ΣΕΝΑΡΙΟ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ΣΤΗΝ 2 ΕΝΟΤΗΤΑ ΤΗΣ …...2η...

26
ΣΕΝΑΡΙΟ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ΣΤΗΝ 2 η ΕΝΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΑΡΧΑΙΑΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ ΤΗΣ Β΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ «ΤΕΧΝΙΤΕΣ, ΤΕΧΝΕΣ, ΤΕΧΝΑΣΜΑΤΑ…..... ΛΑΜΠΡΟΙ ΣΤΑΘΜΟΙ ΕΠΙΤΥΧΙΑΣ Διδακτικοί Στόχοι Α. Διδακτικοί στόχοι ως προς το περιεχόμενο του κειμένου 1.Να αντιληφθούμε τα βασικά σημεία του στρατηγικού τεχνάσματος του Θεμιστοκλή (ποιον χρησιμοποίησε & γιατί, ποια αδυναμία του εχθρού εκμεταλλεύτηκε) 2.Να συνειδητοποιήσουμε ότι στον πόλεμο δεν μετράει μόνον η υπεροχή δυνάμεων, αλλά η στρατηγική ευφυα & τα τεχνάσματα (π.χ. Δούρειος ίππος, Θερμοπύλες, Κολοκοτρώνης - Δερβανάκια). 3. Να γνωρίσουμε μέσω μιας ιστορικής πηγής- βιογραφίας (Κείμενο Α΄ σελ.14, Πλούταρχος), μέσω δύο κειμένων του ρητοροδιδασκάλου Πολύαινου & μέσω του Ηροδότου ένα σημαντικό επεισόδιο της ναυμαχίας της Σαλαμίνας που έκρινε σε μεγάλο βαθμό την έκβασή της. Δηλαδή, να εκτιμήσουμε το τέχνασμα με κριτήριο τη νικηφόρα έκβαση της ναυμαχίας για τους Έλληνες. 4. Να ανιχνεύσουμε τα χαρακτηριστικά της προσωπικότητας του Θεμιστοκλή & να μελετήσουμε τη συνεισφορά του στη θεμελίωση & το θρίαμβο της αθηναϊκής δημοκρατίας. 5. Να γνωρίσουμε τα βασικά χαρακτηριστικά της βιογραφίας ως είδους & να αντιληφθούμε τις διαφορές της με την ιστορία. 6. Να αναγνωρίζουμε διαφορετικά κειμενικά είδη (π.χ. ιστορικά κείμενα, βιογραφία Β. Διδακτικοί στόχοι ως προς το λεξιλόγιο 1. Να διδαχθούμε τη λεξιλογική οικογένεια του ρήματος λέγω. 2. Να διερευνήσουμε το πλήθος των σύνθετων & παραγώγων που ανήκουν στην ίδια οικογένεια. 3. Να αντιληφθούμε & να ερμηνεύσουμε την αδιάκοπη παρουσία των λέξεων αυτών στο λεξιλόγιο της Ελλ. γλώσσας. 4. Να διερευνήσουμε ότι στη συγκεκριμένη γλωσσική οικογένεια οι περισσότερες λέξεις διατήρησαν & τους αρχαίους τύπους με την αρχική τους σημασία & ότι το ρήμα λέγω με τα σύνθετα & τα παράγωγά του επιβιώνει μέχρι σήμερα, με πολλά από αυτά να διατηρούν την αρχική τους σημασία. Διαχρονία της γλώσσας μας 5. Να κατανοήσουμε την επιρροή που άσκησε & ασκεί η ελληνική γλώσσα σε άλλες ευρωπαϊκές γλώσσες με τις ρίζες του ρήματος λέγω· π.χ στην αγγλική: logografer, lexicography, lexicology, στην γαλλική: logician, lexique, logique, στην γερμανική: logotherapie, papyrologie, στην ιταλική: logografia.

Transcript of ΣΕΝΑΡΙΟ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ΣΤΗΝ 2 ΕΝΟΤΗΤΑ ΤΗΣ …...2η...

  • ΣΕΝΑΡΙΟ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ΣΤΗΝ 2η ΕΝΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΑΡΧΑΙΑΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ ΤΗΣ Β΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

    «ΤΕΧΝΙΤΕΣ, ΤΕΧΝΕΣ, ΤΕΧΝΑΣΜΑΤΑ…..... ΛΑΜΠΡΟΙ ΣΤΑΘΜΟΙ ΕΠΙΤΥΧΙΑΣ

    Διδακτικοί Στόχοι

    Α. Διδακτικοί στόχοι ως προς το περιεχόμενο του κειμένου

    1.Να αντιληφθούμε τα βασικά σημεία του στρατηγικού τεχνάσματος του Θεμιστοκλή (ποιον χρησιμοποίησε &

    γιατί, ποια αδυναμία του εχθρού εκμεταλλεύτηκε)

    2.Να συνειδητοποιήσουμε ότι στον πόλεμο δεν μετράει μόνον η υπεροχή δυνάμεων, αλλά η στρατηγική ευφυΐα &

    τα τεχνάσματα (π.χ. Δούρειος ίππος, Θερμοπύλες, Κολοκοτρώνης - Δερβανάκια).

    3. Να γνωρίσουμε μέσω μιας ιστορικής πηγής- βιογραφίας (Κείμενο Α΄ σελ.14, Πλούταρχος), μέσω δύο κειμένων

    του ρητοροδιδασκάλου Πολύαινου & μέσω του Ηροδότου ένα σημαντικό επεισόδιο της ναυμαχίας της

    Σαλαμίνας που έκρινε σε μεγάλο βαθμό την έκβασή της.

    Δηλαδή, να εκτιμήσουμε το τέχνασμα με κριτήριο τη νικηφόρα έκβαση της ναυμαχίας για τους Έλληνες.

    4. Να ανιχνεύσουμε τα χαρακτηριστικά της προσωπικότητας του Θεμιστοκλή & να μελετήσουμε τη συνεισφορά

    του στη θεμελίωση & το θρίαμβο της αθηναϊκής δημοκρατίας.

    5. Να γνωρίσουμε τα βασικά χαρακτηριστικά της βιογραφίας ως είδους & να αντιληφθούμε τις διαφορές της με την

    ιστορία.

    6. Να αναγνωρίζουμε διαφορετικά κειμενικά είδη (π.χ. ιστορικά κείμενα, βιογραφία

    Β. Διδακτικοί στόχοι ως προς το λεξιλόγιο

    1. Να διδαχθούμε τη λεξιλογική οικογένεια του ρήματος λέγω.

    2. Να διερευνήσουμε το πλήθος των σύνθετων & παραγώγων που ανήκουν στην ίδια οικογένεια.

    3. Να αντιληφθούμε & να ερμηνεύσουμε την αδιάκοπη παρουσία των λέξεων αυτών στο λεξιλόγιο της Ελλ.

    γλώσσας.

    4. Να διερευνήσουμε ότι στη συγκεκριμένη γλωσσική οικογένεια οι περισσότερες λέξεις διατήρησαν & τους

    αρχαίους τύπους με την αρχική τους σημασία & ότι το ρήμα λέγω με τα σύνθετα & τα παράγωγά του επιβιώνει

    μέχρι σήμερα, με πολλά από αυτά να διατηρούν την αρχική τους σημασία. Διαχρονία της γλώσσας μας

    5. Να κατανοήσουμε την επιρροή που άσκησε & ασκεί η ελληνική γλώσσα σε άλλες ευρωπαϊκές γλώσσες με τις

    ρίζες του ρήματος λέγω· π.χ στην αγγλική: logografer, lexicography, lexicology, στην γαλλική: logician, lexique,

    logique, στην γερμανική: logotherapie, papyrologie, στην ιταλική: logografia.

  • Γ. Διδακτικοί στόχοι ως προς τη γραμματική

    Να συνεχίσουμε την διδασκαλία της γ΄ κλίσης των συμφωνολήκτων (αφωνολήκτων και ημιφωνολήκτων)

    ουσιαστικών, που άρχισε από την Α΄ τάξη & να διαπιστώσουμε τη θεματική ομοιότητά τους με τα αντίστοιχα της

    ν.ε. π.χ. ο χειμών- χειμώνας, η πατρίς - πατρίδα

    ΜΕΘΟΔΟΙ ΚΑΙ ΤΕΧΝΙΚΕΣ

    Μέθοδος ανάλυσης κειμένου: Ερμηνευτική – κειμενοκεντρική.

    Μέθοδος διδασκαλίας: Συνδυασμός διαδικασίας & περιεχομένου με χρήση ελεύθερου & κατευθυνόμενου

    διαλόγου, ιδεοθύελλας, ερωτοαπαντήσεις (ίσως φθίνουσας καθοδήγησης). Ομαδοσυνεργατικές τεχνικές.

    ΥΛΙΚΟΤΕΧΝΙΚΗ ΥΠΟΔΟΜΗ: Διαδραστικός πίνακας (Η/Υ & προβολέας)

    Α΄ ΦΑΣΗ ΠΡΙΝ ΤΗΝ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΤΟΥ ΚΕΙΜΕΝΟΥ

    Οι μαθητές θα παρακολουθήσουν video, με τους εξής στόχους:

    1. Πάντρεμα θεάτρου, δηλαδή της τραγωδίας «Πέρσες» + ιστορικής αφήγησης (βοηθά ομάδα θεάτρου &

    ιστορικών)

    2. Αφηγήσεις Ελλήνων & ξένων ιστορικών για τη σημασία της ναυμαχίας της Σαλαμίνας

    3. Ο τρόπος κατασκευής των ελληνικών πλοίων συντελεστής επιτυχίας

    Η ναυμαχία της Σαλαμίνας με εικόνα και ήχο…..

    http://www.youtube.com/watch?v=x4yp9MEfrCc

    Μέρος 1ο

    http://www.youtube.com/watch?v=xerVahosJ28

    Μέρος 2ο

    ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ

    Τι σας έκανε περισσότερο εντύπωση;

    Συμφωνείτε με τις απόψεις των ιστορικών και γιατί;

    ΣΥΝΤΟΜΟΤΑΤΗ ΑΝΑΚΕΦΑΛΑΙΩΣΗ

    Αναφορά στους Περσικούς πολέμους.

    https://www.youtube.com/watch?v=x4yp9MEfrCchttps://www.youtube.com/watch?v=xerVahosJ28

  • Υπογράμμιση ότι για μια ακόμη φορά νίκησαν οι λίγοι & ελαφρώς οπλισμένοι έναντι των πολλών & βαρέως

    οπλισμένων

    ΠΩΣ;;;;;;

    Με την ευφυΐα, τη θέληση & τα τεχνάσματα

    Υπόμνηση διαλόγου Ξέρξη –Δημάρατου

    Αναφορά στη ναυμαχία της Σαλαμίνας.

