ΤΑ ΘΕΑΤΡΑ ΚΑΤΩ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΚΡΟΠΟΛΗ11lyk-irakl.ira.sch.gr/EREYNHTIKES...

46
ΤΑ ΘΕΑΤΡΑ ΚΑΤΩ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΚΡΟΠΟΛΗ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΘΕΑΤΡΟ ΔΙΟΝΥΣΟΥ ΘΕΑΤΡΟ ΗΡΩΔΟΥ ΑΤΤΙΚΟΥ 11Ο ΓΕΝΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ ΤΜΗΜΑ : Α6 2013-2014

Transcript of ΤΑ ΘΕΑΤΡΑ ΚΑΤΩ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΚΡΟΠΟΛΗ11lyk-irakl.ira.sch.gr/EREYNHTIKES...

Page 1: ΤΑ ΘΕΑΤΡΑ ΚΑΤΩ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΚΡΟΠΟΛΗ11lyk-irakl.ira.sch.gr/EREYNHTIKES ERGASIES/2013-2014/A...ΤΑ ΘΕΑΤΡΑ ΚΑΤΩ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΚΡΟΠΟΛΗ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ

ΤΑ

ΘΕΑΤΡΑ

ΚΑΤΩ

ΑΠΟ ΤΗΝ

ΑΚΡΟΠΟΛΗ

ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ

• ΘΕΑΤΡΟ ∆ΙΟΝΥΣΟΥ • ΘΕΑΤΡΟ ΗΡΩ∆ΟΥ ΑΤΤΙΚΟΥ

11Ο ΓΕΝΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ

ΤΜΗΜΑ : Α6 2013-2014

Page 2: ΤΑ ΘΕΑΤΡΑ ΚΑΤΩ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΚΡΟΠΟΛΗ11lyk-irakl.ira.sch.gr/EREYNHTIKES ERGASIES/2013-2014/A...ΤΑ ΘΕΑΤΡΑ ΚΑΤΩ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΚΡΟΠΟΛΗ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ:

• ΤΟ ΘΕΑΤΡΟ ΤΟΥ ∆ΙΟΝΥΣΟΥ

ΤΟ ΙΕΡΟ ΚΑΙ ΤΟ ΘΕΑΤΡΟ ΤΟΥ ∆ΙΟΝΥΣΟΥ (ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΚΑΙ ΙΣΤΟΡΙΑ )

ΤΟΠΟΓΡΑΦΙΚΟ -ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ

• ΤΟ ΘΕΑΤΡΟ ΤΟΥ ΗΡΩ∆ΟΥ ΑΤΤΙΚΟΥ

ΤΟΠΟΘΕΣΙΑ

ΤΙΒΕΡΙΟΣ ΚΛΑΥ∆ΙΟΣ ΑΤΤΙΚΟΣ ΗΡΩ∆ΗΣ (ΒΙΟΓΡΑΦΙΑ)

ΘΕΜΕΛΙΩΣΗ-ΕΞΕΛΙΞΗ ΣΤΟ ΧΡΟΝΟ

• ΟΙ ΤΡΕΙΣ ΤΡΑΓΙΚΟΙ ΠΟΙΗΤΕΣ Η ΒΙΟΓΡΑΦΙΑ ΚΑΙ ΤΑ ΕΡΓΑ ΤΟΥΣ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ ΑΠΟ ΠΑΡΑΣΤΑΣΕΙΣ ΚΑΙ ΒΙΒΛΙΑ

1. ΑΙΣΧΥΛΟΣ

2. ΣΟΦΟΚΛΗΣ

3. ΕΥΡΙΠΙ∆ΗΣ

• Β΄ ΜΕΡΟΣ ΤΕΧΝΗ ΚΑΙ ΘΕΑΤΡΟ ΕΙ∆Η ΘΕΑΤΡΟΥ- ΕΙ∆Η ΘΕΑΤΡΟΥ ΕΚΤΟΣ ΕΥΡΩΠΗΣ ΤΡΑΓΩ∆ΙΑ ΠΟΛΙΤΕΥΜΑ ΑΘΗΝΩΝ –∆ΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ∆ΙΟΝΥΣΙΑ ΘΕΑΤΡΑ ΑΡΧΑΙΑΣ ΕΛΛΑ∆ΑΣ- ΤΑ ΜΕΡΗ ΤΟΥ ΑΡΧ.

ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΘΕΑΤΡΟΥ ΚΑΙ Η ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΟΥΣ.

• Γ΄ ΜΕΡΟΣ

ΤΑ ∆ΥΟ ΘΕΑΤΡΑ ΚΑΤΩ ΑΠΟ ΤΗΝ

ΑΚΡΟΠΟΛΗ [ POWER POINT ]

Page 3: ΤΑ ΘΕΑΤΡΑ ΚΑΤΩ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΚΡΟΠΟΛΗ11lyk-irakl.ira.sch.gr/EREYNHTIKES ERGASIES/2013-2014/A...ΤΑ ΘΕΑΤΡΑ ΚΑΤΩ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΚΡΟΠΟΛΗ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ

TO PROJECT ΑΥΤΟ ΕΙΝΑΙ ∆ΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΤΟΥ

ΤΜΗΜΑΤΟΣ : Α6 ΤΟΥ 11ου ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ ΚΡΗΤΗΣ

ΕΤΟΣ: 2013 -2014

Η ΕΠΙΒΛΕΨΗ ΕΓΙΝΕ ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ

ΠΟΛΙΤΟΠΟΥΛΟΥ ΕΛΕΝΗ ΠΕ08

Page 4: ΤΑ ΘΕΑΤΡΑ ΚΑΤΩ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΚΡΟΠΟΛΗ11lyk-irakl.ira.sch.gr/EREYNHTIKES ERGASIES/2013-2014/A...ΤΑ ΘΕΑΤΡΑ ΚΑΤΩ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΚΡΟΠΟΛΗ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ

ΤΟ

ΘΕΑΤΡΟ

ΤΟΥ ∆ΙΟΝΥΣΟΥ

Page 5: ΤΑ ΘΕΑΤΡΑ ΚΑΤΩ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΚΡΟΠΟΛΗ11lyk-irakl.ira.sch.gr/EREYNHTIKES ERGASIES/2013-2014/A...ΤΑ ΘΕΑΤΡΑ ΚΑΤΩ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΚΡΟΠΟΛΗ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ

Στο Ιερό του ∆ιονύσου στη Νότια Κλιτύ της Ακρόπολης λατρευόταν ο ∆ιόνυσος ως Ελευθερεύς επειδή η λατρεία του είχε έρθει στην Αθήνα από τις Ελευθερές της Βοιωτίας, από τον Πεισίστρατο και τους γιούς του, στο β' µισό του 6ου αι. π.Χ. Σ' αυτό γιορτάζονταν κάθε χρόνο κατά τον µήνα Ελαφηβολιώνα, στα τέλη Μαρτίου µε αρχές Απριλίου, τα Μεγάλα ή εν Άστει ∆ιονύσια, η λαµπρότερη γιορτή προς τιµήν του θεού. Εκείνη την εποχή ανεγέρθηκε ο αρχαϊκός ναός του ∆ιόνυσου. ενώ λίγο βορειότερα από αυτόν, στην πλαγιά του λόφου και σε επίπεδο περίπου τριών µέτρων υψηλότερα, ισοπεδώθηκε ένας κυκλικός χώρος στον οποίο τελούνταν τα λατρευτικά δρώµενα προς τιµήν του θεού. Τις τελετές αυτές παρακολουθούσαν οι θεατές καθισµένοι στο πρανές του λόφου, στο οποίο λίγο καιρό αργότερα τοποθετήθηκαν ξύλινα καθίσµατα. Ο κυκλικός αυτός χώρος, διαµορφωµένος από πατηµένο χώµα, είχε διάµετρο 25µ. περίπου και αποτέλεσε την πρώτη «ορχήστρα» (από το ρήµα ορχούµαι = χορεύω) του µετέπειτα θεάτρου. Από τον κύκλιο διθυραµβικό χορό των λατρευτών του ∆ιονύσου γεννήθηκε η τραγωδία.

Η θεατρική κατασκευή του 5ου αι. π.Χ. ήταν απλή, η ακριβής όµως µορφή της δεν έχει διευκρινισθεί πλήρως. Κατά την εποχή του Λυκούργου τα καθίσµατα σταδιακά αντικαταστάθηκαν από λίθινα, ενώ για πρώτη φορά κατασκευάστηκαν κλίµακες που διαιρούσαν το κοίλο σε κερκίδες και οριοθετήθηκαν οι πάροδοι του θεάτρου.

ΤΟ ΙΕΡΟ ΚΑΙ ΤΟ ΘΕΑΤΡΟ ΤΟΥ ∆ΙΟΝΥΣΟΥ

Page 6: ΤΑ ΘΕΑΤΡΑ ΚΑΤΩ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΚΡΟΠΟΛΗ11lyk-irakl.ira.sch.gr/EREYNHTIKES ERGASIES/2013-2014/A...ΤΑ ΘΕΑΤΡΑ ΚΑΤΩ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΚΡΟΠΟΛΗ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ

Το 86 π.Χ., κατά την επιδροµή του Σύλλα, η σκηνή, όπως και ολόκληρο το θέατρο, υπέστησαν σηµαντικές ζηµιές. Στα µέσα του 1ου αι. µ.Χ., επί

Κατασκευάστηκε επίσης µία σταθερή λίθινη σκηνή, η οποία αποτελείτο από ένα απλό ορθογώνιο κτίσµα. Η σκηνή ήταν το µέρος εκείνο του θεάτρου που υπέστει κοταστροφές. Υπολογίζεται ότι σε αυτή την περίοδο το θέατρο χωρούσε περίπου 15000-16000 θεατές.

