2 Κάποτε στα γραφεία της Σταδίου 28...

Έχουν περάσει τριάντα πέντε χρόνια από την αποκατάσταση της Δημοκρατίας στην χώρα μας και το πολιτειακό δημοψήφισμα. Τότε, τον Ιανουάριο του 1975, οι νέοι που στελεχώνουν τις κατασκηνώσεις του Παπά-Γιώργη Πυρουνάκη δεν αρκούνται στην εθελοντική προσφορά για την οργάνωση της Κατασκήνωσης του 1975 έχουν κι άλλες ανάγκες. Οι νεολαίες των κομμάτων που μόλις έχουν επανιδρυθεί δεν τους καλύπτουν. Οι ταραχώδεις και επεισοδιακές Συνελεύσεις των Πανεπιστημιακών Σχολών το ίδιο.

Στη Σταδίου 28, στην αίθουσα που είχαμε σε μόνιμη έκθεση τα έργα των ζωγράφων μας, ο Ξενοφών Παπαϊωάννου, ο Νίκος Μάλλης, ο Πέτρος Καλλίτσης, ο Στρατής Πυρουνάκης, η Ρίτα Ζαμπάλου, εγώ και άλλοι συζητάμε την πολιτική κατάσταση της εποχής. Κάποια στιγμή ήρθε και ο παπα-Γιώργης. Είχαμε καιρό να τον δούμε. Συνεχίσαμε τη συζήτηση παρουσία του και ύστερα από λίγο έριξε, ως συνήθως, την ιδέα του. «Αφού δεν εκφράζεστε μέσα από κόμματα, νεολαίες και παρατάξεις γιατί δεν δημιουργείτε μια ομάδα κοινωνικού και πολιτικού προβληματισμού;» Κοιτάξαμε ο ένας τον άλλον. Ο Πέτρος ως συνήθως άρχισε να γελάει κάτω από τα μουστάκια του, δείγμα ότι η ιδέα του παπά τον ενθουσίαζε. Μετά από λίγη ώρα καταλήξαμε στην απόφαση να καλέσουμε και άλλους φίλους για να δημιουργήσουμε όλοι μαζί την ομάδα.

Πράγματι έγινε κινητοποίηση και σε μια εβδο-μάδα μαζευτήκαμε στον ίδιο χώρο καμιά τριαντα-ριά άτομα. Η ιδέα, έτσι όπως την ανέλυσε ο Πέ-τρος, άρεσε και σ’ αυτούς που δεν ήταν παρόντες στην πρώτη μάζωξη.

Με τι θα ασχολιόμασταν; Με ελεύθερες συ-ζητήσεις για ειδικά θέματα που θα αφορούσαν την κοινωνία και την νεολαία ειδικότερα, για την επικαιρότητα στην πολιτική και την οικονομία, για θέματα αθλητισμού και άλλα πολλά.

Αποφασίσαμε να κάνουμε κλειστές συγκε-ντρώσεις με την συμμετοχή όσων κινούνταν γύρω από τον χώρο της Κατασκήνωσης αλλά και δημό-σιες συζητήσεις.

Το όνομα που θα δίναμε στην ομάδα μας το πρότεινε ο Παπα-Γιώργης. Και το όνομα αυτής λοιπόν «Συντροφιά». Όπως μας εξήγησε το όνομα αυτό δεν παρέπεμπε σε κανένα υφιστάμενο πολιτικό σχήμα, οργανισμό ή ομάδα, για να μη κινδυνεύουμε να κατηγορηθούμε ότι ήμασταν πολιτικό παράρτημα κανενός. Αντίθετα είχε έντονο συμβολισμό.

Στη δεύτερη συνάντηση βάλαμε τα θέματα με τα οποία θα ασχολούμασταν. Εκείνη την περίο-δο η Βουλή συζητούσε το νέο Σύνταγμα της χώρας. Οι συζητήσεις μεταξύ των κομμάτων έδιναν και έπαιρναν με το θέμα αυτό να βρίσκεται πρώτο στην καθημερινή ειδησεογραφία.

Ο Ξενοφών, η Ελίζα και εγώ ρίξαμε την ιδέα να οργανώσουμε μια δημόσια συζήτηση με θέμα το περιεχόμενο του Συντάγματος που σε λίγο καιρό θα ψηφιζόταν.

Η ιδέα αυτή αποφασίστηκε να γίνει πράξη. Ο παπα-Γιώργης θα ασκούσε όλη την επιρροή του στα κόμματα για να στείλουν έναν εκπρόσωπό τους στην συζήτηση αυτή. Ο Στρατής θα φρόντιζε να κλείσει τον Κινηματογράφο ΑΠΟΛΛΩΝ που ήταν απέναντι από τα γραφεία μας, στην Σταδίου. Ο Μάριος θα έφτιαχνε μια ωραία αφίσα. Εγώ, με τον Ξενοφώντα και την Ελίζα θα γράφαμε και θα στέλναμε τις προσκλήσεις. Οι υπόλοιποι ανέλαβαν την κινητοποίηση φίλων και γνωστών. Ο καθένας από εμάς κάτι ανέλαβε να κάνει. Με σκληρή δουλειά φτάσαμε σε εκείνο το ανοιξιάτικο πρωϊνό Κυριακής, της πρώτης Κυριακής που εφαρμόζονταν η θερινή ώρα στην Ελλάδα.

Ο κινηματογράφος μεγάλος, το όνομα της «Συντροφιάς» με πολύ μικρό ειδικό βάρος. Οι γνωστοί και φίλοι και οι γνωστοί των γνωστών δεν έφτασαν δυστυχώς όχι μόνο να γεμίσουν τον κινηματογράφο αλλά ούτε καν να τον κάνουν να φανεί μισογεμάτος. Ήλθαν 50-60 άτομα.

Η Ένωση Κέντρου, το Κ.Κ.Ε. και το Κ.Κ.Ε. (εσωτ.) έστειλαν εκπροσώπους. Ο παπα-Γιώργης έκανε ένα σύντομο χαιρετισμό και μετά κάθισε σε μια καρέκλα δίπλα από το πάνελ των ομιλη-τών και εμένα, τον Συντονιστή της εκδήλωσης, για να παρακολουθήσει.

Η συζήτηση ήταν μεστή και ο προβληματισμός, που αναπτύχθηκε, πολύ υψηλού επιπέδου. Οι ερωτήσεις και οι παρεμβάσεις του κοινού ήταν πολλές και εύστοχες με αποτέλεσμα η διάρκεια της εκδήλωσης να ξεπεράσει τις τρεις και πλέον ώρες. Στο τέλος τόσο οι εκπρόσωποι των κομ-μάτων όσο και οι προσκεκλημένοι έλεγαν ότι μακάρι να γίνονταν τέτοιου επιπέδου συζητήσεις όπως για το Σύνταγμα και για άλλα πολιτικού περιεχομένου θέματα.

Φύγαμε από την εκδήλωση με την υπόσχεση ότι θα διοργανώναμε και άλλες παρόμοιες εκδη-λώσεις στο αμέσως προσεχές μέλλον. Δυστυχώς όμως η κατασκηνωτική περίοδος που πλησίαζε δεν μας επέτρεπε να ασχοληθούμε με τέτοια θέματα. Γυρίσαμε στην Αθήνα τον Σεπτέμβριο αλλά η «Συντροφιά» δεν συνεδρίασε άλλη φορά. Τα μέλη της όμως δεν χάθηκαν. Όλοι συνέχισαν την ασχολία με την Κατασκήνωση. Ήταν κάτι που μας γέμιζε περισσότερο από το κάθε τι. Νιώθω τυχερός που διετέλεσα μέλος της «Συντροφιάς» που ήταν μια πραγματική συντροφιά, μια πραγ-ματική παρέα φίλων που έζησαν ωραίες και συναρπαστικές στιγμές μαζί.

η "Συντροφιά"

Μανώλης ΚολυμπάδηςΠρόεδρος Ελληνικής Φίλαθλης Ομοσπονδίας Επιτραπέζιας Αντισφαίρισης

Μέλος Ελληνικής Ολυμπιακής Επιτροπής

èñïúóìá

ÊÜðïôå...

ÓêÝøåéò

Κατασκήνωση 2009

Ξένοι εθελοντές γράφουν

'Ενα κορίτσι μιλά για την Κατασκήνωση

Παιδαγωγικά

Κινηματογράφος

Μουσική-Θέατρο

Βιβλίο

Το τείχος του Βερολίνου

Σκιαγραφήσεις: Κώστας Μουρσελάς

Γιάννης Μόραλης

Συνέντευξη: Νίκος Δεσεκόπουλος

1943: Κατασκήνωση Πεντέλης

Περιβάλλοντας: Ανακύκλωση

Βελτιώνοντας τις εγκαταστάσεις μας

Πιστοποίηση ISO

Μικρό οδοιπορικό

Έγραψαν και είπαν για μας

Δåé äç ×ñçìÜôùí

2

3

4,5,6

7

8

9

10,11

12,13

14

15

16-18

19

20,21

22,23

24,25

26

27

28,29

30

31

τεύχος 13

Éäéïêôçóßá: Êáôáóêçíþóåéò ×áñïýìåíá ÐáéäéÜ ×áñïýìåíá ÍéÜôá Ãñáöåßá: Χέυδεν 14, 10434 ÁèÞíá, ôçë. 210-32.26.019, FAX 210-3257801URL: www.kataskinosi.gre-mail: kataskinoseis@yahoo.com

περιεχόμενα

Åêäüôçò - Áñ÷éóõíôÜêôçò ÐÝôñïò Êáëëßôóçò

Êáëëéôå÷íéêÞ Äéåýèõíóç ÄçìÞôñçò ÁíôùíßïõÓðÞëéïò ÐÝôæáò

Åêôýðùóç: Ðáí.ÌáêñõãéÜííçò ÃñáöéêÝò ÔÝ÷íåò, ÍéêïìÞäïõò 28, ÁèÞíá , ôçë. 210-51.53.535

Åõ÷áñéóôïýìå ôïí ê. ÌáêñõãéÜííç êáé ôïõò óõíåñãÜôåò ôïõ ãéá ôç ðïëýðëåõñç âïÞèåéÜ ôïõò.

Κώστιας Αλεξανδρίδης

Ρόζμαρι Αντωνίνη

ÄçìÞôñçò Áíôùíßïõ

ÐÝðç Âáôéêéþôç

Φοίβος Καλλίτσης

Ößëéððïò Ëåùíßäáò

Ìáñãáñßôá Íéêïëïðïýëïõ

ÔæÝíç Ðáðáæéïý

ÓðÞëéïò ÐÝôæáò

Ãéþñãïò ÐõñïõíÜêçò

Ìáñßá ÓðÜôïõëá

Φαίδρα Χριστοπούλου

Φωτογραφίες ÐÝτρος ΚαλλίτσηςΝίκος Καλλίτσης

Γιώργος ΠυρουνάκηςΣταύρος Χανάς

Äéüñèùóç êåéìÝíùí ÐÝðç ÂáôéêéþôçÌÜñèá ÄåëÞ-ÐõñïõíÜêçÄéáêßíçóç ÓôñáôÞò ÐõñïõíÜêçò

ΣΥΝΤΑΚΤ ΙΚΗ ΟΜΑΔΑ

Παναγιώτης ΑναστόπουλοςΓιάννης Γαβαλάς

Ειρήνη Μαντινάου

Ξενοφών Παπαϊωάννου

Μανώλης Κολυμπάδης

Μαρία Πυρουνάκη-Λιωνή

Aiva Jaceviciute

Angelica Issing-Tsoutsia

Ε ΙΔ ΙΚΟΙ ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ

3editorial

Κι ενώ ο παιδικός πληθυσμός συρρικνώνεται στην Ελλάδα, αυξάνονται τα ποσοστά της φτώχειας του. Η παιδική φτώχεια είναι υψηλότερη απ'

ό,τι στο σύνολο του πληθυσμού και αντιπροσωπεύει το 23,3% των παιδιών.EKKE (Εθνικό Κέντρο Κοινωνικών Ερευνών)

Τι περίεργη και δύσκολη εποχή... Αναταραχή στο παγκόσμιο στερέωμα, αναταραχή στα εσωτερικά των ομοσπονδιών,

των trust, των κρατών, των ενώσεων, των κομμάτων, των φιλάθλων. Παντού οικονομική κρίση, διαδοχικά κραχ, παπαγάλοι προπαγανδιστές, παντού διχόνοια. Έχει κηρυχθεί πό-λεμος; Πολλές μικρές τοπικές συρράξεις ή ένας μεγάλος Παγκόσμιος πόλεμος; Ποιοι μάχονται με ποιους, ποιοι είναι οι σύμμαχοι και ποιοι οι εχθροί; Για ποια ιδανικά ή συμφέροντα θυσιάζονται πατρίδες, θρησκείες, κράτη, κοινωνίες; Για ποιες αξίες χαλαλί-ζονται περιουσίες, σπίτια και δρόμοι, τα πλούτη της φύσης, μισθοί, ελεύθερος χρόνος και ανθρώπινες υπάρξεις;

Μου έρχεται να απαντήσω ναι. Υπάρχει πόλεμος. Το παγκόσμιο οικονομικό-πολιτικό-κοινωνικό σύστημα που φτιάχτηκε από τα «καλύτε-

ρα» ανθρώπινα μυαλά επιτίθεται στους ανθρώπους. Οι «απρόσωπες» δομές μέσω των υπαλλήλων τους, που απλά «κάνουν τη δουλειά» τους, επιτίθενται με μανία σε οτιδήποτε και σε οποιονδήποτε. Επίθεση στις αμοιβές, στον τρόπο ζωής, στις αξίες στα οράματα, στα όνειρα. Μακροπρόθεσμα δεν θα εξαιρεθεί κανένας. Όλοι θα βρεθούν στο στόχα-στρο, όλοι κάτι θα χάσουν, όλοι θα αντικατασταθούν από νεότερους τους, γενίτσαρους γιατί όλοι είναι αναλώσιμοι. Το παν είναι η σταθερότητα του παγκόσμιου συστήματος.

Όλοι είναι στρατιώτες σε κάποιο μικρό ή μεγάλο πόλεμο και μάχονται τους ανθρώ-πους. Δεν είναι μόνο οι αστυνομικοί των 1.000€ που επιτίθενται με μανία στους νέους της γενιάς των 700€. Είναι οι εκπαιδευτικοί που τα βάζουν με εφοριακούς, είναι οι απο-λογητές-οπαδοί ενός κόμματος που την «πέφτουν» στους υμνητές-οπαδούς του άλλου αν και εργάζονται σε διπλανά γραφεία, είναι οι δυο πορείες που δεν συναντιούνται ποτέ στη Σταδίου, είναι οι μη καπνιστές που διαφωνούν στην ταβέρνα με τους φίλους τους καπνιστές για θέματα υγείας στην πιο μολυσμένη πόλη του κόσμου, είναι, είναι, είναι...

Δίνουμε μάχες για να ρίξουμε τον άλλο, να του φάμε τη θέση, ένα μέτρο από το γειτονικό οικόπεδο. Ο διπλανός φτωχός πρέπει να γίνει φτωχότερος από εμάς κι έτσι εμείς θα νομίζουμε ότι είμαστε πλούσιοι, θα έχουμε αρπάξει την ευκαιρία αν και θα έχουμε κατασπαράξει κάποιους. Μέχρι που θα έρθει η σειρά μας να χάσουμε κι εμείς λίγα ή περισσότερα για το κοινό καλό, για την πατρίδα, τη θρησκεία, την κυβέρνηση, την ΕΕ, το ΝΑΤΟ, την παγκόσμια οικονομία.

Θύματα και θύτες σε εναλλασσόμενο ρεπερτόριο...Η ανθρώπινη ζωή είναι πια φτηνή. Η ποιότητα της ζωής, οι Τέχνες, οι τεχνολογίες,

η φύση έχουν μια αγοραατική αξία που ανεβοκατεβαίνει σαν τις φούσκες των διεθνών χρηματιστηρίων. Η φτώχεια πρέπει να εξαπλωθεί. Οι πιο αδύνατοι θα είναι τα πρώτα αλλά όχι τα μόνα θύματα. Πρώτα από όλους τα παιδιά, όπως λένε σοβαρές έρευνες.

Τα παιδιά θα μας αντιγράψουν στα καλά και στα κακά. Κι όταν όλα είναι απρόσωπα, όταν καλλιεργείται κάθε είδους φόβος, όταν προβάλλεται και θεωρείται αναγκαία η βία, τα παιδιά θα χάσουν την αθωότητά τους, θα κλέψουν, θα υποχρεωθούν να φοράνε χρω-ματιστά ή μαύρα κασκόλ και μαντήλες, θα γίνουν κι αυτά στρατιώτες σε ένα πόλεμο που δεν είναι δικός τους, έναν πόλεμο που θα χάσουν πολλά, ίσως και τη ζωή τους.

Ας έχουμε γνώση, ας μην ακολουθήσουμε όλες τις εντολές, ας μη τους πιστεύουμε. Ας προσπαθήσουμε και πάλι για κάτι που πιστεύουμε, που μας αρέσει. Ας αναζητήσουμε την ουτοπία μιας άλλης κοινωνίας. Πρώτα από όλα μέσα μας και μετά στην Κατασκή-νωση. Ας πάρουμε μαζί μας και τα παιδιά. Ας αφήσουμε έξω από την ανοικτή της πύλη, έστω για είκοσι μέρες, κάποια από αυτά που πληγώνουν μικρούς και μεγάλους. Θα κερδίσουμε, έστω για λίγο, μια καλύτερη ζωή. Ας προσπαθήσουμε μαζί να μαζέψουμε για τα παιδιά χρήματα, υλικά, γνώσεις, κουράγιο. Ας θυμηθούμε και ας μάθουμε και στα παιδιά πως υπάρχουν πιο αθώες, πιο κεφάτες, πιο αγαπησιάρικες, πιο τρυφερές στιγμές στη ζωή. Ξέρουμε, και μάλιστα πολύ καλά, να το κάνουμε αυτό. Και τώρα πια, μετά από μια μακρόχρονη πορεία, το ξέρουν πολλοί όπου δεν είναι τόσο κοντά μας..

Κι όταν φέτος, στα τέλη Ιουλίου, τελειώσει η κοινή μας ζωή και έρθει ο καιρός να αποχαιρετιστούμε ας μην δακρύσουμε όπως κάθε χρόνο. Ας γελάσουμε ειρωνικά και ας βγάλουμε κοροϊδευτικά τη γλώσσα στους κρατούντες. Θα έχουμε δραπετεύσει από την μιζέρια που σχεδίαζαν για μας. Για το λίγο αυτό καιρό παιδιά και εθελοντές θα ξέρουν πως τους αγνόησαν, τους την έσκασαν και έζησαν μαζί αλλού και αλλιώς.

σκέψεις

Πέτρος Καλλίτσης

Éäéïêôçóßá: Êáôáóêçíþóåéò ×áñïýìåíá ÐáéäéÜ ×áñïýìåíá ÍéÜôá Ãñáöåßá: Χέυδεν 14, 10434 ÁèÞíá, ôçë. 210-32.26.019, FAX 210-3257801URL: www.kataskinosi.gre-mail: kataskinoseis@yahoo.com

4 στην αρχαία Ερένεια τον Ιούλιο...

κατασκήνωση 2009

• Η πόρτα της Κατασκήνωσης ανοίγει για να μείνει ανοιχτή σε όλη τη διάρκεια της.

• Η καινούργια τραπεζαρία. Θέα από παντού. Η συνύπαρξη της σύγχρονης αρχιτε-κτονικής με το κοκκινόχωμα.

• Δευτέρα πρωί: τα παιδιά φτάνουν για 21 ημέρες, θα μαθαίνουμε, θα μοιραζόμα-στε, θα τρώμε και θα κοιμόμαστε μαζί.

• Η συγκινητική παρουσία της Ζεϊνάμπ, της Ζαχρά, της Νεγκάρ στον όμιλο Θέατρου. Η τέχνη του θεάτρου και της επικοινωνίας ρίχνει τα τείχη που υψώνει η γλώσσα.

• Ο παιδιατρικός και οδοντιατρικός έλεγχος που παρείχαν οι Γιατροί του Κόσμου στα παιδιά της Κατασκήνωσης -μια πράξη αλληλεγγύης και αγάπης

Εθελοντές απ’ όλα τα μέρη του πλανήτη. Η κατασκήνωση μιας παγκόσμιας επικοι-νωνίας με στόχο την προσφορά στον Άνθρωπο.

Στιγμές

Μαρία Σπάτουλα

Χαμόγελα που δε χάνονταιΌταν μιλώ ή γράφω για την Κατασκήνωση πάντα ταξιδεύουν μέσα στα μάτια μου,

τοπία, χρώματα, δέντρα, μορφές, παιδικά χαμόγελα. Αν μπορούσαν να μπουν σε μια φωτογραφία όλα τα παιδικά πρόσωπα των 78

χρόνων Κατασκήνωσης θα είχαμε μπροστά μας μια μεγάλη παιδική πολιτεία. Η Κατασκήνωση του καλοκαιριού που πέρασε πλούτισε τη φωτογραφία με 132

νέα παιδικά χαμόγελα. Πόσο κρατάει όμως αυτό το χαμόγελο; Και τι μπορεί να κρύβει;Κρύβει δύσκολες οικογενειακές ιστορίες, τσαλαπατημένες παιδικές ψυχές, απο-

μόνωση από την κοινωνία, χαμηλές επιδόσεις στο σχολείο, αποτυχίες. Όταν ξεπεράσεις το μούδιασμα της ψυχής που σου προκαλούν όλα αυτά, καλεί-

σαι να δράσεις.Έτσι αναδύεται το ερώτημα. Πώς μπορούμε εμείς, ως Κατασκήνωση, να παρέμ-

βουμε μέσα σε 21 ημέρες;Είναι ένα βασανιστικό ερώτημα που καλούμαστε κάθε χρόνια να απαντάμε με όσο

το δυνατόν καλύτερο και πειστικότερο τρόπο. Η εικόνα μας για το παιδί είναι το «πλούσιο» παιδί. Δεν εννοούμε φυσικά το

υλικά πλούσιο παιδί, αλλά ένα παιδί που μπορεί να ζήσει, να μάθει, να μοιραστεί, να επικοινωνήσει πάντα σε σχέση με τους άλλους. Τόσο με τα άλλα παιδία, όσο και με τους ενήλικες.

Χαρούμενα πρόσωπα ντυμένα με πολύχρωμες στολές μεταδίδουν στα παιδιά το ατέλειωτο κέφι τους κάθε στιγμή της κατασκηνωτικής ζωής

Μεγάλη προσπάθεια, μεγάλος συναγωνισμός στα γήπεδα αλλά πάντα αγαπημένοι φίλοι

Τις ώρες του τρεξίματος, της ψυχαγωγίας και της ξεκούρασης φαίνονται η συνεργασία και οι εξαιρετικές σχέσεις μεταξύ των εθελοντών

Ανακυκλωμένα υλικά σε έργα τέχνης

Υπάρχουν τα κριάριαΥπάρχουν τα μουλάριαΜα είμαστε οι άρχοντες της ζούγκλας, Τα λιοντάρια. Μες τη ζούγκλα την τρελήΤριγυρνάμε όλοι μαζί.Κατασκήνωσης καμάριαΔε μας δένουν χαλινάρια. Λιοντάρια

4η μικρών Αγοριών

Ήρθαμε Πατέρα για καθαρό αέρα.Τη ζούγκλα την αφήσαμε γιατί σας αγαπήσαμε.Είμαστε δυναμικές αλλά όχι μοχθηρές. Αν βοήθεια χρειαστείς μη διστάσεις να το πεις.Ιπι-ιπι-ούγκλας είμαστε οι βασίλισσες της ζούγκλας.Λέαινες!

Λέαινες3η μεγάλων κοριτσιών

Πράσινοι, κόκκινοι, κίτρινοι, μπλε παπαγάλοι ολέ ολέ ολέ!Από ‘δω κι από κει τρέχουμε παπαγάλοι ολέ ολέ ολέ!Οι πειρατές στους ώμους τους μας έχουνεπαπαγάλοι ολέ ολέ ολέ!Μπλα μπλα μπλα παπαγάλοι στα βουνά! Παπαγάλοι 2η μικρών Κοριτσιών

Θ΄ανέβω σε ένα βουνό να φάω όλα τα ζώα. Τίγρεις, κοάλα, σκορπιούς, αντιλόπεςμαζί με το βόα.Φτάσαμε μέχρι εδώ απ’ τον Αμαζόνιο.Θα είμαστε πάντα μαζί γιατί έχουμε όλοι ψυχή.Ανακόντες! Ανακόντες 2η μεγάλων Αγοριών

Μερικές από τις Κραυγές ομάδων που φέτος είχαν θέμα τα ζώα της Ζούγκλας

Η δημιουργική φαντασία στο σινεμά

Φιλοξενήθηκαν 76 αγόρια και 56 κορίτσια από 12 χώρες καταγωγής με τη βοήθεια 79 εθελοντών από 16 χώρες της Ευρώπης, της Ασίας, και της Βόρειας Αμερικής

Τα παιδιά χωρίστηκαν σε 4 κοινότητες και 15 ομάδες. Στο πρόγραμμα υπήρχαν ώρες για Χειροτεχνία, Αθλητισμό, Ώρα Ομάδων, Ψυχαγωγία και για τους 12 ομίλους δημιουργικής απασχόλησης: Αγιογραφία, Ζωγραφική, Θέατρο, Μουσική, Χορό, Παραμύ-

θι, Καραγκιόζη, Τραγούδι, Κατασκευές, Κηπουρική, Κουκλοθέατρο, Αστρονομία

Η Κατασκήνωση του 2009 λειτούργησε με διευθυντή τον Πέτρο Καλλίτση και υποδιευθυ-ντές τους Αντώνη Πυρουνάκη, Μαρία Σπάτου-λα και Μάρθα Δελή.

Κοινοτάρχες ήταν η Πέπη Βατικιώτη, ο Γιώρ-γος Πυρουνάκης, ο Δημήτρης Αντωνίου και η Νίκη Πυρουνάκη.

Σε επιτελικές θέσεις ήταν η Χρύσα Βαμβα-κά, η Αγγελική Γαβαλά, η Κατερίνα Μαρινά-κη, η Ειρήνη Νούσα, η Ελπίδα Παπαδοπούλου, ο Σπήλιος Πέτζας, ο Θεοδόσης Πυρουνάκης, ο Σπύρος Ακτύπης, ο Νίκος Καλλίτσης, ο Σταύ-ρος Χανάς, και ο Πασχάλης Ποδάρας.

Ομαδάρχες ήταν οι Αντώνης Κωνστα-ντακόπουλος, Παύλος Γουναλάκης, Γιώργος Χ.Πυρουνάκης, Νίκος Μητρόπουλος, Βασίλης

Δελής, Στέλιος Γαβαλάς, Γιώργος Θ. Πυρου-νάκης, Νίκος Μώρας, Γιάννης Πυρουνάκης, Νικηφόρος Πυρουνάκης, Αλέξανδρος Strecker, Χρυσή Σ. Πυρουνάκη, Ειρήνη Μαντινάου, Ειρή-νη Καρακαϊδού, Χαρά Κουκουράκη, Δήμητρα Μπάσο, Φρισκίτα Γκίκα, Δανάη Νούσα, Χρι-στίνα Ποδάρα, Αγγελική Γαρδελίνου, Ερμίνα Καλλίνικου, Ηλέκτρα Μανέα-Κάργα, Τζοάννα Ιωάννου, Μαρία Λουίζου, Μάρω Θεολόγη και η Φαίδρα Χριστοπούλου.

Βοήθησαν ακόμα η γιατρίνα μας Ειρήνη Σπυριδάκη και οι Ρόζμαρι Αντωνίνη, Γιάννης Λιάγκος, Σπύρος Θωμάς, Ivan Markovitch, Varavara Ermakova, Nadia Ivanova, Kris Saferna, Γιάννος Γαβαλάς, Αθηνά Αντωνίου, Κώστιας Αλεξανδρίδης, Φιλαρέτη Χριστακο-πούλου, Αγγελική Καλλίτση, Αλέκος Καλτσάς,

Λεωνίδας Βιδάλης, Θεμιστοκλής Καλλίτσης, Κωνσταντίνος Καλλίτσης, Έφη Λαμπίρη, Βάλια Κωνσταντίνου, Σπυριδούλα Τζουρά και πολλά παλιά αλλά και μελλοντικά στελέχη.

