1

ΕΠΟ 20 – ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΩΝ ΤΕΧΝΩΝ

6ος έως 12ος αιώνας 475 μ.χ. Πτώση της

Ρώμης

500 – 1000 μ.Χ.

«Σκοτεινοί Αιώνες» Μετακινήσεις

πληθυσμών, πόλεμοι

και αναταραχές

Όχι αναπτυγμένη

τεχνογνωσία

Δεν υπάρχουν αρκετές

γνώσεις γι’ αυτή την

περίοδο

Εγκατάσταση των

βαρβαρικών φυλών στην

Ευρώπη

Άγνοια ως προς την

φιλοσοφία και την

τέχνη των Ελλήνων

και των Ρωμαίων

Αδυναμία απόδοσης

της ανθρώπινης

μορφής στα έργα

τέχνης

Πολύπλοκα

διακοσμητικά σχέδια με γεωμετρικά και

φυτικά θέματα καθώς

και μορφές ζώων

Ο στόχος των

διακοσμητικών στοιχείων

είναι Αποτρεπτικός (εξορκισμός των κακών

πνευμάτων)

Η βαθμιαία ανάπτυξη της ευρωπαϊκής τέχνης είναι συνδυασμός της ελληνο –

ρωμαϊκής Παράδοσης και των περίπλοκων διακοσμητικών των βαρβαρικών

φυλών. Επιβολή του Χριστιανισμού στην Ευρώπη ως το 900 μ.Χ.

430 μ.Χ.

Εκχριστιανισμός της

Ιρλανδίας

Χρήση των γραμμάτων

και των τεχνών με

σκοπό την διάδοση του

Χριστιανισμού

7ος – 8ος αι. (Ιρλανδία) Αντιγραφή των Ιερών

Κειμένων

Περίτεχνη διακόσμηση

των χειρογράφων

Απόδοση της

ανθρώπινης μορφής με

σχηματοποιημένο τρόπο

Ευαγγέλιο του

Lindisfarne

Βιβλίο του Kells

790 μ.Χ. χειρόγραφο

Ευαγγέλιο του St.Gallen

(μορφή του ευαγγελιστή

Ιωάννη)

2

Για περισσότερες εικόνες του βιβλίου του Kells (οι οποίες είναι εξαιρετικές):

https://www.google.gr/search?q=book+of+kells&espv=2&biw=1920&bih=935&tbm=isch&tbo=u&so

urce=univ&sa=X&ved=0CCsQsARqFQoTCMu59IKisscCFchUFAodbn0MUQ&dpr=1

800 μ.Χ. στέψη του

Καρλομάγνου

Καρολίγγεια Αναγέννηση

Προστασία των τεχνών

από τον Κλήρο

Αναβίωση της πολιτικής

ιδεολογίας της αρχαίας

Ρώμης

Εικονογραφημένα

χειρόγραφα

Μικροτεχνία

Παρουσία της

βυζαντινής τέχνης λόγω

των διπλωματικών

σχέσεων

Capella palatina –

Aachen (Ρωμανική

Ναοδομία)

Η κάτοψη βρισκεται στην

σελ. 30 του εγχειρίδιου

Ψαλτήριο της Ουτρέχτης

(830 μ.Χ.)

3

Μεσαιωνική τέχνη :

Αντιγραφή παλαιότερων έργων τα οποία χρησιμοποιούσαν ως

πρότυπα, αλλά δεν προχωρούσαν σε πιστή αντιγραφή των έργων.

Στόχος ήταν η προώθηση των μηνυμάτων των Ευαγγελίων

Ο καλλιτέχνης δεν υπέγραφε τα έργα του

Δεν υπήρχε το σκεπτικό της πρωτοτυπίας του έργου

Οι καλλιτέχνες θεωρούνταν απλοί τεχνίτες

814 μ.Χ.