Στην πρώτη σειρά καθισµάτων, τη λεγόµενη προεδρία, υπήρχαν 67 µαρµάρινοι θρόνοι, ο καθένας από τους οποίους έφερε χαραγµένο το όνοµα του επίσηµου προσώπου για το οποίο προοριζόταν.

Ο θρόνος του ιερέα του ∆ιονύσου Ελευθερέως βρισκόταν στο µέσον της σειράς.

Η σκηνή ήταν κατά την πιθανότερη άποψη ένα ορθογώνιο κτίσµα που εκτεινόταν σε όλο το εύρος της ορχήστρας, µε δύο προεξέχοντες χώρους στα άκρα, τα «παρασκήνια». Κατά την περίοδο αυτή έγιναν περισσότερο ευδιάκριτα τα όρια µεταξύ του θεάτρου και του τεµένους του ∆ιονύσου, µε την κατασκευή ενός περιβόλου που περιέκλειε το ιερό. Κατά την ελληνιστική περίοδο σηµαντικές αλλαγές πρέπει να πραγµατοποιήθηκαν µόνο στη σκηνή του θεάτρου, η οποία όµως απέκτησε ιδιαίτερα µνηµειακή µορφή κατά τους ρωµαϊκούς χρόνους.

Page 7: ΤΑ ΘΕΑΤΡΑ ΚΑΤΩ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΚΡΟΠΟΛΗ11lyk-irakl.ira.sch.gr/EREYNHTIKES ERGASIES/2013-2014/A...ΤΑ ΘΕΑΤΡΑ ΚΑΤΩ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΚΡΟΠΟΛΗ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ

αυτοκράτορα Νέρωνα, κατασκευάστηκε νέα σκηνή εντυπωσιακών διαστάσεων.

Η ορχήστρα, λόγω της επέκτασης της σκηνής, µετασχηµατίστηκε σε ηµικύκλιο και πλακοστρώθηκε µε µάρµαρο, ενώ την ίδια περίοδο πρέπει να καλύφθηκε µε µαρµάρινες πλάκες ο περιµετρικός αγωγός γύρω από αυτή.

Στα µέσα του 2ου ή τον 3ο αι. µ.Χ. κατασκευάστηκε µπροστά από τη σκηνή ένα υψηλό λογείο, στο οποίο ο άρχοντας Φαίδρος, στις αρχές του 5ου αι. µ.Χ., πραγµατοποίησε αλλαγές (το λεγόµενο Βήµα του Φαίδρου) και ενσωµάτωσε ανάγλυφες πλάκες, προερχόµενες από παλαιότερο άγνωστο µνηµείο του 2ου αι. µ.Χ., στις οποίες απεικονίζονται σκηνές από τη ζωή του ∆ιονύσου.

Ύστερα από την εισβολή των Ερούλων, το 267 µ.Χ., το θέατρο χρησιµοποιούνταν κυρίως για τις συγκεντρώσεις της Εκκλησίας του ∆ήµου. Γύρω στα τέλη του 5ου αι. µ.Χ. ανεγέρθηκε στην ανατολική πάροδο του θεάτρου µία µονόκλιτη παλαιοχριστιανική βασιλική και η ορχήστρα χρησιµοποιήθηκε ως αυλή της.

Από το 1998 έως το 2004, στο πλαίσιο των έργων της Ενοποίησης των Αρχαιολογικών Χώρων της Αθήνας, αρµοδιότητας της Α΄ΕΠΚΑ, πραγµατοποιήθηκαν περιορισµένης έκτασης εργασίες καθαρισµού στο κοίλο του θεάτρου.

Page 8: ΤΑ ΘΕΑΤΡΑ ΚΑΤΩ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΚΡΟΠΟΛΗ11lyk-irakl.ira.sch.gr/EREYNHTIKES ERGASIES/2013-2014/A...ΤΑ ΘΕΑΤΡΑ ΚΑΤΩ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΚΡΟΠΟΛΗ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ

Η Επιτροπή Ιερού και Θεάτρου του ∆ιονύσου - Ασκληπιείου (Τ.∆.Π.Ε.Α.Ε.) εκτελεί εργασίες συντήρησης και αναστήλωσης στο ∆ιονυσιακό Θέατρο.

ΤΟΠΟΓΡΑΦΙΚΟ ΣΧΕ∆ΙΟ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΤΟΥ ΘΕΑΤΡΟΥ ΤΟΥ ∆ΙΟΝΥΣΙΟΥ ΚΑΤΩ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΚΡΟΠΟΛΗ

Page 9: ΤΑ ΘΕΑΤΡΑ ΚΑΤΩ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΚΡΟΠΟΛΗ11lyk-irakl.ira.sch.gr/EREYNHTIKES ERGASIES/2013-2014/A...ΤΑ ΘΕΑΤΡΑ ΚΑΤΩ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΚΡΟΠΟΛΗ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ

ΤΟ Ω∆ΕΙΟ ΤΟΥ

ΗΡΩ∆ΟΥ ΤΟΥ ΑΤΤΙΚΟΥ

ΤΟΠΟΘΕΣΙΑ

Βρίσκεται στους πρόποδες του ιερού βράχου της Ακρόπολης των Αθηνών , στην νότια πλευρά,επί της σηµερινής οδού ∆ιονυσίου Αρεοπαγίτου.

Page 10: ΤΑ ΘΕΑΤΡΑ ΚΑΤΩ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΚΡΟΠΟΛΗ11lyk-irakl.ira.sch.gr/EREYNHTIKES ERGASIES/2013-2014/A...ΤΑ ΘΕΑΤΡΑ ΚΑΤΩ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΚΡΟΠΟΛΗ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ

Γεννήθηκε περίπου το 103 µ.Χ και πέθανε το 179.

Ήταν σοφιστής, γόνος πλούσιας οικογένειας.

Σπούδασε κοντά στους πιο ονοµαστούς

σύγχρονους φιλόσοφους και ρήτορες της εποχής

του .Λόγω της ρητορικής του δεινότητας, του

αποδόθηκαν πρωσονύµια όπως <<Ελλήνων

γλώσσα>>,<<Γλώσσα Αθηναίων>>,<<Βασιλεύς

λόγου>>.....

Ο Ηρώδης µπορούσε να απαγγήλει λόγους µε σαφήνεια και πρωτοτυπία. Ο ίδιος έγραψε τις λεγόµενες <<Εφηµερίδες>>, επίσης επιστολές και λόγους αυτοσχέδιους. Έλαβε µεγάλες τιµές, έγινε

<< Αρχιερεύς των Παναθηναίων>> και <<Αρχιερεύς των Πανελληνίων>>.Το 143 µ.Χ έγινε Ύπατος.

΄Εκτισε το Παναθηναϊκό στάδιο,το θέατρο στην Κό-ρινθο ανήγειρε στάδιο στους ∆ελφούς,έκτισε υδραγωγείο στην Ολυµπία .

Το πιο ξακουστό έργου του, είναι ακόµη και σήµερα το Ωδείο των Αθηνών γνωστό και ως ωδείο του Ηρώδη του Αττικού η Ηρώδειο. Το έκτισε στην µνήµη της δεύτερης συζήγου του,της Ασπασίας Αννίας Ρηγγίλης µετά τον θανατό της.

Η ανάγκη προέκυψε µετά την κατάρρευση του Ωδείου που είχε κτιστεί στο κέντρο της αρχαίας αγοράς της Αθήνας απο τον στρατηγό του Αυγούστου, τον Αγρίπτα,το 15π.Χ. και εκείνου σε αντικατάσταση του ακόµα παλαιότερου Ωδείο του Περικλή΄.

ΤΙΒΕΡΙΟΣ ΚΛΑΥ∆ΙΟΣ ΑΤΤΙΚΟΣ ΗΡΩ∆ΗΣ

Page 11: ΤΑ ΘΕΑΤΡΑ ΚΑΤΩ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΚΡΟΠΟΛΗ11lyk-irakl.ira.sch.gr/EREYNHTIKES ERGASIES/2013-2014/A...ΤΑ ΘΕΑΤΡΑ ΚΑΤΩ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΚΡΟΠΟΛΗ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ

ΘΕΜΕΛΙΩΣΗ :

Το Ωδείο του Ηρώδου του Αττικού ήταν ένα οικοδόµηµα εξαιρετικής πολυτέλειας .Ο προοριοσµός του κτηρίου ήταν κυρίως οι µουσικές εκδηλώσεις απο όπου προήρθε και το όνοµα του. Οικοδοµήθηκε µεταξύ του 160 π.Χ. και το 174 π.Χ. –έτος κατά το οποίο το επισκέφθηκε ο περιηγητής Παυσανίας ο οποίος όταν αναφερόταν σε αυτό µιλούσε µε θαυµαασµό.

Αναλυτικότερα , ο χώρος που αντιστοιχούσε στο κοινό είχε 32 σειρές απο µαρµάρινες κερκίδες και ήταν τοσο µεγάλο που χωρούσε πάνω από 5.000 θεατές.

Ακολουθούσε τα πρότυπα των Ρωµαϊκών

θεάτρων.Έτσι η ορχήστρα είχε ηµικυκλικό σχήµα

και ο τοίχος του βάθους της σκηνής βρισκόταν

υπερυψωµένος σε 28 µέτρων ,µε 3 ορόφους ,

δύο εκ των οποίων διατηρούνται µέχρι σήµερα.

Το ανώτερο τµήµα του διέθετε ακιδωτά ανοίγµατα,

στο κατώτερο τµήµα υπήρχαν προστάσεις και κόγχες,όπου είχαν τοποθετηθεί αγάλµτα µελών του αυτοκρατορικού οίκου και της οικογένειας του Ηρώδη. Άλλο ένα χαρακτηριστικό των ρωµαϊκών θεάτρων .Το Ωδείο ήταν στεγασµένο µε ξύλινη κεραµοσκεπή απο ξύλο κέδρου.Στην ανατολική πλευρά του Ωδείου είχε κατασκευαστική κλίµακα που συνέδεε µε την γειτονική στοά του Ευµένη , η οποία χρησιµοποιούνταν απο τους θεατές σαν καταφύγιο σε περίπτωση κακοκαιρίας.

