1975: Η χούντα έχει πέσει πια, η γενιά του Πολυτεχνείου, νέα και αγνή ακόμα, είναι στα πάνω της. Τα συνθήματα «Ψωμί-Παιδεία-Ελευθερία», «Ο λαός δεν ξεχνά, οργανώνε-ται, νικά», «Φονιάδες των λαών Αμερικάνοι» είναι βαθιά ριζωμένα μέσα στη νεολαία της εποχής, Η Χάρις Αλεξίου τραγουδά τη «Λέγκω», ο Νίκος Ξυλούρης το «Μπήκαν στην πόλη οι οχτροί», ο Λουκιανός Κηλαηδόνης τα «Μικροαστικά» και ο Στέλιος Καζαντζίδης το «Υπάρχω».

Η Κατασκήνωση για περισσότερα από 10 χρόνια προσπαθεί να ξεπεράσει το σοκ της βίαιης κατάργησης των Κατασκηνώσεων της δεκαετίας του ‘50 «για όλα τα παιδιά της πόλης της Ελευσίνας» που θα διαμόρφωνε μια νέα γενιά ανθρώπων που θα είχαν κοινά βιώματα και φιλικές σχέσεις». Τα περισσότερα από τα στελέχη των παλιών Κατασκηνώσε-ων του Πατέρα έχουν αποχωρήσει και έχουν μείνει λίγοι να προσπαθούν να διοργανώσουν χωρίς πολύ κέφι, χωρίς χρήματα, Κατασκηνώσεις για λίγα παιδιά, πολύ φτωχά και άγρια που ειδικεύονται στον πετροπόλεμο, βρίζουν και έχουν εγκαταλείψει πολύ γρήγορα ακόμα και το Δημοτικό.

Εδώ και λίγα χρόνια μια μικρή ομάδα εθελοντών ανεβαίνει τα καλοκαίρια στην Κα-τασκήνωση μαζί με μαθητές και μαθήτριες από του «Μωραΐτη» και το «Αρσάκειο», που στις 5 το απόγευμα θέλουν να πιουν τσάι(!), ψάχνοντας να λύσει δικά της προβλήματα και κάνοντας το διαιτητή στους καυγάδες των μικρών Κατασκηνωτών.

Ο παπα-Γιώργης το τολμάει. Καλεί τους αξύριστους. μαλιάδες και άγριους 25ρηδες και τις κοπέλες που έχουν αρχίσει να ξεπερνάνε τα καθιερωμένα κοινωνικά ταμπού δεκαετιών, και τους ζητάει να αναλάβουν τη Διοίκηση του Σωματείου και της Κατασκήνωσης λέγοντας τους πως θα είναι στο πλευρό τους για τα οικονομικά που προκαλούν ανησυχίες. Δεν το σκέφτονται και πολύ, έχουν ορμή και άγνοια κινδύνου, δέχονται.

Στο μικρό Γραφειάκι της Σταδίου μαζεύονται για να γίνουν σώμα και να δουν τι θα κάνουν. Οι θέσεις δεν έχουν σημασία, όλα θα γίνονται με δημοκρατικές διαδικασίες και η ομάδα συνολικά θα αποφασίζει για όλα. Ο Στρατής γίνεται Πρόεδρος, ο Πέτρος Αντι-πρόεδρος, ο Μανώλης Γ.Γραμματέας, ο Θανάσης που είναι τραπεζικός Ταμίας και μέλη ο Νίκος με την Ελίζα και τη Μαρία τη Λου.

Σιγά-σιγά όλα αλλάζουν. Εκεί που περνούσαν τις μέρες τους στην Κατασκήνωση κορ-φολογώντας τις χάρες της και ρίχνοντας κάποιες ματιές στα παιδιά, αρχίζουν να το σκέ-φτονται σοβαρά. Η δομή πρέπει να αλλάξει! Όχι Αρχηγός ή Διευθυντής αλλά επιτελείο με έναν από όλους Συντονιστή. Η Κατασκήνωση είναι ωραία σα φύση αλλά οι εγκαταστάσεις χάλια. Η γεννήτρια ταξιδεύει αφού δεν πατάει καλά η βάση της, τα γίδια του Θοδωρή μπαι-νοβγαίνουν, οι τουαλέτες χρησιμοποιούνται παράλληλα και σαν ντους!

Οι νέοι στόχοι, οι ρυθμοί δουλειάς και τα παιδαγωγικά προκαλούν τις περισσότερες και εντονότερες συζητήσεις, Οι θεωρητικές και πρακτικές προσεγγίσεις διαφορετικές. Παθιασμένες κουβέντες για το σωστό που ανήκει σε μένα και το λάθος που ανήκει στους άλλους. Φωνές όπως στα αμφιθέατρα της εποχής, καμιά φορά χτυπήματα με το χέρι στο τραπέζι. Κάποια στιγμή ανοίγει η πόρτα και μπαίνει ο παπάς από το διπλανό γραφείο της «Κίνησης». «Πάθατε τίποτα;» «Μπα, τίποτε». «Απλά κουβεντιάζουμε». «Καλά συνεχίστε». Φιλιώνουμε εύκολα αφού δεν μαλώναμε, κάνουμε κλείσιμο. Και το βασανιστικό ερώτημα πέφτει «Σε ποια ταβέρνα θα πάμε σήμερα;»

38 χρόνια όλοι με κάποιο τρόπο είναι ακόμα εδώ. Στην ίδια όχθη κοιτάζουν το ρυάκι που το έκαναν ποτάμι και συνεχίζουν κάνοντας χώρο, αυτοί τώρα πια, στους νεότερους που θα φέρουν τη δική τους εποχή με τους δικούς τους τρόπους.

2 πριν 38 χρόνια στη Σταδίου...

μια νέα αρχή

Πέτρος ΚαλλίτσηςΣτρατής Πυρουνάκης

ÊÜðïôå...

ÓêÝøåéò

Κατασκήνωση 2012

Παιδαγωγικά

Κατασκήνωση Εφήβων

Βιβλιοπαρουσίαση

Συνέντευξη: Νίκος Παναγιωτόπουλος

Σκιαγραφήσεις: Κυριάκος Ρόκος

Έκθεση Προσφοράς

Claude Debussy

Χορός

Θέατρο

Κινηματογράφος

Περι...βάλλοντας: Φυσική Δόμηση

Χειμερινές δραστηριότητες

Μικρό οδοιπορικό

Χριστουγεννιάτικο παζάρι

Έγραψαν και είπαν για μας

Δåé äç ×ñçìÜôùí

2

3

4-9

10,11

12

13

14,15

16-18

19

20,21

21

22,23

24,25

26

27

28,29

30

30

31

τεύχος

Éäéïêôçóßá: Êáôáóêçíþóåéò ×áñïýìåíá ÐáéäéÜ ×áñïýìåíá ÍéÜôá Ãñáöåßá: Χέυδεν 14, 10434 ÁèÞíá, ôçë. 210-32.26.019, FAX 210-3257801URL: www.kataskinosi.gre-mail: kataskinoseis@yahoo.com

περιεχόμενα

Åêäüôçò - Áñ÷éóõíôÜêôçò ÐÝôñïò Êáëëßôóçò

Åêôýðùóç: Ðáí.ÌáêñõãéÜííçò ÃñáöéêÝò ÔÝ÷íåò, Σαρπηδόνος 33, 104 42 Αθήνα, ôçë. 210-51.53.535

Åõ÷áñéóôïýìå ôïí ê. ÌáêñõãéÜííç êáé ôïõò óõíåñãÜôåò ôïõ ãéá ôç ðïëýðëåõñç âïÞèåéÜ ôïõò.

ÄçìÞôñçò Áíôùíßïõ

ÐÝðç Âáôéêéþôç

Μάρθα Δελή-Πυρουνάκη

Φοίβος Καλλίτσης

Αλέξανδρος Κυτίνος

Αποστόλης Λελούδας

Λίλη Μπέρτσου

Ìáñãáñßôá Íéêïëïðïýëïõ

Χριστίνα Νικολοπούλου

ÓðÞëéïò ÐÝôæáò

Ìáñßá ÓðÜôïõëá

Νάντια Χατζήνα

Γραφιστική Υποστήριξη ÄçìÞôñçò Áíôùíßïõ

ÓðÞëéïò ÐÝôæáò

Äéüñèùóç êåéìÝíùí Πέπη Βατικιώτη

ÌÜñèá ÄåëÞ-ÐõñïõíÜêç

Φωτογραφίες ÐÝτρος ΚαλλίτσηςΑντ. ΚωνσταντακόπουλοςΛευτέρης ΜποτέλληςΣταύρος ΧανάςÄéáêßíçóç ÓôñáôÞò ÐõñïõíÜêçò

ΣΥΝΤΑΚΤ ΙΚΗ ΟΜΑΔΑ

Βήρνα Θεοδώρου

Εύα Καρτερού

Δημήτρης Λιωνής

Ößëéððïò Ëåùíßäáò

Λευτέρης Μποτέλλης

Τζένη Παπαζιού

Γιώργος Πυρουνάκης

Σοφία Χατζόγλου

Ε ΙΔΙΚΟΙ ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ

èñïúóìá16

3editorial

Εάν άλλη χώρα έκανε στα παιδιά μας αυτά που τους κάνουμε εμείς, θα της είχαμε κηρύξει τον πόλεμο.

Jeff Bridges, Αμερικανός ηθοποιός

Φαινόμαστε να τα έχουμε χαμένα. Η κρίση δε λέει να τελειώσει, οι πατροπαράδοτοι εχθροί είναι άγιοι μπροστά στους εγχώριους εθνοσωτήρες που σώζουν τις τράπεζες για να μην καταστραφούν οι αντίστοιχες γερμανικές, που ξεπουλάνε, αυτοί οι πατριώτες, την «ελληνική γη» ακόμα και σε σκουρόχρωμους ή κίτρινους επενδυτές που φυλετικά απεχθάνονται, που έχουν αναθέσει τη μεταναστευτική πολιτική, τη θρησκεία και την εκπαί-δευση σε αμόρφωτα φασιστοειδή, που σκαρφίζονται κάθε κόλπο που μπορεί να υπάρξει για να τα πάρουν από τους φτωχότερους, από πεινασμένους ή απλήρωτους υπαλλήλους, που βασίζουν τη φιλοσοφία και την πρακτική τους στο «καλύτερα να πάρουμε από 1.000€ από 10 εκατομμύρια κατοίκους του δύσμοιρου αυτού τόπου παρά 10 εκατομμύρια από 1000 δικούς μας», ραχοκοκαλιά των «επενδυτών» που βρίσκονται σε διάφορες λίστες Lagarde. Και ποια είναι η απάντηση του «περήφανου» ελληνικού λαού που αντιστάθηκε, αφού ανέχθηκε για πολλά χρόνια, τους ξένους κατακτητές; Το κούρνιασμα στον κρύο καναπέ με μια κουβέρτα στα πόδια. η σιωπή, για να μη χάνεται λέξη από όσα οι διάφοροι καλοπληρωμένοι προπαγανδιστές λένε στην TV, και τελικά η αποδοχή με τη ψήφο, την «ανώτατη αυτή έκφραση» του δημοκρατικού πολιτεύματος, των «ικανών» και «έμπειρων» κυβερνητών που έχουν ήδη διαλέξει για μας, ξένα κέντρα αποφάσεων.

Κι αν οι ενήλικοι μπορούν να θεωρηθούν έμπειροι και νοήμονες, κι αν πιστέψουμε ότι αυτοί έχουν την ευθύνη των επιλογών τους, κι αν ακόμα δεχτούμε το παράλογο «καλά να πάθουν, ας πρόσεχαν», υπάρχουν τα παιδιά που δεν επέλεξαν ούτε τους γονείς τους, ούτε την Παιδεία που τους παρέχουν, ούτε, τώρα πια, την πείνα. Έχουν κηρύξει σε μας και στα παιδιά που ζουν σ’ αυτόν τον τόπο, τον πόλεμο. Έναν πόλεμο χωρίς τάνκς, αεροπλάνα και αίματα αλλά με πολλά θύματα, περισσότερα ίσως από τον τελευταίο μεγάλο πόλεμο. Οι εχθροί είναι εδώ, φοράνε μπλε κοστούμια για να δείχνουν την ελληνική καταγωγή τους και μιλάνε με στόμφο πολλών καρδιναλίων έχοντας πιστέψει πως έχουν το αλά-θητο ξεστομίζοντας λόγια που καταλαβαίνουν την αναγκαιότητα να τα πουν αλλά όχι τη σημασία τους. Είμαστε θυμωμένοι αλλά ξέρουμε μόνο ένα τρόπο να εκφράσουμε την οργή μας. Του μοναχικού «καλού» αστυνομικού που παλεύει με όλες τις πάνοπλες ορ-γανώσεις από τις οποίες προέρχεται και στις οποίες τελικά ανήκει, που αφού σκοτώσει, χωρίς διάκριση, όποιους βρει μπροστά του θριαμβεύει ατομικά, σαν «παλικάρι» που είναι, πληγωμένος αλλά ζωντανός «ήρωας».

Όλα αυτά είναι παράλογα, επικίνδυνα, καταστροφικά. Η απάντηση στον πόλεμό τους δεν μπορεί να γίνεται με τους δικούς τους τρόπους γιατί πολύ απλά αυτοί που θα συντρι-βούν θα είναι οι πιο αδύνατοι, εμείς και τα παιδιά. Δεν πρέπει να πάρουμε μέρος στον δικό τους πόλεμο γιατί εκείνοι θα μας δώσουν τα όπλα, κρατώντας την υπεροπλία.

Πρέπει να τους πολεμήσουμε, αλλά αλλιώς. Χρειαζόμαστε μια νέα φιλοσοφία, ένα νέο όραμα και περισσότερο από όλα χρειαζόμαστε τους άλλους, τους πάρα πολλούς, που είναι σαν κι εμάς. Κι ίσως το πρώτο βήμα είναι να μην τους πιστεύουμε με ό,τι κι αν μας παραμυθιάζουν.

Ας μην είμαστε μόνοι στην κρίση. Ας έχουμε μαζί μας την Παιδεία τα Γράμματα, τις Τέχνες, τον Αθλητισμό για το δικό μας σώμα. Ας μάθουμε πάλι πολλαπλασιασμό και διαίρεση, ας μάθουμε τα ποσοστά και την αναγωγή στη μονάδα για να μην μας κο-ροϊδεύουν τόσο απροκάλυπτα. Ας μιλήσουμε μεταξύ μας για τις αιτίες των πραγμάτων χωρίς να μπαίνουμε στο τρυπάκι να δικαιολογήσουμε τις παλιές μας επιλογές και όσα δεν μπορούν με τον κοινό νου να εξηγηθούν.

Ας υπολογίσουμε πόσα λίγα χρήματα, από τα λογιστικά δισεκατομμύρια που κυκλο-φορούν στις οθόνες της TV, χρειαζόμαστε για να περνάμε όλοι μας μια πλούσια κι ελεύθερη ζωή, δουλεύοντας με πάθος και ποιότητα σε αυτό που μας αρέσει, έχοντας ελεύθερο χρόνο για τα πράγματα που μας γεμίζουν και πραγματικά χρειαζόμαστε, κατα-κτώντας το δικαίωμα να μην ανησυχούμε για το αν θα έχουν τα παιδιά που ζουν σε αυτό τον τόπο όσα δικαιούνται και περισσότερο από όλα να μπορούμε να ζούμε απολαμβάνο-ντας, με όλες μας τις αισθήσεις, την ανθρώπινη πόλη και τη φύση.

Έτσι θα μπορούμε να εκτιμούμε όλους όσους είναι γύρω μας, να αγαπήσουμε πολ-λούς από αυτούς και να νιώσουμε κι εμείς, την εκτίμηση των άλλων, περηφάνια για τις επιλογές και τις πράξεις μας και την αγάπη πολλών από τους πολλούς που θα είναι γύρω μας.

σκέψεις

Πέτρος Καλλίτσης

4 στην αρχαία Ερένεια τον Ιούλιο...

κατασκήνωση 2012

με μια κίτρινη βαλίτσα ταξιδεύω στον ΚόσμοΑγαπημένη μου Kατασκήνωση,

Σου γράφω σήμερα 29 Ιουλίου 2012, μια μέρα πριν επιστρέψω στο σπίτι μου, για να σου πω όλα όσα θέλω, όλα όσα σκέφτομαι, όλα όσα τριγυρνούν στο μυαλό μου και καμιά φορά δεν με αφήνουν ήσυχο. Δεν ξέρω πότε κιόλας πέρασαν 20 ημέρες. Μου φαίνεται σαν να ήταν χθες που έφθασα με την κίτρινη, λίγο γδαρμένη και ξεφτισμένη, σε κάποια σημεία, βαλίτσα μου. Σηκώνω τα μάτια μου και δεν χορταίνω να βλέπω τις πράσινες κορυφές των πεύκων που μπλέκονται με το γαλάζιο του ουρανού.

Αυτή η εικόνα θα μου λείψει πολύ, γιατί εγώ ξέρεις μένω στο κέντρο της Αθήνας, σε μια περιοχή που την λένε Ομόνοια. Εκεί δεν έχει καθόλου δέντρα και ο ουρανός είναι διαφορετικός, δεν μυρίζει ωραία. Το πρωί έχει κίνηση, φασαρία και μερικές φορές τσακωμούς και φωνές. Το βράδυ πάλι έχει σκοτεινιά, ανθρώπους που στέκονται σιωπηλοί ή κάθονται στα πεζοδρόμια μόνοι τους και φαίνονται πολύ άρρωστοι. Η μαμά μου δεν μου το λέει αλλά νομί-ζω πως φοβάται γιατί πάντα βιάζεται να γυρίσουμε στο σπίτι πριν νυχτώσει. Το σπίτι μας είναι μικρό αλλά έχει πολλές φωτογραφίες στους τοίχους. Φωτογραφίες με πρόσωπα και ωραία τοπία. Είναι από την πατρίδα μας, μόνο που εγώ δεν θυμάμαι ούτε τα πρόσωπα ούτε τα τοπία. Τα βράδια, όταν η μαμά μου δεν είναι κουρασμένη μου λέει ωραίες ιστορίες για τη χώρα μας και μου εξηγεί ποια είναι τα πρόσωπα στις φωτογραφίες. Είναι συγγενείς μας που έμειναν εκεί. Ήμουν 3 χρονών όταν ήρθαμε στην Ελλάδα. Έχουν περάσει από τότε 8 χρόνια.

Στη κατασκήνωση ήρθα για πρώτη φορά πρόπερσι. Στην αρχή δεν ήθελα να μείνω, ντρεπόμουν και ένιωθα άβολα με τόσα πολλά παιδιά γύρω μου. Ήθελα να περνώ απαρατήρητος να μη μου απευ-θύνουν το λόγο γιατί τότε τι θα έλεγα; Αν γελούσαν μαζί μου; Γρή-γορα κατάλαβα όμως ότι εδώ δεν περνά κανείς απαρατήρητος. Σε δύο μέρες ήξεραν όλοι, μικροί και μεγάλοι το όνομά μου. Σιγά-σιγά κατάλαβα ότι δεν είχα κανένα λόγο να ντρέπομαι και να κρύβομαι. Άρχισα λοιπόν, δειλά στην αρχή, να περπατώ με το κεφάλι ψηλά και

να κοιτώ τους άλλους στα μάτια. Γρήγορα έμαθα το πρόγραμμα της κατασκήνωσης και χαιρόμουν όταν χτύπαγε το καμπανάκι και ήξερα πού πρέπει να πάω.

Σήμερα, δύο χρόνια αργότερα, τα σκέφτομαι όλα αυτά και νιώ-θω τυχερός που ήρθα και κυρίως που κατάφερα να ξεπεράσω τα δύσκολα συναισθήματα της πρώτης μέρας και να μείνω. Το φετινό 20ήμερο πέρασε πιο γρήγορα από κάθε άλλη φορά. Σήμερα μά-ζεψα τα πράγματά μου, τα τακτοποίησα στην ίδια κίτρινη βαλίτσα και προσπαθούσα να κρατήσω τη συγκίνηση μου. Αφού μάζεψα τα ρούχα μου άρχισα να τακτοποιώ με φροντίδα όλα όσα έφτιαξα με τα χέρια μου και θέλω να τα πάρω μαζί μου. Ένα χαρταετό, ένα καραβάκι από ρολό κουζίνας, μια ζωγραφιά με πινέλο, μια αφίσα, τη φιγούρα του Καραγκιόζη που έφτιαξα στον όμιλο, τις πετρούλες που μάζεψα στην ορειβασία, μερικές φρέσκιες πευκοβελόνες. Όλα αυτά τα χρειάζομαι, θέλω να τα βλέπω και να θυμάμαι την Κατα-σκήνωση, όλο τον καιρό που θα είμαι μακριά της. Τους ανθρώπους όμως; Πως μπορώ να πάρω μαζί μου τους ανθρώπους; Δεν χωράν στη βαλίτσα μου...

Θα μου λείψει η πρωινή καλημέρα και η βραδινή καληνύχτα του αρχηγού, που αντηχεί σε όλη την πλαγιά και με καθησυχάζει. Θα μου λείψουν τα γελαστά και χαρούμενα πρόσωπα των ομαδαρχών μου, θα μου λείψει η πρωινή τρεχάλα από την κατηφορική πλαγιά γα να φθάσω πρώτος στο γήπεδο, θα μου λείψουν οι ώρες γύρω από το στρωμένο τραπέζι, θα μου λείψει το βραδινό θεατράκι και τα σκετς των ομαδαρχών, μα πάνω από όλα θα μου λείψει να με κοιτούν με αγάπη. Θα μου λείψει αυτή η αίσθηση ξεγνοιασιάς και ασφάλειας που νιώθω σε αυτό το όμορφο βουνό και είμαι αρκετά μεγάλος, για να καταλάβω ότι κάποιοι έχουν φροντίσει για αυτό.

Αγαπημένη μου κατασκήνωση, σου είπα στην αρχή ότι το σπίτι μας έχει στους τοίχους πολλές φωτογραφίες από την πατρίδα μου, τώρα έχει φωτογραφίες και από την καλοκαιρινή μου πατρίδα.

N.Δ.Για την αντιγραφή

Μαρία Σπάτουλα

5τα παιδιά απαντούν

H Κατασκήνωση για εμένα είναι μια μεγάλη οικογένεια που οι πύλες της είναι πάντα ανοικτές για όλους τους φίλους της, και αυτοί οι φίλοι είναι πολλοί. Ογδόντα χρόνια έκλεισε η Κατασκήνωση κι εγώ τρία χρόνια σε αυτήν. Τρελάθηκα από τη χαρά μου όταν πάτησα το πόδι μου στην Κατασκή-νωση και θα συνεχίσω να το κάνω.

ΜίλτοςΗ Κατασκήνωση για μένα είναι: διακοπές, ζωή κοντά στη φύση, καινού-

ριες φιλίες, ανεξαρτησία από τη ζεστασιά του σπιτιού και 37 στρέματα χα-ράς. Έρχομαι εδώ και δύο χρονιές από αρκετά μακριά. Την πρώτη χρονιά όλα ήταν πολύ περίεργα, όλα καινούρια για μένα. Φέτος όμως που ήρθα ήμουν συνηθισμένος. Όταν μεγαλώσω θέλω να έρθω ως ομαδάρχης.

ΝικόλαςΤην πρώτη εβδομάδα πέρασα πολύ χάλια με τον Αντρέα και τον Μανώλη

αλλά τις άλλες δυο βδομάδες πέρασα τέλεια!Μπεσάρις

Η Κατασκήνωση για μένα είναι ένα μέρος για διασκέδαση και χαρά. Δεν κάνει ζέστη καιέχει ωραίο παγωτό. Μου αρέσει εδώ επειδή νικάω τους άλλους στο σκάκι.

ΝίκοςΗ Κατασκήνωση για μένα είναι η καλύτερη κατασκήνωση απ΄όλες. Κά-

νουμε ωραία πράγματα, έχει πρασινάδα, έχει καθαρό αέρα, έχει και άλλα ωραία πράγματα.

ΛέντιοΚατασκήνωση είναι τόπος διασκέδασης, χαράς και δημιουργίας φίλων.

ΆντυΚατασκήνωση σημαίνει αγάπη. ΒασίληςΚατασκήνωση είναι ένας τόπος που μπορείς να κάνεις νέους φίλους και

να μάθεις νέα πράγμτα.Ματέο

Η Κατασκήνωση είναι σαν σπίτι μου. ΣαμπρήΚοιίτα ψηλα μεσ' το βραδακι, κοίτα πως λάμπει το φεγγαρακι, κοίτα

ψηλά για να προλάβεις, όταν θα πέσουν την ευχή σου να κάνεις:ΕΥΧΟΜΑΙ ΝΑ ΞΑΝΑΡΘΟΥΜΕ ΚΑΤΑΣΚΗΝΩΣΗ!Πίστεψε στ' αστέρια γιατι είναι πεφταστέρια κι ότι ευχηθείς στην αγκαλιά

σου να το βρεις!ΙΠΙ ΙΠΙ -ΕΡΙΑ, ΠΕΦΤΑΣΤΕΡΙΑ!

ΜυρτώΌλες οι ωραίες στιγμές τελειώνουν πάντα τόσο γρήγορα...ΜΟΥ ΛΕΙΠΕΙΣ ΚΑΤΑΣΚΗΝΩΣΗ!!! Χριστίνα

τί είναι για μένα η κατασκήνωση;

Γίνεται σεισμός, σκέτος πανικός, τρέμει η γη και έρχεται χαμόςΣπίτια γκρεμίζουμε, δρόμους ραγίζουμε, ολόκληρες πόλεις με μιας αφανίζουμεΚοντά στη θάλασσα άμα μας τη δώσει, τσουνάμι μεγάλο ο σεισμός μας θα σηκώσειΓι’ αυτό δίπλα μας πάντα να φοβάστε γιατί τα ρίχτερ μας για πάντα θα θυμάστεΙΠΙ, ΙΠΙ, ΟΣ, ΣΕΙΣΜΟΣ. Σεισμός 2η μεγάλων αγοριών

Μερικές από τις Κραυγές ομάδων που είχαν θέμα Καιρικά Φαινόμενα

Μες στο κρύο και στο αγιάζι , Χαλάζι, Χαλάζι,Όταν η μυτούλα στάζει,Χαλάζι, Χαλάζι,Κοίτα έξω απ’ το περβάζι, Χαλάζι, Χαλάζι,Να ο πάγος που φωνάζει, Χαλάζι, Χαλάζι, Όχι, δε χαλάζει.ΙΠΙ, ΙΠΙ, ΑΖΙ, ΧΑ-ΛΑ-ΖΙ Χαλάζι 4η μικρών αγοριών

Βγαίνουμε κάθε πρωί, φωτίζουμ’ όλη τη γη Κι όλο χαμογελάμε, παρέα τραγουδάμεΟ ήλιος μας οδηγεί, χαιρόμαστε τη ζωή Μικρές φωτοβολίδεςΗΛΙΑΧΤΙΔΕΣ

Ηλιαχτίδες 2η μικρών κοριτσιων

Είμαστε τρομακτικές, καταιγίδες φοβερέςΜε αστραπές και με βροντές, ζείτε νύχτες τρομερέςΚατασκήνωση ήρθαμε για να σας τρομάξουμε.Μην μας βλέπετε μικράκια, είμαστε κατεργαράκιαΚλαίτε όποτε ξεσπάμεχα!,χα!,χα! και εμείς γελάμε!ΚΑ-ΤΑΙ-ΓΙ-ΔΕΣΜΠΟΥΥΥΥΥΥΥΥΥΥΥΥΜ Καταιγίδες

3η μεγάλων κοριτσιών

Έλληνες εθελοντές γράφουν6του χρόνου θα είμαι πάλι εδώ

Βρίσκομαι ανάμεσα σε πανύψηλα δέντρα, ο ήλιος δύει και κάνει την πόλη να φαίνεται από ψηλά σα λίμνη. Τα δέντρα σαν προστατευτικό τείχος κρατάνε μακριά την τσιτωμένη και παράφωνη βουή του Αγρινίου.

