Πύλη Ανάπτυξης 17

40
26 20 38 4 ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ Η νέα γρίπη ANAΠΤΥΞΗ Πρόγραμμα Βέρμιο ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ Άρης Σπηλιωτόπουλος ΑΠΟΨΕΙΣ Τοπικές κοινωνίες 17 8 ANAΠΤΥΞΗ Προγράμματα ΕΣΠΑ

description

Πύλη Αναπτυξης Σεπτεμβριου 2009

Transcript of Πύλη Ανάπτυξης 17

Page 1: Πύλη Ανάπτυξης 17

26 20 384ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑΗ νέα γρίπη

ANAΠΤΥΞΗΠρόγραμμαΒέρμιο

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗΆρηςΣπηλιωτόπουλος

ΑΠΟΨΕΙΣΤοπικέςκοινωνίες

17

8ANAΠΤΥΞΗΠρογράμματαΕΣΠΑ

Page 2: Πύλη Ανάπτυξης 17

2

ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑΗ νέα γρίπη και η αντιμετώπισή της >4

Περί παγκόσμιας κρίσης >6

ΑΝΑΠΤΥΞΗΠρογράμματα ΕΣΠΑ >8

Digi - lodge >9Πρόγραμμα«Συνεργασία» >13

ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΑπλώστε τα δέντρα στην ταράτσα >29

ΕΝΘΕΤΟΠαιδείας δράξασθαι >17

Πανεπιστήμια και ΤΕΙ >22

ΑΠΟΨΕΙΣΔιαφθορά >34

Σώμα καλοκαιριού ΙΙ >38

ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑ Ι.Π.Α.Δ.Μ.Π. Χαρίση 36, 50100, ΚοζάνηΤηλ.: 2461026622Fax: 2461026625e-mail: [email protected]

ΕΚΔΟΤΗΣ - ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ Βίκας Κωνσταντίνος[email protected]

ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΣΥΝΤΑΞΗΣΒίκας Κωνσταντίνος[email protected]

DESIGN & ART DIRECTORΟσταδάκης ΑλέξανδροςΤηλ.: [email protected]

ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΗ ΟΜΑΔΑΒίκας ΚωνσταντίνοςΚαραγιάννης ΓιώργοςΚώστας Μετίσογλου

ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗΚαραγιάννης Γιώργος[email protected]

ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑΧατζηπαύλου Βούλα[email protected]

ΝΟΜΙΚΗ ΣΥΜΒΟΥΛΗΦίλιος Νίκος[email protected]

ΤΥΠΟΓΡΑΦΕΙΟΦΙΛΙΠΠΟΣ ΕΚΔΟΤΙΚΗ ΒΟΡΕΙΟΥ ΕΛΛΑΔΟΣ Α.Ε.

© Όλα τα δικαιώματα του παρόντος εντύπου ανήκουν στο Ι.Π.Α.Δ.Μ. Απαγορεύεται η αναδημοσίευση ή αναπαραγωγή του υλικού με οποιοδήποτε τρόπο και μέσο χωρίς την έγκριση του εκδότη ή την αναφορά στην πηγή. Τέτοιες ενέργειες διώκονται από το νόμο ν. 2121/93 περί πνευματικών δικαιωμάτων και τους κανόνες Διεθνούς Δικαίου που ισχύουν στην Ελλάδα.

Το φθινόπωρο αναμένεται ιδιαίτερα θερμό σε ότι αφο-ρά τις πολιτικές εξελίξεις και τα πολιτικά κόμματα κα-ταστρώνουν ήδη τα σχέδια τους σε μία προσπάθεια να

κεφαλαιοποιήσουν τα μέγιστα δυνατά οφέ-λη από την τρέχουσα πολιτική και οικονομι-κή αναταραχή. Το πολιτικό θερμόμετρο ανε-βαίνει αφενός εξαιτίας του σκανδάλου της siemens και αφετέρου εξαιτίας της άσχημης οικονομικής κατάστασης της χώρας η οποία δεν οφείλεται εξ’ ολοκλήρου στη χρηματο-πιστωτική κρίση.

Κατά την ταπεινή μου άποψη το σκάνδαλο της Siemens δεν είναι και το σημαντικότερο θέμα με το οποίο αξίζει να ασχοληθεί κάποι-ος. Διότι από τότε που θυμάμαι τον εαυτό μου η πολιτική ζωή αυτού του τόπου από σκάνδα-λα ταλανίζονταν μία ζωή, άλλοτε μικρά και άλλοτε μεγαλύτερα. Έχει όμως τη σημασία του διότι πρόκειται για ένα θέμα το οποίο ερεθίζει αφενός το θυμικό των πολιτών και επιπλέον επιτρέπει τον αποπροσανατολισμό της κοινής γνώμης από το άλλο καυτό θέμα που είναι η οικονομία.

Κι ενώ το σκάνδαλο της siemens αλλά και οποιοδήποτε άλλο σκάνδαλο είναι εύκολο να αντιμετωπιστεί φτάνει να υπάρξει πολιτι-κή βούληση και μόνο, το θέμα της οικονομί-ας είναι πολυσύνθετο, διαρθρωτικό και δεν αρκεί μόνο η πολιτική βούληση.

Η ελληνική οικονομία πληρώνει τον άκρα-το λαϊκισμό κάποιων ηγετών της τελευταίας 25ετίας οι οποίοι επέλεξαν να είναι ευχάρι-στοι παρά χρήσιμοι. Είναι αυτός ο λαϊκισμός ο οποίος εξέθρεψε μία απίστευτη σοσιαλί-ζουσα νοοτροπία η οποία, με το πέρασμα του χρόνου, ακινητοποίησε κάθε υγιές οικονο-μικό κύτταρο και δημιούργησε συντεχνιακά φέουδα τα οποία αποτελούν, πια, τροχοπέ-δη στην ανάπτυξη της χώρας στο όνομα της προάσπισης δικαιωμάτων και κεκτημένων. Η ελληνική οικονομία πληρώνει την έλλειψη

στοιχειώδους σοβαρότητας όλων μας. Η ελληνική οικονομία πληρώνει το υπέρογκο δημόσιο, την απίστευτη γραφειοκρατία, τη χαμηλή παραγωγικότητα, την απουσία αντα-γωνισμού και μηχανισμών ελέγχου της αγο-ράς, την καθυστερημένη εφαρμογή των δι-αρθρωτικών αλλαγών σε όλα τα επίπεδα και τέλος τον κακό μας εαυτό ο οποίος εκφράζε-ται σε τοπικό αλλά και εθνικό επίπεδο.

Η ελληνική οικονομία πληρώνει τα δύο αε-ροδρόμια της Δυτικής Μακεδονίας τα οποία απέχουν μόλις μισή ώρα μεταξύ τους και που κανένα δεν λειτουργεί όπως θα έπρεπε. Πλη-ρώνει τα πέντε νοσοκομεία της Δυτικής Μα-κεδονίας τα οποία απέχουν και αυτά περί-που μισή ώρα μεταξύ τους και τα οποία δεν λειτουργούν και αυτά όπως θα έπρεπε. Πλη-ρώνει τα οχτώ ΑΕΙ & ΤΕΙ γύρω από τη Δυτική Μακεδονία τα οποία βρίσκονται διασκορπι-σμένα στις διάφορες πόλεις και απέχουν λί-γο παραπάνω από μία ώρα μεταξύ τους και φυσικά δεν λειτουργούν όπως θα έπρεπε. Τέτοια παραδείγματα υπάρχουν πολλά σε ολόκληρη της Ελλάδα και όχι μόνο στη Δυ-τική Μακεδονία.

Η ελληνική οικονομία βρίσκεται σε αυτό το χάλι διότι πληρώνει τον ενδοτισμό των το-πικών αρχόντων και εκπροσώπων του εθνι-κού κοινοβουλίου στις παράλογες απαιτή-σεις συντεχνιακών ομάδων για εξασφάλιση προνομίων σε βάρος του κοινωνικού συνό-λου, αλλά και των τοπικών κοινωνιών για δη-μιουργία πάσης φύσεως υποδομών στη λο-γική της αντιπαλότητας των νομών και των πόλεων μεταξύ τους, χωρίς να νοιάζεται κα-νείς αν τα χρήματα αυτά λείψουν από κάπου αλλού διότι δεν είναι ανεξάντλητα.

Αυτό το ξέρουν οι ηγέτες μας, και το μόνο που πρέπει να κάνουν είναι να αποφασίσουν αν θα πρέπει να είναι επιτέλους χρήσιμοι και όχι ευχάριστοι. Σε διαφορετική περίπτωση ας ψάξουμε από τώρα δικαιολογίες για τα παιδιά μας όταν θα μας ρωτήσουν γιατί δεν κάναμε τότε αυτό που έπρεπε.

Ξέρει ο Λάκης τα κατσίκια!

Ένας ηλίθιος σε υψηλό πόστο μοιάζει με κάποιον στην κορυφή ενός βουνού: Όλα του φαίνονται μικρά και σε όλους φαίνεται μικρός.

Καλή σχολική χρονιά!

Page 3: Πύλη Ανάπτυξης 17

3

Η νέα Αγροτική Πολιτική καθιέρωσε πολύ σω-στά την προστασία του περιβάλλοντος ως ένα

από τα κύρια μελήματά της. Εκεί που θεωρούσαμε τη βιομηχανία ως κύ-ρια υπεύθυνη της ρύπανσης και της υποβάθμισης του περιβάλλοντος, ανακαλύψαμε τις εξίσου ρυπογό-νες δραστηριότητες της σύγχρονης γεωργίας.

Στα πλαίσια της αναθεώρησης της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής καθιε-ρώθηκε η τήρηση των Κωδίκων Ορ-θής Γεωργικής Πρακτικής. Οι Κώδι-κες δεν είναι τίποτε άλλο από μια σειρά υποχρεώσεων τις οποίες ανέ-λαβαν οι γεωργοί, έναντι των επιδο-τήσεων που τους καταβάλλονται από τα Ευρωπαϊκά Ταμεία. Με απλά λό-για, η Ευρωπαϊκή Ένωση λέει στους αγρότες: Σου δίνω την επιδότηση σαν αντιστάθμισμα της απώλειας ει-σοδήματος που έχεις από την εφαρ-μογή πρακτικών στη γεωργία που

προστατεύουν το περιβάλλον. Μια από αυτές, για παράδειγμα,

απαγορεύει το κάψιμο της καλαμι-άς. Μια πρακτική που εξασκούσαν με περισσό ζήλο οι αγρότες μας, όχι όμως και οι παππούδες τους, με-ταβάλλοντας κάθε φθινόπωρο κά-μπους και λαγκάδια σε πύρινες κολά-σεις που θύμιζαν τις αλήστου μνήμης πυρπολήσεις των κατακτητών της ελληνικής ενδοχώρας. Η δικαιολο-γία του εμπρησμού ήταν η ευκολία της εκτέλεσης των αγροτικών εργα-σιών ενόψει της επερχόμενης σπο-ράς. «Μπουκώνουν τα άροτρα», πα-ραπονούνται οι αγρότες, και έχουν δίκιο. Το πρόβλημα όμως ξεπερνιέ-ται με πολλούς τρόπους. Πρώτα με το θέρισμα της καλαμιάς χαμηλά, με το δέσιμο των άχυρων σε μπάλες και την απομάκρυνσή τους από το χωράφι. Δεύτερον, με τη χρησιμο-ποίηση σύγχρονης αλωνιστικής μη-χανής που θρυμματίζει τα άχυρα σε πολύ μικρότερα τεμάχια, αν δεν επι-θυμεί ο γεωργός τη δεματο¬ποίησή τους και τέλος με τη χρησιμοποίηση ενός καταστροφέα ο οποίος τεμαχί-ζει άχυρα, χόρτα και κλαδιά.

Οι Κώδικες ετοιμάστηκαν, αλλά δυστυχώς δεν εξηγήθηκαν στους αγρότες. Αφέθηκαν στη φιλοπατρία τους ή μάλλον στην επικρεμάμενη απειλή της στέρησης της επιδότη-σης σε όσα χωράφια είχε προηγηθεί της σποράς, η καύση της καλαμιάς. Ως αποτέλεσμα των νέων μέτρων, το φαινόμενο της καύσης περιορίστη-κε, αλλά δεν εξαλείφθηκε. Υπολο-

γίζεται ότι συνεχίζεται σε ένα πο-σοστό 50-70% των εκτάσεων που καλλιεργούνται με σιτηρά και στο 100% των εκτάσεων που καλλιερ-γούνται με ρύζια.

Τα άχυρα όμως δεν είναι άχρηστα υλικά από τα οποία πρέπει να απαλ-λαγούμε. Κάθε φορά που ένας αγρό-της καίει την καλαμιά, ουσιαστικά καίει χρήματα. Ξόδεψε χρήματα σε ακριβά λιπάσματα και αντί να επανα-φέρει στο έδαφος τα υπολείμματα της καλλιέργειας, εμπλουτίζοντάς το σε πολύτιμη οργανική ουσία και θρεπτικά στοιχεία, αυτός τα κάνει στάχτη και καπνό που ρυπαίνει την ατμόσφαιρα και ενισχύει το φαινό-μενο του θερμοκηπίου από τις συνέ-πειες του οποίου θα είναι ο πρώτος χαμένος. Δύο έως τέσσερα κιλά άχυ-ρα παρέχουν τη ίδια ποσότητα αζώ-του με ένα κιλό αζωτούχο λίπασμα. Από ενεργειακής πλευράς 3,5 κιλά άχυρου παρέχουν ισοδύναμη ενέρ-γεια με ένα κιλό πετρελαίου.

Το σπορ της καύσης της καλαμιάς θα συνεχιστεί και εφέτος στη Δυτι-κή Μακεδονία με την ανοχή των αρ-μόδιων διοικητικών και δικαστικών υπηρεσιών οι οποίες χαϊδεύουν τους αγρότες νομίζοντας ότι υπηρετούν τα συμφέροντά τους. Τους ζημιώ-νουν βραχυχρόνια και μακροχρόνια: • Μειώνεται η οργανική ουσία του εδάφους (η οργανική ουσία στα εδά-φη της Δυτικής Μακεδονίας είναι σε πολύ χαμηλά επίπεδα, κάτω του 1%),• Καταστρέφεται η ωφέλιμη εδα-φοπανίδα,

• Στερούνται τα εδάφη από θρε-πτικά στοιχεία τα οποία μάλιστα πλη-ρώθηκαν ακριβά με τη μορφή λιπα-σμάτων,• Καταστρέφονται οι φυσικοί φρά-κτες που είναι πολλαπλά ωφέλιμοι για τους γεωργούς (ενδιαιτήματα πα-νίδας ωφέλιμης για τη γεωργία),• Μειώνεται η βοσκήσιμη ύλη για τα αιγοπρόβατα,• Αυξάνεται η διάβρωση,• Ρύπανση του περιβάλλοντος από το παραγόμενο διοξείδιο του άνθρα-κα,• Ζημιώνεται η τουριστική ανάπτυ-ξη του Νομού με το μαύρισμα τερά-στιων εκτάσεων τοπίων φυσικού κά-λους

Φίλος μου τουριστικός επιχειρη-ματίας με μεγάλη επένδυση στην περιοχή μου έλεγε πως πέρσι τον Οκτώβριο είχε ακυρώσεις κρατήσε-ων εξαιτίας της καύσης της καλαμιάς και με διαβεβαίωνε ότι αν το φαινό-μενο συνεχιστεί θα αναγκαστεί να προσφύγει στα αρμόδια κοινοτικά όργανα για να επιβάλουν το σεβα-σμό στους ισχύοντες κανονισμούς. Οι Βρυξέλες μπορούν σε μια μόνο ημέρα να υπολογίσουν μέσα από τα γεωγραφικά συστήματα πληροφορι-ών τις καμένες εκτάσεις κατά Νομό με εκπληκτική ακρίβεια και να δια-τάξουν την επιστροφή των επιδοτή-σεων. Ας το έχουν αυτό υπόψη τους οι αρμόδιες υπηρεσίες και ας ετοι-μαστούν από εφέτος για μια χρονιά χωρίς ούτε ένα στρέμμα καμένης κα-λαμιάς.

Το κάψιμο της καλαμιάς

τoυΓΕΩΡΓ ΊΟΥ Α. ΔΑΟΥΤΟΠOYΛΟΥ

Καθ. Γεωπονίας ΑΠΘ

Page 4: Πύλη Ανάπτυξης 17

4

Τι είναι γρίπη;Η γρίπη είναι ένα λοιμώδες νόσημα που οφείλεται στους ιούς της γρί-πης Α κ’ Β. Οι ιοί αυτοί διακρίνονται σε τρείς αντιγονικούς τύπους , που χαρακτηρίζονται από τα αντιγόνα (Η) και αντιγόνα (Ν) τα οποία περι-έχονται στο εξωτερικό περίβλημα του ιού. Ο ιός Α προκαλεί τοπικές επιδημίες και πανδημίες. Ενώ ο ιός Β προκαλεί σποραδικά κρούσματα και περιορισμένες επιδημίες. Ο ιός Α χαρακτηρίζεται από τη γρήγορη μεταβολή (μετάλλαξη) των πρωτε-ϊνών του περιβλήματος του ιού και κατά συνέπεια την καθολική μετα-βολή των αντιγόνων Η κ’ Ν.

Ο ιός της νέας γρίπης Α/Η1Ν1. Ο ιός της νέας γρίπης Α/Η1Ν1 χα-

ρακτηρίζεται από ευρεία και ταχεία

εξάπλωσή του και γι’ αυτό περάσαμε από το στάδιο της επιδημίας σε παν-δημία. Εμφανίζεται με ήπιες κλινικές εκδηλώσεις στην μεγάλη πλειονότη-τα των περιπτώσεων, χωρίς φυσικά να μην υπάρχουν και εξαιρέσεις πε-ριπτώσεων να νοσήσουν σοβαρά. Η λοίμωξη από τον νέο ιό της γρίπης Α/Η1Ν1 μπορεί να εκδηλωθεί με ένα ευρύ φάσμα συμπτωμάτων που πε-ριλαμβάνει κυρίως: πυρετό, βήχα, καταρροή, άλγος στην κατάποση, μυαλγίες, πονοκέφαλο, ρίγη και αί-σθημα κόπωσης. Τα παιδιά μπορεί να εμφανίσουν διάρροια και εμέτους. Οι εκδηλώσεις της γρίπης από τον νέο ιό μπορεί να ποικίλουν σε βαρύ-τητα από ήπιες όπως (ωτίτιδες- παρα-ρινοκολπίτιδες) και πολύ σοβαρές. Η σοβαρή λοίμωξη μπορεί να εκδηλω-θεί με εικόνα πνευμονίας, αναπνευ-στικής ανεπάρκειας και μπορεί να έχουμε και θάνατο σε ευπαθείς ομά-δες όπως έγκυες γυναίκες, άτομα με χρόνια νοσήματα και άτομα ηλικίας άνω των 65 ετών (αυτές είναι οι ομά-δες υψηλού κινδύνου).

Πώς μεταδίδεται ο ιός της γρίπης Α/Η1Ν1;

Ο κύριος τρόπος μετάδοσης του ιού Α/Η1Ν1 είναι από άτομο σε άτο-μο μέσω σταγονιδίων με τον βήχα ή το φτέρνισμα. Αυτό μπορεί να συμ-βεί όταν τα σταγονίδια ενός μολυ-

σμένου ατόμου εκτοξεύονται στον αέρα και εναποτίθενται στο στόμα ή την μύτη των ανθρώπων που βρί-σκονται κοντά του. Οι ιοί της γρίπης μπορεί επίσης να μεταδοθούν με την άμεση ή έμμεση επαφή (μέσω μο-λυσμένων επιφανειών, αντικειμέ-νων) των χεριών με τις αναπνευστι-κές εκκρίσεις ατόμων που νοσούν. Άτομα που προσβλήθηκαν από τον ιό Α/Η1Ν1 πρέπει οπωσδήποτε να συμ-βουλεύονται το γιατρό τους αν θα πρέπει να πάρουν αντιικά φάρμακα. Θα πρέπει οπωσδήποτε να αναπάυ-ονται όσο το δυνατόν περισσότερο.• Να καταναλώνουν πολλά υγρά.• Να τηρούν όλους τους κανόνες υγι-εινής.• Να καλύπτουν το στόμα τους κατά τον βήχα ή το φτέρνισμα.• Να καθαρίζουν συχνά τα χέρια τους με σαπούνι και νερό ή με αλκοολού-χα αντισηπτικά.

Επειδή υπάρχει μεγάλη σύγχυση και προβληματισμός σε ολόκληρο τον πληθυσμό όσον αφορά την γρί-πη Α/Η1Ν1 για την χρήση των εμβο-λίων (εμβολιασμός με αντιικά φάρ-μακα και του πνευμονιόκοκκου). Θα σας αναφέρω επιγραμματικά ποιες ομάδες ασθενών πρέπει να εμβολι-αστούν με το εμβόλιο του πνευμο-νιόκοκκου και αντιικά φάρμακα που είναι στην κυκλοφορία. Οι ομάδες του πληθυσμού που πρέπει να εμβο-

λιαστούν με το εμβόλιο του πνευμο-νιόκοκκου και αντιικό εμβόλιο είναι τα άτομα που έχουν: • Χρόνια νοσήματα του αναπνευστι-κού συστήματος.• Χρόνια νοσήματα του καρδιαγγει-ακού συστήματος. • Χρόνιες νεφρικές διαταραχές.• Χρόνιες αιματολογικές διαταρα-χές.• Χρόνιες μεταβολικές διαταραχές (ζαχαρώδης διαβήτης και παχυσαρ-κία).• Ανοσοκαταστολή.Είναι τα άτομα που μπορεί να έχουν τις σοβαρότερες επιπλοκές αν προ-σβληθούν από τον ιό της γρίπης Α/Η1Ν1.

Τελειώνοντας θα ήθελα να σας πα-ρακαλέσω να μην πανικοβάλλεστε για την γρίπη Α/Η1Ν1 γιατί όπως εί-παμε παραπάνω είναι όπως μία κοινή γρίπη τύπου Α που προκαλεί πανδη-μία με ήπια συμπτώματα. Το Υπουρ-γείο Υγείας ορθώς αποφάσισε τα σχολεία να λειτουργήσουν κανονι-κά και μόνο σε περίπτωση που θα πα-ρουσιαστούν κρούσματα γρίπης θα εκτιμηθούν όλοι οι παράμετροι και θα αποφασιστεί αν θα κλείσει μόνο εκείνο το σχολείο.

Σας ενημερώνω ότι τα εμβόλια του πνευμονιόκοκκου ήδη βρίσκο-νται στα φαρμακεία και στα διάφορα νοσηλευτικά ιδρύματα.

Κ άθε χρόνο παγκοσμίως πε-θαίνουν δύο εκατομμύρια άνθρωποι από μαλάρια, κά-

τι το οποίο θα μπορούσε να αποφευ-χθεί με μια κουνουπιέρα.Οι δημοσιογράφοι δεν λένε τίποτα γι’αυτό.Κάθε χρόνο παγκοσμίως πεθαίνουν δύο εκατομμύρια παιδιά από διάρ-ροια, κάτι το οποίο θα μπορούσε να αποφευχθεί με ένα σιρόπι των 25 σέντς.Και οι δημοσιογράφοι δεν λένε τί-ποτα γι’ αυτό.Ιλαρά, πνευμονία, ασθένειες θερα-πεύσιμες με φτηνά εμβόλια είναι υπεύθυνες για το θάνατο δεκάδων εκατομμυρίων ανθρώπων παγκοσμί-ως κάθε χρόνο.Και οι δημοσιογράφοι δεν λένε τί-ποτα.Είναι κάποια χρόνια που εμφανίστη-κε η γνωστή πια γρίπη των πουλε-ρικών.Παγκοσμίως οι δημοσιογράφοι μας πλημμύρισαν με πληροφορίες, πα-νικό, σήματα κινδύνου.Επιδημία, η πιο επικίνδυνη απ’ όλες, μια πανδημία!!!Μιλάγανε μόνο για την τρομακτική

αυτή ασθένεια των πουλερικών.Και βέβαια, η γρίπη των πουλερικών προκάλεσε το θάνατο μόλις 250 ατό-μων παγκοσμίως. 250 θάνατοι σε 10 χρόνια, δηλαδή αναλογικά 25 θάνα-τοι το χρόνο.Η κοινή γρίπη σκοτώνει μισό εκα-τομμύριο ανθρώπων το χρόνο πα-γκοσμίως.Μισό εκατομμύριο έναντι 25.Για ένα λεπτό. Τότε γιατί τόση φα-σαρία με τη γρίπη των πουλερικών; Γιατί πίσω από αυτά τα κοτόπουλα υπήρχε ένας «κόκορας», ένας κόκο-ρας με μεγάλο λειρί.Η διεθνής φαρμακευτική Roche με το πασίγνωστο Tamiflu της πούλη-σε εκατομμύρια δόσεων στις Ασια-τικές χώρες.Ακόμα και αν το Tamiflu έχει αμφίβο-λη αποτελεσματικότητα, η Βρετανι-κή Κυβέρνηση αγόρασε 14 εκατομ-μύρια δόσεις για την πρόληψη του πληθυσμού της.Με την γρίπη των πτηνών, η Roche και η Relenza, οι δύο μεγάλες φαρ-μακευτικές εταιρείες που προμη-θεύουν την αγορά με αντιγριππικά, κέρδισαν χιλιάδες εκατομμύρια δο-λάρια.

Πρώτα με τα πουλερικά και τώρα με τα χοιρινά.Ναι, τώρα ξεκίνησε η ψύχωση της γρίπης των χοίρων. Και όλοι οι δη-μοσιογράφοι του κόσμου μιλάνε μό-νο γι’αυτό.Πια δεν λένε τίποτα για την οικονομι-κή κρίση ούτε τους βασανισμένους στο Guantanamo.Μόνο για τη γρίπη των χοίρων.Και διερωτώμαι: αν πίσω από τα πτη-νά υπήρχε ένας «κόκορας», πίσω από τα γουρουνάκια να μην υπάρ-χει ένα «μεγάλο γουρούνι»; Ας δούμε τι λέει ένας υπεύθυνος των εργαστηρίων της Roche.ROCHE: Εμάς μας απασχολεί πολύ αυτή η πανδημία, τόσος πόνος, γι’ αυτό δίνουμε στην αγορά το θαυμα-τουργό Tamiflu. - Και πόσο πωλείται το «θαυματουρ-γό» Tamiflu; - Λοιπόν, είναι 50 δολάρια το κουτί.- 50 δολάρια το κουτί με τις κάψου-λες; - Πρέπει να καταλάβετε κυρία ότι τα θαύματα πληρώνονται ακριβά. - Αυτό που καταλαβαίνω είναι ότι αυτές οι εταιρείες βγάζουν μεγάλα κέρδη από τον δικό μας πόνο.Η εταιρεία Gilead Sciences της Β. Αμερικής έχει την πατέντα του Tamiflu. Ο κύριος μέτοχος αυτής

της εταιρείας δεν είναι τίποτα πε-ρισσότερο από μία προσωπικότητα της αριστερής πολιτικής, τον Donald Rumsfeld, γραμματέα αμύνης του George Bush, υπεύθυνο για τον πό-λεμο κατά του Ιράκ.Οι μέτοχοι των φαρμακευτικών Roche και Relenza τρίβουν τα χέ-ρια τους, είναι ευτυχείς με τις πω-λήσεις τους, που για άλλη μια φορά φέρουν εκατομμύρια, του αμφίβο-λου Tamiflu. Η πραγματική πανδημία είναι η απληστία, τα τεράστια κέρδη αυ-τών των ιδιοτελών της υγείας.Δεν αρνούμαστε τα απαραίτητα μέ-τρα πρόληψης που λαμβάνει η κά-θε χώρα.Αλλά αν η γρίπη των χοιρινών είναι μια φοβερή πανδημία απ’ ό,τι λένε τα μέσα ενημέρωσης, εάν τον Πα-γκόσμιο Οργανισμό Υγείας τον απα-σχολεί τόσο πολύ αυτή η ασθένεια, γιατί δεν τη δηλώνει ως παγκόσμιο πρόβλημα της δημόσιας υγείας και να δώσει εντολή να παρασκευα-σθούν γενικά φάρμακα για την αντι-μετώπισή της; Να απορρίψει τις πατέντες της Roche και της Relenza και να κάνει διανομή δωρεάν γενικών φαρμάκων σε όλες τις χώρες και ειδικά στις πιο φτωχές. Αυτή θα ήταν η καλύτερη λύση.

Η νέα γρίπη και η αντιμετώπισή της

Θέμα: πανδημία κέρδους

τoυΔΗΜHΤΡΗ ΛΑΜΠΡOΠΟΥΛΟΥ

Ιατρού Πνευμονολόγου Προέδρου Ιατρικού Συλλόγου

Ν. Κοζάνης

ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ

Page 5: Πύλη Ανάπτυξης 17

5

Η γρίπη των χοίρων (νέα γρίπη) είναι μια οξεία λοίμωξη του αναπνευ-στικού συστήματος των

χοίρων η οποία προκαλείται από τον ιό της γρίπης τύπου Α. Ποια είναι τα συμπτώματα της νόσου στον άνθρωπο;

Τα συμπτώματα είναι παρόμοια με εκείνα της γνωστής κοινής (εποχι-κής) γρίπης: αιφνίδια έναρξη πυρε-τού (πάνω από 38οC) και συμπτω-ματολογία από το αναπνευστικό σύστημα, όπως βήχας, καταρροή (συνάχι), πόνος στους μύες και τα οστά, πονόλαιμος και κεφαλαλγία (πονοκέφαλος). Επίσης, μπορεί να εμφανιστούν και άλλα συμπτώματα, όπως έμετοι, διάρροια και αίσθημα κόπωσης.Πώς μπορεί να μεταδοθεί ο «νέος ιός» στους ανθρώπους;

Όπως μεταδίδεται και η κοινή (επο-χική) γρίπη. Η μετάδοση γίνεται από άνθρωπο σε άνθρωπο, άμεσα ή έμ-μεσα. Άμεσα μπορεί να μεταδοθεί, για παράδειγμα, μέσω σταγονιδίων από ασθενή που φταρνίζεται ή βή-χει. Έμμεση μετάδοση μπορεί να γί-νει, όταν σταγονίδια ασθενούς εγκα-θίστανται στα χέρια του ή σε άλλες επιφάνειες που μπορεί να μεταφέ-ρουν τον ιό σε ανθρώπους που τις ακουμπούν και στη συνέχεια ακου-

μπούν π.χ. τη μύτη ή το στόμα τους. Παράδειγμα: Ασθενής βήχει ή φταρ-νίζεται και αφού σταγονίδια μετα-φερθούν στα χέρια του, χαιρετά με χειραψία ένα φίλο του, ο οποίος στη συνέχεια με τα χέρια του ακουμπά το στόμα ή/και τη μύτη του.Είναι δυνατόν ο νέος ιός να μεταδο-θεί στον άνθρωπο μέσω κατανάλω-σης χοιρινού κρέατος;

Η απάντηση είναι ΟΧΙ. Ο ιός δεν έχει απομονωθεί μέχρι τώρα σε ζώα και δεν υπάρχουν διαθέσιμα στοι-χεία ότι, επίσης, μπορεί να απομο-νωθεί στη διαδικασία παραγωγής χοιρινού κρέατος. Αλλά και αν ακό-μα ο ιός απομονωθεί στους χοίρους, το μαγείρεμα με τη σωστή θερμική επεξεργασία (70οC σε όλο το τμήμα του κρέατος που μαγειρεύεται) δεν θα επέτρεπε στον ιό να επιβιώσει.Υπάρχει διαθέσιμο εμβόλιο για το νέο ιό της γρίπης;

Μέχρι σήμερα δεν υπάρχει τέτοιο εμβόλιο. Όμως, γίνονται συντονι-σμένες ενέργειες διεθνώς, προκει-μένου να παρασκευαστεί εμβόλιο το συντομότερο δυνατό.Το υπάρχον εμβόλιο για την κοινή (εποχική γρίπη) μπορεί να προστα-τεύσει τον άνθρωπο από τη «νέα γρίπη»;

Το κοινό εμβόλιο για την εποχική γρίπη δε φαίνεται να παρέχει προ-στασία έναντι του ιού της «νέας γρί-πης», Α(Η1Ν1), και δε συνιστάται η χορήγησή του για προστασία από τον ιό.Υπάρχει κάποια ειδική θεραπεία για τη γρίπη από το νέο ιό Α(Η1Ν1);

Μπορούν να χρησιμοποιηθούν αντιικά φάρμακα, τα οποία πρέπει να χορηγούνται μόνο από τα νοσοκο-μεία ή με τις οδηγίες ιατρού.Τι μπορούν να κάνουν οι εργοδότες

για την προστασία των εργαζομέ-νων;

• Να ενθαρρύνουν τους ασθενείς εργαζομένους να παραμένουν στο σπίτι, μακριά από τον εργασιακό χώ-ρο, με τη διευκόλυνση χορήγησης αδειών.

• Να προωθούν πρακτικές ελέγ-χου της μόλυνσης στον εργασιακό χώρο με την επίδειξη των ειδικών εντύπων (ΚΕ.ΕΛ.Π.ΝΟ. κ.α.) και να υπενθυμίζουν στους εργαζομένους το σχολαστικό πλύσιμο των χεριών, την αναπνευστική υγιεινή και τον τρόπο αποτροπής μετάδοσης με το βήχα.

• Να παρέχουν την κατάλληλη ενημέρωση και γραπτές οδηγίες σχετικά με τη γρίπη από το νέο ιό, σε γλώσσα κατανοητή ακόμη και για εργαζομένους που έχουν μόνο βασι-κή εκπαίδευση. Οι εργοδότες πρέπει να συνεργάζονται γι’ αυτό με τους αρμόδιους φορείς Δημόσιας Υγείας (π.χ. ΚΕ.ΕΛ.Π.ΝΟ.) για να εξασφαλί-σουν ότι παρέχουν σωστές και ενη-μερωμένες πληροφορίες.

• Να παρέχουν τις κατάλληλες εγκαταστάσεις για το πλύσιμο των χεριών στους κοινόχρηστους χώ-ρους, τις αίθουσες αναμονής, τους διαδρόμους και τους χώρους ανά-παυσης. Πρέπει να διαθέτουν σαπού-νι με περιεκτικότητα σε οινόπνευμα τουλάχιστον 60% και πετσέτες μιας χρήσης.

• Να παρέχουν στους εργαζομέ-νους υλικά, απολυμαντικά και πετσέ-τες μιας χρήσης για την καθαριότη-τα των επιφανειών εργασίας τους, καθώς επίσης και κατάλληλα δοχεία απορριμμάτων.

• Για να μειωθεί η πιθανότητα διά-δοσης του ιού, χρειάζεται απολύμαν-ση των επιφανειών του εργασιακού

χώρου, όπως είναι οι πάγκοι εργασί-ας, οι λαβές των πορτών και οι επι-φάνειες των λουτρών με ένα οικιακό απολυμαντικό, σύμφωνα με τις οδη-γίες χρήσης του. Τι μπορούν να κάνουν οι εργαζόμε-νοι για να μειώσουν τη διάδοση της γρίπης από το νέο ιό Α(H1N1) στον εργασιακό χώρο;

• Όταν βήχουν ή φταρνίζονται να καλύπτουν τη μύτη και το στόμα με ένα χαρτομάντηλο και να το ρίχνουν στα δοχεία απορριμμάτων μετά από κάθε χρήση.

• Να πλένουν τα χέρια συχνά με σαπούνι και νερό, ειδικά μετά από βήχα ή φτάρνισμα. Ειδικά χαρτομά-ντηλα χεριών (με οινόπνευμα) μπο-ρούν να χρησιμοποιηθούν εάν δεν είναι διαθέσιμο σαπούνι και νερό.

• Να αποφεύγουν την επαφή με τα μάτια, τη μύτη ή το στόμα γιατί τα μικρόβια μεταδίδονται και με αυτόν τον τρόπο.

• Να αποφεύγουν τη στενή επαφή με ασθενείς από τη γρίπη. Έγκυες εργαζόμενες και γρίπη από το νέο ιό Α(H1N1)

Οι έγκυες γυναίκες διατρέχουν μεγάλο κίνδυνο επιπλοκών από την εποχική γρίπη. Τον ίδιο μεγάλο κίν-δυνο μπορεί να διατρέχουν και από τις επιπλοκές της γρίπης από το νέο ιό Α(H1N1). Γι’ αυτό, οι έγκυες με συ-μπτώματα γρίπης πρέπει να ενημε-ρώνουν το γιατρό που τις παρακο-λουθεί.

Σε περίπτωση εμφάνισης ύποπτου κρούσματος οι εργοδότες πρέπει να ενημερώνουν αμέσως τις αρμόδιες αρχές.Κέντρο Ελέγχου & Πρόληψης Νοσημάτων (ΚΕ.ΕΛ.Π.Ν.Ο.) 210 5212054, 210 5222339 http://www.keel.org.gr/home/

ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΥΓΙΕΙΝΗΣ ΚΑΙ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ

ΤΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ

Με αφορμή την πρόσφατη δημοσιο-ποίηση των στοιχείων σχετικά με τις ακάλυπτες επιταγές και απλήρωτες συναλλαγματικές, η Εθνική Συνομο-σπονδία Ελληνικού Εμπορίου, στην οποία ο Εμπορικός Σύλλογος Πτολε-μαίδας είναι μέλος επισημαίνει τα ακόλουθα:

• Η αύξηση του αριθμού των σφρα-γισμένων επιταγών, που στο διάστη-μα Ιανουαρίου-Ιουλίου 2009 ανήλ-θαν στα 196.431 τεμάχια, έναντι 118.036 για όλο το 2008 και 89.072 για όλο το 2007, δείχνουν ότι όλο και μεγαλύτερος αριθμός επιχειρήσεων καταχωρούνται στην «μαύρη λίστα» του Τειρεσία και συνεπώς κλείνουν γι’ αυτές οι πόρτες των Τραπεζών και όχι μόνον.

• Εάν μάλιστα αυτό συνδυαστεί με την αύξηση των καθυστερούμενων εισφορών στα Ασφαλιστικά Ταμεία ΙΚΑ και ΟΑΕΕ, αποδεικνύεται η τε-ράστια δυσκολία που έχουν οι επι-χειρήσεις για να ανταποκριθούν στις άμεσες υποχρεώσεις τους.• Η δύσκολη οικονομική συγκυρία επιβάλλει την άμεση λήψη μέτρων στήριξης, ειδικά των μικρών και με-σαίων επιχειρήσεων, ώστε να προ-

στατευθούν οι υγιείς επιχειρήσεις από την καταχώρησή τους στα «μαύ-ρα κατάστιχα» του «Τειρεσία».Στο πλαίσιο αυτό ζητούμε την άμεση προώθηση δύο μέτρων που θα βοη-θήσουν τις επιχειρήσεις στην αντι-μετώπιση της παραπάνω δυσμενούς κατάστασης. Συγκεκριμένα προτεί-νουμε:• Επέκταση του χρονικού ορίου για το σφράγισμα των επιταγών από τις Τράπεζες και την αναγγελία στον Τει-ρεσία, από 8+8 ημέρες που ισχύει σήμερα, σε 30 ημέρες, παρατείνο-ντας έτσι το διάστημα στο οποίο μια επιχείρηση θα μπορέσει να φανεί συνεπής στην συγκεκριμένη υπο-χρέωσή της και• άρση των ποινικών κυρώσεων και μη καταχώρηση στον «Τειρεσία»

των ακάλυπτων επιταγών κάτω των 3.000 € και των σχετικών με αυτές διαταγών πληρωμής. Διατήρηση μόνο των αστικών μέσων είσπραξής τους. Θεωρούμε ότι η εφαρμογή των παραπάνω προτάσεων θα δώσει μία «ανάσα» στους συναδέλφους που βρίσκονται σε δυσχερή θέση και θα βοηθήσει στην ομαλότερη λειτουρ-γία της αγοράς, τόσο στην παρούσα φάση, όσον και κυρίως αύριο που η ύφεση θα δώσει την θέση της στην ανάπτυξη, στην οποία οι επιχειρή-σεις θα εισέλθουν χωρίς τις επιπτώ-σεις από την καταχώρηση στα μαύρα κατάστιχα της ΤΕΙΡΕΣΙΑΣ ΑΕ.

Για το Ε.Σ. ΠτολεμαϊδαςΑσσιανός Σοφοκλής Πρόεδρος

ΕΜΠΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΠΤΟΛΕΜΑΪΔΑΣ

Γενικές οδηγίες για την πρόληψη της γρίπης από το νέο ιό Α(H1N1) στους εργασιακούς χώρους

Page 6: Πύλη Ανάπτυξης 17

6

Τ ον τελευταίο καιρό έχουμε ακούσει ένα σωρό θεωρίες από τους πλέον διάσημους

οικονομικούς αναλυτές για το ξεπέ-ρασμα της κρίσης οι οποίοι μάλιστα μας δίνουν και χρονοδιαγράμματα για να ξέρουμε πόσος χρόνος θα χρειαστεί για να ξεπεραστεί η δύ-σκολη αυτή «περίσταση». Τώρα εμέ-να γιατί δεν με πείθουν όλα αυτά και μου φαίνονται σαν παρηγοριά στον άρρωστο; Βασική αρχή για την θερα-πεία ενός κακού είναι η αναστροφή των παραγόντων που το δημιούργη-σαν. Σ΄ αυτήν την περίπτωση γίνεται κάτι τέτοιο; Και βέβαια όχι!

Η προσπάθεια όλων έχει επικε-ντρωθεί στην διατήρηση όλων εκεί-νων των παραγόντων που τροφοδό-τησαν την κρίση, με μόνη διαφορά ότι γίνεται προσπάθεια εξυγίανσης αυτών των οικονομικών χώρων. Η άποψή μου; χαμένος κόπος και χρό-νος. Το κακό δεν προέρχεται μόνο απ΄ αυτούς που θέλησαν, σε διεθνές επίπεδο, να εξαπατήσουν τους επεν-δυτές, αλλά κυριότερα γιατί το οικο-νομικό status έφτασε σ΄ ένα τέτοιο σημείο συγκέντρωσης που τα μόνα «καύσιμα» που του απέμειναν ήταν τα δικά του διαθέσιμα.

Οι ενέργειες αυτών των απατε-ώνων το μόνο που έκαναν ήταν να επιταχύνουν τις, έτσι κι αλλιώς, αναμενόμενες εξελίξεις. Είναι βα-σική οικονομική αρχή, πως για να είναι υγιές ένα σύστημα πρέπει να έχει την δυνατότητα να διανέμει τον πλούτο καθ΄ όλο το ύψος της κοινωνι-κής διαστρωμάτωσης, ούτως ώστε οι ανταλλαγές χρήματος, αγαθών, υπη-ρεσιών να βρίσκονται σε μια αναλο-γία. Η συγκέντρωση του πλούτου σε πολύ λίγα χέρια οδηγεί τον οικονο-μικό ιστό σε αποδιοργάνωση με τις ασθενέστερες οικονομικές τάξεις να μαστίζονται από ανεργία ενώ το κρά-

τος θα πρέπει να περιορίζει διαρκώς τον κοινωνικό του ρόλο εξ αιτίας της υστέρησης των εσόδων. Ας μην ξε-χνάμε ότι, τελικά, τα έσοδα του προ-ϋπολογισμού προκύπτουν από την εργασία. Συνεπώς μια υγιής οικονο-μία οικονομία έχει πάνω απ΄ όλα την δυνατότητα να προσφέρει εργασία για το εργατικό δυναμικό και αγορά για την δραστηριοποίηση των ελεύ-θερων επαγγελματιών.

Ο περιορισμός της παραγωγής σε κάποιες λίγες γιγαντιαίες βιομηχα-νικές μονάδες, οι οποίες αυτοματο-ποιούν διαρκώς την παραγωγή τους τροφοδοτώντας έτσι τον όγκο των ανέργων, το μόνο που πετυχαίνει εί-ναι να οδηγεί αυτό το οικονομικό μο-ντέλο σε ανατροπή. Αφού, φυσικά, υπάρξει μια περίοδος ισχυρών ανα-ταράξεων.

Αξίζει δε να πούμε ότι η ανατροπή δεν θα έλθει μόνο απ΄ την κοινωνι-κή αναταραχή αλλά και από τις ίδιες τις παραγωγικές μονάδες, οι οποί-ες θα αδυνατούν να αποσυμφορή-σουν την παραγωγή τους λόγω της υστέρησης εισοδήματος των φυσι-κών καταναλωτών που είναι οι απο-λυμένοι υπάλληλοί τους. Δεν γνωρί-ζω αν τούτη την ώρα είναι εύκολο ν΄ αναστραφούν αυτές οι εξελίξεις, ιδι-αίτερα όταν δεν υπάρχει το ανάλο-γο κλίμα στις κυβερνήσεις των ανα-πτυγμένων κρατών και προ πάντων χωρίς την ανάλογη διάθεση από τους βιομηχανικούς κολοσσούς.

Πάντως αν δεν γίνει κάτι γρήγο-ρα, θα ζήσουμε μέρες που ίσως εί-ναι καθοριστικές για την πορεία της ιστορίας.

Περί παγκόσμιας κρίσης

Εκκλησία και νέα γρίπη

τουΓΙΩΡΓΟΥ ΧΑΤΖΗΚΥΠΡΑΙΟΥ

Πρόεδρου Σωματείου ΥγρώνΚαυσίμων Ν. Κοζάνης

ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ

Μ ε αφορμή τη νέα γρίπη και τα όσα ακούγονται γι’ αυ-τή ο Άγιος Μεσογαίας &

Λαυρεωτικής Νικόλαος εξέδωσε την παρακάτω εγκύκλιο η οποία αποτυ-πώνει με σαφήνεια τη θέση της ορ-θόδοξης εκκλησίας επί του θέματος.

Θέμα: «Ἡ ἐξάπλωσις τοῦ ἰοῦ τῆς γρίππης τῶν χοίρων καὶ τὰ μυστή-ρια τῆς Ἐκκλησίας μας»,

Πρὸς: Τὸν εὐσεβῆ λαὸν τῆς καθ’ ἡμᾶς Ἱερᾶς Μητροπόλεως

Ἀγαπητοί μου ἀδελφοί,Πρόσφατα, μὲ ἀφορμὴ τὴν

ἐνσκήψασα πανδημία τῆς γρίππης τῶν χοίρων, ἀνεφύη, ὡς μὴ ὤφειλε, καὶ τὸ θέμα τοῦ ἐνδεχομένου τῆς μεταδόσεως ἀσθενειῶν μέσῳ τῆς Θείας Κοινωνίας. Δυστυχῶς, συχνὰ μὲ διάλεκτο ἀσεβῆ, ὕφος εἰρωνικὸ καὶ ἐπιχειρηματολογία ὄχι καλοπροαίρετη, ἔγινε ἀκόμη μιὰ προσπάθεια ἀποδόμησης τῆς πίστης μας σὲ μέρες ποὺ δὲν μᾶς ἔχει μείνει κανένα ἄλλο στήριγμα νὰ κρατηθοῦμε. Μὲ τὴν εὐκαιρία λοιπὸν αὐτήν, θεωρῶ πὼς καλὸ θὰ ἦταν νὰ ποῦμε κάποιες ἀλήθειες, ἀναγκαῖες γιὰ νὰ περισωθεῖ ὁ πολύτιμος θησαυρὸς τῆς πίστης μέ-σα μας.

Ἡ Ἐκκλησία μας δυὸ χιλιάδες χρό-νια μεταδίδει τὴ χάρι τῶν μυστηρίων της μὲ τὸν γνωστὸ τόσο ἀνθρώπινο καὶ ταυτόχρονα εὐλογημένο τρόπο πρὸς «ἴασιν καὶ θεραπείαν ψυχῆς καὶ σώ-ματος». Ποτὲ δὲν προβληματίστηκε μὲ τὴ σύγχρονη λογικὴ τῆς ἀσεβοῦς ἀμφισβήτησης, ἀλλὰ καθημερινὰ ζεῖ μὲ τὴν ἐμπειρία τῆς ἐπιβεβαίωσης ἑνὸς μεγάλου θαύματος. Εἶναι δυνατὸν ἡ κοινωνία τοῦ Θεοῦ νὰ γίνει αἰτία ἀσθένειας ἢ παραμικρῆς βλάβης; Εἶναι δυνατὸν τὸ Σῶμα καὶ τὸ Αἷμα τοῦ Κυρίου καὶ Θεοῦ μας νὰ μολύνει τὸ σῶμα καὶ τὸ αἷμα μας; Εἶναι δυ-νατόν καθημερινὴ ἐμπειρία δυὸ χιλι-άδων χρόνων νὰ συντριβεῖ ἀπὸ τὸν ὀρθολογισμὸ καὶ τὴν ψυχρὴ ρηχότητα τῆς ἐποχῆς μας;

Ἀπὸ αἰῶνες μεταλαμβάνουν οἱ πι-στοί, ὑγιεῖς καὶ ἀσθενεῖς, ἀπὸ τὸ ἴδιο ἅγιο ποτήριο καὶ ἀπὸ τὴν ἴδια ἁγία λαβίδα, ποὺ ποτὲ δὲν πλένουμε, ποὺ ποτὲ δὲν ἀπολυμαίνουμε, καὶ ποτὲ δὲν παρατηρήθηκε κάτι. Οἱ ἱερεῖς τῶν

νοσηλευτικῶν ἱδρυμάτων, ἀκόμη καὶ τῶν λοιμωδῶν, μεταλαμβάνουν τοὺς πιστοὺς καὶ μὲ εὐλάβεια καταλύουν τὴ Θεία Κοινωνία καὶ μακροζωοῦν. Ἡ Θεία Κοινωνία εἶναι ὅ,τι ἱερώτερο ὡς Ἑκκλησία καὶ ἄνθρωποι ἔχουμε, τὸ μεγαλύτερο φάρμακο ψυχῆς καὶ σώ-ματος. Αὐτὸ εἶναι καὶ διδασκαλία καὶ ἐμπειρία τῆς Ἐκκλησίας μας.

Ὅσοι δυσπιστοῦν στὸ θαῦμα τῆς Ἀναστάσεως τοῦ Κυρίου, ὅσοι εἰρωνεύονται τὴν ἐκ παρθένου γέννησή Του, ὅσοι ἀρνοῦνται τὴν εὐωδία τῶν ἁγίων λειψάνων, ὅσοι περιφρονοῦν τὰ ἱερὰ καὶ ὅσια, ὅσοι βυσσοδομοῦν κατὰ τῆς Ἐκκλησίας μας, ὅσοι ζητοῦν νὰ ἐξαφανίσουν καὶ τὸ ἐλάχιστο ἴχνος πίστης ἀπὸ τὶς ψυχές μας φυσικὸ εἶναι νὰ προσπαθοῦν νὰ ἐκμεταλλευτοῦν τὴν εὐκαιρία νὰ προ-σβάλουν καὶ τὸ ἱερώτατο μυστήριο τῆς Θείας Εὐχαριστίας.

