226

Κεθάιαην 10 Αηνκηθά Αζιήκαηα

χλνςε Ζ επίηεπμε ηεο επίδνζεο ζην δξφκν ηαρχηεηαο κεηrsquo εκπνδίσλ ζπλίζηαηαη ζηελ αλάπηπμε ηεο κέγηζηεο δπλαηήο

νξηδφληηαο ηαρχηεηαο ηνπ θέληξνπ κάδαο (ΚΜ) ζε ζπλδπαζκφ κε ηνλ πεξηνξηζκφ ησλ απσιεηψλ ηεο ηαρχηεηαο

νη νπνίεο νθείινληαη ζην πέξαζκα ησλ εκπνδίσλ εκεία-θιεηδηά ηεο ηερληθήο ηνπ πεξάζκαηνο ηνπ εκπνδίνπ είλαη ε αλάπηπμε ηεο ηδαληθήο θαηαθφξπθεο ηαρχηεηαο ηνπ ΚΜ πξηλ ην πέξαζκα ε φζν ην δπλαηφλ ρακειφηεξε

θαηαθφξπθε ζέζε ηνπ ΚΜ πάλσ απφ ην εκπφδην θαη ε πξνζγείσζε κεηά ην πέξαζκα ψζηε λα ζπλερίζεη ζην

επφκελν εκπφδην Σν άικα εηο κήθνο θαη εηο χςνο απνηεινχλ δχν παξαδείγκαηα ηερληθψλ θαηά ηηο νπνίεο ην ίδην

ην ζψκα βάιιεηαη ζηνλ αέξα Καζνξηζηηθνί παξάγνληεο ηεο επίδνζεο ζην άικα είλαη ε γσλία ε ηαρχηεηα θαη ην χςνο απνγείσζεο Δηδηθφηεξα γηα ην άικα εηο κήθνο ζεκαληηθνί δείθηεο ηεο ηερληθήο είλαη ε πξφζζηα πξνβνιή

ηνπ πνδηνχ θαηά ην πάηεκα ην κέγεζνο ηεο κεηαηξνπήο ηεο νξηδφληηαο ζε θαηαθφξπθε ηαρχηεηα θαηά ηελ απν-

γείσζε θαη ην εχξνο θίλεζεο ηεο γσλίαο ηνπ γνλάηνπ θαηά ηελ απνγείσζε Αληίζηνηρα γηα ην άικα εηο χςνο θα-ζνξηζηηθνί παξάγνληεο είλαη ην ρακήισκα ηνπ ΚΜ θαηά ηνλ ηειεπηαίν δηαζθειηζκφ ε ζηξνθή ηνπ θνξκνχ πάλσ

απφ ην πφδη ζηήξημεο θαηά ηελ απνγείσζε θαη ε θίλεζε ηεο ιεθάλεο θαη ηεο νζθπτθήο κνίξαο ηεο ζπνλδπιηθήο

ζηήιεο θαηά ηελ πηήζε πάλσ απφ ηελ κπάξα Ζ δηζθνβνιία απνηειεί έλα ραξαθηεξηζηηθφ παξάδεηγκα ηεο βιεηη-

θήο ελφο νξγάλνπ ηφρνο ηεο ξίςεο είλαη ε επίηεπμε ηεο κέγηζηεο δπλαηήο ηαρχηεηαο απειεπζέξσζεο θαη ε θα-ηάιιειε γσλία απειεπζέξσζεο θαζψο θαη ε θιίζε ηνπ δίζθνπ νη νπνίεο θαζνξίδνπλ ηελ ηξνρηά ηνπ Σν ζεξβίο

ζην ηέληο απνηειεί έλα παξάδεηγκα ηερληθήο ε νπνία εκπεξηέρεη θξνχζε εκαληηθνί εκβηνκεραληθνί δείθηεο ηνπ

ζεξβίο είλαη ε αλάπηπμε δηαδνρηθά απμαλφκελεο ηαρχηεηαο θαη ε κεηαθνξά ελέξγεηαο απφ ηα θεληξηθά πξνο ηα πεξηθεξηθφηεξα κέιε ηνπ ζψκαηνο θαη ηε ξαθέηα αιιά θαη ν ηξφπνο αιιειεπίδξαζεο ηεο ξαθέηαο κε ην κπαιάθη

θαηά ηελ θξνχζε Σν γηγαληηαίν αηψξεκα ζηελ ελφξγαλε ζηεξίδεηαη ζηε κεηαβνιή ηεο ζέζεο ηνπ ΚΜ ηνπ ζψκα-

ηνο ζε ζρέζε κε ηελ κπάξα ψζηε λα επηηξέπεη ηε ζπλερή πεξηζηξνθή ηνπ ζψκαηνο γχξσ απφ ηελ κπάξα Καζν-ξηζηηθφο παξάγνληαο ηεο απφδνζεο είλαη ε κείσζε ηεο αθηίλαο πεξηζηξνθήο ηνπ ΚΜ θαηά ηελ άλνδν θαη ε αχ-

μεζή ηεο θαηά ηελ θάζνδν Σέινο ε ρεξηά ζην ειεχζεξν ζηπι ζηελ θνιχκβεζε έρεη σο ζηφρν ηε κεγηζηνπνίεζε

ησλ πξνσζεηηθψλ δπλάκεσλ ηνπ θνιπκβεηή κέζα ζην λεξφ Έλαο ζεκαληηθφο παξάγνληαο γηα ηελ επίηεπμε απ-

ηνχ ηνπ ζηφρνπ είλαη ε γσλία επίζεζεο ε νπνία δηαθέξεη θαηά ηε δηάξθεηα ηεο ρεξηάο αιιάδνληαο ηε ζπλεηζθνξά ηεο νπηζζέιθνπζαο δχλακεο θαη ηεο δχλακεο ηεο άλσζεο ζηελ πξνψζεζε ηνπ ζψκαηνο

Πξναπαηηνχκελε γλψζε Γηα ηελ θαηαλφεζε ηνπ θεθαιαίνπ απηνχ απαηηείηαη ε βαζηά κειέηε θαη γλψζε ησλ κεζφδσλ ηεο εκβην-

κεραληθήο αλάιπζεο φπσο απηέο παξνπζηάδνληαη ζηα Κεθάιαηα 2 έσο 6 ηνπ παξφληνο βηβιίνπ ρεηηθά ζπγ-

γξάκκαηα ηα νπνία κπνξνχλ λα εκπινπηίζνπλ ηε γλψζε αλαθνξηθά κε ην πξναλαθεξφκελν αληηθείκελν είλαη ην ldquoHay J (1993) The biomechanics of sports techniques Englewood Cliffs NJ Prentice Hallrdquo αιιά θαη φια

ηα ζπγγξάκκαηα ηα νπνία εμεηδηθεχνληαη ζηελ αλάιπζε ηερληθήο ησλ ζπγθεθξηκέλσλ αζιεκάησλ

ηφρνη θεθαιαίνπ Μεηά ηελ αλάγλσζε απηνχ ηνπ θεθαιαίνπ ζα είζηε ζε ζέζε

Να παξνπζηάδεηε ηα θηλεκαηηθά ραξαθηεξηζηηθά επηιεγκέλσλ θηλήζεσλ αηνκηθψλ αζιε-

κάησλ Να εξκελεχεηε ηελ θίλεζε επηιεγκέλσλ αηνκηθψλ αζιεκάησλ κε ηε ρξήζε ηεο εκβην-

κεραληθήο

Να ζρεδηάζεηε έλα βαζηθφ πξσηφθνιιν εκβηνκεραληθήο αλάιπζεο κηαο αζιεηηθήο θίλε-

ζεο

1 Δηζαγσγή Ο αγσληζηηθφο αζιεηηζκφο απνηειείηαη απφ κηα πιεζψξα αγσληζκάησλ Σα αγσλίζκαηα απηά κπν-

ξνχλ λα ηαμηλνκεζνχλ ή λα νκαδνπνηεζνχλ κε δηάθνξνπο ηξφπνπο φπσο ην πεξηβάιινλ ζην νπνίν εθηεινχ-ληαη (πρ λεξφ) ην είδνο ηεο θίλεζεο πνπ ηα ραξαθηεξίδεη (πρ θξνχζεο) ή ν αξηζκφο ησλ παηθηψλ πνπ ζπκ-

κεηέρνπλ (αηνκηθά ή νκαδηθά)

Σα πεξηζζφηεξα αηνκηθά αγσλίζκαηα ζπλίζηαληαη ζηελ εθηέιεζε κηαο αιιεινπρίαο ζπγθεθξηκέλσλ

θηλήζεσλ ή δεμηνηήησλ Ο δξφκνο κεηrsquo εκπνδίσλ απνηειείηαη απφ ην ζπλδπαζκφ ηεο δξνκηθήο ηαρχηεηαο θαη ηνπ πεξάζκαηνο ηνπ εκπνδίνπ Σν άικα εηο κήθνο θαη εηο χςνο εθκεηαιιεχνληαη ηε δξνκηθή ηαρχηεηα γηα λα

επηηχρνπλ κεγαιχηεξν νξηδφληην ή θαηαθφξπθν άικα ελψ είλαη θηλήζεηο θαηά ηηο νπνίεο ην ίδην ην ζψκα

227

βάιιεηαη ζηνλ αέξα Ζ δηζθνβνιία απνηειεί έλα ραξαθηεξηζηηθφ παξάδεηγκα ηεο βιεηηθήο ελφο νξγάλνπ (δί-

ζθνπ) ελψ ην ζεξβίο ζηελ αληηζθαίξηζε απνηειεί έλα παξάδεηγκα ηερληθήο κε θξνχζε Σν γηγαληηαίν αηψξε-κα δηαθέξεη απφ ηηο πξναλαθεξζείζεο ηερληθέο αθνχ αθνξά ηελ θίλεζε ηνπ ζψκαηνο ζηνλ αέξα κε ζηήξημε

ζηα ρέξηα Παξφκνηα ε θίλεζε ηνπ ρεξηνχ ζην λεξφ θαηά ην ειεχζεξν ζηπι ραξαθηεξίδεηαη απφ ηελ αιιειε-

πίδξαζε ηνπ λεξνχ κε ην ζψκα

ηελ αλάιπζε πνπ αθνινπζεί δίλεηαη κεγαιχηεξε έκθαζε ζηνπο θχξηνπο εκβηνκεραληθνχο δείθηεο ηεο δεμηφηεηαο νη νπνίνη δηαδξακαηίδνπλ θαζνξηζηηθφ ξφιν γηα ηελ ηειηθή επίδνζε παξά ζηηο ιεπηνκέξεηεο

ηεο ηερληθήο Ο αλαγλψζηεο κπνξεί λα αληιήζεη πιεξνθνξίεο γηα ηελ ηερληθή πεξηγξαθή ησλ θηλήζεσλ απφ

εμεηδηθεπκέλα ζπγγξάκκαηα θαη άξζξα γηα ην θάζε άζιεκα μερσξηζηά Ζ εκβηνκεραληθή αλάιπζε ζηνρεχεη ζηελ αλαγλψξηζε ηεο ηδαληθήο ηερληθήο θαη ησλ κεραληθψλ πα-

ξαγφλησλ πνπ ζπκβάιινπλ ζηε κεγηζηνπνίεζε ηεο απφδνζεο Απηφ κπνξεί λα επηηεπρζεί κε δχν ηξφπνπο

πξψηνλ κέζσ ηεο κειέηεο θαη κνληεινπνίεζεο ηεο θίλεζεο κε βάζε ηνπο λφκνπο ηεο θπζηθήο θαη δεχηεξνλ κέζσ ηεο εκβηνκεραληθήο αλάιπζεο ηεο ηερληθήο ησλ πξσηαζιεηψλ Ο δεχηεξνο ηξφπνο δειαδή ηεο αλάιπ-

ζεο ηεο ηερληθήο ησλ πξσηαζιεηψλ ζε αγσληζηηθέο ζπλζήθεο είλαη ν επηθξαηέζηεξνο Απηφ ζεκαίλεη φηη ε

ρξήζε νπηνειεθηξνληθψλ ζπζηεκάησλ είλαη πξαθηηθά δχζθνιε ελψ ε ρξήζε ζπζηεκάησλ βηληεναλάιπζεο

γίλεηαη κε ζπγθεθξηκέλνπο πεξηνξηζκνχο Δπνκέλσο νη αλαιχζεηο πνπ αθνινπζνχλ κε ηα θηλεκαηηθά ραξα-θηεξηζηηθά βαζίδνληαη ζε έλα ζπλδπαζκφ πνηνηηθήο θαη πνζνηηθήο αλάιπζεο Γηα ηνλ ίδην ιφγν ε αλάιπζε

ησλ ειεθηξνκπνγξαθηθψλ θαη ησλ θηλεηηθψλ ραξαθηεξηζηηθψλ ηεο θάζε ηερληθήο επηιέρζεθε λα παξνπζηα-

ζηεί κφλνλ φηαλ ππήξραλ έγθπξα θαη αμηφπηζηα δεδνκέλα

2 Γξφκνο ηαρχηεηαο κεηrsquo εκπνδίσλ 21 Γεληθά ραξαθηεξηζηηθά Ο δξφκνο ηαρχηεηαο κεηrsquo εκπνδίσλ είλαη κηα εηδηθή κνξθή ηξεμίκαηνο θαηά ηελ νπνία έλαο ζηνπο 4 δηαζθειη-

ζκνχο (γηα ηα 110 κ) επηκεθχλεηαη γηα λα κπνξέζεη ν αζιεηήο λα πεξάζεη ην εκπφδην ην δξφκν 110κ κεη

εκπνδίσλ ε απφζηαζε απφ ηε γξακκή εθθίλεζεο έσο ην πξψην εκπφδην είλαη 1371κ Ζ απφζηαζε κεηαμχ

εκπνδίσλ είλαη 91κ ελψ ε απφζηαζε ηνπ ηειεπηαίνπ εκπνδίνπ απφ ηνλ ηεξκαηηζκφ είλαη 14κ Ζ θνχξζα ησλ 110 κ (αλδξψλ) ή ησλ 100κ (γπλαηθψλ) κπνξεί λα δηαηξεζεί ζηηο εμήο θάζεηο

1 εθθίλεζε

2 πέξαζκα ηνπ εκπνδίνπ 3 ηξέμηκν αλάκεζα ζηα εκπφδηα

4 ηξέμηκν κεηά ην ηειεπηαίν εκπφδην θαη ηνλ ηεξκαηηζκφ

Ζ ηερληθή ηεο εθθίλεζεο ηνπ εκπνδηζηή δηαθέξεη απφ απηήλ ησλ δξνκέσλ ηαρχηεηαο ζε δχν ζεκεία 1 Ο αζιεηήο ηνπνζεηείηαη ζην βαηήξα έηζη ψζηε ην πφδη ην νπνίν ηνπνζεηείηαη ζην πίζσ κπινθ

λα είλαη απηφ ζην νπνίν ζα παηήζεη γηα λα πεξάζεη ην πξψην εκπφδην

2 Ο αζιεηήο πξέπεη λα βξεζεί γξήγνξα ζε ζέζε λα ππεξπεδήζεη ην εκπφδην θαη επνκέλσο θαηά

ηελ εθθίλεζε πξέπεη ν θνξκφο λα αλπςσζεί γξεγνξφηεξα απφ φηη ζα αλπςσλφηαλ ζην ζπξηλη

Όζνλ αθνξά ην πέξαζκα αλάκεζα ζηα εκπφδηα ν αζιεηήο θαιχπηεη ηελ απφζηαζε κεηαμχ ησλ εκπν-

δίσλ κε ηξεηο δηαζθειηζκνχο ε γεληθέο γξακκέο ν πξψηνο δηαζθειηζκφο είλαη ν κηθξφηεξνο ν δεχηεξνο ν πην κεγάινο θαη ν ηειεπηαίνο θάπνπ ελδηάκεζα κεηαμχ ησλ δχν πξψησλ

Μηα αξρηθή κνξθή εκβηνκεραληθήο αλάιπζεο είλαη ε εμέηαζε ησλ ρσξνρξνληθψλ ραξαθηεξηζηηθψλ

ελφο αγψλα (Graubner amp Nixdorf 2011 Tidow 1991) Ζ αλάιπζε απηή αθνξά ηνλ πξνζδηνξηζκφ ηνπ ρξφλνπ

ηνπ πεξάζκαηνο ησλ εκπνδίσλ απφ ηνπο αζιεηέο θαη ηηο αζιήηξηεο θαηά ηε δηάξθεηα ηεο θνχξζαο ηνηρεία απφ ηνλ ηειηθφ αλδξψλ ηνπ Παγθνζκίνπ Πξσηαζιήκαηνο ηνπ 2009 δείρλνπλ φηη ν πξψηνο ληθεηήο κε ρξφλν

1314s εκθάληζε ηα εμήο ραξαθηεξηζηηθά (Graubner amp Nixdorf 2011)

Ο ρξφλνο αληίδξαζεο ήηαλ 0157s ελψ ν ρξφλνο κέρξη ην πξψην εκπφδην ήηαλ 254s Ο ρξφλνο απφ ην πξψην ζην 2

ν εκπφδην ήηαλ 101s ζηε ζπλέρεηα κεηψζεθε κέρξη ην 6

ν

εκπφδην γηα λα αξρίζεη λα απμάλεηαη κέρξη ην ηειεπηαίν εκπφδην

Ο ρξφλνο απφ ην ηειεπηαίν εκπφδην κέρξη ηνλ ηεξκαηηζκφ ήηαλ 140s Απηφ ζεκαίλεη φηη ε ηαρχηεηα πεξάζκαηνο ηνπ εκπνδίνπ ηνπ αζιεηή θαηά ηε δηάξθεηα ηεο θνχξζαο

είλαη κεγαιχηεξε ζηα πξψηα εκπφδηα θαη ζηε ζπλέρεηα κεηψλεηαη Δπνκέλσο ηα ρσξνρξνληθά ραξαθηεξηζηη-

θά αιιά ίζσο θαη ε ηερληθή ηνπ πεξάζκαηνο λα πνηθίιινπλ ζηε δηάξθεηα ηεο θνχξζαο Δπηπιένλ ν πξνπνλε-

ηήο ιακβάλεη κηα πξψηε εηθφλα γηα ηε κέζε επηηάρπλζε θαη ηαρχηεηα ηνπ αζιεηή ή ηεο αζιήηξηαο θαηά ηε δηάξθεηα ηεο θνχξζαο θαη άξα γηα ηε laquoζηξαηεγηθήraquo ηελ νπνία αθνινχζεζε

228

22 Κηλεκαηηθά ραξαθηεξηζηηθά ηνπ πεξάζκαηνο εκπνδίνπ Ο δξφκνο κεηrsquo εκπνδίσλ εμαξηάηαη ηφζν απφ ηελ ηθαλφηεηα αλάπηπμεο κέγηζηεο δξνκηθήο ηαρχηεηαο ηνπ α-

ζιεηή φζν θαη απφ ηελ ηθαλφηεηα πεξάζκαηνο ηνπ εκπνδίνπ ζην κηθξφηεξν δπλαηφ ρξφλν Αλακθηζβήηεηα ε εηδνπνηφο δηαθνξά ζε ζρέζε κε ην ηξέμηκν είλαη ε ηερληθή πεξάζκαηνο ηνπ εκπνδίνπ Σν πέξαζκα ηνπ εκπν-

δίνπ δηαθξίλεηαη ζε ηξεηο επηκέξνπο θάζεηο ην πάηεκα ηελ πηήζε θαη ηελ πξνζγείσζε

221 Πάηεκα - απνγείσζε Καηά ηελ απνγείσζή ηνπ ν αζιεηήο παηάεη ην πφδη ηνπ ζην έδαθνο φπσο αθξηβψο θαη ζην δηαζθειηζκφ ηνπ

δξφκνπ ηαρχηεηαο Σν πφζν καθξηά ζα παηήζεη ν αζιεηήο απφ ην εκπφδην εμαξηάηαη απφ ην χςνο ηνπ ην κή-θνο ηνπ πνδηνχ ηνπ ηελ ηαρχηεηά ηνπ θαη ηελ ηερληθή ηνπ Απφ απηνχο ηνπο παξάγνληεο ν αζιεηήο κπνξεί λα

επεξεάζεη κφλνλ ηνπο δχν ηειεπηαίνπο Όζν πην κεγάιε είλαη ε ηαρχηεηα ηνπ αζιεηή ηφζν πην κηθξφο είλαη ν

ρξφλνο πνπ έρεη ζηε δηάζεζή ηνπ ν αζιεηήο γηα λα πιεζηάζεη ην εκπφδην ζσζηά Δπεηδή ε ηαρχηεηα δελ είλαη

ε ίδηα ζε φιε ηε δηάξθεηα ηνπ αγψλα ν αζιεηήο πξέπεη λα έρεη ηελ ηθαλφηεηα λα δηακνξθψλεη ην πφζν κα-θξηά ζα παηήζεη απφ ην εκπφδην αλάινγα κε ηελ ηαρχηεηά ηνπ ε γεληθέο γξακκέο ε απφζηαζε απηή θπκαί-

λεηαη απφ 175 κ έσο 244 κ απνηειψληαο πεξίπνπ ην 55-65 ηνπ ζπλνιηθνχ κήθνπο πεξάζκαηνο ηνπ εκπνδί-

νπ (Coh 2003 Hay 1993) Όηαλ ην πφδη ζηήξημεο αθήλεη ην έδαθνο βξίζθεηαη κε ζρεδφλ πιήξε έθηαζε ηνπ γφλαηνο ην ηζρίν

ζε ειαθξά θάκςε (ιφγσ ηεο πξφζζηαο θιίζεο ηνπ θνξκνχ) θαη ηελ πνδνθλεκηθή ζε πεικαηηαία θάκςε (πεξί-

πνπ 10-15deg) (Δηθφλα 101) ηε ζπλέρεηα ην άιιν πφδη (αηψξεζεο) μεθηλάεη κηα πξφζζηα θαη θαηαθφξπθε θίλεζε πξνο ηα πάλσ κε αχμεζε ηεο θάκςεο ηνπ ηζρίνπ (πεξίπνπ θαηά 80deg) πξφζζηα θιίζε ηνπ θνξκνχ κε ην

γφλαην ζε θάκςε (πεξίπνπ 70-90deg) θαη ηελ πνδνθλεκηθή ζε ειαθξά ξαρηαία θάκςε Σαπηφρξνλα ην άλσ ά-

θξν απφ ηελ πιεπξά ηνπ πνδηνχ ζηήξημεο είλαη εθηεηακέλν κε ηνλ ψκν ζε έζσ ζηξνθή θαη ηνλ αγθψλα ζε

θάκςε (πεξίπνπ 60deg) Ζ laquoεπηζεηηθήraquo θίλεζε θαη ε θιίζε ηνπ ζψκαηνο θέξνπλ ην ζψκα κπξνζηά θαη θαηαθφ-ξπθα νδεγψληαο ζε αχμεζε ηεο θαηαθφξπθεο ζέζεο ηνπ ΚΜ ψζηε λα δηαπεξάζεη ην εκπφδην

Εικόνα 101 Υξνληθέο ζηηγκέο θαηά ηε θάζε ηεο απνγείσζεο Σ1 Ζ ζηηγκή ηεο πξψηεο επαθήο ηνπ πίζσ πνδηνχ κε ην έδα-

θνο Σ2 Ζ ζηηγκή ηεο απνγείσζεο ηνπ πίζσ πνδηνχ Σ3 Ζ ζηηγκή ηνπ πεξάζκαηνο ηνπ κπξνζηηλνχ πνδηνχ πάλσ απφ ην

εκπφδην θαη Σ4 Ζ ζηηγκή ηεο πξνζγείσζεο ηνπ πνδηνχ ζην έδαθνο Γηαθξίλνληαη νη γσλίεο ηεο πνδνθλεκηθήο (ζΠ) γφλαηνο

(ζΠ) θαη ηζρίνπ (ζΗ) ηνπ πνδηνχ ζηήξημεο

222 Πηήζε Καηά ηε θάζε ηεο πηήζεο (Δηθφλα 101 θαη Δηθφλα 102) ην πίζσ πφδη εκθαλίδεη ζηαδηαθά θάκςε ηνπ γφλα-

ηνο (πεξίπνπ 80-100deg) θάκςε θαη απαγσγή ηνπ ηζρίνπ (πεξίπνπ 90deg) ελψ ν θνξκφο εκθαλίδεη πξφζζηα θιίζε

ηφρνο είλαη ε θαηαθφξπθε ζέζε ηνπ ΚΜ λα είλαη ηφζε φζε ρξεηάδεηαη ψζηε λα πεξάζεη απφ ην εκπφδην ρσξίο φκσο λα κεηψζεη ηελ ηαρχηεηά ηνπ Σν κπξνζηηλφ πφδη βξίζθεηαη κε ην ηζρίν ζε θάκςε (90-100deg) θαη

ην γφλαην ζρεδφλ ζε πιήξε έθηαζε Σα ρέξη απφ ηελ πιεπξά ηνπ πίζσ πνδηνχ είλαη εθηεηακέλν κπξνζηά κε

ηνλ ψκν ζε θάκςε 120deg θαη ηνλ αγθψλα ζρεδφλ ζε πιήξε έθηαζε Σν ρέξη απφ ηελ πιεπξά ηνπ κπξνζηηλνχ πνδηνχ βξίζθεηαη κε ηνλ ψκν ζε νξηδφληηα απαγσγή θάκςε θαη έζσ ζηξνθή ελψ ν αγθψλαο βξίζθεηαη ζε

θάκςε (πεξίπνπ 70-80deg)

229

Εικόνα 102 Φάζε πηήζεο απφ δηαθνξεηηθέο νπηηθέο γσλίεο Δπηιεγκέλα ζεκεία ηα νπνία δείρλνπλ ηε ζέζε ησλ αξζξψζε-

σλ ζ1 Ηζρίν ηνπ πίζσ πνδηνχ ζε θάκςε ζ2 Ηζρίν ηνπ πίζσ πνδηνχ ζε απαγσγή θαη έμσ ζηξνθή ζ3 Ηζρίν ηνπ κπξνζηηλνχ

πνδηνχ ζε θάκςε ζ4 Γφλαην ηνπ κπξνζηηλνχ πνδηνχ ζε ειαθξά θάκςε ζ5 Ώκνο ηεο πιεπξάο ηνπ πίζσ πνδηνχ ζε θάκςε

θαη αγθψλαο ζε ειαθξά θάκςε ζ6 Ώκνο ηεο πιεπξάο ηνπ κπξνζηηλνχ πνδηνχ ζε νξηδφληηα απαγσγή θαη ν αγθψλαο ζε θάκςε

223 Πξνζγείσζε Σν πέξαζκα ηνπ εκπνδίνπ επηηπγράλεηαη κε γξήγνξε θίλεζε ηνπ πίζσ πνδηνχ θαηά ηελ νπνία ην γφλαην θά-κπεηαη ζρεδφλ κέγηζηα (ε θλήκε πιεζηάδεη ην κεξφ) ην ηζρίν παξακέλεη ζε θάκςε αιιά πξνζάγεηαη ψζηε

φιν ην άθξν λα έξζεη δπλακηθά πάλσ θαη κπξνζηά απφ ην εκπφδην (Δηθφλα 101) Σν κπξνζηηλφ πφδη πξνεηνη-

κάδεηαη γηα ηελ πξνζγείσζε κε ην γφλαην ζρεδφλ ζε πιήξε έθηαζε ελψ ην ηζρίν ζηαδηαθά λα εθηείλεηαη Ο θνξκφο εκθαλίδεη νπίζζηα θιίζε ψζηε λα επηηξέςεη ηελ νκαιή επηζηξνθή ηνπ ΚΜ ζηελ θαλνληθή ηνπ ζέζε

γηα ηνπο επεξρφκελνπο δηαζθειηζκνχο

224 Κηλεκαηηθά ραξαθηεξηζηηθά ηνπ θέληξνπ κάδαο Ζ νξηδφληηα ηαρχηεηα ηνπ ΚΜ είλαη πςειή θαηά ην πάηεκα θαη ηελ απνγείσζε ελψ κεηψλεηαη θαηά ηελ

πξνζγείσζε κεηά ην πέξαζκα ηνπ εκπνδίνπ Ζ θαηαθφξπθε ηαρχηεηα είλαη αξλεηηθή θαη ζρεδφλ ηεηξαπια-ζηάδεηαη θαηά ηε θάζε ηεο απνγείσζεο (McDonald amp Dapena 1991) Θα ρξεζηκνπνηήζνπκε σο παξάδεηγκα

δεδνκέλα απφ ηελ εκβηνκεραληθή αλάιπζε ελφο απφ ηνπο πην επηηπρεκέλνπο αζιεηέο φισλ ησλ επνρψλ ηνλ

Collin Jackson ζε κηα θνχξζα κε επίδνζε 1347s (Coh 2003) Καηά ην αξρηθφ πάηεκα ε νξηδφληηα ηαρχηεηα ηνπ ΚΜ ήηαλ 881 ms ε θαηαθφξπθε ηα-

ρχηεηα ήηαλ αξλεηηθή θαη ρακειή ελψ ην ΚΜ είρε χςνο 095 m Απηφ ζεκαίλεη φηη ν

αζιεηήο μεθίλεζε ηελ απνγείσζε πξνο ην εκπφδην κε πνιχ πςειή ηαρχηεηα ρσξίο λα

αλαπηχμεη θαηαθφξπθε ηαρχηεηα Καηά ηε θάζε ηεο απνγείσζεο ε νξηδφληηα ηαρχηεηα ηνπ ΚΜ ήηαλ 911 ms ε θαηαθφ-

ξπθε ηαρχηεηα απμήζεθε ζηα 235 ms ελψ ην ΚΜ είρε χςνο 108 m Ζ αχμεζε ηεο θα-

ηαθφξπθεο ηαρχηεηαο ζεκαηνδνηεί ηελ αχμεζε ηεο θαηαθφξπθεο ζέζεο ηνπ ΚΜ ψζηε λα πεξάζεη πάλσ απφ ην εκπφδην Ο ζπλνιηθφο ρξφλνο ηνπ παηήκαηνο ήηαλ 100 ms

Ο ρξφλνο πηήζεο ήηαλ 036s ε θαηαθφξπθε ζέζε ηνπ ΚΜ πάλσ απφ ην εκπφδην ήηαλ

145 m θαη ε ζπληζηακέλε ηαρχηεηα ήηαλ 905 ms H κέγηζηε θαηαθφξπθε ζέζε ηνπ ΚΜ

πάλσ απφ ην εκπφδην εμαξηάηαη ηφζν απφ ηε ζέζε ηνπ ΚΜ θαηά ηελ απνγείσζε φζν θαη απφ ηα αλζξσπνκεηξηθά ραξαθηεξηζηηθά ηνπ αζιεηή Ο ζχληνκνο ρξφλνο πηήζεο νθείιε-

ηαη θπξίσο ζηελ θίλεζε ηνπ κπξνζηηλνχ πνδηνχ ελψ ζηε ζπγθεθξηκέλε πεξίπησζε ε

ζέζε ηνπ ΚΜ πάλσ απφ ην εκπφδην ήηαλ 43 cm ε νπνία κάιινλ θξίλεηαη πςειή

230

Καηά ηελ αξρηθή επαθή ηε ζηηγκή ηεο πξνζγείσζεο ε νξηδφληηα ηαρχηεηα ηνπ ΚΜ ήηαλ

841 ms ε θαηαθφξπθε ηαρχηεηα κεηψζεθε (-132 ms) ελψ ην ΚΜ είρε χςνο 115 m Ο ρξφλνο επαθήο θαηά ηελ πξνζγείσζε ήηαλ 80 ms Ζ δηαηήξεζε ηεο πςειήο ζέζεο ηνπ

ΚΜ θαηά ηελ πξνζγείσζε ζε ζπλδπαζκφ κε ηελ νπίζζηα θιίζε ηνπ θνξκνχ θαη ηε δηα-

ηήξεζε ηεο έθηαζεο ηνπ γνλάηνπ επηηξέπνπλ ηε δηαηήξεζε πςειήο νξηδφληηαο ηαρχηε-

ηαο ηνπ αζιεηή αιιά θαη ηε ιήςε ηεο θαηάιιειεο ζέζεο ψζηε λα πξνρσξήζεη ζην επφ-κελν εκπφδην

23 Μεζνδνινγηθέο επηζεκάλζεηο γηα ηελ αλάιπζε ηνπ δξφκνπ κεηrsquo εκπνδίσλ Ζ αλάιπζε ηνπ πεξάζκαηνο ηνπ εκπνδίνπ κπνξεί λα πξαγκαηνπνηεζεί κε ηε ρξήζε φισλ ησλ ηερληθψλ πνπ πξναλαθέξζεθαλ ζηα θεθάιαηα 5 έσο 8 Ζ βαζηθή δηζδηάζηαηε αλάιπζε κπνξεί λα πξαγκαηνπνηεζεί θαη κε

κηα θάκεξα πςειήο ζπρλφηεηαο ηνπνζεηεκέλεο θάζεηα πξνο ην εκπφδην ελψ ε θαηαγξαθή ησλ δπλάκεσλ

αληίδξαζεο κε ηε ρξήζε πιαηθφξκαο αληίδξαζεο αληηκεησπίδεη πξαθηηθέο δπζθνιίεο θαη είλαη νπζηαζηηθά

αλεθάξκνζηε Μηα ηππηθή εκβηνκεραληθή αλάιπζε ηνπ πεξάζκαηνο ηνπ εκπνδίνπ ζα κπνξνχζε λα πεξηιακ-βάλεη ηηο εμήο κεηαβιεηέο

1 ν ρξφλνο θαη ε απφζηαζε απφ ην αξρηθφ πάηεκα κέρξη ηελ ηειηθή απνγείσζε ηνπ πνδηνχ κεηά

ην πέξαζκα ηνπ εκπνδίνπ (ρξφλνο θαη κήθνο πεξάζκαηνο) 2 ν ρξφλνο θαη ε απφζηαζε απφ ην αξρηθφ πάηεκα κέρξη ηελ απνγείσζε ηνπ πνδηνχ (ρξφλνο θαη

κήθνο παηήκαηνο)

3 ν ρξφλνο απφ ηελ απνγείσζε ηνπ πνδηνχ αηψξεζεο κέρξη ηελ πξνζγείσζή ηνπ κεηά ην πέξα-ζκα ηνπ εκπνδίνπ (ρξφλνο πηήζεο)

4 ν ρξφλνο απφ ηελ αξρηθή επαθή ηνπ πνδηνχ αηψξεζεο κεηά ην πέξαζκα ηνπ εκπνδίνπ κέρξη

ηελ πξνψζεζή ηνπ γηα ηνλ επφκελν δηαζθειηζκφ (ρξφλνο πξνζγείσζεο)

5 ε κέγηζηε θαηαθφξπθε ζέζε ηνπ ΚΜ πάλσ απφ ην εκπφδην θαηά ηε θάζε ηεο πηήζεο 6 ε θαηαθφξπθε ηαρχηεηα ηνπ ΚΜ θαηά ηελ απνγείσζε

7 ε νξηδφληηα θαη ε θαηαθφξπθε ηαρχηεηα ηνπ ΚΜ ζε φιεο ηηο θάζεηο

8 ε γσληαθή ζέζε ησλ αξζξψζεσλ θαηά ην αξρηθφ πάηεκα ηελ απνγείσζε ην πέξαζκα πάλσ απφ ην εκπφδην ηελ αξρηθή επαθή θαηά ηελ πξνζγείσζε θαη ηελ ηειηθή απνγείσζε

9 ε κέγηζηε θαηαθφξπθε δχλακε αληίδξαζεο θαηά ηελ ψζεζε θαη θαηά ηελ πξνζγείσζε

10 ε κέγηζηε ειεθηξνκπνγξαθηθή δξαζηεξηφηεηα θαη ν ρξφλνο επίηεπμήο ηεο γηα θάζε κπ

3 Άικα εηο κήθνο Ο ζηφρνο ηνπ αζιεηή ή ηεο αζιήηξηαο είλαη λα πεηχρεη φζν ην δπλαηφ κεγαιχηεξε νξηδφληηα κεηαηφπηζε ηνπ

θέληξνπ κάδαο (ΚΜ) Σν άικα δηαθξίλεηαη ζηηο αθφινπζεο θάζεηο (Δηθφλα 103) 1 Αξρηθή Φνξά Οξίδεηαη σο ην δηάζηεκα απφ ηελ έλαξμε ηεο πξνζπάζεηαο κέρξη ην πάηεκα ζην

βαηήξα

2 Πάηεκα - απνγείσζε Πξφθεηηαη γηα ην δηάζηεκα απφ ην πάηεκα κέρξη ηελ απνγείσζε ζηνλ αέξα

3 Πηήζε Πξφθεηηαη γηα ην δηάζηεκα απφ ηε ζηηγκή πνπ ην πέικα αθήλεη ην έδαθνο κέρξη ηελ πξψ-ηε επαθή κε ην έδαθνο

4 Πξνζγείσζε Πξφθεηηαη γηα ην δηάζηεκα απφ ηελ αξρηθή επαθή κε ην έδαθνο κέρξη ηελ νινθιή-

ξσζε ηεο θίλεζεο

Εικόνα 103 ρεκαηηθή απεηθφληζε ησλ θάζεσλ ηνπ άικαηνο ζε κήθνο (v = ηαρχηεηα απνγείσζεο h = χςνο ζ = γσλία απνγείσζεο d = απφζηαζε)

231

31 Αξρηθή θνξά Ζ αξρηθή θνξά έρεη σο ζηφρν

1 Σε κεγηζηνπνίεζε ηεο (νξηδφληηαο) ηαρχηεηαο ηνπ άιηε ηε ζηηγκή ηνπ παηήκαηνο

2 Σελ ηξνπνπνίεζε ησλ ηειεπηαίσλ δηαζθειηζκψλ ψζηε λα θέξεη ην ζψκα ζε θαηάιιειε ζέζε γηα ηελ απνγείσζε θαη

3 Σελ ηνπνζέηεζε ηνπ πέικαηνο φζν πην θνληά ζην βαηήξα γίλεηαη (Hay 1993)

Σν πφζα κέηξα ζα έρεη ε θνξά πνπ ζα πάξεη έλαο αζιεηήο εμαξηάηαη απφ πνιινχο παξάγνληεο Κπ-

ξίσο φκσο εμαξηάηαη απφ ηελ ηθαλφηεηά ηνπ λα εθκεηαιιεπηεί ηε κέγηζηε ηαρχηεηα θαηά ηελ απνγείσζε ε γεληθέο γξακκέο νη αζιεηέο παγθνζκίνπ θιάζεσο ρξεζηκνπνηνχλ θνξά 40 - 45m

ε αζιεηέο πςεινχ επηπέδνπ ε ηαρχηεηα είλαη ζηαζεξή κέρξη πεξίπνπ ηνλ πξνηειεπηαίν δηαζθειηζκφ

Ζ πξνεηνηκαζία ηνπ ζψκαηνο γηα ηελ απνγείσζε ιακβάλεη ρψξα θαηά ηνπο δχν ηειεπηαίνπο δηαζθειηζκνχο (J G Hay 1993)

Καηά ην δεχηεξν βεκαηηζκφ πξηλ ην πάηεκα Υακήισκα ηνπ ΚΜ θαηά ηε ζηήξημε επηκή-

θπλζε ηνπ δηαζθειηζκνχ θαη αλχςσζε ηνπ ΚΜ θαηά ην ηέινο ηνπ δηαζθειηζκνχ Σν ρα-κήισκα ηνπ ΚΜ ρξεζηκεχεη ζηνλ πεξηνξηζκφ ηεο θαηαθφξπθεο ηαρχηεηαο ηνπ ΚΜ θαηά

ηελ αξρηθή επαθή

Καηά ηνλ ηειεπηαίν βεκαηηζκφ εκαληηθή κείσζε ηεο αηψξεζεο θαη αχμεζε ηεο απφζηα-

ζεο πξνζγείσζεο (ε απφζηαζε ηελ νπνία δηαλχεη ην ΚΜ θαηά ην πάηεκα) Όζν ςειφηεξε είλαη ε νξηδφληηα ηαρχηεηα ηεο θνξάο ηφζν πεξηζζφηεξεο είλαη νη πηζαλφηεηεο γηα ηελ

επίηεπμε πςειφηεξεο επίδνζεο Ζ αχμεζε φκσο απηή πξνθαιεί κεηαβνιέο ηεο ηερληθήο ηνπ παηήκαηνο α-

θνχ κεηψλεη ηε γσλία απνγείσζεο θαη ην ρξφλν απνγείσζεο (Bridgett amp Linthorne 2006)

32 Πάηεκα Ζ πην ζεκαληηθή θάζε ηνπ άικαηνο είλαη ην πάηεκα θαηά ηελ απνγείσζε Έρνληαο αλαπηχμεη κέγηζηε νξηδφ-

ληηα ηαρχηεηα θαηά ηελ αξρηθή θνξά ζηφρνο ηνπ αζιεηή είλαη λα απμήζεη ηελ θαηαθφξπθε ηαρχηεηα γηα λα

απνγεησζεί απφ ην έδαθνο δηαηεξψληαο φκσο ηελ νξηδφληηα ηαρχηεηα φζν πςειφηεξε γίλεηαη

Ζ ηξνρηά θαζψο θαη ε ηειηθή επίδνζε κπνξνχλ λα εξκελεπηνχλ κε βάζε ηνπο θαλφλεο ηεο βιεηηθήο (βιέπε Κεθάιαην 8) πλεπψο νη παξάγνληεο νη νπνίνη πξνζδηνξίδνπλ ηελ ηειηθή επίδνζε είλαη (Δηθφλα

104)

Σαρχηεηα απνγείσζεο Ζ ηαρχηεηα απνγείσζεο είλαη ε πην ζεκαληηθή παξάκεηξνο θαη

εμαξηάηαη απφ ηελ ηαρχηεηα πνπ αλαπηχζζεηαη θαηά ην ηξέμηκν πξηλ ην πάηεκα ηνπ πν-δηνχ θαη απφ ην θαηά πφζν ν αζιεηήο κπνξεί λα δηαηεξήζεη απηήλ ηε ηαρχηεηα θαηά ηε

θάζε ηεο απνγείσζήο ηνπ απφ ην έδαθνο

Γσλία απνγείσζεο Δάλ ππνζέζνπκε φηη ην χςνο ηνπ ΚΜ θαηά ηελ απνγείσζε είλαη πε-ξίπνπ ίζν κε απηφ ηεο πξνζγείσζεο ηφηε ε ηδαληθή γσλία ζα έπξεπε λα είλαη ίζε κε 45deg

(Βιέπε Κεθάιαην 8) ηελ πξαγκαηηθφηεηα φκσο νη γσλίεο απνγείσζεο απφ αζιεηέο

θιάζεσο είλαη κηθξφηεξεο απφ 45deg θαη θπκαίλνληαη απφ 20 έσο 25deg Απηφ νθείιεηαη ζηελ

πνιχ πςειή ηαρχηεηεο ηεο θνξάο ε νπνία κεηψλεη ην ρξφλν επαθήο κε ην βαηήξα θαηά ηελ απνγείσζε Φπζηθά ε επίηεπμε δηαθνξεηηθήο γσλίαο απνγείσζεο αλάκεζα ζε αζιε-

ηέο νθείιεηαη ζε δηαθνξεηηθή ηερληθή θαηά ηε θνξά Ζ κηθξή γσλία απνγείσζεο πξνυπν-

ζέηεη γξήγνξνπο θαη κεγάινπο ηειεπηαίνπο δηαζθειηζκνχο ελψ ε κεγάιε γσλία απνγείσ-ζεο επηηπγράλεηαη κε κεησκέλε ηαρχηεηα θνξάο ψζηε λα επηηξέςεη ζηνλ αζιεηή λα η-

ζνξξνπήζεη ην ζψκα ηνπ (Linthorne Guzman amp Bridgett 2005)

Ύςνο θαηά ηελ απνγείσζε Σν χςνο απηφ νξίδεηαη απφ ηε δηαθνξά ηνπ χςνπο ηνπ ΚΜ θαηά ηελ απνγείσζε θαη ηνπ αληίζηνηρνπ χςνπο θαηά ηελ πξνζγείσζε θαη εμαξηάηαη ηφ-

ζν απφ ηηο θηλήζεηο φζν θαη ην χςνο ηνπ αζιεηή Σν χςνο απνγείσζεο απμάλεηαη κε ηελ

αχμεζε ηεο γσλίαο απνγείσζεο Όζν πην ρακειή είλαη ε γσλία απνγείσζεο ηφζν κεγα-

ιχηεξε είλαη ε πξφζζηα θιίζε ηνπ θνξκνχ θαηά ηελ απνγείσζε κε απνηέιεζκα λα ρακε-ιψλεη ην ΚΜ

Αληίζηαζε ηνπ αέξα θαηά ηελ πηήζε Ζ επίδξαζε ηεο αληίζηαζεο ηνπ αέξα ζηελ ηειηθή ε-

πίδνζε είλαη δχζθνιν λα ππνινγηζηεί επεηδή εμαξηάηαη απφ ηελ ηερληθή θαη ηα ραξαθηε-ξηζηηθά ηνπ ζπγθεθξηκέλνπ άικαηνο ηνπ αζιεηή ε γεληθέο γξακκέο εάλ ν άλεκνο είλαη

επλντθφο κε ηαρχηεηα 2 ms ηφηε κπνξεί λα πξνζδψζεη ζην ηειηθφ άικα πεξίπνπ 05-2

κεγαιχηεξε επίδνζε (Ward-Smith 1983) Δάλ ε επίδνζε ελφο άιηε είλαη 8m ηφηε ε επί-

232

δξαζε ηνπ επλντθνχ αέξα κπνξεί λα απμήζεη ην άικα πεξίπνπ θαηά 4 έσο 16 cm πλε-

πψο ζε πνιχ πςειφ επίπεδν ε επίδξαζε ηνπ αέξα κπνξεί λα είλαη θαζνξηζηηθή ηνλ ηειηθφ ηνπ παγθνζκίνπ πξσηαζιήκαηνο ηνπ 2008 (Joseacute Campos Javier Gaacutemez Alberto

Encarnacioacuten Marcos Gutieacuterrez-Daacutevila amp Rojas 2013) ν κέζνο φξνο ηεο νξηδφληηαο ηαρχηεηαο ησλ αικάησλ

ησλ αζιεηψλ ήηαλ ίζνο κε 958 ms ην χςνο απνγείσζεο ήηαλ ίζν κε 127 m θαη ε γσλία απνγείσζεο ήηαλ

ίζε κε 21deg

Εικόνα 104 Υξνληθέο ζηηγκέο θαηά ηε θάζε ηεο απνγείσζεο Σ1 Ζ ζηηγκή ηεο απνγείσζεο ηνπ πίζσ πνδηνχ απφ ην έδα-

θνο Σ2 Ζ ζηηγκή ηεο επαθήο ηνπ πέικαηνο ηνπ κπξνζηηλνχ πνδηνχ ζην βαηήξα Σ3 Ζ ζηηγκή ηεο κέγηζηεο θάκςεο ηνπ

γφλαηνο ηνπ πνδηνχ ζηήξημεο θαηά ηε ζηήξημε πάλσ ζην βαηήξα θαη Σ4 Ζ ζηηγκή ηεο απνγείσζεο ηνπ πνδηνχ ζηήξημεο απφ ην έδαθνο

322 Υξνληθά ραξαθηεξηζηηθά ηνπ παηήκαηνο Σα παξαπάλσ ζηνηρεία απνηεινχλ ηνπο πξνζδηνξηζηηθνχο παξάγνληεο ηεο επίδνζεο θαη εμαξηψληαη θπξίσο απφ ηελ ηερληθή εθηέιεζε ηνπ παηήκαηνο θαη ηελ απνγείσζε ηνπ αζιεηή Ζ αλάιπζε μεθηλά απφ ηνλ ηειεπ-

ηαίν δηαζθειηζκφ θαη πεξηιακβάλεη ηελ αλαγλψξηζε ζπγθεθξηκέλσλ ρξνληθψλ ραξαθηεξηζηηθψλ φπσο είλαη

(Joseacute Campos et al 2013) (Δηθφλα 104) 1 ε ζηηγκή ηεο απνγείσζεο ηνπ πίζσ πνδηνχ απφ ην έδαθνο (Σ1)

2 ε ζηηγκή ηεο επαθήο ηνπ πέικαηνο ηνπ κπξνζηηλνχ πνδηνχ ζην βαηήξα (Σ2)

3 ε ζηηγκή ηεο κέγηζηεο θάκςεο ηνπ γφλαηνο ηνπ πνδηνχ ζηήξημεο θαηά ηε ζηήξημε πάλσ ζην βαηήξα (Σ3)

4 ε ζηηγκή ηεο απνγείσζεο ηνπ πνδηνχ ζηήξημεο απφ ην έδαθνο (Σ4)

Με βάζε απηά ηα ρξνληθά ζεκεία νξίδνληαη ηξεηο θάζεηο

1 Ζ θάζε ηνπ ηειεπηαίνπ βεκαηηζκνχ νξίδεηαη σο ε δηαθνξά αλάκεζα ζηα ζεκεία Σ1 θαη Σ2 2 Ζ θάζε ζπκπίεζεο (compression) νξίδεηαη σο ε δηαθνξά αλάκεζα ζηα ζεκεία Σ2 θαη Σ3

3 Ζ θάζε έθηαζεο νξίδεηαη σο ε δηαθνξά αλάκεζα ζηα ζεκεία Σ3 θαη Σ4

ε αγψλεο αζιεηψλ πςεινχ επηπέδνπ νη θάζεηο 2 θαη 3 απνηεινχλ πεξίπνπ ην 63 θαη 37 ηνπ ρξφλνπ απνγείσζεο αληίζηνηρα (Joseacute Campos et al 2013)

323 Κηλεκαηηθά ραξαθηεξηζηηθά ηνπ παηήκαηνο Καζψο ν δξνκέαο παηάεη ζην έδαθνο έλα κέξνο ηεο νξηδφληηαο ηαρχηεηαο ηνπ ΚΜ κεηαηξέπεηαη ζε θαηαθφ-

ξπθε ιφγσ ησλ δπλάκεσλ αληίδξαζεο θαηά ηελ επαθή ηνπ πέικαηνο κε ην βαηήξα Ζ νξηδφληηα ηαρχηεηα

κεηψλεηαη ειαθξά θαηά ηελ αξρηθή επαθή κέρξη ηε κέγηζηε θάκςε ηνπ γφλαηνο θαη ζηε ζπλέρεηα απμάλεη ε-ιαθξά γηα λα κεησζεί πεξίπνπ θαηά 8 ηε ζηηγκή ηεο απνγείσζεο (Joseacute Campos et al 2013) Δπίζεκα ζηνη-

ρεία απφ ηειηθφ παγθφζκηνπ πξσηαζιήκαηνο δείρλνπλ φηη ζε έλα άικα 811 m ε νξηδφληηα ηαρχηεηα θαηά ηνλ

ηειεπηαίν δηαζθειηζκφ ήηαλ 1029 ms ελψ θαηά ηελ απειεπζέξσζε ήηαλ ίζε κε 955 ms (Joseacute Campos et

al 2013) Ζ θαηαθφξπθε ηαρχηεηα ηνπ ΚΜ δεκηνπξγείηαη θαηά ηε θάζε ηεο ζπκπίεζεο θαη κεγηζηνπνηείηαη ιίγν πξηλ ηελ ηειηθή απνγείσζε ηζνδπλακψληαο πεξίπνπ κε ην 35-40 ηελ αληίζηνηρεο νξηδφληηαο ηαρχηε-

ηαο Ζ κέγηζηε θαηαθφξπθε ηαρχηεηα ηνπ ΚΜ θαηά ηελ απνγείσζε ζπλδέεηαη κε κηα θαιχηεξε ηειηθή επίδν-

ζε

233

Ζ ζέζε ηνπ ΚΜ θαηά ηε δηάξθεηα ηνπ ηειεπηαίνπ βεκαηηζκνχ ρακειψλεη ειαθξά αθνινπζείηαη απφ

κηα πεξαηηέξσ πηψζε θαηά ηε θάζε ηεο κέγηζηεο θάκςεο ηνπ γφλαηνο γηα λα αξρίζεη ε άλνδνο θαηά ηελ ηε-ιηθή θάζε ηεο έθηαζεο θαη ηεο απνγείσζεο ηνπ άιηε (Δηθφλα 105)

Καηά ηε θάζε ηνπ παηήκαηνο ν θνξκφο εκθαλίδεη κηα νπίζζηα θιίζε (7-10deg) ζε ζρέζε κε ηελ νξηδφ-

ληην (βξίζθεηαη ζε ειαθξά έθηαζε) ελψ ζηε ζπλέρεηα αιιάδεη θνξά θαη έξρεηαη ζε πξφζζηα θιίζε Δπίζεο ν

θνξκφο εκθαλίδεη πιάγηα θιίζε πξνο ηελ πιεπξά ηνπ πνδηνχ ζηήξημεο ε νπνία ζπλερίδεη θαζφιε ηε δηάξθεηα ηνπ παηήκαηνο (Graham-Smith amp Lees 2005)

Καηά ηελ αξρηθή επαθή φιν ην πφδη εθηείλεηαη έληνλα κπξνζηά ζε ζρέζε κε ην ππφινηπν ζψκα ζρε-

καηίδνληαο κηα γσλία 60deg (Δηθφλα 105) Απηή ε ζέζε ρξεζηκεχεη ψζηε ν αζιεηήο λα πεξηνξίζεη ηελ αλάπηπ-με νξηδφληηαο νπίζζηαο δχλακεο αληίδξαζεο θαη ζηε ζπλέρεηα λα απμήζεη ηελ θαηαθφξπθε δχλακε ψζεζεο

Σν ηζρίν ηνπ πνδηνχ ζηήξημεο βξίζθεηαη ζε πνιχ κηθξή έθηαζε θαηά ηελ αξρηθή επαθή (πεξίπνπ 10deg) ιφγσ

ηεο νπίζζηαο θιίζεο ηνπ θνξκνχ θαη ζηε ζπλέρεηα εθηείλεηαη πεξαηηέξσ ψζηε ηε ζηηγκή ηεο θάζεο έθηαζεο (ηνπ άικαηνο) λα βξίζθεηαη ζε έθηαζε 40 - 45deg Δπίζεο ιίγν κεηά ηελ επαθή ην ηζρίν βξίζθεηαη ζε ειαθξά

πξνζαγσγή γηα λα έξζεη ζε απαγσγή ζηε ζπλέρεηα (10-15deg)

Εικόνα 105 Θέζε ηνπ ζψκαηνο θαηά ην πάηεκα ζην βαηήξα Καηά ηελ επαθή ην πφδη ζηήξημεο πξνβάιιεηαη κπξνζηά

ζρεκαηίδνληαο κηα γσλία πεξίπνπ 60deg κε ην έδαθνο (ζ1) ελψ ν θνξκφο εκθαλίδεη κηα νπίζζηα θιίζε (ζθνξκφο) Σν ηζρίν ηνπ

πνδηνχ ζηήξημεο βξίζθεηαη ζε θάκςε ελψ ηνπ πίζσ πνδηνχ ζε έθηαζε (ζηζρίν) Καηά ηε κέζε ζηήξημε ην γφλαην εκθαλίδεη

κέγηζηε θάκςε (ζγφλαην) θαη ε πνδνθλεκηθή θάκπηεηαη ξαρηαία (ζπνδνθλεκηθή) Καηά ηελ απνγείσζε ην γφλαην θαη ην ηζρίν ηνπ πνδηνχ ζηήξημεο δπλακηθά εθηείλνληαη θαη ε πνδνθλεκηθή θάκπηεηαη πεικαηηαία

Λίγν πξηλ ην πάηεκα ην γφλαην βξίζθεηαη ζε έθηαζε πεξίπνπ 10-15deg θαη κεηά ηελ επαθή έξρεηαη

ζηαδηαθά ζε θάκςε πεξίπνπ 15-25deg γηα λα αθνινπζήζεη ε έθηαζε πεξίπνπ 20-25deg κέρξη ηελ απνγείσζε

(Bridgett amp Linthorne 2006 Graham-Smith amp Lees 2005) Ζ θάκςε ηνπ γφλαηνο ζπλνδεχεηαη απφ ρακήισ-κα ηνπ ΚΜ ελψ ζεκαηνδνηεί ζηελ αχμεζε ηεο θαηαθφξπθεο ηαρχηεηαο ηνπ ΚΜ (Joseacute Campos et al 2013)

Ζ θάκςε θαη ε αθνινπζνχκελε έθηαζε ηνπ γφλαηνο ρξεζηκεχνπλ γηα ηελ αξρηθή απνζήθεπζε ειαζηηθήο ε-

λέξγεηαο θαηά ηε θάζε ηεο ζπκπίεζεο (απφ απηφ πήξε θαη ηελ νλνκαζία ηεο) θαη ηε κεηέπεηηα απειεπζέξσζή ηεο Ζ πνδνθλεκηθή βξίζθεηαη ζε πεικαηηαία θάκςε θαηά ην αξρηθφ πάηεκα ζην βαηήξα γηα λα έξζεη ζηε

ζπλέρεηα ζε ξαρηαία θάκςε θαη έπεηηα λα εθηειέζεη πεικαηηαία θάκςε θαηά ηελ ηειηθή ψζεζε

πλνιηθά ε θίλεζε ηνπ ζψκαηνο πάλσ απφ ην πφδη ζηήξημεο θαηά ηε δηάξθεηα ηεο θάζεο ηνπ παηή-καηνο έρεη ραξαθηεξηζηεί σο ζεκείν-θιεηδί γηα ηε κεηαηξνπή ελφο ζεκαληηθνχ κέξνπο ηεο νξηδφληηαο ζε θα-

ηαθφξπθε ηαρχηεηα θαηά ηελ απνγείσζε (Graham-Smith amp Lees 2005 J G Hay amp Miller Jr 1985) Ζ θίλε-

ζε απηή ζπλίζηαηαη ζηελ πεξηζηξνθή ηνπ ζψκαηνο (ΚΜ) πάλσ απφ ην πφδη ζηήξημεο κε θαηεχζπλζε πξνο ηα

επάλσ θαη κπξνζηά Ξεθηλάεη κε ηε ραξαθηεξηζηηθή πξφζζηα πξνβνιή ηνπ πνδηνχ ην νπνίν παηάεη ζην βαηή-ξα ζπλερίδεηαη κε ηελ θάκςε ηνπ γφλαηνο θαη νινθιεξψλεηαη κε ηελ έθηαζε ηνπ γφλαηνο

234

Φπζηθά ζα πξέπεη λα επηζεκαλζεί φηη ηα παξαπάλσ ραξαθηεξηζηηθά ηξνπνπνηνχληαη κε βάζε ηελ ηε-

ρληθή θαη ηηο ηθαλφηεηεο ηνπ άιηε Γηα παξάδεηγκα ζηνλ ηειηθφ ηνπ 3νπ

Παγθφζκηνπ πξσηαζιήκαηνο ν Mike Powell πέηπρε παγθφζκην ξεθφξ ίζν κε 895 m εκθαλίδνληαο νπίζζηα θιίζε ηνπ θνξκνχ θαηά ηελ επαθή ε-

θηεηακέλν πφδη κπξνζηά θαη γσλία απνγείσζεο 23deg θαζψο θαη πςειή θαηαθφξπθε ηαρχηεηα ηνπ ΚΜ Αληί-

ζεηα ν Carl Lewis πέηπρε επίδνζε 891 m πεξηνξίδνληαο ηελ πξφζζηα πξνβνιή ηνπ πνδηνχ θαηά ηελ επαθή

φπσο θαη ηελ θίλεζε θάκςεο ndash έθηαζεο νδεγψληαο ζε κηθξφηεξε γσλία απνγείσζεο (16deg) θαη άξα δηαηεξψ-ληαο πςειή ηελ νξηδφληηα ηαρχηεηά ηνπ (Kakihana amp Suzuki 2001)

324 Γπλάκεηο αληίδξαζεο ηνπ εδάθνπο θαηά ην πάηεκα Καηά ην πάηεκα αζθνχληαη ηδηαίηεξα πςειέο δπλάκεηο αληίδξαζεο νη νπνίεο θηάλνπλ ηηο 11 θνξέο ην ζσκα-

ηηθφ βάξνο ( Hay 1993) Θα πξέπεη λα επηζεκαλζεί φηη ε κνξθή ηεο θακπχιεο δχλακεο δηαθέξεη ζεκαληηθά

απφ αζιεηή ζε αζιεηή ιφγσ ησλ πςειψλ δηαθνξψλ ζηνλ ηξφπν εθηέιεζεο ηνπ άικαηνο (Miladinov 2006) ηελ Δηθφλα 106 παξνπζηάδεηαη έλα παξάδεηγκα δπλάκεσλ αληίδξαζεο θαηά ην πάηεκα ελφο αζιεηή

ν νπνίνο βαζίδεηαη ζηε κεηαηξνπή ελφο κέξνπο ηεο νξηδφληηαο ζε θαηαθφξπθε ηαρχηεηα πγθεθξηκέλα ε

θαηαθφξπθε δχλακε αληίδξαζεο εκθαλίδεη κηα πςειή δχλακε θξνχζεο ε νπνία αθνινπζείηαη απφ κηα πηψζε θαηά ηε ζπλέρεηα ηεο θάζεο ηνπ παηήκαηνο Δπίζεο ε νξηδφληηα δχλακε είλαη ηδηαίηεξα πςειή εκθαλίδνληαο

νπίζζηα θνξά θαηά ηελ αξρηθή επαθή ε νπνία ζηαδηαθά κεηαβάιιεηαη ζε πξφζζηα θαηά ηελ απνγείσζε Ζ

πςειφηεξε νπίζζηα νξηδφληηα δχλακε ζε ζρέζε κε ηελ πξφζζηα ζπλεηζθέξεη ζηε κείσζε ηεο νξηδφληηαο ηαρχ-ηεηαο ιίγν πξηλ ηελ ηειηθή απνγείσζε

Εικόνα 106 Παξάδεηγκα ηεο θαηαθφξπθεο θαη νξηδφληηαο δχλακεο ndash αληίδξαζεο θαηά ηε δηάξθεηα ηνπ παηήκαηνο Οη δχν

θακπχιεο εκθαλίδνπλ πςειέο αξρηθέο ηηκέο θαηά ηελ θξνχζε έλδεημε ηεο πξνζπάζεηαο ηνπ αζιεηή λα ρξεζηκνπνηήζεη ηελ

θξνχζε ψζηε λα κεηαηξέςεη κέξνο ηεο νξηδφληηαο ηαρχηεηάο ηνπ ζε θαηαθφξπθε

325 Μπτθή δξαζηεξηφηεηα θαηά ην πάηεκα Λίγν πξηλ ην πάηεκα παξαηεξείηαη κηα απμεκέλε δξαζηεξηφηεηα ηνπ νξζνχ κεξηαίνπ θαη ηνπ έζσ πιαηχ κέ-

ρξη ηα κέζα πεξίπνπ ηεο θάζεο ηεο απνγείσζεο ελψ ν δηθέθαινο κεξηαίνο ζεκεηψλεη ρακειή ελεξγνπνίεζε

Απηή ε δξαζηεξηφηεηα ίζσο λα βνεζάεη ηνλ αζιεηή λα laquoθνληξάξεηraquo ηελ θίλεζε ηνπ ζψκαηνο κέζσ ηεο απ-μεκέλεο ελεξγνπνίεζεο ησλ κπψλ ηνπ θάησ άθξνπ ψζηε λα πξνζδψζεη ζην ζψκα θαηαθφξπθε ηαρχηεηα Ο

πξφζζηνο θλεκηαίνο θαη ν γαζηξνθλήκηνο ελεξγνπνηνχληαη ηαπηφρξνλα κέρξη πεξίπνπ ηα 23 ηεο ίδηαο θάζεο

33 Φάζε πηήζεο Ζ θάζε ηεο πηήζεο έρεη ζπγθεληξψζεη κηθξφηεξν ελδηαθέξνλ απφ ηελ άπνςε ηεο κεραληθήο αλάιπζεο Απηφ νθείιεηαη ζην γεγνλφο φηη ε θάζε απηή επεξεάδεη ζε πνιχ κηθξφηεξν βαζκφ ηελ ηειηθή επίδνζε ζε ζρέζε κε

ην πάηεκα θαη ηελ αξρηθή θνξά Οη ηερληθέο νη νπνίεο ρξεζηκνπνηνχληαη είλαη νη εμήο (Hay 1993)

235

Ο αζιεηήο θέξλεη ηα ρέξηα θαη ηνλ θνξκφ ηνπ φζν ην δπλαηφ πην θνληά ζηα πφδηα ηνπ Σν

θχξην κεηνλέθηεκα απηήο ηερληθήο είλαη φηη κε απηήλ ηε θίλεζε δηεπθνιχλεηαη ε πεξη-ζηξνθή ηνπ ζψκαηνο πξνο ηα κπξνζηά κε απνηέιεζκα κηα φρη θαη ηφζν θαιή πξνζγείσ-

ζε Υξεζηκνπνηείηαη θπξίσο απφ εξαζηηέρλεο άιηεο (κε άικαηα κηθξφηεξα ησλ 65κ)

Ζ δεχηεξε ηερληθή ζηεξίδεηαη ζηελ εθηίλαμε ηνπ πνδηνχ αηψξεζεο κεηά ην πάηεκα ε ν-

πνία ζπλνδεχεηαη απφ ππεξέθηαζε ηνπ θνξκνχ θαη ρεξηψλ Υξεζηκνπνηείηαη θπξίσο απφ άιηεο κε κέηξηεο επηδφζεηο (κε άικαηα 6-7 κ)

Ζ ηξίηε ηερληθή νλνκάδεηαη θαη ε ηερληθή ηνπ ηξεμίκαηνο ζηνλ αέξα θαη ζηεξίδεηαη ζηε

δηαδνρηθή αηψξεζε ησλ πνδηψλ (πεξπάηεκα) κέρξη πνπ o αζιεηήο λα πξνζγεησζεί ζην έδαθνο Υξεζηκνπνηείηαη θπξίσο απφ πνιχ θαινχο άιηεο

34 Φάζε πξνζγείσζεο Ο αζιεηήο εδψ πξνζπαζεί λα πεηχρεη ηελ φζν ην δπλαηφ αλψδπλε πξνζγείσζε ψζηε λα κελ πέζεη πίζσ ην

ζψκα ηνπ θαηά ηελ πξνζγείσζε θαη αλ είλαη δπλαηφ λα πεηχρεη αχμεζε ηνπ άικαηνο θαηά κεξηθά εθαηνζηά Απηφ κεηαθξάδεηαη ζηε κέγηζηε δπλαηή ηειηθή ζέζε ησλ πεικάησλ ζε ζρέζε κε ην ΚΜ ηνπ ζψκαηνο θαηά

ηελ πξνζγείσζε Οξηζκέλνη αζιεηέο εθηεινχλ πξφζζηα θιίζε ηνπ θνξκνχ ζε ζπλδπαζκφ κε θάκςε ηνπ ηζρίνπ

κε ηαπηφρξνλε ελεξγεηηθή ππεξέθηαζε ησλ ψκσλ ιίγν πξηλ ηελ επαθή (Kreighbaum amp Barthels 1996) ηελ πεξίπησζε απηή νη αληηδξαζηηθέο δπλάκεηο ηνπ εδάθνπο αζθνχληαη πίζσ απφ ην θέληξν βάξνπο κε απνηέιε-

ζκα ηε γξήγνξε πεξηζηξνθή ηνπ ζψκαηνο σο πξνο ηα πέικαηά ηνπ Άιινη αζιεηέο θαη αζιήηξηεο επηιέγνπλ

λα πξνζγεησζνχλ κε εληειψο εθηεηακέλα ηα γφλαηα θαη ηα ηζρία ηελ πεξίπησζε απηή νη δπλάκεηο αληίδξα-

ζεο αζθνχληαη κπξνζηά απφ ην ΚΜ πξνθαιψληαο ην θάζηζκα ηνπ αζιεηή ζην έδαθνο (Hay 1993)

35 πληζηψζεο ηεο ηειηθήο επίδνζεο ηνπ άικαηνο εηο κήθνο Ζ απφζηαζε απφ ην βαηήξα κέρξη ηελ ηειηθή επαθή ηνπ ζψκαηνο κε ην ζθάκκα θαηά ηελ πξνζγείσζε κπνξεί

λα ζεσξεζεί σο ην ζχλνιν ηξηψλ απνζηάζεσλ (Δηθφλα 103) (J G Hay amp Miller Jr 1985) 1 ηεο απφζηαζεο ηνπ κπξνζηηλνχ κέξνπο ηνπ βαηήξα απφ ην KM ηνπ αζιεηή ζηε θάζε ηεο α-

πνγείσζεο (απφζηαζε απνγείσζεο)

2 ηεο απφζηαζεο πνπ δηαλχεη ην ΚΜ ζηνλ αέξα (απφζηαζε πηήζεο) 3 ηεο απφζηαζεο ηνπ ΚΜ απφ ην ηειηθφ ίρλνο ηνπ αζιεηή θαηά ηελ πξνζγείσζε (απφζηαζε

πξνζγείσζεο)

Ζ απφζηαζε πηήζεο είλαη ε κεγαιχηεξε θαη εμαξηάηαη απφ ηε θνξά θαη ην πάηεκα ζην βαηήξα Αληί-

ζεηα νη άιιεο δχν θάζεηο έρνπλ κηθξφηεξε ζπλεηζθνξά ζηελ ηειηθή επίδνζε θαη εμαξηψληαη απφ ζπγθεθξη-κέλεο θηλήζεηο ησλ κειψλ ηνπ ζψκαηνο ζε ζπγθεθξηκέλεο ρξνληθέο ζηηγκέο ζηηο νπνίεο αλαθέξνληαη

36 Μεζνδνινγηθέο επηζεκάλζεηο γηα ηελ αλάιπζε ηνπ άικαηνο ζε κήθνο Δάλ ν ζηφρνο είλαη ε αλάιπζε φισλ ησλ θάζεσλ ηνπ άικαηνο ηφηε πξέπεη λα ρξεζηκνπνηεζνχλ αξθεηέο θά-κεξεο Ζ ρξήζε θάκεξαο πςειήο ζπρλφηεηαο είλαη επηηαθηηθή εάλ ζηφρνο είλαη ε ελδειερήο αλάιπζε ηνπ

παηήκαηνο Μηα ηππηθή εκβηνκεραληθή αλάιπζε ηνπ παηήκαηνο ζα κπνξνχζε λα πεξηιακβάλεη ηηο εμήο κεηα-

βιεηέο 1 ην ρξφλν θαη ην κήθνο ησλ ηειεπηαίσλ δηαζθειηζκψλ (εάλ ρξεζηκνπνηείηαη θαη δεχηεξε θά-

κεξα)

2 ηα ρξνληθά ραξαθηεξηζηηθά φπσο απηά παξνπζηάδνληαη ζηελ ππνελφηεηα 36 3 ηελ νξηδφληηα θαη θαηαθφξπθε ζέζε ηνπ ΚΜ ηε ζηηγκή ηεο αξρηθήο επαθήο θαη ηεο απνγείσ-

ζεο

4 ηελ νξηδφληηα θαη ηελ θαηαθφξπθε ηαρχηεηα ΚΜ

5 ηε γσλία θαη ην χςνο απνγείσζεο 6 ηε γσληαθή ζέζε θαη ηελ νπίζζηα θιίζε ηνπ θνξκνχ θαηά ην αξρηθφ πάηεκα θαη ηελ απνγείσ-

ζε

7 ηε κέγηζηε θαη ηελ ειάρηζηε γσληαθή ζέζε ηνπ γφλαηνο ζε φιν ην πάηεκα 8 ηε κέγηζηε θαηαθφξπθε θαη νξηδφληηα δχλακε αληίδξαζεο θαηά ην πάηεκα

9 ηε κέγηζηε ειεθηξνκπνγξαθηθή δξαζηεξηφηεηα θαη ην ρξφλν επίηεπμεο ηνπ θάζε κπφο

4 Άικα εηο χςνο

236

Ο ζηφρνο ηνπ αζιεηή είλαη λα πεηχρεη φζν ην δπλαηφ κεγαιχηεξε κεηαηφπηζε ηνπ θέληξνπ βάξνπο ηνπ θαηα-

θφξπθα ψζηε λα κπνξέζεη λα πεξάζεη ην χςνο ηεο κπάξαο Σν άικα εηο χςνο κπνξεί λα δηαθξηζεί ζηηο αθφ-ινπζεο θάζεηο (Δηθφλα 107)

1 Αξρηθή Φνξά Οξίδεηαη σο ην δηάζηεκα απφ ηελ έλαξμε ηεο πξνζπάζεηαο κέρξη ην πάηεκα

2 Πάηεκα - Απνγείσζε Πξφθεηηαη γηα ην δηάζηεκα απφ ην πάηεκα κέρξη ηελ απνγείσζε ζηνλ

αέξα 3 Πέξαζκα ηεο κπάξαο Πξφθεηηαη γηα ην δηάζηεκα απφ ηε ζηηγκή πνπ ην πέικα αθήλεη ην έ-

δαθνο κέρξη ηελ πξψηε επαθή κε ην ζηξψκα

41 Αξρηθή θνξά Ζ αξρηθή θνξά έρεη σο ζηφρν λα θέξεη ηνλ αζιεηή ζηε ηδαληθφηεξε ζέζε θαη κε ηελ θαηάιιειε ηαρχηεηα

ψζηε λα πεξάζεη ην χςνο ηεο κπάξαο πγθεθξηκέλα δχν απφ ηνπο ζηφρνπο ηεο πξνπαξαζθεπαζηηθήο απηήο

θίλεζεο είλαη λα κεγηζηνπνηήζεη ηελ νξηδφληηα ηαρχηεηα ηνπ ΚΜ θαη λα ρακειψζεη ην ΚΜ ηνπ ιίγν πξηλ ηελ επαθή Σν κήθνο αιιά θαη ε ηξνρηά ηεο θνξάο πνηθίιινπλ απφ αζιεηή ζε αζιεηή Όκσο ζε γεληθέο γξακκέο

ε θνξά δηαθξίλεηαη ζην πξψην θνκκάηη ην νπνίν είλαη επζχγξακκν θαη ζην δεχηεξν ην νπνίν είλαη θπθιηθφ

θέξνληαο ηνλ αζιεηή ζρεδφλ παξάιιεια πξνο ηελ κπάξα Ζ κεγηζηνπνίεζε ηεο νξηδφληηαο ηαρχηεηαο ηνπ ΚΜ επηηξέπεη ζηνλ αζιεηή λα απμήζεη ηελ θαηαθφξπθε ζέζε ηνπ θαηά ηε θάζε ηεο απνγείσζεο

Σν κήθνο δηαζθειηζκνχ απμάλεη θαηά ηε δηάξθεηα ηεο θνξάο κε ην κεγαιχηεξν λα ζεκεηψλεηαη ζηνλ

πξνηειεπηαίν δηαζθειηζκφ ελψ ν ηειεπηαίνο δηαζθειηζκφο είλαη πην ζχληνκνο θαη γξήγνξνο Με απηφλ ηνλ

ηξφπν ν αζιεηήο πξνζπαζεί λα θέξεη ην ζψκα ηνπ ζε ηέηνηα ζέζε ψζηε λα κεηαηξέςεη ηελ νξηδφληηα ηαρχηε-ηα ηνπ ζε θαηαθφξπθε θαηά ην πάηεκα ε απηφ ζπλεηζθέξεη θαη ε θπθιηθή ηνπ ηξνρηά ε νπνία ζπλνδεχεηαη

απφ παξαγσγή θπγφθεληξεο νξηδφληηαο δχλακεο θαη πξνθαιεί θιίζε ηνπ θνξκνχ θαη κεηαηφπηζε ηνπ ΚΜ

πξνο ηα έζσ Σαπηφρξνλα θαηά ηε δηάξθεηα ησλ ηειεπηαίσλ ηξηψλ κε ηεζζάξσλ δηαζθειηζκψλ ν αζιεηήο ρακειψλεη ην ΚΜ ηνπ ζψκαηνο (J G Hay 1993) Απηφ επηηπγράλεηαη κέζσ κεγαιχηεξεο νπίζζηαο θιίζεο

(έθηαζεο) ηνπ θνξκνχ θαη θάκςεο ηνπ γφλαηνο ηνπ πνδηνχ ζηήξημεο ζηνλ πξνηειεπηαίν δηαζθειηζκφ Ζ κεί-

σζε ηεο θαηαθφξπθεο ζέζεο ηνπ ΚΜ έρεη σο ζθνπφ λα κεηψζεη ηελ θαηαθφξπθε ηαρχηεηα (κε δηεχζπλζε πξνο ηα θάησ) ηε ζηηγκή ηεο επαθήο θαη ζε δεχηεξν ρξφλν λα δψζεη πεξηζζφηεξν ρξφλν θαη απφζηαζε ζηνλ

αζιεηή ψζηε λα απμήζεη ηελ θαηαθφξπθε αλνδηθή ηαρχηεηα θαηά ηελ (επεξρφκελε) θάζε ηεο απνγείσζεο

Εικόνα 107 ρεκαηηθή απεηθφληζε ηεο θνξάο κε 10 δηαζθειηζκνχο θαηά εθηέιεζε άικαηνο εηο χςνο Γηαθξίλεηαη ε ζέζε

ηεο θέληξνπ κάδαο θαηά ηελ εθηέιεζε ηεο θίλεζεο

42 Πάηεκα - Απνγείσζε 421 Κηλεκαηηθά ραξαθηεξηζηηθά θαηά ην πάηεκα Όπσο ζην άικα εηο κήθνο έηζη θαη ζην άικα εηο χςνο ε θάζε ηεο απνγείσζεο είλαη θαζνξηζηηθή γηα ηελ πν-ξεία ηνπ άικαηνο Όκσο εδψ ν ζηφρνο είλαη ε αλάπηπμε φζν ην δπλαηφ κεγαιχηεξεο θαηαθφξπθεο ζέζεο ηνπ

ΚΜ ε νπνία ζα επηηξέςεη ζηνλ αζιεηή ή ζηελ αζιήηξηα λα πεξάζεη ηελ κπάξα Απηφ θαζνξίδεηαη απφ ηελ

θαηαθφξπθε ηαρχηεηα ηνπ αζιεηή θαηά ηελ ηειηθή θάζε ηεο απνγείσζεο

237

Ζ νξηδφληηα ηαρχηεηα ηνπ ΚΜ είλαη πςειή θαηά ην πάηεκα θαη κεηψλεηαη θαηά ηελ απνγείσζε Ζ

θαηαθφξπθε ηαρχηεηα αθνινπζεί αληίζηξνθε πνξεία Καηά ηνλ ηειηθφ αλδξψλ ηνπ παγθφζκηνπ πξσηαζιήκα-ηνο ηνπ 2005 ε κέζε νξηδφληηα ηαρχηεηα ησλ αζιεηψλ ήηαλ 778 ms θαηά ηελ αξρηθή επαθή κε ην έδαθνο

γηα λα κεησζεί ζηα 483 ms ηε ζηηγκή ηεο απνγείσζεο (Isolehto Virmavirta Kyroumllaumlinen amp Komi 2007)

Απηή ε πηψζε ζηελ νπζία ζεκαηνδνηεί ηε κεηαηξνπή ηεο νξηδφληηαο ηαρχηεηαο ζε θαηαθφξπθε Γηrsquo απηφ ην

ιφγν ε θαηαθφξπθε ηαρχηεηα απμήζεθε απφ -033 ms θαηά ηελ αξρηθή επαθή ζε 431 ms θαηά ηελ απν-γείσζε (Isolehto et al 2007)

Εικόνα 108 Σππηθή ζέζε ηνπ αζιεηή θαηά ην πάηεκα θαη ηελ ηειηθή απνγείσζε ζην νβειηαίν επίπεδν Καηά ηελ αξρηθή επαθή (αξηζηεξά) ν θνξκφο εκθαλίδεη κηα νπίζζηα θιίζε ην ηζρίν ηνπ πνδηνχ ζηήξημεο εκθαλίδεη θάκςε ην γφλαην βξίζθε-

ηαη ζρεδφλ ζε πιήξε έθηαζε θαη ε πνδνθλεκηθή ζε ξαρηαία θάκςε Σε ζηηγκή ηεο απνγείσζεο (δεμηά) ν θνξκφο είλαη ζε

νπδέηεξε ζέζε ην ηζρίν ηνπ πνδηνχ ζηήξημεο βξίζθεηαη ζε ειαθξά θάκςε ην γφλαην ζπλερίδεη κηα εθηαηηθή θίλεζε ελψ ε

πνδνθλεκηθή θάκπηεηαη πεικαηηαία Σν πφδη αηψξεζεο εκθαλίδεη κεγάιε θάκςε ηνπ ηζρίνπ θαη ηνπ γφλαηνο ψζηε λα βνε-

ζήζεη ζηελ αλχςσζε ηνπ ζψκαηνο

Έλαο απφ ηνπο πην θαζνξηζηηθνχο παξάγνληεο πξνζδηνξηζκνχ ηεο θαηαθφξπθεο ηαρχηεηαο θαηά ηελ απνγείσζε είλαη ε ρακειή ζέζε ηνπ ΚΜ θαηά ηελ επαθή (Δηθφλα 108) Όζν πην ρακειή είλαη ε ζέζε απηή

ηφζν κεγαιχηεξε είλαη ε ηειηθή θαηαθφξπθε ηαρχηεηα θαηά ηελ απνγείσζε (Isolehto et al 2007) Απηφ επη-

ηπγράλεηαη θπξίσο ζηελ πξνπαξαζθεπαζηηθή θάζε κε ηε ζηαδηαθή κείσζε ηεο θαηαθφξπθεο ζέζεο ηνπ ΚΜ

ηνπ αζιεηή ιφγσ ηεο νπίζζηαο θιίζεο ηνπ θνξκνχ θαη ηεο πξφζζηαο πξνβνιήο φινπ ηνπ πνδηνχ θαηά ηελ αξ-ρηθή επαθή

Μεηά ηελ αξρηθή επαθή ν αζιεηήο θέξεη ην πφδη αηψξεζεο απφ πίζσ πξνο ηα εκπξφο ζε θάκςε ή (ζε

ιηγφηεξεο πεξηπηψζεηο) ζε έθηαζε πξνο ηελ κπάξα μεθηλψληαο ηελ αλχςσζε ηνπ ΚΜ ηε ζπλέρεηα ν αζιε-ηήο εθηείλεη φιεο ηηο αξζξψζεηο ηνπ πνδηνχ ζηήξημεο θαζψο απηφ αθήλεη ην έδαθνο πεηπραίλνληαο ηελ θαηα-

θφξπθε αλχςσζε ηνπ ΚΜ

Ο θνξκφο έρεη νπίζζηα θιίζε θαηά ηελ αξρηθή επαθή ζηε ζπλέρεηα ζηξέθεηαη πξφζζηα θαη έξρεηαη ζρεδφλ ζε νπδέηεξε ζέζε (Δηθφλα 108) Σαπηφρξνλα ν θνξκφο εθηειεί ζηξνθή πξνο ηελ έζσ πιεπξά γηα

λα θέξεη ηελ νπίζζηα επηθάλεηα ηνπ ζψκαηνο απέλαληη απφ ηελ κπάξα ελψ θαηά ηελ επαθή έρεη κηα θιίζε

πξνο ηελ έμσ πιεπξά (ηελ πιεπξά ηνπ πνδηνχ ζηήξημεο) θαη ζηε δηάξθεηα ηεο απνγείσζεο ε θιίζε κεηαβάι-

ιεηαη πξνο ηελ πιεπξά ηνπ πνδηνχ αηψξεζεο (Dapena 2000) (Δηθφλα 109) Καηά ηε δηάξθεηα ηνπ παηήκαηνο ην ηζρίν βξίζθεηαη ζε θάκςε γηα λα εθηαζεί κέρξη ηελ απνγείσζε

Αλ θαη δελ ππάξρνπλ δεκνζηεπκέλα ζηνηρεία ε έζσ ζηξνθή ηεο ιεθάλεο θαη ηνπ ηζρίνπ ηνπ πνδηνχ αηψξεζεο

θαηά ην πάηεκα θαη ε επεξρφκελε έζσ ζηξνθή ηεο ιεθάλεο θαη ηνπ ηζρίνπ δηαδξακαηίδνπλ ζεκαληηθφ ξφιν ζηελ θαηαθφξπθε θαη ελεξγεηηθή αλχςσζε ηνπ ΚΜ ηνπ ζψκαηνο θαηά ηελ απνγείσζε (Δηθφλα 109)

Καηά ηελ αξρηθή επαθή ην γφλαην βξίζθεηαη ζε ειαθξά θάκςε ελψ ζηε ζπλέρεηα θάκπηεηαη θαηά ηε

κέζε θάζε ηεο απνγείσζεο γηα λα εθηαζεί ζηε ζπλέρεηα θαζψο ην ζψκα αλπςψλεηαη (Ae et al 2007) Ζ θί-

238

λεζε απηή ίζσο ρξεζηκεχεη γηα ηελ αξρηθή απνξξφθεζε ησλ θνξηίζεσλ θαηά ηελ αξρηθή επαθή θαη ζηελ

αθνινπζνχκελε δπλακηθή αλχςσζε ηνπ ζψκαηνο Σν πέικα θαηά ηελ επαθή έρεη θαηεχζπλζε ζρεδφλ παξάιιειε πξνο ηελ κπάξα ην νπνίν νθείιεηαη

ζηελ πιάγηα θιίζε ηνπ θνξκνχ πξνο ηελ έζσ πιεπξά θαη ζπλνδεχεηαη απφ πξεληζκφ ηνπ πέικαηνο (αλάζπαζε

έζσ ρείινπο) θαη ξαρηαία θάκςε Απηή ε ζέζε ηνπ πέικαηνο ζεκαίλεη φηη ε νξηδφληηα δχλακε αληίδξαζεο

αζθείηαη φρη ζηελ νξηδφληηα θαηεχζπλζε αιιά δηαγψληα ζηελ πνξεία ηεο θαηεχζπλζεο ηνπ ζψκαηνο πξνο ηελ κπάξα Απφ ηε κέζε θάζε ηνπ παηήκαηνο θαη κεηά ε πνδνθλεκηθή πξαγκαηνπνηεί ελεξγεηηθή πεικαηηαία

θάκςε ζπκκεηέρνληαο ζηελ θαηαθφξπθε ψζεζε ηνπ ζψκαηνο

Εικόνα 109 Σππηθή ζέζε ηεο αζιήηξηαο θαηά ην πάηεκα ζην κεησπηαίν επίπεδν Σν ζψκα εκθαλίδεη κηα θιίζε πξνο ηελ

έζσ ηξνρηά απφξξνηα ηεο θπθιηθήο θίλεζεο ηεο θνξάο

(httpcommonswikimediaorgwikiFileEsthera_Petre_Ostrava_2011jpguselang=el Erik van Leeuwen Τπφ ηελ

άδεηα GNU Free documentation Licence via Wikimedia Commons)

422 Γπλάκεηο αληίδξαζεο θαηά ην πάηεκα Απφ ηε ζηηγκή πνπ ην πφδη παηάεη ζην έδαθνο γηα λα εθηειέζεη ηνλ ηειεπηαίν δηαζθειηζκφ ε φπνηα ηαρχηεηα

(νξηδφληηα θαη θαηαθφξπθε) πξέπεη λα κεηαηξαπεί ζε θαηαθφξπθε αλνδηθή Ζ κεηαηξνπή απηή γίλεηαη κέζσ ηεο εθαξκνγήο πςειήο θαηαθφξπθεο ψζεζεο ε νπνία πξνθχπηεη απφ ηε δχλακε αληίδξαζεο ηνπ εδάθνπο θαη

ηνπ ρξφλνπ ηεο ψζεζεο

Σν κέγεζνο ηεο δχλακεο απηήο εμαξηάηαη απφ ηελ ηαρχηεηα κε ηελ νπνία παηάεη ν αζιεηήο ηε δχλα-κε πνπ αζθείηαη απφ ηνπο δηάθνξνπο κχεο θαη ηηο θηλήζεηο ησλ κειψλ ηνπ ζψκαηνο θαηά ην πάηεκα (Dapena

2000) Ζ θαηαθφξπθε δχλακε αληίδξαζεο πιεζηάδεη ηηο 55 θνξέο ην ζσκαηηθφ βάξνο ηνπ αζιεηή θαη εκθα-

λίδεη ζπλήζσο δχν κέγηζηα ην πξψην ιίγν κεηά ηελ αξρηθή επαθή θαη ην δεχηεξν θαηά ηε κέζε θάζε ηεο

απνγείσζεο (Coh 2007) Ζ νξηδφληηα δχλακε επίζεο είλαη ηδηαίηεξα πςειή πιεζηάδνληαο ηηο 4 θνξέο ην ζσκαηηθφ βάξνο θαη εκθαλίδεη κηα θνξχθσζε ιίγν κεηά ηελ αξρηθή επαθή (Coh 2007)

Ζ γσλία ηνπ πέικαηνο ζε ζρέζε κε ην έδαθνο θαηά ηελ αξρηθή επαθή κπνξεί λα επεξεάζεη ηελ θαηα-

λνκή ηεο δχλακεο αιιά δε ζπλδέεηαη κε ηελ ηειηθή επίδνζε (Isolehto et al 2007) Ζ δηάξθεηα ηνπ παηήκαηνο εμαξηάηαη απφ ην ζηπι ηνπ αζιεηή αιιά ζε γεληθέο γξακκέο θπκαίλεηαη απφ 012 έσο 023 s (Ae et al 2007

Isolehto et al 2007)

43 Πέξαζκα ηεο κπάξαο Σν χςνο πηήζεο πάλσ απφ ηελ κπάξα εμαξηάηαη απφ ηηο θηλήζεηο ηνπ αζιεηή θαηά ηε δηάξθεηα απηήο ηεο θά-

ζεο (Kreighbaum amp Barthels 1996) (Δηθφλα 1010) Ο αζιεηήο αξρηθά εθηείλεη ηνλ θνξκφ θαη ηνλ απρέλα θαη ηαπηφρξνλα ζηξέθεη ην θνξκφ ψζηε λα δηαπεξάζεη ν ψκνο ηεο πιεπξάο ηνπ πνδηνχ αηψξεζεο ηελ κπάξα

ελψ ε ιεθάλε βξίζθεηαη ζε αληίζεηε ζηξνθή (πξνο ηελ πιεπξά ηνπ πνδηνχ ζηήξημεο) ηε ζπλέρεηα ε νζθπτθή

κνίξα ηεο ζπνλδπιηθήο ζηήιεο θάκπηεηαη ψζηε λα επηηεπρζεί κεγαιχηεξε ιφξδσζε ε νπνία επηηξέπεη ζηε ιεθάλε θαη ζηα ηζρία λα αλπςσζνχλ πεξηζζφηεξν θαη λα πεξάζνπλ ηελ κπάια Καζψο ην άλσ κέξνο ηνπ ζψ-

καηνο δηαπεξλάεη ηελ κπάξα ηφηε ν θνξκφο καδί κε ηα ηζρία πέθηνπλ ρακειά ελψ αληίζεηα νη κεξνί θαη ηα

θάησ πφδηα αλπςψλνληαη κε ελεξγεηηθή έθηαζε ησλ γνλάησλ ψζηε λα απνθεπρζεί ε επαθή κε ηελ κπάξα

227

βάιιεηαη ζηνλ αέξα Ζ δηζθνβνιία απνηειεί έλα ραξαθηεξηζηηθφ παξάδεηγκα ηεο βιεηηθήο ελφο νξγάλνπ (δί-

ζθνπ) ελψ ην ζεξβίο ζηελ αληηζθαίξηζε απνηειεί έλα παξάδεηγκα ηερληθήο κε θξνχζε Σν γηγαληηαίν αηψξε-κα δηαθέξεη απφ ηηο πξναλαθεξζείζεο ηερληθέο αθνχ αθνξά ηελ θίλεζε ηνπ ζψκαηνο ζηνλ αέξα κε ζηήξημε

ζηα ρέξηα Παξφκνηα ε θίλεζε ηνπ ρεξηνχ ζην λεξφ θαηά ην ειεχζεξν ζηπι ραξαθηεξίδεηαη απφ ηελ αιιειε-

πίδξαζε ηνπ λεξνχ κε ην ζψκα

ηελ αλάιπζε πνπ αθνινπζεί δίλεηαη κεγαιχηεξε έκθαζε ζηνπο θχξηνπο εκβηνκεραληθνχο δείθηεο ηεο δεμηφηεηαο νη νπνίνη δηαδξακαηίδνπλ θαζνξηζηηθφ ξφιν γηα ηελ ηειηθή επίδνζε παξά ζηηο ιεπηνκέξεηεο

ηεο ηερληθήο Ο αλαγλψζηεο κπνξεί λα αληιήζεη πιεξνθνξίεο γηα ηελ ηερληθή πεξηγξαθή ησλ θηλήζεσλ απφ

εμεηδηθεπκέλα ζπγγξάκκαηα θαη άξζξα γηα ην θάζε άζιεκα μερσξηζηά Ζ εκβηνκεραληθή αλάιπζε ζηνρεχεη ζηελ αλαγλψξηζε ηεο ηδαληθήο ηερληθήο θαη ησλ κεραληθψλ πα-

ξαγφλησλ πνπ ζπκβάιινπλ ζηε κεγηζηνπνίεζε ηεο απφδνζεο Απηφ κπνξεί λα επηηεπρζεί κε δχν ηξφπνπο

πξψηνλ κέζσ ηεο κειέηεο θαη κνληεινπνίεζεο ηεο θίλεζεο κε βάζε ηνπο λφκνπο ηεο θπζηθήο θαη δεχηεξνλ κέζσ ηεο εκβηνκεραληθήο αλάιπζεο ηεο ηερληθήο ησλ πξσηαζιεηψλ Ο δεχηεξνο ηξφπνο δειαδή ηεο αλάιπ-

ζεο ηεο ηερληθήο ησλ πξσηαζιεηψλ ζε αγσληζηηθέο ζπλζήθεο είλαη ν επηθξαηέζηεξνο Απηφ ζεκαίλεη φηη ε

ρξήζε νπηνειεθηξνληθψλ ζπζηεκάησλ είλαη πξαθηηθά δχζθνιε ελψ ε ρξήζε ζπζηεκάησλ βηληεναλάιπζεο

γίλεηαη κε ζπγθεθξηκέλνπο πεξηνξηζκνχο Δπνκέλσο νη αλαιχζεηο πνπ αθνινπζνχλ κε ηα θηλεκαηηθά ραξα-θηεξηζηηθά βαζίδνληαη ζε έλα ζπλδπαζκφ πνηνηηθήο θαη πνζνηηθήο αλάιπζεο Γηα ηνλ ίδην ιφγν ε αλάιπζε

ησλ ειεθηξνκπνγξαθηθψλ θαη ησλ θηλεηηθψλ ραξαθηεξηζηηθψλ ηεο θάζε ηερληθήο επηιέρζεθε λα παξνπζηα-

ζηεί κφλνλ φηαλ ππήξραλ έγθπξα θαη αμηφπηζηα δεδνκέλα

2 Γξφκνο ηαρχηεηαο κεηrsquo εκπνδίσλ 21 Γεληθά ραξαθηεξηζηηθά Ο δξφκνο ηαρχηεηαο κεηrsquo εκπνδίσλ είλαη κηα εηδηθή κνξθή ηξεμίκαηνο θαηά ηελ νπνία έλαο ζηνπο 4 δηαζθειη-

ζκνχο (γηα ηα 110 κ) επηκεθχλεηαη γηα λα κπνξέζεη ν αζιεηήο λα πεξάζεη ην εκπφδην ην δξφκν 110κ κεη

εκπνδίσλ ε απφζηαζε απφ ηε γξακκή εθθίλεζεο έσο ην πξψην εκπφδην είλαη 1371κ Ζ απφζηαζε κεηαμχ

εκπνδίσλ είλαη 91κ ελψ ε απφζηαζε ηνπ ηειεπηαίνπ εκπνδίνπ απφ ηνλ ηεξκαηηζκφ είλαη 14κ Ζ θνχξζα ησλ 110 κ (αλδξψλ) ή ησλ 100κ (γπλαηθψλ) κπνξεί λα δηαηξεζεί ζηηο εμήο θάζεηο

1 εθθίλεζε

2 πέξαζκα ηνπ εκπνδίνπ 3 ηξέμηκν αλάκεζα ζηα εκπφδηα

4 ηξέμηκν κεηά ην ηειεπηαίν εκπφδην θαη ηνλ ηεξκαηηζκφ

Ζ ηερληθή ηεο εθθίλεζεο ηνπ εκπνδηζηή δηαθέξεη απφ απηήλ ησλ δξνκέσλ ηαρχηεηαο ζε δχν ζεκεία 1 Ο αζιεηήο ηνπνζεηείηαη ζην βαηήξα έηζη ψζηε ην πφδη ην νπνίν ηνπνζεηείηαη ζην πίζσ κπινθ

λα είλαη απηφ ζην νπνίν ζα παηήζεη γηα λα πεξάζεη ην πξψην εκπφδην

2 Ο αζιεηήο πξέπεη λα βξεζεί γξήγνξα ζε ζέζε λα ππεξπεδήζεη ην εκπφδην θαη επνκέλσο θαηά

ηελ εθθίλεζε πξέπεη ν θνξκφο λα αλπςσζεί γξεγνξφηεξα απφ φηη ζα αλπςσλφηαλ ζην ζπξηλη

Όζνλ αθνξά ην πέξαζκα αλάκεζα ζηα εκπφδηα ν αζιεηήο θαιχπηεη ηελ απφζηαζε κεηαμχ ησλ εκπν-

δίσλ κε ηξεηο δηαζθειηζκνχο ε γεληθέο γξακκέο ν πξψηνο δηαζθειηζκφο είλαη ν κηθξφηεξνο ν δεχηεξνο ν πην κεγάινο θαη ν ηειεπηαίνο θάπνπ ελδηάκεζα κεηαμχ ησλ δχν πξψησλ

Μηα αξρηθή κνξθή εκβηνκεραληθήο αλάιπζεο είλαη ε εμέηαζε ησλ ρσξνρξνληθψλ ραξαθηεξηζηηθψλ

ελφο αγψλα (Graubner amp Nixdorf 2011 Tidow 1991) Ζ αλάιπζε απηή αθνξά ηνλ πξνζδηνξηζκφ ηνπ ρξφλνπ

ηνπ πεξάζκαηνο ησλ εκπνδίσλ απφ ηνπο αζιεηέο θαη ηηο αζιήηξηεο θαηά ηε δηάξθεηα ηεο θνχξζαο ηνηρεία απφ ηνλ ηειηθφ αλδξψλ ηνπ Παγθνζκίνπ Πξσηαζιήκαηνο ηνπ 2009 δείρλνπλ φηη ν πξψηνο ληθεηήο κε ρξφλν

1314s εκθάληζε ηα εμήο ραξαθηεξηζηηθά (Graubner amp Nixdorf 2011)

Ο ρξφλνο αληίδξαζεο ήηαλ 0157s ελψ ν ρξφλνο κέρξη ην πξψην εκπφδην ήηαλ 254s Ο ρξφλνο απφ ην πξψην ζην 2

ν εκπφδην ήηαλ 101s ζηε ζπλέρεηα κεηψζεθε κέρξη ην 6

ν

εκπφδην γηα λα αξρίζεη λα απμάλεηαη κέρξη ην ηειεπηαίν εκπφδην

Ο ρξφλνο απφ ην ηειεπηαίν εκπφδην κέρξη ηνλ ηεξκαηηζκφ ήηαλ 140s Απηφ ζεκαίλεη φηη ε ηαρχηεηα πεξάζκαηνο ηνπ εκπνδίνπ ηνπ αζιεηή θαηά ηε δηάξθεηα ηεο θνχξζαο

είλαη κεγαιχηεξε ζηα πξψηα εκπφδηα θαη ζηε ζπλέρεηα κεηψλεηαη Δπνκέλσο ηα ρσξνρξνληθά ραξαθηεξηζηη-

θά αιιά ίζσο θαη ε ηερληθή ηνπ πεξάζκαηνο λα πνηθίιινπλ ζηε δηάξθεηα ηεο θνχξζαο Δπηπιένλ ν πξνπνλε-

ηήο ιακβάλεη κηα πξψηε εηθφλα γηα ηε κέζε επηηάρπλζε θαη ηαρχηεηα ηνπ αζιεηή ή ηεο αζιήηξηαο θαηά ηε δηάξθεηα ηεο θνχξζαο θαη άξα γηα ηε laquoζηξαηεγηθήraquo ηελ νπνία αθνινχζεζε

228

22 Κηλεκαηηθά ραξαθηεξηζηηθά ηνπ πεξάζκαηνο εκπνδίνπ Ο δξφκνο κεηrsquo εκπνδίσλ εμαξηάηαη ηφζν απφ ηελ ηθαλφηεηα αλάπηπμεο κέγηζηεο δξνκηθήο ηαρχηεηαο ηνπ α-

ζιεηή φζν θαη απφ ηελ ηθαλφηεηα πεξάζκαηνο ηνπ εκπνδίνπ ζην κηθξφηεξν δπλαηφ ρξφλν Αλακθηζβήηεηα ε εηδνπνηφο δηαθνξά ζε ζρέζε κε ην ηξέμηκν είλαη ε ηερληθή πεξάζκαηνο ηνπ εκπνδίνπ Σν πέξαζκα ηνπ εκπν-

δίνπ δηαθξίλεηαη ζε ηξεηο επηκέξνπο θάζεηο ην πάηεκα ηελ πηήζε θαη ηελ πξνζγείσζε

221 Πάηεκα - απνγείσζε Καηά ηελ απνγείσζή ηνπ ν αζιεηήο παηάεη ην πφδη ηνπ ζην έδαθνο φπσο αθξηβψο θαη ζην δηαζθειηζκφ ηνπ

δξφκνπ ηαρχηεηαο Σν πφζν καθξηά ζα παηήζεη ν αζιεηήο απφ ην εκπφδην εμαξηάηαη απφ ην χςνο ηνπ ην κή-θνο ηνπ πνδηνχ ηνπ ηελ ηαρχηεηά ηνπ θαη ηελ ηερληθή ηνπ Απφ απηνχο ηνπο παξάγνληεο ν αζιεηήο κπνξεί λα

επεξεάζεη κφλνλ ηνπο δχν ηειεπηαίνπο Όζν πην κεγάιε είλαη ε ηαρχηεηα ηνπ αζιεηή ηφζν πην κηθξφο είλαη ν

ρξφλνο πνπ έρεη ζηε δηάζεζή ηνπ ν αζιεηήο γηα λα πιεζηάζεη ην εκπφδην ζσζηά Δπεηδή ε ηαρχηεηα δελ είλαη

ε ίδηα ζε φιε ηε δηάξθεηα ηνπ αγψλα ν αζιεηήο πξέπεη λα έρεη ηελ ηθαλφηεηα λα δηακνξθψλεη ην πφζν κα-θξηά ζα παηήζεη απφ ην εκπφδην αλάινγα κε ηελ ηαρχηεηά ηνπ ε γεληθέο γξακκέο ε απφζηαζε απηή θπκαί-

λεηαη απφ 175 κ έσο 244 κ απνηειψληαο πεξίπνπ ην 55-65 ηνπ ζπλνιηθνχ κήθνπο πεξάζκαηνο ηνπ εκπνδί-

νπ (Coh 2003 Hay 1993) Όηαλ ην πφδη ζηήξημεο αθήλεη ην έδαθνο βξίζθεηαη κε ζρεδφλ πιήξε έθηαζε ηνπ γφλαηνο ην ηζρίν

ζε ειαθξά θάκςε (ιφγσ ηεο πξφζζηαο θιίζεο ηνπ θνξκνχ) θαη ηελ πνδνθλεκηθή ζε πεικαηηαία θάκςε (πεξί-

πνπ 10-15deg) (Δηθφλα 101) ηε ζπλέρεηα ην άιιν πφδη (αηψξεζεο) μεθηλάεη κηα πξφζζηα θαη θαηαθφξπθε θίλεζε πξνο ηα πάλσ κε αχμεζε ηεο θάκςεο ηνπ ηζρίνπ (πεξίπνπ θαηά 80deg) πξφζζηα θιίζε ηνπ θνξκνχ κε ην

γφλαην ζε θάκςε (πεξίπνπ 70-90deg) θαη ηελ πνδνθλεκηθή ζε ειαθξά ξαρηαία θάκςε Σαπηφρξνλα ην άλσ ά-

θξν απφ ηελ πιεπξά ηνπ πνδηνχ ζηήξημεο είλαη εθηεηακέλν κε ηνλ ψκν ζε έζσ ζηξνθή θαη ηνλ αγθψλα ζε

θάκςε (πεξίπνπ 60deg) Ζ laquoεπηζεηηθήraquo θίλεζε θαη ε θιίζε ηνπ ζψκαηνο θέξνπλ ην ζψκα κπξνζηά θαη θαηαθφ-ξπθα νδεγψληαο ζε αχμεζε ηεο θαηαθφξπθεο ζέζεο ηνπ ΚΜ ψζηε λα δηαπεξάζεη ην εκπφδην

Εικόνα 101 Υξνληθέο ζηηγκέο θαηά ηε θάζε ηεο απνγείσζεο Σ1 Ζ ζηηγκή ηεο πξψηεο επαθήο ηνπ πίζσ πνδηνχ κε ην έδα-

θνο Σ2 Ζ ζηηγκή ηεο απνγείσζεο ηνπ πίζσ πνδηνχ Σ3 Ζ ζηηγκή ηνπ πεξάζκαηνο ηνπ κπξνζηηλνχ πνδηνχ πάλσ απφ ην

εκπφδην θαη Σ4 Ζ ζηηγκή ηεο πξνζγείσζεο ηνπ πνδηνχ ζην έδαθνο Γηαθξίλνληαη νη γσλίεο ηεο πνδνθλεκηθήο (ζΠ) γφλαηνο

(ζΠ) θαη ηζρίνπ (ζΗ) ηνπ πνδηνχ ζηήξημεο

222 Πηήζε Καηά ηε θάζε ηεο πηήζεο (Δηθφλα 101 θαη Δηθφλα 102) ην πίζσ πφδη εκθαλίδεη ζηαδηαθά θάκςε ηνπ γφλα-

ηνο (πεξίπνπ 80-100deg) θάκςε θαη απαγσγή ηνπ ηζρίνπ (πεξίπνπ 90deg) ελψ ν θνξκφο εκθαλίδεη πξφζζηα θιίζε

ηφρνο είλαη ε θαηαθφξπθε ζέζε ηνπ ΚΜ λα είλαη ηφζε φζε ρξεηάδεηαη ψζηε λα πεξάζεη απφ ην εκπφδην ρσξίο φκσο λα κεηψζεη ηελ ηαρχηεηά ηνπ Σν κπξνζηηλφ πφδη βξίζθεηαη κε ην ηζρίν ζε θάκςε (90-100deg) θαη

ην γφλαην ζρεδφλ ζε πιήξε έθηαζε Σα ρέξη απφ ηελ πιεπξά ηνπ πίζσ πνδηνχ είλαη εθηεηακέλν κπξνζηά κε

ηνλ ψκν ζε θάκςε 120deg θαη ηνλ αγθψλα ζρεδφλ ζε πιήξε έθηαζε Σν ρέξη απφ ηελ πιεπξά ηνπ κπξνζηηλνχ πνδηνχ βξίζθεηαη κε ηνλ ψκν ζε νξηδφληηα απαγσγή θάκςε θαη έζσ ζηξνθή ελψ ν αγθψλαο βξίζθεηαη ζε

θάκςε (πεξίπνπ 70-80deg)

229

Εικόνα 102 Φάζε πηήζεο απφ δηαθνξεηηθέο νπηηθέο γσλίεο Δπηιεγκέλα ζεκεία ηα νπνία δείρλνπλ ηε ζέζε ησλ αξζξψζε-

σλ ζ1 Ηζρίν ηνπ πίζσ πνδηνχ ζε θάκςε ζ2 Ηζρίν ηνπ πίζσ πνδηνχ ζε απαγσγή θαη έμσ ζηξνθή ζ3 Ηζρίν ηνπ κπξνζηηλνχ

πνδηνχ ζε θάκςε ζ4 Γφλαην ηνπ κπξνζηηλνχ πνδηνχ ζε ειαθξά θάκςε ζ5 Ώκνο ηεο πιεπξάο ηνπ πίζσ πνδηνχ ζε θάκςε

θαη αγθψλαο ζε ειαθξά θάκςε ζ6 Ώκνο ηεο πιεπξάο ηνπ κπξνζηηλνχ πνδηνχ ζε νξηδφληηα απαγσγή θαη ν αγθψλαο ζε θάκςε

223 Πξνζγείσζε Σν πέξαζκα ηνπ εκπνδίνπ επηηπγράλεηαη κε γξήγνξε θίλεζε ηνπ πίζσ πνδηνχ θαηά ηελ νπνία ην γφλαην θά-κπεηαη ζρεδφλ κέγηζηα (ε θλήκε πιεζηάδεη ην κεξφ) ην ηζρίν παξακέλεη ζε θάκςε αιιά πξνζάγεηαη ψζηε

φιν ην άθξν λα έξζεη δπλακηθά πάλσ θαη κπξνζηά απφ ην εκπφδην (Δηθφλα 101) Σν κπξνζηηλφ πφδη πξνεηνη-

κάδεηαη γηα ηελ πξνζγείσζε κε ην γφλαην ζρεδφλ ζε πιήξε έθηαζε ελψ ην ηζρίν ζηαδηαθά λα εθηείλεηαη Ο θνξκφο εκθαλίδεη νπίζζηα θιίζε ψζηε λα επηηξέςεη ηελ νκαιή επηζηξνθή ηνπ ΚΜ ζηελ θαλνληθή ηνπ ζέζε

γηα ηνπο επεξρφκελνπο δηαζθειηζκνχο

224 Κηλεκαηηθά ραξαθηεξηζηηθά ηνπ θέληξνπ κάδαο Ζ νξηδφληηα ηαρχηεηα ηνπ ΚΜ είλαη πςειή θαηά ην πάηεκα θαη ηελ απνγείσζε ελψ κεηψλεηαη θαηά ηελ

πξνζγείσζε κεηά ην πέξαζκα ηνπ εκπνδίνπ Ζ θαηαθφξπθε ηαρχηεηα είλαη αξλεηηθή θαη ζρεδφλ ηεηξαπια-ζηάδεηαη θαηά ηε θάζε ηεο απνγείσζεο (McDonald amp Dapena 1991) Θα ρξεζηκνπνηήζνπκε σο παξάδεηγκα

δεδνκέλα απφ ηελ εκβηνκεραληθή αλάιπζε ελφο απφ ηνπο πην επηηπρεκέλνπο αζιεηέο φισλ ησλ επνρψλ ηνλ

Collin Jackson ζε κηα θνχξζα κε επίδνζε 1347s (Coh 2003) Καηά ην αξρηθφ πάηεκα ε νξηδφληηα ηαρχηεηα ηνπ ΚΜ ήηαλ 881 ms ε θαηαθφξπθε ηα-

ρχηεηα ήηαλ αξλεηηθή θαη ρακειή ελψ ην ΚΜ είρε χςνο 095 m Απηφ ζεκαίλεη φηη ν

αζιεηήο μεθίλεζε ηελ απνγείσζε πξνο ην εκπφδην κε πνιχ πςειή ηαρχηεηα ρσξίο λα

αλαπηχμεη θαηαθφξπθε ηαρχηεηα Καηά ηε θάζε ηεο απνγείσζεο ε νξηδφληηα ηαρχηεηα ηνπ ΚΜ ήηαλ 911 ms ε θαηαθφ-

ξπθε ηαρχηεηα απμήζεθε ζηα 235 ms ελψ ην ΚΜ είρε χςνο 108 m Ζ αχμεζε ηεο θα-

ηαθφξπθεο ηαρχηεηαο ζεκαηνδνηεί ηελ αχμεζε ηεο θαηαθφξπθεο ζέζεο ηνπ ΚΜ ψζηε λα πεξάζεη πάλσ απφ ην εκπφδην Ο ζπλνιηθφο ρξφλνο ηνπ παηήκαηνο ήηαλ 100 ms

Ο ρξφλνο πηήζεο ήηαλ 036s ε θαηαθφξπθε ζέζε ηνπ ΚΜ πάλσ απφ ην εκπφδην ήηαλ

145 m θαη ε ζπληζηακέλε ηαρχηεηα ήηαλ 905 ms H κέγηζηε θαηαθφξπθε ζέζε ηνπ ΚΜ

πάλσ απφ ην εκπφδην εμαξηάηαη ηφζν απφ ηε ζέζε ηνπ ΚΜ θαηά ηελ απνγείσζε φζν θαη απφ ηα αλζξσπνκεηξηθά ραξαθηεξηζηηθά ηνπ αζιεηή Ο ζχληνκνο ρξφλνο πηήζεο νθείιε-

ηαη θπξίσο ζηελ θίλεζε ηνπ κπξνζηηλνχ πνδηνχ ελψ ζηε ζπγθεθξηκέλε πεξίπησζε ε

ζέζε ηνπ ΚΜ πάλσ απφ ην εκπφδην ήηαλ 43 cm ε νπνία κάιινλ θξίλεηαη πςειή

230

Καηά ηελ αξρηθή επαθή ηε ζηηγκή ηεο πξνζγείσζεο ε νξηδφληηα ηαρχηεηα ηνπ ΚΜ ήηαλ

841 ms ε θαηαθφξπθε ηαρχηεηα κεηψζεθε (-132 ms) ελψ ην ΚΜ είρε χςνο 115 m Ο ρξφλνο επαθήο θαηά ηελ πξνζγείσζε ήηαλ 80 ms Ζ δηαηήξεζε ηεο πςειήο ζέζεο ηνπ

ΚΜ θαηά ηελ πξνζγείσζε ζε ζπλδπαζκφ κε ηελ νπίζζηα θιίζε ηνπ θνξκνχ θαη ηε δηα-

ηήξεζε ηεο έθηαζεο ηνπ γνλάηνπ επηηξέπνπλ ηε δηαηήξεζε πςειήο νξηδφληηαο ηαρχηε-

ηαο ηνπ αζιεηή αιιά θαη ηε ιήςε ηεο θαηάιιειεο ζέζεο ψζηε λα πξνρσξήζεη ζην επφ-κελν εκπφδην

23 Μεζνδνινγηθέο επηζεκάλζεηο γηα ηελ αλάιπζε ηνπ δξφκνπ κεηrsquo εκπνδίσλ Ζ αλάιπζε ηνπ πεξάζκαηνο ηνπ εκπνδίνπ κπνξεί λα πξαγκαηνπνηεζεί κε ηε ρξήζε φισλ ησλ ηερληθψλ πνπ πξναλαθέξζεθαλ ζηα θεθάιαηα 5 έσο 8 Ζ βαζηθή δηζδηάζηαηε αλάιπζε κπνξεί λα πξαγκαηνπνηεζεί θαη κε

κηα θάκεξα πςειήο ζπρλφηεηαο ηνπνζεηεκέλεο θάζεηα πξνο ην εκπφδην ελψ ε θαηαγξαθή ησλ δπλάκεσλ

αληίδξαζεο κε ηε ρξήζε πιαηθφξκαο αληίδξαζεο αληηκεησπίδεη πξαθηηθέο δπζθνιίεο θαη είλαη νπζηαζηηθά

αλεθάξκνζηε Μηα ηππηθή εκβηνκεραληθή αλάιπζε ηνπ πεξάζκαηνο ηνπ εκπνδίνπ ζα κπνξνχζε λα πεξηιακ-βάλεη ηηο εμήο κεηαβιεηέο

1 ν ρξφλνο θαη ε απφζηαζε απφ ην αξρηθφ πάηεκα κέρξη ηελ ηειηθή απνγείσζε ηνπ πνδηνχ κεηά

ην πέξαζκα ηνπ εκπνδίνπ (ρξφλνο θαη κήθνο πεξάζκαηνο) 2 ν ρξφλνο θαη ε απφζηαζε απφ ην αξρηθφ πάηεκα κέρξη ηελ απνγείσζε ηνπ πνδηνχ (ρξφλνο θαη

κήθνο παηήκαηνο)

3 ν ρξφλνο απφ ηελ απνγείσζε ηνπ πνδηνχ αηψξεζεο κέρξη ηελ πξνζγείσζή ηνπ κεηά ην πέξα-ζκα ηνπ εκπνδίνπ (ρξφλνο πηήζεο)

4 ν ρξφλνο απφ ηελ αξρηθή επαθή ηνπ πνδηνχ αηψξεζεο κεηά ην πέξαζκα ηνπ εκπνδίνπ κέρξη

ηελ πξνψζεζή ηνπ γηα ηνλ επφκελν δηαζθειηζκφ (ρξφλνο πξνζγείσζεο)

5 ε κέγηζηε θαηαθφξπθε ζέζε ηνπ ΚΜ πάλσ απφ ην εκπφδην θαηά ηε θάζε ηεο πηήζεο 6 ε θαηαθφξπθε ηαρχηεηα ηνπ ΚΜ θαηά ηελ απνγείσζε

7 ε νξηδφληηα θαη ε θαηαθφξπθε ηαρχηεηα ηνπ ΚΜ ζε φιεο ηηο θάζεηο

8 ε γσληαθή ζέζε ησλ αξζξψζεσλ θαηά ην αξρηθφ πάηεκα ηελ απνγείσζε ην πέξαζκα πάλσ απφ ην εκπφδην ηελ αξρηθή επαθή θαηά ηελ πξνζγείσζε θαη ηελ ηειηθή απνγείσζε

9 ε κέγηζηε θαηαθφξπθε δχλακε αληίδξαζεο θαηά ηελ ψζεζε θαη θαηά ηελ πξνζγείσζε

10 ε κέγηζηε ειεθηξνκπνγξαθηθή δξαζηεξηφηεηα θαη ν ρξφλνο επίηεπμήο ηεο γηα θάζε κπ

3 Άικα εηο κήθνο Ο ζηφρνο ηνπ αζιεηή ή ηεο αζιήηξηαο είλαη λα πεηχρεη φζν ην δπλαηφ κεγαιχηεξε νξηδφληηα κεηαηφπηζε ηνπ

θέληξνπ κάδαο (ΚΜ) Σν άικα δηαθξίλεηαη ζηηο αθφινπζεο θάζεηο (Δηθφλα 103) 1 Αξρηθή Φνξά Οξίδεηαη σο ην δηάζηεκα απφ ηελ έλαξμε ηεο πξνζπάζεηαο κέρξη ην πάηεκα ζην

βαηήξα

2 Πάηεκα - απνγείσζε Πξφθεηηαη γηα ην δηάζηεκα απφ ην πάηεκα κέρξη ηελ απνγείσζε ζηνλ αέξα

3 Πηήζε Πξφθεηηαη γηα ην δηάζηεκα απφ ηε ζηηγκή πνπ ην πέικα αθήλεη ην έδαθνο κέρξη ηελ πξψ-ηε επαθή κε ην έδαθνο

4 Πξνζγείσζε Πξφθεηηαη γηα ην δηάζηεκα απφ ηελ αξρηθή επαθή κε ην έδαθνο κέρξη ηελ νινθιή-

ξσζε ηεο θίλεζεο

Εικόνα 103 ρεκαηηθή απεηθφληζε ησλ θάζεσλ ηνπ άικαηνο ζε κήθνο (v = ηαρχηεηα απνγείσζεο h = χςνο ζ = γσλία απνγείσζεο d = απφζηαζε)

231

31 Αξρηθή θνξά Ζ αξρηθή θνξά έρεη σο ζηφρν

1 Σε κεγηζηνπνίεζε ηεο (νξηδφληηαο) ηαρχηεηαο ηνπ άιηε ηε ζηηγκή ηνπ παηήκαηνο

2 Σελ ηξνπνπνίεζε ησλ ηειεπηαίσλ δηαζθειηζκψλ ψζηε λα θέξεη ην ζψκα ζε θαηάιιειε ζέζε γηα ηελ απνγείσζε θαη

3 Σελ ηνπνζέηεζε ηνπ πέικαηνο φζν πην θνληά ζην βαηήξα γίλεηαη (Hay 1993)

Σν πφζα κέηξα ζα έρεη ε θνξά πνπ ζα πάξεη έλαο αζιεηήο εμαξηάηαη απφ πνιινχο παξάγνληεο Κπ-

ξίσο φκσο εμαξηάηαη απφ ηελ ηθαλφηεηά ηνπ λα εθκεηαιιεπηεί ηε κέγηζηε ηαρχηεηα θαηά ηελ απνγείσζε ε γεληθέο γξακκέο νη αζιεηέο παγθνζκίνπ θιάζεσο ρξεζηκνπνηνχλ θνξά 40 - 45m

ε αζιεηέο πςεινχ επηπέδνπ ε ηαρχηεηα είλαη ζηαζεξή κέρξη πεξίπνπ ηνλ πξνηειεπηαίν δηαζθειηζκφ

Ζ πξνεηνηκαζία ηνπ ζψκαηνο γηα ηελ απνγείσζε ιακβάλεη ρψξα θαηά ηνπο δχν ηειεπηαίνπο δηαζθειηζκνχο (J G Hay 1993)

Καηά ην δεχηεξν βεκαηηζκφ πξηλ ην πάηεκα Υακήισκα ηνπ ΚΜ θαηά ηε ζηήξημε επηκή-

θπλζε ηνπ δηαζθειηζκνχ θαη αλχςσζε ηνπ ΚΜ θαηά ην ηέινο ηνπ δηαζθειηζκνχ Σν ρα-κήισκα ηνπ ΚΜ ρξεζηκεχεη ζηνλ πεξηνξηζκφ ηεο θαηαθφξπθεο ηαρχηεηαο ηνπ ΚΜ θαηά

ηελ αξρηθή επαθή

Καηά ηνλ ηειεπηαίν βεκαηηζκφ εκαληηθή κείσζε ηεο αηψξεζεο θαη αχμεζε ηεο απφζηα-

ζεο πξνζγείσζεο (ε απφζηαζε ηελ νπνία δηαλχεη ην ΚΜ θαηά ην πάηεκα) Όζν ςειφηεξε είλαη ε νξηδφληηα ηαρχηεηα ηεο θνξάο ηφζν πεξηζζφηεξεο είλαη νη πηζαλφηεηεο γηα ηελ

επίηεπμε πςειφηεξεο επίδνζεο Ζ αχμεζε φκσο απηή πξνθαιεί κεηαβνιέο ηεο ηερληθήο ηνπ παηήκαηνο α-

θνχ κεηψλεη ηε γσλία απνγείσζεο θαη ην ρξφλν απνγείσζεο (Bridgett amp Linthorne 2006)

32 Πάηεκα Ζ πην ζεκαληηθή θάζε ηνπ άικαηνο είλαη ην πάηεκα θαηά ηελ απνγείσζε Έρνληαο αλαπηχμεη κέγηζηε νξηδφ-

ληηα ηαρχηεηα θαηά ηελ αξρηθή θνξά ζηφρνο ηνπ αζιεηή είλαη λα απμήζεη ηελ θαηαθφξπθε ηαρχηεηα γηα λα

απνγεησζεί απφ ην έδαθνο δηαηεξψληαο φκσο ηελ νξηδφληηα ηαρχηεηα φζν πςειφηεξε γίλεηαη

Ζ ηξνρηά θαζψο θαη ε ηειηθή επίδνζε κπνξνχλ λα εξκελεπηνχλ κε βάζε ηνπο θαλφλεο ηεο βιεηηθήο (βιέπε Κεθάιαην 8) πλεπψο νη παξάγνληεο νη νπνίνη πξνζδηνξίδνπλ ηελ ηειηθή επίδνζε είλαη (Δηθφλα

104)

Σαρχηεηα απνγείσζεο Ζ ηαρχηεηα απνγείσζεο είλαη ε πην ζεκαληηθή παξάκεηξνο θαη

εμαξηάηαη απφ ηελ ηαρχηεηα πνπ αλαπηχζζεηαη θαηά ην ηξέμηκν πξηλ ην πάηεκα ηνπ πν-δηνχ θαη απφ ην θαηά πφζν ν αζιεηήο κπνξεί λα δηαηεξήζεη απηήλ ηε ηαρχηεηα θαηά ηε

θάζε ηεο απνγείσζήο ηνπ απφ ην έδαθνο

Γσλία απνγείσζεο Δάλ ππνζέζνπκε φηη ην χςνο ηνπ ΚΜ θαηά ηελ απνγείσζε είλαη πε-ξίπνπ ίζν κε απηφ ηεο πξνζγείσζεο ηφηε ε ηδαληθή γσλία ζα έπξεπε λα είλαη ίζε κε 45deg

(Βιέπε Κεθάιαην 8) ηελ πξαγκαηηθφηεηα φκσο νη γσλίεο απνγείσζεο απφ αζιεηέο

θιάζεσο είλαη κηθξφηεξεο απφ 45deg θαη θπκαίλνληαη απφ 20 έσο 25deg Απηφ νθείιεηαη ζηελ

πνιχ πςειή ηαρχηεηεο ηεο θνξάο ε νπνία κεηψλεη ην ρξφλν επαθήο κε ην βαηήξα θαηά ηελ απνγείσζε Φπζηθά ε επίηεπμε δηαθνξεηηθήο γσλίαο απνγείσζεο αλάκεζα ζε αζιε-

ηέο νθείιεηαη ζε δηαθνξεηηθή ηερληθή θαηά ηε θνξά Ζ κηθξή γσλία απνγείσζεο πξνυπν-

ζέηεη γξήγνξνπο θαη κεγάινπο ηειεπηαίνπο δηαζθειηζκνχο ελψ ε κεγάιε γσλία απνγείσ-ζεο επηηπγράλεηαη κε κεησκέλε ηαρχηεηα θνξάο ψζηε λα επηηξέςεη ζηνλ αζιεηή λα η-

ζνξξνπήζεη ην ζψκα ηνπ (Linthorne Guzman amp Bridgett 2005)

Ύςνο θαηά ηελ απνγείσζε Σν χςνο απηφ νξίδεηαη απφ ηε δηαθνξά ηνπ χςνπο ηνπ ΚΜ θαηά ηελ απνγείσζε θαη ηνπ αληίζηνηρνπ χςνπο θαηά ηελ πξνζγείσζε θαη εμαξηάηαη ηφ-

ζν απφ ηηο θηλήζεηο φζν θαη ην χςνο ηνπ αζιεηή Σν χςνο απνγείσζεο απμάλεηαη κε ηελ

αχμεζε ηεο γσλίαο απνγείσζεο Όζν πην ρακειή είλαη ε γσλία απνγείσζεο ηφζν κεγα-

ιχηεξε είλαη ε πξφζζηα θιίζε ηνπ θνξκνχ θαηά ηελ απνγείσζε κε απνηέιεζκα λα ρακε-ιψλεη ην ΚΜ

Αληίζηαζε ηνπ αέξα θαηά ηελ πηήζε Ζ επίδξαζε ηεο αληίζηαζεο ηνπ αέξα ζηελ ηειηθή ε-

πίδνζε είλαη δχζθνιν λα ππνινγηζηεί επεηδή εμαξηάηαη απφ ηελ ηερληθή θαη ηα ραξαθηε-ξηζηηθά ηνπ ζπγθεθξηκέλνπ άικαηνο ηνπ αζιεηή ε γεληθέο γξακκέο εάλ ν άλεκνο είλαη

επλντθφο κε ηαρχηεηα 2 ms ηφηε κπνξεί λα πξνζδψζεη ζην ηειηθφ άικα πεξίπνπ 05-2

κεγαιχηεξε επίδνζε (Ward-Smith 1983) Δάλ ε επίδνζε ελφο άιηε είλαη 8m ηφηε ε επί-

232

δξαζε ηνπ επλντθνχ αέξα κπνξεί λα απμήζεη ην άικα πεξίπνπ θαηά 4 έσο 16 cm πλε-

πψο ζε πνιχ πςειφ επίπεδν ε επίδξαζε ηνπ αέξα κπνξεί λα είλαη θαζνξηζηηθή ηνλ ηειηθφ ηνπ παγθνζκίνπ πξσηαζιήκαηνο ηνπ 2008 (Joseacute Campos Javier Gaacutemez Alberto

Encarnacioacuten Marcos Gutieacuterrez-Daacutevila amp Rojas 2013) ν κέζνο φξνο ηεο νξηδφληηαο ηαρχηεηαο ησλ αικάησλ

ησλ αζιεηψλ ήηαλ ίζνο κε 958 ms ην χςνο απνγείσζεο ήηαλ ίζν κε 127 m θαη ε γσλία απνγείσζεο ήηαλ

ίζε κε 21deg

Εικόνα 104 Υξνληθέο ζηηγκέο θαηά ηε θάζε ηεο απνγείσζεο Σ1 Ζ ζηηγκή ηεο απνγείσζεο ηνπ πίζσ πνδηνχ απφ ην έδα-

θνο Σ2 Ζ ζηηγκή ηεο επαθήο ηνπ πέικαηνο ηνπ κπξνζηηλνχ πνδηνχ ζην βαηήξα Σ3 Ζ ζηηγκή ηεο κέγηζηεο θάκςεο ηνπ

γφλαηνο ηνπ πνδηνχ ζηήξημεο θαηά ηε ζηήξημε πάλσ ζην βαηήξα θαη Σ4 Ζ ζηηγκή ηεο απνγείσζεο ηνπ πνδηνχ ζηήξημεο απφ ην έδαθνο

322 Υξνληθά ραξαθηεξηζηηθά ηνπ παηήκαηνο Σα παξαπάλσ ζηνηρεία απνηεινχλ ηνπο πξνζδηνξηζηηθνχο παξάγνληεο ηεο επίδνζεο θαη εμαξηψληαη θπξίσο απφ ηελ ηερληθή εθηέιεζε ηνπ παηήκαηνο θαη ηελ απνγείσζε ηνπ αζιεηή Ζ αλάιπζε μεθηλά απφ ηνλ ηειεπ-

ηαίν δηαζθειηζκφ θαη πεξηιακβάλεη ηελ αλαγλψξηζε ζπγθεθξηκέλσλ ρξνληθψλ ραξαθηεξηζηηθψλ φπσο είλαη

(Joseacute Campos et al 2013) (Δηθφλα 104) 1 ε ζηηγκή ηεο απνγείσζεο ηνπ πίζσ πνδηνχ απφ ην έδαθνο (Σ1)

2 ε ζηηγκή ηεο επαθήο ηνπ πέικαηνο ηνπ κπξνζηηλνχ πνδηνχ ζην βαηήξα (Σ2)

3 ε ζηηγκή ηεο κέγηζηεο θάκςεο ηνπ γφλαηνο ηνπ πνδηνχ ζηήξημεο θαηά ηε ζηήξημε πάλσ ζην βαηήξα (Σ3)

4 ε ζηηγκή ηεο απνγείσζεο ηνπ πνδηνχ ζηήξημεο απφ ην έδαθνο (Σ4)

Με βάζε απηά ηα ρξνληθά ζεκεία νξίδνληαη ηξεηο θάζεηο

1 Ζ θάζε ηνπ ηειεπηαίνπ βεκαηηζκνχ νξίδεηαη σο ε δηαθνξά αλάκεζα ζηα ζεκεία Σ1 θαη Σ2 2 Ζ θάζε ζπκπίεζεο (compression) νξίδεηαη σο ε δηαθνξά αλάκεζα ζηα ζεκεία Σ2 θαη Σ3

3 Ζ θάζε έθηαζεο νξίδεηαη σο ε δηαθνξά αλάκεζα ζηα ζεκεία Σ3 θαη Σ4

ε αγψλεο αζιεηψλ πςεινχ επηπέδνπ νη θάζεηο 2 θαη 3 απνηεινχλ πεξίπνπ ην 63 θαη 37 ηνπ ρξφλνπ απνγείσζεο αληίζηνηρα (Joseacute Campos et al 2013)

323 Κηλεκαηηθά ραξαθηεξηζηηθά ηνπ παηήκαηνο Καζψο ν δξνκέαο παηάεη ζην έδαθνο έλα κέξνο ηεο νξηδφληηαο ηαρχηεηαο ηνπ ΚΜ κεηαηξέπεηαη ζε θαηαθφ-

ξπθε ιφγσ ησλ δπλάκεσλ αληίδξαζεο θαηά ηελ επαθή ηνπ πέικαηνο κε ην βαηήξα Ζ νξηδφληηα ηαρχηεηα

κεηψλεηαη ειαθξά θαηά ηελ αξρηθή επαθή κέρξη ηε κέγηζηε θάκςε ηνπ γφλαηνο θαη ζηε ζπλέρεηα απμάλεη ε-ιαθξά γηα λα κεησζεί πεξίπνπ θαηά 8 ηε ζηηγκή ηεο απνγείσζεο (Joseacute Campos et al 2013) Δπίζεκα ζηνη-

ρεία απφ ηειηθφ παγθφζκηνπ πξσηαζιήκαηνο δείρλνπλ φηη ζε έλα άικα 811 m ε νξηδφληηα ηαρχηεηα θαηά ηνλ

ηειεπηαίν δηαζθειηζκφ ήηαλ 1029 ms ελψ θαηά ηελ απειεπζέξσζε ήηαλ ίζε κε 955 ms (Joseacute Campos et

al 2013) Ζ θαηαθφξπθε ηαρχηεηα ηνπ ΚΜ δεκηνπξγείηαη θαηά ηε θάζε ηεο ζπκπίεζεο θαη κεγηζηνπνηείηαη ιίγν πξηλ ηελ ηειηθή απνγείσζε ηζνδπλακψληαο πεξίπνπ κε ην 35-40 ηελ αληίζηνηρεο νξηδφληηαο ηαρχηε-

ηαο Ζ κέγηζηε θαηαθφξπθε ηαρχηεηα ηνπ ΚΜ θαηά ηελ απνγείσζε ζπλδέεηαη κε κηα θαιχηεξε ηειηθή επίδν-

ζε

233

Ζ ζέζε ηνπ ΚΜ θαηά ηε δηάξθεηα ηνπ ηειεπηαίνπ βεκαηηζκνχ ρακειψλεη ειαθξά αθνινπζείηαη απφ

κηα πεξαηηέξσ πηψζε θαηά ηε θάζε ηεο κέγηζηεο θάκςεο ηνπ γφλαηνο γηα λα αξρίζεη ε άλνδνο θαηά ηελ ηε-ιηθή θάζε ηεο έθηαζεο θαη ηεο απνγείσζεο ηνπ άιηε (Δηθφλα 105)

Καηά ηε θάζε ηνπ παηήκαηνο ν θνξκφο εκθαλίδεη κηα νπίζζηα θιίζε (7-10deg) ζε ζρέζε κε ηελ νξηδφ-

ληην (βξίζθεηαη ζε ειαθξά έθηαζε) ελψ ζηε ζπλέρεηα αιιάδεη θνξά θαη έξρεηαη ζε πξφζζηα θιίζε Δπίζεο ν

θνξκφο εκθαλίδεη πιάγηα θιίζε πξνο ηελ πιεπξά ηνπ πνδηνχ ζηήξημεο ε νπνία ζπλερίδεη θαζφιε ηε δηάξθεηα ηνπ παηήκαηνο (Graham-Smith amp Lees 2005)

Καηά ηελ αξρηθή επαθή φιν ην πφδη εθηείλεηαη έληνλα κπξνζηά ζε ζρέζε κε ην ππφινηπν ζψκα ζρε-

καηίδνληαο κηα γσλία 60deg (Δηθφλα 105) Απηή ε ζέζε ρξεζηκεχεη ψζηε ν αζιεηήο λα πεξηνξίζεη ηελ αλάπηπ-με νξηδφληηαο νπίζζηαο δχλακεο αληίδξαζεο θαη ζηε ζπλέρεηα λα απμήζεη ηελ θαηαθφξπθε δχλακε ψζεζεο

Σν ηζρίν ηνπ πνδηνχ ζηήξημεο βξίζθεηαη ζε πνιχ κηθξή έθηαζε θαηά ηελ αξρηθή επαθή (πεξίπνπ 10deg) ιφγσ

ηεο νπίζζηαο θιίζεο ηνπ θνξκνχ θαη ζηε ζπλέρεηα εθηείλεηαη πεξαηηέξσ ψζηε ηε ζηηγκή ηεο θάζεο έθηαζεο (ηνπ άικαηνο) λα βξίζθεηαη ζε έθηαζε 40 - 45deg Δπίζεο ιίγν κεηά ηελ επαθή ην ηζρίν βξίζθεηαη ζε ειαθξά

πξνζαγσγή γηα λα έξζεη ζε απαγσγή ζηε ζπλέρεηα (10-15deg)

Εικόνα 105 Θέζε ηνπ ζψκαηνο θαηά ην πάηεκα ζην βαηήξα Καηά ηελ επαθή ην πφδη ζηήξημεο πξνβάιιεηαη κπξνζηά

ζρεκαηίδνληαο κηα γσλία πεξίπνπ 60deg κε ην έδαθνο (ζ1) ελψ ν θνξκφο εκθαλίδεη κηα νπίζζηα θιίζε (ζθνξκφο) Σν ηζρίν ηνπ

πνδηνχ ζηήξημεο βξίζθεηαη ζε θάκςε ελψ ηνπ πίζσ πνδηνχ ζε έθηαζε (ζηζρίν) Καηά ηε κέζε ζηήξημε ην γφλαην εκθαλίδεη

κέγηζηε θάκςε (ζγφλαην) θαη ε πνδνθλεκηθή θάκπηεηαη ξαρηαία (ζπνδνθλεκηθή) Καηά ηελ απνγείσζε ην γφλαην θαη ην ηζρίν ηνπ πνδηνχ ζηήξημεο δπλακηθά εθηείλνληαη θαη ε πνδνθλεκηθή θάκπηεηαη πεικαηηαία

Λίγν πξηλ ην πάηεκα ην γφλαην βξίζθεηαη ζε έθηαζε πεξίπνπ 10-15deg θαη κεηά ηελ επαθή έξρεηαη

ζηαδηαθά ζε θάκςε πεξίπνπ 15-25deg γηα λα αθνινπζήζεη ε έθηαζε πεξίπνπ 20-25deg κέρξη ηελ απνγείσζε

(Bridgett amp Linthorne 2006 Graham-Smith amp Lees 2005) Ζ θάκςε ηνπ γφλαηνο ζπλνδεχεηαη απφ ρακήισ-κα ηνπ ΚΜ ελψ ζεκαηνδνηεί ζηελ αχμεζε ηεο θαηαθφξπθεο ηαρχηεηαο ηνπ ΚΜ (Joseacute Campos et al 2013)

Ζ θάκςε θαη ε αθνινπζνχκελε έθηαζε ηνπ γφλαηνο ρξεζηκεχνπλ γηα ηελ αξρηθή απνζήθεπζε ειαζηηθήο ε-

λέξγεηαο θαηά ηε θάζε ηεο ζπκπίεζεο (απφ απηφ πήξε θαη ηελ νλνκαζία ηεο) θαη ηε κεηέπεηηα απειεπζέξσζή ηεο Ζ πνδνθλεκηθή βξίζθεηαη ζε πεικαηηαία θάκςε θαηά ην αξρηθφ πάηεκα ζην βαηήξα γηα λα έξζεη ζηε

ζπλέρεηα ζε ξαρηαία θάκςε θαη έπεηηα λα εθηειέζεη πεικαηηαία θάκςε θαηά ηελ ηειηθή ψζεζε

πλνιηθά ε θίλεζε ηνπ ζψκαηνο πάλσ απφ ην πφδη ζηήξημεο θαηά ηε δηάξθεηα ηεο θάζεο ηνπ παηή-καηνο έρεη ραξαθηεξηζηεί σο ζεκείν-θιεηδί γηα ηε κεηαηξνπή ελφο ζεκαληηθνχ κέξνπο ηεο νξηδφληηαο ζε θα-

ηαθφξπθε ηαρχηεηα θαηά ηελ απνγείσζε (Graham-Smith amp Lees 2005 J G Hay amp Miller Jr 1985) Ζ θίλε-

ζε απηή ζπλίζηαηαη ζηελ πεξηζηξνθή ηνπ ζψκαηνο (ΚΜ) πάλσ απφ ην πφδη ζηήξημεο κε θαηεχζπλζε πξνο ηα

επάλσ θαη κπξνζηά Ξεθηλάεη κε ηε ραξαθηεξηζηηθή πξφζζηα πξνβνιή ηνπ πνδηνχ ην νπνίν παηάεη ζην βαηή-ξα ζπλερίδεηαη κε ηελ θάκςε ηνπ γφλαηνο θαη νινθιεξψλεηαη κε ηελ έθηαζε ηνπ γφλαηνο

234

Φπζηθά ζα πξέπεη λα επηζεκαλζεί φηη ηα παξαπάλσ ραξαθηεξηζηηθά ηξνπνπνηνχληαη κε βάζε ηελ ηε-

ρληθή θαη ηηο ηθαλφηεηεο ηνπ άιηε Γηα παξάδεηγκα ζηνλ ηειηθφ ηνπ 3νπ

Παγθφζκηνπ πξσηαζιήκαηνο ν Mike Powell πέηπρε παγθφζκην ξεθφξ ίζν κε 895 m εκθαλίδνληαο νπίζζηα θιίζε ηνπ θνξκνχ θαηά ηελ επαθή ε-

θηεηακέλν πφδη κπξνζηά θαη γσλία απνγείσζεο 23deg θαζψο θαη πςειή θαηαθφξπθε ηαρχηεηα ηνπ ΚΜ Αληί-

ζεηα ν Carl Lewis πέηπρε επίδνζε 891 m πεξηνξίδνληαο ηελ πξφζζηα πξνβνιή ηνπ πνδηνχ θαηά ηελ επαθή

φπσο θαη ηελ θίλεζε θάκςεο ndash έθηαζεο νδεγψληαο ζε κηθξφηεξε γσλία απνγείσζεο (16deg) θαη άξα δηαηεξψ-ληαο πςειή ηελ νξηδφληηα ηαρχηεηά ηνπ (Kakihana amp Suzuki 2001)

324 Γπλάκεηο αληίδξαζεο ηνπ εδάθνπο θαηά ην πάηεκα Καηά ην πάηεκα αζθνχληαη ηδηαίηεξα πςειέο δπλάκεηο αληίδξαζεο νη νπνίεο θηάλνπλ ηηο 11 θνξέο ην ζσκα-

ηηθφ βάξνο ( Hay 1993) Θα πξέπεη λα επηζεκαλζεί φηη ε κνξθή ηεο θακπχιεο δχλακεο δηαθέξεη ζεκαληηθά

απφ αζιεηή ζε αζιεηή ιφγσ ησλ πςειψλ δηαθνξψλ ζηνλ ηξφπν εθηέιεζεο ηνπ άικαηνο (Miladinov 2006) ηελ Δηθφλα 106 παξνπζηάδεηαη έλα παξάδεηγκα δπλάκεσλ αληίδξαζεο θαηά ην πάηεκα ελφο αζιεηή

ν νπνίνο βαζίδεηαη ζηε κεηαηξνπή ελφο κέξνπο ηεο νξηδφληηαο ζε θαηαθφξπθε ηαρχηεηα πγθεθξηκέλα ε

θαηαθφξπθε δχλακε αληίδξαζεο εκθαλίδεη κηα πςειή δχλακε θξνχζεο ε νπνία αθνινπζείηαη απφ κηα πηψζε θαηά ηε ζπλέρεηα ηεο θάζεο ηνπ παηήκαηνο Δπίζεο ε νξηδφληηα δχλακε είλαη ηδηαίηεξα πςειή εκθαλίδνληαο

νπίζζηα θνξά θαηά ηελ αξρηθή επαθή ε νπνία ζηαδηαθά κεηαβάιιεηαη ζε πξφζζηα θαηά ηελ απνγείσζε Ζ

πςειφηεξε νπίζζηα νξηδφληηα δχλακε ζε ζρέζε κε ηελ πξφζζηα ζπλεηζθέξεη ζηε κείσζε ηεο νξηδφληηαο ηαρχ-ηεηαο ιίγν πξηλ ηελ ηειηθή απνγείσζε

Εικόνα 106 Παξάδεηγκα ηεο θαηαθφξπθεο θαη νξηδφληηαο δχλακεο ndash αληίδξαζεο θαηά ηε δηάξθεηα ηνπ παηήκαηνο Οη δχν

θακπχιεο εκθαλίδνπλ πςειέο αξρηθέο ηηκέο θαηά ηελ θξνχζε έλδεημε ηεο πξνζπάζεηαο ηνπ αζιεηή λα ρξεζηκνπνηήζεη ηελ

θξνχζε ψζηε λα κεηαηξέςεη κέξνο ηεο νξηδφληηαο ηαρχηεηάο ηνπ ζε θαηαθφξπθε

325 Μπτθή δξαζηεξηφηεηα θαηά ην πάηεκα Λίγν πξηλ ην πάηεκα παξαηεξείηαη κηα απμεκέλε δξαζηεξηφηεηα ηνπ νξζνχ κεξηαίνπ θαη ηνπ έζσ πιαηχ κέ-

ρξη ηα κέζα πεξίπνπ ηεο θάζεο ηεο απνγείσζεο ελψ ν δηθέθαινο κεξηαίνο ζεκεηψλεη ρακειή ελεξγνπνίεζε

Απηή ε δξαζηεξηφηεηα ίζσο λα βνεζάεη ηνλ αζιεηή λα laquoθνληξάξεηraquo ηελ θίλεζε ηνπ ζψκαηνο κέζσ ηεο απ-μεκέλεο ελεξγνπνίεζεο ησλ κπψλ ηνπ θάησ άθξνπ ψζηε λα πξνζδψζεη ζην ζψκα θαηαθφξπθε ηαρχηεηα Ο

πξφζζηνο θλεκηαίνο θαη ν γαζηξνθλήκηνο ελεξγνπνηνχληαη ηαπηφρξνλα κέρξη πεξίπνπ ηα 23 ηεο ίδηαο θάζεο

33 Φάζε πηήζεο Ζ θάζε ηεο πηήζεο έρεη ζπγθεληξψζεη κηθξφηεξν ελδηαθέξνλ απφ ηελ άπνςε ηεο κεραληθήο αλάιπζεο Απηφ νθείιεηαη ζην γεγνλφο φηη ε θάζε απηή επεξεάδεη ζε πνιχ κηθξφηεξν βαζκφ ηελ ηειηθή επίδνζε ζε ζρέζε κε

ην πάηεκα θαη ηελ αξρηθή θνξά Οη ηερληθέο νη νπνίεο ρξεζηκνπνηνχληαη είλαη νη εμήο (Hay 1993)

235

Ο αζιεηήο θέξλεη ηα ρέξηα θαη ηνλ θνξκφ ηνπ φζν ην δπλαηφ πην θνληά ζηα πφδηα ηνπ Σν

θχξην κεηνλέθηεκα απηήο ηερληθήο είλαη φηη κε απηήλ ηε θίλεζε δηεπθνιχλεηαη ε πεξη-ζηξνθή ηνπ ζψκαηνο πξνο ηα κπξνζηά κε απνηέιεζκα κηα φρη θαη ηφζν θαιή πξνζγείσ-

ζε Υξεζηκνπνηείηαη θπξίσο απφ εξαζηηέρλεο άιηεο (κε άικαηα κηθξφηεξα ησλ 65κ)

Ζ δεχηεξε ηερληθή ζηεξίδεηαη ζηελ εθηίλαμε ηνπ πνδηνχ αηψξεζεο κεηά ην πάηεκα ε ν-

πνία ζπλνδεχεηαη απφ ππεξέθηαζε ηνπ θνξκνχ θαη ρεξηψλ Υξεζηκνπνηείηαη θπξίσο απφ άιηεο κε κέηξηεο επηδφζεηο (κε άικαηα 6-7 κ)

Ζ ηξίηε ηερληθή νλνκάδεηαη θαη ε ηερληθή ηνπ ηξεμίκαηνο ζηνλ αέξα θαη ζηεξίδεηαη ζηε

δηαδνρηθή αηψξεζε ησλ πνδηψλ (πεξπάηεκα) κέρξη πνπ o αζιεηήο λα πξνζγεησζεί ζην έδαθνο Υξεζηκνπνηείηαη θπξίσο απφ πνιχ θαινχο άιηεο

34 Φάζε πξνζγείσζεο Ο αζιεηήο εδψ πξνζπαζεί λα πεηχρεη ηελ φζν ην δπλαηφ αλψδπλε πξνζγείσζε ψζηε λα κελ πέζεη πίζσ ην

ζψκα ηνπ θαηά ηελ πξνζγείσζε θαη αλ είλαη δπλαηφ λα πεηχρεη αχμεζε ηνπ άικαηνο θαηά κεξηθά εθαηνζηά Απηφ κεηαθξάδεηαη ζηε κέγηζηε δπλαηή ηειηθή ζέζε ησλ πεικάησλ ζε ζρέζε κε ην ΚΜ ηνπ ζψκαηνο θαηά

ηελ πξνζγείσζε Οξηζκέλνη αζιεηέο εθηεινχλ πξφζζηα θιίζε ηνπ θνξκνχ ζε ζπλδπαζκφ κε θάκςε ηνπ ηζρίνπ

κε ηαπηφρξνλε ελεξγεηηθή ππεξέθηαζε ησλ ψκσλ ιίγν πξηλ ηελ επαθή (Kreighbaum amp Barthels 1996) ηελ πεξίπησζε απηή νη αληηδξαζηηθέο δπλάκεηο ηνπ εδάθνπο αζθνχληαη πίζσ απφ ην θέληξν βάξνπο κε απνηέιε-

ζκα ηε γξήγνξε πεξηζηξνθή ηνπ ζψκαηνο σο πξνο ηα πέικαηά ηνπ Άιινη αζιεηέο θαη αζιήηξηεο επηιέγνπλ

λα πξνζγεησζνχλ κε εληειψο εθηεηακέλα ηα γφλαηα θαη ηα ηζρία ηελ πεξίπησζε απηή νη δπλάκεηο αληίδξα-

ζεο αζθνχληαη κπξνζηά απφ ην ΚΜ πξνθαιψληαο ην θάζηζκα ηνπ αζιεηή ζην έδαθνο (Hay 1993)

35 πληζηψζεο ηεο ηειηθήο επίδνζεο ηνπ άικαηνο εηο κήθνο Ζ απφζηαζε απφ ην βαηήξα κέρξη ηελ ηειηθή επαθή ηνπ ζψκαηνο κε ην ζθάκκα θαηά ηελ πξνζγείσζε κπνξεί

λα ζεσξεζεί σο ην ζχλνιν ηξηψλ απνζηάζεσλ (Δηθφλα 103) (J G Hay amp Miller Jr 1985) 1 ηεο απφζηαζεο ηνπ κπξνζηηλνχ κέξνπο ηνπ βαηήξα απφ ην KM ηνπ αζιεηή ζηε θάζε ηεο α-

πνγείσζεο (απφζηαζε απνγείσζεο)

2 ηεο απφζηαζεο πνπ δηαλχεη ην ΚΜ ζηνλ αέξα (απφζηαζε πηήζεο) 3 ηεο απφζηαζεο ηνπ ΚΜ απφ ην ηειηθφ ίρλνο ηνπ αζιεηή θαηά ηελ πξνζγείσζε (απφζηαζε

πξνζγείσζεο)

Ζ απφζηαζε πηήζεο είλαη ε κεγαιχηεξε θαη εμαξηάηαη απφ ηε θνξά θαη ην πάηεκα ζην βαηήξα Αληί-

ζεηα νη άιιεο δχν θάζεηο έρνπλ κηθξφηεξε ζπλεηζθνξά ζηελ ηειηθή επίδνζε θαη εμαξηψληαη απφ ζπγθεθξη-κέλεο θηλήζεηο ησλ κειψλ ηνπ ζψκαηνο ζε ζπγθεθξηκέλεο ρξνληθέο ζηηγκέο ζηηο νπνίεο αλαθέξνληαη

36 Μεζνδνινγηθέο επηζεκάλζεηο γηα ηελ αλάιπζε ηνπ άικαηνο ζε κήθνο Δάλ ν ζηφρνο είλαη ε αλάιπζε φισλ ησλ θάζεσλ ηνπ άικαηνο ηφηε πξέπεη λα ρξεζηκνπνηεζνχλ αξθεηέο θά-κεξεο Ζ ρξήζε θάκεξαο πςειήο ζπρλφηεηαο είλαη επηηαθηηθή εάλ ζηφρνο είλαη ε ελδειερήο αλάιπζε ηνπ

παηήκαηνο Μηα ηππηθή εκβηνκεραληθή αλάιπζε ηνπ παηήκαηνο ζα κπνξνχζε λα πεξηιακβάλεη ηηο εμήο κεηα-

βιεηέο 1 ην ρξφλν θαη ην κήθνο ησλ ηειεπηαίσλ δηαζθειηζκψλ (εάλ ρξεζηκνπνηείηαη θαη δεχηεξε θά-

κεξα)

2 ηα ρξνληθά ραξαθηεξηζηηθά φπσο απηά παξνπζηάδνληαη ζηελ ππνελφηεηα 36 3 ηελ νξηδφληηα θαη θαηαθφξπθε ζέζε ηνπ ΚΜ ηε ζηηγκή ηεο αξρηθήο επαθήο θαη ηεο απνγείσ-

ζεο

4 ηελ νξηδφληηα θαη ηελ θαηαθφξπθε ηαρχηεηα ΚΜ

5 ηε γσλία θαη ην χςνο απνγείσζεο 6 ηε γσληαθή ζέζε θαη ηελ νπίζζηα θιίζε ηνπ θνξκνχ θαηά ην αξρηθφ πάηεκα θαη ηελ απνγείσ-

ζε

7 ηε κέγηζηε θαη ηελ ειάρηζηε γσληαθή ζέζε ηνπ γφλαηνο ζε φιν ην πάηεκα 8 ηε κέγηζηε θαηαθφξπθε θαη νξηδφληηα δχλακε αληίδξαζεο θαηά ην πάηεκα

9 ηε κέγηζηε ειεθηξνκπνγξαθηθή δξαζηεξηφηεηα θαη ην ρξφλν επίηεπμεο ηνπ θάζε κπφο

4 Άικα εηο χςνο

236

Ο ζηφρνο ηνπ αζιεηή είλαη λα πεηχρεη φζν ην δπλαηφ κεγαιχηεξε κεηαηφπηζε ηνπ θέληξνπ βάξνπο ηνπ θαηα-

θφξπθα ψζηε λα κπνξέζεη λα πεξάζεη ην χςνο ηεο κπάξαο Σν άικα εηο χςνο κπνξεί λα δηαθξηζεί ζηηο αθφ-ινπζεο θάζεηο (Δηθφλα 107)

1 Αξρηθή Φνξά Οξίδεηαη σο ην δηάζηεκα απφ ηελ έλαξμε ηεο πξνζπάζεηαο κέρξη ην πάηεκα

2 Πάηεκα - Απνγείσζε Πξφθεηηαη γηα ην δηάζηεκα απφ ην πάηεκα κέρξη ηελ απνγείσζε ζηνλ

αέξα 3 Πέξαζκα ηεο κπάξαο Πξφθεηηαη γηα ην δηάζηεκα απφ ηε ζηηγκή πνπ ην πέικα αθήλεη ην έ-

δαθνο κέρξη ηελ πξψηε επαθή κε ην ζηξψκα

41 Αξρηθή θνξά Ζ αξρηθή θνξά έρεη σο ζηφρν λα θέξεη ηνλ αζιεηή ζηε ηδαληθφηεξε ζέζε θαη κε ηελ θαηάιιειε ηαρχηεηα

ψζηε λα πεξάζεη ην χςνο ηεο κπάξαο πγθεθξηκέλα δχν απφ ηνπο ζηφρνπο ηεο πξνπαξαζθεπαζηηθήο απηήο

θίλεζεο είλαη λα κεγηζηνπνηήζεη ηελ νξηδφληηα ηαρχηεηα ηνπ ΚΜ θαη λα ρακειψζεη ην ΚΜ ηνπ ιίγν πξηλ ηελ επαθή Σν κήθνο αιιά θαη ε ηξνρηά ηεο θνξάο πνηθίιινπλ απφ αζιεηή ζε αζιεηή Όκσο ζε γεληθέο γξακκέο

ε θνξά δηαθξίλεηαη ζην πξψην θνκκάηη ην νπνίν είλαη επζχγξακκν θαη ζην δεχηεξν ην νπνίν είλαη θπθιηθφ

θέξνληαο ηνλ αζιεηή ζρεδφλ παξάιιεια πξνο ηελ κπάξα Ζ κεγηζηνπνίεζε ηεο νξηδφληηαο ηαρχηεηαο ηνπ ΚΜ επηηξέπεη ζηνλ αζιεηή λα απμήζεη ηελ θαηαθφξπθε ζέζε ηνπ θαηά ηε θάζε ηεο απνγείσζεο

Σν κήθνο δηαζθειηζκνχ απμάλεη θαηά ηε δηάξθεηα ηεο θνξάο κε ην κεγαιχηεξν λα ζεκεηψλεηαη ζηνλ

πξνηειεπηαίν δηαζθειηζκφ ελψ ν ηειεπηαίνο δηαζθειηζκφο είλαη πην ζχληνκνο θαη γξήγνξνο Με απηφλ ηνλ

ηξφπν ν αζιεηήο πξνζπαζεί λα θέξεη ην ζψκα ηνπ ζε ηέηνηα ζέζε ψζηε λα κεηαηξέςεη ηελ νξηδφληηα ηαρχηε-ηα ηνπ ζε θαηαθφξπθε θαηά ην πάηεκα ε απηφ ζπλεηζθέξεη θαη ε θπθιηθή ηνπ ηξνρηά ε νπνία ζπλνδεχεηαη

απφ παξαγσγή θπγφθεληξεο νξηδφληηαο δχλακεο θαη πξνθαιεί θιίζε ηνπ θνξκνχ θαη κεηαηφπηζε ηνπ ΚΜ

πξνο ηα έζσ Σαπηφρξνλα θαηά ηε δηάξθεηα ησλ ηειεπηαίσλ ηξηψλ κε ηεζζάξσλ δηαζθειηζκψλ ν αζιεηήο ρακειψλεη ην ΚΜ ηνπ ζψκαηνο (J G Hay 1993) Απηφ επηηπγράλεηαη κέζσ κεγαιχηεξεο νπίζζηαο θιίζεο

(έθηαζεο) ηνπ θνξκνχ θαη θάκςεο ηνπ γφλαηνο ηνπ πνδηνχ ζηήξημεο ζηνλ πξνηειεπηαίν δηαζθειηζκφ Ζ κεί-

σζε ηεο θαηαθφξπθεο ζέζεο ηνπ ΚΜ έρεη σο ζθνπφ λα κεηψζεη ηελ θαηαθφξπθε ηαρχηεηα (κε δηεχζπλζε πξνο ηα θάησ) ηε ζηηγκή ηεο επαθήο θαη ζε δεχηεξν ρξφλν λα δψζεη πεξηζζφηεξν ρξφλν θαη απφζηαζε ζηνλ

αζιεηή ψζηε λα απμήζεη ηελ θαηαθφξπθε αλνδηθή ηαρχηεηα θαηά ηελ (επεξρφκελε) θάζε ηεο απνγείσζεο

Εικόνα 107 ρεκαηηθή απεηθφληζε ηεο θνξάο κε 10 δηαζθειηζκνχο θαηά εθηέιεζε άικαηνο εηο χςνο Γηαθξίλεηαη ε ζέζε

ηεο θέληξνπ κάδαο θαηά ηελ εθηέιεζε ηεο θίλεζεο

42 Πάηεκα - Απνγείσζε 421 Κηλεκαηηθά ραξαθηεξηζηηθά θαηά ην πάηεκα Όπσο ζην άικα εηο κήθνο έηζη θαη ζην άικα εηο χςνο ε θάζε ηεο απνγείσζεο είλαη θαζνξηζηηθή γηα ηελ πν-ξεία ηνπ άικαηνο Όκσο εδψ ν ζηφρνο είλαη ε αλάπηπμε φζν ην δπλαηφ κεγαιχηεξεο θαηαθφξπθεο ζέζεο ηνπ

ΚΜ ε νπνία ζα επηηξέςεη ζηνλ αζιεηή ή ζηελ αζιήηξηα λα πεξάζεη ηελ κπάξα Απηφ θαζνξίδεηαη απφ ηελ

θαηαθφξπθε ηαρχηεηα ηνπ αζιεηή θαηά ηελ ηειηθή θάζε ηεο απνγείσζεο

237

Ζ νξηδφληηα ηαρχηεηα ηνπ ΚΜ είλαη πςειή θαηά ην πάηεκα θαη κεηψλεηαη θαηά ηελ απνγείσζε Ζ

θαηαθφξπθε ηαρχηεηα αθνινπζεί αληίζηξνθε πνξεία Καηά ηνλ ηειηθφ αλδξψλ ηνπ παγθφζκηνπ πξσηαζιήκα-ηνο ηνπ 2005 ε κέζε νξηδφληηα ηαρχηεηα ησλ αζιεηψλ ήηαλ 778 ms θαηά ηελ αξρηθή επαθή κε ην έδαθνο

γηα λα κεησζεί ζηα 483 ms ηε ζηηγκή ηεο απνγείσζεο (Isolehto Virmavirta Kyroumllaumlinen amp Komi 2007)

Απηή ε πηψζε ζηελ νπζία ζεκαηνδνηεί ηε κεηαηξνπή ηεο νξηδφληηαο ηαρχηεηαο ζε θαηαθφξπθε Γηrsquo απηφ ην

ιφγν ε θαηαθφξπθε ηαρχηεηα απμήζεθε απφ -033 ms θαηά ηελ αξρηθή επαθή ζε 431 ms θαηά ηελ απν-γείσζε (Isolehto et al 2007)

Εικόνα 108 Σππηθή ζέζε ηνπ αζιεηή θαηά ην πάηεκα θαη ηελ ηειηθή απνγείσζε ζην νβειηαίν επίπεδν Καηά ηελ αξρηθή επαθή (αξηζηεξά) ν θνξκφο εκθαλίδεη κηα νπίζζηα θιίζε ην ηζρίν ηνπ πνδηνχ ζηήξημεο εκθαλίδεη θάκςε ην γφλαην βξίζθε-

ηαη ζρεδφλ ζε πιήξε έθηαζε θαη ε πνδνθλεκηθή ζε ξαρηαία θάκςε Σε ζηηγκή ηεο απνγείσζεο (δεμηά) ν θνξκφο είλαη ζε

νπδέηεξε ζέζε ην ηζρίν ηνπ πνδηνχ ζηήξημεο βξίζθεηαη ζε ειαθξά θάκςε ην γφλαην ζπλερίδεη κηα εθηαηηθή θίλεζε ελψ ε

πνδνθλεκηθή θάκπηεηαη πεικαηηαία Σν πφδη αηψξεζεο εκθαλίδεη κεγάιε θάκςε ηνπ ηζρίνπ θαη ηνπ γφλαηνο ψζηε λα βνε-

ζήζεη ζηελ αλχςσζε ηνπ ζψκαηνο

Έλαο απφ ηνπο πην θαζνξηζηηθνχο παξάγνληεο πξνζδηνξηζκνχ ηεο θαηαθφξπθεο ηαρχηεηαο θαηά ηελ απνγείσζε είλαη ε ρακειή ζέζε ηνπ ΚΜ θαηά ηελ επαθή (Δηθφλα 108) Όζν πην ρακειή είλαη ε ζέζε απηή

ηφζν κεγαιχηεξε είλαη ε ηειηθή θαηαθφξπθε ηαρχηεηα θαηά ηελ απνγείσζε (Isolehto et al 2007) Απηφ επη-

ηπγράλεηαη θπξίσο ζηελ πξνπαξαζθεπαζηηθή θάζε κε ηε ζηαδηαθή κείσζε ηεο θαηαθφξπθεο ζέζεο ηνπ ΚΜ

ηνπ αζιεηή ιφγσ ηεο νπίζζηαο θιίζεο ηνπ θνξκνχ θαη ηεο πξφζζηαο πξνβνιήο φινπ ηνπ πνδηνχ θαηά ηελ αξ-ρηθή επαθή

Μεηά ηελ αξρηθή επαθή ν αζιεηήο θέξεη ην πφδη αηψξεζεο απφ πίζσ πξνο ηα εκπξφο ζε θάκςε ή (ζε

ιηγφηεξεο πεξηπηψζεηο) ζε έθηαζε πξνο ηελ κπάξα μεθηλψληαο ηελ αλχςσζε ηνπ ΚΜ ηε ζπλέρεηα ν αζιε-ηήο εθηείλεη φιεο ηηο αξζξψζεηο ηνπ πνδηνχ ζηήξημεο θαζψο απηφ αθήλεη ην έδαθνο πεηπραίλνληαο ηελ θαηα-

θφξπθε αλχςσζε ηνπ ΚΜ

Ο θνξκφο έρεη νπίζζηα θιίζε θαηά ηελ αξρηθή επαθή ζηε ζπλέρεηα ζηξέθεηαη πξφζζηα θαη έξρεηαη ζρεδφλ ζε νπδέηεξε ζέζε (Δηθφλα 108) Σαπηφρξνλα ν θνξκφο εθηειεί ζηξνθή πξνο ηελ έζσ πιεπξά γηα

λα θέξεη ηελ νπίζζηα επηθάλεηα ηνπ ζψκαηνο απέλαληη απφ ηελ κπάξα ελψ θαηά ηελ επαθή έρεη κηα θιίζε

πξνο ηελ έμσ πιεπξά (ηελ πιεπξά ηνπ πνδηνχ ζηήξημεο) θαη ζηε δηάξθεηα ηεο απνγείσζεο ε θιίζε κεηαβάι-

ιεηαη πξνο ηελ πιεπξά ηνπ πνδηνχ αηψξεζεο (Dapena 2000) (Δηθφλα 109) Καηά ηε δηάξθεηα ηνπ παηήκαηνο ην ηζρίν βξίζθεηαη ζε θάκςε γηα λα εθηαζεί κέρξη ηελ απνγείσζε

Αλ θαη δελ ππάξρνπλ δεκνζηεπκέλα ζηνηρεία ε έζσ ζηξνθή ηεο ιεθάλεο θαη ηνπ ηζρίνπ ηνπ πνδηνχ αηψξεζεο

θαηά ην πάηεκα θαη ε επεξρφκελε έζσ ζηξνθή ηεο ιεθάλεο θαη ηνπ ηζρίνπ δηαδξακαηίδνπλ ζεκαληηθφ ξφιν ζηελ θαηαθφξπθε θαη ελεξγεηηθή αλχςσζε ηνπ ΚΜ ηνπ ζψκαηνο θαηά ηελ απνγείσζε (Δηθφλα 109)

Καηά ηελ αξρηθή επαθή ην γφλαην βξίζθεηαη ζε ειαθξά θάκςε ελψ ζηε ζπλέρεηα θάκπηεηαη θαηά ηε

κέζε θάζε ηεο απνγείσζεο γηα λα εθηαζεί ζηε ζπλέρεηα θαζψο ην ζψκα αλπςψλεηαη (Ae et al 2007) Ζ θί-

238

λεζε απηή ίζσο ρξεζηκεχεη γηα ηελ αξρηθή απνξξφθεζε ησλ θνξηίζεσλ θαηά ηελ αξρηθή επαθή θαη ζηελ

αθνινπζνχκελε δπλακηθή αλχςσζε ηνπ ζψκαηνο Σν πέικα θαηά ηελ επαθή έρεη θαηεχζπλζε ζρεδφλ παξάιιειε πξνο ηελ κπάξα ην νπνίν νθείιεηαη

ζηελ πιάγηα θιίζε ηνπ θνξκνχ πξνο ηελ έζσ πιεπξά θαη ζπλνδεχεηαη απφ πξεληζκφ ηνπ πέικαηνο (αλάζπαζε

έζσ ρείινπο) θαη ξαρηαία θάκςε Απηή ε ζέζε ηνπ πέικαηνο ζεκαίλεη φηη ε νξηδφληηα δχλακε αληίδξαζεο

αζθείηαη φρη ζηελ νξηδφληηα θαηεχζπλζε αιιά δηαγψληα ζηελ πνξεία ηεο θαηεχζπλζεο ηνπ ζψκαηνο πξνο ηελ κπάξα Απφ ηε κέζε θάζε ηνπ παηήκαηνο θαη κεηά ε πνδνθλεκηθή πξαγκαηνπνηεί ελεξγεηηθή πεικαηηαία

θάκςε ζπκκεηέρνληαο ζηελ θαηαθφξπθε ψζεζε ηνπ ζψκαηνο

Εικόνα 109 Σππηθή ζέζε ηεο αζιήηξηαο θαηά ην πάηεκα ζην κεησπηαίν επίπεδν Σν ζψκα εκθαλίδεη κηα θιίζε πξνο ηελ

έζσ ηξνρηά απφξξνηα ηεο θπθιηθήο θίλεζεο ηεο θνξάο

(httpcommonswikimediaorgwikiFileEsthera_Petre_Ostrava_2011jpguselang=el Erik van Leeuwen Τπφ ηελ

άδεηα GNU Free documentation Licence via Wikimedia Commons)

422 Γπλάκεηο αληίδξαζεο θαηά ην πάηεκα Απφ ηε ζηηγκή πνπ ην πφδη παηάεη ζην έδαθνο γηα λα εθηειέζεη ηνλ ηειεπηαίν δηαζθειηζκφ ε φπνηα ηαρχηεηα

(νξηδφληηα θαη θαηαθφξπθε) πξέπεη λα κεηαηξαπεί ζε θαηαθφξπθε αλνδηθή Ζ κεηαηξνπή απηή γίλεηαη κέζσ ηεο εθαξκνγήο πςειήο θαηαθφξπθεο ψζεζεο ε νπνία πξνθχπηεη απφ ηε δχλακε αληίδξαζεο ηνπ εδάθνπο θαη

ηνπ ρξφλνπ ηεο ψζεζεο

Σν κέγεζνο ηεο δχλακεο απηήο εμαξηάηαη απφ ηελ ηαρχηεηα κε ηελ νπνία παηάεη ν αζιεηήο ηε δχλα-κε πνπ αζθείηαη απφ ηνπο δηάθνξνπο κχεο θαη ηηο θηλήζεηο ησλ κειψλ ηνπ ζψκαηνο θαηά ην πάηεκα (Dapena

2000) Ζ θαηαθφξπθε δχλακε αληίδξαζεο πιεζηάδεη ηηο 55 θνξέο ην ζσκαηηθφ βάξνο ηνπ αζιεηή θαη εκθα-

λίδεη ζπλήζσο δχν κέγηζηα ην πξψην ιίγν κεηά ηελ αξρηθή επαθή θαη ην δεχηεξν θαηά ηε κέζε θάζε ηεο

απνγείσζεο (Coh 2007) Ζ νξηδφληηα δχλακε επίζεο είλαη ηδηαίηεξα πςειή πιεζηάδνληαο ηηο 4 θνξέο ην ζσκαηηθφ βάξνο θαη εκθαλίδεη κηα θνξχθσζε ιίγν κεηά ηελ αξρηθή επαθή (Coh 2007)

Ζ γσλία ηνπ πέικαηνο ζε ζρέζε κε ην έδαθνο θαηά ηελ αξρηθή επαθή κπνξεί λα επεξεάζεη ηελ θαηα-

λνκή ηεο δχλακεο αιιά δε ζπλδέεηαη κε ηελ ηειηθή επίδνζε (Isolehto et al 2007) Ζ δηάξθεηα ηνπ παηήκαηνο εμαξηάηαη απφ ην ζηπι ηνπ αζιεηή αιιά ζε γεληθέο γξακκέο θπκαίλεηαη απφ 012 έσο 023 s (Ae et al 2007

Isolehto et al 2007)

43 Πέξαζκα ηεο κπάξαο Σν χςνο πηήζεο πάλσ απφ ηελ κπάξα εμαξηάηαη απφ ηηο θηλήζεηο ηνπ αζιεηή θαηά ηε δηάξθεηα απηήο ηεο θά-

ζεο (Kreighbaum amp Barthels 1996) (Δηθφλα 1010) Ο αζιεηήο αξρηθά εθηείλεη ηνλ θνξκφ θαη ηνλ απρέλα θαη ηαπηφρξνλα ζηξέθεη ην θνξκφ ψζηε λα δηαπεξάζεη ν ψκνο ηεο πιεπξάο ηνπ πνδηνχ αηψξεζεο ηελ κπάξα

ελψ ε ιεθάλε βξίζθεηαη ζε αληίζεηε ζηξνθή (πξνο ηελ πιεπξά ηνπ πνδηνχ ζηήξημεο) ηε ζπλέρεηα ε νζθπτθή

κνίξα ηεο ζπνλδπιηθήο ζηήιεο θάκπηεηαη ψζηε λα επηηεπρζεί κεγαιχηεξε ιφξδσζε ε νπνία επηηξέπεη ζηε ιεθάλε θαη ζηα ηζρία λα αλπςσζνχλ πεξηζζφηεξν θαη λα πεξάζνπλ ηελ κπάια Καζψο ην άλσ κέξνο ηνπ ζψ-

καηνο δηαπεξλάεη ηελ κπάξα ηφηε ν θνξκφο καδί κε ηα ηζρία πέθηνπλ ρακειά ελψ αληίζεηα νη κεξνί θαη ηα

θάησ πφδηα αλπςψλνληαη κε ελεξγεηηθή έθηαζε ησλ γνλάησλ ψζηε λα απνθεπρζεί ε επαθή κε ηελ κπάξα

228

22 Κηλεκαηηθά ραξαθηεξηζηηθά ηνπ πεξάζκαηνο εκπνδίνπ Ο δξφκνο κεηrsquo εκπνδίσλ εμαξηάηαη ηφζν απφ ηελ ηθαλφηεηα αλάπηπμεο κέγηζηεο δξνκηθήο ηαρχηεηαο ηνπ α-

ζιεηή φζν θαη απφ ηελ ηθαλφηεηα πεξάζκαηνο ηνπ εκπνδίνπ ζην κηθξφηεξν δπλαηφ ρξφλν Αλακθηζβήηεηα ε εηδνπνηφο δηαθνξά ζε ζρέζε κε ην ηξέμηκν είλαη ε ηερληθή πεξάζκαηνο ηνπ εκπνδίνπ Σν πέξαζκα ηνπ εκπν-

δίνπ δηαθξίλεηαη ζε ηξεηο επηκέξνπο θάζεηο ην πάηεκα ηελ πηήζε θαη ηελ πξνζγείσζε

221 Πάηεκα - απνγείσζε Καηά ηελ απνγείσζή ηνπ ν αζιεηήο παηάεη ην πφδη ηνπ ζην έδαθνο φπσο αθξηβψο θαη ζην δηαζθειηζκφ ηνπ

δξφκνπ ηαρχηεηαο Σν πφζν καθξηά ζα παηήζεη ν αζιεηήο απφ ην εκπφδην εμαξηάηαη απφ ην χςνο ηνπ ην κή-θνο ηνπ πνδηνχ ηνπ ηελ ηαρχηεηά ηνπ θαη ηελ ηερληθή ηνπ Απφ απηνχο ηνπο παξάγνληεο ν αζιεηήο κπνξεί λα

επεξεάζεη κφλνλ ηνπο δχν ηειεπηαίνπο Όζν πην κεγάιε είλαη ε ηαρχηεηα ηνπ αζιεηή ηφζν πην κηθξφο είλαη ν

ρξφλνο πνπ έρεη ζηε δηάζεζή ηνπ ν αζιεηήο γηα λα πιεζηάζεη ην εκπφδην ζσζηά Δπεηδή ε ηαρχηεηα δελ είλαη

ε ίδηα ζε φιε ηε δηάξθεηα ηνπ αγψλα ν αζιεηήο πξέπεη λα έρεη ηελ ηθαλφηεηα λα δηακνξθψλεη ην πφζν κα-θξηά ζα παηήζεη απφ ην εκπφδην αλάινγα κε ηελ ηαρχηεηά ηνπ ε γεληθέο γξακκέο ε απφζηαζε απηή θπκαί-

λεηαη απφ 175 κ έσο 244 κ απνηειψληαο πεξίπνπ ην 55-65 ηνπ ζπλνιηθνχ κήθνπο πεξάζκαηνο ηνπ εκπνδί-

νπ (Coh 2003 Hay 1993) Όηαλ ην πφδη ζηήξημεο αθήλεη ην έδαθνο βξίζθεηαη κε ζρεδφλ πιήξε έθηαζε ηνπ γφλαηνο ην ηζρίν

ζε ειαθξά θάκςε (ιφγσ ηεο πξφζζηαο θιίζεο ηνπ θνξκνχ) θαη ηελ πνδνθλεκηθή ζε πεικαηηαία θάκςε (πεξί-

πνπ 10-15deg) (Δηθφλα 101) ηε ζπλέρεηα ην άιιν πφδη (αηψξεζεο) μεθηλάεη κηα πξφζζηα θαη θαηαθφξπθε θίλεζε πξνο ηα πάλσ κε αχμεζε ηεο θάκςεο ηνπ ηζρίνπ (πεξίπνπ θαηά 80deg) πξφζζηα θιίζε ηνπ θνξκνχ κε ην

γφλαην ζε θάκςε (πεξίπνπ 70-90deg) θαη ηελ πνδνθλεκηθή ζε ειαθξά ξαρηαία θάκςε Σαπηφρξνλα ην άλσ ά-

θξν απφ ηελ πιεπξά ηνπ πνδηνχ ζηήξημεο είλαη εθηεηακέλν κε ηνλ ψκν ζε έζσ ζηξνθή θαη ηνλ αγθψλα ζε

θάκςε (πεξίπνπ 60deg) Ζ laquoεπηζεηηθήraquo θίλεζε θαη ε θιίζε ηνπ ζψκαηνο θέξνπλ ην ζψκα κπξνζηά θαη θαηαθφ-ξπθα νδεγψληαο ζε αχμεζε ηεο θαηαθφξπθεο ζέζεο ηνπ ΚΜ ψζηε λα δηαπεξάζεη ην εκπφδην

Εικόνα 101 Υξνληθέο ζηηγκέο θαηά ηε θάζε ηεο απνγείσζεο Σ1 Ζ ζηηγκή ηεο πξψηεο επαθήο ηνπ πίζσ πνδηνχ κε ην έδα-

θνο Σ2 Ζ ζηηγκή ηεο απνγείσζεο ηνπ πίζσ πνδηνχ Σ3 Ζ ζηηγκή ηνπ πεξάζκαηνο ηνπ κπξνζηηλνχ πνδηνχ πάλσ απφ ην

εκπφδην θαη Σ4 Ζ ζηηγκή ηεο πξνζγείσζεο ηνπ πνδηνχ ζην έδαθνο Γηαθξίλνληαη νη γσλίεο ηεο πνδνθλεκηθήο (ζΠ) γφλαηνο

(ζΠ) θαη ηζρίνπ (ζΗ) ηνπ πνδηνχ ζηήξημεο

222 Πηήζε Καηά ηε θάζε ηεο πηήζεο (Δηθφλα 101 θαη Δηθφλα 102) ην πίζσ πφδη εκθαλίδεη ζηαδηαθά θάκςε ηνπ γφλα-

ηνο (πεξίπνπ 80-100deg) θάκςε θαη απαγσγή ηνπ ηζρίνπ (πεξίπνπ 90deg) ελψ ν θνξκφο εκθαλίδεη πξφζζηα θιίζε

ηφρνο είλαη ε θαηαθφξπθε ζέζε ηνπ ΚΜ λα είλαη ηφζε φζε ρξεηάδεηαη ψζηε λα πεξάζεη απφ ην εκπφδην ρσξίο φκσο λα κεηψζεη ηελ ηαρχηεηά ηνπ Σν κπξνζηηλφ πφδη βξίζθεηαη κε ην ηζρίν ζε θάκςε (90-100deg) θαη

ην γφλαην ζρεδφλ ζε πιήξε έθηαζε Σα ρέξη απφ ηελ πιεπξά ηνπ πίζσ πνδηνχ είλαη εθηεηακέλν κπξνζηά κε

ηνλ ψκν ζε θάκςε 120deg θαη ηνλ αγθψλα ζρεδφλ ζε πιήξε έθηαζε Σν ρέξη απφ ηελ πιεπξά ηνπ κπξνζηηλνχ πνδηνχ βξίζθεηαη κε ηνλ ψκν ζε νξηδφληηα απαγσγή θάκςε θαη έζσ ζηξνθή ελψ ν αγθψλαο βξίζθεηαη ζε

θάκςε (πεξίπνπ 70-80deg)

229

Εικόνα 102 Φάζε πηήζεο απφ δηαθνξεηηθέο νπηηθέο γσλίεο Δπηιεγκέλα ζεκεία ηα νπνία δείρλνπλ ηε ζέζε ησλ αξζξψζε-

σλ ζ1 Ηζρίν ηνπ πίζσ πνδηνχ ζε θάκςε ζ2 Ηζρίν ηνπ πίζσ πνδηνχ ζε απαγσγή θαη έμσ ζηξνθή ζ3 Ηζρίν ηνπ κπξνζηηλνχ

πνδηνχ ζε θάκςε ζ4 Γφλαην ηνπ κπξνζηηλνχ πνδηνχ ζε ειαθξά θάκςε ζ5 Ώκνο ηεο πιεπξάο ηνπ πίζσ πνδηνχ ζε θάκςε

θαη αγθψλαο ζε ειαθξά θάκςε ζ6 Ώκνο ηεο πιεπξάο ηνπ κπξνζηηλνχ πνδηνχ ζε νξηδφληηα απαγσγή θαη ν αγθψλαο ζε θάκςε

223 Πξνζγείσζε Σν πέξαζκα ηνπ εκπνδίνπ επηηπγράλεηαη κε γξήγνξε θίλεζε ηνπ πίζσ πνδηνχ θαηά ηελ νπνία ην γφλαην θά-κπεηαη ζρεδφλ κέγηζηα (ε θλήκε πιεζηάδεη ην κεξφ) ην ηζρίν παξακέλεη ζε θάκςε αιιά πξνζάγεηαη ψζηε

φιν ην άθξν λα έξζεη δπλακηθά πάλσ θαη κπξνζηά απφ ην εκπφδην (Δηθφλα 101) Σν κπξνζηηλφ πφδη πξνεηνη-

κάδεηαη γηα ηελ πξνζγείσζε κε ην γφλαην ζρεδφλ ζε πιήξε έθηαζε ελψ ην ηζρίν ζηαδηαθά λα εθηείλεηαη Ο θνξκφο εκθαλίδεη νπίζζηα θιίζε ψζηε λα επηηξέςεη ηελ νκαιή επηζηξνθή ηνπ ΚΜ ζηελ θαλνληθή ηνπ ζέζε

γηα ηνπο επεξρφκελνπο δηαζθειηζκνχο

224 Κηλεκαηηθά ραξαθηεξηζηηθά ηνπ θέληξνπ κάδαο Ζ νξηδφληηα ηαρχηεηα ηνπ ΚΜ είλαη πςειή θαηά ην πάηεκα θαη ηελ απνγείσζε ελψ κεηψλεηαη θαηά ηελ

πξνζγείσζε κεηά ην πέξαζκα ηνπ εκπνδίνπ Ζ θαηαθφξπθε ηαρχηεηα είλαη αξλεηηθή θαη ζρεδφλ ηεηξαπια-ζηάδεηαη θαηά ηε θάζε ηεο απνγείσζεο (McDonald amp Dapena 1991) Θα ρξεζηκνπνηήζνπκε σο παξάδεηγκα

δεδνκέλα απφ ηελ εκβηνκεραληθή αλάιπζε ελφο απφ ηνπο πην επηηπρεκέλνπο αζιεηέο φισλ ησλ επνρψλ ηνλ

Collin Jackson ζε κηα θνχξζα κε επίδνζε 1347s (Coh 2003) Καηά ην αξρηθφ πάηεκα ε νξηδφληηα ηαρχηεηα ηνπ ΚΜ ήηαλ 881 ms ε θαηαθφξπθε ηα-

ρχηεηα ήηαλ αξλεηηθή θαη ρακειή ελψ ην ΚΜ είρε χςνο 095 m Απηφ ζεκαίλεη φηη ν

αζιεηήο μεθίλεζε ηελ απνγείσζε πξνο ην εκπφδην κε πνιχ πςειή ηαρχηεηα ρσξίο λα

αλαπηχμεη θαηαθφξπθε ηαρχηεηα Καηά ηε θάζε ηεο απνγείσζεο ε νξηδφληηα ηαρχηεηα ηνπ ΚΜ ήηαλ 911 ms ε θαηαθφ-

ξπθε ηαρχηεηα απμήζεθε ζηα 235 ms ελψ ην ΚΜ είρε χςνο 108 m Ζ αχμεζε ηεο θα-

ηαθφξπθεο ηαρχηεηαο ζεκαηνδνηεί ηελ αχμεζε ηεο θαηαθφξπθεο ζέζεο ηνπ ΚΜ ψζηε λα πεξάζεη πάλσ απφ ην εκπφδην Ο ζπλνιηθφο ρξφλνο ηνπ παηήκαηνο ήηαλ 100 ms

Ο ρξφλνο πηήζεο ήηαλ 036s ε θαηαθφξπθε ζέζε ηνπ ΚΜ πάλσ απφ ην εκπφδην ήηαλ

145 m θαη ε ζπληζηακέλε ηαρχηεηα ήηαλ 905 ms H κέγηζηε θαηαθφξπθε ζέζε ηνπ ΚΜ

πάλσ απφ ην εκπφδην εμαξηάηαη ηφζν απφ ηε ζέζε ηνπ ΚΜ θαηά ηελ απνγείσζε φζν θαη απφ ηα αλζξσπνκεηξηθά ραξαθηεξηζηηθά ηνπ αζιεηή Ο ζχληνκνο ρξφλνο πηήζεο νθείιε-

ηαη θπξίσο ζηελ θίλεζε ηνπ κπξνζηηλνχ πνδηνχ ελψ ζηε ζπγθεθξηκέλε πεξίπησζε ε

ζέζε ηνπ ΚΜ πάλσ απφ ην εκπφδην ήηαλ 43 cm ε νπνία κάιινλ θξίλεηαη πςειή

230

Καηά ηελ αξρηθή επαθή ηε ζηηγκή ηεο πξνζγείσζεο ε νξηδφληηα ηαρχηεηα ηνπ ΚΜ ήηαλ

841 ms ε θαηαθφξπθε ηαρχηεηα κεηψζεθε (-132 ms) ελψ ην ΚΜ είρε χςνο 115 m Ο ρξφλνο επαθήο θαηά ηελ πξνζγείσζε ήηαλ 80 ms Ζ δηαηήξεζε ηεο πςειήο ζέζεο ηνπ

ΚΜ θαηά ηελ πξνζγείσζε ζε ζπλδπαζκφ κε ηελ νπίζζηα θιίζε ηνπ θνξκνχ θαη ηε δηα-

ηήξεζε ηεο έθηαζεο ηνπ γνλάηνπ επηηξέπνπλ ηε δηαηήξεζε πςειήο νξηδφληηαο ηαρχηε-

ηαο ηνπ αζιεηή αιιά θαη ηε ιήςε ηεο θαηάιιειεο ζέζεο ψζηε λα πξνρσξήζεη ζην επφ-κελν εκπφδην

23 Μεζνδνινγηθέο επηζεκάλζεηο γηα ηελ αλάιπζε ηνπ δξφκνπ κεηrsquo εκπνδίσλ Ζ αλάιπζε ηνπ πεξάζκαηνο ηνπ εκπνδίνπ κπνξεί λα πξαγκαηνπνηεζεί κε ηε ρξήζε φισλ ησλ ηερληθψλ πνπ πξναλαθέξζεθαλ ζηα θεθάιαηα 5 έσο 8 Ζ βαζηθή δηζδηάζηαηε αλάιπζε κπνξεί λα πξαγκαηνπνηεζεί θαη κε

κηα θάκεξα πςειήο ζπρλφηεηαο ηνπνζεηεκέλεο θάζεηα πξνο ην εκπφδην ελψ ε θαηαγξαθή ησλ δπλάκεσλ

αληίδξαζεο κε ηε ρξήζε πιαηθφξκαο αληίδξαζεο αληηκεησπίδεη πξαθηηθέο δπζθνιίεο θαη είλαη νπζηαζηηθά

αλεθάξκνζηε Μηα ηππηθή εκβηνκεραληθή αλάιπζε ηνπ πεξάζκαηνο ηνπ εκπνδίνπ ζα κπνξνχζε λα πεξηιακ-βάλεη ηηο εμήο κεηαβιεηέο

1 ν ρξφλνο θαη ε απφζηαζε απφ ην αξρηθφ πάηεκα κέρξη ηελ ηειηθή απνγείσζε ηνπ πνδηνχ κεηά

ην πέξαζκα ηνπ εκπνδίνπ (ρξφλνο θαη κήθνο πεξάζκαηνο) 2 ν ρξφλνο θαη ε απφζηαζε απφ ην αξρηθφ πάηεκα κέρξη ηελ απνγείσζε ηνπ πνδηνχ (ρξφλνο θαη

κήθνο παηήκαηνο)

3 ν ρξφλνο απφ ηελ απνγείσζε ηνπ πνδηνχ αηψξεζεο κέρξη ηελ πξνζγείσζή ηνπ κεηά ην πέξα-ζκα ηνπ εκπνδίνπ (ρξφλνο πηήζεο)

4 ν ρξφλνο απφ ηελ αξρηθή επαθή ηνπ πνδηνχ αηψξεζεο κεηά ην πέξαζκα ηνπ εκπνδίνπ κέρξη

ηελ πξνψζεζή ηνπ γηα ηνλ επφκελν δηαζθειηζκφ (ρξφλνο πξνζγείσζεο)

5 ε κέγηζηε θαηαθφξπθε ζέζε ηνπ ΚΜ πάλσ απφ ην εκπφδην θαηά ηε θάζε ηεο πηήζεο 6 ε θαηαθφξπθε ηαρχηεηα ηνπ ΚΜ θαηά ηελ απνγείσζε

7 ε νξηδφληηα θαη ε θαηαθφξπθε ηαρχηεηα ηνπ ΚΜ ζε φιεο ηηο θάζεηο

8 ε γσληαθή ζέζε ησλ αξζξψζεσλ θαηά ην αξρηθφ πάηεκα ηελ απνγείσζε ην πέξαζκα πάλσ απφ ην εκπφδην ηελ αξρηθή επαθή θαηά ηελ πξνζγείσζε θαη ηελ ηειηθή απνγείσζε

9 ε κέγηζηε θαηαθφξπθε δχλακε αληίδξαζεο θαηά ηελ ψζεζε θαη θαηά ηελ πξνζγείσζε

10 ε κέγηζηε ειεθηξνκπνγξαθηθή δξαζηεξηφηεηα θαη ν ρξφλνο επίηεπμήο ηεο γηα θάζε κπ

3 Άικα εηο κήθνο Ο ζηφρνο ηνπ αζιεηή ή ηεο αζιήηξηαο είλαη λα πεηχρεη φζν ην δπλαηφ κεγαιχηεξε νξηδφληηα κεηαηφπηζε ηνπ

θέληξνπ κάδαο (ΚΜ) Σν άικα δηαθξίλεηαη ζηηο αθφινπζεο θάζεηο (Δηθφλα 103) 1 Αξρηθή Φνξά Οξίδεηαη σο ην δηάζηεκα απφ ηελ έλαξμε ηεο πξνζπάζεηαο κέρξη ην πάηεκα ζην

βαηήξα

2 Πάηεκα - απνγείσζε Πξφθεηηαη γηα ην δηάζηεκα απφ ην πάηεκα κέρξη ηελ απνγείσζε ζηνλ αέξα

3 Πηήζε Πξφθεηηαη γηα ην δηάζηεκα απφ ηε ζηηγκή πνπ ην πέικα αθήλεη ην έδαθνο κέρξη ηελ πξψ-ηε επαθή κε ην έδαθνο

4 Πξνζγείσζε Πξφθεηηαη γηα ην δηάζηεκα απφ ηελ αξρηθή επαθή κε ην έδαθνο κέρξη ηελ νινθιή-

ξσζε ηεο θίλεζεο

Εικόνα 103 ρεκαηηθή απεηθφληζε ησλ θάζεσλ ηνπ άικαηνο ζε κήθνο (v = ηαρχηεηα απνγείσζεο h = χςνο ζ = γσλία απνγείσζεο d = απφζηαζε)

231

31 Αξρηθή θνξά Ζ αξρηθή θνξά έρεη σο ζηφρν

1 Σε κεγηζηνπνίεζε ηεο (νξηδφληηαο) ηαρχηεηαο ηνπ άιηε ηε ζηηγκή ηνπ παηήκαηνο

2 Σελ ηξνπνπνίεζε ησλ ηειεπηαίσλ δηαζθειηζκψλ ψζηε λα θέξεη ην ζψκα ζε θαηάιιειε ζέζε γηα ηελ απνγείσζε θαη

3 Σελ ηνπνζέηεζε ηνπ πέικαηνο φζν πην θνληά ζην βαηήξα γίλεηαη (Hay 1993)

Σν πφζα κέηξα ζα έρεη ε θνξά πνπ ζα πάξεη έλαο αζιεηήο εμαξηάηαη απφ πνιινχο παξάγνληεο Κπ-

ξίσο φκσο εμαξηάηαη απφ ηελ ηθαλφηεηά ηνπ λα εθκεηαιιεπηεί ηε κέγηζηε ηαρχηεηα θαηά ηελ απνγείσζε ε γεληθέο γξακκέο νη αζιεηέο παγθνζκίνπ θιάζεσο ρξεζηκνπνηνχλ θνξά 40 - 45m

ε αζιεηέο πςεινχ επηπέδνπ ε ηαρχηεηα είλαη ζηαζεξή κέρξη πεξίπνπ ηνλ πξνηειεπηαίν δηαζθειηζκφ

Ζ πξνεηνηκαζία ηνπ ζψκαηνο γηα ηελ απνγείσζε ιακβάλεη ρψξα θαηά ηνπο δχν ηειεπηαίνπο δηαζθειηζκνχο (J G Hay 1993)

Καηά ην δεχηεξν βεκαηηζκφ πξηλ ην πάηεκα Υακήισκα ηνπ ΚΜ θαηά ηε ζηήξημε επηκή-

θπλζε ηνπ δηαζθειηζκνχ θαη αλχςσζε ηνπ ΚΜ θαηά ην ηέινο ηνπ δηαζθειηζκνχ Σν ρα-κήισκα ηνπ ΚΜ ρξεζηκεχεη ζηνλ πεξηνξηζκφ ηεο θαηαθφξπθεο ηαρχηεηαο ηνπ ΚΜ θαηά

ηελ αξρηθή επαθή

Καηά ηνλ ηειεπηαίν βεκαηηζκφ εκαληηθή κείσζε ηεο αηψξεζεο θαη αχμεζε ηεο απφζηα-

ζεο πξνζγείσζεο (ε απφζηαζε ηελ νπνία δηαλχεη ην ΚΜ θαηά ην πάηεκα) Όζν ςειφηεξε είλαη ε νξηδφληηα ηαρχηεηα ηεο θνξάο ηφζν πεξηζζφηεξεο είλαη νη πηζαλφηεηεο γηα ηελ

επίηεπμε πςειφηεξεο επίδνζεο Ζ αχμεζε φκσο απηή πξνθαιεί κεηαβνιέο ηεο ηερληθήο ηνπ παηήκαηνο α-

θνχ κεηψλεη ηε γσλία απνγείσζεο θαη ην ρξφλν απνγείσζεο (Bridgett amp Linthorne 2006)

32 Πάηεκα Ζ πην ζεκαληηθή θάζε ηνπ άικαηνο είλαη ην πάηεκα θαηά ηελ απνγείσζε Έρνληαο αλαπηχμεη κέγηζηε νξηδφ-

ληηα ηαρχηεηα θαηά ηελ αξρηθή θνξά ζηφρνο ηνπ αζιεηή είλαη λα απμήζεη ηελ θαηαθφξπθε ηαρχηεηα γηα λα

απνγεησζεί απφ ην έδαθνο δηαηεξψληαο φκσο ηελ νξηδφληηα ηαρχηεηα φζν πςειφηεξε γίλεηαη

Ζ ηξνρηά θαζψο θαη ε ηειηθή επίδνζε κπνξνχλ λα εξκελεπηνχλ κε βάζε ηνπο θαλφλεο ηεο βιεηηθήο (βιέπε Κεθάιαην 8) πλεπψο νη παξάγνληεο νη νπνίνη πξνζδηνξίδνπλ ηελ ηειηθή επίδνζε είλαη (Δηθφλα

104)

Σαρχηεηα απνγείσζεο Ζ ηαρχηεηα απνγείσζεο είλαη ε πην ζεκαληηθή παξάκεηξνο θαη

εμαξηάηαη απφ ηελ ηαρχηεηα πνπ αλαπηχζζεηαη θαηά ην ηξέμηκν πξηλ ην πάηεκα ηνπ πν-δηνχ θαη απφ ην θαηά πφζν ν αζιεηήο κπνξεί λα δηαηεξήζεη απηήλ ηε ηαρχηεηα θαηά ηε

θάζε ηεο απνγείσζήο ηνπ απφ ην έδαθνο

Γσλία απνγείσζεο Δάλ ππνζέζνπκε φηη ην χςνο ηνπ ΚΜ θαηά ηελ απνγείσζε είλαη πε-ξίπνπ ίζν κε απηφ ηεο πξνζγείσζεο ηφηε ε ηδαληθή γσλία ζα έπξεπε λα είλαη ίζε κε 45deg

(Βιέπε Κεθάιαην 8) ηελ πξαγκαηηθφηεηα φκσο νη γσλίεο απνγείσζεο απφ αζιεηέο

θιάζεσο είλαη κηθξφηεξεο απφ 45deg θαη θπκαίλνληαη απφ 20 έσο 25deg Απηφ νθείιεηαη ζηελ

πνιχ πςειή ηαρχηεηεο ηεο θνξάο ε νπνία κεηψλεη ην ρξφλν επαθήο κε ην βαηήξα θαηά ηελ απνγείσζε Φπζηθά ε επίηεπμε δηαθνξεηηθήο γσλίαο απνγείσζεο αλάκεζα ζε αζιε-

ηέο νθείιεηαη ζε δηαθνξεηηθή ηερληθή θαηά ηε θνξά Ζ κηθξή γσλία απνγείσζεο πξνυπν-

ζέηεη γξήγνξνπο θαη κεγάινπο ηειεπηαίνπο δηαζθειηζκνχο ελψ ε κεγάιε γσλία απνγείσ-ζεο επηηπγράλεηαη κε κεησκέλε ηαρχηεηα θνξάο ψζηε λα επηηξέςεη ζηνλ αζιεηή λα η-

ζνξξνπήζεη ην ζψκα ηνπ (Linthorne Guzman amp Bridgett 2005)

Ύςνο θαηά ηελ απνγείσζε Σν χςνο απηφ νξίδεηαη απφ ηε δηαθνξά ηνπ χςνπο ηνπ ΚΜ θαηά ηελ απνγείσζε θαη ηνπ αληίζηνηρνπ χςνπο θαηά ηελ πξνζγείσζε θαη εμαξηάηαη ηφ-

ζν απφ ηηο θηλήζεηο φζν θαη ην χςνο ηνπ αζιεηή Σν χςνο απνγείσζεο απμάλεηαη κε ηελ

αχμεζε ηεο γσλίαο απνγείσζεο Όζν πην ρακειή είλαη ε γσλία απνγείσζεο ηφζν κεγα-

ιχηεξε είλαη ε πξφζζηα θιίζε ηνπ θνξκνχ θαηά ηελ απνγείσζε κε απνηέιεζκα λα ρακε-ιψλεη ην ΚΜ

Αληίζηαζε ηνπ αέξα θαηά ηελ πηήζε Ζ επίδξαζε ηεο αληίζηαζεο ηνπ αέξα ζηελ ηειηθή ε-

πίδνζε είλαη δχζθνιν λα ππνινγηζηεί επεηδή εμαξηάηαη απφ ηελ ηερληθή θαη ηα ραξαθηε-ξηζηηθά ηνπ ζπγθεθξηκέλνπ άικαηνο ηνπ αζιεηή ε γεληθέο γξακκέο εάλ ν άλεκνο είλαη

επλντθφο κε ηαρχηεηα 2 ms ηφηε κπνξεί λα πξνζδψζεη ζην ηειηθφ άικα πεξίπνπ 05-2

κεγαιχηεξε επίδνζε (Ward-Smith 1983) Δάλ ε επίδνζε ελφο άιηε είλαη 8m ηφηε ε επί-

232

δξαζε ηνπ επλντθνχ αέξα κπνξεί λα απμήζεη ην άικα πεξίπνπ θαηά 4 έσο 16 cm πλε-

πψο ζε πνιχ πςειφ επίπεδν ε επίδξαζε ηνπ αέξα κπνξεί λα είλαη θαζνξηζηηθή ηνλ ηειηθφ ηνπ παγθνζκίνπ πξσηαζιήκαηνο ηνπ 2008 (Joseacute Campos Javier Gaacutemez Alberto

Encarnacioacuten Marcos Gutieacuterrez-Daacutevila amp Rojas 2013) ν κέζνο φξνο ηεο νξηδφληηαο ηαρχηεηαο ησλ αικάησλ

ησλ αζιεηψλ ήηαλ ίζνο κε 958 ms ην χςνο απνγείσζεο ήηαλ ίζν κε 127 m θαη ε γσλία απνγείσζεο ήηαλ

ίζε κε 21deg

Εικόνα 104 Υξνληθέο ζηηγκέο θαηά ηε θάζε ηεο απνγείσζεο Σ1 Ζ ζηηγκή ηεο απνγείσζεο ηνπ πίζσ πνδηνχ απφ ην έδα-

θνο Σ2 Ζ ζηηγκή ηεο επαθήο ηνπ πέικαηνο ηνπ κπξνζηηλνχ πνδηνχ ζην βαηήξα Σ3 Ζ ζηηγκή ηεο κέγηζηεο θάκςεο ηνπ

γφλαηνο ηνπ πνδηνχ ζηήξημεο θαηά ηε ζηήξημε πάλσ ζην βαηήξα θαη Σ4 Ζ ζηηγκή ηεο απνγείσζεο ηνπ πνδηνχ ζηήξημεο απφ ην έδαθνο

322 Υξνληθά ραξαθηεξηζηηθά ηνπ παηήκαηνο Σα παξαπάλσ ζηνηρεία απνηεινχλ ηνπο πξνζδηνξηζηηθνχο παξάγνληεο ηεο επίδνζεο θαη εμαξηψληαη θπξίσο απφ ηελ ηερληθή εθηέιεζε ηνπ παηήκαηνο θαη ηελ απνγείσζε ηνπ αζιεηή Ζ αλάιπζε μεθηλά απφ ηνλ ηειεπ-

ηαίν δηαζθειηζκφ θαη πεξηιακβάλεη ηελ αλαγλψξηζε ζπγθεθξηκέλσλ ρξνληθψλ ραξαθηεξηζηηθψλ φπσο είλαη

(Joseacute Campos et al 2013) (Δηθφλα 104) 1 ε ζηηγκή ηεο απνγείσζεο ηνπ πίζσ πνδηνχ απφ ην έδαθνο (Σ1)

2 ε ζηηγκή ηεο επαθήο ηνπ πέικαηνο ηνπ κπξνζηηλνχ πνδηνχ ζην βαηήξα (Σ2)

3 ε ζηηγκή ηεο κέγηζηεο θάκςεο ηνπ γφλαηνο ηνπ πνδηνχ ζηήξημεο θαηά ηε ζηήξημε πάλσ ζην βαηήξα (Σ3)

4 ε ζηηγκή ηεο απνγείσζεο ηνπ πνδηνχ ζηήξημεο απφ ην έδαθνο (Σ4)

Με βάζε απηά ηα ρξνληθά ζεκεία νξίδνληαη ηξεηο θάζεηο

1 Ζ θάζε ηνπ ηειεπηαίνπ βεκαηηζκνχ νξίδεηαη σο ε δηαθνξά αλάκεζα ζηα ζεκεία Σ1 θαη Σ2 2 Ζ θάζε ζπκπίεζεο (compression) νξίδεηαη σο ε δηαθνξά αλάκεζα ζηα ζεκεία Σ2 θαη Σ3

3 Ζ θάζε έθηαζεο νξίδεηαη σο ε δηαθνξά αλάκεζα ζηα ζεκεία Σ3 θαη Σ4

ε αγψλεο αζιεηψλ πςεινχ επηπέδνπ νη θάζεηο 2 θαη 3 απνηεινχλ πεξίπνπ ην 63 θαη 37 ηνπ ρξφλνπ απνγείσζεο αληίζηνηρα (Joseacute Campos et al 2013)

323 Κηλεκαηηθά ραξαθηεξηζηηθά ηνπ παηήκαηνο Καζψο ν δξνκέαο παηάεη ζην έδαθνο έλα κέξνο ηεο νξηδφληηαο ηαρχηεηαο ηνπ ΚΜ κεηαηξέπεηαη ζε θαηαθφ-

ξπθε ιφγσ ησλ δπλάκεσλ αληίδξαζεο θαηά ηελ επαθή ηνπ πέικαηνο κε ην βαηήξα Ζ νξηδφληηα ηαρχηεηα

κεηψλεηαη ειαθξά θαηά ηελ αξρηθή επαθή κέρξη ηε κέγηζηε θάκςε ηνπ γφλαηνο θαη ζηε ζπλέρεηα απμάλεη ε-ιαθξά γηα λα κεησζεί πεξίπνπ θαηά 8 ηε ζηηγκή ηεο απνγείσζεο (Joseacute Campos et al 2013) Δπίζεκα ζηνη-

ρεία απφ ηειηθφ παγθφζκηνπ πξσηαζιήκαηνο δείρλνπλ φηη ζε έλα άικα 811 m ε νξηδφληηα ηαρχηεηα θαηά ηνλ

ηειεπηαίν δηαζθειηζκφ ήηαλ 1029 ms ελψ θαηά ηελ απειεπζέξσζε ήηαλ ίζε κε 955 ms (Joseacute Campos et

al 2013) Ζ θαηαθφξπθε ηαρχηεηα ηνπ ΚΜ δεκηνπξγείηαη θαηά ηε θάζε ηεο ζπκπίεζεο θαη κεγηζηνπνηείηαη ιίγν πξηλ ηελ ηειηθή απνγείσζε ηζνδπλακψληαο πεξίπνπ κε ην 35-40 ηελ αληίζηνηρεο νξηδφληηαο ηαρχηε-

ηαο Ζ κέγηζηε θαηαθφξπθε ηαρχηεηα ηνπ ΚΜ θαηά ηελ απνγείσζε ζπλδέεηαη κε κηα θαιχηεξε ηειηθή επίδν-

ζε

233

Ζ ζέζε ηνπ ΚΜ θαηά ηε δηάξθεηα ηνπ ηειεπηαίνπ βεκαηηζκνχ ρακειψλεη ειαθξά αθνινπζείηαη απφ

κηα πεξαηηέξσ πηψζε θαηά ηε θάζε ηεο κέγηζηεο θάκςεο ηνπ γφλαηνο γηα λα αξρίζεη ε άλνδνο θαηά ηελ ηε-ιηθή θάζε ηεο έθηαζεο θαη ηεο απνγείσζεο ηνπ άιηε (Δηθφλα 105)

Καηά ηε θάζε ηνπ παηήκαηνο ν θνξκφο εκθαλίδεη κηα νπίζζηα θιίζε (7-10deg) ζε ζρέζε κε ηελ νξηδφ-

ληην (βξίζθεηαη ζε ειαθξά έθηαζε) ελψ ζηε ζπλέρεηα αιιάδεη θνξά θαη έξρεηαη ζε πξφζζηα θιίζε Δπίζεο ν

θνξκφο εκθαλίδεη πιάγηα θιίζε πξνο ηελ πιεπξά ηνπ πνδηνχ ζηήξημεο ε νπνία ζπλερίδεη θαζφιε ηε δηάξθεηα ηνπ παηήκαηνο (Graham-Smith amp Lees 2005)

Καηά ηελ αξρηθή επαθή φιν ην πφδη εθηείλεηαη έληνλα κπξνζηά ζε ζρέζε κε ην ππφινηπν ζψκα ζρε-

καηίδνληαο κηα γσλία 60deg (Δηθφλα 105) Απηή ε ζέζε ρξεζηκεχεη ψζηε ν αζιεηήο λα πεξηνξίζεη ηελ αλάπηπ-με νξηδφληηαο νπίζζηαο δχλακεο αληίδξαζεο θαη ζηε ζπλέρεηα λα απμήζεη ηελ θαηαθφξπθε δχλακε ψζεζεο

Σν ηζρίν ηνπ πνδηνχ ζηήξημεο βξίζθεηαη ζε πνιχ κηθξή έθηαζε θαηά ηελ αξρηθή επαθή (πεξίπνπ 10deg) ιφγσ

ηεο νπίζζηαο θιίζεο ηνπ θνξκνχ θαη ζηε ζπλέρεηα εθηείλεηαη πεξαηηέξσ ψζηε ηε ζηηγκή ηεο θάζεο έθηαζεο (ηνπ άικαηνο) λα βξίζθεηαη ζε έθηαζε 40 - 45deg Δπίζεο ιίγν κεηά ηελ επαθή ην ηζρίν βξίζθεηαη ζε ειαθξά

πξνζαγσγή γηα λα έξζεη ζε απαγσγή ζηε ζπλέρεηα (10-15deg)

Εικόνα 105 Θέζε ηνπ ζψκαηνο θαηά ην πάηεκα ζην βαηήξα Καηά ηελ επαθή ην πφδη ζηήξημεο πξνβάιιεηαη κπξνζηά

ζρεκαηίδνληαο κηα γσλία πεξίπνπ 60deg κε ην έδαθνο (ζ1) ελψ ν θνξκφο εκθαλίδεη κηα νπίζζηα θιίζε (ζθνξκφο) Σν ηζρίν ηνπ

πνδηνχ ζηήξημεο βξίζθεηαη ζε θάκςε ελψ ηνπ πίζσ πνδηνχ ζε έθηαζε (ζηζρίν) Καηά ηε κέζε ζηήξημε ην γφλαην εκθαλίδεη

κέγηζηε θάκςε (ζγφλαην) θαη ε πνδνθλεκηθή θάκπηεηαη ξαρηαία (ζπνδνθλεκηθή) Καηά ηελ απνγείσζε ην γφλαην θαη ην ηζρίν ηνπ πνδηνχ ζηήξημεο δπλακηθά εθηείλνληαη θαη ε πνδνθλεκηθή θάκπηεηαη πεικαηηαία

Λίγν πξηλ ην πάηεκα ην γφλαην βξίζθεηαη ζε έθηαζε πεξίπνπ 10-15deg θαη κεηά ηελ επαθή έξρεηαη

ζηαδηαθά ζε θάκςε πεξίπνπ 15-25deg γηα λα αθνινπζήζεη ε έθηαζε πεξίπνπ 20-25deg κέρξη ηελ απνγείσζε

(Bridgett amp Linthorne 2006 Graham-Smith amp Lees 2005) Ζ θάκςε ηνπ γφλαηνο ζπλνδεχεηαη απφ ρακήισ-κα ηνπ ΚΜ ελψ ζεκαηνδνηεί ζηελ αχμεζε ηεο θαηαθφξπθεο ηαρχηεηαο ηνπ ΚΜ (Joseacute Campos et al 2013)

Ζ θάκςε θαη ε αθνινπζνχκελε έθηαζε ηνπ γφλαηνο ρξεζηκεχνπλ γηα ηελ αξρηθή απνζήθεπζε ειαζηηθήο ε-

λέξγεηαο θαηά ηε θάζε ηεο ζπκπίεζεο (απφ απηφ πήξε θαη ηελ νλνκαζία ηεο) θαη ηε κεηέπεηηα απειεπζέξσζή ηεο Ζ πνδνθλεκηθή βξίζθεηαη ζε πεικαηηαία θάκςε θαηά ην αξρηθφ πάηεκα ζην βαηήξα γηα λα έξζεη ζηε

ζπλέρεηα ζε ξαρηαία θάκςε θαη έπεηηα λα εθηειέζεη πεικαηηαία θάκςε θαηά ηελ ηειηθή ψζεζε

πλνιηθά ε θίλεζε ηνπ ζψκαηνο πάλσ απφ ην πφδη ζηήξημεο θαηά ηε δηάξθεηα ηεο θάζεο ηνπ παηή-καηνο έρεη ραξαθηεξηζηεί σο ζεκείν-θιεηδί γηα ηε κεηαηξνπή ελφο ζεκαληηθνχ κέξνπο ηεο νξηδφληηαο ζε θα-

ηαθφξπθε ηαρχηεηα θαηά ηελ απνγείσζε (Graham-Smith amp Lees 2005 J G Hay amp Miller Jr 1985) Ζ θίλε-

ζε απηή ζπλίζηαηαη ζηελ πεξηζηξνθή ηνπ ζψκαηνο (ΚΜ) πάλσ απφ ην πφδη ζηήξημεο κε θαηεχζπλζε πξνο ηα

επάλσ θαη κπξνζηά Ξεθηλάεη κε ηε ραξαθηεξηζηηθή πξφζζηα πξνβνιή ηνπ πνδηνχ ην νπνίν παηάεη ζην βαηή-ξα ζπλερίδεηαη κε ηελ θάκςε ηνπ γφλαηνο θαη νινθιεξψλεηαη κε ηελ έθηαζε ηνπ γφλαηνο

234

Φπζηθά ζα πξέπεη λα επηζεκαλζεί φηη ηα παξαπάλσ ραξαθηεξηζηηθά ηξνπνπνηνχληαη κε βάζε ηελ ηε-

ρληθή θαη ηηο ηθαλφηεηεο ηνπ άιηε Γηα παξάδεηγκα ζηνλ ηειηθφ ηνπ 3νπ

Παγθφζκηνπ πξσηαζιήκαηνο ν Mike Powell πέηπρε παγθφζκην ξεθφξ ίζν κε 895 m εκθαλίδνληαο νπίζζηα θιίζε ηνπ θνξκνχ θαηά ηελ επαθή ε-

θηεηακέλν πφδη κπξνζηά θαη γσλία απνγείσζεο 23deg θαζψο θαη πςειή θαηαθφξπθε ηαρχηεηα ηνπ ΚΜ Αληί-

ζεηα ν Carl Lewis πέηπρε επίδνζε 891 m πεξηνξίδνληαο ηελ πξφζζηα πξνβνιή ηνπ πνδηνχ θαηά ηελ επαθή

φπσο θαη ηελ θίλεζε θάκςεο ndash έθηαζεο νδεγψληαο ζε κηθξφηεξε γσλία απνγείσζεο (16deg) θαη άξα δηαηεξψ-ληαο πςειή ηελ νξηδφληηα ηαρχηεηά ηνπ (Kakihana amp Suzuki 2001)

324 Γπλάκεηο αληίδξαζεο ηνπ εδάθνπο θαηά ην πάηεκα Καηά ην πάηεκα αζθνχληαη ηδηαίηεξα πςειέο δπλάκεηο αληίδξαζεο νη νπνίεο θηάλνπλ ηηο 11 θνξέο ην ζσκα-

ηηθφ βάξνο ( Hay 1993) Θα πξέπεη λα επηζεκαλζεί φηη ε κνξθή ηεο θακπχιεο δχλακεο δηαθέξεη ζεκαληηθά

απφ αζιεηή ζε αζιεηή ιφγσ ησλ πςειψλ δηαθνξψλ ζηνλ ηξφπν εθηέιεζεο ηνπ άικαηνο (Miladinov 2006) ηελ Δηθφλα 106 παξνπζηάδεηαη έλα παξάδεηγκα δπλάκεσλ αληίδξαζεο θαηά ην πάηεκα ελφο αζιεηή

ν νπνίνο βαζίδεηαη ζηε κεηαηξνπή ελφο κέξνπο ηεο νξηδφληηαο ζε θαηαθφξπθε ηαρχηεηα πγθεθξηκέλα ε

θαηαθφξπθε δχλακε αληίδξαζεο εκθαλίδεη κηα πςειή δχλακε θξνχζεο ε νπνία αθνινπζείηαη απφ κηα πηψζε θαηά ηε ζπλέρεηα ηεο θάζεο ηνπ παηήκαηνο Δπίζεο ε νξηδφληηα δχλακε είλαη ηδηαίηεξα πςειή εκθαλίδνληαο

νπίζζηα θνξά θαηά ηελ αξρηθή επαθή ε νπνία ζηαδηαθά κεηαβάιιεηαη ζε πξφζζηα θαηά ηελ απνγείσζε Ζ

πςειφηεξε νπίζζηα νξηδφληηα δχλακε ζε ζρέζε κε ηελ πξφζζηα ζπλεηζθέξεη ζηε κείσζε ηεο νξηδφληηαο ηαρχ-ηεηαο ιίγν πξηλ ηελ ηειηθή απνγείσζε

Εικόνα 106 Παξάδεηγκα ηεο θαηαθφξπθεο θαη νξηδφληηαο δχλακεο ndash αληίδξαζεο θαηά ηε δηάξθεηα ηνπ παηήκαηνο Οη δχν

θακπχιεο εκθαλίδνπλ πςειέο αξρηθέο ηηκέο θαηά ηελ θξνχζε έλδεημε ηεο πξνζπάζεηαο ηνπ αζιεηή λα ρξεζηκνπνηήζεη ηελ

θξνχζε ψζηε λα κεηαηξέςεη κέξνο ηεο νξηδφληηαο ηαρχηεηάο ηνπ ζε θαηαθφξπθε

325 Μπτθή δξαζηεξηφηεηα θαηά ην πάηεκα Λίγν πξηλ ην πάηεκα παξαηεξείηαη κηα απμεκέλε δξαζηεξηφηεηα ηνπ νξζνχ κεξηαίνπ θαη ηνπ έζσ πιαηχ κέ-

ρξη ηα κέζα πεξίπνπ ηεο θάζεο ηεο απνγείσζεο ελψ ν δηθέθαινο κεξηαίνο ζεκεηψλεη ρακειή ελεξγνπνίεζε

Απηή ε δξαζηεξηφηεηα ίζσο λα βνεζάεη ηνλ αζιεηή λα laquoθνληξάξεηraquo ηελ θίλεζε ηνπ ζψκαηνο κέζσ ηεο απ-μεκέλεο ελεξγνπνίεζεο ησλ κπψλ ηνπ θάησ άθξνπ ψζηε λα πξνζδψζεη ζην ζψκα θαηαθφξπθε ηαρχηεηα Ο

πξφζζηνο θλεκηαίνο θαη ν γαζηξνθλήκηνο ελεξγνπνηνχληαη ηαπηφρξνλα κέρξη πεξίπνπ ηα 23 ηεο ίδηαο θάζεο

33 Φάζε πηήζεο Ζ θάζε ηεο πηήζεο έρεη ζπγθεληξψζεη κηθξφηεξν ελδηαθέξνλ απφ ηελ άπνςε ηεο κεραληθήο αλάιπζεο Απηφ νθείιεηαη ζην γεγνλφο φηη ε θάζε απηή επεξεάδεη ζε πνιχ κηθξφηεξν βαζκφ ηελ ηειηθή επίδνζε ζε ζρέζε κε

ην πάηεκα θαη ηελ αξρηθή θνξά Οη ηερληθέο νη νπνίεο ρξεζηκνπνηνχληαη είλαη νη εμήο (Hay 1993)

235

Ο αζιεηήο θέξλεη ηα ρέξηα θαη ηνλ θνξκφ ηνπ φζν ην δπλαηφ πην θνληά ζηα πφδηα ηνπ Σν

