Πύλη Ανάπτυξης 19

40
25 29 35 8 ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ ΟΡΥΧΕΙΟ ΠΡΟΣΗΛΙΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ Η ΔΑΝΙΑ ΤΟΥ ΝΟΤΟΥ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ ΠΡΟΟΡΙΣΜΟΣ ΚΑΤΑΦΥΓΙ ΚΟΖΑΝΗΣ ΑΠΟΨΕΙΣ ΔΗΜΟΣ ΚΟΖΑΝΗΣ ΕΝΕΡΓΟ ΟΙΚΟΣΥΣΤΗΜΑ 12 ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΑΝΕΡΓΙΑ & ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΝΟΟΤΡΟΠΙΑ 10

description

Πύλη Ανάπτυξης Νοεμβριου 2009

Transcript of Πύλη Ανάπτυξης 19

Page 1: Πύλη Ανάπτυξης 19

25 29 358ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑΟΡΥΧΕΙΟΠΡΟΣΗΛΙΟΥ

ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΗ ΔΑΝΙΑ ΤΟΥΝΟΤΟΥ

ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣΠΡΟΟΡΙΣΜΟΣΚΑΤΑΦΥΓΙΚΟΖΑΝΗΣ

ΑΠΟΨΕΙΣΔΗΜΟΣ ΚΟΖΑΝΗΣΕΝΕΡΓΟΟΙΚΟΣΥΣΤΗΜΑ

12ΑΝΑΠΤΥΞΗΑΝΕΡΓΙΑ &ΕΛΛΗΝΙΚΗΝΟΟΤΡΟΠΙΑ

10

Page 2: Πύλη Ανάπτυξης 19

ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑΣτήριγμα της Ε.Ε. στις μικρές επιχειρήσεις >9

Οι Άριστοι >9

ΑΝΑΠΤΥΞΗΑισθητή βελτίωση του οικονομικού κλίματος >10

Η οικονομία της παραοικονομίας >13

ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ>36

ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΗ Δανία του νότου >25

ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣΠροορισμόςΚαταφύγι Κοζάνης >29

ΑΠΟΨΕΙΣΔημόσιο χρέος& Χοληστερίνη >36

ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑ Ι.Π.Α.Δ.Μ.Π. Χαρίση 36, 50100, ΚοζάνηΤηλ.: 2461026622Fax: 2461026625e-mail: [email protected]

ΕΚΔΟΤΗΣ - ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ Βίκας Κωνσταντίνος[email protected]

ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΣΥΝΤΑΞΗΣΒίκας Κωνσταντίνος[email protected]

DESIGN & ART DIRECTORΟσταδάκης ΑλέξανδροςΤηλ.: [email protected]

ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΗ ΟΜΑΔΑΒίκας ΚωνσταντίνοςΚαραγιάννης ΓιώργοςΚώστας Μετίσογλου

ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗΚαραγιάννης Γιώργος[email protected]

ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑΧατζηπαύλου Βούλα[email protected]

ΝΟΜΙΚΗ ΣΥΜΒΟΥΛΗΦίλιος Νίκος[email protected]

ΤΥΠΟΓΡΑΦΕΙΟΦΙΛΙΠΠΟΣ ΕΚΔΟΤΙΚΗ ΒΟΡΕΙΟΥ ΕΛΛΑΔΟΣ Α.Ε.

© Όλα τα δικαιώματα του παρόντος εντύπου ανήκουν στο Ι.Π.Α.Δ.Μ. Απαγορεύεται η αναδημοσίευση ή αναπαραγωγή του υλικού με οποιοδήποτε τρόπο και μέσο χωρίς την έγκριση του εκδότη ή την αναφορά στην πηγή. Τέτοιες ενέργειες διώκονται από το νόμο ν. 2121/93 περί πνευματικών δικαιωμάτων και τους κανόνες Διεθνούς Δικαίου που ισχύουν στην Ελλάδα.

Οι εκλογές της 4ης Οκτωβρί-ου ανέδειξαν κυβέρνηση το ΠΑ.ΣΟ.Κ. και τον κ. Παπανδρέ-ου Πρωθυπουργό της χώρας. Το

ΠΑ.ΣΟ.Κ. κατήγαγε μία εντυπωσιακή νίκη η οποία οδήγησε στην συγκρότηση αυτοδύ-ναμης και σταθερής κυβέρνησης. Οι πρωτο-βουλίες που αναλήφθηκαν από την πρώτη κιόλας μέρα αξιολογήθηκαν θετικά από τους Έλληνες πολίτες προκαλώντας ικανοποίηση και μία γενικότερη αίσθηση ότι κάτι μπορεί να αλλάξει, επιτέλους, σε αυτόν τον τόπο.

Ασφαλώς οι πρωτοβουλίες αυτές δεν μπορούν να διευθετήσουν το τεράστιο δημό-σιο χρέος ούτε να συμβάλλουν στη μείωση του ελλείμματος. Σηματοδοτούν αφενός μία γενικότερη στάση και αφετέρου πιστώσουν πολιτικό χρόνο στην κυβέρνηση να αντιμε-τωπίσει τα μεγάλα οικονομικά προβλήματα τα οποία δεν μπορούν να επιλυθούν χωρίς την εφαρμογή επώδυνων μέτρων. Η έξωθεν καλή μαρτυρία για νοικοκύρεμα της χώρας σε όλα τα επίπεδα θεωρείται ακρογωνιαί-ος λίθος για την εφαρμογή μίας υποχρεω-τικής σκληρής οικονομικής πολιτικής, την οποία όλοι γνώριζαν αλλά κανείς δεν τολ-μούσε να πάρει λόγω του περιβόητου πολι-τικού κόστους.

Το πλεονέκτημα αυτής της κυβέρνησης είναι η λευκή επιταγή των ψηφοφόρων της για σαρωτικές αλλαγές προς πάσα κατεύ-θυνση. Πρόκειται κυρίως για ξέσπασμα των πολιτών μπροστά στην απογοήτευση που ένιωσαν όταν διαπίστωσαν ότι η αντίστοι-χη λευκή επιταγή προς την κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας δεν είχε αντίκρισμα. Αν βγήκε κάποιο μήνυμα από τις εκλογές αυτές είναι ότι η κυβέρνηση δεν πρέπει να λάβει καθόλου υπόψη της το περιβόητο πολιτικό

κόστος, το οποίο μάλλον επιστρατεύεται, κά-θε φορά, για να καλύψει την αδυναμία και την ανικανότητα των εκάστοτε κυβερνώντων.

Και αν όλοι συμφωνούν για τις πρώτες θεσμικές αλλαγές της κυβέρνησης δεν εί-ναι σίγουρο ότι θα κάνουν το ίδιο και για τα θέματα οικονομίας. Είναι έτοιμοι οι πολίτες να αποδεχθούν τις σοβαρές οικονομικές δι-αρθρωτικές αλλαγές για να ανατάξει η ελ-ληνική οικονομία; Οπωσδήποτε οι αλλαγές που προωθούνται στα διάφορα επίπεδα της δημόσια ζωής είναι σημαντικές και έπρεπε να είχαν γίνει πολύ νωρίτερα, όμως τα θέ-ματα της οικονομίας αντιμετωπίζονται από τους πολίτες με άλλο σκεπτικό και από άλλη οπτική γωνία. Από πότε οι Έλληνες έπαψαν να βάζουν το κοινό καλό πάνω από το προ-σωπικό τους, οικονομικό, συμφέρον;

Αλλά το μεγάλο ζητούμενο, και το στοί-χημα της κυβέρνησης, είναι η αντιμετώπιση του δημόσιου χρέους, των ελλειμμάτων, της αύξησης της ανταγωνιστικότητας, της χαμη-λής παραγωγικότητας, της απελευθέρωσης των κλειστών επαγγελμάτων και με ένα λό-γο της ανάπτυξης της οικονομίας. Κάθε ένα από τα παραπάνω όμως αποτελεί αιτία σφο-δρής σύγκρουσης με διάφορες κοινωνικές και επαγγελματικές ομάδες οι οποίες θα θι-γούν από τα μέτρα που πρέπει να παρθούν για να επέλθει η περιβόητη ανάπτυξη. Είναι λοιπόν έτοιμοι οι πολίτες να απολέσουν μέ-ρος των «οφιτσίων» τους; Είναι αποφασισμέ-νη η κυβέρνηση να συγκρουστεί με αυτές τις ομάδες αγνοώντας το πολιτικό κόστος;

Ο στίβος της οικονομίας είναι το κατεξο-χήν γήπεδο στο οποίο η κυβέρνηση θα δώσει τη μάχη της και θα κριθεί από τους πολίτες την επόμενη φορά, διότι όπως γίνεται πάντα, στο τέλος τον ξυρίζουν τον γαμπρό.

Στο τέλος τον ξυρίζουν τον Γαμπρό

Δύο καθηγητές πανεπιστημίου αρκούν για να διαλύσουν ένα Κόμμα και τρεις για να διαλύσουν μία Χώρα.

Θόδωρος Πάγκαλος στο «Mega Σαββατοκύριακο»

Οίνος & Εξοπλισμός το Δεκέμβριο

Page 3: Πύλη Ανάπτυξης 19

3

Eνα αίτημα των οικογενει-ών με παιδιά με αναπηρία, της Δημοτικής Αρχής Σερ-βίων και της Εκπαιδευτι-

κής Κοινότητας, έγινε πράξη με τη λειτουργία του διθέσιου Δημοτικού Σχολείου Ειδικής Αγωγής και Εκπαί-δευσης Σερβίων. Το σχολικό κτιριακό συγκρότημα της Λάβας θα συστεγά-ζει πλέον και τη συγκεκριμένη εκ-παιδευτική και κοινωνική δομή με-τά από δύο χρόνια προσπαθειών και ενεργειών του 4ου Γραφείου Α/θμι-ας Εκπαίδευσης Κοζάνης και του Δή-μου Σερβίων.

Ο καθιερωμένος αγιασμός απο-τέλεσε μία ιδιαίτερη στιγμή για γο-νείς και μαθητές καθώς σηματοδότη-σε την έναρξη της σχολικής χρονιάς πολύ δε περισσότερο την αρχή μί-ας νέας πολύτιμης εμπειρίας για τα παιδιά που θα φοιτήσουν στο σχο-λείο. Ιδιαίτερα ικανοποιημένοι από τη λειτουργία του σχολείου οι γονείς βλέπουν τα λύνεται ένα σοβαρό πρό-βλημα που σχετίζονταν με την εκπαί-δευση των παιδιών τους.

«Βασική μας επιδίωξη είναι η δι-ασφάλιση ίσων ευκαιριών για όλους πόσο μάλλον για τα παιδιά με ανα-πηρία και σε ότι αφορά την εκπαί-

δευσή τους» ανέφερε ο Δήμαρχος Σερβίων Δημοσθένης Κοκολιός με τη Δημοτική Αρχή να αγκαλιάζει από την πρώτη στιγμή την συγκεκριμέ-νη υποδομή τόσο στο θέμα τις φι-λοξενίας του σχολείου όσο και στην υποστήριξη με την απαραίτητη υλι-κοτεχνική υποδομή με τον κ. Κοκο-λιό να τονίζει ότι «ο Δήμος Σερβίων θα συνεχίσει να στηρίζει το Σχολείο Ειδικής Αγωγής όπως και όλα τα σχο-λεία του Δήμου με κάθε δυνατό τρό-

πο προκειμένου τα παιδιά να απα-σχολούνται δημιουργικά παίρνοντας παράλληλα τα απαραίτητα εφόδια μάθησης και εκπαίδευσης».

Ξεχωριστή η στιγμή του αγια-σμού και για τον Προϊστάμενο του 4ου Γραφείου Α/θμιας Εκπαίδευσης Κοζάνης Χρήστο Κακαβά ο οποίος επισήμανε ότι «ήταν υποχρέωση για τη διοίκηση της εκπαίδευσης να διαπιστώσει τις ανάγκες τις ευρύτε-ρης περιοχής και να προωθήσει το

αίτημα των πολιτών που θα έπρεπε να είναι σε απόλυτη προτεραιότη-τα. Το Γραφείο μας καταγράφοντας άμεσα αυτή την ανάγκη, προχώρη-σε στην υποβολή εμπεριστατωμένης πρότασης προς το ΥΠΕΠΘ το Μάρτιο του 2008, σε αγαστή πάντα συνερ-γασία με όλους του φορείς της Εκ-παίδευσης και με την αμέριστη συ-μπαράσταση του Δήμου Σερβίων και του Δημάρχου Δημοσθένη Κοκολιού. Σύντομα λοιπόν ο στόχος επετεύχθη με τη δημοσίευση σε ΦΕΚ της ίδρυ-σης του 2/θέσιου Ειδικού Δημοτικού Σχολείου Σερβίων, τρίτου που ιδρύε-ται και λειτουργεί στο Ν. Κοζάνης».

Για την εκπαίδευση που στηρί-ζεται σε ένα πλαίσιο πέρα και πάνω από νόμους με επίκεντρο την ευαι-σθησία να παρέχει ίσες ευκαιρίες και δυνατότητες σε όλα τα παιδιά έκανε λόγο ο Περιφερειακός Διευθυντής Εκπαίδευσης Δυτ. Μακεδονίας Ανα-στάσιος Δάρδας.

Στο Σχολείο Ειδική Αγωγής Σερ-βίων θα απασχολείται μία δασκάλα ειδικής αγωγής και δύο άτομα με την ειδικότητα του ειδικού βοηθητικό προσωπικό ενώ θα στελεχωθεί με Ψυχολόγο, Εργοθεραπευτή και Λο-γοθεραπευτή.

Σχολείο Ειδικής Αγωγής στα Σέρβια

Page 4: Πύλη Ανάπτυξης 19

4

Η κατάργηση του Υπουργεί-ου Μακεδονίας-Θράκης από τον νεοκλεγέντα Πρω-

θυπουργό Γιώργο Παπανδρέου ήταν η πρώτη έκπληξη. Το Υπουργείο αυ-τό ιδρύθηκε από τον Ελευθέριο Βενι-ζέλο με την επονομασία «Υπουργείο Βορείου Ελλάδος».

Το αναβάθμισε και το μετονόμα-σε σε «Υπουργείο Μακεδονίας-Θρά-κης» ο Ανδρέας Παπανδρέου. Και η κατάργησή του ήταν για μας έκπλη-ξη. Δεν περιμέναμε αυτήν την εξέ-λιξη και δεν την επιθυμούμε. Βέβαια αναπτύχθηκαν πολλά επιχειρήματα για την κατάργηση του «Μακεδονί-ας-Θράκης». Είναι πάλι αλήθεια πως διατυπώθηκαν άλλα τόσα για τη δι-ατήρησή του.

Η μέχρι τώρα ολική σιωπή, σαν σε ορχήστρα, των 160 Βου-λευτών του ΠΑΣΟΚ, που ισοδυνα-μεί με συμφωνία, για την κατάργη-ση του Υπουργείου, ήταν η δεύτερη και ισχυρότερη έκπληξη. Μας εί-ναι δύσκολο να κατανοήσουμε την εν χορώ, «ομόφωνη» σιωπή εκατόν εξήντα (160) Βουλευτών-προσωπι-κοτήτων σε ένα τόσο σπουδαίο, κα-τά τον Ελευθέριο Βενιζέλο και τον Ανδρέα Παπανδρέου, ζήτημα. Πώς δηλαδή συμφώνησαν όλοι με μιας

και πώς δεν υπήρξε ούτε ένας από τους 160, που να έχει διαφορετική γνώμη και να έχει την τόλμη να την εκφράσει δημόσια, αυτό δυσκολευ-όμαστε να το καταλάβουμε.

Η πρώτη έκπληξη από την κα-τάργηση, μας στενοχώρησε. Η δεύ-τερη από την ολική σιωπή, μας απο-γοητεύει.

Θέλουμε να πιστεύουμε, σύμ-φωνα και με την αρχή του Ρήγα Βε-λεστινλή, «συλλογάμαι καλά, όταν ελεύθερα συλλογάμαι», ότι θα υπάρχει άποψη-θέση σε κάποιους από τους 160, κυρίως στους Μακε-δόνες και Θράκες, διαφορετική από αυτήν της κατάργησης. Περιμένου-με τη δημόσια έκφρασή της και την προώθησή της στον Πρωθυπουργό της χώρας.

Με όσα γράψαμε παραπάνω εκφράζουμε τη δική μας ελεύθερη γνώμη και δεν την προσφέρουμε για εκμετάλλευση σε κανέναν κομματι-κό χώρο για αντιπολιτευτικούς ή άλ-λους λόγους.

Το βιβλίο του Γιώργου Κων-σταντινίδη με τίτλο: «μα-νιτάρια φωτογραφικός οδηγός μανιταροσυλλέ-

κτη» αποτελεί μία από τις σπουδαι-ότερες προσπάθειες του συγγραφέα να παρουσιάσει τον μεγάλο αυτό πλούτο της περιοχής μας. Πρόκειται για ένα θαυμάσιο πόνημα το οποίο με πολύ ωραίο τρόπο περιγράφει 450 είδη μανιταριών συνοδευόμε-

να από αντίστοιχες φωτογραφίες. Επιπλέον στο βιβλίο αυτό παρα-

τίθενται και άλλα στοιχεία: Σύγκριση και περιγραφή παραπλήσιων ειδών. Συνώνυμα, λαϊκές ονομασίες, οικο-λογία, εποχές καρποφορίας, εμφάνι-ση ειδών κατά γεωγραφικό διαμέρι-σμα, μορφολογία, μυρωδιά, γεύση, μικροσκοπικά χαρακτηριστικά, εδω-διμότητα, θεραπευτικές ιδιότητες, κλειδί αναγνώρισης κλπ. Το βιβλίο,

διαστάσεων 20 χ 12,5 χ 3,5 εκ., ανα-πτύσσει τα περιεχόμενά του σε 560 έγχρωμες σελίδες.

Θα το βρείτε στα παρακάτω ση-μεία πώλησης στη Δυτική Μακεδο-νία:

• ΓΡΕΒΕΝΑ: Μανιταροπροϊόντα Γρεβενών, Aυλαίς, ΑΣΥΝΑΓΩΝΙΣΤΟ, Μ. ΤΣΙΟΠΛΗ, ΙΣΤΟΣ, BIBΛΙΟΚΙΝΗΣΗ, Γ. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ, Μ. ΧΑΜΑΛΙΔΗΣ, ΤΣIAΡAΣ – TΣIOMΠΛIKAΣ, Χ. ΤΣΙΑΡ-

ΣΙΩΤΗΣ.• ΔΕΣΚΑΤΗ ΓΡΕΒΕΝΩΝ: Βιβλι-

οπωλείο Β. Κοτίτσα (Κεντρική πλα-τεία, τηλ. 24620-32778)

• ΚΑΣΤΟΡΙΑ: ΑΛ -ΠΑ ΑΛΚΗΣ ΠΑ-ΠΑΣΤΕΡΓΙΟΥ (11ης Νοεμβρίου 48)

• ΚΟΖΑΝΗ: Συνεταιριστικό Βιβλιοπωλείο Κοζάνης (Ρήγα Φε-ραίου 10)

• ΦΛΩΡΙΝΑ: Βιβλιοπωλείο ΑΘ. ΜΟΡΙΧΟΒΙΤΗ (Πρεσπών 11)

Γεννήθηκε στην Κνίδη Γρεβε-νών, το 1962. Ζει και εργάζεται ως δάσκαλος στα Γρεβενά. Σπούδασε πολιτικές επιστήμες στην Πάντειο Ανώτατη Σχολή Πολιτικών Επιστη-μών (1981-85), παιδαγωγική στην Παιδαγωγική Ακαδημία Θεσσα-λονίκης (1985-87) και δημοσιο-γραφία στην Ε.Ε.Τ.Α.Α. (1988-89). Επιμορφώθηκε στην πληροφορική στα Τ.Ε.Ι. Λάρισας (1999) και στη χρήση μικροσκοπίου στην εξέτα-ση «παρασκευάσματος» στο ερ-γαστήριο Γενικής και Γεωργικής Μικροβιολογίας του Γεωπονικού Πανεπιστημίου της Αθήνας (2003) από τον Δ. Δήμου. Παρακολούθη-σε σεμινάρια μικροσκοπίας από τον Δημήτρη Δήμου στα Γρεβενά (2008) στο πλαίσιο σεμιναρίου που οργάνωσε το Κ.Π.Ε. Γρεβενών, για την καλλιέργεια της τρούφας στο Corigliano d’ Otranto της Ιταλί-ας (2008) και για τις θεραπευτικές ιδιότητες των μανιταριών στην Πα-ναγίτσα Πέλλας (2008, 2009) από τον Franz Schmaus. Από το 1989 που ασχολείται με την καταγρα-φή των μυκήτων της Ελλάδας, έχει καταγράψει περισσότερους από 1.400 μύκητες. Πολλοί από αυτούς αποτελούν πρώτες πανελλήνιες καταγραφές. Είναι μέλος των Συλ-λόγων: «Μανιταρόφιλοι Δυτικής Μακεδονίας», “Societa Micologica Carlo Benzoni” του Ticino της Ελ-βετίας, “Associazione Micologica Bresadola” της Ιταλίας και «Μανι-ταρόφιλοι Ηπείρου».

Άρθρα του για τα μανιτάρια της Ελλάδας έχουν φιλοξενη-θεί κατά καιρούς σε εφημερίδες (ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ, ΤΑ ΝΕΑ, ΘΕΣ-ΣΑΛΟΝΙΚΗ, ΕΘΝΟΣ, ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, ΑΓΓΕΛΙΑΦΟΡΟΣ, ΑΥΡΙΑΝΗ, ΝΑΥΤΕ-ΜΠΟΡΙΚΗ, ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ) και περιοδικά (Η ΦΥΣΗ, ΕΨΙΛΟΝ, ΓΕΩ-ΤΡΟΠΙΟ, ΑΘΗΝΟΡΑΜΑ, ΔΙΑΛΟΓΟΙ, ΦΡΟΥΤΟΝΕΑ, ΠΕΡΙΗΓΗΣΕΙΣ, 4Ε, ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΠΑΝΟΡΑΜΑ, ΑΥΛΑΙΑ, ΜΟΧΛΟΣ, ΠΥΛΗ) ενώ από τον Απρί-λιο του 2008 αρθρογραφεί τακτι-κά στο περιοδικό «Κυνηγός και

φύση». Μέρος της δουλειάς του παρουσιάστηκε μέσα από τα κρα-τικά κανάλια (ΕΤ1, ΝΕΤ, ΕΤ3).

Το 1997 οργάνωσε πρόγραμ-μα διδασκαλίας για τα άγρια μα-νιτάρια στα σχολεία της Α/θμιας Εκπ/σης Γρεβενών. Το Μάρτιο του 2003 και τον Ιούλιο του 2008 συ-νεργάστηκε με το Πανεπιστήμιο Αθηνών (Τμήμα Βιολογίας, Τομέας Οικολογίας & Ταξινομικής) και το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο για την Προ-στασία των Μυκήτων (European Council for the Conservation of Fungi - ECCF) στην προσπάθεια να συμπεριληφθούν οι μύκητες ανάμεσα στους οργανισμούς που προστατεύονται με διεθνείς συμ-βάσεις και ιδιαίτερα με τη σύμβα-ση της Βέρνης. Υπήρξε εισηγητής σε δεκάδες σεμινάρια στην Ελλά-δα και την Τουρκία, σχετικά με τα άγρια μανιτάρια. Έγραψε πάμπολ-λες εργασίες για τα μανιτάρια και στήριξε με την εμπειρία και τις γνώσεις του πολλούς φορείς της περιοχής στην προσπάθειά τους να προβάλλουν τα μανιτάρια σε τοπικό και πανελλαδικό επίπεδο.

ΒραβεύσειςΤο Δεκέμβριο του 2001 βρα-

βεύτηκε από την Ακαδημία Αθη-νών για την προσφορά του στην εκπαίδευση και την έρευνα. Τον Ιανουάριο του 2003 βραβεύτηκε από το Σύλλογο Δασκάλων και Νη-πιαγωγών του Νομού Γρεβενών για την προσφορά του στην εκπαίδευ-ση, την έρευνα και τον πολιτισμό. Τον Οκτώβριο του 2004 βραβεύ-τηκε από την ένωση Συγγραφέων Δυτικής Μακεδονίας και από την περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας για το λεύκωμα «Μανιτάρια ένας παραμυθένιος μικρόκοσμος». Τον Οκτώβριο του 2007 βραβεύτηκε από την «Τέχνης Φλόγα» για την προσφορά του στον χώρο της τέ-χνης. Τον Αύγουστο του 2009 βρα-βεύτηκε από τον Δήμο Γρεβενών για την προσφορά του στην τοπι-κή κοινωνία.

Φωτογραφικός οδηγός μανιταροσυλλέκτη

ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ

τουΠ. ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ Ι. ΚΩΣΤΑ

Παπα-δάσκαλου

Δύο Εκπλήξεις

Ποιος είναι ο Γιώργος Κωνσταντινίδης

Page 5: Πύλη Ανάπτυξης 19

5

ÄÉÅÈÍÅÓ ÓÕÍÅÄÑÉÏÄÉÏÉÊÇÓÇÓ ÅÐÉ×ÅÉÑÇÓÅÙÍ10

o

ÁÑÉÓÔ ÔÅËÇÓ

ÈÅÓÓÁËÏÍÉÊÇ, 19 & 20 ÍÏÅÌÂÑÉÏÕ 2009 ÎÅÍÏÄÏ×ÅÉÏ PORTO PALACE

Ï ñüëïò ôçò ðïëéôéêÞò óôçí ïéêïíïìéêÞ êñßóç êáé ôá ìÝôñá ðïõ ðñÝðåé íá ëçöèïýí

Ðáéäåßá êáé management ôçò åðüìåíçò ìÝñáò

Äéåèíåßò ìáêñïïéêïíïìéêÝò áëëáãÝò êáé management

Ëåéôïõñãßåò ôïõ management (Human Resources, Marketing, ÏéêïíïìéêÞ Äéïßêçóç, Logistics) êáé Êñßóç - Áíôßäïôá

CEO panel - ÁíïéêôÞ óõæÞôçóç

×ÏÑÇÃÏÉ

ÓÕÍÅÄÑÉÏÕ

ÃÅÕÌÁÔÏÓ ÅÐÉÊÏÉÍÙÍÉÁÓ

ÄÇÌÉÏÕÑÃÉÊÏÕ

ÔÁ×ÕÄÑ. ÕÐÇÑÅÓÉÙÍ

ÓÊÇÍÉÊÙÍ

Ðëçñïöïñßåò - Äçëþóåéò óõììåôï÷Þò óôï ÓõíÝäñéïÃñáöåßá ÅÅÄÅ - ÔìÞìá Ìáêåäïíßáò, Ë. Óïöïý 3 - Èåóóáëïíßêçôçë. 2310 55 33 18 - 19, www.eede.gr / email: [email protected]

ÄÉÅÈÍÅÓ ÓÕÍÅÄÑÉÏÄÉÏÉÊÇÓÇÓ ÅÐÉ×ÅÉÑÇÓÅÙÍ10

o

ÁÑÉÓÔ ÔÅËÇÓ

ÈÅÓÓÁËÏÍÉÊÇ, 19 & 20 ÍÏÅÌÂÑÉÏÕ 2009 ÎÅÍÏÄÏ×ÅÉÏ PORTO PALACE

Ï ñüëïò ôçò ðïëéôéêÞò óôçí ïéêïíïìéêÞ êñßóç êáé ôá ìÝôñá ðïõ ðñÝðåé íá ëçöèïýí

Ðáéäåßá êáé management ôçò åðüìåíçò ìÝñáò

Äéåèíåßò ìáêñïïéêïíïìéêÝò áëëáãÝò êáé management

Ëåéôïõñãßåò ôïõ management (Human Resources, Marketing, ÏéêïíïìéêÞ Äéïßêçóç, Logistics) êáé Êñßóç - Áíôßäïôá

CEO panel - ÁíïéêôÞ óõæÞôçóç

×ÏÑÇÃÏÉ

ÓÕÍÅÄÑÉÏÕ

ÃÅÕÌÁÔÏÓ ÅÐÉÊÏÉÍÙÍÉÁÓ

ÄÇÌÉÏÕÑÃÉÊÏÕ

ÔÁ×ÕÄÑ. ÕÐÇÑÅÓÉÙÍ

ÓÊÇÍÉÊÙÍ

Ðëçñïöïñßåò - Äçëþóåéò óõììåôï÷Þò óôï ÓõíÝäñéïÃñáöåßá ÅÅÄÅ - ÔìÞìá Ìáêåäïíßáò, Ë. Óïöïý 3 - Èåóóáëïíßêçôçë. 2310 55 33 18 - 19, www.eede.gr / email: [email protected]

Page 6: Πύλη Ανάπτυξης 19

6

Η 14η Νοέμβρη ήταν η παγκόσμια ημέρα κατά του Σακχαρώδη Δια-βήτη. Με αφορμή την ημέρα αυ-τή θα ήταν καλό να αναφερθούν κάποια πράγματα σχετικά με την

ειδική διατροφή που θα πρέπει να ακολουθήσει κάποιος διαβητικός. Τι είναι όμως ο σακχαρώδης διαβήτης; Ο σακχαρώδης διαβήτης είναι ένα χρό-νιο νόσημα, οι πάσχοντες του οποίου παρουσιά-ζουν αύξηση των τιμών της γλυκόζης (σακχάρου), είτε γιατί δεν παράγουν καθόλου ινσουλίνη είτε γιατί η ινσουλίνη που παράγουν δεν είναι αποτε-λεσματική.

Αρχικά θα πρέπει να γίνει διαχωρισμός ανά-μεσα στους τύπους διαβήτη. Υπάρχει ο διαβήτης τύπου 1 ή ινσουλινοεξαρτώμενος διαβήτης και ο διαβήτης τύπου 2 ή μη ινσουλινοεξαρτώμενος δι-αβήτης. Στον διαβήτη τύπου 1 ο οργανισμός δεν μπορεί να παράγει καθόλου ινσουλίνη, ενώ στον διαβήτη τύπου 2 παράγεται μικρή ποσότητα ιν-σουλίνης, η οποία δεν επαρκεί για τις ανάγκες του οργανισμού.

Ποιες όμως είναι οι τροφές που αυξάνουν την τιμή του σακχάρου; Δεν είναι λίγοι αυτοί που πι-στεύουν ότι το σάκχαρο το ανεβάζουν μόνο η ζά-χαρη και τα τρόφιμα που την περιέχουν. Το σάκχα-ρο όμως δεν το αυξάνουν μόνο τα τρόφιμα αυτά. Το αυξάνουν όλες οι τροφές που περιέχουν σάκ-χαρα, δηλαδή υδατάνθρακες. Οι υδατάνθρακες αποτελούν συστατικό των τροφίμων που ανήκουν στην ομάδα των φρούτων, των λαχανικών, των γα-λακτοκομικών προϊόντων όπου εξαίρεση αποτε-λούν όλα τα είδη τυριών και στην ομάδα του αμύ-λου ( π.χ. ψωμί, μακαρόνια, ρύζι, πατάτες κ.α.). Επομένως υδατάνθρακες κρύβονται σε όλες τις τροφές εκτός από τα τυριά, το κρέας, τα λίπη και τα έλαια.

Άσχετα αν ο διαβήτης είναι τύπου 1 ή 2, οι υδατάνθρακες που θα καταναλωθούν θα πρέπει να μοιραστούν κατά την διάρκεια της ημέρας. Αυ-τό που αλλάζει ανάλογα με τον τύπο του διαβήτη είναι ο τρόπος με τον οποίο θα μοιραστούν. Δεν θέλουμε να υπάρχουν λοιπόν μέσα στην ημέρα λίγα και ογκώδη γεύματα, αλλά 5-6 μικρά. Από

αυτά τα 3 πρέπει να είναι κύρια γεύματα, δηλα-δή πρωινό / μεσημεριανό / βραδινό, και τα άλ-λα 2-3 σνακ, δηλαδή δεκατιανό / απογευματινό / και ίσως ένα γεύμα πριν από τον ύπνο (εξαρτά-ται από την φαρμακευτική αγωγή). Παλαιότερα επικρατούσε η αντίληψη ότι ένας διαβητικός δεν πρέπει να καταναλώνει τρόφιμα που περιέχουν ζάχαρη ή άμυλο. Νεότερες όμως έρευνες έδειξαν ότι δεν έχει σημασία η μορφή των υδατανθρά-κων αλλά η ποσότητά και ο καταμερισμός τους μέσα στην ημέρα. Βέβαια, όπου υπάρχει δυνα-τότητα επιλογής πρέπει να επιλέγονται σύνθε-τοι (π.χ. προϊόντα ολικής αλέσεως) και όχι απλοί υδατάνθρακες. Επομένως ένας διαβητικός πρέπει να ακολουθεί ένα ισορροπημένο διαιτολόγιο που να περιέχει όλα τα τρόφιμα χωρίς στερήσεις και απαγορεύσεις.

Και οι 2 τύποι διαβήτη αποτελούν παράγοντα κινδύνου για την εμφάνιση Στεφανιαίας Νόσου. Επομένως τα άτομα που πάσχουν από διαβήτη θα πρέπει να προσέξουν να κρατήσουν σε χαμηλά επίπεδα την πρόσληψη των κορεσμένων λιπαρών οξέων, δηλαδή των λιπαρών οξέων που προκα-λούν την αύξηση της «κακής» χοληστερόλης, της LDL. Κορεσμένα λιπαρά οξέα περιέχουν οι ζωϊκής προέλευσης τροφές, όπως το κόκκινο κρέας (μο-σχάρι, χοιρινό, αρνί, κατσίκι), τα αυγά, το βούτυ-ρο, τα γαλακτοκομικά προϊόντα. Χαμηλή περιεκτι-κότητα σε κορεσμένα λιπαρά οξέα έχει το λευκό κρέας δηλαδή τα πουλερικά και τα ψάρια. Επομέ-νως κόκκινο κρέας θα πρέπει να περιλαμβάνεται στην διατροφή μια φορά την εβδομάδα ή και πιο σπάνια, 1-2 φορές κοτόπουλο και ψάρι και τις υπό-λοιπες μέρες τις εβδομάδας θα πρέπει να κατανα-λώνονται λαχανικά και όσπρια. Επίσης θα πρέπει να καταναλώνονται γαλακτοκομικά προϊόντα μέ-τριας περιεκτικότητας λίπους, να αποφεύγεται το βούτυρο και να χρησιμοποιείται στην θέση του το ελαιόλαδο, να μην μαγειρεύονται οι γαρνιτούρες (π.χ. ρύζι, πατάτες) μαζί με το κρέας γιατί απορ-ροφάνε όλο το λίπος του κρέατος λειτουργώντας σαν σφουγγάρι.

Ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δοθεί στην κατα-νάλωση του αλκοόλ. Το αλκοόλ προκαλεί υπογλυ-καιμία για αυτό πάντα θα πρέπει να καταναλώνε-ται μαζί με κάποιο σνακ ή γεύμα που να περιέχει υδατάνθρακες. Αυτό βέβαια δεν σημαίνει ότι ο διαβητικός μπορεί να καταναλώνει χωρίς περιο-ρισμούς αλκοόλ. Σαφώς και υπάρχει περιορισμός όσον αφορά το αλκοόλ και αυτός είναι τα 2 ποτά την ημέρα για τους άντρες και το 1 ποτό την ημέ-ρα για της γυναίκες. Η ποσότητα του αλκοόλ που περιέχει ένα ποτό όμως είναι καθαρά υποκειμενι-κή. Για να μην υπάρξουν παρεξηγήσεις λοιπόν το 1 ποτό ισοδυναμεί με ½ ποτήρι κρασί ή 1 κουτάκι (330 ml) μπύρα ή 1 σφηνάκι (30ml) σκληρό αλκο-όλ ( βότκα, ουίσκι, τζιν κ.α.). Επίσης θα πρέπει να γίνει γνωστό ότι η μπύρα περιέχει υδατάνθρακες, οι οποίοι θα πρέπει να υπολογιστούν στον ημερή-σιο καταμερισμό των υδατανθράκων.

Συνοψίζοντας λοιπόν παρακάτω αναφέρονται επιγραμματικά κάποια διατροφικά σημεία άξια προσοχής:• Καταμερισμός των υδατανθράκων μέσα στην ημέρα• Μικρά και συχνά γεύματα• Κατανάλωση ποικιλίας τροφίμων

• Κατανάλωση φρούτων και λαχανικών κάθε μέρα• Μείωση της κατανάλωσης κορεσμένου λίπους • ,Κατανάλωση ζάχαρης και αλατιού με μέτρο• Αύξηση της πρόσληψης φυτικών ινών ( 25 – 30 γρ ημερησίως). Καλές πηγές είναι τα φρούτα, τα λαχανικά τα όσπρια και τα προϊόντα ολικής αλέ-σεως (δημητριακά ψωμί κ.α.). • Όσον αφορά τον διαβήτη τύπου 2 θα πρέπει τα γεύματα να γίνονται σε σταθερές ώρες κάθε μέρα• Διατήρηση του βάρους σε φυσιολογικά επίπεδα• Επιλογή υγιεινού τρόπου μαγειρέματος (απο-φύγετε το τηγάνι)• Τακτική παρακολούθηση σακχάρου

Απαρνήθηκαν την πίστη τους

και το πλήρωσανΣτο Ιράν, η 27χρονη Μεργιέμ (Μαρία)

Ρόσταμπουρ και η 30χρονη Μαρζιέχ Εσμε-ϊλαμπάντ θα πεθάνουν επειδή άλλαξαν θρήσκευμα. Σύμφωνα με την είδηση της εφημερίδας Bild, στο Ιράν, δύο γυναίκες καταδικάστηκαν σε θάνατο με την κατη-γορία ότι έγιναν χριστιανές. Η Meryem και η Marziah που κρατούνται σε φυλακή της Τεχεράνης μαστιγώνονται κάθε φορά που ο ιμάμης καλεί για προσευχή τους πιστούς μουσουλμάνους, ταπεινώνονται και τιμω-ρούνται με στέρηση τροφής και νερού. Συ-νελήφθηκαν στις 5 Μαρτίου όταν έγινε έφο-δος στο σπίτι τους και βρέθηκε εκεί η Καινή Διαθήκη. Η υπερασπιστής ανθρωπίνων δι-καιωμάτων και συγγραφέας Sabatina James που αγωνίζεται για την απελευθέρωσή τους διαμαρτύρεται: «Ζουν στην απομόνωση και ανακρίνονται με τα μάτια κλειστά, 5 φορές την ημέρα και όταν ο ιμάμης καλεί σε προ-σευχή, μαστιγώνονται. Τους δίνουν πολύ λί-γο νερό και φαγητό.»

Σύμφωνα με τους Ισλαμικούς νόμους του Ιράν, όσοι εγκαταλείπουν το ισλάμ, αν πρόκειται για γυναίκες, 5 φορές την ημέρα -τις ώρες που καλούνται οι «πιστοί» σε προ-σευχή- μαστιγώνονται και μέχρι να επιστρέ-ψουν στο ισλάμ ευτελίζεται η ποιότητα της ζωής τους και μειώνεται η ποσότητα φαγη-τού και νερού που τους παρέχεται.

Στην ιστοσελίδα της Sabatina James, συγκεκριμένα στη σελίδα http://www.sabatina-ev.de/Botschaft.html υπάρχει πε-ριεκτική αναφορά στην υπόθεση. Εκεί μα-θαίνουμε ότι οι δυο γυναίκες κρατούνται από τον Μάρτιο στη φυλακή Evin, αρχικά σε ένα κελί με άλλες 25 γυναίκες και στη συνέχεια σε απομόνωση, ότι η πρώτη μέρα της δίκης ήταν στις 9 Αυγούστου και ότι παρότι ο δημό-σιος κατήγορος κ. Haddad πίεσε να απαρνη-θούν την πίστη τους γραπτά και προφορικά, εκείνες δήλωσαν επανειλημμένα ότι «δεν μετανιώνουν για τίποτα και δεν θα αρνηθούν την πίστη τους στον Χριστό».

Σακχαρώδης διαβήτης και διατροφή

τoυΠΑΠΑΣΠΑΝΟΥ ΝΙΚΟΥ

Κλινικού ΔιαιτολόγουΣυνεργάτη του Ι.Π.Α.Δ.Μ.

ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ

Page 7: Πύλη Ανάπτυξης 19

7

Οργάνωση: Γ’ Ορθοπαιδική Κλινική ΑΠΘΝοσοκομείο «Παπαγεωργίου» | ΘεσσαλονίκηΔιευθυντής: Καθηγητής Γεώργιος Α. Καπετάνος

Page 8: Πύλη Ανάπτυξης 19

8

Εδώ και χρόνια οι κάτοι-κοι των οικισμών Τριγω-νικού, Πολυρράχου και Προσηλίου, αγωνίζο-νται να σώσουν τις πε-

ριουσίες τους, τα σπίτια τους, τους οικισμούς τους, τον τόπο τους, από τη λειτουργία του ορυχείου. Για το σκοπό αυτό έχει δημιουργηθεί μια Επιτροπή Αγώνα από τους κατοίκους, για το συντονισμό των δράσεων και των ενεργειών τους, με στόχο το σταμάτημα της επέκτασης και της λειτουργίας του ορυχείου «Προση-λίου», αλλά και της άρσης της Ορι-στικής Παραχώρησης N. 63 Κοζάνης.

Στις 13-6-2008 υποβλήθηκε στην Διεύθυνση Περιβαλλοντικού Σχεδιασμού/ΥΠΕΧΩΔΕ νέα Μελέ-τη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΜΠΕ) από την εταιρεία Μ.Ε.Τ.Ε. Α.Ε. που αφορά στην εκμετάλλευ-ση κοιτασμάτων λιγνίτη στην περιο-χή μας, σε χώρους συνολικής έκτα-σης 1.210.532 τ.μ. Η επέκταση του ορυχείου αφορά καλλιεργήσιμες εκτάσεις των κατοίκων και ειδικότε-ρα εκτάσεις των ακτημόνων της «Κοι-νωνίας Δικαιώματος Προσηλίου». Η έκταση της Οριστικής Παραχώρησης Ν. 63 περιλαμβάνει τα 8/10 της καλ-λιεργήσιμης έκτασης των τριών οικι-σμών. Από την έκταση αυτή ζουν και συντηρούνται οι 236 ενεργοί κάτοι-κοι της περιοχής και συμπληρώνουν την πενιχρή αγροτική τους σύντα-ξη οι 566 συνταξιούχοι αγρότες και κτηνοτρόφοι (απογραφή του 2001).

Στον αντίποδα η εταιρεία, σε πλήρη ανάπτυξη, θα απασχολεί 10 υπαλλήλους και ευκαιριακά 47 άτο-μα εκσκαφείς μηχανημάτων και οδη-γούς μεταφορικών αυτοκινήτων (Υπόμνημα εργαζομένων Μ.Ε.Τ.Ε. και Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσε-ων, Ιούνιος 2008, Μ.Ε.Τ.Ε. ΑΕ). Η το-πική κοινωνία και η ανάγκη της για βιώσιμη ανάπτυξη, δεν έχει κανένα όφελος από εξορυκτικές δραστηρι-ότητες οι οποίες χρειάζονται τις πε-ριουσίες μας, τα σπίτια μας και τους οικισμούς μας για να υλοποιηθούν.

Οι κάτοικοι της περιοχής με επι-στολή προς τα αρμόδια υπουργεία ζήτησαν την άρση της Οριστικής Πα-ραχώρησης και το σταμάτημα της επέκτασης του ορυχείου. Δυστυχώς βρέθηκαν αντιμέτωποι με το κακώς νοούμενο «Εθνικό Συμφέρον». Εμείς όμως αδυνατούμε να κατανοήσουμε πως το νοούμενο ως «εθνικό συμφέ-ρον», ενώ βρίσκεται σε σύγκρουση με το συμφέρον της τοπικής κοινω-νίας, δηλαδή με το δημόσιο συμ-φέρον, επικρατεί. Στις 29 Μαρτίου 2009 οι κάτοικοι αναγκάστηκαν να βγουν στο δρόμο διεκδικώντας το

αυτονόητο. Να είναι ιδιοκτήτες των περιουσιών τους και να υπερασπι-στούν το δικαίωμά τους να παραμεί-νουν στον τόπο τους. Μετά από τη διαμαρτυρία τους, συγκλήθηκε Νο-μαρχιακό Συμβούλιο για να επανε-ξετάσει το θέμα της επέκτασης του ορυχείου και της άρσης της Οριστι-κής Παραχώρησης. Δυστυχώς όμως μέχρι σήμερα η Νομαρχιακή αυτο-διοίκηση Κοζάνης δεν συγκάλεσε, όπως αποφασίστηκε στο Νομαρχια-κό Συμβούλιο, τους εμπλεκόμενους φορείς για σύσκεψη.