Page 12: ΤΑ ΘΕΑΤΡΑ ΚΑΤΩ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΚΡΟΠΟΛΗ11lyk-irakl.ira.sch.gr/EREYNHTIKES ERGASIES/2013-2014/A...ΤΑ ΘΕΑΤΡΑ ΚΑΤΩ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΚΡΟΠΟΛΗ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ

Αυτό που έκανε το θέατρο τόσο αξιοθαύµαστο ήταν πως

για την στέγαση του κοίλου φαίνεται να µην έχουν

χρεισιµοποιηθεί εσωτερικά στηρίγµατα που παραµένει

επίτευγµα εξαιρετικό ακόµη και για την σηµερινή εποχή.

ΕΞΕΛΙΞΗ ΣΤΟ ΧΡΟΝΟ

o Κατά τους Μεσαιωνικούς χρόνους όσοι επισκεπτόνταν τα ερείπια του Ωδείου δεν ήταν σε θέση να καταλάβουν ποιό κτήριο ήταν αυτό. Άλλοι το περιγράψαν ως ανάκτορα του Λεωνίδα και του Μιλτιάδη, άλλοι ως <<∆ιδαδκαλείο του Αριστοτέλη>>> Πρώτος που υποστήριξε πως επρόκειτο για το Ωδείο του Ηρώδη του Αττικού ήταν ο Άγγλος αρχαιολόγος Ριχάρδος Τσάντλερ.

o

Page 13: ΤΑ ΘΕΑΤΡΑ ΚΑΤΩ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΚΡΟΠΟΛΗ11lyk-irakl.ira.sch.gr/EREYNHTIKES ERGASIES/2013-2014/A...ΤΑ ΘΕΑΤΡΑ ΚΑΤΩ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΚΡΟΠΟΛΗ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ

Η πρώτη δοκιµαστική ανασκαφή έγινε το 1848 παρουσία του Βασιλέα Όθωνα από τους Κ.Πιττάκη και Α.Ραγαβή.

o Οι επιχώσεις που είχαν συσσωρευτεί στα ερείπια της στέγης του Ω∆ΕΙΟΥ έφθαναν τα 15 µ. ύψος, Οι εργασίες ανασκαφής ξεκίνησαν από τον Πιττάκη το 1857. Τελικά η σοβαρή αναστήλωση άρχισε τµηµατικά µετά τον Β΄ Π.Π. στη δεκαετία του 1950 επί Βασιλέω Παύλου µε σχέδια της ∆ιεύθυνσης του Υπουργείου Εθνικής Παιδείας και Θρησκευµάτων, µε την επίβλεψη και σχεδίαση του καθηγητή και ακαδηµαΪκου Αναστάσιου Ορλάνδου αµέσως µετά την αποχώρησή του από την υπηρεσία, µε βοηθό του τον τότε επιθεωρητή αναστηλώσεων Ευστάθιο Στίκκα

o Με τη σταδιακή και τµηµατική αναστήλωση έγινε δυνατόν να αποκαλυφθεί όλο το αρχαίο αυτό οικοδόµηµα και να βρει τον άλλοτε προορισµό του. Οι θέσεις των θεατών επενδύθηκαν µε πεντελικό µάρµαρο και η ορχήστρα µε πλάκες από µάρµαρο Υµηττού. Από τα τέλη της ίδιας δεκαετίας το Ωδείο χρησιµοποιείται, κυρίως κατά τους θερινούς µήνες, για πολιτιστικές εκδηλώσεις και από τότε πλειάδα Ελλήνων και ξένων καλλιτεχνών έχει εµφανιστεί στον χώρο αυτό.

Page 14: ΤΑ ΘΕΑΤΡΑ ΚΑΤΩ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΚΡΟΠΟΛΗ11lyk-irakl.ira.sch.gr/EREYNHTIKES ERGASIES/2013-2014/A...ΤΑ ΘΕΑΤΡΑ ΚΑΤΩ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΚΡΟΠΟΛΗ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ

ΟΙ ΤΡΕΙΣ ΤΡΑΓΙΚΟΙ ΠΟΙΗΤΕΣ

1. ΑΙΣΧΥΛΟΣ

o Γεννήθηκε το 525 π.Χ. η 524 π.Χ. στην Ελευσίνα.Ήταν γόνος του ευγενούς γαιοκτήµονα Ευφορίωνα,

o Ήταν Αθηναίος πολίτη ,µετείχε στις µάχες κατά των Περσών, ενώ είχε και δυο αδέλφια, που επίσης πολέµησαν στη µάχη του Μαραθώνα, τον Αµυνία και τονΚυναίγειρο .

o Στο έργο του συµπυκνώνεται η έννοια του δικαίου, καθώς και η συνείδηση του ποιητή ως µαχόµενου πολίτη.

Page 15: ΤΑ ΘΕΑΤΡΑ ΚΑΤΩ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΚΡΟΠΟΛΗ11lyk-irakl.ira.sch.gr/EREYNHTIKES ERGASIES/2013-2014/A...ΤΑ ΘΕΑΤΡΑ ΚΑΤΩ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΚΡΟΠΟΛΗ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ

o ς Το µεγαλύτερο επίτευγµα της ζωής του, που ο ίδιος ο ποιητής θεωρούσε είναι τη συµµετοχή του στη µάχη του Μαραθώνα ,όπως επίσης στη ναυµαχία του Αρτεµισίου και στη ναυµαχία της Σαλαµίνας.Όλα τα προηγούµενα πρέπει να εξετάζονται µαζί µε την πιθανή συµµετοχή του στα Ελευσίνια Μυστήρια, στη λατρεία της ∆ήµητρας και της Περσεφόνης. Στην ακµή της ζωής του ταξίδεψε στη Σικελία, στην αυλή του Ιέρωνα, ενός ισχυρού άρχοντα που καλούσε µεγάλους καλλιτέχνες της εποχής του στις Συρακούσες. Εκεί πιθανολογείται ότι παρουσίασε τουΠέρσες .

o Πέθανε στη Γέλα το 456π.Χ. η το 455π.Χ. Είχε ζητήσει να στηθεί στο τάφο του ένα επίγραµµα που έγραφε :

Στα νεότερα ελληνικά:

o ΕΡΓΑ

• Πέρσαι (472 π.Χ.) (πρωτ. κείµενο) • Επτά επί Θήβας (467 π.Χ.) (πρωτ. κείµενο)

Ασχύλον Εφορίωνος θηναον τόδε κεθε µνµα καταφθίµενον πυροφόροιο Γέλας

λκν δ' εδόκιµον Mαραθώνιον λσος ν εποι κα βαθυχαιτήεις Μδος πιστάµενος.

Τον γιο του Ευφορίωνα τον Αθηναίο Αισχύλο κρύβει νεκρόν το µνήµα αυτό της Γέλας µε τα στάρια την άξια νιότη του θα ειπεί του Μαραθώνα το άλσος κι ο Μήδος

Page 16: ΤΑ ΘΕΑΤΡΑ ΚΑΤΩ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΚΡΟΠΟΛΗ11lyk-irakl.ira.sch.gr/EREYNHTIKES ERGASIES/2013-2014/A...ΤΑ ΘΕΑΤΡΑ ΚΑΤΩ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΚΡΟΠΟΛΗ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ

• Ικέτιδες (463 ; π.X.) (πρωτ. κείµενο) • Προµηθεύς ∆εσµώτης (;) (πρωτ. κείµενο)

• Ορέστεια (458 π.Χ.)

• Αγαµέµνων (πρωτ. κείµενο)

• Χοηφόροι (πρωτ. κείµενο) • Ευµενίδες (πρωτ. κείµενο)

ΠΑΡΑΣΤΑΣΕΙΣ :

Page 17: ΤΑ ΘΕΑΤΡΑ ΚΑΤΩ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΚΡΟΠΟΛΗ11lyk-irakl.ira.sch.gr/EREYNHTIKES ERGASIES/2013-2014/A...ΤΑ ΘΕΑΤΡΑ ΚΑΤΩ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΚΡΟΠΟΛΗ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ

Θεατρικά :

Page 18: ΤΑ ΘΕΑΤΡΑ ΚΑΤΩ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΚΡΟΠΟΛΗ11lyk-irakl.ira.sch.gr/EREYNHTIKES ERGASIES/2013-2014/A...ΤΑ ΘΕΑΤΡΑ ΚΑΤΩ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΚΡΟΠΟΛΗ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ

2. ΣΟΦΟΚΛΗΣ (496π.Χ.-406π.Χ)

/

o Ηταν µεγάλος Έλληνας τραγικός ποιητής της κλασικής εποχής.

o Αυτός, ο Αισχύλος και ο Ευριπίδης είναι οι τρεις τραγικοί ποιητές που τα έργα τους έχουν σωθεί ολοκληρωµένα .Σύµφωνα µε αρχαίες µαρτυρίες φαίνεται ότι έγραψε περίπου 120 έργα, από τα οποία µόνον 7 τραγωδίες παραδίδονται ολοκληρωµένες.

o Γεννήθηκε στον Ίππιο Κολωνό της Αθήνας. Ήταν γιος του Σοφίλλου, πλούσιου Αθηναίου που είχε εργοστάσιο µαχαιροποιΐας. Πήρε πολύ καλή αγωγή και παιδεία. ∆ιδάχθηκε µουσική από τον περίφηµο µουσικοδιδάσκαλο Λάµπρο εξέληξε έτσι τις σωµατικές και ψυχικές του δυνάµεις.

