ΛΑΡΙΣΑδιαδρομές / εκδρομές

\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\

Δήμος ΛαρισαίωνΓραφείο

Δημοσίων Σχέσεων και Επικοινωνίας

Ίωνος Δραγούμη 1 41222, Λάρισα

www.larissa-dimos.gr dhmlar1@larissa-dimos.gr

Απρίλιος 2016

φωτ. εξωφύλλου: Γιάννης Πέτρου

ΛΑΡΙΣΑδιαδρομές / εκδρομές

2016

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

7 Λάρισα – ΠΟΛΗ: Αξιοθέατα / Πολιτιστικοί χώροι

9-11 Α. Ιστορικό Κέντρο της Λάρισας / Διαδρομή / Τηλέφωνα

12-13 Προτεινόμενη διαδρομή στο ιστορικό Κέντρο της Λάρισας

15-18 Β. Σύγχρονη Λάρισα / Μουσεία & Μνημεία

19 Μουσεία & Μνημεία / Τηλέφωνα & Σύνδεσμοι

22 Εξορμήσεις στα Περίχωρα / Αμπελάκια

23 Ελασσόνα - Όλυμπος | Προγράμματα ΚΠΕ Ελασσόνας / Τέμπη

26 Παράλια Νομού Λάρισας / Μετέωρα

28-29 Λίμνη Πλαστήρα / ΚΠΕ Μουζακίου & Νεοχωρίου

30 Προτεινόμενα Προγράμματα Εκδρομών

31 Διαμονή στη Λάρισα / Πληροφορίες / Τηλέφωνα / Σύνδεσμοι

ΛΑΡΙΣΑδιαδρομές / εκδρομές

\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\

Λαογραφικό Μουσείο Λάρισας,λεπτομέρεια μόνιμης συλλογής

5

Φίλες και φίλοι

Στη περιήγησή σας στην πόλη, θα διαπιστώσετε τη βαθιά της ιστορία, αντικρίζονταςμνημεία διαφορετικών ιστορικών περιόδων, με εμβληματικότερο το Α’ Αρχαίο Θέ-ατρο της πόλης, το μοναδικό των Βαλκανίων που βρίσκεται σε κεντρικό αστικόιστό. Το Μπεζεστένι, το Β’ Αρχαίο Θεάτρο, η Βασιλική του Αγίου Αχιλλείου, το ΓενίΤζαμί και άλλα πολλά, συμπληρώνουν τον κατάλογο των μνημείων.

Η Λάρισα, λόγω της κεντροβαρούς της θέσης, ήταν διαχρονικά μια ανοικτή, πο-λυπολιτισμική πόλη, με οικονομικό και κοινωνικό δυναμισμό.

Σήμερα έχει εξελιχθεί σε μητροπολιτικό κέντρο της Κεντρικής Ελλάδας. Η καρδιάτης Λάρισας χτυπάει στο κέντρο της, με το εκτεταμένο δίκτυο των πεζοδρόμωνκαι των πλατειών και την εντυπωσιακή εμπορική αγορά.

Επιλέξτε από τις προτεινόμενες πολιτιστικές διαδρομές τις επισκέψεις που σας εν-διαφέρουν, την Πινακοθήκη, το Λαογραφικό και βέβαια το Διαχρονικό Μουσείο.Χαρείτε την φιλοξενία των Λαρισαίων, τη ζωντάνια της πόλης τη μέρα και τη νύχτα.Οι άνθρωποι της πόλης θα σας υποδεχθούν και με προθυμία θα σας εξυπηρετήσουνμε φιλικό και εγκάρδιο τρόπο. Απολαύστε τον καφέ σας στις πολύβουες πλατείες, το φαγητό σας στα γραφικά τα-βερνάκια. Μην παραλείψετε να δοκιμάσετε το ντόπιο τσίπουρο και τους μεζέδεςπου το συνοδεύουν. Κάνετε τις αγορές σας στα καταστήματα του εμπορικού μαςκέντρου, χαλαρώστε με έναν περίπατο στις όχθες του Πηνειού. Προγραμματίστετην βραδινή σας έξοδο επιλέγοντας κάποια από τις πολιτιστικές εκδηλώσεις ή/καιδιασκέδαση στις μουσικές σκηνές της πόλης.

Σας καλωσορίζω στη Λάρισα και σας εύχομαι να έχετε όμορφη διαμονή στην πόλημας. Είμαι σίγουρος ότι οι εντυπώσεις σας από την επίσκεψή σας θα είναι ανώτερεςτων προσδοκιών σας.

Απόστολος ΚαλογιάννηςΔήμαρχος Λαρισαίων

Α' Αρχαίο Θέατρο Λάρισας

> Λάρισα

> Η Λάρισα είναι πανάρχαια πόλη, κατοικείται σχεδόν8.000 χρόνια, ενώ σήμερα είναι μία από τις μεγαλύτερεςκαι πιο ζωντανές ελληνικές πόλεις και φημίζεται γιατις ποικίλες μουσικές, θεατρικές και άλλες πολιτιστικέςεκδηλώσεις και την έντονη νυχτερινή ζωή της. Ο Πη-νειός ποταμός είναι το πασίγνωστο ποτάμι το οποίο εί-ναι άρρηκτα συνδεδεμένο με την πόλη της Λάρισας γιααιώνες και διασχίζει το κέντρο της πόλης. Το συναντάμεστην βόρεια πλευρά του λόφου Φρουρίου, κάτω απότον Άγιο Αχίλλειο και μαζί με το Πάρκο Αλκαζάρ τοοποίο είναι δίπλα στο ποτάμι, δημιουργούν μία όασηπρασίνου και ηρεμίας στο κέντρο της πόλης, μόλις λίγαβήματα από την κεντρική πλατεία. Λόγω της θέσης της,η Λάρισα αποτελεί ιδανικό εφαλτήριο για σύντομεςεξορμήσεις σε χώρους πολιτιστικού, ιστορικού και πε-ριβαλλοντικού ενδιαφέροντος στις γύρω περιοχές.

Ιστορία 8.000 χρόνων

> Οι μακρινοί πρόγονοι, οι Πελασγοί, εκχέρσωσαν τηνπλούσια πεδιάδα του Πηνειού για να στήσουν τις πρώτεςτους καλλιέργειες. Τις καθαρές πια εκτάσεις τις ονόμαζανΆργη -Πελασγικό Άργος είναι το πρώτο όνομα της Θεσ-σαλίας- και κοντά σ’ αυτές έχτιζαν τις κυκλώπειες ακρο-πόλεις τους, τις οποίες ονόμαζαν Λάρισσες, από το Λάαςπου σημαίνει βράχος -απ’ όπου και το Λαός- στην ξεχα-σμένη πια και μακρινή τους γλώσσα. Λάρισα λοιπόν, ηβραχοθεμελιωμένη ακρόπολη του θεσσαλικού πεδίου,μ’ έναν Λαό συσπειρωμένο στο κοινό όνειρο και ισχυρόσαν βράχο! Λαός και Πόλη μια ψυχή, μια συμπαγής συ-νείδηση με ακλόνητη, όπως ο βράχος, θέληση και με μά-τια στραμμένα στο φως εκείνου του πρώιμου πολιτισμούπου άφηνε πίσω του τον εφιάλτη των σπηλαίων και τασκοτάδια της προϊστορίας του. Οι χιλιετηρίδες που πέ-ρασαν από το σώμα της πόλης, με βίαιες ενίοτε αλλαγέςπου έφεραν μαζί τους, σάρωσαν στο πέρασμά τους ταπάντα, εκτός από την επιμονή του ανθρώπου να συνεχίζεινα συνωστίζεται γύρω από τις πλατείες της, τους ναούςτης, το ποτάμι, τα θέατρά της, έστω και γκρεμισμένα. Τηνεπιμονή που σφραγίζει αιώνες αργότερα η γλάστρα μετο βασιλικό και η βραδινή μελαγχολία του γιασεμιού.Αυτή την εντύπωση αφήνει η πόλη ηλικίας 8000 χρόνωνστο σύγχρονο επισκέπτη που θα περιηγηθεί στα μουσείακαι τους αρχαιολογικούς χώρους της, που θα απολαύσειτον καφέ του στις πλατείες και τους πεζόδρομους, στοΛόφο του Φρουρίου με την Σκεπαστή Αγορά του 15ουαιώνα, το Μπεζεστένι, τα λείψανα του Παλαιοχριστιανικού

ναού του 6ου μ.χ. αιώνα με τον τάφο του Αγίου Αχιλλείουκαι τις Ρωμαϊκές αρχαιότητες. Η ανάπλαση του χώρουτου Φρουρίου και η πεζοδρόμηση των οδών του έφερετο σύγχρονο επισκέπτη κοντά στο απώτατο παρελθόντης πόλης. Εδώ ο Λόφος, το μοναδικό ύψωμα της πόλης,κατοικείται αδιάλειπτα, σύμφωνα με τις αρχαιολογικέςέρευνες, από τη Νεολιθική εποχή και κατά την κλασσικήεποχή αποτέλεσε την Ακρόπολη της Λάρισας.

