5. Η οικονομική ζωή κατά την περίοδο 1922-1936 Συνέπειες οικονομικές και κοινωνικές από τη

Μικρασιατική καταστροφή: 1.Μετέβαλε τα δεδομένα της ελληνικής κοινωνίας.

2. Άφιξη και αποκατάσταση ενός πολύ σημαντικού ρεύματος προσφύγων (1.230.000 Έλληνες και 45.000 Αρμένιοι).

Αποτελέσματα: -Ανατροπή όλων των κοινωνικών και οικονομικών ισορροπιών.

- 100 χρόνια μετά το 1821 η Ελλάδα υποχρεώνεται να κάνει μια νέα αρχή ως κράτος.

Οι πρόσφυγες ως καταλύτης της ελληνικής κοινωνίας Το ελληνικό κράτος με την άφιξη των προσφύγων

έπρεπε:

1. Να ξεπεράσει χρόνιες ανεπάρκειες της διοίκησης.

2. Να αντιμετωπίσει την αύξηση των θανάτων από αρρώστιες της εποχής (ελονοσία, τύφο,κ.α)

3. Να υπερβεί την πολιτική αστάθεια που ακολούθησε τη Μικρασιατική καταστροφή (συνεχείς επεμβάσεις στρατού και πραξικοπήματα, τα μίση του Διχασμού που δεν είχαν σβήσει κ.α. Διάλλειμα ομαλότητας πολιτικού βίου= η ανακήρυξη Δημοκρατίας το 1924 με πρώτο Πρόεδρο το Ναύαρχο Κουντουριώτη)

Ο Θεόδωρος Πάγκαλος κατέλαβε πραξικοπηματικά την εξουσία το 1925 και κυβέρνησε ως το 1926

Αντίδραση του κρατικού μηχανισμού: επαρκής σε σχέση με την έκταση του

προβλήματος. αξιοποίηση του μοναδικού κεφαλαίου που

πέρασε στο κράτος =των μουσουλμανικών περιουσιών.

συμπληρωματική βοήθεια από το εξωτερικό

Μικρασιάτες πρόσφυγες (Αθήνα Αρχείο ΕΛΙΑ)

6. Η ελληνική οικονομία κατά την περίοδο του μεσοπολέμου Πλεονεκτήματα της ελληνικής κοινωνίας του μεσοπολέμου

που επιτρέπουν θετική οικονομική πορεία:1. Εθνική ομοιογένεια (μειονότητες= λιγότερο του 7% του

πληθυσμού).2. Ολοκλήρωση αγροτικής μεταρρύθμισης.3. Αστικοποίηση πληθυσμού (1/3 ζούσε στα αστικά κέντρα).4. Βελτίωση υποδομών + αναπτυξιακή πολιτική.5. Συγκέντρωση των Ελλήνων στο πλαίσιο του εθνικού κράτους

και εξάλειψη του κοσμοπολιτισμού.6. Τεχνογνωσία, πολιτισμός και όρεξη για εργασία εκ μέρους των

προσφύγων= αύξηση παραγωγικότητας.

Χτίσιμο προσφυγικού καταυλισμού στην Αττική (Φωτογραφικό αρχείο ΕΛΙΑ)

7. Οι μεγάλες επενδύσεις

Εξελίξεις από τις συνέπειες της Μικρασιατικής καταστροφής: Ανάδειξαν την ανάγκη για επενδύσεις στις υποδομές της χώρας π.χ. ανάγκη για σύγχρονο υδραγωγείο στην πρωτεύουσα, της οποίας ο πληθυσμός είχε ξεπεράσει το 1 εκατ. κατοίκους.

