ΘΕΜΑ Δ ΕΛΠ12_2010-2011

18
ΘΕΜΑ Δ΄ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Ας υποθέσουμε ότι αναλαμβάνετε να ξεναγήσετε μία ομάδα επισκεπτών σε τρία σημαντικά κτίρια της Αθήνας ή της Θεσσαλονίκης, με στόχο μέσα από αυτόν τον αρχιτεκτονικό- πολεοδομικό περίπατο να τους δώσετε μια εικόνα της αρχιτεκτονικής και της πολεοδομίας στην πόλη από την αρχαιότητα έως τις ημέρες μας. Εστιάστε σε τρία χαρακτηριστικά κτίρια διαφορετικών περιόδων που συναντάτε κατά τη διαδρομή σας και συντάξτε από ένα κείμενο ξενάγησης για κάθε ένα από τα κτίρια αυτά. Η εργασία σας θα πρέπει να αναφέρεται στο ιστορικό πλαίσιο ανέγερσης των επιλεγμένων κτιρίων στις συγκεκριμένες θέσεις μέσα στον αστικό ιστό και να περιγράφει τα κτίρια αυτά, συνδέοντας τα παράλληλα με την αρχιτεκτονική μορφολογία και ρυθμολογία της εποχής τους. .

Transcript of ΘΕΜΑ Δ ΕΛΠ12_2010-2011

Page 1: ΘΕΜΑ   Δ ΕΛΠ12_2010-2011

ΘΕΜΑ Δ΄ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

Ας υποθέσουμε ότι αναλαμβάνετε να ξεναγήσετε μία ομάδα επισκεπτών σε τρία

σημαντικά κτίρια της Αθήνας ή της Θεσσαλονίκης, με στόχο μέσα από αυτόν τον

αρχιτεκτονικό-πολεοδομικό περίπατο να τους δώσετε μια εικόνα της αρχιτεκτονικής

και της πολεοδομίας στην πόλη από την αρχαιότητα έως τις ημέρες μας.

Εστιάστε σε τρία χαρακτηριστικά κτίρια διαφορετικών περιόδων που συναντάτε

κατά τη διαδρομή σας και συντάξτε από ένα κείμενο ξενάγησης για κάθε ένα από τα

κτίρια αυτά. Η εργασία σας θα πρέπει να αναφέρεται στο ιστορικό πλαίσιο ανέγερσης

των επιλεγμένων κτιρίων στις συγκεκριμένες θέσεις μέσα στον αστικό ιστό και να

περιγράφει τα κτίρια αυτά, συνδέοντας τα παράλληλα με την αρχιτεκτονική

μορφολογία και ρυθμολογία της εποχής τους.

.

ΕΛΠ 12 – πατ 1 ( 2010-2011 )

Page 2: ΘΕΜΑ   Δ ΕΛΠ12_2010-2011

Εισαγωγή

Στο δοκίμιο που ακολουθεί θα περιγράψουμε τρία χαρακτηριστικά κτίρια της

Αθήνας. Θα αναφερθούμε στο ιστορικό πλαίσιο ανέγερσής τους, τη θέση που

έχουν στον αστικό ιστό και θα προσπαθήσουμε να δώσουμε μια εικόνα της

αρχιτεκτονικής και πολεοδομίας της πόλης.

Η διαδρομή θα ξεκινήσει απ’ την Ακρόπολη των Αθηνών και συγκεκριμένα με

την παρουσίαση το κτιρίου του Παρθενώνα, που αποτελεί το λαμπρότερο μνημείο

της αθηναϊκής πολιτείας και τον κολοφώνα του δωρικού ρυθμού.

Θα συνεχίσουμε εντός της πόλης των Αθηνών και πιο συγκεκριμένα στην Αγίου

Κωνσταντίνου, εκεί όπου από το 1895 ξεκίνησε η ανοικοδόμηση του Εθνικού

Θεάτρου , τότε Βασιλικού , δείγμα του ύστερου Νεοκλασικισμού, με εντολή του

βασιλιά Γεωργίου Α’ και με αρχιτέκτονα τον Ερνέστο Τσίλλερ.

Κλείνοντας θα μεταφερθούμε σε μια γειτονιά εκτός του κέντρου των Αθηνών, και

συγκεκριμένα στον Άγιο Δημήτριο, εκεί όπου από το 1974 «στέκεται» το

Στρογγυλό Σχολείο , «δείγμα γραφής», του μπροστά απ’ την εποχή του ,

αρχιτέκτονα Τάκη Ζενέτου.