Η ταυτότητα της Πόλης

> Πρωτεύουσα σήμερα του ομώνυμου Δήμου, πρω-τεύουσα της Θεσσαλίας και έδρα της Περιφέρειας, απέχειαπό την Αθήνα 350 περίπου χλμ. και από τη Θεσσαλονίκη154. Είναι χτισμένη στο κέντρο του θεσσαλικού κάμπου,στις όχθες του Πηνειού, σε υψ. 70μ., με πληθυσμό πάνωαπό 200.000 κατοίκους. Η πόλη, χτισμένη αλλεπάλληλαστην ίδια τοποθεσία από την αρχαιότητα, κατείχε πάνταένα στρατηγικό ρόλο, λόγω της γεωγραφικής θέσης,στο κέντρο της Θεσσαλίας και όλης της Ελλάδας. Είναισυγκοινωνιακός κόμβος και διαμετακομιστικό κέντρο,με μεγάλες προοπτικές ανάπτυξης καθώς σταδιακά ολο-κληρώνονται μεγάλοι οδικοί άξονες. Η θέση όμως δενείναι ο μόνος παράγοντας που βοήθησε στην ανάπτυξητης πόλης. Η Λάρισα υπήρξε πόλη ευνοημένη από τηγόνιμη γη, που της χάρισε απλόχερα τον πλούτο της,από τον Πηνειό που ζωογονεί αυτή τη γη και από τουςδραστήριους ανθρώπους της. Ο ρόλος της έτσι στην ελ-ληνική οικονομία υπήρξε πάντα καθοριστικός, τόσο στηνπρωτογενή παραγωγή όσο και στην μεταποίηση αγρο-τικών και κτηνοτροφικών προϊόντων. Παράλληλα, ανα-πτύσσεται στον τομέα των υπηρεσιών, του τουρισμούκαι της υγείας, καθώς, εκτός από τα δύο δημόσια νο-σοκομεία, συγκεντρώνει και έναν αριθμό κέντρων απο-κατάστασης με υπηρεσίες υψηλού επιπέδου και ιδιω-τικές κλινικές. Η Λάρισα έχει 2 πανεπιστημιακά τμήματα,της Ιατρικής και της Βιοχημείας - Βιοτεχνολογίας. Επίσηςείναι έδρα του Τεχνολογικού Εκπαιδευτικού ΙδρύματοςΘεσσαλίας (ΤΕΙ), με 4 σχολές και πάνω από 20.000 σπου-δαστές. Στη Λάρισα υπάρχει, επίσης η Αβερώφειος Γε-ωργική Σχολή, ένα αρχιτεκτονικό κόσμημα των αρχώντου 20ου αιώνα που έπαιξε κυρίαρχο ρόλο στην αγρο-τική εκπαίδευση των Ελλήνων. Επίσης, είναι έδρα πλή-θους υπηρεσιών του ευρύτερου δημόσιου τομέα καιτων δυο μεγαλύτερων στρατιωτικών σχηματισμών τηςχώρας (1η Στρατιά, ΑΤΑ) ενώ αντιμετωπίζει με επιτυχίατα τελευταία χρόνια την πρόκληση των ταχύτατων αλ-λαγών στο οικονομικό, κοινωνικό και πολιτιστικό γίγνε-σθαι της Ελλάδας στο ευρωπαϊκό περιβάλλον.

\\\\\\\

\\\\\\\

7

8

Α' ΑρχαίοΘέατρο Λάρισας

Ψηφιδωτό Βασιλικής

Αγίου Αχιλλείου

Μπεζεστένι

9

> Πόλη: Αξιοθέατα Πολιτιστικοί χώροι

Α. Ιστορικό Κέντρο της Λάρισας

Διαδρομή

> Στην πόλη της Λάρισας υπάρχουν πολλά ση-μαντικά μνημεία της αρχαιότητας, της βυζαντινήςκαι της οθωμανικής περιόδου. Τα περισσότεραβρίσκονται στο λόφο του Φρουρίου, το χώροόπου έχουν βρεθεί οι πρώτες ενδείξεις κατοί-κησης της πόλης από τη νεολιθική ακόμα πε-ρίοδο και ο οποίος αποτέλεσε την αρχαία ακρό-πολη της πόλης. Κατά τη βυζαντινή περίοδοαποτελούσε το θρησκευτικό κέντρο της πόληςκαι κατά την οθωμανική, εμπορικό και στρα-τωτικό κέντρο.

Α’ Αρχαίο Θέατρο

> Το Α’ Αρχαίο Θέατρο της Λάρισας οικοδομή-θηκε το α’ μισό του 3ου αι. π.Χ. στα χρόνια τουβασιλιά της Μακεδονίας Αντιγόνου Γονατά, στηνότια πλευρά του λόφου του Φρουρίου, όπουκατά την αρχαιότητα δέσποζε η οχυρωμένηακρόπολη της πόλης και είναι ένα από τα ση-μαντικότερα και μεγαλύτερα θέατρα της περιό-δου. Το μνημείο έχει τα χαρακτηριστικά του ελ-ληνιστικού θεάτρου με τα τρία βασικά στοιχεία:κοίλο - ορχήστρα - σκηνή. Κοίλο του αρχαίουθεάτρου αποτελούσε η πλαγιά του λόφου«Φρούριο». Ένας διάδρομος, το διάζωμα γιατην διακίνηση των θεατών, χωρίζει το κοίλο σεδύο τμήματα, το κυρίως θέατρο και το επιθέα-τρο. Το Α' Αρχαίο Θέατρο αποτελεί μεγαλοπρε-πές οικοδόμημα και υπολογίζεται πως είχε χω-ρητικότητα τουλάχιστον 10.000 θεατών. Στο Αρ-χαίο Θέατρο πραγματοποιούνταν λατρευτικέςεκδηλώσεις, θεατρικά έργα, μουσικά δρώμενα,ωδικοί αγώνες και πολιτικές εκδηλώσεις πουσχετίζονταν με το κορυφαίο διοικητικό όργανοτης πόλης, το Κοινό των Θεσσαλών. Σύμφωναμε αρχαιολογικές ενδείξεις και επιγραφές σεκάποιο χώρο κοντά στο θέατρο πιθανώς ναυπήρχε το ιερό του Διόνυσου.

Τρίκλιτη παλαιοχριστιανική βασιλική

> Η βασιλική αυτή βρίσκεται στο λόφο τουΦρουρίου. Πιθανολογείται πως πρόκειται γιατην πρώτη εκκλησία της πόλης, αφιερωμένηστον πολιούχο Άγιο Αχίλλειο (ή Αχίλλιο), πρώτομητροπολίτη της πόλης. Χτίστηκε τον 6ο μ.Χ. αι-ώνα, πάνω σε τάφο ο οποίος πιθανολογείται ότιανήκει στον Άγιο Αχίλλειο. Σήμερα διατηρείταιμόνο το επίπεδο της θεμελίωσης. Ο νάρθηκαςκοσμείται με βυζαντινά ψηφιδωτά δάπεδα.

Μπεζεστένι

> Γνωστό σήμερα ως Φρούριο, κτίστηκε απότους Οθωμανούς στα τέλη του 15ου αιώνα.Χρησιμοποιήθηκε ως σκεπαστή αγορά και με-τέπειτα, αφού υπέστη αλλαγές στην εξωτερικήμορφή του, χρησιμοποιήθηκε ως πυριτιδαπο-θήκη και οχυρό (σε αυτή του την χρήση εντο-πίζεται και η ονομασία Φρούριο που έχει σή-μερα το κτίσμα) ως την απελευθέρωση της Θεσ-σαλίας το 1881. Υπάρχει η υπόθεση ότι εντοιχι-σμένα στο Μπεζεστένι βρίσκονται μαρμάρινααρχιτεκτονικά μέλη από τον αρχαίο ναό της Πο-λιάδος Αθηνάς, ο οποίος υπήρχε στο παρελθόνστο λόφο.

\\\\\\\\

\\\\\\\\

\\\\\\\\

\\\\\\\\

Γενί Τζαμί, εξωτερική όψη

11

Γενί Τζαμί

> Πρόκειται για κτίριο του 19ου αιώνα, που χρησιμοποιήθηκεως τζαμί μέχρι το 1924. Από το 1939 έως το 1941 στέγαζε μιαμικρή αρχαιολογική συλλογή και τη δημοτική βιβλιοθήκη, ενώαπό το 1957 μέχρι τον Ιανουάριο του 2012 το ΑρχαιολογικόΜουσείο της Λάρισας. Βρίσκεται απέναντι από τον Ιερό Ναότου Αγίου Βησσαρίωνα και το Ωδείο. Μετά τη μεταφορά τωνεκθεμάτων του στο νέο Διαχρονικό Μουσείο, παραμένει κλει-στό. Προσεχώς θα λειτουργήσει ως Σημείο Πολιτιστικής Δια-σύνδεσης, μια διαδραστική πύλη επικοινωνίας και πληροφό-ρησης, όπου με χρήση σύγχρονης τεχνολογίας ο επισκέπτηςθα ενημερώνεται για τις πολιτιστικές δομές και τις εκδηλώσεις.Παράλληλα θα είναι διαθέσιμες τουριστικές πληροφορίες καιθα είναι «προθάλαμος» εκθέσεων.

