044104380438002egt13 CHS ltFEFF4f7f75288fd94e9b8bbe5b9a521b5efa7684002000410064006f006200650020005000440046002065876863900275284e8e9ad88d2891cf76845370524d53705237300260a853ef4ee54f7f75280020004100630072006f0062006100740020548c002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000204ee553ca66f49ad87248672c676562535f00521b5efa768400200050004400460020658768633002gt13 CHT ltFEFF4f7f752890194e9b8a2d7f6e5efa7acb7684002000410064006f006200650020005000440046002065874ef69069752865bc9ad854c18cea76845370524d5370523786557406300260a853ef4ee54f7f75280020004100630072006f0062006100740020548c002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000204ee553ca66f49ad87248672c4f86958b555f5df25efa7acb76840020005000440046002065874ef63002gt13 CZE ltFEFF005400610074006f0020006e006100730074006100760065006e00ed00200070006f0075017e0069006a007400650020006b0020007600790074007600e101590065006e00ed00200064006f006b0075006d0065006e0074016f002000410064006f006200650020005000440046002c0020006b00740065007200e90020007300650020006e0065006a006c00e90070006500200068006f006400ed002000700072006f0020006b00760061006c00690074006e00ed0020007400690073006b00200061002000700072006500700072006500730073002e002000200056007900740076006f01590065006e00e900200064006f006b0075006d0065006e007400790020005000440046002000620075006400650020006d006f017e006e00e90020006f007400650076015900ed007400200076002000700072006f006700720061006d0065006300680020004100630072006f00620061007400200061002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002000610020006e006f0076011b006a016100ed00630068002egt13 DAN ltFEFF004200720075006700200069006e0064007300740069006c006c0069006e006700650072006e0065002000740069006c0020006100740020006f007000720065007400740065002000410064006f006200650020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e007400650072002c0020006400650072002000620065006400730074002000650067006e006500720020007300690067002000740069006c002000700072006500700072006500730073002d007500640073006b007200690076006e0069006e00670020006100660020006800f8006a0020006b00760061006c0069007400650074002e0020004400650020006f007000720065007400740065006400650020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e0074006500720020006b0061006e002000e50062006e00650073002000690020004100630072006f00620061007400200065006c006c006500720020004100630072006f006200610074002000520065006100640065007200200035002e00300020006f00670020006e0079006500720065002egt13 DEU ltFEFF00560065007200770065006e00640065006e0020005300690065002000640069006500730065002000450069006e007300740065006c006c0075006e00670065006e0020007a0075006d002000450072007300740065006c006c0065006e00200076006f006e002000410064006f006200650020005000440046002d0044006f006b0075006d0065006e00740065006e002c00200076006f006e002000640065006e0065006e002000530069006500200068006f006300680077006500720074006900670065002000500072006500700072006500730073002d0044007200750063006b0065002000650072007a0065007500670065006e0020006d00f60063006800740065006e002e002000450072007300740065006c006c007400650020005000440046002d0044006f006b0075006d0065006e007400650020006b00f6006e006e0065006e0020006d006900740020004100630072006f00620061007400200075006e0064002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e00300020006f0064006500720020006800f600680065007200200067006500f600660066006e00650074002000770065007200640065006e002egt13 ESP ltFEFF005500740069006c0069006300650020006500730074006100200063006f006e0066006900670075007200610063006900f3006e0020007000610072006100200063007200650061007200200064006f00630075006d0065006e0074006f00730020005000440046002000640065002000410064006f0062006500200061006400650063007500610064006f00730020007000610072006100200069006d0070007200650073006900f3006e0020007000720065002d0065006400690074006f007200690061006c00200064006500200061006c00740061002000630061006c0069006400610064002e002000530065002000700075006500640065006e00200061006200720069007200200064006f00630075006d0065006e0074006f00730020005000440046002000630072006500610064006f007300200063006f006e0020004100630072006f006200610074002c002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000200079002000760065007200730069006f006e0065007300200070006f00730074006500720069006f007200650073002egt13 ETI ltFEFF004b00610073007500740061006700650020006e0065006900640020007300e4007400740065006900640020006b00760061006c006900740065006500740073006500200074007200fc006b006900650065006c007300650020007000720069006e00740069006d0069007300650020006a0061006f006b007300200073006f00620069006c0069006b0065002000410064006f006200650020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e00740069006400650020006c006f006f006d006900730065006b0073002e00200020004c006f006f0064007500640020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e00740065002000730061006100740065002000610076006100640061002000700072006f006700720061006d006d006900640065006700610020004100630072006f0062006100740020006e0069006e0067002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e00300020006a00610020007500750065006d006100740065002000760065007200730069006f006f006e00690064006500670061002e000d000agt13 FRA ltFEFF005500740069006c006900730065007a00200063006500730020006f007000740069006f006e00730020006100660069006e00200064006500200063007200e900650072002000640065007300200064006f00630075006d0065006e00740073002000410064006f00620065002000500044004600200070006f0075007200200075006e00650020007100750061006c0069007400e90020006400270069006d007000720065007300730069006f006e00200070007200e9007000720065007300730065002e0020004c0065007300200064006f00630075006d0065006e00740073002000500044004600200063007200e900e90073002000700065007500760065006e0074002000ea0074007200650020006f007500760065007200740073002000640061006e00730020004100630072006f006200610074002c002000610069006e00730069002000710075002700410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002000650074002000760065007200730069006f006e007300200075006c007400e90072006900650075007200650073002egt13 GRE ltFEFF03a703c103b703c303b903bc03bf03c003bf03b903ae03c303c403b5002003b103c503c403ad03c2002003c403b903c2002003c103c503b803bc03af03c303b503b903c2002003b303b903b1002003bd03b1002003b403b703bc03b903bf03c503c103b303ae03c303b503c403b5002003ad03b303b303c103b103c603b1002000410064006f006200650020005000440046002003c003bf03c5002003b503af03bd03b103b9002003ba03b103c42019002003b503be03bf03c703ae03bd002003ba03b103c403ac03bb03bb03b703bb03b1002003b303b903b1002003c003c103bf002d03b503ba03c403c503c003c903c403b903ba03ad03c2002003b503c103b303b103c303af03b503c2002003c503c803b703bb03ae03c2002003c003bf03b903cc03c403b703c403b103c2002e0020002003a403b10020005000440046002003ad03b303b303c103b103c603b1002003c003bf03c5002003ad03c703b503c403b5002003b403b703bc03b903bf03c503c103b303ae03c303b503b9002003bc03c003bf03c103bf03cd03bd002003bd03b1002003b103bd03bf03b903c703c403bf03cd03bd002003bc03b5002003c403bf0020004100630072006f006200610074002c002003c403bf002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002003ba03b103b9002003bc03b503c403b103b303b503bd03ad03c303c403b503c103b503c2002003b503ba03b403cc03c303b503b903c2002egt13 HEB ltFEFF05D405E905EA05DE05E905D5002005D105D405D205D305E805D505EA002005D005DC05D4002005DB05D305D9002005DC05D905E605D505E8002005DE05E105DE05DB05D9002000410064006F006200650020005000440046002005D405DE05D505EA05D005DE05D905DD002005DC05D405D305E405E105EA002005E705D305DD002D05D305E405D505E1002005D005D905DB05D505EA05D905EA002E002005DE05E105DE05DB05D90020005000440046002005E905E005D505E605E805D5002005E005D905EA05E005D905DD002005DC05E405EA05D905D705D4002005D105D005DE05E605E205D505EA0020004100630072006F006200610074002005D5002D00410064006F00620065002000520065006100640065007200200035002E0030002005D505D205E805E105D005D505EA002005DE05EA05E705D305DE05D505EA002005D905D505EA05E8002E05D005DE05D905DD002005DC002D005000440046002F0058002D0033002C002005E205D905D905E005D5002005D105DE05D305E805D905DA002005DC05DE05E905EA05DE05E9002005E905DC0020004100630072006F006200610074002E002005DE05E105DE05DB05D90020005000440046002005E905E005D505E605E805D5002005E005D905EA05E005D905DD002005DC05E405EA05D905D705D4002005D105D005DE05E605E205D505EA0020004100630072006F006200610074002005D5002D00410064006F00620065002000520065006100640065007200200035002E0030002005D505D205E805E105D005D505EA002005DE05EA05E705D305DE05D505EA002005D905D505EA05E8002Egt13 HRV (Za stvaranje Adobe PDF dokumenata najpogodnijih za visokokvalitetni ispis prije tiskanja koristite ove postavke Stvoreni PDF dokumenti mogu se otvoriti Acrobat i Adobe Reader 50 i kasnijim verzijama)13 HUN ltFEFF004b0069007600e1006c00f30020006d0069006e0151007300e9006701710020006e0079006f006d00640061006900200065006c0151006b00e90073007a00ed007401510020006e0079006f006d00740061007400e100730068006f007a0020006c006500670069006e006b00e1006200620020006d0065006700660065006c0065006c0151002000410064006f00620065002000500044004600200064006f006b0075006d0065006e00740075006d006f006b0061007400200065007a0065006b006b0065006c0020006100200062006500e1006c006c00ed007400e10073006f006b006b0061006c0020006b00e90073007a00ed0074006800650074002e0020002000410020006c00e90074007200650068006f007a006f00740074002000500044004600200064006f006b0075006d0065006e00740075006d006f006b00200061007a0020004100630072006f006200610074002000e9007300200061007a002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002c0020007600610067007900200061007a002000610074007400f3006c0020006b00e9007301510062006200690020007600650072007a006900f3006b006b0061006c0020006e00790069007400680061007400f3006b0020006d00650067002egt13 ITA ltFEFF005500740069006c0069007a007a006100720065002000710075006500730074006500200069006d0070006f007300740061007a0069006f006e00690020007000650072002000630072006500610072006500200064006f00630075006d0065006e00740069002000410064006f00620065002000500044004600200070006900f900200061006400610074007400690020006100200075006e00610020007000720065007300740061006d0070006100200064006900200061006c007400610020007100750061006c0069007400e0002e0020004900200064006f00630075006d0065006e007400690020005000440046002000630072006500610074006900200070006f00730073006f006e006f0020006500730073006500720065002000610070006500720074006900200063006f006e0020004100630072006f00620061007400200065002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000200065002000760065007200730069006f006e006900200073007500630063006500730073006900760065002egt13 JPN ltFEFF9ad854c18cea306a30d730ea30d730ec30b951fa529b7528002000410064006f0062006500200050004400460020658766f8306e4f5c6210306b4f7f75283057307e305930023053306e8a2d5b9a30674f5c62103055308c305f0020005000440046002030d530a130a430eb306f3001004100630072006f0062006100740020304a30883073002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000204ee5964d3067958b304f30533068304c3067304d307e305930023053306e8a2d5b9a306b306f30d530a930f330c8306e57cb30818fbc307f304c5fc59808306730593002gt13 KOR ltFEFFc7740020c124c815c7440020c0acc6a9d558c5ec0020ace0d488c9c80020c2dcd5d80020c778c1c4c5d00020ac00c7a50020c801d569d55c002000410064006f0062006500200050004400460020bb38c11cb97c0020c791c131d569b2c8b2e4002e0020c774b807ac8c0020c791c131b41c00200050004400460020bb38c11cb2940020004100630072006f0062006100740020bc0f002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e00300020c774c0c1c5d0c11c0020c5f40020c2180020c788c2b5b2c8b2e4002egt13 LTH ltFEFF004e006100750064006f006b0069007400650020016100690075006f007300200070006100720061006d006500740072007500730020006e006f0072011700640061006d00690020006b0075007200740069002000410064006f00620065002000500044004600200064006f006b0075006d0065006e007400750073002c0020006b00750072006900650020006c0061006200690061007500730069006100690020007000720069007400610069006b007900740069002000610075006b01610074006f00730020006b006f006b007900620117007300200070006100720065006e006700740069006e00690061006d00200073007000610075007300640069006e0069006d00750069002e0020002000530075006b0075007200740069002000500044004600200064006f006b0075006d0065006e007400610069002000670061006c006900200062016b007400690020006100740069006400610072006f006d00690020004100630072006f006200610074002000690072002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002000610072002000760117006c00650073006e0117006d00690073002000760065007200730069006a006f006d00690073002egt13 