Εμείς όμως είμαστε αποφασι-σμένοι να υπερασπιστούμε τις πε-ριουσίες μας, τα σπίτια και τους οικισμούς μας, το δικαίωμα να παρα-μείνουμε στον τόπο μας. Τα συνταγ-ματικά μας δικαιώματα της ιδιοκτη-σίας γης, κατοικίας και προστασίας της υγείας, που είναι ένα από τα θε-μελιώδη δικαιώματα κάθε ανθρώπου στην εποχή της αστικής δημοκρατίας που ζούμε, τα θεωρούμε αυτονόητα και αδιαπραγμάτευτα. Οι λόγοι για τους οποίους αρνούμαστε την επέ-κταση του ορυχείου και να βρισκό-μαστε όμηροι της Οριστικής Παρα-χώρησης είναι οι παρακάτω:

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΙ Από τα 11.161 στρέμματα της

καλλιεργήσιμης έκτασης των τρι-ών οικισμών τα 8.928 βρίσκονται εντός της Οριστικής Παραχώρησης που έχει εκμισθώσει η εξορυκτική εταιρεία Μ.Ε.Τ.Ε. Α.Ε. Η δέσμευση αυτής της έκτασης για εξορυκτικές δραστηριότητες σημαίνει την αφαί-ρεσή της από τις γεωργικές εκμεταλ-λεύσεις.

Αυτό οδηγεί τους κατοίκους στο οριστικό χάσιμο των περιου-σιών τους και την οικονομική τους καταστροφή. Η μετατροπή της πε-ριοχής σε λιγνιτωρυχείο σημαίνει, μεταξύ των άλλων, απώλειες θέσε-ων εργασίας αγροτών και κτηνοτρό-φων και μηδενισμό της παραγωγής των συναφών αγαθών της περιοχής μας, τα οποία ως γνωστόν είναι άρι-στης ποιότητας, περιζήτητα και σε ανεπάρκεια.

Οι απώλειες αυτές είναι ανυπο-λόγιστες, όχι μόνο σε οικονομικά με-γέθη αλλά και σε ιστορική εμπειρία που συσσωρεύτηκε από την ανθρώ-πινη δραστηριότητα στην περιοχή. Όλοι γνωρίζουμε ότι οι περιβαλλο-ντικές καταστροφές, στις περιοχές όπου γίνονται εξορυκτικές δραστη-ριότητες, είναι τόσο μεγάλες που τομείς όπως η γεωργία και η κτηνο-τροφία πρακτικά εξαφανίζονται και οι κάτοικοι στερούνται ακόμα και τα βασικά για την επιβίωσή τους.

ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑΚΟ ΚΑΘΕΣΤΩΣΟ χώρος επέκτασης του ορυχεί-

ου είναι κατά 80% ιδιόκτητος. Κα-νείς από τους κατοίκους δεν είναι διατεθειμένος να παραχωρήσει την περιουσία του για εξορυκτικές δρα-στηριότητες. Ανεξάρτητα αν οι νόμοι και τα δικαστήρια επιβάλλουν την αναγκαστική απαλλοτρίωση για εξο-ρυκτικές δραστηριότητες, εμείς δη-λώνουμε ότι θα υπερασπιστούμε το συνταγματικό μας δικαίωμα στην ιδι-οκτησία μας, με κάθε μέσο. Η Οριστι-κή Παραχώρηση περιλαμβάνει στα όριά της τον οικισμό του Τριγωνικού. Ως εκ τούτου κινδυνεύει ανά πάσα στιγμή και ο ίδιος ο οικισμός. Κανείς από τους κατοίκους δεν είναι διατε-θειμένος να απεμπολήσει το δικαί-ωμα να έχει κατοικία στον τόπο του.

ΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΗ πραγματοποίηση της εξορυ-

κτικής δραστηριότητας τόσο κοντά στα χωριά μας, με βάση την ως τώ-ρα εμπειρία μας, αλλά και από την εμπειρία ολόκληρου του νομού, έχει δημιουργήσει ένα νοσογόνο περι-βάλλον λόγω της ηχορύπανσης και της σκόνης που προκαλεί η συγκε-κριμένη εκμετάλλευση. Το δικαίω-μά μας να ζούμε σε ένα καθαρό και υγιές περιβάλλον παραβιάζεται. Η προστασία της υγείας των κατοίκων είναι συνταγματική επιταγή και ένα από τα πρώτιστα καθήκοντά της πο-λιτείας.

ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣΠιστεύουμε ότι μόνο αν αντί

του ορυχείου, η περιοχή αξιοποιή-σει προγράμματα πράσινης ανάπτυ-ξης, ανάπτυξης και ανασυγκρότησης της υπαίθρου, ανάπτυξης ορεινών

όγκων, μπορούμε να μιλάμε για βιώ-σιμη ανάπτυξη και για μέλλον στην περιοχής μας. Τέτοια προσπάθεια δεν είδαμε όμως από τους τοπικούς θεσμικούς παράγοντες της περιοχής μας. Αντί αυτού όμως είδαμε με με-γάλη ευκολία να γνωμοδοτούν θε-τικά για την επέκταση του ορυχεί-ου. Με στόχο «να έχει η περιοχή μας μέλλον», ζητούμε από τους τοπικούς θεσμικούς και πολιτικούς παράγο-ντες αλλά και την πολιτεία να συμβά-λουν: α) Στη δημιουργία ενός σχεδί-ου ανάπτυξης για την περιοχή, μέσα στο οποίο οι κάτοικοι να νιώθουν ότι εντάσσονται, β) Στη δημιουργία ενός παραγωγικού περιβάλλοντος, που θα αυξήσει τα έσοδα των κατοίκων και την απασχόληση στην περιοχή, γ) Στην προώθηση των χρηματοδο-τικών προγραμμάτων πράσινης ανά-πτυξης, αγροτικής ανάπτυξης και ανασυγκρότησης της υπαίθρου, αξι-οποίησης των ορεινών όγκων στην περιοχή μας. Τα προγράμματα αυτά σε συνδυασμό με την αξιοποίηση της παραλίμνιας ζώνης της λίμνης Πολυ-φύτου, θα δημιουργήσουν ένα βιώ-σιμο παραγωγικό περιβάλλον στην περιοχή μας και όχι η λειτουργία του ορυχείου.

Μόνο έτσι θα μπορέσει να δια-μορφώσει η περιοχή μας μια βιώσιμη ανάπτυξη, η οποία θα συγκρατήσει τον υπάρχοντα πληθυσμό και πιθα-νόν να προσελκύσει και άλλους να επιστρέψουν στην περιοχή. Πιστεύ-ουμε ότι η επέκταση του ορυχείου και η δέσμευση της περιοχής στην Οριστική Παραχώρηση θα σημάνει και το τέλος της.

Η ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΑΓΩΝΑ ΤΩΝ ΚΑΤΟΙΚΩΝ

Όλοι στην περιοχή μας ήξεραν τους υποκινητές της αντισυγκέντρω-σης του Μαρτίου, όταν οι κάτοικοι δι-αμαρτύρονταν για την επέκταση και λειτουργία του ορυχείου, που δραστη-ριοποιείται η Μ.Ε.Τ.Ε. ΑΕ.

Πολλές φορές το είπαμε και το γράψαμε. Ακόμη και η διαμαρτυρία – καταγγελία μας προς τον κ. Νομάρχη κατέληγε ως εξής: «Ποιος θα φέρει την ευθύνη κ. Νομάρχη, για τις κοινω-νικές αντιδράσεις, κινητοποιήσεις και συγκρούσεις των κατοίκων μετά από όλα αυτά;»

Αλλά τώρα έχουμε αποδείξεις. Έχουμε τους ηθικούς αυτουργούς.

Ιδού ποιοι οργανώνουν παρασκη-νιακά τις κοινωνικές συγκρούσεις.

Ιδού ποιοι συκοφαντούν τον δί-καιο αγώνα των κατοίκων Προσηλίου - Πολυρράχου - Τριγωνικού.

Ιδού γιατί δεν πιστεύουμε ότι

υπάρχει διάθεση από τους τοπικούς θεσμικούς φορείς για τη λύση του προβλήματος του επέκτασης και λει-τουργίας του ορυχείου «Προσηλίου»..

Ιδού που στεγάζονται τα γραφεία της Μ.Ε.Τ.Ε. ΑΕΑπό: Γραφείο Τύπου Δήμου Σερβίων [email protected]Θέμα: YPOMNIMA ERGAZOMENON M.E.T.E. A.E.Προς: [email protected] κλπ

Καλούμε το Δήμαρχο Σερβίων να κατα-δικάσει την ενέργεια αυτή.Να ελέγξει και να απομακρύνει τους υπεύθυνους ανεύθυνους.Ο Δήμος Σερβίων ανήκει στους κατοί-κους του όχι σε εταιρεία.Περιμένουμε άμεση απάντηση. Δια-φορετικά θα απαντήσουν οι κάτοικοι!

Να σταματήσει η επέκταση και λειτουργία του ορυχείου ΠροσηλίουΑίτημα των κατοίκων Προσηλίου – Πολυρράχου – Τριγωνικού

ΙΔΟΥ ΟΙ ΥΠΑΙΤΙΟΙ ΤΩΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΣΥΓΚΡΟΥΣΕΩΝ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΟΧΗ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ ΣΕΡΒΙΩΝ

ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ

Page 9: Πύλη Ανάπτυξης 19

9ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ

Οι παρακάτω υπογεγραμμένοι, εργαζόμενοι στο λιγνιτωρυχείο Προ-σηλίου και συνεργαζόμενοι ελεύθε-ροι επαγγελματίες της περιοχής των Σερβίων με το παρόν υπόμνημα μας δηλώνουμε τη στήριξη μας για την απρόσκοπτη λειτουργία του λιγνι-τωρυχείου Προσηλίου. Εκφράζου-με την αγανάκτησή μας που συστη-ματικά επιχειρείται η παρακώληση της λειτουργίας του λιγνιτωρυχεί-ου, με αποτέλεσμα την οικονομική καταστροφή μας. Είναι πρωτοφανές όταν ένα ορυχείο δεν λειτουργεί να εμφανίζονται διάφοροι ενοχλημέ-νοι από τη λειτουργία του(!!!), ενώ όταν λειτουργεί οι ίδιοι να μην ενο-χλούνται(!!!)

Δεν είναι δυνατόν να υπάρχουν διαμαρτυρίες για την εγκατάστασή του συγκροτήματος θραύσης του λιγνιτωρυχείου σε απόσταση μεγα-λύτερη των 1.500 μέτρων από τον οικισμό του Τριγωνικού μια και προ-

φανέστατα η λειτουργία του δεν επηρεάζει τον οικισμό!!! Μέχρι πέρ-σι το συγκρότημα θραύσης λειτουρ-γούσε σε απόσταση πολύ μικρότερη από τον οικισμό Προσηλίου.

Δεν είναι δυνατόν να δηλώνουν ορισμένοι ότι δεν ενημερώθηκαν για τις διαδικασίες αδειοδότησης του λι-γνιτωρυχείου και γνωμοδοτήσεων περί αυτής από τις αρμόδιες υπηρε-σίες, όταν, στο νομαρχιακό συμβού-λιο Κοζάνης, οι συζητήσεις για τις γνωμοδοτήσεις της κάθε φορά διήρ-κησαν περισσότερο από τέσσερις ώρες και μάλιστα με την παρουσία πολλών κατοίκων από την περιοχή του λιγνιτωρυχείου και πολλών από εξ ημών(!!!)

Δεν είναι δυνατόν ορισμένοι να αντιδρούν φωνάζοντας για την ασφάλεια των κατοικιών τους όταν οι εργασίες του λιγνιτωρυχείου βρί-σκονται σε απόσταση μεγαλύτερη από 2 χιλιόμετρα από αυτές και σύμ-

φωνα με τον νόμο θα μπορούσαν να είναι στα 250 μέτρα(!!!)

Τυχαίνει να ζούμε και εμείς στην ίδια περιοχή που ζουν και αυτοί που φωνάζουν και διαμαρτύρονται. Τυ-χαίνει η δουλειά μας να είναι στα ορυχεία και να μην είμαστε δημόσι-οι υπάλληλοι ή συνταξιούχοι. Τυχαί-νει να έχουμε οικογένειες που κανέ-να μέλος της δεν είναι «βολεμένο».

Η ανεργία πλήττει καθημερι-νά τις οικογένειές μας. Δεν είμαστε ούτε απολίτιστοι ούτε αναίσθητοι. Νοιαζόμαστε για την περιοχή μας και για το περιβάλλον, εδώ ζούμε εμείς και τα παιδιά μας. Στηρίζουμε τη λει-τουργία του λιγνιτωρυχείου με κανό-νες που διασφαλίζουν την ασφάλειά των εργασιών μας και την προστασία του περιβάλλοντος.

Εάν τυχόν στη χώρα μας οι με-ταλλευτικές εργασίες είναι απαγο-ρευμένες ας μας ενημερώσουν οι αρμόδιοι περί τούτου, εάν όχι ας

δεχθούν ορισμένοι την εφαρμογή όσων προβλέπονται από την νομο-θεσία.

Απαιτούμε τη διαρκή και απρό-σκοπτη λειτουργία του λιγνιτωρυχεί-ου σύμφωνα με όλες τις προβλέψεις του νόμου για την προστασία του πε-ριβάλλοντος και των εργασιών, δεν υπηρετούμε αδιευκρίνιστα ή άλλα τυχόν συμφέροντα. Υπηρετούμε το δικαίωμά μας για εργασία στον τόπο μας. Κάποιοι άλλοι είναι που δεν επι-θυμούν τη λειτουργία του λιγνιτωρυ-χείου προβάλλοντας ανυπόστατους λόγους για τη μη λειτουργία του. Το λιγνιτωρυχείο λειτουργεί εδώ και 14 χρόνια. Τι έγινε το τελευταίο έτος και ξαφνικά υπάρχουν αυτές οι αντιδρά-σεις;

Ζούμε στην περιοχή, ζούμε από αυτή και στηρίζουμε όλες τις θέσεις εργασίας που δημιουργούνται και διατηρούνται εντός συγκεκριμένου νομικού και θεσμικού πλαισίου.

Να μια καλή πρωτοβουλία της κυβέρνησης! Η επιλογή γραμματέ-ων μέσα από κριτήρια, διάφορα της κομματικής ταυτότητας. Αυτή είναι μια ενέργεια που οδηγεί με ασφά-λεια στο πολιτικό αύριο. Αυτή η μέ-χρι πρότινος λογική να πρέπει σε θέ-σεις γραμματέων να βολεύονται οι αποτυχόντες βουλευτές του κόμμα-τος που κέρδισε τις εκλογές ήταν η αποικιοκρατική αντίληψη που είχαν τα κόμματα απέναντι στο κράτος και την εξουσία. Όπου έπρεπε, σύμφω-να με τις κρατούσες αντιλήψεις, το κόμμα που κέρδισε τις εκλογές να κάνει γιουρούσι στον κρατικό μη-χανισμό. Να τοποθετήσει σ΄ όλα τα διευθυντικά πόστα σκληροπυρηνι-κούς κομματικούς που θα λειτουρ-γούσαν με διττή αποστολή. Από τη μια να μεταφέρουν την κομματική γραμμή (ταίριαζε ή όχι στην υπηρε-σία ή στην περιφέρεια) κι απ΄ την άλ-λη να φροντίσουν να βολευτούν «τα δικά μας παιδιά».

Λοιπόν αν αυτή δεν είναι εμφυ-λιοπολεμική λογική δεν βλέπω τι άλ-λο μπορεί να είναι. Κι όταν δεν κατα-φέραμε ακόμη να τελειώνουμε με τον εμφύλιο, που διαιρεί και υπο-βαθμίζει τον λαό μας, δεν κάνει να απορούμε γιατί δεν μπορούμε να ξε-περάσουμε την μεταπολιτευτική πε-ρίοδο. Όλα είναι φαινόμενα της ίδιας παθογένειας! Έτσι κι αλλιώς αυτή η ίδια παθογένεια γέννησε και την δι-κτατορία.

Συνεπώς αν θέλουμε να τελειώ-νουμε μ΄ όλα αυτά που μας υποβιβά-ζουν σαν λαό, θα πρέπει να ξεκινή-σουμε κάποτε να κάνουμε ενέργειες

που θα μας ωθήσουν μπροστά. Μια καλή ιδέα θα ήταν να τοποθετηθούν στην κυβέρνηση περισσότεροι εξω-κοινοβουλευτικοί υπουργοί, οι οποί-οι θα είναι υπερκομματικοί και θα επιλεγούν μεταξύ των τόσων φω-τεινών προσωπικοτήτων που διαθέ-τει η χώρα μας. Ας μην ξεχνάμε ότι όλοι απορούμε γιατί οι Έλληνες ξε-χωρίζουν όπου κι αν βρεθούν, ενώ στη χώρα μας κατακλυζόμαστε από τενεκέδες. Λοιπόν ας το πάρουμε απόφαση. Αν δεν πάψουμε να θεω-ρούμε την κυβέρνηση τσιφλίκι του εκάστοτε επικρατούντος κόμματος το φαινόμενο του τενεκέ θα είναι συ-νώνυμο της δημόσιας διοίκησης, μό-νιμος εφιάλτης της καθημερινότητάς μας και βασική αιτία της οπισθοδρό-μησής μας. Βέβαια εδώ υπάρχει και μια παγίδα! Σαν καινούριοι κι άπειροι σ΄ αυτό το παιχνίδι, μπορεί να κινη-θούμε με την λογική του πόσο» κα-λός μαθητής» ήταν ο υποψήφιος και πόσα χαρτιά έχει κρεμάσει στον τοί-χο. Αυτά δεν είναι πάντοτε εχέγγυα για τα ανώτερα ή ανώτατα πόστα της δημόσιας διοίκησης.

Χρειάζεται και ευρύτητα πνεύ-ματος και συμπαντική αντίληψη της κοινωνίας και ανθρωπιστικά αισθή-ματα. Πράγματα δηλαδή που δεν μπορούμε να ανακαλύψουμε σε αναρτημένα χαρτιά. Τουτέστιν το «φυτό» δεν είναι πάντοτε η καλύτε-ρη λύση. Όμως αυτά θα είναι για το επόμενο διάστημα τα κριτήρια για να δούμε πόσο καλά μπορεί να διευθύ-νει την ορχήστρα ο κ. Παπανδρέου.

ΓΙΩΡΓΟΣ ΧΑΤΖΗΚΥΠΡΑΙΟΣ

Υπερψηφίστηκε η γνωμοδό-τηση της Επιτροπής Οικονομικών και Νομισματικών Υποθέσεων του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για τη δημιουργία ενός ευρωπαϊκού μη-χανισμού μικροχρηματοδοτήσεων για την απασχόληση και την κοινω-νική ένταξη, εν όψει των συνεπει-ών της διεθνούς κρίσης. Ο διαθέ-σιμος προϋπολογισμός ανέρχεται στα 150 εκατ. €.

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο είχε ζητήσει από τον περασμένο Μάρτιο μια ευρωπαϊκή πρωτοβου-λία για την προώθηση της μικροπί-στωσης με σκοπό τη στήριξη της ανάπτυξης και της απασχόλησης.

O νέος ευρωπαϊκός μηχα-νισμός αφορά δάνεια μέχρι 25.000€ ανά δικαιούχο φιλοδο-ξώντας να δοθεί στους ανέργους η ευκαιρία για ένα νέο ξεκίνημα και να ανοίξει ο δρόμος προς την επιχειρηματικότητα για τις πιο μειονεκτικές ομάδες της Ευρώ-πης, συμπεριλαμβανομένων των νέων. Οι προβλεπόμενοι πόροι θα διατίθενται σε εγγυήσεις, μέσα επιμερισμού του κινδύνου, μέσα μετοχικών κεφαλαίων, δανειοδο-τικά μέσα αλλά και υποστηρικτικά μέσα, όπως επικοινωνιακές δρα-στηριότητες και λογιστική υποβο-ήθηση. Οι επωφελούμενοι θα λαμ-βάνουν επίσης στήριξη μέσω της παροχής συμβουλών, της κατάρ-τισης και της ατομικής καθοδήγη-

σης. Πρόσβαση στον μηχανισμό θα έχουν οι δημόσιοι και ιδιωτικοί φορείς που εδρεύουν στα κράτη μέλη και που παρέχουν μικροχρη-ματοδοτήσεις σε άτομα και σε πο-λύ μικρές επιχειρήσεις (ΠΜΕ).

Η Αντιπρόεδρος του Ευρωπα-ϊκού Κοινοβουλίου, Ρόδη Κράτσα, σκιώδης εισηγήτρια του Ευρωπα-ϊκού Λαϊκού Κόμματος στην Επι-τροπή Οικονομικών Υποθέσεων, υπογράμμισε τη σημασία του νέ-ου μηχανισμού:

«Ο μηχανισμός αυτός στοχεύ-ει στο να προσελκύσει ακριβώς άτομα τα οποία είναι περιθωριο-ποιημένα από το χρηματοπιστω-τικό σύστημα και, παρόλο που θα ήθελαν να αναπτύξουν επιχειρη-ματική δραστηριότητα, αδυνα-τούν να υπερβούν τα εμπόδια που τίθενται πολλές φορές στην παρο-χή δανείων.

Είναι μια ευρωπαϊκή απάντη-ση στο σημερινό μειωμένο επίπε-δο δανειοδοτήσεων στα κράτη μέ-λη και φιλοδοξεί να αντιμετωπίσει την υψηλή ζήτηση πιστώσεων από εκείνους που τις χρειάζονται πε-ρισσότερο στην παρούσα περίο-δο κρίσης. Δικαιούχοι είναι κυρί-ως οι άνεργοι ή όσοι επιθυμούν να ιδρύσουν τη δική τους πολύ μικρή επιχείρηση, ακόμη και ως αυτοα-πασχολούμενοι, αλλά δεν έχουν πρόσβαση σε «εμπορικές» τραπε-ζικές πιστώσεις».

Υπόμνημα των εργαζομένων στην Εταιρία Μ.Ε.Τ.Ε. Α.Ε.

Στήριγμα της Ε.Ε. στις ΠΜΕ και τους νέους επιχειρηματίες

Οι Άριστοι

Page 10: Πύλη Ανάπτυξης 19

10 ΑΝΑΠΤΥΞΗ

Σύμφωνα με τα «Αποτελέσμα-τα Ερευνών Οικονομικής Συγκυρίας» του Ι.Ο.Β.Ε. για τον μήνα Σεπτέμβριο παρατηρείται αισθητή βελτίωση του οικονομικού κλίματος στην Ελλάδα σε διάφορους κλάδους, όπως φαί-νεται πιο κάτω. Από όλους τους κλά-δους αναλυτικότερα στοιχεία πα-ρουσιάζονται για τον κλάδο του λιανικού εμπορίου. Ολόκληρη την έρευνα θα τη βρείτε στην ιστοσελί-δα της Ηλεκτρονικής Πύλης Ανάπτυ-ξης (www.e-pili.gr).

Ο Δείκτης Οικονομικού Κλίμα-τος στην Ελλάδα, όπως και στην πλειονότητα άλλωστε των ευρωπα-ϊκών χωρών, καταγράφει νέα άνοδο τον Σεπτέμβριο, με αποτέλεσμα η ανοδική τάση που έχει ξεκινήσει από τον Μάρτιο του 2009 να παγιώνεται. Έτσι μετά την ήπια διόρθωση του Ιου-λίου, ο δείκτης διαμορφώνεται πλέ-ον στις 63,8 μονάδες, από 59,2 μονά-δες τον Αύγουστο, στην υψηλότερη επίδοσή του από τον Νοέμβριο του 2008. Η εξέλιξη του δείκτη στην Ελ-λάδα συμπορεύεται έτσι με τη γενι-κότερη ευρωπαϊκή τάση βελτίωσης των προσδοκιών, η οποία μάλιστα ξεκίνησε το ίδιο ακριβώς διάστημα (Απρίλιος 2008). Η βελτίωση του κλί-ματος στην Ελλάδα τον Σεπτέμβριο οφείλεται πάντως περισσότερο στην άνοδο της καταναλωτικής εμπιστο-σύνης (πλευρά της ζήτησης) και λι-γότερο στους επιχειρηματικούς το-μείς (πλευρά της προσφοράς). Έτσι στους επιμέρους τομείς της οικονο-μίας, καταγράφεται ήπια άνοδος στη Βιομηχανία και τις Κατασκευές, στα-θερότητα στο Λιανικό Εμπόριο και πτώση στις Υπηρεσίες. Αντίθετα οι καταναλωτές για άλλη μία φορά δι-ατυπώνουν λιγότερο απαισιόδοξες προβλέψεις σε σχέση με τον προη-γούμενο μήνα, δίνοντας συνέχεια σε μία ανοδική τάση που συνδέεται με τον εκλογικό κύκλο. Όπως έχει πα-ρατηρηθεί σε όλες τις αντίστοιχες έρευνες από το 1985 και μετά, οι εκλογικές χρονιές χαρακτηρίζονται από συστηματική άνοδο της κατανα-λωτικής εμπιστοσύνης, καθώς στην προεκλογική κυρίως περίοδο βελτι-ώνονται οι προσδοκίες των κατανα-λωτών. Αναλυτικότερα:

Στη Βιομηχανία, οι προβλέψεις της παραγωγής κινούνται ανοδικά, όπως συμβαίνει άλλωστε και με τις εκτιμήσεις για το τρέχον επίπεδο της ζήτησης και των παραγγελιών, ενώ και στα αποθέματα οι τάσεις περιορι-σμού τους είναι εντονότερες.

Στις Υπηρεσίες, στα ίδια επίπεδα παραμένουν οι εκτιμήσεις των επι-χειρήσεων για την εξέλιξη της ζή-

τησης, αλλά και οι εκτιμήσεις για την τρέχουσα πορεία των εργασιών, όμως έντονη είναι η πτώση που κα-ταγράφεται στις προβλέψεις για τη βραχυπρόθεσμη εξέλιξη της ζήτη-σης.

Στο Λιανικό Εμπόριο, καταγρά-φεται σημαντική βελτίωση στις εκτι-μήσεις για τις τρέχουσες πωλήσεις, ενώ αντίθετα τα αποθέματα φαίνε-ται πως έχουν ενισχυθεί μετά τις ρευστοποιήσεις των εκπτώσεων και οι προβλέψεις για την εξέλιξη της ζήτησης στο επόμενο τρίμηνο επι-δεινώνονται ελαφρώς.

Στις Κατασκευές, οι εκτιμήσεις για το επίπεδο του προγράμματος εργασιών παραμένουν έντονα αρ-νητικές, αλλά αμβλύνονται ελαφρά, ενώ οι προβλέψεις για την απασχό-ληση του κλάδου επιδεινώνονται, αν και οριακά.

Στην Καταναλωτική Εμπιστοσύ-νη, καταγράφεται σημαντική άνοδος στις προσδοκίες των νοικοκυριών για την οικονομική τους κατάσταση, πα-ρόλο που οι προβλέψεις για την οι-κονομική κατάσταση της χώρας πα-ραμένουν στα ίδια σχεδόν επίπεδα. Οι προσδοκίες για την εξέλιξη της ανεργίας βελτιώνονται σημαντικά, περιορίζοντας έτσι την έντονη ανα-σφάλεια των προηγούμενων μηνών, ενώ ενισχύεται ελαφρά και η πρόθε-ση των Ελλήνων καταναλωτών για αποταμίευση στο επόμενο 12-μηνο.

ΛΙΑΝΙΚΟ ΕΜΠΟΡΙΟ: Αμετάβλητες οι προσδοκίες, βελτιωμένο όμως

κλίμα σε αρκετούς κλάδουςΟι επιχειρηματικές προσδοκίες

στο Λιανικό Εμπόριο σταθεροποι-ούνται τον Σεπτέμβριο, καθώς πα-ραμένουν στα επίπεδα του Ιουλίου - Αυγούστου, έχοντας διατρέξει ήδη πέντε μήνες συνεχούς ανάκαμψης. Έτσι ο σχετικός δείκτης διαμορφώ-νεται και πάλι στις 91,4 μονάδες, με την εικόνα όμως στα επιμέρους

στοιχεία δραστηριότητας να διαφο-ροποιείται σε σχέση με τον Ιούλιο. Οι εκτιμήσεις των επιχειρήσεων για την τρέχουσα πορεία των πωλήσε-ών τους παραμένουν θετικές, με το 45% (από 41%) να κρίνει ότι αυτές έχουν αυξηθεί το τελευταίο τρίμηνο. Αντίστοιχα αμβλύνονται και οι αρ-νητικές προοπτικές για τις πωλήσεις του επόμενου τριμήνου (στο - 8 από -12 το σχετικό ισοζύγιο), όπως και οι προβλέψεις για τις παραγγελίες προς προμηθευτές για το επόμενο διάστημα (στις -13 μονάδες από -14 τον προηγούμενο μήνα). Η ρευστο-ποίηση των αποθεμάτων του Ιουλίου λόγω των θερινών εκπτώσεων ολο-κληρώθηκε και πλέον καταγράφε-ται μικρή διόγκωσή τους τον Σεπτέμ-βριο. Από την άλλη πλευρά όμως, οι θετικές προβλέψεις για την απασχό-ληση εξασθενούν, καθώς ενισχύεται στο 16% (από 6%) το ποσοστό των επιχειρήσεων που αναμένει υποχώ-ρηση το επόμενο διάστημα, με απο-τέλεσμα το σχετικό ισοζύγιο να πε-ριορίζεται στις +14 μονάδες από +24 τον Ιούλιο. Ο τομέας πάντως εξακο-λουθεί να τροφοδοτεί με νέες θέσεις εργασίας την ελληνική οικονομία. Τέλος σε όρους τιμών, το ισοζύγιο διατηρείται αρνητικό, στις -13 μονά-δες, με 2 στις 5 (από 36%) επιχειρή-σεις να αναμένουν σταθερότητα το προσεχές τρίμηνο.

Με εξαίρεση τα Οχήματα – Ανταλλακτικά, όπου καταγράφεται πτώση των προσδοκιών, στους υπό-λοιπους τομείς οι προσδοκίες είναι ανοδικές. Αναλυτικότερα:

Ο Δείκτης Επιχειρηματικών Προσδοκιών στα Τρόφιμα – Ποτά – Καπνός σημειώνει άνοδο και τον Σεπτέμβριο και διαμορφώνεται στις 87,3 μονάδες από 83,1 μονάδες τον Ιούλιο, ξεπερνώντας έτσι το φετινό μέσο όρο (84,1 μονάδες). Στους επι-μέρους δείκτες δραστηριότητας, η εικόνα είναι μικτή: οι εκτιμήσεις για

τις τρέχουσες πωλήσεις λαμβάνουν και πάλι αρνητικό πρόσημο, με το σχετικό ισοζύγιο να διαμορφώνεται στις -2 μονάδες (από +3), ενώ πτωτι-κή είναι και η τάση στις προβλέψεις για τις παραγγελίες προς τους προ-μηθευτές το επόμενο διάστημα. Σε ότι αφορά τις προοπτικές της απα-σχόλησης του κλάδου, το 20% των επιχειρήσεων αναμένει πλέον υπο-χώρηση (από 4%), με το σχετικό ισοζύγιο να παραμένει ωστόσο θε-τικό (+23 μονάδες από +43), καθώς το 42% αναμένει άνοδο το επόμε-νο διάστημα. Άλλωστε θετικότερες του Ιουλίου είναι οι προοπτικές των πωλήσεων, με το 33% να αναμένει άνοδό τους (από 29%). Ταυτόχρονα, σημειώνεται έντονη αποκλιμάκωση των αποθεμάτων, με σχεδόν το σύνο-λο των επιχειρήσεων (92% από 83%) να κρίνει ότι αυτά βρίσκονται πλέον σε κανονικά για την εποχή επίπεδα. Σε σχέση με τις τιμές, καταγράφεται ενίσχυση των πληθωριστικών προ-βλέψεων, με το σχετικό ισοζύγιο να γίνεται θετικό (+7 μονάδες), υποδη-λώνοντας έτσι άνοδο των τιμών στο προσεχές διάστημα, μετά από πέντε μήνες όπου επικρατούσαν προβλέ-ψεις για μείωση των τιμών.

Ελαφρώς ανοδικές είναι οι προσδοκίες και στα Υφάσματα – Έν-δυση – Υπόδηση, με το σχετικό δεί-κτη να διαμορφώνεται στις 94 από τις 91,3 μονάδες τον Ιούλιο, στην καλύτερη επίδοση του έτους. Γενι-κά, καταγράφονται θετικές μεταβο-λές στις τρέχουσες εκτιμήσεις, αλ-λά αρνητικές στις προοπτικές του επόμενου τριμήνου. Οι εκτιμήσεις για τις τρέχουσες πωλήσεις δεν εί-ναι αρνητικές για πρώτη φορά με-τά τον περσινό Νοέμβριο, ενώ ελα-φρά αποκλιμάκωση καταγράφεται και στα αποθέματα, με το σχετικό δείκτη να διαμορφώνεται στις +20 μονάδες. Από την άλλη πλευρά, οι προβλέψεις για την απασχόληση, οι οποίες γενικά εμφανίζουν έντονες διακυμάνσεις φέτος, τον Σεπτέμ-βριο επιδεινώνονται έντονα, με το σχετικό ισοζύγιο να διαμορφώνεται στις -14 μονάδες (από -4) και καμία επιχείρηση να μην αναμένει άνοδο τουλάχιστον στο επόμενο τρίμηνο. Οι προβλέψεις για τις παραγγελίες προς τους προμηθευτές, αλλά και οι προοπτικές των πωλήσεων του επό-μενου τριμήνου καταγράφουν υπο-χώρηση, αν και γενικά οι περισσότε-ρες επιχειρήσεις αναμένουν πλέον σταθερότητα το επόμενο διάστημα. Τέλος, οι τάση αποκλιμάκωσης των τιμών διατηρείται και τον Σεπτέμ-βριο, όπως συμβαίνει εξάλλου καθ’

Αισθητή βελτίωση του οικονομικού κλίματος – Ο κλάδος των λιανικών Πωλήσεων

Page 11: Πύλη Ανάπτυξης 19

11ΑΝΑΠΤΥΞΗ

όλη τη διάρκεια της φετινής χρονιάς. Ο Δείκτης Επιχειρηματικών

Προσδοκιών στα Είδη Οικιακού Εξο-πλισμού σημειώνει σημαντική ανά-καμψη τον Σεπτέμβριο και διαμορ-φώνεται στην υψηλότερη τιμή του μετά τον περσινό Οκτώβριο, στις 76,7 μονάδες (από 61,6). Όλα τα επι-μέρους στοιχεία δραστηριότητας πα-ρουσιάζουν θετικότερη εικόνα τον Σεπτέμβριο σε σχέση με τους προ-ηγούμενους μήνες. Αισθητή είναι η βελτίωση στις εκτιμήσεις για τις τρέ-χουσες πωλήσεις αν και το σχετικό ισοζύγιο παραμένει αρνητικό (στις -35 μονάδες από -61). Η εξέλιξη αυ-τή οδηγεί και σε ευνοϊκότερες εκτι-μήσεις σχετικά με το τρέχον ύψος των αποθεμάτων, με τον αντίστοιχο δείκτη να περιορίζεται κατά 15 μο-νάδες, στη +1 μονάδα. Έντονη είναι επίσης και η βελτίωση της εικόνας των προβλέψεων των παραγγελιών, με το σχετικό ισοζύγιο να λαμβάνει την υψηλότερη τιμή του από πέρυσι τον Οκτώβριο (-8 μονάδες από -42), ενώ και οι προβλέψεις για τις πωλή-σεις της επόμενης περιόδου κατα-γράφουν βελτίωση. Το θετικότερο κλίμα στον κλάδο επηρεάζει ευνο-ϊκά και την απασχόληση, αν και όχι

τόσο έντονα όσο θα αναμενόταν, με το αρνητικό ισοζύγιο να περιορίζε-ται διστακτικά στις -6 μονάδες (από -8). Τέλος η τάση στις τιμές παραμέ-νει έντονα πτωτική, αφού πάνω από τις μισές (52% από 38%) επιχειρή-σεις του κλάδου αναμένουν περαι-τέρω υποχώρησή τους το επόμενο διάστημα.

Η μεγάλη ανάκαμψη στις προσ-δοκίες του κλάδου Οχήματα – Ανταλλακτικά τον Ιούνιο, διορθώ-νεται έκτοτε, με τον Σεπτέμβριο να βρίσκει το δείκτη κατά δέκα μονά-δες χαμηλότερα σε σχέση με τον Ιού-λιο, στις 99,9 μονάδες, παραμένο-ντας σημαντικά υψηλότερος όμως από τον αντίστοιχο περυσινό αλλά και από το φετινό μέσο όρο (79,7 μο-νάδες και 72,7 μονάδες αντίστοιχα). Μετά τη μείωση των τελών ταξινόμη-σης που έδωσε ώθηση στη ζήτηση στην αγορά αυτοκινήτου, το νέο μέ-τρο για την επιδοτούμενη απόσυρση οχημάτων παλαιάς τεχνολογίας, το οποίο ανακοινώθηκε, αλλά τέθηκε σε εφαρμογή στις αρχές Οκτώβρη, αναμένεται από τους επόμενους μή-νες να επηρεάσει θετικά τον κλάδο. Από τα επιμέρους στοιχεία του δεί-κτη, οι εκτιμήσεις για τις τρέχουσες

πωλήσεις περιορίζονται ελαφρώς, με το 65% των επιχειρήσεων να κρί-νει ότι έχουν αυξηθεί το τελευταίο τρίμηνο. Η έντονη ρευστοποίηση των αποθεμάτων του Ιουλίου δίνει τη θέ-ση της σε πιο συγκρατημένες εκτι-μήσεις τον Σεπτέμβριο, με το σχε-τικό ισοζύγιο να αυξάνεται στις +5 μονάδες (από -25). Η ανασφάλεια σχετικά με τις βραχυπρόθεσμες πα-ραγγελίες δεν αίρεται, παρόλο που οι προβλέψεις για τις επόμενες πω-λήσεις είναι λιγότερο αρνητικές σε σχέση με τον Ιούλιο. Οι προοπτικές για την απασχόληση παραμένουν όμως αρνητικές και διευρύνονται ελαφρά, με το σχετικό ισοζύγιο να διαμορφώνεται στις -9 μονάδες από -7, ενώ σε όρους τιμών καταγράφο-νται ελαφρώς ενισχυμένες σε σχέ-ση με τον Ιούλιο αποπληθωριστικές προσδοκίες.

Ήπια βελτίωση σημειώνει το επιχειρηματικό κλίμα στα Πολυκα-ταστήματα τον Σεπτέμβριο, με το δείκτη προσδοκιών να φθάνει στις 105 μονάδες από τις 103,1 τον Ιού-λιο, επίδοση που είναι μεν χαμηλό-τερη από την αντίστοιχη περυσινή (120,3 μονάδες), είναι όμως ανώτε-ρη του φετινού μέσου όρου. Από τα

επιμέρους στοιχεία δραστηριότη-τας, οι εκτιμήσεις των επιχειρήσεων για τις τρέχουσες πωλήσεις τους ση-μειώνουν άνοδο, με το σχετικό δεί-κτη να διαμορφώνεται κατά 6 μονά-δες υψηλότερα, στις +31 μονάδες.

Οι επιχειρήσεις του κλάδου έχουν φτάσει σε ικανοποιητικό επίπεδο ρευστοποίησης των απο-θεμάτων τους, αφού το τελευταίο εξάμηνο ο σχετικός δείκτης είναι αρνητικός, γεγονός που υποδηλώ-νει χαμηλότερα του κανονικού απο-θέματα (στις -5 μονάδες τον Σεπτέμ-βριο από -14 τον Ιούλιο). Αλλά και οι προοπτικές για τις πωλήσεις του επό-μενου τριμήνου βελτιώνονται σημα-ντικά, με το σχετικό ισοζύγιο να δια-μορφώνεται στις +23 μονάδες (από +13), ενώ ενισχυμένες είναι και οι προβλέψεις των παραγγελιών, με το σχετικό δείκτη να ανέρχεται κατά 7 μονάδες, στις +8.

Από την άλλη πλευρά όμως οι προβλέψεις για την απασχόληση πα-ραμένουν αμετάβλητες, στα υψηλό-τερα όμως επίπεδα της φετινής χρο-νιάς, στις +41 μονάδες, ενώ σχετικά με τις τιμές, οι προβλέψεις που επι-κρατούν φανερώνουν περαιτέρω αποκλιμάκωση το ερχόμενο τρίμηνο.

Έρευνα Καταναλωτικής Εμπιστοσύνης από το ΙΟΒΕ

Σύμφωνα με την έρευνα αυτή, η οποία πραγμα-τοποιήθηκε το Σεπτέμβριο του 2009 παρατηρείται αι-σθητή βελτίωση σε ότι αφορά τις προβλέψεις για τους επόμενους 12 μήνες. Μπορεί η βελτίωση αυτή να απο-τυπώνεται σε διαφορές της τάξης των 2% - 3% για κά-θε επιμέρους ερώτημα αλλά δεν παύει να είναι θετική. Τα διαγράμματα παρακάτω αποτυπώνουν τις διαφορές αυτές περιγράφοντας διάφορες

Σε ότι αφορά την οικονομική κατάσταση των νοικο-κυριών τα πράγματα φαίνονται βελτιωμένα. Ενώ δηλ. τα ερωτώμενα νοικοκυριά θεωρούσαν τον Αύγουστο ότι υπήρξε αισθητή επιδείνωση των οικονομικών τους σε ποσοστό 24%, το Σεπτέμβριο το ποσοστό αυτό μει-ώθηκε στο 22%.

Το ίδιο φαίνεται να συμβαίνει και με τη «σταδιακή άμβλυνση των δυσμενών προβλέψεων για την οικονο-μική κατάσταση της χώρας», όπου το 24% εκτιμά ότι υπάρχει αισθητή επιδείνωση τον Αύγουστο, ενώ το Σε-πτέμβριο το ποσοστό αυτό μειώνεται στο 22%.

Και φυσικά το ενθαρρυντικό είναι ότι παρατηρείται ελαφρώς αυξημένη η πρόθεση για μείζονες αγορές. Τον Αύγουστο οι ερωτώμενοι έβλεπαν ελαφριά βελτί-ωση σε ποσοστό 8% ενώ τον Σεπτέμβριο το ποσοστό αυτό ανέβηκε στο 14%.

Το ίδιο ηπιότερες ήταν και οι προβλέψεις για την πορεία της ανεργίας. Τον Αύγουστο του 2009 προβλέ-πονταν ελαφρά επιδείνωση κατά 23% ενώ τον Σεπτέμ-βριο η επιδείνωση αυτή περιορίστηκε στο 18%.

ΣΗΜ.: Ολόκληρη την έρευνα μπορείτε να τη βρεί-τε στην Hλεκτρονική Πύλη Ανάπτυξης (www.e-pili.gr)

Αύγουστος

Σεπτέμβριος

Page 12: Πύλη Ανάπτυξης 19

12

Μου το διηγήθηκαν και αδυνατούσα να το πι-στέψω, ώσπου το εί-δα με τα μάτια μου. Σε

μια κωμόπολη της Δυτικής Μακεδο-νίας, γενέτειρα ενός αδικοχαμένου και ονομαστού πολιτικού της νεώτε-ρης ιστορίας, ο γιος δύο μεταναστών της δεκαετίας του 1960 στη Γερμα-νία, επισκέπτονταν τη γενέτειρα κά-θε καλοκαίρι φιλοξενούμενος από τον παππού και τη γιαγιά. Οι συνο-μήλικοι του στο χωριό γρήγορα του έδωσαν το παρατσούκλι που του ταί-ριαζε: «Ο Γερμανός». Τι ειρωνεία; Στη Γερμανία ήταν «ο Έλληνας» και στην πατρίδα «ο Γερμανός».

Καθώς μεγάλωνε, είδε να μαρα-ζώνει το χωριό. Να κλείνει ο φούρ-νος και να αναπληρώνεται από ένα κλειστό φορτηγάκι που έφερνε στα σπίτια άσπρο ψωμί με υφή σφουγγα-ριού που δεν είχε σχέση με αυτό που γεύονταν από το φούρνο της γιαγιάς. Μεγαλώνοντας σπούδασε αρτοποιία στη Γερμανία. Νυμφεύτηκε μια Γερ-μανίδα και λίγο αργότερα αποφάσι-σαν να γυρίσουν στην πατρώα γη. Με τις οικονομίες που είχαν, με ένα μι-κρό δάνειο και το παρατσούκλι στην επωνυμία, έστησαν ένα φούρνο και άρχισαν να παράγουν ψωμί για την κωμόπολη και τα γύρω χωριά.