Θάνατος του

Καρλομάγνου

Στέψη του Όθωνα Α’ (936

– 973)

Οθωνική Τέχνη

Αναβίωση της

Καρολίγγειας τέχνης

Βυζαντινή επίδραση

στην Οθωνική Τέχνη

(χειρόγραφα,

τοιχογραφίες)

Πολιτική σταθερότητα

στην Ιταλία – Ίδρυση

των πρώτων

ανεξάρτητων πόλεων

Ανάπτυξη εμπορικών

πόλεων στην Ιταλία

Προσκύνηση των ιερών

λειψάσεων σε κρύπτες

κάτω από τα Ιερά των

Ναών (λομβαρδικές

μονές)

Όθων Γ’ – ευαγγέλιο

Όθων Γ’ – ευαγγέλιο

(σκηνή Νιπτήρα)

Σελ. 31, 32 εγχειρίδιου

Αγ. Μιχαήλ – Hildesheim

https://www.youtube.co

m/watch?v=__pl88NO9J

w

1000 – 1200 μ.Χ.

Ρωμανικός Ρυθμός ή

Νορμανδικός Ρυθμός

Πέρασμα της Ευρώπης

σε εποχή σταθερότητας

Φεουδαρχικό σύστημα

Ισχύς του Μοναχισμού

Ίδρυση Μοναχικών

Ταγμάτων – Έννοια της

https://www.youtube.co

m/watch?v=ItlJBYxUUD

k

https://www.youtube.co

m/watch?v=no8R-

4

Στρατευμένης

Εκκλησίας

Εξέλιξη των Μονών σε

βιοτεχνικά και

παραγωγικά κέντρα

Πνευματικές και

πολιτιστικές

δραστηριότητες των

Μονών

Προσκυνήματα –

λατρεία ιερών λειψάνων

Διαμόρφωση της

ναοδομίας με προσθήκη

παρεκκλησίων

Σταυροθόλια με

νευρώσεις

Διακοσμήσεις

θρησκευτικού

περιεχομένου (πυλώνες /

κιονόκρανα)

ZPTZ4E

https://www.youtube.co

m/watch?v=grz69X4sZL

Q

(καλή επεξήγηση της

διαμόρφωσης του θόλου)

Ρωμανικός Ρυθμός

Ναοί πέραν των ΄Αλπεων Ογκώδη, βαριά και ψυχρά οικοδομήματα

Ιταλία

Διατήρηση του τύπου

της

παλαιοχριστιανικής

βασιλικής

Πολυχρωμία στις

προσόψεις των Ναών

Λομβαρδία Προσκύνηση

λειψάνων σε κρύπτη

κάτω από το Ιερό

(στις Μονές)

Διατήρηση του τύπου

της

παλαιοχριστιανικής

βασιλικής

Ανάμιξη

λομβαρδικών,

βυζαντινών,

αραβικών, ρωμανικών

στοιχείων

Μιλάνο Χρήση πλίνθων στην

ναοδομία

Θόλοι από

ακατέργαστη πέτρα

Τοσκάνη Όψη

«κλασσικιζουσα»

Ορθομαρμαρώσεις

Κίονες κορινθιακοί,

θριγκοί, αετώματα

(προοιωνίζεται η

Αναγέννηση)

5

13ος έως 14ος αιώνας

1200 – 1400 μ.χ.

Ανάπτυξη των πόλεων

Οργάνωση θεσμών και

λειτουργιών

Εξέλιξη των πόλεων και

εμπορικά και

βιομηχανικά κέντρα

Ανάπτυξη του

τραπεζικού συστήματος

Οργάνωση συντεχνιών

Σχηματισμός

αυτοδιοικουμένων

κοινοτήτων

13ος αι. Αναβίωση του

Παπισμού

Χορηγίες πλούσιων

αστών (Ιταλία)

Αναγνώριση της αξίας

των καλλιτεχνών

Ίδρυση του Τάγματος

των Φραγκισκανών //

επίδραση στην Τέχνη

Γοτθικός Ρυθμός Πρώτη απόπειρα από

τον Αββά Suger για τον

Ναό St.Denis (Παρίσι)