Τὸ γεγονὸς ὅτι οἱ Ἀγγλικανοὶ καὶ οἱ Καθολικοὶ ἀποφάσισαν, γιὰ προληπτικοὺς λόγους, τὴ διακοπὴ τῆς μετάδοσης τῆς θείας κοινωνί-ας στὴν Ἀγγλία καὶ τὴ Νέα Ζηλανδία ἀντίστοιχα, ἂν ἀληθεύει, δὲν φανε-ρώνει, ὅπως μερικοὶ ὑποστηρίζουν, σύνεση καὶ ἐλευθερία, ἀλλὰ κατα-δεικνύει μὲ τὸν καλύτερο τρόπο τὴν τεράστια ἀπόσταση τῆς Ἐκκλησίας μας, ποὺ εἶναι Eὐχαριστιακὴ στὴ θε-ολογία καὶ ζωή της, ποὺ ζεῖ, πιστεύ-ει καὶ κηρύττει τὸ Μυστήριο, ἀπὸ τὶς ὑπόλοιπες χριστιανικὲς ὁμάδες, ποὺ ἔμμεσα ὁμολογοῦν τὴν ἀπουσία τῆς χάριτος καὶ τῶν σημείων τοῦ Θεοῦ ἀπὸ τὰ λεγόμενα μυστήριά τους καὶ τὴν ἀπώλεια τῆς ἐκκλησιαστικῆς ταυτότη-τάς τους. Ζωὴ χωρὶς Μυστήριο μοιάζει μὲ σοβαρὴ ἀσθένεια χωρὶς φάρμακο.

Δυστυχῶς, τὸ μεγάλο πρόβλημα δὲν εἶναι ὁ ἰὸς τῆς γρίππης -ὅπως διατεί-νονται τὰ ΜΜΕ- οὔτε ὁ ἰὸς τοῦ παγκό-σμιου πανικοῦ -ὅπως ὑποστηρίζουν οἱ ἰατρικοὶ σύλλογοι- ἀλλὰ ὁ ἰὸς τῆς ἀσεβείας καὶ τὸ μικρόβιο τῆς ὀλιγοπιστίας. Καὶ τὸ καλύτερο ἐμβόλιο εἶναι ἡ «μετὰ καθαροῦ συνειδότος» καὶ «ἀκατάκριτος» συχνὴ συμμετοχή μας στὸ μυστήριο τῆς Θείας Κοινωνίας.

Ἡ ἀπάντησή μας στὴν ἀνίερη αὐτὴ πρόκληση τῶν ἡμερῶν εἶναι ἡ δική μας ζωή. Καλὸ θὰ εἶναι οἱ πνευματικοί μας, μετὰ διακρίσεως, ὅπου κρίνουν ὅτι δὲν ὑπάρχουν πνευματικὰ κωλύ-ματα, νὰ προτρέπουν τοὺς πιστοὺς νὰ μεταλαμβάνουν συχνότερα τοῦτες τὶς δύσκολες μέρες, ὅσοι δὲ ἔχουμε τὴν εὐλογία τους νὰ προσερχόμαστε συχνὰ στὸ ποτήριο τῆς ζωῆς, πάντοτε ὅμως «μετὰ φόβου Θεοῦ, πολλῆς πίστεως καὶ εἰλικρινοῦς ἀγάπης».

Μετὰ πατρικῶν εὐχῶν καὶ τῆς ἐν Κυρίῳ ἀγάπης,Ο ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ† Ο Μεσογαίας καὶ Λαυρεωτικῆς ΝΙΚΟΛΑΟΣ

Page 7: Πύλη Ανάπτυξης 17

7ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ

Όλες οι σκέψεις και οι ενέργειες που αποβλέπουν σ’ ένα θετικό για μας αποτέλεσμα, γεννιούνται και κα-τευθύνονται από την επιταγή μιας ανάγκης. Γιατί η ανάγκη είναι αυτή που διαμορφώνει, εξελίσσει και κα-τευθύνει τα πάντα.

Κάθε προσπάθειά μας, αποβλέπει στην ικανοποίηση μιας κάποιας ανά-γκης. Η μορφές αυτής είναι ποικίλες και αναπτύσσονται τόσο σε προσω-πικό και οικογενειακό επίπεδο, όσο και σε κοινωνικό και εθνικό.

Ο άνθρωπος, από τη νηπιακή του ηλικία, αρχίζει και συγκεντρώνει μέ-σα στον εγκέφαλό του γνώσεις και παραστάσεις, που εμπίπτουν στις αι-σθήσεις του και προέρχονται από τον εξωτερικό κόσμο.

Το οικογενειακό περιβάλλον, το σχολείο, οι συναναστροφές, η απαρχή της επαφής με τα κοινωνι-κά δρώμενα και οι προσωπικές ανα-ζητήσεις, διαπλάθουν το χαρακτήρα του, εμπλουτίζουν τη γνώση του, δι-αμορφώνουν τη σκέψη του και συ-ντελούν στην εμφάνιση και σχημα-τοποίηση της κρίσης του, αλλά και της συμπεριφοράς του…

Όσα αντιλαμβανόμαστε και κα-τανοούμε είναι αληθινά; Οι «γνώ-σεις» που μας παρέχει κάθε λογής εκπαιδευτικό σύστημα, αυτές που

αποκτήσαμε -και συνεχίζουμε να αποκτούμε- με δική μας πρωτοβου-λία και επιλογή, αλλά και αυτές που μας επιβάλουν διάφορα συμφέρο-ντα και σκοπιμότητες στην καθημε-ρινή μας ζωή, (τα Μ. Μ. Ε. και άλλοι), πλησιάζουν την Αλήθεια, ή γινόμα-στε δέκτες χαλκευμένων στοιχείων έχοντας την ψευδαίσθηση, ότι αυτά που γνωρίσαμε ή μάθαμε είναι και πραγματικά;

Μήπως πολλά απ’ όσα γνωρίζου-με, πιστεύουμε και ακολουθούμε σή-μερα, (κοινωνικά, οικονομικά, πολι-τικά και πολλά άλλα), βρίσκονται πιο κοντά στην πλάνη και στην ψευ-δή πνευματική εμπειρία, παρά στην Αλήθεια;

Μήπως όμως αυτή η πλάνη και η ανακριβολογία, συνόδευσαν τον άν-θρωπο στο παρελθόν και τον καθο-δηγούν στο παρόν, τόσο σε θέματα γνώσης και σε υπαρξιακές αναζη-τήσεις, όσο και σε πρακτικές; Αυτήν είναι η ουσία της Παρμενίδειας θε-ώρησης.

Η φιλοσοφία του Παρμενίδη, με την εξέλιξή της στη νεότερη ευρω-παϊκή σκέψη, θεμελίωσε, εξέφρα-σε. καθοδήγησε και καθοδηγεί, την πορεία της επιστήμης. Γιατί ο Παρ-μενίδης, είναι ο πατέρας του ορθο-λογισμού.

Λασσάνεια 2009Οδοί της Πλάνης, της Γνώσης και της Αλήθειας

Παρμενίδης ο Eλεάτης Το βάθρο της Επιστήμης

Ο Ορθολογισμός και η διάνοια σαν έκτη «Υπερ» αίσθηση

Δευτέρα 5 Οκτωβρίου και ώρα 8.30 μμ στο Κοβεντάρειο

Κείμενα: Γιώργος ΔαδαμόγιαςΟι ενότητες θα συνδεθούν με μουσικές παρεμβάσεις.

Είσοδος ελεύθερη

Οδοί της Πλάνης, της Γνώσης και της Αλήθειας

Παρμενίδης ο ΕλεάτηςΤο βάθρο της επιστήμης ΓΙΩΡΓΟΣ ΔΑΔΑΜΟΓΙΑΣ

ΓΙΩΡΓΟΣ ΔΑΔΑΜΟΓΙΑΣ

Ο Παλαμήδης, ο γιός του Ναυπλί-ου ένας από τους πιο σημαντικούς ήρωες του Τρωικού πολέμου, ήταν ξακουστός ανάμεσα στους Αχαιούς, για το ήθος του, τη σοφία, την οξύ-νοια, την εφευρετικότητα και την ευ-γένειά του. ο Όμηρος όμως δεν ανα-φέρει πουθενά τον Παλαμήδη, ούτε στην Ιλιάδα, ούτε στην Οδύσσεια.

Για την απόκρυψη αυτή, (του πιο σοφού ήρωα των Αχαιών, και του μεγαλύτερου εφευρέτη της εποχής εκείνης), ο Όμηρος κατηγορήθηκε, ως ψεύτης, λογοκριτής και μερολη-πτικός αφηγητής, από τον Αριστοτέ-λη (περί Ποιητικής), τον Φιλόστρατο (Ηρωικά), τον Ησύχιο τον λεξικογρά-φο κ. άλ.

Οι λόγοι για τους οποίους ο Όμη-ρος, δεν γράφει ούτε μια λέξη γι αυ-τόν και ούτε αναφέρει το όνομά του, είναι πολλοί (σκοπιμότητα, πίεση, φθόνος, κ. άλ.) που θα αναφερθούν.

Τον Παλαμήδη τον δολοφόνησε ο Οδυσσέας με τον πιο άνανδρο και κτηνώδη τρόπο. Άραγε η Οδύσσεια

θα είχε την ίδια εξέλιξη και απήχη-ση, αν ο Όμηρος αναφέρονταν στο αυτό βδελυρό έγκλημα;

Αλλά ποιος ήταν ο Παλαμήδης και γιατί σ’ αυτόν «η ανθρωπότητα οφείλει πολλά»; Αυτός ήταν ο βα-σικός οργανωτής του στρατού που απέπλευσε για την Τροία. Αλλά και κατά την διάρκεια του Τρωικού πολέ-μου ο Παλαμήδης, έδειξε τη μεγάλη στρατιωτική του εξυπνάδα, διασώ-ζοντας πολλές φορές τους Αχαιούς από βέβαιες καταστροφές. Η ευφυ-ΐα του Παλαμήδη επεκτείνονταν σε πάρα πολλούς τομείς.

Ο Παλαμήδης, είναι ο εφευρέτης του φθογγικού Αλφαβήτου, (που τό-σο επέδρασε στον εκπολιτισμό της Ευρώπης), του Άβακα (αριθμητάρι, προγόνου του σημερινού υπολο-γιστή), των Αριθμών, Ζυγών, Σταθ-μών, Νομισμάτων, των Φρυκτωριών (οπτικός τηλέγραφος), του Ζατρικί-ου (σκάκι) κ. άλ. Είναι ο επινοητής των πεσσών (ζάρια) και των τυχερών παιχνιδιών.

Σ’ αυτόν η ανθρωπότητα οφείλει πολλά…

ΠΑΛΑΜΗΔΗΣ Ο ΝΑΥΠΛΙΟΣ Ο εφευρέτης του φθογγικού Αλφαβήτου, του Άβακα, των Αριθμών, Ζυγών, Σταθμών, Νομισμάτων και των Φρυκτωριών (επικοινωνία από μακριά). Ο επινοητής των πεσσών (ζάρια) και των τυχερών παιχνιδιών.

Τετάρτη 23 Σεπτεμβρίου και ώρα 8.30 μμ στο Κοβεντάρειο

Κείμενα: Γιώργος ΔαδαμόγιαςΟι ενότητες θα συνδεθούν με μουσικές παρεμβάσεις.

Είσοδος ελεύθερη

Παλαμήδης ο Ναύπλιος

Πήλινο ζάρι (πεσσός) που περιέχει απότη μια πλευρά την προσωπογραφία τουήρωα Παλαμήδη και τον αριθμό δύο.Απ’ την άλλη τον αριθμό έξι. 7ος π. Χ.Αιώνας. Αρχαιολογικό Μουσείο Αθηνών

Λασσάνεια 2009Ελληνότροπος Ερευνητική Εταιρεία Αρχαία Ελλάδα, Πολιτισμός, Πολιτική, Κοινωνία

Page 8: Πύλη Ανάπτυξης 17

8

Προκηρύχθηκε από τον Υπουργό Οικονομίας το πρόγραμμα «Ενίσχυση Μικρομεσαίων Επι-χειρήσεων στους τομείς της Μεταποίησης, του Τουρισμού, του Εμπορίου & των Υπηρεσιών στο πλαίσιο των Π.Ε.Π.». Το πρόγραμμα απευθύνεται σε ολόκληρη τη χώρα και χρηματοδοτείται από τους προϋπολογισμούς των επιμέρους Π.Ε.Π. Τα γενικά χαρακτηριστικά του προγράμματος πε-ριγράφονται συνοπτικά παρακάτω:

ΠεριγραφήΕνίσχυση Μικρών και Πολύ Μικρών Επιχειρή-

σεων σε όλη την ελληνική επικράτεια μέσω των Περιφερειακών Επιχειρησιακών Προγραμμάτων του ΕΣΠΑ 2007-2013, που αφορούν στις ακόλου-θες θεματικές ενότητες: - Μεταποίηση - Τουρι-σμός - Εμπόριο – Υπηρεσίες.

Σε Ποιούς ΑπευθύνεταιΜικρές και Πολύ Μικρές Επιχειρήσεις που

δραστηριοποιούνται στις θεματικές ενότητες: 1. Μεταποίηση, 2. Τουρισμός, 3. Εμπόριο, 4. Υπηρεσίες (πίνακας 1).

Επίσης Μικρές και Πολύ μικρές Επιχειρήσεις που λειτουργούν με το σύστημα δικαιόχρησης (franchise) και υπάγονται σε μία από τις παρα-πάνω θεματικές ενότητες και Μικρές και Πολύ μικρές Επιχειρήσεις με μικτή δραστηριότητα (δηλ. σε διαφορετικές θεματικές ενότητες) υπό προϋποθέσεις. Για περισσότερες πληροφορίες επικοινωνήστε με το Ινστιτούτο Περιφερειακής Ανάπτυξης στο τηλ. 2461026622.

Ζώνες και Ποσοστά επιδότησηςΤο πρόγραμμα προβλέπει δύο γεωγραφικές

ζώνες και με βάση αυτές τις ζώνες κατανέμεται και η επιδότηση.

• Η πρώτη γεωγραφική ζώνη περιλαμβάνει την περιφέρεια Αττικής (εκτός νήσων της περι-φέρειας Αττικής) και το Ν. Θεσσαλονίκης. Στην πρώτη ζώνη το ποσοστό επιδότηση ανέρχεται στο 55%.

• Η δεύτερη γεωγραφική ζώνη περιλαμβάνει όλη την υπόλοιπη Ελλάδα και το ποσοστό επι-δότηση ανέρχεται στο 65% (πίνακας 2).

Όροι & προϋποθέσεις• Το φυσικό ή νομικό πρόσωπο που υποβάλλει

την επενδυτική πρόταση καλείται «Δυνητικός Δικαιούχος της Ενίσχυσης». Oι προϋποθέσεις συμμετοχής των δυνητικών δικαιούχων των ενι-σχύσεων, είναι οι ακόλουθες:

• Να είναι εγκατεστημένοι στην ελληνική επι-κράτεια.

• Να έχουν συμπληρώσει δύο (2) τουλάχιστον πλήρεις δωδεκάμηνες και κλεισμένες διαχειρι-στικές χρήσεις.

• Να λειτουργούν με νομική μορφή ατομικής επιχείρησης ή Ο.Ε. ή Ε.Ε. ή Ε.Π.Ε. ή Α.Ε.

• Ο μέσος ετήσιος κύκλος εργασιών τριετίας τους να κυμαίνεται:

o από 30.000€ έως 10.000.000€ το μέγιστο για τις θεματική ενότητα «Τουρισμός»

o από 30.000€ έως 10.000.000€ το μέγιστο για τις θεματική ενότητα «Υπηρεσίες»

o από 30.000€ έως 10.000.000€ το μέγιστο για την θεματική ενότητα «Εμπόριο»

o από 50.000€ έως 10.000.000€ το μέγιστο για την θεματική ενότητα «Μεταποίηση»

ΣΗΜ.: Για τους δυνητικούς δικαιούχους της ενίσχυσης που λειτουργούν για χρονικό διάστη-μα μικρότερο των τριών (3) ετών και δεν έχουν τρεις πλήρεις και κλεισμένες διαχειριστικές χρήσεις, για την τήρηση των ορίων του εδαφί-ου αυτού, λαμβάνονται υπόψη τα στοιχεία των δύο (2) ετών.

• Να τηρούν βιβλία Β’ ή Γ’ κατηγορίας του Κ.Β.Σ. Κατ’ εξαίρεση στη Θεματική Ενότητα «Τουρισμός» είναι επιλέξιμες και οι επιχειρή-σεις που δεν τηρούν βιβλία, σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία.

• Να απασχολούσαν λιγότερα από 50 άτομα κατά το 2008.

• Να είναι Μικρές ή Πολύ Μικρές Επιχειρήσεις σύμφωνα με τον ορισμό της σύστασης της Επι-τροπής 2003/361/ΕΚ της 6ης Μαΐου 2003, σχε-τικά με τον ορισμό των πολύ μικρών, μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων.

• Να μην εκκρεμεί εις βάρος τους διαδικασία ανάκτησης παλαιάς κρατικής ενίσχυσης.

Επιλέξιμες δαπάνες (Πίνακας 4)• Κτίρια και εγκαταστάσεις: κτιριακές εργασί-

ες, ηλεκτρομηχανολογικές και ειδικές εγκατα-στάσεις στους χώρους παραγωγής, αποθήκευ-σης, διάθεσης και διοίκησης των επιχειρήσεων

• Μηχανήματα & Εξοπλισμός: Προμήθεια – μεταφορά – εγκατάσταση νέων σύγχρονων μη-χανημάτων και λοιπού εξοπλισμού που εξυπη-ρετούν τις ανάγκες της επιχείρησης.

• Εξοπλισμός & εγκαταστάσεις Προστασίας του Περιβάλλοντος: Αγορά – μεταφορά – εγκα-τάσταση εξοπλισμού, δημιουργία ειδικών εγκα-ταστάσεων, προμήθεια – μεταφορά & εγκα-τάσταση συστημάτων για την προστασία του περιβάλλοντος.

• Εξοπλισμός & εγκαταστάσεις Εξοικονόμη-σης Ενέργειας: Αγορά – μεταφορά – εγκατάστα-ση εξοπλισμού, δημιουργία ειδικών εγκαταστά-σεων, προμήθεια – μεταφορά και εγκατάσταση συστημάτων για την εξοικονόμηση ενέργειας.

• Συστήματα Αυτοματοποίησης: προμήθεια & εγκατάσταση καινούργιων και σύγχρονων συστημάτων αυτοματοποίησης, διαχείρισης & ελέγχου για όλες τις διαδικασίες της επιχείρη-σης.

• Δικαιώματα Τεχνογνωσίας: Αγορά δικαιωμά-των τεχνογνωσίας ή και αδειών εκμετάλλευσης για την εισαγωγή των καινοτομιών στις διαδι-κασίες της επιχείρησης. Οι δαπάνες αυτές δεν μπορεί να υπερβαίνουν το 10% του συνολικού επιχορηγούμενου προϋπολογισμού της πρότα-σης.

• Πιστοποίηση συστημάτων διασφάλισης ποι-ότητας: Μελέτη & πιστοποίηση για την εφαρ-μογή συστημάτων διασφάλισης ποιότητας των αγαθών ή υπηρεσιών της επιχείρησης (μέγιστο επιλέξιμο κόστος 15.000€).

• Προβολή – Προώθηση: Δαπάνες συμμετο-χής σε εμπορικές εκθέσεις ή συμβουλευτικές υπηρεσίες απαραίτητες για την προώθηση προ-ϊόντων ή υπηρεσιών. Η δαπάνη δεν μπορεί να υπερβαίνει σε ποσοστό το 5% του επιχορηγού-

μενου προϋπολογισμού.• Αμοιβές Συμβούλων: Το κόστος εκπόνησης

– σύνταξης της πρότασης καθώς και το κόστος παρακολούθησης της υλοποίησης της επένδυ-σης ανέρχεται μέχρι το ποσό των 2.000€.

Δικαιολογητικά• Στοιχεία πιστοποίησης της νόμιμης υπόστα-

σης του φορέα επένδυσης• Στοιχεία πιστοποίησης έγκρισης δανείου

(στην περίπτωση που προβλέπεται δάνειο)• Οικονομικά στοιχεία του Φορέα της επένδυ-

σης (ισολογισμοί ή έντυπα Ε3 τουλάχιστον των δύο τελευταίων ετών και εκκαθαριστικές δηλώ-σεις ΦΠΑ)

• Στοιχεία των εταίρων – μετόχων της επέν-δυσης

• Στοιχεία για την τεκμηρίωσης της δυνατότη-τας κάλυψης της ιδίας συμμετοχής

• Επεμβάσεις επί ακινήτων (στις περιπτώσεις που προβλέπονται κτιριακές επεμβάσεις)

• Στοιχεία του απασχολούμενου προσωπικού• Προδιαγραφές και στοιχεία κόστους προτει-

νόμενων επενδύσεων• Δικαιολογητικά για την επιλεξιμότητα του

ΦΠΑ (στις περιπτώσεις που η επιχείρηση απαλ-λάσσεται του ΦΠΑ)

• Δικαιολογητικά νόμιμης λειτουργίας (π.χ. άδεια λειτουργίας)

• Υπεύθυνη Δήλωση του Ν. 1599/86

Προϋπολογισμός1.050.000.000 € (Συνολικός προϋπολογισμός

της προκήρυξης που αφορά σε όλη την χώρα)

ΕπιχορηγήσειςΟ επιχορηγούμενος προϋπολογισμός για κά-

θε κλάδο κυμαίνεται (πίνακας 3):• από 50.000€ έως 300.000€ για την θεματι-

κή ενότητα «Μεταποίηση»• από 30.000€ έως 250.000€ για την θεματι-

κή ενότητα «Τουρισμός»• από 20.000€ έως 200.000€ για την θεματι-

κή ενότητα «Εμπόριο»• από 20.000 έως 200.000€ για την θεματική

ενότητα «Υπηρεσίες»

Προθεσμία Υποβολής Αιτήσεωναπό 25/5/2009 (Πρόκειται για ημερομηνία

έναρξης επιλεξιμότητας δαπανών και όχι ημερο-μηνία εναρξης υποβολής αιτήσεων. Η ημερομη-νία έναρξης και λήξης υποβολής αιτήσεων στους ΕΦΔ θα καθοριστεί με ΚΥΑ και θα ανακοινωθεί σε μεταγενέστερο χρόνο.) Προβλέπεται η προ-κήρυξή εντός των αρχών του Σεπτεμβρίου 2009.

Αξιολόγηση πρότασης:Τα κριτήρια αξιολόγησης με α οποία θα αξι-

ολογηθεί μία πρόταση για έγκριση ή απόρρι-ψη είναι:

1. Επιχειρηματική ικανότητα & φερεγγυότητα2. Δυνατότητα διάθεσης της ιδίας συμμετοχής3. Βιωσιμότητα της Επιχείρησης4. Διατήρηση και δημιουργία νέων θέσεων

εργασίας5. Επιχειρησιακός & τεχνικός σχεδιασμός της

πρότασης

Ενίσχυση MME στους τομείς της Μεταποίησης, του Τουρισμού, του Εμπορίου και των Υπηρεσιών στο πλαίσιο των Π.Ε.Π. του ΕΣΠΑ

ΑΝΑΠΤΥΞΗ

Page 9: Πύλη Ανάπτυξης 17

9

Οι τουριστικές επιχειρήσεις θα ενισχυθούν μέσω της δράσης για: α. την ολοκληρωμένη και ποιοτι-κή παρουσίαση στο Διαδίκτυο των εγκαταστάσεων τους καθώς και της ευρύτερης τοποθεσίας στην οποία βρίσκονται, β. την πραγματοποίηση κρατήσεων μέσω διαδικτύου για όλο το εύρος των υπηρεσιών και προϊό-ντων τους, και γ. την προσέλκυση νέ-ων πελατών μέσω της παροχής ολο-κληρωμένων ψηφιακών υπηρεσιών εξυπηρέτησης, τη δημιουργία στις εγκαταστάσεις τους σημείων ασύρ-ματης πρόσβασης στο διαδίκτυο κ.λ.π. Η υλοποίηση των παραπάνω θα πραγματοποιηθεί με την ανάπτυ-ξη και αξιοποίηση εφαρμογών δια-δικτυακής προβολής και ηλεκτρο-νικών κρατήσεων καθώς και με την ολοκλήρωση αυτών των εφαρμογών με συστήματα μηχανογράφησης των τουριστικών μονάδων.

Τίτλος ΠρογράμματοςΕνίσχυση Ξενοδοχειακών και Του-

ριστικών Καταλυμάτων για τη Δημι-ουργία Διαδικτυακών Τόπων Προβο-λής και Συστημάτων Ηλεκτρονικών Κρατήσεων «digi-lodge»

ΑποδέκτεςΌσες ξενοδοχειακές Επιχειρήσεις

ανήκουν στους πιο κάτω Κ.Α.Δ.:• 55.1 (και οι υποκατηγορίες του)• 55.2 (και οι υποκατηγορίες του)• 55.3 (και οι υποκατηγορίες του)

Περιοχή ΕφαρμογήςΌλη η Ελλάδα.

ΠροθεσμίεςΑπό 01/09/2009 και μέχρι εξα-

ντλήσεως του προϋπολογισμού

Προϋποθέσεις ΣυμμετοχήςΔικαίωμα συμμετοχής στο Πρό-

γραμμα έχουν οι επιχειρήσεις που: • υπάγονται στους πιο πάνω ΚΑΔ.• λειτουργούν νόμιμα και διαθέ-

τουν σε ισχύ όλες τις απαιτούμενες άδειες λειτουργίας

• είναι υφιστάμενες με ημερομη-νία έναρξης δραστηριότητας πριν από την 01/01/2009

• Δεν εξαιρούνται από τον Κανόνα De minimis

Δικαιολογητικά• Υπεύθυνη Δήλωση με θεωρημένο το γνήσιο της υπογραφής• Βεβαίωση Έναρξης Δραστηριότη-τας• Έγγραφα σύστασης και εκπροσώ-πησης• Ε3 της πιο πρόσφατης υποβληθεί-σας Φορολογικής Δήλωσης• Άδεια Λειτουργίας (Ειδικό Σήμα του ΕΟΤ) & λοιπές άδειες λειτουργίας

• Προσφορές - Προτιμολόγια

Επιλέξιμες δαπάνες• Ε(1): Πολυγλωσσικός Διαδικτυ-

ακός Τόπος (Ιστοσελίδα) προβολής της τουριστικής μονάδας με δυνα-

τότητες online κρατήσεων (Υποχρε-ωτική Ενέργεια)

• Ε(2): Μηχανογράφηση Τουριστι-κών Μονάδων

• Ε(3): Ασύρματη Επικοινωνία• Ε(4): Ηλεκτρονική Προώθηση –

Προβολή• Ε(5): Ενέργειες Ολοκλήρωσης

της Επένδυσης

Όρια ΔαπανώνΟ πίνακας παραπάνω αποτυπώνει

τα ανώτατα όρια των επιχορηγούμε-νων δαπανών ανά κατηγορία δαπά-νης. Αυτά τα όρια δεν επιτρέπεται

να ξεπεραστούν κατά την σύνταξη της πρότασης.

Ποσοστά επιδότησης60% Δημόσια Επιχορήγηση40% Ιδιωτική Συμμετοχή

Προϋπολογισμός Επενδυτικού σχεδίου

Τα γενικά όρια του προϋπολογι-σμού είναι: Ανώτατο όριο: 40.000€ … Κατώτατο όριο: 7.000€.

Πιο συγκεκριμένα ο παρακάτω πί-νακας παρουσιάζει τα ανώτατα όρια ανάλογα με τη δυναμικότητα και των τύπο του τουριστικού καταλύματος.

Ενίσχυση MME στους τομείς της Μεταποίησης, του Τουρισμού, του Εμπορίου και των Υπηρεσιών στο πλαίσιο των Π.Ε.Π. του ΕΣΠΑ

Α/Α Θεµατική Ενότητα

Παρατηρήσεις

1 Μεταποίηση Αφορά στην ενίσχυση της Ανταγωνιστικότητας & της Καινοτοµίας των ΜΜΕ & ΠΜΕ στη µεταποίηση.

2 Τουρισµός Αφορά στην ενίσχυση της Ανταγωνιστικότητας & της Καινοτοµίας των τουριστικών ΜΜΕ & ΠΜΕ (τουριστικών καταλυµάτων) χωρίς αύξηση της δυναµικότητας.

3 Εµπόριο Αφορά στην ενίσχυση της Ανταγωνιστικότητας & της Καινοτοµίας ΜΜΕ & ΠΜΕ σε σχετικούς κλάδους του τριτογενή τοµέα.

4 Υπηρεσίες Αφορά στην ενίσχυση της Ανταγωνιστικότητας & της Καινοτοµίας ΜΜΕ & ΠΜΕ σε σχετικούς κλάδους του τριτογενή τοµέα.

Ιδιωτική Συµµετοχή (%)

Γεωγραφική ζώνη

Επιχορήγηση (%) Ελάχιστο

ποσοστό Ιδίας συµµετοχής (%)

Μέγιστο ποσοστό

τραπεζικού δανείου (%)

Γεωγραφική ζώνη Α

55 20 25

Γεωγραφική Ζώνη Β

65 20 15

Όρια Επιχορηγούµενων Προϋπολογισµών (€)

Κατώτερο Ανώτερο

1 Μεταποίηση 50.000 300.000

2 Τουρισµός 30.000 250.000

3 Εµπόριο 20.000 200.000

4 Υπηρεσίες 20.000 200.000

Α/Α Επιλέξιµη δαπάνη Ανώτατα όρια επιχορηγούµενων δαπανών

1 Κτίρια & Εγκαταστάσεις Μέχρι το 50% του υποβαλλόµενου προϋπ/σµού

2 Μηχανήµατα & Εξοπλισµός Μέχρι το 100% του υποβαλλόµενου προϋπ/σµού

3 Εξοπλισµός & Εγκαταστάσεις Προστασίας Περιβάλλοντος

Μέχρι το 100% του υποβαλλόµενου προϋπ/σµού

4 Εξοπλισµός & Εγκαταστάσεις Εξοικονόµησης Ενέργειας

Μέχρι το 100% του υποβαλλόµενου προϋπ/σµού

5 Συστήµατα Αυτοµατοποίησης Μέχρι το 100% του υποβαλλόµενου προϋπ/σµού

6 ∆ικαιώµατα Τεχνογνωσίας Μέχρι το 10% του συνολικού επιχορηγούµενου

προϋπ/σµού 7 Πιστοποίηση Συστηµάτων

∆ιασφάλισης Ποιότητας Μέχρι 15.000€

8 Προβολή – Προώθηση Μέχρι 5% του συνολικού επιχορηγούµενου

προϋπ/σµού 9

Αµοιβές Συµβούλων Μέχρι 2.000€

Ι.Π.Α.Δ.Μ.Π. Χαρίση 36, 50100, ΚοζάνηΤηλ.: 24610-26622Fax.: 24610-26625Υπεύθ.: Πατσώνα Δώρα

Επισκεφθείτε την ηλεκτρονική ιστοσελίδα της Πύλης Ανάπτυξης για να δείτε περισσότερες λεπτομέρειες καθώς και όλα τα επισυναπτόμε-να αρχεία.

Πρόγραμμα «digi-lodge»Α/Α Κατηγορία

∆απάνης Όρια επιχορηγούµενων ∆απανών

1 Ε(1) Ανώτατο ποσοστό ενέργειας: 80% Κατώτατο ποσοστό ενέργειας: 50%

2 Ε(2) Ανώτατο ποσοστό ενέργειας: 40% Κατώτατο ποσοστό ενέργειας: 0%

3 Ε(3) Ανώτατο ποσοστό ενέργειας: 25% Κατώτατο ποσοστό ενέργειας: 0%

4 Ε(4) Ανώτατο ποσοστό ενέργειας: 30% Κατώτατο ποσοστό ενέργειας: 0%

5 Ε(5) Ανώτατο ποσοστό ενέργειας: 30% Κατώτατο ποσοστό ενέργειας: 0%

Κατηγορίες Καταλυµάτων ΑΝΩ ΟΡΙΟ Π/Υ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑΣ

Μεγάλα (από 301 κλίνες και πάνω) 40.000€

Μεσαία (από 101 έως 300 κλίνες) 35.000€

Κατηγορία 1: Ξενοδοχειακά καταλύµατα (Όλοι οι τύποι ξενοδοχείων και όλες οι κατηγορίες αστέρων) Μικρά (έως και 100 κλίνες) 30.000€

3 - 4 Κλειδιά 25.000€ Ενοικιαζόµενα ∆ωµάτια & Επιπλωµένα ∆ιαµερίσµατα

1 – 2 Κλειδιά 20.000€

Παραδοσιακά Καταλύµατα 25.000€

Τουριστικές Επιπλωµένες κατοικίες – Επαύλεις

22.000€

Κατηγορία 2: Τουριστικά καταλύµατα

Λοιπές κατηγορίες

Οργανωµένες Τουριστικές κατασκηνώσεις

(κάµπινγκ) 20.000€

ΑΝΑΠΤΥΞΗ

Page 10: Πύλη Ανάπτυξης 17

10 ΑΝΑΠΤΥΞΗ

Ενίσχυση επενδύσεων στη μεταποίηση και εμπορία γεωργικών και κτηνο-τροφικών προϊόντων μέ-σω υιοθέτησης και ανά-

πτυξης καινοτομιών και τεχνολογικού εξοπλισμού, βελτίωση της ποιότητας καθώς επίσης και της υγιεινής και της ασφάλειας.

Ανοιχτή προκήρυξη από την άνω ημερομηνία μέχρι εξαντλήσεως προ-ϋπολογισμού, αλλά όχι αργότερα από την 30/6/2013. Ημερομηνία έναρξης κατάθεσης φακέλων ορίζεται η 25η Αυγούστου 2009 και λήξης η ημερο-μηνία εξάντλησης των διαθεσίμων πι-στώσεων του Μέτρου.

>> Όροι και προϋποθέσεις:• Οι ενδιαφερόμενοι θα πρέπει να

είναι Ατομικές Επιχειρήσεις ή Νομικά Πρόσωπα Ιδιωτικού Δικαίου (Ν.Π.Ι.Δ.) δηλαδή πολύ μικρές, μικρές και με-σαίες Επιχειρήσεις (ΑΕ, ΕΠΕ, ΟΕ, ΕΕ, Προσωπικές εταιρείες του εμπορι-κού νόμου, Αγροτικές Συνεταιριστι-κές Οργανώσεις κάθε βαθμίδας, Συ-νεταιριστικές Επιχειρήσεις, Δημοτικές Επιχειρήσεις), Επιχειρήσεις ανεξαρ-τήτου μεγέθους της περιοχής των νή-σων Αιγαίου Πελάγους και επιχειρή-σεις που απασχολούν λιγότερους από 750 υπαλλήλους ή έχουν κύκλο εργα-σιών μέχρι 200 εκ. ευρώ.

• Η ενίσχυση παρέχεται σε δικαιού-χους των οποίων μπορεί να καταδει-χθεί η φερεγγυότητα και η oικονομική βιωσιμότητα, που πληρούν τις ελάχι-στες, προϋποθέσεις σχετικά με το πε-ριβάλλον, την υγιεινή, την εργασια-κή ασφάλεια κ.λ.π. και που παρέχουν σαφείς εγγυήσεις, για την εξασφάλι-ση της ιδίας τους συμμετοχής που δεν μπορεί να είναι μικρότερη του 25% του επιλέξιμου κόστους της επένδυσης.

• Αιτήσεις ενίσχυσης για ίδιους ή δι-αφορετικούς τομείς στα πλαίσια του ανωτέρω Μέτρου, υποβάλλονται μό-νο μια φορά από τον ίδιο δικαιούχο.

• Η ενίσχυση χορηγείται υπό μορφή επιδότησης κεφαλαίου στην ατομική επιχείρηση ή στο Νομικό πρόσωπο Ιδι-ωτικού Δικαίου που τελικά επιβαρύνε-ται με το κόστος πραγματοποίησης της πράξης.

• Ιδιαίτερη προτεραιότητα στην εφαρμογή του ανωτέρω Μέτρου δίνε-ται τόσο σε πυρόπληκτες περιοχές όσο και σε περιοχές που επλήγησαν από την αναθεώρηση της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής (βαμβακοπαραγωγικές), με πριμοδότηση της βαθμολογίας τους.

• Ενδέχεται να ισχύσει η πριμοδότη-ση της βαθμολογίας και για τις καπνο-παραγωγικές περιοχές μετά όμως από την αξιολόγηση της πορείας εφαρμο-γής άλλων μέτρων που έχουν στοχευ-θεί υπέρ των περιοχών αυτών και δεν έχουν αποδώσει τα αναμενόμενα απο-τελέσματα.

>> Επιλέξιμοι κλάδοι:Στα πλαίσια του παραπάνω Μέτρου

θα ενισχυθούν επενδύσεις στους ακό-λουθους τομείς: κρέας, γάλα, αυγά – πουλερικά, μέλι, σηροτροφία, δημη-τριακά, ελαιούχα προϊόντα, οίνος, οπωροκηπευτικά, άνθη, ζωοτροφές, σπόροι & πολαπλασιαστικό υλικό, αρωματικά & φαρμακευτικά φυτά.

Οι Δράσεις που ενισχύονται ανά Το-μέα, αναφέρονται λεπτομερώς στην ΚΥΑ 292313/2622/3.7.2009. Ενδεικτι-κά αναφέρονται οι κατωτέρω δράσεις ανά τομέα :

• Κρέας, με επενδύσεις σε σφαγει-οτεχνική υποδομή, κυρίως εκσυγχρο-νισμούς και ιδρύσεις μικρών σφαγεί-ων σε νησιωτικές περιοχές, μονάδες τεμαχισμού – τυποποίησης και παρα-γωγής κρεατοσκευασμάτων και μο-νάδες αδρανοποίησης παραπροϊόντων και υποπροϊόντων σφαγής (rendering).

• Γάλα, με επενδύσεις σε τυροκο-μεία, μονάδες παραγωγής γιαούρτης και λοιπών ζυμούμενων προϊόντων γά-λακτος, μονάδες αξιοποίησης παρα-προϊόντων (τυρόγαλα), μονάδες επε-ξεργασίας γάλακτος.

• Αυγά – Πουλερικά, με επενδύσεις σε μονάδες τυποποίησης και συσκευ-ασίας αυγών, μονάδες για παραγωγή νέων προϊόντων με βάση τα αυγά, πτη-νοσφαγεία, μονάδες τεμαχισμού – τυ-ποποίησης και μεταποίησης κρέατος πουλερικών – κουνελιών.

• Μέλι, με επενδύσεις σε μονάδες τυποποίησης – επεξεργασίας – μετα-ποίησης - συσκευασίας μελιού, μονά-δες για παραγωγή σακχαρωδών προϊ-όντων με βάση το μέλι.

• Σηροτροφία και άλλα είδη, με επενδύσεις σε μονάδες αναπήνισης κουκουλιών και μονάδες μεταποίησης σαλιγκαριών.

• Δημητριακά, με επενδύσεις σε μο-νάδες αποφλοίωσης - επεξεργασίας – τυποποίησης ρυζιού, αποθηκευτικούς χώρους δημητριακών, ξηραντήρια δη-μητριακών, κ.λπ.

• Ελαιούχα προϊόντα, με επενδύσεις σε ελαιοτριβεία κυρίως για εκσυγχρο-νισμούς και συγχωνεύσεις, τυποποιη-τήρια - συσκευαστήρια ελαιολάδου, κ.λπ.

• Οίνος, με επενδύσεις κυρίως για εκσυγχρονισμούς και συγχωνεύσεις οινοποιείων και ιδρύσεις μόνο σε ορι-σμένες περιπτώσεις.

• Οπωροκηπευτικά, με επενδύσεις κυρίως σε επίπεδο εμπορίας, μεταποί-ησης οπωροκηπευτικών καθώς επίσης και σε επίπεδο μονάδων επεξεργασί-ας, τυποποίησης βρώσιμων ελιών.

• Άνθη, με επενδύσεις σε επίπεδο τυποποίησης και εμπορίας ανθέων.

• Ζωοτροφές, με επενδύσεις κυρί-ως, μονάδων παραγωγής ζωοτροφών οικιακών ζώων, παραγωγής πλήρων τυ-ποποιημένων μιγμάτων ζωοτροφών, αποθηκευτικών χώρων ζωοτροφών, κ.λπ.

• Σπόροι και πολλαπλασιαστικό υλι-κό, με επενδύσεις σε μονάδες επεξερ-γασίας και τυποποίησης σπόρων και πολλαπλασιαστικού υλικού.

• Φαρμακευτικά και αρωματικά φυ-τά, με επενδύσεις σε μονάδες τυποποί-ησης και επεξεργασίας αρωματικών και φαρμακευτικών φυτών.

>> Επιλέξιμες Δαπάνες:Δαπάνες για τις οποίες δύναται να

παρέχεται ενίσχυση (επιλέξιμες δα-πάνες) αφορούν:

• Την διαμόρφωση του περιβάλλο-ντος χώρου.

• Την κατασκευή ή την βελτίωση ακι-νήτων.

• Την προμήθεια και εγκατάσταση νέου μηχανολογικού εξοπλισμού συ-μπεριλαμβανομένου και του λογισμι-κού πληροφορικής και του εξοπλισμού των εργαστηρίων στο βαθμό που εξυ-πηρετεί την λειτουργία της μονάδας.

• Τις εγκαταστάσεις βιολογικού κα-θαρισμού όχι ως μεμονωμένη δράση αλλά ως τμήμα της συνολικής επέν-δυσης.

• Την αγορά καινούργιων οχημάτων – ισοθερμικών βυτίων, αναγκαίων για την μεταφορά του γάλακτος προς τον χώρο τυποποίησης – μεταποίησης, κα-θώς και την αγορά καινούργιων οχη-μάτων ψυγείων μόνο για τα νησιά του Αιγαίου.

• Τα γενικά έξοδα, όπως αμοιβές μη-χανικών, και συμβούλων, δαπάνες για μελέτες σκοπιμότητας, δαπάνες για τη δημιουργία αναγνωρίσιμου σήματος (ετικέτας) του προϊόντος, απόκτηση διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας, έρευνα αγοράς για τη διαμόρφωση της εικό-νας του προϊόντος (συσκευασία, επι-σήμανση) και άδειες πέραν των παρα-πάνω δαπανών και μέχρι ορίου 10% του συνόλου του προϋπολογισμού.

• Την απόκτηση πιστοποιητικών ποι-ότητας από αρμόδιους οργανισμούς (ISO, HACCP κλπ).

• Την αγορά telex, fax τηλεφωνικών εγκαταστάσεων, δικτύων ενδοεπικοι-νωνίας και ηλεκτρονικών υπολογιστών (συμπεριλαμβανομένης της επεξεργα-σίας κειμένων, software telescripteurs)

και συστημάτων ασφαλείας των εγκα-ταστάσεων.

• Την κατασκευή της κατοικίας φύ-λαξης των εγκαταστάσεων μέχρι των 50.000 ΕΥΡΩ.

>> Δικαιολογητικά:1. Καταστατικό ή εταιρικό κατά πε-

ρίπτωση του δικαιούχου, εκτός και εάν η επιχείρηση είναι ατομική. Αιτήσεις εταιριών υπό ίδρυση δεν θα λαμβάνο-νται υπόψη.

2. Τίτλοι ιδιοκτησίας οικοπέδου και πιστοποιητικό μεταγραφής και βαρών αυτού. Γίνονται αποδεκτές και οι περι-πτώσεις μίσθωσης οικοπέδων με συμ-βολαιογραφικό έγγραφο και πιστο-ποιητικό μεταγραφής, από το οποίο προκύπτει η μίσθωση του ακινήτου για χρονικό διάστημα τουλάχιστον 20 ετών από την υποβολή της αίτησης.

3. Ισολογισμοί και αποτελέσματα χρήσεως για τα τρία (3) προηγούμενα έτη αυτού της αίτησης, καθώς επίσης και η υποβολή των αντιστοίχων εκκα-θαριστικών σημειωμάτων της Δ.Ο.Υ. ενός εκάστου των εταίρων που κα-τέχουν ποσοστό ίσο ή άνω των 10%. Εάν πρόκειται για νεοσύστατη εταιρία υποβάλλονται μόνο τα εκκαθαριστικά σημειώματα της Δ.Ο.Υ. των τριών (3) τελευταίων ετών, ενός εκάστου των παραπάνω μετόχων.

4. Πρόσφατη Φορολογική και ασφα-λιστική ενημερότητα

5. Αναφορά της υφιστάμενης υπο-δομής, στις περιπτώσεις μετεγκατά-στασης ή εκσυγχρονισμού ή βελτί-ωσης ή επέκτασης για υφιστάμενες μονάδες.

6. Τεχνικά σχέδια (τοπογραφικό διά-γραμμα κάλυψης, κατόψεις, όψεις, το-μές) σχέδια διάταξης μηχανολογικού εξοπλισμού και λεπτομερής τεχνική και λειτουργική περιγραφή της προ-τεινόμενης αίτησης ενίσχυσης.

7. Αναλυτικός προϋπολογισμός κό-στους κτιριακών και μηχανολογικών εγκαταστάσεων. Προσφορές που συ-νοδεύονται από τεχνική περιγραφή (προσπέκτους) για την προμήθεια του μηχανολογικού εξοπλισμού.

8. Χάρτης περιοχής πραγματο-ποίησης της επένδυσης (κλίμακα 1:200.000) όπου θα σημειώνεται η θέση της μονάδας και με κύκλο θα εμ-φανίζεται η ακτίνα δράσης της όπου αυτό είναι δυνατόν.

9. Επαρκής αιτιολόγηση των ευνοϊκών επιπτώσεων αίτησης ενί-σχυσης στους παραγωγούς των πρω-τογενών προϊόντων και προσκόμιση των σχετικών αποδεικτικών στοιχεί-ων όπου αυτό είναι πρόσφορο.

10. Επαρκή στοιχεία, από τα οποία να είναι δυνατή η εκτίμηση της εν γέ-νει επιχειρηματικής δράσης του δικαι-ούχου και της ικανότητάς του για την διάθεση των τελικών προϊόντων (π.χ. συμβάσεις πώλησης προϊόντων κλπ).

Πρόγραμμα «Επενδύσεις στη μεταποίηση και εμπορία γεωργικών προϊόντων»

Page 11: Πύλη Ανάπτυξης 17

11ΑΝΑΠΤΥΞΗ

Το πρόγραμμα ενισχύει την υλο-ποίηση συγκεκριμένων επιχει-ρηματικών σχεδίων πολύ μικρών υφιστάμενων επιχειρήσεων, που δραστηριοποιούνται στον τομέα της μεταποίησης.

>> ΠροθεσμίεςΕΝΑΡΞΗ: 05/10/2009Οι προτάσεις υποβάλλονται ηλε-

κτρονικά (μέσω διαδικτύου) μέσω του δικτυακού τόπου www.eommex.gr και μέχρι εξαντλήσεως του προ-ϋπολογισμού, εκτός των περιόδων που διαρκεί η αξιολόγηση και η υπα-γωγή των προτάσεων που έχουν ήδη υποβληθεί. Οι αξιολογήσεις των προτάσεων και οι αντίστοιχες υπα-γωγές θα πραγματοποιούνται δύο φορές κάθε έτος:

• από 02/011 έως 20/01 του επό-μενου έτους και

• από 02/05 έως 20/07

>> Όροι και προϋποθέσεις:1. Δικαίωμα συμμετοχής στο Πρό-

γραμμα έχουν οι υφιστάμενες πολύ μικρές μεταποιητικές επιχειρήσεις για τις οποίες συντρέχουν αθροιστι-κά οι παρακάτω προϋποθέσεις:

• Έχουν κέντρο άσκησης της δρα-στηριότητας τους μέσα στα όρια της επικράτειας.

• Ασκούν μία από τις επιλέξιμες δραστηριότητες των κλάδων μετα-ποίησης του πίνακα του Παραρτή-ματος Ι του παρόντος.

• Η κύρια δραστηριότητα της επι-χείρησης ανήκει στους επιλέξιμους κλάδους της μεταποίησης βάση των μεγαλύτερων ακαθάριστων εσό-δων (σύμφωνα με τον κωδικό 761

του εντύπου Ε3 της φορολογικής δήλωσης).

• Έχουν κλείσει τουλάχιστον μία πλήρη (τουλάχιστον 12μηνη) φορο-λογική χρήση.

• Απασχολούσαν, κατά το έτος 2008, 0 – 9 άτομα με σχέση εξαρ-τημένης εργασίας (στα οποία δεν περιλαμβάνονται οι αυτοαπασχο-λούμενοι), εκφραζόμενα σε Ετήσι-ες Μονάδες Εργασίας (ΕΜΕ).

• Ο μέσος όρος του κύκλου ερ-γασιών της τελευταίας τριετί-ας ανέρχεται από 20.000€ έως 2.000.000€.

• Έχουν σε ισχύ άδεια λειτουργί-ας ως προς μεταποιητική τους δρα-στηριότητα ή σχετικό απαλλακτικό.

• Διαθέτουν τεκμηριωμένα την απαιτούμενη ίδια συμμετοχή κατά την υποβολή της πρότασης.

2. Στο πρόγραμμα εντάσσονται επιχειρήσεις με νομική μορφή που θα πρέπει να είναι ατομική επιχεί-ρηση ή εταιρεία (Ομόρρυθμη, Ετε-ρόρρυθμη, ΕΠΕ ή Ανώνυμη ή Συνε-ταιρισμός).

3. Κάθε επιχείρηση έχει δικαίωμα συμμετοχής σε μία (1) μόνο πρότα-ση. Σε περίπτωση συμμετοχής σε περισσότερες από μία προτάσεις στο Πρόγραμμα, οι προτάσεις που αυτό το Νομικό πρόσωπο συμμετέ-χει θα απορρίπτονται όλες.

>> Επιλέξιμες Δαπάνες:Ο παρακάτω πίνακας περιγράφει

τις επιλέξιμες δαπάνες καθώς και το μέγιστο επιλέξιμο ποσοστό στον προϋπολογισμό του έργου.

1. Εξοπλισμός και Ειδικές Εγκατα-στάσεις. Μέχρι 60.000€

2. Κτιριακά & Διαμόρφωση Χώρων μέσω άδειας εργασιών μικρής κλί-μακας. Μέχρι 30.000€.

3. Δαπάνες Διαφήμισης - Συμμετο-χή σε Εκθέσεις Εσωτερικού – Εξω-τερικού. Μέχρι 30.000€

4. Αλλες άϋλες δαπάνες. Μέχρι 20.000€

>> Δικαιολογητικά:1. Συμπληρωμένο έντυπο υποβο-

λής της πρότασης. 2. Ισολογισμοί - αποτελέσματα

χρήσης (μόνο για όσες επιχειρήσεις είναι υποχρεωμένες να συντάσ-σουν) για τα τελευταία τρία κλει-σμένα έτη διαχειριστικής χρήσης. Σε περίπτωση που δεν έχουν τριε-τή λειτουργία, τους Ισολογισμούς - αποτελέσματα χρήσης (μόνο για όσες επιχειρήσεις είναι υποχρεωμέ-νες να συντάσσουν) για τα αντίστοι-χα έτη. Σε περίπτωση που ο μέσος όρος των αποτελεσμάτων χρήσης των ετών αναφοράς είναι αρνητι-κός, το επιχειρηματικό σχέδιο δεν αξιολογείται και τίθεται στο αρχείο.

3. Φορολογικές δηλώσεις και ανα-λυτικά στοιχεία φορολογίας (Ε3), για τα τελευταία τρία κλεισμένα έτη διαχειριστικής χρήσης, για επι-χειρήσεις τήρησης βιβλίων Β΄ κατη-γορίας και άνω. Σε περίπτωση που δεν έχουν τριετή λειτουργία, τις Φορολογικές δηλώσεις και αναλυ-τικά στοιχεία φορολογίας (Ε3) για τα αντίστοιχα έτη, (π.χ. 2008 (εφό-σον έχουν κλείσει μια διαχειριστι-κή περίοδο) ή 2007, 2008 (εφόσον έχουν κλείσει δύο διαχειριστικές περιόδους)).