    Ο Πλούταρχος

    ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ

    Ο Πλούταρχος γεννήθηκε στην Χαιρώνεια της Βοιωτίας περίπου το 50 μ. Χ. & πέθανε μάλλον στους Δελφούς γύρω

    στο 120 μ.Χ. Υπήρξε σπουδαία μορφή των γραμμάτων του 1ου αι.μ.Χ. & ήταν άτομο ευφυές, ερευνητικό &

    πολυμαθές με μεγάλα πνευματικά & φυσικά χαρίσματα. Καταγόταν από σημαντική οικογένεια & έκανε ποικίλες

    σπουδές. Νέος πήγε στην Αθήνα, όπου σπούδασε φιλοσοφία, μαθηματικά & ρητορική. Για να τελειοποιήσει τις

    γνώσεις του, ταξίδευε συνεχώς. Πήγε στη Μ. Ασία, στην Αλεξάνδρεια & επισκεπτόταν συχνά τη Ρώμη, όπου είχε

    πολλούς φίλους. Οι Χαιρωνείς, για να τον τιμήσουν του ανέθεταν διπλωματικές αποστολές & του πρόσφεραν

    αξιώματα. Στην Χαιρώνεια δημιούργησε φιλοσοφική σχολή σύμφωνα με τη σχολή του Πλάτωνα. Πυρήνας της

    διδασκαλίας του ήταν η αντίληψη ότι ο προορισμός του ανθρώπου είναι να τείνει προς την ύψιστη ιδέα, το Αγαθό.

    ΕΡΓΟΓΡΑΦΙΑ

    O Το έργο του είναι ευρύτατο & διακρίνεται σε φιλοσοφικό & ιστορικό. O Το φιλοσοφικό ονομάζεται Ηθικά & αποτελείται από 83 πραγματείες με διάφορα θέματα, όπως

    φιλοσοφικά, πολιτικά, θρησκευτικά, παιδαγωγικά, λογοτεχνικά, επιστημονικά κ.α. O Το ιστορικό ονομάζεται Βίοι Παράλληλοι. Είναι μια συλλογή από 50 βιογραφίες Ελλήνων & Ρωμαίων που

    διακρίθηκαν ως ρήτορες, νομοθέτες, πολιτικοί ή στρατιωτικοί. Για να το γράψει ο ΠΛ μελέτησε είτε από το πρωτότυπο είτε από έμμεσες πηγές όλους τους προηγούμενους συγγραφείς, γι’ αυτό & θεωρείται μία από τις σπουδαιότερες πηγές της ελληνικής & ρωμαϊκής αρχαιότητας. Είχε ζωηρό ενδιαφέρον για την ιστορία, όμως ο κύριος στόχος της συγγραφής του ήταν η ηθική διαπαιδαγώγηση των νέων με την προβολή των ιστορικών μορφών, για να λειτουργήσουν είτε ως προτρεπτικά είτε ως αποτρεπτικά παραδείγματα. Στο

    προοίμιο του Ἀλεξάνδρου (1.2-3) ο ίδιος δηλώνει: Δεν γράφουμε ιστορίες, αλλά βίους. Και δεν υπάρχει πάντοτε απόδειξη αρετής ή ανηθικότητας στις πιο λαμπρές πράξεις, αλλά πολλές φορές κάτι ασήμαντο, όπως μια φράση ή ένα αστείο αποκαλύπτει τον χαρακτήρα περισσότερο από ό,τι οι πολύνεκρες μάχες ή οι μεγάλοι εξοπλισμοί ή οι πολιορκίες πόλεων. Σε αυτό το έργο ανήκει & Ο Θεμιστοκλής του αποσπάσματός μας.

    O Τι είναι η βιογραφία Η ζωή ενός προσώπου γραμμένη & δημοσιευμένη σε μορφή βιβλίου ή δοκιμίου. Η βιογραφία αναφέρεται

    στα σημαντικότερα γεγονότα της ζωής του ατόμου καταγράφοντας τις σημαντικότερες προσωπικές στιγμές του,

    τον επαγγελματικό του βίο, την κοινωνική & επιστημονική του προσφορά μέσα σε ένα κοινωνικοπολιτικό &

    ιστορικό πλαίσιο. Για να γραφτεί μια βιογραφία πρέπει ή να δοθεί η συγκατάθεση του βιογραφούμενου ή της

    οικογένειάς του, ή να υπάρξει συνεργασία μεταξύ του ίδιου του βιογραφούμενου & του συγγραφέα.

    Στην περίπτωση που βιογραφούμενος & συγγραφέας ταυτίζονται, το έργο ονομάζεται αυτοβιογραφία και

    θεωρείται πρωτογενής πηγή.

  • Αναπαράσταση αθηναϊκού πολεμικού πλοίου. Το ναυτικό ήταν το ισχυρότερο όπλο των Αθηναίων, όπως

    αποδείχθηκε & στη ναυμαχία της Σαλαμίνας.

    φωτο

    ΠΩΣ ΣΥΝΟΜΙΛΕΙ Η ΕΙΚΟΝΑ ΜΕ ΤΟ ΚΕΙΜΕΝΟ;

    ΝΟΗΜΑΤΙΚΗ –ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΗ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ

    Ἀλλ’ ἐπεί τῶν πολεμίων ὁ στόλος τῇ Ἀττικῇ Αλλά όταν ο στόλος των εχθρών (των Περσών ενν.)

    κατά τό Φαληρικόν προσφερόμενος πλησιάζοντας στην Αττική από την πλευρά του Φαλήρου

    τούς πέριξ ἀπέκρυψεν αἰγιαλούς, απέκλεισε (ή κάλυψε) τις γύρω παραλίες,

    πάλιν ἐπάπταινον οἱ Πελοποννήσιοι οι Πελοποννήσιοι φοβισμένοι πάλι σκέφτονταν να

    αποπλεύσουν

    πρός τόν Ἰσθμόν. για τον Ισθμό της Κορίνθου.

    Ἔνθα δή ὁ Θεμιστοκλῆς ἐβουλεύετο Ενώ, λοιπόν, έτσι είχε η κατάσταση, ο Θεμιστοκλής σκεφτόταν

    και συνετίθει τήν περί τόν Σίκιννον πραγματείαν. & κατέστρωνε το σχέδιό του το σχετικό με τον Σίκιννο.

    Ἦν δέ τῷ μέν γένει Πέρσης ὁ Σίκιννος, Και ο Σίκιννος ήταν Πέρσης στην καταγωγή (του),αιχμάλωτος,

    αἰχμάλωτος, εὔνους δέ τῷ Θεμιστοκλεῖ αιχμάλωτος, φιλικός στον Θεμιστοκλή

    καί τῶν τέκνων αὐτοῦ παιδαγωγός. & παιδαγωγός των παιδιών του.

    Τοῦτον ἐκπέμπει πρός τόν Ξέρξην κρύφα, (Ο Θεμιστοκλής) στέλνει αυτόν, λοιπόν, κρυφά στον Ξέρξη,

    κελεύσας λέγειν ὅτι Θεμιστοκλῆς αφού τον διέταξε να του πει ότι ο Θεμιστοκλής,

    ὁ τῶν Ἀθηναίων στρατηγός ο στρατηγός των Αθηναίων,

    αἱρούμενος τά βασιλέως παίρνοντας το μέρος του Πέρση βασιλιά

    ἐξαγγέλλει πρῶτος αὐτῷ τού στέλνει πρώτος την πληροφορία

    τούς Ἕλληνας ἀποδιδράσκοντας, ότι οι Έλληνες προσπαθούν να ξεφύγουν

    καί διακελεύεται ἐπιθέσθαι & τον συμβουλεύει να τους επιτεθεί,

    καί διαφθεῖραι τήν ναυτικήν δύναμιν & να καταστρέψει τη ναυτική δύναμή τους,

    ἐν ᾧ ταράττονται τῶν πεζῶν χωρίς ὄντες. ενώ (οι Έλληνες) βρίσκονται σε σύγχυση, επειδή είναι χωρίς το πεζικό

    τους.

    Ταῦτα δ’ ὅ Ξέρξης δεξάμενος, Και ο Ξέρξης, επειδή δέχθηκε αυτά,

    ὡς ἀπ’ εὐνοίας λελεγμένα πιστεύοντας ότι είχαν ειπωθεί με φιλική διάθεση,

    ἥσθη καί εὐθύς ἐξέφερε ευχαριστήθηκε & αμέσως έδωσε διαταγή

  • πρός τούς ἡγεμόνας τῶν νεῶν στους κυβερνήτες των πλοίων

    διαζῶσαι τάς νήσους, να περικυκλώσουν τα νησιά,

    ἀναχθέντας ἤδη διακοσίαις ναυσίν αφού αποπλεύσουν αμέσως με 200 πολεμικά πλοία,

    ὅπως ἐκφύγοι μηδείς τῶν πολεμίων. για να μην ξεφύγει κανένας από τους εχθρούς.

    1ο ΚΟΙΝΟ ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

    Πρόσθετες ερωτήσεις κατανόησης του κειμένου

    Να απαντήσετε & με φράσεις του κειμένου & στη ν.ε.