θχξην κεηνλέθηεκα απηήο ηερληθήο είλαη φηη κε απηήλ ηε θίλεζε δηεπθνιχλεηαη ε πεξη-ζηξνθή ηνπ ζψκαηνο πξνο ηα κπξνζηά κε απνηέιεζκα κηα φρη θαη ηφζν θαιή πξνζγείσ-

ζε Υξεζηκνπνηείηαη θπξίσο απφ εξαζηηέρλεο άιηεο (κε άικαηα κηθξφηεξα ησλ 65κ)

Ζ δεχηεξε ηερληθή ζηεξίδεηαη ζηελ εθηίλαμε ηνπ πνδηνχ αηψξεζεο κεηά ην πάηεκα ε ν-

πνία ζπλνδεχεηαη απφ ππεξέθηαζε ηνπ θνξκνχ θαη ρεξηψλ Υξεζηκνπνηείηαη θπξίσο απφ άιηεο κε κέηξηεο επηδφζεηο (κε άικαηα 6-7 κ)

Ζ ηξίηε ηερληθή νλνκάδεηαη θαη ε ηερληθή ηνπ ηξεμίκαηνο ζηνλ αέξα θαη ζηεξίδεηαη ζηε

δηαδνρηθή αηψξεζε ησλ πνδηψλ (πεξπάηεκα) κέρξη πνπ o αζιεηήο λα πξνζγεησζεί ζην έδαθνο Υξεζηκνπνηείηαη θπξίσο απφ πνιχ θαινχο άιηεο

34 Φάζε πξνζγείσζεο Ο αζιεηήο εδψ πξνζπαζεί λα πεηχρεη ηελ φζν ην δπλαηφ αλψδπλε πξνζγείσζε ψζηε λα κελ πέζεη πίζσ ην

ζψκα ηνπ θαηά ηελ πξνζγείσζε θαη αλ είλαη δπλαηφ λα πεηχρεη αχμεζε ηνπ άικαηνο θαηά κεξηθά εθαηνζηά Απηφ κεηαθξάδεηαη ζηε κέγηζηε δπλαηή ηειηθή ζέζε ησλ πεικάησλ ζε ζρέζε κε ην ΚΜ ηνπ ζψκαηνο θαηά

ηελ πξνζγείσζε Οξηζκέλνη αζιεηέο εθηεινχλ πξφζζηα θιίζε ηνπ θνξκνχ ζε ζπλδπαζκφ κε θάκςε ηνπ ηζρίνπ

κε ηαπηφρξνλε ελεξγεηηθή ππεξέθηαζε ησλ ψκσλ ιίγν πξηλ ηελ επαθή (Kreighbaum amp Barthels 1996) ηελ πεξίπησζε απηή νη αληηδξαζηηθέο δπλάκεηο ηνπ εδάθνπο αζθνχληαη πίζσ απφ ην θέληξν βάξνπο κε απνηέιε-

ζκα ηε γξήγνξε πεξηζηξνθή ηνπ ζψκαηνο σο πξνο ηα πέικαηά ηνπ Άιινη αζιεηέο θαη αζιήηξηεο επηιέγνπλ

λα πξνζγεησζνχλ κε εληειψο εθηεηακέλα ηα γφλαηα θαη ηα ηζρία ηελ πεξίπησζε απηή νη δπλάκεηο αληίδξα-

ζεο αζθνχληαη κπξνζηά απφ ην ΚΜ πξνθαιψληαο ην θάζηζκα ηνπ αζιεηή ζην έδαθνο (Hay 1993)

35 πληζηψζεο ηεο ηειηθήο επίδνζεο ηνπ άικαηνο εηο κήθνο Ζ απφζηαζε απφ ην βαηήξα κέρξη ηελ ηειηθή επαθή ηνπ ζψκαηνο κε ην ζθάκκα θαηά ηελ πξνζγείσζε κπνξεί

λα ζεσξεζεί σο ην ζχλνιν ηξηψλ απνζηάζεσλ (Δηθφλα 103) (J G Hay amp Miller Jr 1985) 1 ηεο απφζηαζεο ηνπ κπξνζηηλνχ κέξνπο ηνπ βαηήξα απφ ην KM ηνπ αζιεηή ζηε θάζε ηεο α-

πνγείσζεο (απφζηαζε απνγείσζεο)

2 ηεο απφζηαζεο πνπ δηαλχεη ην ΚΜ ζηνλ αέξα (απφζηαζε πηήζεο) 3 ηεο απφζηαζεο ηνπ ΚΜ απφ ην ηειηθφ ίρλνο ηνπ αζιεηή θαηά ηελ πξνζγείσζε (απφζηαζε

πξνζγείσζεο)

Ζ απφζηαζε πηήζεο είλαη ε κεγαιχηεξε θαη εμαξηάηαη απφ ηε θνξά θαη ην πάηεκα ζην βαηήξα Αληί-

ζεηα νη άιιεο δχν θάζεηο έρνπλ κηθξφηεξε ζπλεηζθνξά ζηελ ηειηθή επίδνζε θαη εμαξηψληαη απφ ζπγθεθξη-κέλεο θηλήζεηο ησλ κειψλ ηνπ ζψκαηνο ζε ζπγθεθξηκέλεο ρξνληθέο ζηηγκέο ζηηο νπνίεο αλαθέξνληαη

36 Μεζνδνινγηθέο επηζεκάλζεηο γηα ηελ αλάιπζε ηνπ άικαηνο ζε κήθνο Δάλ ν ζηφρνο είλαη ε αλάιπζε φισλ ησλ θάζεσλ ηνπ άικαηνο ηφηε πξέπεη λα ρξεζηκνπνηεζνχλ αξθεηέο θά-κεξεο Ζ ρξήζε θάκεξαο πςειήο ζπρλφηεηαο είλαη επηηαθηηθή εάλ ζηφρνο είλαη ε ελδειερήο αλάιπζε ηνπ

παηήκαηνο Μηα ηππηθή εκβηνκεραληθή αλάιπζε ηνπ παηήκαηνο ζα κπνξνχζε λα πεξηιακβάλεη ηηο εμήο κεηα-

βιεηέο 1 ην ρξφλν θαη ην κήθνο ησλ ηειεπηαίσλ δηαζθειηζκψλ (εάλ ρξεζηκνπνηείηαη θαη δεχηεξε θά-

κεξα)

2 ηα ρξνληθά ραξαθηεξηζηηθά φπσο απηά παξνπζηάδνληαη ζηελ ππνελφηεηα 36 3 ηελ νξηδφληηα θαη θαηαθφξπθε ζέζε ηνπ ΚΜ ηε ζηηγκή ηεο αξρηθήο επαθήο θαη ηεο απνγείσ-

ζεο

4 ηελ νξηδφληηα θαη ηελ θαηαθφξπθε ηαρχηεηα ΚΜ

5 ηε γσλία θαη ην χςνο απνγείσζεο 6 ηε γσληαθή ζέζε θαη ηελ νπίζζηα θιίζε ηνπ θνξκνχ θαηά ην αξρηθφ πάηεκα θαη ηελ απνγείσ-

ζε

7 ηε κέγηζηε θαη ηελ ειάρηζηε γσληαθή ζέζε ηνπ γφλαηνο ζε φιν ην πάηεκα 8 ηε κέγηζηε θαηαθφξπθε θαη νξηδφληηα δχλακε αληίδξαζεο θαηά ην πάηεκα

9 ηε κέγηζηε ειεθηξνκπνγξαθηθή δξαζηεξηφηεηα θαη ην ρξφλν επίηεπμεο ηνπ θάζε κπφο

4 Άικα εηο χςνο

236

Ο ζηφρνο ηνπ αζιεηή είλαη λα πεηχρεη φζν ην δπλαηφ κεγαιχηεξε κεηαηφπηζε ηνπ θέληξνπ βάξνπο ηνπ θαηα-

θφξπθα ψζηε λα κπνξέζεη λα πεξάζεη ην χςνο ηεο κπάξαο Σν άικα εηο χςνο κπνξεί λα δηαθξηζεί ζηηο αθφ-ινπζεο θάζεηο (Δηθφλα 107)

1 Αξρηθή Φνξά Οξίδεηαη σο ην δηάζηεκα απφ ηελ έλαξμε ηεο πξνζπάζεηαο κέρξη ην πάηεκα

2 Πάηεκα - Απνγείσζε Πξφθεηηαη γηα ην δηάζηεκα απφ ην πάηεκα κέρξη ηελ απνγείσζε ζηνλ

αέξα 3 Πέξαζκα ηεο κπάξαο Πξφθεηηαη γηα ην δηάζηεκα απφ ηε ζηηγκή πνπ ην πέικα αθήλεη ην έ-

δαθνο κέρξη ηελ πξψηε επαθή κε ην ζηξψκα

41 Αξρηθή θνξά Ζ αξρηθή θνξά έρεη σο ζηφρν λα θέξεη ηνλ αζιεηή ζηε ηδαληθφηεξε ζέζε θαη κε ηελ θαηάιιειε ηαρχηεηα

ψζηε λα πεξάζεη ην χςνο ηεο κπάξαο πγθεθξηκέλα δχν απφ ηνπο ζηφρνπο ηεο πξνπαξαζθεπαζηηθήο απηήο

θίλεζεο είλαη λα κεγηζηνπνηήζεη ηελ νξηδφληηα ηαρχηεηα ηνπ ΚΜ θαη λα ρακειψζεη ην ΚΜ ηνπ ιίγν πξηλ ηελ επαθή Σν κήθνο αιιά θαη ε ηξνρηά ηεο θνξάο πνηθίιινπλ απφ αζιεηή ζε αζιεηή Όκσο ζε γεληθέο γξακκέο

ε θνξά δηαθξίλεηαη ζην πξψην θνκκάηη ην νπνίν είλαη επζχγξακκν θαη ζην δεχηεξν ην νπνίν είλαη θπθιηθφ

θέξνληαο ηνλ αζιεηή ζρεδφλ παξάιιεια πξνο ηελ κπάξα Ζ κεγηζηνπνίεζε ηεο νξηδφληηαο ηαρχηεηαο ηνπ ΚΜ επηηξέπεη ζηνλ αζιεηή λα απμήζεη ηελ θαηαθφξπθε ζέζε ηνπ θαηά ηε θάζε ηεο απνγείσζεο

Σν κήθνο δηαζθειηζκνχ απμάλεη θαηά ηε δηάξθεηα ηεο θνξάο κε ην κεγαιχηεξν λα ζεκεηψλεηαη ζηνλ

πξνηειεπηαίν δηαζθειηζκφ ελψ ν ηειεπηαίνο δηαζθειηζκφο είλαη πην ζχληνκνο θαη γξήγνξνο Με απηφλ ηνλ

ηξφπν ν αζιεηήο πξνζπαζεί λα θέξεη ην ζψκα ηνπ ζε ηέηνηα ζέζε ψζηε λα κεηαηξέςεη ηελ νξηδφληηα ηαρχηε-ηα ηνπ ζε θαηαθφξπθε θαηά ην πάηεκα ε απηφ ζπλεηζθέξεη θαη ε θπθιηθή ηνπ ηξνρηά ε νπνία ζπλνδεχεηαη

απφ παξαγσγή θπγφθεληξεο νξηδφληηαο δχλακεο θαη πξνθαιεί θιίζε ηνπ θνξκνχ θαη κεηαηφπηζε ηνπ ΚΜ

πξνο ηα έζσ Σαπηφρξνλα θαηά ηε δηάξθεηα ησλ ηειεπηαίσλ ηξηψλ κε ηεζζάξσλ δηαζθειηζκψλ ν αζιεηήο ρακειψλεη ην ΚΜ ηνπ ζψκαηνο (J G Hay 1993) Απηφ επηηπγράλεηαη κέζσ κεγαιχηεξεο νπίζζηαο θιίζεο

(έθηαζεο) ηνπ θνξκνχ θαη θάκςεο ηνπ γφλαηνο ηνπ πνδηνχ ζηήξημεο ζηνλ πξνηειεπηαίν δηαζθειηζκφ Ζ κεί-

σζε ηεο θαηαθφξπθεο ζέζεο ηνπ ΚΜ έρεη σο ζθνπφ λα κεηψζεη ηελ θαηαθφξπθε ηαρχηεηα (κε δηεχζπλζε πξνο ηα θάησ) ηε ζηηγκή ηεο επαθήο θαη ζε δεχηεξν ρξφλν λα δψζεη πεξηζζφηεξν ρξφλν θαη απφζηαζε ζηνλ

αζιεηή ψζηε λα απμήζεη ηελ θαηαθφξπθε αλνδηθή ηαρχηεηα θαηά ηελ (επεξρφκελε) θάζε ηεο απνγείσζεο

Εικόνα 107 ρεκαηηθή απεηθφληζε ηεο θνξάο κε 10 δηαζθειηζκνχο θαηά εθηέιεζε άικαηνο εηο χςνο Γηαθξίλεηαη ε ζέζε

ηεο θέληξνπ κάδαο θαηά ηελ εθηέιεζε ηεο θίλεζεο

42 Πάηεκα - Απνγείσζε 421 Κηλεκαηηθά ραξαθηεξηζηηθά θαηά ην πάηεκα Όπσο ζην άικα εηο κήθνο έηζη θαη ζην άικα εηο χςνο ε θάζε ηεο απνγείσζεο είλαη θαζνξηζηηθή γηα ηελ πν-ξεία ηνπ άικαηνο Όκσο εδψ ν ζηφρνο είλαη ε αλάπηπμε φζν ην δπλαηφ κεγαιχηεξεο θαηαθφξπθεο ζέζεο ηνπ

ΚΜ ε νπνία ζα επηηξέςεη ζηνλ αζιεηή ή ζηελ αζιήηξηα λα πεξάζεη ηελ κπάξα Απηφ θαζνξίδεηαη απφ ηελ

θαηαθφξπθε ηαρχηεηα ηνπ αζιεηή θαηά ηελ ηειηθή θάζε ηεο απνγείσζεο

237

Ζ νξηδφληηα ηαρχηεηα ηνπ ΚΜ είλαη πςειή θαηά ην πάηεκα θαη κεηψλεηαη θαηά ηελ απνγείσζε Ζ

θαηαθφξπθε ηαρχηεηα αθνινπζεί αληίζηξνθε πνξεία Καηά ηνλ ηειηθφ αλδξψλ ηνπ παγθφζκηνπ πξσηαζιήκα-ηνο ηνπ 2005 ε κέζε νξηδφληηα ηαρχηεηα ησλ αζιεηψλ ήηαλ 778 ms θαηά ηελ αξρηθή επαθή κε ην έδαθνο

γηα λα κεησζεί ζηα 483 ms ηε ζηηγκή ηεο απνγείσζεο (Isolehto Virmavirta Kyroumllaumlinen amp Komi 2007)

Απηή ε πηψζε ζηελ νπζία ζεκαηνδνηεί ηε κεηαηξνπή ηεο νξηδφληηαο ηαρχηεηαο ζε θαηαθφξπθε Γηrsquo απηφ ην

ιφγν ε θαηαθφξπθε ηαρχηεηα απμήζεθε απφ -033 ms θαηά ηελ αξρηθή επαθή ζε 431 ms θαηά ηελ απν-γείσζε (Isolehto et al 2007)

Εικόνα 108 Σππηθή ζέζε ηνπ αζιεηή θαηά ην πάηεκα θαη ηελ ηειηθή απνγείσζε ζην νβειηαίν επίπεδν Καηά ηελ αξρηθή επαθή (αξηζηεξά) ν θνξκφο εκθαλίδεη κηα νπίζζηα θιίζε ην ηζρίν ηνπ πνδηνχ ζηήξημεο εκθαλίδεη θάκςε ην γφλαην βξίζθε-

ηαη ζρεδφλ ζε πιήξε έθηαζε θαη ε πνδνθλεκηθή ζε ξαρηαία θάκςε Σε ζηηγκή ηεο απνγείσζεο (δεμηά) ν θνξκφο είλαη ζε

νπδέηεξε ζέζε ην ηζρίν ηνπ πνδηνχ ζηήξημεο βξίζθεηαη ζε ειαθξά θάκςε ην γφλαην ζπλερίδεη κηα εθηαηηθή θίλεζε ελψ ε

πνδνθλεκηθή θάκπηεηαη πεικαηηαία Σν πφδη αηψξεζεο εκθαλίδεη κεγάιε θάκςε ηνπ ηζρίνπ θαη ηνπ γφλαηνο ψζηε λα βνε-

ζήζεη ζηελ αλχςσζε ηνπ ζψκαηνο

Έλαο απφ ηνπο πην θαζνξηζηηθνχο παξάγνληεο πξνζδηνξηζκνχ ηεο θαηαθφξπθεο ηαρχηεηαο θαηά ηελ απνγείσζε είλαη ε ρακειή ζέζε ηνπ ΚΜ θαηά ηελ επαθή (Δηθφλα 108) Όζν πην ρακειή είλαη ε ζέζε απηή

ηφζν κεγαιχηεξε είλαη ε ηειηθή θαηαθφξπθε ηαρχηεηα θαηά ηελ απνγείσζε (Isolehto et al 2007) Απηφ επη-

ηπγράλεηαη θπξίσο ζηελ πξνπαξαζθεπαζηηθή θάζε κε ηε ζηαδηαθή κείσζε ηεο θαηαθφξπθεο ζέζεο ηνπ ΚΜ

ηνπ αζιεηή ιφγσ ηεο νπίζζηαο θιίζεο ηνπ θνξκνχ θαη ηεο πξφζζηαο πξνβνιήο φινπ ηνπ πνδηνχ θαηά ηελ αξ-ρηθή επαθή

Μεηά ηελ αξρηθή επαθή ν αζιεηήο θέξεη ην πφδη αηψξεζεο απφ πίζσ πξνο ηα εκπξφο ζε θάκςε ή (ζε

ιηγφηεξεο πεξηπηψζεηο) ζε έθηαζε πξνο ηελ κπάξα μεθηλψληαο ηελ αλχςσζε ηνπ ΚΜ ηε ζπλέρεηα ν αζιε-ηήο εθηείλεη φιεο ηηο αξζξψζεηο ηνπ πνδηνχ ζηήξημεο θαζψο απηφ αθήλεη ην έδαθνο πεηπραίλνληαο ηελ θαηα-

θφξπθε αλχςσζε ηνπ ΚΜ

Ο θνξκφο έρεη νπίζζηα θιίζε θαηά ηελ αξρηθή επαθή ζηε ζπλέρεηα ζηξέθεηαη πξφζζηα θαη έξρεηαη ζρεδφλ ζε νπδέηεξε ζέζε (Δηθφλα 108) Σαπηφρξνλα ν θνξκφο εθηειεί ζηξνθή πξνο ηελ έζσ πιεπξά γηα

λα θέξεη ηελ νπίζζηα επηθάλεηα ηνπ ζψκαηνο απέλαληη απφ ηελ κπάξα ελψ θαηά ηελ επαθή έρεη κηα θιίζε

πξνο ηελ έμσ πιεπξά (ηελ πιεπξά ηνπ πνδηνχ ζηήξημεο) θαη ζηε δηάξθεηα ηεο απνγείσζεο ε θιίζε κεηαβάι-

ιεηαη πξνο ηελ πιεπξά ηνπ πνδηνχ αηψξεζεο (Dapena 2000) (Δηθφλα 109) Καηά ηε δηάξθεηα ηνπ παηήκαηνο ην ηζρίν βξίζθεηαη ζε θάκςε γηα λα εθηαζεί κέρξη ηελ απνγείσζε

Αλ θαη δελ ππάξρνπλ δεκνζηεπκέλα ζηνηρεία ε έζσ ζηξνθή ηεο ιεθάλεο θαη ηνπ ηζρίνπ ηνπ πνδηνχ αηψξεζεο

θαηά ην πάηεκα θαη ε επεξρφκελε έζσ ζηξνθή ηεο ιεθάλεο θαη ηνπ ηζρίνπ δηαδξακαηίδνπλ ζεκαληηθφ ξφιν ζηελ θαηαθφξπθε θαη ελεξγεηηθή αλχςσζε ηνπ ΚΜ ηνπ ζψκαηνο θαηά ηελ απνγείσζε (Δηθφλα 109)

Καηά ηελ αξρηθή επαθή ην γφλαην βξίζθεηαη ζε ειαθξά θάκςε ελψ ζηε ζπλέρεηα θάκπηεηαη θαηά ηε

κέζε θάζε ηεο απνγείσζεο γηα λα εθηαζεί ζηε ζπλέρεηα θαζψο ην ζψκα αλπςψλεηαη (Ae et al 2007) Ζ θί-

238

λεζε απηή ίζσο ρξεζηκεχεη γηα ηελ αξρηθή απνξξφθεζε ησλ θνξηίζεσλ θαηά ηελ αξρηθή επαθή θαη ζηελ

αθνινπζνχκελε δπλακηθή αλχςσζε ηνπ ζψκαηνο Σν πέικα θαηά ηελ επαθή έρεη θαηεχζπλζε ζρεδφλ παξάιιειε πξνο ηελ κπάξα ην νπνίν νθείιεηαη

ζηελ πιάγηα θιίζε ηνπ θνξκνχ πξνο ηελ έζσ πιεπξά θαη ζπλνδεχεηαη απφ πξεληζκφ ηνπ πέικαηνο (αλάζπαζε

έζσ ρείινπο) θαη ξαρηαία θάκςε Απηή ε ζέζε ηνπ πέικαηνο ζεκαίλεη φηη ε νξηδφληηα δχλακε αληίδξαζεο

αζθείηαη φρη ζηελ νξηδφληηα θαηεχζπλζε αιιά δηαγψληα ζηελ πνξεία ηεο θαηεχζπλζεο ηνπ ζψκαηνο πξνο ηελ κπάξα Απφ ηε κέζε θάζε ηνπ παηήκαηνο θαη κεηά ε πνδνθλεκηθή πξαγκαηνπνηεί ελεξγεηηθή πεικαηηαία

θάκςε ζπκκεηέρνληαο ζηελ θαηαθφξπθε ψζεζε ηνπ ζψκαηνο

Εικόνα 109 Σππηθή ζέζε ηεο αζιήηξηαο θαηά ην πάηεκα ζην κεησπηαίν επίπεδν Σν ζψκα εκθαλίδεη κηα θιίζε πξνο ηελ

έζσ ηξνρηά απφξξνηα ηεο θπθιηθήο θίλεζεο ηεο θνξάο

(httpcommonswikimediaorgwikiFileEsthera_Petre_Ostrava_2011jpguselang=el Erik van Leeuwen Τπφ ηελ

άδεηα GNU Free documentation Licence via Wikimedia Commons)

422 Γπλάκεηο αληίδξαζεο θαηά ην πάηεκα Απφ ηε ζηηγκή πνπ ην πφδη παηάεη ζην έδαθνο γηα λα εθηειέζεη ηνλ ηειεπηαίν δηαζθειηζκφ ε φπνηα ηαρχηεηα

(νξηδφληηα θαη θαηαθφξπθε) πξέπεη λα κεηαηξαπεί ζε θαηαθφξπθε αλνδηθή Ζ κεηαηξνπή απηή γίλεηαη κέζσ ηεο εθαξκνγήο πςειήο θαηαθφξπθεο ψζεζεο ε νπνία πξνθχπηεη απφ ηε δχλακε αληίδξαζεο ηνπ εδάθνπο θαη

ηνπ ρξφλνπ ηεο ψζεζεο

Σν κέγεζνο ηεο δχλακεο απηήο εμαξηάηαη απφ ηελ ηαρχηεηα κε ηελ νπνία παηάεη ν αζιεηήο ηε δχλα-κε πνπ αζθείηαη απφ ηνπο δηάθνξνπο κχεο θαη ηηο θηλήζεηο ησλ κειψλ ηνπ ζψκαηνο θαηά ην πάηεκα (Dapena

2000) Ζ θαηαθφξπθε δχλακε αληίδξαζεο πιεζηάδεη ηηο 55 θνξέο ην ζσκαηηθφ βάξνο ηνπ αζιεηή θαη εκθα-

λίδεη ζπλήζσο δχν κέγηζηα ην πξψην ιίγν κεηά ηελ αξρηθή επαθή θαη ην δεχηεξν θαηά ηε κέζε θάζε ηεο

απνγείσζεο (Coh 2007) Ζ νξηδφληηα δχλακε επίζεο είλαη ηδηαίηεξα πςειή πιεζηάδνληαο ηηο 4 θνξέο ην ζσκαηηθφ βάξνο θαη εκθαλίδεη κηα θνξχθσζε ιίγν κεηά ηελ αξρηθή επαθή (Coh 2007)

Ζ γσλία ηνπ πέικαηνο ζε ζρέζε κε ην έδαθνο θαηά ηελ αξρηθή επαθή κπνξεί λα επεξεάζεη ηελ θαηα-

λνκή ηεο δχλακεο αιιά δε ζπλδέεηαη κε ηελ ηειηθή επίδνζε (Isolehto et al 2007) Ζ δηάξθεηα ηνπ παηήκαηνο εμαξηάηαη απφ ην ζηπι ηνπ αζιεηή αιιά ζε γεληθέο γξακκέο θπκαίλεηαη απφ 012 έσο 023 s (Ae et al 2007

Isolehto et al 2007)

43 Πέξαζκα ηεο κπάξαο Σν χςνο πηήζεο πάλσ απφ ηελ κπάξα εμαξηάηαη απφ ηηο θηλήζεηο ηνπ αζιεηή θαηά ηε δηάξθεηα απηήο ηεο θά-

ζεο (Kreighbaum amp Barthels 1996) (Δηθφλα 1010) Ο αζιεηήο αξρηθά εθηείλεη ηνλ θνξκφ θαη ηνλ απρέλα θαη ηαπηφρξνλα ζηξέθεη ην θνξκφ ψζηε λα δηαπεξάζεη ν ψκνο ηεο πιεπξάο ηνπ πνδηνχ αηψξεζεο ηελ κπάξα

ελψ ε ιεθάλε βξίζθεηαη ζε αληίζεηε ζηξνθή (πξνο ηελ πιεπξά ηνπ πνδηνχ ζηήξημεο) ηε ζπλέρεηα ε νζθπτθή

κνίξα ηεο ζπνλδπιηθήο ζηήιεο θάκπηεηαη ψζηε λα επηηεπρζεί κεγαιχηεξε ιφξδσζε ε νπνία επηηξέπεη ζηε ιεθάλε θαη ζηα ηζρία λα αλπςσζνχλ πεξηζζφηεξν θαη λα πεξάζνπλ ηελ κπάια Καζψο ην άλσ κέξνο ηνπ ζψ-

καηνο δηαπεξλάεη ηελ κπάξα ηφηε ν θνξκφο καδί κε ηα ηζρία πέθηνπλ ρακειά ελψ αληίζεηα νη κεξνί θαη ηα

θάησ πφδηα αλπςψλνληαη κε ελεξγεηηθή έθηαζε ησλ γνλάησλ ψζηε λα απνθεπρζεί ε επαθή κε ηελ κπάξα

229

Εικόνα 102 Φάζε πηήζεο απφ δηαθνξεηηθέο νπηηθέο γσλίεο Δπηιεγκέλα ζεκεία ηα νπνία δείρλνπλ ηε ζέζε ησλ αξζξψζε-

σλ ζ1 Ηζρίν ηνπ πίζσ πνδηνχ ζε θάκςε ζ2 Ηζρίν ηνπ πίζσ πνδηνχ ζε απαγσγή θαη έμσ ζηξνθή ζ3 Ηζρίν ηνπ κπξνζηηλνχ

πνδηνχ ζε θάκςε ζ4 Γφλαην ηνπ κπξνζηηλνχ πνδηνχ ζε ειαθξά θάκςε ζ5 Ώκνο ηεο πιεπξάο ηνπ πίζσ πνδηνχ ζε θάκςε

θαη αγθψλαο ζε ειαθξά θάκςε ζ6 Ώκνο ηεο πιεπξάο ηνπ κπξνζηηλνχ πνδηνχ ζε νξηδφληηα απαγσγή θαη ν αγθψλαο ζε θάκςε

223 Πξνζγείσζε Σν πέξαζκα ηνπ εκπνδίνπ επηηπγράλεηαη κε γξήγνξε θίλεζε ηνπ πίζσ πνδηνχ θαηά ηελ νπνία ην γφλαην θά-κπεηαη ζρεδφλ κέγηζηα (ε θλήκε πιεζηάδεη ην κεξφ) ην ηζρίν παξακέλεη ζε θάκςε αιιά πξνζάγεηαη ψζηε

φιν ην άθξν λα έξζεη δπλακηθά πάλσ θαη κπξνζηά απφ ην εκπφδην (Δηθφλα 101) Σν κπξνζηηλφ πφδη πξνεηνη-

κάδεηαη γηα ηελ πξνζγείσζε κε ην γφλαην ζρεδφλ ζε πιήξε έθηαζε ελψ ην ηζρίν ζηαδηαθά λα εθηείλεηαη Ο θνξκφο εκθαλίδεη νπίζζηα θιίζε ψζηε λα επηηξέςεη ηελ νκαιή επηζηξνθή ηνπ ΚΜ ζηελ θαλνληθή ηνπ ζέζε

γηα ηνπο επεξρφκελνπο δηαζθειηζκνχο

224 Κηλεκαηηθά ραξαθηεξηζηηθά ηνπ θέληξνπ κάδαο Ζ νξηδφληηα ηαρχηεηα ηνπ ΚΜ είλαη πςειή θαηά ην πάηεκα θαη ηελ απνγείσζε ελψ κεηψλεηαη θαηά ηελ

πξνζγείσζε κεηά ην πέξαζκα ηνπ εκπνδίνπ Ζ θαηαθφξπθε ηαρχηεηα είλαη αξλεηηθή θαη ζρεδφλ ηεηξαπια-ζηάδεηαη θαηά ηε θάζε ηεο απνγείσζεο (McDonald amp Dapena 1991) Θα ρξεζηκνπνηήζνπκε σο παξάδεηγκα

δεδνκέλα απφ ηελ εκβηνκεραληθή αλάιπζε ελφο απφ ηνπο πην επηηπρεκέλνπο αζιεηέο φισλ ησλ επνρψλ ηνλ

Collin Jackson ζε κηα θνχξζα κε επίδνζε 1347s (Coh 2003) Καηά ην αξρηθφ πάηεκα ε νξηδφληηα ηαρχηεηα ηνπ ΚΜ ήηαλ 881 ms ε θαηαθφξπθε ηα-

ρχηεηα ήηαλ αξλεηηθή θαη ρακειή ελψ ην ΚΜ είρε χςνο 095 m Απηφ ζεκαίλεη φηη ν

αζιεηήο μεθίλεζε ηελ απνγείσζε πξνο ην εκπφδην κε πνιχ πςειή ηαρχηεηα ρσξίο λα

αλαπηχμεη θαηαθφξπθε ηαρχηεηα Καηά ηε θάζε ηεο απνγείσζεο ε νξηδφληηα ηαρχηεηα ηνπ ΚΜ ήηαλ 911 ms ε θαηαθφ-

ξπθε ηαρχηεηα απμήζεθε ζηα 235 ms ελψ ην ΚΜ είρε χςνο 108 m Ζ αχμεζε ηεο θα-

ηαθφξπθεο ηαρχηεηαο ζεκαηνδνηεί ηελ αχμεζε ηεο θαηαθφξπθεο ζέζεο ηνπ ΚΜ ψζηε λα πεξάζεη πάλσ απφ ην εκπφδην Ο ζπλνιηθφο ρξφλνο ηνπ παηήκαηνο ήηαλ 100 ms

Ο ρξφλνο πηήζεο ήηαλ 036s ε θαηαθφξπθε ζέζε ηνπ ΚΜ πάλσ απφ ην εκπφδην ήηαλ

145 m θαη ε ζπληζηακέλε ηαρχηεηα ήηαλ 905 ms H κέγηζηε θαηαθφξπθε ζέζε ηνπ ΚΜ

πάλσ απφ ην εκπφδην εμαξηάηαη ηφζν απφ ηε ζέζε ηνπ ΚΜ θαηά ηελ απνγείσζε φζν θαη απφ ηα αλζξσπνκεηξηθά ραξαθηεξηζηηθά ηνπ αζιεηή Ο ζχληνκνο ρξφλνο πηήζεο νθείιε-

ηαη θπξίσο ζηελ θίλεζε ηνπ κπξνζηηλνχ πνδηνχ ελψ ζηε ζπγθεθξηκέλε πεξίπησζε ε

ζέζε ηνπ ΚΜ πάλσ απφ ην εκπφδην ήηαλ 43 cm ε νπνία κάιινλ θξίλεηαη πςειή

230

Καηά ηελ αξρηθή επαθή ηε ζηηγκή ηεο πξνζγείσζεο ε νξηδφληηα ηαρχηεηα ηνπ ΚΜ ήηαλ

841 ms ε θαηαθφξπθε ηαρχηεηα κεηψζεθε (-132 ms) ελψ ην ΚΜ είρε χςνο 115 m Ο ρξφλνο επαθήο θαηά ηελ πξνζγείσζε ήηαλ 80 ms Ζ δηαηήξεζε ηεο πςειήο ζέζεο ηνπ

ΚΜ θαηά ηελ πξνζγείσζε ζε ζπλδπαζκφ κε ηελ νπίζζηα θιίζε ηνπ θνξκνχ θαη ηε δηα-

ηήξεζε ηεο έθηαζεο ηνπ γνλάηνπ επηηξέπνπλ ηε δηαηήξεζε πςειήο νξηδφληηαο ηαρχηε-

ηαο ηνπ αζιεηή αιιά θαη ηε ιήςε ηεο θαηάιιειεο ζέζεο ψζηε λα πξνρσξήζεη ζην επφ-κελν εκπφδην

23 Μεζνδνινγηθέο επηζεκάλζεηο γηα ηελ αλάιπζε ηνπ δξφκνπ κεηrsquo εκπνδίσλ Ζ αλάιπζε ηνπ πεξάζκαηνο ηνπ εκπνδίνπ κπνξεί λα πξαγκαηνπνηεζεί κε ηε ρξήζε φισλ ησλ ηερληθψλ πνπ πξναλαθέξζεθαλ ζηα θεθάιαηα 5 έσο 8 Ζ βαζηθή δηζδηάζηαηε αλάιπζε κπνξεί λα πξαγκαηνπνηεζεί θαη κε

κηα θάκεξα πςειήο ζπρλφηεηαο ηνπνζεηεκέλεο θάζεηα πξνο ην εκπφδην ελψ ε θαηαγξαθή ησλ δπλάκεσλ

αληίδξαζεο κε ηε ρξήζε πιαηθφξκαο αληίδξαζεο αληηκεησπίδεη πξαθηηθέο δπζθνιίεο θαη είλαη νπζηαζηηθά

αλεθάξκνζηε Μηα ηππηθή εκβηνκεραληθή αλάιπζε ηνπ πεξάζκαηνο ηνπ εκπνδίνπ ζα κπνξνχζε λα πεξηιακ-βάλεη ηηο εμήο κεηαβιεηέο

1 ν ρξφλνο θαη ε απφζηαζε απφ ην αξρηθφ πάηεκα κέρξη ηελ ηειηθή απνγείσζε ηνπ πνδηνχ κεηά

ην πέξαζκα ηνπ εκπνδίνπ (ρξφλνο θαη κήθνο πεξάζκαηνο) 2 ν ρξφλνο θαη ε απφζηαζε απφ ην αξρηθφ πάηεκα κέρξη ηελ απνγείσζε ηνπ πνδηνχ (ρξφλνο θαη

κήθνο παηήκαηνο)

3 ν ρξφλνο απφ ηελ απνγείσζε ηνπ πνδηνχ αηψξεζεο κέρξη ηελ πξνζγείσζή ηνπ κεηά ην πέξα-ζκα ηνπ εκπνδίνπ (ρξφλνο πηήζεο)

4 ν ρξφλνο απφ ηελ αξρηθή επαθή ηνπ πνδηνχ αηψξεζεο κεηά ην πέξαζκα ηνπ εκπνδίνπ κέρξη

ηελ πξνψζεζή ηνπ γηα ηνλ επφκελν δηαζθειηζκφ (ρξφλνο πξνζγείσζεο)

5 ε κέγηζηε θαηαθφξπθε ζέζε ηνπ ΚΜ πάλσ απφ ην εκπφδην θαηά ηε θάζε ηεο πηήζεο 6 ε θαηαθφξπθε ηαρχηεηα ηνπ ΚΜ θαηά ηελ απνγείσζε

7 ε νξηδφληηα θαη ε θαηαθφξπθε ηαρχηεηα ηνπ ΚΜ ζε φιεο ηηο θάζεηο

8 ε γσληαθή ζέζε ησλ αξζξψζεσλ θαηά ην αξρηθφ πάηεκα ηελ απνγείσζε ην πέξαζκα πάλσ απφ ην εκπφδην ηελ αξρηθή επαθή θαηά ηελ πξνζγείσζε θαη ηελ ηειηθή απνγείσζε

9 ε κέγηζηε θαηαθφξπθε δχλακε αληίδξαζεο θαηά ηελ ψζεζε θαη θαηά ηελ πξνζγείσζε

10 ε κέγηζηε ειεθηξνκπνγξαθηθή δξαζηεξηφηεηα θαη ν ρξφλνο επίηεπμήο ηεο γηα θάζε κπ

3 Άικα εηο κήθνο Ο ζηφρνο ηνπ αζιεηή ή ηεο αζιήηξηαο είλαη λα πεηχρεη φζν ην δπλαηφ κεγαιχηεξε νξηδφληηα κεηαηφπηζε ηνπ

θέληξνπ κάδαο (ΚΜ) Σν άικα δηαθξίλεηαη ζηηο αθφινπζεο θάζεηο (Δηθφλα 103) 1 Αξρηθή Φνξά Οξίδεηαη σο ην δηάζηεκα απφ ηελ έλαξμε ηεο πξνζπάζεηαο κέρξη ην πάηεκα ζην

βαηήξα

2 Πάηεκα - απνγείσζε Πξφθεηηαη γηα ην δηάζηεκα απφ ην πάηεκα κέρξη ηελ απνγείσζε ζηνλ αέξα

3 Πηήζε Πξφθεηηαη γηα ην δηάζηεκα απφ ηε ζηηγκή πνπ ην πέικα αθήλεη ην έδαθνο κέρξη ηελ πξψ-ηε επαθή κε ην έδαθνο

4 Πξνζγείσζε Πξφθεηηαη γηα ην δηάζηεκα απφ ηελ αξρηθή επαθή κε ην έδαθνο κέρξη ηελ νινθιή-

ξσζε ηεο θίλεζεο

Εικόνα 103 ρεκαηηθή απεηθφληζε ησλ θάζεσλ ηνπ άικαηνο ζε κήθνο (v = ηαρχηεηα απνγείσζεο h = χςνο ζ = γσλία απνγείσζεο d = απφζηαζε)

231

31 Αξρηθή θνξά Ζ αξρηθή θνξά έρεη σο ζηφρν

1 Σε κεγηζηνπνίεζε ηεο (νξηδφληηαο) ηαρχηεηαο ηνπ άιηε ηε ζηηγκή ηνπ παηήκαηνο

2 Σελ ηξνπνπνίεζε ησλ ηειεπηαίσλ δηαζθειηζκψλ ψζηε λα θέξεη ην ζψκα ζε θαηάιιειε ζέζε γηα ηελ απνγείσζε θαη

3 Σελ ηνπνζέηεζε ηνπ πέικαηνο φζν πην θνληά ζην βαηήξα γίλεηαη (Hay 1993)

Σν πφζα κέηξα ζα έρεη ε θνξά πνπ ζα πάξεη έλαο αζιεηήο εμαξηάηαη απφ πνιινχο παξάγνληεο Κπ-

ξίσο φκσο εμαξηάηαη απφ ηελ ηθαλφηεηά ηνπ λα εθκεηαιιεπηεί ηε κέγηζηε ηαρχηεηα θαηά ηελ απνγείσζε ε γεληθέο γξακκέο νη αζιεηέο παγθνζκίνπ θιάζεσο ρξεζηκνπνηνχλ θνξά 40 - 45m

ε αζιεηέο πςεινχ επηπέδνπ ε ηαρχηεηα είλαη ζηαζεξή κέρξη πεξίπνπ ηνλ πξνηειεπηαίν δηαζθειηζκφ

Ζ πξνεηνηκαζία ηνπ ζψκαηνο γηα ηελ απνγείσζε ιακβάλεη ρψξα θαηά ηνπο δχν ηειεπηαίνπο δηαζθειηζκνχο (J G Hay 1993)

Καηά ην δεχηεξν βεκαηηζκφ πξηλ ην πάηεκα Υακήισκα ηνπ ΚΜ θαηά ηε ζηήξημε επηκή-

θπλζε ηνπ δηαζθειηζκνχ θαη αλχςσζε ηνπ ΚΜ θαηά ην ηέινο ηνπ δηαζθειηζκνχ Σν ρα-κήισκα ηνπ ΚΜ ρξεζηκεχεη ζηνλ πεξηνξηζκφ ηεο θαηαθφξπθεο ηαρχηεηαο ηνπ ΚΜ θαηά

ηελ αξρηθή επαθή

Καηά ηνλ ηειεπηαίν βεκαηηζκφ εκαληηθή κείσζε ηεο αηψξεζεο θαη αχμεζε ηεο απφζηα-

ζεο πξνζγείσζεο (ε απφζηαζε ηελ νπνία δηαλχεη ην ΚΜ θαηά ην πάηεκα) Όζν ςειφηεξε είλαη ε νξηδφληηα ηαρχηεηα ηεο θνξάο ηφζν πεξηζζφηεξεο είλαη νη πηζαλφηεηεο γηα ηελ

επίηεπμε πςειφηεξεο επίδνζεο Ζ αχμεζε φκσο απηή πξνθαιεί κεηαβνιέο ηεο ηερληθήο ηνπ παηήκαηνο α-

θνχ κεηψλεη ηε γσλία απνγείσζεο θαη ην ρξφλν απνγείσζεο (Bridgett amp Linthorne 2006)

32 Πάηεκα Ζ πην ζεκαληηθή θάζε ηνπ άικαηνο είλαη ην πάηεκα θαηά ηελ απνγείσζε Έρνληαο αλαπηχμεη κέγηζηε νξηδφ-

ληηα ηαρχηεηα θαηά ηελ αξρηθή θνξά ζηφρνο ηνπ αζιεηή είλαη λα απμήζεη ηελ θαηαθφξπθε ηαρχηεηα γηα λα

απνγεησζεί απφ ην έδαθνο δηαηεξψληαο φκσο ηελ νξηδφληηα ηαρχηεηα φζν πςειφηεξε γίλεηαη

Ζ ηξνρηά θαζψο θαη ε ηειηθή επίδνζε κπνξνχλ λα εξκελεπηνχλ κε βάζε ηνπο θαλφλεο ηεο βιεηηθήο (βιέπε Κεθάιαην 8) πλεπψο νη παξάγνληεο νη νπνίνη πξνζδηνξίδνπλ ηελ ηειηθή επίδνζε είλαη (Δηθφλα

104)

Σαρχηεηα απνγείσζεο Ζ ηαρχηεηα απνγείσζεο είλαη ε πην ζεκαληηθή παξάκεηξνο θαη

εμαξηάηαη απφ ηελ ηαρχηεηα πνπ αλαπηχζζεηαη θαηά ην ηξέμηκν πξηλ ην πάηεκα ηνπ πν-δηνχ θαη απφ ην θαηά πφζν ν αζιεηήο κπνξεί λα δηαηεξήζεη απηήλ ηε ηαρχηεηα θαηά ηε

θάζε ηεο απνγείσζήο ηνπ απφ ην έδαθνο

Γσλία απνγείσζεο Δάλ ππνζέζνπκε φηη ην χςνο ηνπ ΚΜ θαηά ηελ απνγείσζε είλαη πε-ξίπνπ ίζν κε απηφ ηεο πξνζγείσζεο ηφηε ε ηδαληθή γσλία ζα έπξεπε λα είλαη ίζε κε 45deg

(Βιέπε Κεθάιαην 8) ηελ πξαγκαηηθφηεηα φκσο νη γσλίεο απνγείσζεο απφ αζιεηέο

θιάζεσο είλαη κηθξφηεξεο απφ 45deg θαη θπκαίλνληαη απφ 20 έσο 25deg Απηφ νθείιεηαη ζηελ

πνιχ πςειή ηαρχηεηεο ηεο θνξάο ε νπνία κεηψλεη ην ρξφλν επαθήο κε ην βαηήξα θαηά ηελ απνγείσζε Φπζηθά ε επίηεπμε δηαθνξεηηθήο γσλίαο απνγείσζεο αλάκεζα ζε αζιε-

ηέο νθείιεηαη ζε δηαθνξεηηθή ηερληθή θαηά ηε θνξά Ζ κηθξή γσλία απνγείσζεο πξνυπν-

ζέηεη γξήγνξνπο θαη κεγάινπο ηειεπηαίνπο δηαζθειηζκνχο ελψ ε κεγάιε γσλία απνγείσ-ζεο επηηπγράλεηαη κε κεησκέλε ηαρχηεηα θνξάο ψζηε λα επηηξέςεη ζηνλ αζιεηή λα η-

ζνξξνπήζεη ην ζψκα ηνπ (Linthorne Guzman amp Bridgett 2005)

Ύςνο θαηά ηελ απνγείσζε Σν χςνο απηφ νξίδεηαη απφ ηε δηαθνξά ηνπ χςνπο ηνπ ΚΜ θαηά ηελ απνγείσζε θαη ηνπ αληίζηνηρνπ χςνπο θαηά ηελ πξνζγείσζε θαη εμαξηάηαη ηφ-

ζν απφ ηηο θηλήζεηο φζν θαη ην χςνο ηνπ αζιεηή Σν χςνο απνγείσζεο απμάλεηαη κε ηελ

αχμεζε ηεο γσλίαο απνγείσζεο Όζν πην ρακειή είλαη ε γσλία απνγείσζεο ηφζν κεγα-

ιχηεξε είλαη ε πξφζζηα θιίζε ηνπ θνξκνχ θαηά ηελ απνγείσζε κε απνηέιεζκα λα ρακε-ιψλεη ην ΚΜ

Αληίζηαζε ηνπ αέξα θαηά ηελ πηήζε Ζ επίδξαζε ηεο αληίζηαζεο ηνπ αέξα ζηελ ηειηθή ε-

πίδνζε είλαη δχζθνιν λα ππνινγηζηεί επεηδή εμαξηάηαη απφ ηελ ηερληθή θαη ηα ραξαθηε-ξηζηηθά ηνπ ζπγθεθξηκέλνπ άικαηνο ηνπ αζιεηή ε γεληθέο γξακκέο εάλ ν άλεκνο είλαη

επλντθφο κε ηαρχηεηα 2 ms ηφηε κπνξεί λα πξνζδψζεη ζην ηειηθφ άικα πεξίπνπ 05-2

κεγαιχηεξε επίδνζε (Ward-Smith 1983) Δάλ ε επίδνζε ελφο άιηε είλαη 8m ηφηε ε επί-

232

δξαζε ηνπ επλντθνχ αέξα κπνξεί λα απμήζεη ην άικα πεξίπνπ θαηά 4 έσο 16 cm πλε-

πψο ζε πνιχ πςειφ επίπεδν ε επίδξαζε ηνπ αέξα κπνξεί λα είλαη θαζνξηζηηθή ηνλ ηειηθφ ηνπ παγθνζκίνπ πξσηαζιήκαηνο ηνπ 2008 (Joseacute Campos Javier Gaacutemez Alberto

Encarnacioacuten Marcos Gutieacuterrez-Daacutevila amp Rojas 2013) ν κέζνο φξνο ηεο νξηδφληηαο ηαρχηεηαο ησλ αικάησλ

ησλ αζιεηψλ ήηαλ ίζνο κε 958 ms ην χςνο απνγείσζεο ήηαλ ίζν κε 127 m θαη ε γσλία απνγείσζεο ήηαλ

ίζε κε 21deg

Εικόνα 104 Υξνληθέο ζηηγκέο θαηά ηε θάζε ηεο απνγείσζεο Σ1 Ζ ζηηγκή ηεο απνγείσζεο ηνπ πίζσ πνδηνχ απφ ην έδα-

θνο Σ2 Ζ ζηηγκή ηεο επαθήο ηνπ πέικαηνο ηνπ κπξνζηηλνχ πνδηνχ ζην βαηήξα Σ3 Ζ ζηηγκή ηεο κέγηζηεο θάκςεο ηνπ

γφλαηνο ηνπ πνδηνχ ζηήξημεο θαηά ηε ζηήξημε πάλσ ζην βαηήξα θαη Σ4 Ζ ζηηγκή ηεο απνγείσζεο ηνπ πνδηνχ ζηήξημεο απφ ην έδαθνο

322 Υξνληθά ραξαθηεξηζηηθά ηνπ παηήκαηνο Σα παξαπάλσ ζηνηρεία απνηεινχλ ηνπο πξνζδηνξηζηηθνχο παξάγνληεο ηεο επίδνζεο θαη εμαξηψληαη θπξίσο απφ ηελ ηερληθή εθηέιεζε ηνπ παηήκαηνο θαη ηελ απνγείσζε ηνπ αζιεηή Ζ αλάιπζε μεθηλά απφ ηνλ ηειεπ-

ηαίν δηαζθειηζκφ θαη πεξηιακβάλεη ηελ αλαγλψξηζε ζπγθεθξηκέλσλ ρξνληθψλ ραξαθηεξηζηηθψλ φπσο είλαη

(Joseacute Campos et al 2013) (Δηθφλα 104) 1 ε ζηηγκή ηεο απνγείσζεο ηνπ πίζσ πνδηνχ απφ ην έδαθνο (Σ1)

2 ε ζηηγκή ηεο επαθήο ηνπ πέικαηνο ηνπ κπξνζηηλνχ πνδηνχ ζην βαηήξα (Σ2)

3 ε ζηηγκή ηεο κέγηζηεο θάκςεο ηνπ γφλαηνο ηνπ πνδηνχ ζηήξημεο θαηά ηε ζηήξημε πάλσ ζην βαηήξα (Σ3)

4 ε ζηηγκή ηεο απνγείσζεο ηνπ πνδηνχ ζηήξημεο απφ ην έδαθνο (Σ4)

Με βάζε απηά ηα ρξνληθά ζεκεία νξίδνληαη ηξεηο θάζεηο

1 Ζ θάζε ηνπ ηειεπηαίνπ βεκαηηζκνχ νξίδεηαη σο ε δηαθνξά αλάκεζα ζηα ζεκεία Σ1 θαη Σ2 2 Ζ θάζε ζπκπίεζεο (compression) νξίδεηαη σο ε δηαθνξά αλάκεζα ζηα ζεκεία Σ2 θαη Σ3

3 Ζ θάζε έθηαζεο νξίδεηαη σο ε δηαθνξά αλάκεζα ζηα ζεκεία Σ3 θαη Σ4

ε αγψλεο αζιεηψλ πςεινχ επηπέδνπ νη θάζεηο 2 θαη 3 απνηεινχλ πεξίπνπ ην 63 θαη 37 ηνπ ρξφλνπ απνγείσζεο αληίζηνηρα (Joseacute Campos et al 2013)

323 Κηλεκαηηθά ραξαθηεξηζηηθά ηνπ παηήκαηνο Καζψο ν δξνκέαο παηάεη ζην έδαθνο έλα κέξνο ηεο νξηδφληηαο ηαρχηεηαο ηνπ ΚΜ κεηαηξέπεηαη ζε θαηαθφ-

ξπθε ιφγσ ησλ δπλάκεσλ αληίδξαζεο θαηά ηελ επαθή ηνπ πέικαηνο κε ην βαηήξα Ζ νξηδφληηα ηαρχηεηα

κεηψλεηαη ειαθξά θαηά ηελ αξρηθή επαθή κέρξη ηε κέγηζηε θάκςε ηνπ γφλαηνο θαη ζηε ζπλέρεηα απμάλεη ε-ιαθξά γηα λα κεησζεί πεξίπνπ θαηά 8 ηε ζηηγκή ηεο απνγείσζεο (Joseacute Campos et al 2013) Δπίζεκα ζηνη-

ρεία απφ ηειηθφ παγθφζκηνπ πξσηαζιήκαηνο δείρλνπλ φηη ζε έλα άικα 811 m ε νξηδφληηα ηαρχηεηα θαηά ηνλ

ηειεπηαίν δηαζθειηζκφ ήηαλ 1029 ms ελψ θαηά ηελ απειεπζέξσζε ήηαλ ίζε κε 955 ms (Joseacute Campos et

al 2013) Ζ θαηαθφξπθε ηαρχηεηα ηνπ ΚΜ δεκηνπξγείηαη θαηά ηε θάζε ηεο ζπκπίεζεο θαη κεγηζηνπνηείηαη ιίγν πξηλ ηελ ηειηθή απνγείσζε ηζνδπλακψληαο πεξίπνπ κε ην 35-40 ηελ αληίζηνηρεο νξηδφληηαο ηαρχηε-

ηαο Ζ κέγηζηε θαηαθφξπθε ηαρχηεηα ηνπ ΚΜ θαηά ηελ απνγείσζε ζπλδέεηαη κε κηα θαιχηεξε ηειηθή επίδν-

ζε

233

Ζ ζέζε ηνπ ΚΜ θαηά ηε δηάξθεηα ηνπ ηειεπηαίνπ βεκαηηζκνχ ρακειψλεη ειαθξά αθνινπζείηαη απφ

κηα πεξαηηέξσ πηψζε θαηά ηε θάζε ηεο κέγηζηεο θάκςεο ηνπ γφλαηνο γηα λα αξρίζεη ε άλνδνο θαηά ηελ ηε-ιηθή θάζε ηεο έθηαζεο θαη ηεο απνγείσζεο ηνπ άιηε (Δηθφλα 105)

Καηά ηε θάζε ηνπ παηήκαηνο ν θνξκφο εκθαλίδεη κηα νπίζζηα θιίζε (7-10deg) ζε ζρέζε κε ηελ νξηδφ-

ληην (βξίζθεηαη ζε ειαθξά έθηαζε) ελψ ζηε ζπλέρεηα αιιάδεη θνξά θαη έξρεηαη ζε πξφζζηα θιίζε Δπίζεο ν

θνξκφο εκθαλίδεη πιάγηα θιίζε πξνο ηελ πιεπξά ηνπ πνδηνχ ζηήξημεο ε νπνία ζπλερίδεη θαζφιε ηε δηάξθεηα ηνπ παηήκαηνο (Graham-Smith amp Lees 2005)

Καηά ηελ αξρηθή επαθή φιν ην πφδη εθηείλεηαη έληνλα κπξνζηά ζε ζρέζε κε ην ππφινηπν ζψκα ζρε-

καηίδνληαο κηα γσλία 60deg (Δηθφλα 105) Απηή ε ζέζε ρξεζηκεχεη ψζηε ν αζιεηήο λα πεξηνξίζεη ηελ αλάπηπ-με νξηδφληηαο νπίζζηαο δχλακεο αληίδξαζεο θαη ζηε ζπλέρεηα λα απμήζεη ηελ θαηαθφξπθε δχλακε ψζεζεο

Σν ηζρίν ηνπ πνδηνχ ζηήξημεο βξίζθεηαη ζε πνιχ κηθξή έθηαζε θαηά ηελ αξρηθή επαθή (πεξίπνπ 10deg) ιφγσ

ηεο νπίζζηαο θιίζεο ηνπ θνξκνχ θαη ζηε ζπλέρεηα εθηείλεηαη πεξαηηέξσ ψζηε ηε ζηηγκή ηεο θάζεο έθηαζεο (ηνπ άικαηνο) λα βξίζθεηαη ζε έθηαζε 40 - 45deg Δπίζεο ιίγν κεηά ηελ επαθή ην ηζρίν βξίζθεηαη ζε ειαθξά

πξνζαγσγή γηα λα έξζεη ζε απαγσγή ζηε ζπλέρεηα (10-15deg)

Εικόνα 105 Θέζε ηνπ ζψκαηνο θαηά ην πάηεκα ζην βαηήξα Καηά ηελ επαθή ην πφδη ζηήξημεο πξνβάιιεηαη κπξνζηά

ζρεκαηίδνληαο κηα γσλία πεξίπνπ 60deg κε ην έδαθνο (ζ1) ελψ ν θνξκφο εκθαλίδεη κηα νπίζζηα θιίζε (ζθνξκφο) Σν ηζρίν ηνπ

πνδηνχ ζηήξημεο βξίζθεηαη ζε θάκςε ελψ ηνπ πίζσ πνδηνχ ζε έθηαζε (ζηζρίν) Καηά ηε κέζε ζηήξημε ην γφλαην εκθαλίδεη

κέγηζηε θάκςε (ζγφλαην) θαη ε πνδνθλεκηθή θάκπηεηαη ξαρηαία (ζπνδνθλεκηθή) Καηά ηελ απνγείσζε ην γφλαην θαη ην ηζρίν ηνπ πνδηνχ ζηήξημεο δπλακηθά εθηείλνληαη θαη ε πνδνθλεκηθή θάκπηεηαη πεικαηηαία

Λίγν πξηλ ην πάηεκα ην γφλαην βξίζθεηαη ζε έθηαζε πεξίπνπ 10-15deg θαη κεηά ηελ επαθή έξρεηαη

ζηαδηαθά ζε θάκςε πεξίπνπ 15-25deg γηα λα αθνινπζήζεη ε έθηαζε πεξίπνπ 20-25deg κέρξη ηελ απνγείσζε

(Bridgett amp Linthorne 2006 Graham-Smith amp Lees 2005) Ζ θάκςε ηνπ γφλαηνο ζπλνδεχεηαη απφ ρακήισ-κα ηνπ ΚΜ ελψ ζεκαηνδνηεί ζηελ αχμεζε ηεο θαηαθφξπθεο ηαρχηεηαο ηνπ ΚΜ (Joseacute Campos et al 2013)

Ζ θάκςε θαη ε αθνινπζνχκελε έθηαζε ηνπ γφλαηνο ρξεζηκεχνπλ γηα ηελ αξρηθή απνζήθεπζε ειαζηηθήο ε-

λέξγεηαο θαηά ηε θάζε ηεο ζπκπίεζεο (απφ απηφ πήξε θαη ηελ νλνκαζία ηεο) θαη ηε κεηέπεηηα απειεπζέξσζή ηεο Ζ πνδνθλεκηθή βξίζθεηαη ζε πεικαηηαία θάκςε θαηά ην αξρηθφ πάηεκα ζην βαηήξα γηα λα έξζεη ζηε

ζπλέρεηα ζε ξαρηαία θάκςε θαη έπεηηα λα εθηειέζεη πεικαηηαία θάκςε θαηά ηελ ηειηθή ψζεζε

πλνιηθά ε θίλεζε ηνπ ζψκαηνο πάλσ απφ ην πφδη ζηήξημεο θαηά ηε δηάξθεηα ηεο θάζεο ηνπ παηή-καηνο έρεη ραξαθηεξηζηεί σο ζεκείν-θιεηδί γηα ηε κεηαηξνπή ελφο ζεκαληηθνχ κέξνπο ηεο νξηδφληηαο ζε θα-

ηαθφξπθε ηαρχηεηα θαηά ηελ απνγείσζε (Graham-Smith amp Lees 2005 J G Hay amp Miller Jr 1985) Ζ θίλε-

ζε απηή ζπλίζηαηαη ζηελ πεξηζηξνθή ηνπ ζψκαηνο (ΚΜ) πάλσ απφ ην πφδη ζηήξημεο κε θαηεχζπλζε πξνο ηα

επάλσ θαη κπξνζηά Ξεθηλάεη κε ηε ραξαθηεξηζηηθή πξφζζηα πξνβνιή ηνπ πνδηνχ ην νπνίν παηάεη ζην βαηή-ξα ζπλερίδεηαη κε ηελ θάκςε ηνπ γφλαηνο θαη νινθιεξψλεηαη κε ηελ έθηαζε ηνπ γφλαηνο

234

Φπζηθά ζα πξέπεη λα επηζεκαλζεί φηη ηα παξαπάλσ ραξαθηεξηζηηθά ηξνπνπνηνχληαη κε βάζε ηελ ηε-

ρληθή θαη ηηο ηθαλφηεηεο ηνπ άιηε Γηα παξάδεηγκα ζηνλ ηειηθφ ηνπ 3νπ

Παγθφζκηνπ πξσηαζιήκαηνο ν Mike Powell πέηπρε παγθφζκην ξεθφξ ίζν κε 895 m εκθαλίδνληαο νπίζζηα θιίζε ηνπ θνξκνχ θαηά ηελ επαθή ε-

θηεηακέλν πφδη κπξνζηά θαη γσλία απνγείσζεο 23deg θαζψο θαη πςειή θαηαθφξπθε ηαρχηεηα ηνπ ΚΜ Αληί-

ζεηα ν Carl Lewis πέηπρε επίδνζε 891 m πεξηνξίδνληαο ηελ πξφζζηα πξνβνιή ηνπ πνδηνχ θαηά ηελ επαθή

φπσο θαη ηελ θίλεζε θάκςεο ndash έθηαζεο νδεγψληαο ζε κηθξφηεξε γσλία απνγείσζεο (16deg) θαη άξα δηαηεξψ-ληαο πςειή ηελ νξηδφληηα ηαρχηεηά ηνπ (Kakihana amp Suzuki 2001)

324 Γπλάκεηο αληίδξαζεο ηνπ εδάθνπο θαηά ην πάηεκα Καηά ην πάηεκα αζθνχληαη ηδηαίηεξα πςειέο δπλάκεηο αληίδξαζεο νη νπνίεο θηάλνπλ ηηο 11 θνξέο ην ζσκα-

ηηθφ βάξνο ( Hay 1993) Θα πξέπεη λα επηζεκαλζεί φηη ε κνξθή ηεο θακπχιεο δχλακεο δηαθέξεη ζεκαληηθά

απφ αζιεηή ζε αζιεηή ιφγσ ησλ πςειψλ δηαθνξψλ ζηνλ ηξφπν εθηέιεζεο ηνπ άικαηνο (Miladinov 2006) ηελ Δηθφλα 106 παξνπζηάδεηαη έλα παξάδεηγκα δπλάκεσλ αληίδξαζεο θαηά ην πάηεκα ελφο αζιεηή

ν νπνίνο βαζίδεηαη ζηε κεηαηξνπή ελφο κέξνπο ηεο νξηδφληηαο ζε θαηαθφξπθε ηαρχηεηα πγθεθξηκέλα ε

θαηαθφξπθε δχλακε αληίδξαζεο εκθαλίδεη κηα πςειή δχλακε θξνχζεο ε νπνία αθνινπζείηαη απφ κηα πηψζε θαηά ηε ζπλέρεηα ηεο θάζεο ηνπ παηήκαηνο Δπίζεο ε νξηδφληηα δχλακε είλαη ηδηαίηεξα πςειή εκθαλίδνληαο

νπίζζηα θνξά θαηά ηελ αξρηθή επαθή ε νπνία ζηαδηαθά κεηαβάιιεηαη ζε πξφζζηα θαηά ηελ απνγείσζε Ζ

πςειφηεξε νπίζζηα νξηδφληηα δχλακε ζε ζρέζε κε ηελ πξφζζηα ζπλεηζθέξεη ζηε κείσζε ηεο νξηδφληηαο ηαρχ-ηεηαο ιίγν πξηλ ηελ ηειηθή απνγείσζε

Εικόνα 106 Παξάδεηγκα ηεο θαηαθφξπθεο θαη νξηδφληηαο δχλακεο ndash αληίδξαζεο θαηά ηε δηάξθεηα ηνπ παηήκαηνο Οη δχν

θακπχιεο εκθαλίδνπλ πςειέο αξρηθέο ηηκέο θαηά ηελ θξνχζε έλδεημε ηεο πξνζπάζεηαο ηνπ αζιεηή λα ρξεζηκνπνηήζεη ηελ

θξνχζε ψζηε λα κεηαηξέςεη κέξνο ηεο νξηδφληηαο ηαρχηεηάο ηνπ ζε θαηαθφξπθε

325 Μπτθή δξαζηεξηφηεηα θαηά ην πάηεκα Λίγν πξηλ ην πάηεκα παξαηεξείηαη κηα απμεκέλε δξαζηεξηφηεηα ηνπ νξζνχ κεξηαίνπ θαη ηνπ έζσ πιαηχ κέ-

ρξη ηα κέζα πεξίπνπ ηεο θάζεο ηεο απνγείσζεο ελψ ν δηθέθαινο κεξηαίνο ζεκεηψλεη ρακειή ελεξγνπνίεζε

Απηή ε δξαζηεξηφηεηα ίζσο λα βνεζάεη ηνλ αζιεηή λα laquoθνληξάξεηraquo ηελ θίλεζε ηνπ ζψκαηνο κέζσ ηεο απ-μεκέλεο ελεξγνπνίεζεο ησλ κπψλ ηνπ θάησ άθξνπ ψζηε λα πξνζδψζεη ζην ζψκα θαηαθφξπθε ηαρχηεηα Ο

πξφζζηνο θλεκηαίνο θαη ν γαζηξνθλήκηνο ελεξγνπνηνχληαη ηαπηφρξνλα κέρξη πεξίπνπ ηα 23 ηεο ίδηαο θάζεο

33 Φάζε πηήζεο Ζ θάζε ηεο πηήζεο έρεη ζπγθεληξψζεη κηθξφηεξν ελδηαθέξνλ απφ ηελ άπνςε ηεο κεραληθήο αλάιπζεο Απηφ νθείιεηαη ζην γεγνλφο φηη ε θάζε απηή επεξεάδεη ζε πνιχ κηθξφηεξν βαζκφ ηελ ηειηθή επίδνζε ζε ζρέζε κε

ην πάηεκα θαη ηελ αξρηθή θνξά Οη ηερληθέο νη νπνίεο ρξεζηκνπνηνχληαη είλαη νη εμήο (Hay 1993)

235

Ο αζιεηήο θέξλεη ηα ρέξηα θαη ηνλ θνξκφ ηνπ φζν ην δπλαηφ πην θνληά ζηα πφδηα ηνπ Σν

θχξην κεηνλέθηεκα απηήο ηερληθήο είλαη φηη κε απηήλ ηε θίλεζε δηεπθνιχλεηαη ε πεξη-ζηξνθή ηνπ ζψκαηνο πξνο ηα κπξνζηά κε απνηέιεζκα κηα φρη θαη ηφζν θαιή πξνζγείσ-

ζε Υξεζηκνπνηείηαη θπξίσο απφ εξαζηηέρλεο άιηεο (κε άικαηα κηθξφηεξα ησλ 65κ)

Ζ δεχηεξε ηερληθή ζηεξίδεηαη ζηελ εθηίλαμε ηνπ πνδηνχ αηψξεζεο κεηά ην πάηεκα ε ν-

πνία ζπλνδεχεηαη απφ ππεξέθηαζε ηνπ θνξκνχ θαη ρεξηψλ Υξεζηκνπνηείηαη θπξίσο απφ άιηεο κε κέηξηεο επηδφζεηο (κε άικαηα 6-7 κ)

Ζ ηξίηε ηερληθή νλνκάδεηαη θαη ε ηερληθή ηνπ ηξεμίκαηνο ζηνλ αέξα θαη ζηεξίδεηαη ζηε

δηαδνρηθή αηψξεζε ησλ πνδηψλ (πεξπάηεκα) κέρξη πνπ o αζιεηήο λα πξνζγεησζεί ζην έδαθνο Υξεζηκνπνηείηαη θπξίσο απφ πνιχ θαινχο άιηεο

34 Φάζε πξνζγείσζεο Ο αζιεηήο εδψ πξνζπαζεί λα πεηχρεη ηελ φζν ην δπλαηφ αλψδπλε πξνζγείσζε ψζηε λα κελ πέζεη πίζσ ην

ζψκα ηνπ θαηά ηελ πξνζγείσζε θαη αλ είλαη δπλαηφ λα πεηχρεη αχμεζε ηνπ άικαηνο θαηά κεξηθά εθαηνζηά Απηφ κεηαθξάδεηαη ζηε κέγηζηε δπλαηή ηειηθή ζέζε ησλ πεικάησλ ζε ζρέζε κε ην ΚΜ ηνπ ζψκαηνο θαηά

ηελ πξνζγείσζε Οξηζκέλνη αζιεηέο εθηεινχλ πξφζζηα θιίζε ηνπ θνξκνχ ζε ζπλδπαζκφ κε θάκςε ηνπ ηζρίνπ

κε ηαπηφρξνλε ελεξγεηηθή ππεξέθηαζε ησλ ψκσλ ιίγν πξηλ ηελ επαθή (Kreighbaum amp Barthels 1996) ηελ πεξίπησζε απηή νη αληηδξαζηηθέο δπλάκεηο ηνπ εδάθνπο αζθνχληαη πίζσ απφ ην θέληξν βάξνπο κε απνηέιε-

ζκα ηε γξήγνξε πεξηζηξνθή ηνπ ζψκαηνο σο πξνο ηα πέικαηά ηνπ Άιινη αζιεηέο θαη αζιήηξηεο επηιέγνπλ

λα πξνζγεησζνχλ κε εληειψο εθηεηακέλα ηα γφλαηα θαη ηα ηζρία ηελ πεξίπησζε απηή νη δπλάκεηο αληίδξα-

ζεο αζθνχληαη κπξνζηά απφ ην ΚΜ πξνθαιψληαο ην θάζηζκα ηνπ αζιεηή ζην έδαθνο (Hay 1993)

35 πληζηψζεο ηεο ηειηθήο επίδνζεο ηνπ άικαηνο εηο κήθνο Ζ απφζηαζε απφ ην βαηήξα κέρξη ηελ ηειηθή επαθή ηνπ ζψκαηνο κε ην ζθάκκα θαηά ηελ πξνζγείσζε κπνξεί

λα ζεσξεζεί σο ην ζχλνιν ηξηψλ απνζηάζεσλ (Δηθφλα 103) (J G Hay amp Miller Jr 1985) 1 ηεο απφζηαζεο ηνπ κπξνζηηλνχ κέξνπο ηνπ βαηήξα απφ ην KM ηνπ αζιεηή ζηε θάζε ηεο α-

πνγείσζεο (απφζηαζε απνγείσζεο)

2 ηεο απφζηαζεο πνπ δηαλχεη ην ΚΜ ζηνλ αέξα (απφζηαζε πηήζεο) 3 ηεο απφζηαζεο ηνπ ΚΜ απφ ην ηειηθφ ίρλνο ηνπ αζιεηή θαηά ηελ πξνζγείσζε (απφζηαζε

πξνζγείσζεο)

Ζ απφζηαζε πηήζεο είλαη ε κεγαιχηεξε θαη εμαξηάηαη απφ ηε θνξά θαη ην πάηεκα ζην βαηήξα Αληί-

ζεηα νη άιιεο δχν θάζεηο έρνπλ κηθξφηεξε ζπλεηζθνξά ζηελ ηειηθή επίδνζε θαη εμαξηψληαη απφ ζπγθεθξη-κέλεο θηλήζεηο ησλ κειψλ ηνπ ζψκαηνο ζε ζπγθεθξηκέλεο ρξνληθέο ζηηγκέο ζηηο νπνίεο αλαθέξνληαη

36 Μεζνδνινγηθέο επηζεκάλζεηο γηα ηελ αλάιπζε ηνπ άικαηνο ζε κήθνο Δάλ ν ζηφρνο είλαη ε αλάιπζε φισλ ησλ θάζεσλ ηνπ άικαηνο ηφηε πξέπεη λα ρξεζηκνπνηεζνχλ αξθεηέο θά-κεξεο Ζ ρξήζε θάκεξαο πςειήο ζπρλφηεηαο είλαη επηηαθηηθή εάλ ζηφρνο είλαη ε ελδειερήο αλάιπζε ηνπ

παηήκαηνο Μηα ηππηθή εκβηνκεραληθή αλάιπζε ηνπ παηήκαηνο ζα κπνξνχζε λα πεξηιακβάλεη ηηο εμήο κεηα-

βιεηέο 1 ην ρξφλν θαη ην κήθνο ησλ ηειεπηαίσλ δηαζθειηζκψλ (εάλ ρξεζηκνπνηείηαη θαη δεχηεξε θά-

κεξα)

2 ηα ρξνληθά ραξαθηεξηζηηθά φπσο απηά παξνπζηάδνληαη ζηελ ππνελφηεηα 36 3 ηελ νξηδφληηα θαη θαηαθφξπθε ζέζε ηνπ ΚΜ ηε ζηηγκή ηεο αξρηθήο επαθήο θαη ηεο απνγείσ-

ζεο

4 ηελ νξηδφληηα θαη ηελ θαηαθφξπθε ηαρχηεηα ΚΜ

5 ηε γσλία θαη ην χςνο απνγείσζεο 6 ηε γσληαθή ζέζε θαη ηελ νπίζζηα θιίζε ηνπ θνξκνχ θαηά ην αξρηθφ πάηεκα θαη ηελ απνγείσ-

ζε

7 ηε κέγηζηε θαη ηελ ειάρηζηε γσληαθή ζέζε ηνπ γφλαηνο ζε φιν ην πάηεκα 8 ηε κέγηζηε θαηαθφξπθε θαη νξηδφληηα δχλακε αληίδξαζεο θαηά ην πάηεκα

9 ηε κέγηζηε ειεθηξνκπνγξαθηθή δξαζηεξηφηεηα θαη ην ρξφλν επίηεπμεο ηνπ θάζε κπφο

4 Άικα εηο χςνο

236

Ο ζηφρνο ηνπ αζιεηή είλαη λα πεηχρεη φζν ην δπλαηφ κεγαιχηεξε κεηαηφπηζε ηνπ θέληξνπ βάξνπο ηνπ θαηα-

θφξπθα ψζηε λα κπνξέζεη λα πεξάζεη ην χςνο ηεο κπάξαο Σν άικα εηο χςνο κπνξεί λα δηαθξηζεί ζηηο αθφ-ινπζεο θάζεηο (Δηθφλα 107)

1 Αξρηθή Φνξά Οξίδεηαη σο ην δηάζηεκα απφ ηελ έλαξμε ηεο πξνζπάζεηαο κέρξη ην πάηεκα

2 Πάηεκα - Απνγείσζε Πξφθεηηαη γηα ην δηάζηεκα απφ ην πάηεκα κέρξη ηελ απνγείσζε ζηνλ

αέξα 3 Πέξαζκα ηεο κπάξαο Πξφθεηηαη γηα ην δηάζηεκα απφ ηε ζηηγκή πνπ ην πέικα αθήλεη ην έ-

δαθνο κέρξη ηελ πξψηε επαθή κε ην ζηξψκα

41 Αξρηθή θνξά Ζ αξρηθή θνξά έρεη σο ζηφρν λα θέξεη ηνλ αζιεηή ζηε ηδαληθφηεξε ζέζε θαη κε ηελ θαηάιιειε ηαρχηεηα

ψζηε λα πεξάζεη ην χςνο ηεο κπάξαο πγθεθξηκέλα δχν απφ ηνπο ζηφρνπο ηεο πξνπαξαζθεπαζηηθήο απηήο

θίλεζεο είλαη λα κεγηζηνπνηήζεη ηελ νξηδφληηα ηαρχηεηα ηνπ ΚΜ θαη λα ρακειψζεη ην ΚΜ ηνπ ιίγν πξηλ ηελ επαθή Σν κήθνο αιιά θαη ε ηξνρηά ηεο θνξάο πνηθίιινπλ απφ αζιεηή ζε αζιεηή Όκσο ζε γεληθέο γξακκέο

ε θνξά δηαθξίλεηαη ζην πξψην θνκκάηη ην νπνίν είλαη επζχγξακκν θαη ζην δεχηεξν ην νπνίν είλαη θπθιηθφ

θέξνληαο ηνλ αζιεηή ζρεδφλ παξάιιεια πξνο ηελ κπάξα Ζ κεγηζηνπνίεζε ηεο νξηδφληηαο ηαρχηεηαο ηνπ ΚΜ επηηξέπεη ζηνλ αζιεηή λα απμήζεη ηελ θαηαθφξπθε ζέζε ηνπ θαηά ηε θάζε ηεο απνγείσζεο

Σν κήθνο δηαζθειηζκνχ απμάλεη θαηά ηε δηάξθεηα ηεο θνξάο κε ην κεγαιχηεξν λα ζεκεηψλεηαη ζηνλ

πξνηειεπηαίν δηαζθειηζκφ ελψ ν ηειεπηαίνο δηαζθειηζκφο είλαη πην ζχληνκνο θαη γξήγνξνο Με απηφλ ηνλ

ηξφπν ν αζιεηήο πξνζπαζεί λα θέξεη ην ζψκα ηνπ ζε ηέηνηα ζέζε ψζηε λα κεηαηξέςεη ηελ νξηδφληηα ηαρχηε-ηα ηνπ ζε θαηαθφξπθε θαηά ην πάηεκα ε απηφ ζπλεηζθέξεη θαη ε θπθιηθή ηνπ ηξνρηά ε νπνία ζπλνδεχεηαη

απφ παξαγσγή θπγφθεληξεο νξηδφληηαο δχλακεο θαη πξνθαιεί θιίζε ηνπ θνξκνχ θαη κεηαηφπηζε ηνπ ΚΜ

πξνο ηα έζσ Σαπηφρξνλα θαηά ηε δηάξθεηα ησλ ηειεπηαίσλ ηξηψλ κε ηεζζάξσλ δηαζθειηζκψλ ν αζιεηήο ρακειψλεη ην ΚΜ ηνπ ζψκαηνο (J G Hay 1993) Απηφ επηηπγράλεηαη κέζσ κεγαιχηεξεο νπίζζηαο θιίζεο

(έθηαζεο) ηνπ θνξκνχ θαη θάκςεο ηνπ γφλαηνο ηνπ πνδηνχ ζηήξημεο ζηνλ πξνηειεπηαίν δηαζθειηζκφ Ζ κεί-

σζε ηεο θαηαθφξπθεο ζέζεο ηνπ ΚΜ έρεη σο ζθνπφ λα κεηψζεη ηελ θαηαθφξπθε ηαρχηεηα (κε δηεχζπλζε πξνο ηα θάησ) ηε ζηηγκή ηεο επαθήο θαη ζε δεχηεξν ρξφλν λα δψζεη πεξηζζφηεξν ρξφλν θαη απφζηαζε ζηνλ

αζιεηή ψζηε λα απμήζεη ηελ θαηαθφξπθε αλνδηθή ηαρχηεηα θαηά ηελ (επεξρφκελε) θάζε ηεο απνγείσζεο

Εικόνα 107 ρεκαηηθή απεηθφληζε ηεο θνξάο κε 10 δηαζθειηζκνχο θαηά εθηέιεζε άικαηνο εηο χςνο Γηαθξίλεηαη ε ζέζε

ηεο θέληξνπ κάδαο θαηά ηελ εθηέιεζε ηεο θίλεζεο

42 Πάηεκα - Απνγείσζε 421 Κηλεκαηηθά ραξαθηεξηζηηθά θαηά ην πάηεκα Όπσο ζην άικα εηο κήθνο έηζη θαη ζην άικα εηο χςνο ε θάζε ηεο απνγείσζεο είλαη θαζνξηζηηθή γηα ηελ πν-ξεία ηνπ άικαηνο Όκσο εδψ ν ζηφρνο είλαη ε αλάπηπμε φζν ην δπλαηφ κεγαιχηεξεο θαηαθφξπθεο ζέζεο ηνπ

ΚΜ ε νπνία ζα επηηξέςεη ζηνλ αζιεηή ή ζηελ αζιήηξηα λα πεξάζεη ηελ κπάξα Απηφ θαζνξίδεηαη απφ ηελ

θαηαθφξπθε ηαρχηεηα ηνπ αζιεηή θαηά ηελ ηειηθή θάζε ηεο απνγείσζεο

237

Ζ νξηδφληηα ηαρχηεηα ηνπ ΚΜ είλαη πςειή θαηά ην πάηεκα θαη κεηψλεηαη θαηά ηελ απνγείσζε Ζ

θαηαθφξπθε ηαρχηεηα αθνινπζεί αληίζηξνθε πνξεία Καηά ηνλ ηειηθφ αλδξψλ ηνπ παγθφζκηνπ πξσηαζιήκα-ηνο ηνπ 2005 ε κέζε νξηδφληηα ηαρχηεηα ησλ αζιεηψλ ήηαλ 778 ms θαηά ηελ αξρηθή επαθή κε ην έδαθνο

γηα λα κεησζεί ζηα 483 ms ηε ζηηγκή ηεο απνγείσζεο (Isolehto Virmavirta Kyroumllaumlinen amp Komi 2007)

Απηή ε πηψζε ζηελ νπζία ζεκαηνδνηεί ηε κεηαηξνπή ηεο νξηδφληηαο ηαρχηεηαο ζε θαηαθφξπθε Γηrsquo απηφ ην

ιφγν ε θαηαθφξπθε ηαρχηεηα απμήζεθε απφ -033 ms θαηά ηελ αξρηθή επαθή ζε 431 ms θαηά ηελ απν-γείσζε (Isolehto et al 2007)

Εικόνα 108 Σππηθή ζέζε ηνπ αζιεηή θαηά ην πάηεκα θαη ηελ ηειηθή απνγείσζε ζην νβειηαίν επίπεδν Καηά ηελ αξρηθή επαθή (αξηζηεξά) ν θνξκφο εκθαλίδεη κηα νπίζζηα θιίζε ην ηζρίν ηνπ πνδηνχ ζηήξημεο εκθαλίδεη θάκςε ην γφλαην βξίζθε-

ηαη ζρεδφλ ζε πιήξε έθηαζε θαη ε πνδνθλεκηθή ζε ξαρηαία θάκςε Σε ζηηγκή ηεο απνγείσζεο (δεμηά) ν θνξκφο είλαη ζε

νπδέηεξε ζέζε ην ηζρίν ηνπ πνδηνχ ζηήξημεο βξίζθεηαη ζε ειαθξά θάκςε ην γφλαην ζπλερίδεη κηα εθηαηηθή θίλεζε ελψ ε

πνδνθλεκηθή θάκπηεηαη πεικαηηαία Σν πφδη αηψξεζεο εκθαλίδεη κεγάιε θάκςε ηνπ ηζρίνπ θαη ηνπ γφλαηνο ψζηε λα βνε-

ζήζεη ζηελ αλχςσζε ηνπ ζψκαηνο

Έλαο απφ ηνπο πην θαζνξηζηηθνχο παξάγνληεο πξνζδηνξηζκνχ ηεο θαηαθφξπθεο ηαρχηεηαο θαηά ηελ απνγείσζε είλαη ε ρακειή ζέζε ηνπ ΚΜ θαηά ηελ επαθή (Δηθφλα 108) Όζν πην ρακειή είλαη ε ζέζε απηή

ηφζν κεγαιχηεξε είλαη ε ηειηθή θαηαθφξπθε ηαρχηεηα θαηά ηελ απνγείσζε (Isolehto et al 2007) Απηφ επη-

ηπγράλεηαη θπξίσο ζηελ πξνπαξαζθεπαζηηθή θάζε κε ηε ζηαδηαθή κείσζε ηεο θαηαθφξπθεο ζέζεο ηνπ ΚΜ

ηνπ αζιεηή ιφγσ ηεο νπίζζηαο θιίζεο ηνπ θνξκνχ θαη ηεο πξφζζηαο πξνβνιήο φινπ ηνπ πνδηνχ θαηά ηελ αξ-ρηθή επαθή

Μεηά ηελ αξρηθή επαθή ν αζιεηήο θέξεη ην πφδη αηψξεζεο απφ πίζσ πξνο ηα εκπξφο ζε θάκςε ή (ζε

ιηγφηεξεο πεξηπηψζεηο) ζε έθηαζε πξνο ηελ κπάξα μεθηλψληαο ηελ αλχςσζε ηνπ ΚΜ ηε ζπλέρεηα ν αζιε-ηήο εθηείλεη φιεο ηηο αξζξψζεηο ηνπ πνδηνχ ζηήξημεο θαζψο απηφ αθήλεη ην έδαθνο πεηπραίλνληαο ηελ θαηα-

θφξπθε αλχςσζε ηνπ ΚΜ

Ο θνξκφο έρεη νπίζζηα θιίζε θαηά ηελ αξρηθή επαθή ζηε ζπλέρεηα ζηξέθεηαη πξφζζηα θαη έξρεηαη ζρεδφλ ζε νπδέηεξε ζέζε (Δηθφλα 108) Σαπηφρξνλα ν θνξκφο εθηειεί ζηξνθή πξνο ηελ έζσ πιεπξά γηα

λα θέξεη ηελ νπίζζηα επηθάλεηα ηνπ ζψκαηνο απέλαληη απφ ηελ κπάξα ελψ θαηά ηελ επαθή έρεη κηα θιίζε

πξνο ηελ έμσ πιεπξά (ηελ πιεπξά ηνπ πνδηνχ ζηήξημεο) θαη ζηε δηάξθεηα ηεο απνγείσζεο ε θιίζε κεηαβάι-

ιεηαη πξνο ηελ πιεπξά ηνπ πνδηνχ αηψξεζεο (Dapena 2000) (Δηθφλα 109) Καηά ηε δηάξθεηα ηνπ παηήκαηνο ην ηζρίν βξίζθεηαη ζε θάκςε γηα λα εθηαζεί κέρξη ηελ απνγείσζε

Αλ θαη δελ ππάξρνπλ δεκνζηεπκέλα ζηνηρεία ε έζσ ζηξνθή ηεο ιεθάλεο θαη ηνπ ηζρίνπ ηνπ πνδηνχ αηψξεζεο

θαηά ην πάηεκα θαη ε επεξρφκελε έζσ ζηξνθή ηεο ιεθάλεο θαη ηνπ ηζρίνπ δηαδξακαηίδνπλ ζεκαληηθφ ξφιν ζηελ θαηαθφξπθε θαη ελεξγεηηθή αλχςσζε ηνπ ΚΜ ηνπ ζψκαηνο θαηά ηελ απνγείσζε (Δηθφλα 109)

Καηά ηελ αξρηθή επαθή ην γφλαην βξίζθεηαη ζε ειαθξά θάκςε ελψ ζηε ζπλέρεηα θάκπηεηαη θαηά ηε

κέζε θάζε ηεο απνγείσζεο γηα λα εθηαζεί ζηε ζπλέρεηα θαζψο ην ζψκα αλπςψλεηαη (Ae et al 2007) Ζ θί-

238

λεζε απηή ίζσο ρξεζηκεχεη γηα ηελ αξρηθή απνξξφθεζε ησλ θνξηίζεσλ θαηά ηελ αξρηθή επαθή θαη ζηελ

αθνινπζνχκελε δπλακηθή αλχςσζε ηνπ ζψκαηνο Σν πέικα θαηά ηελ επαθή έρεη θαηεχζπλζε ζρεδφλ παξάιιειε πξνο ηελ κπάξα ην νπνίν νθείιεηαη

ζηελ πιάγηα θιίζε ηνπ θνξκνχ πξνο ηελ έζσ πιεπξά θαη ζπλνδεχεηαη απφ πξεληζκφ ηνπ πέικαηνο (αλάζπαζε

έζσ ρείινπο) θαη ξαρηαία θάκςε Απηή ε ζέζε ηνπ πέικαηνο ζεκαίλεη φηη ε νξηδφληηα δχλακε αληίδξαζεο

αζθείηαη φρη ζηελ νξηδφληηα θαηεχζπλζε αιιά δηαγψληα ζηελ πνξεία ηεο θαηεχζπλζεο ηνπ ζψκαηνο πξνο ηελ κπάξα Απφ ηε κέζε θάζε ηνπ παηήκαηνο θαη κεηά ε πνδνθλεκηθή πξαγκαηνπνηεί ελεξγεηηθή πεικαηηαία

θάκςε ζπκκεηέρνληαο ζηελ θαηαθφξπθε ψζεζε ηνπ ζψκαηνο

Εικόνα 109 Σππηθή ζέζε ηεο αζιήηξηαο θαηά ην πάηεκα ζην κεησπηαίν επίπεδν Σν ζψκα εκθαλίδεη κηα θιίζε πξνο ηελ

έζσ ηξνρηά απφξξνηα ηεο θπθιηθήο θίλεζεο ηεο θνξάο

(httpcommonswikimediaorgwikiFileEsthera_Petre_Ostrava_2011jpguselang=el Erik van Leeuwen Τπφ ηελ

άδεηα GNU Free documentation Licence via Wikimedia Commons)

422 Γπλάκεηο αληίδξαζεο θαηά ην πάηεκα Απφ ηε ζηηγκή πνπ ην πφδη παηάεη ζην έδαθνο γηα λα εθηειέζεη ηνλ ηειεπηαίν δηαζθειηζκφ ε φπνηα ηαρχηεηα

(νξηδφληηα θαη θαηαθφξπθε) πξέπεη λα κεηαηξαπεί ζε θαηαθφξπθε αλνδηθή Ζ κεηαηξνπή απηή γίλεηαη κέζσ ηεο εθαξκνγήο πςειήο θαηαθφξπθεο ψζεζεο ε νπνία πξνθχπηεη απφ ηε δχλακε αληίδξαζεο ηνπ εδάθνπο θαη

ηνπ ρξφλνπ ηεο ψζεζεο

Σν κέγεζνο ηεο δχλακεο απηήο εμαξηάηαη απφ ηελ ηαρχηεηα κε ηελ νπνία παηάεη ν αζιεηήο ηε δχλα-κε πνπ αζθείηαη απφ ηνπο δηάθνξνπο κχεο θαη ηηο θηλήζεηο ησλ κειψλ ηνπ ζψκαηνο θαηά ην πάηεκα (Dapena

2000) Ζ θαηαθφξπθε δχλακε αληίδξαζεο πιεζηάδεη ηηο 55 θνξέο ην ζσκαηηθφ βάξνο ηνπ αζιεηή θαη εκθα-

λίδεη ζπλήζσο δχν κέγηζηα ην πξψην ιίγν κεηά ηελ αξρηθή επαθή θαη ην δεχηεξν θαηά ηε κέζε θάζε ηεο

απνγείσζεο (Coh 2007) Ζ νξηδφληηα δχλακε επίζεο είλαη ηδηαίηεξα πςειή πιεζηάδνληαο ηηο 4 θνξέο ην ζσκαηηθφ βάξνο θαη εκθαλίδεη κηα θνξχθσζε ιίγν κεηά ηελ αξρηθή επαθή (Coh 2007)

Ζ γσλία ηνπ πέικαηνο ζε ζρέζε κε ην έδαθνο θαηά ηελ αξρηθή επαθή κπνξεί λα επεξεάζεη ηελ θαηα-

λνκή ηεο δχλακεο αιιά δε ζπλδέεηαη κε ηελ ηειηθή επίδνζε (Isolehto et al 2007) Ζ δηάξθεηα ηνπ παηήκαηνο εμαξηάηαη απφ ην ζηπι ηνπ αζιεηή αιιά ζε γεληθέο γξακκέο θπκαίλεηαη απφ 012 έσο 023 s (Ae et al 2007

Isolehto et al 2007)

43 Πέξαζκα ηεο κπάξαο Σν χςνο πηήζεο πάλσ απφ ηελ κπάξα εμαξηάηαη απφ ηηο θηλήζεηο ηνπ αζιεηή θαηά ηε δηάξθεηα απηήο ηεο θά-

ζεο (Kreighbaum amp Barthels 1996) (Δηθφλα 1010) Ο αζιεηήο αξρηθά εθηείλεη ηνλ θνξκφ θαη ηνλ απρέλα θαη ηαπηφρξνλα ζηξέθεη ην θνξκφ ψζηε λα δηαπεξάζεη ν ψκνο ηεο πιεπξάο ηνπ πνδηνχ αηψξεζεο ηελ κπάξα

ελψ ε ιεθάλε βξίζθεηαη ζε αληίζεηε ζηξνθή (πξνο ηελ πιεπξά ηνπ πνδηνχ ζηήξημεο) ηε ζπλέρεηα ε νζθπτθή

κνίξα ηεο ζπνλδπιηθήο ζηήιεο θάκπηεηαη ψζηε λα επηηεπρζεί κεγαιχηεξε ιφξδσζε ε νπνία επηηξέπεη ζηε ιεθάλε θαη ζηα ηζρία λα αλπςσζνχλ πεξηζζφηεξν θαη λα πεξάζνπλ ηελ κπάια Καζψο ην άλσ κέξνο ηνπ ζψ-

καηνο δηαπεξλάεη ηελ κπάξα ηφηε ν θνξκφο καδί κε ηα ηζρία πέθηνπλ ρακειά ελψ αληίζεηα νη κεξνί θαη ηα

θάησ πφδηα αλπςψλνληαη κε ελεξγεηηθή έθηαζε ησλ γνλάησλ ψζηε λα απνθεπρζεί ε επαθή κε ηελ κπάξα

230

Καηά ηελ αξρηθή επαθή ηε ζηηγκή ηεο πξνζγείσζεο ε νξηδφληηα ηαρχηεηα ηνπ ΚΜ ήηαλ

841 ms ε θαηαθφξπθε ηαρχηεηα κεηψζεθε (-132 ms) ελψ ην ΚΜ είρε χςνο 115 m Ο ρξφλνο επαθήο θαηά ηελ πξνζγείσζε ήηαλ 80 ms Ζ δηαηήξεζε ηεο πςειήο ζέζεο ηνπ

ΚΜ θαηά ηελ πξνζγείσζε ζε ζπλδπαζκφ κε ηελ νπίζζηα θιίζε ηνπ θνξκνχ θαη ηε δηα-

ηήξεζε ηεο έθηαζεο ηνπ γνλάηνπ επηηξέπνπλ ηε δηαηήξεζε πςειήο νξηδφληηαο ηαρχηε-

ηαο ηνπ αζιεηή αιιά θαη ηε ιήςε ηεο θαηάιιειεο ζέζεο ψζηε λα πξνρσξήζεη ζην επφ-κελν εκπφδην

23 Μεζνδνινγηθέο επηζεκάλζεηο γηα ηελ αλάιπζε ηνπ δξφκνπ κεηrsquo εκπνδίσλ Ζ αλάιπζε ηνπ πεξάζκαηνο ηνπ εκπνδίνπ κπνξεί λα πξαγκαηνπνηεζεί κε ηε ρξήζε φισλ ησλ ηερληθψλ πνπ πξναλαθέξζεθαλ ζηα θεθάιαηα 5 έσο 8 Ζ βαζηθή δηζδηάζηαηε αλάιπζε κπνξεί λα πξαγκαηνπνηεζεί θαη κε

κηα θάκεξα πςειήο ζπρλφηεηαο ηνπνζεηεκέλεο θάζεηα πξνο ην εκπφδην ελψ ε θαηαγξαθή ησλ δπλάκεσλ

αληίδξαζεο κε ηε ρξήζε πιαηθφξκαο αληίδξαζεο αληηκεησπίδεη πξαθηηθέο δπζθνιίεο θαη είλαη νπζηαζηηθά

αλεθάξκνζηε Μηα ηππηθή εκβηνκεραληθή αλάιπζε ηνπ πεξάζκαηνο ηνπ εκπνδίνπ ζα κπνξνχζε λα πεξηιακ-βάλεη ηηο εμήο κεηαβιεηέο

1 ν ρξφλνο θαη ε απφζηαζε απφ ην αξρηθφ πάηεκα κέρξη ηελ ηειηθή απνγείσζε ηνπ πνδηνχ κεηά

ην πέξαζκα ηνπ εκπνδίνπ (ρξφλνο θαη κήθνο πεξάζκαηνο) 2 ν ρξφλνο θαη ε απφζηαζε απφ ην αξρηθφ πάηεκα κέρξη ηελ απνγείσζε ηνπ πνδηνχ (ρξφλνο θαη

κήθνο παηήκαηνο)

3 ν ρξφλνο απφ ηελ απνγείσζε ηνπ πνδηνχ αηψξεζεο κέρξη ηελ πξνζγείσζή ηνπ κεηά ην πέξα-ζκα ηνπ εκπνδίνπ (ρξφλνο πηήζεο)

4 ν ρξφλνο απφ ηελ αξρηθή επαθή ηνπ πνδηνχ αηψξεζεο κεηά ην πέξαζκα ηνπ εκπνδίνπ κέρξη

ηελ πξνψζεζή ηνπ γηα ηνλ επφκελν δηαζθειηζκφ (ρξφλνο πξνζγείσζεο)

5 ε κέγηζηε θαηαθφξπθε ζέζε ηνπ ΚΜ πάλσ απφ ην εκπφδην θαηά ηε θάζε ηεο πηήζεο 6 ε θαηαθφξπθε ηαρχηεηα ηνπ ΚΜ θαηά ηελ απνγείσζε

7 ε νξηδφληηα θαη ε θαηαθφξπθε ηαρχηεηα ηνπ ΚΜ ζε φιεο ηηο θάζεηο

8 ε γσληαθή ζέζε ησλ αξζξψζεσλ θαηά ην αξρηθφ πάηεκα ηελ απνγείσζε ην πέξαζκα πάλσ απφ ην εκπφδην ηελ αξρηθή επαθή θαηά ηελ πξνζγείσζε θαη ηελ ηειηθή απνγείσζε

9 ε κέγηζηε θαηαθφξπθε δχλακε αληίδξαζεο θαηά ηελ ψζεζε θαη θαηά ηελ πξνζγείσζε

10 ε κέγηζηε ειεθηξνκπνγξαθηθή δξαζηεξηφηεηα θαη ν ρξφλνο επίηεπμήο ηεο γηα θάζε κπ

3 Άικα εηο κήθνο Ο ζηφρνο ηνπ αζιεηή ή ηεο αζιήηξηαο είλαη λα πεηχρεη φζν ην δπλαηφ κεγαιχηεξε νξηδφληηα κεηαηφπηζε ηνπ

θέληξνπ κάδαο (ΚΜ) Σν άικα δηαθξίλεηαη ζηηο αθφινπζεο θάζεηο (Δηθφλα 103) 1 Αξρηθή Φνξά Οξίδεηαη σο ην δηάζηεκα απφ ηελ έλαξμε ηεο πξνζπάζεηαο κέρξη ην πάηεκα ζην

βαηήξα

2 Πάηεκα - απνγείσζε Πξφθεηηαη γηα ην δηάζηεκα απφ ην πάηεκα κέρξη ηελ απνγείσζε ζηνλ αέξα

3 Πηήζε Πξφθεηηαη γηα ην δηάζηεκα απφ ηε ζηηγκή πνπ ην πέικα αθήλεη ην έδαθνο κέρξη ηελ πξψ-ηε επαθή κε ην έδαθνο

4 Πξνζγείσζε Πξφθεηηαη γηα ην δηάζηεκα απφ ηελ αξρηθή επαθή κε ην έδαθνο κέρξη ηελ νινθιή-

ξσζε ηεο θίλεζεο

Εικόνα 103 ρεκαηηθή απεηθφληζε ησλ θάζεσλ ηνπ άικαηνο ζε κήθνο (v = ηαρχηεηα απνγείσζεο h = χςνο ζ = γσλία απνγείσζεο d = απφζηαζε)

231

31 Αξρηθή θνξά Ζ αξρηθή θνξά έρεη σο ζηφρν

1 Σε κεγηζηνπνίεζε ηεο (νξηδφληηαο) ηαρχηεηαο ηνπ άιηε ηε ζηηγκή ηνπ παηήκαηνο

2 Σελ ηξνπνπνίεζε ησλ ηειεπηαίσλ δηαζθειηζκψλ ψζηε λα θέξεη ην ζψκα ζε θαηάιιειε ζέζε γηα ηελ απνγείσζε θαη

3 Σελ ηνπνζέηεζε ηνπ πέικαηνο φζν πην θνληά ζην βαηήξα γίλεηαη (Hay 1993)

Σν πφζα κέηξα ζα έρεη ε θνξά πνπ ζα πάξεη έλαο αζιεηήο εμαξηάηαη απφ πνιινχο παξάγνληεο Κπ-

ξίσο φκσο εμαξηάηαη απφ ηελ ηθαλφηεηά ηνπ λα εθκεηαιιεπηεί ηε κέγηζηε ηαρχηεηα θαηά ηελ απνγείσζε ε γεληθέο γξακκέο νη αζιεηέο παγθνζκίνπ θιάζεσο ρξεζηκνπνηνχλ θνξά 40 - 45m

ε αζιεηέο πςεινχ επηπέδνπ ε ηαρχηεηα είλαη ζηαζεξή κέρξη πεξίπνπ ηνλ πξνηειεπηαίν δηαζθειηζκφ

Ζ πξνεηνηκαζία ηνπ ζψκαηνο γηα ηελ απνγείσζε ιακβάλεη ρψξα θαηά ηνπο δχν ηειεπηαίνπο δηαζθειηζκνχο (J G Hay 1993)

Καηά ην δεχηεξν βεκαηηζκφ πξηλ ην πάηεκα Υακήισκα ηνπ ΚΜ θαηά ηε ζηήξημε επηκή-

θπλζε ηνπ δηαζθειηζκνχ θαη αλχςσζε ηνπ ΚΜ θαηά ην ηέινο ηνπ δηαζθειηζκνχ Σν ρα-κήισκα ηνπ ΚΜ ρξεζηκεχεη ζηνλ πεξηνξηζκφ ηεο θαηαθφξπθεο ηαρχηεηαο ηνπ ΚΜ θαηά

ηελ αξρηθή επαθή

Καηά ηνλ ηειεπηαίν βεκαηηζκφ εκαληηθή κείσζε ηεο αηψξεζεο θαη αχμεζε ηεο απφζηα-

ζεο πξνζγείσζεο (ε απφζηαζε ηελ νπνία δηαλχεη ην ΚΜ θαηά ην πάηεκα) Όζν ςειφηεξε είλαη ε νξηδφληηα ηαρχηεηα ηεο θνξάο ηφζν πεξηζζφηεξεο είλαη νη πηζαλφηεηεο γηα ηελ

επίηεπμε πςειφηεξεο επίδνζεο Ζ αχμεζε φκσο απηή πξνθαιεί κεηαβνιέο ηεο ηερληθήο ηνπ παηήκαηνο α-

θνχ κεηψλεη ηε γσλία απνγείσζεο θαη ην ρξφλν απνγείσζεο (Bridgett amp Linthorne 2006)

32 Πάηεκα Ζ πην ζεκαληηθή θάζε ηνπ άικαηνο είλαη ην πάηεκα θαηά ηελ απνγείσζε Έρνληαο αλαπηχμεη κέγηζηε νξηδφ-

ληηα ηαρχηεηα θαηά ηελ αξρηθή θνξά ζηφρνο ηνπ αζιεηή είλαη λα απμήζεη ηελ θαηαθφξπθε ηαρχηεηα γηα λα

απνγεησζεί απφ ην έδαθνο δηαηεξψληαο φκσο ηελ νξηδφληηα ηαρχηεηα φζν πςειφηεξε γίλεηαη

Ζ ηξνρηά θαζψο θαη ε ηειηθή επίδνζε κπνξνχλ λα εξκελεπηνχλ κε βάζε ηνπο θαλφλεο ηεο βιεηηθήο (βιέπε Κεθάιαην 8) πλεπψο νη παξάγνληεο νη νπνίνη πξνζδηνξίδνπλ ηελ ηειηθή επίδνζε είλαη (Δηθφλα

104)

Σαρχηεηα απνγείσζεο Ζ ηαρχηεηα απνγείσζεο είλαη ε πην ζεκαληηθή παξάκεηξνο θαη

εμαξηάηαη απφ ηελ ηαρχηεηα πνπ αλαπηχζζεηαη θαηά ην ηξέμηκν πξηλ ην πάηεκα ηνπ πν-δηνχ θαη απφ ην θαηά πφζν ν αζιεηήο κπνξεί λα δηαηεξήζεη απηήλ ηε ηαρχηεηα θαηά ηε

θάζε ηεο απνγείσζήο ηνπ απφ ην έδαθνο

Γσλία απνγείσζεο Δάλ ππνζέζνπκε φηη ην χςνο ηνπ ΚΜ θαηά ηελ απνγείσζε είλαη πε-ξίπνπ ίζν κε απηφ ηεο πξνζγείσζεο ηφηε ε ηδαληθή γσλία ζα έπξεπε λα είλαη ίζε κε 45deg

(Βιέπε Κεθάιαην 8) ηελ πξαγκαηηθφηεηα φκσο νη γσλίεο απνγείσζεο απφ αζιεηέο

θιάζεσο είλαη κηθξφηεξεο απφ 45deg θαη θπκαίλνληαη απφ 20 έσο 25deg Απηφ νθείιεηαη ζηελ

πνιχ πςειή ηαρχηεηεο ηεο θνξάο ε νπνία κεηψλεη ην ρξφλν επαθήο κε ην βαηήξα θαηά ηελ απνγείσζε Φπζηθά ε επίηεπμε δηαθνξεηηθήο γσλίαο απνγείσζεο αλάκεζα ζε αζιε-

ηέο νθείιεηαη ζε δηαθνξεηηθή ηερληθή θαηά ηε θνξά Ζ κηθξή γσλία απνγείσζεο πξνυπν-

ζέηεη γξήγνξνπο θαη κεγάινπο ηειεπηαίνπο δηαζθειηζκνχο ελψ ε κεγάιε γσλία απνγείσ-ζεο επηηπγράλεηαη κε κεησκέλε ηαρχηεηα θνξάο ψζηε λα επηηξέςεη ζηνλ αζιεηή λα η-

ζνξξνπήζεη ην ζψκα ηνπ (Linthorne Guzman amp Bridgett 2005)

Ύςνο θαηά ηελ απνγείσζε Σν χςνο απηφ νξίδεηαη απφ ηε δηαθνξά ηνπ χςνπο ηνπ ΚΜ θαηά ηελ απνγείσζε θαη ηνπ αληίζηνηρνπ χςνπο θαηά ηελ πξνζγείσζε θαη εμαξηάηαη ηφ-

ζν απφ ηηο θηλήζεηο φζν θαη ην χςνο ηνπ αζιεηή Σν χςνο απνγείσζεο απμάλεηαη κε ηελ

αχμεζε ηεο γσλίαο απνγείσζεο Όζν πην ρακειή είλαη ε γσλία απνγείσζεο ηφζν κεγα-

ιχηεξε είλαη ε πξφζζηα θιίζε ηνπ θνξκνχ θαηά ηελ απνγείσζε κε απνηέιεζκα λα ρακε-ιψλεη ην ΚΜ

Αληίζηαζε ηνπ αέξα θαηά ηελ πηήζε Ζ επίδξαζε ηεο αληίζηαζεο ηνπ αέξα ζηελ ηειηθή ε-

πίδνζε είλαη δχζθνιν λα ππνινγηζηεί επεηδή εμαξηάηαη απφ ηελ ηερληθή θαη ηα ραξαθηε-ξηζηηθά ηνπ ζπγθεθξηκέλνπ άικαηνο ηνπ αζιεηή ε γεληθέο γξακκέο εάλ ν άλεκνο είλαη

επλντθφο κε ηαρχηεηα 2 ms ηφηε κπνξεί λα πξνζδψζεη ζην ηειηθφ άικα πεξίπνπ 05-2

κεγαιχηεξε επίδνζε (Ward-Smith 1983) Δάλ ε επίδνζε ελφο άιηε είλαη 8m ηφηε ε επί-

232

δξαζε ηνπ επλντθνχ αέξα κπνξεί λα απμήζεη ην άικα πεξίπνπ θαηά 4 έσο 16 cm πλε-

πψο ζε πνιχ πςειφ επίπεδν ε επίδξαζε ηνπ αέξα κπνξεί λα είλαη θαζνξηζηηθή ηνλ ηειηθφ ηνπ παγθνζκίνπ πξσηαζιήκαηνο ηνπ 2008 (Joseacute Campos Javier Gaacutemez Alberto

Encarnacioacuten Marcos Gutieacuterrez-Daacutevila amp Rojas 2013) ν κέζνο φξνο ηεο νξηδφληηαο ηαρχηεηαο ησλ αικάησλ

ησλ αζιεηψλ ήηαλ ίζνο κε 958 ms ην χςνο απνγείσζεο ήηαλ ίζν κε 127 m θαη ε γσλία απνγείσζεο ήηαλ

ίζε κε 21deg

Εικόνα 104 Υξνληθέο ζηηγκέο θαηά ηε θάζε ηεο απνγείσζεο Σ1 Ζ ζηηγκή ηεο απνγείσζεο ηνπ πίζσ πνδηνχ απφ ην έδα-

θνο Σ2 Ζ ζηηγκή ηεο επαθήο ηνπ πέικαηνο ηνπ κπξνζηηλνχ πνδηνχ ζην βαηήξα Σ3 Ζ ζηηγκή ηεο κέγηζηεο θάκςεο ηνπ

γφλαηνο ηνπ πνδηνχ ζηήξημεο θαηά ηε ζηήξημε πάλσ ζην βαηήξα θαη Σ4 Ζ ζηηγκή ηεο απνγείσζεο ηνπ πνδηνχ ζηήξημεο απφ ην έδαθνο

322 Υξνληθά ραξαθηεξηζηηθά ηνπ παηήκαηνο Σα παξαπάλσ ζηνηρεία απνηεινχλ ηνπο πξνζδηνξηζηηθνχο παξάγνληεο ηεο επίδνζεο θαη εμαξηψληαη θπξίσο απφ ηελ ηερληθή εθηέιεζε ηνπ παηήκαηνο θαη ηελ απνγείσζε ηνπ αζιεηή Ζ αλάιπζε μεθηλά απφ ηνλ ηειεπ-

ηαίν δηαζθειηζκφ θαη πεξηιακβάλεη ηελ αλαγλψξηζε ζπγθεθξηκέλσλ ρξνληθψλ ραξαθηεξηζηηθψλ φπσο είλαη

(Joseacute Campos et al 2013) (Δηθφλα 104) 1 ε ζηηγκή ηεο απνγείσζεο ηνπ πίζσ πνδηνχ απφ ην έδαθνο (Σ1)

2 ε ζηηγκή ηεο επαθήο ηνπ πέικαηνο ηνπ κπξνζηηλνχ πνδηνχ ζην βαηήξα (Σ2)

3 ε ζηηγκή ηεο κέγηζηεο θάκςεο ηνπ γφλαηνο ηνπ πνδηνχ ζηήξημεο θαηά ηε ζηήξημε πάλσ ζην βαηήξα (Σ3)

4 ε ζηηγκή ηεο απνγείσζεο ηνπ πνδηνχ ζηήξημεο απφ ην έδαθνο (Σ4)

Με βάζε απηά ηα ρξνληθά ζεκεία νξίδνληαη ηξεηο θάζεηο

1 Ζ θάζε ηνπ ηειεπηαίνπ βεκαηηζκνχ νξίδεηαη σο ε δηαθνξά αλάκεζα ζηα ζεκεία Σ1 θαη Σ2 2 Ζ θάζε ζπκπίεζεο (compression) νξίδεηαη σο ε δηαθνξά αλάκεζα ζηα ζεκεία Σ2 θαη Σ3

3 Ζ θάζε έθηαζεο νξίδεηαη σο ε δηαθνξά αλάκεζα ζηα ζεκεία Σ3 θαη Σ4

ε αγψλεο αζιεηψλ πςεινχ επηπέδνπ νη θάζεηο 2 θαη 3 απνηεινχλ πεξίπνπ ην 63 θαη 37 ηνπ ρξφλνπ απνγείσζεο αληίζηνηρα (Joseacute Campos et al 2013)

323 Κηλεκαηηθά ραξαθηεξηζηηθά ηνπ παηήκαηνο Καζψο ν δξνκέαο παηάεη ζην έδαθνο έλα κέξνο ηεο νξηδφληηαο ηαρχηεηαο ηνπ ΚΜ κεηαηξέπεηαη ζε θαηαθφ-

ξπθε ιφγσ ησλ δπλάκεσλ αληίδξαζεο θαηά ηελ επαθή ηνπ πέικαηνο κε ην βαηήξα Ζ νξηδφληηα ηαρχηεηα

κεηψλεηαη ειαθξά θαηά ηελ αξρηθή επαθή κέρξη ηε κέγηζηε θάκςε ηνπ γφλαηνο θαη ζηε ζπλέρεηα απμάλεη ε-ιαθξά γηα λα κεησζεί πεξίπνπ θαηά 8 ηε ζηηγκή ηεο απνγείσζεο (Joseacute Campos et al 2013) Δπίζεκα ζηνη-

ρεία απφ ηειηθφ παγθφζκηνπ πξσηαζιήκαηνο δείρλνπλ φηη ζε έλα άικα 811 m ε νξηδφληηα ηαρχηεηα θαηά ηνλ

ηειεπηαίν δηαζθειηζκφ ήηαλ 1029 ms ελψ θαηά ηελ απειεπζέξσζε ήηαλ ίζε κε 955 ms (Joseacute Campos et

al 2013) Ζ θαηαθφξπθε ηαρχηεηα ηνπ ΚΜ δεκηνπξγείηαη θαηά ηε θάζε ηεο ζπκπίεζεο θαη κεγηζηνπνηείηαη ιίγν πξηλ ηελ ηειηθή απνγείσζε ηζνδπλακψληαο πεξίπνπ κε ην 35-40 ηελ αληίζηνηρεο νξηδφληηαο ηαρχηε-

ηαο Ζ κέγηζηε θαηαθφξπθε ηαρχηεηα ηνπ ΚΜ θαηά ηελ απνγείσζε ζπλδέεηαη κε κηα θαιχηεξε ηειηθή επίδν-

ζε

233

Ζ ζέζε ηνπ ΚΜ θαηά ηε δηάξθεηα ηνπ ηειεπηαίνπ βεκαηηζκνχ ρακειψλεη ειαθξά αθνινπζείηαη απφ

κηα πεξαηηέξσ πηψζε θαηά ηε θάζε ηεο κέγηζηεο θάκςεο ηνπ γφλαηνο γηα λα αξρίζεη ε άλνδνο θαηά ηελ ηε-ιηθή θάζε ηεο έθηαζεο θαη ηεο απνγείσζεο ηνπ άιηε (Δηθφλα 105)

Καηά ηε θάζε ηνπ παηήκαηνο ν θνξκφο εκθαλίδεη κηα νπίζζηα θιίζε (7-10deg) ζε ζρέζε κε ηελ νξηδφ-

ληην (βξίζθεηαη ζε ειαθξά έθηαζε) ελψ ζηε ζπλέρεηα αιιάδεη θνξά θαη έξρεηαη ζε πξφζζηα θιίζε Δπίζεο ν

θνξκφο εκθαλίδεη πιάγηα θιίζε πξνο ηελ πιεπξά ηνπ πνδηνχ ζηήξημεο ε νπνία ζπλερίδεη θαζφιε ηε δηάξθεηα ηνπ παηήκαηνο (Graham-Smith amp Lees 2005)

Καηά ηελ αξρηθή επαθή φιν ην πφδη εθηείλεηαη έληνλα κπξνζηά ζε ζρέζε κε ην ππφινηπν ζψκα ζρε-

καηίδνληαο κηα γσλία 60deg (Δηθφλα 105) Απηή ε ζέζε ρξεζηκεχεη ψζηε ν αζιεηήο λα πεξηνξίζεη ηελ αλάπηπ-με νξηδφληηαο νπίζζηαο δχλακεο αληίδξαζεο θαη ζηε ζπλέρεηα λα απμήζεη ηελ θαηαθφξπθε δχλακε ψζεζεο

Σν ηζρίν ηνπ πνδηνχ ζηήξημεο βξίζθεηαη ζε πνιχ κηθξή έθηαζε θαηά ηελ αξρηθή επαθή (πεξίπνπ 10deg) ιφγσ

ηεο νπίζζηαο θιίζεο ηνπ θνξκνχ θαη ζηε ζπλέρεηα εθηείλεηαη πεξαηηέξσ ψζηε ηε ζηηγκή ηεο θάζεο έθηαζεο (ηνπ άικαηνο) λα βξίζθεηαη ζε έθηαζε 40 - 45deg Δπίζεο ιίγν κεηά ηελ επαθή ην ηζρίν βξίζθεηαη ζε ειαθξά

πξνζαγσγή γηα λα έξζεη ζε απαγσγή ζηε ζπλέρεηα (10-15deg)

Εικόνα 105 Θέζε ηνπ ζψκαηνο θαηά ην πάηεκα ζην βαηήξα Καηά ηελ επαθή ην πφδη ζηήξημεο πξνβάιιεηαη κπξνζηά

ζρεκαηίδνληαο κηα γσλία πεξίπνπ 60deg κε ην έδαθνο (ζ1) ελψ ν θνξκφο εκθαλίδεη κηα νπίζζηα θιίζε (ζθνξκφο) Σν ηζρίν ηνπ

πνδηνχ ζηήξημεο βξίζθεηαη ζε θάκςε ελψ ηνπ πίζσ πνδηνχ ζε έθηαζε (ζηζρίν) Καηά ηε κέζε ζηήξημε ην γφλαην εκθαλίδεη

κέγηζηε θάκςε (ζγφλαην) θαη ε πνδνθλεκηθή θάκπηεηαη ξαρηαία (ζπνδνθλεκηθή) Καηά ηελ απνγείσζε ην γφλαην θαη ην ηζρίν ηνπ πνδηνχ ζηήξημεο δπλακηθά εθηείλνληαη θαη ε πνδνθλεκηθή θάκπηεηαη πεικαηηαία

Λίγν πξηλ ην πάηεκα ην γφλαην βξίζθεηαη ζε έθηαζε πεξίπνπ 10-15deg θαη κεηά ηελ επαθή έξρεηαη

ζηαδηαθά ζε θάκςε πεξίπνπ 15-25deg γηα λα αθνινπζήζεη ε έθηαζε πεξίπνπ 20-25deg κέρξη ηελ απνγείσζε

(Bridgett amp Linthorne 2006 Graham-Smith amp Lees 2005) Ζ θάκςε ηνπ γφλαηνο ζπλνδεχεηαη απφ ρακήισ-κα ηνπ ΚΜ ελψ ζεκαηνδνηεί ζηελ αχμεζε ηεο θαηαθφξπθεο ηαρχηεηαο ηνπ ΚΜ (Joseacute Campos et al 2013)

Ζ θάκςε θαη ε αθνινπζνχκελε έθηαζε ηνπ γφλαηνο ρξεζηκεχνπλ γηα ηελ αξρηθή απνζήθεπζε ειαζηηθήο ε-

λέξγεηαο θαηά ηε θάζε ηεο ζπκπίεζεο (απφ απηφ πήξε θαη ηελ νλνκαζία ηεο) θαη ηε κεηέπεηηα απειεπζέξσζή ηεο Ζ πνδνθλεκηθή βξίζθεηαη ζε πεικαηηαία θάκςε θαηά ην αξρηθφ πάηεκα ζην βαηήξα γηα λα έξζεη ζηε

ζπλέρεηα ζε ξαρηαία θάκςε θαη έπεηηα λα εθηειέζεη πεικαηηαία θάκςε θαηά ηελ ηειηθή ψζεζε

πλνιηθά ε θίλεζε ηνπ ζψκαηνο πάλσ απφ ην πφδη ζηήξημεο θαηά ηε δηάξθεηα ηεο θάζεο ηνπ παηή-καηνο έρεη ραξαθηεξηζηεί σο ζεκείν-θιεηδί γηα ηε κεηαηξνπή ελφο ζεκαληηθνχ κέξνπο ηεο νξηδφληηαο ζε θα-

ηαθφξπθε ηαρχηεηα θαηά ηελ απνγείσζε (Graham-Smith amp Lees 2005 J G Hay amp Miller Jr 1985) Ζ θίλε-

ζε απηή ζπλίζηαηαη ζηελ πεξηζηξνθή ηνπ ζψκαηνο (ΚΜ) πάλσ απφ ην πφδη ζηήξημεο κε θαηεχζπλζε πξνο ηα

επάλσ θαη κπξνζηά Ξεθηλάεη κε ηε ραξαθηεξηζηηθή πξφζζηα πξνβνιή ηνπ πνδηνχ ην νπνίν παηάεη ζην βαηή-ξα ζπλερίδεηαη κε ηελ θάκςε ηνπ γφλαηνο θαη νινθιεξψλεηαη κε ηελ έθηαζε ηνπ γφλαηνο

234

Φπζηθά ζα πξέπεη λα επηζεκαλζεί φηη ηα παξαπάλσ ραξαθηεξηζηηθά ηξνπνπνηνχληαη κε βάζε ηελ ηε-

ρληθή θαη ηηο ηθαλφηεηεο ηνπ άιηε Γηα παξάδεηγκα ζηνλ ηειηθφ ηνπ 3νπ

Παγθφζκηνπ πξσηαζιήκαηνο ν Mike Powell πέηπρε παγθφζκην ξεθφξ ίζν κε 895 m εκθαλίδνληαο νπίζζηα θιίζε ηνπ θνξκνχ θαηά ηελ επαθή ε-

θηεηακέλν πφδη κπξνζηά θαη γσλία απνγείσζεο 23deg θαζψο θαη πςειή θαηαθφξπθε ηαρχηεηα ηνπ ΚΜ Αληί-

ζεηα ν Carl Lewis πέηπρε επίδνζε 891 m πεξηνξίδνληαο ηελ πξφζζηα πξνβνιή ηνπ πνδηνχ θαηά ηελ επαθή

φπσο θαη ηελ θίλεζε θάκςεο ndash έθηαζεο νδεγψληαο ζε κηθξφηεξε γσλία απνγείσζεο (16deg) θαη άξα δηαηεξψ-ληαο πςειή ηελ νξηδφληηα ηαρχηεηά ηνπ (Kakihana amp Suzuki 2001)

324 Γπλάκεηο αληίδξαζεο ηνπ εδάθνπο θαηά ην πάηεκα Καηά ην πάηεκα αζθνχληαη ηδηαίηεξα πςειέο δπλάκεηο αληίδξαζεο νη νπνίεο θηάλνπλ ηηο 11 θνξέο ην ζσκα-

ηηθφ βάξνο ( Hay 1993) Θα πξέπεη λα επηζεκαλζεί φηη ε κνξθή ηεο θακπχιεο δχλακεο δηαθέξεη ζεκαληηθά

απφ αζιεηή ζε αζιεηή ιφγσ ησλ πςειψλ δηαθνξψλ ζηνλ ηξφπν εθηέιεζεο ηνπ άικαηνο (Miladinov 2006) ηελ Δηθφλα 106 παξνπζηάδεηαη έλα παξάδεηγκα δπλάκεσλ αληίδξαζεο θαηά ην πάηεκα ελφο αζιεηή

ν νπνίνο βαζίδεηαη ζηε κεηαηξνπή ελφο κέξνπο ηεο νξηδφληηαο ζε θαηαθφξπθε ηαρχηεηα πγθεθξηκέλα ε

θαηαθφξπθε δχλακε αληίδξαζεο εκθαλίδεη κηα πςειή δχλακε θξνχζεο ε νπνία αθνινπζείηαη απφ κηα πηψζε θαηά ηε ζπλέρεηα ηεο θάζεο ηνπ παηήκαηνο Δπίζεο ε νξηδφληηα δχλακε είλαη ηδηαίηεξα πςειή εκθαλίδνληαο

νπίζζηα θνξά θαηά ηελ αξρηθή επαθή ε νπνία ζηαδηαθά κεηαβάιιεηαη ζε πξφζζηα θαηά ηελ απνγείσζε Ζ

πςειφηεξε νπίζζηα νξηδφληηα δχλακε ζε ζρέζε κε ηελ πξφζζηα ζπλεηζθέξεη ζηε κείσζε ηεο νξηδφληηαο ηαρχ-ηεηαο ιίγν πξηλ ηελ ηειηθή απνγείσζε

Εικόνα 106 Παξάδεηγκα ηεο θαηαθφξπθεο θαη νξηδφληηαο δχλακεο ndash αληίδξαζεο θαηά ηε δηάξθεηα ηνπ παηήκαηνο Οη δχν

θακπχιεο εκθαλίδνπλ πςειέο αξρηθέο ηηκέο θαηά ηελ θξνχζε έλδεημε ηεο πξνζπάζεηαο ηνπ αζιεηή λα ρξεζηκνπνηήζεη ηελ

θξνχζε ψζηε λα κεηαηξέςεη κέξνο ηεο νξηδφληηαο ηαρχηεηάο ηνπ ζε θαηαθφξπθε

325 Μπτθή δξαζηεξηφηεηα θαηά ην πάηεκα Λίγν πξηλ ην πάηεκα παξαηεξείηαη κηα απμεκέλε δξαζηεξηφηεηα ηνπ νξζνχ κεξηαίνπ θαη ηνπ έζσ πιαηχ κέ-

ρξη ηα κέζα πεξίπνπ ηεο θάζεο ηεο απνγείσζεο ελψ ν δηθέθαινο κεξηαίνο ζεκεηψλεη ρακειή ελεξγνπνίεζε

Απηή ε δξαζηεξηφηεηα ίζσο λα βνεζάεη ηνλ αζιεηή λα laquoθνληξάξεηraquo ηελ θίλεζε ηνπ ζψκαηνο κέζσ ηεο απ-μεκέλεο ελεξγνπνίεζεο ησλ κπψλ ηνπ θάησ άθξνπ ψζηε λα πξνζδψζεη ζην ζψκα θαηαθφξπθε ηαρχηεηα Ο

πξφζζηνο θλεκηαίνο θαη ν γαζηξνθλήκηνο ελεξγνπνηνχληαη ηαπηφρξνλα κέρξη πεξίπνπ ηα 23 ηεο ίδηαο θάζεο

33 Φάζε πηήζεο Ζ θάζε ηεο πηήζεο έρεη ζπγθεληξψζεη κηθξφηεξν ελδηαθέξνλ απφ ηελ άπνςε ηεο κεραληθήο αλάιπζεο Απηφ νθείιεηαη ζην γεγνλφο φηη ε θάζε απηή επεξεάδεη ζε πνιχ κηθξφηεξν βαζκφ ηελ ηειηθή επίδνζε ζε ζρέζε κε

ην πάηεκα θαη ηελ αξρηθή θνξά Οη ηερληθέο νη νπνίεο ρξεζηκνπνηνχληαη είλαη νη εμήο (Hay 1993)

235

Ο αζιεηήο θέξλεη ηα ρέξηα θαη ηνλ θνξκφ ηνπ φζν ην δπλαηφ πην θνληά ζηα πφδηα ηνπ Σν

θχξην κεηνλέθηεκα απηήο ηερληθήο είλαη φηη κε απηήλ ηε θίλεζε δηεπθνιχλεηαη ε πεξη-ζηξνθή ηνπ ζψκαηνο πξνο ηα κπξνζηά κε απνηέιεζκα κηα φρη θαη ηφζν θαιή πξνζγείσ-

ζε Υξεζηκνπνηείηαη θπξίσο απφ εξαζηηέρλεο άιηεο (κε άικαηα κηθξφηεξα ησλ 65κ)

Ζ δεχηεξε ηερληθή ζηεξίδεηαη ζηελ εθηίλαμε ηνπ πνδηνχ αηψξεζεο κεηά ην πάηεκα ε ν-

πνία ζπλνδεχεηαη απφ ππεξέθηαζε ηνπ θνξκνχ θαη ρεξηψλ Υξεζηκνπνηείηαη θπξίσο απφ άιηεο κε κέηξηεο επηδφζεηο (κε άικαηα 6-7 κ)

Ζ ηξίηε ηερληθή νλνκάδεηαη θαη ε ηερληθή ηνπ ηξεμίκαηνο ζηνλ αέξα θαη ζηεξίδεηαη ζηε

δηαδνρηθή αηψξεζε ησλ πνδηψλ (πεξπάηεκα) κέρξη πνπ o αζιεηήο λα πξνζγεησζεί ζην έδαθνο Υξεζηκνπνηείηαη θπξίσο απφ πνιχ θαινχο άιηεο

34 Φάζε πξνζγείσζεο Ο αζιεηήο εδψ πξνζπαζεί λα πεηχρεη ηελ φζν ην δπλαηφ αλψδπλε πξνζγείσζε ψζηε λα κελ πέζεη πίζσ ην

ζψκα ηνπ θαηά ηελ πξνζγείσζε θαη αλ είλαη δπλαηφ λα πεηχρεη αχμεζε ηνπ άικαηνο θαηά κεξηθά εθαηνζηά Απηφ κεηαθξάδεηαη ζηε κέγηζηε δπλαηή ηειηθή ζέζε ησλ πεικάησλ ζε ζρέζε κε ην ΚΜ ηνπ ζψκαηνο θαηά

ηελ πξνζγείσζε Οξηζκέλνη αζιεηέο εθηεινχλ πξφζζηα θιίζε ηνπ θνξκνχ ζε ζπλδπαζκφ κε θάκςε ηνπ ηζρίνπ

κε ηαπηφρξνλε ελεξγεηηθή ππεξέθηαζε ησλ ψκσλ ιίγν πξηλ ηελ επαθή (Kreighbaum amp Barthels 1996) ηελ πεξίπησζε απηή νη αληηδξαζηηθέο δπλάκεηο ηνπ εδάθνπο αζθνχληαη πίζσ απφ ην θέληξν βάξνπο κε απνηέιε-

ζκα ηε γξήγνξε πεξηζηξνθή ηνπ ζψκαηνο σο πξνο ηα πέικαηά ηνπ Άιινη αζιεηέο θαη αζιήηξηεο επηιέγνπλ

λα πξνζγεησζνχλ κε εληειψο εθηεηακέλα ηα γφλαηα θαη ηα ηζρία ηελ πεξίπησζε απηή νη δπλάκεηο αληίδξα-

ζεο αζθνχληαη κπξνζηά απφ ην ΚΜ πξνθαιψληαο ην θάζηζκα ηνπ αζιεηή ζην έδαθνο (Hay 1993)

35 πληζηψζεο ηεο ηειηθήο επίδνζεο ηνπ άικαηνο εηο κήθνο Ζ απφζηαζε απφ ην βαηήξα κέρξη ηελ ηειηθή επαθή ηνπ ζψκαηνο κε ην ζθάκκα θαηά ηελ πξνζγείσζε κπνξεί

λα ζεσξεζεί σο ην ζχλνιν ηξηψλ απνζηάζεσλ (Δηθφλα 103) (J G Hay amp Miller Jr 1985) 1 ηεο απφζηαζεο ηνπ κπξνζηηλνχ κέξνπο ηνπ βαηήξα απφ ην KM ηνπ αζιεηή ζηε θάζε ηεο α-

πνγείσζεο (απφζηαζε απνγείσζεο)

2 ηεο απφζηαζεο πνπ δηαλχεη ην ΚΜ ζηνλ αέξα (απφζηαζε πηήζεο) 3 ηεο απφζηαζεο ηνπ ΚΜ απφ ην ηειηθφ ίρλνο ηνπ αζιεηή θαηά ηελ πξνζγείσζε (απφζηαζε

πξνζγείσζεο)

Ζ απφζηαζε πηήζεο είλαη ε κεγαιχηεξε θαη εμαξηάηαη απφ ηε θνξά θαη ην πάηεκα ζην βαηήξα Αληί-

ζεηα νη άιιεο δχν θάζεηο έρνπλ κηθξφηεξε ζπλεηζθνξά ζηελ ηειηθή επίδνζε θαη εμαξηψληαη απφ ζπγθεθξη-κέλεο θηλήζεηο ησλ κειψλ ηνπ ζψκαηνο ζε ζπγθεθξηκέλεο ρξνληθέο ζηηγκέο ζηηο νπνίεο αλαθέξνληαη

36 Μεζνδνινγηθέο επηζεκάλζεηο γηα ηελ αλάιπζε ηνπ άικαηνο ζε κήθνο Δάλ ν ζηφρνο είλαη ε αλάιπζε φισλ ησλ θάζεσλ ηνπ άικαηνο ηφηε πξέπεη λα ρξεζηκνπνηεζνχλ αξθεηέο θά-κεξεο Ζ ρξήζε θάκεξαο πςειήο ζπρλφηεηαο είλαη επηηαθηηθή εάλ ζηφρνο είλαη ε ελδειερήο αλάιπζε ηνπ

παηήκαηνο Μηα ηππηθή εκβηνκεραληθή αλάιπζε ηνπ παηήκαηνο ζα κπνξνχζε λα πεξηιακβάλεη ηηο εμήο κεηα-

βιεηέο 1 ην ρξφλν θαη ην κήθνο ησλ ηειεπηαίσλ δηαζθειηζκψλ (εάλ ρξεζηκνπνηείηαη θαη δεχηεξε θά-

κεξα)

2 ηα ρξνληθά ραξαθηεξηζηηθά φπσο απηά παξνπζηάδνληαη ζηελ ππνελφηεηα 36 3 ηελ νξηδφληηα θαη θαηαθφξπθε ζέζε ηνπ ΚΜ ηε ζηηγκή ηεο αξρηθήο επαθήο θαη ηεο απνγείσ-

ζεο

4 ηελ νξηδφληηα θαη ηελ θαηαθφξπθε ηαρχηεηα ΚΜ

5 ηε γσλία θαη ην χςνο απνγείσζεο 6 ηε γσληαθή ζέζε θαη ηελ νπίζζηα θιίζε ηνπ θνξκνχ θαηά ην αξρηθφ πάηεκα θαη ηελ απνγείσ-

ζε

7 ηε κέγηζηε θαη ηελ ειάρηζηε γσληαθή ζέζε ηνπ γφλαηνο ζε φιν ην πάηεκα 8 ηε κέγηζηε θαηαθφξπθε θαη νξηδφληηα δχλακε αληίδξαζεο θαηά ην πάηεκα

9 ηε κέγηζηε ειεθηξνκπνγξαθηθή δξαζηεξηφηεηα θαη ην ρξφλν επίηεπμεο ηνπ θάζε κπφο

4 Άικα εηο χςνο

236

Ο ζηφρνο ηνπ αζιεηή είλαη λα πεηχρεη φζν ην δπλαηφ κεγαιχηεξε κεηαηφπηζε ηνπ θέληξνπ βάξνπο ηνπ θαηα-

θφξπθα ψζηε λα κπνξέζεη λα πεξάζεη ην χςνο ηεο κπάξαο Σν άικα εηο χςνο κπνξεί λα δηαθξηζεί ζηηο αθφ-ινπζεο θάζεηο (Δηθφλα 107)

1 Αξρηθή Φνξά Οξίδεηαη σο ην δηάζηεκα απφ ηελ έλαξμε ηεο πξνζπάζεηαο κέρξη ην πάηεκα

2 Πάηεκα - Απνγείσζε Πξφθεηηαη γηα ην δηάζηεκα απφ ην πάηεκα κέρξη ηελ απνγείσζε ζηνλ

αέξα 3 Πέξαζκα ηεο κπάξαο Πξφθεηηαη γηα ην δηάζηεκα απφ ηε ζηηγκή πνπ ην πέικα αθήλεη ην έ-

δαθνο κέρξη ηελ πξψηε επαθή κε ην ζηξψκα

41 Αξρηθή θνξά Ζ αξρηθή θνξά έρεη σο ζηφρν λα θέξεη ηνλ αζιεηή ζηε ηδαληθφηεξε ζέζε θαη κε ηελ θαηάιιειε ηαρχηεηα

ψζηε λα πεξάζεη ην χςνο ηεο κπάξαο πγθεθξηκέλα δχν απφ ηνπο ζηφρνπο ηεο πξνπαξαζθεπαζηηθήο απηήο

θίλεζεο είλαη λα κεγηζηνπνηήζεη ηελ νξηδφληηα ηαρχηεηα ηνπ ΚΜ θαη λα ρακειψζεη ην ΚΜ ηνπ ιίγν πξηλ ηελ επαθή Σν κήθνο αιιά θαη ε ηξνρηά ηεο θνξάο πνηθίιινπλ απφ αζιεηή ζε αζιεηή Όκσο ζε γεληθέο γξακκέο

ε θνξά δηαθξίλεηαη ζην πξψην θνκκάηη ην νπνίν είλαη επζχγξακκν θαη ζην δεχηεξν ην νπνίν είλαη θπθιηθφ

θέξνληαο ηνλ αζιεηή ζρεδφλ παξάιιεια πξνο ηελ κπάξα Ζ κεγηζηνπνίεζε ηεο νξηδφληηαο ηαρχηεηαο ηνπ ΚΜ επηηξέπεη ζηνλ αζιεηή λα απμήζεη ηελ θαηαθφξπθε ζέζε ηνπ θαηά ηε θάζε ηεο απνγείσζεο

Σν κήθνο δηαζθειηζκνχ απμάλεη θαηά ηε δηάξθεηα ηεο θνξάο κε ην κεγαιχηεξν λα ζεκεηψλεηαη ζηνλ

πξνηειεπηαίν δηαζθειηζκφ ελψ ν ηειεπηαίνο δηαζθειηζκφο είλαη πην ζχληνκνο θαη γξήγνξνο Με απηφλ ηνλ

ηξφπν ν αζιεηήο πξνζπαζεί λα θέξεη ην ζψκα ηνπ ζε ηέηνηα ζέζε ψζηε λα κεηαηξέςεη ηελ νξηδφληηα ηαρχηε-ηα ηνπ ζε θαηαθφξπθε θαηά ην πάηεκα ε απηφ ζπλεηζθέξεη θαη ε θπθιηθή ηνπ ηξνρηά ε νπνία ζπλνδεχεηαη

απφ παξαγσγή θπγφθεληξεο νξηδφληηαο δχλακεο θαη πξνθαιεί θιίζε ηνπ θνξκνχ θαη κεηαηφπηζε ηνπ ΚΜ

πξνο ηα έζσ Σαπηφρξνλα θαηά ηε δηάξθεηα ησλ ηειεπηαίσλ ηξηψλ κε ηεζζάξσλ δηαζθειηζκψλ ν αζιεηήο ρακειψλεη ην ΚΜ ηνπ ζψκαηνο (J G Hay 1993) Απηφ επηηπγράλεηαη κέζσ κεγαιχηεξεο νπίζζηαο θιίζεο

(έθηαζεο) ηνπ θνξκνχ θαη θάκςεο ηνπ γφλαηνο ηνπ πνδηνχ ζηήξημεο ζηνλ πξνηειεπηαίν δηαζθειηζκφ Ζ κεί-

σζε ηεο θαηαθφξπθεο ζέζεο ηνπ ΚΜ έρεη σο ζθνπφ λα κεηψζεη ηελ θαηαθφξπθε ηαρχηεηα (κε δηεχζπλζε πξνο ηα θάησ) ηε ζηηγκή ηεο επαθήο θαη ζε δεχηεξν ρξφλν λα δψζεη πεξηζζφηεξν ρξφλν θαη απφζηαζε ζηνλ

αζιεηή ψζηε λα απμήζεη ηελ θαηαθφξπθε αλνδηθή ηαρχηεηα θαηά ηελ (επεξρφκελε) θάζε ηεο απνγείσζεο

Εικόνα 107 ρεκαηηθή απεηθφληζε ηεο θνξάο κε 10 δηαζθειηζκνχο θαηά εθηέιεζε άικαηνο εηο χςνο Γηαθξίλεηαη ε ζέζε

ηεο θέληξνπ κάδαο θαηά ηελ εθηέιεζε ηεο θίλεζεο

42 Πάηεκα - Απνγείσζε 421 Κηλεκαηηθά ραξαθηεξηζηηθά θαηά ην πάηεκα Όπσο ζην άικα εηο κήθνο έηζη θαη ζην άικα εηο χςνο ε θάζε ηεο απνγείσζεο είλαη θαζνξηζηηθή γηα ηελ πν-ξεία ηνπ άικαηνο Όκσο εδψ ν ζηφρνο είλαη ε αλάπηπμε φζν ην δπλαηφ κεγαιχηεξεο θαηαθφξπθεο ζέζεο ηνπ

ΚΜ ε νπνία ζα επηηξέςεη ζηνλ αζιεηή ή ζηελ αζιήηξηα λα πεξάζεη ηελ κπάξα Απηφ θαζνξίδεηαη απφ ηελ

θαηαθφξπθε ηαρχηεηα ηνπ αζιεηή θαηά ηελ ηειηθή θάζε ηεο απνγείσζεο

237

Ζ νξηδφληηα ηαρχηεηα ηνπ ΚΜ είλαη πςειή θαηά ην πάηεκα θαη κεηψλεηαη θαηά ηελ απνγείσζε Ζ

θαηαθφξπθε ηαρχηεηα αθνινπζεί αληίζηξνθε πνξεία Καηά ηνλ ηειηθφ αλδξψλ ηνπ παγθφζκηνπ πξσηαζιήκα-ηνο ηνπ 2005 ε κέζε νξηδφληηα ηαρχηεηα ησλ αζιεηψλ ήηαλ 778 ms θαηά ηελ αξρηθή επαθή κε ην έδαθνο

γηα λα κεησζεί ζηα 483 ms ηε ζηηγκή ηεο απνγείσζεο (Isolehto Virmavirta Kyroumllaumlinen amp Komi 2007)

Απηή ε πηψζε ζηελ νπζία ζεκαηνδνηεί ηε κεηαηξνπή ηεο νξηδφληηαο ηαρχηεηαο ζε θαηαθφξπθε Γηrsquo απηφ ην

ιφγν ε θαηαθφξπθε ηαρχηεηα απμήζεθε απφ -033 ms θαηά ηελ αξρηθή επαθή ζε 431 ms θαηά ηελ απν-γείσζε (Isolehto et al 2007)

Εικόνα 108 Σππηθή ζέζε ηνπ αζιεηή θαηά ην πάηεκα θαη ηελ ηειηθή απνγείσζε ζην νβειηαίν επίπεδν Καηά ηελ αξρηθή επαθή (αξηζηεξά) ν θνξκφο εκθαλίδεη κηα νπίζζηα θιίζε ην ηζρίν ηνπ πνδηνχ ζηήξημεο εκθαλίδεη θάκςε ην γφλαην βξίζθε-

ηαη ζρεδφλ ζε πιήξε έθηαζε θαη ε πνδνθλεκηθή ζε ξαρηαία θάκςε Σε ζηηγκή ηεο απνγείσζεο (δεμηά) ν θνξκφο είλαη ζε

νπδέηεξε ζέζε ην ηζρίν ηνπ πνδηνχ ζηήξημεο βξίζθεηαη ζε ειαθξά θάκςε ην γφλαην ζπλερίδεη κηα εθηαηηθή θίλεζε ελψ ε

πνδνθλεκηθή θάκπηεηαη πεικαηηαία Σν πφδη αηψξεζεο εκθαλίδεη κεγάιε θάκςε ηνπ ηζρίνπ θαη ηνπ γφλαηνο ψζηε λα βνε-

ζήζεη ζηελ αλχςσζε ηνπ ζψκαηνο

Έλαο απφ ηνπο πην θαζνξηζηηθνχο παξάγνληεο πξνζδηνξηζκνχ ηεο θαηαθφξπθεο ηαρχηεηαο θαηά ηελ απνγείσζε είλαη ε ρακειή ζέζε ηνπ ΚΜ θαηά ηελ επαθή (Δηθφλα 108) Όζν πην ρακειή είλαη ε ζέζε απηή

ηφζν κεγαιχηεξε είλαη ε ηειηθή θαηαθφξπθε ηαρχηεηα θαηά ηελ απνγείσζε (Isolehto et al 2007) Απηφ επη-

ηπγράλεηαη θπξίσο ζηελ πξνπαξαζθεπαζηηθή θάζε κε ηε ζηαδηαθή κείσζε ηεο θαηαθφξπθεο ζέζεο ηνπ ΚΜ

ηνπ αζιεηή ιφγσ ηεο νπίζζηαο θιίζεο ηνπ θνξκνχ θαη ηεο πξφζζηαο πξνβνιήο φινπ ηνπ πνδηνχ θαηά ηελ αξ-ρηθή επαθή

Μεηά ηελ αξρηθή επαθή ν αζιεηήο θέξεη ην πφδη αηψξεζεο απφ πίζσ πξνο ηα εκπξφο ζε θάκςε ή (ζε

ιηγφηεξεο πεξηπηψζεηο) ζε έθηαζε πξνο ηελ κπάξα μεθηλψληαο ηελ αλχςσζε ηνπ ΚΜ ηε ζπλέρεηα ν αζιε-ηήο εθηείλεη φιεο ηηο αξζξψζεηο ηνπ πνδηνχ ζηήξημεο θαζψο απηφ αθήλεη ην έδαθνο πεηπραίλνληαο ηελ θαηα-

θφξπθε αλχςσζε ηνπ ΚΜ

Ο θνξκφο έρεη νπίζζηα θιίζε θαηά ηελ αξρηθή επαθή ζηε ζπλέρεηα ζηξέθεηαη πξφζζηα θαη έξρεηαη ζρεδφλ ζε νπδέηεξε ζέζε (Δηθφλα 108) Σαπηφρξνλα ν θνξκφο εθηειεί ζηξνθή πξνο ηελ έζσ πιεπξά γηα

λα θέξεη ηελ νπίζζηα επηθάλεηα ηνπ ζψκαηνο απέλαληη απφ ηελ κπάξα ελψ θαηά ηελ επαθή έρεη κηα θιίζε

πξνο ηελ έμσ πιεπξά (ηελ πιεπξά ηνπ πνδηνχ ζηήξημεο) θαη ζηε δηάξθεηα ηεο απνγείσζεο ε θιίζε κεηαβάι-

ιεηαη πξνο ηελ πιεπξά ηνπ πνδηνχ αηψξεζεο (Dapena 2000) (Δηθφλα 109) Καηά ηε δηάξθεηα ηνπ παηήκαηνο ην ηζρίν βξίζθεηαη ζε θάκςε γηα λα εθηαζεί κέρξη ηελ απνγείσζε

Αλ θαη δελ ππάξρνπλ δεκνζηεπκέλα ζηνηρεία ε έζσ ζηξνθή ηεο ιεθάλεο θαη ηνπ ηζρίνπ ηνπ πνδηνχ αηψξεζεο

θαηά ην πάηεκα θαη ε επεξρφκελε έζσ ζηξνθή ηεο ιεθάλεο θαη ηνπ ηζρίνπ δηαδξακαηίδνπλ ζεκαληηθφ ξφιν ζηελ θαηαθφξπθε θαη ελεξγεηηθή αλχςσζε ηνπ ΚΜ ηνπ ζψκαηνο θαηά ηελ απνγείσζε (Δηθφλα 109)

Καηά ηελ αξρηθή επαθή ην γφλαην βξίζθεηαη ζε ειαθξά θάκςε ελψ ζηε ζπλέρεηα θάκπηεηαη θαηά ηε

κέζε θάζε ηεο απνγείσζεο γηα λα εθηαζεί ζηε ζπλέρεηα θαζψο ην ζψκα αλπςψλεηαη (Ae et al 2007) Ζ θί-

238

λεζε απηή ίζσο ρξεζηκεχεη γηα ηελ αξρηθή απνξξφθεζε ησλ θνξηίζεσλ θαηά ηελ αξρηθή επαθή θαη ζηελ

αθνινπζνχκελε δπλακηθή αλχςσζε ηνπ ζψκαηνο Σν πέικα θαηά ηελ επαθή έρεη θαηεχζπλζε ζρεδφλ παξάιιειε πξνο ηελ κπάξα ην νπνίν νθείιεηαη

ζηελ πιάγηα θιίζε ηνπ θνξκνχ πξνο ηελ έζσ πιεπξά θαη ζπλνδεχεηαη απφ πξεληζκφ ηνπ πέικαηνο (αλάζπαζε

έζσ ρείινπο) θαη ξαρηαία θάκςε Απηή ε ζέζε ηνπ πέικαηνο ζεκαίλεη φηη ε νξηδφληηα δχλακε αληίδξαζεο

αζθείηαη φρη ζηελ νξηδφληηα θαηεχζπλζε αιιά δηαγψληα ζηελ πνξεία ηεο θαηεχζπλζεο ηνπ ζψκαηνο πξνο ηελ κπάξα Απφ ηε κέζε θάζε ηνπ παηήκαηνο θαη κεηά ε πνδνθλεκηθή πξαγκαηνπνηεί ελεξγεηηθή πεικαηηαία

θάκςε ζπκκεηέρνληαο ζηελ θαηαθφξπθε ψζεζε ηνπ ζψκαηνο

Εικόνα 109 Σππηθή ζέζε ηεο αζιήηξηαο θαηά ην πάηεκα ζην κεησπηαίν επίπεδν Σν ζψκα εκθαλίδεη κηα θιίζε πξνο ηελ

έζσ ηξνρηά απφξξνηα ηεο θπθιηθήο θίλεζεο ηεο θνξάο

(httpcommonswikimediaorgwikiFileEsthera_Petre_Ostrava_2011jpguselang=el Erik van Leeuwen Τπφ ηελ

άδεηα GNU Free documentation Licence via Wikimedia Commons)

422 Γπλάκεηο αληίδξαζεο θαηά ην πάηεκα Απφ ηε ζηηγκή πνπ ην πφδη παηάεη ζην έδαθνο γηα λα εθηειέζεη ηνλ ηειεπηαίν δηαζθειηζκφ ε φπνηα ηαρχηεηα

(νξηδφληηα θαη θαηαθφξπθε) πξέπεη λα κεηαηξαπεί ζε θαηαθφξπθε αλνδηθή Ζ κεηαηξνπή απηή γίλεηαη κέζσ ηεο εθαξκνγήο πςειήο θαηαθφξπθεο ψζεζεο ε νπνία πξνθχπηεη απφ ηε δχλακε αληίδξαζεο ηνπ εδάθνπο θαη

ηνπ ρξφλνπ ηεο ψζεζεο

Σν κέγεζνο ηεο δχλακεο απηήο εμαξηάηαη απφ ηελ ηαρχηεηα κε ηελ νπνία παηάεη ν αζιεηήο ηε δχλα-κε πνπ αζθείηαη απφ ηνπο δηάθνξνπο κχεο θαη ηηο θηλήζεηο ησλ κειψλ ηνπ ζψκαηνο θαηά ην πάηεκα (Dapena

2000) Ζ θαηαθφξπθε δχλακε αληίδξαζεο πιεζηάδεη ηηο 55 θνξέο ην ζσκαηηθφ βάξνο ηνπ αζιεηή θαη εκθα-

λίδεη ζπλήζσο δχν κέγηζηα ην πξψην ιίγν κεηά ηελ αξρηθή επαθή θαη ην δεχηεξν θαηά ηε κέζε θάζε ηεο

απνγείσζεο (Coh 2007) Ζ νξηδφληηα δχλακε επίζεο είλαη ηδηαίηεξα πςειή πιεζηάδνληαο ηηο 4 θνξέο ην ζσκαηηθφ βάξνο θαη εκθαλίδεη κηα θνξχθσζε ιίγν κεηά ηελ αξρηθή επαθή (Coh 2007)

Ζ γσλία ηνπ πέικαηνο ζε ζρέζε κε ην έδαθνο θαηά ηελ αξρηθή επαθή κπνξεί λα επεξεάζεη ηελ θαηα-

λνκή ηεο δχλακεο αιιά δε ζπλδέεηαη κε ηελ ηειηθή επίδνζε (Isolehto et al 2007) Ζ δηάξθεηα ηνπ παηήκαηνο εμαξηάηαη απφ ην ζηπι ηνπ αζιεηή αιιά ζε γεληθέο γξακκέο θπκαίλεηαη απφ 012 έσο 023 s (Ae et al 2007

Isolehto et al 2007)

43 Πέξαζκα ηεο κπάξαο Σν χςνο πηήζεο πάλσ απφ ηελ κπάξα εμαξηάηαη απφ ηηο θηλήζεηο ηνπ αζιεηή θαηά ηε δηάξθεηα απηήο ηεο θά-

ζεο (Kreighbaum amp Barthels 1996) (Δηθφλα 1010) Ο αζιεηήο αξρηθά εθηείλεη ηνλ θνξκφ θαη ηνλ απρέλα θαη ηαπηφρξνλα ζηξέθεη ην θνξκφ ψζηε λα δηαπεξάζεη ν ψκνο ηεο πιεπξάο ηνπ πνδηνχ αηψξεζεο ηελ κπάξα

ελψ ε ιεθάλε βξίζθεηαη ζε αληίζεηε ζηξνθή (πξνο ηελ πιεπξά ηνπ πνδηνχ ζηήξημεο) ηε ζπλέρεηα ε νζθπτθή

κνίξα ηεο ζπνλδπιηθήο ζηήιεο θάκπηεηαη ψζηε λα επηηεπρζεί κεγαιχηεξε ιφξδσζε ε νπνία επηηξέπεη ζηε ιεθάλε θαη ζηα ηζρία λα αλπςσζνχλ πεξηζζφηεξν θαη λα πεξάζνπλ ηελ κπάια Καζψο ην άλσ κέξνο ηνπ ζψ-

καηνο δηαπεξλάεη ηελ κπάξα ηφηε ν θνξκφο καδί κε ηα ηζρία πέθηνπλ ρακειά ελψ αληίζεηα νη κεξνί θαη ηα

θάησ πφδηα αλπςψλνληαη κε ελεξγεηηθή έθηαζε ησλ γνλάησλ ψζηε λα απνθεπρζεί ε επαθή κε ηελ κπάξα

231

31 Αξρηθή θνξά Ζ αξρηθή θνξά έρεη σο ζηφρν

1 Σε κεγηζηνπνίεζε ηεο (νξηδφληηαο) ηαρχηεηαο ηνπ άιηε ηε ζηηγκή ηνπ παηήκαηνο

2 Σελ ηξνπνπνίεζε ησλ ηειεπηαίσλ δηαζθειηζκψλ ψζηε λα θέξεη ην ζψκα ζε θαηάιιειε ζέζε γηα ηελ απνγείσζε θαη

3 Σελ ηνπνζέηεζε ηνπ πέικαηνο φζν πην θνληά ζην βαηήξα γίλεηαη (Hay 1993)

Σν πφζα κέηξα ζα έρεη ε θνξά πνπ ζα πάξεη έλαο αζιεηήο εμαξηάηαη απφ πνιινχο παξάγνληεο Κπ-

ξίσο φκσο εμαξηάηαη απφ ηελ ηθαλφηεηά ηνπ λα εθκεηαιιεπηεί ηε κέγηζηε ηαρχηεηα θαηά ηελ απνγείσζε ε γεληθέο γξακκέο νη αζιεηέο παγθνζκίνπ θιάζεσο ρξεζηκνπνηνχλ θνξά 40 - 45m

ε αζιεηέο πςεινχ επηπέδνπ ε ηαρχηεηα είλαη ζηαζεξή κέρξη πεξίπνπ ηνλ πξνηειεπηαίν δηαζθειηζκφ

Ζ πξνεηνηκαζία ηνπ ζψκαηνο γηα ηελ απνγείσζε ιακβάλεη ρψξα θαηά ηνπο δχν ηειεπηαίνπο δηαζθειηζκνχο (J G Hay 1993)

Καηά ην δεχηεξν βεκαηηζκφ πξηλ ην πάηεκα Υακήισκα ηνπ ΚΜ θαηά ηε ζηήξημε επηκή-

θπλζε ηνπ δηαζθειηζκνχ θαη αλχςσζε ηνπ ΚΜ θαηά ην ηέινο ηνπ δηαζθειηζκνχ Σν ρα-κήισκα ηνπ ΚΜ ρξεζηκεχεη ζηνλ πεξηνξηζκφ ηεο θαηαθφξπθεο ηαρχηεηαο ηνπ ΚΜ θαηά

ηελ αξρηθή επαθή

Καηά ηνλ ηειεπηαίν βεκαηηζκφ εκαληηθή κείσζε ηεο αηψξεζεο θαη αχμεζε ηεο απφζηα-

ζεο πξνζγείσζεο (ε απφζηαζε ηελ νπνία δηαλχεη ην ΚΜ θαηά ην πάηεκα) Όζν ςειφηεξε είλαη ε νξηδφληηα ηαρχηεηα ηεο θνξάο ηφζν πεξηζζφηεξεο είλαη νη πηζαλφηεηεο γηα ηελ

επίηεπμε πςειφηεξεο επίδνζεο Ζ αχμεζε φκσο απηή πξνθαιεί κεηαβνιέο ηεο ηερληθήο ηνπ παηήκαηνο α-

θνχ κεηψλεη ηε γσλία απνγείσζεο θαη ην ρξφλν απνγείσζεο (Bridgett amp Linthorne 2006)

32 Πάηεκα Ζ πην ζεκαληηθή θάζε ηνπ άικαηνο είλαη ην πάηεκα θαηά ηελ απνγείσζε Έρνληαο αλαπηχμεη κέγηζηε νξηδφ-

ληηα ηαρχηεηα θαηά ηελ αξρηθή θνξά ζηφρνο ηνπ αζιεηή είλαη λα απμήζεη ηελ θαηαθφξπθε ηαρχηεηα γηα λα

απνγεησζεί απφ ην έδαθνο δηαηεξψληαο φκσο ηελ νξηδφληηα ηαρχηεηα φζν πςειφηεξε γίλεηαη

Ζ ηξνρηά θαζψο θαη ε ηειηθή επίδνζε κπνξνχλ λα εξκελεπηνχλ κε βάζε ηνπο θαλφλεο ηεο βιεηηθήο (βιέπε Κεθάιαην 8) πλεπψο νη παξάγνληεο νη νπνίνη πξνζδηνξίδνπλ ηελ ηειηθή επίδνζε είλαη (Δηθφλα

104)

Σαρχηεηα απνγείσζεο Ζ ηαρχηεηα απνγείσζεο είλαη ε πην ζεκαληηθή παξάκεηξνο θαη

εμαξηάηαη απφ ηελ ηαρχηεηα πνπ αλαπηχζζεηαη θαηά ην ηξέμηκν πξηλ ην πάηεκα ηνπ πν-δηνχ θαη απφ ην θαηά πφζν ν αζιεηήο κπνξεί λα δηαηεξήζεη απηήλ ηε ηαρχηεηα θαηά ηε

θάζε ηεο απνγείσζήο ηνπ απφ ην έδαθνο

Γσλία απνγείσζεο Δάλ ππνζέζνπκε φηη ην χςνο ηνπ ΚΜ θαηά ηελ απνγείσζε είλαη πε-ξίπνπ ίζν κε απηφ ηεο πξνζγείσζεο ηφηε ε ηδαληθή γσλία ζα έπξεπε λα είλαη ίζε κε 45deg

(Βιέπε Κεθάιαην 8) ηελ πξαγκαηηθφηεηα φκσο νη γσλίεο απνγείσζεο απφ αζιεηέο

θιάζεσο είλαη κηθξφηεξεο απφ 45deg θαη θπκαίλνληαη απφ 20 έσο 25deg Απηφ νθείιεηαη ζηελ

πνιχ πςειή ηαρχηεηεο ηεο θνξάο ε νπνία κεηψλεη ην ρξφλν επαθήο κε ην βαηήξα θαηά ηελ απνγείσζε Φπζηθά ε επίηεπμε δηαθνξεηηθήο γσλίαο απνγείσζεο αλάκεζα ζε αζιε-

ηέο νθείιεηαη ζε δηαθνξεηηθή ηερληθή θαηά ηε θνξά Ζ κηθξή γσλία απνγείσζεο πξνυπν-

ζέηεη γξήγνξνπο θαη κεγάινπο ηειεπηαίνπο δηαζθειηζκνχο ελψ ε κεγάιε γσλία απνγείσ-ζεο επηηπγράλεηαη κε κεησκέλε ηαρχηεηα θνξάο ψζηε λα επηηξέςεη ζηνλ αζιεηή λα η-

ζνξξνπήζεη ην ζψκα ηνπ (Linthorne Guzman amp Bridgett 2005)

Ύςνο θαηά ηελ απνγείσζε Σν χςνο απηφ νξίδεηαη απφ ηε δηαθνξά ηνπ χςνπο ηνπ ΚΜ θαηά ηελ απνγείσζε θαη ηνπ αληίζηνηρνπ χςνπο θαηά ηελ πξνζγείσζε θαη εμαξηάηαη ηφ-

ζν απφ ηηο θηλήζεηο φζν θαη ην χςνο ηνπ αζιεηή Σν χςνο απνγείσζεο απμάλεηαη κε ηελ

αχμεζε ηεο γσλίαο απνγείσζεο Όζν πην ρακειή είλαη ε γσλία απνγείσζεο ηφζν κεγα-

ιχηεξε είλαη ε πξφζζηα θιίζε ηνπ θνξκνχ θαηά ηελ απνγείσζε κε απνηέιεζκα λα ρακε-ιψλεη ην ΚΜ

Αληίζηαζε ηνπ αέξα θαηά ηελ πηήζε Ζ επίδξαζε ηεο αληίζηαζεο ηνπ αέξα ζηελ ηειηθή ε-

πίδνζε είλαη δχζθνιν λα ππνινγηζηεί επεηδή εμαξηάηαη απφ ηελ ηερληθή θαη ηα ραξαθηε-ξηζηηθά ηνπ ζπγθεθξηκέλνπ άικαηνο ηνπ αζιεηή ε γεληθέο γξακκέο εάλ ν άλεκνο είλαη

επλντθφο κε ηαρχηεηα 2 ms ηφηε κπνξεί λα πξνζδψζεη ζην ηειηθφ άικα πεξίπνπ 05-2

κεγαιχηεξε επίδνζε (Ward-Smith 1983) Δάλ ε επίδνζε ελφο άιηε είλαη 8m ηφηε ε επί-

232

δξαζε ηνπ επλντθνχ αέξα κπνξεί λα απμήζεη ην άικα πεξίπνπ θαηά 4 έσο 16 cm πλε-

πψο ζε πνιχ πςειφ επίπεδν ε επίδξαζε ηνπ αέξα κπνξεί λα είλαη θαζνξηζηηθή ηνλ ηειηθφ ηνπ παγθνζκίνπ πξσηαζιήκαηνο ηνπ 2008 (Joseacute Campos Javier Gaacutemez Alberto

Encarnacioacuten Marcos Gutieacuterrez-Daacutevila amp Rojas 2013) ν κέζνο φξνο ηεο νξηδφληηαο ηαρχηεηαο ησλ αικάησλ

ησλ αζιεηψλ ήηαλ ίζνο κε 958 ms ην χςνο απνγείσζεο ήηαλ ίζν κε 127 m θαη ε γσλία απνγείσζεο ήηαλ

ίζε κε 21deg

Εικόνα 104 Υξνληθέο ζηηγκέο θαηά ηε θάζε ηεο απνγείσζεο Σ1 Ζ ζηηγκή ηεο απνγείσζεο ηνπ πίζσ πνδηνχ απφ ην έδα-

θνο Σ2 Ζ ζηηγκή ηεο επαθήο ηνπ πέικαηνο ηνπ κπξνζηηλνχ πνδηνχ ζην βαηήξα Σ3 Ζ ζηηγκή ηεο κέγηζηεο θάκςεο ηνπ

γφλαηνο ηνπ πνδηνχ ζηήξημεο θαηά ηε ζηήξημε πάλσ ζην βαηήξα θαη Σ4 Ζ ζηηγκή ηεο απνγείσζεο ηνπ πνδηνχ ζηήξημεο απφ ην έδαθνο

322 Υξνληθά ραξαθηεξηζηηθά ηνπ παηήκαηνο Σα παξαπάλσ ζηνηρεία απνηεινχλ ηνπο πξνζδηνξηζηηθνχο παξάγνληεο ηεο επίδνζεο θαη εμαξηψληαη θπξίσο απφ ηελ ηερληθή εθηέιεζε ηνπ παηήκαηνο θαη ηελ απνγείσζε ηνπ αζιεηή Ζ αλάιπζε μεθηλά απφ ηνλ ηειεπ-

ηαίν δηαζθειηζκφ θαη πεξηιακβάλεη ηελ αλαγλψξηζε ζπγθεθξηκέλσλ ρξνληθψλ ραξαθηεξηζηηθψλ φπσο είλαη

(Joseacute Campos et al 2013) (Δηθφλα 104) 1 ε ζηηγκή ηεο απνγείσζεο ηνπ πίζσ πνδηνχ απφ ην έδαθνο (Σ1)

2 ε ζηηγκή ηεο επαθήο ηνπ πέικαηνο ηνπ κπξνζηηλνχ πνδηνχ ζην βαηήξα (Σ2)

3 ε ζηηγκή ηεο κέγηζηεο θάκςεο ηνπ γφλαηνο ηνπ πνδηνχ ζηήξημεο θαηά ηε ζηήξημε πάλσ ζην βαηήξα (Σ3)

4 ε ζηηγκή ηεο απνγείσζεο ηνπ πνδηνχ ζηήξημεο απφ ην έδαθνο (Σ4)

Με βάζε απηά ηα ρξνληθά ζεκεία νξίδνληαη ηξεηο θάζεηο

1 Ζ θάζε ηνπ ηειεπηαίνπ βεκαηηζκνχ νξίδεηαη σο ε δηαθνξά αλάκεζα ζηα ζεκεία Σ1 θαη Σ2 2 Ζ θάζε ζπκπίεζεο (compression) νξίδεηαη σο ε δηαθνξά αλάκεζα ζηα ζεκεία Σ2 θαη Σ3

3 Ζ θάζε έθηαζεο νξίδεηαη σο ε δηαθνξά αλάκεζα ζηα ζεκεία Σ3 θαη Σ4

ε αγψλεο αζιεηψλ πςεινχ επηπέδνπ νη θάζεηο 2 θαη 3 απνηεινχλ πεξίπνπ ην 63 θαη 37 ηνπ ρξφλνπ απνγείσζεο αληίζηνηρα (Joseacute Campos et al 2013)

323 Κηλεκαηηθά ραξαθηεξηζηηθά ηνπ παηήκαηνο Καζψο ν δξνκέαο παηάεη ζην έδαθνο έλα κέξνο ηεο νξηδφληηαο ηαρχηεηαο ηνπ ΚΜ κεηαηξέπεηαη ζε θαηαθφ-

ξπθε ιφγσ ησλ δπλάκεσλ αληίδξαζεο θαηά ηελ επαθή ηνπ πέικαηνο κε ην βαηήξα Ζ νξηδφληηα ηαρχηεηα

κεηψλεηαη ειαθξά θαηά ηελ αξρηθή επαθή κέρξη ηε κέγηζηε θάκςε ηνπ γφλαηνο θαη ζηε ζπλέρεηα απμάλεη ε-ιαθξά γηα λα κεησζεί πεξίπνπ θαηά 8 ηε ζηηγκή ηεο απνγείσζεο (Joseacute Campos et al 2013) Δπίζεκα ζηνη-

ρεία απφ ηειηθφ παγθφζκηνπ πξσηαζιήκαηνο δείρλνπλ φηη ζε έλα άικα 811 m ε νξηδφληηα ηαρχηεηα θαηά ηνλ

ηειεπηαίν δηαζθειηζκφ ήηαλ 1029 ms ελψ θαηά ηελ απειεπζέξσζε ήηαλ ίζε κε 955 ms (Joseacute Campos et

al 2013) Ζ θαηαθφξπθε ηαρχηεηα ηνπ ΚΜ δεκηνπξγείηαη θαηά ηε θάζε ηεο ζπκπίεζεο θαη κεγηζηνπνηείηαη ιίγν πξηλ ηελ ηειηθή απνγείσζε ηζνδπλακψληαο πεξίπνπ κε ην 35-40 ηελ αληίζηνηρεο νξηδφληηαο ηαρχηε-

ηαο Ζ κέγηζηε θαηαθφξπθε ηαρχηεηα ηνπ ΚΜ θαηά ηελ απνγείσζε ζπλδέεηαη κε κηα θαιχηεξε ηειηθή επίδν-

ζε

233

Ζ ζέζε ηνπ ΚΜ θαηά ηε δηάξθεηα ηνπ ηειεπηαίνπ βεκαηηζκνχ ρακειψλεη ειαθξά αθνινπζείηαη απφ

κηα πεξαηηέξσ πηψζε θαηά ηε θάζε ηεο κέγηζηεο θάκςεο ηνπ γφλαηνο γηα λα αξρίζεη ε άλνδνο θαηά ηελ ηε-ιηθή θάζε ηεο έθηαζεο θαη ηεο απνγείσζεο ηνπ άιηε (Δηθφλα 105)

Καηά ηε θάζε ηνπ παηήκαηνο ν θνξκφο εκθαλίδεη κηα νπίζζηα θιίζε (7-10deg) ζε ζρέζε κε ηελ νξηδφ-

ληην (βξίζθεηαη ζε ειαθξά έθηαζε) ελψ ζηε ζπλέρεηα αιιάδεη θνξά θαη έξρεηαη ζε πξφζζηα θιίζε Δπίζεο ν

θνξκφο εκθαλίδεη πιάγηα θιίζε πξνο ηελ πιεπξά ηνπ πνδηνχ ζηήξημεο ε νπνία ζπλερίδεη θαζφιε ηε δηάξθεηα ηνπ παηήκαηνο (Graham-Smith amp Lees 2005)

Καηά ηελ αξρηθή επαθή φιν ην πφδη εθηείλεηαη έληνλα κπξνζηά ζε ζρέζε κε ην ππφινηπν ζψκα ζρε-

καηίδνληαο κηα γσλία 60deg (Δηθφλα 105) Απηή ε ζέζε ρξεζηκεχεη ψζηε ν αζιεηήο λα πεξηνξίζεη ηελ αλάπηπ-με νξηδφληηαο νπίζζηαο δχλακεο αληίδξαζεο θαη ζηε ζπλέρεηα λα απμήζεη ηελ θαηαθφξπθε δχλακε ψζεζεο

Σν ηζρίν ηνπ πνδηνχ ζηήξημεο βξίζθεηαη ζε πνιχ κηθξή έθηαζε θαηά ηελ αξρηθή επαθή (πεξίπνπ 10deg) ιφγσ

ηεο νπίζζηαο θιίζεο ηνπ θνξκνχ θαη ζηε ζπλέρεηα εθηείλεηαη πεξαηηέξσ ψζηε ηε ζηηγκή ηεο θάζεο έθηαζεο (ηνπ άικαηνο) λα βξίζθεηαη ζε έθηαζε 40 - 45deg Δπίζεο ιίγν κεηά ηελ επαθή ην ηζρίν βξίζθεηαη ζε ειαθξά

πξνζαγσγή γηα λα έξζεη ζε απαγσγή ζηε ζπλέρεηα (10-15deg)

Εικόνα 105 Θέζε ηνπ ζψκαηνο θαηά ην πάηεκα ζην βαηήξα Καηά ηελ επαθή ην πφδη ζηήξημεο πξνβάιιεηαη κπξνζηά

ζρεκαηίδνληαο κηα γσλία πεξίπνπ 60deg κε ην έδαθνο (ζ1) ελψ ν θνξκφο εκθαλίδεη κηα νπίζζηα θιίζε (ζθνξκφο) Σν ηζρίν ηνπ

πνδηνχ ζηήξημεο βξίζθεηαη ζε θάκςε ελψ ηνπ πίζσ πνδηνχ ζε έθηαζε (ζηζρίν) Καηά ηε κέζε ζηήξημε ην γφλαην εκθαλίδεη

κέγηζηε θάκςε (ζγφλαην) θαη ε πνδνθλεκηθή θάκπηεηαη ξαρηαία (ζπνδνθλεκηθή) Καηά ηελ απνγείσζε ην γφλαην θαη ην ηζρίν ηνπ πνδηνχ ζηήξημεο δπλακηθά εθηείλνληαη θαη ε πνδνθλεκηθή θάκπηεηαη πεικαηηαία

Λίγν πξηλ ην πάηεκα ην γφλαην βξίζθεηαη ζε έθηαζε πεξίπνπ 10-15deg θαη κεηά ηελ επαθή έξρεηαη

ζηαδηαθά ζε θάκςε πεξίπνπ 15-25deg γηα λα αθνινπζήζεη ε έθηαζε πεξίπνπ 20-25deg κέρξη ηελ απνγείσζε

(Bridgett amp Linthorne 2006 Graham-Smith amp Lees 2005) Ζ θάκςε ηνπ γφλαηνο ζπλνδεχεηαη απφ ρακήισ-κα ηνπ ΚΜ ελψ ζεκαηνδνηεί ζηελ αχμεζε ηεο θαηαθφξπθεο ηαρχηεηαο ηνπ ΚΜ (Joseacute Campos et al 2013)

Ζ θάκςε θαη ε αθνινπζνχκελε έθηαζε ηνπ γφλαηνο ρξεζηκεχνπλ γηα ηελ αξρηθή απνζήθεπζε ειαζηηθήο ε-

λέξγεηαο θαηά ηε θάζε ηεο ζπκπίεζεο (απφ απηφ πήξε θαη ηελ νλνκαζία ηεο) θαη ηε κεηέπεηηα απειεπζέξσζή ηεο Ζ πνδνθλεκηθή βξίζθεηαη ζε πεικαηηαία θάκςε θαηά ην αξρηθφ πάηεκα ζην βαηήξα γηα λα έξζεη ζηε

ζπλέρεηα ζε ξαρηαία θάκςε θαη έπεηηα λα εθηειέζεη πεικαηηαία θάκςε θαηά ηελ ηειηθή ψζεζε

πλνιηθά ε θίλεζε ηνπ ζψκαηνο πάλσ απφ ην πφδη ζηήξημεο θαηά ηε δηάξθεηα ηεο θάζεο ηνπ παηή-καηνο έρεη ραξαθηεξηζηεί σο ζεκείν-θιεηδί γηα ηε κεηαηξνπή ελφο ζεκαληηθνχ κέξνπο ηεο νξηδφληηαο ζε θα-

ηαθφξπθε ηαρχηεηα θαηά ηελ απνγείσζε (Graham-Smith amp Lees 2005 J G Hay amp Miller Jr 1985) Ζ θίλε-

ζε απηή ζπλίζηαηαη ζηελ πεξηζηξνθή ηνπ ζψκαηνο (ΚΜ) πάλσ απφ ην πφδη ζηήξημεο κε θαηεχζπλζε πξνο ηα

επάλσ θαη κπξνζηά Ξεθηλάεη κε ηε ραξαθηεξηζηηθή πξφζζηα πξνβνιή ηνπ πνδηνχ ην νπνίν παηάεη ζην βαηή-ξα ζπλερίδεηαη κε ηελ θάκςε ηνπ γφλαηνο θαη νινθιεξψλεηαη κε ηελ έθηαζε ηνπ γφλαηνο

234

Φπζηθά ζα πξέπεη λα επηζεκαλζεί φηη ηα παξαπάλσ ραξαθηεξηζηηθά ηξνπνπνηνχληαη κε βάζε ηελ ηε-

ρληθή θαη ηηο ηθαλφηεηεο ηνπ άιηε Γηα παξάδεηγκα ζηνλ ηειηθφ ηνπ 3νπ

Παγθφζκηνπ πξσηαζιήκαηνο ν Mike Powell πέηπρε παγθφζκην ξεθφξ ίζν κε 895 m εκθαλίδνληαο νπίζζηα θιίζε ηνπ θνξκνχ θαηά ηελ επαθή ε-

θηεηακέλν πφδη κπξνζηά θαη γσλία απνγείσζεο 23deg θαζψο θαη πςειή θαηαθφξπθε ηαρχηεηα ηνπ ΚΜ Αληί-

ζεηα ν Carl Lewis πέηπρε επίδνζε 891 m πεξηνξίδνληαο ηελ πξφζζηα πξνβνιή ηνπ πνδηνχ θαηά ηελ επαθή

φπσο θαη ηελ θίλεζε θάκςεο ndash έθηαζεο νδεγψληαο ζε κηθξφηεξε γσλία απνγείσζεο (16deg) θαη άξα δηαηεξψ-ληαο πςειή ηελ νξηδφληηα ηαρχηεηά ηνπ (Kakihana amp Suzuki 2001)

324 Γπλάκεηο αληίδξαζεο ηνπ εδάθνπο θαηά ην πάηεκα Καηά ην πάηεκα αζθνχληαη ηδηαίηεξα πςειέο δπλάκεηο αληίδξαζεο νη νπνίεο θηάλνπλ ηηο 11 θνξέο ην ζσκα-

ηηθφ βάξνο ( Hay 1993) Θα πξέπεη λα επηζεκαλζεί φηη ε κνξθή ηεο θακπχιεο δχλακεο δηαθέξεη ζεκαληηθά

απφ αζιεηή ζε αζιεηή ιφγσ ησλ πςειψλ δηαθνξψλ ζηνλ ηξφπν εθηέιεζεο ηνπ άικαηνο (Miladinov 2006) ηελ Δηθφλα 106 παξνπζηάδεηαη έλα παξάδεηγκα δπλάκεσλ αληίδξαζεο θαηά ην πάηεκα ελφο αζιεηή

ν νπνίνο βαζίδεηαη ζηε κεηαηξνπή ελφο κέξνπο ηεο νξηδφληηαο ζε θαηαθφξπθε ηαρχηεηα πγθεθξηκέλα ε

θαηαθφξπθε δχλακε αληίδξαζεο εκθαλίδεη κηα πςειή δχλακε θξνχζεο ε νπνία αθνινπζείηαη απφ κηα πηψζε θαηά ηε ζπλέρεηα ηεο θάζεο ηνπ παηήκαηνο Δπίζεο ε νξηδφληηα δχλακε είλαη ηδηαίηεξα πςειή εκθαλίδνληαο

νπίζζηα θνξά θαηά ηελ αξρηθή επαθή ε νπνία ζηαδηαθά κεηαβάιιεηαη ζε πξφζζηα θαηά ηελ απνγείσζε Ζ

πςειφηεξε νπίζζηα νξηδφληηα δχλακε ζε ζρέζε κε ηελ πξφζζηα ζπλεηζθέξεη ζηε κείσζε ηεο νξηδφληηαο ηαρχ-ηεηαο ιίγν πξηλ ηελ ηειηθή απνγείσζε

Εικόνα 106 Παξάδεηγκα ηεο θαηαθφξπθεο θαη νξηδφληηαο δχλακεο ndash αληίδξαζεο θαηά ηε δηάξθεηα ηνπ παηήκαηνο Οη δχν

θακπχιεο εκθαλίδνπλ πςειέο αξρηθέο ηηκέο θαηά ηελ θξνχζε έλδεημε ηεο πξνζπάζεηαο ηνπ αζιεηή λα ρξεζηκνπνηήζεη ηελ

θξνχζε ψζηε λα κεηαηξέςεη κέξνο ηεο νξηδφληηαο ηαρχηεηάο ηνπ ζε θαηαθφξπθε

325 Μπτθή δξαζηεξηφηεηα θαηά ην πάηεκα Λίγν πξηλ ην πάηεκα παξαηεξείηαη κηα απμεκέλε δξαζηεξηφηεηα ηνπ νξζνχ κεξηαίνπ θαη ηνπ έζσ πιαηχ κέ-

ρξη ηα κέζα πεξίπνπ ηεο θάζεο ηεο απνγείσζεο ελψ ν δηθέθαινο κεξηαίνο ζεκεηψλεη ρακειή ελεξγνπνίεζε

Απηή ε δξαζηεξηφηεηα ίζσο λα βνεζάεη ηνλ αζιεηή λα laquoθνληξάξεηraquo ηελ θίλεζε ηνπ ζψκαηνο κέζσ ηεο απ-μεκέλεο ελεξγνπνίεζεο ησλ κπψλ ηνπ θάησ άθξνπ ψζηε λα πξνζδψζεη ζην ζψκα θαηαθφξπθε ηαρχηεηα Ο

πξφζζηνο θλεκηαίνο θαη ν γαζηξνθλήκηνο ελεξγνπνηνχληαη ηαπηφρξνλα κέρξη πεξίπνπ ηα 23 ηεο ίδηαο θάζεο

33 Φάζε πηήζεο Ζ θάζε ηεο πηήζεο έρεη ζπγθεληξψζεη κηθξφηεξν ελδηαθέξνλ απφ ηελ άπνςε ηεο κεραληθήο αλάιπζεο Απηφ νθείιεηαη ζην γεγνλφο φηη ε θάζε απηή επεξεάδεη ζε πνιχ κηθξφηεξν βαζκφ ηελ ηειηθή επίδνζε ζε ζρέζε κε

ην πάηεκα θαη ηελ αξρηθή θνξά Οη ηερληθέο νη νπνίεο ρξεζηκνπνηνχληαη είλαη νη εμήο (Hay 1993)

235

Ο αζιεηήο θέξλεη ηα ρέξηα θαη ηνλ θνξκφ ηνπ φζν ην δπλαηφ πην θνληά ζηα πφδηα ηνπ Σν

θχξην κεηνλέθηεκα απηήο ηερληθήο είλαη φηη κε απηήλ ηε θίλεζε δηεπθνιχλεηαη ε πεξη-ζηξνθή ηνπ ζψκαηνο πξνο ηα κπξνζηά κε απνηέιεζκα κηα φρη θαη ηφζν θαιή πξνζγείσ-

ζε Υξεζηκνπνηείηαη θπξίσο απφ εξαζηηέρλεο άιηεο (κε άικαηα κηθξφηεξα ησλ 65κ)

Ζ δεχηεξε ηερληθή ζηεξίδεηαη ζηελ εθηίλαμε ηνπ πνδηνχ αηψξεζεο κεηά ην πάηεκα ε ν-

πνία ζπλνδεχεηαη απφ ππεξέθηαζε ηνπ θνξκνχ θαη ρεξηψλ Υξεζηκνπνηείηαη θπξίσο απφ άιηεο κε κέηξηεο επηδφζεηο (κε άικαηα 6-7 κ)

Ζ ηξίηε ηερληθή νλνκάδεηαη θαη ε ηερληθή ηνπ ηξεμίκαηνο ζηνλ αέξα θαη ζηεξίδεηαη ζηε

δηαδνρηθή αηψξεζε ησλ πνδηψλ (πεξπάηεκα) κέρξη πνπ o αζιεηήο λα πξνζγεησζεί ζην έδαθνο Υξεζηκνπνηείηαη θπξίσο απφ πνιχ θαινχο άιηεο

34 Φάζε πξνζγείσζεο Ο αζιεηήο εδψ πξνζπαζεί λα πεηχρεη ηελ φζν ην δπλαηφ αλψδπλε πξνζγείσζε ψζηε λα κελ πέζεη πίζσ ην

ζψκα ηνπ θαηά ηελ πξνζγείσζε θαη αλ είλαη δπλαηφ λα πεηχρεη αχμεζε ηνπ άικαηνο θαηά κεξηθά εθαηνζηά Απηφ κεηαθξάδεηαη ζηε κέγηζηε δπλαηή ηειηθή ζέζε ησλ πεικάησλ ζε ζρέζε κε ην ΚΜ ηνπ ζψκαηνο θαηά

ηελ πξνζγείσζε Οξηζκέλνη αζιεηέο εθηεινχλ πξφζζηα θιίζε ηνπ θνξκνχ ζε ζπλδπαζκφ κε θάκςε ηνπ ηζρίνπ

κε ηαπηφρξνλε ελεξγεηηθή ππεξέθηαζε ησλ ψκσλ ιίγν πξηλ ηελ επαθή (Kreighbaum amp Barthels 1996) ηελ πεξίπησζε απηή νη αληηδξαζηηθέο δπλάκεηο ηνπ εδάθνπο αζθνχληαη πίζσ απφ ην θέληξν βάξνπο κε απνηέιε-

ζκα ηε γξήγνξε πεξηζηξνθή ηνπ ζψκαηνο σο πξνο ηα πέικαηά ηνπ Άιινη αζιεηέο θαη αζιήηξηεο επηιέγνπλ

λα πξνζγεησζνχλ κε εληειψο εθηεηακέλα ηα γφλαηα θαη ηα ηζρία ηελ πεξίπησζε απηή νη δπλάκεηο αληίδξα-

ζεο αζθνχληαη κπξνζηά απφ ην ΚΜ πξνθαιψληαο ην θάζηζκα ηνπ αζιεηή ζην έδαθνο (Hay 1993)

35 πληζηψζεο ηεο ηειηθήο επίδνζεο ηνπ άικαηνο εηο κήθνο Ζ απφζηαζε απφ ην βαηήξα κέρξη ηελ ηειηθή επαθή ηνπ ζψκαηνο κε ην ζθάκκα θαηά ηελ πξνζγείσζε κπνξεί

λα ζεσξεζεί σο ην ζχλνιν ηξηψλ απνζηάζεσλ (Δηθφλα 103) (J G Hay amp Miller Jr 1985) 1 ηεο απφζηαζεο ηνπ κπξνζηηλνχ κέξνπο ηνπ βαηήξα απφ ην KM ηνπ αζιεηή ζηε θάζε ηεο α-

πνγείσζεο (απφζηαζε απνγείσζεο)

2 ηεο απφζηαζεο πνπ δηαλχεη ην ΚΜ ζηνλ αέξα (απφζηαζε πηήζεο) 3 ηεο απφζηαζεο ηνπ ΚΜ απφ ην ηειηθφ ίρλνο ηνπ αζιεηή θαηά ηελ πξνζγείσζε (απφζηαζε

πξνζγείσζεο)

Ζ απφζηαζε πηήζεο είλαη ε κεγαιχηεξε θαη εμαξηάηαη απφ ηε θνξά θαη ην πάηεκα ζην βαηήξα Αληί-

ζεηα νη άιιεο δχν θάζεηο έρνπλ κηθξφηεξε ζπλεηζθνξά ζηελ ηειηθή επίδνζε θαη εμαξηψληαη απφ ζπγθεθξη-κέλεο θηλήζεηο ησλ κειψλ ηνπ ζψκαηνο ζε ζπγθεθξηκέλεο ρξνληθέο ζηηγκέο ζηηο νπνίεο αλαθέξνληαη

36 Μεζνδνινγηθέο επηζεκάλζεηο γηα ηελ αλάιπζε ηνπ άικαηνο ζε κήθνο Δάλ ν ζηφρνο είλαη ε αλάιπζε φισλ ησλ θάζεσλ ηνπ άικαηνο ηφηε πξέπεη λα ρξεζηκνπνηεζνχλ αξθεηέο θά-κεξεο Ζ ρξήζε θάκεξαο πςειήο ζπρλφηεηαο είλαη επηηαθηηθή εάλ ζηφρνο είλαη ε ελδειερήο αλάιπζε ηνπ

παηήκαηνο Μηα ηππηθή εκβηνκεραληθή αλάιπζε ηνπ παηήκαηνο ζα κπνξνχζε λα πεξηιακβάλεη ηηο εμήο κεηα-

βιεηέο 1 ην ρξφλν θαη ην κήθνο ησλ ηειεπηαίσλ δηαζθειηζκψλ (εάλ ρξεζηκνπνηείηαη θαη δεχηεξε θά-

κεξα)

2 ηα ρξνληθά ραξαθηεξηζηηθά φπσο απηά παξνπζηάδνληαη ζηελ ππνελφηεηα 36 3 ηελ νξηδφληηα θαη θαηαθφξπθε ζέζε ηνπ ΚΜ ηε ζηηγκή ηεο αξρηθήο επαθήο θαη ηεο απνγείσ-

ζεο

4 ηελ νξηδφληηα θαη ηελ θαηαθφξπθε ηαρχηεηα ΚΜ

5 ηε γσλία θαη ην χςνο απνγείσζεο 6 ηε γσληαθή ζέζε θαη ηελ νπίζζηα θιίζε ηνπ θνξκνχ θαηά ην αξρηθφ πάηεκα θαη ηελ απνγείσ-

ζε

7 ηε κέγηζηε θαη ηελ ειάρηζηε γσληαθή ζέζε ηνπ γφλαηνο ζε φιν ην πάηεκα 8 ηε κέγηζηε θαηαθφξπθε θαη νξηδφληηα δχλακε αληίδξαζεο θαηά ην πάηεκα

9 ηε κέγηζηε ειεθηξνκπνγξαθηθή δξαζηεξηφηεηα θαη ην ρξφλν επίηεπμεο ηνπ θάζε κπφο

4 Άικα εηο χςνο

236

Ο ζηφρνο ηνπ αζιεηή είλαη λα πεηχρεη φζν ην δπλαηφ κεγαιχηεξε κεηαηφπηζε ηνπ θέληξνπ βάξνπο ηνπ θαηα-

θφξπθα ψζηε λα κπνξέζεη λα πεξάζεη ην χςνο ηεο κπάξαο Σν άικα εηο χςνο κπνξεί λα δηαθξηζεί ζηηο αθφ-ινπζεο θάζεηο (Δηθφλα 107)

1 Αξρηθή Φνξά Οξίδεηαη σο ην δηάζηεκα απφ ηελ έλαξμε ηεο πξνζπάζεηαο κέρξη ην πάηεκα

2 Πάηεκα - Απνγείσζε Πξφθεηηαη γηα ην δηάζηεκα απφ ην πάηεκα κέρξη ηελ απνγείσζε ζηνλ

αέξα 3 Πέξαζκα ηεο κπάξαο Πξφθεηηαη γηα ην δηάζηεκα απφ ηε ζηηγκή πνπ ην πέικα αθήλεη ην έ-

δαθνο κέρξη ηελ πξψηε επαθή κε ην ζηξψκα

41 Αξρηθή θνξά Ζ αξρηθή θνξά έρεη σο ζηφρν λα θέξεη ηνλ αζιεηή ζηε ηδαληθφηεξε ζέζε θαη κε ηελ θαηάιιειε ηαρχηεηα

ψζηε λα πεξάζεη ην χςνο ηεο κπάξαο πγθεθξηκέλα δχν απφ ηνπο ζηφρνπο ηεο πξνπαξαζθεπαζηηθήο απηήο

θίλεζεο είλαη λα κεγηζηνπνηήζεη ηελ νξηδφληηα ηαρχηεηα ηνπ ΚΜ θαη λα ρακειψζεη ην ΚΜ ηνπ ιίγν πξηλ ηελ επαθή Σν κήθνο αιιά θαη ε ηξνρηά ηεο θνξάο πνηθίιινπλ απφ αζιεηή ζε αζιεηή Όκσο ζε γεληθέο γξακκέο

ε θνξά δηαθξίλεηαη ζην πξψην θνκκάηη ην νπνίν είλαη επζχγξακκν θαη ζην δεχηεξν ην νπνίν είλαη θπθιηθφ

θέξνληαο ηνλ αζιεηή ζρεδφλ παξάιιεια πξνο ηελ κπάξα Ζ κεγηζηνπνίεζε ηεο νξηδφληηαο ηαρχηεηαο ηνπ ΚΜ επηηξέπεη ζηνλ αζιεηή λα απμήζεη ηελ θαηαθφξπθε ζέζε ηνπ θαηά ηε θάζε ηεο απνγείσζεο

Σν κήθνο δηαζθειηζκνχ απμάλεη θαηά ηε δηάξθεηα ηεο θνξάο κε ην κεγαιχηεξν λα ζεκεηψλεηαη ζηνλ

πξνηειεπηαίν δηαζθειηζκφ ελψ ν ηειεπηαίνο δηαζθειηζκφο είλαη πην ζχληνκνο θαη γξήγνξνο Με απηφλ ηνλ

ηξφπν ν αζιεηήο πξνζπαζεί λα θέξεη ην ζψκα ηνπ ζε ηέηνηα ζέζε ψζηε λα κεηαηξέςεη ηελ νξηδφληηα ηαρχηε-ηα ηνπ ζε θαηαθφξπθε θαηά ην πάηεκα ε απηφ ζπλεηζθέξεη θαη ε θπθιηθή ηνπ ηξνρηά ε νπνία ζπλνδεχεηαη

απφ παξαγσγή θπγφθεληξεο νξηδφληηαο δχλακεο θαη πξνθαιεί θιίζε ηνπ θνξκνχ θαη κεηαηφπηζε ηνπ ΚΜ

πξνο ηα έζσ Σαπηφρξνλα θαηά ηε δηάξθεηα ησλ ηειεπηαίσλ ηξηψλ κε ηεζζάξσλ δηαζθειηζκψλ ν αζιεηήο ρακειψλεη ην ΚΜ ηνπ ζψκαηνο (J G Hay 1993) Απηφ επηηπγράλεηαη κέζσ κεγαιχηεξεο νπίζζηαο θιίζεο

(έθηαζεο) ηνπ θνξκνχ θαη θάκςεο ηνπ γφλαηνο ηνπ πνδηνχ ζηήξημεο ζηνλ πξνηειεπηαίν δηαζθειηζκφ Ζ κεί-

σζε ηεο θαηαθφξπθεο ζέζεο ηνπ ΚΜ έρεη σο ζθνπφ λα κεηψζεη ηελ θαηαθφξπθε ηαρχηεηα (κε δηεχζπλζε πξνο ηα θάησ) ηε ζηηγκή ηεο επαθήο θαη ζε δεχηεξν ρξφλν λα δψζεη πεξηζζφηεξν ρξφλν θαη απφζηαζε ζηνλ

αζιεηή ψζηε λα απμήζεη ηελ θαηαθφξπθε αλνδηθή ηαρχηεηα θαηά ηελ (επεξρφκελε) θάζε ηεο απνγείσζεο

Εικόνα 107 ρεκαηηθή απεηθφληζε ηεο θνξάο κε 10 δηαζθειηζκνχο θαηά εθηέιεζε άικαηνο εηο χςνο Γηαθξίλεηαη ε ζέζε

ηεο θέληξνπ κάδαο θαηά ηελ εθηέιεζε ηεο θίλεζεο

42 Πάηεκα - Απνγείσζε 421 Κηλεκαηηθά ραξαθηεξηζηηθά θαηά ην πάηεκα Όπσο ζην άικα εηο κήθνο έηζη θαη ζην άικα εηο χςνο ε θάζε ηεο απνγείσζεο είλαη θαζνξηζηηθή γηα ηελ πν-ξεία ηνπ άικαηνο Όκσο εδψ ν ζηφρνο είλαη ε αλάπηπμε φζν ην δπλαηφ κεγαιχηεξεο θαηαθφξπθεο ζέζεο ηνπ

ΚΜ ε νπνία ζα επηηξέςεη ζηνλ αζιεηή ή ζηελ αζιήηξηα λα πεξάζεη ηελ κπάξα Απηφ θαζνξίδεηαη απφ ηελ

θαηαθφξπθε ηαρχηεηα ηνπ αζιεηή θαηά ηελ ηειηθή θάζε ηεο απνγείσζεο

237

Ζ νξηδφληηα ηαρχηεηα ηνπ ΚΜ είλαη πςειή θαηά ην πάηεκα θαη κεηψλεηαη θαηά ηελ απνγείσζε Ζ

θαηαθφξπθε ηαρχηεηα αθνινπζεί αληίζηξνθε πνξεία Καηά ηνλ ηειηθφ αλδξψλ ηνπ παγθφζκηνπ πξσηαζιήκα-ηνο ηνπ 2005 ε κέζε νξηδφληηα ηαρχηεηα ησλ αζιεηψλ ήηαλ 778 ms θαηά ηελ αξρηθή επαθή κε ην έδαθνο

γηα λα κεησζεί ζηα 483 ms ηε ζηηγκή ηεο απνγείσζεο (Isolehto Virmavirta Kyroumllaumlinen amp Komi 2007)

Απηή ε πηψζε ζηελ νπζία ζεκαηνδνηεί ηε κεηαηξνπή ηεο νξηδφληηαο ηαρχηεηαο ζε θαηαθφξπθε Γηrsquo απηφ ην

ιφγν ε θαηαθφξπθε ηαρχηεηα απμήζεθε απφ -033 ms θαηά ηελ αξρηθή επαθή ζε 431 ms θαηά ηελ απν-γείσζε (Isolehto et al 2007)

Εικόνα 108 Σππηθή ζέζε ηνπ αζιεηή θαηά ην πάηεκα θαη ηελ ηειηθή απνγείσζε ζην νβειηαίν επίπεδν Καηά ηελ αξρηθή επαθή (αξηζηεξά) ν θνξκφο εκθαλίδεη κηα νπίζζηα θιίζε ην ηζρίν ηνπ πνδηνχ ζηήξημεο εκθαλίδεη θάκςε ην γφλαην βξίζθε-

ηαη ζρεδφλ ζε πιήξε έθηαζε θαη ε πνδνθλεκηθή ζε ξαρηαία θάκςε Σε ζηηγκή ηεο απνγείσζεο (δεμηά) ν θνξκφο είλαη ζε

νπδέηεξε ζέζε ην ηζρίν ηνπ πνδηνχ ζηήξημεο βξίζθεηαη ζε ειαθξά θάκςε ην γφλαην ζπλερίδεη κηα εθηαηηθή θίλεζε ελψ ε

πνδνθλεκηθή θάκπηεηαη πεικαηηαία Σν πφδη αηψξεζεο εκθαλίδεη κεγάιε θάκςε ηνπ ηζρίνπ θαη ηνπ γφλαηνο ψζηε λα βνε-

ζήζεη ζηελ αλχςσζε ηνπ ζψκαηνο

Έλαο απφ ηνπο πην θαζνξηζηηθνχο παξάγνληεο πξνζδηνξηζκνχ ηεο θαηαθφξπθεο ηαρχηεηαο θαηά ηελ απνγείσζε είλαη ε ρακειή ζέζε ηνπ ΚΜ θαηά ηελ επαθή (Δηθφλα 108) Όζν πην ρακειή είλαη ε ζέζε απηή

ηφζν κεγαιχηεξε είλαη ε ηειηθή θαηαθφξπθε ηαρχηεηα θαηά ηελ απνγείσζε (Isolehto et al 2007) Απηφ επη-

ηπγράλεηαη θπξίσο ζηελ πξνπαξαζθεπαζηηθή θάζε κε ηε ζηαδηαθή κείσζε ηεο θαηαθφξπθεο ζέζεο ηνπ ΚΜ

ηνπ αζιεηή ιφγσ ηεο νπίζζηαο θιίζεο ηνπ θνξκνχ θαη ηεο πξφζζηαο πξνβνιήο φινπ ηνπ πνδηνχ θαηά ηελ αξ-ρηθή επαθή

Μεηά ηελ αξρηθή επαθή ν αζιεηήο θέξεη ην πφδη αηψξεζεο απφ πίζσ πξνο ηα εκπξφο ζε θάκςε ή (ζε

ιηγφηεξεο πεξηπηψζεηο) ζε έθηαζε πξνο ηελ κπάξα μεθηλψληαο ηελ αλχςσζε ηνπ ΚΜ ηε ζπλέρεηα ν αζιε-ηήο εθηείλεη φιεο ηηο αξζξψζεηο ηνπ πνδηνχ ζηήξημεο θαζψο απηφ αθήλεη ην έδαθνο πεηπραίλνληαο ηελ θαηα-

θφξπθε αλχςσζε ηνπ ΚΜ

Ο θνξκφο έρεη νπίζζηα θιίζε θαηά ηελ αξρηθή επαθή ζηε ζπλέρεηα ζηξέθεηαη πξφζζηα θαη έξρεηαη ζρεδφλ ζε νπδέηεξε ζέζε (Δηθφλα 108) Σαπηφρξνλα ν θνξκφο εθηειεί ζηξνθή πξνο ηελ έζσ πιεπξά γηα

λα θέξεη ηελ νπίζζηα επηθάλεηα ηνπ ζψκαηνο απέλαληη απφ ηελ κπάξα ελψ θαηά ηελ επαθή έρεη κηα θιίζε

πξνο ηελ έμσ πιεπξά (ηελ πιεπξά ηνπ πνδηνχ ζηήξημεο) θαη ζηε δηάξθεηα ηεο απνγείσζεο ε θιίζε κεηαβάι-

ιεηαη πξνο ηελ πιεπξά ηνπ πνδηνχ αηψξεζεο (Dapena 2000) (Δηθφλα 109) Καηά ηε δηάξθεηα ηνπ παηήκαηνο ην ηζρίν βξίζθεηαη ζε θάκςε γηα λα εθηαζεί κέρξη ηελ απνγείσζε

Αλ θαη δελ ππάξρνπλ δεκνζηεπκέλα ζηνηρεία ε έζσ ζηξνθή ηεο ιεθάλεο θαη ηνπ ηζρίνπ ηνπ πνδηνχ αηψξεζεο

θαηά ην πάηεκα θαη ε επεξρφκελε έζσ ζηξνθή ηεο ιεθάλεο θαη ηνπ ηζρίνπ δηαδξακαηίδνπλ ζεκαληηθφ ξφιν ζηελ θαηαθφξπθε θαη ελεξγεηηθή αλχςσζε ηνπ ΚΜ ηνπ ζψκαηνο θαηά ηελ απνγείσζε (Δηθφλα 109)

Καηά ηελ αξρηθή επαθή ην γφλαην βξίζθεηαη ζε ειαθξά θάκςε ελψ ζηε ζπλέρεηα θάκπηεηαη θαηά ηε

κέζε θάζε ηεο απνγείσζεο γηα λα εθηαζεί ζηε ζπλέρεηα θαζψο ην ζψκα αλπςψλεηαη (Ae et al 2007) Ζ θί-

238

λεζε απηή ίζσο ρξεζηκεχεη γηα ηελ αξρηθή απνξξφθεζε ησλ θνξηίζεσλ θαηά ηελ αξρηθή επαθή θαη ζηελ

αθνινπζνχκελε δπλακηθή αλχςσζε ηνπ ζψκαηνο Σν πέικα θαηά ηελ επαθή έρεη θαηεχζπλζε ζρεδφλ παξάιιειε πξνο ηελ κπάξα ην νπνίν νθείιεηαη

ζηελ πιάγηα θιίζε ηνπ θνξκνχ πξνο ηελ έζσ πιεπξά θαη ζπλνδεχεηαη απφ πξεληζκφ ηνπ πέικαηνο (αλάζπαζε

έζσ ρείινπο) θαη ξαρηαία θάκςε Απηή ε ζέζε ηνπ πέικαηνο ζεκαίλεη φηη ε νξηδφληηα δχλακε αληίδξαζεο

αζθείηαη φρη ζηελ νξηδφληηα θαηεχζπλζε αιιά δηαγψληα ζηελ πνξεία ηεο θαηεχζπλζεο ηνπ ζψκαηνο πξνο ηελ κπάξα Απφ ηε κέζε θάζε ηνπ παηήκαηνο θαη κεηά ε πνδνθλεκηθή πξαγκαηνπνηεί ελεξγεηηθή πεικαηηαία

θάκςε ζπκκεηέρνληαο ζηελ θαηαθφξπθε ψζεζε ηνπ ζψκαηνο

Εικόνα 109 Σππηθή ζέζε ηεο αζιήηξηαο θαηά ην πάηεκα ζην κεησπηαίν επίπεδν Σν ζψκα εκθαλίδεη κηα θιίζε πξνο ηελ

έζσ ηξνρηά απφξξνηα ηεο θπθιηθήο θίλεζεο ηεο θνξάο

(httpcommonswikimediaorgwikiFileEsthera_Petre_Ostrava_2011jpguselang=el Erik van Leeuwen Τπφ ηελ

άδεηα GNU Free documentation Licence via Wikimedia Commons)

422 Γπλάκεηο αληίδξαζεο θαηά ην πάηεκα Απφ ηε ζηηγκή πνπ ην πφδη παηάεη ζην έδαθνο γηα λα εθηειέζεη ηνλ ηειεπηαίν δηαζθειηζκφ ε φπνηα ηαρχηεηα

(νξηδφληηα θαη θαηαθφξπθε) πξέπεη λα κεηαηξαπεί ζε θαηαθφξπθε αλνδηθή Ζ κεηαηξνπή απηή γίλεηαη κέζσ ηεο εθαξκνγήο πςειήο θαηαθφξπθεο ψζεζεο ε νπνία πξνθχπηεη απφ ηε δχλακε αληίδξαζεο ηνπ εδάθνπο θαη

ηνπ ρξφλνπ ηεο ψζεζεο

Σν κέγεζνο ηεο δχλακεο απηήο εμαξηάηαη απφ ηελ ηαρχηεηα κε ηελ νπνία παηάεη ν αζιεηήο ηε δχλα-κε πνπ αζθείηαη απφ ηνπο δηάθνξνπο κχεο θαη ηηο θηλήζεηο ησλ κειψλ ηνπ ζψκαηνο θαηά ην πάηεκα (Dapena

2000) Ζ θαηαθφξπθε δχλακε αληίδξαζεο πιεζηάδεη ηηο 55 θνξέο ην ζσκαηηθφ βάξνο ηνπ αζιεηή θαη εκθα-

λίδεη ζπλήζσο δχν κέγηζηα ην πξψην ιίγν κεηά ηελ αξρηθή επαθή θαη ην δεχηεξν θαηά ηε κέζε θάζε ηεο

απνγείσζεο (Coh 2007) Ζ νξηδφληηα δχλακε επίζεο είλαη ηδηαίηεξα πςειή πιεζηάδνληαο ηηο 4 θνξέο ην ζσκαηηθφ βάξνο θαη εκθαλίδεη κηα θνξχθσζε ιίγν κεηά ηελ αξρηθή επαθή (Coh 2007)

Ζ γσλία ηνπ πέικαηνο ζε ζρέζε κε ην έδαθνο θαηά ηελ αξρηθή επαθή κπνξεί λα επεξεάζεη ηελ θαηα-

λνκή ηεο δχλακεο αιιά δε ζπλδέεηαη κε ηελ ηειηθή επίδνζε (Isolehto et al 2007) Ζ δηάξθεηα ηνπ παηήκαηνο εμαξηάηαη απφ ην ζηπι ηνπ αζιεηή αιιά ζε γεληθέο γξακκέο θπκαίλεηαη απφ 012 έσο 023 s (Ae et al 2007

Isolehto et al 2007)

43 Πέξαζκα ηεο κπάξαο Σν χςνο πηήζεο πάλσ απφ ηελ κπάξα εμαξηάηαη απφ ηηο θηλήζεηο ηνπ αζιεηή θαηά ηε δηάξθεηα απηήο ηεο θά-

ζεο (Kreighbaum amp Barthels 1996) (Δηθφλα 1010) Ο αζιεηήο αξρηθά εθηείλεη ηνλ θνξκφ θαη ηνλ απρέλα θαη ηαπηφρξνλα ζηξέθεη ην θνξκφ ψζηε λα δηαπεξάζεη ν ψκνο ηεο πιεπξάο ηνπ πνδηνχ αηψξεζεο ηελ κπάξα

ελψ ε ιεθάλε βξίζθεηαη ζε αληίζεηε ζηξνθή (πξνο ηελ πιεπξά ηνπ πνδηνχ ζηήξημεο) ηε ζπλέρεηα ε νζθπτθή

κνίξα ηεο ζπνλδπιηθήο ζηήιεο θάκπηεηαη ψζηε λα επηηεπρζεί κεγαιχηεξε ιφξδσζε ε νπνία επηηξέπεη ζηε ιεθάλε θαη ζηα ηζρία λα αλπςσζνχλ πεξηζζφηεξν θαη λα πεξάζνπλ ηελ κπάια Καζψο ην άλσ κέξνο ηνπ ζψ-

καηνο δηαπεξλάεη ηελ κπάξα ηφηε ν θνξκφο καδί κε ηα ηζρία πέθηνπλ ρακειά ελψ αληίζεηα νη κεξνί θαη ηα

θάησ πφδηα αλπςψλνληαη κε ελεξγεηηθή έθηαζε ησλ γνλάησλ ψζηε λα απνθεπρζεί ε επαθή κε ηελ κπάξα

232

δξαζε ηνπ επλντθνχ αέξα κπνξεί λα απμήζεη ην άικα πεξίπνπ θαηά 4 έσο 16 cm πλε-

πψο ζε πνιχ πςειφ επίπεδν ε επίδξαζε ηνπ αέξα κπνξεί λα είλαη θαζνξηζηηθή ηνλ ηειηθφ ηνπ παγθνζκίνπ πξσηαζιήκαηνο ηνπ 2008 (Joseacute Campos Javier Gaacutemez Alberto

Encarnacioacuten Marcos Gutieacuterrez-Daacutevila amp Rojas 2013) ν κέζνο φξνο ηεο νξηδφληηαο ηαρχηεηαο ησλ αικάησλ

ησλ αζιεηψλ ήηαλ ίζνο κε 958 ms ην χςνο απνγείσζεο ήηαλ ίζν κε 127 m θαη ε γσλία απνγείσζεο ήηαλ

ίζε κε 21deg

Εικόνα 104 Υξνληθέο ζηηγκέο θαηά ηε θάζε ηεο απνγείσζεο Σ1 Ζ ζηηγκή ηεο απνγείσζεο ηνπ πίζσ πνδηνχ απφ ην έδα-

θνο Σ2 Ζ ζηηγκή ηεο επαθήο ηνπ πέικαηνο ηνπ κπξνζηηλνχ πνδηνχ ζην βαηήξα Σ3 Ζ ζηηγκή ηεο κέγηζηεο θάκςεο ηνπ

γφλαηνο ηνπ πνδηνχ ζηήξημεο θαηά ηε ζηήξημε πάλσ ζην βαηήξα θαη Σ4 Ζ ζηηγκή ηεο απνγείσζεο ηνπ πνδηνχ ζηήξημεο απφ ην έδαθνο

322 Υξνληθά ραξαθηεξηζηηθά ηνπ παηήκαηνο Σα παξαπάλσ ζηνηρεία απνηεινχλ ηνπο πξνζδηνξηζηηθνχο παξάγνληεο ηεο επίδνζεο θαη εμαξηψληαη θπξίσο απφ ηελ ηερληθή εθηέιεζε ηνπ παηήκαηνο θαη ηελ απνγείσζε ηνπ αζιεηή Ζ αλάιπζε μεθηλά απφ ηνλ ηειεπ-

ηαίν δηαζθειηζκφ θαη πεξηιακβάλεη ηελ αλαγλψξηζε ζπγθεθξηκέλσλ ρξνληθψλ ραξαθηεξηζηηθψλ φπσο είλαη

(Joseacute Campos et al 2013) (Δηθφλα 104) 1 ε ζηηγκή ηεο απνγείσζεο ηνπ πίζσ πνδηνχ απφ ην έδαθνο (Σ1)

2 ε ζηηγκή ηεο επαθήο ηνπ πέικαηνο ηνπ κπξνζηηλνχ πνδηνχ ζην βαηήξα (Σ2)

3 ε ζηηγκή ηεο κέγηζηεο θάκςεο ηνπ γφλαηνο ηνπ πνδηνχ ζηήξημεο θαηά ηε ζηήξημε πάλσ ζην βαηήξα (Σ3)

4 ε ζηηγκή ηεο απνγείσζεο ηνπ πνδηνχ ζηήξημεο απφ ην έδαθνο (Σ4)

Με βάζε απηά ηα ρξνληθά ζεκεία νξίδνληαη ηξεηο θάζεηο

1 Ζ θάζε ηνπ ηειεπηαίνπ βεκαηηζκνχ νξίδεηαη σο ε δηαθνξά αλάκεζα ζηα ζεκεία Σ1 θαη Σ2 2 Ζ θάζε ζπκπίεζεο (compression) νξίδεηαη σο ε δηαθνξά αλάκεζα ζηα ζεκεία Σ2 θαη Σ3

3 Ζ θάζε έθηαζεο νξίδεηαη σο ε δηαθνξά αλάκεζα ζηα ζεκεία Σ3 θαη Σ4

ε αγψλεο αζιεηψλ πςεινχ επηπέδνπ νη θάζεηο 2 θαη 3 απνηεινχλ πεξίπνπ ην 63 θαη 37 ηνπ ρξφλνπ απνγείσζεο αληίζηνηρα (Joseacute Campos et al 2013)

323 Κηλεκαηηθά ραξαθηεξηζηηθά ηνπ παηήκαηνο Καζψο ν δξνκέαο παηάεη ζην έδαθνο έλα κέξνο ηεο νξηδφληηαο ηαρχηεηαο ηνπ ΚΜ κεηαηξέπεηαη ζε θαηαθφ-

ξπθε ιφγσ ησλ δπλάκεσλ αληίδξαζεο θαηά ηελ επαθή ηνπ πέικαηνο κε ην βαηήξα Ζ νξηδφληηα ηαρχηεηα

κεηψλεηαη ειαθξά θαηά ηελ αξρηθή επαθή κέρξη ηε κέγηζηε θάκςε ηνπ γφλαηνο θαη ζηε ζπλέρεηα απμάλεη ε-ιαθξά γηα λα κεησζεί πεξίπνπ θαηά 8 ηε ζηηγκή ηεο απνγείσζεο (Joseacute Campos et al 2013) Δπίζεκα ζηνη-

ρεία απφ ηειηθφ παγθφζκηνπ πξσηαζιήκαηνο δείρλνπλ φηη ζε έλα άικα 811 m ε νξηδφληηα ηαρχηεηα θαηά ηνλ

ηειεπηαίν δηαζθειηζκφ ήηαλ 1029 ms ελψ θαηά ηελ απειεπζέξσζε ήηαλ ίζε κε 955 ms (Joseacute Campos et

al 2013) Ζ θαηαθφξπθε ηαρχηεηα ηνπ ΚΜ δεκηνπξγείηαη θαηά ηε θάζε ηεο ζπκπίεζεο θαη κεγηζηνπνηείηαη ιίγν πξηλ ηελ ηειηθή απνγείσζε ηζνδπλακψληαο πεξίπνπ κε ην 35-40 ηελ αληίζηνηρεο νξηδφληηαο ηαρχηε-

ηαο Ζ κέγηζηε θαηαθφξπθε ηαρχηεηα ηνπ ΚΜ θαηά ηελ απνγείσζε ζπλδέεηαη κε κηα θαιχηεξε ηειηθή επίδν-

ζε

233

Ζ ζέζε ηνπ ΚΜ θαηά ηε δηάξθεηα ηνπ ηειεπηαίνπ βεκαηηζκνχ ρακειψλεη ειαθξά αθνινπζείηαη απφ

κηα πεξαηηέξσ πηψζε θαηά ηε θάζε ηεο κέγηζηεο θάκςεο ηνπ γφλαηνο γηα λα αξρίζεη ε άλνδνο θαηά ηελ ηε-ιηθή θάζε ηεο έθηαζεο θαη ηεο απνγείσζεο ηνπ άιηε (Δηθφλα 105)

Καηά ηε θάζε ηνπ παηήκαηνο ν θνξκφο εκθαλίδεη κηα νπίζζηα θιίζε (7-10deg) ζε ζρέζε κε ηελ νξηδφ-

ληην (βξίζθεηαη ζε ειαθξά έθηαζε) ελψ ζηε ζπλέρεηα αιιάδεη θνξά θαη έξρεηαη ζε πξφζζηα θιίζε Δπίζεο ν

θνξκφο εκθαλίδεη πιάγηα θιίζε πξνο ηελ πιεπξά ηνπ πνδηνχ ζηήξημεο ε νπνία ζπλερίδεη θαζφιε ηε δηάξθεηα ηνπ παηήκαηνο (Graham-Smith amp Lees 2005)

Καηά ηελ αξρηθή επαθή φιν ην πφδη εθηείλεηαη έληνλα κπξνζηά ζε ζρέζε κε ην ππφινηπν ζψκα ζρε-

καηίδνληαο κηα γσλία 60deg (Δηθφλα 105) Απηή ε ζέζε ρξεζηκεχεη ψζηε ν αζιεηήο λα πεξηνξίζεη ηελ αλάπηπ-με νξηδφληηαο νπίζζηαο δχλακεο αληίδξαζεο θαη ζηε ζπλέρεηα λα απμήζεη ηελ θαηαθφξπθε δχλακε ψζεζεο

Σν ηζρίν ηνπ πνδηνχ ζηήξημεο βξίζθεηαη ζε πνιχ κηθξή έθηαζε θαηά ηελ αξρηθή επαθή (πεξίπνπ 10deg) ιφγσ

ηεο νπίζζηαο θιίζεο ηνπ θνξκνχ θαη ζηε ζπλέρεηα εθηείλεηαη πεξαηηέξσ ψζηε ηε ζηηγκή ηεο θάζεο έθηαζεο (ηνπ άικαηνο) λα βξίζθεηαη ζε έθηαζε 40 - 45deg Δπίζεο ιίγν κεηά ηελ επαθή ην ηζρίν βξίζθεηαη ζε ειαθξά

πξνζαγσγή γηα λα έξζεη ζε απαγσγή ζηε ζπλέρεηα (10-15deg)

Εικόνα 105 Θέζε ηνπ ζψκαηνο θαηά ην πάηεκα ζην βαηήξα Καηά ηελ επαθή ην πφδη ζηήξημεο πξνβάιιεηαη κπξνζηά

ζρεκαηίδνληαο κηα γσλία πεξίπνπ 60deg κε ην έδαθνο (ζ1) ελψ ν θνξκφο εκθαλίδεη κηα νπίζζηα θιίζε (ζθνξκφο) Σν ηζρίν ηνπ

πνδηνχ ζηήξημεο βξίζθεηαη ζε θάκςε ελψ ηνπ πίζσ πνδηνχ ζε έθηαζε (ζηζρίν) Καηά ηε κέζε ζηήξημε ην γφλαην εκθαλίδεη

κέγηζηε θάκςε (ζγφλαην) θαη ε πνδνθλεκηθή θάκπηεηαη ξαρηαία (ζπνδνθλεκηθή) Καηά ηελ απνγείσζε ην γφλαην θαη ην ηζρίν ηνπ πνδηνχ ζηήξημεο δπλακηθά εθηείλνληαη θαη ε πνδνθλεκηθή θάκπηεηαη πεικαηηαία

Λίγν πξηλ ην πάηεκα ην γφλαην βξίζθεηαη ζε έθηαζε πεξίπνπ 10-15deg θαη κεηά ηελ επαθή έξρεηαη

ζηαδηαθά ζε θάκςε πεξίπνπ 15-25deg γηα λα αθνινπζήζεη ε έθηαζε πεξίπνπ 20-25deg κέρξη ηελ απνγείσζε

(Bridgett amp Linthorne 2006 Graham-Smith amp Lees 2005) Ζ θάκςε ηνπ γφλαηνο ζπλνδεχεηαη απφ ρακήισ-κα ηνπ ΚΜ ελψ ζεκαηνδνηεί ζηελ αχμεζε ηεο θαηαθφξπθεο ηαρχηεηαο ηνπ ΚΜ (Joseacute Campos et al 2013)

Ζ θάκςε θαη ε αθνινπζνχκελε έθηαζε ηνπ γφλαηνο ρξεζηκεχνπλ γηα ηελ αξρηθή απνζήθεπζε ειαζηηθήο ε-

λέξγεηαο θαηά ηε θάζε ηεο ζπκπίεζεο (απφ απηφ πήξε θαη ηελ νλνκαζία ηεο) θαη ηε κεηέπεηηα απειεπζέξσζή ηεο Ζ πνδνθλεκηθή βξίζθεηαη ζε πεικαηηαία θάκςε θαηά ην αξρηθφ πάηεκα ζην βαηήξα γηα λα έξζεη ζηε

ζπλέρεηα ζε ξαρηαία θάκςε θαη έπεηηα λα εθηειέζεη πεικαηηαία θάκςε θαηά ηελ ηειηθή ψζεζε

πλνιηθά ε θίλεζε ηνπ ζψκαηνο πάλσ απφ ην πφδη ζηήξημεο θαηά ηε δηάξθεηα ηεο θάζεο ηνπ παηή-καηνο έρεη ραξαθηεξηζηεί σο ζεκείν-θιεηδί γηα ηε κεηαηξνπή ελφο ζεκαληηθνχ κέξνπο ηεο νξηδφληηαο ζε θα-

ηαθφξπθε ηαρχηεηα θαηά ηελ απνγείσζε (Graham-Smith amp Lees 2005 J G Hay amp Miller Jr 1985) Ζ θίλε-

ζε απηή ζπλίζηαηαη ζηελ πεξηζηξνθή ηνπ ζψκαηνο (ΚΜ) πάλσ απφ ην πφδη ζηήξημεο κε θαηεχζπλζε πξνο ηα

επάλσ θαη κπξνζηά Ξεθηλάεη κε ηε ραξαθηεξηζηηθή πξφζζηα πξνβνιή ηνπ πνδηνχ ην νπνίν παηάεη ζην βαηή-ξα ζπλερίδεηαη κε ηελ θάκςε ηνπ γφλαηνο θαη νινθιεξψλεηαη κε ηελ έθηαζε ηνπ γφλαηνο

234

Φπζηθά ζα πξέπεη λα επηζεκαλζεί φηη ηα παξαπάλσ ραξαθηεξηζηηθά ηξνπνπνηνχληαη κε βάζε ηελ ηε-