Κύριο θέμα

Page 3: ΘΕΜΑ   Δ ΕΛΠ12_2010-2011

Παρθενών, 447-432 π.Χ. , ο κολοφώνας του δωρικού ρυθμού

Στην κορυφή του λόφου της Ακρόπολης δεσπόζει ο μεγάλος ναός της Αθηνάς ,

προστάτιδος της Αθήνας. Στο κεντρικό τμήμα του ναού βρίσκονταν το λατρευτικό

άγαλμα της Αθηνάς Παρθένου, εξ ου και «Παρθενών», οίκος της Παρθένου. Απ’

τα χρόνια του Δημοσθένη, η ονομασία Παρθενών καθόριζε ολόκληρο το ναϊκό

οικοδόμημα.

Ο Παρθενώνας ήταν το πρώτο και σημαντικότερο κτίριο που ανοικοδόμησαν οι

Αθηναίοι μετά την καταστρεπτική εισβολή των Περσών το 480 π.Χ. στην Αθήνα

και αποτέλεσε το επίκεντρο του μεγαλεπήβολου σχεδίου που εφαρμόστηκε στην

πόλη, με πρωτοβουλία του Περικλή.

Η οικοδόμηση του Παρθενώνα ξεκίνησε το 447 π.Χ., υπό την εποπτεία του

Φειδία, απ’ τους αρχιτέκτονες Ικτίνο και Καλλικράτη . Ο ναός που έφερε το

λατρευτικό άγαλμα της Αθηνάς, εγκαινιάστηκε το 448 π.Χ. ενώ οι εργασίες στα

γλυπτά τελείωσαν το 432 π.Χ. (http:www.eie.gr/archaeologia/gr )

Το υλικό κατασκευής του ήταν το λευκό πεντελικό μάρμαρο. Η θεμελίωσή του

ήταν από πωρόλιθο, ενώ η ξύλινη οροφή του έφερε μαρμάρινη στέγη. Είναι δωρικός

ναός με περιμετρική κιονοστοιχία.

Page 4: ΘΕΜΑ   Δ ΕΛΠ12_2010-2011

Η δομή του αποτελείται από τον Πρόδομο, μία αβαθή στοά από με έξι δωρικούς

κίονες και τον κυρίως Ναό ή Σηκό που διαιρείται σε τρία κλίτη με εσωτερική δωρική

κιονοστοιχία σε σχήμα Π. Στο βάθος του κυρίως ναού ήταν πακτωμένο το

χρυσελεφάντινο άγαλμα της Αθηνάς. Άλλο μέρος του ναού ήταν ο Κλειστός, που δεν

επικοινωνούσε με τον κυρίως ναό και στον οποίο φυλάσσονταν τα χρήματα του

ταμείου της Α΄ Αθηναϊκής Συμμαχίας, καθώς και πληθώρα πολύτιμων σκευών και

υλικών. Στο βόριο Πτερό υπήρχε ναΐσκος σε σχήμα απλού οίκου, που φιλοξενούσε το

ξόανο της Αθηνάς όπως αυτό μεταφέρθηκε από την Τροία.

(http:www.eie.gr/archaeologia/gr )

Οι διακόσμηση στις μετόπες του ναού, έργο του Φειδία και νεότερων

καλλιτεχνών, ολοκληρώθηκε ως το 440 π.Χ. Οι δυτικές μετόπες που απεικόνιζαν την

μάχη των νέων Αθηναίων εναντίων των Αμαζόνων, υπέστησαν τον 6ο αι μ.Χ πολλές

ζημιές από τους χριστιανούς, και σώζονται σε κακή κατάσταση. Οι βόρειες και

ανατολικές μετόπες, κατεστραμμένες κι αυτές, κοσμούνταν αντίστοιχα με

παραστάσεις απ’ την άλωση της Τροίας απ’ τους Έλληνες και από τη μάχη των

Ολύμπιων θεών εναντίων των Γιγάντων. Στα νότια του ναού, οι μετόπες που

διατηρήθηκαν σε καλή κατάσταση, ανάμνηση της αιώνιας μάχης μεταξύ του Καλού

και του Κακού, αναπαριστούν εικόνες από τη μάχη μεταξύ Κενταύρων και

Λαπιθών. (http:www.eie.gr/archaeologia/gr )