    O 1.Ποια είναι τα πρόσωπα, ο τόπος και ο χρόνος του γεγονότος; O 2. Ποιος είναι ο πρωταγωνιστής της ενότητάς μας & γιατί ; O 3. Γιατί ήταν προβληματισμένος; O 4. Ποιες λέξεις του κειμένου δείχνουν τον προβληματισμό του; O 5. Ποια λύση σκέφθηκε; O 6. Ποιον χρησιμοποίησε στο τέχνασμά του & τι πληροφορίες δίνει ο συγγραφέας για αυτόν; O 7. Ποια διαταγή έδωσε ο Θεμιστοκλής στον Σίκιννο & τι έπρεπε να πει στον Ξέρξη; O 8. Πώς δέχθηκε ο Ξέρξης τη συμβουλή του Θεμιστοκλή; Τι έκανε αμέσως μετά & με ποιον σκοπό; O 9. Γιατί ο Ξέρξης αντέδρασε με αυτόν τον τρόπο στο μήνυμα του Θεμιστοκλή;

    2ο ΚΟΙΝΟ ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

    Να χαρακτηρίσετε τον Θεμιστοκλή με βάση το Α΄κείμενο και τα παράλληλα

    O 1ο Παράλληλο κείμενο, Πολύαινου, Στρατηγήματα – Μετάφραση O Όταν ο θεός (Απόλλων) έδωσε χρησμό & ο παντεπόπτης Δίας παρείχε την άδεια για ξύλινο τείχος στην

    Αθηνά, άλλοι Αθηναίοι πρότειναν να περιβάλουν με τείχος την ακρόπολη, ενώ ο Θεμιστοκλής (πρότεινε) να μπουν στα πλοία, επειδή αυτά, κατά την γνώμη του, ήταν το ξύλινο τείχος των Αθηναίων. Πείστηκαν (οι Αθηναίοι), επιβιβάστηκαν, ναυμάχησαν & νίκησαν.

    O 2ο Παράλληλο κείμενο Πολύαινου, Στρατηγήματα –Μετάφραση O Ο Θεμιστοκλής ενέδρευε κοντά στη Σαλαμίνα˙ στους Έλληνες φαινόταν καλό να φύγουν, αλλά στο

    Θεμιστοκλή να ναυμαχήσουν σε στενή θάλασσα. Και καθώς δεν τους έπειθε να μείνουν, είχε αυτός κάποιο Σίκιννο δούλο, παιδαγωγό των παιδιών του, τη νύχτα στέλνει τον Σίκιννο αυτόν, για να μηνύσει λόγω συμπαθείας βέβαια ότι δραπετεύουν οι Έλληνες εμπρός να ναυμαχήσεις. Πείθεται ο βασιλιάς & ναυμαχεί & το πλήθος των πλοίων το συνέτριψε η στενή θάλασσα˙ έτσι οι Έλληνες παρά τη θέλησή τους νίκησαν εξαιτίας της σοφίας στρατηγού.

    Δραστηριότητες & εργασίες των ομάδων

    1η ΟΜΑΔΑ ΘΕΑΤΡΟΛΟΓΩΝ- ΛΟΓΟΤΕΧΝΩΝ

    ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

    Δ.Ε.2η «Το τέχνασμα του Θεμιστοκλή»

    Τμήμα:Β2 Ημερομηνία Ονοματεπώνυμο μελών ομάδας

    -----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

    ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

    O Όλη η ομάδα συνεργάζεται για την καταγραφή του σεναρίου & αποφασίζει για τη διανομή των ρόλων.

    1η Δραστηριότητα- 1ο Παιχνίδι ρόλων:

    O Ο Σίκιννος παρουσιάζεται στον Ξέρξη, συστήνεται & εκτελεί το σχέδιο του Θεμιστοκλή.

  • 2η Δραστηριότητα- 2ο Παιχνίδι ρόλων:

    O Φαντάσου ότι είσαι ο Ξέρξης. Να προετοιμάσεις την ομιλία που θα απευθύνεις στους αυλικούς σου μετά την ήττα στη Σαλαμίνα. Στο λόγο σου θα διαγράφονται οι σκέψεις και τα συναισθήματά σου από την αναμέτρηση και το αποτέλεσμά της.

    O (Προσχεδιασμένος προφορικός λόγος- σύνδεση με νεοελληνική γλώσσα)

    O 3η Δραστηριότητα Παιχνίδι με τη Λογοτεχνία

    O Να βρείτε στο βιβλίο Κείμενα Νεοελληνικής Λογοτεχνίας Α΄ Γυμνασίου το διήγημα «Οι πιτσιρίκοι» του Δημήτρη Ψαθά. Να το διαβάσετε & να καταγράψετε σε μια παράγραφο στοιχεία της ευρηματικότητας των μικρών αγωνιστών της ελευθερίας. Εάν δεν έχετε το βιβλίο, να το αναζητήσετε στο ψηφιακό σχολείο

    2η ΟΜΑΔΑ ΙΣΤΟΡΙΟΓΡΑΦΩΝ

    ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

    Δ.Ε.2η «Το τέχνασμα του Θεμιστοκλή»

    Τμήμα:Β2 Ημερομηνία Ονοματεπώνυμο μελών ομάδας

    -----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

    ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

    ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ

    1. Να αξιοποιήσετε το απόσπασμα της Ενότητας & τα παράλληλα κείμενα , για να καταγράψετε το γεγονός σε ένα βιβλίο Ιστορίας. Αρχικά, να εντοπίσετε στο κείμενο τις καθαρά ιστορικές πληροφορίες, όπως τα πρόσωπα, τον τόπο, τον χρόνο & να τις διαχωρίσετε από εκείνες που δεν συνηθίζεται να συμπεριλαμβάνονται σε τέτοιου είδους εγχειρίδια, όπως οι λεπτομέρειες της αφήγησης & τα συναισθήματα των προσώπων.

    Τέλος, να δώσετε στην παράγραφο έναν περιεκτικό πλαγιότιτλο:

    O Τόπος: ......................................... O Χρόνος: ......................................... O Πρόσωπα:............................................ O Ονομαστική αναφορά γεγονότων: α. ................................................

    β. ……………………………………

    γ.....................................................

    δ. ……………………………………

    O Ιστορική αφήγηση: Όταν ο Περσικός στόλος έφθασε στο Φάληρο το 480 π.Χ. .............................................................................................................................

    2. Ένας από τους διακεκριμένους ιστοριογράφους της

    αρχαιότητας ήταν & ο Πλούταρχος. Φαντάσου ότι είσαι ο Πλούταρχος και καλείσαι να συντάξεις το βιογραφικό

    σου σημείωμα, το οποίο μπορεί να έχει την ακόλουθη δομή:

    O Προσωπικά στοιχεία:..................................................

  • O Σπουδές:...................................................................... O Συγγραφική δράση:.................................................... O Για την εργασία μπορείς να αντλήσεις υλικό από το διαδίκτυο για τον Πλούταρχο. O Για τη συγγραφή βιογραφικού σημειώματος να ανατρέξεις στο τετράδιο εργασιών της N.E. Γλώσσας, 5η

    Ενότητα, σελίδα 46. (σύνδεση με νεοελληνική γλώσσα)

    O 3η ΟΜΑΔΑ ΕΡΕΥΝΗΤΩΝ ΙΣΤΟΡΙΚΩΝ

    ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

    Δ.Ε.2η «Το τέχνασμα του Θεμιστοκλή

    Τμήμα:Β2 Ημερομηνία Ονοματεπώνυμο μελών ομάδας

    O -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

    -----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

    O

    O 1η Δραστηριότητα

    O Να μελετήσετε πρώτα το παρακάτω εισαγωγικό σημείωμα:

    O Η μάχη των Θερμοπυλών

    O Η μάχη των Θερμοπυλών διεξήχθη το 480 π.Χ (παράλληλα με τη ναυμαχία του Αρτεμισίου) μεταξύ των

    Ελλήνων & των Περσών, κατά την 2η περσική εισβολή στην Ελλάδα Οι Πέρσες είχαν ηττηθεί στον

    Μαραθώνα 10 έτη πριν, & γι' αυτό ετοίμασαν μια 2η εκστρατεία με αρχηγό τον Ξέρξη & πάρα πολύ μεγάλο

    στρατό. Ο Αθηναίος στρατηγός Θεμιστοκλής έπεισε τους Έλληνες να κλείσουν τα στενά των Θερμοπυλών &

    του Αρτεμισίου. Οι Πέρσες έφθασαν στα στενά στις αρχές του Σεπτεμβρίου. Μετά από 4 μέρες αναμονής, οι

    Πέρσες επιτέθηκαν, αλλά οι Έλληνες αντιστάθηκαν για δύο μέρες. Την 3η μέρα, ο Εφιάλτης οδήγησε τους

    Πέρσες πίσω από τους Έλληνες. Όταν το έμαθε αυτό, ο Λεωνίδας διέταξε την υποχώρηση των περισσότερων

    Ελλήνων. Ο ίδιος έμεινε στο πεδίο της μάχης με 300 Σπαρτιάτες, 400 Θεσπιείς, 400 Θηβαίους & λίγους

    ακόμα Έλληνες. Οι Πέρσες εξόντωσαν ολόκληρη τη δύναμη που έμεινε στο πεδίο της μάχης. Ο ελληνικός

    στόλος, αφού έμαθε τα νέα, αποφάσισε να απομακρυνθεί από το Αρτεμίσιο & να υποχωρήσει στη

    Σαλαμίνα, όπου αργότερα πέτυχε μια σημαντική νίκη Οι Πέρσες υποχώρησαν ολοκληρωτικά μετά τις μάχες

    των Πλαταιών και της Μυκάλης.

    O Η μάχη των Θερμοπυλών αποτελεί μια από τις πιο σημαντικές μάχες στην ελληνική & στην παγκόσμια

    ιστορία. Κυρίως όμως, από ηθική άποψη είναι λαμπρό παράδειγμα αυταπάρνησης, αυτοθυσίας & υπακοής

    στην πατρίδα. Η μάχη έδειξε τα πλεονεκτήματα της στρατιωτικής εκπαίδευσης των Σπαρτιατών, του

    καλύτερου εξοπλισμού και τηςέξυπνης χρήσης της διαμόρφωσης του εδάφους.

    O 2η δραστηριότητα

    O

    O Να μεταβείτε στην ηλεκτρονική διεύθυνση

    http://users.sch.gr/ipap/Ellinikos%20Politismos/maxes/thermopyles3.htmΙ

    O Να μελετήσετε από την Ιστορία του Ηροδότου και το Βιβλίο Ζ΄ (Πολύμνια), τα κεφάλαια §201, §204 &

    §225 & να απαντήσετε στις παρακάτω ερωτήσεις:

    O 1. Να βρείτε ποιο τέχνασμα χρησιμοποίησε στη μάχη των Θερμοπυλών ο Λεωνίδας.