LVI ltFEFF0049007a006d0061006e0074006f006a00690065007400200161006f00730020006900650073007400610074012b006a0075006d00750073002c0020006c0061006900200076006500690064006f00740075002000410064006f00620065002000500044004600200064006f006b0075006d0065006e007400750073002c0020006b006100730020006900720020012b00700061016100690020007000690065006d01130072006f00740069002000610075006700730074006100730020006b00760061006c0069007401010074006500730020007000690072006d007300690065007300700069006501610061006e006100730020006400720075006b00610069002e00200049007a0076006500690064006f006a006900650074002000500044004600200064006f006b0075006d0065006e007400750073002c0020006b006f002000760061007200200061007400760113007200740020006100720020004100630072006f00620061007400200075006e002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002c0020006b0101002000610072012b00200074006f0020006a00610075006e0101006b0101006d002000760065007200730069006a0101006d002egt13 NLD (Gebruik deze instellingen om Adobe PDF-documenten te maken die zijn geoptimaliseerd voor prepress-afdrukken van hoge kwaliteit De gemaakte PDF-documenten kunnen worden geopend met Acrobat en Adobe Reader 50 en hoger)13 NOR ltFEFF004200720075006b00200064006900730073006500200069006e006e007300740069006c006c0069006e00670065006e0065002000740069006c002000e50020006f0070007000720065007400740065002000410064006f006200650020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e00740065007200200073006f006d00200065007200200062006500730074002000650067006e0065007400200066006f00720020006600f80072007400720079006b006b0073007500740073006b00720069006600740020006100760020006800f800790020006b00760061006c0069007400650074002e0020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e00740065006e00650020006b0061006e002000e50070006e00650073002000690020004100630072006f00620061007400200065006c006c00650072002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000200065006c006c00650072002000730065006e006500720065002egt13 POL ltFEFF0055007300740061007700690065006e0069006100200064006f002000740077006f0072007a0065006e0069006100200064006f006b0075006d0065006e007400f300770020005000440046002000700072007a0065007a006e00610063007a006f006e00790063006800200064006f002000770079006400720075006b00f30077002000770020007700790073006f006b00690065006a0020006a0061006b006f015b00630069002e002000200044006f006b0075006d0065006e0074007900200050004400460020006d006f017c006e00610020006f007400770069006500720061010700200077002000700072006f006700720061006d006900650020004100630072006f00620061007400200069002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002000690020006e006f00770073007a0079006d002egt13 PTB ltFEFF005500740069006c0069007a006500200065007300730061007300200063006f006e00660069006700750072006100e700f50065007300200064006500200066006f0072006d00610020006100200063007200690061007200200064006f00630075006d0065006e0074006f0073002000410064006f0062006500200050004400460020006d00610069007300200061006400650071007500610064006f00730020007000610072006100200070007200e9002d0069006d0070007200650073007300f50065007300200064006500200061006c007400610020007100750061006c00690064006100640065002e0020004f007300200064006f00630075006d0065006e0074006f00730020005000440046002000630072006900610064006f007300200070006f00640065006d0020007300650072002000610062006500720074006f007300200063006f006d0020006f0020004100630072006f006200610074002000650020006f002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002000650020007600650072007300f50065007300200070006f00730074006500720069006f007200650073002egt13 RUM ltFEFF005500740069006c0069007a00610163006900200061006300650073007400650020007300650074010300720069002000700065006e007400720075002000610020006300720065006100200064006f00630075006d0065006e00740065002000410064006f006200650020005000440046002000610064006500630076006100740065002000700065006e0074007200750020007400690070010300720069007200650061002000700072006500700072006500730073002000640065002000630061006c006900740061007400650020007300750070006500720069006f006100720103002e002000200044006f00630075006d0065006e00740065006c00650020005000440046002000630072006500610074006500200070006f00740020006600690020006400650073006300680069007300650020006300750020004100630072006f006200610074002c002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e00300020015f00690020007600650072007300690075006e0069006c006500200075006c0074006500720069006f006100720065002egt13 RUS ltFEFF04180441043f043e043b044c04370443043904420435002004340430043d043d044b04350020043d0430044104420440043e0439043a043800200434043b044f00200441043e043704340430043d0438044f00200434043e043a0443043c0435043d0442043e0432002000410064006f006200650020005000440046002c0020043c0430043a04410438043c0430043b044c043d043e0020043f043e04340445043e0434044f04490438044500200434043b044f00200432044b0441043e043a043e043a0430044704350441044204320435043d043d043e0433043e00200434043e043f0435044704300442043d043e0433043e00200432044b0432043e04340430002e002000200421043e043704340430043d043d044b04350020005000440046002d0434043e043a0443043c0435043d0442044b0020043c043e0436043d043e0020043e0442043a0440044b043204300442044c002004410020043f043e043c043e0449044c044e0020004100630072006f00620061007400200438002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e00300020043800200431043e043b043504350020043f043e04370434043d043804450020043204350440044104380439002egt13 SKY ltFEFF0054006900650074006f0020006e006100730074006100760065006e0069006100200070006f0075017e0069007400650020006e00610020007600790074007600e100720061006e0069006500200064006f006b0075006d0065006e0074006f0076002000410064006f006200650020005000440046002c0020006b0074006f007200e90020007300610020006e0061006a006c0065007001610069006500200068006f0064006900610020006e00610020006b00760061006c00690074006e00fa00200074006c0061010d00200061002000700072006500700072006500730073002e00200056007900740076006f00720065006e00e900200064006f006b0075006d0065006e007400790020005000440046002000620075006400650020006d006f017e006e00e90020006f00740076006f00720069016500200076002000700072006f006700720061006d006f006300680020004100630072006f00620061007400200061002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002000610020006e006f0076016100ed00630068002egt13 SLV ltFEFF005400650020006e006100730074006100760069007400760065002000750070006f0072006100620069007400650020007a00610020007500730074007600610072006a0061006e006a006500200064006f006b0075006d0065006e0074006f0076002000410064006f006200650020005000440046002c0020006b006900200073006f0020006e0061006a007000720069006d00650072006e0065006a016100690020007a00610020006b0061006b006f0076006f00730074006e006f0020007400690073006b0061006e006a00650020007300200070007200690070007200610076006f0020006e00610020007400690073006b002e00200020005500730074007600610072006a0065006e006500200064006f006b0075006d0065006e0074006500200050004400460020006a00650020006d006f0067006f010d00650020006f0064007000720065007400690020007a0020004100630072006f00620061007400200069006e002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000200069006e0020006e006f00760065006a01610069006d002egt13 SUO ltFEFF004b00e40079007400e40020006e00e40069007400e4002000610073006500740075006b007300690061002c0020006b0075006e0020006c0075006f00740020006c00e400680069006e006e00e4002000760061006100740069007600610061006e0020007000610069006e006100740075006b00730065006e002000760061006c006d0069007300740065006c00750074007900f6006800f6006e00200073006f00700069007600690061002000410064006f0062006500200050004400460020002d0064006f006b0075006d0065006e007400740065006a0061002e0020004c0075006f0064007500740020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e00740069007400200076006f0069006400610061006e0020006100760061007400610020004100630072006f0062006100740069006c006c00610020006a0061002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030003a006c006c00610020006a006100200075007500640065006d006d0069006c006c0061002egt13 SVE ltFEFF0041006e007600e4006e00640020006400650020006800e4007200200069006e0073007400e4006c006c006e0069006e006700610072006e00610020006f006d002000640075002000760069006c006c00200073006b006100700061002000410064006f006200650020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e007400200073006f006d002000e400720020006c00e4006d0070006c0069006700610020006600f60072002000700072006500700072006500730073002d007500740073006b00720069006600740020006d006500640020006800f600670020006b00760061006c0069007400650074002e002000200053006b006100700061006400650020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e00740020006b0061006e002000f600700070006e00610073002000690020004100630072006f0062006100740020006f00630068002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e00300020006f00630068002000730065006e006100720065002egt13 TUR ltFEFF005900fc006b00730065006b0020006b0061006c006900740065006c0069002000f6006e002000790061007a006401310072006d00610020006200610073006b013100730131006e006100200065006e0020006900790069002000750079006100620069006c006500630065006b002000410064006f006200650020005000440046002000620065006c00670065006c0065007200690020006f006c0075015f007400750072006d0061006b0020006900e70069006e00200062007500200061007900610072006c0061007201310020006b0075006c006c0061006e0131006e002e00200020004f006c0075015f0074007500720075006c0061006e0020005000440046002000620065006c00670065006c0065007200690020004100630072006f006200610074002000760065002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000200076006500200073006f006e0072006100730131006e00640061006b00690020007300fc007200fc006d006c00650072006c00650020006100e70131006c006100620069006c00690072002egt13 UKR ltFEFF04120438043a043e0440043804410442043e043204430439044204350020044604560020043f043004400430043c043504420440043800200434043b044f0020044104420432043e04400435043d043d044f00200434043e043a0443043c0435043d044204560432002000410064006f006200650020005000440046002c0020044f043a04560020043d04300439043a04400430044904350020043f045604340445043e0434044f0442044c00200434043b044f0020043204380441043e043a043e044f043a04560441043d043e0433043e0020043f0435044004350434043404400443043a043e0432043e0433043e0020043404400443043a0443002e00200020042104420432043e04400435043d045600200434043e043a0443043c0435043d0442043800200050004400460020043c043e0436043d04300020043204560434043a0440043804420438002004430020004100630072006f006200610074002004420430002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002004300431043e0020043f04560437043d04560448043e04570020043204350440044104560457002egt13 ENU (Use these settings to create Adobe PDF documents best suited for high-quality prepress printing Created PDF documents can be opened with Acrobat and Adobe Reader 50 and later)13 gtgt13 Namespace [13 (Adobe)13 (Common)13 (10)13 ]13 OtherNamespaces [13 ltlt13 AsReaderSpreads false13 CropImagesToFrames true13 ErrorControl WarnAndContinue13 FlattenerIgnoreSpreadOverrides false13 IncludeGuidesGrids false13 IncludeNonPrinting false13 IncludeSlug false13 Namespace [13 (Adobe)13 (InDesign)13 (40)13 ]13 OmitPlacedBitmaps false13 OmitPlacedEPS false13 OmitPlacedPDF false13 SimulateOverprint Legacy13 gtgt13 ltlt13 AddBleedMarks false13 AddColorBars false13 AddCropMarks false13 AddPageInfo false13 AddRegMarks false13 ConvertColors ConvertToCMYK13 DestinationProfileName ()13 DestinationProfileSelector DocumentCMYK13 Downsample16BitImages true13 FlattenerPreset ltlt13 PresetSelector MediumResolution13 gtgt13 FormElements false13 GenerateStructure false13 IncludeBookmarks false13 IncludeHyperlinks false13 IncludeInteractive false13 IncludeLayers false13 IncludeProfiles false13 MultimediaHandling UseObjectSettings13 Namespace [13 (Adobe)13 (CreativeSuite)13 (20)13 ]13 PDFXOutputIntentProfileSelector DocumentCMYK13 PreserveEditing true13 UntaggedCMYKHandling LeaveUntagged13 UntaggedRGBHandling UseDocumentProfile13 UseDocumentBleed false13 gtgt13 ]13gtgt setdistillerparams13ltlt13 HWResolution [2400 2400]13 PageSize [612000 792000]13gtgt setpagedevice13