Στην οργάνωση και λειτουργία της φετινής Κατασκήνωσης βοήθησαν και οι: Στρατής Πυ-ρουνάκης, Τιμολέων Χατζηβασιλείου, Μαρία Πυρουνάκη-Λιωνή, Δημήτρης Φραγκουλάκης, Αντώνης Καλλίτσης, Τζένη Παπαζιού, Κώστας Μπούτσης και η Ρίτα Ζαμπάλου.

Ιδιαίτερο ρόλο είχαν οι 11 εθελοντές από το εξωτερικό που ήρθαν με την μεσολάβηση της SCI, αλλά και ο chef Βασίλης Παναγιωτό-πουλος που είχε την ευθύνη για το εξαιρετικό φαγητό.

παιδιά

εθελοντές

Óå üëïõò ôïõò áíèñþðïõò ðïõ ðñüóöåñáí ôç âïÞèåéÜ ôïõò åèåëïíôéêÜ êáé ìå ðïëëÞ áãÜðç, Ýíá ÌÅÃÁËÏ ÅÕ×ÁÑÉÓÔÙ

6 ...ένα χωριό 210 ανθρώπων από 4 ηπείρους!

7Οι ξένοι εθελοντές γράφουν

“Dear Kataskinosi“

Όλη η ομάδα των Ελλήνων και ξένων εθελοντών που είχαν την ευθύνη για το φαγητό

Οι εθελοντές της SCI ετοιμάζουν σαλάτες με χαμόγελο

Η Κατασκήνωση ήταν μια από τις πιο αξέχαστες εμπειρίες της ζωής μου. Εκεί, συνάντησα καταπληκτικούς ανθρώπους που με όλη την καρδιά και τη ψυχή τους προετοίμαζαν το πρόγραμμα. Η πολύ καλή αξιοποίηση του χρόνου ήταν μια ευχάριστη έκπληξη. Τα παιδιά είχαν πάντα κάτι να κάνουν, από το πρωί μέχρι αργά το απόγευμα. Η κάθε δραστηριότητα ήταν καλύτερη από την προηγούμενη (ιδιαίτερα το θέατρο και τα μαθήματα χορού!!!) Για μένα όμως αυτό που άξιζε περισσότερο ήταν ο τρόπος που συμπεριφέρονταν οι άνθρωποι. Όλοι ήταν ευγενικοί και νοιάζονταν για τους άλλους. Η ελληνική χαρά του «να ζεις» είναι αυτό που απόλαυσα και μου λείπει πιο πολύ!

Καλημέρα! 10! 9! 8!..3! 2! 1! Καλώς ήρθατε στην Κατασκήνωση! Ένα μέρος για να συναντήσεις και να κάνεις φίλους, μικρούς και μεγάλους, απ’ όλο τον κόσμο. Μία ευκαιρία για να συμμετέχεις σε κάτι σημαντικό και αξιόλογο. Οι μέρες κάτω από τη σκιά των δέντρων και οι νύχτες στο θέατρο κάτω από τα αστέρια. Ήταν ένα μάθημα ζωής να περνάς ένα μήνα κοντά σε ανθρώπους που ούτε καν γνώριζες πριν. Έμαθα πολλά για τον εαυτό μου, τους καινούργιους μου φίλους, την ομαδική δουλειά και την έννοια της κοινότητας. Όλα αυτά θα μου μείνουν αξέχαστα! Σας ευχαριστώ!

Από τη στιγμή που αντίκρισα για πρώτη φορά τα πανέμορφα ελληνικά τοπία, καθώς ταξίδευα με το high speed, ήξερα ότι ο επίσκεψή μου στην Κατασκήνωση επρόκειτο να μου μείνει αξέχαστη. Ποτέ δεν είχα φανταστεί πως θα περνούσα το καλοκαίρι μου να αγχώνομαι και να ανταγωνίζομαι για το ποιος θα κόψει ντομάτες και καρπούζι γρηγορότερα, να συγκρίνω τις πληγές στα χέρια μας! Το στέμμα του ταχύτερου κοψίματος δεν ήταν βέβαια το μόνο που κέρδισα. Έμαθα επίσης πολλά πράγματα. Ξεπέρασα τη ντροπή μου ακόμα κι όταν τραγουδούσα παράφωνα, σε μια γλώσσα που το επίδοξο κοινό μου δεν καταλάβαινε, φορώντας ένα πράσινο καου-μπόικο καπέλο! Η Κατασκήνωση μου πρόσφερε ένα αξέχαστο καλοκαίρι, μαθήματα ζωής και αναμνήσεις πολλών χαμογελαστών προσώπων.

Η εμπειρία μου στην Κατασκήνωση του 2009 ήταν απλώς φαντα-στική! Απόλαυσα το ελληνικό καλοκαίρι στον καλύτερο μήνα του, έκανα φίλους απ’ όλο τον κόσμο, έμαθα λίγες ελληνικές λέξεις και δοκίμασα το γευστικότερο φαγητό! Θα κρατήσω για πάντα μέσα μου όλες αυτές τις πανέμορφες αναμνήσεις. Ακόμα θυμάμαι πόση πλάκα είχε το να δουλεύ-ουμε όλοι μαζί στην κουζίνα, να καθαρίζουμε λαχανικά και καρπούζι, να βοηθάμε τον κύριο Βασίλη στην ετοιμασία των γευμάτων, να πλένουμε πιάτα. Όλα χορεύοντας και τραγουδώντας! Θυμάμαι επίσης την επίσκεψή μου στην όμορφη Αίγινα, τα εξαιρετικά πάρτι και τις ορειβασίες στα βου-νά. Η Κατασκήνωση ήταν μία απ’ τις πιο διασκεδαστικές, πιο τρελές, πιο απίθανες περιπέτειες της ζωής μου!

Σε όλη μου τη ζωή δεν έχω γνωρίσει τόσο ενδιαφέροντες, καλόκαρ-δους, ανοικτούς, γενναίους, φιλικούς, ιδεαλιστές, αισιόδοξους, ενεργη-τικούς, δημιουργικούς και παθιασμένους ανθρώπους που νοιάζονται για τον συνάνθρωπό τους, μαζεμένους σε ένα μέρος! Και είναι όλοι ενωμέ-νοι δουλεύοντας για μια ιδέα… πώς να φροντίσουν, ώστε 140 παιδιά να περάσουν φανταστικά τις 20 αυτές κατασκηνωτικές μέρες.

Ευγνωμονώ την τύχη μου να βρεθώ μαζί τους και να γίνω κι εγώ κομμάτι αυτής της προσπάθειας.

Εννοείται φυσικά πως δεν έχω πετάξει τα «βαμμένα» με κοκκινόχωμα αθλητικά μου παπούτσια... δεν ξέρεις πότε θα τα καταφέρω να επιστρέ-ψω στην Κατασκήνωση κάποια νύχτα κρυφά... όπως ακριβώς (ποτέ δεν) έφυγα!

Οι ξένοι εθελοντές στην κατασκήνωση του 2009

Monika Abdulahad από τoν Καναδά, Leisha Sheiner από την Αγγλία, Alvaro Porras Garcia και Nadia Abou Hinin Rayward από την Ισπανία, Pavlina Moltova και Diana Budjacova από την Τσεχία,

Florence Penson από τo Βέλγιο, Aiva Jaceviciute από τη Λιθουανία, Deniz από την Τουρκία Suzanna Peterson από την Σουηδία, Beata Granops από τη Πολωνία και Aleksandra Stankovic από τη Σερβία.

Leisha Sheiner, από την Αγγλία

Monika Abdulahad, από τον Καναδά και την Κύπρο

Beata Granops, από την Πολωνία

Susanna Peterson, από τη Σουηδία

Aiva Jaceviciute, από την Λιθουανία

8 Συνέντευξη με την 14χρονη Χριστίνα

Πόσα χρόνια πηγαίνεις στην κατασκήνωση; Πηγαίνω από 6 χρονών και είμαι τώρα 14. Είναι 8 χρόνια. Έχω

περάσει σχεδόν απ’ όλες τις ομάδες. Από 3η μικρών κοριτσιών μέχρι 2η κοριτσιών.

Κάθε χρόνο γιατί συνεχίζεις να πηγαίνεις; Μ’ αρέσει πάρα πολύ γιατί γνωρίζω πολλές καινούργιες φίλες, περ-

νάμε ωραία, ξεφορτώνομαι και τους γονείς μου. Αν πριν ανέβω έχει γίνει κάτι άσχημο, εκεί το ξεχνάω και το αφήνω πίσω μου όσο μπορώ. Επίσης μ’ αρέσει που μένουμε σε σκηνές και έχει καθαρό αέρα. Δε χρει-άζεται να πληρώσεις για να πιεις, να φας. Είναι όλα δωρεάν ευτυχώς!

Υπάρχει κάτι που έχεις μάθει απ' την κατασκήνωση, τις αρχές της, τα άτομα που είναι εκεί;

Νομίζω ότι μ' έχει κάνει λίγο καλύτερο άνθρωπο. Θυμάμαι πώς ήμουν.. αντιμίλαγα πάρα πολύ και δεν έδινα λογαριασμό σε κανέναν. Μου μιλούσαν και τους αγνοούσα. Τώρα.. καλύτερα.

Ποιο είναι το αγαπημένο σου κομμάτι του προγράμματος; Μ’ αρέσει όταν πηγαίνουμε στη σημαία το απόγευμα. Βλέπω όλα τα

παιδιά, τις ομάδες σε κύκλο, είμαστε όλοι μαζί.. Αλλά πιο πολύ μ’ αρέσει στο θεατράκι την ώρα της ψυχαγωγίας και οι καντάδες που κάνουνε τα βράδια!

Θυμάσαι κάποιες αστείες στιγμές από όλα αυτά τα χρόνια; Κάποια μέρα μια κοπέλα απ’ τη σκηνή μου είχε ανέβει στο κρεβά-

τι και με το σκοινί της τέντας έκανε τον cowboy! Θυμάμαι πως όταν ήμουν 3η κοριτσιών ήμασταν 12 άτομα στην ομάδα! Κάθε μέρα γινόταν χαμός! Πιο μικρή είχα μαζέψει με έναν φίλο μου τον Αλί μια σακούλα γεμάτη τζιτζίκια, τα ελευθερώσαμε στο χώρο της σημαίας και μαύρισε ο ουρανός!

Ποια ήταν η αγαπημένη σου χρονιά; Φέτος γιατί στη σκηνή ήμασταν πάρα πολύ δεμένες. Ήξερα τα περισ-

σότερα κορίτσια από πριν. Επίσης είχαμε τις καλύτερες ομαδάρχισσες και υπήρχαν πολύ ωραία αγόρια!

Πόσο σ' επηρεάζει το γεγονός ότι στην κατασκήνωση φιλοξενούνται παιδιά διαφορετικής καταγωγής, θρησκεύματος ή με κοινωνικοοικονομικά προβλήματα;

Για μένα δεν έχει σημασία. Κανείς δε μ’ ενοχλεί κι εγώ είμαι φιλική απέναντι σε όλους. Εξάλλου κι η δική μου οικογένεια έχει οικονομικά προβλήματα. Επίσης παιδιά από την Αλβανία που συνήθως είναι κάπως ζωηρά, όταν ανεβαίνουν κατασκήνωση ηρεμούν και είναι πιο ήσυχα. Στη κατασκήνωση οι μεγάλοι δεν ξεχωρίζουνε ανθρώπους.

Όταν είσαι κατασκήνωση τι σου λείπει; Ουσιαστικά τίποτα. Απλώς κάποιες στιγμές μου λείπει η Ελευσίνα, οι

καφετέριες και το κινητό μου πάρα πολύ! Στην κατασκήνωση απαγορεύ-εται να φέρνουμε κινητά παρόλο που μερικά παιδιά τα φέρνουν. Βέβαια τους τα παίρνουν. Είναι δίκαιο. Κι εγώ αν ήμουν ομαδάρχισσα ή κοινο-τάρχισσα το ίδιο θα έκανα.

Το χειμώνα σκέφτεσαι καθόλου την κατασκήνωση; Μου λείπει πάρα πολύ.. όλα, ό, τι κάνουμε.. Μπορεί καμιά φορά να

λέμε ότι τώρα είμαστε μεγάλοι και βαριόμαστε να συμμετέχουμε αλλά κανονικά μας αρέσει, δεν έχουμε πρόβλημα. Π.χ μουσικές καρέκλες δεν θέλουμε να παίξουμε γιατί ντρεπόμαστε!

Αν γινόταν μια δεύτερη περίοδος μόνο για εφήβους θα σου άρεσε; Όχι. Είμαστε πιο ωραία μαζί. Δεν καταλαβαίνω γιατί να χωριστούμε

αφού είμαστε όλοι ίσοι, μεγάλοι και μικροί.

Τι αισθάνεσαι όταν αρχίζει κι όταν τελειώνει κάθε περίοδος; Παρόλο που έρχομαι κατασκήνωση 8 χρόνια κάθε χρονιά που ανε-

βαίνω αισθάνομαι διαφορετικά. Πιο μικρή στεναχωριόμουν λίγο γιατί αποχωριζόμουν τη μαμά μου. Τώρα δε με νοιάζει τόσο αυτό. Είμαι πάρα πολύ ενθουσιασμένη! Απ την άλλη, κάθε χρονιά όταν φεύγουμε κλαίω απίστευτα, ειδικά για τους ομαδάρχες γιατί κάποιους δεν τους βλέπω το χειμώνα και μου λείπουν. Θυμάμαι στη σημαία που απ το κλάμα δε μπορεί καμία ομάδα να πει την κραυγή της. Στεναχωριέμαι πάρα πολύ όταν τελειώνει κάτι ωραίο.

Ποιος είναι για σένα ο ιδανικός ομαδάρχης; Κάποιος που σε καταλαβαίνει όταν του μιλάς, που μπορείς να τον

εμπιστευτείς και που δε σου φωνάζει. Π.χ το μεσημέρι που δεν θέλουμε να κοιμηθούμε αντί να σου λέει να κάνεις ησυχία έρχεται και μιλάει μαζί σου χαμηλόφωνα. Κάποιος που είναι υπομονετικός και προτείνει ωραί-ες δραστηριότητες. Να μην κάνει διακρίσεις και να μην παριστάνει τον έξυπνο στα παιδιά. Επίσης είναι ωραίο να σε προστατεύει και να παίρνει το μέρος σου σε ένα καυγά. Δεν πειράζει να είναι λίγο αυστηρός γιατί κι εμείς δεν είμαστε πάντα αγγελάκια! Το πιο δύσκολο όμως είναι όταν έχεις μικρή διαφορά ηλικίας με τον ομαδάρχη σου γιατί καμιά φορά δεν τον σέβεσαι και δεν κάνεις ό,τι σου λέει.

Έχεις σκεφτεί ποτέ να γίνεις εσύ ομαδάρχισσα; Ναι. Υπάρχουν άτομα που με έχουν εμπνεύσει θετικά με το χαρακτή-

ρα τους, με τη συμπεριφορά τους προς τους άλλους και θέλω να τους μοιάσω. Ήταν όνειρο όταν ήμουν μαζί τους! Αν ήμουν ομαδάρχισσα θα έφτιαχνα και έναν όμιλο ρυθμικής γιατί πιστεύω ότι σίγουρα θα υπάρ-χουν κορίτσια που θα ήθελαν να μάθουν.

Ως αρχηγός της κατασκήνωσης τι αλλαγές θα έκανες; Το μόνο που θα άλλαζα είναι το πρωινό ξύπνημα. Θα πρότεινα να

ξυπνάμε τουλάχιστον 9.30! Όσον αφορά στις δουλειές δεν θα τις καταρ-γούσα. Τόσα χρόνια έχω περάσει από όλα τα στάδια: από το να μαζεύω χαρτάκια και μπάλες μέχρι να καθαρίζω τις τουαλέτες και τις τραπεζα-ρίες. Δεν είναι δύσκολες και δεν είναι κακό να μαθαίνεις. Εξάλλου δε μπορούμε να τα θέλουμε όλα έτοιμα! Επίσης θα έβαζα και νεροτσουλή-θρες!

Μια ευχή; Εύχομαι να μην τελειώσει ποτέ η κατασκήνωση και να με αφήσουν να

πάω έστω μια χρονιά ακόμη. Θέλω να είμαι φέτος 1η κοριτσιών.

Φαίδρα Χριστοπούλου

ένα κορίτσι μιλά για την Κατασκήνωση

Την 3η Νοεμβρίου 2009 πραγματοποιήθηκε στα γραφεία του Συνηγόρου του Πολίτη η Ιδρυτική Γενική Συνέλευση του Δικτύου Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων για την Παρακολούθηση της Εφαρμογής της Διεθνούς Σύμβασης για τα Δικαιώματα του Παιδιού, στο οποίο συμμετέχουν 47 μεγάλες οργανώσεις που ασχολούνται με τα δικαιώματα του παιδιού. Ανάμεσά τους οι Κατασκηνώσεις «Χαρούμενα Παιδιά-Χαρούμενα Νιάτα».

Πρώτη ενέργεια του νέου δικτύου είναι η προετοιμασία Εναλλακτικής Έκθεσης για την εφαρμογή της Σύμβασης στη χώρα μας. Στόχος του δικτύου των ΜΚΟ είναι η ισχυροποίηση της θέσης των παιδιών και η αποτελεσματικότερη συνεργασία μεταξύ της κοινωνίας των πολιτών και των δημοσίων οργάνων που είναι αρμόδια για τη διασφάλιση της εφαρμογής των δικαιωμάτων του παιδιού.

Δίκτυο ΜΚΟ για τα Δικαιώματα του Παιδιού

Κάποια από τα ερωτήματα που βασανίζουν ή έστω απασχολούν το κορίτσι και το αγόρι μετά τα 12, 13, 14 χρόνια της ζωής του. «Καλά πώς άντεχα -εγώ το ξέρω- αυτό το κουκούλι και δεν πνιγόμουν;»... «Ευτυχώς που μεγαλώνω να έχω κάποια ανεξαρτησία, να κυκλοφορώ -έστω νω-ρίς- μόνη μου»... «Να περπατάμε με τους φίλους μου χαλαρά στο δρόμο βρίζοντας»... «Να μην ξέρουν πάντα πού είμαι και τί κάνω!».

Τα παραπάνω δεν δείχνουν ούτε εξέγερση, ούτε επανάσταση, ούτε επιθετικότητα, ούτε αχαριστία, ούτε αδιαφορία, ούτε αναίδεια.

Οι χαρακτηρισμοί και τα επίθετα που συνήθως χρησιμοποιούν οι ενήλικες -κυρίως γονείς και εκπαιδευτικοί- είναι οι δικές τους ερμηνείες. Το έως τώρα παιδί που ανέκαθεν ήταν ένα ξεχωριστό πρόσωπο μπαίνει στην ηλικία να το συνειδητοποιεί.

Ξαφνικά δεν εξηγείται ούτε αποκωδικοποιείται εύκολα η στάση και η συμπεριφορά, τού έως τώρα παιδιού, προβλέψιμου και εν πολλοίς προ-γραμματισμένου από τους ενήλικες.

Η εξέγερση μπορεί να είναι απλώς μια αντίδραση στις συνεχώς και με συνέπεια επαναλαμβανόμενες και παγιωμένες συμβουλές και δρά-σεις των γονιών, των παιδαγωγών, των ομαδαρχών και όσων αποκαλού-νται στην ψυχολογία «πρόσωπα κύρους». Με άλλα λόγια μπορεί να είναι ένα μήνυμα «Άλλαξε το πώς με βλέπεις! Δεν είμαι πια μικρό παιδί!».

Η επανάσταση μπορεί να είναι αγανάκτηση μετά από επαναλαμβα-νόμενες εκκλήσεις των εφήβων να ακουστούν οι συνεχώς διαμορφού-μενες ανάγκες τους, μια αγανάκτηση και προς τον εαυτό τους όταν ο ασαφής αυτός εαυτός δεν μπορεί να απαντήσει σε ερωτήσεις του τύπου «Τώρα θέλω φροντίδα ή να μ’ αφήσουν ήσυχη;», «Ή μήπως και τα δύο;», «Ή γιατί να μην ξέρω;».

Η επιθετικότητα, η αναίδεια μπορεί να είναι απελπισμένες προσπάθει-ες να γίνει αποδεκτός ο θυμός τους, η αγωνία τους, η έντασή τους στα «ώτα μη ακουώντων».

Η αχαριστία, η αδιαφορία μπορεί να είναι η υγιής και ψύχραιμη (κουλ) στάση των εφήβων στην προστατευτικότητα των γονιών. Όπου δέχονται την φροντίδα χωρίς να χρεώνουν τον εαυτό τους με αγωνία ανταπόδοσης, χωρίς ενοχές ότι τους επιβαρύνουν, με τη φυσικότητα του πουλιού που τσιμπολογάει από τη χούφτα των γονιών του.

Το όνομα, η ηλικία, το πατρώνυμο δε φθάνουν πια.Το βασικό εργαλείο είναι η απόσταση από τα έως τώρα ισχύοντα.

Ναι, έτσι γενικά κι όποιον, κι ό,τι «πάρει σβάρνα».«Να είμαι μακριά, να ξεχωρίσω από τους άλλους -τους δικούς, τους

κοντινούς, τους αγαπημένους, για να με διακρίνω, να με ορίσω».Η απομάκρυνση από τον χώρο (κλεισμένη πόρτα) από το «γίγνεσθαι»

(ακουστικά και στα δύο αυτιά) από τις αξίες (ο γιος του βουλευτή σε πο-ρεία), πρόσκαιρα όλα αλλά αναγκαία με πιθανό κόστος την παρεξήγηση, την απόρριψη, την αποξένωση από τους μεγάλους που τους έχει ακόμα τόσο ανάγκη.

Από εκεί που ως σχολιαρόπαιδα του δημοτικού υπακούουν σε κανό-νες και χαίρονται με την επιδοκιμασία των μεγαλύτερων, στην προεφη-

βεία ασχολούνται περισσότερο με τον εαυτό τους και μαζί αρχίζουν να αντιστέκονται στην εξουσία, γονιό, κηδεμόνα, καθηγητή, ομαδάρχη.

Κι αυτό γιατί αναδύονται οι ανάγκες τους και άρα οι απαιτήσεις τους για ανεξαρτητοποίηση.

Η ραγδαία και συχνά άνιση σωματική ανάπτυξη συνοδεύεται από αντι-φατική συμπεριφορά π.χ. μία στιγμή μπορεί να είναι αεικίνητοι και την άλλη νωχελικοί.

Οι φίλοι κυρίως οι συνομήλικοι θεωρούνται, πολύ σημαντικοί. Η γνώ-μη τους «μετράει» για τα θέματα της ηλικίας -όχι τόσο για τις αξίες- πε-ρισσότερο από των γονιών.

Μέχρι αυτήν την ηλικία, έως περίπου 12 χρόνων για τα κορίτσια και έως 14 για τα αγόρια, με κάποιες εξαιρέσεις από την πλευρά των «μεγά-λων» ή με κάποιες αντιστάσεις από την μεριά των προεφήβων, μπορούν οι προέφηβοι να παραμείνουν λιγότερο ή περισσότερο προσαρμοσμένοι στο πρόγραμμα που έχουν συνηθίσει και οι δύο πλευρές.

Μεγαλώνοντας, η επιθυμία για ανεξαρτησία γίνεται διεκδίκηση, η ανάγκη για απομόνωση ερμηνεύεται ως -ή είναι- αδιαφορία, τα συναι-σθήματα, κυρίως τα δυσάρεστα, βιώνονται έντονα και ενώ η ανάγκη για αποδοχή από τους «μεγάλους» υπάρχει, η συμπεριφορά και η στάση του έφηβου και της έφηβης προκαλούν στην «εξουσία» θυμό. Όλο αυτό εκλαμβάνεται ως απόρριψη και από τις δύο πλευρές.

Η ταυτόχρονη αναζήτηση ανεξαρτησίας και αποδοχής -εξάρτησης από τους μεγάλους μαζί με την ολοένα αυξανόμενη παρουσία ορμονών, επιθυμιών, αμηχανίας προς το δικό τους και προς το άλλο φύλο κάνουν στιγμές την εφηβεία να βιώνεται, αν όχι αφόρητη, δύσκολη και πιεστική.

Αν συνυπολογισθούν και οι κοινωνικές πιέσεις όπως βαθμοί, εξετά-σεις, προσδοκίες των «μεγάλων», το μείγμα γίνεται εκρηκτικό.

Αυτή κατά συνέπεια η ηλικιακή φάση χρειάζεται ειδική αντιμετώπιση. Γιατί χαρακτηρίζεται μαζί με όλα τα παραπάνω από την αναζήτηση της ταυτότητας, από το αγωνιώδες ερώτημα «ποιός είμαι;» που αναδύεται από την εφηβεία και συνεχίζεται.

Είτε πρόκειται για οικογένεια, για σχολείο, για ίδρυμα, για κέντρο νεότητας, για κατασκήνωση είναι απαραίτητο, αν όχι αναγκαίο, το πρό-γραμμα να είναι προσαρμοσμένο στις ανάγκες και στα χαρακτηριστικά της εφηβείας. Είτε αφορά πολλές μέρες, είτε λίγες, είτε αφορά δραστη-ριότητα ωρών.

Επίσης είναι σημαντικό να προβλέπεται ο σχεδιασμός από τις ίδιες τις έφηβες και τους έφηβους δραστηριοτήτων έτσι ώστε με την φροντίδα κάποιου ενήλικα που τον αποδέχονται, να τους δίνεται η ευκαιρία να γνωρίζουν περισσότερο τον εαυτό τους -αυτή την κινούμενη άμμο- να ασκούνται στη συνεργασία και κυρίως αντί να πιέζονται να μπουν στα «μέτρα» των μεγάλων, να ασκούνται στο να ανιχνεύουν και να ορίζουν τα δικά τους «μέτρα».

«Θέλω την ησυχία μου»«Θέλω να ακουμπήσω»

«Θέλω κατανόηση»«Γιατί δυσφορώ;»

«Γιατί δεν τους “πάω” τους δικούς μου;»«Για χαζό με περνάνε; Εγώ όλα τα “πιάνω”»

«Δεν με καταλαβαίνει κανείς!»«Βαριέμαι!»

«Γιατί προβάλλουν στο μέλλον μου τις δικές τους ανεκπλήρωτες προσδοκίες;»

«Φοβάμαι»«Ποιός/ ποιά είμαι, τελικά;»

Η διαφορετικότητα του να είσαι

έφηβος/έφηβη

Μαρία Πυρουνάκη-Λιωνή

9παιδαγωγικά

Σκέψεις εθελοντών10

life is about sharing...Συνηθίζω να λέω ένα ρητό, ένα πολύ απλό, σύντομο ρητό, το οποίο

και ακολουθώ στη ζωή μου: «Ζωή είναι να μοιράζεσαι»!Να μοιράζεσαι όχι μόνο τα υλικά αγαθά, αλλά κυρίως κάτι που δεν

μπορείς να το αγγίξεις, να το αγοράσεις, να το δανειστείς ή να το πουλήσεις.

Να μοιράζεσαι πνευματικά αγαθά και συναισθήματα, τα οποίο πι-στεύω πως είναι και τα «καύσιμα» της ζωής! «Καύσιμα» που κάνουν τη Γη να γυρίζει, ανεξάντλητα «καύσιμα» που αποτιμούνται σε ζωή.

Είναι αρκετά εύκολο να μοιραστεί κανείς υλικά αγαθά, όταν αποφα-σίσει ότι είναι διατεθειμένος να κάνει κάτι τέτοιο. Από την άλλη όμως το να μοιράζεσαι πνευματικά και συναισθηματικά αγαθά, είναι συνήθως πολύ πιο δύσκολο και απαιτεί μεγαλύτερη προσπάθεια. Όμως η ομορφιά μιας τέτοιας μοιρασιάς είναι το αποτέλεσμα που απολαμβάνεις τελικά. Αν μοιραστείς με κάποιον κάτι υλικό, π.χ. αν δώσεις τα 5 από τα 10 μήλα σου σε ένα φίλο, στο τέλος ο καθένας θα έχει τα μισά από όσα υπήρχαν αρχικά, δηλαδή από 5 μήλα. Αντίθετα αν μοιραστείς κάτι πνευματικό ή κάποιο συναίσθημα, ποτέ δεν θα μπορέσεις ακριβώς να καταλάβεις τι πήρε αυτός που το μοιράστηκες και πόσο από αυτό, με τη σειρά του, θα το μοιραστεί με άλλους. Για παράδειγμα, μοιράζεσαι μια καταπληκτική ιδέα με κάποιον άλλο. Υπάρχει μόνο μια μικρή πιθανότητα, αυτός με τη σειρά του να μην το μοιραστεί με κάποιον άλλο. Έτσι λοιπόν αντιλαμβά-νεσαι πως το να μοιράζεσαι κάτι, μπορεί να βοηθήσει ώστε η ιδέα να εξαπλωθεί με τρόπο εκρηκτικό, που ουσιαστικά δε μπορείς να ελέγξεις!