Page 19: ΤΑ ΘΕΑΤΡΑ ΚΑΤΩ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΚΡΟΠΟΛΗ11lyk-irakl.ira.sch.gr/EREYNHTIKES ERGASIES/2013-2014/A...ΤΑ ΘΕΑΤΡΑ ΚΑΤΩ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΚΡΟΠΟΛΗ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ

o Στα 15 χρόνια του, γίνεται ο κορυφαίος του χορού των εφήβων που πήρε µέρος στον εορτασµό της νίκης για τη ναυµαχία της Σαλαµίνας. Συνδέθηκε στενά µε πολιτικές και πνευµατικές προσωπικότητες της εποχής, όπως µε τον Περικλή, τον Σωκράτη, τον Πλάτωνα και κατέλαβε διάφορα υψηλά αξιώµατα στην πολιτική, στις θρησκευτικές λατρείες και στις τέχνες.

o Τα χρόνια 443-442 π.Χ. ήταν ταµίας της αττικής ναυτικής συµµαχίας. Και από το 441 έως το 440 π.Χ. διοικούσε µαζί µε τον Περικλή το στόλο στην επίθεση κατά της Σάµου, όπου σφάγηκαν όλοι οι άνδρες του νησιού. Το 428 ήταν πάλι στρατηγός µε τον Θουκυδίδη και το 413 ήταν µέλος της ολιγαρχικής κυβέρνησης της Αθήνας. Είχε ένα γιο µε τη Νικοστάτη, ο οποίος έγινε επίσης ποιητής, αλλά και ένα εξώγαµο γιο, που τον ονόµασαν κι αυτόν Σοφοκλή, ο οποίος απεδείχθη σηµαντικότερος συγγραφέας από τον έτερο γιο του.

o Ο Σοφοκλής εισήγαγε στην Αθήνα τη λατρεία του Ασκληπιού και ήταν ένας από τους λόγους που τιµήθηκε µετά το θάνατό του ως ήρωας «Φιλαθηναίος».

o Ο Σοφοκλής έγραψε 123 τραγωδίες, είναι όµως γνωστές µε τα ονόµατα τους οι 114, από τις οποίες έχουν διασωθεί µόνο 7 ολοκληρωµένες, ανάµεσά τους η Αντιγόνη (περί το 442) και Ηλέκτρα (περί το 413). Άλλα έργα του που έχουν διασωθεί είναι Τραχίνιαι, Οιδίπους

Page 20: ΤΑ ΘΕΑΤΡΑ ΚΑΤΩ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΚΡΟΠΟΛΗ11lyk-irakl.ira.sch.gr/EREYNHTIKES ERGASIES/2013-2014/A...ΤΑ ΘΕΑΤΡΑ ΚΑΤΩ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΚΡΟΠΟΛΗ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ

Τύραννος, Αίας,Φιλοκτήτης, Οιδίπους επί Κολωνώ

o

ΣΟΦΟΚΛΗΣ

Page 21: ΤΑ ΘΕΑΤΡΑ ΚΑΤΩ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΚΡΟΠΟΛΗ11lyk-irakl.ira.sch.gr/EREYNHTIKES ERGASIES/2013-2014/A...ΤΑ ΘΕΑΤΡΑ ΚΑΤΩ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΚΡΟΠΟΛΗ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ

Αν και ο Σοφοκλής υπήρξε ιδιαίτερα ευσεβής στη ζωή του, πράγµα που επηρεάζει τα έργα του, δίνει µεγαλύτερο βάρος στην ανθρώπινη στάση.

Στο επίκεντρο των έργων του Σοφικλή βρίσκεται το το άτοµο, το οποίο έρχεται σε αναπόφευκτη, τραγική και ένοχη σύγκρουση µε την τάξη που εκπροσωπούν οι θεοί..

Page 22: ΤΑ ΘΕΑΤΡΑ ΚΑΤΩ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΚΡΟΠΟΛΗ11lyk-irakl.ira.sch.gr/EREYNHTIKES ERGASIES/2013-2014/A...ΤΑ ΘΕΑΤΡΑ ΚΑΤΩ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΚΡΟΠΟΛΗ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ

3 ΕΥΡΙΠΙ∆ΗΣ

Ο Ευριπίδης (485 π.Χ. - 406 π.Χ.), υπήρξε τραγικός ποιητής και ένας από τους τρεις µεγάλους δασκάλους του Αττικού ∆ράµατος στο

αρχαίο ελληνικό θέατρο.

Η καταγωγή ήταν από τη Φλύα, δηλ. Τον δήµο της Κεκρωπίας (σηµ. Χαλάνδρι), λέγεται ότι γεννήθηκε στη Σαλαµίνα την ηµέρα της ναυµαχίας, όταν ο Αισχύλος αγωνιζόταν ως πρόµαχος άνδρας, ο δε Σοφοκλής ως έφηβος που έσερνε το χορό των επί το τρόπαιο επινικίων. Το γένος του ποιητή δεν ήταν επιφανές, όπως των άλλων τραγικών. Γονείς του ήταν ο Μνήσαρχος και η Κλειτώ, την οποία οΑριστοφάνης σκώπτει ως λαχανοπώλη (Αχαρν. 480, Ιππ. 19). Ο Ευριπίδης έζησε τα νιάτα του σε εποχή ακµάζουσα, το χρυσό αιώνα του Περικλέους, αλλά γέρασε στα χρόνια του Πελοποννησιακού πολέµου, όπου έχασε έναν από τους γιους του.

Το έργο των σοφιστών και γενικότερα οι νέες ιδέες και τα καινούρια προβλήµατα, συνυπάρχουν στα έργα του Ευριπίδη, αµφισβήτησε και

αµφισβητήθηκε έντονα απο την εποχή του

Page 23: ΤΑ ΘΕΑΤΡΑ ΚΑΤΩ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΚΡΟΠΟΛΗ11lyk-irakl.ira.sch.gr/EREYNHTIKES ERGASIES/2013-2014/A...ΤΑ ΘΕΑΤΡΑ ΚΑΤΩ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΚΡΟΠΟΛΗ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ

Σύνολο έργων :

• Ο Ευριπίδης εκτός ενός επινίκιου προς τιµή του Αλκιβιάδη που νίκησε στο άρµα και µιας ελεγείας προς τιµή των πεσόντων Αθηναίων στις Συρακούσες, έγραψε 92 δράµατα ή 23 τετραλογίες σώζονταν µόνο τα 78 απο αυτά, τα 8 ήταν σατυρικά. (Σήµερα είναι γνωστοί 81 τίτλοι έργων ,έχουν διασωθεί 19 (1 σατυρικό). Αν και η συγγραφική σταδιοδροµία του Ευριπίδη υπήρξε έντονη, προξένησε παρόλα αυτά πολύ θόρυβο για την εποχή του, δεν τον επιδοκίµαζε ιδιαίτερα το κοινό, γεγονός που φαίνεται από το ότι ο Ευριπίδης αν και συµµετείχε πενήντα χρόνια στους δραµατικούς αγώνες, βγήκε πρώτος σε αυτούς µόλις τέσσερις φορές. Για πρώτη φορά συµµετείχε σε ποιητικό αγώνα το 455 π.Χ., τρία χρόνια έπειτα από την "Ορέστεια" του Αισχύλου ( 358 π.Χ.), όπου βγήκε τρίτος (ο Ευριπίδης), διδάσκοντας το έργο «Πελιάδας» µε το οποίο και έλαβε τις «τριτείες» και εφεξής δίδασκε µέχρι το τέλος του βίου του

• Ο Ευριπίδης το µεγαλύτερο διάστηµα της ζωής του το πέρασε στην Αθήνα αλλά τα τελευταία χρόνια, τα έζησε στη Μακεδονία, προσκεκληµένος στη Πέλλα από τον Βασιλιά Αρχέλαο που συνήθιζε να καλεί µεγάλους καλλιτέχνες προκειµένου να λαµπρύνει αλλά και να αναπτύξει στη χώρα του καλλιτεχνικές δραστηριότητες. Το δράµα µε τον τίτλο «Αρχέλαος» στο οποίο εγκωµίαζε τον Βασιλιά

Page 24: ΤΑ ΘΕΑΤΡΑ ΚΑΤΩ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΚΡΟΠΟΛΗ11lyk-irakl.ira.sch.gr/EREYNHTIKES ERGASIES/2013-2014/A...ΤΑ ΘΕΑΤΡΑ ΚΑΤΩ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΚΡΟΠΟΛΗ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ

καθώς και το έργο «Βάκχαι» ,δεν αξιώθηκε να το παρουσιάσει αλλά ούτε και την πατρίδα του να ξαναδεί λόγω του πρόωρου θανάτου του. Σύµφωνα µε επικρατέστερη θεωρία υπέκυψε σα τραύµατα που του προκάλεσαν άγρια

σκυλιά .

• Οι Αθηναίοι, όταν έµαθαν το θάνατό Ευριπδη πένθησαν. Μετά την άρνηση του Μακεδόνα Βασιλιά να τους παραδώσει τα οστά του Ευριπίδη, εκείνοι ανήγειραν µέγα κενοτάφιο προς στην οδό Πειραιά.