Page 33: ΑΡΧΑΓΓΕΛΩΝ ΛΟΓΟΣ καλοκαιρι 2010

33

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010

Τά Νέα μας

τῆς Ζωοδόχου Πηγῆς καί τό ἀπόγευμα πήραμε τό πλοῖο τῆς ἐπιστροφῆς Στήν ἐκδρομή αὐτή ὅπως καί στήν ἐκ-δήλωση πού πραγματοποιήσαμε τήν ∆ευτέρα 31η Μαΐου στό Πνευματικό μας Κέντρο μᾶς δόθηκε μιά ἀκόμα εὐ-καιρία νά συσφίγξουμε τίς σχέσεις μας καί νά νοιώσουμε λίγο παραπάνω τήν αἴσθηση τῆς κοινότητας Ὅλες αὐτές τίς δραστηριότητες ὅπως καί τό κέρα-σμα μετά τήν Θεία Λειτουργία τῆς Κυ-ριακῆς θά πρέπει νά τά ἀντιμετωπί-ζουμε ὡς ἐκκλησιαστικά-κοινοτικά γε-γονότα κι ὄχι σάν ἁπλές κοινωνικές ἐκδηλώσεις Σέ καιρούς ἀφιλόξενους καί μοναχικούς καλούμεθα νά συσπει-ρωθοῦμε στήν ἐνορία μας νά νοιώσου-με πρόσωπα νά μοιραστοῦμε τήν κατή-χηση καί τήν ἐλπίδα μας

Πιστεύουμε ἀκράδαντα πώς τό μέλλον τῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας τόν 21ο αἰῶνα ἐξαρτᾶται ἄμεσα ἀπό τό ζωντά-νεμα τῆς κοινοτικῆς ζωῆς κατά τό Ἀποστολικό πρότυπο καί βέβαια τόν ἐπανευαγγελισμό τῶν συνανθρώπων μας Μέ τήν βοήθεια τοῦ Θεοῦ ἐλπίζουμε νά ἐργαστοῦμε ὅλοι πρός αὐτή τήν κατεύθυνση Ἀμήν

Μ έ ἐπιτυχία πραγματοποιήθηshyκε στίς 5 καί 6 Ἰουνίου ἡ ἐκshyδρομή τῆς ἐνορίας μας στήν

Ἄνδρο Με 74 ἀδελφούς καί ἀδελφές μας περάσαμε ἕνα εὐλογημένο κι

εὐχάριστο διήμερο στό πανέμορφο Κυ-κλαδονήσι Καταλύσαμε σέ ξενοδοχεῖο στό Γαύριο καί ἀπό ἐκεῖ τήν πρώτη ἡ-μέρα περιηγηθήκαμε στά μοναστήρια τῆς Ἀγίας Μαρίνας (ὅπου φυλάσσεται λείψανο τῆς Ἁγίας) καί τῆς Παναχράν-του (ἐδῶ βρίσκεται ἡ κάρα τοῦ Ἁγ Παντελεήμονα καί πλῆθος ἄλλων ἱερῶν λειψάνων) καί βέβαια στήν ὄμορφη χώρα τῆς Ἄνδρου Τήν Κυριακή λει-τουργηθήκαμε στήν γυναικεία Μονή

Ἱερά Μονή Παναχράντου

Ἡ χώρα τῆς Ἄνδρου ἀπό τήν Μονή Παναχράντου

Στήν πύλη τῆς Ἱ Μ Ζωοοδόχου Πηγῆς

34

Ἡ κρίση στήν οὐσία δέν εἶναι οἰκονομική ἀλλά κυρίως καί πρό παντός πνευματική καί αὐτή φέρνει καί οἰκονομική

καί πολιτική κρίση Αὐτό σημαίνει ὅτι ἡ ἀντιμετώπιση τῆς κρίσεως δέν γίνεται μέ οἰκονομικά μέσα καί πολιτικές πρακτι-κές ἀλλά μέ τήν ἀλλαγή τρόπου ζωῆς μέ τήν ἐπαναφορά τοῦ ἀνθρώπου στήν ὀλιγάρκεια τήν ἐγκράτεια τήν σωφροσύνη τήν ἀποφυγή τῆς ἀπληστίας καί τῆς ὑπερβολῆς

Ἡ ἄσκηση προβάλλει σήμερα ὡς ἐπιταγή ὡς προσπάθεια νά θεραπευθεῖ τό πάθος τῆς φιλαυτίας ἀπό τό ὁποῖο

προέρχονται τά πάθη τῆς φιληδονίας τῆς φιλοδοξίας καί τῆς φιλαργυρίας Ὁ εὐαγγελιστής Ἰωάννης τό περιγράφει αὐτό μέ πολλή σαφήνεια laquoπᾶν τό ἐν τῷ κόσμῳ ἡ ἐπιθυμία τῆς σαρκός καί ἡ ἐπιθυμία τῶν ὀφθαλμῶν καί ἡ ἀλαζονεία τοῦ βίου οὐκ ἔ-στιν ἐκ τοῦ πατρός ἄλλrsquo ἐκ τοῦ κόσμου ἐστίraquo (Α΄ Ἰω β 16)

