Ενότητα 13: Κοινωνικές και πολιτικές διαστάσεις της...

23
ΕΝΟΤΗΤΑ 13 Κοινωνικές και πολιτικές διαστάσεις της βιομηχανικής επανάστασης ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΡΙΤΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ, ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΗ ΚΑΙ ΣΤΟΝ ΚΟΣΜΟ ΤΟΝ 19 ο ΑΙΩΝΑ Χιωτέρη Κατερίνα - 1ο Γυμνάσιο Κοζάνης (Βαλταδώρειο) katchiot.blogspot.gr

Transcript of Ενότητα 13: Κοινωνικές και πολιτικές διαστάσεις της...

Page 1: Ενότητα 13:   Κοινωνικές και πολιτικές διαστάσεις της βιομηχανικής επανάστασης

ΕΝΟΤΗΤΑ 13Κοινωνικές και πολιτικές διαστάσεις της

βιομηχανικής επανάστασης

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΡΙΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ, ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΗ ΚΑΙ ΣΤΟΝ ΚΟΣΜΟ ΤΟΝ 19ο ΑΙΩΝΑ

Χιωτέρη Κατερίνα - 1ο Γυμνάσιο Κοζάνης (Βαλταδώρειο) katchiot.blogspot.gr

Page 2: Ενότητα 13:   Κοινωνικές και πολιτικές διαστάσεις της βιομηχανικής επανάστασης

Να γνωρίσουμε τους κοινωνικούς μετασχηματισμούς που συνδέθηκαν με τη βιομηχανική επανάσταση, ιδίως τα σχετικά με την ισχυροποίηση της αστικής τάξης και την εμφάνιση της εργατικής τάξης.

Να μάθουμε ότι οι άθλιες συνθήκες ζωής των εργατών έφεραν οργανωμένες διεκδικήσεις εκ μέρους τους (συνδικαλισμός), γέννησαν τις σοσιαλιστικές θεωρίες ανατροπής του μέχρι τότε κοινωνικού μοντέλου και οδήγησαν στη δημιουργία πολιτικών κομμάτων που δραστηριοποιούνταν για την υπεράσπιση των συμφερόντων της εργατικής τάξης.

Να πληροφορηθούμε τα σχετικά με τις απαρχές διαμόρφωσης του κινήματος για την πολιτική και κοινωνική χειραφέτηση των γυναικών.

Να αποτιμήσουμε, σε γενικές γραμμές, τις κοινωνικές και πολιτικές συνέπειες της βιομηχανικής επανάστασης. 

Χιωτέρη Κατερίνα - 1ο Γυμνάσιο Κοζάνης (Βαλταδώρειο)

katchiot.blogspot.gr

Σ’ αυτό το μάθημα επιδιώκουμε:

Page 3: Ενότητα 13:   Κοινωνικές και πολιτικές διαστάσεις της βιομηχανικής επανάστασης

Πληθυσμιακές μεταβολές:

Μετά το 1850 αυξάνεται ο ευρωπαϊκός πληθυσμός

λόγω ανόδου του βιοτικού επιπέδου.

Συνέπειες: Εσωτερική μετανάστευση: σε βιομηχανικές πόλεις,

δημιουργία προαστίων. Εξωτερική

μετανάστευση: προς ΗΠΑ, Καναδά, Αυστραλία.

Έλληνες μετανάστες φθάνουν στις ΗΠΑ.

Χιωτέρη Κατερίνα - 1ο Γυμνάσιο Κοζάνης (Βαλταδώρειο)

katchiot.blogspot.gr

Κοινωνικές και πολιτικές συνέπειες της βιομηχανικής επανάστασης

Page 4: Ενότητα 13:   Κοινωνικές και πολιτικές διαστάσεις της βιομηχανικής επανάστασης

1. Αριστοκράτες –μεγαλογαιοκτήμονες: διατηρούν την οικονομική τους δύναμη.

2. Αστοί: κυρίαρχη οικονομική τάξη. Μεγαλοαστοί: πλούτος, κοινωνική και πολιτική επιρροή

(βιομήχανοι, μεγαλέμποροι, τραπεζίτες αποτελούν την άρχουσα κοινωνική τάξη).

Μεσοαστοί: βιοτέχνες, ελεύθεροι επαγγελματίες). Μικροαστοί: δημόσιοι και ιδιωτικοί υπάλληλοι.

3. Αγρότες: η πλειοψηφική τάξη, αβέβαιες συνθήκες ζωής, μετανάστευση.