ρληθή θαη ηηο ηθαλφηεηεο ηνπ άιηε Γηα παξάδεηγκα ζηνλ ηειηθφ ηνπ 3νπ

Παγθφζκηνπ πξσηαζιήκαηνο ν Mike Powell πέηπρε παγθφζκην ξεθφξ ίζν κε 895 m εκθαλίδνληαο νπίζζηα θιίζε ηνπ θνξκνχ θαηά ηελ επαθή ε-

θηεηακέλν πφδη κπξνζηά θαη γσλία απνγείσζεο 23deg θαζψο θαη πςειή θαηαθφξπθε ηαρχηεηα ηνπ ΚΜ Αληί-

ζεηα ν Carl Lewis πέηπρε επίδνζε 891 m πεξηνξίδνληαο ηελ πξφζζηα πξνβνιή ηνπ πνδηνχ θαηά ηελ επαθή

φπσο θαη ηελ θίλεζε θάκςεο ndash έθηαζεο νδεγψληαο ζε κηθξφηεξε γσλία απνγείσζεο (16deg) θαη άξα δηαηεξψ-ληαο πςειή ηελ νξηδφληηα ηαρχηεηά ηνπ (Kakihana amp Suzuki 2001)

324 Γπλάκεηο αληίδξαζεο ηνπ εδάθνπο θαηά ην πάηεκα Καηά ην πάηεκα αζθνχληαη ηδηαίηεξα πςειέο δπλάκεηο αληίδξαζεο νη νπνίεο θηάλνπλ ηηο 11 θνξέο ην ζσκα-

ηηθφ βάξνο ( Hay 1993) Θα πξέπεη λα επηζεκαλζεί φηη ε κνξθή ηεο θακπχιεο δχλακεο δηαθέξεη ζεκαληηθά

απφ αζιεηή ζε αζιεηή ιφγσ ησλ πςειψλ δηαθνξψλ ζηνλ ηξφπν εθηέιεζεο ηνπ άικαηνο (Miladinov 2006) ηελ Δηθφλα 106 παξνπζηάδεηαη έλα παξάδεηγκα δπλάκεσλ αληίδξαζεο θαηά ην πάηεκα ελφο αζιεηή

ν νπνίνο βαζίδεηαη ζηε κεηαηξνπή ελφο κέξνπο ηεο νξηδφληηαο ζε θαηαθφξπθε ηαρχηεηα πγθεθξηκέλα ε

θαηαθφξπθε δχλακε αληίδξαζεο εκθαλίδεη κηα πςειή δχλακε θξνχζεο ε νπνία αθνινπζείηαη απφ κηα πηψζε θαηά ηε ζπλέρεηα ηεο θάζεο ηνπ παηήκαηνο Δπίζεο ε νξηδφληηα δχλακε είλαη ηδηαίηεξα πςειή εκθαλίδνληαο

νπίζζηα θνξά θαηά ηελ αξρηθή επαθή ε νπνία ζηαδηαθά κεηαβάιιεηαη ζε πξφζζηα θαηά ηελ απνγείσζε Ζ

πςειφηεξε νπίζζηα νξηδφληηα δχλακε ζε ζρέζε κε ηελ πξφζζηα ζπλεηζθέξεη ζηε κείσζε ηεο νξηδφληηαο ηαρχ-ηεηαο ιίγν πξηλ ηελ ηειηθή απνγείσζε

Εικόνα 106 Παξάδεηγκα ηεο θαηαθφξπθεο θαη νξηδφληηαο δχλακεο ndash αληίδξαζεο θαηά ηε δηάξθεηα ηνπ παηήκαηνο Οη δχν

θακπχιεο εκθαλίδνπλ πςειέο αξρηθέο ηηκέο θαηά ηελ θξνχζε έλδεημε ηεο πξνζπάζεηαο ηνπ αζιεηή λα ρξεζηκνπνηήζεη ηελ

θξνχζε ψζηε λα κεηαηξέςεη κέξνο ηεο νξηδφληηαο ηαρχηεηάο ηνπ ζε θαηαθφξπθε

325 Μπτθή δξαζηεξηφηεηα θαηά ην πάηεκα Λίγν πξηλ ην πάηεκα παξαηεξείηαη κηα απμεκέλε δξαζηεξηφηεηα ηνπ νξζνχ κεξηαίνπ θαη ηνπ έζσ πιαηχ κέ-

ρξη ηα κέζα πεξίπνπ ηεο θάζεο ηεο απνγείσζεο ελψ ν δηθέθαινο κεξηαίνο ζεκεηψλεη ρακειή ελεξγνπνίεζε

Απηή ε δξαζηεξηφηεηα ίζσο λα βνεζάεη ηνλ αζιεηή λα laquoθνληξάξεηraquo ηελ θίλεζε ηνπ ζψκαηνο κέζσ ηεο απ-μεκέλεο ελεξγνπνίεζεο ησλ κπψλ ηνπ θάησ άθξνπ ψζηε λα πξνζδψζεη ζην ζψκα θαηαθφξπθε ηαρχηεηα Ο

πξφζζηνο θλεκηαίνο θαη ν γαζηξνθλήκηνο ελεξγνπνηνχληαη ηαπηφρξνλα κέρξη πεξίπνπ ηα 23 ηεο ίδηαο θάζεο

33 Φάζε πηήζεο Ζ θάζε ηεο πηήζεο έρεη ζπγθεληξψζεη κηθξφηεξν ελδηαθέξνλ απφ ηελ άπνςε ηεο κεραληθήο αλάιπζεο Απηφ νθείιεηαη ζην γεγνλφο φηη ε θάζε απηή επεξεάδεη ζε πνιχ κηθξφηεξν βαζκφ ηελ ηειηθή επίδνζε ζε ζρέζε κε

ην πάηεκα θαη ηελ αξρηθή θνξά Οη ηερληθέο νη νπνίεο ρξεζηκνπνηνχληαη είλαη νη εμήο (Hay 1993)

235

Ο αζιεηήο θέξλεη ηα ρέξηα θαη ηνλ θνξκφ ηνπ φζν ην δπλαηφ πην θνληά ζηα πφδηα ηνπ Σν

θχξην κεηνλέθηεκα απηήο ηερληθήο είλαη φηη κε απηήλ ηε θίλεζε δηεπθνιχλεηαη ε πεξη-ζηξνθή ηνπ ζψκαηνο πξνο ηα κπξνζηά κε απνηέιεζκα κηα φρη θαη ηφζν θαιή πξνζγείσ-

ζε Υξεζηκνπνηείηαη θπξίσο απφ εξαζηηέρλεο άιηεο (κε άικαηα κηθξφηεξα ησλ 65κ)

Ζ δεχηεξε ηερληθή ζηεξίδεηαη ζηελ εθηίλαμε ηνπ πνδηνχ αηψξεζεο κεηά ην πάηεκα ε ν-

πνία ζπλνδεχεηαη απφ ππεξέθηαζε ηνπ θνξκνχ θαη ρεξηψλ Υξεζηκνπνηείηαη θπξίσο απφ άιηεο κε κέηξηεο επηδφζεηο (κε άικαηα 6-7 κ)

Ζ ηξίηε ηερληθή νλνκάδεηαη θαη ε ηερληθή ηνπ ηξεμίκαηνο ζηνλ αέξα θαη ζηεξίδεηαη ζηε

δηαδνρηθή αηψξεζε ησλ πνδηψλ (πεξπάηεκα) κέρξη πνπ o αζιεηήο λα πξνζγεησζεί ζην έδαθνο Υξεζηκνπνηείηαη θπξίσο απφ πνιχ θαινχο άιηεο

34 Φάζε πξνζγείσζεο Ο αζιεηήο εδψ πξνζπαζεί λα πεηχρεη ηελ φζν ην δπλαηφ αλψδπλε πξνζγείσζε ψζηε λα κελ πέζεη πίζσ ην

ζψκα ηνπ θαηά ηελ πξνζγείσζε θαη αλ είλαη δπλαηφ λα πεηχρεη αχμεζε ηνπ άικαηνο θαηά κεξηθά εθαηνζηά Απηφ κεηαθξάδεηαη ζηε κέγηζηε δπλαηή ηειηθή ζέζε ησλ πεικάησλ ζε ζρέζε κε ην ΚΜ ηνπ ζψκαηνο θαηά

ηελ πξνζγείσζε Οξηζκέλνη αζιεηέο εθηεινχλ πξφζζηα θιίζε ηνπ θνξκνχ ζε ζπλδπαζκφ κε θάκςε ηνπ ηζρίνπ

κε ηαπηφρξνλε ελεξγεηηθή ππεξέθηαζε ησλ ψκσλ ιίγν πξηλ ηελ επαθή (Kreighbaum amp Barthels 1996) ηελ πεξίπησζε απηή νη αληηδξαζηηθέο δπλάκεηο ηνπ εδάθνπο αζθνχληαη πίζσ απφ ην θέληξν βάξνπο κε απνηέιε-

ζκα ηε γξήγνξε πεξηζηξνθή ηνπ ζψκαηνο σο πξνο ηα πέικαηά ηνπ Άιινη αζιεηέο θαη αζιήηξηεο επηιέγνπλ

λα πξνζγεησζνχλ κε εληειψο εθηεηακέλα ηα γφλαηα θαη ηα ηζρία ηελ πεξίπησζε απηή νη δπλάκεηο αληίδξα-

ζεο αζθνχληαη κπξνζηά απφ ην ΚΜ πξνθαιψληαο ην θάζηζκα ηνπ αζιεηή ζην έδαθνο (Hay 1993)

35 πληζηψζεο ηεο ηειηθήο επίδνζεο ηνπ άικαηνο εηο κήθνο Ζ απφζηαζε απφ ην βαηήξα κέρξη ηελ ηειηθή επαθή ηνπ ζψκαηνο κε ην ζθάκκα θαηά ηελ πξνζγείσζε κπνξεί

λα ζεσξεζεί σο ην ζχλνιν ηξηψλ απνζηάζεσλ (Δηθφλα 103) (J G Hay amp Miller Jr 1985) 1 ηεο απφζηαζεο ηνπ κπξνζηηλνχ κέξνπο ηνπ βαηήξα απφ ην KM ηνπ αζιεηή ζηε θάζε ηεο α-

πνγείσζεο (απφζηαζε απνγείσζεο)

2 ηεο απφζηαζεο πνπ δηαλχεη ην ΚΜ ζηνλ αέξα (απφζηαζε πηήζεο) 3 ηεο απφζηαζεο ηνπ ΚΜ απφ ην ηειηθφ ίρλνο ηνπ αζιεηή θαηά ηελ πξνζγείσζε (απφζηαζε

πξνζγείσζεο)

Ζ απφζηαζε πηήζεο είλαη ε κεγαιχηεξε θαη εμαξηάηαη απφ ηε θνξά θαη ην πάηεκα ζην βαηήξα Αληί-

ζεηα νη άιιεο δχν θάζεηο έρνπλ κηθξφηεξε ζπλεηζθνξά ζηελ ηειηθή επίδνζε θαη εμαξηψληαη απφ ζπγθεθξη-κέλεο θηλήζεηο ησλ κειψλ ηνπ ζψκαηνο ζε ζπγθεθξηκέλεο ρξνληθέο ζηηγκέο ζηηο νπνίεο αλαθέξνληαη

36 Μεζνδνινγηθέο επηζεκάλζεηο γηα ηελ αλάιπζε ηνπ άικαηνο ζε κήθνο Δάλ ν ζηφρνο είλαη ε αλάιπζε φισλ ησλ θάζεσλ ηνπ άικαηνο ηφηε πξέπεη λα ρξεζηκνπνηεζνχλ αξθεηέο θά-κεξεο Ζ ρξήζε θάκεξαο πςειήο ζπρλφηεηαο είλαη επηηαθηηθή εάλ ζηφρνο είλαη ε ελδειερήο αλάιπζε ηνπ

παηήκαηνο Μηα ηππηθή εκβηνκεραληθή αλάιπζε ηνπ παηήκαηνο ζα κπνξνχζε λα πεξηιακβάλεη ηηο εμήο κεηα-

βιεηέο 1 ην ρξφλν θαη ην κήθνο ησλ ηειεπηαίσλ δηαζθειηζκψλ (εάλ ρξεζηκνπνηείηαη θαη δεχηεξε θά-

κεξα)

2 ηα ρξνληθά ραξαθηεξηζηηθά φπσο απηά παξνπζηάδνληαη ζηελ ππνελφηεηα 36 3 ηελ νξηδφληηα θαη θαηαθφξπθε ζέζε ηνπ ΚΜ ηε ζηηγκή ηεο αξρηθήο επαθήο θαη ηεο απνγείσ-

ζεο

4 ηελ νξηδφληηα θαη ηελ θαηαθφξπθε ηαρχηεηα ΚΜ

5 ηε γσλία θαη ην χςνο απνγείσζεο 6 ηε γσληαθή ζέζε θαη ηελ νπίζζηα θιίζε ηνπ θνξκνχ θαηά ην αξρηθφ πάηεκα θαη ηελ απνγείσ-

ζε

7 ηε κέγηζηε θαη ηελ ειάρηζηε γσληαθή ζέζε ηνπ γφλαηνο ζε φιν ην πάηεκα 8 ηε κέγηζηε θαηαθφξπθε θαη νξηδφληηα δχλακε αληίδξαζεο θαηά ην πάηεκα

9 ηε κέγηζηε ειεθηξνκπνγξαθηθή δξαζηεξηφηεηα θαη ην ρξφλν επίηεπμεο ηνπ θάζε κπφο

4 Άικα εηο χςνο

236

Ο ζηφρνο ηνπ αζιεηή είλαη λα πεηχρεη φζν ην δπλαηφ κεγαιχηεξε κεηαηφπηζε ηνπ θέληξνπ βάξνπο ηνπ θαηα-

θφξπθα ψζηε λα κπνξέζεη λα πεξάζεη ην χςνο ηεο κπάξαο Σν άικα εηο χςνο κπνξεί λα δηαθξηζεί ζηηο αθφ-ινπζεο θάζεηο (Δηθφλα 107)

1 Αξρηθή Φνξά Οξίδεηαη σο ην δηάζηεκα απφ ηελ έλαξμε ηεο πξνζπάζεηαο κέρξη ην πάηεκα

2 Πάηεκα - Απνγείσζε Πξφθεηηαη γηα ην δηάζηεκα απφ ην πάηεκα κέρξη ηελ απνγείσζε ζηνλ

αέξα 3 Πέξαζκα ηεο κπάξαο Πξφθεηηαη γηα ην δηάζηεκα απφ ηε ζηηγκή πνπ ην πέικα αθήλεη ην έ-

δαθνο κέρξη ηελ πξψηε επαθή κε ην ζηξψκα

41 Αξρηθή θνξά Ζ αξρηθή θνξά έρεη σο ζηφρν λα θέξεη ηνλ αζιεηή ζηε ηδαληθφηεξε ζέζε θαη κε ηελ θαηάιιειε ηαρχηεηα

ψζηε λα πεξάζεη ην χςνο ηεο κπάξαο πγθεθξηκέλα δχν απφ ηνπο ζηφρνπο ηεο πξνπαξαζθεπαζηηθήο απηήο

θίλεζεο είλαη λα κεγηζηνπνηήζεη ηελ νξηδφληηα ηαρχηεηα ηνπ ΚΜ θαη λα ρακειψζεη ην ΚΜ ηνπ ιίγν πξηλ ηελ επαθή Σν κήθνο αιιά θαη ε ηξνρηά ηεο θνξάο πνηθίιινπλ απφ αζιεηή ζε αζιεηή Όκσο ζε γεληθέο γξακκέο

ε θνξά δηαθξίλεηαη ζην πξψην θνκκάηη ην νπνίν είλαη επζχγξακκν θαη ζην δεχηεξν ην νπνίν είλαη θπθιηθφ

θέξνληαο ηνλ αζιεηή ζρεδφλ παξάιιεια πξνο ηελ κπάξα Ζ κεγηζηνπνίεζε ηεο νξηδφληηαο ηαρχηεηαο ηνπ ΚΜ επηηξέπεη ζηνλ αζιεηή λα απμήζεη ηελ θαηαθφξπθε ζέζε ηνπ θαηά ηε θάζε ηεο απνγείσζεο

Σν κήθνο δηαζθειηζκνχ απμάλεη θαηά ηε δηάξθεηα ηεο θνξάο κε ην κεγαιχηεξν λα ζεκεηψλεηαη ζηνλ

πξνηειεπηαίν δηαζθειηζκφ ελψ ν ηειεπηαίνο δηαζθειηζκφο είλαη πην ζχληνκνο θαη γξήγνξνο Με απηφλ ηνλ

ηξφπν ν αζιεηήο πξνζπαζεί λα θέξεη ην ζψκα ηνπ ζε ηέηνηα ζέζε ψζηε λα κεηαηξέςεη ηελ νξηδφληηα ηαρχηε-ηα ηνπ ζε θαηαθφξπθε θαηά ην πάηεκα ε απηφ ζπλεηζθέξεη θαη ε θπθιηθή ηνπ ηξνρηά ε νπνία ζπλνδεχεηαη

απφ παξαγσγή θπγφθεληξεο νξηδφληηαο δχλακεο θαη πξνθαιεί θιίζε ηνπ θνξκνχ θαη κεηαηφπηζε ηνπ ΚΜ

πξνο ηα έζσ Σαπηφρξνλα θαηά ηε δηάξθεηα ησλ ηειεπηαίσλ ηξηψλ κε ηεζζάξσλ δηαζθειηζκψλ ν αζιεηήο ρακειψλεη ην ΚΜ ηνπ ζψκαηνο (J G Hay 1993) Απηφ επηηπγράλεηαη κέζσ κεγαιχηεξεο νπίζζηαο θιίζεο

(έθηαζεο) ηνπ θνξκνχ θαη θάκςεο ηνπ γφλαηνο ηνπ πνδηνχ ζηήξημεο ζηνλ πξνηειεπηαίν δηαζθειηζκφ Ζ κεί-

σζε ηεο θαηαθφξπθεο ζέζεο ηνπ ΚΜ έρεη σο ζθνπφ λα κεηψζεη ηελ θαηαθφξπθε ηαρχηεηα (κε δηεχζπλζε πξνο ηα θάησ) ηε ζηηγκή ηεο επαθήο θαη ζε δεχηεξν ρξφλν λα δψζεη πεξηζζφηεξν ρξφλν θαη απφζηαζε ζηνλ

αζιεηή ψζηε λα απμήζεη ηελ θαηαθφξπθε αλνδηθή ηαρχηεηα θαηά ηελ (επεξρφκελε) θάζε ηεο απνγείσζεο

Εικόνα 107 ρεκαηηθή απεηθφληζε ηεο θνξάο κε 10 δηαζθειηζκνχο θαηά εθηέιεζε άικαηνο εηο χςνο Γηαθξίλεηαη ε ζέζε

ηεο θέληξνπ κάδαο θαηά ηελ εθηέιεζε ηεο θίλεζεο

42 Πάηεκα - Απνγείσζε 421 Κηλεκαηηθά ραξαθηεξηζηηθά θαηά ην πάηεκα Όπσο ζην άικα εηο κήθνο έηζη θαη ζην άικα εηο χςνο ε θάζε ηεο απνγείσζεο είλαη θαζνξηζηηθή γηα ηελ πν-ξεία ηνπ άικαηνο Όκσο εδψ ν ζηφρνο είλαη ε αλάπηπμε φζν ην δπλαηφ κεγαιχηεξεο θαηαθφξπθεο ζέζεο ηνπ

ΚΜ ε νπνία ζα επηηξέςεη ζηνλ αζιεηή ή ζηελ αζιήηξηα λα πεξάζεη ηελ κπάξα Απηφ θαζνξίδεηαη απφ ηελ

θαηαθφξπθε ηαρχηεηα ηνπ αζιεηή θαηά ηελ ηειηθή θάζε ηεο απνγείσζεο

237

Ζ νξηδφληηα ηαρχηεηα ηνπ ΚΜ είλαη πςειή θαηά ην πάηεκα θαη κεηψλεηαη θαηά ηελ απνγείσζε Ζ

θαηαθφξπθε ηαρχηεηα αθνινπζεί αληίζηξνθε πνξεία Καηά ηνλ ηειηθφ αλδξψλ ηνπ παγθφζκηνπ πξσηαζιήκα-ηνο ηνπ 2005 ε κέζε νξηδφληηα ηαρχηεηα ησλ αζιεηψλ ήηαλ 778 ms θαηά ηελ αξρηθή επαθή κε ην έδαθνο

γηα λα κεησζεί ζηα 483 ms ηε ζηηγκή ηεο απνγείσζεο (Isolehto Virmavirta Kyroumllaumlinen amp Komi 2007)

Απηή ε πηψζε ζηελ νπζία ζεκαηνδνηεί ηε κεηαηξνπή ηεο νξηδφληηαο ηαρχηεηαο ζε θαηαθφξπθε Γηrsquo απηφ ην

ιφγν ε θαηαθφξπθε ηαρχηεηα απμήζεθε απφ -033 ms θαηά ηελ αξρηθή επαθή ζε 431 ms θαηά ηελ απν-γείσζε (Isolehto et al 2007)

Εικόνα 108 Σππηθή ζέζε ηνπ αζιεηή θαηά ην πάηεκα θαη ηελ ηειηθή απνγείσζε ζην νβειηαίν επίπεδν Καηά ηελ αξρηθή επαθή (αξηζηεξά) ν θνξκφο εκθαλίδεη κηα νπίζζηα θιίζε ην ηζρίν ηνπ πνδηνχ ζηήξημεο εκθαλίδεη θάκςε ην γφλαην βξίζθε-

ηαη ζρεδφλ ζε πιήξε έθηαζε θαη ε πνδνθλεκηθή ζε ξαρηαία θάκςε Σε ζηηγκή ηεο απνγείσζεο (δεμηά) ν θνξκφο είλαη ζε

νπδέηεξε ζέζε ην ηζρίν ηνπ πνδηνχ ζηήξημεο βξίζθεηαη ζε ειαθξά θάκςε ην γφλαην ζπλερίδεη κηα εθηαηηθή θίλεζε ελψ ε

πνδνθλεκηθή θάκπηεηαη πεικαηηαία Σν πφδη αηψξεζεο εκθαλίδεη κεγάιε θάκςε ηνπ ηζρίνπ θαη ηνπ γφλαηνο ψζηε λα βνε-

ζήζεη ζηελ αλχςσζε ηνπ ζψκαηνο

Έλαο απφ ηνπο πην θαζνξηζηηθνχο παξάγνληεο πξνζδηνξηζκνχ ηεο θαηαθφξπθεο ηαρχηεηαο θαηά ηελ απνγείσζε είλαη ε ρακειή ζέζε ηνπ ΚΜ θαηά ηελ επαθή (Δηθφλα 108) Όζν πην ρακειή είλαη ε ζέζε απηή

ηφζν κεγαιχηεξε είλαη ε ηειηθή θαηαθφξπθε ηαρχηεηα θαηά ηελ απνγείσζε (Isolehto et al 2007) Απηφ επη-

ηπγράλεηαη θπξίσο ζηελ πξνπαξαζθεπαζηηθή θάζε κε ηε ζηαδηαθή κείσζε ηεο θαηαθφξπθεο ζέζεο ηνπ ΚΜ

ηνπ αζιεηή ιφγσ ηεο νπίζζηαο θιίζεο ηνπ θνξκνχ θαη ηεο πξφζζηαο πξνβνιήο φινπ ηνπ πνδηνχ θαηά ηελ αξ-ρηθή επαθή

Μεηά ηελ αξρηθή επαθή ν αζιεηήο θέξεη ην πφδη αηψξεζεο απφ πίζσ πξνο ηα εκπξφο ζε θάκςε ή (ζε

ιηγφηεξεο πεξηπηψζεηο) ζε έθηαζε πξνο ηελ κπάξα μεθηλψληαο ηελ αλχςσζε ηνπ ΚΜ ηε ζπλέρεηα ν αζιε-ηήο εθηείλεη φιεο ηηο αξζξψζεηο ηνπ πνδηνχ ζηήξημεο θαζψο απηφ αθήλεη ην έδαθνο πεηπραίλνληαο ηελ θαηα-

θφξπθε αλχςσζε ηνπ ΚΜ

Ο θνξκφο έρεη νπίζζηα θιίζε θαηά ηελ αξρηθή επαθή ζηε ζπλέρεηα ζηξέθεηαη πξφζζηα θαη έξρεηαη ζρεδφλ ζε νπδέηεξε ζέζε (Δηθφλα 108) Σαπηφρξνλα ν θνξκφο εθηειεί ζηξνθή πξνο ηελ έζσ πιεπξά γηα

λα θέξεη ηελ νπίζζηα επηθάλεηα ηνπ ζψκαηνο απέλαληη απφ ηελ κπάξα ελψ θαηά ηελ επαθή έρεη κηα θιίζε

πξνο ηελ έμσ πιεπξά (ηελ πιεπξά ηνπ πνδηνχ ζηήξημεο) θαη ζηε δηάξθεηα ηεο απνγείσζεο ε θιίζε κεηαβάι-

ιεηαη πξνο ηελ πιεπξά ηνπ πνδηνχ αηψξεζεο (Dapena 2000) (Δηθφλα 109) Καηά ηε δηάξθεηα ηνπ παηήκαηνο ην ηζρίν βξίζθεηαη ζε θάκςε γηα λα εθηαζεί κέρξη ηελ απνγείσζε

Αλ θαη δελ ππάξρνπλ δεκνζηεπκέλα ζηνηρεία ε έζσ ζηξνθή ηεο ιεθάλεο θαη ηνπ ηζρίνπ ηνπ πνδηνχ αηψξεζεο

θαηά ην πάηεκα θαη ε επεξρφκελε έζσ ζηξνθή ηεο ιεθάλεο θαη ηνπ ηζρίνπ δηαδξακαηίδνπλ ζεκαληηθφ ξφιν ζηελ θαηαθφξπθε θαη ελεξγεηηθή αλχςσζε ηνπ ΚΜ ηνπ ζψκαηνο θαηά ηελ απνγείσζε (Δηθφλα 109)

Καηά ηελ αξρηθή επαθή ην γφλαην βξίζθεηαη ζε ειαθξά θάκςε ελψ ζηε ζπλέρεηα θάκπηεηαη θαηά ηε

κέζε θάζε ηεο απνγείσζεο γηα λα εθηαζεί ζηε ζπλέρεηα θαζψο ην ζψκα αλπςψλεηαη (Ae et al 2007) Ζ θί-

238

λεζε απηή ίζσο ρξεζηκεχεη γηα ηελ αξρηθή απνξξφθεζε ησλ θνξηίζεσλ θαηά ηελ αξρηθή επαθή θαη ζηελ

αθνινπζνχκελε δπλακηθή αλχςσζε ηνπ ζψκαηνο Σν πέικα θαηά ηελ επαθή έρεη θαηεχζπλζε ζρεδφλ παξάιιειε πξνο ηελ κπάξα ην νπνίν νθείιεηαη

ζηελ πιάγηα θιίζε ηνπ θνξκνχ πξνο ηελ έζσ πιεπξά θαη ζπλνδεχεηαη απφ πξεληζκφ ηνπ πέικαηνο (αλάζπαζε

έζσ ρείινπο) θαη ξαρηαία θάκςε Απηή ε ζέζε ηνπ πέικαηνο ζεκαίλεη φηη ε νξηδφληηα δχλακε αληίδξαζεο

αζθείηαη φρη ζηελ νξηδφληηα θαηεχζπλζε αιιά δηαγψληα ζηελ πνξεία ηεο θαηεχζπλζεο ηνπ ζψκαηνο πξνο ηελ κπάξα Απφ ηε κέζε θάζε ηνπ παηήκαηνο θαη κεηά ε πνδνθλεκηθή πξαγκαηνπνηεί ελεξγεηηθή πεικαηηαία

θάκςε ζπκκεηέρνληαο ζηελ θαηαθφξπθε ψζεζε ηνπ ζψκαηνο

Εικόνα 109 Σππηθή ζέζε ηεο αζιήηξηαο θαηά ην πάηεκα ζην κεησπηαίν επίπεδν Σν ζψκα εκθαλίδεη κηα θιίζε πξνο ηελ

έζσ ηξνρηά απφξξνηα ηεο θπθιηθήο θίλεζεο ηεο θνξάο

(httpcommonswikimediaorgwikiFileEsthera_Petre_Ostrava_2011jpguselang=el Erik van Leeuwen Τπφ ηελ

άδεηα GNU Free documentation Licence via Wikimedia Commons)

422 Γπλάκεηο αληίδξαζεο θαηά ην πάηεκα Απφ ηε ζηηγκή πνπ ην πφδη παηάεη ζην έδαθνο γηα λα εθηειέζεη ηνλ ηειεπηαίν δηαζθειηζκφ ε φπνηα ηαρχηεηα

(νξηδφληηα θαη θαηαθφξπθε) πξέπεη λα κεηαηξαπεί ζε θαηαθφξπθε αλνδηθή Ζ κεηαηξνπή απηή γίλεηαη κέζσ ηεο εθαξκνγήο πςειήο θαηαθφξπθεο ψζεζεο ε νπνία πξνθχπηεη απφ ηε δχλακε αληίδξαζεο ηνπ εδάθνπο θαη

ηνπ ρξφλνπ ηεο ψζεζεο

Σν κέγεζνο ηεο δχλακεο απηήο εμαξηάηαη απφ ηελ ηαρχηεηα κε ηελ νπνία παηάεη ν αζιεηήο ηε δχλα-κε πνπ αζθείηαη απφ ηνπο δηάθνξνπο κχεο θαη ηηο θηλήζεηο ησλ κειψλ ηνπ ζψκαηνο θαηά ην πάηεκα (Dapena

2000) Ζ θαηαθφξπθε δχλακε αληίδξαζεο πιεζηάδεη ηηο 55 θνξέο ην ζσκαηηθφ βάξνο ηνπ αζιεηή θαη εκθα-

λίδεη ζπλήζσο δχν κέγηζηα ην πξψην ιίγν κεηά ηελ αξρηθή επαθή θαη ην δεχηεξν θαηά ηε κέζε θάζε ηεο

απνγείσζεο (Coh 2007) Ζ νξηδφληηα δχλακε επίζεο είλαη ηδηαίηεξα πςειή πιεζηάδνληαο ηηο 4 θνξέο ην ζσκαηηθφ βάξνο θαη εκθαλίδεη κηα θνξχθσζε ιίγν κεηά ηελ αξρηθή επαθή (Coh 2007)

Ζ γσλία ηνπ πέικαηνο ζε ζρέζε κε ην έδαθνο θαηά ηελ αξρηθή επαθή κπνξεί λα επεξεάζεη ηελ θαηα-

λνκή ηεο δχλακεο αιιά δε ζπλδέεηαη κε ηελ ηειηθή επίδνζε (Isolehto et al 2007) Ζ δηάξθεηα ηνπ παηήκαηνο εμαξηάηαη απφ ην ζηπι ηνπ αζιεηή αιιά ζε γεληθέο γξακκέο θπκαίλεηαη απφ 012 έσο 023 s (Ae et al 2007

Isolehto et al 2007)

43 Πέξαζκα ηεο κπάξαο Σν χςνο πηήζεο πάλσ απφ ηελ κπάξα εμαξηάηαη απφ ηηο θηλήζεηο ηνπ αζιεηή θαηά ηε δηάξθεηα απηήο ηεο θά-

ζεο (Kreighbaum amp Barthels 1996) (Δηθφλα 1010) Ο αζιεηήο αξρηθά εθηείλεη ηνλ θνξκφ θαη ηνλ απρέλα θαη ηαπηφρξνλα ζηξέθεη ην θνξκφ ψζηε λα δηαπεξάζεη ν ψκνο ηεο πιεπξάο ηνπ πνδηνχ αηψξεζεο ηελ κπάξα

ελψ ε ιεθάλε βξίζθεηαη ζε αληίζεηε ζηξνθή (πξνο ηελ πιεπξά ηνπ πνδηνχ ζηήξημεο) ηε ζπλέρεηα ε νζθπτθή

κνίξα ηεο ζπνλδπιηθήο ζηήιεο θάκπηεηαη ψζηε λα επηηεπρζεί κεγαιχηεξε ιφξδσζε ε νπνία επηηξέπεη ζηε ιεθάλε θαη ζηα ηζρία λα αλπςσζνχλ πεξηζζφηεξν θαη λα πεξάζνπλ ηελ κπάια Καζψο ην άλσ κέξνο ηνπ ζψ-

καηνο δηαπεξλάεη ηελ κπάξα ηφηε ν θνξκφο καδί κε ηα ηζρία πέθηνπλ ρακειά ελψ αληίζεηα νη κεξνί θαη ηα

θάησ πφδηα αλπςψλνληαη κε ελεξγεηηθή έθηαζε ησλ γνλάησλ ψζηε λα απνθεπρζεί ε επαθή κε ηελ κπάξα

233

Ζ ζέζε ηνπ ΚΜ θαηά ηε δηάξθεηα ηνπ ηειεπηαίνπ βεκαηηζκνχ ρακειψλεη ειαθξά αθνινπζείηαη απφ

κηα πεξαηηέξσ πηψζε θαηά ηε θάζε ηεο κέγηζηεο θάκςεο ηνπ γφλαηνο γηα λα αξρίζεη ε άλνδνο θαηά ηελ ηε-ιηθή θάζε ηεο έθηαζεο θαη ηεο απνγείσζεο ηνπ άιηε (Δηθφλα 105)

Καηά ηε θάζε ηνπ παηήκαηνο ν θνξκφο εκθαλίδεη κηα νπίζζηα θιίζε (7-10deg) ζε ζρέζε κε ηελ νξηδφ-

ληην (βξίζθεηαη ζε ειαθξά έθηαζε) ελψ ζηε ζπλέρεηα αιιάδεη θνξά θαη έξρεηαη ζε πξφζζηα θιίζε Δπίζεο ν

θνξκφο εκθαλίδεη πιάγηα θιίζε πξνο ηελ πιεπξά ηνπ πνδηνχ ζηήξημεο ε νπνία ζπλερίδεη θαζφιε ηε δηάξθεηα ηνπ παηήκαηνο (Graham-Smith amp Lees 2005)

Καηά ηελ αξρηθή επαθή φιν ην πφδη εθηείλεηαη έληνλα κπξνζηά ζε ζρέζε κε ην ππφινηπν ζψκα ζρε-

καηίδνληαο κηα γσλία 60deg (Δηθφλα 105) Απηή ε ζέζε ρξεζηκεχεη ψζηε ν αζιεηήο λα πεξηνξίζεη ηελ αλάπηπ-με νξηδφληηαο νπίζζηαο δχλακεο αληίδξαζεο θαη ζηε ζπλέρεηα λα απμήζεη ηελ θαηαθφξπθε δχλακε ψζεζεο

Σν ηζρίν ηνπ πνδηνχ ζηήξημεο βξίζθεηαη ζε πνιχ κηθξή έθηαζε θαηά ηελ αξρηθή επαθή (πεξίπνπ 10deg) ιφγσ

ηεο νπίζζηαο θιίζεο ηνπ θνξκνχ θαη ζηε ζπλέρεηα εθηείλεηαη πεξαηηέξσ ψζηε ηε ζηηγκή ηεο θάζεο έθηαζεο (ηνπ άικαηνο) λα βξίζθεηαη ζε έθηαζε 40 - 45deg Δπίζεο ιίγν κεηά ηελ επαθή ην ηζρίν βξίζθεηαη ζε ειαθξά

πξνζαγσγή γηα λα έξζεη ζε απαγσγή ζηε ζπλέρεηα (10-15deg)

Εικόνα 105 Θέζε ηνπ ζψκαηνο θαηά ην πάηεκα ζην βαηήξα Καηά ηελ επαθή ην πφδη ζηήξημεο πξνβάιιεηαη κπξνζηά

ζρεκαηίδνληαο κηα γσλία πεξίπνπ 60deg κε ην έδαθνο (ζ1) ελψ ν θνξκφο εκθαλίδεη κηα νπίζζηα θιίζε (ζθνξκφο) Σν ηζρίν ηνπ

πνδηνχ ζηήξημεο βξίζθεηαη ζε θάκςε ελψ ηνπ πίζσ πνδηνχ ζε έθηαζε (ζηζρίν) Καηά ηε κέζε ζηήξημε ην γφλαην εκθαλίδεη

κέγηζηε θάκςε (ζγφλαην) θαη ε πνδνθλεκηθή θάκπηεηαη ξαρηαία (ζπνδνθλεκηθή) Καηά ηελ απνγείσζε ην γφλαην θαη ην ηζρίν ηνπ πνδηνχ ζηήξημεο δπλακηθά εθηείλνληαη θαη ε πνδνθλεκηθή θάκπηεηαη πεικαηηαία

Λίγν πξηλ ην πάηεκα ην γφλαην βξίζθεηαη ζε έθηαζε πεξίπνπ 10-15deg θαη κεηά ηελ επαθή έξρεηαη

ζηαδηαθά ζε θάκςε πεξίπνπ 15-25deg γηα λα αθνινπζήζεη ε έθηαζε πεξίπνπ 20-25deg κέρξη ηελ απνγείσζε

(Bridgett amp Linthorne 2006 Graham-Smith amp Lees 2005) Ζ θάκςε ηνπ γφλαηνο ζπλνδεχεηαη απφ ρακήισ-κα ηνπ ΚΜ ελψ ζεκαηνδνηεί ζηελ αχμεζε ηεο θαηαθφξπθεο ηαρχηεηαο ηνπ ΚΜ (Joseacute Campos et al 2013)

Ζ θάκςε θαη ε αθνινπζνχκελε έθηαζε ηνπ γφλαηνο ρξεζηκεχνπλ γηα ηελ αξρηθή απνζήθεπζε ειαζηηθήο ε-

λέξγεηαο θαηά ηε θάζε ηεο ζπκπίεζεο (απφ απηφ πήξε θαη ηελ νλνκαζία ηεο) θαη ηε κεηέπεηηα απειεπζέξσζή ηεο Ζ πνδνθλεκηθή βξίζθεηαη ζε πεικαηηαία θάκςε θαηά ην αξρηθφ πάηεκα ζην βαηήξα γηα λα έξζεη ζηε

ζπλέρεηα ζε ξαρηαία θάκςε θαη έπεηηα λα εθηειέζεη πεικαηηαία θάκςε θαηά ηελ ηειηθή ψζεζε

πλνιηθά ε θίλεζε ηνπ ζψκαηνο πάλσ απφ ην πφδη ζηήξημεο θαηά ηε δηάξθεηα ηεο θάζεο ηνπ παηή-καηνο έρεη ραξαθηεξηζηεί σο ζεκείν-θιεηδί γηα ηε κεηαηξνπή ελφο ζεκαληηθνχ κέξνπο ηεο νξηδφληηαο ζε θα-

ηαθφξπθε ηαρχηεηα θαηά ηελ απνγείσζε (Graham-Smith amp Lees 2005 J G Hay amp Miller Jr 1985) Ζ θίλε-

ζε απηή ζπλίζηαηαη ζηελ πεξηζηξνθή ηνπ ζψκαηνο (ΚΜ) πάλσ απφ ην πφδη ζηήξημεο κε θαηεχζπλζε πξνο ηα

επάλσ θαη κπξνζηά Ξεθηλάεη κε ηε ραξαθηεξηζηηθή πξφζζηα πξνβνιή ηνπ πνδηνχ ην νπνίν παηάεη ζην βαηή-ξα ζπλερίδεηαη κε ηελ θάκςε ηνπ γφλαηνο θαη νινθιεξψλεηαη κε ηελ έθηαζε ηνπ γφλαηνο

234

Φπζηθά ζα πξέπεη λα επηζεκαλζεί φηη ηα παξαπάλσ ραξαθηεξηζηηθά ηξνπνπνηνχληαη κε βάζε ηελ ηε-

ρληθή θαη ηηο ηθαλφηεηεο ηνπ άιηε Γηα παξάδεηγκα ζηνλ ηειηθφ ηνπ 3νπ

Παγθφζκηνπ πξσηαζιήκαηνο ν Mike Powell πέηπρε παγθφζκην ξεθφξ ίζν κε 895 m εκθαλίδνληαο νπίζζηα θιίζε ηνπ θνξκνχ θαηά ηελ επαθή ε-

θηεηακέλν πφδη κπξνζηά θαη γσλία απνγείσζεο 23deg θαζψο θαη πςειή θαηαθφξπθε ηαρχηεηα ηνπ ΚΜ Αληί-

ζεηα ν Carl Lewis πέηπρε επίδνζε 891 m πεξηνξίδνληαο ηελ πξφζζηα πξνβνιή ηνπ πνδηνχ θαηά ηελ επαθή

φπσο θαη ηελ θίλεζε θάκςεο ndash έθηαζεο νδεγψληαο ζε κηθξφηεξε γσλία απνγείσζεο (16deg) θαη άξα δηαηεξψ-ληαο πςειή ηελ νξηδφληηα ηαρχηεηά ηνπ (Kakihana amp Suzuki 2001)

324 Γπλάκεηο αληίδξαζεο ηνπ εδάθνπο θαηά ην πάηεκα Καηά ην πάηεκα αζθνχληαη ηδηαίηεξα πςειέο δπλάκεηο αληίδξαζεο νη νπνίεο θηάλνπλ ηηο 11 θνξέο ην ζσκα-

ηηθφ βάξνο ( Hay 1993) Θα πξέπεη λα επηζεκαλζεί φηη ε κνξθή ηεο θακπχιεο δχλακεο δηαθέξεη ζεκαληηθά

απφ αζιεηή ζε αζιεηή ιφγσ ησλ πςειψλ δηαθνξψλ ζηνλ ηξφπν εθηέιεζεο ηνπ άικαηνο (Miladinov 2006) ηελ Δηθφλα 106 παξνπζηάδεηαη έλα παξάδεηγκα δπλάκεσλ αληίδξαζεο θαηά ην πάηεκα ελφο αζιεηή

ν νπνίνο βαζίδεηαη ζηε κεηαηξνπή ελφο κέξνπο ηεο νξηδφληηαο ζε θαηαθφξπθε ηαρχηεηα πγθεθξηκέλα ε

θαηαθφξπθε δχλακε αληίδξαζεο εκθαλίδεη κηα πςειή δχλακε θξνχζεο ε νπνία αθνινπζείηαη απφ κηα πηψζε θαηά ηε ζπλέρεηα ηεο θάζεο ηνπ παηήκαηνο Δπίζεο ε νξηδφληηα δχλακε είλαη ηδηαίηεξα πςειή εκθαλίδνληαο

νπίζζηα θνξά θαηά ηελ αξρηθή επαθή ε νπνία ζηαδηαθά κεηαβάιιεηαη ζε πξφζζηα θαηά ηελ απνγείσζε Ζ

πςειφηεξε νπίζζηα νξηδφληηα δχλακε ζε ζρέζε κε ηελ πξφζζηα ζπλεηζθέξεη ζηε κείσζε ηεο νξηδφληηαο ηαρχ-ηεηαο ιίγν πξηλ ηελ ηειηθή απνγείσζε

Εικόνα 106 Παξάδεηγκα ηεο θαηαθφξπθεο θαη νξηδφληηαο δχλακεο ndash αληίδξαζεο θαηά ηε δηάξθεηα ηνπ παηήκαηνο Οη δχν

θακπχιεο εκθαλίδνπλ πςειέο αξρηθέο ηηκέο θαηά ηελ θξνχζε έλδεημε ηεο πξνζπάζεηαο ηνπ αζιεηή λα ρξεζηκνπνηήζεη ηελ

θξνχζε ψζηε λα κεηαηξέςεη κέξνο ηεο νξηδφληηαο ηαρχηεηάο ηνπ ζε θαηαθφξπθε

325 Μπτθή δξαζηεξηφηεηα θαηά ην πάηεκα Λίγν πξηλ ην πάηεκα παξαηεξείηαη κηα απμεκέλε δξαζηεξηφηεηα ηνπ νξζνχ κεξηαίνπ θαη ηνπ έζσ πιαηχ κέ-

ρξη ηα κέζα πεξίπνπ ηεο θάζεο ηεο απνγείσζεο ελψ ν δηθέθαινο κεξηαίνο ζεκεηψλεη ρακειή ελεξγνπνίεζε

Απηή ε δξαζηεξηφηεηα ίζσο λα βνεζάεη ηνλ αζιεηή λα laquoθνληξάξεηraquo ηελ θίλεζε ηνπ ζψκαηνο κέζσ ηεο απ-μεκέλεο ελεξγνπνίεζεο ησλ κπψλ ηνπ θάησ άθξνπ ψζηε λα πξνζδψζεη ζην ζψκα θαηαθφξπθε ηαρχηεηα Ο

πξφζζηνο θλεκηαίνο θαη ν γαζηξνθλήκηνο ελεξγνπνηνχληαη ηαπηφρξνλα κέρξη πεξίπνπ ηα 23 ηεο ίδηαο θάζεο

33 Φάζε πηήζεο Ζ θάζε ηεο πηήζεο έρεη ζπγθεληξψζεη κηθξφηεξν ελδηαθέξνλ απφ ηελ άπνςε ηεο κεραληθήο αλάιπζεο Απηφ νθείιεηαη ζην γεγνλφο φηη ε θάζε απηή επεξεάδεη ζε πνιχ κηθξφηεξν βαζκφ ηελ ηειηθή επίδνζε ζε ζρέζε κε

ην πάηεκα θαη ηελ αξρηθή θνξά Οη ηερληθέο νη νπνίεο ρξεζηκνπνηνχληαη είλαη νη εμήο (Hay 1993)

235

Ο αζιεηήο θέξλεη ηα ρέξηα θαη ηνλ θνξκφ ηνπ φζν ην δπλαηφ πην θνληά ζηα πφδηα ηνπ Σν

θχξην κεηνλέθηεκα απηήο ηερληθήο είλαη φηη κε απηήλ ηε θίλεζε δηεπθνιχλεηαη ε πεξη-ζηξνθή ηνπ ζψκαηνο πξνο ηα κπξνζηά κε απνηέιεζκα κηα φρη θαη ηφζν θαιή πξνζγείσ-

ζε Υξεζηκνπνηείηαη θπξίσο απφ εξαζηηέρλεο άιηεο (κε άικαηα κηθξφηεξα ησλ 65κ)

Ζ δεχηεξε ηερληθή ζηεξίδεηαη ζηελ εθηίλαμε ηνπ πνδηνχ αηψξεζεο κεηά ην πάηεκα ε ν-

πνία ζπλνδεχεηαη απφ ππεξέθηαζε ηνπ θνξκνχ θαη ρεξηψλ Υξεζηκνπνηείηαη θπξίσο απφ άιηεο κε κέηξηεο επηδφζεηο (κε άικαηα 6-7 κ)

Ζ ηξίηε ηερληθή νλνκάδεηαη θαη ε ηερληθή ηνπ ηξεμίκαηνο ζηνλ αέξα θαη ζηεξίδεηαη ζηε

δηαδνρηθή αηψξεζε ησλ πνδηψλ (πεξπάηεκα) κέρξη πνπ o αζιεηήο λα πξνζγεησζεί ζην έδαθνο Υξεζηκνπνηείηαη θπξίσο απφ πνιχ θαινχο άιηεο

34 Φάζε πξνζγείσζεο Ο αζιεηήο εδψ πξνζπαζεί λα πεηχρεη ηελ φζν ην δπλαηφ αλψδπλε πξνζγείσζε ψζηε λα κελ πέζεη πίζσ ην

ζψκα ηνπ θαηά ηελ πξνζγείσζε θαη αλ είλαη δπλαηφ λα πεηχρεη αχμεζε ηνπ άικαηνο θαηά κεξηθά εθαηνζηά Απηφ κεηαθξάδεηαη ζηε κέγηζηε δπλαηή ηειηθή ζέζε ησλ πεικάησλ ζε ζρέζε κε ην ΚΜ ηνπ ζψκαηνο θαηά

ηελ πξνζγείσζε Οξηζκέλνη αζιεηέο εθηεινχλ πξφζζηα θιίζε ηνπ θνξκνχ ζε ζπλδπαζκφ κε θάκςε ηνπ ηζρίνπ

κε ηαπηφρξνλε ελεξγεηηθή ππεξέθηαζε ησλ ψκσλ ιίγν πξηλ ηελ επαθή (Kreighbaum amp Barthels 1996) ηελ πεξίπησζε απηή νη αληηδξαζηηθέο δπλάκεηο ηνπ εδάθνπο αζθνχληαη πίζσ απφ ην θέληξν βάξνπο κε απνηέιε-

ζκα ηε γξήγνξε πεξηζηξνθή ηνπ ζψκαηνο σο πξνο ηα πέικαηά ηνπ Άιινη αζιεηέο θαη αζιήηξηεο επηιέγνπλ

λα πξνζγεησζνχλ κε εληειψο εθηεηακέλα ηα γφλαηα θαη ηα ηζρία ηελ πεξίπησζε απηή νη δπλάκεηο αληίδξα-

ζεο αζθνχληαη κπξνζηά απφ ην ΚΜ πξνθαιψληαο ην θάζηζκα ηνπ αζιεηή ζην έδαθνο (Hay 1993)

35 πληζηψζεο ηεο ηειηθήο επίδνζεο ηνπ άικαηνο εηο κήθνο Ζ απφζηαζε απφ ην βαηήξα κέρξη ηελ ηειηθή επαθή ηνπ ζψκαηνο κε ην ζθάκκα θαηά ηελ πξνζγείσζε κπνξεί

λα ζεσξεζεί σο ην ζχλνιν ηξηψλ απνζηάζεσλ (Δηθφλα 103) (J G Hay amp Miller Jr 1985) 1 ηεο απφζηαζεο ηνπ κπξνζηηλνχ κέξνπο ηνπ βαηήξα απφ ην KM ηνπ αζιεηή ζηε θάζε ηεο α-

πνγείσζεο (απφζηαζε απνγείσζεο)

2 ηεο απφζηαζεο πνπ δηαλχεη ην ΚΜ ζηνλ αέξα (απφζηαζε πηήζεο) 3 ηεο απφζηαζεο ηνπ ΚΜ απφ ην ηειηθφ ίρλνο ηνπ αζιεηή θαηά ηελ πξνζγείσζε (απφζηαζε

πξνζγείσζεο)

Ζ απφζηαζε πηήζεο είλαη ε κεγαιχηεξε θαη εμαξηάηαη απφ ηε θνξά θαη ην πάηεκα ζην βαηήξα Αληί-

ζεηα νη άιιεο δχν θάζεηο έρνπλ κηθξφηεξε ζπλεηζθνξά ζηελ ηειηθή επίδνζε θαη εμαξηψληαη απφ ζπγθεθξη-κέλεο θηλήζεηο ησλ κειψλ ηνπ ζψκαηνο ζε ζπγθεθξηκέλεο ρξνληθέο ζηηγκέο ζηηο νπνίεο αλαθέξνληαη

36 Μεζνδνινγηθέο επηζεκάλζεηο γηα ηελ αλάιπζε ηνπ άικαηνο ζε κήθνο Δάλ ν ζηφρνο είλαη ε αλάιπζε φισλ ησλ θάζεσλ ηνπ άικαηνο ηφηε πξέπεη λα ρξεζηκνπνηεζνχλ αξθεηέο θά-κεξεο Ζ ρξήζε θάκεξαο πςειήο ζπρλφηεηαο είλαη επηηαθηηθή εάλ ζηφρνο είλαη ε ελδειερήο αλάιπζε ηνπ

παηήκαηνο Μηα ηππηθή εκβηνκεραληθή αλάιπζε ηνπ παηήκαηνο ζα κπνξνχζε λα πεξηιακβάλεη ηηο εμήο κεηα-

βιεηέο 1 ην ρξφλν θαη ην κήθνο ησλ ηειεπηαίσλ δηαζθειηζκψλ (εάλ ρξεζηκνπνηείηαη θαη δεχηεξε θά-

κεξα)

2 ηα ρξνληθά ραξαθηεξηζηηθά φπσο απηά παξνπζηάδνληαη ζηελ ππνελφηεηα 36 3 ηελ νξηδφληηα θαη θαηαθφξπθε ζέζε ηνπ ΚΜ ηε ζηηγκή ηεο αξρηθήο επαθήο θαη ηεο απνγείσ-

ζεο

4 ηελ νξηδφληηα θαη ηελ θαηαθφξπθε ηαρχηεηα ΚΜ

5 ηε γσλία θαη ην χςνο απνγείσζεο 6 ηε γσληαθή ζέζε θαη ηελ νπίζζηα θιίζε ηνπ θνξκνχ θαηά ην αξρηθφ πάηεκα θαη ηελ απνγείσ-

ζε

7 ηε κέγηζηε θαη ηελ ειάρηζηε γσληαθή ζέζε ηνπ γφλαηνο ζε φιν ην πάηεκα 8 ηε κέγηζηε θαηαθφξπθε θαη νξηδφληηα δχλακε αληίδξαζεο θαηά ην πάηεκα

9 ηε κέγηζηε ειεθηξνκπνγξαθηθή δξαζηεξηφηεηα θαη ην ρξφλν επίηεπμεο ηνπ θάζε κπφο

4 Άικα εηο χςνο

236

Ο ζηφρνο ηνπ αζιεηή είλαη λα πεηχρεη φζν ην δπλαηφ κεγαιχηεξε κεηαηφπηζε ηνπ θέληξνπ βάξνπο ηνπ θαηα-

θφξπθα ψζηε λα κπνξέζεη λα πεξάζεη ην χςνο ηεο κπάξαο Σν άικα εηο χςνο κπνξεί λα δηαθξηζεί ζηηο αθφ-ινπζεο θάζεηο (Δηθφλα 107)

1 Αξρηθή Φνξά Οξίδεηαη σο ην δηάζηεκα απφ ηελ έλαξμε ηεο πξνζπάζεηαο κέρξη ην πάηεκα

2 Πάηεκα - Απνγείσζε Πξφθεηηαη γηα ην δηάζηεκα απφ ην πάηεκα κέρξη ηελ απνγείσζε ζηνλ

αέξα 3 Πέξαζκα ηεο κπάξαο Πξφθεηηαη γηα ην δηάζηεκα απφ ηε ζηηγκή πνπ ην πέικα αθήλεη ην έ-

δαθνο κέρξη ηελ πξψηε επαθή κε ην ζηξψκα

41 Αξρηθή θνξά Ζ αξρηθή θνξά έρεη σο ζηφρν λα θέξεη ηνλ αζιεηή ζηε ηδαληθφηεξε ζέζε θαη κε ηελ θαηάιιειε ηαρχηεηα

ψζηε λα πεξάζεη ην χςνο ηεο κπάξαο πγθεθξηκέλα δχν απφ ηνπο ζηφρνπο ηεο πξνπαξαζθεπαζηηθήο απηήο

θίλεζεο είλαη λα κεγηζηνπνηήζεη ηελ νξηδφληηα ηαρχηεηα ηνπ ΚΜ θαη λα ρακειψζεη ην ΚΜ ηνπ ιίγν πξηλ ηελ επαθή Σν κήθνο αιιά θαη ε ηξνρηά ηεο θνξάο πνηθίιινπλ απφ αζιεηή ζε αζιεηή Όκσο ζε γεληθέο γξακκέο

ε θνξά δηαθξίλεηαη ζην πξψην θνκκάηη ην νπνίν είλαη επζχγξακκν θαη ζην δεχηεξν ην νπνίν είλαη θπθιηθφ

θέξνληαο ηνλ αζιεηή ζρεδφλ παξάιιεια πξνο ηελ κπάξα Ζ κεγηζηνπνίεζε ηεο νξηδφληηαο ηαρχηεηαο ηνπ ΚΜ επηηξέπεη ζηνλ αζιεηή λα απμήζεη ηελ θαηαθφξπθε ζέζε ηνπ θαηά ηε θάζε ηεο απνγείσζεο

Σν κήθνο δηαζθειηζκνχ απμάλεη θαηά ηε δηάξθεηα ηεο θνξάο κε ην κεγαιχηεξν λα ζεκεηψλεηαη ζηνλ

πξνηειεπηαίν δηαζθειηζκφ ελψ ν ηειεπηαίνο δηαζθειηζκφο είλαη πην ζχληνκνο θαη γξήγνξνο Με απηφλ ηνλ

ηξφπν ν αζιεηήο πξνζπαζεί λα θέξεη ην ζψκα ηνπ ζε ηέηνηα ζέζε ψζηε λα κεηαηξέςεη ηελ νξηδφληηα ηαρχηε-ηα ηνπ ζε θαηαθφξπθε θαηά ην πάηεκα ε απηφ ζπλεηζθέξεη θαη ε θπθιηθή ηνπ ηξνρηά ε νπνία ζπλνδεχεηαη

απφ παξαγσγή θπγφθεληξεο νξηδφληηαο δχλακεο θαη πξνθαιεί θιίζε ηνπ θνξκνχ θαη κεηαηφπηζε ηνπ ΚΜ

πξνο ηα έζσ Σαπηφρξνλα θαηά ηε δηάξθεηα ησλ ηειεπηαίσλ ηξηψλ κε ηεζζάξσλ δηαζθειηζκψλ ν αζιεηήο ρακειψλεη ην ΚΜ ηνπ ζψκαηνο (J G Hay 1993) Απηφ επηηπγράλεηαη κέζσ κεγαιχηεξεο νπίζζηαο θιίζεο

(έθηαζεο) ηνπ θνξκνχ θαη θάκςεο ηνπ γφλαηνο ηνπ πνδηνχ ζηήξημεο ζηνλ πξνηειεπηαίν δηαζθειηζκφ Ζ κεί-

σζε ηεο θαηαθφξπθεο ζέζεο ηνπ ΚΜ έρεη σο ζθνπφ λα κεηψζεη ηελ θαηαθφξπθε ηαρχηεηα (κε δηεχζπλζε πξνο ηα θάησ) ηε ζηηγκή ηεο επαθήο θαη ζε δεχηεξν ρξφλν λα δψζεη πεξηζζφηεξν ρξφλν θαη απφζηαζε ζηνλ

αζιεηή ψζηε λα απμήζεη ηελ θαηαθφξπθε αλνδηθή ηαρχηεηα θαηά ηελ (επεξρφκελε) θάζε ηεο απνγείσζεο

Εικόνα 107 ρεκαηηθή απεηθφληζε ηεο θνξάο κε 10 δηαζθειηζκνχο θαηά εθηέιεζε άικαηνο εηο χςνο Γηαθξίλεηαη ε ζέζε

ηεο θέληξνπ κάδαο θαηά ηελ εθηέιεζε ηεο θίλεζεο

42 Πάηεκα - Απνγείσζε 421 Κηλεκαηηθά ραξαθηεξηζηηθά θαηά ην πάηεκα Όπσο ζην άικα εηο κήθνο έηζη θαη ζην άικα εηο χςνο ε θάζε ηεο απνγείσζεο είλαη θαζνξηζηηθή γηα ηελ πν-ξεία ηνπ άικαηνο Όκσο εδψ ν ζηφρνο είλαη ε αλάπηπμε φζν ην δπλαηφ κεγαιχηεξεο θαηαθφξπθεο ζέζεο ηνπ

ΚΜ ε νπνία ζα επηηξέςεη ζηνλ αζιεηή ή ζηελ αζιήηξηα λα πεξάζεη ηελ κπάξα Απηφ θαζνξίδεηαη απφ ηελ

θαηαθφξπθε ηαρχηεηα ηνπ αζιεηή θαηά ηελ ηειηθή θάζε ηεο απνγείσζεο

237

Ζ νξηδφληηα ηαρχηεηα ηνπ ΚΜ είλαη πςειή θαηά ην πάηεκα θαη κεηψλεηαη θαηά ηελ απνγείσζε Ζ

θαηαθφξπθε ηαρχηεηα αθνινπζεί αληίζηξνθε πνξεία Καηά ηνλ ηειηθφ αλδξψλ ηνπ παγθφζκηνπ πξσηαζιήκα-ηνο ηνπ 2005 ε κέζε νξηδφληηα ηαρχηεηα ησλ αζιεηψλ ήηαλ 778 ms θαηά ηελ αξρηθή επαθή κε ην έδαθνο

γηα λα κεησζεί ζηα 483 ms ηε ζηηγκή ηεο απνγείσζεο (Isolehto Virmavirta Kyroumllaumlinen amp Komi 2007)

Απηή ε πηψζε ζηελ νπζία ζεκαηνδνηεί ηε κεηαηξνπή ηεο νξηδφληηαο ηαρχηεηαο ζε θαηαθφξπθε Γηrsquo απηφ ην

ιφγν ε θαηαθφξπθε ηαρχηεηα απμήζεθε απφ -033 ms θαηά ηελ αξρηθή επαθή ζε 431 ms θαηά ηελ απν-γείσζε (Isolehto et al 2007)

Εικόνα 108 Σππηθή ζέζε ηνπ αζιεηή θαηά ην πάηεκα θαη ηελ ηειηθή απνγείσζε ζην νβειηαίν επίπεδν Καηά ηελ αξρηθή επαθή (αξηζηεξά) ν θνξκφο εκθαλίδεη κηα νπίζζηα θιίζε ην ηζρίν ηνπ πνδηνχ ζηήξημεο εκθαλίδεη θάκςε ην γφλαην βξίζθε-

ηαη ζρεδφλ ζε πιήξε έθηαζε θαη ε πνδνθλεκηθή ζε ξαρηαία θάκςε Σε ζηηγκή ηεο απνγείσζεο (δεμηά) ν θνξκφο είλαη ζε

νπδέηεξε ζέζε ην ηζρίν ηνπ πνδηνχ ζηήξημεο βξίζθεηαη ζε ειαθξά θάκςε ην γφλαην ζπλερίδεη κηα εθηαηηθή θίλεζε ελψ ε

πνδνθλεκηθή θάκπηεηαη πεικαηηαία Σν πφδη αηψξεζεο εκθαλίδεη κεγάιε θάκςε ηνπ ηζρίνπ θαη ηνπ γφλαηνο ψζηε λα βνε-

ζήζεη ζηελ αλχςσζε ηνπ ζψκαηνο

Έλαο απφ ηνπο πην θαζνξηζηηθνχο παξάγνληεο πξνζδηνξηζκνχ ηεο θαηαθφξπθεο ηαρχηεηαο θαηά ηελ απνγείσζε είλαη ε ρακειή ζέζε ηνπ ΚΜ θαηά ηελ επαθή (Δηθφλα 108) Όζν πην ρακειή είλαη ε ζέζε απηή

ηφζν κεγαιχηεξε είλαη ε ηειηθή θαηαθφξπθε ηαρχηεηα θαηά ηελ απνγείσζε (Isolehto et al 2007) Απηφ επη-

ηπγράλεηαη θπξίσο ζηελ πξνπαξαζθεπαζηηθή θάζε κε ηε ζηαδηαθή κείσζε ηεο θαηαθφξπθεο ζέζεο ηνπ ΚΜ

ηνπ αζιεηή ιφγσ ηεο νπίζζηαο θιίζεο ηνπ θνξκνχ θαη ηεο πξφζζηαο πξνβνιήο φινπ ηνπ πνδηνχ θαηά ηελ αξ-ρηθή επαθή

Μεηά ηελ αξρηθή επαθή ν αζιεηήο θέξεη ην πφδη αηψξεζεο απφ πίζσ πξνο ηα εκπξφο ζε θάκςε ή (ζε

ιηγφηεξεο πεξηπηψζεηο) ζε έθηαζε πξνο ηελ κπάξα μεθηλψληαο ηελ αλχςσζε ηνπ ΚΜ ηε ζπλέρεηα ν αζιε-ηήο εθηείλεη φιεο ηηο αξζξψζεηο ηνπ πνδηνχ ζηήξημεο θαζψο απηφ αθήλεη ην έδαθνο πεηπραίλνληαο ηελ θαηα-

θφξπθε αλχςσζε ηνπ ΚΜ

Ο θνξκφο έρεη νπίζζηα θιίζε θαηά ηελ αξρηθή επαθή ζηε ζπλέρεηα ζηξέθεηαη πξφζζηα θαη έξρεηαη ζρεδφλ ζε νπδέηεξε ζέζε (Δηθφλα 108) Σαπηφρξνλα ν θνξκφο εθηειεί ζηξνθή πξνο ηελ έζσ πιεπξά γηα

λα θέξεη ηελ νπίζζηα επηθάλεηα ηνπ ζψκαηνο απέλαληη απφ ηελ κπάξα ελψ θαηά ηελ επαθή έρεη κηα θιίζε

πξνο ηελ έμσ πιεπξά (ηελ πιεπξά ηνπ πνδηνχ ζηήξημεο) θαη ζηε δηάξθεηα ηεο απνγείσζεο ε θιίζε κεηαβάι-

ιεηαη πξνο ηελ πιεπξά ηνπ πνδηνχ αηψξεζεο (Dapena 2000) (Δηθφλα 109) Καηά ηε δηάξθεηα ηνπ παηήκαηνο ην ηζρίν βξίζθεηαη ζε θάκςε γηα λα εθηαζεί κέρξη ηελ απνγείσζε

Αλ θαη δελ ππάξρνπλ δεκνζηεπκέλα ζηνηρεία ε έζσ ζηξνθή ηεο ιεθάλεο θαη ηνπ ηζρίνπ ηνπ πνδηνχ αηψξεζεο

θαηά ην πάηεκα θαη ε επεξρφκελε έζσ ζηξνθή ηεο ιεθάλεο θαη ηνπ ηζρίνπ δηαδξακαηίδνπλ ζεκαληηθφ ξφιν ζηελ θαηαθφξπθε θαη ελεξγεηηθή αλχςσζε ηνπ ΚΜ ηνπ ζψκαηνο θαηά ηελ απνγείσζε (Δηθφλα 109)

Καηά ηελ αξρηθή επαθή ην γφλαην βξίζθεηαη ζε ειαθξά θάκςε ελψ ζηε ζπλέρεηα θάκπηεηαη θαηά ηε

κέζε θάζε ηεο απνγείσζεο γηα λα εθηαζεί ζηε ζπλέρεηα θαζψο ην ζψκα αλπςψλεηαη (Ae et al 2007) Ζ θί-

238

λεζε απηή ίζσο ρξεζηκεχεη γηα ηελ αξρηθή απνξξφθεζε ησλ θνξηίζεσλ θαηά ηελ αξρηθή επαθή θαη ζηελ

αθνινπζνχκελε δπλακηθή αλχςσζε ηνπ ζψκαηνο Σν πέικα θαηά ηελ επαθή έρεη θαηεχζπλζε ζρεδφλ παξάιιειε πξνο ηελ κπάξα ην νπνίν νθείιεηαη

ζηελ πιάγηα θιίζε ηνπ θνξκνχ πξνο ηελ έζσ πιεπξά θαη ζπλνδεχεηαη απφ πξεληζκφ ηνπ πέικαηνο (αλάζπαζε

έζσ ρείινπο) θαη ξαρηαία θάκςε Απηή ε ζέζε ηνπ πέικαηνο ζεκαίλεη φηη ε νξηδφληηα δχλακε αληίδξαζεο

αζθείηαη φρη ζηελ νξηδφληηα θαηεχζπλζε αιιά δηαγψληα ζηελ πνξεία ηεο θαηεχζπλζεο ηνπ ζψκαηνο πξνο ηελ κπάξα Απφ ηε κέζε θάζε ηνπ παηήκαηνο θαη κεηά ε πνδνθλεκηθή πξαγκαηνπνηεί ελεξγεηηθή πεικαηηαία

θάκςε ζπκκεηέρνληαο ζηελ θαηαθφξπθε ψζεζε ηνπ ζψκαηνο

Εικόνα 109 Σππηθή ζέζε ηεο αζιήηξηαο θαηά ην πάηεκα ζην κεησπηαίν επίπεδν Σν ζψκα εκθαλίδεη κηα θιίζε πξνο ηελ

έζσ ηξνρηά απφξξνηα ηεο θπθιηθήο θίλεζεο ηεο θνξάο

(httpcommonswikimediaorgwikiFileEsthera_Petre_Ostrava_2011jpguselang=el Erik van Leeuwen Τπφ ηελ

άδεηα GNU Free documentation Licence via Wikimedia Commons)

422 Γπλάκεηο αληίδξαζεο θαηά ην πάηεκα Απφ ηε ζηηγκή πνπ ην πφδη παηάεη ζην έδαθνο γηα λα εθηειέζεη ηνλ ηειεπηαίν δηαζθειηζκφ ε φπνηα ηαρχηεηα

(νξηδφληηα θαη θαηαθφξπθε) πξέπεη λα κεηαηξαπεί ζε θαηαθφξπθε αλνδηθή Ζ κεηαηξνπή απηή γίλεηαη κέζσ ηεο εθαξκνγήο πςειήο θαηαθφξπθεο ψζεζεο ε νπνία πξνθχπηεη απφ ηε δχλακε αληίδξαζεο ηνπ εδάθνπο θαη

ηνπ ρξφλνπ ηεο ψζεζεο

Σν κέγεζνο ηεο δχλακεο απηήο εμαξηάηαη απφ ηελ ηαρχηεηα κε ηελ νπνία παηάεη ν αζιεηήο ηε δχλα-κε πνπ αζθείηαη απφ ηνπο δηάθνξνπο κχεο θαη ηηο θηλήζεηο ησλ κειψλ ηνπ ζψκαηνο θαηά ην πάηεκα (Dapena

2000) Ζ θαηαθφξπθε δχλακε αληίδξαζεο πιεζηάδεη ηηο 55 θνξέο ην ζσκαηηθφ βάξνο ηνπ αζιεηή θαη εκθα-

λίδεη ζπλήζσο δχν κέγηζηα ην πξψην ιίγν κεηά ηελ αξρηθή επαθή θαη ην δεχηεξν θαηά ηε κέζε θάζε ηεο

απνγείσζεο (Coh 2007) Ζ νξηδφληηα δχλακε επίζεο είλαη ηδηαίηεξα πςειή πιεζηάδνληαο ηηο 4 θνξέο ην ζσκαηηθφ βάξνο θαη εκθαλίδεη κηα θνξχθσζε ιίγν κεηά ηελ αξρηθή επαθή (Coh 2007)

Ζ γσλία ηνπ πέικαηνο ζε ζρέζε κε ην έδαθνο θαηά ηελ αξρηθή επαθή κπνξεί λα επεξεάζεη ηελ θαηα-

λνκή ηεο δχλακεο αιιά δε ζπλδέεηαη κε ηελ ηειηθή επίδνζε (Isolehto et al 2007) Ζ δηάξθεηα ηνπ παηήκαηνο εμαξηάηαη απφ ην ζηπι ηνπ αζιεηή αιιά ζε γεληθέο γξακκέο θπκαίλεηαη απφ 012 έσο 023 s (Ae et al 2007

Isolehto et al 2007)

43 Πέξαζκα ηεο κπάξαο Σν χςνο πηήζεο πάλσ απφ ηελ κπάξα εμαξηάηαη απφ ηηο θηλήζεηο ηνπ αζιεηή θαηά ηε δηάξθεηα απηήο ηεο θά-

ζεο (Kreighbaum amp Barthels 1996) (Δηθφλα 1010) Ο αζιεηήο αξρηθά εθηείλεη ηνλ θνξκφ θαη ηνλ απρέλα θαη ηαπηφρξνλα ζηξέθεη ην θνξκφ ψζηε λα δηαπεξάζεη ν ψκνο ηεο πιεπξάο ηνπ πνδηνχ αηψξεζεο ηελ κπάξα

ελψ ε ιεθάλε βξίζθεηαη ζε αληίζεηε ζηξνθή (πξνο ηελ πιεπξά ηνπ πνδηνχ ζηήξημεο) ηε ζπλέρεηα ε νζθπτθή

κνίξα ηεο ζπνλδπιηθήο ζηήιεο θάκπηεηαη ψζηε λα επηηεπρζεί κεγαιχηεξε ιφξδσζε ε νπνία επηηξέπεη ζηε ιεθάλε θαη ζηα ηζρία λα αλπςσζνχλ πεξηζζφηεξν θαη λα πεξάζνπλ ηελ κπάια Καζψο ην άλσ κέξνο ηνπ ζψ-

καηνο δηαπεξλάεη ηελ κπάξα ηφηε ν θνξκφο καδί κε ηα ηζρία πέθηνπλ ρακειά ελψ αληίζεηα νη κεξνί θαη ηα

θάησ πφδηα αλπςψλνληαη κε ελεξγεηηθή έθηαζε ησλ γνλάησλ ψζηε λα απνθεπρζεί ε επαθή κε ηελ κπάξα

234

Φπζηθά ζα πξέπεη λα επηζεκαλζεί φηη ηα παξαπάλσ ραξαθηεξηζηηθά ηξνπνπνηνχληαη κε βάζε ηελ ηε-

ρληθή θαη ηηο ηθαλφηεηεο ηνπ άιηε Γηα παξάδεηγκα ζηνλ ηειηθφ ηνπ 3νπ

Παγθφζκηνπ πξσηαζιήκαηνο ν Mike Powell πέηπρε παγθφζκην ξεθφξ ίζν κε 895 m εκθαλίδνληαο νπίζζηα θιίζε ηνπ θνξκνχ θαηά ηελ επαθή ε-

θηεηακέλν πφδη κπξνζηά θαη γσλία απνγείσζεο 23deg θαζψο θαη πςειή θαηαθφξπθε ηαρχηεηα ηνπ ΚΜ Αληί-

ζεηα ν Carl Lewis πέηπρε επίδνζε 891 m πεξηνξίδνληαο ηελ πξφζζηα πξνβνιή ηνπ πνδηνχ θαηά ηελ επαθή

φπσο θαη ηελ θίλεζε θάκςεο ndash έθηαζεο νδεγψληαο ζε κηθξφηεξε γσλία απνγείσζεο (16deg) θαη άξα δηαηεξψ-ληαο πςειή ηελ νξηδφληηα ηαρχηεηά ηνπ (Kakihana amp Suzuki 2001)

324 Γπλάκεηο αληίδξαζεο ηνπ εδάθνπο θαηά ην πάηεκα Καηά ην πάηεκα αζθνχληαη ηδηαίηεξα πςειέο δπλάκεηο αληίδξαζεο νη νπνίεο θηάλνπλ ηηο 11 θνξέο ην ζσκα-

ηηθφ βάξνο ( Hay 1993) Θα πξέπεη λα επηζεκαλζεί φηη ε κνξθή ηεο θακπχιεο δχλακεο δηαθέξεη ζεκαληηθά

απφ αζιεηή ζε αζιεηή ιφγσ ησλ πςειψλ δηαθνξψλ ζηνλ ηξφπν εθηέιεζεο ηνπ άικαηνο (Miladinov 2006) ηελ Δηθφλα 106 παξνπζηάδεηαη έλα παξάδεηγκα δπλάκεσλ αληίδξαζεο θαηά ην πάηεκα ελφο αζιεηή

ν νπνίνο βαζίδεηαη ζηε κεηαηξνπή ελφο κέξνπο ηεο νξηδφληηαο ζε θαηαθφξπθε ηαρχηεηα πγθεθξηκέλα ε

θαηαθφξπθε δχλακε αληίδξαζεο εκθαλίδεη κηα πςειή δχλακε θξνχζεο ε νπνία αθνινπζείηαη απφ κηα πηψζε θαηά ηε ζπλέρεηα ηεο θάζεο ηνπ παηήκαηνο Δπίζεο ε νξηδφληηα δχλακε είλαη ηδηαίηεξα πςειή εκθαλίδνληαο

νπίζζηα θνξά θαηά ηελ αξρηθή επαθή ε νπνία ζηαδηαθά κεηαβάιιεηαη ζε πξφζζηα θαηά ηελ απνγείσζε Ζ

πςειφηεξε νπίζζηα νξηδφληηα δχλακε ζε ζρέζε κε ηελ πξφζζηα ζπλεηζθέξεη ζηε κείσζε ηεο νξηδφληηαο ηαρχ-ηεηαο ιίγν πξηλ ηελ ηειηθή απνγείσζε

Εικόνα 106 Παξάδεηγκα ηεο θαηαθφξπθεο θαη νξηδφληηαο δχλακεο ndash αληίδξαζεο θαηά ηε δηάξθεηα ηνπ παηήκαηνο Οη δχν

θακπχιεο εκθαλίδνπλ πςειέο αξρηθέο ηηκέο θαηά ηελ θξνχζε έλδεημε ηεο πξνζπάζεηαο ηνπ αζιεηή λα ρξεζηκνπνηήζεη ηελ

θξνχζε ψζηε λα κεηαηξέςεη κέξνο ηεο νξηδφληηαο ηαρχηεηάο ηνπ ζε θαηαθφξπθε

325 Μπτθή δξαζηεξηφηεηα θαηά ην πάηεκα Λίγν πξηλ ην πάηεκα παξαηεξείηαη κηα απμεκέλε δξαζηεξηφηεηα ηνπ νξζνχ κεξηαίνπ θαη ηνπ έζσ πιαηχ κέ-

ρξη ηα κέζα πεξίπνπ ηεο θάζεο ηεο απνγείσζεο ελψ ν δηθέθαινο κεξηαίνο ζεκεηψλεη ρακειή ελεξγνπνίεζε

Απηή ε δξαζηεξηφηεηα ίζσο λα βνεζάεη ηνλ αζιεηή λα laquoθνληξάξεηraquo ηελ θίλεζε ηνπ ζψκαηνο κέζσ ηεο απ-μεκέλεο ελεξγνπνίεζεο ησλ κπψλ ηνπ θάησ άθξνπ ψζηε λα πξνζδψζεη ζην ζψκα θαηαθφξπθε ηαρχηεηα Ο

πξφζζηνο θλεκηαίνο θαη ν γαζηξνθλήκηνο ελεξγνπνηνχληαη ηαπηφρξνλα κέρξη πεξίπνπ ηα 23 ηεο ίδηαο θάζεο

33 Φάζε πηήζεο Ζ θάζε ηεο πηήζεο έρεη ζπγθεληξψζεη κηθξφηεξν ελδηαθέξνλ απφ ηελ άπνςε ηεο κεραληθήο αλάιπζεο Απηφ νθείιεηαη ζην γεγνλφο φηη ε θάζε απηή επεξεάδεη ζε πνιχ κηθξφηεξν βαζκφ ηελ ηειηθή επίδνζε ζε ζρέζε κε

ην πάηεκα θαη ηελ αξρηθή θνξά Οη ηερληθέο νη νπνίεο ρξεζηκνπνηνχληαη είλαη νη εμήο (Hay 1993)

235

Ο αζιεηήο θέξλεη ηα ρέξηα θαη ηνλ θνξκφ ηνπ φζν ην δπλαηφ πην θνληά ζηα πφδηα ηνπ Σν

θχξην κεηνλέθηεκα απηήο ηερληθήο είλαη φηη κε απηήλ ηε θίλεζε δηεπθνιχλεηαη ε πεξη-ζηξνθή ηνπ ζψκαηνο πξνο ηα κπξνζηά κε απνηέιεζκα κηα φρη θαη ηφζν θαιή πξνζγείσ-

ζε Υξεζηκνπνηείηαη θπξίσο απφ εξαζηηέρλεο άιηεο (κε άικαηα κηθξφηεξα ησλ 65κ)

Ζ δεχηεξε ηερληθή ζηεξίδεηαη ζηελ εθηίλαμε ηνπ πνδηνχ αηψξεζεο κεηά ην πάηεκα ε ν-

πνία ζπλνδεχεηαη απφ ππεξέθηαζε ηνπ θνξκνχ θαη ρεξηψλ Υξεζηκνπνηείηαη θπξίσο απφ άιηεο κε κέηξηεο επηδφζεηο (κε άικαηα 6-7 κ)

Ζ ηξίηε ηερληθή νλνκάδεηαη θαη ε ηερληθή ηνπ ηξεμίκαηνο ζηνλ αέξα θαη ζηεξίδεηαη ζηε

δηαδνρηθή αηψξεζε ησλ πνδηψλ (πεξπάηεκα) κέρξη πνπ o αζιεηήο λα πξνζγεησζεί ζην έδαθνο Υξεζηκνπνηείηαη θπξίσο απφ πνιχ θαινχο άιηεο

34 Φάζε πξνζγείσζεο Ο αζιεηήο εδψ πξνζπαζεί λα πεηχρεη ηελ φζν ην δπλαηφ αλψδπλε πξνζγείσζε ψζηε λα κελ πέζεη πίζσ ην

ζψκα ηνπ θαηά ηελ πξνζγείσζε θαη αλ είλαη δπλαηφ λα πεηχρεη αχμεζε ηνπ άικαηνο θαηά κεξηθά εθαηνζηά Απηφ κεηαθξάδεηαη ζηε κέγηζηε δπλαηή ηειηθή ζέζε ησλ πεικάησλ ζε ζρέζε κε ην ΚΜ ηνπ ζψκαηνο θαηά

ηελ πξνζγείσζε Οξηζκέλνη αζιεηέο εθηεινχλ πξφζζηα θιίζε ηνπ θνξκνχ ζε ζπλδπαζκφ κε θάκςε ηνπ ηζρίνπ

κε ηαπηφρξνλε ελεξγεηηθή ππεξέθηαζε ησλ ψκσλ ιίγν πξηλ ηελ επαθή (Kreighbaum amp Barthels 1996) ηελ πεξίπησζε απηή νη αληηδξαζηηθέο δπλάκεηο ηνπ εδάθνπο αζθνχληαη πίζσ απφ ην θέληξν βάξνπο κε απνηέιε-

ζκα ηε γξήγνξε πεξηζηξνθή ηνπ ζψκαηνο σο πξνο ηα πέικαηά ηνπ Άιινη αζιεηέο θαη αζιήηξηεο επηιέγνπλ

λα πξνζγεησζνχλ κε εληειψο εθηεηακέλα ηα γφλαηα θαη ηα ηζρία ηελ πεξίπησζε απηή νη δπλάκεηο αληίδξα-

ζεο αζθνχληαη κπξνζηά απφ ην ΚΜ πξνθαιψληαο ην θάζηζκα ηνπ αζιεηή ζην έδαθνο (Hay 1993)

35 πληζηψζεο ηεο ηειηθήο επίδνζεο ηνπ άικαηνο εηο κήθνο Ζ απφζηαζε απφ ην βαηήξα κέρξη ηελ ηειηθή επαθή ηνπ ζψκαηνο κε ην ζθάκκα θαηά ηελ πξνζγείσζε κπνξεί

λα ζεσξεζεί σο ην ζχλνιν ηξηψλ απνζηάζεσλ (Δηθφλα 103) (J G Hay amp Miller Jr 1985) 1 ηεο απφζηαζεο ηνπ κπξνζηηλνχ κέξνπο ηνπ βαηήξα απφ ην KM ηνπ αζιεηή ζηε θάζε ηεο α-

πνγείσζεο (απφζηαζε απνγείσζεο)

2 ηεο απφζηαζεο πνπ δηαλχεη ην ΚΜ ζηνλ αέξα (απφζηαζε πηήζεο) 3 ηεο απφζηαζεο ηνπ ΚΜ απφ ην ηειηθφ ίρλνο ηνπ αζιεηή θαηά ηελ πξνζγείσζε (απφζηαζε

πξνζγείσζεο)

Ζ απφζηαζε πηήζεο είλαη ε κεγαιχηεξε θαη εμαξηάηαη απφ ηε θνξά θαη ην πάηεκα ζην βαηήξα Αληί-

ζεηα νη άιιεο δχν θάζεηο έρνπλ κηθξφηεξε ζπλεηζθνξά ζηελ ηειηθή επίδνζε θαη εμαξηψληαη απφ ζπγθεθξη-κέλεο θηλήζεηο ησλ κειψλ ηνπ ζψκαηνο ζε ζπγθεθξηκέλεο ρξνληθέο ζηηγκέο ζηηο νπνίεο αλαθέξνληαη

36 Μεζνδνινγηθέο επηζεκάλζεηο γηα ηελ αλάιπζε ηνπ άικαηνο ζε κήθνο Δάλ ν ζηφρνο είλαη ε αλάιπζε φισλ ησλ θάζεσλ ηνπ άικαηνο ηφηε πξέπεη λα ρξεζηκνπνηεζνχλ αξθεηέο θά-κεξεο Ζ ρξήζε θάκεξαο πςειήο ζπρλφηεηαο είλαη επηηαθηηθή εάλ ζηφρνο είλαη ε ελδειερήο αλάιπζε ηνπ

παηήκαηνο Μηα ηππηθή εκβηνκεραληθή αλάιπζε ηνπ παηήκαηνο ζα κπνξνχζε λα πεξηιακβάλεη ηηο εμήο κεηα-

βιεηέο 1 ην ρξφλν θαη ην κήθνο ησλ ηειεπηαίσλ δηαζθειηζκψλ (εάλ ρξεζηκνπνηείηαη θαη δεχηεξε θά-

κεξα)

2 ηα ρξνληθά ραξαθηεξηζηηθά φπσο απηά παξνπζηάδνληαη ζηελ ππνελφηεηα 36 3 ηελ νξηδφληηα θαη θαηαθφξπθε ζέζε ηνπ ΚΜ ηε ζηηγκή ηεο αξρηθήο επαθήο θαη ηεο απνγείσ-

ζεο

4 ηελ νξηδφληηα θαη ηελ θαηαθφξπθε ηαρχηεηα ΚΜ

5 ηε γσλία θαη ην χςνο απνγείσζεο 6 ηε γσληαθή ζέζε θαη ηελ νπίζζηα θιίζε ηνπ θνξκνχ θαηά ην αξρηθφ πάηεκα θαη ηελ απνγείσ-

ζε

7 ηε κέγηζηε θαη ηελ ειάρηζηε γσληαθή ζέζε ηνπ γφλαηνο ζε φιν ην πάηεκα 8 ηε κέγηζηε θαηαθφξπθε θαη νξηδφληηα δχλακε αληίδξαζεο θαηά ην πάηεκα

9 ηε κέγηζηε ειεθηξνκπνγξαθηθή δξαζηεξηφηεηα θαη ην ρξφλν επίηεπμεο ηνπ θάζε κπφο

4 Άικα εηο χςνο

236

Ο ζηφρνο ηνπ αζιεηή είλαη λα πεηχρεη φζν ην δπλαηφ κεγαιχηεξε κεηαηφπηζε ηνπ θέληξνπ βάξνπο ηνπ θαηα-

θφξπθα ψζηε λα κπνξέζεη λα πεξάζεη ην χςνο ηεο κπάξαο Σν άικα εηο χςνο κπνξεί λα δηαθξηζεί ζηηο αθφ-ινπζεο θάζεηο (Δηθφλα 107)

1 Αξρηθή Φνξά Οξίδεηαη σο ην δηάζηεκα απφ ηελ έλαξμε ηεο πξνζπάζεηαο κέρξη ην πάηεκα

2 Πάηεκα - Απνγείσζε Πξφθεηηαη γηα ην δηάζηεκα απφ ην πάηεκα κέρξη ηελ απνγείσζε ζηνλ

αέξα 3 Πέξαζκα ηεο κπάξαο Πξφθεηηαη γηα ην δηάζηεκα απφ ηε ζηηγκή πνπ ην πέικα αθήλεη ην έ-

δαθνο κέρξη ηελ πξψηε επαθή κε ην ζηξψκα

41 Αξρηθή θνξά Ζ αξρηθή θνξά έρεη σο ζηφρν λα θέξεη ηνλ αζιεηή ζηε ηδαληθφηεξε ζέζε θαη κε ηελ θαηάιιειε ηαρχηεηα

ψζηε λα πεξάζεη ην χςνο ηεο κπάξαο πγθεθξηκέλα δχν απφ ηνπο ζηφρνπο ηεο πξνπαξαζθεπαζηηθήο απηήο

θίλεζεο είλαη λα κεγηζηνπνηήζεη ηελ νξηδφληηα ηαρχηεηα ηνπ ΚΜ θαη λα ρακειψζεη ην ΚΜ ηνπ ιίγν πξηλ ηελ επαθή Σν κήθνο αιιά θαη ε ηξνρηά ηεο θνξάο πνηθίιινπλ απφ αζιεηή ζε αζιεηή Όκσο ζε γεληθέο γξακκέο

ε θνξά δηαθξίλεηαη ζην πξψην θνκκάηη ην νπνίν είλαη επζχγξακκν θαη ζην δεχηεξν ην νπνίν είλαη θπθιηθφ

θέξνληαο ηνλ αζιεηή ζρεδφλ παξάιιεια πξνο ηελ κπάξα Ζ κεγηζηνπνίεζε ηεο νξηδφληηαο ηαρχηεηαο ηνπ ΚΜ επηηξέπεη ζηνλ αζιεηή λα απμήζεη ηελ θαηαθφξπθε ζέζε ηνπ θαηά ηε θάζε ηεο απνγείσζεο

Σν κήθνο δηαζθειηζκνχ απμάλεη θαηά ηε δηάξθεηα ηεο θνξάο κε ην κεγαιχηεξν λα ζεκεηψλεηαη ζηνλ

πξνηειεπηαίν δηαζθειηζκφ ελψ ν ηειεπηαίνο δηαζθειηζκφο είλαη πην ζχληνκνο θαη γξήγνξνο Με απηφλ ηνλ

ηξφπν ν αζιεηήο πξνζπαζεί λα θέξεη ην ζψκα ηνπ ζε ηέηνηα ζέζε ψζηε λα κεηαηξέςεη ηελ νξηδφληηα ηαρχηε-ηα ηνπ ζε θαηαθφξπθε θαηά ην πάηεκα ε απηφ ζπλεηζθέξεη θαη ε θπθιηθή ηνπ ηξνρηά ε νπνία ζπλνδεχεηαη

απφ παξαγσγή θπγφθεληξεο νξηδφληηαο δχλακεο θαη πξνθαιεί θιίζε ηνπ θνξκνχ θαη κεηαηφπηζε ηνπ ΚΜ

πξνο ηα έζσ Σαπηφρξνλα θαηά ηε δηάξθεηα ησλ ηειεπηαίσλ ηξηψλ κε ηεζζάξσλ δηαζθειηζκψλ ν αζιεηήο ρακειψλεη ην ΚΜ ηνπ ζψκαηνο (J G Hay 1993) Απηφ επηηπγράλεηαη κέζσ κεγαιχηεξεο νπίζζηαο θιίζεο

(έθηαζεο) ηνπ θνξκνχ θαη θάκςεο ηνπ γφλαηνο ηνπ πνδηνχ ζηήξημεο ζηνλ πξνηειεπηαίν δηαζθειηζκφ Ζ κεί-

σζε ηεο θαηαθφξπθεο ζέζεο ηνπ ΚΜ έρεη σο ζθνπφ λα κεηψζεη ηελ θαηαθφξπθε ηαρχηεηα (κε δηεχζπλζε πξνο ηα θάησ) ηε ζηηγκή ηεο επαθήο θαη ζε δεχηεξν ρξφλν λα δψζεη πεξηζζφηεξν ρξφλν θαη απφζηαζε ζηνλ

αζιεηή ψζηε λα απμήζεη ηελ θαηαθφξπθε αλνδηθή ηαρχηεηα θαηά ηελ (επεξρφκελε) θάζε ηεο απνγείσζεο

Εικόνα 107 ρεκαηηθή απεηθφληζε ηεο θνξάο κε 10 δηαζθειηζκνχο θαηά εθηέιεζε άικαηνο εηο χςνο Γηαθξίλεηαη ε ζέζε

ηεο θέληξνπ κάδαο θαηά ηελ εθηέιεζε ηεο θίλεζεο

42 Πάηεκα - Απνγείσζε 421 Κηλεκαηηθά ραξαθηεξηζηηθά θαηά ην πάηεκα Όπσο ζην άικα εηο κήθνο έηζη θαη ζην άικα εηο χςνο ε θάζε ηεο απνγείσζεο είλαη θαζνξηζηηθή γηα ηελ πν-ξεία ηνπ άικαηνο Όκσο εδψ ν ζηφρνο είλαη ε αλάπηπμε φζν ην δπλαηφ κεγαιχηεξεο θαηαθφξπθεο ζέζεο ηνπ

ΚΜ ε νπνία ζα επηηξέςεη ζηνλ αζιεηή ή ζηελ αζιήηξηα λα πεξάζεη ηελ κπάξα Απηφ θαζνξίδεηαη απφ ηελ

θαηαθφξπθε ηαρχηεηα ηνπ αζιεηή θαηά ηελ ηειηθή θάζε ηεο απνγείσζεο

237

Ζ νξηδφληηα ηαρχηεηα ηνπ ΚΜ είλαη πςειή θαηά ην πάηεκα θαη κεηψλεηαη θαηά ηελ απνγείσζε Ζ

θαηαθφξπθε ηαρχηεηα αθνινπζεί αληίζηξνθε πνξεία Καηά ηνλ ηειηθφ αλδξψλ ηνπ παγθφζκηνπ πξσηαζιήκα-ηνο ηνπ 2005 ε κέζε νξηδφληηα ηαρχηεηα ησλ αζιεηψλ ήηαλ 778 ms θαηά ηελ αξρηθή επαθή κε ην έδαθνο

γηα λα κεησζεί ζηα 483 ms ηε ζηηγκή ηεο απνγείσζεο (Isolehto Virmavirta Kyroumllaumlinen amp Komi 2007)

Απηή ε πηψζε ζηελ νπζία ζεκαηνδνηεί ηε κεηαηξνπή ηεο νξηδφληηαο ηαρχηεηαο ζε θαηαθφξπθε Γηrsquo απηφ ην

ιφγν ε θαηαθφξπθε ηαρχηεηα απμήζεθε απφ -033 ms θαηά ηελ αξρηθή επαθή ζε 431 ms θαηά ηελ απν-γείσζε (Isolehto et al 2007)

Εικόνα 108 Σππηθή ζέζε ηνπ αζιεηή θαηά ην πάηεκα θαη ηελ ηειηθή απνγείσζε ζην νβειηαίν επίπεδν Καηά ηελ αξρηθή επαθή (αξηζηεξά) ν θνξκφο εκθαλίδεη κηα νπίζζηα θιίζε ην ηζρίν ηνπ πνδηνχ ζηήξημεο εκθαλίδεη θάκςε ην γφλαην βξίζθε-

ηαη ζρεδφλ ζε πιήξε έθηαζε θαη ε πνδνθλεκηθή ζε ξαρηαία θάκςε Σε ζηηγκή ηεο απνγείσζεο (δεμηά) ν θνξκφο είλαη ζε

νπδέηεξε ζέζε ην ηζρίν ηνπ πνδηνχ ζηήξημεο βξίζθεηαη ζε ειαθξά θάκςε ην γφλαην ζπλερίδεη κηα εθηαηηθή θίλεζε ελψ ε

πνδνθλεκηθή θάκπηεηαη πεικαηηαία Σν πφδη αηψξεζεο εκθαλίδεη κεγάιε θάκςε ηνπ ηζρίνπ θαη ηνπ γφλαηνο ψζηε λα βνε-

ζήζεη ζηελ αλχςσζε ηνπ ζψκαηνο

Έλαο απφ ηνπο πην θαζνξηζηηθνχο παξάγνληεο πξνζδηνξηζκνχ ηεο θαηαθφξπθεο ηαρχηεηαο θαηά ηελ απνγείσζε είλαη ε ρακειή ζέζε ηνπ ΚΜ θαηά ηελ επαθή (Δηθφλα 108) Όζν πην ρακειή είλαη ε ζέζε απηή

ηφζν κεγαιχηεξε είλαη ε ηειηθή θαηαθφξπθε ηαρχηεηα θαηά ηελ απνγείσζε (Isolehto et al 2007) Απηφ επη-

ηπγράλεηαη θπξίσο ζηελ πξνπαξαζθεπαζηηθή θάζε κε ηε ζηαδηαθή κείσζε ηεο θαηαθφξπθεο ζέζεο ηνπ ΚΜ

ηνπ αζιεηή ιφγσ ηεο νπίζζηαο θιίζεο ηνπ θνξκνχ θαη ηεο πξφζζηαο πξνβνιήο φινπ ηνπ πνδηνχ θαηά ηελ αξ-ρηθή επαθή

Μεηά ηελ αξρηθή επαθή ν αζιεηήο θέξεη ην πφδη αηψξεζεο απφ πίζσ πξνο ηα εκπξφο ζε θάκςε ή (ζε

ιηγφηεξεο πεξηπηψζεηο) ζε έθηαζε πξνο ηελ κπάξα μεθηλψληαο ηελ αλχςσζε ηνπ ΚΜ ηε ζπλέρεηα ν αζιε-ηήο εθηείλεη φιεο ηηο αξζξψζεηο ηνπ πνδηνχ ζηήξημεο θαζψο απηφ αθήλεη ην έδαθνο πεηπραίλνληαο ηελ θαηα-

θφξπθε αλχςσζε ηνπ ΚΜ

Ο θνξκφο έρεη νπίζζηα θιίζε θαηά ηελ αξρηθή επαθή ζηε ζπλέρεηα ζηξέθεηαη πξφζζηα θαη έξρεηαη ζρεδφλ ζε νπδέηεξε ζέζε (Δηθφλα 108) Σαπηφρξνλα ν θνξκφο εθηειεί ζηξνθή πξνο ηελ έζσ πιεπξά γηα

λα θέξεη ηελ νπίζζηα επηθάλεηα ηνπ ζψκαηνο απέλαληη απφ ηελ κπάξα ελψ θαηά ηελ επαθή έρεη κηα θιίζε

πξνο ηελ έμσ πιεπξά (ηελ πιεπξά ηνπ πνδηνχ ζηήξημεο) θαη ζηε δηάξθεηα ηεο απνγείσζεο ε θιίζε κεηαβάι-

ιεηαη πξνο ηελ πιεπξά ηνπ πνδηνχ αηψξεζεο (Dapena 2000) (Δηθφλα 109) Καηά ηε δηάξθεηα ηνπ παηήκαηνο ην ηζρίν βξίζθεηαη ζε θάκςε γηα λα εθηαζεί κέρξη ηελ απνγείσζε

Αλ θαη δελ ππάξρνπλ δεκνζηεπκέλα ζηνηρεία ε έζσ ζηξνθή ηεο ιεθάλεο θαη ηνπ ηζρίνπ ηνπ πνδηνχ αηψξεζεο

θαηά ην πάηεκα θαη ε επεξρφκελε έζσ ζηξνθή ηεο ιεθάλεο θαη ηνπ ηζρίνπ δηαδξακαηίδνπλ ζεκαληηθφ ξφιν ζηελ θαηαθφξπθε θαη ελεξγεηηθή αλχςσζε ηνπ ΚΜ ηνπ ζψκαηνο θαηά ηελ απνγείσζε (Δηθφλα 109)

Καηά ηελ αξρηθή επαθή ην γφλαην βξίζθεηαη ζε ειαθξά θάκςε ελψ ζηε ζπλέρεηα θάκπηεηαη θαηά ηε

κέζε θάζε ηεο απνγείσζεο γηα λα εθηαζεί ζηε ζπλέρεηα θαζψο ην ζψκα αλπςψλεηαη (Ae et al 2007) Ζ θί-

238

λεζε απηή ίζσο ρξεζηκεχεη γηα ηελ αξρηθή απνξξφθεζε ησλ θνξηίζεσλ θαηά ηελ αξρηθή επαθή θαη ζηελ

αθνινπζνχκελε δπλακηθή αλχςσζε ηνπ ζψκαηνο Σν πέικα θαηά ηελ επαθή έρεη θαηεχζπλζε ζρεδφλ παξάιιειε πξνο ηελ κπάξα ην νπνίν νθείιεηαη

ζηελ πιάγηα θιίζε ηνπ θνξκνχ πξνο ηελ έζσ πιεπξά θαη ζπλνδεχεηαη απφ πξεληζκφ ηνπ πέικαηνο (αλάζπαζε

έζσ ρείινπο) θαη ξαρηαία θάκςε Απηή ε ζέζε ηνπ πέικαηνο ζεκαίλεη φηη ε νξηδφληηα δχλακε αληίδξαζεο

αζθείηαη φρη ζηελ νξηδφληηα θαηεχζπλζε αιιά δηαγψληα ζηελ πνξεία ηεο θαηεχζπλζεο ηνπ ζψκαηνο πξνο ηελ κπάξα Απφ ηε κέζε θάζε ηνπ παηήκαηνο θαη κεηά ε πνδνθλεκηθή πξαγκαηνπνηεί ελεξγεηηθή πεικαηηαία

θάκςε ζπκκεηέρνληαο ζηελ θαηαθφξπθε ψζεζε ηνπ ζψκαηνο

Εικόνα 109 Σππηθή ζέζε ηεο αζιήηξηαο θαηά ην πάηεκα ζην κεησπηαίν επίπεδν Σν ζψκα εκθαλίδεη κηα θιίζε πξνο ηελ

έζσ ηξνρηά απφξξνηα ηεο θπθιηθήο θίλεζεο ηεο θνξάο

(httpcommonswikimediaorgwikiFileEsthera_Petre_Ostrava_2011jpguselang=el Erik van Leeuwen Τπφ ηελ

άδεηα GNU Free documentation Licence via Wikimedia Commons)

422 Γπλάκεηο αληίδξαζεο θαηά ην πάηεκα Απφ ηε ζηηγκή πνπ ην πφδη παηάεη ζην έδαθνο γηα λα εθηειέζεη ηνλ ηειεπηαίν δηαζθειηζκφ ε φπνηα ηαρχηεηα

(νξηδφληηα θαη θαηαθφξπθε) πξέπεη λα κεηαηξαπεί ζε θαηαθφξπθε αλνδηθή Ζ κεηαηξνπή απηή γίλεηαη κέζσ ηεο εθαξκνγήο πςειήο θαηαθφξπθεο ψζεζεο ε νπνία πξνθχπηεη απφ ηε δχλακε αληίδξαζεο ηνπ εδάθνπο θαη

ηνπ ρξφλνπ ηεο ψζεζεο

Σν κέγεζνο ηεο δχλακεο απηήο εμαξηάηαη απφ ηελ ηαρχηεηα κε ηελ νπνία παηάεη ν αζιεηήο ηε δχλα-κε πνπ αζθείηαη απφ ηνπο δηάθνξνπο κχεο θαη ηηο θηλήζεηο ησλ κειψλ ηνπ ζψκαηνο θαηά ην πάηεκα (Dapena

2000) Ζ θαηαθφξπθε δχλακε αληίδξαζεο πιεζηάδεη ηηο 55 θνξέο ην ζσκαηηθφ βάξνο ηνπ αζιεηή θαη εκθα-

λίδεη ζπλήζσο δχν κέγηζηα ην πξψην ιίγν κεηά ηελ αξρηθή επαθή θαη ην δεχηεξν θαηά ηε κέζε θάζε ηεο

απνγείσζεο (Coh 2007) Ζ νξηδφληηα δχλακε επίζεο είλαη ηδηαίηεξα πςειή πιεζηάδνληαο ηηο 4 θνξέο ην ζσκαηηθφ βάξνο θαη εκθαλίδεη κηα θνξχθσζε ιίγν κεηά ηελ αξρηθή επαθή (Coh 2007)

Ζ γσλία ηνπ πέικαηνο ζε ζρέζε κε ην έδαθνο θαηά ηελ αξρηθή επαθή κπνξεί λα επεξεάζεη ηελ θαηα-

λνκή ηεο δχλακεο αιιά δε ζπλδέεηαη κε ηελ ηειηθή επίδνζε (Isolehto et al 2007) Ζ δηάξθεηα ηνπ παηήκαηνο εμαξηάηαη απφ ην ζηπι ηνπ αζιεηή αιιά ζε γεληθέο γξακκέο θπκαίλεηαη απφ 012 έσο 023 s (Ae et al 2007

Isolehto et al 2007)

43 Πέξαζκα ηεο κπάξαο Σν χςνο πηήζεο πάλσ απφ ηελ κπάξα εμαξηάηαη απφ ηηο θηλήζεηο ηνπ αζιεηή θαηά ηε δηάξθεηα απηήο ηεο θά-

ζεο (Kreighbaum amp Barthels 1996) (Δηθφλα 1010) Ο αζιεηήο αξρηθά εθηείλεη ηνλ θνξκφ θαη ηνλ απρέλα θαη ηαπηφρξνλα ζηξέθεη ην θνξκφ ψζηε λα δηαπεξάζεη ν ψκνο ηεο πιεπξάο ηνπ πνδηνχ αηψξεζεο ηελ κπάξα

ελψ ε ιεθάλε βξίζθεηαη ζε αληίζεηε ζηξνθή (πξνο ηελ πιεπξά ηνπ πνδηνχ ζηήξημεο) ηε ζπλέρεηα ε νζθπτθή

κνίξα ηεο ζπνλδπιηθήο ζηήιεο θάκπηεηαη ψζηε λα επηηεπρζεί κεγαιχηεξε ιφξδσζε ε νπνία επηηξέπεη ζηε ιεθάλε θαη ζηα ηζρία λα αλπςσζνχλ πεξηζζφηεξν θαη λα πεξάζνπλ ηελ κπάια Καζψο ην άλσ κέξνο ηνπ ζψ-

καηνο δηαπεξλάεη ηελ κπάξα ηφηε ν θνξκφο καδί κε ηα ηζρία πέθηνπλ ρακειά ελψ αληίζεηα νη κεξνί θαη ηα

θάησ πφδηα αλπςψλνληαη κε ελεξγεηηθή έθηαζε ησλ γνλάησλ ψζηε λα απνθεπρζεί ε επαθή κε ηελ κπάξα

235

Ο αζιεηήο θέξλεη ηα ρέξηα θαη ηνλ θνξκφ ηνπ φζν ην δπλαηφ πην θνληά ζηα πφδηα ηνπ Σν

θχξην κεηνλέθηεκα απηήο ηερληθήο είλαη φηη κε απηήλ ηε θίλεζε δηεπθνιχλεηαη ε πεξη-ζηξνθή ηνπ ζψκαηνο πξνο ηα κπξνζηά κε απνηέιεζκα κηα φρη θαη ηφζν θαιή πξνζγείσ-

ζε Υξεζηκνπνηείηαη θπξίσο απφ εξαζηηέρλεο άιηεο (κε άικαηα κηθξφηεξα ησλ 65κ)

Ζ δεχηεξε ηερληθή ζηεξίδεηαη ζηελ εθηίλαμε ηνπ πνδηνχ αηψξεζεο κεηά ην πάηεκα ε ν-

πνία ζπλνδεχεηαη απφ ππεξέθηαζε ηνπ θνξκνχ θαη ρεξηψλ Υξεζηκνπνηείηαη θπξίσο απφ άιηεο κε κέηξηεο επηδφζεηο (κε άικαηα 6-7 κ)

Ζ ηξίηε ηερληθή νλνκάδεηαη θαη ε ηερληθή ηνπ ηξεμίκαηνο ζηνλ αέξα θαη ζηεξίδεηαη ζηε

δηαδνρηθή αηψξεζε ησλ πνδηψλ (πεξπάηεκα) κέρξη πνπ o αζιεηήο λα πξνζγεησζεί ζην έδαθνο Υξεζηκνπνηείηαη θπξίσο απφ πνιχ θαινχο άιηεο

34 Φάζε πξνζγείσζεο Ο αζιεηήο εδψ πξνζπαζεί λα πεηχρεη ηελ φζν ην δπλαηφ αλψδπλε πξνζγείσζε ψζηε λα κελ πέζεη πίζσ ην

ζψκα ηνπ θαηά ηελ πξνζγείσζε θαη αλ είλαη δπλαηφ λα πεηχρεη αχμεζε ηνπ άικαηνο θαηά κεξηθά εθαηνζηά Απηφ κεηαθξάδεηαη ζηε κέγηζηε δπλαηή ηειηθή ζέζε ησλ πεικάησλ ζε ζρέζε κε ην ΚΜ ηνπ ζψκαηνο θαηά

ηελ πξνζγείσζε Οξηζκέλνη αζιεηέο εθηεινχλ πξφζζηα θιίζε ηνπ θνξκνχ ζε ζπλδπαζκφ κε θάκςε ηνπ ηζρίνπ

κε ηαπηφρξνλε ελεξγεηηθή ππεξέθηαζε ησλ ψκσλ ιίγν πξηλ ηελ επαθή (Kreighbaum amp Barthels 1996) ηελ πεξίπησζε απηή νη αληηδξαζηηθέο δπλάκεηο ηνπ εδάθνπο αζθνχληαη πίζσ απφ ην θέληξν βάξνπο κε απνηέιε-

ζκα ηε γξήγνξε πεξηζηξνθή ηνπ ζψκαηνο σο πξνο ηα πέικαηά ηνπ Άιινη αζιεηέο θαη αζιήηξηεο επηιέγνπλ

λα πξνζγεησζνχλ κε εληειψο εθηεηακέλα ηα γφλαηα θαη ηα ηζρία ηελ πεξίπησζε απηή νη δπλάκεηο αληίδξα-

ζεο αζθνχληαη κπξνζηά απφ ην ΚΜ πξνθαιψληαο ην θάζηζκα ηνπ αζιεηή ζην έδαθνο (Hay 1993)

35 πληζηψζεο ηεο ηειηθήο επίδνζεο ηνπ άικαηνο εηο κήθνο Ζ απφζηαζε απφ ην βαηήξα κέρξη ηελ ηειηθή επαθή ηνπ ζψκαηνο κε ην ζθάκκα θαηά ηελ πξνζγείσζε κπνξεί

λα ζεσξεζεί σο ην ζχλνιν ηξηψλ απνζηάζεσλ (Δηθφλα 103) (J G Hay amp Miller Jr 1985) 1 ηεο απφζηαζεο ηνπ κπξνζηηλνχ κέξνπο ηνπ βαηήξα απφ ην KM ηνπ αζιεηή ζηε θάζε ηεο α-

πνγείσζεο (απφζηαζε απνγείσζεο)

2 ηεο απφζηαζεο πνπ δηαλχεη ην ΚΜ ζηνλ αέξα (απφζηαζε πηήζεο) 3 ηεο απφζηαζεο ηνπ ΚΜ απφ ην ηειηθφ ίρλνο ηνπ αζιεηή θαηά ηελ πξνζγείσζε (απφζηαζε

πξνζγείσζεο)

Ζ απφζηαζε πηήζεο είλαη ε κεγαιχηεξε θαη εμαξηάηαη απφ ηε θνξά θαη ην πάηεκα ζην βαηήξα Αληί-

ζεηα νη άιιεο δχν θάζεηο έρνπλ κηθξφηεξε ζπλεηζθνξά ζηελ ηειηθή επίδνζε θαη εμαξηψληαη απφ ζπγθεθξη-κέλεο θηλήζεηο ησλ κειψλ ηνπ ζψκαηνο ζε ζπγθεθξηκέλεο ρξνληθέο ζηηγκέο ζηηο νπνίεο αλαθέξνληαη

36 Μεζνδνινγηθέο επηζεκάλζεηο γηα ηελ αλάιπζε ηνπ άικαηνο ζε κήθνο Δάλ ν ζηφρνο είλαη ε αλάιπζε φισλ ησλ θάζεσλ ηνπ άικαηνο ηφηε πξέπεη λα ρξεζηκνπνηεζνχλ αξθεηέο θά-κεξεο Ζ ρξήζε θάκεξαο πςειήο ζπρλφηεηαο είλαη επηηαθηηθή εάλ ζηφρνο είλαη ε ελδειερήο αλάιπζε ηνπ

παηήκαηνο Μηα ηππηθή εκβηνκεραληθή αλάιπζε ηνπ παηήκαηνο ζα κπνξνχζε λα πεξηιακβάλεη ηηο εμήο κεηα-

βιεηέο 1 ην ρξφλν θαη ην κήθνο ησλ ηειεπηαίσλ δηαζθειηζκψλ (εάλ ρξεζηκνπνηείηαη θαη δεχηεξε θά-

κεξα)

2 ηα ρξνληθά ραξαθηεξηζηηθά φπσο απηά παξνπζηάδνληαη ζηελ ππνελφηεηα 36 3 ηελ νξηδφληηα θαη θαηαθφξπθε ζέζε ηνπ ΚΜ ηε ζηηγκή ηεο αξρηθήο επαθήο θαη ηεο απνγείσ-

ζεο

4 ηελ νξηδφληηα θαη ηελ θαηαθφξπθε ηαρχηεηα ΚΜ

5 ηε γσλία θαη ην χςνο απνγείσζεο 6 ηε γσληαθή ζέζε θαη ηελ νπίζζηα θιίζε ηνπ θνξκνχ θαηά ην αξρηθφ πάηεκα θαη ηελ απνγείσ-

ζε

7 ηε κέγηζηε θαη ηελ ειάρηζηε γσληαθή ζέζε ηνπ γφλαηνο ζε φιν ην πάηεκα 8 ηε κέγηζηε θαηαθφξπθε θαη νξηδφληηα δχλακε αληίδξαζεο θαηά ην πάηεκα

9 ηε κέγηζηε ειεθηξνκπνγξαθηθή δξαζηεξηφηεηα θαη ην ρξφλν επίηεπμεο ηνπ θάζε κπφο

4 Άικα εηο χςνο

236

Ο ζηφρνο ηνπ αζιεηή είλαη λα πεηχρεη φζν ην δπλαηφ κεγαιχηεξε κεηαηφπηζε ηνπ θέληξνπ βάξνπο ηνπ θαηα-

θφξπθα ψζηε λα κπνξέζεη λα πεξάζεη ην χςνο ηεο κπάξαο Σν άικα εηο χςνο κπνξεί λα δηαθξηζεί ζηηο αθφ-ινπζεο θάζεηο (Δηθφλα 107)

1 Αξρηθή Φνξά Οξίδεηαη σο ην δηάζηεκα απφ ηελ έλαξμε ηεο πξνζπάζεηαο κέρξη ην πάηεκα

2 Πάηεκα - Απνγείσζε Πξφθεηηαη γηα ην δηάζηεκα απφ ην πάηεκα κέρξη ηελ απνγείσζε ζηνλ

αέξα 3 Πέξαζκα ηεο κπάξαο Πξφθεηηαη γηα ην δηάζηεκα απφ ηε ζηηγκή πνπ ην πέικα αθήλεη ην έ-

δαθνο κέρξη ηελ πξψηε επαθή κε ην ζηξψκα

41 Αξρηθή θνξά Ζ αξρηθή θνξά έρεη σο ζηφρν λα θέξεη ηνλ αζιεηή ζηε ηδαληθφηεξε ζέζε θαη κε ηελ θαηάιιειε ηαρχηεηα

ψζηε λα πεξάζεη ην χςνο ηεο κπάξαο πγθεθξηκέλα δχν απφ ηνπο ζηφρνπο ηεο πξνπαξαζθεπαζηηθήο απηήο

θίλεζεο είλαη λα κεγηζηνπνηήζεη ηελ νξηδφληηα ηαρχηεηα ηνπ ΚΜ θαη λα ρακειψζεη ην ΚΜ ηνπ ιίγν πξηλ ηελ επαθή Σν κήθνο αιιά θαη ε ηξνρηά ηεο θνξάο πνηθίιινπλ απφ αζιεηή ζε αζιεηή Όκσο ζε γεληθέο γξακκέο

ε θνξά δηαθξίλεηαη ζην πξψην θνκκάηη ην νπνίν είλαη επζχγξακκν θαη ζην δεχηεξν ην νπνίν είλαη θπθιηθφ

θέξνληαο ηνλ αζιεηή ζρεδφλ παξάιιεια πξνο ηελ κπάξα Ζ κεγηζηνπνίεζε ηεο νξηδφληηαο ηαρχηεηαο ηνπ ΚΜ επηηξέπεη ζηνλ αζιεηή λα απμήζεη ηελ θαηαθφξπθε ζέζε ηνπ θαηά ηε θάζε ηεο απνγείσζεο

Σν κήθνο δηαζθειηζκνχ απμάλεη θαηά ηε δηάξθεηα ηεο θνξάο κε ην κεγαιχηεξν λα ζεκεηψλεηαη ζηνλ

πξνηειεπηαίν δηαζθειηζκφ ελψ ν ηειεπηαίνο δηαζθειηζκφο είλαη πην ζχληνκνο θαη γξήγνξνο Με απηφλ ηνλ

ηξφπν ν αζιεηήο πξνζπαζεί λα θέξεη ην ζψκα ηνπ ζε ηέηνηα ζέζε ψζηε λα κεηαηξέςεη ηελ νξηδφληηα ηαρχηε-ηα ηνπ ζε θαηαθφξπθε θαηά ην πάηεκα ε απηφ ζπλεηζθέξεη θαη ε θπθιηθή ηνπ ηξνρηά ε νπνία ζπλνδεχεηαη

απφ παξαγσγή θπγφθεληξεο νξηδφληηαο δχλακεο θαη πξνθαιεί θιίζε ηνπ θνξκνχ θαη κεηαηφπηζε ηνπ ΚΜ

πξνο ηα έζσ Σαπηφρξνλα θαηά ηε δηάξθεηα ησλ ηειεπηαίσλ ηξηψλ κε ηεζζάξσλ δηαζθειηζκψλ ν αζιεηήο ρακειψλεη ην ΚΜ ηνπ ζψκαηνο (J G Hay 1993) Απηφ επηηπγράλεηαη κέζσ κεγαιχηεξεο νπίζζηαο θιίζεο

(έθηαζεο) ηνπ θνξκνχ θαη θάκςεο ηνπ γφλαηνο ηνπ πνδηνχ ζηήξημεο ζηνλ πξνηειεπηαίν δηαζθειηζκφ Ζ κεί-

σζε ηεο θαηαθφξπθεο ζέζεο ηνπ ΚΜ έρεη σο ζθνπφ λα κεηψζεη ηελ θαηαθφξπθε ηαρχηεηα (κε δηεχζπλζε πξνο ηα θάησ) ηε ζηηγκή ηεο επαθήο θαη ζε δεχηεξν ρξφλν λα δψζεη πεξηζζφηεξν ρξφλν θαη απφζηαζε ζηνλ

αζιεηή ψζηε λα απμήζεη ηελ θαηαθφξπθε αλνδηθή ηαρχηεηα θαηά ηελ (επεξρφκελε) θάζε ηεο απνγείσζεο

Εικόνα 107 ρεκαηηθή απεηθφληζε ηεο θνξάο κε 10 δηαζθειηζκνχο θαηά εθηέιεζε άικαηνο εηο χςνο Γηαθξίλεηαη ε ζέζε

ηεο θέληξνπ κάδαο θαηά ηελ εθηέιεζε ηεο θίλεζεο

42 Πάηεκα - Απνγείσζε 421 Κηλεκαηηθά ραξαθηεξηζηηθά θαηά ην πάηεκα Όπσο ζην άικα εηο κήθνο έηζη θαη ζην άικα εηο χςνο ε θάζε ηεο απνγείσζεο είλαη θαζνξηζηηθή γηα ηελ πν-ξεία ηνπ άικαηνο Όκσο εδψ ν ζηφρνο είλαη ε αλάπηπμε φζν ην δπλαηφ κεγαιχηεξεο θαηαθφξπθεο ζέζεο ηνπ

ΚΜ ε νπνία ζα επηηξέςεη ζηνλ αζιεηή ή ζηελ αζιήηξηα λα πεξάζεη ηελ κπάξα Απηφ θαζνξίδεηαη απφ ηελ

θαηαθφξπθε ηαρχηεηα ηνπ αζιεηή θαηά ηελ ηειηθή θάζε ηεο απνγείσζεο

237

Ζ νξηδφληηα ηαρχηεηα ηνπ ΚΜ είλαη πςειή θαηά ην πάηεκα θαη κεηψλεηαη θαηά ηελ απνγείσζε Ζ

θαηαθφξπθε ηαρχηεηα αθνινπζεί αληίζηξνθε πνξεία Καηά ηνλ ηειηθφ αλδξψλ ηνπ παγθφζκηνπ πξσηαζιήκα-ηνο ηνπ 2005 ε κέζε νξηδφληηα ηαρχηεηα ησλ αζιεηψλ ήηαλ 778 ms θαηά ηελ αξρηθή επαθή κε ην έδαθνο

γηα λα κεησζεί ζηα 483 ms ηε ζηηγκή ηεο απνγείσζεο (Isolehto Virmavirta Kyroumllaumlinen amp Komi 2007)

Απηή ε πηψζε ζηελ νπζία ζεκαηνδνηεί ηε κεηαηξνπή ηεο νξηδφληηαο ηαρχηεηαο ζε θαηαθφξπθε Γηrsquo απηφ ην

ιφγν ε θαηαθφξπθε ηαρχηεηα απμήζεθε απφ -033 ms θαηά ηελ αξρηθή επαθή ζε 431 ms θαηά ηελ απν-γείσζε (Isolehto et al 2007)

Εικόνα 108 Σππηθή ζέζε ηνπ αζιεηή θαηά ην πάηεκα θαη ηελ ηειηθή απνγείσζε ζην νβειηαίν επίπεδν Καηά ηελ αξρηθή επαθή (αξηζηεξά) ν θνξκφο εκθαλίδεη κηα νπίζζηα θιίζε ην ηζρίν ηνπ πνδηνχ ζηήξημεο εκθαλίδεη θάκςε ην γφλαην βξίζθε-

ηαη ζρεδφλ ζε πιήξε έθηαζε θαη ε πνδνθλεκηθή ζε ξαρηαία θάκςε Σε ζηηγκή ηεο απνγείσζεο (δεμηά) ν θνξκφο είλαη ζε

νπδέηεξε ζέζε ην ηζρίν ηνπ πνδηνχ ζηήξημεο βξίζθεηαη ζε ειαθξά θάκςε ην γφλαην ζπλερίδεη κηα εθηαηηθή θίλεζε ελψ ε

πνδνθλεκηθή θάκπηεηαη πεικαηηαία Σν πφδη αηψξεζεο εκθαλίδεη κεγάιε θάκςε ηνπ ηζρίνπ θαη ηνπ γφλαηνο ψζηε λα βνε-

ζήζεη ζηελ αλχςσζε ηνπ ζψκαηνο

Έλαο απφ ηνπο πην θαζνξηζηηθνχο παξάγνληεο πξνζδηνξηζκνχ ηεο θαηαθφξπθεο ηαρχηεηαο θαηά ηελ απνγείσζε είλαη ε ρακειή ζέζε ηνπ ΚΜ θαηά ηελ επαθή (Δηθφλα 108) Όζν πην ρακειή είλαη ε ζέζε απηή

ηφζν κεγαιχηεξε είλαη ε ηειηθή θαηαθφξπθε ηαρχηεηα θαηά ηελ απνγείσζε (Isolehto et al 2007) Απηφ επη-

ηπγράλεηαη θπξίσο ζηελ πξνπαξαζθεπαζηηθή θάζε κε ηε ζηαδηαθή κείσζε ηεο θαηαθφξπθεο ζέζεο ηνπ ΚΜ

ηνπ αζιεηή ιφγσ ηεο νπίζζηαο θιίζεο ηνπ θνξκνχ θαη ηεο πξφζζηαο πξνβνιήο φινπ ηνπ πνδηνχ θαηά ηελ αξ-ρηθή επαθή

Μεηά ηελ αξρηθή επαθή ν αζιεηήο θέξεη ην πφδη αηψξεζεο απφ πίζσ πξνο ηα εκπξφο ζε θάκςε ή (ζε

ιηγφηεξεο πεξηπηψζεηο) ζε έθηαζε πξνο ηελ κπάξα μεθηλψληαο ηελ αλχςσζε ηνπ ΚΜ ηε ζπλέρεηα ν αζιε-ηήο εθηείλεη φιεο ηηο αξζξψζεηο ηνπ πνδηνχ ζηήξημεο θαζψο απηφ αθήλεη ην έδαθνο πεηπραίλνληαο ηελ θαηα-

θφξπθε αλχςσζε ηνπ ΚΜ

Ο θνξκφο έρεη νπίζζηα θιίζε θαηά ηελ αξρηθή επαθή ζηε ζπλέρεηα ζηξέθεηαη πξφζζηα θαη έξρεηαη ζρεδφλ ζε νπδέηεξε ζέζε (Δηθφλα 108) Σαπηφρξνλα ν θνξκφο εθηειεί ζηξνθή πξνο ηελ έζσ πιεπξά γηα

λα θέξεη ηελ νπίζζηα επηθάλεηα ηνπ ζψκαηνο απέλαληη απφ ηελ κπάξα ελψ θαηά ηελ επαθή έρεη κηα θιίζε

πξνο ηελ έμσ πιεπξά (ηελ πιεπξά ηνπ πνδηνχ ζηήξημεο) θαη ζηε δηάξθεηα ηεο απνγείσζεο ε θιίζε κεηαβάι-

ιεηαη πξνο ηελ πιεπξά ηνπ πνδηνχ αηψξεζεο (Dapena 2000) (Δηθφλα 109) Καηά ηε δηάξθεηα ηνπ παηήκαηνο ην ηζρίν βξίζθεηαη ζε θάκςε γηα λα εθηαζεί κέρξη ηελ απνγείσζε

Αλ θαη δελ ππάξρνπλ δεκνζηεπκέλα ζηνηρεία ε έζσ ζηξνθή ηεο ιεθάλεο θαη ηνπ ηζρίνπ ηνπ πνδηνχ αηψξεζεο

θαηά ην πάηεκα θαη ε επεξρφκελε έζσ ζηξνθή ηεο ιεθάλεο θαη ηνπ ηζρίνπ δηαδξακαηίδνπλ ζεκαληηθφ ξφιν ζηελ θαηαθφξπθε θαη ελεξγεηηθή αλχςσζε ηνπ ΚΜ ηνπ ζψκαηνο θαηά ηελ απνγείσζε (Δηθφλα 109)

Καηά ηελ αξρηθή επαθή ην γφλαην βξίζθεηαη ζε ειαθξά θάκςε ελψ ζηε ζπλέρεηα θάκπηεηαη θαηά ηε

κέζε θάζε ηεο απνγείσζεο γηα λα εθηαζεί ζηε ζπλέρεηα θαζψο ην ζψκα αλπςψλεηαη (Ae et al 2007) Ζ θί-

238

λεζε απηή ίζσο ρξεζηκεχεη γηα ηελ αξρηθή απνξξφθεζε ησλ θνξηίζεσλ θαηά ηελ αξρηθή επαθή θαη ζηελ

αθνινπζνχκελε δπλακηθή αλχςσζε ηνπ ζψκαηνο Σν πέικα θαηά ηελ επαθή έρεη θαηεχζπλζε ζρεδφλ παξάιιειε πξνο ηελ κπάξα ην νπνίν νθείιεηαη

ζηελ πιάγηα θιίζε ηνπ θνξκνχ πξνο ηελ έζσ πιεπξά θαη ζπλνδεχεηαη απφ πξεληζκφ ηνπ πέικαηνο (αλάζπαζε

έζσ ρείινπο) θαη ξαρηαία θάκςε Απηή ε ζέζε ηνπ πέικαηνο ζεκαίλεη φηη ε νξηδφληηα δχλακε αληίδξαζεο

αζθείηαη φρη ζηελ νξηδφληηα θαηεχζπλζε αιιά δηαγψληα ζηελ πνξεία ηεο θαηεχζπλζεο ηνπ ζψκαηνο πξνο ηελ κπάξα Απφ ηε κέζε θάζε ηνπ παηήκαηνο θαη κεηά ε πνδνθλεκηθή πξαγκαηνπνηεί ελεξγεηηθή πεικαηηαία

θάκςε ζπκκεηέρνληαο ζηελ θαηαθφξπθε ψζεζε ηνπ ζψκαηνο

Εικόνα 109 Σππηθή ζέζε ηεο αζιήηξηαο θαηά ην πάηεκα ζην κεησπηαίν επίπεδν Σν ζψκα εκθαλίδεη κηα θιίζε πξνο ηελ

έζσ ηξνρηά απφξξνηα ηεο θπθιηθήο θίλεζεο ηεο θνξάο

(httpcommonswikimediaorgwikiFileEsthera_Petre_Ostrava_2011jpguselang=el Erik van Leeuwen Τπφ ηελ

άδεηα GNU Free documentation Licence via Wikimedia Commons)

422 Γπλάκεηο αληίδξαζεο θαηά ην πάηεκα Απφ ηε ζηηγκή πνπ ην πφδη παηάεη ζην έδαθνο γηα λα εθηειέζεη ηνλ ηειεπηαίν δηαζθειηζκφ ε φπνηα ηαρχηεηα

(νξηδφληηα θαη θαηαθφξπθε) πξέπεη λα κεηαηξαπεί ζε θαηαθφξπθε αλνδηθή Ζ κεηαηξνπή απηή γίλεηαη κέζσ ηεο εθαξκνγήο πςειήο θαηαθφξπθεο ψζεζεο ε νπνία πξνθχπηεη απφ ηε δχλακε αληίδξαζεο ηνπ εδάθνπο θαη

ηνπ ρξφλνπ ηεο ψζεζεο

Σν κέγεζνο ηεο δχλακεο απηήο εμαξηάηαη απφ ηελ ηαρχηεηα κε ηελ νπνία παηάεη ν αζιεηήο ηε δχλα-κε πνπ αζθείηαη απφ ηνπο δηάθνξνπο κχεο θαη ηηο θηλήζεηο ησλ κειψλ ηνπ ζψκαηνο θαηά ην πάηεκα (Dapena

2000) Ζ θαηαθφξπθε δχλακε αληίδξαζεο πιεζηάδεη ηηο 55 θνξέο ην ζσκαηηθφ βάξνο ηνπ αζιεηή θαη εκθα-

λίδεη ζπλήζσο δχν κέγηζηα ην πξψην ιίγν κεηά ηελ αξρηθή επαθή θαη ην δεχηεξν θαηά ηε κέζε θάζε ηεο

απνγείσζεο (Coh 2007) Ζ νξηδφληηα δχλακε επίζεο είλαη ηδηαίηεξα πςειή πιεζηάδνληαο ηηο 4 θνξέο ην ζσκαηηθφ βάξνο θαη εκθαλίδεη κηα θνξχθσζε ιίγν κεηά ηελ αξρηθή επαθή (Coh 2007)

Ζ γσλία ηνπ πέικαηνο ζε ζρέζε κε ην έδαθνο θαηά ηελ αξρηθή επαθή κπνξεί λα επεξεάζεη ηελ θαηα-

λνκή ηεο δχλακεο αιιά δε ζπλδέεηαη κε ηελ ηειηθή επίδνζε (Isolehto et al 2007) Ζ δηάξθεηα ηνπ παηήκαηνο εμαξηάηαη απφ ην ζηπι ηνπ αζιεηή αιιά ζε γεληθέο γξακκέο θπκαίλεηαη απφ 012 έσο 023 s (Ae et al 2007

Isolehto et al 2007)

43 Πέξαζκα ηεο κπάξαο Σν χςνο πηήζεο πάλσ απφ ηελ κπάξα εμαξηάηαη απφ ηηο θηλήζεηο ηνπ αζιεηή θαηά ηε δηάξθεηα απηήο ηεο θά-

ζεο (Kreighbaum amp Barthels 1996) (Δηθφλα 1010) Ο αζιεηήο αξρηθά εθηείλεη ηνλ θνξκφ θαη ηνλ απρέλα θαη ηαπηφρξνλα ζηξέθεη ην θνξκφ ψζηε λα δηαπεξάζεη ν ψκνο ηεο πιεπξάο ηνπ πνδηνχ αηψξεζεο ηελ κπάξα

ελψ ε ιεθάλε βξίζθεηαη ζε αληίζεηε ζηξνθή (πξνο ηελ πιεπξά ηνπ πνδηνχ ζηήξημεο) ηε ζπλέρεηα ε νζθπτθή

κνίξα ηεο ζπνλδπιηθήο ζηήιεο θάκπηεηαη ψζηε λα επηηεπρζεί κεγαιχηεξε ιφξδσζε ε νπνία επηηξέπεη ζηε ιεθάλε θαη ζηα ηζρία λα αλπςσζνχλ πεξηζζφηεξν θαη λα πεξάζνπλ ηελ κπάια Καζψο ην άλσ κέξνο ηνπ ζψ-

καηνο δηαπεξλάεη ηελ κπάξα ηφηε ν θνξκφο καδί κε ηα ηζρία πέθηνπλ ρακειά ελψ αληίζεηα νη κεξνί θαη ηα

θάησ πφδηα αλπςψλνληαη κε ελεξγεηηθή έθηαζε ησλ γνλάησλ ψζηε λα απνθεπρζεί ε επαθή κε ηελ κπάξα

236

Ο ζηφρνο ηνπ αζιεηή είλαη λα πεηχρεη φζν ην δπλαηφ κεγαιχηεξε κεηαηφπηζε ηνπ θέληξνπ βάξνπο ηνπ θαηα-

θφξπθα ψζηε λα κπνξέζεη λα πεξάζεη ην χςνο ηεο κπάξαο Σν άικα εηο χςνο κπνξεί λα δηαθξηζεί ζηηο αθφ-ινπζεο θάζεηο (Δηθφλα 107)

1 Αξρηθή Φνξά Οξίδεηαη σο ην δηάζηεκα απφ ηελ έλαξμε ηεο πξνζπάζεηαο κέρξη ην πάηεκα

2 Πάηεκα - Απνγείσζε Πξφθεηηαη γηα ην δηάζηεκα απφ ην πάηεκα κέρξη ηελ απνγείσζε ζηνλ

αέξα 3 Πέξαζκα ηεο κπάξαο Πξφθεηηαη γηα ην δηάζηεκα απφ ηε ζηηγκή πνπ ην πέικα αθήλεη ην έ-

δαθνο κέρξη ηελ πξψηε επαθή κε ην ζηξψκα

41 Αξρηθή θνξά Ζ αξρηθή θνξά έρεη σο ζηφρν λα θέξεη ηνλ αζιεηή ζηε ηδαληθφηεξε ζέζε θαη κε ηελ θαηάιιειε ηαρχηεηα

ψζηε λα πεξάζεη ην χςνο ηεο κπάξαο πγθεθξηκέλα δχν απφ ηνπο ζηφρνπο ηεο πξνπαξαζθεπαζηηθήο απηήο

θίλεζεο είλαη λα κεγηζηνπνηήζεη ηελ νξηδφληηα ηαρχηεηα ηνπ ΚΜ θαη λα ρακειψζεη ην ΚΜ ηνπ ιίγν πξηλ ηελ επαθή Σν κήθνο αιιά θαη ε ηξνρηά ηεο θνξάο πνηθίιινπλ απφ αζιεηή ζε αζιεηή Όκσο ζε γεληθέο γξακκέο

ε θνξά δηαθξίλεηαη ζην πξψην θνκκάηη ην νπνίν είλαη επζχγξακκν θαη ζην δεχηεξν ην νπνίν είλαη θπθιηθφ

θέξνληαο ηνλ αζιεηή ζρεδφλ παξάιιεια πξνο ηελ κπάξα Ζ κεγηζηνπνίεζε ηεο νξηδφληηαο ηαρχηεηαο ηνπ ΚΜ επηηξέπεη ζηνλ αζιεηή λα απμήζεη ηελ θαηαθφξπθε ζέζε ηνπ θαηά ηε θάζε ηεο απνγείσζεο

Σν κήθνο δηαζθειηζκνχ απμάλεη θαηά ηε δηάξθεηα ηεο θνξάο κε ην κεγαιχηεξν λα ζεκεηψλεηαη ζηνλ

πξνηειεπηαίν δηαζθειηζκφ ελψ ν ηειεπηαίνο δηαζθειηζκφο είλαη πην ζχληνκνο θαη γξήγνξνο Με απηφλ ηνλ

ηξφπν ν αζιεηήο πξνζπαζεί λα θέξεη ην ζψκα ηνπ ζε ηέηνηα ζέζε ψζηε λα κεηαηξέςεη ηελ νξηδφληηα ηαρχηε-ηα ηνπ ζε θαηαθφξπθε θαηά ην πάηεκα ε απηφ ζπλεηζθέξεη θαη ε θπθιηθή ηνπ ηξνρηά ε νπνία ζπλνδεχεηαη

απφ παξαγσγή θπγφθεληξεο νξηδφληηαο δχλακεο θαη πξνθαιεί θιίζε ηνπ θνξκνχ θαη κεηαηφπηζε ηνπ ΚΜ

πξνο ηα έζσ Σαπηφρξνλα θαηά ηε δηάξθεηα ησλ ηειεπηαίσλ ηξηψλ κε ηεζζάξσλ δηαζθειηζκψλ ν αζιεηήο ρακειψλεη ην ΚΜ ηνπ ζψκαηνο (J G Hay 1993) Απηφ επηηπγράλεηαη κέζσ κεγαιχηεξεο νπίζζηαο θιίζεο

(έθηαζεο) ηνπ θνξκνχ θαη θάκςεο ηνπ γφλαηνο ηνπ πνδηνχ ζηήξημεο ζηνλ πξνηειεπηαίν δηαζθειηζκφ Ζ κεί-

σζε ηεο θαηαθφξπθεο ζέζεο ηνπ ΚΜ έρεη σο ζθνπφ λα κεηψζεη ηελ θαηαθφξπθε ηαρχηεηα (κε δηεχζπλζε πξνο ηα θάησ) ηε ζηηγκή ηεο επαθήο θαη ζε δεχηεξν ρξφλν λα δψζεη πεξηζζφηεξν ρξφλν θαη απφζηαζε ζηνλ

αζιεηή ψζηε λα απμήζεη ηελ θαηαθφξπθε αλνδηθή ηαρχηεηα θαηά ηελ (επεξρφκελε) θάζε ηεο απνγείσζεο

Εικόνα 107 ρεκαηηθή απεηθφληζε ηεο θνξάο κε 10 δηαζθειηζκνχο θαηά εθηέιεζε άικαηνο εηο χςνο Γηαθξίλεηαη ε ζέζε

ηεο θέληξνπ κάδαο θαηά ηελ εθηέιεζε ηεο θίλεζεο

42 Πάηεκα - Απνγείσζε 421 Κηλεκαηηθά ραξαθηεξηζηηθά θαηά ην πάηεκα Όπσο ζην άικα εηο κήθνο έηζη θαη ζην άικα εηο χςνο ε θάζε ηεο απνγείσζεο είλαη θαζνξηζηηθή γηα ηελ πν-ξεία ηνπ άικαηνο Όκσο εδψ ν ζηφρνο είλαη ε αλάπηπμε φζν ην δπλαηφ κεγαιχηεξεο θαηαθφξπθεο ζέζεο ηνπ

ΚΜ ε νπνία ζα επηηξέςεη ζηνλ αζιεηή ή ζηελ αζιήηξηα λα πεξάζεη ηελ κπάξα Απηφ θαζνξίδεηαη απφ ηελ

θαηαθφξπθε ηαρχηεηα ηνπ αζιεηή θαηά ηελ ηειηθή θάζε ηεο απνγείσζεο

237

Ζ νξηδφληηα ηαρχηεηα ηνπ ΚΜ είλαη πςειή θαηά ην πάηεκα θαη κεηψλεηαη θαηά ηελ απνγείσζε Ζ

θαηαθφξπθε ηαρχηεηα αθνινπζεί αληίζηξνθε πνξεία Καηά ηνλ ηειηθφ αλδξψλ ηνπ παγθφζκηνπ πξσηαζιήκα-ηνο ηνπ 2005 ε κέζε νξηδφληηα ηαρχηεηα ησλ αζιεηψλ ήηαλ 778 ms θαηά ηελ αξρηθή επαθή κε ην έδαθνο

γηα λα κεησζεί ζηα 483 ms ηε ζηηγκή ηεο απνγείσζεο (Isolehto Virmavirta Kyroumllaumlinen amp Komi 2007)

Απηή ε πηψζε ζηελ νπζία ζεκαηνδνηεί ηε κεηαηξνπή ηεο νξηδφληηαο ηαρχηεηαο ζε θαηαθφξπθε Γηrsquo απηφ ην

ιφγν ε θαηαθφξπθε ηαρχηεηα απμήζεθε απφ -033 ms θαηά ηελ αξρηθή επαθή ζε 431 ms θαηά ηελ απν-γείσζε (Isolehto et al 2007)

Εικόνα 108 Σππηθή ζέζε ηνπ αζιεηή θαηά ην πάηεκα θαη ηελ ηειηθή απνγείσζε ζην νβειηαίν επίπεδν Καηά ηελ αξρηθή επαθή (αξηζηεξά) ν θνξκφο εκθαλίδεη κηα νπίζζηα θιίζε ην ηζρίν ηνπ πνδηνχ ζηήξημεο εκθαλίδεη θάκςε ην γφλαην βξίζθε-

ηαη ζρεδφλ ζε πιήξε έθηαζε θαη ε πνδνθλεκηθή ζε ξαρηαία θάκςε Σε ζηηγκή ηεο απνγείσζεο (δεμηά) ν θνξκφο είλαη ζε

νπδέηεξε ζέζε ην ηζρίν ηνπ πνδηνχ ζηήξημεο βξίζθεηαη ζε ειαθξά θάκςε ην γφλαην ζπλερίδεη κηα εθηαηηθή θίλεζε ελψ ε

πνδνθλεκηθή θάκπηεηαη πεικαηηαία Σν πφδη αηψξεζεο εκθαλίδεη κεγάιε θάκςε ηνπ ηζρίνπ θαη ηνπ γφλαηνο ψζηε λα βνε-

ζήζεη ζηελ αλχςσζε ηνπ ζψκαηνο

Έλαο απφ ηνπο πην θαζνξηζηηθνχο παξάγνληεο πξνζδηνξηζκνχ ηεο θαηαθφξπθεο ηαρχηεηαο θαηά ηελ απνγείσζε είλαη ε ρακειή ζέζε ηνπ ΚΜ θαηά ηελ επαθή (Δηθφλα 108) Όζν πην ρακειή είλαη ε ζέζε απηή

ηφζν κεγαιχηεξε είλαη ε ηειηθή θαηαθφξπθε ηαρχηεηα θαηά ηελ απνγείσζε (Isolehto et al 2007) Απηφ επη-

ηπγράλεηαη θπξίσο ζηελ πξνπαξαζθεπαζηηθή θάζε κε ηε ζηαδηαθή κείσζε ηεο θαηαθφξπθεο ζέζεο ηνπ ΚΜ

ηνπ αζιεηή ιφγσ ηεο νπίζζηαο θιίζεο ηνπ θνξκνχ θαη ηεο πξφζζηαο πξνβνιήο φινπ ηνπ πνδηνχ θαηά ηελ αξ-ρηθή επαθή

Μεηά ηελ αξρηθή επαθή ν αζιεηήο θέξεη ην πφδη αηψξεζεο απφ πίζσ πξνο ηα εκπξφο ζε θάκςε ή (ζε

ιηγφηεξεο πεξηπηψζεηο) ζε έθηαζε πξνο ηελ κπάξα μεθηλψληαο ηελ αλχςσζε ηνπ ΚΜ ηε ζπλέρεηα ν αζιε-ηήο εθηείλεη φιεο ηηο αξζξψζεηο ηνπ πνδηνχ ζηήξημεο θαζψο απηφ αθήλεη ην έδαθνο πεηπραίλνληαο ηελ θαηα-

θφξπθε αλχςσζε ηνπ ΚΜ

Ο θνξκφο έρεη νπίζζηα θιίζε θαηά ηελ αξρηθή επαθή ζηε ζπλέρεηα ζηξέθεηαη πξφζζηα θαη έξρεηαη ζρεδφλ ζε νπδέηεξε ζέζε (Δηθφλα 108) Σαπηφρξνλα ν θνξκφο εθηειεί ζηξνθή πξνο ηελ έζσ πιεπξά γηα

λα θέξεη ηελ νπίζζηα επηθάλεηα ηνπ ζψκαηνο απέλαληη απφ ηελ κπάξα ελψ θαηά ηελ επαθή έρεη κηα θιίζε

πξνο ηελ έμσ πιεπξά (ηελ πιεπξά ηνπ πνδηνχ ζηήξημεο) θαη ζηε δηάξθεηα ηεο απνγείσζεο ε θιίζε κεηαβάι-

ιεηαη πξνο ηελ πιεπξά ηνπ πνδηνχ αηψξεζεο (Dapena 2000) (Δηθφλα 109) Καηά ηε δηάξθεηα ηνπ παηήκαηνο ην ηζρίν βξίζθεηαη ζε θάκςε γηα λα εθηαζεί κέρξη ηελ απνγείσζε

Αλ θαη δελ ππάξρνπλ δεκνζηεπκέλα ζηνηρεία ε έζσ ζηξνθή ηεο ιεθάλεο θαη ηνπ ηζρίνπ ηνπ πνδηνχ αηψξεζεο

θαηά ην πάηεκα θαη ε επεξρφκελε έζσ ζηξνθή ηεο ιεθάλεο θαη ηνπ ηζρίνπ δηαδξακαηίδνπλ ζεκαληηθφ ξφιν ζηελ θαηαθφξπθε θαη ελεξγεηηθή αλχςσζε ηνπ ΚΜ ηνπ ζψκαηνο θαηά ηελ απνγείσζε (Δηθφλα 109)

Καηά ηελ αξρηθή επαθή ην γφλαην βξίζθεηαη ζε ειαθξά θάκςε ελψ ζηε ζπλέρεηα θάκπηεηαη θαηά ηε

κέζε θάζε ηεο απνγείσζεο γηα λα εθηαζεί ζηε ζπλέρεηα θαζψο ην ζψκα αλπςψλεηαη (Ae et al 2007) Ζ θί-

238

λεζε απηή ίζσο ρξεζηκεχεη γηα ηελ αξρηθή απνξξφθεζε ησλ θνξηίζεσλ θαηά ηελ αξρηθή επαθή θαη ζηελ

αθνινπζνχκελε δπλακηθή αλχςσζε ηνπ ζψκαηνο Σν πέικα θαηά ηελ επαθή έρεη θαηεχζπλζε ζρεδφλ παξάιιειε πξνο ηελ κπάξα ην νπνίν νθείιεηαη

ζηελ πιάγηα θιίζε ηνπ θνξκνχ πξνο ηελ έζσ πιεπξά θαη ζπλνδεχεηαη απφ πξεληζκφ ηνπ πέικαηνο (αλάζπαζε

έζσ ρείινπο) θαη ξαρηαία θάκςε Απηή ε ζέζε ηνπ πέικαηνο ζεκαίλεη φηη ε νξηδφληηα δχλακε αληίδξαζεο

αζθείηαη φρη ζηελ νξηδφληηα θαηεχζπλζε αιιά δηαγψληα ζηελ πνξεία ηεο θαηεχζπλζεο ηνπ ζψκαηνο πξνο ηελ κπάξα Απφ ηε κέζε θάζε ηνπ παηήκαηνο θαη κεηά ε πνδνθλεκηθή πξαγκαηνπνηεί ελεξγεηηθή πεικαηηαία

θάκςε ζπκκεηέρνληαο ζηελ θαηαθφξπθε ψζεζε ηνπ ζψκαηνο

Εικόνα 109 Σππηθή ζέζε ηεο αζιήηξηαο θαηά ην πάηεκα ζην κεησπηαίν επίπεδν Σν ζψκα εκθαλίδεη κηα θιίζε πξνο ηελ

έζσ ηξνρηά απφξξνηα ηεο θπθιηθήο θίλεζεο ηεο θνξάο

(httpcommonswikimediaorgwikiFileEsthera_Petre_Ostrava_2011jpguselang=el Erik van Leeuwen Τπφ ηελ

άδεηα GNU Free documentation Licence via Wikimedia Commons)

422 Γπλάκεηο αληίδξαζεο θαηά ην πάηεκα Απφ ηε ζηηγκή πνπ ην πφδη παηάεη ζην έδαθνο γηα λα εθηειέζεη ηνλ ηειεπηαίν δηαζθειηζκφ ε φπνηα ηαρχηεηα

(νξηδφληηα θαη θαηαθφξπθε) πξέπεη λα κεηαηξαπεί ζε θαηαθφξπθε αλνδηθή Ζ κεηαηξνπή απηή γίλεηαη κέζσ ηεο εθαξκνγήο πςειήο θαηαθφξπθεο ψζεζεο ε νπνία πξνθχπηεη απφ ηε δχλακε αληίδξαζεο ηνπ εδάθνπο θαη

ηνπ ρξφλνπ ηεο ψζεζεο

Σν κέγεζνο ηεο δχλακεο απηήο εμαξηάηαη απφ ηελ ηαρχηεηα κε ηελ νπνία παηάεη ν αζιεηήο ηε δχλα-κε πνπ αζθείηαη απφ ηνπο δηάθνξνπο κχεο θαη ηηο θηλήζεηο ησλ κειψλ ηνπ ζψκαηνο θαηά ην πάηεκα (Dapena

2000) Ζ θαηαθφξπθε δχλακε αληίδξαζεο πιεζηάδεη ηηο 55 θνξέο ην ζσκαηηθφ βάξνο ηνπ αζιεηή θαη εκθα-

λίδεη ζπλήζσο δχν κέγηζηα ην πξψην ιίγν κεηά ηελ αξρηθή επαθή θαη ην δεχηεξν θαηά ηε κέζε θάζε ηεο

απνγείσζεο (Coh 2007) Ζ νξηδφληηα δχλακε επίζεο είλαη ηδηαίηεξα πςειή πιεζηάδνληαο ηηο 4 θνξέο ην ζσκαηηθφ βάξνο θαη εκθαλίδεη κηα θνξχθσζε ιίγν κεηά ηελ αξρηθή επαθή (Coh 2007)

Ζ γσλία ηνπ πέικαηνο ζε ζρέζε κε ην έδαθνο θαηά ηελ αξρηθή επαθή κπνξεί λα επεξεάζεη ηελ θαηα-

λνκή ηεο δχλακεο αιιά δε ζπλδέεηαη κε ηελ ηειηθή επίδνζε (Isolehto et al 2007) Ζ δηάξθεηα ηνπ παηήκαηνο εμαξηάηαη απφ ην ζηπι ηνπ αζιεηή αιιά ζε γεληθέο γξακκέο θπκαίλεηαη απφ 012 έσο 023 s (Ae et al 2007

Isolehto et al 2007)

43 Πέξαζκα ηεο κπάξαο Σν χςνο πηήζεο πάλσ απφ ηελ κπάξα εμαξηάηαη απφ ηηο θηλήζεηο ηνπ αζιεηή θαηά ηε δηάξθεηα απηήο ηεο θά-

ζεο (Kreighbaum amp Barthels 1996) (Δηθφλα 1010) Ο αζιεηήο αξρηθά εθηείλεη ηνλ θνξκφ θαη ηνλ απρέλα θαη ηαπηφρξνλα ζηξέθεη ην θνξκφ ψζηε λα δηαπεξάζεη ν ψκνο ηεο πιεπξάο ηνπ πνδηνχ αηψξεζεο ηελ κπάξα

ελψ ε ιεθάλε βξίζθεηαη ζε αληίζεηε ζηξνθή (πξνο ηελ πιεπξά ηνπ πνδηνχ ζηήξημεο) ηε ζπλέρεηα ε νζθπτθή

κνίξα ηεο ζπνλδπιηθήο ζηήιεο θάκπηεηαη ψζηε λα επηηεπρζεί κεγαιχηεξε ιφξδσζε ε νπνία επηηξέπεη ζηε ιεθάλε θαη ζηα ηζρία λα αλπςσζνχλ πεξηζζφηεξν θαη λα πεξάζνπλ ηελ κπάια Καζψο ην άλσ κέξνο ηνπ ζψ-

καηνο δηαπεξλάεη ηελ κπάξα ηφηε ν θνξκφο καδί κε ηα ηζρία πέθηνπλ ρακειά ελψ αληίζεηα νη κεξνί θαη ηα

θάησ πφδηα αλπςψλνληαη κε ελεξγεηηθή έθηαζε ησλ γνλάησλ ψζηε λα απνθεπρζεί ε επαθή κε ηελ κπάξα

237

Ζ νξηδφληηα ηαρχηεηα ηνπ ΚΜ είλαη πςειή θαηά ην πάηεκα θαη κεηψλεηαη θαηά ηελ απνγείσζε Ζ

θαηαθφξπθε ηαρχηεηα αθνινπζεί αληίζηξνθε πνξεία Καηά ηνλ ηειηθφ αλδξψλ ηνπ παγθφζκηνπ πξσηαζιήκα-ηνο ηνπ 2005 ε κέζε νξηδφληηα ηαρχηεηα ησλ αζιεηψλ ήηαλ 778 ms θαηά ηελ αξρηθή επαθή κε ην έδαθνο

γηα λα κεησζεί ζηα 483 ms ηε ζηηγκή ηεο απνγείσζεο (Isolehto Virmavirta Kyroumllaumlinen amp Komi 2007)

Απηή ε πηψζε ζηελ νπζία ζεκαηνδνηεί ηε κεηαηξνπή ηεο νξηδφληηαο ηαρχηεηαο ζε θαηαθφξπθε Γηrsquo απηφ ην

ιφγν ε θαηαθφξπθε ηαρχηεηα απμήζεθε απφ -033 ms θαηά ηελ αξρηθή επαθή ζε 431 ms θαηά ηελ απν-γείσζε (Isolehto et al 2007)

Εικόνα 108 Σππηθή ζέζε ηνπ αζιεηή θαηά ην πάηεκα θαη ηελ ηειηθή απνγείσζε ζην νβειηαίν επίπεδν Καηά ηελ αξρηθή επαθή (αξηζηεξά) ν θνξκφο εκθαλίδεη κηα νπίζζηα θιίζε ην ηζρίν ηνπ πνδηνχ ζηήξημεο εκθαλίδεη θάκςε ην γφλαην βξίζθε-

ηαη ζρεδφλ ζε πιήξε έθηαζε θαη ε πνδνθλεκηθή ζε ξαρηαία θάκςε Σε ζηηγκή ηεο απνγείσζεο (δεμηά) ν θνξκφο είλαη ζε

νπδέηεξε ζέζε ην ηζρίν ηνπ πνδηνχ ζηήξημεο βξίζθεηαη ζε ειαθξά θάκςε ην γφλαην ζπλερίδεη κηα εθηαηηθή θίλεζε ελψ ε

πνδνθλεκηθή θάκπηεηαη πεικαηηαία Σν πφδη αηψξεζεο εκθαλίδεη κεγάιε θάκςε ηνπ ηζρίνπ θαη ηνπ γφλαηνο ψζηε λα βνε-

ζήζεη ζηελ αλχςσζε ηνπ ζψκαηνο

Έλαο απφ ηνπο πην θαζνξηζηηθνχο παξάγνληεο πξνζδηνξηζκνχ ηεο θαηαθφξπθεο ηαρχηεηαο θαηά ηελ απνγείσζε είλαη ε ρακειή ζέζε ηνπ ΚΜ θαηά ηελ επαθή (Δηθφλα 108) Όζν πην ρακειή είλαη ε ζέζε απηή

ηφζν κεγαιχηεξε είλαη ε ηειηθή θαηαθφξπθε ηαρχηεηα θαηά ηελ απνγείσζε (Isolehto et al 2007) Απηφ επη-

ηπγράλεηαη θπξίσο ζηελ πξνπαξαζθεπαζηηθή θάζε κε ηε ζηαδηαθή κείσζε ηεο θαηαθφξπθεο ζέζεο ηνπ ΚΜ

ηνπ αζιεηή ιφγσ ηεο νπίζζηαο θιίζεο ηνπ θνξκνχ θαη ηεο πξφζζηαο πξνβνιήο φινπ ηνπ πνδηνχ θαηά ηελ αξ-ρηθή επαθή

Μεηά ηελ αξρηθή επαθή ν αζιεηήο θέξεη ην πφδη αηψξεζεο απφ πίζσ πξνο ηα εκπξφο ζε θάκςε ή (ζε

ιηγφηεξεο πεξηπηψζεηο) ζε έθηαζε πξνο ηελ κπάξα μεθηλψληαο ηελ αλχςσζε ηνπ ΚΜ ηε ζπλέρεηα ν αζιε-ηήο εθηείλεη φιεο ηηο αξζξψζεηο ηνπ πνδηνχ ζηήξημεο θαζψο απηφ αθήλεη ην έδαθνο πεηπραίλνληαο ηελ θαηα-

θφξπθε αλχςσζε ηνπ ΚΜ

Ο θνξκφο έρεη νπίζζηα θιίζε θαηά ηελ αξρηθή επαθή ζηε ζπλέρεηα ζηξέθεηαη πξφζζηα θαη έξρεηαη ζρεδφλ ζε νπδέηεξε ζέζε (Δηθφλα 108) Σαπηφρξνλα ν θνξκφο εθηειεί ζηξνθή πξνο ηελ έζσ πιεπξά γηα

λα θέξεη ηελ νπίζζηα επηθάλεηα ηνπ ζψκαηνο απέλαληη απφ ηελ κπάξα ελψ θαηά ηελ επαθή έρεη κηα θιίζε

πξνο ηελ έμσ πιεπξά (ηελ πιεπξά ηνπ πνδηνχ ζηήξημεο) θαη ζηε δηάξθεηα ηεο απνγείσζεο ε θιίζε κεηαβάι-

ιεηαη πξνο ηελ πιεπξά ηνπ πνδηνχ αηψξεζεο (Dapena 2000) (Δηθφλα 109) Καηά ηε δηάξθεηα ηνπ παηήκαηνο ην ηζρίν βξίζθεηαη ζε θάκςε γηα λα εθηαζεί κέρξη ηελ απνγείσζε

Αλ θαη δελ ππάξρνπλ δεκνζηεπκέλα ζηνηρεία ε έζσ ζηξνθή ηεο ιεθάλεο θαη ηνπ ηζρίνπ ηνπ πνδηνχ αηψξεζεο

θαηά ην πάηεκα θαη ε επεξρφκελε έζσ ζηξνθή ηεο ιεθάλεο θαη ηνπ ηζρίνπ δηαδξακαηίδνπλ ζεκαληηθφ ξφιν ζηελ θαηαθφξπθε θαη ελεξγεηηθή αλχςσζε ηνπ ΚΜ ηνπ ζψκαηνο θαηά ηελ απνγείσζε (Δηθφλα 109)

Καηά ηελ αξρηθή επαθή ην γφλαην βξίζθεηαη ζε ειαθξά θάκςε ελψ ζηε ζπλέρεηα θάκπηεηαη θαηά ηε

κέζε θάζε ηεο απνγείσζεο γηα λα εθηαζεί ζηε ζπλέρεηα θαζψο ην ζψκα αλπςψλεηαη (Ae et al 2007) Ζ θί-

238

λεζε απηή ίζσο ρξεζηκεχεη γηα ηελ αξρηθή απνξξφθεζε ησλ θνξηίζεσλ θαηά ηελ αξρηθή επαθή θαη ζηελ

αθνινπζνχκελε δπλακηθή αλχςσζε ηνπ ζψκαηνο Σν πέικα θαηά ηελ επαθή έρεη θαηεχζπλζε ζρεδφλ παξάιιειε πξνο ηελ κπάξα ην νπνίν νθείιεηαη

ζηελ πιάγηα θιίζε ηνπ θνξκνχ πξνο ηελ έζσ πιεπξά θαη ζπλνδεχεηαη απφ πξεληζκφ ηνπ πέικαηνο (αλάζπαζε

έζσ ρείινπο) θαη ξαρηαία θάκςε Απηή ε ζέζε ηνπ πέικαηνο ζεκαίλεη φηη ε νξηδφληηα δχλακε αληίδξαζεο

αζθείηαη φρη ζηελ νξηδφληηα θαηεχζπλζε αιιά δηαγψληα ζηελ πνξεία ηεο θαηεχζπλζεο ηνπ ζψκαηνο πξνο ηελ κπάξα Απφ ηε κέζε θάζε ηνπ παηήκαηνο θαη κεηά ε πνδνθλεκηθή πξαγκαηνπνηεί ελεξγεηηθή πεικαηηαία

θάκςε ζπκκεηέρνληαο ζηελ θαηαθφξπθε ψζεζε ηνπ ζψκαηνο

Εικόνα 109 Σππηθή ζέζε ηεο αζιήηξηαο θαηά ην πάηεκα ζην κεησπηαίν επίπεδν Σν ζψκα εκθαλίδεη κηα θιίζε πξνο ηελ

έζσ ηξνρηά απφξξνηα ηεο θπθιηθήο θίλεζεο ηεο θνξάο

(httpcommonswikimediaorgwikiFileEsthera_Petre_Ostrava_2011jpguselang=el Erik van Leeuwen Τπφ ηελ

άδεηα GNU Free documentation Licence via Wikimedia Commons)

422 Γπλάκεηο αληίδξαζεο θαηά ην πάηεκα Απφ ηε ζηηγκή πνπ ην πφδη παηάεη ζην έδαθνο γηα λα εθηειέζεη ηνλ ηειεπηαίν δηαζθειηζκφ ε φπνηα ηαρχηεηα

(νξηδφληηα θαη θαηαθφξπθε) πξέπεη λα κεηαηξαπεί ζε θαηαθφξπθε αλνδηθή Ζ κεηαηξνπή απηή γίλεηαη κέζσ ηεο εθαξκνγήο πςειήο θαηαθφξπθεο ψζεζεο ε νπνία πξνθχπηεη απφ ηε δχλακε αληίδξαζεο ηνπ εδάθνπο θαη

ηνπ ρξφλνπ ηεο ψζεζεο

Σν κέγεζνο ηεο δχλακεο απηήο εμαξηάηαη απφ ηελ ηαρχηεηα κε ηελ νπνία παηάεη ν αζιεηήο ηε δχλα-κε πνπ αζθείηαη απφ ηνπο δηάθνξνπο κχεο θαη ηηο θηλήζεηο ησλ κειψλ ηνπ ζψκαηνο θαηά ην πάηεκα (Dapena

2000) Ζ θαηαθφξπθε δχλακε αληίδξαζεο πιεζηάδεη ηηο 55 θνξέο ην ζσκαηηθφ βάξνο ηνπ αζιεηή θαη εκθα-

λίδεη ζπλήζσο δχν κέγηζηα ην πξψην ιίγν κεηά ηελ αξρηθή επαθή θαη ην δεχηεξν θαηά ηε κέζε θάζε ηεο

απνγείσζεο (Coh 2007) Ζ νξηδφληηα δχλακε επίζεο είλαη ηδηαίηεξα πςειή πιεζηάδνληαο ηηο 4 θνξέο ην ζσκαηηθφ βάξνο θαη εκθαλίδεη κηα θνξχθσζε ιίγν κεηά ηελ αξρηθή επαθή (Coh 2007)

Ζ γσλία ηνπ πέικαηνο ζε ζρέζε κε ην έδαθνο θαηά ηελ αξρηθή επαθή κπνξεί λα επεξεάζεη ηελ θαηα-

λνκή ηεο δχλακεο αιιά δε ζπλδέεηαη κε ηελ ηειηθή επίδνζε (Isolehto et al 2007) Ζ δηάξθεηα ηνπ παηήκαηνο εμαξηάηαη απφ ην ζηπι ηνπ αζιεηή αιιά ζε γεληθέο γξακκέο θπκαίλεηαη απφ 012 έσο 023 s (Ae et al 2007

Isolehto et al 2007)

43 Πέξαζκα ηεο κπάξαο Σν χςνο πηήζεο πάλσ απφ ηελ κπάξα εμαξηάηαη απφ ηηο θηλήζεηο ηνπ αζιεηή θαηά ηε δηάξθεηα απηήο ηεο θά-

ζεο (Kreighbaum amp Barthels 1996) (Δηθφλα 1010) Ο αζιεηήο αξρηθά εθηείλεη ηνλ θνξκφ θαη ηνλ απρέλα θαη ηαπηφρξνλα ζηξέθεη ην θνξκφ ψζηε λα δηαπεξάζεη ν ψκνο ηεο πιεπξάο ηνπ πνδηνχ αηψξεζεο ηελ κπάξα

ελψ ε ιεθάλε βξίζθεηαη ζε αληίζεηε ζηξνθή (πξνο ηελ πιεπξά ηνπ πνδηνχ ζηήξημεο) ηε ζπλέρεηα ε νζθπτθή

κνίξα ηεο ζπνλδπιηθήο ζηήιεο θάκπηεηαη ψζηε λα επηηεπρζεί κεγαιχηεξε ιφξδσζε ε νπνία επηηξέπεη ζηε ιεθάλε θαη ζηα ηζρία λα αλπςσζνχλ πεξηζζφηεξν θαη λα πεξάζνπλ ηελ κπάια Καζψο ην άλσ κέξνο ηνπ ζψ-

καηνο δηαπεξλάεη ηελ κπάξα ηφηε ν θνξκφο καδί κε ηα ηζρία πέθηνπλ ρακειά ελψ αληίζεηα νη κεξνί θαη ηα

θάησ πφδηα αλπςψλνληαη κε ελεξγεηηθή έθηαζε ησλ γνλάησλ ψζηε λα απνθεπρζεί ε επαθή κε ηελ κπάξα

238

λεζε απηή ίζσο ρξεζηκεχεη γηα ηελ αξρηθή απνξξφθεζε ησλ θνξηίζεσλ θαηά ηελ αξρηθή επαθή θαη ζηελ

αθνινπζνχκελε δπλακηθή αλχςσζε ηνπ ζψκαηνο Σν πέικα θαηά ηελ επαθή έρεη θαηεχζπλζε ζρεδφλ παξάιιειε πξνο ηελ κπάξα ην νπνίν νθείιεηαη

ζηελ πιάγηα θιίζε ηνπ θνξκνχ πξνο ηελ έζσ πιεπξά θαη ζπλνδεχεηαη απφ πξεληζκφ ηνπ πέικαηνο (αλάζπαζε

έζσ ρείινπο) θαη ξαρηαία θάκςε Απηή ε ζέζε ηνπ πέικαηνο ζεκαίλεη φηη ε νξηδφληηα δχλακε αληίδξαζεο

αζθείηαη φρη ζηελ νξηδφληηα θαηεχζπλζε αιιά δηαγψληα ζηελ πνξεία ηεο θαηεχζπλζεο ηνπ ζψκαηνο πξνο ηελ κπάξα Απφ ηε κέζε θάζε ηνπ παηήκαηνο θαη κεηά ε πνδνθλεκηθή πξαγκαηνπνηεί ελεξγεηηθή πεικαηηαία

θάκςε ζπκκεηέρνληαο ζηελ θαηαθφξπθε ψζεζε ηνπ ζψκαηνο

Εικόνα 109 Σππηθή ζέζε ηεο αζιήηξηαο θαηά ην πάηεκα ζην κεησπηαίν επίπεδν Σν ζψκα εκθαλίδεη κηα θιίζε πξνο ηελ

έζσ ηξνρηά απφξξνηα ηεο θπθιηθήο θίλεζεο ηεο θνξάο

(httpcommonswikimediaorgwikiFileEsthera_Petre_Ostrava_2011jpguselang=el Erik van Leeuwen Τπφ ηελ

άδεηα GNU Free documentation Licence via Wikimedia Commons)

422 Γπλάκεηο αληίδξαζεο θαηά ην πάηεκα Απφ ηε ζηηγκή πνπ ην πφδη παηάεη ζην έδαθνο γηα λα εθηειέζεη ηνλ ηειεπηαίν δηαζθειηζκφ ε φπνηα ηαρχηεηα

(νξηδφληηα θαη θαηαθφξπθε) πξέπεη λα κεηαηξαπεί ζε θαηαθφξπθε αλνδηθή Ζ κεηαηξνπή απηή γίλεηαη κέζσ ηεο εθαξκνγήο πςειήο θαηαθφξπθεο ψζεζεο ε νπνία πξνθχπηεη απφ ηε δχλακε αληίδξαζεο ηνπ εδάθνπο θαη

ηνπ ρξφλνπ ηεο ψζεζεο

Σν κέγεζνο ηεο δχλακεο απηήο εμαξηάηαη απφ ηελ ηαρχηεηα κε ηελ νπνία παηάεη ν αζιεηήο ηε δχλα-κε πνπ αζθείηαη απφ ηνπο δηάθνξνπο κχεο θαη ηηο θηλήζεηο ησλ κειψλ ηνπ ζψκαηνο θαηά ην πάηεκα (Dapena

2000) Ζ θαηαθφξπθε δχλακε αληίδξαζεο πιεζηάδεη ηηο 55 θνξέο ην ζσκαηηθφ βάξνο ηνπ αζιεηή θαη εκθα-

λίδεη ζπλήζσο δχν κέγηζηα ην πξψην ιίγν κεηά ηελ αξρηθή επαθή θαη ην δεχηεξν θαηά ηε κέζε θάζε ηεο

απνγείσζεο (Coh 2007) Ζ νξηδφληηα δχλακε επίζεο είλαη ηδηαίηεξα πςειή πιεζηάδνληαο ηηο 4 θνξέο ην ζσκαηηθφ βάξνο θαη εκθαλίδεη κηα θνξχθσζε ιίγν κεηά ηελ αξρηθή επαθή (Coh 2007)

Ζ γσλία ηνπ πέικαηνο ζε ζρέζε κε ην έδαθνο θαηά ηελ αξρηθή επαθή κπνξεί λα επεξεάζεη ηελ θαηα-

λνκή ηεο δχλακεο αιιά δε ζπλδέεηαη κε ηελ ηειηθή επίδνζε (Isolehto et al 2007) Ζ δηάξθεηα ηνπ παηήκαηνο εμαξηάηαη απφ ην ζηπι ηνπ αζιεηή αιιά ζε γεληθέο γξακκέο θπκαίλεηαη απφ 012 έσο 023 s (Ae et al 2007

Isolehto et al 2007)

43 Πέξαζκα ηεο κπάξαο Σν χςνο πηήζεο πάλσ απφ ηελ κπάξα εμαξηάηαη απφ ηηο θηλήζεηο ηνπ αζιεηή θαηά ηε δηάξθεηα απηήο ηεο θά-

ζεο (Kreighbaum amp Barthels 1996) (Δηθφλα 1010) Ο αζιεηήο αξρηθά εθηείλεη ηνλ θνξκφ θαη ηνλ απρέλα θαη ηαπηφρξνλα ζηξέθεη ην θνξκφ ψζηε λα δηαπεξάζεη ν ψκνο ηεο πιεπξάο ηνπ πνδηνχ αηψξεζεο ηελ κπάξα

ελψ ε ιεθάλε βξίζθεηαη ζε αληίζεηε ζηξνθή (πξνο ηελ πιεπξά ηνπ πνδηνχ ζηήξημεο) ηε ζπλέρεηα ε νζθπτθή

κνίξα ηεο ζπνλδπιηθήο ζηήιεο θάκπηεηαη ψζηε λα επηηεπρζεί κεγαιχηεξε ιφξδσζε ε νπνία επηηξέπεη ζηε ιεθάλε θαη ζηα ηζρία λα αλπςσζνχλ πεξηζζφηεξν θαη λα πεξάζνπλ ηελ κπάια Καζψο ην άλσ κέξνο ηνπ ζψ-

καηνο δηαπεξλάεη ηελ κπάξα ηφηε ν θνξκφο καδί κε ηα ηζρία πέθηνπλ ρακειά ελψ αληίζεηα νη κεξνί θαη ηα

θάησ πφδηα αλπςψλνληαη κε ελεξγεηηθή έθηαζε ησλ γνλάησλ ψζηε λα απνθεπρζεί ε επαθή κε ηελ κπάξα

239

Εικόνα 1010 Καηά ηε θάζε ηεο πηήζεο πάλσ απφ ηελ κπάξα ην θεθάιη καδί κε ηε ζσξαθηθή κνίξα ηεο ζπνλδπιηθήο ζηή-

ιεο δηαπεξλνχλ πξψηα ηελ κπάξα Απηφ ζπλδπάδεηαη κε ζηξνθή ηνπ θνξκνχ θάκςε θαη έμσ ζηξνθή ηνπ ψκνπ πξνο ηελ

πιεπξά ηεο κπάξαο Σαπηφρξνλα ε νζθπτθή κνίξα έξρεηαη ζε ινξδσηηθή ζέζε (εθηείλεηαη) ψζηε λα πεξάζνπλ ηα ηζρία πά-

λσ απφ ηελ κπάξα Ζ θίλεζε απηή επηηξέπεη ηε δηαδνρηθή αλχςσζε ησλ πνδηψλ (κε ηα γφλαηα ζε θάκςε) ψζηε λα δηαπε-ξάζνπλ ζηαδηαθά ηελ κπάξα (httpcommonswikimediaorgwikiFile2013_IPC_Athletics_World_Championships_-

_26072013_-_Ernesto_Mendonca_of_Brasil_during_the_Men27s_High_jump_-_T13_1jpguselang=el Cleacutement

Bucco-Lechat Τπφ ηελ άδεηα CC BY-SA 30 via Wikimedia Commons)

44 πληζηψζεο ηεο ηειηθήο επίδνζεο ηνπ άικαηνο εηο χςνο Σν χςνο ηεο κπάξαο ην νπνίν κπνξεί λα πεξάζεη έλαο αζιεηήο ζεσξείηαη σο ην άζξνηζκα ηξηψλ επηκέξνπο

απνζηάζεσλ 1 ην χςνο ηνπ ΚΜ ηνπ απφ ην έδαθνο ηε ζηηγκή ηνπ παηήκαηνο

2 ηo κέγηζην χςνο ηνπ KΜ θαηά ηελ πηήζε

3 ην χςνο ην KΜ πάλσ απφ ηελ κπάξα

Γηα έλα άικα 227 m ην χςνο ηνπ ΚΜ θαηά ην αξρηθφ πάηεκα είλαη ίζν κε 093 m θαηά ηελ ηειηθή απνγείσζε 137 m θαη πάλσ απφ ηελ κπάξα ίζν κε 232 m (Isolehto et al 2007)

45 Μεζνδνινγηθέο επηζεκάλζεηο γηα ηελ αλάιπζε ηνπ άικαηνο ζε χςνο Ζ θηλεκαηηθή αλάιπζε κε κηα θάκεξα είλαη επαξθήο κφλν γηα ηε ρσξνρξνληθή αλάιπζε ελφο ηκήκαηνο ηεο

θίλεζεο Γηα ηελ πιεξέζηεξε θηλεκαηηθή αλάιπζε ηεο θάζεο απνγείσζεο απαηηνχληαη αξθεηέο θάκεξεο ψ-ζηε λα είλαη εθηθηή ε θαηαγξαθή ησλ θηλήζεσλ ηνπ ζψκαηνο ζε πνιιά επίπεδα ε κηα ηππηθή εκβηνκεραληθή

αλάιπζε ηνπ παηήκαηνο ζα κπνξνχζαλ λα πεξηιακβάλνληαη νη εμήο κεηαβιεηέο

1 ν ρξφλνο θαη ην κήθνο ησλ ηειεπηαίσλ δηαζθειηζκψλ (εάλ ρξεζηκνπνηείηαη θαη δεχηεξε θά-κεξα)

2 ε γσλία αλάκεζα ζηελ επζχγξακκε θαη ηελ θπθιηθή ηξνρηά

3 ε νξηδφληηα θαη θαηαθφξπθε ζέζε ηνπ ΚΜ ηε ζηηγκή ηεο αξρηθήο επαθήο θαη ηεο απνγείσ-

ζεο 4 ε νξηδφληηα θαη ε θαηαθφξπθε ηαρχηεηα ηνπ ΚΜ ηε ζηηγκή ηεο αξρηθήο επαθήο θαη ηεο απν-

γείσζεο

5 ε γσλία θαη ην χςνο απνγείσζεο 6 ην χςνο πάλσ απφ ηελ κπάξα

7 ε γσληαθή ζέζε ηνπ θνξκνχ θαη ηνπ πνδηνχ ζηήξημεο (ζε ζρέζε κε ηελ νξηδφληην) θαηά ην

αξρηθφ πάηεκα 8 ε ζηξνθή ηεο ιεθάλεο απφ ην αξρηθφ πάηεκα κέρξη ηελ ηειηθή απνγείσζε

9 ε κέγηζηε θαηαθφξπθε θαη νξηδφληηα δχλακε αληίδξαζεο θαηά ηελ ψζεζε

10 ε κέγηζηε ειεθηξνκπνγξαθηθή δξαζηεξηφηεηα θαη ν ρξφλνο επίηεπμήο ηεο γηα θάζε κπ

240

5 Γηζθνβνιία Ζ ξίςε ηνπ δίζθνπ ππφθεηηαη ζηνπο θαλφλεο ηεο βιεηηθήο ζχκθσλα κε ηνπο νπνίνπο ε ηξνρηά θαη ε απφζηα-

ζε ηνπ δίζθνπ θαζνξίδνληαη απφ ηηο ζπλζήθεο απειεπζέξσζεο θαη ηελ αληίζηαζε ηνπ αέξα (βιέπε Κεθάιαην 8) Οη ζπλζήθεο απειεπζέξσζεο αλαθέξνληαη ζηηο αθφινπζεο κεηαβιεηέο

1 ηαρχηεηα απειεπζέξσζεο

2 χςνο απειεπζέξσζεο

3 γσλία απειεπζέξσζεο ηνλ ηειηθφ δηζθνβνιίαο ηνπ παγθφζκηνπ πξσηαζιήκαηνο ηνπ 1993 ε γσλία απειεπζέξσζεο θπκάλ-

ζεθε απφ 314deg έσο 40deg ην χςνο απειεπζέξσζεο απφ 136 m έσο 205m θαη ε ηαρχηεηα απειεπζέξσζεο απφ

222 ms έσο 255 ms (Knicker 1994) Ζ ζρέζε φκσο ηεο θάζε κεηαβιεηήο κε ηελ ηειηθή επίδνζε δελ ήηαλ αλαινγηθή Γηα παξάδεηγκα ν πξψηνο αζιεηήο κε επίδνζε 674 m είρε ηειηθή ηαρχηεηα απειεπζέξσζεο 245

ms ελψ ν δέθαηνο αζιεηήο κε επίδνζε 6398 m είρε ηαρχηεηα ίζε κε 268 ms Παξφια απηά ππάξρεη κηα

γεληθή ζπκθσλία φηη ε ηαρχηεηα απειεπζέξσζεο ζπλεηζθέξεη θαηά 80 ζηελ ηειηθή επίδνζε (Bartlett 1992

Hay 1993 Knicker 1994) Ζ ηαρχηεηα απειεπζέξσζεο είλαη απνηέιεζκα ηεο δχλακεο ηελ νπνία εθαξκφδεη ν αζιεηήο πάλσ ζην

δίζθν θαη ηνπ ρξφλνπ εθαξκνγήο απηήο ηεο δχλακεο Δπνκέλσο ε δχλακε απηή εμαξηάηαη απφ ηε κπτθή δχ-

λακε ηνπ αζιεηή ελψ ν ρξφλνο εθαξκνγήο εμαξηάηαη απφ ηελ ηξνρηά ηνπ δίζθνπ θαηά ηε δηάξθεηα ηεο θίλε-ζεο Όζν πην κεγάιε είλαη ε απφζηαζε εθαξκνγήο ηεο δχλακεο ηφζν κεγαιχηεξε ζα είλαη θαη ε ηαρχηεηα ηνπ

δίζθνπ (Bartlett 1992 Hay 1993)

Σν ηδαληθφ χςνο απειεπζέξσζεο ηνπ δίζθνπ ζηνλ αέξα είλαη απηφ θαηά ην νπνίν ν δίζθνο θηάλεη ζην χςνο ην ψκνπ (Gregor Whitting amp McCoy 1985) Ζ γσλία απειεπζέξσζεο επεξεάδεη ηελ ηξνρηά αιιά θαη

ηελ ηαρχηεηα ηνπ δίζθνπ ηε ζηηγκή ηεο απειεπζέξσζεο αθνινπζψληαο ηνπο θαλφλεο ηεο βιεηηθήο (Βιέπε

Κεθάιαην 8) ηε πεξίπησζε φκσο ηεο δηζθνβνιίαο ε επίδξαζε ησλ ζπλζεθψλ απειεπζέξσζεο ζηελ ηειηθή

απφζηαζε ζπλδέεηαη ζηελά κε ηελ αιιειεπίδξαζε ηνπ δίζθνπ κε ηνλ αέξα ηφζν θαηά ηελ απειεπζέξσζε φζν θαηά ηε δηάξθεηα ηεο πηήζεο ηνπ δίζθνπ

52 Η επίδξαζε ηεο αληίζηαζεο ηνπ αέξα ζηε δηζθνβνιία Ζ αληίζηαζε ηνπ αέξα κπνξεί λα έρεη ζεκαληηθή επίδξαζε ζηελ πνξεία ηνπ δίζθνπ Ζ αθξηβήο φκσο επί-

δξαζή ηνπ είλαη δχζθνιν λα πξνζδηνξηζηεί δηφηη εμαξηάηαη απφ πνιινχο παξάγνληεο νη νπνίνη αιιειεπη-δξνχλ κεηαμχ ηνπο φπσο ην κέγεζνο θαη ε θαηεχζπλζε ηεο δχλακεο αληίζηαζεο ηνπ αέξα θαη νη ζπλζήθεο

απειεπζέξσζεο Ζ ζέζε ηνπ δίζθνπ πξέπεη λα είλαη ηέηνηα ψζηε λα πεξηνξίδεη ηελ νπηζζέιθνπζα δχλακε ε

νπνία αληηζηέθεηαη ζηε θνξά ηεο θίλεζεο αιιά θαη λα εθκεηαιιεχεηαη ηελ άλσζε ε νπνία κπνξεί λα πξνζ-δψζεη αλνδηθή ηαρχηεηα ζην δίζθν

Δπνκέλσο πέξα απφ ηε γσλία απειεπζέξσζεο ε ζέζε ηνπ δίζθνπ πεξηγξάθεηαη κε δχν επηπιένλ γσ-

λίεο (Δηθφλα 1011)

1 Σε γσλία θιίζεο ε νπνία νξίδεηαη σο ε γσλία αλάκεζα ζην θέληξν ηνπ δίζθνπ θαη ηελ νξηδφ-ληην

2 Σε γσλία επίζεζεο ε νπνία ζρεκαηίδεηαη απφ ην δηάλπζκα ηεο αληίζηαζεο ηνπ αέξα κε ην

θεληξηθφ επίπεδν ηνπ δίζθνπ θαη ππνδειψλεη ηελ επίδξαζε ηεο ξνήο ηνπ αέξα θαηά ηελ πηή-ζε

241

Εικόνα 1011 ρεκαηηθή αλαπαξάζηαζε νξηζκέλσλ ραξαθηεξηζηηθψλ δεηθηψλ ηεο απειεπζέξσζεο Ζ γσλία απειεπζέξσ-

ζεο (ζ) ζρεκαηίδεηαη αλάκεζα ζηελ θαηεχζπλζε ηεο θίλεζεο θαη ηελ νξηδφληην Ζ ηαρχηεηα απειεπζέξσζεο (v) αζθείηαη

πξνο ηελ πνξεία ηεο θαηεχζπλζεο ηεο θίλεζεο θαη είλαη αληίζεηε πξνο ηε δηεχζπλζε ηεο αληίζηαζεο ηνπ αέξα (R) Απεηθνλί-

δνληαη ε θιίζε ηνπ δίζθνπ ζε ζρέζε κε ηελ νξηδφληηα γξακκή (σ) φπσο θαη ε γσλία επίζεζεο (a) αλάκεζα ζην δηάλπζκα ηεο

αληίζηαζεο ηνπ αέξα θαη ηε γξακκή πνπ δηέξρεηαη ην θέληξν ηνπ δίζθνπ

Όηαλ ν αέξαο είλαη ζηαηηθφο δελ αλαπηχζζεη ηαρχηεηα ζε ζρέζε κε ην δίζθν ε γσλία επίζεζεο εί-

λαη ίζε κε ηε δηαθνξά ηεο γσλίαο θιίζεο θαη ηεο γσλίαο απειεπζέξσζεο Δδψ ζα παξνπζηάζνπκε ηξεηο πεξη-

πηψζεηο ηεο αιιειεπίδξαζεο ηνπ αέξα κε ην δίζθν θαηά ηελ απειεπζέξσζε 1 Όηαλ ε γσλία θιίζεο είλαη ίζε κε ηε γσλία απειεπζέξσζεο ηφηε ε γσλία επίζεζεο είλαη κε-

δεληθή κε απνηέιεζκα ηφζν ε νπηζζέιθνπζα δχλακε φζν θαη ε άλσζε λα κεηψλνληαη (Δηθφ-

λα 1012α) ηελ πξαγκαηηθφηεηα απηφ ζπκβαίλεη φηαλ ν δίζθνο δελ εκθαλίδεη πεξηζηξνθηθή θίλεζε (θάιηζν) θαηά ηε ξίςε

2 Όηαλ ν δίζθνο εκθαλίδεη θιίζε ψζηε ην πξφζζην ηκήκα ηνπ λα ζηξέθεηαη πξνο ηα θάησ ηφηε

ε γσλία θιίζεο είλαη κηθξφηεξε απφ ηε γσλία απειεπζέξσζεο κε απνηέιεζκα ε γσλία επίζε-

ζεο λα είλαη αξλεηηθή (Δηθφλα 1012β) ε απηήλ ηε πεξίπησζε ε ξνή ηνπ αέξα είλαη κεγα-ιχηεξε απφ θάησ κε απνηέιεζκα λα εκθαλίδεηαη κεησκέλε ε νπηζζέιθνπζα δχλακε θαη λα

απμάλεη ε δχλακε άλσζεο σζψληαο ην δίζθν πξνο ηα πάλσ (Hay 1993)

3 Όηαλ ν δίζθνο εκθαλίδεη πνιχ κεγάιε γσλία θιίζεο ηφηε ε θιίζε ηνπ μεπεξλάεη ηε γσλία απειεπζέξσζεο θαη ε γσλία επίζεζεο γίλεηαη ζεηηθή (Δηθφλα 1012γ) Απηφ έρεη σο απνηέιε-

ζκα ε ξνή ηνπ αέξα λα είλαη ηέηνηα ψζηε λα κεηψζεη ηελ άλσζε θαη λα απμήζεη ηελ νπηζζέι-

θνπζα δχλακε έρνληαο αξλεηηθή επίδξαζε ζηελ ηξνρηά θαη ηελ ηαρχηεηα ηνπ δίζθνπ Ρίςεηο απφ αζιεηέο πςεινχ επηπέδνπ εκθαλίδνπλ γσλίεο απειεπζέξσζεο 35-37deg γσλία θιίζεο 26-

27deg θαη γσλία επίζεζεο απφ -9 έσο -10deg (Bartlett 1992) Απηφ ζεκαίλεη φηη νη αζιεηέο επηιέγνπλ λα πξνζδψ-

ζνπλ ηέηνηα θιίζε ζην δίζθν ψζηε λα εθκεηαιιεπηνχλ ηηο δπλάκεηο αληίζηαζεο ηνπ αέξα θαη λα πεηχρνπλ

κεγαιχηεξν βειελεθέο ηεο ξίςεο Δάλ ν αέξαο δελ είλαη ζηαηηθφο ηφηε ηα ραξαθηεξηζηηθά ηεο απειεπζέξσζεο ηνπ δίζθνπ κεηαβάιιν-

ληαη αλάινγα κε ηε θνξά ηεο θίλεζεο ηνπ αέξα Όηαλ ν αέξαο εκθαλίδεη αληίζεηε θαηεχζπλζε ηφηε επηιέγε-

ηαη κηα κηθξφηεξε γσλία απειεπζέξσζεο κε κηθξφηεξε γσλία επίζεζεο ελψ ην αληίζηξνθν ζπληζηάηαη φηαλ ν αέξαο είλαη επλντθφο (Bartlett 1992) Ο ιφγνο απηήο ηεο κεηαβνιήο ηεο ηερληθήο δελ είλαη πιήξσο απνζα-

θεληζκέλνο αιιά ζπλδέεηαη ζηελά κε ηελ επίηεπμε ηνπ θαιχηεξνπ ζπλδπαζκνχ ηεο άλσζεο θαη νπηζζέιθνπ-

ζαο δχλακεο ν νπνίνο ζα ππνβνεζήζεη ηελ ηαρχηεηα ηνπ δίζθνπ ζηνλ αέξα

242

Εικόνα 1012 Υαξαθηεξηζηηθά ηνπ δίζθνπ κε κεδεληθή (Α) ζεηηθή (Β) θαη αξλεηηθή (Γ) γσλία επίζεζεο (ζπκβνιίδεηαη σο

a) Γηαθξίλνληαη ε γσλία απειεπζέξσζεο ζ ε ηαρχηεηα απειεπζέξσζεο v θαη ε γσλία θιίζεο ηνπ δίζθνπ σ (εκπλεπζκέλν

απφ ηνλ Hay (1993))

53 Φάζεηο ηεο ξίςεο Ο ηδαληθφο ζπλδπαζκφο ησλ ζπλζεθψλ απειεπζέξσζεο ηνπ δίζθνπ ν νπνίνο πξναλαθέξζεθε είλαη απφξξνηα

ησλ θπζηθψλ ηθαλνηήησλ (πρ ηεο ηζρχνο) αιιά θαη ηεο ηερληθήο ηνπ ξίπηε Ο ξίπηεο πξέπεη λα εθηειέζεη ηηο θηλήζεηο ηνπ εληφο ηνπ θπθιηθνχ ρψξνπ κε δηάκεηξν 25 m Ζ θίλεζε είλαη πεξηζηξνθηθή θαη πεξηιακβάλεη

κηάκηζε πεξηζηξνθή ηνπ αζιεηή γχξσ απφ έλαλ λνεηφ θαηαθφξπθν άμνλα πξηλ θαηαιήμεη ζηελ ηειηθή απε-

ιεπζέξσζε ηνπ δίζθνπ Δπνκέλσο ην πξψην ζηνηρείν ηεο εκβηνκεραληθήο αλάιπζεο είλαη ν δηαρσξηζκφο ηεο

θίλεζεο ζε θάζεηο ε έλα δεμηφρεηξα αζιεηή ε ξίςε κπνξεί λα δηαθξηζεί ζηηο εμήο θάζεηο (Bartlett 1992) (Δηθφλα 1013)

1 Αθεηεξία Ζ αξρηθή ζέζε ηνπ αζιεηή είλαη κε αληίζεηε θνξά απφ απηήλ ηεο ξίςεο κε ζηήξημε

ζηα δχν πφδηα 2 Πξνεηνηκαζία Ζ θάζε απηή μεθηλά κε ηε κεηαβνιή ηεο θαηεχζπλζεο ηνπ δίζθνπ θαηά ηελ

νπίζζηα πεξηζηξνθηθή θίλεζε θαη ηειεηψλεη κε ηελ επαθή κε ην δεμί πφδη ζην έδαθνο

3 Δίζνδνο ndash 1ε θάζε κνλήο ζηήξημεο Ζ θάζε αλαθέξεηαη ζηελ πεξηζηξνθή ηνπ αζιεηή (πξνο

ηελ θαηεχζπλζε ηεο ξίςεο) κε ζηήξημε ζην δεμί πφδη θαη ε νπνία ηειεηψλεη κε ηελ επαθή ηνπ αξηζηεξνχ πνδηνχ κε ην έδαθνο

4 Πηήζε Ζ θάζε απηή αλαθέξεηαη ζηελ εθξεθηηθή πεξηζηξνθή ηνπ αζιεηή κε θαηεχζπλζε α-

ληίζεηε πξνο ην ζθάκκα έρνληαο θαη ηα δπν πφδηα ζηνλ αέξα Σειεηψλεη φηαλ ην δεμί πφδη έξρεηαη μαλά ζε επαθή θαη ν αζιεηήο θνηηάδεη ζε θνξά αληίζεηε απφ απηήλ ηεο ξίςεο

5 Μεηάβαζε ndash 2ε θάζε κνλήο ζηήξημεο Δίλαη ε θάζε θαηά ηελ νπνία ν αζιεηήο κε ζηήξημε ζην

δεμί ηνπ πφδη πεξηζηξέθεηαη ψζηε λα θέξεη ην ζψκα πξνο ηελ ηειηθή ζέζε Ζ θάζε ηειεηψ-λεη κε ηελ επαθή ηνπ αξηζηεξνχ πνδηνχ κε ην έδαθνο

6 Σειηθή θάζε απειεπζέξσζεο Ζ θάζε μεθηλά κε δηπιή ζηήξημε θαη θαηαιήγεη ζηελ απειεπζέ-

ξσζε ηνπ δίζθνπ

Ζ ρξνληθή δηάξθεηα ηεο θάζε θάζεο απνηειεί ην δεχηεξν ζηνηρείν κηαο ηππηθήο εκβηνκεραληθήο αλά-ιπζεο (Leigh Gross Li amp Yu 2008) Ζ θάζε ηεο πξνεηνηκαζίαο δηαξθεί πεξίπνπ 4 ηεο ζπλνιηθήο θίλε-

ζεο ελψ ε θάζε ηεο εηζφδνπ είλαη ε κεγαιχηεξε ζε δηάξθεηα (26) Ζ θάζε ηεο πηήζεο είλαη ε πην ζχληνκε

(6) σζηφζν ε θάζε ηεο κεηάβαζεο θαη ηεο απειεπζέξσζεο έρνπλ δηάξθεηα 14 ε θαζεκία Παξφια απηά δελ ππάξρεη θακία ηδηαίηεξα πνζφζησζε ησλ θάζεσλ ε νπνία λα δηαρσξίδεη ηελ θαιχηεξε επίδνζε απφ ηε

ρεηξφηεξε (Leigh et al 2008) Μνλαδηθή πηζαλή εμαίξεζε απνηειεί ε θάζε ηεο κεηάβαζεο γηα ηελ νπνία έρεη

εθθξαζηεί ε άπνςε φηη φζν πην ζχληνκε είλαη ηφζν κεγαιχηεξεο είλαη ε γσληαθή ηαρχηεηα ηνπ άλσ άθξνπ θαηά ηελ απειεπζέξσζε θαη ε ηειηθή γξακκηθή ηαρχηεηα ηνπ δίζθνπ (Bartlett 1992)

243

Εικόνα 1013 Υαξαθηεξηζηηθέο ζηηγκέο θαηά ηε ξίςε ηνπ δίζθνπ 1 Αηψξεζε πξνο ηα πίζσ - ηέινο ηεο θάζεο πξνεηνηκα-

ζίαο 2-3 ηξνθή πάλσ ζην αξηζηεξφ πφδη ndash Σέινο ηεο θάζεο εηζφδνπ 4 Πάηεκα πάλσ ζην δεμί πφδη ηέινο ηεο θάζεο αηψξεζεο 5 Έλαξμε ηεο θάζεο κεηαθνξάο 6 Σειηθή θάζε - απειεπζέξσζε

(httpcommonswikimediaorgwikiFileDiscusRutgerSmith6551jpg UserAtalanta Τπφ ηελ άδεηα CC BY-SA 30 via

Wikimedia Commons)

54 Κηλεκαηηθά ραξαθηεξηζηηθά ηεο ξίςεο Όπσο είλαη θπζηθφ έλαο απφ ηνπο θχξηνπο ζηφρνπο επηινγήο απηήο ηεο πεξηζηξνθηθήο ηερληθήο είλαη ε κεγη-ζηνπνίεζε ηεο ηαρχηεηαο απειεπζέξσζεο ηνπ δίζθνπ Ζ παξαδνζηαθή άπνςε φηη ε ηαρχηεηα απμάλεη δηαδν-

ρηθά θαηά ηελ θίλεζε θαίλεηαη φηη δελ ηζρχεη αθνχ δεδνκέλα απφ αζιεηέο πςεινχ επηπέδνπ δείρλνπλ φηη θα-

ηά ηε θάζε πξνεηνηκαζίαο ε αχμεζε ηεο ηαρχηεηαο είλαη πεξίπνπ 15-20 ε θάζε πηήζεο κεηψλεη ηε ηαρχηε-ηα θαηά ~2-5 ε θάζε ηεο κεηάβαζεο πξνζδίδεη παξφκνηα κείσζε (αλ θαη ζε νξηζκέλνπο αζιεηέο ηελ απμά-

λεη) ελψ ε θάζε ηεο απειεπζέξσζεο ζπλεηζθέξεη πεξίπνπ θαηά 70-85 (Bartlett 1992)

Ζ ηξηζδηάζηαηε θηλεκαηηθή αλάιπζε ηεο ξίςεο ζε αγσληζηηθέο ζπλζήθεο παξνπζηάδεη αξθεηά πξα-θηηθά πξνβιήκαηα αθελφο γηαηί δελ κπνξνχλ λα ρξεζηκνπνηεζνχλ νπηνειεθηξνληθά ζπζηήκαηα πςειήο α-

λάιπζεο θαη αθεηέξνπ δηφηη ε βηληενζθφπεζε παξνπζηάδεη πξαθηηθά πξνβιήκαηα φπσο ε αλάγθε λα ηνπνζε-

ηνχληαη πνιιέο θάκεξεο ε ηνπνζέηεζε αλαθιαζηήξσλ ζηνπο αζιεηέο ή ε κεγάιε απφζηαζε ηεο θάκεξαο απφ

ην πεδίν δξάζεο πλεπψο ηα πεξηζζφηεξα ζηνηρεία αληινχληαη απφ ζρεηηθά βηβιία ηεο πξνπφλεζεο θιαζη-θνχ αζιεηηζκνχ ρσξίο λα έρεη γίλεη ηεθκεξίσζε κε θηλεκαηηθή αλάιπζε Οξηζκέλα ζηνηρεία ηεο ηερληθήο γηα

ηα νπνία ε εκβηνκεραληθή αλάιπζε έρεη δψζεη απαληήζεηο είλαη ηα εμήο (Bartlett 1992 Gregor et al 1985

Hay amp Yu 1995 Knicker 1994 Leigh et al 2008 Leigh Liu Hubbard amp Yu 2010 Leigh amp Yu 2007) 1 Οη πξνπαξαζθεπαζηηθέο θηλήζεηο θαηά ηελ αξρηθή ζέζε ζπλεηζθέξνπλ ζηελ ηειηθή επίδνζε

κφλν ζε νξηζκέλεο πεξηπηψζεηο (Bartlett 1992)

2 Καηά ηελ πεξηζηξνθηθή θίλεζε ηα ρέξηα βξίζθνληαη θνληά ζην ζψκα ψζηε λα πεξηζηξαθεί κε πςειφηεξε γσληαθή ηαρχηεηα (Gregor et al 1985)

3 Σν ΚΜ ηνπ ζψκαηνο παξακέλεη ρακειά ηδηαίηεξα θαηά ηελ αξρηθή πεξηζηξνθή ψζηε λα δηα-

ηεξεζεί ε ηζνξξνπία ηνπ αζιεηή

4 Καηά ηε θάζε ηεο απειεπζέξσζεο ε αληίζεηε θίλεζε ησλ δχν άλσ άθξσλ κεηαμχ ηνπο απ-μάλεη ηελ ηαρχηεηα ηνπ δίζθνπ πγθεθξηκέλα ην αληίζεην ρέξη (αξηζηεξνχ γηα ην δεμηφρεηξα)

πξαγκαηνπνηεί θίλεζε πξνο ηα πίζσ (απαγσγή ηεο αξηζηεξήο σκνπιάηεο θαη νξηδφληηα απα-

γσγή ηεο άξζξσζεο ηνπ ψκνπ) ηε ζπλέρεηα ε θίλεζε απηή ηεξκαηίδεηαη απφηνκα θαζψο ην ρέξη ηεο ξίςεο πξέπεη λα έξζεη εθξεθηηθά κπξνζηά (κε νξηδφληηα πξνζαγσγή ηνπ ψκνπ) Απ-

ηφο ν απφηνκνο ηεξκαηηζκφο ρξεζηκεχεη ζηε κεηαθνξά ζηξνκθνξκήο απφ ην αξηζηεξφ ζην

δεμί ρέξη θαη ζηελ πεξαηηέξσ αχμεζε ηεο ηαρχηεηαο ηνπ δίζθνπ (Leigh et al 2008)

241

Εικόνα 1011 ρεκαηηθή αλαπαξάζηαζε νξηζκέλσλ ραξαθηεξηζηηθψλ δεηθηψλ ηεο απειεπζέξσζεο Ζ γσλία απειεπζέξσ-

ζεο (ζ) ζρεκαηίδεηαη αλάκεζα ζηελ θαηεχζπλζε ηεο θίλεζεο θαη ηελ νξηδφληην Ζ ηαρχηεηα απειεπζέξσζεο (v) αζθείηαη

πξνο ηελ πνξεία ηεο θαηεχζπλζεο ηεο θίλεζεο θαη είλαη αληίζεηε πξνο ηε δηεχζπλζε ηεο αληίζηαζεο ηνπ αέξα (R) Απεηθνλί-

δνληαη ε θιίζε ηνπ δίζθνπ ζε ζρέζε κε ηελ νξηδφληηα γξακκή (σ) φπσο θαη ε γσλία επίζεζεο (a) αλάκεζα ζην δηάλπζκα ηεο

αληίζηαζεο ηνπ αέξα θαη ηε γξακκή πνπ δηέξρεηαη ην θέληξν ηνπ δίζθνπ

Όηαλ ν αέξαο είλαη ζηαηηθφο δελ αλαπηχζζεη ηαρχηεηα ζε ζρέζε κε ην δίζθν ε γσλία επίζεζεο εί-

λαη ίζε κε ηε δηαθνξά ηεο γσλίαο θιίζεο θαη ηεο γσλίαο απειεπζέξσζεο Δδψ ζα παξνπζηάζνπκε ηξεηο πεξη-

πηψζεηο ηεο αιιειεπίδξαζεο ηνπ αέξα κε ην δίζθν θαηά ηελ απειεπζέξσζε 1 Όηαλ ε γσλία θιίζεο είλαη ίζε κε ηε γσλία απειεπζέξσζεο ηφηε ε γσλία επίζεζεο είλαη κε-

δεληθή κε απνηέιεζκα ηφζν ε νπηζζέιθνπζα δχλακε φζν θαη ε άλσζε λα κεηψλνληαη (Δηθφ-

λα 1012α) ηελ πξαγκαηηθφηεηα απηφ ζπκβαίλεη φηαλ ν δίζθνο δελ εκθαλίδεη πεξηζηξνθηθή θίλεζε (θάιηζν) θαηά ηε ξίςε

2 Όηαλ ν δίζθνο εκθαλίδεη θιίζε ψζηε ην πξφζζην ηκήκα ηνπ λα ζηξέθεηαη πξνο ηα θάησ ηφηε

ε γσλία θιίζεο είλαη κηθξφηεξε απφ ηε γσλία απειεπζέξσζεο κε απνηέιεζκα ε γσλία επίζε-

ζεο λα είλαη αξλεηηθή (Δηθφλα 1012β) ε απηήλ ηε πεξίπησζε ε ξνή ηνπ αέξα είλαη κεγα-ιχηεξε απφ θάησ κε απνηέιεζκα λα εκθαλίδεηαη κεησκέλε ε νπηζζέιθνπζα δχλακε θαη λα

απμάλεη ε δχλακε άλσζεο σζψληαο ην δίζθν πξνο ηα πάλσ (Hay 1993)

3 Όηαλ ν δίζθνο εκθαλίδεη πνιχ κεγάιε γσλία θιίζεο ηφηε ε θιίζε ηνπ μεπεξλάεη ηε γσλία απειεπζέξσζεο θαη ε γσλία επίζεζεο γίλεηαη ζεηηθή (Δηθφλα 1012γ) Απηφ έρεη σο απνηέιε-

ζκα ε ξνή ηνπ αέξα λα είλαη ηέηνηα ψζηε λα κεηψζεη ηελ άλσζε θαη λα απμήζεη ηελ νπηζζέι-

θνπζα δχλακε έρνληαο αξλεηηθή επίδξαζε ζηελ ηξνρηά θαη ηελ ηαρχηεηα ηνπ δίζθνπ Ρίςεηο απφ αζιεηέο πςεινχ επηπέδνπ εκθαλίδνπλ γσλίεο απειεπζέξσζεο 35-37deg γσλία θιίζεο 26-

27deg θαη γσλία επίζεζεο απφ -9 έσο -10deg (Bartlett 1992) Απηφ ζεκαίλεη φηη νη αζιεηέο επηιέγνπλ λα πξνζδψ-

ζνπλ ηέηνηα θιίζε ζην δίζθν ψζηε λα εθκεηαιιεπηνχλ ηηο δπλάκεηο αληίζηαζεο ηνπ αέξα θαη λα πεηχρνπλ

κεγαιχηεξν βειελεθέο ηεο ξίςεο Δάλ ν αέξαο δελ είλαη ζηαηηθφο ηφηε ηα ραξαθηεξηζηηθά ηεο απειεπζέξσζεο ηνπ δίζθνπ κεηαβάιιν-

ληαη αλάινγα κε ηε θνξά ηεο θίλεζεο ηνπ αέξα Όηαλ ν αέξαο εκθαλίδεη αληίζεηε θαηεχζπλζε ηφηε επηιέγε-

ηαη κηα κηθξφηεξε γσλία απειεπζέξσζεο κε κηθξφηεξε γσλία επίζεζεο ελψ ην αληίζηξνθν ζπληζηάηαη φηαλ ν αέξαο είλαη επλντθφο (Bartlett 1992) Ο ιφγνο απηήο ηεο κεηαβνιήο ηεο ηερληθήο δελ είλαη πιήξσο απνζα-

θεληζκέλνο αιιά ζπλδέεηαη ζηελά κε ηελ επίηεπμε ηνπ θαιχηεξνπ ζπλδπαζκνχ ηεο άλσζεο θαη νπηζζέιθνπ-

ζαο δχλακεο ν νπνίνο ζα ππνβνεζήζεη ηελ ηαρχηεηα ηνπ δίζθνπ ζηνλ αέξα

242

Εικόνα 1012 Υαξαθηεξηζηηθά ηνπ δίζθνπ κε κεδεληθή (Α) ζεηηθή (Β) θαη αξλεηηθή (Γ) γσλία επίζεζεο (ζπκβνιίδεηαη σο

a) Γηαθξίλνληαη ε γσλία απειεπζέξσζεο ζ ε ηαρχηεηα απειεπζέξσζεο v θαη ε γσλία θιίζεο ηνπ δίζθνπ σ (εκπλεπζκέλν

απφ ηνλ Hay (1993))

53 Φάζεηο ηεο ξίςεο Ο ηδαληθφο ζπλδπαζκφο ησλ ζπλζεθψλ απειεπζέξσζεο ηνπ δίζθνπ ν νπνίνο πξναλαθέξζεθε είλαη απφξξνηα

ησλ θπζηθψλ ηθαλνηήησλ (πρ ηεο ηζρχνο) αιιά θαη ηεο ηερληθήο ηνπ ξίπηε Ο ξίπηεο πξέπεη λα εθηειέζεη ηηο θηλήζεηο ηνπ εληφο ηνπ θπθιηθνχ ρψξνπ κε δηάκεηξν 25 m Ζ θίλεζε είλαη πεξηζηξνθηθή θαη πεξηιακβάλεη

κηάκηζε πεξηζηξνθή ηνπ αζιεηή γχξσ απφ έλαλ λνεηφ θαηαθφξπθν άμνλα πξηλ θαηαιήμεη ζηελ ηειηθή απε-

ιεπζέξσζε ηνπ δίζθνπ Δπνκέλσο ην πξψην ζηνηρείν ηεο εκβηνκεραληθήο αλάιπζεο είλαη ν δηαρσξηζκφο ηεο

θίλεζεο ζε θάζεηο ε έλα δεμηφρεηξα αζιεηή ε ξίςε κπνξεί λα δηαθξηζεί ζηηο εμήο θάζεηο (Bartlett 1992) (Δηθφλα 1013)

1 Αθεηεξία Ζ αξρηθή ζέζε ηνπ αζιεηή είλαη κε αληίζεηε θνξά απφ απηήλ ηεο ξίςεο κε ζηήξημε

ζηα δχν πφδηα 2 Πξνεηνηκαζία Ζ θάζε απηή μεθηλά κε ηε κεηαβνιή ηεο θαηεχζπλζεο ηνπ δίζθνπ θαηά ηελ

νπίζζηα πεξηζηξνθηθή θίλεζε θαη ηειεηψλεη κε ηελ επαθή κε ην δεμί πφδη ζην έδαθνο

3 Δίζνδνο ndash 1ε θάζε κνλήο ζηήξημεο Ζ θάζε αλαθέξεηαη ζηελ πεξηζηξνθή ηνπ αζιεηή (πξνο

ηελ θαηεχζπλζε ηεο ξίςεο) κε ζηήξημε ζην δεμί πφδη θαη ε νπνία ηειεηψλεη κε ηελ επαθή ηνπ αξηζηεξνχ πνδηνχ κε ην έδαθνο

4 Πηήζε Ζ θάζε απηή αλαθέξεηαη ζηελ εθξεθηηθή πεξηζηξνθή ηνπ αζιεηή κε θαηεχζπλζε α-

ληίζεηε πξνο ην ζθάκκα έρνληαο θαη ηα δπν πφδηα ζηνλ αέξα Σειεηψλεη φηαλ ην δεμί πφδη έξρεηαη μαλά ζε επαθή θαη ν αζιεηήο θνηηάδεη ζε θνξά αληίζεηε απφ απηήλ ηεο ξίςεο

5 Μεηάβαζε ndash 2ε θάζε κνλήο ζηήξημεο Δίλαη ε θάζε θαηά ηελ νπνία ν αζιεηήο κε ζηήξημε ζην

δεμί ηνπ πφδη πεξηζηξέθεηαη ψζηε λα θέξεη ην ζψκα πξνο ηελ ηειηθή ζέζε Ζ θάζε ηειεηψ-λεη κε ηελ επαθή ηνπ αξηζηεξνχ πνδηνχ κε ην έδαθνο

6 Σειηθή θάζε απειεπζέξσζεο Ζ θάζε μεθηλά κε δηπιή ζηήξημε θαη θαηαιήγεη ζηελ απειεπζέ-

ξσζε ηνπ δίζθνπ

Ζ ρξνληθή δηάξθεηα ηεο θάζε θάζεο απνηειεί ην δεχηεξν ζηνηρείν κηαο ηππηθήο εκβηνκεραληθήο αλά-ιπζεο (Leigh Gross Li amp Yu 2008) Ζ θάζε ηεο πξνεηνηκαζίαο δηαξθεί πεξίπνπ 4 ηεο ζπλνιηθήο θίλε-

ζεο ελψ ε θάζε ηεο εηζφδνπ είλαη ε κεγαιχηεξε ζε δηάξθεηα (26) Ζ θάζε ηεο πηήζεο είλαη ε πην ζχληνκε

(6) σζηφζν ε θάζε ηεο κεηάβαζεο θαη ηεο απειεπζέξσζεο έρνπλ δηάξθεηα 14 ε θαζεκία Παξφια απηά δελ ππάξρεη θακία ηδηαίηεξα πνζφζησζε ησλ θάζεσλ ε νπνία λα δηαρσξίδεη ηελ θαιχηεξε επίδνζε απφ ηε

ρεηξφηεξε (Leigh et al 2008) Μνλαδηθή πηζαλή εμαίξεζε απνηειεί ε θάζε ηεο κεηάβαζεο γηα ηελ νπνία έρεη

εθθξαζηεί ε άπνςε φηη φζν πην ζχληνκε είλαη ηφζν κεγαιχηεξεο είλαη ε γσληαθή ηαρχηεηα ηνπ άλσ άθξνπ θαηά ηελ απειεπζέξσζε θαη ε ηειηθή γξακκηθή ηαρχηεηα ηνπ δίζθνπ (Bartlett 1992)

243

Εικόνα 1013 Υαξαθηεξηζηηθέο ζηηγκέο θαηά ηε ξίςε ηνπ δίζθνπ 1 Αηψξεζε πξνο ηα πίζσ - ηέινο ηεο θάζεο πξνεηνηκα-

ζίαο 2-3 ηξνθή πάλσ ζην αξηζηεξφ πφδη ndash Σέινο ηεο θάζεο εηζφδνπ 4 Πάηεκα πάλσ ζην δεμί πφδη ηέινο ηεο θάζεο αηψξεζεο 5 Έλαξμε ηεο θάζεο κεηαθνξάο 6 Σειηθή θάζε - απειεπζέξσζε

(httpcommonswikimediaorgwikiFileDiscusRutgerSmith6551jpg UserAtalanta Τπφ ηελ άδεηα CC BY-SA 30 via

Wikimedia Commons)

54 Κηλεκαηηθά ραξαθηεξηζηηθά ηεο ξίςεο Όπσο είλαη θπζηθφ έλαο απφ ηνπο θχξηνπο ζηφρνπο επηινγήο απηήο ηεο πεξηζηξνθηθήο ηερληθήο είλαη ε κεγη-ζηνπνίεζε ηεο ηαρχηεηαο απειεπζέξσζεο ηνπ δίζθνπ Ζ παξαδνζηαθή άπνςε φηη ε ηαρχηεηα απμάλεη δηαδν-

ρηθά θαηά ηελ θίλεζε θαίλεηαη φηη δελ ηζρχεη αθνχ δεδνκέλα απφ αζιεηέο πςεινχ επηπέδνπ δείρλνπλ φηη θα-

ηά ηε θάζε πξνεηνηκαζίαο ε αχμεζε ηεο ηαρχηεηαο είλαη πεξίπνπ 15-20 ε θάζε πηήζεο κεηψλεη ηε ηαρχηε-ηα θαηά ~2-5 ε θάζε ηεο κεηάβαζεο πξνζδίδεη παξφκνηα κείσζε (αλ θαη ζε νξηζκέλνπο αζιεηέο ηελ απμά-

λεη) ελψ ε θάζε ηεο απειεπζέξσζεο ζπλεηζθέξεη πεξίπνπ θαηά 70-85 (Bartlett 1992)

Ζ ηξηζδηάζηαηε θηλεκαηηθή αλάιπζε ηεο ξίςεο ζε αγσληζηηθέο ζπλζήθεο παξνπζηάδεη αξθεηά πξα-θηηθά πξνβιήκαηα αθελφο γηαηί δελ κπνξνχλ λα ρξεζηκνπνηεζνχλ νπηνειεθηξνληθά ζπζηήκαηα πςειήο α-

λάιπζεο θαη αθεηέξνπ δηφηη ε βηληενζθφπεζε παξνπζηάδεη πξαθηηθά πξνβιήκαηα φπσο ε αλάγθε λα ηνπνζε-

ηνχληαη πνιιέο θάκεξεο ε ηνπνζέηεζε αλαθιαζηήξσλ ζηνπο αζιεηέο ή ε κεγάιε απφζηαζε ηεο θάκεξαο απφ

ην πεδίν δξάζεο πλεπψο ηα πεξηζζφηεξα ζηνηρεία αληινχληαη απφ ζρεηηθά βηβιία ηεο πξνπφλεζεο θιαζη-θνχ αζιεηηζκνχ ρσξίο λα έρεη γίλεη ηεθκεξίσζε κε θηλεκαηηθή αλάιπζε Οξηζκέλα ζηνηρεία ηεο ηερληθήο γηα

ηα νπνία ε εκβηνκεραληθή αλάιπζε έρεη δψζεη απαληήζεηο είλαη ηα εμήο (Bartlett 1992 Gregor et al 1985

Hay amp Yu 1995 Knicker 1994 Leigh et al 2008 Leigh Liu Hubbard amp Yu 2010 Leigh amp Yu 2007) 1 Οη πξνπαξαζθεπαζηηθέο θηλήζεηο θαηά ηελ αξρηθή ζέζε ζπλεηζθέξνπλ ζηελ ηειηθή επίδνζε

κφλν ζε νξηζκέλεο πεξηπηψζεηο (Bartlett 1992)

2 Καηά ηελ πεξηζηξνθηθή θίλεζε ηα ρέξηα βξίζθνληαη θνληά ζην ζψκα ψζηε λα πεξηζηξαθεί κε πςειφηεξε γσληαθή ηαρχηεηα (Gregor et al 1985)

3 Σν ΚΜ ηνπ ζψκαηνο παξακέλεη ρακειά ηδηαίηεξα θαηά ηελ αξρηθή πεξηζηξνθή ψζηε λα δηα-

ηεξεζεί ε ηζνξξνπία ηνπ αζιεηή

4 Καηά ηε θάζε ηεο απειεπζέξσζεο ε αληίζεηε θίλεζε ησλ δχν άλσ άθξσλ κεηαμχ ηνπο απ-μάλεη ηελ ηαρχηεηα ηνπ δίζθνπ πγθεθξηκέλα ην αληίζεην ρέξη (αξηζηεξνχ γηα ην δεμηφρεηξα)

πξαγκαηνπνηεί θίλεζε πξνο ηα πίζσ (απαγσγή ηεο αξηζηεξήο σκνπιάηεο θαη νξηδφληηα απα-

γσγή ηεο άξζξσζεο ηνπ ψκνπ) ηε ζπλέρεηα ε θίλεζε απηή ηεξκαηίδεηαη απφηνκα θαζψο ην ρέξη ηεο ξίςεο πξέπεη λα έξζεη εθξεθηηθά κπξνζηά (κε νξηδφληηα πξνζαγσγή ηνπ ψκνπ) Απ-

ηφο ν απφηνκνο ηεξκαηηζκφο ρξεζηκεχεη ζηε κεηαθνξά ζηξνκθνξκήο απφ ην αξηζηεξφ ζην

δεμί ρέξη θαη ζηελ πεξαηηέξσ αχμεζε ηεο ηαρχηεηαο ηνπ δίζθνπ (Leigh et al 2008)

242

Εικόνα 1012 Υαξαθηεξηζηηθά ηνπ δίζθνπ κε κεδεληθή (Α) ζεηηθή (Β) θαη αξλεηηθή (Γ) γσλία επίζεζεο (ζπκβνιίδεηαη σο

a) Γηαθξίλνληαη ε γσλία απειεπζέξσζεο ζ ε ηαρχηεηα απειεπζέξσζεο v θαη ε γσλία θιίζεο ηνπ δίζθνπ σ (εκπλεπζκέλν

απφ ηνλ Hay (1993))

53 Φάζεηο ηεο ξίςεο Ο ηδαληθφο ζπλδπαζκφο ησλ ζπλζεθψλ απειεπζέξσζεο ηνπ δίζθνπ ν νπνίνο πξναλαθέξζεθε είλαη απφξξνηα

ησλ θπζηθψλ ηθαλνηήησλ (πρ ηεο ηζρχνο) αιιά θαη ηεο ηερληθήο ηνπ ξίπηε Ο ξίπηεο πξέπεη λα εθηειέζεη ηηο θηλήζεηο ηνπ εληφο ηνπ θπθιηθνχ ρψξνπ κε δηάκεηξν 25 m Ζ θίλεζε είλαη πεξηζηξνθηθή θαη πεξηιακβάλεη

κηάκηζε πεξηζηξνθή ηνπ αζιεηή γχξσ απφ έλαλ λνεηφ θαηαθφξπθν άμνλα πξηλ θαηαιήμεη ζηελ ηειηθή απε-

ιεπζέξσζε ηνπ δίζθνπ Δπνκέλσο ην πξψην ζηνηρείν ηεο εκβηνκεραληθήο αλάιπζεο είλαη ν δηαρσξηζκφο ηεο

θίλεζεο ζε θάζεηο ε έλα δεμηφρεηξα αζιεηή ε ξίςε κπνξεί λα δηαθξηζεί ζηηο εμήο θάζεηο (Bartlett 1992) (Δηθφλα 1013)

1 Αθεηεξία Ζ αξρηθή ζέζε ηνπ αζιεηή είλαη κε αληίζεηε θνξά απφ απηήλ ηεο ξίςεο κε ζηήξημε

ζηα δχν πφδηα 2 Πξνεηνηκαζία Ζ θάζε απηή μεθηλά κε ηε κεηαβνιή ηεο θαηεχζπλζεο ηνπ δίζθνπ θαηά ηελ

νπίζζηα πεξηζηξνθηθή θίλεζε θαη ηειεηψλεη κε ηελ επαθή κε ην δεμί πφδη ζην έδαθνο

3 Δίζνδνο ndash 1ε θάζε κνλήο ζηήξημεο Ζ θάζε αλαθέξεηαη ζηελ πεξηζηξνθή ηνπ αζιεηή (πξνο