4. Οριστική Δήλωση Εκκαθάρισης

των ποσών φόρου, τελών χαρτοσή-μου και εισφοράς ΟΓΑ που οφείλο-νται σε εισοδήματα από Μισθωτές Υπηρεσίες (Έντυπο Ε7), που υπο-βάλλεται υποχρεωτικά μία φορά το χρόνο, για τα τελευταία τρία κλει-σμένα έτη διαχειριστικής χρήσης.

5. Αντίγραφο καταστατικού επι-χείρησης – τελευταία τροποποίησή του (για τις ατομικές έναρξη επιτη-δεύματος).

6. Άδεια λειτουργίας της επιχείρη-σης ή νόμιμη απαλλαγή εξ’ αυτής.

7. Υπεύθυνη Δήλωση Ν. 1599/86 υπογεγραμμένη από το νόμιμο εκ-πρόσωπο της εταιρείας.

8. Προσφορές-προτιμολόγια για όλες τις δαπάνες και prospectus για τον εξοπλισμό.

9. Τεκμήρια της δυνατότητας κα-ταβολής της ιδιωτικής συμμετοχής.

10. Δυνητικά, οποιοδήποτε άλ-λο στοιχείο κρίνεται αναγκαίο από πλευράς του επιχειρηματία - επεν-δυτή – για την τεκμηρίωση της ακρί-βειας του περιεχομένου της υπο-βληθείσας πρότασης

11. Συμπληρωμένη δήλωση Μι-κρομεσαίας Επιχείρησης από το νό-μιμο εκπρόσωπο της επιχείρησης (συμπληρώνονται και οι ενότητες των συνδεδεμένων – συνεργαζό-μενων επιχειρήσεων)

>> Ποσοστό Επιδότησης:Το ποσοστό δημόσιας χρηματοδό-

τησης ανέρχεται σε• 50% για όλη την επικράτεια και • 60% σε νησιά κάτω των 5.000

κατοίκων (απογραφή 2001), πυρό-πληκτες και σεισμόπληκτες περιο-χές.

11. Αποδεικτικά στοιχεία που να πι-στοποιούν την δυνατότητα του δικαι-ούχου να καταβάλλει την υποχρεωτική συμμετοχή του με ίδια κεφάλαια (π.χ. αύξηση μετοχικού κεφαλαίου κλπ).

12. Αξιολόγηση περιβαλλοντικών επιπτώσεων. Προκαταρτική Περιβαλ-λοντική Εκτίμηση (Π.Π.Ε.) ή απαλλα-κτικό έγγραφο των αρμοδίων υπηρε-σιών. Έγκριση των περιβαλλοντικών όρων, και Προέγκριση ή έγκριση της άδειας διάθεσης αποβλήτων ή απαλ-λακτικό έγγραφο των αρμόδιων υπη-ρεσιών.

13. Άδεια λειτουργίας, όπου αυτό απαιτείται από την ισχύουσα νομοθε-σία, καθώς και στις περιπτώσεις Σφα-γείων και Πτηνοσφαγείων, άδεια σκο-πιμότητας ίδρυσης (Ν.111/75 «Περί ιδρύσεως Σφαγείων και Πτηνοσφαγεί-ων» και Π.Δ. 490/76 «Περί όρων χορη-γήσεως αδείας σκοπιμότητας ιδρύσε-ως και λειτουργία Πτηνοσφαγείου»).

14. Η οικονομοτεχνική μελέτη, θα

πρέπει να υπογράφεται από Γεωτεχνι-κό, μέλος του Γεωτεχνικού Επιμελητη-ρίου και στις περιπτώσεις που το κό-στος υπερβαίνει τα 500.000 ΕΥΡΩ και από Οικονομολόγο, μέλος Οικονομι-κού Επιμελητηρίου Ελλάδος.

15. Έγγραφο πρόθεσης χρηματοπι-στωτικού ιδρύματος για σύναψη δανεί-ου στο οποίο θα συμπεριλαμβάνονται και οι όροι χορήγησης αυτού (ύψος – διάρκεια – επιτόκιο – εξασφαλίσεις), όταν στη προτεινόμενη αίτηση ενίσχυ-σης προβλέπεται η χρησιμοποίηση δα-νειακών κεφαλαίων.

16. Υπεύθυνη δήλωση ότι το ίδιο αντικείμενο επένδυσης ή η ίδια πα-ραγωγική μονάδα δεν έχει προταθεί ή οριστικά υπαχθεί για ενίσχυση – επι-χορήγηση σε άλλο Πρόγραμμα.

17. Απόφαση του Διοικητικού Συμ-βουλίου ή άλλου αρμοδίου οργάνου όπως προσδιορίζεται στο Καταστατι-κό της επιχείρησης για τον ορισμό του υπευθύνου υλοποίησης της πράξης και

τον αριθμό Τραπεζικού Λογαριασμού στον οποίο θα καταβάλλονται οι πλη-ρωμές.

18. Αντίγραφο ποινικού μητρώου του νόμιμου εκπροσώπου της Εταιρίας.

19. Υπεύθυνη δήλωση τήρησης του άρθρου 8 του Καν. 1698/2005 περί «ισότητας μεταξύ ανδρών και γυναι-κών και έλλειψη διακρίσεων».

>> Ποσοστό Επιδότησης:Το ποσοστό ενίσχυσης στις Περι-

φέρειες που είναι επιλέξιμες για τον στόχο σύγκλισης διαφοροποιείται κλι-μακούμενο από 50% για αιτήσεις ενί-σχυσης επιλέξιμου προϋπολογισμού μέχρι του ποσού των 1,5 εκατομ. ΕΥ-ΡΩ, 45% για το τμήμα επιλέξιμου Προ-ϋπολογισμού από 1,5 εκατομ. ΕΥΡΩ μέχρι 3,0 εκατομ. ΕΥΡΩ, 40% για το τμήμα επιλέξιμου προϋπολογισμού από 3,0 εκατομ.ΕΥΡΩ μέχρι 6,0 εκα-τομ. ΕΥΡΩ και 35% για τα τμήματα των επενδύσεων επιλέξιμου προϋπολογι-

σμού άνω των 6,0 εκατομ. ΕΥΡΩΤο ποσοστό ενίσχυσης για τις υπό-

λοιπες Περιφέρειες (Στερεά Ελλάδα) διαφοροποιείται κλιμακούμενο από 40% για αιτήσεις ενίσχυσης προϋπο-λογισμού μέχρι του ποσού των 6 εκατ. ευρώ και 35% για το τμήμα του επι-λέξιμου προϋπολογισμού άνω των 6 εκατ. ευρώ.

Ειδικά, για τα Νησιά του Αιγαίου Πελάγους (εκτός Κρήτης και Εύβοι-ας), το ποσοστό ενίσχυσης αυξάνε-ται στις δύο πρώτες κατηγορίες κατά 15%, στην τρίτη κατηγορία κατά 10% και στην τέταρτη κατηγορία παραμέ-νει το ίδιο, δηλαδή α) 65%, β) 60%, γ) 50% και δ) 35%.

Για επιχειρήσεις που έχουν πάνω από 250 υπαλλήλους και μέχρι 750 ή έχουν κύκλο εργασιών από 50 εκατ. ευρώ και μέχρι 200εκατ. ευρώ, το πο-σοστό ενίσχυσης ανέρχεται στο 25% του επιλέξιμου προϋπολογισμού της αίτησης ενίσχυσης, χωρίς κλιμάκωση.

Πρόγραμμα «Στηρίζω 2009»

Page 12: Πύλη Ανάπτυξης 17

12

Βελτίωση της ανταγω-νιστικότητας και της εξωστρέφειας των επιχειρήσεων, ενί-σχυση της απασχόλη-

σης και της ποιότητας ζωής μέσω της υλοποίησης έργων Ε&Τ σε συγκεκρι-μένους τομείς και δραστηριότητες που: α/ ενδιαφέρουν τον παραγω-γικό ιστό της χώρας και θα συμβά-λουν άμεσα ή έμμεσα στην παραγω-γή νέων ή βελτιωμένων προϊόντων και υπηρεσιών και στη διείσδυση σε νέες αγορές, β/ υποστηρίζουν τις ανάγκες της κοινωνίας και των πο-λιτικών σε διάφορους τομείς όπως υγεία, ενεργειακή πολιτική, περι-βαλλοντική πολιτική και γ/ παρά-γουν νέα γνώση που μπορεί να αξι-οποιηθεί.

>> Προθεσμίες10/8/2009-16/10/2009 Οι προτάσεις των ενδιαφερομένων μπορούν να υποβάλλονται καθημε-ρινά στη Γενική Γραμματεία Έρευνας & Τεχνολογίας (Γ.Γ.Ε.Τ.) για όσο διά-στημα διαρκεί η προκήρυξη.

Προϋποθέσεις ΣυμμετοχήςΗ προκήρυξη της δράσης αφορά δύο Πράξεις: • Πράξη Ι: Συνεργατικά έργα μι-κρής και μεσαίας κλίμακας (συνο-λικού προϋπολογισμού 300.000 -1.000.000 €)• Πράξη ΙΙ: Συνεργατικά έργα με-γάλης κλίμακας (συνολικού προϋπο-λογισμού 1.000.000 -3.000.000 €).

Και οι δύο Πράξεις της δράσης απευ-θύνονται σε συμπράξεις επιχειρή-σεων κάθε μεγέθους, ερευνητικών κέντρων/ινστιτούτων, ΑΕΙ (Πανεπι-στήμια, ΤΕΙ), τεχνολογικών, δημόσι-ων, και άλλων φορέων. Σημειώνεται όμως ότι οι βασικοί αποδέκτες (ομά-δες στόχοι) της δράσης είναι οι επι-χειρήσεις (η συμμετοχή των οποίων είναι υποχρεωτική στη σύμπραξη), ανεξαρτήτως μεγέθους και οι ερευ-νητικοί φορείς (Πανεπιστήμια, ΤΕΙ, Ερευνητικά κέντρα, Ινστιτούτα).

Οι λοιποί φορείς θα συμμετέχουν κυ-ρίως με τη μορφή τελικών χρηστών/αποδεκτών των προϊόντων/τεχνο-λογιών/υπηρεσιών που θα αναπτυ-χθούν. Υποχρεωτικά σε κάθε έργο πρέπει να υπάρχουν δράσεις έρευ-νας και ανάπτυξης ή/και πειραματι-κής ανάπτυξης. Για τα έργα μικρής ή μεσαίας κλίμακας πρέπει να υπάρχει η μία από τις δύο κατηγορίες δρά-σεων, ενώ στα έργα μεγάλης κλίμα-κας μπορεί να συνυπάρχουν δράσεις έρευνας και ανάπτυξης και πειραμα-τικής ανάπτυξης.

Επιλέξιμοι Κλάδοι – ΔραστηριότητεςΟι επιστημονικοί και τεχνολογικοί τομείς προτεραιότητας στο πλαίσιο

των οποίων θα επιχορηγηθούν προ-τάσεις που θα εγκριθούν στο πλαί-σιο της παρούσας δράσης είναι επι-μέρους τομείς των τομέων:• Υγεία • Βιοτεχνολογία • Ενέργεια - Περιβάλλον - Κλίμα • Νανοτεχνολογία • Μεταφορές • Κοινωνικές & Ανθρωπιστικές Επι-στήμες - Πολιτισμός • Τεχνολογίες Πληροφορικής & Επικοινωνιών (ΤΠΕ) • Κλωστοϋφαντουργία - Μεταποί-ηση (περιλαμβανομένων των τροφί-μων)

Οι επιλέξιμες δραστηριότητες και των δύο πράξεων είναι οι εξής:• Δράσεις έρευνας και τεχνολογι-κής ανάπτυξης, οι οποίες εκφράζουν το κυρίως αντικείμενο του έργου και στοχεύουν σε μια σημαντική εξέλι-ξη πέραν της δεδομένης τρέχουσας κατάστασης της σχετικής τεχνογνω-σίας.• Δράσεις πειραματικής ανάπτυ-ξης /επίδειξης ώστε να αποδειχθεί η “εμπορική” βιωσιμότητα νέων τε-χνολογιών, οι οποίες διαθέτουν μεν κάποιο οικονομικό πλεονέκτημα, αλλά δε δύνανται να διατεθούν στο εμπόριο άμεσα.• Μελέτες τεχνικής σκοπιμότητας (κυρίως για την προετοιμασία δράσε-ων πειραματικής ανάπτυξης).• Κατοχύρωση δικαιωμάτων βιο-μηχανικής ιδιοκτησίας για ΜμΕ και ερευνητικούς φορείς.• Δράσεις προβολής, διάχυσης, συμμετοχής σε διεθνή συνέδρια, εκθέσεις καθώς και δικτύωσης, σε εθνικό και διεθνές επίπεδο, κυρίως στο πλαίσιο της διεθνούς συνεργα-σίας, της παρακολούθησης των διε-θνών εξελίξεων σε θέματα που συν-δέονται με το αντικείμενο των έργων και της συμμετοχής σε αντίστοιχα δι-εθνή δίκτυα

Επιλέξιμες ΔαπάνεςΕνισχύσεις για σχέδια έρευνας και ανάπτυξης, περιλαμβανομένης της πειραματικής ανάπτυξης: • Δαπάνες προσωπικού

• Δαπάνες για όργανα και εξοπλι-σμό • Δαπάνες για κτίρια • Δαπάνες για αγορά τεχνολογίας - τεχνογνωσίας • Δαπάνες για έρευνα επί συμβά-σει • Συμπληρωματικές δαπάνες • Δαπάνες αναλωσίμων Ενισχύσεις για μελέτες τεχνικής σκοπιμότητας• Δαπάνες διεξαγωγής της μελέ-της.

Ενισχύσεις για δαπάνες δικαιωμά-των βιομηχανικής ιδιοκτησίας για ΜμΕ:• όλες οι δαπάνες που προηγού-νται της απονομής του δικαιώματος στο πλαίσιο της αρχικής έννομης τά-ξης, περιλαμβανομένων των δαπα-νών κατάρτισης, υποβολής και διεκ-περαίωσης της αίτησης, καθώς και των δαπανών ανανέωσης της αίτη-σης πριν από την παραχώρηση του δικαιώματος • οι δαπάνες μετάφρασης και άλ-λες δαπάνες που πραγματοποιήθη-καν για την απονομή ή την κατοχύ-ρωση του δικαιώματος σε άλλες έννομες τάξεις • οι δαπάνες που πραγματοποιή-θηκαν για την υπεράσπιση της ισχύ-ος του δικαιώματος κατά την επίση-μη διεκπεραίωση της αίτησης και την ενδεχόμενη διαδικασία εναντί-ωσης, έστω και αν οι εν λόγω δαπά-νες ανακύπτουν μετά την απονομή του δικαιώματος. Ο ΦΠΑ είναι επιλέ-ξιμη δαπάνη μόνον εφόσον βαρύνει πραγματικά και οριστικά το δικαιού-χο (αυτό ισχύει μόνο για τους ερευ-νητικούς φορείς). Ο ΦΠΑ δεν είναι επιλέξιμος για τις επιχειρήσεις.

Δικαιολογητικά• ισολογισμοί 3 τελευταίων ετών ή αντίστοιχα ισοδύναμα οικονομικά στοιχεία. Για τις επιχειρήσεις που δεν έκλεισαν τρία χρόνια θα προ-σκομίζονται τα αντίστοιχα έτη.• Βιογραφικά σημειώματα των με-λών της ομάδας έργου ανά συμπράτ-τοντα φορέα.• Κατάλογο ερευνητικών προ-

γραμμάτων και σχετικών με το αντι-κείμενο της πρότασης έργων των εταιριών και των φορέων της σύ-μπραξης.• Υπογεγραμμένο συμφωνητικό συνεργασίας των συμμετεχόντων φορέων για την από κοινού υλοποί-ηση του έργου.• Από τις μεγάλες επιχειρήσεις μόνο, περίληψη της εσωτερικής με-λέτης που να τεκμηριώνει επαρκώς τη δημιουργία του κινήτρου για την υλοποίηση του ερευνητικού σχεδί-ου.• Ειδικό έντυπο ΜΜΕ (σύμφωνα με τη Σύσταση 2003/361/ΕΚ της Επιτρο-πής των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων) με συνοδεία των εντύπων Ε7, Ε3, μετο-χική σύνθεση των 2 τελευταίων ετών που προηγούνται του έτους υποβο-λής της πρότασης.• Υπεύθυνη Δήλωση του Ν.1599/86ΣΗΜ.: τα ανωτέρω δικαιολογητικά αφορούν την πρόταση υποβολής. Υπάρχουν και άλλα δικαιολογητικά κατά την υπογραφή της απόφασης χρηματοδότησης – υπαγωγής.

ΕπιχορηγήσειςΟ επιχορηγούμενος προϋπολογι-σμός ανά πράξη είναι: • Πράξη Ι: Συνεργατικά έργα μι-κρής και μεσαίας κλίμακας (συνο-λικού προϋπολογισμού 300.000 -1.000.000 €)• Πράξη ΙΙ: Συνεργατικά έργα με-γάλης κλίμακας (συνολικού προϋπο-λογισμού 1.000.000 -3.000.000 €).

Προϋπολογισμός95.000.000,00€ (Συνολικός προ-ϋπολογισμός της προκήρυξης που αφορά σε όλη την χώρα)76.100.000,00€ (Δημόσια Δαπάνη)

Διαδικασία & Κριτήρια Αξιολόγησης:Η διαδικασία αξιολόγησης των προ-τάσεων αποτελείται από τον προ-καταρκτικό έλεγχο και την κύρια αξιολόγηση και ιεράρχηση των προ-τάσεων. Η κύρια αξιολόγηση αποτε-λείται από 3 στάδια: • την αξιολόγηση των επιλέξιμων προτάσεων από δυο ανεξάρτητους εμπειρογνώμονες,• την αξιολόγηση των προτάσεων «ανά θεματική» περιοχή από μικτές επιτροπές εμπειρογνωμόνων, • την επεξεργασία των στοιχείων από το προηγούμενο στάδιο από την Υπηρεσία και τη διαμόρφωση της τε-λικής εισήγησης για έγκριση από το Γενικό Γραμματέα Έρευνας και Τεχνο-λογίας.

Ανάλογα με τον αριθμό των προτάσε-ων ανά θεματική περιοχή και πράξη, ενδέχεται να εξετασθούν από την ίδια μικτή επιτροπή προτάσεις δύο θεματικών ή/και προτάσεις της ίδι-ας θεματικής και των δύο πράξεων.

ΑΝΑΠΤΥΞΗ

Πρόγραμμα «Συνεργασία»

Page 13: Πύλη Ανάπτυξης 17

13

Eνθάρρυνση και ανάπτυ-ξη της βιομηχανικής έρευνας και της πειρα-ματικής ανάπτυξης με τη χρηματοδότηση έρ-

γων, που θα εκτελεστούν στην Ελλά-δα από δυναμικές εγχώριες επιχει-ρήσεις, οι οποίες ξεκινούν ή έχουν ήδη ανεπτυγμένη παραγωγική και εμπορική δραστηριότητα στους το-μείς: Τεχνολογίες Πληροφορικής και Επικοινωνιών, Γεωργία, Αλιεία, Κτηνοτροφία, Τρόφιμα και Βιοτεχνο-λογία, Προϊόντα υψηλής προστιθέ-μενης αξίας και τεχνολογίες παρα-γωγής με έμφαση σε παραδοσιακούς κλάδους (κλωστοϋφαντουργία, έν-δυση, κατασκευές, έπιπλο, χημική βιομηχανία, δέρμα), Προηγμένα υλι-κά, Νανοτεχνολογία-Νανοεπιστήμες και Μικροηλεκτρονική, Ενέργεια, Μεταφορές, Περιβάλλον, Υγεία, Δι-άστημα και Τεχνολογίες Ασφάλειας, Πολιτιστική Κληρονομιά.

ΠροθεσμίεςΚΑΤΑΣΤΑΣΗ: ΕΝΕΡΓΗ ΠΡΟΚΗΡΥΞΗ ΕΝΑΡΞΗ: 04/08/2009ΛΗΞΗ: 09/11/2009Η πράξη θα διαρκέσει έως το τέλος του 2013 και θα γίνει σε τουλάχιστον δύο κύκλους αξιολόγησης. Η πρώ-τη αξιολόγηση θα γίνει για τις προ-τάσεις που θα υποβληθούν έως τις 09/11/09.

Όροι και προϋποθέσεις:Δικαίωμα υποβολής πρότασης στην παρούσα προκήρυξη έχουν Ομάδες Μικρομεσαίων Επιχειρήσεων (ΜμΕ), ανεξάρτητων μεταξύ τους, οποιασ-δήποτε μορφής, με κοινά προβλή-ματα, ανάγκες (αφορά κυρίως ΜμΕ ιδίου κλάδου) και στόχους (ΜμΕ δι-αφόρων κλάδων, πολύ-επιστημονι-κή προσέγγιση στην επίτευξη των κοινών στόχων ή επίλυση κοινών προβλημάτων και αναγκών). Η πρό-ταση για χρηματοδότηση υποβάλ-λεται απαραίτητα από τρεις ή περισ-σότερες ανεξάρτητες επιχειρήσεις (ΜμΕ) με τη συμμετοχή επί συμβά-σει (υπεργολαβία) ενός τουλάχιστον φορέα εκτέλεσης ΕΤΑ (Νομικό πρό-σωπο) και με προαιρετική τη συμμε-τοχή των αντίστοιχων συνδέσμων ή ενώσεών των ΜμΕ.

Τονίζεται ότι:1. Είναι απαραίτητη η υπογραφή συμφωνητικού συνεργασίας μεταξύ των επιχειρήσεων (ΜμΕ) όπου η μια εξ αυτών ορίζεται από τους ενδια-φερόμενους ως κοινός εκπρόσωπος (Συντονιστής), αλλά κάθε μια ευθύ-νεται εξ ολοκλήρου απέναντι στην ΕΥΣΕΔ-ΕΤΑΚ. Σημειώνεται ότι για τις ανάγκες της παρούσας προκήρυξης

ό,τι αναφέρεται για τις ΜμΕ ισχύει και για τους Συνδέσμους ή ενώσεις τους. 2. Η επιχείρηση, για λογαριασμό/όφελος της οποίας φορέας εκτέλε-σης ΕΤΑ (RTD performer) υλοποιεί έρευνα επί συμβάσει, συνυποβάλ-λει προσύμφωνο υπεργολαβίας με την αντίστοιχη εταιρεία BETA, ή με το Ίδρυμα, ή με το Ερευνητικό Κέ-ντρο, ή με την εταιρεία.

Ο προϋπολογισμός της υπεργολαβί-ας θα κυμαίνεται από 25 έως 50% του συνολικού προϋπολογισμού του έργου. Το πιο πάνω ποσοστό της υπεργολαβίας θα εξαρτάται από την εμπειρία/ υποδομή των συμμετεχου-σών σε κάθε πρόταση επιχειρήσε-ων. Το υψηλότερο ποσοστό θα αφο-ρά στην περίπτωση πρότασης από ομάδες ΜμΕ που δε διαθέτουν ίδια μέσα για την υλοποίηση της έρευνας και το χαμηλότερο για ΜμΕ σε τομείς υψηλής τεχνολογίας και σημαντικής εμπειρίας και υποδομής.

Η ανάθεση σε αντίστοιχο φορέα στο εξωτερικό επιτρέπεται μόνο στην περίπτωση που δεν υπάρχει φορέας σε εθνικό επίπεδο, ικανός να υλοποι-ήσει το τμήμα του έργου. Ο φορέας εκτέλεσης ΕΤΑ ευθύνεται εξ ολο-κλήρου απέναντι στην επιχείρηση με την οποία έχει συνάψει σύμβαση υπεργολαβίας. 3. Δεν είναι δυνατή η χρηματοδό-τηση από την πράξη περισσοτέρων των δύο προτάσεων ανά εταιρεία (εί-τε ως Συντονιστής, είτε ως συνεργα-ζόμενος φορέας). 4. Οι επιχειρήσεις θα πρέπει να έχουν κλείσει μία τουλάχιστον ετή-σια οικονομική χρήση και να έχουν δημοσιεύσει τον σχετικό ισολογι-σμό. 5. Απαγορεύεται η εκχώρηση σε οποιονδήποτε τρίτο του ανατιθέμε-νου έργου, καθώς και της απαίτησης για ενίσχυση που προκύπτει από την ανάθεση αυτή. 6. Ενθαρρύνεται η διεθνής συνερ-γασία και η δικτύωση με αντίστοι-χους φορείς στο εξωτερικό. Στο πλαί-σιο αυτό η πράξη είναι ανοιχτή σε συνεργασία με ερευνητικούς ή πα-ραγωγικούς φορείς άλλων χωρών, υπό την προϋπόθεση χρηματοδότη-σης των συνεργαζόμενων φορέων του εξωτερικού αποκλειστικά από δικούς τους πόρους ή από πόρους της χώρας προέλευσής τους.

Επιλέξιμες Δαπάνες:Οι επιλέξιμες κατηγορίες δαπανών της πράξης για την εκτέλεση έργων έρευνας και ανάπτυξης είναι οι εξής:• Δαπάνες «προσωπικού» (ερευ-

νητές, τεχνικοί και άλλο υποστηρι-κτικό προσωπικό, στο βαθμό που απασχολούνται στο ερευνητικό έρ-γο).• Δαπάνες για «όργανα και εξο-πλισμό». αφορά δαπάνες για όργα-να και εξοπλισμό, στο βαθμό και για όσο χρόνο χρησιμοποιούνται για το ερευνητικό έργο. • Δαπάνες για «έρευνα επί συμ-βάσει». αφορά δαπάνες για έρευνα επί συμβάσει από νομικά ή και φυσι-κά πρόσωπα. (Το ποσοστό του προ-ϋπολογισμού αυτής της κατηγορίας στο σύνολο του προϋπολογισμού της επιχείρησης δεν μπορεί να ξεπερνά το 35%).• Δαπάνες για «αγορά τεχνολο-γίας – τεχνογνωσίας» από το εσω-τερικό ή/και το εξωτερικό: αφορά δαπάνες για τεχνικές γνώσεις και διπλώματα ευρεσιτεχνίας που αγο-ράστηκαν ή εκχωρήθηκαν από εξω-τερικές πηγές στην τιμή της αγοράς, εφόσον η πράξη πραγματοποιήθηκε υπό συνθήκες ανταγωνισμού και δεν υπάρχει στοιχείο αθέμιτης σύμπρα-ξης. • «Συμπληρωματικά γενικά έξο-δα» που οφείλονται άμεσα στο ερευ-νητικό σχέδιο, περιλαμβανομένων των μετακινήσεων.• Αλλες «λειτουργικές δαπάνες», περιλαμβανομένου του κόστους υλι-κών, εφοδίων (αναλώσιμα, μικροε-ξαρτήματα) και παρόμοιων προϊό-ντων που είναι άμεσο αποτέλεσμα της ερευνητικής δραστηριότητας.

Δικαιολογητικά:1. Αναλυτικό ιδρυτικό καταστατικό της επιχείρησης και τυχόν τροποποι-ήσεις του, καθώς και ΦΕΚ σύστασης επιχείρησης.2. Ισολογισμούς της παραγωγικής επιχείρησης, που συμμετέχει στην πρόταση, οι οποίοι καλύπτουν τα δύο τελευταία έτη ή ισοδύναμα οικονο-μικά στοιχεία (μετοχικό κεφάλαιο, κ.α.).3. Βιογραφικά σημειώματα των με-λών (μόνο των ερευνητών) της ομά-δας έργου, οι οποίοι θα εμπλακούν στην υλοποίηση του έργου.4. Προσύμφωνο υπεργολαβίας με-ταξύ του ερευνητικού-τεχνολογικού φορέα/υπεργολάβου και της επιχεί-ρησης για λογαριασμό της οποίας δι-ενεργείται έρευνα επί συμβάσει και στο οποίο πρέπει να ορίζεται σαφώς: α). το έργο που αναλαμβάνεται, β).

τα παραδοτέα, γ). το αναλογούν κό-στος, δ). το χρονοδιάγραμμα υλο-ποίησης φυσικού και οικονομικού αντικειμένου, ε). οι λόγοι λύσης της σύμβασης5. Συμβάσεις για «έρευνα επί συμ-βάσει» από φυσικά πρόσωπα με τα βιογραφικά τους σημειώματα, εφό-σον έχουν καθοριστεί, στις οποία ορίζονται σαφώς οι εργασίες που αναλαμβάνονται και το ποσό της αμοιβής. 6. Σύμβαση για αγορά τεχνολογί-ας–τεχνογνωσίας με τον προμηθευ-τή τεχνολογίας-τεχνογνωσίας, εφό-σον έχει καθοριστεί.7. Ειδικό έντυπο ΜμΕ (σύμφωνα με τη Σύσταση 2003/361/ΕΚ της Επιτρο-πής των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων) ότι η επιχείρηση είναι μικρομεσαία (όπου απαιτείται), το οποίο είναι δια-θέσιμο στην ιστοσελίδα της ΓΓΕΤ. Το έντυπο συνοδεύεται από: έντυπο Ε7, έντυπο Ε3, μετοχική σύνθεση, των τελευταίων 2 ετών που προηγούνται του έτους υποβολής της πρότασης.8. Υπεύθυνη δήλωση του Ν1599/1986 (άρθρο 8) της επιχεί-ρησης που υποβάλλει την πρόταση ερευνητικού έργου υπογεγραμμένη από το νόμιμο εκπρόσωπό της.

Ποσοστό Επιδότησης:Το μέγιστο ύψος της ενίσχυσης για έργα έρευνας και ανάπτυξης ανά κα-τηγορία/είδος έρευνας και ανάλογα με το μέγεθος της επιχείρησης, πα-ρουσιάζεται στον πίνακα που ακο-λουθεί:

Ύψος Επένδυσης: Ανώτατο όριο συνολικού επιχορη-γούμενου προϋπολογισμού της πρό-τασης: 200.000€

ΑΝΑΠΤΥΞΗ

Πρόγραμμα «Υποστήριξη Νέων Επιχειρήσεων για Δραστηριότητες Ε&ΤΑ»

Ινστιτούτο Περιφερειακής Ανάπτυξης Δυτικής Μακεδονίας (Ι.Π.Α.Δ.Μ.)Δ/νση Περιφερειακής ΑνάπτυξηςΠ. Χαρίση 36, 50100, ΚοζάνηΤηλ.: 24610-26622 Fax.: 24610-26625 Υπεύθ.: Πατσώνα Δώρα.

Page 14: Πύλη Ανάπτυξης 17

14

Το ΠρόβλημαΟ αγροτικός κόσμος στη χώρα μας

βιώνει μια κρίση η οποία όπως φαί-νεται θα συνε¬χιστεί για κάποιο δι-άστημα και θα είναι ιδιαίτερα επώ-δυνη για τη χώρα μας που στερείται μηχανισμών προστασίας των οι-κονομικά αδυνάτων. Οι Έλληνες παραγω¬γοί, μικροί σε οικονομική δύναμη, πολυάριθμοι και ασυντόνι-στοι, δεν είναι σε θέση να διαμορ-φώσουν τις τιμές των αγροτικών προ-ϊόντων. Δεν είναι διαμορφωτές αλλά αποδέκτες τιμών που καθορίζει το εμπόριο των αγροτικών προϊόντων που βρίσκεται στα χέρια ενός μικρού αριθμού επιχειρή¬σεων που προσυ-νεννοούνται και διαμορ¬φώνουν τις τιμές σύμφωνα με τα συμφέροντά τους. Έτσι, οι τιμές που καταβάλλουν οι καταναλωτές, είναι συχνά 4-6 φο-ρές μεγαλύτερες από τις τιμές που εισπράττουν οι παραγωγοί.

Την αδυναμία αυτή θα μπορού-σαν να θεραπεύσουν οι αγροτικοί συνε¬ται¬ρι¬σμοί. Η κατάσταση όμως στην οποία βρίσκεται η συντρι-πτική τους πλειοψηφία, δεν παρέχει τα εχέγγυα της επίλυσης του προ-βλήματος. Υπολογίζεται ότι τα 2/3 των πρωτοβάθμιων συνε¬ταιρισμών στη χώρα μας δεν ασκούν καμιά δραστηριότητα. Είναι συνεταιρι-σμοί σφραγίδες που συμμετέχουν στις εκλογές των δευτεροβάθμιων και τριτοβάθμιων οργανώσεων και συνεπώς αυτοί που δεν ασκούν κα-μιά δραστηριότητα ουσιαστικά εκλέ-γουν την αγροτική ηγεσία!. Μια ακό-μη παγκόσμια πρωτοτυπία.

Συνεπώς το πρώτο μας πρόβλημα είναι διαρθρωτικό που μπορούμε όμως από μειονέ¬κτημα να το μετα-τρέψουμε σε πλεονέκτημα.

Ένα δεύτερο πρόβλημα που επιδει-νώνει την αγροτική κρίση είναι ότι οι αγρο¬τι¬κές περιοχές στην πλει-οψηφία τους πουλούν τα προϊόντα τους χωρίς καμιά επεξερ¬γασία στα αστικά κέντρα. Έτσι το εισόδημα που μένει στις αγροτικές περιοχές είναι περιορισμένο, όπως περιορισμένες είναι και οι θέσεις εργασίας. Να δώ-σουμε ένα χειροπιαστό παράδειγμα. Αν το γάλα που παράγουν οι κτηνο-τρόφοι στα Γρεβενά δεν τυροκομεί-ται από μονάδες που υπάρ¬χουν στα Γρεβενά, το μεγαλύτερο μέρος του εισοδήματος και οι θέσεις απασχό-λησης μεταφέ¬ρονται στις άλλες αστικές περιοχές, εκεί όπου πηγαί-νει το νωπό γάλα.

Ένα τρίτο πρόβλημα έχει να κάνει

με τις μονοκαλλιέργειες. Σε πολλές περιο¬χές της χώρας μας είμαστε πλεονασματικοί σε μερικά αγροτι-κά προϊόντα που συχνά αντιμετωπί-ζουν πρόβλημα διάθεσης και ελλειμ-ματικοί σε πολλά άλλα προϊόντα. Με πιάνει ταραχή όταν βλέπω στα μανά-βικα σκόρδα Κίνας ή Λατινικής Αμε-ρικής, Κρεμμύδια Ολλανδίας, Πα-τάτες Αιγύπτου και Μήλα και άλλα φρούτα από τη Λατινική Αμερική. Ενώ περιμέναμε από την ένταξή μας στην Ευρωπαϊκή Ένωση να δυναμώ-σουμε την Ελληνική Γεωργία και να εξάγου¬με ένα πλήθος προϊόντων, το αποτέλεσμα ήταν να χειροτερεύει κάθε χρόνο το ισοζύγιο εξαγ¬ω¬γών και εισαγωγών.

Από το 1981 εξάγουμε πολύ λιγό-τερα προϊόντα από όσα εισάγουμε. Βέβαια έφταιξαν οι επιδοτήσεις που στρέφονταν σε ορισμένα μόνο προ-ϊόντα και η χειροτέ¬ρευση της ποι-ότητας των αγροτικών προϊόντων αφού οι παραγωγοί έκαμναν παρα-γωγή ποσότη¬τας χωρίς κανένα ποι-οτικό ενδιαφέρον αφού το προϊόν κατέληγε στη χωματερή. Έτσι χάσα-με τις αγορές της Ευρώπης και τώρα πρέπει να καταβάλλουμε πολύ μεγα-λύτερες και συντονισμένες προσπά-θειες για να ξαναμπούμε στα ράφια και να κερδίσουμε την εμπιστο¬σύνη των Ευρωπαίων καταναλωτών.

Συνεπώς, το τέταρτο πρόβλημα που πρέπει να αντιμετωπίσουμε είναι η ποιότητα των αγροτικών προϊόντων. Πριν από λίγα χρόνια, η σπογγώ-δης εγκεφαλοπάθεια των βοοειδών έσπερνε πανικό σε εκατομμύρια χορτασμένους της Ευρώπης. Την ίδια περίοδο, διοξίνες εμφανίζονταν σε κοτόπουλα Βελγίου. Λίγο αργότε-ρα είχαμε μολυσμένο ηλιέλαιο και μελα¬μίνη σε γάλα διατροφής βρε-φών (ευτυχώς στην Κίνα) ενώ είναι συχνή και απρο¬σδιόριστη σε έκτα-ση η παρουσία υπολειμμάτων γεωρ-γικών φαρμάκων και αντιβιο¬τικών στα τρόφιμα.

Παρά το γεγονός ότι οι καταναλω-τές ξεχνάνε σύντομα τα απανωτά διατρο¬φικά σκάν¬δα¬λα, στο βά-θος είναι τρομαγμένοι και αδύνα-μοι να φυλαχτούν. Το σημε¬ρινό πα-ραγωγικό σύστημα των τροφίμων, με εξαίρεση το κρέας βοοειδών, καλλιερ¬γεί την ανευθυνότητα, την αδιαφάνεια και ανωνυμία στις χιλιά-

δες των παραγωγών. Ναι είναι βαριές οι κουβέντες, αλλά δυστυχώς, αυ-τή είναι η πραγματικότητα. Τα προ-ϊόντα φθάνουν στις αγορές χωρίς ο κατανα¬λωτής και οι ελεγκτικές αρχές να είναι σε θέση να προσδι-ορίσουν τον παραγωγό και το αγρό-κτημα στο οποίο καλλιεργή¬θηκαν. Είναι πασίδηλο ότι το υφιστάμενο θεσμικό πλαίσιο είναι αδύνατο να τον προστατεύσει. Επαφίεται στον πατριωτισμό των παραγωγών. Η βαθ-μιαία στροφή στα βιολογικά προϊό-ντα μπορεί να αποτελέσει ένα ακό-μη συγκριτικό πλεο¬νέκτημα για την Ελληνική γεωργία.

Η Λύση των προβλημάτωνΠρώτη προϋπόθεση για τη λύ-

ση των προβλημάτων πρέπει να είναι μια αλλα¬γή στη σκέψη και τον προβληματισμό των Ελλήνων παραγωγών αλλά και της τοπικής ηγε¬σίας (Συνεταιριστικής, Δημοτι-κής και Νομαρχιακής). Αντί να συ-νεχίσουν να ζητούν τις λύ¬σεις από την Πολιτεία, πρέπει επιτέλους να ενηλικιω¬θούν και να πάρουν τις τύ-χες στα χέ¬ρια τους. Αγρότες, Τοπι-κή και Νομαρχιακή Αυτο¬διοίκηση πρέπει να ανασκουμπωθούν και να συν¬εργαστούν. Πρέπει επιτέλους να λειτουργούν ως Αυτό-Διοίκηση και όχι ως Έτερο-Διοίκηση.

Πρώτο βήμα: η εξυγίανση των πρωτοβάθμιων αγροτικών συνεται-ρισμών με την κατάργηση των αδρα-νών συνεταιρισμών ή την ίδρυση νέ-ων συνεταιρισμών οργανωμένων σε υγιείς βάσεις. Αδυνατώ να δικαιολο-γήσω τους σημερινούς γεωρ¬γούς για την αδυναμία τους να πάρουν τις τύχες στα χέρια τους όταν διαβάζω στη βιβλιογραφία το παράδειγμα του Συνεταιρισμού ή καλύτερα της Συ-ντροφιάς των Αμπελακίων.

Το 1780, όταν όπως λέει ο Εθνι-κός ποιητής «τα έσκιαζα η φοβέρα και τα πλάκωνε η σκλαβιά» έφτια-ξαν έναν συνεταιρισμό παραγωγής και βαφής βαμβακερών υφασμά-των βάζο¬ντας οι πλούσιοι τα κεφά-λαιά τους, οι γεωργοί τα χωράφια τους και οι ακτήμονες την εργα¬σία τους. Σε μια εποχή που δεν υπήρ-χαν τα σημερινά μεταφο¬ρικά και επικοινωνιακά μέσα, δεν υπήρχαν επιδοτήσεις, τραπεζικό σύστημα, τεχνοκράτες και ένα σωρό άλλα στοιχεία που σήμερα τα θεωρού-με απαραίτητα, αυτοί οι άνθρωποι μεγαλούργη¬σαν. Είχαν αντιπροσώ-πους σε 20 μεγάλες πόλεις της Ευ-ρώπης και τα προϊόντα τους ήταν πε-ριζήτητα. Η Γαλλική Κυβέρ¬νηση της εποχής εκείνης έστειλε τον πρόξενό της στη Θεσσαλονίκη για να συγκε-

ντρώσει πληρο¬φο¬ρίες (βιομηχα-νική κατασκοπία) για να δουν τι κά-νουν οι Έλληνες και παράγουν αυτά τα εκ¬πλη¬κτικά κόκκινα βαμβακερά που δεν ξεθωριάζουν στον ήλιο δι-ατηρώντας την λαμπρότητα τους και γίνονται περιζήτητα στην Ευρωπαϊκή αγορά. Να σημειώσουμε επίσης ότι παρά το γεγονός ότι ο Συνεταιρισμός πλήρωνε βαρύ χαράτσι στον Αλή Πα-σά, είχε μεγάλα κέρδη, ένα μέρος των οποίων μοίραζε στην τοπική κοι-νωνία για έργα κοινωνικής πρόνοι-ας των αδυνάτων και βελτίωση της υποδομής των οικισμών. Μήπως ξέ-ρετε εσείς κά¬ποιον άλλο σύγχρονο συνεταιρισμό που κάνει το ίδιο; Αν τον βρείτε να μου τον πείτε για να τον υμνήσω.

Μερικές φορές που κάνω αυτή τη σύγκριση μοιραία καταλήγω στο βα-σανιστικό ερώτημα; Μα τόσο άχρη-στοι είμαστε σήμερα και δε μπορού-με να κάνουμε κάτι αξιόλογο;

Δεύτερο βήμα: Αυτή τη φορά με πρωτοβουλία των Νομαρχιακών Αυτοδιοι¬κήσεων. Να φτιάξουν δημοπρατήρια αγροτικών προϊό-ντων όπου τα αγροτικά προϊόντα θα πουλιού¬νται με δημοπρασία κάτω από διαφανείς διαδικασίες με παρα-στατικά και όχι στα μουλωχτά όπως γίνεται σήμερα με πωλήσεις στο χω-ράφι.

Το σημερινό σύστημα εμπορίας είναι απλό και γνωστό. Όποιος θέ-λει, εκδίδει μπλοκ επιταγών και πε-ριφέρεται στην ύπαιθρο αγοράζο-ντας αγροτικά προϊόντα. Ουδείς τον ελέγχει αν έχει εγκαταστάσεις και τα απαιτούμενα κεφάλαια και μεταφο¬ρικά μέσα. Συχνά, χωρίς παραστατικά μια και η φοροδιαφυ-γή στα αγροτικά προϊόντα, είναι η μεγαλύτερη από κάθε άλλη. Κυνηγά-με τον ψιλικατζή που δεν έκοψε από-δειξη και αφήνουμε τους αγροτικούς μεγαλοκαρχαρίες να αλωνίζουν. Να διαμορφώνουν τις τιμές όπως θέ-λουν και οι Υπουργοί να απευθύνουν εκκλήσεις για συγκράτηση των τι-μών ή να απειλούν με δημοσίευση ονομάτων!.

Οι αγρότες πέφτουν συχνά θύματα τέτοιων καιροσκόπων εμπόρων που παράλληλα δυσφημίζουν τα προϊό-ντα, όταν οι επιδόσεις τους επεκτεί-νονται στο εξωτερικό. Η ύπαιθρος είναι γεμάτη από ιστορίες απάτης εμπόρων.

Οι Κεντρικές Λαχαναγορές (Αθη-νών και Θεσσαλονίκης) έχουν δια-κοσμητικό ρόλο. Από την Κεντρική Λαχαναγορά του Ρέντη περνά μό-νο το 20% των οπωρο¬κηπευ¬τικών που καταναλώνονται στο λεκανο-πέδιο Αττικής. Αν βέβαια δείτε τον

ΓΙΑ ΜΙΑ ΝΕΑ ΤΟΠΙΚΗ ΑΓΡΟΤΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗτoυ

ΓΕΩΡΓΙΟΥ Α. ΔΑΟΥΤΟΠΟΥΛΟΥΚαθ. Γεωπονίας ΑΠΘ

ΑΝΑΠΤΥΞΗ

Page 15: Πύλη Ανάπτυξης 17

15

τρό¬πο διακίνησης (ασυ¬σκεύα¬στα σε ακάθαρτα τελάρα) δεν θα διαπι-στώσετε διαφορά από τα παζάρια της Ανατολής.

Τρίτο βήμα: Σε λίγο θα δημοπρα-τηθούν οι σταθμοί ανάπαυσης που προβλέ¬πονται κατά μήκος της Εγνατίας Οδού για την ξεκούραση και τον ανεφοδιασμό ανθρώπων και οχη¬μάτων. Το ερώτημα που πρέπει να μας απασχολήσει είναι: τί είδους σταθμοί θα κατα¬σκευα¬στούν;. Σαν και αυτούς που κατασκευάστηκαν στην ΠΑΘΕ; Αλίμονο μας αν επαναλά-βουμε τα κακέκτυπα αντίγραφα των σταθμών που συναντά κανείς απα-νταχού της Δύσης. Φαντ¬ά¬ζεστε να μπαίνετε στην Εγνατία Οδό και από την Ηγουμε¬νίτσα μέχρι την Αλεξανδρού¬πολη να γεύεστε, οπουδήποτε και αν σταματήσε-τε, «πλαστικά» μπιφτέκια σε «πλα-στικά» ψωμάκια και να πίνετε τα ίδια εμφιαλωμένα αναψυκτικά; Αν σχεδιά¬ζουμε μια τέτοια Εγνατία εί-ναι καλύτερα να την αποκαλέσουμε Εγνατία του μιμητισμού και όχι Εγνα-τία του Πολιτισμού.

Για μας η Εγνατία οδός πρέπει να προβάλει, σε κάθε σημείο της δια-δρομής της, τα έργα των ανθρώπων και των περιοχών που διασχίζει. Έρ-γα τωρινά αλλά και παλαιότερα. Οι σταθμοί πρέπει να προσφέρουν μια ποικιλία από την πλούσια ελληνική κουζίνα της περιοχής, προϊόντα της περιοχής (παραδοσιακά γεύματα, κρασιά, νωπά και μετα¬ποι¬ημένα τρόφιμα, έργα τέχνης των ανθρώπων της περιοχής) και συνάμα να αποτε-λούν πρόσκληση και πρόκλη¬ση για τον διερχόμενο να ανακαλύψει την Ηπειρωτική, Μακεδονική και Θρα-κική ενδοχώρα προβάλλοντας δείγ-ματα από τους αρχαιο¬λογι¬κούς της χώρους, φωτογραφίες της φύσης της περιοχής και ημερολόγια σημαντι-κών εκδηλώσεων (πανηγύρια και γι-ορτές).

Είναι δυνατόν να διασχίζεις την Εγνατία την περίοδο των απόκρεω και να μην σταματήσεις για να δεις τους Φανούς της Κοζάνης, τις Μπού-λες της Νάουσας ή τα Ραγκο¬τσά¬ρια της Καστοριάς για να αναφέρω λίγες από τις πολιτισμικές παραδόσεις που κρα¬τιούνται ζωντανές και αναβιώ-νουν κάθε χρόνο σε πολλές γωνιές του Μακεδονικού χώρου.

Τέταρτο βήμα: Αν λοιπόν η Πολι-τεία αδυνατεί να μας προστατέψει, τί κάνουμε εμείς οι παραγωγοί και οι καταναλωτές;. Μπορούμε να αντι-δράσουμε και να συγκροτήσουμε νέα δίκτυα διανομής ως εναλλακτι-κή λύση στα υφιστάμενα;. Οι Οργα-νώσεις των παραγωγών και των κα-ταναλωτών αλλά και οι ομάδες των καταναλωτών συνεπικουρού¬μενοι από τη νέα τεχνολογία της πληρο-

φορικής θα μπορούσαν να οργανώ-σουν δίκτυα διανομής προϊόντων από τον παραγωγό στον καταναλω-τή. Τα πλεονεκτήματα μιας τέτοιας δράσης ολοφάνερα:

• Κατάργηση των μεσαζόντων που συχνά πέραν της επιβάρυνσης της τιμής δεν προσφέρουν ουσιαστική υπηρεσία,

• Βελτίωση της τιμής για παραγω-γό και καταναλωτή,

• Διασφάλιση της ποιότητας,• Καλλιέργεια αρχών υπευθυνό-

τητας στον παραγωγό που συνδέε-ται άμεσα με τους καταναλωτές των προϊόντων του.

Δίκτυα παραγωγών και καταναλω-τών μπορούν εύκολα να γίνουν για προϊόντα που διακινούνται χωρίς να απαιτούνται ψυκτικές εγκαταστά-σεις και είναι σχετικά μεγάλης αξίας (ελαιόλαδο, φασόλια, φακές, καρύ-δια και ξηροί καρποί, τυριά και κεφα-λοτύρια, αποξηρα¬μένα φρούτα και καρποί, κ.ά.). Βέβαια δεν μπο¬ρούν να καλύψουν το σύνολο των προϊ-όντων που χρειάζεται ο μέσος κα-ταναλωτής. Αυτό δεν αποτελεί λό-γο για τη μη λειτουργία αυτών των εναλλακτικών δικτύων. Θέλετε ένα παρά¬δειγμα;

Ο Τάκης είναι ένας κτηνοτρόφος στις πλαγιές της Πίνδου που τυρο-κομεί με μεράκι το γάλα των αιγο-προβάτων του, μαζί με αυτό και με-ρικών άλλων κοπαδιών. Παράγει ένα εξαιρετικό τυρί (ομολογώ πως δεν έχω φάει καλύτερη φέτα από αυτή του Τάκη) που το διαθέτει σε μικρά δοχεία με άλμη αφού βέβαια περά-σει το απαραίτητο στάδιο ωρίμαν-σης. Ένας τενεκές που μοιράστηκε σε φίλους προκάλεσε τον ενθου-σιασμό τους και βροχή από παραγ-γελίες. Τριάντα τενεκέδες ως πρώ-τη παραγγελία θα αναγκάσουν τον Τάκη να κάνει τη μεταφορά με το αγροτικό του και να εισπράξει βέ-βαια και αυτός όχι μόνο το τίμημα της δουλειάς του αλλά και τα μπράβο των νέων πελατών του που θα έχουν αντικα¬τα¬στήσει το βλοσυρό έμπο-ρο που έψαχνε αιτίες υποβάθμισης του προϊόντος, αύξηση της αφαι-ρούμενης φύρας και επιμήκυνση του χρόνου πληρωμής χωρίς να έχει να πει ποτέ έναν καλό λόγο για το προϊόν που με τόση επιμέλεια φρό-ντιζε ο Τάκης.

Τέτοιοι παραγωγοί με μια ιστοσε-λίδα, έναν φορέα πιστο¬ποίησης και ένα αξιόπιστο δίκτυο μεταφο-ρών θα μπορούσαν να διαθέσουν απανταχού της χώρας και της Ευ-ρώπης γνή¬σια προϊόντα αγροτι-κής οικοτεχνίας που έχουν μέσα το μεράκι ανθρώ¬πων της ελληνικής υπαίθρου και τη σοφία ενός πολιτι-σμού που αναπτύχθηκε εκατοντάδες χρόνια πριν από τις επινοήσεις της ενεργοβόρας Δυτικής Τεχνολογίας

Τρο¬φίμων που γέμισε τις αγορές με φθηνά προϊόντα και μερικές φορές επικίνδυνα προϊόντα (βλέπε βρεφι-κό γάλα Κίνας), το ένα πιστό αντί-γραφο του άλλου, αλλά αμφί¬βολης διατροφικής αξίας.

