ΟΙ ΣΤΑΥΡΟΦΟΡΙΕΣ

ΣΤΑΥΡΟΦΟΡΙΕΣ

Ποιες ιστορικές

πληροφορίες

αντλούμε από

το παράθεμα

για την

πολιτική που

ακολούθησε ο

Αλέξιος Α’ για

την ανάκτηση

από τους

Σελτζούκους

των χαμένων

βυζαντινών

εδαφών;

Ποιες ιστορικές

πληροφορίες

αντλούμε από

το παράθεμα

για την

πολιτική που

ακολούθησε ο

Αλέξιος Α’ για

την ανάκτηση

από τους

Σελτζούκους

των χαμένων

βυζαντινών

εδαφών;

    Ο Αλέξιος στοχάστηκε ότι δεν ήταν σε θέση να σηκώσει μόνος του το βάρος αυτού του πολύ σημαντικού αγώνα και συνειδητοποίησε ότι ήταν ανάγκη να συμμαχήσει με τους Ιταλούς. Αυτό έγινε με προφάσεις, έξυπνη χειραγώγηση και επιδεξιότητα. Πράγματι βρήκε μια θεόσταλτη πρόφαση στο ότι οι Λατίνοι θεωρούσαν ανυπόφορο που οι Τούρκοι έλεγχαν τα Ιεροσόλυμα και το ζωοποιό τάφο του Σωτήρα Χριστού. Έστειλε πρεσβείες στον επίσκοπο της πρεσβυτέρας Ρώμης και σ' αυτούς που ονομάζονται βασιλείς και ευγενείς σ' αυτές τις περιοχές της Δύσης και, επιστρατεύοντας κατάλληλα επιχειρήματα, παρακίνησε πολλούς να εγκαταλείψουν τις πατρίδες τους και πέτυχε να τους κατευθύνει προς αυτό το σκοπό.    Γι' αυτό χιλιάδες και μυριάδες από αυτούς [...] διέσχισαν το Ιόνιο προς την Κωνσταντινούπολη. Ο Αλέξιος, αφού αντάλλαξε όρκους πίστης και έκανε συνθήκες μ' αυτούς, εκστράτευσε στην Ανατολή και [...] ανάγκασε γρήγορα τους Πέρσες να εγκαταλείψουν τις χώρες των Ρωμαίων, απελευθέρωσε τις πόλεις και αποκατέστησε τη ρωμαϊκή δύναμη στην Ανατολή.

Θεόδωρος Σκουταριώτης (ιστορικός 13ου αι.), στο: Κ. Σάθας, Bibliotheca Graeca medii aevi (Παρίσι 1894), τ. 2, 184-185.

Ο Αλέξιος Α' και η πρώτη

σταυροφορία

Με βάση τις εικόνες να εξηγήσετε τον όρο

«Σταυροφόρος»

Με βάση τις εικόνες να εξηγήσετε τον όρο

«Σταυροφόρος»

1η ΣΤΑΥΡΟΦΟΡΙΑ1096 - 1099

Α’ ΣΤΑΥΡΟΦΟΡΙΑ

Ο πάπας Ουρβανός Β΄ εκφωνεί λόγο υπέρ της Α’ Σταυροφορίας το 1095

Πηγή : Grandes Chroniques de France, Enluminées par Jean Fouquet. Bibliothèque nationale de France, Μandragore, base iconographique du département des manuscrits, Français 6465, fol. 174.

To άγαλμα του Ουρβανού Β΄

στο Clermont - Ferrand

1η Σταυροφορία

1η Σταυροφορία

Ποιο στοιχείο της 1ης

Σταυροφορίας αποτυπώνει η

εικόνα;

Πέτρος Ερημίτης ή Κουκούπετρος

Godefroy de Bouillon

1η Σταυροφορία

Η αναχώρηση

του Godefroy de Bouillon

κατά την Α΄ Σταυροφορία

το 1096

Πηγή : Bibliothèque nationale de France, Μandragore, base

iconographique du département des Manuscrits, Cote Français 279, Folio

253.