Μητροπολίτης Ναυπάκτου καί Ἁγίου Βλασίου Ἱερόθεος Βλάχος

  • Τό Ψωμί13
  • Μίλτος Σαχτούρης (1919-2005) 13
  • Ἀββᾶς Ἀντώνιος 13
    • ltlt13 ASCII85EncodePages false13 AllowTransparency false13 AutoPositionEPSFiles true13 AutoRotatePages None13 Binding Left13 CalGrayProfile (Dot Gain 20)13 CalRGBProfile (sRGB IEC61966-21)13 CalCMYKProfile (US Web Coated 050SWOP051 v2)13 sRGBProfile (sRGB IEC61966-21)13 CannotEmbedFontPolicy Error13 CompatibilityLevel 1413 CompressObjects Tags13 CompressPages true13 ConvertImagesToIndexed true13 PassThroughJPEGImages true13 CreateJobTicket false13 DefaultRenderingIntent Default13 DetectBlends true13 DetectCurves 0000013 ColorConversionStrategy CMYK13 DoThumbnails false13 EmbedAllFonts true13 EmbedOpenType false13 ParseICCProfilesInComments true13 EmbedJobOptions true13 DSCReportingLevel 013 EmitDSCWarnings false13 EndPage -113 ImageMemory 104857613 LockDistillerParams false13 MaxSubsetPct 10013 Optimize true13 OPM 113 ParseDSCComments true13 ParseDSCCommentsForDocInfo true13 PreserveCopyPage true13 PreserveDICMYKValues true13 PreserveEPSInfo true13 PreserveFlatness true13 PreserveHalftoneInfo false13 PreserveOPIComments true13 PreserveOverprintSettings true13 StartPage 113 SubsetFonts true13 TransferFunctionInfo Apply13 UCRandBGInfo Preserve13 UsePrologue false13 ColorSettingsFile ()13 AlwaysEmbed [ true13 ]13 NeverEmbed [ true13 ]13 AntiAliasColorImages false13 CropColorImages true13 ColorImageMinResolution 30013 ColorImageMinResolutionPolicy OK13 DownsampleColorImages true13 ColorImageDownsampleType Bicubic13 ColorImageResolution 30013 ColorImageDepth -113 ColorImageMinDownsampleDepth 113 ColorImageDownsampleThreshold 15000013 EncodeColorImages true13 ColorImageFilter DCTEncode13 AutoFilterColorImages true13 ColorImageAutoFilterStrategy JPEG13 ColorACSImageDict ltlt13 QFactor 01513 HSamples [1 1 1 1] VSamples [1 1 1 1]13 gtgt13 ColorImageDict ltlt13 QFactor 01513 HSamples [1 1 1 1] VSamples [1 1 1 1]13 gtgt13 JPEG2000ColorACSImageDict ltlt13 TileWidth 25613 TileHeight 25613 Quality 3013 gtgt13 JPEG2000ColorImageDict ltlt13 TileWidth 25613 TileHeight 25613 Quality 3013 gtgt13 AntiAliasGrayImages false13 CropGrayImages true13 GrayImageMinResolution 30013 GrayImageMinResolutionPolicy OK13 DownsampleGrayImages true13 GrayImageDownsampleType Bicubic13 GrayImageResolution 30013 GrayImageDepth -113 GrayImageMinDownsampleDepth 213 GrayImageDownsampleThreshold 15000013 EncodeGrayImages true13 GrayImageFilter DCTEncode13 AutoFilterGrayImages true13 GrayImageAutoFilterStrategy JPEG13 GrayACSImageDict ltlt13 QFactor 01513 HSamples [1 1 1 1] VSamples [1 1 1 1]13 gtgt13 GrayImageDict ltlt13 QFactor 01513 HSamples [1 1 1 1] VSamples [1 1 1 1]13 gtgt13 JPEG2000GrayACSImageDict ltlt13 TileWidth 25613 TileHeight 25613 Quality 3013 gtgt13 JPEG2000GrayImageDict ltlt13 TileWidth 25613 TileHeight 25613 Quality 3013 gtgt13 AntiAliasMonoImages false13 CropMonoImages true13 MonoImageMinResolution 120013 MonoImageMinResolutionPolicy OK13 DownsampleMonoImages true13 MonoImageDownsampleType Bicubic13 MonoImageResolution 120013 MonoImageDepth -113 MonoImageDownsampleThreshold 15000013 EncodeMonoImages true13 MonoImageFilter CCITTFaxEncode13 MonoImageDict ltlt13 K -113 gtgt13 AllowPSXObjects false13 CheckCompliance [13 None13 ]13 PDFX1aCheck false13 PDFX3Check false13 PDFXCompliantPDFOnly false13 PDFXNoTrimBoxError true13 PDFXTrimBoxToMediaBoxOffset [13 00000013 00000013 00000013 00000013 ]13 PDFXSetBleedBoxToMediaBox true13 PDFXBleedBoxToTrimBoxOffset [13 00000013 00000013 00000013 00000013 ]13 PDFXOutputIntentProfile ()13 PDFXOutputConditionIdentifier ()13 PDFXOutputCondition ()13 PDFXRegistryName ()13 PDFXTrapped False1313 CreateJDFFile false13 Description ltlt13 ARA ltFEFF06270633062A062E062F0645002006470630064700200627064406250639062F0627062F0627062A002006440625064606340627062100200648062B062706260642002000410064006F00620065002000500044004600200645062A064806270641064206290020064406440637062806270639062900200641064A00200627064406450637062706280639002006300627062A0020062F0631062C0627062A002006270644062C0648062F0629002006270644063906270644064A0629061B0020064A06450643064600200641062A062D00200648062B0627062606420020005000440046002006270644064506460634062306290020062806270633062A062E062F062706450020004100630072006F0062006100740020064800410064006F006200650020005200650061006400650072002006250635062F0627063100200035002E0030002006480627064406250635062F062706310627062A0020062706440623062D062F062B002E0635062F0627063100200035002E0030002006480627064406250635062F062706310627062A0020062706440623062D062F062B002Egt13 BGR ltFEFF04180437043f043e043b043704320430043904420435002004420435043704380020043d0430044104420440043e0439043a0438002c00200437043000200434043000200441044a0437043404300432043004420435002000410064006f00620065002000500044004600200434043e043a0443043c0435043d04420438002c0020043c0430043a04410438043c0430043b043d043e0020043f044004380433043e04340435043d04380020043704300020043204380441043e043a043e043a0430044704350441044204320435043d0020043f04350447043004420020043704300020043f044004350434043f0435044704300442043d04300020043f043e04340433043e0442043e0432043a0430002e002000200421044a04370434043004340435043d043804420435002000500044004600200434043e043a0443043c0435043d044204380020043c043e0433043004420020043404300020044104350020043e0442043204300440044f0442002004410020004100630072006f00620061007400200438002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e00300020043800200441043b0435043404320430044904380020043204350440044104380438002egt13 CHS ltFEFF4f7f75288fd94e9b8bbe5b9a521b5efa7684002000410064006f006200650020005000440046002065876863900275284e8e9ad88d2891cf76845370524d53705237300260a853ef4ee54f7f75280020004100630072006f0062006100740020548c002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000204ee553ca66f49ad87248672c676562535f00521b5efa768400200050004400460020658768633002gt13 CHT ltFEFF4f7f752890194e9b8a2d7f6e5efa7acb7684002000410064006f006200650020005000440046002065874ef69069752865bc9ad854c18cea76845370524d5370523786557406300260a853ef4ee54f7f75280020004100630072006f0062006100740020548c002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000204ee553ca66f49ad87248672c4f86958b555f5df25efa7acb76840020005000440046002065874ef63002gt13 CZE ltFEFF005400610074006f0020006e006100730074006100760065006e00ed00200070006f0075017e0069006a007400650020006b0020007600790074007600e101590065006e00ed00200064006f006b0075006d0065006e0074016f002000410064006f006200650020005000440046002c0020006b00740065007200e90020007300650020006e0065006a006c00e90070006500200068006f006400ed002000700072006f0020006b00760061006c00690074006e00ed0020007400690073006b00200061002000700072006500700072006500730073002e002000200056007900740076006f01590065006e00e900200064006f006b0075006d0065006e007400790020005000440046002000620075006400650020006d006f017e006e00e90020006f007400650076015900ed007400200076002000700072006f006700720061006d0065006300680020004100630072006f00620061007400200061002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002000610020006e006f0076011b006a016100ed00630068002egt13 DAN ltFEFF004200720075006700200069006e0064007300740069006c006c0069006e006700650072006e0065002000740069006c0020006100740020006f007000720065007400740065002000410064006f006200650020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e007400650072002c0020006400650072002000620065006400730074002000650067006e006500720020007300690067002000740069006c002000700072006500700072006500730073002d007500640073006b007200690076006e0069006e00670020006100660020006800f8006a0020006b00760061006c0069007400650074002e0020004400650020006f007000720065007400740065006400650020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e0074006500720020006b0061006e002000e50062006e00650073002000690020004100630072006f00620061007400200065006c006c006500720020004100630072006f006200610074002000520065006100640065007200200035002e00300020006f00670020006e0079006500720065002egt13 DEU ltFEFF00560065007200770065006e00640065006e0020005300690065002000640069006500730065002000450069006e007300740065006c006c0075006e00670065006e0020007a0075006d002000450072007300740065006c006c0065006e00200076006f006e002000410064006f006200650020005000440046002d0044006f006b0075006d0065006e00740065006e002c00200076006f006e002000640065006e0065006e002000530069006500200068006f006300680077006500720074006900670065002000500072006500700072006500730073002d0044007200750063006b0065002000650072007a0065007500670065006e0020006d00f60063006800740065006e002e002000450072007300740065006c006c007400650020005000440046002d0044006f006b0075006d0065006e007400650020006b00f6006e006e0065006e0020006d006900740020004100630072006f00620061007400200075006e0064002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e00300020006f0064006500720020006800f600680065007200200067006500f600660066006e00650074002000770065007200640065006e002egt13 ESP ltFEFF005500740069006c0069006300650020006500730074006100200063006f006e0066006900670075007200610063006900f3006e0020007000610072006100200063007200650061007200200064006f00630075006d0065006e0074006f00730020005000440046002000640065002000410064006f0062006500200061006400650063007500610064006f00730020007000610072006100200069006d0070007200650073006900f3006e0020007000720065002d0065006400690074006f007200690061006c00200064006500200061006c00740061002000630061006c0069006400610064002e002000530065002000700075006500640065006e00200061006200720069007200200064006f00630075006d0065006e0074006f00730020005000440046002000630072006500610064006f007300200063006f006e0020004100630072006f006200610074002c002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000200079002000760065007200730069006f006e0065007300200070006f00730074006500720069006f007200650073002egt13 ETI ltFEFF004b00610073007500740061006700650020006e0065006900640020007300e4007400740065006900640020006b00760061006c006900740065006500740073006500200074007200fc006b006900650065006c007300650020007000720069006e00740069006d0069007300650020006a0061006f006b007300200073006f00620069006c0069006b0065002000410064006f006200650020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e00740069006400650020006c006f006f006d006900730065006b0073002e00200020004c006f006f0064007500640020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e00740065002000730061006100740065002000610076006100640061002000700072006f006700720061006d006d006900640065006700610020004100630072006f0062006100740020006e0069006e0067002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e00300020006a00610020007500750065006d006100740065002000760065007200730069006f006f006e00690064006500670061002e000d000agt13 FRA ltFEFF005500740069006c006900730065007a00200063006500730020006f007000740069006f006e00730020006100660069006e00200064006500200063007200e900650072002000640065007300200064006f00630075006d0065006e00740073002000410064006f00620065002000500044004600200070006f0075007200200075006e00650020007100750061006c0069007400e90020006400270069006d007000720065007300730069006f006e00200070007200e9007000720065007300730065002e0020004c0065007300200064006f00630075006d0065006e00740073002000500044004600200063007200e900e90073002000700065007500760065006e0074002000ea0074007200650020006f007500760065007200740073002000640061006e00730020004100630072006f006200610074002c002000610069006e00730069002000710075002700410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002000650074002000760065007200730069006f006e007300200075006c007400e90072006900650075007200650073002egt13 GRE ltFEFF03a703c103b703c303b903bc03bf03c003bf03b903ae03c303c403b5002003b103c503c403ad03c2002003c403b903c2002003c103c503b803bc03af03c303b503b903c2002003b303b903b1002003bd03b1002003b403b703bc03b903bf03c503c103b303ae03c303b503c403b5002003ad03b303b303c103b103c603b1002000410064006f006200650020005000440046002003c003bf03c5002003b503af03bd03b103b9002003ba03b103c42019002003b503be03bf03c703ae03bd002003ba03b103c403ac03bb03bb03b703bb03b1002003b303b903b1002003c003c103bf002d03b503ba03c403c503c003c903c403b903ba03ad03c2002003b503c103b303b103c303af03b503c2002003c503c803b703bb03ae03c2002003c003bf03b903cc03c403b703c403b103c2002e0020002003a403b10020005000440046002003ad03b303b303c103b103c603b1002003c003bf03c5002003ad03c703b503c403b5002003b403b703bc03b903bf03c503c103b303ae03c303b503b9002003bc03c003bf03c103bf03cd03bd002003bd03b1002003b103bd03bf03b903c703c403bf03cd03bd002003bc03b5002003c403bf0020004100630072006f006200610074002c002003c403bf002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002003ba03b103b9002003bc03b503c403b103b303b503bd03ad03c303c403b503c103b503c2002003b503ba03b403cc03c303b503b903c2002egt13 HEB ltFEFF05D405E905EA05DE05E905D5002005D105D405D205D305E805D505EA002005D005DC05D4002005DB05D305D9002005DC05D905E605D505E8002005DE05E105DE05DB05D9002000410064006F006200650020005000440046002005D405DE05D505EA05D005DE05D905DD002005DC05D405D305E405E105EA002005E705D305DD002D05D305E405D505E1002005D005D905DB05D505EA05D905EA002E002005DE05E105DE05DB05D90020005000440046002005E905E005D505E605E805D5002005E005D905EA05E005D905DD002005DC05E405EA05D905D705D4002005D105D005DE05E605E205D505EA0020004100630072006F006200610074002005D5002D00410064006F00620065002000520065006100640065007200200035002E0030002005D505D205E805E105D005D505EA002005DE05EA05E705D305DE05D505EA002005D905D505EA05E8002E05D005DE05D905DD002005DC002D005000440046002F0058002D0033002C002005E205D905D905E005D5002005D105DE05D305E805D905DA002005DC05DE05E905EA05DE05E9002005E905DC0020004100630072006F006200610074002E002005DE05E105DE05DB05D90020005000440046002005E905E005D505E605E805D5002005E005D905EA05E005D905DD002005DC05E405EA05D905D705D4002005D105D005DE05E605E205D505EA0020004100630072006F006200610074002005D5002D00410064006F00620065002000520065006100640065007200200035002E0030002005D505D205E805E105D005D505EA002005DE05EA05E705D305DE05D505EA002005D905D505EA05E8002Egt13 HRV (Za stvaranje Adobe PDF dokumenata najpogodnijih za visokokvalitetni ispis prije tiskanja koristite ove postavke Stvoreni PDF dokumenti mogu se otvoriti Acrobat i Adobe Reader 50 i kasnijim verzijama)13 HUN ltFEFF004b0069007600e1006c00f30020006d0069006e0151007300e9006701710020006e0079006f006d00640061006900200065006c0151006b00e90073007a00ed007401510020006e0079006f006d00740061007400e100730068006f007a0020006c006500670069006e006b00e1006200620020006d0065006700660065006c0065006c0151002000410064006f00620065002000500044004600200064006f006b0075006d0065006e00740075006d006f006b0061007400200065007a0065006b006b0065006c0020006100200062006500e1006c006c00ed007400e10073006f006b006b0061006c0020006b00e90073007a00ed0074006800650074002e0020002000410020006c00e90074007200650068006f007a006f00740074002000500044004600200064006f006b0075006d0065006e00740075006d006f006b00200061007a0020004100630072006f006200610074002000e9007300200061007a002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002c0020007600610067007900200061007a002000610074007400f3006c0020006b00e9007301510062006200690020007600650072007a006900f3006b006b0061006c0020006e00790069007400680061007400f3006b0020006d00650067002egt13 