Ανεβαίνει το μονοπάτι, το φως λιγοστεύει. Το βουητό στ’ αφτιά δυναμώνει.Είναι οι σκέψεις μου.Τι να τις κάνω; Σε ποια κορυφή πρέπει να σκαρφαλώσω για τις αφήσω χωρίς

αλεξίπτωτο να κάνουν ελεύθερη πτώση;Τις σκέψεις για το σχολείο που δουλεύω. Ένα δημόσιο σχολείο με 95% παιδά-

κια Ρομά. Ένα σχολείο που είναι σπασμένο, βρώμικο και γκρίζο.Γκρίζος κι ο διευθυντής, με σφιγμένα χείλη και ωχρός, ποτέ δε χαμογελάει

κοιτώντας ένα παιδάκι.Η καθημερινή προσευχή μοιάζει με κηδεία.Τα παιδιά αυτά τα «άγρια» και «άπλυτα» μπαίνουν μέσα στις τάξεις με δάσκαλο

που ο νεκροθάφτης μοιάζει δίπλα του, χαρωπή «Μάγια η Μέλισσα»..Νιώθω μοναξιά. Θέλω να προσφέρω. Θέλω συμμάχους. Και δεν έχω.Φαίνομαι γραφική. Είμαι η περίεργη ξένη απ’ την Αθήνα.Κι ενώ είμαι ακόμα στο μονοπάτι κι ανεβαίνω κι ανεβαίνω κι ο εγκεφαλικός

μου πυρετός ανεβαίνει κι αυτός -είναι η στιγμή της ευχάριστης διακοπής για δια-φημίσεις.

Ένας γιγάντιος κανελής σκύλος με γεμίζει γενναιόδωρα με σάλια και πατη-μασιές.

Είναι μαζί με δυο παιδιά, που αρχίζουν να περπατάνε πλάι μου.(Η γιαγιά μου συνήθιζε να μου λέει: όταν ανταμώνεις με κάποιον στο δρόμο,

αντάμωσε τον με χαμόγελο και πες μια καλησπέρα)Κάπως έτσι.. Με μια «καλησπέρα» θα φτάσουμε στο σημείο λίγο αργότερα που

το ένα παιδί μου λέει:-Έτσι όπως σε ακούω, νομίζω θα σου άρεσε πάρα πολύ να γνωρίσεις τη δου-

λειά της Κατασκήνωσης που δουλεύει εθελοντικά ο φίλος μου ο Παύλος. Είναι στο όρος «Πατέρα» και δεν έχει καμία σχέση με ό,τι ξέρεις ως τώρα για κατασκήνω-ση.

...4 μήνες μετά. Ιούλιος. Βράδυ. Κατασκήνωσεις Χαρούμενα ΠαιδιάΤα κορίτσια στη σκηνή κοιμούνται. Η συνομαδάρχισσα μου επίσης. Είμαστε

στην πιο ανηφορική σκηνή, ρετιρέ, μέσα στα πεύκα. Έτσι όπως κάθομαι έξω από τη σκηνή, διακρίνω όλες τις άλλες σκηνές που

είναι σπαρμένες πιο κάτω.Ησυχία και πληρότητα.Για πρώτη φορά, βρίσκομαι σε ένα μέρος που η αγάπη και το γέλιο και το

παιχνίδι μοιράζονται χωρίς ίχνος τσιγγουνιάς, είναι δεδομένα και δεν αποτελούν πολυτέλεια.

«Ακόμα κι αν το χειμώνα», σκέφτομαι,,,, «Ακόμα κι αν χρειαστεί να δουλέψω σε καφετέρια, χασάπικο, τηλεφωνικό κέντρο, οπουδήποτε.., δ ε ν μ ε ν ο ι ά ζ ε ι. Του χρόνου το καλοκαίρι θα είμαι πάλι εδώ»

Μαρία Παπαδόγιαννη

7Έλληνες εθελοντές γράφουν

κι εγώ ονειρεύτηκα έναν καλύτερο κόσμοΚαι πράγματι η πρώτη επαφή με την κατασκήνωση συνέβαλε στο να παραμείνω

πιστή στα ιδανικά μου μιας και βρήκα έναν καλύτερο κόσμο στο περιβάλλον της. Ένα περιβάλλον ζεστό που αγκαλιάζει παιδιά και μεγάλους, αφήνοντας τη γλυκιά αίσθηση της πραγματικής αλληλεγγύης και της ανυστερόβουλης αγάπης.

Αρχές Μάρτη, με ηλιόλουστες μέρες και ήδη κάνουμε σχέδια για τις κατασκη-νωτικές μέρες που θα έρθουν.

1,2,3, ...10! Όχι, εντάξει, ας προσπεράσουμε το βαρύ και ασήκωτο πρωινό ξύ-πνημα. (- Αλήθεια το ακούς κι εσύ, αυτό το μέτρημα τα πρωινά που δεν μπορείς να σηκωθείς;;;)

Ήδη όμως το μυαλό μας πάει στις καινούργιες χειροτεχνίες που πρόκειται να φτιάξουμε φέτος, ιδιαίτερα τις ομαδικές που με τόση χαρά θα τις στολίσουμε με τα παιδιά στη σκηνή! Και μετά στους Ομίλους, θέατρο και παραμύθι πέρσι. Τι να διαλέξουμε φέτος; Μια ώρα δύσκολη, μεσημεριάζει, ζέστη, μα εσύ εκεί, να τραβάς τα παιδιά να μπουν στην ομάδα, να συμμετέχουν και εντέλει να το ευχαριστηθούν. Εμψύχωση όντως!

Είναι 5 το απόγευμα. Πιστεύω πως η μεγαλύτερη πρόκληση για όλους μας είναι οι απογευματινές ώρες με τα παιδιά της σκηνής μας. Ώρες που τις αξιοποιούμε όσο το δυνατόν καλύτερα ώστε να γνωριστούμε πραγματικά με την ομάδα. Άντε φέτος να πάμε με περισσότερες ιδέες και να είναι τα απογεύματα ακόμα πιο δη-μιουργικά.

Και να που φτάσαμε στην ώρα αθλητισμού. (-Ωχ, δεν τελείωσα ακόμα τον καφέ μου!) Μα πόσο γρήγορα περνάνε οι ώρες στην κατασκήνωση! Τι όμορφη εμπειρία να έχουμε μια ώρα με μια διαφορετική ομάδα, με εντελώς διαφορετικά παιδιά, όπου θα γνωριστούμε τόσο καλά και θα παίζουμε μέχρι τελικής πτώσης. (-Λέω Σοφία, να αρχίσω από τώρα την εξάσκηση, γιατί θα σας τσακίσουμε φέτος στο μπάσκετ!).

Μετά από μια μεγάλη ελεύθερη ώρα και ένα υπερπλήρες φανταστικό βραδινό (-Σου είπα ότι πέρσι το υπόλοιπο καλοκαίρι δε ξανάφαγα καρπούζι;), έρχεται η ώρα της ψυχαγωγίας. Δε θα ξεχάσω το πρώτο μας βράδυ εκεί! Μουσικές καρέκλες και φυσικά το Μπάμπη. (-Αλήθεια Βήρνα, τον ξέρεις το Μπάμπη;) Χορός με τα παιδιά -αγαπημένα ζουζούνια-, τραγούδι και πολύ κέφι. Βέβαια ας μην ξεχνάμε ότι μικροί και μεγάλοι εξασκούν το ταλέντο τους στο θέατρο και τον αυτοσχεδιασμό! Ποιο να είναι το φετινό σίριαλ; Ανυπομονούμε!

11 η ώρα. Κουρασμένα σωματάκια, νυσταγμένες φατσούλες, μισόκλειστα ματά-κια... Έφτασε η ώρα του ύπνου. Πλενόμαστε, φοράμε πιτζάμες και έτοιμοι για το κρε-βάτι. Αξέχαστο το φιλί της καληνύχτας και το σκέπασμα με την κουβέρτα. Για αυτά τα χάδια αξίζει να ζεις. Η όμορφη μελωδία του νανουρίσματος που αντηχεί παντού και η φαντασία μας που επιστρατεύεται για να διηγηθούμε παραμύθια. Παραμύθια που ξέρουμε ή που γεννάμε εκείνη τη στιγμή με ήρωες σε μοναδικές περιπέτειες μόνο για τα παιδιά μας, υπερπαραγωγές, μέχρι να ακουστούν τα πρώτα μικροροχαλητά.

Μετά όσοι από εμάς, τους μεγαλύτερους είχαν αντοχές: κιθάρες, παρέα, τσάι, φαΐ (-Ναι, κι άλλο φαΐ!), βόλτα στον έναστρο ουρανό.

Ακόμα Μάρτης και τα μυαλά μας εκεί στο βουνό. Ανάμεσα στα δέντρα, τις σκη-νές και τα παιδικά όνειρα. Ανάμεσα στα πρόσωπα των μεγαλύτερων που ήταν εκεί για εμάς, μας στήριξαν, μας αγκάλιασαν και μας έκαναν να πιστέψουμε ότι υπάρχει αυτό «το άστρο που συνηγορεί για όλη την ανθρωπότητα»

Ευχαριστούμε πολύ για αυτή την εμπειρία,Σοφία ΧατζόγλουΒήρνα Θεοδώρου

οι ξένοι εθελοντές γράφουν

“Dear Kataskinosi“Θα μπορούσα να πω πολλά καταπληκτικά

πράγματα για την Κατασκήνωση. Ενθουσιώδεις εθελοντές συναντούνται όλο το χρόνο για να προετοιμάσουν μια φανταστική εμπειρία για παι-διά, τα οποία δεν θα μπορούσαν να απολαύσουν καλοκαιρινές διακοπές, εξαιτίας της φτώχειας. Οι εθελοντές οργανώνουν όλες τις καθημερινές δραστηριότητες αλλά και το μαγείρεμα παρέα με τον εκπληκτικό κύριο Βασίλη.

Είναι τα παιδιά όμως, που κάνουν την Κατα-σκήνωση αυτό που είναι! Αυτά είναι της δίνουν ψυχή, δύναμη και ενέργεια. Πέρασα πολύ όμορ-φα μαζί τους παίζοντας, κάνοντας “έξυπνες χα-ζομάρες” ...έκανα πολλούς μικρούς φίλους. Τι κι αν δεν ήξερα ελληνικά; Ή τα παιδιά αγγλικά; Κανένα πρόβλημα! Παρέα με τα παιδιά μαθαίνει κανείς πολύ εύκολα! Γνωρίζουν καλά μια διεθνή “γλώσσα” που επιτρέπει να καταλαβαινόμαστε, χωρίς τη χρήση λέξεων ανοίγοντας τον εαυτό μας ο ένας στον άλλο. Σε κάθε παιδί υπάρχει μια αγνή ψυχή και είναι στο χέρι μας αν θα επιτρέ-ψουμε να κακοποιηθούν αυτές οι ψυχές από τις αντιλήψεις μιας αρρωστημένης κοινωνίας ή αν θα καταφέρουμε να κάνουμε αυτές τις ψυχές να “ανθίσουν”. Στην Κατασκήνωση διαπίστωσα ότι μια ιδέα σαν κι αυτή μπορεί να γίνει πραγματικό-τητα! Κάποιος πρέπει να το ζήσει για να το κατα-λάβει... είμαι χαρούμενος που εγώ το έζησα!

Ondra Krump (Τσεχία)

Τι μας κάνει ευτυχισμένους;Στην κατασκήνωση ανακάλυψα πολλά πράγ-

ματα που μπορούν να με κάνουν ευτυχισμένη. Οι άνθρωποι στην Κατασκήνωση είναι τόσο ευγενι-κοί, υποστηρικτικοί και ανοιχτοί και οι ξένοι υπέ-ροχοι. Ακόμα θυμάμαι το υπέροχο συναίσθημα να αντικρίζω την ανατολή του ηλίου στην κορυφή του βουνού. Το φαγητό ήταν πραγματικά εκπλη-κτικό! Δεν έχω ιδέα πως οι υπέροχοι μάγειρές μας τα κατάφερναν...

Η δουλειά μας στην κουζίνα δεν ήταν δου-λειά... ακόμα και ο τεράστιος όγκος των πιάτων, δεν ήταν τόσο μεγάλος όταν συνειδητοποιούσες ότι ήσουν μέρος σε κάτι μεγαλύτερο και πραγ-ματικά σημαντικό για τα παιδιά. Τώρα ξέρω πως με μια μεγάλη ομάδα φίλων, με υψηλό κίνητρο και... ζωηρή μουσική, μπορεί ακόμα και η σκληρή δουλειά να γίνεται όμορφος τρόπος για να περ-νάς το χρόνο σου.

Κάθε πρωί ξυπνούσα ακούγοντας παιδικά γέ-λια. Θυμάμαι τα χαμόγελά τους, ανοικτά στον κόσμο, γεμάτα ενέργεια και τα λαμπερά τους μάτια. Αισθάνομαι τόσο χαρούμενη που είχα την ευκαιρία να ζήσω σε αυτό το υπέροχο μέρος που με έκανε να είμαι χαρούμενη και να κάνω πολλά όμορφα πράγματα.!

Alina Vereshchaka (Ουκρανία)

Ήταν η πρώτη μου φορά στην Κατασκήνω-ση. Έχουν περάσει ήδη κάποιοι μήνες, αλλά ένα πράγμα θυμάμαι περισσότερο από όσα ξεχωρι-στά έζησα εκεί, την ατμόσφαιρα της Κατασκή-νωσης. Μια όμορφη τοποθεσία και οι άνθρωποί της, μια μεγάλη οικογένεια ανοιχτή σε όλους.

Κάθε ένας έχει τη δική του συνεισφορά στην Κα-τασκήνωση. Οι Έλληνες εθελοντές δίνουν όλη τους την ενέργειά εδώ και πολλά χρόνια. Και οι εθελοντές από άλλες χώρες, είναι πρόθυμοι να βοηθήσουν, να μάθουν και προσπαθούν να κά-νουν το καλύτερο. Όλοι δουλεύουν για τον ίδιο σκοπό, να προσφέρουν στα παιδιά, που αντιμε-τωπίζουν φτώχεια, βία και άλλες μορφές πόνου στη ζωή τους. Στην κατασκήνωση τα παιδιά θα βρουν σεβασμό, φιλία, συντροφικότητα, αξίες, ασφάλεια και πολλά άλλα. Είμαι πραγματικά ευ-γνώμων για αυτή την εμπειρία.

Kerstin Zimmermann (Αυστρία)

Ήταν η δεύτερη χρονιά μου στην Κατασκή-νωση και μολονότι η πρώτη μου εμπειρία ήταν υπέροχη και πίστευα ότι δε θα μπορούσε να ήταν καλύτερα, έκανα λάθος, αφού η δεύτερη χρονιά ήταν ακόμα καλύτερη. Η Κατασκήνωση είναι ένας δικός μας κόσμος, όπου όλοι δουλεύουμε για να προσφέρουμε μια αξέχαστη εμπειρία για όλα αυτά τα εκπληκτικά παιδιά. Νιώθω πραγματικά τυ-χερή που είχα την ευκαιρία να είμαι μέρος της αυτά τα δύο καλοκαίρια και ελπίζω να επιστρέψω και πάλι.

Sarah Sebaoun Chasco(Ισπανία)

Η Κατασκήνωση είναι μια ξεχωριστή οργά-νωση και σέβομαι βαθιά τους ανθρώπους που δουλεύουν σκληρά όλο το χρόνο για να δώσουν την απίστευτη κατασκηνωτική εμπειρία στα παιδιά. Ο Έλληνες εθελοντές με δέχτηκαν σαν οικογέ-νεια, γεγονός πολύ ανακουφιστικό, καθώς ήμουν τόσο μακριά από το σπίτι μου. Η εμπειρία μου στην Ελλάδα με βοήθησε να ανοίξω τα μάτια μου στον όμορφο κόσμο και νιώθω έντονα συνδεδε-μένη με την ελληνική κουλτούρα. Ελπίζω να έχω την τύχη να επιστρέψω στην Κατασκήνωση.

Emily Schnepf (Η.Π.Α.)

Μία κατασκήνωση στη μέση του δάσους, χω-ρίς internet, με κρύο νερό, πολλά παιδιά, πολ-λούς εθελοντές και τέσσερις βδομάδες ατελείω-το κέφι. Πραγματικά απόλαυσα αυτό τον “βασικό” τρόπο ζωής. Ήμουν ενθουσιασμένη με το πως η κατασκήνωση ήταν οργανωμένη, καθώς και το γεμάτο, πρωτότυπο και ενδιαφέρον πρόγραμμα. Χαλάρωσα στη φύση παρέα με υπέροχους αν-θρώπους. Χτίσαμε γερές φιλίες και όταν έφτασε η ώρα να πούμε αντίο, όλοι νιώθαμε χαρούμενοι και λυπημένοι συγχρόνως.

Martina Krαtkα (Τσεχία)

Η Κατασκήνωση υπήρξε για μένα μια σπου-δαία εμπειρία. Έχω μόνο καλά λόγια για να την περιγράψω. Ειλικρινά εντυπωσιάστηκα με τα όσα κάνουν οι Έλληνες εθελοντές για να οργανώ-σουν την κατασκήνωση. Πάντα με ένα χαμόγελο ζωγραφισμένο στο πρόσωπό τους, δουλεύουν σκληρά για τα παιδιά. Η κάθε λεπτομέρεια της ζωής των παιδιών στην κατασκήνωση από τις 7 το πρωί μέχρι τις 11 το βράδυ είχε προετοιμα-στεί. Είναι πολύ όμορφο να βλέπεις τόσους πολ-λούς ανθρώπους να δουλεύουν μαζί σαν ομάδα για να κάνουν τα παιδικά πρόσωπα να χαμογε-λούν! Έτσι “μπόλιασαν” κι εμάς (τους εθελοντές από το εξωτερικό) με τον ενθουσιασμό τους.

Η δουλειά στην κουζίνα ήταν δύσκολη, αλλά πάντα τα καταφέρναμε με μουσική και καλή πα-ρέα. Είμαι ειλικρινά περήφανη που αποτέλεσα μέλος της Κατασκήνωσης! Γνώρισα γοητευτικούς ανθρώπους, πέρασα πολύ όμορφα και χαρούμε-να, έμαθα πως να δουλεύω ομαδικά και πως αν θέλουμε να αλλάξουμε τον κόσμο, μπορούμε να τα καταφέρουμε βήμα-βήμα, με πρωτοβουλίες και δράσεις όπως αυτή.

Maria Arαnguez (Ισπανία)

Οι ξένοι εθελοντές στην κατασκήνωση του 2012

JasoneViana Zugadi, Sarah Sebaoun Chasco, Itxaso Respaldiza, María Magdalena Aránguez de Aymerich, Patricia Cristina Salcedo Caja και Jaime Gilabert

Sanchez από την Ισπανία, Emily Schnepf από της Η.Π.Α., Kerstin Zimmermann από την Αυστρία, Klára Hudecková, Lukáš Veselý, Ondřej Krump, Martina

Kratka και Jan Petržίk από την Τσεχία, Ada Gierszewska από την Πολωνία, Alina Vereshchaka από την Ουκρανία και Jasper Isebaert από το Βέλγιο.

8

Φιλοξενήθηκαν 77 αγόρια και 65 κορίτσια από 14 χώρες καταγωγής με τη βοήθεια 91 εθελοντών από την Ελλάδα και 9 χώρες του Κόσμου

Τα παιδιά χωρίστηκαν σε 4 κοινότητες και 15 ομάδες. Στο πρόγραμμα υπήρχαν ώρες για Χειροτεχνία, Αθλητισμό, Ώρα Ομάδων, Ψυχαγωγία και για τους

12 ομίλους δημιουργικής απασχόλησης: Φωτογραφία, Ζωγραφική, Θέατρο, Μουσική, Χορό, Καραγκιόζη, Τραγούδι, Κηπουρική, Κουκλοθέατρο, Κατασκευές και Μαγειρική.

Η Κατασκήνωση του 2012 λειτούργησε με διευθυντή-για 22η συνεχή χρονιά- τον Πέτρο Καλλίτση και υποδιευθυντές τους Μαρία Σπά-τουλα, Μάρθα Δελή και Δημήτρη Αντωνίου.

Κοινοτάρχες ήταν η Χρύσα Βαμβακά, η Χρι-στίνα Ποδάρα, ο Αντώνης Κωνσταντακόπου-λος και η Χρυσή Σ. Πυρουνάκη.

Σε επιτελικές θέσεις ήταν ο Αντώνης Πυ-ρουνάκης, η Ειρήνη Νούσα, ο Θεοδόσης Πυ-ρουνάκης, ο Γιώργος Χ. Πυρουνάκης, ο Σπύρος Ακτύπης, ο Φώτης Παππάς, ο Γιώργος Πυρου-νάκης, ο Σπήλιος Πέτζας, η Αγγελική Γαβαλά, η Κατερίνα Μαρινάκη, η Ειρήνη Καρακαϊδού, ο Νίκος Καλλίτσης, ο Αλέξανδρος Κυτίνος, η Αγγελική Καλλίτση, η Λίλη Μπέρτσου, ο Άγγε-λος Αποστολίδης και η Μαρία Ντάρδα.

Ομαδάρχες ήταν οι Παύλος Γουναλάκης,

Μάκης Αραβανής, Νίκος Μητρόπουλος, Στέλι-ος Γαβαλάς, Νικηφόρος Πυρουνάκης, Γιάννος Γαβαλάς, Λευτέρης Μποτέλλης, Σπύρος Θω-μάς, Γιάννης Λιάγκος, Άγγελος Γιδόπουλος, Γιώργος Ακαμάτης, Φρισκίτα Γκίκα, Ερμίνα Καλλίνικου, Αντιγόνη Ακριτίδου, Ειρήνη Μα-ντιναίου, Βιβή Βατούγιου, Χριστίνα Νικολοπού-λου, Νάντια Χατζήνα, Σοφία Χατζόγλου, Νίκη Πυρουνάκη, Μαρία Παπαδόγιαννη, Εύα Καρτε-ρού, Κωνσταντίνα Σίμου, Δάφνη Σίμου, Μαρία Μίλλες, Ελένη Κυτίνου, Βήρνα Θεοδώρου και η Φαίδρα Χριστοπούλου.

Βοήθησαν ακόμα η γιατρίνα μας Ειρή-νη Σπυριδάκη και οι Κώστιας Αλεξανδρίδης, Πασχάλης Ποδάρας, Πέπη Βατικιώτη, Αθηνά Αντωνίου, Κωνσταντίνος Σκούφας, Λεωνίδας Βιδάλης, Θεμιστοκλής Καλλίτσης, Σταύρος

Χανάς, Κωνσταντίνος Βατικιώτης, Μαρία Γιάν-νη, Έφη Λαμπίρη, Αποστολία Ευθυμίου, Θωμάς Στρατάκης, Ιωάννα Αντζουλή, και πολλά παλιά και μελλοντικά στελέχη.

Στην οργάνωση και λειτουργία της φετινής Κατασκήνωσης βοήθησαν και οι: Στρατής Πυ-ρουνάκης, Τιμολέων Χατζηβασιλείου, Μαρία Πυρουνάκη-Λιωνή, Δημήτρης Φραγκουλάκης, Αντώνης Καλλίτσης, Τζένη Παπαζιού, Ξενοφώ-ντας Παπαϊωάννου, Παναγιώτης Αναστόπου-λος και η Ρίτα Ζαμπάλου.

Ιδιαίτερο ρόλο είχαν οι 16 εθελοντές από το εξωτερικό αλλά και ο chef Βασίλης Πανα-γιωτόπουλος και οι Κωνσταντής Σκούρας και Ερβίν Μπαλίου που είχαν την ευθύνη για το εξαιρετικό φαγητό.

Óå üëïõò ôïõò áíèñþðïõò ðïõ ðñüóöåñáí ôç âïÞèåéÜ ôïõò åèåëïíôéêÜ êáé ìå ðïëëÞ áãÜðç, Ýíá ÌÅÃÁËÏ ÅÕ×ÁÑÉÓÔÙ

...ένα χωριό 210 ανθρώπων από 4 ηπείρους! 9

10

Κάθε φορά που ξεκινώ για την κατασκήνωση είμαι χαρούμενη αλλά και αγχωμένη. Χαρούμενη γιατί θα βρεθώ σε αυτόν τον καταπληκτικό φυσικό χώρο, σε αυτή την πέροχη καταπράσινη πλαγιά του όρους Πατέρα για να βοηθήσω σε άλλη μία κατασκηνωτική προσπάθεια αλλά και αγχω-μένη για την ευθύνη που αναλαμβάνω κάθε φορά.

Αυτό το θέμα της ευθύνης που αναλαμβάνει καθένας που ανεβαίνει στην κατασκήνωση ως ομαδάρχης, κοινοτάρχης, παιδαγωγικός σύμβου-λος, μάγειρας, υπεύθυνος χειροτεχνίας κλπ, θέλω να αναλύσω. Το θέμα της ευθύνης “του ρόλου” που αναλαμβάνει καθένας που αποδέχεται να προσφέρει εθελοντικά τον εαυτό του για να εξυπηρετήσει τις ανάγκες 140 παιδιών στην κατασκήνωση μας, στο όρος Πατέρας, κάθε Ιούνιο. Είναι ένα πολύ σημαντικό θέμα!!

Να προσφέρεις τις γνώσεις σου, τις ιδέες σου, τις ικανότητες σου αφιλοκερδώς, με πλήρη συναίσθηση των ευθυνών που αναλαμβάνεις όταν έρχεσαι σε επαφή με μικρά παιδιά.

Δεν είναι καθόλου τυχαίο.Σίγουρα οι νέοι αλλά και οι με-

γαλύτεροι εθελοντές μας, έχουν κάτι το ξεχωριστό, κάτι το διαφορετικό σε επίπεδο διάθεσης προσφοράς αλλά και παιδαγωγικής ευαισθησίας. Δεν είναι καθόλου εύκολο να είσαι είκο-σι μέρες σε μία κατασκήνωση, ανα-λαμβάνοντας εξ ολοκλήρου μία ομά-δα με 10 παιδιά, τα οποία πρέπει να φροντίσεις ως γονιός, ως φίλος, ως παιδαγωγός, βοηθώντας τα να προ-σαρμοστούν και στο ανάλογο ημερή-σιο πρόγραμμα που υπάρχει. Παράλ-ληλα πρέπει να δουλέψεις, σε επίπεδο ομάδας, αξίες όπως: η συνεργασία, η φιλικότητα, το ομαδικό πνεύμα, η κα-τανόηση και η ανεκτικότητα προς τους άλλους.

Και όλα αυτά βασιζόμενος στις γνώσεις σου και στην προσωπική σου αγάπη στα παιδιά. Η κούραση της συ-νεχούς συμμετοχής στην ομάδα είναι μεγάλη. Πολλοί ομαδάρχες και στε-λέχη που βρίσκονται σε άλλες θέσεις κάνουν συχνά υπέρβαση του εαυτού τους και των δυνατοτήτων τους. Και τα καταφέρνουν!!.