ηελ θαηεχζπλζε ηεο ξίςεο) κε ζηήξημε ζην δεμί πφδη θαη ε νπνία ηειεηψλεη κε ηελ επαθή ηνπ αξηζηεξνχ πνδηνχ κε ην έδαθνο

4 Πηήζε Ζ θάζε απηή αλαθέξεηαη ζηελ εθξεθηηθή πεξηζηξνθή ηνπ αζιεηή κε θαηεχζπλζε α-

ληίζεηε πξνο ην ζθάκκα έρνληαο θαη ηα δπν πφδηα ζηνλ αέξα Σειεηψλεη φηαλ ην δεμί πφδη έξρεηαη μαλά ζε επαθή θαη ν αζιεηήο θνηηάδεη ζε θνξά αληίζεηε απφ απηήλ ηεο ξίςεο

5 Μεηάβαζε ndash 2ε θάζε κνλήο ζηήξημεο Δίλαη ε θάζε θαηά ηελ νπνία ν αζιεηήο κε ζηήξημε ζην

δεμί ηνπ πφδη πεξηζηξέθεηαη ψζηε λα θέξεη ην ζψκα πξνο ηελ ηειηθή ζέζε Ζ θάζε ηειεηψ-λεη κε ηελ επαθή ηνπ αξηζηεξνχ πνδηνχ κε ην έδαθνο

6 Σειηθή θάζε απειεπζέξσζεο Ζ θάζε μεθηλά κε δηπιή ζηήξημε θαη θαηαιήγεη ζηελ απειεπζέ-

ξσζε ηνπ δίζθνπ

Ζ ρξνληθή δηάξθεηα ηεο θάζε θάζεο απνηειεί ην δεχηεξν ζηνηρείν κηαο ηππηθήο εκβηνκεραληθήο αλά-ιπζεο (Leigh Gross Li amp Yu 2008) Ζ θάζε ηεο πξνεηνηκαζίαο δηαξθεί πεξίπνπ 4 ηεο ζπλνιηθήο θίλε-

ζεο ελψ ε θάζε ηεο εηζφδνπ είλαη ε κεγαιχηεξε ζε δηάξθεηα (26) Ζ θάζε ηεο πηήζεο είλαη ε πην ζχληνκε

(6) σζηφζν ε θάζε ηεο κεηάβαζεο θαη ηεο απειεπζέξσζεο έρνπλ δηάξθεηα 14 ε θαζεκία Παξφια απηά δελ ππάξρεη θακία ηδηαίηεξα πνζφζησζε ησλ θάζεσλ ε νπνία λα δηαρσξίδεη ηελ θαιχηεξε επίδνζε απφ ηε

ρεηξφηεξε (Leigh et al 2008) Μνλαδηθή πηζαλή εμαίξεζε απνηειεί ε θάζε ηεο κεηάβαζεο γηα ηελ νπνία έρεη

εθθξαζηεί ε άπνςε φηη φζν πην ζχληνκε είλαη ηφζν κεγαιχηεξεο είλαη ε γσληαθή ηαρχηεηα ηνπ άλσ άθξνπ θαηά ηελ απειεπζέξσζε θαη ε ηειηθή γξακκηθή ηαρχηεηα ηνπ δίζθνπ (Bartlett 1992)

243

Εικόνα 1013 Υαξαθηεξηζηηθέο ζηηγκέο θαηά ηε ξίςε ηνπ δίζθνπ 1 Αηψξεζε πξνο ηα πίζσ - ηέινο ηεο θάζεο πξνεηνηκα-

ζίαο 2-3 ηξνθή πάλσ ζην αξηζηεξφ πφδη ndash Σέινο ηεο θάζεο εηζφδνπ 4 Πάηεκα πάλσ ζην δεμί πφδη ηέινο ηεο θάζεο αηψξεζεο 5 Έλαξμε ηεο θάζεο κεηαθνξάο 6 Σειηθή θάζε - απειεπζέξσζε

(httpcommonswikimediaorgwikiFileDiscusRutgerSmith6551jpg UserAtalanta Τπφ ηελ άδεηα CC BY-SA 30 via

Wikimedia Commons)

54 Κηλεκαηηθά ραξαθηεξηζηηθά ηεο ξίςεο Όπσο είλαη θπζηθφ έλαο απφ ηνπο θχξηνπο ζηφρνπο επηινγήο απηήο ηεο πεξηζηξνθηθήο ηερληθήο είλαη ε κεγη-ζηνπνίεζε ηεο ηαρχηεηαο απειεπζέξσζεο ηνπ δίζθνπ Ζ παξαδνζηαθή άπνςε φηη ε ηαρχηεηα απμάλεη δηαδν-

ρηθά θαηά ηελ θίλεζε θαίλεηαη φηη δελ ηζρχεη αθνχ δεδνκέλα απφ αζιεηέο πςεινχ επηπέδνπ δείρλνπλ φηη θα-

ηά ηε θάζε πξνεηνηκαζίαο ε αχμεζε ηεο ηαρχηεηαο είλαη πεξίπνπ 15-20 ε θάζε πηήζεο κεηψλεη ηε ηαρχηε-ηα θαηά ~2-5 ε θάζε ηεο κεηάβαζεο πξνζδίδεη παξφκνηα κείσζε (αλ θαη ζε νξηζκέλνπο αζιεηέο ηελ απμά-

λεη) ελψ ε θάζε ηεο απειεπζέξσζεο ζπλεηζθέξεη πεξίπνπ θαηά 70-85 (Bartlett 1992)

Ζ ηξηζδηάζηαηε θηλεκαηηθή αλάιπζε ηεο ξίςεο ζε αγσληζηηθέο ζπλζήθεο παξνπζηάδεη αξθεηά πξα-θηηθά πξνβιήκαηα αθελφο γηαηί δελ κπνξνχλ λα ρξεζηκνπνηεζνχλ νπηνειεθηξνληθά ζπζηήκαηα πςειήο α-

λάιπζεο θαη αθεηέξνπ δηφηη ε βηληενζθφπεζε παξνπζηάδεη πξαθηηθά πξνβιήκαηα φπσο ε αλάγθε λα ηνπνζε-

ηνχληαη πνιιέο θάκεξεο ε ηνπνζέηεζε αλαθιαζηήξσλ ζηνπο αζιεηέο ή ε κεγάιε απφζηαζε ηεο θάκεξαο απφ

ην πεδίν δξάζεο πλεπψο ηα πεξηζζφηεξα ζηνηρεία αληινχληαη απφ ζρεηηθά βηβιία ηεο πξνπφλεζεο θιαζη-θνχ αζιεηηζκνχ ρσξίο λα έρεη γίλεη ηεθκεξίσζε κε θηλεκαηηθή αλάιπζε Οξηζκέλα ζηνηρεία ηεο ηερληθήο γηα

ηα νπνία ε εκβηνκεραληθή αλάιπζε έρεη δψζεη απαληήζεηο είλαη ηα εμήο (Bartlett 1992 Gregor et al 1985

Hay amp Yu 1995 Knicker 1994 Leigh et al 2008 Leigh Liu Hubbard amp Yu 2010 Leigh amp Yu 2007) 1 Οη πξνπαξαζθεπαζηηθέο θηλήζεηο θαηά ηελ αξρηθή ζέζε ζπλεηζθέξνπλ ζηελ ηειηθή επίδνζε

κφλν ζε νξηζκέλεο πεξηπηψζεηο (Bartlett 1992)

2 Καηά ηελ πεξηζηξνθηθή θίλεζε ηα ρέξηα βξίζθνληαη θνληά ζην ζψκα ψζηε λα πεξηζηξαθεί κε πςειφηεξε γσληαθή ηαρχηεηα (Gregor et al 1985)

3 Σν ΚΜ ηνπ ζψκαηνο παξακέλεη ρακειά ηδηαίηεξα θαηά ηελ αξρηθή πεξηζηξνθή ψζηε λα δηα-

ηεξεζεί ε ηζνξξνπία ηνπ αζιεηή

4 Καηά ηε θάζε ηεο απειεπζέξσζεο ε αληίζεηε θίλεζε ησλ δχν άλσ άθξσλ κεηαμχ ηνπο απ-μάλεη ηελ ηαρχηεηα ηνπ δίζθνπ πγθεθξηκέλα ην αληίζεην ρέξη (αξηζηεξνχ γηα ην δεμηφρεηξα)

πξαγκαηνπνηεί θίλεζε πξνο ηα πίζσ (απαγσγή ηεο αξηζηεξήο σκνπιάηεο θαη νξηδφληηα απα-

γσγή ηεο άξζξσζεο ηνπ ψκνπ) ηε ζπλέρεηα ε θίλεζε απηή ηεξκαηίδεηαη απφηνκα θαζψο ην ρέξη ηεο ξίςεο πξέπεη λα έξζεη εθξεθηηθά κπξνζηά (κε νξηδφληηα πξνζαγσγή ηνπ ψκνπ) Απ-

ηφο ν απφηνκνο ηεξκαηηζκφο ρξεζηκεχεη ζηε κεηαθνξά ζηξνκθνξκήο απφ ην αξηζηεξφ ζην

δεμί ρέξη θαη ζηελ πεξαηηέξσ αχμεζε ηεο ηαρχηεηαο ηνπ δίζθνπ (Leigh et al 2008)

243

Εικόνα 1013 Υαξαθηεξηζηηθέο ζηηγκέο θαηά ηε ξίςε ηνπ δίζθνπ 1 Αηψξεζε πξνο ηα πίζσ - ηέινο ηεο θάζεο πξνεηνηκα-

ζίαο 2-3 ηξνθή πάλσ ζην αξηζηεξφ πφδη ndash Σέινο ηεο θάζεο εηζφδνπ 4 Πάηεκα πάλσ ζην δεμί πφδη ηέινο ηεο θάζεο αηψξεζεο 5 Έλαξμε ηεο θάζεο κεηαθνξάο 6 Σειηθή θάζε - απειεπζέξσζε

(httpcommonswikimediaorgwikiFileDiscusRutgerSmith6551jpg UserAtalanta Τπφ ηελ άδεηα CC BY-SA 30 via

Wikimedia Commons)

54 Κηλεκαηηθά ραξαθηεξηζηηθά ηεο ξίςεο Όπσο είλαη θπζηθφ έλαο απφ ηνπο θχξηνπο ζηφρνπο επηινγήο απηήο ηεο πεξηζηξνθηθήο ηερληθήο είλαη ε κεγη-ζηνπνίεζε ηεο ηαρχηεηαο απειεπζέξσζεο ηνπ δίζθνπ Ζ παξαδνζηαθή άπνςε φηη ε ηαρχηεηα απμάλεη δηαδν-

ρηθά θαηά ηελ θίλεζε θαίλεηαη φηη δελ ηζρχεη αθνχ δεδνκέλα απφ αζιεηέο πςεινχ επηπέδνπ δείρλνπλ φηη θα-

ηά ηε θάζε πξνεηνηκαζίαο ε αχμεζε ηεο ηαρχηεηαο είλαη πεξίπνπ 15-20 ε θάζε πηήζεο κεηψλεη ηε ηαρχηε-ηα θαηά ~2-5 ε θάζε ηεο κεηάβαζεο πξνζδίδεη παξφκνηα κείσζε (αλ θαη ζε νξηζκέλνπο αζιεηέο ηελ απμά-

λεη) ελψ ε θάζε ηεο απειεπζέξσζεο ζπλεηζθέξεη πεξίπνπ θαηά 70-85 (Bartlett 1992)

Ζ ηξηζδηάζηαηε θηλεκαηηθή αλάιπζε ηεο ξίςεο ζε αγσληζηηθέο ζπλζήθεο παξνπζηάδεη αξθεηά πξα-θηηθά πξνβιήκαηα αθελφο γηαηί δελ κπνξνχλ λα ρξεζηκνπνηεζνχλ νπηνειεθηξνληθά ζπζηήκαηα πςειήο α-

λάιπζεο θαη αθεηέξνπ δηφηη ε βηληενζθφπεζε παξνπζηάδεη πξαθηηθά πξνβιήκαηα φπσο ε αλάγθε λα ηνπνζε-

ηνχληαη πνιιέο θάκεξεο ε ηνπνζέηεζε αλαθιαζηήξσλ ζηνπο αζιεηέο ή ε κεγάιε απφζηαζε ηεο θάκεξαο απφ

ην πεδίν δξάζεο πλεπψο ηα πεξηζζφηεξα ζηνηρεία αληινχληαη απφ ζρεηηθά βηβιία ηεο πξνπφλεζεο θιαζη-θνχ αζιεηηζκνχ ρσξίο λα έρεη γίλεη ηεθκεξίσζε κε θηλεκαηηθή αλάιπζε Οξηζκέλα ζηνηρεία ηεο ηερληθήο γηα

ηα νπνία ε εκβηνκεραληθή αλάιπζε έρεη δψζεη απαληήζεηο είλαη ηα εμήο (Bartlett 1992 Gregor et al 1985

Hay amp Yu 1995 Knicker 1994 Leigh et al 2008 Leigh Liu Hubbard amp Yu 2010 Leigh amp Yu 2007) 1 Οη πξνπαξαζθεπαζηηθέο θηλήζεηο θαηά ηελ αξρηθή ζέζε ζπλεηζθέξνπλ ζηελ ηειηθή επίδνζε

κφλν ζε νξηζκέλεο πεξηπηψζεηο (Bartlett 1992)

2 Καηά ηελ πεξηζηξνθηθή θίλεζε ηα ρέξηα βξίζθνληαη θνληά ζην ζψκα ψζηε λα πεξηζηξαθεί κε πςειφηεξε γσληαθή ηαρχηεηα (Gregor et al 1985)

3 Σν ΚΜ ηνπ ζψκαηνο παξακέλεη ρακειά ηδηαίηεξα θαηά ηελ αξρηθή πεξηζηξνθή ψζηε λα δηα-

ηεξεζεί ε ηζνξξνπία ηνπ αζιεηή

4 Καηά ηε θάζε ηεο απειεπζέξσζεο ε αληίζεηε θίλεζε ησλ δχν άλσ άθξσλ κεηαμχ ηνπο απ-μάλεη ηελ ηαρχηεηα ηνπ δίζθνπ πγθεθξηκέλα ην αληίζεην ρέξη (αξηζηεξνχ γηα ην δεμηφρεηξα)

πξαγκαηνπνηεί θίλεζε πξνο ηα πίζσ (απαγσγή ηεο αξηζηεξήο σκνπιάηεο θαη νξηδφληηα απα-

γσγή ηεο άξζξσζεο ηνπ ψκνπ) ηε ζπλέρεηα ε θίλεζε απηή ηεξκαηίδεηαη απφηνκα θαζψο ην ρέξη ηεο ξίςεο πξέπεη λα έξζεη εθξεθηηθά κπξνζηά (κε νξηδφληηα πξνζαγσγή ηνπ ψκνπ) Απ-

ηφο ν απφηνκνο ηεξκαηηζκφο ρξεζηκεχεη ζηε κεηαθνξά ζηξνκθνξκήο απφ ην αξηζηεξφ ζην

δεμί ρέξη θαη ζηελ πεξαηηέξσ αχμεζε ηεο ηαρχηεηαο ηνπ δίζθνπ (Leigh et al 2008)

244

5 εκείν-θιεηδί ηεο ηερληθήο ηεο ξίςεο είλαη ε θίλεζε ηεο ιεθάλεο Ζ ζηξνθηθή θίλεζε ηεο ιε-

θάλεο θαη ηνπ θνξκνχ ζε φιε ηε δηάξθεηα ηεο θίλεζεο είλαη ραξαθηεξηζηηθή δηφηη ξπζκίδεη ηηο επηηαρχλζεηο θαη επηβξαδχλζεηο ησλ δηαθφξσλ ηκεκάησλ ηνπ ζψκαηνο αλάινγα κε ηε θά-

ζε ηεο ξίςεο πγθεθξηκέλα θαζψο ν αζιεηήο νδεχεη πξνο ηελ απειεπζέξσζε ε ηαρχηεηα

θίλεζεο ηεο ιεθάλεο ηεο αληίζεηεο πιεπξάο κεηψλεηαη μαθληθά ψζηε λα laquoθνληξάξεηraquo θαη λα

κεηαθέξεη ηε γσληαθή ζηξνκθνξκή πξνο ηελ άιιε πιεπξά ηε ζπλέρεηα ε ζηξνθηθή θίλεζε ηεο ιεθάλεο ηεο πιεπξάο ξίςεο είλαη ελεξγεηηθή θαη εθξεθηηθή θαη πξνεγείηαη ειαθξά ηεο

ηειηθήο θίλεζεο ηνπ ρεξηνχ Απηή ε θίλεζε κπνξεί λα κελ έρεη απνδεηρηεί πεηξακαηηθά αιιά

ε πην ηειεπηαία κειέηε έδεημε φηη ν δηαρσξηζκφο ηνπ ηζρίνπ απφ ηνπο ψκνπο απνηειεί έλα ζεκαληηθφ θξηηήξην πξφβιεςεο ηεο επίδνζεο (Leigh et al 2008)

6 Ζ πξφζζηα θιίζε ηνπ θνξκνχ πξνο ηα κπξνζηά θαηά ηελ αξρηθή θάζε ζε ζπλδπαζκφ κε ηελ

νπίζζηα θιίζε θαηά ηελ ηειηθή θάζε ηεο απειεπζέξσζεο απνηειεί επίζεο κηα παξάκεηξν ε νπνία ζπλδέεηαη κε ηελ ηειηθή επίδνζε Απηή ε θίλεζε ίζσο λα ρξεζηκεχεη ζην ρακήισκα

ηνπ ΚΜ θαηά ηελ αξρηθή θάζε θαη ζηε κεηέπεηηα αλχςσζή ηνπ ψζηε λα επηηεπρζεί κεγαιχ-

ηεξε γσλία απειεπζέξσζεο (Leigh et al 2008)

7 Σν άλσ άθξν θαηά ηελ ηειηθή απειεπζέξσζε βξίζθεηαη φζν ην δπλαηφ πην καθξηά απφ ην ζψκα ηνπ αζιεηή κε ηνλ ψκν ζε έθηαζε έζσ ζηξνθή θαη ηνλ αγθψλα θαη ηελ περενθαξπηθή

άξζξσζε ζε πιήξε έθηαζε Ζ θίλεζε απηή επηηξέπεη ζηνλ αζιεηή λα απμήζεη ηελ απφζηαζε

ηνπ δίζθνπ απφ ην θέληξν πεξηζηξνθήο κε απνηέιεζκα ηελ αχμεζε ηεο γξακκηθήο ηαρχηεηαο ηνπ δίζθνπ

55 Μεζνδνινγηθέο επηζεκάλζεηο γηα ηελ αλάιπζε ηεο ξίςεο Ζ θηλεκαηηθή αλάιπζε κε κηα θάκεξα είλαη επαξθήο κφλν γηα ηε ρσξνρξνληθή αλάιπζε ηεο θίλεζεο Ζ θηλε-

καηηθή αλάιπζε ηεο ξίςεο είλαη πην απαηηεηηθή απφ απηήλ ησλ αικάησλ ή ησλ δξφκσλ δηφηη βαζίδεηαη ζηε δηαξθή θίλεζε ηνπ ζψκαηνο ζε πνιινχο άμνλεο Δπηπιένλ ε αλάιπζε ηεο θίλεζεο ηνπ δίζθνπ απαηηεί ηε

ρξήζε εηδηθψλ αλαθιαζηήξσλ θάηη πνπ δελ είλαη πάληα εθηθηφ Γελ ππάξρνπλ ζαθή δεδνκέλα ζρεηηθά κε ηηο

δπλάκεηο αληίδξαζεο θαη ηε κπτθή δξαζηεξηφηεηα θαηά ηε ξίςε Μηα ηππηθή εκβηνκεραληθή αλάιπζε ηεο ξί-

ςεο ζα κπνξνχζε λα πεξηιακβάλεη ηηο εμήο κεηαβιεηέο 1 ηε ρξνληθή δηάξθεηα ησλ θάζεσλ

2 ηε γσλία ην χςνο θαη ηελ ηαρχηεηα απειεπζέξσζεο ηνπ δίζθνπ

3 ηε γσλία επίζεζεο θαη ηε γσλία θιίζεο 4 ηε κεηαηφπηζε ηνπ ΚΜ θαηά ηε δηάξθεηα ηεο θίλεζεο

5 ηε κέγηζηε ηαρχηεηα ηνπ ρεξηνχ θαηά ηε ξίςε

6 ην ρξφλν θαη ην δηάζηεκα ηεο αηψξεζεο ηνπ ρεξηνχ ξίςεο θαηά ηε θάζε ηεο απειεπζέξσζεο

7 ηε ζηξνθή ηεο ιεθάλεο ηελ ζηηγκή ηεο απειεπζέξσζεο ηνπ δίζθνπ 8 ηε κέγηζηε ειεθηξνκπνγξαθηθή δξαζηεξηφηεηα θαη ην ρξφλν επίηεπμήο ηεο γηα θάζε κπ

6 Αληηζθαίξηζε (εξβίο) Σν ζεξβίο απνηειεί ίζσο απφ ηηο πην ζεκαληηθέο ηερληθέο ηνπ αγσλίζκαηνο ηεο αληηζθαίξηζεο ε ζρέζε κε ηε δηζθνβνιία ε νπνία απνηειεί κηα πιάγηα ξίςε ην ζεξβίο απνηειεί κηα ξίςε απφ πάλσ Ο ζθνπφο ηνπ α-

ζιεηή είλαη λα επηηχρεη ηε ξίςε ηεο κπάιαο ζην αληίζεην ηεξέλ ρσξίο λα πξνιάβεη ν αληίπαινο παίθηεο λα ηελ

επηζηξέςεη Γηα λα επηηεπρζεί απηφ ν αζιεηήο ή ε αζιήηξηα ζα πξέπεη φρη κφλν λα πξνζδψζεη ηε κέγηζηε δπ-

λαηή ηαρχηεηα ζην κπαιάθη αιιά θαη λα ηελ ρηππήζεη πξνο ηελ επηζπκεηή θαηεχζπλζε Ζ ηερληθή ηνπ ζεξβίο απνηειεί έλα ζπλδπαζκφ θηλήζεσλ ησλ κειψλ ηνπ ζψκαηνο πνπ θαηαιήγεη ζην

ρηχπεκα ηεο κπάιαο απφ ηε ξαθέηα Ζ απνηειεζκαηηθφηεηα ηεο θίλεζεο ζπρλά πεξηγξάθεηαη ζπλδπάδνληαο

ηα θηλεκαηηθά θαη ηα θηλεηηθά δεδνκέλα κέζσ ηεο ζρέζεο ψζεζεο θαη νξκήο θνπφο ηεο ηερληθήο είλαη ε αλάπηπμε φζν ην δπλαηφ κεγαιχηεξεο νξκήο απφ ην κπαιάθη Γηα λα ζπκβεί απηφ ζα πξέπεη λα κεγηζηνπνηε-

ζεί ε αηηία ηεο νξκήο δειαδή ε ψζεζε Απηφ ζεκαίλεη φηη ηε ζηηγκή ηεο επαθήο ηεο ξαθέηαο κε ηελ κπάια ν

αζιεηήο ή ε αζιήηξηα πξέπεη λα εθαξκφζεη φζν ην δπλαηφ κεγαιχηεξε δχλακε ζηελ κπάια Ζ αλάπηπμε ηεο κέγηζηεο δχλακεο είλαη απνηέιεζκα ηεο ηαρχηεηαο ηεο ξαθέηαο φζν πην πςειή είλαη ε επηηάρπλζε ηεο ξαθέ-

ηαο ηε ζηηγκή ηεο επαθήο ηφζν πην πςειή ζα είλαη ε δχλακε θξνχζεο κε ηελ κπάια

61Φάζεηο ηνπ ζεξβίο Ζ θίλεζε κπνξεί λα δηαθξηζεί ζε ηξεηο θάζεηο (Kovacs amp Ellenbecker 2011)

245

1 Πξνεηνηκαζία Αθνξά ηηο θηλήζεηο κε ηηο νπνίεο ν αζιεηήο εθηειεί ην πέηαγκα ηεο κπάιαο ψζηε

λα ηελ ρηππήζεη Οξίδεηαη σο ην ρξνληθφ δηάζηεκα απφ ηελ αξρηθή ζηάζε (απφ ηε κέγηζηε έζσ ζηξνθή ηνπ ψκνπ) κέρξη ηε κέγηζηε έμσ ζηξνθή ηνπ ψκνπ εκαληηθέο ρξνληθέο ππν-θάζεηο εί-

λαη ε θάζε ηεο νπίζζηαο αηψξεζεο (απφ ηελ αξρή κέρξη ην πέηαγκα ηεο κπάιαο ςειά) θαη ε θάζε

ηεο φπιηζεο (cocking) ε νπνία δηαηξείηαη ζηελ αξρηθή (κέρξη ηε κέγηζηε θάκςε ηνπ γφλαηνο) θαη

ηελ ηειηθή θάζε φπιηζεο (κέρξη ηε κέγηζηε έμσ ζηξνθή ηνπ ψκνπ) 2 Δπηηάρπλζε Οξίδεηαη σο ην δηάζηεκα απφ ηε κέγηζηε έμσ ζηξνθή ηνπ ψκνπ κέρξη ηελ ηειηθή α-

πειεπζέξσζε ηεο κπάιαο απφ ηε ξαθέηα ε νπνία ζπρλά δηαηξείηαη ζηελ αξρηθή θαη ζηελ ηειηθή

θάζε 3 Follow-through Οξίδεηαη σο ην δηάζηεκα πνπ αθνινπζεί ην ρηχπεκα ηεο κπάιαο κέρξη ην ηέινο

ηεο θίλεζεο

Τπάξρνπλ ηξία είδε ζεξβίο flat slide θαη kick Ζ θχξηα δηαθνξά αλάκεζα ζηα 3 είδε ζεξβίο εληνπί-δεηαη ζηε ζέζε ηεο ξαθέηαο ε νπνία πξνζδηνξίδεηαη απφ ηνλ πξεληζκφ ηνπ αληηβξαρίνπ θαη ηελ έζσ ζηξνθή

ηνπ ψκνπ (Kovacs amp Ellenbecker 2011) Σν flat ζεξβίο ραξαθηεξίδεηαη απφ κεγαιχηεξε ηαρχηεηα ηεο κπά-

ιαο θαη κηθξφηεξν θάιηζν (spin) κε απνηέιεζκα ε ηξνρηά ηεο κπάιαο λα είλαη πην επζχγξακκε ζε ζρέζε κε

ηα ππφινηπα δπν είδε ζεξβίο (Sheets Abrams Corazza Safran amp Andriacchi 2011) Απηφ φκσο ζεκαίλεη φηη ην κπαιάθη πεξλάεη ην θηιέ πην ρακειά ζε ζρέζε κε ηηο ινηπέο ηερληθέο ψζηε λα βξεζεί εληφο ηνπ αληίπα-

ινπ ηεξέλ Σν kick ζεξβίο πξνζδίδεη πςειή νπίζζηα πεξηζηξνθή ζην κπαιάθη δεκηνπξγψληαο ηελ θαηάιιειε

δχλακε Magnus ψζηε ε ηξνρηά ηεο κπάιαο λα είλαη θακππιφγξακκε αιιά λα πέζεη πην θαηαθφξπθα ζην ηε-ξέλ Σν slide ζεξβίο πξνζδίδεη πιάγηα πεξηζηξνθηθή θίλεζε ζην κπαιάθη έηζη ψζηε φηαλ πέζεη ζην έδαθνο λα

αλαπεδήζεη πιάγηα επηδηψθνληαο λα αηθληδηάζεη ηνλ αληίπαιν θαη λα κελ πξνιάβεη λα επηζηξέςεη ηελ κπάια

Εικόνα 1014 Υαξαθηεξηζηηθέο ρξνληθέο ζηηγκέο ηεο θίλεζεο Α Αθεηεξία Β Σειηθή θάζε φπιηζεο Γ Υηχπεκα ηεο κπάιαο Γ Follow- through

Όπσο είλαη θπζηθφ ηα εκβηνκεραληθά ραξαθηεξηζηηθά ηνπ ζεξβίο εμαξηψληαη απφ ηνλ ηχπν ηνπ ζεξ-

βίο αιιά θαη απφ ηνλ ηξφπν εθηέιεζεο ησλ θηλήζεσλ ηνπ αζιεηή Σα ραξαθηεξηζηηθά ηα νπνία παξνπζηάδν-ληαη ζηε ζπλέρεηα αλαθέξνληαη ζην επίπεδν (flat) ζεξβίο

62 Κηλεκαηηθά ραξαθηεξηζηηθά Καηά ηε θάζε ηεο πξνεηνηκαζίαο πξαγκαηνπνηείηαη κηα πξνθαηαξηηθή απαγσγή (κέρξη 100deg) θαη θάκςε ηνπ

ψκνπ ηνπ ρεξηνχ ην νπνίν θξαηάεη ηελ κπάια Αθνινπζεί ε θαηαθφξπθε ξίςε ηεο κπάιαο πξνο ηα πάλσ ελψ

ην ρέξη ην νπνίν θξαηάεη ηε ξαθέηα θηλείηαη πξνο ηα πίζσ κε ηνλ ψκν λα εθηειεί νξηδφληηα απαγσγή θαη έμσ ζηξνθή κε ειαθξά θάκςε ηνπ αγθψλα θαη ππηηαζκφ ηνπ αληηβξαρίνπ Ζ θίλεζε απηή ζπλνδεχεηαη απφ ζηξν-

θή ηεο ιεθάλεο θαη ηνπ θνξκνχ πξνο ηελ πιεπξά ηεο ξαθέηαο ππεξέθηαζε ηνπ θνξκνχ θαη θάκςε ησλ γνλά-

246

ησλ (~60deg) ζπληειψληαο ζηε κείσζε ηεο θαηαθφξπθεο ζέζεο ηνπ ΚΜ ηνπ ζψκαηνο πξνο ηελ πιεπξά ηεο ξα-

θέηαο Ζ νπίζζηα θίλεζε κπνξεί λα επηηεπρζεί είηε κε ηα δχν πφδηα ζην ίδην ζεκείν (foot-back) ή κε κεηαθί-

λεζε ηνπ πίζσ πνδηνχ πξνο ηα κπξνζηά (foot-up) Ζ πξψηε ηερληθή πεηπραίλεη κεγαιχηεξε θαηαθφξπθε δχ-

λακε αιιά επηηπγράλεηαη κε κηθξφηεξε γσλία ηνπ γφλαηνο ζε ζρέζε κε ηε δεχηεξε Σε ζηηγκή ηεο επίηεπμεο

ηεο κέγηζηεο έμσ ζηξνθήο ηνπ ψκνπ ν ψκνο βξίζθεηαη ζε απαγσγή (~101deg) έμσ ζηξνθή (~172deg) ν αγθψλαο ζε θάκςε 104deg θαη ν θνξκφο ζε νπίζζηα θιίζε 66deg (Fleisig Nicholls Elliott amp Escamilla 2003) (Δηθφλα

1015)

Εικόνα 1015 Δλδεηθηηθά θηλεκαηηθά ραξαθηεξηζηηθά θαηά ηε θάζε ηεο φπιηζεο Α Ζ θάκςε ηνπ γφλαηνο Β Ζ έμσ ζηξν-

θή ηνπ ψκνπ Γ Ζ ζηξνθή ηνπ θνξκνχ (ε νπνία αλαθέξεηαη ελδεηθηηθά σο ε ζηξνθή ηεο γξακκήο πνπ ελψλεη ηα δπν αθξψ-

κηα) Γ Ζ γσλία απαγσγήο ηνπ ψκνπ θαη Δ ε γσλία θάκςεο ηνπ αγθψλα

Καηά ηε θάζε ηεο επηηάρπλζεο εθηειείηαη ελεξγεηηθή έθηαζε ηνπ γνλάησλ ζηξνθή ηεο ιεθάλεο θαη

ηνπ θνξκνχ πξνο ηελ πιεπξά ηεο ξίςεο ε νπνία αθνινπζείηαη απφ ηελ ελεξγεηηθή θίλεζε ηνπ άλσ άθξνπ κε

ηε ξαθέηα (Reid Elliott amp Alderson 2008) Ζ θίλεζε ηνπ άλσ άθξνπ μεδηπιψλεηαη κε ζηαδηαθή θάκςε θαη

έζσ ζηξνθή ηνπ ψκνπ έθηαζε ηνπ αγθψλα θαη πξεληζκφ ηνπ αληηβξαρίνπ Ζ θίλεζε ζπλνδεχεηαη απφ πιά-γηα θιίζε ηνπ θνξκνχ θαη ηεο ιεθάλεο πξνο ηελ αληίζεηε πιεπξά απφ απηή ηνπ ρεξηνχ ξίςεο κε έλα ζηηγκηαίν

άικα φπνπ ην πφδη ηεο πιεπξάο ηεο ξαθέηαο βξίζθεηαη ζηνλ αέξα Δλδεηθηηθά αλαθέξεηαη φηη θαηά ηε θάζε

ηεο απειεπζέξσζεο ν θνξκφο εκθαλίδεη κηα θιίζε 40deg-50deg ν ψκνο βξίζθεηαη ζε θάκςε 150deg-160deg θαη απα-γσγή 100deg-104deg ελψ ν αγθψλαο βξίζθεηαη ζε θάκςε 20-27deg (Fleisig et al 2003 Reid et al 2008) (Δηθφλα

1016)

247

Εικόνα 1016 Δλδεηθηηθά θηλεκαηηθά ραξαθηεξηζηηθά ιίγν κεηά ην ρηχπεκα ηεο κπάιαο Α Ζ θάκςε ηνπ γφλαηνο Β Ζ πιά-

γηα θιίζε ηνπ θνξκνχ Γ Ζ ζηξνθή ηνπ θνξκνχ (ε νπνία αλαθέξεηαη ελδεηθηηθά σο ε ζηξνθή ηεο γξακκήο πνπ ελψλεη ηα

δπν αθξψκηα) Γ Ζ γσλία απαγσγήο ηνπ ψκνπ θαη Δ ε γσλία θάκςεο ηνπ ψκνπ

Καηά ηε θάζε ηνπ follow throw ε θίλεζε ηνπ άλσ άθξνπ ζπλερίδεηαη κε θαηεχζπλζε κπξνζηά πιά-γηα θαη θάησ θαζψο ν ψκνο ζπλερίδεη λα εθηειεί έθηαζε πξνζαγσγή θαη έζσ ζηξνθή κε ηε ξαθέηα ζρεδφλ λα

αθνπκπάεη ζην έδαθνο Ζ ζηήξημε είλαη κνλή πάλσ ζην πφδη απφ ηελ αληίζεηε πιεπξά ηεο ξαθέηαο κε ην γφ-

λαην λα θάκπηεηαη ψζηε λα δηαηεξεζεί ε ηζνξξνπία ηνπ ζψκαηνο Ζ ηαρχηεηα ηνπ ζεξβίο ην θαζηζηά σο κηα απφ ηηο ζπλαξπαζηηθφηεξεο θηλήζεηο ελφο αγψλα Σν κπα-

ιάθη κπνξεί λα θηάζεη ζε πνιχ πςειέο ηαρχηεηεο νη νπνίεο μεπεξλνχλ ηα 240 Kmh (Kotze Mitchell amp

Rothberg 2000) Ζ ηαρχηεηα κε ηελ νπνία απειεπζεξψλεηαη ην κπαιάθη θπκαίλεηαη ζε αζιεηέο απφ 40 έσο 50 ms (Reid et al 2008) Έλα απφ ηα θχξηα ραξαθηεξηζηηθά ηνπ ζεξβίο είλαη ε laquoθηλεκαηηθή αιπζίδαraquo ε ν-

πνία αλαθέξεηαη ζηε δηαδνρηθή αχμεζε ηεο ηαρχηεηαο ησλ κειψλ ηνπ ζψκαηνο απφ ηα θεληξηθά πξνο ηα πε-

ξηθεξηθά κε ηειηθφ ζηφρν ηε κεγηζηνπνίεζε ηεο ηειηθήο ηαρχηεηαο κε ηελ νπνία ε ξαθέηα ζα ρηππήζεη ην

κπαιάθη (Abrams Sheets Andriacchi amp Safran 2011) Ζ θίλεζε μεθηλά απφ ηα πέικαηα θαη νη δπλάκεηο δηα-δνρηθά κεηαδίδνληαη πξνο ην κέινο πνπ ζα πξαγκαηνπνηήζεη ηελ ηειηθή επαθή κε ην κπαιάθη ε ελήιηθεο

αζιεηέο ε γσληαθή ηαρχηεηα ησλ αξζξψζεσλ θαηά ηελ ηειηθή θάζε ηεο απειεπζέξσζεο απμάλεηαη δηαδνρη-

θά κε πξψηε ηελ έθηαζε ηνπ γφλαηνο (800 degs) έπεηηα ηελ νξηδφληηα πξνζαγσγή ηνπ ψκνπ (403 degs) ηελ ζηξνθή ηνπ θνξκνχ (715 degs) ηελ έζσ ζηξνθή ηνπ ψκνπ (2000 degs) ηε ζηξνθή ηεο ιεθάλεο (400degs -500 degs)

ηελ έθηαζε ηνπ αγθψλα (1525 degs) θαη ηέινο ηελ παιακηαία θάκςε ηεο περενθαξπηθήο άξζξσζεο (1911degs)

(Reid et al 2008) Να ζεκεησζεί φηη ε ζεηξά αλάπηπμεο ηεο ηαρχηεηαο ψκνο ndash αγθψλαο ndash θαξπφο κπνξεί λα είλαη θαη αληίζηξνθε αγθψλαο ndash θαξπφο ndash ψκνο (Fleisig et al 2003) Απφ απηέο ηελ πην ζεκαληηθή ζπλεη-

ζθνξά ζηελ ηαρχηεηα ηεο κπάιαο έρνπλ ε ηαρχηεηα ηεο έζσ ζηξνθήο ηνπ ψκνπ θαη ηεο θάκςεο ηεο περεν-

θαξπηθήο (Abrams et al 2011 Tanabe amp Ito 2007) αλ θαη ε αλαδήηεζε ηεο θαιχηεξεο κεηαβιεηήο πνπ ζα

248

πξνβιέςεη ηελ ηειηθή επίδνζε κάιινλ είλαη νπηνπηθή δηφηη νπζηαζηηθά αλαηξεί ηελ έλλνηα ηεο αιπζηδσηήο

αλάπηπμεο ηεο θίλεζεο ησλ κειψλ ηνπ ζψκαηνο (Elliott 1988) Σν θχξην ραξαθηεξηζηηθφ ηεο laquoθηλεκαηηθήο αιπζίδαοraquo είλαη ε αξρηθή απνζήθεπζε ειαζηηθήο ελέξ-

γεηαο ζηα παζεηηθά ζηνηρεία ησλ κπψλ ησλ άλσ θαη θάησ άθξσλ Όζνλ αθνξά ηα άλσ άθξα απηή αθνξά η-

δηαίηεξα ηνπο έζσ ζηξνθείο ηνπ ψκνπ θαηά ηε θάζε ηεο πξνεηνηκαζίαο ε νπνία ζηε ζπλέρεηα απειεπζεξψλε-

ηαη κέζσ ηεο εθξεθηηθήο έθηαζεο ηνπ γφλαηνο θαη ηνπ ηζρίνπ ηεο θάκςεο θαη ζηξνθήο ηνπ θνξκνχ αιιά θπ-ξηφηεξα ηεο δπλακηθήο έζσ ζηξνθήο ηνπ ψκνπ ηνπ ρεξηνχ ην νπνίν θξαηάεη ηε ξαθέηα (Abrams et al 2011)

Όζνλ αθνξά ηα θάησ άθξα ν ηεηξαθέθαινο κπνξεί λα απνζεθεχεη ελέξγεηα θαηά ηελ πξνπαξαζθεπαζηηθή

θάζε (κέζσ ηεο θάκςεο ησλ γνλάησλ) ψζηε λα ηελ απειεπζεξψζεη θαηά ηελ επαθφινπζε απειεπζέξσζε (κέζσ ηεο έθηαζεο ηνπ γφλαηνο) (Girard Micallef amp Millet 2005)

63 Δπαθή ηεο ξαθέηαο κε ηελ κπάια Πέξα απφ ηηο θηλήζεηο ησλ κειψλ ηνπ ζψκαηνο ν ηξφπνο επαθήο ηεο ξαθέηαο κε ηελ κπάια είλαη θαζνξηζηη-

θφο γηα ηελ ηειηθή θαηάιεμε ηεο κπάιαο Ζ θξνχζε ηεο ξαθέηαο κε ηελ κπάια εθθξάδεηαη κέζα απφ ην ζπ-ληειεζηή θξνχζεο ή απνθαηάζηαζεο Ο ζπληειεζηήο απηφο θαζνξίδεηαη απφ ην είδνο θαη ηα ραξαθηεξηζηηθά

ηεο παξακφξθσζεο ηεο κπάιαο θαη ηεο ξαθέηαο θαηά ηελ θξνχζε Δθθξάδεη δε ην πνζνζηφ ηεο ελέξγεηαο πνπ

ράλεηαη ιφγσ ηεο παξακφξθσζεο ησλ αληηθεηκέλσλ πνπ έξρνληαη ζε θξνχζε Ο ζπληειεζηήο θπκαίλεηαη απφ

0 έσο 1 Όηαλ ν ζπληειεζηήο είλαη ίζνο κε ηε κνλάδα δελ ππάξρεη απψιεηα ελέξγεηαο θαηά ηελ θξνχζε θαη φιε ε ηαρχηεηα ηεο ξαθέηαο κεηαθέξεηαη ζην κπαιάθη (πιήξεο ειαζηηθή θξνχζε) Δπνκέλσο φζν πςειφηε-

ξνο είλαη ν ζπληειεζηήο ηφζν πην αλειαζηηθή θαη γξήγνξε ζα είλαη ε δηάξθεηα ηεο θξνχζεο θαη αληίζηξνθα

Ο ζπληειεζηήο θπκαίλεηαη απφ 03 έσο 09 αιιά δηαθέξεη αλάινγα κε ην είδνο ηεο ξαθέηαο ην ζεκείν επα-θήο ηεο ξαθέηαο κε ηελ κπάια θαη απφ ηελ ηαρχηεηα ηεο ξαθέηαο ζε ζρέζε κε ηε ηαρχηεηα ηεο κπάιαο (Kotze

et al 2000)

Σν ζεκείν επαθήο ηεο κπάιαο κε ηε ξαθέηα δελ θαζνξίδεηαη κφλνλ απφ ην ζπληειεζηή θξνχζεο αιιά θαη απφ ηελ αίζζεζε ησλ αζιεηψλ θαηά ηελ θξνχζε Έηζη ην ρηχπεκα ηεο κπάιαο ιίγν πάλσ απφ ηε ιαβή

ηεο ξαθέηαο κεηψλεη ηελ αίζζεζε ηεο θξνχζεο απφ ηνπο αζιεηέο ελψ ην ρηχπεκα κε ηελ πεξηνρή θνληά ζηελ

θνξπθή ηεο ξαθέηαο πξνζδίδεη κεγαιχηεξε ξνπή ζηε ξαθέηα ζε ζρέζε κε ηε ιαβή νδεγεί ζε κεγαιχηεξεο

ηαρχηεηεο ηνπ ζεξβίο αιιά επηβαξχλεη πεξηζζφηεξν ηνπο αζιεηέο (Kotze et al 2000) Σέινο θαηά ηελ επα-θή κε ηελ κπάια πξνζδίδεηαη θάιηζν (spin) ην νπνίν θπκαίλεηαη απφ 128 rads (flat service) 232 (slide) θαη

337 (kick) (Sakurai Reid amp Elliott 2013) Σν θάιηζν εμαξηάηαη απφ ηε γσλία ηεο ξαθέηαο ζε ζρέζε κε ηελ

κπάια ε νπνία θαζνξίδεη θαη ην ζεκείν επαθήο ηεο κπάιαο απφ ηε ξαθέηα

64 Γπλάκεηο αληίδξαζεο Οη δπλάκεηο αληίδξαζεο ηνπ εδάθνπο θαηά ην ζεξβίο θπκαίλνληαη απφ 13 έσο 22 θνξέο ην ζσκαηηθφ βάξνο (θαηαθφξπθε δχλακε) απφ 010 έσο 014 θνξέο ην ζσκαηηθφ βάξνο (πιάγηα) θαη απφ 015 έσο 030 θνξέο ην

ζσκαηηθφ βάξνο (πξνζζηνπίζζηα) δχλακε (Bahamonde amp Knudson 2001) Οη δπλάκεηο είλαη κεγαιχηεξεο

φηαλ ην ζεξβίο γίλεηαη κε ηελ ηερληθή ηνπ foot up Δμαίξεζε απνηειεί ε νξηδφληηα πξφζζηα (πξνσζεηηθή) δχ-λακε ηνπ πίζσ πνδηνχ ε νπνία είλαη πςειφηεξε φηαλ ρξεζηκνπνηείηαη ε ηερληθή κε ηελ νπίζζηα θίλεζε ηνπ

πνδηνχ ζε ζρέζε κε ηελ ηερληθή αλχςσζεο ηνπ πνδηνχ (Bahamonde amp Knudson 2001)

Ζ θαηαθφξπθε δχλακε είλαη ρακειή θαηά ηελ αξρηθή θάζε ηεο πξνεηνηκαζίαο κεηψλεηαη ειαθξά

θαηά ηελ ηειηθή θάζε ηεο πξνεηνηκαζίαο (laquoφπιηζεraquo) θαη απμάλεηαη θαηαθφξπθα θαηά ηε θάζε ηεο απειεπζέ-ξσζεο Καηά ηε θάζε ηεο πξνεηνηκαζίαο αζθείηαη κηα δχλακε απνξξφθεζεο (νξηδφληηα νπίζζηα δχλακε) ελψ

θαηά ηε θάζε ηεο απειεπζέξσζεο ε δχλακε αιιάδεη θνξά θαη κεηαηξέπεηαη ζε πξνσζεηηθή (νξηδφληηα πξφ-

ζζηα) Οη πιάγηεο δπλάκεηο είλαη ρακειέο θαη θπξίσο έρνπλ έζσ πιάγηα θαηεχζπλζε

65 Μπτθή δξαζηεξηφηεηα ε έλα δεμηφ ζεξβίο ε κπτθή δξαζηεξηφηεηα ζρεδφλ φισλ ησλ κπψλ είλαη ρακειή θαηά ηε θάζε ηεο πξνεηνη-

καζίαο θαη απμάλεη θαηά ην ηέινο ηεο θάζεο πξνεηνηκαζίαο θαη ηελ αξρηθή θάζε ηεο απειεπζέξσζεο (Δηθφλα 1017) Όζνλ αθνξά ηνπο κχεο ηνπ θνξκνχ (Chow Park amp Tillman 2009) ε κέγηζηε δξαζηεξηφηεηα ηνπ

νξζνχ θνηιηαθνχ αλέξρεηαη ζην 50 ηεο κέγηζηεο ηζνκεηξηθήο πξνζπάζεηαο (MVC) θαη ζηηο δχν πιεπξέο ηνπ

ζψκαηνο Ο νξζσηήξαο εκθαλίδεη κεγαιχηεξε δξαζηεξηφηεηα (~95 MVC) απφ ηελ πιεπξά ηνπ ρεξηνχ ξί-ςεο θαηά ην follow through ελψ ν κπο ηεο άιιεο πιεπξάο είλαη ζηαζεξφο ζην 50 MVC Αληίζηξνθα ν έμσ

ινμφο θνηιηαθφο εκθαλίδεη ρακειφηεξε δξαζηεξηφηεηα ζηελ πιεπξά ηεο ξίςεο (~100 MVC) ζε ζρέζε κε

ηελ αληίζεηε πιεπξά (~150 MVC) Απηή ε απμεκέλε δξαζηεξηφηεηα φισλ ησλ κπψλ ηνπ θνξκνχ δείρλεη

249

ηελ πνιχ κεγάιε ζπλεηζθνξά ησλ θηλήζεσλ ηνπ θνξκνχ ζηελ ηερληθή εθηέιεζε ηνπ ζεξβίο κε δεδνκέλν φηη

νη κχεο ηνπ θνξκνχ δελ εκθαλίδνπλ εχθνια πνιχ πςειή κπτθή δξαζηεξηφηεηα Ο ξφινο ηνπ έζσ θαη ηνπ έμσ θνηιηαθνχ κπφο είλαη ηδηαίηεξα ζεκαληηθφο αθνχ ε δξαζηεξηφηεηά ηνπο απμάλεηαη πεξηζζφηεξν απφ θάζε

άιιν κπ πξνθαλψο γηα λα αληαπνθξηζεί ζηηο απμεκέλεο αλάγθεο γηα ζηξνθηθή θίλεζε ηνπ θνξκνχ θαηά ηελ

εθηέιεζε ηνπ ζεξβίο

Εικόνα 1017 Δλδεηθηηθή ηνπνγξαθηθή ζέζε ζεκαληηθήο κπτθήο δξαζηεξηφηεηαο ιίγν κεηά ηελ απειεπζέξσζε

Ο πξφζζηνο δειηνεηδήο εκθαλίδεη ρακειή δξαζηεξηφηεηα θαηά ηελ αξρηθή θάζε ηεο πξνεηνηκαζίαο ε

νπνία κεγηζηνπνηείηαη (ζην 80 ηεο κέγηζηεο ηζνκεηξηθήο πξνζπάζεηαο) ιίγν πξηλ ηελ έλαξμε ηεο θάζεο α-πειεπζέξσζεο ελψ ζηε ζπλέρεηα κεηψλεηαη πεξίπνπ ζην 40 Ο νπίζζηνο δειηνεηδήο θαη ν πιαηχο ξαρηαίνο

εκθαλίδνπλ ηε κέγηζηε ηνπο ηηκή (81-83) θαηά ηε θάζε ηεο απειεπζέξσζεο αιιά θαη ζηε ζπλέρεηα ε δξα-

ζηεξηφηεηά ηνπο παξακέλεη πςειή (45-70) κέρξη ην ηέινο ηεο θίλεζεο Ο ππνπιάηηνο εκθαλίδεη ρακειή δξαζηεξηφηεηα ζε φιε ηε δνθηκαζία κε ηηκέο πνπ θπκαίλνληαη απφ 9 έσο 36 MVC (Girard et al 2005

Seeley et al 2008)

Ο κείδσλ ζσξαθηθφο εκθαλίδεη παξφκνηα ζπκπεξηθνξά κε κέγηζην πνπ θηάλεη ην 93 αιιά ζηε ζπ-λέρεηα ε δξαζηεξηφηεηά ηνπ ζρεδφλ πέθηεη ζε ηηκέο εξεκίαο Ο πξφζζηνο νδνλησηφο εκθαλίδεη ρακειή δξα-

ζηεξηφηεηα ζηελ αξρηθή θάζε ηεο πξνεηνηκαζίαο ε νπνία ζηε ζπλέρεηα απμάλεη πεξίπνπ ζην 60 ηεο κέγη-

ζηεο κέρξη ην ηέινο ηεο πξνζπάζεηαο (Seeley et al 2008) πλνιηθά ε κέζε δξαζηεξηφηεηα είλαη πςειφηεξε

ζηνλ πιαηχ ξαρηαίν ην κείδνλα ζσξαθηθφ θαη ηελ πξφζζηα κνίξα ηνπ δειηνεηδνχο Όζνλ αθνξά ηα θάησ άθξα ε δξαζηεξηφηεηα ησλ κπψλ είλαη ρακειή θαηά ηελ αξρηθή θάζε ηεο πξν-

εηνηκαζίαο γηα λα απμεζεί ε δξαζηεξηφηεηα ηνπ έζσ θαη έμσ πιαηχ θαη γαζηξνθλήκηνπ ηνπ πίζσ πνδηνχ ζην

ηέινο ηεο πξνεηνηκαζίαο Ζ δξαζηεξηφηεηα ησλ κπψλ ηνπ πνδηνχ απφ ηελ πιεπξά ηεο ξαθέηαο απμάλεηαη θα-ηά ηε δηάξθεηα ηεο απειεπζέξσζεο κε πξψην ηνλ έμσ πιαηχ έπεηηα ηνλ έζσ πιαηχ θαη ηέινο ην γαζηξνθλή-

κην (Girard et al 2005)

66 Μεζνδνινγηθέο επηζεκάλζεηο γηα ηελ αλάιπζε ηνπ ζεξβίο Ζ θηλεκαηηθή αλάιπζε κε κηα θάκεξα είλαη επαξθήο γηα ηε ρσξνρξνληθή θαη βαζηθή δηζδηάζηαηε αλάιπζε ηεο θίλεζεο Γηα ηελ αλάιπζε ηεο επαθήο ηεο ξαθέηαο κε ηελ κπάια ρξεηάδνληαη θάκεξεο πςειφηεξεο ζπρλφ-

ηεηαο (gt1000 Hz) Μηα ηππηθή εκβηνκεραληθή αλάιπζε ηνπ ζεξβίο ζα κπνξνχζε λα πεξηιακβάλεη ηηο εμήο

κεηαβιεηέο

1 ηε ρξνληθή δηάξθεηα ησλ θάζεσλ

250

2 ηελ ηαρχηεηα ηεο ξαθέηαο θαη ηεο κπάιαο

3 ηε κέγηζηε ηαρχηεηα ηνπ ψκνπ ηνπ αγθψλα ηεο περενθαξπηθήο θαη ηεο ρεηξνιαβήο θαη ην ρξφλν επίηεπμεο σο πνζνζηφ ηεο ζπλνιηθήο δηάξθεηαο ηεο θίλεζεο

4 ηε κέγηζηε θαη ηελ ειάρηζηε θάκςε ηεο άξζξσζεο ηνπ γφλαηνο

5 ηε κέγηζηε έμσ θαη έζσ ζηξνθή ηεο άξζξσζεο ηνπ ψκνπ ηνπ ρεξηνχ ξίςεο

6 ηε κέγηζηε θαη ηελ ειάρηζηε ζηξνθή ηνπ θνξκνχ θαηά ηε δηάξθεηα ηεο θίλεζεο 7 ηε κέγηζηε θαηαθφξπθε δχλακε αληίδξαζεο θαηά ηελ ψζεζε

8 ηε κέγηζηε ειεθηξνκπνγξαθηθή δξαζηεξηφηεηα θαη ην ρξφλν επίηεπμήο ηεο γηα θάζε κπ

7 Δλφξγαλε γπκλαζηηθή (γηγάληηα αηψξεζε ζην κνλφδπγν) Έλα ζεκαληηθφο αξηζκφο ησλ αγσληζκάησλ ηεο ελφξγαλεο γπκλαζηηθήο (πρ κνλφδπγν δίδπγν θξίθνη) βαζί-

δεηαη ζηελ ηθαλφηεηα εθηέιεζεο θηλήζεσλ ηνπ ζψκαηνο φηαλ απηφ αησξείηαη ζηνλ αέξα έρνληαο σο βάζε

ζηήξημεο ηα ρέξηα

Ζ γηγαληηαία αηψξεζε ζην κνλφδπγν απνηειεί κηα απφ ηηο πην απαηηεηηθέο θαη ηαπηφρξνλα ραξαθηε-ξηζηηθέο θηλήζεηο ηεο ελφξγαλεο γπκλαζηηθήο Ο αζιεηήο εθηειεί αζθήζεηο ζηεξηδφκελνο ζε κηα αηζάιηλε

κπάξα χςνπο 260 m κήθνπο 240 m θαη δηακέηξνπ 28 cm Ζ γηγαληηαία αηψξεζε απνηειεί ην επηζηέγαζκα

πξνθαηαξηηθψλ αησξήζεσλ θαη θηλήζεσλ ηνπ ζψκαηνο κε ην ζψκα θάησ απφ ηελ κπάξα Αλαθέξεηαη δε κηα πιήξεο πεξηζηξνθή ηνπ ζψκαηνο γχξσ απφ ηελ κπάξα

Τπάξρνπλ δχν ηερληθέο εθηέιεζεο ηεο γηγαληηαίαο αηψξεζεο ε παξαδνζηαθή θαηά ηελ νπνία ν αζιε-

ηήο δηαηεξεί ηα ρέξηα ηνπ αλνηρηά θαη ε αηψξεζε εθηειείηαη κε δπλακηθή θίλεζε ησλ θάησ άθξσλ φηαλ βξί-ζθεηαη ζην ηέινο ηεο αηψξεζεο θάησ απφ ηελ κπάξα θαη ε δπλακηθή αηψξεζε ε νπνία εθκεηαιιεχεηαη ηφζν

ην άλνηγκα ησλ ψκσλ φζν θαη ησλ ηζρίσλ θαζφιε ηε δηάξθεηα ηεο αηψξεζεο Ο αζιεηήο ή ε αζιήηξηα εθηειεί

ηελ αηψξεζε πξφζζηα (κε θνξά απφ πίζσ πξνο ηα κπξνζηά) ή νπίζζηα (κε θνξά απφ κπξνζηά πξνο ηα πίζσ)

ελψ ηαπηφρξνλα εθηειεί θαη πεξηζηξνθέο ζην εγθάξζην θαη κεησπηαίν επίπεδν Ζ νπίζζηα αηψξεζε ζην κνλφδπγν βαζίδεηαη ζηνπο εμήο παξάγνληεο

1 Σε δεκηνπξγία ξνπήο ηνπ ζψκαηνο ζε ζρέζε κε ηνλ άμνλα πεξηζηξνθήο πνπ πξνέξρεηαη απφ

ηηο δπλάκεηο ηεο βαξχηεηαο θαη ηελ αληίζηαζε ηεο κπάξαο πξνο ηα ρέξηα ηνπ αζιεηή ζε ζπ-γθεθξηκέλα ζεκεία ηεο θίλεζεο

2 Σηο θηλήζεηο ηνπ αζιεηή νη νπνίεο έρνπλ σο ζηφρν ηε κεηαβνιή ηεο ξνπήο αδξάλεηαο θαη κέ-

ζσ απηήο ηε κεηαβνιή ηεο ηαρχηεηαο πεξηζηξνθήο Όηαλ ην ΚΜ ηνπ ζψκαηνο έξρεηαη πην θνληά ζηελ κπάξα ηφηε ε ξνπή αδξάλεηαο κεηψλεηαη θαη άξα ν αζιεηήο επηηαρχλεη

3 Καηά ηελ νξηδφληηα ζέζε πάλσ απφ ηελ κπάξα ν αζιεηήο θηάλεη ζην πςειφηεξν επίπεδν έ-

ρνληαο ηε κέγηζηε δπλαηή δπλακηθή ελέξγεηα ελψ θαζψο δηέξρεηαη θάησ απφ ηελ κπάξα ε

δπλακηθή ελέξγεηα κεηαηξέπεηαη ζε θηλεηηθή Ζ θάκςε ησλ αξζξψζεσλ θαηά ηελ αλνδηθή θάζε απμάλεη ηελ θηλεηηθή θαη ηε δπλακηθή ελέξγεηα ελψ ε έθηαζε θαηά ηελ θαζνδηθή θάζε

απμάλεη ηε δπλακηθή θαη δε κεηψλεη ηελ θηλεηηθή

71 Κηλεκαηηθά ραξαθηεξηζηηθά Όηαλ ν αζιεηήο βξεζεί ζηελ αθεηεξία ε ηερληθή μεθηλάεη κε κηθξέο αησξήζεηο ηνπ ζψκαηνο νη νπνίεο έρνπλ σο ζηφρν ηελ αχμεζε ηεο πεξηζηξνθηθήο θίλεζεο ηνπ ζψκαηνο Όηαλ ν αζιεηήο θηλεζεί πξνο ηα κπξνζηά θά-

κπηεη ηα ηζρία θαη ηνπο αγθψλεο θέξνληαο ην ΚΜ πην θνληά ζηελ κπάξα δεκηνπξγψληαο ηαιάλησζε ηνπ ζψ-

καηνο Όηαλ ν αζιεηήο επηζηξέθεη πξνο ηα πίζσ νη αξζξψζεηο εθηείλνληαη θαη ζηελ επαλαθνξά ε ηαρχηεηα

απμάλεη

251

Εικόνα 1018 Αλαπαξάζηαζε ηεο νπίζζηαο γηγάληηαο αηψξεζεο Ζ θίλεζε ρσξίζηεθε ζε ηέζζεξα ηεηαξηεκφξηα γηα ηελ

θαιχηεξε πεξηγξαθή ηεο Γεμηά παξνπζηάδνληαη νη ηηκέο αλαθνξάο γηα ηελ άξζξσζε ηνπ ηζρίνπ θαη ηνπ ψκνπ

Καζψο ε ηαιάληεπζε ζπλερίδεηαη ην ζψκα ιακβάλεη νινέλα θαη πην αθξαίεο ζέζεηο ζε ζρέζε κε ην

κνλφδπγν γηα λα θαηαιήμεη ζηελ πιήξε πεξηζηξνθή (360deg) Ζ ζέζε ηνπ ζψκαηνο θαηά ηελ πιήξε πεξηζηξν-θή πεξηγξάθεηαη απφ ηε γσλία ηνπ ΚΜ κε ηελ κπάξα θαη θπκαίλεηαη απφ 0 έσο 360deg φπσο παξνπζηάδεηαη

ζηελ Δηθφλα 1018 ηε ζπλέρεηα ζα ρξεζηκνπνηήζνπκε ηνλ φξν laquoζέζεraquo (ζε κνίξεο) γηα λα πξνζδηνξίδνπκε ηε

ζέζε ηνπ ζψκαηνο θαηά ηε δηάξθεηα ηεο πιήξνπο πεξηζηξνθήο ελψ γηα ηνλ ίδην ζθνπφ ε πιήξεο πεξηζηξνθή έρεη δηαηξεζεί ζε ηέζζεξα ηεηαξηεκφξηα

ε κηα πιήξε πεξηζηξνθή ε ζέζε ηνπ ζψκαηνο δελ είλαη ίδηα Απηφ νθείιεηαη ζην γεγνλφο φηη θαηά

ηελ πεξηζηξνθή ε ηαρχηεηα ηνπ ΚΜ κεηψλεηαη εμαηηίαο ηεο ηξηβήο ησλ ρεξηψλ κε ηελ κπάξα θαη ζπλεπψο ν αζιεηήο πξέπεη λα κεηαβάιεη ηελ αθηίλα πεξηζηξνθήο ηνπ ΚΜ γχξσ απφ ηελ κπάξα ην νπίζζην γηγαληηαίν

αηψξεκα (δειαδή κε θαηεχζπλζε αληίζεηα κε ηνπο δείθηεο ηνπ ξνινγηνχ) ε θίλεζε ραξαθηεξίδεηαη απφ θάκ-

ςε ησλ ηζρίσλ θαη ησλ ψκσλ θαηά ηελ άλνδν ηνπ αζιεηή (1ν θαη 2

ν ηεηαξηεκφξην) θαη απφ έθηαζε ησλ αξ-

ζξψζεσλ θαηά ηελ θαζνδηθή θάζε (3ν θαη 4

ν ηεηαξηεκφξην)

Έζησ φηη ε γσλία αλαθνξάο είλαη 180deg θαη αληηζηνηρεί ζηελ νπδέηεξε ζέζε ηνπ ηζρίνπ (αχμεζε ηεο

γσλίαο νδεγεί ζε θάκςε) θαη ηηο 180deg θάκςε ηνπ ψκνπ (θάκςε ηνπ ψκνπ νδεγεί ζε κείσζε ηεο γσλίαο) Ό-

ηαλ ν αζιεηήο βξίζθεηαη ιίγν πξηλ ηελ θαηαθφξπθε ζέζε θάησ απφ ηελ κπάξα (ζέζε 0deg) νη ψκνη βξίζθνληαη ζρεδφλ ζε νπδέηεξε ζέζε ελψ ηα ηζρία ζε ππεξέθηαζε 10-20deg θαη νη πνδνθλεκηθέο ζε πεικαηηαία θάκςε

(Arampatzis amp Bruggemann 1999 Yeadon amp Hiley 2000) Καηά ηελ άλνδν απφ ηηο 0deg έσο ηηο 180deg ν αζιε-

ηήο εθηειεί θάκςε ησλ ηζρίσλ (~60deg) (ιίγν πξηλ θηάζεη ηελ νξηδφληηα ζέζε) θαη έπεηηα θάκςε (~60deg) θαη πξνβνιή ησλ ψκσλ ψζηε λα κεηψζεη ηελ αθηίλα πεξηζηξνθήο θαη λα κεηψζεη ηελ επίδξαζε ηεο ξνπήο ηεο

βαξχηεηαο δηαηεξψληαο πςειή ηελ ηαρχηεηά ηνπ (Arampatzis amp Bruggemann 1999 Sevrez Berton Rao amp

Bootsma 2009) Όηαλ ην ζψκα βξίζθεηαη ζηε ζέζε 90deg ηφηε νη ψκνη θαη ηα ηζρία βξίζθνληαη ζε γσλία θάκ-

ςεο 120deg Καζψο ν αζιεηήο νινθιεξψλεη ηελ αλνδηθή θάζε θαη θηάλνληαο ζηελ θαηαθφξπθε ζέζε πάλσ απφ

ηελ κπάξα (ζέζε 180deg) ην ζψκα ζηαδηαθά επζπγξακκίδεηαη Καηά ηελ θαζνδηθή θάζε παξαηεξείηαη κηα

ζηαδηαθή έθηαζε ησλ ηζρίσλ θαη ησλ ψκσλ κέρξη πεξίπνπ ηε ζέζε ησλ 280deg (Arampatzis amp Bruggemann 1999 Sevrez et al 2009 Yeadon amp Hiley 2000) (Δηθφλα 1019) Σα γφλαηα κέλνπλ ζρεδφλ ζε πιήξε έθηαζε

θαηά ηε δηάξθεηα ελφο θχθινπ (Tsuchiya Murata amp Fukunaga 2004)

252

Εικόνα 1019 Καηά ηελ θαζνδηθή θάζε νη ψκνη θαη ηα ηζρία βξίζθνληαη ζε πιήξε έθηαζε ψζηε ν αζιεηήο λα απμήζεη ηελ αθηίλα πεξηζηξνθήο ηνπ (2015 European Artistic Gymnastics Championships - Horizontal bar - Pablo Braegger 05 by

Pierre-Yves Beaudouin Τπφ ηελ άδεηα CC BY-SA 40 via Wikimedia Commons)

Να ζεκεησζεί φηη νη θηλήζεηο ηεο θάκςεο θαη ηεο έθηαζεο ησλ αξζξψζεσλ θαηά ηε γηγάληηα αηψξεζε πξνο ηα πίζσ δηαθέξνπλ ζε ζρέζε κε απηέο πνπ παξαηεξνχληαη θαηά ηε γηγάληηα αηψξεζε πξνο ηα κπξνζηά

Καηά ηελ νπίζζηα αηψξεζε ε έθηαζε ιακβάλεη ρψξα θαηά ηελ θαζνδηθή θάζε θαη ε θάκςε θαηά ηελ αλνδη-

θή θάζε ελψ ην αληίζεην ζπκβαίλεη θαηά ηελ πξφζζηα αηψξεζε

Ζ ηξνρηά ηνπ ΚΜ ζε κηα πιήξε πεξηζηξνθή είλαη ζρεδφλ θπθιηθή (Hiley amp Yeadon 2003) Απηφ ζπκβαίλεη επεηδή θαηά ηελ αλνδηθή θάζε ην ΚΜ ζπγθιίλεη ειαθξά πξνο ηελ κπάξα ψζηε λα κεησζεί ε αθηί-

λα πεξηζηξνθήο ελψ θαηά ηελ θαζνδηθή θάζε ζπκβαίλεη ην αληίζεην (Δηθφλα 1020)

Ζ γσληαθή ηαρχηεηα ηνπ ΚΜ είλαη κέγηζηε ιίγν πξηλ ηε δηέιεπζε θάησ απφ ηελ κπάξα (ζέζε 0deg) κε ηηκέο πνπ θπκαίλνληαη απφ 270 έσο 310degs (Frere Gopfert Slawinski amp Tourny-Chollet 2012) Καηά ηελ

αξρηθή θάζε αλφδνπ (ζέζε 0deg έσο 30deg) ε ηαρχηεηα κεηψλεηαη ελψ ζηε ζπλέρεηα (ζέζε 30deg έσο 90deg) απμάλεη

θαζψο ν αζιεηήο έιθεη ηελ κπάξα γηα λα αλέβεη ςειά ην δεχηεξν ηξηηεκφξην ε ηαρχηεηα κεηψλεηαη γηα λα

ιάβεη ηελ ειάρηζηε ηηκή ηεο ζηελ θαηαθφξπθε ζέζε ηνπ αζιεηή πάλσ απφ ηελ κπάξα (ζέζε 180deg) ηε ζπλέ-ρεηα απμάλεηαη ζηαδηαθά θαηά ηελ θαζνδηθή θάζε (απφ ηε ζέζε 180deg θαη έπεηηα) Καηά ηελ απειεπζέξσζε

ε νξηδφληηα γξακκηθή ηαρχηεηα ηνπ ΚΜ εκθαλίδεη ηηκέο νη νπνίεο θπκαίλνληαη απφ 2 ms έσο 22 ms ελψ ε

θαηαθφξπθε θπκαίλεηαη πεξίπνπ ζηα 5 ms (Hiley amp Yeadon 2003) Ζ επηηάρπλζε ηνπ ΚΜ είλαη κέγηζηε φηαλ ν αζιεηήο νινθιεξψλεη ηε θίλεζή ηνπ ζην 3

ν ηεηαξηεκφξην

(ιίγν κεηά ηε ζέζε 270deg) Καζψο ην ζψκα έξρεηαη νξηδφληηα θάησ απφ ηελ κπάξα ε επηηάρπλζε αιιάδεη πξφ-

ζεκν θαη κεηαηξέπεηαη ζε επηβξάδπλζε γηα λα απμεζεί εθ λένπ θαηά ηελ αλνδηθή θάζε κέρξη πεξίπνπ ηα κη-ζά ηνπ 2

νπ ηεηαξηεκνξίνπ ηεο πεξηζηξνθήο (Frere et al 2012)

253

Εικόνα 1020 Αλαπαξάζηαζε ηεο γηγάληηαο αηψξεζεο πξνο ηα πίζσ Ζ θφθθηλε γξακκή δείρλεη ηε κεηαηφπηζε ηνπ ΚΜ Ζ ηαρχηεηα ηνπ ΚΜ είλαη κέγηζηε ζην ζεκείν Γ θαη ρακειφηεξε ζην ζεκείν Γ Ζ επηηάρπλζε ηνπ ΚΜ είλαη κέγηζηε ζην ζεκείν

Α ελψ ε επηβξάδπλζε ζην ζεκείν Β

72 Δθαξκνγή δπλάκεσλ θαηά ην γηγαληηαίν αηψξεκα Οη δπλάκεηο νη νπνίεο αζθνχληαη θαηά ηελ αηψξεζε ηνπ αζιεηή ζην κνλφδπγν είλαη νη εμήο (Hay 1993) (Δη-

θφλα 1021) Ζ δχλακε ηεο βαξχηεηαο

Ζ δχλακε αληίδξαζεο ηεο κπάξαο πξνο ηα ρέξηα ε νπνία έρεη δπν ζπληζηψζεο ηελ θε-

ληξνκφιν ε νπνία αζθείηαη ζηελ θαηεχζπλζε ηεο γξακκήο πνπ ελψλεη ην ΚΜ ηνπ ζψκα-ηνο κε ην θέληξν ηεο κπάξαο θαη κηα θάζεηε δχλακε

Ζ ξνπή ε νπνία παξάγεηαη απφ ηηο δπλάκεηο ηεο ηξηβήο ησλ ρεξηψλ κε ηελ κπάξα

Μπτθέο δπλάκεηο

254

Εικόνα 1021 Γπλάκεηο νη νπνίεο αζθνχληαη θαηά ηελ αηψξεζε ζην κνλφδπγν (ζρεδηαζκφο ησλ δπλάκεσλ ζην αξρείν

(2015_European_Artistic_Gymnastics_Championships_-_Horizontal_bar_-_Vlasios_Maras_08jpg Pierre-Yves Beau-

douin Τπφ ηελ άδεηα CC BY-SA 40 via Wikimedia Commons)

Όηαλ ν αζιεηήο βξεζεί ζηελ αθεηεξία (ζέζε 0deg) ε γξακκή ηεο βαξχηεηαο δηαπεξλά ηνλ άμνλα πεξη-ζηξνθήο θαη επνκέλσο δελ κπνξεί λα παξάγεη θακία θίλεζε Καζψο ν αζιεηήο εθηειεί ηελ πεξηζηξνθή ν

κνριφο ηνπ δηαλχζκαηνο ηεο βαξχηεηαο ζε ζρέζε κε ηελ κπάξα κεηαβάιιεηαη θαη είλαη κέγηζηνο ζηηο νξηδφ-

ληηεο ζέζεηο ηνπ ζψκαηνο ζε ζρέζε κε ηελ κπάξα (ζέζε 90deg θαη 180deg) είηε ζην αλέβαζκα είηε ζην θαηέβα-ζκα Ζ ξνπή ηεο βαξχηεηαο είλαη αληίζεηε πξνο ηελ θίλεζε ηνπ αζιεηή ζην αλέβαζκα ελψ ην αληίζεην ζπκ-

βαίλεη ζην θαηέβαζκα

Ζ ξνπή ηεο ηξηβήο είλαη πάληα αληίζεηε ζηελ θαηεχζπλζε ηεο θίλεζεο Καηά ηελ αλνδηθή θάζε ε ξνπή ησλ δπλάκεσλ ηεο ηξηβήο καδί κε ηε ξνπή ηεο βαξχηεηαο έρνπλ ηελ ίδηα θνξά θαη επηβξαδχλνπλ ηνλ

αζιεηή Καηά ηελ θάζνδν ε ξνπή ηεο ηξηβήο είλαη αληίζεηε ζηε ξνπή ηεο βαξχηεηαο Υσξίο θακία κεηαβνιή

ζηε ζέζε ηνπ ζψκαηνο ε πιήξεο πεξηζηξνθή γχξσ απφ ηελ κπάξα δελ είλαη εθηθηή ιφγσ ηεο ζπλερνχο επί-

δξαζεο ηεο ηξηβήο Ζ θεληξνκφινο δχλακε (Fθ) έρεη σο ζηφρν λα δηαηεξεί ηελ πεξηζηξνθηθή θίλεζε ηνπ ΚΜ ηνπ ζψκα-

ηνο γχξσ απφ ηελ κπάξα Δάλ σ ε γσληαθή ηαρχηεηα ηνπ ΚΜ m ε κάδα θαη r ε αθηίλα πεξηζηξνθήο ε Fθ

δίλεηαη απφ ηε ζρέζε

Δπνκέλσο ε Fθ είλαη κέγηζηε φηαλ ν αζιεηήο εκθαλίδεη ηε κεγαιχηεξε ηαρχηεηα πεξηζηξνθήο (σ) ζε

ζπλδπαζκφ κε ηε κηθξφηεξε αθηίλα πεξηζηξνθήο (r) Δθφζνλ ε σ απμάλεη θαηά ηελ θαζνδηθή θάζε ηνπ αησ-

ξήκαηνο (Δηθφλα 1020) ηφηε ε Fθ είλαη πςειφηεξε ζε απηήλ ηε θάζε κε ηηκέο πνπ θηάλνπλ ηηο 35 θνξέο ην ζσκαηηθφ βάξνο (Kerwin amp Hilley 2003) Δπηπιένλ ε άζθεζε ηεο Fθ επηβαξχλεη ηδηαίηεξα ηε ιαβή ελψ

πξνθαιεί παξακφξθσζε ηεο κπάξαο πεξίπνπ θαηά 9 cm (Kerwin amp Hilley 2003) Ζ παξακφξθσζε απηή ηεο

κπάξαο φκσο ιεηηνπξγεί ζεηηθά γηα ηνλ αζιεηή αθνχ θαηά ηελ επεξρφκελε αλνδηθή θάζε ε κπάξα επαλέξ-

ρεηαη θαη πξνζδίδεη επηπιένλ ειαζηηθή ελέξγεηα ζηνλ αζιεηή γηα λα επηηχρεη ηελ αλχςσζή ηνπ Ζ παξαπάλσ πεξηγξαθή ησλ δπλάκεσλ πνπ αζθνχληαη ζηνλ αζιεηή βαζίδεηαη ζε εθαξκνγή ησλ λφ-

κσλ ηεο θπζηθήο ρσξίο λα ιακβάλεη ππφςε ηεο ηε κεηαβνιή ηεο ζέζεο ηνπ ζψκαηνο θαηά ηελ θίλεζε Όπσο

έρεη ήδε αλαθεξζεί ην αηψξεκα ραξαθηεξίδεηαη απφ θάκςε ησλ αξζξψζεσλ θαηά ηελ αλνδηθή θάζε θαη έ-θηαζε θαηά ηελ θαζνδηθή θάζε Με ηελ έθηαζε ησλ αξζξψζεσλ απμάλεη ε αθηίλα πεξηζηξνθήο ελψ κε ηελ

θάκςε ζπκβαίλεη ην αληίζεην Απηή ε κεηαβνιή επηηξέπεη ζηνλ αζιεηή

255

1 Να κεηψζεη ηελ επίδξαζε ηεο ξνπήο ηεο βαξχηεηαο θαηά ηελ άλνδν θαη λα ηελ απμήζεη θαηά

ηελ θάζνδν 2 Να απμήζεη ηε γσληαθή ηαρχηεηα ζε φιεο ηηο θάζεηο

3 Να επηηχρεη κεγαιχηεξε αχμεζε ηεο ζηξνκθνξκήο θαηά ηελ θαζνδηθή θάζε απφ ηελ αληί-

ζηνηρε κείσζε ηεο ζηξνκθνξκήο θαηά ηελ αλνδηθή θάζε (Yeadon amp Hiley 2000)

Ο ξφινο ησλ κπτθψλ δπλάκεσλ θαηά ην γηγαληηαίν αηψξεκα εθθξάδεηαη κέζα απφ ηηο κεηαβνιέο ζηε ζέζε ηνπ ζψκαηνο ηηο νπνίεο πξνθαιεί πγθεθξηκέλα ε ππεξέθηαζε ησλ ηζρίσλ ιίγν πξηλ ηελ νξηδφληηα ζέζε

θάησ απφ ηελ κπάξα καδί κε ηελ θάκςε ησλ ηζρίσλ θαη ησλ ψκσλ θαηά ηελ αλνδηθή θάζε αλεβάδνπλ ην ΚΜ

θνληά ζηελ κπάξα απμάλνληαο ηφζν ηε δπλακηθή φζν θαη ηελ θηλεηηθή ηνπ ελέξγεηα Δπνκέλσο ν ξφινο ησλ κπτθψλ δπλάκεσλ ζα κπνξνχζε λα ζπλνςηζηεί σο εμήο

1 Να κεηαηνπίδεη ηα κέιε ηνπ ζψκαηνο ψζηε λα κεηαβάιιεη ηελ αθηίλα πεξηζηξνθήο ηνπ ΚΜ

ηνπ ζψκαηνο 2 Να πξνδίδεη ηελ απαξαίηεηε κεραληθή ελέξγεηα ε νπνία ράλεηαη ιφγσ ηεο ζπλερνχο επίδξα-

ζεο ηεο ηξηβήο θαηά ηελ πξνεγνχκελε πεξηζηξνθή

3 Να επηηαρχλεη ην ζψκα θαηά ην 2ν ηεηαξηεκφξην ηεο αλνδηθήο θάζεο (Sevrez Rao Berton

amp Bootsma 2012)

73 Μεζνδνινγηθέο επηζεκάλζεηο γηα ηελ αλάιπζε ηνπ γηγάληηνπ αησξήκαηνο Ζ θηλεκαηηθή αλάιπζε κε κηα θάκεξα είλαη επαξθήο γηα ηε ρσξνρξνληθή θαη βαζηθή δηζδηάζηαηε αλάιπζε

ηεο θίλεζεο Μηα ηππηθή εκβηνκεραληθή αλάιπζε ηνπ γηγάληηνπ αησξήκαηνο ζα κπνξνχζε λα πεξηιακβάλεη

ηηο εμήο κεηαβιεηέο 1 ηε ρξνληθή δηάξθεηα ησλ θάζεσλ 2 ηε κέγηζηε θαη ηελ ειάρηζηε γσλία ησλ ηζρίσλ θαη ησλ ψκσλ θαζψο θαη ην ρξφλν επίηεπμήο

ηνπο σο πνζνζηφ ηεο ζπλνιηθήο πεξηζηξνθήο

3 ηε κέγηζηε θαη ηελ ειάρηζηε απφζηαζε ηνπ ΚΜ απφ ηελ κπάξα θαη ην ρξφλν επίηεπμήο ηνπο 4 ηε κέγηζηε θαη ηελ ειάρηζηε ηαρχηεηα ηνπ ΚΜ ζηε δηάξθεηα ηεο πεξηζηξνθήο θαη ην ρξφλν

επίηεπμήο ηνπο

5 ηελ ηαρχηεηα ηνπ ΚΜ πξηλ θαη θαηά ηε δηάξθεηα ηεο ηειηθήο απειεπζέξσζεο 6 ηε κέγηζηε ειεθηξνκπνγξαθηθή δξαζηεξηφηεηα θαη ην ρξφλν επίηεπμήο ηεο γηα θάζε κπ

8 Σν ειεχζεξν ζηπι (Κνιχκβεζε) Ζ εηδνπνηφο δηαθνξά αλάκεζα ζηελ θνιχκβεζε θαη ηα ππφινηπα αγσλίζκαηα είλαη φηη νη θηλήζεηο πξαγκαην-

πνηνχληαη κέζα ζην λεξφ Όπσο έρεη ήδε αλαθεξζεί ζην Κεθάιαην 8 ε αληίζηαζε ηνπ λεξνχ ζηελ θίλεζε ηνπ ζψκαηνο αλαιχεηαη ζηελ νπηζζέιθνπζα δχλακε θαη ζηε δχλακε ηεο άλσζεο Ζ νπηζζέιθνπζα δχλακε είλαη

αληίζεηε ζηε θίλεζε ηνπ ζψκαηνο ελψ ε άλσζε είλαη θάζεηε πξνο ηελ νπηζζέιθνπζα δχλακε Ζ επίηεπμε

ηεο κέγηζηεο δπλαηήο ηαρχηεηαο ηνπ ζψκαηνο πξαγκαηνπνηείηαη κέζσ ηνπ πεξηνξηζκνχ ηεο αληίζηαζεο ηνπ

λεξνχ ζηελ θίλεζε ηνπ ζψκαηνο αιιά θαη ηεο εθκεηάιιεπζεο ηεο αληίζηαζεο ηνπ λεξνχ γηα ηελ πξνψζεζε ηνπ ζψκαηνο

81 Φάζεηο ηεο θίλεζεο Ζ θίλεζε ηνπ ρεξηνχ ζην ειεχζεξν δηαθξίλεηαη ζε ηέζζεξηο θάζεηο (Gourgoulis et al 2008) (Δηθφλα 1022)

1 Γιίζηξεκα Ζ θάζε απηή νξίδεηαη απφ ηελ είζνδν ηνπ ρεξηνχ ζην λεξφ έσο ηε κέγηζηε κεηα-ηφπηζή ηνπ πξνο ηα εκπξφο (ζρεηηθή δηάξθεηα 30-35)

2 Έιμε Ζ νπνία νξίδεηαη απφ ηε κέγηζηε κεηαηφπηζε ηνπ ρεξηνχ πξνο ηα έσο ηε ζηηγκή πνπ ην

ρέξη πεξλάεη θάησ απφ ηνλ ψκν (ζρεηηθή δηάξθεηα 15-20) 3 Ώζεζε Ζ νπνία νξίδεηαη απφ ηε ζηηγκή πνπ ην ρέξη πεξλάεη θάησ απφ ηνλ ψκν έσο ηελ έμνδν

ηνπ ρεξηνχ απφ ην λεξφ (ζρεηηθή δηάξθεηα 17-22)

4 Δπαλαθνξά Οξίδεηαη απφ ηελ έμνδν ηνπ ρεξηνχ απφ ην λεξφ έσο ηελ είζνδφ ηνπ θαη πάιη κέ-

ζα ζην λεξφ (ζρεηηθή δηάξθεηα 26-33)

256

Εικόνα 1022 Κχθινο ηεο ρεξηάο θαη επηκέξνπο θάζεηο ζην ειεχζεξν

82 Κηλεκαηηθά ραξαθηεξηζηηθά Ζ ζέζε ηεο παιάκεο ζε ζρέζε κε ηε θνξά ηνπ λεξνχ απνηειεί ζεκείν-θιεηδί γηα φια ηα αγσλίζκαηα ηεο θν-

ιχκβεζεο αθνχ ζηελ νπζία θαζνξίδεη ηνλ ηξφπν εθαξκνγήο ηεο αληίζηαζεο ηνπ λεξνχ ζηελ παιάκε θαη θαηrsquo επέθηαζε ηηο πξνσζεηηθέο δπλάκεηο Παξαδνζηαθά αλαθέξεηαη φηη ε θίλεζε ηνπ ρεξηνχ αθνινπζεί κηα

ζηγκνεηδή ηξνρηά θαηά ηελ νπνία ε παιάκε θηλείηαη ζε ζρέζε κε ην ζψκα σο εμήο (Hay 1993)

Καηά ηε θάζε ηνπ γιηζηξήκαηνο θηλείηαη πξνο ηα κπξνζηά θάησ θαη έμσ

Καηά ηελ έιμε θέξεηαη πξνο ηα θάησ έζσ θαη πίζσ θαη

Καηά ηελ ψζεζε πξνο ηα πάλσ θαη έμσ

Όπσο ζα δνχκε παξαθάησ απηή ε ηερληθή πεγάδεη απφ ζεσξεηηθά κνληέια ηα νπνία βαζίδνληαη ζηε ηδέα φηη ε θχξηα δχλακε πξνψζεζεο νθείιεηαη ζηελ άλσζε ή ζηελ δηαθνξά ηεο πίεζεο αλάκεζα ζηηο δχν

πιεπξέο ηεο παιάκεο (αξρή ηνπ Bernoulli) Όκσο ηα ηειεπηαία ρξφληα ε άπνςε απηή έρεη αλαηξαπεί κε απν-

ηέιεζκα ην πξνηεηλφκελν θηλεκαηηθφ κνληέιν ηεο ηερληθήο ηεο ρεξηάο λα έρεη αιιάμεη (Gourgoulis et al 2015 Maglischo 2013 Rushall Sprigings Holt amp Cappaert)

Ζ ζέζε ηεο παιάκεο πεξηγξάθεηαη κε ηε γσλία επίζεζεο δειαδή ηε γσλία αλάκεζα ζην επίπεδν ηεο

παιάκεο θαη ηε ξνή ηνπ λεξνχ (Δηθφλα 1025) Σν επίπεδν ηεο παιάκεο νξίδεηαη απφ δχν θάζεηα δηαλχζκαηα

θαηά κήθνο ηεο παιάκεο ηα νπνία νξίδνπλ έλα θάζεην πξνο ηελ παιάκε επίπεδν Ζ ξνή ηνπ λεξνχ ζπλήζσο εθθξάδεηαη ππνινγίδνληαο ην δηάλπζκα ηεο ηαρχηεηαο ηεο παιάκεο (Gourgoulis et al 2015) Με ηελ έλαξμε

ηνπ γιηζηξήκαηνο ην ρέξη βξίζθεηαη κπξνζηά θαη πξνο ηα θάησ κε κηα ειαθξά θιίζε ζε ζρέζε κε ην λεξφ κε

γσλία αξλεηηθή (~5deg) θάηη πνπ ζεκαίλεη φηη πξνεγείηαη ε ξαρηαία επηθάλεηα ηνπ ρεξηνχ ην ηέινο ηνπ γιη-ζηξήκαηνο ε γσλία απμάλεηαη πεξίπνπ ζηηο 10deg ψζηε λα πξνεγείηαη ε παιακηαία επηθάλεηα ηνπ ρεξηνχ Καηά

ηε θάζε ηεο έιμεο θαζψο ε παιάκε θέξεηαη πξνο ηα έζσ πίζσ θαη θάησ ε γσλία επίζεζεο κεγηζηνπνηείηαη

ζηηο 50deg ελψ ζηελ ψζεζε κεηψλεηαη θηάλνληαο ηηο 35deg (Gourgoulis et al 2008 Gourgoulis et al 2015) Έλα επηπιένλ ζεκαληηθφ ζηνηρείν ηεο θίλεζεο ηεο παιάκεο είλαη πνηα πιεπξά ηεο παιάκεο δηαζρίδεη

πξψηε ην λεξφ θαη πνηα αθνινπζεί Απηή εθθξάδεηαη κε ηε γσλία αλάκεζα ζηε ξνή ηνπ λεξνχ (ηαρχηεηα ηεο

παιάκεο) θαη ην επίπεδν ηεο παιάκεο Καηά ηελ είζνδν ζην λεξφ ε παιάκε έξρεηαη ζε επαθή πξψηα κε ηελ

έμσ επηθάλεηα δειαδή κε ην κεγάιν δάθηπιν θαη ην δείθηε έρνληαο κηα πνιχ ειαθξά θιίζε πξνο ηα έμσ Απηφκαηα φκσο ε παιάκε επζπγξακκίδεηαη θαζψο φιν ην ρέξη εηζέξρεηαη κέζα ζην λεξφ ηε κέζε θάζε

ηεο έιμεο ην ρέξη αιιάδεη θιίζε ψζηε πξψηα λα δηαζρίδεη ην λεξφ ε έμσ επηθάλεηα (κε κηθξφ δάθηπιν) θαη

έπεηηα ε έζσ (ην κεγάιν δάθηπιν) Απηή ε θιίζε (κε κηθξή κείσζε) παξακέλεη κέρξη ην ηέινο ηεο ρεξηάο εκαληηθά ζηνηρεία ηεο θίλεζεο απηήο είλαη νη κεηαβνιέο ζηνλ πξεληζκφ θαη ππηηαζκφ ηνπ αληηβξαρίνπ ηελ

παιακηαία θάκςε ηεο περενθαξπηθήο άξζξσζεο αιιά θαη ηελ θεξθηδηθή θαη σιέληα απφθιηζε ηεο παιάκεο

Καηά ηε θάζε ηεο εηζφδνπ ηνπ ρεξηνχ ζην λεξφ ν ψκνο βξίζθεηαη ζε θάκςε 170-180deg (ε γσλία ησλ

180deg απνηειεί ηε γσλία αλαθνξάο θαη αληηζηνηρεί ζηελ αλαηνκηθή θάκςε φινπ ηνπ άλσ άθξνπ θέξνληαο ην ρέξη ςειά δίπια απφ ην θεθάιη) ειαθξά νξηδφληηα απαγσγή θαη έζσ ζηξνθή ν αγθψλαο ζε θάκςε 145deg

(πιήξεο έθηαζε = 180deg) ην αληηβξάρην ζε νπδέηεξε ζέζε θαη ε περενθαξπηθή άξζξσζε έρεη κηα ειαθξά πα-

ιακηαία θάκςε (168deg κε νπδέηεξε ζέζε = 180deg) (Cappaert Pease amp Troup 1995 McCabe Psycharakis amp Sanders 2011 Payton Baltzopoulos amp Bartlett 2002 Usher 1993) Μεηά ηελ είζνδν ζην λεξφ ην ρέξη πξψ-

ηα θηλείηαη πξφζζηα κέρξη ηελ έθηαζε ηνπ αγθψλα έπεηηα θηλείηαη πξνο ηα έμσ γηα λα laquoπηάζεηraquo ην λεξφ θαη

ζηε ζπλέρεηα θαηεπζχλεηαη πξνο ηα θάησ κε ζηαδηαθή έθηαζε ηνπ ψκνπ θαη νξηδφληηα θάκςε ηνπ αγθψλα Με ηελ έλαξμε ηεο έιμεο ν ψκνο εθηείλεηαη ην ρέξη δειαδή laquoθαηεβαίλεηraquo πξνο ηα θάησ (κε γσ-

λία πεξίπνπ 131deg) ν αγθψλαο παξακέλεη ζε ειαθξά θάκςε (147deg) αιιά αξρίδεη λα θάκπηεηαη ελψ ε περεν-

θαξπηθή άξζξσζε εκθαλίδεη κηα ειαθξά θάκςε (162deg) ην κεησπηαίν επίπεδν ν ψκνο πξνζάγεηαη (θαηά 40-

45deg (Payton et al 2002)) θαη ζηξέθεηαη πξνο ηα έζσ θέξνληαο ην ρέξη ζε ηέηνηα ζέζε ψζηε λα αζθήζεη πξν-σζεηηθή δχλακε ζην λεξφ ην ηέινο ηεο έιμεο ν ψκνο έρεη εθηαζεί (γσλία = 56deg) θαη μεθηλά λα ζηξέθεηαη

πξνο ηα έμσ ν αγθψλαο βξίζθεηαη ζε κεγάιε θάκςε (γσλία = 93deg) ελψ ε περενθαξπηθή άξζξσζε θάκπηεηαη

επηπιένλ (γσλία = 154deg)

257

Εικόνα 1023 Κακπχιε ηεο ηξνρηάο ηνπ ρεξηνχ ζε κηα ρεξηά Ζ θίλεζε πεξηγξάθεηαη σο πνζνζηφ ηεο κεηαηφπηζεο ζηνλ νξη-δφληην θαη ηνλ θαηαθφξπθν άμνλα

ην ηέινο ηεο θάζεο ηεο ψζεζεο ν ψκνο έρεη εθηαζεί (γσλία = 18deg) (ην αληηβξάρην θηάλεη δίπια ζην

ζψκα) θαη βξίζθεηαη ζε έμσ ζηξνθή ε περενθαξπηθή άξζξσζε θάκπηεηαη επηπιένλ (γσλία = 154deg) ελψ ν

αγθψλαο εκθαλίδεη κηθξφηεξε θάκςε (γσλία = 107deg) Να ζεκεησζεί φηη παξά ηε γεληθή αίζζεζε φηη ππάξρεη θίλεζε πξνο ηα πίζσ φιν ην άθξν θηλείηαη κπξνζηά (ε πξφζζηα θίλεζε ησλ ψκσλ ηζνζηαζκίδεη ηελ νπίζζηα

θίλεζε ησλ ρεξηψλ) έζσ θαη πίζσ κε απνηέιεζκα ε άλσζε πάιη λα σζεί ην ζψκα κπξνζηά Καηά ηελ επα-

λαθνξά πξψηα εμέξρεηαη ν αγθψλαο έπεηηα ην κηθξφ δάθηπιν θαη ηέινο ε επηθάλεηα ηνπ κεγάινπ δαθηχινπ Ο αγθψλαο βξίζθεηαη ζε θάκςε ελψ ν ψκνο αξρίδεη ζηαδηαθά λα θάκπηεηαη

Ζ ζέζε ηνπ ζψκαηνο είλαη επζπγξακκηζκέλε κε ην θεθάιη ρακειά ηα ηζρία ειαθξά θάησ απφ ηνπο

ψκνπο θαη ηα πφδηα ραιαξά θαη εθηεηακέλα Δηδηθφηεξα ε ζηξνθή ηνπ θνξκνχ θαηά ηελ εθηέιεζε ηεο ρεξηάο είλαη ζεκαληηθφο παξάγνληαο γηα ηελ ηειηθή επίδνζε Ζ ζηξνθή ηνπ θνξκνχ κεηξάηαη ηνπνζεηψληαο κηα μχ-

ιηλε θαηαζθεπή θάζεηα ζηελ πιάηε ηνπ αζιεηή θαη κεηξψληαο ηε γσλία (ζην κεησπηαίν επίπεδν) αλάκεζα

ζηελ επζεία πνπ δηέξρεηαη ηελ μχιηλε απηή θαηαζθεπή θαη ηελ θαηαθφξπθν Αχμεζε ηεο γσλίαο ζεκαίλεη

ζηξνθή ηνπ θνξκνχ πξνο ηελ αληίζεηε πιεπξά ηνπ ρεξηνχ ην νπνίν εηζέξρεηαη ζην λεξφ Ζ γσλία απηή θπκαί-λεηαη πεξίπνπ απφ 55deg έσο 65deg επεξεάδεη ηε ζέζε ηνπ ρεξηνχ αιιά φρη ηελ ηαρχηεηά ηνπ (Psycharakis amp

Sanders 2010) Ζ ζηξνθή απηή ιακβάλεη ρψξα θαηά ηε θάζε ηνπ γιηζηξήκαηνο θαη πξηλ αξρίδεη ε δηαδηθαζία

ηεο έιμεο ηνπ ρεξηνχ Ζ ζηξνθή ηνπ θνξκνχ είλαη απνηέιεζκα ηεο ζηξνθήο ησλ ηζρίσλ θαη ησλ ψκσλ ηνλ ηειηθφ ησλ

100m ειεχζεξν ησλ Οιπκπηαθψλ αγψλσλ ηνπ 1992 νη αζιεηέο πξαγκαηνπνηνχζαλ κεγαιχηεξε ζηξνθηθή

θίλεζε ησλ ψκσλ (34deg) ζε ζρέζε κε ηα ηζρία (-18deg) ελψ ε κεηαβνιή ηεο ζηξνθήο ησλ ψκσλ ήηαλ αληίζεηε απφ απηή ησλ ηζρίσλ ηα 200 m ε γσλία ησλ ηζρίσλ ήηαλ πνιχ κεγαιχηεξε (107deg) ζε ζρέζε κε ηα ηζρία

(54deg) (Psycharakis amp Sanders 2008)

821 Σαρχηεηα ηεο ρεξηάο θαη δείθηεο ζπλαξκνγήο Ζ ηαρχηεηα απνηειεί ην βαζηθφ ραξαθηεξηζηηθφ ηεο επίδνζεο Ζ ηαρχηεηα ηνπ θνιπκβεηή είλαη ζπλδπαζκφο

ηνπ κήθνπο θαη ηεο ζπρλφηεηαο ηεο ρεξηάο Σν κήθνο ηεο ρεξηάο είλαη ε νξηδφληηα απφζηαζε ζε έλαλ πιήξε θχθιν ελψ ε ζπρλφηεηα νξίδεηαη σο ν αξηζκφο ησλ θχθισλ ζην ιεπηφ Ο ζπλδπαζκφο ησλ δχν κεηαβιεηψλ

εμαξηάηαη απφ ηελ απφζηαζε πνπ δηαλχεηαη∙ ζηα αγσλίζκαηα ηαρχηεηαο ε πςειφηεξε κέζε ηαρχηεηα ζπλδέ-

εηαη κε κεγαιχηεξε ζπρλφηεηα ηεο ρεξηάο θαη κηθξφηεξν κήθνο (Seifert Chollet amp Bardy 2004) ηνπο Οιπ-

258

κπηαθνχο αγψλεο ηνπ 1992 ζηα αγσλίζκαηα ηαρχηεηαο αλδξψλ νη κεηαβνιέο ησλ παξακέηξσλ ηεο ηαρχηεηαο

ήηαλ νη εμήο Ζ κέζε ηαρχηεηα θπκάλζεθε απφ 201 ms ζηα 50 m 184 ms ζηα 100 m θαη 170 ms

ζηα 400 m

Ζ ζπρλφηεηα ηεο ρεξηάο θπκάλζεθε απφ 102 θχθινποs ζηα 50 m 089 θχθινποs ζηα

100 m θαη 078 θχθινποs ζηα 400 m θαη Σν κήθνο θπκάλζεθε απφ 198 m ζηα 50 m 209 ms ζηα 100 m θαη 220 m ζηα 400 m

(Arellano Brown Cappaert amp C 1994)

Καηά ηε δηάξθεηα ελφο αγψλα ε κείσζε ηεο ηαρχηεηαο θπξίσο νθείιεηαη ζηε κείσζε ηνπ κήθνπο ηεο ρεξηάο (Keskinen amp Komi 1993) Απηφ θαίλεηαη εάλ ζπγθξίλεηε ηε κεηαβνιή ηεο θάζε κεηαβιεηήο θα-

ζψο απμάλεηαη ε απφζηαζε ηνπ αγσλίζκαηνο

Με βάζε ηα θηλεκαηηθά ραξαθηεξηζηηθά ππνινγίδεηαη ν δείθηεο ζπλαξκνγήο (Index of Co-ordination) απφ ρεξηά ζε ρεξηά (Chollet Chalies amp Chatard 2000) Ο δείθηεο ζπλαξκνγήο νξίδεηαη σο ν ρξφλνο αλάκεζα

ζηελ έλαξμε ηεο θάζεο έιμεο ηνπ ελφο ρεξηνχ θαη ην ηέινο ηεο θάζεο ψζεζεο ηνπ άιινπ ρεξηνχ θαη ππνινγί-

δεηαη ζε ζπλερφκελεο ρεξηέο Ο ρξφλνο απηφο εθθξάδεηαη σο πνζνζηφ ηνπ ρξφλνπ ηεο ρεξηάο Όηαλ ν δείθηεο

είλαη αξλεηηθφο ηφηε απηφ ζεκαίλεη φηη ην έλα ρέξη πξνζπαζεί λα θηάζεη ην άιιν (catch up) Όηαλ ν δείθηεο είλαη κεδεληθφο ηφηε ηo έλα ρέξη μεθηλά ηε θάζε ηεο έιμεο ελψ ην άιιν ηειεηψλεη ηελ ψζεζε (opposition)

ζηελ πεξίπησζε πνπ ν δείθηεο είλαη ζεηηθφο ηφηε θαη ηα δχν ρέξηα βξίζθνληαη ζηελ πξνσζεηηθή θάζε Ζ αχ-

μεζε ηεο ηαρχηεηαο ζπλνδεχεηαη απφ αχμεζε ηνπ ρξφλνπ ηεο θάζεο πξνψζεζεο αιιά θαη αχμεζε ηνπ δείθηε ζπλαξκνγήο Γηα παξάδεηγκα ν δείθηεο ζπλαξκνγήο θαηά ην αγψληζκα ησλ 800 m ήηαλ ίζνο κε -76 ζην

αγψληζκα ησλ 100 m ήηαλ ίζνο κε -32 m ελψ ζην αγψληζκα ησλ 50 m κεηψζεθε ζην -09 (Chollet

Chalies amp Chatard 2000)

Εικόνα 1024 ρεκαηηθή αλαπαξάζηαζε ηεο νπηζζέιθνπζαο δχλακεο θαη ηεο άλσζεο ζε ηξεηο γσλίεο επίζεζεο

83 Δθαξκνγή δπλάκεσλ θαηά ηε ρεξηά Ζ θίλεζε ηνπ θνιπκβεηή ζην λεξφ αλάγεηαη ζηελ ηθαλφηεηά ηνπ λα παξάγεη δπλάκεηο νη νπνίεο ζα ηνλ σζή-ζνπλ κπξνζηά θαη λα κεηψζεη ηαπηφρξνλα ηηο δπλάκεηο νη νπνίεο ηείλνπλ λα αληηζηαζνχλ ζηελ θίλεζή ηνπ

Καη ζηηο δχν πεξηπηψζεηο νη δπλάκεηο εμαξηψληαη απφ ηηο ηδηφηεηεο ηεο αληίζηαζεο ηνπ λεξνχ ζηελ θίλεζε

ηνπ ζψκαηνο

831 Πξνσζεηηθέο δπλάκεηο Οη δπλάκεηο πξνψζεζεο ηνπ θνιπκβεηή ζην λεξφ πξνέξρνληαη απφ ηελ θίλεζε ηνπ ρεξηνχ Όηαλ ην ρέξη εη-

ζέιζεη ζην λεξφ νη δπλάκεηο πνπ δέρεηαη είλαη ε νπηζζέιθνπζα θαη ε άλσζε Έρνπλ αλαπηπρζεί δηάθνξα

ζεσξεηηθά κνληέια ηνπ ηξφπνπ εθαξκνγήο ησλ δπλάκεσλ απηψλ φπσο απηφ ηεο δχλακεο ηεο άλσζεο ηεο νπηζζέιθνπζαο δχλακεο ηεο αλάιπζεο κε βάζε ηελ αξρή ηνπ Bernoull ηεο ζεσξίαο ησλ ζηξνβηιηζκψλ ηεο

ζεσξίαο ηεο θίλεζεο ηνπ θνππηνχ (sculling) θαη ηνπ λφκνπ ηεο δξάζεο - αληίδξαζεο ηνπ Νεχησλα (Maglischo

2013 Rushall et al2015) Ζ θχξηα δηαθνξά αλάκεζα ζε απηά ηα ζεσξεηηθά κνληέια είλαη ν ηξφπνο εθαξκν-γήο ησλ δπλάκεσλ ηεο άλσζεο θαη ηεο νπηζζέιθνπζαο νδεγψληαο ζε δηαθνξεηηθά ζπκπεξάζκαηα ζρεηηθά κε

ηε ζπλεηζθνξά ηεο θαζεκίαο απφ απηέο ηηο δπλάκεηο ζηελ πξνψζεζε ηνπ ζψκαηνο

Ζ ζπλεηζθνξά ηεο θάζε δχλακεο νξίδεηαη θπξίσο απφ ηε γσλία επίζεζεο ηνπ ρεξηνχ Δδψ δηαθξί-

λνπκε ηηο εμήο πεξηπηψζεηο (Bixler amp Riewald 2002 Schleihauf 2004) (Δηθφλα 1024)

259

1 Όηαλ ε γσλία επίζεζεο είλαη κεδέλ ηφηε ε επηθάλεηα ηεο παιάκεο ε νπνία έξρεηαη ζε επαθή

κε ηε ξνή ηνπ λεξνχ είλαη ειάρηζηε∙ ην ρέξη δελ κπνξεί λα κεηαηνπίζεη θαζφινπ ην λεξφ θαη ζπλεπψο δελ κπνξεί λα παξαρζεί θακία δχλακε αληίδξαζεο

2 Όηαλ ε γσλία επίζεζεο απμάλεη κέρξη πεξίπνπ ηηο 40deg ηφηε ε δχλακε ηεο άλσζεο απμάλεηαη

ελψ ε νπηζζέιθνπζα δχλακε παξακέλεη ζρεηηθά ρακειή

3 Όηαλ ε γσλία επίζεζεο απμάλεηαη πάλσ απφ ηηο 40deg ηφηε ε άλσζε κεηψλεηαη ελψ ε νπηζζέι-θνπζα ζπλερίδεη λα απμάλεη

4 Όηαλ ε γσλία είλαη 90deg ηφηε ε παιάκε είλαη θάζεηε πξνο ηε ξνή ηνπ λεξνχ κε απνηέιεζκα

φιε ε επηθάλεηα ηεο παιάκεο λα θνληξάξεη ην λεξφ θαη ε δχλακε αληίδξαζεο λα έρεη νπίζζηα - πιάγηα θαηεχζπλζε Ζ δχλακε ηεο νπηζζέιθνπζαο είλαη κέγηζηε ελψ ηεο άλσζεο ειάρηζηε

Αλεμάξηεηα απφ ην ζεσξεηηθφ κνληέιν ηα ηειεπηαία δεδνκέλα δείρλνπλ φηη ε ζπλεηζθνξά ηεο άλσ-

ζεο θαη ηεο νπηζζέιθνπζαο εμαξηάηαη απφ ηε θάζε ηεο θίλεζεο θαη απφ ηε κεηαηφπηζε ηνπ αληηβξαρίνπ θαη ηνπ ρεξηνχ θαηά ηε δηάξθεηα ηεο ρεξηάο (Gourgoulis et al 2015)

Καηά ην γιίζηξεκα ε ζπληζηακέλε δχλακε αληίδξαζεο ηνπ λεξνχ είλαη ρακειή (lt5 N) θαη

απμάλεη ζην ηέινο ηνπ γιηζηξήκαηνο (lt10N) Ζ νπηζζέιθνπζα δχλακε ζηελ πξψηε θάζε ηνπ

γιηζηξήκαηνο είλαη κεδακηλή γηα λα απμεζεί πξνο ην ηέινο ηεο θάζεο (~5 N) ελψ ε άλσζε

είλαη ζρεηηθά πςειφηεξε ζηελ αξρή γηα λα απμεζεί πξνο ην ηέινο ηεο θάζεο (~5 N) Απηφ νθείιεηαη ζην φηη ε γσλία επίζεζεο ζηελ είζνδν είλαη πνιχ κηθξή θαη επνκέλσο ε νπηζζέι-

θνπζα είλαη ειάρηζηε Δπηπιένλ θαίλεηαη φηη ε αξρηθή θάζε ηνπ γιηζηξήκαηνο ζπλεηζθέξεη

ειάρηζηα ζηελ πξνψζεζε ηνπ ζψκαηνο

Καηά ηελ έιμε ζηελ αξρή παξαηεξείηαη κηα ηαρεία αχμεζε ηεο νπηζζέιθνπζαο (~10N) ελψ

ε άλσζε απμάλεη ζηαδηαθά ζην ηέινο ηεο θάζεο (~10 N) Απηή ε κεγαιχηεξε ζπλεηζθνξά

ηεο νπηζζέιθνπζαο δχλακεο ίζσο νθείιεηαη ζηελ αχμεζε ηεο γσλίαο επίζεζεο ηνπ ρεξηνχ

Καηά ηελ ψζεζε ε άλσζε ζπλερίδεη λα απμάλεη πιεζηάδνληαο ηα 15 N ελψ ε νπηζζέιθνπζα

ζηαδηαθά κεηψλεηαη ζηα 5 N Απηφ νθείιεηαη ζηε κείσζε ηεο γσλίαο επίζεζεο ηνπ ρεξηνχ ε νπνία επλνεί ηελ άλσζε παξά ηελ νπηζζέιθνπζα (Schleihauf 2004)

Πέξα απφ ηελ θίλεζε ησλ ρεξηψλ πξνσζεηηθέο δπλάκεηο κπνξνχλ λα παξαρζνχλ θαη απφ ηελ θίλεζε

ησλ πνδηψλ ην ειεχζεξν ζηπι ηεο θνιχκβεζεο ε ζπκκεηνρή ηνπο είλαη ζρεηηθά πεξηνξηζκέλε θηάλνληαο

πεξίπνπ ζην 10 κε 15 (Hollander et al 1986)

832 Γπλάκεηο αληίζηαζεο Οη δπλάκεηο αληίζηαζεο δηαθξίλνληαη ζε

Παζεηηθή νπηζζέιθνπζα Ζ νπνία είλαη ε αληίζηαζε ηνπ λεξνχ φηαλ ην ζψκα δε κεηαβάιιεη

ηε ζέζε ηνπ κέζα ζην λεξφ

Δλεξγεηηθή νπηζζέιθνπζα Ζ νπνία είλαη ε αληίζηαζε πνπ πξνέξρεηαη απφ ηηο θηλήζεηο ηνπ

ζψκαηνο κέζα ζην λεξφ

Ζ παζεηηθή νπηζζέιθνπζα είλαη ζπλάξηεζε ηνπ ηεηξαγψλνπ ηεο ηαρχηεηαο ηνπ θνιπκβεηή θαη θπ-

καίλεηαη απφ 30 Ν έσο 120 Ν Ζ παζεηηθή αληίζηαζε κεηξάηαη ζε ειεγρφκελεο ζπλζήθεο αζθψληαο δηαδνρη-

θέο ειθηηθέο δπλάκεηο ζηνλ αζιεηή θαη κεηξψληαο ηελ ηαρχηεηα θίλεζεο ηνπ ζψκαηφο ηνπ Ζ ελεξγεηηθή νπηζζέιθνπζα θαηαγξάθεηαη κε δηάθνξεο ηερληθέο ζε ζπλδπαζκφ κε ηε γεληθή εμίζσζε

ηεο νπηζζέιθνπζαο δχλακεο (βιέπε θεθάιαην 8) κε ηηκέο νη νπνίεο θπκαίλνληαη απφ 28 έσο 66 N ε αληίζε-

ζε κε ηελ παζεηηθή νπηζζέιθνπζα ε ελεξγεηηθή νπηζζέιθνπζα δελ εκθαλίδεη αλαινγηθή ζρέζε κε ηελ ηαρχ-ηεηα ηνπ θνιπκβεηή Γηα παξάδεηγκα έρεη αλαθεξζεί φηη ε ελεξγεηηθή νπηζζέιθνπζα παξακέλεη ζρεδφλ ζηα-

ζεξή ζε ρακειέο ηαρχηεηεο (απφ 11 έσο 15 ms) ελψ απμάλεηαη θαηαθφξπθα απφ ηελ ηαρχηεηα 16 έσο 22

ms (Kolmogorov Rumyantseva Gordon amp Cappaert 1997) Ζ νπηζζέιθνπζα δχλακε είηε ελεξγεηηθή είηε παζεηηθή νθείιεηαη ζηηο δηάθνξεο κνξθέο αληίζηαζεο

ηνπ λεξνχ ζην ζψκα νη νπνίεο πεξηιακβάλνπλ ηελ

1 Μεησπηθή νπηζζέιθνπζα αληίζηαζε Πξφθεηηαη γηα ηελ νπηζζέιθνπζα αληίζηαζε ηνπ λεξνχ πνπ

εμαξηάηαη απφ ηελ ηαρχηεηα ηνπ θνιπκβεηή θαη ην εκβαδφ ηεο εγθάξζηαο επηθάλεηαο ηνπ ζψκα-ηνο θαη ε νπνία έξρεηαη ζε επαθή κε ηε ξνή ηνπ λεξνχ Γηα παξάδεηγκα ε αληίζηαζε απηή απμά-

λεηαη φηαλ ην θεθάιη ηνπ θνιπκβεηή βξίζθεηαη ζεθσκέλν πάλσ απφ ην λεξφ Δπίζεο ην καζηί-

γσκα ησλ πνδηψλ ζπληειεί ζηε κείσζε ηεο νπηζζέιθνπζαο ίζσο ιφγσ ηεο θαιχηεξεο επζπγξάκ-κηζεο ηνπ ζψκαηνο θαη ηεο κείσζεο ηεο εγθάξζηαο επηθάλεηαο Ζ κεησπηθή νπηζζέιθνπζα κπνξεί

λα απνηειεί κέξνο ηεο παζεηηθήο ή θαη ηεο ελεξγεηηθήο νπηζζέιθνπζαο

260

2 Κπκαηνεηδή νπηζζέιθνπζα Πξφθεηηαη γηα ηελ αληίζηαζε πνπ πξνέξρεηαη απφ ηα θχκαηα πνπ

πξνθαιεί ε θίλεζε ηνπ αζιεηή κέζα ζην λεξφ θαη ε νπνία γεληθά κεηψλεηαη κε ηελ επζπγξάκκηζε ηνπ ζψκαηνο κέζα ζην λεξφ Αθνξά κέξνο ηεο ελεξγεηηθήο νπηζζέιθνπζαο Ζ νπηζζέιθνπζα απ-

ηή δχλακε κπνξεί λα έρεη πνιχ κεγάιε επίδξαζε φηαλ ν αζιεηήο θηλείηαη ζε κηθξφ βάζνο (έσο

θαη 50 ηεο ζπλνιηθήο νπηζζέιθνπζαο δχλακεο) ε νπνία φκσο κεηψλεηαη αθφκε θαη ζην 5

φηαλ ν αζιεηήο εθηειεί θηλήζεηο ζε βάζνο πεξίπνπ 06 m (Vennell Pease amp Wilson 2006) 3 Δπηθαλεηαθή νπηζζέιθνπζα δχλακε ή νπηζζέιθνπζα ηξηβήο Πξφθεηηαη γηα ηελ αληίζηαζε ηνπ

λεξνχ ζηελ επηθάλεηα ηνπ ζψκαηνο ε νπνία πξνέξρεηαη απφ αιιειεπίδξαζε ηεο επηθάλεηαο ηνπ

δέξκαηνο (ηξίρεο θιπ) κε ην λεξφ Πξφθεηηαη γηα κέξνο ηεο παζεηηθήο νπηζζέιθνπζαο θαη ζπλεη-ζθέξεη πεξίπνπ ζην 20 ηεο ζπλνιηθήο νπηζζέιθνπζαο δχλακεο (Zaidi Taiar Fohanno amp

Polidori 2008)

84 Μεζνδνινγηθέο επηζεκάλζεηο γηα ηελ αλάιπζε ηεο ρεξηάο Ζ εηδνπνηφο δηαθνξά αλάκεζα ζηελ εκβηνκεραληθή αλάιπζε ηεο ρεξηάο θαη ζηηο ηερληθέο πνπ αλαιχζεθαλ κέρξη ηψξα είλαη φηη ε θίλεζε πξαγκαηνπνηείηαη ηαπηφρξνλα εληφο θαη εθηφο λεξνχ Δπνκέλσο ε δηαδηθαζία

ηεο θηλεκαηηθήο αλάιπζεο απαηηεί ηε ηνπνζέηεζε θάκεξαο κέζα ζην λεξφ ηε θαηάιιειε βαζκνλφκεζε ηνπ

ρψξνπ κέζα ζην λεξφ αιιά θαη ηελ εχξεζε ηξφπσλ ηνπνζέηεζεο ησλ αλαθιαζηήξσλ ζην ζψκα ρσξίο λα α-πνθνιιψληαη κέζα ζην λεξφ Μηα ελδεηθηηθή εκβηνκεραληθή αλάιπζε ηεο ρεξηάο ζα κπνξνχζε λα πεξηιακβά-

λεη ηνλ ππνινγηζκφ ησλ αθφινπζσλ κεηαβιεηψλ

1 ηε ζπλνιηθή δηάξθεηα ηεο ρεξηάο θαη ηε ζρεηηθή δηάξθεηα ησλ επηκέξνπο θάζεσλ

2 ην κήθνο ηε ζπρλφηεηα ηεο ρεξηάο θαη ηε κέζε θνιπκβεηηθή ηαρχηεηα 3 ηε γσλία επίζεζεο θαη ηε γσλία αλάκεζα ζηε ξνή ηνπ λεξνχ θαη ην επίπεδν ηεο παιάκεο αλά

θάζε

4 ηε κέγηζηε ζηξνθή ηνπ θνξκνχ πξνο ηε κία θαη ηελ άιιε πιεπξά ηνπ ζψκαηνο 5 ηηο γσλίεο ηνπ ψκνπ ηνπ αγθψλα θαη ηεο περενθαξπηθήο ηε ζηηγκή ηεο εηζφδνπ ηε ζηηγκή

ηεο έιμεο ηεο ψζεζεο θαη ηεο επαλαθνξάο

6 ηελ θαηαθφξπθε θαη νξηδφληηα ηαρχηεηα ηνπ ρεξηνχ θαηά ηε δηάξθεηα ηεο θίλεζεο 7 ηε κέγηζηε ειεθηξνκπνγξαθηθή δξαζηεξηφηεηα ησλ κπψλ θαη ην ρξφλν επίηεπμήο ηεο

261

Βηβιηνγξαθία Abrams G D Sheets A L Andriacchi T P amp Safran M R (2011) Review of tennis serve motion

analysis and the biomechanics of three serve types with implications for injury Sports Biomechanics

10(4) 378-390 doi 101080147631412011629302

Ae M Nagahara R Ohshima Y Koyama H Takamoto M amp Shibayama K (2007) Biomechanical analysis of the top three male high jumpers at the 2007 World Championships in Athletics New

Studies in Athletics 23(2) 45-52

Arampatzis A amp Bruggemann G P (1999) Mechanical energetic processes during the giant swing exercise

before dismounts and flight elements on the high bar and the uneven parallel bars Journal of Biomechanics 32(8) 811-820

Arellano R Brown P Cappaert l amp C N R (1994) Analysis of 50- l00- and 200-m freestyle swimmers

at the 1992 Olympic Games Journal of Applied Biomechanics 10 189-199

Bahamonde R E amp Knudson D (2001) Ground reaction forces of two types of stances and tennis serves

Medicine and Science in Sports and Exercise 33(Supplement 1) S1002

Bartlett R (1992) The biomechanics of discus throw a review Journal of Sports Sciences 10 467-510

Bixler B amp Riewald S (2002) Analysis of a swimmers hand and arm in steady flow conditions using computational fluid dynamics Journal of Biomechanics 35(5) 713-717 doi S0021929001002469

[pii]

Bridgett L A amp Linthorne N P (2006) Changes in long jump take-off technique with increasing run-up speed Journal of Sports Sciences 24(8) 889-897 doi QM48405757775374 [pii]

10108002640410500298040

Cappaert J M Pease D L amp Troup J P (1995) Three-dimensional analysis of the mens 100-m freestyle during the 1992 Olympic Games Journal of Applied Biomechanics 11 103-112

Chollet D Chalies S amp Chatard J C (2000) A new index of coordination for the crawl description and

usefulness International Journal of Sports Medicine 21(1) 54-59 doi 101055s-2000-8855

Chow J W Park S A amp Tillman M D (2009) Lower trunk kinematics and muscle activity during different types of tennis serves Sports Medicine Arthoscopy Rehabiltation Therapy and Technology

1(1) 24 doi 1758-2555-1-24 [pii] 1011861758-2555-1-24

Coh M (2003) Biomechanical analysis of Colin Jacksons hurdle clearance technique New Studies in Athletics 18(1) 37-45

Coh M (2007) Biomechanical model of the take-off action in the high jump - A case study New Studies in

Athletics 23(4) 63-73

Dapena J (Ed) (2000) The High Jump Oxford Blackwell Publishing

Elliott B C (1988) Biomechanics of the serve in tennis A biomedical perspective Sports Medicine 6(5)

285-294

Fleisig G Nicholls R Elliott B amp Escamilla R (2003) Kinematics used by world class tennis players to produce high-velocity serves Sports Biomechanics 2(1) 51-64 doi 10108014763140308522807

Frere J Gopfert B Slawinski J amp Tourny-Chollet C (2012) Shoulder muscles recruitment during a

power backward giant swing on high bar a wavelet-EMG-analysis Human Movement Science 31(2) 472-485 doi S0167-9457(12)00027-9 [pii] 101016jhumov201202002

Girard O Micallef J P amp Millet G P (2005) Lower-limb activity during the power serve in tennis

effects of performance level Medicine and Science in Sports and Exercise 37(6) 1021-1029 doi

00005768-200506000-00018 [pii]

262

Gourgoulis V Aggeloussis N Vezos N Kasimatis P Antoniou P amp Mavromatis G (2008) Estimation

of hand forces and propelling efficiency during front crawl swimming with hand paddles Journal of Biomechanics 41(1) 208-215 doi S0021-9290(07)00263-1 [pii] 101016jjbiomech200706032

Gourgoulis V Boli A Aggeloussis N Antoniou P Toubekis A amp Mavromatis G (2015) The

influence of the hands acceleration and the relative contribution of drag and lift forces in front crawl

swimming Journal of Sports Sciences 33(7) 696-712 doi 101080026404142014962571

Graham-Smith P amp Lees A (2005) A three-dimensional kinematic analysis of the long jump take-off

Journal of Sports Sciences 23(9) 891-903 doi X1V84KR87071372X [pii]

10108002640410400022169

Graubner R amp Nixdorf E (2011) Biomechanical Analysis of the Sprint and Hurdles Events at the 2009

IAAF World Championships in Athletics New Studies in Athletics 26(12) 19-53

Gregor R Whitting W amp McCoy R (1985) Kinematic analysis of olympic discus throwers International Journal of Sport Biomechanics 1 131-138

Hay J (1993) The biomechanics of sports techniques Englewood Cliffs NJ Prentice Hall

Hay J amp Yu B (1995) Critical characteristics of technique in throwing the discus Journal of Sports

Sciences 13 125-140

Hay J G (1993) Citius altius longius (faster higher longer) the biomechanics of jumping for distance

Journal of Biomechanics 26 Suppl 1 7-21

Hay J G amp Miller Jr J (1985) Teqnuiques used in the transition from approach to takeoff in the long jump International Journal of Sport Biomechanics 1 174-184

Hiley M J amp Yeadon M R (2003) The margin for error when releasing the high bar for dismounts

Journal of Biomechanics 36(3) 313-319 doi S0021929002004311 [pii]

Hollander A P De Groot G van Ingen Schenau G J Toussaint H M De Best H Peeters W (1986)

Measurement of active drag during crawl arm stroke swimming Journal of Sports Sciences 4(1) 21-

30 doi 10108002640418608732094

Isolehto J Virmavirta M Kyroumllaumlinen H amp Komi P (2007) Biomechanical analysis of the high jump at the 2005 IAAF World Championships in Athletics New Studies in Athletics 22(2) 17-27

Joseacute Campos Javier Gaacutemez Alberto Encarnacioacuten Marcos Gutieacuterrez-Daacutevila amp Rojas J (2013) Three

dimensional kinematic analysis of the long jump at the 2008 IAAF world indoor championships in athletics New Studies in Athletics 28(34) 115-131

Kakihana W amp Suzuki S (2001) The EMG activity and mechanics of the running jump as a function of

takeoff angle Journal of Electromyography and Kinesiology 11(5) 365-372 doi S1050-

6411(01)00008-6 [pii]

Kerwin D G amp Hilley M J (2003) Estimation of reaction forces in high bar swinging Sports Engineering

6(1) 21-30

Keskinen K L amp Komi P V (1993) Stroking characteristics of front crawl swimming during exercise Journal of Applied Biomechanics 9 219-226

Knicker A (1994) Kinematic analyses ofthe discus throwing competitions at the IAAF World

Championships in Athletics Stuttgart 1993 New Studies in Athletics 9(3) 9-16

Kolmogorov S V Rumyantseva O A Gordon B J amp Cappaert J M (1997) Hydrodynamic

characteristics of competitive swimmers of different genders and performance Levels Journal of

Applied Biomechanics 13 88-97

Kotze J Mitchell S R amp Rothberg S J (2000) The role of the racket in high-speed tennis serves Sports Engineering 3 67-84

263

Kovacs M amp Ellenbecker T (2011) An 8-stage model for evaluating the tennis serve implications for

performance enhancement and injury prevention Sports Health 3(6) 504-513 doi 1011771941738111414175 101177_1941738111414175 [pii]

Kreighbaum E amp Barthels K M (1996) Biomechanics A qualititative approach for studying human

movement Boston Allyn and Bacon

Leigh S Gross M T Li L amp Yu B (2008) The relationship between discus throwing performance and combinations of selected technical parameters Sports Biomechanics 7(2) 173-193 doi

10108014763140701841399

Leigh S Liu H Hubbard M amp Yu B (2010) Individualized optimal release angles in discus throwing Journal of Biomechanics 43(3) 540-545 doi S0021-9290(09)00556-9 [pii]

101016jjbiomech200909037

Leigh S amp Yu B (2007) The associations of selected technical parameters with discus throwing performance a cross-sectional study Sports Biomechanics 6(3) 269-284 doi

10108014763140701489744

Linthorne N P Guzman M S amp Bridgett L A (2005) Optimum take-off angle in the long jump Journal

of Sports Sciences 23(7) 703-712 doi TRG73078PPJ33J35 [pii] 10108002640410400022011

Maglischo E W (2013) Part I Is the breaststroke arm stroke a ldquoPullrdquo or a ldquoScullrdquo Journal of Swimming

Research 21(1) 1-11

McCabe C B Psycharakis S amp Sanders R (2011) Kinematic differences between front crawl sprint and distance swimmers at sprint pace Journal of Sports Sciences 29(2) 115-123 doi 930332222 [pii]

101080026404142010523090

McDonald C amp Dapena J (1991) Linear kinematics of the mens 110-m and womens 100-m hurdles races Medicine and Science in Sports and Exercise 23(12) 1382-1391

Miladinov O (2006) New aspects in perfecting the long jump technique New Studies in Athletics 21(4) 7-

25

Payton C Baltzopoulos V amp Bartlett R (2002) Contributions of rotations of the trunk and upper extremity to hand velocity during front crawl swimming Journal of Applied Biomechanics 18 243-

256

Psycharakis S G amp Sanders R H (2008) Shoulder and hip roll changes during 200-m front crawl swimming Medicine and Science in Sports and Exercise 40(12) 2129-2136 doi

101249MSS0b013e31818160bc

Psycharakis S G amp Sanders R H (2010) Body roll in swimming a review Journal of Sports Sciences

28(3) 229-236 doi 919053458 [pii]

10108002640410903508847

Reid M Elliott B amp Alderson J (2008) Lower-limb coordination and shoulder joint mechanics in the

tennis serve Medicine and Science in Sports and Exercise 40(2) 308-315 doi 101249mss0b013e31815c6d61

Rushall B S Sprigings E J Holt L E amp Cappaert J M Forces in Swimming - A Re-evaluation of

Current Status Retrieved 15 June 2015 from httpcoachscisdsueduswimbulletstablehtm

Sakurai S Reid M amp Elliott B (2013) Ball spin in the tennis serve spin rate and axis of rotation Sports

Biomechanics 12(1) 23-29 doi 101080147631412012671355

Schleihauf R E (2004) Biomechanics of human movement Bloomington IN Authorhouse

Seeley M K Uhl T L McCrory J McGinn P Kibler W B amp Shapiro R (2008) A comparison of muscle activations during traditional and abbreviated tennis serves Sports Biomechanics 7(2) 248-

259 doi 10108014763140701841746

245

1 Πξνεηνηκαζία Αθνξά ηηο θηλήζεηο κε ηηο νπνίεο ν αζιεηήο εθηειεί ην πέηαγκα ηεο κπάιαο ψζηε

λα ηελ ρηππήζεη Οξίδεηαη σο ην ρξνληθφ δηάζηεκα απφ ηελ αξρηθή ζηάζε (απφ ηε κέγηζηε έζσ ζηξνθή ηνπ ψκνπ) κέρξη ηε κέγηζηε έμσ ζηξνθή ηνπ ψκνπ εκαληηθέο ρξνληθέο ππν-θάζεηο εί-

λαη ε θάζε ηεο νπίζζηαο αηψξεζεο (απφ ηελ αξρή κέρξη ην πέηαγκα ηεο κπάιαο ςειά) θαη ε θάζε

ηεο φπιηζεο (cocking) ε νπνία δηαηξείηαη ζηελ αξρηθή (κέρξη ηε κέγηζηε θάκςε ηνπ γφλαηνο) θαη

ηελ ηειηθή θάζε φπιηζεο (κέρξη ηε κέγηζηε έμσ ζηξνθή ηνπ ψκνπ) 2 Δπηηάρπλζε Οξίδεηαη σο ην δηάζηεκα απφ ηε κέγηζηε έμσ ζηξνθή ηνπ ψκνπ κέρξη ηελ ηειηθή α-

πειεπζέξσζε ηεο κπάιαο απφ ηε ξαθέηα ε νπνία ζπρλά δηαηξείηαη ζηελ αξρηθή θαη ζηελ ηειηθή

θάζε 3 Follow-through Οξίδεηαη σο ην δηάζηεκα πνπ αθνινπζεί ην ρηχπεκα ηεο κπάιαο κέρξη ην ηέινο

ηεο θίλεζεο

Τπάξρνπλ ηξία είδε ζεξβίο flat slide θαη kick Ζ θχξηα δηαθνξά αλάκεζα ζηα 3 είδε ζεξβίο εληνπί-δεηαη ζηε ζέζε ηεο ξαθέηαο ε νπνία πξνζδηνξίδεηαη απφ ηνλ πξεληζκφ ηνπ αληηβξαρίνπ θαη ηελ έζσ ζηξνθή

ηνπ ψκνπ (Kovacs amp Ellenbecker 2011) Σν flat ζεξβίο ραξαθηεξίδεηαη απφ κεγαιχηεξε ηαρχηεηα ηεο κπά-

ιαο θαη κηθξφηεξν θάιηζν (spin) κε απνηέιεζκα ε ηξνρηά ηεο κπάιαο λα είλαη πην επζχγξακκε ζε ζρέζε κε

ηα ππφινηπα δπν είδε ζεξβίο (Sheets Abrams Corazza Safran amp Andriacchi 2011) Απηφ φκσο ζεκαίλεη φηη ην κπαιάθη πεξλάεη ην θηιέ πην ρακειά ζε ζρέζε κε ηηο ινηπέο ηερληθέο ψζηε λα βξεζεί εληφο ηνπ αληίπα-

ινπ ηεξέλ Σν kick ζεξβίο πξνζδίδεη πςειή νπίζζηα πεξηζηξνθή ζην κπαιάθη δεκηνπξγψληαο ηελ θαηάιιειε

δχλακε Magnus ψζηε ε ηξνρηά ηεο κπάιαο λα είλαη θακππιφγξακκε αιιά λα πέζεη πην θαηαθφξπθα ζην ηε-ξέλ Σν slide ζεξβίο πξνζδίδεη πιάγηα πεξηζηξνθηθή θίλεζε ζην κπαιάθη έηζη ψζηε φηαλ πέζεη ζην έδαθνο λα

αλαπεδήζεη πιάγηα επηδηψθνληαο λα αηθληδηάζεη ηνλ αληίπαιν θαη λα κελ πξνιάβεη λα επηζηξέςεη ηελ κπάια

Εικόνα 1014 Υαξαθηεξηζηηθέο ρξνληθέο ζηηγκέο ηεο θίλεζεο Α Αθεηεξία Β Σειηθή θάζε φπιηζεο Γ Υηχπεκα ηεο κπάιαο Γ Follow- through

Όπσο είλαη θπζηθφ ηα εκβηνκεραληθά ραξαθηεξηζηηθά ηνπ ζεξβίο εμαξηψληαη απφ ηνλ ηχπν ηνπ ζεξ-

βίο αιιά θαη απφ ηνλ ηξφπν εθηέιεζεο ησλ θηλήζεσλ ηνπ αζιεηή Σα ραξαθηεξηζηηθά ηα νπνία παξνπζηάδν-ληαη ζηε ζπλέρεηα αλαθέξνληαη ζην επίπεδν (flat) ζεξβίο

62 Κηλεκαηηθά ραξαθηεξηζηηθά Καηά ηε θάζε ηεο πξνεηνηκαζίαο πξαγκαηνπνηείηαη κηα πξνθαηαξηηθή απαγσγή (κέρξη 100deg) θαη θάκςε ηνπ

ψκνπ ηνπ ρεξηνχ ην νπνίν θξαηάεη ηελ κπάια Αθνινπζεί ε θαηαθφξπθε ξίςε ηεο κπάιαο πξνο ηα πάλσ ελψ

ην ρέξη ην νπνίν θξαηάεη ηε ξαθέηα θηλείηαη πξνο ηα πίζσ κε ηνλ ψκν λα εθηειεί νξηδφληηα απαγσγή θαη έμσ ζηξνθή κε ειαθξά θάκςε ηνπ αγθψλα θαη ππηηαζκφ ηνπ αληηβξαρίνπ Ζ θίλεζε απηή ζπλνδεχεηαη απφ ζηξν-

θή ηεο ιεθάλεο θαη ηνπ θνξκνχ πξνο ηελ πιεπξά ηεο ξαθέηαο ππεξέθηαζε ηνπ θνξκνχ θαη θάκςε ησλ γνλά-

246

ησλ (~60deg) ζπληειψληαο ζηε κείσζε ηεο θαηαθφξπθεο ζέζεο ηνπ ΚΜ ηνπ ζψκαηνο πξνο ηελ πιεπξά ηεο ξα-

θέηαο Ζ νπίζζηα θίλεζε κπνξεί λα επηηεπρζεί είηε κε ηα δχν πφδηα ζην ίδην ζεκείν (foot-back) ή κε κεηαθί-

λεζε ηνπ πίζσ πνδηνχ πξνο ηα κπξνζηά (foot-up) Ζ πξψηε ηερληθή πεηπραίλεη κεγαιχηεξε θαηαθφξπθε δχ-

λακε αιιά επηηπγράλεηαη κε κηθξφηεξε γσλία ηνπ γφλαηνο ζε ζρέζε κε ηε δεχηεξε Σε ζηηγκή ηεο επίηεπμεο

ηεο κέγηζηεο έμσ ζηξνθήο ηνπ ψκνπ ν ψκνο βξίζθεηαη ζε απαγσγή (~101deg) έμσ ζηξνθή (~172deg) ν αγθψλαο ζε θάκςε 104deg θαη ν θνξκφο ζε νπίζζηα θιίζε 66deg (Fleisig Nicholls Elliott amp Escamilla 2003) (Δηθφλα

1015)

Εικόνα 1015 Δλδεηθηηθά θηλεκαηηθά ραξαθηεξηζηηθά θαηά ηε θάζε ηεο φπιηζεο Α Ζ θάκςε ηνπ γφλαηνο Β Ζ έμσ ζηξν-

θή ηνπ ψκνπ Γ Ζ ζηξνθή ηνπ θνξκνχ (ε νπνία αλαθέξεηαη ελδεηθηηθά σο ε ζηξνθή ηεο γξακκήο πνπ ελψλεη ηα δπν αθξψ-

κηα) Γ Ζ γσλία απαγσγήο ηνπ ψκνπ θαη Δ ε γσλία θάκςεο ηνπ αγθψλα

Καηά ηε θάζε ηεο επηηάρπλζεο εθηειείηαη ελεξγεηηθή έθηαζε ηνπ γνλάησλ ζηξνθή ηεο ιεθάλεο θαη

ηνπ θνξκνχ πξνο ηελ πιεπξά ηεο ξίςεο ε νπνία αθνινπζείηαη απφ ηελ ελεξγεηηθή θίλεζε ηνπ άλσ άθξνπ κε

ηε ξαθέηα (Reid Elliott amp Alderson 2008) Ζ θίλεζε ηνπ άλσ άθξνπ μεδηπιψλεηαη κε ζηαδηαθή θάκςε θαη

έζσ ζηξνθή ηνπ ψκνπ έθηαζε ηνπ αγθψλα θαη πξεληζκφ ηνπ αληηβξαρίνπ Ζ θίλεζε ζπλνδεχεηαη απφ πιά-γηα θιίζε ηνπ θνξκνχ θαη ηεο ιεθάλεο πξνο ηελ αληίζεηε πιεπξά απφ απηή ηνπ ρεξηνχ ξίςεο κε έλα ζηηγκηαίν

άικα φπνπ ην πφδη ηεο πιεπξάο ηεο ξαθέηαο βξίζθεηαη ζηνλ αέξα Δλδεηθηηθά αλαθέξεηαη φηη θαηά ηε θάζε

ηεο απειεπζέξσζεο ν θνξκφο εκθαλίδεη κηα θιίζε 40deg-50deg ν ψκνο βξίζθεηαη ζε θάκςε 150deg-160deg θαη απα-γσγή 100deg-104deg ελψ ν αγθψλαο βξίζθεηαη ζε θάκςε 20-27deg (Fleisig et al 2003 Reid et al 2008) (Δηθφλα

1016)

247

Εικόνα 1016 Δλδεηθηηθά θηλεκαηηθά ραξαθηεξηζηηθά ιίγν κεηά ην ρηχπεκα ηεο κπάιαο Α Ζ θάκςε ηνπ γφλαηνο Β Ζ πιά-

γηα θιίζε ηνπ θνξκνχ Γ Ζ ζηξνθή ηνπ θνξκνχ (ε νπνία αλαθέξεηαη ελδεηθηηθά σο ε ζηξνθή ηεο γξακκήο πνπ ελψλεη ηα

δπν αθξψκηα) Γ Ζ γσλία απαγσγήο ηνπ ψκνπ θαη Δ ε γσλία θάκςεο ηνπ ψκνπ

Καηά ηε θάζε ηνπ follow throw ε θίλεζε ηνπ άλσ άθξνπ ζπλερίδεηαη κε θαηεχζπλζε κπξνζηά πιά-γηα θαη θάησ θαζψο ν ψκνο ζπλερίδεη λα εθηειεί έθηαζε πξνζαγσγή θαη έζσ ζηξνθή κε ηε ξαθέηα ζρεδφλ λα

αθνπκπάεη ζην έδαθνο Ζ ζηήξημε είλαη κνλή πάλσ ζην πφδη απφ ηελ αληίζεηε πιεπξά ηεο ξαθέηαο κε ην γφ-

λαην λα θάκπηεηαη ψζηε λα δηαηεξεζεί ε ηζνξξνπία ηνπ ζψκαηνο Ζ ηαρχηεηα ηνπ ζεξβίο ην θαζηζηά σο κηα απφ ηηο ζπλαξπαζηηθφηεξεο θηλήζεηο ελφο αγψλα Σν κπα-

ιάθη κπνξεί λα θηάζεη ζε πνιχ πςειέο ηαρχηεηεο νη νπνίεο μεπεξλνχλ ηα 240 Kmh (Kotze Mitchell amp

Rothberg 2000) Ζ ηαρχηεηα κε ηελ νπνία απειεπζεξψλεηαη ην κπαιάθη θπκαίλεηαη ζε αζιεηέο απφ 40 έσο 50 ms (Reid et al 2008) Έλα απφ ηα θχξηα ραξαθηεξηζηηθά ηνπ ζεξβίο είλαη ε laquoθηλεκαηηθή αιπζίδαraquo ε ν-

πνία αλαθέξεηαη ζηε δηαδνρηθή αχμεζε ηεο ηαρχηεηαο ησλ κειψλ ηνπ ζψκαηνο απφ ηα θεληξηθά πξνο ηα πε-

ξηθεξηθά κε ηειηθφ ζηφρν ηε κεγηζηνπνίεζε ηεο ηειηθήο ηαρχηεηαο κε ηελ νπνία ε ξαθέηα ζα ρηππήζεη ην

κπαιάθη (Abrams Sheets Andriacchi amp Safran 2011) Ζ θίλεζε μεθηλά απφ ηα πέικαηα θαη νη δπλάκεηο δηα-δνρηθά κεηαδίδνληαη πξνο ην κέινο πνπ ζα πξαγκαηνπνηήζεη ηελ ηειηθή επαθή κε ην κπαιάθη ε ελήιηθεο

αζιεηέο ε γσληαθή ηαρχηεηα ησλ αξζξψζεσλ θαηά ηελ ηειηθή θάζε ηεο απειεπζέξσζεο απμάλεηαη δηαδνρη-

θά κε πξψηε ηελ έθηαζε ηνπ γφλαηνο (800 degs) έπεηηα ηελ νξηδφληηα πξνζαγσγή ηνπ ψκνπ (403 degs) ηελ ζηξνθή ηνπ θνξκνχ (715 degs) ηελ έζσ ζηξνθή ηνπ ψκνπ (2000 degs) ηε ζηξνθή ηεο ιεθάλεο (400degs -500 degs)

ηελ έθηαζε ηνπ αγθψλα (1525 degs) θαη ηέινο ηελ παιακηαία θάκςε ηεο περενθαξπηθήο άξζξσζεο (1911degs)

(Reid et al 2008) Να ζεκεησζεί φηη ε ζεηξά αλάπηπμεο ηεο ηαρχηεηαο ψκνο ndash αγθψλαο ndash θαξπφο κπνξεί λα είλαη θαη αληίζηξνθε αγθψλαο ndash θαξπφο ndash ψκνο (Fleisig et al 2003) Απφ απηέο ηελ πην ζεκαληηθή ζπλεη-

ζθνξά ζηελ ηαρχηεηα ηεο κπάιαο έρνπλ ε ηαρχηεηα ηεο έζσ ζηξνθήο ηνπ ψκνπ θαη ηεο θάκςεο ηεο περεν-

θαξπηθήο (Abrams et al 2011 Tanabe amp Ito 2007) αλ θαη ε αλαδήηεζε ηεο θαιχηεξεο κεηαβιεηήο πνπ ζα

248

πξνβιέςεη ηελ ηειηθή επίδνζε κάιινλ είλαη νπηνπηθή δηφηη νπζηαζηηθά αλαηξεί ηελ έλλνηα ηεο αιπζηδσηήο

αλάπηπμεο ηεο θίλεζεο ησλ κειψλ ηνπ ζψκαηνο (Elliott 1988) Σν θχξην ραξαθηεξηζηηθφ ηεο laquoθηλεκαηηθήο αιπζίδαοraquo είλαη ε αξρηθή απνζήθεπζε ειαζηηθήο ελέξ-

γεηαο ζηα παζεηηθά ζηνηρεία ησλ κπψλ ησλ άλσ θαη θάησ άθξσλ Όζνλ αθνξά ηα άλσ άθξα απηή αθνξά η-

δηαίηεξα ηνπο έζσ ζηξνθείο ηνπ ψκνπ θαηά ηε θάζε ηεο πξνεηνηκαζίαο ε νπνία ζηε ζπλέρεηα απειεπζεξψλε-

ηαη κέζσ ηεο εθξεθηηθήο έθηαζεο ηνπ γφλαηνο θαη ηνπ ηζρίνπ ηεο θάκςεο θαη ζηξνθήο ηνπ θνξκνχ αιιά θπ-ξηφηεξα ηεο δπλακηθήο έζσ ζηξνθήο ηνπ ψκνπ ηνπ ρεξηνχ ην νπνίν θξαηάεη ηε ξαθέηα (Abrams et al 2011)

Όζνλ αθνξά ηα θάησ άθξα ν ηεηξαθέθαινο κπνξεί λα απνζεθεχεη ελέξγεηα θαηά ηελ πξνπαξαζθεπαζηηθή

θάζε (κέζσ ηεο θάκςεο ησλ γνλάησλ) ψζηε λα ηελ απειεπζεξψζεη θαηά ηελ επαθφινπζε απειεπζέξσζε (κέζσ ηεο έθηαζεο ηνπ γφλαηνο) (Girard Micallef amp Millet 2005)

63 Δπαθή ηεο ξαθέηαο κε ηελ κπάια Πέξα απφ ηηο θηλήζεηο ησλ κειψλ ηνπ ζψκαηνο ν ηξφπνο επαθήο ηεο ξαθέηαο κε ηελ κπάια είλαη θαζνξηζηη-

θφο γηα ηελ ηειηθή θαηάιεμε ηεο κπάιαο Ζ θξνχζε ηεο ξαθέηαο κε ηελ κπάια εθθξάδεηαη κέζα απφ ην ζπ-ληειεζηή θξνχζεο ή απνθαηάζηαζεο Ο ζπληειεζηήο απηφο θαζνξίδεηαη απφ ην είδνο θαη ηα ραξαθηεξηζηηθά

ηεο παξακφξθσζεο ηεο κπάιαο θαη ηεο ξαθέηαο θαηά ηελ θξνχζε Δθθξάδεη δε ην πνζνζηφ ηεο ελέξγεηαο πνπ

ράλεηαη ιφγσ ηεο παξακφξθσζεο ησλ αληηθεηκέλσλ πνπ έξρνληαη ζε θξνχζε Ο ζπληειεζηήο θπκαίλεηαη απφ

0 έσο 1 Όηαλ ν ζπληειεζηήο είλαη ίζνο κε ηε κνλάδα δελ ππάξρεη απψιεηα ελέξγεηαο θαηά ηελ θξνχζε θαη φιε ε ηαρχηεηα ηεο ξαθέηαο κεηαθέξεηαη ζην κπαιάθη (πιήξεο ειαζηηθή θξνχζε) Δπνκέλσο φζν πςειφηε-

ξνο είλαη ν ζπληειεζηήο ηφζν πην αλειαζηηθή θαη γξήγνξε ζα είλαη ε δηάξθεηα ηεο θξνχζεο θαη αληίζηξνθα

Ο ζπληειεζηήο θπκαίλεηαη απφ 03 έσο 09 αιιά δηαθέξεη αλάινγα κε ην είδνο ηεο ξαθέηαο ην ζεκείν επα-θήο ηεο ξαθέηαο κε ηελ κπάια θαη απφ ηελ ηαρχηεηα ηεο ξαθέηαο ζε ζρέζε κε ηε ηαρχηεηα ηεο κπάιαο (Kotze

et al 2000)

Σν ζεκείν επαθήο ηεο κπάιαο κε ηε ξαθέηα δελ θαζνξίδεηαη κφλνλ απφ ην ζπληειεζηή θξνχζεο αιιά θαη απφ ηελ αίζζεζε ησλ αζιεηψλ θαηά ηελ θξνχζε Έηζη ην ρηχπεκα ηεο κπάιαο ιίγν πάλσ απφ ηε ιαβή

ηεο ξαθέηαο κεηψλεη ηελ αίζζεζε ηεο θξνχζεο απφ ηνπο αζιεηέο ελψ ην ρηχπεκα κε ηελ πεξηνρή θνληά ζηελ

θνξπθή ηεο ξαθέηαο πξνζδίδεη κεγαιχηεξε ξνπή ζηε ξαθέηα ζε ζρέζε κε ηε ιαβή νδεγεί ζε κεγαιχηεξεο

ηαρχηεηεο ηνπ ζεξβίο αιιά επηβαξχλεη πεξηζζφηεξν ηνπο αζιεηέο (Kotze et al 2000) Σέινο θαηά ηελ επα-θή κε ηελ κπάια πξνζδίδεηαη θάιηζν (spin) ην νπνίν θπκαίλεηαη απφ 128 rads (flat service) 232 (slide) θαη

337 (kick) (Sakurai Reid amp Elliott 2013) Σν θάιηζν εμαξηάηαη απφ ηε γσλία ηεο ξαθέηαο ζε ζρέζε κε ηελ

κπάια ε νπνία θαζνξίδεη θαη ην ζεκείν επαθήο ηεο κπάιαο απφ ηε ξαθέηα

64 Γπλάκεηο αληίδξαζεο Οη δπλάκεηο αληίδξαζεο ηνπ εδάθνπο θαηά ην ζεξβίο θπκαίλνληαη απφ 13 έσο 22 θνξέο ην ζσκαηηθφ βάξνο (θαηαθφξπθε δχλακε) απφ 010 έσο 014 θνξέο ην ζσκαηηθφ βάξνο (πιάγηα) θαη απφ 015 έσο 030 θνξέο ην

ζσκαηηθφ βάξνο (πξνζζηνπίζζηα) δχλακε (Bahamonde amp Knudson 2001) Οη δπλάκεηο είλαη κεγαιχηεξεο

φηαλ ην ζεξβίο γίλεηαη κε ηελ ηερληθή ηνπ foot up Δμαίξεζε απνηειεί ε νξηδφληηα πξφζζηα (πξνσζεηηθή) δχ-λακε ηνπ πίζσ πνδηνχ ε νπνία είλαη πςειφηεξε φηαλ ρξεζηκνπνηείηαη ε ηερληθή κε ηελ νπίζζηα θίλεζε ηνπ

πνδηνχ ζε ζρέζε κε ηελ ηερληθή αλχςσζεο ηνπ πνδηνχ (Bahamonde amp Knudson 2001)

Ζ θαηαθφξπθε δχλακε είλαη ρακειή θαηά ηελ αξρηθή θάζε ηεο πξνεηνηκαζίαο κεηψλεηαη ειαθξά

θαηά ηελ ηειηθή θάζε ηεο πξνεηνηκαζίαο (laquoφπιηζεraquo) θαη απμάλεηαη θαηαθφξπθα θαηά ηε θάζε ηεο απειεπζέ-ξσζεο Καηά ηε θάζε ηεο πξνεηνηκαζίαο αζθείηαη κηα δχλακε απνξξφθεζεο (νξηδφληηα νπίζζηα δχλακε) ελψ

θαηά ηε θάζε ηεο απειεπζέξσζεο ε δχλακε αιιάδεη θνξά θαη κεηαηξέπεηαη ζε πξνσζεηηθή (νξηδφληηα πξφ-

ζζηα) Οη πιάγηεο δπλάκεηο είλαη ρακειέο θαη θπξίσο έρνπλ έζσ πιάγηα θαηεχζπλζε

65 Μπτθή δξαζηεξηφηεηα ε έλα δεμηφ ζεξβίο ε κπτθή δξαζηεξηφηεηα ζρεδφλ φισλ ησλ κπψλ είλαη ρακειή θαηά ηε θάζε ηεο πξνεηνη-

καζίαο θαη απμάλεη θαηά ην ηέινο ηεο θάζεο πξνεηνηκαζίαο θαη ηελ αξρηθή θάζε ηεο απειεπζέξσζεο (Δηθφλα 1017) Όζνλ αθνξά ηνπο κχεο ηνπ θνξκνχ (Chow Park amp Tillman 2009) ε κέγηζηε δξαζηεξηφηεηα ηνπ

νξζνχ θνηιηαθνχ αλέξρεηαη ζην 50 ηεο κέγηζηεο ηζνκεηξηθήο πξνζπάζεηαο (MVC) θαη ζηηο δχν πιεπξέο ηνπ

ζψκαηνο Ο νξζσηήξαο εκθαλίδεη κεγαιχηεξε δξαζηεξηφηεηα (~95 MVC) απφ ηελ πιεπξά ηνπ ρεξηνχ ξί-ςεο θαηά ην follow through ελψ ν κπο ηεο άιιεο πιεπξάο είλαη ζηαζεξφο ζην 50 MVC Αληίζηξνθα ν έμσ

ινμφο θνηιηαθφο εκθαλίδεη ρακειφηεξε δξαζηεξηφηεηα ζηελ πιεπξά ηεο ξίςεο (~100 MVC) ζε ζρέζε κε

ηελ αληίζεηε πιεπξά (~150 MVC) Απηή ε απμεκέλε δξαζηεξηφηεηα φισλ ησλ κπψλ ηνπ θνξκνχ δείρλεη

249

ηελ πνιχ κεγάιε ζπλεηζθνξά ησλ θηλήζεσλ ηνπ θνξκνχ ζηελ ηερληθή εθηέιεζε ηνπ ζεξβίο κε δεδνκέλν φηη

νη κχεο ηνπ θνξκνχ δελ εκθαλίδνπλ εχθνια πνιχ πςειή κπτθή δξαζηεξηφηεηα Ο ξφινο ηνπ έζσ θαη ηνπ έμσ θνηιηαθνχ κπφο είλαη ηδηαίηεξα ζεκαληηθφο αθνχ ε δξαζηεξηφηεηά ηνπο απμάλεηαη πεξηζζφηεξν απφ θάζε

άιιν κπ πξνθαλψο γηα λα αληαπνθξηζεί ζηηο απμεκέλεο αλάγθεο γηα ζηξνθηθή θίλεζε ηνπ θνξκνχ θαηά ηελ

εθηέιεζε ηνπ ζεξβίο

Εικόνα 1017 Δλδεηθηηθή ηνπνγξαθηθή ζέζε ζεκαληηθήο κπτθήο δξαζηεξηφηεηαο ιίγν κεηά ηελ απειεπζέξσζε

Ο πξφζζηνο δειηνεηδήο εκθαλίδεη ρακειή δξαζηεξηφηεηα θαηά ηελ αξρηθή θάζε ηεο πξνεηνηκαζίαο ε

νπνία κεγηζηνπνηείηαη (ζην 80 ηεο κέγηζηεο ηζνκεηξηθήο πξνζπάζεηαο) ιίγν πξηλ ηελ έλαξμε ηεο θάζεο α-πειεπζέξσζεο ελψ ζηε ζπλέρεηα κεηψλεηαη πεξίπνπ ζην 40 Ο νπίζζηνο δειηνεηδήο θαη ν πιαηχο ξαρηαίνο

εκθαλίδνπλ ηε κέγηζηε ηνπο ηηκή (81-83) θαηά ηε θάζε ηεο απειεπζέξσζεο αιιά θαη ζηε ζπλέρεηα ε δξα-

ζηεξηφηεηά ηνπο παξακέλεη πςειή (45-70) κέρξη ην ηέινο ηεο θίλεζεο Ο ππνπιάηηνο εκθαλίδεη ρακειή δξαζηεξηφηεηα ζε φιε ηε δνθηκαζία κε ηηκέο πνπ θπκαίλνληαη απφ 9 έσο 36 MVC (Girard et al 2005

Seeley et al 2008)

Ο κείδσλ ζσξαθηθφο εκθαλίδεη παξφκνηα ζπκπεξηθνξά κε κέγηζην πνπ θηάλεη ην 93 αιιά ζηε ζπ-λέρεηα ε δξαζηεξηφηεηά ηνπ ζρεδφλ πέθηεη ζε ηηκέο εξεκίαο Ο πξφζζηνο νδνλησηφο εκθαλίδεη ρακειή δξα-

ζηεξηφηεηα ζηελ αξρηθή θάζε ηεο πξνεηνηκαζίαο ε νπνία ζηε ζπλέρεηα απμάλεη πεξίπνπ ζην 60 ηεο κέγη-

ζηεο κέρξη ην ηέινο ηεο πξνζπάζεηαο (Seeley et al 2008) πλνιηθά ε κέζε δξαζηεξηφηεηα είλαη πςειφηεξε

ζηνλ πιαηχ ξαρηαίν ην κείδνλα ζσξαθηθφ θαη ηελ πξφζζηα κνίξα ηνπ δειηνεηδνχο Όζνλ αθνξά ηα θάησ άθξα ε δξαζηεξηφηεηα ησλ κπψλ είλαη ρακειή θαηά ηελ αξρηθή θάζε ηεο πξν-

εηνηκαζίαο γηα λα απμεζεί ε δξαζηεξηφηεηα ηνπ έζσ θαη έμσ πιαηχ θαη γαζηξνθλήκηνπ ηνπ πίζσ πνδηνχ ζην

ηέινο ηεο πξνεηνηκαζίαο Ζ δξαζηεξηφηεηα ησλ κπψλ ηνπ πνδηνχ απφ ηελ πιεπξά ηεο ξαθέηαο απμάλεηαη θα-ηά ηε δηάξθεηα ηεο απειεπζέξσζεο κε πξψην ηνλ έμσ πιαηχ έπεηηα ηνλ έζσ πιαηχ θαη ηέινο ην γαζηξνθλή-

κην (Girard et al 2005)

66 Μεζνδνινγηθέο επηζεκάλζεηο γηα ηελ αλάιπζε ηνπ ζεξβίο Ζ θηλεκαηηθή αλάιπζε κε κηα θάκεξα είλαη επαξθήο γηα ηε ρσξνρξνληθή θαη βαζηθή δηζδηάζηαηε αλάιπζε ηεο θίλεζεο Γηα ηελ αλάιπζε ηεο επαθήο ηεο ξαθέηαο κε ηελ κπάια ρξεηάδνληαη θάκεξεο πςειφηεξεο ζπρλφ-

ηεηαο (gt1000 Hz) Μηα ηππηθή εκβηνκεραληθή αλάιπζε ηνπ ζεξβίο ζα κπνξνχζε λα πεξηιακβάλεη ηηο εμήο

κεηαβιεηέο

1 ηε ρξνληθή δηάξθεηα ησλ θάζεσλ

250

2 ηελ ηαρχηεηα ηεο ξαθέηαο θαη ηεο κπάιαο

3 ηε κέγηζηε ηαρχηεηα ηνπ ψκνπ ηνπ αγθψλα ηεο περενθαξπηθήο θαη ηεο ρεηξνιαβήο θαη ην ρξφλν επίηεπμεο σο πνζνζηφ ηεο ζπλνιηθήο δηάξθεηαο ηεο θίλεζεο

4 ηε κέγηζηε θαη ηελ ειάρηζηε θάκςε ηεο άξζξσζεο ηνπ γφλαηνο

5 ηε κέγηζηε έμσ θαη έζσ ζηξνθή ηεο άξζξσζεο ηνπ ψκνπ ηνπ ρεξηνχ ξίςεο

6 ηε κέγηζηε θαη ηελ ειάρηζηε ζηξνθή ηνπ θνξκνχ θαηά ηε δηάξθεηα ηεο θίλεζεο 7 ηε κέγηζηε θαηαθφξπθε δχλακε αληίδξαζεο θαηά ηελ ψζεζε

8 ηε κέγηζηε ειεθηξνκπνγξαθηθή δξαζηεξηφηεηα θαη ην ρξφλν επίηεπμήο ηεο γηα θάζε κπ

7 Δλφξγαλε γπκλαζηηθή (γηγάληηα αηψξεζε ζην κνλφδπγν) Έλα ζεκαληηθφο αξηζκφο ησλ αγσληζκάησλ ηεο ελφξγαλεο γπκλαζηηθήο (πρ κνλφδπγν δίδπγν θξίθνη) βαζί-

δεηαη ζηελ ηθαλφηεηα εθηέιεζεο θηλήζεσλ ηνπ ζψκαηνο φηαλ απηφ αησξείηαη ζηνλ αέξα έρνληαο σο βάζε

ζηήξημεο ηα ρέξηα

Ζ γηγαληηαία αηψξεζε ζην κνλφδπγν απνηειεί κηα απφ ηηο πην απαηηεηηθέο θαη ηαπηφρξνλα ραξαθηε-ξηζηηθέο θηλήζεηο ηεο ελφξγαλεο γπκλαζηηθήο Ο αζιεηήο εθηειεί αζθήζεηο ζηεξηδφκελνο ζε κηα αηζάιηλε

κπάξα χςνπο 260 m κήθνπο 240 m θαη δηακέηξνπ 28 cm Ζ γηγαληηαία αηψξεζε απνηειεί ην επηζηέγαζκα

πξνθαηαξηηθψλ αησξήζεσλ θαη θηλήζεσλ ηνπ ζψκαηνο κε ην ζψκα θάησ απφ ηελ κπάξα Αλαθέξεηαη δε κηα πιήξεο πεξηζηξνθή ηνπ ζψκαηνο γχξσ απφ ηελ κπάξα

Τπάξρνπλ δχν ηερληθέο εθηέιεζεο ηεο γηγαληηαίαο αηψξεζεο ε παξαδνζηαθή θαηά ηελ νπνία ν αζιε-

ηήο δηαηεξεί ηα ρέξηα ηνπ αλνηρηά θαη ε αηψξεζε εθηειείηαη κε δπλακηθή θίλεζε ησλ θάησ άθξσλ φηαλ βξί-ζθεηαη ζην ηέινο ηεο αηψξεζεο θάησ απφ ηελ κπάξα θαη ε δπλακηθή αηψξεζε ε νπνία εθκεηαιιεχεηαη ηφζν

ην άλνηγκα ησλ ψκσλ φζν θαη ησλ ηζρίσλ θαζφιε ηε δηάξθεηα ηεο αηψξεζεο Ο αζιεηήο ή ε αζιήηξηα εθηειεί

ηελ αηψξεζε πξφζζηα (κε θνξά απφ πίζσ πξνο ηα κπξνζηά) ή νπίζζηα (κε θνξά απφ κπξνζηά πξνο ηα πίζσ)

ελψ ηαπηφρξνλα εθηειεί θαη πεξηζηξνθέο ζην εγθάξζην θαη κεησπηαίν επίπεδν Ζ νπίζζηα αηψξεζε ζην κνλφδπγν βαζίδεηαη ζηνπο εμήο παξάγνληεο

1 Σε δεκηνπξγία ξνπήο ηνπ ζψκαηνο ζε ζρέζε κε ηνλ άμνλα πεξηζηξνθήο πνπ πξνέξρεηαη απφ

ηηο δπλάκεηο ηεο βαξχηεηαο θαη ηελ αληίζηαζε ηεο κπάξαο πξνο ηα ρέξηα ηνπ αζιεηή ζε ζπ-γθεθξηκέλα ζεκεία ηεο θίλεζεο

2 Σηο θηλήζεηο ηνπ αζιεηή νη νπνίεο έρνπλ σο ζηφρν ηε κεηαβνιή ηεο ξνπήο αδξάλεηαο θαη κέ-

ζσ απηήο ηε κεηαβνιή ηεο ηαρχηεηαο πεξηζηξνθήο Όηαλ ην ΚΜ ηνπ ζψκαηνο έξρεηαη πην θνληά ζηελ κπάξα ηφηε ε ξνπή αδξάλεηαο κεηψλεηαη θαη άξα ν αζιεηήο επηηαρχλεη

3 Καηά ηελ νξηδφληηα ζέζε πάλσ απφ ηελ κπάξα ν αζιεηήο θηάλεη ζην πςειφηεξν επίπεδν έ-

ρνληαο ηε κέγηζηε δπλαηή δπλακηθή ελέξγεηα ελψ θαζψο δηέξρεηαη θάησ απφ ηελ κπάξα ε

δπλακηθή ελέξγεηα κεηαηξέπεηαη ζε θηλεηηθή Ζ θάκςε ησλ αξζξψζεσλ θαηά ηελ αλνδηθή θάζε απμάλεη ηελ θηλεηηθή θαη ηε δπλακηθή ελέξγεηα ελψ ε έθηαζε θαηά ηελ θαζνδηθή θάζε

απμάλεη ηε δπλακηθή θαη δε κεηψλεη ηελ θηλεηηθή

71 Κηλεκαηηθά ραξαθηεξηζηηθά Όηαλ ν αζιεηήο βξεζεί ζηελ αθεηεξία ε ηερληθή μεθηλάεη κε κηθξέο αησξήζεηο ηνπ ζψκαηνο νη νπνίεο έρνπλ σο ζηφρν ηελ αχμεζε ηεο πεξηζηξνθηθήο θίλεζεο ηνπ ζψκαηνο Όηαλ ν αζιεηήο θηλεζεί πξνο ηα κπξνζηά θά-

κπηεη ηα ηζρία θαη ηνπο αγθψλεο θέξνληαο ην ΚΜ πην θνληά ζηελ κπάξα δεκηνπξγψληαο ηαιάλησζε ηνπ ζψ-

καηνο Όηαλ ν αζιεηήο επηζηξέθεη πξνο ηα πίζσ νη αξζξψζεηο εθηείλνληαη θαη ζηελ επαλαθνξά ε ηαρχηεηα

απμάλεη

251

Εικόνα 1018 Αλαπαξάζηαζε ηεο νπίζζηαο γηγάληηαο αηψξεζεο Ζ θίλεζε ρσξίζηεθε ζε ηέζζεξα ηεηαξηεκφξηα γηα ηελ

θαιχηεξε πεξηγξαθή ηεο Γεμηά παξνπζηάδνληαη νη ηηκέο αλαθνξάο γηα ηελ άξζξσζε ηνπ ηζρίνπ θαη ηνπ ψκνπ

Καζψο ε ηαιάληεπζε ζπλερίδεηαη ην ζψκα ιακβάλεη νινέλα θαη πην αθξαίεο ζέζεηο ζε ζρέζε κε ην

κνλφδπγν γηα λα θαηαιήμεη ζηελ πιήξε πεξηζηξνθή (360deg) Ζ ζέζε ηνπ ζψκαηνο θαηά ηελ πιήξε πεξηζηξν-θή πεξηγξάθεηαη απφ ηε γσλία ηνπ ΚΜ κε ηελ κπάξα θαη θπκαίλεηαη απφ 0 έσο 360deg φπσο παξνπζηάδεηαη

ζηελ Δηθφλα 1018 ηε ζπλέρεηα ζα ρξεζηκνπνηήζνπκε ηνλ φξν laquoζέζεraquo (ζε κνίξεο) γηα λα πξνζδηνξίδνπκε ηε

ζέζε ηνπ ζψκαηνο θαηά ηε δηάξθεηα ηεο πιήξνπο πεξηζηξνθήο ελψ γηα ηνλ ίδην ζθνπφ ε πιήξεο πεξηζηξνθή έρεη δηαηξεζεί ζε ηέζζεξα ηεηαξηεκφξηα

ε κηα πιήξε πεξηζηξνθή ε ζέζε ηνπ ζψκαηνο δελ είλαη ίδηα Απηφ νθείιεηαη ζην γεγνλφο φηη θαηά

ηελ πεξηζηξνθή ε ηαρχηεηα ηνπ ΚΜ κεηψλεηαη εμαηηίαο ηεο ηξηβήο ησλ ρεξηψλ κε ηελ κπάξα θαη ζπλεπψο ν αζιεηήο πξέπεη λα κεηαβάιεη ηελ αθηίλα πεξηζηξνθήο ηνπ ΚΜ γχξσ απφ ηελ κπάξα ην νπίζζην γηγαληηαίν

αηψξεκα (δειαδή κε θαηεχζπλζε αληίζεηα κε ηνπο δείθηεο ηνπ ξνινγηνχ) ε θίλεζε ραξαθηεξίδεηαη απφ θάκ-

ςε ησλ ηζρίσλ θαη ησλ ψκσλ θαηά ηελ άλνδν ηνπ αζιεηή (1ν θαη 2

ν ηεηαξηεκφξην) θαη απφ έθηαζε ησλ αξ-

ζξψζεσλ θαηά ηελ θαζνδηθή θάζε (3ν θαη 4

ν ηεηαξηεκφξην)

Έζησ φηη ε γσλία αλαθνξάο είλαη 180deg θαη αληηζηνηρεί ζηελ νπδέηεξε ζέζε ηνπ ηζρίνπ (αχμεζε ηεο

γσλίαο νδεγεί ζε θάκςε) θαη ηηο 180deg θάκςε ηνπ ψκνπ (θάκςε ηνπ ψκνπ νδεγεί ζε κείσζε ηεο γσλίαο) Ό-

ηαλ ν αζιεηήο βξίζθεηαη ιίγν πξηλ ηελ θαηαθφξπθε ζέζε θάησ απφ ηελ κπάξα (ζέζε 0deg) νη ψκνη βξίζθνληαη ζρεδφλ ζε νπδέηεξε ζέζε ελψ ηα ηζρία ζε ππεξέθηαζε 10-20deg θαη νη πνδνθλεκηθέο ζε πεικαηηαία θάκςε

(Arampatzis amp Bruggemann 1999 Yeadon amp Hiley 2000) Καηά ηελ άλνδν απφ ηηο 0deg έσο ηηο 180deg ν αζιε-

ηήο εθηειεί θάκςε ησλ ηζρίσλ (~60deg) (ιίγν πξηλ θηάζεη ηελ νξηδφληηα ζέζε) θαη έπεηηα θάκςε (~60deg) θαη πξνβνιή ησλ ψκσλ ψζηε λα κεηψζεη ηελ αθηίλα πεξηζηξνθήο θαη λα κεηψζεη ηελ επίδξαζε ηεο ξνπήο ηεο

βαξχηεηαο δηαηεξψληαο πςειή ηελ ηαρχηεηά ηνπ (Arampatzis amp Bruggemann 1999 Sevrez Berton Rao amp

Bootsma 2009) Όηαλ ην ζψκα βξίζθεηαη ζηε ζέζε 90deg ηφηε νη ψκνη θαη ηα ηζρία βξίζθνληαη ζε γσλία θάκ-

ςεο 120deg Καζψο ν αζιεηήο νινθιεξψλεη ηελ αλνδηθή θάζε θαη θηάλνληαο ζηελ θαηαθφξπθε ζέζε πάλσ απφ

ηελ κπάξα (ζέζε 180deg) ην ζψκα ζηαδηαθά επζπγξακκίδεηαη Καηά ηελ θαζνδηθή θάζε παξαηεξείηαη κηα

ζηαδηαθή έθηαζε ησλ ηζρίσλ θαη ησλ ψκσλ κέρξη πεξίπνπ ηε ζέζε ησλ 280deg (Arampatzis amp Bruggemann 1999 Sevrez et al 2009 Yeadon amp Hiley 2000) (Δηθφλα 1019) Σα γφλαηα κέλνπλ ζρεδφλ ζε πιήξε έθηαζε

θαηά ηε δηάξθεηα ελφο θχθινπ (Tsuchiya Murata amp Fukunaga 2004)

252

Εικόνα 1019 Καηά ηελ θαζνδηθή θάζε νη ψκνη θαη ηα ηζρία βξίζθνληαη ζε πιήξε έθηαζε ψζηε ν αζιεηήο λα απμήζεη ηελ αθηίλα πεξηζηξνθήο ηνπ (2015 European Artistic Gymnastics Championships - Horizontal bar - Pablo Braegger 05 by

Pierre-Yves Beaudouin Τπφ ηελ άδεηα CC BY-SA 40 via Wikimedia Commons)

Να ζεκεησζεί φηη νη θηλήζεηο ηεο θάκςεο θαη ηεο έθηαζεο ησλ αξζξψζεσλ θαηά ηε γηγάληηα αηψξεζε πξνο ηα πίζσ δηαθέξνπλ ζε ζρέζε κε απηέο πνπ παξαηεξνχληαη θαηά ηε γηγάληηα αηψξεζε πξνο ηα κπξνζηά

Καηά ηελ νπίζζηα αηψξεζε ε έθηαζε ιακβάλεη ρψξα θαηά ηελ θαζνδηθή θάζε θαη ε θάκςε θαηά ηελ αλνδη-

θή θάζε ελψ ην αληίζεην ζπκβαίλεη θαηά ηελ πξφζζηα αηψξεζε

Ζ ηξνρηά ηνπ ΚΜ ζε κηα πιήξε πεξηζηξνθή είλαη ζρεδφλ θπθιηθή (Hiley amp Yeadon 2003) Απηφ ζπκβαίλεη επεηδή θαηά ηελ αλνδηθή θάζε ην ΚΜ ζπγθιίλεη ειαθξά πξνο ηελ κπάξα ψζηε λα κεησζεί ε αθηί-

λα πεξηζηξνθήο ελψ θαηά ηελ θαζνδηθή θάζε ζπκβαίλεη ην αληίζεην (Δηθφλα 1020)

Ζ γσληαθή ηαρχηεηα ηνπ ΚΜ είλαη κέγηζηε ιίγν πξηλ ηε δηέιεπζε θάησ απφ ηελ κπάξα (ζέζε 0deg) κε ηηκέο πνπ θπκαίλνληαη απφ 270 έσο 310degs (Frere Gopfert Slawinski amp Tourny-Chollet 2012) Καηά ηελ

αξρηθή θάζε αλφδνπ (ζέζε 0deg έσο 30deg) ε ηαρχηεηα κεηψλεηαη ελψ ζηε ζπλέρεηα (ζέζε 30deg έσο 90deg) απμάλεη

θαζψο ν αζιεηήο έιθεη ηελ κπάξα γηα λα αλέβεη ςειά ην δεχηεξν ηξηηεκφξην ε ηαρχηεηα κεηψλεηαη γηα λα

ιάβεη ηελ ειάρηζηε ηηκή ηεο ζηελ θαηαθφξπθε ζέζε ηνπ αζιεηή πάλσ απφ ηελ κπάξα (ζέζε 180deg) ηε ζπλέ-ρεηα απμάλεηαη ζηαδηαθά θαηά ηελ θαζνδηθή θάζε (απφ ηε ζέζε 180deg θαη έπεηηα) Καηά ηελ απειεπζέξσζε

ε νξηδφληηα γξακκηθή ηαρχηεηα ηνπ ΚΜ εκθαλίδεη ηηκέο νη νπνίεο θπκαίλνληαη απφ 2 ms έσο 22 ms ελψ ε

θαηαθφξπθε θπκαίλεηαη πεξίπνπ ζηα 5 ms (Hiley amp Yeadon 2003) Ζ επηηάρπλζε ηνπ ΚΜ είλαη κέγηζηε φηαλ ν αζιεηήο νινθιεξψλεη ηε θίλεζή ηνπ ζην 3

ν ηεηαξηεκφξην

(ιίγν κεηά ηε ζέζε 270deg) Καζψο ην ζψκα έξρεηαη νξηδφληηα θάησ απφ ηελ κπάξα ε επηηάρπλζε αιιάδεη πξφ-

ζεκν θαη κεηαηξέπεηαη ζε επηβξάδπλζε γηα λα απμεζεί εθ λένπ θαηά ηελ αλνδηθή θάζε κέρξη πεξίπνπ ηα κη-ζά ηνπ 2

νπ ηεηαξηεκνξίνπ ηεο πεξηζηξνθήο (Frere et al 2012)

253

Εικόνα 1020 Αλαπαξάζηαζε ηεο γηγάληηαο αηψξεζεο πξνο ηα πίζσ Ζ θφθθηλε γξακκή δείρλεη ηε κεηαηφπηζε ηνπ ΚΜ Ζ ηαρχηεηα ηνπ ΚΜ είλαη κέγηζηε ζην ζεκείν Γ θαη ρακειφηεξε ζην ζεκείν Γ Ζ επηηάρπλζε ηνπ ΚΜ είλαη κέγηζηε ζην ζεκείν

Α ελψ ε επηβξάδπλζε ζην ζεκείν Β

72 Δθαξκνγή δπλάκεσλ θαηά ην γηγαληηαίν αηψξεκα Οη δπλάκεηο νη νπνίεο αζθνχληαη θαηά ηελ αηψξεζε ηνπ αζιεηή ζην κνλφδπγν είλαη νη εμήο (Hay 1993) (Δη-

θφλα 1021) Ζ δχλακε ηεο βαξχηεηαο

Ζ δχλακε αληίδξαζεο ηεο κπάξαο πξνο ηα ρέξηα ε νπνία έρεη δπν ζπληζηψζεο ηελ θε-

ληξνκφιν ε νπνία αζθείηαη ζηελ θαηεχζπλζε ηεο γξακκήο πνπ ελψλεη ην ΚΜ ηνπ ζψκα-ηνο κε ην θέληξν ηεο κπάξαο θαη κηα θάζεηε δχλακε

Ζ ξνπή ε νπνία παξάγεηαη απφ ηηο δπλάκεηο ηεο ηξηβήο ησλ ρεξηψλ κε ηελ κπάξα

Μπτθέο δπλάκεηο

254

Εικόνα 1021 Γπλάκεηο νη νπνίεο αζθνχληαη θαηά ηελ αηψξεζε ζην κνλφδπγν (ζρεδηαζκφο ησλ δπλάκεσλ ζην αξρείν

(2015_European_Artistic_Gymnastics_Championships_-_Horizontal_bar_-_Vlasios_Maras_08jpg Pierre-Yves Beau-

douin Τπφ ηελ άδεηα CC BY-SA 40 via Wikimedia Commons)

Όηαλ ν αζιεηήο βξεζεί ζηελ αθεηεξία (ζέζε 0deg) ε γξακκή ηεο βαξχηεηαο δηαπεξλά ηνλ άμνλα πεξη-ζηξνθήο θαη επνκέλσο δελ κπνξεί λα παξάγεη θακία θίλεζε Καζψο ν αζιεηήο εθηειεί ηελ πεξηζηξνθή ν

κνριφο ηνπ δηαλχζκαηνο ηεο βαξχηεηαο ζε ζρέζε κε ηελ κπάξα κεηαβάιιεηαη θαη είλαη κέγηζηνο ζηηο νξηδφ-

ληηεο ζέζεηο ηνπ ζψκαηνο ζε ζρέζε κε ηελ κπάξα (ζέζε 90deg θαη 180deg) είηε ζην αλέβαζκα είηε ζην θαηέβα-ζκα Ζ ξνπή ηεο βαξχηεηαο είλαη αληίζεηε πξνο ηελ θίλεζε ηνπ αζιεηή ζην αλέβαζκα ελψ ην αληίζεην ζπκ-

βαίλεη ζην θαηέβαζκα

Ζ ξνπή ηεο ηξηβήο είλαη πάληα αληίζεηε ζηελ θαηεχζπλζε ηεο θίλεζεο Καηά ηελ αλνδηθή θάζε ε ξνπή ησλ δπλάκεσλ ηεο ηξηβήο καδί κε ηε ξνπή ηεο βαξχηεηαο έρνπλ ηελ ίδηα θνξά θαη επηβξαδχλνπλ ηνλ

αζιεηή Καηά ηελ θάζνδν ε ξνπή ηεο ηξηβήο είλαη αληίζεηε ζηε ξνπή ηεο βαξχηεηαο Υσξίο θακία κεηαβνιή

ζηε ζέζε ηνπ ζψκαηνο ε πιήξεο πεξηζηξνθή γχξσ απφ ηελ κπάξα δελ είλαη εθηθηή ιφγσ ηεο ζπλερνχο επί-

δξαζεο ηεο ηξηβήο Ζ θεληξνκφινο δχλακε (Fθ) έρεη σο ζηφρν λα δηαηεξεί ηελ πεξηζηξνθηθή θίλεζε ηνπ ΚΜ ηνπ ζψκα-

ηνο γχξσ απφ ηελ κπάξα Δάλ σ ε γσληαθή ηαρχηεηα ηνπ ΚΜ m ε κάδα θαη r ε αθηίλα πεξηζηξνθήο ε Fθ

δίλεηαη απφ ηε ζρέζε

Δπνκέλσο ε Fθ είλαη κέγηζηε φηαλ ν αζιεηήο εκθαλίδεη ηε κεγαιχηεξε ηαρχηεηα πεξηζηξνθήο (σ) ζε

ζπλδπαζκφ κε ηε κηθξφηεξε αθηίλα πεξηζηξνθήο (r) Δθφζνλ ε σ απμάλεη θαηά ηελ θαζνδηθή θάζε ηνπ αησ-

ξήκαηνο (Δηθφλα 1020) ηφηε ε Fθ είλαη πςειφηεξε ζε απηήλ ηε θάζε κε ηηκέο πνπ θηάλνπλ ηηο 35 θνξέο ην ζσκαηηθφ βάξνο (Kerwin amp Hilley 2003) Δπηπιένλ ε άζθεζε ηεο Fθ επηβαξχλεη ηδηαίηεξα ηε ιαβή ελψ

πξνθαιεί παξακφξθσζε ηεο κπάξαο πεξίπνπ θαηά 9 cm (Kerwin amp Hilley 2003) Ζ παξακφξθσζε απηή ηεο

κπάξαο φκσο ιεηηνπξγεί ζεηηθά γηα ηνλ αζιεηή αθνχ θαηά ηελ επεξρφκελε αλνδηθή θάζε ε κπάξα επαλέξ-

ρεηαη θαη πξνζδίδεη επηπιένλ ειαζηηθή ελέξγεηα ζηνλ αζιεηή γηα λα επηηχρεη ηελ αλχςσζή ηνπ Ζ παξαπάλσ πεξηγξαθή ησλ δπλάκεσλ πνπ αζθνχληαη ζηνλ αζιεηή βαζίδεηαη ζε εθαξκνγή ησλ λφ-

κσλ ηεο θπζηθήο ρσξίο λα ιακβάλεη ππφςε ηεο ηε κεηαβνιή ηεο ζέζεο ηνπ ζψκαηνο θαηά ηελ θίλεζε Όπσο

έρεη ήδε αλαθεξζεί ην αηψξεκα ραξαθηεξίδεηαη απφ θάκςε ησλ αξζξψζεσλ θαηά ηελ αλνδηθή θάζε θαη έ-θηαζε θαηά ηελ θαζνδηθή θάζε Με ηελ έθηαζε ησλ αξζξψζεσλ απμάλεη ε αθηίλα πεξηζηξνθήο ελψ κε ηελ

θάκςε ζπκβαίλεη ην αληίζεην Απηή ε κεηαβνιή επηηξέπεη ζηνλ αζιεηή

255

1 Να κεηψζεη ηελ επίδξαζε ηεο ξνπήο ηεο βαξχηεηαο θαηά ηελ άλνδν θαη λα ηελ απμήζεη θαηά

ηελ θάζνδν 2 Να απμήζεη ηε γσληαθή ηαρχηεηα ζε φιεο ηηο θάζεηο

3 Να επηηχρεη κεγαιχηεξε αχμεζε ηεο ζηξνκθνξκήο θαηά ηελ θαζνδηθή θάζε απφ ηελ αληί-

ζηνηρε κείσζε ηεο ζηξνκθνξκήο θαηά ηελ αλνδηθή θάζε (Yeadon amp Hiley 2000)

Ο ξφινο ησλ κπτθψλ δπλάκεσλ θαηά ην γηγαληηαίν αηψξεκα εθθξάδεηαη κέζα απφ ηηο κεηαβνιέο ζηε ζέζε ηνπ ζψκαηνο ηηο νπνίεο πξνθαιεί πγθεθξηκέλα ε ππεξέθηαζε ησλ ηζρίσλ ιίγν πξηλ ηελ νξηδφληηα ζέζε

θάησ απφ ηελ κπάξα καδί κε ηελ θάκςε ησλ ηζρίσλ θαη ησλ ψκσλ θαηά ηελ αλνδηθή θάζε αλεβάδνπλ ην ΚΜ

θνληά ζηελ κπάξα απμάλνληαο ηφζν ηε δπλακηθή φζν θαη ηελ θηλεηηθή ηνπ ελέξγεηα Δπνκέλσο ν ξφινο ησλ κπτθψλ δπλάκεσλ ζα κπνξνχζε λα ζπλνςηζηεί σο εμήο

1 Να κεηαηνπίδεη ηα κέιε ηνπ ζψκαηνο ψζηε λα κεηαβάιιεη ηελ αθηίλα πεξηζηξνθήο ηνπ ΚΜ

ηνπ ζψκαηνο 2 Να πξνδίδεη ηελ απαξαίηεηε κεραληθή ελέξγεηα ε νπνία ράλεηαη ιφγσ ηεο ζπλερνχο επίδξα-

ζεο ηεο ηξηβήο θαηά ηελ πξνεγνχκελε πεξηζηξνθή

3 Να επηηαρχλεη ην ζψκα θαηά ην 2ν ηεηαξηεκφξην ηεο αλνδηθήο θάζεο (Sevrez Rao Berton

amp Bootsma 2012)

73 Μεζνδνινγηθέο επηζεκάλζεηο γηα ηελ αλάιπζε ηνπ γηγάληηνπ αησξήκαηνο Ζ θηλεκαηηθή αλάιπζε κε κηα θάκεξα είλαη επαξθήο γηα ηε ρσξνρξνληθή θαη βαζηθή δηζδηάζηαηε αλάιπζε

ηεο θίλεζεο Μηα ηππηθή εκβηνκεραληθή αλάιπζε ηνπ γηγάληηνπ αησξήκαηνο ζα κπνξνχζε λα πεξηιακβάλεη

ηηο εμήο κεηαβιεηέο 1 ηε ρξνληθή δηάξθεηα ησλ θάζεσλ 2 ηε κέγηζηε θαη ηελ ειάρηζηε γσλία ησλ ηζρίσλ θαη ησλ ψκσλ θαζψο θαη ην ρξφλν επίηεπμήο

ηνπο σο πνζνζηφ ηεο ζπλνιηθήο πεξηζηξνθήο

3 ηε κέγηζηε θαη ηελ ειάρηζηε απφζηαζε ηνπ ΚΜ απφ ηελ κπάξα θαη ην ρξφλν επίηεπμήο ηνπο 4 ηε κέγηζηε θαη ηελ ειάρηζηε ηαρχηεηα ηνπ ΚΜ ζηε δηάξθεηα ηεο πεξηζηξνθήο θαη ην ρξφλν

επίηεπμήο ηνπο

5 ηελ ηαρχηεηα ηνπ ΚΜ πξηλ θαη θαηά ηε δηάξθεηα ηεο ηειηθήο απειεπζέξσζεο 6 ηε κέγηζηε ειεθηξνκπνγξαθηθή δξαζηεξηφηεηα θαη ην ρξφλν επίηεπμήο ηεο γηα θάζε κπ

8 Σν ειεχζεξν ζηπι (Κνιχκβεζε) Ζ εηδνπνηφο δηαθνξά αλάκεζα ζηελ θνιχκβεζε θαη ηα ππφινηπα αγσλίζκαηα είλαη φηη νη θηλήζεηο πξαγκαην-

πνηνχληαη κέζα ζην λεξφ Όπσο έρεη ήδε αλαθεξζεί ζην Κεθάιαην 8 ε αληίζηαζε ηνπ λεξνχ ζηελ θίλεζε ηνπ ζψκαηνο αλαιχεηαη ζηελ νπηζζέιθνπζα δχλακε θαη ζηε δχλακε ηεο άλσζεο Ζ νπηζζέιθνπζα δχλακε είλαη

αληίζεηε ζηε θίλεζε ηνπ ζψκαηνο ελψ ε άλσζε είλαη θάζεηε πξνο ηελ νπηζζέιθνπζα δχλακε Ζ επίηεπμε

ηεο κέγηζηεο δπλαηήο ηαρχηεηαο ηνπ ζψκαηνο πξαγκαηνπνηείηαη κέζσ ηνπ πεξηνξηζκνχ ηεο αληίζηαζεο ηνπ

λεξνχ ζηελ θίλεζε ηνπ ζψκαηνο αιιά θαη ηεο εθκεηάιιεπζεο ηεο αληίζηαζεο ηνπ λεξνχ γηα ηελ πξνψζεζε ηνπ ζψκαηνο

81 Φάζεηο ηεο θίλεζεο Ζ θίλεζε ηνπ ρεξηνχ ζην ειεχζεξν δηαθξίλεηαη ζε ηέζζεξηο θάζεηο (Gourgoulis et al 2008) (Δηθφλα 1022)

1 Γιίζηξεκα Ζ θάζε απηή νξίδεηαη απφ ηελ είζνδν ηνπ ρεξηνχ ζην λεξφ έσο ηε κέγηζηε κεηα-ηφπηζή ηνπ πξνο ηα εκπξφο (ζρεηηθή δηάξθεηα 30-35)

2 Έιμε Ζ νπνία νξίδεηαη απφ ηε κέγηζηε κεηαηφπηζε ηνπ ρεξηνχ πξνο ηα έσο ηε ζηηγκή πνπ ην

ρέξη πεξλάεη θάησ απφ ηνλ ψκν (ζρεηηθή δηάξθεηα 15-20) 3 Ώζεζε Ζ νπνία νξίδεηαη απφ ηε ζηηγκή πνπ ην ρέξη πεξλάεη θάησ απφ ηνλ ψκν έσο ηελ έμνδν

ηνπ ρεξηνχ απφ ην λεξφ (ζρεηηθή δηάξθεηα 17-22)

4 Δπαλαθνξά Οξίδεηαη απφ ηελ έμνδν ηνπ ρεξηνχ απφ ην λεξφ έσο ηελ είζνδφ ηνπ θαη πάιη κέ-

ζα ζην λεξφ (ζρεηηθή δηάξθεηα 26-33)

256

Εικόνα 1022 Κχθινο ηεο ρεξηάο θαη επηκέξνπο θάζεηο ζην ειεχζεξν

82 Κηλεκαηηθά ραξαθηεξηζηηθά Ζ ζέζε ηεο παιάκεο ζε ζρέζε κε ηε θνξά ηνπ λεξνχ απνηειεί ζεκείν-θιεηδί γηα φια ηα αγσλίζκαηα ηεο θν-

ιχκβεζεο αθνχ ζηελ νπζία θαζνξίδεη ηνλ ηξφπν εθαξκνγήο ηεο αληίζηαζεο ηνπ λεξνχ ζηελ παιάκε θαη θαηrsquo επέθηαζε ηηο πξνσζεηηθέο δπλάκεηο Παξαδνζηαθά αλαθέξεηαη φηη ε θίλεζε ηνπ ρεξηνχ αθνινπζεί κηα

ζηγκνεηδή ηξνρηά θαηά ηελ νπνία ε παιάκε θηλείηαη ζε ζρέζε κε ην ζψκα σο εμήο (Hay 1993)

Καηά ηε θάζε ηνπ γιηζηξήκαηνο θηλείηαη πξνο ηα κπξνζηά θάησ θαη έμσ

Καηά ηελ έιμε θέξεηαη πξνο ηα θάησ έζσ θαη πίζσ θαη

Καηά ηελ ψζεζε πξνο ηα πάλσ θαη έμσ

Όπσο ζα δνχκε παξαθάησ απηή ε ηερληθή πεγάδεη απφ ζεσξεηηθά κνληέια ηα νπνία βαζίδνληαη ζηε ηδέα φηη ε θχξηα δχλακε πξνψζεζεο νθείιεηαη ζηελ άλσζε ή ζηελ δηαθνξά ηεο πίεζεο αλάκεζα ζηηο δχν

πιεπξέο ηεο παιάκεο (αξρή ηνπ Bernoulli) Όκσο ηα ηειεπηαία ρξφληα ε άπνςε απηή έρεη αλαηξαπεί κε απν-

ηέιεζκα ην πξνηεηλφκελν θηλεκαηηθφ κνληέιν ηεο ηερληθήο ηεο ρεξηάο λα έρεη αιιάμεη (Gourgoulis et al 2015 Maglischo 2013 Rushall Sprigings Holt amp Cappaert)

Ζ ζέζε ηεο παιάκεο πεξηγξάθεηαη κε ηε γσλία επίζεζεο δειαδή ηε γσλία αλάκεζα ζην επίπεδν ηεο

παιάκεο θαη ηε ξνή ηνπ λεξνχ (Δηθφλα 1025) Σν επίπεδν ηεο παιάκεο νξίδεηαη απφ δχν θάζεηα δηαλχζκαηα

θαηά κήθνο ηεο παιάκεο ηα νπνία νξίδνπλ έλα θάζεην πξνο ηελ παιάκε επίπεδν Ζ ξνή ηνπ λεξνχ ζπλήζσο εθθξάδεηαη ππνινγίδνληαο ην δηάλπζκα ηεο ηαρχηεηαο ηεο παιάκεο (Gourgoulis et al 2015) Με ηελ έλαξμε

ηνπ γιηζηξήκαηνο ην ρέξη βξίζθεηαη κπξνζηά θαη πξνο ηα θάησ κε κηα ειαθξά θιίζε ζε ζρέζε κε ην λεξφ κε

γσλία αξλεηηθή (~5deg) θάηη πνπ ζεκαίλεη φηη πξνεγείηαη ε ξαρηαία επηθάλεηα ηνπ ρεξηνχ ην ηέινο ηνπ γιη-ζηξήκαηνο ε γσλία απμάλεηαη πεξίπνπ ζηηο 10deg ψζηε λα πξνεγείηαη ε παιακηαία επηθάλεηα ηνπ ρεξηνχ Καηά

ηε θάζε ηεο έιμεο θαζψο ε παιάκε θέξεηαη πξνο ηα έζσ πίζσ θαη θάησ ε γσλία επίζεζεο κεγηζηνπνηείηαη

ζηηο 50deg ελψ ζηελ ψζεζε κεηψλεηαη θηάλνληαο ηηο 35deg (Gourgoulis et al 2008 Gourgoulis et al 2015) Έλα επηπιένλ ζεκαληηθφ ζηνηρείν ηεο θίλεζεο ηεο παιάκεο είλαη πνηα πιεπξά ηεο παιάκεο δηαζρίδεη

πξψηε ην λεξφ θαη πνηα αθνινπζεί Απηή εθθξάδεηαη κε ηε γσλία αλάκεζα ζηε ξνή ηνπ λεξνχ (ηαρχηεηα ηεο

παιάκεο) θαη ην επίπεδν ηεο παιάκεο Καηά ηελ είζνδν ζην λεξφ ε παιάκε έξρεηαη ζε επαθή πξψηα κε ηελ

έμσ επηθάλεηα δειαδή κε ην κεγάιν δάθηπιν θαη ην δείθηε έρνληαο κηα πνιχ ειαθξά θιίζε πξνο ηα έμσ Απηφκαηα φκσο ε παιάκε επζπγξακκίδεηαη θαζψο φιν ην ρέξη εηζέξρεηαη κέζα ζην λεξφ ηε κέζε θάζε

ηεο έιμεο ην ρέξη αιιάδεη θιίζε ψζηε πξψηα λα δηαζρίδεη ην λεξφ ε έμσ επηθάλεηα (κε κηθξφ δάθηπιν) θαη

έπεηηα ε έζσ (ην κεγάιν δάθηπιν) Απηή ε θιίζε (κε κηθξή κείσζε) παξακέλεη κέρξη ην ηέινο ηεο ρεξηάο εκαληηθά ζηνηρεία ηεο θίλεζεο απηήο είλαη νη κεηαβνιέο ζηνλ πξεληζκφ θαη ππηηαζκφ ηνπ αληηβξαρίνπ ηελ

παιακηαία θάκςε ηεο περενθαξπηθήο άξζξσζεο αιιά θαη ηελ θεξθηδηθή θαη σιέληα απφθιηζε ηεο παιάκεο

Καηά ηε θάζε ηεο εηζφδνπ ηνπ ρεξηνχ ζην λεξφ ν ψκνο βξίζθεηαη ζε θάκςε 170-180deg (ε γσλία ησλ

180deg απνηειεί ηε γσλία αλαθνξάο θαη αληηζηνηρεί ζηελ αλαηνκηθή θάκςε φινπ ηνπ άλσ άθξνπ θέξνληαο ην ρέξη ςειά δίπια απφ ην θεθάιη) ειαθξά νξηδφληηα απαγσγή θαη έζσ ζηξνθή ν αγθψλαο ζε θάκςε 145deg

(πιήξεο έθηαζε = 180deg) ην αληηβξάρην ζε νπδέηεξε ζέζε θαη ε περενθαξπηθή άξζξσζε έρεη κηα ειαθξά πα-

ιακηαία θάκςε (168deg κε νπδέηεξε ζέζε = 180deg) (Cappaert Pease amp Troup 1995 McCabe Psycharakis amp Sanders 2011 Payton Baltzopoulos amp Bartlett 2002 Usher 1993) Μεηά ηελ είζνδν ζην λεξφ ην ρέξη πξψ-

ηα θηλείηαη πξφζζηα κέρξη ηελ έθηαζε ηνπ αγθψλα έπεηηα θηλείηαη πξνο ηα έμσ γηα λα laquoπηάζεηraquo ην λεξφ θαη

ζηε ζπλέρεηα θαηεπζχλεηαη πξνο ηα θάησ κε ζηαδηαθή έθηαζε ηνπ ψκνπ θαη νξηδφληηα θάκςε ηνπ αγθψλα Με ηελ έλαξμε ηεο έιμεο ν ψκνο εθηείλεηαη ην ρέξη δειαδή laquoθαηεβαίλεηraquo πξνο ηα θάησ (κε γσ-

λία πεξίπνπ 131deg) ν αγθψλαο παξακέλεη ζε ειαθξά θάκςε (147deg) αιιά αξρίδεη λα θάκπηεηαη ελψ ε περεν-

θαξπηθή άξζξσζε εκθαλίδεη κηα ειαθξά θάκςε (162deg) ην κεησπηαίν επίπεδν ν ψκνο πξνζάγεηαη (θαηά 40-

45deg (Payton et al 2002)) θαη ζηξέθεηαη πξνο ηα έζσ θέξνληαο ην ρέξη ζε ηέηνηα ζέζε ψζηε λα αζθήζεη πξν-σζεηηθή δχλακε ζην λεξφ ην ηέινο ηεο έιμεο ν ψκνο έρεη εθηαζεί (γσλία = 56deg) θαη μεθηλά λα ζηξέθεηαη

πξνο ηα έμσ ν αγθψλαο βξίζθεηαη ζε κεγάιε θάκςε (γσλία = 93deg) ελψ ε περενθαξπηθή άξζξσζε θάκπηεηαη

επηπιένλ (γσλία = 154deg)

257

Εικόνα 1023 Κακπχιε ηεο ηξνρηάο ηνπ ρεξηνχ ζε κηα ρεξηά Ζ θίλεζε πεξηγξάθεηαη σο πνζνζηφ ηεο κεηαηφπηζεο ζηνλ νξη-δφληην θαη ηνλ θαηαθφξπθν άμνλα

ην ηέινο ηεο θάζεο ηεο ψζεζεο ν ψκνο έρεη εθηαζεί (γσλία = 18deg) (ην αληηβξάρην θηάλεη δίπια ζην

ζψκα) θαη βξίζθεηαη ζε έμσ ζηξνθή ε περενθαξπηθή άξζξσζε θάκπηεηαη επηπιένλ (γσλία = 154deg) ελψ ν

αγθψλαο εκθαλίδεη κηθξφηεξε θάκςε (γσλία = 107deg) Να ζεκεησζεί φηη παξά ηε γεληθή αίζζεζε φηη ππάξρεη θίλεζε πξνο ηα πίζσ φιν ην άθξν θηλείηαη κπξνζηά (ε πξφζζηα θίλεζε ησλ ψκσλ ηζνζηαζκίδεη ηελ νπίζζηα

θίλεζε ησλ ρεξηψλ) έζσ θαη πίζσ κε απνηέιεζκα ε άλσζε πάιη λα σζεί ην ζψκα κπξνζηά Καηά ηελ επα-

λαθνξά πξψηα εμέξρεηαη ν αγθψλαο έπεηηα ην κηθξφ δάθηπιν θαη ηέινο ε επηθάλεηα ηνπ κεγάινπ δαθηχινπ Ο αγθψλαο βξίζθεηαη ζε θάκςε ελψ ν ψκνο αξρίδεη ζηαδηαθά λα θάκπηεηαη

Ζ ζέζε ηνπ ζψκαηνο είλαη επζπγξακκηζκέλε κε ην θεθάιη ρακειά ηα ηζρία ειαθξά θάησ απφ ηνπο

ψκνπο θαη ηα πφδηα ραιαξά θαη εθηεηακέλα Δηδηθφηεξα ε ζηξνθή ηνπ θνξκνχ θαηά ηελ εθηέιεζε ηεο ρεξηάο είλαη ζεκαληηθφο παξάγνληαο γηα ηελ ηειηθή επίδνζε Ζ ζηξνθή ηνπ θνξκνχ κεηξάηαη ηνπνζεηψληαο κηα μχ-

ιηλε θαηαζθεπή θάζεηα ζηελ πιάηε ηνπ αζιεηή θαη κεηξψληαο ηε γσλία (ζην κεησπηαίν επίπεδν) αλάκεζα

ζηελ επζεία πνπ δηέξρεηαη ηελ μχιηλε απηή θαηαζθεπή θαη ηελ θαηαθφξπθν Αχμεζε ηεο γσλίαο ζεκαίλεη

ζηξνθή ηνπ θνξκνχ πξνο ηελ αληίζεηε πιεπξά ηνπ ρεξηνχ ην νπνίν εηζέξρεηαη ζην λεξφ Ζ γσλία απηή θπκαί-λεηαη πεξίπνπ απφ 55deg έσο 65deg επεξεάδεη ηε ζέζε ηνπ ρεξηνχ αιιά φρη ηελ ηαρχηεηά ηνπ (Psycharakis amp

Sanders 2010) Ζ ζηξνθή απηή ιακβάλεη ρψξα θαηά ηε θάζε ηνπ γιηζηξήκαηνο θαη πξηλ αξρίδεη ε δηαδηθαζία

ηεο έιμεο ηνπ ρεξηνχ Ζ ζηξνθή ηνπ θνξκνχ είλαη απνηέιεζκα ηεο ζηξνθήο ησλ ηζρίσλ θαη ησλ ψκσλ ηνλ ηειηθφ ησλ

100m ειεχζεξν ησλ Οιπκπηαθψλ αγψλσλ ηνπ 1992 νη αζιεηέο πξαγκαηνπνηνχζαλ κεγαιχηεξε ζηξνθηθή

θίλεζε ησλ ψκσλ (34deg) ζε ζρέζε κε ηα ηζρία (-18deg) ελψ ε κεηαβνιή ηεο ζηξνθήο ησλ ψκσλ ήηαλ αληίζεηε απφ απηή ησλ ηζρίσλ ηα 200 m ε γσλία ησλ ηζρίσλ ήηαλ πνιχ κεγαιχηεξε (107deg) ζε ζρέζε κε ηα ηζρία

(54deg) (Psycharakis amp Sanders 2008)

821 Σαρχηεηα ηεο ρεξηάο θαη δείθηεο ζπλαξκνγήο Ζ ηαρχηεηα απνηειεί ην βαζηθφ ραξαθηεξηζηηθφ ηεο επίδνζεο Ζ ηαρχηεηα ηνπ θνιπκβεηή είλαη ζπλδπαζκφο

ηνπ κήθνπο θαη ηεο ζπρλφηεηαο ηεο ρεξηάο Σν κήθνο ηεο ρεξηάο είλαη ε νξηδφληηα απφζηαζε ζε έλαλ πιήξε θχθιν ελψ ε ζπρλφηεηα νξίδεηαη σο ν αξηζκφο ησλ θχθισλ ζην ιεπηφ Ο ζπλδπαζκφο ησλ δχν κεηαβιεηψλ

εμαξηάηαη απφ ηελ απφζηαζε πνπ δηαλχεηαη∙ ζηα αγσλίζκαηα ηαρχηεηαο ε πςειφηεξε κέζε ηαρχηεηα ζπλδέ-

εηαη κε κεγαιχηεξε ζπρλφηεηα ηεο ρεξηάο θαη κηθξφηεξν κήθνο (Seifert Chollet amp Bardy 2004) ηνπο Οιπ-

258

κπηαθνχο αγψλεο ηνπ 1992 ζηα αγσλίζκαηα ηαρχηεηαο αλδξψλ νη κεηαβνιέο ησλ παξακέηξσλ ηεο ηαρχηεηαο

ήηαλ νη εμήο Ζ κέζε ηαρχηεηα θπκάλζεθε απφ 201 ms ζηα 50 m 184 ms ζηα 100 m θαη 170 ms

ζηα 400 m

Ζ ζπρλφηεηα ηεο ρεξηάο θπκάλζεθε απφ 102 θχθινποs ζηα 50 m 089 θχθινποs ζηα

100 m θαη 078 θχθινποs ζηα 400 m θαη Σν κήθνο θπκάλζεθε απφ 198 m ζηα 50 m 209 ms ζηα 100 m θαη 220 m ζηα 400 m

(Arellano Brown Cappaert amp C 1994)

Καηά ηε δηάξθεηα ελφο αγψλα ε κείσζε ηεο ηαρχηεηαο θπξίσο νθείιεηαη ζηε κείσζε ηνπ κήθνπο ηεο ρεξηάο (Keskinen amp Komi 1993) Απηφ θαίλεηαη εάλ ζπγθξίλεηε ηε κεηαβνιή ηεο θάζε κεηαβιεηήο θα-

ζψο απμάλεηαη ε απφζηαζε ηνπ αγσλίζκαηνο

Με βάζε ηα θηλεκαηηθά ραξαθηεξηζηηθά ππνινγίδεηαη ν δείθηεο ζπλαξκνγήο (Index of Co-ordination) απφ ρεξηά ζε ρεξηά (Chollet Chalies amp Chatard 2000) Ο δείθηεο ζπλαξκνγήο νξίδεηαη σο ν ρξφλνο αλάκεζα

ζηελ έλαξμε ηεο θάζεο έιμεο ηνπ ελφο ρεξηνχ θαη ην ηέινο ηεο θάζεο ψζεζεο ηνπ άιινπ ρεξηνχ θαη ππνινγί-

δεηαη ζε ζπλερφκελεο ρεξηέο Ο ρξφλνο απηφο εθθξάδεηαη σο πνζνζηφ ηνπ ρξφλνπ ηεο ρεξηάο Όηαλ ν δείθηεο

είλαη αξλεηηθφο ηφηε απηφ ζεκαίλεη φηη ην έλα ρέξη πξνζπαζεί λα θηάζεη ην άιιν (catch up) Όηαλ ν δείθηεο είλαη κεδεληθφο ηφηε ηo έλα ρέξη μεθηλά ηε θάζε ηεο έιμεο ελψ ην άιιν ηειεηψλεη ηελ ψζεζε (opposition)

ζηελ πεξίπησζε πνπ ν δείθηεο είλαη ζεηηθφο ηφηε θαη ηα δχν ρέξηα βξίζθνληαη ζηελ πξνσζεηηθή θάζε Ζ αχ-

μεζε ηεο ηαρχηεηαο ζπλνδεχεηαη απφ αχμεζε ηνπ ρξφλνπ ηεο θάζεο πξνψζεζεο αιιά θαη αχμεζε ηνπ δείθηε ζπλαξκνγήο Γηα παξάδεηγκα ν δείθηεο ζπλαξκνγήο θαηά ην αγψληζκα ησλ 800 m ήηαλ ίζνο κε -76 ζην

αγψληζκα ησλ 100 m ήηαλ ίζνο κε -32 m ελψ ζην αγψληζκα ησλ 50 m κεηψζεθε ζην -09 (Chollet

Chalies amp Chatard 2000)

Εικόνα 1024 ρεκαηηθή αλαπαξάζηαζε ηεο νπηζζέιθνπζαο δχλακεο θαη ηεο άλσζεο ζε ηξεηο γσλίεο επίζεζεο

83 Δθαξκνγή δπλάκεσλ θαηά ηε ρεξηά Ζ θίλεζε ηνπ θνιπκβεηή ζην λεξφ αλάγεηαη ζηελ ηθαλφηεηά ηνπ λα παξάγεη δπλάκεηο νη νπνίεο ζα ηνλ σζή-ζνπλ κπξνζηά θαη λα κεηψζεη ηαπηφρξνλα ηηο δπλάκεηο νη νπνίεο ηείλνπλ λα αληηζηαζνχλ ζηελ θίλεζή ηνπ

Καη ζηηο δχν πεξηπηψζεηο νη δπλάκεηο εμαξηψληαη απφ ηηο ηδηφηεηεο ηεο αληίζηαζεο ηνπ λεξνχ ζηελ θίλεζε

ηνπ ζψκαηνο

831 Πξνσζεηηθέο δπλάκεηο Οη δπλάκεηο πξνψζεζεο ηνπ θνιπκβεηή ζην λεξφ πξνέξρνληαη απφ ηελ θίλεζε ηνπ ρεξηνχ Όηαλ ην ρέξη εη-

ζέιζεη ζην λεξφ νη δπλάκεηο πνπ δέρεηαη είλαη ε νπηζζέιθνπζα θαη ε άλσζε Έρνπλ αλαπηπρζεί δηάθνξα

ζεσξεηηθά κνληέια ηνπ ηξφπνπ εθαξκνγήο ησλ δπλάκεσλ απηψλ φπσο απηφ ηεο δχλακεο ηεο άλσζεο ηεο νπηζζέιθνπζαο δχλακεο ηεο αλάιπζεο κε βάζε ηελ αξρή ηνπ Bernoull ηεο ζεσξίαο ησλ ζηξνβηιηζκψλ ηεο

ζεσξίαο ηεο θίλεζεο ηνπ θνππηνχ (sculling) θαη ηνπ λφκνπ ηεο δξάζεο - αληίδξαζεο ηνπ Νεχησλα (Maglischo

2013 Rushall et al2015) Ζ θχξηα δηαθνξά αλάκεζα ζε απηά ηα ζεσξεηηθά κνληέια είλαη ν ηξφπνο εθαξκν-γήο ησλ δπλάκεσλ ηεο άλσζεο θαη ηεο νπηζζέιθνπζαο νδεγψληαο ζε δηαθνξεηηθά ζπκπεξάζκαηα ζρεηηθά κε

ηε ζπλεηζθνξά ηεο θαζεκίαο απφ απηέο ηηο δπλάκεηο ζηελ πξνψζεζε ηνπ ζψκαηνο

Ζ ζπλεηζθνξά ηεο θάζε δχλακεο νξίδεηαη θπξίσο απφ ηε γσλία επίζεζεο ηνπ ρεξηνχ Δδψ δηαθξί-

λνπκε ηηο εμήο πεξηπηψζεηο (Bixler amp Riewald 2002 Schleihauf 2004) (Δηθφλα 1024)

259

1 Όηαλ ε γσλία επίζεζεο είλαη κεδέλ ηφηε ε επηθάλεηα ηεο παιάκεο ε νπνία έξρεηαη ζε επαθή

κε ηε ξνή ηνπ λεξνχ είλαη ειάρηζηε∙ ην ρέξη δελ κπνξεί λα κεηαηνπίζεη θαζφινπ ην λεξφ θαη ζπλεπψο δελ κπνξεί λα παξαρζεί θακία δχλακε αληίδξαζεο

2 Όηαλ ε γσλία επίζεζεο απμάλεη κέρξη πεξίπνπ ηηο 40deg ηφηε ε δχλακε ηεο άλσζεο απμάλεηαη

ελψ ε νπηζζέιθνπζα δχλακε παξακέλεη ζρεηηθά ρακειή

3 Όηαλ ε γσλία επίζεζεο απμάλεηαη πάλσ απφ ηηο 40deg ηφηε ε άλσζε κεηψλεηαη ελψ ε νπηζζέι-θνπζα ζπλερίδεη λα απμάλεη

4 Όηαλ ε γσλία είλαη 90deg ηφηε ε παιάκε είλαη θάζεηε πξνο ηε ξνή ηνπ λεξνχ κε απνηέιεζκα

φιε ε επηθάλεηα ηεο παιάκεο λα θνληξάξεη ην λεξφ θαη ε δχλακε αληίδξαζεο λα έρεη νπίζζηα - πιάγηα θαηεχζπλζε Ζ δχλακε ηεο νπηζζέιθνπζαο είλαη κέγηζηε ελψ ηεο άλσζεο ειάρηζηε

Αλεμάξηεηα απφ ην ζεσξεηηθφ κνληέιν ηα ηειεπηαία δεδνκέλα δείρλνπλ φηη ε ζπλεηζθνξά ηεο άλσ-

ζεο θαη ηεο νπηζζέιθνπζαο εμαξηάηαη απφ ηε θάζε ηεο θίλεζεο θαη απφ ηε κεηαηφπηζε ηνπ αληηβξαρίνπ θαη ηνπ ρεξηνχ θαηά ηε δηάξθεηα ηεο ρεξηάο (Gourgoulis et al 2015)

Καηά ην γιίζηξεκα ε ζπληζηακέλε δχλακε αληίδξαζεο ηνπ λεξνχ είλαη ρακειή (lt5 N) θαη

απμάλεη ζην ηέινο ηνπ γιηζηξήκαηνο (lt10N) Ζ νπηζζέιθνπζα δχλακε ζηελ πξψηε θάζε ηνπ

γιηζηξήκαηνο είλαη κεδακηλή γηα λα απμεζεί πξνο ην ηέινο ηεο θάζεο (~5 N) ελψ ε άλσζε

είλαη ζρεηηθά πςειφηεξε ζηελ αξρή γηα λα απμεζεί πξνο ην ηέινο ηεο θάζεο (~5 N) Απηφ νθείιεηαη ζην φηη ε γσλία επίζεζεο ζηελ είζνδν είλαη πνιχ κηθξή θαη επνκέλσο ε νπηζζέι-

θνπζα είλαη ειάρηζηε Δπηπιένλ θαίλεηαη φηη ε αξρηθή θάζε ηνπ γιηζηξήκαηνο ζπλεηζθέξεη

ειάρηζηα ζηελ πξνψζεζε ηνπ ζψκαηνο

Καηά ηελ έιμε ζηελ αξρή παξαηεξείηαη κηα ηαρεία αχμεζε ηεο νπηζζέιθνπζαο (~10N) ελψ

ε άλσζε απμάλεη ζηαδηαθά ζην ηέινο ηεο θάζεο (~10 N) Απηή ε κεγαιχηεξε ζπλεηζθνξά

ηεο νπηζζέιθνπζαο δχλακεο ίζσο νθείιεηαη ζηελ αχμεζε ηεο γσλίαο επίζεζεο ηνπ ρεξηνχ

Καηά ηελ ψζεζε ε άλσζε ζπλερίδεη λα απμάλεη πιεζηάδνληαο ηα 15 N ελψ ε νπηζζέιθνπζα

ζηαδηαθά κεηψλεηαη ζηα 5 N Απηφ νθείιεηαη ζηε κείσζε ηεο γσλίαο επίζεζεο ηνπ ρεξηνχ ε νπνία επλνεί ηελ άλσζε παξά ηελ νπηζζέιθνπζα (Schleihauf 2004)

Πέξα απφ ηελ θίλεζε ησλ ρεξηψλ πξνσζεηηθέο δπλάκεηο κπνξνχλ λα παξαρζνχλ θαη απφ ηελ θίλεζε

ησλ πνδηψλ ην ειεχζεξν ζηπι ηεο θνιχκβεζεο ε ζπκκεηνρή ηνπο είλαη ζρεηηθά πεξηνξηζκέλε θηάλνληαο

πεξίπνπ ζην 10 κε 15 (Hollander et al 1986)

832 Γπλάκεηο αληίζηαζεο Οη δπλάκεηο αληίζηαζεο δηαθξίλνληαη ζε

Παζεηηθή νπηζζέιθνπζα Ζ νπνία είλαη ε αληίζηαζε ηνπ λεξνχ φηαλ ην ζψκα δε κεηαβάιιεη

ηε ζέζε ηνπ κέζα ζην λεξφ

Δλεξγεηηθή νπηζζέιθνπζα Ζ νπνία είλαη ε αληίζηαζε πνπ πξνέξρεηαη απφ ηηο θηλήζεηο ηνπ

ζψκαηνο κέζα ζην λεξφ

Ζ παζεηηθή νπηζζέιθνπζα είλαη ζπλάξηεζε ηνπ ηεηξαγψλνπ ηεο ηαρχηεηαο ηνπ θνιπκβεηή θαη θπ-

καίλεηαη απφ 30 Ν έσο 120 Ν Ζ παζεηηθή αληίζηαζε κεηξάηαη ζε ειεγρφκελεο ζπλζήθεο αζθψληαο δηαδνρη-

θέο ειθηηθέο δπλάκεηο ζηνλ αζιεηή θαη κεηξψληαο ηελ ηαρχηεηα θίλεζεο ηνπ ζψκαηφο ηνπ Ζ ελεξγεηηθή νπηζζέιθνπζα θαηαγξάθεηαη κε δηάθνξεο ηερληθέο ζε ζπλδπαζκφ κε ηε γεληθή εμίζσζε

ηεο νπηζζέιθνπζαο δχλακεο (βιέπε θεθάιαην 8) κε ηηκέο νη νπνίεο θπκαίλνληαη απφ 28 έσο 66 N ε αληίζε-

ζε κε ηελ παζεηηθή νπηζζέιθνπζα ε ελεξγεηηθή νπηζζέιθνπζα δελ εκθαλίδεη αλαινγηθή ζρέζε κε ηελ ηαρχ-ηεηα ηνπ θνιπκβεηή Γηα παξάδεηγκα έρεη αλαθεξζεί φηη ε ελεξγεηηθή νπηζζέιθνπζα παξακέλεη ζρεδφλ ζηα-

ζεξή ζε ρακειέο ηαρχηεηεο (απφ 11 έσο 15 ms) ελψ απμάλεηαη θαηαθφξπθα απφ ηελ ηαρχηεηα 16 έσο 22

ms (Kolmogorov Rumyantseva Gordon amp Cappaert 1997) Ζ νπηζζέιθνπζα δχλακε είηε ελεξγεηηθή είηε παζεηηθή νθείιεηαη ζηηο δηάθνξεο κνξθέο αληίζηαζεο

ηνπ λεξνχ ζην ζψκα νη νπνίεο πεξηιακβάλνπλ ηελ

1 Μεησπηθή νπηζζέιθνπζα αληίζηαζε Πξφθεηηαη γηα ηελ νπηζζέιθνπζα αληίζηαζε ηνπ λεξνχ πνπ

εμαξηάηαη απφ ηελ ηαρχηεηα ηνπ θνιπκβεηή θαη ην εκβαδφ ηεο εγθάξζηαο επηθάλεηαο ηνπ ζψκα-ηνο θαη ε νπνία έξρεηαη ζε επαθή κε ηε ξνή ηνπ λεξνχ Γηα παξάδεηγκα ε αληίζηαζε απηή απμά-

λεηαη φηαλ ην θεθάιη ηνπ θνιπκβεηή βξίζθεηαη ζεθσκέλν πάλσ απφ ην λεξφ Δπίζεο ην καζηί-

γσκα ησλ πνδηψλ ζπληειεί ζηε κείσζε ηεο νπηζζέιθνπζαο ίζσο ιφγσ ηεο θαιχηεξεο επζπγξάκ-κηζεο ηνπ ζψκαηνο θαη ηεο κείσζεο ηεο εγθάξζηαο επηθάλεηαο Ζ κεησπηθή νπηζζέιθνπζα κπνξεί

λα απνηειεί κέξνο ηεο παζεηηθήο ή θαη ηεο ελεξγεηηθήο νπηζζέιθνπζαο

260

2 Κπκαηνεηδή νπηζζέιθνπζα Πξφθεηηαη γηα ηελ αληίζηαζε πνπ πξνέξρεηαη απφ ηα θχκαηα πνπ

πξνθαιεί ε θίλεζε ηνπ αζιεηή κέζα ζην λεξφ θαη ε νπνία γεληθά κεηψλεηαη κε ηελ επζπγξάκκηζε ηνπ ζψκαηνο κέζα ζην λεξφ Αθνξά κέξνο ηεο ελεξγεηηθήο νπηζζέιθνπζαο Ζ νπηζζέιθνπζα απ-

ηή δχλακε κπνξεί λα έρεη πνιχ κεγάιε επίδξαζε φηαλ ν αζιεηήο θηλείηαη ζε κηθξφ βάζνο (έσο