    O Κείμενα Ηροδότου, Ιστορία, Βιβλίο Ζ΄ (Πολύμνια) §201, §204 και §225

    O

    O 201 βασιλεὺς μὲν δὴ Ξέρξης ἐστρατοπεδεύετο τῆς Μηλίδος ἐν τῇ Τρηχινίῃ, οἱ δὲ δὴ Ἕλληνες ἐν τῇ

    διόδῳ. κα- λέεται δὲ ὁ χῶρος οὗτος ὑπὸ μὲν τῶν πλεόνων Ἑλλήνων Θερμοπύλαι, ὑπὸ δὲ τῶν

    http://users.sch.gr/ipap/Ellinikos%20Politismos/maxes/thermopyles3.htmhttp://users.sch.gr/ipap/Ellinikos%20Politismos/maxes/thermopyles3.htm

  • ἐπιχωρίων καὶ περιοίκων Πύ- λαι. ἐστρατοπεδεύοντο μέ ἑκάτεροι ἐν τούτοισι τοῖσι χωρίοισι,

    ἐπεκράτεε δὲ ὃ μὲν τῶν πρὸς βορέην άνε- μον ἐχόντων πάντων μέχρι Τρηχῖνος, οἳ δὲ τῶν πρὸς

    νότον καὶ μεσαμβρίην φερόντων τὸ ἐπὶ ταύτης τῆ .

    Μετάφραση

    O Αυτή, λοιπόν, ήταν η θέση του Ξέρξη και του στρατού του στην Τραχινία της Μηλίδας, ενώ οι Έλληνες είχαν

    καταλάβει τα στενά που είναι γνωστά στους ντόπιους ως Πύλες, αυτά που οι υπόλοιποι Έλληνες ονομάζουν

    Θερμοπύλες. Εκεί στρατοπέδευσαν τώρα τα δύο αντίπαλα στρατεύματα, από τα οποία το ένα είχε τον

    έλεγχο όλης της περιοχής βόρεια από την Τραχίνα και το άλλο όλων των εκτάσεων προς το νότο....

    O

    O 204. τούτοισι ἦσαν μέν νυν καὶ ἄλλοι στρατηγοὶ κατὰ πόλιας ἑκάστων, ὁ δὲ θωμαζόμενος μάλιστα καὶ

    παντὸς τοῦ στρατεύματος ἡγεόμενος Λακεδαιμόνιος ἦν Λεωνίδης [...]

    Μετάφραση

    O 204. Τα τμήματα των διάφορων εθνών διοικούνταν το καθένα από δικούς του αξιωματικούς, αλλά γενικός

    διοικητής του στρατού ήταν ο Σπαρτιάτης Λεωνίδας που απολάμβανε και του θαυμασμού όλων. [...]

    O

    O 225 Ξέρξου τε δὴ δύο ἀδελφοὶ ἐνταῦθα πίπτουσι μαχόμενοι, καὶ ὑπὲρ τοῦ νεκροῦ τοῦ Λεωνίδεω Περσέων τε

    καὶ Λακεδαιμονίων ὠθισμὸς ἐγίνετο πολλός, ἐς ὃ τοῦτόν τε ἀρετῇ οἱ Ἕλληνες ὑπεξείρυσαν καὶ ἐτρέψαντο

    τοὺς ἐναντίους τετράκις. τοῦτο δὲ συνεστήκεε μέχρι οὗ οἱ σὺν Ἐπιάλτῃ παρεγένοντο. (2) ὡς δὲ τούτους

    ἥκειν ἐπύθοντο οἱ Ἕλληνες, ἐνθεῦτεν ἤδη ἑτεροιοῦτο τὸ νεῖκος· ἔς τε γὰρ τὸ στεινὸν τῆς ὁδοῦ ἀνεχώρεον

    ὀπίσω, καὶ παραμειψάμενοι τὸ τεῖχος ἐλθόντες ἵζοντο ἐπὶ τὸν κολωνὸν πάντες ἁλέες οἱ ἄλλοι πλὴν Θηβαίων.

    ὁ δὲ κολωνὸς ἐστὶ ἐν τῇ ἐσόδῳ, ὅκου νῦν ὁ λίθινος λέων ἕστηκε ἐπὶ Λεωνίδῃ. (3) ἐν τούτῳ σφέας τῷ χώρῳ

    ἀλεξομένους μαχαίρῃσι, τοῖσι αὐτῶν ἐτύγχανον ἔτι περιεοῦσαι, καὶ χερσὶ καὶ στόμασι κατέχωσαν οἱ

    βάρβαροι βάλλοντες, οἳ μὲν ἐξ ἐναντίης ἐπισπόμενοι καὶ τὸ ἔρυμα τοῦ τείχεος συγχώσαντες, οἳ δὲ

    περιελθόντες πάντοθεν περισταδόν.

    O Μετάφραση

    O 225. Έτσι, τα δύο αδέλφια του Ξέρξη έπεσαν εκεί πολεμώντας. Ακολούθησε άγρια μάχη πάνω από το πτώμα

    του Λεωνίδα· οι Έλληνες απώθησαν τέσσερις φορές τον εχθρό & τελικά, το έσωσαν χάρη στην ανδρεία τους.

    Έτσι συνέχισαν να αγωνίζονται, ώσπου ο στρατός που είχε ακολουθήσει τον Εφιάλτη έφτασε στο πεδίο της

    μάχης· όταν οι Έλληνες τους είδαν, άλλαξαν πάλι τακτική. Επέστρεψαν στο στενότερο σημείο του

    περάσματος, πίσω από το τείχος & παρατάχτηκαν σ ένα ενιαίο σώμα - όλοι εκτός από τους Θηβαίους –στο

    λόφο που υπάρχει στην είσοδο του περάσματος, εκεί όπου σήμερα στέκεται το πέτρινο λιοντάρι στη μνήμη

    του Λεωνίδα & εκεί αντιστάθηκαν μέχρι τον τελευταίο, με τα ξίφη τους όσοι τύχαινε να τα έχουν ακόμη και

    με τα χέρια & τα δόντια τους όσοι δεν είχαν ξίφη, ώσπου οι Πέρσες, προχωρώντας από μπροστά αφού

    σώριασαν το οχύρωμα σε ερείπια και κλείνοντάς τους από πίσω, με κυκλωτική κίνηση τους κατέκλυσαν

    τελικά χτυπώντας τους.

    O

    O 2. Να συγκρίνετε το τέχνασμα αυτό του Λεωνίδα με το τέχνασμα του Θεμιστοκλή στη ναυμαχία της

    Σαλαμίνας, σε μια παράγραφο που θα αναπτύξετε αξιοποιώντας τη μέθοδο σύγκρισης – αντίθεσης που

    διδαχθήκατε στην πρώτη ενότητα της νεοελληνικής γλώσσας (σύνδεση με νεοελληνική γλώσσα)

    O

    O 3. Ποιος ήταν επικεφαλής όλων των δυνάμεων & γιατί;

    O

    O 4η ΟΜΑΔΑ ΕΡΕΥΝΗΤΩΝ ΙΣΤΟΡΙΚΩΝ

    ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

    Δ.Ε.2η «Το τέχνασμα του Θεμιστοκλή

    Τμήμα:Β2 Ημερομηνία Ονοματεπώνυμο μελών ομάδας

  • O -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

    -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

    ------------

    O

    O 1η Δραστηριότητα

    O Να μεταβείτε στην ηλεκτρονική διεύθυνση:

    http://users.sch.gr/ipap/Ellinikos%20Politismos/maxes/thermopyles3.htm

    O Να μελετήσετε από την Ιστορία του Ηροδότου και το Βιβλίο Ζ΄ (Πολύμνια), τα κεφάλαια §201, §204 & §225

    .

    O Στη συνέχεια να διαβάσετε το απόσπασμα που σας δίνεται από την ιστορία του

    Κων/νουΠαπαρρηγόπουλου.

    O 2η δραστηριότητα

    O Να απαντήσετε στις παρακάτω ερωτήσεις:

    O 1. Να συγκρίνετε τους δύο στρατιωτικούς ηγέτες, το Λεωνίδα & τον Κολοκοτρώνη (αξιοποιώντας τη

    μέθοδο της σύγκρισης που διδαχθήκατε στη Ν.Ε. Γλώσσα) ως προς τα ιδανικά τους, τον πατριωτισμό τους,

    τη διορατικότητά τους, την επιρροή που είχαν στο λαό & τη συμβολή τους γενικότερα στην Ελληνική

    Ιστορία.

    O 2. Τι θα είχε γίνει, αν δεν είχαν εισακουστεί; Τι θα είχε χαθεί;

    O Κων/νου Παπαρρηγόπουλου, Ιστορία του Ελληνικού Έθνους, τόμος 7ος σελ. 91-92, εκδόσεις Νίκας Α.Ε.,

    Αθήνα, 1977

    O Τωόντι τά κατά τήν Δράμαλην ήρχισαν νά έχωσιν επισφαλως (=αβέβαια, ασταθή), μικρόν μετά τήν εις τήν

    Αργολίδα εισβολήν αυτου. Ο οσμανίδης αρχιστράτηγος, ευχερως διελθών διά της ανατολικης Ελλάδος καί

    ουδέν ηττον (=εξίσου εύκολα) ευχερως περάσας τά Δερβενάκια, ενόμισεν ότι δέν έχει ειμή νά περιαγάγη τά

    θριαμβικά αυτου τάγματα καθ’ άπασαν τήν Πελοπόννησον καί επομένως ουδόλως εφρόντισε νά

    αποταμιεύη τροφάς πρός συντήρησιν α . Εν Αργολίδι δέν ηδυνήθη ν’ αναπληρώση τήν έλλειψιν

    ταύτην, διότι η συγκομιδή του έτους εκείνου απέβη ελλιπής, τά δέ υπάρχοντα ολίγα σιτηρά καί κρέατα

    απήχθησαν από των ημετέρων. Ο οσμανικός στόλος, όστις ηδύνατο νά παράσχη αυτω τροφάς,

    παραπλεύσας παρά τόν Αργολικόν κόλπον δέν εισηλθεν εις αυτόν. Ο Χουρσίτ πασας ή δέν ήθελε ή δέν

    ηδύνατο νά πράξη τι εκ Λαρίσης υπέρ του απερισκέπτως προελάσαντος (προελαύνω=προχωρώ προς τα εμπρός χωρίς

    αντίσταση του εχθρού) αντιζήλου α . Ο στρατός ήρχισε νά πάσχη στερήσεις δεινάς · νά προχωρήση δέν

    ηδύνατο πρίν ή εκπορθήση τό εν Μύλοις στρατόπεδον· πρός τουτο όμως απητειτο καιρός, καιρόν δέ δέν