Ναι! Το να μοιράζεσαι έχει ρίσκο. Αλλά το ρίσκο είναι αυτό που κά-νει τη ζωή ενδιαφέρουσα. Γιατί λοιπόν να μην το δοκιμάσεις; Ειδικά αν σκεφτείς πως μια φορά ζούμε... Μπορεί μερικοί να υποστηρίζουν πως το ρίσκο αυτό περιορίζεται στο ελάχιστο, αν μοιράζεσαι μόνο τα θετικά. Αυτό όμως δεν είναι η απόλυτη αλήθεια. Εξαρτάται με ποιον μοιράζεσαι, αλλά και τι είναι διατεθειμένος ο καθένας μας να μοιραστεί με τον άλλο. Για παράδειγμα, αν εσύ μοιραστείς με κάποιον άλλο κάτι αρνητικό που σου συμβαίνει, μπορεί να αισθανθείς καλύτερα ακούγοντάς τον να σου εκμυστηρεύεται κάτι θετικό. Ακόμα όμως κι αν σου εμπιστευθεί κάτι αρνητικό, τελικά θα αισθανθείς καλύτερα, αφού θα σκέφτεσαι πως δεν είσαι μόνος σου. Επομένως το σημαντικότερο είναι και το πιο απλό! Απλά μοιράσου!

Η Κατασκήνωση αποτελεί για εμένα σύμβολο του “μοιράζομαι”. Δια-κόσια παιδιά και τουλάχιστον εξήντα εθελοντές μοιραζόμαστε τα πάντα... Όχι μόνο τροφή, σκηνές και νερό, αλλά και διάθεση, ιστορίες, εμπειρία, γνώση, πάθη, γλώσσα, πόνο, αλληλεγγύη, εργασία, δημιουργικότητα, ιδέ-ες, συναισθήματα, συμπεριφορές, κουλτούρα. Και κανείς δεν είναι σε θέση να γνωρίζει πόσο αυτή η μοιρασιά έχει συσσωρευτεί με τα χρόνια και πόσο έχει αλλάξει τις ζωές ανθρώπων που έστω και μια φορά βρέ-θηκαν εκεί, πόσο μάλλον τις ζωές ανθρώπων που κυριολεκτικά μεγάλω-σαν σε αυτό το χώρο!

Παρόλαυτα τίποτα δεν θα μπορούσε να λειτουργήσει αν προσπα-θούσαμε να μοιραστούμε κάτι που δεν είναι αληθινό. Και αυτό είναι το μυστικό της Κατασκήνωσης. Όλα είναι τόσο αληθινά εκεί στο βουνό! Δεν χρειάζεται να είσαι τίποτα άλλο παρά μονάχα ο εαυτός σου. Όλοι σε δέχονται και σε σέβονται για αυτό που είσαι. Το να μοιράζεσαι είναι το βασικό “καύσιμο” που δίνει ενέργεια σε αυτό το χώρο όλα αυτά τα χρόνια και θα συνεχίσει να το κάνει οτιδήποτε κι αν συμβεί! Η κοινό-τητα που έχει δημιουργηθεί, έχει ξαπλωθεί τόσο πολύ, που ποτέ δεν θα σταματήσει να υπάρχει. Είμαι χαρούμενη κι εγώ γιατί έχω αποτελέσει κομμάτι της!

Και μην ξεχνάτε: Όσο ακριβό κι αν είναι το αυτοκίνητό σου, ποτέ δεν θα πάρει μπρος χωρίς καύσιμο. Αν βιώσεις όμως την εμπειρία του να μοιράζεσαι, είναι βέβαιο πως ποτέ δεν θα ξεμείνεις!

ζωή είναι να μοιράζεσαι...

Aiva Jaceviciute

Και τώρα κάτι εντελώς διαφορετικό. Η ζωή, τα έργα και οι επιτυχίες των Μόντυ Πάιθον, σε 45 μισάωρα επεισόδια και 5 ταινίες, ξεκίνησε σαράντα χρόνια, τρεις μήνες, τρεις εβδομάδες και έξι μέρες περίπου από τη στιγμή που η τηλεόραση του BBC πρόβαλε το πρώτο επεισόδιο του Ιπτάμενου Τσίρκου.

Πρόκειται για μία ιστορία για το χιούμορ, τη βλακεία, τις συμπτώ-σεις, την Ιερά Εξέταση και ένα Γερμανό δικτάτορα που δεν έμενε ποτέ στη μικρή πόλη του Μάινχεντ αλλά δημιούργησε πολλά προβλήματα γύρω στο 1939. Την έγραψαν έξι Εγγλέζοι (δηλαδή ήταν τέσσερεις Εγγλέζοι, ένας Ουαλός και ένας Αμερικάνος με αγγλική καταγωγή που αυτομόλησε στην Αγγλία) οι οποίοι βρέθηκαν σχεδόν τυχαία ανά δύο ή ανά τρεις και μάλλον από ανάγκη και ίσως από τύχη να δουλεύουν για το BBC.

Στις λίγες λέξεις που απομένουν (σπαταλώντας μερικές ακόμα για να γίνει ακριβώς αυτή η διαπίστωση), θα ήταν ανούσιο να περιγράψει κανείς την επανάσταση που έφερε η ομάδα αυτή στην κωμωδία και την τηλεόραση. Η μέχρι τότε νόρμα των αυτοτελών σκετς, μπήκε σε μία αυστηρά καλοσχεδιασμένη παρανοϊκή ροή προγράμματος χωρίς αρχή μέση και τέλος. Ανακάλυψαν το spam πριν από το internet και δεκάδες τρόπους να τελειώνει ένα σκετς χωρίς punch line. Έκαναν και ταινίες, για τον βασιλιά Αρθούρο, τη ζωή του Brian μέχρι τη σταύρωση του και το νόημα της ζωής. Έγραψαν μουσική που συνήθως τραγουδούσε ο Eric Idle μιας και είχε την καλύτερη φωνή απ’ όλους (ή τουλάχιστον έτσι πίστευε). Κάποια στιγμή βαρέθηκαν να δουλέουν όλοι μαζί.

Ο Terry Jones, αποφάσισε να γράψει βιβλία και να γυρίσει ιστο-ρικές σειρές μετά από τους Pythons. Ο John Cleese είναι ακόμα ηθο-ποιός. Ο Michael Palin πληρώνεται για να ταξιδεύει. Ο Eric Idle εί-ναι μάλλον μουσικός και συγγραφέας. Ο Terry Gilliam συνεχίζει να σκηνοθετεί σουρεάλ ταινίες έχοντας μεγαλύτερο προϋπολογισμό. Ο Graham Chapman είναι νεκρός προς μεγάλη απογοήτευση των υπό-λοιπων φίλων του και ιδιαίτερα του John Cleese που τον έστειλε στα τσακίδια κατά τη διάρκεια της κηδείας του.

Monty Python του Δημήτρη Αντωνίου

Το ‘’Kορίτσι με τα τατουάζ’’ είναι μια σουηδική ταινία μυστηρίου και αγωνίας. Έχει σημειώσει μεγάλη επιτυχία στις ευρωπαϊκές αίθουσες και βασίζεται στην σειρά βιβλίων, ‘’Millennium Trilogy’’, του Stieg Larsson.

Πριν από 40 χρόνια, η αγαπημένη ανηψιά ενός μεγαλοβιομήχανου, του Henrik Vanger, εξαφανίστηκε μυστηριωδώς από το νησί που απο-τελούσε την μόνιμη κατοικία του ίδιου και της πολυπληθούς οικογένειάς του. Ο ίδιος υποψιάζεται πως έπεσε θύμα κάποιου από τα μέλη της οικογένειάς του, για λόγους τόσο αντιπάθειας όσο και κληρονομικούς. Oι έρευνες όλα αυτά τα χρόνια δεν έδωσαν κανένα αποτέλεσμα.

Το συμβάν, συνεχίζει να βασανίζει τον μεγάλης πια ηλικίας Henrik, ο οποίος αναθέτει σε έναν γνωστό δημοσιογράφο, τον Mikael Blomkvist να προσπαθήσει να βρει την λύση σε αυτόν τον πολύχρονο γρίφο. Ο Mikael δέχεται την απρόσμενη βοήθεια της Lisbeth, μιας κοπέλας με εξειδικευμένες γνώσεις πληροφορικής και με το χαρακτηριστικό πως έχει ιδιαίτερα τατουάζ σε όλο της το σώμα (αφορμή για τον τίτλο της ταινίας). Η ταινία παρακολουθεί τις προσωπικές ιστορίες των ηρώων, παρουσιάζει τις δυσκολίες, τα αδιέξοδα και τα διλήμματα που τους βα-σανίζουν παράλληλα με την προσπάθειά τους για λύση του μυστηρίου. Αυτό επιτυγχάνεται με άμεσο αν και κάποιες φορές ιδιαίτερα σκληρό τρόπο. Η αγωνία και το μυστήριο ενισχύονται καθώς περνούν τα λεπτά και οι πρώτες απαντήσεις αρχίζουν να αχνοφαίνονται.

Η ταινία κρατάει ως το τέλος το ενδιαφέρον του θεατή και αποφεύ-γει τις φλυαρίες και τις κοινοτυπίες που συνήθως συναντάμε σε τέτοιου είδους ταινίες. Ιδιαίτερη αναφορά πρέπει να γίνει στην παρουσία της Noomi Rapace που υποδύεται τον ακραίο και αντισυμβατικό χαρακτήρα της Lisbeth.

11στη μαγεία του σινεμά

Αρχίζεις να δημιουργείς. Έχεις ανθρώπους γύρω σου που είναι διατεθειμένοι να προσφέρουν το χρόνο τους και τις δυνάμεις τους σε αυτό. Σταδιακά βλέπεις αυτό που αγαπάς να ανοίγεται στον κόσμο, να βρίσκει ανταπόκριση. Ό,τι και να συμβαίνει στην προσωπική σου ζωή, υπάρχει κάτι που κάνεις και σε γεμίζει. Τρέχεις, ξενυχτάς, κουράζεσαι αλλά δεν εξαντλείσαι βρίσκεις την ενέργεια να πας λίγο πιο πέρα. Έχεις πάντα και λίγη βοήθεια από τους φίλους σου.

Δυστυχώς όμως υπάρχουν πρόσωπα που όσο και να σου χαμογε-λούν, να πίνουν ένα κρασί μαζί σου, να σε χαιρετούν εγκάρδια για κά-ποιους λόγους θέλουν να γκρεμίσουν ότι δημιουργείς, να το οικειοποι-ηθούν, να το μετατρέψουν σε κάτι που θα τους βολέψει. Ο κόπος σου ξαφνικά γίνεται εμπόδιο στο μυαλό τους και σε όσα θέλουν να κάνουν. Εκεί είναι που χρειάζεται ψυχή για να συνεχίσεις και να μην αφήσεις τα

εμπόδια να σε καταβάλουν. Γιατί μπορείς να αντιμετωπίσεις δημόσιους φορείς και οικονομικά εμπόδια, όταν όμως οι τρικλοποδιές έρχονται από συνοδοιπόρους και φίλους, τότε χάνεις τη δύναμή σου.

Ο Ζήνος Καζαντζάκης στο Soul Kitchen του Fatih Akin, στήνει το εστιατόριό δίπλα στο λιμάνι με μεράκι, κατορθώνει να ξεφύγει από τους περιορισμούς που αρχικά νόμιζε ότι είχε, εμπιστεύεται ανθρώπους που ξέρουν τη δουλειά, δίνει ευκαιρίες στους γύρω του. Στη διαδρομή τον προδίδουν και τον εγκαταλείπουν, ο ίδιος όμως επιμένει. Κουζίνα με ψυχή όπως τη θέλει ο ελληνικός τίτλος και που κατορθώνει όχι μόνο να σε κάνει να γελάσεις αλλά να δεις και λίγο πιο αισιόδοξα τα πράγματα. Αρκεί να μην αφήσεις τους καιροσκόπους να σε ρίξουν και να εγκατα-λείψεις, χαρίζοντάς τους τη δουλειά σου.

Μία απ’ τις ταινίες του φετινού χειμώνα που πραγματικά άξιζε να δει κανείς ήταν το Welcome του Φιλίπ Λιορέ. Ένας 17χρονος Ιρακινός αποφασίζει να διασχίσει τη Μάγχη κολυμπώντας προκειμένου να βρει στην Αγγλία όχι μόνο την κοπέλα του αλλά κι ένα καλύτερο μέλλον. Στο δύσκολό αυτό εγχείρημα τον Μπιλάλ βοηθά, παράνομα, ο Σιμόν, πρώην πρωταθλητής κολύμβησης και νυν προπονητής.

Ο σκηνοθέτης αποκαλύπτει τη σκληρή γαλλική πολιτική όχι μόνο απέναντι στους λαθρομετανάστες αλλά και προς όσους τους βοηθούν. Το γεγονός αυτό προκάλεσε έντονες αντιδράσεις και οδήγησε στο να προβληθεί η ταινία στο γαλλικό κοινοβούλιο.

Μέσα σ’ ένα κλίμα ξενοφοβίας, ρατσισμού και κυνισμού η σχέση του Μπιλάλ και του Σιμόν προκαλεί, ξεπερνώντας τα «επιτρεπτά όρια». Ωστόσο, η ειλικρινής φιλία και αγάπη των δύο πρωταγωνιστών δεν κλονίζεται.

Ρεαλιστική σ’ όλη τη διάρκειά της η ταινία αρνείται τις μελό ευκολίες. Το δραματικό τέλος κορυφώνει τη συγκίνηση και τα συναισθήματα των θεατών. Οι ερμηνείες του Λιντόν και του νεαρού Φιράτ είναι εξαιρετικές και γεμάτες ευαισθησία, γεγονός που κάνει την ταινία να ξεχωρίζει ακόμα περισσότερο.

Φίλιππος Λεωνίδας

Welcome του Philippe Lioret

Φαίδρα Χριστοπούλου

με ψυχή

Φοίβος Καλλίτσης

Το κορίτσι με τα Τατουάζτου Stieg Larsson

με αφορμή το Soul Kitchen του Fatih Akin

οι αντικατοπτρισμοί του... reflections

Μεταξύ 1966-1972 ο Μάνος Χατζηδάκις έζησε στις Η.Π.Α., για «φορολο-γικούς» λόγους, όπως χαρακτηριστικά δήλωνε...

Στην Αμερική ο Χατζηδάκις θα έρθει σε επαφή με την Pop και Rock μουσική σκηνή της περιόδου και θα γνωρίσει σημαντικούς μουσικούς όπως οι Jefferson Airplane, καθώς και το γενικότερο κλίμα του “Flower Power” και θα συνθέσει μουσικές εμφανώς επηρεασμένες από την εποχή, διατηρώντας φυσικά το χα-ρακτηριστικό λυρισμό του, αλλά και έντονο το ελληνικό στοιχείο.

Έτσι το 1970 προκύπτει το Reflections, ένα άλμπουμ που γράφτηκε για τους New York Rock & Roll Ensemble -ένα γκρουπ σπουδαστών κλασσικής μουσικής με ροκ ανησυχίες από το Julliard- με αποκλειστικά αγγλικό στίχο. Στο Reflections ακούμε πρώτη φορά, μεταξύ άλλων, για τις περιπέτειες του Kemal, περί της από-λυτης αφοσίωσης στον έρωτα (Dedication) και για την πικρή ιστορία αγάπης του Ορφέα (Orpheus). Ήχοι άρτιοι αισθητικά και γεμάτοι Ελλάδα. Στίχοι ποιητικοί και λιτοί, σκληροί και ευαίσθητοι. Και τέλος η εξαιρετική ενορχήστρωση μιας μουσικής ιδιοφυΐας. Όλα μαζί συνθέτουν ένα αποτέλεσμα διαφορετικά ελληνι-κό και μοναδικά οικουμενικό.

Το έργο ουσιαστικά θα ολοκληρωθεί το 1993, όταν ο Νίκος Γκάτσος γρά-φει ελληνικούς στίχους για τις μουσικές του Χατζηδάκι (σε ένα κομμάτι οι στί-χοι είναι της Αγαθής Δημητρούκα), η Αλίκη Καγιαλόγλου ερμηνεύει μοναδικά κι έτσι γεννιούνται οι Αντικατοπτρισμοί, μια διαφορετική αλλά πάντα επίκαιρη προσέγγιση, 23 ολόκληρα χρόνια μετά το πρωτότυπο έργο και ένα χρόνο μόλις πριν το θάνατο του συνθέτη. Ό ίδιος αναφέρει χαρακτηριστικά: «...Το Reflections με τη φόρτιση των ελληνικών στίχων του Γκάτσου έγινε σαν τα πολλά πρόσωπα μιας γυναίκας. Μιας γυναίκας που θα μπορούσε να είναι κι ένας νέος άντρας μέσα στην επαναστατημένη ατμόσφαιρα αμφισβήτησης που χαρακτήριζε τη Νέα Υόρκη του ΄68. Έγιναν οι αντικατοπτρισμοί της πόλης και των νέων ανθρώπων της και απαιτούσαν πολυεδρική ερμηνεία γυναίκας με διαφορετικές φωνές, με αντιδράσεις με όψεις σπασμένες μέσα σε κρύσταλλα...». Κεμάλ, Ο κόσμος σου να είμαι εγώ, Το τραγούδι της χαμένης Κυριακής, Περιμπανού είναι μερικοί από τους ελληνικούς τίτλους.

Ο κύκλος του Reflections όμως δεν θα κλείσει εκεί. Το 2004 η δυναμική, νεανική μπάντα των Raining Pleasure, μόλις έχει τελειώσει την πρώτη της πε-ριοδεία στη Γερμανία και αποφασίζει να μπει στο studio για να ηχογραφήσει τη δική της άποψη για τους Αντικατοπτρισμούς. Το εγχείρημα έχει ρίσκο και είναι φιλόδοξο, το στοίχημα μεγάλο. Η μπάντα από την Πάτρα όμως θα το

κερδίσει και το 2005 θα κυκλοφορή-σει σε επανεκτέλεση και τα 10 πρωτό-τυπα κομμάτια με τον αγγλικό στίχο. Η φρέσκια ματιά, το σύγχρονο στυλ, η ηλεκτρονική διάθεση και η ιδιαίτερη ερμηνεία των Raining Pleasure, θα δώ-σουν στο έργο μια καινούρια διάστα-ση αποδεικνύοντας τη διαχρονικότητα του και παράλληλα θα το συστήσουν σε μια καινούρια γενιά ακροατών, που μπορεί αυτή να είναι η πρώτη τους επαφή με τον Χατζηδάκι!

12 μουσική

Όταν πρόκειται να ανέβει σε θεατρική παράσταση ένα βιβλίο πολυσυζητημένο, τόσο για το περιεχόμενο, όσο και για τη γλώσσα του, το βάρος είναι παραπάνω από διπλό. Πώς να αποδοθεί η πολυσχιδής και πολλές φορές δυσερμήνευτη γυναικεία φύση; Πού βρίσκεται η φωνή του συγγραφέα και της εποχής που ο ίδιος εκπροσωπεί; Πόσο προφητικά μπορούν να αποδειχθούν τα λόγια: « Όχι, όχι μ’ αρέσει η ζωή. Δεν θέλω να πεθάνω, αλλά μερικές φο-ρές ένα αχ! Αχ και να μην είχα γεννηθεί ποτέ»;

«Το Τρίτο Στεφάνι» περιέχει και απαντά σε όλα αυτά τα ερωτήματα. Δύο γυναίκες, χειραφετημένες από τη ζωή και τις ανάγκες της μιλούν με μία γλώσσα που περιγράφει το ήθος, την κουλτούρα και το ύφος μιας ολόκληρης εποχής, καθώς γίνονται τα ίδια τα πρόσωπα που διαμορφώνουν κομμάτι από της πολυτάραχη -όπως έχει ειπωθεί- ιστορία του τόπου, ξεκινώντας από τον Α’ παγκόσμιο και καταλή-γοντας στους «Συμμορίτες». Κι όλα αυτά με μια γλώσσα αρχαιοπρεπή και ασύντακτη, ζωντανή και σκανδαλώδη.

Τα πάθη τους, ο βίος και η πολιτεία τους ενδεχομένως να θίγουν τον κώδικα ηθικών αξιών ορισμένων σοβα-ροφανών, αντικατοπτρίζουν ωστόσο μία πραγματικότητα τόσο γήινη και αληθινή, όσο η ανθρώπινη φύση και η ανάγκη της για επιβίωση. Και γι΄αυτό κατορθώνουν να φέρουν τη ζωή στα μέτρατους, να τη χαλιναγωγήσουν να βιώσουν με όλες τις αισθήσεις τους και την τελυταία της σταγόνα. Κι αν ενίοτε μεμψιμοιρούν, αυτό είναι πρό-σκαιρο. Αναθαρρούν και συνεχόζουν με νέα προοπτική, με νέο στόχο.

Σε μία παράσταση φορτισμένη συναισθηματικά, κα-θώς από το γέλιο και την οργή καταλήγουμε στη συγκίνη-ση, ο σκηνοθέτης και οι ηθοποιοί κατορθώνουν -μέσα από την κυκλική κίνηση του θανάτου- να υμνήσουν την αληθινή ζωή, να δώσουν στους θεατές την ουσία της Τέχνης που δεν είναι απλώς η απεικόνιση της πραγματικότητας, αλλά η διάσταση που αυτή αποκτά μέσα στον καθένα μας. Αυτό άλλωστε την καθιστά διαχρονική, αιώνια.

Σπήλιος Πέτζας

θέατρο

το τρίτο στεφάνι του Κώστα Ταχτσή

Πέπη Βατικιώτη

οκτώ παραστάσεις στην Αθήνα και μία στη Σύρο

Την πιο επαγγελματική παράσταση τους μας χάρισαν οι “Ονειροπόροι” παρουσιάζοντας στο θέατρο του ηθοποιού Αντώνη Αντωνίου στην Κυψέλη, το έργο “Πικ Νικ” του Αμερικανού Ουίλιαμ Ινγκ. Όχι ότι τα άλλα έργα όπως τα ανέβασαν υπολείπονταν σε ποιότητα και αποτελεσματικότητα, αλλά φαίνεται πως η πείρα συντελεί να γίνονται βελτιωμένες σκηνοθεσίες που εγγίζουν τις θεατρικές νόρμες και δεν υστερούν εκείνων που πολλοί κα-ταστημένοι θίασοι ανεβάζουν. Τι βοήθησε αυτή τη φορά; Εκτός της πείρας και της τριβής φαντάζομαι να συνέβαλε και το ίδιο το έργο: γεροδεμένο, μακριά από την ελαφρότητα και τις δραματουργικές συμβάσεις που ταυτό-χρονα “φτάνει” εύκολα στο κοινό.

Εκείνο που είναι περίεργο είναι ότι ο Ουίλιαμ Ινγκ χρίστηκε “εκλεκτός” από μόνο αυτό το έργο του, ενώ όσα υπόλοιπα έγραψε πέρασαν σχεδόν στην αφάνεια. Μαζί με τον Τέννεσι Γουίλιαμς, τον Άρθουρ Μίλλερ και αρκέτους άλλους συγγραφείς της ίδιας περιόδου, άντλησε τρόπους για την δραματουργία του από τα έργα του Άντον Τσέχωφ. Όπως κι εκείνος, θυσιάζουν την λάμψη των προσώπων των έργων τους για να τους δώσουν μια τραγική διάσταση σε σχέση με τη μίζερη επαρχιακή ζωή και τα εμπόδια που οι κοινωνικές συνθήκες βάζουν δυσκολεύοντάς τους να “πετάξουν”, να αλλάξουν ζωή και να πραγματοποιήσουν τα προσωπικά τους όνειρα. Η συντριβή των ονείρων τους, η προσγείωση στην καθηλωτική καθημε-ρινότητα και ο συμβιβασμός κλείνει τους ελπιδοφόρους ορίζοντες που ονειρεύονται συχνά με τραγικά συμβάντα, που μάλλον απογοητεύουν τους θεατές κάνοντάς τους όμως να στοχαστούν πάνω στην ανθρώπινη μοίρα και την απελπισία που κρύβουν οι ουτοπικές ελπίδες. Τελικά ο στοχασμός φτάνει στην κριτική των κοινωνικών περιορισμών και συμβάσεων: Πρόβλη-μα πολιτικό κατά βάθος για την Αμερική γίνεται ουσιώδες αφού γκρεμίζει το καπιταλιστικό όραμα.

Έκπληξη μας επιφύλαξε η ερμηνεία της Τζένης Παπαζιού στο ρόλο της Ρόζμαρυ, η μετάλλαξη της από “τυπικά καλή” σε μια ρολίστα ουσίας ανέδειξε την τραγικότητα και τον σπαραγμό του προσώπου. Για τους άλλους

ηθοποιούς έχω μιλήσει αρκετά σε άλλες παρα-στάσεις όταν ερμήνευσαν επαρκώς ρόλους που

τους ταιριάζει η χαρακτηρολογία τους. Ο Δημήτρης Αντωνίου και η αδερφή του Αθηνά είναι πάντοτε υποδειγματικοί και η Μαρία Βασιλείου επίσης. Στην τύχη τους διάλεξα και το ίδιο θα μπορούσα να πω και για όλους τους υπόλοιπους. Θα επισημάνω μόνο πόσο ταίριαζε ο ρόλος της Ίρμας στην Μαργαρίτα Νικολοπούλου που μας αποκάλυψε ένα καρατερίστικο ποιόν ρέουσας λογόρροιας του στύλ της Μαρίκας Κρεβατά και της Λούσυ Μπωλ. Να θυμίσω πως η Μαργαρίτα κάνει τον σχεδιασμό των κουστουμιών και σκηνικών των παραστάσεων του σχήματος με επιτυχία. Η μουσική επιλογή-επένδυση του Δημήτρη Λιωνή ήταν ταιριαστή. Η σκηνοθεσία της Μαρίας Σπάτουλα όπως πάντα έδεσε το έργο με την ουσία του. Σε καμμία στιγμή της παράστασης δεν βρεθήκαμε έξω από το κλίμα, δεν βαρεθήκαμε, δεν κοιτάξαμε προς τη έξοδο ακόμα και όταν πρακτικές ανάγκες το επέβαλ-λαν.

Δεν θέλω να πάω πίσω στις παρελθούσες παραστάσεις, μόνο να πω πως απόρησα που στο πρόγραμμα αναφέρονται ολιγόλογα σχόλια γι’ αυ-τές αν και αποτελούν παρακαταθήκη για τα “παιδιά” που με μεγάλη αυτο-θυσία αναλώνουν τον πολύτιμο χρόνο τους στο ευγενές “σπορ” του θεά-τρου. Να θυμίσω πως οι περισσότεροι συντελεστές είναι στελέχη και φίλοι των κατασκηνώσεων “Χαρούμενα Παιδιά-Χαρούμενα Νιάτα” και (στις δύο πρώτες παραστάσεις -όταν δεν είχαν “γίνει” ακόμη θεατρική ομάδα, αλλά εξέφραζαν με την προσφορά τους τον θεατρικό ενθουσιασμό τους), της “Φιλικής Φωλιάς” στην Ελευσίνα: ευγενών έργων του Παπα-Πυρουνάκη, φί-λου του θεάτρου που να θυμίσω πως κάθε χρόνο τελούσε λειτουργία υπέρ των ηθοποιών που συνέρρεαν για να δεχτούν την ευλογία του. Τελευταία βλέπω μια- πιστεύω με καλή θέληση, παρουσίαση του “Παπά” σαν ιδανικού εκκλησιαστικού προτύπου μόνο. Δυστυχώς οι νεκροί είναι ανοχύρωτοι. Αν ζούσε θα ήταν στο πλευρό των φτωχών με τις αριστερές ιδέες με τις αλη-θινές ρήσεις του Χριστού και όχι με τους Φαρισαίους που μέσα και στην σημερινή Εκκλησία είναι μπόλικοι.