• Με πρόταση του ρήτορα Λυκούργου έστησαν χάλκινο ανδριάντα του ποιητή στο θέατρο του ∆ιονύσου. Κατά τον βιογράφο ο τραγικός ποιητής φαίνονταν σκυθρωπός, αυστηρός και αγέλαστος, εικόνα θεόπνευστου ποιητή

Τα διασωθέντα 19 πλήρη έργα από τους 81 γνωστούς τίτλους, κατ΄ αλφαβητική σειρά µε το έτος παρουσίασης :

• Άλκηστις - 438 π.Χ. • Ανδροµάχη - 420 π.Χ. • Βάκχαι έτος άγνωστο • Εκάβη - 425 π.Χ. • Ελένη - 412 π.Χ. • Ηλέκτρα - 413 π.Χ. • Ηρακλείδαι - 417 π.Χ. • Ηρακλής µαινόµενος - 424 π.Χ. • Ικέτιδες - 420 π.Χ. • Ιππόλυτος - 428 π.Χ. • Ιφιγένεια εν Αυλίδι άγνωστο έτος • Ιφιγένεια εν Ταύροις άγνωστο έτος

Page 25: ΤΑ ΘΕΑΤΡΑ ΚΑΤΩ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΚΡΟΠΟΛΗ11lyk-irakl.ira.sch.gr/EREYNHTIKES ERGASIES/2013-2014/A...ΤΑ ΘΕΑΤΡΑ ΚΑΤΩ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΚΡΟΠΟΛΗ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ

• Ίων - 412 π.Χ. • Κύκλωψ - (το µοναδικό σατυρικό), έτος άγνωστο. • Mήδεια - 431 π.Χ. • Ορέστης - 408 π.Χ. • Ρήσος - 453 π.Χ. • Τρωάδες - 415 π.Χ. • Φοίνισσαι - 408 π.Χ.

θΕΑΤΡΟ

h

Page 26: ΤΑ ΘΕΑΤΡΑ ΚΑΤΩ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΚΡΟΠΟΛΗ11lyk-irakl.ira.sch.gr/EREYNHTIKES ERGASIES/2013-2014/A...ΤΑ ΘΕΑΤΡΑ ΚΑΤΩ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΚΡΟΠΟΛΗ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ

ΠΗΓΕΣ :

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ

ΑΡΧΕΙΟ ΤΗΣ Ε.Ρ.Τ.

ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΑΘΗΝΩΝ

ΓΙΑΝΙΚΑΠΑΝΗ ΕΦΗ (ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΟΣ)

ΜΟΥΣΕΙΟ ΑΚΡΟΠΟΛΗΣ

ΚΩΣΤΑΣ ΚΑΡΡΑΣ- ΑΡΤΕΜΙΣ ΣΚΟΥΜΠΟΥΡ∆Η (ΠΕΡΙΠΑΤΟΙ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑΣ ΣΤΗΝ ΑΘΗΝΑ )

ΕΘΝΙΚΟ ΘΕΑΤΡΟ

ΘΕΑΤΡΟ ΚΑΡΟΛΟΥ ΚΟΥΝ

Page 27: ΤΑ ΘΕΑΤΡΑ ΚΑΤΩ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΚΡΟΠΟΛΗ11lyk-irakl.ira.sch.gr/EREYNHTIKES ERGASIES/2013-2014/A...ΤΑ ΘΕΑΤΡΑ ΚΑΤΩ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΚΡΟΠΟΛΗ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ

• Β΄ ΜΕΡΟΣ

ΤΕΧΝΗ ΚΑΙ ΘΕΑΤΡΟ

ΕΙ∆Η ΘΕΑΤΡΟΥ- ΕΙ∆Η ΘΕΑΤΡΟΥ ΕΚΤΟΣ ΕΥΡΩΠΗΣ

ΤΡΑΓΩ∆ΙΑ

ΠΟΛΙΤΕΥΜΑ ΑΘΗΝΩΝ –∆ΗΜΟΚΡΑΤΙΑ

∆ΙΟΝΥΣΙΑ

Page 28: ΤΑ ΘΕΑΤΡΑ ΚΑΤΩ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΚΡΟΠΟΛΗ11lyk-irakl.ira.sch.gr/EREYNHTIKES ERGASIES/2013-2014/A...ΤΑ ΘΕΑΤΡΑ ΚΑΤΩ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΚΡΟΠΟΛΗ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ

• ΤΕΧΝΗ - ΘΕΑΤΡΟ

ΘΕΑΤΡΟ ΗΡΩ∆ΟΥ ΤΟΥ ΑΤΤΙΚΟΥ

ΘΕΑΤΡΟ ∆ΕΛΦΩΝ

Page 29: ΤΑ ΘΕΑΤΡΑ ΚΑΤΩ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΚΡΟΠΟΛΗ11lyk-irakl.ira.sch.gr/EREYNHTIKES ERGASIES/2013-2014/A...ΤΑ ΘΕΑΤΡΑ ΚΑΤΩ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΚΡΟΠΟΛΗ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ

• Τέχνη Ως τέχνη θα µπορούσαµε να ορίσουµε την ενεργεία του ανθρώπου να ανακαλύπτει το ωραίο και το όµορφο και µε ποικίλες µορφές να το µορφοποιεί και να το προβάλλει. Με τη τέχνη επιτυγχάνεται η αισθητική µορφοποίηση του εσωτερικού κόσµου του καλλιτέχνη, των σκέψεων, των αισθηµάτων των πόθων του. Η έννοια χωρίζεται σε δυο υποσύνολα: µε το πρώτο εννοούνται οι καλές τέχνες εν γένει ενώ στο δεύτερο ανήκει η οποιαδήποτε επιδεξιότητα έχει αποκτηθεί σε κάποιο τοµέα, που εξυπηρετεί και κάποιους πρακτικότερους σκοπούς και συγχρόνως έχει και κάποια καλλιτεχνική υπόσταση (π.χ. ξυλουργική τέχνη).

• Ειδεολογικός χωρισµός

• Εικαστικές ή πλαστικές: Ζωγραφική, Γλυπτική,

Αρχιτεκτονική

• Φωνητικές ή τονικές: Μουσική, Λογοτεχνία

Page 30: ΤΑ ΘΕΑΤΡΑ ΚΑΤΩ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΚΡΟΠΟΛΗ11lyk-irakl.ira.sch.gr/EREYNHTIKES ERGASIES/2013-2014/A...ΤΑ ΘΕΑΤΡΑ ΚΑΤΩ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΚΡΟΠΟΛΗ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ

• Κινητικές ή µιµητικές (σύνθετες): Χορός, Θέατρο,

Κινηµατογράφος.

• Θέατρο: Το θέατρο είναι ο κλάδος της τέχνης που αναφέρεται στην απόδοση ιστοριών µπροστά σε κοινό, µε τη χρήση κυρίως του λόγου, αλλά και της µουσικής και του χορού. Το θέατρο µπορεί να έχει διάφορες µορφές, όπως είναι ο µονόλογος, η όπερα, το µπαλέτο, η παντοµίµα κ.ά. Αλλά λέγοντας τη λέξη θέατρο κάποιος µπορεί να καταλάβει ότι εννοούµε το κτίριο και τους συντελεστές µιας παράστασης. Υπάρχουν διαφορα είδη θεάτρου.

• Ειδή Θεάτρου

• Κλασική κατηγοριοποίηση του Ευρωπαϊκού

θεάτρου

• Θέατρο πρόζας (ο λόγος ακολουθεί την καθηµερινή του χρήση)

• Τραγωδία

• Κωµωδία

• ∆ράµα (ό,τι δεν εµπίπτει στα προηγούµενα δύο)

• Μουσικό θέατρο (η χρήση του λόγου είναι

προσωδιακή)

• Όπερα

• Οπερέτα

Page 31: ΤΑ ΘΕΑΤΡΑ ΚΑΤΩ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΚΡΟΠΟΛΗ11lyk-irakl.ira.sch.gr/EREYNHTIKES ERGASIES/2013-2014/A...ΤΑ ΘΕΑΤΡΑ ΚΑΤΩ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΚΡΟΠΟΛΗ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ

• Μιούζικαλ

• Χοροθέατρο

• Μπαλέτο

• Θέατρο µορφών

• Μαριονέτες

• Θέατρο Σκιών

• Σύνθετα θεάµατα

• Παντοµίµα

• Επιθεώρηση

• Μεσαιωνικά µυστήρια (δρώµενα βασισµένα σε χωρία της Βίβλου)

• Είδη θεάτρου εκτός Ευρώπης

• Ιαπωνικό θέατρο

• Σαρουγκάκου (Sarugaku) (εµπεριέχει το No και το Κυογκέν)

• Νο (Noh) (Μουσικό θέατρο)

• Κυογκέν (Kyogen) (σύντοµη µορφή θεάτρου πρόζας µε στερεοτυπικούς χαρακτήρες, παρωδιακά στοιχεία και στοιχεία σάτιρας)

• Καµπούκι (Kabuki) (Χοροθεατρική µορφή µε στοιχεία τραγουδιού)

• Μπούτο (Butoh) (Χοροθεατρική µορφή µε γκροτέσκα µοτίβα)

• Κινέζικο θέατρο

Page 32: ΤΑ ΘΕΑΤΡΑ ΚΑΤΩ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΚΡΟΠΟΛΗ11lyk-irakl.ira.sch.gr/EREYNHTIKES ERGASIES/2013-2014/A...ΤΑ ΘΕΑΤΡΑ ΚΑΤΩ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΚΡΟΠΟΛΗ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ

• Θέατρο σκιών

• Κινεζική όπερα (συνδυασµός θεάτρου πρόζας και µουσικού θεάτρου)

• Ινδικό θέατρο

• Κουτιγιαττάµ (Kutiyattam ή Koodiyattam) (θρησκευτικό δρώµενο)

Τραγωδία: • Στην Αρχαία Αθήνα αναπτύχτηκε ιδιαίτερα η

τραγωδία. Συγχρόνως όµως αναπτύχτηκε και η κωµωδία και το σατυρικό δράµα. Γνωστός έχει µείνει έως σήµερα ο ορισµός της τραγωδίας που έδωσε ο Αριστοτέλης.