4. Εργάτες: άθλιες συνθήκες ζωής, 12ωρο εργασίας, μικρό προσδόκιμο επιβίωσης.

Κοινωνικοί μετασχηματισμοί

Χιωτέρη Κατερίνα - 1ο Γυμνάσιο Κοζάνης (Βαλταδώρειο)

katchiot.blogspot.gr

Page 5: Ενότητα 13:   Κοινωνικές και πολιτικές διαστάσεις της βιομηχανικής επανάστασης

Χιωτέρη Κατερίνα - 1ο Γυμνάσιο Κοζάνης (Βαλταδώρειο)

katchiot.blogspot.gr

Οι εργοδότες προτιμούν την παιδική εργασία, γιατί τα παιδιά αμείβονται λιγότερο και δουλεύουν περισσότερο.

Page 6: Ενότητα 13:   Κοινωνικές και πολιτικές διαστάσεις της βιομηχανικής επανάστασης

Χιωτέρη Κατερίνα - 1ο Γυμνάσιο Κοζάνης (Βαλταδώρειο)

katchiot.blogspot.gr

Παιδιά που εργάζονται στις στοές των ορυχείων.

Page 7: Ενότητα 13:   Κοινωνικές και πολιτικές διαστάσεις της βιομηχανικής επανάστασης

Χιωτέρη Κατερίνα - 1ο Γυμνάσιο Κοζάνης (Βαλταδώρειο)

katchiot.blogspot.gr

Παιδιά- «καναρίνια».Τα πιο μικρά παιδιά παίρνανε τη θέση των καναρινιών για να διαπιστωθεί αν υπήρχε μονοξείδιο του άνθρακα στις στοές των ορυχείων.

Page 8: Ενότητα 13:   Κοινωνικές και πολιτικές διαστάσεις της βιομηχανικής επανάστασης

Σοσιαλισμός: Σύστημα κοινωνικής οργάνωσης το οποίο τονίζει

την προτεραιότητα του κοινωνικού (social) συμφέροντος έναντι του ατομικού.

Ουτοπικός σοσιαλισμός (Σαιν Σιμόν, Φουριέ, Όουεν, Μπλαν, Προυντόν):

Το σύνολο των αντιλήψεων και θεωριών που κήρυτταν την ανάγκη μιας νέας κοινωνικής συγκρότησης στηριγμένης στις αρχές της δικαιοσύνης, της ισότητας και της αδελφοσύνης.

Σοσιαλιστικές θεωρίες

Χιωτέρη Κατερίνα - 1ο Γυμνάσιο Κοζάνης (Βαλταδώρειο)

katchiot.blogspot.gr

Page 9: Ενότητα 13:   Κοινωνικές και πολιτικές διαστάσεις της βιομηχανικής επανάστασης

Επιστημονικός σοσιαλισμός (Μαρξισμός)

Καρλ Μαρξ Φρίντριχ Ένγκελς

Χιωτέρη Κατερίνα - 1ο Γυμνάσιο Κοζάνης (Βαλταδώρειο)

katchiot.blogspot.gr

Page 10: Ενότητα 13:   Κοινωνικές και πολιτικές διαστάσεις της βιομηχανικής επανάστασης

Κομμουνιστικό Μανιφέστο (1848- Μαρξ και Ένγκελς) Το Κεφάλαιο (Καρλ Μαρξ)

Κύρια αιτία της κοινωνικής αδικίας είναι ο έλεγχος των μέσων παραγωγής από τους μεγαλοαστούς.

Η εργατική τάξη πρέπει να οργανώσει το δικό της κόμμα. Ανατροπή του καπιταλισμού. Έλεγχος των μέσων παραγωγής από την εργατική τάξη. Κατάργηση της εκμετάλλευσης ανθρώπου από άνθρωπο

(αταξική κοινωνία). Κατανομή των αγαθών ανάλογα με την ποσότητα, την

ποιότητα και κοινωνική σημασία της καταβαλλόμενης εργασίας με βάση την αρχή «από τον καθένα ανάλογα με τις ικανότητές του, στον καθένα ανάλογα με τις ανάγκες του».

Εισηγητές: Καρλ Μαρξ, Φρήντριχ Ένγκελς

Χιωτέρη Κατερίνα - 1ο Γυμνάσιο Κοζάνης (Βαλταδώρειο)

katchiot.blogspot.gr

Page 11: Ενότητα 13:   Κοινωνικές και πολιτικές διαστάσεις της βιομηχανικής επανάστασης

1830: οργανωμένη διεκδίκηση 8ωρης εργασίας.