Αυτό βέβαια δεν είναι τυχαίο.Το σύστημα της κατασκήνωσης έχει ένα δυνατό υποστηρικτικό μηχα-

νισμό που ενθαρρύνει και ενδυναμώνει όλα τα στελέχη στο έργο τους. Εκτός από τους κοινοτάρχες που συνεχώς αγρυπνούν, παρακολουθώντας τις ομάδες και τις προσπάθειες συμβίωσης παιδιών και ομαδαρχών και βοηθούν -όπου χρειάζεται- υπάρχουν και δύο παιδαγωγικοί σύμβουλοι, συνήθως έμπειροι εκπαιδευτικοί, που συζητούν σε καθημερινή και εβδο-μαδιαία βάση για τα θέματα που προκύπτουν στις μικρές και μεγάλες (ηλικιακά) ομάδες. Η παρέμβαση τους στο έργο του ομαδάρχη γίνεται πάντοτε πολύ διακριτικά, με στόχο την αποφόρτιση των συγκρούσεων και την βελτίωση της όλης προσπάθειας.

Πάνω από όλους όμως, αυτός που συντονίζει το έργο σε όλα τα επί-πεδα, συζητά με τα παιδιά και τους ομαδάρχες όταν χρειαστεί και δίνει τις τελευταίες οδηγίες, είναι ο Διευθυντής της κατασκήνωσης.

Κάθε εβδομάδα, ένα δίωρο το πρωί, όλοι οι συμμετέχοντες στην

κατασκηνωτική προσπάθεια, συζητούν παρουσία του Διευθυντή και των παιδαγωγών για την πορεία των ομάδων τους και τις ανάγκες που έχουν. Σκοπός της συζήτησης, να ενημερωθούν όλοι για όλα τα θέματα που αντιμετωπίζει η κατασκήνωση, να αναφερθούν τα προβλήματα που υπάρ-χουν στις ομάδες, να δοθούν οδηγίες και συμβουλές σε όλους -από τους εμπειρότερους και τους ειδικούς- και να υπάρξει καλύτερος συντο-νισμός του έργου.

Αυτό το μοντέλο λειτουργίας της κατασκήνωσης σε εξατομικευμένο αλλά και ομαδικό επίπεδο, προετοιμάζεται προσεκτικά το χειμώνα και παρουσιάζεται σε όσους θέλουν να συμμετέχουν το καλοκαίρι στο έργο της κατασκήνωσης, μέσα από μια σειρά σεμιναρίων που γίνονται στα γραφεία, από επαγγελματίες ψυχολόγους και έμπειρους παιδαγωγούς το Μάρτιο και τον Απρίλιο κάθε έτους.

Το χειμώνα υπάρχει συνεχής επι-κοινωνία του Διοικητικού Συμβουλίου με παλαιότερους ομαδάρχες με στό-χο να συζητηθούν επιμέρους θέματα που θα βοηθήσουν στην καλύτερη λει-τουργία των επόμενων κατασκηνωτι-κών περιόδων. Σημαντική είναι και η συμβολή της παιδαγωγικής ομάδας στο έργο του Διοικητικού Συμβουλίου που αφορά στην επιλογή των παιδιών και στις εγγραφές που γίνονται κάθε Ιούνιο. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι οι ανάγκες των παιδιών που φιλοξενού-με είναι μεγάλες, η εποχή διαφορετι-κή και ο στόχος είναι η ποιοτική ανα-βάθμιση της προσφοράς μας.

Φέτος η κατασκήνωση έκλεισε 60 χρόνια συνεχούς λειτουργίας στο όρος Πατέρας. Ξεφυλλίζοντας το πε-ριοδικό “MΕ ΤΟΥΣ ΝΕΟΥΣ” του π. Γ.Πυρουνάκη, που είναι ο ιδρυτής αυ-τής της κατασκηνωτικής προσπάθειας, παρατηρώ ότι από τa δύσκολα μετα-κατοχικά χρόνια, οργανώνονταν σε-μινάρια με αξιόλογους ανθρώπους, κυρίως παιδαγωγούς και δινόταν έμφαση στο παιδαγωγικό υπόβαθρο του έργου. Δεν είναι τυχαίο λοιπόν γιατί ένα έργο είναι τόσο πετυχημέ-νο, όπως αυτή η κατασκήνωση.

Πάντοτε υπήρχαν άνθρωποι που δούλευαν προσεκτικά και με αγάπη κάνοντας υπέρβαση του εαυτού τους, για να προσφέρουν ό,τι καλύτερο μπορούσαν στα παιδιά της μεγάλης ανάγκης. Το ίδιο γίνεται και σήμερα και πιστεύω ότι θα εξακολουθήσει να γίνεται και στο μέλλον. Προχειρότητα και ερασιτεχνισμός δεν υπήρξαν ποτέ σε αυτή την κατασκήνωση που είναι ένα πρότυπο έργο κοινωνικής προσφοράς για τα παιδιά.

Αγάπη, γνώση, επιστημονική και συνεχής δουλειά είναι τα βασικά χα-ρακτηριστικά της προσπάθειάς μας. Τίποτα λοιπόν δεν είναι τυχαίο.

ΥΓ. Τα τελευταία χρόνια την παιδαγωγική ομάδα στελεχώνουν οι εκ-παιδευτικοί: Πέτρος Καλλίτσης, Μαρία Σπάτουλα και η υπογράφουσα το άρθρο. Υπεύθυνη του ψυχολογικού τομέα είναι η Μαρία Λιωνή Πυρουνά-κη η οποία μαζί με την Μαρία Σπάτουλα έχουν την ευθύνη οργάνωσης των σεμιναρίων.

σε αυτή τη Κατασκήνωση

τίποτα δεν είναι τυχαίο

Μαρθα Δελή-Πυρουνάκη

παιδαγωγικά

Κατασκηνώσεις Χαρούμενα Παιδιά-Χαρούμενα Νιάτα

παιδαγωγικά

Σύμφωνα με την παγκόσμια οργάνωση Υγείας η θετική και προσαρ-μοστική συμπεριφορά καθιστά τα άτομα ικανά να αντιμετωπίσουν αποτε-λεσματικά τις απαιτήσεις και τις προκλήσεις της καθημερινής ζωής. Ως θετική και ομαλή συμπεριφορά ορίζεται η προσαρμογή στο φυσικό και ανθρώπινο περιβάλλον με τη μεγαλύτερη δυνατή αποτελεσματικότητα και τη μεγαλύτερη ατομική ευτυχία. Η προσαρμογή έχει διττό χαρακτή-ρα. Είναι ενδοπροσωπική (τα πάω καλά με τον εαυτό μου) και διαπροσω-πική (τα πάω καλά με τους άλλους)

Το άτομο που δεν κατορθώνει να αναπτύξει αυτή τη διττή προσαρμο-γή χαρακτηρίζεται ως δυσλειτουργικό. Ένας βασικός στόχος που τίθεται μετ΄επιτάσεως τα τελευταία χρόνια στις Κατασκηνώσεις, είναι η παροχή της κατάλληλης υποστήριξης στα παιδιά που φιλοξενεί, προκειμένου να βιώσουν ατομικές και κοινωνικές δεξιότητες που θα τα βοηθήσουν να μάθουν νέους τρόπους συμπεριφοράς και προσαρμογής στο φυσικό και ανθρώπινο περιβάλλον έτσι όπως το περιγράψαμε παραπάνω.

Ο στόχος αυτός, για να επιτευχθεί, προϋποθέτει ότι οι ενήλικοι που ασχολούνται με τα παιδιά είναι ικανά εκπαιδευμένοι να καταλάβουν γιατί τα παιδιά συμπεριφέρονται με μη λειτουργικό τρόπο.

Συχνά οι ενήλικοι αποτυγχάνουν επειδή δεν καταλαβαίνουν γιατί το παιδί συμπεριφέρεται έτσι με αποτέλεσμα να ενισχύουν την συμπεριφορά που θέλουν να εξαλείψουν.

Ο άνθρωπος για να βρει μια θέση στη ζωή μπορεί να συμπερι-φερθεί καλά ή κακά για να πετύχει αυτό το σκοπό. Ο πιο σημαντικός σκοπός, είναι να νιώσει το άτομο ότι ανήκει κάπου και είναι σημαντικό. Το παιδί που συμπεριφέρεται άσχημα επιδιώκει να πετύχει έναν από τους παρακάτω στόχους.

1) Να επισύρει τη προσοχή. Αξίζω όταν οι άλλοι με προσέχουν ή με υπηρετούν.

2) Να επιδείξει δύναμη. Αξίζω όταν οι άλλοι κάνουν ό,τι θέλω εγώ. Αν δεν είμαι εγώ νικητής δεν θα είναι και οι άλλοι.

3) Να πάρει εκδίκηση. Το αποθαρρυμένο παιδί πιστεύει ότι αξίζει μόνο όταν πληγώνει τους άλλους.

4) Να επιδείξει ανικανότητα ή ανεπάρκεια. Δεν αξίζω, δε μπορώ να φθάσω τους άλλους, αν δεν κάνω τίποτα θα με αφήσουν ήσυχο.

Για να παρέμβει ο ενήλικος αποτελεσματικά και να αντιμετωπίσει με επιτυχία τέτοιου είδους προβλήματα, θα πρέπει να τα γνωρίζει όσο καλύτερα γίνεται για να μπορέσει κατ΄ αρχάς να τα περιγράψει με σαφήνεια και ακρίβεια. Επίσης είναι σημαντικό να περιγράφονται, όχι μόνο τα αρνητικά στοιχεία της συμπεριφοράς, αλλά και τα θετικά. Πολ-λές φορές είναι καλό να ασχοληθείς όχι με το δυσκολότερο πρόβλημα αλλά με εκείνο που μπορεί να λυθεί ευκολότερα προκειμένου να τονωθεί το συναίσθημα του παιδιού.

Είναι γνωστό ότι μια συμπεριφορά δεν συμβαίνει στο κενό αλλά μέσα σε ένα περιβάλλον που επηρεάζεται, τόσο από γεγονότα που προηγούνται, όσο και από γεγονότα που έπονται. Στην εποχή μας η προαγωγή της ψυχικής υγείας έχει μέγιστη σημασία. Η ψυχοκοινωνική υποστήριξη των παιδιών και η τροποποίηση των μη λειτουργικών συμπε-ριφορών μπορεί να αποτελέσει τον ακρογωνιαίο λίθο στην παραπέρα πορεία τους.

Για όλους αυτούς τους λόγους η εκπαίδευση των εθελοντών με την προαγωγή και ανάπτυξη του ανθρώπινου δυναμικού που συμμετέχει και προσφέρει παιδαγωγικό έργο στις Κατασκηνώσεις, αποτελεί βασική προτεραιότητα. Η υλοποίηση στόχων όπως :

• Η γνώση των αναγκών του παιδιού ανάλογα με την ηλικία• Η ικανότητα διαχείρισης συναισθημάτων• Η ικανότητα διαχείρισης εντάσεων και κρίσεων• Η διαχείριση του stress• Η ικανότητα αποτελεσματικής επικοινωνίας• Η ικανότητα ευσυναίσθησηςαποτελούν ένα διαχρονικό αγώνα.

μια συστηματική παιδαγωγική πράξη

Μαρία Σπάτουλα

11

βασισμένη στην ανάπτυξη δεξιοτήτων ζωής για το παιδί

πρόταση για μια νέα Κατασκηνωτική περίοδο12

Έφηβοι σε δράσηΗ Κατασκήνωση μας δεν είναι μόνο ένα

μέρος, με την γεωγραφική έννοια. Είναι μια εξελικτική διαδικασία που ξεδιπλώνεται μέσα από τις σχέσεις των ανθρώπων της με τους συνανθρώπους τους. Αυτή η εξέλιξη αποδει-κνύεται και μέσα από τις επιμέρους αλλαγές στο πέρασμα του χρόνου, που για να τεθούν όμως σ’ εφαρμογή, χρειάζονται και τους απα-ραίτητους πόρους.

Το 2010, όταν ήμουν ομαδάρχης της πρώτης αγοριών, αποφασίστηκε να είναι η τελευταία χρονιά που θα υπήρχαν παιδιά από την εφηβική ηλικία των 14-15 χρόνων, τόσο σε ομάδες αγοριών όσο και σε αυτές των κοριτσιών.Το σκεπτικό πίσω από αυτήν την απόφαση βασιζόταν στο γεγονός ότι δεν εί-χαμε κάποιο πρόγραμμα που να απευθύνεται σε αυτές τις ηλικίες. Ήμουν λοιπόν ο τελευ-ταίος ομαδάρχης που θα αναλάμβανε μια τέ-τοια ομάδα και ομολογώ ότι το πήρα βαρέως. Αυτό διότι είχα υπάρξει και παιδί σε αυτήν την Κατασκήνωση και παρόλο που μέσα μου έχω φυλάξει σε κουτιά αναμνήσεων εικόνες, μυ-ρωδιές, γεύσεις, και συναισθήματα από όλες τις χρονιές που συμμετείχα (από 6 χρονών), το κουτί από την τελευταία μου χρονιά είχε τις περισσότερες από αυτές. Τότε, το δέσιμο μου με την Κατασκήνωση έγινε συνειδητό, αφού σε αυτήν την ηλικία ο άνθρωπος απο-κτά κριτική ικανότητα, ώστε όλα του τα παιδικά ερεθίσματα να τα κάνει λογικές επιλογές της καθημερινότητάς του ή να τα απορρίψει. Πα-ρατηρώντας ως ομαδάρχης πλέον, την ομάδα μου να δένεται, θεώρησα ότι η Κατασκήνωση θα έχανε ένα κομμάτι της με το να μην δίνει αυτήν την ευκαιρία στις γενιές κατασκηνωτών που ακολουθούσαν. Από την άλλη, το σκεπτι-κό της Κατασκήνωσης ήταν λογικό, εφηβικό πρόγραμμα δεν υπήρχε, ούτε και στόχος για αυτά τα παιδιά, δεν ξέραμε πώς να τα χειρι-στούμε μέσα στο περιβάλλον της κοινότητάς μας. Οπότε το όριο ήταν εκεί, πραγματικό, το “βλέπαμε” και το κατανοούσαμε.

Το ερέθισμα για την εξέλιξη, ήρθε από άτομα που έχουν απασχοληθεί σε παρόμοια προγράμματα στο εξωτερικό και κυρίως απευθύνονται σε εφήβους ώστε να τους με-τατρέψουν από περιθωριοποιημένα σε θετικά

στοιχεία της κοινωνίας. Αυτό το σκεπτικό απο-τέλεσε έναυσμα για το στόχο που χρειαζόμα-στε. Η βάση του σκεπτικού είναι ότι οι έφηβοι πλέον δεν θέλουν καθοδήγηση-αρχή, αλλά θέ-λουν αυτοί να καθοδηγήσουν, να νιώσουν ότι η κοινότητά τους εμπιστεύεται ως μέλη της. Με αυτόν τον τρόπο γίνονται πιο ενεργοί και εν-διαφέρονται για τις κοινωνικές εξελίξεις που συμβαίνουν γύρω τους, οι οποίες μέχρι τότε πραγματοποιούνταν χωρίς αυτούς. Επίσης, οι έφηβοι έχουν την τάση να κριτικάρουν την ίδια την “αρχή”, αιτία για πολλές συγκρούσεις με τους ομαδάρχες μας.

Τί γίνεται όμως σε περιπτώσεις που η κοι-νότητα τους αναγνωρίζει την διαφορετικότητά τους και τους εμπιστεύεται να καθοδηγήσουν, αν όχι άλλους, τουλάχιστον τους εαυτούς τους; Τότε λοιπόν αυτός ο χείμαρρος κριτικής και πρόσβασης σε γνώσεις λειτουργεί θετικά, αφού χρησιμοποιούν τη γνώση για τη βελτίω-ση της κοινότητας και είναι υπεύθυνοι για την εξέλιξη του σχεδίου, είτε καταλήξει επιτυχές, είτε ανεπιτυχές. Μέσα από αυτήν την παιδα-γωγική διαδικασία ο έφηβος μαθαίνει να μην παίρνει έτοιμη την “τροφή”, κάτι που σιχαίνεται άλλωστε αφού δεν είναι πλέον παιδί, αλλά να την “κυνηγάει” βασιζόμενος στα ταλέντα του.

Με την βοήθεια μιας ομάδας που πραγμα-τικά εργάστηκε για αυτό και έχοντας ως βάση το σκεπτικό που σας εξέθεσα, δημιουργήθη-κε ένα πρόγραμμα για εφήβους στην Κατα-σκήνωση. Το πρόγραμμα που ονομάστηκε το “Σπίτι της Ειρήνης”, ήταν αποτέλεσμα μελέτης και προετοιμασίας τουλάχιστον 2 χρόνων από την πλευρά μου. Σκοπός του ήταν να μάθουν οι νέοι πώς να δρούν ώστε να προσεγγίσουν την ειρήνη. Οι στόχοι του προγράμματος ήταν οι ακόλουθοι:

Οι έφηβοι να καταλάβουν ότι η ειρήνη συμβαίνει σταδιακά και με βήματα

• Οι έφηβοι να καταλάβουν ότι η ειρή-νη συμβαίνει σταδιακά και με βήματα

• Να νιώσουν εν δυνάμει ότι μπορούν να αποτελέσουν μέρη αυτής της αλλαγής

• Ν’ αρχίσουν να αναπτύσσουν δεξιό-τητες και να αποκτούν εμπιστοσύνη στον εαυτό τους, για αλλαγές στην ζωή τους

• Οι έφηβοι ν’ αποκτήσουν την αυτο-πεποίθηση που χρειάζεται για να γίνουν κοινωνοί της αλλαγής στην κοινό-τητά τους, που είναι η μι-κρογραφία της κατασκή-νωσης

• Να ξεφύγουν από την κοινωνική παγίδα του αποκλεισμού με τις γνω-στές καταστροφικές συ-νέπειες (εγκληματικότητα, ναρκωτικά κλπ)

• Η Κατασκήνωση να αποκτήσει έμψυχο δυ-ναμικό για την εκπλήρωση δικών της αναγκών εκ των έσω, δημιουργώντας

τις “ακαδημίες” τηςΟι έφηβοι λοιπόν, θα αποτελούσαν μέρος

της Κατασκήνωσης αλλά με δικό τους ανα-γνωρισμένο πρόγραμμα και ρόλο. Η οργά-νωση του προγράμματος στην ουσία είναι η διάρθρωση του. Το πρόγραμμα αποτελούνταν από τρία κυρίως μέρη:

α) Ώρα εκμάθησης των θεματικών ενοτή-των που χρειάζονται για να χτιστεί η ειρήνη, μέσω συγκεκριμένων ιδεοδράσεων για εφή-βους που χρησιμοποιούν το θέατρο, την μου-σική, τα συλλογικά παιχνίδια και πολλά άλλα σχετικά ως εργαλεία ανίχνευσης της ιδέας (πχ προστασία επριβάλλοντως, δικαιοσύνη, κατάργηση προκατάληψης, ανάγκη παιδείας, ισότητα φύλων κ.α.).

β) Ώρα εκπόνησης ενός project των εφή-βων που θα έχει σχέση με το θέμα της ειρή-νης βασιζόμενο στις ιδιαίτερες ικανότητες και ταλέντα της ομάδος, κατά την απογευματινή ώρα ομάδων,

γ) Ώρα αθλητισμού κοινή για αγόρια και κορίτσια με διαφορετικές δραστηριότητες από αυτές που μέχρι σήμερα γνώριζαν τα παιδιά, ώστε να αποκτήσουν πρόσβαση σε διαφορε-τικού τύπου αθλητισμό από τον διαδεδομένο (πχ ορειβασίες, ποδηλατοδρομίες κ.α.)

Όλες οι υπόλοιπες ώρες θα ακολουθού-νταν όπως όριζε το πρόγραμμα της κατασκή-νωσης

Στην ομάδα συμμετείχαν 10 παιδιά ηλικί-ας 14-15 χρονών, αγόρια και κορίτσια αντί-στοιχα. Οι ομαδάρχες που πραγματοποίησαν το πρόγραμμα ήταν οι: Νίκη Πυρουνάκη και Πάυλος Γουναλάκης Τα αποτελέσματά της δράσης άφησαν ικανοποιημένους τόσο εμάς όσο και τα παιδιά. Η Κατασκήνωση εξελίχθη-κε! ”Έφτιαξε” μια άλλη πρόταση με σχέδιο, οργάνωση και στόχους.

Αν οραματίζομαστε και πιστεύουμε στα οράματα μας, μπορούμε να πετύχουμε και για την Κατασκήνωση όποιον στόχο θέσουμε και να διαμορφώσουμε αναλόγως τις σχέ-σεις μας με το χώρο και τους συνανθρώπους μας.

Βασίλης Δελής

«Όλα μπορείς να τα δεις και να τα κάνεις στον Πει-ραιά, όλα εκτός από ένα, να κάνεις το μάγκα».

Μια βόλτα στις γειτονιές του Πειραιά που βρίσκονται γύρω από το μεγάλο λιμάνι, γεμάτη ιστορίες για καθημε-ρινούς ανθρώπους που έζησαν εκεί αλλά και για ανθρώ-πους του υπόκοσμου με τους δικούς τους κώδικες. ‘Ενας περίπατος στις μνήμες πολλών που μπλέχτηκαν στους δρόμους και στα σοκάκια σαν έφηβοι ή νέοι στις δεκαε-

τίες του ‘50, του ‘60 ή του ‘70 με δεκάδες ονόματα καρα-βιών και μαγαζιών. Η Ιστορία μιας πόλης με γλωσσάρι και πολλές συνώνυμες λέξεις που εξηγούν τα ανεξήγητα στους καθωσπρέπει του τότε και του σήμερα.

Ακόμα κι αν δεν είστε από τον Πειραιά διαβάστε το. Είναι γοητευτικό, προκλητικό, γραμμένο με αγάπη και χω-ρίς ντροπή για τις τρέλες της νιότης.

Πέτρος Καλλίτσης

«Πριν από εκατό χρόνια, η Αλί-κη, μετά το ταξίδι της στη χώρα των θαυμάτων, μπήκε σ’ έναν καθρέφτη για να ανακαλύψει τον κόσμο από την ανάποδη. Αν η Αλίκη ξαναγεν-νιόταν στις μέρες μας, δε θα χρει-αζόταν να περάσει μέσα από τον καθρέφτη, θα αρκούσε να ρίξει μια ματιά έξω από το παράθυρο».

Στα τέλη της χιλιετίας, ο Ουρου-γουανός συγγραφέας και δημοσιο-

γράφος Εντουάρντο Γκαλεάνο, με την πρωτότυπη γραφή του και το ιδιαίτερο ύφος του, αποφασίζει να μας ξαναστείλει στο σχολείο. Το σχολείο του κόσμου απ’ την ανάποδη είναι ο πιο δημοκρατικός εκπαι-δευτικός θεσμός. Δεν απαιτούνται εισαγωγικές εξετάσεις, δε χρειάζε-ται εγγραφή και τα μαθήματα γίνονται δωρεάν, σε όλους και σε όλα τα πλάτη της γης και του ουρανού. Δικαίως θεωρείται γνήσιο τέκνο του συστήματος που, για πρώτη φορά στην ιστορία της ανθρωπότητας, έχει κατακτήσει την εξουσία σε παγκόσμια κλίμακα. Στο σχολείο του κόσμου απ’ την ανάποδη, το σίδερο μαθαίνει να επιπλέει και ο φελλός να βυθίζεται. Οι οχιές μαθαίνουν να πετούν και τα σύννεφα μαθαίνουν να έρπουν στους δρόμους.

«Ο κόσμος απ’ την ανάποδη επιβραβεύει ανάποδα: υποτιμά την τιμιότητα, επικρίνει την εργασία, ανταμείβει την έλλειψη τύψεων και τρέφει τις θηριωδίες. Οι δάσκαλοί του ρίχνουν το φταίξιμο στη φύση: η αδικία, λένε, είναι φυσικός νόμος».

«Όταν ένας παραβάτης σκοτώνει για τα χρέη που οφείλει, η εκτέ-λεση ονομάζεται «ρύθμιση λογαριασμών» ενώ όταν η διεθνής τεχνο-

κρατία αποφασίζει να κάνει εκκαθάριση σε μια υπερχρεωμένη χώρα, η εκτέλεση ονομάζεται «πρόγραμμα μακροοικονομικής ρύθμισης». Ο οικονομικός εκβιαστής, αν δεν πάρει τα λύτρα, δημεύει τις χώρες και ανακατεύεται στα εσωτερικά τους: σε σύγκριση μαζί του, οποιοσδήποτε μαχαιροβγάλτης αποδεικνύεται αβλαβής σαν τον Δράκουλα στο φως της μέρας. Η παγκόσμια οικονομία είναι η πιο αποδοτική μορφή του οργανωμένου εγκλήματος. Οι διεθνείς οργανισμοί ελέγχουν το νόμι-σμα, το εμπόριο και τις πιστώσεις των φτωχών χωρών με τόσο ψυχρό επαγγελματισμό και ατιμωρησία που τρομοκρατούν τους φτωχούς πο-λίτες περισσότερο από τα βομβαρδιστικά».

«Οι επαγγελματίες εκτελεστές, που πληρώνονται για να σκοτώνουν, δεν κάνουν τίποτα περισσότερο, σε επίπεδο λιανικής, από όσα κάνουν σε ευρεία κλίμακα στρατηγοί παρασημοφορημένοι για εγκλήματα που έχουν εξυψωθεί στην κατηγορία της στρατιωτικής δόξας».

«Παρακολουθούμε το στριπτίζ του κράτους, το κράτος τα ξεφορ-τώνεται όλα εκτός από την καταστολή, το πιο πολύτιμο και προσωπικό ένδυμα του».

Ο Εντουάρντο Γκαλεάνο αποκαλύπτει με ανατριχιαστικές λεπτομέ-ρειες και καυστικό χιούμορ την ανεστραμμένη πραγματικότητα του σύγ-χρονου κόσμου, όπου τα αριστερά βρίσκονται δεξιά, τα πάνω κάτω και τα μπρος πίσω. Παραδίδει μαθήματα αδικίας, ρατσισμού και φαλλο-κρατίας, μαθήματα φόβου και κατασκευής εχθρών, σεμινάρια ηθικής και επιτυχίας αλλά και ανώτερες σπουδές στην ατιμωρησία. Αγανακτι-σμένος από την κατάφωρη κοινωνική αδικία καταγγέλλει τους διεθνείς οργανισμούς και τα μεγάλα οικονομικά συμφέροντα, καταδικάζει την εκμετάλλευση και την αδικία, υψώνει φωνή διαμαρτυρίας και καλεί τον καθένα μας σε εγρήγορση και δράση, δίνοντας ένα μήνυμα αισιοδο-ξίας και ελπίδας.

13βιβλία που μας άρεσαν

Ο συγγραφέας Γιώργος Συμπάρδης μας ξαφνιά-ζει ευχάριστα με το μυθιστόρημα του “ Yπόσχεση Γά-μου ” που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Μεταίχμιο.