• «στν ον τραγωδία µίµησις πράξεως σπουδαίας κα τελείας, µέγεθος χούσης, δυσµέν λόγ, χωρς κάστ τν εδν ν τος µορίοις, δρώντων κα ο δι’ παγγελίας, δι’ λέου κα φόβου περαίνουσα τν τν τοιούτων παθηµάτων κάθαρσιν»

• Το όποιο σηµαίνει:

"είναι λοιπόν η τραγωδία µίµηση (δηλ. αναπαράσταση επί σκηνής) πράξης σηµαντικής και ολοκληρωµένης, η οποία έχει κάποια διάρκεια, µε λόγο ποιητικό ("γλυκό" ή "διανθισµένο", στην κυριολεξία), τα µέρη της οποίας διαφέρουν στη φόρµα τους, που παριστάνεται ενεργά και δεν απαγγέλλεται, η οποία προκαλώντας τη

Page 33: ΤΑ ΘΕΑΤΡΑ ΚΑΤΩ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΚΡΟΠΟΛΗ11lyk-irakl.ira.sch.gr/EREYNHTIKES ERGASIES/2013-2014/A...ΤΑ ΘΕΑΤΡΑ ΚΑΤΩ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΚΡΟΠΟΛΗ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ

συµπάθεια και το φόβο του θεατή τον αποκαθάρει (λυτρώνει) από παρόµοια ψυχικά συναισθήµατα".

• Αναλυτικότερα:

«Μίµησις πράξεως». Ο Αριστοτέλης θεωρούσε την τραγωδία σαν το ύψιστο είδος καλλιτεχνίας. Πρόκειται για την µεταφορά στην σκηνή µιας ανθρώπινης πράξεως. Αντίθετα ο δάσκαλός του, Πλάτωνας, υποστήριζε ότι πρόκειται για µίµηση των συναισθηµάτων που προέρχονται από την αποµίµηση µιας πράξεως, δηλαδή η τραγωδία για τον Πλάτωνα, ήταν «µίµηση της µίµησης» η οποία ξέφευγε από την πραγµατικότητα.

• «Μέγεθος εχούσης». Η τραγωδία θα πρέπει να έχει αρχή, µέση και τέλος, πρέπει το µέγεθός της να είναι κανονικό, ούτε µικρό ώστε να µην µπορεί να αποδώσει όλα τα νοήµατα, αλλά ούτε και µεγάλο που να προκαλεί ανία στον θεατή.

• «Κάθαρσιν». Είναι απαραίτητο ο θεατής να «καθαίρεται» από το άγχος και τις έντονες ψυχολογικές µεταπτώσεις που τον κατακλύζουν, παρακολουθώντας την εξέλιξη του δράµατος. Γι’ αυτό ο ήρωας θα πρέπει να διαλεχτεί µε µεγάλη προσοχή, δεν πρέπει να είναι κακός και ανέντιµος, γιατί ο θεατής θεωρεί αναπόφευκτη την τιµωρία του και δεν συµπάσχει µαζί του. ∆εν πρέπει να είναι αδιάβλητος και εξαίρετος γιατί ο θεατής οργίζεται µε τους θεούς, όταν ο ήρωας δεινοπαθεί χωρίς να φταίει. Ο ήρωας, πρέπει να είναι σαν τον «Οιδίποδα», ο οποίος είναι ένας άνθρωπος µε πολλές διακυµάνσεις στον

Page 34: ΤΑ ΘΕΑΤΡΑ ΚΑΤΩ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΚΡΟΠΟΛΗ11lyk-irakl.ira.sch.gr/EREYNHTIKES ERGASIES/2013-2014/A...ΤΑ ΘΕΑΤΡΑ ΚΑΤΩ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΚΡΟΠΟΛΗ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ

χαρακτήρα του, είναι καλός, δίκαιος, θρασύς, καχύποπτος, ένα συνηθισµένος άνθρωπος.

∆ηµοκρατία: Το δηµοκρατικό πολίτευµα αποτελεί και την βασικότερη προϋπόθεση ύπαρξης του θεάτρου. Αυτό ισχύει καθώς όταν υπάρχει δηµοκρατία υπάρχει ελευθερία λόγου. Αν υπήρχε ολιγαρχία (το άλλο επικρατές πολίτευµα) οι άνθρωποι δεν θα µπορούσαν να λένε την άποψη τους άρα δεν θα υπήρχε άνθιση των τεχνών και συνεπώς η δηµιουργία του θεατρικού θεσµού. Η δηµοκρατία αναπτύχτηκε ιδιαίτερα τον 5ο αιώνα π.Χ. την περίοδο του Περικλή. Ο Περικλής ήταν κορυφαίος ηγέτης της εποχής του, αποδεκτός από όλους τους πολίτες της Αθήνας δηµοκρατικούς και µη. Σπουδαίες προσωπικότητες της εποχής τον θαύµαζαν και τον θεωρούσαν πρότυπο ηγέτη. Χαρακτηριστικό παράδειγµα αποτελεί ο Θουκυδίδης (σηµαντικός ιστορικός της εποχής) που τον θαύµαζε για την πολιτική του οξυδέρκεια, την ανωτερότητα του ως προς το χρήµα και το θάρρος του να λέει την αλήθεια στο λαό. Λόγο αυτών των αξιών που τον διέκριναν µπόρεσε να αποτελέσει τον κατάλληλο πολίτικο για την ύπαρξη και διατήρηση του δηµοκρατικού πολιτεύµατος. Παρόλα αυτά η διατήρηση του πολιτεύµατος αυτού ήταν αρκετά δύσκολη καθώς απειλούταν από το ολιγαρχικό πολίτευµα. Υπήρχαν επίσης και οι δηµαγωγοί οι όποιοι προσπαθούσαν να ελκύσουν τον κόσµο µε αερολογίες χωρίς να νοιάζονται πραγµατικά για το συµφέρον της

Page 35: ΤΑ ΘΕΑΤΡΑ ΚΑΤΩ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΚΡΟΠΟΛΗ11lyk-irakl.ira.sch.gr/EREYNHTIKES ERGASIES/2013-2014/A...ΤΑ ΘΕΑΤΡΑ ΚΑΤΩ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΚΡΟΠΟΛΗ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ

πόλις. ∆εν πρέπει επίσης να ξεχνάµε την επώδυνη κατάσταση που βρισκόταν η Αθήνα εκείνη την περίοδο καθώς ήταν ανάµεσα σε δυο πολέµους τον περσικό και τον πελοποννησιακό. Μάλιστα στο τέλος του πελοποννησιακού πολέµου που επικράτησε η Σπάρτη το πολίτευµα άλλαξε από δηµοκρατικό σε ολιγαρχικό. Συνεπώς δεν θα υπήρχε και πια το θέατρο καθώς δεν θα υπήρχε ελευθερία έκφρασης.

• ∆ιονύσια: Τα ∆ιονύσια ήταν πανελλήνιες γιορτές προς τιµή του ∆ιονύσου µε σηµαντικότερα κέντρα τους την Αθήνα, την Κόρινθο, τη Σµύρνη, την Κέρκυρα,την Νάξο, την Τήλο, την Τήνο, την Σικυώνα, την Μίλητο και την Βοιωτία.Ο γενικός χαρακτήρας των ∆ιονυσίων περιελάµβανε οινοποσία, ευθυµία,άκρατον ενθουσιασµό, κύµβαλα, τύµπανα, θιάσους, ποµπές, διθυράµβους και φαλλοφορίες. Τα ∆ιονύσια χωρίζονταν σε«Μικρά» και«Μεγάλα» που τελούνταν σε διαφορετικές εποχές του χρονού.

• Τα«Μικρά» ή«κατ'αγρούς» ∆ιονύσια γιορτάζοταν στην Αθήνα από την 8η ως την 11η του µηνός Ποσειδεώνος. Οι πανηγυριστές ανταλλάζανε σκώµµατα και χειρονοµίες µε τους περαστικούς, ενώ γίνονταν ποµπές κανηφόρων,µασκαράτες, φαλλοφορίες, δραµατικοί αγώνες, δηµόσιοι κώµοι, προς τιµή του Θεού, δηλαδή συµπόσιο µετά µουσικής και χορού. Οι κωµαστές µετά το

Page 36: ΤΑ ΘΕΑΤΡΑ ΚΑΤΩ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΚΡΟΠΟΛΗ11lyk-irakl.ira.sch.gr/EREYNHTIKES ERGASIES/2013-2014/A...ΤΑ ΘΕΑΤΡΑ ΚΑΤΩ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΚΡΟΠΟΛΗ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ

τέλος του συµποσίου φορούσαν προσωπίδες και στεφάνους, έκαναν αγώνες λαµπαδηφορίας και µετά περιφέρονταν στους δρόµους χορεύοντας και τραγουδώντας µε την συνοδεία µουσικής, ενώ προς τιµή των νικητών στα διάφορα αγωνίσµατα που περιελάµβανε η γιορτή, ψάλλονταν οι ωδές του Πινδάρου κατά τη διάρκεια των ποµπών. Τα«Μικρά» ∆ιονύσια περιελάµβαναν και δύο πολύ δηµοφιλή παιχνίδια, την «Σκαπέρδα» και την «Αιώρα». Η Σκαπέρδα ήταν ένα παιδικό παιχνίδι που παιζόταν ως εξής: περνούσαν ένα σκοινί διά µέσω οπής δοκού, η οποία στηνόταν όρθια. Προς τις δύο µεριές του σκοινιού παιδιά κρατούσαν τα άκρα και, έχοντας αµοιβαία τα νώτα στραµµένα, προσπαθούσαν να τραβήξουν τους άλλους προς το ξύλο. Η οµάδα που έφερνε τον αντίπαλο στη δοκό ήταν νικητής. Στο παιχνίδι της«Αιώρας» νέοι και νέες, έπαιζαν µε µια αιώρα που ήταν δεµένη σε δέντρο. Το παιχνίδι συνοδευόταν µε άσµατα και ειδικά µε το άσµα που λεγόταν«Αλήτις» (περιπλανώµενη). Η προέλευση αυτού του παιχνιδιού είχε τις ρίζες του στην εξής παράδοση:o Iκάριος, ήρως του αττικού δήµου της Ικαρίας, φιλοξένησε κάποτε τον ∆ιόνυσο, δίχως να γνωρίζει ποιόν φιλοξενεί. Όταν έφευγε ο Θεός, του φανέρωσε ποιός ήταν και για τον ανταµείψει του δίδαξε την καλλιέργεια της αµπέλου. Ο Ικάριος έδωσε στους γείτονες του να πιούν από το κρασί που παρασκεύασε. Αυτοί, αφού ήπιαν και µέθυσαν, νόµισαν ότι δηλητηριάστηκαν και µέσα στην µανία τους τον