1838: Χάρτα του Λαού (Αγγλική Ένωση Εργατών – Χαρτιστές): διατύπωση πολιτικών αιτημάτων.

Χιωτέρη Κατερίνα - 1ο Γυμνάσιο Κοζάνης (Βαλταδώρειο)

katchiot.blogspot.gr

Η ανάπτυξη του συνδικαλισμού

Page 12: Ενότητα 13:   Κοινωνικές και πολιτικές διαστάσεις της βιομηχανικής επανάστασης

Χιωτέρη Κατερίνα - 1ο Γυμνάσιο Κοζάνης (Βαλταδώρειο)

katchiot.blogspot.gr

1η Μαϊου 1886: σφαγιασμός των εργατών στο Σικάγο στη μεγάλη πανεργατική απεργία με αίτημα το 8ωρο.Εορτασμός της Πρωτομαγιάς από το 1890

Page 13: Ενότητα 13:   Κοινωνικές και πολιτικές διαστάσεις της βιομηχανικής επανάστασης

Μείωση ωρών εργασίας σε 10.

Δημιουργία ταμείων ασφάλισης (για

εργατικά ατυχήματα, απόλυση, ασθένεια).

Υπογραφή συλλογικών συμβάσεων εργασίας- ορισμός κατώτατων

αμοιβών).

Χιωτέρη Κατερίνα - 1ο Γυμνάσιο Κοζάνης (Βαλταδώρειο)

katchiot.blogspot.gr

Στα τέλη του 19ου αι. το συνδικαλιστικό –εργατικό κίνημα πετυχαίνει τις πρώτες του νίκες.

Page 14: Ενότητα 13:   Κοινωνικές και πολιτικές διαστάσεις της βιομηχανικής επανάστασης

1864: ίδρυση της Πρώτης Διεθνούς Ένωσης Εργατών στο Λονδίνο –διαλύεται το

1876. 1889: ίδρυση της

Δεύτερης Διεθνούς από μαρξιστικά κόμματα.

Ίδρυση πολλών σοσιαλιστικών και

εργατικών κομμάτων σε πολλές χώρες.

Πολλά σοσιαλιστικά κόμματα διεκδικούν την εξουσία μέσω εκλογών.

Χιωτέρη Κατερίνα - 1ο Γυμνάσιο Κοζάνης (Βαλταδώρειο)

katchiot.blogspot.gr

Η πολιτική οργάνωση των εργατών

Page 15: Ενότητα 13:   Κοινωνικές και πολιτικές διαστάσεις της βιομηχανικής επανάστασης

Λένιν (Ρωσία)[Βλαντιμίρ Ίλιτς Ουλιάνωφ]

Ρόζα Λούξεμπουργκ, Καρλ Λίμπνεχτ (Γερμανία)

Χιωτέρη Κατερίνα - 1ο Γυμνάσιο Κοζάνης (Βαλταδώρειο)

katchiot.blogspot.gr

«Η ανατροπή του καπιταλισμού και η εγκαθίδρυση του σοσιαλισμού μπορεί να γίνει μόνο μέσω επανάστασης».

Page 16: Ενότητα 13:   Κοινωνικές και πολιτικές διαστάσεις της βιομηχανικής επανάστασης

19ος αι.: Οι γυναίκες μπαίνουν στη

βιομηχανική παραγωγή. Αποκτούν οικονομική

ανεξαρτησία. Διεκδικούν νομική και

πολιτική χειραφέτηση. 1903: ίδρυση της

Κοινωνικής και Πολιτικής Ένωσης Γυναικών από την Έμελιν Πάνκχορστ. Διεκδίκηση πολιτικών

δικαιωμάτων.

Το κίνημα για τη χειραφέτηση της γυναίκας

Χιωτέρη Κατερίνα - 1ο Γυμνάσιο Κοζάνης (Βαλταδώρειο)

katchiot.blogspot.gr

Page 17: Ενότητα 13:   Κοινωνικές και πολιτικές διαστάσεις της βιομηχανικής επανάστασης

Χιωτέρη Κατερίνα - 1ο Γυμνάσιο Κοζάνης (Βαλταδώρειο)

katchiot.blogspot.gr

Οι γυναίκες βγαίνουν στην παραγωγή και διεκδικούν περισσότερα δικαιώματα.