Αλλα αρχαιολογικά μνημεία

> Άλλα αξιοσημείωτα μνημεία που έχουν αποκαλυφθεί απότις αρχαιολογικές έρευνες είναι: το Β’ Αρχαίο Θέατρο, τα Πα-λαιοχριστιανικά λουτρά (βαλανεία) στις πλατείες Μπλάνα καιΛαμπρούλη, ο Μεσοβυζαντινός ναός, τα Βυζαντινά νεκροτα-φεία, το Βυζαντινό Τείχος, η Βυζαντινή δεξαμενή του 3ου αιώναμ.Χ., το Μεγάλο Χαμάμ, το Μπαϊρακλί Τζαμί και η Πυριτιδαπο-θήκη - Παλαιές Φυλακές.

\\\\\\\

\\\\\\\

Β' Αρχαίο Θέατρο Λάρισας

12

> Πληροφορίες Χρήσιμα τηλέφωνα Σύνδεσμοι

Διαχρονικό Μουσείο Λάρισας Εφορεία Αρχαιοτήτων ΛάρισαςΠεριφερειακό γραφείο Μεζούρλο 41500 Τηλ.: +30 2413 508200-201E-mail: efalar@culture.gr Ώρες λειτουργίας: 09:00-16.00 Καθημερινές και Σαββατοκύριακα πλην Δευτέρας

Γραφείο Επικοινωνίας και Δημοσίων Σχέσεων Δήμου ΛαρισαίωνΊωνος Δραγούμη 1, 41222, ΛάρισαΤηλ. 2413 500325Email: dhmlar1@larissa-dimos.gr

Βοηθήματα για εκπαιδευτικούς & Μαθητές1. Πελασγίς Λάρισα (Δίγλωσση Έκδοση Εφορείας Αρχαιοτήτων Λάρισας):http://joom.ag/FAxb2. Ο Αλέξιππος στο Αρχαίο Θέατρο – Τετράδιο Μαθητή: http://joom.ag/IZxb

Η γνωριμία με την πολιτιστική ταυτότητα της Λά-ρισας θα μπορούσε να πλαισιωθεί με επιτόπιεςεξερευνήσεις στο πολύμορφο και πολυεπίπεδοΙστορικό της Κέντρο με βάση τις οδηγίες πουακολουθούν. Μην παραλείψετε να επισκεφτείτεκαι το Διαχρονικό Μουσείο της Λάρισας πουβρίσκεται στο λόφο του Μεζούρλου στα νότιατης πόλης, στον περιφερειακό Τρικάλων. Ξενα-γήσεις από αρχαιολόγους μπορούν να γίνονταικατόπιν συνεννοήσεως.

> Προτεινόμενη Διαδρομή στα μνημεία του Ιστορικού Κέντρου της Λάρισας και στο Διαχρονικό Μουσείο

Κόμβος 1 (πράσινος κόμβος)

> Μια προτεινόμενη διαδρομή είναι καταρχήν ηεπίσκεψη στο στο Γενί Τζαμί (όπου στεγαζόταντο Αρχαιολογικό Μουσείο από το 1957 έως και

τη μεταφορά του στο Διαχρονικό Μουσείο τηςΛάρισας) στην καρδιά της πόλης, κοντά στο κέν-τρο της αγοράς, επί των οδών Κύπρου και Βε-νιζέλου. Ακριβώς απέναντι από το Γενί Τζαμί,βρίσκονται οι δυο μεγάλες πλατείες του Αγαμ.Μπλάνα και Αγίου Βησσαρίωνα. Στην πλατείαΑγαμ. Μπλάνα μετά από ανασκαφικές εργασίεςήρθαν στο φως παλαιοχριστιανικά λουτρά του5ου αι. π.Χ., ενώ μέσα στον ιερό ναό του ΑγίουΒησσαρίωνος ο Λαρισαίος ζωγράφος ΑγήνοραςΑστεριάδης έχει φιλοτεχνήσει τις αγιογραφίεςτου. Καθώς ο επισκέπτης κατευθύνεται προς τοκέντρο της πόλης, δηλαδή προς τα δυτικά, καιενώ έχει διασχίσει μεγάλο μέρος του μη πεζο-δρομημένου κομματιού της Οδού Βενιζέλου,στο ύψος της οδού Παπαφλέσσα θα συναντήσειτο Μπαϊρακλί Τζαμί (το οποίο βρίσκεται επί τωνπεζοδρομημένων οδών Παπαφλέσσα και Όσ-σης). Ο επισκέπτης από τη θέση Μπαϊρακλί Τζαμίμπορεί είτε να ανηφορίσει στο λόφο του Φρου-ρίου για κάποιο μικρό διάλειμμα στις γύρω κα-φετέριες είτε να επιστρέψει στην Οδό Βενιζέλουκαι να συνεχίσει έτσι την εξερεύνησή του στοιστορικό κέντρο της πόλης. Μερικές δεκάδες μέτρα πιο πέρα θα αντικρίσειτο Μεγάλο Οθωμανικό Λουτρό (Buyuk Hamam),όπου θα διακρίνει τον επιβλητικό τρούλο τωναποδυτηρίων. Το μνημείο σήμερα είναι ενσω-ματωμένο σε νεότερες κατασκευές. Μικρό τμή-μα του έχει αναδειχθεί κάτω από το μικρό τρού-λο, ο οποίος σήμερα δεν είναι ορατός. Διασχί-ζοντας την πεζοδρομημένη οδό Βενιζέλου, καιμετά από σύντομη πεζοπορία 2 λεπτών (αμέσωςμετά το Μεγάλο Οθωμανικό Λουτρό) δεσπόζειτο Α’ Αρχαίο Θέατρο Λάρισας στις παρυφές τουΛόφου του Φρουρίου. Ο λόφος του Φρουρίου,όμως, κρύβει και άλλες εκπλήξεις. Ανηφορίζον-τας με κατεύθυνση προς τα βόρεια, ο επισκέπτηςθα συναντήσει ένα σύμπλεγμα μνημείων της πα-λαιοχριστιανικής, της κυρίως βυζαντινής αλλάκαι της οθωμανικής περιόδου, που αναδείχθη-καν τα τελευταία χρόνια. Ειδικότερα, στην πλα-τεία Λαμπρούλη, έχουν διασωθεί τμήματα τουΜπεζεστενίου του 15ου αι., των παλαιοχριστια-νικών λουτρών του 6ου αι., της παλαιοχριστια-νικής βασιλικής του Αγίου Αχιλλείου και της βα-σιλικής της κυρίως βυζαντινής περιόδου του11ου – 12ου αι. μ.Χ., με νεκροταφεία της ίδιαςπεριόδου.

\\\\\\\

13

Κόμβος 2 (κόκκινος κόμβος)

> Τέλος, ο επισκέπτης, με κατεύθυνση προς τα νοτιοδυτικά, μπορεί να επισκεφτεί, στη συμβολήτων οδών Ταγματάρχου και Πρωτομαγιάς, το Β’ Αρχαίο Θέατρο της Λάρισας, το οποίο άρχισε νακατασκευάζεται τον 1ο αι. π.Χ. Η σπουδαιότητα του έγκειται στην κάλυψη συγκεκριμένων πνευ-ματικών αναγκών των αρχαίων Λαρισαίων, αφού το Α’ θέατρο μετά τη Ρωμαϊκή κατάκτηση (δηλαδήμετά τον 2ο προχριστιανικό αιώνα) είχε ήδη μετασκευασθεί σε αρένα και δεν ήταν δυνατόν ναχρησιμοποιηθεί για άλλου είδους εκδηλώσεις.

\\\\\\\

14

Μύλος του Παππά

Δημοτική Πινακοθήκη Λάρισας

15

> Πόλη: Αξιοθέατα Πολιτιστικοί χώροι

Β. Η σύγχρονη Λάρισα Μουσεία & Μνημεία

Διαχρονικό Μουσείο Λάρισας

> Το νέο Μουσείο Λάρισας, με εκθεσιακό χώρο 1.500 τ.μ. σεέκταση 54 στρεμμάτων στο Μεζούρλο, περιλαμβάνει αντιπρο-σωπευτικά δείγματα του πολιτισμού της Θεσσαλίας από την Πα-λαιολιθική και Νεολιθική εποχή, εποχή Σιδήρου και Χαλκού, τηνΑρχαϊκή, Κλασσική, Ελληνιστική, Ρωμαϊκή, Παλαιοχριστιανική,Βυζαντινή μέχρι την Οθωμανική Περίοδο και τον 19ο αιώνα.Μοναδικά ειδώλια και αγγεία από τους προϊστορικούς οικισμούςτης Θεσσαλίας, έργα αρχαίας γλυπτικής και κτερίσματα, καθώςκαι ψηφιδωτά δάπεδα, συγκαταλέγονται μεταξύ των εκθεμάτων.