Page 37: ΤΑ ΘΕΑΤΡΑ ΚΑΤΩ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΚΡΟΠΟΛΗ11lyk-irakl.ira.sch.gr/EREYNHTIKES ERGASIES/2013-2014/A...ΤΑ ΘΕΑΤΡΑ ΚΑΤΩ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΚΡΟΠΟΛΗ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ

σκότωσαν. Η κόρη του Ηριγόνη, ενώ αναζητούσε τον πατέρα της, τον ανακάλυψε νεκρό και από τη λύπη της κρεµάστηκε. Ο ∆ιόνυσος για να τιµωρήσει τους Ικάριους τους έφερε σε κατάσταση παραφροσύνης και µεγάλος αριθµός από αυτούς κρεµάστηκε. Αφού ρωτήθηκε το ∆ελφικό Μαντείο, τους συµβούλεψε να καθιερώσουν την γιορτή -παιχνίδι της Αιώρας-, για να εξαγνιστούν από το διπλό θάνατο του Ικαρίου και της Ηριγόνης. Εδώ πρέπει να σηµειωθεί ότι το κούνηµα της αιώρας, θεουργικά συµβολίζει τον εξαγνισµό δια µέσω του αέρος, όπως γίνεται εξαγνισµός διά µέσου του ύδατος και του πυρός σε άλλες τελετουργίες. Η Αιώρα τελείωνε µε ένα πολυδάπανο δείπνο, που λεγόταν «εύδειπνον». Επίσης άλλη µια γιορτή προς τιµήν της Ηριγόνης αλλά και της Ηούς ήταν οι «Αλητίδες µέρες».

• Τα«Μεγάλα» ∆ιονύσια ή «εν Άστει», γιορτάζονταν από την 8η ως την 13η Ελαφηβολιώνος. Σ' αυτά τιµούσαν τον Θεό ως«Ελευθερέα», µε περιφορά του αγάλµατος του Θεού και φαλλοφορία, θυσία ταύρου και θεατρικούς αγώνες στο θέατρο του Θεού, κάτω απ' την Ακρόπολη. Τα δρώµενα ξεκινούσαν την 8η του µηνός µε θυσία (προάγων) στο Ναό του Ασκληπιού και εν συνεχεία µε την Ιερά ποµπή, την οποία ακολουθούσαν όλοι οι πανηγυριστές. Τις δύο επόµενες µέρες γίνοταν οι αγώνες διθυραµβικών χορών. Πέντε χορών των εφήβων την πρώτη µέρα και πέντε χορών των ανδρών

Page 38: ΤΑ ΘΕΑΤΡΑ ΚΑΤΩ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΚΡΟΠΟΛΗ11lyk-irakl.ira.sch.gr/EREYNHTIKES ERGASIES/2013-2014/A...ΤΑ ΘΕΑΤΡΑ ΚΑΤΩ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΚΡΟΠΟΛΗ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ

την άλλη. Οι χοροί αποτελούνταν από πεντακόσια άτοµα, τα οποία τραγουδούσαν και χόρευαν µε συνοδεία αυλού και κιθάρες γύρω απ' το βωµό του ∆ιονύσου. Οι δραµατικοί αγώνες γίνονταν τις τρείς τελευταίες µέρες. (Κατά τη διάρκεια των Μεγάλων ∆ιονυσίων, εδίδασκοντο νέες τραγωδίες και την επιµέλεια αναλάµβανε ο κορυφαίος των εννέα αρχόντων. Οι ποιητές πολύ πριν την έναρξη των ∆ιονυσίων ζητούσαν άδεια συµµετοχής παρουσιάζοντας την ήδη έτοιµη τετραλογία τους προς τον άρχοντα και «εζήτουν χορόν». Ο άρχων, σύµφωνα µε την κρίση του, διάλεγε τις τρεις καλλίτερες τετραλογίες και «εδίδου χορόν». Συγχρόνως τρείς κληρωτοί και ευκατάστατοι Αθηναίοι αναλάµβαναν τα έξοδα των τριών ποιητών. Την 8η του µηνός γινόταν ο«Προάγων», όπου οι ποιητές, οι υποκριτές και οι χορηγοί εξηγούσαν στο κοινό την υπόθεση της τετραλογίας τους. Επίσης λίγες µέρες πριν την έναρξη του αγώνος,η βουλή των πεντακοσίων µαζί µε τους χορηγούς κατήρτιζε κατάλογο που περιελάµβανε τα ονόµατα των πολιτών που κρίνονταν κατάλληλοι για κριτές.Έγραφαν το κάθε όνοµα ξεχωριστά σε πινάκια, τα οποία τοποθετούσαν σε δέκα υδρίες. Αυτές τις σφράγιζαν και τις τοποθετούσαν στον οπισθόδωµο του Παρθενώνος µέχρι την µέρα έναρξης του αγώνος. Την 11η του µηνός άρχιζε ο αγών µε την ανατολή του ήλιου. Από κάθε υδρία διάλεγαν ένα κριτή και, αφού έδιναν όρκο στον άρχοντα ότι θα κρίνουν κατά συνείδηση, άρχιζε

Page 39: ΤΑ ΘΕΑΤΡΑ ΚΑΤΩ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΚΡΟΠΟΛΗ11lyk-irakl.ira.sch.gr/EREYNHTIKES ERGASIES/2013-2014/A...ΤΑ ΘΕΑΤΡΑ ΚΑΤΩ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΚΡΟΠΟΛΗ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ

η διδασκαλία των τετραλογιών. Την τελευταία µέρα οι κριτές εξέλεγαν το νικητή και ακολουθούσε στεφανη φορία του χορηγού, του ποιητή και των υποκριτών, ενώ συγχρόνως έπαθλα και οι άλλοι δύο ποιητές που συµµετείχαν στον αγώνα. Το πόσο σηµαντική γιορτή ήταν τα«Μεγάλα» ∆ιονύσια φαίνεται από το ότι κατά τη διάρκεια τους απαγορευόταν η κατάσχεση περιουσιών των οφειλετών και η εκτέλεση οποιαδήποτε ποινής.

• ΤΟ ΑΡΧΑΙΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΘΕΑΤΡΟ:

Το αρχαίο ελληνικό θέατρο γεννιέται στις αγροτικές γιορτές προς τιµήν του θεού ∆ιόνυσου. Σε αυτές τις γιορτές ψάλλονταν διθύραµβοι, απαγγέλονταν ποιήµατα, φαλλικά τραγούδια και τραγούδια µε πειράγµατα, που περιείχαν στοιχεία διαλόγου και σπέρµατα θεατρικής δράσης.

• Πολλοί µελετητές θεωρούν ότι η ανάπτυξη του διθύραµβου οδήγησε στο αρχαίο δράµα. Ο διθύραµβος ήταν ένα αρχαιότατο αυτοσχεδιαστικό χορικό τραγούδι που σε αντίθεση µε τα ατοµικά είδη αρχαίας ποιήσης, την ελεγεία και τον ίαµβο, ήταν οµαδική καλλιτεχνική έκφραση που είχε ως αφορµή θρησκευτικές - λατρευτικές λειτουργίες. Ο διθύραµβος εξέφραζε τις σκέψεις και τα συναισθήµατα του λαού και την επιθυµία του να κατακτήσει µια καλύτερη κοινωνική, πολιτική και οικονοµική θέση µέσα στα ασφυχτικά πλαίσια της αριστοκρατικής, ολιγαρχικής κοινωνικής οργάνωσης του 7ου π.χ αιώνα. Ο διθύραµβος

Page 40: ΤΑ ΘΕΑΤΡΑ ΚΑΤΩ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΚΡΟΠΟΛΗ11lyk-irakl.ira.sch.gr/EREYNHTIKES ERGASIES/2013-2014/A...ΤΑ ΘΕΑΤΡΑ ΚΑΤΩ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΚΡΟΠΟΛΗ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ

µε τον ξέφρενο ορµητικό χορό και την γεµάτη πάθος µουσική υπόκρουση από αυλό ή λύρα, γεννούσε στους συµµετέχοντες αλλά και στους θεατές, έντονα συναισθήµατα που έφταναν ως της έκσταση.

• Ο ποιητής Αρίωνας φαίνεται να είναι ο πρώτος που παρουσίασε χορό από σάτυρους που απάγγελναν έµµετρα στην αυλή του τύραννου της Κορίνθου, Περίανδρου. Στο χορό και στον εξάρχοντα ή πρωτοτραγουδιστή του χορού, που κάθονταν αντικρυστά, απέναντι από τα υπόλοιπα µέλη του χορού, ο Αριστοτέλης είδε την αφετηρία του διαλογικού στοιχείου των τραγωδιών. Στην Αττική ο διθύραµβος γνώρισε µεγάλες δόξες και µάλιστα στα µεγάλα ∆ιονύσια γίνονταν και διαγωνισµοί πολύ πρίν ξεκινήσουν να διδάσκονται τραγωδίες. Με την ανάπτυξη του διθύραµβου συνδέεται και το όνοµα του ποιητή Θέσπι που του αποδίδεται και η ερµηνεία του πρώτου θεατρικού ρόλου.