    είχε διά τήν προαγομένην οσημέραι (= από μέρα σε μέρα, με τον καιρό) των τροφων ένδειαν, ως εκ της οποίας οι μέν

    άνθρωποι ενόσουν τά δέ κτήνη έπιπτον. Όθεν περιέστη εις τήν αναπόδραστον (= αναπόφευκτη) ανάγκην νά

    υποχωρήση. Ηθέλησε δέ νά απατήση τούς ημετέρους καί έπεμψε πρός αυτούς εν Μύλοις τόν χριστιανόν

    α επί τη προφάσει μέν του νά προτείνη αμνηστίαν (= λησμοσύνη) πράγματι δέ ίνα περισπάση

    τήν προσοχήν των αναγγέλλων ότι μελετα νά προχωρήση πρός τήν Τρίπολιν. Όλοι ηπατήθησαν· μόνος ο

    Κολοκοτρώνης ενόησε τό τέχνασμα καί ειπεν εν τω συγκροτηθέντι περί τούτου πολεμικω συμβουλίω ότι εις

    τόν Δράμαλην δέν μένει άλλο ειμή νά υποχωρήση καί ότι απαραίτητον ητο νά καταλειφθωσι τά πρός τήν

    Κόρινθον στενά. Επειδή δέ δέν εισηκούσθη, καταλιπών εις Μύλους τό μέγα στρατόπεδον, έδραμε (= έτρεξε)

    αυτός μετ’ ολίγων πιστων συντρόφων εις τό δεσπόζον των Δερβενακίων χωρίον του Αγίου Γεωργίου, μή

    προσέχων εις τούς χλευασμούς του Μαυρομιχάλη, όστις ειπε τότε περιφρονητικως περί αυτου ότι πηγαίνει

    νά γίνη πάλιν κλέφτης εις τά βουνά. ΔΙΧΟΓΝΩΜΙΑ ΕΛΛΗΝΩΝ ΠΑΝΤΑ ΑΙΩΝΙΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ Αλλά τη 25

    Ιουλίου κατέστη αναμφισβήτητον οπόσον ορθή υπηρξεν η πρόνοια του κλέφτου εκείνου. Τήν πρωίαν της

    ημέρας ταύτης οι Τουρκοι έπεμψαν τήν πρώτην αυτων μοιραν πρός τήν Κόρινθον διά του στενου του Αγίου

    Σώστη. Ο Κολοκο-τρώνης καταλαβών, όπως ηδυνήθη, τόν χείμαρρον του Δερβενακίου καί τάς παρακειμένας

    ανωφερείας του Αγίου Σώστη, έπεμψε ζητων κατεσπευσμένως επικουρίαν. Εν τω μεταξύ οι πρωτοι

    φθάσαντες δεληδες, προσβληθέντες περί τόν χείμαρρον καί απελπισθέντες νά διελάσωσιν, ετράπησαν περί

    http://users.sch.gr/ipap/Ellinikos%20Politismos/maxes/thermopyles3.htmhttp://users.sch.gr/ipap/Ellinikos%20Politismos/maxes/thermopyles3.htm

  • τά υψώματα του Αγίου Σώστη, κατόπιν ήρχοντο οι πεζοί, αι δέ αποσκευαί εγκετελείφθησαν. Πεζοί καί ιππεις

    ηδυνήθησαν ούτω νά αναβωσιν εις Άγιον Σώστην, καί ήδη ενόμιζον εαυτούς έξω κινδύνου, ότε ο Νικήτας, ο

    Παπαφλέσσας καί ο Υψηλάντης φθάσαντες εγκαίρως κατέλαβον τόν λόφον τόν φράσσοντα χαράδραν τινά

    δι’ ης έμελλον νά διέλθωσιν οι από του Αγίου Σώστη καταβαίνοντες πολέμιοι. Εκει συνέβη μάχη

    φονικωτάτη. Ολίγοι τινές ιππεις κατώρθωσαν νά διαπεράσωσιν εις τό πρός τήν Κόρινθον χάνι (= πανδοχείο) της

    Κουρτέσας, αλλά τό πλειστον της μοίρας εκείνης πολεμούμενον κατά μέτωπον μέν εκ πλαγίου υπό του

    Νικήτα, του Παπαφλέσσα καί του Υψηλάντου, όπισθεν δέ του Κολοκοτρώνη, κατεστράφη ολοσχερως.

    Πλείονες των 3.000 νεκρων εκάλυψαν τάς χαράδρας καί τάς κλιτύας· οι άλλοι ωφελούμενοι από του

    σκότους της επελθούσης νυκτός διέφυγον, οι μέν εις Κόρινθον οι δέ εις Αργολίδα, αλλ’ άπαντες κακως

    έχοντες. Εν τη φοβερα ταύτη συρράξει ο Νικήτας ανευφημήθη καί πάλιν τουρκοφάγος. Τήν επιουσαν (=την

    άλλη μέρα) ο Δράμαλης έμεινε καταπεφοβισμένος εις Άργος, τη δέ 27 απεφάσισε νά προελάση μεθ’ όλου

    του στρατου ουχί όμως από τά Δερβενάκια αλλ’ από τό ανατολικώτερον Αγινόρι. Ο Κολοκοτρώνης, μή ειδώς

    (=μην γνωρίζοντας) έτι ποίαν θέλει τραπη οδόν, αυτός μέν έμεινεν εις Δερβενάκια έπεμψε δέ εις Αγινόρι τόν

    Παπαφλέσσαν, τόν Νικήταν καί τόν Υψηλάντην. Οι τρεις ουτοι άνδρες επέπεσον τωόντι κατά των πρός τουτο

    τό μέρος επελθόντων πολεμίων· καί άν ο εν Μύλοις πολυάριθμος στρατός προσέβαλλεν αυτούς κατά

    νώτων, αμφιβολία δέν υπάρχει ότι τη 27 ήθελε συμπληρωθη η καταστροφή των Τούρκων.

    O

    O 5η ΟΜΑΔΑ ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΩΝ

    ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

    Δ.Ε.2η «Το τέχνασμα του Θεμιστοκλή

    Τμήμα:Β2 Ημερομηνία Ονοματεπώνυμο μελών ομάδας

    -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

    -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

    ------------

    O

    O 1η Δραστηριότητα

    O Να μελετήσετε την παρακάτω πηγή από τον Πλούταρχο:

    O Ο ηγέτης εμπνέει

    O Ο Λεωνίδας στις Θερμοπύλες Πλούταρχος, Ηθικά.

    O ότε συστρατιώτης τ

    »

    O πάρει = το τόξευμα

    O (μάχομαι)= πολεμώ

    O

    O Ποια χαρακτηριστικά γνωρίσματα του Λεωνίδα εντοπίζετε στο παραπάνω απόσπασμα & ποιος ο ρόλος

    τους;

    O

    O 2η Δραστηριότητα

    O 1. Να απαντήσετε στην ερώτηση:

    O Ποια χαρακτηριστικά γνωρίσματα της προσωπικότητας του Λεωνίδα εντοπίζετε στο παραπάνω απόσπασμα

    & ποιος ο ρόλος τους;

    O

    O 2. Με αφορμή όσα σχολιάσαμε για τον Θεμιστοκλή & το ρόλο του ηγέτη γενικότερα & λαμβάνοντας υπόψη

    σας το

  • O κείμενο του Πλούταρχου για το Λεωνίδα που μελετήσατε, να γράψετε ένα άρθρο για την εφημερίδα του

    σχολείου

    O σας με θέμα: « Ο ρόλος του ηγέτη σε κρίσιμες καταστάσεις» (σύνδεση με νεοελληνική γλώσσα)

    O 3η Δραστηριότητα

    O Ένας Πέρσης στρατιώτης δίνει συνέντευξη σε ένα δημοσιογράφο της εποχής του για όσα έζησε & ένιωσε

    στη ναυμαχία της Σαλαμίνας.

    O (Προσχεδιασμένος προφορικός λόγος- σύνδεση με νεοελληνική γλώσσα)

    Δ.Ε. 2η «ΤΟ ΤΕΧΝΑΣΜΑ ΤΟΥ ΘΕΜΙΣΤΟΚΛΗ» ΛΕΞΙΛΟΓΙΟ ΤΕΥΧΟΣ Β΄

    λέγω = μιλώ, λέω θέματα: λεγ-, λογ-, ρη- .

    ΓΙΝΕΤΑΙ ΚΑΙ ΧΡΗΣΗ ΤΟΥ ΨΗΦΙΑΚΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ

    Μην είσαι πνεύμα αντιλογίας. Σε ό,τι

    λέω έχεις πάντα αντίρρηση.

    Βρίσκεις & κάτι επιχειρήματα!!!

    Εντελώς παράλογα!!! Αερολογίες!!

    Δεν λογίζονται όλα αυτά ως λογικά

    πράγματα. Και είσαι & φοιτητής

    φιλολογίας. Ο λόγος σου, οι λέξεις

    σου, το λεξιλόγιό & οι λογισμοί σου

    πρέπει να έχουν σαφήνεια. Να είναι

    λογικά βρε, παιδί μου!!!

    Προσέξτε πολύ την έκθεσή σας. Να έχει

    περιεκτικό πρόλογο, επίλογο & σωστά

    αναπτυγμένο το κυρίως μέρος. Μην

    γράφετε πολυλογίες & αμφιλεγόμενα

    στοιχεία. Να χρησιμοποιήσετε & ρητά, για

    να τεκμηριώσετε τις απόψεις σας

    Πο πο!!! Λογομαχούν για το πώς θα μιλάνε & θα

    γράφουν σωστά. Αυτή η φιλόλογος μας έχει

    μουρλάνει για τη σωστή παραγωγή προφορικού

  • Δίνεται φωτοτυπία με την ερμηνεία των λημμάτων του λεξιλογίου

    1. Αρχαία Ελληνική

    τό λογίδιον = μικρός μύθος, διήγηση λογοποιός= αυτός που δημιουργεί φήμες αμφιλέγω= φιλονικώ, αμφισβητώ

    2. Αρχαία και Νέα Ελληνική

    η λέξις(η) = 1 σύνολο φθόγγων που εκφράζουν μια έννοια, 2 σύντομος λόγος, 3 γραπτή παράσταση εννοιών

    λεκτικός-ή-όν = αυτός που γίνεται ή έχει σχέση με τον λόγο (Λεκτικό σύνολο).