ITA ltFEFF005500740069006c0069007a007a006100720065002000710075006500730074006500200069006d0070006f007300740061007a0069006f006e00690020007000650072002000630072006500610072006500200064006f00630075006d0065006e00740069002000410064006f00620065002000500044004600200070006900f900200061006400610074007400690020006100200075006e00610020007000720065007300740061006d0070006100200064006900200061006c007400610020007100750061006c0069007400e0002e0020004900200064006f00630075006d0065006e007400690020005000440046002000630072006500610074006900200070006f00730073006f006e006f0020006500730073006500720065002000610070006500720074006900200063006f006e0020004100630072006f00620061007400200065002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000200065002000760065007200730069006f006e006900200073007500630063006500730073006900760065002egt13 JPN ltFEFF9ad854c18cea306a30d730ea30d730ec30b951fa529b7528002000410064006f0062006500200050004400460020658766f8306e4f5c6210306b4f7f75283057307e305930023053306e8a2d5b9a30674f5c62103055308c305f0020005000440046002030d530a130a430eb306f3001004100630072006f0062006100740020304a30883073002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000204ee5964d3067958b304f30533068304c3067304d307e305930023053306e8a2d5b9a306b306f30d530a930f330c8306e57cb30818fbc307f304c5fc59808306730593002gt13 KOR ltFEFFc7740020c124c815c7440020c0acc6a9d558c5ec0020ace0d488c9c80020c2dcd5d80020c778c1c4c5d00020ac00c7a50020c801d569d55c002000410064006f0062006500200050004400460020bb38c11cb97c0020c791c131d569b2c8b2e4002e0020c774b807ac8c0020c791c131b41c00200050004400460020bb38c11cb2940020004100630072006f0062006100740020bc0f002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e00300020c774c0c1c5d0c11c0020c5f40020c2180020c788c2b5b2c8b2e4002egt13 LTH ltFEFF004e006100750064006f006b0069007400650020016100690075006f007300200070006100720061006d006500740072007500730020006e006f0072011700640061006d00690020006b0075007200740069002000410064006f00620065002000500044004600200064006f006b0075006d0065006e007400750073002c0020006b00750072006900650020006c0061006200690061007500730069006100690020007000720069007400610069006b007900740069002000610075006b01610074006f00730020006b006f006b007900620117007300200070006100720065006e006700740069006e00690061006d00200073007000610075007300640069006e0069006d00750069002e0020002000530075006b0075007200740069002000500044004600200064006f006b0075006d0065006e007400610069002000670061006c006900200062016b007400690020006100740069006400610072006f006d00690020004100630072006f006200610074002000690072002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002000610072002000760117006c00650073006e0117006d00690073002000760065007200730069006a006f006d00690073002egt13 LVI ltFEFF0049007a006d0061006e0074006f006a00690065007400200161006f00730020006900650073007400610074012b006a0075006d00750073002c0020006c0061006900200076006500690064006f00740075002000410064006f00620065002000500044004600200064006f006b0075006d0065006e007400750073002c0020006b006100730020006900720020012b00700061016100690020007000690065006d01130072006f00740069002000610075006700730074006100730020006b00760061006c0069007401010074006500730020007000690072006d007300690065007300700069006501610061006e006100730020006400720075006b00610069002e00200049007a0076006500690064006f006a006900650074002000500044004600200064006f006b0075006d0065006e007400750073002c0020006b006f002000760061007200200061007400760113007200740020006100720020004100630072006f00620061007400200075006e002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002c0020006b0101002000610072012b00200074006f0020006a00610075006e0101006b0101006d002000760065007200730069006a0101006d002egt13 NLD (Gebruik deze instellingen om Adobe PDF-documenten te maken die zijn geoptimaliseerd voor prepress-afdrukken van hoge kwaliteit De gemaakte PDF-documenten kunnen worden geopend met Acrobat en Adobe Reader 50 en hoger)13 NOR ltFEFF004200720075006b00200064006900730073006500200069006e006e007300740069006c006c0069006e00670065006e0065002000740069006c002000e50020006f0070007000720065007400740065002000410064006f006200650020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e00740065007200200073006f006d00200065007200200062006500730074002000650067006e0065007400200066006f00720020006600f80072007400720079006b006b0073007500740073006b00720069006600740020006100760020006800f800790020006b00760061006c0069007400650074002e0020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e00740065006e00650020006b0061006e002000e50070006e00650073002000690020004100630072006f00620061007400200065006c006c00650072002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000200065006c006c00650072002000730065006e006500720065002egt13 POL ltFEFF0055007300740061007700690065006e0069006100200064006f002000740077006f0072007a0065006e0069006100200064006f006b0075006d0065006e007400f300770020005000440046002000700072007a0065007a006e00610063007a006f006e00790063006800200064006f002000770079006400720075006b00f30077002000770020007700790073006f006b00690065006a0020006a0061006b006f015b00630069002e002000200044006f006b0075006d0065006e0074007900200050004400460020006d006f017c006e00610020006f007400770069006500720061010700200077002000700072006f006700720061006d006900650020004100630072006f00620061007400200069002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002000690020006e006f00770073007a0079006d002egt13 PTB ltFEFF005500740069006c0069007a006500200065007300730061007300200063006f006e00660069006700750072006100e700f50065007300200064006500200066006f0072006d00610020006100200063007200690061007200200064006f00630075006d0065006e0074006f0073002000410064006f0062006500200050004400460020006d00610069007300200061006400650071007500610064006f00730020007000610072006100200070007200e9002d0069006d0070007200650073007300f50065007300200064006500200061006c007400610020007100750061006c00690064006100640065002e0020004f007300200064006f00630075006d0065006e0074006f00730020005000440046002000630072006900610064006f007300200070006f00640065006d0020007300650072002000610062006500720074006f007300200063006f006d0020006f0020004100630072006f006200610074002000650020006f002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002000650020007600650072007300f50065007300200070006f00730074006500720069006f007200650073002egt13 RUM ltFEFF005500740069006c0069007a00610163006900200061006300650073007400650020007300650074010300720069002000700065006e007400720075002000610020006300720065006100200064006f00630075006d0065006e00740065002000410064006f006200650020005000440046002000610064006500630076006100740065002000700065006e0074007200750020007400690070010300720069007200650061002000700072006500700072006500730073002000640065002000630061006c006900740061007400650020007300750070006500720069006f006100720103002e002000200044006f00630075006d0065006e00740065006c00650020005000440046002000630072006500610074006500200070006f00740020006600690020006400650073006300680069007300650020006300750020004100630072006f006200610074002c002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e00300020015f00690020007600650072007300690075006e0069006c006500200075006c0074006500720069006f006100720065002egt13 RUS ltFEFF04180441043f043e043b044c04370443043904420435002004340430043d043d044b04350020043d0430044104420440043e0439043a043800200434043b044f00200441043e043704340430043d0438044f00200434043e043a0443043c0435043d0442043e0432002000410064006f006200650020005000440046002c0020043c0430043a04410438043c0430043b044c043d043e0020043f043e04340445043e0434044f04490438044500200434043b044f00200432044b0441043e043a043e043a0430044704350441044204320435043d043d043e0433043e00200434043e043f0435044704300442043d043e0433043e00200432044b0432043e04340430002e002000200421043e043704340430043d043d044b04350020005000440046002d0434043e043a0443043c0435043d0442044b0020043c043e0436043d043e0020043e0442043a0440044b043204300442044c002004410020043f043e043c043e0449044c044e0020004100630072006f00620061007400200438002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e00300020043800200431043e043b043504350020043f043e04370434043d043804450020043204350440044104380439002egt13 SKY ltFEFF0054006900650074006f0020006e006100730074006100760065006e0069006100200070006f0075017e0069007400650020006e00610020007600790074007600e100720061006e0069006500200064006f006b0075006d0065006e0074006f0076002000410064006f006200650020005000440046002c0020006b0074006f007200e90020007300610020006e0061006a006c0065007001610069006500200068006f0064006900610020006e00610020006b00760061006c00690074006e00fa00200074006c0061010d00200061002000700072006500700072006500730073002e00200056007900740076006f00720065006e00e900200064006f006b0075006d0065006e007400790020005000440046002000620075006400650020006d006f017e006e00e90020006f00740076006f00720069016500200076002000700072006f006700720061006d006f006300680020004100630072006f00620061007400200061002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002000610020006e006f0076016100ed00630068002egt13 SLV ltFEFF005400650020006e006100730074006100760069007400760065002000750070006f0072006100620069007400650020007a00610020007500730074007600610072006a0061006e006a006500200064006f006b0075006d0065006e0074006f0076002000410064006f006200650020005000440046002c0020006b006900200073006f0020006e0061006a007000720069006d00650072006e0065006a016100690020007a00610020006b0061006b006f0076006f00730074006e006f0020007400690073006b0061006e006a00650020007300200070007200690070007200610076006f0020006e00610020007400690073006b002e00200020005500730074007600610072006a0065006e006500200064006f006b0075006d0065006e0074006500200050004400460020006a00650020006d006f0067006f010d00650020006f0064007000720065007400690020007a0020004100630072006f00620061007400200069006e002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000200069006e0020006e006f00760065006a01610069006d002egt13 SUO ltFEFF004b00e40079007400e40020006e00e40069007400e4002000610073006500740075006b007300690061002c0020006b0075006e0020006c0075006f00740020006c00e400680069006e006e00e4002000760061006100740069007600610061006e0020007000610069006e006100740075006b00730065006e002000760061006c006d0069007300740065006c00750074007900f6006800f6006e00200073006f00700069007600690061002000410064006f0062006500200050004400460020002d0064006f006b0075006d0065006e007400740065006a0061002e0020004c0075006f0064007500740020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e00740069007400200076006f0069006400610061006e0020006100760061007400610020004100630072006f0062006100740069006c006c00610020006a0061002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030003a006c006c00610020006a006100200075007500640065006d006d0069006c006c0061002egt13 SVE ltFEFF0041006e007600e4006e00640020006400650020006800e4007200200069006e0073007400e4006c006c006e0069006e006700610072006e00610020006f006d002000640075002000760069006c006c00200073006b006100700061002000410064006f006200650020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e007400200073006f006d002000e400720020006c00e4006d0070006c0069006700610020006600f60072002000700072006500700072006500730073002d007500740073006b00720069006600740020006d006500640020006800f600670020006b00760061006c0069007400650074002e002000200053006b006100700061006400650020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e00740020006b0061006e002000f600700070006e00610073002000690020004100630072006f0062006100740020006f00630068002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e00300020006f00630068002000730065006e006100720065002egt13 TUR ltFEFF005900fc006b00730065006b0020006b0061006c006900740065006c0069002000f6006e002000790061007a006401310072006d00610020006200610073006b013100730131006e006100200065006e0020006900790069002000750079006100620069006c006500630065006b002000410064006f006200650020005000440046002000620065006c00670065006c0065007200690020006f006c0075015f007400750072006d0061006b0020006900e70069006e00200062007500200061007900610072006c0061007201310020006b0075006c006c0061006e0131006e002e00200020004f006c0075015f0074007500720075006c0061006e0020005000440046002000620065006c00670065006c0065007200690020004100630072006f006200610074002000760065002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000200076006500200073006f006e0072006100730131006e00640061006b00690020007300fc007200fc006d006c00650072006c00650020006100e70131006c006100620069006c00690072002egt13 UKR ltFEFF04120438043a043e0440043804410442043e043204430439044204350020044604560020043f043004400430043c043504420440043800200434043b044f0020044104420432043e04400435043d043d044f00200434043e043a0443043c0435043d044204560432002000410064006f006200650020005000440046002c0020044f043a04560020043d04300439043a04400430044904350020043f045604340445043e0434044f0442044c00200434043b044f0020043204380441043e043a043e044f043a04560441043d043e0433043e0020043f0435044004350434043404400443043a043e0432043e0433043e0020043404400443043a0443002e00200020042104420432043e04400435043d045600200434043e043a0443043c0435043d0442043800200050004400460020043c043e0436043d04300020043204560434043a0440043804420438002004430020004100630072006f006200610074002004420430002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002004300431043e0020043f04560437043d04560448043e04570020043204350440044104560457002egt13 ENU (Use these settings to create Adobe PDF documents best suited for high-quality prepress printing Created PDF documents can be opened with Acrobat and Adobe Reader 50 and later)13 gtgt13 Namespace [13 (Adobe)13 (Common)13 (10)13 ]13 OtherNamespaces [13 ltlt13 AsReaderSpreads false13 CropImagesToFrames true13 ErrorControl WarnAndContinue13 FlattenerIgnoreSpreadOverrides false13 IncludeGuidesGrids false13 IncludeNonPrinting false13 IncludeSlug false13 Namespace [13 (Adobe)13 (InDesign)13 (40)13 ]13 OmitPlacedBitmaps false13 OmitPlacedEPS false13 OmitPlacedPDF false13 SimulateOverprint Legacy13 gtgt13 ltlt13 AddBleedMarks false13 AddColorBars false13 AddCropMarks false13 AddPageInfo false13 AddRegMarks false13 ConvertColors ConvertToCMYK13 DestinationProfileName ()13 DestinationProfileSelector DocumentCMYK13 Downsample16BitImages true13 FlattenerPreset ltlt13 PresetSelector MediumResolution13 gtgt13 FormElements false13 GenerateStructure false13 IncludeBookmarks false13 IncludeHyperlinks false13 IncludeInteractive false13 IncludeLayers false13 IncludeProfiles false13 MultimediaHandling UseObjectSettings13 Namespace [13 (Adobe)13 (CreativeSuite)13 (20)13 ]13 PDFXOutputIntentProfileSelector DocumentCMYK13 PreserveEditing true13 UntaggedCMYKHandling LeaveUntagged13 UntaggedRGBHandling UseDocumentProfile13 UseDocumentBleed false13 gtgt13 ]13gtgt setdistillerparams13ltlt13 HWResolution [2400 2400]13 PageSize [612000 792000]13gtgt setpagedevice13