θαη 50 ηεο ζπλνιηθήο νπηζζέιθνπζαο δχλακεο) ε νπνία φκσο κεηψλεηαη αθφκε θαη ζην 5

φηαλ ν αζιεηήο εθηειεί θηλήζεηο ζε βάζνο πεξίπνπ 06 m (Vennell Pease amp Wilson 2006) 3 Δπηθαλεηαθή νπηζζέιθνπζα δχλακε ή νπηζζέιθνπζα ηξηβήο Πξφθεηηαη γηα ηελ αληίζηαζε ηνπ

λεξνχ ζηελ επηθάλεηα ηνπ ζψκαηνο ε νπνία πξνέξρεηαη απφ αιιειεπίδξαζε ηεο επηθάλεηαο ηνπ

δέξκαηνο (ηξίρεο θιπ) κε ην λεξφ Πξφθεηηαη γηα κέξνο ηεο παζεηηθήο νπηζζέιθνπζαο θαη ζπλεη-ζθέξεη πεξίπνπ ζην 20 ηεο ζπλνιηθήο νπηζζέιθνπζαο δχλακεο (Zaidi Taiar Fohanno amp

Polidori 2008)

84 Μεζνδνινγηθέο επηζεκάλζεηο γηα ηελ αλάιπζε ηεο ρεξηάο Ζ εηδνπνηφο δηαθνξά αλάκεζα ζηελ εκβηνκεραληθή αλάιπζε ηεο ρεξηάο θαη ζηηο ηερληθέο πνπ αλαιχζεθαλ κέρξη ηψξα είλαη φηη ε θίλεζε πξαγκαηνπνηείηαη ηαπηφρξνλα εληφο θαη εθηφο λεξνχ Δπνκέλσο ε δηαδηθαζία

ηεο θηλεκαηηθήο αλάιπζεο απαηηεί ηε ηνπνζέηεζε θάκεξαο κέζα ζην λεξφ ηε θαηάιιειε βαζκνλφκεζε ηνπ

ρψξνπ κέζα ζην λεξφ αιιά θαη ηελ εχξεζε ηξφπσλ ηνπνζέηεζεο ησλ αλαθιαζηήξσλ ζην ζψκα ρσξίο λα α-πνθνιιψληαη κέζα ζην λεξφ Μηα ελδεηθηηθή εκβηνκεραληθή αλάιπζε ηεο ρεξηάο ζα κπνξνχζε λα πεξηιακβά-

λεη ηνλ ππνινγηζκφ ησλ αθφινπζσλ κεηαβιεηψλ

1 ηε ζπλνιηθή δηάξθεηα ηεο ρεξηάο θαη ηε ζρεηηθή δηάξθεηα ησλ επηκέξνπο θάζεσλ

2 ην κήθνο ηε ζπρλφηεηα ηεο ρεξηάο θαη ηε κέζε θνιπκβεηηθή ηαρχηεηα 3 ηε γσλία επίζεζεο θαη ηε γσλία αλάκεζα ζηε ξνή ηνπ λεξνχ θαη ην επίπεδν ηεο παιάκεο αλά

θάζε

4 ηε κέγηζηε ζηξνθή ηνπ θνξκνχ πξνο ηε κία θαη ηελ άιιε πιεπξά ηνπ ζψκαηνο 5 ηηο γσλίεο ηνπ ψκνπ ηνπ αγθψλα θαη ηεο περενθαξπηθήο ηε ζηηγκή ηεο εηζφδνπ ηε ζηηγκή

ηεο έιμεο ηεο ψζεζεο θαη ηεο επαλαθνξάο

6 ηελ θαηαθφξπθε θαη νξηδφληηα ηαρχηεηα ηνπ ρεξηνχ θαηά ηε δηάξθεηα ηεο θίλεζεο 7 ηε κέγηζηε ειεθηξνκπνγξαθηθή δξαζηεξηφηεηα ησλ κπψλ θαη ην ρξφλν επίηεπμήο ηεο

261

Βηβιηνγξαθία Abrams G D Sheets A L Andriacchi T P amp Safran M R (2011) Review of tennis serve motion

analysis and the biomechanics of three serve types with implications for injury Sports Biomechanics

10(4) 378-390 doi 101080147631412011629302

Ae M Nagahara R Ohshima Y Koyama H Takamoto M amp Shibayama K (2007) Biomechanical analysis of the top three male high jumpers at the 2007 World Championships in Athletics New

Studies in Athletics 23(2) 45-52

Arampatzis A amp Bruggemann G P (1999) Mechanical energetic processes during the giant swing exercise

before dismounts and flight elements on the high bar and the uneven parallel bars Journal of Biomechanics 32(8) 811-820

Arellano R Brown P Cappaert l amp C N R (1994) Analysis of 50- l00- and 200-m freestyle swimmers

at the 1992 Olympic Games Journal of Applied Biomechanics 10 189-199

Bahamonde R E amp Knudson D (2001) Ground reaction forces of two types of stances and tennis serves

Medicine and Science in Sports and Exercise 33(Supplement 1) S1002

Bartlett R (1992) The biomechanics of discus throw a review Journal of Sports Sciences 10 467-510

Bixler B amp Riewald S (2002) Analysis of a swimmers hand and arm in steady flow conditions using computational fluid dynamics Journal of Biomechanics 35(5) 713-717 doi S0021929001002469

[pii]

Bridgett L A amp Linthorne N P (2006) Changes in long jump take-off technique with increasing run-up speed Journal of Sports Sciences 24(8) 889-897 doi QM48405757775374 [pii]

10108002640410500298040

Cappaert J M Pease D L amp Troup J P (1995) Three-dimensional analysis of the mens 100-m freestyle during the 1992 Olympic Games Journal of Applied Biomechanics 11 103-112

Chollet D Chalies S amp Chatard J C (2000) A new index of coordination for the crawl description and

usefulness International Journal of Sports Medicine 21(1) 54-59 doi 101055s-2000-8855

Chow J W Park S A amp Tillman M D (2009) Lower trunk kinematics and muscle activity during different types of tennis serves Sports Medicine Arthoscopy Rehabiltation Therapy and Technology

1(1) 24 doi 1758-2555-1-24 [pii] 1011861758-2555-1-24

Coh M (2003) Biomechanical analysis of Colin Jacksons hurdle clearance technique New Studies in Athletics 18(1) 37-45

Coh M (2007) Biomechanical model of the take-off action in the high jump - A case study New Studies in

Athletics 23(4) 63-73

Dapena J (Ed) (2000) The High Jump Oxford Blackwell Publishing

Elliott B C (1988) Biomechanics of the serve in tennis A biomedical perspective Sports Medicine 6(5)

285-294

Fleisig G Nicholls R Elliott B amp Escamilla R (2003) Kinematics used by world class tennis players to produce high-velocity serves Sports Biomechanics 2(1) 51-64 doi 10108014763140308522807

Frere J Gopfert B Slawinski J amp Tourny-Chollet C (2012) Shoulder muscles recruitment during a

power backward giant swing on high bar a wavelet-EMG-analysis Human Movement Science 31(2) 472-485 doi S0167-9457(12)00027-9 [pii] 101016jhumov201202002

Girard O Micallef J P amp Millet G P (2005) Lower-limb activity during the power serve in tennis

effects of performance level Medicine and Science in Sports and Exercise 37(6) 1021-1029 doi

00005768-200506000-00018 [pii]

262

Gourgoulis V Aggeloussis N Vezos N Kasimatis P Antoniou P amp Mavromatis G (2008) Estimation

of hand forces and propelling efficiency during front crawl swimming with hand paddles Journal of Biomechanics 41(1) 208-215 doi S0021-9290(07)00263-1 [pii] 101016jjbiomech200706032

Gourgoulis V Boli A Aggeloussis N Antoniou P Toubekis A amp Mavromatis G (2015) The

influence of the hands acceleration and the relative contribution of drag and lift forces in front crawl

swimming Journal of Sports Sciences 33(7) 696-712 doi 101080026404142014962571

Graham-Smith P amp Lees A (2005) A three-dimensional kinematic analysis of the long jump take-off

Journal of Sports Sciences 23(9) 891-903 doi X1V84KR87071372X [pii]

10108002640410400022169

Graubner R amp Nixdorf E (2011) Biomechanical Analysis of the Sprint and Hurdles Events at the 2009

IAAF World Championships in Athletics New Studies in Athletics 26(12) 19-53

Gregor R Whitting W amp McCoy R (1985) Kinematic analysis of olympic discus throwers International Journal of Sport Biomechanics 1 131-138

Hay J (1993) The biomechanics of sports techniques Englewood Cliffs NJ Prentice Hall

Hay J amp Yu B (1995) Critical characteristics of technique in throwing the discus Journal of Sports

Sciences 13 125-140

Hay J G (1993) Citius altius longius (faster higher longer) the biomechanics of jumping for distance

Journal of Biomechanics 26 Suppl 1 7-21

Hay J G amp Miller Jr J (1985) Teqnuiques used in the transition from approach to takeoff in the long jump International Journal of Sport Biomechanics 1 174-184

Hiley M J amp Yeadon M R (2003) The margin for error when releasing the high bar for dismounts

Journal of Biomechanics 36(3) 313-319 doi S0021929002004311 [pii]

Hollander A P De Groot G van Ingen Schenau G J Toussaint H M De Best H Peeters W (1986)

Measurement of active drag during crawl arm stroke swimming Journal of Sports Sciences 4(1) 21-

30 doi 10108002640418608732094

Isolehto J Virmavirta M Kyroumllaumlinen H amp Komi P (2007) Biomechanical analysis of the high jump at the 2005 IAAF World Championships in Athletics New Studies in Athletics 22(2) 17-27

Joseacute Campos Javier Gaacutemez Alberto Encarnacioacuten Marcos Gutieacuterrez-Daacutevila amp Rojas J (2013) Three

dimensional kinematic analysis of the long jump at the 2008 IAAF world indoor championships in athletics New Studies in Athletics 28(34) 115-131

Kakihana W amp Suzuki S (2001) The EMG activity and mechanics of the running jump as a function of

takeoff angle Journal of Electromyography and Kinesiology 11(5) 365-372 doi S1050-

6411(01)00008-6 [pii]

Kerwin D G amp Hilley M J (2003) Estimation of reaction forces in high bar swinging Sports Engineering

6(1) 21-30

Keskinen K L amp Komi P V (1993) Stroking characteristics of front crawl swimming during exercise Journal of Applied Biomechanics 9 219-226

Knicker A (1994) Kinematic analyses ofthe discus throwing competitions at the IAAF World

Championships in Athletics Stuttgart 1993 New Studies in Athletics 9(3) 9-16

Kolmogorov S V Rumyantseva O A Gordon B J amp Cappaert J M (1997) Hydrodynamic

characteristics of competitive swimmers of different genders and performance Levels Journal of

Applied Biomechanics 13 88-97

Kotze J Mitchell S R amp Rothberg S J (2000) The role of the racket in high-speed tennis serves Sports Engineering 3 67-84

263

Kovacs M amp Ellenbecker T (2011) An 8-stage model for evaluating the tennis serve implications for

performance enhancement and injury prevention Sports Health 3(6) 504-513 doi 1011771941738111414175 101177_1941738111414175 [pii]

Kreighbaum E amp Barthels K M (1996) Biomechanics A qualititative approach for studying human

movement Boston Allyn and Bacon

Leigh S Gross M T Li L amp Yu B (2008) The relationship between discus throwing performance and combinations of selected technical parameters Sports Biomechanics 7(2) 173-193 doi

10108014763140701841399

Leigh S Liu H Hubbard M amp Yu B (2010) Individualized optimal release angles in discus throwing Journal of Biomechanics 43(3) 540-545 doi S0021-9290(09)00556-9 [pii]

101016jjbiomech200909037

Leigh S amp Yu B (2007) The associations of selected technical parameters with discus throwing performance a cross-sectional study Sports Biomechanics 6(3) 269-284 doi

10108014763140701489744

Linthorne N P Guzman M S amp Bridgett L A (2005) Optimum take-off angle in the long jump Journal

of Sports Sciences 23(7) 703-712 doi TRG73078PPJ33J35 [pii] 10108002640410400022011

Maglischo E W (2013) Part I Is the breaststroke arm stroke a ldquoPullrdquo or a ldquoScullrdquo Journal of Swimming

Research 21(1) 1-11

McCabe C B Psycharakis S amp Sanders R (2011) Kinematic differences between front crawl sprint and distance swimmers at sprint pace Journal of Sports Sciences 29(2) 115-123 doi 930332222 [pii]

101080026404142010523090

McDonald C amp Dapena J (1991) Linear kinematics of the mens 110-m and womens 100-m hurdles races Medicine and Science in Sports and Exercise 23(12) 1382-1391

Miladinov O (2006) New aspects in perfecting the long jump technique New Studies in Athletics 21(4) 7-

25

Payton C Baltzopoulos V amp Bartlett R (2002) Contributions of rotations of the trunk and upper extremity to hand velocity during front crawl swimming Journal of Applied Biomechanics 18 243-

256

Psycharakis S G amp Sanders R H (2008) Shoulder and hip roll changes during 200-m front crawl swimming Medicine and Science in Sports and Exercise 40(12) 2129-2136 doi

101249MSS0b013e31818160bc

Psycharakis S G amp Sanders R H (2010) Body roll in swimming a review Journal of Sports Sciences

28(3) 229-236 doi 919053458 [pii]

10108002640410903508847

Reid M Elliott B amp Alderson J (2008) Lower-limb coordination and shoulder joint mechanics in the

tennis serve Medicine and Science in Sports and Exercise 40(2) 308-315 doi 101249mss0b013e31815c6d61

Rushall B S Sprigings E J Holt L E amp Cappaert J M Forces in Swimming - A Re-evaluation of

Current Status Retrieved 15 June 2015 from httpcoachscisdsueduswimbulletstablehtm

Sakurai S Reid M amp Elliott B (2013) Ball spin in the tennis serve spin rate and axis of rotation Sports

Biomechanics 12(1) 23-29 doi 101080147631412012671355

Schleihauf R E (2004) Biomechanics of human movement Bloomington IN Authorhouse

Seeley M K Uhl T L McCrory J McGinn P Kibler W B amp Shapiro R (2008) A comparison of muscle activations during traditional and abbreviated tennis serves Sports Biomechanics 7(2) 248-

259 doi 10108014763140701841746

246

ησλ (~60deg) ζπληειψληαο ζηε κείσζε ηεο θαηαθφξπθεο ζέζεο ηνπ ΚΜ ηνπ ζψκαηνο πξνο ηελ πιεπξά ηεο ξα-

θέηαο Ζ νπίζζηα θίλεζε κπνξεί λα επηηεπρζεί είηε κε ηα δχν πφδηα ζην ίδην ζεκείν (foot-back) ή κε κεηαθί-

λεζε ηνπ πίζσ πνδηνχ πξνο ηα κπξνζηά (foot-up) Ζ πξψηε ηερληθή πεηπραίλεη κεγαιχηεξε θαηαθφξπθε δχ-

λακε αιιά επηηπγράλεηαη κε κηθξφηεξε γσλία ηνπ γφλαηνο ζε ζρέζε κε ηε δεχηεξε Σε ζηηγκή ηεο επίηεπμεο

ηεο κέγηζηεο έμσ ζηξνθήο ηνπ ψκνπ ν ψκνο βξίζθεηαη ζε απαγσγή (~101deg) έμσ ζηξνθή (~172deg) ν αγθψλαο ζε θάκςε 104deg θαη ν θνξκφο ζε νπίζζηα θιίζε 66deg (Fleisig Nicholls Elliott amp Escamilla 2003) (Δηθφλα

1015)

Εικόνα 1015 Δλδεηθηηθά θηλεκαηηθά ραξαθηεξηζηηθά θαηά ηε θάζε ηεο φπιηζεο Α Ζ θάκςε ηνπ γφλαηνο Β Ζ έμσ ζηξν-

θή ηνπ ψκνπ Γ Ζ ζηξνθή ηνπ θνξκνχ (ε νπνία αλαθέξεηαη ελδεηθηηθά σο ε ζηξνθή ηεο γξακκήο πνπ ελψλεη ηα δπν αθξψ-

κηα) Γ Ζ γσλία απαγσγήο ηνπ ψκνπ θαη Δ ε γσλία θάκςεο ηνπ αγθψλα

Καηά ηε θάζε ηεο επηηάρπλζεο εθηειείηαη ελεξγεηηθή έθηαζε ηνπ γνλάησλ ζηξνθή ηεο ιεθάλεο θαη

ηνπ θνξκνχ πξνο ηελ πιεπξά ηεο ξίςεο ε νπνία αθνινπζείηαη απφ ηελ ελεξγεηηθή θίλεζε ηνπ άλσ άθξνπ κε

ηε ξαθέηα (Reid Elliott amp Alderson 2008) Ζ θίλεζε ηνπ άλσ άθξνπ μεδηπιψλεηαη κε ζηαδηαθή θάκςε θαη

έζσ ζηξνθή ηνπ ψκνπ έθηαζε ηνπ αγθψλα θαη πξεληζκφ ηνπ αληηβξαρίνπ Ζ θίλεζε ζπλνδεχεηαη απφ πιά-γηα θιίζε ηνπ θνξκνχ θαη ηεο ιεθάλεο πξνο ηελ αληίζεηε πιεπξά απφ απηή ηνπ ρεξηνχ ξίςεο κε έλα ζηηγκηαίν

άικα φπνπ ην πφδη ηεο πιεπξάο ηεο ξαθέηαο βξίζθεηαη ζηνλ αέξα Δλδεηθηηθά αλαθέξεηαη φηη θαηά ηε θάζε

ηεο απειεπζέξσζεο ν θνξκφο εκθαλίδεη κηα θιίζε 40deg-50deg ν ψκνο βξίζθεηαη ζε θάκςε 150deg-160deg θαη απα-γσγή 100deg-104deg ελψ ν αγθψλαο βξίζθεηαη ζε θάκςε 20-27deg (Fleisig et al 2003 Reid et al 2008) (Δηθφλα

1016)

247

Εικόνα 1016 Δλδεηθηηθά θηλεκαηηθά ραξαθηεξηζηηθά ιίγν κεηά ην ρηχπεκα ηεο κπάιαο Α Ζ θάκςε ηνπ γφλαηνο Β Ζ πιά-

γηα θιίζε ηνπ θνξκνχ Γ Ζ ζηξνθή ηνπ θνξκνχ (ε νπνία αλαθέξεηαη ελδεηθηηθά σο ε ζηξνθή ηεο γξακκήο πνπ ελψλεη ηα

δπν αθξψκηα) Γ Ζ γσλία απαγσγήο ηνπ ψκνπ θαη Δ ε γσλία θάκςεο ηνπ ψκνπ

Καηά ηε θάζε ηνπ follow throw ε θίλεζε ηνπ άλσ άθξνπ ζπλερίδεηαη κε θαηεχζπλζε κπξνζηά πιά-γηα θαη θάησ θαζψο ν ψκνο ζπλερίδεη λα εθηειεί έθηαζε πξνζαγσγή θαη έζσ ζηξνθή κε ηε ξαθέηα ζρεδφλ λα

αθνπκπάεη ζην έδαθνο Ζ ζηήξημε είλαη κνλή πάλσ ζην πφδη απφ ηελ αληίζεηε πιεπξά ηεο ξαθέηαο κε ην γφ-

λαην λα θάκπηεηαη ψζηε λα δηαηεξεζεί ε ηζνξξνπία ηνπ ζψκαηνο Ζ ηαρχηεηα ηνπ ζεξβίο ην θαζηζηά σο κηα απφ ηηο ζπλαξπαζηηθφηεξεο θηλήζεηο ελφο αγψλα Σν κπα-

ιάθη κπνξεί λα θηάζεη ζε πνιχ πςειέο ηαρχηεηεο νη νπνίεο μεπεξλνχλ ηα 240 Kmh (Kotze Mitchell amp

Rothberg 2000) Ζ ηαρχηεηα κε ηελ νπνία απειεπζεξψλεηαη ην κπαιάθη θπκαίλεηαη ζε αζιεηέο απφ 40 έσο 50 ms (Reid et al 2008) Έλα απφ ηα θχξηα ραξαθηεξηζηηθά ηνπ ζεξβίο είλαη ε laquoθηλεκαηηθή αιπζίδαraquo ε ν-

πνία αλαθέξεηαη ζηε δηαδνρηθή αχμεζε ηεο ηαρχηεηαο ησλ κειψλ ηνπ ζψκαηνο απφ ηα θεληξηθά πξνο ηα πε-

ξηθεξηθά κε ηειηθφ ζηφρν ηε κεγηζηνπνίεζε ηεο ηειηθήο ηαρχηεηαο κε ηελ νπνία ε ξαθέηα ζα ρηππήζεη ην

κπαιάθη (Abrams Sheets Andriacchi amp Safran 2011) Ζ θίλεζε μεθηλά απφ ηα πέικαηα θαη νη δπλάκεηο δηα-δνρηθά κεηαδίδνληαη πξνο ην κέινο πνπ ζα πξαγκαηνπνηήζεη ηελ ηειηθή επαθή κε ην κπαιάθη ε ελήιηθεο

αζιεηέο ε γσληαθή ηαρχηεηα ησλ αξζξψζεσλ θαηά ηελ ηειηθή θάζε ηεο απειεπζέξσζεο απμάλεηαη δηαδνρη-

θά κε πξψηε ηελ έθηαζε ηνπ γφλαηνο (800 degs) έπεηηα ηελ νξηδφληηα πξνζαγσγή ηνπ ψκνπ (403 degs) ηελ ζηξνθή ηνπ θνξκνχ (715 degs) ηελ έζσ ζηξνθή ηνπ ψκνπ (2000 degs) ηε ζηξνθή ηεο ιεθάλεο (400degs -500 degs)

ηελ έθηαζε ηνπ αγθψλα (1525 degs) θαη ηέινο ηελ παιακηαία θάκςε ηεο περενθαξπηθήο άξζξσζεο (1911degs)

(Reid et al 2008) Να ζεκεησζεί φηη ε ζεηξά αλάπηπμεο ηεο ηαρχηεηαο ψκνο ndash αγθψλαο ndash θαξπφο κπνξεί λα είλαη θαη αληίζηξνθε αγθψλαο ndash θαξπφο ndash ψκνο (Fleisig et al 2003) Απφ απηέο ηελ πην ζεκαληηθή ζπλεη-

ζθνξά ζηελ ηαρχηεηα ηεο κπάιαο έρνπλ ε ηαρχηεηα ηεο έζσ ζηξνθήο ηνπ ψκνπ θαη ηεο θάκςεο ηεο περεν-

θαξπηθήο (Abrams et al 2011 Tanabe amp Ito 2007) αλ θαη ε αλαδήηεζε ηεο θαιχηεξεο κεηαβιεηήο πνπ ζα

248

πξνβιέςεη ηελ ηειηθή επίδνζε κάιινλ είλαη νπηνπηθή δηφηη νπζηαζηηθά αλαηξεί ηελ έλλνηα ηεο αιπζηδσηήο

αλάπηπμεο ηεο θίλεζεο ησλ κειψλ ηνπ ζψκαηνο (Elliott 1988) Σν θχξην ραξαθηεξηζηηθφ ηεο laquoθηλεκαηηθήο αιπζίδαοraquo είλαη ε αξρηθή απνζήθεπζε ειαζηηθήο ελέξ-

γεηαο ζηα παζεηηθά ζηνηρεία ησλ κπψλ ησλ άλσ θαη θάησ άθξσλ Όζνλ αθνξά ηα άλσ άθξα απηή αθνξά η-

δηαίηεξα ηνπο έζσ ζηξνθείο ηνπ ψκνπ θαηά ηε θάζε ηεο πξνεηνηκαζίαο ε νπνία ζηε ζπλέρεηα απειεπζεξψλε-

ηαη κέζσ ηεο εθξεθηηθήο έθηαζεο ηνπ γφλαηνο θαη ηνπ ηζρίνπ ηεο θάκςεο θαη ζηξνθήο ηνπ θνξκνχ αιιά θπ-ξηφηεξα ηεο δπλακηθήο έζσ ζηξνθήο ηνπ ψκνπ ηνπ ρεξηνχ ην νπνίν θξαηάεη ηε ξαθέηα (Abrams et al 2011)

Όζνλ αθνξά ηα θάησ άθξα ν ηεηξαθέθαινο κπνξεί λα απνζεθεχεη ελέξγεηα θαηά ηελ πξνπαξαζθεπαζηηθή

θάζε (κέζσ ηεο θάκςεο ησλ γνλάησλ) ψζηε λα ηελ απειεπζεξψζεη θαηά ηελ επαθφινπζε απειεπζέξσζε (κέζσ ηεο έθηαζεο ηνπ γφλαηνο) (Girard Micallef amp Millet 2005)

63 Δπαθή ηεο ξαθέηαο κε ηελ κπάια Πέξα απφ ηηο θηλήζεηο ησλ κειψλ ηνπ ζψκαηνο ν ηξφπνο επαθήο ηεο ξαθέηαο κε ηελ κπάια είλαη θαζνξηζηη-

θφο γηα ηελ ηειηθή θαηάιεμε ηεο κπάιαο Ζ θξνχζε ηεο ξαθέηαο κε ηελ κπάια εθθξάδεηαη κέζα απφ ην ζπ-ληειεζηή θξνχζεο ή απνθαηάζηαζεο Ο ζπληειεζηήο απηφο θαζνξίδεηαη απφ ην είδνο θαη ηα ραξαθηεξηζηηθά

ηεο παξακφξθσζεο ηεο κπάιαο θαη ηεο ξαθέηαο θαηά ηελ θξνχζε Δθθξάδεη δε ην πνζνζηφ ηεο ελέξγεηαο πνπ

ράλεηαη ιφγσ ηεο παξακφξθσζεο ησλ αληηθεηκέλσλ πνπ έξρνληαη ζε θξνχζε Ο ζπληειεζηήο θπκαίλεηαη απφ

0 έσο 1 Όηαλ ν ζπληειεζηήο είλαη ίζνο κε ηε κνλάδα δελ ππάξρεη απψιεηα ελέξγεηαο θαηά ηελ θξνχζε θαη φιε ε ηαρχηεηα ηεο ξαθέηαο κεηαθέξεηαη ζην κπαιάθη (πιήξεο ειαζηηθή θξνχζε) Δπνκέλσο φζν πςειφηε-

ξνο είλαη ν ζπληειεζηήο ηφζν πην αλειαζηηθή θαη γξήγνξε ζα είλαη ε δηάξθεηα ηεο θξνχζεο θαη αληίζηξνθα

Ο ζπληειεζηήο θπκαίλεηαη απφ 03 έσο 09 αιιά δηαθέξεη αλάινγα κε ην είδνο ηεο ξαθέηαο ην ζεκείν επα-θήο ηεο ξαθέηαο κε ηελ κπάια θαη απφ ηελ ηαρχηεηα ηεο ξαθέηαο ζε ζρέζε κε ηε ηαρχηεηα ηεο κπάιαο (Kotze

et al 2000)

Σν ζεκείν επαθήο ηεο κπάιαο κε ηε ξαθέηα δελ θαζνξίδεηαη κφλνλ απφ ην ζπληειεζηή θξνχζεο αιιά θαη απφ ηελ αίζζεζε ησλ αζιεηψλ θαηά ηελ θξνχζε Έηζη ην ρηχπεκα ηεο κπάιαο ιίγν πάλσ απφ ηε ιαβή

ηεο ξαθέηαο κεηψλεη ηελ αίζζεζε ηεο θξνχζεο απφ ηνπο αζιεηέο ελψ ην ρηχπεκα κε ηελ πεξηνρή θνληά ζηελ

θνξπθή ηεο ξαθέηαο πξνζδίδεη κεγαιχηεξε ξνπή ζηε ξαθέηα ζε ζρέζε κε ηε ιαβή νδεγεί ζε κεγαιχηεξεο

ηαρχηεηεο ηνπ ζεξβίο αιιά επηβαξχλεη πεξηζζφηεξν ηνπο αζιεηέο (Kotze et al 2000) Σέινο θαηά ηελ επα-θή κε ηελ κπάια πξνζδίδεηαη θάιηζν (spin) ην νπνίν θπκαίλεηαη απφ 128 rads (flat service) 232 (slide) θαη

337 (kick) (Sakurai Reid amp Elliott 2013) Σν θάιηζν εμαξηάηαη απφ ηε γσλία ηεο ξαθέηαο ζε ζρέζε κε ηελ

κπάια ε νπνία θαζνξίδεη θαη ην ζεκείν επαθήο ηεο κπάιαο απφ ηε ξαθέηα

64 Γπλάκεηο αληίδξαζεο Οη δπλάκεηο αληίδξαζεο ηνπ εδάθνπο θαηά ην ζεξβίο θπκαίλνληαη απφ 13 έσο 22 θνξέο ην ζσκαηηθφ βάξνο (θαηαθφξπθε δχλακε) απφ 010 έσο 014 θνξέο ην ζσκαηηθφ βάξνο (πιάγηα) θαη απφ 015 έσο 030 θνξέο ην

ζσκαηηθφ βάξνο (πξνζζηνπίζζηα) δχλακε (Bahamonde amp Knudson 2001) Οη δπλάκεηο είλαη κεγαιχηεξεο

φηαλ ην ζεξβίο γίλεηαη κε ηελ ηερληθή ηνπ foot up Δμαίξεζε απνηειεί ε νξηδφληηα πξφζζηα (πξνσζεηηθή) δχ-λακε ηνπ πίζσ πνδηνχ ε νπνία είλαη πςειφηεξε φηαλ ρξεζηκνπνηείηαη ε ηερληθή κε ηελ νπίζζηα θίλεζε ηνπ

πνδηνχ ζε ζρέζε κε ηελ ηερληθή αλχςσζεο ηνπ πνδηνχ (Bahamonde amp Knudson 2001)

Ζ θαηαθφξπθε δχλακε είλαη ρακειή θαηά ηελ αξρηθή θάζε ηεο πξνεηνηκαζίαο κεηψλεηαη ειαθξά

θαηά ηελ ηειηθή θάζε ηεο πξνεηνηκαζίαο (laquoφπιηζεraquo) θαη απμάλεηαη θαηαθφξπθα θαηά ηε θάζε ηεο απειεπζέ-ξσζεο Καηά ηε θάζε ηεο πξνεηνηκαζίαο αζθείηαη κηα δχλακε απνξξφθεζεο (νξηδφληηα νπίζζηα δχλακε) ελψ

θαηά ηε θάζε ηεο απειεπζέξσζεο ε δχλακε αιιάδεη θνξά θαη κεηαηξέπεηαη ζε πξνσζεηηθή (νξηδφληηα πξφ-

ζζηα) Οη πιάγηεο δπλάκεηο είλαη ρακειέο θαη θπξίσο έρνπλ έζσ πιάγηα θαηεχζπλζε

65 Μπτθή δξαζηεξηφηεηα ε έλα δεμηφ ζεξβίο ε κπτθή δξαζηεξηφηεηα ζρεδφλ φισλ ησλ κπψλ είλαη ρακειή θαηά ηε θάζε ηεο πξνεηνη-

καζίαο θαη απμάλεη θαηά ην ηέινο ηεο θάζεο πξνεηνηκαζίαο θαη ηελ αξρηθή θάζε ηεο απειεπζέξσζεο (Δηθφλα 1017) Όζνλ αθνξά ηνπο κχεο ηνπ θνξκνχ (Chow Park amp Tillman 2009) ε κέγηζηε δξαζηεξηφηεηα ηνπ

νξζνχ θνηιηαθνχ αλέξρεηαη ζην 50 ηεο κέγηζηεο ηζνκεηξηθήο πξνζπάζεηαο (MVC) θαη ζηηο δχν πιεπξέο ηνπ

ζψκαηνο Ο νξζσηήξαο εκθαλίδεη κεγαιχηεξε δξαζηεξηφηεηα (~95 MVC) απφ ηελ πιεπξά ηνπ ρεξηνχ ξί-ςεο θαηά ην follow through ελψ ν κπο ηεο άιιεο πιεπξάο είλαη ζηαζεξφο ζην 50 MVC Αληίζηξνθα ν έμσ

ινμφο θνηιηαθφο εκθαλίδεη ρακειφηεξε δξαζηεξηφηεηα ζηελ πιεπξά ηεο ξίςεο (~100 MVC) ζε ζρέζε κε

ηελ αληίζεηε πιεπξά (~150 MVC) Απηή ε απμεκέλε δξαζηεξηφηεηα φισλ ησλ κπψλ ηνπ θνξκνχ δείρλεη

249

ηελ πνιχ κεγάιε ζπλεηζθνξά ησλ θηλήζεσλ ηνπ θνξκνχ ζηελ ηερληθή εθηέιεζε ηνπ ζεξβίο κε δεδνκέλν φηη

νη κχεο ηνπ θνξκνχ δελ εκθαλίδνπλ εχθνια πνιχ πςειή κπτθή δξαζηεξηφηεηα Ο ξφινο ηνπ έζσ θαη ηνπ έμσ θνηιηαθνχ κπφο είλαη ηδηαίηεξα ζεκαληηθφο αθνχ ε δξαζηεξηφηεηά ηνπο απμάλεηαη πεξηζζφηεξν απφ θάζε

άιιν κπ πξνθαλψο γηα λα αληαπνθξηζεί ζηηο απμεκέλεο αλάγθεο γηα ζηξνθηθή θίλεζε ηνπ θνξκνχ θαηά ηελ

εθηέιεζε ηνπ ζεξβίο

Εικόνα 1017 Δλδεηθηηθή ηνπνγξαθηθή ζέζε ζεκαληηθήο κπτθήο δξαζηεξηφηεηαο ιίγν κεηά ηελ απειεπζέξσζε

Ο πξφζζηνο δειηνεηδήο εκθαλίδεη ρακειή δξαζηεξηφηεηα θαηά ηελ αξρηθή θάζε ηεο πξνεηνηκαζίαο ε

νπνία κεγηζηνπνηείηαη (ζην 80 ηεο κέγηζηεο ηζνκεηξηθήο πξνζπάζεηαο) ιίγν πξηλ ηελ έλαξμε ηεο θάζεο α-πειεπζέξσζεο ελψ ζηε ζπλέρεηα κεηψλεηαη πεξίπνπ ζην 40 Ο νπίζζηνο δειηνεηδήο θαη ν πιαηχο ξαρηαίνο

εκθαλίδνπλ ηε κέγηζηε ηνπο ηηκή (81-83) θαηά ηε θάζε ηεο απειεπζέξσζεο αιιά θαη ζηε ζπλέρεηα ε δξα-

ζηεξηφηεηά ηνπο παξακέλεη πςειή (45-70) κέρξη ην ηέινο ηεο θίλεζεο Ο ππνπιάηηνο εκθαλίδεη ρακειή δξαζηεξηφηεηα ζε φιε ηε δνθηκαζία κε ηηκέο πνπ θπκαίλνληαη απφ 9 έσο 36 MVC (Girard et al 2005

Seeley et al 2008)

Ο κείδσλ ζσξαθηθφο εκθαλίδεη παξφκνηα ζπκπεξηθνξά κε κέγηζην πνπ θηάλεη ην 93 αιιά ζηε ζπ-λέρεηα ε δξαζηεξηφηεηά ηνπ ζρεδφλ πέθηεη ζε ηηκέο εξεκίαο Ο πξφζζηνο νδνλησηφο εκθαλίδεη ρακειή δξα-

ζηεξηφηεηα ζηελ αξρηθή θάζε ηεο πξνεηνηκαζίαο ε νπνία ζηε ζπλέρεηα απμάλεη πεξίπνπ ζην 60 ηεο κέγη-

ζηεο κέρξη ην ηέινο ηεο πξνζπάζεηαο (Seeley et al 2008) πλνιηθά ε κέζε δξαζηεξηφηεηα είλαη πςειφηεξε

ζηνλ πιαηχ ξαρηαίν ην κείδνλα ζσξαθηθφ θαη ηελ πξφζζηα κνίξα ηνπ δειηνεηδνχο Όζνλ αθνξά ηα θάησ άθξα ε δξαζηεξηφηεηα ησλ κπψλ είλαη ρακειή θαηά ηελ αξρηθή θάζε ηεο πξν-

εηνηκαζίαο γηα λα απμεζεί ε δξαζηεξηφηεηα ηνπ έζσ θαη έμσ πιαηχ θαη γαζηξνθλήκηνπ ηνπ πίζσ πνδηνχ ζην

ηέινο ηεο πξνεηνηκαζίαο Ζ δξαζηεξηφηεηα ησλ κπψλ ηνπ πνδηνχ απφ ηελ πιεπξά ηεο ξαθέηαο απμάλεηαη θα-ηά ηε δηάξθεηα ηεο απειεπζέξσζεο κε πξψην ηνλ έμσ πιαηχ έπεηηα ηνλ έζσ πιαηχ θαη ηέινο ην γαζηξνθλή-

κην (Girard et al 2005)

66 Μεζνδνινγηθέο επηζεκάλζεηο γηα ηελ αλάιπζε ηνπ ζεξβίο Ζ θηλεκαηηθή αλάιπζε κε κηα θάκεξα είλαη επαξθήο γηα ηε ρσξνρξνληθή θαη βαζηθή δηζδηάζηαηε αλάιπζε ηεο θίλεζεο Γηα ηελ αλάιπζε ηεο επαθήο ηεο ξαθέηαο κε ηελ κπάια ρξεηάδνληαη θάκεξεο πςειφηεξεο ζπρλφ-

ηεηαο (gt1000 Hz) Μηα ηππηθή εκβηνκεραληθή αλάιπζε ηνπ ζεξβίο ζα κπνξνχζε λα πεξηιακβάλεη ηηο εμήο

κεηαβιεηέο

1 ηε ρξνληθή δηάξθεηα ησλ θάζεσλ

250

2 ηελ ηαρχηεηα ηεο ξαθέηαο θαη ηεο κπάιαο

3 ηε κέγηζηε ηαρχηεηα ηνπ ψκνπ ηνπ αγθψλα ηεο περενθαξπηθήο θαη ηεο ρεηξνιαβήο θαη ην ρξφλν επίηεπμεο σο πνζνζηφ ηεο ζπλνιηθήο δηάξθεηαο ηεο θίλεζεο

4 ηε κέγηζηε θαη ηελ ειάρηζηε θάκςε ηεο άξζξσζεο ηνπ γφλαηνο

5 ηε κέγηζηε έμσ θαη έζσ ζηξνθή ηεο άξζξσζεο ηνπ ψκνπ ηνπ ρεξηνχ ξίςεο

6 ηε κέγηζηε θαη ηελ ειάρηζηε ζηξνθή ηνπ θνξκνχ θαηά ηε δηάξθεηα ηεο θίλεζεο 7 ηε κέγηζηε θαηαθφξπθε δχλακε αληίδξαζεο θαηά ηελ ψζεζε

8 ηε κέγηζηε ειεθηξνκπνγξαθηθή δξαζηεξηφηεηα θαη ην ρξφλν επίηεπμήο ηεο γηα θάζε κπ

7 Δλφξγαλε γπκλαζηηθή (γηγάληηα αηψξεζε ζην κνλφδπγν) Έλα ζεκαληηθφο αξηζκφο ησλ αγσληζκάησλ ηεο ελφξγαλεο γπκλαζηηθήο (πρ κνλφδπγν δίδπγν θξίθνη) βαζί-

δεηαη ζηελ ηθαλφηεηα εθηέιεζεο θηλήζεσλ ηνπ ζψκαηνο φηαλ απηφ αησξείηαη ζηνλ αέξα έρνληαο σο βάζε

ζηήξημεο ηα ρέξηα

Ζ γηγαληηαία αηψξεζε ζην κνλφδπγν απνηειεί κηα απφ ηηο πην απαηηεηηθέο θαη ηαπηφρξνλα ραξαθηε-ξηζηηθέο θηλήζεηο ηεο ελφξγαλεο γπκλαζηηθήο Ο αζιεηήο εθηειεί αζθήζεηο ζηεξηδφκελνο ζε κηα αηζάιηλε

κπάξα χςνπο 260 m κήθνπο 240 m θαη δηακέηξνπ 28 cm Ζ γηγαληηαία αηψξεζε απνηειεί ην επηζηέγαζκα

πξνθαηαξηηθψλ αησξήζεσλ θαη θηλήζεσλ ηνπ ζψκαηνο κε ην ζψκα θάησ απφ ηελ κπάξα Αλαθέξεηαη δε κηα πιήξεο πεξηζηξνθή ηνπ ζψκαηνο γχξσ απφ ηελ κπάξα

Τπάξρνπλ δχν ηερληθέο εθηέιεζεο ηεο γηγαληηαίαο αηψξεζεο ε παξαδνζηαθή θαηά ηελ νπνία ν αζιε-

ηήο δηαηεξεί ηα ρέξηα ηνπ αλνηρηά θαη ε αηψξεζε εθηειείηαη κε δπλακηθή θίλεζε ησλ θάησ άθξσλ φηαλ βξί-ζθεηαη ζην ηέινο ηεο αηψξεζεο θάησ απφ ηελ κπάξα θαη ε δπλακηθή αηψξεζε ε νπνία εθκεηαιιεχεηαη ηφζν

ην άλνηγκα ησλ ψκσλ φζν θαη ησλ ηζρίσλ θαζφιε ηε δηάξθεηα ηεο αηψξεζεο Ο αζιεηήο ή ε αζιήηξηα εθηειεί

ηελ αηψξεζε πξφζζηα (κε θνξά απφ πίζσ πξνο ηα κπξνζηά) ή νπίζζηα (κε θνξά απφ κπξνζηά πξνο ηα πίζσ)

ελψ ηαπηφρξνλα εθηειεί θαη πεξηζηξνθέο ζην εγθάξζην θαη κεησπηαίν επίπεδν Ζ νπίζζηα αηψξεζε ζην κνλφδπγν βαζίδεηαη ζηνπο εμήο παξάγνληεο

1 Σε δεκηνπξγία ξνπήο ηνπ ζψκαηνο ζε ζρέζε κε ηνλ άμνλα πεξηζηξνθήο πνπ πξνέξρεηαη απφ

ηηο δπλάκεηο ηεο βαξχηεηαο θαη ηελ αληίζηαζε ηεο κπάξαο πξνο ηα ρέξηα ηνπ αζιεηή ζε ζπ-γθεθξηκέλα ζεκεία ηεο θίλεζεο

2 Σηο θηλήζεηο ηνπ αζιεηή νη νπνίεο έρνπλ σο ζηφρν ηε κεηαβνιή ηεο ξνπήο αδξάλεηαο θαη κέ-

ζσ απηήο ηε κεηαβνιή ηεο ηαρχηεηαο πεξηζηξνθήο Όηαλ ην ΚΜ ηνπ ζψκαηνο έξρεηαη πην θνληά ζηελ κπάξα ηφηε ε ξνπή αδξάλεηαο κεηψλεηαη θαη άξα ν αζιεηήο επηηαρχλεη

3 Καηά ηελ νξηδφληηα ζέζε πάλσ απφ ηελ κπάξα ν αζιεηήο θηάλεη ζην πςειφηεξν επίπεδν έ-

ρνληαο ηε κέγηζηε δπλαηή δπλακηθή ελέξγεηα ελψ θαζψο δηέξρεηαη θάησ απφ ηελ κπάξα ε

δπλακηθή ελέξγεηα κεηαηξέπεηαη ζε θηλεηηθή Ζ θάκςε ησλ αξζξψζεσλ θαηά ηελ αλνδηθή θάζε απμάλεη ηελ θηλεηηθή θαη ηε δπλακηθή ελέξγεηα ελψ ε έθηαζε θαηά ηελ θαζνδηθή θάζε

απμάλεη ηε δπλακηθή θαη δε κεηψλεη ηελ θηλεηηθή

71 Κηλεκαηηθά ραξαθηεξηζηηθά Όηαλ ν αζιεηήο βξεζεί ζηελ αθεηεξία ε ηερληθή μεθηλάεη κε κηθξέο αησξήζεηο ηνπ ζψκαηνο νη νπνίεο έρνπλ σο ζηφρν ηελ αχμεζε ηεο πεξηζηξνθηθήο θίλεζεο ηνπ ζψκαηνο Όηαλ ν αζιεηήο θηλεζεί πξνο ηα κπξνζηά θά-

κπηεη ηα ηζρία θαη ηνπο αγθψλεο θέξνληαο ην ΚΜ πην θνληά ζηελ κπάξα δεκηνπξγψληαο ηαιάλησζε ηνπ ζψ-

καηνο Όηαλ ν αζιεηήο επηζηξέθεη πξνο ηα πίζσ νη αξζξψζεηο εθηείλνληαη θαη ζηελ επαλαθνξά ε ηαρχηεηα

απμάλεη

251

Εικόνα 1018 Αλαπαξάζηαζε ηεο νπίζζηαο γηγάληηαο αηψξεζεο Ζ θίλεζε ρσξίζηεθε ζε ηέζζεξα ηεηαξηεκφξηα γηα ηελ

θαιχηεξε πεξηγξαθή ηεο Γεμηά παξνπζηάδνληαη νη ηηκέο αλαθνξάο γηα ηελ άξζξσζε ηνπ ηζρίνπ θαη ηνπ ψκνπ

Καζψο ε ηαιάληεπζε ζπλερίδεηαη ην ζψκα ιακβάλεη νινέλα θαη πην αθξαίεο ζέζεηο ζε ζρέζε κε ην

κνλφδπγν γηα λα θαηαιήμεη ζηελ πιήξε πεξηζηξνθή (360deg) Ζ ζέζε ηνπ ζψκαηνο θαηά ηελ πιήξε πεξηζηξν-θή πεξηγξάθεηαη απφ ηε γσλία ηνπ ΚΜ κε ηελ κπάξα θαη θπκαίλεηαη απφ 0 έσο 360deg φπσο παξνπζηάδεηαη

ζηελ Δηθφλα 1018 ηε ζπλέρεηα ζα ρξεζηκνπνηήζνπκε ηνλ φξν laquoζέζεraquo (ζε κνίξεο) γηα λα πξνζδηνξίδνπκε ηε

ζέζε ηνπ ζψκαηνο θαηά ηε δηάξθεηα ηεο πιήξνπο πεξηζηξνθήο ελψ γηα ηνλ ίδην ζθνπφ ε πιήξεο πεξηζηξνθή έρεη δηαηξεζεί ζε ηέζζεξα ηεηαξηεκφξηα

ε κηα πιήξε πεξηζηξνθή ε ζέζε ηνπ ζψκαηνο δελ είλαη ίδηα Απηφ νθείιεηαη ζην γεγνλφο φηη θαηά

ηελ πεξηζηξνθή ε ηαρχηεηα ηνπ ΚΜ κεηψλεηαη εμαηηίαο ηεο ηξηβήο ησλ ρεξηψλ κε ηελ κπάξα θαη ζπλεπψο ν αζιεηήο πξέπεη λα κεηαβάιεη ηελ αθηίλα πεξηζηξνθήο ηνπ ΚΜ γχξσ απφ ηελ κπάξα ην νπίζζην γηγαληηαίν

αηψξεκα (δειαδή κε θαηεχζπλζε αληίζεηα κε ηνπο δείθηεο ηνπ ξνινγηνχ) ε θίλεζε ραξαθηεξίδεηαη απφ θάκ-

ςε ησλ ηζρίσλ θαη ησλ ψκσλ θαηά ηελ άλνδν ηνπ αζιεηή (1ν θαη 2

ν ηεηαξηεκφξην) θαη απφ έθηαζε ησλ αξ-

ζξψζεσλ θαηά ηελ θαζνδηθή θάζε (3ν θαη 4

ν ηεηαξηεκφξην)

Έζησ φηη ε γσλία αλαθνξάο είλαη 180deg θαη αληηζηνηρεί ζηελ νπδέηεξε ζέζε ηνπ ηζρίνπ (αχμεζε ηεο

γσλίαο νδεγεί ζε θάκςε) θαη ηηο 180deg θάκςε ηνπ ψκνπ (θάκςε ηνπ ψκνπ νδεγεί ζε κείσζε ηεο γσλίαο) Ό-

ηαλ ν αζιεηήο βξίζθεηαη ιίγν πξηλ ηελ θαηαθφξπθε ζέζε θάησ απφ ηελ κπάξα (ζέζε 0deg) νη ψκνη βξίζθνληαη ζρεδφλ ζε νπδέηεξε ζέζε ελψ ηα ηζρία ζε ππεξέθηαζε 10-20deg θαη νη πνδνθλεκηθέο ζε πεικαηηαία θάκςε

(Arampatzis amp Bruggemann 1999 Yeadon amp Hiley 2000) Καηά ηελ άλνδν απφ ηηο 0deg έσο ηηο 180deg ν αζιε-

ηήο εθηειεί θάκςε ησλ ηζρίσλ (~60deg) (ιίγν πξηλ θηάζεη ηελ νξηδφληηα ζέζε) θαη έπεηηα θάκςε (~60deg) θαη πξνβνιή ησλ ψκσλ ψζηε λα κεηψζεη ηελ αθηίλα πεξηζηξνθήο θαη λα κεηψζεη ηελ επίδξαζε ηεο ξνπήο ηεο

βαξχηεηαο δηαηεξψληαο πςειή ηελ ηαρχηεηά ηνπ (Arampatzis amp Bruggemann 1999 Sevrez Berton Rao amp

Bootsma 2009) Όηαλ ην ζψκα βξίζθεηαη ζηε ζέζε 90deg ηφηε νη ψκνη θαη ηα ηζρία βξίζθνληαη ζε γσλία θάκ-

ςεο 120deg Καζψο ν αζιεηήο νινθιεξψλεη ηελ αλνδηθή θάζε θαη θηάλνληαο ζηελ θαηαθφξπθε ζέζε πάλσ απφ

ηελ κπάξα (ζέζε 180deg) ην ζψκα ζηαδηαθά επζπγξακκίδεηαη Καηά ηελ θαζνδηθή θάζε παξαηεξείηαη κηα

ζηαδηαθή έθηαζε ησλ ηζρίσλ θαη ησλ ψκσλ κέρξη πεξίπνπ ηε ζέζε ησλ 280deg (Arampatzis amp Bruggemann 1999 Sevrez et al 2009 Yeadon amp Hiley 2000) (Δηθφλα 1019) Σα γφλαηα κέλνπλ ζρεδφλ ζε πιήξε έθηαζε

θαηά ηε δηάξθεηα ελφο θχθινπ (Tsuchiya Murata amp Fukunaga 2004)

252

Εικόνα 1019 Καηά ηελ θαζνδηθή θάζε νη ψκνη θαη ηα ηζρία βξίζθνληαη ζε πιήξε έθηαζε ψζηε ν αζιεηήο λα απμήζεη ηελ αθηίλα πεξηζηξνθήο ηνπ (2015 European Artistic Gymnastics Championships - Horizontal bar - Pablo Braegger 05 by

Pierre-Yves Beaudouin Τπφ ηελ άδεηα CC BY-SA 40 via Wikimedia Commons)

Να ζεκεησζεί φηη νη θηλήζεηο ηεο θάκςεο θαη ηεο έθηαζεο ησλ αξζξψζεσλ θαηά ηε γηγάληηα αηψξεζε πξνο ηα πίζσ δηαθέξνπλ ζε ζρέζε κε απηέο πνπ παξαηεξνχληαη θαηά ηε γηγάληηα αηψξεζε πξνο ηα κπξνζηά

Καηά ηελ νπίζζηα αηψξεζε ε έθηαζε ιακβάλεη ρψξα θαηά ηελ θαζνδηθή θάζε θαη ε θάκςε θαηά ηελ αλνδη-

θή θάζε ελψ ην αληίζεην ζπκβαίλεη θαηά ηελ πξφζζηα αηψξεζε

Ζ ηξνρηά ηνπ ΚΜ ζε κηα πιήξε πεξηζηξνθή είλαη ζρεδφλ θπθιηθή (Hiley amp Yeadon 2003) Απηφ ζπκβαίλεη επεηδή θαηά ηελ αλνδηθή θάζε ην ΚΜ ζπγθιίλεη ειαθξά πξνο ηελ κπάξα ψζηε λα κεησζεί ε αθηί-

λα πεξηζηξνθήο ελψ θαηά ηελ θαζνδηθή θάζε ζπκβαίλεη ην αληίζεην (Δηθφλα 1020)

Ζ γσληαθή ηαρχηεηα ηνπ ΚΜ είλαη κέγηζηε ιίγν πξηλ ηε δηέιεπζε θάησ απφ ηελ κπάξα (ζέζε 0deg) κε ηηκέο πνπ θπκαίλνληαη απφ 270 έσο 310degs (Frere Gopfert Slawinski amp Tourny-Chollet 2012) Καηά ηελ

αξρηθή θάζε αλφδνπ (ζέζε 0deg έσο 30deg) ε ηαρχηεηα κεηψλεηαη ελψ ζηε ζπλέρεηα (ζέζε 30deg έσο 90deg) απμάλεη

θαζψο ν αζιεηήο έιθεη ηελ κπάξα γηα λα αλέβεη ςειά ην δεχηεξν ηξηηεκφξην ε ηαρχηεηα κεηψλεηαη γηα λα

ιάβεη ηελ ειάρηζηε ηηκή ηεο ζηελ θαηαθφξπθε ζέζε ηνπ αζιεηή πάλσ απφ ηελ κπάξα (ζέζε 180deg) ηε ζπλέ-ρεηα απμάλεηαη ζηαδηαθά θαηά ηελ θαζνδηθή θάζε (απφ ηε ζέζε 180deg θαη έπεηηα) Καηά ηελ απειεπζέξσζε

ε νξηδφληηα γξακκηθή ηαρχηεηα ηνπ ΚΜ εκθαλίδεη ηηκέο νη νπνίεο θπκαίλνληαη απφ 2 ms έσο 22 ms ελψ ε

θαηαθφξπθε θπκαίλεηαη πεξίπνπ ζηα 5 ms (Hiley amp Yeadon 2003) Ζ επηηάρπλζε ηνπ ΚΜ είλαη κέγηζηε φηαλ ν αζιεηήο νινθιεξψλεη ηε θίλεζή ηνπ ζην 3

ν ηεηαξηεκφξην

(ιίγν κεηά ηε ζέζε 270deg) Καζψο ην ζψκα έξρεηαη νξηδφληηα θάησ απφ ηελ κπάξα ε επηηάρπλζε αιιάδεη πξφ-

ζεκν θαη κεηαηξέπεηαη ζε επηβξάδπλζε γηα λα απμεζεί εθ λένπ θαηά ηελ αλνδηθή θάζε κέρξη πεξίπνπ ηα κη-ζά ηνπ 2

νπ ηεηαξηεκνξίνπ ηεο πεξηζηξνθήο (Frere et al 2012)

253

Εικόνα 1020 Αλαπαξάζηαζε ηεο γηγάληηαο αηψξεζεο πξνο ηα πίζσ Ζ θφθθηλε γξακκή δείρλεη ηε κεηαηφπηζε ηνπ ΚΜ Ζ ηαρχηεηα ηνπ ΚΜ είλαη κέγηζηε ζην ζεκείν Γ θαη ρακειφηεξε ζην ζεκείν Γ Ζ επηηάρπλζε ηνπ ΚΜ είλαη κέγηζηε ζην ζεκείν

Α ελψ ε επηβξάδπλζε ζην ζεκείν Β

72 Δθαξκνγή δπλάκεσλ θαηά ην γηγαληηαίν αηψξεκα Οη δπλάκεηο νη νπνίεο αζθνχληαη θαηά ηελ αηψξεζε ηνπ αζιεηή ζην κνλφδπγν είλαη νη εμήο (Hay 1993) (Δη-

θφλα 1021) Ζ δχλακε ηεο βαξχηεηαο

Ζ δχλακε αληίδξαζεο ηεο κπάξαο πξνο ηα ρέξηα ε νπνία έρεη δπν ζπληζηψζεο ηελ θε-

ληξνκφιν ε νπνία αζθείηαη ζηελ θαηεχζπλζε ηεο γξακκήο πνπ ελψλεη ην ΚΜ ηνπ ζψκα-ηνο κε ην θέληξν ηεο κπάξαο θαη κηα θάζεηε δχλακε

Ζ ξνπή ε νπνία παξάγεηαη απφ ηηο δπλάκεηο ηεο ηξηβήο ησλ ρεξηψλ κε ηελ κπάξα

Μπτθέο δπλάκεηο

254

Εικόνα 1021 Γπλάκεηο νη νπνίεο αζθνχληαη θαηά ηελ αηψξεζε ζην κνλφδπγν (ζρεδηαζκφο ησλ δπλάκεσλ ζην αξρείν

(2015_European_Artistic_Gymnastics_Championships_-_Horizontal_bar_-_Vlasios_Maras_08jpg Pierre-Yves Beau-

douin Τπφ ηελ άδεηα CC BY-SA 40 via Wikimedia Commons)

Όηαλ ν αζιεηήο βξεζεί ζηελ αθεηεξία (ζέζε 0deg) ε γξακκή ηεο βαξχηεηαο δηαπεξλά ηνλ άμνλα πεξη-ζηξνθήο θαη επνκέλσο δελ κπνξεί λα παξάγεη θακία θίλεζε Καζψο ν αζιεηήο εθηειεί ηελ πεξηζηξνθή ν

κνριφο ηνπ δηαλχζκαηνο ηεο βαξχηεηαο ζε ζρέζε κε ηελ κπάξα κεηαβάιιεηαη θαη είλαη κέγηζηνο ζηηο νξηδφ-

ληηεο ζέζεηο ηνπ ζψκαηνο ζε ζρέζε κε ηελ κπάξα (ζέζε 90deg θαη 180deg) είηε ζην αλέβαζκα είηε ζην θαηέβα-ζκα Ζ ξνπή ηεο βαξχηεηαο είλαη αληίζεηε πξνο ηελ θίλεζε ηνπ αζιεηή ζην αλέβαζκα ελψ ην αληίζεην ζπκ-

βαίλεη ζην θαηέβαζκα

Ζ ξνπή ηεο ηξηβήο είλαη πάληα αληίζεηε ζηελ θαηεχζπλζε ηεο θίλεζεο Καηά ηελ αλνδηθή θάζε ε ξνπή ησλ δπλάκεσλ ηεο ηξηβήο καδί κε ηε ξνπή ηεο βαξχηεηαο έρνπλ ηελ ίδηα θνξά θαη επηβξαδχλνπλ ηνλ

αζιεηή Καηά ηελ θάζνδν ε ξνπή ηεο ηξηβήο είλαη αληίζεηε ζηε ξνπή ηεο βαξχηεηαο Υσξίο θακία κεηαβνιή

ζηε ζέζε ηνπ ζψκαηνο ε πιήξεο πεξηζηξνθή γχξσ απφ ηελ κπάξα δελ είλαη εθηθηή ιφγσ ηεο ζπλερνχο επί-

δξαζεο ηεο ηξηβήο Ζ θεληξνκφινο δχλακε (Fθ) έρεη σο ζηφρν λα δηαηεξεί ηελ πεξηζηξνθηθή θίλεζε ηνπ ΚΜ ηνπ ζψκα-

ηνο γχξσ απφ ηελ κπάξα Δάλ σ ε γσληαθή ηαρχηεηα ηνπ ΚΜ m ε κάδα θαη r ε αθηίλα πεξηζηξνθήο ε Fθ

δίλεηαη απφ ηε ζρέζε

Δπνκέλσο ε Fθ είλαη κέγηζηε φηαλ ν αζιεηήο εκθαλίδεη ηε κεγαιχηεξε ηαρχηεηα πεξηζηξνθήο (σ) ζε

ζπλδπαζκφ κε ηε κηθξφηεξε αθηίλα πεξηζηξνθήο (r) Δθφζνλ ε σ απμάλεη θαηά ηελ θαζνδηθή θάζε ηνπ αησ-

ξήκαηνο (Δηθφλα 1020) ηφηε ε Fθ είλαη πςειφηεξε ζε απηήλ ηε θάζε κε ηηκέο πνπ θηάλνπλ ηηο 35 θνξέο ην ζσκαηηθφ βάξνο (Kerwin amp Hilley 2003) Δπηπιένλ ε άζθεζε ηεο Fθ επηβαξχλεη ηδηαίηεξα ηε ιαβή ελψ

πξνθαιεί παξακφξθσζε ηεο κπάξαο πεξίπνπ θαηά 9 cm (Kerwin amp Hilley 2003) Ζ παξακφξθσζε απηή ηεο

κπάξαο φκσο ιεηηνπξγεί ζεηηθά γηα ηνλ αζιεηή αθνχ θαηά ηελ επεξρφκελε αλνδηθή θάζε ε κπάξα επαλέξ-

ρεηαη θαη πξνζδίδεη επηπιένλ ειαζηηθή ελέξγεηα ζηνλ αζιεηή γηα λα επηηχρεη ηελ αλχςσζή ηνπ Ζ παξαπάλσ πεξηγξαθή ησλ δπλάκεσλ πνπ αζθνχληαη ζηνλ αζιεηή βαζίδεηαη ζε εθαξκνγή ησλ λφ-

κσλ ηεο θπζηθήο ρσξίο λα ιακβάλεη ππφςε ηεο ηε κεηαβνιή ηεο ζέζεο ηνπ ζψκαηνο θαηά ηελ θίλεζε Όπσο

έρεη ήδε αλαθεξζεί ην αηψξεκα ραξαθηεξίδεηαη απφ θάκςε ησλ αξζξψζεσλ θαηά ηελ αλνδηθή θάζε θαη έ-θηαζε θαηά ηελ θαζνδηθή θάζε Με ηελ έθηαζε ησλ αξζξψζεσλ απμάλεη ε αθηίλα πεξηζηξνθήο ελψ κε ηελ

θάκςε ζπκβαίλεη ην αληίζεην Απηή ε κεηαβνιή επηηξέπεη ζηνλ αζιεηή

255

1 Να κεηψζεη ηελ επίδξαζε ηεο ξνπήο ηεο βαξχηεηαο θαηά ηελ άλνδν θαη λα ηελ απμήζεη θαηά

ηελ θάζνδν 2 Να απμήζεη ηε γσληαθή ηαρχηεηα ζε φιεο ηηο θάζεηο

3 Να επηηχρεη κεγαιχηεξε αχμεζε ηεο ζηξνκθνξκήο θαηά ηελ θαζνδηθή θάζε απφ ηελ αληί-

ζηνηρε κείσζε ηεο ζηξνκθνξκήο θαηά ηελ αλνδηθή θάζε (Yeadon amp Hiley 2000)

Ο ξφινο ησλ κπτθψλ δπλάκεσλ θαηά ην γηγαληηαίν αηψξεκα εθθξάδεηαη κέζα απφ ηηο κεηαβνιέο ζηε ζέζε ηνπ ζψκαηνο ηηο νπνίεο πξνθαιεί πγθεθξηκέλα ε ππεξέθηαζε ησλ ηζρίσλ ιίγν πξηλ ηελ νξηδφληηα ζέζε

θάησ απφ ηελ κπάξα καδί κε ηελ θάκςε ησλ ηζρίσλ θαη ησλ ψκσλ θαηά ηελ αλνδηθή θάζε αλεβάδνπλ ην ΚΜ

θνληά ζηελ κπάξα απμάλνληαο ηφζν ηε δπλακηθή φζν θαη ηελ θηλεηηθή ηνπ ελέξγεηα Δπνκέλσο ν ξφινο ησλ κπτθψλ δπλάκεσλ ζα κπνξνχζε λα ζπλνςηζηεί σο εμήο

1 Να κεηαηνπίδεη ηα κέιε ηνπ ζψκαηνο ψζηε λα κεηαβάιιεη ηελ αθηίλα πεξηζηξνθήο ηνπ ΚΜ

ηνπ ζψκαηνο 2 Να πξνδίδεη ηελ απαξαίηεηε κεραληθή ελέξγεηα ε νπνία ράλεηαη ιφγσ ηεο ζπλερνχο επίδξα-

ζεο ηεο ηξηβήο θαηά ηελ πξνεγνχκελε πεξηζηξνθή

3 Να επηηαρχλεη ην ζψκα θαηά ην 2ν ηεηαξηεκφξην ηεο αλνδηθήο θάζεο (Sevrez Rao Berton

amp Bootsma 2012)

73 Μεζνδνινγηθέο επηζεκάλζεηο γηα ηελ αλάιπζε ηνπ γηγάληηνπ αησξήκαηνο Ζ θηλεκαηηθή αλάιπζε κε κηα θάκεξα είλαη επαξθήο γηα ηε ρσξνρξνληθή θαη βαζηθή δηζδηάζηαηε αλάιπζε

ηεο θίλεζεο Μηα ηππηθή εκβηνκεραληθή αλάιπζε ηνπ γηγάληηνπ αησξήκαηνο ζα κπνξνχζε λα πεξηιακβάλεη

ηηο εμήο κεηαβιεηέο 1 ηε ρξνληθή δηάξθεηα ησλ θάζεσλ 2 ηε κέγηζηε θαη ηελ ειάρηζηε γσλία ησλ ηζρίσλ θαη ησλ ψκσλ θαζψο θαη ην ρξφλν επίηεπμήο

ηνπο σο πνζνζηφ ηεο ζπλνιηθήο πεξηζηξνθήο

3 ηε κέγηζηε θαη ηελ ειάρηζηε απφζηαζε ηνπ ΚΜ απφ ηελ κπάξα θαη ην ρξφλν επίηεπμήο ηνπο 4 ηε κέγηζηε θαη ηελ ειάρηζηε ηαρχηεηα ηνπ ΚΜ ζηε δηάξθεηα ηεο πεξηζηξνθήο θαη ην ρξφλν

επίηεπμήο ηνπο

5 ηελ ηαρχηεηα ηνπ ΚΜ πξηλ θαη θαηά ηε δηάξθεηα ηεο ηειηθήο απειεπζέξσζεο 6 ηε κέγηζηε ειεθηξνκπνγξαθηθή δξαζηεξηφηεηα θαη ην ρξφλν επίηεπμήο ηεο γηα θάζε κπ

8 Σν ειεχζεξν ζηπι (Κνιχκβεζε) Ζ εηδνπνηφο δηαθνξά αλάκεζα ζηελ θνιχκβεζε θαη ηα ππφινηπα αγσλίζκαηα είλαη φηη νη θηλήζεηο πξαγκαην-

πνηνχληαη κέζα ζην λεξφ Όπσο έρεη ήδε αλαθεξζεί ζην Κεθάιαην 8 ε αληίζηαζε ηνπ λεξνχ ζηελ θίλεζε ηνπ ζψκαηνο αλαιχεηαη ζηελ νπηζζέιθνπζα δχλακε θαη ζηε δχλακε ηεο άλσζεο Ζ νπηζζέιθνπζα δχλακε είλαη

αληίζεηε ζηε θίλεζε ηνπ ζψκαηνο ελψ ε άλσζε είλαη θάζεηε πξνο ηελ νπηζζέιθνπζα δχλακε Ζ επίηεπμε

ηεο κέγηζηεο δπλαηήο ηαρχηεηαο ηνπ ζψκαηνο πξαγκαηνπνηείηαη κέζσ ηνπ πεξηνξηζκνχ ηεο αληίζηαζεο ηνπ

λεξνχ ζηελ θίλεζε ηνπ ζψκαηνο αιιά θαη ηεο εθκεηάιιεπζεο ηεο αληίζηαζεο ηνπ λεξνχ γηα ηελ πξνψζεζε ηνπ ζψκαηνο

81 Φάζεηο ηεο θίλεζεο Ζ θίλεζε ηνπ ρεξηνχ ζην ειεχζεξν δηαθξίλεηαη ζε ηέζζεξηο θάζεηο (Gourgoulis et al 2008) (Δηθφλα 1022)

1 Γιίζηξεκα Ζ θάζε απηή νξίδεηαη απφ ηελ είζνδν ηνπ ρεξηνχ ζην λεξφ έσο ηε κέγηζηε κεηα-ηφπηζή ηνπ πξνο ηα εκπξφο (ζρεηηθή δηάξθεηα 30-35)

2 Έιμε Ζ νπνία νξίδεηαη απφ ηε κέγηζηε κεηαηφπηζε ηνπ ρεξηνχ πξνο ηα έσο ηε ζηηγκή πνπ ην

ρέξη πεξλάεη θάησ απφ ηνλ ψκν (ζρεηηθή δηάξθεηα 15-20) 3 Ώζεζε Ζ νπνία νξίδεηαη απφ ηε ζηηγκή πνπ ην ρέξη πεξλάεη θάησ απφ ηνλ ψκν έσο ηελ έμνδν

ηνπ ρεξηνχ απφ ην λεξφ (ζρεηηθή δηάξθεηα 17-22)

4 Δπαλαθνξά Οξίδεηαη απφ ηελ έμνδν ηνπ ρεξηνχ απφ ην λεξφ έσο ηελ είζνδφ ηνπ θαη πάιη κέ-

ζα ζην λεξφ (ζρεηηθή δηάξθεηα 26-33)

256

Εικόνα 1022 Κχθινο ηεο ρεξηάο θαη επηκέξνπο θάζεηο ζην ειεχζεξν

82 Κηλεκαηηθά ραξαθηεξηζηηθά Ζ ζέζε ηεο παιάκεο ζε ζρέζε κε ηε θνξά ηνπ λεξνχ απνηειεί ζεκείν-θιεηδί γηα φια ηα αγσλίζκαηα ηεο θν-

ιχκβεζεο αθνχ ζηελ νπζία θαζνξίδεη ηνλ ηξφπν εθαξκνγήο ηεο αληίζηαζεο ηνπ λεξνχ ζηελ παιάκε θαη θαηrsquo επέθηαζε ηηο πξνσζεηηθέο δπλάκεηο Παξαδνζηαθά αλαθέξεηαη φηη ε θίλεζε ηνπ ρεξηνχ αθνινπζεί κηα

ζηγκνεηδή ηξνρηά θαηά ηελ νπνία ε παιάκε θηλείηαη ζε ζρέζε κε ην ζψκα σο εμήο (Hay 1993)

Καηά ηε θάζε ηνπ γιηζηξήκαηνο θηλείηαη πξνο ηα κπξνζηά θάησ θαη έμσ

Καηά ηελ έιμε θέξεηαη πξνο ηα θάησ έζσ θαη πίζσ θαη

Καηά ηελ ψζεζε πξνο ηα πάλσ θαη έμσ

Όπσο ζα δνχκε παξαθάησ απηή ε ηερληθή πεγάδεη απφ ζεσξεηηθά κνληέια ηα νπνία βαζίδνληαη ζηε ηδέα φηη ε θχξηα δχλακε πξνψζεζεο νθείιεηαη ζηελ άλσζε ή ζηελ δηαθνξά ηεο πίεζεο αλάκεζα ζηηο δχν

πιεπξέο ηεο παιάκεο (αξρή ηνπ Bernoulli) Όκσο ηα ηειεπηαία ρξφληα ε άπνςε απηή έρεη αλαηξαπεί κε απν-

ηέιεζκα ην πξνηεηλφκελν θηλεκαηηθφ κνληέιν ηεο ηερληθήο ηεο ρεξηάο λα έρεη αιιάμεη (Gourgoulis et al 2015 Maglischo 2013 Rushall Sprigings Holt amp Cappaert)

Ζ ζέζε ηεο παιάκεο πεξηγξάθεηαη κε ηε γσλία επίζεζεο δειαδή ηε γσλία αλάκεζα ζην επίπεδν ηεο

παιάκεο θαη ηε ξνή ηνπ λεξνχ (Δηθφλα 1025) Σν επίπεδν ηεο παιάκεο νξίδεηαη απφ δχν θάζεηα δηαλχζκαηα

θαηά κήθνο ηεο παιάκεο ηα νπνία νξίδνπλ έλα θάζεην πξνο ηελ παιάκε επίπεδν Ζ ξνή ηνπ λεξνχ ζπλήζσο εθθξάδεηαη ππνινγίδνληαο ην δηάλπζκα ηεο ηαρχηεηαο ηεο παιάκεο (Gourgoulis et al 2015) Με ηελ έλαξμε

ηνπ γιηζηξήκαηνο ην ρέξη βξίζθεηαη κπξνζηά θαη πξνο ηα θάησ κε κηα ειαθξά θιίζε ζε ζρέζε κε ην λεξφ κε

γσλία αξλεηηθή (~5deg) θάηη πνπ ζεκαίλεη φηη πξνεγείηαη ε ξαρηαία επηθάλεηα ηνπ ρεξηνχ ην ηέινο ηνπ γιη-ζηξήκαηνο ε γσλία απμάλεηαη πεξίπνπ ζηηο 10deg ψζηε λα πξνεγείηαη ε παιακηαία επηθάλεηα ηνπ ρεξηνχ Καηά

ηε θάζε ηεο έιμεο θαζψο ε παιάκε θέξεηαη πξνο ηα έζσ πίζσ θαη θάησ ε γσλία επίζεζεο κεγηζηνπνηείηαη

ζηηο 50deg ελψ ζηελ ψζεζε κεηψλεηαη θηάλνληαο ηηο 35deg (Gourgoulis et al 2008 Gourgoulis et al 2015) Έλα επηπιένλ ζεκαληηθφ ζηνηρείν ηεο θίλεζεο ηεο παιάκεο είλαη πνηα πιεπξά ηεο παιάκεο δηαζρίδεη

πξψηε ην λεξφ θαη πνηα αθνινπζεί Απηή εθθξάδεηαη κε ηε γσλία αλάκεζα ζηε ξνή ηνπ λεξνχ (ηαρχηεηα ηεο

παιάκεο) θαη ην επίπεδν ηεο παιάκεο Καηά ηελ είζνδν ζην λεξφ ε παιάκε έξρεηαη ζε επαθή πξψηα κε ηελ

έμσ επηθάλεηα δειαδή κε ην κεγάιν δάθηπιν θαη ην δείθηε έρνληαο κηα πνιχ ειαθξά θιίζε πξνο ηα έμσ Απηφκαηα φκσο ε παιάκε επζπγξακκίδεηαη θαζψο φιν ην ρέξη εηζέξρεηαη κέζα ζην λεξφ ηε κέζε θάζε

ηεο έιμεο ην ρέξη αιιάδεη θιίζε ψζηε πξψηα λα δηαζρίδεη ην λεξφ ε έμσ επηθάλεηα (κε κηθξφ δάθηπιν) θαη

έπεηηα ε έζσ (ην κεγάιν δάθηπιν) Απηή ε θιίζε (κε κηθξή κείσζε) παξακέλεη κέρξη ην ηέινο ηεο ρεξηάο εκαληηθά ζηνηρεία ηεο θίλεζεο απηήο είλαη νη κεηαβνιέο ζηνλ πξεληζκφ θαη ππηηαζκφ ηνπ αληηβξαρίνπ ηελ

παιακηαία θάκςε ηεο περενθαξπηθήο άξζξσζεο αιιά θαη ηελ θεξθηδηθή θαη σιέληα απφθιηζε ηεο παιάκεο

Καηά ηε θάζε ηεο εηζφδνπ ηνπ ρεξηνχ ζην λεξφ ν ψκνο βξίζθεηαη ζε θάκςε 170-180deg (ε γσλία ησλ

180deg απνηειεί ηε γσλία αλαθνξάο θαη αληηζηνηρεί ζηελ αλαηνκηθή θάκςε φινπ ηνπ άλσ άθξνπ θέξνληαο ην ρέξη ςειά δίπια απφ ην θεθάιη) ειαθξά νξηδφληηα απαγσγή θαη έζσ ζηξνθή ν αγθψλαο ζε θάκςε 145deg

(πιήξεο έθηαζε = 180deg) ην αληηβξάρην ζε νπδέηεξε ζέζε θαη ε περενθαξπηθή άξζξσζε έρεη κηα ειαθξά πα-

ιακηαία θάκςε (168deg κε νπδέηεξε ζέζε = 180deg) (Cappaert Pease amp Troup 1995 McCabe Psycharakis amp Sanders 2011 Payton Baltzopoulos amp Bartlett 2002 Usher 1993) Μεηά ηελ είζνδν ζην λεξφ ην ρέξη πξψ-

ηα θηλείηαη πξφζζηα κέρξη ηελ έθηαζε ηνπ αγθψλα έπεηηα θηλείηαη πξνο ηα έμσ γηα λα laquoπηάζεηraquo ην λεξφ θαη

ζηε ζπλέρεηα θαηεπζχλεηαη πξνο ηα θάησ κε ζηαδηαθή έθηαζε ηνπ ψκνπ θαη νξηδφληηα θάκςε ηνπ αγθψλα Με ηελ έλαξμε ηεο έιμεο ν ψκνο εθηείλεηαη ην ρέξη δειαδή laquoθαηεβαίλεηraquo πξνο ηα θάησ (κε γσ-

λία πεξίπνπ 131deg) ν αγθψλαο παξακέλεη ζε ειαθξά θάκςε (147deg) αιιά αξρίδεη λα θάκπηεηαη ελψ ε περεν-

θαξπηθή άξζξσζε εκθαλίδεη κηα ειαθξά θάκςε (162deg) ην κεησπηαίν επίπεδν ν ψκνο πξνζάγεηαη (θαηά 40-

45deg (Payton et al 2002)) θαη ζηξέθεηαη πξνο ηα έζσ θέξνληαο ην ρέξη ζε ηέηνηα ζέζε ψζηε λα αζθήζεη πξν-σζεηηθή δχλακε ζην λεξφ ην ηέινο ηεο έιμεο ν ψκνο έρεη εθηαζεί (γσλία = 56deg) θαη μεθηλά λα ζηξέθεηαη

πξνο ηα έμσ ν αγθψλαο βξίζθεηαη ζε κεγάιε θάκςε (γσλία = 93deg) ελψ ε περενθαξπηθή άξζξσζε θάκπηεηαη

επηπιένλ (γσλία = 154deg)

257

Εικόνα 1023 Κακπχιε ηεο ηξνρηάο ηνπ ρεξηνχ ζε κηα ρεξηά Ζ θίλεζε πεξηγξάθεηαη σο πνζνζηφ ηεο κεηαηφπηζεο ζηνλ νξη-δφληην θαη ηνλ θαηαθφξπθν άμνλα

ην ηέινο ηεο θάζεο ηεο ψζεζεο ν ψκνο έρεη εθηαζεί (γσλία = 18deg) (ην αληηβξάρην θηάλεη δίπια ζην

ζψκα) θαη βξίζθεηαη ζε έμσ ζηξνθή ε περενθαξπηθή άξζξσζε θάκπηεηαη επηπιένλ (γσλία = 154deg) ελψ ν

αγθψλαο εκθαλίδεη κηθξφηεξε θάκςε (γσλία = 107deg) Να ζεκεησζεί φηη παξά ηε γεληθή αίζζεζε φηη ππάξρεη θίλεζε πξνο ηα πίζσ φιν ην άθξν θηλείηαη κπξνζηά (ε πξφζζηα θίλεζε ησλ ψκσλ ηζνζηαζκίδεη ηελ νπίζζηα

θίλεζε ησλ ρεξηψλ) έζσ θαη πίζσ κε απνηέιεζκα ε άλσζε πάιη λα σζεί ην ζψκα κπξνζηά Καηά ηελ επα-

λαθνξά πξψηα εμέξρεηαη ν αγθψλαο έπεηηα ην κηθξφ δάθηπιν θαη ηέινο ε επηθάλεηα ηνπ κεγάινπ δαθηχινπ Ο αγθψλαο βξίζθεηαη ζε θάκςε ελψ ν ψκνο αξρίδεη ζηαδηαθά λα θάκπηεηαη

Ζ ζέζε ηνπ ζψκαηνο είλαη επζπγξακκηζκέλε κε ην θεθάιη ρακειά ηα ηζρία ειαθξά θάησ απφ ηνπο

ψκνπο θαη ηα πφδηα ραιαξά θαη εθηεηακέλα Δηδηθφηεξα ε ζηξνθή ηνπ θνξκνχ θαηά ηελ εθηέιεζε ηεο ρεξηάο είλαη ζεκαληηθφο παξάγνληαο γηα ηελ ηειηθή επίδνζε Ζ ζηξνθή ηνπ θνξκνχ κεηξάηαη ηνπνζεηψληαο κηα μχ-

ιηλε θαηαζθεπή θάζεηα ζηελ πιάηε ηνπ αζιεηή θαη κεηξψληαο ηε γσλία (ζην κεησπηαίν επίπεδν) αλάκεζα

ζηελ επζεία πνπ δηέξρεηαη ηελ μχιηλε απηή θαηαζθεπή θαη ηελ θαηαθφξπθν Αχμεζε ηεο γσλίαο ζεκαίλεη

ζηξνθή ηνπ θνξκνχ πξνο ηελ αληίζεηε πιεπξά ηνπ ρεξηνχ ην νπνίν εηζέξρεηαη ζην λεξφ Ζ γσλία απηή θπκαί-λεηαη πεξίπνπ απφ 55deg έσο 65deg επεξεάδεη ηε ζέζε ηνπ ρεξηνχ αιιά φρη ηελ ηαρχηεηά ηνπ (Psycharakis amp

Sanders 2010) Ζ ζηξνθή απηή ιακβάλεη ρψξα θαηά ηε θάζε ηνπ γιηζηξήκαηνο θαη πξηλ αξρίδεη ε δηαδηθαζία

ηεο έιμεο ηνπ ρεξηνχ Ζ ζηξνθή ηνπ θνξκνχ είλαη απνηέιεζκα ηεο ζηξνθήο ησλ ηζρίσλ θαη ησλ ψκσλ ηνλ ηειηθφ ησλ

100m ειεχζεξν ησλ Οιπκπηαθψλ αγψλσλ ηνπ 1992 νη αζιεηέο πξαγκαηνπνηνχζαλ κεγαιχηεξε ζηξνθηθή

θίλεζε ησλ ψκσλ (34deg) ζε ζρέζε κε ηα ηζρία (-18deg) ελψ ε κεηαβνιή ηεο ζηξνθήο ησλ ψκσλ ήηαλ αληίζεηε απφ απηή ησλ ηζρίσλ ηα 200 m ε γσλία ησλ ηζρίσλ ήηαλ πνιχ κεγαιχηεξε (107deg) ζε ζρέζε κε ηα ηζρία

(54deg) (Psycharakis amp Sanders 2008)

821 Σαρχηεηα ηεο ρεξηάο θαη δείθηεο ζπλαξκνγήο Ζ ηαρχηεηα απνηειεί ην βαζηθφ ραξαθηεξηζηηθφ ηεο επίδνζεο Ζ ηαρχηεηα ηνπ θνιπκβεηή είλαη ζπλδπαζκφο

ηνπ κήθνπο θαη ηεο ζπρλφηεηαο ηεο ρεξηάο Σν κήθνο ηεο ρεξηάο είλαη ε νξηδφληηα απφζηαζε ζε έλαλ πιήξε θχθιν ελψ ε ζπρλφηεηα νξίδεηαη σο ν αξηζκφο ησλ θχθισλ ζην ιεπηφ Ο ζπλδπαζκφο ησλ δχν κεηαβιεηψλ

εμαξηάηαη απφ ηελ απφζηαζε πνπ δηαλχεηαη∙ ζηα αγσλίζκαηα ηαρχηεηαο ε πςειφηεξε κέζε ηαρχηεηα ζπλδέ-

εηαη κε κεγαιχηεξε ζπρλφηεηα ηεο ρεξηάο θαη κηθξφηεξν κήθνο (Seifert Chollet amp Bardy 2004) ηνπο Οιπ-

258

κπηαθνχο αγψλεο ηνπ 1992 ζηα αγσλίζκαηα ηαρχηεηαο αλδξψλ νη κεηαβνιέο ησλ παξακέηξσλ ηεο ηαρχηεηαο

ήηαλ νη εμήο Ζ κέζε ηαρχηεηα θπκάλζεθε απφ 201 ms ζηα 50 m 184 ms ζηα 100 m θαη 170 ms

ζηα 400 m

Ζ ζπρλφηεηα ηεο ρεξηάο θπκάλζεθε απφ 102 θχθινποs ζηα 50 m 089 θχθινποs ζηα

100 m θαη 078 θχθινποs ζηα 400 m θαη Σν κήθνο θπκάλζεθε απφ 198 m ζηα 50 m 209 ms ζηα 100 m θαη 220 m ζηα 400 m

(Arellano Brown Cappaert amp C 1994)

Καηά ηε δηάξθεηα ελφο αγψλα ε κείσζε ηεο ηαρχηεηαο θπξίσο νθείιεηαη ζηε κείσζε ηνπ κήθνπο ηεο ρεξηάο (Keskinen amp Komi 1993) Απηφ θαίλεηαη εάλ ζπγθξίλεηε ηε κεηαβνιή ηεο θάζε κεηαβιεηήο θα-

ζψο απμάλεηαη ε απφζηαζε ηνπ αγσλίζκαηνο

Με βάζε ηα θηλεκαηηθά ραξαθηεξηζηηθά ππνινγίδεηαη ν δείθηεο ζπλαξκνγήο (Index of Co-ordination) απφ ρεξηά ζε ρεξηά (Chollet Chalies amp Chatard 2000) Ο δείθηεο ζπλαξκνγήο νξίδεηαη σο ν ρξφλνο αλάκεζα

ζηελ έλαξμε ηεο θάζεο έιμεο ηνπ ελφο ρεξηνχ θαη ην ηέινο ηεο θάζεο ψζεζεο ηνπ άιινπ ρεξηνχ θαη ππνινγί-

δεηαη ζε ζπλερφκελεο ρεξηέο Ο ρξφλνο απηφο εθθξάδεηαη σο πνζνζηφ ηνπ ρξφλνπ ηεο ρεξηάο Όηαλ ν δείθηεο

είλαη αξλεηηθφο ηφηε απηφ ζεκαίλεη φηη ην έλα ρέξη πξνζπαζεί λα θηάζεη ην άιιν (catch up) Όηαλ ν δείθηεο είλαη κεδεληθφο ηφηε ηo έλα ρέξη μεθηλά ηε θάζε ηεο έιμεο ελψ ην άιιν ηειεηψλεη ηελ ψζεζε (opposition)

ζηελ πεξίπησζε πνπ ν δείθηεο είλαη ζεηηθφο ηφηε θαη ηα δχν ρέξηα βξίζθνληαη ζηελ πξνσζεηηθή θάζε Ζ αχ-

μεζε ηεο ηαρχηεηαο ζπλνδεχεηαη απφ αχμεζε ηνπ ρξφλνπ ηεο θάζεο πξνψζεζεο αιιά θαη αχμεζε ηνπ δείθηε ζπλαξκνγήο Γηα παξάδεηγκα ν δείθηεο ζπλαξκνγήο θαηά ην αγψληζκα ησλ 800 m ήηαλ ίζνο κε -76 ζην

αγψληζκα ησλ 100 m ήηαλ ίζνο κε -32 m ελψ ζην αγψληζκα ησλ 50 m κεηψζεθε ζην -09 (Chollet

Chalies amp Chatard 2000)

Εικόνα 1024 ρεκαηηθή αλαπαξάζηαζε ηεο νπηζζέιθνπζαο δχλακεο θαη ηεο άλσζεο ζε ηξεηο γσλίεο επίζεζεο

83 Δθαξκνγή δπλάκεσλ θαηά ηε ρεξηά Ζ θίλεζε ηνπ θνιπκβεηή ζην λεξφ αλάγεηαη ζηελ ηθαλφηεηά ηνπ λα παξάγεη δπλάκεηο νη νπνίεο ζα ηνλ σζή-ζνπλ κπξνζηά θαη λα κεηψζεη ηαπηφρξνλα ηηο δπλάκεηο νη νπνίεο ηείλνπλ λα αληηζηαζνχλ ζηελ θίλεζή ηνπ

Καη ζηηο δχν πεξηπηψζεηο νη δπλάκεηο εμαξηψληαη απφ ηηο ηδηφηεηεο ηεο αληίζηαζεο ηνπ λεξνχ ζηελ θίλεζε

ηνπ ζψκαηνο

831 Πξνσζεηηθέο δπλάκεηο Οη δπλάκεηο πξνψζεζεο ηνπ θνιπκβεηή ζην λεξφ πξνέξρνληαη απφ ηελ θίλεζε ηνπ ρεξηνχ Όηαλ ην ρέξη εη-

ζέιζεη ζην λεξφ νη δπλάκεηο πνπ δέρεηαη είλαη ε νπηζζέιθνπζα θαη ε άλσζε Έρνπλ αλαπηπρζεί δηάθνξα

ζεσξεηηθά κνληέια ηνπ ηξφπνπ εθαξκνγήο ησλ δπλάκεσλ απηψλ φπσο απηφ ηεο δχλακεο ηεο άλσζεο ηεο νπηζζέιθνπζαο δχλακεο ηεο αλάιπζεο κε βάζε ηελ αξρή ηνπ Bernoull ηεο ζεσξίαο ησλ ζηξνβηιηζκψλ ηεο

ζεσξίαο ηεο θίλεζεο ηνπ θνππηνχ (sculling) θαη ηνπ λφκνπ ηεο δξάζεο - αληίδξαζεο ηνπ Νεχησλα (Maglischo

2013 Rushall et al2015) Ζ θχξηα δηαθνξά αλάκεζα ζε απηά ηα ζεσξεηηθά κνληέια είλαη ν ηξφπνο εθαξκν-γήο ησλ δπλάκεσλ ηεο άλσζεο θαη ηεο νπηζζέιθνπζαο νδεγψληαο ζε δηαθνξεηηθά ζπκπεξάζκαηα ζρεηηθά κε

ηε ζπλεηζθνξά ηεο θαζεκίαο απφ απηέο ηηο δπλάκεηο ζηελ πξνψζεζε ηνπ ζψκαηνο

Ζ ζπλεηζθνξά ηεο θάζε δχλακεο νξίδεηαη θπξίσο απφ ηε γσλία επίζεζεο ηνπ ρεξηνχ Δδψ δηαθξί-

λνπκε ηηο εμήο πεξηπηψζεηο (Bixler amp Riewald 2002 Schleihauf 2004) (Δηθφλα 1024)

259

1 Όηαλ ε γσλία επίζεζεο είλαη κεδέλ ηφηε ε επηθάλεηα ηεο παιάκεο ε νπνία έξρεηαη ζε επαθή

κε ηε ξνή ηνπ λεξνχ είλαη ειάρηζηε∙ ην ρέξη δελ κπνξεί λα κεηαηνπίζεη θαζφινπ ην λεξφ θαη ζπλεπψο δελ κπνξεί λα παξαρζεί θακία δχλακε αληίδξαζεο

2 Όηαλ ε γσλία επίζεζεο απμάλεη κέρξη πεξίπνπ ηηο 40deg ηφηε ε δχλακε ηεο άλσζεο απμάλεηαη

ελψ ε νπηζζέιθνπζα δχλακε παξακέλεη ζρεηηθά ρακειή

3 Όηαλ ε γσλία επίζεζεο απμάλεηαη πάλσ απφ ηηο 40deg ηφηε ε άλσζε κεηψλεηαη ελψ ε νπηζζέι-θνπζα ζπλερίδεη λα απμάλεη

4 Όηαλ ε γσλία είλαη 90deg ηφηε ε παιάκε είλαη θάζεηε πξνο ηε ξνή ηνπ λεξνχ κε απνηέιεζκα

φιε ε επηθάλεηα ηεο παιάκεο λα θνληξάξεη ην λεξφ θαη ε δχλακε αληίδξαζεο λα έρεη νπίζζηα - πιάγηα θαηεχζπλζε Ζ δχλακε ηεο νπηζζέιθνπζαο είλαη κέγηζηε ελψ ηεο άλσζεο ειάρηζηε

Αλεμάξηεηα απφ ην ζεσξεηηθφ κνληέιν ηα ηειεπηαία δεδνκέλα δείρλνπλ φηη ε ζπλεηζθνξά ηεο άλσ-

ζεο θαη ηεο νπηζζέιθνπζαο εμαξηάηαη απφ ηε θάζε ηεο θίλεζεο θαη απφ ηε κεηαηφπηζε ηνπ αληηβξαρίνπ θαη ηνπ ρεξηνχ θαηά ηε δηάξθεηα ηεο ρεξηάο (Gourgoulis et al 2015)

Καηά ην γιίζηξεκα ε ζπληζηακέλε δχλακε αληίδξαζεο ηνπ λεξνχ είλαη ρακειή (lt5 N) θαη

απμάλεη ζην ηέινο ηνπ γιηζηξήκαηνο (lt10N) Ζ νπηζζέιθνπζα δχλακε ζηελ πξψηε θάζε ηνπ

γιηζηξήκαηνο είλαη κεδακηλή γηα λα απμεζεί πξνο ην ηέινο ηεο θάζεο (~5 N) ελψ ε άλσζε

είλαη ζρεηηθά πςειφηεξε ζηελ αξρή γηα λα απμεζεί πξνο ην ηέινο ηεο θάζεο (~5 N) Απηφ νθείιεηαη ζην φηη ε γσλία επίζεζεο ζηελ είζνδν είλαη πνιχ κηθξή θαη επνκέλσο ε νπηζζέι-

θνπζα είλαη ειάρηζηε Δπηπιένλ θαίλεηαη φηη ε αξρηθή θάζε ηνπ γιηζηξήκαηνο ζπλεηζθέξεη

ειάρηζηα ζηελ πξνψζεζε ηνπ ζψκαηνο

Καηά ηελ έιμε ζηελ αξρή παξαηεξείηαη κηα ηαρεία αχμεζε ηεο νπηζζέιθνπζαο (~10N) ελψ

ε άλσζε απμάλεη ζηαδηαθά ζην ηέινο ηεο θάζεο (~10 N) Απηή ε κεγαιχηεξε ζπλεηζθνξά

ηεο νπηζζέιθνπζαο δχλακεο ίζσο νθείιεηαη ζηελ αχμεζε ηεο γσλίαο επίζεζεο ηνπ ρεξηνχ

Καηά ηελ ψζεζε ε άλσζε ζπλερίδεη λα απμάλεη πιεζηάδνληαο ηα 15 N ελψ ε νπηζζέιθνπζα

ζηαδηαθά κεηψλεηαη ζηα 5 N Απηφ νθείιεηαη ζηε κείσζε ηεο γσλίαο επίζεζεο ηνπ ρεξηνχ ε νπνία επλνεί ηελ άλσζε παξά ηελ νπηζζέιθνπζα (Schleihauf 2004)

Πέξα απφ ηελ θίλεζε ησλ ρεξηψλ πξνσζεηηθέο δπλάκεηο κπνξνχλ λα παξαρζνχλ θαη απφ ηελ θίλεζε

ησλ πνδηψλ ην ειεχζεξν ζηπι ηεο θνιχκβεζεο ε ζπκκεηνρή ηνπο είλαη ζρεηηθά πεξηνξηζκέλε θηάλνληαο

πεξίπνπ ζην 10 κε 15 (Hollander et al 1986)

832 Γπλάκεηο αληίζηαζεο Οη δπλάκεηο αληίζηαζεο δηαθξίλνληαη ζε

Παζεηηθή νπηζζέιθνπζα Ζ νπνία είλαη ε αληίζηαζε ηνπ λεξνχ φηαλ ην ζψκα δε κεηαβάιιεη

ηε ζέζε ηνπ κέζα ζην λεξφ

Δλεξγεηηθή νπηζζέιθνπζα Ζ νπνία είλαη ε αληίζηαζε πνπ πξνέξρεηαη απφ ηηο θηλήζεηο ηνπ

ζψκαηνο κέζα ζην λεξφ

Ζ παζεηηθή νπηζζέιθνπζα είλαη ζπλάξηεζε ηνπ ηεηξαγψλνπ ηεο ηαρχηεηαο ηνπ θνιπκβεηή θαη θπ-

καίλεηαη απφ 30 Ν έσο 120 Ν Ζ παζεηηθή αληίζηαζε κεηξάηαη ζε ειεγρφκελεο ζπλζήθεο αζθψληαο δηαδνρη-

θέο ειθηηθέο δπλάκεηο ζηνλ αζιεηή θαη κεηξψληαο ηελ ηαρχηεηα θίλεζεο ηνπ ζψκαηφο ηνπ Ζ ελεξγεηηθή νπηζζέιθνπζα θαηαγξάθεηαη κε δηάθνξεο ηερληθέο ζε ζπλδπαζκφ κε ηε γεληθή εμίζσζε

ηεο νπηζζέιθνπζαο δχλακεο (βιέπε θεθάιαην 8) κε ηηκέο νη νπνίεο θπκαίλνληαη απφ 28 έσο 66 N ε αληίζε-

ζε κε ηελ παζεηηθή νπηζζέιθνπζα ε ελεξγεηηθή νπηζζέιθνπζα δελ εκθαλίδεη αλαινγηθή ζρέζε κε ηελ ηαρχ-ηεηα ηνπ θνιπκβεηή Γηα παξάδεηγκα έρεη αλαθεξζεί φηη ε ελεξγεηηθή νπηζζέιθνπζα παξακέλεη ζρεδφλ ζηα-

ζεξή ζε ρακειέο ηαρχηεηεο (απφ 11 έσο 15 ms) ελψ απμάλεηαη θαηαθφξπθα απφ ηελ ηαρχηεηα 16 έσο 22

ms (Kolmogorov Rumyantseva Gordon amp Cappaert 1997) Ζ νπηζζέιθνπζα δχλακε είηε ελεξγεηηθή είηε παζεηηθή νθείιεηαη ζηηο δηάθνξεο κνξθέο αληίζηαζεο

ηνπ λεξνχ ζην ζψκα νη νπνίεο πεξηιακβάλνπλ ηελ

1 Μεησπηθή νπηζζέιθνπζα αληίζηαζε Πξφθεηηαη γηα ηελ νπηζζέιθνπζα αληίζηαζε ηνπ λεξνχ πνπ

εμαξηάηαη απφ ηελ ηαρχηεηα ηνπ θνιπκβεηή θαη ην εκβαδφ ηεο εγθάξζηαο επηθάλεηαο ηνπ ζψκα-ηνο θαη ε νπνία έξρεηαη ζε επαθή κε ηε ξνή ηνπ λεξνχ Γηα παξάδεηγκα ε αληίζηαζε απηή απμά-

λεηαη φηαλ ην θεθάιη ηνπ θνιπκβεηή βξίζθεηαη ζεθσκέλν πάλσ απφ ην λεξφ Δπίζεο ην καζηί-

γσκα ησλ πνδηψλ ζπληειεί ζηε κείσζε ηεο νπηζζέιθνπζαο ίζσο ιφγσ ηεο θαιχηεξεο επζπγξάκ-κηζεο ηνπ ζψκαηνο θαη ηεο κείσζεο ηεο εγθάξζηαο επηθάλεηαο Ζ κεησπηθή νπηζζέιθνπζα κπνξεί

λα απνηειεί κέξνο ηεο παζεηηθήο ή θαη ηεο ελεξγεηηθήο νπηζζέιθνπζαο

260

2 Κπκαηνεηδή νπηζζέιθνπζα Πξφθεηηαη γηα ηελ αληίζηαζε πνπ πξνέξρεηαη απφ ηα θχκαηα πνπ

πξνθαιεί ε θίλεζε ηνπ αζιεηή κέζα ζην λεξφ θαη ε νπνία γεληθά κεηψλεηαη κε ηελ επζπγξάκκηζε ηνπ ζψκαηνο κέζα ζην λεξφ Αθνξά κέξνο ηεο ελεξγεηηθήο νπηζζέιθνπζαο Ζ νπηζζέιθνπζα απ-

ηή δχλακε κπνξεί λα έρεη πνιχ κεγάιε επίδξαζε φηαλ ν αζιεηήο θηλείηαη ζε κηθξφ βάζνο (έσο

θαη 50 ηεο ζπλνιηθήο νπηζζέιθνπζαο δχλακεο) ε νπνία φκσο κεηψλεηαη αθφκε θαη ζην 5

φηαλ ν αζιεηήο εθηειεί θηλήζεηο ζε βάζνο πεξίπνπ 06 m (Vennell Pease amp Wilson 2006) 3 Δπηθαλεηαθή νπηζζέιθνπζα δχλακε ή νπηζζέιθνπζα ηξηβήο Πξφθεηηαη γηα ηελ αληίζηαζε ηνπ

λεξνχ ζηελ επηθάλεηα ηνπ ζψκαηνο ε νπνία πξνέξρεηαη απφ αιιειεπίδξαζε ηεο επηθάλεηαο ηνπ

δέξκαηνο (ηξίρεο θιπ) κε ην λεξφ Πξφθεηηαη γηα κέξνο ηεο παζεηηθήο νπηζζέιθνπζαο θαη ζπλεη-ζθέξεη πεξίπνπ ζην 20 ηεο ζπλνιηθήο νπηζζέιθνπζαο δχλακεο (Zaidi Taiar Fohanno amp

Polidori 2008)

84 Μεζνδνινγηθέο επηζεκάλζεηο γηα ηελ αλάιπζε ηεο ρεξηάο Ζ εηδνπνηφο δηαθνξά αλάκεζα ζηελ εκβηνκεραληθή αλάιπζε ηεο ρεξηάο θαη ζηηο ηερληθέο πνπ αλαιχζεθαλ κέρξη ηψξα είλαη φηη ε θίλεζε πξαγκαηνπνηείηαη ηαπηφρξνλα εληφο θαη εθηφο λεξνχ Δπνκέλσο ε δηαδηθαζία

ηεο θηλεκαηηθήο αλάιπζεο απαηηεί ηε ηνπνζέηεζε θάκεξαο κέζα ζην λεξφ ηε θαηάιιειε βαζκνλφκεζε ηνπ

ρψξνπ κέζα ζην λεξφ αιιά θαη ηελ εχξεζε ηξφπσλ ηνπνζέηεζεο ησλ αλαθιαζηήξσλ ζην ζψκα ρσξίο λα α-πνθνιιψληαη κέζα ζην λεξφ Μηα ελδεηθηηθή εκβηνκεραληθή αλάιπζε ηεο ρεξηάο ζα κπνξνχζε λα πεξηιακβά-

λεη ηνλ ππνινγηζκφ ησλ αθφινπζσλ κεηαβιεηψλ

1 ηε ζπλνιηθή δηάξθεηα ηεο ρεξηάο θαη ηε ζρεηηθή δηάξθεηα ησλ επηκέξνπο θάζεσλ

2 ην κήθνο ηε ζπρλφηεηα ηεο ρεξηάο θαη ηε κέζε θνιπκβεηηθή ηαρχηεηα 3 ηε γσλία επίζεζεο θαη ηε γσλία αλάκεζα ζηε ξνή ηνπ λεξνχ θαη ην επίπεδν ηεο παιάκεο αλά

θάζε

4 ηε κέγηζηε ζηξνθή ηνπ θνξκνχ πξνο ηε κία θαη ηελ άιιε πιεπξά ηνπ ζψκαηνο 5 ηηο γσλίεο ηνπ ψκνπ ηνπ αγθψλα θαη ηεο περενθαξπηθήο ηε ζηηγκή ηεο εηζφδνπ ηε ζηηγκή

ηεο έιμεο ηεο ψζεζεο θαη ηεο επαλαθνξάο

6 ηελ θαηαθφξπθε θαη νξηδφληηα ηαρχηεηα ηνπ ρεξηνχ θαηά ηε δηάξθεηα ηεο θίλεζεο 7 ηε κέγηζηε ειεθηξνκπνγξαθηθή δξαζηεξηφηεηα ησλ κπψλ θαη ην ρξφλν επίηεπμήο ηεο

261

Βηβιηνγξαθία Abrams G D Sheets A L Andriacchi T P amp Safran M R (2011) Review of tennis serve motion

analysis and the biomechanics of three serve types with implications for injury Sports Biomechanics

10(4) 378-390 doi 101080147631412011629302

Ae M Nagahara R Ohshima Y Koyama H Takamoto M amp Shibayama K (2007) Biomechanical analysis of the top three male high jumpers at the 2007 World Championships in Athletics New

Studies in Athletics 23(2) 45-52

Arampatzis A amp Bruggemann G P (1999) Mechanical energetic processes during the giant swing exercise

before dismounts and flight elements on the high bar and the uneven parallel bars Journal of Biomechanics 32(8) 811-820

Arellano R Brown P Cappaert l amp C N R (1994) Analysis of 50- l00- and 200-m freestyle swimmers

at the 1992 Olympic Games Journal of Applied Biomechanics 10 189-199

Bahamonde R E amp Knudson D (2001) Ground reaction forces of two types of stances and tennis serves

Medicine and Science in Sports and Exercise 33(Supplement 1) S1002

Bartlett R (1992) The biomechanics of discus throw a review Journal of Sports Sciences 10 467-510

Bixler B amp Riewald S (2002) Analysis of a swimmers hand and arm in steady flow conditions using computational fluid dynamics Journal of Biomechanics 35(5) 713-717 doi S0021929001002469

[pii]

Bridgett L A amp Linthorne N P (2006) Changes in long jump take-off technique with increasing run-up speed Journal of Sports Sciences 24(8) 889-897 doi QM48405757775374 [pii]

10108002640410500298040

Cappaert J M Pease D L amp Troup J P (1995) Three-dimensional analysis of the mens 100-m freestyle during the 1992 Olympic Games Journal of Applied Biomechanics 11 103-112

Chollet D Chalies S amp Chatard J C (2000) A new index of coordination for the crawl description and

usefulness International Journal of Sports Medicine 21(1) 54-59 doi 101055s-2000-8855

Chow J W Park S A amp Tillman M D (2009) Lower trunk kinematics and muscle activity during different types of tennis serves Sports Medicine Arthoscopy Rehabiltation Therapy and Technology

1(1) 24 doi 1758-2555-1-24 [pii] 1011861758-2555-1-24

Coh M (2003) Biomechanical analysis of Colin Jacksons hurdle clearance technique New Studies in Athletics 18(1) 37-45

Coh M (2007) Biomechanical model of the take-off action in the high jump - A case study New Studies in

Athletics 23(4) 63-73

Dapena J (Ed) (2000) The High Jump Oxford Blackwell Publishing

Elliott B C (1988) Biomechanics of the serve in tennis A biomedical perspective Sports Medicine 6(5)

285-294

Fleisig G Nicholls R Elliott B amp Escamilla R (2003) Kinematics used by world class tennis players to produce high-velocity serves Sports Biomechanics 2(1) 51-64 doi 10108014763140308522807

Frere J Gopfert B Slawinski J amp Tourny-Chollet C (2012) Shoulder muscles recruitment during a

power backward giant swing on high bar a wavelet-EMG-analysis Human Movement Science 31(2) 472-485 doi S0167-9457(12)00027-9 [pii] 101016jhumov201202002

Girard O Micallef J P amp Millet G P (2005) Lower-limb activity during the power serve in tennis

effects of performance level Medicine and Science in Sports and Exercise 37(6) 1021-1029 doi

00005768-200506000-00018 [pii]

262

Gourgoulis V Aggeloussis N Vezos N Kasimatis P Antoniou P amp Mavromatis G (2008) Estimation

of hand forces and propelling efficiency during front crawl swimming with hand paddles Journal of Biomechanics 41(1) 208-215 doi S0021-9290(07)00263-1 [pii] 101016jjbiomech200706032

Gourgoulis V Boli A Aggeloussis N Antoniou P Toubekis A amp Mavromatis G (2015) The

influence of the hands acceleration and the relative contribution of drag and lift forces in front crawl

swimming Journal of Sports Sciences 33(7) 696-712 doi 101080026404142014962571

Graham-Smith P amp Lees A (2005) A three-dimensional kinematic analysis of the long jump take-off

Journal of Sports Sciences 23(9) 891-903 doi X1V84KR87071372X [pii]

10108002640410400022169

Graubner R amp Nixdorf E (2011) Biomechanical Analysis of the Sprint and Hurdles Events at the 2009

IAAF World Championships in Athletics New Studies in Athletics 26(12) 19-53

Gregor R Whitting W amp McCoy R (1985) Kinematic analysis of olympic discus throwers International Journal of Sport Biomechanics 1 131-138

Hay J (1993) The biomechanics of sports techniques Englewood Cliffs NJ Prentice Hall

Hay J amp Yu B (1995) Critical characteristics of technique in throwing the discus Journal of Sports

Sciences 13 125-140

Hay J G (1993) Citius altius longius (faster higher longer) the biomechanics of jumping for distance

Journal of Biomechanics 26 Suppl 1 7-21

Hay J G amp Miller Jr J (1985) Teqnuiques used in the transition from approach to takeoff in the long jump International Journal of Sport Biomechanics 1 174-184

Hiley M J amp Yeadon M R (2003) The margin for error when releasing the high bar for dismounts

Journal of Biomechanics 36(3) 313-319 doi S0021929002004311 [pii]

Hollander A P De Groot G van Ingen Schenau G J Toussaint H M De Best H Peeters W (1986)

Measurement of active drag during crawl arm stroke swimming Journal of Sports Sciences 4(1) 21-

30 doi 10108002640418608732094

Isolehto J Virmavirta M Kyroumllaumlinen H amp Komi P (2007) Biomechanical analysis of the high jump at the 2005 IAAF World Championships in Athletics New Studies in Athletics 22(2) 17-27

Joseacute Campos Javier Gaacutemez Alberto Encarnacioacuten Marcos Gutieacuterrez-Daacutevila amp Rojas J (2013) Three

dimensional kinematic analysis of the long jump at the 2008 IAAF world indoor championships in athletics New Studies in Athletics 28(34) 115-131

Kakihana W amp Suzuki S (2001) The EMG activity and mechanics of the running jump as a function of

takeoff angle Journal of Electromyography and Kinesiology 11(5) 365-372 doi S1050-

6411(01)00008-6 [pii]

Kerwin D G amp Hilley M J (2003) Estimation of reaction forces in high bar swinging Sports Engineering

6(1) 21-30

Keskinen K L amp Komi P V (1993) Stroking characteristics of front crawl swimming during exercise Journal of Applied Biomechanics 9 219-226

Knicker A (1994) Kinematic analyses ofthe discus throwing competitions at the IAAF World

Championships in Athletics Stuttgart 1993 New Studies in Athletics 9(3) 9-16

Kolmogorov S V Rumyantseva O A Gordon B J amp Cappaert J M (1997) Hydrodynamic

characteristics of competitive swimmers of different genders and performance Levels Journal of

Applied Biomechanics 13 88-97

Kotze J Mitchell S R amp Rothberg S J (2000) The role of the racket in high-speed tennis serves Sports Engineering 3 67-84

263

Kovacs M amp Ellenbecker T (2011) An 8-stage model for evaluating the tennis serve implications for

performance enhancement and injury prevention Sports Health 3(6) 504-513 doi 1011771941738111414175 101177_1941738111414175 [pii]

Kreighbaum E amp Barthels K M (1996) Biomechanics A qualititative approach for studying human

movement Boston Allyn and Bacon

Leigh S Gross M T Li L amp Yu B (2008) The relationship between discus throwing performance and combinations of selected technical parameters Sports Biomechanics 7(2) 173-193 doi

10108014763140701841399

Leigh S Liu H Hubbard M amp Yu B (2010) Individualized optimal release angles in discus throwing Journal of Biomechanics 43(3) 540-545 doi S0021-9290(09)00556-9 [pii]

101016jjbiomech200909037

Leigh S amp Yu B (2007) The associations of selected technical parameters with discus throwing performance a cross-sectional study Sports Biomechanics 6(3) 269-284 doi

10108014763140701489744

Linthorne N P Guzman M S amp Bridgett L A (2005) Optimum take-off angle in the long jump Journal

of Sports Sciences 23(7) 703-712 doi TRG73078PPJ33J35 [pii] 10108002640410400022011

Maglischo E W (2013) Part I Is the breaststroke arm stroke a ldquoPullrdquo or a ldquoScullrdquo Journal of Swimming

Research 21(1) 1-11

McCabe C B Psycharakis S amp Sanders R (2011) Kinematic differences between front crawl sprint and distance swimmers at sprint pace Journal of Sports Sciences 29(2) 115-123 doi 930332222 [pii]

101080026404142010523090

McDonald C amp Dapena J (1991) Linear kinematics of the mens 110-m and womens 100-m hurdles races Medicine and Science in Sports and Exercise 23(12) 1382-1391

Miladinov O (2006) New aspects in perfecting the long jump technique New Studies in Athletics 21(4) 7-

25

Payton C Baltzopoulos V amp Bartlett R (2002) Contributions of rotations of the trunk and upper extremity to hand velocity during front crawl swimming Journal of Applied Biomechanics 18 243-

256

Psycharakis S G amp Sanders R H (2008) Shoulder and hip roll changes during 200-m front crawl swimming Medicine and Science in Sports and Exercise 40(12) 2129-2136 doi

101249MSS0b013e31818160bc

Psycharakis S G amp Sanders R H (2010) Body roll in swimming a review Journal of Sports Sciences

28(3) 229-236 doi 919053458 [pii]

10108002640410903508847

Reid M Elliott B amp Alderson J (2008) Lower-limb coordination and shoulder joint mechanics in the

tennis serve Medicine and Science in Sports and Exercise 40(2) 308-315 doi 101249mss0b013e31815c6d61

Rushall B S Sprigings E J Holt L E amp Cappaert J M Forces in Swimming - A Re-evaluation of

Current Status Retrieved 15 June 2015 from httpcoachscisdsueduswimbulletstablehtm

Sakurai S Reid M amp Elliott B (2013) Ball spin in the tennis serve spin rate and axis of rotation Sports

Biomechanics 12(1) 23-29 doi 101080147631412012671355

Schleihauf R E (2004) Biomechanics of human movement Bloomington IN Authorhouse

Seeley M K Uhl T L McCrory J McGinn P Kibler W B amp Shapiro R (2008) A comparison of muscle activations during traditional and abbreviated tennis serves Sports Biomechanics 7(2) 248-

259 doi 10108014763140701841746

247

Εικόνα 1016 Δλδεηθηηθά θηλεκαηηθά ραξαθηεξηζηηθά ιίγν κεηά ην ρηχπεκα ηεο κπάιαο Α Ζ θάκςε ηνπ γφλαηνο Β Ζ πιά-

γηα θιίζε ηνπ θνξκνχ Γ Ζ ζηξνθή ηνπ θνξκνχ (ε νπνία αλαθέξεηαη ελδεηθηηθά σο ε ζηξνθή ηεο γξακκήο πνπ ελψλεη ηα

δπν αθξψκηα) Γ Ζ γσλία απαγσγήο ηνπ ψκνπ θαη Δ ε γσλία θάκςεο ηνπ ψκνπ

Καηά ηε θάζε ηνπ follow throw ε θίλεζε ηνπ άλσ άθξνπ ζπλερίδεηαη κε θαηεχζπλζε κπξνζηά πιά-γηα θαη θάησ θαζψο ν ψκνο ζπλερίδεη λα εθηειεί έθηαζε πξνζαγσγή θαη έζσ ζηξνθή κε ηε ξαθέηα ζρεδφλ λα

αθνπκπάεη ζην έδαθνο Ζ ζηήξημε είλαη κνλή πάλσ ζην πφδη απφ ηελ αληίζεηε πιεπξά ηεο ξαθέηαο κε ην γφ-

λαην λα θάκπηεηαη ψζηε λα δηαηεξεζεί ε ηζνξξνπία ηνπ ζψκαηνο Ζ ηαρχηεηα ηνπ ζεξβίο ην θαζηζηά σο κηα απφ ηηο ζπλαξπαζηηθφηεξεο θηλήζεηο ελφο αγψλα Σν κπα-

ιάθη κπνξεί λα θηάζεη ζε πνιχ πςειέο ηαρχηεηεο νη νπνίεο μεπεξλνχλ ηα 240 Kmh (Kotze Mitchell amp

Rothberg 2000) Ζ ηαρχηεηα κε ηελ νπνία απειεπζεξψλεηαη ην κπαιάθη θπκαίλεηαη ζε αζιεηέο απφ 40 έσο 50 ms (Reid et al 2008) Έλα απφ ηα θχξηα ραξαθηεξηζηηθά ηνπ ζεξβίο είλαη ε laquoθηλεκαηηθή αιπζίδαraquo ε ν-

πνία αλαθέξεηαη ζηε δηαδνρηθή αχμεζε ηεο ηαρχηεηαο ησλ κειψλ ηνπ ζψκαηνο απφ ηα θεληξηθά πξνο ηα πε-

ξηθεξηθά κε ηειηθφ ζηφρν ηε κεγηζηνπνίεζε ηεο ηειηθήο ηαρχηεηαο κε ηελ νπνία ε ξαθέηα ζα ρηππήζεη ην

κπαιάθη (Abrams Sheets Andriacchi amp Safran 2011) Ζ θίλεζε μεθηλά απφ ηα πέικαηα θαη νη δπλάκεηο δηα-δνρηθά κεηαδίδνληαη πξνο ην κέινο πνπ ζα πξαγκαηνπνηήζεη ηελ ηειηθή επαθή κε ην κπαιάθη ε ελήιηθεο

αζιεηέο ε γσληαθή ηαρχηεηα ησλ αξζξψζεσλ θαηά ηελ ηειηθή θάζε ηεο απειεπζέξσζεο απμάλεηαη δηαδνρη-

θά κε πξψηε ηελ έθηαζε ηνπ γφλαηνο (800 degs) έπεηηα ηελ νξηδφληηα πξνζαγσγή ηνπ ψκνπ (403 degs) ηελ ζηξνθή ηνπ θνξκνχ (715 degs) ηελ έζσ ζηξνθή ηνπ ψκνπ (2000 degs) ηε ζηξνθή ηεο ιεθάλεο (400degs -500 degs)

ηελ έθηαζε ηνπ αγθψλα (1525 degs) θαη ηέινο ηελ παιακηαία θάκςε ηεο περενθαξπηθήο άξζξσζεο (1911degs)

(Reid et al 2008) Να ζεκεησζεί φηη ε ζεηξά αλάπηπμεο ηεο ηαρχηεηαο ψκνο ndash αγθψλαο ndash θαξπφο κπνξεί λα είλαη θαη αληίζηξνθε αγθψλαο ndash θαξπφο ndash ψκνο (Fleisig et al 2003) Απφ απηέο ηελ πην ζεκαληηθή ζπλεη-

ζθνξά ζηελ ηαρχηεηα ηεο κπάιαο έρνπλ ε ηαρχηεηα ηεο έζσ ζηξνθήο ηνπ ψκνπ θαη ηεο θάκςεο ηεο περεν-

θαξπηθήο (Abrams et al 2011 Tanabe amp Ito 2007) αλ θαη ε αλαδήηεζε ηεο θαιχηεξεο κεηαβιεηήο πνπ ζα

248

πξνβιέςεη ηελ ηειηθή επίδνζε κάιινλ είλαη νπηνπηθή δηφηη νπζηαζηηθά αλαηξεί ηελ έλλνηα ηεο αιπζηδσηήο

αλάπηπμεο ηεο θίλεζεο ησλ κειψλ ηνπ ζψκαηνο (Elliott 1988) Σν θχξην ραξαθηεξηζηηθφ ηεο laquoθηλεκαηηθήο αιπζίδαοraquo είλαη ε αξρηθή απνζήθεπζε ειαζηηθήο ελέξ-

γεηαο ζηα παζεηηθά ζηνηρεία ησλ κπψλ ησλ άλσ θαη θάησ άθξσλ Όζνλ αθνξά ηα άλσ άθξα απηή αθνξά η-

δηαίηεξα ηνπο έζσ ζηξνθείο ηνπ ψκνπ θαηά ηε θάζε ηεο πξνεηνηκαζίαο ε νπνία ζηε ζπλέρεηα απειεπζεξψλε-

ηαη κέζσ ηεο εθξεθηηθήο έθηαζεο ηνπ γφλαηνο θαη ηνπ ηζρίνπ ηεο θάκςεο θαη ζηξνθήο ηνπ θνξκνχ αιιά θπ-ξηφηεξα ηεο δπλακηθήο έζσ ζηξνθήο ηνπ ψκνπ ηνπ ρεξηνχ ην νπνίν θξαηάεη ηε ξαθέηα (Abrams et al 2011)

Όζνλ αθνξά ηα θάησ άθξα ν ηεηξαθέθαινο κπνξεί λα απνζεθεχεη ελέξγεηα θαηά ηελ πξνπαξαζθεπαζηηθή

θάζε (κέζσ ηεο θάκςεο ησλ γνλάησλ) ψζηε λα ηελ απειεπζεξψζεη θαηά ηελ επαθφινπζε απειεπζέξσζε (κέζσ ηεο έθηαζεο ηνπ γφλαηνο) (Girard Micallef amp Millet 2005)

63 Δπαθή ηεο ξαθέηαο κε ηελ κπάια Πέξα απφ ηηο θηλήζεηο ησλ κειψλ ηνπ ζψκαηνο ν ηξφπνο επαθήο ηεο ξαθέηαο κε ηελ κπάια είλαη θαζνξηζηη-

θφο γηα ηελ ηειηθή θαηάιεμε ηεο κπάιαο Ζ θξνχζε ηεο ξαθέηαο κε ηελ κπάια εθθξάδεηαη κέζα απφ ην ζπ-ληειεζηή θξνχζεο ή απνθαηάζηαζεο Ο ζπληειεζηήο απηφο θαζνξίδεηαη απφ ην είδνο θαη ηα ραξαθηεξηζηηθά

ηεο παξακφξθσζεο ηεο κπάιαο θαη ηεο ξαθέηαο θαηά ηελ θξνχζε Δθθξάδεη δε ην πνζνζηφ ηεο ελέξγεηαο πνπ

ράλεηαη ιφγσ ηεο παξακφξθσζεο ησλ αληηθεηκέλσλ πνπ έξρνληαη ζε θξνχζε Ο ζπληειεζηήο θπκαίλεηαη απφ

0 έσο 1 Όηαλ ν ζπληειεζηήο είλαη ίζνο κε ηε κνλάδα δελ ππάξρεη απψιεηα ελέξγεηαο θαηά ηελ θξνχζε θαη φιε ε ηαρχηεηα ηεο ξαθέηαο κεηαθέξεηαη ζην κπαιάθη (πιήξεο ειαζηηθή θξνχζε) Δπνκέλσο φζν πςειφηε-

ξνο είλαη ν ζπληειεζηήο ηφζν πην αλειαζηηθή θαη γξήγνξε ζα είλαη ε δηάξθεηα ηεο θξνχζεο θαη αληίζηξνθα

Ο ζπληειεζηήο θπκαίλεηαη απφ 03 έσο 09 αιιά δηαθέξεη αλάινγα κε ην είδνο ηεο ξαθέηαο ην ζεκείν επα-θήο ηεο ξαθέηαο κε ηελ κπάια θαη απφ ηελ ηαρχηεηα ηεο ξαθέηαο ζε ζρέζε κε ηε ηαρχηεηα ηεο κπάιαο (Kotze

et al 2000)

Σν ζεκείν επαθήο ηεο κπάιαο κε ηε ξαθέηα δελ θαζνξίδεηαη κφλνλ απφ ην ζπληειεζηή θξνχζεο αιιά θαη απφ ηελ αίζζεζε ησλ αζιεηψλ θαηά ηελ θξνχζε Έηζη ην ρηχπεκα ηεο κπάιαο ιίγν πάλσ απφ ηε ιαβή

ηεο ξαθέηαο κεηψλεη ηελ αίζζεζε ηεο θξνχζεο απφ ηνπο αζιεηέο ελψ ην ρηχπεκα κε ηελ πεξηνρή θνληά ζηελ

θνξπθή ηεο ξαθέηαο πξνζδίδεη κεγαιχηεξε ξνπή ζηε ξαθέηα ζε ζρέζε κε ηε ιαβή νδεγεί ζε κεγαιχηεξεο

ηαρχηεηεο ηνπ ζεξβίο αιιά επηβαξχλεη πεξηζζφηεξν ηνπο αζιεηέο (Kotze et al 2000) Σέινο θαηά ηελ επα-θή κε ηελ κπάια πξνζδίδεηαη θάιηζν (spin) ην νπνίν θπκαίλεηαη απφ 128 rads (flat service) 232 (slide) θαη

337 (kick) (Sakurai Reid amp Elliott 2013) Σν θάιηζν εμαξηάηαη απφ ηε γσλία ηεο ξαθέηαο ζε ζρέζε κε ηελ

κπάια ε νπνία θαζνξίδεη θαη ην ζεκείν επαθήο ηεο κπάιαο απφ ηε ξαθέηα

64 Γπλάκεηο αληίδξαζεο Οη δπλάκεηο αληίδξαζεο ηνπ εδάθνπο θαηά ην ζεξβίο θπκαίλνληαη απφ 13 έσο 22 θνξέο ην ζσκαηηθφ βάξνο (θαηαθφξπθε δχλακε) απφ 010 έσο 014 θνξέο ην ζσκαηηθφ βάξνο (πιάγηα) θαη απφ 015 έσο 030 θνξέο ην

ζσκαηηθφ βάξνο (πξνζζηνπίζζηα) δχλακε (Bahamonde amp Knudson 2001) Οη δπλάκεηο είλαη κεγαιχηεξεο

φηαλ ην ζεξβίο γίλεηαη κε ηελ ηερληθή ηνπ foot up Δμαίξεζε απνηειεί ε νξηδφληηα πξφζζηα (πξνσζεηηθή) δχ-λακε ηνπ πίζσ πνδηνχ ε νπνία είλαη πςειφηεξε φηαλ ρξεζηκνπνηείηαη ε ηερληθή κε ηελ νπίζζηα θίλεζε ηνπ

πνδηνχ ζε ζρέζε κε ηελ ηερληθή αλχςσζεο ηνπ πνδηνχ (Bahamonde amp Knudson 2001)

Ζ θαηαθφξπθε δχλακε είλαη ρακειή θαηά ηελ αξρηθή θάζε ηεο πξνεηνηκαζίαο κεηψλεηαη ειαθξά

θαηά ηελ ηειηθή θάζε ηεο πξνεηνηκαζίαο (laquoφπιηζεraquo) θαη απμάλεηαη θαηαθφξπθα θαηά ηε θάζε ηεο απειεπζέ-ξσζεο Καηά ηε θάζε ηεο πξνεηνηκαζίαο αζθείηαη κηα δχλακε απνξξφθεζεο (νξηδφληηα νπίζζηα δχλακε) ελψ

θαηά ηε θάζε ηεο απειεπζέξσζεο ε δχλακε αιιάδεη θνξά θαη κεηαηξέπεηαη ζε πξνσζεηηθή (νξηδφληηα πξφ-

ζζηα) Οη πιάγηεο δπλάκεηο είλαη ρακειέο θαη θπξίσο έρνπλ έζσ πιάγηα θαηεχζπλζε

65 Μπτθή δξαζηεξηφηεηα ε έλα δεμηφ ζεξβίο ε κπτθή δξαζηεξηφηεηα ζρεδφλ φισλ ησλ κπψλ είλαη ρακειή θαηά ηε θάζε ηεο πξνεηνη-

καζίαο θαη απμάλεη θαηά ην ηέινο ηεο θάζεο πξνεηνηκαζίαο θαη ηελ αξρηθή θάζε ηεο απειεπζέξσζεο (Δηθφλα 1017) Όζνλ αθνξά ηνπο κχεο ηνπ θνξκνχ (Chow Park amp Tillman 2009) ε κέγηζηε δξαζηεξηφηεηα ηνπ

νξζνχ θνηιηαθνχ αλέξρεηαη ζην 50 ηεο κέγηζηεο ηζνκεηξηθήο πξνζπάζεηαο (MVC) θαη ζηηο δχν πιεπξέο ηνπ

ζψκαηνο Ο νξζσηήξαο εκθαλίδεη κεγαιχηεξε δξαζηεξηφηεηα (~95 MVC) απφ ηελ πιεπξά ηνπ ρεξηνχ ξί-ςεο θαηά ην follow through ελψ ν κπο ηεο άιιεο πιεπξάο είλαη ζηαζεξφο ζην 50 MVC Αληίζηξνθα ν έμσ

ινμφο θνηιηαθφο εκθαλίδεη ρακειφηεξε δξαζηεξηφηεηα ζηελ πιεπξά ηεο ξίςεο (~100 MVC) ζε ζρέζε κε

ηελ αληίζεηε πιεπξά (~150 MVC) Απηή ε απμεκέλε δξαζηεξηφηεηα φισλ ησλ κπψλ ηνπ θνξκνχ δείρλεη

249

ηελ πνιχ κεγάιε ζπλεηζθνξά ησλ θηλήζεσλ ηνπ θνξκνχ ζηελ ηερληθή εθηέιεζε ηνπ ζεξβίο κε δεδνκέλν φηη

νη κχεο ηνπ θνξκνχ δελ εκθαλίδνπλ εχθνια πνιχ πςειή κπτθή δξαζηεξηφηεηα Ο ξφινο ηνπ έζσ θαη ηνπ έμσ θνηιηαθνχ κπφο είλαη ηδηαίηεξα ζεκαληηθφο αθνχ ε δξαζηεξηφηεηά ηνπο απμάλεηαη πεξηζζφηεξν απφ θάζε

άιιν κπ πξνθαλψο γηα λα αληαπνθξηζεί ζηηο απμεκέλεο αλάγθεο γηα ζηξνθηθή θίλεζε ηνπ θνξκνχ θαηά ηελ

εθηέιεζε ηνπ ζεξβίο

Εικόνα 1017 Δλδεηθηηθή ηνπνγξαθηθή ζέζε ζεκαληηθήο κπτθήο δξαζηεξηφηεηαο ιίγν κεηά ηελ απειεπζέξσζε

Ο πξφζζηνο δειηνεηδήο εκθαλίδεη ρακειή δξαζηεξηφηεηα θαηά ηελ αξρηθή θάζε ηεο πξνεηνηκαζίαο ε

νπνία κεγηζηνπνηείηαη (ζην 80 ηεο κέγηζηεο ηζνκεηξηθήο πξνζπάζεηαο) ιίγν πξηλ ηελ έλαξμε ηεο θάζεο α-πειεπζέξσζεο ελψ ζηε ζπλέρεηα κεηψλεηαη πεξίπνπ ζην 40 Ο νπίζζηνο δειηνεηδήο θαη ν πιαηχο ξαρηαίνο

εκθαλίδνπλ ηε κέγηζηε ηνπο ηηκή (81-83) θαηά ηε θάζε ηεο απειεπζέξσζεο αιιά θαη ζηε ζπλέρεηα ε δξα-

ζηεξηφηεηά ηνπο παξακέλεη πςειή (45-70) κέρξη ην ηέινο ηεο θίλεζεο Ο ππνπιάηηνο εκθαλίδεη ρακειή δξαζηεξηφηεηα ζε φιε ηε δνθηκαζία κε ηηκέο πνπ θπκαίλνληαη απφ 9 έσο 36 MVC (Girard et al 2005

Seeley et al 2008)

Ο κείδσλ ζσξαθηθφο εκθαλίδεη παξφκνηα ζπκπεξηθνξά κε κέγηζην πνπ θηάλεη ην 93 αιιά ζηε ζπ-λέρεηα ε δξαζηεξηφηεηά ηνπ ζρεδφλ πέθηεη ζε ηηκέο εξεκίαο Ο πξφζζηνο νδνλησηφο εκθαλίδεη ρακειή δξα-

ζηεξηφηεηα ζηελ αξρηθή θάζε ηεο πξνεηνηκαζίαο ε νπνία ζηε ζπλέρεηα απμάλεη πεξίπνπ ζην 60 ηεο κέγη-

ζηεο κέρξη ην ηέινο ηεο πξνζπάζεηαο (Seeley et al 2008) πλνιηθά ε κέζε δξαζηεξηφηεηα είλαη πςειφηεξε

ζηνλ πιαηχ ξαρηαίν ην κείδνλα ζσξαθηθφ θαη ηελ πξφζζηα κνίξα ηνπ δειηνεηδνχο Όζνλ αθνξά ηα θάησ άθξα ε δξαζηεξηφηεηα ησλ κπψλ είλαη ρακειή θαηά ηελ αξρηθή θάζε ηεο πξν-

εηνηκαζίαο γηα λα απμεζεί ε δξαζηεξηφηεηα ηνπ έζσ θαη έμσ πιαηχ θαη γαζηξνθλήκηνπ ηνπ πίζσ πνδηνχ ζην

ηέινο ηεο πξνεηνηκαζίαο Ζ δξαζηεξηφηεηα ησλ κπψλ ηνπ πνδηνχ απφ ηελ πιεπξά ηεο ξαθέηαο απμάλεηαη θα-ηά ηε δηάξθεηα ηεο απειεπζέξσζεο κε πξψην ηνλ έμσ πιαηχ έπεηηα ηνλ έζσ πιαηχ θαη ηέινο ην γαζηξνθλή-

κην (Girard et al 2005)

66 Μεζνδνινγηθέο επηζεκάλζεηο γηα ηελ αλάιπζε ηνπ ζεξβίο Ζ θηλεκαηηθή αλάιπζε κε κηα θάκεξα είλαη επαξθήο γηα ηε ρσξνρξνληθή θαη βαζηθή δηζδηάζηαηε αλάιπζε ηεο θίλεζεο Γηα ηελ αλάιπζε ηεο επαθήο ηεο ξαθέηαο κε ηελ κπάια ρξεηάδνληαη θάκεξεο πςειφηεξεο ζπρλφ-

ηεηαο (gt1000 Hz) Μηα ηππηθή εκβηνκεραληθή αλάιπζε ηνπ ζεξβίο ζα κπνξνχζε λα πεξηιακβάλεη ηηο εμήο

κεηαβιεηέο

1 ηε ρξνληθή δηάξθεηα ησλ θάζεσλ

250

2 ηελ ηαρχηεηα ηεο ξαθέηαο θαη ηεο κπάιαο

3 ηε κέγηζηε ηαρχηεηα ηνπ ψκνπ ηνπ αγθψλα ηεο περενθαξπηθήο θαη ηεο ρεηξνιαβήο θαη ην ρξφλν επίηεπμεο σο πνζνζηφ ηεο ζπλνιηθήο δηάξθεηαο ηεο θίλεζεο

4 ηε κέγηζηε θαη ηελ ειάρηζηε θάκςε ηεο άξζξσζεο ηνπ γφλαηνο

5 ηε κέγηζηε έμσ θαη έζσ ζηξνθή ηεο άξζξσζεο ηνπ ψκνπ ηνπ ρεξηνχ ξίςεο

6 ηε κέγηζηε θαη ηελ ειάρηζηε ζηξνθή ηνπ θνξκνχ θαηά ηε δηάξθεηα ηεο θίλεζεο 7 ηε κέγηζηε θαηαθφξπθε δχλακε αληίδξαζεο θαηά ηελ ψζεζε

8 ηε κέγηζηε ειεθηξνκπνγξαθηθή δξαζηεξηφηεηα θαη ην ρξφλν επίηεπμήο ηεο γηα θάζε κπ

7 Δλφξγαλε γπκλαζηηθή (γηγάληηα αηψξεζε ζην κνλφδπγν) Έλα ζεκαληηθφο αξηζκφο ησλ αγσληζκάησλ ηεο ελφξγαλεο γπκλαζηηθήο (πρ κνλφδπγν δίδπγν θξίθνη) βαζί-

δεηαη ζηελ ηθαλφηεηα εθηέιεζεο θηλήζεσλ ηνπ ζψκαηνο φηαλ απηφ αησξείηαη ζηνλ αέξα έρνληαο σο βάζε

ζηήξημεο ηα ρέξηα

Ζ γηγαληηαία αηψξεζε ζην κνλφδπγν απνηειεί κηα απφ ηηο πην απαηηεηηθέο θαη ηαπηφρξνλα ραξαθηε-ξηζηηθέο θηλήζεηο ηεο ελφξγαλεο γπκλαζηηθήο Ο αζιεηήο εθηειεί αζθήζεηο ζηεξηδφκελνο ζε κηα αηζάιηλε

κπάξα χςνπο 260 m κήθνπο 240 m θαη δηακέηξνπ 28 cm Ζ γηγαληηαία αηψξεζε απνηειεί ην επηζηέγαζκα

πξνθαηαξηηθψλ αησξήζεσλ θαη θηλήζεσλ ηνπ ζψκαηνο κε ην ζψκα θάησ απφ ηελ κπάξα Αλαθέξεηαη δε κηα πιήξεο πεξηζηξνθή ηνπ ζψκαηνο γχξσ απφ ηελ κπάξα

Τπάξρνπλ δχν ηερληθέο εθηέιεζεο ηεο γηγαληηαίαο αηψξεζεο ε παξαδνζηαθή θαηά ηελ νπνία ν αζιε-

ηήο δηαηεξεί ηα ρέξηα ηνπ αλνηρηά θαη ε αηψξεζε εθηειείηαη κε δπλακηθή θίλεζε ησλ θάησ άθξσλ φηαλ βξί-ζθεηαη ζην ηέινο ηεο αηψξεζεο θάησ απφ ηελ κπάξα θαη ε δπλακηθή αηψξεζε ε νπνία εθκεηαιιεχεηαη ηφζν

ην άλνηγκα ησλ ψκσλ φζν θαη ησλ ηζρίσλ θαζφιε ηε δηάξθεηα ηεο αηψξεζεο Ο αζιεηήο ή ε αζιήηξηα εθηειεί

ηελ αηψξεζε πξφζζηα (κε θνξά απφ πίζσ πξνο ηα κπξνζηά) ή νπίζζηα (κε θνξά απφ κπξνζηά πξνο ηα πίζσ)

ελψ ηαπηφρξνλα εθηειεί θαη πεξηζηξνθέο ζην εγθάξζην θαη κεησπηαίν επίπεδν Ζ νπίζζηα αηψξεζε ζην κνλφδπγν βαζίδεηαη ζηνπο εμήο παξάγνληεο

1 Σε δεκηνπξγία ξνπήο ηνπ ζψκαηνο ζε ζρέζε κε ηνλ άμνλα πεξηζηξνθήο πνπ πξνέξρεηαη απφ

ηηο δπλάκεηο ηεο βαξχηεηαο θαη ηελ αληίζηαζε ηεο κπάξαο πξνο ηα ρέξηα ηνπ αζιεηή ζε ζπ-γθεθξηκέλα ζεκεία ηεο θίλεζεο

2 Σηο θηλήζεηο ηνπ αζιεηή νη νπνίεο έρνπλ σο ζηφρν ηε κεηαβνιή ηεο ξνπήο αδξάλεηαο θαη κέ-

ζσ απηήο ηε κεηαβνιή ηεο ηαρχηεηαο πεξηζηξνθήο Όηαλ ην ΚΜ ηνπ ζψκαηνο έξρεηαη πην θνληά ζηελ κπάξα ηφηε ε ξνπή αδξάλεηαο κεηψλεηαη θαη άξα ν αζιεηήο επηηαρχλεη

3 Καηά ηελ νξηδφληηα ζέζε πάλσ απφ ηελ κπάξα ν αζιεηήο θηάλεη ζην πςειφηεξν επίπεδν έ-

ρνληαο ηε κέγηζηε δπλαηή δπλακηθή ελέξγεηα ελψ θαζψο δηέξρεηαη θάησ απφ ηελ κπάξα ε

δπλακηθή ελέξγεηα κεηαηξέπεηαη ζε θηλεηηθή Ζ θάκςε ησλ αξζξψζεσλ θαηά ηελ αλνδηθή θάζε απμάλεη ηελ θηλεηηθή θαη ηε δπλακηθή ελέξγεηα ελψ ε έθηαζε θαηά ηελ θαζνδηθή θάζε

απμάλεη ηε δπλακηθή θαη δε κεηψλεη ηελ θηλεηηθή

71 Κηλεκαηηθά ραξαθηεξηζηηθά Όηαλ ν αζιεηήο βξεζεί ζηελ αθεηεξία ε ηερληθή μεθηλάεη κε κηθξέο αησξήζεηο ηνπ ζψκαηνο νη νπνίεο έρνπλ σο ζηφρν ηελ αχμεζε ηεο πεξηζηξνθηθήο θίλεζεο ηνπ ζψκαηνο Όηαλ ν αζιεηήο θηλεζεί πξνο ηα κπξνζηά θά-

κπηεη ηα ηζρία θαη ηνπο αγθψλεο θέξνληαο ην ΚΜ πην θνληά ζηελ κπάξα δεκηνπξγψληαο ηαιάλησζε ηνπ ζψ-

καηνο Όηαλ ν αζιεηήο επηζηξέθεη πξνο ηα πίζσ νη αξζξψζεηο εθηείλνληαη θαη ζηελ επαλαθνξά ε ηαρχηεηα

απμάλεη

251

Εικόνα 1018 Αλαπαξάζηαζε ηεο νπίζζηαο γηγάληηαο αηψξεζεο Ζ θίλεζε ρσξίζηεθε ζε ηέζζεξα ηεηαξηεκφξηα γηα ηελ

θαιχηεξε πεξηγξαθή ηεο Γεμηά παξνπζηάδνληαη νη ηηκέο αλαθνξάο γηα ηελ άξζξσζε ηνπ ηζρίνπ θαη ηνπ ψκνπ

Καζψο ε ηαιάληεπζε ζπλερίδεηαη ην ζψκα ιακβάλεη νινέλα θαη πην αθξαίεο ζέζεηο ζε ζρέζε κε ην

κνλφδπγν γηα λα θαηαιήμεη ζηελ πιήξε πεξηζηξνθή (360deg) Ζ ζέζε ηνπ ζψκαηνο θαηά ηελ πιήξε πεξηζηξν-θή πεξηγξάθεηαη απφ ηε γσλία ηνπ ΚΜ κε ηελ κπάξα θαη θπκαίλεηαη απφ 0 έσο 360deg φπσο παξνπζηάδεηαη

ζηελ Δηθφλα 1018 ηε ζπλέρεηα ζα ρξεζηκνπνηήζνπκε ηνλ φξν laquoζέζεraquo (ζε κνίξεο) γηα λα πξνζδηνξίδνπκε ηε

ζέζε ηνπ ζψκαηνο θαηά ηε δηάξθεηα ηεο πιήξνπο πεξηζηξνθήο ελψ γηα ηνλ ίδην ζθνπφ ε πιήξεο πεξηζηξνθή έρεη δηαηξεζεί ζε ηέζζεξα ηεηαξηεκφξηα

ε κηα πιήξε πεξηζηξνθή ε ζέζε ηνπ ζψκαηνο δελ είλαη ίδηα Απηφ νθείιεηαη ζην γεγνλφο φηη θαηά

ηελ πεξηζηξνθή ε ηαρχηεηα ηνπ ΚΜ κεηψλεηαη εμαηηίαο ηεο ηξηβήο ησλ ρεξηψλ κε ηελ κπάξα θαη ζπλεπψο ν αζιεηήο πξέπεη λα κεηαβάιεη ηελ αθηίλα πεξηζηξνθήο ηνπ ΚΜ γχξσ απφ ηελ κπάξα ην νπίζζην γηγαληηαίν

αηψξεκα (δειαδή κε θαηεχζπλζε αληίζεηα κε ηνπο δείθηεο ηνπ ξνινγηνχ) ε θίλεζε ραξαθηεξίδεηαη απφ θάκ-

ςε ησλ ηζρίσλ θαη ησλ ψκσλ θαηά ηελ άλνδν ηνπ αζιεηή (1ν θαη 2

ν ηεηαξηεκφξην) θαη απφ έθηαζε ησλ αξ-

ζξψζεσλ θαηά ηελ θαζνδηθή θάζε (3ν θαη 4

ν ηεηαξηεκφξην)

Έζησ φηη ε γσλία αλαθνξάο είλαη 180deg θαη αληηζηνηρεί ζηελ νπδέηεξε ζέζε ηνπ ηζρίνπ (αχμεζε ηεο

γσλίαο νδεγεί ζε θάκςε) θαη ηηο 180deg θάκςε ηνπ ψκνπ (θάκςε ηνπ ψκνπ νδεγεί ζε κείσζε ηεο γσλίαο) Ό-

ηαλ ν αζιεηήο βξίζθεηαη ιίγν πξηλ ηελ θαηαθφξπθε ζέζε θάησ απφ ηελ κπάξα (ζέζε 0deg) νη ψκνη βξίζθνληαη ζρεδφλ ζε νπδέηεξε ζέζε ελψ ηα ηζρία ζε ππεξέθηαζε 10-20deg θαη νη πνδνθλεκηθέο ζε πεικαηηαία θάκςε

(Arampatzis amp Bruggemann 1999 Yeadon amp Hiley 2000) Καηά ηελ άλνδν απφ ηηο 0deg έσο ηηο 180deg ν αζιε-

ηήο εθηειεί θάκςε ησλ ηζρίσλ (~60deg) (ιίγν πξηλ θηάζεη ηελ νξηδφληηα ζέζε) θαη έπεηηα θάκςε (~60deg) θαη πξνβνιή ησλ ψκσλ ψζηε λα κεηψζεη ηελ αθηίλα πεξηζηξνθήο θαη λα κεηψζεη ηελ επίδξαζε ηεο ξνπήο ηεο

βαξχηεηαο δηαηεξψληαο πςειή ηελ ηαρχηεηά ηνπ (Arampatzis amp Bruggemann 1999 Sevrez Berton Rao amp

Bootsma 2009) Όηαλ ην ζψκα βξίζθεηαη ζηε ζέζε 90deg ηφηε νη ψκνη θαη ηα ηζρία βξίζθνληαη ζε γσλία θάκ-

ςεο 120deg Καζψο ν αζιεηήο νινθιεξψλεη ηελ αλνδηθή θάζε θαη θηάλνληαο ζηελ θαηαθφξπθε ζέζε πάλσ απφ

ηελ κπάξα (ζέζε 180deg) ην ζψκα ζηαδηαθά επζπγξακκίδεηαη Καηά ηελ θαζνδηθή θάζε παξαηεξείηαη κηα

ζηαδηαθή έθηαζε ησλ ηζρίσλ θαη ησλ ψκσλ κέρξη πεξίπνπ ηε ζέζε ησλ 280deg (Arampatzis amp Bruggemann 1999 Sevrez et al 2009 Yeadon amp Hiley 2000) (Δηθφλα 1019) Σα γφλαηα κέλνπλ ζρεδφλ ζε πιήξε έθηαζε

θαηά ηε δηάξθεηα ελφο θχθινπ (Tsuchiya Murata amp Fukunaga 2004)

252

Εικόνα 1019 Καηά ηελ θαζνδηθή θάζε νη ψκνη θαη ηα ηζρία βξίζθνληαη ζε πιήξε έθηαζε ψζηε ν αζιεηήο λα απμήζεη ηελ αθηίλα πεξηζηξνθήο ηνπ (2015 European Artistic Gymnastics Championships - Horizontal bar - Pablo Braegger 05 by

Pierre-Yves Beaudouin Τπφ ηελ άδεηα CC BY-SA 40 via Wikimedia Commons)

Να ζεκεησζεί φηη νη θηλήζεηο ηεο θάκςεο θαη ηεο έθηαζεο ησλ αξζξψζεσλ θαηά ηε γηγάληηα αηψξεζε πξνο ηα πίζσ δηαθέξνπλ ζε ζρέζε κε απηέο πνπ παξαηεξνχληαη θαηά ηε γηγάληηα αηψξεζε πξνο ηα κπξνζηά

Καηά ηελ νπίζζηα αηψξεζε ε έθηαζε ιακβάλεη ρψξα θαηά ηελ θαζνδηθή θάζε θαη ε θάκςε θαηά ηελ αλνδη-

θή θάζε ελψ ην αληίζεην ζπκβαίλεη θαηά ηελ πξφζζηα αηψξεζε

Ζ ηξνρηά ηνπ ΚΜ ζε κηα πιήξε πεξηζηξνθή είλαη ζρεδφλ θπθιηθή (Hiley amp Yeadon 2003) Απηφ ζπκβαίλεη επεηδή θαηά ηελ αλνδηθή θάζε ην ΚΜ ζπγθιίλεη ειαθξά πξνο ηελ κπάξα ψζηε λα κεησζεί ε αθηί-

λα πεξηζηξνθήο ελψ θαηά ηελ θαζνδηθή θάζε ζπκβαίλεη ην αληίζεην (Δηθφλα 1020)

Ζ γσληαθή ηαρχηεηα ηνπ ΚΜ είλαη κέγηζηε ιίγν πξηλ ηε δηέιεπζε θάησ απφ ηελ κπάξα (ζέζε 0deg) κε ηηκέο πνπ θπκαίλνληαη απφ 270 έσο 310degs (Frere Gopfert Slawinski amp Tourny-Chollet 2012) Καηά ηελ

αξρηθή θάζε αλφδνπ (ζέζε 0deg έσο 30deg) ε ηαρχηεηα κεηψλεηαη ελψ ζηε ζπλέρεηα (ζέζε 30deg έσο 90deg) απμάλεη

θαζψο ν αζιεηήο έιθεη ηελ κπάξα γηα λα αλέβεη ςειά ην δεχηεξν ηξηηεκφξην ε ηαρχηεηα κεηψλεηαη γηα λα

ιάβεη ηελ ειάρηζηε ηηκή ηεο ζηελ θαηαθφξπθε ζέζε ηνπ αζιεηή πάλσ απφ ηελ κπάξα (ζέζε 180deg) ηε ζπλέ-ρεηα απμάλεηαη ζηαδηαθά θαηά ηελ θαζνδηθή θάζε (απφ ηε ζέζε 180deg θαη έπεηηα) Καηά ηελ απειεπζέξσζε

ε νξηδφληηα γξακκηθή ηαρχηεηα ηνπ ΚΜ εκθαλίδεη ηηκέο νη νπνίεο θπκαίλνληαη απφ 2 ms έσο 22 ms ελψ ε

θαηαθφξπθε θπκαίλεηαη πεξίπνπ ζηα 5 ms (Hiley amp Yeadon 2003) Ζ επηηάρπλζε ηνπ ΚΜ είλαη κέγηζηε φηαλ ν αζιεηήο νινθιεξψλεη ηε θίλεζή ηνπ ζην 3

ν ηεηαξηεκφξην

(ιίγν κεηά ηε ζέζε 270deg) Καζψο ην ζψκα έξρεηαη νξηδφληηα θάησ απφ ηελ κπάξα ε επηηάρπλζε αιιάδεη πξφ-

ζεκν θαη κεηαηξέπεηαη ζε επηβξάδπλζε γηα λα απμεζεί εθ λένπ θαηά ηελ αλνδηθή θάζε κέρξη πεξίπνπ ηα κη-ζά ηνπ 2

νπ ηεηαξηεκνξίνπ ηεο πεξηζηξνθήο (Frere et al 2012)

253

Εικόνα 1020 Αλαπαξάζηαζε ηεο γηγάληηαο αηψξεζεο πξνο ηα πίζσ Ζ θφθθηλε γξακκή δείρλεη ηε κεηαηφπηζε ηνπ ΚΜ Ζ ηαρχηεηα ηνπ ΚΜ είλαη κέγηζηε ζην ζεκείν Γ θαη ρακειφηεξε ζην ζεκείν Γ Ζ επηηάρπλζε ηνπ ΚΜ είλαη κέγηζηε ζην ζεκείν

Α ελψ ε επηβξάδπλζε ζην ζεκείν Β

72 Δθαξκνγή δπλάκεσλ θαηά ην γηγαληηαίν αηψξεκα Οη δπλάκεηο νη νπνίεο αζθνχληαη θαηά ηελ αηψξεζε ηνπ αζιεηή ζην κνλφδπγν είλαη νη εμήο (Hay 1993) (Δη-

θφλα 1021) Ζ δχλακε ηεο βαξχηεηαο

Ζ δχλακε αληίδξαζεο ηεο κπάξαο πξνο ηα ρέξηα ε νπνία έρεη δπν ζπληζηψζεο ηελ θε-

ληξνκφιν ε νπνία αζθείηαη ζηελ θαηεχζπλζε ηεο γξακκήο πνπ ελψλεη ην ΚΜ ηνπ ζψκα-ηνο κε ην θέληξν ηεο κπάξαο θαη κηα θάζεηε δχλακε

Ζ ξνπή ε νπνία παξάγεηαη απφ ηηο δπλάκεηο ηεο ηξηβήο ησλ ρεξηψλ κε ηελ κπάξα

Μπτθέο δπλάκεηο

254

Εικόνα 1021 Γπλάκεηο νη νπνίεο αζθνχληαη θαηά ηελ αηψξεζε ζην κνλφδπγν (ζρεδηαζκφο ησλ δπλάκεσλ ζην αξρείν

(2015_European_Artistic_Gymnastics_Championships_-_Horizontal_bar_-_Vlasios_Maras_08jpg Pierre-Yves Beau-

douin Τπφ ηελ άδεηα CC BY-SA 40 via Wikimedia Commons)

Όηαλ ν αζιεηήο βξεζεί ζηελ αθεηεξία (ζέζε 0deg) ε γξακκή ηεο βαξχηεηαο δηαπεξλά ηνλ άμνλα πεξη-ζηξνθήο θαη επνκέλσο δελ κπνξεί λα παξάγεη θακία θίλεζε Καζψο ν αζιεηήο εθηειεί ηελ πεξηζηξνθή ν

κνριφο ηνπ δηαλχζκαηνο ηεο βαξχηεηαο ζε ζρέζε κε ηελ κπάξα κεηαβάιιεηαη θαη είλαη κέγηζηνο ζηηο νξηδφ-

ληηεο ζέζεηο ηνπ ζψκαηνο ζε ζρέζε κε ηελ κπάξα (ζέζε 90deg θαη 180deg) είηε ζην αλέβαζκα είηε ζην θαηέβα-ζκα Ζ ξνπή ηεο βαξχηεηαο είλαη αληίζεηε πξνο ηελ θίλεζε ηνπ αζιεηή ζην αλέβαζκα ελψ ην αληίζεην ζπκ-

βαίλεη ζην θαηέβαζκα

Ζ ξνπή ηεο ηξηβήο είλαη πάληα αληίζεηε ζηελ θαηεχζπλζε ηεο θίλεζεο Καηά ηελ αλνδηθή θάζε ε ξνπή ησλ δπλάκεσλ ηεο ηξηβήο καδί κε ηε ξνπή ηεο βαξχηεηαο έρνπλ ηελ ίδηα θνξά θαη επηβξαδχλνπλ ηνλ

αζιεηή Καηά ηελ θάζνδν ε ξνπή ηεο ηξηβήο είλαη αληίζεηε ζηε ξνπή ηεο βαξχηεηαο Υσξίο θακία κεηαβνιή

ζηε ζέζε ηνπ ζψκαηνο ε πιήξεο πεξηζηξνθή γχξσ απφ ηελ κπάξα δελ είλαη εθηθηή ιφγσ ηεο ζπλερνχο επί-

δξαζεο ηεο ηξηβήο Ζ θεληξνκφινο δχλακε (Fθ) έρεη σο ζηφρν λα δηαηεξεί ηελ πεξηζηξνθηθή θίλεζε ηνπ ΚΜ ηνπ ζψκα-

ηνο γχξσ απφ ηελ κπάξα Δάλ σ ε γσληαθή ηαρχηεηα ηνπ ΚΜ m ε κάδα θαη r ε αθηίλα πεξηζηξνθήο ε Fθ

δίλεηαη απφ ηε ζρέζε

Δπνκέλσο ε Fθ είλαη κέγηζηε φηαλ ν αζιεηήο εκθαλίδεη ηε κεγαιχηεξε ηαρχηεηα πεξηζηξνθήο (σ) ζε

ζπλδπαζκφ κε ηε κηθξφηεξε αθηίλα πεξηζηξνθήο (r) Δθφζνλ ε σ απμάλεη θαηά ηελ θαζνδηθή θάζε ηνπ αησ-

ξήκαηνο (Δηθφλα 1020) ηφηε ε Fθ είλαη πςειφηεξε ζε απηήλ ηε θάζε κε ηηκέο πνπ θηάλνπλ ηηο 35 θνξέο ην ζσκαηηθφ βάξνο (Kerwin amp Hilley 2003) Δπηπιένλ ε άζθεζε ηεο Fθ επηβαξχλεη ηδηαίηεξα ηε ιαβή ελψ

πξνθαιεί παξακφξθσζε ηεο κπάξαο πεξίπνπ θαηά 9 cm (Kerwin amp Hilley 2003) Ζ παξακφξθσζε απηή ηεο

κπάξαο φκσο ιεηηνπξγεί ζεηηθά γηα ηνλ αζιεηή αθνχ θαηά ηελ επεξρφκελε αλνδηθή θάζε ε κπάξα επαλέξ-

ρεηαη θαη πξνζδίδεη επηπιένλ ειαζηηθή ελέξγεηα ζηνλ αζιεηή γηα λα επηηχρεη ηελ αλχςσζή ηνπ Ζ παξαπάλσ πεξηγξαθή ησλ δπλάκεσλ πνπ αζθνχληαη ζηνλ αζιεηή βαζίδεηαη ζε εθαξκνγή ησλ λφ-

κσλ ηεο θπζηθήο ρσξίο λα ιακβάλεη ππφςε ηεο ηε κεηαβνιή ηεο ζέζεο ηνπ ζψκαηνο θαηά ηελ θίλεζε Όπσο

έρεη ήδε αλαθεξζεί ην αηψξεκα ραξαθηεξίδεηαη απφ θάκςε ησλ αξζξψζεσλ θαηά ηελ αλνδηθή θάζε θαη έ-θηαζε θαηά ηελ θαζνδηθή θάζε Με ηελ έθηαζε ησλ αξζξψζεσλ απμάλεη ε αθηίλα πεξηζηξνθήο ελψ κε ηελ

θάκςε ζπκβαίλεη ην αληίζεην Απηή ε κεηαβνιή επηηξέπεη ζηνλ αζιεηή

255

1 Να κεηψζεη ηελ επίδξαζε ηεο ξνπήο ηεο βαξχηεηαο θαηά ηελ άλνδν θαη λα ηελ απμήζεη θαηά

ηελ θάζνδν 2 Να απμήζεη ηε γσληαθή ηαρχηεηα ζε φιεο ηηο θάζεηο

3 Να επηηχρεη κεγαιχηεξε αχμεζε ηεο ζηξνκθνξκήο θαηά ηελ θαζνδηθή θάζε απφ ηελ αληί-

ζηνηρε κείσζε ηεο ζηξνκθνξκήο θαηά ηελ αλνδηθή θάζε (Yeadon amp Hiley 2000)

Ο ξφινο ησλ κπτθψλ δπλάκεσλ θαηά ην γηγαληηαίν αηψξεκα εθθξάδεηαη κέζα απφ ηηο κεηαβνιέο ζηε ζέζε ηνπ ζψκαηνο ηηο νπνίεο πξνθαιεί πγθεθξηκέλα ε ππεξέθηαζε ησλ ηζρίσλ ιίγν πξηλ ηελ νξηδφληηα ζέζε

θάησ απφ ηελ κπάξα καδί κε ηελ θάκςε ησλ ηζρίσλ θαη ησλ ψκσλ θαηά ηελ αλνδηθή θάζε αλεβάδνπλ ην ΚΜ

θνληά ζηελ κπάξα απμάλνληαο ηφζν ηε δπλακηθή φζν θαη ηελ θηλεηηθή ηνπ ελέξγεηα Δπνκέλσο ν ξφινο ησλ κπτθψλ δπλάκεσλ ζα κπνξνχζε λα ζπλνςηζηεί σο εμήο

1 Να κεηαηνπίδεη ηα κέιε ηνπ ζψκαηνο ψζηε λα κεηαβάιιεη ηελ αθηίλα πεξηζηξνθήο ηνπ ΚΜ

ηνπ ζψκαηνο 2 Να πξνδίδεη ηελ απαξαίηεηε κεραληθή ελέξγεηα ε νπνία ράλεηαη ιφγσ ηεο ζπλερνχο επίδξα-

ζεο ηεο ηξηβήο θαηά ηελ πξνεγνχκελε πεξηζηξνθή

3 Να επηηαρχλεη ην ζψκα θαηά ην 2ν ηεηαξηεκφξην ηεο αλνδηθήο θάζεο (Sevrez Rao Berton

amp Bootsma 2012)

73 Μεζνδνινγηθέο επηζεκάλζεηο γηα ηελ αλάιπζε ηνπ γηγάληηνπ αησξήκαηνο Ζ θηλεκαηηθή αλάιπζε κε κηα θάκεξα είλαη επαξθήο γηα ηε ρσξνρξνληθή θαη βαζηθή δηζδηάζηαηε αλάιπζε

ηεο θίλεζεο Μηα ηππηθή εκβηνκεραληθή αλάιπζε ηνπ γηγάληηνπ αησξήκαηνο ζα κπνξνχζε λα πεξηιακβάλεη

ηηο εμήο κεηαβιεηέο 1 ηε ρξνληθή δηάξθεηα ησλ θάζεσλ 2 ηε κέγηζηε θαη ηελ ειάρηζηε γσλία ησλ ηζρίσλ θαη ησλ ψκσλ θαζψο θαη ην ρξφλν επίηεπμήο

ηνπο σο πνζνζηφ ηεο ζπλνιηθήο πεξηζηξνθήο

3 ηε κέγηζηε θαη ηελ ειάρηζηε απφζηαζε ηνπ ΚΜ απφ ηελ κπάξα θαη ην ρξφλν επίηεπμήο ηνπο 4 ηε κέγηζηε θαη ηελ ειάρηζηε ηαρχηεηα ηνπ ΚΜ ζηε δηάξθεηα ηεο πεξηζηξνθήο θαη ην ρξφλν

επίηεπμήο ηνπο

5 ηελ ηαρχηεηα ηνπ ΚΜ πξηλ θαη θαηά ηε δηάξθεηα ηεο ηειηθήο απειεπζέξσζεο 6 ηε κέγηζηε ειεθηξνκπνγξαθηθή δξαζηεξηφηεηα θαη ην ρξφλν επίηεπμήο ηεο γηα θάζε κπ

8 Σν ειεχζεξν ζηπι (Κνιχκβεζε) Ζ εηδνπνηφο δηαθνξά αλάκεζα ζηελ θνιχκβεζε θαη ηα ππφινηπα αγσλίζκαηα είλαη φηη νη θηλήζεηο πξαγκαην-

πνηνχληαη κέζα ζην λεξφ Όπσο έρεη ήδε αλαθεξζεί ζην Κεθάιαην 8 ε αληίζηαζε ηνπ λεξνχ ζηελ θίλεζε ηνπ ζψκαηνο αλαιχεηαη ζηελ νπηζζέιθνπζα δχλακε θαη ζηε δχλακε ηεο άλσζεο Ζ νπηζζέιθνπζα δχλακε είλαη

αληίζεηε ζηε θίλεζε ηνπ ζψκαηνο ελψ ε άλσζε είλαη θάζεηε πξνο ηελ νπηζζέιθνπζα δχλακε Ζ επίηεπμε

ηεο κέγηζηεο δπλαηήο ηαρχηεηαο ηνπ ζψκαηνο πξαγκαηνπνηείηαη κέζσ ηνπ πεξηνξηζκνχ ηεο αληίζηαζεο ηνπ

λεξνχ ζηελ θίλεζε ηνπ ζψκαηνο αιιά θαη ηεο εθκεηάιιεπζεο ηεο αληίζηαζεο ηνπ λεξνχ γηα ηελ πξνψζεζε ηνπ ζψκαηνο

81 Φάζεηο ηεο θίλεζεο Ζ θίλεζε ηνπ ρεξηνχ ζην ειεχζεξν δηαθξίλεηαη ζε ηέζζεξηο θάζεηο (Gourgoulis et al 2008) (Δηθφλα 1022)

1 Γιίζηξεκα Ζ θάζε απηή νξίδεηαη απφ ηελ είζνδν ηνπ ρεξηνχ ζην λεξφ έσο ηε κέγηζηε κεηα-ηφπηζή ηνπ πξνο ηα εκπξφο (ζρεηηθή δηάξθεηα 30-35)

2 Έιμε Ζ νπνία νξίδεηαη απφ ηε κέγηζηε κεηαηφπηζε ηνπ ρεξηνχ πξνο ηα έσο ηε ζηηγκή πνπ ην

ρέξη πεξλάεη θάησ απφ ηνλ ψκν (ζρεηηθή δηάξθεηα 15-20) 3 Ώζεζε Ζ νπνία νξίδεηαη απφ ηε ζηηγκή πνπ ην ρέξη πεξλάεη θάησ απφ ηνλ ψκν έσο ηελ έμνδν

ηνπ ρεξηνχ απφ ην λεξφ (ζρεηηθή δηάξθεηα 17-22)

4 Δπαλαθνξά Οξίδεηαη απφ ηελ έμνδν ηνπ ρεξηνχ απφ ην λεξφ έσο ηελ είζνδφ ηνπ θαη πάιη κέ-

ζα ζην λεξφ (ζρεηηθή δηάξθεηα 26-33)

256

Εικόνα 1022 Κχθινο ηεο ρεξηάο θαη επηκέξνπο θάζεηο ζην ειεχζεξν

82 Κηλεκαηηθά ραξαθηεξηζηηθά Ζ ζέζε ηεο παιάκεο ζε ζρέζε κε ηε θνξά ηνπ λεξνχ απνηειεί ζεκείν-θιεηδί γηα φια ηα αγσλίζκαηα ηεο θν-

ιχκβεζεο αθνχ ζηελ νπζία θαζνξίδεη ηνλ ηξφπν εθαξκνγήο ηεο αληίζηαζεο ηνπ λεξνχ ζηελ παιάκε θαη θαηrsquo επέθηαζε ηηο πξνσζεηηθέο δπλάκεηο Παξαδνζηαθά αλαθέξεηαη φηη ε θίλεζε ηνπ ρεξηνχ αθνινπζεί κηα

ζηγκνεηδή ηξνρηά θαηά ηελ νπνία ε παιάκε θηλείηαη ζε ζρέζε κε ην ζψκα σο εμήο (Hay 1993)

Καηά ηε θάζε ηνπ γιηζηξήκαηνο θηλείηαη πξνο ηα κπξνζηά θάησ θαη έμσ

Καηά ηελ έιμε θέξεηαη πξνο ηα θάησ έζσ θαη πίζσ θαη

Καηά ηελ ψζεζε πξνο ηα πάλσ θαη έμσ

Όπσο ζα δνχκε παξαθάησ απηή ε ηερληθή πεγάδεη απφ ζεσξεηηθά κνληέια ηα νπνία βαζίδνληαη ζηε ηδέα φηη ε θχξηα δχλακε πξνψζεζεο νθείιεηαη ζηελ άλσζε ή ζηελ δηαθνξά ηεο πίεζεο αλάκεζα ζηηο δχν

πιεπξέο ηεο παιάκεο (αξρή ηνπ Bernoulli) Όκσο ηα ηειεπηαία ρξφληα ε άπνςε απηή έρεη αλαηξαπεί κε απν-

ηέιεζκα ην πξνηεηλφκελν θηλεκαηηθφ κνληέιν ηεο ηερληθήο ηεο ρεξηάο λα έρεη αιιάμεη (Gourgoulis et al 2015 Maglischo 2013 Rushall Sprigings Holt amp Cappaert)

Ζ ζέζε ηεο παιάκεο πεξηγξάθεηαη κε ηε γσλία επίζεζεο δειαδή ηε γσλία αλάκεζα ζην επίπεδν ηεο

παιάκεο θαη ηε ξνή ηνπ λεξνχ (Δηθφλα 1025) Σν επίπεδν ηεο παιάκεο νξίδεηαη απφ δχν θάζεηα δηαλχζκαηα

θαηά κήθνο ηεο παιάκεο ηα νπνία νξίδνπλ έλα θάζεην πξνο ηελ παιάκε επίπεδν Ζ ξνή ηνπ λεξνχ ζπλήζσο εθθξάδεηαη ππνινγίδνληαο ην δηάλπζκα ηεο ηαρχηεηαο ηεο παιάκεο (Gourgoulis et al 2015) Με ηελ έλαξμε

ηνπ γιηζηξήκαηνο ην ρέξη βξίζθεηαη κπξνζηά θαη πξνο ηα θάησ κε κηα ειαθξά θιίζε ζε ζρέζε κε ην λεξφ κε

γσλία αξλεηηθή (~5deg) θάηη πνπ ζεκαίλεη φηη πξνεγείηαη ε ξαρηαία επηθάλεηα ηνπ ρεξηνχ ην ηέινο ηνπ γιη-ζηξήκαηνο ε γσλία απμάλεηαη πεξίπνπ ζηηο 10deg ψζηε λα πξνεγείηαη ε παιακηαία επηθάλεηα ηνπ ρεξηνχ Καηά

ηε θάζε ηεο έιμεο θαζψο ε παιάκε θέξεηαη πξνο ηα έζσ πίζσ θαη θάησ ε γσλία επίζεζεο κεγηζηνπνηείηαη

ζηηο 50deg ελψ ζηελ ψζεζε κεηψλεηαη θηάλνληαο ηηο 35deg (Gourgoulis et al 2008 Gourgoulis et al 2015) Έλα επηπιένλ ζεκαληηθφ ζηνηρείν ηεο θίλεζεο ηεο παιάκεο είλαη πνηα πιεπξά ηεο παιάκεο δηαζρίδεη

πξψηε ην λεξφ θαη πνηα αθνινπζεί Απηή εθθξάδεηαη κε ηε γσλία αλάκεζα ζηε ξνή ηνπ λεξνχ (ηαρχηεηα ηεο

παιάκεο) θαη ην επίπεδν ηεο παιάκεο Καηά ηελ είζνδν ζην λεξφ ε παιάκε έξρεηαη ζε επαθή πξψηα κε ηελ

έμσ επηθάλεηα δειαδή κε ην κεγάιν δάθηπιν θαη ην δείθηε έρνληαο κηα πνιχ ειαθξά θιίζε πξνο ηα έμσ Απηφκαηα φκσο ε παιάκε επζπγξακκίδεηαη θαζψο φιν ην ρέξη εηζέξρεηαη κέζα ζην λεξφ ηε κέζε θάζε

ηεο έιμεο ην ρέξη αιιάδεη θιίζε ψζηε πξψηα λα δηαζρίδεη ην λεξφ ε έμσ επηθάλεηα (κε κηθξφ δάθηπιν) θαη

έπεηηα ε έζσ (ην κεγάιν δάθηπιν) Απηή ε θιίζε (κε κηθξή κείσζε) παξακέλεη κέρξη ην ηέινο ηεο ρεξηάο εκαληηθά ζηνηρεία ηεο θίλεζεο απηήο είλαη νη κεηαβνιέο ζηνλ πξεληζκφ θαη ππηηαζκφ ηνπ αληηβξαρίνπ ηελ

παιακηαία θάκςε ηεο περενθαξπηθήο άξζξσζεο αιιά θαη ηελ θεξθηδηθή θαη σιέληα απφθιηζε ηεο παιάκεο

Καηά ηε θάζε ηεο εηζφδνπ ηνπ ρεξηνχ ζην λεξφ ν ψκνο βξίζθεηαη ζε θάκςε 170-180deg (ε γσλία ησλ

180deg απνηειεί ηε γσλία αλαθνξάο θαη αληηζηνηρεί ζηελ αλαηνκηθή θάκςε φινπ ηνπ άλσ άθξνπ θέξνληαο ην ρέξη ςειά δίπια απφ ην θεθάιη) ειαθξά νξηδφληηα απαγσγή θαη έζσ ζηξνθή ν αγθψλαο ζε θάκςε 145deg

(πιήξεο έθηαζε = 180deg) ην αληηβξάρην ζε νπδέηεξε ζέζε θαη ε περενθαξπηθή άξζξσζε έρεη κηα ειαθξά πα-

ιακηαία θάκςε (168deg κε νπδέηεξε ζέζε = 180deg) (Cappaert Pease amp Troup 1995 McCabe Psycharakis amp Sanders 2011 Payton Baltzopoulos amp Bartlett 2002 Usher 1993) Μεηά ηελ είζνδν ζην λεξφ ην ρέξη πξψ-

ηα θηλείηαη πξφζζηα κέρξη ηελ έθηαζε ηνπ αγθψλα έπεηηα θηλείηαη πξνο ηα έμσ γηα λα laquoπηάζεηraquo ην λεξφ θαη

ζηε ζπλέρεηα θαηεπζχλεηαη πξνο ηα θάησ κε ζηαδηαθή έθηαζε ηνπ ψκνπ θαη νξηδφληηα θάκςε ηνπ αγθψλα Με ηελ έλαξμε ηεο έιμεο ν ψκνο εθηείλεηαη ην ρέξη δειαδή laquoθαηεβαίλεηraquo πξνο ηα θάησ (κε γσ-

λία πεξίπνπ 131deg) ν αγθψλαο παξακέλεη ζε ειαθξά θάκςε (147deg) αιιά αξρίδεη λα θάκπηεηαη ελψ ε περεν-

θαξπηθή άξζξσζε εκθαλίδεη κηα ειαθξά θάκςε (162deg) ην κεησπηαίν επίπεδν ν ψκνο πξνζάγεηαη (θαηά 40-

45deg (Payton et al 2002)) θαη ζηξέθεηαη πξνο ηα έζσ θέξνληαο ην ρέξη ζε ηέηνηα ζέζε ψζηε λα αζθήζεη πξν-σζεηηθή δχλακε ζην λεξφ ην ηέινο ηεο έιμεο ν ψκνο έρεη εθηαζεί (γσλία = 56deg) θαη μεθηλά λα ζηξέθεηαη

πξνο ηα έμσ ν αγθψλαο βξίζθεηαη ζε κεγάιε θάκςε (γσλία = 93deg) ελψ ε περενθαξπηθή άξζξσζε θάκπηεηαη

επηπιένλ (γσλία = 154deg)

257

Εικόνα 1023 Κακπχιε ηεο ηξνρηάο ηνπ ρεξηνχ ζε κηα ρεξηά Ζ θίλεζε πεξηγξάθεηαη σο πνζνζηφ ηεο κεηαηφπηζεο ζηνλ νξη-δφληην θαη ηνλ θαηαθφξπθν άμνλα

ην ηέινο ηεο θάζεο ηεο ψζεζεο ν ψκνο έρεη εθηαζεί (γσλία = 18deg) (ην αληηβξάρην θηάλεη δίπια ζην

ζψκα) θαη βξίζθεηαη ζε έμσ ζηξνθή ε περενθαξπηθή άξζξσζε θάκπηεηαη επηπιένλ (γσλία = 154deg) ελψ ν

αγθψλαο εκθαλίδεη κηθξφηεξε θάκςε (γσλία = 107deg) Να ζεκεησζεί φηη παξά ηε γεληθή αίζζεζε φηη ππάξρεη θίλεζε πξνο ηα πίζσ φιν ην άθξν θηλείηαη κπξνζηά (ε πξφζζηα θίλεζε ησλ ψκσλ ηζνζηαζκίδεη ηελ νπίζζηα

θίλεζε ησλ ρεξηψλ) έζσ θαη πίζσ κε απνηέιεζκα ε άλσζε πάιη λα σζεί ην ζψκα κπξνζηά Καηά ηελ επα-

λαθνξά πξψηα εμέξρεηαη ν αγθψλαο έπεηηα ην κηθξφ δάθηπιν θαη ηέινο ε επηθάλεηα ηνπ κεγάινπ δαθηχινπ Ο αγθψλαο βξίζθεηαη ζε θάκςε ελψ ν ψκνο αξρίδεη ζηαδηαθά λα θάκπηεηαη

Ζ ζέζε ηνπ ζψκαηνο είλαη επζπγξακκηζκέλε κε ην θεθάιη ρακειά ηα ηζρία ειαθξά θάησ απφ ηνπο

ψκνπο θαη ηα πφδηα ραιαξά θαη εθηεηακέλα Δηδηθφηεξα ε ζηξνθή ηνπ θνξκνχ θαηά ηελ εθηέιεζε ηεο ρεξηάο είλαη ζεκαληηθφο παξάγνληαο γηα ηελ ηειηθή επίδνζε Ζ ζηξνθή ηνπ θνξκνχ κεηξάηαη ηνπνζεηψληαο κηα μχ-

ιηλε θαηαζθεπή θάζεηα ζηελ πιάηε ηνπ αζιεηή θαη κεηξψληαο ηε γσλία (ζην κεησπηαίν επίπεδν) αλάκεζα

ζηελ επζεία πνπ δηέξρεηαη ηελ μχιηλε απηή θαηαζθεπή θαη ηελ θαηαθφξπθν Αχμεζε ηεο γσλίαο ζεκαίλεη

ζηξνθή ηνπ θνξκνχ πξνο ηελ αληίζεηε πιεπξά ηνπ ρεξηνχ ην νπνίν εηζέξρεηαη ζην λεξφ Ζ γσλία απηή θπκαί-λεηαη πεξίπνπ απφ 55deg έσο 65deg επεξεάδεη ηε ζέζε ηνπ ρεξηνχ αιιά φρη ηελ ηαρχηεηά ηνπ (Psycharakis amp

Sanders 2010) Ζ ζηξνθή απηή ιακβάλεη ρψξα θαηά ηε θάζε ηνπ γιηζηξήκαηνο θαη πξηλ αξρίδεη ε δηαδηθαζία

ηεο έιμεο ηνπ ρεξηνχ Ζ ζηξνθή ηνπ θνξκνχ είλαη απνηέιεζκα ηεο ζηξνθήο ησλ ηζρίσλ θαη ησλ ψκσλ ηνλ ηειηθφ ησλ

100m ειεχζεξν ησλ Οιπκπηαθψλ αγψλσλ ηνπ 1992 νη αζιεηέο πξαγκαηνπνηνχζαλ κεγαιχηεξε ζηξνθηθή

θίλεζε ησλ ψκσλ (34deg) ζε ζρέζε κε ηα ηζρία (-18deg) ελψ ε κεηαβνιή ηεο ζηξνθήο ησλ ψκσλ ήηαλ αληίζεηε απφ απηή ησλ ηζρίσλ ηα 200 m ε γσλία ησλ ηζρίσλ ήηαλ πνιχ κεγαιχηεξε (107deg) ζε ζρέζε κε ηα ηζρία

(54deg) (Psycharakis amp Sanders 2008)

821 Σαρχηεηα ηεο ρεξηάο θαη δείθηεο ζπλαξκνγήο Ζ ηαρχηεηα απνηειεί ην βαζηθφ ραξαθηεξηζηηθφ ηεο επίδνζεο Ζ ηαρχηεηα ηνπ θνιπκβεηή είλαη ζπλδπαζκφο

ηνπ κήθνπο θαη ηεο ζπρλφηεηαο ηεο ρεξηάο Σν κήθνο ηεο ρεξηάο είλαη ε νξηδφληηα απφζηαζε ζε έλαλ πιήξε θχθιν ελψ ε ζπρλφηεηα νξίδεηαη σο ν αξηζκφο ησλ θχθισλ ζην ιεπηφ Ο ζπλδπαζκφο ησλ δχν κεηαβιεηψλ

εμαξηάηαη απφ ηελ απφζηαζε πνπ δηαλχεηαη∙ ζηα αγσλίζκαηα ηαρχηεηαο ε πςειφηεξε κέζε ηαρχηεηα ζπλδέ-

εηαη κε κεγαιχηεξε ζπρλφηεηα ηεο ρεξηάο θαη κηθξφηεξν κήθνο (Seifert Chollet amp Bardy 2004) ηνπο Οιπ-

258

κπηαθνχο αγψλεο ηνπ 1992 ζηα αγσλίζκαηα ηαρχηεηαο αλδξψλ νη κεηαβνιέο ησλ παξακέηξσλ ηεο ηαρχηεηαο

ήηαλ νη εμήο Ζ κέζε ηαρχηεηα θπκάλζεθε απφ 201 ms ζηα 50 m 184 ms ζηα 100 m θαη 170 ms

ζηα 400 m

Ζ ζπρλφηεηα ηεο ρεξηάο θπκάλζεθε απφ 102 θχθινποs ζηα 50 m 089 θχθινποs ζηα

100 m θαη 078 θχθινποs ζηα 400 m θαη Σν κήθνο θπκάλζεθε απφ 198 m ζηα 50 m 209 ms ζηα 100 m θαη 220 m ζηα 400 m

(Arellano Brown Cappaert amp C 1994)

Καηά ηε δηάξθεηα ελφο αγψλα ε κείσζε ηεο ηαρχηεηαο θπξίσο νθείιεηαη ζηε κείσζε ηνπ κήθνπο ηεο ρεξηάο (Keskinen amp Komi 1993) Απηφ θαίλεηαη εάλ ζπγθξίλεηε ηε κεηαβνιή ηεο θάζε κεηαβιεηήο θα-

ζψο απμάλεηαη ε απφζηαζε ηνπ αγσλίζκαηνο

Με βάζε ηα θηλεκαηηθά ραξαθηεξηζηηθά ππνινγίδεηαη ν δείθηεο ζπλαξκνγήο (Index of Co-ordination) απφ ρεξηά ζε ρεξηά (Chollet Chalies amp Chatard 2000) Ο δείθηεο ζπλαξκνγήο νξίδεηαη σο ν ρξφλνο αλάκεζα

ζηελ έλαξμε ηεο θάζεο έιμεο ηνπ ελφο ρεξηνχ θαη ην ηέινο ηεο θάζεο ψζεζεο ηνπ άιινπ ρεξηνχ θαη ππνινγί-

δεηαη ζε ζπλερφκελεο ρεξηέο Ο ρξφλνο απηφο εθθξάδεηαη σο πνζνζηφ ηνπ ρξφλνπ ηεο ρεξηάο Όηαλ ν δείθηεο

είλαη αξλεηηθφο ηφηε απηφ ζεκαίλεη φηη ην έλα ρέξη πξνζπαζεί λα θηάζεη ην άιιν (catch up) Όηαλ ν δείθηεο είλαη κεδεληθφο ηφηε ηo έλα ρέξη μεθηλά ηε θάζε ηεο έιμεο ελψ ην άιιν ηειεηψλεη ηελ ψζεζε (opposition)

ζηελ πεξίπησζε πνπ ν δείθηεο είλαη ζεηηθφο ηφηε θαη ηα δχν ρέξηα βξίζθνληαη ζηελ πξνσζεηηθή θάζε Ζ αχ-

μεζε ηεο ηαρχηεηαο ζπλνδεχεηαη απφ αχμεζε ηνπ ρξφλνπ ηεο θάζεο πξνψζεζεο αιιά θαη αχμεζε ηνπ δείθηε ζπλαξκνγήο Γηα παξάδεηγκα ν δείθηεο ζπλαξκνγήο θαηά ην αγψληζκα ησλ 800 m ήηαλ ίζνο κε -76 ζην

αγψληζκα ησλ 100 m ήηαλ ίζνο κε -32 m ελψ ζην αγψληζκα ησλ 50 m κεηψζεθε ζην -09 (Chollet

Chalies amp Chatard 2000)

Εικόνα 1024 ρεκαηηθή αλαπαξάζηαζε ηεο νπηζζέιθνπζαο δχλακεο θαη ηεο άλσζεο ζε ηξεηο γσλίεο επίζεζεο

83 Δθαξκνγή δπλάκεσλ θαηά ηε ρεξηά Ζ θίλεζε ηνπ θνιπκβεηή ζην λεξφ αλάγεηαη ζηελ ηθαλφηεηά ηνπ λα παξάγεη δπλάκεηο νη νπνίεο ζα ηνλ σζή-ζνπλ κπξνζηά θαη λα κεηψζεη ηαπηφρξνλα ηηο δπλάκεηο νη νπνίεο ηείλνπλ λα αληηζηαζνχλ ζηελ θίλεζή ηνπ

Καη ζηηο δχν πεξηπηψζεηο νη δπλάκεηο εμαξηψληαη απφ ηηο ηδηφηεηεο ηεο αληίζηαζεο ηνπ λεξνχ ζηελ θίλεζε

ηνπ ζψκαηνο

831 Πξνσζεηηθέο δπλάκεηο Οη δπλάκεηο πξνψζεζεο ηνπ θνιπκβεηή ζην λεξφ πξνέξρνληαη απφ ηελ θίλεζε ηνπ ρεξηνχ Όηαλ ην ρέξη εη-

ζέιζεη ζην λεξφ νη δπλάκεηο πνπ δέρεηαη είλαη ε νπηζζέιθνπζα θαη ε άλσζε Έρνπλ αλαπηπρζεί δηάθνξα

ζεσξεηηθά κνληέια ηνπ ηξφπνπ εθαξκνγήο ησλ δπλάκεσλ απηψλ φπσο απηφ ηεο δχλακεο ηεο άλσζεο ηεο νπηζζέιθνπζαο δχλακεο ηεο αλάιπζεο κε βάζε ηελ αξρή ηνπ Bernoull ηεο ζεσξίαο ησλ ζηξνβηιηζκψλ ηεο

ζεσξίαο ηεο θίλεζεο ηνπ θνππηνχ (sculling) θαη ηνπ λφκνπ ηεο δξάζεο - αληίδξαζεο ηνπ Νεχησλα (Maglischo

2013 Rushall et al2015) Ζ θχξηα δηαθνξά αλάκεζα ζε απηά ηα ζεσξεηηθά κνληέια είλαη ν ηξφπνο εθαξκν-γήο ησλ δπλάκεσλ ηεο άλσζεο θαη ηεο νπηζζέιθνπζαο νδεγψληαο ζε δηαθνξεηηθά ζπκπεξάζκαηα ζρεηηθά κε

ηε ζπλεηζθνξά ηεο θαζεκίαο απφ απηέο ηηο δπλάκεηο ζηελ πξνψζεζε ηνπ ζψκαηνο

Ζ ζπλεηζθνξά ηεο θάζε δχλακεο νξίδεηαη θπξίσο απφ ηε γσλία επίζεζεο ηνπ ρεξηνχ Δδψ δηαθξί-

λνπκε ηηο εμήο πεξηπηψζεηο (Bixler amp Riewald 2002 Schleihauf 2004) (Δηθφλα 1024)

259

1 Όηαλ ε γσλία επίζεζεο είλαη κεδέλ ηφηε ε επηθάλεηα ηεο παιάκεο ε νπνία έξρεηαη ζε επαθή

κε ηε ξνή ηνπ λεξνχ είλαη ειάρηζηε∙ ην ρέξη δελ κπνξεί λα κεηαηνπίζεη θαζφινπ ην λεξφ θαη ζπλεπψο δελ κπνξεί λα παξαρζεί θακία δχλακε αληίδξαζεο

2 Όηαλ ε γσλία επίζεζεο απμάλεη κέρξη πεξίπνπ ηηο 40deg ηφηε ε δχλακε ηεο άλσζεο απμάλεηαη

ελψ ε νπηζζέιθνπζα δχλακε παξακέλεη ζρεηηθά ρακειή

3 Όηαλ ε γσλία επίζεζεο απμάλεηαη πάλσ απφ ηηο 40deg ηφηε ε άλσζε κεηψλεηαη ελψ ε νπηζζέι-θνπζα ζπλερίδεη λα απμάλεη

4 Όηαλ ε γσλία είλαη 90deg ηφηε ε παιάκε είλαη θάζεηε πξνο ηε ξνή ηνπ λεξνχ κε απνηέιεζκα

φιε ε επηθάλεηα ηεο παιάκεο λα θνληξάξεη ην λεξφ θαη ε δχλακε αληίδξαζεο λα έρεη νπίζζηα - πιάγηα θαηεχζπλζε Ζ δχλακε ηεο νπηζζέιθνπζαο είλαη κέγηζηε ελψ ηεο άλσζεο ειάρηζηε

Αλεμάξηεηα απφ ην ζεσξεηηθφ κνληέιν ηα ηειεπηαία δεδνκέλα δείρλνπλ φηη ε ζπλεηζθνξά ηεο άλσ-

ζεο θαη ηεο νπηζζέιθνπζαο εμαξηάηαη απφ ηε θάζε ηεο θίλεζεο θαη απφ ηε κεηαηφπηζε ηνπ αληηβξαρίνπ θαη ηνπ ρεξηνχ θαηά ηε δηάξθεηα ηεο ρεξηάο (Gourgoulis et al 2015)

Καηά ην γιίζηξεκα ε ζπληζηακέλε δχλακε αληίδξαζεο ηνπ λεξνχ είλαη ρακειή (lt5 N) θαη

απμάλεη ζην ηέινο ηνπ γιηζηξήκαηνο (lt10N) Ζ νπηζζέιθνπζα δχλακε ζηελ πξψηε θάζε ηνπ

γιηζηξήκαηνο είλαη κεδακηλή γηα λα απμεζεί πξνο ην ηέινο ηεο θάζεο (~5 N) ελψ ε άλσζε

είλαη ζρεηηθά πςειφηεξε ζηελ αξρή γηα λα απμεζεί πξνο ην ηέινο ηεο θάζεο (~5 N) Απηφ νθείιεηαη ζην φηη ε γσλία επίζεζεο ζηελ είζνδν είλαη πνιχ κηθξή θαη επνκέλσο ε νπηζζέι-

θνπζα είλαη ειάρηζηε Δπηπιένλ θαίλεηαη φηη ε αξρηθή θάζε ηνπ γιηζηξήκαηνο ζπλεηζθέξεη

ειάρηζηα ζηελ πξνψζεζε ηνπ ζψκαηνο

Καηά ηελ έιμε ζηελ αξρή παξαηεξείηαη κηα ηαρεία αχμεζε ηεο νπηζζέιθνπζαο (~10N) ελψ

ε άλσζε απμάλεη ζηαδηαθά ζην ηέινο ηεο θάζεο (~10 N) Απηή ε κεγαιχηεξε ζπλεηζθνξά

ηεο νπηζζέιθνπζαο δχλακεο ίζσο νθείιεηαη ζηελ αχμεζε ηεο γσλίαο επίζεζεο ηνπ ρεξηνχ

Καηά ηελ ψζεζε ε άλσζε ζπλερίδεη λα απμάλεη πιεζηάδνληαο ηα 15 N ελψ ε νπηζζέιθνπζα

ζηαδηαθά κεηψλεηαη ζηα 5 N Απηφ νθείιεηαη ζηε κείσζε ηεο γσλίαο επίζεζεο ηνπ ρεξηνχ ε νπνία επλνεί ηελ άλσζε παξά ηελ νπηζζέιθνπζα (Schleihauf 2004)

Πέξα απφ ηελ θίλεζε ησλ ρεξηψλ πξνσζεηηθέο δπλάκεηο κπνξνχλ λα παξαρζνχλ θαη απφ ηελ θίλεζε

ησλ πνδηψλ ην ειεχζεξν ζηπι ηεο θνιχκβεζεο ε ζπκκεηνρή ηνπο είλαη ζρεηηθά πεξηνξηζκέλε θηάλνληαο

πεξίπνπ ζην 10 κε 15 (Hollander et al 1986)

832 Γπλάκεηο αληίζηαζεο Οη δπλάκεηο αληίζηαζεο δηαθξίλνληαη ζε

Παζεηηθή νπηζζέιθνπζα Ζ νπνία είλαη ε αληίζηαζε ηνπ λεξνχ φηαλ ην ζψκα δε κεηαβάιιεη

ηε ζέζε ηνπ κέζα ζην λεξφ

Δλεξγεηηθή νπηζζέιθνπζα Ζ νπνία είλαη ε αληίζηαζε πνπ πξνέξρεηαη απφ ηηο θηλήζεηο ηνπ

ζψκαηνο κέζα ζην λεξφ

Ζ παζεηηθή νπηζζέιθνπζα είλαη ζπλάξηεζε ηνπ ηεηξαγψλνπ ηεο ηαρχηεηαο ηνπ θνιπκβεηή θαη θπ-

καίλεηαη απφ 30 Ν έσο 120 Ν Ζ παζεηηθή αληίζηαζε κεηξάηαη ζε ειεγρφκελεο ζπλζήθεο αζθψληαο δηαδνρη-

θέο ειθηηθέο δπλάκεηο ζηνλ αζιεηή θαη κεηξψληαο ηελ ηαρχηεηα θίλεζεο ηνπ ζψκαηφο ηνπ Ζ ελεξγεηηθή νπηζζέιθνπζα θαηαγξάθεηαη κε δηάθνξεο ηερληθέο ζε ζπλδπαζκφ κε ηε γεληθή εμίζσζε

ηεο νπηζζέιθνπζαο δχλακεο (βιέπε θεθάιαην 8) κε ηηκέο νη νπνίεο θπκαίλνληαη απφ 28 έσο 66 N ε αληίζε-

ζε κε ηελ παζεηηθή νπηζζέιθνπζα ε ελεξγεηηθή νπηζζέιθνπζα δελ εκθαλίδεη αλαινγηθή ζρέζε κε ηελ ηαρχ-ηεηα ηνπ θνιπκβεηή Γηα παξάδεηγκα έρεη αλαθεξζεί φηη ε ελεξγεηηθή νπηζζέιθνπζα παξακέλεη ζρεδφλ ζηα-

ζεξή ζε ρακειέο ηαρχηεηεο (απφ 11 έσο 15 ms) ελψ απμάλεηαη θαηαθφξπθα απφ ηελ ηαρχηεηα 16 έσο 22

ms (Kolmogorov Rumyantseva Gordon amp Cappaert 1997) Ζ νπηζζέιθνπζα δχλακε είηε ελεξγεηηθή είηε παζεηηθή νθείιεηαη ζηηο δηάθνξεο κνξθέο αληίζηαζεο

ηνπ λεξνχ ζην ζψκα νη νπνίεο πεξηιακβάλνπλ ηελ

1 Μεησπηθή νπηζζέιθνπζα αληίζηαζε Πξφθεηηαη γηα ηελ νπηζζέιθνπζα αληίζηαζε ηνπ λεξνχ πνπ

εμαξηάηαη απφ ηελ ηαρχηεηα ηνπ θνιπκβεηή θαη ην εκβαδφ ηεο εγθάξζηαο επηθάλεηαο ηνπ ζψκα-ηνο θαη ε νπνία έξρεηαη ζε επαθή κε ηε ξνή ηνπ λεξνχ Γηα παξάδεηγκα ε αληίζηαζε απηή απμά-

λεηαη φηαλ ην θεθάιη ηνπ θνιπκβεηή βξίζθεηαη ζεθσκέλν πάλσ απφ ην λεξφ Δπίζεο ην καζηί-

γσκα ησλ πνδηψλ ζπληειεί ζηε κείσζε ηεο νπηζζέιθνπζαο ίζσο ιφγσ ηεο θαιχηεξεο επζπγξάκ-κηζεο ηνπ ζψκαηνο θαη ηεο κείσζεο ηεο εγθάξζηαο επηθάλεηαο Ζ κεησπηθή νπηζζέιθνπζα κπνξεί

λα απνηειεί κέξνο ηεο παζεηηθήο ή θαη ηεο ελεξγεηηθήο νπηζζέιθνπζαο

260

2 Κπκαηνεηδή νπηζζέιθνπζα Πξφθεηηαη γηα ηελ αληίζηαζε πνπ πξνέξρεηαη απφ ηα θχκαηα πνπ

πξνθαιεί ε θίλεζε ηνπ αζιεηή κέζα ζην λεξφ θαη ε νπνία γεληθά κεηψλεηαη κε ηελ επζπγξάκκηζε ηνπ ζψκαηνο κέζα ζην λεξφ Αθνξά κέξνο ηεο ελεξγεηηθήο νπηζζέιθνπζαο Ζ νπηζζέιθνπζα απ-

ηή δχλακε κπνξεί λα έρεη πνιχ κεγάιε επίδξαζε φηαλ ν αζιεηήο θηλείηαη ζε κηθξφ βάζνο (έσο

θαη 50 ηεο ζπλνιηθήο νπηζζέιθνπζαο δχλακεο) ε νπνία φκσο κεηψλεηαη αθφκε θαη ζην 5

φηαλ ν αζιεηήο εθηειεί θηλήζεηο ζε βάζνο πεξίπνπ 06 m (Vennell Pease amp Wilson 2006) 3 Δπηθαλεηαθή νπηζζέιθνπζα δχλακε ή νπηζζέιθνπζα ηξηβήο Πξφθεηηαη γηα ηελ αληίζηαζε ηνπ

λεξνχ ζηελ επηθάλεηα ηνπ ζψκαηνο ε νπνία πξνέξρεηαη απφ αιιειεπίδξαζε ηεο επηθάλεηαο ηνπ

δέξκαηνο (ηξίρεο θιπ) κε ην λεξφ Πξφθεηηαη γηα κέξνο ηεο παζεηηθήο νπηζζέιθνπζαο θαη ζπλεη-ζθέξεη πεξίπνπ ζην 20 ηεο ζπλνιηθήο νπηζζέιθνπζαο δχλακεο (Zaidi Taiar Fohanno amp

Polidori 2008)

84 Μεζνδνινγηθέο επηζεκάλζεηο γηα ηελ αλάιπζε ηεο ρεξηάο Ζ εηδνπνηφο δηαθνξά αλάκεζα ζηελ εκβηνκεραληθή αλάιπζε ηεο ρεξηάο θαη ζηηο ηερληθέο πνπ αλαιχζεθαλ κέρξη ηψξα είλαη φηη ε θίλεζε πξαγκαηνπνηείηαη ηαπηφρξνλα εληφο θαη εθηφο λεξνχ Δπνκέλσο ε δηαδηθαζία

ηεο θηλεκαηηθήο αλάιπζεο απαηηεί ηε ηνπνζέηεζε θάκεξαο κέζα ζην λεξφ ηε θαηάιιειε βαζκνλφκεζε ηνπ

ρψξνπ κέζα ζην λεξφ αιιά θαη ηελ εχξεζε ηξφπσλ ηνπνζέηεζεο ησλ αλαθιαζηήξσλ ζην ζψκα ρσξίο λα α-πνθνιιψληαη κέζα ζην λεξφ Μηα ελδεηθηηθή εκβηνκεραληθή αλάιπζε ηεο ρεξηάο ζα κπνξνχζε λα πεξηιακβά-

λεη ηνλ ππνινγηζκφ ησλ αθφινπζσλ κεηαβιεηψλ

1 ηε ζπλνιηθή δηάξθεηα ηεο ρεξηάο θαη ηε ζρεηηθή δηάξθεηα ησλ επηκέξνπο θάζεσλ

2 ην κήθνο ηε ζπρλφηεηα ηεο ρεξηάο θαη ηε κέζε θνιπκβεηηθή ηαρχηεηα 3 ηε γσλία επίζεζεο θαη ηε γσλία αλάκεζα ζηε ξνή ηνπ λεξνχ θαη ην επίπεδν ηεο παιάκεο αλά

θάζε

4 ηε κέγηζηε ζηξνθή ηνπ θνξκνχ πξνο ηε κία θαη ηελ άιιε πιεπξά ηνπ ζψκαηνο 5 ηηο γσλίεο ηνπ ψκνπ ηνπ αγθψλα θαη ηεο περενθαξπηθήο ηε ζηηγκή ηεο εηζφδνπ ηε ζηηγκή

ηεο έιμεο ηεο ψζεζεο θαη ηεο επαλαθνξάο

6 ηελ θαηαθφξπθε θαη νξηδφληηα ηαρχηεηα ηνπ ρεξηνχ θαηά ηε δηάξθεηα ηεο θίλεζεο 7 ηε κέγηζηε ειεθηξνκπνγξαθηθή δξαζηεξηφηεηα ησλ κπψλ θαη ην ρξφλν επίηεπμήο ηεο

261

Βηβιηνγξαθία Abrams G D Sheets A L Andriacchi T P amp Safran M R (2011) Review of tennis serve motion

analysis and the biomechanics of three serve types with implications for injury Sports Biomechanics

10(4) 378-390 doi 101080147631412011629302

Ae M Nagahara R Ohshima Y Koyama H Takamoto M amp Shibayama K (2007) Biomechanical analysis of the top three male high jumpers at the 2007 World Championships in Athletics New

Studies in Athletics 23(2) 45-52

Arampatzis A amp Bruggemann G P (1999) Mechanical energetic processes during the giant swing exercise

before dismounts and flight elements on the high bar and the uneven parallel bars Journal of Biomechanics 32(8) 811-820

Arellano R Brown P Cappaert l amp C N R (1994) Analysis of 50- l00- and 200-m freestyle swimmers

at the 1992 Olympic Games Journal of Applied Biomechanics 10 189-199

Bahamonde R E amp Knudson D (2001) Ground reaction forces of two types of stances and tennis serves

Medicine and Science in Sports and Exercise 33(Supplement 1) S1002

Bartlett R (1992) The biomechanics of discus throw a review Journal of Sports Sciences 10 467-510

Bixler B amp Riewald S (2002) Analysis of a swimmers hand and arm in steady flow conditions using computational fluid dynamics Journal of Biomechanics 35(5) 713-717 doi S0021929001002469

[pii]

Bridgett L A amp Linthorne N P (2006) Changes in long jump take-off technique with increasing run-up speed Journal of Sports Sciences 24(8) 889-897 doi QM48405757775374 [pii]

10108002640410500298040

Cappaert J M Pease D L amp Troup J P (1995) Three-dimensional analysis of the mens 100-m freestyle during the 1992 Olympic Games Journal of Applied Biomechanics 11 103-112

Chollet D Chalies S amp Chatard J C (2000) A new index of coordination for the crawl description and

usefulness International Journal of Sports Medicine 21(1) 54-59 doi 101055s-2000-8855

Chow J W Park S A amp Tillman M D (2009) Lower trunk kinematics and muscle activity during different types of tennis serves Sports Medicine Arthoscopy Rehabiltation Therapy and Technology

1(1) 24 doi 1758-2555-1-24 [pii] 1011861758-2555-1-24

Coh M (2003) Biomechanical analysis of Colin Jacksons hurdle clearance technique New Studies in Athletics 18(1) 37-45

Coh M (2007) Biomechanical model of the take-off action in the high jump - A case study New Studies in

Athletics 23(4) 63-73

Dapena J (Ed) (2000) The High Jump Oxford Blackwell Publishing

Elliott B C (1988) Biomechanics of the serve in tennis A biomedical perspective Sports Medicine 6(5)

285-294

Fleisig G Nicholls R Elliott B amp Escamilla R (2003) Kinematics used by world class tennis players to produce high-velocity serves Sports Biomechanics 2(1) 51-64 doi 10108014763140308522807

Frere J Gopfert B Slawinski J amp Tourny-Chollet C (2012) Shoulder muscles recruitment during a

power backward giant swing on high bar a wavelet-EMG-analysis Human Movement Science 31(2) 472-485 doi S0167-9457(12)00027-9 [pii] 101016jhumov201202002

Girard O Micallef J P amp Millet G P (2005) Lower-limb activity during the power serve in tennis

effects of performance level Medicine and Science in Sports and Exercise 37(6) 1021-1029 doi

00005768-200506000-00018 [pii]

262

Gourgoulis V Aggeloussis N Vezos N Kasimatis P Antoniou P amp Mavromatis G (2008) Estimation

of hand forces and propelling efficiency during front crawl swimming with hand paddles Journal of Biomechanics 41(1) 208-215 doi S0021-9290(07)00263-1 [pii] 101016jjbiomech200706032

Gourgoulis V Boli A Aggeloussis N Antoniou P Toubekis A amp Mavromatis G (2015) The

influence of the hands acceleration and the relative contribution of drag and lift forces in front crawl

swimming Journal of Sports Sciences 33(7) 696-712 doi 101080026404142014962571

Graham-Smith P amp Lees A (2005) A three-dimensional kinematic analysis of the long jump take-off

Journal of Sports Sciences 23(9) 891-903 doi X1V84KR87071372X [pii]

10108002640410400022169

Graubner R amp Nixdorf E (2011) Biomechanical Analysis of the Sprint and Hurdles Events at the 2009

IAAF World Championships in Athletics New Studies in Athletics 26(12) 19-53

Gregor R Whitting W amp McCoy R (1985) Kinematic analysis of olympic discus throwers International Journal of Sport Biomechanics 1 131-138

Hay J (1993) The biomechanics of sports techniques Englewood Cliffs NJ Prentice Hall

Hay J amp Yu B (1995) Critical characteristics of technique in throwing the discus Journal of Sports

Sciences 13 125-140

Hay J G (1993) Citius altius longius (faster higher longer) the biomechanics of jumping for distance

Journal of Biomechanics 26 Suppl 1 7-21

Hay J G amp Miller Jr J (1985) Teqnuiques used in the transition from approach to takeoff in the long jump International Journal of Sport Biomechanics 1 174-184

Hiley M J amp Yeadon M R (2003) The margin for error when releasing the high bar for dismounts

Journal of Biomechanics 36(3) 313-319 doi S0021929002004311 [pii]

Hollander A P De Groot G van Ingen Schenau G J Toussaint H M De Best H Peeters W (1986)

Measurement of active drag during crawl arm stroke swimming Journal of Sports Sciences 4(1) 21-

30 doi 10108002640418608732094

Isolehto J Virmavirta M Kyroumllaumlinen H amp Komi P (2007) Biomechanical analysis of the high jump at the 2005 IAAF World Championships in Athletics New Studies in Athletics 22(2) 17-27

Joseacute Campos Javier Gaacutemez Alberto Encarnacioacuten Marcos Gutieacuterrez-Daacutevila amp Rojas J (2013) Three

dimensional kinematic analysis of the long jump at the 2008 IAAF world indoor championships in athletics New Studies in Athletics 28(34) 115-131

Kakihana W amp Suzuki S (2001) The EMG activity and mechanics of the running jump as a function of

takeoff angle Journal of Electromyography and Kinesiology 11(5) 365-372 doi S1050-

6411(01)00008-6 [pii]

Kerwin D G amp Hilley M J (2003) Estimation of reaction forces in high bar swinging Sports Engineering

6(1) 21-30

Keskinen K L amp Komi P V (1993) Stroking characteristics of front crawl swimming during exercise Journal of Applied Biomechanics 9 219-226

Knicker A (1994) Kinematic analyses ofthe discus throwing competitions at the IAAF World

Championships in Athletics Stuttgart 1993 New Studies in Athletics 9(3) 9-16

Kolmogorov S V Rumyantseva O A Gordon B J amp Cappaert J M (1997) Hydrodynamic

characteristics of competitive swimmers of different genders and performance Levels Journal of

Applied Biomechanics 13 88-97

Kotze J Mitchell S R amp Rothberg S J (2000) The role of the racket in high-speed tennis serves Sports Engineering 3 67-84

263

Kovacs M amp Ellenbecker T (2011) An 8-stage model for evaluating the tennis serve implications for

performance enhancement and injury prevention Sports Health 3(6) 504-513 doi 1011771941738111414175 101177_1941738111414175 [pii]

Kreighbaum E amp Barthels K M (1996) Biomechanics A qualititative approach for studying human

movement Boston Allyn and Bacon

Leigh S Gross M T Li L amp Yu B (2008) The relationship between discus throwing performance and combinations of selected technical parameters Sports Biomechanics 7(2) 173-193 doi

10108014763140701841399

Leigh S Liu H Hubbard M amp Yu B (2010) Individualized optimal release angles in discus throwing Journal of Biomechanics 43(3) 540-545 doi S0021-9290(09)00556-9 [pii]

101016jjbiomech200909037

Leigh S amp Yu B (2007) The associations of selected technical parameters with discus throwing performance a cross-sectional study Sports Biomechanics 6(3) 269-284 doi

10108014763140701489744

Linthorne N P Guzman M S amp Bridgett L A (2005) Optimum take-off angle in the long jump Journal

of Sports Sciences 23(7) 703-712 doi TRG73078PPJ33J35 [pii] 10108002640410400022011

Maglischo E W (2013) Part I Is the breaststroke arm stroke a ldquoPullrdquo or a ldquoScullrdquo Journal of Swimming

Research 21(1) 1-11

McCabe C B Psycharakis S amp Sanders R (2011) Kinematic differences between front crawl sprint and distance swimmers at sprint pace Journal of Sports Sciences 29(2) 115-123 doi 930332222 [pii]

101080026404142010523090

McDonald C amp Dapena J (1991) Linear kinematics of the mens 110-m and womens 100-m hurdles races Medicine and Science in Sports and Exercise 23(12) 1382-1391

Miladinov O (2006) New aspects in perfecting the long jump technique New Studies in Athletics 21(4) 7-

25

Payton C Baltzopoulos V amp Bartlett R (2002) Contributions of rotations of the trunk and upper extremity to hand velocity during front crawl swimming Journal of Applied Biomechanics 18 243-

256

Psycharakis S G amp Sanders R H (2008) Shoulder and hip roll changes during 200-m front crawl swimming Medicine and Science in Sports and Exercise 40(12) 2129-2136 doi

101249MSS0b013e31818160bc

Psycharakis S G amp Sanders R H (2010) Body roll in swimming a review Journal of Sports Sciences

28(3) 229-236 doi 919053458 [pii]

10108002640410903508847

Reid M Elliott B amp Alderson J (2008) Lower-limb coordination and shoulder joint mechanics in the

tennis serve Medicine and Science in Sports and Exercise 40(2) 308-315 doi 101249mss0b013e31815c6d61

Rushall B S Sprigings E J Holt L E amp Cappaert J M Forces in Swimming - A Re-evaluation of

Current Status Retrieved 15 June 2015 from httpcoachscisdsueduswimbulletstablehtm

Sakurai S Reid M amp Elliott B (2013) Ball spin in the tennis serve spin rate and axis of rotation Sports

Biomechanics 12(1) 23-29 doi 101080147631412012671355

Schleihauf R E (2004) Biomechanics of human movement Bloomington IN Authorhouse

Seeley M K Uhl T L McCrory J McGinn P Kibler W B amp Shapiro R (2008) A comparison of muscle activations during traditional and abbreviated tennis serves Sports Biomechanics 7(2) 248-

259 doi 10108014763140701841746

248

πξνβιέςεη ηελ ηειηθή επίδνζε κάιινλ είλαη νπηνπηθή δηφηη νπζηαζηηθά αλαηξεί ηελ έλλνηα ηεο αιπζηδσηήο

αλάπηπμεο ηεο θίλεζεο ησλ κειψλ ηνπ ζψκαηνο (Elliott 1988) Σν θχξην ραξαθηεξηζηηθφ ηεο laquoθηλεκαηηθήο αιπζίδαοraquo είλαη ε αξρηθή απνζήθεπζε ειαζηηθήο ελέξ-

γεηαο ζηα παζεηηθά ζηνηρεία ησλ κπψλ ησλ άλσ θαη θάησ άθξσλ Όζνλ αθνξά ηα άλσ άθξα απηή αθνξά η-

δηαίηεξα ηνπο έζσ ζηξνθείο ηνπ ψκνπ θαηά ηε θάζε ηεο πξνεηνηκαζίαο ε νπνία ζηε ζπλέρεηα απειεπζεξψλε-

ηαη κέζσ ηεο εθξεθηηθήο έθηαζεο ηνπ γφλαηνο θαη ηνπ ηζρίνπ ηεο θάκςεο θαη ζηξνθήο ηνπ θνξκνχ αιιά θπ-ξηφηεξα ηεο δπλακηθήο έζσ ζηξνθήο ηνπ ψκνπ ηνπ ρεξηνχ ην νπνίν θξαηάεη ηε ξαθέηα (Abrams et al 2011)

Όζνλ αθνξά ηα θάησ άθξα ν ηεηξαθέθαινο κπνξεί λα απνζεθεχεη ελέξγεηα θαηά ηελ πξνπαξαζθεπαζηηθή

θάζε (κέζσ ηεο θάκςεο ησλ γνλάησλ) ψζηε λα ηελ απειεπζεξψζεη θαηά ηελ επαθφινπζε απειεπζέξσζε (κέζσ ηεο έθηαζεο ηνπ γφλαηνο) (Girard Micallef amp Millet 2005)

63 Δπαθή ηεο ξαθέηαο κε ηελ κπάια Πέξα απφ ηηο θηλήζεηο ησλ κειψλ ηνπ ζψκαηνο ν ηξφπνο επαθήο ηεο ξαθέηαο κε ηελ κπάια είλαη θαζνξηζηη-

θφο γηα ηελ ηειηθή θαηάιεμε ηεο κπάιαο Ζ θξνχζε ηεο ξαθέηαο κε ηελ κπάια εθθξάδεηαη κέζα απφ ην ζπ-ληειεζηή θξνχζεο ή απνθαηάζηαζεο Ο ζπληειεζηήο απηφο θαζνξίδεηαη απφ ην είδνο θαη ηα ραξαθηεξηζηηθά

ηεο παξακφξθσζεο ηεο κπάιαο θαη ηεο ξαθέηαο θαηά ηελ θξνχζε Δθθξάδεη δε ην πνζνζηφ ηεο ελέξγεηαο πνπ

ράλεηαη ιφγσ ηεο παξακφξθσζεο ησλ αληηθεηκέλσλ πνπ έξρνληαη ζε θξνχζε Ο ζπληειεζηήο θπκαίλεηαη απφ

0 έσο 1 Όηαλ ν ζπληειεζηήο είλαη ίζνο κε ηε κνλάδα δελ ππάξρεη απψιεηα ελέξγεηαο θαηά ηελ θξνχζε θαη φιε ε ηαρχηεηα ηεο ξαθέηαο κεηαθέξεηαη ζην κπαιάθη (πιήξεο ειαζηηθή θξνχζε) Δπνκέλσο φζν πςειφηε-

ξνο είλαη ν ζπληειεζηήο ηφζν πην αλειαζηηθή θαη γξήγνξε ζα είλαη ε δηάξθεηα ηεο θξνχζεο θαη αληίζηξνθα

Ο ζπληειεζηήο θπκαίλεηαη απφ 03 έσο 09 αιιά δηαθέξεη αλάινγα κε ην είδνο ηεο ξαθέηαο ην ζεκείν επα-θήο ηεο ξαθέηαο κε ηελ κπάια θαη απφ ηελ ηαρχηεηα ηεο ξαθέηαο ζε ζρέζε κε ηε ηαρχηεηα ηεο κπάιαο (Kotze

et al 2000)

Σν ζεκείν επαθήο ηεο κπάιαο κε ηε ξαθέηα δελ θαζνξίδεηαη κφλνλ απφ ην ζπληειεζηή θξνχζεο αιιά θαη απφ ηελ αίζζεζε ησλ αζιεηψλ θαηά ηελ θξνχζε Έηζη ην ρηχπεκα ηεο κπάιαο ιίγν πάλσ απφ ηε ιαβή

ηεο ξαθέηαο κεηψλεη ηελ αίζζεζε ηεο θξνχζεο απφ ηνπο αζιεηέο ελψ ην ρηχπεκα κε ηελ πεξηνρή θνληά ζηελ

θνξπθή ηεο ξαθέηαο πξνζδίδεη κεγαιχηεξε ξνπή ζηε ξαθέηα ζε ζρέζε κε ηε ιαβή νδεγεί ζε κεγαιχηεξεο

ηαρχηεηεο ηνπ ζεξβίο αιιά επηβαξχλεη πεξηζζφηεξν ηνπο αζιεηέο (Kotze et al 2000) Σέινο θαηά ηελ επα-θή κε ηελ κπάια πξνζδίδεηαη θάιηζν (spin) ην νπνίν θπκαίλεηαη απφ 128 rads (flat service) 232 (slide) θαη

337 (kick) (Sakurai Reid amp Elliott 2013) Σν θάιηζν εμαξηάηαη απφ ηε γσλία ηεο ξαθέηαο ζε ζρέζε κε ηελ

κπάια ε νπνία θαζνξίδεη θαη ην ζεκείν επαθήο ηεο κπάιαο απφ ηε ξαθέηα

64 Γπλάκεηο αληίδξαζεο Οη δπλάκεηο αληίδξαζεο ηνπ εδάθνπο θαηά ην ζεξβίο θπκαίλνληαη απφ 13 έσο 22 θνξέο ην ζσκαηηθφ βάξνο (θαηαθφξπθε δχλακε) απφ 010 έσο 014 θνξέο ην ζσκαηηθφ βάξνο (πιάγηα) θαη απφ 015 έσο 030 θνξέο ην

ζσκαηηθφ βάξνο (πξνζζηνπίζζηα) δχλακε (Bahamonde amp Knudson 2001) Οη δπλάκεηο είλαη κεγαιχηεξεο

φηαλ ην ζεξβίο γίλεηαη κε ηελ ηερληθή ηνπ foot up Δμαίξεζε απνηειεί ε νξηδφληηα πξφζζηα (πξνσζεηηθή) δχ-λακε ηνπ πίζσ πνδηνχ ε νπνία είλαη πςειφηεξε φηαλ ρξεζηκνπνηείηαη ε ηερληθή κε ηελ νπίζζηα θίλεζε ηνπ

πνδηνχ ζε ζρέζε κε ηελ ηερληθή αλχςσζεο ηνπ πνδηνχ (Bahamonde amp Knudson 2001)

Ζ θαηαθφξπθε δχλακε είλαη ρακειή θαηά ηελ αξρηθή θάζε ηεο πξνεηνηκαζίαο κεηψλεηαη ειαθξά

θαηά ηελ ηειηθή θάζε ηεο πξνεηνηκαζίαο (laquoφπιηζεraquo) θαη απμάλεηαη θαηαθφξπθα θαηά ηε θάζε ηεο απειεπζέ-ξσζεο Καηά ηε θάζε ηεο πξνεηνηκαζίαο αζθείηαη κηα δχλακε απνξξφθεζεο (νξηδφληηα νπίζζηα δχλακε) ελψ

θαηά ηε θάζε ηεο απειεπζέξσζεο ε δχλακε αιιάδεη θνξά θαη κεηαηξέπεηαη ζε πξνσζεηηθή (νξηδφληηα πξφ-

ζζηα) Οη πιάγηεο δπλάκεηο είλαη ρακειέο θαη θπξίσο έρνπλ έζσ πιάγηα θαηεχζπλζε

65 Μπτθή δξαζηεξηφηεηα ε έλα δεμηφ ζεξβίο ε κπτθή δξαζηεξηφηεηα ζρεδφλ φισλ ησλ κπψλ είλαη ρακειή θαηά ηε θάζε ηεο πξνεηνη-

καζίαο θαη απμάλεη θαηά ην ηέινο ηεο θάζεο πξνεηνηκαζίαο θαη ηελ αξρηθή θάζε ηεο απειεπζέξσζεο (Δηθφλα 1017) Όζνλ αθνξά ηνπο κχεο ηνπ θνξκνχ (Chow Park amp Tillman 2009) ε κέγηζηε δξαζηεξηφηεηα ηνπ

νξζνχ θνηιηαθνχ αλέξρεηαη ζην 50 ηεο κέγηζηεο ηζνκεηξηθήο πξνζπάζεηαο (MVC) θαη ζηηο δχν πιεπξέο ηνπ

ζψκαηνο Ο νξζσηήξαο εκθαλίδεη κεγαιχηεξε δξαζηεξηφηεηα (~95 MVC) απφ ηελ πιεπξά ηνπ ρεξηνχ ξί-ςεο θαηά ην follow through ελψ ν κπο ηεο άιιεο πιεπξάο είλαη ζηαζεξφο ζην 50 MVC Αληίζηξνθα ν έμσ

ινμφο θνηιηαθφο εκθαλίδεη ρακειφηεξε δξαζηεξηφηεηα ζηελ πιεπξά ηεο ξίςεο (~100 MVC) ζε ζρέζε κε

ηελ αληίζεηε πιεπξά (~150 MVC) Απηή ε απμεκέλε δξαζηεξηφηεηα φισλ ησλ κπψλ ηνπ θνξκνχ δείρλεη

249

ηελ πνιχ κεγάιε ζπλεηζθνξά ησλ θηλήζεσλ ηνπ θνξκνχ ζηελ ηερληθή εθηέιεζε ηνπ ζεξβίο κε δεδνκέλν φηη

νη κχεο ηνπ θνξκνχ δελ εκθαλίδνπλ εχθνια πνιχ πςειή κπτθή δξαζηεξηφηεηα Ο ξφινο ηνπ έζσ θαη ηνπ έμσ θνηιηαθνχ κπφο είλαη ηδηαίηεξα ζεκαληηθφο αθνχ ε δξαζηεξηφηεηά ηνπο απμάλεηαη πεξηζζφηεξν απφ θάζε

άιιν κπ πξνθαλψο γηα λα αληαπνθξηζεί ζηηο απμεκέλεο αλάγθεο γηα ζηξνθηθή θίλεζε ηνπ θνξκνχ θαηά ηελ