    τό λεκτικό = ο τρόπος ομιλίας, το ύφος στον προφορικό ή γραπτό λόγο

    ο λόγος= 1ομιλία,συζήτηση, 2 εκφώνηση ομιλίας σε ακροατήριο, 3 υπόσχεση, διαβεβαίωση (σου δίνω το λόγο μου ότι

    θα κάνω ό, τι σου υποσχέθηκα), 4 απόφθεγμα, 5 αιτία, δικαιολογία, πρόφαση (Έχω λόγο που ενδιαφέρομαι γι’ αυτό)

    6 απόκρουση κατηγορίας, 7 φήμη, διάδοση, αβάσιμη πληροφορία, 8 γραμματικός όρος (Μέρη του λόγου).

    τό λογύδριον(-ιο) = μικρός, σύντομος λόγος (εκφώνησε ένα λογύδριο για την εθνική γιορτή και τελειώσαμε γρήγορα)

    ο λόγιος= 1 μορφωμένος, έμπειρος στο λόγο, άνθρωπος των γραμμάτων, 2 αυτός που μιλάει στην καθαρεύουσα

    (Στην προεπαναστατική περίοδο υπήρχαν πολλοί Έλληνες λόγιοι σε ευρωπαϊκές πόλεις που βοήθησαν την πατρίδα μας στην

    επανάσταση του 1821).

    λογικός-ή-όν = 1συνετός, φρόνιμος, αυτός που ακολουθεί τους κανόνες της σωστής σκέψης, 2 ο εύγλωττος

    λογίζομαι= 1 υπολογίζω, λογαριάζω, 2 νομίζω-ομαι, θεωρώ-ούμαι, (Δεν λογίζεται ως καλός άνθρωπος), 3 κρίνω

    ο λογισμός =1συλλογισμός, 2 υπολογισμός, εκτίμηση,3 σκέψη, 4 στοχασμός, 5 ανάμνηση

    τό λογειον = ήταν μέρος του αρχαίου θεάτρου. Μια εξέδρα ανάμεσα στη σκηνή και την ορχήστρα

    ο ρήτωρ(-ορας)=1ρήτορας, 2δικηγόρος ρητορικός-ή-όν= 1αυτός που είναι κατάλληλος ή σχετικός με τον ρήτορα

    η ρησις(-η) = 1α.ε. λόγος, ομιλία, 2 ν.ε. απόφθεγμα, ρητό

    Πο πο!!! Λογομαχούν για το πώς θα

    μιλάνε & θα γράφουν σωστά. Αυτή η

    φιλόλογος μας έχει μουρλάνει για τη

    σωστή παραγωγή προφορικού &

    γραπτού λόγου.

    Εγώ θέλω να είμαι στον κόσμο μου. Να

    ασχολούμαι με τη βιολογία, τη

    γεωλογία, τη μετεωρολογία, με τους

    λογαρίθμους μου & με ό, τι μου

    αρέσει!!!! Μήπως δεν ξέρω να μιλάω;;;

    Καιρός είναι να με πάνε για

    λογοθεραπεία, όπως την γιαγιά μου,

    μετά το εγκεφαλικό που έπαθε!!!!!!!!!!

  • η ρήτρα = α.ε.1γνωμικό, 2προφορική συμφωνία, ν.ε. όρος σε συμφωνία, σε διαθήκη κ.α. (πβ. Ποινική ρήτρα)

    λογομαχέω-ω= μάχομαι με λόγια, φιλονικώ, διαπληκτίζομαι (Λογομάχησαν για ασήμαντο λόγο και έκτοτε δεν μιλούν)

    αντιλέγω= 1 εναντιώνομαι με τα λόγια, μιλώ εναντίον κάποιου, 2 διαφωνώ (Πάντα αντιλέγει σε ότι προτείνουν οι άλλοι).

    η αντιλογία = λογομαχία, αντίθεση, διαφωνία

    η αντίρρησις (-η)= αντίθετη γνώμη

    προλέγω = 1 προκηρύσσω δημόσια, διατάζω, 2 προφητεύω, 3 λέω κάτι από πριν

    ο πρόλογος =1 το εισαγωγικό μέρος του λόγου, βιβλίου ή θεατρικού έργου, 2 μέρος του αρχαίου δράματος

    η πρόρρησις(-η) =1προειδοποίηση, 2 προκήρυξη, 3 προφητεία (Η πρόρρησή μου επαληθεύτηκε και έπαθε κακό)

    ο επίλογος =το τέλος του λόγου ή κειμένου που συνοψίζει τα προηγούμενα, το συμπέρασμα, το πόρισμα

    ο, η παράλογος,ον =1 απροσδόκητος, ανέλπιστος, 2 αυτός που δεν σκέφτεται λογικά, ο ανόητος

    ο, η ανάλογος,ον = αυτός που συμφωνεί με τον λόγο, σύμμετρος, ο αντίστοιχος προς την αξία ή την ποιότητα

    φιλόλογος = 1 αυτός που αγαπά το λόγο, 2 φιλομαθής, 3 ο ειδικός επιστήμονας της φιλολογίας, 4 μορφωμένος

    πολύλογοςν.ε. πολυλογάς= αυτός που μιλάει πολύ, αυτός που λέγεται με πολλά λόγια, ο φλύαρος

    η πολυλογία = φλυαρία, απεραντολογία

    άρρητος-η-ον =1 μυστικός, απόρρητος, 2 αυτός που δεν έχει ειπωθεί, (έχω ένα άρρητο συναίσθημα), 3 απερίγραπτος

    απόρρητος-η-ον =1απαγορευμένος, 2 μυστικός

    η ετυμολογία [< έτυμος =αληθής +λόγος] = η αναζήτηση της αληθινής προέλευσης μιας λέξης

    αμφιλεγόμενος = αυτός που αμφισβητείται, αμφισβητούμενος( Είναι αμφιλεγόμενο άτομο και δεν ξέρεις πώς θα

    αντιδράσει σε κάποια περίπτωση) η αμφιλογία = αμφισβήτηση, αντιλογία αμφιβολία, φιλονικία

    η αρχαιολογία = 1 η επιστήμη του αρχαιολόγου, 2 η ιστορική έρευνα και η εξέταση αρχαίων μύθων και παραδόσεων,

    3 η επιστήμη που ερευνά καθετί σχετικό με τα αρχαία μνημεία

    η μυθολογία = 1 διήγηση μύθων ή μυθικών παραδόσεων, 2 το σύνολο των μυθικών παραδόσεων ενός λαού

    3. Νέα Ελληνική

    λεξικό = 1 βιβλίο στο οποίο έχουν συγκεντρωθεί & καταγραφεί κατά αλφαβητική σειρά οι λέξεις μιας γλώσσας με την

    ορθογραφία τους ή και με την ερμηνεία τους ( ορθογραφικό, ερμηνευτικό, ετυμολογικό λεξικό κ.α.).

    τα λόγια [πβ. Το λόγιον= ρητό], όσα λέει κανείς, κουβέντες, εκφράσεις φήμες, κακόβουλες διαδόσεις

    λογάς= 1 πολυλογάς, φλύαρος, 2 αυτός που υπόσχεται πολλά και δεν κάνει τίποτε

    λογιοσύνη =1 πνευματική καλλιέργεια, 2το σύνολο των λογίων (Η λογιοσύνη των Φαναριωτών είναι γνωστή ιστορικά)

    το ρητό = το απόφθεγμα, γνωμικό λογοδοτώ = απολογούμαι (πρέπει να λογοδοτήσεις στο διευθυντή γι’ αυτό που έκανες).

    λογοφέρνω= διαπληκτίζομαι, φιλονικώ

  • λογοκρίνω = κάνω λογοκρισία(λογοκρισία = ο έλεγχος που ασκεί μια εξουσία στα ΜΜΕ, στην τέχνη, τη λογοτεχνία με στόχο να

    εμποδίσει τη διάδοση πληροφοριών & ιδεών που είναι αντίθετες στις αρχές & τις επιδιώξεις της εξουσίας).

    λογάριθμος = ο εκθέτης της δύναμης στην οποία πρέπει να υψωθεί ένας ορισμένος αριθμός, για να εξισωθεί η

    δύναμη αυτή με τον αριθμό που δίνεται κάθε φορά και του οποίου ζητείται ο λογάριθμος

    λογοτέχνης =συγγραφέας έργων με αισθητική αξία, ο δημιουργός λογοτεχνικών έργων, ποιητής ή πεζογράφος

    λογοθεραπεία =θεραπεία διαταραχών του λόγου

    λογοπαίγνιο =παιχνίδι με διφορούμενες λέξεις, που είναι ομόηχες αλλά έχουν διαφορετική σημασία

    λογικοφανής-ής-ές=αυτός που φαίνεται λογικός χωρίς να είναι. (Είπε μια λογικοφανή εξήγηση αλλά κανείς δεν τον πίστεψε).

    λεξικογραφία =1 μελέτη για τη σύνταξη λεξικού, 2 η επιστήμη της σύνταξης λεξικών

    μονολεκτικός-ή-ό= αυτός που αποτελείται από μια λέξη ή λέγεται με μια λέξη

    κοντολογίς =με λίγα λόγια (Για να τελειώνουμε κοντολογίς περάσαμε υπέροχα στην εκδρομή).

    μισθολόγιο =πίνακας που περιέχει τους μισθούς των υπαλλήλων μιας δημόσιας υπηρεσίας ή επιχείρησης

    τιμολόγιο =1 κατάλογος τιμών με τις οποίες πουλιούνται τα εμπορεύματα, 2 λογαριασμός, 3 έγγραφο απόδειξης πωλήσεως

    εμπορεύματος ή παροχής υπηρεσιών, στο οποίο αναγράφεται και το αντίστοιχο αντίτιμο

    αερολογία =1άσκοπη, ανόητη φλυαρία, 2 κλάδος της μετεωρολογίας που εξετάζει τα φαινόμενα της ανώτερης ατμόσφαιρας

    βιολογία =η επιστήμη που ασχολείται με τα φαινόμενα της οργανικής ζωής και τους νόμους που την ρυθμίζουν

    Ας δούμε ποιο θέμα συναντιέται πιο συχνά και είναι το πιο γεμάτο σύννεφο!!!!!!!!!!!!!!!!