1η Σταυροφορία1η Σταυροφορία

1η ΣΤΑΥΡΟΦΟΡΙΑ: οι φεουδάρχες

O αυτοκράτορας Αλέξιος υποδέχεται τον Godefroy de Bouillon και τους φεουδάρχες.

Άφιξη των Σταυροφόρων στην Κωνσταντινούπολη

Με τη βοήθεια του Αλεξίου Α΄ οι Σταυροφόροι πέρασαν στη Μ. Ασία και νίκησαν τους Τούρκους στο Δορύλαιο

(1097)

Δορύλαιο

Η κατάληψη της Αντιόχειας (1098).

Μικρογραφία γαλλικού χειρογράφου του 14ου αι., Moυσείο Conde, Chantilly

ΚΑΤΑΛΗΞΗ 1ης ΣΤΑΥΡΟΦΟΡΙΑΣ

20

Τα λατινικά κράτη των

Σταυροφόρων

Εντοπίστε και ονομάστε τα

λατινικά κράτη που ίδρυσαν οι Σταυροφόροι στην Εγγύς

Ανατολή

2η - 3η ΣΤΑΥΡΟΦΟΡΙΑ

1147 – 1149 / 1189 - 1192

2η Σταυροφορία 2η Σταυροφορία

3η Σταυροφορία 3η Σταυροφορία

3η Σταυροφορία 3η Σταυροφορία

Ο Σαλαντίν και οι αιχμάλωτοι χριστιανοί της 3ης Σταυροφορίας

Πηγή: Guillaume de Tyr, Histoire d'Outremer. Bibliothèque nationale de France, Mandragore, base iconographique du département des Manuscrits, Fr 22495 fol. 215v.

4η ΣΤΑΥΡΟΦΟΡΙΑ1203 - 1024

Δ’ ΣΤΑΥΡΟΦΟΡΙΑ

Δ’ ΣΤΑΥΡΟΦΟΡΙΑ

Δ’ ΣΤΑΥΡΟΦΟΡΙΑ

Ο Enrico Dandolo

κηρύσσει

την 4η σταυροφορία.

Πίνακας του Gustave Doré (1832 –1883)

Δ’ ΣΤΑΥΡΟΦΟΡΙΑ

Η συμφωνία σταυροφόρων και Αγγέλων

    « [Την 1-1-1203] ξαναγύρισαν οι αγγελιοφόροι [...] και είπαν: «Κύριοι,

παραγγέλνει ο βασιλιάς [...]. Πριν απ' όλα, αν δώσει ο Θεός και του επιστρέψετε την κληρονομιά του, θα κάνει όλη την αυτοκρατορία της Ρωμανίας να υπακούει στη Ρώμη, απ' όπου αυτή χωρίστηκε. Ύστερα ξέρει πως έχετε ξοδέψει τα χρήματά σας

και πως είσαστε φτωχοί. Εκείνος θα σας δώσει 200.000 αργυρά μάρκα και τροφές για όλο το στρατό και μικρούς και

μεγάλους. Και θα έλθει ο ίδιος προσωπικά μαζί σας στη γη της Βαβυλώνας (=Αίγυπτος), ή θα στείλει εκεί, αν το κρίνετε καλύτερο, 10.000 άνδρες με δικά του έξοδα για ένα χρόνο.» Έτσι πήγαν στο κατάλυμα του δόγη και κάλεσαν τους αγγελιοφόρους και έκλεισαν τη συμφωνία με τους προαναφερόμενους όρους, με όρκους και σφραγισμένα έγγραφα.»

Γουλιέλμος Βιλεαρδουινός, Η κατάκτηση της Κωνσταντινούπολης, μετ. Κ. Αντύπας, Αθήνα 1985, 59-60.

O στόλος των Σταυροφόρων φθάνει στην Κωνσταντινούπολη (Βibliothèque nationale, Παρίσι, 15ος αι.)