Η ζωφόρος περιμετρικά του εξωτερικού τοίχου του σηκού, με χαμηλό ανάγλυφο,

ήταν το μοναδικό Ιωνικό στοιχείο. Απεικόνιζε την Πομπή των Μεγάλων

Παναθηναίων (γιορτή με τέλεση αγώνων προς τιμή της θεάς Αθηνάς) και έγινε σε

σχέδιο του Φειδία και εκτελέστηκε από τους μαθητές του μεταξύ του 442-438

π.Χ.

Οι ερμηνείες των παραστάσεων της ζωφόρου ποικίλουν. Οι ερευνητές

ισχυρίζονται ότι η νότια πλευρά αντιπροσωπεύει τις 10 φυλές του Κλεισθένη, δομή

της εποχής του Περικλή. Η βόρεια ζωφόρος συμβόλιζε την αρχαϊκή οργάνωση των

πολιτών με τις 4 φυλές και τις 12 φατρίες επί Σόλωνα, ενώ η δυτική την πολιτική

κατάσταση των Αθηνών επί Θησέως. Οι παραπάνω θεματικές ενότητες

καταλήγουν από κοινού στην ανατολική ζωφόρο εκεί όπου η απεικόνιση της

Page 5: ΘΕΜΑ   Δ ΕΛΠ12_2010-2011

παράδοσης του πέπλου της Αθηνάς ενώνει το ιστορικό παρελθών με το παρόν της

πόλης των Αθηνών. (http:www.eie.gr/archaeologia/gr )

Τα τελευταία μέρη που διακοσμηθήκαν το 438/7-433/2 π.Χ ήταν τα αετώματα

του ναού. Αμφότερα αντλούν και αναπαριστούν θέματα απ’ την μυθολογία. Στο

ανατολικό αέτωμα εικονιζόταν η γέννηση της Αθηνάς από το κεφάλι του Δία ενώ το

δυτικό στόλιζε το θέμα της έριδας ανάμεσα στον Ποσειδώνα και την Αθηνά για την

κυριαρχία της Αθήνας με «διαιτητή» τον βασιλιά Κέκροπα. Τέλος το κεντρικό

ακρωτήριο της πρόσοψης του ναού ήταν ένα μεγάλων διαστάσεων ανθέμιο, ενώ οι

γωνίες πιθανόν κοσμούνταν από Νίκες. (http:www.eie.gr/archaeologia/gr )

Στη διάρκεια των ελληνιστικών χρόνων και μετά η μορφή του Παρθενώνα

διατηρήθηκε αναλλοίωτη. Τα 334 π. Χ ο Μέγας Αλέξανδρος ανέθεσε στο

ανατολικό επιστύλιο ασπίδες, λάφυρα της νίκης του στο Γρανικό ποταμό επί

των Περσών. Το 61μ.Χ. , στα χρόνια της ρωμαιοκρατίας, στο ίδιο σημείο οι Αθηναίου

ανέθεσαν ψήφισμα προς τιμή του Νέρωνα με σκοπό να κερδίσουν την εύνοιά του.

Στην ύστερη αρχαιότητα και μετά την επικράτηση του χριστιανισμού, το εσωτερικό

τμήμα του ναού και οι κίονες υπέστησαν σοβαρές ζημιές από πυρκαγιά ίσως και

σεισμό. Τον 5ο αιώνα ο Παρθενώνας μετατράπηκε σε τρίκλιτη χριστιανική βασιλική,

αφιερωμένη αρχικά στην Αγία Σοφία και στα μεσοβυζαντινά χρόνια στην Παναγία

την Αθηνιώτισσα. Το 1018 ο αυτοκράτορας Βασίλειος Β΄ ο Βουλγαροκτόνος

προσκυνά στον Παρθενώνα. Μετά το 1204 και την κατάκτηση του Βυζαντίου απ’

τους Σταυροφόρους και ενώ την διακυβέρνηση της Αθήνας ανέλαβε η οικογένεια του

δούκα των De la Roche, ο ναός αφιερώνεται στη Notre Dameα και νοτιοδυτικά

χτίζεται κωδωνοστάσιο. (http:www.eie.gr/archaeologia/gr )

Το 1458 μετά την κατάληψη της Αθήνας από τους Τούρκους του Μωάμεθ Β’ του

Πορθητή, ο Παρθενώνας μετατρέπεται σε τζαμί και το καμπαναριό σε μιναρέ.