Page 34: ΑΡΧΑΓΓΕΛΩΝ ΛΟΓΟΣ καλοκαιρι 2010

34

Ἡ κρίση στήν οὐσία δέν εἶναι οἰκονομική ἀλλά κυρίως καί πρό παντός πνευματική καί αὐτή φέρνει καί οἰκονομική

καί πολιτική κρίση Αὐτό σημαίνει ὅτι ἡ ἀντιμετώπιση τῆς κρίσεως δέν γίνεται μέ οἰκονομικά μέσα καί πολιτικές πρακτι-κές ἀλλά μέ τήν ἀλλαγή τρόπου ζωῆς μέ τήν ἐπαναφορά τοῦ ἀνθρώπου στήν ὀλιγάρκεια τήν ἐγκράτεια τήν σωφροσύνη τήν ἀποφυγή τῆς ἀπληστίας καί τῆς ὑπερβολῆς

Ἡ ἄσκηση προβάλλει σήμερα ὡς ἐπιταγή ὡς προσπάθεια νά θεραπευθεῖ τό πάθος τῆς φιλαυτίας ἀπό τό ὁποῖο

προέρχονται τά πάθη τῆς φιληδονίας τῆς φιλοδοξίας καί τῆς φιλαργυρίας Ὁ εὐαγγελιστής Ἰωάννης τό περιγράφει αὐτό μέ πολλή σαφήνεια laquoπᾶν τό ἐν τῷ κόσμῳ ἡ ἐπιθυμία τῆς σαρκός καί ἡ ἐπιθυμία τῶν ὀφθαλμῶν καί ἡ ἀλαζονεία τοῦ βίου οὐκ ἔ-στιν ἐκ τοῦ πατρός ἄλλrsquo ἐκ τοῦ κόσμου ἐστίraquo (Α΄ Ἰω β 16)