Να απορήσω για ακόμη κάτι: Γιατί η τοπική κοινωνία της Ελευσίνας προτιμά να μετακαλεί στα “Αισχύλεια” αποκλειστικά σχεδόν πολυδάπανους επαγγελματικούς θιάσους και δεν ενισχύει με πολύ λιγότερα χρήματα θιά-σους σαν τους “Ονειροπόρους” που είναι, ας πούμε, σπλάχνο της;

Γιάννης Στ.Γαβαλάς

ονειροπόροι

Οι Ονειροπόροι, η θεατρική ομάδα που μέλη της έχει πολλούς από τους εθελοντές μας, παρουσίασε στη Θεατρική Σκηνή του Αντώνη Αντωνίου στην Πλατεία Κολιάτσου το Μαΐο του 2009 το έργο «Πικ-Νικ» του William Inge σε σκηνοθεσία Μαρίας Σπά-τουλα. Τις παραστάσεις παρακολούθησαν περισσότεροι από 600 θεατές.

Η παράσταση ανέβηκε και στο νεοκλασ-σικό θέατρο ΑΠΟΛΛΩΝ στη Σύρο στα πλαί-σια του φεστιβάλ «Ερμουπόλεια» το Σεπτέμ-

βρη του 2009 και την παρακολούθησαν 150 θεατές.Έπαιξαν οι Δημήτρης Αντωνίου, Αθηνά Αντωνίου, Μαρία Βασι-

λείου, Πέπη Βατικιώτη, Πασχάλης Ποδάρας, Γιώργος Πυρουνάκης, Αλέκος Καλτσάς, Ιωάννα Αντζουλή, Αντώνης Κωνσταντακόπουλος, Νικόλας Καμακάρης, Τζένη Παπαζιού, Βίκυ Μποτσίου, Μαργαρίτα Νι-κολοπούλου και Αποστολία Ευθυμίου.

Σκηνικά και κοστούμια ήταν της Μαργαρίτας Νικολοπούλου, η μουσική επιμέλεια του Δημήτρη Λιωνή, οι χορογραφίες της Σοφίας Χατζίνα, υπεύθυνοι της παραγωγής ήταν οι Πέτρος Καλλίτσης και Σπή-λιος Πέτζας ενώ βοήθησαν οι Ρόζμαρι Αντωνίνη, Φιλαρέτη Χριστακο-πούλου, Ελπίδα Γαζή, Γιώργος Αντζουλής και Χρήστος Παπαζιός.

με το Picnic του Williame Inge

13

Ο Μανουέλ είναι ένα ιδιαίτερο μωρό καθώς μεγαλώνοντας οι πρώ-τες λέξεις που θα πει είναι τα αρχικά Οργανισμών και Ομοσπονδιών του σύγχρονου κόσμου κι όχι οι συνήθεις λέξεις που λένε τα μωρά όταν πρωτομιλάνε.

Ο Πατρίτσιο και η Σουσάνα, οι γονείς του, με πολύ κόπο, μαζί με τους φίλους τους, έχουν φτιά-ξει το γλωσσάρι του που εκτός από το αλφάβητο, αποτελείται από τη συρραφή αποκομμάτων από τις εφημερίδες με τα νέα που εκείνοι θεωρούν σημαντικά. Φιλόδοξη προοπτική για να γε-φυρώσει κανείς το χάσμα μεταξύ του ουτοπικού και του πραγματι-κού. Για να μπορέσει να ζήσει το παιδί στο παρόν και να γνωρίσει το εγγύς παρελθόν που το δια-μόρφωσε.

Οι ειδήσεις αναφέρονται στην καταπάτηση των ανθρωπί-νων δικαιωμάτων στις χώρες της

Ν.Αμερικής, σε συλλήψεις καθηγητών, ξυλοδαρμούς φοιτητών, επι-βολές ποινικών κυρώσεων λόγω μη συμμόρφωσης με τους κανόνες ηθικής συμπεριφοράς. Αντίστοιχα καταγράφονται και οι προσπάθει-ες αντίδρασης όπως απαγωγές διπλωματών για την απελευθέρωση ανταρτών προσπάθειες απόδρασης από ιδρύματα και άλλα.

Η παρέα των μεταναστών που ζει στα προάστια του Παρισιού προ-σπαθεί να συσπειρωθεί, να συλλάβει το πρόβλημα ως καθολικό, ώστε

να αποδεχτούν όλη μια καθολική πραγματικότητα και να φτάσουν στην Επανάσταση. Ξεκινούν από κάποιες μορφές αντίδρασης στο ίδιο το Παρίσι που δεν τους κοστίζουν πολλά, μερικές μέρες φυλάκισης ή την απώλεια της δουλειάς που τους προσφέρει έξτρα χρήματα. Ξεκινώντας από τις αγκιτάτσιες πιστεύουν ότι θα δείξουν έτσι τη δυσαρέσκειά τους απέναντι στην καταπίεση και στον περιορισμό της έκφρασης. Το σπίτι τους γίνεται κέντρο υποδοχής και μύησης για τους νέους που έρχονται για πρώτη φορά στο Παρίσι, στον πολιτισμό της αντίπερα όχθης, στην γαλλική κουλτούρα, τη νοοτροπία, τη γλώσσα.

Και αφού όλοι για τους αυτόχθονες είναι περιθωριακοί συνεχίζουν να μιλάνε για το ίδιο πράγμα, για το πώς πρέπει να είναι κανείς ο εαυτός του, να αποβάλλει τους καθωσπρεπισμούς και τα πρότυπα του παρελθόντος σε μια κοινωνία που αλλάζει. Να γεφυρώσει το χάσμα μεταξύ του παρελθόντος και του παρόντος που φαίνεται ακόμα και στην τέχνη, τη μουσική με το πέρασμα από την κλασσική στην τζαζ.

Η μύηση γίνεται σε πολλαπλά επίπεδα πρώτα στα πλαίσια της κλει-στής τους ομάδας, μετά στα πλαίσια της κοινωνίας και έπειτα στα πλαίσια της επιχείρησης του Μεγάλου Πανηγυριού, της απαγωγής ενός Πολύ Σημαντικού Προσώπου με αντάλλαγμα την έκδοση κάποιων πο-λιτικών κρατουμένων από την Αργεντινή. Το Μεγάλο Πανηγύρι βαίνει καλώς και η ζωή τους θα συνεχιστεί.

Η ίδια η ζωή είναι ένα Μεγάλο Πανηγύρι, έτσι την χαρακτηρίζει και ο ίδιος ο συγγραφέας, γεμάτη από στιγμές που είτε τη χρωματίζουν ευχάριστα, είτε την χρωματίζουν δυσάρεστα. Αν όμως ήθελε κανείς να φτιάξει ένα ίδιο γλωσσάρι για τον μικρό Μανουέλ με τα σημερινά αποκόμματα των εφημερίδων τι νόημα θα έβγαζε άραγε κι ο μικρός Μανουέλ του σήμερα σε σχέση με τον μικρό Μανουέλ του τότε; Ποια δικαιώματα έχει να διεκδικήσει;

βιβλία που μας άρεσαν 14

Στα πλαίσια της ταραγμένης νεότερης αιγυπτιακής ιστορίας ο Ναγκίμπ Μαχφούζ έχει γράψει ένα μυθιστόρημα για να αναδείξει την απάνθρωπη μεταχείριση των πολιτικών κρατουμένων, αλλά όχι μόνο.

Το έργο του διαδραματίζεται σε ένα καφενείο, έναν χώρο οι-κείο και στο δικό μας πολιτισμό, όπου συγκεντρώνονται νέοι και γέροι, άνθρωποι στην καθημερι-νότητά τους απαλλαγμένοι από επισημότητες και τυπικότητες για να πουν τα νέα τους, να σχολιά-σουν την επικαιρότητα, να ανταλ-λάξουν απόψεις, να επικοινωνή-σουν, ώσπου τελικά αναγκάζονται να χρησιμοποιήσουν τον χώρο αυτό ως καταφύγιο κυριολεκτικά και μεταφορικά.

Τα κύρια πρόσωπα του έργου είναι η ιδιοκτήτρια του καφενείου, πρώην χορεύτρια, ο μπάρμαν, πρώην Υπουργός Οικονομικών,

το γκαρσόνι, ένας λούστρος, οι τακτικοί πελάτες που είναι τρεις γη-ραιότεροι σε ηλικία και τέσσερις νέοι, ένας διευθυντής δημοσίων σχέ-σεων και τρεις φοιτητές που είναι οι πρωταγωνιστές του έργου. Και βέβαια ο ίδιος ο συγγραφέας που γίνεται θαμώνας του καφενείου και αποτελεί το «τρίτο μάτι», συνάπτοντας σχέση με όλους και παρακολου-θώντας όλα όσα γίνονται.

Το έργο ξεκινάει την περίοδο της Επανάστασης, δηλαδή του πρα-ξικοπήματος που είχε πραγματοποιηθεί εναντίον του βασιλιά Φουάτ το καλοκαίρι του 1952. Ήταν μια περίοδος ευημερίας, ανάκαμψης της οικονομίας και σχετικής ανάκτησης της ανεξαρτησίας απέναντι

στις Βρετανικές δυνάμεις, έτσι που όλοι ήταν υπέρ της. Όμως οι τρεις φοιτητές συλλαμβάνονται. Βιώνουμε κι εμείς μέσα από τους υπόλοι-πους τις αντιδράσεις τους απέναντι στην απουσία των τριών νέων, τις σκέψεις τους, την στάση του απλού ανθρώπου, αυτού που είναι έξω από τα πράγματα.

Ο Μαχφούζ δίνει στην συνέχεια το στίγμα των δύο από τους φοιτητές, του Ισμαήλ και της Ζέναμπ ξεκινώντας από τα κοινωνικά και ταξικά χαρακτηριστικά τους και την ερωτική τους σχέση και φτάνοντας στις λεπτομέρειες της φυλάκισής τους με τέτοια αληθοφάνεια σα να τις ζούσε ο ίδιος. Γράφει ο Ισμαήλ: «Νιώθω όμως την ανάγκη να σου πω κάτι: ακόμη και όταν το μαρτύριο εξωθεί κάποιον στα άκρα, αυτός μπορεί και πάλι να αποκομίσει κάτι το θετικό. Ακόμη και στις στιγμές της πιο φρικτής αγωνίας, μπορεί να υπερπηδήσει τα εμπόδια και να εκφράσει τις ανησυχίες του με κάποια δόση απερισκεψίας, που μπορεί να θεωρηθεί είτε ως σημάδι απόγνωσης είτε ως σημάδι δύνα-μης- εξίσου έγκυρο και στις δύο περιπτώσεις.» Οι δυο τους λυγίζουν από τα βασανιστήρια, από το φόβο μπροστά στην όψη της εξουσίας. Καταλήγουν δοσίλογοι, προδίδουν το φίλο τους και φέρουν το βάρος των τύψεων και των Ερινυών που ο καθένας το εκδηλώνει με τον δικό του τρόπο. Ο Ισμαήλ θέλει να ενταχθεί στο κίνημα των Φενταγίν και η Ζέναμπ αναζητά την εξιλέωση μέσω της εκπόρνευσης.

Το παραμύθι αυτό είναι αρκετά σκληρό τόσο όμορφα και περίτεχνα πλασμένο, με τόσες εκλάμψεις. Όπως λέει ο συγγραφές : «Αν η αν-θρωπότητα εγκαταλείψει την προσπάθεια ή απλά περιμένει, ποτέ δε θ’ αλλάξει- προς το καλύτερο εννοώ». Ο Ναγκίμπ Μαχφούζ είναι ένας διανοούμενος βαθιά ευαισθητοποιημένος για την πολιτική κατάσταση της χώρας του που έζησε τη διαφθορά και από την θέση του δημοσίου υπαλλήλου. Το έργο του λογοκρίθηκε και εκδόθηκε αλλοιωμένο.

Αυτό που παραμένει ένα διαρκές ερώτημα για την πολιτική κατά-σταση των λαών και την απόδοση ευθυνών είναι το ζήτημα της προσω-ποποίησης της εξουσίας και των θεσμών.

“Το βιβλίο του Μανουέλ” του Χούλιο Κορτάσαρ

“Καφενείο Καρνάκ” του Ναγκίμπ ΜαχφούζΕκδόσεις ΚΕΔΡΟΣ, 2008

Εκδόσεις ΚΕΔΡΟΣ, 2008

Ρόζμαρι Αντωνίνη

15ιστορίες των λαών και των ανθρώπων

Η πτώση του Τείχους του Βερολίνου έχει αποτυπωθεί στη συνείδηση του κόσμου με τον ίδιο τρόπο όπως η δολοφονία του Κένεντυ, η πρώ-τη απόβαση αστροναυτών στο φεγγάρι ή η 11η του Σεπτέμβρη. Κάθε 35χρονος Γερμανός θυμάται που ήταν και τι έκανε, όταν άκουσε την είδηση.

Το Τείχος ήταν το διαβόητο σύμβολο των συγκρούσεων του ψυχρού πολέμου με-ταξύ των δυτικών δυνάμεων και του ανατο-λικού μπλoκ, και το σύνορο ανάμεσα στον Καπιταλισμό και τον Κομμουνισμό και η πτώση του σηματοδότησε μια νέα Εποχή στη σύγχρονη παγκόσμια Ιστορία. Μ’ αυτή την ευκαιρία αξίζει να ρίξουμε μια ματιά πίσω στα γεγονότα εκείνα.

Μετά το τέλος του Β’ Παγκόσμιου Πόλε-μου οι μεγάλες νικήτριες Δυνάμεις (Η.Π.Α., ΕΣΣΔ, Αγγλία, Γαλλία) συμφώνησαν να μοι-ράσουν την Γερμανία σε 4 τομείς και να ανοικοδομηθεί η χώρα υπό τον έλεγχο των δυνάμεων χωρίς επέμβαση στα εσωτερικά των τομέων προς όφελος τους. Η ίδια διαδικασία αποφασίστηκε να ακολουθηθεί και στην πρωτεύουσα, στο Βερολίνο. Λίγο αργότερα άρχι-σε o ψυχρός πόλεμος, που ήταν στην ουσία μια σύγκρουση ανάμεσα στις δυτικές, καπιταλιστικές χώρες από την μια πλευρά και τον Κομμου-νισμό από την άλλη. Το Βερολίνο έγινε το κέντρο της κατασκοπευτικής δράσης των αντίπαλων μυστικών υπηρεσιών της Δύσης και της Ανατο-λής. Ανάμεσα στους πρώην συμμάχους ενάντια στο ναζιστικό καθεστώς ξέσπασε μια σφοδρή σύγκρουση. Το Μάη του 1949 οι τρεις δυτικές δυνάμεις ανακήρυξαν την ίδρυση της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γερμανίας και τον Οκτώβριο του ίδιου χρόνου ακολούθησε η ίδρυση της Λαοκρατικής Δημοκρατίας της Γερμανίας με την καθοδήγηση της κομμουνιστικής Σοβιετικής Ένωσης.

Από την ίδρυση της Λαοκρατικής Δημοκρατίας της Γερμανίας -DDR- μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του ‘60 3,5 εκατομμύρια πολίτες της διέφυγαν στο δυ-τικό τομέα της Γερμανίας. Από το 1952 τα εσωτερικά σύνορα ασφαλίστηκαν από την πλευρά της DDR με συρματοπλέγματα, ισχυ-ρές φρουρές και συστήματα συναγερμού. Στο Βερολίνο χτίστηκε το 1961 το Τείχος σαν μέρος από τα 1378 χιλιόμετρα των ισχυρά φρουρούμενων συνόρων. Το παρά-νομο πέρασμα των συνόρων τιμωρούνταν με βαριές ποινές και οι φρουροί είχαν εντο-λή να πυροβολούν. Πολλά προσωπικά δρά-ματα παίχτηκαν στα σύνορα ανάμεσα στην Ανατολική και Δυτική Γερμανία.

Μπορεί κάποιος να απομονώσει εκατομμύρια ανθρώπων από τους συμπατριώτες και την κοινή ιστορία τους; Ναι, αυτό συνέβη και οι κρα-τικοί μηχανισμοί της DDR, με επικεφαλής την περιβοήτη STASI κατάφε-ραν να οδηγήσουν τους πολίτες να κατασκοπεύουν ο ένας τον άλλον.

Παρ’ όλα αυτά, από τις αρχές της δεκαετίας του 80 το πολιτικό κλίμα πίσω από το αποκαλούμενο «Σιδηρούν Παραπέτασμα» σταδιακά βελτιωνόταν. Το 1985 ανέλαβε πρόεδρος της Σοβιετικής Ένωσης ο Μιχαήλ Γκορμπατσώφ και η πολιτική του έφερε μεγάλες δημοκρατικές αλλαγές, για τις οποίες το καθεστώς της DDR δεν ήθελε να ξέρει τίποτα.

Το 1989 ήρθε η μεγάλη καμπή. Οι πολίτες της DDR χρησιμοποι-ούσαν τις καλοκαιρινές διακοπές στην Ουγγαρία και την Αυστρία για να διαφύγουν στην Δ. Γερμανία. Από το Σεπτέμβριο διαδήλωναν στις περίφημες «Διαδηλώσεις της Δευτέρας» ενάντια στην ανελευθερία και απαιτούσαν το δικαίωμα να ταξιδεύουν ελεύθερα στο εξωτερικό. Με

συνθήματα όπως «Εμείς είμαστε ο λαός» πίεζαν τόσο ισχυρά την κυ-βέρνηση ώστε οδήγησαν, το βράδυ της 9ης Νοεμβρίου, στο άνοιγμα του Τείχους. Έμειναν αξέχαστες οι εικόνες με κατοίκους του Βερολίνου που αγκαλιάζονται και κλαίνε στους δρόμους.

Δυστυχώς για τον Κρις Γκιφρτόι η Πτώση του Τείχους ήρθε πολύ αργά. Στις 6 Φεβρου-αρίου 1989 ο 20χρονος Βερολινέζος προ-σπάθησε να περάσει το Τείχος. Οι στρατιώ-τες της φρουράς τον πυροβόλησαν και έπεσε αιμόφυρτος. Ήταν ο τελευταίος νεκρός από τα 1303 θύματα του Τείχους και των συνό-ρων.

Ο Γερμανός ομοσπονδιακός καγκελάρι-ος της Δ. Γερμανίας Βίλυ Μπράντ είπε στις 10 Νοεμβρίου: «Τώρα ευημερούν μαζί όσοι έπρεπε να είναι μαζί». Και μια γερμανική πα-ροιμία λέει: «Ο χρόνος γιατρεύει όλες τις πληγές».

Τώρα, μετά από 20 χρόνια, αξίζει να γί-νει κάποιος απολογισμός:

Σε κάθε σύγχρονο χάρτη η Γερμανία φαίνεται ξανά σαν μία χώρα, με 16 ομόσπονδα κρατίδια και κυβερνάται από πολιτικούς που κατά-γονται και από την Ανατολή και από την Δύση, εξάλλου η καγκελάριος Άνγκελα Μέρκελ κατάγεται από την πρώην DDR.

Αλλά πως βλέπουν τα πράγματα οι άνθρωποι αυτής της χώρας; Εδώ οι γνώμες διαφέρουν. Στην Γερμανία γίνονται συχνά έντονες

και βασανιστικές συζητήσεις γύρω από το θέμα αυτό. Για να φωτίσουμε την κατάσταση αρκούν μερικά επίσημα στοιχεία που αναδεικνύουν τις αντιθέσεις.

•Στα παλιά ομόσπονδα κρατίδια το ποσοστό ανεργίας είναι γύρω στο 6%, ενώ στα νέα το ποσοστό είναι γύρω στο 12%.

•Το μέσο μηνιαίο κατά κεφαλήν εισόδημα είναι στα παλαιά ομό-σπονδα κρατίδια 3.219 ευρώ, το αντίστοιχο στα νέα ομόσπονδα κρατί-

δια είναι 2.339 ευρώ.•Το 1991 θεσπίστηκε η «Εισφορά Αλ-

ληλεγγύης». Αυτό σημαίνει ότι το 5,5% του φόρου εισοδήματος διατίθεται για την ανοι-κοδόμηση στην Ανατολή (υποδομές, εκπαί-δευση, υγεία). Όμως μπορεί κανείς να δει στα νέα ομόσπονδα κρατίδια της πρώην Δ. Γερμανίας, ασυντήρητα δημόσια κτίρια και προβλήματα στο οδικό δίκτυο που είναι ασυ-νήθιστες εικόνες για τους κατοίκούς τους.

•61% του πληθυσμού των νέων ομό-σπονδων κρατιδίων θεωρεί ότι η Δύση κάνει λίγα γι αυτούς. Οι Δυτικοί όμως πιστεύουν ότι η οικονομική υποστήριξη των νέων ομό-

σπονδων κρατιδίων πρέπει να τελειώσει.Και δεν περνά απαρατήρητο ότι ο κόσμος μιλά ακόμα για Ανατολή

και Δύση!Τι μπορεί κανείς να πει μετά από 20 χρόνια επανένωσης γι' αυτή τη

χώρα; Ναι, η Γερμανία είναι ενωμένη, είναι μια οικονομικά ισχυρή χώρα και η πολυπληθέστερη της Ευρώπης. Όμως ακόμα και σήμερα μια πιο προσεκτική ματιά αποκαλύπτει ανυπέρβλητες αντιφάσεις. Υπάρχει ακόμα το Τείχος μέσα στις συνειδήσεις. Χρειάζονται ίσως οι άνθρωποι άλλα 20 χρόνια για να το γκρεμίσουν;

Αφορμή για να ξαναθυμηθούμε δίνει ο Γενς Εσμπαχ που πριν 20 χρόνια συμμετείχε δραστήρια στις διαδηλώσεις στη Λειψία. Σήμερα λέει: «Θέλαμε αλλαγές γι' αυτή τη χώρα, όμως αργότερα, από το τέλος του Οκτώβρη του 1989 επικράτησε η απαίτηση για την ενσωμάτωση στην Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Γερμανίας».

20 χρόνια από την πτώση του Τείχους του Βερολίνου

το Τείχος μέσα στα μυαλάτης Angelika Issing-Tsoutsia

απόδοση στα ελληνικά Λουκάς Λιδώρης

ΜουρσελάςΚώσ τ α ς

Μας υποδέχτηκε στο σπίτι του εξ’αρχής εντυπωσιασμένος με το γεγονός της ύπαρξης μιας εθελοντικής οργάνωσης όπως τα Χαρούμενα παιδιά Χαρούμενα Νιάτα. «Σπάνιο πράγμα στης μέρες μας» λέει «Υποσεινήδητα ο άνθρωπος συνήθως μπαίνει στη διαδικασία του “Τι έχω να κερδίσω;”». Για τον ίδιο η τέχνη μοιάζει να είναι μια διέξοδος από το κακό που βλέπει γύρω του.

“Ένα έργο τέχνης δε δίνει απαντήσεις”

Συνέντευξη στους Δημήτρη Αντωνίου και Φοίβο Καλλίτση

σκιαγραφήσεις16

Όμως και η τέχνη δε μπορεί να προβάλει κάτι αντίστοιχο;

Σίγουρα και η τέχνη μπορεί να περάσει πράγματα αρνητικά και να παραμένει γοη-τευτική. Υπάρχει αυτό το κομμάτι της τέχνης που είναι η Τέχνη για την Τέχνη, η οποία δεν αποτελεί κοινωνικό αγαθό. Βγαίνει μια απο-λαυστικότατα μεν, η οποία απευθύνεται στους εκλεκτούς κατά κάποιο τρόπο. Για μένα όμως η τέχνη που έχει σχέση με τον άνθρωπο δε μπο-ρεί να είναι αρνητική. Γράφονται σήμερα βι-βλία που μπορούν να τινάξουν μια εποχή στον αέρα, επειδή εμπεριέχουν το κοινωνικό αγαθό. Τέτοια βιβλία είναι ικανά να μεγαλώσουν ένα παιδί, να το κάνουν άνθρωπο. Δε μπορώ να δω την τέχνη διαφορετικά. Μέσα στον άνθρωπο λειτουργεί πάντα το πνευματικό, οι φόβοι του, οι επιθυμίες του. Δεν υπάρχει ακινησία ποτέ. Καταστάσεις που μπορεί να συλλάβει μόνο η λογοτεχνία, αυτό είναι για μένα το αντικείμενό της. Η ιστορία και η φιλοσοφία δε μπορούν να το πιάσουν, γιατί αντιμετωπίζουν τον κόσμο σε ακινησία, σαν τα φωτογραφικά ενσταντανέ. Η ομορφιά της τέχνης είναι αυτή η ρευστότητα, η παράλληλη δράση που ενυπάρχει στον άνθρω-πο. Τόσο δύσκολο να την αποτυπώσεις, αλλά τόσο δυνατή.

Μέσα από το βιογραφικό σας βλέπει κανείς πολλά έντονα γεγονότα. Σας επηρέασαν στο να στραφείτε στη συγγραφή;

Δεν έχω ζήσει τόσο έντονες καταστάσεις, ίσως στα γραπτά να φαίνεται ότι έχω ζήσει συγκλονιστικά πράγματα, αλλά πιστεύω ότι έχω ζήσει πολύ απλά. Βέβαια είναι σχετικό αυτό, γιατί μπορεί να ζεις ως ένας απλός καθημερι-νός άνθρωπος και μέσα σου να γίνονται πράγ-ματα. Μοιραία στη ζωή υπάρχουν μεταλλαγές. Μπήκα από μικρός σε πολιτικά πράγματα, μετά τα ξαναβλέπω, μετανιώνω για πράγματα, ανα-ρωτιέμαι γιατί δεν τα είδα. Ξεκινάς μια επανά-σταση αλλά όχι πάντα γιατί θες να κάνεις τον κόσμο καλύτερο. Αρχικά είσαι εναντίον των γονιών σου, γι αυτά που σου λένε. Αν περά-σει μέσα σου το μικρόβιο ότι πράγματα που σου λένε δεν είναι τόσο αληθινά, θες να πας κόντρα. Δεν έχεις άλλο τρόπο. Βλέπεις την αδι-κία και προσπαθείς να αντισταθείς. Δεν ξέρεις πολλά τότε, τι ακριβώς είναι η αριστερά και η δεξιά, αλλά αισθάνεσαι ότι κάτι πρέπει να κάνεις.

Τώρα τι με έκανε να αγαπήσω το βιβλίο είναι επίσης ένα μυστήριο για μένα. Ξέρω ότι πάντα με μάγευαν οι ιστορίες από τη Μικρά Ασία, που άκουγα από τον πατέρα μου και τον παππού. Επίσης υπήρχε μια γυναίκα στη γειτο-νιά μας, αγράμματη μεν, αλλά για κάποιο ανε-ξήγητο λόγο λάτρευε την κλασσική μουσική και τη ζωγραφική. Ένα απόγευμα με πήρε μαζί με το γιο της να πάμε να δούμε θέατρο, μικροί δεκατριών δεκατεσσάρων ετών. Μπορώ να σου πω ότι με επηρέασε, ίσως επειδή ήταν και πολύ ωραία γυναίκα. Στο τρένο που επιστρέ-φαμε σπίτι με ρώτησε «Σου άρεσε Κωστάκη;» και αφελώς τότε της απάντησα «Ναι, αλλά έτσι μπορώ να γράψω κι εγώ» και μου είπε «Ε, τότε γράψε». Έτσι έγραψα ένα θεατρικό, άρχισα να ψάχνω στα βιβλιοπωλεία και να ανεβαίνω στην Αθήνα για θέατρο. Έτσι άρχισε η ζωή μου!

Πως περάσατε επαγγελματικά στο θέατρο;Υπήρχε το ’60 μια ομάδα που ονομαζόταν

«12η Αυλαία» απ’ όπου ξεκίνησαν πολλοί ηθο-

ποιοί και σκηνοθέτες. Τα μέλη της εκμεταλλεύ-τηκαν τη θεωρητική 12η παράσταση που λόγω νόμου δε μπορούσαν να δώσουν οι υπάρ-χοντες θίασοι, προκειμένου να φανούν νέοι ηθοποιοί και σκηνοθέτες. Με αυτή την ομάδα ανέβασα το πρώτο μου μονόπρακτο το οποίο έκανε μεγάλη εντύπωση. Λεγόταν «Άνθρωποι και Άλογα» το οποίο παραμένει ακόμη αδημο-σίευτο.