Η διατήρηση της παράδοσης σε αυτά τα αυτόχθονα συστήματα πα-ραγωγής τροφίμων που κάποτε κά-λυπταν το σύνολο των διατροφικών αναγκών των ανθρώπων της ελλη-νικής υπαίθρου είναι επιβεβλημένη και πράξη σωφροσύνης. Τα δίκτυα αυτά συγκροτούσαν τη γκά¬μα της Μεσογειακής κουζίνας, τη διατρο-φική αξία της οποίας μόλις τώρα ανακαλύ¬πτουμε, πρώτα οι ξένοι και μετά οι Έλληνες επιστήμονες.

Πέμπτο βήμα: Δραστηριοποίηση της Διεύθυνσης Γεωργίας για να δημι-ουργήσει το ισοζύγιο των αγροτικών προϊόντων στο Νομό. Με άλλα λόγια, τι παράγεται, πόσο μετα¬ποι¬είται μέσα στο Νομό και πόσο από αυτό καταναλώνεται μέσα στο Νομό ή φεύγει σε άλλους Νομούς. Παράλ-ληλα πρέπει να υπολογίσει και τα ελλείμματα της παραγωγής και πό-σα από αυτά θα μπορούσαν να καλυ-φθούν από νέα παραγωγή μέσα στο Νομό. Η ίδια υπηρεσία θα μπορούσε να υπολογίσει και τα αναμενόμενα οφέλη στο εισόδημα και στην απα-σχόληση από μια τέτοια στροφή στο παραγωγικό σύστημα του Νομού.

Ανακεφαλαίωση-ΣυμπεράσματαΑπό όλα τα παραπάνω νομίζουμε

πως γίνεται αντιληπτό ότι οι αγρο-τικές περιοχές θα βγουν πολλαπλά κερδισμένες αν υιοθετήσουν την προτεινόμενη παραγωγική κατεύ-θυνση.

Βλέπω μόνο δύο επιφυλάξεις. Η πρώτη. Ποιος θα τα υλοποιήσει όλα

αυτά; Μα νομίζω πως αν νοιώθετε όπως ο δεκαπεντάχρονος νεαρός που ακόμη του δένει τα κορδόνια των παπουτσιών η μητέρα του, λυ-πάμαι αλλά δε μπορώ να κάνω κά-τι άλλο. Αν ανα¬ζητάτε άλλους για να κάνουν αυτά που πρέπει να κά-νετε εσείς, τότε πρέπει να περιμέ-νουμε την ενηλικίωσή σας. Τότε που θα νοιώθετε υπεύθυνοι πολίτες που πρέπει να αναλάβουν τις τύχες στα χέρια τους και δεν θα αναζητούν κη-δεμόνες ή προστάτες.

Η δεύτερη. Μπορούν αυτές οι δρά-σεις να φέρουν αποτέλεσμα ακό-μη και αν υλοποιη¬θούν; Βεβαίως, και μάλιστα ουσιαστική και διαρ-κή βελτίωση της τοπικής οικονομί-ας που θάναι παράλληλα ανθεκτική σε εθνικές και διεθνείς οικονομικές κρί¬σεις γιατί θα είναι μια οικονομία «σαρανταποδαρούσας». Μια οικονο-μία που δεν θα στηρίζεται σε ένα πο-δάρι (βλέπε κρίση γούνας στην Κα-στοριά), αλλά σε σαράντα.

Έπειτα ξεχνάμε ότι οι μικρές δρά-σεις σε ατομικό επίπεδο που συχνά τις περι¬φρο¬νούμε, αν αθροιστούν κάνουν τη μεγάλη διαφορά. Η οικο-νομική πρόοδος που ση¬μειώ¬θηκε στις ΗΠΑ επί προεδρίας Κλίντον ήταν αποτέλεσμα της ίδρυσης και αύξη¬σης της απασχό¬λη¬σης σε εκατοντάδες χιλιάδες μικρές ατομι-κές επιχειρήσεις και όχι στις επιχει-ρήσεις που απασχολούσαν δεκάδες χιλιάδες εργαζόμενους και που τώ-ρα, με την κρίση, τους απολύουν κα-τά χιλιάδες. Ένας μεγάλος θρησκευ-τικός ηγέ¬της τοποθέτησε πολύ καλά τη συμβολή που μπορούν να έχουν οι μικροί και αδύναμοι σε αυτόν τον κό-σμο. «Αν νομίζεις ότι είσαι πολύ μι-κρός για να κάνεις τη διαφορά, προ-σπάθησε το βράδυ να κοιμηθείς με ένα κουνούπι».

ΑΝΑΠΤΥΞΗ

Page 16: Πύλη Ανάπτυξης 17

16

Η ενίσχυση αφορά στην απόκτηση σύγ-χρονου τεχνολο-γικού εξοπλισμού, απαραίτητου για την

άσκηση της επαγγελματικής δρα-στηριότητας ιατρών, οδοντιάτρων, μηχανικών, δικηγόρων, συμβολαιο-γράφων, λογιστών και οικονομολό-γων- συμβούλων.

ΠροθεσμίεςΚΑΤΑΣΤΑΣΗ: ΕΝΕΡΓΗ ΠΡΟΚΗΡΥΞΗ ΕΝΑΡΞΗ: 01/09/2009ΛΗΞΗ: 09/09/2009

Η υποβολή των προτάσεων θα γί-νεται αποκλειστικά μέσω της ιστο-σελίδας www.ependyseis.gr, χωρίς την προσκόμιση δικαιολογητικών. Ο ενδιαφερόμενος θα συμπληρώνει ηλεκτρονικά μόνο τον ΑΦΜ του, τα στοιχεία του, έναν αριθμό τραπεζι-κού λογαριασμού για την καταβολή της επιχορήγησης (εφόσον το σχέ-διό του εγκριθεί) και περιγραφή του εξοπλισμού και των δαπανών, στις οποίες επιθυμεί να προβεί. Θα ακο-λουθεί εκ των υστέρων έλεγχος υλο-ποίησης του φυσικού και οικονομι-κού αντικειμένου της πρότασης.

Όροι και προϋποθέσεις:Δυνητικοί δικαιούχοι είναι οι ελεύθε-ροι επαγγελματίες που ανήκουν στις παραπάνω κατηγορίες και οι οποίοι :

• Είναι εγκατεστημένοι στην ελ-ληνική επικράτεια • Λειτουργούν με νομική μορφή ατομικής επιχείρησης • Τηρούν βιβλία Β’ ή Γ΄ κατηγορίας

• Διαθέτουν ΑΦΜ έγκυρο, ενεργό και ενταγμένο σε συγκεκριμένους Κωδικούς Αριθμούς δραστηριότητας (ΚΑΔ). • Έχουν κάνει πρώτη έναρξη επι-τηδεύματος πριν την 1/1/2009. • Διαθέτουν φορολογική ενημε-ρότητα. • Εφόσον δραστηριοποιούνται πά-νω από τρία χρόνια, εμφανίζουν στις φορολογικές τους δηλώσεις μέσο όρο ακαθάριστων εσόδων από την άσκηση ελεύθερου επαγγέλματος κατά τη διάρκεια των δύο τελευταί-ων χρήσεων, ο οποίος δεν είναι χα-μηλότερος από ό,τι προβλέπεται στο διπλανό πίνακα. Από τον συγκεκρι-

μένο όρο, σχετικά με το ύψος των ακαθάριστων εσόδων, εξαιρούνται:

• οι νέοι επαγγελματίες. • οι ελεύθεροι επαγγελματίες που κατοικούν και ασκούν το επάγγελμά τους σε νησιά με πληθυσμό μικρότε-ρο των 3.100 κατοίκων • τα Ατομα με Αναπηρία και • όσοι ασκούν το επάγγελμά τους σε χαρακτηρισμένους ορεινούς όγκους, όπως αυτοί προσδιορίζο-νται από το ΥΠΕΣ

ΣΗΜ.: Ο καθορισμός των συγκεκρι-μένων ορίων δηλωθέντος εισοδή-ματος έγινε προκειμένου να μην

ευνοηθούν όσοι φοροδιαφεύγουν, δηλώνοντας πολύ χαμηλά εισοδήμα-τα από την άσκηση του επαγγέλμα-τός τους. Ιδιαίτερη βαρύτητα κατά την αξιολόγηση δίνεται στο ποσοστό των εσόδων που προέρχονται από τη συγκεκριμένη δραστηριότητα σε σχέση με το συνολικό φορολογητέο εισόδημα του ελεύθερου επαγγελ-ματία. Παράλληλα, έχει ληφθεί μέ-ριμνα ώστε όσοι υποβάλλουν πρό-ταση να αξιολογούνται συγκριτικά, ως προς τα οικονομικά τους στοιχεία, μόνο στο πλαίσιο του κλάδου στον οποίο δραστηριοποιούνται. Απα-ραίτητη προϋπόθεση για την εκτα-μίευση της ενίσχυσης είναι η ύπαρ-ξη φορολογικής και ασφαλιστικής ενημερότητας των ελεύθερων επαγ-γελματιών».

Επιλέξιμες Δαπάνες:Οι επιλέξιμες κατηγορίες δαπανών της πράξης για την εκτέλεση έργων έρευνας και ανάπτυξης είναι οι εξής:• εξοπλισμός πληροφορικής (Η/Υ και περιφερειακά) • απαραίτητο ειδικό λογισμικό (software) • εξειδικευμένος εξοπλισμός σύγ-χρονης τεχνολογίας για την παροχή της συγκεκριμένης υπηρεσίας (π.χ. ιατρικά μηχανήματα).

Ποσοστό Επιδότησης:Αυξημένο ποσοστό ενίσχυσης, ύψους 80% επί της υποβαλλόμε-νης πρότασης, προβλέπεται για τους νέους επαγγελματίες, δηλαδή εκείνους οι οποίοι κατέθεσαν δήλω-ση έναρξης άσκησης επαγγέλμα-τος μέσα στην τελευταία πενταετία (μετά την 1η Ιανουαρίου 2004). Για όσους έχουν κάνει έναρξη άσκησης επαγγέλματος πριν την 1η Ιανουαρί-ου 2004 προβλέπεται ποσοστό ενί-σχυσης ύψους 50% του προϋπολο-γισμού της πρότασης.

Η διάρκεια υλοποίησης του έργου ανέρχεται στους 4 μήνες.

Ινστιτούτο Περιφερειακής Ανάπτυξης Δυτικής Μακεδονίας (Ι.Π.Α.Δ.Μ.)Δ/νση Περιφερειακής ΑνάπτυξηςΠ. Χαρίση 36, 50100, ΚοζάνηΤηλ.: 24610-26622 Fax.: 24610-26625 Υπεύθ.: Χατζηπαύλου Βούλα.

Πρόγραμμα «Ενίσχυση Ελεύθερων Επαγγελματιών»

ΑΝΑΠΤΥΞΗ

Page 17: Πύλη Ανάπτυξης 17

17

Αυτό, κατά τον Αδαμάντιο Κοραή, έπρεπε να συ-νειδητοποιήσουν και να υλοποιήσουν όλοι οι Έλ-ληνες και μετά να αγωνι-

στούν, για την απελευθέρωσή τους από τον τουρκικό ζυγό. Είναι γνωστό ότι ο Κο-ραής δεν ήθελε να γίνει η επανάσταση στην Ελλάδα, πριν ολοκληρωθεί το δια-φωτιστικό έργο στους Έλληνες. Μάλιστα έθετε και μια προθεσμία τριάντα έως σα-ράντα χρόνια, μετά το 1820.

Ο ίδιος πίστευε, ότι αν μια πρόωρη επα-νάσταση πετύχαινε (αυτό έγινε) και η Ελλάδα απελευθερώνονταν, οι Έλληνες λόγω ημιτελούς παιδείας, αλλά και έλλει-ψης γνώσεων, δεν ήταν δυνατόν να κυ-βερνηθούν από μόνοι τους, αλλά και να δημιουργήσουν ένα κράτος αντάξιο του ονόματός του. Και έτσι, αντί μιας σταδι-ακά αναπτυσσόμενης Δημοκρατίας, όπου ο Έλληνας πρωθυπουργός θα αντικαθι-στούσε εν καιρώ, τον Έλληνα κυβερνή-τη, η Ελλάδα κινδύνευε να περιέλθει σε ξένη κηδεμονία και εξάρτηση. Οι φόβοι του Κοραή βγήκαν αληθινοί. Η Ελλάδα δεν μπόρεσε να ορθοποδήσει, ούτε κοι-νωνικά, ούτε οικονομικά και καταδυνα-στεύτηκε από την ξενόφερτη βασιλεία και τον ξένο παράγοντα.

Αλλά και αυτή η σταδιακά αναπτυσσόμε-νη Δημοκρατία, που κατά τον Κοραή θα έφερνε στην επιφάνεια και θα εμπέδωνε τις θεμελιώδες αξίες της, την Ισονομία, Ισοπολιτεία, Αξιοκρατία κλπ, ήταν κάτι το απλησίαστο και τότε και σήμερα. Μή-πως η παιδεία του Έλληνα, δεν επιτρέπει τέτοιες κοινωνικές πολυτέλειες;

Τι είναι όμως παιδεία και ποιος είναι ο σκοπός της; Παιδεία είναι η ανατροφή και διδασκαλία, η εκπαίδευση. Ουσιαστικά όμως το αποτέλεσμα της ανατροφής και εκπαίδευσης, η μόρφωση. Σκοπός της παιδείας είναι να δώσει στον άνθρωπο, -ιδίως στο νέο- ήθος και γνώσεις. Ήθος είναι η διαμόρφωση του χαρακτήρα -με-τά από κατάλληλη εκπαίδευση- με βάση τις απόλυτες αξίες. Οι αξίες αυτές, όπως φιλαλήθεια, αλληλεγγύη, δικαιοσύνη, τι-

τουΓΙΩΡΓΟΥ ΔΑΔΑΜΟΓΙΑ

ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΔΡΑΞΑΣΘΑΙ

ENΘΕΤΟΠΑΙΔΕΙΑ

μιότητα, αυτοθυσία, αξιοπρέπεια, φιλαν-θρωπία, εργατικότητα, τιμή, καθήκον κλπ (η αρετή σ’ όλες τις εκφάνσεις της), εί-ναι απόλυτες, αυτοτελείς, αυθύπαρκτες και αυτοδύναμες. Επιβάλλεται λοιπόν ο νέος άνθρωπος -και όχι μόνον- να επι-κοινωνεί μαζί τους, να τις εννοεί και να αισθάνεται την ανάγκη να τις ακολουθεί και να τις εφαρμόζει. Εκτός των άλλων, οι αξίες αυτές θα τον βοηθήσουν να γνω-ρίσει τον εαυτό του και να εννοήσει τον προορισμό του. Οι αξίες αυτές -σαν πρό-τυπα και παραδείγματα- βρίσκονται στη αρχαιοελληνική γραμματεία. Στην προ-κειμένη περίπτωση, η συνεισφορά της οι-κογένειας είναι άκρως σημαντική. Όμως ένα υγιές πνεύμα πρέπει να βρίσκεται σ’ ένα υγιές σώμα, «νούς υγιής εν σώματι υγιές», ο νέος πρέπει να πλησιάσει πολύ την άθληση, γιατί αυτή συμβάλει και στην πνευματική απόδοση.

Οι γνώσεις αποτελούν το δεύτερο σκέλος της παιδείας. Αυτές μπορούμε να τις χω-ρίσουμε σε ειδικές και γενικές. Οι ειδικές αποβλέπουν στο να δίνουν στον άνθρωπο εφόδια για τις επιστήμες, τα επαγγέλμα-τα και τις άλλες του ενασχολήσεις. Αυ-τές είναι απαραίτητες για την αντιμετώπι-ση της κοινωνικής και οικονομικής ζωής. Φυσικά, οι γνώσεις αυτές υπόκεινται σε συνεχή εξέλιξη και εμπλουτίζονται από άλλες. Απεναντίας οι αξίες, που εμπνέ-ουν το ήθος, είναι αθάνατες και ουδέποτε χάνουν την πνευματική σημασία και την κοινωνική σπουδαιότητά τους. Κατά συ-νέπεια προέχει στην παιδεία η προσφο-ρά ήθους.

Οι ξερές (ειδικές) γνώσεις δε βοηθούν την πνευματική άνοδο του ανθρώπου «επιστήμη μακράν αρετής πανουργία

εστί», γιατί δεν διεγείρουν τα υψηλά αι-σθήματα και δεν οδηγούν στην κοινωνική συνοχή. Όμως το ήθος δεν φτάνει μόνο του για να διαμορφώσει και να ανελίξει τον ανθρώπινο χαρακτήρα και πνεύμα.

Απαραίτητη προϋπόθεση γι αυτό, είναι και η γενική γνώση. Ο διαλογισμός, ο ορθολογισμός και η έρευνα, αποτελούν απαραίτητα στοιχεία για την αναζήτηση και ανακάλυψη της αλήθειας. Της αλή-θειας, που έρχεται μέσα από τη Φύση και όχι αυτής που φτιάχνει το μυαλό του αν-θρώπου για να εξυπηρετήσει διάφορα συμφέροντα και σκοπιμότητες. Αυτή δεν είναι αλήθεια, είναι χάλκευμα, πλεκτάνη και ψέμα. Η αλήθεια που προέρχεται από το φυσικό νόμο ταυτίζεται με την ηθική της γνώσης. Μιας γνώσης που φανερώ-νει τον προορισμό του ανθρώπου, φέρνο-ντάς τον στην οδό της διαρκούς πνευμα-τικής αναζήτησης και ανόδου…

Όλα τα παραπάνω είναι αληθινά. Και η αλήθεια (όπως πάντα) είναι μία και μονα-δική. Στη μεγάλη υπόθεση της παιδείας κανείς δεν μας είπε: «τι είναι παιδεία και τι θέλουμε απ’ αυτήν». Μαζί με την ει-κονική και ψευδεπίγραφη Δημοκρατία, έχουμε και μια αντίστοιχη παιδεία. Σή-μερα στην παιδεία, επικρατεί ο παραλο-γισμός, η ασυναρτησία, η αδιαφορία, η σκοπιμότητα… το χάος. Ουσιαστικά έχου-με «Α-παιδεία».

Οι απόψεις μου αυτές, είναι -για μένα- μια υγιής αντίδραση στα όσα συμβαί-νουν σήμερα στην παιδεία. Όμως εσείς θα κρίνετε τα γραφόμενά μου. Κι αν προ-κύψει διαφωνία, δύσκολα θα παραδεχθώ το «λάθος» μου. Γιατί είμαι απόλυτος ως προς τη μοναδικότητα της αλήθειας…

Page 18: Πύλη Ανάπτυξης 17

18

Το ΤΕΙ Δυτικής Μακεδο-νίας αποτελεί το μεγα-λύτερο Ίδρυμα Ανώτα-της Εκπαίδευσης στην Δυτική Μακεδονία και

κατατάσσεται δεύτερο μεταξύ των ΤΕΙ και τέταρτο μεταξύ των Πανεπι-στημίων της χώρας. Φιλοξενεί πε-ρίπου 23.000 φοιτητές, εργάζονται σε αυτό 700 (μόνιμοι και έκτακτοι) εκπαιδευτικοί και 130 διοικητικοί υπάλληλοι.

«Δια γυμνού οφθαλμού» φαίνεται από τα παραπάνω στοιχεία ότι το ΤΕΙ Δυτικής Μακεδονίας παράγει οικο-νομίες κλίμακας στην περιοχή. Απο-τελεί οικονομικό οξυγόνο γι΄ αυτή. Δεν θα ήθελα όμως να μείνω στα «έσοδα» της περιοχής από την δρα-στηριότητα του ΤΕΙ. Θέλω να τονίσω ότι η επένδυση στους ανθρώπινους πόρους είναι υπεράνω όλων. Η Εκ-παίδευση παράγει παιδεία και όταν αυτή συνοδεύεται από αξιολογημέ-να ποιοτικά χαρακτηριστικά τότε δι-ασφαλίζεται και μια καλύτερηοικο-νομική πολιτική προς όφελος του κοινωνικού συνόλου και ενίσχυσης της κοινωνικής συνοχής.

Το ΤΕΙ Δυτικής Μακεδονίας παρέ-χει συνειδητά ποιοτική εκπαίδευση με την υποστήριξη της σύγχρονης τεχνολογίας, επιδιώκοντας ταυτό-χρονα τη διαφύλαξη του ανθρωπο-κεντρικού χαρακτήρα των επιστη-μών.

Αποτελεί σημείο αναφοράς στον σχεδιασμό αναπτυξιακής πολιτικής στη Δυτική Μακεδονία από τους πο-λιτικούς - κοινωνικούς φορείς κα-θώς και συμβουλευτικό όργανο στην άσκηση πολιτικών δράσεων και προ-

σέλκυσης ιδιωτικών και δημοσίων χρηματοδοτήσεων και έργων. Έχει άμεση σύνδεση με ΕΒΕ, ΟΕΕ, ΤΕΕ, Νομαρχία, Δήμους, ΤΕΔΚ, Πανεπι-στήμιο, άλλους παραγωγικούς φο-ρείς (αναπτυξιακές εταιρείες) για την τοπική ανάπτυξη, με την συν-διοργάνωση σχετικών πρωτοβουλι-ών – εκδηλώσεων και ιδιαίτερα: α) μελέτες, αναλύσεις, προβλέψεις, εκθέσεις, έρευνες, β) σεμινάρια, διαλέξεις, ομιλίες, εκδόσεις, γ) συ-νεργασία με φορείς εθνικής και δι-εθνούς εμβελείας.

Η επένδυση στους ανθρώπινους πόρους αποτελεί απαραίτητη προϋ-πόθεση για την ενίσχυση της αντα-γωνιστικότητας των επιχειρήσεων και κατ επέκταση της οικονομίας καθώς παρέχει στέρεες βάσεις για τη μεσοπρόθεσμη και τη μακροπρό-θεσμη ανάπτυξή τους.

Σε μια χώρα όπου ο τριτογενής τομέας της οικονομίας αναπτύσσε-ται με γρήγορους ρυθμούς, όπου το ανταγωνιστικό πλεονέκτημα συνί-σταται στην ποιότητα και στην εξειδί-κευση των προϊόντων και υπηρεσιών , η συνεχής κατάρτιση και αξιοποίη-ση του εγχώριου ανθρώπινου κεφα-λαίου συμβάλει στην ομαλή ένταξη των πολιτών στις βαθμίδες της παρα-γωγικής διαδικασίας και στη ισόρρο-πη περιφερειακή ανάπτυξη.

Στο πλαίσιο αυτής της προσπάθει-ας, ο ρόλος του εκπαιδευτικού συ-στήματος είναι καθοριστικός. Χρεια-ζόμαστε ένα εκπαιδευτικό σύστημα που θα είναι σταθερά προσανατολι-σμένο και άρρηκτα συνδεδεμένο με τις ανάγκες της παραγωγής και τις απαιτήσεις της σύγχρονης επιχειρη-ματικής δραστηριότητας.

Το ΤΕΙ Δυτικής Μακεδονίας ισχυ-ροποιεί διαρκώς τη θέση του κατα-βάλλοντας προσπάθειες για τη διαρ-κή αναβάθμιση των προγραμμάτων σπουδών, τη βελτίωση της υλικοτε-χνικής υποδομής και την ενίσχυση του αριθμού των μελών του εκπαι-δευτικού και διοικητικού προσωπι-κού, ώστε να βελτιώνεται συνεχώς το επίπεδο των παρερχομένων υπη-ρεσιών.

Ο αριθμός των Προγραμμάτων Μεταπτυχιακών Σπουδών αυξάνεται διαρκώς, ενώ ήδη το ΤΕΙ Δυτικής Μα-κεδονίας οργανώνει αυτόνομο μετα-πτυχιακό πρόγραμμα στη Διοίκηση Επιχειρήσεων ( Μ.Β.Α. ). Παράλλη-λα, αξιοποιούνται όλες οι δυνατότη-τες που προσφέρουν τα Ευρωπαϊκά Προγράμματα και τα Προγράμματα Κινητικότητας των μελών της ακα-δημαϊκής κοινότητας, γεγονός που έχει επηρεάσει σημαντικά, αφενός τον τρόπο διεξαγωγής της εκπαιδευ-τικής διαδικασίας και αφετέρου τη νοοτροπία των φοιτητών, οι οποίοι βιώνουν στην πράξη τις θεωρίες της ευρωπαϊκής ενοποίησης.

Το ΤΕΙ Δυτικής Μακεδονίας δια-τηρεί σταθερά ως στόχο την παρο-χή υψηλού εκπαιδευτικού και ερευ-νητικού έργου ενώ ταυτόχρονα, ως παράπλευρη ωφέλεια είναι η δημι-

ουργία κοινωνικών ερεισμάτων τό-σο στον τομέα της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, όσο και στον τομέα της τοπικής αυτοδιοί-κησης και των συλλόγων. Στα πλαίσια αυτού του στόχου πραγματοποιού-νται συνεργασίες, εκδηλώσεις, δω-ρεές, επιμορφωτικά σεμινάρια και όλα αυτά, όχι μόνο ως μια τυπική παραγωγική μονάδα που παρέχει στείρα τεχνολογική γνώση, αλλά ως ένας κοινωνικός φορέας με ευ-αίσθητα αντανακλαστικά δράσης και αλληλεπίδρασης.

Ωστόσο η ελλιπής χρηματοδότηση αποτελεί δεσμευτικό παράγοντα στη χάραξη της πολιτικής και την υλοποί-ηση των στόχων του, συνεχίζει όμως να αγωνίζεται για τη διαρκή ανά-πτυξη των ανθρώπινων και οικονο-μικών του πόρων και την εδραίωση της θέσης του μεταξύ των σημαντι-κότερων Ιδρυμάτων Ανώτατης Εκπαί-δευσης της χώρας.

Η Διοίκηση του Ιδρύματος υιο-θετώντας τη ρήση «το καλό είναι εχθρός του καλύτερου» ανέλαβε σημαντικές πρωτοβουλίες σε δια-φόρους τομείς των εκπαιδευτικών και διοικητικών υπηρεσιών.

Οι αρχές που διέπουν τη λειτουρ-γία του ΤΕΙ Δυτικής. Μακεδονίας αποβλέπουν στη διατήρηση του δη-μόσιου αγαθού της εκπαίδευσης, στην προσήλωση στη Δημοκρατία και επομένως στην ισότιμη συμμε-τοχή σε κάθε δραστηριότητα, στη δι-αφάνεια κατά τη διαδικασία λήψης και υλοποίησης αποφάσεων και στην καλλιέργεια εμπιστοσύνης και σε-βασμού μεταξύ όλων των μελών της ακαδημαϊκής του κοινότητας.

Η εικόνα που εμφανίζει η κοινωνία της Ελλάδας στην Παιδεία γεννάει φόβο και πανικό. Η αξι-

ωματική αντιπολίτευση έχει επιλέ-ξει τυφλή σύγκρουση, χωρίς να εν-διαφέρεται καν για τις αποτυχίες της κυβέρνησης. Η δραματική ανικανό-τητα και των δύο σκοτώνουν τα παι-διά μας.

«Σκοτώνουν τα παιδιά μας» από την μικρή ακόμα ηλικία γιατί δεν δημιουργούν κώδικα σχέσεις ανά-καμψης της Πρωτοβάθμιας και της Δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης. «Σκοτώνουν τα παιδιά μας» όταν με-τά από μελέτη και πάθος για εισαγω-γή στα Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύ-ματα αυτό εξαρτάται από δύο ώρες εντατικής ψύχωσης για το πέρασμα.

«Σκοτώνουν τα παιδιά μας» γιατί τα κάνουν να πιστεύουν ότι κατάκτη-σαν την «δωρεάν» παιδεία. «Σκοτώ-νουν τα παιδιά μας» εκμεταλλευό-μενοι την δίψα του Έλληνα για ένα «χαρτί». «Σκοτώνουν τα παιδιά μας»

τα οποία εθισμένα στις ανέσεις αντι-λαμβάνονται ότι θα είναι ποιο στε-ρημένα από τους γονείς τους. «Σκο-τώνουν τα παιδιά μας» αφήνοντας τα πανεπιστήμια υποταγμένα στην αναξιοκρατία. «Σκοτώνουν τα παιδιά μας» όταν αυτά μεσ’ την πρώτη μέ-θη της εκρηκτικής άνοιξης διαδηλώ-νουν πειθήνια στην κομματική ιδιο-τέλεια. «Σκοτώνουν τα παιδιά μας» γιατί τα φαντασιώνουν για μια κοι-νωνία χωρίς αφεντικά. «Σκοτώνουν τα παιδιά μας» με αεροκοπανήματα άχρηστης γνώσης. «Σκοτώνουν τα παιδιά μας» γιατί στο όνομα της δη-μοκρατίας και των «λαϊκών δικαιω-μάτων» παίζουν μ’ αυτά. «Σκοτώνουν τα παιδιά μας» γιατί τα θυμώνουν με τις απεργίες «ζήλου». «Σκοτώνουν τα παιδιά μας» με την ευκολία της ημι-

μάθειας. «Σκοτώνουν τα παιδιά μας» αφήνοντας το αυτονόητο της αυθαι-ρεσίας στις καταλήψεις. «Σκοτώνουν τα παιδιά μας» αφήνοντας σε ομηρία ρύπανσης τα πανεπιστημιακά κτίρια. «Σκοτώνουν τα παιδιά μας» με ανα-χρονιστικά δογματικά ιδεολογήμα-τα. «Σκοτώνουν τα παιδιά μας» εναλ-λάσσοντας στο υπουργείο παιδείας κλίκες «δικών μας» μεταρρυθμιστών οι οποίοι αυτοσχεδιάζουν στις ρη-μαγμένες ψυχές των παιδιών μας.

Όλοι καταδικάζουν την παπαγα-λία και την στείρα αποστήθιση για την είσοδο των παιδιών στα πανεπι-στήμια αλλά κανένας δεν τολμάει να το θίξει. Συμπέρασμα: Στην Παιδεία παίζει το στρεβλό όραμα ισοπέδω-σης όλων στο πιο χαμηλό επίπεδο απαιτήσεων.

Η ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΩΣ ΑΤΜΟΜΗΧΑΝΗ ΤΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣΤΟ ΤΕΙ ΔΥΤΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΦΟΡΕΑΣ ΓΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ

τoυΚΩΣΤΑ ΒΙΚΑ

Αντιπροέδρου Ι.Π.Α.Δ.Μ[email protected]

ΣΚΟΤΩΝΟΝΤΑΣ ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΜΑΣ

τoυΔΡ. ΧΑΡΑΛΑΜΠIΔΗ ΓΕΩΡΓIΟΥ

Καθηγητή Πρόεδρος του

ΤΕΙ Δυτ. Μακεδονίας

ΕΝΘΕΤΟ

Page 19: Πύλη Ανάπτυξης 17

19

Τα σχολεία στο Νομό Γρεβενών, όπως κά-θε σχολείο σε οποι-αδήποτε περιοχή της χώρας, έχουν τα δικά

τους ιδιαίτερα χαρακτηριστικά, συ-γκεκριμένη γεωγραφική θέση, δια-φορετική σύσταση μαθητικού δυ-ναμικού, επομένως, διαφορετικές εκπαιδευτικές προσδοκίες και ανά-γκες.

Επιπρόσθετα, κάθε σχολείο είναι ενσωματωμένο σε μια ευρύτερη κοι-νότητα από την οποία δέχεται επι-δράσεις, αλλά και επιδρά πάνω σε αυτή. Οι εμπλεκόμενοι στην εκπαι-δευτική διαδικασία βρίσκονται σε μια σχέση αλληλεπίδρασης μεταξύ τους, η οποία διέπεται από ένα σύ-νολο κανόνων και αξιών.

Το σχολείο άλλωστε είναι το θε-σμικό στοιχείο της κοινωνίας, αντα-νακλά την ίδια την ιδεολογία της, είναι ένα σύστημα ανοικτό, γιατί υπάρχει και λειτουργεί μέσα σ’ ένα ευρύτερο περιβάλλον.

Προσαρμόζουμε τα ευρήματα όλων των μελετών που έχουν πραγ-ματοποιηθεί στις ιδιαίτερες απαιτή-σεις και ανάγκες. ανταποκρινόμαστε και ικανοποιούμε τις επιθυμίες των μαθητών και των γονέων τους, λει-τουργώντας ολιγοθέσια σχολεία με πολύ μικρό αριθμό μαθητών και ολο-ήμερα σχολεία σε απομακρυσμένα χωριά του Ν. Γρεβενών και παρά τις ιδιαιτερότητες του τόπου μας,(χωριά

με λίγους κατοίκους, απομακρυσμέ-να από την πόλη, σχολεία ολιγοθέ-σια με μικρό αριθμό μαθητών) κα-ταστούμε τα σχολεία μας, ανοικτά στις εξελίξεις και στις προκλήσεις της σύγχρονης εποχής, έτοιμα να μπορούν να ξεπεράσουν την κρίση και τα προβλήματα , με μακροπρό-θεσμο, ορθολογικό εκπαιδευτικό προγραμματισμό και στόχο την ου-σιαστική αναβάθμιση και τη συνεχή ποιοτική βελτίωσή τους..

Η υιοθέτηση των όρων «ποιότη-τα», και «αποτελεσματικότητα» στα εκπαιδευτικά δρώμενα των τελευ-ταίων χρόνων, έχουν την επίδρα-σής τους στον εκπαιδευτικό χώρο της περιοχής μας και αποτελεί όχι μόνο απαίτηση, αλλά και απαράβα-το καθήκον της κοινωνίας απέναντι σε όλους όσους εμπλέκονται, άμεσα στην εκπαιδευτική διαδικασία :διδα-

κτικό προσωπικό, μαθητές, γονείς, ή έμμεσα φορολογούμενοι χρημα-τοδότες της εκπαίδευσης, η ικανο-ποίηση του δικαιώματος για υψηλής ποιότητας παρεχόμενη εκπαίδευση.

Παράγοντες, όπως η ηγεσία και διεύθυνση της εκπαίδευσης και του σχολείου, ο χρόνος που αφιερώνεται στη διδασκαλία, οι καλές διαπροσω-πικές σχέσεις, οι υψηλές προσδοκί-ες των εκπαιδευτικών για όλους τους μαθητές, η αξιολόγηση της επίδοσης του μαθητικού πληθυσμού, η ουσι-αστική συμμετοχή των γονέων στη σχολική πραγματικότητα, η αξιολό-γηση του εκπαιδευτικού έργου, χα-ρακτηρίζονται από διεθνείς μελέτες ως οι βασικότεροι συντελεστές σχο-λικής αποτελεσματικότητας.

Οι έρευνες γύρω από το αποτε-λεσματικό σχολείο, διαπιστώνουμε ότι συγκλίνουν σε ένα κοινό σημείο: η αποτελεσματικότητα μιας εκπαι-δευτικής μονάδας είναι συνδυασμός ποιότητας της παρεχόμενης εκπαί-δευσης και ισότητας ευκαιριών για όλους τους μαθητές.

Επικεντρώνοντας την προσπάθειά μας στην αναβάθμιση της παρεχό-μενης εκπαίδευσης καταλήξαμε στο συμπέρασμα ότι αυτό επιτυγχάνεται μόνο αν τα σχολεία μας διαπνέο-νται από ένα υγιές κλίμα, λειτουρ-γούν με συνείδηση της αποστολής τους, εμπνέουν θέληση για μάθηση στους μαθητές ,είναι αποτελεσμα-τικά και παράγουν ποιοτικό εκπαι-

δευτικό έργο. Η «Ευρωπαϊκή Έκθεση για την ποι-

ότητα της σχολικής εκπαίδευσης». εμπεριέχει δείκτες ποιότητας των εκπαιδευτικών μονάδων, οι οποίοι καλύπτουν (4) άξονες:

α) τα επίπεδα των επιδόσεων των μαθητών σε συγκεκριμένα γνωστικά αντικείμενα, β) την επιτυχία στο σχο-λείο και τη μετάβαση, γ) την παρακο-λούθηση της σχολικής εκπαίδευσης και δ) τους πόρους και τις δομές της εκπαίδευσης.

Ζούμε στην κοινωνία της γνώσης και της πληροφορίας, η ίδια ταχύ-τητα με την οποία αναπτύσσεται η γνώση, συντελεί και στη γρήγορη παλαίωσή της.

Η δημιουργία ενός ποιοτικού, απο-τελεσματικού σχολείου, στελεχωμέ-νο με αποτελεσματικούς εκπαιδευτι-κούς, δεν φαντάζει πλέον ουτοπία για τα ελληνικά δεδομένα και για τα δεδομένα της περιοχής μας.

Η εκπαιδευτική κοινότητα έχει τη διάθεση να υπηρετεί ένα αξιόπιστο εκπαιδευτικό σύστημα, ένα σχολείο αρχών και αξιών, ένα σχολείο, σύγ-χρονο, έτσι όπως προκύπτει μέσα από μια συναινετική εκπαιδευτική πολιτική και από ένα ουσιαστικό και χρήσιμο διάλογο που είναι σε εξέλι-ξη, αξιοποιώντας όλες τις προϋπο-θέσεις και όλους τους όρους μιας ευρύτερης κοινωνικής συναίνεσης, ώστε να καθιστά τα σχολεία μας απο-τελεσματικά και κυρίως ποιοτικά.

Υπάρχει μια όμορφη ιστο-ρία σχετικά με την εκπαί-δευση, που πάντα με δι-ασκεδάζει. Τη λένε, «Το

Σχολείο των Ζώων». Πάντα μου άρε-σε να τη διηγούμαι επειδή είναι τόσο άγρια, κι όμως τόσο αληθινή. Οι εκ-παιδευτικοί έχουν γελάσει μ’ αυτήν επί χρόνια, αλλά κανένας δεν έμαθε τίποτα απ’ αυτήν.

Λέει ότι τα ζώα μαζεύτηκαν στο δάσος μια μέρα κι αποφάσισαν ν’ ανοίξουν ένα σχολείο. Ήταν ένα αγριοκούνελο, ένα πουλί, ένας σκί-ουρος, ένα ψάρι, κι ένα χέλι, κι έτσι ίδρυσαν τη σχολική επιτροπή. Το αγριοκούνελο επέμενε να μπει στο εκπαιδευτικό πρόγραμμα το τρέξι-μο. Το πουλί επέμενε για το πέταγ-μα. Το ψάρι ζητούσε οπωσδήποτε να είναι μέσα στα μαθήματα το κολύ-μπι, κι ο σκίουρος ήθελε να υπάρχει το σκαρφάλωμα στα ψηλά δέντρα. Τα ‘βαλαν λοιπόν όλ’ αυτά μαζί και

σύνταξαν το εκπαιδευτικό πρόγραμ-μα. Ύστερα επέμεναν όλα τα ζώα να παρακολουθούν όλα αυτά τα μαθή-ματα. Παρόλο που το κουνέλι πήρε Α στο τρέξιμο, το σκαρφάλωμα στο δέντρο ήταν ένα πρόβλημα γι’ αυτό κάθε φορά που πήγαινε να το κάνει έπεφτε προς τα πίσω.

Γρήγορα χαρακτηρίστηκε σαν δι-ανοητικά καθυστερημένο, και δεν μπορούσε ούτε να τρέξει πια. Ανα-κάλυψε ότι αντί να ‘χει βαθμό Α στο τρέξιμο έπαιρνε τώρα Γ και φυσι-κά πάντα απορριπτόταν στο σκαρ-φάλωμα στα δέντρα. Το πουλί ήταν πραγματικά πρώτο στο πέταγμα, αλλά, όταν προσπάθησε να τρέξει στη γη, δεν τα πήγε και τόσο καλά. Έσπαζε συνέχεια το ράμφος του και

τα φτερά του. Πολύ γρήγορα είδε να παίρνει Γ στο πέταγμα και να απορ-ρίπτεται στο τρέξιμο, ενώ πια στο σκαρφάλωμα των δέντρων ήταν σκέτη αποτυχία. Το ηθικό δίδαγμα απ’ αυτή την ιστορία είναι πως το ζώο που βραβεύτηκε τελειώνοντας τα μαθήματα ήταν ένα διανοητικά καθυστερημένο χέλι, που μπορού-σε να τα κάνει όλα, μα ως τα μισά τους. Όμως οι δάσκαλοι ήταν πολύ ευχαριστημένοι επειδή όλα τα ζώα παρακολουθούσαν όλα τα μαθήμα-τα, αυτού που αποκαλούνταν εκπαι-δευτικό σύστημα ευρείας βάσης.

Μπορεί να γελάμε μ’ αυτή την ιστορία, αλλά έτσι έχουν τα πράγ-ματα. Αυτά κάνετε κι εσείς. Αυτό που πραγματικά προσπαθούμε είναι να κάνουμε τον καθένα ίδιο μ’ όλους τους άλλους, και γρήγορα μαθαίνου-με ότι η ικανότητα προσαρμογής κρί-νει την επιτυχία μέσα στο εκπαιδευ-τικό σύστημα.

ΓΕΝΙΚΟΤΕΡΕΣ ΑΠΟΨΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΥΡΥΘΜΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΩΝ ΣΧΟΛΙΚΩΝ ΜΟΝΑΔΩΝ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΝΑΒΑΘΜΙΣΗ ΤΗΣ ΠΑΡΕΧΟΜΕΝΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ

τoυM.SC ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΦΙΛΙΟΠΟΥΛΟΥ

Δ/ντής Α/θμιας Εκπ/σης Ν. Γρεβενών

ΣΧΟΛΙΚH ΕΠΙΤΥΧΙΑ = ΙΚΑΝΟΤΗΤΑ ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΗΣ

ΑΠO ΤΟ ΒΙΒΛIΟ «Η ΑΓAΠΗ» ΤΟΥ ΛEΟ ΜΠΟΥΣΚAΛΙΑ,

ΕΚΔOΣΕΙΣ: ΓΛAΡΟΣ

ΕΝΘΕΤΟ

Page 20: Πύλη Ανάπτυξης 17

20

Τα σχολεία θα ανοίξουν κανονικά στις 11 Σε-πτεμβρίου κύριε Υπουρ-γέ;Μέχρι στιγμής και με τις υπάρχουσες συνθήκες,

φαίνεται ότι όλα θα λειτουργήσουν κα-νονικά. Βεβαίως, αυτό δεν σημαίνει ότι κάθε μέρα που περνάει δεν αποτιμούμε την κατάσταση, δεν εκτιμούμε τις πραγ-ματικές συγκυρίες και αναλόγως προσαρ-μοζόμαστε στα δεδομένα που υπάρχουν. Σε κάθε περίπτωση, χρειάζεται ψυχραι-μία, σύνεση και αυτοσυγκράτηση. Οποι-αδήποτε δημόσια ανάλυση των όποιων σεναρίων, δημιουργεί πανικό. Και φυσι-κά ο πανικός είναι ο χειρότερος σύμβου-λος. Πάντως, υπό τις παρούσες συγκυρί-ες, όλα θα λειτουργήσουν κανονικά.

Καταφέρατε σε περίοδο δύσκολη να ξε-κινήσετε με επιτυχία έναν δημόσιο διά-λογο για την παιδεία. Κόμματα, ομοσπον-δίες, κοινωνικοί φορείς επέστρεψαν σε ένα τραπέζι διαλόγου από το οποίο είχαν αποχωρήσει στο παρελθόν. Τι περιμένετε από τον διάλογο;Η διαδικασία αυτή έδειξε για πρώτη φο-ρά πως κανείς δεν δικαιούται να γυρίζει την πλάτη στα προβλήματα της παιδείας. Μακάρι αυτή η συναίνεση να επεκταθεί και σε άλλους τομείς διαχείρισης εθνικών κεφαλαίων. Όταν ξεκίνησε ο διάλογος, βασική επιδίωξή μας ήταν η εξασφάλιση εθνικής συναίνεσης με στόχο ένα ποιο-τικό άλμα της εκπαίδευσης καθώς και η αποκατάσταση ενός κλίματος αμοιβαίας εμπιστοσύνης. Θέλω να γνωρίζετε ότι η πραγματοποίη-ση του διαλόγου όχι μόνο δεν ήταν δεδο-μένη, αλλά το γενικότερο κλίμα δεν δη-μιουργούσε αισιοδοξία. Όμως, όλοι μαζί, Αξιωματική Αντιπολίτευση, Κόμματα, Εκ-παιδευτική Κοινότητα, κοινωνικοί φορείς και τέλος η Κυβέρνηση ξεπεράσαμε τις δυσκολίες. Πρόκειται για μια κατάκτη-ση του πολιτικού συστήματος. Έξι μή-νες οι εργασίες του Συμβουλίου Πρωτο-βάθμιας Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης (ΣΠΔΕ), υπό την Προεδρία του καθηγη-τή Μπαμπινιώτη, προχωρούν με ταχείς ρυθμούς. Σήμερα έχει διαμορφωθεί ένα σώμα συναινετικών προτάσεων, ικανών να σηματοδοτήσουν τις επικείμενες αλ-λαγές για τη ριζική μεταρρύθμιση όλων των βαθμίδων. Ασφαλώς η προσπάθεια δεν έχει ολοκλη-ρωθεί. Έχουν μπει όμως οι βάσεις για να προχωρήσουμε και πιστεύω ότι βρισκό-μαστε σε καλό δρόμο. Στόχος μας είναι

να έχουμε ως το φθινόπωρο καταλήξει σε οριστικά συμπεράσματα.

Να περιμένουμε σαρωτικές αλλαγές στην πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαί-δευση;Η ώρα των ανατροπών και των αλλαγών έχει έρθει πριν από χρόνια, απλώς κάποι-οι έκαναν χρόνια για να το αντιληφθούν. Πιστεύω πως υπάρχει περιθώριο για ου-σιαστική αλλαγή της δομής και της ποι-ότητας που θα φέρει την ελληνική εκ-παίδευση να συμβαδίζει με εκείνη των προηγμένων χωρών. Στόχος μας είναι να λειτουργήσει το σχολείο ως ένας δημι-ουργικός χώρος δράσης, το Λύκειο ως αυ-τόνομη εκπαιδευτική μονάδα. Ακόμη, να καλύπτει ένα σύνολο βασικών γνώσεων

και γνωστικών επιλογών για τον κάθε μα-θητή. Να καλλιεργεί δεξιότητες και δυνα-τότητες για ένα μέλλον όχι αναγκαστικά μόνο κοντινό. Να δημιουργήσουμε ένα πρόγραμμα το οποίο να είναι πιο ευέλι-κτο, πιο κοντά στις σύγχρονες κοινωνι-κές ανάγκες. Να υπάρχει περισσότερος δημιουργικός χρόνος για τα παιδιά, τους μαθητές, τις μαθήτριες ώστε να έχουν τη δυνατότητα να αναπτύσσουν τις δη-μιουργικές ή καλλιτεχνικές δεξιότητες που έχουν. Να μπει η "ζώνη πολιτισμού’’. Να έχουν μια καλύτερη, πιο ουσιαστική τεχνική, επαγγελματική εκπαίδευση. Να έχουμε, με άλλα λόγια, ένα σχολείο έξυ-πνο, που να προετοιμάζει τη χώρα μας, όπως θα έπρεπε, για τις ανάγκες του 21ου αιώνα.

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΥΠΟΥΡΓΟΥ ΠΑΙΔΕΙΑΣ κ. ΑΡΗ ΣΠΗΛΙΩΤΟΠΟΥΛΟΥ

Ο Διάλογος για την Παιδεία είναι μία κατάκτηση του πολιτικού συστήματος. Μακάρι αυτή η συναίνεση να επεκταθεί και σε άλλους τομείς διαχείρισης εθνικών κεφαλαίων

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ

Page 21: Πύλη Ανάπτυξης 17

21

Το Υπουργείο Παιδείας έχει πάρει όλα τα απαραίτητα μέτρα για να ξεκινήσει κανο-νικά η σχολική χρονιά χωρίς τα προβλή-ματα που έχουν εμφανιστεί τα προηγού-μενα χρόνια;Δουλεύουμε ακατάπαυστα προκειμένου να είμαστε έτοιμοι, έτσι ώστε αυτή η χρο-νιά, όπως κύλησε μέχρι τώρα ομαλά, να συνεχίσει μέχρι τέλους. Οι προετοιμα-σίες οι οποίες μέχρι στιγμής έχουν γίνει είναι στη σωστή κατεύθυνση, για να υπο-δεχθούμε το Φθινόπωρο την καινούργια σχολική χρονιά και με αυτόν τον τρόπο να πούμε ότι πράγματι έχουμε κάνει αρκε-τά και σημαντικά βήματα, που έχουν βο-ηθήσει και έχουν ηρεμήσει τον ευαίσθη-το χώρο της Παιδείας. Εκτιμώ ότι όλα θα κυλήσουν ομαλά.

Θα κάνετε αλλαγές στο νέο Νόμο Πλαίσιο για τα Α.Ε.Ι.; Ποια είναι η μεγάλη αλλα-γή που πρέπει να γίνει ώστε να γίνουν τα πανεπιστήμια ανταγωνιστικά;Οι δυσλειτουργίες του Νόμου για τα Α.Ε.Ι. ήδη μελετώνται μετά και την πλή-ρη εφαρμογή του νόμου όπως ο αριθ-μός των εκλεκτόρων, τα συγγράμματα, τα μεταπτυχιακά, η αξιολόγηση. Οι συ-γκεκριμένες προτάσεις της Συνόδου των Πρυτάνεων μόλις μας παραδόθηκαν. Θα αξιολογηθούν προκειμένου να ληφθούν αποφάσεις ρεαλιστικές και εφαρμόσιμες. Αν ο στόχος μας είναι ένα μεγάλο ποιο-τικό άλμα που θα διευρύνει την ανταγω-νιστικότητα του Πανεπιστημίου, πρέπει να συμφωνήσουμε στη δημιουργία μιας Ανώτατης Εκπαίδευσης χρήσιμης για την είσοδο των αποφοίτων στην αγορά εργα-σίας, χωρίς να διαπραγματεύεται ασφα-λώς τον ακαδημαϊκό προορισμό της ο οποίος, σε κάθε περίπτωση, πρέπει να έχει αναφορά στο δημόσιο συμφέρον. Με άλλα λόγια, θέλω να πω ότι η αναβάθ-μιση μπορεί να επιτευχθεί μόνο με τη συ-νεργασία όλων των πλευρών.

Πρέπει να καταργηθεί ο νόμος για το πα-νεπιστημιακό άσυλο;Σκοπός μας είναι να εξασφαλίσουμε στο Ελληνικό Πανεπιστήμιο ένα ελεύθερο ακαδημαϊκό περιβάλλον. Να απομονώ-σουμε περιπτώσεις εκδήλωσης βίας και κάθε είδους κατάλυσης της ακαδημαϊ-κής ηρεμίας και της ελεύθερης διακίνη-σης των ιδεών. Το πανεπιστημιακό άσυλο αποτελεί ιστορικό συμβολικό κεκτημέ-νο δημοκρατικών και πανεπιστημιακών αγώνων. Δεν σβήνεται επειδή λειτουργεί λανθασμένα. Εκείνο που απαιτείται είναι η προστασία του ως θεσμό. Πιστεύω, λοιπόν, ότι η λύση βρίσκε-ται στην εφαρμογή του νόμου. Είμαστε ανοιχτοί να συζητήσουμε κάθε πρόταση η οποία θα συμβάλλει στην ελεύθερη δι-ακίνηση ιδεών και απόψεων μέσα στο πα-νεπιστήμιο. Γιατί ακαδημαϊκή ελευθερία σημαίνει τα Πανεπιστήμια να είναι ανοι-κτά, να γίνονται τα μαθήματα, οι καθηγη-τές να μην αποκλείονται από το γραφείο τους, να μην χάνονται οι προθεσμίες για ερευνητικά προγράμματα. Εμείς θα συ-νεχίσουμε να ακούμε τους νέους, προχω-ρώντας σε ουσιαστικές αλλαγές. Ωστόσο όμως, οι εκδηλώσεις βίας είναι απορρι-πτέες, από όπου και αν προέρχονται.