Λαογραφικό - Ιστορικό Μουσείο Λάρισας

> Το μουσείο φιλοξενεί έκθεση που παρουσιάζει το νεότεροελληνικό πολιτισμό και ιδιαίτερα τον πολιτισμό στον Θεσσαλικόχώρο από τον 16ο αιώνα έως και τα μέσα του 20ού. Το μου-σείο παρουσιάζει τον προβιομηχανικό πολιτισμό στην Θεσσα-λική ύπαιθρο, καθώς και σκηνές αστικής ζωής από την πόλητης Λάρισας. Σκοπός του είναι η προβολή και διάσωση τουλαογραφικού πολιτισμού της Θεσσαλίας.

Μουσείο Στρατιωτικής Κτηνιατρικής Υπηρεσίας

> Βρίσκεται στο Στρατόπεδο Νικολάου Πλαστήρα και στεγά-ζεται σε 2 πέτρινα κτήρια. Είναι μοναδικό στο είδος του για ταελληνικά και ευρωπαϊκά δεδομένα. Η έκθεση του περιλαμβάνειυλικό από τη λειτουργία της Κτηνιατρικής Υπηρεσίας του ελ-ληνικού στρατού.

Μουσείο Εθνικής Αντίστασης

> Βρίσκεται επί της οδού Ιουστινιανού, στον αύλειο χώρο του5ου Γυμνασίου - Λυκείου Λάρισας. Στεγάζεται στο κτίριο τηςπαλιάς Πυριτιδαποθήκης - πρώην Φυλακές.

Δημοτική Πινακοθήκη Λάρισας

> Η δεύτερη πιο σημαντική Πινακοθήκη της χώρας, ιδρύθηκετο 1983 και λειτουργεί στο σύγχρονο κτήριο από το 2003.Εκτίθεται μέρος της Συλλογής Γ. Ι. Κατσίγρα, 150 έργα του19ου και 20ου αιώνα καθώς και τα έπιπλα του Ερρίκου Σλή-μαν. Στους μεγάλους εκθεσιακούς χώρους της, διοργανώ-νονται σημαντικές ατομικές και ομαδικές εκθέσεις καθώςκαι περιοδικές εκθέσεις σε συνεργασία με Πινακοθήκες,Μουσεία και φορείς.

\\\\\\\\

\\\\\\\\

\\\\\\\\

\\\\\\\\

\\\\\\\\

Διαχρονικό Μουσείο ΛάρισαςΜόνιμη Συλλογή

Λαογραφικό Μουσείο Λάρισαςλεπτομέρεια

Μουσείο Εθνικής Αντίστασης,είσοδος

16

Mύλος του Παππά

> Ο Μύλος του Παππά είναι ένα κτηριακό συγ-κρότημα που βρίσκεται στην οδό Γεωργιάδου,πίσω από το λόφο του Φρουρίου. Πρόκειταιγια ένα βιομηχανικό κτήριο αλευροποιίας (μύ-λος) που κατασκευάστηκε το 1883. Ανακατα-σκευάστηκε δύο φορές μετά από πυρκαγιέςκαι υπήρξε το χαρακτηριστικότερο βιομηχανικόκτήριο στην ευρύτερη περιοχή της Θεσσαλίας.Σήμερα ο Μύλος του Παππά ανήκει στο ΔήμοΛαρισαίων που έχει μετατρέψει το κτίσμα σεένα πολυδύναμο πολιτιστικό, εκπαιδευτικό,ψυχαγωγικό και συνεδριακό κέντρο. Φιλοξενείτο θέατρο του Μύλου για τις παραστάσεις τουΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. Λάρισας - Θεσσαλικό Θέατρο, τις αί-θουσες και τα γραφεία της Φιλαρμονικής τουΔήμου, το κουκλοθέατρο «Τιριτόμπα» και τοΜουσείο Κούκλας, τη Δημοτική Σχολή Μπα-λέτου, το θερινό κινηματογράφο και τη ΜουσικήΣκηνή (κέντρο συναυλιών και διασκέδασης)«Μύλος 1927». Επίσης, στο κεντρικό κτήριοσύντομα πρόκειται να λειτουργήσει και το νέοΜουσείο Σίτου & Άρτου.

Μνημείο (τάφος) Ιπποκράτη και Ιατρικό Μουσείο

> Στην πόλη της Λάρισας έζησε τα τελευταίαχρόνια της ζωής του ο πατέρας της ιατρικής,Ιπποκράτης. Ο τάφος του ήρθε στο φως μετάαπό πλημμύρα κατά τον 19ο αιώνα και τοπο-θετείται στην έξοδο της αρχαίας πόλης προςτην Γυρτώνη. Κοντά στο σημείο αυτό, απέναντιαπό το πάρκο του Αλκαζάρ, έχει στηθεί κενο-τάφιο και σύγχρονο μνημείο με το άγαλμα τουΙπποκράτη, ενώ από το 1986 στο χώρο φιλο-ξενείται και Ιατρικό Μουσείο. Το Μουσείο είναιεπισκέψιμο κατόπιν συνεννοήσεως.

Άλσος

> Θα ήταν παράλειψη να μη χαρείτε το Αισθη-τικό Άλσος της Λάρισας, χώρος ξεκούρασηςκαι αναψυχής, φυσικός πνεύμονας στις όχθεςτου Πηνειού ποταμού, στην έξοδο της πόληςπρος Τύρναβο. Στο χώρο υπάρχουν παιδικήχαρά, αναψυκτήριο, δρόμοι περιπάτου, μονο-πάτια και ποδηλατόδρομοι.

\\\\\\\\

\\\\\\\\

\\\\\\\\

Εξωτερική όψη Αγίου Αχιλλείου

Μνημείο Ιπποκράτη

Είσοδος Αισθητικού Άλσους

17

Γλυπτός ποταμός

> Στην Κεντρική πλατεία και την πλατεία Τα-χυδρομείου βρίσκονται δύο από τα πιο εντυ-πωσιακά συντριβάνια της πόλης, τα οποία είναιέργα της Λαρισαίας γλύπτριας τοπίου ΝέλαςΓκόλαντα, συνθέτοντας το έργο «Γλυπτός πο-ταμός». Στην πλατεία Ταχυδρομείου βρίσκεταιτο πρώτο τμήμα του έργου, με τους καταρρά-κτες των νερών να συμβολίζουν τις ορεινέςπηγές του Πηνειού ποταμού. Το πνεύμα τηςγλυπτικής σύνθεσης συνεχίζεται στο σιντριβάνιτης Κεντρικής πλατείας, με την εμφάνιση εκνέου των νερών, τα οποία ακολουθούν υπο-θετικά μια υπόγεια διαδρομή συμβολίζονταςτην πεδινή διαδρομή της ροής του ποταμού.

Μνημείο Ίππου

> Το άλογο αποτελεί εδώ και αιώνες το έμβλη-μα της πόλης, καθώς και της ποδοσφαιρικήςτης ομάδας. Σήμερα υπάρχουν δύο σύγχροναμνημεία, που βρίσκονται το πρώτο κάτω απότο ναό του Αγίου Αχιλλείου, έργο του ΜίλτουΠαπαστεργίου και το δεύτερο στο πάρκο Αλ-καζάρ, έργο του Ζαχαρία Μπεκιάρη.

Μνημείο του Ολοκαυτώματος των Εβραίων της Λάρισας

> Βρίσκεται στην πλατεία Εβραίων, η οποίααπέχει μόλις λίγα μέτρα από την Κεντρική πλα-τεία.

Μνημείο Νίκης

> Τοποθετήθηκε από τον Ελληνικό στρατό το1962 στο Φρούριο της Λάρισας, για την νίκητης Ελλάδας στον πόλεμο 1940-41. Επιλέχτηκεη Λάρισα επειδή βρίσκεται στο κέντρο της χώ-ρας και έτσι τιμάται όλος ο ελληνικός λαός γιατον αγώνα του για την ελευθερία.

Μνημείο Εθνικής Αντίστασης

> Βρίσκεται στο πάρκο Αλκαζάρ και είναι έργοτου Λαρισαίου γλύπτη Φιλολάου Τλούπα. Κά-τω από το μνημείο στεγαζόταν το ΜουσείοΕθνικής Αντίστασης, το οποίο πλέον έχει με-ταφερθεί στο κτήριο της παλιάς Πυριτιδαπο-θήκης.

\\\\\\\\ \\\\\\\\

\\\\\\\\ \\\\\\\\

\\\\\\\\

Άποψη γλυπτού ποταμού πλατείας Ταχυδρομείου, γλύπτρια Νέλλα Γκόλαντα

18

ΔΩΛ > Ιδρύθηκε το 1930 και από το 1993 στεγάζεταιστο σημερινό κτίριο. Με την υποδομή και τηδραστηριότητά του αποτελεί σημείο αναφοράςγια τα δημοτικά ωδεία της χώρας μας

ΟΥΗΛ> Το υπό ολοκλήρωση «Προσκήνιο Πολιτισμού»(ΟΥΗΛ) φιλοξενεί προς το παρόν μια σειρά απόπολιτιστικές εκδηλώσεις στο ισόγειο.