Ένα μυθιστόρημα πολυπρόσωπο ,γοητευτικό που κάνει βουτιά στην καθημερινότητά μας. Απλοί ταπει-νοί άνθρωποι οι ήρωες του-τρεις γυναίκες και ένας άντρας, οι πρωταγωνιστές-αλλά και αρκετοί άλλοι σε δεύτερους ρόλους. Όλοι με τις αγωνίες τους, τα άγχη ,την πλήξη και τα αδιέξοδα τις καθημερινής ζωής. Όλοι τους μέτριοι, πολύ συνηθισμένοι ,κυκλο-φορούν δίπλα μας στην δουλεία, στη γειτονιά, στην πόλη. Κατοικούν σε μικροαστικές συνοικίες της Αθή-νας- Καλλιθέα, Πετράλωνα, Ταύρος -χρησιμοποιούν

τον ηλεκτρικό σιδηρόδρομο για την δουλειά τους. Άνθρωποι χωρίς λάμψη. Αυτούς φωτίζει περίτεχνα ο συγγραφέας και τις λεπτομέρειες της ζωής τους, δη-μιουργώντας ένα μυθιστόρημα όπου παρακολουθείς ως θεατής ,την απλή πλευρά του έρωτα ,την αδιέξοδη και ανεκπλήρωτη που κυριαρχεί στην ζωή των περισ-σότερων ανθρώπων, την απιστία, το ψέμα, το συμφέ-ρον ,τη ματαίωση, το συμβιβασμό.

Σπουδαία αφήγηση με μια γλώσσα υπέροχη που αποθεώνει τις λεπτομέρειες της περιγραφής. Το βι-βλίο πήρε το Κρατικό βραβείο μυθιστορήματος για το 2012 από την Ακαδημία Αθηνών.

“Ένας κόσμος ανάποδα” του Εντουάρντο Γκαλεάνο

“Υπόσχεση γάμου” του Γιώργου ΣυμπάρδηΕκδόσεις ΜΕΤΑΙΧΜΙΟ, 2012

Εκδόσεις ΠΙΡΟΓΑ, 2010

Αλέξανδρος Κυτίνος

Μάρθα Δελή-Πυρουνάκη

“Εκ Πειραιώς” του Διονύση ΧαριτόπουλουΕκδόσεις ΤΟΠΟΣ, 2012

14 συνέντευξη

Τι σας ώθησε στο γράψιμο;Στο γράψιμο με ώθησε το διάβασμα. Και στο διάβασμα με

ώθησε ο πατέρας μου, αγοράζοντάς μου από νωρίς «εξωσχολικά»

βιβλία (με δόσεις, από πλανόδιο βιβλιοπώλη, στον οποίο οφείλω

την πρώτη, κάπως ασυνάρτητη, βιβλιοθήκη μου!). Πολύ αργότερα,

βέβαια, κόντεψε να πάθει την καρδιά του όταν του είπα ότι φιλοδο-

ξώ να ζήσω από το γράψιμο.

Νιώθετε την ίδια ικανοποίηση όταν βλέπετε ένα σενάριο σας να υλοποιείται και όταν ολοκληρώνετε ένα μυθιστόρημα;

Αναπόφευκτα, όχι. Το σενάριο είναι ένα κείμενο που ξεφεύγει

τελείως από τα χέρια του σεναριογράφου όταν μια ταινία περνά-

ει στο στάδιο της υλοποίησης. Αυτό που βλέπουμε τελικά είναι η

«ερμηνεία» του σεναρίου από τους -πολλούς- συντελεστές μιας

ταινίας. Αντιθέτως, για τα μυθιστορήματά μου αναλαμβάνω ακέ-

ραια την ευθύνη.

Συνεργάζεστε, πολλά χρόνια, με τον σκηνοθέτη Νίκο Γραμμα-τικό. Είναι δυσκολότερο να συνεργάζεστε για ένα σενάριο ή να το

δουλεύετε μόνος; Σε ποια κομμάτια πρέπει να υπάρχει η κατάλληλη χημεία με τον συνεργάτη σας για να βγει κάτι αξιόλογο;

Ασφαλώς προτιμώ να δουλεύω μόνος. Όταν όμως καλούμαι

να δουλέψω πάνω στην ιδέα ενός σκηνοθέτη, η συνεργασία είναι

απαραίτητη. Το δυσκολότερο κομμάτι αυτής της διαδικασίας είναι

να καταλάβεις τι ακριβώς θέλει ο συνεργάτης σου και να το απο-

δώσεις σύμφωνα με τις προσδοκίες του.

Παρατηρώ ότι πολλοί από τούς ήρωες σας παραμένουν ρομα-ντικοί, αδυνατούν να προσαρμοστούν στις αλλαγές και η πραγμα-τικότητα τους ξεπερνάει ενώ κάποιοι άλλοι γίνονται ένα μ’ αυτή. Πιστεύετε ότι ξεχνάμε ή ότι απλά αλλάζουμε;

Νομίζω πως οι άνθρωποι δεν αλλάζουν πραγματικά. Στην καλύ-

τερη περίπτωση, με το πέρασμα του χρόνου ωριμάζουν, μαθαίνουν

και επαναδιαπραγματεύονται τη σχέση τους με τον κόσμο και τους

ανθρώπους. Μιλώ για τους λίγους που δεν επαναπαύονται και διεκ-

δικούν διαρκώς την αυτογνωσία -διαδικασία που είναι μακρά και επί-

πονη. Οι υπόλοιποι, οι πολλοί, βυθίζονται στο τέλμα των αυτάρεσκων

ψευδαισθήσεων, ξεχνώντας πρόθυμα ό,τι δεν τους βολεύει!

Παναγ ιωτόπουλοςστον Αποστόλη Λελούδα

N ί κ ο ς

Όποιος έχει

κάτι να πει

θα το πει,

ο κόσμος

να χαλάσει.

15λογοτεχνία

Ο Νίκος Παναγιωτόπουλος γεννήθηκε στις 15.4.1963 στο Χαλάνδρι, όπου και μεγάλωσε. Σπούδασε τεχνολόγος μηχανικός, ενώ παράλληλα ασχολήθηκε με το θέατρο. Ερ-γάστηκε ως καλλιτεχνικός συντάκτης (από το 1989 έως το 1992) σε εφημερίδες, περιοδικά και την τηλεόραση. Τα τελευταία χρόνια, εκτός από την πεζογραφία, ασχο-λείται επαγγελματικά με το σενάριο. Έχει γράψει σενά-ρια για τηλεοπτικές σειρές, ενώ από το 1995 ασχολείται σχεδόν αποκλειστικά με τον κινηματογράφο. Έχει γράψει δέκα σενάρια για ταινίες μεγάλου μήκους -ανάμεσά τους οι «Απόντες» (1996), ο «Βασιλιάς» (2002) και η «Αγρύπνια» (2005), όλες σε σκηνοθεσία Νίκου Γραμματικού, οι «Ώρες κοινής ησυχίας» (2006), σε σκηνοθεσία Κατερίνας Ευαγγε-λάκου, κ.ά. Για μια απ’ αυτές, τους «Απόντες», τιμήθηκε με το βραβείο σεναρίου στο 37ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Θεσσαλονίκης το 1996. Ενεργό μέλος της Ένωσης Σεναριογράφων Ελλάδας, διδάσκει σενάριο σε σεμινάρια και σε προγράμματα σπουδών κινηματογράφου. Ποιήματα και διηγήματά του έχουν διακριθεί σε διαγωνισμούς, ενώ το πρώτο του βιβλίο, η συλλογή διηγημάτων «Η ενοχή των υλικών» (Πόλις, 1997), τιμήθηκε με το Βραβείο Μαρίας Ράλλη για πρωτοεμφανιζόμενους συγγραφείς. Ακολούθη-σαν τα μυθιστορήματα: «Ο Ζίγκι απ’ τον Μάρφαν» (Πό-λις, 1998, κυκλοφορεί και στα ιταλικά από τις εκδόσεις Crocetti), «Το γονίδιο της αμφιβολίας» (Πόλις, 1999, β΄ εκδ. Μεταίχμιο, 2012, κυκλοφορεί σε επτά γλώσσες -στα γερμανικά από τις εκδ. Reclam, στα γαλλικά από τις εκδ. Gallimard, στα ιταλικά από τις εκδ. Ponte Alle Grazie, στα σλοβενικά, στα κινέζικα κ.ά), «Αγιογραφία» (Πόλις, 2003, κυκλοφορεί στα γερμανικά από τις εκδ. Reclam και στα γαλλικά από τις εκδ. Gallimard) και «Τα παιδιά του Κάιν» (Μεταίχμιο, 2011).

Βιογραφικό σημείωμα του Νίκου Παναγιωτόπουλου

Οι Ελληνικές συμμετοχές σε διεθνή φεστιβάλ έχουν δώσει μια πιο αισιόδοξη και παρεΐστικη διάθεση στους νέους καλλιτέχνες. Ως δάσκαλος μίας νέας γε-νιάς καλλιτεχνών βλέπετε το σενάριο και τον κινηματογράφο στην Ελλάδα να επαναπροσδιορίζονται;

Βλέπω μια γενιά κινηματογραφιστών με ορμή και όραμα. Βλέπω νέους αν-

θρώπους αποφασισμένους να δείξουν ότι ξέρουν να κάνουν σινεμά. Ο τρόπος

με τον οποίο κάναμε ταινίες είχε οδηγηθεί σε αδιέξοδο. Αυτή η γενιά ήταν

υποχρεωμένη εκ των πραγμάτων να αναζητήσει καινούργιους τρόπους για να

εκφραστεί. Γύρισε την πλάτη της στην εγχώρια μιζέρια και δεν φοβήθηκε να

ανοιχτεί σ’ έναν κόσμο γεμάτο προκλήσεις και δυνατότητες.

Νομίζω πως οι νέοι κινηματογραφιστές δείχνουν το δρόμο που θα έπρεπε

να ακολουθήσει ολόκληρη η χώρα προκειμένου να βγει από τη δίνη της κρίσης.

Τόλμη, επινοητικότητα, σκληρή δουλειά, οργάνωση και εξωστρέφεια.

Πριν από λίγες μέρες ήμουν σε μια συζήτηση για τον νέο Ελληνικό κινηματο-γράφο και διαπίστωσα ότι πολλές άπο τις καινούργιες ταινίες έχουν να κάνουν με την ευρύτερη έννοια της οικογένειας. Πιστεύετε ότι οι καινούργιοι σκηνοθέτες αλληλοεπηρεάζονται σαν κάποιου είδους νέο κίνημα η ότι ζούμε σε κλίμα αμφι-σβήτησης των πάντων και οι νέοι καλλιτέχνες απλά το εκφράζουν;

Κατά πάσα πιθανότητα ισχύουν και τα δύο. Οι νέοι κινηματογραφιστές κα-

λούνται να αρθρώσουν λόγο τη στιγμή που η ελληνική κοινωνία βιώνει μια βα-

θιά κρίση. Κρίση που έχει ρίζες. Είναι φυσικό να εστιάσουν το φακό τους στο

κύτταρο της ελληνικής κοινωνίας που δεν είναι άλλο από την οικογένεια. Και

είναι απολύτως φυσικό να συσπειρώνονται ενώπιον της κρίσης και να συνδια-

λέγονται. Το αν αυτό θα αποτελέσει «κίνημα» με συγκεκριμένα χαρακτηριστικά

και ιστορικό αποτύπωμα μένει να αποδειχτεί.

Σε ποιο επίπεδο βρίσκεται το σενάριο στην Ελλάδα και πόσο βοηθάει ηεκπαίδευση εδώ σ’ αυτό;Γνωρίζουμε όλοι πως η εκπαίδευση στη χώρα μας νοσεί. Η κινηματογραφι-

κή εκπαίδευση στην Ελλάδα ήταν μέχρι πρότινος ανύπαρκτη. Σήμερα παραμένει

ανοργάνωτη, προβληματική. Η εκπαίδευση, πάντως, δε γεννάει ταλέντα. Απλώς

τους επιτρέπει να ανθίσουν. Όποιος έχει κάτι να πει θα το πει, ο κόσμος να χα-

λάσει. Η σωστή εκπαίδευση θα μας επέτρεπε να διαβάζουμε σωστά τα σενάρια

και να επενδύουμε στα καλύτερα, αντί να σκορπάμε πόρους στοιχηματίζοντας

στα τυφλά.

Τι θα λέγατε σε κάποιον που κάνει τις πρώτες του συγγραφικές απόπειρες;

Θα τον/την προειδοποιούσα πως χρειάζεται τόλμη, επιμονή και υπομονή.

Και θα το/τη συμβούλευα να μη χάσει από τα μάτια του/της την ουσία. Γιατί

όπως λέει και ο Βαν Γκονγκ σε μια από τις επιστολές προς τον αδερφό του, αν

κανείς επικεντρωθεί στην ουσία, οι λεπτομέρειες τακτοποιούνται μόνες τους.

Σε τι ελπίζετε;Ελπίζω πάντα σε ένα καλύτερο αύριο.

Κυριάκος Ρόκος

Δύο βδομάδες πριν την καινούρια του έκθεση συνάντησα τον Κυριάκο Ρόκο στο εργαστήριο του. Γλύπτης, καθηγητής στα ΤΕΙ Συντήρησης έργων Τένχης και συγγραφέας είναι μία τυπική περιγραφή για έναν καλλιτέχνη με ένα πλούσιο έργο σε πολλά επίπεδα και για έναν άνθρωπο που ήταν τιμή να γνωρίσω. Ανάμεσα λοιπόν σε γλυπτά και άπειρες εικόνες ξεκίνησε μία συζήτηση που θα μπορούσε να μην έχει τελειώσει. Μία περιήγηση στο εργαστήριο, μία σειρά από εντυπωσιακά γλυπτά ακόμη και για το μη εκπαιδευμένο μάτι και μία αβίαστη κουβέντα ξεκινά:

πρέπει να ζεις στην εποχή σουΣυνέντευξη στο Φοίβο Καλλίτση

σκιαγραφήσεις16

Η τέχνη πρέπει να είναι ανάγκη για τον άν-θρωπο αλλά είναι μεγάλη συζήτηση το πώς θα γίνει αυτό αντιληπτό. Πιστεύω χωρίς αυτή παύ-ουμε να είμαστε άνθρωποι. Την ίδια στιγμή όμως, σήμερα, δεν έχει άδικο ο άνθρωπος που δε μπορεί να την κάνει προτεραιότητά του. Τις προάλλες πήγα να πληρώσω ένα λογαρια-σμό, άλλωστε στην εποχή μας κάθε μέρα πρέ-πει να πληρώσεις και κάτι, και ένας άνθρωπος έψαχνε στα σκουπίδια για φαγητό. Μου ζήτη-σε να του δώσω κάτι. Ό,τι και να του δώσεις δε θα είναι αρκετό. Πρέπει να αλλάξουν τα πάντα, να μην υπάρχει πλέον ελεημοσύνη.

Η ελεημοσύνη δεν είναι το άλλοθι του κα-πιταλισμού έτσι κι αλλιώς;

Ακριβώς, και με όλα τα χρήματα κοινω-νικής πολιτικής να διοχετεύονται σε ελεημο-σύνες. Και βλέποντας και ποιοι τις κάνουν σε ανησυχεί ακόμη περισσότερο. Γι’ αυτό το λόγο η δουλειά που έκανε ο πατέρας Πυρουνάκης για μένα είναι κάτι το ξεχωριστό, και απέχει από τη μόδα του εθελοντισμού των Ολυμπια-κών αγώνων, όπου όλοι έπρεπε να γίνουμε εθελοντές αλλά όσοι έπρεπε να πάρουν τα χρήματά τους τα πήραν και με το παραπάνω.

Ας μιλήσουμε για την πολιτική μέσα από τη γλυπτική σας. Άλλωστε οι ευφάνταστοι τίτλοι των εκθέσεων και των γλυπτών σας από μόνοι τους κρύβουν ένα πολιτικό σχόλιο.

Το θέμα είναι τι σου προσφέρει η ατμό-σφαιρα, και πώς βλέπει ο θεατής το έργο σου. Σε κάθε έκθεση γλυπτικής κάνω ένα έργο την τελευταία στιγμή. Ένα από αυτά τα έργα ήταν το «Δελεαστικό πορτραίτο της εξουσίας οποιουδήποτε επιπέδου με ακροατή που έχει φύγει από καιρό χωρίς εκείνη να το έχει πά-ρει χαμπάρι». Είναι ένα έργο του 1991 και εκείνη την εποχή ένας είχε κερδίσει στο ΠΡΟ-ΠΟ 240.000.000 και όλοι έλεγαν ότι έφτιαξε την τύχη του, οπότε αποφάσισα ότι θα βάλω αυτή την τιμή. Βέβαια η τιμή ήταν και αυτή κομ-μάτι του έργου, και η συνέχεια ήταν ότι όποιος το αγόραζε θα το έπαιρνε δωρεάν, αρκεί να μην το καταστρέψει και να είναι σε σημείο που να μπορεί να το βλέπει ο κόσμος. Και έδειξαν ενδιαφέρον μόνο δύο μουσεία. Αυτό το έργο εκτός από το γλυπτό έχει ένα σκαμνί και κάποια ακουστικά που συνδέονται με ένα μηχάνημα. Κάθεσαι λοιπόν στο σκαμνί, φο-ράς τα ακουστικά και περιμένεις να ακούσει τι λέει ο «κώλος» που φυσικά δε λέει τίποτα. Στα εγκαίνια πέρασε ο Πάγκαλος, φόρεσε τα ακουστικά, δεν άκουσε τίποτα και του είπα ότι «Μια εξουσία κώλος δε μπορεί να λέει τίπο-τα» και αυτός απάντησε «Προφανώς αναφέρε-στε στην κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας». Αντίστοιχα όταν έγινε δύο χρόνια μετά στα

Γιάννενα και είχε πάει ο Μητσοτάκης ως πρω-θυπουργός και ο δήμαρχος του εξήγησε τη λογική του έργου. Η απάντηση του Μητσοτάκη ήταν «Αυτές είναι προφανώς οι κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ». Ο καθένας δηλαδή βλέπει τον άλλο, όποιος και να είναι ο τίτλος.

Πώς προκύπτει αυτή η δημιουργική διαδι-κασία;

Πρέπει να ζεις στην εποχή σου. Δε μπορεί να είσαι καλλιτέχνης και να είσαι κλειστός στο ατελιέ σου, να κάνεις το κέφι σου. Για μένα καλλιτέχνης σημαίνει συμμετοχή στα κοινά και μέσα από εκεί να μπορείς να βγάλεις πράγματα στη δουλειά σου. Αυτά τα βρίσκεις για τον εαυτό σου και αν είσαι ειλικρινής με τον εαυτό σου σίγουρα θα βρεθούν και άλλοι άνθρωποι που θα ταυτιστούν. Αν είσαι πιστός σε μία πραγματικότητα ο άλλος θα δει αν την αποδέχεται ή όχι. Το έργο τελειώνει και από τη στιγμή που το ολοκληρώνεις δεν είναι δικό σου αλλά ανήκει στον κόσμο.

Άρα η τέχνη χρειάζεται μία πολιτική ή έστω κοινωνική ματιά. Η στρατευμένη τέχνη λοιπόν είναι σε αυτή την κατηγορία;

Στρατευμένη δε θα έκανα ποτέ. Είμαι στρατευμένος στον άνθρωπο, σε όσα μπορεί να περνάει ο κάθε άνθρωπος, όχι μόνο στην Ελλάδα. Αλλά είναι μία εσωτερική στράτευση, δεν κάνω ένα έργο για τον κόσμο. Ζω αυτό που ζει ο κόσμος και απλά το εξωτερικεύω, δεν προσεγγίζω κάτι ως εξωτερικός παρατη-ρητής. Τα γλυπτά μου τα δουλεύω χωρίς να υπάρχει σχέδιο, τίποτα απολύτως. Στα Συμπό-σια Γλυπτικής που συμμετέχω οι περισσότεροι έρχονται με μακέτες. Εγώ δεν κάνω μακέτες, απλώς καταγράφω τί συμβαίνει εκείνο τον καιρό που γίνεται το γλυπτό.

Είναι μια μορφή οράματος;Καθόλου. Είναι μία συνομιλία. Έχεις την

πέτρα μπροστά σου και σκάβεις. Σκάβεις να βρεις την αλήθεια και έχεις ένα διάλογο με την πέτρα. Ο γλύπτης για εμένα είναι ένας εν-διάμεσος που εκτελεί εντολές. Ίσως ακούγε-ται θρησκευτικό αυτό που λέω, αλλά έτσι είναι. Μερικές φορές απορώ κι εγώ με το τελικό αποτέλεσμα. «Μπα, εγώ το έφτιαξα αυτό;».

Έτσι προκύπτει και ο όρος «ο,τισουρθι-σμός» που χρησιμοποιείτε για να περιγράψετε τη δουλειά σας; Μία ανοιχτή δημιουργική δια-δικασία και ένα έργο ανοιχτό σε κάθε ερμηνεία από το θεατή.

Ακριβώς και δέχομαι πραγματικά οποια-δήποτε ερμηνεία. Από τι στιγμή που ο θεα-τής το βλέπει και το περιγράφει είναι πλήρως αποδεκτό και θέλω να ακούω τις ερμηνείες αυτές.

Ακόμη και ένας θεωρητικός τέχνης, ο οποίος έχει και την αγωνία να πει κάτι παρα-πάνω;

Ναι, και αυτό το δέχομαι γιατί ο ιστορι-κός της τέχνης που θα κάνει μία ξενάγηση, δεν κάνει τίποτα άλλο από το να βγάζει τα εσώψυχά του. Δε βρίσκει τι αισθάνεται ο δη-μιουργός, αλλά λέει όσα αισθάνεται ο ίδιος, είτε θετικά, είτε αρνητικά. Και τα δύο αξίζει να τα ακούσεις γιατί είναι μία αλήθεια. Αλλά εί-ναι η αλήθεια του θεωρητικού ή του ιστορικού και όχι του κόσμου που τον παρακολουθεί και θέλει να μάθει τι θέλει να πει ο καλλιτέχνης. Η αλήθεια είναι ότι ο καλλιτέχνης δε θέλει να πει τίποτα για τον άλλο, ό,τι είχε να πει το είπε για τον εαυτό του. Για παράδειγμα είχα κάνει ένα έργο στη δεκαετία του ‘80 που το είχα εκθέσει στο φεστιβάλ της ΚΝΕ. Είχα περάσει λοιπόν τρεις μέρες εκεί και άκουγα τι έλεγε ο κόσμος, και όλοι έβλεπαν διαφορετικά στοι-χεία, και έλεγαν ότι είναι αριστούργημα γιατί αισθάνονταν ότι ήταν «δικό τους». Έβλεπαν πουλιά, γροθιές, χωρίς όμως το έργο να έχει σκοπό να θεωρηθεί «δικό τους» με την κομ-ματική έννοια. Την τελευταία μέρα ήταν ένας ηλικιωμένος -τρόπος του λέγειν, γιατί ήταν μι-κρότερος από όσο είμαι εγώ τώρα- που καθό-μασταν και τον ακούγαμε, χωρίς να μιλάμε, τριάντα άτομα. Η ανάλυση που έκανε ήταν εκ-πληκτική και ας μην είχε σχέση με μουσεία ή γνώσεις για την τέχνη. Εγώ δεν είχα σκεφτεί τίποτα από όσα έλεγε αυτός, αλλά μπορούσα να τα δω. Όταν πήγα να τον χαιρετήσω με δά-κρυα μου είπε: «Δεν έχω ξανανιώσει κάτι αντί-στοιχο στη ζωή μου και δεν έχω σχέση με την τέχνη. Ξέρεις τι σημαίνει τόσα χρόνια φυλακή και εξορία;». Από τότε καμία ανάλυση δεν έχει ξεπεράσει τη ματιά αυτού του ανθρώπου.

σκιαγραφήσεις: Κυριάκος Ρόκος

18

Έτσι λοιπόν προκύπτουν οι ιστορίες των βιβλίων σας;

Ακριβώς αυτές τις ιστορίες τις μαζεύω και τις γράφω. Τα δύο μου βιβλία αποτελούνται από αληθινές ιστορίες που τις έχω μαζέψει. Και ακούω συνέχεια τέτοιες ιστορίες που κα-ταγράφω.

Πώς προέκυψε λοιπόν η γλυπτική για εσάς;

Εγώ ήμουν ο χειρότερος μαθητής, σε αντί-θεση με τον αδελφό μου που ήταν πάντα ο κα-λύτερος, τα δύο άκρα. Είχαμε έναν καθηγητή γαλλικών, αλλά εγώ δε μάθαινα γαλλικά. Μια φορά στις εξετάσεις δεν είχα τι να γράψω και σχεδίαζα στην κόλλα, με βλέπει και εκεί που ετοιμαζόμουν να φάω τη σφαλιάρα μου λέει «Συνέχισε!». Στις εξετάσεις λοιπόν παίρνω 20 και από τότε είπε στους άλλους καθηγητές «όποιος πειράξει το Ρόκο θα τον σπάσω στο ξύλο». Όταν αποφοίτησα από το γυμνάσιο μου είπε για την Καλών Τεχνών, που μέχρι τότε αγνοούσα την ύπαρξη της, και ότι «μπορείς να πας να συνεχίσεις εκεί». Ο πατέρας μου βέ-βαια έλεγε να γίνω υπάλληλος στον ΟΤΕ και η μητέρα μου να σπουδάσω γεωπόνος. Μια μέση οδός ήταν η Αρχιτεκτονική, αλλά δεν πέ-ρασα γιατί μου έβαλαν μονάδα στο σχέδιο. Την ίδια στιγμή έδωσα στην Καλών Τεχνών και πέρασα πρώτος. Μάλλον έπρεπε να γίνει αυτό το πράγμα για να περάσω.

Τι είναι τα Συμπόσια γλυπτικής.Το 1995 τρεις Ηπειρώτες γλύπτες ο Πα-

παγιάννης, ο Χουλιαράς κι εγώ είπαμε ότι ο Νεοέλληνας χρησιμοποιεί το μάρμαρο, το πε-ντελικό για να φτιάχνει νεροχύτες. Εμείς προ-σφέραμε τη δουλειά μας για να κάνουμε το μάρμαρο γλυπτική. Αλλά επειδή το υλικό έχει ένα μεγάλο κόστος προτείναμε να προσφέ-ρουμε την εργασία μας δωρεάν, οπότε με το κόστος ενός γλυπτού θα αποκτούσε δέκα. Η πρώτη πρόταση έγινε στο Δήμαρχο στην Κό-νιτσα, όπου πρόσφεραν το υλικό, τη φιλοξενία και ένα συμβολικό ποσό. Η ιδέα ενθουσίασε και άλλους Δήμους και άρχισαν να γίνονται Συ-

μπόσια σε διαφορετικά σημεία στην Ελλάδα.

Ήσασταν καθηγητής, και είχατε επαφή με τη διάσημη «νέα γενιά», μάλιστα τη βλέπετε καθώς αλλάζει στο πέρασμα των χρόνων. Τι βλέπετε για το μέλλον;

Εγώ ήμουν πάντα οπαδός της νέας γενιάς. Και η αλήθεια είναι ότι δεν ήθελα να αποχω-ρήσω από την εκπαίδευση, αισθανόμουν νέος χάρη στην επαφή που είχα με τα παιδιά. Εκεί έβλεπες πολλά παιδιά μπλοκαρισμένα, λες και κάποιος τους είχε ξεριζώσει τη φαντασία. Χωρίς φαντασία δυστυχώς δε μπορείς να κά-νεις πολλά πράγματα. Αλλά πάντα υπάρχει κάτι που κινητοποιεί τη νέα γενιά. Όπως έλεγε ο Φλωράκης «Οι Σποράδες φεύγουν, οι σπορά μένει». Πάντα λέμε ότι η προηγούμενη γενιά έγιναν ήρωες και εμείς όχι, όμως μετά από τον πρώτο Παγκόσμιο, ήρθε ο Δεύτερος στη συνέχεια η Χούντα. Μετά νομίζουμε ότι είμα-στε οι τελευταίοι, όμως η νέα γενιά όταν τα πράγματα το απαιτήσουν είμαι αισιόδοξος ότι θα κάνει την αλλαγή.