• Το αρχαίο ελληνικό θέατρο κατείχε από νωρίς σηµαντική θέση στην κοινωνική ζωή, όµως στα χρόνια της ακµής της Αθηναικής δηµοκρατίας έφτασε στα υψηλότερα επίπεδα καλλιτεχνικής έκφρασης και λαικής αποδοχής. Ο λαικός χαρακτήρας του αρχαίου ελληνικού θεάτρου καθόρισε όλες τις παραµέτρους τις δηµιουργίας του. Από την θεµατολογία των έργων και την διαρύθµιση και την κατασκευή των θεάτρων, µέχρι την οργάνωση των παραστάσεων. Το αρχαιότερο θέατρο µε τη κλασική µορφή, ορχήστρα, κοίλο, σκηνή, ήταν το θέατρο του

Page 41: ΤΑ ΘΕΑΤΡΑ ΚΑΤΩ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΚΡΟΠΟΛΗ11lyk-irakl.ira.sch.gr/EREYNHTIKES ERGASIES/2013-2014/A...ΤΑ ΘΕΑΤΡΑ ΚΑΤΩ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΚΡΟΠΟΛΗ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ

∆ιόνυσου κάτω από την Ακρόπολη. Την διοργάνωση των παραστάσεων την αναλάµβανε το κράτος. Ο επώνυµος άρχοντας είχε την εποπτεία των δραµατικών αγώνων. Τις δαπάνες της παράστασης αναλάµβαναν εύποροι πολίτες που τους απονέµονταν ο τίτλος του χορηγού.Το θέατρο ήταν δωρεάν για όλους τους πολίτες χάρη στο θεσµό των θεωρικών. Οι θεατρικές παραστάσεις είχαν διαγωνιστικό χαρακτήρα και δίδονταν στα Μεγάλα ή εν άστει ∆ιονύσια τον Μάρτιο - Απρίλιο και στα Λήναια τον Ιανουάριο - Φεβρουάριο. Οι τρείς συµµετέχοντες στον θεατρικό διαγωνισµό δραµατουργοί, παρουσίαζαν µια τετραλογία αποτελούµενη από τρείς τραγωδίες και ένα σατιρικό δράµα.

• Τους ρόλους στο αρχαίο ελληνικό θέατρο τους ερµήνευαν µόνο άντρες φορώντας µάσκες που µπορεί να άλλαζαν ακόµη και για τον ίδιο ρόλο ανάλογα µε τις ανάγκες της παράστασης. Για να φαίνονται µεγαλύτεροι και πιο επιβλητικοί οι ηθοποιοί, φορούσαν τους κοθόρνους, ειδικά παπούτσια µε χοντρά ψηλά πέλµατα. Την εποχή του Αισχύλου καθορίστηκε η δοµή των έργων και η δοµή των παραστάσεων. Εκτός από τις τραγωδίες και τις κωµωδίες στις αθηναικές γιορτές παίζονταν και σατιρικά δράµατα που ήταν εύθυµες παραστάσεις όπου ο χορός αποτελούνταν από σάτυρους θυµίζοντας την καταγωγή του θεάτρου από τον διθύραµβο. Με την κατακτήσεις του µεγάλου Αλεξάνδρου και την ελληνιστική εποχή που ακολούθησε, το

Page 42: ΤΑ ΘΕΑΤΡΑ ΚΑΤΩ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΚΡΟΠΟΛΗ11lyk-irakl.ira.sch.gr/EREYNHTIKES ERGASIES/2013-2014/A...ΤΑ ΘΕΑΤΡΑ ΚΑΤΩ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΚΡΟΠΟΛΗ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ

αρχαίο ελληνικό θέατρο ήταν ένας από τους φορείς του ελληνικού πολιστισµού στην ευρύτερη περιοχή της ανατολικής µεσογείου. Ανάµεσα στις σηµαντικές αλλαγές που έφερε η µεγαλύτερη διάδοση του θεάτρου, ήταν ότι εµφανίστηκαν επαγγελµατίες ηθοποιοί και ότι χτίστηκαν πολύ µεγάλα και σηµαντικά θέατρα και σε άλλες περιοχές εκτός αττικής, όπως αυτό στην Επίδαυρο και στην Έφεσσο.

• Το αρχαίο ελληνικό θέατρο άσκησε τεράστια επίδραση στην ανάπτυξη του παγκόσµιου θεάτρου. Με τις επιδράσεις στο Ρωµαικό θέατρο, αλλά και αργότερα στην αναγέννηση και στην εποχή του διαφωτισµού. Οι δηµοκρατικές παραδόσεις του αρχαίου ελληνικού θεάτρου, αλλά και η θεµατολογία του µε τις πανανθρώπινες αλήθειες που αγγίζουν θεατές µε διαφορετική κουλτούρα και σε διαφορετικές εποχές, έχουν κάνει το αρχαίο ελληνικό θέατρο να είναι όπως ακριβώς και η αρχαία ελληνική φιλοσοφία, προίκα όλης της ανθρωπότητας.

Page 43: ΤΑ ΘΕΑΤΡΑ ΚΑΤΩ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΚΡΟΠΟΛΗ11lyk-irakl.ira.sch.gr/EREYNHTIKES ERGASIES/2013-2014/A...ΤΑ ΘΕΑΤΡΑ ΚΑΤΩ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΚΡΟΠΟΛΗ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ

• Τα Μέρη του Αρχαίου

Ελληνικού Θεάτρου και η

Εξέλιξή τους

Τα κύρια µέρη του αρχαίου Ελληνικού θεάτρου ήταν:

• Η σκηνή,

• Η ορχήστρα και

• Το κοίλον, µε τα ακόλουθα επιµέρους µέρη:

Η σκηνή: Ορθογώνιο, µακρόστενο κτήριο, που προστέθηκε κατά τον 5ο αιώνα.π.Χ. στην περιφέρεια της ορχήστρας απέναντι από το κοίλον. Στην αρχή ήταν ισόγεια και χρησιµοποιούταν µόνο ως αποδυτήρια, όπως τα σηµερινά παρασκήνια.

Το προσκήνιο: Μια στοά µε κίονες µπροστά από τη σκηνή. Ανάµεσα στα διαστήµατα των κιόνων βρίσκονταν θυρώµατα και ζωγραφικοί πίνακες (τα

Page 44: ΤΑ ΘΕΑΤΡΑ ΚΑΤΩ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΚΡΟΠΟΛΗ11lyk-irakl.ira.sch.gr/EREYNHTIKES ERGASIES/2013-2014/A...ΤΑ ΘΕΑΤΡΑ ΚΑΤΩ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΚΡΟΠΟΛΗ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ

σκηνικά). Τα θυρώµατα του προσκηνίου απέδιδαν τρεις πύλες, από τις οποίες έβγαιναν οι υποκριτές. Το προσκήνιο ήταν αρχικά πτυσσόµενο, πιθανώς ξύλινο.

Τα παρασκήνια: Τα δύο άκρα της σκηνής που προεξέχουν δίνοντάς της σχήµα Π στην κάτοψη.

Οι πάροδοι: Οι διάδροµοι δεξιά και αριστερά από τη σκηνή που οδηγούν στην ορχήστρα. Συνήθως σκεπάζονταν µε αψίδες.

Η ορχήστρα: Η ηµικυκλική (ή κυκλική, π.χ. Επίδαυρος) πλατεία στο κέντρο του θεάτρου. Συνήθως πλακόστρωτη. Εκεί δρούσε ο χορός

Η θυµέλη: Ο βωµός του ∆ιονύσου στο κέντρο της ορχήστρας.

Ο εύριπος: Αγωγός απορροής των υδάτων στην περιφέρεια της ορχήστρας από το µέρος του κοίλου.

Το κοίλον: Όλος ο αµφιθεατρικός χώρος (µε τα εδώλια, τις σκάλες και τα διαζώµατα) γύρω από την ορχήστρα όπου κάθονταν οι θεατές.

Οι αναληµµατικοί τοίχοι: Οι τοίχοι στήριξης του εδάφους στα άκρα του κοίλου.

Οι αντηρίδες: Πυργοειδείς τοίχοι κάθετοι προς τους αναληµµατικούς που χρησιµεύουν στην καλύτερη στήριξή τους.

• Τα διαζώµατα: Οριζόντιοι διάδροµοι που χωρίζουν τις θέσεις των θεατών σε οριζόντιες ζώνες.

Οι σκάλες: Κλιµακωτοί εγκάρσιοι διάδροµοι για την πρόσβαση των θεατών στις θέσεις τους.

Page 45: ΤΑ ΘΕΑΤΡΑ ΚΑΤΩ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΚΡΟΠΟΛΗ11lyk-irakl.ira.sch.gr/EREYNHTIKES ERGASIES/2013-2014/A...ΤΑ ΘΕΑΤΡΑ ΚΑΤΩ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΚΡΟΠΟΛΗ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ

Οι κερκίδες: Οµάδες καθισµάτων σε σφηνοειδή τµήµατα που δηµιουργούνται από τον χωρισµό των ζωνών µε τις σκάλες.

Τα εδώλια: Τα καθίσµατα, οι θέσεις των θεατών.

Η προεδρία: Η πρώτη σειρά των καθισµάτων όπου κάθονταν οι επίσηµοι.

Πηγές:

www .wikipedia .com

www.odysseus.culture.gr

www. Theaterinfo gr

Page 46: ΤΑ ΘΕΑΤΡΑ ΚΑΤΩ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΚΡΟΠΟΛΗ11lyk-irakl.ira.sch.gr/EREYNHTIKES ERGASIES/2013-2014/A...ΤΑ ΘΕΑΤΡΑ ΚΑΤΩ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΚΡΟΠΟΛΗ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ

• Γ΄ ΜΕΡΟΣ

ΤΑ ∆ΥΟ

ΘΕΑΤΡΑ ΚΑΤΩ

ΑΠΟ ΤΗΝ

ΑΚΡΟΠΟΛΗ

POWER POINT