Αβερώφειος Γεωργική Σχολή> Στην έξοδο της πόλης προς Τρίκαλα, σε μιαέκταση 40 περίπου στρεμμάτων εκτείνεται τοκτιριακό συγκρότημα της Αβερωφείου Γεωρ-γικής Σχολής Λάρισας. Αποτελείται από 43 κτί-ρια, τα οποία από το 1993 έχουν χαρακτηρισθείιστορικά διατηρητέα μνημεία. Είναι κληροδό-τημα του Γεωργίου Αβέρωφ. Η Σχολή Ιδρύθηκετο 1901 και λειτούργησε το 1911. Υπήρξε τοπρώτο Γεωπονικό Πανεπιστήμιο της χώρας καιστην Αβερώφειο αναφέρεται το έργο του Μ.Καραγάτση «Ο Συνταγματάρχης Λιάπκιν».

Πηνειός> Σε απόσταση 5 λεπτών από την Κεντρική Πλα-τεία της πόλης βρίσκεστε στη γέφυρα του Αγ.Αχιλλείου, πάνω από τον εσωτερικό κλάδο τουΠηνειού ποταμού. Απολαύστε τους παρόχθιουςπεζόδρομους και ποδηλατόδρομους, τις πεζο-γέφυρες, μακριά από το πολύβουο κέντρο, κιόμως τόσο κοντά. Άμεσα συνδεδεμένος με τημακρόχρονη ιστορία της πόλης ο Πηνειός, επα-νασυνδέεται με αθλητικές και πολιτιστικές εκ-δηλώσεις, έχοντας δίπλα το πάρκο Αλκαζάρκαι το Κηποθέατρο, καθώς και άλλους χώρουςαναψυχής.

\\\\\\\\

\\\\\\\\

\\\\\\\\

\\\\\\\\

Αβερώφειος Γεωργική Σχολή

Δημοτικό Ωδείο Λάρισας, κεντρική είσοδος

19

> Πληροφορίες Χρήσιμα τηλέφωνα Σύνδεσμοι

Λαογραφικό Μουσείο ΛάρισαςΦαρσάλων & ΓουργιώτηΤηλ. 2410 239446 – 2410 239537Δευτέρα – Παρασκευή 09.00-14.00Email: limlmus@otenet.gr

Στρατιωτικό Μουσείο Κτηνιατρικής Υπηρεσίας ΣτρατούΣτρατόπεδο «Στγου. Ν. Πλαστήρα» 1η ΣΤΡΑΤΙΑΤηλ. 2410 993352Δευτέρα – Παρασκευή 09.30-13.30(κατόπιν συνεννοήσεως)

Ιατρικό ΜουσείοΓρ. Λαμπράκη (έναντι Αλκαζάρ)Τηλ. 2413 500325 (Γρ, Τύπου Δ. Λαρισαίων)Επίσκεψη κατόπιν συνεννοήσεως

Μουσείο Εθνικής ΑντίστασηςΙουστινιανού, Πλησίον 5ο Γυμνασίου, ΛάρισαΤηλ. 2410 256619Κάθε Πέμπτη 09.00-13.00

Μύλος του Παππά ΛάρισαΑντιδημαρχία Πολιτισμού & Επιστημών Δήμου ΛαρισαίωνΓεωργιάδου 53 ΛάρισαΠληροφορίες για εκδηλώσεις & δραστηριότητες Τηλ. 2410 614449Email: adhm6@larissa-dimos.grwww.facebook.com/LarissaCulture

Μουσείο ΚούκλαςΤηλ. 2410 251657Λειτουργεί Σάββατο & Κυριακή

Δημοτική Πινακοθήκη Λάρισας – Μουσείο Γ. Ι. ΚατσίγραΓ. Παπανδρέου 2, 41334, ΛάρισαΤηλ. 2410621205, 2410623615Email: dplarisas@yahoo.grΙστοσελίδα: www.katsigrasmuseum.grΩράριο Λειτουργίας Τρίτη - Παρασκευή: 10:00-14:00 & 18:00 - 21:00 Σάββατο- Κυριακή: 10:00 - 14:00 Γενική είσοδος: 3 € / Ενιαίο εισιτήριο (για ομάδες άνω των

10 ατόμων) : 2 € // Ελεύθερη είσοδος: Παιδιά κάτω των 15ετών, μαθητές, φοιτητές, άτομα άνω των 65 ετών, καλλιτέχνες,καθηγητές της Α.Σ.Κ.Τ., καθηγητές καλλιτεχνικών μαθημάτων(μέσης εκπαίδευσης), ξεναγοί, πολύτεκνοι, άτομα με ειδικέςανάγκες, δημοσιογράφοι.

> Χρήσιμα τηλέφωνα Σύνδεσμοι

ΠΕΡΙΘΑΛΨΗΓενικό Νοσοκομείο: 2410 230.031, 2410 536.031- 4Περ. Παν. Νοσοκομείο: 2410 617.000, 2413 501.000Ιστοσελίδα: www.uhl.grΕΚΑΒ: 166, 2410 617.115ΙΚΑ: 2410 621.279 – 288Εφημερίες φαρμακείων: 1434

ΣΥΓΚΟΙΝΩΝΙΕΣΣταθμός ΚΤΕΛ: 2410 537.737Ιστοσελίδα: www.ktellarisas.grΣταθμός ΟΣΕ: 2410 236.250 2410 590.263, Larissa City taxi Τηλ. 2410 200.200Ραδιοταξί Τηλ. 2410 661.414Αστικά Λεωφορεία: Τηλ. 2410 533.903Ιστοσελίδα: www.ktelast-larisas.gr

ΑΣΤΥΝΟΜΙΑΑστυν. Δ/νση Λάρισας: Τηλ. 2410 683.111, 2410 683.112

ΔΗΜΟΣ ΛΑΡΙΣΑΙΩΝΤηλ. Κέντρο: 2413 500.200, 2410 250.372Ιστοσελίδα: www.larissa-dimos.gr

EΞΟΡΜΗΣΕΙΣΣΤΑ ΠΕΡΙΧΩΡΑ

> Η Λάρισα αποτελεί ιδα-νική βάση για εξορμήσειςσε κοντινές περιοχές μεεξαιρετικό ιστορικό, πο-λιτιστικό και περιβαλλον-τικό ενδιαφέρον.

22

> Αμπελάκια> Τα Αμπελάκια είναι παραδοσιακός οικισμόςτου νομού Λάρισας, χτισμένα στις βορειοδυτικέςπλαγιές του όρους Όσσα, στην είσοδο της κοι-λάδας των Τεμπών. Το χωριό φημίζεται για τασπουδαία αρχοντικά του, καθώς γνώρισε πολύμεγάλη οικονομική ανάπτυξη κατά το παρελθόν,χάρη στην επεξεργασία και τη βαφή νημάτωνμε κόκκινο χρώμα που παρήγαγαν από τηνεπεξεργασία του φυτού ριζάρι (ρουβία η βαφι-κή).

Ο συνεταιρισμός των Αμπελακίων> Στα τέλη του 18ου αιώνα οι κάτοικοι των Αμπε-λακίων που επεξεργάζονταν τα κόκκινα νήματααποφάσισαν να συνεταιριστούν για να αντιμετω-πίσουν τον εξωτερικό ανταγωνισμό. Αρχικά δη-μιουργήθηκαν μικροί συνεταιρισμοί, αλλά το 1778ενώθηκαν σε έναν. Πρόεδρος του συνεταιρισμούήταν ο Αμπελακιώτης Γεώργιος Μαύρος. Ο συνε-ταιρισμός των Αμπελακίων θεωρείται ο πρώτοςπαγκοσμίως. Στο διάστημα λειτουργίας του συ-νεταιρισμού τα Αμπελάκια γνώρισαν μεγάλη ακμήκαι ανάπτυξη. Τα σπίτια των κατοίκων έγιναν πλου-

σιότερα και κτίστηκαν πολλά αρχοντικά, αρκετάαπό τα οποία έχουν αναπαλαιωθεί σήμερα. Ο συ-νεταιρισμός διατηρήθηκε μέχρι το 1812, οπότε καιδιαλύθηκε. Οι κυριότεροι λόγοι που οδήγησαν στηδιάλυση του συνεταιρισμού ήταν η εφεύρεση τηςΑνιλίνης που παρήγαγε ίδιο αποτέλεσμα με το ρι-ζάρι και ήταν φθηνότερη, οι συγκρούσεις μεταξύτων μελών του συνεταιρισμού, αλλά και η υψηλήφορολογία που επέβαλε στους κατοίκους ο ΑλήΠασάς. Παράλληλα, μεγάλο πλήγμα δέχτηκε ο συ-νεταιρισμός από την πτώση της Ευρωπαϊκής οι-κονομίας λόγω των Ναπολεόντειων πολέμων.