Page 18: Ενότητα 13:   Κοινωνικές και πολιτικές διαστάσεις της βιομηχανικής επανάστασης

Χιωτέρη Κατερίνα - 1ο Γυμνάσιο Κοζάνης (Βαλταδώρειο)

katchiot.blogspot.gr

Κτίστρια στο Βερολίνο, 1900

Page 19: Ενότητα 13:   Κοινωνικές και πολιτικές διαστάσεις της βιομηχανικής επανάστασης

Χιωτέρη Κατερίνα - 1ο Γυμνάσιο Κοζάνης (Βαλταδώρειο)

katchiot.blogspot.gr

Η πρώτη γυναίκα τροχονόμος στις ΗΠΑ, 1918

Page 20: Ενότητα 13:   Κοινωνικές και πολιτικές διαστάσεις της βιομηχανικής επανάστασης

Χιωτέρη Κατερίνα - 1ο Γυμνάσιο Κοζάνης (Βαλταδώρειο)

katchiot.blogspot.gr

Οι διεκδικήσεις τους αντιμετωπίζονται είτε με ειρωνεία είτε με κρατική βία.

Page 21: Ενότητα 13:   Κοινωνικές και πολιτικές διαστάσεις της βιομηχανικής επανάστασης

Χιωτέρη Κατερίνα - 1ο Γυμνάσιο Κοζάνης (Βαλταδώρειο) katchiot.blogspot.gr

Σουφραζέτες στις αρχές του 20ου αι.

Page 22: Ενότητα 13:   Κοινωνικές και πολιτικές διαστάσεις της βιομηχανικής επανάστασης

1. Να αναφέρετε τις κύριες κοινωνικές μεταβολές της βιομηχανικής επανάστασης.

2. Με ποιον τρόπο οι πληθυσμιακές μεταβολές επηρέασαν τις κοινωνικές συνθήκες της εποχής;

3. Να αναφέρετε τις κοινωνικές τάξεις έτσι όπως διαμορφώθηκαν την περίοδο της βιομηχανικής επανάστασης.

4. Ποιες ήταν οι σημαντικότερες σοσιαλιστικές θεωρίες;5. Τι εννοούμε με τον όρο σοσιαλισμό;6. Τι εννοούμε με τον όρο ουτοπικό σοσιαλισμό και ποιοι ήταν οι κυριότεροι

εκπρόσωποί του;7. Τι εννοούμε με τον όρο επιστημονικό σοσιαλισμό (μαρξισμός), ποιοι ήταν οι

εισηγητές του, με ποια βιβλία τους;8. Να παρουσιάσετε το χρονολόγιο των συνδικαλιστικών διεκδικήσεων το 19ο αι.9. Τι εορτάζεται την Πρωτομαγιά;10. Τι εννοούμε με τους όρους Πρώτη και Δεύτερη Διεθνής;11. Ποιος ήταν ο στόχος πολλών σοσιαλιστικών κομμάτων, ποιοι αντιτάχθηκαν και

τι υποστήριξαν;12. Ποια ήταν η θέση των γυναικών στην παραγωγή το 19ο αι.;13. Ποια ήταν τα αιτήματά τους;14. Να αναφερθείτε στην πρώτη προσπάθεια οργάνωσης γυναικείου κινήματος.

Χιωτέρη Κατερίνα - 1ο Γυμνάσιο Κοζάνης (Βαλταδώρειο)

katchiot.blogspot.gr

Ερωτήσεις κατανόησης

Page 23: Ενότητα 13:   Κοινωνικές και πολιτικές διαστάσεις της βιομηχανικής επανάστασης

Εικ.1,σελ.44: Να παρατηρήσετε την εικόνα και να εξηγήσετε τους λόγους που οδήγησαν σε αυτή.

Εικ.2,σελ.44: Να περιγράψετε τις συνθήκες εργασίας. Να εξηγήσετε τους λόγους για τους οποίους προτιμάται από τη μεγαλοαστική τάξη η παιδική εργασία.

Εικ.3,σελ.45: Να περιγράψετε την εικόνα και να την εντάξετε στο ιστορικό της πλαίσιο. Αναφερθείτε στις συνθήκες που οδήγησαν στο διεκδικητικό πλαίσιο του γυναικείου κινήματος.

Πηγή 1,σελ.44: Με ποιον τρόπο οι κομμουνιστές θα κατακτήσουν την εξουσία, σύμφωνα με τον Μαρξ; Ποιοι στηρίχθηκαν στη δική του θεωρία για την ανατροπή του καπιταλισμού;

Χιωτέρη Κατερίνα - 1ο Γυμνάσιο Κοζάνης (Βαλταδώρειο)

katchiot.blogspot.gr

Ερωτήσεις στα παραθέματα και στις εικόνες