Μητροπολίτης Ναυπάκτου καί Ἁγίου Βλασίου Ἱερόθεος Βλάχος

  • Τό Ψωμί13
  • Μίλτος Σαχτούρης (1919-2005) 13
  • Ἀββᾶς Ἀντώνιος 13
    • ltlt13 ASCII85EncodePages false13 AllowTransparency false13 AutoPositionEPSFiles true13 AutoRotatePages None13 Binding Left13 CalGrayProfile (Dot Gain 20)13 CalRGBProfile (sRGB IEC61966-21)13 CalCMYKProfile (US Web Coated 050SWOP051 v2)13 sRGBProfile (sRGB IEC61966-21)13 CannotEmbedFontPolicy Error13 CompatibilityLevel 1413 CompressObjects Tags13 CompressPages true13 ConvertImagesToIndexed true13 PassThroughJPEGImages true13 CreateJobTicket false13 DefaultRenderingIntent Default13 DetectBlends true13 DetectCurves 0000013 ColorConversionStrategy CMYK13 DoThumbnails false13 EmbedAllFonts true13 EmbedOpenType false13 ParseICCProfilesInComments true13 EmbedJobOptions true13 DSCReportingLevel 013 EmitDSCWarnings false13 EndPage -113 ImageMemory 104857613 LockDistillerParams false13 MaxSubsetPct 10013 Optimize true13 OPM 113 ParseDSCComments true13 ParseDSCCommentsForDocInfo true13 PreserveCopyPage true13 PreserveDICMYKValues true13 PreserveEPSInfo true13 PreserveFlatness true13 PreserveHalftoneInfo false13 PreserveOPIComments true13 PreserveOverprintSettings true13 StartPage 113 SubsetFonts true13 TransferFunctionInfo Apply13 UCRandBGInfo Preserve13 UsePrologue false13 ColorSettingsFile ()13 AlwaysEmbed [ true13 ]13 NeverEmbed [ true13 ]13 AntiAliasColorImages false13 CropColorImages true13 ColorImageMinResolution 30013 ColorImageMinResolutionPolicy OK13 DownsampleColorImages true13 ColorImageDownsampleType Bicubic13 ColorImageResolution 30013 ColorImageDepth -113 ColorImageMinDownsampleDepth 113 ColorImageDownsampleThreshold 15000013 EncodeColorImages true13 ColorImageFilter DCTEncode13 AutoFilterColorImages true13 ColorImageAutoFilterStrategy JPEG13 ColorACSImageDict ltlt13 QFactor 01513 HSamples [1 1 1 1] VSamples [1 1 1 1]13 gtgt13 ColorImageDict ltlt13 QFactor 01513 HSamples [1 1 1 1] VSamples [1 1 1 1]13 gtgt13 JPEG2000ColorACSImageDict ltlt13 TileWidth 25613 TileHeight 25613 Quality 3013 gtgt13 JPEG2000ColorImageDict ltlt13 TileWidth 25613 TileHeight 25613 Quality 3013 gtgt13 AntiAliasGrayImages false13 CropGrayImages true13 GrayImageMinResolution 30013 GrayImageMinResolutionPolicy OK13 DownsampleGrayImages true13 GrayImageDownsampleType Bicubic13 GrayImageResolution 30013 GrayImageDepth -113 GrayImageMinDownsampleDepth 213 GrayImageDownsampleThreshold 15000013 EncodeGrayImages true13 GrayImageFilter DCTEncode13 AutoFilterGrayImages true13 GrayImageAutoFilterStrategy JPEG13 GrayACSImageDict ltlt13 QFactor 01513 HSamples [1 1 1 1] VSamples [1 1 1 1]13 gtgt13 GrayImageDict ltlt13 QFactor 01513 HSamples [1 1 1 1] VSamples [1 1 1 1]13 gtgt13 JPEG2000GrayACSImageDict ltlt13 TileWidth 25613 TileHeight 25613 Quality 3013 gtgt13 JPEG2000GrayImageDict ltlt13 TileWidth 25613 TileHeight 25613 Quality 3013 gtgt13 AntiAliasMonoImages false13 CropMonoImages true13 MonoImageMinResolution 120013 MonoImageMinResolutionPolicy OK13 DownsampleMonoImages true13 MonoImageDownsampleType Bicubic13 MonoImageResolution 120013 MonoImageDepth -113 MonoImageDownsampleThreshold 15000013 EncodeMonoImages true13 MonoImageFilter CCITTFaxEncode13 MonoImageDict ltlt13 K -113 gtgt13 AllowPSXObjects false13 CheckCompliance [13 None13 ]13 PDFX1aCheck false13 PDFX3Check false13 PDFXCompliantPDFOnly false13 PDFXNoTrimBoxError true13 PDFXTrimBoxToMediaBoxOffset [13 00000013 00000013 00000013 00000013 ]13 PDFXSetBleedBoxToMediaBox true13 PDFXBleedBoxToTrimBoxOffset [13 00000013 00000013 00000013 00000013 ]13 PDFXOutputIntentProfile ()13 PDFXOutputConditionIdentifier ()13 PDFXOutputCondition ()13 PDFXRegistryName ()13 PDFXTrapped False1313 CreateJDFFile false13 Description ltlt13 ARA ltFEFF06270633062A062E062F0645002006470630064700200627064406250639062F0627062F0627062A002006440625064606340627062100200648062B062706260642002000410064006F00620065002000500044004600200645062A064806270641064206290020064406440637062806270639062900200641064A00200627064406450637062706280639002006300627062A0020062F0631062C0627062A002006270644062C0648062F0629002006270644063906270644064A0629061B0020064A06450643064600200641062A062D00200648062B0627062606420020005000440046002006270644064506460634062306290020062806270633062A062E062F062706450020004100630072006F0062006100740020064800410064006F006200650020005200650061006400650072002006250635062F0627063100200035002E0030002006480627064406250635062F062706310627062A0020062706440623062D062F062B002E0635062F0627063100200035002E0030002006480627064406250635062F062706310627062A0020062706440623062D062F062B002Egt13 BGR ltFEFF04180437043f043e043b043704320430043904420435002004420435043704380020043d0430044104420440043e0439043a0438002c00200437043000200434043000200441044a0437043404300432043004420435002000410064006f00620065002000500044004600200434043e043a0443043c0435043d04420438002c0020043c0430043a04410438043c0430043b043d043e0020043f044004380433043e04340435043d04380020043704300020043204380441043e043a043e043a0430044704350441044204320435043d0020043f04350447043004420020043704300020043f044004350434043f0435044704300442043d04300020043f043e04340433043e0442043e0432043a0430002e002000200421044a04370434043004340435043d043804420435002000500044004600200434043e043a0443043c0435043d044204380020043c043e0433043004420020043404300020044104350020043e0442043204300440044f0442002004410020004100630072006f00620061007400200438002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e00300020043800200441043b0435043404320430044904380020043204350440044104380438002egt13 CHS ltFEFF4f7f75288fd94e9b8bbe5b9a521b5efa7684002000410064006f006200650020005000440046002065876863900275284e8e9ad88d2891cf76845370524d53705237300260a853ef4ee54f7f75280020004100630072006f0062006100740020548c002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000204ee553ca66f49ad87248672c676562535f00521b5efa768400200050004400460020658768633002gt13 CHT ltFEFF4f7f752890194e9b8a2d7f6e5efa7acb7684002000410064006f006200650020005000440046002065874ef69069752865bc9ad854c18cea76845370524d5370523786557406300260a853ef4ee54f7f75280020004100630072006f0062006100740020548c002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000204ee553ca66f49ad87248672c4f86958b555f5df25efa7acb76840020005000440046002065874ef63002gt13 CZE ltFEFF005400610074006f0020006e006100730074006100760065006e00ed00200070006f0075017e0069006a007400650020006b0020007600790074007600e101590065006e00ed00200064006f006b0075006d0065006e0074016f002000410064006f006200650020005000440046002c0020006b00740065007200e90020007300650020006e0065006a006c00e90070006500200068006f006400ed002000700072006f0020006b00760061006c00690074006e00ed0020007400690073006b00200061002000700072006500700072006500730073002e002000200056007900740076006f01590065006e00e900200064006f006b0075006d0065006e007400790020005000440046002000620075006400650020006d006f017e006e00e90020006f007400650076015900ed007400200076002000700072006f006700720061006d0065006300680020004100630072006f00620061007400200061002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002000610020006e006f0076011b006a016100ed00630068002egt13 DAN ltFEFF004200720075006700200069006e0064007300740069006c006c0069006e006700650072006e0065002000740069006c0020006100740020006f007000720065007400740065002000410064006f006200650020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e007400650072002c0020006400650072002000620065006400730074002000650067006e006500720020007300690067002000740069006c002000700072006500700072006500730073002d007500640073006b007200690076006e0069006e00670020006100660020006800f8006a0020006b00760061006c0069007400650074002e0020004400650020006f007000720065007400740065006400650020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e0074006500720020006b0061006e002000e50062006e00650073002000690020004100630072006f00620061007400200065006c006c006500720020004100630072006f006200610074002000520065006100640065007200200035002e00300020006f00670020006e0079006500720065002egt13 DEU ltFEFF00560065007200770065006e00640065006e0020005300690065002000640069006500730065002000450069006e007300740065006c006c0075006e00670065006e0020007a0075006d002000450072007300740065006c006c0065006e00200076006f006e002000410064006f006200650020005000440046002d0044006f006b0075006d0065006e00740065006e002c00200076006f006e002000640065006e0065006e002000530069006500200068006f006300680077006500720074006900670065002000500072006500700072006500730073002d0044007200750063006b0065002000650072007a0065007500670065006e0020006d00f60063006800740065006e002e002000450072007300740065006c006c007400650020005000440046002d0044006f006b0075006d0065006e007400650020006b00f6006e006e0065006e0020006d006900740020004100630072006f00620061007400200075006e0064002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e00300020006f0064006500720020006800f600680065007200200067006500f600660066006e00650074002000770065007200640065006e002egt13 ESP ltFEFF005500740069006c0069006300650020006500730074006100200063006f006e0066006900670075007200610063006900f3006e0020007000610072006100200063007200650061007200200064006f00630075006d0065006e0074006f00730020005000440046002000640065002000410064006f0062006500200061006400650063007500610064006f00730020007000610072006100200069006d0070007200650073006900f3006e0020007000720065002d0065006400690074006f007200690061006c00200064006500200061006c00740061002000630061006c0069006400610064002e002000530065002000700075006500640065006e00200061006200720069007200200064006f00630075006d0065006e0074006f00730020005000440046002000630072006500610064006f007300200063006f006e0020004100630072006f006200610074002c002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000200079002000760065007200730069006f006e0065007300200070006f00730074006500720069006f007200650073002egt13 ETI ltFEFF004b00610073007500740061006700650020006e0065006900640020007300e4007400740065006900640020006b00760061006c006900740065006500740073006500200074007200fc006b006900650065006c007300650020007000720069006e00740069006d0069007300650020006a0061006f006b007300200073006f00620069006c0069006b0065002000410064006f006200650020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e00740069006400650020006c006f006f006d006900730065006b0073002e00200020004c006f006f0064007500640020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e00740065002000730061006100740065002000610076006100640061002000700072006f006700720061006d006d006900640065006700610020004100630072006f0062006100740020006e0069006e0067002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e00300020006a00610020007500750065006d006100740065002000760065007200730069006f006f006e00690064006500670061002e000d000agt13 FRA ltFEFF005500740069006c006900730065007a00200063006500730020006f007000740069006f006e00730020006100660069006e00200064006500200063007200e900650072002000640065007300200064006f00630075006d0065006e00740073002000410064006f00620065002000500044004600200070006f0075007200200075006e00650020007100750061006c0069007400e90020006400270069006d007000720065007300730069006f006e00200070007200e9007000720065007300730065002e0020004c0065007300200064006f00630075006d0065006e00740073002000500044004600200063007200e900e90073002000700065007500760065006e0074002000ea0074007200650020006f007500760065007200740073002000640061006e00730020004100630072006f006200610074002c002000610069006e00730069002000710075002700410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002000650074002000760065007200730069006f006e007300200075006c007400e90072006900650075007200650073002egt13 GRE ltFEFF03a703c103b703c303b903bc03bf03c003bf03b903ae03c303c403b5002003b103c503c403ad03c2002003c403b903c2002003c103c503b803bc03af03c303b503b903c2002003b303b903b1002003bd03b1002003b403b703bc03b903bf03c503c103b303ae03c303b503c403b5002003ad03b303b303c103b103c603b1002000410064006f006200650020005000440046002003c003bf03c5002003b503af03bd03b103b9002003ba03b103c42019002003b503be03bf03c703ae03bd002003ba03b103c403ac03bb03bb03b703bb03b1002003b303b903b1002003c003c103bf002d03b503ba03c403c503c003c903c403b903ba03ad03c2002003b503c103b303b103c303af03b503c2002003c503c803b703bb03ae03c2002003c003bf03b903cc03c403b703c403b103c2002e0020002003a403b10020005000440046002003ad03b303b303c103b103c603b1002003c003bf03c5002003ad03c703b503c403b5002003b403b703bc03b903bf03c503c103b303ae03c303b503b9002003bc03c003bf03c103bf03cd03bd002003bd03b1002003b103bd03bf03b903c703c403bf03cd03bd002003bc03b5002003c403bf0020004100630072006f006200610074002c002003c403bf002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002003ba03b103b9002003bc03b503c403b103b303b503bd03ad03c303c403b503c103b503c2002003b503ba03b403cc03c303b503b903c2002egt13 HEB ltFEFF05D405E905EA05DE05E905D5002005D105D405D205D305E805D505EA002005D005DC05D4002005DB05D305D9002005DC05D905E605D505E8002005DE05E105DE05DB05D9002000410064006F006200650020005000440046002005D405DE05D505EA05D005DE05D905DD002005DC05D405D305E405E105EA002005E705D305DD002D05D305E405D505E1002005D005D905DB05D505EA05D905EA002E002005DE05E105DE05DB05D90020005000440046002005E905E005D505E605E805D5002005E005D905EA05E005D905DD002005DC05E405EA05D905D705D4002005D105D005DE05E605E205D505EA0020004100630072006F006200610074002005D5002D00410064006F00620065002000520065006100640065007200200035002E0030002005D505D205E805E105D005D505EA002005DE05EA05E705D305DE05D505EA002005D905D505EA05E8002E05D005DE05D905DD002005DC002D005000440046002F0058002D0033002C002005E205D905D905E005D5002005D105DE05D305E805D905DA002005DC05DE05E905EA05DE05E9002005E905DC0020004100630072006F006200610074002E002005DE05E105DE05DB05D90020005000440046002005E905E005D505E605E805D5002005E005D905EA05E005D905DD002005DC05E405EA05D905D705D4002005D105D005DE05E605E205D505EA0020004100630072006F006200610074002005D5002D00410064006F00620065002000520065006100640065007200200035002E0030002005D505D205E805E105D005D505EA002005DE05EA05E705D305DE05D505EA002005D905D505EA05E8002Egt13 HRV (Za stvaranje Adobe PDF dokumenata najpogodnijih za visokokvalitetni ispis prije tiskanja koristite ove postavke Stvoreni PDF dokumenti mogu se otvoriti Acrobat i Adobe Reader 50 i kasnijim verzijama)13 HUN ltFEFF004b0069007600e1006c00f30020006d0069006e0151007300e9006701710020006e0079006f006d00640061006900200065006c0151006b00e90073007a00ed007401510020006e0079006f006d00740061007400e100730068006f007a0020006c006500670069006e006b00e1006200620020006d0065006700660065006c0065006c0151002000410064006f00620065002000500044004600200064006f006b0075006d0065006e00740075006d006f006b0061007400200065007a0065006b006b0065006c0020006100200062006500e1006c006c00ed007400e10073006f006b006b0061006c0020006b00e90073007a00ed0074006800650074002e0020002000410020006c00e90074007200650068006f007a006f00740074002000500044004600200064006f006b0075006d0065006e00740075006d006f006b00200061007a0020004100630072006f006200610074002000e9007300200061007a002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002c0020007600610067007900200061007a002000610074007400f3006c0020006b00e9007301510062006200690020007600650072007a006900f3006b006b0061006c0020006e00790069007400680061007400f3006b0020006d00650067002egt13 