> Χρήσιμα τηλέφωνα Σύνδεσμοι

Ιστορική Κοινότητα Αμπελακίων Δήμος ΤεμπώνΤηλ. 2495 093.349Ιστοσελίδα πληροφοριών: http://hellas.teipir.gr/Thesis/Larisa/ampelakia/greek/history.htm

\\\\\\\

Μουσείο οικείας Γεωργίου Σβαρτς στα Αμπελάκια, εσωτερική άποψη

> Ελασσόνα Όλυμπος

> Η Ελασσόνα είναι χτισμένη αμφιθεατρικάστους πρόποδες σειράς λόφων, στη νότια πλευ-ρά του Ολύμπου. Την Ελασσόνα διασχίζει οΕλασσονίτης ποταμός (ή Ελασσονίτικος), ο οποί-ος συμβάλλει με τον Τιταρήσιο και εκβάλλει στονΠηνειό, το πιο μεγάλο ποτάμι της Θεσσαλίας. Τοποτάμι χωρίζει την πόλη σε δύο μέρη, την παλιάπόλη που είναι χτισμένη στους πρόποδες τουλόφου της Ολυμπιώτισσας και ονομάζεται Βα-ρόσι και στη νέα πόλη που απλώνεται στη δεξιάόχθη του ποταμού. Τα δύο μέρη της πόλης συν-δέουν τρεις γέφυρες και ένα παλιό τοξωτό γε-φύρι, που αποτελεί αξιοθέατο της Ελασσόνας.Τέλος, σε κοντινή απόσταση βρίσκεται η λίμνητου Κεφαλόβρυσου. Ο Όλυμπος χαρακτηρίζεται ως ο Παρθενώναςτης ελληνικής φύσης, με σπάνια ενδημικά φυτά,αλπικά τοπία απαράμιλλης φυσικής ομορφιάςκαι μοναδικά περιβαλλοντικά μονοπάτια. Έναμνημείο της φύσης, ιδανικό πεδίο για Περιβαλ-λοντική Εκπαίδευση.

> ΑξιοθέαταΙερά Μονή ΟλυμπιωτίσσηςΚέντρο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Κισσάβου Ελασσόνας

> Κέντρο ΠεριβαλλοντικήςΕκπαίδευσης Κισσάβου Ελασσόνας

Όλυμπος - Ιστορία - Οικολογία (Μονοήμερο & Τριήμερο)

> Στο πρόγραμμα αυτό οι μαθητές, μέσα απόσυνεργατικές και συμμετοχικές μεθόδους, θαγνωρίσουν τα οικοσυστήματα του Ολύμπου, θαπροσεγγίσουν το μύθο του και θα ευαισθητο-ποιηθούν για τους επαπειλούμενους κινδύνουςαπό ανθρωπογενείς επεμβάσεις. Συγκεκριμένα:Ομάδες μαθητών μέσα από επισκέψεις σε χώ-ρους αξιόλογης φυσικής ομορφιάς θα παρατη-ρήσουν, θα ερευνήσουν, θα αναλύσουν και θαμελετήσουν τους βιοτικούς και αβιοτικούς πα-ράγοντες που συνθέτουν το περιβάλλον τουβουνού. Οι μαθητές θα προσεγγίσουν το πολι-τισμικό περιεχόμενο του βουνού με επισκέψειςστους αρχαιολογικούς χώρους της ΠερραιβικήςΤριπολίτιδας και τους παραολύμπιους παραδο-σιακούς οικισμούς. Κάθε ομάδα θα ερευνά καιθα εντοπίζει τις ανθρωπογενείς παρεμβάσεις,όπως οδικά δίκτυα, οικισμούς, έργα άρδευσης,υλοτομίες, βόσκηση, τουριστικές εγκαταστάσεις,αποτελέσματα φωτιάς κ.ά..

Όλυμπος, Μύτικας

Στεφάνη Ολύμπου, διαδρομές

Στις εργασίες πεδίου οι μαθητές, μέσα από ομα-δοσυνεργατικές διεργασίες, θα παρατηρούν, θασυλλέγουν και θα καταγράφουν πρωτογενή δε-δομένα. Αυτές οι παρατηρήσεις και τα δεδομέναθα καταγράφονται σε φύλλα εργασίας τα οποίαθα παρουσιάζονται στην ολομέλεια των μαθη-τών για εξαγωγή τελικών συμπερασμάτων. Γε-νικότερα το πρόγραμμα αποσκοπεί να βιώσουνοι μαθητές τη μοναδικότητα του Ολύμπου καιπαράλληλα να ευαισθητοποιηθούν στην κατεύ-θυνση προστασίας και διατήρησης των φυσικώνπεριοχών, ως καταφύγια της άγριας ζωής καιως χώροι αναζήτησης και επικοινωνίας ανθρώ-που και φύσης.

Εκπαιδευτική επίσκεψη στον ΌλυμποΧρονοδιάγραμμα Προγράμματος(Μονοήμερο)09.30 – 10.30 Άφιξη στις Εγκαταστάσεις τουΚέντρου Περιβαλλ. Εκπαίδ. - Παρουσίαση Δρα-στηριοτήτων Προγράμματος - Παρουσίαση πο-λυμεσικής εφαρμογής για τον Όλυμπο10.30 – 13.30 Επίσκεψη σε μέρη του Ολύμπουεξαιρετικής φυσικής ομορφιάς (δραστηριότητεςπεδίου)13.30 – 14.00 Αξιολόγηση - Λήξη Προγράμμα-τος

Χρονοδιάγραμμα Προγράμματος (Τριήμερο)

> 1η Ημέρα16.00 - 20.00 Άφιξη στις Εγκαταστάσεις του Κέν-τρου Π.Ε.- Παρουσίαση Δραστηριοτήτων Προ-γράμματος - Παρακολούθηση Πολυμεσικήςεφαρμογής για τον Όλυμπο. Επίσκεψη σε πα-ραολύμπια περιοχή (Λιβάδι, Κοκκινοπηλός, κ.α.)> 2η Ημέρα09.00 - 14.00 Επίσκεψη σε μέρη του Ολύμπουεξαιρετικής φυσικής ομορφιάς (δραστηριότητεςπεδίου). Επίσκεψη σε αρχαιότητες παραολύμ-πιων οικισμών (Άζωρος, Πύθιο) - Επίσκεψη σεπαραολύμπιους οικισμούς, αναζήτηση παρα-δοσιακών και ιστορικών στοιχείων (Πλατανό-δασος, Παλιός Σπαρμός κ.α.) - δραστηριότητεςπεδίου> 3η Ημέρα09.00 - 11.00 Επίσκεψη σε παραδοσιακά κτί-σματα και σε λαογραφικό μουσείο στην Τσαρι-τσάνη (οικισμό Δήμου Ελασσόνας)11.00 - 13.00 Δραστηριότητες στις εγκαταστά-σεις του κέντρου (παρουσίαση εργασίας ομά-δων, παιχνίδια ρόλων)13.00 - 14.00 Αξιολόγηση και τέλος Προγράμ-ματος

Όλυμπος, θρόνος του Δία

> Χρήσιμα τηλέφωνα Σύνδεσμοι

Κέντρο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης (Κ.Π.Ε.) ΕλασσόναςΒλαχοδήμου 1, 40200 ΕλασσόναΠληροφορίες: Αναγνωστάκης ΣπύροςE-mail: kpe@thess.pde.sch.gr kpe.elassonas@gmail.comΙστοσελίδα: http://thess.pde.sch.gr/kpeΤηλ.: 24930 29571

Προϋποθέσεις επίσκεψηςΗ Σχολική μονάδα θα πρέπει να τηρεί όλους τουςπροβλεπόμενους όρους και προϋποθέσεις τουθεσμικού πλαισίου για την έγκριση της μετακί-νησης των επιμορφούμενων εκπαιδευτικών καιτων μαθητών που τους συνοδεύουν. Οι περιβαλ-λοντικές ομάδες των σχολείων κατά την επίσκε-

ψή τους στο Κέντρο θα πρέπει να έχουν μαζί τουςυποχρεωτικά: Έγκριση μετακίνησης της οικείαςδιεύθυνσης εκπαίδευσης. Επίσημη ονομαστικήκατάσταση των επιμορφούμενων εκπαιδευτικώνκαι μαθητών (εκδοθείσα από το σχολείο με τηνυπογραφή του διευθυντή τους). Οι επιμορφού-μενοι εκπαιδευτικοί των σχολικών ομάδων έχουντην ευθύνη της ασφάλειας και της σωματικήςακεραιότητας των μαθητών, που τους συνο-δεύουν, καθ'όλη τη διάρκεια υλοποίησης τουπρογράμματος. Οι επιμορφούμενοι εκπαιδευτικοίοφείλουν να ενημερωθούν για τις ιδιαιτερότητεςτου εκάστοτε επιμορφωτικού προγράμματος τουΚέντρου που θα συμμετέχουν (χιλιομετρικέςαποστάσεις μετακίνησης, χρονοδιάγραμμα προ-γράμματος, κατάλληλη ένδυση και υπόδηση, κ.ά.)

> Τέμπη / Δέλτα Πηνειού> Τα Τέμπη ή Κοιλάδα των Τεμπών είναι μια κοι-λάδα εξαιρετικής ομορφιάς ανάμεσα στον Όλυμ-πο και τον Κίσσαβο. Αποτελούν το κύριο πέρα-σμα από τη Μακεδονία στη Θεσσαλία γι’ αυτότον λόγο η περιοχή είχε μεγάλη σημασία από τηναρχαιότητα. Η κοιλάδα έχει μήκος 10 χιλιόμετρα,

ενώ στο στενότερο σημείο της σχηματίζεται φα-ράγγι με πλάτος 25 μέτρα και βάθος περίπου500. Στο εσωτερικό της ρέει ο ποταμός Πηνειός,ο οποίος εκβάλλοντας στο Αιγαίο δημιουργεί έναδέλτα με μεγάλη βιοποικιλότητα και οικολογικήαξία.