Το ψωμί τους άρχισε σιγά-σιγά να διαλαλεί τη φήμη του μέσα από τη γευστική του απόλαυση. Όταν το δοκίμασα, μου θύμισε το ψωμί που έτρωγα μικρός από τους φούρνους με ξύλα του χωριού στην αγροτική Πέλλα. Έτσι και έγινα κοινωνός της ιστορίας. Να σας θυμίσω ότι καθώς μεγαλώναμε, στη δεκαετία του 50 και 60, οι Γερμανικοί φούρνοι και το Γερμανικό ψωμί αντικαθιστούσαν με γρήγορους ρυθμούς τους παρα-δοσιακούς φούρνους με ξύλα και το χειροποίητο ψωμί. Όλοι έτρεχαν να δοκιμάσουν το κατάλευκο και αφρώ-

δες ψωμί.Καθώς οι δουλειές μεγάλωναν,

το ψωμί άρχισε να πουλιέται ακόμη και στην πρωτεύουσα του Νομού. Μερικοί απόδημοι επισκέπτες στο χωριό έρχονταν στο φούρνο για να αγοράσουν 20 και 30 ψωμιά. Χρεια-ζόταν επειγόντως έναν βοηθό. Τον αναζήτησε ανάμεσα στους νέους του χωριού όπου η ανεργία έκαμνε θραύση, ιδιαίτερα μετά την κρίση της τοπικής ονομαστής βιοτεχνίας. Ουδείς παρέμενε περισσότερο από μια εβδομάδα. Όλοι αποχωρούσαν για την ίδια αιτία. Οι δύσκολες ώρες εργασίας. Σε μια Ελληνική κωμόπο-λη με την ανεργία να σπάει ρεκόρ, οι νέοι έκαναν επιλογές. Δε μπο-ρούσαν πλέον αραχτοί στις καφετέ-ριες της κωμόπολης να ρουφάνε τη φραπεδιά τους, να παραπονιούνται για τις αναδουλειές και να ονειρεύ-ονται το γάμο με μια πλούσια κόρη που θα τους λύσει το επισιτιστικό πρόβλημα.

Απευθύνθηκε στη Γερμανία και σε λίγες ημέρες κατέφθασε με ένα κλειστό φορτηγάκι ο Γιόχαν. Ο άν-θρωπος ηρέμησε και έβαλε μπρος την επέκταση της επιχείρησης. Μην εκπλαγείτε αν σε λίγο, με την Εγνα-τία Οδό σε πλήρη λειτουργία, αρχί-σει να φέρνει ψωμιά και στη Θεσσα-λονίκη. Από τώρα δηλώνω πελάτης και ντελάλης της ποιότητας των προ-ϊόντων του.

Για μια ακόμη φορά η Γερμανία αφήνει ανεξίτηλα τα σημάδια της στην Ελληνική αρτοποιία. Αν αφή-σει και εργασιακό ήθος, θα είμαστε οι μεγάλοι κερδισμένοι.

Ανεργία: είναι η κατάσταση ενός ατόμου, που, ενώ είναι ικανό, πρόθυμο και διαθέσιμο να απα-σχοληθεί, δεν δύναται να βρει εργασία.

Άνεργος: θεωρείται το άτομο το οποίο δύνα-ται και επιθυμεί να εργαστεί αλλά δεν υπάρχει προσφορά εργασίας.

Εργαζόμενος (απασχολούμενος): θεωρείται το άτομο το οποίο εργάζεται συστηματικά σε μία εργασία.

Εργατικό Δυναμικό: Είναι το σύνολο των ερ-γαζομένων και των ανέργων

Ποσοστό ανεργίας: είναι ο αριθμός των ανέρ-γων διαιρούμενος με το σύνολο του εργατικού δυναμικού.

Εποχιακή ανεργία: Πολλές επιχειρήσεις, π.χ. οι αγροτικές και οι τουριστικές, παρουσιά-

ζουν συστηματικές μεταβολές στην παραγωγική τους δραστηριότητα κατά τη διάρκεια του έτους. Οι μεταβολές της παραγωγής συνοδεύονται από αντίστοιχες μεταβολές της απασχόλησης εργατι-κού δυναμικού και, συνεπώς, από μεταβολές της ανεργίας. Αυτή η ανεργία ονομάζεται εποχιακή.

Ανεργία τριβής: Ανεργία τριβής είναι εκείνη η οποία οφείλεται στην αδυναμία της αγοράς να απορροφήσει άμεσα ανέργους, παρότι υπάρχουν κενές θέσεις εργασίας, για τις οποίες οι άνεργοι έχουν τα απαραίτητα προσόντα και επαγγελματι-κή εξειδίκευση. Η ανεργία τριβής οφείλεται στην αδυναμία των εργατών να εντοπίσουν αμέσως τις επιχειρήσεις με τις κενές θέσεις και στην αδυνα-μία των επιχειρήσεων να εντοπίσουν τους άνερ-γους εργάτες.

Διαρθρωτική ανεργία: Όταν σε μια οικονομία υπάρχουν άνεργοι και κενές θέσεις εργασίας, αλ-λά οι άνεργοι δεν μπορούν να απασχοληθούν στις υπάρχουσες κενές θέσεις, επειδή υπάρχει αναντι-στοιχία ανάμεσα στα προσόντα και την εξειδίκευ-ση των ανέργων και σε αυτά που απαιτούνται για την κάλυψη των κενών θέσεων, η ανεργία αυτή ονομάζεται διαρθρωτική.

Κεϋνσιανή ανεργία (κυκλική ανεργία): Η ανεργία λόγω ανεπαρκούς ζήτησης είναι εκείνη που προέρχεται από την πτώση της οικονομικής δραστηριότητας. Πρόκειται, δηλαδή, για αδυναμία της συνολικής ζήτησης της οικονομίας να απορ-ροφήσει τη συνολική προσφορά του εργατικού δυναμικού.

ΑΝΑΠΤΥΞΗ

Ανεργία και Ελληνική Νοοτροπία

Ορισμοί

Αφορμή για τη συγγραφή του άρθρου αποτέλεσε το άρθρο του κ. Δαουτό-πουλου με τίτλο: «Ανερ-

γία και Ελληνική Νοοτροπία», στο οποίο, πολύ γλαφυρά, αποτυπώνε-ται ο πυρήνας του προβλήματος της ανεργίας στη Δυτική Μακεδονία και όχι μόνο.

Κάθε οικονομία λοιπόν έχει ένα ορισμένο μέγεθος πληθυσμού. Ο πληθυσμός αυτός διακρίνεται σε οικονομικά ενεργό και σε οικονομι-κά μη ενεργό. Ο οικονομικά ενεργός πληθυσμός αποτελεί το εργατικό δυ-ναμικό της οικονομίας και περιλαμ-βάνει τα άτομα τα οποία μπορούν και θέλουν να εργαστούν. Τα άτο-μα τα οποία δεν μπορούν να εργα-στούν, (π.χ. μικρά παιδιά, ηλικιω-μένοι, ασθενείς, στρατιώτες κ.α.), δεν ανήκουν στο εργατικό δυναμι-κό, όπως επίσης δεν ανήκουν στο ερ-γατικό δυναμικό τα άτομα τα οποία μπορούν αλλά δε θέλουν να εργα-στούν.

Οι τεμπέληδες για παράδειγμα, όσοι δηλ. δεν θέλουν να κουράζο-νται ποτέ και αποφεύγουν οποιαδή-ποτε δουλειά, δεν ανήκουν στο ερ-γατικό δυναμικό της χώρας και δεν χαρακτηρίζονται ως άνεργοι.

Διότι πως αλλιώς μπορεί να χα-ρακτηρίσει κανείς όλους όσους τους προσφέρεται εργασία και δεν την αποδέχονται ή όταν την αποδέχο-νται παραιτούνται μετά από καμία εβδομάδα, επιστρατεύοντας κάθε φορά διάφορες απίστευτες δικαι-ολογίες, περί ωραρίου, κούρασης, απάνθρωπων συνθηκών εργασίας, χαμηλών αποδοχών κλπ. Το πρώτο ερώτημα όλων αυτών, πριν καλά-καλά ακούσουν τι θα κάνουν και αν μπορούν να ανταπεξέλθουν είναι: «Πόσα θα παίρνω και πόσες ώρες θα

δουλεύω;» Δεν έχει σημασία το εί-δος της δουλειάς, ούτε αν μπορεί να ανταπεξέλθει στις απαιτήσεις της. Σημασία έχει να δουλεύει όσο γίνε-ται λιγότερο και να αμείβεται όσο γί-νεται περισσότερο.

Το ερώτημα λοιπόν που τίθεται είναι πόσοι από αυτούς που ανήκουν στο 13% περίπου των ανέργων της περιοχής είναι πραγματικά άνερ-γοι και πόσοι τεμπέληδες; Ποτέ κα-νείς δεν θα το μάθει. Έχει σημασία όμως κάθε φορά που ανακοινώνεται το ποσοστό ανεργίας στην περιοχή να ανακοινώνονται και οι προσφε-ρόμενες θέσεις εργασίας ώστε να φαίνεται αν η ζήτηση είναι μεγαλύ-τερη από την προσφορά. Αν υπάρχει δηλ. πραγματική ή εικονική ανερ-γία. Εκτός αν μερικοί νομίζουν ότι οι σκληρά εργαζόμενοι επιχειρημα-τίες έχουν παραπανίσια λεφτά για να συντηρούν κάποιους τεμπέληδες οι οποίοι επιθυμούν να πληρώνονται χωρίς να αποδίδουν έργο.

τoυΓΕΩΡΓ ΊΟΥ Α. ΔΑΟΥΤΟΠOYΛΟΥ

Καθ. Γεωπονίας ΑΠΘ

[email protected]

Τεμπέληδες ή άνεργοι, ιδού η απορία!!

τουΧΡΗΣΤΟΥ ΤΡΑΝΤΗ

Προέδρου Ι.Π.Α.Δ.Μ.

Page 13: Πύλη Ανάπτυξης 19

13

Η ιστορία έχει ως εξής: η προστασία της ελληνι-κής οικονομίας από τον διεθνή ανταγωνισμό γι-

νόταν παραδοσιακά με δασμούς και ποσοστώσεις. Όταν πια αυτό δεν ήταν δυνατόν λόγω της ένταξης της χώρας στην Ε.Ο.Κ., έπρεπε κάτι άλ-λο να εξευρεθεί. Άλλωστε, εμείς οι Έλληνες είμαστε «ευέλικτοι άνθρω-ποι». Η παραοικονομία διέσωσε εκεί-νη την περίοδο των αρχών του ‘80 την ελληνική οικονομία.

Μετά το πρώτο σοκ των αρχών του ‘80, σιγά-σιγά, η εσωτερική δα-πάνη και οι εξαγωγές άρχισαν να κι-νούνται, ενώ νέες επιχειρήσεις και επιχειρηματικά «τζάκια» έκαναν την εμφάνισή τους με κυρίαρχο συγκρι-τικό πλεονέκτημα την «παραοικο-νομία». Από τότε, είναι πολύ δύσκο-λο να κάνει κανείς σχετικά βέβαιες στατιστικές εκτιμήσεις. Η Ελλάδα πάντως πλούτισε. Ακολούθησαν 15 χρόνια περίπου ταχείας επίσημης ανάπτυξης κοντά στο 4%, και ποιος ξέρει άλλο πόσο μέσα από την «αδή-λωτη οικονομία». Οι εισροές κεφα-λαίου ενέτειναν το φαινόμενο της διόγκωσης των «ανεπίσημων δρα-στηριοτήτων», καθώς η οικονομία των υπηρεσιών (τουρισμός, ναυτι-λία, ΚΠΣ) και των κατασκευών (real estate) και των οικοπέδων εκτοξεύ-τηκαν στον ουρανό. Έτσι, αντί να πε-ριορίζεται το φαινόμενο της κρυφής οικονομίας με τον εξευρωπαϊσμό, αντιθέτως εκτοξεύτηκε έτι περαιτέ-ρω. Είναι πια στη φύση της οικονομί-ας μας… Εύκολο και γρήγορο χρήμα, εύκολο και γρήγορο κέρδος, χμ…, όχι κέρδος, καλύτερα, πρόσοδος (rent). Εξ ου και ο χαρακτηρισμός «ραντιέρηδες» από τον Αντρέα Πα-πανδρέου, από τότε, 25 χρόνια πριν!

Μαζί, όμως, μεγάλωσαν και τα προβλήματα. Στην Ελλάδα, δεν μπο-ρείς εύκολα να εισπράξεις φόρους. Η «ατυπία» μεγάλη, αλλά συνάμα και η φύση του μικρο-καπιταλισμού τέτοια που κάνουν τον έλεγχο, την καταγραφή και την είσπραξη φό-ρων υποθέσεις πια πολύ δύσκολες. Για να μη μνημονεύσει κανείς τη δι-αφθορά…

Η κατάσταση κακοφόρμισε εντελώς. Εξελίχθηκε, έτσι, σε εξορ-γιστική επιδότηση των «προνομιού-χων» ομάδων εις βάρος του συνό-λου. Τα φορολογικά έσοδα είναι τα μισά από ό,τι στην Ε.Ε. Η άμεση φο-ρολογία 4,6% του ΑΕΠ (Ε.Ε.: 9,2%), ενώ το σύνολο των εσόδων ως ποσο-στό της επίσημης οικονομικής ετήσι-ας δραστηριότητας είναι 31%, ενώ εάν κάνει κάποιος αναγωγή των εσό-δων του κράτους στο σύνολο επίση-μης και ανεπίσημης οικονομίας μα-

ζί, το ποσοστό αυτό κυμαίνεται στο 20% (Ε.Ε.: 40%). Το παράδοξο είναι ότι, λόγω της αναξιοπιστίας εκείνων που χειρίζονται τους φόρους μας, η όποια νέα αύξηση της φορολογίας χαρακτηρίζεται, δικαίως και αδίκως, φοροεπιδρομή (!) (χωρίς αυτό να ση-μαίνει ότι τα πρόσφατα μέτρα είναι δίκαια και κυρίως αποτελεσματικά).

Στην πραγματικότητα, σήμερα όλοι βιώνουμε μια υπέρ-φιλελεύθε-ρη, με χαμηλούς συνολικά φόρους ανισομερώς κατανεμημένους, κακο-ρυθμισμένη και σε πολλές περιπτώ-σεις υπερ-ρυθμισμένη μαζί λόγω του πλήθους των σκανδαλωδώς ευνοϊ-κών διοικητικών ρυθμίσεων που πε-τυχαίνουν μικροομάδες, οικονομία. Πραγματικά πρόκειται για τραγικό αδιέξοδο.

Το χειρότερο είναι όμως αυτό το τελευταίο. Πάνω στη νοσηρή αυτή κατάσταση της ιδιόμορφης «επιτυ-χίας» (;) της ελληνικής οικονομίας αναπτύσσεται συνεχώς μια «οικονο-μία των προσοδοθήρων», με υπερ-βολικά πολλές ομάδες πίεσης που διεξάγουν έναν «αγώνα χαρακω-μάτων» για επιβολή και διατήρη-ση «ρυθμίσεων» που «κανονίζουν» προσπορισμό εισοδημάτων και πό-ρων. Χαρακτηριστικό παράδειγμα τα επαγγέλματα όπου οι καθορισμένες εκ του «νόμου» τιμές και η, στην ου-σία, απαγόρευση άσκησης ελεύ-θερης επιχειρηματικότητας, έχουν καταλήξει να αποτελούν ιδιόμορφο φόρο κατοχής ιδιότητας επαγγέλ-ματος!

Στον σπόρο της εύκολης επι-τυχίας ίσως μάλιστα να υπάρχει και η καταστροφή μας, καθώς έτσι έχουν δημιουργηθεί οι συνθήκες και προϋποθέσεις των φαινομένων που βιώνουμε σήμερα: Αναρχία και περιφρόνηση των θεσμών, κομμα-τοκρατία και κυνισμός, φθόνος και διαγκωνισμοί χωρίς κανόνες για την καθημερινή πρόσκτηση προσόδου, μηδενικό κοινωνικό κεφάλαιο εμπι-στοσύνης για τη συνεργασία, την ομαδικότητα και την πρόοδο. Ανι-σότητα μεγάλη, καθώς ευνοούνται αυτοί που βρίσκονται στις πρώτες θέσεις πρόσκτησης και υπεράσπι-

σης προσόδου (γιατί όλοι θέλουν να μπουν στο Δημόσιο και ιδίως στο ΥΠΕΘΟ;), και, τέλος, λόγω και των χαμηλών φορολογικών εσόδων εξαι-τίας της «άτυπης οικονομίας», εξα-θλιωμένες υπηρεσίες παροχής δημό-σιων αγαθών από το κράτος.

Ως αποτέλεσμα, σύμφωνα και με το Ευρωβαρόμετρο, οι πολίτες της πιο προικοδοτούμενης από την τύχη και τη φύση χώρας, που το κα-τά κεφαλήν εισόδημά της (επίσημο και… άτυπο) είναι πια εισόδημα ανα-πτυγμένου κράτους, είναι εξαιρετι-κά δυστυχείς, αλλά και αντιφατικοί στις εκτιμήσεις τους. Την ίδια στιγμή που ο Ελληνας απαιτεί το φακελάκι, επιθυμεί υψηλού επιπέδου υπηρεσί-ες υγείας. Εκεί όπου ζητά ποιοτικό πανεπιστήμιο, ο ίδιος ως καθηγητής δεν κάνει τη δουλειά του.

Όταν γίνεται υπουργός, ενώ γνωρίζει τον παραλογισμό της συμ-μετοχής κατά σχεδόν 50% των φοι-τητών στην εκλογή πρυτάνεων, προ-έδρων κ.λπ. των ΑΕΙ (που προάγει τη συναλλαγή και το εμπόριο βαθ-μών), σφυρίζει αδιάφορα. Όταν βλέ-πει επίσημες ομάδες προστασίας να περνούν από τα μαγαζιά για να πά-ρουν το «μηνιάτικο μπαξίσι» τους, σφυρίζει αδιάφορα. Ίσως γιατί με την παρούσα κατάσταση όλοι βραχυ-χρονίως φαίνονται ευχαριστημένοι.

Όμως, έτσι, όλοι μαζί με συνέρ-γεια εγκαθιδρύουμε ένα καθεστώς κλεπτοκρατίας και λεηλασίας, όπου ο ένας είναι όμηρος του άλλου, βά-ζοντας ο ένας το χέρι στην τσέπη του άλλου. Ένα «καθεστώς» όπου όλοι είναι εναντίον όλων και η πο-λιτική τάξη από επάνω, με πρώτη την ανεκδιήγητη αυτή κυβέρνηση, να αναπαράγεται παίζοντας το παι-χνίδι του κοινωνικού διχασμού ή και του δήθεν ανήξερου διαιτητή, κλεί-νοντας το μάτι στην άτυπη δραστη-ριότητα. Δεν μπορούμε όμως τελικά να αποφύγουμε ότι, με το σύστημα «όλοι εναντίον όλων», όλοι χέρι-χέρι βυθιζόμαστε σε μια οικονομική πα-ρακμή όπου επί ματαίω όλοι στο τέ-λος αναζητούν κάτι που δεν υπάρ-χει: τον πάτο.

Όταν φτάνουν υπουργοί να δη-

λώνουν ότι παρατύπησαν με κυνι-σμό για τα παιδιά τους, δηλαδή για να τα διασώσουν -όπως νομίζουν…- από το ελληνικό χάος και την οικο-νομική ζούγκλα χωρίς κανόνες, τό-τε δε το μήνυμα που όλοι παίρνουμε είναι: «Κάντε κι εσείς τα ίδια». Μόνο στα ολιγαρχικά καθεστώτα της Αφρι-κής μπορείς να βρεις υπουργούς που ζητούν διαμέρισμα-μίζα για την κό-ρη τους, μετεγγράφουν παρατύπως τον φοιτητή γιο τους ή φοροαποφεύ-γουν προκλητικώς διαδηλώνοντας περισσή περηφάνια και κυνισμό.

Να γιατί, στο τέλος, το μόνο πράγμα που έχει πάτο είναι η πολι-τική. Χαμηλότερα δεν γίνεται, σε μια χώρα όπου δεν υπάρχει πραγματι-κά ριζοσπαστικός προοδευτικός λό-γος που να αμφισβητεί με ουσία και σοβαρότητα το αντιδραστικό και γε-λοίο πια status quo.

Τελικά, έχουμε καταφέρει να εγκαθιδρύσουμε μια κατάσταση όπου ενώ δεν υπάρχει απελπιστι-κή φτώχεια, η οικονομική ανισότη-τα που υπάρχει είναι το πιο άδικο πράγμα που έχω δει ποτέ στη ζωή μου. Δηλαδή, πολλή ανισότητα, αλ-λά ταυτόχρονα και πολύ άδικη ανι-σότητα. Κι αυτό γιατί η οικονομική ανισότητά μας δεν βασίζεται στο τα-λέντο και τη σκληρή εργασία, αλλά στην οικονομική και κομματική μας αφετηρία και κυρίως στην ισχύ της ομάδας στην οποία ανήκουμε, ομά-δα η οποία εμπλέκεται συνήθως και με το καθεστώς της ολιγαρχικής κομ-ματοκρατίας.

Πρώτο στάδιο εξόδου από τη δυ-σμενή αυτή κατάσταση στην οποία έχουμε βρεθεί είναι να τη συνειδη-τοποιήσουμε. Έπειτα, ελπίζουμε σε έναν ριζοσπάστη «κανονικό» πολιτι-κό/ άνθρωπο, με περιφρόνηση στην κατοχή περιουσιακών στοιχείων, που θα μας εκπλήξει θετικά στην πορεία και θα απελευθερώσει τους θεσμούς και την οικονομία από αγκυλώσεις και ομάδες συμφερόντων (μικρών και μεγάλων) και κυρίως θα ανακαι-νίσει το κράτος κηρύσσοντας την ανεξαρτησία του, την αξιοκρατία και την αναβάθμιση των δημόσιων αγαθών. Γρήγορα.

ΠΕΛΑΓΙΔΗΣ ΘΟΔΩΡΗΣκαθηγητή Οικονομικής Ανάλυσης

στο Πανεπιστήμιο Πειραιώς

ΑΝΑΠΤΥΞΗ

Η Οικονομία της Παραοικονομίας

Page 14: Πύλη Ανάπτυξης 19

14

Κύριε Διευθυντά.Σε απανωτά ερωτήματα που ευθαρσώς απηύθυ-νε δημοσιογράφος του

τοπικού τύπου στον Μητροπολίτη Σερβίων και Κοζάνης στο πρόσφατο παρελθόν («ΚΟΖΑΝΗ» φ. 17.8.2009- τι ημερομηνία και αυτή!..) όπου το «βάσκανο μάτι»… βγάζει μάτι αν δε ληφθεί ως σχήμα λόγου και το οποίο…μεθερμηνευόμενον από κά-ποιον υπογράφοντα θαρραλέο ανα-γνώστη τοπικής εφημερίδας («Πρω-ινός λόγος» φ. 17.7.2009) αποτελεί «μετά πολλής συνοχής καρδίας» κανονικότατο κάρφωμα της Προϊ-σταμένης της Εφορίας Βυζαντινών Αρχαιοτήτων στον Υπουργό Πολιτι-σμού, θέλουμε να προσθέσουμε και τα εξής δικά μας με παράπονο.

Γιατί τόση…εκκωφαντική σιγή, γιατί ο, κατά τα άλλα λαλίστατος Δε-σπότης μας, κατάπιε τη γλώσσα του στην πολύκροτη υπόθεση που δη-λητηρίασε τις ψυχές μας και έφερε βάρβαρα τον διχασμό και τη διχό-νοια στην κοινωνία μας, του εμπρη-σμού του Αι’ Γιώργη της Αιανής; (με τη βούλα της Πυροσβεστικής, για να μην ξεχνιόμαστε! Εκτός αν χάψουμε εκείνη την αλήστου μνήμης «κερα-μίδα» που ακούστηκε την ημέρα της δίκης ότι δηλαδή η πυρκαγιά προ-κλήθηκε από μπουκάλια που πετού-σαν (πότε;;;) οι μεθυσμένοι κατά τις Απόκριες στη σκεπή του Ναού και αντανακλούσαν το φως του ήλι-ου (!!), ή το βλακώδες… «θαύμα του Αγίου Γεωργίου…» που τόλμησαν (ναι!!) και ξεστόμισαν ορισμένοι, προκαλώντας την νοημοσύνη και την οργή μας!!

Ακόμα αναζητούνται οι εμπρη-στές! Ούτε η στοιχειώδης μήνυση

κατ’ αγνώστων (για να μην πάμε παραπέρα) απ’το Μητροπολίτη, ως όφειλε, (μη ξεχνάμε ότι η Μητρό-πολη αποτελεί τον νομικό ιδιοκτή-τη κάθε Ναού), όπως είχε – πρώ-τος τητάξει απ’ όλους – την τυπική αλλά κυρίως την ηθική υποχρέωση προκειμένου να υπερασπιστεί ως «Ποιμένας» την κοινωνική τιμή των κατοίκων, ούτε έστω ένας λόγος πα-ρηγορίας για τον Αη –Γιώργη μας, ού-τε μια αποδοκιμασία της αποτρόπαι-ας από κάθε άποψη ενέργειας που – πάντα κατά την Πυροσβεστική – διανοήθηκαν και σχεδίασαν άγνω-στα, ίσως υπεράνω κάθε υποψίας, δι-εστραμμένα μυαλά, άνανδρα άθλια υποκείμενα και ασυζητητί αποβλη-

τέα από το σώμα της κοινωνίας μας όταν αποκαλυφθούν και λογοδοτή-σουν στην δικαιοσύνη……

Όμως, η πηχυαία και πρωτοσέλι-δη δήλωση – συνέντευξη του Δεσπό-τη μας σε τοπική εφημερίδα («Η Δυ-τική») το περασμένο Πάσχα ότι «εγώ δεν κουκουλώνω υποθέσεις» (ανα-φερόμενος σε άλλη – επίκαιρη και εξίσου πολύκροτη - υπόθεση, που άπτεται άλλων οδυνηρών γεγονότων της Αιανής του απώτερου παρελθό-ντος και στα οποία θα αναφερθούμε όταν έρθει η στιγμή), αυτή λοιπόν η δήλωση δεν θα’ πρεπε να συνοδεύ-εται κάπου στο περιθώριο και από τη ρητή καταδίκη των όσων διαδρα-ματίστηκαν στην Αιανή και αναφέ-

ρει η Πυροσβεστική στο πόρισμά της και να κερδίσει έτσι (ο Δεσπότης) τις καρδιές μας; (Εκτός αν μπούμε στην λογική του συμψηφισμού («Δε βαρι-έσαι, αφού τώρα γίνεται καινούργια εκκλησία…»), αλλά δεν είμαστε δα τόσο ηλίθιοι!! Άλλο το ένα, άλλο το άλλο! Σε ένα τόσο σοβαρό θέμα εκ-πτώσεις η συνείδηση δεν κάνει!! Οι κάτοικοι της Αιανής δεν είναι κοπάδι, είναι νοήμον Ποίμνιο!)

Αντ’ αυτών: Σε λόγο του (κατα-γεγραμμένο στην κάμερα) κατά την ανάληψη της νέας Δημοτικής Αρχής (Ιανουάριος 2007), κι ενώ ήταν νω-πό ακόμη το Πόρισμα – φωτιά της Πυροσβεστικής – λίγο καιρό δε αρ-γότερα πρώτος ο δήμαρχος Αιανής σε τηλεοπτικό κανάλι (Top Channel) έκανε λόγο ευθέως για εμπρησμό προφέροντας πρώτος τόσο δημο-σίως και επίσημα την απαγορευμέ-νη λέξη του εμπρησμού που σόκαρε και σοκάρει ακόμα τους κατοίκους - μας παρότρυνε ο Δεσπότης: «και τώ-ρα να μονοιάσετε», αφήνοντας μας εμβρόντητους!! Τόσο απλουστευτι-κά! Χωρίς καμία καταδίκη!!! Λες και Εκκλησία είναι μόνο τα μπετά και οι σταυροί!! Ενώ γνωρίζει ότι στην Αι-ανή σοβεί μέγα θέμα όχι μόνο θρη-σκευτικό αλλά βαθύτατα ηθικό και κοινωνικό!

Στο τελευταίο δε κήρυγμά του στην πολύπαθη Αιανή μας χαρακτή-ρισε με απίστευτη ευκολία, όχι πρώ-τη φορά, «πολεμούντες την Εκκλη-σία» όσων γυρίζουν τ’ άντερα με όσα διαδραματίστηκαν και αρνούνται να γίνουν λωτοφάγοι!!

Ποιος εξάλλου απ’ το κοινό θα τολμούσε σε μια τέτοια περίσταση («από άμβωνος») να εκφέρει αντίλο-γο σε έναν Δεσπότη; Όμως να γνωρί-ζει καλά κάθε φορά που επισκέπτε-ται την Αιανή ότι οι κάτοικοι μπορεί να μη μιλούν, όμως βλέπουν!

τωνΓιώργου Πασχ. Φτάκα

φιλολόγου στο Γυμνάσιο Αιανής, δασκάλου της χορωδίας του Δήμου.Γιάννη Πασχ. Γιαννακόπουλου

Βιοτέχνη Δημήτρη Μπούκου,

ιερορράπτηΛευτέρη Τζιαναμπέτη

συνταξιούχου ΔΕΗ

ΘΕΜΑ

Νέα Προγράμματαστα μέτρα σου!

ενημέρωση και υποστήριξη επενδυτικών σχεδίων

Ο εμπρησμός του Αι’ Γιώργη της Αιανής μνησιπήμων πόνος που θα βαραίνει πάντα στις ψυχές μας(Ερωτήματα ενοριτών Αιανής προς τον Μητροπολίτη Σερβίων και Κοζάνης)

Page 15: Πύλη Ανάπτυξης 19

15ΑΝΑΠΤΥΞΗ

Ενας δρόμος, όνειρο για γε-νιές Ελλήνων, είναι πλέον πραγματικότητα. Εγνατία του πολιτισμού την αποκά-

λεσαν και δεν έχουν άδικο. Πολιτι-σμικά προϊόντα Δύσης και Ανατολής τη διασχίζουν καθημερινά. Και μαζί με αυτά, άνθρωποι και ιδέες ταξιδεύ-ουν σε μια προσπάθεια να κατανο-ήσουμε ο ένας τον άλλον. Να κερ-δίσουμε ο ένας από τον άλλον. Όχι κατ ανάγκην χρηματικά. Όπως ο μυ-θικός Οδυσσέας. Να γνωρίσουμε τις σκέψεις πολλών άλλων ανθρώπων.

Σε λίγο θα κατασκευαστούν και οι σταθμοί ανάπαυσης που προβλέ-πονται κατά μήκος του μεγάλου αυ-τού οδικού άξονα για την ξεκούραση και τον ανεφοδιασμό ανθρώπων και οχημάτων. Το ερώτημα που πρέπει να μας απασχολήσει είναι: τί είδους σταθμοί θα κατασκευαστούν;. Σαν και αυτούς που κατασκευάστηκαν στην ΠΑΘΕ; Αλίμονο μας αν επανα-λάβουμε τα κακέκτυπα αντίγραφα των σταθμών που συναντά κανείς απανταχού της Δύσης. Φαντάζεστε να μπαίνετε στην Εγνατία οδό από την Ηγουμενίτσα και μέχρι την Αλε-

ξανδρούπολη να γεύεστε, οπουδή-ποτε και αν σταματήσετε, πλαστι-κά μπιφτέκια σε πλαστικά ψωμάκια και να πίνετε τα ίδια πολυεθνικά ανα-ψυκτικά; Αν σχεδιάζουμε μια τέτοια Εγνατία είναι καλύτερα να την απο-καλέσουμε, Εγνατία του μιμητισμού και όχι Εγνατία του Πολιτισμού.

Για μας η Εγνατία οδός πρέπει να προβάλει σε κάθε σημείο της δι-αδρομής της τα έργα των ανθρώπων και των περιοχών που διασχίζει. Έρ-γα τωρινά αλλά και παλαιότερα. Οι σταθμοί πρέπει να προσφέρουν μια ποικιλία από την πλούσια τοπι-κή κουζίνα, προϊόντα της περιοχής (κρασιά, νωπά και μεταποιημένα τρόφιμα, έργα τέχνης των ανθρώ-πων της) και συνάμα να αποτελούν πρόσκληση και πρόκληση για τον δι-ερχόμενο να ανακαλύψει την Ηπει-ρωτική, Μακεδονική και Θρακική ενδοχώρα προβάλλοντας δείγματα από τους αρχαιολογικούς της χώ-ρους, φωτογραφίες της φύσης και ημερολόγια εκδηλώσεων (πανηγύ-ρια και γιορτές).

Είναι δυνατόν να διασχίζεις την Εγνατία στην περίοδο των απόκρεω,

για παράδειγμα, και να μην σταμα-τήσεις για να δεις τους Φανούς της Κοζάνης, τις Μπούλες της Νάουσας ή τα Ραγκοτσάρια της Καστοριάς για να αναφέρω πολύ λίγες από τις πο-λιτισμικές παραδόσεις που κρατιού-νται ζωντανές και αναβιώνουν κάθε χρόνο.

Μόνον έτσι η Εγνατία θα κα-ταστεί οδός του πολιτισμού. Η δη-μιουργία σταθμών κατά μήκος της που θα προσφέρουν τα ίδια γνωστά πολυεθνικά προϊόντα θα αποτελέ-σει μια ακόμη χαμένη ευκαιρία για τους ανθρώπους αυτής της χώρας να αντιπαραθέσουν στα βιομηχανοποι-ημένα ξενόφερτα είδη, την πλούσια ποικιλία των δικών τους δημιουργη-μάτων που έχουν μια ιστορική συ-νέχεια και συνέπεια με τον τόπο και τον πολιτισμό των ανθρώπων. Και να προσθέσουμε μια μικρή, αλλά ση-μαντική λεπτομέρεια. Οι σταθμοί πρέπει να βρίσκονται κάτω από τον έλεγχο της τοπικής κοινωνίας και όχι μιας πολυεθνικής που με λίγα εκα-τομμύρια που προσέφερε μπορεί να αλλοτριώνει αυτόχθονα πολιτισμικά στοιχεία.

Ναι, ίσως είμαστε λίγο αυστη-ροί. Σε θέματα όμως που αφορούν το μέλλον αυτού του τόπου και τη διατήρηση των πολιτισμικών του στοιχείων που είναι άριστα δεμέ-να με τους ανθρώπους και το τοπίο, ουδεμία επιπολαιότητα συγχωρεί-ται. Κάποτε πρέπει να φυλάξουμε τις Θερμοπύλες του Ελληνικού πο-λιτισμού και τη γονιμότητα της αυτό-χθονης πολιτισμικής μήτρας κόντρα στις ισοπεδωτικές και απάνθρωπες προσταγές της παγκοσμιοποίησης και των πολυεθνικών εκμαυλιστών-ισοπεδωτών.

Τις μεγάλες δυνατότη-τες που δημιουργού-νται από την υλοποίη-ση της Εγνατίας οδού, με την ανάδειξη των

βιοτόπων, των γνωρισμάτων κάθε περιοχής, την ενίσχυση της τοπικής ταυτότητας, τη διάσωση της πολιτι-στικής και φυσικής κληρονομίας, σε συνδυασμό με το ανθρωπογενές πε-ριβάλλον τόνισαν στη Συνέντευξη Τύπου που παραχώρησαν στα ΜΜΕ, οι εκπρόσωποι των Νομαρχιακών Αυτοδιοικήσεων των 11 Νομών κα-τά μήκος της Εγνατίας Οδού.

Όπως χαρακτηριστικά ανέφε-ραν, «η Εγνατία Οδός που διασχί-ζει δώδεκα (12) Νομούς και συνδέει μεταξύ τους αστικά κέντρα και λι-μάνια, μπορεί να αποτελέσει έναν

άξονα ανάπτυξης, δημιουργίας νέου τουριστικού προϊόντος έξω και πέρα από τα διοικητικά όρια των Περιφε-ρειών και των Νομαρχιών, έναν άξο-να – προορισμό που θα δίνει την ευ-καιρία στον επισκέπτη να διασχίσει όλη τη Βόρεια Ελλάδα και την Ήπει-ρο, από την Ανατολή έως τη Δύση, με ασφάλεια, πρωτόγνωρες εικόνες, υψηλού επιπέδου υποδομές φιλο-ξενίας, να συναντήσει τον πολιτι-σμό, την ιστορία και να απολαύσει τη φύση».

Ειδικότερα, κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης ο Νομάρχης Ξάνθης και Πρόεδρος κ. Γεώργιος Παυλίδης, ανέφερε μεταξύ άλλων: «Η Εγνα-τία οδός είναι μεγάλο τεχνικό έργο, ένα ισχυρό αναπτυξιακό εργαλείο. Οι Νομάρχες επιδιώκουμε από δρό-

μο φυγής και γρήγορης πρόσβασης σε προορισμούς, που αφαιρεί χρόνο παραμονής από τους τόπους μας, να μετατραπεί σε ισχυρό αναπτυξιακό εργαλείο, γύρω και έξω από αυτήν. Να δημιουργηθεί ένας νέος δυναμι-κός ζωτικός χώρος ανάπτυξης ένθεν και ένθεν του δρόμου σε όλο το μή-κος των 11 Νομών. Ξεκινήσαμε την αξιοποίηση αυτού του χώρου από τον τουρισμό θεωρώντας ότι νέες δυνα-τότητες και νέες ευκαιρίες υπάρχουν τόσο για εμάς τους κατοίκους αυτών των περιοχών, όσο και για τους επι-σκέπτες που για πρώτη φορά μπο-ρούν να διασχίσουν ορίζοντα την Ελλάδα από τη δύση προς την ανα-τολή και αντίστροφα. Οι επιμέρους τουριστικοί προορισμοί ανά Νομό, θέλουμε και επιδιώκουμε να γίνουν

οι κρίκοι μιας αλυσίδας ενός μεγα-λύτερου τουριστικού προορισμού περί τον οδικό άξονα της Εγνατίας οδού. Να έχει ο επισκέπτης την ευ-καιρία να κάνει το ταξίδι σε νέες ει-κόνες, νέες εμπειρίες, νέα διαδρο-μή στο χρόνο από τους μύθους έως τα σήμερα, στις τοπικές κουλτούρες, στις τοπικές γεύσεις, στη διαφορετι-κή φιλοξενία των ανθρώπων. Όλες οι κλαδικές μορφές τουρισμού έχουν να επιδείξουν έναν όγκο ενδιαφέρο-ντων σημείων περί την Εγνατία οδό, όπου κάποιος κινείται με ταχύτητα και ασφάλεια. Το έργο της προβολής και της ανάδειξης του προορισμού αυτού θα γίνει από εμάς εντατικά μα-ζί με τους συνεργάτες μας την ΑΝΚΟ και τον ΗΑΤΤΑ, τους οποίους και ευ-χαριστούμε».

Εγνατία του Πολιτισμού ή του Μιμιτισμού

«Εγνατία, Τουρισμός»

τoυΓΕΩΡΓ ΊΟΥ Α. ΔΑΟΥΤΟΠOYΛΟΥ

Καθ. Γεωπονίας ΑΠΘ

[email protected]

Page 16: Πύλη Ανάπτυξης 19

16

Στην 25η Διεθνή Έκθεση Τουρισμού “PHILOXE-NIA”, η οποία διοργα-νώθηκε στο χώρο της Διεθνούς Έκθεσης

Θεσσαλονίκης από 29 Οκτωβρίου έως 1 Νοεμβρίου 2009 και συγκε-κριμένα στο Περίπτερο 16 – Stand Νο 2 παρουσιάστηκε για πρώτη φο-ρά στο ευρύ κοινό το πρόγραμμα «Εγνατία, Τουρισμός», ενώ το Σάβ-βατο 31 Οκτωβρίου και ώρα 8.00 μμ στο χώρο του περιπτέρου μέσω Συ-νέντευξης Τύπου που παραχωρήθη-κε στα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης (ΜΜΕ) γνωστοποιήθηκε η φιλοσο-φία του προγράμματος και η τερά-στια σημασία του για την ανάπτυξη του τουρισμού σε όλη τη Βόρειο Ελ-λάδα και Ήπειρο.

Η Αναπτυξιακή Δυτικής Μακε-δονίας Α.Ε – ΑΝΚΟ, ως Φορέας Δι-αχείρισης του προγράμματος, μέσω της προγραμματικής σύμβασης που έχει υπογραφεί μεταξύ των συμ-βαλλομένων, έχει αναλάβει τον συντονισμό, την υποστήριξη και την υλοποίηση των ενεργειών για την καλύτερη προβολή και δημοσι-οποίηση του όλου εγχειρήματος σε συνεργασία με τους συμβαλλόμε-νους φορείς.

Η Εγνατία Οδός διασχίζει δώδε-κα (12) Νομούς και συνδέει μεταξύ τους αστικά κέντρα και λιμάνια. Δί-νει τη δυνατότητα στον επισκέπτη να διασχίσει όλη τη Βόρεια Ελλάδα και την Ήπειρο, από την Ανατολή έως τη Δύση, με ασφάλεια, με πρωτόγνω-ρες εικόνες και υψηλού επιπέδου υποδομές φιλοξενίας.

Οι έντεκα Νομαρχιακές Αυτο-διοικήσεις κατά μήκος της Εγνατίας Οδού (Θεσπρωτίας, Τρικάλων, Ιωαν-νίνων, Γρεβενών, Κοζάνης, Ημαθίας, Θεσσαλονίκης, Καβάλας, Ξάνθης, Ροδόπης και Έβρου), ο Σύνδεσμος των εν Ελλάδι Τουριστικών και Τα-ξιδιωτικών Γραφείων (HATTA) και η Αναπτυξιακή Δυτικής Μακεδονίας Α.Ε. – ΑΝΚΟ, μέσω της προγραμμα-τικής σύμβασης που υπέγραψαν στις 22/11/08 συναποφάσισαν να ανα-δείξουν τις μεγάλες δυνατότητες που δημιουργούνται από την υλο-ποίηση της Εγνατίας Οδού. Το μεγά-λο αυτό έργο υποδομής, μπορεί πέ-ρα από τη μεταφορική του αξία, να αποτελέσει έναν άξονα ανάπτυξης, δημιουργίας νέου τουριστικού προ-ϊόντος έξω και πέρα από τα διοικη-τικά όρια των Περιφερειών και των Νομαρχιών, έναν άξονα – προορισμό που θα δίνει την ευκαιρία στον επι-σκέπτη να συναντά τον πολιτισμό,

την ιστορία και να απολαμβάνει τη φύση. Οι επιμέρους τουριστικοί προ-ορισμοί ανά Νομό, επιδιώκεται να γίνουν οι κρίκοι μιας αλυσίδας ενός μεγαλύτερου τουριστικού προορι-σμού περί τον οδικό άξονα της Εγνα-τίας οδού. Να έχει ο επισκέπτης την ευκαιρία να κάνει το ταξίδι σε νέες εικόνες, νέες εμπειρίες, νέα διαδρο-μή στο χρόνο από τους μύθους έως τα σήμερα, στις τοπικές κουλτούρες, στις τοπικές γεύσεις, στη διαφορετι-κή φιλοξενία των ανθρώπων. Όλες οι κλαδικές μορφές τουρισμού έχουν να επιδείξουν έναν όγκο ενδιαφερό-ντων σημείων περί την Εγνατία οδό, όπου κάποιος κινείται με ταχύτητα και ασφάλεια.

Τις δυνατότητες λοιπόν που δη-μιουργούνται, με την ανάδειξη των βιοτόπων, των γνωρισμάτων κάθε περιοχής, την ενίσχυση της τοπικής ταυτότητας, τη διάσωση της πολι-τιστικής και φυσικής κληρονομιάς, σε συνδυασμό με το ανθρωπογενές περιβάλλον επιδιώκουν να αναδεί-ξουν και να αναπτύξουν, με σκοπό το αναπτυξιακό όφελος των περιο-χών, οι 13 παρακάτω συμβαλλόμε-νοι φορείς: 1. Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση (Ν.Α.) Ξάνθης2. Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση (Ν.Α.) Εβρου3. Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση (Ν.Α.) Ροδόπης4. Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση (Ν.Α.) Καβάλας5. Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση (Ν.Α.) Θεσσαλονίκης6. Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση (Ν.Α.) Ημαθίας7. Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση (Ν.Α.) Κοζάνης8. Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση (Ν.Α.) Γρεβενών9. Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση (Ν.Α.) Τρικάλων10. Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση (Ν.Α.) Ιωαννίνων11. Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση (Ν.Α.) Θεσπρωτίας12. Σύνδεσμος των εν Ελλάδι Του-ριστικών και Ταξιδιωτικών Γραφεί-ων (ΗΑΤΤΑ)13. Αναπτυξιακή Δυτικής Μακεδο-

νίας Α.Ε. - ΑΝΚΟΣτην προγραμματική σύμβα-

ση με τίτλο Τουριστική αξιοποίηση της Εγνατίας οδού «Εγνατία, Τουρι-σμός», καθορίζεται ένα πλαίσιο συ-νεργασίας μεταξύ των συμβαλλομέ-νων μερών και προσδιορίζονται οι τρόποι και οι διαδικασίες υλοποίη-σής της, ώστε το σημαντικό αυτό έρ-γο υποδομής να αξιοποιηθεί κατάλ-ληλα και προς όφελος των περιοχών από τις οποίες διέρχεται έτσι ώστε, να μην αφαιρεί από τους Νομούς αλ-λά να προσθέτει και να αποτελεί πό-λο και άξονα ανάπτυξης.