Κινηματογράφο κάνατε;Έχω κάνει ένα μόνο σενάριο, το «Ένας

νομοταγής πολίτης». Γράφτηκε σχεδόν εκβια-στικά. Είχα ένα φίλο σκηνοθέτη, τον Θαλασ-σινό, που μου ζήταγε να γράψω ένα σενάριο. Το είπε και στο Φίνο και συναντηθήκαμε για να τα κανονίσουμε, μου έδιναν καλά λεφτά. Αλλά τεμπέλιαζα και καθυστερούσα. Μια μέρα με φώναξαν στα γραφεία. Είχαν συνεννοηθεί με το Θαλασσινό και με το που πηγαίνω μου λέει ο Φίνος «Δεν θα φύγεις από εδώ αν δεν

γράψεις μέχρι το βράδυ είκοσι-τριάντα σελί-δες». Εγώ το πείρα για αστείο, βγαίνουν όμως και μου κλειδώνουν την πόρτα. Ήταν τα πρώτα λεφτά που πήρα μαζεμένα και θυμάμαι είχα πάρει με αυτά το πρώτο μου στερεοφωνικό.

Την εποχή της χούντας προέκυψε και η τηλεό-ραση για πρώτη φορά...

Ο Διαμαντόπουλος είχε δει τα έργα μου και είχαμε γνωριστεί. Κάποια στιγμή μου είπε ότι είχε γνωρίσει κάποιον που είχε μια εται-ρία παραγωγής τηλεοπτικών προγραμμάτων, και μου πρότεινε να κάνουμε κάτι μέσα από το οποίο να περνάμε αντιχουντικά μηνύματα, αλλά να μην πάμε και φυλακή. Μου άρεσε η ιδέα, γιατί επειδή δεν ήταν κάτι άμεσο, θα μπορού-σες να μιλήσεις πιο ελεύθερα και να υπάρξει μία διαχρονικότητα. Τους έκανα περιθωρια-κούς για να μπορούν να σχολιάζουν ελευθέρα ως τρελοί και εκτός τόπου και χρόνου. Επη-ρεάστηκα πάρα πολύ από το Δον Κιχώτη, τον

Βασίλης Διαμαντόπουλος και Γιώργος Μιχαλακόπουλος“Εκείνος κι εκεινος” (1972)

σκιαγραφήσεις18τρελό που αερολογεί ότι θέλει και τον ρεαλιστή που προσπαθεί να προσγειώσει το αφεντικό του. Έτσι ο Διαμαντόπουλος έκανε πάντα μια απλοϊκή ερώτηση που ανέτρεπε την αερολογία του Μιχαλακόπουλου. Η απήχηση που είχε με έπεισε ότι ο κόσμος είναι ικανός για πολλά. Έτσι σιγά-σιγά απομακρύνθηκα από το σουρε-αλισμό, που αρχικά με γοήτευε, γιατί αισθα-νόμουν ότι από ένα σημείο και μετά ήταν η τρέλα για την τρέλα. Κατάλαβα ότι δε μπορείς να γράφεις με γνώμονα την ιδεολογία, ότι δεν πρέπει να γράφεις με στόχο να αποδείξεις την ορθότητα μιας ιδεολογίας. Πίστεψα στη λαϊκή τέχνη. Γι’ αυτό και αγάπησα το θέατρο που το θεωρώ τη βασίλισσα των τεχνών, επειδή έχει ένα ζωντανό υλικό το οποίο επικοινωνεί με τον κόσμο. Όταν λέω λαϊκό εννοώ την τέχνη που επικοινωνεί με τον κόσμο, όχι που ρίχνει την ποιότητα του για να επικοινωνήσει με τα κατώ-τερα στρώματα. Ο λαός για μένα είναι κάτι το ενιαίο. Ο Σέξπιρ, ο Τσέχοφ, οι δικοί μας κλασσικοί ήταν όλοι τους λαϊκοί καλλιτέχνες, οι οποίο μπορούν να επικοινωνήσουν με τον οποιονδήποτε μπορεί να σκεφτεί, ανεξαρτήτως μορφώσεως ή εκπαίδευσης.

Η τέχνη λοιπόν δε μπορεί να είναι στρατευμένη.Η πολιτική, με την ευρεία έννοια, είναι μέσα

στην τέχνη. Είναι μέσα στη ζωή και την καθημε-ρινότητα, τα πάντα είναι πολιτική. Ο «Βισσυνό-κηπος» για παράδειγμα, δεν ακουμπάει την πο-λιτική πουθενά. Είναι όμως από τα πιο πολιτικά έργα, περιέγραφε το νέο κόσμο, με τα τσιμέ-ντα, τη μόλυνση... Με αυτή την έννοια η πολιτική είναι παντού δεν είναι όμως στράτευση, δεν υπερασπίζεις ένα κόμμα ή μία συγκεκριμένη ιδεολογία. Ένα έργο τέχνης δε δίνει απαντή-σεις. Δε θέλω να δίνω κατεύθυνση. Δεν ξέρω βέβαια αν μπορώ γιατί στην πράξη είναι άλλο το τι κατορθώνουμε. Όταν διαβάζω πια έργα που έχουν μια κατεύθυνση τα σταματάω, δε συ-νεχίζω. Ένα έργο θέλω να με πείσει μέσα από τις εμπειρίες και τις πράξεις του ήρωα. Για να γίνει καλύτερος ο κόσμος πρέπει να αλλάξει ο άνθρωπος. Αυτό προσπαθεί η τέχνη αν και ο άνθρωπος αλλάζει πολύ δύσκολα.

Η τέχνη χρειάζεται και την παιδεία όμως...Δεν ξέρω αν το κάνουν επίτηδες, μάλλον

δεν έχουν καταλάβει το νόημα. Από την παιδεία ξεκινάει όλο το κακό. Οι ίδιοι οι καθηγητές πολλές φορές δεν είναι ικανοί να μεταφέρουν την τέχνη στα παιδιά, να τα κάνει να την αγαπή-σουν να τους δείξουν τι κερδίζουν. Ακόμα και αν μάθουν τα παιδιά να διαβάζουν, αν δε διδα-χτούν τα παιδιά πώς να αλλάξουν τη ζωή τους μέσα από την τέχνη δεν αρκεί. Είχα κάνει μία απόπειρα πριν από μερικά χρόνια για το Παιδα-γωγικό Ινστιτούτο. Ο τότε πρόεδρος Αλαχιώτης μου ζήτησε να γράψω ένα κείμενο με θέμα το βιβλίο που να απευθύνεται στα παιδιά. Αφο-ρούσε και ένα πιλοτικό τρόπο διδασκαλίας που το μάθημα γίνεται με ερωτήσεις. Κάνει λοιπόν ένα μάθημα ο καθηγητής που το λέω «Απλά μαθήματα αισθητικής» και τον βάζω να ξεκινά-ει με απλά ερωτήματα με αφορμή ένα μαθητή που μασάει μαστίχα και μία συμμαθήτρια του που σχολιάζει πως δεν είναι ωραίο αυτό που κάνει. «Είσαι ενοχλητικός. Δεν μπορώ να σε βλέπω, δεν είναι ωραίο». Πιάνεται ο καθηγητής

και αρχίζουν να μιλάνε για το τι πότε γίνεται κάτι ωραίο και καταλήγουν στο τέλος για το πώς το βιβλίο και η τέχνη μπορεί να αλλάξει τη ζωή μας. Σα βασικό κλειδί, είναι να μά-θεις από παραδείγματα που θα σου διδάξουν πως να μεταφέρεις αυτά που συμβαίνουν στο βιβλίο στη ζωή σου ή στη ζωή που θα μπορού-σες να ζήσεις. Αν μπορούσε ο καθηγητής να περάσει το ότι οι απόψεις της Ισμήνης και τις Αντιγόνης, είναι όλη η ανθρωπότητα, οι συμβι-βασμοί και οι φόβοι μας... Πολύ σπάνια όμως συμβαίνει αυτό στο σχολείο, οι καθηγητές που μας ανοίξανε τα μάτια είναι ελάχιστοι.

Τι σας έκανε να στραφείτε στο μυθιστόρημα;Παρότι πλέον έχω σταματήσει να γράφω

θέατρο, συνεχίζω να πιστεύω ότι είναι η Με-γάλη Τέχνη. Η μεταστροφή ήταν τυχαία. Είναι λίγο αστείο το πώς έγινε. Έγραφα ένα θεατρι-κό έργο και είχε μείνει στη μέση. Ο Λούης από τα «Βαμμένα κόκκινα μαλλιά» ήταν ο ήρωας στο έργο αυτό, ένας περιθωριακός τύπος που μετά από χρόνια επιστρέφει στο σπίτι του και την οικογένεια του. Ενώ όμως στη σκηνή τα πρόσωπα «έβγαιναν», μιλάγανε, όταν έβγαινε ο Λούης δεν έβρισκα λόγια να του βάλω. Όταν γράφεις ένα θεατρικό, ένα στοιχείο είναι να ολοκληρωθούν οι χαρακτήρες ώστε να μπορέ-σουν να μιλάνε. Στο Λούη δεν έβγαινε. Πάλευα έξι μήνες γιατί μου άρεσε σαν ήρωας, αλλά δεν μπορούσα να τον βάλω σε μία δραμα-τουργική σειρά. Λέω κάτσε να το ξαναπιάσω να κρατήσω σημειώσεις για τον χαρακτήρα, τον Εμμανουήλ Ρετσίνα, για να δω ποιος εί-ναι. Είναι σχεδόν ωραίος, σχεδόν άσχημος, έκανε δύο γάμους, όχι τρεις... Γράφω και φτάνω τις είκοσι σελίδες, προσπαθώντας να βγάλω ποιος είναι αυτός ο άνθρωπος. Όταν ξαναδιάβασα τις σελίδες αυτές, λέω «τι γρά-φω εδώ...». Είχε ξεφύγει από το θεατρικό, ήταν ωραίο, κυλούσε. Το πάω σε ένα φίλο μου που του διαβάζω αυτά που έχω γράψει κομμάτι-κομμάτι -όλοι οι συγγραφείς έχουν κάποιο που του διαβάζουν τα μισοτελειωμένα έργα τους. Μου λέει «συνέχισε το, μη σταματάς καθόλου είναι πολύ ωραίο». Και το συνεχίζω... Οι είκοσι αυτές σελίδες είναι οι πρώτες του βιβλίου χω-ρίς καμία αλλαγή. Έτσι μπήκα στη λογοτεχνία. Με γοήτευσε ότι έγραψα πεντακόσιες σελίδες χωρίς να έχω προγραμματίσει τίποτε.

Σε κάτι μαθήματα δημιουργικής γραφής που έκανα, το πρώτο πράγμα που έλεγα είναι μην προγραμματίζετε, μην προσχεδιάζετε, μην κάνετε τα έργα σας προκάτ. Είναι εύκολο να γράψεις μία πλοκή, δεν είναι όμως δημιουρ-γική γραφή γιατί οδηγείς τους ήρωες εξαρ-χής κάπου που έχεις ήδη αποφασίσει. Είναι όλα δεδομένα και χάνεται η περιέργεια και το ενδιαφέρον, δε βγαίνει αυθόρμητα, πηγαία. Η λογοτεχνία πρέπει να κατορθώνει η μία φράση να σε κάνει να διψάς να πάς στην επόμενη. Είναι ένα μυστήριο πράμα το πώς δημιουργείς αυτό το ενδιαφέρον. Την ίδια αξία για μένα έχει το να μάθεις να είσαι σωστός αναγνώστης. Δεν είναι εύκολο. Είναι το ίδιο σχεδόν με το να γράφεις, μην πως σαν αναγνώστης είσαι και πιο τυχερός. Ένας που έχει μάθει να διαβάζει και να εισπράττει την ομορφιά σε αυτό που δια-βάζει κάνει ένα πολύ σπουδαίο πράμα.

Γεννήθηκε στον Πειραιά, όπου τελείωσε και το Λύκειο.

Το 1951, πρωτοετής φοιτητής της Νομικής, συλλαμβάνεται σαν στέλεχος της ΕΠΟΝ και δικάζεται από έκτακτο στρατοδικείο της επο-χής (υπόθεση Μπελογιάννη).

Λίγο πριν πάρει την άδεια του δικηγόρου, εγκαταλείπει τη δικηγορία, εργάζεται ως δη-μόσιος υπάλληλος μέχρι το 1969, οπότε τον απολύει η χούντα. Έκτοτε αφοσιώνεται ολο-κληρωτικά στη συγγραφή: θέατρο, τηλεό-ραση, πεζογραφία.

Έργα του παίχτηκαν από θιάσους του Ελεύ-θερου Θεάτρου, από το Εθνικό Θέατρο, το Θέατρο Τέχνης, Το Κρατικό Θέατρο Βορεί-ου Ελλάδος, και του εξωτερικού. Ανάμεσα στην πλούσια εργογραφία του συναντάμε τίτλους όπως τα «Επικίνδυνο φορτίο», «Ω! Τι κόσμος, μπαμπά!», «Οι φίλοι», «Το ενυδρείο», «Το αυτί του Αλέξανδρου», «Η Κυρία δεν πεν-θεί», «Μαχαίρι στο κόκαλο».

Στο πλατύ κοινό έγινε γνωστός από την επιτυχημένη σατιρική σειρά «Εκείνος και... Εκείνος» και από τις τηλεοπτικές μεταφορές έργων του («Μικρές αγγελίες», «Σιγά, η πα-τρίδα κοιμάται», «Το ρολόι», «Βαμμένα κόκκι-να μαλλιά»).

Φιγούρα λεπτή και αριστοκρατική. Μορφή που μοιάζει να δραπέτευ-σε από βυζαντινή τοιχογραφία ή από κάποιο Αλεξανδρινό Φαγιούμ.

Σε πολύ νεαρή ηλικία τα δείγματα ενός εξαιρετικού ταλέντου, του εξασφαλίζουν την παρακολούθηση προεισαγωγικών μαθημάτων και τελικά την μετ’ επαίνων είσοδό του στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών. Εικοσάχρονος, συνεχίζει με υποτροφία τη μαθητεία του στην Ευρώπη. Οι σύγχρονες τάσεις μιας Τέχνης που αλλάζει ασκούν βαθιά επίδρα-ση στο νεαρό καλλιτέχνη.

Είναι τα χρόνια πριν από το Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, εποχή όπου η υπερβολή του μοντερνισμού έχει κουράσει και το ζητούμενο πλέον είναι η ανατροφοδότηση από τις πιο γερές ρίζες του κλασσι-κού. Με το ξέσπασμα του πολέμου το ’39, ο Μόραλης εγκαταλείπει τις σπουδές του και επιστρέφει στην Ελλάδα. Συνιδρυτής της καλλιτεχνικής ομάδας «Αρμός» που συγκεντρώνει τους πλέον αξιόλογους εικαστι-κούς καλλιτέχνες της εποχής. Εκπρόσωπος και εκφραστής της γενιάς του ’30 στις Καλές Τέχνες, αναζητά την Ελληνικότητα μέσα από έναν συγκερασμό των διαχρονικών αισθητικών αξιών της Παράδοσης και της Νεωτερικότητας.

Στα μεταπολεμικά χρόνια, ξεδιπλώνει όλο το δημιουργικό του τα-λέντο σε πλείστες εικαστικές εφαρμογές. Γεμάτος δημιουργικό πάθος και όραμα, βάζει την προσωπική του σφραγίδα στην πνευματική και καλλιτεχνική άνθηση που ζει η Ελλάδα: Σχεδιάζει τα σκηνικά και τα κοστούμια για το μπαλέτο «Έξι λαϊκές ζωγραφιές» σε χορογραφία Ραλλούς Μάνου και μουσική Μάνου Χατζιδάκι, για το Ελληνικό Χορό-δραμα. Συνεργάζεται με το Θέατρο Τέχνης του Καρόλου Κούν καθώς και με το Εθνικό Θέατρο.

Εικονογραφεί τις ποιητικές συλλογές «Άξιον Εστί»του Οδυσσέα Ελύτη, «Ποιήματα» του Γιώργου Σεφέρη το «Πούσι» του Νίκου Καββα-δία αλλά και μουσικές ανθολογίες του Μάνου Χατζιδάκι που κυκλοφο-ρούν σε βινύλιο.

Ξεκινά τη δημιουργική συνεργασία του με έλληνες και ξένους αρχι-τέκτονες και φιλοτεχνεί συνθέσεις που εντάσσονται στην Αρχιτεκτονική σημαντικών κτιρίων τη δεκαετία του ’60. Χαρακτηριστικά του έργα με-ταξύ άλλων είναι διακοσμητικές και κεραμικές συνθέσεις που κοσμούν την Β.Δ. και Ν.Α πλευρά του ξενοδοχείου «Χίλτον» στην Αθήνα, το πε-ρίπτερο του Ε.Ο.Τ. «Διόνυσος» στου Φιλοπάππου και το Δημαρχιακό Μέγαρο της Αθήνας.

Ήδη από τα τέλη του ’50 είναι εκλεγμένος καθηγητής στην Α.Σ.Κ.Τ. μια θέση που θα τιμήσει για 35 χρόνια και από την οποία θα καθοδηγήσει και θα εμπνεύσει τη νέα γενιά των εικαστικών ως δάσκαλος και μέντορας αλλά και ως παρου-σία σχεδόν πατρική για τα νέα παιδιά.

Για τέσσερεις δεκαετίες συνεχίζει να είναι παραγωγι-κότατος, εκθέτοντας τα έργα του σε ομαδικές και ατομικές εκθέσεις.

Στα τέλη του ’80, η Εθνική Πινακοθήκη αποτίει τιμή στο Γιάννη Μόραλη σε μια μεγά-λη αναδρομική έκθεση όπου παρουσιάζεται το σύνολο του πολύπλευρου έργου του σε ζω-γραφική, χαρακτική, γλυπτική, μακέτες αρχιτεκτονικής διακό-σμησης, σκηνικά και κοστούμια.

Η τέχνη του Γιάννη Μόραλη ιδιαίτερα στην πρώτη δημιουργική του περίοδο, είναι τέχνη αφαιρετική που χαρακτηρίζεται από έντονο Ανθρω-ποκεντρισμό, ενώ στην εξέλιξή της παρουσιάζει τονισμένο το γεωμετρικό στοιχείο. Συχνά απηχεί μνήμες από τα Επιτύμβια της Κλασσικής Εποχής και φαίνεται να ορίζεται από το τρίπτυχο Έρωτας-Θάνατος-Ύπνος αλλά και από το δίπολο Αρσενικό-Θηλυκό.

Συνδυάζει γόνιμα την παράδοση της Ευρωπαϊκής Ζωγραφικής από την Αναγέννηση ακόμα με τις διαχρονικές ελληνικές αξίες του Κάλλους και της Αρμονίας..

O Γιάννης Μόραλης κόσμησε την Ελλάδα του 20ου αιώνα με την ηθική του παρουσία και θα την κοσμεί για πάντα με την τέχνη του.

ένας αριστοκράτης των εικαστικών τεχνών

Γιάννης Μόραλης

Μαργαρίτα Νικολοπούλου

Ο Γιάννης Μόραλης ήταν, από τις πρώτες Εκθέσεις, παρών με τα έργα που πρόσφερε για τα παιδιά της Κατασκήνωσης ενώ κάθε χρόνο έστελνε τη συνδρομή του μόλις έπαιρνε στα χέρια του το ΘΡΟΙΣΜΑ.

Η επόμενη, 20η Έκθεση Έργων Τέχνης και Λόγου, που θα περιλαμβάνει έργα πολλών σπουδαίων Ελλήνων Καλλιτεχνών και πολλά βιβλία, θα πραγματοποιηθεί στο Πνευματικό Κέντρο του Δήμου Αθηναίων, Ακαδημίας 50, στα τέλη Οκτωβρίου 2010.

Οι φίλοι Ζωγράφοι, Χαράκτες και Γλύπτες που θέλουν να προσφέρουν έργα τους και οι Συγγραφείς και Εκδοτικοί Οίκοι που θέλουν να προ-σφέρουν βιβλία τους, ας επικοινωνήσουν με τα Γραφεία μας ή με τον Στρατή Πυρουνάκη στο 6936-945206.

20η Έκθεση Έργων Τέχνης και λόγου

19εικαστικά

20 συνέντευξη

Συναντήσαμε το Νίκο Δεσεκόπουλο στο εργαστήριο του στον Πει-ραιά τη πόλη όπου ζει και εργάζεται. Χαράκτης και Καθηγητής. Πίνακες, μήτρες, εργαλεία της δουλειάς. Συζητήσαμε για τις Τέχνες, την Παιδεία, και την Τέχνη του, τη Χαρακτική.

Πώς ανακαλύψατε το ταλέντο σας και πώς αποφασίσατε να ασχο-ληθείτε με τη χαρακτική;

Στο σύνολο των ανθρώπων που ασχολούνται με κάποια μορφή τέχνης, θα βρούμε την επιρροή του οικογενειακού και του σχολικού περιβάλλο-ντος. Ο πατέρας μου ήταν σχεδιαστής, οπότε ήδη από τις πρώτες κιόλας τάξεις του δημοτικού είχα την τύχη να έχω δίπλα μου ένα δάσκαλο. Οι ζωγραφιές μου λοιπόν ξεχώριζαν αισθητά μεταξύ των συμμαθητών μου. Ως μαθητής του Ζαννείου Γυμνασίου Πειραιά είχα την τύχη, ο καθηγητής των εικαστικών Ανδ.Σκουρογιάννης να με προσέξει και να με ενθαρρύ-νει, ενώ ταυτόχρονα υπήρχε σημαντικός συναγωνισμός ανάμεσα σε έξι-επτά συμμαθητές μου, που στη συνέχεια σχεδόν όλοι ασχολήθηκαν με το σχέδιο. Άρα, καταλήγουμε ότι η διδακτική στην τέχνη συμπληρώνει τα στοιχεία ταλέντου που ίσως διαθέτουν αρκετοί άνθρωποι.

Θα πρέπει να σημειώσουμε ότι την εποχή εκείνη δεν υπήρχε η ενα-σχόληση με την τηλεόραση ή άλλα μοναχικά videoπαιγνίδια και τα βρο-χερά απογεύματα, όταν δεν μπορούσες να βγεις για μπάλα ή οτιδήποτε άλλο, η ζωγραφική ήταν μια όμορφη ενασχόληση, ένα ταξίδι με την φαντασία. Το κέρδος φάνηκε πολύ αργότερα.

Με τη χαρακτική ασχολήθηκα, στο 2ο έτος από την εισαγωγή μου στην ΑΣΚΤ Αθηνών (μοναδική τότε, όπου ο αριθμός εισακτέων ήταν 50-70 μόνο σπουδαστές) καθώς κατάλαβα ότι οι τεχνικές είχαν πολύ ενδι-αφέρον ως έκφραση του καλλιτέχνη και ότι τα πολλά αντίτυπα έκαναν το έργο πιο προσιτό προς το φιλότεχνο κοινό.

Γνωρίζουμε τις διάφορες «εποχές» και τάσεις που υπάρχουν στη Ζωγρα-φική. Υπάρχουν διαφορετικές περίοδοι ή τεχνικές στη Χαρακτική;

Όσοι μελετούν τα εικαστικά και προσεγγίσουν τη Χαρακτική κατανο-ούν ότι η Χαρακτική είναι αρκετά βήματα πέρα από την Ζωγραφική. Για να

ασχοληθεί κανείς με τη Χαρακτική πρέπει να γνωρίζει πολύ καλά το σχέδιο, το χρώμα, τη σύνθεση. Διαφορετικά στην προσπάθειά του να μάθει νέες τεχνικές θα δυσκολευτεί και θα εκτεθεί στο κοινό. Έτσι πολλοί εικαστικοί σή-μερα, που ασχολούνται με τα ψηφιακά και τις εκτυπώσεις, ούτε πεί-θουν, ούτε μπορεί να ονομαστούν Χαράκτες. Κατά συνέπεια υπάρ-χει αντιστοιχία της πορείας της Χαρακτι-κής με τη Ζωγραφική, μια πορεία παράλληλη, που φαίνεται εύκολα στη μελέτη του έργου σημαντικών καλλιτεχνών όπως ο Ρέμπραντ, ο Γκόγια, ο Πικάσσο κά. οι οποίοι έδειξαν ενδιαφέρον για την χαρακτική ως συνέχεια και εξέλιξη της πορείας τους. Σημαντικές όμως διαφορές υπάρχουν στις τεχνικές, δηλαδή τα έργα που έχουν γίνει με την τεχνική της ξυλογραφίας, της χαλκογραφίας, της λιθογραφίας, ή άλλων μεθόδων χάραξης. Αυτό δεν είναι εύκολο να το παρουσιάσουμε με κείμενο, καθώς το αντικείμενο είναι οπτικό και αρκετά εξειδικευμένο.

Πώς εμπνέεσθε τα έργα σας, ποια τα θέματα που σας συγκινούν περισσό-τερο; Τα δικά σας έργα σε ποια «κατηγορία» ανήκουν; Υπάρχουν κάποια από αυτά που τα αγαπάτε ιδιαίτερα;

Τη ματιά μου μπορεί να προσελκύσει κάθε μικρή λεπτομέρεια, σχήμα ή σκιά. Το άσπρο-μαύρο είναι ταυτόχρονα λιτό, δυνατό, ειλικρινές. Αν δεν έχεις κάτι να πεις, καλύτερα να σωπαίνεις. Δεν κατανοώ τα έργα ‘’Χωρίς Τίτλο’’, απλά οπτικά παιγνίδια. ‘’Ψαρεύω’’ από το περιβάλλον ‘’μικρά τίποτε’’ και τα αναγάγω σε κυρίαρχες εικόνες, συνήθως αντικείμενα χωρίς την παρουσία της ανθρώπινης μορφής, που ίσως και να ενοχλούσε το θεατή, αντικείμενα που φέρουν επάνω τους τα σημάδια της χρήσης από τον άνθρωπο, άρα λειτουργούν και ως ψυχογράφημά του. Στα θέματά μου ο θεατής θα βρει κάτι οικείο ... ενότητες, όπως τα νεοκλασικά κτίρια, το ελληνικό καφενείο, βάρκες και καράβια, δέντρα και φυτά, η ανθρώπινη μορφή κά.

Αν και γνωρίζω όλες τις τεχνικές της χαρακτικής, ασχολούμαι με τη ξυλογραφία ως βασική τεχνική έκφρασης, καθώς είναι η παλαιότερη χρονικά αλλά και η πλέον άμεση με τη χειρονομία της χάραξης και την πάλη με την ύλη. Μια πάλη τραχιά, που δε δίνει πολλά περιθώρια λάθους, θέλει συνεχή αναμέτρηση με την ύλη και την εικόνα, οπότε στο τέλος έρχεται η ικανοποίηση της νίκης... Επιλέγω την πάλη του φωτός, του άσπρου και του μαύρου, άμεσα και ειλικρινά για την αρχική ιδέα και το θεατή. Θέλει γνώσεις και εγρήγορση. Ένα έργο διαρκεί μέρες πολλές, ανάλογα με την συναισθηματική κατάσταση του δημιουργού, γι’αυτό αποκαλώ τη Χαρακτική ως τη μουσική jazz των εικαστικών τεχνών.

Ανάμεσα στα δεκάδες χαρακτικά μου υπάρχουν ορισμένα, που έχουν συνδεθεί με σημαντικές εμπειρίες ή εκθέσεις, κομμάτια που έχουν συ-μπεριληφθεί σε καταλόγους ή έχουν τραβήξει το βλέμα θεωρητικών τέ-χνης και συλλεκτών, κι αυτά για μένα σημαίνουν κάτι περισσότερο. Ωστό-σο για κάθε θεατή κυριαρχεί η προσωπική του θεώρηση και άποψη.

Δεσεκόπουλοςστον Πέτρο Καλλίτση

Ν ί κ ο ςη χαρακτική είναι η jazzτων εικαστικών τεχνών

“Καρνάγιο-Βάρκες ΧΙ”,1994

“Αστικά Τοπία”, Ξυλογραφία, 2005

Τι νιώθετε όταν δημιουργείτε τα έργα σας και πώς αισθάνεστε όταν τα αποχωριζόσα-στε και ξέρετε ότι ανήκουν πια σε κάποιον άλλο;

Νιώθω ικανοποίηση, καθώς μέσα από αυτά προσεγγίζω το θεατή, του δείχνω μια άλλη οπτική θεώρηση για τον περιβάλλοντα χώρο... για να τον προσεγγίσει, να τον γνωρίσει με περίσκεψη και να γαληνέψει... Στη χαρακτική δεν αποχωρίζεσαι ουσιαστικά το έργο σου, καθώς μέσα από τα πολλά αντίτυπα, μπορείς να κρατήσεις ένα για το προσωπικό σου αρχείο. Έτσι, εύχεσαι όλο και περισσότεροι φιλότεχνοι να αγοράσουν ένα έργο και σε περισσότερα σπίτια το έργο σου να έχει κάποια θέση στη ζωή τους. Θα υπογραμμίσω πάλι ότι το χαρακτικό έργο είναι ένα ολοκληρωμέ-νο έργο τέχνης και όχι πολλαπλό ή φωτογραφική απεικόνιση ...