Κοιλάδα των Τεμπών

26

> Παράλια Λάρισας> Η ακτογραμμή των παραλίων της Λάρισαςφτάνει τα 50 χιλιόμετρα, ξεκινώντας περίπουαπό την παραλία του Μύλου Γλυμένη (στα όριαμε τον νομό Μαγνησίας) και φτάνοντας μέχρι ταΜεσάγγαλα και το Καστρί Λουτρό (στα όρια τουνομού Πιερίας). Στα 50 αυτά χιλιόμετρα υπάρ-χουν πάνω από 20 υπέροχες παραλίες και μι-κροί κολπίσκοι στην σκιά του Μαυροβουνίου,του Κισσάβου και του Ολύμπου. Πολλές από τιςπαραλίες είναι οργανωμένες με τουριστικέςυποδομές, ενώ άλλες λιγότερο ή καθόλου, αφη-μένες στα χέρια της μητέρας φύσης. Ιδιαίτερητουριστική ανάπτυξη παρουσιάζουν οι παραλίεςτου Αγιοκάμπου - Σωτηρίτσας - Βελίκας (μίασυνεχόμενη παραλία πάνω από 10 χιλιόμετρα),της Κουτσουπιάς, του Κόκκινου Νερού, τουΣτομίου, των Μεσαγγάλων και του Καστρί Λου-τρού. Ξεκινώντας από τον νότο προς τον βοράοι παραλίες σε σειρά είναι: Μύλου Γλυμμένη,Ρακοποτάμου, Ακτής Παπακώστα, Πολυδεν-δρίου, Αγιοκάμπου, Κάτω Σωτηρίτσας, Βελίκας,Βραχάκια (Βελίκας), Παλιουριάς, Κουτσουπιάς,Κόκκινου Νερού, Τσιλιγιώργου, Πλατιάς Άμμου,Καλύβι, Πηγάδι, Ψαρόλακα, Παναγίας, Στομίου,Αλεξανδρινής-Στρίντζου, Κουλούρας, Μεσαγ-γάλων και τέλος Καστρί Λουτρού.

> Μετέωρα> Τα Μετέωρα είναι ένα σύμπλεγμα τεράστιωνσκοτεινόχρωμων βράχων από ψαμμίτη οι οποίοιυψώνονται έξω από την Καλαμπάκα, κοντά σταπρώτα υψώματα της Πίνδου και των Χασίων. Ταμοναστήρια των Μετεώρων, που είναι χτισμέναστις κορυφές κάποιων από τους βράχους, είναισήμερα το δεύτερο πλέον σημαντικό μοναστικόσυγκρότημα στην Ελλάδα, μετά από το ΆγιοΌρος. Από τα τριάντα που υπήρξαν ιστορικά, σή-μερα λειτουργούν μόνον επτά, τα οποία, από το1988, περιλαμβάνονται στον κατάλογο μνημείωνπαγκόσμιας κληρονομιάς της UNESCO. Το άγριοκαι απροσπέλαστο τοπίο αποτέλεσε πρόσφοροχώρο για τους χριστιανούς ασκητές που εγκα-ταστάθηκαν στην περιοχή σε χρονολογία πουδεν είναι ακριβώς γνωστή. Σύμφωνα με διάφο-ρες γνώμες βυζαντινολόγων υποστηρίζεται ότιξεκίνησε πριν από το 11ο αιώνα. Τα Μετέωρα,λόγω και της μορφολογίας τους, προσέφερανστη διάρκεια της Τουρκοκρατίας ιδανικό κατα-φύγιο για το μοναχισμό και διέσωσαν μνημείατου πολιτισμού και έργα της μεταβυζαντινής τέ-χνης.Σήμερα έξι μονές είναι επισκέψιμες και συγκε-κριμένα: Η ανδρική μονή του Αγίου Νικολάουτου Άσμενος ή Μονή του Αναπαυσά. Η ΜονήΡουσάνου ή Αρσάνη. Η ανδρική μονή της Με-ταμόρφωσης του Σωτήρος, γνωστή και ως «Με-γάλο Μετέωρο», επί του υψηλότερου βράχου.Η μονή των Αγίων Πάντων ή Μονή Βαρλαάμ.Η Μονή Αγίας Τριάδος (Μετεώρων). Η γυναικείαΜονή Αγίου Στεφάνου (Μετεώρων).

Παράλια Λάρισας

Μετέωρα

> Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Μετεώρων> Το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Μετεώρων βρί-σκεται στην Καλαμπάκα και περιλαμβάνει μιαπλούσια συλλογή πτηνών και θηλαστικών, κα-θώς και ένα ολοκληρωμένο μουσείο μανιταριών,το πρώτο στο είδος του στην Ελλάδα. Παρου-σιάζονται περίπου 300 είδη ζώων και αρκετέςδεκάδες από τα κυριότερα είδη μανιταριών. Οτρόπος παρουσίασης των συλλογών μέσα απόδιοράματα, αναπαριστά με απόλυτη ακρίβεια, τοφυσικό περιβάλλον που διαβιούν τα ζώα και ανα-πτύσσονται τα μανιτάρια. Η τοποθέτησή τους στοχώρο γίνεται σε θεματικές ενότητες, και τα εκ-θέματα κατανέμονται ανάλογα με τον τύπο τουοικοσυστήματος στο οποίο ανήκουν. Για τα μα-νιτάρια έχει σχεδιαστεί ένας πρωτότυπος τρόποςπαρουσίασης, ο οποίος περιλαμβάνει τις φάσειςανάπτυξής τους, παρέχοντας έτσι μια ολοκλη-ρωμένη εικόνα του τρόπου με τον οποίο ανα-πτύσσονται σε κάθε επιμέρους οικοσύστημα. ΤοΜουσείο οργανώνει ξεναγήσεις για ομάδες επι-σκεπτών, σχολικές τάξεις του Δημοτικού, Γυ-μνασίου και Λυκείου, φοιτητές, ή άλλες ειδικέςομάδες. Μέσα από τις περιηγήσεις οι επισκέπτεςγνωρίζουν καλύτερα τα εκθέματα του μουσείου,τους κινδύνους που αντιμετωπίζει το περιβάλλονκαι τα επιμέρους οικοσυστήματα του. Για τηνομαλή λειτουργία του Μουσείου οι ξεναγήσειςπρογραμματίζονται κατόπιν συνεννοήσεως. Ηάριστη ποιότητα των εκθεμάτων και το κατάλ-ληλα διαμορφωμένο περιβάλλον, προδιαγρά-φουν ένα εντυπωσιακό αποτέλεσμα και καθι-στούν τη Μουσειακή εμπειρία, όχι μόνο ευχά-ριστη, αλλά και παραγωγική.

> Χρήσιμα τηλέφωνα Σύνδεσμοι

Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Μετεώρων & Μουσείο ΜανιταριώνΠίνδου 20, TK 42200, ΚαλαμπάκαΤηλ: 24320 24959E-mail: info@meteoramuseum.grΙστοσελίδα: www.meteoramuseum.gr

Πληροφορίες: Mετέωρα - KαλαμπάκαΤο Μουσείο είναι ανοιχτό καθημερινά για το κοινό.

Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Καλαμπάκας

28

> Λίμνη Πλαστήρα> Η λίμνη Πλαστήρα αποτελεί πόλο έλξης χι-λιάδων επισκεπτών όλες τις εποχές του χρό-νου, καθώς διαθέτει εκτός από ονειρική ομορ-φιά και πλήθος εντυπωσιακών αξιοθέατων.Στην περιοχή θα βρείτε θρησκευτικά μνημείαμε μεγάλο πολιτιστικό και αρχιτεκτονικό εν-διαφέρον, μοναστήρια, μουσεία, το φράγμα,το βοτανικό κήπο, το ορειβατικό καταφύγιοΑγράφων, τοξωτά γεφύρια και σπήλαια, κα-θώς και σημεία που προσφέρουν πανοραμικήθέα στη λίμνη Πλαστήρα που κόβει την ανά-σα.

> Μουσείο Πλαστήρα> Στο χωριό Μορφοβούνι βρίσκεται το Μου-σείο Πλαστήρα, αφιερωμένο στο έργο και τηζωή του «Μαύρου Καβαλάρη», με έγγραφα,φωτογραφίες και προσωπικά αντικείμενα, πα-ρέχοντας τη δυνατότητα στον επισκέπτη ναγνωρίσει, γνωστές και άγνωστες πτυχές τηςζωής του Νικολάου Πλαστήρα. Μετά από επί-πονες προσπάθειες αποκτήθηκε σημαντικόαρχειακό υλικό που αναφέρεται στον Ν. Πλα-στήρα. Συγκεκριμένα, περιήλθαν στην κατοχήτου Μουσείου: 75 εφημερίδες με πρωτοσέ-λιδα άρθρα για τον Ν. Πλαστήρα και τις προ-εκλογικές ομιλίες του το '51. 123 προπολεμικάάρθρα που ξεκινούν απ' το '22. Μια σειρά απόεφημερίδες σε ένα φύλλο, με άρθρα για το Ν.Πλαστήρα, για τα Δεκεμβριανά γεγονότα καιτο διάγγελμα του ως πρωθυπουργού τον Ια-νουάριο του ‘45. 45 γελοιογραφίες από 1949- 50 που δείχνει με γλαφυρό τρόπο το κλίματης εποχής. Από το 1994 στο χωριό καταγω-γής του θρυλικού «μαύρου καβαλάρη» υπάρ-χει το Κέντρο Ιστορικών Μελετών «ΝικόλαοςΠλαστήρας» με σημαντικό πεδίο δραστηριο-τήτων. Το Μουσείο είναι ανοιχτό καθημερινάκαι το επισκέπτονται σχολεία, σύλλογοι καιιδιώτες απ' όλη την Ελλάδα.