Με την υπογραφή της σύμβασης οι φορείς συμφώνησαν:• στην εντατική προβολή των περί της Εγνατίας οδού περιοχών, • στη συγκέντρωση των πόρων,• στην κατάλληλη στοχοθέτηση,• στη δημιουργία μιας μόνιμης δο-

μής για την προώθηση της συνερ-γασίας,• στην ανάγκη αξιοποίησης των οι-κονομιών κλίμακας και• τη διαμόρφωση προϋποθέσεων βι-ωσιμότητας, σαν συνέπεια της δικτύ-ωσης και συνεργασίας

Με σκοπό το συντονισμό και αποτελεσματική συνεργασία, εφαρ-μόζεται συγκεκριμένο Σύστημα Δι-οίκησης της Συνεργασίας – Κοινής Διάρθρωσης, που αποτελείται από τα παρακάτω διακριτά επίπεδα, με συγκεκριμένο ρόλο και ευθύνες για κάθε ένα από αυτά:1. Επιτροπή Παρακολούθησης (Ε.Π.) με έδρα τη Θεσσαλονίκη 2. Πολιτική Επιτροπή (Π.Ε.) με έδρα τη Θεσσαλονίκη3. Γραφείο Συντονισμού με έδρα την Κοζάνη: Αναπτυξιακή Δυτικής Μακε-δονίας Α.Ε. - ΑΝΚΟ

«Εγνατία, Τουρισμός»Συμμετοχή στην 25η Διεθνή Έκθεση Τουρισμού “PHILOXENIA”

ΑΝΑΠΤΥΞΗ

τηςΖΩΗΣ ΓΚΕΡΕΧΤΕ Οικονομολόγος Υπεύθυνη Τμήματος

Ανάπτυξης Υπαίθρου - ΑΝΚΟ

Page 17: Πύλη Ανάπτυξης 19

17

ΚΟΒΕΝΤΑΡΕΙΟΣ ΔΗΜΟΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΚΟΖΑΝΗΣ

ΕΝΘΕΤΟ

Page 18: Πύλη Ανάπτυξης 19

18

Οι Βιβλιοθήκες στον 21ο αιώνα προ-σπαθούν να ξανά-βρουν την ταυτό-τητά τους, να ανταποκριθούν στις ανάγκες της τεχνολογίας και της

νέας εποχής, να αποκτήσουν νέους ρόλους για να συνεχίσουν ή να δημιουργήσουν νέα επαφή με το κοινό τους.

Η ραγδαία εξάπλωση του διαδικτύου (internet) σε συνδυασμό, τελευταία, με την αυ-ξανόμενη πρόσβαση σε υλικό ψηφιακής μορφής, αποτελεί πρόβλημα / πρόκληση όχι μόνο για τις βιβλιοθήκες, αλλά κυρίως, με ότι έχει να κάνει γε-νικά με το έντυπο, ως μέσο πληροφόρησης. Πολ-λοί είναι αυτοί που θεωρούν ότι όλος ο κλάδος, θα μπει (προσωρινά ίσως), στο περιθώριο.

Παρά τις όποιες δυσοίωνες προβλέψεις, η πραγματικότητα άλλα δείχνει.

Τη Δευτέρα 28 Σεπτεμβρίου 2009, στις Βρυ-ξέλλες 12 Ευρωπαίοι συγγραφείς τιμήθηκαν από την Ευρωπαϊκή Ένωση με το Ευρωπαϊκό Βραβείο

Λογοτεχνίας, ένα νέο θεσμό που δημιουργή-θηκε με στόχο να αναδείξει τον πλούτο και την ποικιλία της σύγχρονης Ευρωπαϊκής λογοτεχνίας.

Η κα Κατρίν Βελισσάρη, διευθύντρια του (ΕΚΕ-ΒΙ) καλεσμένη από τις Ευρωπαϊκές Ομοσπονδίες Εκδοτών και Βιβλιοπωλών- τόνισε ότι «είναι πο-λύ σημαντικό που η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έθεσε το βιβλίο στο επίκεντρο της ευρωπαϊκής agenta,

αναγνωρίζοντάς του έτσι το ρόλο που του ανήκει, ως ένα σημαντικό πολιτιστικό αγαθό, αλλά και ως πρώτη πολιτιστική βιομηχανία - πριν τον κινημα-τογράφο και τη μουσική».

Οι βιβλιοθήκες, κατ’ εξοχήν χώροι φύλαξης βιβλίων αλλά κι άλλων μέσων τελευταία (cds dvds, ψηφιακά δεδομένα), πρέπει να δείξουν μεγαλύτε-ρη ευελιξία, να αλλάξουν και να επιδιώξουν την αλληλεπίδραση με το ευρύτερο περιβάλλον που εξυπηρετούν για να μπορέσουν να επιβιώσουν.

Πόσο μάλλον στην Ελλάδα που όλες οι έρευ-νες δείχνουν ότι ένας στους δύο Έλληνες δεν δι-αβάζει και που οι περισσότεροι δεν έχουν επισκε-φθεί, ποτέ στη ζωή τους, βιβλιοθήκη.

Για να ανακάμψουν λοιπόν, είναι απαραίτητο να αποτελέσουν κομβικό σημείο αναφοράς, τόπο συνάντησης, πολιτιστικό κέντρο, ένα «δημόσιο σαλόνι» που να λειτουργεί με εκθέσεις, συναντή-σεις, εκδηλώσεις κλπ. παράλληλα πάντα με τις παραδοσιακές υπηρεσίες, όπως ο δανεισμός και η παροχή πληροφοριών.

Η Κοζάνη -πόλη του βιβλίου- λόγω της δι-εθνούς φήμης βιβλιοθήκη της, πρέπει να επαναπροσδιορίσει το ρόλο που θέλει να διαδραματίσει«το καύχημα κι αγλάισμά της», όπως αποκάλεσε την βιβλιοθήκη ο Β. Γ. Σαμπανό-πουλος, στη νέα αυτή εποχή.

Βήματα προς τα μπροστά έχουν γίνει, αλλά

δυστυχώς δεν ήταν αρκετά για να αλλάξουν το τοπίο. Για την αναγέννηση της απαιτείται, πέρα της όποιας πρόσθετης χρηματοδότησης, η αλλα-γή νοοτροπίας και η ύπαρξη πολιτικής βούλησης για την ανάπτυξη μιας νέας στρατηγικής, η οποία θα συνδέει τη βιβλιοθήκη με βασικούς στόχους και θα δώσει στους Κοζανίτες τη βιβλιοθήκη που ονειρεύονται και χρειάζονται σήμερα.

ΙΣΤΟΡΙΚΟ

Από την ίδρυση τον 17ο αιώνα μέχρι σήμερα

Από τον 17ο αιώνα που η πόλη, λόγω της θέ-σης της, εξελίσσεται σε πνευματικό και εμπορικό κέντρο της ευρύτερης περιοχής των Βαλκανίων, με τους Κοζανίτες πάροικους, λόγιους και εμπό-ρους, να διαδραματίζουν σημαντικότατο ρόλο στα δρώμενα, ξεκινά και η ιστορία της βιβλιοθήκης, η οποία συνεκροτήθη και ηνδρώθη χάρις εις την αγάπην και την στοργήν των τέκνων της . Το εν-διαφέρον αυτών των πλούσιων Κοζανιτών για τα γράμματα και τον πολιτισμό οδήγησε στην ίδρυση σχολείου και στην οργάνωση σχολικής βιβλιοθή-κης στην πατρίδα τους, που εξελίχθηκε μετά από πολλές περιπέτειες και αλλαγές στη σημερινή δη-μοτική βιβλιοθήκη, αποτελώντας το καύχημα και αγλάισμα της Δυτικής Μακεδονίας .

Ήδη από το 1690 παραδίδεται από τους επι-τρόπους του Ελληνομουσείου στον μοναχό Ιωσήφ , ένας αριθμός 440 θρησκευτικών και φιλολογι-κών βιβλίων, όπως μας πληροφορεί ένας χειρό-γραφος κατάλογός της. Στον πρώτο αυτόν πυρήνα της σχολικής βιβλιοθήκης, η οποία, κατά τον λόγιο και συγγραφέα Χαρίσιο Μεγδάνη, στεγαζόταν εις τον επισκοπικόν Οίκον, ήρθαν να προστεθούν το 1745 οι συλλογές των βιβλίων του ιερέα Σωτηρί-ου, και του επισκόπου Μελετίου, το 1752, καθώς και βιβλία άλλων δωρητών. Έτσι, σ΄ έναν άλλο χει-ρόγραφο κατάλογο της βιβλιοθήκης που απέχει έναν αιώνα από τον προηγούμενο, διαβάζουμε: “1791 Οκτω(βρίου) 4 παράδοσις της βιβλιοθήκης τω ιεροδιδασκάλω κυρίω Ιωνά”. Το σύνολο των βι-βλίων, που παραδίδεται στον ιεροδιδάσκαλο Ιω-νά τον Σπαρμιώτη, είναι 545 τόμοι θρησκευτικού, φιλοσοφικού, φιλολογικού και ιστορικού περιε-χομένου, ενώ, λίγα χρόνια αργότερα, το 1800, ο αριθμός των βιβλίων αυξάνει θεαματικά και φθά-νει τους 822 τόμους .

Ο Οίκος Βελτιώσεως

Το 1813, φιλοπρόοδοι Κοζανίτες έκτισαν πλάι στην εκκλησία του Αγίου Νικολάου, στο κέντρο της πόλης, ένα θολωτό οικοδόμημα, στο οποίο εγκατέστησαν τη βιβλιοθήκη και δίπλα της ένα ακόμα με την επιγραφή Οίκος Βελτιώσεως, προ-κειμένου να συνέρχονται εκεί κατά καιρούς οι “Πεπαιδευμένοι ίνα μελετώσι, φιλολογώσι και διαλέγωνται”. Στο ίδρυμα αυτό περιήλθαν όλα τα βιβλία της σχολικής βιβλιοθήκης και σε μικρό χρο-νικό διάστημα η βιβλιοθήκη “επηυξήνθη ακόμη ως με χιλίους τόμους, από τους οποίους μέρος μεν αφιέρωσαν διάφοροι των ημετέρων φιλοκάλων συμπολιτών, μέρος δε ηγοράσθησαν δια φροντί-δος των φιλογενών Αυταδέλφων Ταϊκατζή”. Πα-ράλληλα διορίστηκε επίτροπος της βιβλιοθήκης ο εγκατεστημένος στη Βιέννη Γεώργιος Ρουσιά-δης, με τη φροντίδα “του συνάγειν επιμελώς όσα τε έτερα βιβλία διά του Τύπου νεωστί εξεδόθησαν

ΕΝΘΕΤΟ

ΚΟΒΕΝΤΑΡΕΙΟΣ ΔΗΜΟΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΚΟΖΑΝΗΣ: Μια παλιά βιβλιοθήκη σ’ ένα

σύγχρονο περιβάλλοντης

ΙΩAΝΝΑΣ Θ. ΣΤΕΡΓΙΟΠΟΥΛΟΥ

Page 19: Πύλη Ανάπτυξης 19

19

και όσα εκδίδονται ή εκδοθήσονται”. Εκτός του Οίκου Βελτιώσεως, τον οποίον οι

πεπαιδευμένοι χρησιμοποιούσαν ως αναγνωστή-ριο, η βιβλιοθήκη δάνειζε τα βιβλία της, κατ’ οίκον χρήση, όπως προκύπτει από διάφορες χειρόγρα-φες αποδείξεις καθώς και από εκατοντάδες κατα-χωρήσεις σε δύο κώδικες, από τους οποίους ο ένας χρησίμευε ως “Γραμματολογικός Κατάλογος”. Το 1818, ο επίσκοπος Σερβίων και Κοζάνης Βενιαμίν μεταβαίνει στη Δακία και όταν επιστρέφει “συ-ναποκομίζει 100 και πλέον τόμους συγγραμμά-των”, ενώ λίγο αργότερα, το 1839, ο Παναγιώτης Μουράτης δωρίζει την προσωπική του βιβλιοθή-κη, που ανέρχεται σε 173 τόμους. Ανάμεσά τους συγκαταλέγονται το “Μέγα Ετυμολογικόν” του 1549, τυπωμένο στη Βενετία και ο “Τόμος Καταλ-λαγής”, που συνέλεξε ο Δοσίθεος, Πατριάρχης Ιε-ροσολύμων και τύπωσε ο Δημήτριος Παδούρας το 1694 στο Ιάσιο της Μολδαβίας. Δύο βιβλία, ογκώ-δη και σε μεγάλο σχήμα, που είναι σπάνια και δυ-σεύρετα σήμερα.

Άλλη μια δωρεά αυτής της περιόδου περιέχει πολύτιμο και σπάνιο υλικό. Πρόκειται για εκείνη του Ευφρονίου Ραφαήλ Πόποβιτς, ο οποίος γεν-νημένος στη Κοζάνη το 1772 ως Χαρίσιος Παπα-δημητρίου (Παπαγιαννούσης) πεθαίνοντας στο Ιάσιο στα τέλη του 1851, κληροδότησε τη συλλο-γή των βιβλίων και των χειρογράφων του στη βι-βλιοθήκη της γενέτειράς του. Ενδεικτικά αναφέ-ρουμε το βιβλίο του “Σουΐδα” και τη “Χάρτα της Ελλάδος” του Ρήγα Βελεστινλή, χαλκογραφημέ-νη από τον Φρανσουά Μίλερ και τυπωμένη στη Βιέννη το 1797.

Με τα νέα αυτά αποκτήματα, η βιβλιοθήκη εμπλουτίζεται και αναπτύσσεται μέχρι να αποφα-σιστεί το 1873, λόγω ανεπάρκειας του απαιτούμε-νου χώρου, να γίνει προσθήκη μιας αίθουσας και ταυτόχρονα να οριστεί μια επιτροπή για την ανα-ταξινόμηση των βιβλίων και την ανασύνταξη του καταλόγου της βιβλιοθήκης. Η επιτροπή αυτή, η οποία στις 18 Νοεμβρίου του ίδιου χρόνου ολο-κληρώνει το έργο της, απαρτίζεται από το σχο-λάρχη Ιωάννη Ν. Καλοστύπη και τους δασκάλους Χρίστο Δ. Γιαννόπουλο, Μάρκο Ν. Παυλίδη και Ευ-

άγγελο Διάφα. Η ταξινόμηση που χρησιμοποίησαν ήταν “ειδολογική”. Χώρισαν δηλαδή το υλικό σε έξι κατηγορίες, τις οποίες ονόμασαν “τμήματα” και τα τμήματα τα υποδιαίρεσαν σε υποκατηγορί-ες. Η υποκατηγορία, π.χ., “Σύμμικτα” ήταν τα πε-ριοδικά συγγράμματα και οι εφημερίδες που λάμ-βανε η Βιβλιοθήκη εκείνη την εποχή, όπως ήταν η “Ημέρα”, ο “Αιών”, η “Αμάλθεια”, ο “Ήλιος”, η “Ελπίς”, η “Βυζαντίς”, η “Αυγή”, ο “Συνέκδημος”, η γερμανική “Οδοιπόρος”, η γαλλική “Ανεξαρτη-σία”, από τις οποίες καμία δεν υπάρχει σήμερα. Ο Οίκος Βελτιώσεως, παρ’ όλη την πνευματική γο-ητεία που ασκεί από την ίδρυσή του μέχρι και τον 19ο αιώνα, αναγκάζεται στις αρχές του 20ού να κλείσει τις πύλες του.

Το Αναγνωστήριον Κοζάνης

Το 1916, τέσσερα χρόνια μετά την απελευ-θέρωση της πόλης, με πρωτοβουλία του σεπτού ιεράρχη, τότε επισκόπου Ειρηνουπόλεως και αρ-γότερα Οικουμενικού Πατριάρχη Φωτίου Β’, ιδρύ-θηκε το ανεξάρτητο σωματείο Αναγνωστήριον Κο-ζάνης. Με πυρήνα τα βιβλία του Οίκου Βελτιώσεως και με σκοπό την “πνευματικήν επικοινωνία των μελών αυτού και την εν γένει εξυπηρέτησην των πνευματικών αναγκών της κοινωνίας της Κοζά-νης, καθώς και την δια της μορφώσεως ηθικήν και πνευματικήν βελτίωσιν αυτής”, προχώρησε στην αναδιοργάνωση της βιβλιοθήκης. Ιδρυτικά μέλη

και μέλη του Δ.Σ. του σωματείου χρημάτισαν ση-μαίνοντα πρόσωπα της κοινωνίας της πόλης, όπως ο Γεώργιος Κ. Βαρβούτης, δικηγόρος βουλευτής και υπουργός, ο Κωνσταντίνος Τσιτσελίκης, δικη-γόρος και λογοτέχνης, ο Π. Ν. Λιούφης, γυμνασι-άρχης και συγγραφέας της ιστορίας της Κοζάνης, ο Κ. Μ. Παπακωνσταντίνου, λογοτέχνης, κ.ά. Επει-δή όμως περιήλθε σε οικονομική ένδεια, έπειτα από διαβουλεύσεις, που κράτησαν τέσσερα χρό-νια, τη βιβλιοθήκη ανέλαβε τελικά ο Δήμος.

Η Δημοτική Βιβλιοθήκη

Στις 10 Ιουλίου 1923, έγιναν πανηγυρικά τα εγκαίνια της Δημοτικής Βιβλιοθήκης. Μετά τον αγιασμό ακολούθησαν χαιρετισμοί και ομιλίες. Κε-ντρικός ομιλητής ο Γεώργιος Παναγιωτίδης, διευ-θυντής τότε του Διδασκαλείου, ο οποίος ανέπτυξε λεπτομερώς την ιστορία της παλιάς και τους στό-χους της νέας βιβλιοθήκης. Την προηγούμενη εί-χε υπογραφεί το σχετικό πρωτόκολλο με το οποίο παραδίδονταν η περιουσία του σωματείου στο Δή-μο, υπό τον ειδικό όρο ότι: “η εις βιβλία, περιοδικά και εφημερίδες περιουσία δεν δύναται να εκποιη-θεί ή να διατεθεί άλλως υπό του Δήμου Κοζάνης ει μή προς χρήσιν σωματείου έχοντος τον αυτόν ως προς το Αναγνωστήριον σκοπόν ή προς ίδρυσιν Αναγνωστηρίου”. Τα βιβλία που παραδόθηκαν τότε στο Δήμο ανέρχονταν σε 6.976 τόμους.

Page 20: Πύλη Ανάπτυξης 19

20 ΕΝΘΕΤΟ

Η Δημοτική Βιβλιοθήκη εγκα-ταστάθηκε αρχικά σε μία από τις αί-θουσες του Δημαρχείου, όπου λει-τούργησε επί έντεκα χρόνια, μέχρι

το 1934, απ’ όπου και μεταφέρθηκε στους ημιυπό-γειους χώρους του νεόδμητου τότε δημαρχιακού μεγάρου, όπου λειτούργησε ως το 1963. Είναι η περίοδος που αρχίζει να γίνεται ευρέως γνωστή με την έκδοση των καταλόγων της από τον Ν. Π. Δελιαλή, με τη φροντίδα του οποίου εμπλουτίστη-κε γενναία και μεγαλούργησε.

Το 1963 μεταστεγάστηκε στη νεοανεγερθεί-σα επέκταση του Δημαρχείου, της οποίας το ισό-γειο και ο πρώτος όροφος κατασκευάστηκαν με δαπάνη των αδελφών Κωνσταντίνου και Δημητρί-ου Ιωαν. Κοβεντάρου, ομογενών συμπολιτών μας στις ΗΠΑ, για την αποκλειστική στέγαση της Βιβλι-οθήκης. Το 1985 μετακόμισε στον 2ο όροφο του κτιρίου του εμπορικού κέντρου του Δήμου (Πλα-τεία 28ης Οκτωβρίου 7), όπου λειτουργεί μέχρι σήμερα, ενώ από το 1989 έπαψε να αποτελεί τμή-μα του Δήμου και μετατρέπεται σε ΝΠΔΔ, διοικού-μενο σήμερα από 13μελές Διοικητικό Συμβούλιο.

Το 1995 το Ελληνικό Κράτος μέσω του Υπουρ-γείου Πολιτισμού αναγνώρισε για μια ακόμα φορά τη σημαντικότητα της συλλογής της και ανακήρυ-ξε την Κοζάνη “Πόλη του Βιβλίου” στο πλαίσιο του νέου θεσμού του “Πολιτιστικού Δικτύου Πόλεων”, συνιδρύοντας με το Δήμο το “Ινστιτούτο Βιβλίου και Ανάγνωσης” (ΙΝΒΑ) θέτοντας ως πρωταρχικό στόχο και την αναβάθμιση της Βιβλιοθήκης. Με αφορμή αυτό το γεγονός έγινε και η μεγαλύτερη δωρεά των τελευταίων χρόνων από τον μητροπολί-τη Κοζάνης Διονύσιο, ο οποίος δώρισε την προσω-πική του βιβλιοθήκη συνεχίζοντας την παράδοση των ευεργετών των περασμένων αιώνων.

Οι Συλλογές

Στις συλλογές της ΚΔΒΚ, πέρα από το σύγ-χρονο κομμάτι (εκδόσεις μετά την απελευθέρω-σή της, το 1912), περιλαμβάνονται ως διακριτές κατηγορίες: α) τα χειρόγραφα, β) τα έντυπα, γ) τα λυτά, δ) η αρχαιολογική συλλογή, ε) η βιβλιοθήκη Ψαριανού και στ) η συλλογή χαρτών.

Τα Χειρόγραφα

Ο συνολικός αριθμός των χειρογράφων της βι-βλιοθήκης είναι πολύ μεγαλύτερος από αυτόν που αναφέρεται στον παλιό κατάλογο του Α. Σιγάλα, εξαιτίας της προσθήκης της συλλογής Σακελλα-ρίου και πολλών άλλων κωδίκων που εντοπίσθη-καν τελευταία. Τα περισσότερα χειρόγραφα είναι μεταβυζαντινά και νεότερα, κυρίως του 18ου και 19ου αιώνα (κείμενα που σχετίζονται με την ιστο-ρία της Κοζάνης, γραμμένα από Κοζανίτες λόγιους ή αναφερόμενα στην περιοχή, κείμενα ανέκδοτα ή λιγότερο γνωστά που σώζονται σε λίγα χειρό-γραφα). Σχεδόν όλα τα χειρόγραφα είναι χαρτώα, με εξαίρεση τους αυτοτελείς κώδικες 1- 4 και ορι-σμένα φύλλα ή σπαράγματα που χρησιμοποιή-θηκαν σε σταχώσεις, τα οποία είναι περγαμηνά.

Αξιόλογη είναι η διακόσμηση ορισμένων κω-δίκων με μικρογραφίες ή μόνο με απλά διακοσμη-τικά στοιχεία -όπως επίτιτλα και πρωτογράμματα-

υψηλής ποιότητας και η ύπαρξη, σε χειρόγραφα και έντυπα, σημαντικών ιστορικών σημειωμάτων (συνήθως κτητορικών, αλλά και κωδικογραφικών), σχετικών με την ιστορία της πόλης ή της περιοχής της. Λόγω της παλαιότερης σχέσης της βιβλιοθή-κης με τη σχολή της Κοζάνης, πολλά από τα χει-ρόγραφα όπως και πολλά έντυπα περιέχουν έργα χρήσιμα για τη διδασκαλία. Τα έντυπα εκκλησια-στικής χρήσης είναι λίγα.

Οι πρόσφατες προσπάθειες της βιβλιοθήκης για ψηφιοποίηση και παράλληλη περιγραφή του συνόλου του υλικού της αποτελεί μία αρχή για να υπάρχει πρόσβαση σε όλες εκείνες τις πληροφο-ρίες που είναι σημαντικές για κάθε τόμο (βιβλιο-γραφικά στοιχεία, ιστορικά σημειώματα, περιγρα-φή της στάχωσης κ.λπ.).

Τα Έντυπα

Τα περισσότερα έντυπα της βιβλιοθήκης, δω-ρεές κυρίως Κοζανιτών, ανήκουν στην περίοδο του 18ου και 19ου αιώνα, γνωστή ως περίοδος του Νεοελληνικού Διαφωτισμού. Μια περίοδος πνευματικής αναγέννησης και αφύπνισης του Ελ-ληνισμού, κατά την οποία είχαν μεγάλη διάδοση οι θετικές επιστήμες, αλλά και οι αρχές της ελευ-θερίας, της ισότητας, ο σεβασμός των ανθρώπι-νων δικαιωμάτων, η ανεξιθρησκία. Οι ιδέες δηλα-δή του κινήματος του Ευρωπαϊκού Διαφωτισμού που συγκίνησαν και καθοδήγησαν τους Έλληνες της εποχής εκείνης.

Υπάρχει επίσης ένας σημαντικός αριθμός βι-βλίων από τον 15ο έως τον 17ο αιώνα με παλιότερο ένα λατινικό κείμενο του 1494, εκδόσεις βιβλίων του Αριστοτέλη, του Πίνδαρου, η “Εφημερίς” των αδελφών Μαρκίδων Πούλιου (η πρώτη ελληνική εφημερίδα που σώζεται), η “Χάρτα” του Ρήγα, εκ-δόσεις του γνωστού τυπογράφου Βενετίας Άλδου Μανούτιου (αλντίνες) κ.ά.

Ακόμα η σχέση ορισμένων εντύπων με την Κο-ζάνη, είτε επειδή περιέχουν έργα Κοζανιτών, είτε επειδή η έκδοσή τους έγινε με έξοδα Κοζανιτών, είτε γιατί η παλαιότητα και η σπανιότητα τους εν γένει είναι σημαντικές, καθιστούν μοναδική τη συλλογή που συμβάλλει τα μέγιστα, ως πολύτιμη ιστορική πηγή της χρονικής περιόδου που διατρέ-χει, αντικατοπτρίζοντας παράλληλα και τα ενδια-φέροντα των κατοίκων της πόλης.

Τα Λυτά

Τα λυτά είναι κυρίως αρχειακά έγγραφα, τα οποία μας δίνουν πολύ σημαντικές πληροφορίες για την ιστορία και την καθημερινή ζωή της Κοζά-νης και την ευρύτερης περιοχής κυρίως κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας. Είναι κυρίως έγγρα-φα εκκλησιαστικά, πρακτικά της Δημογεροντί-ας, δικαστικά, διοικητικά και εκπαιδευτικά στην ελληνική και κάποια στην οθωμανική γλώσσα και διήκουν από τον 17ο μέχρι και τον 20ό αιώνα. Με-γάλο μέρος αποτελούν οι κώδικες εγγράφων και τα λυτά της Ιεράς Μητροπόλεως Σερβίων και Κο-ζάνης, τα οποία είναι χωρισμένα σύμφωνα με τις αρχιερατίες, αλλά και έγγραφα του αρχείου του Δήμου Κοζάνης (π.χ. το παλιό κτηματολόγιο του 1925 ).

Το νεότερο και σύγχρονο αρχείο καλύπτει κυρίως την περίοδο από το 1914 έως το1950 και διαχωρίζεται βασικά σε δύο τμήματα: του Δήμου και της Νομαρχίας. Στο πρώτο καταγράφεται κυ-ρίως η ιστορία της πόλης, ενώ στο δεύτερο ολό-κληρης της Δυτικής Μακεδονίας, αφού έδρα της Γενικής Διοίκησης ήταν η Κοζάνη. Αργότερα αυτο-νομήθηκαν διοικητικά η Φλώρινα και η Καστοριά, τα Γρεβενά όμως με την ύπαιθρό τους παρέμειναν στο νομό Κοζάνης.

Ίσως μια από τις πιο συνταρακτικές εικόνες είναι η παρακολούθηση μέσα από το αρχείο των συντελούμενων αλλαγών (οικονομικές, χωροταξι-κές κ.α.), που γίνονται ιδιαίτερα εμφανείς έπειτα από περιόδους κρίσης, όπως η προσάρτηση π.χ. της περιοχής στην Ελλάδα το 1912 που έκλεισε με τη φορτισμένη αποχώρηση των πολυάριθμων (ελληνόφωνων ή τουρκόφωνων) μουσουλμάνων της περιοχής.

Ένα σώμα εφημερίδων της ίδιας εποχής (1914 -1950), που εκδίδονταν στην πόλη της Κοζάνης, συμπληρώνει, διευκρινίζει κι εξηγεί το περιεχό-μενο της πλειονότητας των αναφερόμενων εγγρά-φων. Παράλληλα υπάρχει ένας μικρός αριθμός φωτογραφιών (κτίρια, εκδηλώσεις, πρόσωπα) που επίσης συμβάλει στην ολοκλήρωση της εικόνας.

Η Αρχαιολογική συλλογή

Στην ΚΔΒΚ φιλοξενείται επίσης και ένας μι-κρός θησαυρός από εικόνες, ιερά κειμήλια, ξυ-λόγλυπτα, χαρακτικά, αρχιτεκτονικά μέλη και επιγραφές, που χρονολογούνται κυρίως στη με-ταβυζαντινή περίοδο. Τα αντικείμενα αυτά απο-τελούν τμήμα της παλαιάς συλλογής των παλαιο-χριστιανικών και μεταβυζαντινών μνημείων που φυλάσσονταν στο Τοπικό Μουσείο της Δημοτικής Βιβλιοθήκης και προέρχονταν από ολόκληρη την περιφέρεια του Νομού Κοζάνης.

Η συστηματικότερη συλλογή και φύλαξη αρ-χαιοτήτων από το Νομό ξεκίνησε το 1934 όταν στο τότε νεόδμητο δημοτικό μέγαρο ο Δήμος πα-ραχώρησε μια αίθουσα στην Αρχαιολογική Υπη-ρεσία για να συγκροτήσει το Τοπικό Μουσείο “δια των ανευρισκομένων εν τη περιοχή του Νομού αρ-χαιοτήτων, αποφευγομένης της διαρροής τούτων εις διάφορα άλλα Μουσεία” . Με την πάροδο του χρόνου η συλλογή αυτή εμπλουτιζόταν και περι-λάμβανε ευρήματα από την προϊστορική έως και τη νεότερη περίοδο, καθώς και λαογραφικού πε-ριεχομένου. Στη συνέχεια ένας μεγάλος αριθμός από αυτά λόγω ιδιαίτερης αρχαιολογικής αξίας, κυρίως αρχιτεκτονικά μέλη, κεραμική και νομί-σματα κλασικής έως και βυζαντινής περιόδου πα-ραδόθηκε στις Εφορείες Αρχαιοτήτων του Υπουρ-γείου Πολιτισμού, ως αρμόδιων για τη φύλαξη και ανάδειξή τους .

Στη σημερινή συλλογή εντάσσεται ένας αριθ-μός μαρμάρινων κτητορικών επιγραφών (12) που προέρχονται από εκκλησιαστικά κτίσματα (ναός Παναγίας), αλλά κυρίως από παλαιές κατεδαφι-σμένες οικίες της Κοζάνης (π.χ. Κοντορούση, Κο-βεντάρου) και κρήνες (π.χ. Κοντορούση, Μητρο-πολιτικού Μεγάρου) και χρονολογούνται από τον 18ο και 19ο αιώνα. Οι επιγραφές αυτές μας δίνουν πολύτιμα στοιχεία, όχι μόνο για τα οικοδομήμα-τα από τα οποία προέρχονται, αλλά γενικότερα

ΚΟΒΕΝΤΑΡΕΙΟΣ ΔΗΜΟΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΚΟΖΑΝΗΣ

Page 21: Πύλη Ανάπτυξης 19

21ΕΝΘΕΤΟ

για το κοινωνικό πλαίσιο και την προσωπογραφία της εποχής. Εξαιρετικά σπάνιο είναι το είδος του προσκυνηταρίου – εικονοστασίου του 18ου αιώ-να, με τη μορφή κιβωτιδίου προς ανάρτηση από τον Άγιο Νικάνορα. Φέρει ξυλόγλυπτο πλαίσιο με φυτικό διάκοσμο και τοξωτή επίστεψη με την τε-χνική του σκαλιστού στον αέρα, η οποία απεικο-νίζει αγγέλους που στέφουν αετό επάνω από τη γραπτή μορφή του Άναρχου Πατέρα, και στηρίζε-ται σε δυο ολόσωμα παγώνια στις γωνίες. Στο εσω-τερικό εμπεριέχεται όστρεο με ζωγραφισμένη τη μικρογραφημένη σκηνή της Μεταμόρφωσης στην κοίλη πλευρά του.

Η Συλλογή χαρτών

Η ΚΔΒΚ διαθέτει μια μικρή μεν, αλλά αξιόλο-γη συλλογή χαρτών, λυτών και ατλάντων, ανάμε-σα στις οποίες κορυφαία θέση κατέχει η δωδεκά-φυλλη Χάρτα του Ρήγα Βελεστινλή (1796-1797), ήδη ανακηρυγμένο εθνικό μνημείο της νεώτερης πολιτιστικής μας κληρονομιάς, και ο τετράφυλλος παγκόσμιος χάρτης του Άνθιμου Γαζή (1800). Για την οργάνωση και ανάδειξη της συλλογής αυτής ο Δήμος Κοζάνης, η Κοβεντάρειος Δημοτική Βιβλι-

οθήκη και το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσα-λονίκης , συνέπραξαν για την ίδρυση μιας Δημοτι-κής Χαρτοθήκης στο πρόσφατα αποκαταστημένο Αρχοντικό Λασσάνη, ένα κτίριο του 18ου αιώνα.

Η Δημοτική Χαρτοθήκη Κοζάνης φιλοδοξεί να αποτελέσει ένα καινοτόμο θεσμό όχι μόνο για την πόλη, αλλά και για τη χώρα με απαιτήσεις διε-θνούς ακτινοβολίας, συμπλήρωμα της πανελλήνια σημαντικής Βιβλιοθήκης, ενισχύοντας το πολιτι-στικό προφίλ της πόλης και αποτελώντας ένα νέο μορφωτικό πόλο έλξης γύρω από τον πολιτισμό των χαρτών και της μορφωτικής τους δύναμης.

Με την ανάδειξη, την προβολή και την αξιο-ποίηση της σημαντικής, αλλά μέχρι τώρα άγνω-στης συλλογής ιστορικών χαρτών και ατλάντων, κυρίως από την καθοριστική για τον ελληνισμό περίοδο του 18ου αιώνα, σταλμένων στην γενέ-τειρα από τους Κοζανίτες κυρίως της Κεντρικής Ευρώπης, η Χαρτοθήκη προσφέρει στην Κοζάνη μια νέα θεματική και μαζί με τη Βιβλιοθήκη θα αποτελεί ένα ισχυρό δίπολο στον τομέα της γνώ-σης και του πολιτισμού.

Η Χαρτοθήκη οργανώνεται με βάση τις σύγ-χρονες αντιλήψεις και πρακτικές για τέτοιου εί-δους θεσμούς, δίνοντας έμφαση στις νέες ψηφι-ακές τεχνολογίες και τις διεθνείς συνεργασίες,

έτσι ώστε να αποτελέσει έναν πρωτοποριακό ορ-γανισμό, ανοιχτό και ελκυστικό ανάμεσα στα άλ-λα και στον πολιτιστικό, εκπαιδευτικό, μορφωτικό και επιστημονικό τουρισμό.

Γίνεται έτσι η Κοζάνη η πρώτη πόλη στην Ελ-λάδα που αποκτά έναν δημοτικό θεσμό αυτού του τύπου, πρωτοπορώντας στην καλλιέργεια και την ανάπτυξη της, ιστορικά ελλειμματικής στη χώρα μας κουλτούρας, της χαρτογραφίας και των χαρ-τών.

Η Βιβλιοθήκη Ψαριανού

Η δωρεά μιας βιβλιοθήκης αποτελεί ένα αδι-αμφισβήτητο γεγονός αγνής και ανόθευτης ευ-εργεσίας. Η ζωή και το ήθος του ίδιου του ευερ-γέτη, του μακαριστού Μητροπολίτη Σερβίων και Κοζάνης Διονυσίου, διαμορφώθηκε μέσα από τη μελέτη βιβλίων και μεταφέρεται μέσα κι από τα δικά του γραπτά, στο λαό της Κοζάνης.

Ο ίδιος πίστευε πως ένα βιβλίο δεν είναι πο-λύτιμο ως φυσικό αντικείμενο, αλλά πως αποκτά αξία από την επαφή με τα μάτια του αναγνώστη .

Κληροδότησε λοιπόν τη συλλο-γή του, το περιεχόμενο και το μέγε-

Page 22: Πύλη Ανάπτυξης 19

22 ΕΝΘΕΤΟ

ΚΟΒΕΝΤΑΡΕΙΟΣ ΔΗΜΟΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΚΟΖΑΝΗΣ

θος της οποίας αναγνωρίζουν όλοι οι Κοζανίτες, στο ποίμνιό του, το 1995, με την ανακήρυξη της Κοζά-νης ως πόλης του βιβλίου, συνεχί-

ζοντας την παράδοση του εμπλουτισμού της τοπι-κής βιβλιοθήκης, με σημαντικές δωρεές επιφανών ανδρών.

ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ

Με όλη αυτή τη σημαντική ιστορία και τη σπουδαιότητά της, ή μάλλον εξαιτίας αυτών, θε-ωρείται αναγκαίο για την Κοβεντάρειο Δημοτική Βιβλιοθήκη Κοζάνης, αν θέλει να παραμείνει ζω-ντανό κύτταρο γνώσης και πολιτισμού, να προ-σαρμόσει την πολιτική της, με αυτή της νέας τε-χνολογίας. Ο όγκος των πληροφοριών αυξάνεται ραγδαία καθημερινά και απαιτεί:

√ εξειδικευμένα εργαλεία από τη βιβλιοθήκη που παίζει τον ρόλο του μεσάζοντα μεταξύ χρή-στη/αναγνώστη και πληροφορίας

√ τη συνεργασία των βιβλιοθηκών και √ το συνδυασμό/συνύπαρξη της συμβατικής

με την ψηφιακή βιβλιοθήκη.Κάποιοι απ’ τους παρακάτω παράγοντες θα

βοηθήσουν -περισσότερο ή λιγότερο- στην προ-σπάθεια σύγκλισης της βιβλιοθήκης με τη νέα πραγματικότητα.

Κτηριακή υποδομή

Τα κτήρια που στεγάζουν βιβλιοθήκες στη χώρα μας δεν θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν ελκυστικά (εκτός ελαχίστων, ίσως, εξαιρέσεων) και δεν εξαιρείται, δυστυχώς, κι η βιβλιοθήκη της Κοζάνης.

Ολοκληρώθηκε όμως η μελέτη και βρίσκε-ται ένα βήμα πριν τη μετεγκατάστασή της, σε ένα σύγχρονο κτήριο, κατάλληλα διαμορφωμένου, με ξέχωρα τμήματα (αναγνωστήριο, αρχείο, δα-νειστικό, παλιά έντυπα, παιδικό, κ.λ.π.). Ένα κτή-ριο ελκυστικό για το κοινό, εξοπλισμένο με την αναγκαία υλικοτεχνική υποδομή, που θα δίνει τη δυνατότητα να αναδειχθούν και να προβληθούν οι θησαυροί της και να διαχειρίζεται και να προ-σφέρει, με τον καλύτερο δυνατό και πιο σύγχρο-νο τρόπο, τις υπηρεσίες της.

Εξυπηρέτηση των πραγματικών αναγκών του κοινού

Η βιβλιοθήκη ερχόμενη σε επαφή με τους κα-τοίκους της περιοχής μπορεί να συμβάλλει ση-μαντικά στην προώθηση της κοινωνικής ενσωμά-τωσης, στη χωρίς αποκλεισμούς μάθηση, στην ανάπτυξη κι ενίσχυση της προσωπικής και κοι-νωνικής ταυτότητας, στη σύνδεση με άλλες το-πικές υπηρεσίες και οργανώσεις. Επιπλέον κατα-νοώντας τις σημερινές ανάγκες θα μπορέσει να συνδέσει τις υπηρεσίες της ανάλογα. Ίσως η λει-τουργία, η διαχείριση και το ολοκληρωμένο στή-σιμο να προβληματίζει και να φαντάζει με τα ση-μερινά δεδομένα αδύνατο. Όμως η συστηματική δουλειά, οι διακριτοί ρόλοι και η καλή θέληση θα συμβάλουν χωρίς αμφιβολία στην αξιοπιστία και στη δημιουργία του νέου προφίλ της βιβλιοθήκης.

Συνεργασίες- ένταξη σε δίκτυα.

Το πρόβλημα της μειωμένης χρηματοδότησης οδηγεί στη μόνη ρεαλιστική λύση, αυτή της δημι-ουργίας συνεταιρικών σχημάτων/δικτύων, σε τοπι-κό ή περιφερειακό επίπεδο, εξασφαλίζοντας εξοι-κονόμηση πόρων με το μοίρασμα των υπηρεσιών.

Τα δίκτυα, που μπορούν να έχουν πολλές μορ-φές και διαφορετικούς σκοπούς, αποτελούν: - Βασικό παράγοντα αναβάθμισης και προόδου.- Αναγκαιότητα για να ολοκληρωθεί ένας εθνικός on line ιστόςκαι προσφέρουν:- Χαμηλότερο κόστος.- Πιο γρήγορη ανταλλαγή και εκμετάλλευση πλη-ροφοριών.- Ταχύτερη και πιο αποτελεσματική εξυπηρέτηση- Βέλτιστες και καινοτόμες λύσεις.- Πιο εύκολη χρηματοδότηση κι ένταξη σε προ-γράμματα.

Η βιβλιοθήκη της Κοζάνης έχει ήδη ενταχθεί στο δίκτυο των «Κέντρων Πληροφόρησης» και εί-ναι ο συντονιστής της «Ψηφιακής διαπεριφερεια-κής βιβλιοθήκης», ενός δικτύου βιβλιοθηκών της Δυτικής Μακεδονίας.

Νέες υπηρεσίες για τους χρήστες.

Στόχοι και σκοποί είναι απαραίτητο να επανε-ξετάζονται και να διορθώνονται συνεχώς.

Η εποχή μας απαιτεί καινούργιες δεξιότητες και αυτό είναι ένα σοβαρό πρόβλημα που αντι-μετωπίζει ένα μεγάλο μέρος του κοινού, ειδικά οι μεγαλύτερες ηλικίες.

Η βιβλιοθήκη χρειάζεται να επενδύσει στην εκπαίδευση του προσωπικού της σε τεχνολογί-ες αιχμής, έτσι ώστε να δημιουργήσει ένα περι-βάλλον, που θα ενθαρρύνει τη χρήση όλων των υπηρεσιών αλλά και του χώρου της, ως ουδέτε-ρου χώρου συνάντησης όλων των κατοίκων, με σαφή κατευθυντήρια γραμμή την καταπολέμηση του κοινωνικού και ηλεκτρονικού αποκλεισμού αναλαμβάνοντας την εκπαίδευση χρηστών (π. χ. μέρα Η/Υ για παιδιά, για μετανάστες, για νοικο-κυρές κλπ).

Ας μη ξεχνάμε ότι η βιβλιοθήκη είναι ο πιο «επίσημος» φορέας και το πιο ειδικό μέρος, για την ανεπίσημη και με την ευρεία έννοια της «δια βίου μάθησης» και μπορεί να βοηθήσει επιπλέον με ενέργειες όπως:

- Δημιουργία νέων υπηρεσιών ή βελτίωση τους, όπου υπάρχει ζήτηση κι αυτό είναι δυνατόν.

- Με λειτουργία παραρτημάτων και κινητών βιβλιοθηκών για την εξυπηρέτηση απομακρυσμέ-νων περιοχών.

- Με εκθέσεις και εκδηλώσεις σε συνεργασία με εκπαιδευτικούς και άλλους φορείς.

- Με ένα πιο ευέλικτο ωράριο λειτουργίας, όχι απαραίτητα πιο διευρυμένου, αλλά προσαρ-μοσμένου στις ανάγκες των χρηστών της.

- Με την παροχή υπηρεσιών σε ανθρώπους που βρίσκονται σε ιδρύματα π.χ. νοσοκομείο Κο-ζάνης, Κέντρα Ημερήσιας Φύλαξης Ηλικιωμένων κ.τ.λ.

- Με τη χρησιμοποίηση της τεχνολογίας μέσα από προγράμματα κλπ.

Διατήρηση- Συντήρηση του υλικού της.

Η διάσωση των πολιτιστικών θησαυρών – τεκ-μηρίων της, στα οποία άλλωστε οφείλει και τη φή-μη της, δεν πρέπει να αφεθεί στην τύχη.

Είναι υποχρέωση της βιβλιοθήκης και της το-πικής κοινωνίας να τα προστατεύσει, να τα διαφυ-λάξει και να τα διαιωνίσει, ούτως ώστε να ανατρέ-χουν στις πηγές οι ιστορικοί και να αποφεύγονται έτσι αυθαίρετες εικασίες και εκτιμήσεις.