Ο Kυριάκος Pόκος κατάγεται από το Μέτσοβο και γεννήθηκε στα Γιάν-νενα τον Mάιο του 1945. Σπούδασε γλυπτική στην Aνωτάτη Σχολή Kαλών Tεχνών της Aθήνας με δάσκαλο τον Γιάννη Παππά κι ύστερα, με υποτρο-φία της Aκαδημίας Aθηνών (κληρο-δότημα Ουρανίας Κωνσταντινίδη), δούλεψε στο Παρίσι, κοντά στον Kώ-στα Kουλεντιανό και στο εργαστήριο του Σεζάρ στην Ecole Superieure des Beaux Arts. Aπό το 1972 μέχρι σήμερα έχει κάνει περισσότερες από τριάντα ατομικές εκθέσεις στην Eλλά-δα και στο εξωτερικό και έχει λάβει μέρος σε πολλές ομαδικές και διε-θνείς εκθέσεις. Έργα του υπάρχουν σε δημόσιους χώρους σε Αθήνα, Πειραιά, Γιάννενα, Μέτσοβο, Νάξο, Θεσσαλονίκη, Κατερίνη, Καρδίτσα, Αμαλιάδα, Λέσβο, Καλαμάτα, Χίο, αλλά και σε Λουξεμβούργο, Λετονία, Βερολίνο, Παρίσι και Σουηδία. Συνερ-γάστηκε με το Θέατρο Tέχνης του Kαρόλου Kουν, το Eθνικό Θέατρο και το Περιφερειακό Θέατρο Iωαννίνων. Aπό το 1975 κείμενά του δημοσιεύ-ονται σε εφημερίδες και περιοδικά. Έχει εκδόσει τα βιβλία: «Σχέδια», «Aπο-τυπώματα 1967-1975», «Tαξίδια με στυλό διαρκείας», «Ένας επικίνδυνος γλύπτης», «Γλυπτική σε κοινή θέα», «31 σχέδια και 1 γλυπτό ζητούν ποιη-τή», «Η πεταλούδα του Ινσένμπορν», «Ανοξείδωτα Ταξίδια», «Απ’ τά Σκεψο-χώραφα Βιολογικής Καλλιέργειας». Στο διάστημα 1981-1983 δίδαξε ελεύ-θερο σχέδιο στη Σχολή Bακαλό. Eίναι καθηγητής στο τμήμα Συντήρησης Aρχαιοτήτων και Έργων Tέχνης του T.E.I. Aθήνας όπου και οργάνωσε το πρώτο εργαστήριο Γλυπτικής. Είναι μέλος του Ε.Ε.Τ.Ε. και του συλλόγου γλυπτών Ελλάδας.

19εκδηλώσεις

Στο Κέντρο Τεχνών, στο Πάρκο Ελευθερίας πραγματοποιήθηκε από 1-10 Μαρτίου 2013 η 22η Έκθεση Προσφοράς Έργων Τέχνης και Λόγου που συνδιοργανώθηκε με τον Οργανισμό Πολιτισμού, Νεολαίας και Άθλησης του Δήμου Αθηναίων.

Η προετοιμασία της Έκθεσης ξεκίνησε μήνες πριν με την αποστολή επιστολών στους φίλους Καλλιτέχνες που είχαν βοηθήσει σε παλιότερες Εκθέσεις αλλά και e-mail σε νεότερους Καλλιτέχνες. Η ανταπόκριση, σε αυτή τη δύσκολη εποχή, ήταν πέρα από κάθε προσδοκία και αποδείχτηκε για μια ακόμα φορά πως οι άνθρωποι της Τέχνης και των Γραμμάτων είναι πολύ ευαίσθητοι δέκτες των δυσκολιών των συνανθρώπων τους.

Το παλιό ΕΑΤ-ΕΣΑ που φέρνει μνήμες φρίκης από τους βασανιστές της Χούντας αλλά και ανθρώ-πινου μεγαλείου από τους αντιστασιακούς, έχει πια μετατραπεί σε μια εξαιρετική Αίθουσα Τέχνης σε ένα κτίριο χαμένο μέσα στο πράσινο στο κέντρο της Αθήνας. Το στήσιμο της Έκθεσης που έγινε με φροντίδα της Μάριελ Παπαβασιλείου αλλά και ο εξαιρετικός φωτισμός της αίθουσας βοηθούσε στην ανάδειξη των 142 έργων που προσέφεραν 109 Ζωγράφοι, Χαράκτες και Γλύπτες ενώ πολλά ήταν και τα βιβλία που πρόσφεραν Συγγραφείς και Εκδοτικοί Οίκοι.

Στα εγκαίνια της Έκθεσης που έγιναν τη 1η Μαρτίου παραβρέθηκαν πολλοί από τους Καλλιτέχνες που δήλωσαν και με την παρουσία τους τη στενή σχέση που έχουν οι Άνθρωποι των Τεχνών με την Κοινωνία αλλά και τη συμπαράστασή τους στο έργο που γίνεται από τις Κατασκηνώσεις Χαρούμενα Παιδιά-Χαρούμενα Νιάτα.

Οι μέρες περνούσαν, αλλά λίγοι ήταν οι επισκέπτες της κι ακόμα λιγότερα τα έργα και τα βιβλία που είχαν διατεθεί. Τα έργα αναρτήθηκαν στο διαδίκτυο στη σελίδα https://picasaweb.google.com/kataskinosi/22?authkey=Gv1sRgCM6Au5rwqZ3CkwE και ακολούθησε νέο κάλεσμα για το επόμενο Σάββατο το μεσημέρι. Η ανταπόκριση ήταν μεγάλη, πολλοί ήρθαν για να δουν τα έργα αλλά και να τα αγοράσουν. Τελικά διατέθηκαν 27 έργα και πολλά βιβλία.

Όταν η Έκθεση έκλεισε και τα έργα που δεν διατέθηκαν, μεταφέρθηκαν και τοποθετήθηκαν στις θέσεις τους, στα Γραφεία στη Πλατεία Βικτωρίας, ο Στρατής ένιωσε ανακουφισμένος...

Τα έργα είναι πια στη διάθεση όσων θέλουν να τα αγοράσουν για τους ίδιους ή σαν δώρο σε φίλους.

Έκθεση προσφοράς

ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΕΣ ΠΟΥ ΠΡΟΣΦΕΡΑΝ ΕΡΓΑ ΤΟΥΣ ΣΤΗΝ ΕΚΘΕΣΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ ΠΟΥ ΠΡΟΣΦΕΡΑΝ ΒΙΒΛΙΑ ΤΟΥΣ

ΕΚΔΟΤΙΚΟΙ ΟΙΚΟΙ ΠΟΥ ΠΡΟΣΦΕΡΑΝ ΒΙΒΛΙΑ ΤΟΥΣ

Αβδελοπούλου ΤόνιαΑθηναίος ΕυάγγελοςΑκάλεστος ΜιχάληςΑνδρειάδου ΤζούλιαΑνούση-Ηλία ΡέναΑργυρακοπούλου ΜαρίαΑυγέρος ΓιώργοςΑυδής ΜανώληςΑυλάμης ΑλέξηςΒακιρτζής ΓιάννηςΒακιρτζής ΓιώργοςΒαλτή ΠηνελόπηΒαμβατήρα ΜάγδαΒαρλάμος ΓιώργοςΒασιλείου ΑλέξηςΒασίλογλου ΜαρίναΒατανίδης ΣτάθηςΒέλλης ΓιάννηςΒογιατζόγλου-Σκληρού ΙσμήνηΒορνόζη ΆνναΒουρλούμης ΑνδρέαςΒούρου-Αλλάζ ΚλαιρΒρανά ΓιούληΓαβριηλίδη ΉβηΓαρουφαλής ΧρήστοςΓκόγκος ΣπυρίδωνΓκόνου ΕιρήνηΓουλανδρή Νίκη

Γραββάνη ΛύντιαΓρίμπελα ΕυτέρπηΔεσεκόπουλος ΝίκοςΔήμος ΑναστάσιοςΕυαγγελάτος ΚώσταςΕυθυμίου Βούλα Ζέππος ΜανώληςΖιάκας ΓεώργιοςΖούνιτς ΜίσαΖωίδη Πόπη Θεοδωρόπουλος ΆγγελοςΘεολογόπουλος ΔημήτριοςΚ.G.Κάλλαν ΚανούτοΚανά ΕιρήνηΚανάκακη ΗρώΚανδρή-Πετρόλια ΕλισάβετΚανδρής ΠαναγιώτηςΚασσαβέττη ΚατερίναΚατζουράκης ΜιχάληςΚέπετζης ΑντώνηςΚινδύνη ΆνναΚόκκαλης ΠάνοςΚομιανού ΆριαΚράλλη ΓεωργιάνναΚυριάκη ΒάσωΚυριακούλης ΑντώνηςΛαγάνα Ιφιγένεια

Λίγκου ΛέσκοΜάκρας ΣτράτοςΜάρκου-Μουρούζη ΑικατερίνηΜαστιχιάδης ΦώτηςΜεθυμάκη ΜαρίαΜελά ΕύαΜούγερ ΛέναΜπαδόλα Ειρήνη Μπάκλη ΚλειώΜπολιεράκη ΚωνσταντίναΜπότσογλου ΧρόνηςΝιάρχος ΚώσταςΝικολάου ΑνδρέαςΞενάκη ΜαριάνναΞένου ΒάναΞυλά-Ξαναλάτου ΊριςΟικονομίδης ΝικόλαοςΠαντελιάς ΜίλτοςΠαντολφίνι ΠίνοΠαπαβασιλείου ΧριστίναΠαπανικολάου ΠαναγιώτηςΠαπατσαρούχας ΒασίληςΠαπούλα ΛίλυΠαττακού ΕλένηΠερσάκη ΕύαΠολυχρονάτου ΕλένηΠόποβιτς ΜπράνκοΠρέκα Μερόπη

Πυλαρινός ΜπάμπηςΡαπανάκης ΜιχάληςΡόκος ΚυριάκοςΡωμάνος ΚωνσταντίνοςΣακέλλη ΦούληΣαργέντης Γ.-ΦοίβοςΣαρελάκου ΡουμπίναΣερέμης ΚωνσταντίνοςΣιαμπακούλης ΓεώργιοςΣιγάλας ΓεώργιοςΣιότροπου ΝόταΣκούρτη ΑγγελικήΣμυρλή ΝινέτταΣπύρου ΒασιλικήΣφακιανάκη ΧριστίναΤάπτα ΕλένηΤζαγκαράκη ΕύαΤοκατλη ΝανάΤσεκούρα ΕρριέτηΤσιώτας ΝίκοςΤσόνογλου ΒασιλικήΦιλίππου ΛίλιανΧαντέ ΜαρίαΧατζηγιαννούλη ΚατερίναΧρυσοβιτσάνου Αγγελική

Ανωμερίτης Γιώργος, Κουτούπης Θαλής, Κυτίνος Ευάγγελος, Γιώργος Πέππας, Λιωνή-Πυρουνάκη Μαρία, Στρουμπούλη Αγνή.

GUTENBERG, ΒΙΒΛΙΟΡΑΜΑ, ΘΕΜΕΛΙΟ, ΘΥΜΑΡΙ, ΘΥΜΑΡΙ, ΙΑΝΟΣ, ΙΒΙΣΚΟΣ, ΚΑΣΤΑΝΙΩΤΗΣ, ΛΙΒΑΝΗΣ, ΜΕΛΙΣΣΑ, ΜΕΤΑΙΧΜΙΟ, ΝΕΦΕΛΗ, ΟΠΕΡΑ, ΤΟ ΡΟΔΑΚΙΟ, ΨΥΧΟΓΙΟΣ και ΩΚΕΑΝΙΔΑΓκραβούρες παραχώρησαν ευγενικά οι ΑΦΙΣΕΣ ΑΠΟΛΛΩΝ - ΑΝΤΡΕΑΣ ΑΔΑΜΗΣ

με αφορμή τα 150 χρόνια από την γέννηση του

Η χρονιά που πέρασε ήταν αφιερωμένη στα 150 χρόνια από τη γέν-νηση ενός σπουδαίου γάλλου συνθέτη, του Κλωντ Ντεμπυσσύ (Claude-Achille Debussy, 1862-1918). Ενός συνθέτη ορόσημο στην ιστορία της δυτικής μουσικής, που σηματοδοτεί το τέλος μιας περιόδου και την αρχή μιας άλλης. Ιδιαίτερα πρωτοποριακός για την εποχή του, εγκαινίασε με το συνολικό του έργο καινούργιους τρόπους χρήσης της αρμονίας, της ενορχήστρωσης και της μουσικής «αφήγησης». Το όνομα του (όπως του Μωρίς Ραβέλ -ως ένα βαθμό- ή του Ερίκ Σατί) είναι άρρηκτα συνδεδεμέ-νο με τον «μουσικό ιμπρεσιονισμό».

Ο Ιμπρεσιονισμός βέβαια, αφορά τις εικαστικές τέχνες και ήταν ένα από τα σημαντικότερα αισθητικά κινήματα που εμφανίστηκαν περί τα τέλη του 19ου αιώνα. Σκοπός των ιμπρεσιονιστών ζωγράφων (Μονέ, Ρενου-άρ, Σισλέ κ.α) ήταν να αποδώσουν στους πίνακες τους την εντύπωση (impression) του φευγαλέου -σχεδόν άπιαστου χαρακτήρα της πραγματι-κότητας, την αίσθηση της στιγμιαίας κίνησης που μόλις γίνεται αντιληπτή. Όπως λοιπόν στην ζωγραφική των ιμπρεσιονιστών τα περιγράμματα εί-ναι ασαφή και μοιάζουν να χάνονται μέσα στο φώς ή τις σκιές, έτσι και στη μουσική του Ντεμπυσσύ δίνεται μία παρόμοια εντύπωση -αίσθηση του ασαφούς και του διφορούμενου, του μετέωρου και του φευγαλέου.

Το καινοτόμο, προσωπικό ύφος του Ντεμπυσσύ είναι ευδιάκριτο είτε γράφει για συμφωνική ορχήστρα, είτε για ένα μόνο σόλο όργανο. Από τα συμφωνικά του έργα, ας αναφερθούν : “Η Θάλασσα” (La Mer), τα “Νυχτερινά” (Nocturnes), η “Ιμπέρια” (Iberia) και βέβαια το εμβληματικό “Πρελούδιο στο απομεσήμερο ενός Φαύνου” (Prelude a l’apres-midi d’un faune)1, εμπνευσμένο από το ομώνυμο ποίημα του Στεφάν Μαλλαρμέ. Εδώ ο Ντεμπυσσύ έδειξε για πρώτη φορά το 1894 την αξιοθαύμαστη πρωτοτυπία του μουσικού του στυλ. Το έργο ξεκινά με ένα σόλο φλάουτο και ο σύγχρονός μας συνθέτης Πιέρ Μπουλέζ θέλοντας να τονίσει το “νέο” που έφερνε η σύνθεση αυτή, είχε πει κάποτε : “Με το φλάουτο του Φαύνου, ξυπνάει η σύγχρονη μουσική!”. Η ίδια ρήση θα μπορούσε να ισχύει και για το επίσης παγανιστικής χροιάς έργο του Ντεμπυσσύ, “Σύ-ριγξ -ο αυλός του Πάνα” (Syrinx-la flute de Pan), γραμμένο εξ ολοκλήρου για σόλο φλάουτο2.

Στο Παρίσι ο Ντεμπυσσύ ήταν τακτικός θαμώνας του καμπαρέ “Ο Μαύρος Γάτος”, ένα από τα καλλιτεχνικά στέκια της εποχής όπου έπαι-ζε πιάνο ο φίλος του, Ερίκ Σατί. Παρακολουθούσε με ενδιαφέρον τη ζωγραφική των ιμπρεσιονιστών αλλά και ζωγράφων της Άπω Ανατολής (Ιαπωνία, Κίνα). Στις μουσικές του προτιμήσεις συγκαταλέγονταν συν-θέτες του Μεσαίωνα, της Αναγέννησης και του Μπαρόκ, επίσης ο Μό-τσαρτ και ο Σοπέν. Από τους λίγο-πολύ σύγχρονούς του, θαύμαζε τον αυθορμητισμό του Μουσσόργκσκυ, τον ενθουσίαζε ο ‘’πρωτογονισμός’’ και η δύναμη του Στραβίνσκυ. Γοητευόταν ακόμη από τον εξωτισμό και τα “αρώματα” που έφερναν οι μουσικές διαφόρων χωρών της Ασίας και κυρίως η μουσική της Ιάβας, που άκουσε ζωντανά για πρώτη φορά κατά την διάρκεια της Διεθνούς Έκθεσης του 1889 στο Παρίσι. Όμως, πάνω από όλα τον συγκινούσε ιδιαίτερα η ποίηση των “συμβολιστών” ποιητών (Βερλαίν, Μαλλαρμέ, Μπωντλαίρ κ.ά.). Με πολλούς από αυτούς διατηρούσε φιλικές σχέσεις και μελοποίησε αρκετά ποιήματά τους. Ο Συμβολισμός3 επηρέασε έντονα τη μουσική του, αλλά και τη γενικότερη καλλιτεχνική του στάση.

Σ΄όλη του τη ζωή ο Ντεμπυσσύ απέφευγε τη δημοσιότητα και είχε αρνηθεί να αναλάβει την οποιαδήποτε δημόσια θέση. Δεν έπαψε ποτέ να δυσπιστεί απέναντι στη συμβατικότητα και το στείρο μουσικό ακαδημα-ϊσμό -ήδη από τα φοιτητικά του χρόνια είχε έλθει σε αντιπαράθεση με τους πιο συντηρητικούς από τους μουσικούς της εποχής του και με τους καθηγητές του στο Ωδείο. Ωστόσο είχε μελετήσει σε βάθος την μουσική του παρελθόντος και γνώριζε πολύ καλά τους κανόνες της μουσικής σύν-θεσης. Πίστευε πως η εξοικείωση με τους κανόνες είναι απαραίτητη για όποιον θέλει έξυπνα να τους παραβεί καί να πρωτοτυπήσει. Διαφορετικά, κάθε τολμηρότητα γραφής που οφείλεται στην άγνοια ή την ημιμάθεια, παύει να είναι τολμηρότητα. Δίκαια λοιπόν και με τέτοιο υπόβαθρο πλέον, μπορούσε να λέει: “Μερικοί δίνουν μεγάλη σημασία στους μουσικούς κανόνες, εγώ όμως θέλω να γράφω μόνο όσα ακούω «μέσα μου». Ο σκο-πός της μουσικής είναι να απεικονίζει και να αποκαλύπτει τη μυστηριακή σχέση που υπάρχει ανάμεσα στη φύση και την ανθρώπινη φαντασία”.

Πολλά από τα έργα του Ντεμπυσσύ αναφέρονται άμεσα σε εικόνες από τη φύση, όπως φαίνεται και από τους τίτλους τους. Η αγάπη του αυτή για τη φύση, ο σεβασμός απέναντι στις δυνάμεις και τους ρυθμούς της, η υπακοή στις συμβουλές του δάσους, της βροχής και του ανέμου, η λα-χτάρα να χαθεί - όπως και ο Φαύνος του Μαλλαρμέ -μέσ’ στον ηδονικό παλμό της απέραντης καρδιάς του σύμπαντος- ιδού από τι είναι φτιαγ-μένος ο ονειρικός, παλλόμενος, πανθεϊστής συνθέτης τών ‘’Νυχτερινών’’ καί της “Θάλασσας”!...

Ας δοκιμάσουμε λοιπόν τώρα να τον φανταστούμε να ταξιδεύει πάνω ‘’στο πλοίο”, με προορισμό “το νησί της χαράς”. Φθάνοντας εκεί, να κά-θεται πλάι “στη θάλασσα από την αυγή ως το μεσημέρι” παρατηρώντας τα “παιχνίδια των κυμάτων” κι αφουγκραζόμενος τους “διαλόγους του ανέμου και της θάλασσας”. Μέσ’ απ’ τις “αντανακλάσεις στο νερό”, να προσπαθεί να διακρίνει τα κάθετα κομμένα βράχια που χάνονται σε μεγάλο βάθος και που μοιάζουν με έναν τεράστιο ναό, έναν “βυθισμένο

De b u s s yClaude-Achille

Δημήτρης Λιωνής

20

καθεδρικό”. Να τον βλέπουμε, αρκετά αργότε-ρα, μέσα στην “έναστρη νύχτα” να ακολουθεί το μονοπάτι που χάραξε “ο περίπατος των δύο εραστών”, να συναντά “το κορίτσι με τα λινα-ρένια μαλλιά” και, μεθυσμένοι από “ήχους κι αρώματα που στροβιλίζονται μέσ’ στον βραδι-νό αγέρα”, να κατευθύνονται προς την “βεράντα των ακροατών-θεατών της φεγγαροφεγγιάς”. Να κάθονται αναπαυτικά σε πολυθρόνες από μπαμπού και, πίνοντας αψέντι, να ακούν τη “Σο-νάτα για φλάουτο, βιόλα και άρπα”, την “Επίκλη-ση στον Πάνα, θεό του καλοκαιρινού ανέμου” και, τέλος -σαν αποχαιρετισμό στο φεγγάρι -το “Σεληνόφως”, ένα τραγούδι του σε στίχους του φίλου του, Πώλ Βερλαίν...4

(*) Μια γενναία καί ποιητική προτροπή προς τους μαθητές του.

(1) Ως μπαλέτο, πρωτοπαρουσιάστηκε στο Παρίσι από τα “Ρωσικά Μπαλέτα” του Σεργκέϊ Ντιάγκιλεφ σε χορογραφία Βάτσλαβ Νιζίνσκυ. Η πρωτόγνωρη, τότε, μουσική του Ντεμπυσσύ, αλλά πολύ περισσότερο ο έντονος ερωτισμός και η διάχυτη λαγνεία που απέπνεε η απόδοση του Φαύνου από τον θρυλικό ρώσο χορευτή - χορογράφο, είχαν προκαλέσει σκάνδαλο και ενοχλήσει στο έπακρο κοινό, κριτικούς καi -ως ένα σημείο- ακόμη κι αυτόν τον ίδιο τον συν-θέτη!

(2) Παρούσα και εδώ, η ελληνική μυθολογία: Η Σύριγξ, μια νεαρή νύμφη των δασών της Αρ-καδίας, θέλοντας να ξεγλιστρήσει από τα χέρια του ερωτύλου θεού Πάνα, μεταμορφώνεται σε καλαμιά. Λυπημένος ο τραγοπόδαρος θεός και επιθυμώντας να ανακτήσει την επαφή μαζί της, αποσπά από αυτήν ένα καλάμι και φτιάχνει ένα φλάουτο, ώστε ακουμπώντας το στα χείλη του, να κάνει την Σύριγγα να του τραγουδά.

(3) Γαλλικό, λογοτεχνικό κυρίως κίνημα που άνθισε την ίδια περίπου εποχή με τον Ιμπρεσι-ονισμό στη ζωγραφική (τέλη 19ου αιώνα). Οι συμβολιστές ποιητές έδιναν ιδιαίτερη βαρύτητα στη σημασία των συμβόλων και στη μουσικότη-τα των λέξεων αυτών καθ’εαυτών.

(4) Στην φανταστική-μυθοπλαστική “ιστορία” της τελευταίας παραγράφου, χρησιμοποίησα, μέσα σε εισαγωγικά, τίτλους από έργα του Ντεμπυσσύ.

Πηγές-βοηθήματα:- Εμύλ Βυλερμόζ “Ιστορία της Μουσικής” μτφρ. Γ. Λεωτσάκου- Μιχάλη Γρηγορίου “Οι Γλώσσες και οι Λει-τουργίες της Μουσικής”

«Μην ακούτε τις συμβουλές κα-νενός, εκτός από τον άνεμο. Τον άνεμο που περνά και σας διηγείται την ιστορία του κό-σμου!»*

χορεύοντας

Βλέποντας μικρά και μεγάλα παιδιά, αγόρια και κορίτσια, να κουνιώνται, να λικνίζο-νται ή να χορεύουν στην τραπεζαρία ή στις κερκίδες της Κατασκήνωσης σκεφτόμουν πόση μεγάλη σημασία έχει και για τους μικρούς μας φίλους. όπως και για μένα, ο χορός στη ζωή τους.

Συνηθίζουμε να μιλάμε για τη μοναξιά του ανθρώπου μέσα σ’ έναν πολιτισμό που κυριολεκτικά κατασπαράζει τα πάντα. Κι όμως, ο άνθρωπος δεν υποφέρει μόνο από αυτή τη μοναξιά, αλλά, κυρίως υποφέρει από μια βαθιά διάσπαση της ύπαρξης του.

Διαχωρίσαμε την παιδεία του σώματος, την παιδεία του πνεύματος και την παιδεία αυτού του κέντρου και κολλάμε ακόμη σε λέξεις που ονομάζουμε ανάλογα με τις συνή-θειες μας, ψυχή, καρδιά, διαίσθηση, υπερβατική γνώση.

Ένας κόσμος παραλυμένοι, κουτσοί, όλη μέρα στο γραφείο, στο σπίτι, μπροστά στην τηλεόραση, στο τραπέζι. Ένας κόσμος που κατά τη διάρκεια της εβδομάδας δε βάζει σε λειτουργία παρά ένα πολύ μικρό κομμάτι του σώματος του, το κεφάλι του και μάλιστα κυρίως το αριστερό κομμάτι αυτού. Όπως πολύ επιτυχημένα είχε πει σε διάλεξη του ο καθηγητής παιδαγωγικής Κεν Ρόμπινσον, η πλειοψηφία του κόσμου χρησιμοποιεί το σώμα ως ένα μέσο μεταφοράς για το κεφάλι! Ο ίδιος κόσμος που περιμένει ένα Σαββατοκύ-ριακο ή μία αργία για να ξεχυθεί σε δραστηριότητες ψευτό-σπορτίφ: εδώ το σώμα, εκεί το πνεύμα, εδώ το φύλο, εκεί πέρα η καρδιά.

Ο χορός είναι μία από τις σπάνιες ανθρώπινες δραστηριότητες όπου ο άνθρωπος δίνεται ολόκληρος: σώμα, καρδιά και πνεύμα.

Για ένα παιδί, το να χορέψει είναι τόσο σπουδαίο όσο είναι το να μιλήσει, να αριθμήσει ή να μάθει γεωγραφία. Έχει πρωταρχική σημασία, γι’ αυτό το παιδί, που έχει γεννηθεί με τη δυνατότητα να χορεύει, να μην ξεμάθει αυτή τη γλώσσα του χορού κάτω από την επίδραση μιας καταπιεστικής κοινωνίας που το συνθλίβει. Και η αλήθεια είναι πως σε όλα τα εκπαιδευτικά συστήματα, ανεξάρτητα από χώρα και ήπειρο, η ιεραρχία της γνώσης είναι ακριβώς ίδια. Πρώτα έρχονται τα μαθηματικά και οι γλώσσες, μετά οι ανθρωπιστικές επιστήμες και μετά οι τέχνες. Ακόμη όμως και στις τέχνες υπάρχει ιεραρ-χία: πρώτα τα εικαστικά και η μουσική, μετά το θέατρο και τέλος ο χορός. Δεν υπάρχει ούτε ένα εκπαιδευτικό σύστημα στον κόσμο που να διδάσκει στα παιδιά καθημερινά χορό. Όσο το παιδί μεγαλώνει το εκπαιδεύουμε προοδευτικά από τη μέση και πάνω και τελικά επικεντρωνόμαστε στο κεφάλι του.