ITA ltFEFF005500740069006c0069007a007a006100720065002000710075006500730074006500200069006d0070006f007300740061007a0069006f006e00690020007000650072002000630072006500610072006500200064006f00630075006d0065006e00740069002000410064006f00620065002000500044004600200070006900f900200061006400610074007400690020006100200075006e00610020007000720065007300740061006d0070006100200064006900200061006c007400610020007100750061006c0069007400e0002e0020004900200064006f00630075006d0065006e007400690020005000440046002000630072006500610074006900200070006f00730073006f006e006f0020006500730073006500720065002000610070006500720074006900200063006f006e0020004100630072006f00620061007400200065002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000200065002000760065007200730069006f006e006900200073007500630063006500730073006900760065002egt13 JPN ltFEFF9ad854c18cea306a30d730ea30d730ec30b951fa529b7528002000410064006f0062006500200050004400460020658766f8306e4f5c6210306b4f7f75283057307e305930023053306e8a2d5b9a30674f5c62103055308c305f0020005000440046002030d530a130a430eb306f3001004100630072006f0062006100740020304a30883073002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000204ee5964d3067958b304f30533068304c3067304d307e305930023053306e8a2d5b9a306b306f30d530a930f330c8306e57cb30818fbc307f304c5fc59808306730593002gt13 KOR ltFEFFc7740020c124c815c7440020c0acc6a9d558c5ec0020ace0d488c9c80020c2dcd5d80020c778c1c4c5d00020ac00c7a50020c801d569d55c002000410064006f0062006500200050004400460020bb38c11cb97c0020c791c131d569b2c8b2e4002e0020c774b807ac8c0020c791c131b41c00200050004400460020bb38c11cb2940020004100630072006f0062006100740020bc0f002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e00300020c774c0c1c5d0c11c0020c5f40020c2180020c788c2b5b2c8b2e4002egt13 LTH ltFEFF004e006100750064006f006b0069007400650020016100690075006f007300200070006100720061006d006500740072007500730020006e006f0072011700640061006d00690020006b0075007200740069002000410064006f00620065002000500044004600200064006f006b0075006d0065006e007400750073002c0020006b00750072006900650020006c0061006200690061007500730069006100690020007000720069007400610069006b007900740069002000610075006b01610074006f00730020006b006f006b007900620117007300200070006100720065006e006700740069006e00690061006d00200073007000610075007300640069006e0069006d00750069002e0020002000530075006b0075007200740069002000500044004600200064006f006b0075006d0065006e007400610069002000670061006c006900200062016b007400690020006100740069006400610072006f006d00690020004100630072006f006200610074002000690072002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002000610072002000760117006c00650073006e0117006d00690073002000760065007200730069006a006f006d00690073002egt13 LVI ltFEFF0049007a006d0061006e0074006f006a00690065007400200161006f00730020006900650073007400610074012b006a0075006d00750073002c0020006c0061006900200076006500690064006f00740075002000410064006f00620065002000500044004600200064006f006b0075006d0065006e007400750073002c0020006b006100730020006900720020012b00700061016100690020007000690065006d01130072006f00740069002000610075006700730074006100730020006b00760061006c0069007401010074006500730020007000690072006d007300690065007300700069006501610061006e006100730020006400720075006b00610069002e00200049007a0076006500690064006f006a006900650074002000500044004600200064006f006b0075006d0065006e007400750073002c0020006b006f002000760061007200200061007400760113007200740020006100720020004100630072006f00620061007400200075006e002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002c0020006b0101002000610072012b00200074006f0020006a00610075006e0101006b0101006d002000760065007200730069006a0101006d002egt13 NLD (Gebruik deze instellingen om Adobe PDF-documenten te maken die zijn geoptimaliseerd voor prepress-afdrukken van hoge kwaliteit De gemaakte PDF-documenten kunnen worden geopend met Acrobat en Adobe Reader 50 en hoger)13 NOR ltFEFF004200720075006b00200064006900730073006500200069006e006e007300740069006c006c0069006e00670065006e0065002000740069006c002000e50020006f0070007000720065007400740065002000410064006f006200650020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e00740065007200200073006f006d00200065007200200062006500730074002000650067006e0065007400200066006f00720020006600f80072007400720079006b006b0073007500740073006b00720069006600740020006100760020006800f800790020006b00760061006c0069007400650074002e0020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e00740065006e00650020006b0061006e002000e50070006e00650073002000690020004100630072006f00620061007400200065006c006c00650072002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000200065006c006c00650072002000730065006e006500720065002egt13 POL ltFEFF0055007300740061007700690065006e0069006100200064006f002000740077006f0072007a0065006e0069006100200064006f006b0075006d0065006e007400f300770020005000440046002000700072007a0065007a006e00610063007a006f006e00790063006800200064006f002000770079006400720075006b00f30077002000770020007700790073006f006b00690065006a0020006a0061006b006f015b00630069002e002000200044006f006b0075006d0065006e0074007900200050004400460020006d006f017c006e00610020006f007400770069006500720061010700200077002000700072006f006700720061006d006900650020004100630072006f00620061007400200069002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002000690020006e006f00770073007a0079006d002egt13 PTB ltFEFF005500740069006c0069007a006500200065007300730061007300200063006f006e00660069006700750072006100e700f50065007300200064006500200066006f0072006d00610020006100200063007200690061007200200064006f00630075006d0065006e0074006f0073002000410064006f0062006500200050004400460020006d00610069007300200061006400650071007500610064006f00730020007000610072006100200070007200e9002d0069006d0070007200650073007300f50065007300200064006500200061006c007400610020007100750061006c00690064006100640065002e0020004f007300200064006f00630075006d0065006e0074006f00730020005000440046002000630072006900610064006f007300200070006f00640065006d0020007300650072002000610062006500720074006f007300200063006f006d0020006f0020004100630072006f006200610074002000650020006f002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002000650020007600650072007300f50065007300200070006f00730074006500720069006f007200650073002egt13 RUM ltFEFF005500740069006c0069007a00610163006900200061006300650073007400650020007300650074010300720069002000700065006e007400720075002000610020006300720065006100200064006f00630075006d0065006e00740065002000410064006f006200650020005000440046002000610064006500630076006100740065002000700065006e0074007200750020007400690070010300720069007200650061002000700072006500700072006500730073002000640065002000630061006c006900740061007400650020007300750070006500720069006f006100720103002e002000200044006f00630075006d0065006e00740065006c00650020005000440046002000630072006500610074006500200070006f00740020006600690020006400650073006300680069007300650020006300750020004100630072006f006200610074002c002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e00300020015f00690020007600650072007300690075006e0069006c006500200075006c0074006500720069006f006100720065002egt13 RUS ltFEFF04180441043f043e043b044c04370443043904420435002004340430043d043d044b04350020043d0430044104420440043e0439043a043800200434043b044f00200441043e043704340430043d0438044f00200434043e043a0443043c0435043d0442043e0432002000410064006f006200650020005000440046002c0020043c0430043a04410438043c0430043b044c043d043e0020043f043e04340445043e0434044f04490438044500200434043b044f00200432044b0441043e043a043e043a0430044704350441044204320435043d043d043e0433043e00200434043e043f0435044704300442043d043e0433043e00200432044b0432043e04340430002e002000200421043e043704340430043d043d044b04350020005000440046002d0434043e043a0443043c0435043d0442044b0020043c043e0436043d043e0020043e0442043a0440044b043204300442044c002004410020043f043e043c043e0449044c044e0020004100630072006f00620061007400200438002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e00300020043800200431043e043b043504350020043f043e04370434043d043804450020043204350440044104380439002egt13 SKY ltFEFF0054006900650074006f0020006e006100730074006100760065006e0069006100200070006f0075017e0069007400650020006e00610020007600790074007600e100720061006e0069006500200064006f006b0075006d0065006e0074006f0076002000410064006f006200650020005000440046002c0020006b0074006f007200e90020007300610020006e0061006a006c0065007001610069006500200068006f0064006900610020006e00610020006b00760061006c00690074006e00fa00200074006c0061010d00200061002000700072006500700072006500730073002e00200056007900740076006f00720065006e00e900200064006f006b0075006d0065006e007400790020005000440046002000620075006400650020006d006f017e006e00e90020006f00740076006f00720069016500200076002000700072006f006700720061006d006f006300680020004100630072006f00620061007400200061002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002000610020006e006f0076016100ed00630068002egt13 SLV ltFEFF005400650020006e006100730074006100760069007400760065002000750070006f0072006100620069007400650020007a00610020007500730074007600610072006a0061006e006a006500200064006f006b0075006d0065006e0074006f0076002000410064006f006200650020005000440046002c0020006b006900200073006f0020006e0061006a007000720069006d00650072006e0065006a016100690020007a00610020006b0061006b006f0076006f00730074006e006f0020007400690073006b0061006e006a00650020007300200070007200690070007200610076006f0020006e00610020007400690073006b002e00200020005500730074007600610072006a0065006e006500200064006f006b0075006d0065006e0074006500200050004400460020006a00650020006d006f0067006f010d00650020006f0064007000720065007400690020007a0020004100630072006f00620061007400200069006e002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000200069006e0020006e006f00760065006a01610069006d002egt13 SUO ltFEFF004b00e40079007400e40020006e00e40069007400e4002000610073006500740075006b007300690061002c0020006b0075006e0020006c0075006f00740020006c00e400680069006e006e00e4002000760061006100740069007600610061006e0020007000610069006e006100740075006b00730065006e002000760061006c006d0069007300740065006c00750074007900f6006800f6006e00200073006f00700069007600690061002000410064006f0062006500200050004400460020002d0064006f006b0075006d0065006e007400740065006a0061002e0020004c0075006f0064007500740020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e00740069007400200076006f0069006400610061006e0020006100760061007400610020004100630072006f0062006100740069006c006c00610020006a0061002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030003a006c006c00610020006a006100200075007500640065006d006d0069006c006c0061002egt13 SVE ltFEFF0041006e007600e4006e00640020006400650020006800e4007200200069006e0073007400e4006c006c006e0069006e006700610072006e00610020006f006d002000640075002000760069006c006c00200073006b006100700061002000410064006f006200650020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e007400200073006f006d002000e400720020006c00e4006d0070006c0069006700610020006600f60072002000700072006500700072006500730073002d007500740073006b00720069006600740020006d006500640020006800f600670020006b00760061006c0069007400650074002e002000200053006b006100700061006400650020005000440046002d0064006f006b0075006d0065006e00740020006b0061006e002000f600700070006e00610073002000690020004100630072006f0062006100740020006f00630068002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e00300020006f00630068002000730065006e006100720065002egt13 TUR ltFEFF005900fc006b00730065006b0020006b0061006c006900740065006c0069002000f6006e002000790061007a006401310072006d00610020006200610073006b013100730131006e006100200065006e0020006900790069002000750079006100620069006c006500630065006b002000410064006f006200650020005000440046002000620065006c00670065006c0065007200690020006f006c0075015f007400750072006d0061006b0020006900e70069006e00200062007500200061007900610072006c0061007201310020006b0075006c006c0061006e0131006e002e00200020004f006c0075015f0074007500720075006c0061006e0020005000440046002000620065006c00670065006c0065007200690020004100630072006f006200610074002000760065002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e003000200076006500200073006f006e0072006100730131006e00640061006b00690020007300fc007200fc006d006c00650072006c00650020006100e70131006c006100620069006c00690072002egt13 UKR ltFEFF04120438043a043e0440043804410442043e043204430439044204350020044604560020043f043004400430043c043504420440043800200434043b044f0020044104420432043e04400435043d043d044f00200434043e043a0443043c0435043d044204560432002000410064006f006200650020005000440046002c0020044f043a04560020043d04300439043a04400430044904350020043f045604340445043e0434044f0442044c00200434043b044f0020043204380441043e043a043e044f043a04560441043d043e0433043e0020043f0435044004350434043404400443043a043e0432043e0433043e0020043404400443043a0443002e00200020042104420432043e04400435043d045600200434043e043a0443043c0435043d0442043800200050004400460020043c043e0436043d04300020043204560434043a0440043804420438002004430020004100630072006f006200610074002004420430002000410064006f00620065002000520065006100640065007200200035002e0030002004300431043e0020043f04560437043d04560448043e04570020043204350440044104560457002egt13 ENU (Use these settings to create Adobe PDF documents best suited for high-quality prepress printing Created PDF documents can be opened with Acrobat and Adobe Reader 50 and later)13 gtgt13 Namespace [13 (Adobe)13 (Common)13 (10)13 ]13 OtherNamespaces [13 ltlt13 AsReaderSpreads false13 CropImagesToFrames true13 ErrorControl WarnAndContinue13 FlattenerIgnoreSpreadOverrides false13 IncludeGuidesGrids false13 IncludeNonPrinting false13 IncludeSlug false13 Namespace [13 (Adobe)13 (InDesign)13 (40)13 ]13 OmitPlacedBitmaps false13 OmitPlacedEPS false13 OmitPlacedPDF false13 SimulateOverprint Legacy13 gtgt13 ltlt13 AddBleedMarks false13 AddColorBars false13 AddCropMarks false13 AddPageInfo false13 AddRegMarks false13 ConvertColors ConvertToCMYK13 DestinationProfileName ()13 DestinationProfileSelector DocumentCMYK13 Downsample16BitImages true13 FlattenerPreset ltlt13 PresetSelector MediumResolution13 gtgt13 FormElements false13 GenerateStructure false13 IncludeBookmarks false13 IncludeHyperlinks false13 IncludeInteractive false13 IncludeLayers false13 IncludeProfiles false13 MultimediaHandling UseObjectSettings13 Namespace [13 (Adobe)13 (CreativeSuite)13 (20)13 ]13 PDFXOutputIntentProfileSelector DocumentCMYK13 PreserveEditing true13 UntaggedCMYKHandling LeaveUntagged13 UntaggedRGBHandling UseDocumentProfile13 UseDocumentBleed false13 gtgt13 ]13gtgt setdistillerparams13ltlt13 HWResolution [2400 2400]13 PageSize [612000 792000]13gtgt setpagedevice13