Παρά τις κατά καιρούς αλλαγές το κτίριο μέχρι και τον 17ο αιώνα διατήρησε την

αρχιτεκτονική του συνοχή και την πλαστικότητα του διάκοσμου του. Το 1687

κατά τον β’ ενετό-τουρκικό πόλεμο οβίδα από το πυροβολικό του Morosini, έπεσε

Page 6: ΘΕΜΑ   Δ ΕΛΠ12_2010-2011

στον Παρθενώνα ανατινάζοντας τον ναό και καταστρέφοντας τον γλυπτό διάκοσμο.

Ο ίδιος στη συνέχεια απέσπασε κάποια γλυπτά ενώ κατάστρεψε άλλα στην

προσπάθεια του να τα αφαιρέσει .

Η καταστροφή ολοκληρώθηκε από τον πρεσβευτή της Αγγλίας στην Πύλη, Elgin,

ο οποίος έχοντας στα χέρια του φιρμάνι του σουλτάνου, επιδόθηκε στην απογύμνωση

και απαγωγή, τεράστιας έκτασης γλυπτών του ναού.

Το 1833 σχεδόν ταυτόχρονα με την ίδρυση του νέου Ελληνικού κράτους ο

Παρθενώνας απαλλάσσεται απ’ τα ερείπια ενώ το 1844 γκρεμίζεται το τουρκικό

τζαμί. Τότε άρχισαν και οι πρώτες αναστηλώσεις του ναού που βαθμιαία έδωσαν τη

θέση τους σε συστηματικές εργασίες για τη συντήρηση του μνημείου έως και τις

μέρες μας.- (http:www.eie.gr/archaeologia/gr )

Ύστερος Νεοκλασικισμός - Ερνέστος Τσίλλερ (1837-1923)

Εθνικό Θέατρο Αθηνών , 1895-1923

Page 7: ΘΕΜΑ   Δ ΕΛΠ12_2010-2011

Κύριος εκφραστής των τάσεων της περιόδου είναι ο Ερνέστος Τσίλλερ, που στο

τελευταίο τέταρτο του 19ου αιώνα κυριάρχησε στον Ελληνικό χώρο.

Γερμανός, συνεργάτης του Θ. Χάνσεν στο κτίριο της Ακαδημίας Αθηνών, ο

Τσίλλερ έβαλε τη σφραγίδα του στην αρχιτεκτονική της αποχής του, με την

εισαγωγή του ιστορισμού. ( Δ.Φιλιππίδης,1984, σελ. 90)

Η προσωπική του συμβολή συνίσταται στο συνδυασμό της αναγεννησιακής

αρχιτεκτονικής με τα ελληνικά δομικά και διακοσμητικά στοιχεία

προσαρμοσμένα, έτσι ώστε να εξυπηρετήσουν τις ιδεολογικές ανάγκες της τότε

ελληνικής κοινωνίας. Ο Τσίλλερ ξεκινά, εξελίσσει και ωριμάζει τη σταδιοδρομία

του καθορίζοντας την κατεύθυνση της ελληνικής αρχιτεκτονικής έως το 1900

περίπου.

Η μακρόχρονη παρουσία του στην Ελλάδα του έδωσε την ευκαιρία να

διαπιστώσει ότι ο μεγαλοϊδεατισμός είχε πλέον στραφεί προς το βυζαντινισμό και ο

Τσίλλερ μπόρεσε να δει τη μεταβολή σα δημιουργία μιας φρέσκιας λαϊκής

παράδοσης μέσα στη νεοελληνική κοινωνία. ( Δ.Φιλιππίδης,1984, σελ. 125)