Ένα πρόγραμμα συντήρησης – διατήρησης μπορεί να λειτουργήσει έχοντας σαν προαπαιτού-μενα: ενημερωμένο προσωπικό, ακριβή στοιχεία, κατάλληλα πρότυπα, πολιτικές και διαδικασίες δι-ατήρησης, μηχανισμούς για κοινή πρόσβαση και πληροφόρηση, καθώς και επαρκή χρηματοδότη-ση. Φυσικά είναι αδύνατον και δεν είναι ανάγκη να συντηρηθούν όλα τα τεκμήρια. Η βιβλιοθήκη θα πρέπει να αποφασίσει ποια θα συντηρήσει βα-σιζόμενη σε απαντήσεις ερωτημάτων όπως:

Χρειάζεται να διατηρηθεί, μήπως μπορεί να αντικατασταθεί, είναι ανάγκη να διατηρηθεί στην ίδια μορφή και αν όχι, ποιο μέσο είναι το καλύ-τερο;

Αν μπορέσουμε να ξεχωρίσουμε την έννοια της ποιότητας του αυθεντικού από την ευκολία της πρόσβασης και να δούμε τις δυνατότητες, τότε η ψηφιακή τεχνολογία αντέχει πολλαπλές και πα-ράλληλες χρήσεις που δεν ήταν δυνατές στο πα-ρελθόν. Είναι το μέσο για τη διατήρηση του υλι-κού με παράγοντα κλειδί όμως, τον λεπτομερή και υπεύθυνο σχεδιασμό της κι όχι τόσο τα τεχνολο-γικά μέσα που σε λίγο καιρό θα θεωρούνται ξε-περασμένα.

Εκείνο που πρέπει να θυμόμαστε είναι ότι η ψηφιακή τεχνολογία δεν αντικαθιστά την αίσθη-ση και την αξία του αυθεντικού, απλά επαυξάνει τη δυνατότητα πρόσβασης.

Ψηφιοποίηση.

Οι χρήστες/ερευνητές, στο παρελθόν, έπρε-πε να επισκέπτονται τις κατά τόπους βιβλιοθήκες και αρχεία για να δουν το υλικό που τους ενδιέφε-ρε. Ο εντοπισμός του δε κάποιες φορές ήταν πολύ δυσκολότερος, λόγω της έλλειψης καταλόγων με αποτέλεσμα να χάνουν σημαντικό χρόνο. Μερικοί μάλιστα απογοητευμένοι απ’ την όλη διαδικασία δεν το χρησιμοποιούσαν με τον ανάλογο σεβασμό. Είναι γνωστές στην ευρύτερη κοινότητα ιστορίες που αναφέρονται στο «ξυράφισμα» τόμων, από ειδήμονες «ανθρώπους των γραμμάτων».

Τι σημαίνει όμως η λέξη ψηφιοποίηση που χρησιμοποιείται σήμερα κατά κόρον;

Στην ουσία είναι η παραγωγή μιας εικόνας/ φωτογραφίας, σε ψηφιακή μορφή, του πρωτοτύ-που, που μπορεί να είναι βιβλίο, χάρτης, πίνακας, κασέτα ήχου κλπ. Η διαδικασία επιφανειακά ακού-γεται απλή. Αν μελετηθούν όμως θέματα όπως: η ποιότητα της εικόνας, ο τύπος του αρχείου απο-θήκευσης, η περιγραφή, η χρήση για την οποία προορίζεται, η διατήρηση κλπ, τότε γίνεται πιο δύσκολη. Η ψηφιοποίηση για τη διατήρηση μονα-δικού υλικού καλό είναι να γίνεται σε συνεργατική βάση, ειδικά όσον αφορά τις βιβλιοθήκες, ώστε να αξιοποιείται και να αξιολογείται η γνώση και η

Page 23: Πύλη Ανάπτυξης 19

23ΕΝΘΕΤΟ

εμπειρία, να αποφεύγεται η διπλή δουλειά και να μειώνεται το κόστος.

Σύμφωνα με εκτιμήσεις που έχουν γίνει το κόστος ξεπερνά το 1,5 € για μια σελίδα, ενώ τα κό-στη για μια θέση εργασίας για software/ hardware ανέρχονται σε 50.000€το χρόνο, ποσά που είναι αδύνατον να διατεθούν από τις περισσότερες.

Υιοθετήθηκε λοιπόν η ψηφιοποίηση “παρα-δοσιακού” υλικού –έντυπα, εικόνες, έργα τέχνης- σαν μια υποστηρικτική διαδικασία στην πανευρω-παϊκή προσπάθεια αποτύπωσης και δημιουργίας ψηφιακής πολιτιστικής κληρονομιάς, από την Ευ-ρωπαϊκή Ένωση.

Έτσι από το 2003 διάφοροι φορείς (ανάμεσά τους και η ΚΔΒΚ) έχουν αρχίσει, μέσω προγραμ-μάτων, την ψηφιοποίηση του υλικού τους και τη δημιουργία ψηφιακών συλλογών.

Τα μηχανήματα που χρησιμοποιούνται γι’ αυ-τό το σκοπό είναι εξειδικευμένα (bookeye) και πανάκριβα (50.000 -80.000€ η αγορά) χωρίς το κόστος συντήρησης. Θεωρείται λοιπόν απαραίτη-

το να διασφαλίζονται οι κατάλληλες διαδικασίες εκπαίδευσης και τεχνικής κατάρτισης σε θέματα εξοπλισμού, αλλά και μια ξεκάθαρη πολιτική για την επεξεργασία και τη νόμιμη παροχή /διοχέ-τευση υλικού.

Αν για παράδειγμα, οι εικόνες που θα παρα-χθούν δεν προορίζονται για να δοθούν δωρεάν ή περιέχουν προσωπικά δεδομένα, χρειάζονται πιο σύνθετο λογισμικό και διαδικασίες για την προ-στασία τους ( πνευματική ιδιοκτησία ή ιδιοχρη-σία). Η ψηφιακή τεχνολογία υποκρύπτει βέβαια και άλλα προβλήματα που καλείται να ξεπεράσει:

Οι πληροφορίες που παρέχει απαιτούν, εκτός από το λογισμικό, εξειδικευμένα προγράμματα, τα οποία θα θεωρούνται ξεπερασμένα και απαρχαι-ωμένα σε μερικά χρόνια. Αν δεν υπάρχουν ανταλ-λακτικά για το hardware τότε θα είναι άχρηστα και τα λογισμικά, γιατί δεν θα μεταφέρονται τα δεδο-μένα και κανένας δεν θα ξέρει να τα χρησιμοποιεί.

Διαρκής εκπαίδευση-επιμόρφωση προσωπικού.

Κρίνεται απαραίτητος ο επαναπροσδιορι-σμός του ρόλου των βιβλιοθηκονόμων και η συ-νεχής ενημέρωση κι εκπαίδευσή τους, έτσι ώστε να ανταποκρίνονται στις σύγχρονες απαιτήσεις.

Η δημοσιοϋπαλληλική σχέση κι η αυταρέ-σκεια του “έτσι μάθαμε και τόσο μπορούμε” απο-τελεί σημαντική τροχοπέδη στην ανάπτυξη της βιβλιοθήκης.

Καλούμαστε να παίξουμε πολλαπλούς ρό-λους πέραν της ειδικότητάς μας και ως εκπαιδευ-τές και ως μεσολαβητές χρηστών- πληροφοριών, σε μια εποχή που το πλήθος των πληροφοριών υπερβαίνει τις δυνατότητες επεξεργασίας από τον άνθρωπο.

Μόνο με συνδυασμό χρήσης της νέας τεχνο-λογίας και πρόθυμο, ενήμερο και δεκτικό, στις αλλαγές, προσωπικό, είναι εφικτή η σημερινή μορφή λειτουργίας. Η συνεχής εκπαίδευση κι ενη-μέρωση του προσωπικού θα βοηθήσουν, ώστε να αναπτυχθούν γνώσεις κι ευαισθησίες, προκειμέ-νου να αποδίδει καλύτερα στη δουλειά του.

Η Κοζάνη του 17ου αιώνα των μεγά-λων αγωνιστών και σπουδαίων πνευ-ματικών ανθρώπων όπως ο Γεώργιος Λασσάνης,ο Γεώργιος Σακελλάριος,

ο Χαρίσιος Μεγδάνης,ο Νικόλαος Κασομούλης,ο Γεώργιος Ρουσιάδης,ο Μιχαήλ Περδικάρης, ο Ευ-φρόνιος Παπαγιανούσης Πόποβιτς,ο Ευγένιος Βούλγαρης κ.α., η οποία με τα 20 Δημοτικά Δια-μερίσματα έχει μεταβληθεί σε αστικό κέντρο και σε επίκεντρο όλης της Δυτικής Μακεδονίας, δια-θέτει μια από τις σημαντικότερες ιστορικές βιβλι-οθήκες της χώρας και της Βαλκανικής την Κοβε-ντάρειο Δημοτική Βιβλιοθήκη.

Η Κοβεντάρειος Δημοτική Βιβλιοθήκη, απο-τελεί το πυρήνα για τη μόρφωση των Κοζανιτών , των γραμμάτων της πόλης ,της τοπικής και Βαλ-κανικής ιστορίας, ως «Οίκος Βελτιώσεως» για να συνέρχονται «Οι πεπαιδευμένοι ίνα μελετώσι , φιλολογώσι και διαλέγονται», είναι επίσης γνω-στή στη χώρα και τον κόσμο ως μια μεγάλη βιβλι-οθήκη με σημαντικό αριθμό παλαιών εκδόσεων.

Αποτελεί ακόμα μία από τις σπουδαιότε-ρες δραστηριότητες του Δήμου Κοζάνης, ο οποί-ος με τα πενιχρά μέσα που διαθέτει η Πολιτεία και αξιοποιώντας προγράμματα κυρίως της Ευ-ρωπαϊκής Ένωσης, τα οποία αξιοποιεί στο έπα-κρο, έχει στόχο τη συλλογή και τη διαφύλαξη του έντυπου υλικού, όπως βιβλία και χειρόγραφα τα οποία συνδέονται με την Ελλάδα ή αναφέρονται στον ελληνισμό, στην ιστορία του τόπου, καθώς και την απόκτηση πνευματικού υλικού γενικού ενδιαφέροντος.

Σήμερα η Βιβλιοθήκη στο Δημοτικό κτήριο που στεγάζεται στο κέντρο της πόλης με δυσκολία μπορεί να ανταποκριθεί στεγάζεται στη διαρκώς εξελισσόμενη τεχνολογία της ψηφιακής εποχής , ώστε να καταστεί διεθνές κέντρο πρόσβασης για ερευνητές και σε πηγή άντλησης πληροφορι-ών χωρίς περιορισμούς, η οποία θα συνδέεται με εθνικές και άλλες σημαντικές βιβλιοθήκες σε όλο

τον κόσμο. Στα πλαίσια αυτά για την επίλυση του προβλήματος των υποδομών και κυρίως της στέ-γασης της βιβλιοθήκης, αφού το Δημοτικό κτήριο στο οποίο σήμερα στεγάζεται δεν καλύπτει τις ανάγκες της , εδώ και τρία χρόνια έχει παρουσια-στεί στο Δημοτικό Συμβούλιο και εγκριθεί η μελέ-τη για την κατασκευή νέου σύγχρονου κτηρίου με αίθουσες διαλέξεων και εκδηλώσεων μορφωτικού και πολιτιστικού περιεχομένου, στο οικόπεδο που βρίσκονται οι παλιές αποθήκες της Ένωσης Γεωρ-γικών Συνεταιρισμών Κοζάνης στην περιοχή του Δημοτικού Κήπου και αναμένεται η χρηματοδό-τηση ,που φαίνεται να τρέχει τον επόμενο χρόνο.

Με τη δημιουργία των νέων εγκαταστάσεων, η Κοβεντάρειος Δημοτική Βιβλιοθήκη θα επωφε-ληθεί από την ήδη υπάρχουσα καθώς και τη διαρ-κώς εξελισσόμενη τεχνολογία της ψηφιακής επο-χής, προκειμένου να γίνει ,όπως προανέφερα ένα διεθνές κέντρο πρόσβασης σε ερευνητικές και πληροφοριακές πηγές, μια ψηφιακή βιβλιοθήκη.

Το νέο κτήριο της Κοβεντάρειου Δημοτικής Βιβλιοθήκης, που θα κατασκευαστεί δίπλα στον Δημοτικό Κήπο ,στις πρώην αποθήκες της Ένωσης Γεωργικών Συνεταιρισμών Κοζάνης-Σερβίων ,του οποίου οι εγκαταστάσεις που θα δημιουργηθούν σύμφωνα με τα υψηλότερα ποιοτικά, αισθητικά και λειτουργικά πρότυπα ,σύμφωνα με τη μελέτη που έχει παρουσιαστεί και έχει εγκριθεί από το Δημοτικό Συμβούλιο θα συνδέεται με τις Βιβλιο-θήκες της χώρας μας, αλλά και πολλές Ευρωπαϊ-κές Βιβλιοθήκες ,προκειμένου να συμβάλει με τη συμμετοχή της σε ένα δίκτυο πολιτιστικό το οποίο θα ενισχύει και θα προάγει τον πολιτισμό και θα

είναι χώρος συνάντησης και ανταλλαγής ιδεών για τους κατοίκους της περιοχής, κέντρο προώθησης της πολιτισμικής, δημιουργικής έκφρασης, σε συ-νάρτηση με την καινοτομία.

Πρώτιστο μέλημα της Διοίκησης του Δήμου είναι η δημιουργία ενός φυσικού περιβάλλοντος μάθησης, το οποίο θα είναι ανοιχτό και φιλόξενο για όλους, ώστε να έχει ως αποτέλεσμα η Δημοτι-κή Βιβλιοθήκη να εξελιχθεί σε χώρο συνάντησης για άτομα όλων των ηλικιών.

Η πρόσβαση στον κόσμο της γνώσης και της πληροφορίας δεν θα προσφέρεται μόνο στους μαθητές, τους ερευνητές και τους εκπαιδευτικούς αλλά και στους πολίτες εν γένει, από τα παιδιά και τους εφήβους ως τους ενήλικες, καθώς επίσης και σε ενδιαφερόμενους από όλη την Ελλάδα ,αλλά και ερευνητές άλλων εθνικοτήτων, οι οποίοι θα μπορούν να επωφεληθούν από τον πλούτο των συγγραμμάτων και των πληροφοριών τα σεμινάρια που θα διοργανώνονται στους χώρους της Βιβλιο-θήκης, που θα μπορούν να αξιοποιήσουν για την έρευνα ,την μάθηση και τη μετάδοση της γνώσης της τοπικής ιστορίας, της επιστήμης, της εξέλι-ξης της περιοχής , των Βαλκανίων αλλά και της ανθρωπότητας ολόκληρης.

Η προσπάθεια του Διοικητικού Συμβουλίου της Βιβλιοθήκης και ο στόχος του Δήμου είναι η Δημοτική Βιβλιοθήκη, η καρδιά της πνευματικής κίνησης και του διαφωτισμού στην πόλη και το Δήμο της οποίας το έντυπο υλικό υπερβαίνει τους 120.000 τόμους με τα μεγάλης αξίας αρχέτυπά της και τα παλαίτυπά της που προκαλούν το θαυμασμό των επισκεπτών και κεντρίζουν το ενδιαφέρον των ερευνητών να δραστηριοποιείται σε ένα φιλι-κό και ζωντανό περιβάλλον μάθησης και γνώσης για τους συμπολίτες μας , που θα βοηθά και θα υποστηρίζει την ποιότητα της ζω-ής των πολιτών ,για να έχουν πρό-σβαση σε έντυπες και ψηφιακές συλλογές, που ανταποκρίνονται

Η ΚΟΒΕΝΤΑΡΕΙΟΣ ΔΗΜΟΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΚΟΖΑΝΗΣΣΤΟΧΟΙ ΚΑΙ ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ

του ΜΑΡΚΟΥ ΦΛΩΡΟΥ

Προέδρου της Δημ. Βιβλιοθήκης Κοζάνης

Page 24: Πύλη Ανάπτυξης 19

24 ΕΝΘΕΤΟ

στις ανάγκες τους, σε προγράμμα-τα, υπηρεσίες και δραστηριότητες που προωθούν τη δημιουργικότη-τα και ενθαρρύνουν την ανάπτυξη

κοινωνικού αισθήματος σε μια εποχή ατομισμού και έντονου απομονωτισμού

Στην κατεύθυνση αυτή έχει αρωγούς ένα δί-κτυο από εθελοντικά σωματεία, όπως τους «Φί-λους της Βιβλιοθήκης», τους «Φίλους της ανά-γνωσης» κ.α , δημόσιους τοπικούς φορείς και πολιτιστικούς οργανισμούς, αλλά και ιδιώτες κυ-ρίως Δημότες μας.

Ο Δήμος και το Διοικητικό Συμβούλιο της Δη-μοτικής Βιβλιοθήκης με τη χρήση των νέων τε-χνολογιών προσδοκά να αναδειχθεί ο πλούτος των συγγραμμάτων, που διαθέτει σε πηγή γνώ-σης, δημιουργικότητας, πολιτισμού και καινοτο-μίας για όλη την Ελλάδα, τα Βαλκάνια και τις χώ-ρες της Ευρώπης.

Η Βιβλιοθήκη οραματίζεται να επεκτείνει τις υπηρεσίες της σε χωριά του Δήμου μία προσπά-θεια που είχε ξεκινήσει ,αλλά έχει ανασταλεί και στους μετανάστες σε συνεργασία με τα εθελοντι-κά σωματεία της περιοχής και με άλλους φορείς .

Ευελπιστεί στις νέες εγκαταστάσεις της Βι-βλιοθήκης να υπάρξει παιδικό τμήμα ,το οποίο σή-μερα αποσπασματικά λειτουργεί κάποιες φορές ,να μπει δυναμικά στην ψηφιακή εποχή, μετά και την ολοκλήρωση της ψηφιοποίησης του εξαιρε-τικά σημαντικού πλούτου πολιτιστικού και πνευ-ματικού αποθέματος της περιοχής μας, που έχει στην κατοχή της, αλλά και στην ανάδειξη και προ-βολή του μέσω του διαδικτύου.

Να δοθεί η δυνατότητα σε ερευνητές από όλο τον κόσμο, στους Κοζανίτες του εξωτερικού αλλά και σε όσους επισκέπτες από μακριά ή κοντά εν-διαφέρονται για τον πολιτιστικό πλούτο της περι-οχής μας, να έχουν άμεση πρόσβαση στο μονα-δικό ιστορικό υλικό της Δημοτικής Βιβλιοθήκης Κοζάνης που ξεπερνά τις 120.000 τόμους βιβλίων (8.500 τόμοι αφορούν την περίοδο από το 1494 –

1912), 5.500 τόμους περιοδικών, 257 χειρόγραφα, χιλιάδες λυτά έγγραφα και τούρκικα φιρμάνια, την αξιόλογη συλλογή παλαιοχριστιανικών μνημείων, παλιών χαρτών, εικόνων, τοπικών εφημερίδων-κλπ., όπως και οι πολύτιμοι πνευματικοί θησαυ-ροί: βυζαντινά, μεταβυζαντινά και ξενόγλωσσα χειρόγραφα, πλήθος ελληνικών και οθωμανικών εγγράφων, καθώς και σημαντικά ελληνικά και ξε-νόγλωσσα έντυπα, τούρκικα φιρμάνια, κώδικες, χάρτες (με σημαντικότερο τη «Χάρτα του Ρήγα Φεραίου»), εκδόσεις του Νεοελληνικού Διαφωτι-σμού, εκδόσεις λογίων από τη Δυτική Μακεδονία που κάποιες από αυτές είναι ίσως μοναδικές για την ελληνική βιβλιογραφία. Να δοθεί η δυνατότη-τα σε όλους του ενδιαφερόμενους να γνωρίσουν μέσα από αυτές τις πηγές τη νεότερη ιστορία της Κοζάνης, της Δυτικής Μακεδονίας, της Ελληνικής Διασποράς και κατ’ επέκταση της Βαλκανικής .

Η Διοίκηση του Δήμου Κοζάνης στοχεύουμε με τη χαρτοθήκη να καταστήσουμε την Κοβεντά-ρειο Δημοτική Βιβλιοθήκη ενα κέντρο σύγχρονο και πρωτογενές, το οποίο θα στηρίζεται και θα διευρύνει τις χρήσεις και εφαρμογές των ψηφι-ακών τεχνολογιών στο πεδίο της χαρτογραφικής κληρονομιάς, διεθνές και έγκυρο ως ένας θεμα-τικός κόμβος υψηλού επιπέδου, που δεν θα εξα-ντλείται σε εκδηλώσεις τοπικού χαρακτήρα, αλ-λά θα αναζητεί την κινητικότητα της Κοζανίτικης παράδοσης.

Ένα κέντρο ζωντανό και εξωστρεφές που θα καλλιεργεί και θα προβάλλει τη μορφωτική διά-σταση της χαρτογραφικής παιδείας και του πολιτι-σμού των χαρτών στην εκπαίδευση και τη νεότητα, ένα κέντρο αποδοτικό, ευέλικτο και ελκυστικό, ένα παράδειγμα “καλής πρακτικής” για την Ελ-λάδα και το εξωτερικό.

Στην αποτελεσματική διαχείριση των οικονο-μικών της πόρων αλλά και στην φροντίδα για εξα-σφάλιση του απαραίτητου επιστημονικού προσω-πικού που θα πλαισιώνει τη Βιβλιοθήκη, για την στήριξη των τρεχουσών αλλά και των μελλοντι-

κών αναγκών που προκύπτουν σε συνάρτηση με τις προσφερόμενες υπηρεσίες

Στην εφαρμογή των εθνικών και διεθνών προ-τύπων για την εναρμόνιση της λειτουργίας της με άλλες Βιβλιοθήκες σε εθνικό και διεθνές επίπεδο.

Στη σύνδεση και ανάπτυξη συνεργασιών με άλλες Βιβλιοθήκες για την καλύτερη εκμετάλλευ-ση των διαθέσιμων πηγών και την προώθηση της επικοινωνίας.

Να αποτελέσει η Δημοτική Βιβλιοθήκη κέ-ντρο αναζήτησης και διάχυσης της πληροφορίας, της πολιτισμικής, εκπαιδευτικής και ερευνητικής πολιτικής του Δήμου. Οι εξελίξεις που συντελού-νται στη χώρα μας, αλλά και διεθνώς, αποτελούν έναν επιπλέον λόγο για την υλοποίηση των στό-χων της Βιβλιοθήκης και ιδίως αυτών που συναρ-τώνται με τις υποδομές, ώστε αφενός να μεγιστο-ποιηθούν τα προσδοκώμενα οφέλη και αφετέρου να δημιουργηθούν οι προϋποθέσεις για την προ-σαρμογή της Δημοτικής Βιβλιοθήκης στις συνεχώς μεταβαλλόμενες συνθήκες

Σε ένα ραγδαία μεταβαλλόμενο περιβάλλον, ο Δήμος Κοζάνης με το σωστό σχεδιασμό, τις σα-φείς κατευθύνσεις και τον προσανατολισμό, που αποτελούν βασικές προϋποθέσεις για να ασκήσει μια Βιβλιοθήκη το σπουδαίο κοινωνικό της έργο, ευελπιστεί να ανταποκριθεί η Δημοτική Βιβλιο-θήκη στο ρόλο της ως πύλη στη γνώση και στη δια βίου μάθηση.

Για τη δημοτική βιβλιοθήκη του Δήμου Κοζά-νης συντρέχουν οι παραπάνω προϋποθέσεις. Κυρί-ως, όμως υπάρχει το μεράκι των υπαλλήλων της, που την καθιστά ένα από τα πιο ζωντανά κύτταρα γνώσης, πληροφόρησης, πολιτιστικού κέντρου για το Δήμο Κοζάνης,ώστε να ανταποκρίνεται στον ολοένα και σημαντικότερο ρόλο της στην οργά-νωση της πρόσβασης στη γνώση με την ανάπτυξη δεξιοτήτων επικοινωνίας, προσαρμοστικότητας, συνεργασίας, ταχείας αντίδρασης σε προκλήσεις, ευρηματικότητας, ανάληψης πρωτοβουλιών.

Η ΚΟΒΕΝΤΑΡΕΙΟΣ ΔΗΜΟΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΚΟΖΑΝΗΣΣΤΟΧΟΙ ΚΑΙ ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ

Page 25: Πύλη Ανάπτυξης 19

25

Στην προεκλογική του ομι-λία στη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης, ο Πρω-θυπουργός κ. Παπανδρέ-

ου έθεσε ως μακροπρόθεσμο στόχο της ενεργειακής και περιβαλλοντι-κής πολιτικής της χώρας μας τη σύ-γκλιση με τη Δανία. Η αναφορά του στην «Δανία του Νότου» προκάλεσε εύλογα το δημοσιογραφικό ενδιαφέ-ρον. Εκτός όμως από γλαφυρές ανα-φορές στον τύπο ελάχιστοι ασχολή-θηκαν με την ανάλυση των βασικών θεσμικών χαρακτηριστικών του μο-ντέλου ενεργειακής και περιβαλλο-ντικής πολιτικής της χώρας αυτής. Παρά τις προφανείς διαφορές στις κλιματολογικές συνθήκες η σύγκρι-ση της Δανίας με την Ελλάδα είναι όμως εξαιρετικά ενδιαφέρουσα. Οι οικονομίες και των δύο χωρών βασί-ζονται κυρίως στον τομέα των υπη-ρεσιών με σχετικά περιορισμένη βιομηχανική παραγωγή. Η υψηλή κατανάλωση ενέργειας για θέρμαν-ση κατά τους χειμερινούς μήνες στη Δανία ισοσκελίζεται από την υπερ-κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας για κλιματισμό τους θερινούς μήνες στην Ελλάδα.

Κάπου εδώ εξαντλούνται και οι ομοιότητες. Οι επιδόσεις της Δανίας στον ενεργειακό τομέα είναι πράγ-ματι εντυπωσιακές. Από την πλήρη εξάρτηση της χώρας από εισαγόμε-νη ενέργεια τη δεκαετία του 1970 είναι σήμερα μια σημαντική εξαγω-γική δύναμη, ιδιαίτερα σε φυσικό αέριο και πετρέλαιο από τη Βόρεια θάλασσα. Βάσει των στοιχείων του Εθνικού Οργανισμού Ενέργειας της Δανίας, η χώρα διαθέτει το υψηλό-τερο ποσοστό, περίπου 19%, υπο-κατάστασης της συμβατικής ενέρ-γειας από ανανεώσιμες πηγές στην Ευρώπη. Ιδίως στην αιολική ενέρ-γεια, η Δανία είναι πρωτοπόρα σε παγκόσμιο επίπεδο, με ετήσιο κύ-κλο εργασιών 8 περίπου δισεκατομ-μύρια δολάρια το χρόνο. Παρά την ετήσια αύξηση της ενεργειακής ζή-τησης κατά 4%, ποσοστό αντίστοιχο με τον Ελληνικό μέσο όρο, οι συνο-λικές εκπομπές CO2 έχουν παρουσι-άζει δραστική μείωση κατά 16% τα τελευταία χρόνια.

Το ίδιο ισχύει και για τομείς της περιβαλλοντικής πολιτικής όπως η διαχείριση των υδάτων, η θαλάσσια μόλυνση, ο έλεγχος της χημικής βι-ομηχανίας και κυρίως η οριζόντια εν-σωμάτωση περιβαλλοντικών στόχων στον μακροπρόθεσμο σχεδιασμό στις πολιτικές για τις μεταφορές, την ενέργεια και την αγροτική ανά-πτυξη. Στου τομείς αυτούς η Δανία αποτελεί συχνά το πρότυπο για την εισαγωγή ρυθμίσεων σε επίπεδο ΕΕ.

Ποιοί είναι οι παράγοντες που οδήγησαν στα εντυπωσιακά αυτά αποτελέσματα; Τι μπορεί να διδα-χθεί η χώρας μας ως προς την ορ-γάνωση του τομέα αυτού καθώς και τους παράγοντες που ευνοούν ή δυ-σχεραίνουν την αποτελεσματική δι-αμόρφωση και υλοποίηση περιβαλ-λοντικών πολιτικών στη χώρα μας; Το μοντέλο της Δανίας στηρίζεται σε δυο βασικούς θεσμικούς όρους που δύσκολα μπορούν να συγκριθούν με την Ελληνική πραγματικότητα. Πρώτον σε ένα κομματικό σύστη-μα το οποίο παρά τον κατακερματι-σμό του είναι σε θέση να διαμορφώ-σει ευρείες συναινέσεις σε κρίσιμες πολιτικές επιλογές. Η συναινετική προδιάθεση των πολιτικών κομμά-των ευνόησε την ανάδειξη των πε-ριβαλλοντικών προβλημάτων στην κυβερνητική ατζέντα ιδιαίτερα στις περιόδους που κυβερνούσε η μειο-ψηφία με την ανοχή της πλειοψηφί-ας στο κοινοβούλιο. Πολλές θεσμι-κές πρωτοβουλίες που αποφέρουν ιδιαίτερο κόστος στη βιομηχανία και τον αγροτικό τομέα, όπως ο έλεγχος της ατμοσφαιρικής ρύπανσης και ο ευτροφισμός των θαλάσσιων υδά-των προέκυψαν μετά από παρότρυν-ση και απαίτηση των κοινοβουλευ-τικών ομάδων που δεν συμμετείχαν στην κυβέρνηση αλλά είχαν δικαί-ωμα αρνησικυρίας στις αποφάσεις της.

Ο δεύτερος και εξίσου σημαντι-κός παράγοντας είναι μια νομική πα-ράδοση που σε αντίθεση με την Ελ-λάδα, δεν στηρίζεται στο νομικισμό αλλά παραχωρεί ευρεία διακριτική ευχέρεια στη διοίκηση για τον κα-θορισμό των λεπτομερών όρων και προϋποθέσεων εφαρμογής της νο-μοθεσίας. Σε συνδυασμό με την πα-ράδοση του νεοκορπορατισμού στις σχέσεις του κράτους με τα οργανω-

μένα συμφέροντα, η διακριτική αυ-τή ευχέρεια παρείχε τη δυνατότητα στις κυβερνήσεις να επιδιώξουν την σύναψη συμφωνιών με τους αντι-προσωπευτικούς φορείς της βιομη-χανίας και των συνδικάτων για τον καθορισμό του ρυθμιστικού πλαισί-ου που διέπει τις διαδικασίες παρα-γωγής και τις προδιαγραφές προϊό-ντων. Η πρακτική αυτή δεν διαφέρει από το περίφημο σκανδιναβικό μο-ντέλο συναίνεσης που είναι ιδιαίτε-ρα γνωστό στην κοινωνική πολιτική και τη φορολογία. Το βασικό σημείο συναίνεσης ήταν και εδώ η διατήρη-ση χαμηλής φορολόγησης των εκ-πομπών CO2 των επιχειρήσεων με αντάλλαγμα την υποχρέωση των τελευταίων να υιοθετήσουν πολύ αυστηρότερες προδιαγραφές προϊ-όντων. Με τον τρόπο αυτό η βιομη-χανία κατάφερε να διατηρήσει την ανταγωνιστικότητά της σε ένα εξαι-ρετικά ρυθμιστικό πλαίσιο. Η συναί-νεση αυτή βασίστηκε φυσικά σε ένα ιδιαιτέρως ευνοϊκό οικονομικό πε-ριβάλλον που διευκόλυνε την μετα-κύληση του κόστους συμμόρφωσης των επιχειρήσεων στην τελική τιμή των προϊόντων.

Η νομική κουλτούρα της ευελι-ξίας αποτυπώνεται και στον ιδιαίτε-ρο ρόλο των οικονομικών κινήτρων στις περιβαλλοντικές ρυθμίσεις. Ιδιαίτερα στον τομέα των ανανεώ-σιμων πηγών ενέργειας η άνθηση των επενδύσεων και της καινοτομί-ας σε νέες τεχνολογίες στηρίχθηκε σε ένα ιδιαίτερα ευνοϊκό φορολογι-κό σύστημα δραστηριοποίησης στον κλάδο της παραγωγής από επιχειρή-σεις και νοικοκυριά. Τα κίνητρα αυ-τά οδήγησαν στη ραγδαία ανάπτυξη τοπικών συνεταιρισμών παραγωγών που περιόρισαν το επενδυτικό ρίσκο και οδήγησαν στην υπέρβαση τοπικι-στικών αντιθέσεων και διαμαχών ως προς τη χωροθέτηση των ΑΠΕ που συχνά παρατηρούνται στη χώρα μας. Βάσει των στοιχείων του Εθνικού Ορ-γανισμού Ενέργειας της Δανίας το 2004 μόνο 150.000 Δανοί δεν εί-ναι μέλη τέτοιων συνεταιρισμών με συνολικό δυναμικό πάνω από 5.500 τουρμπίνες.

Οι παραπάνω πολιτικές υποστη-ρίζονται από μια διοίκηση η οποία εί-ναι δομημένη βάσει των αρχών των αμοιβαίων ελέγχων και της εκτετα-μένης αποκέντρωσης των λειτουρ-γιών της. Στον τομέα αυτό, η Δανία θα μπορούσε πραγματικά να απο-τελέσει το πρότυπο για την θεσμική αναδιάρθρωση της περιβαλλοντικής διοίκησης στη χώρα μας. Η Δανία εί-ναι από τις πρώτες Ευρωπαϊκές χώ-ρες που απέκτησαν Υπουργείο Πε-ριβάλλοντος, μόλις το 1971. Όπως και στη χώρα μας η δημιουργία του προήλθε από τη συγχώνευση ενός μεγάλου αριθμού διάσπαρτων πε-ριβαλλοντικών αρμοδιοτήτων που προηγουμένως ασκούσαν τα Υπουρ-γεία Πολιτισμού (προστασία φυσικής κληρονομιάς) και Στέγασης (χωροτα-ξία και πολεοδομία). Ο τομέας της ενέργειας ενσωματώθηκε μόλις το 1994 με στόχο την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής.

Το υπουργείο υποστηρίζεται από τρείς ανεξάρτητες αρχές, για το περιβάλλον, την ενέργεια, τα δά-ση και τη φύση οι οποίες παρέχουν την απαραίτητη τεχνογνωσία στην διοίκηση, κάτι εντελώς παραμελη-μένο στη χώρα μας. Η υλοποίηση των πολιτικών γίνεται από την τοπι-κή αυτοδιοίκηση, που αποτελείται από 98 μόνο ισχυρούς Δήμους. Οι τελευταίοι αναλαμβάνουν τους πε-ριβαλλοντικούς ελέγχους για την τήρηση της νομοθεσίας μέσω πολυ-ετών προγραμματικών συμβάσεων με την κεντρική διοίκηση.

Οι παραπάνω παράγοντες ανα-δεικνύουν τις βασικές κατευθύνσεις μιας ριζικής αναθεώρησης του πλαι-σίου άσκησης περιβαλλοντικής πο-λιτικής στη χώρα μας. Εκτός από τις συνήθεις δομικές αλλαγές, όπως η δημιουργία νέου υπουργείου και δι-οικητικών μονάδων, απαιτείται μια συνολική επανεξέταση των διαδικα-σιών, πρακτικών και μέσων άσκησης περιβαλλοντικής πολιτικής με στόχο την ενίσχυση όχι μόνο της αποτελε-σματικότητας και αποδοτικότητας αλλά και της κοινωνικής αποδο-χής των ρυθμίσεων από τους άμεσα εμπλεκόμενους φορείς.

Η Δανία του Νότουτου

ΚΟΥΤΑΛΑΚΗ ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΥΛέκτορας Διοικητικής Επιστήμης

στο Πανεπιστήμιο Αθηνών

ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ

Page 26: Πύλη Ανάπτυξης 19

26

Στην αδιαφορία των αρ-μοδίων και την απου-σία συστηματικής περι-βαλλοντικής πολιτικής

«πνίγονται» οι λίμνες της Βόρειας Ελλάδας που έχουν γεμίσει τοξι-κούς μικροργανισμούς ως αποτέλε-σμα της ρύπανσης με φυτοφάρμακα και αστικά λύματα. «Αναζητώντας τον... χαμένο θησαυρό, δηλαδή συνθήκες υψηλής οικολογικής κα-τάστασης, αναγνωρίσαμε τον κίνδυ-νο αποτυχίας του περιβαλλοντικού στόχου που θέτει η Ευρωπαϊκή Οδη-γία για καλή οικολογική κατάσταση το 2015», τονίζει η καθηγήτρια του Τμήματος Βιολογίας στο Αριστοτέ-λειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, Μαρία Μουστάκα.

Ερευνα που έγινε από το Τμή-μα Βιολογίας του ΑΠΘ για το φυτο-πλαγκτόν στις λίμνες της Βόρειας Ελλάδας, στο πλαίσιο εφαρμογής της Ευρωπαϊκής Οδηγίας για τα νε-ρά, ανέδειξε το μέγεθος της κατα-στροφής: Καμία από τις 15 λίμνες που εξετάστηκαν (Βιστονίδα, Βόλ-βη, Κορώνεια, Δοϊράνη, Βεγορίτιδα, Ζάζαρη, Χειμαδίτιδα, Καστοριάς, Μι-κρή και Μεγάλη Πρέσπα και οι φραγ-μαλίμνες Διποτάμου - Αισύμης, Θη-σαυρού, Πλατανόβρυσης, Κερκίνη και Πολυφύτου) δεν παρουσιάζει κα-λή οικολογική κατάσταση. Γεωργικές καλλιέργειες, ανεξέλεγκτη χρήση λιπασμάτων, υπεράντληση και αστι-κά λύματα είναι σημαντικότεροι λό-γοι της υποβάθμισης που έχουν υπο-στεί τα τελευταία 50 χρόνια.

Σύμφωνα με την κ. Μουστάκα,

«οι λίμνες για τις οποίες διαθέτου-με επαρκή δεδομένα και παρουσί-ασαν σημαντική υποβάθμιση είναι -εκτός από την Κορώνεια- η Δοϊράνη και η Βεγορίτιδα. Μόνο για τη λίμνη Καστοριάς παρατηρήσαμε παροδική βελτίωση της οικολογικής κατάστα-σης, η οποία όμως παραμένει ελλι-πής έως κακή», αναφέρει στην «Ε».

Η ΒΟΛΒΗ διατηρεί μια σταθερά μέτρια κατάσταση, με τάση υποβάθ-μισης σε περιόδους ξηρασίας και χα-μηλών εισροών νερού στη λίμνη. Τις περιόδους αυτές η συμμετοχή κυα-νοβακτηρίων αυξάνει σε ποσοστό έως και 90%.

Η ΚΟΡΩΝΕΙΑ αποτελεί ένα αν-θρωπογενώς τροποποιημένο οικο-σύστημα με ακραίες συνθήκες υψη-λής ρύπανσης, εξαιρετικά χαμηλή βιοποικιλότητα και κυριαρχία τοξι-κών, παρασιτικών και παθογόνων μικροοργανισμών στα υψηλότερα επίπεδα αφθονίας που έχουν κατα-γραφεί σε παγκόσμιο επίπεδο.

Η ΔΟΪΡΑΝΗ παραμένει ένα οικο-σύστημα με υψηλή βιοποικιλότητα, η οποία απειλείται από την κυριαρ-χία των κυανοβακτηρίων, συμπερι-λαμβανομένων και τοξικών. Η οικο-λογική της κατάσταση την τελευταία δεκαετία έχει υποβαθμιστεί από μέ-τρια σε κακή.

Η ΒΕΓΟΡΙΤΙΔΑ παρουσίαζε κα-

λή οικολογική ποιότητα νερού ώς το 1987 με χαρακτηριστικά τη χαμηλή βιομάζα φυτοπλαγκτού και τη χα-μηλή συμμετοχή κυανοβακτηρίων. Η υποβάθμισή της έχει οδηγήσει σε ελλιπή - κακή οικολογική κατάστα-ση με υψηλή βιομάζα φυτοπλαγκτού και συμμετοχή των κυανοβακτηρίων άνω του 90%.

Η ΛΙΜΝΗ ΤΗΣ ΚΑΣΤΟΡΙΑΣ πα-ρουσιάζει μια βελτίωση που αντα-νακλάται στην αύξηση της βιοποικι-λότητας και τη μείωση των τοξικών ειδών κυανοβακτηρίων. Ομως παρα-μένει σε πολύ υψηλά επίπεδα ο το-ξικός μικροοργανισμός Microcystis aeruginosa. Οι αναλύσεις (μέτρηση υψηλής βιομάζας, υψηλής συγκέ-ντρωσης τοξίνης και προσδιορισμός του γονιδίου, υπεύθυνου για την πα-ραγωγή της τοξίνης) δείχνουν ότι η χρήση του νερού της λίμνης εγκυμο-νεί κινδύνους, σύμφωνα με τον Πα-γκόσμιο Οργανισμό Υγείας.

Στις φραγμαλίμνες ΔΙΠΟΤΑ-ΜΟΥ - ΑΙΣΥΜΗΣ και ΠΟΛΥΦΥΤΟΥ, οι οποίες χρησιμοποιούνται για υδρο-δότηση της Αλεξανδρούπολης και Θεσσαλονίκης αντίστοιχα, η κατά περιόδους υψηλή βιομάζα του φυ-τοπλαγκτού και η συμμετοχή των κυανοβακτηρίων είναι κρίσιμης ση-μασίας για την ποιότητα του νερού.

«Η ανησυχία στην ακαδημαϊκή κοινότητα για την αύξηση των κυανο-βακτηρίων και των κυανοτοξινών σε ελληνικές λίμνες δεν βρίσκει αντα-πόκριση σε εθνικό επίπεδο αρμοδί-ων φορέων», τονίζει η κ. Μουστάκα. Σήμερα η έρευνα για την εκτίμηση

της οικολογικής κατάστασης των λι-μνών χρηματοδοτείται από το ΕΚΒΥ - Μουσείο Γουλανδρή Φυσικής Ιστο-ρίας.

«Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της έρευνάς μας και την Ευρωπαϊκή Οδηγία, θ’ απαιτηθούν μέτρα απο-κατάστασης της οικολογικής ισορ-ροπίας όλων των λιμνών. Η έλλειψη εθνικής στρατηγικής για την προ-στασία των λιμνών είναι τόσο εμφα-νής όσο κι η υποβάθμισή τους. Μετα-ξύ άλλων, κύριος παράγοντας είναι η απαξίωση της επιστημονικής γνώ-σης στον σχεδιασμό μέτρων προστα-σίας και αποκατάστασης.

Η συμμετοχή των ειδικών επι-στημόνων στην εκπόνηση τοπικών περιφερειακών σχεδίων διαχείρισης των υδάτινων οικοσυστημάτων βασί-ζεται, ως επί το πλείστον, σε προσω-πική επαφή, που ευνοεί ιδιοτελείς σκοπούς, και όχι στην ενεργό συμ-μετοχή πανεπιστημιακών τμημάτων με εκπροσώπησή τους από τους ει-δικούς επιστήμονες», επισημαίνει η βιολόγος.

Στη χώρα μας, σε αντίθεση με την πληθώρα μελετών και τεχνικών εκθέσεων, σπανίζουν τα ερευνητικά αποτελέσματα από διαρκή βιοπαρα-κολούθηση που προσδιορίζουν την οικολογική ταυτότητα των λιμνών. Το βέβαιο είναι ότι μόνο στις σπάνιες περιπτώσεις μεγάλης διάρκειας βι-οπαρακολούθησης και με την προ-ϋπόθεση ότι γίνεται άμεση και ορ-θή εφαρμογή των αποτελεσμάτων μπορούν να θεμελιωθούν σχέδια βι-ώσιμης αποκατάστασης των λιμνών.

ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ

τoυΝΙΚΟΥ ΦΩΤΟΠΟΥΛΟΥ

από την «Ελευθεροτυπία»

Εχει καθυστερήσει αφάνταστα στη χώρα μας, σε αντίθεση με την ανακύκλωση των άλλων απορριμμάτων. Ας σημειωθεί ότι σε λίγο θα απαγορευτεί η ταφή φυτι-

κών υλικών στους ΧΥΤΑ, κάτι βέβαια που έπρεπε να θεωρείται αυτονόητο και ως πράξη σωφροσύ-νης και απλής λογικής, δεδομένου ότι αποτελεί παραλογισμό να υποβάλλεται το κοινωνικό σύνο-λο σε τεράστιες δαπάνες για την κατασκευή ΧΥΤΑ και στη συνέχεια να θάβουμε σε αυτούς υλικά τα οποία η φύση ανακυκλώνει από μόνη της. Η τα-φή τους σε χωματερές, οδηγεί σε αυτανάφλεξη του παραγόμενου μεθανίου το οποίο είναι από τα σπουδαιότερα αέρια που συμβάλλουν στο φαι-νόμενο του θερμοκηπίου και στις αναμενόμενες κλιματικές αλλαγές.

Μια άλλη λανθασμένη πρακτική στη διαχείρι-ση των απορριμμάτων είναι ότι οι Δημοτικές Αρχές αποφεύγουν να εμπλέξουν τους πολίτες, καλλι-εργώντας τη λανθασμένη αντίληψη ότι ο πολίτης μπορεί να παράγει όσα απορρίμματα θέλει και η δημοτική αρχή είναι υποχρεωμένη να τα εξαφα-νίζει από μπροστά του εν ριπή οφθαλμού! Μάλι-

στα, ξεκινώντας από αυτή τη λανθασμένη θέση, υλοποιούμε συγκεντρωτικές λύσεις στα θέματα της ανακύκλωσης. Αντί να προωθούμε τη διαλο-γή και ανακύκλωση στην πηγή, αφήνουμε τους πολίτες να αναμιγνύουν τα απορρίμματα για να έρθουμε στη συνέχεια, με δαπανηρές και ενερ-γοβόρες μεθόδους, να τα ξεχωρίσουμε σε σταθ-μούς διαλογής.