εθηέιεζε ηνπ ζεξβίο

Εικόνα 1017 Δλδεηθηηθή ηνπνγξαθηθή ζέζε ζεκαληηθήο κπτθήο δξαζηεξηφηεηαο ιίγν κεηά ηελ απειεπζέξσζε

Ο πξφζζηνο δειηνεηδήο εκθαλίδεη ρακειή δξαζηεξηφηεηα θαηά ηελ αξρηθή θάζε ηεο πξνεηνηκαζίαο ε

νπνία κεγηζηνπνηείηαη (ζην 80 ηεο κέγηζηεο ηζνκεηξηθήο πξνζπάζεηαο) ιίγν πξηλ ηελ έλαξμε ηεο θάζεο α-πειεπζέξσζεο ελψ ζηε ζπλέρεηα κεηψλεηαη πεξίπνπ ζην 40 Ο νπίζζηνο δειηνεηδήο θαη ν πιαηχο ξαρηαίνο

εκθαλίδνπλ ηε κέγηζηε ηνπο ηηκή (81-83) θαηά ηε θάζε ηεο απειεπζέξσζεο αιιά θαη ζηε ζπλέρεηα ε δξα-

ζηεξηφηεηά ηνπο παξακέλεη πςειή (45-70) κέρξη ην ηέινο ηεο θίλεζεο Ο ππνπιάηηνο εκθαλίδεη ρακειή δξαζηεξηφηεηα ζε φιε ηε δνθηκαζία κε ηηκέο πνπ θπκαίλνληαη απφ 9 έσο 36 MVC (Girard et al 2005

Seeley et al 2008)

Ο κείδσλ ζσξαθηθφο εκθαλίδεη παξφκνηα ζπκπεξηθνξά κε κέγηζην πνπ θηάλεη ην 93 αιιά ζηε ζπ-λέρεηα ε δξαζηεξηφηεηά ηνπ ζρεδφλ πέθηεη ζε ηηκέο εξεκίαο Ο πξφζζηνο νδνλησηφο εκθαλίδεη ρακειή δξα-

ζηεξηφηεηα ζηελ αξρηθή θάζε ηεο πξνεηνηκαζίαο ε νπνία ζηε ζπλέρεηα απμάλεη πεξίπνπ ζην 60 ηεο κέγη-

ζηεο κέρξη ην ηέινο ηεο πξνζπάζεηαο (Seeley et al 2008) πλνιηθά ε κέζε δξαζηεξηφηεηα είλαη πςειφηεξε

ζηνλ πιαηχ ξαρηαίν ην κείδνλα ζσξαθηθφ θαη ηελ πξφζζηα κνίξα ηνπ δειηνεηδνχο Όζνλ αθνξά ηα θάησ άθξα ε δξαζηεξηφηεηα ησλ κπψλ είλαη ρακειή θαηά ηελ αξρηθή θάζε ηεο πξν-

εηνηκαζίαο γηα λα απμεζεί ε δξαζηεξηφηεηα ηνπ έζσ θαη έμσ πιαηχ θαη γαζηξνθλήκηνπ ηνπ πίζσ πνδηνχ ζην

ηέινο ηεο πξνεηνηκαζίαο Ζ δξαζηεξηφηεηα ησλ κπψλ ηνπ πνδηνχ απφ ηελ πιεπξά ηεο ξαθέηαο απμάλεηαη θα-ηά ηε δηάξθεηα ηεο απειεπζέξσζεο κε πξψην ηνλ έμσ πιαηχ έπεηηα ηνλ έζσ πιαηχ θαη ηέινο ην γαζηξνθλή-

κην (Girard et al 2005)

66 Μεζνδνινγηθέο επηζεκάλζεηο γηα ηελ αλάιπζε ηνπ ζεξβίο Ζ θηλεκαηηθή αλάιπζε κε κηα θάκεξα είλαη επαξθήο γηα ηε ρσξνρξνληθή θαη βαζηθή δηζδηάζηαηε αλάιπζε ηεο θίλεζεο Γηα ηελ αλάιπζε ηεο επαθήο ηεο ξαθέηαο κε ηελ κπάια ρξεηάδνληαη θάκεξεο πςειφηεξεο ζπρλφ-

ηεηαο (gt1000 Hz) Μηα ηππηθή εκβηνκεραληθή αλάιπζε ηνπ ζεξβίο ζα κπνξνχζε λα πεξηιακβάλεη ηηο εμήο

κεηαβιεηέο

1 ηε ρξνληθή δηάξθεηα ησλ θάζεσλ

250

2 ηελ ηαρχηεηα ηεο ξαθέηαο θαη ηεο κπάιαο

3 ηε κέγηζηε ηαρχηεηα ηνπ ψκνπ ηνπ αγθψλα ηεο περενθαξπηθήο θαη ηεο ρεηξνιαβήο θαη ην ρξφλν επίηεπμεο σο πνζνζηφ ηεο ζπλνιηθήο δηάξθεηαο ηεο θίλεζεο

4 ηε κέγηζηε θαη ηελ ειάρηζηε θάκςε ηεο άξζξσζεο ηνπ γφλαηνο

5 ηε κέγηζηε έμσ θαη έζσ ζηξνθή ηεο άξζξσζεο ηνπ ψκνπ ηνπ ρεξηνχ ξίςεο

6 ηε κέγηζηε θαη ηελ ειάρηζηε ζηξνθή ηνπ θνξκνχ θαηά ηε δηάξθεηα ηεο θίλεζεο 7 ηε κέγηζηε θαηαθφξπθε δχλακε αληίδξαζεο θαηά ηελ ψζεζε

8 ηε κέγηζηε ειεθηξνκπνγξαθηθή δξαζηεξηφηεηα θαη ην ρξφλν επίηεπμήο ηεο γηα θάζε κπ

7 Δλφξγαλε γπκλαζηηθή (γηγάληηα αηψξεζε ζην κνλφδπγν) Έλα ζεκαληηθφο αξηζκφο ησλ αγσληζκάησλ ηεο ελφξγαλεο γπκλαζηηθήο (πρ κνλφδπγν δίδπγν θξίθνη) βαζί-

δεηαη ζηελ ηθαλφηεηα εθηέιεζεο θηλήζεσλ ηνπ ζψκαηνο φηαλ απηφ αησξείηαη ζηνλ αέξα έρνληαο σο βάζε

ζηήξημεο ηα ρέξηα

Ζ γηγαληηαία αηψξεζε ζην κνλφδπγν απνηειεί κηα απφ ηηο πην απαηηεηηθέο θαη ηαπηφρξνλα ραξαθηε-ξηζηηθέο θηλήζεηο ηεο ελφξγαλεο γπκλαζηηθήο Ο αζιεηήο εθηειεί αζθήζεηο ζηεξηδφκελνο ζε κηα αηζάιηλε

κπάξα χςνπο 260 m κήθνπο 240 m θαη δηακέηξνπ 28 cm Ζ γηγαληηαία αηψξεζε απνηειεί ην επηζηέγαζκα

πξνθαηαξηηθψλ αησξήζεσλ θαη θηλήζεσλ ηνπ ζψκαηνο κε ην ζψκα θάησ απφ ηελ κπάξα Αλαθέξεηαη δε κηα πιήξεο πεξηζηξνθή ηνπ ζψκαηνο γχξσ απφ ηελ κπάξα

Τπάξρνπλ δχν ηερληθέο εθηέιεζεο ηεο γηγαληηαίαο αηψξεζεο ε παξαδνζηαθή θαηά ηελ νπνία ν αζιε-

ηήο δηαηεξεί ηα ρέξηα ηνπ αλνηρηά θαη ε αηψξεζε εθηειείηαη κε δπλακηθή θίλεζε ησλ θάησ άθξσλ φηαλ βξί-ζθεηαη ζην ηέινο ηεο αηψξεζεο θάησ απφ ηελ κπάξα θαη ε δπλακηθή αηψξεζε ε νπνία εθκεηαιιεχεηαη ηφζν

ην άλνηγκα ησλ ψκσλ φζν θαη ησλ ηζρίσλ θαζφιε ηε δηάξθεηα ηεο αηψξεζεο Ο αζιεηήο ή ε αζιήηξηα εθηειεί

ηελ αηψξεζε πξφζζηα (κε θνξά απφ πίζσ πξνο ηα κπξνζηά) ή νπίζζηα (κε θνξά απφ κπξνζηά πξνο ηα πίζσ)

ελψ ηαπηφρξνλα εθηειεί θαη πεξηζηξνθέο ζην εγθάξζην θαη κεησπηαίν επίπεδν Ζ νπίζζηα αηψξεζε ζην κνλφδπγν βαζίδεηαη ζηνπο εμήο παξάγνληεο

1 Σε δεκηνπξγία ξνπήο ηνπ ζψκαηνο ζε ζρέζε κε ηνλ άμνλα πεξηζηξνθήο πνπ πξνέξρεηαη απφ

ηηο δπλάκεηο ηεο βαξχηεηαο θαη ηελ αληίζηαζε ηεο κπάξαο πξνο ηα ρέξηα ηνπ αζιεηή ζε ζπ-γθεθξηκέλα ζεκεία ηεο θίλεζεο

2 Σηο θηλήζεηο ηνπ αζιεηή νη νπνίεο έρνπλ σο ζηφρν ηε κεηαβνιή ηεο ξνπήο αδξάλεηαο θαη κέ-

ζσ απηήο ηε κεηαβνιή ηεο ηαρχηεηαο πεξηζηξνθήο Όηαλ ην ΚΜ ηνπ ζψκαηνο έξρεηαη πην θνληά ζηελ κπάξα ηφηε ε ξνπή αδξάλεηαο κεηψλεηαη θαη άξα ν αζιεηήο επηηαρχλεη

3 Καηά ηελ νξηδφληηα ζέζε πάλσ απφ ηελ κπάξα ν αζιεηήο θηάλεη ζην πςειφηεξν επίπεδν έ-

ρνληαο ηε κέγηζηε δπλαηή δπλακηθή ελέξγεηα ελψ θαζψο δηέξρεηαη θάησ απφ ηελ κπάξα ε

δπλακηθή ελέξγεηα κεηαηξέπεηαη ζε θηλεηηθή Ζ θάκςε ησλ αξζξψζεσλ θαηά ηελ αλνδηθή θάζε απμάλεη ηελ θηλεηηθή θαη ηε δπλακηθή ελέξγεηα ελψ ε έθηαζε θαηά ηελ θαζνδηθή θάζε

απμάλεη ηε δπλακηθή θαη δε κεηψλεη ηελ θηλεηηθή

71 Κηλεκαηηθά ραξαθηεξηζηηθά Όηαλ ν αζιεηήο βξεζεί ζηελ αθεηεξία ε ηερληθή μεθηλάεη κε κηθξέο αησξήζεηο ηνπ ζψκαηνο νη νπνίεο έρνπλ σο ζηφρν ηελ αχμεζε ηεο πεξηζηξνθηθήο θίλεζεο ηνπ ζψκαηνο Όηαλ ν αζιεηήο θηλεζεί πξνο ηα κπξνζηά θά-

κπηεη ηα ηζρία θαη ηνπο αγθψλεο θέξνληαο ην ΚΜ πην θνληά ζηελ κπάξα δεκηνπξγψληαο ηαιάλησζε ηνπ ζψ-

καηνο Όηαλ ν αζιεηήο επηζηξέθεη πξνο ηα πίζσ νη αξζξψζεηο εθηείλνληαη θαη ζηελ επαλαθνξά ε ηαρχηεηα

απμάλεη

251

Εικόνα 1018 Αλαπαξάζηαζε ηεο νπίζζηαο γηγάληηαο αηψξεζεο Ζ θίλεζε ρσξίζηεθε ζε ηέζζεξα ηεηαξηεκφξηα γηα ηελ

θαιχηεξε πεξηγξαθή ηεο Γεμηά παξνπζηάδνληαη νη ηηκέο αλαθνξάο γηα ηελ άξζξσζε ηνπ ηζρίνπ θαη ηνπ ψκνπ

Καζψο ε ηαιάληεπζε ζπλερίδεηαη ην ζψκα ιακβάλεη νινέλα θαη πην αθξαίεο ζέζεηο ζε ζρέζε κε ην

κνλφδπγν γηα λα θαηαιήμεη ζηελ πιήξε πεξηζηξνθή (360deg) Ζ ζέζε ηνπ ζψκαηνο θαηά ηελ πιήξε πεξηζηξν-θή πεξηγξάθεηαη απφ ηε γσλία ηνπ ΚΜ κε ηελ κπάξα θαη θπκαίλεηαη απφ 0 έσο 360deg φπσο παξνπζηάδεηαη

ζηελ Δηθφλα 1018 ηε ζπλέρεηα ζα ρξεζηκνπνηήζνπκε ηνλ φξν laquoζέζεraquo (ζε κνίξεο) γηα λα πξνζδηνξίδνπκε ηε

ζέζε ηνπ ζψκαηνο θαηά ηε δηάξθεηα ηεο πιήξνπο πεξηζηξνθήο ελψ γηα ηνλ ίδην ζθνπφ ε πιήξεο πεξηζηξνθή έρεη δηαηξεζεί ζε ηέζζεξα ηεηαξηεκφξηα

ε κηα πιήξε πεξηζηξνθή ε ζέζε ηνπ ζψκαηνο δελ είλαη ίδηα Απηφ νθείιεηαη ζην γεγνλφο φηη θαηά

ηελ πεξηζηξνθή ε ηαρχηεηα ηνπ ΚΜ κεηψλεηαη εμαηηίαο ηεο ηξηβήο ησλ ρεξηψλ κε ηελ κπάξα θαη ζπλεπψο ν αζιεηήο πξέπεη λα κεηαβάιεη ηελ αθηίλα πεξηζηξνθήο ηνπ ΚΜ γχξσ απφ ηελ κπάξα ην νπίζζην γηγαληηαίν

αηψξεκα (δειαδή κε θαηεχζπλζε αληίζεηα κε ηνπο δείθηεο ηνπ ξνινγηνχ) ε θίλεζε ραξαθηεξίδεηαη απφ θάκ-

ςε ησλ ηζρίσλ θαη ησλ ψκσλ θαηά ηελ άλνδν ηνπ αζιεηή (1ν θαη 2

ν ηεηαξηεκφξην) θαη απφ έθηαζε ησλ αξ-

ζξψζεσλ θαηά ηελ θαζνδηθή θάζε (3ν θαη 4

ν ηεηαξηεκφξην)

Έζησ φηη ε γσλία αλαθνξάο είλαη 180deg θαη αληηζηνηρεί ζηελ νπδέηεξε ζέζε ηνπ ηζρίνπ (αχμεζε ηεο

γσλίαο νδεγεί ζε θάκςε) θαη ηηο 180deg θάκςε ηνπ ψκνπ (θάκςε ηνπ ψκνπ νδεγεί ζε κείσζε ηεο γσλίαο) Ό-

ηαλ ν αζιεηήο βξίζθεηαη ιίγν πξηλ ηελ θαηαθφξπθε ζέζε θάησ απφ ηελ κπάξα (ζέζε 0deg) νη ψκνη βξίζθνληαη ζρεδφλ ζε νπδέηεξε ζέζε ελψ ηα ηζρία ζε ππεξέθηαζε 10-20deg θαη νη πνδνθλεκηθέο ζε πεικαηηαία θάκςε

(Arampatzis amp Bruggemann 1999 Yeadon amp Hiley 2000) Καηά ηελ άλνδν απφ ηηο 0deg έσο ηηο 180deg ν αζιε-

ηήο εθηειεί θάκςε ησλ ηζρίσλ (~60deg) (ιίγν πξηλ θηάζεη ηελ νξηδφληηα ζέζε) θαη έπεηηα θάκςε (~60deg) θαη πξνβνιή ησλ ψκσλ ψζηε λα κεηψζεη ηελ αθηίλα πεξηζηξνθήο θαη λα κεηψζεη ηελ επίδξαζε ηεο ξνπήο ηεο

βαξχηεηαο δηαηεξψληαο πςειή ηελ ηαρχηεηά ηνπ (Arampatzis amp Bruggemann 1999 Sevrez Berton Rao amp

Bootsma 2009) Όηαλ ην ζψκα βξίζθεηαη ζηε ζέζε 90deg ηφηε νη ψκνη θαη ηα ηζρία βξίζθνληαη ζε γσλία θάκ-

ςεο 120deg Καζψο ν αζιεηήο νινθιεξψλεη ηελ αλνδηθή θάζε θαη θηάλνληαο ζηελ θαηαθφξπθε ζέζε πάλσ απφ

ηελ κπάξα (ζέζε 180deg) ην ζψκα ζηαδηαθά επζπγξακκίδεηαη Καηά ηελ θαζνδηθή θάζε παξαηεξείηαη κηα

ζηαδηαθή έθηαζε ησλ ηζρίσλ θαη ησλ ψκσλ κέρξη πεξίπνπ ηε ζέζε ησλ 280deg (Arampatzis amp Bruggemann 1999 Sevrez et al 2009 Yeadon amp Hiley 2000) (Δηθφλα 1019) Σα γφλαηα κέλνπλ ζρεδφλ ζε πιήξε έθηαζε

θαηά ηε δηάξθεηα ελφο θχθινπ (Tsuchiya Murata amp Fukunaga 2004)

252

Εικόνα 1019 Καηά ηελ θαζνδηθή θάζε νη ψκνη θαη ηα ηζρία βξίζθνληαη ζε πιήξε έθηαζε ψζηε ν αζιεηήο λα απμήζεη ηελ αθηίλα πεξηζηξνθήο ηνπ (2015 European Artistic Gymnastics Championships - Horizontal bar - Pablo Braegger 05 by

Pierre-Yves Beaudouin Τπφ ηελ άδεηα CC BY-SA 40 via Wikimedia Commons)

Να ζεκεησζεί φηη νη θηλήζεηο ηεο θάκςεο θαη ηεο έθηαζεο ησλ αξζξψζεσλ θαηά ηε γηγάληηα αηψξεζε πξνο ηα πίζσ δηαθέξνπλ ζε ζρέζε κε απηέο πνπ παξαηεξνχληαη θαηά ηε γηγάληηα αηψξεζε πξνο ηα κπξνζηά

Καηά ηελ νπίζζηα αηψξεζε ε έθηαζε ιακβάλεη ρψξα θαηά ηελ θαζνδηθή θάζε θαη ε θάκςε θαηά ηελ αλνδη-

θή θάζε ελψ ην αληίζεην ζπκβαίλεη θαηά ηελ πξφζζηα αηψξεζε

Ζ ηξνρηά ηνπ ΚΜ ζε κηα πιήξε πεξηζηξνθή είλαη ζρεδφλ θπθιηθή (Hiley amp Yeadon 2003) Απηφ ζπκβαίλεη επεηδή θαηά ηελ αλνδηθή θάζε ην ΚΜ ζπγθιίλεη ειαθξά πξνο ηελ κπάξα ψζηε λα κεησζεί ε αθηί-

λα πεξηζηξνθήο ελψ θαηά ηελ θαζνδηθή θάζε ζπκβαίλεη ην αληίζεην (Δηθφλα 1020)

Ζ γσληαθή ηαρχηεηα ηνπ ΚΜ είλαη κέγηζηε ιίγν πξηλ ηε δηέιεπζε θάησ απφ ηελ κπάξα (ζέζε 0deg) κε ηηκέο πνπ θπκαίλνληαη απφ 270 έσο 310degs (Frere Gopfert Slawinski amp Tourny-Chollet 2012) Καηά ηελ

αξρηθή θάζε αλφδνπ (ζέζε 0deg έσο 30deg) ε ηαρχηεηα κεηψλεηαη ελψ ζηε ζπλέρεηα (ζέζε 30deg έσο 90deg) απμάλεη

θαζψο ν αζιεηήο έιθεη ηελ κπάξα γηα λα αλέβεη ςειά ην δεχηεξν ηξηηεκφξην ε ηαρχηεηα κεηψλεηαη γηα λα

ιάβεη ηελ ειάρηζηε ηηκή ηεο ζηελ θαηαθφξπθε ζέζε ηνπ αζιεηή πάλσ απφ ηελ κπάξα (ζέζε 180deg) ηε ζπλέ-ρεηα απμάλεηαη ζηαδηαθά θαηά ηελ θαζνδηθή θάζε (απφ ηε ζέζε 180deg θαη έπεηηα) Καηά ηελ απειεπζέξσζε

ε νξηδφληηα γξακκηθή ηαρχηεηα ηνπ ΚΜ εκθαλίδεη ηηκέο νη νπνίεο θπκαίλνληαη απφ 2 ms έσο 22 ms ελψ ε

θαηαθφξπθε θπκαίλεηαη πεξίπνπ ζηα 5 ms (Hiley amp Yeadon 2003) Ζ επηηάρπλζε ηνπ ΚΜ είλαη κέγηζηε φηαλ ν αζιεηήο νινθιεξψλεη ηε θίλεζή ηνπ ζην 3

ν ηεηαξηεκφξην

(ιίγν κεηά ηε ζέζε 270deg) Καζψο ην ζψκα έξρεηαη νξηδφληηα θάησ απφ ηελ κπάξα ε επηηάρπλζε αιιάδεη πξφ-

ζεκν θαη κεηαηξέπεηαη ζε επηβξάδπλζε γηα λα απμεζεί εθ λένπ θαηά ηελ αλνδηθή θάζε κέρξη πεξίπνπ ηα κη-ζά ηνπ 2

νπ ηεηαξηεκνξίνπ ηεο πεξηζηξνθήο (Frere et al 2012)

253

Εικόνα 1020 Αλαπαξάζηαζε ηεο γηγάληηαο αηψξεζεο πξνο ηα πίζσ Ζ θφθθηλε γξακκή δείρλεη ηε κεηαηφπηζε ηνπ ΚΜ Ζ ηαρχηεηα ηνπ ΚΜ είλαη κέγηζηε ζην ζεκείν Γ θαη ρακειφηεξε ζην ζεκείν Γ Ζ επηηάρπλζε ηνπ ΚΜ είλαη κέγηζηε ζην ζεκείν

Α ελψ ε επηβξάδπλζε ζην ζεκείν Β

72 Δθαξκνγή δπλάκεσλ θαηά ην γηγαληηαίν αηψξεκα Οη δπλάκεηο νη νπνίεο αζθνχληαη θαηά ηελ αηψξεζε ηνπ αζιεηή ζην κνλφδπγν είλαη νη εμήο (Hay 1993) (Δη-

θφλα 1021) Ζ δχλακε ηεο βαξχηεηαο

Ζ δχλακε αληίδξαζεο ηεο κπάξαο πξνο ηα ρέξηα ε νπνία έρεη δπν ζπληζηψζεο ηελ θε-

ληξνκφιν ε νπνία αζθείηαη ζηελ θαηεχζπλζε ηεο γξακκήο πνπ ελψλεη ην ΚΜ ηνπ ζψκα-ηνο κε ην θέληξν ηεο κπάξαο θαη κηα θάζεηε δχλακε

Ζ ξνπή ε νπνία παξάγεηαη απφ ηηο δπλάκεηο ηεο ηξηβήο ησλ ρεξηψλ κε ηελ κπάξα

Μπτθέο δπλάκεηο

254

Εικόνα 1021 Γπλάκεηο νη νπνίεο αζθνχληαη θαηά ηελ αηψξεζε ζην κνλφδπγν (ζρεδηαζκφο ησλ δπλάκεσλ ζην αξρείν

(2015_European_Artistic_Gymnastics_Championships_-_Horizontal_bar_-_Vlasios_Maras_08jpg Pierre-Yves Beau-

douin Τπφ ηελ άδεηα CC BY-SA 40 via Wikimedia Commons)

Όηαλ ν αζιεηήο βξεζεί ζηελ αθεηεξία (ζέζε 0deg) ε γξακκή ηεο βαξχηεηαο δηαπεξλά ηνλ άμνλα πεξη-ζηξνθήο θαη επνκέλσο δελ κπνξεί λα παξάγεη θακία θίλεζε Καζψο ν αζιεηήο εθηειεί ηελ πεξηζηξνθή ν

κνριφο ηνπ δηαλχζκαηνο ηεο βαξχηεηαο ζε ζρέζε κε ηελ κπάξα κεηαβάιιεηαη θαη είλαη κέγηζηνο ζηηο νξηδφ-

ληηεο ζέζεηο ηνπ ζψκαηνο ζε ζρέζε κε ηελ κπάξα (ζέζε 90deg θαη 180deg) είηε ζην αλέβαζκα είηε ζην θαηέβα-ζκα Ζ ξνπή ηεο βαξχηεηαο είλαη αληίζεηε πξνο ηελ θίλεζε ηνπ αζιεηή ζην αλέβαζκα ελψ ην αληίζεην ζπκ-

βαίλεη ζην θαηέβαζκα

Ζ ξνπή ηεο ηξηβήο είλαη πάληα αληίζεηε ζηελ θαηεχζπλζε ηεο θίλεζεο Καηά ηελ αλνδηθή θάζε ε ξνπή ησλ δπλάκεσλ ηεο ηξηβήο καδί κε ηε ξνπή ηεο βαξχηεηαο έρνπλ ηελ ίδηα θνξά θαη επηβξαδχλνπλ ηνλ

αζιεηή Καηά ηελ θάζνδν ε ξνπή ηεο ηξηβήο είλαη αληίζεηε ζηε ξνπή ηεο βαξχηεηαο Υσξίο θακία κεηαβνιή

ζηε ζέζε ηνπ ζψκαηνο ε πιήξεο πεξηζηξνθή γχξσ απφ ηελ κπάξα δελ είλαη εθηθηή ιφγσ ηεο ζπλερνχο επί-

δξαζεο ηεο ηξηβήο Ζ θεληξνκφινο δχλακε (Fθ) έρεη σο ζηφρν λα δηαηεξεί ηελ πεξηζηξνθηθή θίλεζε ηνπ ΚΜ ηνπ ζψκα-

ηνο γχξσ απφ ηελ κπάξα Δάλ σ ε γσληαθή ηαρχηεηα ηνπ ΚΜ m ε κάδα θαη r ε αθηίλα πεξηζηξνθήο ε Fθ

δίλεηαη απφ ηε ζρέζε

Δπνκέλσο ε Fθ είλαη κέγηζηε φηαλ ν αζιεηήο εκθαλίδεη ηε κεγαιχηεξε ηαρχηεηα πεξηζηξνθήο (σ) ζε

ζπλδπαζκφ κε ηε κηθξφηεξε αθηίλα πεξηζηξνθήο (r) Δθφζνλ ε σ απμάλεη θαηά ηελ θαζνδηθή θάζε ηνπ αησ-

ξήκαηνο (Δηθφλα 1020) ηφηε ε Fθ είλαη πςειφηεξε ζε απηήλ ηε θάζε κε ηηκέο πνπ θηάλνπλ ηηο 35 θνξέο ην ζσκαηηθφ βάξνο (Kerwin amp Hilley 2003) Δπηπιένλ ε άζθεζε ηεο Fθ επηβαξχλεη ηδηαίηεξα ηε ιαβή ελψ

πξνθαιεί παξακφξθσζε ηεο κπάξαο πεξίπνπ θαηά 9 cm (Kerwin amp Hilley 2003) Ζ παξακφξθσζε απηή ηεο

κπάξαο φκσο ιεηηνπξγεί ζεηηθά γηα ηνλ αζιεηή αθνχ θαηά ηελ επεξρφκελε αλνδηθή θάζε ε κπάξα επαλέξ-

ρεηαη θαη πξνζδίδεη επηπιένλ ειαζηηθή ελέξγεηα ζηνλ αζιεηή γηα λα επηηχρεη ηελ αλχςσζή ηνπ Ζ παξαπάλσ πεξηγξαθή ησλ δπλάκεσλ πνπ αζθνχληαη ζηνλ αζιεηή βαζίδεηαη ζε εθαξκνγή ησλ λφ-

κσλ ηεο θπζηθήο ρσξίο λα ιακβάλεη ππφςε ηεο ηε κεηαβνιή ηεο ζέζεο ηνπ ζψκαηνο θαηά ηελ θίλεζε Όπσο

έρεη ήδε αλαθεξζεί ην αηψξεκα ραξαθηεξίδεηαη απφ θάκςε ησλ αξζξψζεσλ θαηά ηελ αλνδηθή θάζε θαη έ-θηαζε θαηά ηελ θαζνδηθή θάζε Με ηελ έθηαζε ησλ αξζξψζεσλ απμάλεη ε αθηίλα πεξηζηξνθήο ελψ κε ηελ

θάκςε ζπκβαίλεη ην αληίζεην Απηή ε κεηαβνιή επηηξέπεη ζηνλ αζιεηή

255

1 Να κεηψζεη ηελ επίδξαζε ηεο ξνπήο ηεο βαξχηεηαο θαηά ηελ άλνδν θαη λα ηελ απμήζεη θαηά

ηελ θάζνδν 2 Να απμήζεη ηε γσληαθή ηαρχηεηα ζε φιεο ηηο θάζεηο

3 Να επηηχρεη κεγαιχηεξε αχμεζε ηεο ζηξνκθνξκήο θαηά ηελ θαζνδηθή θάζε απφ ηελ αληί-

ζηνηρε κείσζε ηεο ζηξνκθνξκήο θαηά ηελ αλνδηθή θάζε (Yeadon amp Hiley 2000)

Ο ξφινο ησλ κπτθψλ δπλάκεσλ θαηά ην γηγαληηαίν αηψξεκα εθθξάδεηαη κέζα απφ ηηο κεηαβνιέο ζηε ζέζε ηνπ ζψκαηνο ηηο νπνίεο πξνθαιεί πγθεθξηκέλα ε ππεξέθηαζε ησλ ηζρίσλ ιίγν πξηλ ηελ νξηδφληηα ζέζε

θάησ απφ ηελ κπάξα καδί κε ηελ θάκςε ησλ ηζρίσλ θαη ησλ ψκσλ θαηά ηελ αλνδηθή θάζε αλεβάδνπλ ην ΚΜ

θνληά ζηελ κπάξα απμάλνληαο ηφζν ηε δπλακηθή φζν θαη ηελ θηλεηηθή ηνπ ελέξγεηα Δπνκέλσο ν ξφινο ησλ κπτθψλ δπλάκεσλ ζα κπνξνχζε λα ζπλνςηζηεί σο εμήο

1 Να κεηαηνπίδεη ηα κέιε ηνπ ζψκαηνο ψζηε λα κεηαβάιιεη ηελ αθηίλα πεξηζηξνθήο ηνπ ΚΜ

ηνπ ζψκαηνο 2 Να πξνδίδεη ηελ απαξαίηεηε κεραληθή ελέξγεηα ε νπνία ράλεηαη ιφγσ ηεο ζπλερνχο επίδξα-

ζεο ηεο ηξηβήο θαηά ηελ πξνεγνχκελε πεξηζηξνθή

3 Να επηηαρχλεη ην ζψκα θαηά ην 2ν ηεηαξηεκφξην ηεο αλνδηθήο θάζεο (Sevrez Rao Berton

amp Bootsma 2012)

73 Μεζνδνινγηθέο επηζεκάλζεηο γηα ηελ αλάιπζε ηνπ γηγάληηνπ αησξήκαηνο Ζ θηλεκαηηθή αλάιπζε κε κηα θάκεξα είλαη επαξθήο γηα ηε ρσξνρξνληθή θαη βαζηθή δηζδηάζηαηε αλάιπζε

ηεο θίλεζεο Μηα ηππηθή εκβηνκεραληθή αλάιπζε ηνπ γηγάληηνπ αησξήκαηνο ζα κπνξνχζε λα πεξηιακβάλεη

ηηο εμήο κεηαβιεηέο 1 ηε ρξνληθή δηάξθεηα ησλ θάζεσλ 2 ηε κέγηζηε θαη ηελ ειάρηζηε γσλία ησλ ηζρίσλ θαη ησλ ψκσλ θαζψο θαη ην ρξφλν επίηεπμήο

ηνπο σο πνζνζηφ ηεο ζπλνιηθήο πεξηζηξνθήο

3 ηε κέγηζηε θαη ηελ ειάρηζηε απφζηαζε ηνπ ΚΜ απφ ηελ κπάξα θαη ην ρξφλν επίηεπμήο ηνπο 4 ηε κέγηζηε θαη ηελ ειάρηζηε ηαρχηεηα ηνπ ΚΜ ζηε δηάξθεηα ηεο πεξηζηξνθήο θαη ην ρξφλν

επίηεπμήο ηνπο

5 ηελ ηαρχηεηα ηνπ ΚΜ πξηλ θαη θαηά ηε δηάξθεηα ηεο ηειηθήο απειεπζέξσζεο 6 ηε κέγηζηε ειεθηξνκπνγξαθηθή δξαζηεξηφηεηα θαη ην ρξφλν επίηεπμήο ηεο γηα θάζε κπ

8 Σν ειεχζεξν ζηπι (Κνιχκβεζε) Ζ εηδνπνηφο δηαθνξά αλάκεζα ζηελ θνιχκβεζε θαη ηα ππφινηπα αγσλίζκαηα είλαη φηη νη θηλήζεηο πξαγκαην-

πνηνχληαη κέζα ζην λεξφ Όπσο έρεη ήδε αλαθεξζεί ζην Κεθάιαην 8 ε αληίζηαζε ηνπ λεξνχ ζηελ θίλεζε ηνπ ζψκαηνο αλαιχεηαη ζηελ νπηζζέιθνπζα δχλακε θαη ζηε δχλακε ηεο άλσζεο Ζ νπηζζέιθνπζα δχλακε είλαη

αληίζεηε ζηε θίλεζε ηνπ ζψκαηνο ελψ ε άλσζε είλαη θάζεηε πξνο ηελ νπηζζέιθνπζα δχλακε Ζ επίηεπμε

ηεο κέγηζηεο δπλαηήο ηαρχηεηαο ηνπ ζψκαηνο πξαγκαηνπνηείηαη κέζσ ηνπ πεξηνξηζκνχ ηεο αληίζηαζεο ηνπ

λεξνχ ζηελ θίλεζε ηνπ ζψκαηνο αιιά θαη ηεο εθκεηάιιεπζεο ηεο αληίζηαζεο ηνπ λεξνχ γηα ηελ πξνψζεζε ηνπ ζψκαηνο

81 Φάζεηο ηεο θίλεζεο Ζ θίλεζε ηνπ ρεξηνχ ζην ειεχζεξν δηαθξίλεηαη ζε ηέζζεξηο θάζεηο (Gourgoulis et al 2008) (Δηθφλα 1022)

1 Γιίζηξεκα Ζ θάζε απηή νξίδεηαη απφ ηελ είζνδν ηνπ ρεξηνχ ζην λεξφ έσο ηε κέγηζηε κεηα-ηφπηζή ηνπ πξνο ηα εκπξφο (ζρεηηθή δηάξθεηα 30-35)

2 Έιμε Ζ νπνία νξίδεηαη απφ ηε κέγηζηε κεηαηφπηζε ηνπ ρεξηνχ πξνο ηα έσο ηε ζηηγκή πνπ ην

ρέξη πεξλάεη θάησ απφ ηνλ ψκν (ζρεηηθή δηάξθεηα 15-20) 3 Ώζεζε Ζ νπνία νξίδεηαη απφ ηε ζηηγκή πνπ ην ρέξη πεξλάεη θάησ απφ ηνλ ψκν έσο ηελ έμνδν

ηνπ ρεξηνχ απφ ην λεξφ (ζρεηηθή δηάξθεηα 17-22)

4 Δπαλαθνξά Οξίδεηαη απφ ηελ έμνδν ηνπ ρεξηνχ απφ ην λεξφ έσο ηελ είζνδφ ηνπ θαη πάιη κέ-

ζα ζην λεξφ (ζρεηηθή δηάξθεηα 26-33)

256

Εικόνα 1022 Κχθινο ηεο ρεξηάο θαη επηκέξνπο θάζεηο ζην ειεχζεξν

82 Κηλεκαηηθά ραξαθηεξηζηηθά Ζ ζέζε ηεο παιάκεο ζε ζρέζε κε ηε θνξά ηνπ λεξνχ απνηειεί ζεκείν-θιεηδί γηα φια ηα αγσλίζκαηα ηεο θν-

ιχκβεζεο αθνχ ζηελ νπζία θαζνξίδεη ηνλ ηξφπν εθαξκνγήο ηεο αληίζηαζεο ηνπ λεξνχ ζηελ παιάκε θαη θαηrsquo επέθηαζε ηηο πξνσζεηηθέο δπλάκεηο Παξαδνζηαθά αλαθέξεηαη φηη ε θίλεζε ηνπ ρεξηνχ αθνινπζεί κηα

ζηγκνεηδή ηξνρηά θαηά ηελ νπνία ε παιάκε θηλείηαη ζε ζρέζε κε ην ζψκα σο εμήο (Hay 1993)

Καηά ηε θάζε ηνπ γιηζηξήκαηνο θηλείηαη πξνο ηα κπξνζηά θάησ θαη έμσ

Καηά ηελ έιμε θέξεηαη πξνο ηα θάησ έζσ θαη πίζσ θαη

Καηά ηελ ψζεζε πξνο ηα πάλσ θαη έμσ

Όπσο ζα δνχκε παξαθάησ απηή ε ηερληθή πεγάδεη απφ ζεσξεηηθά κνληέια ηα νπνία βαζίδνληαη ζηε ηδέα φηη ε θχξηα δχλακε πξνψζεζεο νθείιεηαη ζηελ άλσζε ή ζηελ δηαθνξά ηεο πίεζεο αλάκεζα ζηηο δχν

πιεπξέο ηεο παιάκεο (αξρή ηνπ Bernoulli) Όκσο ηα ηειεπηαία ρξφληα ε άπνςε απηή έρεη αλαηξαπεί κε απν-

ηέιεζκα ην πξνηεηλφκελν θηλεκαηηθφ κνληέιν ηεο ηερληθήο ηεο ρεξηάο λα έρεη αιιάμεη (Gourgoulis et al 2015 Maglischo 2013 Rushall Sprigings Holt amp Cappaert)

Ζ ζέζε ηεο παιάκεο πεξηγξάθεηαη κε ηε γσλία επίζεζεο δειαδή ηε γσλία αλάκεζα ζην επίπεδν ηεο

παιάκεο θαη ηε ξνή ηνπ λεξνχ (Δηθφλα 1025) Σν επίπεδν ηεο παιάκεο νξίδεηαη απφ δχν θάζεηα δηαλχζκαηα

θαηά κήθνο ηεο παιάκεο ηα νπνία νξίδνπλ έλα θάζεην πξνο ηελ παιάκε επίπεδν Ζ ξνή ηνπ λεξνχ ζπλήζσο εθθξάδεηαη ππνινγίδνληαο ην δηάλπζκα ηεο ηαρχηεηαο ηεο παιάκεο (Gourgoulis et al 2015) Με ηελ έλαξμε

ηνπ γιηζηξήκαηνο ην ρέξη βξίζθεηαη κπξνζηά θαη πξνο ηα θάησ κε κηα ειαθξά θιίζε ζε ζρέζε κε ην λεξφ κε

γσλία αξλεηηθή (~5deg) θάηη πνπ ζεκαίλεη φηη πξνεγείηαη ε ξαρηαία επηθάλεηα ηνπ ρεξηνχ ην ηέινο ηνπ γιη-ζηξήκαηνο ε γσλία απμάλεηαη πεξίπνπ ζηηο 10deg ψζηε λα πξνεγείηαη ε παιακηαία επηθάλεηα ηνπ ρεξηνχ Καηά

ηε θάζε ηεο έιμεο θαζψο ε παιάκε θέξεηαη πξνο ηα έζσ πίζσ θαη θάησ ε γσλία επίζεζεο κεγηζηνπνηείηαη

ζηηο 50deg ελψ ζηελ ψζεζε κεηψλεηαη θηάλνληαο ηηο 35deg (Gourgoulis et al 2008 Gourgoulis et al 2015) Έλα επηπιένλ ζεκαληηθφ ζηνηρείν ηεο θίλεζεο ηεο παιάκεο είλαη πνηα πιεπξά ηεο παιάκεο δηαζρίδεη

πξψηε ην λεξφ θαη πνηα αθνινπζεί Απηή εθθξάδεηαη κε ηε γσλία αλάκεζα ζηε ξνή ηνπ λεξνχ (ηαρχηεηα ηεο

παιάκεο) θαη ην επίπεδν ηεο παιάκεο Καηά ηελ είζνδν ζην λεξφ ε παιάκε έξρεηαη ζε επαθή πξψηα κε ηελ

έμσ επηθάλεηα δειαδή κε ην κεγάιν δάθηπιν θαη ην δείθηε έρνληαο κηα πνιχ ειαθξά θιίζε πξνο ηα έμσ Απηφκαηα φκσο ε παιάκε επζπγξακκίδεηαη θαζψο φιν ην ρέξη εηζέξρεηαη κέζα ζην λεξφ ηε κέζε θάζε

ηεο έιμεο ην ρέξη αιιάδεη θιίζε ψζηε πξψηα λα δηαζρίδεη ην λεξφ ε έμσ επηθάλεηα (κε κηθξφ δάθηπιν) θαη

έπεηηα ε έζσ (ην κεγάιν δάθηπιν) Απηή ε θιίζε (κε κηθξή κείσζε) παξακέλεη κέρξη ην ηέινο ηεο ρεξηάο εκαληηθά ζηνηρεία ηεο θίλεζεο απηήο είλαη νη κεηαβνιέο ζηνλ πξεληζκφ θαη ππηηαζκφ ηνπ αληηβξαρίνπ ηελ

παιακηαία θάκςε ηεο περενθαξπηθήο άξζξσζεο αιιά θαη ηελ θεξθηδηθή θαη σιέληα απφθιηζε ηεο παιάκεο

Καηά ηε θάζε ηεο εηζφδνπ ηνπ ρεξηνχ ζην λεξφ ν ψκνο βξίζθεηαη ζε θάκςε 170-180deg (ε γσλία ησλ

180deg απνηειεί ηε γσλία αλαθνξάο θαη αληηζηνηρεί ζηελ αλαηνκηθή θάκςε φινπ ηνπ άλσ άθξνπ θέξνληαο ην ρέξη ςειά δίπια απφ ην θεθάιη) ειαθξά νξηδφληηα απαγσγή θαη έζσ ζηξνθή ν αγθψλαο ζε θάκςε 145deg

(πιήξεο έθηαζε = 180deg) ην αληηβξάρην ζε νπδέηεξε ζέζε θαη ε περενθαξπηθή άξζξσζε έρεη κηα ειαθξά πα-

ιακηαία θάκςε (168deg κε νπδέηεξε ζέζε = 180deg) (Cappaert Pease amp Troup 1995 McCabe Psycharakis amp Sanders 2011 Payton Baltzopoulos amp Bartlett 2002 Usher 1993) Μεηά ηελ είζνδν ζην λεξφ ην ρέξη πξψ-

ηα θηλείηαη πξφζζηα κέρξη ηελ έθηαζε ηνπ αγθψλα έπεηηα θηλείηαη πξνο ηα έμσ γηα λα laquoπηάζεηraquo ην λεξφ θαη

ζηε ζπλέρεηα θαηεπζχλεηαη πξνο ηα θάησ κε ζηαδηαθή έθηαζε ηνπ ψκνπ θαη νξηδφληηα θάκςε ηνπ αγθψλα Με ηελ έλαξμε ηεο έιμεο ν ψκνο εθηείλεηαη ην ρέξη δειαδή laquoθαηεβαίλεηraquo πξνο ηα θάησ (κε γσ-

λία πεξίπνπ 131deg) ν αγθψλαο παξακέλεη ζε ειαθξά θάκςε (147deg) αιιά αξρίδεη λα θάκπηεηαη ελψ ε περεν-

θαξπηθή άξζξσζε εκθαλίδεη κηα ειαθξά θάκςε (162deg) ην κεησπηαίν επίπεδν ν ψκνο πξνζάγεηαη (θαηά 40-

45deg (Payton et al 2002)) θαη ζηξέθεηαη πξνο ηα έζσ θέξνληαο ην ρέξη ζε ηέηνηα ζέζε ψζηε λα αζθήζεη πξν-σζεηηθή δχλακε ζην λεξφ ην ηέινο ηεο έιμεο ν ψκνο έρεη εθηαζεί (γσλία = 56deg) θαη μεθηλά λα ζηξέθεηαη

πξνο ηα έμσ ν αγθψλαο βξίζθεηαη ζε κεγάιε θάκςε (γσλία = 93deg) ελψ ε περενθαξπηθή άξζξσζε θάκπηεηαη

επηπιένλ (γσλία = 154deg)

257

Εικόνα 1023 Κακπχιε ηεο ηξνρηάο ηνπ ρεξηνχ ζε κηα ρεξηά Ζ θίλεζε πεξηγξάθεηαη σο πνζνζηφ ηεο κεηαηφπηζεο ζηνλ νξη-δφληην θαη ηνλ θαηαθφξπθν άμνλα

ην ηέινο ηεο θάζεο ηεο ψζεζεο ν ψκνο έρεη εθηαζεί (γσλία = 18deg) (ην αληηβξάρην θηάλεη δίπια ζην

ζψκα) θαη βξίζθεηαη ζε έμσ ζηξνθή ε περενθαξπηθή άξζξσζε θάκπηεηαη επηπιένλ (γσλία = 154deg) ελψ ν

αγθψλαο εκθαλίδεη κηθξφηεξε θάκςε (γσλία = 107deg) Να ζεκεησζεί φηη παξά ηε γεληθή αίζζεζε φηη ππάξρεη θίλεζε πξνο ηα πίζσ φιν ην άθξν θηλείηαη κπξνζηά (ε πξφζζηα θίλεζε ησλ ψκσλ ηζνζηαζκίδεη ηελ νπίζζηα

θίλεζε ησλ ρεξηψλ) έζσ θαη πίζσ κε απνηέιεζκα ε άλσζε πάιη λα σζεί ην ζψκα κπξνζηά Καηά ηελ επα-

λαθνξά πξψηα εμέξρεηαη ν αγθψλαο έπεηηα ην κηθξφ δάθηπιν θαη ηέινο ε επηθάλεηα ηνπ κεγάινπ δαθηχινπ Ο αγθψλαο βξίζθεηαη ζε θάκςε ελψ ν ψκνο αξρίδεη ζηαδηαθά λα θάκπηεηαη

Ζ ζέζε ηνπ ζψκαηνο είλαη επζπγξακκηζκέλε κε ην θεθάιη ρακειά ηα ηζρία ειαθξά θάησ απφ ηνπο

ψκνπο θαη ηα πφδηα ραιαξά θαη εθηεηακέλα Δηδηθφηεξα ε ζηξνθή ηνπ θνξκνχ θαηά ηελ εθηέιεζε ηεο ρεξηάο είλαη ζεκαληηθφο παξάγνληαο γηα ηελ ηειηθή επίδνζε Ζ ζηξνθή ηνπ θνξκνχ κεηξάηαη ηνπνζεηψληαο κηα μχ-

ιηλε θαηαζθεπή θάζεηα ζηελ πιάηε ηνπ αζιεηή θαη κεηξψληαο ηε γσλία (ζην κεησπηαίν επίπεδν) αλάκεζα

ζηελ επζεία πνπ δηέξρεηαη ηελ μχιηλε απηή θαηαζθεπή θαη ηελ θαηαθφξπθν Αχμεζε ηεο γσλίαο ζεκαίλεη

ζηξνθή ηνπ θνξκνχ πξνο ηελ αληίζεηε πιεπξά ηνπ ρεξηνχ ην νπνίν εηζέξρεηαη ζην λεξφ Ζ γσλία απηή θπκαί-λεηαη πεξίπνπ απφ 55deg έσο 65deg επεξεάδεη ηε ζέζε ηνπ ρεξηνχ αιιά φρη ηελ ηαρχηεηά ηνπ (Psycharakis amp

Sanders 2010) Ζ ζηξνθή απηή ιακβάλεη ρψξα θαηά ηε θάζε ηνπ γιηζηξήκαηνο θαη πξηλ αξρίδεη ε δηαδηθαζία

ηεο έιμεο ηνπ ρεξηνχ Ζ ζηξνθή ηνπ θνξκνχ είλαη απνηέιεζκα ηεο ζηξνθήο ησλ ηζρίσλ θαη ησλ ψκσλ ηνλ ηειηθφ ησλ

100m ειεχζεξν ησλ Οιπκπηαθψλ αγψλσλ ηνπ 1992 νη αζιεηέο πξαγκαηνπνηνχζαλ κεγαιχηεξε ζηξνθηθή

θίλεζε ησλ ψκσλ (34deg) ζε ζρέζε κε ηα ηζρία (-18deg) ελψ ε κεηαβνιή ηεο ζηξνθήο ησλ ψκσλ ήηαλ αληίζεηε απφ απηή ησλ ηζρίσλ ηα 200 m ε γσλία ησλ ηζρίσλ ήηαλ πνιχ κεγαιχηεξε (107deg) ζε ζρέζε κε ηα ηζρία

(54deg) (Psycharakis amp Sanders 2008)

821 Σαρχηεηα ηεο ρεξηάο θαη δείθηεο ζπλαξκνγήο Ζ ηαρχηεηα απνηειεί ην βαζηθφ ραξαθηεξηζηηθφ ηεο επίδνζεο Ζ ηαρχηεηα ηνπ θνιπκβεηή είλαη ζπλδπαζκφο

ηνπ κήθνπο θαη ηεο ζπρλφηεηαο ηεο ρεξηάο Σν κήθνο ηεο ρεξηάο είλαη ε νξηδφληηα απφζηαζε ζε έλαλ πιήξε θχθιν ελψ ε ζπρλφηεηα νξίδεηαη σο ν αξηζκφο ησλ θχθισλ ζην ιεπηφ Ο ζπλδπαζκφο ησλ δχν κεηαβιεηψλ

εμαξηάηαη απφ ηελ απφζηαζε πνπ δηαλχεηαη∙ ζηα αγσλίζκαηα ηαρχηεηαο ε πςειφηεξε κέζε ηαρχηεηα ζπλδέ-

εηαη κε κεγαιχηεξε ζπρλφηεηα ηεο ρεξηάο θαη κηθξφηεξν κήθνο (Seifert Chollet amp Bardy 2004) ηνπο Οιπ-

258

κπηαθνχο αγψλεο ηνπ 1992 ζηα αγσλίζκαηα ηαρχηεηαο αλδξψλ νη κεηαβνιέο ησλ παξακέηξσλ ηεο ηαρχηεηαο

ήηαλ νη εμήο Ζ κέζε ηαρχηεηα θπκάλζεθε απφ 201 ms ζηα 50 m 184 ms ζηα 100 m θαη 170 ms

ζηα 400 m

Ζ ζπρλφηεηα ηεο ρεξηάο θπκάλζεθε απφ 102 θχθινποs ζηα 50 m 089 θχθινποs ζηα

100 m θαη 078 θχθινποs ζηα 400 m θαη Σν κήθνο θπκάλζεθε απφ 198 m ζηα 50 m 209 ms ζηα 100 m θαη 220 m ζηα 400 m

(Arellano Brown Cappaert amp C 1994)

Καηά ηε δηάξθεηα ελφο αγψλα ε κείσζε ηεο ηαρχηεηαο θπξίσο νθείιεηαη ζηε κείσζε ηνπ κήθνπο ηεο ρεξηάο (Keskinen amp Komi 1993) Απηφ θαίλεηαη εάλ ζπγθξίλεηε ηε κεηαβνιή ηεο θάζε κεηαβιεηήο θα-

ζψο απμάλεηαη ε απφζηαζε ηνπ αγσλίζκαηνο

Με βάζε ηα θηλεκαηηθά ραξαθηεξηζηηθά ππνινγίδεηαη ν δείθηεο ζπλαξκνγήο (Index of Co-ordination) απφ ρεξηά ζε ρεξηά (Chollet Chalies amp Chatard 2000) Ο δείθηεο ζπλαξκνγήο νξίδεηαη σο ν ρξφλνο αλάκεζα

ζηελ έλαξμε ηεο θάζεο έιμεο ηνπ ελφο ρεξηνχ θαη ην ηέινο ηεο θάζεο ψζεζεο ηνπ άιινπ ρεξηνχ θαη ππνινγί-

δεηαη ζε ζπλερφκελεο ρεξηέο Ο ρξφλνο απηφο εθθξάδεηαη σο πνζνζηφ ηνπ ρξφλνπ ηεο ρεξηάο Όηαλ ν δείθηεο

είλαη αξλεηηθφο ηφηε απηφ ζεκαίλεη φηη ην έλα ρέξη πξνζπαζεί λα θηάζεη ην άιιν (catch up) Όηαλ ν δείθηεο είλαη κεδεληθφο ηφηε ηo έλα ρέξη μεθηλά ηε θάζε ηεο έιμεο ελψ ην άιιν ηειεηψλεη ηελ ψζεζε (opposition)

ζηελ πεξίπησζε πνπ ν δείθηεο είλαη ζεηηθφο ηφηε θαη ηα δχν ρέξηα βξίζθνληαη ζηελ πξνσζεηηθή θάζε Ζ αχ-

μεζε ηεο ηαρχηεηαο ζπλνδεχεηαη απφ αχμεζε ηνπ ρξφλνπ ηεο θάζεο πξνψζεζεο αιιά θαη αχμεζε ηνπ δείθηε ζπλαξκνγήο Γηα παξάδεηγκα ν δείθηεο ζπλαξκνγήο θαηά ην αγψληζκα ησλ 800 m ήηαλ ίζνο κε -76 ζην

αγψληζκα ησλ 100 m ήηαλ ίζνο κε -32 m ελψ ζην αγψληζκα ησλ 50 m κεηψζεθε ζην -09 (Chollet

Chalies amp Chatard 2000)

Εικόνα 1024 ρεκαηηθή αλαπαξάζηαζε ηεο νπηζζέιθνπζαο δχλακεο θαη ηεο άλσζεο ζε ηξεηο γσλίεο επίζεζεο

83 Δθαξκνγή δπλάκεσλ θαηά ηε ρεξηά Ζ θίλεζε ηνπ θνιπκβεηή ζην λεξφ αλάγεηαη ζηελ ηθαλφηεηά ηνπ λα παξάγεη δπλάκεηο νη νπνίεο ζα ηνλ σζή-ζνπλ κπξνζηά θαη λα κεηψζεη ηαπηφρξνλα ηηο δπλάκεηο νη νπνίεο ηείλνπλ λα αληηζηαζνχλ ζηελ θίλεζή ηνπ

Καη ζηηο δχν πεξηπηψζεηο νη δπλάκεηο εμαξηψληαη απφ ηηο ηδηφηεηεο ηεο αληίζηαζεο ηνπ λεξνχ ζηελ θίλεζε

ηνπ ζψκαηνο

831 Πξνσζεηηθέο δπλάκεηο Οη δπλάκεηο πξνψζεζεο ηνπ θνιπκβεηή ζην λεξφ πξνέξρνληαη απφ ηελ θίλεζε ηνπ ρεξηνχ Όηαλ ην ρέξη εη-

ζέιζεη ζην λεξφ νη δπλάκεηο πνπ δέρεηαη είλαη ε νπηζζέιθνπζα θαη ε άλσζε Έρνπλ αλαπηπρζεί δηάθνξα

ζεσξεηηθά κνληέια ηνπ ηξφπνπ εθαξκνγήο ησλ δπλάκεσλ απηψλ φπσο απηφ ηεο δχλακεο ηεο άλσζεο ηεο νπηζζέιθνπζαο δχλακεο ηεο αλάιπζεο κε βάζε ηελ αξρή ηνπ Bernoull ηεο ζεσξίαο ησλ ζηξνβηιηζκψλ ηεο

ζεσξίαο ηεο θίλεζεο ηνπ θνππηνχ (sculling) θαη ηνπ λφκνπ ηεο δξάζεο - αληίδξαζεο ηνπ Νεχησλα (Maglischo

2013 Rushall et al2015) Ζ θχξηα δηαθνξά αλάκεζα ζε απηά ηα ζεσξεηηθά κνληέια είλαη ν ηξφπνο εθαξκν-γήο ησλ δπλάκεσλ ηεο άλσζεο θαη ηεο νπηζζέιθνπζαο νδεγψληαο ζε δηαθνξεηηθά ζπκπεξάζκαηα ζρεηηθά κε

ηε ζπλεηζθνξά ηεο θαζεκίαο απφ απηέο ηηο δπλάκεηο ζηελ πξνψζεζε ηνπ ζψκαηνο

Ζ ζπλεηζθνξά ηεο θάζε δχλακεο νξίδεηαη θπξίσο απφ ηε γσλία επίζεζεο ηνπ ρεξηνχ Δδψ δηαθξί-

λνπκε ηηο εμήο πεξηπηψζεηο (Bixler amp Riewald 2002 Schleihauf 2004) (Δηθφλα 1024)

259

1 Όηαλ ε γσλία επίζεζεο είλαη κεδέλ ηφηε ε επηθάλεηα ηεο παιάκεο ε νπνία έξρεηαη ζε επαθή

κε ηε ξνή ηνπ λεξνχ είλαη ειάρηζηε∙ ην ρέξη δελ κπνξεί λα κεηαηνπίζεη θαζφινπ ην λεξφ θαη ζπλεπψο δελ κπνξεί λα παξαρζεί θακία δχλακε αληίδξαζεο

2 Όηαλ ε γσλία επίζεζεο απμάλεη κέρξη πεξίπνπ ηηο 40deg ηφηε ε δχλακε ηεο άλσζεο απμάλεηαη

ελψ ε νπηζζέιθνπζα δχλακε παξακέλεη ζρεηηθά ρακειή

3 Όηαλ ε γσλία επίζεζεο απμάλεηαη πάλσ απφ ηηο 40deg ηφηε ε άλσζε κεηψλεηαη ελψ ε νπηζζέι-θνπζα ζπλερίδεη λα απμάλεη

4 Όηαλ ε γσλία είλαη 90deg ηφηε ε παιάκε είλαη θάζεηε πξνο ηε ξνή ηνπ λεξνχ κε απνηέιεζκα

φιε ε επηθάλεηα ηεο παιάκεο λα θνληξάξεη ην λεξφ θαη ε δχλακε αληίδξαζεο λα έρεη νπίζζηα - πιάγηα θαηεχζπλζε Ζ δχλακε ηεο νπηζζέιθνπζαο είλαη κέγηζηε ελψ ηεο άλσζεο ειάρηζηε

Αλεμάξηεηα απφ ην ζεσξεηηθφ κνληέιν ηα ηειεπηαία δεδνκέλα δείρλνπλ φηη ε ζπλεηζθνξά ηεο άλσ-

ζεο θαη ηεο νπηζζέιθνπζαο εμαξηάηαη απφ ηε θάζε ηεο θίλεζεο θαη απφ ηε κεηαηφπηζε ηνπ αληηβξαρίνπ θαη ηνπ ρεξηνχ θαηά ηε δηάξθεηα ηεο ρεξηάο (Gourgoulis et al 2015)

Καηά ην γιίζηξεκα ε ζπληζηακέλε δχλακε αληίδξαζεο ηνπ λεξνχ είλαη ρακειή (lt5 N) θαη

απμάλεη ζην ηέινο ηνπ γιηζηξήκαηνο (lt10N) Ζ νπηζζέιθνπζα δχλακε ζηελ πξψηε θάζε ηνπ

γιηζηξήκαηνο είλαη κεδακηλή γηα λα απμεζεί πξνο ην ηέινο ηεο θάζεο (~5 N) ελψ ε άλσζε

είλαη ζρεηηθά πςειφηεξε ζηελ αξρή γηα λα απμεζεί πξνο ην ηέινο ηεο θάζεο (~5 N) Απηφ νθείιεηαη ζην φηη ε γσλία επίζεζεο ζηελ είζνδν είλαη πνιχ κηθξή θαη επνκέλσο ε νπηζζέι-

θνπζα είλαη ειάρηζηε Δπηπιένλ θαίλεηαη φηη ε αξρηθή θάζε ηνπ γιηζηξήκαηνο ζπλεηζθέξεη

ειάρηζηα ζηελ πξνψζεζε ηνπ ζψκαηνο

Καηά ηελ έιμε ζηελ αξρή παξαηεξείηαη κηα ηαρεία αχμεζε ηεο νπηζζέιθνπζαο (~10N) ελψ

ε άλσζε απμάλεη ζηαδηαθά ζην ηέινο ηεο θάζεο (~10 N) Απηή ε κεγαιχηεξε ζπλεηζθνξά

ηεο νπηζζέιθνπζαο δχλακεο ίζσο νθείιεηαη ζηελ αχμεζε ηεο γσλίαο επίζεζεο ηνπ ρεξηνχ

Καηά ηελ ψζεζε ε άλσζε ζπλερίδεη λα απμάλεη πιεζηάδνληαο ηα 15 N ελψ ε νπηζζέιθνπζα

ζηαδηαθά κεηψλεηαη ζηα 5 N Απηφ νθείιεηαη ζηε κείσζε ηεο γσλίαο επίζεζεο ηνπ ρεξηνχ ε νπνία επλνεί ηελ άλσζε παξά ηελ νπηζζέιθνπζα (Schleihauf 2004)

Πέξα απφ ηελ θίλεζε ησλ ρεξηψλ πξνσζεηηθέο δπλάκεηο κπνξνχλ λα παξαρζνχλ θαη απφ ηελ θίλεζε

ησλ πνδηψλ ην ειεχζεξν ζηπι ηεο θνιχκβεζεο ε ζπκκεηνρή ηνπο είλαη ζρεηηθά πεξηνξηζκέλε θηάλνληαο

πεξίπνπ ζην 10 κε 15 (Hollander et al 1986)

832 Γπλάκεηο αληίζηαζεο Οη δπλάκεηο αληίζηαζεο δηαθξίλνληαη ζε

Παζεηηθή νπηζζέιθνπζα Ζ νπνία είλαη ε αληίζηαζε ηνπ λεξνχ φηαλ ην ζψκα δε κεηαβάιιεη

ηε ζέζε ηνπ κέζα ζην λεξφ

Δλεξγεηηθή νπηζζέιθνπζα Ζ νπνία είλαη ε αληίζηαζε πνπ πξνέξρεηαη απφ ηηο θηλήζεηο ηνπ

ζψκαηνο κέζα ζην λεξφ

Ζ παζεηηθή νπηζζέιθνπζα είλαη ζπλάξηεζε ηνπ ηεηξαγψλνπ ηεο ηαρχηεηαο ηνπ θνιπκβεηή θαη θπ-

καίλεηαη απφ 30 Ν έσο 120 Ν Ζ παζεηηθή αληίζηαζε κεηξάηαη ζε ειεγρφκελεο ζπλζήθεο αζθψληαο δηαδνρη-

θέο ειθηηθέο δπλάκεηο ζηνλ αζιεηή θαη κεηξψληαο ηελ ηαρχηεηα θίλεζεο ηνπ ζψκαηφο ηνπ Ζ ελεξγεηηθή νπηζζέιθνπζα θαηαγξάθεηαη κε δηάθνξεο ηερληθέο ζε ζπλδπαζκφ κε ηε γεληθή εμίζσζε

ηεο νπηζζέιθνπζαο δχλακεο (βιέπε θεθάιαην 8) κε ηηκέο νη νπνίεο θπκαίλνληαη απφ 28 έσο 66 N ε αληίζε-

ζε κε ηελ παζεηηθή νπηζζέιθνπζα ε ελεξγεηηθή νπηζζέιθνπζα δελ εκθαλίδεη αλαινγηθή ζρέζε κε ηελ ηαρχ-ηεηα ηνπ θνιπκβεηή Γηα παξάδεηγκα έρεη αλαθεξζεί φηη ε ελεξγεηηθή νπηζζέιθνπζα παξακέλεη ζρεδφλ ζηα-

ζεξή ζε ρακειέο ηαρχηεηεο (απφ 11 έσο 15 ms) ελψ απμάλεηαη θαηαθφξπθα απφ ηελ ηαρχηεηα 16 έσο 22

ms (Kolmogorov Rumyantseva Gordon amp Cappaert 1997) Ζ νπηζζέιθνπζα δχλακε είηε ελεξγεηηθή είηε παζεηηθή νθείιεηαη ζηηο δηάθνξεο κνξθέο αληίζηαζεο

ηνπ λεξνχ ζην ζψκα νη νπνίεο πεξηιακβάλνπλ ηελ

1 Μεησπηθή νπηζζέιθνπζα αληίζηαζε Πξφθεηηαη γηα ηελ νπηζζέιθνπζα αληίζηαζε ηνπ λεξνχ πνπ

εμαξηάηαη απφ ηελ ηαρχηεηα ηνπ θνιπκβεηή θαη ην εκβαδφ ηεο εγθάξζηαο επηθάλεηαο ηνπ ζψκα-ηνο θαη ε νπνία έξρεηαη ζε επαθή κε ηε ξνή ηνπ λεξνχ Γηα παξάδεηγκα ε αληίζηαζε απηή απμά-

λεηαη φηαλ ην θεθάιη ηνπ θνιπκβεηή βξίζθεηαη ζεθσκέλν πάλσ απφ ην λεξφ Δπίζεο ην καζηί-

γσκα ησλ πνδηψλ ζπληειεί ζηε κείσζε ηεο νπηζζέιθνπζαο ίζσο ιφγσ ηεο θαιχηεξεο επζπγξάκ-κηζεο ηνπ ζψκαηνο θαη ηεο κείσζεο ηεο εγθάξζηαο επηθάλεηαο Ζ κεησπηθή νπηζζέιθνπζα κπνξεί

λα απνηειεί κέξνο ηεο παζεηηθήο ή θαη ηεο ελεξγεηηθήο νπηζζέιθνπζαο

260

2 Κπκαηνεηδή νπηζζέιθνπζα Πξφθεηηαη γηα ηελ αληίζηαζε πνπ πξνέξρεηαη απφ ηα θχκαηα πνπ

πξνθαιεί ε θίλεζε ηνπ αζιεηή κέζα ζην λεξφ θαη ε νπνία γεληθά κεηψλεηαη κε ηελ επζπγξάκκηζε ηνπ ζψκαηνο κέζα ζην λεξφ Αθνξά κέξνο ηεο ελεξγεηηθήο νπηζζέιθνπζαο Ζ νπηζζέιθνπζα απ-

ηή δχλακε κπνξεί λα έρεη πνιχ κεγάιε επίδξαζε φηαλ ν αζιεηήο θηλείηαη ζε κηθξφ βάζνο (έσο

θαη 50 ηεο ζπλνιηθήο νπηζζέιθνπζαο δχλακεο) ε νπνία φκσο κεηψλεηαη αθφκε θαη ζην 5

φηαλ ν αζιεηήο εθηειεί θηλήζεηο ζε βάζνο πεξίπνπ 06 m (Vennell Pease amp Wilson 2006) 3 Δπηθαλεηαθή νπηζζέιθνπζα δχλακε ή νπηζζέιθνπζα ηξηβήο Πξφθεηηαη γηα ηελ αληίζηαζε ηνπ

λεξνχ ζηελ επηθάλεηα ηνπ ζψκαηνο ε νπνία πξνέξρεηαη απφ αιιειεπίδξαζε ηεο επηθάλεηαο ηνπ

δέξκαηνο (ηξίρεο θιπ) κε ην λεξφ Πξφθεηηαη γηα κέξνο ηεο παζεηηθήο νπηζζέιθνπζαο θαη ζπλεη-ζθέξεη πεξίπνπ ζην 20 ηεο ζπλνιηθήο νπηζζέιθνπζαο δχλακεο (Zaidi Taiar Fohanno amp

Polidori 2008)

84 Μεζνδνινγηθέο επηζεκάλζεηο γηα ηελ αλάιπζε ηεο ρεξηάο Ζ εηδνπνηφο δηαθνξά αλάκεζα ζηελ εκβηνκεραληθή αλάιπζε ηεο ρεξηάο θαη ζηηο ηερληθέο πνπ αλαιχζεθαλ κέρξη ηψξα είλαη φηη ε θίλεζε πξαγκαηνπνηείηαη ηαπηφρξνλα εληφο θαη εθηφο λεξνχ Δπνκέλσο ε δηαδηθαζία

ηεο θηλεκαηηθήο αλάιπζεο απαηηεί ηε ηνπνζέηεζε θάκεξαο κέζα ζην λεξφ ηε θαηάιιειε βαζκνλφκεζε ηνπ

ρψξνπ κέζα ζην λεξφ αιιά θαη ηελ εχξεζε ηξφπσλ ηνπνζέηεζεο ησλ αλαθιαζηήξσλ ζην ζψκα ρσξίο λα α-πνθνιιψληαη κέζα ζην λεξφ Μηα ελδεηθηηθή εκβηνκεραληθή αλάιπζε ηεο ρεξηάο ζα κπνξνχζε λα πεξηιακβά-

λεη ηνλ ππνινγηζκφ ησλ αθφινπζσλ κεηαβιεηψλ

1 ηε ζπλνιηθή δηάξθεηα ηεο ρεξηάο θαη ηε ζρεηηθή δηάξθεηα ησλ επηκέξνπο θάζεσλ

2 ην κήθνο ηε ζπρλφηεηα ηεο ρεξηάο θαη ηε κέζε θνιπκβεηηθή ηαρχηεηα 3 ηε γσλία επίζεζεο θαη ηε γσλία αλάκεζα ζηε ξνή ηνπ λεξνχ θαη ην επίπεδν ηεο παιάκεο αλά

θάζε

4 ηε κέγηζηε ζηξνθή ηνπ θνξκνχ πξνο ηε κία θαη ηελ άιιε πιεπξά ηνπ ζψκαηνο 5 ηηο γσλίεο ηνπ ψκνπ ηνπ αγθψλα θαη ηεο περενθαξπηθήο ηε ζηηγκή ηεο εηζφδνπ ηε ζηηγκή

ηεο έιμεο ηεο ψζεζεο θαη ηεο επαλαθνξάο

6 ηελ θαηαθφξπθε θαη νξηδφληηα ηαρχηεηα ηνπ ρεξηνχ θαηά ηε δηάξθεηα ηεο θίλεζεο 7 ηε κέγηζηε ειεθηξνκπνγξαθηθή δξαζηεξηφηεηα ησλ κπψλ θαη ην ρξφλν επίηεπμήο ηεο

261

Βηβιηνγξαθία Abrams G D Sheets A L Andriacchi T P amp Safran M R (2011) Review of tennis serve motion

analysis and the biomechanics of three serve types with implications for injury Sports Biomechanics

10(4) 378-390 doi 101080147631412011629302

Ae M Nagahara R Ohshima Y Koyama H Takamoto M amp Shibayama K (2007) Biomechanical analysis of the top three male high jumpers at the 2007 World Championships in Athletics New

Studies in Athletics 23(2) 45-52

Arampatzis A amp Bruggemann G P (1999) Mechanical energetic processes during the giant swing exercise

before dismounts and flight elements on the high bar and the uneven parallel bars Journal of Biomechanics 32(8) 811-820

Arellano R Brown P Cappaert l amp C N R (1994) Analysis of 50- l00- and 200-m freestyle swimmers

at the 1992 Olympic Games Journal of Applied Biomechanics 10 189-199

Bahamonde R E amp Knudson D (2001) Ground reaction forces of two types of stances and tennis serves

Medicine and Science in Sports and Exercise 33(Supplement 1) S1002

Bartlett R (1992) The biomechanics of discus throw a review Journal of Sports Sciences 10 467-510

Bixler B amp Riewald S (2002) Analysis of a swimmers hand and arm in steady flow conditions using computational fluid dynamics Journal of Biomechanics 35(5) 713-717 doi S0021929001002469

[pii]

Bridgett L A amp Linthorne N P (2006) Changes in long jump take-off technique with increasing run-up speed Journal of Sports Sciences 24(8) 889-897 doi QM48405757775374 [pii]

10108002640410500298040

Cappaert J M Pease D L amp Troup J P (1995) Three-dimensional analysis of the mens 100-m freestyle during the 1992 Olympic Games Journal of Applied Biomechanics 11 103-112

Chollet D Chalies S amp Chatard J C (2000) A new index of coordination for the crawl description and

usefulness International Journal of Sports Medicine 21(1) 54-59 doi 101055s-2000-8855

Chow J W Park S A amp Tillman M D (2009) Lower trunk kinematics and muscle activity during different types of tennis serves Sports Medicine Arthoscopy Rehabiltation Therapy and Technology

1(1) 24 doi 1758-2555-1-24 [pii] 1011861758-2555-1-24

Coh M (2003) Biomechanical analysis of Colin Jacksons hurdle clearance technique New Studies in Athletics 18(1) 37-45

Coh M (2007) Biomechanical model of the take-off action in the high jump - A case study New Studies in

Athletics 23(4) 63-73

Dapena J (Ed) (2000) The High Jump Oxford Blackwell Publishing

Elliott B C (1988) Biomechanics of the serve in tennis A biomedical perspective Sports Medicine 6(5)

285-294

Fleisig G Nicholls R Elliott B amp Escamilla R (2003) Kinematics used by world class tennis players to produce high-velocity serves Sports Biomechanics 2(1) 51-64 doi 10108014763140308522807

Frere J Gopfert B Slawinski J amp Tourny-Chollet C (2012) Shoulder muscles recruitment during a

power backward giant swing on high bar a wavelet-EMG-analysis Human Movement Science 31(2) 472-485 doi S0167-9457(12)00027-9 [pii] 101016jhumov201202002

Girard O Micallef J P amp Millet G P (2005) Lower-limb activity during the power serve in tennis

effects of performance level Medicine and Science in Sports and Exercise 37(6) 1021-1029 doi

00005768-200506000-00018 [pii]

262

Gourgoulis V Aggeloussis N Vezos N Kasimatis P Antoniou P amp Mavromatis G (2008) Estimation

of hand forces and propelling efficiency during front crawl swimming with hand paddles Journal of Biomechanics 41(1) 208-215 doi S0021-9290(07)00263-1 [pii] 101016jjbiomech200706032

Gourgoulis V Boli A Aggeloussis N Antoniou P Toubekis A amp Mavromatis G (2015) The

influence of the hands acceleration and the relative contribution of drag and lift forces in front crawl

swimming Journal of Sports Sciences 33(7) 696-712 doi 101080026404142014962571

Graham-Smith P amp Lees A (2005) A three-dimensional kinematic analysis of the long jump take-off

Journal of Sports Sciences 23(9) 891-903 doi X1V84KR87071372X [pii]

10108002640410400022169

Graubner R amp Nixdorf E (2011) Biomechanical Analysis of the Sprint and Hurdles Events at the 2009

IAAF World Championships in Athletics New Studies in Athletics 26(12) 19-53

Gregor R Whitting W amp McCoy R (1985) Kinematic analysis of olympic discus throwers International Journal of Sport Biomechanics 1 131-138

Hay J (1993) The biomechanics of sports techniques Englewood Cliffs NJ Prentice Hall

Hay J amp Yu B (1995) Critical characteristics of technique in throwing the discus Journal of Sports

Sciences 13 125-140

Hay J G (1993) Citius altius longius (faster higher longer) the biomechanics of jumping for distance

Journal of Biomechanics 26 Suppl 1 7-21

Hay J G amp Miller Jr J (1985) Teqnuiques used in the transition from approach to takeoff in the long jump International Journal of Sport Biomechanics 1 174-184

Hiley M J amp Yeadon M R (2003) The margin for error when releasing the high bar for dismounts

Journal of Biomechanics 36(3) 313-319 doi S0021929002004311 [pii]

Hollander A P De Groot G van Ingen Schenau G J Toussaint H M De Best H Peeters W (1986)

Measurement of active drag during crawl arm stroke swimming Journal of Sports Sciences 4(1) 21-

30 doi 10108002640418608732094

Isolehto J Virmavirta M Kyroumllaumlinen H amp Komi P (2007) Biomechanical analysis of the high jump at the 2005 IAAF World Championships in Athletics New Studies in Athletics 22(2) 17-27

Joseacute Campos Javier Gaacutemez Alberto Encarnacioacuten Marcos Gutieacuterrez-Daacutevila amp Rojas J (2013) Three

dimensional kinematic analysis of the long jump at the 2008 IAAF world indoor championships in athletics New Studies in Athletics 28(34) 115-131

Kakihana W amp Suzuki S (2001) The EMG activity and mechanics of the running jump as a function of

takeoff angle Journal of Electromyography and Kinesiology 11(5) 365-372 doi S1050-

6411(01)00008-6 [pii]

Kerwin D G amp Hilley M J (2003) Estimation of reaction forces in high bar swinging Sports Engineering

6(1) 21-30

Keskinen K L amp Komi P V (1993) Stroking characteristics of front crawl swimming during exercise Journal of Applied Biomechanics 9 219-226

Knicker A (1994) Kinematic analyses ofthe discus throwing competitions at the IAAF World

Championships in Athletics Stuttgart 1993 New Studies in Athletics 9(3) 9-16

Kolmogorov S V Rumyantseva O A Gordon B J amp Cappaert J M (1997) Hydrodynamic

characteristics of competitive swimmers of different genders and performance Levels Journal of

Applied Biomechanics 13 88-97

Kotze J Mitchell S R amp Rothberg S J (2000) The role of the racket in high-speed tennis serves Sports Engineering 3 67-84

263

Kovacs M amp Ellenbecker T (2011) An 8-stage model for evaluating the tennis serve implications for

performance enhancement and injury prevention Sports Health 3(6) 504-513 doi 1011771941738111414175 101177_1941738111414175 [pii]

Kreighbaum E amp Barthels K M (1996) Biomechanics A qualititative approach for studying human

movement Boston Allyn and Bacon

Leigh S Gross M T Li L amp Yu B (2008) The relationship between discus throwing performance and combinations of selected technical parameters Sports Biomechanics 7(2) 173-193 doi

10108014763140701841399

Leigh S Liu H Hubbard M amp Yu B (2010) Individualized optimal release angles in discus throwing Journal of Biomechanics 43(3) 540-545 doi S0021-9290(09)00556-9 [pii]

101016jjbiomech200909037

Leigh S amp Yu B (2007) The associations of selected technical parameters with discus throwing performance a cross-sectional study Sports Biomechanics 6(3) 269-284 doi

10108014763140701489744

Linthorne N P Guzman M S amp Bridgett L A (2005) Optimum take-off angle in the long jump Journal

of Sports Sciences 23(7) 703-712 doi TRG73078PPJ33J35 [pii] 10108002640410400022011

Maglischo E W (2013) Part I Is the breaststroke arm stroke a ldquoPullrdquo or a ldquoScullrdquo Journal of Swimming

Research 21(1) 1-11

McCabe C B Psycharakis S amp Sanders R (2011) Kinematic differences between front crawl sprint and distance swimmers at sprint pace Journal of Sports Sciences 29(2) 115-123 doi 930332222 [pii]

101080026404142010523090

McDonald C amp Dapena J (1991) Linear kinematics of the mens 110-m and womens 100-m hurdles races Medicine and Science in Sports and Exercise 23(12) 1382-1391

Miladinov O (2006) New aspects in perfecting the long jump technique New Studies in Athletics 21(4) 7-

25

Payton C Baltzopoulos V amp Bartlett R (2002) Contributions of rotations of the trunk and upper extremity to hand velocity during front crawl swimming Journal of Applied Biomechanics 18 243-

256

Psycharakis S G amp Sanders R H (2008) Shoulder and hip roll changes during 200-m front crawl swimming Medicine and Science in Sports and Exercise 40(12) 2129-2136 doi

101249MSS0b013e31818160bc

Psycharakis S G amp Sanders R H (2010) Body roll in swimming a review Journal of Sports Sciences

28(3) 229-236 doi 919053458 [pii]

10108002640410903508847

Reid M Elliott B amp Alderson J (2008) Lower-limb coordination and shoulder joint mechanics in the

tennis serve Medicine and Science in Sports and Exercise 40(2) 308-315 doi 101249mss0b013e31815c6d61

Rushall B S Sprigings E J Holt L E amp Cappaert J M Forces in Swimming - A Re-evaluation of

Current Status Retrieved 15 June 2015 from httpcoachscisdsueduswimbulletstablehtm

Sakurai S Reid M amp Elliott B (2013) Ball spin in the tennis serve spin rate and axis of rotation Sports

Biomechanics 12(1) 23-29 doi 101080147631412012671355

Schleihauf R E (2004) Biomechanics of human movement Bloomington IN Authorhouse

Seeley M K Uhl T L McCrory J McGinn P Kibler W B amp Shapiro R (2008) A comparison of muscle activations during traditional and abbreviated tennis serves Sports Biomechanics 7(2) 248-

259 doi 10108014763140701841746

249

ηελ πνιχ κεγάιε ζπλεηζθνξά ησλ θηλήζεσλ ηνπ θνξκνχ ζηελ ηερληθή εθηέιεζε ηνπ ζεξβίο κε δεδνκέλν φηη

νη κχεο ηνπ θνξκνχ δελ εκθαλίδνπλ εχθνια πνιχ πςειή κπτθή δξαζηεξηφηεηα Ο ξφινο ηνπ έζσ θαη ηνπ έμσ θνηιηαθνχ κπφο είλαη ηδηαίηεξα ζεκαληηθφο αθνχ ε δξαζηεξηφηεηά ηνπο απμάλεηαη πεξηζζφηεξν απφ θάζε

άιιν κπ πξνθαλψο γηα λα αληαπνθξηζεί ζηηο απμεκέλεο αλάγθεο γηα ζηξνθηθή θίλεζε ηνπ θνξκνχ θαηά ηελ

εθηέιεζε ηνπ ζεξβίο

Εικόνα 1017 Δλδεηθηηθή ηνπνγξαθηθή ζέζε ζεκαληηθήο κπτθήο δξαζηεξηφηεηαο ιίγν κεηά ηελ απειεπζέξσζε

Ο πξφζζηνο δειηνεηδήο εκθαλίδεη ρακειή δξαζηεξηφηεηα θαηά ηελ αξρηθή θάζε ηεο πξνεηνηκαζίαο ε

νπνία κεγηζηνπνηείηαη (ζην 80 ηεο κέγηζηεο ηζνκεηξηθήο πξνζπάζεηαο) ιίγν πξηλ ηελ έλαξμε ηεο θάζεο α-πειεπζέξσζεο ελψ ζηε ζπλέρεηα κεηψλεηαη πεξίπνπ ζην 40 Ο νπίζζηνο δειηνεηδήο θαη ν πιαηχο ξαρηαίνο

εκθαλίδνπλ ηε κέγηζηε ηνπο ηηκή (81-83) θαηά ηε θάζε ηεο απειεπζέξσζεο αιιά θαη ζηε ζπλέρεηα ε δξα-

ζηεξηφηεηά ηνπο παξακέλεη πςειή (45-70) κέρξη ην ηέινο ηεο θίλεζεο Ο ππνπιάηηνο εκθαλίδεη ρακειή δξαζηεξηφηεηα ζε φιε ηε δνθηκαζία κε ηηκέο πνπ θπκαίλνληαη απφ 9 έσο 36 MVC (Girard et al 2005

Seeley et al 2008)

Ο κείδσλ ζσξαθηθφο εκθαλίδεη παξφκνηα ζπκπεξηθνξά κε κέγηζην πνπ θηάλεη ην 93 αιιά ζηε ζπ-λέρεηα ε δξαζηεξηφηεηά ηνπ ζρεδφλ πέθηεη ζε ηηκέο εξεκίαο Ο πξφζζηνο νδνλησηφο εκθαλίδεη ρακειή δξα-

ζηεξηφηεηα ζηελ αξρηθή θάζε ηεο πξνεηνηκαζίαο ε νπνία ζηε ζπλέρεηα απμάλεη πεξίπνπ ζην 60 ηεο κέγη-

ζηεο κέρξη ην ηέινο ηεο πξνζπάζεηαο (Seeley et al 2008) πλνιηθά ε κέζε δξαζηεξηφηεηα είλαη πςειφηεξε

ζηνλ πιαηχ ξαρηαίν ην κείδνλα ζσξαθηθφ θαη ηελ πξφζζηα κνίξα ηνπ δειηνεηδνχο Όζνλ αθνξά ηα θάησ άθξα ε δξαζηεξηφηεηα ησλ κπψλ είλαη ρακειή θαηά ηελ αξρηθή θάζε ηεο πξν-

εηνηκαζίαο γηα λα απμεζεί ε δξαζηεξηφηεηα ηνπ έζσ θαη έμσ πιαηχ θαη γαζηξνθλήκηνπ ηνπ πίζσ πνδηνχ ζην

ηέινο ηεο πξνεηνηκαζίαο Ζ δξαζηεξηφηεηα ησλ κπψλ ηνπ πνδηνχ απφ ηελ πιεπξά ηεο ξαθέηαο απμάλεηαη θα-ηά ηε δηάξθεηα ηεο απειεπζέξσζεο κε πξψην ηνλ έμσ πιαηχ έπεηηα ηνλ έζσ πιαηχ θαη ηέινο ην γαζηξνθλή-

κην (Girard et al 2005)

66 Μεζνδνινγηθέο επηζεκάλζεηο γηα ηελ αλάιπζε ηνπ ζεξβίο Ζ θηλεκαηηθή αλάιπζε κε κηα θάκεξα είλαη επαξθήο γηα ηε ρσξνρξνληθή θαη βαζηθή δηζδηάζηαηε αλάιπζε ηεο θίλεζεο Γηα ηελ αλάιπζε ηεο επαθήο ηεο ξαθέηαο κε ηελ κπάια ρξεηάδνληαη θάκεξεο πςειφηεξεο ζπρλφ-

ηεηαο (gt1000 Hz) Μηα ηππηθή εκβηνκεραληθή αλάιπζε ηνπ ζεξβίο ζα κπνξνχζε λα πεξηιακβάλεη ηηο εμήο

κεηαβιεηέο

1 ηε ρξνληθή δηάξθεηα ησλ θάζεσλ

250

2 ηελ ηαρχηεηα ηεο ξαθέηαο θαη ηεο κπάιαο

3 ηε κέγηζηε ηαρχηεηα ηνπ ψκνπ ηνπ αγθψλα ηεο περενθαξπηθήο θαη ηεο ρεηξνιαβήο θαη ην ρξφλν επίηεπμεο σο πνζνζηφ ηεο ζπλνιηθήο δηάξθεηαο ηεο θίλεζεο

4 ηε κέγηζηε θαη ηελ ειάρηζηε θάκςε ηεο άξζξσζεο ηνπ γφλαηνο

5 ηε κέγηζηε έμσ θαη έζσ ζηξνθή ηεο άξζξσζεο ηνπ ψκνπ ηνπ ρεξηνχ ξίςεο

6 ηε κέγηζηε θαη ηελ ειάρηζηε ζηξνθή ηνπ θνξκνχ θαηά ηε δηάξθεηα ηεο θίλεζεο 7 ηε κέγηζηε θαηαθφξπθε δχλακε αληίδξαζεο θαηά ηελ ψζεζε

8 ηε κέγηζηε ειεθηξνκπνγξαθηθή δξαζηεξηφηεηα θαη ην ρξφλν επίηεπμήο ηεο γηα θάζε κπ

7 Δλφξγαλε γπκλαζηηθή (γηγάληηα αηψξεζε ζην κνλφδπγν) Έλα ζεκαληηθφο αξηζκφο ησλ αγσληζκάησλ ηεο ελφξγαλεο γπκλαζηηθήο (πρ κνλφδπγν δίδπγν θξίθνη) βαζί-

δεηαη ζηελ ηθαλφηεηα εθηέιεζεο θηλήζεσλ ηνπ ζψκαηνο φηαλ απηφ αησξείηαη ζηνλ αέξα έρνληαο σο βάζε

ζηήξημεο ηα ρέξηα

Ζ γηγαληηαία αηψξεζε ζην κνλφδπγν απνηειεί κηα απφ ηηο πην απαηηεηηθέο θαη ηαπηφρξνλα ραξαθηε-ξηζηηθέο θηλήζεηο ηεο ελφξγαλεο γπκλαζηηθήο Ο αζιεηήο εθηειεί αζθήζεηο ζηεξηδφκελνο ζε κηα αηζάιηλε

κπάξα χςνπο 260 m κήθνπο 240 m θαη δηακέηξνπ 28 cm Ζ γηγαληηαία αηψξεζε απνηειεί ην επηζηέγαζκα

πξνθαηαξηηθψλ αησξήζεσλ θαη θηλήζεσλ ηνπ ζψκαηνο κε ην ζψκα θάησ απφ ηελ κπάξα Αλαθέξεηαη δε κηα πιήξεο πεξηζηξνθή ηνπ ζψκαηνο γχξσ απφ ηελ κπάξα

Τπάξρνπλ δχν ηερληθέο εθηέιεζεο ηεο γηγαληηαίαο αηψξεζεο ε παξαδνζηαθή θαηά ηελ νπνία ν αζιε-

ηήο δηαηεξεί ηα ρέξηα ηνπ αλνηρηά θαη ε αηψξεζε εθηειείηαη κε δπλακηθή θίλεζε ησλ θάησ άθξσλ φηαλ βξί-ζθεηαη ζην ηέινο ηεο αηψξεζεο θάησ απφ ηελ κπάξα θαη ε δπλακηθή αηψξεζε ε νπνία εθκεηαιιεχεηαη ηφζν

ην άλνηγκα ησλ ψκσλ φζν θαη ησλ ηζρίσλ θαζφιε ηε δηάξθεηα ηεο αηψξεζεο Ο αζιεηήο ή ε αζιήηξηα εθηειεί

ηελ αηψξεζε πξφζζηα (κε θνξά απφ πίζσ πξνο ηα κπξνζηά) ή νπίζζηα (κε θνξά απφ κπξνζηά πξνο ηα πίζσ)

ελψ ηαπηφρξνλα εθηειεί θαη πεξηζηξνθέο ζην εγθάξζην θαη κεησπηαίν επίπεδν Ζ νπίζζηα αηψξεζε ζην κνλφδπγν βαζίδεηαη ζηνπο εμήο παξάγνληεο

1 Σε δεκηνπξγία ξνπήο ηνπ ζψκαηνο ζε ζρέζε κε ηνλ άμνλα πεξηζηξνθήο πνπ πξνέξρεηαη απφ

ηηο δπλάκεηο ηεο βαξχηεηαο θαη ηελ αληίζηαζε ηεο κπάξαο πξνο ηα ρέξηα ηνπ αζιεηή ζε ζπ-γθεθξηκέλα ζεκεία ηεο θίλεζεο

2 Σηο θηλήζεηο ηνπ αζιεηή νη νπνίεο έρνπλ σο ζηφρν ηε κεηαβνιή ηεο ξνπήο αδξάλεηαο θαη κέ-

ζσ απηήο ηε κεηαβνιή ηεο ηαρχηεηαο πεξηζηξνθήο Όηαλ ην ΚΜ ηνπ ζψκαηνο έξρεηαη πην θνληά ζηελ κπάξα ηφηε ε ξνπή αδξάλεηαο κεηψλεηαη θαη άξα ν αζιεηήο επηηαρχλεη

3 Καηά ηελ νξηδφληηα ζέζε πάλσ απφ ηελ κπάξα ν αζιεηήο θηάλεη ζην πςειφηεξν επίπεδν έ-

ρνληαο ηε κέγηζηε δπλαηή δπλακηθή ελέξγεηα ελψ θαζψο δηέξρεηαη θάησ απφ ηελ κπάξα ε

δπλακηθή ελέξγεηα κεηαηξέπεηαη ζε θηλεηηθή Ζ θάκςε ησλ αξζξψζεσλ θαηά ηελ αλνδηθή θάζε απμάλεη ηελ θηλεηηθή θαη ηε δπλακηθή ελέξγεηα ελψ ε έθηαζε θαηά ηελ θαζνδηθή θάζε

απμάλεη ηε δπλακηθή θαη δε κεηψλεη ηελ θηλεηηθή

71 Κηλεκαηηθά ραξαθηεξηζηηθά Όηαλ ν αζιεηήο βξεζεί ζηελ αθεηεξία ε ηερληθή μεθηλάεη κε κηθξέο αησξήζεηο ηνπ ζψκαηνο νη νπνίεο έρνπλ σο ζηφρν ηελ αχμεζε ηεο πεξηζηξνθηθήο θίλεζεο ηνπ ζψκαηνο Όηαλ ν αζιεηήο θηλεζεί πξνο ηα κπξνζηά θά-

κπηεη ηα ηζρία θαη ηνπο αγθψλεο θέξνληαο ην ΚΜ πην θνληά ζηελ κπάξα δεκηνπξγψληαο ηαιάλησζε ηνπ ζψ-

καηνο Όηαλ ν αζιεηήο επηζηξέθεη πξνο ηα πίζσ νη αξζξψζεηο εθηείλνληαη θαη ζηελ επαλαθνξά ε ηαρχηεηα

απμάλεη

251

Εικόνα 1018 Αλαπαξάζηαζε ηεο νπίζζηαο γηγάληηαο αηψξεζεο Ζ θίλεζε ρσξίζηεθε ζε ηέζζεξα ηεηαξηεκφξηα γηα ηελ

θαιχηεξε πεξηγξαθή ηεο Γεμηά παξνπζηάδνληαη νη ηηκέο αλαθνξάο γηα ηελ άξζξσζε ηνπ ηζρίνπ θαη ηνπ ψκνπ

Καζψο ε ηαιάληεπζε ζπλερίδεηαη ην ζψκα ιακβάλεη νινέλα θαη πην αθξαίεο ζέζεηο ζε ζρέζε κε ην

κνλφδπγν γηα λα θαηαιήμεη ζηελ πιήξε πεξηζηξνθή (360deg) Ζ ζέζε ηνπ ζψκαηνο θαηά ηελ πιήξε πεξηζηξν-θή πεξηγξάθεηαη απφ ηε γσλία ηνπ ΚΜ κε ηελ κπάξα θαη θπκαίλεηαη απφ 0 έσο 360deg φπσο παξνπζηάδεηαη

ζηελ Δηθφλα 1018 ηε ζπλέρεηα ζα ρξεζηκνπνηήζνπκε ηνλ φξν laquoζέζεraquo (ζε κνίξεο) γηα λα πξνζδηνξίδνπκε ηε

ζέζε ηνπ ζψκαηνο θαηά ηε δηάξθεηα ηεο πιήξνπο πεξηζηξνθήο ελψ γηα ηνλ ίδην ζθνπφ ε πιήξεο πεξηζηξνθή έρεη δηαηξεζεί ζε ηέζζεξα ηεηαξηεκφξηα

ε κηα πιήξε πεξηζηξνθή ε ζέζε ηνπ ζψκαηνο δελ είλαη ίδηα Απηφ νθείιεηαη ζην γεγνλφο φηη θαηά

ηελ πεξηζηξνθή ε ηαρχηεηα ηνπ ΚΜ κεηψλεηαη εμαηηίαο ηεο ηξηβήο ησλ ρεξηψλ κε ηελ κπάξα θαη ζπλεπψο ν αζιεηήο πξέπεη λα κεηαβάιεη ηελ αθηίλα πεξηζηξνθήο ηνπ ΚΜ γχξσ απφ ηελ κπάξα ην νπίζζην γηγαληηαίν

αηψξεκα (δειαδή κε θαηεχζπλζε αληίζεηα κε ηνπο δείθηεο ηνπ ξνινγηνχ) ε θίλεζε ραξαθηεξίδεηαη απφ θάκ-

ςε ησλ ηζρίσλ θαη ησλ ψκσλ θαηά ηελ άλνδν ηνπ αζιεηή (1ν θαη 2

ν ηεηαξηεκφξην) θαη απφ έθηαζε ησλ αξ-

ζξψζεσλ θαηά ηελ θαζνδηθή θάζε (3ν θαη 4

ν ηεηαξηεκφξην)

Έζησ φηη ε γσλία αλαθνξάο είλαη 180deg θαη αληηζηνηρεί ζηελ νπδέηεξε ζέζε ηνπ ηζρίνπ (αχμεζε ηεο

γσλίαο νδεγεί ζε θάκςε) θαη ηηο 180deg θάκςε ηνπ ψκνπ (θάκςε ηνπ ψκνπ νδεγεί ζε κείσζε ηεο γσλίαο) Ό-

ηαλ ν αζιεηήο βξίζθεηαη ιίγν πξηλ ηελ θαηαθφξπθε ζέζε θάησ απφ ηελ κπάξα (ζέζε 0deg) νη ψκνη βξίζθνληαη ζρεδφλ ζε νπδέηεξε ζέζε ελψ ηα ηζρία ζε ππεξέθηαζε 10-20deg θαη νη πνδνθλεκηθέο ζε πεικαηηαία θάκςε

(Arampatzis amp Bruggemann 1999 Yeadon amp Hiley 2000) Καηά ηελ άλνδν απφ ηηο 0deg έσο ηηο 180deg ν αζιε-

ηήο εθηειεί θάκςε ησλ ηζρίσλ (~60deg) (ιίγν πξηλ θηάζεη ηελ νξηδφληηα ζέζε) θαη έπεηηα θάκςε (~60deg) θαη πξνβνιή ησλ ψκσλ ψζηε λα κεηψζεη ηελ αθηίλα πεξηζηξνθήο θαη λα κεηψζεη ηελ επίδξαζε ηεο ξνπήο ηεο

βαξχηεηαο δηαηεξψληαο πςειή ηελ ηαρχηεηά ηνπ (Arampatzis amp Bruggemann 1999 Sevrez Berton Rao amp

Bootsma 2009) Όηαλ ην ζψκα βξίζθεηαη ζηε ζέζε 90deg ηφηε νη ψκνη θαη ηα ηζρία βξίζθνληαη ζε γσλία θάκ-

ςεο 120deg Καζψο ν αζιεηήο νινθιεξψλεη ηελ αλνδηθή θάζε θαη θηάλνληαο ζηελ θαηαθφξπθε ζέζε πάλσ απφ

ηελ κπάξα (ζέζε 180deg) ην ζψκα ζηαδηαθά επζπγξακκίδεηαη Καηά ηελ θαζνδηθή θάζε παξαηεξείηαη κηα

ζηαδηαθή έθηαζε ησλ ηζρίσλ θαη ησλ ψκσλ κέρξη πεξίπνπ ηε ζέζε ησλ 280deg (Arampatzis amp Bruggemann 1999 Sevrez et al 2009 Yeadon amp Hiley 2000) (Δηθφλα 1019) Σα γφλαηα κέλνπλ ζρεδφλ ζε πιήξε έθηαζε

θαηά ηε δηάξθεηα ελφο θχθινπ (Tsuchiya Murata amp Fukunaga 2004)

252

Εικόνα 1019 Καηά ηελ θαζνδηθή θάζε νη ψκνη θαη ηα ηζρία βξίζθνληαη ζε πιήξε έθηαζε ψζηε ν αζιεηήο λα απμήζεη ηελ αθηίλα πεξηζηξνθήο ηνπ (2015 European Artistic Gymnastics Championships - Horizontal bar - Pablo Braegger 05 by

Pierre-Yves Beaudouin Τπφ ηελ άδεηα CC BY-SA 40 via Wikimedia Commons)

Να ζεκεησζεί φηη νη θηλήζεηο ηεο θάκςεο θαη ηεο έθηαζεο ησλ αξζξψζεσλ θαηά ηε γηγάληηα αηψξεζε πξνο ηα πίζσ δηαθέξνπλ ζε ζρέζε κε απηέο πνπ παξαηεξνχληαη θαηά ηε γηγάληηα αηψξεζε πξνο ηα κπξνζηά

Καηά ηελ νπίζζηα αηψξεζε ε έθηαζε ιακβάλεη ρψξα θαηά ηελ θαζνδηθή θάζε θαη ε θάκςε θαηά ηελ αλνδη-

θή θάζε ελψ ην αληίζεην ζπκβαίλεη θαηά ηελ πξφζζηα αηψξεζε

Ζ ηξνρηά ηνπ ΚΜ ζε κηα πιήξε πεξηζηξνθή είλαη ζρεδφλ θπθιηθή (Hiley amp Yeadon 2003) Απηφ ζπκβαίλεη επεηδή θαηά ηελ αλνδηθή θάζε ην ΚΜ ζπγθιίλεη ειαθξά πξνο ηελ κπάξα ψζηε λα κεησζεί ε αθηί-

λα πεξηζηξνθήο ελψ θαηά ηελ θαζνδηθή θάζε ζπκβαίλεη ην αληίζεην (Δηθφλα 1020)

Ζ γσληαθή ηαρχηεηα ηνπ ΚΜ είλαη κέγηζηε ιίγν πξηλ ηε δηέιεπζε θάησ απφ ηελ κπάξα (ζέζε 0deg) κε ηηκέο πνπ θπκαίλνληαη απφ 270 έσο 310degs (Frere Gopfert Slawinski amp Tourny-Chollet 2012) Καηά ηελ

αξρηθή θάζε αλφδνπ (ζέζε 0deg έσο 30deg) ε ηαρχηεηα κεηψλεηαη ελψ ζηε ζπλέρεηα (ζέζε 30deg έσο 90deg) απμάλεη

θαζψο ν αζιεηήο έιθεη ηελ κπάξα γηα λα αλέβεη ςειά ην δεχηεξν ηξηηεκφξην ε ηαρχηεηα κεηψλεηαη γηα λα

ιάβεη ηελ ειάρηζηε ηηκή ηεο ζηελ θαηαθφξπθε ζέζε ηνπ αζιεηή πάλσ απφ ηελ κπάξα (ζέζε 180deg) ηε ζπλέ-ρεηα απμάλεηαη ζηαδηαθά θαηά ηελ θαζνδηθή θάζε (απφ ηε ζέζε 180deg θαη έπεηηα) Καηά ηελ απειεπζέξσζε

ε νξηδφληηα γξακκηθή ηαρχηεηα ηνπ ΚΜ εκθαλίδεη ηηκέο νη νπνίεο θπκαίλνληαη απφ 2 ms έσο 22 ms ελψ ε

θαηαθφξπθε θπκαίλεηαη πεξίπνπ ζηα 5 ms (Hiley amp Yeadon 2003) Ζ επηηάρπλζε ηνπ ΚΜ είλαη κέγηζηε φηαλ ν αζιεηήο νινθιεξψλεη ηε θίλεζή ηνπ ζην 3

ν ηεηαξηεκφξην

(ιίγν κεηά ηε ζέζε 270deg) Καζψο ην ζψκα έξρεηαη νξηδφληηα θάησ απφ ηελ κπάξα ε επηηάρπλζε αιιάδεη πξφ-

ζεκν θαη κεηαηξέπεηαη ζε επηβξάδπλζε γηα λα απμεζεί εθ λένπ θαηά ηελ αλνδηθή θάζε κέρξη πεξίπνπ ηα κη-ζά ηνπ 2

νπ ηεηαξηεκνξίνπ ηεο πεξηζηξνθήο (Frere et al 2012)

253

Εικόνα 1020 Αλαπαξάζηαζε ηεο γηγάληηαο αηψξεζεο πξνο ηα πίζσ Ζ θφθθηλε γξακκή δείρλεη ηε κεηαηφπηζε ηνπ ΚΜ Ζ ηαρχηεηα ηνπ ΚΜ είλαη κέγηζηε ζην ζεκείν Γ θαη ρακειφηεξε ζην ζεκείν Γ Ζ επηηάρπλζε ηνπ ΚΜ είλαη κέγηζηε ζην ζεκείν

Α ελψ ε επηβξάδπλζε ζην ζεκείν Β

72 Δθαξκνγή δπλάκεσλ θαηά ην γηγαληηαίν αηψξεκα Οη δπλάκεηο νη νπνίεο αζθνχληαη θαηά ηελ αηψξεζε ηνπ αζιεηή ζην κνλφδπγν είλαη νη εμήο (Hay 1993) (Δη-

θφλα 1021) Ζ δχλακε ηεο βαξχηεηαο

Ζ δχλακε αληίδξαζεο ηεο κπάξαο πξνο ηα ρέξηα ε νπνία έρεη δπν ζπληζηψζεο ηελ θε-

ληξνκφιν ε νπνία αζθείηαη ζηελ θαηεχζπλζε ηεο γξακκήο πνπ ελψλεη ην ΚΜ ηνπ ζψκα-ηνο κε ην θέληξν ηεο κπάξαο θαη κηα θάζεηε δχλακε

Ζ ξνπή ε νπνία παξάγεηαη απφ ηηο δπλάκεηο ηεο ηξηβήο ησλ ρεξηψλ κε ηελ κπάξα

Μπτθέο δπλάκεηο

254

Εικόνα 1021 Γπλάκεηο νη νπνίεο αζθνχληαη θαηά ηελ αηψξεζε ζην κνλφδπγν (ζρεδηαζκφο ησλ δπλάκεσλ ζην αξρείν

(2015_European_Artistic_Gymnastics_Championships_-_Horizontal_bar_-_Vlasios_Maras_08jpg Pierre-Yves Beau-

douin Τπφ ηελ άδεηα CC BY-SA 40 via Wikimedia Commons)

Όηαλ ν αζιεηήο βξεζεί ζηελ αθεηεξία (ζέζε 0deg) ε γξακκή ηεο βαξχηεηαο δηαπεξλά ηνλ άμνλα πεξη-ζηξνθήο θαη επνκέλσο δελ κπνξεί λα παξάγεη θακία θίλεζε Καζψο ν αζιεηήο εθηειεί ηελ πεξηζηξνθή ν

κνριφο ηνπ δηαλχζκαηνο ηεο βαξχηεηαο ζε ζρέζε κε ηελ κπάξα κεηαβάιιεηαη θαη είλαη κέγηζηνο ζηηο νξηδφ-

ληηεο ζέζεηο ηνπ ζψκαηνο ζε ζρέζε κε ηελ κπάξα (ζέζε 90deg θαη 180deg) είηε ζην αλέβαζκα είηε ζην θαηέβα-ζκα Ζ ξνπή ηεο βαξχηεηαο είλαη αληίζεηε πξνο ηελ θίλεζε ηνπ αζιεηή ζην αλέβαζκα ελψ ην αληίζεην ζπκ-

βαίλεη ζην θαηέβαζκα

Ζ ξνπή ηεο ηξηβήο είλαη πάληα αληίζεηε ζηελ θαηεχζπλζε ηεο θίλεζεο Καηά ηελ αλνδηθή θάζε ε ξνπή ησλ δπλάκεσλ ηεο ηξηβήο καδί κε ηε ξνπή ηεο βαξχηεηαο έρνπλ ηελ ίδηα θνξά θαη επηβξαδχλνπλ ηνλ

αζιεηή Καηά ηελ θάζνδν ε ξνπή ηεο ηξηβήο είλαη αληίζεηε ζηε ξνπή ηεο βαξχηεηαο Υσξίο θακία κεηαβνιή

ζηε ζέζε ηνπ ζψκαηνο ε πιήξεο πεξηζηξνθή γχξσ απφ ηελ κπάξα δελ είλαη εθηθηή ιφγσ ηεο ζπλερνχο επί-

δξαζεο ηεο ηξηβήο Ζ θεληξνκφινο δχλακε (Fθ) έρεη σο ζηφρν λα δηαηεξεί ηελ πεξηζηξνθηθή θίλεζε ηνπ ΚΜ ηνπ ζψκα-

ηνο γχξσ απφ ηελ κπάξα Δάλ σ ε γσληαθή ηαρχηεηα ηνπ ΚΜ m ε κάδα θαη r ε αθηίλα πεξηζηξνθήο ε Fθ

δίλεηαη απφ ηε ζρέζε

Δπνκέλσο ε Fθ είλαη κέγηζηε φηαλ ν αζιεηήο εκθαλίδεη ηε κεγαιχηεξε ηαρχηεηα πεξηζηξνθήο (σ) ζε

ζπλδπαζκφ κε ηε κηθξφηεξε αθηίλα πεξηζηξνθήο (r) Δθφζνλ ε σ απμάλεη θαηά ηελ θαζνδηθή θάζε ηνπ αησ-

ξήκαηνο (Δηθφλα 1020) ηφηε ε Fθ είλαη πςειφηεξε ζε απηήλ ηε θάζε κε ηηκέο πνπ θηάλνπλ ηηο 35 θνξέο ην ζσκαηηθφ βάξνο (Kerwin amp Hilley 2003) Δπηπιένλ ε άζθεζε ηεο Fθ επηβαξχλεη ηδηαίηεξα ηε ιαβή ελψ

πξνθαιεί παξακφξθσζε ηεο κπάξαο πεξίπνπ θαηά 9 cm (Kerwin amp Hilley 2003) Ζ παξακφξθσζε απηή ηεο

κπάξαο φκσο ιεηηνπξγεί ζεηηθά γηα ηνλ αζιεηή αθνχ θαηά ηελ επεξρφκελε αλνδηθή θάζε ε κπάξα επαλέξ-

ρεηαη θαη πξνζδίδεη επηπιένλ ειαζηηθή ελέξγεηα ζηνλ αζιεηή γηα λα επηηχρεη ηελ αλχςσζή ηνπ Ζ παξαπάλσ πεξηγξαθή ησλ δπλάκεσλ πνπ αζθνχληαη ζηνλ αζιεηή βαζίδεηαη ζε εθαξκνγή ησλ λφ-

κσλ ηεο θπζηθήο ρσξίο λα ιακβάλεη ππφςε ηεο ηε κεηαβνιή ηεο ζέζεο ηνπ ζψκαηνο θαηά ηελ θίλεζε Όπσο

έρεη ήδε αλαθεξζεί ην αηψξεκα ραξαθηεξίδεηαη απφ θάκςε ησλ αξζξψζεσλ θαηά ηελ αλνδηθή θάζε θαη έ-θηαζε θαηά ηελ θαζνδηθή θάζε Με ηελ έθηαζε ησλ αξζξψζεσλ απμάλεη ε αθηίλα πεξηζηξνθήο ελψ κε ηελ

θάκςε ζπκβαίλεη ην αληίζεην Απηή ε κεηαβνιή επηηξέπεη ζηνλ αζιεηή

255

1 Να κεηψζεη ηελ επίδξαζε ηεο ξνπήο ηεο βαξχηεηαο θαηά ηελ άλνδν θαη λα ηελ απμήζεη θαηά

ηελ θάζνδν 2 Να απμήζεη ηε γσληαθή ηαρχηεηα ζε φιεο ηηο θάζεηο

3 Να επηηχρεη κεγαιχηεξε αχμεζε ηεο ζηξνκθνξκήο θαηά ηελ θαζνδηθή θάζε απφ ηελ αληί-

ζηνηρε κείσζε ηεο ζηξνκθνξκήο θαηά ηελ αλνδηθή θάζε (Yeadon amp Hiley 2000)

Ο ξφινο ησλ κπτθψλ δπλάκεσλ θαηά ην γηγαληηαίν αηψξεκα εθθξάδεηαη κέζα απφ ηηο κεηαβνιέο ζηε ζέζε ηνπ ζψκαηνο ηηο νπνίεο πξνθαιεί πγθεθξηκέλα ε ππεξέθηαζε ησλ ηζρίσλ ιίγν πξηλ ηελ νξηδφληηα ζέζε

θάησ απφ ηελ κπάξα καδί κε ηελ θάκςε ησλ ηζρίσλ θαη ησλ ψκσλ θαηά ηελ αλνδηθή θάζε αλεβάδνπλ ην ΚΜ

θνληά ζηελ κπάξα απμάλνληαο ηφζν ηε δπλακηθή φζν θαη ηελ θηλεηηθή ηνπ ελέξγεηα Δπνκέλσο ν ξφινο ησλ κπτθψλ δπλάκεσλ ζα κπνξνχζε λα ζπλνςηζηεί σο εμήο

1 Να κεηαηνπίδεη ηα κέιε ηνπ ζψκαηνο ψζηε λα κεηαβάιιεη ηελ αθηίλα πεξηζηξνθήο ηνπ ΚΜ

ηνπ ζψκαηνο 2 Να πξνδίδεη ηελ απαξαίηεηε κεραληθή ελέξγεηα ε νπνία ράλεηαη ιφγσ ηεο ζπλερνχο επίδξα-

ζεο ηεο ηξηβήο θαηά ηελ πξνεγνχκελε πεξηζηξνθή

3 Να επηηαρχλεη ην ζψκα θαηά ην 2ν ηεηαξηεκφξην ηεο αλνδηθήο θάζεο (Sevrez Rao Berton

amp Bootsma 2012)

73 Μεζνδνινγηθέο επηζεκάλζεηο γηα ηελ αλάιπζε ηνπ γηγάληηνπ αησξήκαηνο Ζ θηλεκαηηθή αλάιπζε κε κηα θάκεξα είλαη επαξθήο γηα ηε ρσξνρξνληθή θαη βαζηθή δηζδηάζηαηε αλάιπζε

ηεο θίλεζεο Μηα ηππηθή εκβηνκεραληθή αλάιπζε ηνπ γηγάληηνπ αησξήκαηνο ζα κπνξνχζε λα πεξηιακβάλεη

ηηο εμήο κεηαβιεηέο 1 ηε ρξνληθή δηάξθεηα ησλ θάζεσλ 2 ηε κέγηζηε θαη ηελ ειάρηζηε γσλία ησλ ηζρίσλ θαη ησλ ψκσλ θαζψο θαη ην ρξφλν επίηεπμήο

ηνπο σο πνζνζηφ ηεο ζπλνιηθήο πεξηζηξνθήο

3 ηε κέγηζηε θαη ηελ ειάρηζηε απφζηαζε ηνπ ΚΜ απφ ηελ κπάξα θαη ην ρξφλν επίηεπμήο ηνπο 4 ηε κέγηζηε θαη ηελ ειάρηζηε ηαρχηεηα ηνπ ΚΜ ζηε δηάξθεηα ηεο πεξηζηξνθήο θαη ην ρξφλν

επίηεπμήο ηνπο

5 ηελ ηαρχηεηα ηνπ ΚΜ πξηλ θαη θαηά ηε δηάξθεηα ηεο ηειηθήο απειεπζέξσζεο 6 ηε κέγηζηε ειεθηξνκπνγξαθηθή δξαζηεξηφηεηα θαη ην ρξφλν επίηεπμήο ηεο γηα θάζε κπ

8 Σν ειεχζεξν ζηπι (Κνιχκβεζε) Ζ εηδνπνηφο δηαθνξά αλάκεζα ζηελ θνιχκβεζε θαη ηα ππφινηπα αγσλίζκαηα είλαη φηη νη θηλήζεηο πξαγκαην-

πνηνχληαη κέζα ζην λεξφ Όπσο έρεη ήδε αλαθεξζεί ζην Κεθάιαην 8 ε αληίζηαζε ηνπ λεξνχ ζηελ θίλεζε ηνπ ζψκαηνο αλαιχεηαη ζηελ νπηζζέιθνπζα δχλακε θαη ζηε δχλακε ηεο άλσζεο Ζ νπηζζέιθνπζα δχλακε είλαη

αληίζεηε ζηε θίλεζε ηνπ ζψκαηνο ελψ ε άλσζε είλαη θάζεηε πξνο ηελ νπηζζέιθνπζα δχλακε Ζ επίηεπμε

ηεο κέγηζηεο δπλαηήο ηαρχηεηαο ηνπ ζψκαηνο πξαγκαηνπνηείηαη κέζσ ηνπ πεξηνξηζκνχ ηεο αληίζηαζεο ηνπ

λεξνχ ζηελ θίλεζε ηνπ ζψκαηνο αιιά θαη ηεο εθκεηάιιεπζεο ηεο αληίζηαζεο ηνπ λεξνχ γηα ηελ πξνψζεζε ηνπ ζψκαηνο

81 Φάζεηο ηεο θίλεζεο Ζ θίλεζε ηνπ ρεξηνχ ζην ειεχζεξν δηαθξίλεηαη ζε ηέζζεξηο θάζεηο (Gourgoulis et al 2008) (Δηθφλα 1022)

1 Γιίζηξεκα Ζ θάζε απηή νξίδεηαη απφ ηελ είζνδν ηνπ ρεξηνχ ζην λεξφ έσο ηε κέγηζηε κεηα-ηφπηζή ηνπ πξνο ηα εκπξφο (ζρεηηθή δηάξθεηα 30-35)

2 Έιμε Ζ νπνία νξίδεηαη απφ ηε κέγηζηε κεηαηφπηζε ηνπ ρεξηνχ πξνο ηα έσο ηε ζηηγκή πνπ ην

ρέξη πεξλάεη θάησ απφ ηνλ ψκν (ζρεηηθή δηάξθεηα 15-20) 3 Ώζεζε Ζ νπνία νξίδεηαη απφ ηε ζηηγκή πνπ ην ρέξη πεξλάεη θάησ απφ ηνλ ψκν έσο ηελ έμνδν

ηνπ ρεξηνχ απφ ην λεξφ (ζρεηηθή δηάξθεηα 17-22)

4 Δπαλαθνξά Οξίδεηαη απφ ηελ έμνδν ηνπ ρεξηνχ απφ ην λεξφ έσο ηελ είζνδφ ηνπ θαη πάιη κέ-

ζα ζην λεξφ (ζρεηηθή δηάξθεηα 26-33)

256

Εικόνα 1022 Κχθινο ηεο ρεξηάο θαη επηκέξνπο θάζεηο ζην ειεχζεξν

82 Κηλεκαηηθά ραξαθηεξηζηηθά Ζ ζέζε ηεο παιάκεο ζε ζρέζε κε ηε θνξά ηνπ λεξνχ απνηειεί ζεκείν-θιεηδί γηα φια ηα αγσλίζκαηα ηεο θν-

ιχκβεζεο αθνχ ζηελ νπζία θαζνξίδεη ηνλ ηξφπν εθαξκνγήο ηεο αληίζηαζεο ηνπ λεξνχ ζηελ παιάκε θαη θαηrsquo επέθηαζε ηηο πξνσζεηηθέο δπλάκεηο Παξαδνζηαθά αλαθέξεηαη φηη ε θίλεζε ηνπ ρεξηνχ αθνινπζεί κηα

ζηγκνεηδή ηξνρηά θαηά ηελ νπνία ε παιάκε θηλείηαη ζε ζρέζε κε ην ζψκα σο εμήο (Hay 1993)

Καηά ηε θάζε ηνπ γιηζηξήκαηνο θηλείηαη πξνο ηα κπξνζηά θάησ θαη έμσ

Καηά ηελ έιμε θέξεηαη πξνο ηα θάησ έζσ θαη πίζσ θαη

Καηά ηελ ψζεζε πξνο ηα πάλσ θαη έμσ

Όπσο ζα δνχκε παξαθάησ απηή ε ηερληθή πεγάδεη απφ ζεσξεηηθά κνληέια ηα νπνία βαζίδνληαη ζηε ηδέα φηη ε θχξηα δχλακε πξνψζεζεο νθείιεηαη ζηελ άλσζε ή ζηελ δηαθνξά ηεο πίεζεο αλάκεζα ζηηο δχν

πιεπξέο ηεο παιάκεο (αξρή ηνπ Bernoulli) Όκσο ηα ηειεπηαία ρξφληα ε άπνςε απηή έρεη αλαηξαπεί κε απν-

ηέιεζκα ην πξνηεηλφκελν θηλεκαηηθφ κνληέιν ηεο ηερληθήο ηεο ρεξηάο λα έρεη αιιάμεη (Gourgoulis et al 2015 Maglischo 2013 Rushall Sprigings Holt amp Cappaert)

Ζ ζέζε ηεο παιάκεο πεξηγξάθεηαη κε ηε γσλία επίζεζεο δειαδή ηε γσλία αλάκεζα ζην επίπεδν ηεο

παιάκεο θαη ηε ξνή ηνπ λεξνχ (Δηθφλα 1025) Σν επίπεδν ηεο παιάκεο νξίδεηαη απφ δχν θάζεηα δηαλχζκαηα

θαηά κήθνο ηεο παιάκεο ηα νπνία νξίδνπλ έλα θάζεην πξνο ηελ παιάκε επίπεδν Ζ ξνή ηνπ λεξνχ ζπλήζσο εθθξάδεηαη ππνινγίδνληαο ην δηάλπζκα ηεο ηαρχηεηαο ηεο παιάκεο (Gourgoulis et al 2015) Με ηελ έλαξμε

ηνπ γιηζηξήκαηνο ην ρέξη βξίζθεηαη κπξνζηά θαη πξνο ηα θάησ κε κηα ειαθξά θιίζε ζε ζρέζε κε ην λεξφ κε

γσλία αξλεηηθή (~5deg) θάηη πνπ ζεκαίλεη φηη πξνεγείηαη ε ξαρηαία επηθάλεηα ηνπ ρεξηνχ ην ηέινο ηνπ γιη-ζηξήκαηνο ε γσλία απμάλεηαη πεξίπνπ ζηηο 10deg ψζηε λα πξνεγείηαη ε παιακηαία επηθάλεηα ηνπ ρεξηνχ Καηά

ηε θάζε ηεο έιμεο θαζψο ε παιάκε θέξεηαη πξνο ηα έζσ πίζσ θαη θάησ ε γσλία επίζεζεο κεγηζηνπνηείηαη

ζηηο 50deg ελψ ζηελ ψζεζε κεηψλεηαη θηάλνληαο ηηο 35deg (Gourgoulis et al 2008 Gourgoulis et al 2015) Έλα επηπιένλ ζεκαληηθφ ζηνηρείν ηεο θίλεζεο ηεο παιάκεο είλαη πνηα πιεπξά ηεο παιάκεο δηαζρίδεη

πξψηε ην λεξφ θαη πνηα αθνινπζεί Απηή εθθξάδεηαη κε ηε γσλία αλάκεζα ζηε ξνή ηνπ λεξνχ (ηαρχηεηα ηεο

παιάκεο) θαη ην επίπεδν ηεο παιάκεο Καηά ηελ είζνδν ζην λεξφ ε παιάκε έξρεηαη ζε επαθή πξψηα κε ηελ

έμσ επηθάλεηα δειαδή κε ην κεγάιν δάθηπιν θαη ην δείθηε έρνληαο κηα πνιχ ειαθξά θιίζε πξνο ηα έμσ Απηφκαηα φκσο ε παιάκε επζπγξακκίδεηαη θαζψο φιν ην ρέξη εηζέξρεηαη κέζα ζην λεξφ ηε κέζε θάζε

ηεο έιμεο ην ρέξη αιιάδεη θιίζε ψζηε πξψηα λα δηαζρίδεη ην λεξφ ε έμσ επηθάλεηα (κε κηθξφ δάθηπιν) θαη

έπεηηα ε έζσ (ην κεγάιν δάθηπιν) Απηή ε θιίζε (κε κηθξή κείσζε) παξακέλεη κέρξη ην ηέινο ηεο ρεξηάο εκαληηθά ζηνηρεία ηεο θίλεζεο απηήο είλαη νη κεηαβνιέο ζηνλ πξεληζκφ θαη ππηηαζκφ ηνπ αληηβξαρίνπ ηελ

παιακηαία θάκςε ηεο περενθαξπηθήο άξζξσζεο αιιά θαη ηελ θεξθηδηθή θαη σιέληα απφθιηζε ηεο παιάκεο

Καηά ηε θάζε ηεο εηζφδνπ ηνπ ρεξηνχ ζην λεξφ ν ψκνο βξίζθεηαη ζε θάκςε 170-180deg (ε γσλία ησλ

180deg απνηειεί ηε γσλία αλαθνξάο θαη αληηζηνηρεί ζηελ αλαηνκηθή θάκςε φινπ ηνπ άλσ άθξνπ θέξνληαο ην ρέξη ςειά δίπια απφ ην θεθάιη) ειαθξά νξηδφληηα απαγσγή θαη έζσ ζηξνθή ν αγθψλαο ζε θάκςε 145deg

(πιήξεο έθηαζε = 180deg) ην αληηβξάρην ζε νπδέηεξε ζέζε θαη ε περενθαξπηθή άξζξσζε έρεη κηα ειαθξά πα-

ιακηαία θάκςε (168deg κε νπδέηεξε ζέζε = 180deg) (Cappaert Pease amp Troup 1995 McCabe Psycharakis amp Sanders 2011 Payton Baltzopoulos amp Bartlett 2002 Usher 1993) Μεηά ηελ είζνδν ζην λεξφ ην ρέξη πξψ-

ηα θηλείηαη πξφζζηα κέρξη ηελ έθηαζε ηνπ αγθψλα έπεηηα θηλείηαη πξνο ηα έμσ γηα λα laquoπηάζεηraquo ην λεξφ θαη

ζηε ζπλέρεηα θαηεπζχλεηαη πξνο ηα θάησ κε ζηαδηαθή έθηαζε ηνπ ψκνπ θαη νξηδφληηα θάκςε ηνπ αγθψλα Με ηελ έλαξμε ηεο έιμεο ν ψκνο εθηείλεηαη ην ρέξη δειαδή laquoθαηεβαίλεηraquo πξνο ηα θάησ (κε γσ-

λία πεξίπνπ 131deg) ν αγθψλαο παξακέλεη ζε ειαθξά θάκςε (147deg) αιιά αξρίδεη λα θάκπηεηαη ελψ ε περεν-

θαξπηθή άξζξσζε εκθαλίδεη κηα ειαθξά θάκςε (162deg) ην κεησπηαίν επίπεδν ν ψκνο πξνζάγεηαη (θαηά 40-

45deg (Payton et al 2002)) θαη ζηξέθεηαη πξνο ηα έζσ θέξνληαο ην ρέξη ζε ηέηνηα ζέζε ψζηε λα αζθήζεη πξν-σζεηηθή δχλακε ζην λεξφ ην ηέινο ηεο έιμεο ν ψκνο έρεη εθηαζεί (γσλία = 56deg) θαη μεθηλά λα ζηξέθεηαη

πξνο ηα έμσ ν αγθψλαο βξίζθεηαη ζε κεγάιε θάκςε (γσλία = 93deg) ελψ ε περενθαξπηθή άξζξσζε θάκπηεηαη

επηπιένλ (γσλία = 154deg)

257

Εικόνα 1023 Κακπχιε ηεο ηξνρηάο ηνπ ρεξηνχ ζε κηα ρεξηά Ζ θίλεζε πεξηγξάθεηαη σο πνζνζηφ ηεο κεηαηφπηζεο ζηνλ νξη-δφληην θαη ηνλ θαηαθφξπθν άμνλα

ην ηέινο ηεο θάζεο ηεο ψζεζεο ν ψκνο έρεη εθηαζεί (γσλία = 18deg) (ην αληηβξάρην θηάλεη δίπια ζην

ζψκα) θαη βξίζθεηαη ζε έμσ ζηξνθή ε περενθαξπηθή άξζξσζε θάκπηεηαη επηπιένλ (γσλία = 154deg) ελψ ν

αγθψλαο εκθαλίδεη κηθξφηεξε θάκςε (γσλία = 107deg) Να ζεκεησζεί φηη παξά ηε γεληθή αίζζεζε φηη ππάξρεη θίλεζε πξνο ηα πίζσ φιν ην άθξν θηλείηαη κπξνζηά (ε πξφζζηα θίλεζε ησλ ψκσλ ηζνζηαζκίδεη ηελ νπίζζηα

θίλεζε ησλ ρεξηψλ) έζσ θαη πίζσ κε απνηέιεζκα ε άλσζε πάιη λα σζεί ην ζψκα κπξνζηά Καηά ηελ επα-

λαθνξά πξψηα εμέξρεηαη ν αγθψλαο έπεηηα ην κηθξφ δάθηπιν θαη ηέινο ε επηθάλεηα ηνπ κεγάινπ δαθηχινπ Ο αγθψλαο βξίζθεηαη ζε θάκςε ελψ ν ψκνο αξρίδεη ζηαδηαθά λα θάκπηεηαη

Ζ ζέζε ηνπ ζψκαηνο είλαη επζπγξακκηζκέλε κε ην θεθάιη ρακειά ηα ηζρία ειαθξά θάησ απφ ηνπο

ψκνπο θαη ηα πφδηα ραιαξά θαη εθηεηακέλα Δηδηθφηεξα ε ζηξνθή ηνπ θνξκνχ θαηά ηελ εθηέιεζε ηεο ρεξηάο είλαη ζεκαληηθφο παξάγνληαο γηα ηελ ηειηθή επίδνζε Ζ ζηξνθή ηνπ θνξκνχ κεηξάηαη ηνπνζεηψληαο κηα μχ-

ιηλε θαηαζθεπή θάζεηα ζηελ πιάηε ηνπ αζιεηή θαη κεηξψληαο ηε γσλία (ζην κεησπηαίν επίπεδν) αλάκεζα

ζηελ επζεία πνπ δηέξρεηαη ηελ μχιηλε απηή θαηαζθεπή θαη ηελ θαηαθφξπθν Αχμεζε ηεο γσλίαο ζεκαίλεη

ζηξνθή ηνπ θνξκνχ πξνο ηελ αληίζεηε πιεπξά ηνπ ρεξηνχ ην νπνίν εηζέξρεηαη ζην λεξφ Ζ γσλία απηή θπκαί-λεηαη πεξίπνπ απφ 55deg έσο 65deg επεξεάδεη ηε ζέζε ηνπ ρεξηνχ αιιά φρη ηελ ηαρχηεηά ηνπ (Psycharakis amp

Sanders 2010) Ζ ζηξνθή απηή ιακβάλεη ρψξα θαηά ηε θάζε ηνπ γιηζηξήκαηνο θαη πξηλ αξρίδεη ε δηαδηθαζία

ηεο έιμεο ηνπ ρεξηνχ Ζ ζηξνθή ηνπ θνξκνχ είλαη απνηέιεζκα ηεο ζηξνθήο ησλ ηζρίσλ θαη ησλ ψκσλ ηνλ ηειηθφ ησλ

100m ειεχζεξν ησλ Οιπκπηαθψλ αγψλσλ ηνπ 1992 νη αζιεηέο πξαγκαηνπνηνχζαλ κεγαιχηεξε ζηξνθηθή

θίλεζε ησλ ψκσλ (34deg) ζε ζρέζε κε ηα ηζρία (-18deg) ελψ ε κεηαβνιή ηεο ζηξνθήο ησλ ψκσλ ήηαλ αληίζεηε απφ απηή ησλ ηζρίσλ ηα 200 m ε γσλία ησλ ηζρίσλ ήηαλ πνιχ κεγαιχηεξε (107deg) ζε ζρέζε κε ηα ηζρία

(54deg) (Psycharakis amp Sanders 2008)

821 Σαρχηεηα ηεο ρεξηάο θαη δείθηεο ζπλαξκνγήο Ζ ηαρχηεηα απνηειεί ην βαζηθφ ραξαθηεξηζηηθφ ηεο επίδνζεο Ζ ηαρχηεηα ηνπ θνιπκβεηή είλαη ζπλδπαζκφο

ηνπ κήθνπο θαη ηεο ζπρλφηεηαο ηεο ρεξηάο Σν κήθνο ηεο ρεξηάο είλαη ε νξηδφληηα απφζηαζε ζε έλαλ πιήξε θχθιν ελψ ε ζπρλφηεηα νξίδεηαη σο ν αξηζκφο ησλ θχθισλ ζην ιεπηφ Ο ζπλδπαζκφο ησλ δχν κεηαβιεηψλ

εμαξηάηαη απφ ηελ απφζηαζε πνπ δηαλχεηαη∙ ζηα αγσλίζκαηα ηαρχηεηαο ε πςειφηεξε κέζε ηαρχηεηα ζπλδέ-

εηαη κε κεγαιχηεξε ζπρλφηεηα ηεο ρεξηάο θαη κηθξφηεξν κήθνο (Seifert Chollet amp Bardy 2004) ηνπο Οιπ-

258

κπηαθνχο αγψλεο ηνπ 1992 ζηα αγσλίζκαηα ηαρχηεηαο αλδξψλ νη κεηαβνιέο ησλ παξακέηξσλ ηεο ηαρχηεηαο

ήηαλ νη εμήο Ζ κέζε ηαρχηεηα θπκάλζεθε απφ 201 ms ζηα 50 m 184 ms ζηα 100 m θαη 170 ms

ζηα 400 m

Ζ ζπρλφηεηα ηεο ρεξηάο θπκάλζεθε απφ 102 θχθινποs ζηα 50 m 089 θχθινποs ζηα

100 m θαη 078 θχθινποs ζηα 400 m θαη Σν κήθνο θπκάλζεθε απφ 198 m ζηα 50 m 209 ms ζηα 100 m θαη 220 m ζηα 400 m

(Arellano Brown Cappaert amp C 1994)

Καηά ηε δηάξθεηα ελφο αγψλα ε κείσζε ηεο ηαρχηεηαο θπξίσο νθείιεηαη ζηε κείσζε ηνπ κήθνπο ηεο ρεξηάο (Keskinen amp Komi 1993) Απηφ θαίλεηαη εάλ ζπγθξίλεηε ηε κεηαβνιή ηεο θάζε κεηαβιεηήο θα-

ζψο απμάλεηαη ε απφζηαζε ηνπ αγσλίζκαηνο

Με βάζε ηα θηλεκαηηθά ραξαθηεξηζηηθά ππνινγίδεηαη ν δείθηεο ζπλαξκνγήο (Index of Co-ordination) απφ ρεξηά ζε ρεξηά (Chollet Chalies amp Chatard 2000) Ο δείθηεο ζπλαξκνγήο νξίδεηαη σο ν ρξφλνο αλάκεζα

ζηελ έλαξμε ηεο θάζεο έιμεο ηνπ ελφο ρεξηνχ θαη ην ηέινο ηεο θάζεο ψζεζεο ηνπ άιινπ ρεξηνχ θαη ππνινγί-

δεηαη ζε ζπλερφκελεο ρεξηέο Ο ρξφλνο απηφο εθθξάδεηαη σο πνζνζηφ ηνπ ρξφλνπ ηεο ρεξηάο Όηαλ ν δείθηεο

είλαη αξλεηηθφο ηφηε απηφ ζεκαίλεη φηη ην έλα ρέξη πξνζπαζεί λα θηάζεη ην άιιν (catch up) Όηαλ ν δείθηεο είλαη κεδεληθφο ηφηε ηo έλα ρέξη μεθηλά ηε θάζε ηεο έιμεο ελψ ην άιιν ηειεηψλεη ηελ ψζεζε (opposition)

ζηελ πεξίπησζε πνπ ν δείθηεο είλαη ζεηηθφο ηφηε θαη ηα δχν ρέξηα βξίζθνληαη ζηελ πξνσζεηηθή θάζε Ζ αχ-

μεζε ηεο ηαρχηεηαο ζπλνδεχεηαη απφ αχμεζε ηνπ ρξφλνπ ηεο θάζεο πξνψζεζεο αιιά θαη αχμεζε ηνπ δείθηε ζπλαξκνγήο Γηα παξάδεηγκα ν δείθηεο ζπλαξκνγήο θαηά ην αγψληζκα ησλ 800 m ήηαλ ίζνο κε -76 ζην

αγψληζκα ησλ 100 m ήηαλ ίζνο κε -32 m ελψ ζην αγψληζκα ησλ 50 m κεηψζεθε ζην -09 (Chollet

Chalies amp Chatard 2000)

Εικόνα 1024 ρεκαηηθή αλαπαξάζηαζε ηεο νπηζζέιθνπζαο δχλακεο θαη ηεο άλσζεο ζε ηξεηο γσλίεο επίζεζεο

83 Δθαξκνγή δπλάκεσλ θαηά ηε ρεξηά Ζ θίλεζε ηνπ θνιπκβεηή ζην λεξφ αλάγεηαη ζηελ ηθαλφηεηά ηνπ λα παξάγεη δπλάκεηο νη νπνίεο ζα ηνλ σζή-ζνπλ κπξνζηά θαη λα κεηψζεη ηαπηφρξνλα ηηο δπλάκεηο νη νπνίεο ηείλνπλ λα αληηζηαζνχλ ζηελ θίλεζή ηνπ

Καη ζηηο δχν πεξηπηψζεηο νη δπλάκεηο εμαξηψληαη απφ ηηο ηδηφηεηεο ηεο αληίζηαζεο ηνπ λεξνχ ζηελ θίλεζε

ηνπ ζψκαηνο

831 Πξνσζεηηθέο δπλάκεηο Οη δπλάκεηο πξνψζεζεο ηνπ θνιπκβεηή ζην λεξφ πξνέξρνληαη απφ ηελ θίλεζε ηνπ ρεξηνχ Όηαλ ην ρέξη εη-

ζέιζεη ζην λεξφ νη δπλάκεηο πνπ δέρεηαη είλαη ε νπηζζέιθνπζα θαη ε άλσζε Έρνπλ αλαπηπρζεί δηάθνξα

ζεσξεηηθά κνληέια ηνπ ηξφπνπ εθαξκνγήο ησλ δπλάκεσλ απηψλ φπσο απηφ ηεο δχλακεο ηεο άλσζεο ηεο νπηζζέιθνπζαο δχλακεο ηεο αλάιπζεο κε βάζε ηελ αξρή ηνπ Bernoull ηεο ζεσξίαο ησλ ζηξνβηιηζκψλ ηεο

ζεσξίαο ηεο θίλεζεο ηνπ θνππηνχ (sculling) θαη ηνπ λφκνπ ηεο δξάζεο - αληίδξαζεο ηνπ Νεχησλα (Maglischo

2013 Rushall et al2015) Ζ θχξηα δηαθνξά αλάκεζα ζε απηά ηα ζεσξεηηθά κνληέια είλαη ν ηξφπνο εθαξκν-γήο ησλ δπλάκεσλ ηεο άλσζεο θαη ηεο νπηζζέιθνπζαο νδεγψληαο ζε δηαθνξεηηθά ζπκπεξάζκαηα ζρεηηθά κε

ηε ζπλεηζθνξά ηεο θαζεκίαο απφ απηέο ηηο δπλάκεηο ζηελ πξνψζεζε ηνπ ζψκαηνο

Ζ ζπλεηζθνξά ηεο θάζε δχλακεο νξίδεηαη θπξίσο απφ ηε γσλία επίζεζεο ηνπ ρεξηνχ Δδψ δηαθξί-

λνπκε ηηο εμήο πεξηπηψζεηο (Bixler amp Riewald 2002 Schleihauf 2004) (Δηθφλα 1024)

259

1 Όηαλ ε γσλία επίζεζεο είλαη κεδέλ ηφηε ε επηθάλεηα ηεο παιάκεο ε νπνία έξρεηαη ζε επαθή

κε ηε ξνή ηνπ λεξνχ είλαη ειάρηζηε∙ ην ρέξη δελ κπνξεί λα κεηαηνπίζεη θαζφινπ ην λεξφ θαη ζπλεπψο δελ κπνξεί λα παξαρζεί θακία δχλακε αληίδξαζεο

2 Όηαλ ε γσλία επίζεζεο απμάλεη κέρξη πεξίπνπ ηηο 40deg ηφηε ε δχλακε ηεο άλσζεο απμάλεηαη

ελψ ε νπηζζέιθνπζα δχλακε παξακέλεη ζρεηηθά ρακειή

3 Όηαλ ε γσλία επίζεζεο απμάλεηαη πάλσ απφ ηηο 40deg ηφηε ε άλσζε κεηψλεηαη ελψ ε νπηζζέι-θνπζα ζπλερίδεη λα απμάλεη

4 Όηαλ ε γσλία είλαη 90deg ηφηε ε παιάκε είλαη θάζεηε πξνο ηε ξνή ηνπ λεξνχ κε απνηέιεζκα

φιε ε επηθάλεηα ηεο παιάκεο λα θνληξάξεη ην λεξφ θαη ε δχλακε αληίδξαζεο λα έρεη νπίζζηα - πιάγηα θαηεχζπλζε Ζ δχλακε ηεο νπηζζέιθνπζαο είλαη κέγηζηε ελψ ηεο άλσζεο ειάρηζηε

Αλεμάξηεηα απφ ην ζεσξεηηθφ κνληέιν ηα ηειεπηαία δεδνκέλα δείρλνπλ φηη ε ζπλεηζθνξά ηεο άλσ-

ζεο θαη ηεο νπηζζέιθνπζαο εμαξηάηαη απφ ηε θάζε ηεο θίλεζεο θαη απφ ηε κεηαηφπηζε ηνπ αληηβξαρίνπ θαη ηνπ ρεξηνχ θαηά ηε δηάξθεηα ηεο ρεξηάο (Gourgoulis et al 2015)

Καηά ην γιίζηξεκα ε ζπληζηακέλε δχλακε αληίδξαζεο ηνπ λεξνχ είλαη ρακειή (lt5 N) θαη

απμάλεη ζην ηέινο ηνπ γιηζηξήκαηνο (lt10N) Ζ νπηζζέιθνπζα δχλακε ζηελ πξψηε θάζε ηνπ

γιηζηξήκαηνο είλαη κεδακηλή γηα λα απμεζεί πξνο ην ηέινο ηεο θάζεο (~5 N) ελψ ε άλσζε

είλαη ζρεηηθά πςειφηεξε ζηελ αξρή γηα λα απμεζεί πξνο ην ηέινο ηεο θάζεο (~5 N) Απηφ νθείιεηαη ζην φηη ε γσλία επίζεζεο ζηελ είζνδν είλαη πνιχ κηθξή θαη επνκέλσο ε νπηζζέι-

θνπζα είλαη ειάρηζηε Δπηπιένλ θαίλεηαη φηη ε αξρηθή θάζε ηνπ γιηζηξήκαηνο ζπλεηζθέξεη

ειάρηζηα ζηελ πξνψζεζε ηνπ ζψκαηνο

Καηά ηελ έιμε ζηελ αξρή παξαηεξείηαη κηα ηαρεία αχμεζε ηεο νπηζζέιθνπζαο (~10N) ελψ

ε άλσζε απμάλεη ζηαδηαθά ζην ηέινο ηεο θάζεο (~10 N) Απηή ε κεγαιχηεξε ζπλεηζθνξά

ηεο νπηζζέιθνπζαο δχλακεο ίζσο νθείιεηαη ζηελ αχμεζε ηεο γσλίαο επίζεζεο ηνπ ρεξηνχ

Καηά ηελ ψζεζε ε άλσζε ζπλερίδεη λα απμάλεη πιεζηάδνληαο ηα 15 N ελψ ε νπηζζέιθνπζα

ζηαδηαθά κεηψλεηαη ζηα 5 N Απηφ νθείιεηαη ζηε κείσζε ηεο γσλίαο επίζεζεο ηνπ ρεξηνχ ε νπνία επλνεί ηελ άλσζε παξά ηελ νπηζζέιθνπζα (Schleihauf 2004)

Πέξα απφ ηελ θίλεζε ησλ ρεξηψλ πξνσζεηηθέο δπλάκεηο κπνξνχλ λα παξαρζνχλ θαη απφ ηελ θίλεζε

ησλ πνδηψλ ην ειεχζεξν ζηπι ηεο θνιχκβεζεο ε ζπκκεηνρή ηνπο είλαη ζρεηηθά πεξηνξηζκέλε θηάλνληαο

πεξίπνπ ζην 10 κε 15 (Hollander et al 1986)

832 Γπλάκεηο αληίζηαζεο Οη δπλάκεηο αληίζηαζεο δηαθξίλνληαη ζε

Παζεηηθή νπηζζέιθνπζα Ζ νπνία είλαη ε αληίζηαζε ηνπ λεξνχ φηαλ ην ζψκα δε κεηαβάιιεη

ηε ζέζε ηνπ κέζα ζην λεξφ

Δλεξγεηηθή νπηζζέιθνπζα Ζ νπνία είλαη ε αληίζηαζε πνπ πξνέξρεηαη απφ ηηο θηλήζεηο ηνπ

ζψκαηνο κέζα ζην λεξφ

Ζ παζεηηθή νπηζζέιθνπζα είλαη ζπλάξηεζε ηνπ ηεηξαγψλνπ ηεο ηαρχηεηαο ηνπ θνιπκβεηή θαη θπ-

καίλεηαη απφ 30 Ν έσο 120 Ν Ζ παζεηηθή αληίζηαζε κεηξάηαη ζε ειεγρφκελεο ζπλζήθεο αζθψληαο δηαδνρη-

θέο ειθηηθέο δπλάκεηο ζηνλ αζιεηή θαη κεηξψληαο ηελ ηαρχηεηα θίλεζεο ηνπ ζψκαηφο ηνπ Ζ ελεξγεηηθή νπηζζέιθνπζα θαηαγξάθεηαη κε δηάθνξεο ηερληθέο ζε ζπλδπαζκφ κε ηε γεληθή εμίζσζε

ηεο νπηζζέιθνπζαο δχλακεο (βιέπε θεθάιαην 8) κε ηηκέο νη νπνίεο θπκαίλνληαη απφ 28 έσο 66 N ε αληίζε-

ζε κε ηελ παζεηηθή νπηζζέιθνπζα ε ελεξγεηηθή νπηζζέιθνπζα δελ εκθαλίδεη αλαινγηθή ζρέζε κε ηελ ηαρχ-ηεηα ηνπ θνιπκβεηή Γηα παξάδεηγκα έρεη αλαθεξζεί φηη ε ελεξγεηηθή νπηζζέιθνπζα παξακέλεη ζρεδφλ ζηα-

ζεξή ζε ρακειέο ηαρχηεηεο (απφ 11 έσο 15 ms) ελψ απμάλεηαη θαηαθφξπθα απφ ηελ ηαρχηεηα 16 έσο 22

ms (Kolmogorov Rumyantseva Gordon amp Cappaert 1997) Ζ νπηζζέιθνπζα δχλακε είηε ελεξγεηηθή είηε παζεηηθή νθείιεηαη ζηηο δηάθνξεο κνξθέο αληίζηαζεο

ηνπ λεξνχ ζην ζψκα νη νπνίεο πεξηιακβάλνπλ ηελ

1 Μεησπηθή νπηζζέιθνπζα αληίζηαζε Πξφθεηηαη γηα ηελ νπηζζέιθνπζα αληίζηαζε ηνπ λεξνχ πνπ

εμαξηάηαη απφ ηελ ηαρχηεηα ηνπ θνιπκβεηή θαη ην εκβαδφ ηεο εγθάξζηαο επηθάλεηαο ηνπ ζψκα-ηνο θαη ε νπνία έξρεηαη ζε επαθή κε ηε ξνή ηνπ λεξνχ Γηα παξάδεηγκα ε αληίζηαζε απηή απμά-

λεηαη φηαλ ην θεθάιη ηνπ θνιπκβεηή βξίζθεηαη ζεθσκέλν πάλσ απφ ην λεξφ Δπίζεο ην καζηί-

γσκα ησλ πνδηψλ ζπληειεί ζηε κείσζε ηεο νπηζζέιθνπζαο ίζσο ιφγσ ηεο θαιχηεξεο επζπγξάκ-κηζεο ηνπ ζψκαηνο θαη ηεο κείσζεο ηεο εγθάξζηαο επηθάλεηαο Ζ κεησπηθή νπηζζέιθνπζα κπνξεί

λα απνηειεί κέξνο ηεο παζεηηθήο ή θαη ηεο ελεξγεηηθήο νπηζζέιθνπζαο

260

2 Κπκαηνεηδή νπηζζέιθνπζα Πξφθεηηαη γηα ηελ αληίζηαζε πνπ πξνέξρεηαη απφ ηα θχκαηα πνπ

πξνθαιεί ε θίλεζε ηνπ αζιεηή κέζα ζην λεξφ θαη ε νπνία γεληθά κεηψλεηαη κε ηελ επζπγξάκκηζε ηνπ ζψκαηνο κέζα ζην λεξφ Αθνξά κέξνο ηεο ελεξγεηηθήο νπηζζέιθνπζαο Ζ νπηζζέιθνπζα απ-

ηή δχλακε κπνξεί λα έρεη πνιχ κεγάιε επίδξαζε φηαλ ν αζιεηήο θηλείηαη ζε κηθξφ βάζνο (έσο

θαη 50 ηεο ζπλνιηθήο νπηζζέιθνπζαο δχλακεο) ε νπνία φκσο κεηψλεηαη αθφκε θαη ζην 5

φηαλ ν αζιεηήο εθηειεί θηλήζεηο ζε βάζνο πεξίπνπ 06 m (Vennell Pease amp Wilson 2006) 3 Δπηθαλεηαθή νπηζζέιθνπζα δχλακε ή νπηζζέιθνπζα ηξηβήο Πξφθεηηαη γηα ηελ αληίζηαζε ηνπ

λεξνχ ζηελ επηθάλεηα ηνπ ζψκαηνο ε νπνία πξνέξρεηαη απφ αιιειεπίδξαζε ηεο επηθάλεηαο ηνπ

δέξκαηνο (ηξίρεο θιπ) κε ην λεξφ Πξφθεηηαη γηα κέξνο ηεο παζεηηθήο νπηζζέιθνπζαο θαη ζπλεη-ζθέξεη πεξίπνπ ζην 20 ηεο ζπλνιηθήο νπηζζέιθνπζαο δχλακεο (Zaidi Taiar Fohanno amp

Polidori 2008)

84 Μεζνδνινγηθέο επηζεκάλζεηο γηα ηελ αλάιπζε ηεο ρεξηάο Ζ εηδνπνηφο δηαθνξά αλάκεζα ζηελ εκβηνκεραληθή αλάιπζε ηεο ρεξηάο θαη ζηηο ηερληθέο πνπ αλαιχζεθαλ κέρξη ηψξα είλαη φηη ε θίλεζε πξαγκαηνπνηείηαη ηαπηφρξνλα εληφο θαη εθηφο λεξνχ Δπνκέλσο ε δηαδηθαζία

ηεο θηλεκαηηθήο αλάιπζεο απαηηεί ηε ηνπνζέηεζε θάκεξαο κέζα ζην λεξφ ηε θαηάιιειε βαζκνλφκεζε ηνπ

ρψξνπ κέζα ζην λεξφ αιιά θαη ηελ εχξεζε ηξφπσλ ηνπνζέηεζεο ησλ αλαθιαζηήξσλ ζην ζψκα ρσξίο λα α-πνθνιιψληαη κέζα ζην λεξφ Μηα ελδεηθηηθή εκβηνκεραληθή αλάιπζε ηεο ρεξηάο ζα κπνξνχζε λα πεξηιακβά-

λεη ηνλ ππνινγηζκφ ησλ αθφινπζσλ κεηαβιεηψλ

1 ηε ζπλνιηθή δηάξθεηα ηεο ρεξηάο θαη ηε ζρεηηθή δηάξθεηα ησλ επηκέξνπο θάζεσλ

2 ην κήθνο ηε ζπρλφηεηα ηεο ρεξηάο θαη ηε κέζε θνιπκβεηηθή ηαρχηεηα 3 ηε γσλία επίζεζεο θαη ηε γσλία αλάκεζα ζηε ξνή ηνπ λεξνχ θαη ην επίπεδν ηεο παιάκεο αλά

θάζε

4 ηε κέγηζηε ζηξνθή ηνπ θνξκνχ πξνο ηε κία θαη ηελ άιιε πιεπξά ηνπ ζψκαηνο 5 ηηο γσλίεο ηνπ ψκνπ ηνπ αγθψλα θαη ηεο περενθαξπηθήο ηε ζηηγκή ηεο εηζφδνπ ηε ζηηγκή

ηεο έιμεο ηεο ψζεζεο θαη ηεο επαλαθνξάο

6 ηελ θαηαθφξπθε θαη νξηδφληηα ηαρχηεηα ηνπ ρεξηνχ θαηά ηε δηάξθεηα ηεο θίλεζεο 7 ηε κέγηζηε ειεθηξνκπνγξαθηθή δξαζηεξηφηεηα ησλ κπψλ θαη ην ρξφλν επίηεπμήο ηεο

261

Βηβιηνγξαθία Abrams G D Sheets A L Andriacchi T P amp Safran M R (2011) Review of tennis serve motion

analysis and the biomechanics of three serve types with implications for injury Sports Biomechanics

10(4) 378-390 doi 101080147631412011629302

Ae M Nagahara R Ohshima Y Koyama H Takamoto M amp Shibayama K (2007) Biomechanical analysis of the top three male high jumpers at the 2007 World Championships in Athletics New

Studies in Athletics 23(2) 45-52

Arampatzis A amp Bruggemann G P (1999) Mechanical energetic processes during the giant swing exercise

before dismounts and flight elements on the high bar and the uneven parallel bars Journal of Biomechanics 32(8) 811-820

Arellano R Brown P Cappaert l amp C N R (1994) Analysis of 50- l00- and 200-m freestyle swimmers

at the 1992 Olympic Games Journal of Applied Biomechanics 10 189-199

Bahamonde R E amp Knudson D (2001) Ground reaction forces of two types of stances and tennis serves

Medicine and Science in Sports and Exercise 33(Supplement 1) S1002

Bartlett R (1992) The biomechanics of discus throw a review Journal of Sports Sciences 10 467-510

Bixler B amp Riewald S (2002) Analysis of a swimmers hand and arm in steady flow conditions using computational fluid dynamics Journal of Biomechanics 35(5) 713-717 doi S0021929001002469

[pii]

Bridgett L A amp Linthorne N P (2006) Changes in long jump take-off technique with increasing run-up speed Journal of Sports Sciences 24(8) 889-897 doi QM48405757775374 [pii]

10108002640410500298040

Cappaert J M Pease D L amp Troup J P (1995) Three-dimensional analysis of the mens 100-m freestyle during the 1992 Olympic Games Journal of Applied Biomechanics 11 103-112

Chollet D Chalies S amp Chatard J C (2000) A new index of coordination for the crawl description and

usefulness International Journal of Sports Medicine 21(1) 54-59 doi 101055s-2000-8855

Chow J W Park S A amp Tillman M D (2009) Lower trunk kinematics and muscle activity during different types of tennis serves Sports Medicine Arthoscopy Rehabiltation Therapy and Technology

1(1) 24 doi 1758-2555-1-24 [pii] 1011861758-2555-1-24

Coh M (2003) Biomechanical analysis of Colin Jacksons hurdle clearance technique New Studies in Athletics 18(1) 37-45

Coh M (2007) Biomechanical model of the take-off action in the high jump - A case study New Studies in

Athletics 23(4) 63-73

Dapena J (Ed) (2000) The High Jump Oxford Blackwell Publishing

Elliott B C (1988) Biomechanics of the serve in tennis A biomedical perspective Sports Medicine 6(5)

285-294

Fleisig G Nicholls R Elliott B amp Escamilla R (2003) Kinematics used by world class tennis players to produce high-velocity serves Sports Biomechanics 2(1) 51-64 doi 10108014763140308522807

Frere J Gopfert B Slawinski J amp Tourny-Chollet C (2012) Shoulder muscles recruitment during a

power backward giant swing on high bar a wavelet-EMG-analysis Human Movement Science 31(2) 472-485 doi S0167-9457(12)00027-9 [pii] 101016jhumov201202002

Girard O Micallef J P amp Millet G P (2005) Lower-limb activity during the power serve in tennis

effects of performance level Medicine and Science in Sports and Exercise 37(6) 1021-1029 doi

00005768-200506000-00018 [pii]

262

Gourgoulis V Aggeloussis N Vezos N Kasimatis P Antoniou P amp Mavromatis G (2008) Estimation

of hand forces and propelling efficiency during front crawl swimming with hand paddles Journal of Biomechanics 41(1) 208-215 doi S0021-9290(07)00263-1 [pii] 101016jjbiomech200706032

Gourgoulis V Boli A Aggeloussis N Antoniou P Toubekis A amp Mavromatis G (2015) The

influence of the hands acceleration and the relative contribution of drag and lift forces in front crawl

swimming Journal of Sports Sciences 33(7) 696-712 doi 101080026404142014962571

Graham-Smith P amp Lees A (2005) A three-dimensional kinematic analysis of the long jump take-off

Journal of Sports Sciences 23(9) 891-903 doi X1V84KR87071372X [pii]

10108002640410400022169

Graubner R amp Nixdorf E (2011) Biomechanical Analysis of the Sprint and Hurdles Events at the 2009

IAAF World Championships in Athletics New Studies in Athletics 26(12) 19-53

Gregor R Whitting W amp McCoy R (1985) Kinematic analysis of olympic discus throwers International Journal of Sport Biomechanics 1 131-138

Hay J (1993) The biomechanics of sports techniques Englewood Cliffs NJ Prentice Hall

Hay J amp Yu B (1995) Critical characteristics of technique in throwing the discus Journal of Sports

Sciences 13 125-140

Hay J G (1993) Citius altius longius (faster higher longer) the biomechanics of jumping for distance

Journal of Biomechanics 26 Suppl 1 7-21

Hay J G amp Miller Jr J (1985) Teqnuiques used in the transition from approach to takeoff in the long jump International Journal of Sport Biomechanics 1 174-184

Hiley M J amp Yeadon M R (2003) The margin for error when releasing the high bar for dismounts

Journal of Biomechanics 36(3) 313-319 doi S0021929002004311 [pii]

Hollander A P De Groot G van Ingen Schenau G J Toussaint H M De Best H Peeters W (1986)

Measurement of active drag during crawl arm stroke swimming Journal of Sports Sciences 4(1) 21-

30 doi 10108002640418608732094

Isolehto J Virmavirta M Kyroumllaumlinen H amp Komi P (2007) Biomechanical analysis of the high jump at the 2005 IAAF World Championships in Athletics New Studies in Athletics 22(2) 17-27

Joseacute Campos Javier Gaacutemez Alberto Encarnacioacuten Marcos Gutieacuterrez-Daacutevila amp Rojas J (2013) Three

dimensional kinematic analysis of the long jump at the 2008 IAAF world indoor championships in athletics New Studies in Athletics 28(34) 115-131

Kakihana W amp Suzuki S (2001) The EMG activity and mechanics of the running jump as a function of

takeoff angle Journal of Electromyography and Kinesiology 11(5) 365-372 doi S1050-

6411(01)00008-6 [pii]

Kerwin D G amp Hilley M J (2003) Estimation of reaction forces in high bar swinging Sports Engineering

6(1) 21-30

Keskinen K L amp Komi P V (1993) Stroking characteristics of front crawl swimming during exercise Journal of Applied Biomechanics 9 219-226

Knicker A (1994) Kinematic analyses ofthe discus throwing competitions at the IAAF World

Championships in Athletics Stuttgart 1993 New Studies in Athletics 9(3) 9-16

Kolmogorov S V Rumyantseva O A Gordon B J amp Cappaert J M (1997) Hydrodynamic

characteristics of competitive swimmers of different genders and performance Levels Journal of

Applied Biomechanics 13 88-97

Kotze J Mitchell S R amp Rothberg S J (2000) The role of the racket in high-speed tennis serves Sports Engineering 3 67-84

263

Kovacs M amp Ellenbecker T (2011) An 8-stage model for evaluating the tennis serve implications for

performance enhancement and injury prevention Sports Health 3(6) 504-513 doi 1011771941738111414175 101177_1941738111414175 [pii]

Kreighbaum E amp Barthels K M (1996) Biomechanics A qualititative approach for studying human

movement Boston Allyn and Bacon

Leigh S Gross M T Li L amp Yu B (2008) The relationship between discus throwing performance and combinations of selected technical parameters Sports Biomechanics 7(2) 173-193 doi

10108014763140701841399

Leigh S Liu H Hubbard M amp Yu B (2010) Individualized optimal release angles in discus throwing Journal of Biomechanics 43(3) 540-545 doi S0021-9290(09)00556-9 [pii]

101016jjbiomech200909037

Leigh S amp Yu B (2007) The associations of selected technical parameters with discus throwing performance a cross-sectional study Sports Biomechanics 6(3) 269-284 doi

10108014763140701489744

Linthorne N P Guzman M S amp Bridgett L A (2005) Optimum take-off angle in the long jump Journal

of Sports Sciences 23(7) 703-712 doi TRG73078PPJ33J35 [pii] 10108002640410400022011

Maglischo E W (2013) Part I Is the breaststroke arm stroke a ldquoPullrdquo or a ldquoScullrdquo Journal of Swimming

Research 21(1) 1-11

McCabe C B Psycharakis S amp Sanders R (2011) Kinematic differences between front crawl sprint and distance swimmers at sprint pace Journal of Sports Sciences 29(2) 115-123 doi 930332222 [pii]

101080026404142010523090

McDonald C amp Dapena J (1991) Linear kinematics of the mens 110-m and womens 100-m hurdles races Medicine and Science in Sports and Exercise 23(12) 1382-1391

Miladinov O (2006) New aspects in perfecting the long jump technique New Studies in Athletics 21(4) 7-

25

Payton C Baltzopoulos V amp Bartlett R (2002) Contributions of rotations of the trunk and upper extremity to hand velocity during front crawl swimming Journal of Applied Biomechanics 18 243-

256

Psycharakis S G amp Sanders R H (2008) Shoulder and hip roll changes during 200-m front crawl swimming Medicine and Science in Sports and Exercise 40(12) 2129-2136 doi

101249MSS0b013e31818160bc

Psycharakis S G amp Sanders R H (2010) Body roll in swimming a review Journal of Sports Sciences

28(3) 229-236 doi 919053458 [pii]

10108002640410903508847

Reid M Elliott B amp Alderson J (2008) Lower-limb coordination and shoulder joint mechanics in the

tennis serve Medicine and Science in Sports and Exercise 40(2) 308-315 doi 101249mss0b013e31815c6d61

Rushall B S Sprigings E J Holt L E amp Cappaert J M Forces in Swimming - A Re-evaluation of

Current Status Retrieved 15 June 2015 from httpcoachscisdsueduswimbulletstablehtm

Sakurai S Reid M amp Elliott B (2013) Ball spin in the tennis serve spin rate and axis of rotation Sports

Biomechanics 12(1) 23-29 doi 101080147631412012671355

Schleihauf R E (2004) Biomechanics of human movement Bloomington IN Authorhouse

Seeley M K Uhl T L McCrory J McGinn P Kibler W B amp Shapiro R (2008) A comparison of muscle activations during traditional and abbreviated tennis serves Sports Biomechanics 7(2) 248-

259 doi 10108014763140701841746

250

2 ηελ ηαρχηεηα ηεο ξαθέηαο θαη ηεο κπάιαο

3 ηε κέγηζηε ηαρχηεηα ηνπ ψκνπ ηνπ αγθψλα ηεο περενθαξπηθήο θαη ηεο ρεηξνιαβήο θαη ην ρξφλν επίηεπμεο σο πνζνζηφ ηεο ζπλνιηθήο δηάξθεηαο ηεο θίλεζεο

4 ηε κέγηζηε θαη ηελ ειάρηζηε θάκςε ηεο άξζξσζεο ηνπ γφλαηνο

5 ηε κέγηζηε έμσ θαη έζσ ζηξνθή ηεο άξζξσζεο ηνπ ψκνπ ηνπ ρεξηνχ ξίςεο

6 ηε κέγηζηε θαη ηελ ειάρηζηε ζηξνθή ηνπ θνξκνχ θαηά ηε δηάξθεηα ηεο θίλεζεο 7 ηε κέγηζηε θαηαθφξπθε δχλακε αληίδξαζεο θαηά ηελ ψζεζε

8 ηε κέγηζηε ειεθηξνκπνγξαθηθή δξαζηεξηφηεηα θαη ην ρξφλν επίηεπμήο ηεο γηα θάζε κπ

7 Δλφξγαλε γπκλαζηηθή (γηγάληηα αηψξεζε ζην κνλφδπγν) Έλα ζεκαληηθφο αξηζκφο ησλ αγσληζκάησλ ηεο ελφξγαλεο γπκλαζηηθήο (πρ κνλφδπγν δίδπγν θξίθνη) βαζί-

δεηαη ζηελ ηθαλφηεηα εθηέιεζεο θηλήζεσλ ηνπ ζψκαηνο φηαλ απηφ αησξείηαη ζηνλ αέξα έρνληαο σο βάζε

ζηήξημεο ηα ρέξηα

Ζ γηγαληηαία αηψξεζε ζην κνλφδπγν απνηειεί κηα απφ ηηο πην απαηηεηηθέο θαη ηαπηφρξνλα ραξαθηε-ξηζηηθέο θηλήζεηο ηεο ελφξγαλεο γπκλαζηηθήο Ο αζιεηήο εθηειεί αζθήζεηο ζηεξηδφκελνο ζε κηα αηζάιηλε

κπάξα χςνπο 260 m κήθνπο 240 m θαη δηακέηξνπ 28 cm Ζ γηγαληηαία αηψξεζε απνηειεί ην επηζηέγαζκα

πξνθαηαξηηθψλ αησξήζεσλ θαη θηλήζεσλ ηνπ ζψκαηνο κε ην ζψκα θάησ απφ ηελ κπάξα Αλαθέξεηαη δε κηα πιήξεο πεξηζηξνθή ηνπ ζψκαηνο γχξσ απφ ηελ κπάξα

Τπάξρνπλ δχν ηερληθέο εθηέιεζεο ηεο γηγαληηαίαο αηψξεζεο ε παξαδνζηαθή θαηά ηελ νπνία ν αζιε-

ηήο δηαηεξεί ηα ρέξηα ηνπ αλνηρηά θαη ε αηψξεζε εθηειείηαη κε δπλακηθή θίλεζε ησλ θάησ άθξσλ φηαλ βξί-ζθεηαη ζην ηέινο ηεο αηψξεζεο θάησ απφ ηελ κπάξα θαη ε δπλακηθή αηψξεζε ε νπνία εθκεηαιιεχεηαη ηφζν

ην άλνηγκα ησλ ψκσλ φζν θαη ησλ ηζρίσλ θαζφιε ηε δηάξθεηα ηεο αηψξεζεο Ο αζιεηήο ή ε αζιήηξηα εθηειεί

ηελ αηψξεζε πξφζζηα (κε θνξά απφ πίζσ πξνο ηα κπξνζηά) ή νπίζζηα (κε θνξά απφ κπξνζηά πξνο ηα πίζσ)

ελψ ηαπηφρξνλα εθηειεί θαη πεξηζηξνθέο ζην εγθάξζην θαη κεησπηαίν επίπεδν Ζ νπίζζηα αηψξεζε ζην κνλφδπγν βαζίδεηαη ζηνπο εμήο παξάγνληεο

1 Σε δεκηνπξγία ξνπήο ηνπ ζψκαηνο ζε ζρέζε κε ηνλ άμνλα πεξηζηξνθήο πνπ πξνέξρεηαη απφ

ηηο δπλάκεηο ηεο βαξχηεηαο θαη ηελ αληίζηαζε ηεο κπάξαο πξνο ηα ρέξηα ηνπ αζιεηή ζε ζπ-γθεθξηκέλα ζεκεία ηεο θίλεζεο

2 Σηο θηλήζεηο ηνπ αζιεηή νη νπνίεο έρνπλ σο ζηφρν ηε κεηαβνιή ηεο ξνπήο αδξάλεηαο θαη κέ-

ζσ απηήο ηε κεηαβνιή ηεο ηαρχηεηαο πεξηζηξνθήο Όηαλ ην ΚΜ ηνπ ζψκαηνο έξρεηαη πην θνληά ζηελ κπάξα ηφηε ε ξνπή αδξάλεηαο κεηψλεηαη θαη άξα ν αζιεηήο επηηαρχλεη

3 Καηά ηελ νξηδφληηα ζέζε πάλσ απφ ηελ κπάξα ν αζιεηήο θηάλεη ζην πςειφηεξν επίπεδν έ-

ρνληαο ηε κέγηζηε δπλαηή δπλακηθή ελέξγεηα ελψ θαζψο δηέξρεηαη θάησ απφ ηελ κπάξα ε

δπλακηθή ελέξγεηα κεηαηξέπεηαη ζε θηλεηηθή Ζ θάκςε ησλ αξζξψζεσλ θαηά ηελ αλνδηθή θάζε απμάλεη ηελ θηλεηηθή θαη ηε δπλακηθή ελέξγεηα ελψ ε έθηαζε θαηά ηελ θαζνδηθή θάζε

απμάλεη ηε δπλακηθή θαη δε κεηψλεη ηελ θηλεηηθή

71 Κηλεκαηηθά ραξαθηεξηζηηθά Όηαλ ν αζιεηήο βξεζεί ζηελ αθεηεξία ε ηερληθή μεθηλάεη κε κηθξέο αησξήζεηο ηνπ ζψκαηνο νη νπνίεο έρνπλ σο ζηφρν ηελ αχμεζε ηεο πεξηζηξνθηθήο θίλεζεο ηνπ ζψκαηνο Όηαλ ν αζιεηήο θηλεζεί πξνο ηα κπξνζηά θά-

κπηεη ηα ηζρία θαη ηνπο αγθψλεο θέξνληαο ην ΚΜ πην θνληά ζηελ κπάξα δεκηνπξγψληαο ηαιάλησζε ηνπ ζψ-

καηνο Όηαλ ν αζιεηήο επηζηξέθεη πξνο ηα πίζσ νη αξζξψζεηο εθηείλνληαη θαη ζηελ επαλαθνξά ε ηαρχηεηα

απμάλεη

251

Εικόνα 1018 Αλαπαξάζηαζε ηεο νπίζζηαο γηγάληηαο αηψξεζεο Ζ θίλεζε ρσξίζηεθε ζε ηέζζεξα ηεηαξηεκφξηα γηα ηελ

θαιχηεξε πεξηγξαθή ηεο Γεμηά παξνπζηάδνληαη νη ηηκέο αλαθνξάο γηα ηελ άξζξσζε ηνπ ηζρίνπ θαη ηνπ ψκνπ

Καζψο ε ηαιάληεπζε ζπλερίδεηαη ην ζψκα ιακβάλεη νινέλα θαη πην αθξαίεο ζέζεηο ζε ζρέζε κε ην

κνλφδπγν γηα λα θαηαιήμεη ζηελ πιήξε πεξηζηξνθή (360deg) Ζ ζέζε ηνπ ζψκαηνο θαηά ηελ πιήξε πεξηζηξν-θή πεξηγξάθεηαη απφ ηε γσλία ηνπ ΚΜ κε ηελ κπάξα θαη θπκαίλεηαη απφ 0 έσο 360deg φπσο παξνπζηάδεηαη

ζηελ Δηθφλα 1018 ηε ζπλέρεηα ζα ρξεζηκνπνηήζνπκε ηνλ φξν laquoζέζεraquo (ζε κνίξεο) γηα λα πξνζδηνξίδνπκε ηε

ζέζε ηνπ ζψκαηνο θαηά ηε δηάξθεηα ηεο πιήξνπο πεξηζηξνθήο ελψ γηα ηνλ ίδην ζθνπφ ε πιήξεο πεξηζηξνθή έρεη δηαηξεζεί ζε ηέζζεξα ηεηαξηεκφξηα

ε κηα πιήξε πεξηζηξνθή ε ζέζε ηνπ ζψκαηνο δελ είλαη ίδηα Απηφ νθείιεηαη ζην γεγνλφο φηη θαηά

ηελ πεξηζηξνθή ε ηαρχηεηα ηνπ ΚΜ κεηψλεηαη εμαηηίαο ηεο ηξηβήο ησλ ρεξηψλ κε ηελ κπάξα θαη ζπλεπψο ν αζιεηήο πξέπεη λα κεηαβάιεη ηελ αθηίλα πεξηζηξνθήο ηνπ ΚΜ γχξσ απφ ηελ κπάξα ην νπίζζην γηγαληηαίν

αηψξεκα (δειαδή κε θαηεχζπλζε αληίζεηα κε ηνπο δείθηεο ηνπ ξνινγηνχ) ε θίλεζε ραξαθηεξίδεηαη απφ θάκ-

ςε ησλ ηζρίσλ θαη ησλ ψκσλ θαηά ηελ άλνδν ηνπ αζιεηή (1ν θαη 2

ν ηεηαξηεκφξην) θαη απφ έθηαζε ησλ αξ-

ζξψζεσλ θαηά ηελ θαζνδηθή θάζε (3ν θαη 4

ν ηεηαξηεκφξην)

Έζησ φηη ε γσλία αλαθνξάο είλαη 180deg θαη αληηζηνηρεί ζηελ νπδέηεξε ζέζε ηνπ ηζρίνπ (αχμεζε ηεο

γσλίαο νδεγεί ζε θάκςε) θαη ηηο 180deg θάκςε ηνπ ψκνπ (θάκςε ηνπ ψκνπ νδεγεί ζε κείσζε ηεο γσλίαο) Ό-

ηαλ ν αζιεηήο βξίζθεηαη ιίγν πξηλ ηελ θαηαθφξπθε ζέζε θάησ απφ ηελ κπάξα (ζέζε 0deg) νη ψκνη βξίζθνληαη ζρεδφλ ζε νπδέηεξε ζέζε ελψ ηα ηζρία ζε ππεξέθηαζε 10-20deg θαη νη πνδνθλεκηθέο ζε πεικαηηαία θάκςε

(Arampatzis amp Bruggemann 1999 Yeadon amp Hiley 2000) Καηά ηελ άλνδν απφ ηηο 0deg έσο ηηο 180deg ν αζιε-

ηήο εθηειεί θάκςε ησλ ηζρίσλ (~60deg) (ιίγν πξηλ θηάζεη ηελ νξηδφληηα ζέζε) θαη έπεηηα θάκςε (~60deg) θαη πξνβνιή ησλ ψκσλ ψζηε λα κεηψζεη ηελ αθηίλα πεξηζηξνθήο θαη λα κεηψζεη ηελ επίδξαζε ηεο ξνπήο ηεο

βαξχηεηαο δηαηεξψληαο πςειή ηελ ηαρχηεηά ηνπ (Arampatzis amp Bruggemann 1999 Sevrez Berton Rao amp

Bootsma 2009) Όηαλ ην ζψκα βξίζθεηαη ζηε ζέζε 90deg ηφηε νη ψκνη θαη ηα ηζρία βξίζθνληαη ζε γσλία θάκ-

ςεο 120deg Καζψο ν αζιεηήο νινθιεξψλεη ηελ αλνδηθή θάζε θαη θηάλνληαο ζηελ θαηαθφξπθε ζέζε πάλσ απφ

ηελ κπάξα (ζέζε 180deg) ην ζψκα ζηαδηαθά επζπγξακκίδεηαη Καηά ηελ θαζνδηθή θάζε παξαηεξείηαη κηα

ζηαδηαθή έθηαζε ησλ ηζρίσλ θαη ησλ ψκσλ κέρξη πεξίπνπ ηε ζέζε ησλ 280deg (Arampatzis amp Bruggemann 1999 Sevrez et al 2009 Yeadon amp Hiley 2000) (Δηθφλα 1019) Σα γφλαηα κέλνπλ ζρεδφλ ζε πιήξε έθηαζε

θαηά ηε δηάξθεηα ελφο θχθινπ (Tsuchiya Murata amp Fukunaga 2004)

252

Εικόνα 1019 Καηά ηελ θαζνδηθή θάζε νη ψκνη θαη ηα ηζρία βξίζθνληαη ζε πιήξε έθηαζε ψζηε ν αζιεηήο λα απμήζεη ηελ αθηίλα πεξηζηξνθήο ηνπ (2015 European Artistic Gymnastics Championships - Horizontal bar - Pablo Braegger 05 by

Pierre-Yves Beaudouin Τπφ ηελ άδεηα CC BY-SA 40 via Wikimedia Commons)

Να ζεκεησζεί φηη νη θηλήζεηο ηεο θάκςεο θαη ηεο έθηαζεο ησλ αξζξψζεσλ θαηά ηε γηγάληηα αηψξεζε πξνο ηα πίζσ δηαθέξνπλ ζε ζρέζε κε απηέο πνπ παξαηεξνχληαη θαηά ηε γηγάληηα αηψξεζε πξνο ηα κπξνζηά

Καηά ηελ νπίζζηα αηψξεζε ε έθηαζε ιακβάλεη ρψξα θαηά ηελ θαζνδηθή θάζε θαη ε θάκςε θαηά ηελ αλνδη-

θή θάζε ελψ ην αληίζεην ζπκβαίλεη θαηά ηελ πξφζζηα αηψξεζε

Ζ ηξνρηά ηνπ ΚΜ ζε κηα πιήξε πεξηζηξνθή είλαη ζρεδφλ θπθιηθή (Hiley amp Yeadon 2003) Απηφ ζπκβαίλεη επεηδή θαηά ηελ αλνδηθή θάζε ην ΚΜ ζπγθιίλεη ειαθξά πξνο ηελ κπάξα ψζηε λα κεησζεί ε αθηί-

λα πεξηζηξνθήο ελψ θαηά ηελ θαζνδηθή θάζε ζπκβαίλεη ην αληίζεην (Δηθφλα 1020)

Ζ γσληαθή ηαρχηεηα ηνπ ΚΜ είλαη κέγηζηε ιίγν πξηλ ηε δηέιεπζε θάησ απφ ηελ κπάξα (ζέζε 0deg) κε ηηκέο πνπ θπκαίλνληαη απφ 270 έσο 310degs (Frere Gopfert Slawinski amp Tourny-Chollet 2012) Καηά ηελ

αξρηθή θάζε αλφδνπ (ζέζε 0deg έσο 30deg) ε ηαρχηεηα κεηψλεηαη ελψ ζηε ζπλέρεηα (ζέζε 30deg έσο 90deg) απμάλεη

θαζψο ν αζιεηήο έιθεη ηελ κπάξα γηα λα αλέβεη ςειά ην δεχηεξν ηξηηεκφξην ε ηαρχηεηα κεηψλεηαη γηα λα

ιάβεη ηελ ειάρηζηε ηηκή ηεο ζηελ θαηαθφξπθε ζέζε ηνπ αζιεηή πάλσ απφ ηελ κπάξα (ζέζε 180deg) ηε ζπλέ-ρεηα απμάλεηαη ζηαδηαθά θαηά ηελ θαζνδηθή θάζε (απφ ηε ζέζε 180deg θαη έπεηηα) Καηά ηελ απειεπζέξσζε

ε νξηδφληηα γξακκηθή ηαρχηεηα ηνπ ΚΜ εκθαλίδεη ηηκέο νη νπνίεο θπκαίλνληαη απφ 2 ms έσο 22 ms ελψ ε

θαηαθφξπθε θπκαίλεηαη πεξίπνπ ζηα 5 ms (Hiley amp Yeadon 2003) Ζ επηηάρπλζε ηνπ ΚΜ είλαη κέγηζηε φηαλ ν αζιεηήο νινθιεξψλεη ηε θίλεζή ηνπ ζην 3

ν ηεηαξηεκφξην

(ιίγν κεηά ηε ζέζε 270deg) Καζψο ην ζψκα έξρεηαη νξηδφληηα θάησ απφ ηελ κπάξα ε επηηάρπλζε αιιάδεη πξφ-

ζεκν θαη κεηαηξέπεηαη ζε επηβξάδπλζε γηα λα απμεζεί εθ λένπ θαηά ηελ αλνδηθή θάζε κέρξη πεξίπνπ ηα κη-ζά ηνπ 2

νπ ηεηαξηεκνξίνπ ηεο πεξηζηξνθήο (Frere et al 2012)

253

Εικόνα 1020 Αλαπαξάζηαζε ηεο γηγάληηαο αηψξεζεο πξνο ηα πίζσ Ζ θφθθηλε γξακκή δείρλεη ηε κεηαηφπηζε ηνπ ΚΜ Ζ ηαρχηεηα ηνπ ΚΜ είλαη κέγηζηε ζην ζεκείν Γ θαη ρακειφηεξε ζην ζεκείν Γ Ζ επηηάρπλζε ηνπ ΚΜ είλαη κέγηζηε ζην ζεκείν

Α ελψ ε επηβξάδπλζε ζην ζεκείν Β

72 Δθαξκνγή δπλάκεσλ θαηά ην γηγαληηαίν αηψξεκα Οη δπλάκεηο νη νπνίεο αζθνχληαη θαηά ηελ αηψξεζε ηνπ αζιεηή ζην κνλφδπγν είλαη νη εμήο (Hay 1993) (Δη-

θφλα 1021) Ζ δχλακε ηεο βαξχηεηαο

Ζ δχλακε αληίδξαζεο ηεο κπάξαο πξνο ηα ρέξηα ε νπνία έρεη δπν ζπληζηψζεο ηελ θε-

ληξνκφιν ε νπνία αζθείηαη ζηελ θαηεχζπλζε ηεο γξακκήο πνπ ελψλεη ην ΚΜ ηνπ ζψκα-ηνο κε ην θέληξν ηεο κπάξαο θαη κηα θάζεηε δχλακε

Ζ ξνπή ε νπνία παξάγεηαη απφ ηηο δπλάκεηο ηεο ηξηβήο ησλ ρεξηψλ κε ηελ κπάξα

Μπτθέο δπλάκεηο

254

Εικόνα 1021 Γπλάκεηο νη νπνίεο αζθνχληαη θαηά ηελ αηψξεζε ζην κνλφδπγν (ζρεδηαζκφο ησλ δπλάκεσλ ζην αξρείν

(2015_European_Artistic_Gymnastics_Championships_-_Horizontal_bar_-_Vlasios_Maras_08jpg Pierre-Yves Beau-

douin Τπφ ηελ άδεηα CC BY-SA 40 via Wikimedia Commons)

Όηαλ ν αζιεηήο βξεζεί ζηελ αθεηεξία (ζέζε 0deg) ε γξακκή ηεο βαξχηεηαο δηαπεξλά ηνλ άμνλα πεξη-ζηξνθήο θαη επνκέλσο δελ κπνξεί λα παξάγεη θακία θίλεζε Καζψο ν αζιεηήο εθηειεί ηελ πεξηζηξνθή ν

κνριφο ηνπ δηαλχζκαηνο ηεο βαξχηεηαο ζε ζρέζε κε ηελ κπάξα κεηαβάιιεηαη θαη είλαη κέγηζηνο ζηηο νξηδφ-

ληηεο ζέζεηο ηνπ ζψκαηνο ζε ζρέζε κε ηελ κπάξα (ζέζε 90deg θαη 180deg) είηε ζην αλέβαζκα είηε ζην θαηέβα-ζκα Ζ ξνπή ηεο βαξχηεηαο είλαη αληίζεηε πξνο ηελ θίλεζε ηνπ αζιεηή ζην αλέβαζκα ελψ ην αληίζεην ζπκ-

βαίλεη ζην θαηέβαζκα

Ζ ξνπή ηεο ηξηβήο είλαη πάληα αληίζεηε ζηελ θαηεχζπλζε ηεο θίλεζεο Καηά ηελ αλνδηθή θάζε ε ξνπή ησλ δπλάκεσλ ηεο ηξηβήο καδί κε ηε ξνπή ηεο βαξχηεηαο έρνπλ ηελ ίδηα θνξά θαη επηβξαδχλνπλ ηνλ

αζιεηή Καηά ηελ θάζνδν ε ξνπή ηεο ηξηβήο είλαη αληίζεηε ζηε ξνπή ηεο βαξχηεηαο Υσξίο θακία κεηαβνιή

ζηε ζέζε ηνπ ζψκαηνο ε πιήξεο πεξηζηξνθή γχξσ απφ ηελ κπάξα δελ είλαη εθηθηή ιφγσ ηεο ζπλερνχο επί-

δξαζεο ηεο ηξηβήο Ζ θεληξνκφινο δχλακε (Fθ) έρεη σο ζηφρν λα δηαηεξεί ηελ πεξηζηξνθηθή θίλεζε ηνπ ΚΜ ηνπ ζψκα-

ηνο γχξσ απφ ηελ κπάξα Δάλ σ ε γσληαθή ηαρχηεηα ηνπ ΚΜ m ε κάδα θαη r ε αθηίλα πεξηζηξνθήο ε Fθ

δίλεηαη απφ ηε ζρέζε

Δπνκέλσο ε Fθ είλαη κέγηζηε φηαλ ν αζιεηήο εκθαλίδεη ηε κεγαιχηεξε ηαρχηεηα πεξηζηξνθήο (σ) ζε

ζπλδπαζκφ κε ηε κηθξφηεξε αθηίλα πεξηζηξνθήο (r) Δθφζνλ ε σ απμάλεη θαηά ηελ θαζνδηθή θάζε ηνπ αησ-

ξήκαηνο (Δηθφλα 1020) ηφηε ε Fθ είλαη πςειφηεξε ζε απηήλ ηε θάζε κε ηηκέο πνπ θηάλνπλ ηηο 35 θνξέο ην ζσκαηηθφ βάξνο (Kerwin amp Hilley 2003) Δπηπιένλ ε άζθεζε ηεο Fθ επηβαξχλεη ηδηαίηεξα ηε ιαβή ελψ

πξνθαιεί παξακφξθσζε ηεο κπάξαο πεξίπνπ θαηά 9 cm (Kerwin amp Hilley 2003) Ζ παξακφξθσζε απηή ηεο

κπάξαο φκσο ιεηηνπξγεί ζεηηθά γηα ηνλ αζιεηή αθνχ θαηά ηελ επεξρφκελε αλνδηθή θάζε ε κπάξα επαλέξ-

ρεηαη θαη πξνζδίδεη επηπιένλ ειαζηηθή ελέξγεηα ζηνλ αζιεηή γηα λα επηηχρεη ηελ αλχςσζή ηνπ Ζ παξαπάλσ πεξηγξαθή ησλ δπλάκεσλ πνπ αζθνχληαη ζηνλ αζιεηή βαζίδεηαη ζε εθαξκνγή ησλ λφ-

κσλ ηεο θπζηθήο ρσξίο λα ιακβάλεη ππφςε ηεο ηε κεηαβνιή ηεο ζέζεο ηνπ ζψκαηνο θαηά ηελ θίλεζε Όπσο

έρεη ήδε αλαθεξζεί ην αηψξεκα ραξαθηεξίδεηαη απφ θάκςε ησλ αξζξψζεσλ θαηά ηελ αλνδηθή θάζε θαη έ-θηαζε θαηά ηελ θαζνδηθή θάζε Με ηελ έθηαζε ησλ αξζξψζεσλ απμάλεη ε αθηίλα πεξηζηξνθήο ελψ κε ηελ

θάκςε ζπκβαίλεη ην αληίζεην Απηή ε κεηαβνιή επηηξέπεη ζηνλ αζιεηή

255

1 Να κεηψζεη ηελ επίδξαζε ηεο ξνπήο ηεο βαξχηεηαο θαηά ηελ άλνδν θαη λα ηελ απμήζεη θαηά

ηελ θάζνδν 2 Να απμήζεη ηε γσληαθή ηαρχηεηα ζε φιεο ηηο θάζεηο

3 Να επηηχρεη κεγαιχηεξε αχμεζε ηεο ζηξνκθνξκήο θαηά ηελ θαζνδηθή θάζε απφ ηελ αληί-

ζηνηρε κείσζε ηεο ζηξνκθνξκήο θαηά ηελ αλνδηθή θάζε (Yeadon amp Hiley 2000)

Ο ξφινο ησλ κπτθψλ δπλάκεσλ θαηά ην γηγαληηαίν αηψξεκα εθθξάδεηαη κέζα απφ ηηο κεηαβνιέο ζηε ζέζε ηνπ ζψκαηνο ηηο νπνίεο πξνθαιεί πγθεθξηκέλα ε ππεξέθηαζε ησλ ηζρίσλ ιίγν πξηλ ηελ νξηδφληηα ζέζε

θάησ απφ ηελ κπάξα καδί κε ηελ θάκςε ησλ ηζρίσλ θαη ησλ ψκσλ θαηά ηελ αλνδηθή θάζε αλεβάδνπλ ην ΚΜ

θνληά ζηελ κπάξα απμάλνληαο ηφζν ηε δπλακηθή φζν θαη ηελ θηλεηηθή ηνπ ελέξγεηα Δπνκέλσο ν ξφινο ησλ κπτθψλ δπλάκεσλ ζα κπνξνχζε λα ζπλνςηζηεί σο εμήο

1 Να κεηαηνπίδεη ηα κέιε ηνπ ζψκαηνο ψζηε λα κεηαβάιιεη ηελ αθηίλα πεξηζηξνθήο ηνπ ΚΜ

ηνπ ζψκαηνο 2 Να πξνδίδεη ηελ απαξαίηεηε κεραληθή ελέξγεηα ε νπνία ράλεηαη ιφγσ ηεο ζπλερνχο επίδξα-

ζεο ηεο ηξηβήο θαηά ηελ πξνεγνχκελε πεξηζηξνθή

3 Να επηηαρχλεη ην ζψκα θαηά ην 2ν ηεηαξηεκφξην ηεο αλνδηθήο θάζεο (Sevrez Rao Berton

amp Bootsma 2012)

73 Μεζνδνινγηθέο επηζεκάλζεηο γηα ηελ αλάιπζε ηνπ γηγάληηνπ αησξήκαηνο Ζ θηλεκαηηθή αλάιπζε κε κηα θάκεξα είλαη επαξθήο γηα ηε ρσξνρξνληθή θαη βαζηθή δηζδηάζηαηε αλάιπζε

ηεο θίλεζεο Μηα ηππηθή εκβηνκεραληθή αλάιπζε ηνπ γηγάληηνπ αησξήκαηνο ζα κπνξνχζε λα πεξηιακβάλεη

ηηο εμήο κεηαβιεηέο 1 ηε ρξνληθή δηάξθεηα ησλ θάζεσλ 2 ηε κέγηζηε θαη ηελ ειάρηζηε γσλία ησλ ηζρίσλ θαη ησλ ψκσλ θαζψο θαη ην ρξφλν επίηεπμήο

ηνπο σο πνζνζηφ ηεο ζπλνιηθήο πεξηζηξνθήο

3 ηε κέγηζηε θαη ηελ ειάρηζηε απφζηαζε ηνπ ΚΜ απφ ηελ κπάξα θαη ην ρξφλν επίηεπμήο ηνπο 4 ηε κέγηζηε θαη ηελ ειάρηζηε ηαρχηεηα ηνπ ΚΜ ζηε δηάξθεηα ηεο πεξηζηξνθήο θαη ην ρξφλν

επίηεπμήο ηνπο

5 ηελ ηαρχηεηα ηνπ ΚΜ πξηλ θαη θαηά ηε δηάξθεηα ηεο ηειηθήο απειεπζέξσζεο 6 ηε κέγηζηε ειεθηξνκπνγξαθηθή δξαζηεξηφηεηα θαη ην ρξφλν επίηεπμήο ηεο γηα θάζε κπ

8 Σν ειεχζεξν ζηπι (Κνιχκβεζε) Ζ εηδνπνηφο δηαθνξά αλάκεζα ζηελ θνιχκβεζε θαη ηα ππφινηπα αγσλίζκαηα είλαη φηη νη θηλήζεηο πξαγκαην-

πνηνχληαη κέζα ζην λεξφ Όπσο έρεη ήδε αλαθεξζεί ζην Κεθάιαην 8 ε αληίζηαζε ηνπ λεξνχ ζηελ θίλεζε ηνπ ζψκαηνο αλαιχεηαη ζηελ νπηζζέιθνπζα δχλακε θαη ζηε δχλακε ηεο άλσζεο Ζ νπηζζέιθνπζα δχλακε είλαη

αληίζεηε ζηε θίλεζε ηνπ ζψκαηνο ελψ ε άλσζε είλαη θάζεηε πξνο ηελ νπηζζέιθνπζα δχλακε Ζ επίηεπμε

ηεο κέγηζηεο δπλαηήο ηαρχηεηαο ηνπ ζψκαηνο πξαγκαηνπνηείηαη κέζσ ηνπ πεξηνξηζκνχ ηεο αληίζηαζεο ηνπ

λεξνχ ζηελ θίλεζε ηνπ ζψκαηνο αιιά θαη ηεο εθκεηάιιεπζεο ηεο αληίζηαζεο ηνπ λεξνχ γηα ηελ πξνψζεζε ηνπ ζψκαηνο

81 Φάζεηο ηεο θίλεζεο Ζ θίλεζε ηνπ ρεξηνχ ζην ειεχζεξν δηαθξίλεηαη ζε ηέζζεξηο θάζεηο (Gourgoulis et al 2008) (Δηθφλα 1022)

1 Γιίζηξεκα Ζ θάζε απηή νξίδεηαη απφ ηελ είζνδν ηνπ ρεξηνχ ζην λεξφ έσο ηε κέγηζηε κεηα-ηφπηζή ηνπ πξνο ηα εκπξφο (ζρεηηθή δηάξθεηα 30-35)

2 Έιμε Ζ νπνία νξίδεηαη απφ ηε κέγηζηε κεηαηφπηζε ηνπ ρεξηνχ πξνο ηα έσο ηε ζηηγκή πνπ ην

ρέξη πεξλάεη θάησ απφ ηνλ ψκν (ζρεηηθή δηάξθεηα 15-20) 3 Ώζεζε Ζ νπνία νξίδεηαη απφ ηε ζηηγκή πνπ ην ρέξη πεξλάεη θάησ απφ ηνλ ψκν έσο ηελ έμνδν

ηνπ ρεξηνχ απφ ην λεξφ (ζρεηηθή δηάξθεηα 17-22)

4 Δπαλαθνξά Οξίδεηαη απφ ηελ έμνδν ηνπ ρεξηνχ απφ ην λεξφ έσο ηελ είζνδφ ηνπ θαη πάιη κέ-

ζα ζην λεξφ (ζρεηηθή δηάξθεηα 26-33)

256

Εικόνα 1022 Κχθινο ηεο ρεξηάο θαη επηκέξνπο θάζεηο ζην ειεχζεξν

82 Κηλεκαηηθά ραξαθηεξηζηηθά Ζ ζέζε ηεο παιάκεο ζε ζρέζε κε ηε θνξά ηνπ λεξνχ απνηειεί ζεκείν-θιεηδί γηα φια ηα αγσλίζκαηα ηεο θν-

ιχκβεζεο αθνχ ζηελ νπζία θαζνξίδεη ηνλ ηξφπν εθαξκνγήο ηεο αληίζηαζεο ηνπ λεξνχ ζηελ παιάκε θαη θαηrsquo επέθηαζε ηηο πξνσζεηηθέο δπλάκεηο Παξαδνζηαθά αλαθέξεηαη φηη ε θίλεζε ηνπ ρεξηνχ αθνινπζεί κηα

ζηγκνεηδή ηξνρηά θαηά ηελ νπνία ε παιάκε θηλείηαη ζε ζρέζε κε ην ζψκα σο εμήο (Hay 1993)

Καηά ηε θάζε ηνπ γιηζηξήκαηνο θηλείηαη πξνο ηα κπξνζηά θάησ θαη έμσ

Καηά ηελ έιμε θέξεηαη πξνο ηα θάησ έζσ θαη πίζσ θαη

Καηά ηελ ψζεζε πξνο ηα πάλσ θαη έμσ

Όπσο ζα δνχκε παξαθάησ απηή ε ηερληθή πεγάδεη απφ ζεσξεηηθά κνληέια ηα νπνία βαζίδνληαη ζηε ηδέα φηη ε θχξηα δχλακε πξνψζεζεο νθείιεηαη ζηελ άλσζε ή ζηελ δηαθνξά ηεο πίεζεο αλάκεζα ζηηο δχν

πιεπξέο ηεο παιάκεο (αξρή ηνπ Bernoulli) Όκσο ηα ηειεπηαία ρξφληα ε άπνςε απηή έρεη αλαηξαπεί κε απν-

ηέιεζκα ην πξνηεηλφκελν θηλεκαηηθφ κνληέιν ηεο ηερληθήο ηεο ρεξηάο λα έρεη αιιάμεη (Gourgoulis et al 2015 Maglischo 2013 Rushall Sprigings Holt amp Cappaert)

Ζ ζέζε ηεο παιάκεο πεξηγξάθεηαη κε ηε γσλία επίζεζεο δειαδή ηε γσλία αλάκεζα ζην επίπεδν ηεο

παιάκεο θαη ηε ξνή ηνπ λεξνχ (Δηθφλα 1025) Σν επίπεδν ηεο παιάκεο νξίδεηαη απφ δχν θάζεηα δηαλχζκαηα

θαηά κήθνο ηεο παιάκεο ηα νπνία νξίδνπλ έλα θάζεην πξνο ηελ παιάκε επίπεδν Ζ ξνή ηνπ λεξνχ ζπλήζσο εθθξάδεηαη ππνινγίδνληαο ην δηάλπζκα ηεο ηαρχηεηαο ηεο παιάκεο (Gourgoulis et al 2015) Με ηελ έλαξμε

ηνπ γιηζηξήκαηνο ην ρέξη βξίζθεηαη κπξνζηά θαη πξνο ηα θάησ κε κηα ειαθξά θιίζε ζε ζρέζε κε ην λεξφ κε

γσλία αξλεηηθή (~5deg) θάηη πνπ ζεκαίλεη φηη πξνεγείηαη ε ξαρηαία επηθάλεηα ηνπ ρεξηνχ ην ηέινο ηνπ γιη-ζηξήκαηνο ε γσλία απμάλεηαη πεξίπνπ ζηηο 10deg ψζηε λα πξνεγείηαη ε παιακηαία επηθάλεηα ηνπ ρεξηνχ Καηά

ηε θάζε ηεο έιμεο θαζψο ε παιάκε θέξεηαη πξνο ηα έζσ πίζσ θαη θάησ ε γσλία επίζεζεο κεγηζηνπνηείηαη

ζηηο 50deg ελψ ζηελ ψζεζε κεηψλεηαη θηάλνληαο ηηο 35deg (Gourgoulis et al 2008 Gourgoulis et al 2015) Έλα επηπιένλ ζεκαληηθφ ζηνηρείν ηεο θίλεζεο ηεο παιάκεο είλαη πνηα πιεπξά ηεο παιάκεο δηαζρίδεη

πξψηε ην λεξφ θαη πνηα αθνινπζεί Απηή εθθξάδεηαη κε ηε γσλία αλάκεζα ζηε ξνή ηνπ λεξνχ (ηαρχηεηα ηεο

παιάκεο) θαη ην επίπεδν ηεο παιάκεο Καηά ηελ είζνδν ζην λεξφ ε παιάκε έξρεηαη ζε επαθή πξψηα κε ηελ

έμσ επηθάλεηα δειαδή κε ην κεγάιν δάθηπιν θαη ην δείθηε έρνληαο κηα πνιχ ειαθξά θιίζε πξνο ηα έμσ Απηφκαηα φκσο ε παιάκε επζπγξακκίδεηαη θαζψο φιν ην ρέξη εηζέξρεηαη κέζα ζην λεξφ ηε κέζε θάζε

ηεο έιμεο ην ρέξη αιιάδεη θιίζε ψζηε πξψηα λα δηαζρίδεη ην λεξφ ε έμσ επηθάλεηα (κε κηθξφ δάθηπιν) θαη

έπεηηα ε έζσ (ην κεγάιν δάθηπιν) Απηή ε θιίζε (κε κηθξή κείσζε) παξακέλεη κέρξη ην ηέινο ηεο ρεξηάο εκαληηθά ζηνηρεία ηεο θίλεζεο απηήο είλαη νη κεηαβνιέο ζηνλ πξεληζκφ θαη ππηηαζκφ ηνπ αληηβξαρίνπ ηελ

παιακηαία θάκςε ηεο περενθαξπηθήο άξζξσζεο αιιά θαη ηελ θεξθηδηθή θαη σιέληα απφθιηζε ηεο παιάκεο

Καηά ηε θάζε ηεο εηζφδνπ ηνπ ρεξηνχ ζην λεξφ ν ψκνο βξίζθεηαη ζε θάκςε 170-180deg (ε γσλία ησλ

180deg απνηειεί ηε γσλία αλαθνξάο θαη αληηζηνηρεί ζηελ αλαηνκηθή θάκςε φινπ ηνπ άλσ άθξνπ θέξνληαο ην ρέξη ςειά δίπια απφ ην θεθάιη) ειαθξά νξηδφληηα απαγσγή θαη έζσ ζηξνθή ν αγθψλαο ζε θάκςε 145deg

(πιήξεο έθηαζε = 180deg) ην αληηβξάρην ζε νπδέηεξε ζέζε θαη ε περενθαξπηθή άξζξσζε έρεη κηα ειαθξά πα-

ιακηαία θάκςε (168deg κε νπδέηεξε ζέζε = 180deg) (Cappaert Pease amp Troup 1995 McCabe Psycharakis amp Sanders 2011 Payton Baltzopoulos amp Bartlett 2002 Usher 1993) Μεηά ηελ είζνδν ζην λεξφ ην ρέξη πξψ-

ηα θηλείηαη πξφζζηα κέρξη ηελ έθηαζε ηνπ αγθψλα έπεηηα θηλείηαη πξνο ηα έμσ γηα λα laquoπηάζεηraquo ην λεξφ θαη

ζηε ζπλέρεηα θαηεπζχλεηαη πξνο ηα θάησ κε ζηαδηαθή έθηαζε ηνπ ψκνπ θαη νξηδφληηα θάκςε ηνπ αγθψλα Με ηελ έλαξμε ηεο έιμεο ν ψκνο εθηείλεηαη ην ρέξη δειαδή laquoθαηεβαίλεηraquo πξνο ηα θάησ (κε γσ-

λία πεξίπνπ 131deg) ν αγθψλαο παξακέλεη ζε ειαθξά θάκςε (147deg) αιιά αξρίδεη λα θάκπηεηαη ελψ ε περεν-

θαξπηθή άξζξσζε εκθαλίδεη κηα ειαθξά θάκςε (162deg) ην κεησπηαίν επίπεδν ν ψκνο πξνζάγεηαη (θαηά 40-

45deg (Payton et al 2002)) θαη ζηξέθεηαη πξνο ηα έζσ θέξνληαο ην ρέξη ζε ηέηνηα ζέζε ψζηε λα αζθήζεη πξν-σζεηηθή δχλακε ζην λεξφ ην ηέινο ηεο έιμεο ν ψκνο έρεη εθηαζεί (γσλία = 56deg) θαη μεθηλά λα ζηξέθεηαη

πξνο ηα έμσ ν αγθψλαο βξίζθεηαη ζε κεγάιε θάκςε (γσλία = 93deg) ελψ ε περενθαξπηθή άξζξσζε θάκπηεηαη

επηπιένλ (γσλία = 154deg)

257

Εικόνα 1023 Κακπχιε ηεο ηξνρηάο ηνπ ρεξηνχ ζε κηα ρεξηά Ζ θίλεζε πεξηγξάθεηαη σο πνζνζηφ ηεο κεηαηφπηζεο ζηνλ νξη-δφληην θαη ηνλ θαηαθφξπθν άμνλα

ην ηέινο ηεο θάζεο ηεο ψζεζεο ν ψκνο έρεη εθηαζεί (γσλία = 18deg) (ην αληηβξάρην θηάλεη δίπια ζην

ζψκα) θαη βξίζθεηαη ζε έμσ ζηξνθή ε περενθαξπηθή άξζξσζε θάκπηεηαη επηπιένλ (γσλία = 154deg) ελψ ν

αγθψλαο εκθαλίδεη κηθξφηεξε θάκςε (γσλία = 107deg) Να ζεκεησζεί φηη παξά ηε γεληθή αίζζεζε φηη ππάξρεη θίλεζε πξνο ηα πίζσ φιν ην άθξν θηλείηαη κπξνζηά (ε πξφζζηα θίλεζε ησλ ψκσλ ηζνζηαζκίδεη ηελ νπίζζηα

θίλεζε ησλ ρεξηψλ) έζσ θαη πίζσ κε απνηέιεζκα ε άλσζε πάιη λα σζεί ην ζψκα κπξνζηά Καηά ηελ επα-

λαθνξά πξψηα εμέξρεηαη ν αγθψλαο έπεηηα ην κηθξφ δάθηπιν θαη ηέινο ε επηθάλεηα ηνπ κεγάινπ δαθηχινπ Ο αγθψλαο βξίζθεηαη ζε θάκςε ελψ ν ψκνο αξρίδεη ζηαδηαθά λα θάκπηεηαη

Ζ ζέζε ηνπ ζψκαηνο είλαη επζπγξακκηζκέλε κε ην θεθάιη ρακειά ηα ηζρία ειαθξά θάησ απφ ηνπο

ψκνπο θαη ηα πφδηα ραιαξά θαη εθηεηακέλα Δηδηθφηεξα ε ζηξνθή ηνπ θνξκνχ θαηά ηελ εθηέιεζε ηεο ρεξηάο είλαη ζεκαληηθφο παξάγνληαο γηα ηελ ηειηθή επίδνζε Ζ ζηξνθή ηνπ θνξκνχ κεηξάηαη ηνπνζεηψληαο κηα μχ-

ιηλε θαηαζθεπή θάζεηα ζηελ πιάηε ηνπ αζιεηή θαη κεηξψληαο ηε γσλία (ζην κεησπηαίν επίπεδν) αλάκεζα

ζηελ επζεία πνπ δηέξρεηαη ηελ μχιηλε απηή θαηαζθεπή θαη ηελ θαηαθφξπθν Αχμεζε ηεο γσλίαο ζεκαίλεη

ζηξνθή ηνπ θνξκνχ πξνο ηελ αληίζεηε πιεπξά ηνπ ρεξηνχ ην νπνίν εηζέξρεηαη ζην λεξφ Ζ γσλία απηή θπκαί-λεηαη πεξίπνπ απφ 55deg έσο 65deg επεξεάδεη ηε ζέζε ηνπ ρεξηνχ αιιά φρη ηελ ηαρχηεηά ηνπ (Psycharakis amp

Sanders 2010) Ζ ζηξνθή απηή ιακβάλεη ρψξα θαηά ηε θάζε ηνπ γιηζηξήκαηνο θαη πξηλ αξρίδεη ε δηαδηθαζία

ηεο έιμεο ηνπ ρεξηνχ Ζ ζηξνθή ηνπ θνξκνχ είλαη απνηέιεζκα ηεο ζηξνθήο ησλ ηζρίσλ θαη ησλ ψκσλ ηνλ ηειηθφ ησλ

100m ειεχζεξν ησλ Οιπκπηαθψλ αγψλσλ ηνπ 1992 νη αζιεηέο πξαγκαηνπνηνχζαλ κεγαιχηεξε ζηξνθηθή

θίλεζε ησλ ψκσλ (34deg) ζε ζρέζε κε ηα ηζρία (-18deg) ελψ ε κεηαβνιή ηεο ζηξνθήο ησλ ψκσλ ήηαλ αληίζεηε απφ απηή ησλ ηζρίσλ ηα 200 m ε γσλία ησλ ηζρίσλ ήηαλ πνιχ κεγαιχηεξε (107deg) ζε ζρέζε κε ηα ηζρία

(54deg) (Psycharakis amp Sanders 2008)

821 Σαρχηεηα ηεο ρεξηάο θαη δείθηεο ζπλαξκνγήο Ζ ηαρχηεηα απνηειεί ην βαζηθφ ραξαθηεξηζηηθφ ηεο επίδνζεο Ζ ηαρχηεηα ηνπ θνιπκβεηή είλαη ζπλδπαζκφο

ηνπ κήθνπο θαη ηεο ζπρλφηεηαο ηεο ρεξηάο Σν κήθνο ηεο ρεξηάο είλαη ε νξηδφληηα απφζηαζε ζε έλαλ πιήξε θχθιν ελψ ε ζπρλφηεηα νξίδεηαη σο ν αξηζκφο ησλ θχθισλ ζην ιεπηφ Ο ζπλδπαζκφο ησλ δχν κεηαβιεηψλ

εμαξηάηαη απφ ηελ απφζηαζε πνπ δηαλχεηαη∙ ζηα αγσλίζκαηα ηαρχηεηαο ε πςειφηεξε κέζε ηαρχηεηα ζπλδέ-

εηαη κε κεγαιχηεξε ζπρλφηεηα ηεο ρεξηάο θαη κηθξφηεξν κήθνο (Seifert Chollet amp Bardy 2004) ηνπο Οιπ-

258

κπηαθνχο αγψλεο ηνπ 1992 ζηα αγσλίζκαηα ηαρχηεηαο αλδξψλ νη κεηαβνιέο ησλ παξακέηξσλ ηεο ηαρχηεηαο

ήηαλ νη εμήο Ζ κέζε ηαρχηεηα θπκάλζεθε απφ 201 ms ζηα 50 m 184 ms ζηα 100 m θαη 170 ms

ζηα 400 m

Ζ ζπρλφηεηα ηεο ρεξηάο θπκάλζεθε απφ 102 θχθινποs ζηα 50 m 089 θχθινποs ζηα

100 m θαη 078 θχθινποs ζηα 400 m θαη Σν κήθνο θπκάλζεθε απφ 198 m ζηα 50 m 209 ms ζηα 100 m θαη 220 m ζηα 400 m

(Arellano Brown Cappaert amp C 1994)

Καηά ηε δηάξθεηα ελφο αγψλα ε κείσζε ηεο ηαρχηεηαο θπξίσο νθείιεηαη ζηε κείσζε ηνπ κήθνπο ηεο ρεξηάο (Keskinen amp Komi 1993) Απηφ θαίλεηαη εάλ ζπγθξίλεηε ηε κεηαβνιή ηεο θάζε κεηαβιεηήο θα-

ζψο απμάλεηαη ε απφζηαζε ηνπ αγσλίζκαηνο

Με βάζε ηα θηλεκαηηθά ραξαθηεξηζηηθά ππνινγίδεηαη ν δείθηεο ζπλαξκνγήο (Index of Co-ordination) απφ ρεξηά ζε ρεξηά (Chollet Chalies amp Chatard 2000) Ο δείθηεο ζπλαξκνγήο νξίδεηαη σο ν ρξφλνο αλάκεζα

ζηελ έλαξμε ηεο θάζεο έιμεο ηνπ ελφο ρεξηνχ θαη ην ηέινο ηεο θάζεο ψζεζεο ηνπ άιινπ ρεξηνχ θαη ππνινγί-

δεηαη ζε ζπλερφκελεο ρεξηέο Ο ρξφλνο απηφο εθθξάδεηαη σο πνζνζηφ ηνπ ρξφλνπ ηεο ρεξηάο Όηαλ ν δείθηεο

είλαη αξλεηηθφο ηφηε απηφ ζεκαίλεη φηη ην έλα ρέξη πξνζπαζεί λα θηάζεη ην άιιν (catch up) Όηαλ ν δείθηεο είλαη κεδεληθφο ηφηε ηo έλα ρέξη μεθηλά ηε θάζε ηεο έιμεο ελψ ην άιιν ηειεηψλεη ηελ ψζεζε (opposition)

ζηελ πεξίπησζε πνπ ν δείθηεο είλαη ζεηηθφο ηφηε θαη ηα δχν ρέξηα βξίζθνληαη ζηελ πξνσζεηηθή θάζε Ζ αχ-

μεζε ηεο ηαρχηεηαο ζπλνδεχεηαη απφ αχμεζε ηνπ ρξφλνπ ηεο θάζεο πξνψζεζεο αιιά θαη αχμεζε ηνπ δείθηε ζπλαξκνγήο Γηα παξάδεηγκα ν δείθηεο ζπλαξκνγήο θαηά ην αγψληζκα ησλ 800 m ήηαλ ίζνο κε -76 ζην

αγψληζκα ησλ 100 m ήηαλ ίζνο κε -32 m ελψ ζην αγψληζκα ησλ 50 m κεηψζεθε ζην -09 (Chollet

Chalies amp Chatard 2000)

Εικόνα 1024 ρεκαηηθή αλαπαξάζηαζε ηεο νπηζζέιθνπζαο δχλακεο θαη ηεο άλσζεο ζε ηξεηο γσλίεο επίζεζεο

83 Δθαξκνγή δπλάκεσλ θαηά ηε ρεξηά Ζ θίλεζε ηνπ θνιπκβεηή ζην λεξφ αλάγεηαη ζηελ ηθαλφηεηά ηνπ λα παξάγεη δπλάκεηο νη νπνίεο ζα ηνλ σζή-ζνπλ κπξνζηά θαη λα κεηψζεη ηαπηφρξνλα ηηο δπλάκεηο νη νπνίεο ηείλνπλ λα αληηζηαζνχλ ζηελ θίλεζή ηνπ

Καη ζηηο δχν πεξηπηψζεηο νη δπλάκεηο εμαξηψληαη απφ ηηο ηδηφηεηεο ηεο αληίζηαζεο ηνπ λεξνχ ζηελ θίλεζε

ηνπ ζψκαηνο

831 Πξνσζεηηθέο δπλάκεηο Οη δπλάκεηο πξνψζεζεο ηνπ θνιπκβεηή ζην λεξφ πξνέξρνληαη απφ ηελ θίλεζε ηνπ ρεξηνχ Όηαλ ην ρέξη εη-

ζέιζεη ζην λεξφ νη δπλάκεηο πνπ δέρεηαη είλαη ε νπηζζέιθνπζα θαη ε άλσζε Έρνπλ αλαπηπρζεί δηάθνξα

ζεσξεηηθά κνληέια ηνπ ηξφπνπ εθαξκνγήο ησλ δπλάκεσλ απηψλ φπσο απηφ ηεο δχλακεο ηεο άλσζεο ηεο νπηζζέιθνπζαο δχλακεο ηεο αλάιπζεο κε βάζε ηελ αξρή ηνπ Bernoull ηεο ζεσξίαο ησλ ζηξνβηιηζκψλ ηεο

ζεσξίαο ηεο θίλεζεο ηνπ θνππηνχ (sculling) θαη ηνπ λφκνπ ηεο δξάζεο - αληίδξαζεο ηνπ Νεχησλα (Maglischo

2013 Rushall et al2015) Ζ θχξηα δηαθνξά αλάκεζα ζε απηά ηα ζεσξεηηθά κνληέια είλαη ν ηξφπνο εθαξκν-γήο ησλ δπλάκεσλ ηεο άλσζεο θαη ηεο νπηζζέιθνπζαο νδεγψληαο ζε δηαθνξεηηθά ζπκπεξάζκαηα ζρεηηθά κε

ηε ζπλεηζθνξά ηεο θαζεκίαο απφ απηέο ηηο δπλάκεηο ζηελ πξνψζεζε ηνπ ζψκαηνο

Ζ ζπλεηζθνξά ηεο θάζε δχλακεο νξίδεηαη θπξίσο απφ ηε γσλία επίζεζεο ηνπ ρεξηνχ Δδψ δηαθξί-

λνπκε ηηο εμήο πεξηπηψζεηο (Bixler amp Riewald 2002 Schleihauf 2004) (Δηθφλα 1024)

259

1 Όηαλ ε γσλία επίζεζεο είλαη κεδέλ ηφηε ε επηθάλεηα ηεο παιάκεο ε νπνία έξρεηαη ζε επαθή

κε ηε ξνή ηνπ λεξνχ είλαη ειάρηζηε∙ ην ρέξη δελ κπνξεί λα κεηαηνπίζεη θαζφινπ ην λεξφ θαη ζπλεπψο δελ κπνξεί λα παξαρζεί θακία δχλακε αληίδξαζεο

2 Όηαλ ε γσλία επίζεζεο απμάλεη κέρξη πεξίπνπ ηηο 40deg ηφηε ε δχλακε ηεο άλσζεο απμάλεηαη

ελψ ε νπηζζέιθνπζα δχλακε παξακέλεη ζρεηηθά ρακειή

3 Όηαλ ε γσλία επίζεζεο απμάλεηαη πάλσ απφ ηηο 40deg ηφηε ε άλσζε κεηψλεηαη ελψ ε νπηζζέι-θνπζα ζπλερίδεη λα απμάλεη

4 Όηαλ ε γσλία είλαη 90deg ηφηε ε παιάκε είλαη θάζεηε πξνο ηε ξνή ηνπ λεξνχ κε απνηέιεζκα

φιε ε επηθάλεηα ηεο παιάκεο λα θνληξάξεη ην λεξφ θαη ε δχλακε αληίδξαζεο λα έρεη νπίζζηα - πιάγηα θαηεχζπλζε Ζ δχλακε ηεο νπηζζέιθνπζαο είλαη κέγηζηε ελψ ηεο άλσζεο ειάρηζηε

Αλεμάξηεηα απφ ην ζεσξεηηθφ κνληέιν ηα ηειεπηαία δεδνκέλα δείρλνπλ φηη ε ζπλεηζθνξά ηεο άλσ-

ζεο θαη ηεο νπηζζέιθνπζαο εμαξηάηαη απφ ηε θάζε ηεο θίλεζεο θαη απφ ηε κεηαηφπηζε ηνπ αληηβξαρίνπ θαη ηνπ ρεξηνχ θαηά ηε δηάξθεηα ηεο ρεξηάο (Gourgoulis et al 2015)

Καηά ην γιίζηξεκα ε ζπληζηακέλε δχλακε αληίδξαζεο ηνπ λεξνχ είλαη ρακειή (lt5 N) θαη

απμάλεη ζην ηέινο ηνπ γιηζηξήκαηνο (lt10N) Ζ νπηζζέιθνπζα δχλακε ζηελ πξψηε θάζε ηνπ

γιηζηξήκαηνο είλαη κεδακηλή γηα λα απμεζεί πξνο ην ηέινο ηεο θάζεο (~5 N) ελψ ε άλσζε

είλαη ζρεηηθά πςειφηεξε ζηελ αξρή γηα λα απμεζεί πξνο ην ηέινο ηεο θάζεο (~5 N) Απηφ νθείιεηαη ζην φηη ε γσλία επίζεζεο ζηελ είζνδν είλαη πνιχ κηθξή θαη επνκέλσο ε νπηζζέι-

θνπζα είλαη ειάρηζηε Δπηπιένλ θαίλεηαη φηη ε αξρηθή θάζε ηνπ γιηζηξήκαηνο ζπλεηζθέξεη

ειάρηζηα ζηελ πξνψζεζε ηνπ ζψκαηνο

Καηά ηελ έιμε ζηελ αξρή παξαηεξείηαη κηα ηαρεία αχμεζε ηεο νπηζζέιθνπζαο (~10N) ελψ

ε άλσζε απμάλεη ζηαδηαθά ζην ηέινο ηεο θάζεο (~10 N) Απηή ε κεγαιχηεξε ζπλεηζθνξά

ηεο νπηζζέιθνπζαο δχλακεο ίζσο νθείιεηαη ζηελ αχμεζε ηεο γσλίαο επίζεζεο ηνπ ρεξηνχ

Καηά ηελ ψζεζε ε άλσζε ζπλερίδεη λα απμάλεη πιεζηάδνληαο ηα 15 N ελψ ε νπηζζέιθνπζα

ζηαδηαθά κεηψλεηαη ζηα 5 N Απηφ νθείιεηαη ζηε κείσζε ηεο γσλίαο επίζεζεο ηνπ ρεξηνχ ε νπνία επλνεί ηελ άλσζε παξά ηελ νπηζζέιθνπζα (Schleihauf 2004)

Πέξα απφ ηελ θίλεζε ησλ ρεξηψλ πξνσζεηηθέο δπλάκεηο κπνξνχλ λα παξαρζνχλ θαη απφ ηελ θίλεζε

ησλ πνδηψλ ην ειεχζεξν ζηπι ηεο θνιχκβεζεο ε ζπκκεηνρή ηνπο είλαη ζρεηηθά πεξηνξηζκέλε θηάλνληαο

πεξίπνπ ζην 10 κε 15 (Hollander et al 1986)

832 Γπλάκεηο αληίζηαζεο Οη δπλάκεηο αληίζηαζεο δηαθξίλνληαη ζε

Παζεηηθή νπηζζέιθνπζα Ζ νπνία είλαη ε αληίζηαζε ηνπ λεξνχ φηαλ ην ζψκα δε κεηαβάιιεη

ηε ζέζε ηνπ κέζα ζην λεξφ

Δλεξγεηηθή νπηζζέιθνπζα Ζ νπνία είλαη ε αληίζηαζε πνπ πξνέξρεηαη απφ ηηο θηλήζεηο ηνπ

ζψκαηνο κέζα ζην λεξφ

Ζ παζεηηθή νπηζζέιθνπζα είλαη ζπλάξηεζε ηνπ ηεηξαγψλνπ ηεο ηαρχηεηαο ηνπ θνιπκβεηή θαη θπ-

καίλεηαη απφ 30 Ν έσο 120 Ν Ζ παζεηηθή αληίζηαζε κεηξάηαη ζε ειεγρφκελεο ζπλζήθεο αζθψληαο δηαδνρη-

θέο ειθηηθέο δπλάκεηο ζηνλ αζιεηή θαη κεηξψληαο ηελ ηαρχηεηα θίλεζεο ηνπ ζψκαηφο ηνπ Ζ ελεξγεηηθή νπηζζέιθνπζα θαηαγξάθεηαη κε δηάθνξεο ηερληθέο ζε ζπλδπαζκφ κε ηε γεληθή εμίζσζε