Η ανταπόκριση του έργου του Τσίλλερ στα σημερινά δεδομένα είναι εμφανής

στο Βασιλικό (Εθνικό από το 1924) Θέατρο της Αθήνας. Με πρωτοβουλία του

Page 8: ΘΕΜΑ   Δ ΕΛΠ12_2010-2011

Γεωργίου Α΄ , στην προσπάθειά του να καλύψει την ανάγκη των Αθηνών σε θέατρο,

με οικονομική συνεισφορά του ίδιου καθώς και των Ελλήνων ομογενών Σ. Ράλλη,

Μ. Κοργιαλένιου , Ε. Ευγενίδη κ.ά , οικοδομήθηκε επί της οδού Αγίου

Κωνσταντίνου, μέσα σε ένα οικόπεδο ιδιαίτερα μειονεκτικό, το οποίο αγοράστηκε

πανάκριβα από τον ιδιοκτήτη του, Ν. Θων. Ο Τσίλλερ προσπαθεί και καταφέρνει

να διαχειριστή την έντονη κλίση και το μικρό μέγεθος του οικοπέδου με δεξιοτεχνία.

Με μια ευφάνταστη λύση ο διώροφος όγκος υποχωρεί , η πρόσοψη του θεάτρου

διαμορφώνεται σε ένα κεντρικό στοιχείο πλούσιο σε υφή, ενώ τα δύο πλευρικά

ακολουθούν την τυπική κλασικιστική διάταξη. ( Δ.Φιλιππίδης,1984, σελ. 125)

Το κεντρικό στοιχείο, στις εισόδους του θεάτρου, μια θαυμάσια κορινθιακή

κιονοστοιχία, εξέχει ελάχιστα απ’ το επίπεδο της πρόσοψης. Στο ελάχιστο αυτό

βάθος, η διαδοχική και επαναλαμβανόμενη παράθεση των κιόνων και των τόξων,

καθώς και η τοποθέτηση των παραθύρων σε εσοχή με αετοματική απόληξη,

δημιουργεί μια επιφάνεια κτιρίου, γεμάτη με πλούσιες αντιθέσεις.

( Δ.Φιλιππίδης,1984, σελ. 125)

Η επίδραση των αναγεννησιακών προτύπων στη σύγχρονη ευρωπαϊκή

αρχιτεκτονική είναι φανερή. Η διαδοχή των έντονων εσοχών του στυλοβάτη κάτω

από τη στέψη, η πιο ενδιαφέρουσα ίσως οπτική εντύπωση του έργου, μας παραπέμπει

σε ένα πιθανό πρότυπο αυτό της Βιβλιοθήκης του Ανδριανού στην Αθήνα.

Χάρη στην επιλογή του Τσίλλερ, του κλασικιστικού ιδιώματος, η Ελληνική

αρχιτεκτονική μένει στα κλασικιστικά πλαίσια σε αντίθεση με ότι συνέβαινε στην

Ευρώπη. Ο Τσίλλερ διαθέτει σεβασμό στις τοπικές συνθήκες και στις

αντίστοιχες κοινωνικές ανάγκες κρατώντας έτσι ισορροπίες που διατηρούνται

περίπου για οκτώ δεκαετίες . ( Δ.Φιλιππίδης,1984, σελ. 90,127-128)

Μοντέρνα Μεταπολεμική Αρχιτεκτονική - Τάκης Ζενέτος (1926-1977)

Page 9: ΘΕΜΑ   Δ ΕΛΠ12_2010-2011

Το Στρογγυλό Σχολείο του Αγίου Δημητρίου (1969-1974) Το εν δυνάμει

μέλλον

Το 1969-1972, μεσούσης της δικτατορίας, ο Τάκης Ζενέτος σχεδιάζει ένα

δημόσιο σχολείο στον Άγιο Δημήτριο (Μπραχάμι ). Η κατασκευή του θα

ξεκινήσει το 1972 και θα ολοκληρωθεί το 1974.

Το Στρογγυλό σχολείο είναι απ’ τα γνωστότερα έργα του Ζενέτου, καθώς το

κυκλικό του σχήμα, η κατασκευαστική του ευελιξία και οι από μπετόν περσίδες

ηλιοπροστασίας έχουν σχολιαστεί ποικιλότροπα. ( Ε. Καλαφάτη - Δ.