Μπροστά στα τείχη της Κωνσταντινούπολης

«(Οι σταυροφόροι) δεν μπορούσαν καθόλου να

σκεφτούν πώς μπορεί να υπάρχει σ' όλον τον κόσμο μια τόσο πλούσια πόλη, όταν είδαν τα ψηλά τείχη και τους πλούσιους πύργους και τα πλούσια παλάτια και τις ψηλές εκκλησίες της, που ήταν τόσες πολλές που κανείς δεν θα το πίστευε, αν δεν το έβλεπε με τα μάτια του, κι ακόμα το μήκος

και το πλάτος της πόλης που κυβερνούσε όλες τις υπόλοιπες. Και μάθετε πως δεν υπήρξε άνθρωπος

τόσο ασυγκίνητος που να μην ανατριχιάσει.»

Γοδοφρείδος Βιλλεαρδουίνος, Η κατάκτηση της Κωνσταντινούπολης, 128, μετ. Γ. Αντύπας, Αθήνα 1985.

Η «Διανομή της Ρωμανίας»

37

Partitio terrarum imperii

Romanie. Έγγραφο που καθορίζει

την κατανομή των εδαφών της βυζαντινής αυτοκρατορίας μεταξύ των σταυροφόρων και

της Βενετίας.

 Venezia, Biblioteca Nazionale Marciana

Η ΑΛΩΣΗ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ

Η πολιορκί

α της Κωνστα-ντινού-πολης (1204)

Mικρογραφία από γαλλικό χειρόγραφο.

15ος αι.

 «Η κατάκτηση της Κωνσταντινούπολης»

Γοδεφρείδου Βιλλεαρδουίνου, χειρόγραφο του 1330

Oι σταυροφόροι κυριεύουν την Κωνσταντινούπολη,

Παρίσι, BNF 1499

Η άλωση της Κωνσταντινού-πολης.

Jacopo Robusti Tintoretto

(1518 –1594)

Παλάτι Δόγηδων Βενετία

Η άλωση της

Κωνσταντι-νούπολης από τους

Σταυροφό-ρους

Eugène Delacroix (1798 – 1863 ).

Louvre. Παρίσι.

Η άλωση της ΠόληςΗ "βασιλίδα των πόλεων", απόρθητη από την εποχή της

ίδρυσής της υπέκυψε για πρώτη φορά στον εχθρό.

Φοβερές λεηλασίες και σφαγές ακολούθησαν την άλωση

της Πόλης. Kύριοι της Kωνσταντινούπολης οι

σταυροφόροι και οι συνεργάτες τους Bενετοί επέβαλαν το

δίκαιο του κατακτητή. Οι σφαγές και η λεηλασία των

δημόσιων κτηρίων και των ιδιωτικών κατοικιών

ξεπέρασαν κάθε προηγούμενο. Άπληστοι και ακόρεστοι

οι ιππότες της Δύσης επέπεσαν πάνω στα θαυμαστά

πλούτη και τους θησαυρούς που είχαν συγκεντρώσει

αιώνες πολιτισμού στη Bασιλεύουσα.

«H Δ’ Σταυροφορία και η πρώτη Άλωση της Κωνσταντινούπολης»,  Nίκος

Γ.Mοσχονάς Iνστιτ. Bυζαντ. Eρευνών, ένθετο "Επτά Ημέρες" εφημ "Καθημερινή", 1-

11-1998

Tα τέσσερα άλογα του Λύσιππου στον Άγιο Μάρκο Βενετίας

Αφαιρέθηκε από την

Κωνσταντινούπολη κατά τη λεηλασία της πρωτεύουσας

το 1204.

Εκκλησία του Αγίου Μάρκου. Βενετία

Το κρανίο του Αγίου Ιωάννη του

Βαπτιστή, ένα από τα πολλά λείψανα

που μεταφέρθηκαν από τους

Σταυροφόρους το 1204

Ο πάπας Ιννοκέντιος Γ’ στηλιτεύει το μένος των Σταυροφόρων

«Αυτοί οι πιστοί του Χριστού, που όφειλαν να στραφούν εναντίον των

απίστων, κολύμπησαν στο χριστιανικό αίμα. Δεν λογάριασαν,

ούτε θρησκεία, ούτε ηλικία, ούτε φύλο. Και δεν τους άρκεσε που πήραν τους θησαυρούς της Αυτοκρατορίας και που ξεπουπούλιασαν τους ιδιώτες, μικρούς και μεγάλους, αλλά θέλησαν

να βάλουν χέρι και στα πλούτη των εκκλησιών, από τις ιερές τράπεζες, τους είδαν να παίρνουν εικόνες και

σταυρούς και να φεύγουν.»