    λόγος, λογύδριον, λόγιος, λογικός, λογίζομαι

    λογισμός, λογειον, λογομαχω, αντιλογία, πρόλογος,

    επίλογος, παράλογος, ανάλογος, φιλόλογος,

    πολύλογος, πολυλογία, ετυμολογία, αμφιλογία,

    αρχαιολογία, μυθολογία, λόγια, λογάς, λογιοσύνη,

    λογοδοτώ, λογοφέρνω, λογοκρίνω, λογάριθμος,

    λογοτέχνης, λογοθε- ραπεία, λογοπαίγνιο,

    λογικοφανής, κοντολογίς,

    μισθολόγιο, τιμολόγιο, αερολογία, βιολογία.

    λέξις, λεκτικός,

    αντιλέγω, προλέγω,

    αμφιλεγόμενος,

    λεξικό,

  • Παρατηρούμε..........................

    Κοινό φύλλο εργασίας

    1.α) Επισκεφτείτε την πύλη για την ελληνική γλώσσα

    http://www.greeklanguage.gr/greekLang/modern_greek/tools/lexica/triantafyllides/index.html

    Ακολουθήστε τη διαδρομή Νέα Ελληνική Εργαλεία Ηλεκτρονικά Λεξικά και από την αριστερή στήλη Λεξικό

    της Κοινής Νεοελληνικής του Τριανταφυλλίδη.

    β) Αναζητήστε στη γραμμή αναζήτησης όσες λέξεις υπάρχουν με β’ συνθετικό τη λέξη «λόγος»

    πληκτρολογώντας %λογος .

    γ) Αφού πληκτρολογήστε λογ% να βρείτε παράγωγα επίθετα και ουσιαστικά του λήμματος κατατάσσοντάς τα

    στη σωστή θέση στον παρακάτω πίνακα:

    Παράγωγες λέξεις Επίθετα Ουσιαστικά

    2.Επισκεφτείτε την πύλη για την ελληνική γλώσσα:

    http://www.greek-language.gr/greekLang/modern_greek/tools/corpora/nea/index.html

    ρήτωρ, ρητορικός, ρησις,

    ρήτρα, αντίρρησις,

    πρόρρησις, άρρητος,

    απόρρητος, ρητό.

    ρήτωρ, ρητορικός, ρησις,

    ρήτρα, αντίρρησις,

    πρόρρησις, άρρητος,

    απόρρητος, ρητό.

    http://www.greek-language.gr/greekLang/modern_greek/tools/lexica/triantafyllides/index.htmlhttp://www.greek-language.gr/greekLang/modern_greek/tools/lexica/triantafyllides/index.htmlhttp://www.greek-language.gr/greekLang/modern_greek/tools/corpora/nea/index.htmlhttp://www.greek-language.gr/greekLang/modern_greek/tools/corpora/nea/index.htmlhttp://www.greek-language.gr/greekLang/modern_greek/tools/corpora/nea/index.html

  • Ακολουθήστε τη διαδρομή Νέα Ελληνική Εργαλεία Σώματα κειμένων Εφημερίδα ΝΕΑ Αναζήτηση.

    Πληκτρολογήστε το λήμμα λόγος και βρείτε την διαφορετική έννοιά του στα αποσπάσματα που βρήκατε.

    Α. Να αντιστοιχίσετε τις εκφράσεις της Α΄ στήλης με τις συνώνυμές τους της Β΄ στήλης:

    Α Β

    1. ήρθαμε στα λόγια α. αμοιβαία υπόσχεση

    2. έδωσαν λόγο β. λεκτικά σχήματα

    3. ούτε λόγος γ. υποθετικά, θεωρητικά

    4. με τα λόγια δ. μπήκε σε τάξη, σε σειρά

    5. σχήματα λόγου ε. ομιλία, αγόρευση

    6. πανηγυρικός λόγος στ. φιλονικήσαμε

    7. μπήκε σε λογαριασμό ζ. δεν θέλω αντίρρηση

    8. δεν θέλω λόγο η. περιληπτικά, δηλαδή

    9. με λίγα λόγια ι. δεν χωράει αμφισβήτηση για κάτι

    Β. Να αντιστοιχίσετε τις λέξεις της Α΄ στήλης με τις συνώνυμές τους της Β΄ στήλης:

    Α Β

    1. λόγος α. διαφωνώ

    2. ρητορικός β. αμφισβήτηση

    3. ρήση γ. ομιλία

    4. λογομαχώ δ. προμαντεύω

    5. αντιλέγω ε. πομπώδης

    6. αντίρρηση στ. προφητεία

    7. προλέγω ζ. απόφθεγμα

    8. πρόρρηση η. διαπληκτίζομαι

    Γ. Να δώσετε τη σημασία των παρακάτω φράσεων σε προτάσεις:

    1. λέει παχιά λόγια ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

    ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

  • 2. αυτά είναι λόγια του κόσμου--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

    ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

    3. χάνω τα λόγια μου---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

    ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

    Δ. Να συμπληρώσετε τα κενά των προτάσεων επιλέγοντας την κατάλληλη λέξη από την παρένθεση: (επίλογος,

    λογικοφανής, διάλογος, επιλογή, ανάλογος, διαλογή, λογής, αμφιλεγόμενος 2 λέξεις περισσεύουν)

    1Στα συσκευαστήρια γίνεται η ------------------------------ των φρούτων & των λαχανικών.

    2. Για την επίλυση των κάθε ----------------------- διαφορών, πρέπει να καταφεύγουμε στο ----------------------

    3. Προς το τέλος του μήνα θα γίνει η --------------------------------------- των καλύτερων ταινιών.

    5. Πρόκειται για ένα ------------------------------------------- ως προς την αξία του μυθιστόρημα.

    ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ

    γ΄ κλίση ουσιαστικών

    Συμφωνόληκτα ουσιαστικά γ΄ κλίσης

    Ας θυμηθούμε τι μάθαμε στην Α΄ τάξη

    Γ΄ ΚΛΙΣΗ ΤΩΝ ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΩΝ Δ.Ε.12η ΤΕΥΧΟΣ Α΄

    Γενικά για τα ουσιαστικά της γ΄ κλίσης. Διαίρεση των τριτόκλιτων ουσιαστικών.

    Οι καταλήξεις των ουσιαστικών της γ΄ κλίσης.

    Ε ν ι κ ό ς α ρ ι θ μ ό ς

    αρσενικά και θηλυκά ουδέτερα

    ονομ. –ς ή - -

    γεν. –ος ή ως -ο ή ως

    δοτ. –ι -ι

    αιτ. –α ή –ν -

    κλητ. –ς ή – -

  • Π λ η θ υ ν τα ι κ ό ς α ρ ι θ μ ό ς

    ονομ. –ες -α

    γεν. –ων -ων

    δοτ. –σι(ν) -σι(ν)

    αιτ. –ας ή –ς -α

    κλητ. –ες -α

    Κατηγορίες των ουσιαστικών της γ΄ κλίσης.

    1. Με κριτήριο τον χαρακτήρα του θέματος

    συμφωνόληκτα φωνηεντόληκτα

    (χαρακτήρας σύμφωνο) (χαρακτήρας φωνήεν)

    πόλις, πόλεως

    αφωνόληκτα ημιφωνόληκτα

    (χαρακτήρας άφωνο σύμφωνο) (χαρακτήρας ημίφωνο σύμφωνο)

    ουρανικά, χειλικά, οδοντικά ένρινα, υγρά, συριστικό –σ, ς

    ουρανικόληκτα χειλικόληκτα οδοντικόληκτα ενρινόληκτα υγρόληκτα σιγμόληκτα

    κόραξ, κόρακος φλέψ, φλεβός καυμα, καύματος Έλλην, Έλληνος ρήτωρ, ρήτορος βέλος, βέλους

  • 3. Με κριτήριο την κατάληξη.

    καταληκτικά ακατάληκτα

    (ονομαστική ενικού σε –ς) (ονομαστική ενικού σε –α, -η, -ι, -υ, -ω, -ν, -ρ)

    πόλις, πόλεως σημα σήματος, γέρωνγέροντος, αήραέρος

    ΔΗΛΑΔΗ:

    Η γ΄ κλίση περιλαμβάνει ονόματα & των τριών γενών. Τα τριτόκλιτα ουσιαστικά:

    Στην ονομαστική ενικού λήγουν σε ένα από τα φωνήεντα α, ι, υ, ω ή σε ένα από τα σύμφωνα ν, ρ, ς, ξ, ψ.

    Στην γενική ενικού λήγουν σε –ος, -ως, ή –ους.

    Τα τριτόκλιτα ονόματα λέγονται περιττοσύλλαβα διότι στις άλλες πτώσεις έχουν μια συλλαβή περισσότερη

    από την ονομαστική & κλητική του ενικού.

    Από τα αρσενικά & θηλυκά της γ΄ κλίσης πολλά σχηματίζουν την ονομαστική ενικού με την κατάληξη –ς &

    λέγονται καταληκτικά (ο στάχυ-ς, ο γίγα-ς, ο ήρω-ς, ο ιχθύ-ς. Μερικά, όμως τη σχηματίζουν χωρίς καμιά κατάληξη

    & λέγονται ακατάληκτα (ο λιμήν, ο γέρων, η χιών, η ηχώ).

    Τα ουδέτερα της γ΄κλίσης κανονικά σχηματίζουν την ονομαστική, αιτιατική & κλητική του ενικού χωρίς κατάλη-ξη,

    δηλαδή είναι ακατάληκτα (τό σωμα, τό άστυ).

    Από τα ουσιαστικά της γ΄ κλίσης άλλα έχουν σε όλες τις πτώσεις ένα μόνο θέμα & γι’ αυτό λέγονται μονόθε-μα

    (χιτών, χιτων-ος, σωλήν, σωλην-ος) & άλλα έχουν δύο θέματα, γιατί σε μερικές περιπτώσεις εκτείνουν το φω- νήεν της

    τελευταίας συλλαβής του θέματος & γι’ αυτό λέγονται διπλόθεμα (ηγεμών, ηγεμόν-ος, λιμήν, λιμέν-ος).

    Στα διπλόθεμα τριτόκλιτα το θέμα που έχει στην τελευταία συλλαβή μακρόχρονο φωνήεν λέγεται ισχυρό θέμα (ο

    ποιμήν, ο ρήτωρ), ενώ το άλλο που έχει στην τελευταία συλλαβή βραχύχρονο φωνήεν λέγεται αδύνατο θέμα

    (ποιμεν-, ρητορ-).