Πρυτάνεις μεγάλων πανεπιστημίων ζη-τούν ενσωμάτωση ΑΕΙ και ΤΕΙ και κοινή πολιτική. Είστε διατεθειμένος να το πρά-ξετε;Είναι γνωστό ότι τα Πανεπιστήμια και τα ΤΕΙ αναπτύχθηκαν αυτόνομα, ακόμη και όταν βρίσκονται στην ίδια περιφέ-ρεια. Θέλω να γνωρίζεται ότι, με δική μας πρωτοβουλία, πραγματοποιήσαμε πριν από ενάμισι μήνα περίπου μια κοι-νή συνεδρίαση του Συμβουλίου Ανώτα-της Πανεπιστημιακής Εκπαίδευσης και του Συμβουλίου Ανώτατης Τεχνολογικής

Εκπαίδευσης, με αντικείμενο τον χωρο-ταξικό σχεδιασμό της ανώτατης εκπαί-δευσης και την περαιτέρω προαγωγή της συνεργασίας των εκπαιδευτικών βαθμί-δων. Είναι ένα ζήτημα το οποίο για εμάς έχει στρατηγική σημασία, γιατί πρέπει να πάψει η Πολιτεία κατά το δοκούν να ορί-ζει καινούργια τμήματα Πανεπιστημίων και ΤΕΙ, χωρίς να υπάρχει ένας στρατη-γικός σχεδιασμός από τους ίδιους τους αρμόδιους φορείς της εκπαιδευτικής κοι-νότητας. Να ξέρουμε δηλαδή, ποια καινούργια τμήματα απαιτούνται και γιατί, και σε ποι-ες τοπικές κοινωνίες. Από κει και έπειτα, θα επαναλάβω την πρόταση τη δική μας ότι, εκεί που υπάρχει πρόσφορο έδαφος για διάλογο μεταξύ Πανεπιστημίων και ΤΕΙ, για να υπάρχει όσο το δυνατόν ενό-τητα στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, αυ-τό τον διάλογο εμείς τον κινητροδοτού-με. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο κινείται και η δημιουργία νέου Πανεπιστημίου στην Αιτωλοακαρνανία.

Ποια είναι τα κρισιμότερα σημεία του νομοσχεδίου για τα ΤΕΙ που καταθέσατε στην Βουλή και συζητήθηκε στην Επιτρο-πή Μορφωτικών Υποθέσεων;Το νομοσχέδιο αυτό επιλύει σημαντικά θέματα και είναι αποτέλεσμα εκτενούς διαλόγου με την ακαδημαϊκή κοινότητα των ΤΕΙ. Συμπληρώνει ισχύουσες διατά-ξεις για τα ΤΕΙ με σκοπό την περαιτέρω ενδυνάμωση των ακαδημαϊκών χαρα-κτηριστικών τους. Ενδεικτικά αναφέρω ότι εισάγεται ο θεσμός των Ερευνητι-κών Εργαστηρίων στα ΤΕΙ, οι θέσεις του Εκπαιδευτικού Προσωπικού των ΤΕΙ θε-ωρούνται πλέον ενιαίες, όπως συμβαί-νει και στα Πανεπιστήμια, εξισώνεται ο χρόνος σπουδών στα ΤΕΙ με τον χρόνο σπουδών στα Πανεπιστήμια σε 13 πλή-ρες εβδομάδες διδασκαλίας, ενισχύεται η αυτοδιοίκηση κ.α. Στόχος μας ήταν και παραμένει η ουσιαστική σύγκλιση, η ου-σιαστική αναβάθμιση των ακαδημαϊκών χαρακτηριστικών των ΤΕΙ και όχι η ονομα-στική σύγκλιση του τεχνολογικού προς τον πανεπιστημιακό τομέα της ανώτατης εκπαίδευσης. Αυτό το ξεκαθαρίζω. Η ανωτατοποίηση των ΤΕΙ σε καμία περί-πτωση δεν επιφέρει αλλοίωση του τεχνο-λογικού τους χαρακτήρα. Επιδιώκουμε τη διάχυση των αξιών της ακαδημαϊκής έρευνας και διδασκαλίας σε όλο το φά-σμα της ανώτατης εκπαίδευσης. Δεν θε-ωρούμε ότι κάποιο κομμάτι της εκπαί-δευσης πρέπει να λειτουργεί εις βάρος κάποιου άλλου, ούτε ασφαλώς καταργώ-ντας ή ακυρώνοντας κάποιο άλλο. Είναι εσφαλμένο και δεν είναι στις προθέσεις μας να προκαλέσουμε έναν ανταγωνισμό μεταξύ των αποφοίτων ούτε να προκαλέ-σουμε διαίρεση μεταξύ του πανεπιστη-μιακού και τεχνολογικού τομέα. Στην δι-κή μας πολιτική αντίληψη, είμαστε εδώ για να προσθέτουμε και να πολλαπλασι-άζουμε και όχι για να αφαιρούμε και να διαιρούμε.

Η ώρα των ανατροπών και των αλλαγών έχει έρθει πριν από χρόνια, απλώς κάποιοι έκαναν χρόνια για να το αντιληφθούν

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ

Page 22: Πύλη Ανάπτυξης 17

22

σχεδιασμό του κάθε Ιδρύματος, ο οποίος μπορεί να οδηγήσει σε συμπληρώσεις ή καταργήσεις τμημάτων, β) θέσπιση κριτη-ρίων για τη λειτουργία νέων τμημάτων, γ) επαναπροσέγγιση του προβλήματος των μετεγγραφών (με στόχο τη σταδιακή κα-τάργησή τους), δ) ελαχιστοποίηση της δι-ασποράς των περιφερειακών ιδρυμάτων, ε) συνεργασία των ιδρυμάτων κάθε περι-φέρειας σε δομές όπως Ι-Β-Ε και υποδο-μές μεγάλης κλίμακας,…

Στην Ανώτατη Εκπαίδευση, οι συχνές νο-μοθετικές ρυθμίσεις χωρίς προηγούμε-νη αξιολόγηση προκαλούν σύγχυση και όπως είναι φυσικό δεν οδηγούν σε ακα-δημαϊκή παράδοση. Τα μεν πανεπιστήμια και πολυτεχνεία έχουν λίαν αξιόλογο επι-στημονικό και φοιτητικό δυναμικό, τα δε τεχνολογικά ιδρύματα, λόγω της διαδοχι-κής θεσμικής αναβάθμισής τους, υστε-ρούν συγκριτικά σε ποιότητα του ανθρώ-πινου δυναμικού και σε ερευνητικές και εκπαιδευτικές υποδομές. Μια πρόταση για ενιαία ανώτατη εκπαίδευση πρέπει να έχει στη διάθεσή της σημαντικό ιστο-ρικό χρόνο και συγκλήσεις για να δημι-ουργηθεί το κατάλληλο περιβάλλον για υλοποίησή της.

Τα στάδια που προτείνονται είναι τα ακό-λουθα:α) τα τμήματα των ΤΕΙ που θέλουν να ενταχθούν στην πανεπιστημιακή εκπαί-δευση (και έχουν συναφή αντικείμενα με πολυτεχνικά ή πανεπιστημιακά τμήμα-τα) πρέπει ν’ αλλάξουν σταδιακά το πρό-

γραμμα σπουδών και το χρόνο σπουδών ( υπό την εποπτεία εθνικής επιστημονι-κής επιτροπής),β) το επιστημονικό προσωπικό των υπό ένταξη τμημάτων να επανακριθεί με βά-ση τα κριτήρια των πανεπιστημίων καιγ) οι υποδομές, εκπαιδευτικές και ερευ-νητικές, να συμπληρωθούν ώστε να ενι-σχυθεί η διάχυση και παραγωγή γνώσης.

Μετά την ολοκλήρωση της παραπάνω εκ-παιδευτικής προσαρμογής να γίνει αξι-ολόγησή τους, σύμφωνα με τους κανό-νες της ΑΔΙΠ. Η θετική αξιολόγηση να οδηγήσει στην ένταξη ή συγχώνευση των τμημάτων αυτών στην πανεπιστημιακή εκπαίδευση. Ο δρόμος είναι μακρύς και απαιτεί πολιτική βούληση και ακαδημαϊ-κή υπευθυνότητα.

Η διαφαινόμενη συνεργασία των δύο συμβουλίων, ΣΑΠΕ και ΣΑΤΕ, του ΕΣΥΠ μπορεί να δημιουργήσει το κατάλληλο περιβάλλον συγκλίσεων. Το πρόβλημα δεν είναι συντεχνιακό, αλλά πρόβλημα συμπληρωματικότητας εκπαιδευτικών δομών που η επίλυσή του μπορεί να τονώ-σει την αποτελεσματικότητα της Ανώτα-της Εκπαίδευσης και το κύρος της χώρας. Στην περίπτωση της Δυτικής Μακεδονί-ας, το Πανεπιστήμιο και το ΤΕΙ πρέπει, με βάση το παραπάνω σκεπτικό, να επανε-ξετάσουν τους σχεδιασμούς τους, τόσο όσον αφορά στην ένταξη νέων γνωστι-κών αντικειμένων και υποδομών, όσο και όσον αφορά στην τόνωση της συμπληρω-ματικότητας και ποιότητάς τους.

Κάθε Ελληνική Περιφέρεια πρέπει να είναι εκπαιδευμέ-νη και να αξιοποιεί με τον κα-λύτερο δυνατό τρόπο το αν-

θρώπινο δυναμικό της, το πολιτισμικό της απόθεμα και τις δυνατότητες που παρέ-χουν η γνώση και οι νέες τεχνολογίες. Καταλύτης για μια τέτοια προοπτική είναι η λειτουργία στην επικράτειά της ενός Ιδρύματος Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης, η δομή και η λειτουργία του οποίου πρέπει να έχουν τα χαρακτηριστικά αντίστοιχων ιδρυμάτων κοινωνιών με ακαδημαϊκή πα-ράδοση, π.χ. να διαθέτει μηχανισμούς δι-όρθωσης της πορείας του, να στοχεύει στην ελκυστικότητά του, να ανταποκρίνε-ται στις τωρινές και μελλοντικές ανάγκες της χώρας και να αποτελεί χώρο αναφο-ράς της κοινωνίας…

Η ελληνική πραγματικότητα παραπέ-μπει σε Ιδρύματα, ως επί το πλείστον, δι-ασπαρμένα, χωρίς στόχευση και στρατη-γικό σχεδιασμό ανάπτυξής τους και σε κάποιες περιπτώσεις, χωρίς αυτόνομες δομές ανά πόλη. Ιδιαίτερα, η λειτουργία ενός νέο-ιδρυμένου τμήματος αρχίζει χωρίς την εξασφάλιση των επαγγελμα-τικών δικαιωμάτων των αποφοίτων του, με παντελή έλλειψη φοιτητικών υποδο-μών, υποτυπώδη διοικητική και τεχνική υποστήριξη και με διδάσκοντες που δεν είναι εμποτισμένοι με τη φιλοσοφία απο-στολής του τμήματος. Οι τοπικές πιέσεις για λειτουργία του τμήματος έχουν ως συνέπεια την έκπτωση σε όλες τις συνι-στώσες της ακαδημαϊκής του αποστολής. Πρέπει να σημειωθεί ότι και το πρόβλημα των μετεγγραφών ακυρώνει τους όποι-ους σχεδιασμούς των τμημάτων, τόσο των κεντρικών, όσο και των περιφερειακών Ιδρυμάτων.

Στην πατρίδα μας έχουμε δύο είδη τέ-τοιων Ιδρυμάτων: Πανεπιστήμια (και Πολυτεχνεία) και ΤΕΙ. Τα Ιδρύματα αυτά αναπτύχθηκαν χωρίς τα μεν να λάβουν υπόψη τη δομή των δε. Άλλωστε, τα ΤΕΙ αναβαθμίστηκαν σε Ανώτατα Ιδρύματα, με νομοθετικές ρυθμίσεις, σχετικά πρό-σφατα. Το γεγονός αυτό οδήγησε σε συγ-χύσεις, όσον αφορά στα γνωστικά αντι-κείμενα τμημάτων, στην ονομασία τους και φυσικά στα επαγγελματικά δικαιώ-ματα των αποφοίτων τους. Η τακτική των πιέσεων μπορεί να οδηγήσει σε στρεβλώ-σεις…

Η σημερινή κατάσταση πρέπει ν’ αλλάξει. Μια τέτοια προοπτική απαιτεί: α) επανα-

τoυΚΑΘ. ΧΡHΣΤΟΥ

Β. ΜΑΣΣΑΛAΠροέδρου της ΔΕ

του Πανεπ. Δυτ. Μακεδονίας

και του ΣΑΠΕ

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑ ΚΑΙ ΤΕΙ: ΣΥΜΒΟΛΗ ΣΤΟ ΚΥΡΟΣ ΤΗΣ ΧΩΡΑΣ…

ΕΝΘΕΤΟ

Page 23: Πύλη Ανάπτυξης 17

23

Εκπαιδευτικοί και μαθητές αποχαιρετούν τις παραλί-ες, ανασυγκροτούν τις δυ-νάμεις τους, γεμίζουν τις

σχολικές τσάντες με τα απαραίτητα σχολικά είδη, (ειδικά φέτος και με αντισηπτικά μαντηλάκια), κάνουν αναβάθμιση στους υπολογιστές τους και με ανάμικτα αισθήματα ετοιμά-ζονται να ξεκινήσουν άλλη μια σχο-λική χρονιά.

Το Υπουργείο Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων, ανακοίνωσε ότι έχο-ντας ως στόχο την παροχή υψηλής ποιότητας εκπαίδευσης και προκει-μένου να αντεπεξέλθει στις προκλή-σεις και απαιτήσεις της σύγχρονης εποχής, έχει λάβει όλα τα αναγκαία μέτρα για την καλύτερη οργάνωση και τη σωστή λειτουργία των σχολεί-ων και για τη φετινή χρονιά.

Κίνηση επιβεβλημένη μια που στο νέο ευρωπαϊκό και παγκόσµιο χώ-ρο, το πρώτο και βασικό µέσο που πρέπει να διαθέτει μια χώρα, για να ξεχωρίσει, είναι η Παιδεία. Ο στό-χος της ισχυρής Ελλάδας και της σύγχρονης ανοικτής και ευημερού-σας κοινωνίας που οραματιζόμα-στε, επιθυμούμε και αξίζουμε απαι-τεί ένα σύγχρονο και ολοκληρωμένο σύστηµα εκπαίδευσης σε όλα τα επί-πεδα καθώς και αποτελεσματική κα-τάρτιση μέσω της δια βίου μάθησης. Ο βασικότερος μοχλός οποιασδήπο-τε μορφής ανάπτυξης, κοινωνικής, πολιτιστικής, οικονομικής στην Ευ-ρώπη σήμερα, είναι η επένδυση στη

Γνώση. Επένδυση όμως χωρίς κεφά-λαιο, στην περίπτωση μας γενναία κρατική χρηματοδότηση, ως γνω-στόν, δε γίνεται!

Αδιαπραγμάτευτο αίτημα της εκ-παιδευτικής κοινότητας αλλά και της κοινωνίας γενικότερα, αποτελεί η αρχή ότι η Παιδεία στην Ελλάδα ήταν και παραμένει δημόσιο αγα-θό, πραγματικά δωρεάν παρεχόμε-νο, καθώς και το ότι ο εκπαιδευτικός πρέπει να ζει με αξιοπρέπεια από το μισθό του αλλά και να είναι κοινω-νικά καταξιωμένος. Προκειμένου να επιτευχθεί η πάλαι ποτέ κοινω-νική καταξίωση πέρα από την επί-κληση στο φιλότιμο του Έλληνα εκ-παιδευτικού, χρειάζεται συνεργασία και βοήθεια από όλους τους φορείς που υφίστανται γι’ αυτόν τον σκο-πό. Το σύστηµα της επιµόρφωσης πρέπει να είναι λειτουργικό και αποτελεσµατικό, εξασφαλίζοντας ένα ικανοποιητικό επίπεδο εισαγω-γικής επιμόρφωσης αλλά και την συ-νεχή περιοδική επιµόρφωση όλων των εκπαιδευτικών σε θέματα που άπτονται στην καθημερινή παιδαγω-γική και διδακτική πρακτική, καθώς και στην αντιμετώπιση των ολοένα αυξανόμενων αναγκών των μαθητών μας σε ψυχολογική στήριξη. Ο εκ-

παιδευτικός «διψάει» για νέα γνώ-ση και αυτό αποδεικνύεται από την αθρόα συμμετοχή στα διάφορα σε-μινάρια, που κατά κανόνα πραγματο-ποιούνται εκτός ωραρίου και βέβαια άνευ αποζημίωσης.

Οι αξιοπρεπείς συνθήκες εργασίας του εκπαιδευτικού καθώς και οι ιδι-αιτερότητες των ευαίσθητων ηλικιών των μαθητών μας απαιτούν τη συνε-χή χρηματοδότηση από την πολιτεία για τη συντήρηση και την επισκευή των σχολείων, τον εξοπλισμό τους με το απαιτούμενο παιδαγωγικό και τεχνολογικό υλικό, τη μείωση των μισθωμένων κτιρίων, τη δημιουργία νέων αιθουσών και σχολικών μονά-δων με απόλυτα σύγχρονες προδια-γραφές και σεβασμό στο περιβάλ-λον.

Η αλήθεια είναι ότι στο νομό Κοζά-νης σε γενικές γραμμές δεν είναι οξυμένο το πρόβλημα της σχολικής στέγης (χάρη και στο θεσμό της ευ-εργεσίας, που καλά κρατεί στον τόπο μας) με εξαίρεση κάποια νηπιαγω-γεία που στεγάζονται σε ακατάλλη-λους χώρους. Αλήθεια όμως είναι επίσης ότι σε μια περιοχή με ιδιαί-τερες κλιματικές συνθήκες αλλά και έντονη περιβαλλοντική επιβάρυν-ση κτίζονται ακόμη σχολικές μονά-δες ενεργοβόρες, με προδιαγραφές ανάλογες αυτών που βρίσκονται σε νησιωτικές περιοχές. Αναφορικά με τα νέα βιβλία του Δη-μοτικού Σχολείου, αναμφισβήτητα η

αλλαγή τους ήταν αναγκαία. Τα σχο-λικά εγχειρίδια έπρεπε να υλοποιούν τις παιδαγωγικές εκείνες μεθόδους, που θα αποσκοπούσαν στη βελτίωση της σύγχρονης σχολικής πραγματι-κότητας. Οι συγγραφείς τους ακο-λούθησαν τα ΔΕΠΠΣ και ΑΠΣ, όπως αυτά διαμορφώθηκαν από το Παιδα-γωγικό Ινστιτούτο από το 2001 μέχρι το 2003. Στην πράξη όμως αυτό δεν αποδείχτηκε. Σήμερα η εκπαιδευτι-κή κοινότητα εκφράζει τις αντιρρή-σεις της, επισημαίνει λάθη και αδυ-ναμίες και προτείνει διορθώσεις, τις οποίες, όπως εξήγγειλε το ΥΠΕΠΘ, συμπεριέλαβε στα βιβλία της φετι-νής χρονιάς.

Όμως διορθώσεις σε αριθμούς ή αποτελέσματα πράξεων ακόμη και αφαίρεση σελίδων από κάποια κε-φαλαία δε δίνουν απάντηση στην ουσία του προβλήματος της Παιδεί-ας σήμερα.

Αυτό που χρειαζόμαστε είναι ένα εκπαιδευτικό σύστημα που θα στο-χεύει στην ουσιαστική γνώση και πληροφόρηση, στην καλλιέργεια κριτικής σκέψης και νέων δεξιοτή-των, στην ηθική, αξιακή, πολιτική και κοινωνική διάπλαση του ανθρώ-πινου χαρακτήρα αλλά και θα δίνει ελεύθερο χρόνο στους μαθητές. Ο Εθνικός διάλογος για την Παιδεία, τα αποτελέσματα του οποίου περι-μένουμε το φθινόπωρο, έχει καλλι-εργήσει πολλές προσδοκίες στην εκ-παιδευτική κοινότητα. Αναμένουμε…Καλή Σχολική Χρονιά !

Η σχολική χρονιά αρχί-ζει και τα παιδιά πλέον επιστρέφουν στο πρό-γραμμά τους, το οποίο

είναι ιδιαίτερα απαιτητικό. Θα πρέ-πει λοιπόν να φροντίσουμε διατρο-φικά τα παιδιά έτσι ώστε να μπο-ρέσουν να ανταποκριθούν με τον καλύτερο δυνατό τρόπο στο δύσκο-λο πρόγραμμά τους.

Η διατροφή τους οφείλει να είναι επαρκής σε ενέργεια ώστε να μπο-ρούν τα παιδιά να ανταποκριθούν στην καθημερινότητά τους αλλά και να εξασφαλιστεί η ανάπτυξή τους . Οι ανάγκες των παιδιών σε ενέργεια είναι μεγαλύτερες από αυτές των ενηλίκων. Πέρα όμως από την ενέρ-γεια, απαραίτητη είναι και η επαρ-κής πρόσληψη τόσο των μακροθρε-

πτικών (πρωτεΐνες, υδατάνθρακες και λιπαρά) όσο κα των μικροθρεπτι-κών συστατικών (μέταλλα, βιταμί-νες και ιχνοστοιχεία). Βέβαια απαι-

τείται προσοχή ώστε να μην φτάσει η κατάσταση στο άλλο άκρο, δηλα-δή στην υπερκατανάλωση.

Κατά την διάρκεια της ημέρας θα πρέπει να γίνονται 5 γεύματα: 3 κύρια (πρωινό, μεσημεριανό και βραδινό) και 2 σνακ (δεκατιανό και απογευματινό). Με τον τρόπο αυτό ο ανθρώπινος οργανισμός λειτουρ-γεί πολύ καλύτερα, έχει συνεχώς διαθέσιμη ενέργεια και παράλλη-λα αποφεύγεται η υπερφαγία στα μεγάλα γεύματα γιατί μειώνεται το αίσθημα της πείνας. Ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δοθεί στο πρωινό, το οποίο οι μαθητές τις περισσότερες φορές το παρα-λείπουν είτε λόγω χρόνου είτε λό-γω συνήθειας. Τα επίπεδα γλυκό-ζης μειώνονται το βράδυ κατά τον ύπνο και το πρωί αργούν να αυξη-θούν. Η χαμηλή γλυκόζη αίματος

έχει συσχετισθεί με φτωχή μνή-μη, δυσκολίες της συγκέντρωσης και της μάθησης. Τρώγοντας λοι-πόν πρωινό, αυξάνουμε τα επίπεδα γλυκόζης αίματος και επιτρέπουμε στον οργανισμό μας να λειτουργεί κανονικά. Επίσης, μια σειρά από δη-μοσιευμένες έρευνες που μελέτη-σαν την απόδοση μαθητών σε πρω-ινά τεστ στο σχολείο μετά τη λήψη ή μη πρωινού έδειξαν ότι η απόδο-σή τους ήταν υψηλότερη όταν τα παιδιά είχαν καταναλώσει πρωινό στο σπίτι, κάτι που οφείλονταν και στην καλύτερη λειτουργία της μνή-μης τους. Ένα ισορροπημένο πρω-ινό θα πρέπει να περιλαμβάνει μια ποικιλία τροφίμων, σε καθημερινή βάση, έτσι ώστε να εξασφαλίζεται η πρόσληψη όλων των θρεπτικών συ-στατικών και των φυτικών ινών. Ορι-σμένες καλές προτάσεις για πρωι-νό είναι: • 1 φλιτζάνι γάλα με δη-

ΛΙΓΟ ΠΡΙΝ ΤΟΝ ΑΓΙΑΣΜΟτης

ΤΑΣΑΣ ΛΟΥΔΑΔασκάλα

Πρόεδρος ΔΑΠ Α/θμιας Εκπ/σης Ν. Κοζάνης

ΠΑΙΔΙΑ ΚΑΙ ΔΙΑΤΡΟΦΗ

τουΝΙΚΟΛΑΟΥ Μ. ΠΑΠΑΣΠΑΝΟΥ

Κλινικού ΔιαιτολόγουΚαθ. Φυσικής Αγωγής

ΕΝΘΕΤΟ

Page 24: Πύλη Ανάπτυξης 17

24

Η ασφάλεια των μαθη-τών είναι το πιο σημα-ντικό και σοβαρό έργο σε κάθε σχολική κοινό-

τητα. Καθοριστικό ρόλο σ’ αυτό παί-ζει το πόσο ασφαλή είναι τα σχολι-κά κτίρια και τι μέτρα προφύλαξης λαμβάνονται για την αποφυγή ατυ-χημάτων.

Προσεγγίζοντας το μεγάλο αυτό θέ-μα θα αναφέρουμε τα βασικότερα μέτρα που πρέπει να λαμβάνει το κάθε σχολείο και είναι τα εξής:

Σχέδιο σεισμού: Σε κάθε σχολείο πρέπει κάθε χρόνο να υπάρχει λε-πτομερές και λει-τουργικό σχέ-διο σεισμού και βάση αυ-τού να γίνεται δοκιμαστική εφαρμογή 3 φορές το χρό-νο με συνεργασία καθηγητών, μαθητών και δ/ντών. Το σχέδιο θα πρέπει να είναι αναρτημένο στους πίνακες μα-θητών, εκπ/κών και να αποστέλλε-ται στο δήμο, την αστυνομία και τη δ/νση. Κάθε δ/ντής σχολείου οφεί-λει να έχει στο γραφείο του, σε φά-κελο, καταστάσεις μαθητών, εκπ/κών με πλήρη τα στοιχεία τους και όλα τα απαραίτητα τηλέφωνα πρώ-της ανάγκης.

Πυρασφάλεια: Κάθε σχολείο πρέ-πει να έχει σχέδιο πυροπροστασίας εγκεκριμένο από την Πυροσβεστική υπηρεσία για όλο το κτίριο. Οι λέβη-τες, τα εργαστήρια και τα αρχεία επι-βάλλεται να έχουν αυτόματο σύστη-μα πυρόσβεσης, οι πυροσβεστήρες να ελέγχονται ως προς την ημερομη-νία λήξης και να γνωρίζουν τη χρήση τους καθηγητές και μαθητές.

Αλεξικέραυνα: Σε κάθε σχολικό κτί-ριο πρέπει να υπάρχει αντικεραυνι-κή προστασία που να καλύπτει όλες τις εγκαταστάσεις, να γίνεται πάντα η συντήρηση του συστήματος και όσα είναι παλαιάς τεχνολογίας (ρα-διενεργά) να αντικατασταθούν από ειδικό συνεργείο.

Περίφραξη: Η περίφραξη του σχο-λείου πρέπει να καλύπτει όλο τον αύλειο χώρο, να ελέγχεται τακτικά και να συντηρείται σε τακτικά χρονι-κά διαστήματα. Η διαμόρφωση του αύλειου χώρου πρέπει να μελετη-θεί σωστά ώστε οι μαθητές να βρί-

σκονται μέσα σε ένα πο-λιτισμένο, χαρούμενο και φυσικό περιβάλλον.

Μπάρες στις εξόδους: Κάθε

διδακτήριο πρέ-πει να έχει προστα-

τευτικές μπάρες σε όλες τις εξόδους, να υπάρχει επί-

σης μελετημένη από ειδικό ση-ματοδότηση, με διαβάσεις , στοπ, φωτεινούς σηματοδότες κ.α. Ακό-μη πρέπει να ενημερώνεται η αστυ-νομία για την ώρα προσέλευσης και αποχώρησης των μαθητών, ώστε να λαμβάνει τα απαραίτητα μέτρα προ-στασίας.

Ασφάλεια αιθουσών: Τα παράθυρα και τα τζάμια των αιθουσών να ελέγ-χονται και να συντηρούνται τακτικά και εάν βρίσκονται σε μεγάλο ύψος πρέπει οπωσδήποτε να υπάρχουν προστατευτικά κάγκελα.

Καθαριότητα: Σήμερα όλα τα σχο-λεία μετά την μονιμοποίηση των κα-θαριστριών πρέπει να αστράφτουν, δεν υπάρχει καμία απολύτως δικαι-ολογία να είναι ακάθαρτα και απε-ριποίητα. Σε κάθε διάλλειμα πρέπει να καθαρίζονται όλα τα W.C. μαθη-τών και καθηγητών και όλοι οι χώροι υγιεινής να λάμπουν. Αυτό επιβάλ-λεται να το απαιτούν και να το ελέγ-χουν καθηγητές, μαθητές και γονείς. Μια φορά τουλάχιστον το χρόνο πρέ-πει να γίνεται απολύμανση σε όλους τους χώρους υγιεινής από ειδικό συ-νεργείο και να αναγράφεται η πράξη στο ημερολόγιο του δ/ντή.

Κυλικείο: Δεν πρέπει να λειτουρ-γεί κανένα σχολικό κυλικείο χωρίς άδεια και επιτροπή ελέγχου. Πρέπει να υπάρχει καθημερινός και προσε-κτικός έλεγχος σε κάθε κυλικείο για την καθαριότητα, την ποιότητα και τα επιτρεπόμενα είδη που πωλούνται,

πρέπει όλοι μας να προστατεύσουμε τα παιδιά μας.Έλεγχος Κτιρίων: Οποιοδήποτε ράγι-σμα σε κολώνες και δοκάρια ή οποι-αδήποτε καθίζηση γίνει αντιληπτή πρέπει να ελέγχεται άμεσα από τις τεχνικές υπηρεσίες . Καλό είναι κάθε δύο ή τρία χρόνια και χωρίς να υπάρ-χει πρόβλημα να ελέγχονται όλα τα σχολικά κτήρια από τις αρμόδιες υπηρεσίες.

Χώροι Άθλησης: Όλοι οι χώροι άθλη-σης των μαθητών πρέπει να ελέγχο-νται τακτικά και να συντηρούνται συχνά και προπαντός κανείς μαθη-τής δεν πρέπει να αθλείται χωρίς να έχει δελτίο υγείας που να του το επι-τρέπει.

Πάρκινγκ: Σε καμία περίπτωση ο αύ-λειος χώρος του σχολείου δεν πρέ-πει να χρησιμοποιείται ως πάρκινγκ αυτοκινήτων ή δίτροχων είτε αφο-ρά καθηγητές, είτε αφορά γονείς και μαθητές.

Κλοπές – διαρρήξεις: Όλοι οι εργα-στηριακοί χώροι, τα γραφεία που πε-ριέχουν αρχεία ή εποπτικά είδη, πρέ-πει να έχουν μεταλλικές πόρτες και κάγκελα στα παράθυρα. Ακόμη είναι πλέον αναγκαίος σε κάθε σχολείο και ιδιαίτερα στους ευαίσθητους χώ-ρους να τοποθετηθεί συναγερμός, καθώς και εξωτερικός φωτισμός.

Φαρμακείο: Είναι εντελώς απαραί-τητο και επιβεβλημένο κάθε σχο-λείο να έχει ένα πλήρες και ελεγμέ-νο φαρμακείο, ώστε να παρέχει τις πρώτες βοήθειες.

Εφημερίες: Όσο ασφαλείς όμως και αν είναι τα διδακτήρια και όσα μέ-τρα προστασίας και αν πάρουμε, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η σωστή και συνεχής εφημερία των εκπ/κών εί-ναι ότι πιο σημαντικό υπάρχει και μπορεί να αποτρέψει πολλές δυσά-ρεστες καταστάσεις και προβλήμα-τα.Έχουμε όλοι μας υποχρέωση εκπ/κοί, γονείς, δήμοι, δ/νση και αρμό-διες υπηρεσίες να δώσουμε ιδιαίτε-ρο βάρος στην ασφάλεια των κτιρίων και στα μέτρα προστασίας για να εί-ναι πιο ασφαλείς οι μαθητές μας , τα παιδιά μας. Καθοριστικό όμως ρόλο παίζει σ’ όλα τα παραπάνω η άμεση και συνεχής συνεργασία εκπ/κών, γονέων, μαθητών, δήμων και αρ-μόδιων φορέων που είναι εντελώς απαραίτητη για την καλή και ασφα-λή διαβίωση των μαθητών στα σχο-λεία τους.

μητριακά πρωινού χωρίς προσθήκη ζάχαρης και 1

φρούτο, • 1 τοστ (με ψωμί ολικής άλεσης και τυρί) και 1 φυσικό χυμό, • 1 φλιτζάνι γάλα, 1-2 φέτες ψω-μί με μαργαρίνη και μέλι και 1 φρούτο, • 1 φλιτζάνι γάλα, 1 κουλούρι Θεσσαλονίκης και 1 φρούτο, • 1 γιαούρτι με δημητριακά πρω-ινού και 1 φρούτο

Η κάλυψη των αναγκών σε μα-κροθρεπτικά και σε μικροθρε-πτικά συστατικά εξασφαλίζεται ακολουθώντας τις συστάσεις της Μεσογειακής Διατροφής. Έτσι λοιπόν απαραίτητη είναι η κατα-νάλωση 4-5 μερίδων φρούτων και λαχανικών ημερησίως και αυτό επιτυγχάνεται όταν στα κύ-ρια γεύματα υπάρχει μια σαλάτα και όταν τα σνακ περιλαμβάνουν φρούτα ή χυμούς. Επίσης στην παιδική αλλά και στην εφηβική ηλικία απαιτείται η κατανάλωση 2-3 μερίδων γαλακτοκομικών για να καλυφτούν οι αυξημένες απαι-τήσεις σε ασβέστιο.

Σε εβδομαδιαία βάση το κόκκινο κρέας (μοσχάρι, χοιρινό και οι κι-μάδες τους) δεν θα πρέπει να ξε-περνά τις 2 φορές, το λευκό κρέ-ας (κοτόπουλο και ψάρι) μπορεί να υπάρχει 2 φορές και απαραι-τήτως η μια από αυτές θα πρέπει να είναι ψάρι. Όσπρια και λαδερά φαγητά (λαχανικά) θα πρέπει να καλύπτουν τις υπόλοιπες μέρες.

Από την διατροφή των παιδιών δεν απαγορεύονται οι «λιχουδι-ές». Θα μπορούσαν μερικά σνακ μέσα στην εβδομάδα να περι-λαμβάνουν κάποιο γλυκό. Καλό θα ήταν όμως η επιλογή του γλυ-κού να είναι πιο προσεκτική ώστε να μην παρέχει μόνο την ικανο-ποίηση της γλυκιάς γεύσης αλλά και αρκετά θρεπτικά συστατικά π.χ. ρυζόγαλο, παγωτό και κρέ-μες (πλούσια σε ασβέστιο), μαύ-ρη σοκολάτα (πλούσια σε αντιο-ξειδωτικά) κ.α.

Συνοψίζοντας τα παιδιά για να μπορέσουν να ανταπεξέλθουν στην δύσκολη καθημερινότητά τους θα πρέπει να ακολουθήσουν μια ισορροπημένη διατροφή που θα περιλαμβάνει τρόφιμα από όλες τις ομάδες τροφίμων, εξα-σφαλίζοντας έτσι επαρκή πρό-σληψη θρεπτικών συστατικών, και θα τους παρέχει την ενέργεια που χρειάζονται.

ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΣΧΟΛΙΚΩΝ ΚΤΙΡΙΩΝ

τουΔΡ. ΚΟΣΜΑ ΣΑΒΒΙΛΩΤΙΔΗ

Φυσικού Δ/ντή Δ/θμιας

Εκπ/σης Ν. Κοζάνης

ΕΝΘΕΤΟ

Page 25: Πύλη Ανάπτυξης 17

25

Πριν από 2 περίπου μή-νες διάβαζα ένα άρθρο σε γνωστή οικονομική εφημερίδα που μι-

λούσε για την αύξηση του ρυθμού χρεωκοπίας των ελληνικών επιχει-ρήσεων τα τελευταία χρόνια. Οι κύ-ριες αιτίες που ανέφερε ήταν: «το ασφυκτικό φορολογικό περιβάλ-λον, η γραφειοκρατία, η δυσμενής οικονομική συγκυρία, ο ανταγωνι-σμός και οι αστοχίες των επιχειρη-ματιών». Ρίχνοντας μια προσεκτική ματιά σε αυτές τις αναφερόμενες αιτίες θα παρατηρήσουμε ότι όλες είναι μέρος της ελληνικής οικονομι-κής πραγματικότητας τα τελευταία 25 χρόνια (μερικές μάλιστα από αυτές υπάρχουν πολύ περισσότερο από 25 χρόνια). Οπότε ποιος είναι ο πραγματικός λόγος που όλο και πε-ρισσότερες ελληνικές επιχειρήσεις δυσκολεύονται να επιβιώσουν τα τελευταία χρόνια; Η απάντηση σε αυτή την ερώτηση μπορεί να βρεθεί πολύ πιο εύκολα παρατηρώντας τους κλάδους που παρουσιάζουν πολύ έντονα αυτό το πρόβλημα: Υφαντικές βιοτεχνίες, Ένδυμα – Υπόδημα. Είναι ίσως μία συγκεκριμενοποίηση του όρου δυ-σμενής οικονομική συγκυρία. Γιατί σε μια οικονομία όπως η ελληνική πάντα υπήρξαν τέτοιες συγκυρίες. Αυτό που συμβαίνει τα τελευταία 20 περίπου χρόνια είναι μια σειρά παγκόσμιων μεταβολών που φέρνει όλο και σε δυσμενέστερη θέση την πλειονότητα των ελληνικών επι-χειρήσεων εξαιτίας της αδυναμίας τους να προσαρμοστούν στις αλλα-γές αυτές. Πράγματι το πρώτο ίσως χτύπημα ήρθε με την κατάρρευση του ανατολικού μπλοκ, συνεχίστη-κε με την είσοδο της Κίνας και της Ινδίας στον παγκόσμιο ανταγωνι-σμό, συνεχίστηκε με την είσοδο του Ίντερνετ στις αγοραπωλησίες που σήμανε την ολοκληρωτική πα-γκοσμιοποίηση της αγοράς και η χα-ριστική βολή δόθηκε με την είσοδο του ευρώ στην ελληνική οικονομία.

Γιατί πριν η αδυναμία των ελληνι-κών προϊόντων να είναι ελκυστικά στο εσωτερικό και στο εξωτερικό αντισταθμιζόταν με τις συνεχείς υποτιμήσεις της δραχμής. Η υποτί-μηση της δραχμής έκανε τα εισα-γόμενα ξένα πιο ακριβά και τα εξα-γόμενα ελληνικά πιο φθηνά. Μόλις χάθηκε και το τελευταίο αυτό εργα-λείο σήμανε και η αρχή του τέλους

για πολλές ελληνικές επιχειρήσεις. Βάζοντας σε αυτή τη σκηνή και την ανάμιξη πολλών δυναμικών επιχει-ρήσεων στο ελληνικό χρηματιστή-ριο με έναν ερασιτεχνικό τρόπο καταλήγουμε στη σημερινή εικόνα. Ποια όμως θα ήταν μία λύση στην παραπάνω κατάσταση; Πώς θα μπο-ρούσε κάποιος να ανεξαρτητοποι-ηθεί από «τα πάνω και τα κάτω της αγοράς»; Γιατί το αστείο ή το περί-εργο είναι ότι, ενώ πολλοί έλληνες επιχειρηματίες κάθονται και παρα-κολουθούν στωικά το τέλος της επι-χείρησης τους, υπάρχει λύση. Στην Ελλάδα ίσως έχει καθυστερήσει να γίνει ορατή εξαιτίας του υψηλού δείκτη αυτο-σπουδαιότητας που έχουμε σαν λαός: “Η αγορά φταίει”, “Αφού δεν μπορώ να τα καταφέρω εγώ δεν μπορεί να τα καταφέρει κα-νένας”. Και όταν πηγαίνει κάποιος σύμβουλος να προσφέρει την γνώ-ση του και τη βοήθεια του: “Τι μπο-ρείς να κάνεις εσύ τώρα εδώ;”κλπ.κλπ. Παρεμπιπτόντως, η τελευταία ερώτηση που δεν είναι ασυνήθι-στη, είναι σαν να πηγαίνεις σε ένα γιατρό και να του λες: “Γιατρέ είμαι άρρωστος τι να κάνω;” και χωρίς να του πεις τίποτα άλλο να περιμένεις διάγνωση και θεραπεία. Η Συμβούλευση στις επιχειρήσεις έχει μια πολύ συγκεκριμένη τεχνο-λογία. Η λύση σε ένα συγκεκριμένο πρόβλημα βασίζεται πρώτα από όλα στον επιχειρηματία: Πρέπει να γνω-ρίζει ότι έχει πρόβλημα, να είναι πρόθυμος να μιλήσει για αυτό σε κάποιον άλλο και να είναι πρόθυμος να δεχτεί βοήθεια για να το λύσει. Προφανώς ο ίδιος ο επιχειρηματίας γνωρίζει την επιχείρηση του καλύ-τερα από οποιονδήποτε άλλο και τα στοιχεία που θα δώσει είναι ζωτικά για τον σωστό και γρήγορο χειρισμό των όποιων προβλημάτων ή αδυνα-μιών της. Στη συνέχεια ο Σύμβουλος βάσει αυτών των δεδομένων, της

παρατήρησης του και των γνώσεων του πρέπει να ιεραρχήσει τις αδυνα-μίες αυτές και να προτείνει χειρισμό για καθεμία από αυτές. Είναι δυνατόν να υπάρξει χειρι-σμός σε κάθε περίπτωση; Επειδή αποφεύγω να είμαι απόλυτη θα πω ότι μπορεί να χειριστεί τουλάχιστον το 99% των περιπτώσεων. Είναι χαρακτηριστικό ότι κανένα από τα βασικά προβλήματα των επιχειρή-σεων που έχω παρατηρήσει μέχρι σήμερα δεν είναι εξαιρετικά πο-λύπλοκο ή πολυσύνθετο. Μάλλον το αντίθετο. Ένας εκπαιδευμένος εξωτερικός παρατηρητής μπορεί να εντοπίσει το όποιο πρόβλημα αρ-κετά εύκολα τη στιγμή που κάποιο άτομο μέσα στην ίδια την εταιρεία, λόγω της καθημερινής τριβής με τις διαδικασίες της, αδυνατεί να το απομονώσει ή να το αναλύσει. Και είναι επίσης χαρακτηριστικό ότι με το χειρισμό καθενός από τα προ-βλήματα που εντοπίζονται ο επι-χειρηματίας παίρνει βαθιές ανάσες. Εάν δε, μετά από αυτό, αποφασίσει να επενδύσει στη δημιουργία σύγ-χρονων διαχειριστικών δομών στην εταιρεία του θα δει την εταιρεία του να εξαπλώνεται ανεξάρτητα από τις συνθήκες της αγοράς. Μπορεί μία εταιρεία να επιβιώνει ανεξάρτητα από τις συνθήκες που υπάρχουν στην αγορά; Ναι, εφόσον προσφέρει ένα χρήσιμο προϊόν. Η μόνη διαφορά είναι ότι όταν οι συνθήκες είναι ευνοϊκές μπορεί να επιβιώνει εύκολα ενώ όταν οι συν-θήκες δεν είναι ευνοϊκές πρέπει να κάνει τις αναγκαίες αλλαγές ώστε να επιβιώσει και εάν είναι δυνατόν, να κάνει τις συνθήκες ξανά ευνοϊ-κές.

Αυτή είναι, κατά τη γνώμη μου, μία βασική ικανότητα στην οποία οι περισσότερες ελληνικές επιχειρή-σεις είναι αδύναμες. Η ικανότητα

προσαρμογής σε μεταβαλλόμενες συνθήκες. Και σε έναν κόσμο όπου οι ταχύτητες των αλλαγών έχουν γί-νει ασύλληπτες αυτό από μόνο του είναι ικανό να σε καταστρέψει. Σί-γουρα μπορείτε όλοι να σκεφτείτε ελληνικές εταιρείες που ήταν κρα-ταιές ή τουλάχιστον ευημερούσαν πριν 20 χρόνια – ή ακόμα και πριν από 10 χρόνια – και σήμερα δεν υπάρχουν καν. Τι συνέβη; Τον και-ρό της ευημερίας τους είχαν τέτοια οικονομική άνθιση που σου έδιναν την εντύπωση ότι θα είναι κραταιές για πάντα. Παρεμπιπτόντως αυτή η λανθασμένη εντύπωση είναι πολλές φορές αρκετή για να κατα-στρέψει μία εταιρεία. Ο επιτυχημέ-νος χειρισμός μιας φάσης έντονης ανόδου πολλές φορές χρειάζεται την ίδια επιδεξιότητα με αυτόν της έντονης καθόδου. Ο κύκλος της αποτυχίας μιας επι-χείρησης είναι αρκετά παρόμοιος από εταιρεία σε εταιρεία. Η μεγάλη πτώση συνήθως συνοδεύεται από αμηχανία καθώς αναρωτιέται κά-ποιος τι πρέπει να κάνει, μετά ακο-λουθεί η ελπίδα “αφού δούλεψε κάποτε ίσως ξαναδουλέψει” και το τέλος έρχεται με το “έχουν αλλάξει οι συνθήκες της αγοράς” ή “η αγο-ρά είναι στα κάτω της τώρα”. Είναι αλήθεια ότι οι συνθήκες της αγοράς έχουν αλλάξει όπως είναι αλήθεια ότι η επιχείρηση δεν είχε την απαι-τούμενη ευελιξία και γνώση ώστε να προσαρμοστεί ή ακόμα και να χρησιμοποιήσει αυτές τις αλλαγές για να αναδειχτεί και πάλι κυρίαρ-χη. Μία από τις πρώτες αλλαγές που πρέπει να δοκιμάσουν οι ελληνι-κές επιχειρήσεις είναι η στροφή τους προς την συμβούλευση. Η εξειδίκευση των ατόμων που ασχο-λούνται με αυτήν είναι υψηλή και μπορεί να τους δώσει τις λύσεις που ζητάνε.

Ο ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗΣ ΣΤΗΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ

τηςΔHΜΗΤΡΑΣ ΚΟΨΑΧΕIΛΗ

Αρχιτέκτων | Μηχανικός

Νέα Προγράμματαστα μέτρα σου!

ενημέρωση και υποστήριξη επενδυτικών σχεδίων

ΑΝΑΠΤΥΞΗ

Page 26: Πύλη Ανάπτυξης 17

26

Τα παραδείγματα της ενι-αίας αντιμετώπισης περι-οχών που ανήκουν σε δι-αφορετικές διοικητικές

ενότητες ολοένα και αυξάνονται στη χώρα μας, αποδεικνύοντας ότι η αναπτυξιακή προοπτική ενός τό-που υπερβαίνει τα διοικητικά όρια και υιοθετεί άλλα, τις περισσότερες φορές ουσιαστικότερα κριτήρια, όπως η από κοινού αξιοποίηση του φυσικού τους πλούτου ή ακόμη μιας σημαντικής υποδομής που ξεπερνά τα γεωγραφικά τους όρια.

Το «Ολοκληρωμένο Πρόγραμμα Βι-ώσιμης Ανάπτυξης Ορεινού Όγκου Βερμίου» αποτελεί την πρώτη ολο-κληρωμένη προσπάθεια για την αντιμετώπιση του ορεινού όγκου ως ένα αδιαίρετο χωρικό σύνολο και επιδιώκει να αποτελέσει ένα χρήσιμο εργαλείο για την ανάπτυ-ξή του. «Αγκαλιάζει» ολόκληρο τον ορεινό όγκο Βερμίου σε μια έκταση 1.552,3 km2, περιλαμβά-νοντας οικισμούς από 11 Δήμους που ανήκουν διοικητικά στους Νο-μούς Κοζάνης, Πέλλας, Ημαθίας και Φλώρινας με συνολικό μόνιμο πλη-θυσμό 40.653 κατοίκων.

Το «Πρόγραμμα Βέρμιο» μέσα από μια αναλυτική προσέγγιση και αξιο-λόγηση της υφιστάμενης κατάστα-σης καταλήγει στην καταγραφή των αναγκών της περιοχής και σε ένα πλαίσιο αξόνων προτεραιότητας και ενδεικτικών παρεμβάσεων στους τομείς: • της βελτίωσης των υποδομών και της συνδεσιμότητας, • της ανάπτυξης εναλλακτικών μορφών τουρισμού, • της ενίσχυσης του αγροτικού το-μέα και της προβολής των τοπικών προϊόντων,• της προστασίας του φυσικού και πολιτισμικού περιβάλλοντος και της βελτίωσης της ποιότητας ζωής.Η περιοχή του ορεινού όγκου Βερ-μίου διαθέτει τις προοπτικές και τη δυναμική για τη στήριξη της ενδο-γενούς και εξωστρεφούς βιώσιμης ανάπτυξης, με βασική προϋπόθεση τον εμπεριστατωμένο σχεδιασμό,

την ορθολογική διαχείριση και την εφαρμογή συνδυασμένων παρεμ-βάσεων σε όλους τους παραγω-γικούς τομείς, προσαρμοσμένων πάντοτε στις τοπικές ανάγκες και δυνατότητες.

Το όραμα για τον ορεινό όγκο Βερ-μίου είναι η ανάδειξή του σε ενι-αία περιοχή βιώσιμης ανάπτυξης, η εξασφάλιση της αειφορίας στην παραγωγή και η ανάπτυξη υπηρεσι-ών για τους κατοίκους και τους επι-σκέπτες του.

Η μεθοδολογική προσέγγιση για την επίτευξη του οράματος αυτού βασίζεται: • στη λειτουργική δικτύωση των 11 Δήμων που συμμετέχουν στο Πρό-γραμμα,• στην ανάπτυξη ποικιλίας δραστη-ριοτήτων στον ορεινό όγκο,• στην συμπληρωματικότητα, • στην ανάλυση των κοινών ανα-γκών και δυνατοτήτων, • στην αντιμετώπιση των κοινών προβλημάτων των Δήμων.

Ειδικότεροι Στόχοι του Προγράμμα-τος είναι:• Η διασφάλιση ενός ανταγωνιστι-κού και αειφόρου πρωτογενούς το-μέα.• Η δημιουργία προϋποθέσεων συ-γκράτησης του πληθυσμού.• Η πολύπλευρη συνεργασία των κατοίκων και των φορέων της περι-οχής.• Η εκμετάλλευση και η ανάδειξη των τοπικών χαρακτηριστικών της περιοχής.• Η ισόρροπη ανάπτυξη Ανατολικού και Δυτικού Βερμίου.• Η ανάπτυξη δικτύων υποδομής, όπως επαρκές δίκτυο μεταφορών, δίκτυα ύδρευσης, τεχνολογίας, αποχέτευσης, διαχείρισης απορριμ-μάτων, κλπ. • Η παροχή ολοκληρωμένου και ποιοτικού τουριστικού προϊόντος.• Η προστασία, ανάδειξη και αξιο-ποίηση του φυσικού και πολιτισμι-κού περιβάλλοντος.• Η διαμόρφωση διακριτών πόλων εξυπηρέτησης και προσέλκυσης εναλλακτικών τουριστών.• Η διάχυση της τουριστικής ανά-πτυξης σε όλο τον ορεινό όγκο και η παροχή ολοκληρωμένου και ποιοτι-κού τουριστικού προϊόντος.• Η βελτίωση της ποιότητας ζωής των κατοίκων.• Η δικτύωση του Βερμίου με άλ-λους ορεινούς όγκους της χώρας και του εξωτερικού.