Ας σκύψει ο καθένας, βγαίνοντας από μια χορευτική παράσταση που αγάπησε, κι ας κοιτάξει αυτό το πρόβλημα στο επίπεδο της ύπαρξης και όχι στο επίπεδο του θεάματος, κι ας μεταθέσει αυτή τη χαρά στο πεδίο της διαρκούς συμμετοχής. Η θέση του χορού βρίσκεται στο σπίτι, στο δρόμο, στη Ζωή.

«Τι θα συνέβαινε άραγε αν, αντί να κατασκευάζαμε απλώς τη ζωή μας, είχαμε την τρέλα ή τη φρόνηση να τη χορέψουμε;»

Εύα Καρτερού

Δημήτρης Λιωνής

με τα παιδιά

ο χορός στη ζωή 21

θέατρο22

της Μαργαρίτας Νικολοπούλου

«Φίλοι κι αδέρφια, μανάδες, γέροι και παιδιά...»Εγερτήρια η φωνή του Ξυλούρη στο τραγούδι του Ξαρχάκου, είναι

μέσα μου μνήμη τόσο παλιά και δυνατή που δεν μπορώ να ανακαλέ-σω την πηγή της. Πάντα όμως μου δημιουργούσε την αίσθηση ότι ήταν κομμάτι ενός μύθου, μιας ιστορίας που στο σύνολό της αγνοούσα. Για όσους δεν είχαν την τύχη να δουν το πρώτο ανέβασμα του «Μεγάλου Μας Τσίρκου», μόνο μερικά σκόρπια κινηματογραφικά αρχεία, λίγες φωτογραφίες και 15 τραγούδια βοηθούν στο να συνθέσουν με κάποιο τρόπο τον κορμό μιας θεατρικής παράστασης που αποτέλεσε ορόσημο σε μια κρίσιμη στιγμή της πρόσφατης ΕλληνικήςΙστορίας. Ομολογώ ότι εκείνο το βράδυ του Ιουνίου στην Ελευσίνα, πήγα να δώ για πρώτη μου φορά το «Μεγάλο Μας Τσίρκο» με πολλά και διαφορετικά συναισθή-ματα: Προσδοκία, περιέργεια, συγκίνηση, ακόμα και φόβο για τυχόν «αποκαθήλωση» ενός μύθου που είχα χτίσει μέσα μου και που είχαν χαράξει ανεξίτηλα με τις ερμηνείες τους η Καρέζη, ο Παπαγιανόπουλος και ο Ξυλούρης.

Τίποτα δεν με είχε προετοιμάσει γι αυτό που ξεδιπλώθηκε μπροστά μου: Το κείμενο του Καμπανέλλη, σοφό, δυνατό, σαρκαστικό, πικρό, ιλα-ροτραγικό και βαθειά ελληνικό με σάρωσε μαζί με όλους τους θεατές. Με το πρόσχημα ενός τσιρκολάνικου ιστού στήνει μπροστά στα μάτια μας έναν καθρέφτη που μέσα του χωρίς καμιά παραμόρφωση ή ωραιο-ποίηση βλέπουμε να αντικατοπτρίζεται η ψυχή του Έλληνα με τα πάθη, τις αδυναμίες, το μεγαλείο και την τραγικότητά της. Όμως, αυτό που ένοιω-σα να μου κόβει την ανάσα και να με κάνει να ρίχνω κλεφτές ματιές ολόγυρα μην τυχόν και ορμήσουν από καμιά μεριά στη σκηνή τα «όργα-να της τάξης» για να σταματήσουν την παράσταση, ήταν η παράλογη, η αδιανόητη, η σχεδόν μεταφυσική σύνδεση ενός κειμένου που γράφτηκε στις αρχές της δεκαετίας του 70, με όσα έχουν φέρει τα πάνω κάτω στη ζωή μας σήμερα.

«Το ριζικό μου ακόμα τι μου γράφει, το μελετάνε τρεις μηχανορρά-φοι...».

«Στολίστηκαν οι ξένοι τραπεζίτες, ξυρίστηκαν κι οι έλληνες μεσίτες, εφτά ο τόκος, πέντε το φτιασίδι, σαράντα με το λάδι και το ξύδι....και

ποιος πληρώνει πάλι τα σπασμένα, και πώς να ξαναρχίσω πάλι απ΄ την αρχή... κι ας ήξερα τουλάχιστον γιατί...»

Στα μάτια των παιδιών του θιάσου -ερασιτέχνες, δηλωτικό του ερα-στές της τέχνης- έβλεπες το θυμό, το πάθος και την ένταση που ταλανίζει όλους μας. Χορδές τεντωμένες έτοιμες να σπάσουν. Στα χορικά του έργου, στη σκηνή έπεφτε σκοτάδι για να φωτιστεί μορφή και να ακουστεί η φωνή του Ξυλούρη, αναντικατάστατου στο ρόλο του Τραγουδιστή. Το φινάλε ήταν μια καταγγελία και ένα κάλεσμα αντίστασης.

«Λαέ μη σφίγγεις άλλο το ζωνάρι, η πείνα το καμάρι είναι του κιοτή, του σκλάβου που του μέλλει να χαθεί.»

Ξανά και ξανά, καθώς ακούγεται αυτή η πύρινη επωδός από τα μέλη του θιάσου χαράζεται στις καρδιές και στο μυαλό των θεατών. Μου πέρασε σαν σκέψη -μάλιστα πρέ-πει να το είπα και στους φίλους που βρεθήκαμε μαζί- πως ...απο-κλείεται... δε θα το αφήσουν να ανεβεί το έργο. Βλέπετε, είχε ήδη προαναγγελθεί το ανέβα-σμα του έργου σε πανελλήνια περιοδεία αλλά και σε κεντρική σκηνή το χειμώνα από το ΚΘΒΕ και το Ακροπόλ.

Η συμπαραγωγή των δύο θεάτρων ξεκίνησε με περιοδεία σε πολλές πόλεις της Ελλάδας το καλοκαίρι και συνεχίστηκε το χειμώνα σε Αθήνα και Θεσσα-λονίκη. Η σκηνοθετική ματιά του Σωτήρη Χατζάκη και οι εμπνευ-σμένες ερμηνείες από το θίασο στο σύνολό του, πέτυχαν να μην προ-δώσουν το πνεύμα του έργου και σε κάποια σημεία να πάνε ένα βήμα παραπέρα το ιστορικό φορτίο που παρέλαβαν από εκείνη την πρώτη πα-ράσταση του ‘73. Το κοινό, στο αρχαίο θέατρο της Ήλιδας, άνθρωποι που είχαν δει εκείνη την παράσταση, αλλά και νεότεροι, ήταν αδύνατο να μείνει ασυγκίνητο στα όσα εξελίσσονταν επί σκηνής, από την εξέγερση της 3ης Σεπτεμβρίου, και την προδοσία του αγώνα των Ελλήνων μετά το ‘21, μέχρι την εκτέλεση των αγωνιστών της Εθνικής Αντίστασης, με αποκορύφωμα την πορεία του Επιταφίου, που έκλεινε μέσα της όλη την τραγωδία της Μικρασιατικής Καταστροφής.

Συγκλονιστική στιγμή και φόρος τιμής για τους πρώτους διδάξαντες το φινάλε του «Γη παιδεμένη με σίδερο και με φωτιά..» όπου όλος ο θίασος ακινητεί επί σκηνής σε στάση προσοχής ενώ ακούγεται η φωνή του Νίκου Ξυλούρη, ίνα ακυρωθεί και πάλι το ρηθέν «ουδείς αναντικατά-στατος». Οι αντιδράσεις του κοινού ήταν ποικίλες... από βουβά δάκρυα μέχρι παρατεταμένα χειροκροτήματα. Πάντως, όπως ακριβώς το θέλησε και ο Καμπανέλλης «αδιάφορος, δεν έφυγε κανείς.»

Ήμουν περίεργη να δω την απήχηση του έργου στην Αθήνα -ή του-λάχιστον έτσι το δικαιολόγησα στον εαυτό μου, γιατί η αλήθεια είναι ότι τη συγκεκριμένη παράσταση δύσκολα αρκείσαι στο να τη δεις μια φορά μόνο -γι αυτό ξαναπήγα στο Ακροπόλ αυτή τη φορά, λίγο πριν το κλείσιμο της αυλαίας στην πρωτεύουσα. Όμως, η έκπληξη δεν ήρθε

ένα κείμενο... δύο θίασοι.. τρεις παραστάσειςκαι οι όποιες αντιδράσεις

Με ποιον τρόπο ένας υπερήλικας αναζητά αναδρομικά τη δικαί-ωση της ζωής και της ύπαρξής του; Πώς μπορεί να αντισταθεί στην αλλοτρίωση και την αλαζονεία της σύγχρονης εποχής;

Ο Γέρος και η Γριά στο ομώνυμο θεατρικό έργο φτιάχνουν το δικό τους Παράδεισο, με γνώμονα τη φαντασία, τόσο τη δαιμόνια του ηλικιωμένου, όσο και την αθώα του παιδιού. Σαν σε παιχνίδι ρό-λων ή κατασκευών «χτίζουν», «γεμίζουν» το σαλόνι του σπιτιού τους με Καρέκλες, υποδεχόμενοι αόρατους-φανταστικούς επισκέπτες, τους οποίους δεξιώνονται και φιλοξενούν με περισσή ευγένεια. Παράλο-γο; Ίσως όχι, εάν σκεφθούμε λίγο την απομόνωση και την ανάγκη ανθρώπινης επαφής των παππούδων μας, οι οποίοι υποκαθιστούν την επικοινωνία μαζί μας είτε με τη φανταστική παρουσία μας είτε με τις περσόνες της τηλεόρασης. Μηχανεύονται τρόπους επικοινωνίας μέσα σε έναν κόσμο που δρα με φρενήρεις ρυθμούς, κυνηγώντας, μέχρι πρότινος, την ευμάρεια και τώρα την επιβίωση με κάθε κόστος. Πιθανώς η διαφορετικότητα στην αντίληψη των πραγμάτων, να απο-τελεί και μία μορφή αληθινής αντίστασης. Σε αυτήν την περίπτωση το χαρακτηριζόμενο ως Παράλογο, κρίνεται ως Διαχρονικό, Προαιώνιο, Θεμελιώδες.

Κάτω από αυτό το πρίσμα ανέβηκε η παράσταση «Καρέκλες» στο θέατρο «Ροές» με πρωταγωνιστές την Όλια Λαζαρίδου και τον Αντώνη Καφετζόπουλο. Ώριμοι και γλυκείς, πειστικοί και αεικίνητοι επί σκηνής καταδεικνύουν την τραγικότητα του επίπλαστου και της αβεβαιότητας για το μέλλον μέσα από το χιούμορ και την πίκρα.

Οργισμένα νιάτα από τους Ονειροπόρους

23θέατρο

Αυτό λοιπόν το «θαυμαστό» εργαλείο που είχε κόψει αρκετά κεφάλια «ανυπότακτων καπεταναίων», μάλλον υπήρχε φόβος να θυμίσει «οικεία κακά» στους Αθηναίους... Και όπως και να το κάνουμε άλλο να βλέπεις τη σκηνή της γκιλοτίνας, καλοκαιράκι, κάτω από τον έναστρο ουρανό, πιθανόν κατά τη διάρκεια των διακοπών και άλλο, τελείως διαφορετικό να τη βλέπεις στην Αθήνα, εξουθενωμένος από την εφιαλτική πραγμα-τικότητα της κρίσης... δημιουργεί κανείς ανεπιθύμητους συνειρμούς... Γι‘ αυτό το λόγο ίσως, έγινε και άλλη μια τροποποίηση στη συγκεκριμένη παράσταση, τόσο στην περιοδεία όσο και στην Αθήνα -και πιθανολογώ και στη Θεσσαλονίκη... Την ώρα του φινάλε, τη στιγμή που λέει το Ρω-μιάκι στους θεατές «βάλτε το αυτί σας στο χώμα και αφουγκραστείτε... η γη μας χτυπάει με 80 σφυγμούς το λεπτό... ωραίους σαν από παλιό τύμπανο ...κάτι γίνεται... ΚΑΤΙ ΓΙΝΕΤΑΙ...» δεν ακολουθεί η επωδός -σύμ-βολο της παράστασης «Λαέ, μην σφίγγεις άλλο το ζωνάρι...» αλλά το πιο ανώδυνο «Ορέστη απ’ το Βόλο..» που δεν υπήρχε στην αρχική παρά-σταση, παρά προστέθηκε αργότερα, μετά την πτώση της Χούντας, προς τιμήν των νεκρών του Πολυτεχνείου. Έτσι λοιπόν, ό,τι δεν κατάφεραν οι λογοκριτές της Χούντας, το κατάφερε αυτολογοκρινόμενο το -Κρατικό ας μην ξεχνάμε- θέατρο της χώρας μας. Γιατί, η Τέχνη είναι πάντα επι-κίνδυνη... δεν ξέρει κανείς πού θα οδηγήσει... μπορεί και σε επικίνδυνες για τους Κραταιούς και τους κρατούντες, ανατροπές γι αυτό... καλύτερα να προσέχουμε!

από το θέατρο Ροές

Καρέκλεςτου Ευγένιου Ιονέσκο

της Πέπης Βατικιώτη

του Τζον Όζμπορν

Οι Ονειροπόροι, η θεατρική ομάδα που μέλη της έχει πολλούς από τους εθελοντές μας, παρουσιάζει στη Θεατρική Σκηνή του Αντώνη Αντωνίου στην Πλατεία Κολιάτσου το Μάιο του 2013 το έργο «Οργι-σμένα Νιάτα» του John Osborne σε σκηνοθεσία Μαρίας Σπάτουλα.

Μετά τις τελευταίες επιτυχίες τους «Πικνικ» (2009) και «Η σημασία να είσαι σοβαρός» (2011) οι Ονειροπόροι δοκιμάζουν τις δυνάμεις τους μ’ ένα προκλητικό, για την εποχή του αλλά και για το σήμερα, έργο που σημάδεψε τη σύγχρονη δραματουργία.

Παίζουν οι Νικόλας Καμακάρης, Αθηνά Αντωνίου, Αποστολία Ευ-θυμίου, Δημήτρης Αντωνίου, Φοίβος Καλλίτσης, Πέπη Βατικιώτη και Σοφία Παναγοπούλου.

Τα σκηνικά και τα κοστούμια είναι της Μαργαρίτας Νικολοπούλου, και του Φοίβου Καλλίτση, η μουσική επιμέλεια του Δημήτρη Λιωνή και η επιμέλεια της παραγωγής του Πέτρου Καλλίτση.

Οι παραστάσεις είναι προγραμματισμένες για τις 17,18,19, 24,25 και 26 Μαΐου 2013.

Συνεχής ενημέρωση υπάρχει στο http://oneiroporoi.blogspot.gr/

από το κοινό, αλλά από τους συντελεστές της παράστασης. Που για κάποιον λόγο αποφάσισαν ότι την περίφημη «σκηνή της γκιλοτίνας», δεν έπρεπε να τη δει το Αθηναϊκό κοινό. Εδώ θα πρέπει να αναφέρω ότι την γκιλοτίνα, αυτό το διαβόητο εργαλείο αποκεφαλισμού, σύμφωνα με τον Καμπανέλλη «μας την έφεραν οι ξένοι φίλοι που μας αγαπούν, και δεν παύουνε με κάθε τρόπο να μας βοηθούν» έτσι ώστε «να έχουμε γλυκύτερον θάνατον».

Πόσο απέχει η πραγματικότητα από τη φαντασία; Η αθωότητα από την ενοχή; Η αγάπη από το μίσος;

Το παιδί αποτελεί την προσωποποίηση της αθωότητας, της αγάπης, της ειλικρίνειας. Ένα παιδί λέει πάντα την αλήθεια...

Ο Λούκας είναι δάσκαλος σε νηπιαγωγείο σε μια μικρή, φιλήσυχη κοινότητα. Αξιαγάπητος και άψογος τόσο στη δουλειά του όσο και στον κοινωνικό του περίγυρο, οργανώνει σιγά σιγά τη ζωή του μετά από ένα διαζύγιο. Ξεκινάει μια νέα σχέση, ο γιος του επιθυμεί να μείνει μαζί του, πηγαίνει για κυνήγι με τους φίλους του.

Μια ασαφής φράση της πεντάχρονης Κλάρας, μαθήτριας του Λού-κας και κόρης του κολλητού του φίλου, η οποία τρέφει ιδιαίτερη συμπά-θεια προς το δάσκαλό της, στη διευθύντρια του νηπιαγωγείου, αφήνει υπόνοιες για σεξουαλική παρενόχληση από αυτόν. Η διευθύντρια ζητά τη βοήθεια ενός ψυχολόγου για να προσπαθήσουν να μάθουν περισσό-τερα από την Κλάρα, ο οποίος έχοντας προαποφασίσει την ενοχή του Λούκας, καθοδηγεί με τις ερωτήσεις του τη μικρή. Όταν η Κλάρα ομο-λογεί στη μητέρα της την αλήθεια, εκείνη δεν την πιστεύει, θεωρώντας ότι προσπαθεί να απωθήσει το γεγονός. Οι φίλοι που έχουν ζήσει όλη τους τη ζωή με τον Λούκας και γνωρίζουν τον χαρακτήρα του δέχονται χωρίς την παραμικρή αμφιβολία την ενοχή του, χωρίς κανείς να ακού-σει τη δική του εκδοχή.

Η υπόνοια μετατρέπεται σε βεβαιότητα, χωρίς ιδιαίτερη διερεύνηση, χωρίς ίχνος λογικής και ψυχραιμίας, και εξαπλώνεται στην τοπική κοι-νωνία με ιλιγγιώδη ταχύτητα. Πριν προλάβει να καταλάβει τι έχει συμ-βεί, ο Λούκας βρίσκεται χωρίς δουλειά, φίλους και αξιοπρέπεια. Είναι εξοργιστικό όταν ακόμα και η αστυνομία τον αθωώνει, δεν δικαιώνεται στην συνείδηση της κοινωνίας.

Ο Vinterberg καταπιάνεται με το ζήτημα της σεξουαλικής παρενό-χλησης όχι απ΄ τη συνηθισμένη οπτική, αλλά από την πλευρά του αθώου ενήλικα. Αναδεικνύει την υπερβολή της σύγχρονης δυτικής κοινωνίας, σε ότι αφορά την (υπερ)προστασία των παιδιών της, η οποία με μια ακραία παιδοκεντρική αντιμετώπιση όλων των καταστάσεων, μπορεί να μετατρέψει ένα μικρό, αθώο παιδί, άθελά του, σε θύτη. Χαρακτηριστικό είναι ότι οι άμεσα εμπλεκόμενοι στην ιστορία, οι γονείς, οι γείτονες, οι δάσκαλοι κάνουν στην ουσία το σωστό, ή αυτό που νομίζουν ότι είναι σωστό. Πόσες φορές όμως, το να κάνεις το «σωστό» δεν έχει προκα-λέσει την καταστροφή της ζωής ενός ανθρώπου ή ακόμη περισσότερο την ίδια την ανθρωπιά μας;

Το Κυνήγι (Jagten) του Thomas Vinterbrg

Λίλη Μπέρτσου

Η ταινία Λίνκολν του Στίβεν Σπίλμπεργκ με τον Ντάνιελ Ντέι Λιούις στον ρόλο του Προέδρου είναι μια αξιόλογη προσπάθεια σκιαγράφη-σης της προσωπικότητας του ιστορικού ηγέτη των ΗΠΑ.

Η ταινία επικεντρώνεται στις προσπάθειες του Λίνκολν ενώ μαίνεται ο εμφύλιος πόλεμος, να περάσει την 13η τροπολογία στο Σύνταγμα των ΗΠΑ η οποία καταργεί τη δουλεία, ελευθερώνοντας τους μαύρους της Αμερικής. Με επίκεντρο αυτήν την προσπάθεια ο σκηνοθέτης προ-σπαθεί να φωτίσει την προσωπικότητα του ιστορικού προσώπου, τις ιδέες, τα κίνητρα που καθοδηγούσαν τις πράξεις του και τα κρίσιμα ιστορικά διλήμματα που αντιμετώπισε. Παρόλο που θίγεται η άποψη των αντιπάλων του που τον κατηγορούν για αυταρχισμό, αλαζονεία και κατάχρηση εξουσίας, η ταινία τελικά μεροληπτεί υπέρ του Λίνκολν. Οι πολιτικές πρακτικές και μεθοδεύσεις που ακολουθούνται από τον Πρό-εδρο και το επιτελείο του με εξαγορά συνειδήσεων, παραπλάνηση της κοινής γνώμης και μισές αλήθειες φανερώνουν τον κυνισμό και την ωμότητα της πολιτικής διαχρονικά, ακόμα και όταν αφορά διεκδικήσεις για την δικαιοσύνη, την ελευθερία και την ισότητα των ανθρώπων.

Η ταινία εξετάζει επίσης, τις σχέσεις του Προέδρου με την γυναίκα του και τα παιδιά του, οι οποίες επηρεάζονται άμεσα από τις ιστορικές συνθήκες που δρουν καταλυτικά δημιουργώντας εντάσεις, αλλά και κοι-νή πορεία αλληλοστήριξης.

Τέλος, στον ρόλο του ριζοσπάστη πολιτικού Στίβενς, ο Τόμι Λι Τζό-ουνς ξεχωρίζει χαρακτηριστικά.

Φίλιππος Λεωνίδας

Tαινίες που μας προβλημάτισαν

Λίνκολν (Licoln) του Steven Spielberg

στη μαγεία του σινεμά24

Υπάρχουν πολλοί τρόποι να αντιμετωπίσεις ένα θέμα, ακόμη και μία ιδέα τόσο τετριμμένη όπως «η δύναμη της αγάπης», μετά από τόσες ιστορίες, ταινίες και τραγούδια.

Έρχεται λοιπόν ο Michael Haneke να μιλήσει για Αγάπη στην ομώνυμη ταινία του να σε ταρακουνήσει και να σκεφτείς για το πώς επιβιώνεις χωρίς αυτή. Οι Emmanuelle Riva και ο Jean-Luis Trintignant ενσαρκώνουν -με την πλήρη σημασία της λέξης- την ιστορία του George και της Helene, ενός ζευγαριού που ζει αγαπημένο και στο τέλος της ζωής του αναγκάζεται να αντιμετωπίσει το τέλος. Μακριά από τους μελοδραματισμούς του Hollywood της αγάπης που χάθηκε γρήγορα (λόγω της αρρώστιας ενός νέου ατόμου), ο Haneke σε βάζει απέναντι στο φυσικό τέλος, υπογραμμίζοντας πόσο επίπονο και τρομακτικό είναι. Η Helene μετά από μία ληστεία που καταρρίπτει το χώρο της ασφάλειας του παρισινού διαμερίσματος τους, παθαί-νει ένα εγκεφαλικό και διαρκώς επιδεινώνεται η κατάστασή της. Ο George θα αναλάβει μόνος του τη φροντίδα της, αρνούμενος να της στερήσει την αξιοπρέπειά της ή να απομακρυνθεί από αυτή, αποκλεί-οντας τη λύση του γηροκομείου. Σταδιακά αποκλείει τον κόσμο και εγκλωβίζεται στο διαμέρισμά τους, με τον ίδιο τρόπο που η σύζυγός του είναι εγκλωβισμένη σ’ ένα σώμα που δεν ελέγχει. Ένα επίπονο ταξίδι με δεδομένη κατάληξη και για τους ήρωές του και για το θε-ατή, που κέρδισε Όσκαρ, Χρυσό Φοίνικα και άλλα πολλά βραβεία παγκοσμίως.

Στην άλλη άκρη του Ατλαντικού ο Tom Tykwer και οι Lana και Andy Whachowski διηγούνται μία ιστορία στην οποία η αγάπη αποτελεί κινητήρια δύναμη μέσα στο χρόνο και το χώρο. Έξι ιστορίες που μοιράζονται σε διαφορετικές χρονικές στιγμές από το 19ο αιώνα μέχρι το τέλος του κόσμου μας, με το επιτελείο των ηθοποιών του να ενσαρκώνει διαφορετικούς ήρωες αλλάζοντας φυλή, φύλο και χαρακτήρα. Το Cloud Atlas είναι τεχνικό και καλλιτεχνικό επίτευγμα, μέσα από το οποίο οι δημιουργοί μιλάνε όχι μόνο για την αγάπη που επιβιώνει, αλλά για μία υποχρέωση που έχουμε για τις επόμενες γενιές. Μπορεί να αποτύχουμε, όμως δημιουργούμε τις βάσεις για τους επόμενους, αν εμείς εγκαταλείψουμε οι επόμενοι έχουν να αντι-μετωπίσουν μεγαλύτερες δυσκολίες. Σε μία εποχή όμως που τα καλά νέα κατά μία έννοια λογοκρίνονται και η ελπίδα μοιάζει εργαλείο χειραγώγησης παρά μια κινητήρια δύναμη, το Cloud Atlas έμοιαζε δεδομένο να αποτύχει να συγκινήσει τους κριτικούς και το κοινό τρόμαξε από την τρίωρη διάρκεια.

Και στις δύο περιπτώσεις η αγάπη δεν είναι το επίκεντρο τελικά όσο και αν προσπαθούν ο τίτλος ή οι διάλογοι να σε πείσουν, είναι ο άνθρωπος που κινεί τα νήματα και δίνει ορμή σε αυτές τις ιστορίες. Είναι η επιμονή του να ξεπεράσεις τα όρια που σου βάζουν οι γύρω σου και να μείνεις πιστός σε έναν άλλον άνθρωπο ή σε άλλους ανθρώπους. Δύο ταινίες που μοιάζουν τόσο δύσκολες αρχικά, η μία λόγω θέματος ή άλλη λόγω διάρκειας, αλλά θα τις σκέφτεσαι αρκετά μετά τους τίτλους τέλους. Είτε με την πικρή, είτε με τη γλυκιά γεύση ξέρεις ότι θα πρέπει να επιμείνεις.

25στη μαγεία του σινεμά

Φοίβος Καλλίτσης

Nα συνεχίσεις... με αφορμή τα Amour του Michael Haneke και Cloud Atlas των Tom Tykwer, Lana και Andy Wachowski

Πάντα μας έλεγαν ότι το σοφότερο γουρουνάκι ήταν εκείνο που έκατσε υπομονετικά και έκτισε το σπίτι του με τούβλα. Αυτό όμως που ποτέ δε σκε-φτήκαμε να ρωτήσουμε είναι: «Εντάξει το πρώτο γουρουνάκι βρήκε το άχυ-ρο στους αγρούς, το δεύτερο καθόταν και έκοβε δέντρα για να έχει ξυλεία, το τρίτο πού βρήκε τα τούβλα;» και το πιο βασικό «Πόσο πλήρωσε;».

Στην Ελλάδα έχουμε μεγαλώσει με το μπετόν, δε μπορέσαμε ποτέ να σκεφτούμε έξω από αυτό· ίσως γιατί θεωρούμε ότι είναι αθάνατο και θα είναι για πάντα εκεί. Από τα υλικά της βιομηχανικής επανάστασης αυτό ήταν που έφτασε στη χώρα μας και το χρησιμοποιούμε για οποιαδήποτε κατα-σκευή, ανεξαρτήτως μεγέθους. Αλλά ακόμη και αν ένα πολυόροφο κτίριο απαιτεί όντως ένα γερό φέροντα οργανισμό για να αντέξει τα φορτία του, γιατί να πρέπει να αντιμετωπίζουμε ένα μονώροφο σπίτι με τον ίδιο ακριβώς τρόπο; Ίσως φταίνε τα διδάγματα ασφάλειας από τα τρία Γουρου-νάκια, ίσως ότι παρασυρόμαστε από ένα κατασκευαστικό σύστημα που δεν ενδιαφέρθηκε ποτέ να εξελιχθεί.