Παπαλεξόπουλος, 2006, σελ.105)

Ο σχεδιασμός του συγκεκριμένου κτιρίου δεν αντιμετωπίστηκε απ’ τον

αρχιτέκτονα ως μια κτιριολογική επίλυση βάση των αναγκών της εποχής. Ύστερα

από προσωπική του έρευνα διάρκειας έξι μηνών στη διεθνή εκπαίδευση ,

διατύπωσε την μακροπρόθεσμη εφαρμογή της προβληματικής του, σε σχέση με το

εκπαιδευτικό σύστημα και τις εφαρμογές των νέων τεχνολογικών μέσων. Ο

Ζενέτος αντιλαμβάνεται ότι το μοντέλο της γραμμικής διάταξης των αιθουσών που

συνδέονται με ένα εξωτερικό διάδρομο, συμβατικό κατ’ ουσία, είναι το μόνο

αποδεκτό από τον Οργανισμό Σχολικών Κτηρίων. Έτσι διατηρεί την αρχή αυτή

Page 10: ΘΕΜΑ   Δ ΕΛΠ12_2010-2011

και προσπαθεί να εφαρμόσει την προβληματική του θέτοντας ως δεδομένο, ότι το

κτίριο είναι ένα εργαλείο μετάβασης, απ’ το υπάρχων εκπαιδευτικό σύστημα σε ένα

μελλοντικό. ( Ε. Καλαφάτη - Δ. Παπαλεξόπουλος, 2006, σελ.105)

Η κτιριολογική του διάταξη υπαγορεύτηκε από το Ζενέτο βάση τεσσάρων

δεδομένων: τις τεχνοοικονομικές μελέτες και κατασκευές κτιρίων στην Ελλάδα, τις

μεθόδους διδασκαλίας της εποχής, τις προβλεπόμενες αλλαγές των μεθόδων αλλά

και του αριθμού των μαθητών, και την υψηλή διάρκεια ζωής των κατασκευών.

Ο νεωτερισμός που εφαρμόζει ο Ζενέτος είναι η μετάβαση απ’ την άκαμπτη

γραμμική διάταξη των αιθουσών σε μια ευέλικτη διάταξη τους γύρω από ένα

πυρήνα προβλέπεται μελλοντικά να φιλοξενήσει τα νέα απτικοακουστικά μέσα που

θα είναι απαραίτητα για τη διδασκαλία. Η επίλυση γίνεται μέσω ενός

τρισδιάστατου καμπυλωμένου καννάβου που δημιουργείται από τον φορέα από

μπετόν του σχολείου και συμπληρώνεται με ελαφριά στοιχεία πλήρωσης. ( Ε.

Καλαφάτη - Δ. Παπαλεξόπουλος, 2006, σελ.108)

Δεν χρησιμοποιεί κινητά στοιχεία, αφού θεωρεί ρεαλιστικά πως οι μεταβολές που

οραματίζεται θα αργήσουν να πραγματοποιηθούν και χρησιμοποιεί χωρίσματα

μικρής διάρκειας ζωής και κόστους. Όλες οι κατασκευαστικές του διατάξεις

επιτρέπουν την προκατασκευή και την πλήρη ευελιξία.

Το κτίριο αποτελείται από τρεις όμοιους ορόφους, κάθε ένας απ’ τους οποίους

περιλαμβάνει τρεις τυποποιημένες μονάδες των 120 -160 ατόμων. Ο πυρήνας στο

κέντρο πρόκειται μελλοντικά να πληρωθεί απ’ τις ψηφιακές εγκαταστάσεις του

σχολείου.

Σήμερα ο χώρος αυτός παραμένει κενός και χρησιμοποιείται σαν δευτερεύων

υπερυψωμένο προαύλιο ενώ στο ισόγειο, κάτω απ’ αυτό , βρίσκεται η αίθουσα

πολλαπλών χρήσεων του συμβατικού κτιριολογικού προγράμματος. Το κτίριο, ως

αυτόνομο αντικείμενο, είναι τοποθετημένο πάνω σε μια βάση που φιλοξενεί

προαύλια και γυμναστήρια, και εξυπηρετεί τη μετάβαση από την μία άκρη στην

άλλη του οικοπέδου, λόγω της υψομετρικής διαφοράς. Σημαντικό στοιχείο του

κτιρίου είναι οι περσίδες ηλιοπροστασίας κατασκευασμένες από μπετόν, που

εμποδίζουν τον ενοχλητικό άμεσο φωτισμό, ενώ ταυτόχρονα δημιουργούν ιδανικές

Page 11: ΘΕΜΑ   Δ ΕΛΠ12_2010-2011

συνθήκες πλούσιου φυσικού φωτός. Το ύψος που είναι τοποθετημένες έχουν

σημαντικό ρόλο στη λειτουργία τους, καθώς κατά τους χειμερινούς μήνες

επιτρέπουν την απρόσκοπτη είσοδο των ηλιακών ακτινών και τον περιορισμό τους

εκτός του κτιρίου κατά τους καλοκαιρινούς μήνες.