Άξονες Προτεραιότητας του Προ-γράμματος είναι:

• Α.Π.1: «Βελτίωση των υποδομών και της συνδεσιμότητας»• Α.Π.2: «Ανάπτυξη εναλλακτικών μορφών τουρισμού»• Α.Π.3: «Ενίσχυση του αγροτικού τομέα - προβολή των τοπικών προ-ϊόντων»• Α.Π.4: «Προστασία του φυσικού και πολιτισμικού περιβάλλοντος και βελτίωση της ποιότητας ζωής»• Α.Π.5: «Ολοκληρωμένο Πρόγραμ-μα Νάουσας»• Α.Π.6: «Δημοσιότητα – Προβολή - Τεχνική Βοήθεια»

Στόχοι του Άξονα 1: είναι η βελ-τίωση της προσπελασιμότητας, η ολοκλήρωση των μεταφορικών δι-κτύων, η αναβάθμιση των δικτύων ύδρευσης, άρδευσης και αποχέτευ-σης, η ανάπτυξη τουριστικής υπο-δομής καθώς και υποδομής υγείας και πρόνοιας.

Στόχοι του Άξονα 2: είναι η διεύ-ρυνση του τουριστικού προϊόντος, η ανάπτυξη εναλλακτικών μορφών τουρισμού, η προσέλκυση επισκε-πτών σε όλο το μήκος του ορεινού όγκου, η χρονική διεύρυνση της τουριστικής περιόδου και τέλος η προβολή του τόπου μέσω του του-ρισμού.

Στόχοι του Άξονα 3: είναι η προβολή των τοπικών αγροτικών προϊόντων, η συστηματοποίηση της γεωργικής παραγωγής, η πιστοποίηση αγροτι-κών προϊόντων, η συνεργασία των αγροτικών συνεταιρισμών, η επέ-κταση των αρδευτικών δικτύων, η δημιουργία μονάδων μεταποίησης αγροτικών προϊόντων, η υιοθέτηση νέων δυναμικών καλλιεργειών και η κατάρτιση των νέων αγροτών σε ζητήματα καλλιεργειών και επιδο-τήσεων.

Στόχοι του Άξονα 4: είναι η προστα-σία του φυσικού πλούτου, η αειφο-ρική διαχείρισή του, η προώθηση αυστηρών μέτρων περιβαλλοντικής προστασίας, η προστασία των υπό-γειων και των επιφανειακών υδά-των από τα γεωργικά φυτοφάρμακα και την υπεράντληση, η υιοθέτηση βιολογικών τρόπων καλλιέργειας, η δημιουργία γυναικείων συνεταιρι-σμών παραδοσιακών προϊόντων με

χρήση των τοπικών πρώτων υλών, η αποκατάσταση των αλλοιωμένων τοπίων, η προστασία και ανάδειξη των πολιτισμικών πόρων, η διατήρη-ση της τοπικής πολιτιστικής ταυτό-τητας και εν κατακλείδι η βελτίωση του βιοτικού περιβάλλοντος.

Στόχος του Άξονα 5: είναι η κατάρ-τιση ενός ολοκληρωμένου προ-γράμματος ανάπτυξης για το Δήμο Νάουσας. Ο στόχος αυτός είναι, σε αντίθεση με τους άλλους, χωρι-κά εντοπισμένος καθώς η Νάουσα αποτελεί το μόνο αστικό κέντρο που συμμετέχει στην περιοχή μελέ-της και εμφανίζει υψηλά ποσοστά ανεργίας εξαιτίας της έντονης απο-βιομηχάνισης που λαμβάνει χώρα στην περιοχή.

Στόχος του Άξονα 6: είναι η ωρίμαν-ση των αναγκαίων έργων μετά από εκπόνηση μελετών (προμελέτες, οριστικές μελέτες, σχέδια), η διε-ρεύνηση χρηματοδοτικών εργαλεί-ων, η δημοσιοποίηση των έργων και η αξιολόγηση και διαχείριση του «Προγράμματος Βέρμιο».

Οι ενδεικτικές παρεμβάσεις στο πλαίσιο των ανωτέρω Αξόνων του Προγράμματος κοστολογήθηκαν και παράλληλα διερευνήθηκαν οι πιθανές πηγές χρηματοδότησής τους, οι οποίες εντοπίζονται:

• Στο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Μακεδονίας – Θράκης 2007 – 2013,• Στα Τομεακά Επιχειρησιακά Προ-γράμματα «Ανταγωνιστικότητα & Επιχειρηματικότητα», «Περιβάλλον και Αειφόρος Ανάπτυξη, «Ψηφιακή Σύγκλιση», «Ανάπτυξη Ανθρώπινου Δυναμικού», «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση»,• Στο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης (ΠΑΑ) 2007-2013 (Αλ. Μπαλτατζής),• Στο Πρόγραμμα Θησέας καθώς και • Στο Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύ-σεων (ΠΔΕ), μιας και στόχος είναι να διεκδικηθούν χρήματα απευθείας από τον κρατικό προϋπολογισμό. Τα πρώτα αυτά χρήματα από το ΠΔΕ θα αποτελέσουν την κινητήριο δύναμη για την ενεργοποίηση του Προγράμ-ματος Βέρμιο καθώς θα χρηματοδο-τηθούν όλες οι μελέτες ωρίμανσης, η δημοσιότητα του προγράμματος και τα πρώτα έργα υποδομών. Στον πίνακα παρουσιάζεται ο ενδεικτι-κός προϋπολογισμός του Προγράμ-ματος κατά Άξονα Προτεραιότητας και πηγή Χρηματοδότησης. Αναφορικά με το Σύστημα Διοί-κησης και Υλοποίησης του Προ-γράμματος διαγράφεται πλήρης ετοιμότητα δεδομένου ότι υπάρχει

Ολοκληρωμένο Πρόγραμμα Βιώσιμης Ανάπτυξης ορεινού Όγκου Βερμίου

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ «ΒΕΡΜΙΟ»

τουΑΝΑΣΤΑΣΙΟΥ ΣΙΔΗΡΟΠΟΥΛΟΥ

Διευθυντή Προγραμμάτων της ΑΝΚΟ

ΑΝΑΠΤΥΞΗ

Page 27: Πύλη Ανάπτυξης 17

27

ολοκληρωμένος σχεδιασμός για τα αρμόδια όργανα καθώς και τις δια-δικασίες για την αποτελεσματική υλοποίηση των έργων και την συνο-λική του παρακολούθηση.

Ειδικότερα: Το Σύστημα Διοίκησης του προ-γράμματος προτείνεται να αποτε-λείται από τα παρακάτω διακριτά όργανα για τα οποία υπάρχει σαφής καταγραφή της σύνθεσης και του ρόλου τους:

1. Επιτροπή Συνοχής και Αποτελε-σματικότητας2. Επιτροπή Παρακολούθησης του Προγράμματος3. Τεχνική Γραμματεία4. Τεχνικός Σύμβουλος που είναι η Αναπτυξιακή Δυτικής Μακεδονίας A.E. - ANKO.Αναφορικά με την καλύτερη δυνατή

υλοποίηση των έργων του Προγράμ-ματος έχουν ήδη προετοιμαστεί από τον Τεχνικό Σύμβουλο (ΑΝΚΟ) τα Απαραίτητα Σχέδια Εγγράφων που είναι:

• Σχέδιο Υπουργικής Απόφασης για το Σύστημα Διοίκησης του Προ-γράμματος.• Σχέδιο Υπουργικής Απόφασης για την εξειδίκευση των διαδικασιών εφαρμογής.• Διάγραμμα ροής της διαδικασίας ένταξης έργων.• Διάγραμμα ροής της διαδικασίας έγκρισης – υλοποίησης και πληρω-μής των έργων.• Πρότυπο Τεχνικό Δελτίο Έργου (Τ.Δ.Ε.).• Οδηγίες συμπλήρωσης του Τ.Δ.Ε.• Αίτηση του Φορέα Υλοποίησης προς την οικεία Περιφέρεια, για έκ-δοση έγκρισης δημοπράτησης.

• Φύλλο διαπίστωσης ωριμότητας έργου.• Προδιαγραφές ωριμότητας των προτάσεων στο Πρόγραμμα για οδι-κά και κτιριακά έργα• Δελτίο Ελέγχου Εκπλήρωσης Κρι-τηρίων Επιλογής Έργων / Ενεργει-ών.• Απόφαση του οικείου Γενικού Γραμματέα, για έκδοση έγκρισης δημοπράτησης.• Μηνιαίο Δελτίο Παρακολούθησης.• Οδηγίες συμπλήρωσης του Μηνι-αίου Δελτίου Παρακολούθησης.• Πρότυπος φάκελος έργου κατά την έννοια του Ν.3316/05.• Ελάχιστο περιεχόμενο φακέλου έργου που θα πρέπει να τηρεί ο Φο-ρέας Υλοποίησης.• Υπόδειγμα Πινακίδας Έργου.• Σχεδίαση λογότυπου – σήματος ΒΕΡΜΙΟ

Παράλληλα με τα ανωτέρω, η ΑΝΚΟ κατέγραψε βήμα προς βήμα τις Δι-αδικασίες Υλοποίησης των έργων, ενεργειών και δράσεων του Προ-γράμματος που απαιτούνται:1. Έκδοση της σχετικής ΣΑΕ για το «Πρόγραμμα Βέρμιο».2. Εξειδίκευση του προγράμματος με ένταξη έργων και δράσεων.3. Συμπλήρωση Τεχνικών Δελτί-ων Έργων (ΤΔΕ) μετά από σύνταξη Οδηγιών συμπλήρωσης (Τα ΤΔΕ υποβάλλονται από τους τελικούς δικαιούχους στην Τεχνική Γραμμα-τεία της Επιτροπής Παρακολούθη-σης).4. Ύστερα από έλεγχο και οριστικο-ποίηση προωθούνται στο ΥΠΟΙΟ.5. Υλοποίηση έργων / δράσεων του Προγράμματος. Σημειώνεται ότι τα ποσά που προκύπτουν από τις εκπτώσεις των αναδόχων στους δι-αγωνισμούς θα διατίθενται σε νέα έργα.6. Εγκρίσεις δημοπράτησης των έργων από τους Γενικούς Γραμμα-τείς των 2 Περιφερειών ύστερα από αξιολόγηση από την Τεχνική Γραμ-ματεία.7. Τα έργα εγκρίνονται από την Επι-τροπή Παρακολούθησης και προ-

τείνονται από τις 2 περιφέρειες για ένταξη και χρηματοδότηση στο εθνικό Πρόγραμμα Επενδύσεων (ΣΑΕ – Φορέας Οικονομίας και Οι-κονομικών). 8. Κατάρτιση των προτάσεων χρη-ματοδότησης και κατανομής πιστώ-σεων από τους αρμόδιους φορείς εκτέλεσης και έγκρισή τους από τον αρμόδιο Γενικό Γραμματέα της Περι-φέρειας. Υποβολή αυτών στη Δ/νση Δημοσίων Επενδύσεων του ΥΠΟΙΟ.9. Οι πληρωμές θα γίνονται με την έκδοση απόφασης κατανομής χρηματοδότησης ΣΑΕ από τη Διεύ-θυνση Δημοσίων Επενδύσεων του ΥΠΟΙΟ για κάθε Νομό χωριστά στον οποίο αφορούν τα έργα, με την πί-στωση στο οικείο Υποκατάστημα της Τράπεζας της Ελλάδος με υπό-λογο διαχειριστή την αντίστοιχη Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση.

Τέλος, η ΑΝΚΟ αναφορικά με τη Δι-αδικασία προώθησης – υλοποίησης του συνολικού Προγράμματος – κα-τέγραψε τις ακόλουθες απαιτούμε-νες ενέργειες:1. Ενημέρωση επί του Ολοκληρω-μένου Σχεδίου του Προγράμματος.2. Ενημέρωση επί του υλικού του Συστήματος Διοίκησης του Προ-γράμματος (σε περίπτωση υιοθέτη-σης από το ΥΠΟΙΟ).3. Συμφωνία για τα παραπάνω και απόφαση προώθησης προς το ΥΠΟΙΟ.4. Ορισμός Επιτροπής Συνοχής και Αποτελεσματικότητας για ενημέ-ρωση του ΥΠΟΙΟ.5. Συνάντηση διευρυμένης εκπρο-σώπησης ή της ολομέλειας με το ΥΠΟΙΟ και διατύπωση της συμφωνί-ας για συνεργασία και αντιμετώπι-ση της περιοχής ενδιαφέροντος ως ενιαίου αναπτυξιακού χώρου.6. Λήψη απόφασης από το ΥΠΟΙΟ.7. Έκδοση ΣΑΕ / ΣΑΜ. 8. Έκδοση Απόφασης/εων που αφο-ρά / ούν στο Σύστημα Διοίκησης.9. 1η συνεδρίαση της Επιτροπής Πα-ρακολούθησης.10. Έναρξη υλοποίησης Προγράμ-ματος.

ΑΞΟΝΕΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΕΣ

Π/Υ

Ε .Π . ΜΑΚΕ∆ΟΝΙΑΣ

-ΘΡΑΚΗΣ 2007-2013

ΤΟΜΕΑΚΑ Ε .Π .

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΑΓΡΟΤΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ

Π .∆ .Ε . ΘΗΣΕΑΣ

AΠ1 ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΤΩΝ ΥΠΟ∆ΟΜΩΝ ΚΑΙ ΤΗΣ ΣΥΝ∆ΕΣΙΜΟΤΗΤΑΣ

84,61 51,46 9,00 7,00 15,75 1,40

AΠ2

ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΩΝ ΜΟΡΦΩΝ ΤΟΥΡΙΣΜΟΥ

33,85 5,95 1,90 26,00 0,00 0,00

AΠ3

ΕΝΙΣΧΥΣΗ ΤΟΥ ΑΓΡΟΤΙΚΟΥ ΤΟΜΕΑ – ΠΡΟΒΟΛΗ ΤΩΝ ΤΟΠΙΚΩΝ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ

6,17 0,00 0,60 5,57 0,00 0,00

AΠ4

ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΟΥ ΦΥΣΙΚΟΥ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΚΑΙ ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΤΗΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΖΩΗΣ

18,95 1,40 0,95 10,50 4,20 1,90

AΠ5 ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΝΑΟΥΣΑΣ

50,80 23,88 1,82 2,50 16,90 5,70

AΠ6 ∆ΗΜΟΣΙΟΤΗΤΑ - ΠΡΟΒΟΛΗ -ΤΕΧΝΙΚΗ ΒΟΗΘΕΙΑ

4,31 0,15 0,00 0,00 3,56 0,60

ΣΥΝΟΛΑ 198,69 82,84 14,27 51,57 40,41 9,60

Ο ορεινός όγκος του Βερ-μίου είναι τόπος προι-κισμένος από τη φύση, με μακραίωνη ιστορία,

πλούσια παράδοση και δραστήριους ανθρώπους. Είναι τα κοινά στοιχεία τα οποία ένωσαν στο πέρασμα του χρόνου με δεσμούς φιλίας και συ-νεργασίας τους πολίτες που κατοι-κούν στο Βέρμιο.

Αυτοί οι δεσμοί διατηρούνται και σήμερα στον 21ο αιώνα το ίδιο δυ-

νατοί, ειλικρινείς και δημιουργικοί. Με θεμέλια, λοιπόν, τα κοινά ιστορι-κά, πολιτιστικά, κοινωνικά και οικο-νομικά χαρακτηριστικά που συνδέ-ουν τους κατοίκους στις πλαγιές και στις παρυφές του Βερμίου, αναλάβα-με τη φιλόδοξη και οραματική πολι-τική πρωτοβουλία για το Πρόγραμμα «Βέρμιο». Είναι όμως και η αναζήτη-ση διεξόδου στο μεγάλο πρόβλημα της ανεργίας και της αποβιομηχά-νισης που βιώνει πολύ έντονα η Νά-

ουσα και μας οδήγησε να πάρουμε αυτή τη σημαντική πρωτοβουλία.

Στην πρόσκλησή μας στην πρώτη σύσκεψη της διανομαρχιακής-διαδη-μοτικής συνεργασίας, που έγινε στις 10 Μαΐου 2008 στη Νάουσα, ανταπο-κρίθηκαν άμεσα οι συνάδελφοι Δή-μαρχοι, των δήμων που βρίσκονται στην ορεινή αγκαλιά του Βερμίου (Αγίας Παρασκευής, Ανθεμίων, Βε-γορίτιδας, Βερμίου, Βέροιας, Δοβρά, Έδεσσας, Ελλησπό-

Πρόγραμμα Βέρμιο: «όραμα ανάπτυξης για το Βέρμιο των δώδεκα Δήμων, των τεσσάρων Νομαρχιών και των δύο Περιφερειών»

τουΑΝΑΣΤΑΣΙΟΥ ΚΑΡΑΜΠΑΤΖΟΥ

Δημάρχου Νάουσας

ΑΝΑΠΤΥΞΗ

Page 28: Πύλη Ανάπτυξης 17

28

Ο ορεινός όγκος του Βερμίου είναι μια περιοχή, που παρουσιάζει μεγάλη παραλλακτικότητα, αφού η Ανατολική του πλευρά έχει πολύ πυκνή βλάστη-ση, με δύο χιονοδρομικά κέντρα, με αναπτυγμένο τον πρωτογενή τομέα και με εναλλακτικό τουρισμό, ενώ η δυτική του πλευρά είναι σχεδόν γυμνή από βλάστηση, έχει αρχαιότητες και φυσικά μνημεία, που παραμένουν ανα-ξιοποίητα, ενώ παράλληλα αντιμετω-πίζει έντονα περιβαλλοντικά προβλή-ματα και έχει μειωμένη την αγροτική γη, λόγω των δραστηριοτήτων της ΔΕΗ, με αποτέλεσμα οι νέοι της περιοχής να εγκαταλείπουν τις εστίες τους και οι οικισμοί της περιοχής να γερνούν και να σβήνουν.

Η ανάπτυξη λοιπόν της περιοχής αυ-τής απαιτεί ολοκληρωμένες παρεμβά-σεις σε πολλούς τομείς, όπως είναι ο

πρωτογενής τομέας, η μεταποίηση, ο εναλλακτικός τουρισμός, ο αθλητι-σμός, ο πολιτισμός, η προστασία και αποκατάσταση του περιβάλλοντος και η κατασκευή έργων υποδομής. Όλα αυ-τά θα μπορούσαν να πραγματοποιη-θούν με την εφαρμογή ενός τομεακού προγράμματος με τον τίτλο «Βέρμιο», στο οποίο θα μπορούν να ενταχθούν δράσεις μετά από την υποβολή σχετι-κών προτάσεων από τους Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης της περιοχής.

Η πρόταση για την ολοκληρωμένη ανάπτυξη του ορεινού όγκου Βερμίου δεν είναι σημερινή, μάλιστα το 2001 εκπονήθηκε σχετική μελέτη από την ΑΝΚΟ, η οποία είχε χρηματοδοτηθεί από το Ολοκληρωμένο Πρόγραμμα Ανασυγκρότησης Νομών Γρεβενών Κοζάνης (ΟΠΑΓΚ).

Το τελευταίο όμως διάστημα οι άν-θρωποι του Πρώτου Βαθμού Τοπικής Αυτοδιοίκησης, αναλάβαμε την πρω-τοβουλία να δώσουμε σάρκα και οστά στην πρόταση για την ολοκληρωμένη ανάπτυξη του ορεινού όγκου του Βερ-μίου. Έτσι στην πρώτη μας συνάντηση, που πραγματοποιήθηκε πριν από ένα χρόνο περίπου στη Νάουσα, αποφασί-σαμε να συγκροτήσουμε μια επιτροπή αποτελούμενη από τους Δημάρχους Αγίας Παρασκευής, Έδεσσας και Νά-ουσας. Σκοπός της επιτροπής ήταν να προετοιμάσει το Επιχειρησιακό Σχέ-

διο, με βάση το οποίο θα υποβαλλό-ταν πρόταση στο Υπουργείο Οικονο-μίας και Οικονομικών για την έγκριση ενός ολοκληρωμένου Προγράμματος για την ανάπτυξη του ορεινού όγκου του Βερμίου.

Ακολούθησαν πολλές συνεδριάσεις της επιτροπής και σε συνεργασία με τους Δήμους που έχουν χωροταξική αρμοδιότητα στο Βέρμιο, αλλά και με τις Αναπτυξιακές των Νομών Ημαθίας, Κοζάνης και Πέλλας, εκπονήθηκε το Επιχειρησιακό Σχέδιο του Προγράμμα-τος, το οποίο παρουσιάσθηκε σε ημερί-δα που πραγματοποιήθηκε στο Τοπικό Διαμέρισμα Ερμακιάς του Δήμου Αγίας Παρασκευής στις 23 Μαΐου. Στην ημε-ρίδα παραβρέθηκε ο κ. Μιχάλης Πα-παδόπουλος, Υφυπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, ο οποίος δή-λωσε την αμέριστη συμπαράσταση και υποστήριξη του στην εν λόγω πρότα-ση. Στην ίδια ημερίδα αποφασίστηκαν οι επόμενες κινήσεις για την διεκδίκη-ση και χρηματοδότηση του προγράμ-ματος από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων του Υπουργείου Οικονο-μίας και Οικονομικών.

Έτσι η επιτροπή δημάρχων μαζί με βουλευτές από τους Νομούς Ημαθί-ας, Κοζάνης, Πέλλας και Φλωρίνης, αλλά και με εκπροσώπους τόσο των περιφερειών Δυτικής και Κεντρικής Μακεδονίας, όσο και των τεσσάρων

Νομαρχιακών Αυτοδιοικήσεων, και με επικεφαλής τον Υφυπουργό Αγρο-τικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, κ Μι-χάλη Παπαδόπουλο, επισκεφθήκαμε στις 14 Ιουλίου, τον Υφυπουργό Οικο-νομίας και Οικονομικών κ. Αθανάσιο Μπούρα, στον οποίο παρουσιάστηκε το Επιχειρησιακό Σχέδιο του Προγράμ-ματος. Κατά τη Διάρκεια της συνάντη-σης, ο Υφυπουργός Οικονομίας και Οι-κονομικών, διαπίστωσε έκπληκτος, ότι υπάρχει πλήρης ετοιμότητα από κάθε άποψη (Επιχειρησιακό Σχέδιο, Σχέδιο Υπουργικής Απόφασης, Οργανωτικά και Διοικητικά του Προγράμματος) να ξεκινήσει ένα πρόγραμμα με τον τίτ-λο «ΒΕΡΜΙΟ».

Το πρόγραμμα περιλαμβάνει Άξονες και μέτρα, στα οποία μπορεί να εξει-δικευτούν δράσεις συνολικού προϋ-πολογισμού 40 Εκατομμυρίων ΕΥΡΩ και προβλέπεται να λειτουργήσει συ-μπληρωματικά με τα άλλα χρηματοδο-τικά προγράμματα, που εφαρμόζονται ή πρόκειται να εφαρμοστούν στο προ-σεχές διάστημα.

Πιστεύουμε λοιπόν, ότι σύντομα θα ληφθεί και η πολιτική απόφαση για την έγκριση του προγράμματος και χρημα-τοδότηση έργων από τον προϋπολογι-σμό του 2010, αφού σύμφωνα με τον Υφυπουργό Οικονομίας και Οικονομι-κών χρηματοδότηση από τον προϋπο-λογισμό του 2009 είναι αδύνατη.

ντου, Ειρηνούπολης, Κοζά-νης, Πτολεμαΐδας) και οι Νο-

μάρχες Ημαθίας, Πέλλας, Κοζάνης. Η ομόθυμη πολιτική βούλησή μας να συνεργαστούμε για την αξιοποίηση του Βερμίου μέσα από έργα, δράσεις και πρωτοβουλίες, διατυπώθηκε στο «Μνημόνιο Συνεργασίας», το οποίο συνυπογράψαμε.

Με σύνθημα το «η ισχύς εν τη ενώ-σει», συμφωνήσαμε να προχωρήσου-με στο επόμενο βήμα. Την εκπόνηση ενός σύγχρονου, ολοκληρωμένου και ρεαλιστικού Επιχειρησιακού Προ-γράμματος, με σκοπό να διεκδικήσου-με από την Κυβέρνηση χρηματοδο-τήσεις για έργα στην περιοχή του ορεινού όγκου και με στόχο τη βιώσι-μη και αειφόρο ανάπτυξη του Βερμί-ου προς όφελος του κοινωνικού συ-νόλου.

Ένα χρόνο μετά, το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα ήταν έτοιμο. Και ήταν η απόδειξη ότι η πολιτική πρωτοβουλία μας δεν έμεινε στα λόγια.

Με την πολύτιμη εμπειρία και την υψηλή τεχνογνωσία της ΑΝ.ΚΟ. Α.Ε., το όραμά μας για το «Πρόγραμμα Βέρ-μιο» απέκτησε «σάρκα και οστά» και παρουσιάστηκε στις 23/5/09 σε ενη-μερωτική ημερίδα στην Ερμακιά, πα-ρουσία του υφυπουργού Αγρ. Ανάπτυ-

ξης κ. Μιχάλη Παπαδόπουλου. Στη διανομαρχική-διαδημοτική σύσκεψη που έγινε στη Νάουσα (4/7/09), με τη συμμετοχή βουλευτών και εκπροσώ-πων των Περιφερειών Κεντρικής και Δυτικής Μακεδονίας, μεταξύ άλλων οριστικοποιήθηκαν τα όρια εφαρμο-γής του προγράμματος, οι Δήμοι και οι Ν.Α. που συμμετέχουν (με την προ-σθήκη της Ν.Α. Φλώρινας και του Δή-μου Φιλώτα), το ύψος του προϋπολο-γισμού και οι διαδικασίες υλοποίησης του προγράμματος.

Ο συνολικός προϋπολογισμός του Ολοκληρωμένου Προγράμματος Βιώ-σιμης Ανάπτυξης Βερμίου ανέρχεται στα 198,69 εκ. ευρώ, και αφορά έρ-γα, παρεμβάσεις και δράσεις δομη-μένες σε 6 άξονες προτεραιότητας. Ο πλήρης φάκελος του προγράμματος υποβλήθηκε στις 15/7/09 στο υπουρ-γείο Οικονομίας και Οικονομικών και τον αρμόδιο υφυπουργό κ. Αθανάσιο Μπούρα.

Στη συνάντηση αυτή η συντονιστική Επιτροπή (Βουλευτές Νομών, Νομάρ-χες, Δήμαρχοι, Γ.Δ/ντής ΑΝ.ΚΟ), με τη συμμετοχή και του υφυπ. Αγροτικής Ανάπτυξης κ. Μιχ. Παπαδόπουλο, πα-ρουσίασε στον κ. Μπούρα, τους στό-χους του προγράμματος εκφράζοντας το κοινό αίτημα να εγκριθεί το Επιχει-

ρησιακό Πρόγραμμα και να εκδοθεί η σχετική Υπουργική Απόφαση.

Θεωρώ ότι η έγκριση και η υλοποίη-ση του Προγράμματος Βέρμιο θα συμ-βάλλει καταλυτικά στην ανάδειξη του Βερμίου σε ενιαία περιοχή βιώσιμης και αειφόρου ανάπτυξης. Κι αυτό θα επιτευχθεί με: α) την ενίσχυση των υποδομών (οδικό δίκτυο, ύδρευση-άρδευση, υδατοφράγματα, εκπαίδευ-ση, υγεία, αθλητισμός, πολιτισμός, τεχνολογίες ενέργειας, περιβάλλον κλπ.), β) την ανάπτυξη εναλλακτικών μορφών τουρισμού (αγροτουρισμός-οικοτουρισμός, χειμερινός, βιομηχα-νικός, θρησκευτικός κλπ.), γ) την ενί-σχυση του αγροτικού τομέα και την προβολή των τοπικών προϊόντων (γε-ωργία-κτηνοτροφία, βιολογική καλ-λιέργεια, πιστοποίηση προϊόντων, προβολή-διαφήμιση-εκθέσεις τοπι-κών προϊόντων κλπ.), δ) την προστα-σία του φυσικού περιβάλλοντος, την ανάδειξη του πολιτισμού και τη βελ-τίωση της ποιότητας ζωής (προστα-σία περιοχών-αποκατάσταση περιο-χών από εξορρυκτική δραστηριότητα, διάνοιξη αντιπυρικών ζωνών, διάνοι-ξη ορεινών μονοπατιών, κατασκευή βιολογικών καθαρισμών, προστασία χλωρίδας-πανίδας, περιβαλλοντική εκπαίδευση, διοργάνωση πολιτιστι-

κών εκδηλώσεων-φεστιβάλ, ανάδει-ξη παράδοσης- εθίμων, δημιουργία μουσείων, θεματικών πάρκων κλπ.).

Το Πρόγραμμα «Βέρμιο» είναι η με-γάλη ευκαιρία, η πρόκληση και το στοίχημα για το παρόν και το μέλλον ενός σημαντικού τμήματος της Κε-ντρικής και Δυτικής Μακεδονίας. Εί-ναι το φιλόδοξο και ταυτόχρονα το ρε-αλιστικό όραμα ανάπτυξης, το οποίο ενώνει δώδεκα Δήμους, τέσσερις Νο-μαρχίες και δύο Περιφέρειες, με κοι-νό στόχο την πρόοδο και τη βελτίωση της ποιότητας ζωής των πολιτών.

Κλείνοντας, θέλω να μεταφέρω στους αναγνώστες του περιοδικού σας την αποφασιστικότητα και τη θέ-ληση, η οποία μας ενώνει όλους τους συναδέλφους Δημάρχους και τους Νομάρχες στον κοινό αγώνα να διεκ-δικήσουμε και να υλοποιήσουμε το Πρόγραμμα «Βέρμιο», με την πολύ-τιμη υποστήριξη των πολιτικών πα-ραγόντων της περιοχής, των Βουλευ-τών των τεσσάρων Νομών και των Γεν. Γραμματέων των δύο Περιφερειών.

Το Βέρμιο μάς ενώνει, ξεπερνώντας γεωγραφικά, διοικητικά και πολιτικά όρια, θέτοντας πάνω απ’ όλα την προ-κοπή και την ευημερία των πολιτών και ιδιαίτερα της νέας γενιάς.

Πρόγραμμα Βέρμιο: «όραμα ανάπτυξης για το Βέρμιο των δώδεκα Δήμων, των τεσσάρων Νομαρχιών και των δύο Περιφερειών»

ΑΝΑΠΤΥΞΗ

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ «ΒΕΡΜΙΟ»

τουΣΑΒΒΑ ΖΑΜΑΝΙΔΗ

Δημάρχου Αγ. Παρασκευής

Page 29: Πύλη Ανάπτυξης 17

29

O αρχιτέκτονας πρέπει να εγγυά-ται την ασφάλεια και την υγιεινή των χρηστών – πελατών του καθώς και την ελάχιστη επίπτωση στο φυσικό περι-βάλλον. Η μέγιστη οικολογική αντα-ποδοτικότητα όλων των κατασκευών που σχεδιάζει ο αρχιτέκτονας συναρ-τάται με τη μείωση των επικίνδυνων εκπομπών και αποβλήτων, τόσο κατά τη διάρκεια της οικονομικής ζωής του κτιρίου όσο και κατά τη φάση της κα-τασκευής του.

Ο σχεδιασμός της άνεσης, της χρη-στικότητας και της κατοικισιμότητας για κάθε χρήστη, από τα άτομα με εδι-κές ανάγκες μεχρι τα παιδιά και τους ηλικιωμένους, σε όλες τις κλίμακες του σχεδιασμού, από τα shop mobility μέχρι την ελεύθερη πρόσβαση και τη χρηστικότητα των αντικειμένων, που σχεδιάζονται και κατασκευάζονται είναι, βίο – οικονομική παράμετρος που ανεξάρτητα του πόσο στοιχίζει, η ανεπτυγμένη κοινωνία οφείλει να την προσφέρει.

Όσοι είχαμε τη χαρά να γεννηθούμε και να μεγαλώσουμε έξω από την με-γαλούπολη, ζήσαμε μια ιεραρχημένη σχέση με τη γη, ανεξάρτητα αν τη δου-λέψαμε ή όχι με τα ίδια μας τα χέρια. Το λιβάδι, το αλώνι, το περιβόλι, στον πο-ταμό, το λιόφυτο, το αμπέλι, ήταν αυ-τά που διέθετε κάθε σπιτικό σε μικρό ή μεγαλύτερο βαθμό για να επιβιώσει.

Στο σπίτι του χωριού, πάντα ένα εσώχωρο – περιβολάκι – πρόσφερε τα απαραίτητα ενός ολιγαρκούς οι-κογενειακού διαιτολογίου. Ένα πηγά-δι στην κάθε αυλή εξασφάλιζε τη δυ-νατότητα για πότισμα. Η ύπαρξη ταυ υπόγειου νερού αποτελούσε βασικό κριτήριο επιλογής του χώρου ανέγερ-σης κατοικίας.

Η μουριά για την διατροφή της κα-τσίκας, η ροδιά για τα κόλλυβα αλλά και τις απαραίτητες βιταμίνες για το χειμώνα, ακόμη και η μπουρνελιά για την ομαλή λειτουργία του πεπτικού συ-στήματος μαζί με τα κολοκύθια, πατά-τες και ντομάτες, ήταν εκεί. Ακόμα και μια κληματαριά – κρεβατίνα εξασφά-λιζε τόσο τα σταφύλια και το σκιασμό της αυλής το καλοκαίρι. Πέρα από την ομορφιά αυτή καθεαυτή της οπωροφό-ρου φύσης, ποτέ δεν έλειψαν τα καλ-λωπιστικά φυτά. Τριανταφυλλιές που γίνονται και γλυκό, βασιλικός για τα ει-κονίσματα αλλά και την απομάκρυνση των εντόμων, μαντζουράνα για τη μου-

σταλευριά, φούλι – μπουγαρίνι και γι-ασεμί για το άρωμα και τον περίτεχνο στολισμό στα κεφάλια των κοριτσιών αλλά και γαρίφαλα μυρωδάτα για το πέτο ή το αυτί. Ασβεστωμένοι γκαζο-τενεκέδες , πιθάρια – πιθαρογλάστρες και κάθε είδους δοχεία επιστρατεύο-νταν για να ενισχύσουν την σχέση του ανθρώπου με την ωραία φύση αλλά και την επιβίωση.

Φύγαμε από το χωριό και ήρθαμε στις πολυκατοικίες της πόλης. Χάσαμε το περιβολάκι, κουβαλήσαμε όμως τις γλάστρες στην βεράντα. Εκεί, οι γλά-στρες ασφυκτιούσαν, άλλες στο πά-τωμα και άλλες να κρέμονται από τα κάγκελα σε περίεργους συρμάτινους υποδοχείς – ανθοδόχες. Τα λουλούδια στα μπαλκόνια των πολυκατοικιών δεν γενικεύθηκαν. Μάλλον αποτελούσαν την εξαίρεση παρά τον κανόνα στο αστικό τοπίο. Κάτι παραπάνω πέ-τυχαν τα «ρετιρέ», όπου εκεί πράγματι διαμορ-φώνονταν ωραιότατοι κήποι, πρόδρομοι των φυτεμένων δωμάτων που συζητάμε σήμερα.

Η πέμπτη όψη των κτιρί-ων – το δώμα, ποτέ δεν ήταν στο κέντρο του ενδιαφέροντος των κατασκευασ τών. Ακόμα και όταν γε-νικεύθηκε η χρήση των κεραμιδιών, για λόγους προστασίας του τοπίου, κεραίες και ηλια-κοί θερμοσίφωνες ήρθαν με τυχαίο και άτεχνο τρόπο να επιβεβαιώσουν τη συνεχι-ζόμενη αδιαφορία. Δεν γνωρί-ζουμε αν τα πουλιά ενοχλούνταν από την συσσώρευση των εγκατα-λελειμμένων καπνοσυλλεκτών, είναι βέβαιο όμως ότι ένα φυτεμένο δώμα θα έδινε μεγάλη χαρά σε πολλά είδη πουλιών, που παλιά ζούσαν κοντά στον άνθρωπο και τώρα περιορίζονται στις ζώνες περιαστικού πρασίνου και τα προάστια.

Με εξαίρεση τις ζαρντινιέρες, που κάποια στιγμή θεωρήθηκαν απαραίτη-το συμπλήρωμα του σύγχρονου αρχι-τεκτονικού σχεδιασμού, οι οροφόκη-ποι και οι πράσινες στέγες είναι ένα απολύτως νέο τεχνολογικό αντικεί-μενο. Και λέω τεχνολογικό αντικείμε-νο, διότι πολλές στέγες φυτεύτηκαν και δεν άνθισαν. Ο συνδυασμός των φυτών, η διαδικασία της περιποίησης, ο αερισμός, ο εμπλουτισμός του χώ-ματος, είναι γνώση που δεν είναι πια εμπειρική.

Συνεπώς, πριν στεγανώσουμε, απο-

στραγγίσουμε, ανεβάσουμε τόνους χώματος και πλήθος φυτών και εγκατα-στήσουμε σύστημα ποτίσματος, πρέ-πει να εξασφαλίσουμε ότι:

1. ο κήπος θα επιβιώσει αξιοπρεπώς 2. το κόστος συντήρησης θα είναι

στα πλαίσια των δυνατοτήτων μας3. όλες οι άλλες απαραίτητες χρή-

σεις στο δώμα εντάσσονται και διατη-ρούνται

4. ο οροφόκηπος απευθύνεται στους χρηστές του κτιρίου και όχι στα

αεροπλάνα που περνάνε5. θα συνεργασθούν όλες οι απαραί-

τητες ειδικότητες προκειμένου να προ-κύψει το επιθυμητό αποτέλεσμα

Εφόσον λοιπόν δημιουργηθεί ο οροφόκηπος τα πλεονεκτήματα εί-ναι σαφή: ο δροσισμός, η κατακρά-τηση των ανάπιπτων (σκόνη, το φιλ-τράρισμα του αέρα συν την θετική επίδραση στον ψυχισμό των ενοίκων και χρηστών. Επιπλέον, η υδροσυλλο-γή, οι οικιακές ανεμογεννήτριες, τα

φωτοβολταικαïκά, οι ηλιακοί θερμοσί-φωνες αποτελούν τα συνθετικά στοι-χεία μιας πολύπλοκης κατασκευής και λειτουργίας που οφείλουν να περιλαμ-βάνονται στα ενδιαφέροντα των αρχι-τεκτόνων αλλά και των άλλων ειδικο-τήτων που εμπλέκονται κατ’ αναλογία.

Συμπερασματικά η τεχνολογία των οροφόκηπων εντάσσεται στα πλαίσια της αναζήτησης των νέων μορφών βίο – οικονομικής αντίληψης που σχετίζο-νται με την επινόηση, την ανάπτυξη,

την παραγωγή και τη χρήση βιολογι-κών διαδικασιών και προϊόντων.

Παρόλο που σήμερα οι δραστηριότη-τες αυτές είναι σχετικά περιορισμένες, αναπτύσσονται ραγδαία και αναμένε-ται στο μέλλον να επηρεάσουν σημα-ντικά την οικονομία και την κοινωνία, βελτιώνοντας την υγεία, τη διατροφή, την ενεργειακή απόδοση, το περιβάλ-λον, τη βιομηχανική παραγωγή, την αειφορία και εν’ τέλει να συμβάλουν στην γενικευμένη ευζωία.

τηςΔHΜΗΤΡΑΣ ΚΟΨΑΧΕIΛΗ

Αρχιτέκτων | Μηχανικός

ΕΠΕΙΔΗ ΤΑ ΠΕΡΙΣΟΤΕΡΑ ΚΤΙΡΙΑ ΕΙΝΑΙ Ή ΑΚΕΦΑΛΑ Ή ΣΚΟΥΠΙΔΟΚΕΦΑΛΑ

ΑΠΛΩΣΤΕ ΤΑ… ΔΕΝΤΡΑ ΣΤΗΝ ΤΑΡΑΤΣΑ

ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ

Page 30: Πύλη Ανάπτυξης 17

30

«Σκοτώστε με!....Δεν θα σκοτώσετε όμως ποτέ τους αιώνες!..».(Λόγια δανεισμένα από τον Chateaubriand στον Louis XVIII).

Η ιστορία του μικρού ορεινού χωριού Νάμα-τα εγγράφεται στην ευρύτερη ιστορία της

μαρτυρούμενης από την ελληνική Αρ-χαιότητα επαρχίας Βοϊου (Αρχαία Ελί-μεια) του σημερινού νομού Κοζάνης. Πράγματι, όταν λίγο πριν από το 1200 π.Χ. οι Δωριείς, το τέταρτο, πολυπλη-θέστερο (λόγω και της μεταγενέ-στερης καταφυγής τους σε ορεισίβι-ες περιοχές) και τελευταίο ελληνικό φύλο, κατέβηκαν πανδημεί στη χώρα των Αχαιών, αναζητώντας ευρείς ακα-τοίκητους τόπους για ευδοκιμότερη εγκατάσταση, ακολούθησαν τις πα-ράπλευρες κοιλάδες που χαράσουν οι ποταμοί Μάργος (Μοράβας) και Αξι-ός. Και όταν έφτασαν στην πεδιάδα της Θεσσαλονίκης, όπου βρίσκονται κοντά-κοντά οι εκβολές των ποτα-μών Αξιού και Αλιάκμονα, ακολούθη-σαν την κοίτη του Αλιάκμονα ανά-στροφα προς τη ροή του νερού και ανέβηκαν ψηλότερα, στα σχηματι-ζόμενα εκεί λήμνεια υψίπεδα (σημε-ρινή Δυτική Μακεδονία-Κοιλάδα του Αλιάκμονα, η αρχαία ‘‘Άνω Μακεδο-νία’’), φθάνοντας μέχρι τα οροπέδια των πηγών του. Από εκεί διασπάρθη-καν από Βορρά προς Νότο σε ολό-κληρη την επιμήκη Πίνδο, το ορεινό πολύκορφο συγκρότημα της ελληνι-κής ενδοχώρας, από τον Βόρα και το Βοίον όρος (Τζένα και Σμόλικα) μέχρι τον Παρνασσό. Αυτή η ευρύτερη ορει-νή ενδοχώρα της ελληνικής χερσο-νήσου, την οποία αποκαλούσαν τότε ΄Ανω Ελλάδα (τα ορεινά μέρη) σε αντί-θεση με την Κάτω Ελλάδα ( τα πεδι-νά και παραθαλάσσια μέρη) [πρβλ. Άνω και Κάτω Αίγυπτος], διασώζει μέ-χρι και σήμερα τέσσερα αρχαία ονό-ματα-τοπωνύμια, από βορρά προς νότο, που σχετίζονται με τη δωρική κάθοδο και προέλευση των κατοίκων: Βόϊο (Ευ-βοίον), Βοιωτία, Εύ-βοια και Βοιές (Λακωνίας). Από τους Δωριείς ονομάσθηκαν η φοινικική πόλη Καδ-μεία Θήβα και η χώρα τους Βοιω-τία. Οι Δωριείς (Μακεδόνες, Ηπειρώτες, Ρουμελιώτες και Λάκωνες) απλώθη-καν και κατοίκησαν στις εκατέρωθεν περιοχές της μακροσκελούς οροσει-ράς της Πίνδου (Ηρόδοτος, Ι, 56), γι-

ατί τα πεδινά, τα παραθαλάσσια, τα νοτιότερα του Παρνασσού, και τα νη-σιωτικά μέρη της Ελλάδος, δηλ. ολό-κληρη τη στεφάνη του Αιγαίου και την πολυνησία της, τα κατείχαν πριν από αυτούς οι Αχαιόι και οι αφομοιωθέ-ντες από αυτούς προέλληνες Πελα-σγοί και Φοίνικες.

Οι Δωριείς αναπτύχθηκαν γρήγορα και προχώρησαν εκ νέου ως «κατιόντες» σε δεύτερη κλιμακωτή κάθοδο, κατερ-χόμενοι και πάλι πανδημεί από την Άνω Ελλάδα στην Κάτω διακτινισμένα, σε προοπτική και σε ρυθμό ομόκεντρων κύκλων, και την κατέλαβαν το πολύ μέσα σε μια γενιά. «Κάτειμι», ως γνω-στόν, σημαίνει «κατέρχομαι από τα ψη-λά μέρη στα χαμηλά» και όχι μόνο «κα-τέρχομαι από τον Βορρά». Η νέα αυτή κάθοδος έγινε προς τέσσερις κατευ-θύνσεις: προς ανατολάς, από την ανα-τολική και νότια Πίνδο προς τη Βοττία και τη Φθία (Θεσσαλία) προς δυσμάς, από τη δυτική και νότια Πίνδο προς την τότε λεγόμενη Κεφαλληνία (δυτι-κή Κάτω Ελλάδα). προς νότον, από τα όρη Ασέληνον (Γκιώνα) και Παρνασσό προς την Ιωνία και την Πελοπόννησο και προς βορράν, από τη δυτική Πίνδο προς την πεδινή Χαονία (Βόρειο Ήπει-ρο). Επρόκειτο δηλ. για ένα νέο, πολυ-άριθμο και ισχυρό κύμα των Δωριέων, οι οποίοι προφανώς επωφελήθηκαν από κάποια χαλάρωση και παρακμή των αδελφών τους Αχαιών και από την ασθενή παρουσία των Φοινίκων.

Είναι η εποχή (αρχές 11ου αι. π.Χ.) που οι Δωριείς πήραν από τους φοίνικες το αλφάβητο κι με αυτό οι Έλληνες πέρα-σαν από την προϊστορία στην ιστορία. Στο μεταξύ, οι Δωριείς της Άνω Ελλά-δος (Άνω Μακεδονίας), που δεν υπήρ-ξαν μέχρι τότε ως οργανωμένο κρά-τος, διακρίθηκαν σε τρεις ομάδες: η ομάδα της ανατολικής Πίνδου Μολοσ-σοί (Ηπειρώτες) και η ομάδα της νοτί-ου Πίνδου Αιτωλοί. Η κάθοδος των δω-ρικών φύλων από τα ορεινά σε πεδινά μέρη – και ανεξάρτητα από μαγνητι-κούς προσανατολισμούς – συμφωνεί με την εγκατάστασή τους σε όλες τις προαναφερθείσες περιοχές που απέ-χουν πολύ όχι μόνον μεταξύ τους αλλά και από το σημείο της αρχικής κοινής αφετηρίας των Δωριέων. Και για την Ιστορία, η Τρίτη κάθοδος των Δωριέ-ων και η τελευταία είναι αυτή των Μα-κεδόνων, πανστρατιά αυτή τη φορά, με αρχηγό τον Φίλιππο και τον γιο του Μεγαλέξανδρο (4ος αι. π.Χ.), ο οποίος ενοποίησε την Ελλάδα και τα τέσσερα διακριτά ελληνικά φύλα σε μία πολι-τισμική οντότητα που μεγαλούργησε ως τέτοια στην ευρύτερη στεφάνη της Μεσογείου και σε ολόκληρη την Οικου-

μένη. (Συνακόλουθα θα μπορούσε πα-ρενθετικά να ειπωθεί εδώ ότι από αυ-τό προκύπτει επίσης το γεγονός πώς οι σημερινοί Βλάχοι της Ελλάδος και των νοτίων Βαλκανίων είναι Δωριείς , που στο διάβα των αιώνων, μετά τη ρωμαϊκή κατάκτηση και τον γλωσσικό τους εκλατινισμό, έγιναν δίγλωσσοι για τους ιστορικούς λόγους που είναι σε όλους μας γνωστοί. Εδώ, ας παρα-τεθεί μόνο μία ιστορική λεπτομέρεια που συνιστά κλειδί στην κατανόηση των πραγμάτων. Είναι γνωστό στους ιστορικούς της ρωμαϊκής εποχής ότι η Ρώμη επιδόθηκε σε γλωσσικό εκλατι-νισμό των λαοτήτων της εκτεταμένης Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας σε Ανατολή και Δύση, και κυρίως στις όμορες γε-ωγραφικά περιοχές της, όπως είναι οι περιοχές της Βαλκανικής Χερσονήσου (Illyricum Orientale) και της Δυτικής Ευρώπης. Οι πληθυσμοί που δεν είχαν ισχυρό πολιτισμικό παρελθόν, αφομοι-ώθηκαν γλωσσικά πλήρως, υιοθετώ-ντας την λατινική γλώσσα ως γλώσ-σα τους, στο μέτρο της προφορικής και μη γραπτής παράδοσης μέσω της οποίας την προσέλαβαν, ενώ οι πλη-θυσμόι που είχαν πολιτισμικές προϋ-ποθέσεις, την υιοθέτησαν ως δεύτερη παράλληλα ομιλούμενη γλώσσα. Στην πρώτη περίπτωση ανήκουν οι Πορτο-γάλοι ( μαζί με τους εκλατινισθέντες Ισπανούς η Γαλάτες που έπονται) και οι Ρουμάνοι, οι δύο πλέον διαφορετι-κοί φυλετικά λαοί μεταξύ τους – και οι από κοινού κληρονόμοι της ίδιας γλωσ-σικής κληρονομιάς – αλλά και οι πλέον εγγύτεροι γλωσσικά, ενώ στη δεύτε-ρη ανήκουν μεταξύ των άλλων οι Δω-ριείς Βλάχοι των ιστορικών ορίων του Ελληνισμού.

Έτσι οι δίγλωσσοι Δωριείς Βλάχοι της Ελλάδος και των Βαλκανίων είναι γλωσ-σικά – και όχι εθνοφυλετικά – συγγε-νείς, και κατά ιεράρχηση συγγένειας, με τους Πορτογάλους πρώτα, έπειτα με τους Ρομανούς και ύστερα με τους Ιτα-λούς (που είναι και οι φυσικοί διάδοχοι της πολιτισμικής κληρονομιάς των Λα-τίνων). Ωστόσο, πρέπει να ειπωθεί εδώ αυτό που τόσο συχνά λησμονείται, ότι προηγούνται ιστορικά οι Δωριείς και έπονται οι Λατίνοι. Συνεπώς, δεν μπο-ρούμε να μιλάμε σήμερα για εξελλη-νισμό των Βλάχων (εξελληνισμό των …Δωριέων;, αστεία πράγματα), αλλά για εκλατινισμό των Δωριέων! Επομέ-νως, οι Βλάχοι των ελληνικών χώρων «εξ αρχής Έλληνες όντες», μετέβα-λαν μόνο «την φωνήν» ή απέκτησαν «δευτέραν φωνήν» κατά περίπτωση, ενώ «τα λοιπά των επιτηδευμάτων» έμειναν αμετάβλητα, δωρικά, ελλη-νικά, διά μέσου των ένδεκα (11) αιώ-νων του ελληνικού, αλλά γλωσσικώς

λατινίζοντος, Βυζαντίου (330-1453) και των πέντε (5) αιώνων της Οθωμα-νικής κυριαρχίας (1430/1453-1913). Δεν είναι δε τυχαίο ότι η λατινοφωνία στον ελλαδικό χώρο διατηρήθηκε κα-τά μήκος και εκατέρωθεν της Εγνατίας οδού, καθώς η Ρώμη επιστράτευσε γι-αστρατηγικούς λόγους (λεγεωνάριοι, οροφύλακες, ακρίτες), οι οποίες συ-νέχισαν και μετά τον 4ο αι. να κάνουν χρήση της λατινικής γλώσσας, εφόσον μέχρι και τις αρχές του 7ου αι. η επί-σημη διοικητική γλώσσα ήταν η λατι-νική. Γι’αυτό και συνιστά σκοπιμότη-τα με πρόδηλη χάλκευση της Ιστορίας η απόπειρα συσχετισμού του υπερε-θνικού παρελθόντος (γλωσσική ομοι-ότητα) των πληθυσμών της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, που εκλατινίσθηκαν γλωσσικά, με το πρόσφατο εθνικό πα-ρόν (εθνοφυλετική καταγωγή) των αυ-τών πληθυσμών που βρίσκονται σήμε-ρα διάσπαρτοι στα διάφορα κράτη της Βαλκανικής Χερσονήσου.