ηεο νπηζζέιθνπζαο δχλακεο (βιέπε θεθάιαην 8) κε ηηκέο νη νπνίεο θπκαίλνληαη απφ 28 έσο 66 N ε αληίζε-

ζε κε ηελ παζεηηθή νπηζζέιθνπζα ε ελεξγεηηθή νπηζζέιθνπζα δελ εκθαλίδεη αλαινγηθή ζρέζε κε ηελ ηαρχ-ηεηα ηνπ θνιπκβεηή Γηα παξάδεηγκα έρεη αλαθεξζεί φηη ε ελεξγεηηθή νπηζζέιθνπζα παξακέλεη ζρεδφλ ζηα-

ζεξή ζε ρακειέο ηαρχηεηεο (απφ 11 έσο 15 ms) ελψ απμάλεηαη θαηαθφξπθα απφ ηελ ηαρχηεηα 16 έσο 22

ms (Kolmogorov Rumyantseva Gordon amp Cappaert 1997) Ζ νπηζζέιθνπζα δχλακε είηε ελεξγεηηθή είηε παζεηηθή νθείιεηαη ζηηο δηάθνξεο κνξθέο αληίζηαζεο

ηνπ λεξνχ ζην ζψκα νη νπνίεο πεξηιακβάλνπλ ηελ

1 Μεησπηθή νπηζζέιθνπζα αληίζηαζε Πξφθεηηαη γηα ηελ νπηζζέιθνπζα αληίζηαζε ηνπ λεξνχ πνπ

εμαξηάηαη απφ ηελ ηαρχηεηα ηνπ θνιπκβεηή θαη ην εκβαδφ ηεο εγθάξζηαο επηθάλεηαο ηνπ ζψκα-ηνο θαη ε νπνία έξρεηαη ζε επαθή κε ηε ξνή ηνπ λεξνχ Γηα παξάδεηγκα ε αληίζηαζε απηή απμά-

λεηαη φηαλ ην θεθάιη ηνπ θνιπκβεηή βξίζθεηαη ζεθσκέλν πάλσ απφ ην λεξφ Δπίζεο ην καζηί-

γσκα ησλ πνδηψλ ζπληειεί ζηε κείσζε ηεο νπηζζέιθνπζαο ίζσο ιφγσ ηεο θαιχηεξεο επζπγξάκ-κηζεο ηνπ ζψκαηνο θαη ηεο κείσζεο ηεο εγθάξζηαο επηθάλεηαο Ζ κεησπηθή νπηζζέιθνπζα κπνξεί

λα απνηειεί κέξνο ηεο παζεηηθήο ή θαη ηεο ελεξγεηηθήο νπηζζέιθνπζαο

260

2 Κπκαηνεηδή νπηζζέιθνπζα Πξφθεηηαη γηα ηελ αληίζηαζε πνπ πξνέξρεηαη απφ ηα θχκαηα πνπ

πξνθαιεί ε θίλεζε ηνπ αζιεηή κέζα ζην λεξφ θαη ε νπνία γεληθά κεηψλεηαη κε ηελ επζπγξάκκηζε ηνπ ζψκαηνο κέζα ζην λεξφ Αθνξά κέξνο ηεο ελεξγεηηθήο νπηζζέιθνπζαο Ζ νπηζζέιθνπζα απ-

ηή δχλακε κπνξεί λα έρεη πνιχ κεγάιε επίδξαζε φηαλ ν αζιεηήο θηλείηαη ζε κηθξφ βάζνο (έσο

θαη 50 ηεο ζπλνιηθήο νπηζζέιθνπζαο δχλακεο) ε νπνία φκσο κεηψλεηαη αθφκε θαη ζην 5

φηαλ ν αζιεηήο εθηειεί θηλήζεηο ζε βάζνο πεξίπνπ 06 m (Vennell Pease amp Wilson 2006) 3 Δπηθαλεηαθή νπηζζέιθνπζα δχλακε ή νπηζζέιθνπζα ηξηβήο Πξφθεηηαη γηα ηελ αληίζηαζε ηνπ

λεξνχ ζηελ επηθάλεηα ηνπ ζψκαηνο ε νπνία πξνέξρεηαη απφ αιιειεπίδξαζε ηεο επηθάλεηαο ηνπ

δέξκαηνο (ηξίρεο θιπ) κε ην λεξφ Πξφθεηηαη γηα κέξνο ηεο παζεηηθήο νπηζζέιθνπζαο θαη ζπλεη-ζθέξεη πεξίπνπ ζην 20 ηεο ζπλνιηθήο νπηζζέιθνπζαο δχλακεο (Zaidi Taiar Fohanno amp

Polidori 2008)

84 Μεζνδνινγηθέο επηζεκάλζεηο γηα ηελ αλάιπζε ηεο ρεξηάο Ζ εηδνπνηφο δηαθνξά αλάκεζα ζηελ εκβηνκεραληθή αλάιπζε ηεο ρεξηάο θαη ζηηο ηερληθέο πνπ αλαιχζεθαλ κέρξη ηψξα είλαη φηη ε θίλεζε πξαγκαηνπνηείηαη ηαπηφρξνλα εληφο θαη εθηφο λεξνχ Δπνκέλσο ε δηαδηθαζία

ηεο θηλεκαηηθήο αλάιπζεο απαηηεί ηε ηνπνζέηεζε θάκεξαο κέζα ζην λεξφ ηε θαηάιιειε βαζκνλφκεζε ηνπ

ρψξνπ κέζα ζην λεξφ αιιά θαη ηελ εχξεζε ηξφπσλ ηνπνζέηεζεο ησλ αλαθιαζηήξσλ ζην ζψκα ρσξίο λα α-πνθνιιψληαη κέζα ζην λεξφ Μηα ελδεηθηηθή εκβηνκεραληθή αλάιπζε ηεο ρεξηάο ζα κπνξνχζε λα πεξηιακβά-

λεη ηνλ ππνινγηζκφ ησλ αθφινπζσλ κεηαβιεηψλ

1 ηε ζπλνιηθή δηάξθεηα ηεο ρεξηάο θαη ηε ζρεηηθή δηάξθεηα ησλ επηκέξνπο θάζεσλ

2 ην κήθνο ηε ζπρλφηεηα ηεο ρεξηάο θαη ηε κέζε θνιπκβεηηθή ηαρχηεηα 3 ηε γσλία επίζεζεο θαη ηε γσλία αλάκεζα ζηε ξνή ηνπ λεξνχ θαη ην επίπεδν ηεο παιάκεο αλά

θάζε

4 ηε κέγηζηε ζηξνθή ηνπ θνξκνχ πξνο ηε κία θαη ηελ άιιε πιεπξά ηνπ ζψκαηνο 5 ηηο γσλίεο ηνπ ψκνπ ηνπ αγθψλα θαη ηεο περενθαξπηθήο ηε ζηηγκή ηεο εηζφδνπ ηε ζηηγκή

ηεο έιμεο ηεο ψζεζεο θαη ηεο επαλαθνξάο

6 ηελ θαηαθφξπθε θαη νξηδφληηα ηαρχηεηα ηνπ ρεξηνχ θαηά ηε δηάξθεηα ηεο θίλεζεο 7 ηε κέγηζηε ειεθηξνκπνγξαθηθή δξαζηεξηφηεηα ησλ κπψλ θαη ην ρξφλν επίηεπμήο ηεο

261

Βηβιηνγξαθία Abrams G D Sheets A L Andriacchi T P amp Safran M R (2011) Review of tennis serve motion

analysis and the biomechanics of three serve types with implications for injury Sports Biomechanics

10(4) 378-390 doi 101080147631412011629302

Ae M Nagahara R Ohshima Y Koyama H Takamoto M amp Shibayama K (2007) Biomechanical analysis of the top three male high jumpers at the 2007 World Championships in Athletics New

Studies in Athletics 23(2) 45-52

Arampatzis A amp Bruggemann G P (1999) Mechanical energetic processes during the giant swing exercise

before dismounts and flight elements on the high bar and the uneven parallel bars Journal of Biomechanics 32(8) 811-820

Arellano R Brown P Cappaert l amp C N R (1994) Analysis of 50- l00- and 200-m freestyle swimmers

at the 1992 Olympic Games Journal of Applied Biomechanics 10 189-199

Bahamonde R E amp Knudson D (2001) Ground reaction forces of two types of stances and tennis serves

Medicine and Science in Sports and Exercise 33(Supplement 1) S1002

Bartlett R (1992) The biomechanics of discus throw a review Journal of Sports Sciences 10 467-510

Bixler B amp Riewald S (2002) Analysis of a swimmers hand and arm in steady flow conditions using computational fluid dynamics Journal of Biomechanics 35(5) 713-717 doi S0021929001002469

[pii]

Bridgett L A amp Linthorne N P (2006) Changes in long jump take-off technique with increasing run-up speed Journal of Sports Sciences 24(8) 889-897 doi QM48405757775374 [pii]

10108002640410500298040

Cappaert J M Pease D L amp Troup J P (1995) Three-dimensional analysis of the mens 100-m freestyle during the 1992 Olympic Games Journal of Applied Biomechanics 11 103-112

Chollet D Chalies S amp Chatard J C (2000) A new index of coordination for the crawl description and

usefulness International Journal of Sports Medicine 21(1) 54-59 doi 101055s-2000-8855

Chow J W Park S A amp Tillman M D (2009) Lower trunk kinematics and muscle activity during different types of tennis serves Sports Medicine Arthoscopy Rehabiltation Therapy and Technology

1(1) 24 doi 1758-2555-1-24 [pii] 1011861758-2555-1-24

Coh M (2003) Biomechanical analysis of Colin Jacksons hurdle clearance technique New Studies in Athletics 18(1) 37-45

Coh M (2007) Biomechanical model of the take-off action in the high jump - A case study New Studies in

Athletics 23(4) 63-73

Dapena J (Ed) (2000) The High Jump Oxford Blackwell Publishing

Elliott B C (1988) Biomechanics of the serve in tennis A biomedical perspective Sports Medicine 6(5)

285-294

Fleisig G Nicholls R Elliott B amp Escamilla R (2003) Kinematics used by world class tennis players to produce high-velocity serves Sports Biomechanics 2(1) 51-64 doi 10108014763140308522807

Frere J Gopfert B Slawinski J amp Tourny-Chollet C (2012) Shoulder muscles recruitment during a

power backward giant swing on high bar a wavelet-EMG-analysis Human Movement Science 31(2) 472-485 doi S0167-9457(12)00027-9 [pii] 101016jhumov201202002

Girard O Micallef J P amp Millet G P (2005) Lower-limb activity during the power serve in tennis

effects of performance level Medicine and Science in Sports and Exercise 37(6) 1021-1029 doi

00005768-200506000-00018 [pii]

262

Gourgoulis V Aggeloussis N Vezos N Kasimatis P Antoniou P amp Mavromatis G (2008) Estimation

of hand forces and propelling efficiency during front crawl swimming with hand paddles Journal of Biomechanics 41(1) 208-215 doi S0021-9290(07)00263-1 [pii] 101016jjbiomech200706032

Gourgoulis V Boli A Aggeloussis N Antoniou P Toubekis A amp Mavromatis G (2015) The

influence of the hands acceleration and the relative contribution of drag and lift forces in front crawl

swimming Journal of Sports Sciences 33(7) 696-712 doi 101080026404142014962571

Graham-Smith P amp Lees A (2005) A three-dimensional kinematic analysis of the long jump take-off

Journal of Sports Sciences 23(9) 891-903 doi X1V84KR87071372X [pii]

10108002640410400022169

Graubner R amp Nixdorf E (2011) Biomechanical Analysis of the Sprint and Hurdles Events at the 2009

IAAF World Championships in Athletics New Studies in Athletics 26(12) 19-53

Gregor R Whitting W amp McCoy R (1985) Kinematic analysis of olympic discus throwers International Journal of Sport Biomechanics 1 131-138

Hay J (1993) The biomechanics of sports techniques Englewood Cliffs NJ Prentice Hall

Hay J amp Yu B (1995) Critical characteristics of technique in throwing the discus Journal of Sports

Sciences 13 125-140

Hay J G (1993) Citius altius longius (faster higher longer) the biomechanics of jumping for distance

Journal of Biomechanics 26 Suppl 1 7-21

Hay J G amp Miller Jr J (1985) Teqnuiques used in the transition from approach to takeoff in the long jump International Journal of Sport Biomechanics 1 174-184

Hiley M J amp Yeadon M R (2003) The margin for error when releasing the high bar for dismounts

Journal of Biomechanics 36(3) 313-319 doi S0021929002004311 [pii]

Hollander A P De Groot G van Ingen Schenau G J Toussaint H M De Best H Peeters W (1986)

Measurement of active drag during crawl arm stroke swimming Journal of Sports Sciences 4(1) 21-

30 doi 10108002640418608732094

Isolehto J Virmavirta M Kyroumllaumlinen H amp Komi P (2007) Biomechanical analysis of the high jump at the 2005 IAAF World Championships in Athletics New Studies in Athletics 22(2) 17-27

Joseacute Campos Javier Gaacutemez Alberto Encarnacioacuten Marcos Gutieacuterrez-Daacutevila amp Rojas J (2013) Three

dimensional kinematic analysis of the long jump at the 2008 IAAF world indoor championships in athletics New Studies in Athletics 28(34) 115-131

Kakihana W amp Suzuki S (2001) The EMG activity and mechanics of the running jump as a function of

takeoff angle Journal of Electromyography and Kinesiology 11(5) 365-372 doi S1050-

6411(01)00008-6 [pii]

Kerwin D G amp Hilley M J (2003) Estimation of reaction forces in high bar swinging Sports Engineering

6(1) 21-30

Keskinen K L amp Komi P V (1993) Stroking characteristics of front crawl swimming during exercise Journal of Applied Biomechanics 9 219-226

Knicker A (1994) Kinematic analyses ofthe discus throwing competitions at the IAAF World

Championships in Athletics Stuttgart 1993 New Studies in Athletics 9(3) 9-16

Kolmogorov S V Rumyantseva O A Gordon B J amp Cappaert J M (1997) Hydrodynamic

characteristics of competitive swimmers of different genders and performance Levels Journal of

Applied Biomechanics 13 88-97

Kotze J Mitchell S R amp Rothberg S J (2000) The role of the racket in high-speed tennis serves Sports Engineering 3 67-84

263

Kovacs M amp Ellenbecker T (2011) An 8-stage model for evaluating the tennis serve implications for

performance enhancement and injury prevention Sports Health 3(6) 504-513 doi 1011771941738111414175 101177_1941738111414175 [pii]

Kreighbaum E amp Barthels K M (1996) Biomechanics A qualititative approach for studying human

movement Boston Allyn and Bacon

Leigh S Gross M T Li L amp Yu B (2008) The relationship between discus throwing performance and combinations of selected technical parameters Sports Biomechanics 7(2) 173-193 doi

10108014763140701841399

Leigh S Liu H Hubbard M amp Yu B (2010) Individualized optimal release angles in discus throwing Journal of Biomechanics 43(3) 540-545 doi S0021-9290(09)00556-9 [pii]

101016jjbiomech200909037

Leigh S amp Yu B (2007) The associations of selected technical parameters with discus throwing performance a cross-sectional study Sports Biomechanics 6(3) 269-284 doi

10108014763140701489744

Linthorne N P Guzman M S amp Bridgett L A (2005) Optimum take-off angle in the long jump Journal

of Sports Sciences 23(7) 703-712 doi TRG73078PPJ33J35 [pii] 10108002640410400022011

Maglischo E W (2013) Part I Is the breaststroke arm stroke a ldquoPullrdquo or a ldquoScullrdquo Journal of Swimming

Research 21(1) 1-11

McCabe C B Psycharakis S amp Sanders R (2011) Kinematic differences between front crawl sprint and distance swimmers at sprint pace Journal of Sports Sciences 29(2) 115-123 doi 930332222 [pii]

101080026404142010523090

McDonald C amp Dapena J (1991) Linear kinematics of the mens 110-m and womens 100-m hurdles races Medicine and Science in Sports and Exercise 23(12) 1382-1391

Miladinov O (2006) New aspects in perfecting the long jump technique New Studies in Athletics 21(4) 7-

25

Payton C Baltzopoulos V amp Bartlett R (2002) Contributions of rotations of the trunk and upper extremity to hand velocity during front crawl swimming Journal of Applied Biomechanics 18 243-

256

Psycharakis S G amp Sanders R H (2008) Shoulder and hip roll changes during 200-m front crawl swimming Medicine and Science in Sports and Exercise 40(12) 2129-2136 doi

101249MSS0b013e31818160bc

Psycharakis S G amp Sanders R H (2010) Body roll in swimming a review Journal of Sports Sciences

28(3) 229-236 doi 919053458 [pii]

10108002640410903508847

Reid M Elliott B amp Alderson J (2008) Lower-limb coordination and shoulder joint mechanics in the

tennis serve Medicine and Science in Sports and Exercise 40(2) 308-315 doi 101249mss0b013e31815c6d61

Rushall B S Sprigings E J Holt L E amp Cappaert J M Forces in Swimming - A Re-evaluation of

Current Status Retrieved 15 June 2015 from httpcoachscisdsueduswimbulletstablehtm

Sakurai S Reid M amp Elliott B (2013) Ball spin in the tennis serve spin rate and axis of rotation Sports

Biomechanics 12(1) 23-29 doi 101080147631412012671355

Schleihauf R E (2004) Biomechanics of human movement Bloomington IN Authorhouse

Seeley M K Uhl T L McCrory J McGinn P Kibler W B amp Shapiro R (2008) A comparison of muscle activations during traditional and abbreviated tennis serves Sports Biomechanics 7(2) 248-

259 doi 10108014763140701841746

251

Εικόνα 1018 Αλαπαξάζηαζε ηεο νπίζζηαο γηγάληηαο αηψξεζεο Ζ θίλεζε ρσξίζηεθε ζε ηέζζεξα ηεηαξηεκφξηα γηα ηελ

θαιχηεξε πεξηγξαθή ηεο Γεμηά παξνπζηάδνληαη νη ηηκέο αλαθνξάο γηα ηελ άξζξσζε ηνπ ηζρίνπ θαη ηνπ ψκνπ

Καζψο ε ηαιάληεπζε ζπλερίδεηαη ην ζψκα ιακβάλεη νινέλα θαη πην αθξαίεο ζέζεηο ζε ζρέζε κε ην

κνλφδπγν γηα λα θαηαιήμεη ζηελ πιήξε πεξηζηξνθή (360deg) Ζ ζέζε ηνπ ζψκαηνο θαηά ηελ πιήξε πεξηζηξν-θή πεξηγξάθεηαη απφ ηε γσλία ηνπ ΚΜ κε ηελ κπάξα θαη θπκαίλεηαη απφ 0 έσο 360deg φπσο παξνπζηάδεηαη

ζηελ Δηθφλα 1018 ηε ζπλέρεηα ζα ρξεζηκνπνηήζνπκε ηνλ φξν laquoζέζεraquo (ζε κνίξεο) γηα λα πξνζδηνξίδνπκε ηε

ζέζε ηνπ ζψκαηνο θαηά ηε δηάξθεηα ηεο πιήξνπο πεξηζηξνθήο ελψ γηα ηνλ ίδην ζθνπφ ε πιήξεο πεξηζηξνθή έρεη δηαηξεζεί ζε ηέζζεξα ηεηαξηεκφξηα

ε κηα πιήξε πεξηζηξνθή ε ζέζε ηνπ ζψκαηνο δελ είλαη ίδηα Απηφ νθείιεηαη ζην γεγνλφο φηη θαηά

ηελ πεξηζηξνθή ε ηαρχηεηα ηνπ ΚΜ κεηψλεηαη εμαηηίαο ηεο ηξηβήο ησλ ρεξηψλ κε ηελ κπάξα θαη ζπλεπψο ν αζιεηήο πξέπεη λα κεηαβάιεη ηελ αθηίλα πεξηζηξνθήο ηνπ ΚΜ γχξσ απφ ηελ κπάξα ην νπίζζην γηγαληηαίν

αηψξεκα (δειαδή κε θαηεχζπλζε αληίζεηα κε ηνπο δείθηεο ηνπ ξνινγηνχ) ε θίλεζε ραξαθηεξίδεηαη απφ θάκ-

ςε ησλ ηζρίσλ θαη ησλ ψκσλ θαηά ηελ άλνδν ηνπ αζιεηή (1ν θαη 2

ν ηεηαξηεκφξην) θαη απφ έθηαζε ησλ αξ-

ζξψζεσλ θαηά ηελ θαζνδηθή θάζε (3ν θαη 4

ν ηεηαξηεκφξην)

Έζησ φηη ε γσλία αλαθνξάο είλαη 180deg θαη αληηζηνηρεί ζηελ νπδέηεξε ζέζε ηνπ ηζρίνπ (αχμεζε ηεο

γσλίαο νδεγεί ζε θάκςε) θαη ηηο 180deg θάκςε ηνπ ψκνπ (θάκςε ηνπ ψκνπ νδεγεί ζε κείσζε ηεο γσλίαο) Ό-

ηαλ ν αζιεηήο βξίζθεηαη ιίγν πξηλ ηελ θαηαθφξπθε ζέζε θάησ απφ ηελ κπάξα (ζέζε 0deg) νη ψκνη βξίζθνληαη ζρεδφλ ζε νπδέηεξε ζέζε ελψ ηα ηζρία ζε ππεξέθηαζε 10-20deg θαη νη πνδνθλεκηθέο ζε πεικαηηαία θάκςε

(Arampatzis amp Bruggemann 1999 Yeadon amp Hiley 2000) Καηά ηελ άλνδν απφ ηηο 0deg έσο ηηο 180deg ν αζιε-

ηήο εθηειεί θάκςε ησλ ηζρίσλ (~60deg) (ιίγν πξηλ θηάζεη ηελ νξηδφληηα ζέζε) θαη έπεηηα θάκςε (~60deg) θαη πξνβνιή ησλ ψκσλ ψζηε λα κεηψζεη ηελ αθηίλα πεξηζηξνθήο θαη λα κεηψζεη ηελ επίδξαζε ηεο ξνπήο ηεο

βαξχηεηαο δηαηεξψληαο πςειή ηελ ηαρχηεηά ηνπ (Arampatzis amp Bruggemann 1999 Sevrez Berton Rao amp

Bootsma 2009) Όηαλ ην ζψκα βξίζθεηαη ζηε ζέζε 90deg ηφηε νη ψκνη θαη ηα ηζρία βξίζθνληαη ζε γσλία θάκ-

ςεο 120deg Καζψο ν αζιεηήο νινθιεξψλεη ηελ αλνδηθή θάζε θαη θηάλνληαο ζηελ θαηαθφξπθε ζέζε πάλσ απφ

ηελ κπάξα (ζέζε 180deg) ην ζψκα ζηαδηαθά επζπγξακκίδεηαη Καηά ηελ θαζνδηθή θάζε παξαηεξείηαη κηα

ζηαδηαθή έθηαζε ησλ ηζρίσλ θαη ησλ ψκσλ κέρξη πεξίπνπ ηε ζέζε ησλ 280deg (Arampatzis amp Bruggemann 1999 Sevrez et al 2009 Yeadon amp Hiley 2000) (Δηθφλα 1019) Σα γφλαηα κέλνπλ ζρεδφλ ζε πιήξε έθηαζε

θαηά ηε δηάξθεηα ελφο θχθινπ (Tsuchiya Murata amp Fukunaga 2004)

252

Εικόνα 1019 Καηά ηελ θαζνδηθή θάζε νη ψκνη θαη ηα ηζρία βξίζθνληαη ζε πιήξε έθηαζε ψζηε ν αζιεηήο λα απμήζεη ηελ αθηίλα πεξηζηξνθήο ηνπ (2015 European Artistic Gymnastics Championships - Horizontal bar - Pablo Braegger 05 by

Pierre-Yves Beaudouin Τπφ ηελ άδεηα CC BY-SA 40 via Wikimedia Commons)

Να ζεκεησζεί φηη νη θηλήζεηο ηεο θάκςεο θαη ηεο έθηαζεο ησλ αξζξψζεσλ θαηά ηε γηγάληηα αηψξεζε πξνο ηα πίζσ δηαθέξνπλ ζε ζρέζε κε απηέο πνπ παξαηεξνχληαη θαηά ηε γηγάληηα αηψξεζε πξνο ηα κπξνζηά

Καηά ηελ νπίζζηα αηψξεζε ε έθηαζε ιακβάλεη ρψξα θαηά ηελ θαζνδηθή θάζε θαη ε θάκςε θαηά ηελ αλνδη-

θή θάζε ελψ ην αληίζεην ζπκβαίλεη θαηά ηελ πξφζζηα αηψξεζε

Ζ ηξνρηά ηνπ ΚΜ ζε κηα πιήξε πεξηζηξνθή είλαη ζρεδφλ θπθιηθή (Hiley amp Yeadon 2003) Απηφ ζπκβαίλεη επεηδή θαηά ηελ αλνδηθή θάζε ην ΚΜ ζπγθιίλεη ειαθξά πξνο ηελ κπάξα ψζηε λα κεησζεί ε αθηί-

λα πεξηζηξνθήο ελψ θαηά ηελ θαζνδηθή θάζε ζπκβαίλεη ην αληίζεην (Δηθφλα 1020)

Ζ γσληαθή ηαρχηεηα ηνπ ΚΜ είλαη κέγηζηε ιίγν πξηλ ηε δηέιεπζε θάησ απφ ηελ κπάξα (ζέζε 0deg) κε ηηκέο πνπ θπκαίλνληαη απφ 270 έσο 310degs (Frere Gopfert Slawinski amp Tourny-Chollet 2012) Καηά ηελ

αξρηθή θάζε αλφδνπ (ζέζε 0deg έσο 30deg) ε ηαρχηεηα κεηψλεηαη ελψ ζηε ζπλέρεηα (ζέζε 30deg έσο 90deg) απμάλεη

θαζψο ν αζιεηήο έιθεη ηελ κπάξα γηα λα αλέβεη ςειά ην δεχηεξν ηξηηεκφξην ε ηαρχηεηα κεηψλεηαη γηα λα

ιάβεη ηελ ειάρηζηε ηηκή ηεο ζηελ θαηαθφξπθε ζέζε ηνπ αζιεηή πάλσ απφ ηελ κπάξα (ζέζε 180deg) ηε ζπλέ-ρεηα απμάλεηαη ζηαδηαθά θαηά ηελ θαζνδηθή θάζε (απφ ηε ζέζε 180deg θαη έπεηηα) Καηά ηελ απειεπζέξσζε

ε νξηδφληηα γξακκηθή ηαρχηεηα ηνπ ΚΜ εκθαλίδεη ηηκέο νη νπνίεο θπκαίλνληαη απφ 2 ms έσο 22 ms ελψ ε

θαηαθφξπθε θπκαίλεηαη πεξίπνπ ζηα 5 ms (Hiley amp Yeadon 2003) Ζ επηηάρπλζε ηνπ ΚΜ είλαη κέγηζηε φηαλ ν αζιεηήο νινθιεξψλεη ηε θίλεζή ηνπ ζην 3

ν ηεηαξηεκφξην

(ιίγν κεηά ηε ζέζε 270deg) Καζψο ην ζψκα έξρεηαη νξηδφληηα θάησ απφ ηελ κπάξα ε επηηάρπλζε αιιάδεη πξφ-

ζεκν θαη κεηαηξέπεηαη ζε επηβξάδπλζε γηα λα απμεζεί εθ λένπ θαηά ηελ αλνδηθή θάζε κέρξη πεξίπνπ ηα κη-ζά ηνπ 2

νπ ηεηαξηεκνξίνπ ηεο πεξηζηξνθήο (Frere et al 2012)

253

Εικόνα 1020 Αλαπαξάζηαζε ηεο γηγάληηαο αηψξεζεο πξνο ηα πίζσ Ζ θφθθηλε γξακκή δείρλεη ηε κεηαηφπηζε ηνπ ΚΜ Ζ ηαρχηεηα ηνπ ΚΜ είλαη κέγηζηε ζην ζεκείν Γ θαη ρακειφηεξε ζην ζεκείν Γ Ζ επηηάρπλζε ηνπ ΚΜ είλαη κέγηζηε ζην ζεκείν

Α ελψ ε επηβξάδπλζε ζην ζεκείν Β

72 Δθαξκνγή δπλάκεσλ θαηά ην γηγαληηαίν αηψξεκα Οη δπλάκεηο νη νπνίεο αζθνχληαη θαηά ηελ αηψξεζε ηνπ αζιεηή ζην κνλφδπγν είλαη νη εμήο (Hay 1993) (Δη-

θφλα 1021) Ζ δχλακε ηεο βαξχηεηαο

Ζ δχλακε αληίδξαζεο ηεο κπάξαο πξνο ηα ρέξηα ε νπνία έρεη δπν ζπληζηψζεο ηελ θε-

ληξνκφιν ε νπνία αζθείηαη ζηελ θαηεχζπλζε ηεο γξακκήο πνπ ελψλεη ην ΚΜ ηνπ ζψκα-ηνο κε ην θέληξν ηεο κπάξαο θαη κηα θάζεηε δχλακε

Ζ ξνπή ε νπνία παξάγεηαη απφ ηηο δπλάκεηο ηεο ηξηβήο ησλ ρεξηψλ κε ηελ κπάξα

Μπτθέο δπλάκεηο

254

Εικόνα 1021 Γπλάκεηο νη νπνίεο αζθνχληαη θαηά ηελ αηψξεζε ζην κνλφδπγν (ζρεδηαζκφο ησλ δπλάκεσλ ζην αξρείν

(2015_European_Artistic_Gymnastics_Championships_-_Horizontal_bar_-_Vlasios_Maras_08jpg Pierre-Yves Beau-

douin Τπφ ηελ άδεηα CC BY-SA 40 via Wikimedia Commons)

Όηαλ ν αζιεηήο βξεζεί ζηελ αθεηεξία (ζέζε 0deg) ε γξακκή ηεο βαξχηεηαο δηαπεξλά ηνλ άμνλα πεξη-ζηξνθήο θαη επνκέλσο δελ κπνξεί λα παξάγεη θακία θίλεζε Καζψο ν αζιεηήο εθηειεί ηελ πεξηζηξνθή ν

κνριφο ηνπ δηαλχζκαηνο ηεο βαξχηεηαο ζε ζρέζε κε ηελ κπάξα κεηαβάιιεηαη θαη είλαη κέγηζηνο ζηηο νξηδφ-

ληηεο ζέζεηο ηνπ ζψκαηνο ζε ζρέζε κε ηελ κπάξα (ζέζε 90deg θαη 180deg) είηε ζην αλέβαζκα είηε ζην θαηέβα-ζκα Ζ ξνπή ηεο βαξχηεηαο είλαη αληίζεηε πξνο ηελ θίλεζε ηνπ αζιεηή ζην αλέβαζκα ελψ ην αληίζεην ζπκ-

βαίλεη ζην θαηέβαζκα

Ζ ξνπή ηεο ηξηβήο είλαη πάληα αληίζεηε ζηελ θαηεχζπλζε ηεο θίλεζεο Καηά ηελ αλνδηθή θάζε ε ξνπή ησλ δπλάκεσλ ηεο ηξηβήο καδί κε ηε ξνπή ηεο βαξχηεηαο έρνπλ ηελ ίδηα θνξά θαη επηβξαδχλνπλ ηνλ

αζιεηή Καηά ηελ θάζνδν ε ξνπή ηεο ηξηβήο είλαη αληίζεηε ζηε ξνπή ηεο βαξχηεηαο Υσξίο θακία κεηαβνιή

ζηε ζέζε ηνπ ζψκαηνο ε πιήξεο πεξηζηξνθή γχξσ απφ ηελ κπάξα δελ είλαη εθηθηή ιφγσ ηεο ζπλερνχο επί-

δξαζεο ηεο ηξηβήο Ζ θεληξνκφινο δχλακε (Fθ) έρεη σο ζηφρν λα δηαηεξεί ηελ πεξηζηξνθηθή θίλεζε ηνπ ΚΜ ηνπ ζψκα-

ηνο γχξσ απφ ηελ κπάξα Δάλ σ ε γσληαθή ηαρχηεηα ηνπ ΚΜ m ε κάδα θαη r ε αθηίλα πεξηζηξνθήο ε Fθ

δίλεηαη απφ ηε ζρέζε

Δπνκέλσο ε Fθ είλαη κέγηζηε φηαλ ν αζιεηήο εκθαλίδεη ηε κεγαιχηεξε ηαρχηεηα πεξηζηξνθήο (σ) ζε

ζπλδπαζκφ κε ηε κηθξφηεξε αθηίλα πεξηζηξνθήο (r) Δθφζνλ ε σ απμάλεη θαηά ηελ θαζνδηθή θάζε ηνπ αησ-

ξήκαηνο (Δηθφλα 1020) ηφηε ε Fθ είλαη πςειφηεξε ζε απηήλ ηε θάζε κε ηηκέο πνπ θηάλνπλ ηηο 35 θνξέο ην ζσκαηηθφ βάξνο (Kerwin amp Hilley 2003) Δπηπιένλ ε άζθεζε ηεο Fθ επηβαξχλεη ηδηαίηεξα ηε ιαβή ελψ

πξνθαιεί παξακφξθσζε ηεο κπάξαο πεξίπνπ θαηά 9 cm (Kerwin amp Hilley 2003) Ζ παξακφξθσζε απηή ηεο

κπάξαο φκσο ιεηηνπξγεί ζεηηθά γηα ηνλ αζιεηή αθνχ θαηά ηελ επεξρφκελε αλνδηθή θάζε ε κπάξα επαλέξ-

ρεηαη θαη πξνζδίδεη επηπιένλ ειαζηηθή ελέξγεηα ζηνλ αζιεηή γηα λα επηηχρεη ηελ αλχςσζή ηνπ Ζ παξαπάλσ πεξηγξαθή ησλ δπλάκεσλ πνπ αζθνχληαη ζηνλ αζιεηή βαζίδεηαη ζε εθαξκνγή ησλ λφ-

κσλ ηεο θπζηθήο ρσξίο λα ιακβάλεη ππφςε ηεο ηε κεηαβνιή ηεο ζέζεο ηνπ ζψκαηνο θαηά ηελ θίλεζε Όπσο

έρεη ήδε αλαθεξζεί ην αηψξεκα ραξαθηεξίδεηαη απφ θάκςε ησλ αξζξψζεσλ θαηά ηελ αλνδηθή θάζε θαη έ-θηαζε θαηά ηελ θαζνδηθή θάζε Με ηελ έθηαζε ησλ αξζξψζεσλ απμάλεη ε αθηίλα πεξηζηξνθήο ελψ κε ηελ

θάκςε ζπκβαίλεη ην αληίζεην Απηή ε κεηαβνιή επηηξέπεη ζηνλ αζιεηή

255

1 Να κεηψζεη ηελ επίδξαζε ηεο ξνπήο ηεο βαξχηεηαο θαηά ηελ άλνδν θαη λα ηελ απμήζεη θαηά

ηελ θάζνδν 2 Να απμήζεη ηε γσληαθή ηαρχηεηα ζε φιεο ηηο θάζεηο

3 Να επηηχρεη κεγαιχηεξε αχμεζε ηεο ζηξνκθνξκήο θαηά ηελ θαζνδηθή θάζε απφ ηελ αληί-

ζηνηρε κείσζε ηεο ζηξνκθνξκήο θαηά ηελ αλνδηθή θάζε (Yeadon amp Hiley 2000)

Ο ξφινο ησλ κπτθψλ δπλάκεσλ θαηά ην γηγαληηαίν αηψξεκα εθθξάδεηαη κέζα απφ ηηο κεηαβνιέο ζηε ζέζε ηνπ ζψκαηνο ηηο νπνίεο πξνθαιεί πγθεθξηκέλα ε ππεξέθηαζε ησλ ηζρίσλ ιίγν πξηλ ηελ νξηδφληηα ζέζε

θάησ απφ ηελ κπάξα καδί κε ηελ θάκςε ησλ ηζρίσλ θαη ησλ ψκσλ θαηά ηελ αλνδηθή θάζε αλεβάδνπλ ην ΚΜ

θνληά ζηελ κπάξα απμάλνληαο ηφζν ηε δπλακηθή φζν θαη ηελ θηλεηηθή ηνπ ελέξγεηα Δπνκέλσο ν ξφινο ησλ κπτθψλ δπλάκεσλ ζα κπνξνχζε λα ζπλνςηζηεί σο εμήο

1 Να κεηαηνπίδεη ηα κέιε ηνπ ζψκαηνο ψζηε λα κεηαβάιιεη ηελ αθηίλα πεξηζηξνθήο ηνπ ΚΜ

ηνπ ζψκαηνο 2 Να πξνδίδεη ηελ απαξαίηεηε κεραληθή ελέξγεηα ε νπνία ράλεηαη ιφγσ ηεο ζπλερνχο επίδξα-

ζεο ηεο ηξηβήο θαηά ηελ πξνεγνχκελε πεξηζηξνθή

3 Να επηηαρχλεη ην ζψκα θαηά ην 2ν ηεηαξηεκφξην ηεο αλνδηθήο θάζεο (Sevrez Rao Berton

amp Bootsma 2012)

73 Μεζνδνινγηθέο επηζεκάλζεηο γηα ηελ αλάιπζε ηνπ γηγάληηνπ αησξήκαηνο Ζ θηλεκαηηθή αλάιπζε κε κηα θάκεξα είλαη επαξθήο γηα ηε ρσξνρξνληθή θαη βαζηθή δηζδηάζηαηε αλάιπζε

ηεο θίλεζεο Μηα ηππηθή εκβηνκεραληθή αλάιπζε ηνπ γηγάληηνπ αησξήκαηνο ζα κπνξνχζε λα πεξηιακβάλεη

ηηο εμήο κεηαβιεηέο 1 ηε ρξνληθή δηάξθεηα ησλ θάζεσλ 2 ηε κέγηζηε θαη ηελ ειάρηζηε γσλία ησλ ηζρίσλ θαη ησλ ψκσλ θαζψο θαη ην ρξφλν επίηεπμήο

ηνπο σο πνζνζηφ ηεο ζπλνιηθήο πεξηζηξνθήο

3 ηε κέγηζηε θαη ηελ ειάρηζηε απφζηαζε ηνπ ΚΜ απφ ηελ κπάξα θαη ην ρξφλν επίηεπμήο ηνπο 4 ηε κέγηζηε θαη ηελ ειάρηζηε ηαρχηεηα ηνπ ΚΜ ζηε δηάξθεηα ηεο πεξηζηξνθήο θαη ην ρξφλν

επίηεπμήο ηνπο

5 ηελ ηαρχηεηα ηνπ ΚΜ πξηλ θαη θαηά ηε δηάξθεηα ηεο ηειηθήο απειεπζέξσζεο 6 ηε κέγηζηε ειεθηξνκπνγξαθηθή δξαζηεξηφηεηα θαη ην ρξφλν επίηεπμήο ηεο γηα θάζε κπ

8 Σν ειεχζεξν ζηπι (Κνιχκβεζε) Ζ εηδνπνηφο δηαθνξά αλάκεζα ζηελ θνιχκβεζε θαη ηα ππφινηπα αγσλίζκαηα είλαη φηη νη θηλήζεηο πξαγκαην-

πνηνχληαη κέζα ζην λεξφ Όπσο έρεη ήδε αλαθεξζεί ζην Κεθάιαην 8 ε αληίζηαζε ηνπ λεξνχ ζηελ θίλεζε ηνπ ζψκαηνο αλαιχεηαη ζηελ νπηζζέιθνπζα δχλακε θαη ζηε δχλακε ηεο άλσζεο Ζ νπηζζέιθνπζα δχλακε είλαη

αληίζεηε ζηε θίλεζε ηνπ ζψκαηνο ελψ ε άλσζε είλαη θάζεηε πξνο ηελ νπηζζέιθνπζα δχλακε Ζ επίηεπμε

ηεο κέγηζηεο δπλαηήο ηαρχηεηαο ηνπ ζψκαηνο πξαγκαηνπνηείηαη κέζσ ηνπ πεξηνξηζκνχ ηεο αληίζηαζεο ηνπ

λεξνχ ζηελ θίλεζε ηνπ ζψκαηνο αιιά θαη ηεο εθκεηάιιεπζεο ηεο αληίζηαζεο ηνπ λεξνχ γηα ηελ πξνψζεζε ηνπ ζψκαηνο

81 Φάζεηο ηεο θίλεζεο Ζ θίλεζε ηνπ ρεξηνχ ζην ειεχζεξν δηαθξίλεηαη ζε ηέζζεξηο θάζεηο (Gourgoulis et al 2008) (Δηθφλα 1022)

1 Γιίζηξεκα Ζ θάζε απηή νξίδεηαη απφ ηελ είζνδν ηνπ ρεξηνχ ζην λεξφ έσο ηε κέγηζηε κεηα-ηφπηζή ηνπ πξνο ηα εκπξφο (ζρεηηθή δηάξθεηα 30-35)

2 Έιμε Ζ νπνία νξίδεηαη απφ ηε κέγηζηε κεηαηφπηζε ηνπ ρεξηνχ πξνο ηα έσο ηε ζηηγκή πνπ ην

ρέξη πεξλάεη θάησ απφ ηνλ ψκν (ζρεηηθή δηάξθεηα 15-20) 3 Ώζεζε Ζ νπνία νξίδεηαη απφ ηε ζηηγκή πνπ ην ρέξη πεξλάεη θάησ απφ ηνλ ψκν έσο ηελ έμνδν

ηνπ ρεξηνχ απφ ην λεξφ (ζρεηηθή δηάξθεηα 17-22)

4 Δπαλαθνξά Οξίδεηαη απφ ηελ έμνδν ηνπ ρεξηνχ απφ ην λεξφ έσο ηελ είζνδφ ηνπ θαη πάιη κέ-

ζα ζην λεξφ (ζρεηηθή δηάξθεηα 26-33)

256

Εικόνα 1022 Κχθινο ηεο ρεξηάο θαη επηκέξνπο θάζεηο ζην ειεχζεξν

82 Κηλεκαηηθά ραξαθηεξηζηηθά Ζ ζέζε ηεο παιάκεο ζε ζρέζε κε ηε θνξά ηνπ λεξνχ απνηειεί ζεκείν-θιεηδί γηα φια ηα αγσλίζκαηα ηεο θν-

ιχκβεζεο αθνχ ζηελ νπζία θαζνξίδεη ηνλ ηξφπν εθαξκνγήο ηεο αληίζηαζεο ηνπ λεξνχ ζηελ παιάκε θαη θαηrsquo επέθηαζε ηηο πξνσζεηηθέο δπλάκεηο Παξαδνζηαθά αλαθέξεηαη φηη ε θίλεζε ηνπ ρεξηνχ αθνινπζεί κηα

ζηγκνεηδή ηξνρηά θαηά ηελ νπνία ε παιάκε θηλείηαη ζε ζρέζε κε ην ζψκα σο εμήο (Hay 1993)

Καηά ηε θάζε ηνπ γιηζηξήκαηνο θηλείηαη πξνο ηα κπξνζηά θάησ θαη έμσ

Καηά ηελ έιμε θέξεηαη πξνο ηα θάησ έζσ θαη πίζσ θαη

Καηά ηελ ψζεζε πξνο ηα πάλσ θαη έμσ

Όπσο ζα δνχκε παξαθάησ απηή ε ηερληθή πεγάδεη απφ ζεσξεηηθά κνληέια ηα νπνία βαζίδνληαη ζηε ηδέα φηη ε θχξηα δχλακε πξνψζεζεο νθείιεηαη ζηελ άλσζε ή ζηελ δηαθνξά ηεο πίεζεο αλάκεζα ζηηο δχν

πιεπξέο ηεο παιάκεο (αξρή ηνπ Bernoulli) Όκσο ηα ηειεπηαία ρξφληα ε άπνςε απηή έρεη αλαηξαπεί κε απν-

ηέιεζκα ην πξνηεηλφκελν θηλεκαηηθφ κνληέιν ηεο ηερληθήο ηεο ρεξηάο λα έρεη αιιάμεη (Gourgoulis et al 2015 Maglischo 2013 Rushall Sprigings Holt amp Cappaert)

Ζ ζέζε ηεο παιάκεο πεξηγξάθεηαη κε ηε γσλία επίζεζεο δειαδή ηε γσλία αλάκεζα ζην επίπεδν ηεο

παιάκεο θαη ηε ξνή ηνπ λεξνχ (Δηθφλα 1025) Σν επίπεδν ηεο παιάκεο νξίδεηαη απφ δχν θάζεηα δηαλχζκαηα

θαηά κήθνο ηεο παιάκεο ηα νπνία νξίδνπλ έλα θάζεην πξνο ηελ παιάκε επίπεδν Ζ ξνή ηνπ λεξνχ ζπλήζσο εθθξάδεηαη ππνινγίδνληαο ην δηάλπζκα ηεο ηαρχηεηαο ηεο παιάκεο (Gourgoulis et al 2015) Με ηελ έλαξμε

ηνπ γιηζηξήκαηνο ην ρέξη βξίζθεηαη κπξνζηά θαη πξνο ηα θάησ κε κηα ειαθξά θιίζε ζε ζρέζε κε ην λεξφ κε

γσλία αξλεηηθή (~5deg) θάηη πνπ ζεκαίλεη φηη πξνεγείηαη ε ξαρηαία επηθάλεηα ηνπ ρεξηνχ ην ηέινο ηνπ γιη-ζηξήκαηνο ε γσλία απμάλεηαη πεξίπνπ ζηηο 10deg ψζηε λα πξνεγείηαη ε παιακηαία επηθάλεηα ηνπ ρεξηνχ Καηά

ηε θάζε ηεο έιμεο θαζψο ε παιάκε θέξεηαη πξνο ηα έζσ πίζσ θαη θάησ ε γσλία επίζεζεο κεγηζηνπνηείηαη

ζηηο 50deg ελψ ζηελ ψζεζε κεηψλεηαη θηάλνληαο ηηο 35deg (Gourgoulis et al 2008 Gourgoulis et al 2015) Έλα επηπιένλ ζεκαληηθφ ζηνηρείν ηεο θίλεζεο ηεο παιάκεο είλαη πνηα πιεπξά ηεο παιάκεο δηαζρίδεη

πξψηε ην λεξφ θαη πνηα αθνινπζεί Απηή εθθξάδεηαη κε ηε γσλία αλάκεζα ζηε ξνή ηνπ λεξνχ (ηαρχηεηα ηεο

παιάκεο) θαη ην επίπεδν ηεο παιάκεο Καηά ηελ είζνδν ζην λεξφ ε παιάκε έξρεηαη ζε επαθή πξψηα κε ηελ

έμσ επηθάλεηα δειαδή κε ην κεγάιν δάθηπιν θαη ην δείθηε έρνληαο κηα πνιχ ειαθξά θιίζε πξνο ηα έμσ Απηφκαηα φκσο ε παιάκε επζπγξακκίδεηαη θαζψο φιν ην ρέξη εηζέξρεηαη κέζα ζην λεξφ ηε κέζε θάζε

ηεο έιμεο ην ρέξη αιιάδεη θιίζε ψζηε πξψηα λα δηαζρίδεη ην λεξφ ε έμσ επηθάλεηα (κε κηθξφ δάθηπιν) θαη

έπεηηα ε έζσ (ην κεγάιν δάθηπιν) Απηή ε θιίζε (κε κηθξή κείσζε) παξακέλεη κέρξη ην ηέινο ηεο ρεξηάο εκαληηθά ζηνηρεία ηεο θίλεζεο απηήο είλαη νη κεηαβνιέο ζηνλ πξεληζκφ θαη ππηηαζκφ ηνπ αληηβξαρίνπ ηελ

παιακηαία θάκςε ηεο περενθαξπηθήο άξζξσζεο αιιά θαη ηελ θεξθηδηθή θαη σιέληα απφθιηζε ηεο παιάκεο

Καηά ηε θάζε ηεο εηζφδνπ ηνπ ρεξηνχ ζην λεξφ ν ψκνο βξίζθεηαη ζε θάκςε 170-180deg (ε γσλία ησλ

180deg απνηειεί ηε γσλία αλαθνξάο θαη αληηζηνηρεί ζηελ αλαηνκηθή θάκςε φινπ ηνπ άλσ άθξνπ θέξνληαο ην ρέξη ςειά δίπια απφ ην θεθάιη) ειαθξά νξηδφληηα απαγσγή θαη έζσ ζηξνθή ν αγθψλαο ζε θάκςε 145deg

(πιήξεο έθηαζε = 180deg) ην αληηβξάρην ζε νπδέηεξε ζέζε θαη ε περενθαξπηθή άξζξσζε έρεη κηα ειαθξά πα-

ιακηαία θάκςε (168deg κε νπδέηεξε ζέζε = 180deg) (Cappaert Pease amp Troup 1995 McCabe Psycharakis amp Sanders 2011 Payton Baltzopoulos amp Bartlett 2002 Usher 1993) Μεηά ηελ είζνδν ζην λεξφ ην ρέξη πξψ-

ηα θηλείηαη πξφζζηα κέρξη ηελ έθηαζε ηνπ αγθψλα έπεηηα θηλείηαη πξνο ηα έμσ γηα λα laquoπηάζεηraquo ην λεξφ θαη

ζηε ζπλέρεηα θαηεπζχλεηαη πξνο ηα θάησ κε ζηαδηαθή έθηαζε ηνπ ψκνπ θαη νξηδφληηα θάκςε ηνπ αγθψλα Με ηελ έλαξμε ηεο έιμεο ν ψκνο εθηείλεηαη ην ρέξη δειαδή laquoθαηεβαίλεηraquo πξνο ηα θάησ (κε γσ-

λία πεξίπνπ 131deg) ν αγθψλαο παξακέλεη ζε ειαθξά θάκςε (147deg) αιιά αξρίδεη λα θάκπηεηαη ελψ ε περεν-

θαξπηθή άξζξσζε εκθαλίδεη κηα ειαθξά θάκςε (162deg) ην κεησπηαίν επίπεδν ν ψκνο πξνζάγεηαη (θαηά 40-

45deg (Payton et al 2002)) θαη ζηξέθεηαη πξνο ηα έζσ θέξνληαο ην ρέξη ζε ηέηνηα ζέζε ψζηε λα αζθήζεη πξν-σζεηηθή δχλακε ζην λεξφ ην ηέινο ηεο έιμεο ν ψκνο έρεη εθηαζεί (γσλία = 56deg) θαη μεθηλά λα ζηξέθεηαη

πξνο ηα έμσ ν αγθψλαο βξίζθεηαη ζε κεγάιε θάκςε (γσλία = 93deg) ελψ ε περενθαξπηθή άξζξσζε θάκπηεηαη

επηπιένλ (γσλία = 154deg)

257

Εικόνα 1023 Κακπχιε ηεο ηξνρηάο ηνπ ρεξηνχ ζε κηα ρεξηά Ζ θίλεζε πεξηγξάθεηαη σο πνζνζηφ ηεο κεηαηφπηζεο ζηνλ νξη-δφληην θαη ηνλ θαηαθφξπθν άμνλα

ην ηέινο ηεο θάζεο ηεο ψζεζεο ν ψκνο έρεη εθηαζεί (γσλία = 18deg) (ην αληηβξάρην θηάλεη δίπια ζην

ζψκα) θαη βξίζθεηαη ζε έμσ ζηξνθή ε περενθαξπηθή άξζξσζε θάκπηεηαη επηπιένλ (γσλία = 154deg) ελψ ν

αγθψλαο εκθαλίδεη κηθξφηεξε θάκςε (γσλία = 107deg) Να ζεκεησζεί φηη παξά ηε γεληθή αίζζεζε φηη ππάξρεη θίλεζε πξνο ηα πίζσ φιν ην άθξν θηλείηαη κπξνζηά (ε πξφζζηα θίλεζε ησλ ψκσλ ηζνζηαζκίδεη ηελ νπίζζηα

θίλεζε ησλ ρεξηψλ) έζσ θαη πίζσ κε απνηέιεζκα ε άλσζε πάιη λα σζεί ην ζψκα κπξνζηά Καηά ηελ επα-

λαθνξά πξψηα εμέξρεηαη ν αγθψλαο έπεηηα ην κηθξφ δάθηπιν θαη ηέινο ε επηθάλεηα ηνπ κεγάινπ δαθηχινπ Ο αγθψλαο βξίζθεηαη ζε θάκςε ελψ ν ψκνο αξρίδεη ζηαδηαθά λα θάκπηεηαη

Ζ ζέζε ηνπ ζψκαηνο είλαη επζπγξακκηζκέλε κε ην θεθάιη ρακειά ηα ηζρία ειαθξά θάησ απφ ηνπο

ψκνπο θαη ηα πφδηα ραιαξά θαη εθηεηακέλα Δηδηθφηεξα ε ζηξνθή ηνπ θνξκνχ θαηά ηελ εθηέιεζε ηεο ρεξηάο είλαη ζεκαληηθφο παξάγνληαο γηα ηελ ηειηθή επίδνζε Ζ ζηξνθή ηνπ θνξκνχ κεηξάηαη ηνπνζεηψληαο κηα μχ-

ιηλε θαηαζθεπή θάζεηα ζηελ πιάηε ηνπ αζιεηή θαη κεηξψληαο ηε γσλία (ζην κεησπηαίν επίπεδν) αλάκεζα

ζηελ επζεία πνπ δηέξρεηαη ηελ μχιηλε απηή θαηαζθεπή θαη ηελ θαηαθφξπθν Αχμεζε ηεο γσλίαο ζεκαίλεη

ζηξνθή ηνπ θνξκνχ πξνο ηελ αληίζεηε πιεπξά ηνπ ρεξηνχ ην νπνίν εηζέξρεηαη ζην λεξφ Ζ γσλία απηή θπκαί-λεηαη πεξίπνπ απφ 55deg έσο 65deg επεξεάδεη ηε ζέζε ηνπ ρεξηνχ αιιά φρη ηελ ηαρχηεηά ηνπ (Psycharakis amp

Sanders 2010) Ζ ζηξνθή απηή ιακβάλεη ρψξα θαηά ηε θάζε ηνπ γιηζηξήκαηνο θαη πξηλ αξρίδεη ε δηαδηθαζία

ηεο έιμεο ηνπ ρεξηνχ Ζ ζηξνθή ηνπ θνξκνχ είλαη απνηέιεζκα ηεο ζηξνθήο ησλ ηζρίσλ θαη ησλ ψκσλ ηνλ ηειηθφ ησλ

100m ειεχζεξν ησλ Οιπκπηαθψλ αγψλσλ ηνπ 1992 νη αζιεηέο πξαγκαηνπνηνχζαλ κεγαιχηεξε ζηξνθηθή

θίλεζε ησλ ψκσλ (34deg) ζε ζρέζε κε ηα ηζρία (-18deg) ελψ ε κεηαβνιή ηεο ζηξνθήο ησλ ψκσλ ήηαλ αληίζεηε απφ απηή ησλ ηζρίσλ ηα 200 m ε γσλία ησλ ηζρίσλ ήηαλ πνιχ κεγαιχηεξε (107deg) ζε ζρέζε κε ηα ηζρία

(54deg) (Psycharakis amp Sanders 2008)

821 Σαρχηεηα ηεο ρεξηάο θαη δείθηεο ζπλαξκνγήο Ζ ηαρχηεηα απνηειεί ην βαζηθφ ραξαθηεξηζηηθφ ηεο επίδνζεο Ζ ηαρχηεηα ηνπ θνιπκβεηή είλαη ζπλδπαζκφο

ηνπ κήθνπο θαη ηεο ζπρλφηεηαο ηεο ρεξηάο Σν κήθνο ηεο ρεξηάο είλαη ε νξηδφληηα απφζηαζε ζε έλαλ πιήξε θχθιν ελψ ε ζπρλφηεηα νξίδεηαη σο ν αξηζκφο ησλ θχθισλ ζην ιεπηφ Ο ζπλδπαζκφο ησλ δχν κεηαβιεηψλ

εμαξηάηαη απφ ηελ απφζηαζε πνπ δηαλχεηαη∙ ζηα αγσλίζκαηα ηαρχηεηαο ε πςειφηεξε κέζε ηαρχηεηα ζπλδέ-

εηαη κε κεγαιχηεξε ζπρλφηεηα ηεο ρεξηάο θαη κηθξφηεξν κήθνο (Seifert Chollet amp Bardy 2004) ηνπο Οιπ-

258

κπηαθνχο αγψλεο ηνπ 1992 ζηα αγσλίζκαηα ηαρχηεηαο αλδξψλ νη κεηαβνιέο ησλ παξακέηξσλ ηεο ηαρχηεηαο

ήηαλ νη εμήο Ζ κέζε ηαρχηεηα θπκάλζεθε απφ 201 ms ζηα 50 m 184 ms ζηα 100 m θαη 170 ms

ζηα 400 m

Ζ ζπρλφηεηα ηεο ρεξηάο θπκάλζεθε απφ 102 θχθινποs ζηα 50 m 089 θχθινποs ζηα

100 m θαη 078 θχθινποs ζηα 400 m θαη Σν κήθνο θπκάλζεθε απφ 198 m ζηα 50 m 209 ms ζηα 100 m θαη 220 m ζηα 400 m

(Arellano Brown Cappaert amp C 1994)

Καηά ηε δηάξθεηα ελφο αγψλα ε κείσζε ηεο ηαρχηεηαο θπξίσο νθείιεηαη ζηε κείσζε ηνπ κήθνπο ηεο ρεξηάο (Keskinen amp Komi 1993) Απηφ θαίλεηαη εάλ ζπγθξίλεηε ηε κεηαβνιή ηεο θάζε κεηαβιεηήο θα-

ζψο απμάλεηαη ε απφζηαζε ηνπ αγσλίζκαηνο

Με βάζε ηα θηλεκαηηθά ραξαθηεξηζηηθά ππνινγίδεηαη ν δείθηεο ζπλαξκνγήο (Index of Co-ordination) απφ ρεξηά ζε ρεξηά (Chollet Chalies amp Chatard 2000) Ο δείθηεο ζπλαξκνγήο νξίδεηαη σο ν ρξφλνο αλάκεζα

ζηελ έλαξμε ηεο θάζεο έιμεο ηνπ ελφο ρεξηνχ θαη ην ηέινο ηεο θάζεο ψζεζεο ηνπ άιινπ ρεξηνχ θαη ππνινγί-

δεηαη ζε ζπλερφκελεο ρεξηέο Ο ρξφλνο απηφο εθθξάδεηαη σο πνζνζηφ ηνπ ρξφλνπ ηεο ρεξηάο Όηαλ ν δείθηεο

είλαη αξλεηηθφο ηφηε απηφ ζεκαίλεη φηη ην έλα ρέξη πξνζπαζεί λα θηάζεη ην άιιν (catch up) Όηαλ ν δείθηεο είλαη κεδεληθφο ηφηε ηo έλα ρέξη μεθηλά ηε θάζε ηεο έιμεο ελψ ην άιιν ηειεηψλεη ηελ ψζεζε (opposition)

ζηελ πεξίπησζε πνπ ν δείθηεο είλαη ζεηηθφο ηφηε θαη ηα δχν ρέξηα βξίζθνληαη ζηελ πξνσζεηηθή θάζε Ζ αχ-

μεζε ηεο ηαρχηεηαο ζπλνδεχεηαη απφ αχμεζε ηνπ ρξφλνπ ηεο θάζεο πξνψζεζεο αιιά θαη αχμεζε ηνπ δείθηε ζπλαξκνγήο Γηα παξάδεηγκα ν δείθηεο ζπλαξκνγήο θαηά ην αγψληζκα ησλ 800 m ήηαλ ίζνο κε -76 ζην

αγψληζκα ησλ 100 m ήηαλ ίζνο κε -32 m ελψ ζην αγψληζκα ησλ 50 m κεηψζεθε ζην -09 (Chollet

Chalies amp Chatard 2000)

Εικόνα 1024 ρεκαηηθή αλαπαξάζηαζε ηεο νπηζζέιθνπζαο δχλακεο θαη ηεο άλσζεο ζε ηξεηο γσλίεο επίζεζεο

83 Δθαξκνγή δπλάκεσλ θαηά ηε ρεξηά Ζ θίλεζε ηνπ θνιπκβεηή ζην λεξφ αλάγεηαη ζηελ ηθαλφηεηά ηνπ λα παξάγεη δπλάκεηο νη νπνίεο ζα ηνλ σζή-ζνπλ κπξνζηά θαη λα κεηψζεη ηαπηφρξνλα ηηο δπλάκεηο νη νπνίεο ηείλνπλ λα αληηζηαζνχλ ζηελ θίλεζή ηνπ

Καη ζηηο δχν πεξηπηψζεηο νη δπλάκεηο εμαξηψληαη απφ ηηο ηδηφηεηεο ηεο αληίζηαζεο ηνπ λεξνχ ζηελ θίλεζε

ηνπ ζψκαηνο

831 Πξνσζεηηθέο δπλάκεηο Οη δπλάκεηο πξνψζεζεο ηνπ θνιπκβεηή ζην λεξφ πξνέξρνληαη απφ ηελ θίλεζε ηνπ ρεξηνχ Όηαλ ην ρέξη εη-

ζέιζεη ζην λεξφ νη δπλάκεηο πνπ δέρεηαη είλαη ε νπηζζέιθνπζα θαη ε άλσζε Έρνπλ αλαπηπρζεί δηάθνξα

ζεσξεηηθά κνληέια ηνπ ηξφπνπ εθαξκνγήο ησλ δπλάκεσλ απηψλ φπσο απηφ ηεο δχλακεο ηεο άλσζεο ηεο νπηζζέιθνπζαο δχλακεο ηεο αλάιπζεο κε βάζε ηελ αξρή ηνπ Bernoull ηεο ζεσξίαο ησλ ζηξνβηιηζκψλ ηεο

ζεσξίαο ηεο θίλεζεο ηνπ θνππηνχ (sculling) θαη ηνπ λφκνπ ηεο δξάζεο - αληίδξαζεο ηνπ Νεχησλα (Maglischo

2013 Rushall et al2015) Ζ θχξηα δηαθνξά αλάκεζα ζε απηά ηα ζεσξεηηθά κνληέια είλαη ν ηξφπνο εθαξκν-γήο ησλ δπλάκεσλ ηεο άλσζεο θαη ηεο νπηζζέιθνπζαο νδεγψληαο ζε δηαθνξεηηθά ζπκπεξάζκαηα ζρεηηθά κε

ηε ζπλεηζθνξά ηεο θαζεκίαο απφ απηέο ηηο δπλάκεηο ζηελ πξνψζεζε ηνπ ζψκαηνο

Ζ ζπλεηζθνξά ηεο θάζε δχλακεο νξίδεηαη θπξίσο απφ ηε γσλία επίζεζεο ηνπ ρεξηνχ Δδψ δηαθξί-

λνπκε ηηο εμήο πεξηπηψζεηο (Bixler amp Riewald 2002 Schleihauf 2004) (Δηθφλα 1024)

259

1 Όηαλ ε γσλία επίζεζεο είλαη κεδέλ ηφηε ε επηθάλεηα ηεο παιάκεο ε νπνία έξρεηαη ζε επαθή

κε ηε ξνή ηνπ λεξνχ είλαη ειάρηζηε∙ ην ρέξη δελ κπνξεί λα κεηαηνπίζεη θαζφινπ ην λεξφ θαη ζπλεπψο δελ κπνξεί λα παξαρζεί θακία δχλακε αληίδξαζεο

2 Όηαλ ε γσλία επίζεζεο απμάλεη κέρξη πεξίπνπ ηηο 40deg ηφηε ε δχλακε ηεο άλσζεο απμάλεηαη

ελψ ε νπηζζέιθνπζα δχλακε παξακέλεη ζρεηηθά ρακειή

3 Όηαλ ε γσλία επίζεζεο απμάλεηαη πάλσ απφ ηηο 40deg ηφηε ε άλσζε κεηψλεηαη ελψ ε νπηζζέι-θνπζα ζπλερίδεη λα απμάλεη

4 Όηαλ ε γσλία είλαη 90deg ηφηε ε παιάκε είλαη θάζεηε πξνο ηε ξνή ηνπ λεξνχ κε απνηέιεζκα

φιε ε επηθάλεηα ηεο παιάκεο λα θνληξάξεη ην λεξφ θαη ε δχλακε αληίδξαζεο λα έρεη νπίζζηα - πιάγηα θαηεχζπλζε Ζ δχλακε ηεο νπηζζέιθνπζαο είλαη κέγηζηε ελψ ηεο άλσζεο ειάρηζηε

Αλεμάξηεηα απφ ην ζεσξεηηθφ κνληέιν ηα ηειεπηαία δεδνκέλα δείρλνπλ φηη ε ζπλεηζθνξά ηεο άλσ-

ζεο θαη ηεο νπηζζέιθνπζαο εμαξηάηαη απφ ηε θάζε ηεο θίλεζεο θαη απφ ηε κεηαηφπηζε ηνπ αληηβξαρίνπ θαη ηνπ ρεξηνχ θαηά ηε δηάξθεηα ηεο ρεξηάο (Gourgoulis et al 2015)

Καηά ην γιίζηξεκα ε ζπληζηακέλε δχλακε αληίδξαζεο ηνπ λεξνχ είλαη ρακειή (lt5 N) θαη

απμάλεη ζην ηέινο ηνπ γιηζηξήκαηνο (lt10N) Ζ νπηζζέιθνπζα δχλακε ζηελ πξψηε θάζε ηνπ

γιηζηξήκαηνο είλαη κεδακηλή γηα λα απμεζεί πξνο ην ηέινο ηεο θάζεο (~5 N) ελψ ε άλσζε

είλαη ζρεηηθά πςειφηεξε ζηελ αξρή γηα λα απμεζεί πξνο ην ηέινο ηεο θάζεο (~5 N) Απηφ νθείιεηαη ζην φηη ε γσλία επίζεζεο ζηελ είζνδν είλαη πνιχ κηθξή θαη επνκέλσο ε νπηζζέι-

θνπζα είλαη ειάρηζηε Δπηπιένλ θαίλεηαη φηη ε αξρηθή θάζε ηνπ γιηζηξήκαηνο ζπλεηζθέξεη

ειάρηζηα ζηελ πξνψζεζε ηνπ ζψκαηνο

Καηά ηελ έιμε ζηελ αξρή παξαηεξείηαη κηα ηαρεία αχμεζε ηεο νπηζζέιθνπζαο (~10N) ελψ

ε άλσζε απμάλεη ζηαδηαθά ζην ηέινο ηεο θάζεο (~10 N) Απηή ε κεγαιχηεξε ζπλεηζθνξά

ηεο νπηζζέιθνπζαο δχλακεο ίζσο νθείιεηαη ζηελ αχμεζε ηεο γσλίαο επίζεζεο ηνπ ρεξηνχ

Καηά ηελ ψζεζε ε άλσζε ζπλερίδεη λα απμάλεη πιεζηάδνληαο ηα 15 N ελψ ε νπηζζέιθνπζα

ζηαδηαθά κεηψλεηαη ζηα 5 N Απηφ νθείιεηαη ζηε κείσζε ηεο γσλίαο επίζεζεο ηνπ ρεξηνχ ε νπνία επλνεί ηελ άλσζε παξά ηελ νπηζζέιθνπζα (Schleihauf 2004)

Πέξα απφ ηελ θίλεζε ησλ ρεξηψλ πξνσζεηηθέο δπλάκεηο κπνξνχλ λα παξαρζνχλ θαη απφ ηελ θίλεζε

ησλ πνδηψλ ην ειεχζεξν ζηπι ηεο θνιχκβεζεο ε ζπκκεηνρή ηνπο είλαη ζρεηηθά πεξηνξηζκέλε θηάλνληαο

πεξίπνπ ζην 10 κε 15 (Hollander et al 1986)

832 Γπλάκεηο αληίζηαζεο Οη δπλάκεηο αληίζηαζεο δηαθξίλνληαη ζε

Παζεηηθή νπηζζέιθνπζα Ζ νπνία είλαη ε αληίζηαζε ηνπ λεξνχ φηαλ ην ζψκα δε κεηαβάιιεη

ηε ζέζε ηνπ κέζα ζην λεξφ

Δλεξγεηηθή νπηζζέιθνπζα Ζ νπνία είλαη ε αληίζηαζε πνπ πξνέξρεηαη απφ ηηο θηλήζεηο ηνπ

ζψκαηνο κέζα ζην λεξφ

Ζ παζεηηθή νπηζζέιθνπζα είλαη ζπλάξηεζε ηνπ ηεηξαγψλνπ ηεο ηαρχηεηαο ηνπ θνιπκβεηή θαη θπ-

καίλεηαη απφ 30 Ν έσο 120 Ν Ζ παζεηηθή αληίζηαζε κεηξάηαη ζε ειεγρφκελεο ζπλζήθεο αζθψληαο δηαδνρη-

θέο ειθηηθέο δπλάκεηο ζηνλ αζιεηή θαη κεηξψληαο ηελ ηαρχηεηα θίλεζεο ηνπ ζψκαηφο ηνπ Ζ ελεξγεηηθή νπηζζέιθνπζα θαηαγξάθεηαη κε δηάθνξεο ηερληθέο ζε ζπλδπαζκφ κε ηε γεληθή εμίζσζε

ηεο νπηζζέιθνπζαο δχλακεο (βιέπε θεθάιαην 8) κε ηηκέο νη νπνίεο θπκαίλνληαη απφ 28 έσο 66 N ε αληίζε-

ζε κε ηελ παζεηηθή νπηζζέιθνπζα ε ελεξγεηηθή νπηζζέιθνπζα δελ εκθαλίδεη αλαινγηθή ζρέζε κε ηελ ηαρχ-ηεηα ηνπ θνιπκβεηή Γηα παξάδεηγκα έρεη αλαθεξζεί φηη ε ελεξγεηηθή νπηζζέιθνπζα παξακέλεη ζρεδφλ ζηα-

ζεξή ζε ρακειέο ηαρχηεηεο (απφ 11 έσο 15 ms) ελψ απμάλεηαη θαηαθφξπθα απφ ηελ ηαρχηεηα 16 έσο 22

ms (Kolmogorov Rumyantseva Gordon amp Cappaert 1997) Ζ νπηζζέιθνπζα δχλακε είηε ελεξγεηηθή είηε παζεηηθή νθείιεηαη ζηηο δηάθνξεο κνξθέο αληίζηαζεο

ηνπ λεξνχ ζην ζψκα νη νπνίεο πεξηιακβάλνπλ ηελ

1 Μεησπηθή νπηζζέιθνπζα αληίζηαζε Πξφθεηηαη γηα ηελ νπηζζέιθνπζα αληίζηαζε ηνπ λεξνχ πνπ

εμαξηάηαη απφ ηελ ηαρχηεηα ηνπ θνιπκβεηή θαη ην εκβαδφ ηεο εγθάξζηαο επηθάλεηαο ηνπ ζψκα-ηνο θαη ε νπνία έξρεηαη ζε επαθή κε ηε ξνή ηνπ λεξνχ Γηα παξάδεηγκα ε αληίζηαζε απηή απμά-

λεηαη φηαλ ην θεθάιη ηνπ θνιπκβεηή βξίζθεηαη ζεθσκέλν πάλσ απφ ην λεξφ Δπίζεο ην καζηί-

γσκα ησλ πνδηψλ ζπληειεί ζηε κείσζε ηεο νπηζζέιθνπζαο ίζσο ιφγσ ηεο θαιχηεξεο επζπγξάκ-κηζεο ηνπ ζψκαηνο θαη ηεο κείσζεο ηεο εγθάξζηαο επηθάλεηαο Ζ κεησπηθή νπηζζέιθνπζα κπνξεί

λα απνηειεί κέξνο ηεο παζεηηθήο ή θαη ηεο ελεξγεηηθήο νπηζζέιθνπζαο

260

2 Κπκαηνεηδή νπηζζέιθνπζα Πξφθεηηαη γηα ηελ αληίζηαζε πνπ πξνέξρεηαη απφ ηα θχκαηα πνπ

πξνθαιεί ε θίλεζε ηνπ αζιεηή κέζα ζην λεξφ θαη ε νπνία γεληθά κεηψλεηαη κε ηελ επζπγξάκκηζε ηνπ ζψκαηνο κέζα ζην λεξφ Αθνξά κέξνο ηεο ελεξγεηηθήο νπηζζέιθνπζαο Ζ νπηζζέιθνπζα απ-

ηή δχλακε κπνξεί λα έρεη πνιχ κεγάιε επίδξαζε φηαλ ν αζιεηήο θηλείηαη ζε κηθξφ βάζνο (έσο

θαη 50 ηεο ζπλνιηθήο νπηζζέιθνπζαο δχλακεο) ε νπνία φκσο κεηψλεηαη αθφκε θαη ζην 5

φηαλ ν αζιεηήο εθηειεί θηλήζεηο ζε βάζνο πεξίπνπ 06 m (Vennell Pease amp Wilson 2006) 3 Δπηθαλεηαθή νπηζζέιθνπζα δχλακε ή νπηζζέιθνπζα ηξηβήο Πξφθεηηαη γηα ηελ αληίζηαζε ηνπ

λεξνχ ζηελ επηθάλεηα ηνπ ζψκαηνο ε νπνία πξνέξρεηαη απφ αιιειεπίδξαζε ηεο επηθάλεηαο ηνπ

δέξκαηνο (ηξίρεο θιπ) κε ην λεξφ Πξφθεηηαη γηα κέξνο ηεο παζεηηθήο νπηζζέιθνπζαο θαη ζπλεη-ζθέξεη πεξίπνπ ζην 20 ηεο ζπλνιηθήο νπηζζέιθνπζαο δχλακεο (Zaidi Taiar Fohanno amp

Polidori 2008)

84 Μεζνδνινγηθέο επηζεκάλζεηο γηα ηελ αλάιπζε ηεο ρεξηάο Ζ εηδνπνηφο δηαθνξά αλάκεζα ζηελ εκβηνκεραληθή αλάιπζε ηεο ρεξηάο θαη ζηηο ηερληθέο πνπ αλαιχζεθαλ κέρξη ηψξα είλαη φηη ε θίλεζε πξαγκαηνπνηείηαη ηαπηφρξνλα εληφο θαη εθηφο λεξνχ Δπνκέλσο ε δηαδηθαζία

ηεο θηλεκαηηθήο αλάιπζεο απαηηεί ηε ηνπνζέηεζε θάκεξαο κέζα ζην λεξφ ηε θαηάιιειε βαζκνλφκεζε ηνπ

ρψξνπ κέζα ζην λεξφ αιιά θαη ηελ εχξεζε ηξφπσλ ηνπνζέηεζεο ησλ αλαθιαζηήξσλ ζην ζψκα ρσξίο λα α-πνθνιιψληαη κέζα ζην λεξφ Μηα ελδεηθηηθή εκβηνκεραληθή αλάιπζε ηεο ρεξηάο ζα κπνξνχζε λα πεξηιακβά-

λεη ηνλ ππνινγηζκφ ησλ αθφινπζσλ κεηαβιεηψλ

1 ηε ζπλνιηθή δηάξθεηα ηεο ρεξηάο θαη ηε ζρεηηθή δηάξθεηα ησλ επηκέξνπο θάζεσλ

2 ην κήθνο ηε ζπρλφηεηα ηεο ρεξηάο θαη ηε κέζε θνιπκβεηηθή ηαρχηεηα 3 ηε γσλία επίζεζεο θαη ηε γσλία αλάκεζα ζηε ξνή ηνπ λεξνχ θαη ην επίπεδν ηεο παιάκεο αλά

θάζε

4 ηε κέγηζηε ζηξνθή ηνπ θνξκνχ πξνο ηε κία θαη ηελ άιιε πιεπξά ηνπ ζψκαηνο 5 ηηο γσλίεο ηνπ ψκνπ ηνπ αγθψλα θαη ηεο περενθαξπηθήο ηε ζηηγκή ηεο εηζφδνπ ηε ζηηγκή

ηεο έιμεο ηεο ψζεζεο θαη ηεο επαλαθνξάο

6 ηελ θαηαθφξπθε θαη νξηδφληηα ηαρχηεηα ηνπ ρεξηνχ θαηά ηε δηάξθεηα ηεο θίλεζεο 7 ηε κέγηζηε ειεθηξνκπνγξαθηθή δξαζηεξηφηεηα ησλ κπψλ θαη ην ρξφλν επίηεπμήο ηεο

261

Βηβιηνγξαθία Abrams G D Sheets A L Andriacchi T P amp Safran M R (2011) Review of tennis serve motion

analysis and the biomechanics of three serve types with implications for injury Sports Biomechanics

10(4) 378-390 doi 101080147631412011629302

Ae M Nagahara R Ohshima Y Koyama H Takamoto M amp Shibayama K (2007) Biomechanical analysis of the top three male high jumpers at the 2007 World Championships in Athletics New

Studies in Athletics 23(2) 45-52

Arampatzis A amp Bruggemann G P (1999) Mechanical energetic processes during the giant swing exercise

before dismounts and flight elements on the high bar and the uneven parallel bars Journal of Biomechanics 32(8) 811-820

Arellano R Brown P Cappaert l amp C N R (1994) Analysis of 50- l00- and 200-m freestyle swimmers

at the 1992 Olympic Games Journal of Applied Biomechanics 10 189-199

Bahamonde R E amp Knudson D (2001) Ground reaction forces of two types of stances and tennis serves

Medicine and Science in Sports and Exercise 33(Supplement 1) S1002

Bartlett R (1992) The biomechanics of discus throw a review Journal of Sports Sciences 10 467-510

Bixler B amp Riewald S (2002) Analysis of a swimmers hand and arm in steady flow conditions using computational fluid dynamics Journal of Biomechanics 35(5) 713-717 doi S0021929001002469

[pii]

Bridgett L A amp Linthorne N P (2006) Changes in long jump take-off technique with increasing run-up speed Journal of Sports Sciences 24(8) 889-897 doi QM48405757775374 [pii]

10108002640410500298040

Cappaert J M Pease D L amp Troup J P (1995) Three-dimensional analysis of the mens 100-m freestyle during the 1992 Olympic Games Journal of Applied Biomechanics 11 103-112

Chollet D Chalies S amp Chatard J C (2000) A new index of coordination for the crawl description and

usefulness International Journal of Sports Medicine 21(1) 54-59 doi 101055s-2000-8855

Chow J W Park S A amp Tillman M D (2009) Lower trunk kinematics and muscle activity during different types of tennis serves Sports Medicine Arthoscopy Rehabiltation Therapy and Technology

1(1) 24 doi 1758-2555-1-24 [pii] 1011861758-2555-1-24

Coh M (2003) Biomechanical analysis of Colin Jacksons hurdle clearance technique New Studies in Athletics 18(1) 37-45

Coh M (2007) Biomechanical model of the take-off action in the high jump - A case study New Studies in

Athletics 23(4) 63-73

Dapena J (Ed) (2000) The High Jump Oxford Blackwell Publishing

Elliott B C (1988) Biomechanics of the serve in tennis A biomedical perspective Sports Medicine 6(5)

285-294

Fleisig G Nicholls R Elliott B amp Escamilla R (2003) Kinematics used by world class tennis players to produce high-velocity serves Sports Biomechanics 2(1) 51-64 doi 10108014763140308522807

Frere J Gopfert B Slawinski J amp Tourny-Chollet C (2012) Shoulder muscles recruitment during a

power backward giant swing on high bar a wavelet-EMG-analysis Human Movement Science 31(2) 472-485 doi S0167-9457(12)00027-9 [pii] 101016jhumov201202002

Girard O Micallef J P amp Millet G P (2005) Lower-limb activity during the power serve in tennis

effects of performance level Medicine and Science in Sports and Exercise 37(6) 1021-1029 doi

00005768-200506000-00018 [pii]

262

Gourgoulis V Aggeloussis N Vezos N Kasimatis P Antoniou P amp Mavromatis G (2008) Estimation

of hand forces and propelling efficiency during front crawl swimming with hand paddles Journal of Biomechanics 41(1) 208-215 doi S0021-9290(07)00263-1 [pii] 101016jjbiomech200706032

Gourgoulis V Boli A Aggeloussis N Antoniou P Toubekis A amp Mavromatis G (2015) The

influence of the hands acceleration and the relative contribution of drag and lift forces in front crawl

swimming Journal of Sports Sciences 33(7) 696-712 doi 101080026404142014962571

Graham-Smith P amp Lees A (2005) A three-dimensional kinematic analysis of the long jump take-off

Journal of Sports Sciences 23(9) 891-903 doi X1V84KR87071372X [pii]

10108002640410400022169

Graubner R amp Nixdorf E (2011) Biomechanical Analysis of the Sprint and Hurdles Events at the 2009

IAAF World Championships in Athletics New Studies in Athletics 26(12) 19-53

Gregor R Whitting W amp McCoy R (1985) Kinematic analysis of olympic discus throwers International Journal of Sport Biomechanics 1 131-138

Hay J (1993) The biomechanics of sports techniques Englewood Cliffs NJ Prentice Hall

Hay J amp Yu B (1995) Critical characteristics of technique in throwing the discus Journal of Sports

Sciences 13 125-140

Hay J G (1993) Citius altius longius (faster higher longer) the biomechanics of jumping for distance

Journal of Biomechanics 26 Suppl 1 7-21

Hay J G amp Miller Jr J (1985) Teqnuiques used in the transition from approach to takeoff in the long jump International Journal of Sport Biomechanics 1 174-184

Hiley M J amp Yeadon M R (2003) The margin for error when releasing the high bar for dismounts

Journal of Biomechanics 36(3) 313-319 doi S0021929002004311 [pii]

Hollander A P De Groot G van Ingen Schenau G J Toussaint H M De Best H Peeters W (1986)

Measurement of active drag during crawl arm stroke swimming Journal of Sports Sciences 4(1) 21-

30 doi 10108002640418608732094

Isolehto J Virmavirta M Kyroumllaumlinen H amp Komi P (2007) Biomechanical analysis of the high jump at the 2005 IAAF World Championships in Athletics New Studies in Athletics 22(2) 17-27

Joseacute Campos Javier Gaacutemez Alberto Encarnacioacuten Marcos Gutieacuterrez-Daacutevila amp Rojas J (2013) Three

dimensional kinematic analysis of the long jump at the 2008 IAAF world indoor championships in athletics New Studies in Athletics 28(34) 115-131

Kakihana W amp Suzuki S (2001) The EMG activity and mechanics of the running jump as a function of

takeoff angle Journal of Electromyography and Kinesiology 11(5) 365-372 doi S1050-

6411(01)00008-6 [pii]

Kerwin D G amp Hilley M J (2003) Estimation of reaction forces in high bar swinging Sports Engineering

6(1) 21-30

Keskinen K L amp Komi P V (1993) Stroking characteristics of front crawl swimming during exercise Journal of Applied Biomechanics 9 219-226

Knicker A (1994) Kinematic analyses ofthe discus throwing competitions at the IAAF World

Championships in Athletics Stuttgart 1993 New Studies in Athletics 9(3) 9-16

Kolmogorov S V Rumyantseva O A Gordon B J amp Cappaert J M (1997) Hydrodynamic

characteristics of competitive swimmers of different genders and performance Levels Journal of

Applied Biomechanics 13 88-97

Kotze J Mitchell S R amp Rothberg S J (2000) The role of the racket in high-speed tennis serves Sports Engineering 3 67-84

263

Kovacs M amp Ellenbecker T (2011) An 8-stage model for evaluating the tennis serve implications for

performance enhancement and injury prevention Sports Health 3(6) 504-513 doi 1011771941738111414175 101177_1941738111414175 [pii]

Kreighbaum E amp Barthels K M (1996) Biomechanics A qualititative approach for studying human

movement Boston Allyn and Bacon

Leigh S Gross M T Li L amp Yu B (2008) The relationship between discus throwing performance and combinations of selected technical parameters Sports Biomechanics 7(2) 173-193 doi

10108014763140701841399

Leigh S Liu H Hubbard M amp Yu B (2010) Individualized optimal release angles in discus throwing Journal of Biomechanics 43(3) 540-545 doi S0021-9290(09)00556-9 [pii]

101016jjbiomech200909037

Leigh S amp Yu B (2007) The associations of selected technical parameters with discus throwing performance a cross-sectional study Sports Biomechanics 6(3) 269-284 doi

10108014763140701489744

Linthorne N P Guzman M S amp Bridgett L A (2005) Optimum take-off angle in the long jump Journal

of Sports Sciences 23(7) 703-712 doi TRG73078PPJ33J35 [pii] 10108002640410400022011

Maglischo E W (2013) Part I Is the breaststroke arm stroke a ldquoPullrdquo or a ldquoScullrdquo Journal of Swimming

Research 21(1) 1-11

McCabe C B Psycharakis S amp Sanders R (2011) Kinematic differences between front crawl sprint and distance swimmers at sprint pace Journal of Sports Sciences 29(2) 115-123 doi 930332222 [pii]

101080026404142010523090

McDonald C amp Dapena J (1991) Linear kinematics of the mens 110-m and womens 100-m hurdles races Medicine and Science in Sports and Exercise 23(12) 1382-1391

Miladinov O (2006) New aspects in perfecting the long jump technique New Studies in Athletics 21(4) 7-

25

Payton C Baltzopoulos V amp Bartlett R (2002) Contributions of rotations of the trunk and upper extremity to hand velocity during front crawl swimming Journal of Applied Biomechanics 18 243-

256

Psycharakis S G amp Sanders R H (2008) Shoulder and hip roll changes during 200-m front crawl swimming Medicine and Science in Sports and Exercise 40(12) 2129-2136 doi

101249MSS0b013e31818160bc

Psycharakis S G amp Sanders R H (2010) Body roll in swimming a review Journal of Sports Sciences

28(3) 229-236 doi 919053458 [pii]

10108002640410903508847

Reid M Elliott B amp Alderson J (2008) Lower-limb coordination and shoulder joint mechanics in the

tennis serve Medicine and Science in Sports and Exercise 40(2) 308-315 doi 101249mss0b013e31815c6d61

Rushall B S Sprigings E J Holt L E amp Cappaert J M Forces in Swimming - A Re-evaluation of

Current Status Retrieved 15 June 2015 from httpcoachscisdsueduswimbulletstablehtm

Sakurai S Reid M amp Elliott B (2013) Ball spin in the tennis serve spin rate and axis of rotation Sports

Biomechanics 12(1) 23-29 doi 101080147631412012671355

Schleihauf R E (2004) Biomechanics of human movement Bloomington IN Authorhouse

Seeley M K Uhl T L McCrory J McGinn P Kibler W B amp Shapiro R (2008) A comparison of muscle activations during traditional and abbreviated tennis serves Sports Biomechanics 7(2) 248-

259 doi 10108014763140701841746

252

Εικόνα 1019 Καηά ηελ θαζνδηθή θάζε νη ψκνη θαη ηα ηζρία βξίζθνληαη ζε πιήξε έθηαζε ψζηε ν αζιεηήο λα απμήζεη ηελ αθηίλα πεξηζηξνθήο ηνπ (2015 European Artistic Gymnastics Championships - Horizontal bar - Pablo Braegger 05 by

Pierre-Yves Beaudouin Τπφ ηελ άδεηα CC BY-SA 40 via Wikimedia Commons)

Να ζεκεησζεί φηη νη θηλήζεηο ηεο θάκςεο θαη ηεο έθηαζεο ησλ αξζξψζεσλ θαηά ηε γηγάληηα αηψξεζε πξνο ηα πίζσ δηαθέξνπλ ζε ζρέζε κε απηέο πνπ παξαηεξνχληαη θαηά ηε γηγάληηα αηψξεζε πξνο ηα κπξνζηά

Καηά ηελ νπίζζηα αηψξεζε ε έθηαζε ιακβάλεη ρψξα θαηά ηελ θαζνδηθή θάζε θαη ε θάκςε θαηά ηελ αλνδη-

θή θάζε ελψ ην αληίζεην ζπκβαίλεη θαηά ηελ πξφζζηα αηψξεζε

Ζ ηξνρηά ηνπ ΚΜ ζε κηα πιήξε πεξηζηξνθή είλαη ζρεδφλ θπθιηθή (Hiley amp Yeadon 2003) Απηφ ζπκβαίλεη επεηδή θαηά ηελ αλνδηθή θάζε ην ΚΜ ζπγθιίλεη ειαθξά πξνο ηελ κπάξα ψζηε λα κεησζεί ε αθηί-

λα πεξηζηξνθήο ελψ θαηά ηελ θαζνδηθή θάζε ζπκβαίλεη ην αληίζεην (Δηθφλα 1020)

Ζ γσληαθή ηαρχηεηα ηνπ ΚΜ είλαη κέγηζηε ιίγν πξηλ ηε δηέιεπζε θάησ απφ ηελ κπάξα (ζέζε 0deg) κε ηηκέο πνπ θπκαίλνληαη απφ 270 έσο 310degs (Frere Gopfert Slawinski amp Tourny-Chollet 2012) Καηά ηελ

αξρηθή θάζε αλφδνπ (ζέζε 0deg έσο 30deg) ε ηαρχηεηα κεηψλεηαη ελψ ζηε ζπλέρεηα (ζέζε 30deg έσο 90deg) απμάλεη

θαζψο ν αζιεηήο έιθεη ηελ κπάξα γηα λα αλέβεη ςειά ην δεχηεξν ηξηηεκφξην ε ηαρχηεηα κεηψλεηαη γηα λα

ιάβεη ηελ ειάρηζηε ηηκή ηεο ζηελ θαηαθφξπθε ζέζε ηνπ αζιεηή πάλσ απφ ηελ κπάξα (ζέζε 180deg) ηε ζπλέ-ρεηα απμάλεηαη ζηαδηαθά θαηά ηελ θαζνδηθή θάζε (απφ ηε ζέζε 180deg θαη έπεηηα) Καηά ηελ απειεπζέξσζε

ε νξηδφληηα γξακκηθή ηαρχηεηα ηνπ ΚΜ εκθαλίδεη ηηκέο νη νπνίεο θπκαίλνληαη απφ 2 ms έσο 22 ms ελψ ε

θαηαθφξπθε θπκαίλεηαη πεξίπνπ ζηα 5 ms (Hiley amp Yeadon 2003) Ζ επηηάρπλζε ηνπ ΚΜ είλαη κέγηζηε φηαλ ν αζιεηήο νινθιεξψλεη ηε θίλεζή ηνπ ζην 3

ν ηεηαξηεκφξην

(ιίγν κεηά ηε ζέζε 270deg) Καζψο ην ζψκα έξρεηαη νξηδφληηα θάησ απφ ηελ κπάξα ε επηηάρπλζε αιιάδεη πξφ-

ζεκν θαη κεηαηξέπεηαη ζε επηβξάδπλζε γηα λα απμεζεί εθ λένπ θαηά ηελ αλνδηθή θάζε κέρξη πεξίπνπ ηα κη-ζά ηνπ 2

νπ ηεηαξηεκνξίνπ ηεο πεξηζηξνθήο (Frere et al 2012)

253

Εικόνα 1020 Αλαπαξάζηαζε ηεο γηγάληηαο αηψξεζεο πξνο ηα πίζσ Ζ θφθθηλε γξακκή δείρλεη ηε κεηαηφπηζε ηνπ ΚΜ Ζ ηαρχηεηα ηνπ ΚΜ είλαη κέγηζηε ζην ζεκείν Γ θαη ρακειφηεξε ζην ζεκείν Γ Ζ επηηάρπλζε ηνπ ΚΜ είλαη κέγηζηε ζην ζεκείν

Α ελψ ε επηβξάδπλζε ζην ζεκείν Β

72 Δθαξκνγή δπλάκεσλ θαηά ην γηγαληηαίν αηψξεκα Οη δπλάκεηο νη νπνίεο αζθνχληαη θαηά ηελ αηψξεζε ηνπ αζιεηή ζην κνλφδπγν είλαη νη εμήο (Hay 1993) (Δη-

θφλα 1021) Ζ δχλακε ηεο βαξχηεηαο

Ζ δχλακε αληίδξαζεο ηεο κπάξαο πξνο ηα ρέξηα ε νπνία έρεη δπν ζπληζηψζεο ηελ θε-

ληξνκφιν ε νπνία αζθείηαη ζηελ θαηεχζπλζε ηεο γξακκήο πνπ ελψλεη ην ΚΜ ηνπ ζψκα-ηνο κε ην θέληξν ηεο κπάξαο θαη κηα θάζεηε δχλακε

Ζ ξνπή ε νπνία παξάγεηαη απφ ηηο δπλάκεηο ηεο ηξηβήο ησλ ρεξηψλ κε ηελ κπάξα

Μπτθέο δπλάκεηο

254

Εικόνα 1021 Γπλάκεηο νη νπνίεο αζθνχληαη θαηά ηελ αηψξεζε ζην κνλφδπγν (ζρεδηαζκφο ησλ δπλάκεσλ ζην αξρείν

(2015_European_Artistic_Gymnastics_Championships_-_Horizontal_bar_-_Vlasios_Maras_08jpg Pierre-Yves Beau-

douin Τπφ ηελ άδεηα CC BY-SA 40 via Wikimedia Commons)

Όηαλ ν αζιεηήο βξεζεί ζηελ αθεηεξία (ζέζε 0deg) ε γξακκή ηεο βαξχηεηαο δηαπεξλά ηνλ άμνλα πεξη-ζηξνθήο θαη επνκέλσο δελ κπνξεί λα παξάγεη θακία θίλεζε Καζψο ν αζιεηήο εθηειεί ηελ πεξηζηξνθή ν

κνριφο ηνπ δηαλχζκαηνο ηεο βαξχηεηαο ζε ζρέζε κε ηελ κπάξα κεηαβάιιεηαη θαη είλαη κέγηζηνο ζηηο νξηδφ-

ληηεο ζέζεηο ηνπ ζψκαηνο ζε ζρέζε κε ηελ κπάξα (ζέζε 90deg θαη 180deg) είηε ζην αλέβαζκα είηε ζην θαηέβα-ζκα Ζ ξνπή ηεο βαξχηεηαο είλαη αληίζεηε πξνο ηελ θίλεζε ηνπ αζιεηή ζην αλέβαζκα ελψ ην αληίζεην ζπκ-

βαίλεη ζην θαηέβαζκα

Ζ ξνπή ηεο ηξηβήο είλαη πάληα αληίζεηε ζηελ θαηεχζπλζε ηεο θίλεζεο Καηά ηελ αλνδηθή θάζε ε ξνπή ησλ δπλάκεσλ ηεο ηξηβήο καδί κε ηε ξνπή ηεο βαξχηεηαο έρνπλ ηελ ίδηα θνξά θαη επηβξαδχλνπλ ηνλ

αζιεηή Καηά ηελ θάζνδν ε ξνπή ηεο ηξηβήο είλαη αληίζεηε ζηε ξνπή ηεο βαξχηεηαο Υσξίο θακία κεηαβνιή

ζηε ζέζε ηνπ ζψκαηνο ε πιήξεο πεξηζηξνθή γχξσ απφ ηελ κπάξα δελ είλαη εθηθηή ιφγσ ηεο ζπλερνχο επί-

δξαζεο ηεο ηξηβήο Ζ θεληξνκφινο δχλακε (Fθ) έρεη σο ζηφρν λα δηαηεξεί ηελ πεξηζηξνθηθή θίλεζε ηνπ ΚΜ ηνπ ζψκα-

ηνο γχξσ απφ ηελ κπάξα Δάλ σ ε γσληαθή ηαρχηεηα ηνπ ΚΜ m ε κάδα θαη r ε αθηίλα πεξηζηξνθήο ε Fθ

δίλεηαη απφ ηε ζρέζε

Δπνκέλσο ε Fθ είλαη κέγηζηε φηαλ ν αζιεηήο εκθαλίδεη ηε κεγαιχηεξε ηαρχηεηα πεξηζηξνθήο (σ) ζε

ζπλδπαζκφ κε ηε κηθξφηεξε αθηίλα πεξηζηξνθήο (r) Δθφζνλ ε σ απμάλεη θαηά ηελ θαζνδηθή θάζε ηνπ αησ-

ξήκαηνο (Δηθφλα 1020) ηφηε ε Fθ είλαη πςειφηεξε ζε απηήλ ηε θάζε κε ηηκέο πνπ θηάλνπλ ηηο 35 θνξέο ην ζσκαηηθφ βάξνο (Kerwin amp Hilley 2003) Δπηπιένλ ε άζθεζε ηεο Fθ επηβαξχλεη ηδηαίηεξα ηε ιαβή ελψ

πξνθαιεί παξακφξθσζε ηεο κπάξαο πεξίπνπ θαηά 9 cm (Kerwin amp Hilley 2003) Ζ παξακφξθσζε απηή ηεο

κπάξαο φκσο ιεηηνπξγεί ζεηηθά γηα ηνλ αζιεηή αθνχ θαηά ηελ επεξρφκελε αλνδηθή θάζε ε κπάξα επαλέξ-

ρεηαη θαη πξνζδίδεη επηπιένλ ειαζηηθή ελέξγεηα ζηνλ αζιεηή γηα λα επηηχρεη ηελ αλχςσζή ηνπ Ζ παξαπάλσ πεξηγξαθή ησλ δπλάκεσλ πνπ αζθνχληαη ζηνλ αζιεηή βαζίδεηαη ζε εθαξκνγή ησλ λφ-

κσλ ηεο θπζηθήο ρσξίο λα ιακβάλεη ππφςε ηεο ηε κεηαβνιή ηεο ζέζεο ηνπ ζψκαηνο θαηά ηελ θίλεζε Όπσο

έρεη ήδε αλαθεξζεί ην αηψξεκα ραξαθηεξίδεηαη απφ θάκςε ησλ αξζξψζεσλ θαηά ηελ αλνδηθή θάζε θαη έ-θηαζε θαηά ηελ θαζνδηθή θάζε Με ηελ έθηαζε ησλ αξζξψζεσλ απμάλεη ε αθηίλα πεξηζηξνθήο ελψ κε ηελ

θάκςε ζπκβαίλεη ην αληίζεην Απηή ε κεηαβνιή επηηξέπεη ζηνλ αζιεηή

255

1 Να κεηψζεη ηελ επίδξαζε ηεο ξνπήο ηεο βαξχηεηαο θαηά ηελ άλνδν θαη λα ηελ απμήζεη θαηά

ηελ θάζνδν 2 Να απμήζεη ηε γσληαθή ηαρχηεηα ζε φιεο ηηο θάζεηο

3 Να επηηχρεη κεγαιχηεξε αχμεζε ηεο ζηξνκθνξκήο θαηά ηελ θαζνδηθή θάζε απφ ηελ αληί-

ζηνηρε κείσζε ηεο ζηξνκθνξκήο θαηά ηελ αλνδηθή θάζε (Yeadon amp Hiley 2000)

Ο ξφινο ησλ κπτθψλ δπλάκεσλ θαηά ην γηγαληηαίν αηψξεκα εθθξάδεηαη κέζα απφ ηηο κεηαβνιέο ζηε ζέζε ηνπ ζψκαηνο ηηο νπνίεο πξνθαιεί πγθεθξηκέλα ε ππεξέθηαζε ησλ ηζρίσλ ιίγν πξηλ ηελ νξηδφληηα ζέζε

θάησ απφ ηελ κπάξα καδί κε ηελ θάκςε ησλ ηζρίσλ θαη ησλ ψκσλ θαηά ηελ αλνδηθή θάζε αλεβάδνπλ ην ΚΜ

θνληά ζηελ κπάξα απμάλνληαο ηφζν ηε δπλακηθή φζν θαη ηελ θηλεηηθή ηνπ ελέξγεηα Δπνκέλσο ν ξφινο ησλ κπτθψλ δπλάκεσλ ζα κπνξνχζε λα ζπλνςηζηεί σο εμήο

1 Να κεηαηνπίδεη ηα κέιε ηνπ ζψκαηνο ψζηε λα κεηαβάιιεη ηελ αθηίλα πεξηζηξνθήο ηνπ ΚΜ

ηνπ ζψκαηνο 2 Να πξνδίδεη ηελ απαξαίηεηε κεραληθή ελέξγεηα ε νπνία ράλεηαη ιφγσ ηεο ζπλερνχο επίδξα-

ζεο ηεο ηξηβήο θαηά ηελ πξνεγνχκελε πεξηζηξνθή

3 Να επηηαρχλεη ην ζψκα θαηά ην 2ν ηεηαξηεκφξην ηεο αλνδηθήο θάζεο (Sevrez Rao Berton

amp Bootsma 2012)

73 Μεζνδνινγηθέο επηζεκάλζεηο γηα ηελ αλάιπζε ηνπ γηγάληηνπ αησξήκαηνο Ζ θηλεκαηηθή αλάιπζε κε κηα θάκεξα είλαη επαξθήο γηα ηε ρσξνρξνληθή θαη βαζηθή δηζδηάζηαηε αλάιπζε

ηεο θίλεζεο Μηα ηππηθή εκβηνκεραληθή αλάιπζε ηνπ γηγάληηνπ αησξήκαηνο ζα κπνξνχζε λα πεξηιακβάλεη

ηηο εμήο κεηαβιεηέο 1 ηε ρξνληθή δηάξθεηα ησλ θάζεσλ 2 ηε κέγηζηε θαη ηελ ειάρηζηε γσλία ησλ ηζρίσλ θαη ησλ ψκσλ θαζψο θαη ην ρξφλν επίηεπμήο

ηνπο σο πνζνζηφ ηεο ζπλνιηθήο πεξηζηξνθήο

3 ηε κέγηζηε θαη ηελ ειάρηζηε απφζηαζε ηνπ ΚΜ απφ ηελ κπάξα θαη ην ρξφλν επίηεπμήο ηνπο 4 ηε κέγηζηε θαη ηελ ειάρηζηε ηαρχηεηα ηνπ ΚΜ ζηε δηάξθεηα ηεο πεξηζηξνθήο θαη ην ρξφλν

επίηεπμήο ηνπο

5 ηελ ηαρχηεηα ηνπ ΚΜ πξηλ θαη θαηά ηε δηάξθεηα ηεο ηειηθήο απειεπζέξσζεο 6 ηε κέγηζηε ειεθηξνκπνγξαθηθή δξαζηεξηφηεηα θαη ην ρξφλν επίηεπμήο ηεο γηα θάζε κπ

8 Σν ειεχζεξν ζηπι (Κνιχκβεζε) Ζ εηδνπνηφο δηαθνξά αλάκεζα ζηελ θνιχκβεζε θαη ηα ππφινηπα αγσλίζκαηα είλαη φηη νη θηλήζεηο πξαγκαην-

πνηνχληαη κέζα ζην λεξφ Όπσο έρεη ήδε αλαθεξζεί ζην Κεθάιαην 8 ε αληίζηαζε ηνπ λεξνχ ζηελ θίλεζε ηνπ ζψκαηνο αλαιχεηαη ζηελ νπηζζέιθνπζα δχλακε θαη ζηε δχλακε ηεο άλσζεο Ζ νπηζζέιθνπζα δχλακε είλαη

αληίζεηε ζηε θίλεζε ηνπ ζψκαηνο ελψ ε άλσζε είλαη θάζεηε πξνο ηελ νπηζζέιθνπζα δχλακε Ζ επίηεπμε

ηεο κέγηζηεο δπλαηήο ηαρχηεηαο ηνπ ζψκαηνο πξαγκαηνπνηείηαη κέζσ ηνπ πεξηνξηζκνχ ηεο αληίζηαζεο ηνπ

λεξνχ ζηελ θίλεζε ηνπ ζψκαηνο αιιά θαη ηεο εθκεηάιιεπζεο ηεο αληίζηαζεο ηνπ λεξνχ γηα ηελ πξνψζεζε ηνπ ζψκαηνο

81 Φάζεηο ηεο θίλεζεο Ζ θίλεζε ηνπ ρεξηνχ ζην ειεχζεξν δηαθξίλεηαη ζε ηέζζεξηο θάζεηο (Gourgoulis et al 2008) (Δηθφλα 1022)

1 Γιίζηξεκα Ζ θάζε απηή νξίδεηαη απφ ηελ είζνδν ηνπ ρεξηνχ ζην λεξφ έσο ηε κέγηζηε κεηα-ηφπηζή ηνπ πξνο ηα εκπξφο (ζρεηηθή δηάξθεηα 30-35)

2 Έιμε Ζ νπνία νξίδεηαη απφ ηε κέγηζηε κεηαηφπηζε ηνπ ρεξηνχ πξνο ηα έσο ηε ζηηγκή πνπ ην

ρέξη πεξλάεη θάησ απφ ηνλ ψκν (ζρεηηθή δηάξθεηα 15-20) 3 Ώζεζε Ζ νπνία νξίδεηαη απφ ηε ζηηγκή πνπ ην ρέξη πεξλάεη θάησ απφ ηνλ ψκν έσο ηελ έμνδν

ηνπ ρεξηνχ απφ ην λεξφ (ζρεηηθή δηάξθεηα 17-22)

4 Δπαλαθνξά Οξίδεηαη απφ ηελ έμνδν ηνπ ρεξηνχ απφ ην λεξφ έσο ηελ είζνδφ ηνπ θαη πάιη κέ-

ζα ζην λεξφ (ζρεηηθή δηάξθεηα 26-33)

256

Εικόνα 1022 Κχθινο ηεο ρεξηάο θαη επηκέξνπο θάζεηο ζην ειεχζεξν

82 Κηλεκαηηθά ραξαθηεξηζηηθά Ζ ζέζε ηεο παιάκεο ζε ζρέζε κε ηε θνξά ηνπ λεξνχ απνηειεί ζεκείν-θιεηδί γηα φια ηα αγσλίζκαηα ηεο θν-

ιχκβεζεο αθνχ ζηελ νπζία θαζνξίδεη ηνλ ηξφπν εθαξκνγήο ηεο αληίζηαζεο ηνπ λεξνχ ζηελ παιάκε θαη θαηrsquo επέθηαζε ηηο πξνσζεηηθέο δπλάκεηο Παξαδνζηαθά αλαθέξεηαη φηη ε θίλεζε ηνπ ρεξηνχ αθνινπζεί κηα

ζηγκνεηδή ηξνρηά θαηά ηελ νπνία ε παιάκε θηλείηαη ζε ζρέζε κε ην ζψκα σο εμήο (Hay 1993)

Καηά ηε θάζε ηνπ γιηζηξήκαηνο θηλείηαη πξνο ηα κπξνζηά θάησ θαη έμσ

Καηά ηελ έιμε θέξεηαη πξνο ηα θάησ έζσ θαη πίζσ θαη

Καηά ηελ ψζεζε πξνο ηα πάλσ θαη έμσ

Όπσο ζα δνχκε παξαθάησ απηή ε ηερληθή πεγάδεη απφ ζεσξεηηθά κνληέια ηα νπνία βαζίδνληαη ζηε ηδέα φηη ε θχξηα δχλακε πξνψζεζεο νθείιεηαη ζηελ άλσζε ή ζηελ δηαθνξά ηεο πίεζεο αλάκεζα ζηηο δχν

πιεπξέο ηεο παιάκεο (αξρή ηνπ Bernoulli) Όκσο ηα ηειεπηαία ρξφληα ε άπνςε απηή έρεη αλαηξαπεί κε απν-

ηέιεζκα ην πξνηεηλφκελν θηλεκαηηθφ κνληέιν ηεο ηερληθήο ηεο ρεξηάο λα έρεη αιιάμεη (Gourgoulis et al 2015 Maglischo 2013 Rushall Sprigings Holt amp Cappaert)

Ζ ζέζε ηεο παιάκεο πεξηγξάθεηαη κε ηε γσλία επίζεζεο δειαδή ηε γσλία αλάκεζα ζην επίπεδν ηεο

παιάκεο θαη ηε ξνή ηνπ λεξνχ (Δηθφλα 1025) Σν επίπεδν ηεο παιάκεο νξίδεηαη απφ δχν θάζεηα δηαλχζκαηα

θαηά κήθνο ηεο παιάκεο ηα νπνία νξίδνπλ έλα θάζεην πξνο ηελ παιάκε επίπεδν Ζ ξνή ηνπ λεξνχ ζπλήζσο εθθξάδεηαη ππνινγίδνληαο ην δηάλπζκα ηεο ηαρχηεηαο ηεο παιάκεο (Gourgoulis et al 2015) Με ηελ έλαξμε

ηνπ γιηζηξήκαηνο ην ρέξη βξίζθεηαη κπξνζηά θαη πξνο ηα θάησ κε κηα ειαθξά θιίζε ζε ζρέζε κε ην λεξφ κε

γσλία αξλεηηθή (~5deg) θάηη πνπ ζεκαίλεη φηη πξνεγείηαη ε ξαρηαία επηθάλεηα ηνπ ρεξηνχ ην ηέινο ηνπ γιη-ζηξήκαηνο ε γσλία απμάλεηαη πεξίπνπ ζηηο 10deg ψζηε λα πξνεγείηαη ε παιακηαία επηθάλεηα ηνπ ρεξηνχ Καηά

ηε θάζε ηεο έιμεο θαζψο ε παιάκε θέξεηαη πξνο ηα έζσ πίζσ θαη θάησ ε γσλία επίζεζεο κεγηζηνπνηείηαη

ζηηο 50deg ελψ ζηελ ψζεζε κεηψλεηαη θηάλνληαο ηηο 35deg (Gourgoulis et al 2008 Gourgoulis et al 2015) Έλα επηπιένλ ζεκαληηθφ ζηνηρείν ηεο θίλεζεο ηεο παιάκεο είλαη πνηα πιεπξά ηεο παιάκεο δηαζρίδεη

πξψηε ην λεξφ θαη πνηα αθνινπζεί Απηή εθθξάδεηαη κε ηε γσλία αλάκεζα ζηε ξνή ηνπ λεξνχ (ηαρχηεηα ηεο

παιάκεο) θαη ην επίπεδν ηεο παιάκεο Καηά ηελ είζνδν ζην λεξφ ε παιάκε έξρεηαη ζε επαθή πξψηα κε ηελ

έμσ επηθάλεηα δειαδή κε ην κεγάιν δάθηπιν θαη ην δείθηε έρνληαο κηα πνιχ ειαθξά θιίζε πξνο ηα έμσ Απηφκαηα φκσο ε παιάκε επζπγξακκίδεηαη θαζψο φιν ην ρέξη εηζέξρεηαη κέζα ζην λεξφ ηε κέζε θάζε

ηεο έιμεο ην ρέξη αιιάδεη θιίζε ψζηε πξψηα λα δηαζρίδεη ην λεξφ ε έμσ επηθάλεηα (κε κηθξφ δάθηπιν) θαη

έπεηηα ε έζσ (ην κεγάιν δάθηπιν) Απηή ε θιίζε (κε κηθξή κείσζε) παξακέλεη κέρξη ην ηέινο ηεο ρεξηάο εκαληηθά ζηνηρεία ηεο θίλεζεο απηήο είλαη νη κεηαβνιέο ζηνλ πξεληζκφ θαη ππηηαζκφ ηνπ αληηβξαρίνπ ηελ

παιακηαία θάκςε ηεο περενθαξπηθήο άξζξσζεο αιιά θαη ηελ θεξθηδηθή θαη σιέληα απφθιηζε ηεο παιάκεο

Καηά ηε θάζε ηεο εηζφδνπ ηνπ ρεξηνχ ζην λεξφ ν ψκνο βξίζθεηαη ζε θάκςε 170-180deg (ε γσλία ησλ

180deg απνηειεί ηε γσλία αλαθνξάο θαη αληηζηνηρεί ζηελ αλαηνκηθή θάκςε φινπ ηνπ άλσ άθξνπ θέξνληαο ην ρέξη ςειά δίπια απφ ην θεθάιη) ειαθξά νξηδφληηα απαγσγή θαη έζσ ζηξνθή ν αγθψλαο ζε θάκςε 145deg

(πιήξεο έθηαζε = 180deg) ην αληηβξάρην ζε νπδέηεξε ζέζε θαη ε περενθαξπηθή άξζξσζε έρεη κηα ειαθξά πα-

ιακηαία θάκςε (168deg κε νπδέηεξε ζέζε = 180deg) (Cappaert Pease amp Troup 1995 McCabe Psycharakis amp Sanders 2011 Payton Baltzopoulos amp Bartlett 2002 Usher 1993) Μεηά ηελ είζνδν ζην λεξφ ην ρέξη πξψ-

ηα θηλείηαη πξφζζηα κέρξη ηελ έθηαζε ηνπ αγθψλα έπεηηα θηλείηαη πξνο ηα έμσ γηα λα laquoπηάζεηraquo ην λεξφ θαη

ζηε ζπλέρεηα θαηεπζχλεηαη πξνο ηα θάησ κε ζηαδηαθή έθηαζε ηνπ ψκνπ θαη νξηδφληηα θάκςε ηνπ αγθψλα Με ηελ έλαξμε ηεο έιμεο ν ψκνο εθηείλεηαη ην ρέξη δειαδή laquoθαηεβαίλεηraquo πξνο ηα θάησ (κε γσ-

λία πεξίπνπ 131deg) ν αγθψλαο παξακέλεη ζε ειαθξά θάκςε (147deg) αιιά αξρίδεη λα θάκπηεηαη ελψ ε περεν-

θαξπηθή άξζξσζε εκθαλίδεη κηα ειαθξά θάκςε (162deg) ην κεησπηαίν επίπεδν ν ψκνο πξνζάγεηαη (θαηά 40-

45deg (Payton et al 2002)) θαη ζηξέθεηαη πξνο ηα έζσ θέξνληαο ην ρέξη ζε ηέηνηα ζέζε ψζηε λα αζθήζεη πξν-σζεηηθή δχλακε ζην λεξφ ην ηέινο ηεο έιμεο ν ψκνο έρεη εθηαζεί (γσλία = 56deg) θαη μεθηλά λα ζηξέθεηαη

πξνο ηα έμσ ν αγθψλαο βξίζθεηαη ζε κεγάιε θάκςε (γσλία = 93deg) ελψ ε περενθαξπηθή άξζξσζε θάκπηεηαη

επηπιένλ (γσλία = 154deg)

257

Εικόνα 1023 Κακπχιε ηεο ηξνρηάο ηνπ ρεξηνχ ζε κηα ρεξηά Ζ θίλεζε πεξηγξάθεηαη σο πνζνζηφ ηεο κεηαηφπηζεο ζηνλ νξη-δφληην θαη ηνλ θαηαθφξπθν άμνλα

ην ηέινο ηεο θάζεο ηεο ψζεζεο ν ψκνο έρεη εθηαζεί (γσλία = 18deg) (ην αληηβξάρην θηάλεη δίπια ζην

ζψκα) θαη βξίζθεηαη ζε έμσ ζηξνθή ε περενθαξπηθή άξζξσζε θάκπηεηαη επηπιένλ (γσλία = 154deg) ελψ ν

αγθψλαο εκθαλίδεη κηθξφηεξε θάκςε (γσλία = 107deg) Να ζεκεησζεί φηη παξά ηε γεληθή αίζζεζε φηη ππάξρεη θίλεζε πξνο ηα πίζσ φιν ην άθξν θηλείηαη κπξνζηά (ε πξφζζηα θίλεζε ησλ ψκσλ ηζνζηαζκίδεη ηελ νπίζζηα

θίλεζε ησλ ρεξηψλ) έζσ θαη πίζσ κε απνηέιεζκα ε άλσζε πάιη λα σζεί ην ζψκα κπξνζηά Καηά ηελ επα-

λαθνξά πξψηα εμέξρεηαη ν αγθψλαο έπεηηα ην κηθξφ δάθηπιν θαη ηέινο ε επηθάλεηα ηνπ κεγάινπ δαθηχινπ Ο αγθψλαο βξίζθεηαη ζε θάκςε ελψ ν ψκνο αξρίδεη ζηαδηαθά λα θάκπηεηαη

Ζ ζέζε ηνπ ζψκαηνο είλαη επζπγξακκηζκέλε κε ην θεθάιη ρακειά ηα ηζρία ειαθξά θάησ απφ ηνπο

ψκνπο θαη ηα πφδηα ραιαξά θαη εθηεηακέλα Δηδηθφηεξα ε ζηξνθή ηνπ θνξκνχ θαηά ηελ εθηέιεζε ηεο ρεξηάο είλαη ζεκαληηθφο παξάγνληαο γηα ηελ ηειηθή επίδνζε Ζ ζηξνθή ηνπ θνξκνχ κεηξάηαη ηνπνζεηψληαο κηα μχ-

ιηλε θαηαζθεπή θάζεηα ζηελ πιάηε ηνπ αζιεηή θαη κεηξψληαο ηε γσλία (ζην κεησπηαίν επίπεδν) αλάκεζα

ζηελ επζεία πνπ δηέξρεηαη ηελ μχιηλε απηή θαηαζθεπή θαη ηελ θαηαθφξπθν Αχμεζε ηεο γσλίαο ζεκαίλεη

ζηξνθή ηνπ θνξκνχ πξνο ηελ αληίζεηε πιεπξά ηνπ ρεξηνχ ην νπνίν εηζέξρεηαη ζην λεξφ Ζ γσλία απηή θπκαί-λεηαη πεξίπνπ απφ 55deg έσο 65deg επεξεάδεη ηε ζέζε ηνπ ρεξηνχ αιιά φρη ηελ ηαρχηεηά ηνπ (Psycharakis amp

Sanders 2010) Ζ ζηξνθή απηή ιακβάλεη ρψξα θαηά ηε θάζε ηνπ γιηζηξήκαηνο θαη πξηλ αξρίδεη ε δηαδηθαζία

ηεο έιμεο ηνπ ρεξηνχ Ζ ζηξνθή ηνπ θνξκνχ είλαη απνηέιεζκα ηεο ζηξνθήο ησλ ηζρίσλ θαη ησλ ψκσλ ηνλ ηειηθφ ησλ

100m ειεχζεξν ησλ Οιπκπηαθψλ αγψλσλ ηνπ 1992 νη αζιεηέο πξαγκαηνπνηνχζαλ κεγαιχηεξε ζηξνθηθή

θίλεζε ησλ ψκσλ (34deg) ζε ζρέζε κε ηα ηζρία (-18deg) ελψ ε κεηαβνιή ηεο ζηξνθήο ησλ ψκσλ ήηαλ αληίζεηε απφ απηή ησλ ηζρίσλ ηα 200 m ε γσλία ησλ ηζρίσλ ήηαλ πνιχ κεγαιχηεξε (107deg) ζε ζρέζε κε ηα ηζρία

(54deg) (Psycharakis amp Sanders 2008)

821 Σαρχηεηα ηεο ρεξηάο θαη δείθηεο ζπλαξκνγήο Ζ ηαρχηεηα απνηειεί ην βαζηθφ ραξαθηεξηζηηθφ ηεο επίδνζεο Ζ ηαρχηεηα ηνπ θνιπκβεηή είλαη ζπλδπαζκφο

ηνπ κήθνπο θαη ηεο ζπρλφηεηαο ηεο ρεξηάο Σν κήθνο ηεο ρεξηάο είλαη ε νξηδφληηα απφζηαζε ζε έλαλ πιήξε θχθιν ελψ ε ζπρλφηεηα νξίδεηαη σο ν αξηζκφο ησλ θχθισλ ζην ιεπηφ Ο ζπλδπαζκφο ησλ δχν κεηαβιεηψλ

εμαξηάηαη απφ ηελ απφζηαζε πνπ δηαλχεηαη∙ ζηα αγσλίζκαηα ηαρχηεηαο ε πςειφηεξε κέζε ηαρχηεηα ζπλδέ-

εηαη κε κεγαιχηεξε ζπρλφηεηα ηεο ρεξηάο θαη κηθξφηεξν κήθνο (Seifert Chollet amp Bardy 2004) ηνπο Οιπ-

258

κπηαθνχο αγψλεο ηνπ 1992 ζηα αγσλίζκαηα ηαρχηεηαο αλδξψλ νη κεηαβνιέο ησλ παξακέηξσλ ηεο ηαρχηεηαο

ήηαλ νη εμήο Ζ κέζε ηαρχηεηα θπκάλζεθε απφ 201 ms ζηα 50 m 184 ms ζηα 100 m θαη 170 ms

ζηα 400 m

Ζ ζπρλφηεηα ηεο ρεξηάο θπκάλζεθε απφ 102 θχθινποs ζηα 50 m 089 θχθινποs ζηα

100 m θαη 078 θχθινποs ζηα 400 m θαη Σν κήθνο θπκάλζεθε απφ 198 m ζηα 50 m 209 ms ζηα 100 m θαη 220 m ζηα 400 m

(Arellano Brown Cappaert amp C 1994)

Καηά ηε δηάξθεηα ελφο αγψλα ε κείσζε ηεο ηαρχηεηαο θπξίσο νθείιεηαη ζηε κείσζε ηνπ κήθνπο ηεο ρεξηάο (Keskinen amp Komi 1993) Απηφ θαίλεηαη εάλ ζπγθξίλεηε ηε κεηαβνιή ηεο θάζε κεηαβιεηήο θα-

ζψο απμάλεηαη ε απφζηαζε ηνπ αγσλίζκαηνο

Με βάζε ηα θηλεκαηηθά ραξαθηεξηζηηθά ππνινγίδεηαη ν δείθηεο ζπλαξκνγήο (Index of Co-ordination) απφ ρεξηά ζε ρεξηά (Chollet Chalies amp Chatard 2000) Ο δείθηεο ζπλαξκνγήο νξίδεηαη σο ν ρξφλνο αλάκεζα

ζηελ έλαξμε ηεο θάζεο έιμεο ηνπ ελφο ρεξηνχ θαη ην ηέινο ηεο θάζεο ψζεζεο ηνπ άιινπ ρεξηνχ θαη ππνινγί-

δεηαη ζε ζπλερφκελεο ρεξηέο Ο ρξφλνο απηφο εθθξάδεηαη σο πνζνζηφ ηνπ ρξφλνπ ηεο ρεξηάο Όηαλ ν δείθηεο

είλαη αξλεηηθφο ηφηε απηφ ζεκαίλεη φηη ην έλα ρέξη πξνζπαζεί λα θηάζεη ην άιιν (catch up) Όηαλ ν δείθηεο είλαη κεδεληθφο ηφηε ηo έλα ρέξη μεθηλά ηε θάζε ηεο έιμεο ελψ ην άιιν ηειεηψλεη ηελ ψζεζε (opposition)

ζηελ πεξίπησζε πνπ ν δείθηεο είλαη ζεηηθφο ηφηε θαη ηα δχν ρέξηα βξίζθνληαη ζηελ πξνσζεηηθή θάζε Ζ αχ-

μεζε ηεο ηαρχηεηαο ζπλνδεχεηαη απφ αχμεζε ηνπ ρξφλνπ ηεο θάζεο πξνψζεζεο αιιά θαη αχμεζε ηνπ δείθηε ζπλαξκνγήο Γηα παξάδεηγκα ν δείθηεο ζπλαξκνγήο θαηά ην αγψληζκα ησλ 800 m ήηαλ ίζνο κε -76 ζην

αγψληζκα ησλ 100 m ήηαλ ίζνο κε -32 m ελψ ζην αγψληζκα ησλ 50 m κεηψζεθε ζην -09 (Chollet

Chalies amp Chatard 2000)

Εικόνα 1024 ρεκαηηθή αλαπαξάζηαζε ηεο νπηζζέιθνπζαο δχλακεο θαη ηεο άλσζεο ζε ηξεηο γσλίεο επίζεζεο

83 Δθαξκνγή δπλάκεσλ θαηά ηε ρεξηά Ζ θίλεζε ηνπ θνιπκβεηή ζην λεξφ αλάγεηαη ζηελ ηθαλφηεηά ηνπ λα παξάγεη δπλάκεηο νη νπνίεο ζα ηνλ σζή-ζνπλ κπξνζηά θαη λα κεηψζεη ηαπηφρξνλα ηηο δπλάκεηο νη νπνίεο ηείλνπλ λα αληηζηαζνχλ ζηελ θίλεζή ηνπ

Καη ζηηο δχν πεξηπηψζεηο νη δπλάκεηο εμαξηψληαη απφ ηηο ηδηφηεηεο ηεο αληίζηαζεο ηνπ λεξνχ ζηελ θίλεζε

ηνπ ζψκαηνο

831 Πξνσζεηηθέο δπλάκεηο Οη δπλάκεηο πξνψζεζεο ηνπ θνιπκβεηή ζην λεξφ πξνέξρνληαη απφ ηελ θίλεζε ηνπ ρεξηνχ Όηαλ ην ρέξη εη-

ζέιζεη ζην λεξφ νη δπλάκεηο πνπ δέρεηαη είλαη ε νπηζζέιθνπζα θαη ε άλσζε Έρνπλ αλαπηπρζεί δηάθνξα

ζεσξεηηθά κνληέια ηνπ ηξφπνπ εθαξκνγήο ησλ δπλάκεσλ απηψλ φπσο απηφ ηεο δχλακεο ηεο άλσζεο ηεο νπηζζέιθνπζαο δχλακεο ηεο αλάιπζεο κε βάζε ηελ αξρή ηνπ Bernoull ηεο ζεσξίαο ησλ ζηξνβηιηζκψλ ηεο

ζεσξίαο ηεο θίλεζεο ηνπ θνππηνχ (sculling) θαη ηνπ λφκνπ ηεο δξάζεο - αληίδξαζεο ηνπ Νεχησλα (Maglischo

2013 Rushall et al2015) Ζ θχξηα δηαθνξά αλάκεζα ζε απηά ηα ζεσξεηηθά κνληέια είλαη ν ηξφπνο εθαξκν-γήο ησλ δπλάκεσλ ηεο άλσζεο θαη ηεο νπηζζέιθνπζαο νδεγψληαο ζε δηαθνξεηηθά ζπκπεξάζκαηα ζρεηηθά κε

ηε ζπλεηζθνξά ηεο θαζεκίαο απφ απηέο ηηο δπλάκεηο ζηελ πξνψζεζε ηνπ ζψκαηνο

Ζ ζπλεηζθνξά ηεο θάζε δχλακεο νξίδεηαη θπξίσο απφ ηε γσλία επίζεζεο ηνπ ρεξηνχ Δδψ δηαθξί-

λνπκε ηηο εμήο πεξηπηψζεηο (Bixler amp Riewald 2002 Schleihauf 2004) (Δηθφλα 1024)

259

1 Όηαλ ε γσλία επίζεζεο είλαη κεδέλ ηφηε ε επηθάλεηα ηεο παιάκεο ε νπνία έξρεηαη ζε επαθή

κε ηε ξνή ηνπ λεξνχ είλαη ειάρηζηε∙ ην ρέξη δελ κπνξεί λα κεηαηνπίζεη θαζφινπ ην λεξφ θαη ζπλεπψο δελ κπνξεί λα παξαρζεί θακία δχλακε αληίδξαζεο

2 Όηαλ ε γσλία επίζεζεο απμάλεη κέρξη πεξίπνπ ηηο 40deg ηφηε ε δχλακε ηεο άλσζεο απμάλεηαη

ελψ ε νπηζζέιθνπζα δχλακε παξακέλεη ζρεηηθά ρακειή

3 Όηαλ ε γσλία επίζεζεο απμάλεηαη πάλσ απφ ηηο 40deg ηφηε ε άλσζε κεηψλεηαη ελψ ε νπηζζέι-θνπζα ζπλερίδεη λα απμάλεη

4 Όηαλ ε γσλία είλαη 90deg ηφηε ε παιάκε είλαη θάζεηε πξνο ηε ξνή ηνπ λεξνχ κε απνηέιεζκα

φιε ε επηθάλεηα ηεο παιάκεο λα θνληξάξεη ην λεξφ θαη ε δχλακε αληίδξαζεο λα έρεη νπίζζηα - πιάγηα θαηεχζπλζε Ζ δχλακε ηεο νπηζζέιθνπζαο είλαη κέγηζηε ελψ ηεο άλσζεο ειάρηζηε

Αλεμάξηεηα απφ ην ζεσξεηηθφ κνληέιν ηα ηειεπηαία δεδνκέλα δείρλνπλ φηη ε ζπλεηζθνξά ηεο άλσ-

ζεο θαη ηεο νπηζζέιθνπζαο εμαξηάηαη απφ ηε θάζε ηεο θίλεζεο θαη απφ ηε κεηαηφπηζε ηνπ αληηβξαρίνπ θαη ηνπ ρεξηνχ θαηά ηε δηάξθεηα ηεο ρεξηάο (Gourgoulis et al 2015)

Καηά ην γιίζηξεκα ε ζπληζηακέλε δχλακε αληίδξαζεο ηνπ λεξνχ είλαη ρακειή (lt5 N) θαη

απμάλεη ζην ηέινο ηνπ γιηζηξήκαηνο (lt10N) Ζ νπηζζέιθνπζα δχλακε ζηελ πξψηε θάζε ηνπ

γιηζηξήκαηνο είλαη κεδακηλή γηα λα απμεζεί πξνο ην ηέινο ηεο θάζεο (~5 N) ελψ ε άλσζε

είλαη ζρεηηθά πςειφηεξε ζηελ αξρή γηα λα απμεζεί πξνο ην ηέινο ηεο θάζεο (~5 N) Απηφ νθείιεηαη ζην φηη ε γσλία επίζεζεο ζηελ είζνδν είλαη πνιχ κηθξή θαη επνκέλσο ε νπηζζέι-

θνπζα είλαη ειάρηζηε Δπηπιένλ θαίλεηαη φηη ε αξρηθή θάζε ηνπ γιηζηξήκαηνο ζπλεηζθέξεη

ειάρηζηα ζηελ πξνψζεζε ηνπ ζψκαηνο

Καηά ηελ έιμε ζηελ αξρή παξαηεξείηαη κηα ηαρεία αχμεζε ηεο νπηζζέιθνπζαο (~10N) ελψ

ε άλσζε απμάλεη ζηαδηαθά ζην ηέινο ηεο θάζεο (~10 N) Απηή ε κεγαιχηεξε ζπλεηζθνξά

ηεο νπηζζέιθνπζαο δχλακεο ίζσο νθείιεηαη ζηελ αχμεζε ηεο γσλίαο επίζεζεο ηνπ ρεξηνχ

Καηά ηελ ψζεζε ε άλσζε ζπλερίδεη λα απμάλεη πιεζηάδνληαο ηα 15 N ελψ ε νπηζζέιθνπζα

ζηαδηαθά κεηψλεηαη ζηα 5 N Απηφ νθείιεηαη ζηε κείσζε ηεο γσλίαο επίζεζεο ηνπ ρεξηνχ ε νπνία επλνεί ηελ άλσζε παξά ηελ νπηζζέιθνπζα (Schleihauf 2004)

Πέξα απφ ηελ θίλεζε ησλ ρεξηψλ πξνσζεηηθέο δπλάκεηο κπνξνχλ λα παξαρζνχλ θαη απφ ηελ θίλεζε

ησλ πνδηψλ ην ειεχζεξν ζηπι ηεο θνιχκβεζεο ε ζπκκεηνρή ηνπο είλαη ζρεηηθά πεξηνξηζκέλε θηάλνληαο

πεξίπνπ ζην 10 κε 15 (Hollander et al 1986)

832 Γπλάκεηο αληίζηαζεο Οη δπλάκεηο αληίζηαζεο δηαθξίλνληαη ζε

Παζεηηθή νπηζζέιθνπζα Ζ νπνία είλαη ε αληίζηαζε ηνπ λεξνχ φηαλ ην ζψκα δε κεηαβάιιεη

ηε ζέζε ηνπ κέζα ζην λεξφ

Δλεξγεηηθή νπηζζέιθνπζα Ζ νπνία είλαη ε αληίζηαζε πνπ πξνέξρεηαη απφ ηηο θηλήζεηο ηνπ

ζψκαηνο κέζα ζην λεξφ

Ζ παζεηηθή νπηζζέιθνπζα είλαη ζπλάξηεζε ηνπ ηεηξαγψλνπ ηεο ηαρχηεηαο ηνπ θνιπκβεηή θαη θπ-

καίλεηαη απφ 30 Ν έσο 120 Ν Ζ παζεηηθή αληίζηαζε κεηξάηαη ζε ειεγρφκελεο ζπλζήθεο αζθψληαο δηαδνρη-

θέο ειθηηθέο δπλάκεηο ζηνλ αζιεηή θαη κεηξψληαο ηελ ηαρχηεηα θίλεζεο ηνπ ζψκαηφο ηνπ Ζ ελεξγεηηθή νπηζζέιθνπζα θαηαγξάθεηαη κε δηάθνξεο ηερληθέο ζε ζπλδπαζκφ κε ηε γεληθή εμίζσζε

ηεο νπηζζέιθνπζαο δχλακεο (βιέπε θεθάιαην 8) κε ηηκέο νη νπνίεο θπκαίλνληαη απφ 28 έσο 66 N ε αληίζε-

ζε κε ηελ παζεηηθή νπηζζέιθνπζα ε ελεξγεηηθή νπηζζέιθνπζα δελ εκθαλίδεη αλαινγηθή ζρέζε κε ηελ ηαρχ-ηεηα ηνπ θνιπκβεηή Γηα παξάδεηγκα έρεη αλαθεξζεί φηη ε ελεξγεηηθή νπηζζέιθνπζα παξακέλεη ζρεδφλ ζηα-

ζεξή ζε ρακειέο ηαρχηεηεο (απφ 11 έσο 15 ms) ελψ απμάλεηαη θαηαθφξπθα απφ ηελ ηαρχηεηα 16 έσο 22

ms (Kolmogorov Rumyantseva Gordon amp Cappaert 1997) Ζ νπηζζέιθνπζα δχλακε είηε ελεξγεηηθή είηε παζεηηθή νθείιεηαη ζηηο δηάθνξεο κνξθέο αληίζηαζεο

ηνπ λεξνχ ζην ζψκα νη νπνίεο πεξηιακβάλνπλ ηελ

1 Μεησπηθή νπηζζέιθνπζα αληίζηαζε Πξφθεηηαη γηα ηελ νπηζζέιθνπζα αληίζηαζε ηνπ λεξνχ πνπ

εμαξηάηαη απφ ηελ ηαρχηεηα ηνπ θνιπκβεηή θαη ην εκβαδφ ηεο εγθάξζηαο επηθάλεηαο ηνπ ζψκα-ηνο θαη ε νπνία έξρεηαη ζε επαθή κε ηε ξνή ηνπ λεξνχ Γηα παξάδεηγκα ε αληίζηαζε απηή απμά-

λεηαη φηαλ ην θεθάιη ηνπ θνιπκβεηή βξίζθεηαη ζεθσκέλν πάλσ απφ ην λεξφ Δπίζεο ην καζηί-

γσκα ησλ πνδηψλ ζπληειεί ζηε κείσζε ηεο νπηζζέιθνπζαο ίζσο ιφγσ ηεο θαιχηεξεο επζπγξάκ-κηζεο ηνπ ζψκαηνο θαη ηεο κείσζεο ηεο εγθάξζηαο επηθάλεηαο Ζ κεησπηθή νπηζζέιθνπζα κπνξεί

λα απνηειεί κέξνο ηεο παζεηηθήο ή θαη ηεο ελεξγεηηθήο νπηζζέιθνπζαο

260

2 Κπκαηνεηδή νπηζζέιθνπζα Πξφθεηηαη γηα ηελ αληίζηαζε πνπ πξνέξρεηαη απφ ηα θχκαηα πνπ

πξνθαιεί ε θίλεζε ηνπ αζιεηή κέζα ζην λεξφ θαη ε νπνία γεληθά κεηψλεηαη κε ηελ επζπγξάκκηζε ηνπ ζψκαηνο κέζα ζην λεξφ Αθνξά κέξνο ηεο ελεξγεηηθήο νπηζζέιθνπζαο Ζ νπηζζέιθνπζα απ-

ηή δχλακε κπνξεί λα έρεη πνιχ κεγάιε επίδξαζε φηαλ ν αζιεηήο θηλείηαη ζε κηθξφ βάζνο (έσο

θαη 50 ηεο ζπλνιηθήο νπηζζέιθνπζαο δχλακεο) ε νπνία φκσο κεηψλεηαη αθφκε θαη ζην 5

φηαλ ν αζιεηήο εθηειεί θηλήζεηο ζε βάζνο πεξίπνπ 06 m (Vennell Pease amp Wilson 2006) 3 Δπηθαλεηαθή νπηζζέιθνπζα δχλακε ή νπηζζέιθνπζα ηξηβήο Πξφθεηηαη γηα ηελ αληίζηαζε ηνπ

λεξνχ ζηελ επηθάλεηα ηνπ ζψκαηνο ε νπνία πξνέξρεηαη απφ αιιειεπίδξαζε ηεο επηθάλεηαο ηνπ

δέξκαηνο (ηξίρεο θιπ) κε ην λεξφ Πξφθεηηαη γηα κέξνο ηεο παζεηηθήο νπηζζέιθνπζαο θαη ζπλεη-ζθέξεη πεξίπνπ ζην 20 ηεο ζπλνιηθήο νπηζζέιθνπζαο δχλακεο (Zaidi Taiar Fohanno amp

Polidori 2008)

84 Μεζνδνινγηθέο επηζεκάλζεηο γηα ηελ αλάιπζε ηεο ρεξηάο Ζ εηδνπνηφο δηαθνξά αλάκεζα ζηελ εκβηνκεραληθή αλάιπζε ηεο ρεξηάο θαη ζηηο ηερληθέο πνπ αλαιχζεθαλ κέρξη ηψξα είλαη φηη ε θίλεζε πξαγκαηνπνηείηαη ηαπηφρξνλα εληφο θαη εθηφο λεξνχ Δπνκέλσο ε δηαδηθαζία

ηεο θηλεκαηηθήο αλάιπζεο απαηηεί ηε ηνπνζέηεζε θάκεξαο κέζα ζην λεξφ ηε θαηάιιειε βαζκνλφκεζε ηνπ

ρψξνπ κέζα ζην λεξφ αιιά θαη ηελ εχξεζε ηξφπσλ ηνπνζέηεζεο ησλ αλαθιαζηήξσλ ζην ζψκα ρσξίο λα α-πνθνιιψληαη κέζα ζην λεξφ Μηα ελδεηθηηθή εκβηνκεραληθή αλάιπζε ηεο ρεξηάο ζα κπνξνχζε λα πεξηιακβά-

λεη ηνλ ππνινγηζκφ ησλ αθφινπζσλ κεηαβιεηψλ

1 ηε ζπλνιηθή δηάξθεηα ηεο ρεξηάο θαη ηε ζρεηηθή δηάξθεηα ησλ επηκέξνπο θάζεσλ

2 ην κήθνο ηε ζπρλφηεηα ηεο ρεξηάο θαη ηε κέζε θνιπκβεηηθή ηαρχηεηα 3 ηε γσλία επίζεζεο θαη ηε γσλία αλάκεζα ζηε ξνή ηνπ λεξνχ θαη ην επίπεδν ηεο παιάκεο αλά

θάζε

4 ηε κέγηζηε ζηξνθή ηνπ θνξκνχ πξνο ηε κία θαη ηελ άιιε πιεπξά ηνπ ζψκαηνο 5 ηηο γσλίεο ηνπ ψκνπ ηνπ αγθψλα θαη ηεο περενθαξπηθήο ηε ζηηγκή ηεο εηζφδνπ ηε ζηηγκή

ηεο έιμεο ηεο ψζεζεο θαη ηεο επαλαθνξάο

6 ηελ θαηαθφξπθε θαη νξηδφληηα ηαρχηεηα ηνπ ρεξηνχ θαηά ηε δηάξθεηα ηεο θίλεζεο 7 ηε κέγηζηε ειεθηξνκπνγξαθηθή δξαζηεξηφηεηα ησλ κπψλ θαη ην ρξφλν επίηεπμήο ηεο

261

Βηβιηνγξαθία Abrams G D Sheets A L Andriacchi T P amp Safran M R (2011) Review of tennis serve motion

analysis and the biomechanics of three serve types with implications for injury Sports Biomechanics

10(4) 378-390 doi 101080147631412011629302

Ae M Nagahara R Ohshima Y Koyama H Takamoto M amp Shibayama K (2007) Biomechanical analysis of the top three male high jumpers at the 2007 World Championships in Athletics New

Studies in Athletics 23(2) 45-52

Arampatzis A amp Bruggemann G P (1999) Mechanical energetic processes during the giant swing exercise

before dismounts and flight elements on the high bar and the uneven parallel bars Journal of Biomechanics 32(8) 811-820

Arellano R Brown P Cappaert l amp C N R (1994) Analysis of 50- l00- and 200-m freestyle swimmers

at the 1992 Olympic Games Journal of Applied Biomechanics 10 189-199

Bahamonde R E amp Knudson D (2001) Ground reaction forces of two types of stances and tennis serves

Medicine and Science in Sports and Exercise 33(Supplement 1) S1002

Bartlett R (1992) The biomechanics of discus throw a review Journal of Sports Sciences 10 467-510

Bixler B amp Riewald S (2002) Analysis of a swimmers hand and arm in steady flow conditions using computational fluid dynamics Journal of Biomechanics 35(5) 713-717 doi S0021929001002469

[pii]

Bridgett L A amp Linthorne N P (2006) Changes in long jump take-off technique with increasing run-up speed Journal of Sports Sciences 24(8) 889-897 doi QM48405757775374 [pii]

10108002640410500298040

Cappaert J M Pease D L amp Troup J P (1995) Three-dimensional analysis of the mens 100-m freestyle during the 1992 Olympic Games Journal of Applied Biomechanics 11 103-112

Chollet D Chalies S amp Chatard J C (2000) A new index of coordination for the crawl description and

usefulness International Journal of Sports Medicine 21(1) 54-59 doi 101055s-2000-8855

Chow J W Park S A amp Tillman M D (2009) Lower trunk kinematics and muscle activity during different types of tennis serves Sports Medicine Arthoscopy Rehabiltation Therapy and Technology

1(1) 24 doi 1758-2555-1-24 [pii] 1011861758-2555-1-24

Coh M (2003) Biomechanical analysis of Colin Jacksons hurdle clearance technique New Studies in Athletics 18(1) 37-45

Coh M (2007) Biomechanical model of the take-off action in the high jump - A case study New Studies in

Athletics 23(4) 63-73

Dapena J (Ed) (2000) The High Jump Oxford Blackwell Publishing

Elliott B C (1988) Biomechanics of the serve in tennis A biomedical perspective Sports Medicine 6(5)

285-294

Fleisig G Nicholls R Elliott B amp Escamilla R (2003) Kinematics used by world class tennis players to produce high-velocity serves Sports Biomechanics 2(1) 51-64 doi 10108014763140308522807

Frere J Gopfert B Slawinski J amp Tourny-Chollet C (2012) Shoulder muscles recruitment during a

power backward giant swing on high bar a wavelet-EMG-analysis Human Movement Science 31(2) 472-485 doi S0167-9457(12)00027-9 [pii] 101016jhumov201202002

Girard O Micallef J P amp Millet G P (2005) Lower-limb activity during the power serve in tennis

effects of performance level Medicine and Science in Sports and Exercise 37(6) 1021-1029 doi

00005768-200506000-00018 [pii]

262

Gourgoulis V Aggeloussis N Vezos N Kasimatis P Antoniou P amp Mavromatis G (2008) Estimation

of hand forces and propelling efficiency during front crawl swimming with hand paddles Journal of Biomechanics 41(1) 208-215 doi S0021-9290(07)00263-1 [pii] 101016jjbiomech200706032

Gourgoulis V Boli A Aggeloussis N Antoniou P Toubekis A amp Mavromatis G (2015) The

influence of the hands acceleration and the relative contribution of drag and lift forces in front crawl

swimming Journal of Sports Sciences 33(7) 696-712 doi 101080026404142014962571

Graham-Smith P amp Lees A (2005) A three-dimensional kinematic analysis of the long jump take-off

Journal of Sports Sciences 23(9) 891-903 doi X1V84KR87071372X [pii]

10108002640410400022169

Graubner R amp Nixdorf E (2011) Biomechanical Analysis of the Sprint and Hurdles Events at the 2009

IAAF World Championships in Athletics New Studies in Athletics 26(12) 19-53

Gregor R Whitting W amp McCoy R (1985) Kinematic analysis of olympic discus throwers International Journal of Sport Biomechanics 1 131-138

Hay J (1993) The biomechanics of sports techniques Englewood Cliffs NJ Prentice Hall

Hay J amp Yu B (1995) Critical characteristics of technique in throwing the discus Journal of Sports

Sciences 13 125-140

Hay J G (1993) Citius altius longius (faster higher longer) the biomechanics of jumping for distance

Journal of Biomechanics 26 Suppl 1 7-21

Hay J G amp Miller Jr J (1985) Teqnuiques used in the transition from approach to takeoff in the long jump International Journal of Sport Biomechanics 1 174-184

Hiley M J amp Yeadon M R (2003) The margin for error when releasing the high bar for dismounts

Journal of Biomechanics 36(3) 313-319 doi S0021929002004311 [pii]

Hollander A P De Groot G van Ingen Schenau G J Toussaint H M De Best H Peeters W (1986)

Measurement of active drag during crawl arm stroke swimming Journal of Sports Sciences 4(1) 21-

30 doi 10108002640418608732094

Isolehto J Virmavirta M Kyroumllaumlinen H amp Komi P (2007) Biomechanical analysis of the high jump at the 2005 IAAF World Championships in Athletics New Studies in Athletics 22(2) 17-27

Joseacute Campos Javier Gaacutemez Alberto Encarnacioacuten Marcos Gutieacuterrez-Daacutevila amp Rojas J (2013) Three

dimensional kinematic analysis of the long jump at the 2008 IAAF world indoor championships in athletics New Studies in Athletics 28(34) 115-131

Kakihana W amp Suzuki S (2001) The EMG activity and mechanics of the running jump as a function of

takeoff angle Journal of Electromyography and Kinesiology 11(5) 365-372 doi S1050-

6411(01)00008-6 [pii]

Kerwin D G amp Hilley M J (2003) Estimation of reaction forces in high bar swinging Sports Engineering

6(1) 21-30

Keskinen K L amp Komi P V (1993) Stroking characteristics of front crawl swimming during exercise Journal of Applied Biomechanics 9 219-226

Knicker A (1994) Kinematic analyses ofthe discus throwing competitions at the IAAF World

Championships in Athletics Stuttgart 1993 New Studies in Athletics 9(3) 9-16

Kolmogorov S V Rumyantseva O A Gordon B J amp Cappaert J M (1997) Hydrodynamic

characteristics of competitive swimmers of different genders and performance Levels Journal of

Applied Biomechanics 13 88-97

Kotze J Mitchell S R amp Rothberg S J (2000) The role of the racket in high-speed tennis serves Sports Engineering 3 67-84

263

Kovacs M amp Ellenbecker T (2011) An 8-stage model for evaluating the tennis serve implications for

performance enhancement and injury prevention Sports Health 3(6) 504-513 doi 1011771941738111414175 101177_1941738111414175 [pii]

Kreighbaum E amp Barthels K M (1996) Biomechanics A qualititative approach for studying human

movement Boston Allyn and Bacon

Leigh S Gross M T Li L amp Yu B (2008) The relationship between discus throwing performance and combinations of selected technical parameters Sports Biomechanics 7(2) 173-193 doi

10108014763140701841399

Leigh S Liu H Hubbard M amp Yu B (2010) Individualized optimal release angles in discus throwing Journal of Biomechanics 43(3) 540-545 doi S0021-9290(09)00556-9 [pii]

101016jjbiomech200909037

Leigh S amp Yu B (2007) The associations of selected technical parameters with discus throwing performance a cross-sectional study Sports Biomechanics 6(3) 269-284 doi

10108014763140701489744

Linthorne N P Guzman M S amp Bridgett L A (2005) Optimum take-off angle in the long jump Journal

of Sports Sciences 23(7) 703-712 doi TRG73078PPJ33J35 [pii] 10108002640410400022011

Maglischo E W (2013) Part I Is the breaststroke arm stroke a ldquoPullrdquo or a ldquoScullrdquo Journal of Swimming

Research 21(1) 1-11

McCabe C B Psycharakis S amp Sanders R (2011) Kinematic differences between front crawl sprint and distance swimmers at sprint pace Journal of Sports Sciences 29(2) 115-123 doi 930332222 [pii]

101080026404142010523090

McDonald C amp Dapena J (1991) Linear kinematics of the mens 110-m and womens 100-m hurdles races Medicine and Science in Sports and Exercise 23(12) 1382-1391

Miladinov O (2006) New aspects in perfecting the long jump technique New Studies in Athletics 21(4) 7-

25

Payton C Baltzopoulos V amp Bartlett R (2002) Contributions of rotations of the trunk and upper extremity to hand velocity during front crawl swimming Journal of Applied Biomechanics 18 243-

256

Psycharakis S G amp Sanders R H (2008) Shoulder and hip roll changes during 200-m front crawl swimming Medicine and Science in Sports and Exercise 40(12) 2129-2136 doi

101249MSS0b013e31818160bc

Psycharakis S G amp Sanders R H (2010) Body roll in swimming a review Journal of Sports Sciences

28(3) 229-236 doi 919053458 [pii]

10108002640410903508847

Reid M Elliott B amp Alderson J (2008) Lower-limb coordination and shoulder joint mechanics in the

tennis serve Medicine and Science in Sports and Exercise 40(2) 308-315 doi 101249mss0b013e31815c6d61

Rushall B S Sprigings E J Holt L E amp Cappaert J M Forces in Swimming - A Re-evaluation of

Current Status Retrieved 15 June 2015 from httpcoachscisdsueduswimbulletstablehtm

Sakurai S Reid M amp Elliott B (2013) Ball spin in the tennis serve spin rate and axis of rotation Sports

Biomechanics 12(1) 23-29 doi 101080147631412012671355

Schleihauf R E (2004) Biomechanics of human movement Bloomington IN Authorhouse

Seeley M K Uhl T L McCrory J McGinn P Kibler W B amp Shapiro R (2008) A comparison of muscle activations during traditional and abbreviated tennis serves Sports Biomechanics 7(2) 248-

259 doi 10108014763140701841746

253

Εικόνα 1020 Αλαπαξάζηαζε ηεο γηγάληηαο αηψξεζεο πξνο ηα πίζσ Ζ θφθθηλε γξακκή δείρλεη ηε κεηαηφπηζε ηνπ ΚΜ Ζ ηαρχηεηα ηνπ ΚΜ είλαη κέγηζηε ζην ζεκείν Γ θαη ρακειφηεξε ζην ζεκείν Γ Ζ επηηάρπλζε ηνπ ΚΜ είλαη κέγηζηε ζην ζεκείν

Α ελψ ε επηβξάδπλζε ζην ζεκείν Β

72 Δθαξκνγή δπλάκεσλ θαηά ην γηγαληηαίν αηψξεκα Οη δπλάκεηο νη νπνίεο αζθνχληαη θαηά ηελ αηψξεζε ηνπ αζιεηή ζην κνλφδπγν είλαη νη εμήο (Hay 1993) (Δη-

θφλα 1021) Ζ δχλακε ηεο βαξχηεηαο

Ζ δχλακε αληίδξαζεο ηεο κπάξαο πξνο ηα ρέξηα ε νπνία έρεη δπν ζπληζηψζεο ηελ θε-

ληξνκφιν ε νπνία αζθείηαη ζηελ θαηεχζπλζε ηεο γξακκήο πνπ ελψλεη ην ΚΜ ηνπ ζψκα-ηνο κε ην θέληξν ηεο κπάξαο θαη κηα θάζεηε δχλακε

Ζ ξνπή ε νπνία παξάγεηαη απφ ηηο δπλάκεηο ηεο ηξηβήο ησλ ρεξηψλ κε ηελ κπάξα

Μπτθέο δπλάκεηο

254

Εικόνα 1021 Γπλάκεηο νη νπνίεο αζθνχληαη θαηά ηελ αηψξεζε ζην κνλφδπγν (ζρεδηαζκφο ησλ δπλάκεσλ ζην αξρείν

(2015_European_Artistic_Gymnastics_Championships_-_Horizontal_bar_-_Vlasios_Maras_08jpg Pierre-Yves Beau-

douin Τπφ ηελ άδεηα CC BY-SA 40 via Wikimedia Commons)

Όηαλ ν αζιεηήο βξεζεί ζηελ αθεηεξία (ζέζε 0deg) ε γξακκή ηεο βαξχηεηαο δηαπεξλά ηνλ άμνλα πεξη-ζηξνθήο θαη επνκέλσο δελ κπνξεί λα παξάγεη θακία θίλεζε Καζψο ν αζιεηήο εθηειεί ηελ πεξηζηξνθή ν

κνριφο ηνπ δηαλχζκαηνο ηεο βαξχηεηαο ζε ζρέζε κε ηελ κπάξα κεηαβάιιεηαη θαη είλαη κέγηζηνο ζηηο νξηδφ-

ληηεο ζέζεηο ηνπ ζψκαηνο ζε ζρέζε κε ηελ κπάξα (ζέζε 90deg θαη 180deg) είηε ζην αλέβαζκα είηε ζην θαηέβα-ζκα Ζ ξνπή ηεο βαξχηεηαο είλαη αληίζεηε πξνο ηελ θίλεζε ηνπ αζιεηή ζην αλέβαζκα ελψ ην αληίζεην ζπκ-

βαίλεη ζην θαηέβαζκα

Ζ ξνπή ηεο ηξηβήο είλαη πάληα αληίζεηε ζηελ θαηεχζπλζε ηεο θίλεζεο Καηά ηελ αλνδηθή θάζε ε ξνπή ησλ δπλάκεσλ ηεο ηξηβήο καδί κε ηε ξνπή ηεο βαξχηεηαο έρνπλ ηελ ίδηα θνξά θαη επηβξαδχλνπλ ηνλ

αζιεηή Καηά ηελ θάζνδν ε ξνπή ηεο ηξηβήο είλαη αληίζεηε ζηε ξνπή ηεο βαξχηεηαο Υσξίο θακία κεηαβνιή

ζηε ζέζε ηνπ ζψκαηνο ε πιήξεο πεξηζηξνθή γχξσ απφ ηελ κπάξα δελ είλαη εθηθηή ιφγσ ηεο ζπλερνχο επί-

δξαζεο ηεο ηξηβήο Ζ θεληξνκφινο δχλακε (Fθ) έρεη σο ζηφρν λα δηαηεξεί ηελ πεξηζηξνθηθή θίλεζε ηνπ ΚΜ ηνπ ζψκα-

ηνο γχξσ απφ ηελ κπάξα Δάλ σ ε γσληαθή ηαρχηεηα ηνπ ΚΜ m ε κάδα θαη r ε αθηίλα πεξηζηξνθήο ε Fθ

δίλεηαη απφ ηε ζρέζε

Δπνκέλσο ε Fθ είλαη κέγηζηε φηαλ ν αζιεηήο εκθαλίδεη ηε κεγαιχηεξε ηαρχηεηα πεξηζηξνθήο (σ) ζε

ζπλδπαζκφ κε ηε κηθξφηεξε αθηίλα πεξηζηξνθήο (r) Δθφζνλ ε σ απμάλεη θαηά ηελ θαζνδηθή θάζε ηνπ αησ-

ξήκαηνο (Δηθφλα 1020) ηφηε ε Fθ είλαη πςειφηεξε ζε απηήλ ηε θάζε κε ηηκέο πνπ θηάλνπλ ηηο 35 θνξέο ην ζσκαηηθφ βάξνο (Kerwin amp Hilley 2003) Δπηπιένλ ε άζθεζε ηεο Fθ επηβαξχλεη ηδηαίηεξα ηε ιαβή ελψ

πξνθαιεί παξακφξθσζε ηεο κπάξαο πεξίπνπ θαηά 9 cm (Kerwin amp Hilley 2003) Ζ παξακφξθσζε απηή ηεο

κπάξαο φκσο ιεηηνπξγεί ζεηηθά γηα ηνλ αζιεηή αθνχ θαηά ηελ επεξρφκελε αλνδηθή θάζε ε κπάξα επαλέξ-

ρεηαη θαη πξνζδίδεη επηπιένλ ειαζηηθή ελέξγεηα ζηνλ αζιεηή γηα λα επηηχρεη ηελ αλχςσζή ηνπ Ζ παξαπάλσ πεξηγξαθή ησλ δπλάκεσλ πνπ αζθνχληαη ζηνλ αζιεηή βαζίδεηαη ζε εθαξκνγή ησλ λφ-

κσλ ηεο θπζηθήο ρσξίο λα ιακβάλεη ππφςε ηεο ηε κεηαβνιή ηεο ζέζεο ηνπ ζψκαηνο θαηά ηελ θίλεζε Όπσο

έρεη ήδε αλαθεξζεί ην αηψξεκα ραξαθηεξίδεηαη απφ θάκςε ησλ αξζξψζεσλ θαηά ηελ αλνδηθή θάζε θαη έ-θηαζε θαηά ηελ θαζνδηθή θάζε Με ηελ έθηαζε ησλ αξζξψζεσλ απμάλεη ε αθηίλα πεξηζηξνθήο ελψ κε ηελ

θάκςε ζπκβαίλεη ην αληίζεην Απηή ε κεηαβνιή επηηξέπεη ζηνλ αζιεηή

255

1 Να κεηψζεη ηελ επίδξαζε ηεο ξνπήο ηεο βαξχηεηαο θαηά ηελ άλνδν θαη λα ηελ απμήζεη θαηά

ηελ θάζνδν 2 Να απμήζεη ηε γσληαθή ηαρχηεηα ζε φιεο ηηο θάζεηο

3 Να επηηχρεη κεγαιχηεξε αχμεζε ηεο ζηξνκθνξκήο θαηά ηελ θαζνδηθή θάζε απφ ηελ αληί-

ζηνηρε κείσζε ηεο ζηξνκθνξκήο θαηά ηελ αλνδηθή θάζε (Yeadon amp Hiley 2000)

Ο ξφινο ησλ κπτθψλ δπλάκεσλ θαηά ην γηγαληηαίν αηψξεκα εθθξάδεηαη κέζα απφ ηηο κεηαβνιέο ζηε ζέζε ηνπ ζψκαηνο ηηο νπνίεο πξνθαιεί πγθεθξηκέλα ε ππεξέθηαζε ησλ ηζρίσλ ιίγν πξηλ ηελ νξηδφληηα ζέζε

θάησ απφ ηελ κπάξα καδί κε ηελ θάκςε ησλ ηζρίσλ θαη ησλ ψκσλ θαηά ηελ αλνδηθή θάζε αλεβάδνπλ ην ΚΜ

θνληά ζηελ κπάξα απμάλνληαο ηφζν ηε δπλακηθή φζν θαη ηελ θηλεηηθή ηνπ ελέξγεηα Δπνκέλσο ν ξφινο ησλ κπτθψλ δπλάκεσλ ζα κπνξνχζε λα ζπλνςηζηεί σο εμήο

1 Να κεηαηνπίδεη ηα κέιε ηνπ ζψκαηνο ψζηε λα κεηαβάιιεη ηελ αθηίλα πεξηζηξνθήο ηνπ ΚΜ

ηνπ ζψκαηνο 2 Να πξνδίδεη ηελ απαξαίηεηε κεραληθή ελέξγεηα ε νπνία ράλεηαη ιφγσ ηεο ζπλερνχο επίδξα-

ζεο ηεο ηξηβήο θαηά ηελ πξνεγνχκελε πεξηζηξνθή

3 Να επηηαρχλεη ην ζψκα θαηά ην 2ν ηεηαξηεκφξην ηεο αλνδηθήο θάζεο (Sevrez Rao Berton

amp Bootsma 2012)

73 Μεζνδνινγηθέο επηζεκάλζεηο γηα ηελ αλάιπζε ηνπ γηγάληηνπ αησξήκαηνο Ζ θηλεκαηηθή αλάιπζε κε κηα θάκεξα είλαη επαξθήο γηα ηε ρσξνρξνληθή θαη βαζηθή δηζδηάζηαηε αλάιπζε

ηεο θίλεζεο Μηα ηππηθή εκβηνκεραληθή αλάιπζε ηνπ γηγάληηνπ αησξήκαηνο ζα κπνξνχζε λα πεξηιακβάλεη

ηηο εμήο κεηαβιεηέο 1 ηε ρξνληθή δηάξθεηα ησλ θάζεσλ 2 ηε κέγηζηε θαη ηελ ειάρηζηε γσλία ησλ ηζρίσλ θαη ησλ ψκσλ θαζψο θαη ην ρξφλν επίηεπμήο

ηνπο σο πνζνζηφ ηεο ζπλνιηθήο πεξηζηξνθήο

3 ηε κέγηζηε θαη ηελ ειάρηζηε απφζηαζε ηνπ ΚΜ απφ ηελ κπάξα θαη ην ρξφλν επίηεπμήο ηνπο 4 ηε κέγηζηε θαη ηελ ειάρηζηε ηαρχηεηα ηνπ ΚΜ ζηε δηάξθεηα ηεο πεξηζηξνθήο θαη ην ρξφλν

επίηεπμήο ηνπο

5 ηελ ηαρχηεηα ηνπ ΚΜ πξηλ θαη θαηά ηε δηάξθεηα ηεο ηειηθήο απειεπζέξσζεο 6 ηε κέγηζηε ειεθηξνκπνγξαθηθή δξαζηεξηφηεηα θαη ην ρξφλν επίηεπμήο ηεο γηα θάζε κπ

8 Σν ειεχζεξν ζηπι (Κνιχκβεζε) Ζ εηδνπνηφο δηαθνξά αλάκεζα ζηελ θνιχκβεζε θαη ηα ππφινηπα αγσλίζκαηα είλαη φηη νη θηλήζεηο πξαγκαην-

πνηνχληαη κέζα ζην λεξφ Όπσο έρεη ήδε αλαθεξζεί ζην Κεθάιαην 8 ε αληίζηαζε ηνπ λεξνχ ζηελ θίλεζε ηνπ ζψκαηνο αλαιχεηαη ζηελ νπηζζέιθνπζα δχλακε θαη ζηε δχλακε ηεο άλσζεο Ζ νπηζζέιθνπζα δχλακε είλαη

αληίζεηε ζηε θίλεζε ηνπ ζψκαηνο ελψ ε άλσζε είλαη θάζεηε πξνο ηελ νπηζζέιθνπζα δχλακε Ζ επίηεπμε

ηεο κέγηζηεο δπλαηήο ηαρχηεηαο ηνπ ζψκαηνο πξαγκαηνπνηείηαη κέζσ ηνπ πεξηνξηζκνχ ηεο αληίζηαζεο ηνπ

λεξνχ ζηελ θίλεζε ηνπ ζψκαηνο αιιά θαη ηεο εθκεηάιιεπζεο ηεο αληίζηαζεο ηνπ λεξνχ γηα ηελ πξνψζεζε ηνπ ζψκαηνο

81 Φάζεηο ηεο θίλεζεο Ζ θίλεζε ηνπ ρεξηνχ ζην ειεχζεξν δηαθξίλεηαη ζε ηέζζεξηο θάζεηο (Gourgoulis et al 2008) (Δηθφλα 1022)

1 Γιίζηξεκα Ζ θάζε απηή νξίδεηαη απφ ηελ είζνδν ηνπ ρεξηνχ ζην λεξφ έσο ηε κέγηζηε κεηα-ηφπηζή ηνπ πξνο ηα εκπξφο (ζρεηηθή δηάξθεηα 30-35)

2 Έιμε Ζ νπνία νξίδεηαη απφ ηε κέγηζηε κεηαηφπηζε ηνπ ρεξηνχ πξνο ηα έσο ηε ζηηγκή πνπ ην

ρέξη πεξλάεη θάησ απφ ηνλ ψκν (ζρεηηθή δηάξθεηα 15-20) 3 Ώζεζε Ζ νπνία νξίδεηαη απφ ηε ζηηγκή πνπ ην ρέξη πεξλάεη θάησ απφ ηνλ ψκν έσο ηελ έμνδν

ηνπ ρεξηνχ απφ ην λεξφ (ζρεηηθή δηάξθεηα 17-22)

4 Δπαλαθνξά Οξίδεηαη απφ ηελ έμνδν ηνπ ρεξηνχ απφ ην λεξφ έσο ηελ είζνδφ ηνπ θαη πάιη κέ-

ζα ζην λεξφ (ζρεηηθή δηάξθεηα 26-33)

256

Εικόνα 1022 Κχθινο ηεο ρεξηάο θαη επηκέξνπο θάζεηο ζην ειεχζεξν

82 Κηλεκαηηθά ραξαθηεξηζηηθά Ζ ζέζε ηεο παιάκεο ζε ζρέζε κε ηε θνξά ηνπ λεξνχ απνηειεί ζεκείν-θιεηδί γηα φια ηα αγσλίζκαηα ηεο θν-

ιχκβεζεο αθνχ ζηελ νπζία θαζνξίδεη ηνλ ηξφπν εθαξκνγήο ηεο αληίζηαζεο ηνπ λεξνχ ζηελ παιάκε θαη θαηrsquo επέθηαζε ηηο πξνσζεηηθέο δπλάκεηο Παξαδνζηαθά αλαθέξεηαη φηη ε θίλεζε ηνπ ρεξηνχ αθνινπζεί κηα

ζηγκνεηδή ηξνρηά θαηά ηελ νπνία ε παιάκε θηλείηαη ζε ζρέζε κε ην ζψκα σο εμήο (Hay 1993)

Καηά ηε θάζε ηνπ γιηζηξήκαηνο θηλείηαη πξνο ηα κπξνζηά θάησ θαη έμσ

Καηά ηελ έιμε θέξεηαη πξνο ηα θάησ έζσ θαη πίζσ θαη

Καηά ηελ ψζεζε πξνο ηα πάλσ θαη έμσ

Όπσο ζα δνχκε παξαθάησ απηή ε ηερληθή πεγάδεη απφ ζεσξεηηθά κνληέια ηα νπνία βαζίδνληαη ζηε ηδέα φηη ε θχξηα δχλακε πξνψζεζεο νθείιεηαη ζηελ άλσζε ή ζηελ δηαθνξά ηεο πίεζεο αλάκεζα ζηηο δχν

πιεπξέο ηεο παιάκεο (αξρή ηνπ Bernoulli) Όκσο ηα ηειεπηαία ρξφληα ε άπνςε απηή έρεη αλαηξαπεί κε απν-

ηέιεζκα ην πξνηεηλφκελν θηλεκαηηθφ κνληέιν ηεο ηερληθήο ηεο ρεξηάο λα έρεη αιιάμεη (Gourgoulis et al 2015 Maglischo 2013 Rushall Sprigings Holt amp Cappaert)

Ζ ζέζε ηεο παιάκεο πεξηγξάθεηαη κε ηε γσλία επίζεζεο δειαδή ηε γσλία αλάκεζα ζην επίπεδν ηεο

παιάκεο θαη ηε ξνή ηνπ λεξνχ (Δηθφλα 1025) Σν επίπεδν ηεο παιάκεο νξίδεηαη απφ δχν θάζεηα δηαλχζκαηα

θαηά κήθνο ηεο παιάκεο ηα νπνία νξίδνπλ έλα θάζεην πξνο ηελ παιάκε επίπεδν Ζ ξνή ηνπ λεξνχ ζπλήζσο εθθξάδεηαη ππνινγίδνληαο ην δηάλπζκα ηεο ηαρχηεηαο ηεο παιάκεο (Gourgoulis et al 2015) Με ηελ έλαξμε

ηνπ γιηζηξήκαηνο ην ρέξη βξίζθεηαη κπξνζηά θαη πξνο ηα θάησ κε κηα ειαθξά θιίζε ζε ζρέζε κε ην λεξφ κε

γσλία αξλεηηθή (~5deg) θάηη πνπ ζεκαίλεη φηη πξνεγείηαη ε ξαρηαία επηθάλεηα ηνπ ρεξηνχ ην ηέινο ηνπ γιη-ζηξήκαηνο ε γσλία απμάλεηαη πεξίπνπ ζηηο 10deg ψζηε λα πξνεγείηαη ε παιακηαία επηθάλεηα ηνπ ρεξηνχ Καηά

ηε θάζε ηεο έιμεο θαζψο ε παιάκε θέξεηαη πξνο ηα έζσ πίζσ θαη θάησ ε γσλία επίζεζεο κεγηζηνπνηείηαη

ζηηο 50deg ελψ ζηελ ψζεζε κεηψλεηαη θηάλνληαο ηηο 35deg (Gourgoulis et al 2008 Gourgoulis et al 2015) Έλα επηπιένλ ζεκαληηθφ ζηνηρείν ηεο θίλεζεο ηεο παιάκεο είλαη πνηα πιεπξά ηεο παιάκεο δηαζρίδεη

πξψηε ην λεξφ θαη πνηα αθνινπζεί Απηή εθθξάδεηαη κε ηε γσλία αλάκεζα ζηε ξνή ηνπ λεξνχ (ηαρχηεηα ηεο

παιάκεο) θαη ην επίπεδν ηεο παιάκεο Καηά ηελ είζνδν ζην λεξφ ε παιάκε έξρεηαη ζε επαθή πξψηα κε ηελ

έμσ επηθάλεηα δειαδή κε ην κεγάιν δάθηπιν θαη ην δείθηε έρνληαο κηα πνιχ ειαθξά θιίζε πξνο ηα έμσ Απηφκαηα φκσο ε παιάκε επζπγξακκίδεηαη θαζψο φιν ην ρέξη εηζέξρεηαη κέζα ζην λεξφ ηε κέζε θάζε

ηεο έιμεο ην ρέξη αιιάδεη θιίζε ψζηε πξψηα λα δηαζρίδεη ην λεξφ ε έμσ επηθάλεηα (κε κηθξφ δάθηπιν) θαη

έπεηηα ε έζσ (ην κεγάιν δάθηπιν) Απηή ε θιίζε (κε κηθξή κείσζε) παξακέλεη κέρξη ην ηέινο ηεο ρεξηάο εκαληηθά ζηνηρεία ηεο θίλεζεο απηήο είλαη νη κεηαβνιέο ζηνλ πξεληζκφ θαη ππηηαζκφ ηνπ αληηβξαρίνπ ηελ

παιακηαία θάκςε ηεο περενθαξπηθήο άξζξσζεο αιιά θαη ηελ θεξθηδηθή θαη σιέληα απφθιηζε ηεο παιάκεο

Καηά ηε θάζε ηεο εηζφδνπ ηνπ ρεξηνχ ζην λεξφ ν ψκνο βξίζθεηαη ζε θάκςε 170-180deg (ε γσλία ησλ

180deg απνηειεί ηε γσλία αλαθνξάο θαη αληηζηνηρεί ζηελ αλαηνκηθή θάκςε φινπ ηνπ άλσ άθξνπ θέξνληαο ην ρέξη ςειά δίπια απφ ην θεθάιη) ειαθξά νξηδφληηα απαγσγή θαη έζσ ζηξνθή ν αγθψλαο ζε θάκςε 145deg

(πιήξεο έθηαζε = 180deg) ην αληηβξάρην ζε νπδέηεξε ζέζε θαη ε περενθαξπηθή άξζξσζε έρεη κηα ειαθξά πα-

ιακηαία θάκςε (168deg κε νπδέηεξε ζέζε = 180deg) (Cappaert Pease amp Troup 1995 McCabe Psycharakis amp Sanders 2011 Payton Baltzopoulos amp Bartlett 2002 Usher 1993) Μεηά ηελ είζνδν ζην λεξφ ην ρέξη πξψ-

ηα θηλείηαη πξφζζηα κέρξη ηελ έθηαζε ηνπ αγθψλα έπεηηα θηλείηαη πξνο ηα έμσ γηα λα laquoπηάζεηraquo ην λεξφ θαη

ζηε ζπλέρεηα θαηεπζχλεηαη πξνο ηα θάησ κε ζηαδηαθή έθηαζε ηνπ ψκνπ θαη νξηδφληηα θάκςε ηνπ αγθψλα Με ηελ έλαξμε ηεο έιμεο ν ψκνο εθηείλεηαη ην ρέξη δειαδή laquoθαηεβαίλεηraquo πξνο ηα θάησ (κε γσ-

λία πεξίπνπ 131deg) ν αγθψλαο παξακέλεη ζε ειαθξά θάκςε (147deg) αιιά αξρίδεη λα θάκπηεηαη ελψ ε περεν-

θαξπηθή άξζξσζε εκθαλίδεη κηα ειαθξά θάκςε (162deg) ην κεησπηαίν επίπεδν ν ψκνο πξνζάγεηαη (θαηά 40-

45deg (Payton et al 2002)) θαη ζηξέθεηαη πξνο ηα έζσ θέξνληαο ην ρέξη ζε ηέηνηα ζέζε ψζηε λα αζθήζεη πξν-σζεηηθή δχλακε ζην λεξφ ην ηέινο ηεο έιμεο ν ψκνο έρεη εθηαζεί (γσλία = 56deg) θαη μεθηλά λα ζηξέθεηαη

πξνο ηα έμσ ν αγθψλαο βξίζθεηαη ζε κεγάιε θάκςε (γσλία = 93deg) ελψ ε περενθαξπηθή άξζξσζε θάκπηεηαη

επηπιένλ (γσλία = 154deg)

257

Εικόνα 1023 Κακπχιε ηεο ηξνρηάο ηνπ ρεξηνχ ζε κηα ρεξηά Ζ θίλεζε πεξηγξάθεηαη σο πνζνζηφ ηεο κεηαηφπηζεο ζηνλ νξη-δφληην θαη ηνλ θαηαθφξπθν άμνλα

ην ηέινο ηεο θάζεο ηεο ψζεζεο ν ψκνο έρεη εθηαζεί (γσλία = 18deg) (ην αληηβξάρην θηάλεη δίπια ζην

ζψκα) θαη βξίζθεηαη ζε έμσ ζηξνθή ε περενθαξπηθή άξζξσζε θάκπηεηαη επηπιένλ (γσλία = 154deg) ελψ ν

αγθψλαο εκθαλίδεη κηθξφηεξε θάκςε (γσλία = 107deg) Να ζεκεησζεί φηη παξά ηε γεληθή αίζζεζε φηη ππάξρεη θίλεζε πξνο ηα πίζσ φιν ην άθξν θηλείηαη κπξνζηά (ε πξφζζηα θίλεζε ησλ ψκσλ ηζνζηαζκίδεη ηελ νπίζζηα

θίλεζε ησλ ρεξηψλ) έζσ θαη πίζσ κε απνηέιεζκα ε άλσζε πάιη λα σζεί ην ζψκα κπξνζηά Καηά ηελ επα-

λαθνξά πξψηα εμέξρεηαη ν αγθψλαο έπεηηα ην κηθξφ δάθηπιν θαη ηέινο ε επηθάλεηα ηνπ κεγάινπ δαθηχινπ Ο αγθψλαο βξίζθεηαη ζε θάκςε ελψ ν ψκνο αξρίδεη ζηαδηαθά λα θάκπηεηαη

Ζ ζέζε ηνπ ζψκαηνο είλαη επζπγξακκηζκέλε κε ην θεθάιη ρακειά ηα ηζρία ειαθξά θάησ απφ ηνπο

ψκνπο θαη ηα πφδηα ραιαξά θαη εθηεηακέλα Δηδηθφηεξα ε ζηξνθή ηνπ θνξκνχ θαηά ηελ εθηέιεζε ηεο ρεξηάο είλαη ζεκαληηθφο παξάγνληαο γηα ηελ ηειηθή επίδνζε Ζ ζηξνθή ηνπ θνξκνχ κεηξάηαη ηνπνζεηψληαο κηα μχ-

ιηλε θαηαζθεπή θάζεηα ζηελ πιάηε ηνπ αζιεηή θαη κεηξψληαο ηε γσλία (ζην κεησπηαίν επίπεδν) αλάκεζα

ζηελ επζεία πνπ δηέξρεηαη ηελ μχιηλε απηή θαηαζθεπή θαη ηελ θαηαθφξπθν Αχμεζε ηεο γσλίαο ζεκαίλεη

ζηξνθή ηνπ θνξκνχ πξνο ηελ αληίζεηε πιεπξά ηνπ ρεξηνχ ην νπνίν εηζέξρεηαη ζην λεξφ Ζ γσλία απηή θπκαί-λεηαη πεξίπνπ απφ 55deg έσο 65deg επεξεάδεη ηε ζέζε ηνπ ρεξηνχ αιιά φρη ηελ ηαρχηεηά ηνπ (Psycharakis amp

Sanders 2010) Ζ ζηξνθή απηή ιακβάλεη ρψξα θαηά ηε θάζε ηνπ γιηζηξήκαηνο θαη πξηλ αξρίδεη ε δηαδηθαζία

ηεο έιμεο ηνπ ρεξηνχ Ζ ζηξνθή ηνπ θνξκνχ είλαη απνηέιεζκα ηεο ζηξνθήο ησλ ηζρίσλ θαη ησλ ψκσλ ηνλ ηειηθφ ησλ

100m ειεχζεξν ησλ Οιπκπηαθψλ αγψλσλ ηνπ 1992 νη αζιεηέο πξαγκαηνπνηνχζαλ κεγαιχηεξε ζηξνθηθή

θίλεζε ησλ ψκσλ (34deg) ζε ζρέζε κε ηα ηζρία (-18deg) ελψ ε κεηαβνιή ηεο ζηξνθήο ησλ ψκσλ ήηαλ αληίζεηε απφ απηή ησλ ηζρίσλ ηα 200 m ε γσλία ησλ ηζρίσλ ήηαλ πνιχ κεγαιχηεξε (107deg) ζε ζρέζε κε ηα ηζρία

(54deg) (Psycharakis amp Sanders 2008)

821 Σαρχηεηα ηεο ρεξηάο θαη δείθηεο ζπλαξκνγήο Ζ ηαρχηεηα απνηειεί ην βαζηθφ ραξαθηεξηζηηθφ ηεο επίδνζεο Ζ ηαρχηεηα ηνπ θνιπκβεηή είλαη ζπλδπαζκφο

ηνπ κήθνπο θαη ηεο ζπρλφηεηαο ηεο ρεξηάο Σν κήθνο ηεο ρεξηάο είλαη ε νξηδφληηα απφζηαζε ζε έλαλ πιήξε θχθιν ελψ ε ζπρλφηεηα νξίδεηαη σο ν αξηζκφο ησλ θχθισλ ζην ιεπηφ Ο ζπλδπαζκφο ησλ δχν κεηαβιεηψλ

εμαξηάηαη απφ ηελ απφζηαζε πνπ δηαλχεηαη∙ ζηα αγσλίζκαηα ηαρχηεηαο ε πςειφηεξε κέζε ηαρχηεηα ζπλδέ-

εηαη κε κεγαιχηεξε ζπρλφηεηα ηεο ρεξηάο θαη κηθξφηεξν κήθνο (Seifert Chollet amp Bardy 2004) ηνπο Οιπ-

258

κπηαθνχο αγψλεο ηνπ 1992 ζηα αγσλίζκαηα ηαρχηεηαο αλδξψλ νη κεηαβνιέο ησλ παξακέηξσλ ηεο ηαρχηεηαο

ήηαλ νη εμήο Ζ κέζε ηαρχηεηα θπκάλζεθε απφ 201 ms ζηα 50 m 184 ms ζηα 100 m θαη 170 ms

ζηα 400 m

Ζ ζπρλφηεηα ηεο ρεξηάο θπκάλζεθε απφ 102 θχθινποs ζηα 50 m 089 θχθινποs ζηα

100 m θαη 078 θχθινποs ζηα 400 m θαη Σν κήθνο θπκάλζεθε απφ 198 m ζηα 50 m 209 ms ζηα 100 m θαη 220 m ζηα 400 m

(Arellano Brown Cappaert amp C 1994)

Καηά ηε δηάξθεηα ελφο αγψλα ε κείσζε ηεο ηαρχηεηαο θπξίσο νθείιεηαη ζηε κείσζε ηνπ κήθνπο ηεο ρεξηάο (Keskinen amp Komi 1993) Απηφ θαίλεηαη εάλ ζπγθξίλεηε ηε κεηαβνιή ηεο θάζε κεηαβιεηήο θα-

ζψο απμάλεηαη ε απφζηαζε ηνπ αγσλίζκαηνο

Με βάζε ηα θηλεκαηηθά ραξαθηεξηζηηθά ππνινγίδεηαη ν δείθηεο ζπλαξκνγήο (Index of Co-ordination) απφ ρεξηά ζε ρεξηά (Chollet Chalies amp Chatard 2000) Ο δείθηεο ζπλαξκνγήο νξίδεηαη σο ν ρξφλνο αλάκεζα

ζηελ έλαξμε ηεο θάζεο έιμεο ηνπ ελφο ρεξηνχ θαη ην ηέινο ηεο θάζεο ψζεζεο ηνπ άιινπ ρεξηνχ θαη ππνινγί-

δεηαη ζε ζπλερφκελεο ρεξηέο Ο ρξφλνο απηφο εθθξάδεηαη σο πνζνζηφ ηνπ ρξφλνπ ηεο ρεξηάο Όηαλ ν δείθηεο

είλαη αξλεηηθφο ηφηε απηφ ζεκαίλεη φηη ην έλα ρέξη πξνζπαζεί λα θηάζεη ην άιιν (catch up) Όηαλ ν δείθηεο είλαη κεδεληθφο ηφηε ηo έλα ρέξη μεθηλά ηε θάζε ηεο έιμεο ελψ ην άιιν ηειεηψλεη ηελ ψζεζε (opposition)

ζηελ πεξίπησζε πνπ ν δείθηεο είλαη ζεηηθφο ηφηε θαη ηα δχν ρέξηα βξίζθνληαη ζηελ πξνσζεηηθή θάζε Ζ αχ-

μεζε ηεο ηαρχηεηαο ζπλνδεχεηαη απφ αχμεζε ηνπ ρξφλνπ ηεο θάζεο πξνψζεζεο αιιά θαη αχμεζε ηνπ δείθηε ζπλαξκνγήο Γηα παξάδεηγκα ν δείθηεο ζπλαξκνγήο θαηά ην αγψληζκα ησλ 800 m ήηαλ ίζνο κε -76 ζην

αγψληζκα ησλ 100 m ήηαλ ίζνο κε -32 m ελψ ζην αγψληζκα ησλ 50 m κεηψζεθε ζην -09 (Chollet

Chalies amp Chatard 2000)

Εικόνα 1024 ρεκαηηθή αλαπαξάζηαζε ηεο νπηζζέιθνπζαο δχλακεο θαη ηεο άλσζεο ζε ηξεηο γσλίεο επίζεζεο

83 Δθαξκνγή δπλάκεσλ θαηά ηε ρεξηά Ζ θίλεζε ηνπ θνιπκβεηή ζην λεξφ αλάγεηαη ζηελ ηθαλφηεηά ηνπ λα παξάγεη δπλάκεηο νη νπνίεο ζα ηνλ σζή-ζνπλ κπξνζηά θαη λα κεηψζεη ηαπηφρξνλα ηηο δπλάκεηο νη νπνίεο ηείλνπλ λα αληηζηαζνχλ ζηελ θίλεζή ηνπ

Καη ζηηο δχν πεξηπηψζεηο νη δπλάκεηο εμαξηψληαη απφ ηηο ηδηφηεηεο ηεο αληίζηαζεο ηνπ λεξνχ ζηελ θίλεζε

ηνπ ζψκαηνο

831 Πξνσζεηηθέο δπλάκεηο Οη δπλάκεηο πξνψζεζεο ηνπ θνιπκβεηή ζην λεξφ πξνέξρνληαη απφ ηελ θίλεζε ηνπ ρεξηνχ Όηαλ ην ρέξη εη-

ζέιζεη ζην λεξφ νη δπλάκεηο πνπ δέρεηαη είλαη ε νπηζζέιθνπζα θαη ε άλσζε Έρνπλ αλαπηπρζεί δηάθνξα

ζεσξεηηθά κνληέια ηνπ ηξφπνπ εθαξκνγήο ησλ δπλάκεσλ απηψλ φπσο απηφ ηεο δχλακεο ηεο άλσζεο ηεο νπηζζέιθνπζαο δχλακεο ηεο αλάιπζεο κε βάζε ηελ αξρή ηνπ Bernoull ηεο ζεσξίαο ησλ ζηξνβηιηζκψλ ηεο

ζεσξίαο ηεο θίλεζεο ηνπ θνππηνχ (sculling) θαη ηνπ λφκνπ ηεο δξάζεο - αληίδξαζεο ηνπ Νεχησλα (Maglischo

2013 Rushall et al2015) Ζ θχξηα δηαθνξά αλάκεζα ζε απηά ηα ζεσξεηηθά κνληέια είλαη ν ηξφπνο εθαξκν-γήο ησλ δπλάκεσλ ηεο άλσζεο θαη ηεο νπηζζέιθνπζαο νδεγψληαο ζε δηαθνξεηηθά ζπκπεξάζκαηα ζρεηηθά κε

ηε ζπλεηζθνξά ηεο θαζεκίαο απφ απηέο ηηο δπλάκεηο ζηελ πξνψζεζε ηνπ ζψκαηνο

Ζ ζπλεηζθνξά ηεο θάζε δχλακεο νξίδεηαη θπξίσο απφ ηε γσλία επίζεζεο ηνπ ρεξηνχ Δδψ δηαθξί-

λνπκε ηηο εμήο πεξηπηψζεηο (Bixler amp Riewald 2002 Schleihauf 2004) (Δηθφλα 1024)

259

1 Όηαλ ε γσλία επίζεζεο είλαη κεδέλ ηφηε ε επηθάλεηα ηεο παιάκεο ε νπνία έξρεηαη ζε επαθή

κε ηε ξνή ηνπ λεξνχ είλαη ειάρηζηε∙ ην ρέξη δελ κπνξεί λα κεηαηνπίζεη θαζφινπ ην λεξφ θαη ζπλεπψο δελ κπνξεί λα παξαρζεί θακία δχλακε αληίδξαζεο

2 Όηαλ ε γσλία επίζεζεο απμάλεη κέρξη πεξίπνπ ηηο 40deg ηφηε ε δχλακε ηεο άλσζεο απμάλεηαη

ελψ ε νπηζζέιθνπζα δχλακε παξακέλεη ζρεηηθά ρακειή

3 Όηαλ ε γσλία επίζεζεο απμάλεηαη πάλσ απφ ηηο 40deg ηφηε ε άλσζε κεηψλεηαη ελψ ε νπηζζέι-θνπζα ζπλερίδεη λα απμάλεη

4 Όηαλ ε γσλία είλαη 90deg ηφηε ε παιάκε είλαη θάζεηε πξνο ηε ξνή ηνπ λεξνχ κε απνηέιεζκα

φιε ε επηθάλεηα ηεο παιάκεο λα θνληξάξεη ην λεξφ θαη ε δχλακε αληίδξαζεο λα έρεη νπίζζηα - πιάγηα θαηεχζπλζε Ζ δχλακε ηεο νπηζζέιθνπζαο είλαη κέγηζηε ελψ ηεο άλσζεο ειάρηζηε

Αλεμάξηεηα απφ ην ζεσξεηηθφ κνληέιν ηα ηειεπηαία δεδνκέλα δείρλνπλ φηη ε ζπλεηζθνξά ηεο άλσ-

ζεο θαη ηεο νπηζζέιθνπζαο εμαξηάηαη απφ ηε θάζε ηεο θίλεζεο θαη απφ ηε κεηαηφπηζε ηνπ αληηβξαρίνπ θαη ηνπ ρεξηνχ θαηά ηε δηάξθεηα ηεο ρεξηάο (Gourgoulis et al 2015)

Καηά ην γιίζηξεκα ε ζπληζηακέλε δχλακε αληίδξαζεο ηνπ λεξνχ είλαη ρακειή (lt5 N) θαη

απμάλεη ζην ηέινο ηνπ γιηζηξήκαηνο (lt10N) Ζ νπηζζέιθνπζα δχλακε ζηελ πξψηε θάζε ηνπ

γιηζηξήκαηνο είλαη κεδακηλή γηα λα απμεζεί πξνο ην ηέινο ηεο θάζεο (~5 N) ελψ ε άλσζε

είλαη ζρεηηθά πςειφηεξε ζηελ αξρή γηα λα απμεζεί πξνο ην ηέινο ηεο θάζεο (~5 N) Απηφ νθείιεηαη ζην φηη ε γσλία επίζεζεο ζηελ είζνδν είλαη πνιχ κηθξή θαη επνκέλσο ε νπηζζέι-

θνπζα είλαη ειάρηζηε Δπηπιένλ θαίλεηαη φηη ε αξρηθή θάζε ηνπ γιηζηξήκαηνο ζπλεηζθέξεη

ειάρηζηα ζηελ πξνψζεζε ηνπ ζψκαηνο

Καηά ηελ έιμε ζηελ αξρή παξαηεξείηαη κηα ηαρεία αχμεζε ηεο νπηζζέιθνπζαο (~10N) ελψ

ε άλσζε απμάλεη ζηαδηαθά ζην ηέινο ηεο θάζεο (~10 N) Απηή ε κεγαιχηεξε ζπλεηζθνξά

ηεο νπηζζέιθνπζαο δχλακεο ίζσο νθείιεηαη ζηελ αχμεζε ηεο γσλίαο επίζεζεο ηνπ ρεξηνχ

Καηά ηελ ψζεζε ε άλσζε ζπλερίδεη λα απμάλεη πιεζηάδνληαο ηα 15 N ελψ ε νπηζζέιθνπζα

ζηαδηαθά κεηψλεηαη ζηα 5 N Απηφ νθείιεηαη ζηε κείσζε ηεο γσλίαο επίζεζεο ηνπ ρεξηνχ ε νπνία επλνεί ηελ άλσζε παξά ηελ νπηζζέιθνπζα (Schleihauf 2004)

Πέξα απφ ηελ θίλεζε ησλ ρεξηψλ πξνσζεηηθέο δπλάκεηο κπνξνχλ λα παξαρζνχλ θαη απφ ηελ θίλεζε

ησλ πνδηψλ ην ειεχζεξν ζηπι ηεο θνιχκβεζεο ε ζπκκεηνρή ηνπο είλαη ζρεηηθά πεξηνξηζκέλε θηάλνληαο

πεξίπνπ ζην 10 κε 15 (Hollander et al 1986)

832 Γπλάκεηο αληίζηαζεο Οη δπλάκεηο αληίζηαζεο δηαθξίλνληαη ζε

Παζεηηθή νπηζζέιθνπζα Ζ νπνία είλαη ε αληίζηαζε ηνπ λεξνχ φηαλ ην ζψκα δε κεηαβάιιεη

ηε ζέζε ηνπ κέζα ζην λεξφ

Δλεξγεηηθή νπηζζέιθνπζα Ζ νπνία είλαη ε αληίζηαζε πνπ πξνέξρεηαη απφ ηηο θηλήζεηο ηνπ

ζψκαηνο κέζα ζην λεξφ

Ζ παζεηηθή νπηζζέιθνπζα είλαη ζπλάξηεζε ηνπ ηεηξαγψλνπ ηεο ηαρχηεηαο ηνπ θνιπκβεηή θαη θπ-

καίλεηαη απφ 30 Ν έσο 120 Ν Ζ παζεηηθή αληίζηαζε κεηξάηαη ζε ειεγρφκελεο ζπλζήθεο αζθψληαο δηαδνρη-

θέο ειθηηθέο δπλάκεηο ζηνλ αζιεηή θαη κεηξψληαο ηελ ηαρχηεηα θίλεζεο ηνπ ζψκαηφο ηνπ Ζ ελεξγεηηθή νπηζζέιθνπζα θαηαγξάθεηαη κε δηάθνξεο ηερληθέο ζε ζπλδπαζκφ κε ηε γεληθή εμίζσζε

ηεο νπηζζέιθνπζαο δχλακεο (βιέπε θεθάιαην 8) κε ηηκέο νη νπνίεο θπκαίλνληαη απφ 28 έσο 66 N ε αληίζε-

ζε κε ηελ παζεηηθή νπηζζέιθνπζα ε ελεξγεηηθή νπηζζέιθνπζα δελ εκθαλίδεη αλαινγηθή ζρέζε κε ηελ ηαρχ-ηεηα ηνπ θνιπκβεηή Γηα παξάδεηγκα έρεη αλαθεξζεί φηη ε ελεξγεηηθή νπηζζέιθνπζα παξακέλεη ζρεδφλ ζηα-

ζεξή ζε ρακειέο ηαρχηεηεο (απφ 11 έσο 15 ms) ελψ απμάλεηαη θαηαθφξπθα απφ ηελ ηαρχηεηα 16 έσο 22

ms (Kolmogorov Rumyantseva Gordon amp Cappaert 1997) Ζ νπηζζέιθνπζα δχλακε είηε ελεξγεηηθή είηε παζεηηθή νθείιεηαη ζηηο δηάθνξεο κνξθέο αληίζηαζεο

ηνπ λεξνχ ζην ζψκα νη νπνίεο πεξηιακβάλνπλ ηελ

1 Μεησπηθή νπηζζέιθνπζα αληίζηαζε Πξφθεηηαη γηα ηελ νπηζζέιθνπζα αληίζηαζε ηνπ λεξνχ πνπ

εμαξηάηαη απφ ηελ ηαρχηεηα ηνπ θνιπκβεηή θαη ην εκβαδφ ηεο εγθάξζηαο επηθάλεηαο ηνπ ζψκα-ηνο θαη ε νπνία έξρεηαη ζε επαθή κε ηε ξνή ηνπ λεξνχ Γηα παξάδεηγκα ε αληίζηαζε απηή απμά-

λεηαη φηαλ ην θεθάιη ηνπ θνιπκβεηή βξίζθεηαη ζεθσκέλν πάλσ απφ ην λεξφ Δπίζεο ην καζηί-

γσκα ησλ πνδηψλ ζπληειεί ζηε κείσζε ηεο νπηζζέιθνπζαο ίζσο ιφγσ ηεο θαιχηεξεο επζπγξάκ-κηζεο ηνπ ζψκαηνο θαη ηεο κείσζεο ηεο εγθάξζηαο επηθάλεηαο Ζ κεησπηθή νπηζζέιθνπζα κπνξεί

λα απνηειεί κέξνο ηεο παζεηηθήο ή θαη ηεο ελεξγεηηθήο νπηζζέιθνπζαο

260

2 Κπκαηνεηδή νπηζζέιθνπζα Πξφθεηηαη γηα ηελ αληίζηαζε πνπ πξνέξρεηαη απφ ηα θχκαηα πνπ

πξνθαιεί ε θίλεζε ηνπ αζιεηή κέζα ζην λεξφ θαη ε νπνία γεληθά κεηψλεηαη κε ηελ επζπγξάκκηζε ηνπ ζψκαηνο κέζα ζην λεξφ Αθνξά κέξνο ηεο ελεξγεηηθήο νπηζζέιθνπζαο Ζ νπηζζέιθνπζα απ-

ηή δχλακε κπνξεί λα έρεη πνιχ κεγάιε επίδξαζε φηαλ ν αζιεηήο θηλείηαη ζε κηθξφ βάζνο (έσο

θαη 50 ηεο ζπλνιηθήο νπηζζέιθνπζαο δχλακεο) ε νπνία φκσο κεηψλεηαη αθφκε θαη ζην 5

φηαλ ν αζιεηήο εθηειεί θηλήζεηο ζε βάζνο πεξίπνπ 06 m (Vennell Pease amp Wilson 2006) 3 Δπηθαλεηαθή νπηζζέιθνπζα δχλακε ή νπηζζέιθνπζα ηξηβήο Πξφθεηηαη γηα ηελ αληίζηαζε ηνπ

λεξνχ ζηελ επηθάλεηα ηνπ ζψκαηνο ε νπνία πξνέξρεηαη απφ αιιειεπίδξαζε ηεο επηθάλεηαο ηνπ

δέξκαηνο (ηξίρεο θιπ) κε ην λεξφ Πξφθεηηαη γηα κέξνο ηεο παζεηηθήο νπηζζέιθνπζαο θαη ζπλεη-ζθέξεη πεξίπνπ ζην 20 ηεο ζπλνιηθήο νπηζζέιθνπζαο δχλακεο (Zaidi Taiar Fohanno amp

Polidori 2008)

84 Μεζνδνινγηθέο επηζεκάλζεηο γηα ηελ αλάιπζε ηεο ρεξηάο Ζ εηδνπνηφο δηαθνξά αλάκεζα ζηελ εκβηνκεραληθή αλάιπζε ηεο ρεξηάο θαη ζηηο ηερληθέο πνπ αλαιχζεθαλ κέρξη ηψξα είλαη φηη ε θίλεζε πξαγκαηνπνηείηαη ηαπηφρξνλα εληφο θαη εθηφο λεξνχ Δπνκέλσο ε δηαδηθαζία

ηεο θηλεκαηηθήο αλάιπζεο απαηηεί ηε ηνπνζέηεζε θάκεξαο κέζα ζην λεξφ ηε θαηάιιειε βαζκνλφκεζε ηνπ

ρψξνπ κέζα ζην λεξφ αιιά θαη ηελ εχξεζε ηξφπσλ ηνπνζέηεζεο ησλ αλαθιαζηήξσλ ζην ζψκα ρσξίο λα α-πνθνιιψληαη κέζα ζην λεξφ Μηα ελδεηθηηθή εκβηνκεραληθή αλάιπζε ηεο ρεξηάο ζα κπνξνχζε λα πεξηιακβά-

λεη ηνλ ππνινγηζκφ ησλ αθφινπζσλ κεηαβιεηψλ

1 ηε ζπλνιηθή δηάξθεηα ηεο ρεξηάο θαη ηε ζρεηηθή δηάξθεηα ησλ επηκέξνπο θάζεσλ

2 ην κήθνο ηε ζπρλφηεηα ηεο ρεξηάο θαη ηε κέζε θνιπκβεηηθή ηαρχηεηα 3 ηε γσλία επίζεζεο θαη ηε γσλία αλάκεζα ζηε ξνή ηνπ λεξνχ θαη ην επίπεδν ηεο παιάκεο αλά

θάζε

4 ηε κέγηζηε ζηξνθή ηνπ θνξκνχ πξνο ηε κία θαη ηελ άιιε πιεπξά ηνπ ζψκαηνο 5 ηηο γσλίεο ηνπ ψκνπ ηνπ αγθψλα θαη ηεο περενθαξπηθήο ηε ζηηγκή ηεο εηζφδνπ ηε ζηηγκή

ηεο έιμεο ηεο ψζεζεο θαη ηεο επαλαθνξάο

6 ηελ θαηαθφξπθε θαη νξηδφληηα ηαρχηεηα ηνπ ρεξηνχ θαηά ηε δηάξθεηα ηεο θίλεζεο 7 ηε κέγηζηε ειεθηξνκπνγξαθηθή δξαζηεξηφηεηα ησλ κπψλ θαη ην ρξφλν επίηεπμήο ηεο

261

Βηβιηνγξαθία Abrams G D Sheets A L Andriacchi T P amp Safran M R (2011) Review of tennis serve motion

analysis and the biomechanics of three serve types with implications for injury Sports Biomechanics

10(4) 378-390 doi 101080147631412011629302

Ae M Nagahara R Ohshima Y Koyama H Takamoto M amp Shibayama K (2007) Biomechanical analysis of the top three male high jumpers at the 2007 World Championships in Athletics New

Studies in Athletics 23(2) 45-52

Arampatzis A amp Bruggemann G P (1999) Mechanical energetic processes during the giant swing exercise

before dismounts and flight elements on the high bar and the uneven parallel bars Journal of Biomechanics 32(8) 811-820

Arellano R Brown P Cappaert l amp C N R (1994) Analysis of 50- l00- and 200-m freestyle swimmers

at the 1992 Olympic Games Journal of Applied Biomechanics 10 189-199

Bahamonde R E amp Knudson D (2001) Ground reaction forces of two types of stances and tennis serves

Medicine and Science in Sports and Exercise 33(Supplement 1) S1002

Bartlett R (1992) The biomechanics of discus throw a review Journal of Sports Sciences 10 467-510

Bixler B amp Riewald S (2002) Analysis of a swimmers hand and arm in steady flow conditions using computational fluid dynamics Journal of Biomechanics 35(5) 713-717 doi S0021929001002469

[pii]

Bridgett L A amp Linthorne N P (2006) Changes in long jump take-off technique with increasing run-up speed Journal of Sports Sciences 24(8) 889-897 doi QM48405757775374 [pii]

10108002640410500298040

Cappaert J M Pease D L amp Troup J P (1995) Three-dimensional analysis of the mens 100-m freestyle during the 1992 Olympic Games Journal of Applied Biomechanics 11 103-112

Chollet D Chalies S amp Chatard J C (2000) A new index of coordination for the crawl description and

usefulness International Journal of Sports Medicine 21(1) 54-59 doi 101055s-2000-8855

Chow J W Park S A amp Tillman M D (2009) Lower trunk kinematics and muscle activity during different types of tennis serves Sports Medicine Arthoscopy Rehabiltation Therapy and Technology

1(1) 24 doi 1758-2555-1-24 [pii] 1011861758-2555-1-24

Coh M (2003) Biomechanical analysis of Colin Jacksons hurdle clearance technique New Studies in Athletics 18(1) 37-45

Coh M (2007) Biomechanical model of the take-off action in the high jump - A case study New Studies in

Athletics 23(4) 63-73

Dapena J (Ed) (2000) The High Jump Oxford Blackwell Publishing

Elliott B C (1988) Biomechanics of the serve in tennis A biomedical perspective Sports Medicine 6(5)

285-294

Fleisig G Nicholls R Elliott B amp Escamilla R (2003) Kinematics used by world class tennis players to produce high-velocity serves Sports Biomechanics 2(1) 51-64 doi 10108014763140308522807

Frere J Gopfert B Slawinski J amp Tourny-Chollet C (2012) Shoulder muscles recruitment during a

power backward giant swing on high bar a wavelet-EMG-analysis Human Movement Science 31(2) 472-485 doi S0167-9457(12)00027-9 [pii] 101016jhumov201202002

Girard O Micallef J P amp Millet G P (2005) Lower-limb activity during the power serve in tennis

effects of performance level Medicine and Science in Sports and Exercise 37(6) 1021-1029 doi

00005768-200506000-00018 [pii]

262

Gourgoulis V Aggeloussis N Vezos N Kasimatis P Antoniou P amp Mavromatis G (2008) Estimation

of hand forces and propelling efficiency during front crawl swimming with hand paddles Journal of Biomechanics 41(1) 208-215 doi S0021-9290(07)00263-1 [pii] 101016jjbiomech200706032

Gourgoulis V Boli A Aggeloussis N Antoniou P Toubekis A amp Mavromatis G (2015) The

influence of the hands acceleration and the relative contribution of drag and lift forces in front crawl

swimming Journal of Sports Sciences 33(7) 696-712 doi 101080026404142014962571

Graham-Smith P amp Lees A (2005) A three-dimensional kinematic analysis of the long jump take-off

Journal of Sports Sciences 23(9) 891-903 doi X1V84KR87071372X [pii]

10108002640410400022169

Graubner R amp Nixdorf E (2011) Biomechanical Analysis of the Sprint and Hurdles Events at the 2009

IAAF World Championships in Athletics New Studies in Athletics 26(12) 19-53

Gregor R Whitting W amp McCoy R (1985) Kinematic analysis of olympic discus throwers International Journal of Sport Biomechanics 1 131-138

Hay J (1993) The biomechanics of sports techniques Englewood Cliffs NJ Prentice Hall

Hay J amp Yu B (1995) Critical characteristics of technique in throwing the discus Journal of Sports

Sciences 13 125-140

Hay J G (1993) Citius altius longius (faster higher longer) the biomechanics of jumping for distance

Journal of Biomechanics 26 Suppl 1 7-21

Hay J G amp Miller Jr J (1985) Teqnuiques used in the transition from approach to takeoff in the long jump International Journal of Sport Biomechanics 1 174-184

Hiley M J amp Yeadon M R (2003) The margin for error when releasing the high bar for dismounts

Journal of Biomechanics 36(3) 313-319 doi S0021929002004311 [pii]

Hollander A P De Groot G van Ingen Schenau G J Toussaint H M De Best H Peeters W (1986)

Measurement of active drag during crawl arm stroke swimming Journal of Sports Sciences 4(1) 21-

30 doi 10108002640418608732094

Isolehto J Virmavirta M Kyroumllaumlinen H amp Komi P (2007) Biomechanical analysis of the high jump at the 2005 IAAF World Championships in Athletics New Studies in Athletics 22(2) 17-27

Joseacute Campos Javier Gaacutemez Alberto Encarnacioacuten Marcos Gutieacuterrez-Daacutevila amp Rojas J (2013) Three

dimensional kinematic analysis of the long jump at the 2008 IAAF world indoor championships in athletics New Studies in Athletics 28(34) 115-131

Kakihana W amp Suzuki S (2001) The EMG activity and mechanics of the running jump as a function of

takeoff angle Journal of Electromyography and Kinesiology 11(5) 365-372 doi S1050-

6411(01)00008-6 [pii]

Kerwin D G amp Hilley M J (2003) Estimation of reaction forces in high bar swinging Sports Engineering

6(1) 21-30

Keskinen K L amp Komi P V (1993) Stroking characteristics of front crawl swimming during exercise Journal of Applied Biomechanics 9 219-226

Knicker A (1994) Kinematic analyses ofthe discus throwing competitions at the IAAF World

Championships in Athletics Stuttgart 1993 New Studies in Athletics 9(3) 9-16

Kolmogorov S V Rumyantseva O A Gordon B J amp Cappaert J M (1997) Hydrodynamic

characteristics of competitive swimmers of different genders and performance Levels Journal of

Applied Biomechanics 13 88-97

Kotze J Mitchell S R amp Rothberg S J (2000) The role of the racket in high-speed tennis serves Sports Engineering 3 67-84

263

Kovacs M amp Ellenbecker T (2011) An 8-stage model for evaluating the tennis serve implications for

performance enhancement and injury prevention Sports Health 3(6) 504-513 doi 1011771941738111414175 101177_1941738111414175 [pii]

Kreighbaum E amp Barthels K M (1996) Biomechanics A qualititative approach for studying human

movement Boston Allyn and Bacon

Leigh S Gross M T Li L amp Yu B (2008) The relationship between discus throwing performance and combinations of selected technical parameters Sports Biomechanics 7(2) 173-193 doi

10108014763140701841399

Leigh S Liu H Hubbard M amp Yu B (2010) Individualized optimal release angles in discus throwing Journal of Biomechanics 43(3) 540-545 doi S0021-9290(09)00556-9 [pii]

101016jjbiomech200909037

Leigh S amp Yu B (2007) The associations of selected technical parameters with discus throwing performance a cross-sectional study Sports Biomechanics 6(3) 269-284 doi

10108014763140701489744

Linthorne N P Guzman M S amp Bridgett L A (2005) Optimum take-off angle in the long jump Journal

of Sports Sciences 23(7) 703-712 doi TRG73078PPJ33J35 [pii] 10108002640410400022011

Maglischo E W (2013) Part I Is the breaststroke arm stroke a ldquoPullrdquo or a ldquoScullrdquo Journal of Swimming

Research 21(1) 1-11

McCabe C B Psycharakis S amp Sanders R (2011) Kinematic differences between front crawl sprint and distance swimmers at sprint pace Journal of Sports Sciences 29(2) 115-123 doi 930332222 [pii]

101080026404142010523090

McDonald C amp Dapena J (1991) Linear kinematics of the mens 110-m and womens 100-m hurdles races Medicine and Science in Sports and Exercise 23(12) 1382-1391

Miladinov O (2006) New aspects in perfecting the long jump technique New Studies in Athletics 21(4) 7-

25

Payton C Baltzopoulos V amp Bartlett R (2002) Contributions of rotations of the trunk and upper extremity to hand velocity during front crawl swimming Journal of Applied Biomechanics 18 243-

256

Psycharakis S G amp Sanders R H (2008) Shoulder and hip roll changes during 200-m front crawl swimming Medicine and Science in Sports and Exercise 40(12) 2129-2136 doi

101249MSS0b013e31818160bc

Psycharakis S G amp Sanders R H (2010) Body roll in swimming a review Journal of Sports Sciences

28(3) 229-236 doi 919053458 [pii]

10108002640410903508847

Reid M Elliott B amp Alderson J (2008) Lower-limb coordination and shoulder joint mechanics in the

tennis serve Medicine and Science in Sports and Exercise 40(2) 308-315 doi 101249mss0b013e31815c6d61

Rushall B S Sprigings E J Holt L E amp Cappaert J M Forces in Swimming - A Re-evaluation of

Current Status Retrieved 15 June 2015 from httpcoachscisdsueduswimbulletstablehtm

Sakurai S Reid M amp Elliott B (2013) Ball spin in the tennis serve spin rate and axis of rotation Sports

Biomechanics 12(1) 23-29 doi 101080147631412012671355

Schleihauf R E (2004) Biomechanics of human movement Bloomington IN Authorhouse

Seeley M K Uhl T L McCrory J McGinn P Kibler W B amp Shapiro R (2008) A comparison of muscle activations during traditional and abbreviated tennis serves Sports Biomechanics 7(2) 248-

259 doi 10108014763140701841746

254

Εικόνα 1021 Γπλάκεηο νη νπνίεο αζθνχληαη θαηά ηελ αηψξεζε ζην κνλφδπγν (ζρεδηαζκφο ησλ δπλάκεσλ ζην αξρείν

(2015_European_Artistic_Gymnastics_Championships_-_Horizontal_bar_-_Vlasios_Maras_08jpg Pierre-Yves Beau-

douin Τπφ ηελ άδεηα CC BY-SA 40 via Wikimedia Commons)

Όηαλ ν αζιεηήο βξεζεί ζηελ αθεηεξία (ζέζε 0deg) ε γξακκή ηεο βαξχηεηαο δηαπεξλά ηνλ άμνλα πεξη-ζηξνθήο θαη επνκέλσο δελ κπνξεί λα παξάγεη θακία θίλεζε Καζψο ν αζιεηήο εθηειεί ηελ πεξηζηξνθή ν

κνριφο ηνπ δηαλχζκαηνο ηεο βαξχηεηαο ζε ζρέζε κε ηελ κπάξα κεηαβάιιεηαη θαη είλαη κέγηζηνο ζηηο νξηδφ-

ληηεο ζέζεηο ηνπ ζψκαηνο ζε ζρέζε κε ηελ κπάξα (ζέζε 90deg θαη 180deg) είηε ζην αλέβαζκα είηε ζην θαηέβα-ζκα Ζ ξνπή ηεο βαξχηεηαο είλαη αληίζεηε πξνο ηελ θίλεζε ηνπ αζιεηή ζην αλέβαζκα ελψ ην αληίζεην ζπκ-

βαίλεη ζην θαηέβαζκα

Ζ ξνπή ηεο ηξηβήο είλαη πάληα αληίζεηε ζηελ θαηεχζπλζε ηεο θίλεζεο Καηά ηελ αλνδηθή θάζε ε ξνπή ησλ δπλάκεσλ ηεο ηξηβήο καδί κε ηε ξνπή ηεο βαξχηεηαο έρνπλ ηελ ίδηα θνξά θαη επηβξαδχλνπλ ηνλ

αζιεηή Καηά ηελ θάζνδν ε ξνπή ηεο ηξηβήο είλαη αληίζεηε ζηε ξνπή ηεο βαξχηεηαο Υσξίο θακία κεηαβνιή

ζηε ζέζε ηνπ ζψκαηνο ε πιήξεο πεξηζηξνθή γχξσ απφ ηελ κπάξα δελ είλαη εθηθηή ιφγσ ηεο ζπλερνχο επί-

δξαζεο ηεο ηξηβήο Ζ θεληξνκφινο δχλακε (Fθ) έρεη σο ζηφρν λα δηαηεξεί ηελ πεξηζηξνθηθή θίλεζε ηνπ ΚΜ ηνπ ζψκα-

ηνο γχξσ απφ ηελ κπάξα Δάλ σ ε γσληαθή ηαρχηεηα ηνπ ΚΜ m ε κάδα θαη r ε αθηίλα πεξηζηξνθήο ε Fθ

δίλεηαη απφ ηε ζρέζε

Δπνκέλσο ε Fθ είλαη κέγηζηε φηαλ ν αζιεηήο εκθαλίδεη ηε κεγαιχηεξε ηαρχηεηα πεξηζηξνθήο (σ) ζε

ζπλδπαζκφ κε ηε κηθξφηεξε αθηίλα πεξηζηξνθήο (r) Δθφζνλ ε σ απμάλεη θαηά ηελ θαζνδηθή θάζε ηνπ αησ-

ξήκαηνο (Δηθφλα 1020) ηφηε ε Fθ είλαη πςειφηεξε ζε απηήλ ηε θάζε κε ηηκέο πνπ θηάλνπλ ηηο 35 θνξέο ην ζσκαηηθφ βάξνο (Kerwin amp Hilley 2003) Δπηπιένλ ε άζθεζε ηεο Fθ επηβαξχλεη ηδηαίηεξα ηε ιαβή ελψ

πξνθαιεί παξακφξθσζε ηεο κπάξαο πεξίπνπ θαηά 9 cm (Kerwin amp Hilley 2003) Ζ παξακφξθσζε απηή ηεο

κπάξαο φκσο ιεηηνπξγεί ζεηηθά γηα ηνλ αζιεηή αθνχ θαηά ηελ επεξρφκελε αλνδηθή θάζε ε κπάξα επαλέξ-

ρεηαη θαη πξνζδίδεη επηπιένλ ειαζηηθή ελέξγεηα ζηνλ αζιεηή γηα λα επηηχρεη ηελ αλχςσζή ηνπ Ζ παξαπάλσ πεξηγξαθή ησλ δπλάκεσλ πνπ αζθνχληαη ζηνλ αζιεηή βαζίδεηαη ζε εθαξκνγή ησλ λφ-

κσλ ηεο θπζηθήο ρσξίο λα ιακβάλεη ππφςε ηεο ηε κεηαβνιή ηεο ζέζεο ηνπ ζψκαηνο θαηά ηελ θίλεζε Όπσο

έρεη ήδε αλαθεξζεί ην αηψξεκα ραξαθηεξίδεηαη απφ θάκςε ησλ αξζξψζεσλ θαηά ηελ αλνδηθή θάζε θαη έ-θηαζε θαηά ηελ θαζνδηθή θάζε Με ηελ έθηαζε ησλ αξζξψζεσλ απμάλεη ε αθηίλα πεξηζηξνθήο ελψ κε ηελ

θάκςε ζπκβαίλεη ην αληίζεην Απηή ε κεηαβνιή επηηξέπεη ζηνλ αζιεηή

255

1 Να κεηψζεη ηελ επίδξαζε ηεο ξνπήο ηεο βαξχηεηαο θαηά ηελ άλνδν θαη λα ηελ απμήζεη θαηά

ηελ θάζνδν 2 Να απμήζεη ηε γσληαθή ηαρχηεηα ζε φιεο ηηο θάζεηο

3 Να επηηχρεη κεγαιχηεξε αχμεζε ηεο ζηξνκθνξκήο θαηά ηελ θαζνδηθή θάζε απφ ηελ αληί-

ζηνηρε κείσζε ηεο ζηξνκθνξκήο θαηά ηελ αλνδηθή θάζε (Yeadon amp Hiley 2000)

Ο ξφινο ησλ κπτθψλ δπλάκεσλ θαηά ην γηγαληηαίν αηψξεκα εθθξάδεηαη κέζα απφ ηηο κεηαβνιέο ζηε ζέζε ηνπ ζψκαηνο ηηο νπνίεο πξνθαιεί πγθεθξηκέλα ε ππεξέθηαζε ησλ ηζρίσλ ιίγν πξηλ ηελ νξηδφληηα ζέζε

θάησ απφ ηελ κπάξα καδί κε ηελ θάκςε ησλ ηζρίσλ θαη ησλ ψκσλ θαηά ηελ αλνδηθή θάζε αλεβάδνπλ ην ΚΜ

θνληά ζηελ κπάξα απμάλνληαο ηφζν ηε δπλακηθή φζν θαη ηελ θηλεηηθή ηνπ ελέξγεηα Δπνκέλσο ν ξφινο ησλ κπτθψλ δπλάκεσλ ζα κπνξνχζε λα ζπλνςηζηεί σο εμήο

1 Να κεηαηνπίδεη ηα κέιε ηνπ ζψκαηνο ψζηε λα κεηαβάιιεη ηελ αθηίλα πεξηζηξνθήο ηνπ ΚΜ

ηνπ ζψκαηνο 2 Να πξνδίδεη ηελ απαξαίηεηε κεραληθή ελέξγεηα ε νπνία ράλεηαη ιφγσ ηεο ζπλερνχο επίδξα-

ζεο ηεο ηξηβήο θαηά ηελ πξνεγνχκελε πεξηζηξνθή

3 Να επηηαρχλεη ην ζψκα θαηά ην 2ν ηεηαξηεκφξην ηεο αλνδηθήο θάζεο (Sevrez Rao Berton

amp Bootsma 2012)

73 Μεζνδνινγηθέο επηζεκάλζεηο γηα ηελ αλάιπζε ηνπ γηγάληηνπ αησξήκαηνο Ζ θηλεκαηηθή αλάιπζε κε κηα θάκεξα είλαη επαξθήο γηα ηε ρσξνρξνληθή θαη βαζηθή δηζδηάζηαηε αλάιπζε

ηεο θίλεζεο Μηα ηππηθή εκβηνκεραληθή αλάιπζε ηνπ γηγάληηνπ αησξήκαηνο ζα κπνξνχζε λα πεξηιακβάλεη

ηηο εμήο κεηαβιεηέο 1 ηε ρξνληθή δηάξθεηα ησλ θάζεσλ 2 ηε κέγηζηε θαη ηελ ειάρηζηε γσλία ησλ ηζρίσλ θαη ησλ ψκσλ θαζψο θαη ην ρξφλν επίηεπμήο

ηνπο σο πνζνζηφ ηεο ζπλνιηθήο πεξηζηξνθήο

3 ηε κέγηζηε θαη ηελ ειάρηζηε απφζηαζε ηνπ ΚΜ απφ ηελ κπάξα θαη ην ρξφλν επίηεπμήο ηνπο 4 ηε κέγηζηε θαη ηελ ειάρηζηε ηαρχηεηα ηνπ ΚΜ ζηε δηάξθεηα ηεο πεξηζηξνθήο θαη ην ρξφλν

επίηεπμήο ηνπο

5 ηελ ηαρχηεηα ηνπ ΚΜ πξηλ θαη θαηά ηε δηάξθεηα ηεο ηειηθήο απειεπζέξσζεο 6 ηε κέγηζηε ειεθηξνκπνγξαθηθή δξαζηεξηφηεηα θαη ην ρξφλν επίηεπμήο ηεο γηα θάζε κπ

8 Σν ειεχζεξν ζηπι (Κνιχκβεζε) Ζ εηδνπνηφο δηαθνξά αλάκεζα ζηελ θνιχκβεζε θαη ηα ππφινηπα αγσλίζκαηα είλαη φηη νη θηλήζεηο πξαγκαην-

πνηνχληαη κέζα ζην λεξφ Όπσο έρεη ήδε αλαθεξζεί ζην Κεθάιαην 8 ε αληίζηαζε ηνπ λεξνχ ζηελ θίλεζε ηνπ ζψκαηνο αλαιχεηαη ζηελ νπηζζέιθνπζα δχλακε θαη ζηε δχλακε ηεο άλσζεο Ζ νπηζζέιθνπζα δχλακε είλαη

αληίζεηε ζηε θίλεζε ηνπ ζψκαηνο ελψ ε άλσζε είλαη θάζεηε πξνο ηελ νπηζζέιθνπζα δχλακε Ζ επίηεπμε

ηεο κέγηζηεο δπλαηήο ηαρχηεηαο ηνπ ζψκαηνο πξαγκαηνπνηείηαη κέζσ ηνπ πεξηνξηζκνχ ηεο αληίζηαζεο ηνπ

λεξνχ ζηελ θίλεζε ηνπ ζψκαηνο αιιά θαη ηεο εθκεηάιιεπζεο ηεο αληίζηαζεο ηνπ λεξνχ γηα ηελ πξνψζεζε ηνπ ζψκαηνο

81 Φάζεηο ηεο θίλεζεο Ζ θίλεζε ηνπ ρεξηνχ ζην ειεχζεξν δηαθξίλεηαη ζε ηέζζεξηο θάζεηο (Gourgoulis et al 2008) (Δηθφλα 1022)