Σε μια εποχή λοιπόν που οι οικολογικές ανησυχίες αναδύονται και επικρατούν, είτε ως ανάγκη για ένα πλανήτη που έχει κάποια όρια, είτε ως μόδα, μήπως πρέπει να αρχίσουμε να σκεφτόμαστε διαφορετικά.; Η πρώτη λύση είναι τα λεγόμενα οικολογικά υλικά δόμησης: προϊόντα που έρχονται να αντικαταστήσουν τα συμβατικά δομικά υλικά, με ένα μεγαλύτερο κόστος για τον ιδιοκτήτη, αλλά με την υπόσχεση μελλοντικής απόσβεσης μέσω εξοικονόμησης ενέργειας και την αγάπη για τον πλανήτη. Η δεύτερη λύση -πιο ριζοσπαστική- απαιτεί τη στροφή προς την ίδια τη φύση και όσα μπορεί να προσφέρει σε αφθονία.

Η φυσική δόμηση, όπως έχει επικρατήσει να λέγεται, αποτελεί ένα νέο κύμα που έρχεται να απαντήσει σε οικονομικά και οικολογικά θέματα. Η βασική της αρχή είναι η στροφή προς την ίδια τη φύση: το ξύλο και το άχυρο ως πρώτες ύλες που μπορούν να ανανεώνεται διαρκώς, την πέτρα και το χώμα που υπάρχουν σε αφθονία. Η ιδέα είναι η στροφή σε τεχνικές του παρελθόντος, οι οποίες ανταποκρίνονται στις κλιματικές απαιτήσεις, με υλικά που χρειάζονται ελάχιστη ή καθόλου επεξεργασία. Η χρήση τους δεν έχει επιπτώσεις στην καταστροφή δασών, κατασπατάληση ορυκτών πόρων, δε μολύνουν και δεν εξαρτώνται από βιομηχανικά υλικά και βαριά μηχα-νήματα.

Ίσως η πιο διαδεδομένη τεχνική είναι το κομπ, όπου με τα πόδια και τα χέρια σχηματίζονται μάζες πηλού αναμεμειγμένου με άμμο και άχυρο οι οποίες τοποθετούνται η μία επάνω στην άλλη διαμορφώνοντας μονο-λιθικές κατασκευές με μεγάλη σταθερότητα. Μία τεχνική που δίνει μεγάλη ελευθερία κινήσεων στη διαμόρφωση του κτίσματος -θα μπορούσε κανείς να το δει ως γλυπτική μεγάλων διαστάσεων- και ακόμη πιο σημαντικό προσφέρει εξαιρετική θερμομόνωση μειώνοντας το κόστος θέρμανσης και ψύξης. Επίσης είναι ο ιδανικός τρόπος για να αποκτήσεις το δικό σου χομπιτόσπιτο. Στην Αμερική, όπου υπάρχει έντονα η αίσθηση του «φτιάξ’ το μόνος σου», η τεχνική αυτή έχει αναγεννηθεί εδώ και αρκετά χρόνια.

Με παρόμοιο τρόπο χρησιμοποιούνται τα πλιθιά τα οποία λειτουργούν ως τούβλα, αλλά απαιτείται πολύ μικρότερη επεξεργασία που δεν επιβαρύ-

νει το περιβάλλον. Οι αχυρόμπαλες είναι επίσης μία διαδεδομένη τεχνική, και στις αγγλοσαξονικές χώρες έχουν ήδη δημιουργηθεί κανονισμοί για τη χρήση τους. Η μόνωση που προσφέρουν είναι εξαιρετική, και μετά την τοποθέτηση των τελικών επιχρισμάτων δε διαφέρουν σε τίποτα από τα σοβατισμένα σπίτια. Από κει και πέρα υπάρχουν διάφορες εναλλακτικές τεχνικές που έχουν να κάνουν με τις συνθήκες που επικρατούν στην περιοχή -χώμα σε τσουβάλια ή σε καλούπια, ρευστό χώμα ή άχυρο με πηλό.

Υλικά τα οποία ακόμη και σε μία πιθανή κατεδάφιση του κτίσματος δεν επιβαρύνουν το περιβάλλον, ενώ αφήνουν το σπίτι να αναπνέει δημιουργώ-ντας πολύ πιο υγιεινές συνθήκες από διάφορα βιομηχανικά υλικά, χωρίς καν να υπολογίσει κανείς πόσα από τα υλικά που έχουν χρησιμοποιηθεί μαζικά στο παρελθόν αποδεικνύονται τοξικά. Για όσους ανησυχούν για το τι θα γίνει όταν «θα φυσήξει ο λύκος» ή όταν θα γίνει σεισμός πρέπει να γίνει κατανοητό ότι όλα αυτά τα υλικά έρχονται να πληρώσουν ένα φέροντα οργανισμό -από μπετόν, μέταλλο ή ιδανικά με ξύλο- όπως θα έκανε κανείς με τούβλα, οπότε μπορούμε να κοιμόμαστε εξίσου ήσυχοι.

Σήμερα υπάρχουν πολλές ομάδες οι οποίες έχουν αποκτήσει την τε-χνογνωσία της φυσικής δόμησης και κάνουν διαρκώς εκπαιδευτικά σεμι-νάρια, σε μία προσπάθεια μεταλαμπάδευσης της γνώσης αυτής. Αν όμως στην Ελλάδα έχουν εκπαιδευτεί 3.500 άτομα, έχουν δημιουργηθεί μόλις 15 κατοικίες με αυτή την τεχνοτροπία. Υπάρχουν όμως διάφορες μικρότερες κατασκευές που χρησιμοποιούνται αυτές οι τεχνικές (ξυλόφουρνοι, παγκά-κια, τοίχοι διαμόρφωσης περιβάλλοντος, μάντρες) και δίνουν ελπίδα ότι μπορεί να αλλάξει κάτι.

Στη λογική λοιπόν του «φτιάξ΄ το μόνος σου», ας μην τρέξουμε να αγοράσουμε τη δική μας μπετονιέρα και να παραγγείλουμε τούβλα, μπορεί το περιβάλλον μας να κρύβει τη λύση. Όταν λοιπόν αποφασίζουμε να βγούμε από την πόλη, ας μην κουβαλάμε και τις ίδιες ιδέες, ας στραφούμε στη φύση που τόσο λέμε ότι αγαπάμε. Το λάθος στα γουρουνάκια δεν ήταν η πρώτη ύλη, ήταν η τεμπελιά, του να τα επεξεργαστούν σωστά.

26 περι...βάλλοντας

ας ξεπεράσουμε το μύθο με τα τρία γουρουνάκια

Φοίβος Καλλίτσης

Φυσική δόμηση

Μπορεί να είχαμε μόλις τριάντα λεπτά στη διάθεση μας, αλλά τουλάχι-στον καταφέραμε να τραγουδήσουμε, να γελάσουμε και να παίξουμε μαζί με τα παιδιά.

Ένα ηλιόλουστο και γιορτινό πρωινό του Δεκεμβρίου βρεθήκαμε στον Πολυχώρο «Μελίνα Μερκούρη» στα όμορφα Πετράλωνα, όπου ο Ραδιο-φωνικός Σταθμός Αθήνα 9,84 σε συνεργασία με το Κέντρο Προστασίας του Παιδιού Αττικής «Η Μητέρα», διοργάνωσε την ετήσια Χριστουγεννιάτικη Γιορτή των Αναδόχων Οικογενειών.

Από τη μία, εμείς οι μεγάλοι με κέφι και ενέργεια και από την άλλη, οι μικροί με ενθουσιασμό, περιέργεια και τα γιορτινά τους ρούχα γίναμε ένα. Μικροί και μεγάλοι διασκέδασαν και ο «Καλικάντζαρος» εντυπωσίασε για ακόμη μια φορά το κοινό με τις υπερφυσικές δυνάμεις του.

Έχουμε συνηθίσει να επιδιώκουμε τέτοιες συναντήσεις προσφέροντας τις «πολύχρωμες υπηρεσίες» μας με δική μας πρωτοβουλία. Αυτή τη φορά ήταν διαφορετικά. Ζήτησαν τη βοήθεια μας και ήμασταν εκεί.

Σάββατο και ετοιμαζόμαστε για μια ακόμη δραστηριότητα με μικρούς φίλους. Η πρώτη μετά το καλοκαίρι. Η προετοιμασία έχει γίνει τις προη-γούμενες 2 εβδομάδες. Δυο συναντήσεις όλων των εθελοντών που θα συμμετέχουν ήταν αρκετές για να αποφασίσουμε και να προετοιμάσουμε το πρόγραμμα μας. Λείπουν μόνο μερικές λεπτομέρειες για το έργο που θα παρουσιάσουμε (χάρτινα καπέλα, ασημένια αγκάθια από μαγικούς σκα-ντζόχοιρους, και ένα μαγικό ραβδί) τα οποία κατασκευάζονται στα γραφεία μας με πολλά γέλια το Σάββατο το πρωί! Έτοιμοι λοιπόν και ξεκινάμε. Μια βροχερή μέρα, με ηλιόλουστη διάθεση, και προορισμός ο Άλιμος.

Άφιξη στην ‘’Παιδόπολη’’, διαμόρφωση του χώρου, χειροτεχνίες, φω-νές, ενθουσιασμός, χρόνια πολλά στα δυο κορίτσια που έχουν γενέθλια! Η ώρα για θεατρικό παιχνίδι έχει φτάσει. Κάνουμε ένα μεγάλο κύκλο, λέμε τα ονόματα μας μαζί με το αγαπημένο μας χρώμα και αρχίζουμε το ταξίδι στις διάφορες φανταστικές χώρες του μυαλού μας! Γινόμαστε λαγουδάκια, πιγκουίνοι, γελάμε, κλαίμε, χοροπηδάμε, ανάλογα με το χαρακτηριστικό

της χώρας στην οποία φτάνουμε κάθε φορά! Φαίνεται πως τα παιδιά το διασκεδάζουν και μαζί με εκείνα και οι άνω των 20 ετών! Αφού φτιάξουμε στο τέλος τη δική μας χώρα με ό,τι αγαπάμε περισσότερο -απο καραμέλες μέχρι αγκαλιές και φιλία είχε- καθόμαστε με την Φαίδρα και την κιθάρα της, τραγουδάμε το «Μικρό Καράβι» και χαλαρώνουμε. Τα φώτα χαμηλώ-νουν και το παραμύθι ξεκινά. Ο Αποστόλης εμφανίζεται, κάνει μερικά «μα-γικά» και συστήνεται στα παιδιά ως ο μάγος Φρικαντέλος! Ξέρετε, ο μάγος που δεν του άρεσαν καθόλου τα κάλαντα και γενικά τα καλά πράγματα. Σημειώνει μεγάλη επιτυχία! Τα παιδιά το παρακολουθούν και συμμετέχουν με περίσσιο ενθουσιασμό όποτε ζητάμε την βοήθεια τους για την εξέλιξη του έργου! Στο τέλος της παράστασης δεν φεύγουμε, αλλά καθόμαστε να γιορτάσουμε μαζί τους τα γενέθλια των δυο κοριτσιών! Τραγουδάμε το κλασσικό «Να ζήσεις...», δίνουμε ευχές, σβήνουμε τα κεράκια, και στη συνέχεια λίγο παιχνίδι, χορός, και συζήτηση με τα παιδιά. Φεύγοντας, έρ-χονται και οι τεράστιες αγκαλιές. Μαζί με το «Να ξανάρθετε!!!’».

Βγαίνοντας έξω συζητάμε λίγο στα βιαστικά πως πήγε το πρόγραμμα, εντοπίζουμε κάποιες αδυναμίες μας αλλά και τα δυνατά μας σημεία. Τα συναισθήματα μου από την εκδήλωση; Ανασφάλεια νομίζω. Φτάνουν αυτές οι 3 ώρες για τα παιδιά; Ήταν κάτι που τους άρεσε; Μήπως θα έπρεπε να γίνεται πιο συχνά; Τι θα μπορούσαμε να βελτιώσουμε; Και μια μελαγχολία. Αρκούν άραγε 5-10 άτομα, γεμάτα αγάπη και όρεξη για διαπαιδαγώγηση, για 25-30 παιδιά; Πόσο όμορφο θα ήταν να έχουν όλα τα παιδιά μια «οι-κογένεια»! Και ‘’οικογένεια’’ δεν συνεπάγεται απαραίτητα το κλασσικό πρό-τυπο μαμά-μπαμπάς, σημαίνει ανθρώπους, ικανούς να τους προσφέρουν την προσοχή και την αφοσίωση που τους αξίζει.. Δεν θυμάμαι τι συστατικό έβαλα στην χώρα που φτιάξαμε εκείνο το Σάββατο αλλά αν με ρωτήσετε τώρα θα σας πω «μια οικογένεια για κάθε παιδί»!

27χειμωνιάτικες δραστηριότητες για παιδιά

Νάντια Χατζήνα

με το ¨Μητέρα¨, στα Πετράλωνα

στην Παιδόπολη, στον Άλιμο

Ανοίξαμε την πόρτα και το πρώτο πράγμα που αντικρίσαμε ήταν ένας όμορφος και πολύχρωμος χώρος. Το Καλλιτεχνικό Λύκειο έχει δώσει ζω-ντάνια στους τοίχους του σχολείου παρουσιάζοντας μια επαγγελματική και

καλλιτεχνική εικόνα με τα σχέδια τους. Βέβαια, δεν περιμέναμε κάτι λιγότε-ρο αφού η πληροφορία που είχαμε από την υπεύθυνη της ομάδας μας ήταν η εξής: «Αγαπητοί φίλοι πήγα σήμερα στο σχολείο. Είναι ένας υπέροχος και οργανωμένος χώρος, πολύ καλύτερος από πολλά «κανονικά» δημοτικά». Αρχίσαμε να υποδεχόμαστε τα παιδιά, τα οποία ήταν πολύ φιλικά και γρή-γορα συνειδητοποιήσαμε ότι ο αριθμός των παιδιών ολοένα και αυξανόταν. Μέσα σε «νανοσεκόντ» αλλάξαμε το πρόγραμμα μας και προσπαθήσαμε να κάνουμε το καλύτερο δυνατό. Αυτό το άγχος που κράτησε δευτερόλεπτα μας έδωσε ακόμα περισσότερη ενέργεια, κέφι και ενθουσιασμό. Μαζί με τα παιδιά κατασκευάσαμε μαριονέτες αλλά και κοσμήματα, τα οποία δημιουργήθηκαν σύμφωνα με τη φαντασία και το προσωπικό γούστο των παιδιών. Η συμμετοχή των παιδιών στις χειροτεχνίες, στο τραγούδι και στο παιχνίδι ήταν έντονη, γεγονός που μας έδωσε ακόμα περισσότερη χαρά. Η μεγαλύτερη ευχαρίστηση, όμως, έρχεται όταν έχεις την ευκαιρία να ξανα-ζήσεις τις όμορφες στιγμές. Και αυτό θα γίνει γιατί μέσα σε λιγότερο από εικοσιτέσσερις ώρες λάβαμε πρόσκληση για μια νέα επίσκεψη ώστε να γίνει το πρόγραμμα και για τα υπόλοιπα παιδιά του σχολείου.

στο Ειδικό Σχολείο, στον Άγ. Δημήτριο

Χριστίνα Νικολοπούλου

Νάντια Χατζήνα

28 από το τεύχος 15...

Μάϊος-Ιούνιος, Νέες σκηνές Γιορτάζουμε την Πρωτομαγιά στην ανθι-

σμένη Κατασκήνωση και αποφασίζουμε για τα έργα που πρέπει να γίνουν. Τον Ιούνιο, εκτός από το κόψιμο των ξερόχορτων, θα φτιαχτούν νέα δάπεδα για σκηνές εθελοντών, που ανα-μένεται να είναι πολλοί, και θα ξαναγορά-σουμε όλα όσα μας έκλεψαν το χειμώνα. Ο Δήμαρχος Ελευσίνας Γιώργος Τσουκαλάς μας βοηθάει αποτελεσματικά κι εμείς αποφασίζου-με να επισκευάσουμε και την τραπεζαρία της Χειροτεχνίας.

Ιούνιος, ΔΡΟΜΟΙ ΖΩΗΣ«Κυρία Βήρνα, εδώ τα τζιτζίκια δεν ακού-

γονται όπως στο Γκάζι. Θέλω να κοιμηθώ εδώ!». Με αυτά τα λόγια ένας πιτσιρικάς της Α΄Δημοτικού εκφράζει τον ενθουσιασμό του για την ημερήσια εκδρομή που διοργάνωσαν στην Κατασκήνωση οι Δρόμοι Ζωής για τα παι-διά που φροντίζουν.

Ιούνιος, Έλληνες και ξένοι εθελοντές Η ανεργία των νέων έχει ένα καλό αφού

πολλοί είναι ελεύθεροι το καλοκαίρι. Τα σεμι-νάρια συγκέντρωσαν πολύ κόσμο και το site της Κατασκήνωσης κατακλύζεται από αιτήσεις. Το φετινό πρόβλημα είναι ότι έχουμε πάρα πολ-λά κορίτσια και ελάχιστα αγόρια. Δεν θα πά-ρουμε όλα τα κορίτσια. Το workcamp με τους 12 εθελοντές της SCI θα γίνει για 10η συνε-χόμενη χρονιά. Η Sarah και η Jasone από την Ισπανία, η Ada από την Πολωνία και ο Jan από την Τσεχία θα ξανάρθουν.

Ιούνιος, εγγραφές παιδιώνΗ δύσκολη περίοδος για την Αγγελική και

τη Μαρία που σηκώνουν το μεγαλύτερο βάρος των εγγραφών τελειώνει πολύ γρήγορα αφού τα παιδιά που έχουν ανάγκη είναι πάρα πολ-λά. Θα είναι μαζί μας παιδιά που ζουν στην Ελευσίνα και πηγαίνουν το χειμώνα στη «Φιλι-κή Φωλιά» και παιδιά της πόλης που έρχονται στην κατασκήνωση. Γράφονται ακόμα παιδιά που υπέδειξαν η Κοινωνική Υπηρεσία του Δήμου Ελευσίνας οι «Φίλοι του Παιδιού», οι «Δρόμοι Ζωής», η «Άρσις», οι «Γιατροί του Κόσμου», το ΕΙΝ και το ίδρυμα «Αγία Άννα».

Ιούνιος, ΛαχείοΤο Λαχείο δεν πήγε καλά ούτε φέτος. Η

οικονομική κρίση και η μικρή ενεργοποίηση των εθελοντών μας έχει σαν αποτέλεσμα να πουληθούν μόνο 4.540 λαχνοί και να εισπρα-χθούν 9.080€. Ευτυχώς οι χορηγίες χρημά-των, τροφίμων και υλικών πάνε καλά και η Κα-τασκήνωση θα λειτουργήσει με τις υψηλές της προδιαγραφές.

4 Ιουλίου, τα σεμινάρια ολοκληρώνονταιΤα σεμινάρια για τους παλιούς αλλά και

τους νέους εθελοντές τελειώνουν στην Οργα-νωτική συνάντηση στις 4/7 με την εισήγηση του Πέτρου που θα είναι, για 22η συνεχόμενη χρονιά, Διευθυντής. Ζεστό κλίμα, χαρούμενες φυσιογνωμίες, σοβαρότητα και αγωνία για τη σύνθεση των ομάδων και τους ρόλους που κα-θένας θα έχει. Η πλειοψηφία των παρόντων αποφασίζει ότι το 2012 οι κραυγές των ομά-δων έχουν θέμα «Καιρικά Φαινόμενα».

6 Ιουλίου, ΠροκατασκηνωτικήΠρωί-πρωί ξεκινούν οι πρώτοι για να είναι

εκεί στις παραλαβές τροφίμων και υλικών που μας διαθέτουν οι χορηγοί και μέχρι το βρά-δυ φθάνουν εθελοντές και φίλοι με κέφι για δουλειά. Όλοι, Έλληνες και ξένοι, μπαίνουν σε συνεργεία με επικεφαλής τους εμπειρότερους για τις σκηνές, τις τραπεζαρίες, την κουζίνα, τα κρεβάτια, τις τουαλέτες, το μαγείρεμα. Εί-μαστε πολλοί και δεν κουραζόμαστε πολύ και πάντα έχουμε κέφι για τραγούδι το βράδυ. Την Κυριακή το απόγευμα είναι όλα έτοιμα και ρυθ-μίζονται τα της υποδοχής των παιδιών.

9 Ιουλίου, τα παιδιά φθάνουνΤα τρία πούλμαν με τα 140 παιδιά φθάνουν

και το γήπεδο γεμίζει με χαρούμενες φατσού-λες. Για 20 ημέρες περισσότεροι από 210 άν-θρωποι θα είναι μέλη μιας κοινωνίας που δεν κάνει διακρίσεις, που δίνει την ευκαιρία στον καθένα να δείξει τα ταλέντα του, στην οποία τα παιδιά δεν έχουν να να λύσουν προβλήματα σί-τισης και ποιότητας ζωής. Γνώση και εμπειρία συνδυάζονται με τον ενθουσιασμό και καινού-ριες ιδέες και ξεπερνούν παλιά, απολιθωμένα μοντέλα και πρακτικές.

Φανερωμένα συναισθήματα, νιάξιμο και αγάπη, διαχέονται στον γαλάζιο ουρανό, τα καταπράσινα πεύκα και το κοκκινόχωμα και πε-ριορίζουν τις δυσκολίες που δημιουργεί η συμ-βίωση των διαφορετικών ανθρώπων.

Ιούλιος, Επισκέψεις Τα υπηρεσιακά κλιμάκια της Πυροσβεστι-

κής, της Δασικής αλλά και της Αντιπεριφέρειας Δυτικής Αττικής καταφθάνουν τα βρίσκουν όλα καλά και μας δίνουν την περιπόθητη άδεια λει-τουργίας μετά από προσπάθειες πολλών χρό-νων. Το ίδιο γίνεται και με την επιθεώρηση της TUV Hellas που τα βρίσκει όλα καλά και μας πιστοποιεί κατά ISO 9001 και 22000.

Στις 25 Ιουλίου γίνεται η Γιορτή των φί-λων που συγκεντρώνει 180 φίλους και παλιά στελέχη. Οι καλεσμένοι μας κι ανάμεσά τους ο Δήμαρχος Ελευσίνας Γιώργος Τσουκαλάς και ο Συνήγορος του Παιδιού Γιώργος Μόσχος πε-ριηγούνται την Έκθεση Χειροτεχνίας, απολαμ-βάνουν τα εδέσματα του κ.Βασίλη και παρακο-λουθήσουν παιδιά και εθελοντές σε εξαιρετικές στιγμές στη Ψυχαγωγία.

29 Ιουλίου, τα παιδιά φεύγουνΟι μέρες περνάνε πάρα πολύ γρήγορα και

τις τρεις τελευταίες έχουν τόσα να γίνουν. Τα παιδιά παρουσιάζουν τη δουλειά του Ομίλου τους και προσπαθούν να ξεπεράσουν τον εαυ-τό τους στους αγώνες στίβου, οι εθελοντές ντυμένοι «Μίκυ και Νταίζη» σερβίρουν το δείπνο και παρασύρουν τα παιδιά στο χορό. ‘Ολοι μαζί φτιάχνουν κοσμήματα, παίζουν το Μεγάλο Παιχνίδι και απολαμβάνουν το τελευ-ταίο επεισόδιο του “Ρομπέν των Δασών” πριν μείνουν δακρυσμένοι στη Σημαία.

1 Αυγούστου, η Κατασκήνωση κλείνει Οι δουλειές στη Μετακατασκηνωτική τε-

λειώνουν γρήγορα γιατί είμαστε πολλοί. Οι καθιερωμένοι «γάμοι», το μπάνιο, το μεγάλο τραπέζι και το party βοηθούν στην αποφόρτιση. Λίγο πριν κλείσουμε την Πύλη κοιτάζουμε αν όλα είναι τακτοποιημένα και καθαρά.

Κατακλυσμένοι από τις τόσες όμορφες μνήμες δίνουμε ραντεβού για το 2013.

μικρό οδοιπορικότον Απρίλιο του 2012

φτάνει σε σας το τεύχος 15 κι από τότε πολλά έγιναν

στο μικρό μας χώρο...

Ïêôώâñιος, αðïëïãéóìüò δράσηςΣτις 20 Οκτωβρίου 2012, 47 από τους

Έλληνες εθελοντές που βοήθησαν αλλά και η συντονίστρια των ξένων εθελοντών της SCI συγκεντρώθηκαν στις εγκαταστάσεις στον Άγιο Γεώργιο Μάνδρας για να συζητήσουν και να αξιολογήσουν όλα όσα έγιναν το καλοκαίρι για τα 142 παιδιά που φιλοξενήθηκαν δωρεάν στην Κατασκήνωση.

Σε μια συζήτηση υψηλού επιπέδου όλοι μίλη-σαν για τα πολλά θετικά που έγιναν για τα παι-διά αλλά και τις δυσκολίες που συνάντησαν σε ορισμένες περιπτώσεις. Τονίστηκαν οι αυξημέ-νες ανάγκες των παιδιών σε καλό και πολύ φα-γητό αλλά και σε ψυχοκοινωνική στήριξη λόγω της οικονομικής κρίσης που επηρεάζει όλους και πλήττει ιδιαίτερα τα παιδιά.

Όλοι επεσήμαναν τις εξαιρετικές σχέσεις που αναπτύχθηκαν μεταξύ Ελλήνων και ξένων εθελοντών που έδρασαν με πολλούς τρόπους για να οργανωθεί και να λειτουργήσει η Κατα-σκήνωση.

Νοέμβριος, γåíéêÞ σõíÝëåõóç και εκλογέςΗ Τακτική Γενική Συνέλευση των μελών του

Σωματείου έγινε την Τετάρτη 28 Νοεμβρίου 2012. Παρουσιάστηκε ο 18σελιδος απολογι-σμός δράσης του απερχόμενου Δ.Σ. και διαβά-στηκε η Έκθεση της Εξελεγκτικής Επιτροπής που εγκρίθηκαν από τα μέλη του Σωματείου. Στις εκλογές που ακολούθησαν ψήφισαν 52 ταμειακά εντάξει μέλη.

Ο Πέτρος Καλλίτσης αποφάσισε να μην υποβάλλει υποψηφιότητα για να διευκολύνει την ανανέωση του Δ.Σ. στην οποία πιστεύει και δή-λωσε ότι παραμένει ενεργός εθελοντής και ότι θα συνεχίσει να προσφέρει όπως και τα προη-γούμενα χρόνια. Την ίδια στάση κράτησε και ο Αντώνης Πυρουνάκης.

Το νέο Δ.Σ. που εξελέγη στις εκλογές συ-γκροτήθηκε σε σώμα με Πρόεδρο τη Χρύσα Βαμβακά, Αντιπρόεδρο το Σπήλιο Πέτζα, Γε-νικό Γραμματέα το Δημήτρη Αντωνίου, Ταμία το Στρατή Πυρουνάκη, Ειδικό Γραμματέα τον Παύλο Γουναλάκη, Σύμβουλο Δημοσίων Σχέσε-ων τον Φοίβο Καλλίτση και Συμβούλους τους Κώστια Αλεξανδρίδη, Θεοδόση Πυρουνάκη και Αντώνη Κωνσταντακόπουλο.