Είστε πολλά χρόνια Πρόεδρος των Ελλήνων Χαρακτών. Πόσο εύκολα συνεργάζονται σε κοινές δράσεις μοναχικοί άνθρωποι όπως οι Καλλιτέχνες;

Ανέλαβα ως πρόεδρος της ΕΕΧ το 2002, ως μια προσπάθεια να προβάλουμε το Χαρακτικό έργο προς το κοινό, καθώς οι αίθουσες τέχνης της Αθήνας και της Θεσ-σαλονίκης είτε δεν το γνώριζαν, είτε οι χαμηλές τιμές πώλησης δεν τους άφηναν συμφέρον κέρδος. Δημιουργήσαμε μια μικρή αίθουσα τέχνης, τον ΤΕΧΝΟΧΩΡΟ, στην οδό Λεμπέση 4, κοντά στο νέο μουσείο της Ακρόπολης, ως μόνιμο εκθετήριο χαρακτικών. Προσπάθησα να εμπνεύσω στα μέλη της ΕΕΧ την πίστη ότι εμείς οι ίδιοι έπρεπε να λειτουργήσουμε με εξωστρέφεια προς το κοινό, τους θεωρητικούς, τους άλλους φορείς πολιτισμού.

Ωστόσο είναι πολύ δύσκολο να αλλάξεις την ψυχολογία ολοκληρωμένων και με άποψη προσωπικοτήτων, όπως οι καλλιτέχνες. Πρέπει να τους δείξεις ψηλά τον ήλιο και να μη βλέπουν το δάχτυλο. Ανάμεσα στα 85 περίπου μέλη, περίπου τα μισά κατανόησαν την πορεία. Υπάρχει όμως πολύς δρόμος ακόμη...

Είστε επίσης πολλά χρόνια Καθηγητής. Ποια σημασία δίνει το εκπαιδευτικό μας σύ-στημα στις ποικίλες μορφές Τέχνης;

Απολύτως καμία. Αν αναλογιστούμε ότι ο άνθρωπος πρώτα χόρεψε, τραγούδησε και σχεδίασε, ενώ έγραψε και υπολόγισε πολύ αργότερα, σήμερα στα εκπαιδευτικά προγράμματα έχουν αντιστραφεί τα ζητούμενα. Σήμερα θέλουμε στελέχη επιχειρή-σεων και εργατικό δυναμικό, ενώ λίγο ενδιαφέρει την πολιτεία αν οι πολίτες της έχουν ανάγκη για έκφραση, επικοινωνία, ψυχική ισορροπία. Ο πολιτισμός δεν φέρ-νει κέρδος! Ποτέ ούτε ένας από το Υπουργείο Παιδείας ή Πολιτισμού ασχολήθηκε με το έργο, τις εμπειρίες και τις διαπιστώσεις ή προτάσεις, που θα είχα να κάνω μετά από 28 χρόνια στην εκπαίδευση ή 35 χρόνια στα εικαστικά δρώμενα. Εδώ θα σημειώσω ότι μέσα από την εκπαίδευση έχω μεταδώσει αγάπη για τα εικαστικά σε εκατοντάδες μαθητών μου, που στη συνέχεια έγιναν αρχιτέκτονες, γραφίστες, εικαστικοί, δάσκαλοι...

Μπορούν εύκολα μικρά παιδιά ή έφηβοι να ανακαλύψουν το ταλέντο τους στη Χα-ρακτική και να εκφραστούν μέσα από αυτή;

Σίγουρα όχι. Αρχικά ένα παιδί πρέπει να μάθει τις βασικές έννοιες του σχεδίου, της σύνθεσης, των χρωμάτων. Είναι πολύ εξειδικευμένο αντικείμενο ακόμη και για παιδιά με εξαιρετικό ταλέντο. Οι τεχνικές της χαρακτικής θα το κουράσουν καθώς χρειάζεται εμπειρία και συνειδητοποίηση στα εικαστικά για να μπει στο δαίδαλο της χαρακτικής. Δεν συμβαίνει όμως το ίδιο με ενήλικα άτομα. Μη ξεχνάμε ότι μουσική Jazz θα επιλέξει ένας έμπειρος μουσικός...

Έχετε προσφέρει πολλά έργα σας στις Εκθέσεις που οργανώνουν τα Χαρούμενα Παιδιά-Χαρούμενα Νιάτα. Τι σας ωθεί να το κάνετε αυτό;

Είμαι πλέον πεπεισμένος ότι σε κάθε εποχή και κάθε κοινωνία τα παιδιά δεν απολαμβάνουν το ενδιαφέρον που αναλογεί στην ηλικία τους εξ αιτίας συνθηκών που οι ενήλικες δημιουργούν. Όσοι έχουν την έμπνευση και την έγνοια για αυτές τις ψυχές και τα προβλήματα της εφηβείας, αξίζουν τη συνδρομή όλων, είτε έχουν παιδιά δικά τους, είτε όχι. Είναι κάτι σαν κάθαρση ή σαν αναδρομή στα παιδικά μας χρόνια που έφυγαν...Σέβομαι και εκτιμώ κάθε προσπάθεια προς αυτή την κατεύθυν-ση, πολύ δε περισσότερο, όταν αυτή έχει έργο μακρόχρονο, όπως τα ‘’Χαρούμενα Παιδιά’’. Άλλωστε Πολιτεία είμαστε εμείς οι ίδιοι...

Το άσπρο-μαύρο είναι ταυτόχρονα λιτό, δυνατό, ειλικρινές. Αν δεν έχεις κάτι να πεις, καλύτερα να σωπαίνεις. ‘’Ψαρεύω’’ από το περιβάλλον ‘’μικρά τίποτε’’ και τα αναγάγω σε κυρίαρχες εικόνες...

“Δένδρα-Περιβάλλον”, Ξυλογραφία, 2004

21εικαστικά

22 μια σπάνια μαρτυρία...

Πεθαίνοντας το Μάρτιο του 1998, ο πατέρας μου, Εμμανουήλ Χ. Κάσδα-γλης, άφησε μερικά αυτοβιογραφικά διηγήματα ως ύστατο αποχαιρετισμό «για φίλους και δικούς». Τα έγραφε τις δύσκολες ώρες που πέρασε τους τελευταίους μήνες της ζωής του, καθώς μπαινόβγαινε στα νοσοκομεία.

Ένα μέρος από τα κείμενα αυτά εκδόθηκαν αμέσως μετά από τις εκδό-σεις «Άγρα», σε μια συλλογή με τίτλο «Ιστορίες πριν από το σεισμό». Ένα άλλο μέρος παραμένει ακόμα ανέκδοτο.

Ευρισκόμενος το περασμένο καλοκαίρι στην κατασκήνωση «Χαρούμενα Παιδιά-Χαρούμενα Νιάτα», ξαφνικά άστραψε στο μυαλό μου η ανάμνηση εκείνων των κειμένων. Ένα απ’ αυτά αναφερόταν διεξοδικά στην κατα-σκήνωση του Γεώργιου Πυρουνάκη στην Πεντέλη, κατά της διάρκεια της γερμανικής κατοχής. Συναντώντας έπειτα από πολύν καιρό τα παιδιά του

και τα εγγόνια του, που συνεχίζουν το έργο του και την παράδοση των κατασκηνώσεών του για άπορα παιδιά -εδώ και χρόνια, πλέον, στην Ελευ-σίνα- θυμήθηκα το κείμενο με τίτλο «Στην κατασκήνωση της Πεντέλης» (εκτεταμένο απόσπασμα του οποίου ακολουθεί), που συνέδεε τόσο όμορ-φα τις οικογένειές μας. Τους ενημέρωσα με συγκίνηση για την ύπαρξή του, που έως τότε τους ήταν άγνωστη.

Ενδιαφέρον έχει και ο λόγος για τον οποίο βρέθηκα στην Ελευσίνα. Είχα πάει να επισκεφθώ τον 17χρονο ανιψιό μου, Αλέξανδρο Στρέκερ, ο οποίος ήρθε για δεύτερη χρονιά από την Αμερική, όπου ζει, για να εργαστεί εθελοντικά ως στέλεχος στην Kατασκήνωση. Όπως ακριβώς ο παππούς του, ο Ε. Χ. Κάσδαγλης, εξήντα έξι ολόκληρα χρόνια νωρίτερα!

Καλοκαίρι 1943 στην

Το καλοκαίρι του 1943, παρά την κάποια επισιτιστική βελτίωση με την καθιέρωση των γενικών διανομών, η κατάσταση της υγείας μου είχε πολύ χειροτερέψει: στο σφυγμοδρόμιο, που είχαμε καθιερώσει παίζοντας με τους φίλους μας για να μετράμε τον αριθμό των σφυγ-μών μας, ερχόμουν πάντοτε πρώτος με αρκετή διαφορά από τους άλ-λους. O απογευματινός πυρετός μου κυμαινόταν σταθερά από 37.8 σε 38.2. Είχα γίνει τύπος, γιατί αναζητούσα διαρκώς έναν τοίχο ν’ ακου-μπήσω -το κορμί μου δεν άντεχε για πολύ την όρθια στάση. Όμως, η καθημερινή δραστηριότητα δεν είχε καθόλου σταματήσει, ούτε οι υποχρεωτικοί ποδαρόδρομοι με βάση τη Χαριλάου Τρικούπη: Κυψέλη-Πατήσια, Μακρυγιάννη-Αμπελόκηποι ήταν συνηθισμένες διαδρομές, και πάντοτε με επιστροφή. Κάποτε και δυο μαζί την ίδια μέρα.

Όπου, πριν μπει το καλοκαίρι, ακούστηκε πως μια άγνωστή μου οργάνωση από τον Πειραιά, η ΦΕΝ (Φιλική Εταιρεία Νέων), με Πρόε-δρο κάποιον θεολόγο με τ’ όνομα Γεώργιος Πυρουνάκης, οργάνωνε κατασκήνωση στην Πεντέλη για τ’ άπορα παιδιά κυρίως του Πειραιά, κι αναζητούσε στελέχη.

[ ... ]Έμαθα κι εγώ για την Κατασκήνωση και έσπευσα να υποβάλω υπο-

ψηφιότητα για στέλεχος. Ήμουν έμπειρος σ’ αυτά, ως παλιός Πρό-σκοπος και κατασκηνωτής της ΧΑΝ, και έγινα δεκτός σε συνέντευξη από τον Πρόεδρο, τον καθηγητή Γεώργιο Πυρουνάκη. Ήταν ένας νέος ψηλός, πολύ λεπτός, με γυαλιά, καμιά τριανταπενταριά χρονώ, ίσως και νεότερος. Περιποιημένος στην εμφάνιση αλλά με άκρα απλότητα, καλοξυρισμένος, με ζεστή ευγενικιά φωνή και καλούς τρόπους. Ενέπνεε αμέσως εμπιστοσύνη. Με δέχτηκε φυσικά ως στέλεχος, και μου ζήτησε να παρακολουθήσω ένα σεμινάριο που θ’ άρχιζε σε λίγες ημέρες. Θ’ ακολουθούσε η Κατασκήνωση.

[ ... ]

Στην Κατασκήνωση, τα πράγματα δεν ήταν τόσο εύκολα όσο στη ΧΑΝ, ακόμα και με τα παιδιά των εργατικών τάξεων της Κοκκινιάς. Σε τέσσερα μόλις χρόνια, η κατάσταση είχε αλλάξει άρδην: τα παιδιά τώρα ήταν κακομαθημένα, άκαρδα, εγωιστικά, απείθαρχα, αρπαχτικά. Ξέραμε βέβαια πως ήταν συνέπειες των σκληρών συνθηκών της επο-χής, αλλά πώς μπορούσες να επηρεάσεις αυτά τα παιδιά σε τόσο σύ-ντομο διάστημα; Έπρεπε να ’σαι διαρκώς μ’ έναν βούρδουλα στο χέρι -και βέβαια δεν ήταν αυτός ο ρόλος μας. Έτσι, εγκατέλειψα γρήγορα τις υγιείς κατασκηνωτικές αρχές στις οποίες πίστευα, και περιορίστηκα στην τυπική εφαρμογή των εντολών που μας έδινε η Διοίκηση. Αλλά η εργασία έχασε πια το ενδιαφέρον της.

Κάποιο βράδυ έφτασε από την Αθήνα ένας γυμναστής της Κατα-σκήνωσης, που είχε φύγει από το πρωί για δουλειές του. Ήταν κατα-ταραγμένος, μπήκε μέσα στη σκηνή του Διευθυντή, φώναξαν κι εμάς τους ομαδάρχες -νομίζαμε πως επρόκειτο για κάποιο Συμβούλιο. Εκεί ο γυμναστής μάς αποκάλυψε πως το BBC είχε ανακοινώσει ότι η Ιτα-λία είχε συνθηκολογήσει! Η Αθήνα πανηγύριζε! Ώστε ο Πόλεμος, όπου να 'ναι, τελειώνει. Χαρά, κακό και σε μας ...

Το ίδιο βράδυ, το τελευταίο της κατασκηνωτικής περιόδου, θα εί-χαμε το αποχαιρετιστήριο γεύμα για τα παιδιά που θα ’φευγαν την επαύριο. Για το επισημότερο του πράγματος, είπαμε να μεταφέρουμε όλα τα τραπέζια σ’ ένα ξέφωτο του δάσους, σε κοινή συνεστίαση, για να γιορτάσουμε την καλή είδηση που ήρθε απ’ την Αθήνα. Πράγματι, το δείπνο εκείνης της βραδιάς ήταν εξαιρετικό. Φάγαμε καλά, κι αμέσως άρχισαν τα τραγούδια -κατασκηνωτικά και εθνικά. Επειδή ήμαστε στο ύπαιθρο, και για να σεβαστούμε τις αυστηρές διατάξεις για τη συσκότι-ση, είχαμε κατεβάσει τις λάμπες πετρελαίου πολύ χαμηλά. Άλλωστε τι μας ένοιαζε, σε λίγο θα τέλειωνε ο πόλεμος, όλα πάλι θα ήταν λαμπρά φωτισμένα, θα χαμογελούσε και πάλι η ζωή.

Χριστόφορος Κάσδαγλης

Κατασκήνωση της Πεντέλης

Εκεί στην πιο δυνατή έκρηξη του κεφιού, κάτι έγινε γύρω μας που δεν το καταλάβαμε αμέσως. Άγριες φωνές σε ακατανόητη γλώσσα ακούστηκαν, μια ξαφνική απειλή πέταξε στον αέρα, σαν κάποιος να μετρούσε τις τελευταίες στιγμές της γης. Έγινε απότομα σιωπή, και είδαμε ολόγυρά μας, μέσα στο μισοσκόταδο, απειλητικές φάτσες Γερ-μανών που μας είχαν περικυκλώσει και μας απειλούσαν με τ’ αυτόμα-τα, ενώ κάποιος μετρούσε ρυθμικά στα γερμανικά. Παγώσαμε. Ένας από το προσωπικό που ήξερε κάτι λίγα γερμανικά κατάλαβε πως ο Γερμανός μετρούσε, απαιτώντας ώς το δέκα να παρουσιαστεί μπροστά τους ο υπεύθυνος της Κατασκήνωσης. Μόλις αυτό έγινε αντιληπτό, ο Γεώργιος Πυρουνάκης σηκώθηκε για να αντιμετωπίσει εκείνος τους Γερμανούς. Όλα τα αυτόματα, που ώς τότε μας σημάδευαν, στράφηκαν απάνω του. Με τη βοήθεια του αυτοσχέδιου δραγουμάνου, του ζήτησαν άγρια να τους ακολουθήσει. Εκείνος τους απάντησε με θάρρος πως έχει ευθύνη για τα παιδιά, δεν μπορεί να τ' αφήσει μόνα τους και να φύγει, θα 'πρεπε πρώτα να τα βάλει να κοιμηθούν. Η λεβεντιά του λύ-γισε του Γερμανούς. Τότε, στρεφόμενος σ’ εμάς του ομαδάρχες, μας σύστησε να έχουμε θάρρος, και μια-μια ομάδα να κατευθύνεται ήσυχα στο Βωμό όπου κάναμε τη νυχτερινή προσευχή.

Η φωνή του, ήρεμη και αποφασιστική, μας εγκαρδίωσε. Προχωρή-σαμε σιωπηλά αλλά με θάρρος προς το Βωμό, ενώ οι Γερμανοί μας σημάδευαν πάντα με τ’ αυτόματα.

Όταν συγκεντρωθήκαμε όλοι, με τους Αρχηγούς μπροστά, ο Γε-ώργιος Πυρουνάκης έκανε μια από τις θαυμαστές αυτοσχέδιες προ-σευχές που συνήθιζε. Η φωνή του αντηχούσε σαν καμπάνα μέσα στη νύχτα. Πήραμε όλοι θάρρος απ’ τα λόγια του, τεντώσαμε το στήθος

μας με περηφάνια μπροστά στους Γερμανούς που εξακολούθησαν να μας σημαδεύουν, τους κοιτάζαμε πια με απάθεια. Μια-μια, οι ομάδες έφευγαν και κατευθύνονταν σιωπηλά στις σκηνές τους. Ο Πυρουνάκης μας καληνύχτιζε με σταθερή φωνή, ακουμπισμένος στο ψηλό ραβδί του. Όταν έφυγαν όλοι, τότε στράφηκε στους Γερμανούς και τους είπε ότι τώρα είναι έτοιμος να τους ακολουθήσει.

Εμείς βάλαμε τα παιδιά να κοιμηθούν, τους δώσαμε κουράγιο με δυο λόγια και μαζευτήκαμε όλοι στη μεγάλη σκηνή του Αρχηγού. Δεν ξέραμε τι τον περίμενε εκείνον, οι Γερμανοί τον πήραν σε άγνωστη κατεύθυνση. Κάθε τόσο μέσα στη νύχτα ακούγονταν σκόρπιοι πυρο-βολισμοί κι αναρωτιόμαστε περίφοβοι -άραγε ποιοι απ’ αυτούς ήταν για τον Αρχηγό; Πέρασε έτσι μια μιάμιση ώρα θανάσιμης αγωνίας. Ώσπου, κάποια στιγμή, ακούμε ένα ανάλαφρο βήμα έξω απ’ τη σκηνή, και να σου στο άνοιγμα το γελαστό πρόσωπο του Πυρουνάκη! Ανασά-ναμε. Όπως μας εξήγησε αμέσως, οι Γερμανοί είχαν λυσσάξει με τη συνθηκολόγηση των Ιταλών κι είχαν καταλάβει ότι αυτή ήταν η αιτία του πανηγυρισμού μας. Εκείνος, όμως, με πολλή ετοιμότητα τους απάντησε ότι δεν έχουμε ιδέα για το τι συμβαίνει, δυο μέρες έχουμε να πάρουμε ειδήσεις από την Αθήνα -και απλούστατα αποχαιρετούσαμε τα παιδιά που αύριο πρωί πρωί θα έφευγαν για το σπίτι τους. Τον πίστεψαν δεν τον πίστεψαν, δεν έχει σημασία. Το σπουδαίο είναι ότι τον άφησαν ελεύθερο να φύγει.

Ο Γεώργιος Πυρουνάκης, πέρα από τις άλλες αρετές του, ήταν αληθινός ηγέτης.

Εμμανουήλ Χ. Κάσδαγλης 1924-1998

23...για τον Γεώργιο Πυρουνάκη και τις Κατασκηνώσεις

24 Περι-βάλλοντας

Κατασκήνωση και Στην καθημερινή μας επαφή με το πραγ-

ματικό ή το εικονικό περιβάλλον, ειδικά το δεύτερο, βομβαρδιζόμαστε από χιλιάδες πλη-ροφορίες. Ο βομβαρδισμός αυτός είναι τόσο καταιγιστικός που δε μας αφήνει ούτε χρόνο ούτε κουράγιο να καταλάβουμε και να συν-δέσουμε όλες αυτές τις πληροφορίες και να βρούμε το πως, μέσα από αυτή τη διαδικασία, θα γίνουμε σοφότεροι και χρησιμότεροι.

Τα τελευταία χρόνια οι λέξεις περιβάλλον, οικολογία, πράσινο, εναλλακτικό, ανακύκλω-ση, αειφορία, εξοικονόμηση κλπ. κλπ. είναι στα χείλη όλων. Εκεί που, δυο δεκαετίες πριν, όταν δήλωνε κανείς οικολόγος θεωρούνταν στην καλύτερη περίπτωση ρομαντικός και στη χειρότερη σαλεμένος, σήμερα οι πάντες πίνουν νερό στο όνομα της οικολογίας. Τα μέσα μαζικής ενημέρωσης, οι κυβερνήσεις, τα κόμματα, οι ισχυροί της γης, τέως και νυν, όλοι βρήκαν ότι το θέμα «πουλάει» και δεν χάνουν ευκαιρία να δηλώνουν την αγωνία τους για το μέλλον της Γης και τις απειλές που αυτή αντιμετωπίζει.

Ο σαματάς που δημιουργούν οι υποκρι-τικές κραυγές όλων αυτών, όχι μόνο έχει σκεπάσει κάθε ειλικρινή φωνή διαμαρτυρίας, αλλά έχει προκαλέσει τεράστια σύγχυση στο μέσο πολίτη που έχει το ενδιαφέρον και τη διάθεση να βάλει κι αυτός το λιθαράκι του. Αποτέλεσμα αυτής της σύγχυσης είναι ότι οι περισσότεροι απογοητεύονται και καταλήγουν στη γνωστή επωδό: «ας φροντίσουν να διορ-θώσουν τα πράγματα οι κυβερνήσεις, αυτές άλλωστε είναι υπεύθυνες για αυτήν την κατά-ντια». Αυτή η στάση είναι δικαιολογημένη στις περισσότερες περιπτώσεις, αφού τα μεγάλα προβλήματα που έχει αναδείξει το οικολογι-κό κίνημα, όξινη βροχή, υπερθέρμανση του πλανήτη, στρώμα του όζοντος, πυρηνικά, βι-ομηχανικά και αστικά απόβλητα κλπ., μόνο σε επίπεδο κεντρικών κυβερνήσεων και διεθνών οργανισμών μπορούν να αντιμετωπιστούν.

Εκτός όμως από τα προβλήματα αυτά, υπάρχουν και κάποια που έχουν άμεση σχέση με την καθημερινή μας ζωή και για τα οποία η μέριμνα της πολιτείας δεν αρκεί. Είναι απαραίτητο να συμμετέχουν όλοι οι πολίτες, ανεξάρτητα από ηλικία, φύλο, οικονομική ή κοινωνική κατάσταση, εθνικότητα.

Ένα από αυτά είναι η διαχείριση των απορ-ριμμάτων, και πιο ειδικά των στερεών, δηλαδή των σκουπιδιών.

Τα σκουπίδια είναι ίσως το παλιότερο οι-κολογικό πρόβλημα που συνειδητοποίησε ο άνθρωπος από τότε που συγκροτήθηκαν οι πρώτες κοινωνίες μόνιμης κατοικίας. Η συλ-λογή και διαχείριση των σκουπιδιών άρχισε

να γίνεται οργανωμένα ήδη σε κάποιες από τις μεγάλες πόλεις της αρχαιότητας: Αθήνα, Ρώμη, Ιερουσαλήμ κ.α.

Έπρεπε να περάσουν πολλοί αιώνες για να οργανωθούν οι πρώτες υπηρεσίες καθαρι-ότητας (Αγγλία, 14ος μ.Χ αιώνας) και μόλις στα τέλη του 20ου αιώνα άρχισε να γίνεται κατανοητή η οικουμενικότητα του προβλήμα-τος. Παρόλη την πρόοδο, ακόμα και σήμερα το θάψιμο και το κάψιμο σε σκουπιδότοπους, που επίσημα ονομάζονται ΧΑΔΑ, Χώροι Ανε-ξέλεγκτης Διάθεσης Απορριμμάτων, είναι πα-γκοσμίως η πρώτη «μέθοδος» διαχείρισης. Στην Ελλάδα, μέχρι πρόσφατα, υπήρχαν περί-που 1200 ΧΑΔΑ, ενώ δεν είναι βέβαιο ότι οι λεγόμενοι ΧΥΤΑ, Χώροι Υγειονομικής Ταφής Απορριμμάτων, κάνουν πραγματικά υγειονο-μική ταφή.

Παράλληλα, η αθλιότητα των ξεχειλισμέ-νων κάδων και των σωρών άχρηστων (;) αντι-κειμένων, η αποτρόπαιη εικόνα της πλαστικής σακούλας, του άδειου μπουκαλιού νερού, του κουτιού της μπύρας ή του αναψυκτικού στην άκρη των επαρχιακών δρόμων, στην κοίτη των ποταμών, στις παραλίες και σε όλους τους δημόσιους χώρους στολίζει κάθε φωτο-γραφία, από αυτές που με μανία τραβάμε σε κάθε στιγμιότυπο της ζωής μας.

Αν σε αυτά προσθέσουμε την ανεξέλεγκτη απόρριψη υδραργυρικών θερμομέτρων, μπα-ταριών, ηλεκτρικών λαμπτήρων και ηλεκτρο-νικών συσκευών που εισάγουν επικίνδυνες ποσότητες βαρέων μετάλλων στην τροφική αλυσίδα και το κάψιμο των σκουπιδιών που παράγει πρόσθετες ποσότητες διοξειδίου του άνθρακα, του κύριου υπεύθυνου για το φαινό-μενο του θερμοκηπίου και την υπερθέρμανση του πλανήτη τότε...

Αλλά πως μπορεί ο καθένας μας να συμ-βάλει στη σωστή διαχείριση των σκουπιδιών;

Η καλύτερη λύση είναι η πρόληψη. Πριν προμηθευτούμε ένα καινούριο αντικείμενο, να σκεφτόμαστε όχι μόνο το κόστος, αλλά και την επιβάρυνση του περιβάλλοντος που θα προκαλέσει η απόρριψη του παλιού (πόσοι από εμάς αλλάζουν κάθε χρόνο κινητό τηλέ-φωνο μόνο και μόνο επειδή το προσφέρει δωρεάν η εταιρεία;). Επίσης, μπορούμε να λι-γοστέψουμε τα σκουπίδια αποφεύγοντας να χρησιμοποιούμε αντικείμενα «μιας χρήσης», από χαρτί κουζίνας και πλαστικά ποτηράκια μέχρι μπαταρίες και φωτογραφικές μηχανές. Το επόμενο βήμα είναι η επαναχρησιμοποίηση του παλιού από εμάς τους ίδιους ή κάποιον άλλον. Δεν έχουμε παρά να παρατηρήσουμε τους ανθρώπους που συστηματικά ψάχνουν στα σκουπίδια της πόλης για να βρουν κάτι

ανακύκλωση απορριμμάτωνχρήσιμο ή να κάνουμε μια βόλτα στο Γιουσουρούμ, για να καταλάβου-με την αξία των αντικειμένων που κάποιοι θεώρησαν «άχρηστα» και τα πέταξαν αβασάνιστα στα σκουπίδια. Στις οργανωμένες κοινωνίες, παρόλο που κυριαρχεί η καταναλωτική λογική, έχουν από δεκαετί-ες οργανωθεί μηχανισμοί επαναχρησιμοποίησης, από καταστήματα αγοραπωλησίας μεταχειρισμένων (ρούχων, βιβλίων, ηλεκτρονικών) μέχρι εθελοντικές οργανώσεις συλλογής και αναδιανομής. Η τρίτη επιλογή πριν την ταφή στη χωματερή ή την καύση είναι η ανακύκλω-ση, δηλαδή η επεξεργασία του απορρίμματος για την παραγωγή ενός άλλου χρήσιμου αγαθού ή μιας πρώτης ύλης. Η ανακύκλωση μπορεί να γίνεται είτε σε ατομικό (π.χ. κομποστοποίηση οργανικών) είτε σε συλλογικό (σε ειδικά εργοστάσια ανακύκλωσης) επίπεδο. Τεράστια σημασία για την επιτυχία της ανακύκλωσης έχει ο διαχωρισμός, στην πηγή (τον σκουπιδοντενεκέ του σπιτιού) ή στους ειδικούς κάδους ή στα κέντρα διαλογής.