Η ανακύκλωση των φυτικών υλικών, σε σχέ-ση με άλλες ανακυκλώσεις, εμφανίζει αξιομνη-μόνευτα πλεονεκτήματα, όπως:

• Είναι το μεγαλύτερο κλάσμα στα οικιακά απορρίμματα με τη συμμετοχή του να κυμαίνε-ται μεταξύ 27-33% ανάλογα με την εποχή και την περιοχή,

• Έχει πολύ χαμηλό κόστος υλοποίησης,

• Οι δαπάνες οικιακής ανακύκλωσης αποσβέ-νονται σε διάστημα 6 μηνών από την εξοικονόμη-ση πόρων (μεταφορικά, εργατικά, κόστος και τέλη χώρου απόθεσης),

• Τα οφέλη της ανακύκλωσης παραμένουν στους πολίτες σε αντίθεση με όλες τις άλλες μορ-φές ανακύκλωσης,

• Παροχή ικανοποίησης στους πολίτες ότι συμβάλλουν στην προστασία του περιβάλλοντος με έργα και όχι με λόγια.

Από τους 50 περίπου Δήμους και Κοινότητες της Δυτικής Μακεδονίας ουδείς εφαρμόζει πρό-γραμμα ανακύκλωσης φυτικών υλικών στην πηγή, παρά το γεγονός ότι πληρούν όλες τις προϋποθέ-σεις για την επιτυχία του εγχειρήματος. Τα υλικά μεταφέρονται στον ΧΥΤΑ και θα μειώσουν το χρό-νο ζωής του. Στα επόμενα χρόνια που χρειαστούμε έναν νέο ΧΥΤΑ δεν θα έχουμε τις πιστώσεις της ΕΕ.

Οι συντάκτες του παρόντος άρθρου έχουν αναπτύξει τεχνογνωσία προσαρμοσμένη στα Ελ-ληνικά δεδομένα και είναι σε θέση να βοηθήσουν Δήμους που βλέπουν μπροστά και εμφορούνται από τις αρχές τις αειφορίας.

Ανακύκλωση Φυτικών Υλικών

Έκαναν τις λίμνες αποθήκες τοξικών

τωνΓΕΩΡΓΙΟΥ Α. ΔΑΟΥΤΟΠΟΥΛΟΥ

ΚΑΘ. ΓΕΩΠΟΝΙΑΣ ΣΤΟ Α.Π.Θ.

ΜΥΡΤΩΣ-ΔΟΜΝΑΣ Χ. ΠΥΡΟΒΕΤΣΗΤ. ΑΝ. ΚΑΘ. ΟΙΚΟΛΟΓΙΑΣ Α.Π.Θ.

Page 27: Πύλη Ανάπτυξης 19

27

Η περιβαλλοντική Εκπαί-δευση, τόσο ως παιδα-γωγική διαδικασία όσο και ως διαδικασία ενη-

μέρωσης και ευαισθητοποίησης των πολιτών και ιδιαίτερα των νέων, απο-τελεί θεσμό που έχει αναπτυχθεί σε πολλές χώρες.

Στον τόπο μας, σημαντικό ρόλο στην καλλιέργεια περιβαλλοντικής συνείδησης, έχουν οι οργανωμένες ομάδες των ενεργών πολιτών που δι-οργανώνουν διάφορες δράσεις και σίγουρα κάνουν εξαιρετική δουλεία στο χώρο της άτυπης περιβαλλοντι-κής αγωγής.

Η περιβαλλοντική εκπαίδευση, σε επίπεδο πλέον κοινωνίας, για να έχει ολοκληρωμένο περιεχόμενο και αποτέλεσμα στη δράση της, θα πρέ-πει να διαχέεται μέσα και από τις λει-τουργίες της τοπικής αυτοδιοίκησης, πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας (Δημοτικής και Νομαρχιακής).

Η συνεργασία των αυτοδιοικη-τικών φορέων, με τους τοπικούς φο-ρείς της περιβαλλοντικής εκπαίδευ-σης, θα πρέπει να είναι ουσιαστική και αμφίδρομη. Η αυτοδιοίκηση όχι μόνο να συνεργάζεται στα περιβαλ-λοντικά θέματα με τους συγκεκρι-μένους φορείς, αλλά μέσα από συ-γκεκριμένα προγράμματα να τους στηρίζει, να λύνει τοπικά περιβαλλο-ντικά προβλήματα, να καλλιεργεί και η ίδια περιβαλλοντική συνείδηση, να προάγει τις ιδέες της οικολογίας.

Δεδομένου ότι οι νέοι, σήμε-ρα, είναι γενικά ενημερωμένοι και συμμετέχουν στα κινήματα του αντι-καπιταλισμού, της αντι-παγκοσμιο-ποίησης, της προστασίας του περι-βάλλοντος κλπ, είναι σίγουρο ότι θα ωφεληθούν περαιτέρω από την ένταξη των εννοιών αυτών στα προ-γράμματα σπουδών και θα εξοπλι-στούν κατάλληλα για να μπούν «αύ-ριο» στην κοινωνία της εργασίας.

Μέσα από μια διαδικασία μά-θησης που θα χρησιμοποιεί μεθό-δους project στη βάση των στόχων που θέτει η αειφόρος ανάπτυξη, με την ανάπτυξη προγραμμάτων περι-βαλλοντικής εκπαίδευσης απαλλαγ-μένοι από το άγχος των εξετάσεων για την εισαγωγή τους στο Πανεπι-στήμιο, θα αναπτύξουν δεξιότητες που θα αποβλέπουν στην απόκτη-ση αναλυτικής και κριτικής σκέψης, θα μπορούν να διαχειρίζονται τις πληροφορίες, θα διαφωνούν και θα επικοινωνούν αποτελεσματικά. Θα αποκτήσουν σεβασμό για την ποι-κιλότητα των ανθρώπων, των πολι-τισμών και του περιβάλλοντος, της κοινωνικής δικαιοσύνης, της ισότη-

τας και των ανθρώπινων δικαιωμά-των.

Παρατηρώντας κανείς προσε-κτικά τις ανθρωπογενείς δράσεις στο φυσικό και δομημένο περιβάλ-λον διαπιστώνει το περιβαλλοντικό, αισθητικό και πολιτιστικό αδιέξοδο στο οποίο έχει οδηγήσει η ταύτι-ση της ανάπτυξης με καθαρά οικο-νομικά μεγέθη. Αποτέλεσμα είναι η αλόγιστη υπερ-χρήση και υπερ-ανάλωση των φυσικών πόρων, η υπο-

βάθμιση των οικοσυστημάτων, η ρύ-πανση του εδάφους, του νερού, της ατμόσφαιρας, αλλά και η αύξηση της φτώχειας, η μείωση της απασχόλη-σης, η περιθωριοποίηση, η ρομποτο-ποίηση, η αποξένωση και αλλοτρίω-ση της ανθρώπινης συμπεριφοράς και προσωπικότητας.

Για την αντιμετώπιση των δυ-σμενών αυτών καταστάσεων προ-βάλλονται οι βιώσιμες πολιτικές και πρακτικές, σε τοπικό, εθνικό και παγκόσμιο επίπεδο. Οι πολιτικές αυ-τές μπορούν να εξασφαλίσουν στους πολίτες ποιοτικές συνθήκες ζωής που να εμπεριέχουν και τη βασική συνιστώσα της αύξησης των οικονο-μικών μεγεθών.

Συνεπώς η αειφορική ανάπτυ-ξη, εκφράζει μια συνολική αντίληψη διαπλοκής οικονομικών, περιβαλλο-ντικών και κοινωνικών επιδιώξεων, αξιών και επιλογών που περιφρου-ρούν τις ανάγκες των μελλοντικών

γενεών. Στο αειφόρο τρίγωνο της ανάπτυξης που οι τρεις πλευρές του είναι η οικονομία, το περιβάλλον και η κοινωνία, η πλευρά του περιβάλ-λοντος, που θεωρείται η βάση του τριγώνου, επιβάλλει περιορισμούς και όρους σύνεσης στη χρήση των φυσικών πόρων και στηρίζεται στην αναγνώριση του ως σταθερής, διηνε-κούς και διαχρονικής αξίας.

Η ίδρυση και λειτουργία Οικολο-γικών Κέντρων, θα βοηθήσουν στην προώθηση αυτών των εννοιών. Απα-ραίτητη, προϋπόθεση είναι, η στήρι-ξη του (ηθική και υλική) από τους αρ-μόδιους φορείς, ώστε να μπορέσει απρόσκοπτα να φέρει σε πέρας τους σκοπούς για τους οποίους ιδρύονται. Όλα αυτά για να προχωρήσουν, σχε-τίζονται με το αν θα καταφέρει να έχει μια καλή διασύνδεση πρώτα απ΄ όλα, με την εκπαιδευτική κοινότη-τα και στη συνέχεια με την τοπική κοινωνία.

τουΚΩΣΤΑ ΜΗΣΙΑΛΗ

Δασολόγου, M.Sc.Συνεργάτη του Ι.Π.Α.Δ.Μ.

ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ

Οικολογική συμπεριφορά και Παιδαγωγική διαδικασία

Η πρόσβαση σε καθαρό νερό είναι βασικό ανθρώ-πινο δικαίωμα, εντούτοις το δικαίωμα αυτό το στερού-νται εκατοντάδες εκατομμύρια άνθρωποι σε όλο τον κόσμο, ενώ οι ασθένειες από μολυσμένα νερά προκα-λούν το θάνατο εκατομμυρίων ανθρώπων κάθε χρόνο.

Τα αποθέματα νερού στο τόπο μας είναι ανεξά-ντλητα για αυτό επιβάλλεται η σωστή χρήση και η εξοικονόμηση τους από όλους τους πολίτες. Πρέπει να γίνει συνείδηση όλων ότι το νερό, το βασικό αυτό στοιχείο της ζωής, είναι λιγοστό, όχι μόνο σ΄ εμάς αλ-λά και σε πολλές άλλες χώρες του κόσμου και έχουμε ευθύνη και υποχρέωση να το διαχειριζόμαστε σωστά και να καταβάλλουμε κάθε δυνατή προσπάθεια για εξοικονόμηση του.

Τα περιθώρια εξοικονόμησης νερού είναι πολλά και o κάθε πολίτης στην καθημερινότητα του, μπορεί να συμβάλει ουσιαστικά στην χρήση και της τελευ-ταίας σταγόνας.• Ελέγχουμε τακτικά την υδραυλική εγκατάσταση στο σπίτι για έγκαιρη διάγνωση τυχόν διαρροής και λαμβά-νουμε τα αναγκαία μέτρα επιδιόρθωσης των βλαβών.• Φροντίζουμε να διορθώνουμε αμέσως τις βρύσες που στάζουν αφού μια ελαττωματική βρύση, έστω κι αν στάζει σταγόνα, σταγόνα, μπορεί να σπαταλήσει αρκετούς τόνους νερό. • Η τουαλέτα καταναλώνει σημαντικό ποσοστό νε-ρού σ΄ ένα νοικοκυριό. Τοποθετούμε στο καζανάκι της τουαλέτας πλαστική μπουκάλα με άμμο ώστε να περιορίζεται η ποσότητα νερού που καταναλώνεται. • Ποτέ γεμάτη μπανιέρα! Προτιμούμε το ντους, χωρίς ν΄ αφήνουμε το νερό να τρέχει άσκοπα όταν σαπουνι-ζόμαστε. Μαζεύουμε σε κουβά το κρύο νερό μέχρις ότου έρθει το ζεστό.

• Προτρέπουμε και συμβουλεύουμε τα παιδιά να μην παίζουν με το νερό στην μπανιέρα, στην αυλή ή οπου-δήποτε αλλού. • Βουρτσίζουμε τα δόντια μας πάντα με τη βρύση κλει-στή, σ΄ όλη τη διάρκεια του βουρτσίσματος. • Όταν ξυριζόμαστε δεν αφήνουμε το νερό να τρέχει και χρησιμοποιούμε μικρή ποσότητα νερού σε κατάλ-ληλο δοχείο. • Χρησιμοποιούμε τα πλυντήρια ρούχων και πιάτων μόνο όταν είναι γεμάτα, επιλέγοντας πάντα οικονο-μικό πρόγραμμα. • Πλένουμε τα φρούτα και λαχανικά σε λεκάνη, χρη-σιμοποιώντας αργότερα το ίδιο νερό και για το πότι-σμα των λουλουδιών.• Ποτίζουμε τα λουλούδια και τα φυτά μας με ποτιστή-ρι νωρίς το πρωί ή αργά το απόγευμα που η εξάτμιση είναι περιορισμένη. • Χρησιμοποιούμε σφουγγάρι και κουβά για το πλύ-σιμο του αυτοκινήτου και όχι λάστιχο.• Το καθάρισμα των εξωτερικών χώρων, μπορεί να γίνει μ΄ ένα σκούπισμα και σφουγγάρισμα. Να απο-φεύγουμε τη χρήση λάστιχου που άλλωστε είναι πα-ράνομη. • Παίρνουμε πρωτοβουλία και τηλεφωνούμε αμέ-σως στις αρμόδιες αρχές για οποιαδήποτε διαρροή και απώλεια νερού στους δρόμους. Δεν περιμένου-με κάποιον άλλο να το κάνει. Το νερό, δεν πρέπει να θεωρείται ως δεδομένο. Η έλλειψη νερού είναι ένα από τα πιο κρίσιμα προβλήματα που αντιμετωπίζει η ανθρωπότητα. Το νερό είναι ένα αγαθό που φαίνεται πως η φύση θα μας το δίνει όλο και σε λιγότερες πο-σότητες, γι΄ αυτό επιβάλλεται να το χρησιμοποιούμε σωστά για να περιορίσουμε τη σπατάλη.

Η οικονομία του νερού εξαρτάται από εμάς

Page 28: Πύλη Ανάπτυξης 19

28

Ο Νοέμβριος είναι ο ενδέκατος μή-νας του έτους. Το όνομα του προ-ήλθε από τον αριθμό εννιά γιατί στο παλιό ρωμαϊκό ημερολόγιο πριν εισαχθεί ο Ιανουάριος και ο

Φεβρουάριος, ο Νοέμβριος ήταν ο ένατος μήνας. Από το λαό λέγεται και «βροχάρης», γιατί κατά το μήνα αυτό πέφτουν πολλές βροχές και «χαμένος» γιατί έχει τις μικρότερες σε διάρκεια ημέρες και ως εκ τούτου τις μεγαλύτερες νύχτες.

Ο Νοέμβριος είναι ο τελευταίος μήνας του Φθινοπώρου. Κίτρινα φύλλα, πολλές βροχές και ψυχροί άνεμοι τον χαρακτηρίζουν. Το μήνα αυτό πέφτει πολύ πάχνη, κυρίως όταν οι νύχτες είναι έναστρες. Η πάχνη είναι καταστροφή και γι΄ αυ-τό τις χειμερινές τροφές μας, όπως τα πράσα, τα θάβουν στο χώμα για να μην παγώσουν ή τα «κά-ψει» η πάχνη. Άλλοι πάλι, τα σκεπάζουν με ψάθες για να μην παγώσουν, όπως τις πιπεριές, ντομάτες κ.λ.π. Σήμερα έχουμε το νάιλον.

Ακόμα τυλίγουμε με πανιά ή σακούλες πά-νινες σταφύλια στις κληματαριές, μεγάλα κυδώ-νια, μήλα, αχλάδια για να μεγαλώσουν όσο γί-νεται, χωρίς να παγώσουν. Πτώση πάχνης θα πει και φρέσκο χιόνι. Λίγες ημέρες μετά τον ερχομό της, έρχεται και το χιόνι. Το Νοέμβριο ανοίγουμε λάκκους και φυτεύουμε δέντρα διάφορα. Τώρα θα πιάσουν ρίζα, γιατί ο Νοέμβριος έχει πολλές βροχές και το νερό χρειάζεται, για να ριζώσουν οι νεοφυτεμένοι βλαστοί. Το λέει και η παροιμία, «Νοέμβρης και Δεκέμβρης φύτευε καταβολάδες».

Ο μήνας αυτός έχει πλούσιο εορτολόγιο, με πολλή λαϊκή πλευρά, πίστη και φαντασία και κο-ντά στ΄ άλλα πολλή δουλειά πολύ γλέντι και γι-ορτή. Στις 1 Νοεμβρίου, Αγίων Αναργύρων Κοσμά και Δαμιανού. Ο λαός τους τιμά γιατί τους θεωρεί θαυματουργούς και είναι γιατροί των ψυχών και των σωμάτων. Στη Σιάτιστα την ημέρα αυτή γίνε-ται λειτουργία στην εκκλησία του Αγίου Αθανα-σίου, των Αγίων Αναργύρων και του Αγίου Αντω-νίου. Στις 8 Νοεμβρίου γιορτάζεται η σύναξη των Αρχιστρατήγων (Ταξιαρχών) Μιχαήλ και Γαβριήλ, που κατά τη λαϊκή φαντασία παίρνουν τις ψυχές των ανθρώπων.

Την ημέρα της γιορτής στη Σιάτιστα ο σύλ-λογος κρεοπωλών τελεί θεία λειτουργία στην εκ-κλησία των Ταξιαρχών της πόλεώς μας, που κτί-στηκε το 1798 και θεωρεί τους Αγίους προστάτες τους. Στις 9 Νοεμβρίου είναι του Αγίου Νεκταρίου του θαυματουργού και στη Σιάτιστα υπάρχουν δυο εκκλησίες, μια στη χώρα κοντά στον Άγιο Αθανά-σιο και μια στη Γεράνεια στη Ράχη Σκιάς. Στις 11 Νοεμβρίου είναι η γιορτή του Αγίου Μηνά. Κατά τη γιορτή αυτή πιστεύεται ότι ο Άγιος φανερώνει τα κλοπιμαία και γενικά τα χαμένα. Γι ΄αυτό τον επικαλούνται ιδίως οι ποιμένες για την ανεύρε-

ση των χαμένων και την προφύλαξη τους από το στόμα του λύκου. Η γιορτή του είναι μεγάλη για τους τσοπάνηδες.

Οι γυναίκες την ημέρα αυτή δεν ανοίγουν ψα-λίδι, τα δένουν μάλιστα με κλωστή για να είναι και το στόμα του λύκου κλειστό. Για κάτι γρήγορο λέμε την παροιμία «Ο Αϊ–Μηνάς το μήνυσε κι ο Φίλιππος το καρτερεί». Στο κέντρο της Σιάτιστας υπάρχει εκκλησάκι του Αγίου Μηνά που κτίστηκε το 1702 και είναι διατηρητέο μνημείο.

Στις 13 Νοεμβρίου είναι η γιορτή του Ιωάννου του Χρυσοστόμου. Ενώ στις 14 Νοεμβρίου είναι του Αγίου Φίλιππα, που συμπίπτει με την αποκριά των Χριστουγέννων. Σήμερα τελειώνει η κρεατο-φαγία και αρχίζει η Σαρακοστή. Σαράντα μέρες ως τα Χριστούγεννα γίνεται καθημερινή λειτουρ-γία στην εκκλησία. Στις 21 Νοεμβρίου είναι τα Ει-σόδια της Θεοτόκου. Κάθε γιορτή της Θεοτόκου γιορτάζεται με ευλάβεια από το λαό. Στις 25 Νο-εμβρίου είναι η γιορτή της Αγίας Αικατερίνης. Στη Σιάτιστα την ημέρα της γιορτής τελείται θεία λει-τουργία στην εκκλησία της Αγίας Παρασκευής, που κτίστηκε το 1677 και είναι διατηρητέο μνη-μείο. Στο προσκυνητάρι της εκκλησίας υπάρχει εικόνα που παριστάνει την Αγία Παρασκευή και Αγία Αικατερίνη που είναι το έτος 1740. Στις 26 Νοεμβρίου είναι του Αγίου Στυλιανού, προστάτη των βρεφών (νηπίων).

Γι΄ αυτό εικονίζεται στην εκκλησία να κρατάει βρέφος σπαργανωμένο. Σήμερα εκκλησιάζονται όλοι, κυρίως όμως οι μητέρες που έχουν μωρά και αποφεύγουν κάθε εργασία όλες οι γυναίκες. Από παρετυμολογία του ονόματός του, ο λαός πιστεύ-ει, ότι ο Άγιος Στυλιανός, ΄΄στυλώνει΄΄ (ενισχύει) την υγεία των νηπίων, των οποίων είναι φύλακας. Στη Σιάτιστα πανηγυρίζει η εκκλησία του Αγίου

Γεωργίου, που κτίστηκε το 1760 και είναι διατη-ρητέο μνημείο. Ο μήνας Νοέμβριος τελειώνει με τη γιορτή του Αγίου Ανδρέα.

Την παραμονή της γιορτής για την ευκαρπία της γης βράζουν σιτάρι και καλαμπόκι. Την ημέρα αυτή στη Σιάτιστα τελείται θεία λειτουργία στην εκκλησία των Δώδεκα Αποστόλων που κτίστηκε το έτος 1744. Την ημέρα αυτή στη Σιάτιστα λένε την παρακάτω ιστορία.

«Μια φορά του βραδ΄ τ΄ Αντριά, μια γυναίκα με τουν άντρα τς που τουν ίλιγαν Αντρέα πήγαν στα πιθιρικά τς να φιλιφτούν. Ου άντρας ήταν κι λίγου αχμάκ(ης) κι έτρουγι πουλύ. Γι΄αυτό κι η γυ-ναίκα τ έ́βαλι ένα ψουμί στουν τρουβά. Του ́ χιν πει στου δρόμου που πήγιναν. Κοίτα να μη ξαστου-χθείς κι φας πουλύ. Άμα σι πατήσου στου πουδάρ να σταματήσεις. Τα πιθιρικά τς καλουδέθκαν κι άμα ήρθιν η ώρα έβαλαν να φαν. Ικεί που έτρω-γαν πέρασιν η γάτα που κάτω π΄του τραπεζ΄κι πά-τσιν τουν Αντρέα.

Αυτός θάρσιν τουν πάτσιν η γυναίκα τ΄ για να μη φάει άλλου κι σταμάτσιν. Φάει, γαμπρέ, τι σταμάτσις;Του ΄πιν η πιθιρά. Μα ου γαμπρός δεν ήθιλιν να φάει. Τουν παρακάλισιν κι ου πιθιρός κι η γυναίκα τ΄ για να φάει, τίπουτα ο Αντρέας. Αφού έφαγαν, έκατσαν όσο έκατσαν κι πλάγια-σαν να κοιμηθούν. Απουκοιμήθκαν οι άλλ ,́ μα τουν Αντρέα δεν τουν έπιανιν ύπνους. Σκώνιτι , παίρν΄ τουν τρουβά μι του ψουμί, βγαίν΄ όξου κι χιρνάει να τρώει. Ικείν΄ τν ώρα είχιν σκουθεί κι ου πιθιρός κι πήγινιν στ΄αχούρ να ρίξ΄τα βόιδια άχυρου. Είχιν αρχίσ΄ να χιουνίζ ΄κι΄ου πιθιρός τήρσιν κατά τουν ουρανό, κι ́ είπιν στουν Άγιου που χιόντζιν. Αντριά μ ρ́ίξι. Ου Αντρέας νόμισιν πως λέει αυτόν ου πι-θιρός, γιατί έτρουγι κι του ΄πιν . Ε! ρε, σα ρίχνου, από του βιό μ ρ́ίχνου.

ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

τουΓΕΩΡΓΙΟΥ ΜΠΟΝΤΑΛαογράφου | Τέως Δ/ντή

Δημ. Βιβλιοθήκης Σιάτιστας

Λαογραφικά του μήνα Νοεμβρίου

Page 29: Πύλη Ανάπτυξης 19

29

Περιληπτικά σας κά-νω, μια ιστορική αναδρομή, απ΄ όσα διάβασα κατά και-ρούς, σε εκδόσεις

ιστορικών γεγονότων από ειδικούς ερευνητές λαογράφους Καταφυγιώ-τες και μη. Οι οποίοι εξιστορούν στα βιβλία που εξέδωσαν, όλη την δράση και την δημιουργία αυτού του τόπου που είναι το καταφύγιο Κοζάνης που βρίσκετε στην δυτική πλευρά των Πι-ερίων βουνών που άλλοτε ήταν ένας τόπος δημιουργίας και πολιτισμού, σπάνιο φαινόμενο για το υψόμετρο αυτό, που αλλού ας μου επιτραπεί ο παρακάτω χαρακτηρισμός «σκοτάδι και αναλφαβητισμός».

Στο Καταφύγι Κοζάνης υπήρ-χε ΦΩΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ. Πώς; Στην δραστηριότητα, την αποφασιστικό-τητα και την παλικαριά αυτών που δεν άντεχαν τη σκλαβιά και αποφά-σισαν να δημιουργήσουν μια νέα ζωή ελευθερίας και εάν θέλετε και μιας εξουσίας που να προάγει τον κάθε Έλληνα, τον κάθε αγράμματο σε φωστήρα σε επαναστάτη των κα-θεστώτων και τέλος απόδραση από τη σκλαβιά προς την ελευθερία. Και αυτοί κατά τους παραπάνω αναγρα-φόμενους ιστορικούς, ήτανε οι Κα-ταφυγιώτες. Για να μην αδικήσω την καταγωγή αυτών, προέρχονταν από διάφορες περιοχές όπως Ήπειρος, Άγραφα, Στερεά ακόμα και Πελοπόν-νησο. Και αφού αντάμωσαν και τα είπανε συμφώνησαν και έχτισαν το πρώτο χωριό κοντά στον Αλιάκμονα ποταμό που το ονόμασαν Γριτσάνη ή Γρατσάνη.

Άλλα οι συνθήκες της τότε ζω-ής δεν τους επέτρεψαν να ζήσουν σ΄ αυτόν τον τόπο για πολλά χρόνια. Άρ-χισαν και εκεί οι βιασμοί, οι φόροι οι βασανισμένοι ακόμα και εκτελέσεις για κάτι το παραμικρό. Και αγανα-κτώντας και σ΄ αυτή την κατάσταση, εξαναγκάστηκαν να αποδράσουν και από εκεί ανεβαίνοντας τις πλαγιές των Πιερίων, εγκαταστάθηκαν στη θέση κεφαλόκαρδο. Εκεί παρέμει-ναν αρκετό καιρό. Μα κάποια αιτία τους ανάγκασε να φύγουν και από εκεί. Με την αιτία για πολλούς ότι κάποια ασθένεια στα παιδιά τους

ανάγκασε να μετοικίσουν από εκεί ίσως ήταν και σωστό. Καθ΄ ότι το μέ-ρος η τοποθεσία ήταν ακατάλληλη. Και για άλλους η πιο σωστή εξήγη-ση είναι ότι ακόμα και τα άλογα που τους έφυγαν από εκεί, και πήγαν και εγκαταστάθηκαν μόνα τους στο μέ-ρος που βρίσκεται σήμερα το όμορ-φο άλλοτε και ομορφότερο σήμερα αναγεννόμενο καταφύγι. Εκεί πλέ-ον άρχισε η δραστηριότητα της ανοι-κοδόμησης η οποία χρονολογείται από τους ειδικούς ερευνητές, που αναφέρουν ως πρωταρχική χρονο-λογία το 1750 έως και το 1800. Αλλά υπάρχει και μια άλλη πρόσφατη πλη-ροφορία από τον αξιότιμο καθηγη-τή Βυζαντινολόγο, Θεολόγο και Λα-οδόμο κύριο Μουτσόπουλο ο οποίος διαπίστωσε όπως γράφει στην εφη-μερίδα Σταυροδρόμι, μια σημαντική Χρονολογία ανεγέρσεως του Ιερού Ναού Αγίου Νικολάου το μόνο μνη-μείο που δεν μπόρεσαν να κάψουν οι βάρβαροι Γερμανοί κατακτητές το 1943.

Και αυτό ήταν ένα θαύμα. Και σώζεται και διατηρείται, ένα από τα σπουδαιότερα μνημεία που η χρονο-λογία του όπως αναφέρει ο καθηγη-τής είναι από τις σπουδαιότερες που σώζονται σε μια κόγχη του Ιερού Να-ού. 1508 (26.ΙΔ. ΑΦΣ Τ). Αυτοί οι άν-θρωποι που έχτισαν αυτό το χωριό, το Καταφύγι Κοζάνης σ΄ αυτό το υψό-μετρο ίσως ήταν αγράμματοι, αλλά πανέξυπνοι και δραστήριοι.

Βρήκαν τον τρόπο επιβίωσης, ανακάλυψαν τι μπορεί να ευδοκι-μήσει σ ΄αυτό το υψόμετρο και άρ-χισαν να ασχολούνται με καλλιέρ-γειες όπως σίκαλη (βρίζα) πατάτες,

φασόλια, κριθάρι. Και αργότερα με την κτηνοτροφία γιατί βοσκοτόπια υπήρχαν πολλά για το καλοκαίρι. Και το χειμώνα κατέβαιναν στον κά-μπο της Κατερίνης περισσότερο. Αλ-λά και σ΄ αυτόν τον τομέα απέτυχαν. Και άρχισαν πλέον να ασχολούνται με την υλοτομία. Και άρχισαν να κα-τεβαίνουν σε πόλεις και χωριά και να υλοτομούν σε ιδιώτες λεύκες και άλ-λα είδη δένδρων διαμορφώνοντας αυτά σε οικοδομήσιμη ξυλεία. Όπως σανίδια, καδρόνια, μαδέρια, ακόμα και είδη ξυλείας κατασκευής και τέ-χνης. Και έτσι έγιναν οι πιο διάση-μοι και ξακουστοί υλοτόμοι σε όλη την Ελλάδα.

Ακόμα και στο εξωτερικό όπως Ρουμανία, Τουρκία και αλλού. Και αφού οι Καταφυγιώτες υλοτόμοι οργανώθηκαν καλά, άρχισαν να γί-νονται περιζήτητοι από διάφορους Έλληνες Ξυλέμπορους για να υλοτο-μήσουν διάφορα δάση της Ελλάδας, ακόμα και στο εξωτερικό και έκαναν αρκετό καιρό να γυρίσουν στο αγα-πημένο τους χωριό το Καταφύγι και στις οικογένειες τους. Αλλά μπορεί να ήταν οδυνηρό για τις οικογένειες και άλλους τους οικείους αλλά ήταν ωφέλιμο για την κοινωνία του χωρι-ού που αυτοί που επέστρεψαν από τα διάφορα αυτά μέρη μετέφεραν πολι-τισμό ήθη και έθιμα από άλλους τό-πους. Πρόσθεταν στον δικό μας πο-λιτισμό και ανέδειξαν το Καταφύγι σε ένα σπάνιο κέντρο πολιτισμικής δραστηριότητας.

Έφτασε δε το Καταφύγι να έχει τότε νηπιαγωγείο, να έχει γυμνάσιο για λίγα χρόνια όμως. Να έχει τέσ-σερις κεντρικές εκκλησίες και άλλα

τόσα εξωκλήσια. Και να αριθμεί για τα χρόνια εκείνα μέχρι και δώδεκα Ιερείς που ζούσαν μόνον με τον οβο-λό των εκκλησιαζόμενων. Έφτασε δε να έχει στη διάθεσή του το χωριό μέ-χρι και τρεις γιατρούς που εξυπηρε-τούσαν και τα γύρω χωριά. Και όμως ζούσαν αξιοπρεπώς και αγόγγυστα. Τι να πρωτογράψει κανείς στα περι-ληπτικά αυτά γεγονότα. Είναι ατελεί-ωτες οι ιστορίες και τα γεγονότα που μετέφεραν οι ταξιδευόμενοι υλοτό-μοι Καταφυγιώτες όταν επέστρεφαν από τα μακροχρόνια ταξίδια τους και απερίγραπτες οι στιγμές και οι ώρες για τα καλωσορίσματα που περιείχαν δάκρυα χαράς και συγκίνησης.

Η πρώτη εκδήλωση χαράς γί-νονταν των Αγίων Αποστόλων γλέ-ντι και χορό επί μια εβδομάδα συ-νεχώς με τά άριστα σε μουσικότητα κλαρίνα και βιολιά των βελβενδινών μουσικών. Δεύτερη εκδήλωση Θρη-σκευτικού περιεχομένου η υποδοχή των οστών του Αγίου Διονυσίου του εν’ Ολύμπω που εν’ πομπή έβγαιναν όλοι οι χωριανοί έξω απ΄ το χωριό και υποδέχονταν τα Άγια λείψανα και αυτό γινόταν την έκτη Αυγούστου την γιορτή της μεταμορφώσεως.

Ακολουθούσε παράκληση. Και μια ακόμα εκδήλωση ήταν ο Δεκα-πενταύγουστος που μετά την θεία λειτουργία γινόταν το ξεπροβόδημα του Αγίου που τον πηγαίναμε πάλι εν πομπή και ψάλλοντας, χίλια μέτρα έξω από το χωριό ρίχνοντας και του-φεκιές. Και έτσι τέλειωναν οι καλο-καιρινές εκδηλώσεις. Ευλογημένος τόπος το Καταφύγι Κοζάνης και ίσως μοναδικός προορισμός για εναλλα-κτικό τουρισμό.

ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

Καταφύγι ΚοζάνηςΕυλογημένος τόπος

το Καταφύγι Κοζάνης και ίσως μοναδικός

προορισμός για εναλλακτικό τουρισμό

Page 30: Πύλη Ανάπτυξης 19

30 ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

Η Σιάτιστα είναι ένας υποδειγματι-κός τόπος για τον ελληνισμό, ένας τόπος που συνδυάζει την παραγω-γικότητα, την δημιουργικότητα και την πνευματικότητα, με ένα τρό-

πο θαυμαστό. Η Σιάτιστα είναι ένας βραχότοπος που γεννάει το πνεύμα, την αρχοντιά και τη δύ-ναμη: «Προτίμησε στα βουνά να πάει να κατοι-κήσει, σαν τον αετό στα αγριόβραχα ελεύθερη να ζήσει, παρά στους κάμπους και εκεί να είναι σκλαβωμένη γι΄ αυτό την βλέπουν σήμερα μες στα βουνά κτισμένη», γράφει ο Σιατιστινός ποιη-τής Γιάννης Τόζης.

Η συμπλήρωση φέτος 97 χρόνων από την απε-λευθέρωση της Σιάτιστας από τους Τούρκους θε-ωρήθηκε ορόσημο για την πορεία της. Η μάχη της 4ης Νοεμβρίου 1912 κατά την οποία απελευθε-ρώθηκε η Σιάτιστα από τον Τουρκικό ζυγό υπήρ-ξε σταθμός και κορυφαία έκφραση στην ιστορία του Ελληνικού Έθνους. Οι ορμητικές πολεμικές επιθέσεις του Ελληνικού Στρατού, έσπασαν την άμυνα των Τούρκων στα στενά του Σαρανταπό-ρου και τα νικηφόρα στρατεύματα κατέλαβαν τα Σέρβια και την Κοζάνη στις 11 Οκτωβρίου 1912. Στις 11 Οκτωβρίου 1912, κρητικό σώμα με αρχη-γούς τον Δικώνυμο ή Μακρή και Καραβίτη, φτάνει στο Παλαιόκαστρο και από εκεί στέλνει με τον Σι-ατιστινό Αγωγιάτη Θεόδωρο Πλιάτσικα προς τον Σερίφ μπέη, διοικητή της Σιάτιστας, την παρακά-τω επιστολή: «Κύριε, καθώς γνωρίζετε, ο Ελλη-νικός στρατός προχωρεί προς τα ενδότερα της Μακεδονίας, καταλαμβάνων την μίαν μετά την άλλην τας πόλεις, φρουρών τους παραδιδομένους αμαχητί και τιμωρών τους ανθισταμένους. Σας ει-δοποιούμεν να εγκαταλείψετε αμέσως την Σιάτι-σταν ακριβώς αύριον πρωί, 12ην τρέχοντος, αφού παραδώσετε τα όπλα εις τον κοτζάμπασην Σια-τίστης, άλλως θα κτυπηθείτε. Πράττοντες όπως σας γράφομεν, δεν έχετε να φοβηθείτε τίποτε. Λίαν πρωί ερχόμεθα και η Σιάτιστα πρέπει να εί-ναι ελευθέρα».

Η είδηση μεταδόθηκε αμέσως. Για την υποδο-χή εκείνη του Κρητικού σώματος, να τι γράφει ο Κρητικός Σταύρος Κελαιδής στο βιβλίο του «Εθε-λοντικά σώματα Κρητών εν Μακεδονία»: «Φρε-νίτις ενθουσιασμού είχε καταλάβει τους πάντας. Με τον εθνικόν ύμνον, με προσφωνήσεις και ζητω-κραυγάς τους υποδέχθησαν και τους ασπάζονταν αδελφικώς. Καλώς τους ελευθερωτάς αδελφούς μας. Μετά όλοι μαζί προχώρησαν στο Διοικητήριο, όπου ο Ευάγγελος Ρουμάνος το παρέδωσε στους αρχηγούς του σώματος. Κατέβασαν την ημισέλη-νο και με δάκρυα χαράς και ζητωκραυγες ύψωσαν την κυανόλευκον».

Στην επαρχία τότε Ανασέλιτσας, όσο ο τουρ-κικός στρατός υποχωρούσε εντείνονταν η τρο-μοκρατία σε όλα τα χωριά από τους άτακτους του Μπεκήρ Αγά. Οι κάτοικοι των πυρπολουμένων χω-ριών κατέφυγαν ως πρόσφυγες στη Σιάτιστα, την οποία θεωρούσαν ασφαλές καταφύγιο. Άνδρες, γυναίκες και παιδιά, περί τις 45.000 γυμνά και ανυπόδητα, πεινασμένα και κατάκοπα πλημμύρι-σαν τους δρόμους της Σιάτιστας. «Είναι αξιοθαύ-μαστος η μεγάλη φιλοξενία, η οποία διακρίνει τους κατοίκους της Σιάτιστας, οι οποίοι έθρεψαν επί αρκετάς ημέρας τόσας χιλιάδας προσφυγου-

σών ψυχών», γράφει η εφημερίδα «Θεσσαλία» της 8-2-1913. «Η Σιάτιστα είναι το προπύργιον του Ελληνισμού εν τη περιφέρεια εκείνη. Οι κάτοι-κοι ευγενείς, περιποιητικοί, ακραιφνείς πατριώ-ται γνωστοί εκ του πρώτου Μακεδονικού αγώνος. Αξίζει να αποθάνη τις υπέρ της ελευθερίας των», γράφει ο Σταύρος Κελαϊδής. Ο δε δημοσιογράφος Αρίστος Περίδης που έλαβε μέρος ως εθελοντής τότε γράφει: «και γέμισαν τα σπίτια της ωραίας Σιάτιστας από φαντάρους. Άλλο 20, άλλο 15. Και το φτωχότερο σπίτι θα είχε 5 φαντάρους. Τα κα-λύτερα αρνιά, τραχανά και το εγχώριο πετμέζι τα δοκιμάσαμε εκείνη τη βραδιά. Τα νυφικά σεντόνια της κόρης που ήταν για προίκα στρώθηκαν για να δεχτούν τους Έλληνες στρατιώτες».

Για τη μάχη της Σιάτιστας ο στρατηγός Νικό-λαος Κλαδάς, λοχαγός κατά την μάχη της 4ης Νο-εμβρίου γράφει: «Η μάχη της Σιατίστης είναι μο-ναδική εις το είδος της κατά τους βαλκανικούς πολέμους και η νικηφόρος έκβασις τα μέγιστα συνετέλεσαν όχι μόνον εις την σωτηρίαν της πό-λεως Σιατίστης και των εν’ αυτή καταφυγόντων πολλών χιλιάδων προσφύγων γυναικοπαίδων, αλ-λά και εις την έγκαιρον προέλασιν του Ελληνικού Στρατού προς κατάληψιν της Θεσ/νίκης. Ο Ελλη-νικός στρατός εξησφάλισε και εμονιμοποίησε την ελευθερίαν της Σιατίστης, αλλά δεν την απελευ-θέρωσε υπό την καθαράν σημασίαν του στρατιω-τικού όρου, καθ΄ όσον η ενθουσιώδης αυτή πόλις απηλευθερώθη μόνη της». Και συνεχίζει ο Κλα-δάς: «Σιατιστείς δεν προσήλθαν εις την μάχην ως ερασιτέχναι θεώμενοι εκ’ του μακρόθεν τα γινό-μενα. Οι Σιατιστείς προσήλθαν και κατετάχθησαν ως πραγματικοί μαχηταί υπό τας διαταγάς του λο-χαγού Κατεχάκη Γεωργίου, Διοικητού των Κρητι-κών Σωμάτων…»

Και η Σιατιστινή ζωγράφος και λογοτέχνιδα Θάλεια Φλωρά-Καραβία, η οποία ήταν τότε αντα-

ποκρίτρια σε εφημερίδα της Αιγύπτου γράφει: «Η Σιάτιστα έχει την υπερηφάνειαν ότι ύψωσε την ελ-ληνικήν σημαίαν μόνη της, προτού έλθη ο στρα-τός. Με τας φήμας των νικών του Σαρανταπόρου και Σερβίων και πριν ακόμα γνωσθή η κατάληψις της Κοζάνης, μερικοί τολμηροί, ανυπόμονοι Σια-τιστείς εξεσκούριασαν ολίγα κρυμμένα όπλα και εκήρυξαν την πόλιν Ελληνικήν». Ο δε Μιχαήλ Ανα-στασάκης γιατρός και αρχηγός των εθελοντών Κισ-σαμιτών Κρητών, γράφει τα εξής χαρακτηριστικά για τη μάχη της Σιάτιστας «Στις ιστορικές του αφη-γήσεις του 1912». «Εάν η Σιάτιστα έπιπτεν, ίσως τα όρια του Ελληνικού Κράτους να ήσαν νοτιώτε-ρον της Φλωρίνης».

Πιστά περιγράφει την κατάσταση της παρα-μονής εκείνης της 4ης Νοεμβρίου 1912 το εξής τετράστιχο, το οποίο ένα από τα μέλη της επιτρο-πής απήγγειλε: «Κοιμάται η Σιάτιστα και όμως αγρυπνάει, άλλοι ντουφέκια ξεκρεμούν κι άλλοι σπαθιά τροχάνε. Κοιμάται η Σιάτιστα κι η δόξα την σιμώνει, η πιο καλή ημέρα της αυτή που ξη-μερώνει…»

Τα ιστορικά αυτά στοιχεία έχουμε χρέος να τα διαφυλάξουμε σαν κόρη οφθαλμού, αν θέλουμε να διατηρήσουμε την εθνική μας αυτοσυνειδησία και ταυτότητα και να μη γίνουμε ένας λαός άχρω-μος, κοσμοπολίτικος, χωρίς ιδανικά, που δεν θα έχει τίποτε το διαφορετικό από τους άλλους. Την ιστορία αυτή της Μακεδονίας κανένας δεν έχει το δικαίωμα να την αγνοήσει και πολύ περισσότερο να την πλαστογραφήσει. Γιατί πραγματικά σε κα-μία ίσως άλλη περιοχή δεν ανευρίσκονται δείγ-ματα συνεχούς Ελληνικής πολιτισμικής παρουσί-ας, όσο στη γη των Μακεδόνων. «Και τώρα, τώρα όλοι σας -μια τέτοια πολιτεία με τέτοιο παρελθόν λαμπρό και τέτοια ιστορία, πέστε μου είναι δυνα-τόν; Μπορεί ποτέ να σβήσει; Όχι ποτέ η Σιάτιστα, έζησε, ζη, θα ζήσει».

4 Νοεμβρίου 1912 - 4 Νοεμβρίου 200997 χρόνια από την Απελευθέρωση της Σιάτιστας από τους Τούρκους

Μαρτυρίες για την ιστορική εκείνη ημέρα της 4ης Νοεμβρίου 1912

Page 31: Πύλη Ανάπτυξης 19

31ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

Η στενωπός του Πισο-δερίου κατοικείται ή πιο σωστά φρου-ρείται από αρχαιο-τάτων χρόνων και

πιο τεκμηριωμένα από τα ελληνι-στικά ακόμη χρόνια. Το στενό πέρα-σμα που διέρχεται από το Πισοδέρι και εκτείνεται σε μήκος 70 χιλιο-μέτρων εν μέσω οροσειρών, καθι-στούσε την περιοχή του Πισοδερί-ου στρατηγική θέση. Κατάλληλη για φυλάκιο(Βίγλα).

Το γεγονός ότι υπήρχαν πρω-το-Μακεδόνες πιστοποιείται από μαρτυρία του ιστορικού Μάλχου, όπως και του Λίβιου του ιστορικού του Βυζαντίου, ο οποίος αναφέρει ότι κατά τη Ρωμαιοκρατία οι φύλα-κες ήταν ιθαγενείς, άρα Μακεδόνες. Άλλο αναμφισβήτητο τεκμήριο είναι η ονομασία του λεκανοπεδίου του Πισοδερίου Κορέστια, παλαιότερα Κούρεστος, ονομασία όμως που αυ-ταπόδεικτα προκύπτει από μετάφρα-ση του αρχαιομακεδονικού Ορέστια. Στην περιοχή αυτή λοιπόν επέζησαν

απόγονοι Αρχαιομακεδόνων, οι οποί-οι όμως είχαν εκλατινιστεί γλωσσι-κά με τους αιώνες και είχαν γίνει Αρ-μάνοι.