Από το βιβλίο: Β. Κρεμμυδάς - Φ. Πισπιρίγκου, Ο μεσαιωνικός κόσμος, εκδ.

Γνώση, Αθήνα 1985, 150

Οι επιπτώσεις της Άλωσης«Οι επιπτώσεις της Τέταρτης Σταυροφορίας επί του ευρωπαϊκού

πολιτισμού υπήρξαν εξ ολοκλήρου καταστρεπτικές. Η λάμψη του

ελληνικού πολιτισμού, την οποία η Ρωμανία (=το Βυζάντιο) συντηρούσε

επί εννέα αιώνες μετά από την επιλογή της Κωνσταντινούπολης ως

πρωτεύουσας, έσβησε ξαφνικά... Το έγκλημα της Τέταρτης

Σταυροφορίας παρέδω σε την Κωνσταντινούπολη και τη Βαλκανική

Χερσόνησο σε έξι αιώνες βαρβαρότητας... Προκειμένου να αντιληφθούμε

την πλήρη σημασία της λατινικής κατάκτησης της Κωνσταντινούπολης,

πρέπει να προσπαθήσουμε να συνειδητοποιήσουμε ποιος θα ήταν

σήμερα ο πολιτισμός της Δυτικής Ευρώπης, αν η προ έξι αιώνων

Ρωμανία δεν είχε καταστραφεί. Μπορεί κανείς να φανταστεί όχι μόνο τη

Μαύρη Θάλασσα, τον Βόσπορο και τον Μαρμαρά να περιβάλλονται από

προοδευτικά και πολιτισμένα έθνη, αλλά ακόμα και τα ανατολικά και

νότια παράλια της Μεσογείου να έχουν επιστρέψει υπό μια καλή

διακυβέρνηση και υπό μια θρησκεία η οποία δεν αποτελεί φραγμό στον

πολιτισμό...»

σερ Έντουιν Πήαρς, «Η Άλωση της Κωνσταντινούπολης το 1204»

Οι επιπτώσεις της Άλωσης

«Είναι δύσκολο να υπερβάλει κανείς το κακό που έγινε στον

ευρωπαϊκό πολιτισµό µε την Άλωση της Κων/πολης. Οι

θησαυροί της Πόλης, τα βιβλία και τα έργα τέχνης, που

είχαν διατηρηθεί τόσους αιώνες, διασκορπίστηκαν και

πολλά από αυτά καταστράφηκαν. Η Αυτοκρατορία, το

µεγάλο αυτό φρούριο της χριστιανοσύνης στην Ανατολή,

εκµηδενίστηκε σαν δύναµη. Η ιδιαίτερη συγκεντρωτική

οργάνωση της καταστράφηκε. Πολλές επαρχίες, για να

σωθούν, αναγκάστηκαν να παραδοθούν. Η δυνατότητα για

τις κατακτήσεις των Οθωµανών οφείλεται στο έγκληµα

των Σταυροφόρων.»  

Στήβεν Ράνσιµαν, «Βυζαντινός πολιτισµός», Αθήνα 1969

Ο Ερρίκος Δάνδολος θάφτηκε στην Αγία Σοφία την οποίαν κατείχε ως προσωπική του περιουσία,  ο τάφος του όμως καταστράφηκε από

τους Οθωμανούς Τούρκους. Τον 19 αι. ένα κενοτάφιο δημιουργήθηκε στον ίδιο χώρο (εξώστης

α΄ορόφου Αγίας Σοφίας) με την επιγραφή HENRICUS DANDOLO, που μπορεί να το δει κανείς μέχρι σήμερα.

http://leipsanothiki.blogspot.gr