( Ε. Καλαφάτη - Δ. Παπαλεξόπουλος, 2006, σελ.108-110)

Παρότι το κτίριο στηρίζει το σχεδιασμό του στην οριζοντιογραφία, η τομή του

είναι πολύτιμη. Μας δείχνει τη σχέση του κτιρίου με το έδαφος και το γειτνιάζων

περιβάλλον. Μια πλατφόρμα, ως βάθρο, εγκαθίσταται στο μεγαλύτερο μέρος του

οικοπέδου και αναδεικνύει την υψομετρική του διαφορά. Το κτίριο παρότι είναι

κυκλικό το κέντρο του δεν συμπίπτει με το κέντρο του οικοπέδου. Διατάσσεται

έκκεντρα του οικοπέδου και δημιουργεί πολλαπλές σχέσεις απόστασης - θέας- γωνίας

με τον αστικό ιστό που το περιβάλει. ( Ε. Καλαφάτη - Δ. Παπαλεξόπουλος, 2006,

σελ.113-115)

[…τι κρατά ενωμένο αυτό το σύνολο σχέσεων που κινείται συνεχώς και διαθέτει

ισχυρές φυγόκεντρες τάσεις; Μόνο ένας κύκλος που όσο περισσότερο

πολλαπλασιάζονται η πολυπλοκότητα και ο γραμμές διαφυγής-διασύνδεσης, τόσο πιο

καθαρός γίνεται ως σχήμα. Ο κύβος έχει διαλυθεί. Τα κομμάτια του τώρα πρέπει να

κρατηθούν ενωμένα…] ( Ε. Καλαφάτη - Δ. Παπαλεξόπουλος, 2006, σελ. 115)

Επίλογος

Στο δοκίμιο που προηγήθηκε «περιηγηθήκαμε» αρχικά, στο σπουδαιότερο κτίριο του κλασικού ελληνισμού, το κλασικότερο έργο τέχνης του χρυσού αιώνα του Περικλή, στον Παρθενώνα. Αναφερθήκαμε στο ιστορικό πλαίσιο ανέγερσής του το 447 έως και την σύγχρονη εποχή. Η απελευθέρωση της Ελλάδας στα τέλη του 19 ου αιώνα σήμαινε την σύνδεση με τον νεοκλασικισμό. Ο Τσίλλερ σχεδιάζοντας το Εθνικό Θέατρο επιδόθηκε στο συνδυασμό ελληνικών δοκιμών και διακοσμητικών στοιχείων με την

Page 12: ΘΕΜΑ   Δ ΕΛΠ12_2010-2011

αναγεννησιακή αρχιτεκτονική, εξυπηρετώντας τις ιδεολογικές ανάγκες της τότε ελληνικής κοινωνίας, περί συνέχειας του ελληνισμού. Μεταπολεμικά η επίσημη ελληνική αρχιτεκτονική ακολουθεί τον κλασικισμό με αφαιρετικό όμως τρόπο. Το μοντερνιστικό χαρακτήρα διατρανώνει η απόρριψη κάθε διακοσμητικού στοιχείου , η προβολή της λειτουργικότητας και η προτίμηση των απλών γεωμετρικών όγκων. Ο Τάκης Ζενέτος και το Στρογγυλό του Σχολείο, εκπροσωπούν την μοντέρνα μεταπολεμική αρχιτεκτονική , πέρα ίσως κι απ’ αυτή την ίδια, ανοίγοντας χθες δρόμους στο αύριο. --

Βιβλιογραφία

Ελένη Καλαφάτη, Δημήτριος Παπαλεξόπουλος , 2006, Τάκης Ζενέτος –Ψηφιακά Οράματα και Αρχιτεκτονική, Αθήνα, LIBRO

Δ. Φιλιππίδης, 1984, Νεοελληνική αρχιτεκτονική, Αθήνα, ΜΕΛΙΣΣΑ

Ιστότοποι

http:www.eie.gr/archaeologia/gr/index.aspx

Page 13: ΘΕΜΑ   Δ ΕΛΠ12_2010-2011