St. Denis (Paris)

Notre Dame de Paris

Ανατολικό τμήμα

(αντηρίδες)

Notre Dame de Paris

(vitrail)

Cathédrale de Chartres

Cathédrale de Chartres Cathédrale de Amiens

6

Στο ανατολικό τμήμα οι

αντηρίδες

Κεντρικός πυλώνας με

τύμπανο (ο Χριστός εν

Δόξη)

Γοτθικός Ρυθμός (πέτρα + γυαλί)

Κύριο οικοδομικό υλικό

η πέτρα

Χρήση του

σταυροθόλιου με

νευρώσεις

Οξυκόρυφο τόξο

Αντηρίδες (εξωτερικά)

Δημιουργία ισχυρού

πέτρινου σκελετού

Βιτρώ / υαλόγραφήματα

Ναοί με τρεις προσόψεις

Κύρια πρόσοψη η δυτική

Πυλώνες (τρεις)

Ρόδακας (βιτρώ)

Αέτωμα

Κίονες – Αγάλματα

Προσπάθεια να δοθεί

«ζωή» στα γλυπτά

(κατανόηση της

ανθρώπινης μορφής)

Cathédrale de Amiens

7

ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ - ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ

ΙΤΑΛΙΑ - ΦΛΩΡΕΝΤΙΑ

Santa Maria del Fiore

Καθεδρικός Ναός

Φλωρεντίας (13ος αι.)

Palazzo della Signoria

(Palazzo Vecchio) (13ος

αι.)

Bargello (1255)

ΓΟΤΘΙΚΟΣ ΡΥΘΜΟΣ ΣΤΗΝ ΙΤΑΛΙΑ

1. περιορισμένη διάδοση του καθαρά γοτθικού ρυθμού

2. διαφορετική οικοδομική Παράδοση

3. ροπή των Ιταλών προς τις ήρεμες, στατικές μορφές των κτιρίων

4. γραφικό στυλ και έγχρωμα μάρμαρα στις προσόψεις και χρήση ποικίλων

υλικών

5. ελάχιστα δείγματα καθαρού γοτθικού ρυθμού στην Ιταλία (επιρροή

κυρίως Κιστερκιανή)

Ναός του Casamari

(εσωτερικού αββαείου)

Πινακίδα στο Αββαείο

δηλωτικό της επιρροής

Αββαείο Fossanova

(εσωτερικό αββαείου)

6. Αποφυγή του γοτθικού ρυθμού από τα άλλα Τάγματα

7. Απόρριψη του ρωμανικού ρυθμού

8. Ναοδομία σε σχήμα λατινικού σταυρού με τετράγωνα ή πολυγωνικά

παρεκκλήσια

Ναός του Αγ.

Φραγκίσκου στην

Ασσίζη

https://www.youtube.com/watch?v=8Cyzow3IOoQ

(ναός)

https://www.youtube.com/watch?v=eC6OKIYXBxQ

(εκκλησιαστική μουσική)

8

Εικονογράφηση του

Αγ.Φραγκίσκου της

Ασσίζης

Pietro Lorenzetti –

Madonna dei Tramonti

Simone Martini – Ο Αγ.

Μαρτίνος γνωρίζει την

ζωή του ιππότη και

απορρίπτει τον στρατό

(φρεσκό)

Cimabue – Σταύρωση

Giotto – Ο Ισαάκ

απορρίπετει τον Ησαύ

Giotto – Ο Αγ.

Φραγκίσκος κηρύττει

ενώπιον του Πάπα

Ονώριου ΙΙΙ

9. Οικοδομούνται κοσμικά κτίρια

10. Συμμετοχή των συντεχνιών στις καλλιτεχνικές προσπάθειες

Palazzo Ducale di Venezia

Παλάτι των Δόγηδων (Βενετία)