Λίμνη Πλαστήρα

29

> Εκπαιδευτικό Δάσος Μπελοκομίτη> Πρόκειται για δασική έκταση στην οποία δη-μιουργήθηκαν βασικές υποδομές που εξυπη-ρετούν την περιήγηση, πεζοπορία και διεξα-γωγή προγραμμάτων περιβαλλοντικής εκπαί-δευσης. Το εκπαιδευτικό δάσος Μπελοκομίτηαποτελεί μέρος του δημοσίου δασικού συμ-πλέγματος Αγράφων και καλύπτει μια έκταση5.688 στρεμμάτων. Στο Δάσος έχουν σημανθείειδικές διαδρομές πεζοπορίας, με σκοπό τηνπαρατήρηση σημαντικών στοιχείων του φυσι-κού περιβάλλοντος, ως τρόπου εκπαίδευσηςκαι εναλλακτικής μορφής ψυχαγωγίας. Το συ-νολικό τους μήκος ανέρχεται στα 15χλμ. Έξιοικολογικά μονοπάτια έχουν δημιουργηθεί μέ-σα στο Πανεπιστημιακό δάσος. Ένα από τα έξιοδηγεί στο Παρατηρητήριο με θαυμάσια θέα.Στο δάσος έχει γίνει αναλυτική καταγραφή τηςφύσης (ευρωπαϊκό δίκτυο Natura 2000) καιαποτελεί πηγή γνώσης για εκπαιδευτικά ιδρύ-ματα και απλούς επισκέπτες.

> Κέντρα Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης

> Στην ευρύτερη περιοχή της λίμνης υπάρ-χουν δύο Κέντρα Περιβαλλοντικής Εκπαίδευ-σης, ένα στο Μουζάκι και ένα στο Νεοχώρι.Αυτό μαρτυρεί το πλούσιο οικοσύστημα τηςπεριοχής.

> Το Κ.Π.Ε Μουζακίου λειτουργεί από το1996 και στεγάζεται στη Μαθητική Εστία. Δια-θέτει αίθουσες διδασκαλίας, σεμιναρίων καιπολλαπλών χρήσεων, βιβλιοθήκη, Η/Υ, εργα-στήρια χημείας, βιολογίας, φωτογραφίας, καλ-λιτεχνικής δημιουργίας κ.α. Διαθέτει χώρουςεστίασης και διαμονής. Οργανώνει και υλοποιείπρογράμματα Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσηςγια μαθητές Α/βάθμιας και Β/βάθμιας εκπαί-δευσης, σεμινάρια και ημερίδες για μαθητές,εκπαιδευτικούς και πολίτες σε θέματα: Το Δά-σος, Υγρότοποι, Οικοτουρισμός, Ενέργεια, Δια-τροφή και Περιβάλλον, Ηχορύπανση, Ανακύ-κλωση κ.λ.π.

> Το ΚΠΕΕΕ Νεοχωρίου στεγάζεται στοπαλαιό λιθόκτιστο σχολείο του Νεοχωρίουκαι προωθεί την επιστημονική διερεύνησητου φυσικού και ανθρωπογενούς περιβάλ-λοντος μέσω προγραμμάτων περιβαλλοντικήςεκπαίδευσης. Διαθέτει εργαστηριακό και επο-πτικό εξοπλισμό για εκπαίδευση και έρευναστους τομείς των χερσαίων, δασικών και λι-μναίων οικοσυστημάτων. Τα προγράμματάτου είναι προσανατολισμένα στους θεματικούςάξονες: «Νερό - υγρότοποι» και «χερσαία οι-κοσυστήματα». Αναλαμβάνει την ξενάγησηκαι εκπαίδευση σχολικών και άλλων οργα-νωμένων ομάδων.

> Χρήσιμα τηλέφωνα Σύνδεσμοι

Λίμνη ΠλαστήραΕταιρεία Ανάπτυξης & ΤουρισμούΙστοσελίδα: www.limniplastira.gr

ΚΠΕ ΜουζακίουΜουζάκι, ΚαρδίτσαΤηλ:24450 43242 email: kpekardi@sch.grΙστοσελίδα: http://www.kpem.gr

ΚΠΕΕΕ ΝεοχωρίουΤο ΚΠΕΕΕ λειτουργεί με την επιστημονικήυποστήριξη στελεχών της ΑΝΚΑ ΑΕ, που πα-ρέχουν τις υπηρεσίες τους εθελοντικά προςτο Δήμο Λίμνης Πλαστήρα.

ΑΝΚΑ Α.Ε.Μπρουζιώτης Θεόφιλος Τηλέφωνο: 24410 42363 (εσωτ 209), κιν. 6979220548E mail: brouziotis@anka.grΤσίτρα ΙωάνναΤηλέφωνο: 24410 42363 (εσωτ 208), κιν. 6979978284 E mail: tsitra@anka.grwww.anka.gr

ΒΟΤΑΝΙΚΟΣ ΚΗΠΟΣΠαπαντώνης ΔημήτρηςΚινητό: 6973 999013

30

> ΔΙΑΜΟΝΗ ΣΤΗ ΛΑΡΙΣΑ> Η Λάρισα, με την κεντρική της θέση, είναιιδανική ως τόπος διαμονής και με εύκολη πρό-σβαση στη γύρω περιοχή. Ταυτόχρονα η πόληπροσφέρει μια ποικιλία επιλογών για διασκέ-δαση όλες τις ώρες της ημέρας - καφετέριες,μεζεδοπωλεία, εστιατόρια, μπαρ, μουσικέςσκηνές και θέατρα, η πλειοψηφία των οποίωνβρίσκεται στις 2 μεγάλες πλατείες της πόλης(Κεντρική και Ταχυδρομείου) και το λόφο τουΦρουρίου.

Προτεινόμενα προγράμματα

Α. 2 διανυκτερεύσεις 3 ημέρες 1η ημέρα Άφιξη στη Λάρισα, ξενάγηση πόλης2η ημέρα Ελασσόνα – Όλυμπος3η ημέρα Αμπελάκια – Τέμπη - αναχώρησηΒ. 3 διανυκτερεύσεις 4 ημέρες1η ημέρα Άφιξη στη Λάρισα, ξενάγηση πόλης2η ημέρα Ελασσόνα – Όλυμπος3η ημέρα Αμπελάκια – Τέμπη4η ημέρα Μετέωρα ή Λίμνη Πλαστήρα

- αναχώρηση

Γ. 4 διανυκτερεύσεις 5 ημέρες1η ημέρα Άφιξη στη Λάρισα, ξενάγηση πόλης2η ημέρα Ελασσόνα – Όλυμπος3η ημέρα Αμπελάκια – Τέμπη4η ημέρα Μετέωρα ή Λίμνη Πλαστήρα 5η ημέρα Παράλια Λάρισας – αναχώρηση

*σημείωση

Στις παραπάνω προτάσεις περιλαμβάνονται τα σημαντικότερα μνημεία και αξιοθέατα της περιοχής. Πέρα από τα προτεινόμενα προγράμματα υπάρχει η δυνατότητα συνδυασμού ανάλογα με τα ενδιαφέροντα της συγκεκριμένης μαθητικής ομάδας

Σχεδιασμός εντύπου, φωτογραφίες πόλης ΛάρισαςΓιάννης Πέτρου / www.korax.gr

Πεζογέφυρα Πηνειού Αλκαζάρ

31

Ξενοδοχεία στη Λάρισαξενοδοχείο κατηγορία τηλέφωνο ιστοσελίδα

IMPERIAL *****2410 687.600 www.larissaimperial.com

DIVANI PALACE ****2410 252.791 www.divanis.com

ASTERAS***

2410 534.772 www.asterashotel.gr

GRAND***

2410 257.711 www.grandhotel-larisa.gr

DIONISSOS***

2410 230.101 www.dionissoshotel.gr

METROPOL***

2410 537.161 www.hotelmetropol.gr

PARK***

2410 257.571 www.parkhotellarisa.gr

ACHILLION***

2410 537.401-3 www.achilliohotel.gr

HELENA**

2410 287.461 www.helena.gr

ACROPOL**

2410 537.088

DIETHNES**

2410 234.210 www.hotel-diethnes-larisa.webnode.gr

PANTHEON**

2410 234.810 http://hotelpantheonlarisa.blogspot.gr/