Η οργάνωση της υποδομής για τη συλλογή και διάθεση των σκου-πιδιών ανήκει κατά βάση στην Πολιτεία, με κύριο φορέα την Τοπι-κή Αυτοδιοίκηση που παραδοσιακά ήταν υπεύθυνη για το έργο αυτό. Όμως οι ΟΤΑ (Δήμοι, Κοινότητες και οι Ενώσεις τους) αποδείχτηκαν τουλάχιστον ανεπαρκείς για να το επιτελέσουν. Για τη συλλογή των ειδικών απορριμμάτων (μπαταριών, ηλεκτρικών και ηλεκτρονικών συ-σκευών, λαδιών, φωτιστικών, αυτοκινήτων), έχουν δημιουργηθεί ει-δικοί φορείς που φροντίζουν για τη χωριστή συλλογή τους και την οργάνωση της ανακύκλωσής τους στα ειδικά εργοστάσια παραπέρα διαχωρισμού και επεξεργασίας. Μάλιστα, επειδή η αξία ορισμένων ειδικών αποβλήτων στην αγορά της ανακύκλωσης είναι μεγάλη, έχουν δραστηριοποιηθεί στη συλλογή διάφοροι επαγγελματίες, από τους παραδοσιακούς παλιατζήδες μέχρι (πρόσφατα) τις εταιρείες απόσυρ-σης αυτοκινήτων.

Η Κατασκήνωση είναι ένας από τους ιδανικούς χώρους όπου μπο-ρούν να μεταφερθούν και να εφαρμοστούν οι αρχές και οι πρακτικές της σωστής διαχείρισης των απορριμμάτων. Στην προσπάθεια αυτή μπορούν να συμμετέχουν τόσο οι άνθρωποι που στηρίζουν και λει-τουργούν την Κατασκήνωση όσο και τα παιδιά που φιλοξενούνται σ’ αυτήν. Οι σχετικές δραστηριότητες και συμπεριφορές είναι πολυεπί-πεδες και αναφέρονται τόσο στην οργάνωση όσο και στην καθημε-ρινή λειτουργία.

Η εξοικείωση των στελεχών και η βιωματική διαπαιδαγώγηση των παιδιών μπορεί να περάσει μέσα από τη θέσπιση κάποιων στόχων και την εφαρμογή των απαραίτητων μέτρων. Τέτοιοι στόχοι μπορεί να είναι:

• Κατάργηση ή περιορισμός των υλικών μιας χρήσης (πλαστι-κά πιάτα-ποτήρια-μαχαιροπήρουνα, μπουκάλια νερού, χαρτί κουζίνας και χαρτοπετσέτες, συσκευασίες απορρυπαντικών και ειδών ατομικής υγιεινής). Για την σωστή αντικατάστασή τους με βάση τους κανόνες της υγιεινής, θα πρέπει να εξασφαλιστούν τα αντίστοιχα διαρκή υλικά καθώς και η δυνατότητα αποτελεσματικού και οικολογικού πλυσίματος (πλυντήρια και απορρυπαντικά).

• Κατάργηση της πλαστικής σακούλας, τόσο για τα εφόδια και υλικά που φτάνουν στην Κατασκήνωση όσο και για τα προσωπικά είδη. Πέρα από τις σακούλες και τσάντες πολλαπλής χρήσης που θα χρησιμοποιούνται για τα καθημερινά ψώνια, μπορούν να μοιραστούν στους γονείς πριν από την κατασκηνωτική πάνινες τσάντες για τα είδη που θα φέρουν μαζί τους τα παιδιά. Εκεί που αυτό δεν είναι πρακτικό, μπορούν να χρησιμοποιούνται βιοαποδομήσιμες σακούλες πολλές φορές μέχρι να φτάσει ο χρόνος διάλυσής τους.

• Πόλεμος στη γόπα του τσιγάρου. Περιορισμός του καπνίσματος σε ειδικούς χώρους, Οργανωμένο μάζεμα. «Ποινές» σε όποιους πετάνε κάτω γόπες.

• Διαχωρισμός των σκουπιδιών στην πηγή. Χωριστά μπλε και πράσινα καλάθια αχρήστων στα σημεία που σήμερα υπάρχουν μόνο καλάθια γενικής χρήσης. Στον κεντρικό χώρο των σκουπιδιών της Κατασκήνωσης να υπάρχουν επίσης μπλε και πράσινοι κάδοι και, αν είναι δυνατό, κάδοι χαρτιού, γυαλιού, αλουμινίου και ηλεκτρικών (κά-δος μπαταριών ήδη υπάρχει).

• Κομποστοποίηση των οργανικών (υπολείμματα τροφίμων, λάδια κουζίνας, κλαδέματα κλπ.).

• Καθιέρωση χώρου συλλογής χρησιμοποιημένων ειδών που μπο-ρούν αν ξαναχρησιμοποιηθούν (π.χ. ρούχα, παιχνίδια, συσκευές), συ-ντήρηση ή πλύσιμο και προώθησή τους σε μηχανισμούς αναδιανομής.

• Ενημέρωση όλων για τους κανόνες της σωστής διαχείρισης των σκουπιδιών.

Ο κατάλογος των δράσεων που μπορούν να ξεκινήσουν για την ενημέρωση και εφαρμογή του τρίπτυχου πρόληψη, επαναχρησιμοποίη-ση, ανακύκλωση δεν έχει τέλος.

Για αρχή πάντως, θα μπορούσε η Κατασκήνωση από φέτος να εφαρμόσει μερικές από τις δραστηριότητες που αναφέρθηκαν, ξεκι-νώντας από την οργάνωση του χώρου και συνεχίζοντας με την καθιέ-ρωση κάποιων κανόνων για να εφαρμοστούν κατά την κατασκηνωτική περίοδο.

Κώστιας Αλεξανδρίδης

25βιωματική διαπαιδαγώγηση σε ένα περιβαλλοντικό πρόβλημα

εκινήσαμε, κι αυτή τη φορά, καθυστερημένα, εκεί στα τέλη Μαϊου 2009 να κατασκευάσουμε μια νέα μεγαλύτερη τραπεζαρία που θα αντικαθιστούσε την παλιά με το ανθυγιεινό ELLENIT και θα μας έδινε τη δυνατότητα καλύτε-

ρης φιλοξενίας των παιδιών. Τριανταπέντε μέρες μετά ήταν έτοιμη. Με το εντυπωσιακό σχήμα της που

αγκαλιάζει την οκταγωνική μικρή τραπεζαρία και τη δίριχτη σκεπή της με τα κερα-μίδια και το διάκενο που προσφέρει δροσιά, στηρίγμένη σε μεγάλα θεμέλια και βαρύ μεταλλικό σκελετό. Το κόστος της 37.000€. Πάλι τα καταφέραμε!

26 βελτιώνοντας τις εγκαταστάσεις μας

η νέα τραπεζαρία

Όσο κι αν οι καιροί είναι χαλεποί συνεχίζουμε να ονειρευόμαστε έργα που θα βελτιώσουν κι άλλο τις εγκαταστάσεις μας,

Μετά την Κουζίνα, τον Βιολογικό Καθαρισμό, την Τραπεζαρία και τα άλλα έργα που βελτιώσαν θεαματικά τις εγκαταστάσεις στον Άγιο Γεώργιο Μάνδρας βάζουμε στα σχέδια μας τα επόμενα που θα γίνουν μόλις βρεθούν χορηγοί.

Τα χρήματα που ίσως περισσέψουν τα επόμενα χρόνια από την φι-λοξενία των παιδιών θα δαπανηθούν για τα παρακάτω έργα:

•Ντους για τα κορίτσια προϋπολογισμού 25.000€•Ιατρείο και Φαρμακείο προϋπολογισμού 60.000€•Τέντες στους κοινόχρηστους χώρους κόστους 15.000€•Γήπεδο ποδοσφαίρου 5Χ5 προϋπολογισμού 15.000€•Βελτίωση σκηνών προϋπολογισμού 15.000€•Αγορά Γραφείων για τις χειμωνιάτικες δραστηριότητες για τα

παιδιά και τους νέους προϋπολογισμού 150.000€

Ξ

Έργα για τα επόμενα χρόνια

Προσφορές χρημάτων και υλικών: •Κωνσταντίνος ΠΕΡΑΤΙΚΟΣ •XΑΛΚΙΣ ΑΒΕΕ - Ε.ΒΑΒΟΥΛΙΩΤΗ •Ηλίας ΚΟΥΝΤΟΥΡΗΣ •Κώστιας ΑΛΕΞΑΝΔΡΙΔΗΣ •Νίκος ΚΑΡΙΩΤΗΣΠροσφορά μελέτης και επίβλεψης οι Μηχανικοί: •Ντίνα ΚΑΛΑΜΙΤΣΗ •Kώστιας ΑΛΕΞΑΝΔΡΙΔΗΣ •Γρηγόρης ΠΕΝΘΕΡΟΥΔΑΚΗΣ •Φοίβος ΚΑΛΛΙΤΣΗΣ •Kώστας ΤΣΑΟΥΣΗΣΟργάνωση, Συντονισμός και Επίβλεψη: •Πέτρος ΚΑΛΛΙΤΣΗΣ •Αντώνης ΠΥΡΟΥΝΑΚΗΣ και το Δ.Σ. του 2009Η κατασκευή έγινε από τα συνεργεία των:

Παναγιώτη και Γιάννη ΣΑΚΕΛΛΑΡΙΟΥ και του Αντώνη Σαλούρδου

Οι χρωματισμοί, τα υδραυλικά, τα ηλεκτρολογικά και πολλές βοηθητικές εργασίες έγιναν χωρίς αμοιβή από τους: Αντ.Πυρουνάκη, Κ.Αλεξανδρίδη, Π.Ποδάρα, Σπ.Ακτύπη, Θεμ.Καλλίτση, Ν.Καλλίτση, Β.Καλογήρουκαι άλλους εθελοντές και φίλους.

τα νέα γραφεία α Γραφεία, μετά από 45 χρόνια στη Σταδίου 28, μεταστεγάστηκαν στη Χέυδεν 14, στη Πλατεία Βικτωρίας ακριβώς στην έξοδο του Σταθμού του Ηλεκτρικού. Οι εργασίες επισκευής των γραφείων, βαψίματα, πατώματα

και τόσα άλλα, όπως και οι εργασίες μετακόμισης έγιναν με φροντίδα του Στρα-τή Πυρουνάκη και κόστισαν 1.800€. Αν και τα γραφεία είναι πολύ μεγαλύτερα πληρώνουμε λιγότερα χρήματα για ενοίκιο.

Τα νέα γραφεία προσφέρουν μεγαλύτερη άνεση χώρου και μας επιτρέπουν να προγραμματίζουμε δραστηριότητες για παιδιά και νέους.

Τ

πιστοποίηση κατά ISO

Οι Κατασκηνώσεις Χαρούμενα Παιδιά - Χαρούμενα Νιάτα αποσκοπώντας στη συνεχή αναβάθμιση του τρό-που λειτουργίας της Κατασκήνωσης αποφάσισαν, πριν

πέντε χρόνια, την ανάπτυξη, εφαρ-μογή και πιστοποίηση Συστήματος Διαχείρισης Ποιότητας σύμφωνα με τις απαιτήσεις των προτύπων ISO.

Τα πρότυπα αυτά είναι, σε γε-νικές γραμμές, κατευθυντήριες οδηγίες από διεθνείς οργανισμούς που ορίζουν σειρά απαιτήσεων, τις οποίες θα πρέπει να ικανοποιήσει κάθε φορέας που επιθυμεί να πι-στοποιηθεί σύμφωνα με τα συγκε-κριμένα πρότυπα.

Το εγχείρημα ξεκίνησε με την συστηματική αποτίμηση του τρόπου λειτουργίας του σωματείου, της κουζίνας της Κατασκήνωσης και της συμμόρφωσης της λειτουργίας του σωματείου με τις απαιτήσεις των προτύπων ISO 9001 και ISO 22000, προκειμένου να προσδιορι-στούν οι αναγκαίες προσαρμογές και συμπληρώσεις.

Ακολούθησε η ανάπτυξη της τεκμηρίωσης με την περιγραφή των διαδικασιών που εφαρμόζονται και το σχεδιασμό των εντύπων που πρέπει να συμπληρώνονται κατά τη λειτουργία του σωματείου τόσο στο χώρο της Κατασκήνωσης όσο και το χειμώνα με τις υπόλοιπες δραστηριότητες. Δεκάδες σελίδες περιγραφών, κανονισμών, αρχεί-ων, εντύπων κλπ συντάχθηκαν από τους Ξενοφώντα Παπαϊωάννου, Πα-ναγιώτη Αναστόπουλο, Πέτρο Καλ-λίτση και Σπήλιο Πέτζα και όλα όσα περιγράφηκαν εφαρμόστηκαν για τρεις με τέσσερεις μήνες.

Στη συνέχεια οι εκπρόσωποι της Εταιρείας TUV HELLAS, Μαρία Πιτσίκα και Ελένη Κεγαγιά, σε επί-σκεψή τους στην Κατασκήνωση, εξέτασαν εξονυχιστικά διαδικασίες και εγκαταστάσεις.

Στην επιθεώρηση πιστοποίησης ελέγχθηκε το Σύστημα που εφαρ-μόζει το σωματείο στο σύνολό του και συγκεκριμένα η συμμόρφωση τόσο των εγκαταστάσεων και των καθημερινών πρακτικών που ακο-λουθούν οι εθελοντές όσο και του τρόπου παροχής υπηρεσιών στα παιδιά της Κατασκήνωσης, η πλη-ρότητα των εγγράφων του Συστή-

ματος (εγχειρίδια, διαδικασίες, οδηγίες, έντυπα, σχέ-διο HACCP, στόχοι για την ασφάλεια τροφίμων, κλπ), η εφαρμογή τους (αρχεία) στο σύνολο του Σωματείου βάσει των διεθνών προτύπων ISO. Αποτέλεσμα της συ-στηματικής δουλειάς όλων των εμπλεκόμενων εθελο-ντών ήταν να μην υπάρχουν ουσιαστικές ελλείψεις και να χορηγηθούν, για 3 χρόνια, τα Πιστοποιητικά:

• ISO 9001:2008 για την Παροχή Υπηρεσιών Δια-μονής, Σίτισης και Ψυχοκοινωνικής Υποστήριξης Παι-διών και Εφήβων και

• ISO 22000:2005 για την Επεξεργασία και Διάθεση Τροφίμων στις Εγκαταστάσεις της Κατασκήνωσης.

Ανάμεσα στα πολλά οφέλη που μπορεί να αποκομί-σει το Σωματείο από την εφαρμογή και την πιστοποίη-ση του Συστήματος Διαχείρισης Ποιότητας είναι και τα εξής:

• Συνεχής βελτίωση της λειτουργίας του σωματεί-ου.

• Συστηματική και προληπτική προσέγγιση και έγκαι-ρος εντοπισμός λανθασμένων σημείων στη συνολική λειτουργία του σωματείου, στην ανάπτυξη και στην εφαρ-μογή μέτρων ελέγχου και αξιολόγηση της αποτελεσματι-κότητας των διορθωτικών ενεργειών.

• Η διεθνής αναγνώριση της πιστοποίησης κατά ISO 9001:2008 και ISO 22000:2005, προβάλλει το σω-ματείο και χρησιμοποιείται σαν στοιχείο ενίσχυσης της φήμης και της αποδοχής του, τόσο ως προς την ικανο-ποίηση των απαιτήσεων των συνεργαζόμενων φορέων, των γονιών και φυσικά των παιδιών, από τις παρεχόμε-νες υπηρεσίες Διαμονής, Σίτισης και Ψυχοκοινωνικής Υποστήριξης.

• Συμμόρφωση με τη νομοθεσία (Οδηγία 852/2004 ως προς την εφαρμογή Συστήματος Διαχείρισης Ασφά-λειας Τροφίμων). Τεκμηρίωση και συνεπώς απόδειξη προς τρίτους (ελεγκτικές, δικαστικές αρμόδιες αρχές, καταναλωτής) της συμμόρφωσης με τη σχετική νομο-θεσία.

• Τη βελτιστοποίηση στη διαχείριση πόρων• Το ISO 22000 είναι ένα πρότυπο που παρέχει τα

εχέγγυα, ότι για τα τρόφιμα που καταναλώνουν παιδιά και εθελοντές έχουν παρθεί τα κατάλληλα μέτρα, ώστε αυτά να καθίστανται ασφαλή (με το αποδεκτό επίπεδο κινδύνου) για τη δημόσια υγεία.

• Η εφαρμογή των απαιτήσεων του ISO 22000 προστατεύει το σωματείο από ζημιές λόγω απόρριψης προϊόντων, τροφικών δηλητηριάσεων, ή δυσφήμισης του ονόματός του.

Η προσπάθεια που γίνεται εδώ και πολλά χρόνια για τα παιδιά της μεγαλύτερης ανάγκης βασίζεται αποκλει-στικά στην εθελοντική προσφορά ευαίσθητων κοινωνι-κά ανθρώπων που δουλεύουν για τον σκοπό αυτό όχι σαν ερασιτέχνες αλλά σαν επαγγελματίες. Το γεγονός αυτό αποδεικνύεται πια και με τον πιο επίσημο τρόπο με τη απόκτηση των δύο πιστοποιητικών ISO από την TUV HELLAS που προσέφερε δωρεάν τις υπηρεσίες της για χάρη των παιδιών της Κατασκήνωσης.

Ξενοφών Παπαϊωάννου Παναγιώτης Αναστόπουλος

9001:2008 και 22000:2005

27οι Κατασκηνώσεις λειτουργούν με ...

28 από το τεύχος 12...

Μάϊος- Ιούνιος, Τραπεζαρία Πιστοί στις συνήθειες μας ξεκινάμε κα-

θυστερημένα την ανακατασκευή της Τραπεζα-ρίας. Για ένα μήνα ζούμε με το βασανιστικό ερώτημα: «Θα προλάβουμε;» Μετά από πολλή προσπάθεια όλα πάνε καλά και η εντυπωσιακή νέα τραπεζαρία είναι έτοιμη στην ώρα της.

Ιούνιος, κλήρωση του ΛαχείουΑν και πολλοί φίλοι βοηθούν στην διάθε-

ση του Λαχείου, δεν πάμε τόσο καλά όσο το 2008. Πωλούνται 7.845 λαχνοί και εισπράτ-τονται 15.690€.

Éïýíéïò, Έλληνες και ξένοι εθελοντές Η διαθεσιμότητα των εθελοντών ακολου-

θεί τα λιόδενδρα που μια χρονιά έχουν με-γάλη παραγωγή και μια όχι. Δυσκολευόμαστε φέτος να έχουμε όσους χρειαζόμαστε. Μας λείπουν πιο πολύ τα αγόρια που θα γίνουν ομαδάρχες. Οι εθελοντές της SCI θα είναι για 7η χρονιά μαζί μας. Η Varvara από την Ρωσία, ο Ivan από την Σερβία, η Nadia από την Βουλγαρία και ο Kris από την Πολωνία θα ξανάρθουν σαν δικοί μας εθελοντές.

Éïýíéïò, εγγραφές παιδιώνΗ Αγγελική στην Ελευσίνα και η Μαρία

στην Αθήνα κάνουν τις εγγραφές. Αποφασί-ζουμε να μειώσουμε την ηλικία των αγοριών αλλά πάλι τα αγόρια είναι πάρα πολλά. Οι εγγραφές τελειώνουν σε δύο και όχι σε τρεις βδομάδες. Είναι τόσα πολλά τα παιδιά που έχουν ανάγκη. Θα είναι μαζί μας παιδιά που ζουν στην Ελευσίνα και πηγαίνουν το χειμώνα στη Φιλική Φωλιά και παιδιά της πόλης που έρ-χονται στην κατασκήνωση. Γράφονται ακόμα παιδιά που υπέδειξε η Κοινωνική Υπηρεσία του Δήμου Ελευσίνας και οι ΜΚΟ Éáôñéêü ÊÝíôñï ΑðïêáôÜóôáóçò ÈõìÜôùí Âáóáíéóôçñßùí, Φßëïι ôïõ Ðáéäéïý, Χωριά SOS, Ζάννειο Ορ-φανοτροφείο, Παιδόπολη Αγ.Βαρβάρα, o Ξενώνας του Συλλόγου Μέριμνας Ανηλίκων και οι Γιατροί του Κόσμου. Παρόλα όσα τους

λέμε στη óõíÜíôçóή μας μαζί τους, πολλοί γονείς θα αποδειχθεί ότι θα κάνουν αυτό που τους βολεύει περισσότερο.

30 Éïõνßïõ, τα σεμινάρια τελειώνουν, όλα εί-ναι σχεδόν έτοιμα

Τα σεμινάρια για τους νέους εθελοντές γίνονται τέλος Ιουνίου και οι συναντήσεις για τα προγράμματα Ψυχαγωγίας και Ομίλων έχουν ολοκληρωθεί.

Στις 30 Ιουνίου γίνεται η τελευταία συνά-ντηση και ανακοινώνεται η οργανωτική δομή της Κατασκήνωσης. Ζεστό κλίμα και μεγάλη διάθεση για δουλειά με τα παιδιά. Οι κραυγές των ομάδων έχουν θέμα τα Ζώα της Ζού-γκλας..

3 Éïõλßïõ, ΠροκατασκηνωτικήΕνώ γίνονται οι τελευταίες εργασίες στην

τραπεζαρία ανεβαίνουν στην Κατασκήνωση πολλοί εθελοντές και φίλοι για να ετοιμάσουν τα πάντα. Στήσιμο σκηνών και κρεβατιών, κα-θαριότητα παντού, κόψιμο χόρτων, επισκευή των γηπέδων μάζεμα υλικών και μπάζων. Πολλή δουλειά την ημέρα και τραγούδια τα βράδια. Την Δευτέρα το πρωί όλα είναι στη θέση τους, λαμπερά και καθαρά.

6 Ιïõëßïõ, τα παιδιά φθάνουνΤα τρία πούλμαν έρχονται με 76 αγό-

ρια και 58 κορίτσια. 134 ðáéäéÜ áðü 12 äéáöïñåôéêïýò ôüðïõò êáôáãùãÞò και οι 70 εθελοντές από 16 χώρες δημιουργούν μια δική τους κοινότητα, μια κοινωνία με ανθρώ-πους 6 έως 66 χρονών που δεν κάνει διακρί-σεις και που δίνει την ευκαιρία στον καθένα να δείξει τα ταλέντα του. Φιλικότητα, ποιότητα ζωής, διάθεση προσφοράς, συναισθήματα, αγάπη διαχέονται στον ορίζοντα και βοηθούν στις στιγμές της δυσκολίας.

8 Ιïõëßïõ, Γιατροί του Κόσμου Η κινητή μονάδα των Γιατρών του Κόσμου

φθάνει στην Κατασκήνωση, εξετάζει όλα τα παιδιά και χορηγεί τις σχετικές βεβαιώσεις.

22 Éïõëßïõ, Πιστοποίηση και ΓéïñôÞ ôùí Φßëùí

Μια μεγάλη μέρα. Το πρωί φθάνουν οι επιθεωρητές της TUV Hellas και μένουν μαζί μας μέχρι το απόγευμα. Συζητούν μαζί μας, παρατηρούν, ρωτούν, κοιτάζουν χαρτιά, επι-θεωρούν τις εγκαταστάσεις της κουζίνας και ελέγχουν τις διαδικασίες που ακολουθούμε εκεί. Φεύγουν απόλυτα ευχαριστημένοι. Έχου-με πιστοποιηθεί κατά ISO 9001 και 22000!

Το ίδιο βράδυ 200 φίλοι, παλιά στελέ-χη, φίλοι, καλλιτέχνες και χορηγοί φθάνουν στην κατασκήνωση για την καθιερωμένη πια γιορτή. Κυκλοφορούν στον χώρο, βλέπουν τα νέα έργα και κυρίως παιδιά και εθελοντές σε δράση, απολαμβάνουν το εξαιρετικό δείπνο που ετοίμασαν ο κ.Βασίλης και τα παιδιά της κουζίνας και διασκεδάζουν στην Ψυχαγωγία.

27 Éïõëßïõ, τα παιδιά φεύγουνΟι τρεις τελευταίες μέρες είναι γεμάτες

δράση. Οι Όμιλοι παρουσιάζουν τη δουλειά τους, γίνονται οι αγώνες στίβου, το τελευ-ταίο δείπνο σερβίρεται από τους εθελοντές ντυμένους στα κόκκινα, όλοι ξεφαντώνουν στο πάρτυ, φτιάχνουν κοσμήματα, παίζουν το μεγάλο παιχνίδι της κατασκήνωσης και παρακολουθούν το τελευταίο επεισόδιο της “Αστερόσκονης”. Η τελευταία Σημαία είναι η πιο γεμάτη και η πιο δύσκολη ώρα όλης της κατασκήνωσης. Μπράβο, ευχαριστώ, οι κραυ-γές των ομάδων στον μεγάλο κύκλο, κλά-ματα, αγκαλιές και έντονα συναισθήματα. Η κατασκήνωση του 2009 ήταν μια ακόμα πολύ καλή Καατασκήνωση.

29 Ιουλίου, η Κατασκήνωση κλείνει Μείναμε λίγοι πια και μερικοί τραυματίες

από το παιχνίδι. Οι 35 τελευταίοι φεύγουν και αυτοί σήμερα. Η κατασκήνωση, πεντακά-θαρη και τακτοποιημένη, είναι πιο ακόμα πιο πλούσια, Μικρές και μεγάλες ιστορίες των ανθρώπων του 2009 θα μείνουν για πάντα στην συλλογική της μνήμη.

μικρό οδοιπορικότον Απρίλιο του 2009

φτάνει σε σας το τεύχος 12 κι από τότε πολλά έγιναν

στο μικρό μας χώρο...

Σεπτέμβñιος, Τα νέα ΓραφείαΜετά από 45 χρόνια στη Σταδίου αλλά-

ζουμε Γραφεία. Μετακομίζουμε στα νέα μας Γραφεία στη Πλατεία Βικτωρίας. Ο Στρατής πέ-ρασε μεγάλο μέρος του καλοκαιριού με τους μαστόρους και έχουμε ένα χώρο, μεγαλύτερο, πιο φωτεινό που μας δίνει περισσότερες δυνα-τότητες για τις χειμερινές δραστηριότητες.

Ïêôώâñιος, 8η Γιορτή ΕθελοντισμούΓια μια ακόμα χρονιά πάμε στη Γιορτή

εθελοντισμού στο Θησείο μαζί με άλλες 60 ΜΚΟ. Ο κόσμος σχετικά λίγος αλλά αρκετοί επισκέπτες μαθαίνουν για μας.

Ïêôώâñιος, αðïëïãéóìüò δράσηςΟι 48 από τους 55 Έλληνες εθελοντές ήταν

εκεί. Για πολλές ώρες μιλούσαν για τα θετικά που έγιναν, για τις δυσκολίες που παρουσιά-στηκαν και πρότειναν δράσεις που πρέπει να γίνουν. Χρειαζόμαστε και άλλους εθελοντές υψηλού επιπέδου και διάθεσης. Κι όλα έκλει-σαν με το δείπνο που έδειξε τις μαγειρικές ικανότητες όλων.

Δεκέμβριος, γåíéêÞ σõíÝëåõóç και εκλογέςΓίνεται η ετήσια Γενική Συνέλευση των με-

λών του Σωματείου με παρόντα 64 μέλη. Η Πέπη διαβάζει τον απολογισμό δράσης που εγκρίνεται ομόφωνα όπως και η έκθεση της Ε.Ε., και γίνονται εκλογές.