Όσο δε για τα ήθη και έθιμα, αυτά πα-ραμένουν ίδια και κοινά και πανομοιό-τυπα με τους λοιπούς των Δωριέων, πα-ρά την κάποιες φορές μόνο δίγλωσση απόδοση των ίδιων και κοινών αυτών εθίμων. Αρκεί να επισημανθεί δειγ-ματοληπτικά εδώ ότι στην Ελλάδα του σήμερα το νεόφερτο μουσικό όργανο κλαρίνο (1835-Όθωνας) υιοθετείται ως κυρίαρχο όργανο από όλους τους ση-μερινούς γόνους των Δωριέων στον κύ-ριο κορμό της Πίνδου, από τη Βόρειο Ήπειρο/Νότια Αλβανία και τη Μακε-δονία μέχρι και την Νότια Πελοπόννη-σο και τις ακραίες απολήξεις της (όχι στα νησιά, όχι στη Θράκη, όχι στη Μι-κρά Ασία, και ούτω καθεξής), γιατί αυ-τό αποδίδει ιδιότυπα και ενιαία, κατά μήκος πάντα της δωρικής διαδρομής , σύνολη τη διαχρονική δωρική μουσι-κή παράδοση και προδίδει ταυτότητα δωρικού «ήθους» μεταξύ των ορεινών πληθυσμών της απλωμένης πολυδιαυ-λικής Πίνδου.

Αλλά και για τις σημερινές εθνοφυ-λετικές αποκλειστικές διεκδικήσεις εκ μέρους των Σκοπιανών της ταυτό-τητας των δωριέων Μακεδόνων, είναι για τον καθένα πλέον προφανές για-τί αυτό συνιστά αλλοίωση της Ιστορί-ας. Οι Σλάβοι, των οποίων οι Σκοπιανοί αποτελούν μέρος, είναι άλλο, διαφο-ρετικό και πολύ μεταγενέστερο φύλο από τους Δωριείς και εμφανίσθηκαν στην εντεύθεν των Ουραλίων Ευρώπη τον 8ο αι. μ.Χ., ενώ κατέβηκαν στη Με-σο-νότια Βαλκανική χερσόνησο από τον 10ο αι. και εξής. Και συμβαίνει κά-τι πολύ παράδοξο σήμερα. Ενώ οι γεί-τονες μας Σκοπιανοί Σλάβοι κατέβη-καν στα μέρη της σημερινής κοιτίδας

ΔΩΡΙΚΟ ΑΠΑΥΓΑΣΜΑ(ΤΟ ΧΩΡΙΟ ΝΑΜΑΤΑ ΣΤΗΝ ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ ΤΗΣ ΑΠΩΤΕΡΗΣ ΙΣΤΟΡΙΚΗΣ ΤΟΥ ΤΑΥΤΟΤΗΤΑΣ)

τουΑΡΧΙΜ. ΓΡΗΓΟΡΙΟΥ ΔΗΜ. ΠΑΠΑΘΩΜΑ

Καθηγητή Ευρωπαϊκών Πανεπιστημίων

ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

Page 31: Πύλη Ανάπτυξης 17

31

Στον Πατέρα Σεβαστιανό είναι αφιε-ρωμένες οι ακόλουθες γραμμές σαν αντίδωρο της μεγάλης του αγάπης στον άνθρωπο. Πρόθεση να τις γρά-ψω το νέο του Βιβλίο με τίτλο «ΕΞ ΟΛΗΣ ΚΑΡΔΙΑΣ». Ένα έργο θείας αγάπης μέσα στην πλημμύρα του ανθρωποκεντρικού και υλιστικού φρονήματος. Δεν θα αναφερθώ στο περιεχόμενο του πονήματος όπως γίνεται σε παρουσιάσεις αλλά στον Ιερέα – ΑΝΘΡΩΠΟ. Ο πατέρας Σεβαστιανός ζει και εργά-ζεται στον κόσμο, αλλά έχει το πο-λίτευμά του «εν ουρανώ». Ομολογώ ότι πολλές φορές τον παρότρυνα να γράψει, παραβιάζοντας ακόμα και

την πολύτιμη ώρα του από την θεία εξομολόγηση. Δεν μετανόησα. Λέ-γει ο προφήτης Ησαΐας: «Μακάριος, ός έχει εν Σιών σπέρμα και οικείους εν Ιερουσαλήμ». Πέρα από τα πεζά και ανθρώπινα αισθάνομαι μακάρι-ος που έχω οικείους εν Ιερουσαλήμ.

Ασπρίσαμε πατέρα Σεβαστιανέ ζώ-ντας τον «δυσώνυμο» κόσμο. Γνω-ρίζω πολύ καλά και τι ήσουν και τι είσαι. Η αγάπη σου, η ταπείνωση, η καθημερινή σου βιωτή με κάνει να αισθάνομαι σιγουριά που σε γνώρι-σα. Έμπειρος πνευματικός, ξέρεις σαν άριστος γιατρός να ειρηνεύ-εις και να θεραπεύεις. Ξεχωρίζεις από την «αφηρημένη κατάσταση» των πολλών και διακρίνεσαι για την «εν Χριστώ ζωή» που είναι ζωή «εν Αγίω Πνεύματι» και ζωή «εν τη Εκ-κλησία».Υπάρχουν στιγμές που οι λέξεις κο-σμούν «αγώνα». Τονίζω σκέψεις και δεν βρίσκω αξιότερο τρόπο να μιλή-σω για το έργο σου. Το καράβι πάτερ μου μπορεί να διαπλεύσει την θά-λασσα. Οι λέξεις την καρδιά. Μέσα από το έργο σου βγαίνουν «ρήματα ζωής αιωνίου» και όχι ηθικιστικές

ρήσεις. Διδάσκεις με ευσέβεια και μεταγγίζεις θεωρία ουσίας. Κατα-λαβαίνεις την αληθινή αίσθηση και προσεγγίζεις «ΤΟ ΦΩΣ». Πρώτα για ΤΟ ΦΩΣ μιλάς όπου βρε-θείς και όπου σταθείς «ου γαρ κά-θαρσις εκεί έλλαμψις» και πλησι-άζεις την Θεία ουσία με πατερική διδασκαλία σύμφωνα με την ορθό-δοξη παράδοση. Μεταφέρεις ορθό-δοξη διδασκαλία και καύχημα σε-μνολογίας. Γέροντα γνωρίζω ότι έναν εραστή της Θείας αγάπης τον κουράζουν τέτοιες κραυγές σαν τις δικές μου. Καταλαβαίνω την κόπωσή σου. Αλ-λά ….μίλησα. Μίλησα γιατί γνωρί-ζοντας τον άνθρωπο, γνωρίζεις τα γραπτά του. Ομολογώ και αισθάνο-μαι ότι ο Θεός οικονομεί αγάπη μέ-σα από τέτοια έργα σαν τα δικά σου. Συνέχισε να δημιουργείς.

τους εικοσι δύο (22) αιώνες μετά την κάθοδο των Δωριέων, διεκδικούν με κάθε θεμιτό ή αθέμιτο μέσο την απο-κλειστικότητα ταυτόαιμης καταγωγής τους από τους Δωριείς Μακεδόνες, για να εμφανίσουν μακροαιωνόβια ιστορι-κή υπόσταση, από την άλλη μεριά, οι σημερινοί δίγλωσσοι Δωριείς Βλάχοι, - κάποιοι από αυτούς, και είναι και οι λιγότεροι - , λόγω της μεταγενέστε-ρης απόκτησης, δίπλα στην ελληνική, και της διαμορφωθείσας λατινογενούς βλάχικης νεολατινικής γλώσσας, προ-σπαθούν να αποδείξουν, λόγω γλωσσι-κής ομοιότητας – και σαφώς όχι λόγω κάποιας φυλετικής ταυτοαιμίας – με άλλες εθνικές ομάδες των Βαλκανίων, ότι δεν είναι Δωριείς, αλλά ένα φύλο τελείως ξεχωριστό και τελείως άλλο!...Και παρόλο που φωλεύουν στα γεω-γραφικά σπλάχνα των αρχαίων Δωρι-έων, εμμένουν μερικοί από αυτούς «σε μια μισοσυνείδητη συμβίωση» (Γ. Σε-φέρης, Άσμα Ασμάτων [Μεταγραφή]).

Ωστόσο, σε αυτή τη διπλή παρανόηση, η προσεκτική μελέτη και η γνώση της Ιστορίας διαλευκαίνουν όλες τις γκρί-ζες, υπαρκτές ή ηθελημένες, πτυχές αυτού του θέματος, αν θέλει πράγμα-τι κανείς να αποφύγει αντιμεταθέσεις και αναχρονισμούς, παρανοήσεις και παραναγνώσεις, που παραχαράσσουν και το γράμμα και το πνεύμα της Ιστο-ρίας. Αν ληφθεί μάλιστα υπ’όψιν και η ως ένα βαθμό δεδομένη συλλογική προκατάληψη από αποσματική γνώση της Ιστορίας και η ενίοτε λανθάνουσα __ ή και συνειδητή __ σκοπιμότητα, το αποτέλεσμα είναι τραγικό. οι αληθο-φανείς προτάσεις και ιστορικοφανείς συλλήψεις, όχι μόνον δεν αντιστοι-χούν προς τα γεγονότα, αλλά δημιουρ-γούν και ψευδή συλλογική συνείδηση, μετασχηματίζοντας την κοινή καταγω-γή σε αντιπαλότητα και σε οντολογι-κό ετεροκεντρισμό…Για τα ιστορικά δρώμενα της υπό εξέταση διευρυμέ-νης ιστορικής περιόδου, οι μαρτυρίες

είναι πάρα πολλές. εδώ αναγκαία ο λό-γος είναι επιλεκτικός και συνάμα αφαι-ρετικός. Πρόκειται δηλ. για μια ιστορι-κή πραγματικότητα που αποτυπώνεται επίσης και στην κηρυγματική στάση με το χαρακτηριστικό λεκτικό της περιε-χόμενο του Αγ. Κοσμά του Αιτωλού__ που έδρασε όχι τυχαία κατά μήκος και εκατέρωθεν της Πίνδου. Παραμένουν συνεπώς οι Βλάχοι ΄΄δωρικό ζωνάρι’’, και όχι <<δένδρα ξεριζωμένα>>. Είναι ιστορικά Δωριείς, <<γενεά σιδερένια από μάνες Δωρίδες>> (Λόρδος Βύρων), και όχι όπως τους θέλει η φιλολογία του συρμού ξενομερίτες, <<ξένη στα-γόνα στο ελληνικό αίμα>>, που εισέβα-λε από κάπου αλλού κι απ’ έξω στο δω-ρικό πινδικό γεω-πολιτισμικό χώρο…)

Στο χωριό Νάματα (επαν)ήλθαν και κατοίκησαν οι απόγονοι της δωρικής ομάδας της δυτικής Πίνδου, των Μο-λοσσών (Ηπειρωτών), κυρίως της ευ-ρείας Βορείου Ηπείρου. Πρόκειται δηλ. για μια επιστροφή στο λίκνο και στις εστίες των προγόνων μας, στον τόπο της αρχικής τους εγκατάστασης, στα υψίπεδα της αρχαίας Ελίμειας (Δυτι-κή Μακεδονία). Για να επιστρέψει κα-νείς κάπου, πρέπει προηγουμένως να έχει φύγει. Έτσι, κινήθηκαν ακριβώς όπως τους υπαγόρευε η μνήμη της προέλευσής τους… Και κατοικούσαν και κατοικούν σε ετούτον τον τόπο, εδώ και τριάντα δύο (32) αιώνες τώ-ρα (100 γενιές περίπου) …Ήλθαν και εγκαταστάθηκαν εδώ, σε ένα αθέατο ημικυκλικό οροπέδιο στα βορειοδυ-τικά του Σινιάτσικου, στις ορθοπλα-γιές και σε αυτούς τους γρανιτόβρα-χους του Ασκιού Όρους, τα σκέμια και τα τσιουγκάνια, όταν ο τόπος αυτός ήταν άδειος και ακατοίκητος. Τον κα-τοίκησαν ειρηνικά. Δεν τον έκλεψαν από κανέναν. Κι αυτός ο τόπος έγινε το σπιτικό τους, ο τόπος που τον νοικο-κύρεψαν και που τους ανέστησε μπρο-στά στον ήλιο και την πανανθρώπινη ιστορία. Είναι ο τόπος που κατοικού-

με μέσα του και κατοικεί μέσα μας… Για τον νεώτερο αυτόν ερχομό των κα-τοίκων στα Νάματα, άλλα ιστορούνται και άλλα μυθολογούνται. Ιστορία και προφορική Παράδοση διασώζουν με-ρικές φορές πολύ διαφορετικές μαρτυ-ρίες, ακόμη και αντιφατικές. Ωστόσο, το κορυφαίο χαρακτηριστικό στοιχείο της καταγωγής και της σχέσης του χω-ριού μας με τα δρώμενα της αρχαίας αυτής εποχής είναι ο διασωζόμενος ατόφιος στις μέρες μας λιτός τελε-τουργικός Τρανός Χορός καθολικής συμμετοχής, ο οποίος, όπως συγκλί-νει αστασίαστα η ιστορική έρευνα, εί-ναι χορός δωρικός(χαρακτηριζόμενος από χορικό διάλογο αντιφωνικό) με ευ-θύγραμμη ιστορική πορεία προς τις νε-ώτερες εποχές και χορεύεται μέχρι σή-μερα παράπλευρα του <<Βοίου όρους>>, στα Πινδοχώρια και στο Βόιο (Νάματα, Βλάστη και Κλεισούρα), επεκτεινόμε-νος ανατολικά μέχρι το Σιδηρόκαστρο, τον Λαηλιά και το Χιονοχώρι των Σερ-ρών, ενώ τα μουσικά χαρακτηριστικά των τραγουδιών του σε παραλλαγές συναντώνται σε ολόκληρη την ηπειρω-τική Ελλάδα. Αυτός ο χορός οντολογι-κά στη δομή του απηχεί επιβεβαίωση της υποστατικής συλλογικής ύπαρξης στον χώρο, αλλά και υπόσχεση της αέ-ναης υπαρξιακής συνέχειας στο χρό-νο, με κοίταγμα κοινωνίας αντικριστό, ενώ ταυτόχρονα συνιστά άσφαλτο κρι-τήριο ιστορικής προέλευσης των κα-τοίκων. Γι ‘αυτό ακριβώς και ο Τρανός Χορός αποτελεί ένα από τα κορυφαία συστατικά χαρακτηριστικά τα απαρτί-ζοντα το μωσαικό που δείχνει την το-πογραφία της εξάπλωσης των Δωρι-έων κατά μήκος και εκατέρωθεν της Πίνδου.

Έτσι μεταξύ των πολλών άλλων, προκύ-πτει πώς το χωριό μας, απαύγασμα δω-ρικό, σχετίζεται ευθυτενώς με αυτό το καταξιωμένο ιστορικά πανάρχαιο ελ-ληνικό φύλο, το οποίο φώλευε αθέα-τα δεκαεπτά (17) περίπου αιώνες στην

Πίνδο, ο δε παλαιός πυρήνας του φω-λεύει ακόμη εκεί. Αυτό το φύλο, που παραμένει το κυρίαρχο πληθυσμιακό στοιχείο στην Ελλάδα μέχρι σήμερα, με την Τρίτη κάθοδό του διαμόρφωσε την ελληνιστική οικουμένη, επέφερε τη μετάβαση της κοινωνίας από τον κλειστό χώρο της ορεινής υπαίθρου στον κόσμο των πόλεων («Πόλις-Κρά-τος»), «χώρισε τοπογραφικά τη γεω-γραφία της Γης και τους γεωγραφικούς τόπους σε Ανατολή και Δύση» (Πρωθυ-πουργός της Τουρκίας Turgut Ozal, Η Τουρκία στην Ευρώπη, Παρίσι 1988), προετοίμασε το δρόμο της αδελφής Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας (οι Λατίνοι , Ιαπετίτες και αυτοί, ο φυλετικά πλη-σιέστερος λαός στους Έλληνες), δη-μιούργησε τις αποκλειστικές προϋπο-θέσεις της συνολικής ελληνόφωνης έκφρασης του Χριστιανισμού στο ιστο-ρικό ξεκίνημά του (Αγία Γραφή: Παλαιά Διαθήκη [Πτολεμαίοι Μακεδόνες] και Καινή Διαθήκη) και πρόσφερε την δώ-ρια μουσική του στην Εκκλησία (οι δυο ήχοι της είναι δώριοι: ο δώριος [ήχος Πρώτος] και ο υποδώριος [ήχος Πλά-γιος Πρώτος: το «Χριστός Ανέστη»]), έγινε καθοριστικός σηματοδότης του πολιτισμού που ενυλώνει στα γεγονό-τα το βαθύτερο διαχρονικό υπόστρω-μα μιας πολιτισμικής νοοτροπίας και δημιουργεί στάσεις ζωής, και προσφέ-ρει ακόμη στις μέρες μας τον τύπο του κοσμοπολιτισμού και της οικουμενι-κότητας στη σημερινή νέα ευρωπαϊ-κή κοσμογονία, που ακούει στο όνομα Ενωμένη Ευρώπη. Και όλα αυτά , αι-σθητά και νοητά, απαρτίζουν το νήμα της ιστορικής αναζήτησης, που συνέ-χει στον γραμμικό χρόνο μία διαχρο-νική ιστορική συλλογική οντότητα. Για αυτό και το πρόβλημά μας εδώ υπερ-βαίνει, όπως όλα τα μεγάλα ιστορικά θέματα, τη συνήθη προβληματική και εκτείνεται στη σύνολη παράδοση ενός λαού, του οποίου τη μνήμη ο ποιητής ανακαλεί «μνήμη του λαού μου που σε λένε Πίνδο…» (Οδ. Ελύτης, Άξιον εστί).

ΑΞΙΖΕΙ ΝΑ ΤΟ ΔΙΑΒΑΣΕΙΣ

ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

ΤΟΥ ΚΩΣΤΑ ΒΙΚΑ

Page 32: Πύλη Ανάπτυξης 17

32

Πραγματοποιήθηκε την εβδομάδα του δεκα-πενταύγουστου μία πρωτότυπη και ενδια-

φέρουσα έκθεση γκλίτσας από τον γεωπόνο κ. Γιώργο Παπαδόπουλο στο ισόγειο του παλαιού Δημαρχεί-ου Τσοτυλίου. Η πρωτότυπη αυτή έκθεση προκάλεσε τα θετικά σχό-λια και των έκπληξη των επισκε-πτών οι οποίοι έμειναν εντυπωσια-σμένοι από το ιδιαίτερο αυτό είδος ξυλογλυπτικής. Εκατοντάδες γκλί-τσες αριστοτεχνικά φιλοτεχνημέ-νες εκτίθονταν με άψογο τρόπο προβάλλοντας με το δικό τους τρό-πο την ξεχωριστή αυτή τέχνη. Το μεράκι και η αγάπη του τεχνιτών αποτυπώνονταν αυτούσια σε κάθε μοναδικό κομμάτι. Η έκθεση γκλί-τσας του Γιώργου Παπαδόπουλου ήταν αποτέλεσμα τριάντα χρόνων συνεχούς προσπάθειας για τη συλ-λογή και των πιο σπάνιων κομματιών από άκρη σε άκρη σε όλη την Ελλά-δα. Η έκθεση αυτή, με τη συνδρο-μή του Δήμου Τσοτυλίου, ήταν το αποτέλεσμα της αγάπης του εκθέ-τη προς ένα είδος που σε λίγα χρό-νια θα αποτελεί μουσειακό είδος. Αλλά τι γνωρίζουμε για την γκλίτσα; Ας αφήσουμε τον ίδιο τον κ. Παπα-δόπουλο να μας κάνει μία συνοπτι-κή περιγραφή γι΄ αυτήν.

ΙΣΤΟΡΙΑ ΚΑΙ ΧΡΗΣΕΙΣ ΤΗΣ ΓΚΛΙΤΣΑΣΗ ιστορία της γκλίτσας αρχίζει από την αρχαία εποχή. Ο Θεός Πάνας (Θε-ός των τσομπάνηδων) σε πολλές πε-ριπτώσεις απεικονίζεται κρατώντας στο ένα χέρι του μία γκλίτσα και το άλλο το σουραύλι (φλογέρα) τον γνωστό «αυλό του Πανός». Ο Ιησούς στις εικόνες ως καλός ποιμήν κρατά-ει μια «γκλίτσα» στο χέρι.Στο Βυζά-ντιο και την τουρκοκρατία η γκλίτσα πήρε περίπου τη μορφή που έφθασε και στους χρόνους μας. Τα τελευταία χρόνια που η γκλίτσα πήρε και μια θέση σαν διακοσμητικό είδος εμφα-νίζεται μια ανανεωτική τάση με πιο πολλές παραστάσεις και κεντήματα χωρίς όμως να χάνεται η ποιμενική της υπόσταση.

Η γκλίτσα έχει πολλές χρήσεις: Κύ-ρια χρήση της είναι για να καθοδη-γούν οι τσομπάνηδες τα κοπάδια και τα σκυλιά και να αμύνονται από τα αγρίμια των βουνών. Η γκλίτσα μπο-ρεί να συνδεθεί με το σκήπτρο των Βασιλέων ή την πατριαρχική ράβδο (σημείο εξουσίας). Χρησιμοποιείται επίσης για διευκόλυνση των ανθρώ-πων στο περπάτημα και για παρέα στους περιπάτους, ιδίως στην ύπαι-θρο και για προστασία στις διαδρο-μές αυτές. Η γκλίτσα μπορεί ακόμα να γίνει και όπλο. Υπάρχει η ιστορία του Κολοκοτρώνη με έναν Έλληνα

τσομπανάκο στη μάχη Δελβενακίων που όταν τον είδε να ακουμπάει στη γκλίτσα του και να χαζεύει στη μάχη και τον ρώτησε γιατί δεν πάει να πο-λεμήσει, απάντησε: «Δεν έχω άρμα-τα καπετάνιε» και ο γέρος του Μωριά είπε: «και η αγκλίτσα είναι όπλο βρε Έλληνα. Πήγαινε μ’αυτή να σκοτώ-σεις Τούρκους και να πάρεις τα άρ-ματά τους». Η γκλίτσα μεταφορικά μπορεί να αποτελέσει και οδηγό για τη διευθέτηση και των πολιτικών μας πραγμάτων. Πολλές φορές βλέπου-με στους διάφορους πολιτικούς να κάνουν δώρο γκλίτσες όταν επισκέ-πτονται επαρχιακές πόλεις.

ΕΙΔΗ ΓΚΛΙΤΣΑΣ ΚΑΙ ΟΝΟΜΑΣΙΕΣΗ γκλίτσα πολλές φορές έδειχνε και την ιδιότητα του κατόχου της. Οι γκλί-τσες των απλών ανθρώπων, τσομπά-νηδων κ.λπ. ήταν απλές με λίγο κέ-ντημα. Οι γκλίτσες των ζωεμπόρων, έμπορων, τσαρμπατζήδων κ.λπ. ήταν περισσότερο διακοσμημένες. Οι γκλίτσες όμως των τσελιγκάδων, των αρχόντων, προυχόντων κ.λπ. ήταν οι λεγόμενες «βαρειές» γκλίτσες με πολλές παραστάσεις και κεντήματα. Αυτές ήταν και οι πιο ακριβές. Επίσης ανάλογα με τις περιστάσεις, γεγονό-τα χρησιμοποιούνταν διαφορετικές γκλίτσες. Έτσι έχουμε γκλίτσες κα-θημερινές, γκλίτσες παζαρίσιες και γκλίτσες εορταστικές με τα ανάλογα επίσης κεντήματα.

Η γκλίτσα έχει διάφορα ονόματα σε διάφορες περιοχές όπως επίσης και διαφορετικές μορφές και διακό-σμηση. Τα ονόματα που συναντούμε είναι: Στην αρχαιότητα κορύνη ρά-βδος, αργότερα συναντούμε τις λέ-ξεις αγκούλα (αγκύλη), αγκιουλίτσα, γκλίτσα, κλούτσα, αγκούτσα, ράβδα, γιδόγκλιτσα, στραβολέγκα, ματσού-κα, κατσούνα, τσομπανίκα κ.λπ. Με τη μορφή που την ξέρουμε στην Ελ-λάδα υπάρχει και στις άλλες βαλκα-νικές χώρες, στους Πόντιους της Γε-ωργίας με ανάλογες όμως για κάθε περιοχή παραστάσεις. Στη συλλογή μου υπάρχει και μια γκλίτσα από τη φυλή των Καλλάς (Πακιστάν) η οποία μοιάζει με τις ελληνικές και ίσως αυ-τό αποτελεί και ιστορικό ντοκουμέ-ντο.

ΠΑΡΑΣΤΑΣΕΙΣΟι παραστάσεις στις γκλίτσες είναι πολλές και διάφορες. Κατ’ εξοχήν περιέχουν φίδια (σημείο τύχης), ζώα (σκυλιά, κριάρια, άλογα, λύκους, λιο-ντάρια), δράκους κ.λπ. Υπάρχουν Άγι-οι κυρίως ο Άγιος Γεώργιος και ο Άγι-ος Δημήτριος, γυναίκες, τέρατα κ.λπ. Σ’αυτή την προσπάθεια και πριν προ-κύψει το θέμα του Μακεδονικού κι αυτό έχει αξία, βρήκα και τρεις γκλί-τσες με τον Μέγα Αλέξανδρο στην Πίνδο όπου ο τεχνίτης μου είπε πως και ο παππούς του έκαμνε τον Μέγα Αλέξανδρο. Τη μια από τις τρεις γκλί-τσες αυτή τη στιγμή κατέχει επάξια νομίζω ο αγαπητός μου Νίκος Μέρ-τζος.

ΥΛΙΚΑ ΚΑΙ ΤΡΟΠΟΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗΣΓκλίτσες κατασκευάζονται κυρίως από ξύλο και επειδή το ξύλο είναι ευ-

άλωτο στο χρόνο διασώθηκαν γκλί-τσες μέχρι και πριν 100-150 χρόνια. Σπάνια γίνονται γκλίτσες από κέρα-τα (κυρίως βουβαλιού) και τελευταία και από πλαστικό. Διακοσμητικές (όχι για χρήση) υπάρχουν και μεταλλικές. Επίσης έχουμε και μια γκλίτσα από ελεφαντόδοντο. Κάποιος Δαφνιώτης μετανάστης στο Κογκό όνομα Τζώρ-τζης έβαλε και του έκαναν μια γκλί-τσα από ελεφαντόδοντο (καημός και μεράκι της ξενιτιάς). Τα είδη ξύλου που χρησιμοποιούνται για γκλίτσες είναι διάφορα. Η βέργα είναι κυρίως από κρανιά. Για την κεφαλή χρησιμο-ποιούν ξύλο κρανιά, πυξάρι, σφεν-δάμι, ελιά, κέδρο, ρίζες διάφορες, αγριομηλιά, οξιά, νεροπλάτανο κ.λπ. Είναι απαραίτητο το ξύλο να είναι σκληρό και καθαρό, αν και μερικοί προτιμούν και τις λεγόμενες μπάλιες (παρδαλές) γκλίτσες που έχουν ρό-ζους και νερά με διαφορετικό χρώ-μα. Η εργασία τις πιο πολλές φορές γίνεται με ένα μόνο εργαλείο (είδος σουγιά), ιδιοκατασκευή, το οποίο φυ-λάγεται συστηματικά γιατί είναι και σπάνιο. Σε πολλές περιοχές λέγεται κοπίδι ή τρυπητάρι (τρυπτάρ).

ΤΕΧΝΙΤΕΣ ΤΗΣ ΓΚΛΙΤΣΑΣΘέλω με μεγάλη αγάπη να αναφερ-θώ σε ορισμένους από τους πολλούς προικισμένους ανθρώπους της ελλη-νικής υπαίθρου, που δείγματα της δουλειάς τους θα δείτε στη συλλογή που την ονομάζω «ΔΑΦΝΗ» προς χά-ριν του αγαπημένου μου χωριού που σβήνει σε μια πλαγιά του Γράμμου. Οι τεχνίτες αυτοί υπερήλικες γνήσιοι εκφραστές της λησμονημένης υπαί-θρου εξακολουθούν ακόμα να «κε-ντούν» με τα χειροποίητα μαχαιράκια τους το σφενδάμι, το πυξάρι, το νερο-πλάτανο, την οξιά κ.λπ. φτιάχνοντας αυτά τα υπέροχα χερούλια γκλίτσας.

1. Τζίνης Θανάσης, ακρίτας, χωριό Ρύζια Έβρου.2. Τζαρούχης Απόστολος, χωριό Ανή-λιο Μετσόβου.3. Γούσιος Στέργιος (Μαυρογιώργος), χωριό Βοτονόσι Ηπείρου.4. Τζημούλης Σπύρος, χωριό Πολυκά-στανο Βοίου.5. Πρασούλης, χωριό Μηλιά Γρεβε-νών.6. Τραϊανός Μήτσος, χωριό Τοιχιό Κα-στοριάς.7. Σούλης Αντώνης (κουρέας Μετσό-βου), Μέτσοβο.

Σε όλους αυτούς και σε πολλούς άλ-λους γνωστούς αλλά και άγνωστους ένα μεγάλο ευχαριστώ για τις συγκι-νήσεις που μου προσέφεραν τα τε-λευταία 30 περίπου χρόνια. Για μένα είναι μεγάλη χαρά που κατόρθωσα να σας κάνω μ’αυτή την προσπάθεια κοινωνούς της «τρέλας» μου.

Η ΓΚΛΙΤΣΑ ΣΤΗ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΑΡΑΔΟΣΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΠΟΙΜΕΝΙΚΗ ΖΩΗ

τουΓΙΩΡΓΟΥ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ

Γεωπόνου

ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

Page 33: Πύλη Ανάπτυξης 17

33

Page 34: Πύλη Ανάπτυξης 17

34

Α. Ένας σκληρός νόμος, της Εκκλησίας του Δήμου των Αθηναίων -αλλά και άλ-λων Ελληνικών πόλεων- για τους καταχραστές

του Δημοσίου χρήματος (Αριστοτέλης). Σ’ αυτούς επέβαλαν υψηλό πρόστιμο, δή-μευαν ολόκληρη την περιουσία τους και αν η κατάχρηση ήταν μεγάλη τους εκτε-λούσαν. Υπάρχουν πολλά στοιχεία για την μεταχείριση των διασπαθιστών του Δημο-σίου χρήματος στην Αρχαία Ελλάδα. Αλ-λά αυτά δε θα τα αναφέρω, γιατί θα ήταν ένας απρόσφορος πλεονασμός. Εμείς οι Νεοέλληνες, δεν έχουμε καμιά πνευματι-κή σχέση με την Αρχαία Ελλάδα. Αντίθε-τα είμαστε άρρηκτα συνδεδεμένοι (ιδίως πνευματικά) με το Βυζάντιο. Το πώς και το γιατί ας γίνει αντικείμενο έρευνας από μας, με στόχο την Αλήθεια.

Μετά την κατάλυση της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας, οι Οθωμανοί -για να εδραιωθούν γρήγορα και απόλυτα στον ελλαδικό χώρο- στηρίχθηκαν στους ίδι-ους υλικοπνευματικούς κυρίαρχους πού στήριζαν και συνιστούσαν την πρότερη Βυζαντινή εξουσία. Κατά την διάρκεια της Τουρκοκρατίας οι κοινωνικές αυτές ομάδες όχι μόνον επιβίωσαν, αλλά και απέκτησαν τεράστια δύναμη (ανώτεροι Κληρικοί, Κοτζαμπάσηδες, Φαναριώτες κ.ά.). Οι κάστες αυτές, κατά την διάρκεια της Τουρκοκρατίας, διαπλέκονται σταθε-ρά – πάντα με συμφεροντολογική δράση- προς όλους τους τομείς. Το τι συνέβαινε τότε, ιδίως κατά μέσα και τέλη του 18ου αιώνα, μπορούμε να τα μάθουμε και από το βιβλίο «Ελληνική Νομαρχία», Ανωνύ-μου του Έλληνος (Ιταλία 1806). Επανέκ-δοση: Εκδόσεις ¨Αποσπερίτης¨

Οι ίδιες κάστες -ελαφρώς παραλλαγ-μένες, αλλά διευρυμένες και ισχυρότα-τες- κυριαρχούν και μετά την απελευθέ-ρωση, από την Επανάσταση του 1821. Ο Λαός δεν είναι σε θέση να αντιδράσει. Η παθητική αυτή στάση του, δικαιώνει από-λυτα τον Κοραή που δεν ήθελε να γίνει η Επανάσταση (ας πραγματοποιούνταν με-τά από 30-40 χρόνια), αν ο Διαφωτισμός δεν γίνονταν πνευματικό κτήμα όλων των Ελλήνων. Οι λίγοι που αντιδρούν απομο-νώνονται και διώκονται. Η παρουσία του Ανδρέα Κάλβου στο ελεύθερο Ελληνικό κράτος είναι ανεπιθύμητη, γιατί όμως;

Β. Ο αυστηρός τόνος της φωνής και η

ανυποχώρητη αποφασιστικότητα, που βγαίνει μέσα απ’ αυτήν την Ωδή, έχει μια δύναμη που συγκλονίζει. Ο Κάλβος κα-τηγορεί άμεσα, τους νεόκοπους κυβερ-νώντες και όλη την εξουσιαστική κάστα, του νεοσύστατου Ελληνικού κράτους, για ξενοδουλεία και ειδικότερα για διαφθο-ρά. «Εσείς προσπαθείτε, απλώς να μας αλλάξετε την μορφή της δουλείας μας». Μια σκληρή -και τόσο αποκαλυπτική- κρι-τική του μεγαλύτερου Νεοέλληνα ποιητή, για τους «Πασάδες του Ναυπλίου» (έτσι χαρακτηρίζει ο Κάλβος τους πολιτικούς της εποχής του).

Ο Σπυρομίλιος (Απομνημονεύματα) σ’ ένα σημείο γράφει: «η κατασπατάληση του δανείου στις αναμετρήσεις των φα-τριών και τον εκμαυλισμό των πολιτικών αντιπάλων, άφησε τον Μωριά ανυπερά-σπιστο κατά την εισβολή του Ιμπραήμ. Και το Μεσολόγγι χάθηκε εξαιτίας της κομμα-τικής διαμάχης, της διαφθοράς και της αχρηματίας. Κυβέρνηση και αντιπολίτευ-ση ενδιαφέρονται την άνοιξη του 1826 για τις εκλογές και την άλωση της εξου-σίας. Ο στόλος δεν κινήθηκε για να δια-σπάσει την πολιορκία, επειδή τα πληρώ-ματα αξίωσαν προκαταβολή των μισθών! Ακόμα και τις ώρες που ψυχομαχούσε το Μεσολόγγι. Ανήκουστο εθνικό έγκλημα». 1 Γιατί όμως συνέβησαν όλα αυτά;

«Για να συγκεντρωθούν τα χρήματα και να πραγματοποιηθεί η έξοδος του στό-λου, αποφασίζεται η εκποίηση της εθνι-κής γης. Τα κτήματα αυτά προορίζονταν για τους ακτήμονες αγρότες που αγωνί-στηκαν κατά την Επανάσταση. Και τι έγι-νε; Έσπευσαν οι άνθρωποι της εξουσίας, οι κομματικοί παράγοντες, οι ευνοούμε-νοι των φατριών, οι οικονομικά ισχυροί -η εκποίηση πραγματοποιήθηκε με μυστι-κότητα και χωρίς δημοπρασία- και αγό-ρασαν τα τσιφλίκια. Όχι όμως με χρήμα-τα που χρειάζονταν επειγόντως, αλλά με ομόλογα. Έτσι, από τη μια στιγμή στην άλλη, οι κρατούντες και οι «ημέτεροι» έγιναν μεγαλοκτηματίες με άχρηστα για

το εθνικό ταμείο χαρτιά»2. «Εκποίησαν εθνικήν γην …οι ίδιοι την επώλησαν, οι ίδιοι την ηγόρασαν»3. Ο Άγγλος ιστορι-κός Gordon αποκαλύπτει, πως στις πλα-σματικές αυτές εκποιήσεις ο πρόεδρος Κουντουριώτης υπήρξε «ο κυριότερος αγοραστής»3. Έτσι χάθηκε το Μεσολόγγι.

Όλα σχεδόν τα παραπάνω (εκτός από τη σημειούμενη βιβλιογραφία), τα βρή-κα και σε επιστολές του Ανδρέα Κάλβου. Αντίθετα ο Σολωμός, δεν ενδιαφέρθηκε ποτέ για την πολιτική εξέλιξη. Το ότι απε-λευθερώθηκε ένα μέρος της Ελλάδας, του ήταν αρκετό. Αυτός είναι ένας από τους πιο σημαντικούς λόγους που τον κα-θιέρωσαν Εθνικό ποιητή. Τουναντίον οι ¨Ωδές¨ του Κάλβου ρίχτηκαν στα αζήτητα των παλαιοπωλείων. Κι αν η ευαισθησία του Παλαμά δεν τον οδηγούσε στην ανα-κάλυψή τους, σήμερα θα ήταν άγνωστες.

Σίγουρα θα ήταν παραλογισμός, αν κά-ποιος ζητούσε να μάθει αν διδάσκονται στα σχολεία, αυτές οι «άχρηστες γνώ-σεις»! Όπως και η τύχη των τσεβαϊρικών (ακριβά χρυσά κοσμήματα στολισμένα με πολύτιμους λίθους) που περιήλθαν στα χέρια των Ελλήνων, μετά την άλωση της Τριπολιτσάς. «Όλο το θησαυρό τον εμπι-στεύθηκαν στον Παλαιών Πατρών Γερμα-νό, για τις ανάγκες του Αγώνα.

Αυτός ιδιοποιήθηκε τα τσεβαϊρικά. Πήγε στην Ιταλία και τα μετέτρεψε από Τουρκικά σε Ευρωπαϊκά καλλωπίσματα (αξίας, ογδοήκοντα χιλιάδες τάλληρα, ως έγγιστα) για να μη γνωρίζονται. Και επανερχόμενος, τα άφησε παρακαταθή-κη στην αδελφή του -σύζυγο του Γεωρ-γίου Καλαμογδάρτη- στη Ζάκυνθο. Και ελέγετο έκτοτε και όλοι το επίστευαν, ότι η αδελφή του έστειλε τον άνδρα της στο Ναύπλιο πλησίον του αδελφού της. Αυτός τον δηλητηρίασε για να κερδίσουν μόνοι τους τα τσεβαϊρικά. Ο Παλαιών Πατρών Γερμανός απέθανε απροσδοκήτως. Τούτο μαθόντες οι άλλοι συγγενείς, μεταχειρί-στηκαν τον αυτόν τρόπο, ώστε εκ δηλη-τηρίου απέθανεν και ο Γ. Καλαμογδάρτης

ΑΠΟΨΕΙΣ

ΔΙΑΦΘΟΡΑ

Ελληνική Νομαρχία» του Ανωνύμου του

Έλληνος. Ένα βιβλίο που έπρεπε να διδάσκεται

σαν ξεχωριστό μάθημα, ένας συνδυασμός

κοινωνικής και πολιτικής Ιστορίας και Αγωγής του -ευνομούμενου- πολίτη.

Υποχρέωσή μας να το γνωρίσουμε και να το

μελετήσουμε. Επανέκδοση : Εκδόσεις

¨Αποσπερίτης¨

¨ ΖΗΜΙΩΣΑΙ ΔΗΣΑΙ ΚΑΙ ΑΠΟΚΤΕΙΝΑΙ ¨ Α

Στροφή ζ΄ Πόσοι πατέρες δίδουσιν, όχι ψωμί, φιλήματα ’ς τα πεινασμένα τέκνα τους, εν ω λάμπουν ’ς τα χείλη σας , χρυσά ποτήρια! Στροφή ι Θέλετε θησαυρούς πολλούς δια να αγοράσητε, κρότους χειρών και επαίνους και τ’ άπιστον θυμίαμα της κολακείας.Ανδρέας Κάλβος, Λυρικά, Ωδή έκτη: ¨ΑΙ ΕΥΧΑΙ . Β

τουΓΙΩΡΓΟΥ

ΔΑΔΑΜΟΓΙΑγια τον «Ηριδανό»

Page 35: Πύλη Ανάπτυξης 17

35ΑΠΟΨΕΙΣ

και η γυναίκα του. Τελικά επενέβη η Αστυνομία της Ζακύνθου και άγνω-στο τι απέγιναν».5&6

Η μακροσκελής αναφορά σ’ αυτή την περίοδο δικαιολογείται από το: «αρχή ήμισυ του παντός» που πολ-λές φορές είναι και «πλέον αυτού». Σε κάθε χρόνο που περνούσε (από τότε) και σε κάθε περίοδο που έκλει-νε, η ανοδική πορεία της διαφθοράς εξελίσσονταν με γεωμετρική πρόο-δο. Θα παρακάμψω όλες τις άλλες περιόδους (θα χρειάζονταν καμιά εκατοστή -και λίγα είναι- παρόμοια πονήματα) και θα συνεχίσω από το 1950 μέχρι σήμερα. Φυσικά εντελώς πληροφοριακά, επισημαίνοντας τις πιο κραυγαλέες περιπτώσεις.

Από το 1950 και εντεύθεν η δι-αφθορά γίνεται επιστήμη (ρήμα επίσταμαι= είμαι ικανός να πρά-ξω, γνωρίζω καλά). Η παρουσία της εδραιώνεται καταλυτικά και μέσα σε λίγο χρονικό διάστημα έχουμε τα πρώτα αποτελέσματα. Που χρη-σιμοποιήθηκαν τα εμβάσματα του Σχεδίου Μάρσαλ και του Δόγματος Τρούμαν; Αλλά και «οι παγωμένες πι-στώσεις» των αρχών της δεκαετίας του 1950 τι απέγιναν;7 Όπως χρη-σιμοποιήθηκαν τα παραπάνω με τον ίδιο τρόπο χρησιμοποιείται και σήμε-ρα στη χώρα μας ο ευρωπαϊκός πα-κτωλός.

Η άφιξη των ευρωπαϊκών πακέτων, αντί να ενισχύσει κυρίως τα χαμηλά εισοδήματα, να μειώσει τις εισοδη-ματικές ανισότητες στη χώρα μας και να βελτιώσει την ποιότητα του οικο-νομικού και κοινωνικού συστήματος, έχει ανοίξει την όρεξη των επιτηδεί-ων και διαπλεκομένων. Με αποτελέ-σματα εντελώς αντίθετα από τα ανα-μενόμενα: αντί για διάχυση, έχουμε συγκέντρωση των ευρωπαϊκών πό-ρων, αντί άμβλυνσης, όξυνση των ει-σοδηματικών ανισοτήτων, στο πλαί-σιο ενός πολιτικού συστήματος που αποβαίνει ταχύτατα όλο και πιο αυ-ταρχικό, αντιδημοκρατικό, περιφρο-νητικό για τον πολίτη, αποξενωμένο και αποξενωτικό για τον άνθρωπο.8

Από το 1999 έως το 2002 ο Ελληνι-κός λαός υπέστη δύο τεράστιες εξα-πατήσεις. Την πρώτη με το Χρηματι-στήριο Αξιών, όπου εκλάπησαν, από διάφορους επιτηδείους, περί τα 35 τρισεκατομμύρια δρχ. από 1,5 εκα-τομμύρια επενδυτές και μάλιστα χωρίς να τιμωρηθεί κανένας.9 Που πήγαν αυτά τα χρήματα; Αυτή η ιστο-ρία έπρεπε να αρχίσει και να εξελι-χθεί σταδιακά και όχι από τη μια μέ-ρα στην άλλη. Χρηματιστήριο Αξιών υπάρχει στην Ελλάδα εδώ και πάρα πολλά χρόνια. «Κυβερνάν εστί προ-βλέπειν» Σόλων. Και ο πολιτικός που δεν έχει αυτό το χάρισμα, είναι ανί-κανος -αν όχι επικίνδυνος- για να κυ-βερνήσει.

Το 2002 υπέστη και την δεύτερη εξαπάτηση δια της καθιερώσεως του Ευρώ ως νομίσματος της χώρας. Σε μια περίοδο που η Ελληνική οικονο-μία ήταν τελείως απροετοίμαστη για ένα τόσο επικίνδυνο εγχείρημα. Ενώ έπρεπε να διαμορφωθούν οι συνθή-κες προσαρμογής και εισόδου αυτού του νομίσματος πολύ νωρίτερα, προ-σεκτικά και με διαρκή ενημέρωση. Άλλη η οικονομία της Γερμανίας και της Γαλλίας και άλλη της Ελλάδας. Εμείς όμως τις εξομοιώσαμε. Στην επόμενη τριετία, οι τιμές του κατα-ναλωτού υπερδιπλασιάστηκαν και σήμερα φτάσανε στα ύψη (δικά μας προϊόντα -οπωρικά κ. άλ.- πωλούνται πολύ πιο φθηνά στην Ευρώπη, απ’ ότι στην Ελλάδα). Αυτά τα μεγάλα κέρδη που πήγανε και που πάνε; Αντίθετα τα λαϊκά εισοδήματα αυξήθηκαν μό-νον κατά 17% και η ανεργία έφτασε στο 15% του ενεργού πληθυσμού. Συν τοις άλλοις γεννάται και το εξής ερώτημα: γιατί δεν κυκλοφόρησαν χαρτονομίσματα του ενός και των δύο Ευρώ; Ποτέ δε δικαιολόγησαν εμπεριστατωμένα αυτήν την ενέρ-γεια και τα λίγα επιχειρήματά τους δεν έπεισαν.

«Η φθοροποιός επίδραση του Ευ-ρώ εξακολουθεί αμείωτη επί της Ελ-ληνικής οικονομίας. Υποσκάπτει την κοινωνική συνοχή με την περιθωρι-οποίηση ολόκληρων πληθυσμών και περιοχών. Η Ελληνική οικονομία αδυ-νατεί να επιβιώσει αυτοδύναμα μέ-σα στην Ευρωζώνη, ενώ τα λεγόμενα «βοηθήματα» της (ΚΠΣ και Κοινοτικά Ταμεία) αποτελούν εστίες διαφθοράς και ελάχιστα συμβάλλουν στην αύ-ξηση της εγχώριας παραγωγής».9&10

Τα δύο τελευταία χρόνια λέγονται και γράφονται πολλά για τις διαστά-σεις που πήρε η εξάπλωση της δια-φθοράς στη χώρα μας. Σε λίγο όμως όλα θα ξεχαστούν. Αυτό οφείλεται στους έξυπνους χειρισμούς κάλυ-ψης των εμπλεκομένων, αλλά πε-ρισσότερο στην αδυναμία του Ελλη-νικού λαού να αντιδράσει σ’ αυτά τα εγκλήματα. Ο αγώνας για επιβίωση, η εξάρτηση, το δε βαριέσαι, αλλά πιο πολύ η έλλειψη παιδείας και ορθολο-γισμού, του στερούν κάθε δυνατότη-τα κατανόησης, αντίδρασης και αντί-στασης. Κι έτσι πάμε «απ’ το κακό στο χειρότερο» ή πιο απλά πορευόμαστε στον «πάτο». Εύλογα θα ρωτούσατε: «και τι πρέπει να γίνει;»

Για να γίνει η διάγνωση της ασθε-νείας ενός ανθρώπου, λαμβάνεται ως μέτρο το πρότυπο ενός υγιούς. Μετά τη διάγνωση, ακολουθεί η θεραπευ-τική αγωγή. Και όταν η διάγνωση εί-ναι σωστή και η θεραπευτική αγωγή κατάλληλη, το άτομο επανέρχεται στο πρότυπο του υγιούς. Όταν ένα κοινωνικοπολιτικό σύστημα νοσεί -με τόσες πολλές ασθένειες- πρέπει πρώ-

τα να εντοπιστούν τα αίτια αυτής της κατάστασης και μετά να ακολουθήσει η προσπάθεια για την εξυγίανση και βελτίωση αυτού.

Η κοινωνική μεταρρύθμιση είναι τελείως αναγκαία στην ανυπόλη-πτη Ελλάδα, που έχει πέσει βαθειά στο βούρκο του νεποτισμού, της δι-αφθοράς, φαυλοκρατίας, αδιαφάνει-ας, ανομίας, ξενοκρατίας κ.λπ. κ.λπ. Βασικές προϋποθέσεις για μια αρμο-νική λειτουργία, είναι η Ισονομία, η Ισοπολιτεία, η Ισοκρατία και η Αξιο-κρατία. Έννοιες που σήμερα στη χώ-ρα μας είναι στραγγαλισμένες. «Αν είμαστε ζωντανό γένος, δε θα κολ-λήσουμε στο πολιτικό σύστημα που μας κάθισαν…»11

Ο Ν. Α. Καλογερόπουλος στο βι-βλίο του «Οι ασθένειες της Δημοκρα-τίας και η Πολιτική Μεταρρύθμιση» προτείνει το δοκιμασμένο σύστη-μα της Ελβετικής Πολιτείας, που ως γνωστόν κατάρτισε ο Ιωάννης Καπο-δίστριας (γιατί άραγε δεν το εισή-γαγε και στην Ελλάδα;) και επιβίω-σε εξελισσόμενο ως τις μέρες μας. Είναι μια μορφή ημιάμεσης Δημοκρα-τίας, όπου ασκείται -από τους πολί-τες- διαρκής έλεγχος των νόμων και των αποφάσεων της Βουλής δια «πο-λυδημοψηφισμάτων». Φυσικά χωρίς μόνιμο αρχηγό κυβέρνησης και ούτε μόνιμο -διά βίου- αρχηγό κόμματος και κανένας δεν προστατεύεται από την βουλευτική ασυλία. Τα δε κομμα-τικά συμφέροντα κ.λπ. να παραμερί-ζονται παντελώς μπροστά στο κοινό συμφέρον. Αυτά όμως, είναι πάρα πο-λύ μακριά από μας.

Γιατί Δημοκρατία, δεν είναι η ελευ-θερία της έκφρασης και η παντοειδής ασυδοσία, αλλά η άμεση (έστω και έμμεση) συμμετοχή των πολιτών στα κοινά. Κάθε κόμμα προβάλλει -προ-εκλογικά- το πρόγραμμά του και αν γίνει Κυβέρνηση, είναι υποχρεωμένο να υλοποιήσει τις προεκλογικές του υποσχέσεις-δεσμεύσεις. Σε περίπτω-ση παρέκκλισης (π.χ. επιβολή νέων φόρων που αφορούν την πλειοψηφία και πολλών άλλων που δεν αναφέρο-νται στο προεκλογικό πρόγραμμα), να γίνεται πλήρης αναφορά στα αί-τια της επιβολής αυτών και να ακο-λουθεί Δημοψήφισμα. Έτσι κατανοώ τη Δημοκρατική λειτουργία ενός συ-στήματος. Εδώ θα κάνω μια «αφελή» ερώτηση: αν το κυβερνών κόμμα συ-μπεριελάμβανε στο προεκλογικό του πρόγραμμα την επιβολή του φόρου ακίνητης περιούσιας -ΕΤΑΚ- (εκτός των άλλων και ένα γραφειοκρατικό μπάχαλο, δείγμα ανικανότητας, ή…), θα ήταν σήμερα Κυβέρνηση;

Όμως όπως και να ’χουν τα πράγ-ματα πρέπει να το συνειδητοποιή-σουμε, ότι χρειαζόμαστε ένα διαρ-κή (νέο) Διαφωτισμό. Μια απόλυτη ενεργοποίηση του πνεύματος, από

πολύ μικρή ηλικία, πλησιάζοντας τα υψηλά ιδεώδη, Γνώση και Αρε-τή, παίρνοντας συγχρόνως στα χέ-ρια μας, την ευθύνη της ζωής και των πράξεών μας, εκτοπίζοντας για πά-ντα το μαζανθρωπισμό και την ποι-μνιοποίηση.