    ΠΩΣ ΒΡΙΣΚΟΥΜΕ ΤΟ ΘΕΜΑ; Το θέμα:

    1. Στα μονόθεμα ουσιαστικά της γ΄ κλίσης το θέμα βρίσκεται από την γενική του ενικού, αφού αφαιρεθεί από

    αυτήν η κατάληξη: του πίνακ-ος (θ. πινακ-), του κλητηρ-ος (θ. κλητηρ-), του γίγαντ-ος (θ. γίγαντ-), του χειμων-ος

    (θ. χειμων-) ,του ελαιων-ος (θ. ελαιων-).

    2. Στα διπλόθεμα το ισχυρό θέμα βρίσκεται από την ονομαστική ενικού & το αδύνατο από την γενική ενικού,

    αφού αφαιρεθεί η κατάληξη: πχ.ο ηγεμών (ισχυρό θ. ηγεμων-), του ηγεμόν-ος (αδύνατο θ. ηγεμον-),

  • ο άξων (ισχυρό θ. αξων-), του άξον-ος (αδύνατο θ. αξον), ο γείτων (ισχυρό θ. γειτων-), του γείτον-νος (αδύ- νατο θ.

    γειτον-), ο ποιμήν (ισχυρό θ. ποιμην-), του ποιμέν-ος (αδύνατο θ. ποιμεν-), ο αυχήν (ισχυρό θέμα αυχην-), του

    αυχέν-ος (αδύνατο θ. αυχεν-)

    Βοηθητικός κανόνας δικός μου: πολλά ουσιαστικά της Α.Ε. τα έχουμε & στη Ν.Ε. διατηρημένα με το αδύνατο ή

    δυνατό θέμα π.χ. χειμώνας, ελαιώνας, ηγεμόνας, άξονας, γείτονας, ποιμένας, αυχένας. Στις περιπτώσεις αυτές

    σκεφτόμαστε την ορθογραφία της λέξης στην δημοτική (Ν.Ε.) & έτσι βρίσκουμε τα θέματα.

    Βλέπετε η Α.Ε. είναι ίδια με τη Ν.Ε., σε πείσμα αυτών που λένε ότι τα αρχαία ελληνικά είναι ξένη γλώσσα !!!!!!.

    Σύμφωνα με τον χαρακτήρα του θέματος τα τριτόκλιτα ουσιαστικά διαιρούνται σε:

    1. Φωνηεντόληκτα: ο ήρω-ς ήρω-ος, η πόλι-ς πόλε-ως, ο στάχυ-ς στάχυ-ος.

    2. Συμφωνόληκτα: ο κόραξ κόρακ-ος, ο σωλήν σωλην-ος, ο αγών αγων-ος.

    Τα συμφωνόληκτα τριτόκλιτα ουσιαστικά υποδιαιρούνται σε:

    1. αφωνόληκτα, αυτά που έχουν χαρακτήρα άφωνο (τα αφωνόληκτα ως προς τον χαρακτήρα είναι:

    α. ουρανικόληκτα, δηλαδή με χαρακτήρα ουρανικό κ,γ,χ, π.χ. ο κόραξ (κ+σ) κόρακ-ος,

    η πτέρυξ (γ+σ) πτέρυγ-ος, ο όνυξ (χ+σ) όνυχος.

    β. χειλικόληκτα, δηλ. με χαρακτήρα χειλικό π,β,φ, π.χ ο γύψ (π+σ) γυπ-ός, ο Άραψ (β+σ) Άραβ-ος,

    γ. οδοντικόληκτα, δηλαδή με χαρακτήρα οδοντικό τ,δ,θ, π.χ. ο τάπης (τ+σ) τάπητ-ος,

    η πατρίς (δ+ς) πατρίδ-ος, ο, η όρνις (θ+ς) όρνιθ-ος.

    2. ημιφωνόληκτα, αυτά που έχουν χαρακτήρα ημίφωνο (τα ημιφωνόληκτα ως προς τον χαρακτήρα είναι:

    α. ενρινόληκτα, δηλαδή με χαρακτήρα ένρινο, –ν (τριτόκλιτα με χαρακτήρα –μ δεν υπάρχουν), π.χ.

    η ακτίς ακτιν-ος, ο πομήν ποιμέν-ος

    β. υγρόληκτα, δηλαδή με χαρακτήρα υγρό λ, ρ π.χ. ο κλητήρ κλητηρ-ος, τό νέκταρ νέκταρ-ος

    γ. σιγμόληκτα, δηλαδή με χαρακτήρα το συριστικό –σ, π.χ. ο Σωκράτης Σωκράτους (θ. Σωκράτεσ-),

    τό βέλος βέλους (θ. βελοσ- & βελεσ-).

    Καταλήξεις των ουσιαστικών της γ΄ κλίσης

    αρσενικά & θηλυκά ουδέτερα αρσενικά & θηλυκά ουδέτερα

    Ε ν ι κ ό ς α ρ ι θ μ ό ς Π λ η θ υ ν τ ι κ ό ς α ρ ι θ μ ό ς

    ον. –ς ή - - -ες -α

    γεν. –ος ή ως -ος ή ως -ων -ων

    δοτ. –ι -ι -σι(ν) -σι(ν)

    αιτ. –α ή –ν - -ας ή –ς -α

  • κλητ. –ς ή – - -ες -α

    ΝΑ ΘΥΜΟΜΑΣΤΕ......

    ΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟΣ

    1. Βρίσκουμε το ουσιαστικό στη Ν.Ε. ο ποιμένας, ο αυχένας, ο λιμένας, ο πυθμένας, ο ηγεμόνας, ο

    κηδεμόνας, το χελιδόνι, το χιόνι, ο γείτονας, ο άξονας, ο βραχίονας, ο κανόνας

    ΕΤΣΙ ΤΟΝΙΖΕΤΑΙ Η ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΟΡΘΟΓΡΑΦΙΑ & Η ΔΙΑΤΗΡΗΣΗ ΤΟΥ ΘΕΜΑΤΟΣ

    2. Το τοποθετούμε στην αιτιατική ενικού τόν ποιμένα, τόν αυχένα, τόν λιμένα, τόν πυθμένα,

    τόν ηγεμόνα, τόν κηδεμόνα, τό χελιδόνι, τήν χελιδόνα, το χιόνι τήν χιόνα, τόν γείτονα, τόν

    κανόνα, τόν άξονα, τόν βραχίονα.

    3. Αφαιρούμε την κατάληξη –α- & ανάλογα αν είναι καταληκτικά ή ακατάληκτα σχηματίζουμε την

    ονομαστική ενικού.

    Ενδεικτικός πίνακας

    1ο ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

    Ι. ΑΦΩΝΟΛΗΚΤΑ ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΑ Γ΄ ΚΛΙΣΗΣ Δ.Ε. 2η Τεύχος Β΄

    Οδοντικόληκτα καταληκτικά μονόθεμα με χαρακτήρα απλό οδοντικό τ, δ, θ

    χαρακτήρας τ χαρακτήρας θ χαρακτήρας δ

    Ε ν ι κ ό ς α ρ ι θ μ ό ς

    ΟΝ. ο τάπης(τ-ς) ο όρνις (θ-ς) η πατρίς (δ-ς)

    ΓΕΝ. του τάπητ-ος του όρνιθ-ος της πατρίδ-ος

    ΔΟΤ. τω τάπητ-ι τω όρνιθ-ι τη πατρίδ-ι

    ΑΙΤ. τόν τάπητ-α τόν όρνιν τήν πατρίδ-α

    ΚΛ. ω τάπης(τ-ς) ω όρνι ω πατρίς(δ-ς)

    Π λ η θ υ ν τ ι κ ό ς α ρ ι θ μ ό ς

    ΟΝ. οι τάπητ-ες οι όρνιθ-ες αι πατρίδ-ες

    ΓΕΝ. των ταπήτ-ων των ορνίθ-ων των πατρίδ-ων

  • ΔΟΤ. τοις τάπησι(τ-σι) τοις όρνισι (θ-σ) ταις πατρίσι(δ-σι)

    ΑΙΤ. τούς τάπητ-ας τούς όρνιθ-ας τάς πατρίδ-ας

    ΚΛ. ω τάπητ-ες ω όρνιθ-ες ω πατρίδ-ες

    Κλίνε και συ βάζοντας τόνους & πνεύματα

    Ε ν ι κ ό ς α ρ ι θ μ ό ς

    ΟΝ. ο λέβης(ητας), η εσθής η Πάρνης (Πάρνηθα) η βαθμίς (βαθμίδα) η ασπίς (ασπίδα)

    ΓΕΝ. του λέβητος της εσθητος της Πάρνηθος της βαθμιδος της ασπιδος κ.τ.λ.

    ΔΟΤ.

    ΑΙΤ.

    ΚΛ.

    Π λ η θ υ ν τ ι κ ό ς α ρ ι θ μ ό ς

    ΟΝ.

    ΓΕΝ.

    ΔΟΤ.

    ΑΙΤ.

    ΚΛ.

    ΙΙ. ΗΜΙΦΩΝΟΛΗΚΤΑ ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΑ Γ΄ ΚΛΙΣΗΣ Δ.Ε. 2η ΤΕΥΧΟΣ Β΄

    Τα ημιφωνόληκτα ουσιαστικά ανάλογα με το ημίφωνο που έχουν ως θεματικό χαρακτήρα διαιρούνται σε 3 κατηγορίες:

    α. ενρινόληκτα (με χαρακτήρα –ν- . Τριτόκλιτα με χαρακτήρα – μ- δεν υπάρχουν).

    β. υγρόληκτα ( με χαρακτήρα – λ, -ρ). γ. σιγμόληκτα (με χαρακτήρα – σ - ).

    α. Ε ν ρ ι ν ό λ η κ τ α (χαρακτήρας – ν –)

    1) Μονόθεμα: καταληκτικά σε –ις (γενική –ινος) & ακατάληκτα σε -αν (γεν.-ανος), -ην (γεν.–ηνος) & -ων (γεν.- ωνος)

    Ε ν ι κ ό ς α ρ ι θ μ ό ς

    (θ. ακτιν-) (θ. Τιταν-) (θ. Ελλην-) (θ. χειμων-)

    ΟΝ. η ακτίς ο Τιτάν Έλλην χειμών

    ΓΕΝ. της ακτιν-ος του Τιταν-ος Έλλην-ος χειμων-ος

    ΔΟΤ. τη ακτιν-ι τω Τιταν-ι Έλλην-ι