Το Δ.Σ. που εκλέγεται αποφασίζει να συ-νεχίσει να βαδίζει στο δρόμο της ανανέωσης και συγκροτείται σε σώμα με Πρόεδρο τον Σπήλιο Πέτζα, Αντιπρόεδρο τον Πασχάλη Πο-δάρα, Γ.Γραμματέα τη Χρύσα Βαμβακά, Ταμία τον Στρατή Πυρουνάκη, Ειδικό Γραμματέα το Δημήτρη Αντωνίου, Σύμβουλο Δημ. Σχέσεων το Θεοδόση Πυρουνάκη και Συμβούλους τους Κώστια Αλεξανδρίδη, Ρίτα Ζαμπάλου και Πέ-τρο Καλλίτση. Σημαντική είναι η παρουσία των Τιμολέοντα Χατζηβασιλείου, Αντώνη Πυρουνά-κη, Πέπης Βατικιώτη, Δημήτρη Φραγκουλάκη, Φώντα Παπαϊωάννου, και Αν.Κωνσταντακό-πουλου στις συνεδριάσεις του Δ.Σ

Ιανουάριος 2010, κοπή της πίταςΣτις 9 Ιανουαρίου, περισσότεροι από 70

εθελοντές και φίλοι ανεβαίνουν στην Κατασκή-νωση για την κοπή της πίτας. Η μαγειρική των εθελοντών και το κρασί του Κώστα Διαμάντη ήταν εξαιρετικά.

Ιανουάριος, ΣõíåóôßáóçΣτις 29 Ιανουαρίου 2010 στο κέντρο

ΑMΦΙΘΕΑΤΡΟ στην Ελευσίνα έγινε η ετήσια Συνεστίαση Φίλων και Στελεχών των Κατασκη-νώσεων. Περισσότεροι από 280 φίλοι και φίλες έφτιαξαν μικρές και μεγαλύτερες παρέες και ενώθηκαν σε μια μεγάλη παρέα που δείπνησε μαζί, κουβέντιασε και χόρεψε πολλές ώρες.

Στην εκδήλωση παραβρέθηκε ο Δήμαρχος Ελευσίνας Γιώργος Αμπατζόγλου, ο Αντιδή-μαρχος Δημήτρης Λιάσκος, ο Πρόεδρος της Σχολής Μηχανολόγων του ΕΜΠ καθηγητής Δημήτρης Παπαντώνης και εξέχοντα μέλη της κοινωνίας της Ελευσίνας. Η Υφυπουργός Παι-δείας Εύη Χριστοφιλοπούλου έστειλε τις ευχές της ενώ ο συγγραφέας Γιάννης Γαβαλάς πρό-σφερε βιβλία του για την κλήρωση που έγινε.

Φεβρουάριος, στους «Δρόμους Ζωής»Το Σάββατο 20 Φεβρουαρίου 2010 μια

ομάδα εθελοντών μας οργάνωσε δραστηρι-ότητες για τα παιδιά που εξυπηρετεί η ΜΚΟ ΔΡΟΜΟΙ ΖΩΗΣ. Φόρτωσαν το Berlingo με υλικά και σκηνικά και κίνησαν για το Γκάζι για να συναντήσουν την Ζενάπ με τα λαμπερά μά-τια που ήταν το καλοκαίρι μαζί μας στην Κατα-σκήνωση και άλλα 20 παιδάκια που ζουν εκεί με τις πάμπτωχες οικογένειές τους.

Γρήγορα ξεκίνησαν οι δημιουργικές απα-σχολήσεις με την κατασκευή των αγαπημένων ηρώων του Θεάτρου Σκιών, τις γύψινες μορ-φές που βάφτηκαν και στολίστηκαν, τα συρμά-τινα δενδράκια και άλλα. Ακολούθησε θεατρι-κό παιχνίδι και Ψυχαγωγία με τραγούδια που έφεραν το βραδινό αεράκι της Κατασκήνωσης στο Κέντρο της Αθήνας. Στο τέλος έφτασε και ο κοντούλης Καλικάντζαρος που τραγούδησε με κλειστό το στόμα, έφαγε ήπιε, ξυρίστηκε και έπλυνε τα δόντια του κάνοντας τα παιδιά και τους μεγάλους να ξεκαρδίζονται από τα γέλια.

Κι όταν όλα τέλειωσαν τα παιδιά χαρού-μενα δεν ήθελαν να αφήσουν τους νέους με-γάλους τους φίλους να φύγουν. Το δέχθηκαν μόνο όταν πήραν την υπόσχεση ότι θα ξανα-βρεθούν μαζί τους.

Μάρτιος, Συνάντηση εθελοντώνΣτο μπαράκι EL CAMINO συναντιώνται 80

εθελοντές και νέοι φίλοι, βλέπουν φωτογρα-φίες από την Κατασκήνωση και συζητούν για αυτή πίνοντας το ποτό τους.

Μάρτιος, ΣεμινάριαΟ Α’ κύκλος των σεμιναρίων με 5 ενότη-

τες γίνεται στα τέλη Μαρτίου. Γίνεται και εφέ-τος προσπάθεια για περισσότερα νέα στελέχη, πολύ καλά προετοιμασμένα προγράμματα, εκ-παιδευμένα, και όχι μόνο έμπειρα, στελέχη για να είναι τα παιδιά ευτυχισμένα και χαρούμενα στη κατασκήνωση. Ο Β’ κύκλος των σεμιναρί-ωνμε 4 ενότητες θα γίνει στις 26 και 27 Ιου-νίου 2010. Οι εθελοντές πρέπει να δηλώσουν την διαθεσιμότητά τους μέχρι τις 31 Μαϊου 2010 για να υπάρχει χρόνος για την καλή ορ-γάνωση της κατασκήνωσης.

Απρίλιος, Έκδοση του ΠεριοδικούΤο ΘΡΟΪΣΜΑ 13 είναι έτοιμο, τυπώνεται,

σας το στέλνουμε και περιμένουμε με αγωνία τις απόψεις σας.

Απρίλιος-Ιούνιος, ΛαχείοΚυκλοφορεί το Λαχείο 2010. Η τιμή του

2 ΕΥΡΩ και η κλήρωση γίνεται στις 9 Ιουνίου 2010. Αν προσπαθήσουν όλοι θα επαναληφθεί η επιτυχία των τελευταίων ετών! Παράλληλα κορυφώνεται και η εξόρμηση για να εξασφα-λιστούν χρήματα και προϊόντα.

Απρίλιος-Μάρτιος, Τεχνικά Έργα Προχωρούμε στην ολοκλήρωση του συ-

στήματος Πυρόσβεσης και στην κατασκευή πολλών μικρών έργων που απαιτούν μικρές δαπάνες.

Ιούνιος, Εγγραφές παιδιώνΑπό 7 έως 25 Ιουνίου 2010 θα γίνουν,

στη Φωλιά αλλά και στα Γραφεία στην Αθή-να, οι εγγραφές παιδιών. Θα φιλοξενήσουμε 140 παιδιά από όλο τον κόσμο. Η ενημερωτική συνάντηση με τους γονείς θα γίνει στις 28 Ιουνίου 2010.

Ιούλιος, ο μήνας της μεγάλης δράσηςΣτις 30 Ιουνίου θα γίνει η οργανωτική συ-

νάντηση με τα στελέχη της κατασκήνωσης του 2010, ενώ η προκατασκηνωτική θα αρχίσει την Παρασκευή 2 Ιουλίου. Τα παιδιά θα ανέβουν στις 5 και θα φύγουν στις 25 Ιουλίου ενώ η κα-τασκήνωση θα κλείσει στις 28 Ιουλίου 2010.

Τα περισσότερα από όσα θα συμβούν τους επόμενους μήνες θα τα μαθαίνετε είτε από το newsletter είτε προφορικά από άλλους φίλους. Για όσα καταφέραμε, όσα δεν κάναμε, όσα ονει-ρευτήκαμε θα πρέπει να περιμένετε μέχρι τον Απρίλη του 2011, όταν θα φτάσει σε σας το επόμενο ΘΡΟΪΣΜΑ.

29

Τετάρτη 21 Ιουλίου 2010, μετά τις 6.30 το απόγευμα, ελάτε στην Κατασκήνωση! Είστε καλεσμένοι στη Γιορτή των Φίλων για να δείτε από κοντά παιδιά και νιάτα σε δράση!

...στο τεύχος 13

30 επικοινωνία

έγραψαν και είπαν για μας

Οι Γιατροί του Κόσμου/Medecins Du Monde, εί-ναι μία διεθνής, ιατρική, ανθρωπιστική Μη Κυβερνητι-κή Οργάνωση. Δραστηριοποιείται τηρώντας αυστηρά την αρχή πως κάθε ανθρώπινη ύπαρξη έχει δικαίωμα στην ανθρωπιστική βοήθεια, ανεξάρτητα από φυλή, θρησκεία, ιδεολογία ή πολιτική πεποίθηση.

Σταθερός μας στόχος παραμένει η αύξηση των προγραμμάτων μας ώστε να προσεγγίσουμε περισ-σότερους ευάλωτους.

Από τον Οκτώβριο του 2008, στις δομές της Οργάνωσης εντάχθηκε και η λειτουργία του «Ξενώνα Υποδοχής Προσφύγων-Αιτούντων Άσυλο», δυναμι-κότητας 70 ατόμων.

Αφορμή για την επιστολή αυτή, υπήρξε η τοποθέ-τησή σας στη Συνάντηση του Συνηγόρου του Παιδιού με εκπροσώπους Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων, που ασχολούνται με τα Δικαιώματα του Παιδιού.

Γνωρίζοντας την προσφορά της κατασκήνωσης «Χαρούμενα παιδιά - Χαρούμενα-νιάτα» στη διαπαι-

δαγώγηση των παιδιών και το γεγονός πως φιλο-ξενεί ανήλικα παιδιά που προέρχονται από ευπαθείς κοινωνικές ομάδες, οι οποίες τυγχάνουν περιθωριο-ποίησης και ρατσισμού, απευθυνόμαστε σε εσάς και ζητούμε τη βοήθειά σας στην προσπάθειά μας για την ένταξη των παιδιών αυτών στην ελληνική κοινω-νία αλλά και στην καλύτερη και δραστικότερη αντιμε-τώπιση των προβλημάτων τους.

Ζητούμε από εσάς τη φιλοξενία κάποιων παιδιών του Ξενώνα μας κατά τη διάρκεια των κατασκηνωτι-κών περιόδων που εσείς θα μας υποδείξετε...

[...]Σας ευχαριστούμε πολύ για τη θετική σας αντα-

πόκριση στο αίτημα μας και είναι σίγουρο πως θα γεμίσει πολλά χαμόγελα του Ξενώνά μας.

Εμείς είμαστε σε θέση να επισκεφτούμε την κα-τασκήνωσή σας με κινητή ιατρική μονάδα.

Θάνου Ευγενία, Γενική Διευθύντρια

Ðëçñïöïñßåò ãéá ôç äñÜóç ìáò èá âñåßôå óôï www.kataskinosi.gr. Ãñáöôåßôå óõíäñïìçôÝò ãéá íá λαμβάíåôå êÜèå ìÞíá ôï newsletter!Συχνότερη ενημέρωση στο http://xaroumenapaidia.blogspot.com. Αφήστε μας τα σχόλιά σας και εκεί!

Καλοί μου φίλοι σας εύχομαι ολόψυχα και ειλι-κρινά να σε είστε πάντα δημιουργικοί, ορεξάτοι και ανθρώπινοι σε ό,τι κάνετε!

Για άλλη μια φορά, σας ευχαριστώ που δείξατε στηn κόρη μου, όπως και σε άλλα παιδιά, την αξία της ομαδικότητας, της συλλογικότητας, της συντρο-φικότητας και της αλληλεγγύης. Είναι μαθήματα ζωής και χαίρομαι που συμβάλλετε με όλες σας τις δυνάμεις σε ένα τέτοιο έργο.

Δημήτρης Χριστόπουλος, ΦιλόλογοςΕυχόμαστε από καρδιάς ο Κύριος να στηρίζει το

μεγάλο και καταξιωμένο κοινωνικό έργο που κάνε-τε και να ευοδώσει κάθε καινούριο σχεδιασμό που στοχεύετε. Δεχθείτε τις πιο θερμές μας ευχές και τη μεγάλη αγάπη και εκτίμησή μας για ό,τι κάνετε για την κοινωνία μας και την Νεότητά μας.

Μίμης και Μαρία Γιαννίση Κατασκήνωσή μου! Γιατί ήταν η τελευταία μου

χρονιά αυτή; Θα μου λείψουν πολύ το πάρτυ, τα βρα-δάκια στο Θέατρο με τα σίριαλ και τα τραγούδια, τα κορίτσια της 1ης κοριτσιών και ο Όμιλος Τρα-γουδιού. Ανυπομονώ να γίνω 18 χρονών, να γίνω ομαδάρχισσα!

Βασιλική Πέππα, κατασκηνώτρια

Όλο κάτι μου συμβαίνει και χάνω τις όμορφες συνάξεις σας. Σας σκέφτομαι και σας αγαπώ και ευχαριστώ που με ενημερώνετε.

Γιώργος Μόσχος, Συνήγορος του ΠαιδιούΤι μπορώ να πω… Σας εύχομαι να έχετε την

καλύτερη Κατασκήνωση που είχατε ποτέ. Θα μου λεί-ψετε όλοι παιδιά. Αύριο φεύγω για Βαρκελώνη αλλά η καρδιά και το μυαλό μου θα είναι στην Κατασκήνω-ση. Την αγάπη μου σε όλους. Καλό καλοκαίρι!

Daga, από την ΠολωνίαΓεια σας παιδιά!!! Πως τα πάτε; Υποθέτω ότι οι

προετοιμασίες για την Κατασκήνωση είναι στο φόρ-τε τους. Σας εύχομαι η φετινή Κατασκήνωση να είναι τόσο καλή. Όσο οι προηγούμενες και ακόμα καλύ-τερη.

Μου λείπετε όλοι και θέλω να είμαι εκεί μαζί σας. Ελπίζω να τα καταφέρω του χρόνου. Πάντα σας έχω στην καρδιά μου!!! Σας αγαπώ και καλή τύχη αυτή τη χρονιά. Πολλά φιλιά σε όλους!

Natalyia, από την Ρωσία«A, ρε Κατασκήνωση»! Μακάρι να μην τέλειωνε

ποτέ!!!!! Είδα τις φωτογραφίες στο Facebook. Μου θυμίσατε αξέχαστες στιγμές….

Ααημίνα Καλογήρου, κατασκηνώτρια

οι ΓΙΑΤΡΟΙ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ απευθύνονται στις ΚΑΤΑΣΚΗΝΩΣΕΙΣ

Από τα e-mail που μας έρχονται και τα σχόλια στο facebook

Από όσα γράφτηκαν στον Τύπο

Για να οργανωθεί και να λειτουργήσει η φετινή Κατασκήνωση στον Πατέρα 96 Άνθρωποι, στην πλει-οψηφία τους νέοι, αφιέρωσαν χρόνο, γνώσεις και δουλειά. Κανένας από αυτούς δεν αμείφθηκε. Ήταν όλοι τους εθελοντές!

Η μεγάλη διάθεση προσφοράς και οι εξαιρετικές σχέσεις μεταξύ των εθελοντών χαρακτήρισαν όλους τους εθελοντές που βοήθησαν φέτος. Οι Νέοι,

επιστήμονες, μηχανικοί, φοιτητές και σπουδαστές ή επαγγελματίες με ειδικές γνώσεις, έχουν διπλό ρόλο αφού, πέρα από την ευθύνη της φροντίδας των μικρών παιδιών με τα οποία ζουν μαζί, μαθαίνουν να είναι χρήσιμοι, χωρίς υλική ανταμοιβή, σε μια κοινωνία με όραμα για τα παιδιά και τους Νέους.

Διαβάσαμε το ενδιαφέρον 12ο τεύχος του πε-ριοδικού ΘΡΟΙΣΜΑ και εντυπωσιαστήκαμε από την εθελοντική δράση των ανθρώπων των Κατασκηνώσε-

ων Χαρούμενα Παιδιά-Χαρούμενα Νιάτα. Αξίζει να σημειώσουμε τους στόχους τους.

Γιώργος Μακρίδης, Κοινωνιολόγος, «Παρουσίες»

Στην επικοινωνία με τους ανθρώπους, τους χορηγούς

και τους φορείς που συνεργαζόμαστε βοηθούν

τα ΜΜΕ, κυρίως το ραδιόφωνο και

οι εφημερίδες, που μερικές φορές φιλοξενούν νέα μας. Υπάρχει μόνιμη στήλη στην

καλή εφημερίδα της Ελευσίνας ΔΙΑ ΤΑΥΤΑ, και αναφορές στα ραδιό-φωνα του ALPHA από την

Βασιλική Αγγουρίδη και το Νικόλα Καμακάρη,

και στο ΣΚΑΙ 100,3 από το Σταύρο Διοσκουρίδη και τον

Παναγιώτη Μένεγο.Αξίζει να σημειώσουμε τη

συνέντευξή μας στην Τηλεόραση της ΕΤ1.

Στο ηλεκτρονικό μας ταχυ-δρομείο, στο blog, αλλά

και στο group μας στο Facebook γράφονται πολύ ωραία πράγματα που μας

κάνουν χαρούμενους. Παραθέτουμε ορισμένα.

31οικονομικά και χορηγίες

δει δη χρημάτων

Χορηγίες χρημάτων και υλικών

"Υιοθεσία" φιλοξενίας παιδιών

ΛΑΧΕΙΟ 2010Êõêëïöïñåß ôï Ëá÷åßï ìå áíôéêåßìåíá êëÞñùóçò

50 ðßíáêåò êáé 50 âéâëßá. ÔéìÞ Ëá÷íïý 2 ÅÕÑÙ.

ÊëÞñùóç óôéò 9 Ιουνίου 2010 þñá 8 ì.ì.

Ãéá ëá÷íïýò ôçëåöùíÞóôå óôï 210-32.26.019

Μια καινούρια ιδέα για ενίσχυση!

Μια νέα ιδέα είχαν οι εταιρείες GLOBO ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗ-ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗ Α.Ε. και ΜΕΛΛΙΟΣ και ΣΙΑ ΕΕ! Επέλεξαν να στείλουν

ηλεκτρονικά τις ευχετήριες κάρτες τους και να διαθέσουν στις Κατασκηνώσεις τα ποσά που θα διέθεταν για το σκοπό αυτό.

Το Κοινωφελές Ίδρυμα Ιωάννη Σ. Λάτση «υιοθέτησε» την φιλοξενία πέντε παιδιών της Κατασκήνωσης χορηγώντας στο Σωματείο Κατασκηνώσεις Χαρούμενα Παιδιά-Χαρούμενα Νιά-τα το ποσό των 2.000€.

Περισσότερες από 10.000 μερίδες φαγητού ετοιμάστηκαν φέτος από τον Chef κ.Βασίλη

Παναγιωτόπουλο στο νέο μαγειρείο.

ÓÊÅÐÔÅÓÔÅ ÍÁ ÁÍÁËÁÂÅÔÅ ôá Ýîïäá ôçò öéëïîåíßáò åíüò ðáéäéïý;

400€ èá ôïõ ÷áñßóïõí 21 áîÝ÷áóôåò ìÝñåò!

Μεγάλες Χορηγίες

Η γενική οικονομική δυσπραγία επηρεάζει πολύ και τις οικονομικές μας δυνατότητες και όσες δραστηριότητες δεν εξαρτώνται μόνο από εθε-λοντές αλλά και από χρήματα. Η χρονιά που πέρασε αλλά και η χρονιά που έρχεται θα είναι δύσκολες από οικονομική άποψη αφού τα 60.000€ που χρειάζονται για την Κατασκήνωση, τις άλλες δραστηριότητες και τα γενικά έξοδα μόνο με συστράτευση όλων μπορούν να συγκεντρωθούν.

Τα μέλη, οι εθελοντές, οι φίλοι και οι γνωστοί που έρχονται στη Συ-νεστίαση και την Έκθεση, που αγοράζουν ή διαθέτουν Λαχνούς, που βο-ηθούν να βρούμε τρόφιμα, εξοπλισμό και υλικά πρέπει να πληθύνουν για να τα καταφέρουμε. Ας προσπαθήσουμε κι ας είμαστε αισιόδοξοι!

Κοντά μας υπάρχουν και άνθρωποι του επιχειρηματικού κόσμου που, ευαίσθητοι όπως είναι, γίνονται χορηγοί της προσπάθειας που κάνουμε αφού ξέρουν πως τα χρήματα που χορηγούν δεν θα πάνε σε αμοιβές ή απολαβές ανθρώπων αλλά θα δαπανηθούν για τα παιδιά της μεγαλύτερης ανάγκης.

Ïöåßëïõìå Ýíá ìåãÜëï åõ÷áñéóôþ óå üëïõò ôïõò ößëïõò ðïõ åíßó÷õóáí ïéêïíïìéêÜ ôéò ðñïóðÜèåéÝò ìáò και éäéáßôåñá ôéò êõñßåò:

Ìáñêçóßá ×áôæçðáýëïõ, ÅëÝíç Ëéäþñç, ¢ííá ÃêéÜôç, Êáßôç Taylor, Έφη Χαϊκάλη, Áããåëßá ÐáôÝñá, Ìáßñç Áíáóôáóïðïýëïõ, Ευτυχία Παπατζανάκη, Στέλλα Κάργα, Áíôéãüíç Ðáðáðáó÷Üëç, Δήμητρα Χριστοπούλου, Κούλα Μα-σαούτη, Δωροθέα Γιαννίση, Ειρήνη Φούντου, Ελένη Κονιδάρη, Ελένη Λού-κου, Μαρία Διαμαντοπούλου, Αλίκη Κωνσταντίνου, Λένα Καλπίδου

ôïõò êõñßïõò ÆáííÞ Âïýëãáñç, Óðýñï ÌåôáîÜôï, Ηλία Κουντούρη, Κωστή Καβουλάκο,

ÃéÜííç Ðáðáäüðïõëï, Σωτήρη Καλαμίτση, ÓôÝëéï Óêïýöá, Íßêï ÍéêïëÜïõ, ËïõêÜ Ëéäþñç, ÔÜóï ÃêéÜôç, Γιώργο Γκιάτη, ÌÜíï ÂñÜúëá, ÊëåÜíèç Ðáíáãéùôßäç, ÉùÜííç ÖñÜãêï, Ãéþñãï ÔóáãêáñÜêç, Áíôþíç ÔóïõñéíÜêç, Γιάννη Μακροδήμο, Παναγιώτη Οικονόμου, Γιάννη Χρυσοβέργη, Κώστα Μπούτση, Γιώργο Πέππα, Γιάννη Γκιώνη, Δημήτρη Χριστόπουλο, Άρη Κερα-μίδα, Ανδρέα Μεϊμάρη, Χαράλαμπο Ντάλλα, Αθανάσιο Μακρυνώρη, Γιώργο Κουντούρη, Δημήτρη Μαργαριτούλη, Δημήτρη Χατζόπουλο, Κρίτωνα Κων-σταντίνου, Γιάννη Συμεωνίδη, Πέτρο Μπισμπιρούλα, Παναγιώτη Βασιλείου

και όσους μεσολάβησαν για να βρεθούν τρόφιμα και υλικά όπως τους:Γιώργο Παναγόπουλο, Παναγιώτη Κουβάτσο, Λύντια Πετροπούλου

Åôáéñåßåò êáé óýëëïãïé ìå ôç ìåóïëÜâçóç ößëùí ðïõ îÝñïõí êáëÜ ôç ÷ñçóéìüôçôá ôçò ðñïóðÜèåéáò ðïõ ãßíåôáé ãéá ôá ðáéäéÜ ôçò ìåãáëýôåñçò áíÜãêçò åíßó÷õóáí ôï Ýñãï ìáò.

Áðü ôïí Απρίλιο ôïõ 2008 âïÞèçóáí - ìå äùñåÝò 300-2.000 € ïé:

IMPREGILO SPA• COMMON PROGRESS• GOLDEN DESTINY• ΕΛΛΗΝΟΓΑΛΛΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ST.JOSEF• ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΑΓ.ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΜΑΝΔΡΑΣ• BETAPLAN ΑΕΜ• ΑΕΤΕΡ•

- äéáèÝôïíôáò ðñïúüíôá êáé ìÝóá ïé:

TOYOTA ÐËÅÓÔÇÓ ΔΗΜΟΣ ΕΛΕΥΣΙΝΑΣÁÖÏÉ ÃÁÂÑÇËÏÕ ΔΗΜΟΣ ΜΑΝΔΡΑΣUNILEVER HELLAS ΦΙΛΗΣ Α.Ε.SKOT A.E. ΦΡΗΣΛΑΝΤ ΑΕΒΕÅÕÑÙ×ÁÑÔÉÊÇ FREUDENBERG ΕΛΛΑΣÓ. ÃÑÇÃÏÑÏÐÏÕËÏÓ ΕΛΛ. ΕΤ. ΕΜΦΙΑΛΩΣΕΩΣΖΗΝΑ ΚΑΡΓΑ 3 ΑΛΦΑ-ΚΑΡΑΓΕΩΡΓΙΟΥΚÙÓÔÁÓ ÄÉÁÌÁÍÔÇÓ HASBRO ΕΛΛΑΣÊÙÍ/ÍÏÓ ÑÏÕÔÇÓ ΙΚΕΑ Α. ΤΡΙΠΟΔΑΚΗΣ ΕΛΑΙΣΝΙΚΑΣ Α.Ε. ΕΟΣ ΕΛΕΥΣΙΝΑΣVIVARTIA VILEDANESTLE ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΟ PRESIDENT

Ïöåßëïõìå Ýíá ìåãÜëï åõ÷áñéóôþ στον ΚΩΝΣΤΑΝΤΙ-ΝΟ ΠΕΡΑΤΙΚΟ και στο ΘΕΡΑΠΕΥΤΗΡΙΟ ΑΠΟΡΩΝ ΝΕΩΝ ΚΑΙ ΝΕΑΝΙΔΩΝ ΚΛΕΟΜΕΝΟΥΣ ΚΑΙ ΑΓΓΕΛΙΚΗΣ ΟΙΚΟ-ΝΟΜΙΔΗ για τις μεγάλες προσφορές τους και για την πολυετή ενίσχυση των προσπαθειών μας.

êáôáóêçíùóåéò ÷áñïõìåíá ðáéäéá-÷áñïõìåíá íéáôá

χεϋδεν 14, 104 34 ÁèÞíá www.kataskinosi.gr

http://xaroumenapaidia.blogspot.com/http://throisma-magazine.blogspot.com/

áí ðéóôåýåôå üôé ç ðñïóðÜèåéÜ ìáò áîßæåé êáé èÝëåôå íá âïçèÞóåôå ôüôå:

KáôáèÝóôå Ýíá ðïóü óôïõò Ëïãáñéáóìïýò:• 080-67172687 óôçí ÅÈÍÉÊÇ ÔÑÁÐÅÆÁ168-00-2002-004752 óôçí ALPHA BANK0026-0056-01-0200373065 óôçí EUROBANK5025-010577-269 óôçí ÔÑÁÐÅÆÁ ÐÅÉÑÁÉÙÓ Þ óôï ðñüãñáììá winforlife óôï www.easypay.gr

ÊÜíôå ôéò áãïñÝò óáò ìå ìéá ðéóôùôéêÞ Winlife Visa και • δηλώστε τις Κατασκηνώσεις Χαρούμενα Παιδιά

Óõìðëçñþóôå ôçí Ôá÷õäñïìéêÞ åðéôáãÞ ðïõ åóùêëåßåôáé•

AãïñÜóôå Ëá÷íïýò ôïõ Ëá÷åßïõ ðïõ êëçñþíåé, • óôéò 9 Ιουνίοõ 2010, 50 ðßíáêåò êáé 50 âéâëßá

“• ÕéïèåôÞóôå”, ìå 400 €, ôç “öéëïîåíßá” ãéá 21 ìÝñåò åíüò ðáéäéïý óôçí êáôáóêÞíùóç

ÄéáèÝóôå ãéá ôá 140 ðáéäéÜ ôá • åîáéñåôéêÜ ðñïúüíôá ôçò Åôáéñåßáò óáò (τρόφιμα, υλικά καθαριότητας κλπ)

Áöéåñþóôå ÷ñüíï óôéò äñáóôçñéüôçôÝò ìáò και • δουλέψτε εθελοντικά στα προγράμματά μας για τα παιδιά και τους νέους

ÅðéêïéíùíÞóôå ìáæß ìáò áöÞíïíôáò ìÞíõìá óôï 210-32.26.019

óôÝëíïíôáò FAX óôï 210-32.57.801 Þ e-mail óôï kataskinoseis@yahoo.com

και στο kataskinosi@gmail.com

EN ISO 9001:2008Παροχή Υπηρεσιών Διαμονής, Σίτισης και

Ψυχοκοινωνικής Στήριξης Παιδιών και ΕφήβωνEN ISO 22000:2005

Επεξεργασία και Διάθεση Τροφίμων στις εγκαταστάσεις της Κατασκήνωσης