Για να επέλθει όμως αυτή η πνευ-ματική αναγέννηση, χρειάζονται με-ρικά πεφωτισμένα μυαλά για να μας οδηγήσουν στην ενατένιση των νέ-ων οριζόντων. Χρειάζεται εκείνος (ή ένιοι) που θα είναι ικανός -κι αν ακό-μα ο λαός δεν μπορεί- να τον τραβή-ξει και να τον ξεσηκώσει, κάνοντας πράξη τα λόγια του Άγγελου Σικελια-νού: «Αλλ’ αν νοιώθεις πως αργούνε να φανούνε, πως διστάζουνε να πά-ρουνε το δρόμο και ν’ ανέβουνε μαζί σου, σήκω κι έβγα να τους κράξεις, να βιαστούνε ν’ ανεβούν».

Μέχρι τότε! «Βάστα καημένο Με-σολόγγι».

ΥΓ: Θα μπορούσαμε να κατανοή-

σουμε άραγε, γιατί -στην ψευδεπί-γραφη κοινοβουλευτική εκπροσώπη-ση του λαού για τέσσερα χρόνια, εν λευκώ και χωρίς έλεγχο- η ψήφος του κάθε βλάκα και ηλιθίου έχει το ίδιο βάρος με την ψήφο του γνωστικού και προβληματισμένου, η ψήφος του κάθε (ποικιλοτρόπως) εξαρτημένου, μ’ αυτήν του αξιοπρεπή και ελεύθε-ρου και η ψήφος του κάθε τρωκτικού και κατόχου βρώμικου χρήματος να μετρά το ίδιο με την ψήφο του έντι-μου, ενώ η ψήφος του διεφθαρμέ-νου να μη διαφέρει απ’ αυτήν του αγνού πολίτη. Πάντως αυτή η ιδεο-λογική αρχή της ισότητας και η συ-ναφής μ’ αυτήν αρχή της ποσότητας, δεν έχουν καμία σχέση με κάθε εκδή-λωση του Ελληνικού Πνεύματος και Πολιτισμού και ακόμη περισσότερο με την Δημοκρατία.

Βιβλιογραφία:1. Σπυρομίλιος, (1800-1880): «Απο-

μνημονεύματα της δευτέρας πολιορκίας του Μεσολογγίου1825-1826» Εκδόσεις Βλαχογιάννη, 1926 σ.124.

2. Ιστορικόν Αρχείον Ρώμα, τ.Α΄ σ.4523. Χρήστος Ζαχαριάδης, Αρχεία Εθνι-

κής Βιβλιοθήκης αρ.67, 68.4. Ιστορία της Ελληνικής Επαναστάσε-

ως, τ.Β.σ.298.5. Τάκης Σταματόπουλος, «Ο Παλαιών

Πατρών Γερμανός, χωρίς θρύλους».6. Κανέλλος Δεληγιάννης, «Απομνη-

μονεύματα» Τομ. 1ος σελ. 282.7. Γεώργιος Σταθάκης, «Το Δόγμα Τρού-

μαν και το Σχέδιο Μάρσαλ. Η ιστορία της Αμερικανικής Βοήθειας στην Ελλάδα». Βιβλιόραμα 2004.

8. Κώστας Β. Βεργόπουλος, «Η αρπα-γή του πλούτου. Χρήμα-Εξουσία-Διαπλο-κή στην Ελλάδα». Εκδόσεις Λιβάνη 2005.

9. Κωνσταντίνος Κόλμερ, «Η μεγαλειώ-δης απάτη του Ευρώ. Το οθνείο νόμισμα» Εκδόσεις Λιβάνη 2005.

10. Του ιδίου, «Η γιγάντωση της ανερ-γίας με το Ευρώ». Εκδόσεις Κάκτος 2001.

11. Ίων Δραγούμης.

Page 36: Πύλη Ανάπτυξης 17

36

Μέσα σ’ αυτή την προ-σπάθεια έρχεται και ένας άλλος γλυκύς και ειρηνικός τρόπος

κάθαρσης του νου κι αυτός είναι η συνεχής Θεία Κοινωνία. Είναι αυτό που λέγει έναν τροπάριο της ακο-λουθίας της Θείας Μεταλήψεως. «Θεού το Σώμα και θεοί με και τρέ-φει, Θεοί το πνεύμα τον δε νούν τρέφει ξένως».

Αυτός ο λόγος, «τρέφει ξένως», σημαίνει πως το Σώμα και το Αίμα του Χριστού που κοινωνούμε είναι η τροφή που καθαρίζει τους ακάθαρ-τους λογισμούς και αλλοιώνει αγα-θώς τα φρονήματα προς ευσέβειαν. Ο λόγος αυτός μας λέγει ότι η με-τοχή στα Άγια Μυστήρια φέρει κατά μυστικό τρόπο την υγεία της ψυχής και του σώματος.

Η συνεχής παρουσία της Θείας Κοινωνίας προσδίδει μυστικά δύο ευλογίες για την αντιμετώπιση των λογισμών, το ένα είναι η δύναμη της αντίστασης και το άλλο είναι ο θεί-ος έρωτας.

Η παρουσία του Χριστού μέσα μας με την συνεχή Θεία Κοινωνία ντύνει τον πιστό με μια αγγελική πανο-πλία για να μπορεί να αντέχει στα δόλια βέλη του πονηρού. Όλα αυτά συμβαίνουν μέσα στην ύπαρξη του χριστιανού κατά μυστικό τρόπο, όπως το λέγει η προσευχή αυτή της Θείας Μεταλήψεως: «Είναι το Σώμα του Θεού που τον θεώνει και τον τρέφει, τους θεώνει το πνεύμα και τρέφει το νού με θεϊκό τρόπο». Ο νούς και η καρδιά του αγιάζονται και δυναμώνουν και αποκτούν την δύναμη να αντιστέκονται. Και λέγει ο Ιερός Χρυστόστομος:«Η Θεία Κοινωνία είναι ένας ποτα-μός πιο δυνατός και πιο σφοδρός απ’ τη φωτιά, που όμως δεν κατα-καίε, αλλά περιλούει και πυρπολεί αφλέκτως αυτόν που παίρνει αυτή την τροφή των αγγέλων μέσα του. Να! όπως παίρνεις το χρυσό και καθώς λειώνει στη φωτιά, αν ήταν δυνατόν να γίνει και να βουτούσες μέσα στο χέρι σου ή τη γλώσσα σου σ’ αυτόν, τότε αμέσως θα γι-νόταν χρυσή, έτσι κι εδώ κι ακόμη πιο πολύ χρυσώνει την ψυχή σου το αίμα του Χριστού».

Με τη συνεχή θεία κοινωνία δυνα-μώνει η θέληση του πιστού και στη-ρίζεται από τον Χριστό με «πνεύμα ηγεμονικό» μπροστά στην ολισθη-ρότητα των λογισμών. Αντιστέκεται στον πειρασμό με μια δύναμη που ξεπηδά μόνη της από την καρδιά του. Μάλλον πρέπει να πούμε καλύ-

τερα πως ο Χριστός είναι Αυτός που πολεμά και κάνει τον αγώνα και σώ-ζεται ο πιστός εφ’ όσον είναι εντός του. Αφήνει σ’ αυτόν να πολέμα και να υπερασπίζεται. Στην πνευμα-τική πρακτική διαπιστώνει κανείς ότι πολλές περιπτώσεις ανθρώπων μέσα από την συνεχή Θεία Κοινω-νία έχουν θεραπευθεί από διάφορα ψυχικά νοσήματα.

Πολύ όμορφα και πάλι ο ίδιος ο Ιερός Πατήρ μιλά για το αίμα του αμνού που άλειψαν το Πάσχα οι Εβραίοι στις πόρτες τους και σώθη-καν από τον ολοθρευτή άγγελο και το αντιπαραβάλλει με το Αίμα του Χριστού, που κοινωνούμε στην Θεία Ευχαριστία

«Βλέπεις πως το αίμα εκείνο το αναίσθητο, το άψυχο, έσωσε τους ανθρώπους που έχουν ψυχές όχι επειδή ήταν αίμα, αλλά επειδή συμ-βόλιζε και προφήτευε την θυσία και το αίμα του Χριστού και όταν είδε ο ολοθρευτής το αίμα επιχρισμένο τις πόρτες, δεν τόλμησε να μπει μέσα. Έτσι λοιπόν και τώρα, όταν βλέπει ο διάβολος όχι πια το αίμα εκείνο το συμβολικό χρισμένο στις πόρτες, αλλά το αληθινό Αίμα του Χριστού χρισμένο στο στόμα των πιστών, στην πόρτα του χριστοφόρου ναού, δεν θα διστάσει πολύ περισσότερο; Διότι, αν άγγελος είδε τον συμβολι-κό αυτόν τύπο και ντράπηκε, πολύ περισσότερο ο διάβολος δεν θα φύ-γει βλέποντας αυτό το Σώμα και το Αίμα του Χριστού;».

Ο διάβολος φοβάται την Θεία Κοι-νωνία. Είναι αυτό που τον πονά και τον διαλύει και αδυνατεί και υποχω-ρεί, όταν βρίσκεται μπροστά στους συνεχώς κοινωνούντας των Αγίων Μυστηρίων. Είναι όντως το μυστι-κό φάρμακο που θεραπεύει τον ποικίλο λογισμό που κολλάει σαν πειρασμός μέσα στην σκέψη και κα-ταναγκαστικά τον εμπαίζει. Πολύ πρακτικά μας μιλάει για το θέμα αυτό ο άγιος Κύριλλος Ιεροσολύ-μων: «Αν το δηλητήριο του εγωι-σμού σε κάνει να υποφέρεις τρομε-ρά όπως πάντα, λάβε το μυστήριο και ο ταπεινός άρτος θα σου δώσει τη γαλήνη. Αν η ζήλια μαραίνει με τον καυτερό της άνεμο την καρδιά σου, λάβε τον άρτο των αγγέλων και η πραγματική αγάπη θα φουντώσει μέσα σου. Αν η τεμπελιά σ’ έχει κυ-ριεύσει και νοιώθεις πως δεν έχεις κέφι για προσευχή και γα άσκηση

της αγάπης στο διπλανό σου, δυνα-μώσου με το Σώμα και το Αίμα του Χριστού. Ασφαλώς η καρδιά σου θα γεμίσει από αγάπη. Επιτέλους αν νιώθεις να σε πιέζει ο πειρασμός για να κάνεις μια ανήθικη πράξη, ω! τότε, προπαντός τότε! λάβε το μεγαλύτερο από τα μυστήρια, και το πανάγιο σώμα του Χριστού θα σε κάνει κ’ εσένα αγνό και ολόλευκο σαν κρίνο».

Με τη συνεχή παρουσία Του κυρίου μαραίνει τον πειρασμό και ειρηνεύ-ει την καρδιά του ανθρώπου. Είναι προτιμότερο πάνω στον πειρασμό, αντί να ξεριζώνει κάποιος με τα χέρια του το δένδρο αυτό και να πονά χωρίς αποτέλεσμα, καλύτερα να τον μαραίνει με την αγάπη στον Χριστό και την διαρκή παρουσία Του. «Η αγάπη του Χριστού νικά την αγάπη του κόσμου, «έρως έρωτι νι-κάται». Χριστιανός είναι αυτός που την ζωή του την συμπλέκει σε έναν μεγάλο έρωτα με τον Θεό και όχι σε έναν φόβο και άγχος για την αμαρ-τία και την ενοχικότητα. Δεν πα-λεύει τόσο με τους πειρασμούς και τον διάβολο, γιατί τους περιφρονεί και αδιαφορεί για τον πόλεμο τους, αλλά παλεύει με έναν σκοπό, να αγαπήσει πιο πολύ τον Χριστό. Αυ-τός ο θείος έρωτας έρχεται κατά κύριο λόγο με τη συνεχή Θεία Κοι-νωνία του τιμίου Σώματος και Αίμα-τος του Κυρίου. Αυτός ο Χριστός, εντός ημών, έχει μόνο την δύναμη να μαράνει εξ ολοκλήρου τους πει-ρασμούς.

Οι Εβραίοι, κάθε φορά που ατένιζαν το πρόσωπο του Μωϋσή όταν κατέ-βαινε απ’ το Σινά, θαμπώνονταν και δεν μπορούσαν να τον αντικρίσουν, διότι έλαμπε σαν ήλιος. Έτσι ακρι-βώς, λέει ο Ι. Χρυσόστομος, «και οι δαίμονες εκθαμβούνται, τρέμουν και αποφεύγουν να βλέπουν το πρόσωπο ενός που μεταλαμβάνει, διότι εκείνη την ώρα μία θεϊκή φω-τιά ξεπετάγεται από το στόμα, θέμα θαυμαστό στους αγγέλους, φοβε-ρό στον διάβολο».

Η συνεχής Θεία Κοινωνία με τα χρό-νια που περνούν γίνεται το ουράνιο φάρμακο της ψυχικής ηρεμίας και της αγγελικής αλλαγής του αν-θρώπου. Εγκαθίσταται μέσα στην καρδιά του ο θείος έρωτας. Το Σώμα και το Αίμα του Χριστού γίνεται το εμβόλιο της ψυχής του. Και όπως ένα άγριο δένδρο δεν μπορεί να αλλάξει όσο και να το σκαλίζου-με, όσο και να το ποτίζουμε, παρά μονάχα εάν το εμβολιάσουμε, έτσι και ο άνθρωπος, άγριο δένδρο με πάθη και αδυναμίες,, εμβολιάζεται

και μεταμορφώνεται με το ουρά-νιο μπόλι, το Σώμα και το Αίμα του Χριστού. Γίνεται από «αγριαέλαιος» «καλιέλαιος». Η καλλιέργεια τα ψυ-χής και η ειρήνευσή της από τους πειρασμούς του νου και της καρδίας γίνεται με μυστικό τρόπο και μέσα στον χρόνο από τον γεωργό Χριστό. Έλεγε: «Αυτομάτη γάρ η γη καρπο-φορεί». Η συνεχής Θείας Κοινωνία φέρει τον αληθινό αγιασμό και την απάθεια στους πειρασμούς. Εξάλ-λου, χριστιανός είναι μόνο εκείνος που ζει συνεχώς εν μετανοία και εγκεντρισμένος στο σώμα του Χρι-στού με την συνεχή Θεία Κοινωνία.

Όμως η συνεχής Θεία Κοινωνία δεν μπορεί να εφαρμοστεί με ωφελιμι-στικό τρόπο ούτε και με κατανα-γκαστικό, διότι δεν πρόκειται ποτέ να ωφελήσει. Η Θεία Κοινωνία δεν είναι ένα αντικαταθλιπτικό φάρμα-κο, που το παίρνει κανείς δι’ επιβο-λής και εξ ανάγκης στην δυσκολία, περιμένοντας μαγικά το θαύμα, αλλά είναι η εξ όλης καρδίας ένω-ση μας με τον ίδιο τον Θεό, που ζει μέσα μας και εμείς εγκεντρισμένοι στο Σώμα Του. Ο πιστός που ζει στην Εκκλησία με την συνεχή Θεία είναι Θεοφόρος και Χριστοφόρος, όμαιμος και σύναιμος του Χριστού, κι αυτό μέσα στον χρόνο φέρει τον καρπό του, την κάθαρση του νου και της καρδιάς. Όπου κατοικεί ο Χριστό ς βασιλεύει η πηγαία χαρά και ειρή-νη. Η συμμετοχή στο Ιερό Μυστήριο με την προετοιμασία των ευχών της Θείας Μεταλήψεως οδηγούν σε μία συναίσθηση των αμαρτιών και σε έναν θείο έρωτα και εκζήτηση του ελέους του Θεού. Ο φόβος Θεού και ο πόθος Θεού είναι ο άριστος της καρδιάς τρόπος προετοιμασίας για την Κοινωνία του Θεού. Και εδώ όταν λέμε φόβο Θεού δεν σημαίνει τον τρόμο του ανθρώπου σαν να βρίσκεται ενώπιον ενός αδυσώπη-του άρχοντος που πρόκειται να τον τιμωρήσει και να τον κατακόψει και ως καταναγκασμένος δούλος τον φοβάται, αλλά σημαίνει την εν μετανοία και μετά δακρύων συναί-σθηση των αμαρτιών του, καθώς και την γλυκεία αγάπη και συγχώρηση του Θεού. Όταν ο άνθρωπος μέσα στην καρδιά του διεργάζεται το μυ-στήριο της μετανοίας καθώς και το μυστήριο του θείου πόθου και έρω-τος, τότε τα άχραντα Μυστήριο και ο Άρτος της Ζωής είναι καθαρτικός του νου τρόπος.

από το βιβλίο “Μετάνοια και ψυχική υγεία κατά τον Ιερό Χρυσόστομο” Έκδο-σις Ιεράς Μητροπόλεως Φλωρίνης Πρε-σπών και Εορδαίας.

Η ΣΥΝΕΧHΣ ΘΕIΑ ΚΟΙΝΩΝIΑτου

ΑΡΧ. ΣΕΒΑΣΤΙΑΝΟY ΤΟΠAΛΗ

ΑΠΟΨΕΙΣ

Page 37: Πύλη Ανάπτυξης 17

37

Θάλασσα, αύρα, βράχος, οι κα-μπύλες των ακρογιαλιών, το Φως. Η απύθμενη ομορφιά της Ελλάδας φυλακίζει άπληστα και απλόχωρα την επιθυμία στο πρόσωπό μας. Το μελτέμι πολυμερίζει το πράσινο και το γαλάζιο. Άλαλοι κοιτούμε την Δύση. Και πίσω απ’ όλα αυτά η ασχήμια και η χυδαιότητα της πρα-μάτειας.

Βρίσκομαι και «απολαμβάνω» τις διακοπές μου, όπως κάθε Έλληνας τέτοια εποχή σε μία (δεν έχει σημα-σία το όνομα) πανέμορφη παραλία της Ηπείρου. Τα πάντα συνοψίζο-νται στο βλέμμα των ντόπιων. Αν είσαι τυχερός δεν σ’ ενοχλεί τόσο πολύ η ασχήμια των κτισμάτων και το αλαλούμ των ξενόγλωσσων επι-γραφών γιατί ανταμείβεσαι με το χαμόγελο και την συμπεριφορά του Έλληνα ιδιοκτήτη του καταλύματος που μένεις. Εκείνο που τρομάζει εί-ναι το «άρμεγμα» και η επιδεξιότη-τα στο αγοραίο marketing.

Τα οικονομικά μέτρα και η οικο-νομική κρίση εδώ στην παραλία περνάνε σαν συνθηματολογικοί αφορισμοί. Τα νέα οικονομικά δε-δομένα όποια και εάν είναι αυτά εξ ορισμού, δεν αγγίζουν την επιπο-λαιότητα και την εσωστρέφεια του κάθε «καλοκαιρινού επιχειρηματία Μήτσου» λειτουργώντας παγιωμέ-να στο ειρωνικό χαμόγελο σαν ένα ψευδοδίλλημα. – Ας τους να λένε.

Έχουν αποφασίσει κατά μονάς και συλλογικά ότι όλα όσα ακούγο-νται, αν ακούγονται στην παραλία είναι παράλογα. Δεν θα ήταν πάνω

από πενήντα νέοι στο υπαίθριο παραλιακό μπαρ (η μόδα έφτασε και εδώ). Η μουσική στο όριο του πόνου. Ώρα 14:00 έως 19:00 περί-που. Μέσα στον ήλιο με ένα ποτή-ρι αλκοόλ στο χέρι. Δεν άκουσαν, δεν τους είπε κανείς, δεν διάβασαν έστω και αθλητικές εφημερίδες ότι ο ήλιος τέτοιες ώρες ΣΚΟΤΩΝΕΙ. Ρώ-τησα. Σχεδόν όλοι τους φοιτητές και μαθητές. Το μέλλον της Ελλά-δας. Το υπαίθριο παραλιακό μπαρ ή beats bar σε απόσταση είκοσι μέτρων από ξενοδοχεία και κατα-λύματα που φιλοξενούσαν οικογέ-νειες με μικρά παιδιά. Στις παραλίες της Ελλάδας έχουν συναθροιστεί γύπες που αποφάσισαν πως θα τρα-φεί το «αίσθημα» στο νόημα και στο στόχο. Νόημα στο να προσφέρουμε γέλωτα και «γλέντι». Στόχος το «φι-λοδώρημα».

Άλλοτε και με το ελάχιστο του σταριού άρχοντες. Σήμερα λακέ-δες, μικροπωλητές της ασχήμιας, γκαρσόνια του άσχετου, επιχειρη-ματίες του ενός μήνα, αρχιτέκτονες του βουνού στη θάλασσα και της θάλασσας στο βουνό, όλη η οικογέ-νεια στον αγώνα του μήνα για να ζή-σουμε τους άλλους έντεκα μήνες, κ.α . κ.α. κ.α.

Δίπλα και πολύ κοντά στις παρα-λίες αρχαία και βυζαντινά μνημεία. Μετρούνται στα δάχτυλα του ενός χεριού οι επισκέπτες. Σήμερα η θάλασσα έχει κύμα. Ευκαιρία να δούμε και τις «ΠΕΤΡΕΣ». Λίτσα (

από το Ευαγγελία) πάρε τα παιδιά και πάτε να δείτε τις ΠΕΤΡΕΣ για να μάθουν. Αύριο θα κάνουν μάθημα γι’ αυτές. Εγώ μέχρι να ρθείτε θα ‘μαι στο καφενείο. ΤΙΣ ΠΕΤΡΕΣ: Οι θρήνοι της Εκάβης και η απελπισία του Ορέστη, μαζί με τις δεήσεις των ικέτιδων πλεονάζουν στη λογική της «πέτρας». Ζορμπάδικος χορός η Τέχνη, η επιστήμη, το κάλλος, τα τρεισήμισι χιλιάδες χρόνια Ιστορίας και Δημιουργίας.

Έφυγε ο Μάικλ Τζάκσον και έγι-νε χαμός στις τηλεοράσεις σαν πρότυπο πολιτισμού. Οι κουβέντες στις παραλίες για τον εκδημούντα «μεστές» και «πανανθρώπινες». Το «καμάκι» τον έχει σε προτεραιότη-τα. Ανανεωμένη ζωτική πρόταση. Βασιλοπρεπές το πένθος.

Ελάχιστα πίσω από τις παραλίες τα Ηπειρώτικα χωριά. Άλλη η ποιό-τητα των ανθρώπων. Διερωτάσαι αν βρίσκεσαι στον ίδιο τόπο. Οι δρόμοι ολοκάθαροι, ξενόγλωσση επιγρα-φή πουθενά, τα καινούργια σπίτια δεμένα με τα παλαιά, προσαρμο-σμένα στο περιβάλλον και στην παραδοσιακή αρχοντιά. Το πράσινο της Ελιάς και του πεύκου αρμονικά δεμένο με την βουκαμβίλια και το νυχτολούλουδο. Το τοπίο διαιωνίζει ήθος.

Πανηγύρι της Αγίας Παρασκευής όλο το χωριό γιορτάζει. Κάθε σπίτι ανοιχτό με τραπέζι στρωμένο. Κε-ράσματα στην αυλή της Εκκλησί-ας. Ρακί, αμυγδαλωτά, λουκούμι. Δεν ξέρεις που βρίσκεσαι. Στην κονσερβαρισμένη παραλία ή στο

παιγνιδιάρικο άγγιγμα του βιολετί με το πράσινο σαν παραλλαγή στο πλαίσιο των ανθρώπινων χαρακτή-ρων. Υπάρχει από κάποιον σήμερα κυρίαρχη πρόταση πολιτισμού για την παραλία;

Το απροσδιόριστο ΦΑΙΝΟΜΕΝΟ αλαλούμ της κάθε παραλίας είναι άραγε σήμερα αυτό που θέλουμε; Η εισαγόμενη ετερότητα των beats πάρτι, της ξενόγλωσσης ταμπέλας, του αρχιτεκτονικού ανακατώμα-τος, των MINI και SUPER markets διαμορφώνουν αντίσταση στην οι-κονομική κρίση; Αφεθήκαμε χωρίς αντίσταση στην άχρωμη «κοσμοπο-λίτικη» της φτήνιας και της κινέζι-κης απομίμησης;

Γράφει ο Φώτης Κόντογλου: «….Λένε πως τους αρέσει η Ελλάδα για τον ήλιο, για το φως, για τον γα-λανό ουρανό, για την λαμπερή θά-λασσα. Μα αυτά είναι εξωτερικά και πολλά απ’ αυτά μπορεί να βρίσκο-νται και σ’ άλλους τόπους. Εκείνο που κρύβεται πίσω από την εξωτε-ρική, φυσική ομορφιά είναι κάποιο μυστηριώδες πράγμα, που δίνει στον άνθρωπο μια λύτρωση, ένα ψυχικό ξεκούρασμα, ένα κέφι για τη ζωή, ένα είδος μακαριότητας. Με όλο το φως που λάμπει απάνω στην πλάση, υπάρχει μέσα στη φύση της Ελλάδας ένα μυστήριο που δίνει μια θρησκευτική συγκίνηση στην ψυχή του ανθρώπου, που δεν παραμορ-φώθηκε από τον «πολιτισμό»(1)

(1) Φώτης Κόντογλου . Ευλογημένο Κα-ταφύγιο. Εκδόσεις ΑΓΚΥΡΑ σελ.57

ΑΠΡΟΣΦΟΡΗ ΑΠΟΠΕΙΡΑΤΟΥ ΚΩΣΤΑ ΒΙΚΑ

Page 38: Πύλη Ανάπτυξης 17

38

Νά ‘το πάλι το γλυκό σούρουπο στο τέλος του Ιουνίου μετά την ξαφνι-κή μπόρα, στο μπαλκόνι του σπιτιού μου, με τα χελιδόνια να μου κλέβουν τα μάτια και τα αυτιά με τις ξέφρενες ακροβασίες τους. Ίδια, απαράλλαχτα όπως πέρυσι, την ίδια μέρα, την ίδια ώρα. Τα φώτα της πόλης που λικνίζο-νται στο Θερμαϊκό, τα ακίνητα καρά-βια, ο θεόρατος Όλυμπος παρατηρη-τής της πορφυρής δύσης…

Κι όμως ένας ολόκληρος χρόνος γλίστρησε ανάμεσα στα δάκτυλά μας απ’ το περυσινό editorial. Και τι χρό-νος! Πού να σταθείς; Στην πολλαπλή συνεχή κατρακύλα της Ρωμιοσύνης; Στη διαφθορά, στην πλήρη ψυχική, ηθική, πνευματική ένδειά μας; Στο οικονομικό αλαλούμ; Στην έλλειψη πολιτικών και πνευματικών ανθρώ-πων; Στην ταλαιπωρημένη Παιδεία μας ή στην κατακαημένη Υγεία μας; Με τους «υπουργίσκους» να κομπά-ζουν, τους αντιπολιτευόμενους να «καγχάζουν» (ιδού ο ύψιστος βαθ-μός κατάπτωσης) και τους ανυποψί-

αστους, αδαείς κομπάρσους να χει-ροκροτούν και να κουνούν σημαίες (αν είναι δυνατόν!).

Τα είπαμε πολλές φορές όλα τούτα, όλο το χρόνο. Κι εμείς και πάμπολλοι άλλοι καλύτερα από μας. Για την ψυ-χοθεραπεία μας και μόνο. Προσπαθώ αγωνιωδώς να βρω γύρω μου κάποι-ον χαρούμενο, κάποιον αισιόδοξο. Σκυθρωπά πρόσωπα σκυμμένες πλά-τες. Γιατί και ποιοι μας κλέψανε τη χαρά και το χαμόγελο; Ελάχιστες οι σπίθες φωτιάς που λαμπυρίζουν τα μάτια μας αισιόδοξα το χρόνο που πέρασε. Σταθερές, πάντα ίδιες οι αξίες, τα ψήγματα αισιοδοξίας: η δύ-ση στο Θερμαϊκό, το αγιόκλημα της αυλής μου, το κλάμα του νεογέννη-του απέναντι, οι τρεις μας της οικο-γένειας γύρω απ’ το τραπέζι, οι φίλοι οι πραγματικοί, η χαρά της προσφο-ράς και της δημιουργίας, η εσωτερι-κή μας ισορροπία, τα χρόνια που πέ-ρασαν κι εκείνα που θα ‘ρθουν (όσο κι αν είναι), άντε, αν θέλετε, και το Μουσείο της Ακρόπολης.

Κλείνω τα μάτια. Γυρίζω σελίδα. Θα ψαρέψω αισιοδοξία στα μελ-λούμενα, στο όνειρο την πιο σίγου-ρη πηγή.

Κάντε το κι εσείς. Μπροστά μας είναι το καλοκαίρι! Ονειρευτείτε το προς το παρόν. Γεμίστε τις μπατα-ρίες, μας περιμένουν πάντα κυρίως απρόσμενες μπόρες.

Δεν μπορώ να φανταστώ το κα-λοκαίρι μου μη ελληνικό. Το θεω-ρώ ιεροσυλία να ξεφύγω σε εξωτι-κές χώρες, τροπικούς παραδείσους και βόρειες «πολιτισμένες» χώρες. Όπως ιεροσυλία είναι να στριμωχθώ στο Paradise Beach της Μυκόνου ή στο luxury spa του …. Hotel. Είναι καλά για το χειμώνα όλα αυτά. Δεν θα ‘θελα -όσα καλοκαίρια μας μέ-νουν- με τίποτα να χάσω το πραγμα-τικό «σώμα του καλοκαιριού, γυμνό, καμένο, φαγωμένο απ’ το λάδι και το αλάτι, το σώμα του βράχου και το ρί-γος της καρδιάς» του Ελύτη. Δεν θα ‘θελα να χάσω τον γεμάτο αστέρια καλοκαιρινό ουρανό, τις καρπουζό-

φλουδες, το βουητό των τζιτζικιών, την αυγουστιάτικη πανσέληνο απ’ το μπαράκι του Κουτσόμυλου στην Άθυτο, με τον «Χατζηδάκι» στο πιά-νο, τα μεσημεριάτικα τραπέζια μετά το μπάνιο και τις ατέλειωτες μετα-μεσονύκτιες συζητήσεις και ονειρο-πολήσεις της οικογένειας κάτω απ’ την κληματαριά στο σπίτι στην Άθυ-το. Και κυρίως δεν θα ‘θελα να χάσω την αποκάλυψη μιας νέας παραλίας ή γωνιάς της πατρίδας, να την προσθέ-σω δίπλα στα Λαλάρια της Σκιάθου, τον Μπάλο της Κρήτης, το Ναυάγιο της Ζακύνθου, την Καλντέρα της Σα-ντορίνης, τον Ανάβατο της Χίου.

Μαζέψτε φίλοι μου όλες αυτές τις ψηφίδες, όλον αυτόν το θησαυρό και κρατείστε τον εφόδιο και πολεμοφό-διο. Μόνο έτσι θα τα βγάλετε πέρα το χρόνο που έρχεται με τις μπόρες, τον ανθρώπινο πόνο, την ένταση. Είναι το γιατρικό. Ο γλυκασμός ψυ-χής, το κρυφό σας χαρτί τις δύσκο-λες ώρες. Γι’ αυτό και μόνο είναι οι διακοπές. Αυτές είναι οι διακοπές.

Σύμφωνα με πρόσφατα στοιχεία του Εθνικού Οργανισμού Μεταμο-σχεύσεων (ΕΟΜ), η Ελλάδα κατέχει την τελευταία θέση μεταξύ των χω-ρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης όσον αφορά στις μεταμοσχεύσεις και στη δωρεά οργάνων. Είναι ενδεικτικό ότι για κάθε εκατομμύριο του ελλη-νικού πληθυσμού αντιστοιχούν μό-νον 8 δότες, ενώ, για παράδειγμα, ο αντίστοιχος αριθμός για την Ισπανία είναι 33,7 και για την Αυστρία 23,8. Παρά την ποσοστιαία αύξηση των μεταμοσχεύσεων στη χώρα μας κα-τά την τελευταία τριετία, εξακολου-θούμε να διαθέτουμε τους λιγότε-ρους δότες σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Παράλληλα, οι ανάγκες για δωρεά οργάνων προς μεταμόσχευση είναι ιδιαίτερα αυξημένες και ο χρόνος αναμονής για τους ασθενείς είναι βασανιστικά μακρύς, καθώς χιλιά-δες συνάνθρωποί μας μπορεί να πε-ριμένουν έως και 6 χρόνια για μια μεταμόσχευση νεφρού.

Σύμφωνα με στοιχεία της Πανελλή-νιας Ομοσπονδίας Συλλόγων Εθελο-ντών Αιμοδοτών, ενώ οι η ανάγκες αίματος στη χώρα μας χαρακτηρίζο-νται ως ιδιαίτερα υψηλές, η Ελλά-δα κατέχει την τελευταία θέση στην Ευρώπη σε προσφορά αίματος. Μια τρομακτική αλήθεια που δυστυχώς δεν φοβίζει κανένα μας.

Σε εκδήλωση που διοργανώθηκε στη Θεσσαλονίκη με θέμα «Γυναί-κες και Εθελοντισμός», συμμετείχε ως ομιλήτρια η Ευρωβουλευτής του

ΠΑ.ΣΟ.Κ. κ. Ε. Τζαμπάζη. Η κ. Τζα-μπάζη σημείωσε, μεταξύ άλλων, ότι στην Ελλάδα το ποσοστό ενεργούς συμμετοχής σε εθελοντικές εργασί-ες κοινωνικής προσφοράς, ανέρχε-ται στο 18%, όταν για παράδειγμα στην Αυστρία το αντίστοιχο ποσοστό αγγίζει το 60% και ο ευρωπαϊκός μέ-σος όρος ξεπερνά το 34%.

Τι κάνουν για όλα τα παραπάνω οι περίλαμπρες τοπικές κοινωνίες ; Μα ασφαλώς ελάχιστα. Όταν βε-βαίως βιώσουν το πρόβλημα στο πε-τσί τους, διαμαρτύρονται και «αγα-νακτούν» γενικώς και αορίστως.

Βεβαίως, οι τοπικές κοινωνίες έχουν αναπτύξει ισχυρά αντανακλα-στικά όσον αφορά «σοβαρότερα» ζητήματα για τα οποία έχουν άποψη και γνώση η οποία ξεπερνά ακόμη και τη Ρώσικη Ακαδημία Επιστημών! Όχι στον λιθάνθρακα, όχι στα αιολι-κά πάρκα, όχι στην κατασκευή σω-φρονιστικών καταστημάτων, όχι σε ΧΥΤΑ, όχι σε μονάδες ανακύκλωσης, όχι σε μεγάλες βιομηχανίες, όχι σε κέντρα υποδοχής μεταναστών, όχι σε μονάδες απεξάρτησης εθισμέ-νων, όχι σε κεραίες κινητής τηλεφω-νίας. Βεβαίως και δεν μας ενοχλούν όλα τα παραπάνω όταν γίνονται μα-κριά από το σπίτι μας.

Οι περισσότεροι δήμοι ξοδεύουν σημαντικά ποσά κάθε χρόνο για «πο-λιτιστικές εκδηλώσεις», συχνά αμφι-βόλου αποτελέσματος και αξίας. Οι ίδιοι δήμοι, όταν θα ξεσπάσουν πυρ-καγιές στην περιοχή τους, θα ανα-

καλύψουν ετεροχρονισμένα ότι όχι μόνον δεν έχουν δικά τους βυτία για να ρίξουν νερό αλλά και τρομερές ελλείψεις για μια στοιχειώδη αντι-μετώπιση εκτάκτων αναγκών. Έχουν μάθει να εξαρτώνται σε όλα από το κράτος και όταν έχουν δικούς τους πόρους συνήθως τους σκορπούν στο «γάμο του καραγκιόζη».

Είμαστε ενδεχομένως η μοναδική Ευρωπαϊκή χώρα όπου η οργάνωση και διάθρωση ενός περιφερειακού Πανεπιστημίου καθορίζεται από το βαθμό παρέμβασης του κάθε τοπι-κού παραγοντίσκου, με κίνητρο τα οφέλη της «τοπικής κοινωνίας» βε-βαίως, βεβαίως…

• Οι τοπικές κοινωνίες υποθάλ-πουν και προάγουν την παράνομη και άναρχη δόμηση

• Οι τοπικές κοινωνίες έχουν κα-ταντήσει χωματερές και πυριτιδα-ποθήκες τα δάση, υποβαθμίζοντας τόσο το αστικό όσο και το φυσικό πε-ριβάλλον

• Οι τοπικές κοινωνίες αντιστέ-κονται, για παράδειγμα, στη δημι-ουργία μεγάλων ξενοδοχειακών μο-νάδων θέλοντας να στηρίξουν τον τουρισμό σε «μικρομάγαζα» του τύ-που “Rooms to let”

• Οι τοπικές κοινωνίες απαξίωσαν παντελώς τη χειρωνακτική εργασία, την ταύτισαν με συγκεκριμένα εθνο-λογικά χαρακτηριστικά και αναζήτη-σαν στο πρόσωπο των μεταναστών ένα ευκαιριακό πρότυπο καταναλω-τισμού

• Οι τοπικές κοινωνίες ανέχονται και διαιωνίζουν τις απαράδεκτες κυ-κλοφοριακές συνθήκες με νοοτρο-πία παντελούς έλλειψης προσω-πικής ευθύνης για την τήρηση των νόμων οι οποίοι ενσωματώνουν τους κανόνες του συλλογικού βίου

• Οι τοπικές κοινωνίες κρατούν ενεργό το «κρεβάτι» του Προκρού-στη και στηλιτεύουν κάθε μορφή δι-αφορετικότητας

• Οι τοπικές κοινωνίες είναι αυτές που διαχρονικά ιδιωτεύουν

Κανείς δεν αντιλέγει ότι η κεντρι-κή εξουσία έχει τεράστιες ευθύνες, κυρίως για τις παραλήψεις της. Αλ-λά οι «τοπικές κοινωνίες» έχουν ακό-μα μεγαλύτερες ευθύνες πρωτίστως για τις πράξεις, τις επιλογές και τις προτεραιότητες. Και βεβαίως, η με-γαλύτερη ευθύνη ανήκει σε αυτούς που αρέσκονται να χαϊδεύουν αυ-τιά, να πλειοδοτούν σε λαϊκισμό και να διαιωνίζουν έναν φαύλο κύκλο υποκρισίας.

Προσωπικά εκτιμώ ότι το μεγαλύ-τερο έλλειμμα που υπάρχει αυτή τη στιγμή στη χώρα μας δεν είναι ούτε τα 60 δις ευρώ που δανειστήκαμε, ούτε τα κάθε είδους δημοσιονομι-κά ελλείμματα, ούτε οι πάσης μορ-φής ανεπάρκειες στη λειτουργία του δημόσιου τομέα. Το μεγαλύτερο έλ-λειμμα βρίσκεται στο ήθος και στο χαρακτήρα μας όχι ως φυσικών προ-σώπων, αλλά ως πολιτών αυτής της χώρας. Δεν είμαστε κακοί, αλλά κάτι χειρότερο. Είμαστε κακομαθημένοι.

ΣΩΜΑ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙΟΥ (ΙΙ)

ΤΟΠΙΚΕΣ ΚΟΙΝΩΝΙΕΣ: ΟΙ ΔΙΑΧΡΟΝΙΚΕΣ ΔΥΝΑΜΕΙΣ ΚΑΤΟΧΗΣ

ΤΟΥ ΓΙΩΡΓΟΥ ΚΑΠΕΤΑΝΟΥ

ΤΟΥ ΕΥΑΓΓΕΛΟΥ ΚΑΡΛΟΠΟΥΛΟΥ

ΑΠΟΨΕΙΣ

Page 39: Πύλη Ανάπτυξης 17

39

Ένα ερώτημα στους Νομάρχες της Κοζάνης και της Φλώρινας.

Θα κλείσουν ή δεν θα κλείσουν οι μονάδες τις ΔΕΗ μέχρι το 2019;

Περιμένουμε μια απάντηση.

Ρωτάει ο Σπάρτακος:…Τι θα γίνει σε περίπτωση που οι

ιδιώτες δεν κατασκευάσουν λιγνιτι-κές μονάδες:

Ρωτάει ο Κυριάκος Τσολακίδης Δη-μοτικός σύμβουλος δήμου Σερβίων τον Νομάρχη Κοζάνης.

…Πότε θα ολοκληρωθεί το δίκτυο ύδρευσης στο Δ.Δ. Γουλών του Δή-μου Σερβίων.

…Άρχισε πριν πέντε χρόνια.Μπορεί αν θέλει να απαντήσει και

ο αντινομάρχης Κος Σόκουτης που ξέρει καλά τα προβλήματα της πε-ριοχής.

Ζητάει ο σύλλογος ατόμων με ανα-πηρία Ν. Κοζάνης από τον δήμαρχο Πτολεμαίδας,

…Α) Ένταξη των έντεκα (11) εργα-ζομένων ατόμων με αναπηρία από τις δημοτικές επιχειρήσεις στον Δήμο Πτολεμαίδας σύμφωνα με τον νόμο 3491/2006 όπως πράξα-τε για τους τρεις εργαζομένους που προσλήφθηκαν με τις ίδιες διατά-ξεις ή και μετάταξη σε άλλες δημό-σιες υπηρεσίες π.χ. Νομαρχία, Πε-ριφέρεια.

…Β) Άμεση εξόφληση των δεδου-λευμένων στους εργαζόμενους που κάποιοι έχουν να πληρωθούν έως και δώδεκα (12) μήνες, διότι η

μη καταβολή των δεδουλευμένων παραβιάζει στοιχειώδη εργασια-κά δικαιώματα και προσβάλλει το σεβασμό και την αξιοπρέπεια του αναπηρικού κινήματος.

Μπράβο τον δήμαρχο Πτολεμαί-δας και σ’ άλλα με υγεία.

Ρωτάει ο βουλευτής Κοζάνης του ΠΑΣΟΚ Κος Βλατής τον αρμόδιο υπουργό.

…1. Ποιο πρόγραμμα ισχύει τελικά για τις μονάδες των ατμοηλεκτρι-κών σταθμών που διαθέτει η ΔΕΗ στο Νομό Κοζάνης;

…2. Που οδηγείται τελικά το επεν-δυτικό πρόγραμμα της ΔΕΗ που με τόσες τυμπανοκρουσίες ανακοινώ-θηκε πρόσφατα, αφού η εταιρεία όχι μόνο δεν προσθέτει στο παρα-γωγικό της δυναμικό νέα ισχύ, αλλά και δεν ανανεώνει καν τις παλαιές μονάδες με νέες, όπως της επιτρέ-πει η υφιστάμενη νομοθεσία.

Για να δούμε την απάντηση.

Ρωτάει ο Βουλευτής Κοζάνης της Ν.Δ Κος Κασαπίδης τον αρμόδιο υπουργό.

…Ποιες είναι οι δυνατότητες και οι προθέσεις του υπουργείου να στη-ρίξει οικονομικά στη δύσκολη αυτή στιγμή τους σιτοπαραγωγούς του Ν. Κοζάνης, οι οποίοι έχουν υποστεί πραγματική ζημιά στην παραγωγή τους που δεν καλύπτουν οι ΕΛΓΑ;

Ίδωμεν Γιώργο.

Τις πληροφορίες τις πήραμε από την εφημερίδα ΚΟΖΑΝΗ.

ΕΠΙΚΟΥΡΟΣ ΠΡΟΣ ΠΥΘΟΚΛΗ

…..Πάντα μεν ουν γίνεται ασεί-στως κατά πάντων κατά πλεοναχόν τρόπον εκκαθαιρομένων συμφώνως τοις φαινομένοις, όταν τις το πιθα-νολογουμένον υπέρ αυτών δεόντων καταλίπη. Όταν δε τις το μεν απολί-πη, το δε εκβάλη ομοίως σύμφωνον ον τω φαινομένω, δήλον ότι και εκ

παντός εκπίπτει φυσιολογήματος, επί δε τον μύθον καταρρεί.(1)

Νικολάκη αν χρειαστείς μετά-φραση, που δεν το νομίζω, στο άλ-λο τεύχος.

(1) ΕΠΙΚΟΥΡΟΣ ΑΠΑΝΤΑ * 284 «ΟΙ ΕΛ-ΛΗΝΕΣ» * σελ.128 Εκδότης Οδυσσέας Χατζόπουλος

Όταν οι άρχοντες και ο λαός με-τρούν την ποιότητα της ζωής με την χαρά της Γιορτής του Δεκαπενταύ-γουστου, τότε φωνή – πρόσκληση του Αρχιερέα τράνταξε το ήρεμο της ΓΙΟΡΤΗΣ.

Ζήτησε από άμβωνος να παρέμ-βουν οι αρχές για την ολοκλήρωση του Επισκοπείου της Κοζάνης.

Από άμβωνος το μέτρο του μεγα-λείου της αυτοπροσφοράς.

Από άμβωνος όταν οι Έλληνες γι-ορτάζουν την Παναγιά τους η τυχαι-ότητα της απρόσωπης και υποθετι-κής «δύναμης» των αρχόντων στο κάλεσμα.

Από άμβωνος η καταφυγή στην δραματουργία του ελάχιστου για σπίτι.

Από άμβωνος το βασανιστικό της

αξιολόγησης των απαιτήσεων.Από άμβωνος οι ψηλαφήσεις στην

νοηματοδότηση πρότασης «πολιτι-σμού» - Είναι μνημείο-κατοικία.

Από άμβωνος ο λεκτικός προσδι-ορισμός στο κενό ιδεολόγημα της κατασκευής στη χαρά της ΓΙΟΡΤΗΣ.

Από άμβωνος η ενέργεια σχέσης στην μετασκευή της ΓΙΟΡΤΗΣ σε κτι-στή φύση.

Από άμβωνος τα μεγέθη της θεα-ματικής φαινομενικότητας και της προσωπικής ετερότητας.

Από άμβωνος το θέλω και το μη θέλω.

Από άμβωνος η ψηλαφητή σχέση των αρχόντων και του λαού.

Από άμβωνος ……Τότε nomina nuda tenemus, κελύ-

φη γυμνά εννοιών.

Έγινε σύσκεψη στην Νομαρχία Κο-ζάνης (έτσι λένε οι ντόπιες εφημε-ρίδες) των κυνηγητικών συλλόγων με τον αντινομάρχη Κο Μαργαρίτη. Ο Κος Μαργαρίτης άκουσε με μεγά-λη προσοχή τις οικολογικές ανησυ-χίες των κυνηγών και τα προβλήμα-τα που αντιμετωπίζουν. Θέλουμε να ενημερώσουμε τους φίλους ανα-γνώστες ότι οι κυνηγοί είναι ευγε-νικοί συνάνθρωποί μας που οπλο-φορούν. Όταν περιπατούν στα όροι και στα λαγκάδια σαν φυσιολάτρες που είναι έχουν και ένα όπλο κρε-μασμένο στον ώμο τους. Το όπλο το θέλουν για να σκοτώνουν το θήρα-μα αν το βρουν και όταν το βρουν περιπατώντας σαν φυσιολάτρες με όλες τις φυσιολατρικές ανησυχίες που έχουν. Πάμπολλες φορές αφή-νουν ελεύθερα τα θηράματα (όπως τα λένε) παρουσία και μαθητών και αρχών για να τα σκοτώσουν αργό-τερα.

Θήραμα = λεία. Η λεία των φυσι-ολατρών κυνηγών είναι: Ο λαγός, η πέρδικα, η φάσα, η μπεκάτσα, το τρυγόνι, το ορτύκι, ο φασιανός, η τσίχλα, το υδροβιο-παραδάτιο, το μπεκατσίνι, το αγριογούρουνο (όλα επικίνδυνα για τον άνθρωπο) και κα-τά λάθος πολλές φορές κάποιος άλ-λος φυσιολάτρης κυνηγός.

Τα ρούχα των κυνηγών έχουν μια φυσιολατρική απόχρωση-διάθε-ση. Στολή παραλλαγής κάτι σαν τα κομάντο(1) που βλέπουμε στις πα-ρελάσεις και μας γεμίζουν όλο πε-ρηφάνια. Τζάκετ κίτρινα αλλά και παραλλαγής. Άρβυλα για να είναι ευχάριστος ο περίπατος και φυσι-κά καπέλο. Το ιδικό σακίδιο για να κουβαλάνε τα θηράματα και αυ-τό σε χρώμα παραλλαγής. Και τέ-λος το τζιπ. 4Χ4 πάντα. Απαραίτητο για τις διαδρομές απείρου κάλλους όπως λέγονται. Και αν σε αυτές τις διαδρομές του απείρου κάλους(2) βρούνε και την λεία (κατά τύχη) φυ-σιολατρόντας τότε ουαί και αλίμονο.

Τα πυροβόλα όπλα έχουν τον λόγο. Αυτοί λέγονται φυσιολατρικοί πυρο-βολισμοί. Τα όπλα για να μην ξεχα-στούμε των φυσιολατρών κυνηγών είναι: το πλαγιόκανο (κλασικό δί-καννο), το Super Pose, η καραμπίνα, η επαναληπτική. Όλα αυτά ρωτήσα-με και μας είπαν ότι κοστίζουν από 350,00Ευρο έως και 1700,00 Εύρο και βάλε. Μαζί με στολές, φυσίγγια, αμάξι 4Χ4, ειδικά σκυλιά, και άλλα πολλά εξαρτήματα το ποσό ανέρ-χεται (άσε να μην πούμε το σύνολο του ποσού γιατί περνάμε δύσκολες μέρες.)

ΥΓ : Χρησιμοποιήσαμε πολλή απλή γλώσσα για να διαβαστεί και από μικρά παιδιά. Επίσης χρησιμοποιή-σαμε πολλές φορές τις ίδιες λέξεις στην ίδια πρόταση για να τονίσουμε την φυσιολατρία, τον φυσιολατρι-σμό και το όπλο. Και να ευχηθούμε του χρόνου να πάρουμε όλοι από μία άδεια οπλοφορίας γνωμικοί και ελ-λιπείς, σοβαροί και γελοίοι, μορφω-μένοι και αμόρφωτοι, πλούσιοι και φτωχοί, μήπως και φυσιολατρήσου-με με το όπλο στον ώμο.

Και έχοντας ένα όπλο στον ώμο που ξέρεις, μπορεί να μας τη δώσει και να ……σκοτώσουμε και εμείς για να ταΐσουμε την οικογένεια μας.

(1) κομάντο είναι ένα επίλεκτο σώμα του ελληνικού στρατού που έχουν άρτιο εξοπλισμό καλύτερο πι-στεύω από τους κυνηγούς και εξο-ντώνουν τους εχθρούς της πατρίδας μας όταν όμως υπάρχει λόγος. Αντί-θετα οι κυνηγοί εξοντώνουν τους εχθρούς (θηράματα) κάθε χρόνο και χωρίς λόγο.

(2) Απείρου κάλους είναι περιοχές που αρκετές φορές επιτρέπεται το κυνήγι και άλλες όχι. Άλλα οι κυνη-γοί επειδή είναι φυσιολάτρες όπου και εάν περιπατούν με το όπλο στον νόμο θεωρούν τις περιοχές όλες απείρου κάλους.

ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΟ Ι

ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ

ΠΑΡΑ - ΠΟΛΙΤΙΚΟ ΓΙΑ ΤΟ ΦΙΛΟ ΝΙΚΟ Κ. ΖΗΚΟΠΟΥΛΟ

ΟΙ ΚΥΝΗΓΟΙ ΕΧΟΥΝ ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΕΣ ΑΝΗΣΥΧΙΕΣ

ΑΠΟ ΑΜΒΩΝΟΣ

Page 40: Πύλη Ανάπτυξης 17

40