Επενδύσεις (στην Αττική)Εταιρεία Χώρα Επένδυση

ΟΥΛΕΝ (1925) ΗΠΑ Υδροδότηση (κατασκευή τεχν. λίμνης και φράγματος Μαραθώνα)

ΠΑΟΥΕΡ Βρετανία -Ηλεκτροδότηση

-Συγκοινωνίες (τραμ,λεωφορεία)

Διάφορες Γερμανία -Τηλεφωνίες

-Οδοποιία

-Διευθέτηση χειμάρρων

Υποδομές στην υπόλοιπη χώρα

Εγγειοβελτιωτικά έργα = αύξηση των καλλιεργούμενων εδαφών

Υπάλληλοι των Τ.Τ.Τ

Ξένες επιχειρηματικές δραστηριότητες στην Ελλάδα του μεσοπολέμου. (Φωτογραφικό αρχείο ΕΛΙΑ)

Υπάλληλοι της εταιρείας Υδάτων

8. Η Τράπεζα της Ελλάδος

Αρμοδιότητες και στόχοι 1927: Τίθεται το ζήτημα της δημιουργίας

κεντρικής τράπεζας. Αφορμή: Αίτημα της Ελλάδας στην ΚτΕ για

παροχή δανείου. Αρμοδιότητες: - Διαχείριση των χρεών. -Έκδοση χαρτονομίσματος. - Ενιαία εφαρμογή

κυβερνητικής οικονομικής πολιτικής. Ίδρυση: Μάιος 1927. Λειτουργία:1928

Αποτελέσματα

Σταθερές ισοτιμίες δραχμής με τα ξένα νομίσματα. Στήριξε την έκδοση χαρτονομίσματος στα αποθέματα σε χρυσό

και συνάλλαγμα. Εξασφάλισε τη μετατρεψιμότητα της δραχμής σε χρυσό. Οδήγησε τα δημόσια οικονομικά σε περίοδο ευφορίας. Βελτίωσε την πιστοληπτική ικανότητα του κράτους. Ενίσχυσε την εισροή συναλλάγματος και τις επενδύσεις. Επέτρεψε πολιτικές, θεσμικές και οικονομικές πρωτοβουλίες της

τελευταίας κυβέρνησης Βενιζέλου (1928-1932). 1932: εκδήλωση των συνεπειών στην Ελλάδα του οικονομικού

κραχ (Νέα Υόρκη 1929).

Εσωτερικό τράπεζας. Θυρίδες. (Φωτογραφικό Αρχείο ΕΛΙΑ)

Εμμανουήλ Τσουδερός, Πρώτος Υποδιοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος

9. Η κρίση του 1932

Οικονομική κατάσταση στην Ελλάδα του 1932

Περίοδος ευημερίας: -εμπιστοσύνη Ελλήνων σε ένα καλύτερο οικονομικά μέλλον.

- απομακρύνονταν οι σκοτεινές εποχές του 1920 και οι πληγές έκλειναν.

- η φτώχεια περιοριζόταν.

- το κράτος έδειχνε να σχεδιάζει το μέλλον με αισιοδοξία.

Προσπάθειες κυβέρνησης για αποτροπή κρίσης Εξάντληση των οικονομικών αποθεμάτων. Άνοιξη 1932: αναστολή της μετατρεψιμότητας

της δραχμής (υποτίμηση) και εξυπηρέτηση των δανείων.

Συνέπειες: - Περίοδος κρατικού παρεμβατισμού στην οικονομία και τις εξαγωγές με στόχο την αυτάρκεια.

- Κλειστή οικονομία: συναλλαγές με περισσότερη γραφειοκρατία και λιγότερη ελευθερία.

Εξωτερικό εμπόριο: μέθοδος «κλήρινκγ» Τι είναι: - μέθοδος που εγκαινιάστηκε στο

εξωτερικό εμπόριο.

- Οι διεθνείς συναλλαγές γίνονται με διακρατικές συμφωνίες που όριζαν την τιμή των ανταλλάξιμων προϊόντων και όχι με συνάλλαγμα.

Η διαδικασία αυτή , για μια χώρα όπως η Ελλάδα, είχε και θετικά στοιχεία.

Πολιτικές συνέπειες της κρίσης σε Ευρώπη και Ελλάδα. Ανάδειξη ολοκληρωτικών καθεστώτων στα

ευρωπαϊκά κράτη, που πληθαίνουν κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1930.

4 Αυγούστου 1936: ο Ιωάννης Μεταξάς επιβάλλει, με την ανοχή του παλατιού, δικτατορία στην Ελλάδα.

Ο Ιωάννης Μεταξάς (1871-1941)