Ο Μάλχος, ιστορικός του Βυζα-ντίου, μας πληροφορεί ότι το 475 μ.Χ. Γότθοι αφού έκαψαν την Ηρά-κλεια (πόλη κοντά στο μοναστήρι Σερβίας) έφυγαν για το Δυρράχιο. Όταν έφθασαν στη διάβαση (στη ση-μερινή Βίγλα Πισοδερίου) αιφνιδία-σαν τους φύλακες και κατέλαβαν το φυλάκιο εξασφαλίζοντας τη διάβα-ση ολόκληρου του στρατού. Ο Κε-δρηνός μας πληροφορεί ότι το Πισο-δέρι υπήρχε πριν από την εποχή του Βουλγαροκτόνου.

Στα 976 μ.Χ. «βλάχοι οδίται» σκότωσαν τον αδελφό του Σαμου-ήλ, τον Κομητόπουλο Δαυίδ, στη στενωπό του Πισοδερίου. Αυτό ση-μαίνει ότι και πριν το 976 μ.Χ. υπήρ-χαν στα στενά του Πισοδερίου βλά-

χοι οδοφύλακες, τους οποίους μόνον οι Πισοδερίτες μπορούν να διεκδική-σουν για προγόνους, αφού αυτοί εί-χαν στρατιωτικούς τιμαριούχους της βυζαντινής εποχής. (Χρυσόβουλον).

Στην Αγία Τριάδα μέχρι το 1905 σώζονταν κώδικες γραμμένοι σε περγαμηνές με άγνωστο περιεχόμε-νο. Επίσης αρχοντικές οικογένειες που δεν υπάρχουν πια είχαν δωρίσει επτά δίσκους ασημένιους και χάλκι-νους με έντυπες εικόνες, γράμματα και διακοσμήσεις. Ήταν δισκοειδείς εικόνες από εκείνες που κρεμού-σαν οι αρχαίοι στους ναούς καθώς και στα μέγαρά τους.

Από τους επτά, τέσσερις χά-θηκαν και σώζονται μέχρι σήμερα τρεις. Ο ένας ασημένιος υπάρχει στο Μουσείο Αθηνών και δύο άλ-λοι χάλκινοι στο Πισοδέρι. Ο ένας δίσκος έχει στο κέντρο την εικόνα του Κικέρωνα και ολόγυρα με γράμ-ματα κλασσικής εποχής την επιγρα-φή «Marcus Tullious Cicero consul». Ο άλλος δίσκος έχει εικόνα αμνού με λάβαρο και ολόγυρα επιγραφή με

γράμματα γοτθικά βαυαρικής κατα-σκευής του 15ου αι. Αυτοί οι δυο δί-σκοι με γοτθικά γράμματα είναι όμοι-οι με τους δίσκους που υπάρχουν στο Μουσείο του Μονάχου και στη Βε-νετία.

Από τα ενθυμήματα του Νικο-λάου Κασομούλη μαθαίνουμε ότι ο Μεγδάνης (Μειντάνης) κατάγονταν κι αυτός από το Πισοδέρι. Εφόσον η οικογένεια Μεγδάνη κατάγονταν απ΄το Πισοδέρι, Πισοδερίτες ήταν και οι ευγενείς Βυζαντινοί προγονοί του. ‘Αρα το Πισοδέρι υπήρχε επί βυζα-ντινών χρόνων και είχε στρατιωτικές αριστοκρατικές οικογένειες καθώς και επαγγελματίες στρατιώτες, ότι ακριβώς ήταν οι αρματωλοί.

Οι Πισοδερίτες λοιπόν είναι Αρ-μάνοι-Κουτσοβλάχοι, γηγενείς, γνή-σιοι. Πρωτομακεδόνες με μακραίωνη ιστορία. Το Πισοδέρι προϋπάρχει των ρωμαϊκών χρόνων. Ήταν οικισμός κλεισουροφυλάκων από τα χρόνια των αρχαίων Μακεδόνων και δια-τηρήθηκε και στο βυζάντιο και επί τουρκοκρατίας.

Δημοτικό Σχολείο πριν από το 1902 στο Πισο-δέρι δεν υπήρχε. Στεγά-ζονταν σε διάφορα σπί-

τια Ο Αρχιμανδρίτης Μόδεστος από το Πισοδέρι, ο οποίος από τη μικρή του ηλικία ήταν στον Πανάγιο Τά-φο, νοιώθοντας υπέρμετρη αγάπη για το χωριό του, συγκέντρωσε όλα του τα χρόνια εκεί ένα σεβαστό πο-σό και απέστειλε στους προύχοντες του χωριού 3.000 Γαλλικά χρυσά νο-μίσματα.

Κτίσθηκε έτσι η Μοδέστειος Σχολή, η οποία λειτούργησε ως Δη-μοτικό Σχολείο, αλλά και ως Εθνικό Οικοτροφείο, η εμπροσθινή πτέρυξ, για τα άπορα παιδιά της Φλώρινας –Πισοδερίου-Κορεστίων. Απέστειλε επίσης άλλες 3.000 χρυσά νομίσμα-τα για υποτροφία των καλύτερων μα-θητών με σπουδές στο Πανεπιστή-μιο, επέλεξε τρεις από το Πισοδέρι, έναν από το μοναστήρι κι έναν από την Μιλοβις.

Το όνειρο του Μοδέστου είχε εκπληρωθεί. Το ευαγές ίδρυμα εί-χε τελειώσει το 1904.Η Μοδέστειος Σχολή υπήρξε ο Φάρος του Ελληνι-σμού στην ακριτική αυτή γωνιά της Ελλάδος, ήταν ανώτερο εθνικό και μορφωτικό ίδρυμα, συγχρόνως απο-τελούσε κέντρο επαναστατικής δρά-σης κατά των Βουλγάρων και Ρουμά-νων. Σήμερα η Μοδέστειος Σχολή

λειτουργεί ως Ξενοδοχείο υπό την διεύθυνση του κ. Τόττη. Βρίσκει κα-νείς ηρεμία, αγναντεύοντας τα μυ-ρωμένα βουνά του αλπικού χωριού, πότε καταπράσινα και πότε κατάλευ-

κα από τα χιόνια. Η Μοδέστειος Σχολή κατά τον

Σωκράτη Λιάκο κτίσθηκε από κτίστες Σμαρδισιώτες, Βαμπελιώτες και Βαρ-νικιώτες. Την πρώτη χρονιά Διευθυ-

ντής ήταν ο Βουτσιάδης, παλιός δά-σκαλος του χωριού ήταν επίσης ο Γκορενισιάνος Αναστάσης Παπαφι-λίππου και Σμαρδεσιώτης Στ. Παπα-βασιλέιου.

Καταγωγή Κατοίκων – Ιστορικά Τεκμήρια

τηςΚ. ΤΣΑΜΗ ΑΝΤΙΓΟΝΗΣ

Μοδέστειος Σχολή

Page 32: Πύλη Ανάπτυξης 19

32

Η Πύλη Ανάπτυξης απέ-στειλε επιστολή προς όλους τους νεοεκλεγέ-ντες Βουλευτές της Δυ-

τικής Μακεδονίας ζητώντας τις από-ψεις τους επάνω σε τρεις θεματικούς άξονες όπως περιγράφονται παρα-κάτω, χωρίς όμως αυτό να είναι δε-σμευτικό από τους δέκα βουλευτές της περιφέρειας. Οι άξονες τέθηκαν ήταν:

• Ποιοι λόγοι οδήγησαν στο συγκεκριμένο αποτέλεσμα, δηλ. τι ήταν εκείνο το οποίο βάρυνε στην επιλογή των ψηφοφόρων

• Τι σημαίνει το αποτέλεσμα αυ-τό για τη διακυβέρνηση της χώρας και τη διαχείριση της χρηματοπι-στωτικής κρίσης, δηλ. πόσο ενισχύ-ει την ανάληψη πρωτοβουλιών από την πλευρά της κυβέρνησης ώστε να ξεπεραστεί η κρίση και τα χρόνια δι-αρθρωτικά προβλήματα.

• Που πρέπει να δοθεί προτε-ραιότητα και σε ποιους τομείς κατά την έναρξη της διακυβέρνησης αλ-λά και πως προσδιορίζεται η Δυτική Μακεδονία στα νέα δεδομένα, δηλ. τι σημαίνει η νέα διακυβέρνηση για τη Δυτική Μακεδονία και τι πρέπει να δρομολογηθεί από εδώ και στο εξής.

Απάντησαν οι τέσσερις από τους δέκα. Δεν γνωρίζουμε γιατί δεν απάντησαν οι άλλοι. Τα άρθρα των βουλευτών δημοσιεύονται αμέσως παρακάτω.

Καθοριστικά στην επιλογή των ψηφοφό-ρων βάρυναν: η τραγική κατάσταση στην οικονομία την οποία στην ανάγνωση των προγραμματικών δηλώσεων από το βήμα

της βουλής ο κ. Παπανδρέου την περιέγραψε με δυο κουβέντες: «είμαστε σε κατάσταση έκτακτης ανά-γκης», η φτώχεια, η ανεργία, η αναποτελεσματικό-τητα της κρατικής πολιτικής, η τεράστια φθορά του κύρους του κ. Καραμανλή και η σωρεία των σκανδά-λων της κυβέρνησης.

Η διαφορά των 10 μονάδων δημιουργεί τις προϋ-ποθέσεις για να γίνουν τολμηρά πράγματα και τομές τις οποίες έχει ανάγκη η χώρα. Ο κόσμος που μας ψή-φισε πίστεψε ότι μπορούμε να οδηγήσουμε τη χώρα πιο αποτελεσματικά στην υπέρβαση της οικονομικής κρίσης. Πίστεψε επίσης πως ο Γιώργος Παπανδρέου έχει την πολιτική βούληση να αναδιαμορφώσει το απαξιωμένο πολιτικό σύστημα, να πατάξει την δια-φθορά και να επιβάλει αξιοκρατικά κριτήρια στη δη-μόσια διοίκηση και στο δημόσιο χώρο. Και όπως έχει πει κατ’ επανάληψη ο πρωθυπουργός δεν θα διαψεύ-σουμε τις ελπίδες και τις προσδοκίες των πολιτών. Ότι ακριβώς υποσχεθήκαμε τόσο με το πρόγραμμα μας όσο και με τις προεκλογικές μας δεσμεύσεις θα το υλοποιήσουμε.

«Εθνική κοινωνική συμφωνία για τις μεγάλες αλ-λαγές» πρότεινε ο Πρωθυπουργός κ. Γ. Παπανδρέου κατά την ανάγνωση των προγραμματικών δηλώσεων της κυβέρνησης στη βουλή. Όπως χαρακτηριστικά εί-πε «πρώτος, άμεσος μεγάλος στόχος είναι η αποκα-τάσταση της εμπιστοσύνης των ευρωπαίων εταίρων και των διεθνών αγορών στη χώρα μας». Και όπως εξήγγειλε προτεραιότητα θα δοθεί στους τομείς της οικονομίας, διαφάνειας, κράτους, περιβάλλοντος, ενέργειας, υγείας, εξωτερικής πολιτικής και υποδο-

μών. Πρώτη μας προτεραιότητα είναι η έξοδος από την οικονομική κρίση. Το σχέδιο εξόδου στηρίζετε σε τέσσερις βασικούς άξονες:

Στήριξη του εισοδήματος για λόγους κοινωνικής συνοχής και ενίσχυσης της ζήτησης στην οικονομία, με αυξήσεις πάνω από τον πληθωρισμό, ένα έκτακτο επίδομα αλληλεγγύης, μέτρα προστασίας των δανει-οληπτών και των υπερχρεωμένων νοικοκυριών, κατα-πολέμηση της ακρίβειας, πάγωμα των τιμολογίων των ΔΕΚΟ για ένα χρόνο, ριζική φορολογική μεταρρύθμι-ση που προωθεί την αναδιανομή.

Αναθέρμανση της αγοράς και ενίσχυση της οι-κονομικής δραστηριότητας, με την αύξηση των Δη-μοσίων Επενδύσεων, μέτρα για ένεση ρευστότητας στην αγορά, αλλαγή του ΤΕΙΡΕΣΙΑ και πρωτοβουλίες για τη βελτίωση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος.

Προστασία και ενίσχυση της απασχόλησης, με την επιδότηση ασφαλιστικών εισφορών για την πρό-σληψη νέων ανέργων, αύξηση του επιδόματος ανερ-γίας, μέτρα για την προστασία των εργαζομένων κα-τά τη διάρκεια της οικονομικής κρίσης, προγράμματα κοινωνικής εργασίας.

Νοικοκύρεμα στα δημόσια οικονομικά με ριζικές τομές για την καταπολέμηση της σπατάλης και την ενίσχυση των φορολογικών εσόδων με πλήρη αναδι-άρθρωση της φορολογικής διοίκησης και των μηχα-νισμών ελέγχου.

Η νέα διακυβέρνηση για τη Δυτική Μακεδονία σημαίνει αλλαγή σελίδας. Η περιοχή μας βρίσκεται στο επίκεντρο της κυβερνητικής πολιτικής μιας και συνδέεται άμεσα με την βασική εξαγγελία για την πράσινη ανάπτυξη. Ο τομέας της ενέργειας, η απο-κατάσταση του περιβάλλοντος , η υγεία και η παιδεία στην ευρύτερη περιοχή είναι οι πρώτοι τομείς στους οποίους θα δοθεί άμεση προτεραιότητα.

Ο ελληνικός λαός στις 4 Οκτωβρίου έδωσε την εντολή στο ΠΑΣΟΚ και στον Γιώργο Παπανδρέου να ηγη-θούν της Χώρας και να οδηγήσουν

την Ελλάδα σε πορεία ανάπτυξης και προόδου. Η νίκη του ΠΑΣΟΚ ήταν ευρεία και η λαϊκή

εντολή είναι ρητή. Οι ψηφοφόροι επιβράβευ-σαν το πρόγραμμα του ΠΑΣΟΚ, το οποίο έδινε ελπίδα και λύσεις μαζί. Πολλοί νέοι ψήφισαν δηλώνοντας την αδιαμφισβήτητη εμπιστοσύ-νη τους στα οράματα του Γιώργου Παπανδρέου. Αγρότες και κτηνοτρόφοι, έμποροι και επαγ-γελματίες, ηλικιωμένοι και γυναίκες στήριξαν τις θέσεις μας, πιστεύοντας σε ένα καλύτερο αύριο.

Ακόμα και μέχρι πρότινος ψηφοφόροι της Νέας Δημοκρατίας συστρατεύθηκαν με το ΠΑ-ΣΟΚ, αφενός επειδή ήταν το μόνο κόμμα που πρότεινε λύσεις στα προβλήματα της Χώρας και αφετέρου εκδηλώνοντας την απογοήτευση και τη διαμαρτυρία τους για τις αδιέξοδες πολιτικές της απερχόμενης κυβέρνησης.

Το πολύ θετικό αποτέλεσμα των Εθνικών Εκλογών, μεταφράστηκε αμέσως από εμάς σε

εντολή ευθύνης. Το ΠΑΣΟΚ σχημάτισε κυβέρνη-ση με καθαρή λαϊκή εντολή, η οποία πλέον έχει τη δυνατότητα να προχωρήσει σε πραγματικές μεταρρυθμίσεις. Η σταθερή κυβέρνηση εγγυά-ται την ανάληψη πρωτοβουλιών, σε συνεργασία με τους φορείς και τις παραγωγικές τάξεις, έτσι ώστε να γίνουν βαθιές τομές προκειμένου να βγούμε από τη χρηματοπιστωτική κρίση και να αντιμετωπίσουμε τα χρόνια διαρθρωτικά προ-βλήματα. Τους άξονες της κυβερνητικής πολι-τικής καθόρισε από την αρχή ο Πρωθυπουργός. Πιστεύουμε στην τόνωση της αγοράς και στη βελτίωση της καθημερινότητας του πολίτη, με έργα και όχι λόγια. Όραμά μας για την ανάπτυ-ξη της χώρας αποτελεί η πράσινη ανάπτυξη με επίκεντρο τον άνθρωπο.

Αυτές θα είναι και οι προτεραιότητές μας. Ο Γιώργος Παπανδρέου έχει ανακοινώσει ότι η Δυτική Μακεδονία αποτελεί προτεραιότητα για την εφαρμογή της πράσινης ανάπτυξης, κάτι που είναι μεγάλη ευκαιρία για εμάς. Συγκεκρι-μένα για το Νομό Γρεβενών, είναι η ευκαιρία να αποτελέσει μοντέλο πράσινης ανάπτυξης για όλη τη Χώρα. Η πρότασή μου είναι η κατάρτιση

ενός Ολοκληρωμένου Σχεδίου Ανάπτυξης για το Νομό Γρεβενών. Ενός σχεδίου που θα έχει ως στόχο του την ισόρροπη ανάπτυξη του Νο-μού και θα αποτελέσει εργαλείο για σωστό προ-γραμματισμό δράσεων και για τεκμηριωμένη αναζήτηση χρηματοδότησης από κρατικά και ιδιωτικά κεφάλαια.

Το αξεπέραστο φυσικό κάλλος, τα έργα υποδομής που έχουν ήδη ή πρόκειται να κατα-σκευαστούν, τα ποιοτικά προϊόντα, τα αρχαιολο-γικά ευρήματα, οι παραδόσεις, το καταξιωμένο επιστημονικό δυναμικό εντός και εκτός του Νο-μού, οι άνθρωποι με όραμα και όρεξη για δου-λειά θα είναι οι πυλώνες μας.

Αυτό που μας έλειπε είναι ο σωστός προ-γραμματισμός και η συγκροτημένη κεντρική αναπτυξιακή πολιτική. Δύο θέματα που αποτε-λούν τις βασικές μου προτεραιότητες και διεκδι-κήσεις ως Βουλευτή. Θεωρώ ότι πλέον μπορού-με να ξεκινήσουμε να εργαζόμαστε συλλογικά και μονιασμένα, προκειμένου να θέσουμε το Νομό Γρεβενών, αλλά και ολόκληρη τη Χώρα κατ’ επέκταση, σε τροχιά ανάπτυξης και προ-όδου.

ΑΠΟΨΕΙΣ

Άρθρο του Αλέκου Αθανασιάδη Βουλευτή ΠΑ.ΣΟ.Κ. Ν. Κοζάνης

Επιστολή προς τους Βουλευτές

Αποτίμηση εκλογικού αποτελέσματοςΆρθρο του κ. Θανάση Χαντάβα, Βουλευτή ΠΑ.ΣΟ.Κ. Ν. Γρεβενών

Page 33: Πύλη Ανάπτυξης 19

33

Σας ευχαριστώ που μου δίνετε τη δυνατότητα να μοιραστώ με τους συ-μπατριώτες μου της Δυτι-

κής Μακεδονίας προβληματισμούς, σκέψεις και απόψεις που αφορούν το εκλογικό αποτέλεσμα και την προο-πτική του τόπου μας.

Ας μου επιτραπεί να αποσυν-δέσω το εκλογικό αποτέλεσμα από το έργο που έγινε στη Δυτική Μα-κεδονία από την κυβέρνηση της Νέ-ας Δημοκρατίας. Αυτό το κάνω γιατί ότι συντελέστηκε όλα αυτά τα χρό-νια είναι ηλίου φαεινότερο πως δεν αποτέλεσε κριτήριο επιλογής των ψηφοφόρων. Αναντίρρητα η διαφο-ρά στην υλοποίηση έργων πριν και μετά το 2004 είναι χαώδης. Όταν αναλάβαμε την ευθύνη της διακυ-βέρνησης η απορροφητικότητα των κοινοτικών πόρων στη Δυτική Μακε-δονία βρίσκονταν στο τραγικό 17%. Ύστερα από 5 χρόνια συστηματικής δουλειάς φτάσαμε στο εκπληκτικό 110%. Παράλληλα διαθέσαμε με το πρόγραμμα «Θησέας» στους Δήμους και στις Κοινότητες 2,5 φορές περισ-σότερα κονδύλια μέσα σε 5 χρόνια από όσα σε 10 χρόνια διέθεσαν οι προηγούμενες κυβερνήσεις του ΠΑ-ΣΟΚ. Διαπιστώνεται δηλαδή πλήρης αναντιστοιχία των έργων με τα εκλο-γικά ποσοστά της Νέας Δημοκρατί-ας στην περιοχή. Άρα οι ψηφοφόροι αποφάσισαν με γνώμονα τη γενικό-τερη πολιτική κατάσταση. Κατάστα-ση η οποία είχε βαρύνει για τη Ν.Δ. από την υπόθεση του Βατοπεδίου,

την καθυστέρηση στις μεταρρυθμί-σεις και στις διαρθρωτικές αλλαγές, την ανεργία η οποία αν και μειώθηκε η αντιμετώπιση της απαιτούσε ουσι-αστικότερες μορφές απασχόλησης και κύρια από την παγκόσμια οικο-νομική κρίση και τις συνέπειες της στην Ελληνική οικονομία.

Ο Κώστας Καραμανλής είπε όλη την αλήθεια στον Ελληνικό λαό. Δεν αρνήθηκε την πραγματικότητα. Μί-λησε για δύσκολες αποφάσεις και δυσάρεστα μέτρα. Αναγκαία ώστε να μπορέσει η χώρα να βγει από την κρίση με τις λιγότερες επιπτώσεις. Δεν κράτησε κρυφές ατζέντες και δε σκέφτηκε ούτε στιγμή το πολιτι-κό κόστος. Και αυτό πλήρωσε στο τέ-λος. Δυστυχώς ο λαϊκισμός για μία ακόμη φορά επιβλήθηκε της πολιτι-κής ευπρέπειας.

Από την αλλαγή και μόνο του χωροταξικού χάρτη των Υπουργεί-ων δεν μπορούμε να προδικάσουμε την αποτελεσματικότητα στην πα-ραγωγή έργου. Σαφώς το εκλογικό αποτέλεσμα έδωσε τη δυνατότητα στον Γ. Παπανδρέου να κινηθεί με άνεση και να αλλάξει χρόνιες δο-μές χωρίς να υπάρξουν αμφισβητή-σεις. Ως την ώρα που θα αρχίσουν να γίνονται ορατά τα πρώτα δείγμα-τα γραφής είναι απόλυτα κυρίαρχος. Θα ήθελα όμως να επικεντρωθώ σε ορισμένες αποφάσεις του που εύ-λογα προκαλούν απορίες. Η πρώτη έχει να κάνει με την κατάργηση του Υπουργείου Μακεδονίας – Θράκης και ειλικρινά δεν μπορώ να κατα-

νοήσω τη σκοπιμότητα. Η δικαιολο-γία που επικαλείται είναι η έλλειψη ουσιαστικού ρόλου του Υπουργείου στη διακυβέρνηση. Εάν στη συνεί-δηση του κ. Παπανδρέου βάρυνε αυτό περισσότερο από την αναγκαι-ότητα ύπαρξης του Υπουργείου ως αναχώματος στην επιθετική πολιτι-κή των γειτόνων μας Σκοπιανών και Τούρκων, τότε θεωρώ ότι η απόφα-ση λήφθηκε «ελαφρά τη καρδία». Η απόσυρση των εθνικών ονομάτων με τους συμβολισμούς που απορρέουν σε μία περίοδο κρίσιμη για τα εθνικά θέματα είναι επιζήμια.

Η δεύτερη απόφαση έχει να κά-νει με την τοποθέτηση του κ. Πάγκα-λου ως συντονιστού του ΚΥΣΕΑ με την ευθύνη διαχείρισης κρίσεων. Το ερώτημα που τίθεται είναι πόσο ικανοποιημένος αισθάνεται ο κ. Πα-πανδρέου από τους χειρισμούς του κ. Πάγκαλου στην κρίση στα Ίμια και στην υπόθεση Οτσαλάν με την πα-ράδοση του στις Τουρκικές αρχές.

Η τρίτη απόφαση αφορά στο δι-αχωρισμό του Οικονομικού Υπουρ-γείου σε 2 Υπουργεία. Πιστεύω ότι στη χρονική συγκυρία που διανύου-με η πολυδιάσπαση των αρμοδιοτή-των σε περισσότερους Υπουργούς θα δημιουργήσει προβλήματα απο-συντονισμού και ελέγχου του έργου που πρέπει να πραγματοποιηθεί για τη θωράκιση και ενδυνάμωση της Ελληνικής Οικονομίας.

Οι νέες βέβαια εξελίξεις όπως διαμορφώνονται αφορούν ταυτό-χρονα και την προοπτική της Ελλη-

νικής Περιφέρειας. Στο Νομό της Φλώρινας ύστερα από πολλά χρό-νια απραξίας δρομολογήσαμε έργα πνοής τα οποία η αδιαφορία είχε κα-θηλώσει και μαζί με αυτά καθήλωσε και τον τόπο μας. Η ολοκλήρωση της περιβαλλοντικής μελέτης για την κατασκευή του καθέτου άξονα της Εγνατίας οδού, η διαπλάτυνση του δρόμου Φλώρινας-Πρεσπών, η έντα-ξη στο πρόγραμμα «Αλέξανδρος Μπαλτατζής της στάγδην άρδευ-σης των Δήμων Αμυνταίου, Φιλώτα, Αετού και Πρεσπών, η τηλεθέρμαν-ση Αμυνταίου, Φιλώτα, Φλώρινας και Μελίτης, η αναδιοργάνωση των υπαρχόντων τμημάτων και η ίδρυ-ση νέου τμήματος ΤΕΙ, η εξασφάλι-ση κτιριακών υποδομών για τα Πα-νεπιστήμια, το ενεργειακό μέλλον της περιοχής είναι έργα και δράσεις που ξεκίνησαν και πρέπει να ολοκλη-ρωθούν. Από την πρώτη ημέρα που εκλέχτηκα Βουλευτής πριν από δύο χρόνια έθεσα τα ζητήματα αυτά σε πρώτη προτεραιότητα, δρομολογή-θηκαν και ελπίζω ότι όποια αλλαγή και εάν επέλθει θα κινείται προς την κατεύθυνση της βελτίωσης του προ-γραμματισμού και σχεδιασμού για την τελική υλοποίηση των έργων.

Στην προσπάθεια αυτή δεν υπάρχουν χρώματα. Τα συσσωρευ-μένα προβλήματα δεκαετιών απαι-τούν έντονη και κοινή δράση. Υπό αυτήν την προϋπόθεση πιστεύω ότι μπορούμε να τα καταφέρουμε για το καλό όλων των Φλωρινιωτών και κατ΄ επέκταση της Δυτικής Μακεδονίας.

Μας έχει πάρει πολύ καιρό να συζη-τάμε πως κάποια στιγμή θα πρέ-πει να τελειώνουμε με την μετα-πολίτευση και πρέπει να πάμε

πάρα κάτω. Κάποιες ακριτομυθίες που ακούγο-νται εκφράζουν μόνο επιθυμία, ποτέ όμως δεν ακούγονται στιβαρές απόψεις. Θα μου πει κα-νείς: αυτή είναι δουλειά των κομμάτων, που κα-τά βάση είναι σχηματισμοί ιδεολογικών ενοτή-των. Όμως αυτές οι θέσεις που έχουν ακουστεί μέχρι σήμερα δεν έχουν καμία σχέση με αυτό που θέλουμε να λέμε μετεξέλιξη του πολίτη. Ιδιαίτερα τον τελευταίο καιρό με την αποτίμη-ση των εκλογικών αποτελεσμάτων, η ερμηνεία που δίνουν τα αρμόδια επιτελεία των κομμάτων βρίσκεται σε διαμετρικά αντίθετη κατεύθυν-ση. Δηλαδή κοντολογίς μιλούν για έναν πολί-τη απρόσωπο, απολιτικό, που σκέφτεται μόνο το τομάρι του και δεν θέλει να έχει συμμετοχή πουθενά παρά μόνο να ψηφίζει στις εκλογές με απόλυτη «ωριμότητα».

Αν αυτός δεν είναι ο ορισμός της γελοιότη-τας δεν μπορώ να φανταστώ τι άλλο μπορεί να είναι. Μα κανείς δεν σκέφτηκε πως με τον όρο

«μεταπολίτευση» χαρακτηρίζουμε την περίοδο εκείνη που προήλθε μεσ΄ από την μαζικότερη έκφραση ωριμότητας του Λαού μας. Όταν χωρίς καθοδήγηση, χωρίς οργάνωση, χωρίς προετοι-μασία ή κομματικούς «ινστρούχτορες», οι πο-λίτες κατέβηκαν στο δρόμο και απαίτησαν την επαναφορά της δημοκρατικής ομαλότητας στον τόπο μας. Αυτή από μόνη της ήταν μια πράξη μέ-γιστης πολιτικής ωριμότητας. Λοιπόν αυτόν τον πολίτη που αντιμετώπισε τις κάνες των όπλων μόνο με το καθαρό του βλέμμα δεν μπορεί να τον διαδεχθεί ο απολιτικός αρουραίος που ζει μόνο για το σαρκίο του. Προ πάντων δεν είναι δυνατόν να επιβάλλουμε σ’ αυτόν που έμαθε πως με συμμετοχή γίνονται οι κατακτήσεις να μεταβληθεί σ’ ένα Ον που λίγο-πολύ θυμίζει άν-θρωπο των σπηλαίων.

Το ότι πλέον «κουβεντιάζουμε ήσυχα κι απλά» δεν σημαίνει πως χάσαμε και τις εντάσεις από μέσα μας, ούτε ότι είμαστε ένας άλλος λα-ός απ΄ αυτόν που ενέπνευσε τους Ισπανούς και τους Πορτογάλους ν’ αποτινάξουν τις εκεί δικτα-τορίες, αφαιρώντας τα μαύρα χρώματα από τον χάρτη της Ευρώπης. Και κάτι ακόμη, ας σταμα-

τήσουν κάποιοι ανιστόρητοι αλλοτριωμένοι να νομίζουν πως τα σημερινά παιδιά είναι άλλοι άν-θρωποι απ΄ αυτούς που σήκωσαν στους ώμους τους την αντίδραση στον ολοκληρωτισμό. Είναι τα παιδιά μας που χαράχτηκε στο υποσυνείδητό τους ο αγώνας των γονιών τους κι έμαθαν πως απ΄ αυτές τις αρχές ξεκινούν και μ΄ αυτήν την πυξίδα χαράζουν το μέλλον τους. Λοιπόν αντί να προσπαθούν να σβήσουν μνήμες των οποί-ων το ύψος ποτέ δεν θα φτάσουν, καλύτερα ας τεντώσουν τ΄ αυτιά τους για να «πιάσουν» τους υπόηχους της καθημερινότητας του λαού μας και να συγχρονίσουν το βήμα τους με της καρ-διάς το πύρωμα που έχει μέσα του ο Έλληνας. Όποιος καταφέρει να εμπνεύσει αυτόν τον λαό θα απελευθερώσει δυνάμεις που δεν φαντάζο-νταν ποτέ πως μπορούσαν να υπάρχουν.

ΑΠΟΨΕΙΣ

τουΓΙΩΡΓΟΥ ΧΑΤΖΗΚΥΠΡΑΙΟΥ

Πρόεδρου Σωματείου ΥγρώνΚαυσίμων Ν. Κοζάνης

Άρθρο του Στάθη Κωνσταντινίδη, Βουλευτή Ν.Δ. Ν. Φλώρινας

Πολίτες και Πολιτική (οι)

Page 34: Πύλη Ανάπτυξης 19

34

Μια από τις πιο κοινές καθημερι-νές πανανθρώπινες ευχές που δίνουμε ο ένας στον άλλον σε πάμπολλες ευκαιρίες είναι το «χρόνια πολλά και καλά». Για το

«πολλά» πράγματι έχουν γίνει δεκαετία με δεκαε-τία θεαματικά άλματα. Ήδη και στη πατρίδα μας ο μέσος όρος ζωής έχει ξεπεράσει τα 80 χρόνια και η Ιατρική Επιστήμη έχει βάλει στόχο τα «100», που δεν θα είναι σε κάποια χρόνια μια άπιαστη ευχή αλλά ένα σύνηθες γεγονός.

Προχτές στην κλινική μας στο στήσιμο ενός κλινικού, ερευνητικού πρωτοκόλλου ψάχναμε να βρούμε ασθενείς με διατροχαντήριο κάταγμα κά-τω από 70 χρονών και δεν βρίσκαμε! Ήταν όλοι τους από 75 έως 100!

Τι γίνεται όμως με το 2ο σκέλος της ευχής; Το «καλά»; Ποια είναι τα «καλά»; Εδώ ασφαλώς υπάρ-χει πολύ υποκειμενικότητα και διάφορες θεωρή-σεις, εκτιμήσεις, προτεραιότητες, φιλοσοφίες. Θα συμφωνήσετε όμως οι περισσότεροι μαζί μου πως «καλά χρόνια» δεν σημαίνει αυτά που πολλοί από εμάς θεωρούν: πλούτη, δόξα, καλοπέραση, ανέ-σεις, ταξίδια… Πλήθος συνανθρώπων μας που τα έχουν με το παραπάνω όλα αυτά αυτοκτόνησαν ή πέθαναν δυστυχείς.

Όσο περνάνε τα χρόνια μας και αρχίζει η ποι-κίλη αποδόμησή μας, όσο βλέπουμε τριγύρω μας, δίπλα μας, ανθρώπους δικούς μας να χάνονται ένας- ένας, έτσι ή αλλιώς, τόσο ωριμάζει, διαμορ-φώνεται μέσα μας ο όρος «καλά χρόνια», «καλή ζωή» ή όπως τελευταία το λέμε «ποιότητα ζωής» και όλο και περισσότερο γινόμαστε απαιτητικοί στην απόκτησή της.

Η Ιατρική Επιστήμη τις τελευταίες δεκαετί-ες σε όλες τις ειδικότητες λαμβάνει υπ’ όψιν της σοβαρότατα και συζητά συνεχώς την παράμετρο «ποιότητα ζωής». Έχουν γίνει προσπάθειες αντι-κειμενοποίησής της, καθορισμού της και έχουν συνταχθεί πολλές κλίμακες αξιολόγησής της ως οι: SF-36, Euro-Qol, Qualeffo-41 κτλ λαμβάνοντας υπ’ όψιν και συνεκτιμώντας πλήθος παραμέτρων όπως τον πόνο, τη φυσική, πνευματική και κοινω-νική δραστηριότητα, την γενική υγεία, τη διανο-ητική λειτουργία κ.ά.

Κατά τη γνώμη μου αγαπητοί φίλοι «ποιότητα ζωής» είναι ασφαλώς και πρώτα η Υγεία του σώ-ματος, της ψυχής και του νου αλλά ποιότητα ζωής δίνει η εσωτερική μας ισορροπία, οι καλές σχέσεις και ο συνεχής διάλογος με τον εαυτό μας, τους δι-κούς μας ανθρώπους, τον διπλανό μας και τον Θεό.

Ποιότητα ζωής δίνει η αγάπη που δέχεσαι και η αγάπη που δίνεις. Ασφαλώς κάποια από αυτά είναι «δοτά» απ’ το Θεό, την φύση, το γονιδίωμά μας, την τύχη, αλλά σχεδόν όλα μπορούμε σε με-γάλο βαθμό να τα επηρεάσουμε, να τα τροποποι-ήσουμε, να τα βελτιώσουμε. Αυτό είναι το μεγα-λείο της ανθρώπινης φύσης.

Ένας απ’ τους βασικούς τρόπους παρέμβασης μας είναι η «Άσκηση» που σύμφωνα με τα λεξικά σημαίνει: γύμναση, προσπάθεια, επίδοση, παί-δευση, εκπαίδευση. Άσκηση του σώματος όπως οι αθλητές, οι ασκητές για πειθαρχικό και ανθε-κτικό σώμα, άσκηση του νου (οι επιστήμονες, οι διανοητές) και η άσκηση της ψυχής που είναι η καθημερινή πάλη, αγώνας για την κυριαρχία του πνευματικού στο υλικό, για αλλαγή του πολιτι-σμού μας από υλιστικό όπου το έπαθλο είναι τα

υλικά αγαθά, σε πνευματικό με έπαθλο τις αξίες. Η έννοια ενότητας ψυχής και σώματος είναι απο-λύτως τεκμηριωμένη σήμερα με πλήθος αποδει-κτικών στοιχείων και η ψυχοσωματική ιατρική εί-ναι κομμάτι σε κάθε ιατρική ειδικότητα. Το «Νους υγιής εν σώματι υγιεί» είναι μια μεγάλη αλήθεια, τεκμηριωμένη ιατρικά.

Η άσκηση της ψυχής που είναι: αυτοσυγκέ-ντρωση, αυτογνωσία, αυτοπειθαρχία, η πειθαρχία της ηρεμίας και της σιωπής, η αγάπη, η προσφο-ρά, η δημιουργία οδηγεί τις περισσότερες φορές σε ένα υγιές σώμα ή βελτιώνει, ελέγχει το άρρω-στο σώμα.

Για τις πολλαπλές ευεργετικές επιπτώσεις της σωματικής άσκησης στον ανθρώπινο οργανισμό και την υγεία του θα κουβεντιάσουμε σε κάποιο άλλο σημείωμα και έχουμε πολλά να πούμε.

Η Ελλάδα τα τελευταία πεντέμισι χρόνια πέρασε μια ιδιαίτερα δύ-σκολη περίοδο, κατά την οποία ο λαός μας είδε όλες τις κατακτήσεις

του να υποχωρούν. Οικονομικά, κοινωνικά, πο-λιτισμικά, θεσμικά, ηθικά κ.α. ζητήματα, χάθη-καν μέσα σε έναν κυκεώνα επικοινωνιακών πο-λιτικών που έφεραν την κοινωνία σε απόγνωση και τους πολίτες μπροστά σε αδιέξοδα που θα έπρεπε να ξεπεράσουν δίνοντας και πάλι ελπί-δα και προοπτική στο μέλλον τους. Το αποτέ-λεσμα των τελευταίων εθνικών εκλογών με την ευρεία πλειοψηφία που έδωσε ο λαός μας στο ΠΑΣΟΚ, προσδιόρισε με σαφήνεια έναν πραγ-ματικά νέο τρόπο άσκησης της πολιτικής και ξε-καθάρισε ότι πλέον η χώρα δε μπορεί να βαδί-ζει στο μέλλον όπως γνωρίζαμε μέχρι σήμερα.

Η παγκόσμια οικονομική κρίση που πρω-τίστως αποτελεί κρίση των αγορών και των με-γάλων συμφερόντων, αν δεν αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά, σύντομα θα αποτελέσει κρί-ση και των κοινωνιών. Ο αντίκτυπός της θα εί-ναι καταλυτικός και για την Ελλάδα, που παρό-τι δε διαθέτει βαριά βιομηχανία, εξαρτάται σε σημαντικό βαθμό από την Ευρωπαϊκή Ένωση και τις οικονομίες των μεγάλων εταίρων της που πλήττονται καίρια και κινδυνεύουν να κα-ταρρεύσουν.

Περίοδοι λοιπόν όπως η σημερινή αποτε-λούν κίνδυνο, αλλά και μεγάλη ευκαιρία για το ξεπέρασμα των χρόνιων διαρθρωτικών προ-βλημάτων της πολιτείας μας όπως είναι η έλλει-ψη της αξιοκρατίας, η αναποτελεσματικότητα του δημόσιου τομέα, η ανταγωνιστικότητα της οικονομίας και κυρίως, η αλλαγή της νοοτροπί-ας που έχουμε αποκτήσει ως λαός και μας κρα-τάει δέσμιους σε λογικές ατομοκεντρικές και βαθιά συντηρητικές.

Τώρα λοιπόν, την ύστατη στιγμή, η νέα κυβέρνηση με Πρωθυπουργό τον Γιώργο Πα-

πανδρέου καλείται να αναλάβει εκείνες τις πρωτοβουλίες που θα αλλάξουν το μοντέλο ανάπτυξης του τόπου μας και θα το βάλουν σε μια εντελώς νέα βάση, κάτι που αποδεικνύε-ται με τις πολιτικές που έχουν επιλεγεί και τε-θεί σε εφαρμογή από τη μέρα ανάληψης της εξουσίας.

Μέσα σε αυτό το πλαίσιο η Δυτική Μακε-δονία που (ακόμη) αποτελεί την ενεργειακή καρδιά της χώρας, πρέπει να επαναπροσδιο-ρίσει τους στόχους της και να αναζητήσει το οικονομικό και κοινωνικό της μέλλον σε καινο-τόμες ιδέες και πολιτικές. Οι σαφείς δηλώσεις του Πρωθυπουργού από την κεντρική πλατεία της Κοζάνης στις τελευταίες εκλογές για την «πράσινη ανάπτυξη», έδωσαν το στίγμα αυτής της νέας πορείας που πρέπει να ακολουθηθεί.

Δε νοείται με κανέναν τρόπο η συνέχιση της μέχρι τώρα διαδρομής με την άγρια εκμε-τάλλευση των πλουτοπαραγωγικών μας πηγών λες και δεν υπάρχει αύριο. Δε νοείται με κανέ-ναν τρόπο, στη σύγχρονη πραγματικότητα, η συνέχιση καταστροφής της φύσης που συντε-λείται σήμερα, χωρίς να σκεφτόμαστε τις γε-νιές που έρχονται και του περιβάλλοντος που θα τις κληροδοτήσουμε.

Η Δυτική Μακεδονία αν θέλει να αντιμετω-πίσει το μέλλον της με αισιοδοξία και προοπτι-κή, οφείλει να επενδύσει στο περιβάλλον με την αντικατάσταση των παλαιών και ρυπογόνων μονάδων, από νέες αντιρρυπαντικής τεχνολο-γίας και υψηλού βαθμού απόδοσης. Πρέπει να επενδύσει στη γνώση και στην τεχνολογία, πρέπει να επενδύσει στους ανθρώπινους πό-ρους που σήμερα «χάνονται» φεύγοντας από την περιοχή. Η ποιοτική ανάπτυξη τους πόλου της Ανώτατης Εκπαίδευσης με το Πανεπιστήμιο και το ΤΕΙ μέσω έρευνας και ουσιαστικής σύν-δεσης με την παραγωγή, μπορεί και πρέπει να αποτελέσει την ελπίδα του τόπου μας.

ΑΠΟΨΕΙΣ

Ποιότητα Ζωής

Με το βλέμμα στο μέλλονΆρθρο του κ. Γιάννη Βλατή, Βουλευτή

ΠΑ.ΣΟ.Κ. Ν. Κοζάνης

τουΓΙΩΡΓΟΥ ΚΑΠΕΤΑΝΟΥ

Καθ. Ιατρικής του Α.Π.Θ.Επίτιμο Μέλος Ι.Π.Α.Δ.Μ.

Page 35: Πύλη Ανάπτυξης 19

35

Η φιλοσοφία της «πρά-σινης ανάπτυξης» έχει μπει πλέον στο καθη-μερινό μας λεξιλόγιο και αναμένεται να μας απασχολεί όλο και πε-ρισσότερο στο προσε-χές μέλλον. Η πράσινη

ανάπτυξη δεν αφορά βεβαίως μόνον στην παρα-γωγή ενέργειας ή στη διαχείριση των απορριμ-μάτων αλλά σχετίζεται με ένα ευρύτατο φάσμα αναπτυξιακών επιλογών και διαχειριστικών πρα-κτικών.

Στα πλαίσια αυτά, μια νέα προσέγγιση κερδί-ζει συνεχώς έδαφος στις κοινωνίες της βόρειας και κεντρικής Ευρώπης. Οι δήμοι δεν αντιμετω-πίζονται πλέον ως “στεγνά” διοικητικά, οικονο-μικά και πολιτιστικά κέντρα, αλλά ως ενεργά οι-κοσυστήματα.

Το Klagenfurt, πόλη της νότιας Αυστρίας με 90.000 περίπου κατοίκους, εμφανίζει ανάλογα χαρακτηριστικά με το δήμο Κοζάνης. Σημαντική βιομηχανική δραστηριότητα στον τομέα της εξό-ρυξης, παραδοσιακό πολιτιστικό και διοικητικό κέντρο περιφερειακής εμβέλειας, κλιμακούμε-νη αύξηση του ενεργού πληθυσμού, πρώτη πόλη στην Αυστρία με σύστημα τηλεθέρμανσης, πολ-λαπλή και πολυδιάστατη περιβαλλοντική πίεση.

Το 1992, ο τότε δήμαρχος του Klagenfurt, έκα-νε ένα πολύ μικρό, αλλά εκ’ του αποτελέσματος τεράστιο βήμα. Διαπίστωσε ότι η παραδοσιακή πρακτική διαχείρισης του δήμου, νομοτελειακά θα οδηγήσει σε αναπτυξιακό και περιβαλλοντικό αδιέξοδο. Σαφώς και δεν ξεκίνησε να γράφει επι-στολές διαμαρτυρίας προς την κεντρική εξουσία και να μεταφέρει δικές του ευθύνες σε άλλες πλά-τες, αλλά επέλεξε κάτι πιο ουσιαστικό.