Δεκέμβριος-Φερουάριος, Δράσεις Ομάδες εθελοντών οργανώνουν Εμψυχωτι-

κά και Ψυχαγωγικά προγράμματα για τα παιδιά της Παιδόπολης Αλίμου, του Μητέρα και του Ει-δικού Σχολείου Αγ. Δημητρίου και σκορπίζουν δημιουργία και χαρά.

Δεκέμβριος, Χριστουγεννιάτικο Bazaar22 και 23 Δεκεμβρίου γίνεται στο «Φωκι-

ανό», στο Καλλιμάρμαρο Στάδιο, το 2ο Εθελο-ντικό Bazaar αλληλεγγύης. Η μεγάλη ομάδα εθελοντών που είχε την πρωτοβουλία δουλεύει με πάθος και φαντασία, αγωνιά για τα αποτε-λέσματα αλλά όλα πηγαίνουν εξαιρετικά και τα αποτελέσματα είναι πέρα από κάθε προσδοκία αφού οι εισπράξεις φτάνουν τα 9.000€ . Και του χρόνου!

Ιανουάριος 2013, κοπή της πίταςΤο Σάββατο 12 Ιανουαρίου 2013 που ξε-

κίνησε με βροχή και τέλειωσε με ήλιο, κόβου-με την πίτα μας στην Κατασκήνωση. Για πρώτη φορά είναι μαζί μας εκπροσωπώντας το Δήμο Μάνδρας ο Γιώργος Σαμπάνης και 80 φίλοι και εθελοντές που ανέβηκαν στην Κατασκήνωση φέρνοντας μαζί τους κάτι που είχαν ετοιμάσει για το κοινό τραπέζι που όπως πάντα ήταν εντυ-πωσιακό σε ποικιλία και ποιότητα ενώ ο φίλος Κώστας Διαμάντης προσέφερε το κρασί αλλά και δείπνο για τους τυχερούς στην γνωστή τα-βέρνα ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ στα Πετράλωνα.

Τυχεροί της φετινής χρονιάς η μικρή Όλγα Τζούμπου και ο γείτονας Χρήστος Χήττας.

Φεβρουάριος, ΣõíåóôßáóçΤο Σάββατο 23 Φεβρουαρίου 2013 στην

αίθουσα ΑΜΦΙΘΕΑΤΡΟ στην Ελευσίνα έγινε η ετήσια Συνεστίαση των Φίλων και των Εθελο-ντών των Κατασκηνώσεων.

Οι 180 φίλοι και εθελοντές που παραβρέ-θηκαν, κι ανάμεσά τους οι Καθηγητές Πανεπι-στημίου Μαρία Θεσσαλού και Τάσος Λεγάκις, είχαν την ευκαιρία να τα πουν σε μικρές παρέες απολαμβάνοντας το φαγητό και το κρασί τους και στη συνέχεια να ενωθούν για να τραγουδή-σουν και να χορέψουν μέχρι τις 3.30 το πρωί τα τραγούδια που με πολύ κέφι έλεγαν ο Νίκος Ναούμης με το μοναδικό μπουζούκι του, η Ελένη Φίλιππα με το σαντούρι της και ο αξεπέραστος Λεωνίδας Βιδάλης με την κιθάρα του.

Η βραδιά ήταν μια μικρή όαση στις δυσκο-λίες που όλοι περνούν αυτή την εποχή αλλά και μια βραδιά που θα επιτρέψει σε κάποια παιδιά να βρεθούν το καλοκαίρι στην Κατασκήνωση.

Μάρτιος, 22η ΄Έκθεση ΠροσφοράςΑπό 1-10 Μαρτίου έγινε στο Κέντρο Τεχνών

του Δήμου Αθηναίων η Έκθεση Προσφοράς Έρ-γων Τέχνης και Λόγου με τη συμμετοχή 114 Καλλιτεχνών.

Απρίλιος, Συνάντηση νέων εθελοντώνΣτις 4 Απριλίου στο μπαράκι CITY COCTAIL

BAR στο Κολωνάκι συναντιώνται 45 εθελοντές

και νέοι φίλοι, βλέπουν φωτογραφίες και συζη-τούν για την νέα Κατασκήνωση.

Μάρτιος-Ιούνιος, ΣεμινάριαΣτην Κατασκήνωση χρειάζονται εκπαιδευμέ-

να, και όχι μόνο έμπειρα, στελέχη για να είναι τα παιδιά ευτυχισμένα και χαρούμενα. Τα σεμι-νάρια για τους εθελοντές προγραμματίστηκαν για τις 26 και 29 Μαρτίου και 12,26,27 και 29 Απριλίου. Γίνεται προσπάθεια να βρεθούν νέα, κυρίως αγόρια, στελέχη, αλλά και να υπάρχουν πολύ καλά προετοιμασμένα προγράμματα. Τα σεμινάρια για τους εθελοντές της Κατασκήνω-σης 2013 θα γίνουν τον Ιούνιο. Οι εθελοντές πρέπει να δηλώσουν την διαθεσιμότητά τους μέ-χρι τις 31 Μαϊου 2013 για να υπάρχει χρόνος για την καλή οργάνωση της κατασκήνωσης.

Απρίλιος, Έκδοση του ΠεριοδικούΤο ΘΡΟΪΣΜΑ 16 είναι έτοιμο, σας το στέλ-

νουμε και περιμένουμε τις απόψεις σας.

Μάιος-Ιούνιος, ΛαχείοΚυκλοφορεί το Λαχείο 2013. Η τιμή του 2

ΕΥΡΩ και η κλήρωση γίνεται στις 19 Ιουνίου. Ας προσπαθήσουμε όλοι μαζί να διαθέσου-

με σε φίλους και γνωστούς λίγους ή περισσό-τερους λαχνούς για να πάμε καλά. Παράλληλα πρέπει να γίνει συντονισμένη προσπάθεια για να βρεθούν χρήματα και προϊόντα.

Απρίλιος-Ιούνιος, Τεχνικά Έργα Η οικονομική δυσπραγία αναβάλλει την

εκτέλεση νέων έργων. Κάποια Σαββατοκύριακα όμως θα χρειαστεί να ανέβουμε για δουλειές στην Κατασκήνωση.

Ιούνιος, Εγγραφές παιδιώνΑπό 10 έως 21 Ιουνίου 2013 θα γίνουν, στη

Φωλιά αλλά και στα Γραφεία στην Αθήνα, οι εγ-γραφές παιδιών. Θα φιλοξενήσουμε 140 παιδιά από όλο τον κόσμο. Η ενημερωτική συνάντηση με τους γονείς είναι την 1η Ιουλίου.

Ιούλιος, ο μήνας της μεγάλης δράσηςΣτις 26 Ιουνίου θα γίνει η οργανωτική συ-

νάντηση με τα στελέχη της κατασκήνωσης του 2013, ενώ η προκατασκηνωτική θα αρχίσει την Παρασκευή 5 Ιουλίου.

Τα παιδιά θα ανέβουν στις 8 Ιουλίου και θα φύγουν στις 28 Ιουλίου ενώ η κατασκήνωση θα κλείσει στις 31 Ιουλίου 2013.

Τα περισσότερα από όσα θα συμβούν τους επόμενους μήνες θα τα μαθαίνετε από το newsletter. Για όσα καταφέραμε, όσα δεν κάνα-με, όσα ονειρευτήκαμε θα πρέπει να περιμένετε μέχρι τον Απρίλη του 2014, όταν θα φτάσει σε σας το επόμενο ΘΡΟΪΣΜΑ.

Τετάρτη 24 Ιουλίου 2013, στις 7.30 το απόγευμα, ελάτε στην Κατασκήνωση! Είστε καλεσμένοι στη Γιορτή των Φίλων για να δείτε από κοντά παιδιά και νιάτα σε δράση!

27 ...στο τεύχος 16

Απόγευμα Παρασκευής 21 Δεκέμβρη 2012, και στο κέντρο της Αθήνας στο γυμναστήριο «Ιωάννης Φωκιανός», απέναντι από το Καλλιμάρμαρο, δεκάδες φίλοι και εθελοντές της κατασκήνωσης ξεκινούν να στήνουν το 2ο Εθελοντικό Παζάρι Αλληλεγγύης.

Στόχος, να διατεθούν αντικείμενα που δεν μας χρειάζονται πλέον, αλλά που κάποιος άλλος μπορεί να τα χρησιμοποιήσει καθώς και αγαθά ή χει-ροποίητες δημιουργίες που φίλοι μας προσφέρουν γενναιόδωρα. Επειδή “τα πράγματα χάνουν την αξία τους όταν δεν χρησιμοποιούνται“, θέλαμε να τους ξαναδώσουμε αξία, προσφέροντας πράγματα αχρησιμοποίητα, αλλά όχι άχρηστα. Αντικείμενα που θα χαρίζαμε στους φίλους μας ή που θα θέλαμε να μας κάνουν δώρο, αντικείμενα που έχουν την αγάπη μας, είναι καθαρά και σε καλή κατάσταση.

Μέσα στις δύο επόμενες ημέρες διατέθηκαν χιλιάδες αντικείμενα τα οποία αλλάζοντας χέρια απέκτησαν και πάλι αξία. Διακοσμητικά είδη, παι-χνίδια, είδη κουζίνας, ποδήλατα, πίνακες, αξεσουάρ, μικροέπιπλα, μικρές συσκευές, βιβλία, κόμικς, συλλεκτικά αντικείμενα, ηλεκτρονικοί υπολογιστές, τσάντες, ζώνες, κοσμήματα, συσκευασμένα και τυποποιημένα τρόφιμα και πολλά ακόμη. Εκατοντάδες επισκέπτες βρέθηκαν στο χώρο, προσέφεραν πράγματα, αγόρασαν άλλα, ενημερώθηκαν για τη δράση της Κατασκήνω-σης, συμμετείχαν στις κληρώσεις και τις εκδηλώσεις που διαδραματίστη-καν, κουρεύτηκαν στο ποδήλατο-κουρείο του «Εν Αθήναις 1924» που φιλο-ξενούσαμε και δοκίμασαν σπιτικές πίτες και γλυκά που είχε προετοιμάσει η ομάδα γευστικών επιλογών. Το χώρο κοσμούσε η Έκθεση Φωτογραφίας «Προσοχή εύθραυστον» του Διονύση Μοσχονά με θέμα την κατασκήνωση και τα παιδιά της.

Ψυχή της διοργάνωσης οι δεκάδες εθελοντές όλων των ηλικιών που προσέφεραν απλόχερα το χρόνο, τη διάθεση και τη δημιουργικότητά τους με αποτέλεσμα ένα πολύ όμορφο Σαββατοκύριακο και μια σημαντική οι-κονομική ενίσχυση της δράσης των κατασκηνώσεων. Επόμενο παζάρι, το Δεκέμβρη του 2013.

30 καινούριες ιδέες από τους νέους εθελοντές

έγραψαν και είπαν για μας

Πληροφορίες για τη δράση μας θα βρείτε στο www.kataskinosi.gr. Γραφτείτε συνδρομητές για να λαμβάνετε κάθε μήνα το newsletter!Θα μας συναντήσετε ακόμα στο Facebook στο http://www.facebook.com/groups/8327554133/

Στην εποχή μας πολλά πράγματα καθορίζονται από την προβολή που καθένας ή κάθε τι έχει στα ΜΜΕ. Εκατομμύρια ιστοσελίδες ή blogs μας βομβαρδίζουν με πληροφορίες που μπορεί να είναι χρήσιμες, αξιόπιστες, τεκμηριωμένες, αλλά και άχρηστες, ανεξέλεγκτες, κακόβου-λες. Το ίδιο, σε πολύ μικρότερο βαθμό, συμβαίνει με τις εφημερίδες, πανελλαδικές ή τοπικές, τα περιοδικά, τα ραδιόφωνα, τις τηλεοράσεις.

Όποιος δεν εμφανίζεται στα ΜΜΕ, ίσως «δεν υπάρχει». Αν κάποιος ή κάποια προσπάθεια συκοφαντηθεί δεν πρόκειται ποτέ να «εξιλεωθεί», αφού ούτε καν θα ζητηθεί ή θα παρουσιαστεί η άποψή του. Είναι βέβαιο ότι το μέσο ταιριάζει απόλυτα με το χρήστη, τον «πληροφοριοδότη» ή τον «αρθρογράφο» και δεν χρειάζεται να δίνουμε περισσότερη αξία από την ανύπαρκτη που έχουν.

‘Ομως δεν είναι όλα τα ίδια παντού. Υπάρχουν άνθρωποι και καλοί επαγγελματίες που μπορούν και αξιολογούν σωστά γεγονότα και προ-

σπάθειες και τα προβάλουν χωρίς κανένα όφελος, επειδή πιστεύουν ότι αξίζουν την προβολή. Πολλές αναφορές έγιναν στο διαδίκτυο για το Παζάρι Αλληλεγγύης που έγινε το Δεκέμβριο αλλά και για την Έκθεση Προσφοράς που πραγματοποιήθηκε το Μάρτιο του 2013.

Θέλουμε να ευχαριστήσουμε ιδιαίτερα τους Νικόλα Καμακάρη, Βα-σιλική Αγγουρίδη και Γιώργο Σμυρνή του Alpha 98.9, τους Σταύρο Διο-σκουρίδη και Παναγιώτη Μένεγο του EΝ ΛΕΥΚΩ 87.7 και τον ΑΘΗΝΑ 98.4 που έκαναν πολλές αναφορές στις προσπάθειές μας.

Ευχαριστούμε ακόμα τη Μαρία Τσώλη από ΤΟ ΒΗΜΑ που φροντίζει για τη προβολή των προσπαθειών μας, την Τζένη Παπαζιού του περιοδι-κού SERIOUS και ιδιαίτερα την καλή εφημερίδα ΔΙΑ ΤΑΥΤΑ του Δημάρ-χου Ελευσίνας Γιώργου Τσουκαλά που σε κάθε φύλλο της έχει νέα για τις δραστηριότητές μας.

2ο χριστουγεννιάτικο παζάρι Αλληλεγγύης

Αλέξανδρος Κυτίνος

προβολή στα ΜΜΕ

31οικονομικά και χορηγίες

δει δη χρημάτων

Χορηγίες χρημάτων και υλικών

"Υιοθεσία" φιλοξενίας παιδιών

ΛΑΧΕΙΟ 2013Êõêëïöïñåß ôï Ëá÷åßï ìå áíôéêåßìåíá êëÞñùóçò 50 ðßíáêåò êáé 50 âéâëßá. ÔéìÞ Ëá÷íïý 2 ÅÕÑÙ.

ÊëÞñùóç óôéò 19 Ιουνίου 2013 þñá 8 ì.ì.

Ãéá ëá÷íïýò ôçëåöùíÞóôå óôï 210-32.26.019

Το ΚΟΙΝΩΦΕΛΕΣ ΙΔΡΥΜΑ ΙΩΑΝΝΗ Σ. ΛΑΤΣΗ, χά-ρις και στο προσωπικό ενδιαφέρον των Δ. Αφεντούλη και Ε. Λιανού «υιοθέτησε», για 5η συνεχόμενη χρονιά, τη φιλοξενία ακόμα περισσότερων παιδιών της Κατα-σκήνωσης χορηγώντας στο Σωματείο μας το ποσό των 15.000 €.

Περισσότερες από 11.000 μερίδες φαγητού ετοιμάστηκαν φέτος από τον Chef

κ.Βασίλη Παναγιωτόπουλο στο μαγειρείο.

ÓÊÅÐÔÅÓÔÅ ÍÁ ÁÍÁËÁÂÅÔÅ ôá Ýîïäá ôçò öéëïîåíßáò åíüò ðáéäéïý;

500€ èá ôïõ ÷áñßóïõí 21 áîÝ÷áóôåò ìÝñåò!

Μεγάλες Χορηγίες

Η οικονομική κρίση καλά κρατεί και όσο περνάει ο καιρός ο αριθμός των ανθρώπων που ζουν κάτω από τα όρια φτώχειας αυξάνεται. Περισσότερο πλήτ-τονται οι πολυμελείς οικογένειες, οι οικονομικοί μετανάστες και οι πρόσφυγες που ζουν ακόμα στην Ελλάδα. Διαβάζουμε για πεινασμένα παιδιά που αντέχουν να πηγαίνουν στο Σχολείο και βλέπουμε εικόνες από συσσίτια.

Το καλοκαίρι έρχεται, τα Σχολεία θα κλείσουν, οι προσφορές τροφίμων θα μειωθούν. οι κοινωνικές δομές θα ατονήσουν ενώ το Κράτος θα παραμένει πα-γερά αδιάφορο. Πέρσι χρειάστηκαν τρεις μόνο μέρες για να γραφτούν τα 140 παιδιά της Κατασκήνωσης και φέτος τα παιδιά σε ανάγκη θα είναι ακόμα περισ-σότερα και περιμένουν πως και πως την Κατασκήνωσή τους.

Τη χρονιά που πέρασε χάρη στους πολλούς φίλους αλλά και τους μεγάλους χορηγούς, που βοήθησαν αποφασιστικά, καταφέραμε να φιλοξενήσουμε δωρεάν τα παιδιά χωρίς «εκπτώσεις» στην ποιότητα και την ποσότητα τροφίμων και υλικών. Μπορέσαμε να καλύψουμε και τις κλοπές, φυσικό επακόλουθο της οικονομικής κρίσης, που μας έπληξαν.

Αν και δεν δαπανούμε χρήματα για αμοιβές ανθρώπων αφού όλα γίνονται μόνο από εθελοντές, θα χρειαστούμε περίπου 55.000 € που δύσκολα θα τα συγκεντρώσουμε.

Μέλη, εθελοντές και φίλοι που ήρθαν στο Bazaar, τη Συνεστίαση και την Έκ-θεση πρέπει να βρουν κι άλλους γνωστούς και να διαθέσουν Λαχεία. Παράλληλα πρέπει να γίνουν συντονισμένες προσπάθειες για να βρεθούν χορηγοί τροφίμων και υλικών, ενώ και πάλι θα απευθυνθούμε στους μεγάλους μας χορηγούς ζητώ-ντας τη συμπαράστασή τους.

Πέρσι τα καταφέραμε και οφείλουμε ένα μεγάλο ευχαριστώ σε όλους τους φίλους που ενίσχυσαν οικονομικά τις προσπάθειές μας, ιδιαίτερα τις κυρίες:

Μαρκησία Χατζηπαύλου, Κλεοπάτρα Πρίφτη, Δωροθέα Γιαννίση, Ελένη Λιδώρη, Καίτη Taylor, Έφη Χαϊκάλη, Αγγελία Πατέρα, Ευτυχία Παπατζανάκη, Δήμητρα Χριστοπούλου, Ειρήνη Φούντου, Ελένη Κονιδάρη, Μαρία Διαμαντο-πούλου, Λένα Καλπίδου, Αντιγόνη Παπαπασχάλη, Χριστίνα Κουράφα, Ντίνα Καλαμίτση, Μαρίκα-Ζηνοβία Φαφαλιού, Βάλλυ Μαυρονικολάου, Ρένα Αλεξο-πούλου, Μαίρη Ρίζου, Άννα Μαργαριτούλη, Εύα Τσουανά, Ευπραξία Κουτάντου, Ρένα Μοράρη

τους κυρίους Σπύρο Μεταξάτο, Ηλία Κουντούρη, Κωστή Καβουλάκο, Γιάννη Παπαδόπουλο,

Σωτήρη Καλαμίτση, Στέλιο Σκούφα, Λουκά Λιδώρη, Τάσο Γκιάτη, Γιώργο Γκιάτη, Νίκο Καπλανίδη, Γιώργο Τσαγκαράκη, Αντώνη Τσουρινάκη, Γιάννη Μακροδήμο, Γιάννη Χρυσοβέργη, Κώστα Μπούτση, Γιώργο Πέππα, Μόσχο Μοσχίδη, Πέτρο Μοσχίδη, Παναγιώτη Κεραμίδα, Δημήτρη Μαργαριτούλη, Πέτρο Μπισμπιρούλα, Τάσο Σουλτανόπουλο, Γιώργο Πυρουνάκη, Παναγιώτη Αναστόπουλο, Νάσο Λα-ζαρίδη, Θεμιστοκλή Καλλίτση, Δημήτρη Ανδρώνη, Κώστα Κοθωνίδη, Σπυρίδωνa Σαμοθράκη

και όσους μεσολάβησαν για να βρεθούν τρόφιμα και υλικά όπως τους:Γιώργο Παναγόπουλο και τους φίλους του στην UNILEVER, Παναγιώτη Κου-

βάτσο και τους φίλους του στη NESTLE, Άννα Καρακατσάνη, Λύντια Πετροπού-λου, Ξενοφώντα Παπαϊωάννου και στις φίλες από τον ΔΕΣΜΟ (www.desmos.org) που μας έφεραν σε επαφή με πολλές εταιρείες.

Åôáéñåßåò êáé óýëëïãïé ìå ôç ìåóïëÜâçóç ößëùí ðïõ îÝñïõí êáëÜ ôç ÷ñçóéìüôçôá ôçò ðñïóðÜèåéáò ðïõ ãßíåôáé ãéá ôá ðáéäéÜ ôçò ìåãáëýôåñçò áíÜãêçò μας åíßó÷õóáí.

Áðü ôïí Απρίλιο ôïõ 2012 μέχρι το Μάρτιο του 2013 μας âïÞèçóáí -με äùñåÝò 200-1.000 € ïé: COMMON PROGRESS, GOLDEN DESTINY.ΕΛΛΗΝΟΓΑΛΛΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ST.JOSEF, MOTOR OILΣΥΛΛΟΓΟΣ ΑΓ.ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΜΑΝΔΡΑΣ. BETAPLAN ΑΕΜ, ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΕΥΑΓΓΕΛΙΚΗΣ Ν.ΣΜΥΡΝΗΣ

- äéáèÝôïíôáò ðñïúüíôá êáé ìÝóá ïé: ΔΗΜΟΣ ΕΛΕΥΣΙΝΑΣ, ΔΗΜΟΣ ΜΑΝΔΡΑΣ, DANONE, UNILEVER και UNILEVER Παγωτά, NESTLE, MAΝΤΟΝΑ, ΠΑΝΕΜΠΟΡΙΚΗ-Σ.ΨΙΛΙΑΝΟΣ, MISCO, SKOT AE, ΜΠΙΣΚΟΤΑ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ, ΦΑΡΜΑΚΕΙΟ Σ.ΓΡΗΓΟΡΟΠΟΥΛΟΥ, ΠΕΤΡΟΓΚΑΖ, JOHNSOΝ&JOHNSON, CRETAFARM, CHIPITA, ΦΛΩΡΙΔΗΣ ΑΕΒΕΚ, ΑΥΓΑ ΒΛΑΧΑΚΗ, ELBISCO, TOYOTA-ΠΛΕΣΤΗΣ, ΥΙΟΙ Δ.ΜΑΝΩΛΑΡΟΥ, ELEIA, ΚΩΣΤΑΣ ΔΙΑΜΑΝΤΗΣ, ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΖΑΧΑΡΙΑΣ, ΕΥΡΩΧΑΡΤΙΚΗ, ΣΚΛΑΒΕΝΙΤΗΣ, Ι. & Σ. ΑΕΕ, AGRINO - EY.ΓΕ.ΠΙΣΤΙΟΛΑΣ Α.Ε., Γ.ΚΑΛΛΙΜΑΝΗΣ ΑΕ, ΝΙΚΟΣ ΚΑΡΙΩΤΗΣ, Γ.ΛΑΦΑΖΑΝΗΣ ΑΕ, ΑΤΛΑΝΤΑ ΑΕ, Food Allergens Laboratories, ΑΠΕΝΤΟΜΩΣΕΙΣ ΕΛΛΑΔΟΣ, ΒΑΣΩ ΣΤΡΑΚΑΤΟΥΝΑ, ΕΦΗ ΛΑΜΠΙΡΗ, ΦΙΛΟΙ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ, ΑΦΙΣΕΣ ΑΠΟΛΛΩΝ - ΑΝΤΡΕΑΣ ΑΔΑΜΗΣ και η ΑΕΙΦΟΡΟΣ ΤΕΧΝΙΚΗ ΕΠΕ.

Οφείλουμε ένα μεγάλο ευχαριστώ στον Κωνσταντίνο Περατικό, στο Ζαννή Βούλγαρη και στο ΘΕΡΑΠΕΥΤΗΡΙΟ ΑΠΟΡΩΝ ΝΕΩΝ ΚΑΙ ΝΕΑΝΙΔΩΝ ΚΛΕΟΜΕΝΟΥΣ ΚΑΙ ΑΓΓΕΛΙΚΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΔΗ για τις μεγάλες προσφορές τους και για την πολυετή ενίσχυση των προσπαθειών μας, στο Γιάννη Σπανουδάκη της ΟΠΑΠ Α.Ε. που μας χορήγη-σε 25.000€, το Γιώργο Ανωμερίτη του ΟΛΠ Α.Ε. που μας βοήθησε με 5.000€, την SC JOHNSON HELLAS που έδω-σε 8.000€ και την ALPHA BANK που πρόσφερε 3.000€.

êáôáóêçíùóåéò ÷áñïõìåíá ðáéäéá-÷áñïõìåíá íéáôá

χεϋδεν 14, 104 34 ÁèÞíá

www.kataskinosi.gr

áí ðéóôåýåôå üôé ç ðñïóðÜèåéÜ ìáò áîßæåé êáé èÝëåôå íá âïçèÞóåôå ôüôå:

KáôáèÝóôå Ýíá ðïóü óôïõò Ëïãáñéáóìïýò:• 080-67172687 óôçí ÅÈÍÉÊÇ ÔÑÁÐÅÆÁ168-00-2002-004752 óôçí ALPHA BANK0026-0056-01-0200373065 óôçí EUROBANK5025-010577-269 óôçí ÔÑÁÐÅÆÁ ÐÅÉÑÁÉÙÓ Þ óôï ðñüãñáììá winforlife óôï www.easypay.gr

ÊÜíôå ôéò áãïñÝò óáò ìå ìéá ðéóôùôéêÞ Winlife Visa και • δηλώστε τις Κατασκηνώσεις Χαρούμενα Παιδιά

Óõìðëçñþóôå ôçí Ôá÷õäñïìéêÞ åðéôáãÞ ðïõ åóùêëåßåôáé•

AãïñÜóôå Ëá÷íïýò ôïõ Ëá÷åßïõ ðïõ êëçñþíåé, • óôéò 19 Ιουνίοõ 2013, 50 ðßíáêåò êáé 50 âéâëßá

“• ÕéïèåôÞóôå”, ìå 500 €, ôç “öéëïîåíßá” ãéá 21 ìÝñåò åíüò ðáéäéïý óôçí êáôáóêÞíùóç

ÄéáèÝóôå ãéá ôá 140 ðáéäéÜ ôá • åîáéñåôéêÜ ðñïúüíôá ôçò Åôáéñåßáò óáò (τρόφιμα, υλικά καθαριότητας κλπ)

Áöéåñþóôå ÷ñüíï óôéò äñáóôçñéüôçôÝò ìáò και • δουλέψτε εθελοντικά στα προγράμματά μας για τα παιδιά και τους νέους

ÅðéêïéíùíÞóôå ìáæß ìáò áöÞíïíôáò ìÞíõìá óôï 210-32.26.019

óôÝëíïíôáò FAX óôï 210-32.57.801 Þ e-mail óôï kataskinoseis@yahoo.com

και στο kataskinosi@gmail.com

EN ISO 9001:2008Παροχή Υπηρεσιών Διαμονής, Σίτισης και

Ψυχοκοινωνικής Στήριξης Παιδιών και Εφήβων

EN ISO 22000:2005Επεξεργασία και Διάθεση Τροφίμων

στις εγκαταστάσεις της Κατασκήνωσης