Απευθύνθηκε σε Πανεπιστημιακές Σχολές και ζήτησε, ενδεχομένως να απαίτησε, να δοθούν πέντε διπλωματικές και διδακτορικές εργασίες με στοχοθετημένη οριζόντια θεματολογία: περιβάλ-λον και τοπική κοινωνία, ολοκληρωμένη διαχείρι-ση απορριμμάτων, οικολογία αστικών περιοχών,

περιβαλλοντική διαπαιδαγώγηση, εξορυκτικές δραστηριότητες και δημόσια υγεία. Με αφετηρία το ζήλο νέων επιστημόνων και μέσα από διαδικα-σίες διαβούλευσης, ενημέρωσης και συλλογικής προσπάθειας, ο δήμος του Klagenfurt κατάφερε να αποτελεί σήμερα σημείο αναφοράς και παρά-δειγμα βέλτιστης πρακτικής όσον αφορά στη βι-ώσιμη διαχείριση αστικών περιοχών.

Από το 1998, κάθε απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου του εν λόγω Δήμου συνοδεύεται από περιβαλλοντική αξιολόγηση (Eco-Magistrat). Πρα-κτικά, ο ίδιος ο Δήμος, με εσωτερικούς δείκτες, αξιολογεί όχι μόνον το περιβαλλοντικό αποτύ-πωμα των επιλογών του, αλλά και τις διαδικασίες υλοποίησης των έργων που χρηματοδοτεί. Με το πέρασμα του χρόνου, η διαχειριστική αυτή φι-λοσοφία τους οδήγησε να υιοθετήσουν κάποιες πραγματικά καινοτόμες πρακτικές. Για παράδειγ-μα, δοκίμασαν πιλοτικά να μην χρεώνουν του δη-μότες «αυθαίρετα και με το κεφάλι» για τη συλ-λογή των απορριμμάτων, αλλά να τους δώσουν κίνητρα συμμετοχής στην ανακύκλωση.

Αφαίρεσαν πιλοτικά τους κάδους συλλογής απορριμμάτων σε επιλεγμένες περιοχές, δίνοντας στους δημότες τη δυνατότητα να προμηθευτούν ειδικές σακούλες απορριμμάτων στην τιμή των 0,5, 2 και 5 ευρώ. Η πιλοτική αυτή πρακτική πυ-ροδότησε αύξηση του ποσοστού ανακύκλωσης, αναδυόμενες επιχειρηματικές ευκαιρίες επανα-χρησιμοποίησης υλικών, σημαντική μείωση των απορριμμάτων και πρωτίστως, συμμετοχικές δια-δικασίες τοπικής εμβέλειας.

Αναγνωρίζοντας οι τοπικές επιχειρήσεις τη σημαντική, διαρκή και πρωτίστως ΣΟΒΑΡΗ προ-σπάθεια του δήμου και με δεδομένη την «περιρρέ-ουσα» ατμόσφαιρα που δημιουργήθηκε, προτά-θηκε ένα σύμφωνο βιώσιμης συνεργασίας μεταξύ των βιομηχανιών και του δήμου, με την επωνυμία «Ecoprofit Klagenfurt». Θεωρώ περιττό να αναφέ-ρω ότι το συγκεκριμένο σύμφωνο συνεργασίας ουδεμία σχέση έχει με τις γραφικότητες του συμ-φώνου συνεργασίας μεταξύ ΔΕΗ ΑΕ και της καθ’ υμάς τοπικής κοινωνίας. Επιτέλους, στην πολιτι-κή και το ποδόσφαιρο, τα πάντα κρίνονται εκ του αποτελέσματος και όχι από τις προθέσεις.

Προχθές, στις 21 Οκτωβρίου 2009, η Ευρωπα-ϊκή Επιτροπή ανακοίνωσε την ενσωμάτωση κοινά αποδεκτών περιβαλλοντικών και κοινωνικών δει-κτών με βάση των οποίων θα αξιολογείται το περι-φερειακό και εθνικό Ακαθάριστο Εθνικό Εισόδημα (ΑΕΠ) των κρατών-μελών. Η Δυτική Μακεδονία για παράδειγμα, εμφανίζει ΑΕΠ της τάξης των 4 δις ευρώ. Γνωρίζει όμως κανείς με τι περιβαλλοντικό και κοινωνικό κόστος δημιουργείται ο πλούτος αυτός και πόσο μακριά ή κοντά βρισκόμαστε στην «κόκκινη» γραμμή;

Ο δήμος του Klagenfurt, αλλά και αρκετοί άλ-λοι δήμοι της κεντρικής και βόρειας Ευρώπης, δεν χρειάστηκε να «συρθούν» από κοινοτικές Οδη-γίες και εθνικές νομοθεσίες προκειμένου να κά-νουν πράξη το αυτονόητο. Χωρίς κλαψουρίσμα-τα και ανέξοδες καταγγελίες, με σοβαρότητα και δουλειά, κατόρθωσαν να κάνουν τις προκλήσεις αναπτυξιακές προοπτικές και να δώσουν όραμα στους δημότες και βιώσιμη προοπτική συνεργα-σίας στις τοπικές επιχειρήσεις. Κατάφεραν να και-νοτομούν και μη τρέχουν πίσω από τις εξελίξεις.

Δεν μπορούμε στεγνά να τους αντιγράψου-με ή ακατέργαστα να τους μιμηθούμε. Το πρώτο είναι ανόητο, το δεύτερο νομοτελειακά αδιέξοδο. Μπορούμε όμως να συνεργαστούμε μαζί τους στα πλαίσια, με τους όρους και τα εργαλεία που έχει θεσπίσει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

Επειδή πιστεύω ότι όλες οι δημόσιες παρεμ-βάσεις πρέπει να καταλήγουν σε αυτό που με απλά ελληνικά χαρακτηρίζεται ως «to the point», θα ήθελα να προτείνω στο δήμαρχο Κοζάνης να δει θετικά μια πιθανή συνεργασία με τον προαναφε-ρόμενο δήμο. Γνωρίζει πολύ καλύτερα από μένα ότι υπάρχουν θεσμικές δυνατότητες συνεργασίας, κοινοτικές πρωτοβουλίες χρηματοδότησης, αλλά δεν υπάρχει καιρός για χάσιμο.

Είχα την τύχη να μείνω στην Αυστρία για πε-ρίπου ένα μήνα, εκτελώντας δοκιμαστικές καύ-σεις ελληνικού λιγνίτη και βιομάζας σε καινοτόμα ενεργειακά συστήματα. Το κόστος της διαμονής μου καλύφθηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή αλ-λά και από χρήματα των ελλήνων φορολογούμε-νων. Κατά συνέπεια, οι όποιες γνώσεις ή εμπειρί-ες αποκτήθηκαν είναι δημόσια περιουσία και ως τέτοιες, όφειλα να τις καταθέσω.

ΑΠΟΨΕΙΣ

Αντιμετωπίζοντας το Δήμο Κοζάνης ως ενεργό Οικοσύστημα

τουΕΥΑΓΓΕΛΟΥ ΚΑΡΛΟΠΟΥΛΟΥ

M.Sc. Χημικός ΜηχανικόςΣυνεργάτης Ι.Π.Α.Δ.Μ.

2

Έχουµε το µεγαλύτερο αναγνωστικό κοινό στη ∆υτική Μακεδονία.

∆ιαφηµιστείτε στην ΠΥΛΗ.

10.000 τακτικοί αναγνώστες περιµένουν να τους συστηθείτε. Και δε µετράµε τους κρυφούς...

tel 2461 0 26622 | fax 2461 0 26625 | email [email protected]

Και τοευρύτερο.

Γεώργιος Σούρλας

> Α’ Αντιπρόεδρος της Βου-

λής

Από την έκθεση του ΙΟΒΕ

προκύπτει ότι περισσότε-

ρα από 1,3 εκατ. άτομα

αναπτύσσουν σήμερα επι-

χειρηματική δραστηριότη-

τα στη χώρα μας ενώ περί-

που 900 χιλιάδες σχεδιάζουν να ξεκινήσουν

επιχειρηματικές δραστηριότητες εντός της

επόμενης τριετίας.

Σημειώνεται ότι η έκθεση για την Επιχει-

ρηματικότητα στην Ελλάδα αποτελεί την

πέμπτη περιοδική έκδοση του ΙΟΒΕ στο

πλαίσιο της συμμετοχής του στο ερευνητι-

κό πρόγραμμα του Παγκοσμίου Παρατηρη-

τηρίου για την Επιχειρηματικότητα - Global

Entrepreneurship Monitor (GEM).

Από την έκθεση του ΙΟΒΕ προκύπτει ότι ο

βασικότερος δείκτης του GEM, η επιχειρη-

ματικότητα αρχικών σταδίων, καταγράφει

το 2007 σημαντική πτώση και συνιστά τη

χαμηλότερη επίδοση του δείκτη διαχρονι-

κά. Η μείωση αγγίζει τόσο τους επίδοξους

επιχειρηματίες όσο και τους νέους επιχειρη-

ματίες. Στην Ελλάδα το 2007 ένα 5,71% του

πληθυσμού ηλικίας 18-64 ετών - δηλαδή πε-

ρίπου 388.000 άτομα - βρισκόταν στα αρχικά

AπόκριεςΈνθετο

ΑΝΑΠΤΥΞΗ

∆άνεια

για τις ΜµΕ

ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ

Η φύση

και ο άνθρωπος ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ

Συνεδριακός

ΤουρισµόςΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ

Κοινότητα

ΒλάστηςΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

Ευεργέτες

της Κοζάνης

Η Επιχειρηµατικότητα

στην Ελλάδα 2007 - 2008

Page 36: Πύλη Ανάπτυξης 19

36 ΑΠΟΨΕΙΣ

Μπορούν, ιατρικές αρ-χές που ισχύουν για τους ανθρώπινους οργανισμούς, να με-

ταφερθούν και στην οικονομία; Η απάντηση μας είναι: γιατί όχι; Συνε-πώς, το δημόσιο έλλειμμα μιας χώ-ρας θα μπορούσαμε να το παρομοι-άσουμε με τη χοληστερίνη. Ιδού για ποιους λόγους.

Έως το τέλος του 2009, το αμε-ρικανικό δημοσιονομικό έλλειμμα θα φθάσει το 1,1 τρις. Δολάρια ή το 12% του Ακαθάριστου Εγχωρίου Προϊόντος(ΑΕΠ) των ΗΠΑ. Στην Ιρ-λανδία και το Ηνωμένο Βασίλειο τα αντίστοιχα ποσοστά θα είναι 10%, στην Ιαπωνία 7%, στη Γαλλία 5,5%, στη Γερμανία 4%, στη δε Ελλάδα οδεύει προς το 6% παρά τις φορο-λογικές επιβαρύνσεις επί δικαίων και αδίκων. Το έλλειμμα, ωστόσο, μοι-άζει με τη χοληστερίνη: υπάρχουν καλά και κακά ελλείμματα.

Το καλό έλλειμμα είναι αυτό που προωθεί και ενισχύει την οικονομι-κή δραστηριότητα και μοιάζει με την καλή χοληστερίνη, η οποία είναι ζω-τική για τον οργανισμό. Χάρη στο κα-λό δημόσιο έλλειμμα στηρίζονται οι τράπεζες, μέσω των οποίων κυκλο-φορεί και το αίμα της οικονομίας. Χωρίς τις τράπεζες, όλα σταματούν. Είναι ζωτικό να τροφοδοτούνται με πιστώσεις, με ίδια κεφάλαια και με ρευστότητα τομείς-κλειδιά της οι-κονομίας, καθώς και επιχειρήσεις που στηρίζουν την απασχόληση. Το χρήμα που τονώνει τις επενδύσεις και την οικονομική δραστηριότητα προετοιμάζει την επιστροφή στην ανάπτυξη. Και η τελευταία οδηγεί σε άνοδο των κρατικών εσόδων και μέσω της παραγωγής και λόγω της ανόδου της καταναλώσεως.

Συνεπώς, όταν το κράτος δαπα-νά για να στηρίζει την οικονομική και τραπεζική δραστηριότητα, αυτό εί-ναι –υπό όρους-θετικό. Κάτι δε πα-ρόμοιο συμβαίνει στις περισσότερες αναπτυγμένες χώρες, των οποίων τα δημοσιονομικά ελλείμματα έχουν σχεδόν διπλασιασθεί μέσα σ΄ έναν χρόνο. Όπως, όμως, υπάρχει και η κακή χοληστερίνη, έτσι υπάρχουν και τα κακά δημοσιονομικά ελλείμ-ματα. Παίζουν τον ρόλο κορεσμένων λιπών. Στο μέτρο, λοιπόν που τα τε-λευταία θέτουν σε κίνδυνο τον αν-θρώπινο οργανισμό, το ίδιο συμβαί-νει και με τα κακά ελλείμματα στην οικονομία: θέτουν την οικονομική υγεία σε κίνδυνο.

Κάτι τέτοιο συμβαίνει σήμερα στην Ελλάδα. Το δημοσιονομικό έλ-λειμμα είναι το προϊόν σπαταλών, πελατειακών επιδοτήσεων, φοροα-παλλαγών , κομματικών διορισμών

στο δημόσιο και απίστευτης διαφθο-ράς., όπως αυτή περιγράφεται με τα πιο μελανά χρώματα από τον κ. Ρακι-ντζή, στην τελευταία έκθεσή του για την δημόσια διοίκηση. Αυτό, λοιπόν, τα κακό έλλειμμα έχει οδηγήσει στα ύψη το δημόσιο χρέος, το οποίο πλέ-ον πλησιάζει ολοταχώς τα 300 δις. Ευρώ. Ποσό που σημαίνει ότι κάθε Έλληνας χρωστά περί τα 27.000 ευ-ρώ, ήτοι 1,2 φορές το ετήσιο εισό-δημά του.

Ωστόσο, αυτό το χρέος δεν φαί-νεται να προκαλεί ανησυχίες στην Ελλάδα, όπως συμβαίνει σε άλλες χώρες. Η μεν παρούσα κυβέρνηση δεν ενδιαφέρεται γι αυτό, διότι γνω-ρίζει ότι αργά ή γρήγορα θα παραχω-ρήσει τη θέση της. Η δε αξιωματική αντιπολίτευση –με εξαίρεση την κ. Άννα Διαμαντοπούλου– ούτε καν θί-γει το θέμα, διότι γνωρίζει ότι είναι καυτό και καθόλου ευχάριστο για χα-ΐδεμα αυτιών. Εξάλλου, αν η αξιω-ματική αντιπολίτευση κληθεί να κυ-βερνήσει τη χώρα, είναι βέβαιον ότι μπροστά στα οικονομικά αδιέξοδα που θα παραλάβει θα διαλαλεί προς πάσα κατεύθυνση ότι παρέλαβε «κα-μένη γη»…

Όσο δε για τα υπόλοιπα κόμμα-τα, η οικονομία της χώρας και η πρό-οδός της είναι η εσχάτη σκοτούρα τους. Το μόνο που τα ενδιαφέρει εί-ναι η με κάθε μέσο και τρόπο από-κτηση πολιτικής πελατείας και έτε-ρον ουδέν.

Όμως, η κακή χοληστερίνη κερ-δίζει συνεχώς έδαφος στις αρτηρίες της ελληνικής οικονομίας και προε-τοιμάζει έτσι το έδαφος για το τελικό έμφραγμα. Ήδη , το χρέος αυξάνε-ται, οι δημόσιες δαπάνες καλπάζουν, τα έσοδα είναι στάσιμα, η πολιτική βούληση για μεταρρυθμίσεις απου-σιάζει, η παραγωγή πέφτει, όπως και η κατανάλωση, και το φάσμα της υφέσεως είναι μπροστά μας-τη στιγμή που στην παγκόσμια οικονο-μία φυσά ένα αεράκι αισιοδοξίας…

Όπως φαίνεται, όμως, δεν αρκεί η καταστροφή τω αρτηριών.

Κυβέρνηση, αντιπολίτευση, μέ-σα μαζικής επικοινωνίας και κουκου-λοφόροι έχουν επιδοθεί-με αρκετή δόση σαδισμού-και στην καταστρο-φή των υγιών οργάνων του οικονο-μικού οργανισμού. Οργιάζουν, έτσι, η κατασυκοφάντηση επιχειρήσεων, ο διασυρμός του επιχειρείν, η δια-σπορά ψευδών ειδήσεων και η επι-φανειακή κάλυψη οικονομικών γε-

γονότων. Με τη σειρά τους, σοβαρά πλήγματα στην επενδυτική δραστη-ριότητα καταφέρουν οι ορδές των κουκουλοφόρων και λοιπών κοινω-νικών ιζημάτων που ληστεύουν, πυρ-πολούν και καταστρέφουν.

Απόρρητες εκθέσεις δύο εται-ριών επενδυτικών συμβούλων που έχουμε στη διάθεσή μας, περιγρά-φουν την επανεμφάνιση της τρομο-κρατίας στην Ελλάδα, κάνουν λόγο για εντυπωσιακή άνοδο της εγκλη-ματικότητας και υπογραμμίζουν ότι οι καιροί κάθε άλλο παρά ευνοϊκοί είναι για επενδύσεις στη χώρα μας. Την ωρολογιακή βόμβα του ασφαλι-

στικού υπογραμμίζει, από την πλευ-ρά του, ο Οργανισμός Οικονομικής Συνεργασίας και Αναπτύξεως(ΟΟΣΑ) και κρίνει ότι, αν το καυτό θέμα δεν αντιμετωπισθεί με υπευθυνότητα και άμεση λήψη μέτρων, η δαμόκλει-ος σπάθη του «ξαφνικού θανάτου» θα κρέμεται πάνω από την ελληνι-κή οικονομία.

Όμως, ούτε αυτές οι προειδο-ποιήσεις συγκινούν τις πολιτικές μας «ελίτ», οι οποίες αδιάφορα, αλαζο-νικά και ανεύθυνα οδηγούν τη χώρα στη μοιραία κατάληξη: στο οικονο-μικό έμφραγμα – με ό,τι αυτό συνε-πάγεται.

Δημόσιο χρέος και χοληστερίνητου

ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ Χ. ΠΑΠΑΝΔΡΟΠΟΥΛΟΥ

Σύμβουλος Έκδοσης Περιοδικού Manager

ΑΝΑΠΤΥΞΗΕΝΕΡΓΕΙΑΕΝΘΕΤΟ

Page 37: Πύλη Ανάπτυξης 19

37

Το Ινστιτούτο Περιφερεια-κής Ανάπτυξης, θέλοντας να προσφέρει έγκυρη και έγκαιρη ενημέρωση προς

τον επιχειρηματικό κόσμο αλλά και τους Φορείς της Δυτικής Μακεδονί-ας εκδίδει και κυκλοφορεί την «Πύλη Ανάπτυξης», ένα μηνιαίο αναπτυξι-ακό έντυπο το οποίο διανέμεται σε 10.000 περίπου παραλήπτες, κυρίως επαγγελματίες και επιχειρηματίες της περιοχής. Στην προσπάθεια του το Ινστιτούτο Περιφερειακής Ανά-πτυξης να προσφέρει συνεχή ενη-μέρωση στους πολίτες της Δυτικής Μακεδονίας δημιούργησε την «Ηλε-κτρονική Πύλη Ανάπτυξης». Η νέα ιστοσελίδα φιλοδοξεί να καλύψει το κενό που προκύπτει ανάμεσα στην έντυπη μορφή (μηνιαία κυκλοφο-ρία) και την καθημερινή ενημέρωση. Στην ηλεκτρονική διεύθυνση www.e-pili.gr θα βρείτε την Ηλεκτρονική Πύλη Ανάπτυξης που έχει ως βάση όλα τα άρθρα που φιλοξενούνται στην έντυπη μορφή αλλά και πολ-λά άλλα ενδιαφέροντα στοιχεία που μπορούν να ικανοποιήσουν και τον πιο απαιτητικό επισκέπτη του δια-δικτύου.

Όλα τα άρθρα που έχουν γρα-φεί για την έντυπη Πύλη βρίσκονται στην ιστοσελίδα χωρισμένα σε μεγά-λες κατηγορίες στο πάνω μέρος της σελίδας καθώς και στο δεξιό μέρος ως μενού επιλογής. Στο κεντρικό ση-μείο της ιστοσελίδας είναι τα κυρι-ότερα άρθρα του μήνα με προβολή φωτογραφιών με του κυριότερους τίτλους που εναλλάσσονται μεταξύ

τους για καλύτερο οπτικό αποτέλε-σμα (Εικόνα-1).

Η ηλεκτρονική Πύλη έχει δώσει μεγάλη βαρύτητα στην καθημερινή ενημέρωση των αναγνωστών της, με νέα από του τέσσερις νομούς της Δυ-τική Μακεδονίας. Η στήλη «Οι ειδή-σεις τώρα» που βρίσκεται στο δεξιό μέρος της σελίδας, ανανεώνεται κα-

θημερινά με νέα, ειδήσεις, ανακοι-νώσεις που ενδιαφέρουν τους επι-σκέπτες της. Η ιστοσελίδα δέχεται καθημερινά και μέσω email στην ηλεκτρονική διεύθυνση [email protected], δελτία τύπου και ειδήσεις από όλους σχεδόν τους Φορείς της Δυτικής Μακεδονίας και τις δημοσι-εύει ανάλογα. Στο ίδιο σημείο της ιστοσελίδας και κάτω από την ενότη-τα αυτή, υπάρχουν ειδήσεις από όλη την Ελλάδα που ενημερώνονται αυ-τόματα μέσω της Ε.Ρ.Τ. online.

Στο κεντρικό σημείο της ιστοσε-λίδας και κάτω από τις επικεφαλίδες βρίσκονται όλες οι στήλες της έντυ-πης Πύλης οι οποίες παρουσιάζονται με ένα σύγχρονο τρόπο εναλλαγής των κατηγοριών και των άρθρων. Έτσι ο ηλεκτρονικός επισκέπτης μπορεί να διαλέξει την ενότητα που τον εν-διαφέρει. Σε κάθε ενότητα εμφανί-

ζεται το τελευταίο άρθρο που έχει καταχωρηθεί με τον τίτλο και την πε-ρίληψη του, ενώ δίπλα σε τίτλους τα 6 νεότερα άρθρα που συσχετίζονται με αυτή την κατηγορία.

Στην κάτω ενότητα της ιστοσε-λίδας υπάρχει αναλυτική πρόβλε-ψη του καιρού για όλες τις πόλεις της Δυτικής Μακεδονίας, εορτολό-γιο, φωτογραφικό άλμπουμ, ενώ θα πρέπει να τονιστεί ότι δίνεται ιδιαί-τερη έμφαση τον τομέα «Αθλητικά», με καθημερινά ρεπορτάζ από όλες τις ομάδες της Δυτικής Μακεδονίας (Εορδαϊκός, Κοζάνη, Καστοριά και Πυρσού Γρεβενών) που αγωνίζονται όλες φέτος στο πρωτάθλημα της Γ΄ Εθνικής κατηγορίας.

Στην αρχή της ιστοσελίδας θα βρείτε, σε μορφή .pdf, το τρέχον τεύ-χος του μήνα σε εντυπωσιακή μορφή παρουσίασης (περιοδική παρουσία-ση με animation) καθώς και αρχείο όλων των προηγουμένων τευχών για γρήγορη προσπέλαση τους.

Η επισκεψιμότητα της ηλε-κτρονικής Πύλης αυξάνεται κάθε μήνα όλο και περισσότερο. Το πλού-σιο περιεχόμενο της και οι σύγχρο-νες λειτουργίες της, την έχουν ήδη ανεβάσει ψηλά στην προτίμηση των αναγνωστών της και στο χώρο του Διαδικτύου. Στον παρακάτω πίνα-κα, φαίνονται ανά μήνα οι μοναδι-κοί επισκέπτες (unique visitors) και ο αριθμός των επισκέψεων (number of visits). Έτσι λοιπόν από τον πρώ-το μήνα λειτουργίας της και τις 231 επισκέψεις, έχουμε φθάσει στον Οκτώβριο των 504 μοναδικών επι-σκεπτών και των 660 επισκέψεων. Θα πρέπει να διευκρινιστεί ότι οι επισκέπτες μετριούνται μία φορά την ημέρα ακόμη και να επισκέφτη-καν την συγκεκριμένη ιστοσελίδα για περισσότερες φορές μέσα στην ίδια ημέρα. Η άνοδος είναι εντυπω-σιακή και δεν θα αργήσει πλέον η «Ηλεκτρονική Πύλη Ανάπτυξης» να φτάσει στον αριθμό των 1.000 μο-ναδικών (νέων κάθε φορά) επισκε-πτών το μήνα.

Η ηλεκτρονική Πύλη είναι ένας ζωντανός οργανισμός και ήδη έχει αρχίσει να καθιερώνεται στην προ-τίμηση των επισκεπτών. Με την δι-κή σας βοήθεια, τις προτάσεις και παρατηρήσεις σας θα μπορέσει να βελτιωθεί ακόμη περισσότερο. Όλες οι προτάσεις και τα σχόλια σας είναι περισσότερο από ευπρόσδεκτα και θα διαβαστούν προσεκτικά ώστε να καλυφθεί κάθε ανάγκη. Οι συνεργά-τες της «Πύλης Ανάπτυξης» είναι στη διάθεσή σας.

Ηλεκτρονική Πύλη Ενημέρωσης από την «Πύλη Ανάπτυξης»

E-PILI.GR

τουΓΙΩΡΓΟΥ ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗ

M.Sc. Web DevelopmentΣυνεργάτης Ι.Π.Α.Δ.Μ.

Page 38: Πύλη Ανάπτυξης 19

38 ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ

Κάποια όρια στην ασυ-νεννοησία και στην σύγχυση της γλωσ-σικής αυθαιρεσίας πρέπει κάποια στιγ-

μή να τακτοποιηθούν στην ουσία του μυαλού μας. Τι σημαίνει «δέ-χτηκε πλήγμα η αγορά από την μη εύρυθμη λειτουργία του θεσμού(1)» εννοεί τον Νιάημερο.

Τι σημαίνει «άφησαν την τοπική αγορά απροστάτευτη». Από ποιόν και ποιος; Εγώ ξέρω ότι την αγορά την προστατεύει το συνδικαλιστι-κό όργανο των εμπόρων που είναι ο Εμπορικός Σύλλογος προβλέπο-ντας και προσμετρώντας τα πάντα. Τι σημαίνει «η τοπική αγορά υπέστη πολύ μεγάλη ζημιά». Ποιος είναι αυ-τός που καθορίζει την ζημιά. Και αν ξέρει να μας πει πόση είναι η ζημιά για να μάθουμε και εμείς. Αερολο-γίες του πεζοδρομίου ας τις κρατή-σουν για τον εαυτό τους. Τι σημαίνει «Πρέπει να βρεθούν λύσεις και να παρθούν μέτρα για να πάμε μπρο-στά την τοπική μας αγορά». Όταν ανεβαίνουμε στο βήμα και είμαστε υπεύθυνοι αναγγέλλουμε μέτρα και δεν γενικολογούμε αφήνοντας αιχ-μές εδώ και εκεί. Δεν μπορεί επίσης να σημαίνει την κατάργηση του Νι-άημερου.

Δεν θα ήθελα να ταξινομήσω τους ανθρώπους με τις δημαγωγικές ετικέτες αλλά με τις απόψεις τους. Γι’ αυτό με πολύ επιείκεια γράφω ότι πλεόνασε η λογική της «ετικέτας» στα παραπάνω «ύποπτα ερωτήμα-τα» που «επισήμανε» ο Πρόεδρος του Εμπορικού Συλλόγου Κοζάνης σε συνέντευξη τύπου στα τοπικά μέ-σα επικοινωνίας.

Αφορμή ο Νιάημερος. Ένα γε-γονός που για δεκαετίες και για δύο ημέρες το χρόνο και για κάθε χρόνο παρεμβαίνει στη ζωή μας σαν «αί-σθημα» απλούστευσης του εμπορί-ου «ότι πάρεις 1 ή 2 ή 3 … Ευρώ». Πρέπει λοιπόν οι έμποροι της Κοζά-νης να υποκύψουν στην κριτική σκέ-ψη: «Για όλα τα κακά - δεινά φταίει Νιάμερος». Μήπως προσπαθούμε να κρύψουμε στο ασυνείδητό μας κάποιες αποκλίσεις που μέχρι σή-μερα ο Πρόεδρος του Εμπορικού Συλλόγου είχε βαθιά μέσα του σαν σκέψη, «στο δεν επιτρέπεται να μι-λήσω ή αν μιλήσω να πω και πώς να το πω».

Το θλιβερό όμως είναι ότι χά-νεται η επίγνωση και η λογική πα-

γιώνεται σε αυτονόητες σκέψεις και νοοτροπίες που άνθρωποι ευγενικοί και με ήθος αντιδρούν αυθόρμητα στη λογική της ετικέτας. Πολλές δε φορές η γλωσσική βία στην άρνη-ση στέλνει στην πυρά το αυτονόητο στην σημερινή ΚΡΙΣΗ.

Ας ρωτήσουμε και ας μας απα-ντήσει ο Πρόεδρος του Εμπορικού Συλλόγου Κοζάνης. Εξ άλλου φαί-νεται ότι όταν το θέλει είναι λαλί-στατος.

- Πως το 6% του ελλείμματος μέσα σε 20 ημέρες έγινε 13%. Λέ-ει κάτι αυτό για την κρίση ή φταίει ο Νιάημερος;

- Ας ανοίξει τα χαρτιά του ο Πρό-εδρος και ας μας πει: Πώς η Κοζάνη φιλοξενεί 6.000 φοιτητές λιγότε-ρους από πρώτα; Φταίει ο Νιάημε-ρος;

- Ας υπερασπιστεί την κριτική σκέψη ο Πρόεδρος και ας μας πει ανοιχτά. Θα πάρουμε σύνταξη ΝΑΙ ή ΟΧΙ; Μήπως θα φταίει ο Νιάημερος;

- Ας γίνει αγνός ιδεολόγος ο Πρόεδρος και ας τολμήσει να μιλή-σει για την ανεργία που μαστίζει την Δ. Μακεδονία. Φταίει ο Νιάημερος;

- Ας αφήσει το όμορφο «χιού-μορ» και ας υπερασπιστεί τον κλάδο χωρίς προκρούστειες ετικέτες. Γιατί δεν φταίει ο Νιάμερος.

- Ας αφήσει τις «σπόντες» και ας μιλήσει για την πτώση του τζί-ρου στον εμπορικό κόσμο που φτά-νει στο 20%. Γιατί δεν φταίει ο Νι-άημερος.

- Ας αφήσει την «διανόηση» και ας προτείνει μέτρα που γεννούν ιδέ-ες και όχι τεθλιμμένες απόψεις.

- Ας θέσει ερωτήματα κριτικά για να πάρει κριτικές απαντήσεις.

- Ας μην περιφρονεί το «αίσθη-μα» της κοινής γνώμης που του χα-ρίζει την ψήφο του και ας δει την ανάγκη στο «καυτό» περιτύλιγμα που είναι τα έσοδα.

- Τέλος ας παρέμβει για να δι-αμορφώσει κλίμα συμπάθειας στη λογική που εντοπίζει ζηλευτό υπό-δειγμα «πολιτισμού» για την επο-χή μας.

ΔΕΝ ΦΤΑΙΕΙ Ο ΝΙΑΗΜΕΡΟΣ ΓΙΑ ΤΙΠΟΤΑ.

(1) Ο όρος Θεσμός προέρχεται από το

ρήμα τίθημι. Αυτό που έχει τεθεί, και

ισχύει ως δίκαιο.

Την Παρασκευή 9 Οκτωβρίου δημοσιεύ-τηκε στον τοπικό τύπο επιστολή όπου ο επι-στολογράφος αρχίζει

την επιστολή του με την φράση «Εί-μαι ψηφοφόρος και οπαδός της….»

...Οπαδός: Ότι «καλύτερο» δια-θέτει ο τόπος. Σύμπτωμα «υγιούς» νοημοσύνης για να πάρεις κομμα-τική σημαιούλα και να κατέβεις κο-μπάρσος σε προεκλογική συγκέ-ντρωση.

...Οπαδός: Ο-Η ανυποψίαστος-η στην κωμική ρητορεία και στον θλι-βερό μεταπρατισμό την ώρα της κρίσης.

...Οπαδός: Αυτός-η που ιεραρ-χεί τις ανάγκες σε πρόταση σκοπού «υψηλής καλλιέργειας» και ασυμ-βίβαστης απαίτησης στη μόρφωση ουσιωδών «θεμελιωμένων » από-ψεων.

...Οπαδός: Έμβλημά του η προ-ϋπόθεση «μαύρης ή άσπρης» απει-λής στο όνομα των θέσμιων και της τάξης.

…Οπαδός: Η απογύμνωση στην πρωτοπορία και η «θεσμική» προδι-αγραφή στο κατόρθωμα της επιδίω-ξης καφενειακής συζήτησης.

…Πόσα τόσα άλλα δεν μπορούν να αναφερθούν στην βασανιστική ανάγκη της οπαδοποίησης για να διαπιστώσουμε ότι στο χώρο της επαγγελματικής πολιτικής πλειοψη-φούν οι ανίκανοι και οι μετριότητες.

...Στις νωπές ακόμα εκλογές του Οκτώβρη το χιλιοφθαρμένο «ιδεολογικό» ξαφνιάζει τους «οπα-δούς» και αρθρώνει έκπληξη και-νούργιου με «νέα ιδεολογική δια-κήρυξη».

...Τα στελέχη με μυωπία και οι οπαδοί με πρεσβυωπία προοιωνί-ζουν το ίδιο σύνδρομο: «ότι και να γίνει έχουμε οπαδοποιημένο ένα 35% μπετόν αρμέ».

...Το ερώτημα είναι: Γιατί υπάρ-χουν μπετόν αρμέ; Γιατί οι πολιτικοί

μας ηγέτες γνωρίζουν να διαχειρί-ζονται σωστά του ανυποψίαστους τυφλούς οπαδούς και να τους οδη-γούν σε προσωπολατρίες με πάθος σαν άπνοια ανδρείκελα στημένα μπροστά σε κάμερες;

...Έχει ο οπαδός αποστάσεις ασφαλείας;

...Εκφέρει έστω και αφορισμό ο οπαδός;

...Μπορεί ο οπαδός να κραυγά-σει ότι ο Βασιλιάς είναι γυμνός;

…Δεν περιγράφω ηθικοδιδακτι-κά τερτίπια αλλά την νοημοσύνη του οπαδού και στα περιστασιακά συ-μπτώματα.

...Σκεφθείτε ότι στην χώρα μας οι συζητήσεις στην τηλεόραση και η αρθρογραφία στις εφημερίδες με αναλύσεις και δημόσιο λόγο διεγεί-ρουν ακόμα και τον ποιο συγκρατη-μένο Έλληνα.

...Γιατί άραγε το μπετόν αρμέ ή ο «οπαδός» ασθμαίνει σε παράλυση σκέψης και δέχεται τον παραπολι-τικό λόγο σαν σημάδι αναστήματος και λογικής εξουσίας.

...Γιατί τα στερεότυπα των συν-θημάτων τα μηρυκάζουν οι οπαδοί;

...Το κλισέ είναι σταθερό. Οι οπαδοί αναμασούν την απροβλημά-τιστη σκέψη στο φαύλο κύκλο του πολλαπλασιασμού στον εφησυχα-σμό του «ιδεώδες» και της αυτοβε-βαιότητας.

…Έτσι μπροστά στα γεγονότα όλοι μιλούν για διάλογο και κανείς δεν διαλέγεται….είναι οπαδοί….

Φίλε κρίνε, σκέψου, μείνε ευ-αίσθητος, σώσε και θωράκισε το ιδεώδες, μην μηρυκάζεις, μην αυ-τοευνουχίζεις την σκέψη σου, η πνευματική ελευθερία είναι κατά-κτηση ετών.

...Σταμάτα να είσαι οπαδός και γίνε ενεργός πολίτης με ωρίμανση απελευθέρωσης και υψηλή καλλι-έργεια.

...Ας υπερβούμε το: «τυφλός τυφλόν οδηγεί».

Μα να ‘ταν μόνο αυτό. Ο λόγος για τους Βουλευ-τές της Δυτικής Μακεδο-

νίας τους οποίους η Πύλη Ανάπτυ-ξης ζήτησε τις απόψεις τους για το εκλογικό αποτέλεσμα.

Από τους δέκα ανταποκρίθηκαν οι τέσσερις (δείτε στη στήλη από-

ψεις). Οι άλλοι; Μάλλον δεν είχαν χρόνο. Δεν μπορούμε και δεν θέ-λουμε να υποθέσουμε κάτι άλλο.

Από την άλλη δεν είναι εύκολο το γράψιμο και η κατάθεση άποψης. Πρέπει να έχεις για να την καταθέ-σεις. Σε αυτές τις περιπτώσεις είναι πιο εύκολο το «γράψιμο».

Δήμος Κοζάνης – Πρόεδρος Εμπορικού Συλλόγου

3-0…. Είμαι οπαδός και ψηφοφόρος

Δύσκολο το γράψιμο…

Page 39: Πύλη Ανάπτυξης 19

39

Ρήξη, αντίθεση και απο-λογισμό παρακολου-θούμε τελευταία στα τοπικά κανάλια ντόπι-ων στελεχών της Νέ-

ας Δημοκρατίας που προσπαθούν να δικαιολογήσουν την ήττα και να επισημάνουν τα καλά της διακυβέρ-νησης των 6 ετών. Στελέχη που είναι η θα ήταν ηγέτες ή ηγετίσκοι φέρο-ντες «γνώση» και πολιτικό λόγο στις τοπικές κοινωνίες διαμορφώνοντας συνειδήσεις και άποψη για τα τοπικά πολιτικά δρώμενα.

Τα λόγια άλογα. Οι απόψεις τους χωρίς άποψη. Οι ιδέες τους ανοήμονες. Ένα τουρλού από την καθημερινή ειδησεογραφία στην ανίκανη διατύπωση των όποιων προ-διαγραφών και πρωτοβουλιών στο ελάχιστο του Σεβασμού που οφεί-λουν σ΄ αυτούς που τους ψήφησαν. Η ανικανότητα έστω και ενός συγ-χρονισμού στην αποτυχία δείχνει την -αχαλίνωτη επιφάνεια - στην πολιτική γνώση που την εμπορεύο-νται όπως και όταν μπορούν μετρι-ότητες που γίνονται «άρχοντες και εξουσίες».

Ο ατάλαντος λόγος τους σ’ ένα διαρκές «ήξεις αφήξεις…» προ-σπαθεί να πείσει με λεκτική σοβα-ρότητα τις συγκυρίες μιας φιγούρας προοδευτικών απόψεων που διολι-σθαίνει όμως στο υστέρημα της ειλι-κρίνειας και της αξιοπιστίας. Το πρό-βλημα παραμένει.

Ποιοι είναι αυτοί που πρέπει να αναδείξουν την διαχειριστική της δεξιότητας και να ηγηθούν από σή-μερα τις τύχες της Νέας Δημοκρα-τίας: Αυτοί που μεθούν με τα λόγια τους και αυτοηδονίζονται με την σκέψη τους ή οι άλλοι που έχουν λεκτική ευθυβολία και αντιμετωπί-ζουν τα πράγματα με περίσκεψη και σοβαρότητα;

Εκείνο που εντυπωσιάζει είναι ότι οι ατάλαντοι που φέρουν τίτ-λο πιστεύουν ότι μπορούν να λύ-νουν και να δένουν κεκλεισμένων των θυρών ανυποψίαστοι ότι στην άκρη τους περιμένει η ανταπάντη-ση του καθημερινού ανθρώπου που εισπράττει την αδεξιότητά τους και που δεν μεθάει με τα ωραία αλλά

βιώνει τις αποφάσεις των ταλαντού-χων – Ατάλαντων. Αυτό που παρατη-ρούμε αυτές τις ημέρες έντονα είναι ότι οι τιτλούχοι είναι μειωμένης ικα-νότητας στην κριτική και στην ανά-λυση που ακόμα και στις αναγωγές δυσκολεύονται να αξιολογήσουν το πρόβλημα.

Με γενικολογίες «όλα θα πάνε καλά», «όλα θα διορθωθούν», βά-ζουν ετικέτες με αρνητικά δεδομέ-να μιας απαισιοδοξίας που στο τέ-λος γίνεται οργισμένη καταγγελία «όλοι οι άλλοι φταίνε εκτός από μένα». Πρόσφατο παράδειγμα η έξαρση τοπικού παράγοντα με κύ-ριο σύνθημα «για όλα φταίει ο Νι-αήμερος». Μας ταπεινώνει και μας εξευτελίζει η προπαγανδιστική πο-λιτική απάτη. Οι εκλογές απέδει-ξαν ότι ο πολίτης δεν ενθουσιάζεται πλέον με φιγουρατζίδικες σπόντες. Η καλοστημένη εντύπωση γίνεται από τον πολίτη οργισμένη καταγ-γελία, και η ψήφος του «ελπίδα». Οι ανοιχτές πληγές αν δεν κλείσουν θα προσκρούσουν πάλη στην λαϊκή ανάγκη για «αισιοδοξία» στην κοι-νωνική προτεραιότητα.

Έχουν ποια εξαντληθεί οι ρόλοι στο ακίνητο τέλμα. Αυτοί που δεν έχουν ιδεολογία, δεν έχουν κοινω-νική πρόταση, δεν έχουν στελέχη με ποιότητα και ωριμότητα θα μεί-νουν στο πικάντικο περιθώριο και ας έχουν ένα 33% μπετόν – αρμέ γιατί και αυτό με τον καιρό θα αναθεωρή-σει και θα μετασχηματίσει την ορι-οθέτηση του «χειροφιλήματος» σε εκκαθάριση την άθλια εντύπωση.

Ας λουφάξουν τα «τοπικά στε-λέχη» της Ν.Δ. γιατί μόνο ζημιά κά-νουν με την δήθεν «συζητήσεις» τάχα «πολιτικής ενημέρωσης και προβληματισμού» με στεντόρειες φλυαρίες και ας αφήσουν στον πολί-τη τα κριτήρια της επιλογής του που όπως φαίνεται είναι σωστά.

Χτες βράδυ, (σήμερα είναι Τρίτη και 3 του Νοέμβρη.) πολιτευτής της Ν.Δ. προσπαθούσε σε ντόπιο κανά-λι να μας πείσει ότι όπου να ’ναι πέ-φτει η νέα κυβέρνηση γιατί ακόμα δεν διόρισε γραμματείς. Και είχε ένα άγχος που εγώ φώναξα Έρμη Νέα Δημοκρατία.

Ελεγε, έλεγε, υπόσχονταν, υπόσχονταν και είχε άλλο αέρα. Φαίνονταν στο πρό-σωπό, ήθελε για να αλλά-

ξει τα πάντα. Τι σου κάνει ρε φίλε η επικοινωνία, μεγάλο πράγμα ο αέ-ρας. Εξελέγη βουλευτής, άπαξ και μόνο για 2,5 χρόνια. Λόγια, λόγια, λόγια και πάλι λόγια, ουσία ελάχι-στη. Πάνε και τα 2,5 χρόνια χαμέ-να. Έχασε στις πρόσφατες εκλο-γές. Γιατί; Διότι καλή η επικοινωνία

αλλά κουτόχορτο πια δεν φαίνεται να τρώνε οι χωρικοί…. Άλλος για το ράφι;

Αλλά το χειρότερο δεν είναι αυ-τό, είναι που σε μερικούς εκμυστη-ρεύονταν ότι σκέπτεται πολύ σοβα-ρά να θέσει υποψηφιότητα για την αρχηγία της Ν.Δ. αφού νωρίτερα συζητήσει σοβαρά με τον Πρόεδρο του Κόμματος!!! Λέτε να μου το με-τέφεραν λάθος ή το καλάμι αντέ-χει ακόμη;

ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ

αέρας αποδείχθηκε καπνός έγινε

Ο Νιάημερος καταστρέφει την τοπική αγορά.... Ας προσέξουμε

… Γιατί ποιος ξέρει!… Λέτε να ανακαλύψανε τα αίτια της κρίσης;… Σοβαροί οικονομικοί αναλυτές ψάχνουν εναγωνίως το φαινόμενο Νιάημερος!!… Λέτε ο Πρόεδρος να ανακάλυψε

την αιτία;… Αν ΝΑΙ.… Τρέμε Παπακωνσταντίνου.… Λέτε να τον δούμε τον Πρόεδρο οικονομικό αναλυτή;… η και υπουργό οικονομικών;… Του πάει!!… Γιατί έδεσε το γουμάρι από το δέ-ντρο και όχι από το μακεδονήσι.

Το μακεδονήσι και το γουμάρι

Έρμη Νέα Δημοκρατία

Page 40: Πύλη Ανάπτυξης 19

40

Σας προσκαλούμε στην εκδήλωση

"ΟΙΝΟΣ & ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΣ“ την Κυριακή

13 Δεκεμβρίου 2009 στις εγκαταστάσεις της ACTION στο Βατερό Κοζάνης. Στην εκδήλωση θα γίνει παρουσίαση του εξοπλισμού που αφορά το κρασί και το σερβίρισμά του, καθώς

και γευστική δοκιμή σε συνδυασμό με επιλεγμένες

γεύσεις από το μπουφέ. Η εκδήλωση ξεκινά στις

11:00 π.μ.

με την υποστήριξη του χορηγός επικοινωνίας