1 Γιίζηξεκα Ζ θάζε απηή νξίδεηαη απφ ηελ είζνδν ηνπ ρεξηνχ ζην λεξφ έσο ηε κέγηζηε κεηα-ηφπηζή ηνπ πξνο ηα εκπξφο (ζρεηηθή δηάξθεηα 30-35)

2 Έιμε Ζ νπνία νξίδεηαη απφ ηε κέγηζηε κεηαηφπηζε ηνπ ρεξηνχ πξνο ηα έσο ηε ζηηγκή πνπ ην

ρέξη πεξλάεη θάησ απφ ηνλ ψκν (ζρεηηθή δηάξθεηα 15-20) 3 Ώζεζε Ζ νπνία νξίδεηαη απφ ηε ζηηγκή πνπ ην ρέξη πεξλάεη θάησ απφ ηνλ ψκν έσο ηελ έμνδν

ηνπ ρεξηνχ απφ ην λεξφ (ζρεηηθή δηάξθεηα 17-22)

4 Δπαλαθνξά Οξίδεηαη απφ ηελ έμνδν ηνπ ρεξηνχ απφ ην λεξφ έσο ηελ είζνδφ ηνπ θαη πάιη κέ-

ζα ζην λεξφ (ζρεηηθή δηάξθεηα 26-33)

256

Εικόνα 1022 Κχθινο ηεο ρεξηάο θαη επηκέξνπο θάζεηο ζην ειεχζεξν

82 Κηλεκαηηθά ραξαθηεξηζηηθά Ζ ζέζε ηεο παιάκεο ζε ζρέζε κε ηε θνξά ηνπ λεξνχ απνηειεί ζεκείν-θιεηδί γηα φια ηα αγσλίζκαηα ηεο θν-

ιχκβεζεο αθνχ ζηελ νπζία θαζνξίδεη ηνλ ηξφπν εθαξκνγήο ηεο αληίζηαζεο ηνπ λεξνχ ζηελ παιάκε θαη θαηrsquo επέθηαζε ηηο πξνσζεηηθέο δπλάκεηο Παξαδνζηαθά αλαθέξεηαη φηη ε θίλεζε ηνπ ρεξηνχ αθνινπζεί κηα

ζηγκνεηδή ηξνρηά θαηά ηελ νπνία ε παιάκε θηλείηαη ζε ζρέζε κε ην ζψκα σο εμήο (Hay 1993)

Καηά ηε θάζε ηνπ γιηζηξήκαηνο θηλείηαη πξνο ηα κπξνζηά θάησ θαη έμσ

Καηά ηελ έιμε θέξεηαη πξνο ηα θάησ έζσ θαη πίζσ θαη

Καηά ηελ ψζεζε πξνο ηα πάλσ θαη έμσ

Όπσο ζα δνχκε παξαθάησ απηή ε ηερληθή πεγάδεη απφ ζεσξεηηθά κνληέια ηα νπνία βαζίδνληαη ζηε ηδέα φηη ε θχξηα δχλακε πξνψζεζεο νθείιεηαη ζηελ άλσζε ή ζηελ δηαθνξά ηεο πίεζεο αλάκεζα ζηηο δχν

πιεπξέο ηεο παιάκεο (αξρή ηνπ Bernoulli) Όκσο ηα ηειεπηαία ρξφληα ε άπνςε απηή έρεη αλαηξαπεί κε απν-

ηέιεζκα ην πξνηεηλφκελν θηλεκαηηθφ κνληέιν ηεο ηερληθήο ηεο ρεξηάο λα έρεη αιιάμεη (Gourgoulis et al 2015 Maglischo 2013 Rushall Sprigings Holt amp Cappaert)

Ζ ζέζε ηεο παιάκεο πεξηγξάθεηαη κε ηε γσλία επίζεζεο δειαδή ηε γσλία αλάκεζα ζην επίπεδν ηεο

παιάκεο θαη ηε ξνή ηνπ λεξνχ (Δηθφλα 1025) Σν επίπεδν ηεο παιάκεο νξίδεηαη απφ δχν θάζεηα δηαλχζκαηα

θαηά κήθνο ηεο παιάκεο ηα νπνία νξίδνπλ έλα θάζεην πξνο ηελ παιάκε επίπεδν Ζ ξνή ηνπ λεξνχ ζπλήζσο εθθξάδεηαη ππνινγίδνληαο ην δηάλπζκα ηεο ηαρχηεηαο ηεο παιάκεο (Gourgoulis et al 2015) Με ηελ έλαξμε

ηνπ γιηζηξήκαηνο ην ρέξη βξίζθεηαη κπξνζηά θαη πξνο ηα θάησ κε κηα ειαθξά θιίζε ζε ζρέζε κε ην λεξφ κε

γσλία αξλεηηθή (~5deg) θάηη πνπ ζεκαίλεη φηη πξνεγείηαη ε ξαρηαία επηθάλεηα ηνπ ρεξηνχ ην ηέινο ηνπ γιη-ζηξήκαηνο ε γσλία απμάλεηαη πεξίπνπ ζηηο 10deg ψζηε λα πξνεγείηαη ε παιακηαία επηθάλεηα ηνπ ρεξηνχ Καηά

ηε θάζε ηεο έιμεο θαζψο ε παιάκε θέξεηαη πξνο ηα έζσ πίζσ θαη θάησ ε γσλία επίζεζεο κεγηζηνπνηείηαη

ζηηο 50deg ελψ ζηελ ψζεζε κεηψλεηαη θηάλνληαο ηηο 35deg (Gourgoulis et al 2008 Gourgoulis et al 2015) Έλα επηπιένλ ζεκαληηθφ ζηνηρείν ηεο θίλεζεο ηεο παιάκεο είλαη πνηα πιεπξά ηεο παιάκεο δηαζρίδεη

πξψηε ην λεξφ θαη πνηα αθνινπζεί Απηή εθθξάδεηαη κε ηε γσλία αλάκεζα ζηε ξνή ηνπ λεξνχ (ηαρχηεηα ηεο

παιάκεο) θαη ην επίπεδν ηεο παιάκεο Καηά ηελ είζνδν ζην λεξφ ε παιάκε έξρεηαη ζε επαθή πξψηα κε ηελ

έμσ επηθάλεηα δειαδή κε ην κεγάιν δάθηπιν θαη ην δείθηε έρνληαο κηα πνιχ ειαθξά θιίζε πξνο ηα έμσ Απηφκαηα φκσο ε παιάκε επζπγξακκίδεηαη θαζψο φιν ην ρέξη εηζέξρεηαη κέζα ζην λεξφ ηε κέζε θάζε

ηεο έιμεο ην ρέξη αιιάδεη θιίζε ψζηε πξψηα λα δηαζρίδεη ην λεξφ ε έμσ επηθάλεηα (κε κηθξφ δάθηπιν) θαη

έπεηηα ε έζσ (ην κεγάιν δάθηπιν) Απηή ε θιίζε (κε κηθξή κείσζε) παξακέλεη κέρξη ην ηέινο ηεο ρεξηάο εκαληηθά ζηνηρεία ηεο θίλεζεο απηήο είλαη νη κεηαβνιέο ζηνλ πξεληζκφ θαη ππηηαζκφ ηνπ αληηβξαρίνπ ηελ

παιακηαία θάκςε ηεο περενθαξπηθήο άξζξσζεο αιιά θαη ηελ θεξθηδηθή θαη σιέληα απφθιηζε ηεο παιάκεο

Καηά ηε θάζε ηεο εηζφδνπ ηνπ ρεξηνχ ζην λεξφ ν ψκνο βξίζθεηαη ζε θάκςε 170-180deg (ε γσλία ησλ

180deg απνηειεί ηε γσλία αλαθνξάο θαη αληηζηνηρεί ζηελ αλαηνκηθή θάκςε φινπ ηνπ άλσ άθξνπ θέξνληαο ην ρέξη ςειά δίπια απφ ην θεθάιη) ειαθξά νξηδφληηα απαγσγή θαη έζσ ζηξνθή ν αγθψλαο ζε θάκςε 145deg

(πιήξεο έθηαζε = 180deg) ην αληηβξάρην ζε νπδέηεξε ζέζε θαη ε περενθαξπηθή άξζξσζε έρεη κηα ειαθξά πα-

ιακηαία θάκςε (168deg κε νπδέηεξε ζέζε = 180deg) (Cappaert Pease amp Troup 1995 McCabe Psycharakis amp Sanders 2011 Payton Baltzopoulos amp Bartlett 2002 Usher 1993) Μεηά ηελ είζνδν ζην λεξφ ην ρέξη πξψ-

ηα θηλείηαη πξφζζηα κέρξη ηελ έθηαζε ηνπ αγθψλα έπεηηα θηλείηαη πξνο ηα έμσ γηα λα laquoπηάζεηraquo ην λεξφ θαη

ζηε ζπλέρεηα θαηεπζχλεηαη πξνο ηα θάησ κε ζηαδηαθή έθηαζε ηνπ ψκνπ θαη νξηδφληηα θάκςε ηνπ αγθψλα Με ηελ έλαξμε ηεο έιμεο ν ψκνο εθηείλεηαη ην ρέξη δειαδή laquoθαηεβαίλεηraquo πξνο ηα θάησ (κε γσ-

λία πεξίπνπ 131deg) ν αγθψλαο παξακέλεη ζε ειαθξά θάκςε (147deg) αιιά αξρίδεη λα θάκπηεηαη ελψ ε περεν-

θαξπηθή άξζξσζε εκθαλίδεη κηα ειαθξά θάκςε (162deg) ην κεησπηαίν επίπεδν ν ψκνο πξνζάγεηαη (θαηά 40-

45deg (Payton et al 2002)) θαη ζηξέθεηαη πξνο ηα έζσ θέξνληαο ην ρέξη ζε ηέηνηα ζέζε ψζηε λα αζθήζεη πξν-σζεηηθή δχλακε ζην λεξφ ην ηέινο ηεο έιμεο ν ψκνο έρεη εθηαζεί (γσλία = 56deg) θαη μεθηλά λα ζηξέθεηαη

πξνο ηα έμσ ν αγθψλαο βξίζθεηαη ζε κεγάιε θάκςε (γσλία = 93deg) ελψ ε περενθαξπηθή άξζξσζε θάκπηεηαη

επηπιένλ (γσλία = 154deg)

257

Εικόνα 1023 Κακπχιε ηεο ηξνρηάο ηνπ ρεξηνχ ζε κηα ρεξηά Ζ θίλεζε πεξηγξάθεηαη σο πνζνζηφ ηεο κεηαηφπηζεο ζηνλ νξη-δφληην θαη ηνλ θαηαθφξπθν άμνλα

ην ηέινο ηεο θάζεο ηεο ψζεζεο ν ψκνο έρεη εθηαζεί (γσλία = 18deg) (ην αληηβξάρην θηάλεη δίπια ζην

ζψκα) θαη βξίζθεηαη ζε έμσ ζηξνθή ε περενθαξπηθή άξζξσζε θάκπηεηαη επηπιένλ (γσλία = 154deg) ελψ ν

αγθψλαο εκθαλίδεη κηθξφηεξε θάκςε (γσλία = 107deg) Να ζεκεησζεί φηη παξά ηε γεληθή αίζζεζε φηη ππάξρεη θίλεζε πξνο ηα πίζσ φιν ην άθξν θηλείηαη κπξνζηά (ε πξφζζηα θίλεζε ησλ ψκσλ ηζνζηαζκίδεη ηελ νπίζζηα

θίλεζε ησλ ρεξηψλ) έζσ θαη πίζσ κε απνηέιεζκα ε άλσζε πάιη λα σζεί ην ζψκα κπξνζηά Καηά ηελ επα-

λαθνξά πξψηα εμέξρεηαη ν αγθψλαο έπεηηα ην κηθξφ δάθηπιν θαη ηέινο ε επηθάλεηα ηνπ κεγάινπ δαθηχινπ Ο αγθψλαο βξίζθεηαη ζε θάκςε ελψ ν ψκνο αξρίδεη ζηαδηαθά λα θάκπηεηαη

Ζ ζέζε ηνπ ζψκαηνο είλαη επζπγξακκηζκέλε κε ην θεθάιη ρακειά ηα ηζρία ειαθξά θάησ απφ ηνπο

ψκνπο θαη ηα πφδηα ραιαξά θαη εθηεηακέλα Δηδηθφηεξα ε ζηξνθή ηνπ θνξκνχ θαηά ηελ εθηέιεζε ηεο ρεξηάο είλαη ζεκαληηθφο παξάγνληαο γηα ηελ ηειηθή επίδνζε Ζ ζηξνθή ηνπ θνξκνχ κεηξάηαη ηνπνζεηψληαο κηα μχ-

ιηλε θαηαζθεπή θάζεηα ζηελ πιάηε ηνπ αζιεηή θαη κεηξψληαο ηε γσλία (ζην κεησπηαίν επίπεδν) αλάκεζα

ζηελ επζεία πνπ δηέξρεηαη ηελ μχιηλε απηή θαηαζθεπή θαη ηελ θαηαθφξπθν Αχμεζε ηεο γσλίαο ζεκαίλεη

ζηξνθή ηνπ θνξκνχ πξνο ηελ αληίζεηε πιεπξά ηνπ ρεξηνχ ην νπνίν εηζέξρεηαη ζην λεξφ Ζ γσλία απηή θπκαί-λεηαη πεξίπνπ απφ 55deg έσο 65deg επεξεάδεη ηε ζέζε ηνπ ρεξηνχ αιιά φρη ηελ ηαρχηεηά ηνπ (Psycharakis amp

Sanders 2010) Ζ ζηξνθή απηή ιακβάλεη ρψξα θαηά ηε θάζε ηνπ γιηζηξήκαηνο θαη πξηλ αξρίδεη ε δηαδηθαζία

ηεο έιμεο ηνπ ρεξηνχ Ζ ζηξνθή ηνπ θνξκνχ είλαη απνηέιεζκα ηεο ζηξνθήο ησλ ηζρίσλ θαη ησλ ψκσλ ηνλ ηειηθφ ησλ

100m ειεχζεξν ησλ Οιπκπηαθψλ αγψλσλ ηνπ 1992 νη αζιεηέο πξαγκαηνπνηνχζαλ κεγαιχηεξε ζηξνθηθή

θίλεζε ησλ ψκσλ (34deg) ζε ζρέζε κε ηα ηζρία (-18deg) ελψ ε κεηαβνιή ηεο ζηξνθήο ησλ ψκσλ ήηαλ αληίζεηε απφ απηή ησλ ηζρίσλ ηα 200 m ε γσλία ησλ ηζρίσλ ήηαλ πνιχ κεγαιχηεξε (107deg) ζε ζρέζε κε ηα ηζρία

(54deg) (Psycharakis amp Sanders 2008)

821 Σαρχηεηα ηεο ρεξηάο θαη δείθηεο ζπλαξκνγήο Ζ ηαρχηεηα απνηειεί ην βαζηθφ ραξαθηεξηζηηθφ ηεο επίδνζεο Ζ ηαρχηεηα ηνπ θνιπκβεηή είλαη ζπλδπαζκφο

ηνπ κήθνπο θαη ηεο ζπρλφηεηαο ηεο ρεξηάο Σν κήθνο ηεο ρεξηάο είλαη ε νξηδφληηα απφζηαζε ζε έλαλ πιήξε θχθιν ελψ ε ζπρλφηεηα νξίδεηαη σο ν αξηζκφο ησλ θχθισλ ζην ιεπηφ Ο ζπλδπαζκφο ησλ δχν κεηαβιεηψλ

εμαξηάηαη απφ ηελ απφζηαζε πνπ δηαλχεηαη∙ ζηα αγσλίζκαηα ηαρχηεηαο ε πςειφηεξε κέζε ηαρχηεηα ζπλδέ-

εηαη κε κεγαιχηεξε ζπρλφηεηα ηεο ρεξηάο θαη κηθξφηεξν κήθνο (Seifert Chollet amp Bardy 2004) ηνπο Οιπ-

258

κπηαθνχο αγψλεο ηνπ 1992 ζηα αγσλίζκαηα ηαρχηεηαο αλδξψλ νη κεηαβνιέο ησλ παξακέηξσλ ηεο ηαρχηεηαο

ήηαλ νη εμήο Ζ κέζε ηαρχηεηα θπκάλζεθε απφ 201 ms ζηα 50 m 184 ms ζηα 100 m θαη 170 ms

ζηα 400 m

Ζ ζπρλφηεηα ηεο ρεξηάο θπκάλζεθε απφ 102 θχθινποs ζηα 50 m 089 θχθινποs ζηα

100 m θαη 078 θχθινποs ζηα 400 m θαη Σν κήθνο θπκάλζεθε απφ 198 m ζηα 50 m 209 ms ζηα 100 m θαη 220 m ζηα 400 m

(Arellano Brown Cappaert amp C 1994)

Καηά ηε δηάξθεηα ελφο αγψλα ε κείσζε ηεο ηαρχηεηαο θπξίσο νθείιεηαη ζηε κείσζε ηνπ κήθνπο ηεο ρεξηάο (Keskinen amp Komi 1993) Απηφ θαίλεηαη εάλ ζπγθξίλεηε ηε κεηαβνιή ηεο θάζε κεηαβιεηήο θα-

ζψο απμάλεηαη ε απφζηαζε ηνπ αγσλίζκαηνο

Με βάζε ηα θηλεκαηηθά ραξαθηεξηζηηθά ππνινγίδεηαη ν δείθηεο ζπλαξκνγήο (Index of Co-ordination) απφ ρεξηά ζε ρεξηά (Chollet Chalies amp Chatard 2000) Ο δείθηεο ζπλαξκνγήο νξίδεηαη σο ν ρξφλνο αλάκεζα

ζηελ έλαξμε ηεο θάζεο έιμεο ηνπ ελφο ρεξηνχ θαη ην ηέινο ηεο θάζεο ψζεζεο ηνπ άιινπ ρεξηνχ θαη ππνινγί-

δεηαη ζε ζπλερφκελεο ρεξηέο Ο ρξφλνο απηφο εθθξάδεηαη σο πνζνζηφ ηνπ ρξφλνπ ηεο ρεξηάο Όηαλ ν δείθηεο

είλαη αξλεηηθφο ηφηε απηφ ζεκαίλεη φηη ην έλα ρέξη πξνζπαζεί λα θηάζεη ην άιιν (catch up) Όηαλ ν δείθηεο είλαη κεδεληθφο ηφηε ηo έλα ρέξη μεθηλά ηε θάζε ηεο έιμεο ελψ ην άιιν ηειεηψλεη ηελ ψζεζε (opposition)

ζηελ πεξίπησζε πνπ ν δείθηεο είλαη ζεηηθφο ηφηε θαη ηα δχν ρέξηα βξίζθνληαη ζηελ πξνσζεηηθή θάζε Ζ αχ-

μεζε ηεο ηαρχηεηαο ζπλνδεχεηαη απφ αχμεζε ηνπ ρξφλνπ ηεο θάζεο πξνψζεζεο αιιά θαη αχμεζε ηνπ δείθηε ζπλαξκνγήο Γηα παξάδεηγκα ν δείθηεο ζπλαξκνγήο θαηά ην αγψληζκα ησλ 800 m ήηαλ ίζνο κε -76 ζην

αγψληζκα ησλ 100 m ήηαλ ίζνο κε -32 m ελψ ζην αγψληζκα ησλ 50 m κεηψζεθε ζην -09 (Chollet

Chalies amp Chatard 2000)

Εικόνα 1024 ρεκαηηθή αλαπαξάζηαζε ηεο νπηζζέιθνπζαο δχλακεο θαη ηεο άλσζεο ζε ηξεηο γσλίεο επίζεζεο

83 Δθαξκνγή δπλάκεσλ θαηά ηε ρεξηά Ζ θίλεζε ηνπ θνιπκβεηή ζην λεξφ αλάγεηαη ζηελ ηθαλφηεηά ηνπ λα παξάγεη δπλάκεηο νη νπνίεο ζα ηνλ σζή-ζνπλ κπξνζηά θαη λα κεηψζεη ηαπηφρξνλα ηηο δπλάκεηο νη νπνίεο ηείλνπλ λα αληηζηαζνχλ ζηελ θίλεζή ηνπ

Καη ζηηο δχν πεξηπηψζεηο νη δπλάκεηο εμαξηψληαη απφ ηηο ηδηφηεηεο ηεο αληίζηαζεο ηνπ λεξνχ ζηελ θίλεζε

ηνπ ζψκαηνο

831 Πξνσζεηηθέο δπλάκεηο Οη δπλάκεηο πξνψζεζεο ηνπ θνιπκβεηή ζην λεξφ πξνέξρνληαη απφ ηελ θίλεζε ηνπ ρεξηνχ Όηαλ ην ρέξη εη-

ζέιζεη ζην λεξφ νη δπλάκεηο πνπ δέρεηαη είλαη ε νπηζζέιθνπζα θαη ε άλσζε Έρνπλ αλαπηπρζεί δηάθνξα

ζεσξεηηθά κνληέια ηνπ ηξφπνπ εθαξκνγήο ησλ δπλάκεσλ απηψλ φπσο απηφ ηεο δχλακεο ηεο άλσζεο ηεο νπηζζέιθνπζαο δχλακεο ηεο αλάιπζεο κε βάζε ηελ αξρή ηνπ Bernoull ηεο ζεσξίαο ησλ ζηξνβηιηζκψλ ηεο

ζεσξίαο ηεο θίλεζεο ηνπ θνππηνχ (sculling) θαη ηνπ λφκνπ ηεο δξάζεο - αληίδξαζεο ηνπ Νεχησλα (Maglischo

2013 Rushall et al2015) Ζ θχξηα δηαθνξά αλάκεζα ζε απηά ηα ζεσξεηηθά κνληέια είλαη ν ηξφπνο εθαξκν-γήο ησλ δπλάκεσλ ηεο άλσζεο θαη ηεο νπηζζέιθνπζαο νδεγψληαο ζε δηαθνξεηηθά ζπκπεξάζκαηα ζρεηηθά κε

ηε ζπλεηζθνξά ηεο θαζεκίαο απφ απηέο ηηο δπλάκεηο ζηελ πξνψζεζε ηνπ ζψκαηνο

Ζ ζπλεηζθνξά ηεο θάζε δχλακεο νξίδεηαη θπξίσο απφ ηε γσλία επίζεζεο ηνπ ρεξηνχ Δδψ δηαθξί-

λνπκε ηηο εμήο πεξηπηψζεηο (Bixler amp Riewald 2002 Schleihauf 2004) (Δηθφλα 1024)

259

1 Όηαλ ε γσλία επίζεζεο είλαη κεδέλ ηφηε ε επηθάλεηα ηεο παιάκεο ε νπνία έξρεηαη ζε επαθή

κε ηε ξνή ηνπ λεξνχ είλαη ειάρηζηε∙ ην ρέξη δελ κπνξεί λα κεηαηνπίζεη θαζφινπ ην λεξφ θαη ζπλεπψο δελ κπνξεί λα παξαρζεί θακία δχλακε αληίδξαζεο

2 Όηαλ ε γσλία επίζεζεο απμάλεη κέρξη πεξίπνπ ηηο 40deg ηφηε ε δχλακε ηεο άλσζεο απμάλεηαη

ελψ ε νπηζζέιθνπζα δχλακε παξακέλεη ζρεηηθά ρακειή

3 Όηαλ ε γσλία επίζεζεο απμάλεηαη πάλσ απφ ηηο 40deg ηφηε ε άλσζε κεηψλεηαη ελψ ε νπηζζέι-θνπζα ζπλερίδεη λα απμάλεη

4 Όηαλ ε γσλία είλαη 90deg ηφηε ε παιάκε είλαη θάζεηε πξνο ηε ξνή ηνπ λεξνχ κε απνηέιεζκα

φιε ε επηθάλεηα ηεο παιάκεο λα θνληξάξεη ην λεξφ θαη ε δχλακε αληίδξαζεο λα έρεη νπίζζηα - πιάγηα θαηεχζπλζε Ζ δχλακε ηεο νπηζζέιθνπζαο είλαη κέγηζηε ελψ ηεο άλσζεο ειάρηζηε

Αλεμάξηεηα απφ ην ζεσξεηηθφ κνληέιν ηα ηειεπηαία δεδνκέλα δείρλνπλ φηη ε ζπλεηζθνξά ηεο άλσ-

ζεο θαη ηεο νπηζζέιθνπζαο εμαξηάηαη απφ ηε θάζε ηεο θίλεζεο θαη απφ ηε κεηαηφπηζε ηνπ αληηβξαρίνπ θαη ηνπ ρεξηνχ θαηά ηε δηάξθεηα ηεο ρεξηάο (Gourgoulis et al 2015)

Καηά ην γιίζηξεκα ε ζπληζηακέλε δχλακε αληίδξαζεο ηνπ λεξνχ είλαη ρακειή (lt5 N) θαη

απμάλεη ζην ηέινο ηνπ γιηζηξήκαηνο (lt10N) Ζ νπηζζέιθνπζα δχλακε ζηελ πξψηε θάζε ηνπ

γιηζηξήκαηνο είλαη κεδακηλή γηα λα απμεζεί πξνο ην ηέινο ηεο θάζεο (~5 N) ελψ ε άλσζε

είλαη ζρεηηθά πςειφηεξε ζηελ αξρή γηα λα απμεζεί πξνο ην ηέινο ηεο θάζεο (~5 N) Απηφ νθείιεηαη ζην φηη ε γσλία επίζεζεο ζηελ είζνδν είλαη πνιχ κηθξή θαη επνκέλσο ε νπηζζέι-

θνπζα είλαη ειάρηζηε Δπηπιένλ θαίλεηαη φηη ε αξρηθή θάζε ηνπ γιηζηξήκαηνο ζπλεηζθέξεη

ειάρηζηα ζηελ πξνψζεζε ηνπ ζψκαηνο

Καηά ηελ έιμε ζηελ αξρή παξαηεξείηαη κηα ηαρεία αχμεζε ηεο νπηζζέιθνπζαο (~10N) ελψ

ε άλσζε απμάλεη ζηαδηαθά ζην ηέινο ηεο θάζεο (~10 N) Απηή ε κεγαιχηεξε ζπλεηζθνξά

ηεο νπηζζέιθνπζαο δχλακεο ίζσο νθείιεηαη ζηελ αχμεζε ηεο γσλίαο επίζεζεο ηνπ ρεξηνχ

Καηά ηελ ψζεζε ε άλσζε ζπλερίδεη λα απμάλεη πιεζηάδνληαο ηα 15 N ελψ ε νπηζζέιθνπζα

ζηαδηαθά κεηψλεηαη ζηα 5 N Απηφ νθείιεηαη ζηε κείσζε ηεο γσλίαο επίζεζεο ηνπ ρεξηνχ ε νπνία επλνεί ηελ άλσζε παξά ηελ νπηζζέιθνπζα (Schleihauf 2004)

Πέξα απφ ηελ θίλεζε ησλ ρεξηψλ πξνσζεηηθέο δπλάκεηο κπνξνχλ λα παξαρζνχλ θαη απφ ηελ θίλεζε

ησλ πνδηψλ ην ειεχζεξν ζηπι ηεο θνιχκβεζεο ε ζπκκεηνρή ηνπο είλαη ζρεηηθά πεξηνξηζκέλε θηάλνληαο

πεξίπνπ ζην 10 κε 15 (Hollander et al 1986)

832 Γπλάκεηο αληίζηαζεο Οη δπλάκεηο αληίζηαζεο δηαθξίλνληαη ζε

Παζεηηθή νπηζζέιθνπζα Ζ νπνία είλαη ε αληίζηαζε ηνπ λεξνχ φηαλ ην ζψκα δε κεηαβάιιεη

ηε ζέζε ηνπ κέζα ζην λεξφ

Δλεξγεηηθή νπηζζέιθνπζα Ζ νπνία είλαη ε αληίζηαζε πνπ πξνέξρεηαη απφ ηηο θηλήζεηο ηνπ

ζψκαηνο κέζα ζην λεξφ

Ζ παζεηηθή νπηζζέιθνπζα είλαη ζπλάξηεζε ηνπ ηεηξαγψλνπ ηεο ηαρχηεηαο ηνπ θνιπκβεηή θαη θπ-

καίλεηαη απφ 30 Ν έσο 120 Ν Ζ παζεηηθή αληίζηαζε κεηξάηαη ζε ειεγρφκελεο ζπλζήθεο αζθψληαο δηαδνρη-

θέο ειθηηθέο δπλάκεηο ζηνλ αζιεηή θαη κεηξψληαο ηελ ηαρχηεηα θίλεζεο ηνπ ζψκαηφο ηνπ Ζ ελεξγεηηθή νπηζζέιθνπζα θαηαγξάθεηαη κε δηάθνξεο ηερληθέο ζε ζπλδπαζκφ κε ηε γεληθή εμίζσζε

ηεο νπηζζέιθνπζαο δχλακεο (βιέπε θεθάιαην 8) κε ηηκέο νη νπνίεο θπκαίλνληαη απφ 28 έσο 66 N ε αληίζε-

ζε κε ηελ παζεηηθή νπηζζέιθνπζα ε ελεξγεηηθή νπηζζέιθνπζα δελ εκθαλίδεη αλαινγηθή ζρέζε κε ηελ ηαρχ-ηεηα ηνπ θνιπκβεηή Γηα παξάδεηγκα έρεη αλαθεξζεί φηη ε ελεξγεηηθή νπηζζέιθνπζα παξακέλεη ζρεδφλ ζηα-

ζεξή ζε ρακειέο ηαρχηεηεο (απφ 11 έσο 15 ms) ελψ απμάλεηαη θαηαθφξπθα απφ ηελ ηαρχηεηα 16 έσο 22

ms (Kolmogorov Rumyantseva Gordon amp Cappaert 1997) Ζ νπηζζέιθνπζα δχλακε είηε ελεξγεηηθή είηε παζεηηθή νθείιεηαη ζηηο δηάθνξεο κνξθέο αληίζηαζεο

ηνπ λεξνχ ζην ζψκα νη νπνίεο πεξηιακβάλνπλ ηελ

1 Μεησπηθή νπηζζέιθνπζα αληίζηαζε Πξφθεηηαη γηα ηελ νπηζζέιθνπζα αληίζηαζε ηνπ λεξνχ πνπ

εμαξηάηαη απφ ηελ ηαρχηεηα ηνπ θνιπκβεηή θαη ην εκβαδφ ηεο εγθάξζηαο επηθάλεηαο ηνπ ζψκα-ηνο θαη ε νπνία έξρεηαη ζε επαθή κε ηε ξνή ηνπ λεξνχ Γηα παξάδεηγκα ε αληίζηαζε απηή απμά-

λεηαη φηαλ ην θεθάιη ηνπ θνιπκβεηή βξίζθεηαη ζεθσκέλν πάλσ απφ ην λεξφ Δπίζεο ην καζηί-

γσκα ησλ πνδηψλ ζπληειεί ζηε κείσζε ηεο νπηζζέιθνπζαο ίζσο ιφγσ ηεο θαιχηεξεο επζπγξάκ-κηζεο ηνπ ζψκαηνο θαη ηεο κείσζεο ηεο εγθάξζηαο επηθάλεηαο Ζ κεησπηθή νπηζζέιθνπζα κπνξεί

λα απνηειεί κέξνο ηεο παζεηηθήο ή θαη ηεο ελεξγεηηθήο νπηζζέιθνπζαο

260

2 Κπκαηνεηδή νπηζζέιθνπζα Πξφθεηηαη γηα ηελ αληίζηαζε πνπ πξνέξρεηαη απφ ηα θχκαηα πνπ

πξνθαιεί ε θίλεζε ηνπ αζιεηή κέζα ζην λεξφ θαη ε νπνία γεληθά κεηψλεηαη κε ηελ επζπγξάκκηζε ηνπ ζψκαηνο κέζα ζην λεξφ Αθνξά κέξνο ηεο ελεξγεηηθήο νπηζζέιθνπζαο Ζ νπηζζέιθνπζα απ-

ηή δχλακε κπνξεί λα έρεη πνιχ κεγάιε επίδξαζε φηαλ ν αζιεηήο θηλείηαη ζε κηθξφ βάζνο (έσο

θαη 50 ηεο ζπλνιηθήο νπηζζέιθνπζαο δχλακεο) ε νπνία φκσο κεηψλεηαη αθφκε θαη ζην 5

φηαλ ν αζιεηήο εθηειεί θηλήζεηο ζε βάζνο πεξίπνπ 06 m (Vennell Pease amp Wilson 2006) 3 Δπηθαλεηαθή νπηζζέιθνπζα δχλακε ή νπηζζέιθνπζα ηξηβήο Πξφθεηηαη γηα ηελ αληίζηαζε ηνπ

λεξνχ ζηελ επηθάλεηα ηνπ ζψκαηνο ε νπνία πξνέξρεηαη απφ αιιειεπίδξαζε ηεο επηθάλεηαο ηνπ

δέξκαηνο (ηξίρεο θιπ) κε ην λεξφ Πξφθεηηαη γηα κέξνο ηεο παζεηηθήο νπηζζέιθνπζαο θαη ζπλεη-ζθέξεη πεξίπνπ ζην 20 ηεο ζπλνιηθήο νπηζζέιθνπζαο δχλακεο (Zaidi Taiar Fohanno amp

Polidori 2008)

84 Μεζνδνινγηθέο επηζεκάλζεηο γηα ηελ αλάιπζε ηεο ρεξηάο Ζ εηδνπνηφο δηαθνξά αλάκεζα ζηελ εκβηνκεραληθή αλάιπζε ηεο ρεξηάο θαη ζηηο ηερληθέο πνπ αλαιχζεθαλ κέρξη ηψξα είλαη φηη ε θίλεζε πξαγκαηνπνηείηαη ηαπηφρξνλα εληφο θαη εθηφο λεξνχ Δπνκέλσο ε δηαδηθαζία

ηεο θηλεκαηηθήο αλάιπζεο απαηηεί ηε ηνπνζέηεζε θάκεξαο κέζα ζην λεξφ ηε θαηάιιειε βαζκνλφκεζε ηνπ

ρψξνπ κέζα ζην λεξφ αιιά θαη ηελ εχξεζε ηξφπσλ ηνπνζέηεζεο ησλ αλαθιαζηήξσλ ζην ζψκα ρσξίο λα α-πνθνιιψληαη κέζα ζην λεξφ Μηα ελδεηθηηθή εκβηνκεραληθή αλάιπζε ηεο ρεξηάο ζα κπνξνχζε λα πεξηιακβά-

λεη ηνλ ππνινγηζκφ ησλ αθφινπζσλ κεηαβιεηψλ

1 ηε ζπλνιηθή δηάξθεηα ηεο ρεξηάο θαη ηε ζρεηηθή δηάξθεηα ησλ επηκέξνπο θάζεσλ

2 ην κήθνο ηε ζπρλφηεηα ηεο ρεξηάο θαη ηε κέζε θνιπκβεηηθή ηαρχηεηα 3 ηε γσλία επίζεζεο θαη ηε γσλία αλάκεζα ζηε ξνή ηνπ λεξνχ θαη ην επίπεδν ηεο παιάκεο αλά

θάζε

4 ηε κέγηζηε ζηξνθή ηνπ θνξκνχ πξνο ηε κία θαη ηελ άιιε πιεπξά ηνπ ζψκαηνο 5 ηηο γσλίεο ηνπ ψκνπ ηνπ αγθψλα θαη ηεο περενθαξπηθήο ηε ζηηγκή ηεο εηζφδνπ ηε ζηηγκή

ηεο έιμεο ηεο ψζεζεο θαη ηεο επαλαθνξάο

6 ηελ θαηαθφξπθε θαη νξηδφληηα ηαρχηεηα ηνπ ρεξηνχ θαηά ηε δηάξθεηα ηεο θίλεζεο 7 ηε κέγηζηε ειεθηξνκπνγξαθηθή δξαζηεξηφηεηα ησλ κπψλ θαη ην ρξφλν επίηεπμήο ηεο

261

Βηβιηνγξαθία Abrams G D Sheets A L Andriacchi T P amp Safran M R (2011) Review of tennis serve motion

analysis and the biomechanics of three serve types with implications for injury Sports Biomechanics

10(4) 378-390 doi 101080147631412011629302

Ae M Nagahara R Ohshima Y Koyama H Takamoto M amp Shibayama K (2007) Biomechanical analysis of the top three male high jumpers at the 2007 World Championships in Athletics New

Studies in Athletics 23(2) 45-52

Arampatzis A amp Bruggemann G P (1999) Mechanical energetic processes during the giant swing exercise

before dismounts and flight elements on the high bar and the uneven parallel bars Journal of Biomechanics 32(8) 811-820

Arellano R Brown P Cappaert l amp C N R (1994) Analysis of 50- l00- and 200-m freestyle swimmers

at the 1992 Olympic Games Journal of Applied Biomechanics 10 189-199

Bahamonde R E amp Knudson D (2001) Ground reaction forces of two types of stances and tennis serves

Medicine and Science in Sports and Exercise 33(Supplement 1) S1002

Bartlett R (1992) The biomechanics of discus throw a review Journal of Sports Sciences 10 467-510

Bixler B amp Riewald S (2002) Analysis of a swimmers hand and arm in steady flow conditions using computational fluid dynamics Journal of Biomechanics 35(5) 713-717 doi S0021929001002469

[pii]

Bridgett L A amp Linthorne N P (2006) Changes in long jump take-off technique with increasing run-up speed Journal of Sports Sciences 24(8) 889-897 doi QM48405757775374 [pii]

10108002640410500298040

Cappaert J M Pease D L amp Troup J P (1995) Three-dimensional analysis of the mens 100-m freestyle during the 1992 Olympic Games Journal of Applied Biomechanics 11 103-112

Chollet D Chalies S amp Chatard J C (2000) A new index of coordination for the crawl description and

usefulness International Journal of Sports Medicine 21(1) 54-59 doi 101055s-2000-8855

Chow J W Park S A amp Tillman M D (2009) Lower trunk kinematics and muscle activity during different types of tennis serves Sports Medicine Arthoscopy Rehabiltation Therapy and Technology

1(1) 24 doi 1758-2555-1-24 [pii] 1011861758-2555-1-24

Coh M (2003) Biomechanical analysis of Colin Jacksons hurdle clearance technique New Studies in Athletics 18(1) 37-45

Coh M (2007) Biomechanical model of the take-off action in the high jump - A case study New Studies in

Athletics 23(4) 63-73

Dapena J (Ed) (2000) The High Jump Oxford Blackwell Publishing

Elliott B C (1988) Biomechanics of the serve in tennis A biomedical perspective Sports Medicine 6(5)

285-294

Fleisig G Nicholls R Elliott B amp Escamilla R (2003) Kinematics used by world class tennis players to produce high-velocity serves Sports Biomechanics 2(1) 51-64 doi 10108014763140308522807

Frere J Gopfert B Slawinski J amp Tourny-Chollet C (2012) Shoulder muscles recruitment during a

power backward giant swing on high bar a wavelet-EMG-analysis Human Movement Science 31(2) 472-485 doi S0167-9457(12)00027-9 [pii] 101016jhumov201202002

Girard O Micallef J P amp Millet G P (2005) Lower-limb activity during the power serve in tennis

effects of performance level Medicine and Science in Sports and Exercise 37(6) 1021-1029 doi

00005768-200506000-00018 [pii]

262

Gourgoulis V Aggeloussis N Vezos N Kasimatis P Antoniou P amp Mavromatis G (2008) Estimation

of hand forces and propelling efficiency during front crawl swimming with hand paddles Journal of Biomechanics 41(1) 208-215 doi S0021-9290(07)00263-1 [pii] 101016jjbiomech200706032

Gourgoulis V Boli A Aggeloussis N Antoniou P Toubekis A amp Mavromatis G (2015) The

influence of the hands acceleration and the relative contribution of drag and lift forces in front crawl

swimming Journal of Sports Sciences 33(7) 696-712 doi 101080026404142014962571

Graham-Smith P amp Lees A (2005) A three-dimensional kinematic analysis of the long jump take-off

Journal of Sports Sciences 23(9) 891-903 doi X1V84KR87071372X [pii]

10108002640410400022169

Graubner R amp Nixdorf E (2011) Biomechanical Analysis of the Sprint and Hurdles Events at the 2009

IAAF World Championships in Athletics New Studies in Athletics 26(12) 19-53

Gregor R Whitting W amp McCoy R (1985) Kinematic analysis of olympic discus throwers International Journal of Sport Biomechanics 1 131-138

Hay J (1993) The biomechanics of sports techniques Englewood Cliffs NJ Prentice Hall

Hay J amp Yu B (1995) Critical characteristics of technique in throwing the discus Journal of Sports

Sciences 13 125-140

Hay J G (1993) Citius altius longius (faster higher longer) the biomechanics of jumping for distance

Journal of Biomechanics 26 Suppl 1 7-21

Hay J G amp Miller Jr J (1985) Teqnuiques used in the transition from approach to takeoff in the long jump International Journal of Sport Biomechanics 1 174-184

Hiley M J amp Yeadon M R (2003) The margin for error when releasing the high bar for dismounts

Journal of Biomechanics 36(3) 313-319 doi S0021929002004311 [pii]

Hollander A P De Groot G van Ingen Schenau G J Toussaint H M De Best H Peeters W (1986)

Measurement of active drag during crawl arm stroke swimming Journal of Sports Sciences 4(1) 21-

30 doi 10108002640418608732094

Isolehto J Virmavirta M Kyroumllaumlinen H amp Komi P (2007) Biomechanical analysis of the high jump at the 2005 IAAF World Championships in Athletics New Studies in Athletics 22(2) 17-27

Joseacute Campos Javier Gaacutemez Alberto Encarnacioacuten Marcos Gutieacuterrez-Daacutevila amp Rojas J (2013) Three

dimensional kinematic analysis of the long jump at the 2008 IAAF world indoor championships in athletics New Studies in Athletics 28(34) 115-131

Kakihana W amp Suzuki S (2001) The EMG activity and mechanics of the running jump as a function of

takeoff angle Journal of Electromyography and Kinesiology 11(5) 365-372 doi S1050-

6411(01)00008-6 [pii]

Kerwin D G amp Hilley M J (2003) Estimation of reaction forces in high bar swinging Sports Engineering

6(1) 21-30

Keskinen K L amp Komi P V (1993) Stroking characteristics of front crawl swimming during exercise Journal of Applied Biomechanics 9 219-226

Knicker A (1994) Kinematic analyses ofthe discus throwing competitions at the IAAF World

Championships in Athletics Stuttgart 1993 New Studies in Athletics 9(3) 9-16

Kolmogorov S V Rumyantseva O A Gordon B J amp Cappaert J M (1997) Hydrodynamic

characteristics of competitive swimmers of different genders and performance Levels Journal of

Applied Biomechanics 13 88-97

Kotze J Mitchell S R amp Rothberg S J (2000) The role of the racket in high-speed tennis serves Sports Engineering 3 67-84

263

Kovacs M amp Ellenbecker T (2011) An 8-stage model for evaluating the tennis serve implications for

performance enhancement and injury prevention Sports Health 3(6) 504-513 doi 1011771941738111414175 101177_1941738111414175 [pii]

Kreighbaum E amp Barthels K M (1996) Biomechanics A qualititative approach for studying human

movement Boston Allyn and Bacon

Leigh S Gross M T Li L amp Yu B (2008) The relationship between discus throwing performance and combinations of selected technical parameters Sports Biomechanics 7(2) 173-193 doi

10108014763140701841399

Leigh S Liu H Hubbard M amp Yu B (2010) Individualized optimal release angles in discus throwing Journal of Biomechanics 43(3) 540-545 doi S0021-9290(09)00556-9 [pii]

101016jjbiomech200909037

Leigh S amp Yu B (2007) The associations of selected technical parameters with discus throwing performance a cross-sectional study Sports Biomechanics 6(3) 269-284 doi

10108014763140701489744

Linthorne N P Guzman M S amp Bridgett L A (2005) Optimum take-off angle in the long jump Journal

of Sports Sciences 23(7) 703-712 doi TRG73078PPJ33J35 [pii] 10108002640410400022011

Maglischo E W (2013) Part I Is the breaststroke arm stroke a ldquoPullrdquo or a ldquoScullrdquo Journal of Swimming

Research 21(1) 1-11

McCabe C B Psycharakis S amp Sanders R (2011) Kinematic differences between front crawl sprint and distance swimmers at sprint pace Journal of Sports Sciences 29(2) 115-123 doi 930332222 [pii]

101080026404142010523090

McDonald C amp Dapena J (1991) Linear kinematics of the mens 110-m and womens 100-m hurdles races Medicine and Science in Sports and Exercise 23(12) 1382-1391

Miladinov O (2006) New aspects in perfecting the long jump technique New Studies in Athletics 21(4) 7-

25

Payton C Baltzopoulos V amp Bartlett R (2002) Contributions of rotations of the trunk and upper extremity to hand velocity during front crawl swimming Journal of Applied Biomechanics 18 243-

256

Psycharakis S G amp Sanders R H (2008) Shoulder and hip roll changes during 200-m front crawl swimming Medicine and Science in Sports and Exercise 40(12) 2129-2136 doi

101249MSS0b013e31818160bc

Psycharakis S G amp Sanders R H (2010) Body roll in swimming a review Journal of Sports Sciences

28(3) 229-236 doi 919053458 [pii]

10108002640410903508847

Reid M Elliott B amp Alderson J (2008) Lower-limb coordination and shoulder joint mechanics in the

tennis serve Medicine and Science in Sports and Exercise 40(2) 308-315 doi 101249mss0b013e31815c6d61

Rushall B S Sprigings E J Holt L E amp Cappaert J M Forces in Swimming - A Re-evaluation of

Current Status Retrieved 15 June 2015 from httpcoachscisdsueduswimbulletstablehtm

Sakurai S Reid M amp Elliott B (2013) Ball spin in the tennis serve spin rate and axis of rotation Sports

Biomechanics 12(1) 23-29 doi 101080147631412012671355

Schleihauf R E (2004) Biomechanics of human movement Bloomington IN Authorhouse

Seeley M K Uhl T L McCrory J McGinn P Kibler W B amp Shapiro R (2008) A comparison of muscle activations during traditional and abbreviated tennis serves Sports Biomechanics 7(2) 248-

259 doi 10108014763140701841746

255

1 Να κεηψζεη ηελ επίδξαζε ηεο ξνπήο ηεο βαξχηεηαο θαηά ηελ άλνδν θαη λα ηελ απμήζεη θαηά

ηελ θάζνδν 2 Να απμήζεη ηε γσληαθή ηαρχηεηα ζε φιεο ηηο θάζεηο

3 Να επηηχρεη κεγαιχηεξε αχμεζε ηεο ζηξνκθνξκήο θαηά ηελ θαζνδηθή θάζε απφ ηελ αληί-

ζηνηρε κείσζε ηεο ζηξνκθνξκήο θαηά ηελ αλνδηθή θάζε (Yeadon amp Hiley 2000)

Ο ξφινο ησλ κπτθψλ δπλάκεσλ θαηά ην γηγαληηαίν αηψξεκα εθθξάδεηαη κέζα απφ ηηο κεηαβνιέο ζηε ζέζε ηνπ ζψκαηνο ηηο νπνίεο πξνθαιεί πγθεθξηκέλα ε ππεξέθηαζε ησλ ηζρίσλ ιίγν πξηλ ηελ νξηδφληηα ζέζε

θάησ απφ ηελ κπάξα καδί κε ηελ θάκςε ησλ ηζρίσλ θαη ησλ ψκσλ θαηά ηελ αλνδηθή θάζε αλεβάδνπλ ην ΚΜ

θνληά ζηελ κπάξα απμάλνληαο ηφζν ηε δπλακηθή φζν θαη ηελ θηλεηηθή ηνπ ελέξγεηα Δπνκέλσο ν ξφινο ησλ κπτθψλ δπλάκεσλ ζα κπνξνχζε λα ζπλνςηζηεί σο εμήο

1 Να κεηαηνπίδεη ηα κέιε ηνπ ζψκαηνο ψζηε λα κεηαβάιιεη ηελ αθηίλα πεξηζηξνθήο ηνπ ΚΜ

ηνπ ζψκαηνο 2 Να πξνδίδεη ηελ απαξαίηεηε κεραληθή ελέξγεηα ε νπνία ράλεηαη ιφγσ ηεο ζπλερνχο επίδξα-

ζεο ηεο ηξηβήο θαηά ηελ πξνεγνχκελε πεξηζηξνθή

3 Να επηηαρχλεη ην ζψκα θαηά ην 2ν ηεηαξηεκφξην ηεο αλνδηθήο θάζεο (Sevrez Rao Berton

amp Bootsma 2012)

73 Μεζνδνινγηθέο επηζεκάλζεηο γηα ηελ αλάιπζε ηνπ γηγάληηνπ αησξήκαηνο Ζ θηλεκαηηθή αλάιπζε κε κηα θάκεξα είλαη επαξθήο γηα ηε ρσξνρξνληθή θαη βαζηθή δηζδηάζηαηε αλάιπζε

ηεο θίλεζεο Μηα ηππηθή εκβηνκεραληθή αλάιπζε ηνπ γηγάληηνπ αησξήκαηνο ζα κπνξνχζε λα πεξηιακβάλεη

ηηο εμήο κεηαβιεηέο 1 ηε ρξνληθή δηάξθεηα ησλ θάζεσλ 2 ηε κέγηζηε θαη ηελ ειάρηζηε γσλία ησλ ηζρίσλ θαη ησλ ψκσλ θαζψο θαη ην ρξφλν επίηεπμήο

ηνπο σο πνζνζηφ ηεο ζπλνιηθήο πεξηζηξνθήο

3 ηε κέγηζηε θαη ηελ ειάρηζηε απφζηαζε ηνπ ΚΜ απφ ηελ κπάξα θαη ην ρξφλν επίηεπμήο ηνπο 4 ηε κέγηζηε θαη ηελ ειάρηζηε ηαρχηεηα ηνπ ΚΜ ζηε δηάξθεηα ηεο πεξηζηξνθήο θαη ην ρξφλν

επίηεπμήο ηνπο

5 ηελ ηαρχηεηα ηνπ ΚΜ πξηλ θαη θαηά ηε δηάξθεηα ηεο ηειηθήο απειεπζέξσζεο 6 ηε κέγηζηε ειεθηξνκπνγξαθηθή δξαζηεξηφηεηα θαη ην ρξφλν επίηεπμήο ηεο γηα θάζε κπ

8 Σν ειεχζεξν ζηπι (Κνιχκβεζε) Ζ εηδνπνηφο δηαθνξά αλάκεζα ζηελ θνιχκβεζε θαη ηα ππφινηπα αγσλίζκαηα είλαη φηη νη θηλήζεηο πξαγκαην-

πνηνχληαη κέζα ζην λεξφ Όπσο έρεη ήδε αλαθεξζεί ζην Κεθάιαην 8 ε αληίζηαζε ηνπ λεξνχ ζηελ θίλεζε ηνπ ζψκαηνο αλαιχεηαη ζηελ νπηζζέιθνπζα δχλακε θαη ζηε δχλακε ηεο άλσζεο Ζ νπηζζέιθνπζα δχλακε είλαη

αληίζεηε ζηε θίλεζε ηνπ ζψκαηνο ελψ ε άλσζε είλαη θάζεηε πξνο ηελ νπηζζέιθνπζα δχλακε Ζ επίηεπμε

ηεο κέγηζηεο δπλαηήο ηαρχηεηαο ηνπ ζψκαηνο πξαγκαηνπνηείηαη κέζσ ηνπ πεξηνξηζκνχ ηεο αληίζηαζεο ηνπ

λεξνχ ζηελ θίλεζε ηνπ ζψκαηνο αιιά θαη ηεο εθκεηάιιεπζεο ηεο αληίζηαζεο ηνπ λεξνχ γηα ηελ πξνψζεζε ηνπ ζψκαηνο

81 Φάζεηο ηεο θίλεζεο Ζ θίλεζε ηνπ ρεξηνχ ζην ειεχζεξν δηαθξίλεηαη ζε ηέζζεξηο θάζεηο (Gourgoulis et al 2008) (Δηθφλα 1022)

1 Γιίζηξεκα Ζ θάζε απηή νξίδεηαη απφ ηελ είζνδν ηνπ ρεξηνχ ζην λεξφ έσο ηε κέγηζηε κεηα-ηφπηζή ηνπ πξνο ηα εκπξφο (ζρεηηθή δηάξθεηα 30-35)

2 Έιμε Ζ νπνία νξίδεηαη απφ ηε κέγηζηε κεηαηφπηζε ηνπ ρεξηνχ πξνο ηα έσο ηε ζηηγκή πνπ ην

ρέξη πεξλάεη θάησ απφ ηνλ ψκν (ζρεηηθή δηάξθεηα 15-20) 3 Ώζεζε Ζ νπνία νξίδεηαη απφ ηε ζηηγκή πνπ ην ρέξη πεξλάεη θάησ απφ ηνλ ψκν έσο ηελ έμνδν

ηνπ ρεξηνχ απφ ην λεξφ (ζρεηηθή δηάξθεηα 17-22)

4 Δπαλαθνξά Οξίδεηαη απφ ηελ έμνδν ηνπ ρεξηνχ απφ ην λεξφ έσο ηελ είζνδφ ηνπ θαη πάιη κέ-

ζα ζην λεξφ (ζρεηηθή δηάξθεηα 26-33)

256

Εικόνα 1022 Κχθινο ηεο ρεξηάο θαη επηκέξνπο θάζεηο ζην ειεχζεξν

82 Κηλεκαηηθά ραξαθηεξηζηηθά Ζ ζέζε ηεο παιάκεο ζε ζρέζε κε ηε θνξά ηνπ λεξνχ απνηειεί ζεκείν-θιεηδί γηα φια ηα αγσλίζκαηα ηεο θν-

ιχκβεζεο αθνχ ζηελ νπζία θαζνξίδεη ηνλ ηξφπν εθαξκνγήο ηεο αληίζηαζεο ηνπ λεξνχ ζηελ παιάκε θαη θαηrsquo επέθηαζε ηηο πξνσζεηηθέο δπλάκεηο Παξαδνζηαθά αλαθέξεηαη φηη ε θίλεζε ηνπ ρεξηνχ αθνινπζεί κηα

ζηγκνεηδή ηξνρηά θαηά ηελ νπνία ε παιάκε θηλείηαη ζε ζρέζε κε ην ζψκα σο εμήο (Hay 1993)

Καηά ηε θάζε ηνπ γιηζηξήκαηνο θηλείηαη πξνο ηα κπξνζηά θάησ θαη έμσ

Καηά ηελ έιμε θέξεηαη πξνο ηα θάησ έζσ θαη πίζσ θαη

Καηά ηελ ψζεζε πξνο ηα πάλσ θαη έμσ

Όπσο ζα δνχκε παξαθάησ απηή ε ηερληθή πεγάδεη απφ ζεσξεηηθά κνληέια ηα νπνία βαζίδνληαη ζηε ηδέα φηη ε θχξηα δχλακε πξνψζεζεο νθείιεηαη ζηελ άλσζε ή ζηελ δηαθνξά ηεο πίεζεο αλάκεζα ζηηο δχν

πιεπξέο ηεο παιάκεο (αξρή ηνπ Bernoulli) Όκσο ηα ηειεπηαία ρξφληα ε άπνςε απηή έρεη αλαηξαπεί κε απν-

ηέιεζκα ην πξνηεηλφκελν θηλεκαηηθφ κνληέιν ηεο ηερληθήο ηεο ρεξηάο λα έρεη αιιάμεη (Gourgoulis et al 2015 Maglischo 2013 Rushall Sprigings Holt amp Cappaert)

Ζ ζέζε ηεο παιάκεο πεξηγξάθεηαη κε ηε γσλία επίζεζεο δειαδή ηε γσλία αλάκεζα ζην επίπεδν ηεο

παιάκεο θαη ηε ξνή ηνπ λεξνχ (Δηθφλα 1025) Σν επίπεδν ηεο παιάκεο νξίδεηαη απφ δχν θάζεηα δηαλχζκαηα

θαηά κήθνο ηεο παιάκεο ηα νπνία νξίδνπλ έλα θάζεην πξνο ηελ παιάκε επίπεδν Ζ ξνή ηνπ λεξνχ ζπλήζσο εθθξάδεηαη ππνινγίδνληαο ην δηάλπζκα ηεο ηαρχηεηαο ηεο παιάκεο (Gourgoulis et al 2015) Με ηελ έλαξμε

ηνπ γιηζηξήκαηνο ην ρέξη βξίζθεηαη κπξνζηά θαη πξνο ηα θάησ κε κηα ειαθξά θιίζε ζε ζρέζε κε ην λεξφ κε

γσλία αξλεηηθή (~5deg) θάηη πνπ ζεκαίλεη φηη πξνεγείηαη ε ξαρηαία επηθάλεηα ηνπ ρεξηνχ ην ηέινο ηνπ γιη-ζηξήκαηνο ε γσλία απμάλεηαη πεξίπνπ ζηηο 10deg ψζηε λα πξνεγείηαη ε παιακηαία επηθάλεηα ηνπ ρεξηνχ Καηά

ηε θάζε ηεο έιμεο θαζψο ε παιάκε θέξεηαη πξνο ηα έζσ πίζσ θαη θάησ ε γσλία επίζεζεο κεγηζηνπνηείηαη

ζηηο 50deg ελψ ζηελ ψζεζε κεηψλεηαη θηάλνληαο ηηο 35deg (Gourgoulis et al 2008 Gourgoulis et al 2015) Έλα επηπιένλ ζεκαληηθφ ζηνηρείν ηεο θίλεζεο ηεο παιάκεο είλαη πνηα πιεπξά ηεο παιάκεο δηαζρίδεη

πξψηε ην λεξφ θαη πνηα αθνινπζεί Απηή εθθξάδεηαη κε ηε γσλία αλάκεζα ζηε ξνή ηνπ λεξνχ (ηαρχηεηα ηεο

παιάκεο) θαη ην επίπεδν ηεο παιάκεο Καηά ηελ είζνδν ζην λεξφ ε παιάκε έξρεηαη ζε επαθή πξψηα κε ηελ

έμσ επηθάλεηα δειαδή κε ην κεγάιν δάθηπιν θαη ην δείθηε έρνληαο κηα πνιχ ειαθξά θιίζε πξνο ηα έμσ Απηφκαηα φκσο ε παιάκε επζπγξακκίδεηαη θαζψο φιν ην ρέξη εηζέξρεηαη κέζα ζην λεξφ ηε κέζε θάζε

ηεο έιμεο ην ρέξη αιιάδεη θιίζε ψζηε πξψηα λα δηαζρίδεη ην λεξφ ε έμσ επηθάλεηα (κε κηθξφ δάθηπιν) θαη

έπεηηα ε έζσ (ην κεγάιν δάθηπιν) Απηή ε θιίζε (κε κηθξή κείσζε) παξακέλεη κέρξη ην ηέινο ηεο ρεξηάο εκαληηθά ζηνηρεία ηεο θίλεζεο απηήο είλαη νη κεηαβνιέο ζηνλ πξεληζκφ θαη ππηηαζκφ ηνπ αληηβξαρίνπ ηελ

παιακηαία θάκςε ηεο περενθαξπηθήο άξζξσζεο αιιά θαη ηελ θεξθηδηθή θαη σιέληα απφθιηζε ηεο παιάκεο

Καηά ηε θάζε ηεο εηζφδνπ ηνπ ρεξηνχ ζην λεξφ ν ψκνο βξίζθεηαη ζε θάκςε 170-180deg (ε γσλία ησλ

180deg απνηειεί ηε γσλία αλαθνξάο θαη αληηζηνηρεί ζηελ αλαηνκηθή θάκςε φινπ ηνπ άλσ άθξνπ θέξνληαο ην ρέξη ςειά δίπια απφ ην θεθάιη) ειαθξά νξηδφληηα απαγσγή θαη έζσ ζηξνθή ν αγθψλαο ζε θάκςε 145deg

(πιήξεο έθηαζε = 180deg) ην αληηβξάρην ζε νπδέηεξε ζέζε θαη ε περενθαξπηθή άξζξσζε έρεη κηα ειαθξά πα-

ιακηαία θάκςε (168deg κε νπδέηεξε ζέζε = 180deg) (Cappaert Pease amp Troup 1995 McCabe Psycharakis amp Sanders 2011 Payton Baltzopoulos amp Bartlett 2002 Usher 1993) Μεηά ηελ είζνδν ζην λεξφ ην ρέξη πξψ-

ηα θηλείηαη πξφζζηα κέρξη ηελ έθηαζε ηνπ αγθψλα έπεηηα θηλείηαη πξνο ηα έμσ γηα λα laquoπηάζεηraquo ην λεξφ θαη

ζηε ζπλέρεηα θαηεπζχλεηαη πξνο ηα θάησ κε ζηαδηαθή έθηαζε ηνπ ψκνπ θαη νξηδφληηα θάκςε ηνπ αγθψλα Με ηελ έλαξμε ηεο έιμεο ν ψκνο εθηείλεηαη ην ρέξη δειαδή laquoθαηεβαίλεηraquo πξνο ηα θάησ (κε γσ-

λία πεξίπνπ 131deg) ν αγθψλαο παξακέλεη ζε ειαθξά θάκςε (147deg) αιιά αξρίδεη λα θάκπηεηαη ελψ ε περεν-

θαξπηθή άξζξσζε εκθαλίδεη κηα ειαθξά θάκςε (162deg) ην κεησπηαίν επίπεδν ν ψκνο πξνζάγεηαη (θαηά 40-

45deg (Payton et al 2002)) θαη ζηξέθεηαη πξνο ηα έζσ θέξνληαο ην ρέξη ζε ηέηνηα ζέζε ψζηε λα αζθήζεη πξν-σζεηηθή δχλακε ζην λεξφ ην ηέινο ηεο έιμεο ν ψκνο έρεη εθηαζεί (γσλία = 56deg) θαη μεθηλά λα ζηξέθεηαη

πξνο ηα έμσ ν αγθψλαο βξίζθεηαη ζε κεγάιε θάκςε (γσλία = 93deg) ελψ ε περενθαξπηθή άξζξσζε θάκπηεηαη

επηπιένλ (γσλία = 154deg)

257

Εικόνα 1023 Κακπχιε ηεο ηξνρηάο ηνπ ρεξηνχ ζε κηα ρεξηά Ζ θίλεζε πεξηγξάθεηαη σο πνζνζηφ ηεο κεηαηφπηζεο ζηνλ νξη-δφληην θαη ηνλ θαηαθφξπθν άμνλα

ην ηέινο ηεο θάζεο ηεο ψζεζεο ν ψκνο έρεη εθηαζεί (γσλία = 18deg) (ην αληηβξάρην θηάλεη δίπια ζην

ζψκα) θαη βξίζθεηαη ζε έμσ ζηξνθή ε περενθαξπηθή άξζξσζε θάκπηεηαη επηπιένλ (γσλία = 154deg) ελψ ν

αγθψλαο εκθαλίδεη κηθξφηεξε θάκςε (γσλία = 107deg) Να ζεκεησζεί φηη παξά ηε γεληθή αίζζεζε φηη ππάξρεη θίλεζε πξνο ηα πίζσ φιν ην άθξν θηλείηαη κπξνζηά (ε πξφζζηα θίλεζε ησλ ψκσλ ηζνζηαζκίδεη ηελ νπίζζηα

θίλεζε ησλ ρεξηψλ) έζσ θαη πίζσ κε απνηέιεζκα ε άλσζε πάιη λα σζεί ην ζψκα κπξνζηά Καηά ηελ επα-

λαθνξά πξψηα εμέξρεηαη ν αγθψλαο έπεηηα ην κηθξφ δάθηπιν θαη ηέινο ε επηθάλεηα ηνπ κεγάινπ δαθηχινπ Ο αγθψλαο βξίζθεηαη ζε θάκςε ελψ ν ψκνο αξρίδεη ζηαδηαθά λα θάκπηεηαη

Ζ ζέζε ηνπ ζψκαηνο είλαη επζπγξακκηζκέλε κε ην θεθάιη ρακειά ηα ηζρία ειαθξά θάησ απφ ηνπο

ψκνπο θαη ηα πφδηα ραιαξά θαη εθηεηακέλα Δηδηθφηεξα ε ζηξνθή ηνπ θνξκνχ θαηά ηελ εθηέιεζε ηεο ρεξηάο είλαη ζεκαληηθφο παξάγνληαο γηα ηελ ηειηθή επίδνζε Ζ ζηξνθή ηνπ θνξκνχ κεηξάηαη ηνπνζεηψληαο κηα μχ-

ιηλε θαηαζθεπή θάζεηα ζηελ πιάηε ηνπ αζιεηή θαη κεηξψληαο ηε γσλία (ζην κεησπηαίν επίπεδν) αλάκεζα

ζηελ επζεία πνπ δηέξρεηαη ηελ μχιηλε απηή θαηαζθεπή θαη ηελ θαηαθφξπθν Αχμεζε ηεο γσλίαο ζεκαίλεη

ζηξνθή ηνπ θνξκνχ πξνο ηελ αληίζεηε πιεπξά ηνπ ρεξηνχ ην νπνίν εηζέξρεηαη ζην λεξφ Ζ γσλία απηή θπκαί-λεηαη πεξίπνπ απφ 55deg έσο 65deg επεξεάδεη ηε ζέζε ηνπ ρεξηνχ αιιά φρη ηελ ηαρχηεηά ηνπ (Psycharakis amp

Sanders 2010) Ζ ζηξνθή απηή ιακβάλεη ρψξα θαηά ηε θάζε ηνπ γιηζηξήκαηνο θαη πξηλ αξρίδεη ε δηαδηθαζία

ηεο έιμεο ηνπ ρεξηνχ Ζ ζηξνθή ηνπ θνξκνχ είλαη απνηέιεζκα ηεο ζηξνθήο ησλ ηζρίσλ θαη ησλ ψκσλ ηνλ ηειηθφ ησλ

100m ειεχζεξν ησλ Οιπκπηαθψλ αγψλσλ ηνπ 1992 νη αζιεηέο πξαγκαηνπνηνχζαλ κεγαιχηεξε ζηξνθηθή

θίλεζε ησλ ψκσλ (34deg) ζε ζρέζε κε ηα ηζρία (-18deg) ελψ ε κεηαβνιή ηεο ζηξνθήο ησλ ψκσλ ήηαλ αληίζεηε απφ απηή ησλ ηζρίσλ ηα 200 m ε γσλία ησλ ηζρίσλ ήηαλ πνιχ κεγαιχηεξε (107deg) ζε ζρέζε κε ηα ηζρία

(54deg) (Psycharakis amp Sanders 2008)

821 Σαρχηεηα ηεο ρεξηάο θαη δείθηεο ζπλαξκνγήο Ζ ηαρχηεηα απνηειεί ην βαζηθφ ραξαθηεξηζηηθφ ηεο επίδνζεο Ζ ηαρχηεηα ηνπ θνιπκβεηή είλαη ζπλδπαζκφο

ηνπ κήθνπο θαη ηεο ζπρλφηεηαο ηεο ρεξηάο Σν κήθνο ηεο ρεξηάο είλαη ε νξηδφληηα απφζηαζε ζε έλαλ πιήξε θχθιν ελψ ε ζπρλφηεηα νξίδεηαη σο ν αξηζκφο ησλ θχθισλ ζην ιεπηφ Ο ζπλδπαζκφο ησλ δχν κεηαβιεηψλ

εμαξηάηαη απφ ηελ απφζηαζε πνπ δηαλχεηαη∙ ζηα αγσλίζκαηα ηαρχηεηαο ε πςειφηεξε κέζε ηαρχηεηα ζπλδέ-

εηαη κε κεγαιχηεξε ζπρλφηεηα ηεο ρεξηάο θαη κηθξφηεξν κήθνο (Seifert Chollet amp Bardy 2004) ηνπο Οιπ-

258

κπηαθνχο αγψλεο ηνπ 1992 ζηα αγσλίζκαηα ηαρχηεηαο αλδξψλ νη κεηαβνιέο ησλ παξακέηξσλ ηεο ηαρχηεηαο

ήηαλ νη εμήο Ζ κέζε ηαρχηεηα θπκάλζεθε απφ 201 ms ζηα 50 m 184 ms ζηα 100 m θαη 170 ms

ζηα 400 m

Ζ ζπρλφηεηα ηεο ρεξηάο θπκάλζεθε απφ 102 θχθινποs ζηα 50 m 089 θχθινποs ζηα

100 m θαη 078 θχθινποs ζηα 400 m θαη Σν κήθνο θπκάλζεθε απφ 198 m ζηα 50 m 209 ms ζηα 100 m θαη 220 m ζηα 400 m

(Arellano Brown Cappaert amp C 1994)

Καηά ηε δηάξθεηα ελφο αγψλα ε κείσζε ηεο ηαρχηεηαο θπξίσο νθείιεηαη ζηε κείσζε ηνπ κήθνπο ηεο ρεξηάο (Keskinen amp Komi 1993) Απηφ θαίλεηαη εάλ ζπγθξίλεηε ηε κεηαβνιή ηεο θάζε κεηαβιεηήο θα-

ζψο απμάλεηαη ε απφζηαζε ηνπ αγσλίζκαηνο

Με βάζε ηα θηλεκαηηθά ραξαθηεξηζηηθά ππνινγίδεηαη ν δείθηεο ζπλαξκνγήο (Index of Co-ordination) απφ ρεξηά ζε ρεξηά (Chollet Chalies amp Chatard 2000) Ο δείθηεο ζπλαξκνγήο νξίδεηαη σο ν ρξφλνο αλάκεζα

ζηελ έλαξμε ηεο θάζεο έιμεο ηνπ ελφο ρεξηνχ θαη ην ηέινο ηεο θάζεο ψζεζεο ηνπ άιινπ ρεξηνχ θαη ππνινγί-

δεηαη ζε ζπλερφκελεο ρεξηέο Ο ρξφλνο απηφο εθθξάδεηαη σο πνζνζηφ ηνπ ρξφλνπ ηεο ρεξηάο Όηαλ ν δείθηεο

είλαη αξλεηηθφο ηφηε απηφ ζεκαίλεη φηη ην έλα ρέξη πξνζπαζεί λα θηάζεη ην άιιν (catch up) Όηαλ ν δείθηεο είλαη κεδεληθφο ηφηε ηo έλα ρέξη μεθηλά ηε θάζε ηεο έιμεο ελψ ην άιιν ηειεηψλεη ηελ ψζεζε (opposition)

ζηελ πεξίπησζε πνπ ν δείθηεο είλαη ζεηηθφο ηφηε θαη ηα δχν ρέξηα βξίζθνληαη ζηελ πξνσζεηηθή θάζε Ζ αχ-

μεζε ηεο ηαρχηεηαο ζπλνδεχεηαη απφ αχμεζε ηνπ ρξφλνπ ηεο θάζεο πξνψζεζεο αιιά θαη αχμεζε ηνπ δείθηε ζπλαξκνγήο Γηα παξάδεηγκα ν δείθηεο ζπλαξκνγήο θαηά ην αγψληζκα ησλ 800 m ήηαλ ίζνο κε -76 ζην

αγψληζκα ησλ 100 m ήηαλ ίζνο κε -32 m ελψ ζην αγψληζκα ησλ 50 m κεηψζεθε ζην -09 (Chollet

Chalies amp Chatard 2000)

Εικόνα 1024 ρεκαηηθή αλαπαξάζηαζε ηεο νπηζζέιθνπζαο δχλακεο θαη ηεο άλσζεο ζε ηξεηο γσλίεο επίζεζεο

83 Δθαξκνγή δπλάκεσλ θαηά ηε ρεξηά Ζ θίλεζε ηνπ θνιπκβεηή ζην λεξφ αλάγεηαη ζηελ ηθαλφηεηά ηνπ λα παξάγεη δπλάκεηο νη νπνίεο ζα ηνλ σζή-ζνπλ κπξνζηά θαη λα κεηψζεη ηαπηφρξνλα ηηο δπλάκεηο νη νπνίεο ηείλνπλ λα αληηζηαζνχλ ζηελ θίλεζή ηνπ

Καη ζηηο δχν πεξηπηψζεηο νη δπλάκεηο εμαξηψληαη απφ ηηο ηδηφηεηεο ηεο αληίζηαζεο ηνπ λεξνχ ζηελ θίλεζε

ηνπ ζψκαηνο

831 Πξνσζεηηθέο δπλάκεηο Οη δπλάκεηο πξνψζεζεο ηνπ θνιπκβεηή ζην λεξφ πξνέξρνληαη απφ ηελ θίλεζε ηνπ ρεξηνχ Όηαλ ην ρέξη εη-

ζέιζεη ζην λεξφ νη δπλάκεηο πνπ δέρεηαη είλαη ε νπηζζέιθνπζα θαη ε άλσζε Έρνπλ αλαπηπρζεί δηάθνξα

ζεσξεηηθά κνληέια ηνπ ηξφπνπ εθαξκνγήο ησλ δπλάκεσλ απηψλ φπσο απηφ ηεο δχλακεο ηεο άλσζεο ηεο νπηζζέιθνπζαο δχλακεο ηεο αλάιπζεο κε βάζε ηελ αξρή ηνπ Bernoull ηεο ζεσξίαο ησλ ζηξνβηιηζκψλ ηεο

ζεσξίαο ηεο θίλεζεο ηνπ θνππηνχ (sculling) θαη ηνπ λφκνπ ηεο δξάζεο - αληίδξαζεο ηνπ Νεχησλα (Maglischo

2013 Rushall et al2015) Ζ θχξηα δηαθνξά αλάκεζα ζε απηά ηα ζεσξεηηθά κνληέια είλαη ν ηξφπνο εθαξκν-γήο ησλ δπλάκεσλ ηεο άλσζεο θαη ηεο νπηζζέιθνπζαο νδεγψληαο ζε δηαθνξεηηθά ζπκπεξάζκαηα ζρεηηθά κε

ηε ζπλεηζθνξά ηεο θαζεκίαο απφ απηέο ηηο δπλάκεηο ζηελ πξνψζεζε ηνπ ζψκαηνο

Ζ ζπλεηζθνξά ηεο θάζε δχλακεο νξίδεηαη θπξίσο απφ ηε γσλία επίζεζεο ηνπ ρεξηνχ Δδψ δηαθξί-

λνπκε ηηο εμήο πεξηπηψζεηο (Bixler amp Riewald 2002 Schleihauf 2004) (Δηθφλα 1024)

259

1 Όηαλ ε γσλία επίζεζεο είλαη κεδέλ ηφηε ε επηθάλεηα ηεο παιάκεο ε νπνία έξρεηαη ζε επαθή

κε ηε ξνή ηνπ λεξνχ είλαη ειάρηζηε∙ ην ρέξη δελ κπνξεί λα κεηαηνπίζεη θαζφινπ ην λεξφ θαη ζπλεπψο δελ κπνξεί λα παξαρζεί θακία δχλακε αληίδξαζεο

2 Όηαλ ε γσλία επίζεζεο απμάλεη κέρξη πεξίπνπ ηηο 40deg ηφηε ε δχλακε ηεο άλσζεο απμάλεηαη

ελψ ε νπηζζέιθνπζα δχλακε παξακέλεη ζρεηηθά ρακειή

3 Όηαλ ε γσλία επίζεζεο απμάλεηαη πάλσ απφ ηηο 40deg ηφηε ε άλσζε κεηψλεηαη ελψ ε νπηζζέι-θνπζα ζπλερίδεη λα απμάλεη

4 Όηαλ ε γσλία είλαη 90deg ηφηε ε παιάκε είλαη θάζεηε πξνο ηε ξνή ηνπ λεξνχ κε απνηέιεζκα

φιε ε επηθάλεηα ηεο παιάκεο λα θνληξάξεη ην λεξφ θαη ε δχλακε αληίδξαζεο λα έρεη νπίζζηα - πιάγηα θαηεχζπλζε Ζ δχλακε ηεο νπηζζέιθνπζαο είλαη κέγηζηε ελψ ηεο άλσζεο ειάρηζηε

Αλεμάξηεηα απφ ην ζεσξεηηθφ κνληέιν ηα ηειεπηαία δεδνκέλα δείρλνπλ φηη ε ζπλεηζθνξά ηεο άλσ-

ζεο θαη ηεο νπηζζέιθνπζαο εμαξηάηαη απφ ηε θάζε ηεο θίλεζεο θαη απφ ηε κεηαηφπηζε ηνπ αληηβξαρίνπ θαη ηνπ ρεξηνχ θαηά ηε δηάξθεηα ηεο ρεξηάο (Gourgoulis et al 2015)

Καηά ην γιίζηξεκα ε ζπληζηακέλε δχλακε αληίδξαζεο ηνπ λεξνχ είλαη ρακειή (lt5 N) θαη

απμάλεη ζην ηέινο ηνπ γιηζηξήκαηνο (lt10N) Ζ νπηζζέιθνπζα δχλακε ζηελ πξψηε θάζε ηνπ

γιηζηξήκαηνο είλαη κεδακηλή γηα λα απμεζεί πξνο ην ηέινο ηεο θάζεο (~5 N) ελψ ε άλσζε

είλαη ζρεηηθά πςειφηεξε ζηελ αξρή γηα λα απμεζεί πξνο ην ηέινο ηεο θάζεο (~5 N) Απηφ νθείιεηαη ζην φηη ε γσλία επίζεζεο ζηελ είζνδν είλαη πνιχ κηθξή θαη επνκέλσο ε νπηζζέι-

θνπζα είλαη ειάρηζηε Δπηπιένλ θαίλεηαη φηη ε αξρηθή θάζε ηνπ γιηζηξήκαηνο ζπλεηζθέξεη

ειάρηζηα ζηελ πξνψζεζε ηνπ ζψκαηνο

Καηά ηελ έιμε ζηελ αξρή παξαηεξείηαη κηα ηαρεία αχμεζε ηεο νπηζζέιθνπζαο (~10N) ελψ

ε άλσζε απμάλεη ζηαδηαθά ζην ηέινο ηεο θάζεο (~10 N) Απηή ε κεγαιχηεξε ζπλεηζθνξά

ηεο νπηζζέιθνπζαο δχλακεο ίζσο νθείιεηαη ζηελ αχμεζε ηεο γσλίαο επίζεζεο ηνπ ρεξηνχ

Καηά ηελ ψζεζε ε άλσζε ζπλερίδεη λα απμάλεη πιεζηάδνληαο ηα 15 N ελψ ε νπηζζέιθνπζα

ζηαδηαθά κεηψλεηαη ζηα 5 N Απηφ νθείιεηαη ζηε κείσζε ηεο γσλίαο επίζεζεο ηνπ ρεξηνχ ε νπνία επλνεί ηελ άλσζε παξά ηελ νπηζζέιθνπζα (Schleihauf 2004)

Πέξα απφ ηελ θίλεζε ησλ ρεξηψλ πξνσζεηηθέο δπλάκεηο κπνξνχλ λα παξαρζνχλ θαη απφ ηελ θίλεζε

ησλ πνδηψλ ην ειεχζεξν ζηπι ηεο θνιχκβεζεο ε ζπκκεηνρή ηνπο είλαη ζρεηηθά πεξηνξηζκέλε θηάλνληαο

πεξίπνπ ζην 10 κε 15 (Hollander et al 1986)

832 Γπλάκεηο αληίζηαζεο Οη δπλάκεηο αληίζηαζεο δηαθξίλνληαη ζε

Παζεηηθή νπηζζέιθνπζα Ζ νπνία είλαη ε αληίζηαζε ηνπ λεξνχ φηαλ ην ζψκα δε κεηαβάιιεη

ηε ζέζε ηνπ κέζα ζην λεξφ

Δλεξγεηηθή νπηζζέιθνπζα Ζ νπνία είλαη ε αληίζηαζε πνπ πξνέξρεηαη απφ ηηο θηλήζεηο ηνπ

ζψκαηνο κέζα ζην λεξφ

Ζ παζεηηθή νπηζζέιθνπζα είλαη ζπλάξηεζε ηνπ ηεηξαγψλνπ ηεο ηαρχηεηαο ηνπ θνιπκβεηή θαη θπ-

καίλεηαη απφ 30 Ν έσο 120 Ν Ζ παζεηηθή αληίζηαζε κεηξάηαη ζε ειεγρφκελεο ζπλζήθεο αζθψληαο δηαδνρη-

θέο ειθηηθέο δπλάκεηο ζηνλ αζιεηή θαη κεηξψληαο ηελ ηαρχηεηα θίλεζεο ηνπ ζψκαηφο ηνπ Ζ ελεξγεηηθή νπηζζέιθνπζα θαηαγξάθεηαη κε δηάθνξεο ηερληθέο ζε ζπλδπαζκφ κε ηε γεληθή εμίζσζε

ηεο νπηζζέιθνπζαο δχλακεο (βιέπε θεθάιαην 8) κε ηηκέο νη νπνίεο θπκαίλνληαη απφ 28 έσο 66 N ε αληίζε-

ζε κε ηελ παζεηηθή νπηζζέιθνπζα ε ελεξγεηηθή νπηζζέιθνπζα δελ εκθαλίδεη αλαινγηθή ζρέζε κε ηελ ηαρχ-ηεηα ηνπ θνιπκβεηή Γηα παξάδεηγκα έρεη αλαθεξζεί φηη ε ελεξγεηηθή νπηζζέιθνπζα παξακέλεη ζρεδφλ ζηα-

ζεξή ζε ρακειέο ηαρχηεηεο (απφ 11 έσο 15 ms) ελψ απμάλεηαη θαηαθφξπθα απφ ηελ ηαρχηεηα 16 έσο 22

ms (Kolmogorov Rumyantseva Gordon amp Cappaert 1997) Ζ νπηζζέιθνπζα δχλακε είηε ελεξγεηηθή είηε παζεηηθή νθείιεηαη ζηηο δηάθνξεο κνξθέο αληίζηαζεο

ηνπ λεξνχ ζην ζψκα νη νπνίεο πεξηιακβάλνπλ ηελ

1 Μεησπηθή νπηζζέιθνπζα αληίζηαζε Πξφθεηηαη γηα ηελ νπηζζέιθνπζα αληίζηαζε ηνπ λεξνχ πνπ

εμαξηάηαη απφ ηελ ηαρχηεηα ηνπ θνιπκβεηή θαη ην εκβαδφ ηεο εγθάξζηαο επηθάλεηαο ηνπ ζψκα-ηνο θαη ε νπνία έξρεηαη ζε επαθή κε ηε ξνή ηνπ λεξνχ Γηα παξάδεηγκα ε αληίζηαζε απηή απμά-

λεηαη φηαλ ην θεθάιη ηνπ θνιπκβεηή βξίζθεηαη ζεθσκέλν πάλσ απφ ην λεξφ Δπίζεο ην καζηί-

γσκα ησλ πνδηψλ ζπληειεί ζηε κείσζε ηεο νπηζζέιθνπζαο ίζσο ιφγσ ηεο θαιχηεξεο επζπγξάκ-κηζεο ηνπ ζψκαηνο θαη ηεο κείσζεο ηεο εγθάξζηαο επηθάλεηαο Ζ κεησπηθή νπηζζέιθνπζα κπνξεί

λα απνηειεί κέξνο ηεο παζεηηθήο ή θαη ηεο ελεξγεηηθήο νπηζζέιθνπζαο

260

2 Κπκαηνεηδή νπηζζέιθνπζα Πξφθεηηαη γηα ηελ αληίζηαζε πνπ πξνέξρεηαη απφ ηα θχκαηα πνπ

πξνθαιεί ε θίλεζε ηνπ αζιεηή κέζα ζην λεξφ θαη ε νπνία γεληθά κεηψλεηαη κε ηελ επζπγξάκκηζε ηνπ ζψκαηνο κέζα ζην λεξφ Αθνξά κέξνο ηεο ελεξγεηηθήο νπηζζέιθνπζαο Ζ νπηζζέιθνπζα απ-

ηή δχλακε κπνξεί λα έρεη πνιχ κεγάιε επίδξαζε φηαλ ν αζιεηήο θηλείηαη ζε κηθξφ βάζνο (έσο

θαη 50 ηεο ζπλνιηθήο νπηζζέιθνπζαο δχλακεο) ε νπνία φκσο κεηψλεηαη αθφκε θαη ζην 5

φηαλ ν αζιεηήο εθηειεί θηλήζεηο ζε βάζνο πεξίπνπ 06 m (Vennell Pease amp Wilson 2006) 3 Δπηθαλεηαθή νπηζζέιθνπζα δχλακε ή νπηζζέιθνπζα ηξηβήο Πξφθεηηαη γηα ηελ αληίζηαζε ηνπ

λεξνχ ζηελ επηθάλεηα ηνπ ζψκαηνο ε νπνία πξνέξρεηαη απφ αιιειεπίδξαζε ηεο επηθάλεηαο ηνπ

δέξκαηνο (ηξίρεο θιπ) κε ην λεξφ Πξφθεηηαη γηα κέξνο ηεο παζεηηθήο νπηζζέιθνπζαο θαη ζπλεη-ζθέξεη πεξίπνπ ζην 20 ηεο ζπλνιηθήο νπηζζέιθνπζαο δχλακεο (Zaidi Taiar Fohanno amp

Polidori 2008)

84 Μεζνδνινγηθέο επηζεκάλζεηο γηα ηελ αλάιπζε ηεο ρεξηάο Ζ εηδνπνηφο δηαθνξά αλάκεζα ζηελ εκβηνκεραληθή αλάιπζε ηεο ρεξηάο θαη ζηηο ηερληθέο πνπ αλαιχζεθαλ κέρξη ηψξα είλαη φηη ε θίλεζε πξαγκαηνπνηείηαη ηαπηφρξνλα εληφο θαη εθηφο λεξνχ Δπνκέλσο ε δηαδηθαζία

ηεο θηλεκαηηθήο αλάιπζεο απαηηεί ηε ηνπνζέηεζε θάκεξαο κέζα ζην λεξφ ηε θαηάιιειε βαζκνλφκεζε ηνπ

ρψξνπ κέζα ζην λεξφ αιιά θαη ηελ εχξεζε ηξφπσλ ηνπνζέηεζεο ησλ αλαθιαζηήξσλ ζην ζψκα ρσξίο λα α-πνθνιιψληαη κέζα ζην λεξφ Μηα ελδεηθηηθή εκβηνκεραληθή αλάιπζε ηεο ρεξηάο ζα κπνξνχζε λα πεξηιακβά-

λεη ηνλ ππνινγηζκφ ησλ αθφινπζσλ κεηαβιεηψλ

1 ηε ζπλνιηθή δηάξθεηα ηεο ρεξηάο θαη ηε ζρεηηθή δηάξθεηα ησλ επηκέξνπο θάζεσλ

2 ην κήθνο ηε ζπρλφηεηα ηεο ρεξηάο θαη ηε κέζε θνιπκβεηηθή ηαρχηεηα 3 ηε γσλία επίζεζεο θαη ηε γσλία αλάκεζα ζηε ξνή ηνπ λεξνχ θαη ην επίπεδν ηεο παιάκεο αλά

θάζε

4 ηε κέγηζηε ζηξνθή ηνπ θνξκνχ πξνο ηε κία θαη ηελ άιιε πιεπξά ηνπ ζψκαηνο 5 ηηο γσλίεο ηνπ ψκνπ ηνπ αγθψλα θαη ηεο περενθαξπηθήο ηε ζηηγκή ηεο εηζφδνπ ηε ζηηγκή

ηεο έιμεο ηεο ψζεζεο θαη ηεο επαλαθνξάο

6 ηελ θαηαθφξπθε θαη νξηδφληηα ηαρχηεηα ηνπ ρεξηνχ θαηά ηε δηάξθεηα ηεο θίλεζεο 7 ηε κέγηζηε ειεθηξνκπνγξαθηθή δξαζηεξηφηεηα ησλ κπψλ θαη ην ρξφλν επίηεπμήο ηεο

261

Βηβιηνγξαθία Abrams G D Sheets A L Andriacchi T P amp Safran M R (2011) Review of tennis serve motion

analysis and the biomechanics of three serve types with implications for injury Sports Biomechanics

10(4) 378-390 doi 101080147631412011629302

Ae M Nagahara R Ohshima Y Koyama H Takamoto M amp Shibayama K (2007) Biomechanical analysis of the top three male high jumpers at the 2007 World Championships in Athletics New

Studies in Athletics 23(2) 45-52

Arampatzis A amp Bruggemann G P (1999) Mechanical energetic processes during the giant swing exercise

before dismounts and flight elements on the high bar and the uneven parallel bars Journal of Biomechanics 32(8) 811-820

Arellano R Brown P Cappaert l amp C N R (1994) Analysis of 50- l00- and 200-m freestyle swimmers

at the 1992 Olympic Games Journal of Applied Biomechanics 10 189-199

Bahamonde R E amp Knudson D (2001) Ground reaction forces of two types of stances and tennis serves

Medicine and Science in Sports and Exercise 33(Supplement 1) S1002

Bartlett R (1992) The biomechanics of discus throw a review Journal of Sports Sciences 10 467-510

Bixler B amp Riewald S (2002) Analysis of a swimmers hand and arm in steady flow conditions using computational fluid dynamics Journal of Biomechanics 35(5) 713-717 doi S0021929001002469

[pii]

Bridgett L A amp Linthorne N P (2006) Changes in long jump take-off technique with increasing run-up speed Journal of Sports Sciences 24(8) 889-897 doi QM48405757775374 [pii]

10108002640410500298040

Cappaert J M Pease D L amp Troup J P (1995) Three-dimensional analysis of the mens 100-m freestyle during the 1992 Olympic Games Journal of Applied Biomechanics 11 103-112

Chollet D Chalies S amp Chatard J C (2000) A new index of coordination for the crawl description and

usefulness International Journal of Sports Medicine 21(1) 54-59 doi 101055s-2000-8855

Chow J W Park S A amp Tillman M D (2009) Lower trunk kinematics and muscle activity during different types of tennis serves Sports Medicine Arthoscopy Rehabiltation Therapy and Technology

1(1) 24 doi 1758-2555-1-24 [pii] 1011861758-2555-1-24

Coh M (2003) Biomechanical analysis of Colin Jacksons hurdle clearance technique New Studies in Athletics 18(1) 37-45

Coh M (2007) Biomechanical model of the take-off action in the high jump - A case study New Studies in

Athletics 23(4) 63-73

Dapena J (Ed) (2000) The High Jump Oxford Blackwell Publishing

Elliott B C (1988) Biomechanics of the serve in tennis A biomedical perspective Sports Medicine 6(5)

285-294

Fleisig G Nicholls R Elliott B amp Escamilla R (2003) Kinematics used by world class tennis players to produce high-velocity serves Sports Biomechanics 2(1) 51-64 doi 10108014763140308522807

Frere J Gopfert B Slawinski J amp Tourny-Chollet C (2012) Shoulder muscles recruitment during a

power backward giant swing on high bar a wavelet-EMG-analysis Human Movement Science 31(2) 472-485 doi S0167-9457(12)00027-9 [pii] 101016jhumov201202002

Girard O Micallef J P amp Millet G P (2005) Lower-limb activity during the power serve in tennis

effects of performance level Medicine and Science in Sports and Exercise 37(6) 1021-1029 doi

00005768-200506000-00018 [pii]

262

Gourgoulis V Aggeloussis N Vezos N Kasimatis P Antoniou P amp Mavromatis G (2008) Estimation

of hand forces and propelling efficiency during front crawl swimming with hand paddles Journal of Biomechanics 41(1) 208-215 doi S0021-9290(07)00263-1 [pii] 101016jjbiomech200706032

Gourgoulis V Boli A Aggeloussis N Antoniou P Toubekis A amp Mavromatis G (2015) The

influence of the hands acceleration and the relative contribution of drag and lift forces in front crawl

swimming Journal of Sports Sciences 33(7) 696-712 doi 101080026404142014962571

Graham-Smith P amp Lees A (2005) A three-dimensional kinematic analysis of the long jump take-off

Journal of Sports Sciences 23(9) 891-903 doi X1V84KR87071372X [pii]

10108002640410400022169

Graubner R amp Nixdorf E (2011) Biomechanical Analysis of the Sprint and Hurdles Events at the 2009

IAAF World Championships in Athletics New Studies in Athletics 26(12) 19-53

Gregor R Whitting W amp McCoy R (1985) Kinematic analysis of olympic discus throwers International Journal of Sport Biomechanics 1 131-138

Hay J (1993) The biomechanics of sports techniques Englewood Cliffs NJ Prentice Hall

Hay J amp Yu B (1995) Critical characteristics of technique in throwing the discus Journal of Sports

Sciences 13 125-140

Hay J G (1993) Citius altius longius (faster higher longer) the biomechanics of jumping for distance

Journal of Biomechanics 26 Suppl 1 7-21

Hay J G amp Miller Jr J (1985) Teqnuiques used in the transition from approach to takeoff in the long jump International Journal of Sport Biomechanics 1 174-184

Hiley M J amp Yeadon M R (2003) The margin for error when releasing the high bar for dismounts

Journal of Biomechanics 36(3) 313-319 doi S0021929002004311 [pii]

Hollander A P De Groot G van Ingen Schenau G J Toussaint H M De Best H Peeters W (1986)

Measurement of active drag during crawl arm stroke swimming Journal of Sports Sciences 4(1) 21-

30 doi 10108002640418608732094

Isolehto J Virmavirta M Kyroumllaumlinen H amp Komi P (2007) Biomechanical analysis of the high jump at the 2005 IAAF World Championships in Athletics New Studies in Athletics 22(2) 17-27

Joseacute Campos Javier Gaacutemez Alberto Encarnacioacuten Marcos Gutieacuterrez-Daacutevila amp Rojas J (2013) Three

dimensional kinematic analysis of the long jump at the 2008 IAAF world indoor championships in athletics New Studies in Athletics 28(34) 115-131

Kakihana W amp Suzuki S (2001) The EMG activity and mechanics of the running jump as a function of

takeoff angle Journal of Electromyography and Kinesiology 11(5) 365-372 doi S1050-

6411(01)00008-6 [pii]

Kerwin D G amp Hilley M J (2003) Estimation of reaction forces in high bar swinging Sports Engineering

6(1) 21-30

Keskinen K L amp Komi P V (1993) Stroking characteristics of front crawl swimming during exercise Journal of Applied Biomechanics 9 219-226

Knicker A (1994) Kinematic analyses ofthe discus throwing competitions at the IAAF World

Championships in Athletics Stuttgart 1993 New Studies in Athletics 9(3) 9-16

Kolmogorov S V Rumyantseva O A Gordon B J amp Cappaert J M (1997) Hydrodynamic

characteristics of competitive swimmers of different genders and performance Levels Journal of

Applied Biomechanics 13 88-97

Kotze J Mitchell S R amp Rothberg S J (2000) The role of the racket in high-speed tennis serves Sports Engineering 3 67-84

263

Kovacs M amp Ellenbecker T (2011) An 8-stage model for evaluating the tennis serve implications for

performance enhancement and injury prevention Sports Health 3(6) 504-513 doi 1011771941738111414175 101177_1941738111414175 [pii]

Kreighbaum E amp Barthels K M (1996) Biomechanics A qualititative approach for studying human

movement Boston Allyn and Bacon

Leigh S Gross M T Li L amp Yu B (2008) The relationship between discus throwing performance and combinations of selected technical parameters Sports Biomechanics 7(2) 173-193 doi

10108014763140701841399

Leigh S Liu H Hubbard M amp Yu B (2010) Individualized optimal release angles in discus throwing Journal of Biomechanics 43(3) 540-545 doi S0021-9290(09)00556-9 [pii]

101016jjbiomech200909037

Leigh S amp Yu B (2007) The associations of selected technical parameters with discus throwing performance a cross-sectional study Sports Biomechanics 6(3) 269-284 doi

10108014763140701489744

Linthorne N P Guzman M S amp Bridgett L A (2005) Optimum take-off angle in the long jump Journal

of Sports Sciences 23(7) 703-712 doi TRG73078PPJ33J35 [pii] 10108002640410400022011

Maglischo E W (2013) Part I Is the breaststroke arm stroke a ldquoPullrdquo or a ldquoScullrdquo Journal of Swimming

Research 21(1) 1-11

McCabe C B Psycharakis S amp Sanders R (2011) Kinematic differences between front crawl sprint and distance swimmers at sprint pace Journal of Sports Sciences 29(2) 115-123 doi 930332222 [pii]

101080026404142010523090

McDonald C amp Dapena J (1991) Linear kinematics of the mens 110-m and womens 100-m hurdles races Medicine and Science in Sports and Exercise 23(12) 1382-1391

Miladinov O (2006) New aspects in perfecting the long jump technique New Studies in Athletics 21(4) 7-

25

Payton C Baltzopoulos V amp Bartlett R (2002) Contributions of rotations of the trunk and upper extremity to hand velocity during front crawl swimming Journal of Applied Biomechanics 18 243-

256

Psycharakis S G amp Sanders R H (2008) Shoulder and hip roll changes during 200-m front crawl swimming Medicine and Science in Sports and Exercise 40(12) 2129-2136 doi

101249MSS0b013e31818160bc

Psycharakis S G amp Sanders R H (2010) Body roll in swimming a review Journal of Sports Sciences

28(3) 229-236 doi 919053458 [pii]

10108002640410903508847

Reid M Elliott B amp Alderson J (2008) Lower-limb coordination and shoulder joint mechanics in the

tennis serve Medicine and Science in Sports and Exercise 40(2) 308-315 doi 101249mss0b013e31815c6d61

Rushall B S Sprigings E J Holt L E amp Cappaert J M Forces in Swimming - A Re-evaluation of

Current Status Retrieved 15 June 2015 from httpcoachscisdsueduswimbulletstablehtm

Sakurai S Reid M amp Elliott B (2013) Ball spin in the tennis serve spin rate and axis of rotation Sports

Biomechanics 12(1) 23-29 doi 101080147631412012671355

Schleihauf R E (2004) Biomechanics of human movement Bloomington IN Authorhouse

Seeley M K Uhl T L McCrory J McGinn P Kibler W B amp Shapiro R (2008) A comparison of muscle activations during traditional and abbreviated tennis serves Sports Biomechanics 7(2) 248-

259 doi 10108014763140701841746

256

Εικόνα 1022 Κχθινο ηεο ρεξηάο θαη επηκέξνπο θάζεηο ζην ειεχζεξν

82 Κηλεκαηηθά ραξαθηεξηζηηθά Ζ ζέζε ηεο παιάκεο ζε ζρέζε κε ηε θνξά ηνπ λεξνχ απνηειεί ζεκείν-θιεηδί γηα φια ηα αγσλίζκαηα ηεο θν-

ιχκβεζεο αθνχ ζηελ νπζία θαζνξίδεη ηνλ ηξφπν εθαξκνγήο ηεο αληίζηαζεο ηνπ λεξνχ ζηελ παιάκε θαη θαηrsquo επέθηαζε ηηο πξνσζεηηθέο δπλάκεηο Παξαδνζηαθά αλαθέξεηαη φηη ε θίλεζε ηνπ ρεξηνχ αθνινπζεί κηα

ζηγκνεηδή ηξνρηά θαηά ηελ νπνία ε παιάκε θηλείηαη ζε ζρέζε κε ην ζψκα σο εμήο (Hay 1993)

Καηά ηε θάζε ηνπ γιηζηξήκαηνο θηλείηαη πξνο ηα κπξνζηά θάησ θαη έμσ

Καηά ηελ έιμε θέξεηαη πξνο ηα θάησ έζσ θαη πίζσ θαη

Καηά ηελ ψζεζε πξνο ηα πάλσ θαη έμσ

Όπσο ζα δνχκε παξαθάησ απηή ε ηερληθή πεγάδεη απφ ζεσξεηηθά κνληέια ηα νπνία βαζίδνληαη ζηε ηδέα φηη ε θχξηα δχλακε πξνψζεζεο νθείιεηαη ζηελ άλσζε ή ζηελ δηαθνξά ηεο πίεζεο αλάκεζα ζηηο δχν

πιεπξέο ηεο παιάκεο (αξρή ηνπ Bernoulli) Όκσο ηα ηειεπηαία ρξφληα ε άπνςε απηή έρεη αλαηξαπεί κε απν-

ηέιεζκα ην πξνηεηλφκελν θηλεκαηηθφ κνληέιν ηεο ηερληθήο ηεο ρεξηάο λα έρεη αιιάμεη (Gourgoulis et al 2015 Maglischo 2013 Rushall Sprigings Holt amp Cappaert)

Ζ ζέζε ηεο παιάκεο πεξηγξάθεηαη κε ηε γσλία επίζεζεο δειαδή ηε γσλία αλάκεζα ζην επίπεδν ηεο

παιάκεο θαη ηε ξνή ηνπ λεξνχ (Δηθφλα 1025) Σν επίπεδν ηεο παιάκεο νξίδεηαη απφ δχν θάζεηα δηαλχζκαηα

θαηά κήθνο ηεο παιάκεο ηα νπνία νξίδνπλ έλα θάζεην πξνο ηελ παιάκε επίπεδν Ζ ξνή ηνπ λεξνχ ζπλήζσο εθθξάδεηαη ππνινγίδνληαο ην δηάλπζκα ηεο ηαρχηεηαο ηεο παιάκεο (Gourgoulis et al 2015) Με ηελ έλαξμε

ηνπ γιηζηξήκαηνο ην ρέξη βξίζθεηαη κπξνζηά θαη πξνο ηα θάησ κε κηα ειαθξά θιίζε ζε ζρέζε κε ην λεξφ κε

γσλία αξλεηηθή (~5deg) θάηη πνπ ζεκαίλεη φηη πξνεγείηαη ε ξαρηαία επηθάλεηα ηνπ ρεξηνχ ην ηέινο ηνπ γιη-ζηξήκαηνο ε γσλία απμάλεηαη πεξίπνπ ζηηο 10deg ψζηε λα πξνεγείηαη ε παιακηαία επηθάλεηα ηνπ ρεξηνχ Καηά

ηε θάζε ηεο έιμεο θαζψο ε παιάκε θέξεηαη πξνο ηα έζσ πίζσ θαη θάησ ε γσλία επίζεζεο κεγηζηνπνηείηαη

ζηηο 50deg ελψ ζηελ ψζεζε κεηψλεηαη θηάλνληαο ηηο 35deg (Gourgoulis et al 2008 Gourgoulis et al 2015) Έλα επηπιένλ ζεκαληηθφ ζηνηρείν ηεο θίλεζεο ηεο παιάκεο είλαη πνηα πιεπξά ηεο παιάκεο δηαζρίδεη

πξψηε ην λεξφ θαη πνηα αθνινπζεί Απηή εθθξάδεηαη κε ηε γσλία αλάκεζα ζηε ξνή ηνπ λεξνχ (ηαρχηεηα ηεο

παιάκεο) θαη ην επίπεδν ηεο παιάκεο Καηά ηελ είζνδν ζην λεξφ ε παιάκε έξρεηαη ζε επαθή πξψηα κε ηελ

έμσ επηθάλεηα δειαδή κε ην κεγάιν δάθηπιν θαη ην δείθηε έρνληαο κηα πνιχ ειαθξά θιίζε πξνο ηα έμσ Απηφκαηα φκσο ε παιάκε επζπγξακκίδεηαη θαζψο φιν ην ρέξη εηζέξρεηαη κέζα ζην λεξφ ηε κέζε θάζε

ηεο έιμεο ην ρέξη αιιάδεη θιίζε ψζηε πξψηα λα δηαζρίδεη ην λεξφ ε έμσ επηθάλεηα (κε κηθξφ δάθηπιν) θαη

έπεηηα ε έζσ (ην κεγάιν δάθηπιν) Απηή ε θιίζε (κε κηθξή κείσζε) παξακέλεη κέρξη ην ηέινο ηεο ρεξηάο εκαληηθά ζηνηρεία ηεο θίλεζεο απηήο είλαη νη κεηαβνιέο ζηνλ πξεληζκφ θαη ππηηαζκφ ηνπ αληηβξαρίνπ ηελ

παιακηαία θάκςε ηεο περενθαξπηθήο άξζξσζεο αιιά θαη ηελ θεξθηδηθή θαη σιέληα απφθιηζε ηεο παιάκεο

Καηά ηε θάζε ηεο εηζφδνπ ηνπ ρεξηνχ ζην λεξφ ν ψκνο βξίζθεηαη ζε θάκςε 170-180deg (ε γσλία ησλ

180deg απνηειεί ηε γσλία αλαθνξάο θαη αληηζηνηρεί ζηελ αλαηνκηθή θάκςε φινπ ηνπ άλσ άθξνπ θέξνληαο ην ρέξη ςειά δίπια απφ ην θεθάιη) ειαθξά νξηδφληηα απαγσγή θαη έζσ ζηξνθή ν αγθψλαο ζε θάκςε 145deg

(πιήξεο έθηαζε = 180deg) ην αληηβξάρην ζε νπδέηεξε ζέζε θαη ε περενθαξπηθή άξζξσζε έρεη κηα ειαθξά πα-

ιακηαία θάκςε (168deg κε νπδέηεξε ζέζε = 180deg) (Cappaert Pease amp Troup 1995 McCabe Psycharakis amp Sanders 2011 Payton Baltzopoulos amp Bartlett 2002 Usher 1993) Μεηά ηελ είζνδν ζην λεξφ ην ρέξη πξψ-

ηα θηλείηαη πξφζζηα κέρξη ηελ έθηαζε ηνπ αγθψλα έπεηηα θηλείηαη πξνο ηα έμσ γηα λα laquoπηάζεηraquo ην λεξφ θαη

ζηε ζπλέρεηα θαηεπζχλεηαη πξνο ηα θάησ κε ζηαδηαθή έθηαζε ηνπ ψκνπ θαη νξηδφληηα θάκςε ηνπ αγθψλα Με ηελ έλαξμε ηεο έιμεο ν ψκνο εθηείλεηαη ην ρέξη δειαδή laquoθαηεβαίλεηraquo πξνο ηα θάησ (κε γσ-

λία πεξίπνπ 131deg) ν αγθψλαο παξακέλεη ζε ειαθξά θάκςε (147deg) αιιά αξρίδεη λα θάκπηεηαη ελψ ε περεν-

θαξπηθή άξζξσζε εκθαλίδεη κηα ειαθξά θάκςε (162deg) ην κεησπηαίν επίπεδν ν ψκνο πξνζάγεηαη (θαηά 40-

45deg (Payton et al 2002)) θαη ζηξέθεηαη πξνο ηα έζσ θέξνληαο ην ρέξη ζε ηέηνηα ζέζε ψζηε λα αζθήζεη πξν-σζεηηθή δχλακε ζην λεξφ ην ηέινο ηεο έιμεο ν ψκνο έρεη εθηαζεί (γσλία = 56deg) θαη μεθηλά λα ζηξέθεηαη

πξνο ηα έμσ ν αγθψλαο βξίζθεηαη ζε κεγάιε θάκςε (γσλία = 93deg) ελψ ε περενθαξπηθή άξζξσζε θάκπηεηαη

επηπιένλ (γσλία = 154deg)

257

Εικόνα 1023 Κακπχιε ηεο ηξνρηάο ηνπ ρεξηνχ ζε κηα ρεξηά Ζ θίλεζε πεξηγξάθεηαη σο πνζνζηφ ηεο κεηαηφπηζεο ζηνλ νξη-δφληην θαη ηνλ θαηαθφξπθν άμνλα

ην ηέινο ηεο θάζεο ηεο ψζεζεο ν ψκνο έρεη εθηαζεί (γσλία = 18deg) (ην αληηβξάρην θηάλεη δίπια ζην

ζψκα) θαη βξίζθεηαη ζε έμσ ζηξνθή ε περενθαξπηθή άξζξσζε θάκπηεηαη επηπιένλ (γσλία = 154deg) ελψ ν

αγθψλαο εκθαλίδεη κηθξφηεξε θάκςε (γσλία = 107deg) Να ζεκεησζεί φηη παξά ηε γεληθή αίζζεζε φηη ππάξρεη θίλεζε πξνο ηα πίζσ φιν ην άθξν θηλείηαη κπξνζηά (ε πξφζζηα θίλεζε ησλ ψκσλ ηζνζηαζκίδεη ηελ νπίζζηα

θίλεζε ησλ ρεξηψλ) έζσ θαη πίζσ κε απνηέιεζκα ε άλσζε πάιη λα σζεί ην ζψκα κπξνζηά Καηά ηελ επα-

λαθνξά πξψηα εμέξρεηαη ν αγθψλαο έπεηηα ην κηθξφ δάθηπιν θαη ηέινο ε επηθάλεηα ηνπ κεγάινπ δαθηχινπ Ο αγθψλαο βξίζθεηαη ζε θάκςε ελψ ν ψκνο αξρίδεη ζηαδηαθά λα θάκπηεηαη

Ζ ζέζε ηνπ ζψκαηνο είλαη επζπγξακκηζκέλε κε ην θεθάιη ρακειά ηα ηζρία ειαθξά θάησ απφ ηνπο

ψκνπο θαη ηα πφδηα ραιαξά θαη εθηεηακέλα Δηδηθφηεξα ε ζηξνθή ηνπ θνξκνχ θαηά ηελ εθηέιεζε ηεο ρεξηάο είλαη ζεκαληηθφο παξάγνληαο γηα ηελ ηειηθή επίδνζε Ζ ζηξνθή ηνπ θνξκνχ κεηξάηαη ηνπνζεηψληαο κηα μχ-

ιηλε θαηαζθεπή θάζεηα ζηελ πιάηε ηνπ αζιεηή θαη κεηξψληαο ηε γσλία (ζην κεησπηαίν επίπεδν) αλάκεζα

ζηελ επζεία πνπ δηέξρεηαη ηελ μχιηλε απηή θαηαζθεπή θαη ηελ θαηαθφξπθν Αχμεζε ηεο γσλίαο ζεκαίλεη

ζηξνθή ηνπ θνξκνχ πξνο ηελ αληίζεηε πιεπξά ηνπ ρεξηνχ ην νπνίν εηζέξρεηαη ζην λεξφ Ζ γσλία απηή θπκαί-λεηαη πεξίπνπ απφ 55deg έσο 65deg επεξεάδεη ηε ζέζε ηνπ ρεξηνχ αιιά φρη ηελ ηαρχηεηά ηνπ (Psycharakis amp

Sanders 2010) Ζ ζηξνθή απηή ιακβάλεη ρψξα θαηά ηε θάζε ηνπ γιηζηξήκαηνο θαη πξηλ αξρίδεη ε δηαδηθαζία

ηεο έιμεο ηνπ ρεξηνχ Ζ ζηξνθή ηνπ θνξκνχ είλαη απνηέιεζκα ηεο ζηξνθήο ησλ ηζρίσλ θαη ησλ ψκσλ ηνλ ηειηθφ ησλ

100m ειεχζεξν ησλ Οιπκπηαθψλ αγψλσλ ηνπ 1992 νη αζιεηέο πξαγκαηνπνηνχζαλ κεγαιχηεξε ζηξνθηθή

θίλεζε ησλ ψκσλ (34deg) ζε ζρέζε κε ηα ηζρία (-18deg) ελψ ε κεηαβνιή ηεο ζηξνθήο ησλ ψκσλ ήηαλ αληίζεηε απφ απηή ησλ ηζρίσλ ηα 200 m ε γσλία ησλ ηζρίσλ ήηαλ πνιχ κεγαιχηεξε (107deg) ζε ζρέζε κε ηα ηζρία

(54deg) (Psycharakis amp Sanders 2008)

821 Σαρχηεηα ηεο ρεξηάο θαη δείθηεο ζπλαξκνγήο Ζ ηαρχηεηα απνηειεί ην βαζηθφ ραξαθηεξηζηηθφ ηεο επίδνζεο Ζ ηαρχηεηα ηνπ θνιπκβεηή είλαη ζπλδπαζκφο

ηνπ κήθνπο θαη ηεο ζπρλφηεηαο ηεο ρεξηάο Σν κήθνο ηεο ρεξηάο είλαη ε νξηδφληηα απφζηαζε ζε έλαλ πιήξε θχθιν ελψ ε ζπρλφηεηα νξίδεηαη σο ν αξηζκφο ησλ θχθισλ ζην ιεπηφ Ο ζπλδπαζκφο ησλ δχν κεηαβιεηψλ

εμαξηάηαη απφ ηελ απφζηαζε πνπ δηαλχεηαη∙ ζηα αγσλίζκαηα ηαρχηεηαο ε πςειφηεξε κέζε ηαρχηεηα ζπλδέ-

εηαη κε κεγαιχηεξε ζπρλφηεηα ηεο ρεξηάο θαη κηθξφηεξν κήθνο (Seifert Chollet amp Bardy 2004) ηνπο Οιπ-

258

κπηαθνχο αγψλεο ηνπ 1992 ζηα αγσλίζκαηα ηαρχηεηαο αλδξψλ νη κεηαβνιέο ησλ παξακέηξσλ ηεο ηαρχηεηαο

ήηαλ νη εμήο Ζ κέζε ηαρχηεηα θπκάλζεθε απφ 201 ms ζηα 50 m 184 ms ζηα 100 m θαη 170 ms

ζηα 400 m

Ζ ζπρλφηεηα ηεο ρεξηάο θπκάλζεθε απφ 102 θχθινποs ζηα 50 m 089 θχθινποs ζηα

100 m θαη 078 θχθινποs ζηα 400 m θαη Σν κήθνο θπκάλζεθε απφ 198 m ζηα 50 m 209 ms ζηα 100 m θαη 220 m ζηα 400 m

(Arellano Brown Cappaert amp C 1994)

Καηά ηε δηάξθεηα ελφο αγψλα ε κείσζε ηεο ηαρχηεηαο θπξίσο νθείιεηαη ζηε κείσζε ηνπ κήθνπο ηεο ρεξηάο (Keskinen amp Komi 1993) Απηφ θαίλεηαη εάλ ζπγθξίλεηε ηε κεηαβνιή ηεο θάζε κεηαβιεηήο θα-

ζψο απμάλεηαη ε απφζηαζε ηνπ αγσλίζκαηνο

Με βάζε ηα θηλεκαηηθά ραξαθηεξηζηηθά ππνινγίδεηαη ν δείθηεο ζπλαξκνγήο (Index of Co-ordination) απφ ρεξηά ζε ρεξηά (Chollet Chalies amp Chatard 2000) Ο δείθηεο ζπλαξκνγήο νξίδεηαη σο ν ρξφλνο αλάκεζα

ζηελ έλαξμε ηεο θάζεο έιμεο ηνπ ελφο ρεξηνχ θαη ην ηέινο ηεο θάζεο ψζεζεο ηνπ άιινπ ρεξηνχ θαη ππνινγί-

δεηαη ζε ζπλερφκελεο ρεξηέο Ο ρξφλνο απηφο εθθξάδεηαη σο πνζνζηφ ηνπ ρξφλνπ ηεο ρεξηάο Όηαλ ν δείθηεο

είλαη αξλεηηθφο ηφηε απηφ ζεκαίλεη φηη ην έλα ρέξη πξνζπαζεί λα θηάζεη ην άιιν (catch up) Όηαλ ν δείθηεο είλαη κεδεληθφο ηφηε ηo έλα ρέξη μεθηλά ηε θάζε ηεο έιμεο ελψ ην άιιν ηειεηψλεη ηελ ψζεζε (opposition)

ζηελ πεξίπησζε πνπ ν δείθηεο είλαη ζεηηθφο ηφηε θαη ηα δχν ρέξηα βξίζθνληαη ζηελ πξνσζεηηθή θάζε Ζ αχ-

μεζε ηεο ηαρχηεηαο ζπλνδεχεηαη απφ αχμεζε ηνπ ρξφλνπ ηεο θάζεο πξνψζεζεο αιιά θαη αχμεζε ηνπ δείθηε ζπλαξκνγήο Γηα παξάδεηγκα ν δείθηεο ζπλαξκνγήο θαηά ην αγψληζκα ησλ 800 m ήηαλ ίζνο κε -76 ζην

αγψληζκα ησλ 100 m ήηαλ ίζνο κε -32 m ελψ ζην αγψληζκα ησλ 50 m κεηψζεθε ζην -09 (Chollet

Chalies amp Chatard 2000)

Εικόνα 1024 ρεκαηηθή αλαπαξάζηαζε ηεο νπηζζέιθνπζαο δχλακεο θαη ηεο άλσζεο ζε ηξεηο γσλίεο επίζεζεο

83 Δθαξκνγή δπλάκεσλ θαηά ηε ρεξηά Ζ θίλεζε ηνπ θνιπκβεηή ζην λεξφ αλάγεηαη ζηελ ηθαλφηεηά ηνπ λα παξάγεη δπλάκεηο νη νπνίεο ζα ηνλ σζή-ζνπλ κπξνζηά θαη λα κεηψζεη ηαπηφρξνλα ηηο δπλάκεηο νη νπνίεο ηείλνπλ λα αληηζηαζνχλ ζηελ θίλεζή ηνπ

Καη ζηηο δχν πεξηπηψζεηο νη δπλάκεηο εμαξηψληαη απφ ηηο ηδηφηεηεο ηεο αληίζηαζεο ηνπ λεξνχ ζηελ θίλεζε

ηνπ ζψκαηνο

831 Πξνσζεηηθέο δπλάκεηο Οη δπλάκεηο πξνψζεζεο ηνπ θνιπκβεηή ζην λεξφ πξνέξρνληαη απφ ηελ θίλεζε ηνπ ρεξηνχ Όηαλ ην ρέξη εη-

ζέιζεη ζην λεξφ νη δπλάκεηο πνπ δέρεηαη είλαη ε νπηζζέιθνπζα θαη ε άλσζε Έρνπλ αλαπηπρζεί δηάθνξα

ζεσξεηηθά κνληέια ηνπ ηξφπνπ εθαξκνγήο ησλ δπλάκεσλ απηψλ φπσο απηφ ηεο δχλακεο ηεο άλσζεο ηεο νπηζζέιθνπζαο δχλακεο ηεο αλάιπζεο κε βάζε ηελ αξρή ηνπ Bernoull ηεο ζεσξίαο ησλ ζηξνβηιηζκψλ ηεο

ζεσξίαο ηεο θίλεζεο ηνπ θνππηνχ (sculling) θαη ηνπ λφκνπ ηεο δξάζεο - αληίδξαζεο ηνπ Νεχησλα (Maglischo

2013 Rushall et al2015) Ζ θχξηα δηαθνξά αλάκεζα ζε απηά ηα ζεσξεηηθά κνληέια είλαη ν ηξφπνο εθαξκν-γήο ησλ δπλάκεσλ ηεο άλσζεο θαη ηεο νπηζζέιθνπζαο νδεγψληαο ζε δηαθνξεηηθά ζπκπεξάζκαηα ζρεηηθά κε

ηε ζπλεηζθνξά ηεο θαζεκίαο απφ απηέο ηηο δπλάκεηο ζηελ πξνψζεζε ηνπ ζψκαηνο

Ζ ζπλεηζθνξά ηεο θάζε δχλακεο νξίδεηαη θπξίσο απφ ηε γσλία επίζεζεο ηνπ ρεξηνχ Δδψ δηαθξί-

λνπκε ηηο εμήο πεξηπηψζεηο (Bixler amp Riewald 2002 Schleihauf 2004) (Δηθφλα 1024)

259

1 Όηαλ ε γσλία επίζεζεο είλαη κεδέλ ηφηε ε επηθάλεηα ηεο παιάκεο ε νπνία έξρεηαη ζε επαθή

κε ηε ξνή ηνπ λεξνχ είλαη ειάρηζηε∙ ην ρέξη δελ κπνξεί λα κεηαηνπίζεη θαζφινπ ην λεξφ θαη ζπλεπψο δελ κπνξεί λα παξαρζεί θακία δχλακε αληίδξαζεο

2 Όηαλ ε γσλία επίζεζεο απμάλεη κέρξη πεξίπνπ ηηο 40deg ηφηε ε δχλακε ηεο άλσζεο απμάλεηαη

ελψ ε νπηζζέιθνπζα δχλακε παξακέλεη ζρεηηθά ρακειή

3 Όηαλ ε γσλία επίζεζεο απμάλεηαη πάλσ απφ ηηο 40deg ηφηε ε άλσζε κεηψλεηαη ελψ ε νπηζζέι-θνπζα ζπλερίδεη λα απμάλεη

4 Όηαλ ε γσλία είλαη 90deg ηφηε ε παιάκε είλαη θάζεηε πξνο ηε ξνή ηνπ λεξνχ κε απνηέιεζκα

φιε ε επηθάλεηα ηεο παιάκεο λα θνληξάξεη ην λεξφ θαη ε δχλακε αληίδξαζεο λα έρεη νπίζζηα - πιάγηα θαηεχζπλζε Ζ δχλακε ηεο νπηζζέιθνπζαο είλαη κέγηζηε ελψ ηεο άλσζεο ειάρηζηε

Αλεμάξηεηα απφ ην ζεσξεηηθφ κνληέιν ηα ηειεπηαία δεδνκέλα δείρλνπλ φηη ε ζπλεηζθνξά ηεο άλσ-

ζεο θαη ηεο νπηζζέιθνπζαο εμαξηάηαη απφ ηε θάζε ηεο θίλεζεο θαη απφ ηε κεηαηφπηζε ηνπ αληηβξαρίνπ θαη ηνπ ρεξηνχ θαηά ηε δηάξθεηα ηεο ρεξηάο (Gourgoulis et al 2015)

Καηά ην γιίζηξεκα ε ζπληζηακέλε δχλακε αληίδξαζεο ηνπ λεξνχ είλαη ρακειή (lt5 N) θαη

απμάλεη ζην ηέινο ηνπ γιηζηξήκαηνο (lt10N) Ζ νπηζζέιθνπζα δχλακε ζηελ πξψηε θάζε ηνπ

γιηζηξήκαηνο είλαη κεδακηλή γηα λα απμεζεί πξνο ην ηέινο ηεο θάζεο (~5 N) ελψ ε άλσζε

είλαη ζρεηηθά πςειφηεξε ζηελ αξρή γηα λα απμεζεί πξνο ην ηέινο ηεο θάζεο (~5 N) Απηφ νθείιεηαη ζην φηη ε γσλία επίζεζεο ζηελ είζνδν είλαη πνιχ κηθξή θαη επνκέλσο ε νπηζζέι-

θνπζα είλαη ειάρηζηε Δπηπιένλ θαίλεηαη φηη ε αξρηθή θάζε ηνπ γιηζηξήκαηνο ζπλεηζθέξεη

ειάρηζηα ζηελ πξνψζεζε ηνπ ζψκαηνο

Καηά ηελ έιμε ζηελ αξρή παξαηεξείηαη κηα ηαρεία αχμεζε ηεο νπηζζέιθνπζαο (~10N) ελψ

ε άλσζε απμάλεη ζηαδηαθά ζην ηέινο ηεο θάζεο (~10 N) Απηή ε κεγαιχηεξε ζπλεηζθνξά

ηεο νπηζζέιθνπζαο δχλακεο ίζσο νθείιεηαη ζηελ αχμεζε ηεο γσλίαο επίζεζεο ηνπ ρεξηνχ

Καηά ηελ ψζεζε ε άλσζε ζπλερίδεη λα απμάλεη πιεζηάδνληαο ηα 15 N ελψ ε νπηζζέιθνπζα

ζηαδηαθά κεηψλεηαη ζηα 5 N Απηφ νθείιεηαη ζηε κείσζε ηεο γσλίαο επίζεζεο ηνπ ρεξηνχ ε νπνία επλνεί ηελ άλσζε παξά ηελ νπηζζέιθνπζα (Schleihauf 2004)

Πέξα απφ ηελ θίλεζε ησλ ρεξηψλ πξνσζεηηθέο δπλάκεηο κπνξνχλ λα παξαρζνχλ θαη απφ ηελ θίλεζε

ησλ πνδηψλ ην ειεχζεξν ζηπι ηεο θνιχκβεζεο ε ζπκκεηνρή ηνπο είλαη ζρεηηθά πεξηνξηζκέλε θηάλνληαο

πεξίπνπ ζην 10 κε 15 (Hollander et al 1986)

832 Γπλάκεηο αληίζηαζεο Οη δπλάκεηο αληίζηαζεο δηαθξίλνληαη ζε

Παζεηηθή νπηζζέιθνπζα Ζ νπνία είλαη ε αληίζηαζε ηνπ λεξνχ φηαλ ην ζψκα δε κεηαβάιιεη

ηε ζέζε ηνπ κέζα ζην λεξφ

Δλεξγεηηθή νπηζζέιθνπζα Ζ νπνία είλαη ε αληίζηαζε πνπ πξνέξρεηαη απφ ηηο θηλήζεηο ηνπ

ζψκαηνο κέζα ζην λεξφ

Ζ παζεηηθή νπηζζέιθνπζα είλαη ζπλάξηεζε ηνπ ηεηξαγψλνπ ηεο ηαρχηεηαο ηνπ θνιπκβεηή θαη θπ-

καίλεηαη απφ 30 Ν έσο 120 Ν Ζ παζεηηθή αληίζηαζε κεηξάηαη ζε ειεγρφκελεο ζπλζήθεο αζθψληαο δηαδνρη-

θέο ειθηηθέο δπλάκεηο ζηνλ αζιεηή θαη κεηξψληαο ηελ ηαρχηεηα θίλεζεο ηνπ ζψκαηφο ηνπ Ζ ελεξγεηηθή νπηζζέιθνπζα θαηαγξάθεηαη κε δηάθνξεο ηερληθέο ζε ζπλδπαζκφ κε ηε γεληθή εμίζσζε

ηεο νπηζζέιθνπζαο δχλακεο (βιέπε θεθάιαην 8) κε ηηκέο νη νπνίεο θπκαίλνληαη απφ 28 έσο 66 N ε αληίζε-

ζε κε ηελ παζεηηθή νπηζζέιθνπζα ε ελεξγεηηθή νπηζζέιθνπζα δελ εκθαλίδεη αλαινγηθή ζρέζε κε ηελ ηαρχ-ηεηα ηνπ θνιπκβεηή Γηα παξάδεηγκα έρεη αλαθεξζεί φηη ε ελεξγεηηθή νπηζζέιθνπζα παξακέλεη ζρεδφλ ζηα-

ζεξή ζε ρακειέο ηαρχηεηεο (απφ 11 έσο 15 ms) ελψ απμάλεηαη θαηαθφξπθα απφ ηελ ηαρχηεηα 16 έσο 22

ms (Kolmogorov Rumyantseva Gordon amp Cappaert 1997) Ζ νπηζζέιθνπζα δχλακε είηε ελεξγεηηθή είηε παζεηηθή νθείιεηαη ζηηο δηάθνξεο κνξθέο αληίζηαζεο

ηνπ λεξνχ ζην ζψκα νη νπνίεο πεξηιακβάλνπλ ηελ

1 Μεησπηθή νπηζζέιθνπζα αληίζηαζε Πξφθεηηαη γηα ηελ νπηζζέιθνπζα αληίζηαζε ηνπ λεξνχ πνπ

εμαξηάηαη απφ ηελ ηαρχηεηα ηνπ θνιπκβεηή θαη ην εκβαδφ ηεο εγθάξζηαο επηθάλεηαο ηνπ ζψκα-ηνο θαη ε νπνία έξρεηαη ζε επαθή κε ηε ξνή ηνπ λεξνχ Γηα παξάδεηγκα ε αληίζηαζε απηή απμά-

λεηαη φηαλ ην θεθάιη ηνπ θνιπκβεηή βξίζθεηαη ζεθσκέλν πάλσ απφ ην λεξφ Δπίζεο ην καζηί-

γσκα ησλ πνδηψλ ζπληειεί ζηε κείσζε ηεο νπηζζέιθνπζαο ίζσο ιφγσ ηεο θαιχηεξεο επζπγξάκ-κηζεο ηνπ ζψκαηνο θαη ηεο κείσζεο ηεο εγθάξζηαο επηθάλεηαο Ζ κεησπηθή νπηζζέιθνπζα κπνξεί

λα απνηειεί κέξνο ηεο παζεηηθήο ή θαη ηεο ελεξγεηηθήο νπηζζέιθνπζαο

260

2 Κπκαηνεηδή νπηζζέιθνπζα Πξφθεηηαη γηα ηελ αληίζηαζε πνπ πξνέξρεηαη απφ ηα θχκαηα πνπ

πξνθαιεί ε θίλεζε ηνπ αζιεηή κέζα ζην λεξφ θαη ε νπνία γεληθά κεηψλεηαη κε ηελ επζπγξάκκηζε ηνπ ζψκαηνο κέζα ζην λεξφ Αθνξά κέξνο ηεο ελεξγεηηθήο νπηζζέιθνπζαο Ζ νπηζζέιθνπζα απ-

ηή δχλακε κπνξεί λα έρεη πνιχ κεγάιε επίδξαζε φηαλ ν αζιεηήο θηλείηαη ζε κηθξφ βάζνο (έσο

θαη 50 ηεο ζπλνιηθήο νπηζζέιθνπζαο δχλακεο) ε νπνία φκσο κεηψλεηαη αθφκε θαη ζην 5

φηαλ ν αζιεηήο εθηειεί θηλήζεηο ζε βάζνο πεξίπνπ 06 m (Vennell Pease amp Wilson 2006) 3 Δπηθαλεηαθή νπηζζέιθνπζα δχλακε ή νπηζζέιθνπζα ηξηβήο Πξφθεηηαη γηα ηελ αληίζηαζε ηνπ

λεξνχ ζηελ επηθάλεηα ηνπ ζψκαηνο ε νπνία πξνέξρεηαη απφ αιιειεπίδξαζε ηεο επηθάλεηαο ηνπ

δέξκαηνο (ηξίρεο θιπ) κε ην λεξφ Πξφθεηηαη γηα κέξνο ηεο παζεηηθήο νπηζζέιθνπζαο θαη ζπλεη-ζθέξεη πεξίπνπ ζην 20 ηεο ζπλνιηθήο νπηζζέιθνπζαο δχλακεο (Zaidi Taiar Fohanno amp

Polidori 2008)

84 Μεζνδνινγηθέο επηζεκάλζεηο γηα ηελ αλάιπζε ηεο ρεξηάο Ζ εηδνπνηφο δηαθνξά αλάκεζα ζηελ εκβηνκεραληθή αλάιπζε ηεο ρεξηάο θαη ζηηο ηερληθέο πνπ αλαιχζεθαλ κέρξη ηψξα είλαη φηη ε θίλεζε πξαγκαηνπνηείηαη ηαπηφρξνλα εληφο θαη εθηφο λεξνχ Δπνκέλσο ε δηαδηθαζία

ηεο θηλεκαηηθήο αλάιπζεο απαηηεί ηε ηνπνζέηεζε θάκεξαο κέζα ζην λεξφ ηε θαηάιιειε βαζκνλφκεζε ηνπ

ρψξνπ κέζα ζην λεξφ αιιά θαη ηελ εχξεζε ηξφπσλ ηνπνζέηεζεο ησλ αλαθιαζηήξσλ ζην ζψκα ρσξίο λα α-πνθνιιψληαη κέζα ζην λεξφ Μηα ελδεηθηηθή εκβηνκεραληθή αλάιπζε ηεο ρεξηάο ζα κπνξνχζε λα πεξηιακβά-

λεη ηνλ ππνινγηζκφ ησλ αθφινπζσλ κεηαβιεηψλ

1 ηε ζπλνιηθή δηάξθεηα ηεο ρεξηάο θαη ηε ζρεηηθή δηάξθεηα ησλ επηκέξνπο θάζεσλ

2 ην κήθνο ηε ζπρλφηεηα ηεο ρεξηάο θαη ηε κέζε θνιπκβεηηθή ηαρχηεηα 3 ηε γσλία επίζεζεο θαη ηε γσλία αλάκεζα ζηε ξνή ηνπ λεξνχ θαη ην επίπεδν ηεο παιάκεο αλά

θάζε

4 ηε κέγηζηε ζηξνθή ηνπ θνξκνχ πξνο ηε κία θαη ηελ άιιε πιεπξά ηνπ ζψκαηνο 5 ηηο γσλίεο ηνπ ψκνπ ηνπ αγθψλα θαη ηεο περενθαξπηθήο ηε ζηηγκή ηεο εηζφδνπ ηε ζηηγκή

ηεο έιμεο ηεο ψζεζεο θαη ηεο επαλαθνξάο

6 ηελ θαηαθφξπθε θαη νξηδφληηα ηαρχηεηα ηνπ ρεξηνχ θαηά ηε δηάξθεηα ηεο θίλεζεο 7 ηε κέγηζηε ειεθηξνκπνγξαθηθή δξαζηεξηφηεηα ησλ κπψλ θαη ην ρξφλν επίηεπμήο ηεο

261

Βηβιηνγξαθία Abrams G D Sheets A L Andriacchi T P amp Safran M R (2011) Review of tennis serve motion

analysis and the biomechanics of three serve types with implications for injury Sports Biomechanics

10(4) 378-390 doi 101080147631412011629302

Ae M Nagahara R Ohshima Y Koyama H Takamoto M amp Shibayama K (2007) Biomechanical analysis of the top three male high jumpers at the 2007 World Championships in Athletics New

Studies in Athletics 23(2) 45-52

Arampatzis A amp Bruggemann G P (1999) Mechanical energetic processes during the giant swing exercise

before dismounts and flight elements on the high bar and the uneven parallel bars Journal of Biomechanics 32(8) 811-820

Arellano R Brown P Cappaert l amp C N R (1994) Analysis of 50- l00- and 200-m freestyle swimmers

at the 1992 Olympic Games Journal of Applied Biomechanics 10 189-199

Bahamonde R E amp Knudson D (2001) Ground reaction forces of two types of stances and tennis serves

Medicine and Science in Sports and Exercise 33(Supplement 1) S1002

Bartlett R (1992) The biomechanics of discus throw a review Journal of Sports Sciences 10 467-510

Bixler B amp Riewald S (2002) Analysis of a swimmers hand and arm in steady flow conditions using computational fluid dynamics Journal of Biomechanics 35(5) 713-717 doi S0021929001002469

[pii]

Bridgett L A amp Linthorne N P (2006) Changes in long jump take-off technique with increasing run-up speed Journal of Sports Sciences 24(8) 889-897 doi QM48405757775374 [pii]

10108002640410500298040

Cappaert J M Pease D L amp Troup J P (1995) Three-dimensional analysis of the mens 100-m freestyle during the 1992 Olympic Games Journal of Applied Biomechanics 11 103-112

Chollet D Chalies S amp Chatard J C (2000) A new index of coordination for the crawl description and

usefulness International Journal of Sports Medicine 21(1) 54-59 doi 101055s-2000-8855

Chow J W Park S A amp Tillman M D (2009) Lower trunk kinematics and muscle activity during different types of tennis serves Sports Medicine Arthoscopy Rehabiltation Therapy and Technology

1(1) 24 doi 1758-2555-1-24 [pii] 1011861758-2555-1-24

Coh M (2003) Biomechanical analysis of Colin Jacksons hurdle clearance technique New Studies in Athletics 18(1) 37-45

Coh M (2007) Biomechanical model of the take-off action in the high jump - A case study New Studies in

Athletics 23(4) 63-73

Dapena J (Ed) (2000) The High Jump Oxford Blackwell Publishing

Elliott B C (1988) Biomechanics of the serve in tennis A biomedical perspective Sports Medicine 6(5)

285-294

Fleisig G Nicholls R Elliott B amp Escamilla R (2003) Kinematics used by world class tennis players to produce high-velocity serves Sports Biomechanics 2(1) 51-64 doi 10108014763140308522807

Frere J Gopfert B Slawinski J amp Tourny-Chollet C (2012) Shoulder muscles recruitment during a

power backward giant swing on high bar a wavelet-EMG-analysis Human Movement Science 31(2) 472-485 doi S0167-9457(12)00027-9 [pii] 101016jhumov201202002

Girard O Micallef J P amp Millet G P (2005) Lower-limb activity during the power serve in tennis

effects of performance level Medicine and Science in Sports and Exercise 37(6) 1021-1029 doi

00005768-200506000-00018 [pii]

262

Gourgoulis V Aggeloussis N Vezos N Kasimatis P Antoniou P amp Mavromatis G (2008) Estimation

of hand forces and propelling efficiency during front crawl swimming with hand paddles Journal of Biomechanics 41(1) 208-215 doi S0021-9290(07)00263-1 [pii] 101016jjbiomech200706032

Gourgoulis V Boli A Aggeloussis N Antoniou P Toubekis A amp Mavromatis G (2015) The

influence of the hands acceleration and the relative contribution of drag and lift forces in front crawl

swimming Journal of Sports Sciences 33(7) 696-712 doi 101080026404142014962571

Graham-Smith P amp Lees A (2005) A three-dimensional kinematic analysis of the long jump take-off

Journal of Sports Sciences 23(9) 891-903 doi X1V84KR87071372X [pii]

10108002640410400022169

Graubner R amp Nixdorf E (2011) Biomechanical Analysis of the Sprint and Hurdles Events at the 2009

IAAF World Championships in Athletics New Studies in Athletics 26(12) 19-53

Gregor R Whitting W amp McCoy R (1985) Kinematic analysis of olympic discus throwers International Journal of Sport Biomechanics 1 131-138

Hay J (1993) The biomechanics of sports techniques Englewood Cliffs NJ Prentice Hall

Hay J amp Yu B (1995) Critical characteristics of technique in throwing the discus Journal of Sports

Sciences 13 125-140

Hay J G (1993) Citius altius longius (faster higher longer) the biomechanics of jumping for distance

Journal of Biomechanics 26 Suppl 1 7-21

Hay J G amp Miller Jr J (1985) Teqnuiques used in the transition from approach to takeoff in the long jump International Journal of Sport Biomechanics 1 174-184

Hiley M J amp Yeadon M R (2003) The margin for error when releasing the high bar for dismounts

Journal of Biomechanics 36(3) 313-319 doi S0021929002004311 [pii]

Hollander A P De Groot G van Ingen Schenau G J Toussaint H M De Best H Peeters W (1986)

Measurement of active drag during crawl arm stroke swimming Journal of Sports Sciences 4(1) 21-

30 doi 10108002640418608732094

Isolehto J Virmavirta M Kyroumllaumlinen H amp Komi P (2007) Biomechanical analysis of the high jump at the 2005 IAAF World Championships in Athletics New Studies in Athletics 22(2) 17-27

Joseacute Campos Javier Gaacutemez Alberto Encarnacioacuten Marcos Gutieacuterrez-Daacutevila amp Rojas J (2013) Three

dimensional kinematic analysis of the long jump at the 2008 IAAF world indoor championships in athletics New Studies in Athletics 28(34) 115-131

Kakihana W amp Suzuki S (2001) The EMG activity and mechanics of the running jump as a function of

takeoff angle Journal of Electromyography and Kinesiology 11(5) 365-372 doi S1050-

6411(01)00008-6 [pii]

Kerwin D G amp Hilley M J (2003) Estimation of reaction forces in high bar swinging Sports Engineering

6(1) 21-30

Keskinen K L amp Komi P V (1993) Stroking characteristics of front crawl swimming during exercise Journal of Applied Biomechanics 9 219-226

Knicker A (1994) Kinematic analyses ofthe discus throwing competitions at the IAAF World

Championships in Athletics Stuttgart 1993 New Studies in Athletics 9(3) 9-16

Kolmogorov S V Rumyantseva O A Gordon B J amp Cappaert J M (1997) Hydrodynamic

characteristics of competitive swimmers of different genders and performance Levels Journal of

Applied Biomechanics 13 88-97

Kotze J Mitchell S R amp Rothberg S J (2000) The role of the racket in high-speed tennis serves Sports Engineering 3 67-84

263

Kovacs M amp Ellenbecker T (2011) An 8-stage model for evaluating the tennis serve implications for

performance enhancement and injury prevention Sports Health 3(6) 504-513 doi 1011771941738111414175 101177_1941738111414175 [pii]

Kreighbaum E amp Barthels K M (1996) Biomechanics A qualititative approach for studying human

movement Boston Allyn and Bacon

Leigh S Gross M T Li L amp Yu B (2008) The relationship between discus throwing performance and combinations of selected technical parameters Sports Biomechanics 7(2) 173-193 doi

10108014763140701841399

Leigh S Liu H Hubbard M amp Yu B (2010) Individualized optimal release angles in discus throwing Journal of Biomechanics 43(3) 540-545 doi S0021-9290(09)00556-9 [pii]

101016jjbiomech200909037

Leigh S amp Yu B (2007) The associations of selected technical parameters with discus throwing performance a cross-sectional study Sports Biomechanics 6(3) 269-284 doi

10108014763140701489744

Linthorne N P Guzman M S amp Bridgett L A (2005) Optimum take-off angle in the long jump Journal

of Sports Sciences 23(7) 703-712 doi TRG73078PPJ33J35 [pii] 10108002640410400022011

Maglischo E W (2013) Part I Is the breaststroke arm stroke a ldquoPullrdquo or a ldquoScullrdquo Journal of Swimming

Research 21(1) 1-11

McCabe C B Psycharakis S amp Sanders R (2011) Kinematic differences between front crawl sprint and distance swimmers at sprint pace Journal of Sports Sciences 29(2) 115-123 doi 930332222 [pii]

101080026404142010523090

McDonald C amp Dapena J (1991) Linear kinematics of the mens 110-m and womens 100-m hurdles races Medicine and Science in Sports and Exercise 23(12) 1382-1391

Miladinov O (2006) New aspects in perfecting the long jump technique New Studies in Athletics 21(4) 7-

25

Payton C Baltzopoulos V amp Bartlett R (2002) Contributions of rotations of the trunk and upper extremity to hand velocity during front crawl swimming Journal of Applied Biomechanics 18 243-

256

Psycharakis S G amp Sanders R H (2008) Shoulder and hip roll changes during 200-m front crawl swimming Medicine and Science in Sports and Exercise 40(12) 2129-2136 doi

101249MSS0b013e31818160bc

Psycharakis S G amp Sanders R H (2010) Body roll in swimming a review Journal of Sports Sciences

28(3) 229-236 doi 919053458 [pii]

10108002640410903508847

Reid M Elliott B amp Alderson J (2008) Lower-limb coordination and shoulder joint mechanics in the

tennis serve Medicine and Science in Sports and Exercise 40(2) 308-315 doi 101249mss0b013e31815c6d61

Rushall B S Sprigings E J Holt L E amp Cappaert J M Forces in Swimming - A Re-evaluation of

Current Status Retrieved 15 June 2015 from httpcoachscisdsueduswimbulletstablehtm

Sakurai S Reid M amp Elliott B (2013) Ball spin in the tennis serve spin rate and axis of rotation Sports

Biomechanics 12(1) 23-29 doi 101080147631412012671355

Schleihauf R E (2004) Biomechanics of human movement Bloomington IN Authorhouse

Seeley M K Uhl T L McCrory J McGinn P Kibler W B amp Shapiro R (2008) A comparison of muscle activations during traditional and abbreviated tennis serves Sports Biomechanics 7(2) 248-

259 doi 10108014763140701841746

257

Εικόνα 1023 Κακπχιε ηεο ηξνρηάο ηνπ ρεξηνχ ζε κηα ρεξηά Ζ θίλεζε πεξηγξάθεηαη σο πνζνζηφ ηεο κεηαηφπηζεο ζηνλ νξη-δφληην θαη ηνλ θαηαθφξπθν άμνλα

ην ηέινο ηεο θάζεο ηεο ψζεζεο ν ψκνο έρεη εθηαζεί (γσλία = 18deg) (ην αληηβξάρην θηάλεη δίπια ζην

ζψκα) θαη βξίζθεηαη ζε έμσ ζηξνθή ε περενθαξπηθή άξζξσζε θάκπηεηαη επηπιένλ (γσλία = 154deg) ελψ ν

αγθψλαο εκθαλίδεη κηθξφηεξε θάκςε (γσλία = 107deg) Να ζεκεησζεί φηη παξά ηε γεληθή αίζζεζε φηη ππάξρεη θίλεζε πξνο ηα πίζσ φιν ην άθξν θηλείηαη κπξνζηά (ε πξφζζηα θίλεζε ησλ ψκσλ ηζνζηαζκίδεη ηελ νπίζζηα

θίλεζε ησλ ρεξηψλ) έζσ θαη πίζσ κε απνηέιεζκα ε άλσζε πάιη λα σζεί ην ζψκα κπξνζηά Καηά ηελ επα-

λαθνξά πξψηα εμέξρεηαη ν αγθψλαο έπεηηα ην κηθξφ δάθηπιν θαη ηέινο ε επηθάλεηα ηνπ κεγάινπ δαθηχινπ Ο αγθψλαο βξίζθεηαη ζε θάκςε ελψ ν ψκνο αξρίδεη ζηαδηαθά λα θάκπηεηαη

Ζ ζέζε ηνπ ζψκαηνο είλαη επζπγξακκηζκέλε κε ην θεθάιη ρακειά ηα ηζρία ειαθξά θάησ απφ ηνπο

ψκνπο θαη ηα πφδηα ραιαξά θαη εθηεηακέλα Δηδηθφηεξα ε ζηξνθή ηνπ θνξκνχ θαηά ηελ εθηέιεζε ηεο ρεξηάο είλαη ζεκαληηθφο παξάγνληαο γηα ηελ ηειηθή επίδνζε Ζ ζηξνθή ηνπ θνξκνχ κεηξάηαη ηνπνζεηψληαο κηα μχ-

ιηλε θαηαζθεπή θάζεηα ζηελ πιάηε ηνπ αζιεηή θαη κεηξψληαο ηε γσλία (ζην κεησπηαίν επίπεδν) αλάκεζα

ζηελ επζεία πνπ δηέξρεηαη ηελ μχιηλε απηή θαηαζθεπή θαη ηελ θαηαθφξπθν Αχμεζε ηεο γσλίαο ζεκαίλεη

ζηξνθή ηνπ θνξκνχ πξνο ηελ αληίζεηε πιεπξά ηνπ ρεξηνχ ην νπνίν εηζέξρεηαη ζην λεξφ Ζ γσλία απηή θπκαί-λεηαη πεξίπνπ απφ 55deg έσο 65deg επεξεάδεη ηε ζέζε ηνπ ρεξηνχ αιιά φρη ηελ ηαρχηεηά ηνπ (Psycharakis amp

Sanders 2010) Ζ ζηξνθή απηή ιακβάλεη ρψξα θαηά ηε θάζε ηνπ γιηζηξήκαηνο θαη πξηλ αξρίδεη ε δηαδηθαζία

ηεο έιμεο ηνπ ρεξηνχ Ζ ζηξνθή ηνπ θνξκνχ είλαη απνηέιεζκα ηεο ζηξνθήο ησλ ηζρίσλ θαη ησλ ψκσλ ηνλ ηειηθφ ησλ

100m ειεχζεξν ησλ Οιπκπηαθψλ αγψλσλ ηνπ 1992 νη αζιεηέο πξαγκαηνπνηνχζαλ κεγαιχηεξε ζηξνθηθή

θίλεζε ησλ ψκσλ (34deg) ζε ζρέζε κε ηα ηζρία (-18deg) ελψ ε κεηαβνιή ηεο ζηξνθήο ησλ ψκσλ ήηαλ αληίζεηε απφ απηή ησλ ηζρίσλ ηα 200 m ε γσλία ησλ ηζρίσλ ήηαλ πνιχ κεγαιχηεξε (107deg) ζε ζρέζε κε ηα ηζρία

(54deg) (Psycharakis amp Sanders 2008)

821 Σαρχηεηα ηεο ρεξηάο θαη δείθηεο ζπλαξκνγήο Ζ ηαρχηεηα απνηειεί ην βαζηθφ ραξαθηεξηζηηθφ ηεο επίδνζεο Ζ ηαρχηεηα ηνπ θνιπκβεηή είλαη ζπλδπαζκφο

ηνπ κήθνπο θαη ηεο ζπρλφηεηαο ηεο ρεξηάο Σν κήθνο ηεο ρεξηάο είλαη ε νξηδφληηα απφζηαζε ζε έλαλ πιήξε θχθιν ελψ ε ζπρλφηεηα νξίδεηαη σο ν αξηζκφο ησλ θχθισλ ζην ιεπηφ Ο ζπλδπαζκφο ησλ δχν κεηαβιεηψλ

εμαξηάηαη απφ ηελ απφζηαζε πνπ δηαλχεηαη∙ ζηα αγσλίζκαηα ηαρχηεηαο ε πςειφηεξε κέζε ηαρχηεηα ζπλδέ-

εηαη κε κεγαιχηεξε ζπρλφηεηα ηεο ρεξηάο θαη κηθξφηεξν κήθνο (Seifert Chollet amp Bardy 2004) ηνπο Οιπ-

258

κπηαθνχο αγψλεο ηνπ 1992 ζηα αγσλίζκαηα ηαρχηεηαο αλδξψλ νη κεηαβνιέο ησλ παξακέηξσλ ηεο ηαρχηεηαο

ήηαλ νη εμήο Ζ κέζε ηαρχηεηα θπκάλζεθε απφ 201 ms ζηα 50 m 184 ms ζηα 100 m θαη 170 ms

ζηα 400 m

Ζ ζπρλφηεηα ηεο ρεξηάο θπκάλζεθε απφ 102 θχθινποs ζηα 50 m 089 θχθινποs ζηα

100 m θαη 078 θχθινποs ζηα 400 m θαη Σν κήθνο θπκάλζεθε απφ 198 m ζηα 50 m 209 ms ζηα 100 m θαη 220 m ζηα 400 m

(Arellano Brown Cappaert amp C 1994)

Καηά ηε δηάξθεηα ελφο αγψλα ε κείσζε ηεο ηαρχηεηαο θπξίσο νθείιεηαη ζηε κείσζε ηνπ κήθνπο ηεο ρεξηάο (Keskinen amp Komi 1993) Απηφ θαίλεηαη εάλ ζπγθξίλεηε ηε κεηαβνιή ηεο θάζε κεηαβιεηήο θα-

ζψο απμάλεηαη ε απφζηαζε ηνπ αγσλίζκαηνο

Με βάζε ηα θηλεκαηηθά ραξαθηεξηζηηθά ππνινγίδεηαη ν δείθηεο ζπλαξκνγήο (Index of Co-ordination) απφ ρεξηά ζε ρεξηά (Chollet Chalies amp Chatard 2000) Ο δείθηεο ζπλαξκνγήο νξίδεηαη σο ν ρξφλνο αλάκεζα

ζηελ έλαξμε ηεο θάζεο έιμεο ηνπ ελφο ρεξηνχ θαη ην ηέινο ηεο θάζεο ψζεζεο ηνπ άιινπ ρεξηνχ θαη ππνινγί-

δεηαη ζε ζπλερφκελεο ρεξηέο Ο ρξφλνο απηφο εθθξάδεηαη σο πνζνζηφ ηνπ ρξφλνπ ηεο ρεξηάο Όηαλ ν δείθηεο

είλαη αξλεηηθφο ηφηε απηφ ζεκαίλεη φηη ην έλα ρέξη πξνζπαζεί λα θηάζεη ην άιιν (catch up) Όηαλ ν δείθηεο είλαη κεδεληθφο ηφηε ηo έλα ρέξη μεθηλά ηε θάζε ηεο έιμεο ελψ ην άιιν ηειεηψλεη ηελ ψζεζε (opposition)

ζηελ πεξίπησζε πνπ ν δείθηεο είλαη ζεηηθφο ηφηε θαη ηα δχν ρέξηα βξίζθνληαη ζηελ πξνσζεηηθή θάζε Ζ αχ-

μεζε ηεο ηαρχηεηαο ζπλνδεχεηαη απφ αχμεζε ηνπ ρξφλνπ ηεο θάζεο πξνψζεζεο αιιά θαη αχμεζε ηνπ δείθηε ζπλαξκνγήο Γηα παξάδεηγκα ν δείθηεο ζπλαξκνγήο θαηά ην αγψληζκα ησλ 800 m ήηαλ ίζνο κε -76 ζην

αγψληζκα ησλ 100 m ήηαλ ίζνο κε -32 m ελψ ζην αγψληζκα ησλ 50 m κεηψζεθε ζην -09 (Chollet

Chalies amp Chatard 2000)

Εικόνα 1024 ρεκαηηθή αλαπαξάζηαζε ηεο νπηζζέιθνπζαο δχλακεο θαη ηεο άλσζεο ζε ηξεηο γσλίεο επίζεζεο

83 Δθαξκνγή δπλάκεσλ θαηά ηε ρεξηά Ζ θίλεζε ηνπ θνιπκβεηή ζην λεξφ αλάγεηαη ζηελ ηθαλφηεηά ηνπ λα παξάγεη δπλάκεηο νη νπνίεο ζα ηνλ σζή-ζνπλ κπξνζηά θαη λα κεηψζεη ηαπηφρξνλα ηηο δπλάκεηο νη νπνίεο ηείλνπλ λα αληηζηαζνχλ ζηελ θίλεζή ηνπ

Καη ζηηο δχν πεξηπηψζεηο νη δπλάκεηο εμαξηψληαη απφ ηηο ηδηφηεηεο ηεο αληίζηαζεο ηνπ λεξνχ ζηελ θίλεζε

ηνπ ζψκαηνο

831 Πξνσζεηηθέο δπλάκεηο Οη δπλάκεηο πξνψζεζεο ηνπ θνιπκβεηή ζην λεξφ πξνέξρνληαη απφ ηελ θίλεζε ηνπ ρεξηνχ Όηαλ ην ρέξη εη-

ζέιζεη ζην λεξφ νη δπλάκεηο πνπ δέρεηαη είλαη ε νπηζζέιθνπζα θαη ε άλσζε Έρνπλ αλαπηπρζεί δηάθνξα

ζεσξεηηθά κνληέια ηνπ ηξφπνπ εθαξκνγήο ησλ δπλάκεσλ απηψλ φπσο απηφ ηεο δχλακεο ηεο άλσζεο ηεο νπηζζέιθνπζαο δχλακεο ηεο αλάιπζεο κε βάζε ηελ αξρή ηνπ Bernoull ηεο ζεσξίαο ησλ ζηξνβηιηζκψλ ηεο

ζεσξίαο ηεο θίλεζεο ηνπ θνππηνχ (sculling) θαη ηνπ λφκνπ ηεο δξάζεο - αληίδξαζεο ηνπ Νεχησλα (Maglischo

2013 Rushall et al2015) Ζ θχξηα δηαθνξά αλάκεζα ζε απηά ηα ζεσξεηηθά κνληέια είλαη ν ηξφπνο εθαξκν-γήο ησλ δπλάκεσλ ηεο άλσζεο θαη ηεο νπηζζέιθνπζαο νδεγψληαο ζε δηαθνξεηηθά ζπκπεξάζκαηα ζρεηηθά κε

ηε ζπλεηζθνξά ηεο θαζεκίαο απφ απηέο ηηο δπλάκεηο ζηελ πξνψζεζε ηνπ ζψκαηνο

Ζ ζπλεηζθνξά ηεο θάζε δχλακεο νξίδεηαη θπξίσο απφ ηε γσλία επίζεζεο ηνπ ρεξηνχ Δδψ δηαθξί-

λνπκε ηηο εμήο πεξηπηψζεηο (Bixler amp Riewald 2002 Schleihauf 2004) (Δηθφλα 1024)

259

1 Όηαλ ε γσλία επίζεζεο είλαη κεδέλ ηφηε ε επηθάλεηα ηεο παιάκεο ε νπνία έξρεηαη ζε επαθή

κε ηε ξνή ηνπ λεξνχ είλαη ειάρηζηε∙ ην ρέξη δελ κπνξεί λα κεηαηνπίζεη θαζφινπ ην λεξφ θαη ζπλεπψο δελ κπνξεί λα παξαρζεί θακία δχλακε αληίδξαζεο

2 Όηαλ ε γσλία επίζεζεο απμάλεη κέρξη πεξίπνπ ηηο 40deg ηφηε ε δχλακε ηεο άλσζεο απμάλεηαη

ελψ ε νπηζζέιθνπζα δχλακε παξακέλεη ζρεηηθά ρακειή

3 Όηαλ ε γσλία επίζεζεο απμάλεηαη πάλσ απφ ηηο 40deg ηφηε ε άλσζε κεηψλεηαη ελψ ε νπηζζέι-θνπζα ζπλερίδεη λα απμάλεη

4 Όηαλ ε γσλία είλαη 90deg ηφηε ε παιάκε είλαη θάζεηε πξνο ηε ξνή ηνπ λεξνχ κε απνηέιεζκα

φιε ε επηθάλεηα ηεο παιάκεο λα θνληξάξεη ην λεξφ θαη ε δχλακε αληίδξαζεο λα έρεη νπίζζηα - πιάγηα θαηεχζπλζε Ζ δχλακε ηεο νπηζζέιθνπζαο είλαη κέγηζηε ελψ ηεο άλσζεο ειάρηζηε

Αλεμάξηεηα απφ ην ζεσξεηηθφ κνληέιν ηα ηειεπηαία δεδνκέλα δείρλνπλ φηη ε ζπλεηζθνξά ηεο άλσ-

ζεο θαη ηεο νπηζζέιθνπζαο εμαξηάηαη απφ ηε θάζε ηεο θίλεζεο θαη απφ ηε κεηαηφπηζε ηνπ αληηβξαρίνπ θαη ηνπ ρεξηνχ θαηά ηε δηάξθεηα ηεο ρεξηάο (Gourgoulis et al 2015)

Καηά ην γιίζηξεκα ε ζπληζηακέλε δχλακε αληίδξαζεο ηνπ λεξνχ είλαη ρακειή (lt5 N) θαη

απμάλεη ζην ηέινο ηνπ γιηζηξήκαηνο (lt10N) Ζ νπηζζέιθνπζα δχλακε ζηελ πξψηε θάζε ηνπ

γιηζηξήκαηνο είλαη κεδακηλή γηα λα απμεζεί πξνο ην ηέινο ηεο θάζεο (~5 N) ελψ ε άλσζε

είλαη ζρεηηθά πςειφηεξε ζηελ αξρή γηα λα απμεζεί πξνο ην ηέινο ηεο θάζεο (~5 N) Απηφ νθείιεηαη ζην φηη ε γσλία επίζεζεο ζηελ είζνδν είλαη πνιχ κηθξή θαη επνκέλσο ε νπηζζέι-

θνπζα είλαη ειάρηζηε Δπηπιένλ θαίλεηαη φηη ε αξρηθή θάζε ηνπ γιηζηξήκαηνο ζπλεηζθέξεη

ειάρηζηα ζηελ πξνψζεζε ηνπ ζψκαηνο

Καηά ηελ έιμε ζηελ αξρή παξαηεξείηαη κηα ηαρεία αχμεζε ηεο νπηζζέιθνπζαο (~10N) ελψ

ε άλσζε απμάλεη ζηαδηαθά ζην ηέινο ηεο θάζεο (~10 N) Απηή ε κεγαιχηεξε ζπλεηζθνξά

ηεο νπηζζέιθνπζαο δχλακεο ίζσο νθείιεηαη ζηελ αχμεζε ηεο γσλίαο επίζεζεο ηνπ ρεξηνχ

Καηά ηελ ψζεζε ε άλσζε ζπλερίδεη λα απμάλεη πιεζηάδνληαο ηα 15 N ελψ ε νπηζζέιθνπζα

ζηαδηαθά κεηψλεηαη ζηα 5 N Απηφ νθείιεηαη ζηε κείσζε ηεο γσλίαο επίζεζεο ηνπ ρεξηνχ ε νπνία επλνεί ηελ άλσζε παξά ηελ νπηζζέιθνπζα (Schleihauf 2004)

Πέξα απφ ηελ θίλεζε ησλ ρεξηψλ πξνσζεηηθέο δπλάκεηο κπνξνχλ λα παξαρζνχλ θαη απφ ηελ θίλεζε

ησλ πνδηψλ ην ειεχζεξν ζηπι ηεο θνιχκβεζεο ε ζπκκεηνρή ηνπο είλαη ζρεηηθά πεξηνξηζκέλε θηάλνληαο

πεξίπνπ ζην 10 κε 15 (Hollander et al 1986)

832 Γπλάκεηο αληίζηαζεο Οη δπλάκεηο αληίζηαζεο δηαθξίλνληαη ζε

Παζεηηθή νπηζζέιθνπζα Ζ νπνία είλαη ε αληίζηαζε ηνπ λεξνχ φηαλ ην ζψκα δε κεηαβάιιεη

ηε ζέζε ηνπ κέζα ζην λεξφ

Δλεξγεηηθή νπηζζέιθνπζα Ζ νπνία είλαη ε αληίζηαζε πνπ πξνέξρεηαη απφ ηηο θηλήζεηο ηνπ

ζψκαηνο κέζα ζην λεξφ

Ζ παζεηηθή νπηζζέιθνπζα είλαη ζπλάξηεζε ηνπ ηεηξαγψλνπ ηεο ηαρχηεηαο ηνπ θνιπκβεηή θαη θπ-

καίλεηαη απφ 30 Ν έσο 120 Ν Ζ παζεηηθή αληίζηαζε κεηξάηαη ζε ειεγρφκελεο ζπλζήθεο αζθψληαο δηαδνρη-

θέο ειθηηθέο δπλάκεηο ζηνλ αζιεηή θαη κεηξψληαο ηελ ηαρχηεηα θίλεζεο ηνπ ζψκαηφο ηνπ Ζ ελεξγεηηθή νπηζζέιθνπζα θαηαγξάθεηαη κε δηάθνξεο ηερληθέο ζε ζπλδπαζκφ κε ηε γεληθή εμίζσζε

ηεο νπηζζέιθνπζαο δχλακεο (βιέπε θεθάιαην 8) κε ηηκέο νη νπνίεο θπκαίλνληαη απφ 28 έσο 66 N ε αληίζε-

ζε κε ηελ παζεηηθή νπηζζέιθνπζα ε ελεξγεηηθή νπηζζέιθνπζα δελ εκθαλίδεη αλαινγηθή ζρέζε κε ηελ ηαρχ-ηεηα ηνπ θνιπκβεηή Γηα παξάδεηγκα έρεη αλαθεξζεί φηη ε ελεξγεηηθή νπηζζέιθνπζα παξακέλεη ζρεδφλ ζηα-

ζεξή ζε ρακειέο ηαρχηεηεο (απφ 11 έσο 15 ms) ελψ απμάλεηαη θαηαθφξπθα απφ ηελ ηαρχηεηα 16 έσο 22

ms (Kolmogorov Rumyantseva Gordon amp Cappaert 1997) Ζ νπηζζέιθνπζα δχλακε είηε ελεξγεηηθή είηε παζεηηθή νθείιεηαη ζηηο δηάθνξεο κνξθέο αληίζηαζεο

ηνπ λεξνχ ζην ζψκα νη νπνίεο πεξηιακβάλνπλ ηελ

1 Μεησπηθή νπηζζέιθνπζα αληίζηαζε Πξφθεηηαη γηα ηελ νπηζζέιθνπζα αληίζηαζε ηνπ λεξνχ πνπ

εμαξηάηαη απφ ηελ ηαρχηεηα ηνπ θνιπκβεηή θαη ην εκβαδφ ηεο εγθάξζηαο επηθάλεηαο ηνπ ζψκα-ηνο θαη ε νπνία έξρεηαη ζε επαθή κε ηε ξνή ηνπ λεξνχ Γηα παξάδεηγκα ε αληίζηαζε απηή απμά-

λεηαη φηαλ ην θεθάιη ηνπ θνιπκβεηή βξίζθεηαη ζεθσκέλν πάλσ απφ ην λεξφ Δπίζεο ην καζηί-

γσκα ησλ πνδηψλ ζπληειεί ζηε κείσζε ηεο νπηζζέιθνπζαο ίζσο ιφγσ ηεο θαιχηεξεο επζπγξάκ-κηζεο ηνπ ζψκαηνο θαη ηεο κείσζεο ηεο εγθάξζηαο επηθάλεηαο Ζ κεησπηθή νπηζζέιθνπζα κπνξεί

λα απνηειεί κέξνο ηεο παζεηηθήο ή θαη ηεο ελεξγεηηθήο νπηζζέιθνπζαο

260

2 Κπκαηνεηδή νπηζζέιθνπζα Πξφθεηηαη γηα ηελ αληίζηαζε πνπ πξνέξρεηαη απφ ηα θχκαηα πνπ

πξνθαιεί ε θίλεζε ηνπ αζιεηή κέζα ζην λεξφ θαη ε νπνία γεληθά κεηψλεηαη κε ηελ επζπγξάκκηζε ηνπ ζψκαηνο κέζα ζην λεξφ Αθνξά κέξνο ηεο ελεξγεηηθήο νπηζζέιθνπζαο Ζ νπηζζέιθνπζα απ-

ηή δχλακε κπνξεί λα έρεη πνιχ κεγάιε επίδξαζε φηαλ ν αζιεηήο θηλείηαη ζε κηθξφ βάζνο (έσο

θαη 50 ηεο ζπλνιηθήο νπηζζέιθνπζαο δχλακεο) ε νπνία φκσο κεηψλεηαη αθφκε θαη ζην 5

φηαλ ν αζιεηήο εθηειεί θηλήζεηο ζε βάζνο πεξίπνπ 06 m (Vennell Pease amp Wilson 2006) 3 Δπηθαλεηαθή νπηζζέιθνπζα δχλακε ή νπηζζέιθνπζα ηξηβήο Πξφθεηηαη γηα ηελ αληίζηαζε ηνπ

λεξνχ ζηελ επηθάλεηα ηνπ ζψκαηνο ε νπνία πξνέξρεηαη απφ αιιειεπίδξαζε ηεο επηθάλεηαο ηνπ

δέξκαηνο (ηξίρεο θιπ) κε ην λεξφ Πξφθεηηαη γηα κέξνο ηεο παζεηηθήο νπηζζέιθνπζαο θαη ζπλεη-ζθέξεη πεξίπνπ ζην 20 ηεο ζπλνιηθήο νπηζζέιθνπζαο δχλακεο (Zaidi Taiar Fohanno amp

Polidori 2008)

84 Μεζνδνινγηθέο επηζεκάλζεηο γηα ηελ αλάιπζε ηεο ρεξηάο Ζ εηδνπνηφο δηαθνξά αλάκεζα ζηελ εκβηνκεραληθή αλάιπζε ηεο ρεξηάο θαη ζηηο ηερληθέο πνπ αλαιχζεθαλ κέρξη ηψξα είλαη φηη ε θίλεζε πξαγκαηνπνηείηαη ηαπηφρξνλα εληφο θαη εθηφο λεξνχ Δπνκέλσο ε δηαδηθαζία

ηεο θηλεκαηηθήο αλάιπζεο απαηηεί ηε ηνπνζέηεζε θάκεξαο κέζα ζην λεξφ ηε θαηάιιειε βαζκνλφκεζε ηνπ

ρψξνπ κέζα ζην λεξφ αιιά θαη ηελ εχξεζε ηξφπσλ ηνπνζέηεζεο ησλ αλαθιαζηήξσλ ζην ζψκα ρσξίο λα α-πνθνιιψληαη κέζα ζην λεξφ Μηα ελδεηθηηθή εκβηνκεραληθή αλάιπζε ηεο ρεξηάο ζα κπνξνχζε λα πεξηιακβά-

λεη ηνλ ππνινγηζκφ ησλ αθφινπζσλ κεηαβιεηψλ

1 ηε ζπλνιηθή δηάξθεηα ηεο ρεξηάο θαη ηε ζρεηηθή δηάξθεηα ησλ επηκέξνπο θάζεσλ

2 ην κήθνο ηε ζπρλφηεηα ηεο ρεξηάο θαη ηε κέζε θνιπκβεηηθή ηαρχηεηα 3 ηε γσλία επίζεζεο θαη ηε γσλία αλάκεζα ζηε ξνή ηνπ λεξνχ θαη ην επίπεδν ηεο παιάκεο αλά

θάζε

4 ηε κέγηζηε ζηξνθή ηνπ θνξκνχ πξνο ηε κία θαη ηελ άιιε πιεπξά ηνπ ζψκαηνο 5 ηηο γσλίεο ηνπ ψκνπ ηνπ αγθψλα θαη ηεο περενθαξπηθήο ηε ζηηγκή ηεο εηζφδνπ ηε ζηηγκή

ηεο έιμεο ηεο ψζεζεο θαη ηεο επαλαθνξάο

6 ηελ θαηαθφξπθε θαη νξηδφληηα ηαρχηεηα ηνπ ρεξηνχ θαηά ηε δηάξθεηα ηεο θίλεζεο 7 ηε κέγηζηε ειεθηξνκπνγξαθηθή δξαζηεξηφηεηα ησλ κπψλ θαη ην ρξφλν επίηεπμήο ηεο

261

Βηβιηνγξαθία Abrams G D Sheets A L Andriacchi T P amp Safran M R (2011) Review of tennis serve motion

analysis and the biomechanics of three serve types with implications for injury Sports Biomechanics

10(4) 378-390 doi 101080147631412011629302

Ae M Nagahara R Ohshima Y Koyama H Takamoto M amp Shibayama K (2007) Biomechanical analysis of the top three male high jumpers at the 2007 World Championships in Athletics New

Studies in Athletics 23(2) 45-52

Arampatzis A amp Bruggemann G P (1999) Mechanical energetic processes during the giant swing exercise

before dismounts and flight elements on the high bar and the uneven parallel bars Journal of Biomechanics 32(8) 811-820

Arellano R Brown P Cappaert l amp C N R (1994) Analysis of 50- l00- and 200-m freestyle swimmers

at the 1992 Olympic Games Journal of Applied Biomechanics 10 189-199

Bahamonde R E amp Knudson D (2001) Ground reaction forces of two types of stances and tennis serves

Medicine and Science in Sports and Exercise 33(Supplement 1) S1002

Bartlett R (1992) The biomechanics of discus throw a review Journal of Sports Sciences 10 467-510

Bixler B amp Riewald S (2002) Analysis of a swimmers hand and arm in steady flow conditions using computational fluid dynamics Journal of Biomechanics 35(5) 713-717 doi S0021929001002469

[pii]

Bridgett L A amp Linthorne N P (2006) Changes in long jump take-off technique with increasing run-up speed Journal of Sports Sciences 24(8) 889-897 doi QM48405757775374 [pii]

10108002640410500298040

Cappaert J M Pease D L amp Troup J P (1995) Three-dimensional analysis of the mens 100-m freestyle during the 1992 Olympic Games Journal of Applied Biomechanics 11 103-112

Chollet D Chalies S amp Chatard J C (2000) A new index of coordination for the crawl description and

usefulness International Journal of Sports Medicine 21(1) 54-59 doi 101055s-2000-8855

Chow J W Park S A amp Tillman M D (2009) Lower trunk kinematics and muscle activity during different types of tennis serves Sports Medicine Arthoscopy Rehabiltation Therapy and Technology

1(1) 24 doi 1758-2555-1-24 [pii] 1011861758-2555-1-24

Coh M (2003) Biomechanical analysis of Colin Jacksons hurdle clearance technique New Studies in Athletics 18(1) 37-45

Coh M (2007) Biomechanical model of the take-off action in the high jump - A case study New Studies in

Athletics 23(4) 63-73

Dapena J (Ed) (2000) The High Jump Oxford Blackwell Publishing

Elliott B C (1988) Biomechanics of the serve in tennis A biomedical perspective Sports Medicine 6(5)

285-294

Fleisig G Nicholls R Elliott B amp Escamilla R (2003) Kinematics used by world class tennis players to produce high-velocity serves Sports Biomechanics 2(1) 51-64 doi 10108014763140308522807

Frere J Gopfert B Slawinski J amp Tourny-Chollet C (2012) Shoulder muscles recruitment during a

power backward giant swing on high bar a wavelet-EMG-analysis Human Movement Science 31(2) 472-485 doi S0167-9457(12)00027-9 [pii] 101016jhumov201202002

Girard O Micallef J P amp Millet G P (2005) Lower-limb activity during the power serve in tennis

effects of performance level Medicine and Science in Sports and Exercise 37(6) 1021-1029 doi

00005768-200506000-00018 [pii]

262

Gourgoulis V Aggeloussis N Vezos N Kasimatis P Antoniou P amp Mavromatis G (2008) Estimation

of hand forces and propelling efficiency during front crawl swimming with hand paddles Journal of Biomechanics 41(1) 208-215 doi S0021-9290(07)00263-1 [pii] 101016jjbiomech200706032

Gourgoulis V Boli A Aggeloussis N Antoniou P Toubekis A amp Mavromatis G (2015) The

influence of the hands acceleration and the relative contribution of drag and lift forces in front crawl

swimming Journal of Sports Sciences 33(7) 696-712 doi 101080026404142014962571

Graham-Smith P amp Lees A (2005) A three-dimensional kinematic analysis of the long jump take-off

Journal of Sports Sciences 23(9) 891-903 doi X1V84KR87071372X [pii]

10108002640410400022169

Graubner R amp Nixdorf E (2011) Biomechanical Analysis of the Sprint and Hurdles Events at the 2009

IAAF World Championships in Athletics New Studies in Athletics 26(12) 19-53

Gregor R Whitting W amp McCoy R (1985) Kinematic analysis of olympic discus throwers International Journal of Sport Biomechanics 1 131-138

Hay J (1993) The biomechanics of sports techniques Englewood Cliffs NJ Prentice Hall

Hay J amp Yu B (1995) Critical characteristics of technique in throwing the discus Journal of Sports

Sciences 13 125-140

Hay J G (1993) Citius altius longius (faster higher longer) the biomechanics of jumping for distance

Journal of Biomechanics 26 Suppl 1 7-21

Hay J G amp Miller Jr J (1985) Teqnuiques used in the transition from approach to takeoff in the long jump International Journal of Sport Biomechanics 1 174-184

Hiley M J amp Yeadon M R (2003) The margin for error when releasing the high bar for dismounts

Journal of Biomechanics 36(3) 313-319 doi S0021929002004311 [pii]

Hollander A P De Groot G van Ingen Schenau G J Toussaint H M De Best H Peeters W (1986)

Measurement of active drag during crawl arm stroke swimming Journal of Sports Sciences 4(1) 21-

30 doi 10108002640418608732094

Isolehto J Virmavirta M Kyroumllaumlinen H amp Komi P (2007) Biomechanical analysis of the high jump at the 2005 IAAF World Championships in Athletics New Studies in Athletics 22(2) 17-27

Joseacute Campos Javier Gaacutemez Alberto Encarnacioacuten Marcos Gutieacuterrez-Daacutevila amp Rojas J (2013) Three

dimensional kinematic analysis of the long jump at the 2008 IAAF world indoor championships in athletics New Studies in Athletics 28(34) 115-131

Kakihana W amp Suzuki S (2001) The EMG activity and mechanics of the running jump as a function of

takeoff angle Journal of Electromyography and Kinesiology 11(5) 365-372 doi S1050-

6411(01)00008-6 [pii]

Kerwin D G amp Hilley M J (2003) Estimation of reaction forces in high bar swinging Sports Engineering

6(1) 21-30

Keskinen K L amp Komi P V (1993) Stroking characteristics of front crawl swimming during exercise Journal of Applied Biomechanics 9 219-226

Knicker A (1994) Kinematic analyses ofthe discus throwing competitions at the IAAF World

Championships in Athletics Stuttgart 1993 New Studies in Athletics 9(3) 9-16

Kolmogorov S V Rumyantseva O A Gordon B J amp Cappaert J M (1997) Hydrodynamic

characteristics of competitive swimmers of different genders and performance Levels Journal of

Applied Biomechanics 13 88-97

Kotze J Mitchell S R amp Rothberg S J (2000) The role of the racket in high-speed tennis serves Sports Engineering 3 67-84

263

Kovacs M amp Ellenbecker T (2011) An 8-stage model for evaluating the tennis serve implications for

performance enhancement and injury prevention Sports Health 3(6) 504-513 doi 1011771941738111414175 101177_1941738111414175 [pii]

Kreighbaum E amp Barthels K M (1996) Biomechanics A qualititative approach for studying human

movement Boston Allyn and Bacon

Leigh S Gross M T Li L amp Yu B (2008) The relationship between discus throwing performance and combinations of selected technical parameters Sports Biomechanics 7(2) 173-193 doi

10108014763140701841399

Leigh S Liu H Hubbard M amp Yu B (2010) Individualized optimal release angles in discus throwing Journal of Biomechanics 43(3) 540-545 doi S0021-9290(09)00556-9 [pii]

101016jjbiomech200909037

Leigh S amp Yu B (2007) The associations of selected technical parameters with discus throwing performance a cross-sectional study Sports Biomechanics 6(3) 269-284 doi

10108014763140701489744

Linthorne N P Guzman M S amp Bridgett L A (2005) Optimum take-off angle in the long jump Journal

of Sports Sciences 23(7) 703-712 doi TRG73078PPJ33J35 [pii] 10108002640410400022011

Maglischo E W (2013) Part I Is the breaststroke arm stroke a ldquoPullrdquo or a ldquoScullrdquo Journal of Swimming

Research 21(1) 1-11

McCabe C B Psycharakis S amp Sanders R (2011) Kinematic differences between front crawl sprint and distance swimmers at sprint pace Journal of Sports Sciences 29(2) 115-123 doi 930332222 [pii]

101080026404142010523090

McDonald C amp Dapena J (1991) Linear kinematics of the mens 110-m and womens 100-m hurdles races Medicine and Science in Sports and Exercise 23(12) 1382-1391

Miladinov O (2006) New aspects in perfecting the long jump technique New Studies in Athletics 21(4) 7-

25

Payton C Baltzopoulos V amp Bartlett R (2002) Contributions of rotations of the trunk and upper extremity to hand velocity during front crawl swimming Journal of Applied Biomechanics 18 243-

256

Psycharakis S G amp Sanders R H (2008) Shoulder and hip roll changes during 200-m front crawl swimming Medicine and Science in Sports and Exercise 40(12) 2129-2136 doi

101249MSS0b013e31818160bc

Psycharakis S G amp Sanders R H (2010) Body roll in swimming a review Journal of Sports Sciences

28(3) 229-236 doi 919053458 [pii]

10108002640410903508847

Reid M Elliott B amp Alderson J (2008) Lower-limb coordination and shoulder joint mechanics in the

tennis serve Medicine and Science in Sports and Exercise 40(2) 308-315 doi 101249mss0b013e31815c6d61

Rushall B S Sprigings E J Holt L E amp Cappaert J M Forces in Swimming - A Re-evaluation of

Current Status Retrieved 15 June 2015 from httpcoachscisdsueduswimbulletstablehtm

Sakurai S Reid M amp Elliott B (2013) Ball spin in the tennis serve spin rate and axis of rotation Sports

Biomechanics 12(1) 23-29 doi 101080147631412012671355

Schleihauf R E (2004) Biomechanics of human movement Bloomington IN Authorhouse

Seeley M K Uhl T L McCrory J McGinn P Kibler W B amp Shapiro R (2008) A comparison of muscle activations during traditional and abbreviated tennis serves Sports Biomechanics 7(2) 248-

259 doi 10108014763140701841746

258

κπηαθνχο αγψλεο ηνπ 1992 ζηα αγσλίζκαηα ηαρχηεηαο αλδξψλ νη κεηαβνιέο ησλ παξακέηξσλ ηεο ηαρχηεηαο

ήηαλ νη εμήο Ζ κέζε ηαρχηεηα θπκάλζεθε απφ 201 ms ζηα 50 m 184 ms ζηα 100 m θαη 170 ms

ζηα 400 m

Ζ ζπρλφηεηα ηεο ρεξηάο θπκάλζεθε απφ 102 θχθινποs ζηα 50 m 089 θχθινποs ζηα

100 m θαη 078 θχθινποs ζηα 400 m θαη Σν κήθνο θπκάλζεθε απφ 198 m ζηα 50 m 209 ms ζηα 100 m θαη 220 m ζηα 400 m

(Arellano Brown Cappaert amp C 1994)

Καηά ηε δηάξθεηα ελφο αγψλα ε κείσζε ηεο ηαρχηεηαο θπξίσο νθείιεηαη ζηε κείσζε ηνπ κήθνπο ηεο ρεξηάο (Keskinen amp Komi 1993) Απηφ θαίλεηαη εάλ ζπγθξίλεηε ηε κεηαβνιή ηεο θάζε κεηαβιεηήο θα-

ζψο απμάλεηαη ε απφζηαζε ηνπ αγσλίζκαηνο

Με βάζε ηα θηλεκαηηθά ραξαθηεξηζηηθά ππνινγίδεηαη ν δείθηεο ζπλαξκνγήο (Index of Co-ordination) απφ ρεξηά ζε ρεξηά (Chollet Chalies amp Chatard 2000) Ο δείθηεο ζπλαξκνγήο νξίδεηαη σο ν ρξφλνο αλάκεζα

ζηελ έλαξμε ηεο θάζεο έιμεο ηνπ ελφο ρεξηνχ θαη ην ηέινο ηεο θάζεο ψζεζεο ηνπ άιινπ ρεξηνχ θαη ππνινγί-

δεηαη ζε ζπλερφκελεο ρεξηέο Ο ρξφλνο απηφο εθθξάδεηαη σο πνζνζηφ ηνπ ρξφλνπ ηεο ρεξηάο Όηαλ ν δείθηεο

είλαη αξλεηηθφο ηφηε απηφ ζεκαίλεη φηη ην έλα ρέξη πξνζπαζεί λα θηάζεη ην άιιν (catch up) Όηαλ ν δείθηεο είλαη κεδεληθφο ηφηε ηo έλα ρέξη μεθηλά ηε θάζε ηεο έιμεο ελψ ην άιιν ηειεηψλεη ηελ ψζεζε (opposition)

ζηελ πεξίπησζε πνπ ν δείθηεο είλαη ζεηηθφο ηφηε θαη ηα δχν ρέξηα βξίζθνληαη ζηελ πξνσζεηηθή θάζε Ζ αχ-

μεζε ηεο ηαρχηεηαο ζπλνδεχεηαη απφ αχμεζε ηνπ ρξφλνπ ηεο θάζεο πξνψζεζεο αιιά θαη αχμεζε ηνπ δείθηε ζπλαξκνγήο Γηα παξάδεηγκα ν δείθηεο ζπλαξκνγήο θαηά ην αγψληζκα ησλ 800 m ήηαλ ίζνο κε -76 ζην

αγψληζκα ησλ 100 m ήηαλ ίζνο κε -32 m ελψ ζην αγψληζκα ησλ 50 m κεηψζεθε ζην -09 (Chollet

Chalies amp Chatard 2000)

Εικόνα 1024 ρεκαηηθή αλαπαξάζηαζε ηεο νπηζζέιθνπζαο δχλακεο θαη ηεο άλσζεο ζε ηξεηο γσλίεο επίζεζεο

83 Δθαξκνγή δπλάκεσλ θαηά ηε ρεξηά Ζ θίλεζε ηνπ θνιπκβεηή ζην λεξφ αλάγεηαη ζηελ ηθαλφηεηά ηνπ λα παξάγεη δπλάκεηο νη νπνίεο ζα ηνλ σζή-ζνπλ κπξνζηά θαη λα κεηψζεη ηαπηφρξνλα ηηο δπλάκεηο νη νπνίεο ηείλνπλ λα αληηζηαζνχλ ζηελ θίλεζή ηνπ

Καη ζηηο δχν πεξηπηψζεηο νη δπλάκεηο εμαξηψληαη απφ ηηο ηδηφηεηεο ηεο αληίζηαζεο ηνπ λεξνχ ζηελ θίλεζε

ηνπ ζψκαηνο

831 Πξνσζεηηθέο δπλάκεηο Οη δπλάκεηο πξνψζεζεο ηνπ θνιπκβεηή ζην λεξφ πξνέξρνληαη απφ ηελ θίλεζε ηνπ ρεξηνχ Όηαλ ην ρέξη εη-

ζέιζεη ζην λεξφ νη δπλάκεηο πνπ δέρεηαη είλαη ε νπηζζέιθνπζα θαη ε άλσζε Έρνπλ αλαπηπρζεί δηάθνξα

ζεσξεηηθά κνληέια ηνπ ηξφπνπ εθαξκνγήο ησλ δπλάκεσλ απηψλ φπσο απηφ ηεο δχλακεο ηεο άλσζεο ηεο νπηζζέιθνπζαο δχλακεο ηεο αλάιπζεο κε βάζε ηελ αξρή ηνπ Bernoull ηεο ζεσξίαο ησλ ζηξνβηιηζκψλ ηεο

ζεσξίαο ηεο θίλεζεο ηνπ θνππηνχ (sculling) θαη ηνπ λφκνπ ηεο δξάζεο - αληίδξαζεο ηνπ Νεχησλα (Maglischo

2013 Rushall et al2015) Ζ θχξηα δηαθνξά αλάκεζα ζε απηά ηα ζεσξεηηθά κνληέια είλαη ν ηξφπνο εθαξκν-γήο ησλ δπλάκεσλ ηεο άλσζεο θαη ηεο νπηζζέιθνπζαο νδεγψληαο ζε δηαθνξεηηθά ζπκπεξάζκαηα ζρεηηθά κε

ηε ζπλεηζθνξά ηεο θαζεκίαο απφ απηέο ηηο δπλάκεηο ζηελ πξνψζεζε ηνπ ζψκαηνο

Ζ ζπλεηζθνξά ηεο θάζε δχλακεο νξίδεηαη θπξίσο απφ ηε γσλία επίζεζεο ηνπ ρεξηνχ Δδψ δηαθξί-

λνπκε ηηο εμήο πεξηπηψζεηο (Bixler amp Riewald 2002 Schleihauf 2004) (Δηθφλα 1024)

259

1 Όηαλ ε γσλία επίζεζεο είλαη κεδέλ ηφηε ε επηθάλεηα ηεο παιάκεο ε νπνία έξρεηαη ζε επαθή

κε ηε ξνή ηνπ λεξνχ είλαη ειάρηζηε∙ ην ρέξη δελ κπνξεί λα κεηαηνπίζεη θαζφινπ ην λεξφ θαη ζπλεπψο δελ κπνξεί λα παξαρζεί θακία δχλακε αληίδξαζεο

2 Όηαλ ε γσλία επίζεζεο απμάλεη κέρξη πεξίπνπ ηηο 40deg ηφηε ε δχλακε ηεο άλσζεο απμάλεηαη

ελψ ε νπηζζέιθνπζα δχλακε παξακέλεη ζρεηηθά ρακειή

3 Όηαλ ε γσλία επίζεζεο απμάλεηαη πάλσ απφ ηηο 40deg ηφηε ε άλσζε κεηψλεηαη ελψ ε νπηζζέι-θνπζα ζπλερίδεη λα απμάλεη

4 Όηαλ ε γσλία είλαη 90deg ηφηε ε παιάκε είλαη θάζεηε πξνο ηε ξνή ηνπ λεξνχ κε απνηέιεζκα

φιε ε επηθάλεηα ηεο παιάκεο λα θνληξάξεη ην λεξφ θαη ε δχλακε αληίδξαζεο λα έρεη νπίζζηα - πιάγηα θαηεχζπλζε Ζ δχλακε ηεο νπηζζέιθνπζαο είλαη κέγηζηε ελψ ηεο άλσζεο ειάρηζηε

Αλεμάξηεηα απφ ην ζεσξεηηθφ κνληέιν ηα ηειεπηαία δεδνκέλα δείρλνπλ φηη ε ζπλεηζθνξά ηεο άλσ-

ζεο θαη ηεο νπηζζέιθνπζαο εμαξηάηαη απφ ηε θάζε ηεο θίλεζεο θαη απφ ηε κεηαηφπηζε ηνπ αληηβξαρίνπ θαη ηνπ ρεξηνχ θαηά ηε δηάξθεηα ηεο ρεξηάο (Gourgoulis et al 2015)

Καηά ην γιίζηξεκα ε ζπληζηακέλε δχλακε αληίδξαζεο ηνπ λεξνχ είλαη ρακειή (lt5 N) θαη

απμάλεη ζην ηέινο ηνπ γιηζηξήκαηνο (lt10N) Ζ νπηζζέιθνπζα δχλακε ζηελ πξψηε θάζε ηνπ

γιηζηξήκαηνο είλαη κεδακηλή γηα λα απμεζεί πξνο ην ηέινο ηεο θάζεο (~5 N) ελψ ε άλσζε

είλαη ζρεηηθά πςειφηεξε ζηελ αξρή γηα λα απμεζεί πξνο ην ηέινο ηεο θάζεο (~5 N) Απηφ νθείιεηαη ζην φηη ε γσλία επίζεζεο ζηελ είζνδν είλαη πνιχ κηθξή θαη επνκέλσο ε νπηζζέι-

θνπζα είλαη ειάρηζηε Δπηπιένλ θαίλεηαη φηη ε αξρηθή θάζε ηνπ γιηζηξήκαηνο ζπλεηζθέξεη

ειάρηζηα ζηελ πξνψζεζε ηνπ ζψκαηνο

Καηά ηελ έιμε ζηελ αξρή παξαηεξείηαη κηα ηαρεία αχμεζε ηεο νπηζζέιθνπζαο (~10N) ελψ

ε άλσζε απμάλεη ζηαδηαθά ζην ηέινο ηεο θάζεο (~10 N) Απηή ε κεγαιχηεξε ζπλεηζθνξά

ηεο νπηζζέιθνπζαο δχλακεο ίζσο νθείιεηαη ζηελ αχμεζε ηεο γσλίαο επίζεζεο ηνπ ρεξηνχ

Καηά ηελ ψζεζε ε άλσζε ζπλερίδεη λα απμάλεη πιεζηάδνληαο ηα 15 N ελψ ε νπηζζέιθνπζα

ζηαδηαθά κεηψλεηαη ζηα 5 N Απηφ νθείιεηαη ζηε κείσζε ηεο γσλίαο επίζεζεο ηνπ ρεξηνχ ε νπνία επλνεί ηελ άλσζε παξά ηελ νπηζζέιθνπζα (Schleihauf 2004)

Πέξα απφ ηελ θίλεζε ησλ ρεξηψλ πξνσζεηηθέο δπλάκεηο κπνξνχλ λα παξαρζνχλ θαη απφ ηελ θίλεζε

ησλ πνδηψλ ην ειεχζεξν ζηπι ηεο θνιχκβεζεο ε ζπκκεηνρή ηνπο είλαη ζρεηηθά πεξηνξηζκέλε θηάλνληαο

πεξίπνπ ζην 10 κε 15 (Hollander et al 1986)

832 Γπλάκεηο αληίζηαζεο Οη δπλάκεηο αληίζηαζεο δηαθξίλνληαη ζε

Παζεηηθή νπηζζέιθνπζα Ζ νπνία είλαη ε αληίζηαζε ηνπ λεξνχ φηαλ ην ζψκα δε κεηαβάιιεη

ηε ζέζε ηνπ κέζα ζην λεξφ

Δλεξγεηηθή νπηζζέιθνπζα Ζ νπνία είλαη ε αληίζηαζε πνπ πξνέξρεηαη απφ ηηο θηλήζεηο ηνπ

ζψκαηνο κέζα ζην λεξφ

Ζ παζεηηθή νπηζζέιθνπζα είλαη ζπλάξηεζε ηνπ ηεηξαγψλνπ ηεο ηαρχηεηαο ηνπ θνιπκβεηή θαη θπ-

καίλεηαη απφ 30 Ν έσο 120 Ν Ζ παζεηηθή αληίζηαζε κεηξάηαη ζε ειεγρφκελεο ζπλζήθεο αζθψληαο δηαδνρη-

θέο ειθηηθέο δπλάκεηο ζηνλ αζιεηή θαη κεηξψληαο ηελ ηαρχηεηα θίλεζεο ηνπ ζψκαηφο ηνπ Ζ ελεξγεηηθή νπηζζέιθνπζα θαηαγξάθεηαη κε δηάθνξεο ηερληθέο ζε ζπλδπαζκφ κε ηε γεληθή εμίζσζε

ηεο νπηζζέιθνπζαο δχλακεο (βιέπε θεθάιαην 8) κε ηηκέο νη νπνίεο θπκαίλνληαη απφ 28 έσο 66 N ε αληίζε-

ζε κε ηελ παζεηηθή νπηζζέιθνπζα ε ελεξγεηηθή νπηζζέιθνπζα δελ εκθαλίδεη αλαινγηθή ζρέζε κε ηελ ηαρχ-ηεηα ηνπ θνιπκβεηή Γηα παξάδεηγκα έρεη αλαθεξζεί φηη ε ελεξγεηηθή νπηζζέιθνπζα παξακέλεη ζρεδφλ ζηα-

ζεξή ζε ρακειέο ηαρχηεηεο (απφ 11 έσο 15 ms) ελψ απμάλεηαη θαηαθφξπθα απφ ηελ ηαρχηεηα 16 έσο 22

ms (Kolmogorov Rumyantseva Gordon amp Cappaert 1997) Ζ νπηζζέιθνπζα δχλακε είηε ελεξγεηηθή είηε παζεηηθή νθείιεηαη ζηηο δηάθνξεο κνξθέο αληίζηαζεο

ηνπ λεξνχ ζην ζψκα νη νπνίεο πεξηιακβάλνπλ ηελ

1 Μεησπηθή νπηζζέιθνπζα αληίζηαζε Πξφθεηηαη γηα ηελ νπηζζέιθνπζα αληίζηαζε ηνπ λεξνχ πνπ

εμαξηάηαη απφ ηελ ηαρχηεηα ηνπ θνιπκβεηή θαη ην εκβαδφ ηεο εγθάξζηαο επηθάλεηαο ηνπ ζψκα-ηνο θαη ε νπνία έξρεηαη ζε επαθή κε ηε ξνή ηνπ λεξνχ Γηα παξάδεηγκα ε αληίζηαζε απηή απμά-

λεηαη φηαλ ην θεθάιη ηνπ θνιπκβεηή βξίζθεηαη ζεθσκέλν πάλσ απφ ην λεξφ Δπίζεο ην καζηί-

γσκα ησλ πνδηψλ ζπληειεί ζηε κείσζε ηεο νπηζζέιθνπζαο ίζσο ιφγσ ηεο θαιχηεξεο επζπγξάκ-κηζεο ηνπ ζψκαηνο θαη ηεο κείσζεο ηεο εγθάξζηαο επηθάλεηαο Ζ κεησπηθή νπηζζέιθνπζα κπνξεί

λα απνηειεί κέξνο ηεο παζεηηθήο ή θαη ηεο ελεξγεηηθήο νπηζζέιθνπζαο

260

2 Κπκαηνεηδή νπηζζέιθνπζα Πξφθεηηαη γηα ηελ αληίζηαζε πνπ πξνέξρεηαη απφ ηα θχκαηα πνπ

πξνθαιεί ε θίλεζε ηνπ αζιεηή κέζα ζην λεξφ θαη ε νπνία γεληθά κεηψλεηαη κε ηελ επζπγξάκκηζε ηνπ ζψκαηνο κέζα ζην λεξφ Αθνξά κέξνο ηεο ελεξγεηηθήο νπηζζέιθνπζαο Ζ νπηζζέιθνπζα απ-

ηή δχλακε κπνξεί λα έρεη πνιχ κεγάιε επίδξαζε φηαλ ν αζιεηήο θηλείηαη ζε κηθξφ βάζνο (έσο

θαη 50 ηεο ζπλνιηθήο νπηζζέιθνπζαο δχλακεο) ε νπνία φκσο κεηψλεηαη αθφκε θαη ζην 5

φηαλ ν αζιεηήο εθηειεί θηλήζεηο ζε βάζνο πεξίπνπ 06 m (Vennell Pease amp Wilson 2006) 3 Δπηθαλεηαθή νπηζζέιθνπζα δχλακε ή νπηζζέιθνπζα ηξηβήο Πξφθεηηαη γηα ηελ αληίζηαζε ηνπ

λεξνχ ζηελ επηθάλεηα ηνπ ζψκαηνο ε νπνία πξνέξρεηαη απφ αιιειεπίδξαζε ηεο επηθάλεηαο ηνπ

δέξκαηνο (ηξίρεο θιπ) κε ην λεξφ Πξφθεηηαη γηα κέξνο ηεο παζεηηθήο νπηζζέιθνπζαο θαη ζπλεη-ζθέξεη πεξίπνπ ζην 20 ηεο ζπλνιηθήο νπηζζέιθνπζαο δχλακεο (Zaidi Taiar Fohanno amp

Polidori 2008)

84 Μεζνδνινγηθέο επηζεκάλζεηο γηα ηελ αλάιπζε ηεο ρεξηάο Ζ εηδνπνηφο δηαθνξά αλάκεζα ζηελ εκβηνκεραληθή αλάιπζε ηεο ρεξηάο θαη ζηηο ηερληθέο πνπ αλαιχζεθαλ κέρξη ηψξα είλαη φηη ε θίλεζε πξαγκαηνπνηείηαη ηαπηφρξνλα εληφο θαη εθηφο λεξνχ Δπνκέλσο ε δηαδηθαζία

ηεο θηλεκαηηθήο αλάιπζεο απαηηεί ηε ηνπνζέηεζε θάκεξαο κέζα ζην λεξφ ηε θαηάιιειε βαζκνλφκεζε ηνπ

ρψξνπ κέζα ζην λεξφ αιιά θαη ηελ εχξεζε ηξφπσλ ηνπνζέηεζεο ησλ αλαθιαζηήξσλ ζην ζψκα ρσξίο λα α-πνθνιιψληαη κέζα ζην λεξφ Μηα ελδεηθηηθή εκβηνκεραληθή αλάιπζε ηεο ρεξηάο ζα κπνξνχζε λα πεξηιακβά-

λεη ηνλ ππνινγηζκφ ησλ αθφινπζσλ κεηαβιεηψλ

1 ηε ζπλνιηθή δηάξθεηα ηεο ρεξηάο θαη ηε ζρεηηθή δηάξθεηα ησλ επηκέξνπο θάζεσλ

2 ην κήθνο ηε ζπρλφηεηα ηεο ρεξηάο θαη ηε κέζε θνιπκβεηηθή ηαρχηεηα 3 ηε γσλία επίζεζεο θαη ηε γσλία αλάκεζα ζηε ξνή ηνπ λεξνχ θαη ην επίπεδν ηεο παιάκεο αλά

θάζε

4 ηε κέγηζηε ζηξνθή ηνπ θνξκνχ πξνο ηε κία θαη ηελ άιιε πιεπξά ηνπ ζψκαηνο 5 ηηο γσλίεο ηνπ ψκνπ ηνπ αγθψλα θαη ηεο περενθαξπηθήο ηε ζηηγκή ηεο εηζφδνπ ηε ζηηγκή

ηεο έιμεο ηεο ψζεζεο θαη ηεο επαλαθνξάο

6 ηελ θαηαθφξπθε θαη νξηδφληηα ηαρχηεηα ηνπ ρεξηνχ θαηά ηε δηάξθεηα ηεο θίλεζεο 7 ηε κέγηζηε ειεθηξνκπνγξαθηθή δξαζηεξηφηεηα ησλ κπψλ θαη ην ρξφλν επίηεπμήο ηεο

261

Βηβιηνγξαθία Abrams G D Sheets A L Andriacchi T P amp Safran M R (2011) Review of tennis serve motion

analysis and the biomechanics of three serve types with implications for injury Sports Biomechanics

10(4) 378-390 doi 101080147631412011629302

Ae M Nagahara R Ohshima Y Koyama H Takamoto M amp Shibayama K (2007) Biomechanical analysis of the top three male high jumpers at the 2007 World Championships in Athletics New

Studies in Athletics 23(2) 45-52

Arampatzis A amp Bruggemann G P (1999) Mechanical energetic processes during the giant swing exercise

before dismounts and flight elements on the high bar and the uneven parallel bars Journal of Biomechanics 32(8) 811-820

Arellano R Brown P Cappaert l amp C N R (1994) Analysis of 50- l00- and 200-m freestyle swimmers

at the 1992 Olympic Games Journal of Applied Biomechanics 10 189-199

Bahamonde R E amp Knudson D (2001) Ground reaction forces of two types of stances and tennis serves

Medicine and Science in Sports and Exercise 33(Supplement 1) S1002

Bartlett R (1992) The biomechanics of discus throw a review Journal of Sports Sciences 10 467-510

Bixler B amp Riewald S (2002) Analysis of a swimmers hand and arm in steady flow conditions using computational fluid dynamics Journal of Biomechanics 35(5) 713-717 doi S0021929001002469

[pii]

Bridgett L A amp Linthorne N P (2006) Changes in long jump take-off technique with increasing run-up speed Journal of Sports Sciences 24(8) 889-897 doi QM48405757775374 [pii]

10108002640410500298040

Cappaert J M Pease D L amp Troup J P (1995) Three-dimensional analysis of the mens 100-m freestyle during the 1992 Olympic Games Journal of Applied Biomechanics 11 103-112

Chollet D Chalies S amp Chatard J C (2000) A new index of coordination for the crawl description and

usefulness International Journal of Sports Medicine 21(1) 54-59 doi 101055s-2000-8855

Chow J W Park S A amp Tillman M D (2009) Lower trunk kinematics and muscle activity during different types of tennis serves Sports Medicine Arthoscopy Rehabiltation Therapy and Technology

1(1) 24 doi 1758-2555-1-24 [pii] 1011861758-2555-1-24

Coh M (2003) Biomechanical analysis of Colin Jacksons hurdle clearance technique New Studies in Athletics 18(1) 37-45

Coh M (2007) Biomechanical model of the take-off action in the high jump - A case study New Studies in

Athletics 23(4) 63-73

Dapena J (Ed) (2000) The High Jump Oxford Blackwell Publishing

Elliott B C (1988) Biomechanics of the serve in tennis A biomedical perspective Sports Medicine 6(5)

285-294

Fleisig G Nicholls R Elliott B amp Escamilla R (2003) Kinematics used by world class tennis players to produce high-velocity serves Sports Biomechanics 2(1) 51-64 doi 10108014763140308522807

Frere J Gopfert B Slawinski J amp Tourny-Chollet C (2012) Shoulder muscles recruitment during a

power backward giant swing on high bar a wavelet-EMG-analysis Human Movement Science 31(2) 472-485 doi S0167-9457(12)00027-9 [pii] 101016jhumov201202002

Girard O Micallef J P amp Millet G P (2005) Lower-limb activity during the power serve in tennis

effects of performance level Medicine and Science in Sports and Exercise 37(6) 1021-1029 doi

00005768-200506000-00018 [pii]

262

Gourgoulis V Aggeloussis N Vezos N Kasimatis P Antoniou P amp Mavromatis G (2008) Estimation

of hand forces and propelling efficiency during front crawl swimming with hand paddles Journal of Biomechanics 41(1) 208-215 doi S0021-9290(07)00263-1 [pii] 101016jjbiomech200706032

Gourgoulis V Boli A Aggeloussis N Antoniou P Toubekis A amp Mavromatis G (2015) The

influence of the hands acceleration and the relative contribution of drag and lift forces in front crawl

swimming Journal of Sports Sciences 33(7) 696-712 doi 101080026404142014962571

Graham-Smith P amp Lees A (2005) A three-dimensional kinematic analysis of the long jump take-off

Journal of Sports Sciences 23(9) 891-903 doi X1V84KR87071372X [pii]

10108002640410400022169

Graubner R amp Nixdorf E (2011) Biomechanical Analysis of the Sprint and Hurdles Events at the 2009

IAAF World Championships in Athletics New Studies in Athletics 26(12) 19-53

Gregor R Whitting W amp McCoy R (1985) Kinematic analysis of olympic discus throwers International Journal of Sport Biomechanics 1 131-138

Hay J (1993) The biomechanics of sports techniques Englewood Cliffs NJ Prentice Hall

Hay J amp Yu B (1995) Critical characteristics of technique in throwing the discus Journal of Sports

Sciences 13 125-140

Hay J G (1993) Citius altius longius (faster higher longer) the biomechanics of jumping for distance

Journal of Biomechanics 26 Suppl 1 7-21

Hay J G amp Miller Jr J (1985) Teqnuiques used in the transition from approach to takeoff in the long jump International Journal of Sport Biomechanics 1 174-184

Hiley M J amp Yeadon M R (2003) The margin for error when releasing the high bar for dismounts

Journal of Biomechanics 36(3) 313-319 doi S0021929002004311 [pii]

Hollander A P De Groot G van Ingen Schenau G J Toussaint H M De Best H Peeters W (1986)

Measurement of active drag during crawl arm stroke swimming Journal of Sports Sciences 4(1) 21-

30 doi 10108002640418608732094

Isolehto J Virmavirta M Kyroumllaumlinen H amp Komi P (2007) Biomechanical analysis of the high jump at the 2005 IAAF World Championships in Athletics New Studies in Athletics 22(2) 17-27

Joseacute Campos Javier Gaacutemez Alberto Encarnacioacuten Marcos Gutieacuterrez-Daacutevila amp Rojas J (2013) Three

dimensional kinematic analysis of the long jump at the 2008 IAAF world indoor championships in athletics New Studies in Athletics 28(34) 115-131

Kakihana W amp Suzuki S (2001) The EMG activity and mechanics of the running jump as a function of

takeoff angle Journal of Electromyography and Kinesiology 11(5) 365-372 doi S1050-

6411(01)00008-6 [pii]

Kerwin D G amp Hilley M J (2003) Estimation of reaction forces in high bar swinging Sports Engineering

6(1) 21-30

Keskinen K L amp Komi P V (1993) Stroking characteristics of front crawl swimming during exercise Journal of Applied Biomechanics 9 219-226

Knicker A (1994) Kinematic analyses ofthe discus throwing competitions at the IAAF World

Championships in Athletics Stuttgart 1993 New Studies in Athletics 9(3) 9-16

Kolmogorov S V Rumyantseva O A Gordon B J amp Cappaert J M (1997) Hydrodynamic

characteristics of competitive swimmers of different genders and performance Levels Journal of

Applied Biomechanics 13 88-97

Kotze J Mitchell S R amp Rothberg S J (2000) The role of the racket in high-speed tennis serves Sports Engineering 3 67-84

263

Kovacs M amp Ellenbecker T (2011) An 8-stage model for evaluating the tennis serve implications for

performance enhancement and injury prevention Sports Health 3(6) 504-513 doi 1011771941738111414175 101177_1941738111414175 [pii]

Kreighbaum E amp Barthels K M (1996) Biomechanics A qualititative approach for studying human

movement Boston Allyn and Bacon

Leigh S Gross M T Li L amp Yu B (2008) The relationship between discus throwing performance and combinations of selected technical parameters Sports Biomechanics 7(2) 173-193 doi

10108014763140701841399

Leigh S Liu H Hubbard M amp Yu B (2010) Individualized optimal release angles in discus throwing Journal of Biomechanics 43(3) 540-545 doi S0021-9290(09)00556-9 [pii]

101016jjbiomech200909037

Leigh S amp Yu B (2007) The associations of selected technical parameters with discus throwing performance a cross-sectional study Sports Biomechanics 6(3) 269-284 doi

10108014763140701489744

Linthorne N P Guzman M S amp Bridgett L A (2005) Optimum take-off angle in the long jump Journal

of Sports Sciences 23(7) 703-712 doi TRG73078PPJ33J35 [pii] 10108002640410400022011

Maglischo E W (2013) Part I Is the breaststroke arm stroke a ldquoPullrdquo or a ldquoScullrdquo Journal of Swimming

Research 21(1) 1-11

McCabe C B Psycharakis S amp Sanders R (2011) Kinematic differences between front crawl sprint and distance swimmers at sprint pace Journal of Sports Sciences 29(2) 115-123 doi 930332222 [pii]

101080026404142010523090

McDonald C amp Dapena J (1991) Linear kinematics of the mens 110-m and womens 100-m hurdles races Medicine and Science in Sports and Exercise 23(12) 1382-1391

Miladinov O (2006) New aspects in perfecting the long jump technique New Studies in Athletics 21(4) 7-

25

Payton C Baltzopoulos V amp Bartlett R (2002) Contributions of rotations of the trunk and upper extremity to hand velocity during front crawl swimming Journal of Applied Biomechanics 18 243-

256

Psycharakis S G amp Sanders R H (2008) Shoulder and hip roll changes during 200-m front crawl swimming Medicine and Science in Sports and Exercise 40(12) 2129-2136 doi

101249MSS0b013e31818160bc

Psycharakis S G amp Sanders R H (2010) Body roll in swimming a review Journal of Sports Sciences

28(3) 229-236 doi 919053458 [pii]

10108002640410903508847

Reid M Elliott B amp Alderson J (2008) Lower-limb coordination and shoulder joint mechanics in the

tennis serve Medicine and Science in Sports and Exercise 40(2) 308-315 doi 101249mss0b013e31815c6d61

Rushall B S Sprigings E J Holt L E amp Cappaert J M Forces in Swimming - A Re-evaluation of

Current Status Retrieved 15 June 2015 from httpcoachscisdsueduswimbulletstablehtm

Sakurai S Reid M amp Elliott B (2013) Ball spin in the tennis serve spin rate and axis of rotation Sports

Biomechanics 12(1) 23-29 doi 101080147631412012671355

Schleihauf R E (2004) Biomechanics of human movement Bloomington IN Authorhouse

Seeley M K Uhl T L McCrory J McGinn P Kibler W B amp Shapiro R (2008) A comparison of muscle activations during traditional and abbreviated tennis serves Sports Biomechanics 7(2) 248-

259 doi 10108014763140701841746

259

1 Όηαλ ε γσλία επίζεζεο είλαη κεδέλ ηφηε ε επηθάλεηα ηεο παιάκεο ε νπνία έξρεηαη ζε επαθή

κε ηε ξνή ηνπ λεξνχ είλαη ειάρηζηε∙ ην ρέξη δελ κπνξεί λα κεηαηνπίζεη θαζφινπ ην λεξφ θαη ζπλεπψο δελ κπνξεί λα παξαρζεί θακία δχλακε αληίδξαζεο

2 Όηαλ ε γσλία επίζεζεο απμάλεη κέρξη πεξίπνπ ηηο 40deg ηφηε ε δχλακε ηεο άλσζεο απμάλεηαη

ελψ ε νπηζζέιθνπζα δχλακε παξακέλεη ζρεηηθά ρακειή

3 Όηαλ ε γσλία επίζεζεο απμάλεηαη πάλσ απφ ηηο 40deg ηφηε ε άλσζε κεηψλεηαη ελψ ε νπηζζέι-θνπζα ζπλερίδεη λα απμάλεη

4 Όηαλ ε γσλία είλαη 90deg ηφηε ε παιάκε είλαη θάζεηε πξνο ηε ξνή ηνπ λεξνχ κε απνηέιεζκα

φιε ε επηθάλεηα ηεο παιάκεο λα θνληξάξεη ην λεξφ θαη ε δχλακε αληίδξαζεο λα έρεη νπίζζηα - πιάγηα θαηεχζπλζε Ζ δχλακε ηεο νπηζζέιθνπζαο είλαη κέγηζηε ελψ ηεο άλσζεο ειάρηζηε

Αλεμάξηεηα απφ ην ζεσξεηηθφ κνληέιν ηα ηειεπηαία δεδνκέλα δείρλνπλ φηη ε ζπλεηζθνξά ηεο άλσ-

ζεο θαη ηεο νπηζζέιθνπζαο εμαξηάηαη απφ ηε θάζε ηεο θίλεζεο θαη απφ ηε κεηαηφπηζε ηνπ αληηβξαρίνπ θαη ηνπ ρεξηνχ θαηά ηε δηάξθεηα ηεο ρεξηάο (Gourgoulis et al 2015)

Καηά ην γιίζηξεκα ε ζπληζηακέλε δχλακε αληίδξαζεο ηνπ λεξνχ είλαη ρακειή (lt5 N) θαη

απμάλεη ζην ηέινο ηνπ γιηζηξήκαηνο (lt10N) Ζ νπηζζέιθνπζα δχλακε ζηελ πξψηε θάζε ηνπ

γιηζηξήκαηνο είλαη κεδακηλή γηα λα απμεζεί πξνο ην ηέινο ηεο θάζεο (~5 N) ελψ ε άλσζε

είλαη ζρεηηθά πςειφηεξε ζηελ αξρή γηα λα απμεζεί πξνο ην ηέινο ηεο θάζεο (~5 N) Απηφ νθείιεηαη ζην φηη ε γσλία επίζεζεο ζηελ είζνδν είλαη πνιχ κηθξή θαη επνκέλσο ε νπηζζέι-

θνπζα είλαη ειάρηζηε Δπηπιένλ θαίλεηαη φηη ε αξρηθή θάζε ηνπ γιηζηξήκαηνο ζπλεηζθέξεη

ειάρηζηα ζηελ πξνψζεζε ηνπ ζψκαηνο

Καηά ηελ έιμε ζηελ αξρή παξαηεξείηαη κηα ηαρεία αχμεζε ηεο νπηζζέιθνπζαο (~10N) ελψ

ε άλσζε απμάλεη ζηαδηαθά ζην ηέινο ηεο θάζεο (~10 N) Απηή ε κεγαιχηεξε ζπλεηζθνξά

ηεο νπηζζέιθνπζαο δχλακεο ίζσο νθείιεηαη ζηελ αχμεζε ηεο γσλίαο επίζεζεο ηνπ ρεξηνχ

Καηά ηελ ψζεζε ε άλσζε ζπλερίδεη λα απμάλεη πιεζηάδνληαο ηα 15 N ελψ ε νπηζζέιθνπζα

ζηαδηαθά κεηψλεηαη ζηα 5 N Απηφ νθείιεηαη ζηε κείσζε ηεο γσλίαο επίζεζεο ηνπ ρεξηνχ ε νπνία επλνεί ηελ άλσζε παξά ηελ νπηζζέιθνπζα (Schleihauf 2004)

Πέξα απφ ηελ θίλεζε ησλ ρεξηψλ πξνσζεηηθέο δπλάκεηο κπνξνχλ λα παξαρζνχλ θαη απφ ηελ θίλεζε

ησλ πνδηψλ ην ειεχζεξν ζηπι ηεο θνιχκβεζεο ε ζπκκεηνρή ηνπο είλαη ζρεηηθά πεξηνξηζκέλε θηάλνληαο

πεξίπνπ ζην 10 κε 15 (Hollander et al 1986)

832 Γπλάκεηο αληίζηαζεο Οη δπλάκεηο αληίζηαζεο δηαθξίλνληαη ζε

Παζεηηθή νπηζζέιθνπζα Ζ νπνία είλαη ε αληίζηαζε ηνπ λεξνχ φηαλ ην ζψκα δε κεηαβάιιεη

ηε ζέζε ηνπ κέζα ζην λεξφ

Δλεξγεηηθή νπηζζέιθνπζα Ζ νπνία είλαη ε αληίζηαζε πνπ πξνέξρεηαη απφ ηηο θηλήζεηο ηνπ

ζψκαηνο κέζα ζην λεξφ

Ζ παζεηηθή νπηζζέιθνπζα είλαη ζπλάξηεζε ηνπ ηεηξαγψλνπ ηεο ηαρχηεηαο ηνπ θνιπκβεηή θαη θπ-

καίλεηαη απφ 30 Ν έσο 120 Ν Ζ παζεηηθή αληίζηαζε κεηξάηαη ζε ειεγρφκελεο ζπλζήθεο αζθψληαο δηαδνρη-

θέο ειθηηθέο δπλάκεηο ζηνλ αζιεηή θαη κεηξψληαο ηελ ηαρχηεηα θίλεζεο ηνπ ζψκαηφο ηνπ Ζ ελεξγεηηθή νπηζζέιθνπζα θαηαγξάθεηαη κε δηάθνξεο ηερληθέο ζε ζπλδπαζκφ κε ηε γεληθή εμίζσζε

ηεο νπηζζέιθνπζαο δχλακεο (βιέπε θεθάιαην 8) κε ηηκέο νη νπνίεο θπκαίλνληαη απφ 28 έσο 66 N ε αληίζε-

ζε κε ηελ παζεηηθή νπηζζέιθνπζα ε ελεξγεηηθή νπηζζέιθνπζα δελ εκθαλίδεη αλαινγηθή ζρέζε κε ηελ ηαρχ-ηεηα ηνπ θνιπκβεηή Γηα παξάδεηγκα έρεη αλαθεξζεί φηη ε ελεξγεηηθή νπηζζέιθνπζα παξακέλεη ζρεδφλ ζηα-

ζεξή ζε ρακειέο ηαρχηεηεο (απφ 11 έσο 15 ms) ελψ απμάλεηαη θαηαθφξπθα απφ ηελ ηαρχηεηα 16 έσο 22

ms (Kolmogorov Rumyantseva Gordon amp Cappaert 1997) Ζ νπηζζέιθνπζα δχλακε είηε ελεξγεηηθή είηε παζεηηθή νθείιεηαη ζηηο δηάθνξεο κνξθέο αληίζηαζεο

ηνπ λεξνχ ζην ζψκα νη νπνίεο πεξηιακβάλνπλ ηελ

1 Μεησπηθή νπηζζέιθνπζα αληίζηαζε Πξφθεηηαη γηα ηελ νπηζζέιθνπζα αληίζηαζε ηνπ λεξνχ πνπ

εμαξηάηαη απφ ηελ ηαρχηεηα ηνπ θνιπκβεηή θαη ην εκβαδφ ηεο εγθάξζηαο επηθάλεηαο ηνπ ζψκα-ηνο θαη ε νπνία έξρεηαη ζε επαθή κε ηε ξνή ηνπ λεξνχ Γηα παξάδεηγκα ε αληίζηαζε απηή απμά-

λεηαη φηαλ ην θεθάιη ηνπ θνιπκβεηή βξίζθεηαη ζεθσκέλν πάλσ απφ ην λεξφ Δπίζεο ην καζηί-

γσκα ησλ πνδηψλ ζπληειεί ζηε κείσζε ηεο νπηζζέιθνπζαο ίζσο ιφγσ ηεο θαιχηεξεο επζπγξάκ-κηζεο ηνπ ζψκαηνο θαη ηεο κείσζεο ηεο εγθάξζηαο επηθάλεηαο Ζ κεησπηθή νπηζζέιθνπζα κπνξεί

λα απνηειεί κέξνο ηεο παζεηηθήο ή θαη ηεο ελεξγεηηθήο νπηζζέιθνπζαο

260

2 Κπκαηνεηδή νπηζζέιθνπζα Πξφθεηηαη γηα ηελ αληίζηαζε πνπ πξνέξρεηαη απφ ηα θχκαηα πνπ

πξνθαιεί ε θίλεζε ηνπ αζιεηή κέζα ζην λεξφ θαη ε νπνία γεληθά κεηψλεηαη κε ηελ επζπγξάκκηζε ηνπ ζψκαηνο κέζα ζην λεξφ Αθνξά κέξνο ηεο ελεξγεηηθήο νπηζζέιθνπζαο Ζ νπηζζέιθνπζα απ-

ηή δχλακε κπνξεί λα έρεη πνιχ κεγάιε επίδξαζε φηαλ ν αζιεηήο θηλείηαη ζε κηθξφ βάζνο (έσο

θαη 50 ηεο ζπλνιηθήο νπηζζέιθνπζαο δχλακεο) ε νπνία φκσο κεηψλεηαη αθφκε θαη ζην 5

φηαλ ν αζιεηήο εθηειεί θηλήζεηο ζε βάζνο πεξίπνπ 06 m (Vennell Pease amp Wilson 2006) 3 Δπηθαλεηαθή νπηζζέιθνπζα δχλακε ή νπηζζέιθνπζα ηξηβήο Πξφθεηηαη γηα ηελ αληίζηαζε ηνπ

λεξνχ ζηελ επηθάλεηα ηνπ ζψκαηνο ε νπνία πξνέξρεηαη απφ αιιειεπίδξαζε ηεο επηθάλεηαο ηνπ

δέξκαηνο (ηξίρεο θιπ) κε ην λεξφ Πξφθεηηαη γηα κέξνο ηεο παζεηηθήο νπηζζέιθνπζαο θαη ζπλεη-ζθέξεη πεξίπνπ ζην 20 ηεο ζπλνιηθήο νπηζζέιθνπζαο δχλακεο (Zaidi Taiar Fohanno amp

Polidori 2008)

84 Μεζνδνινγηθέο επηζεκάλζεηο γηα ηελ αλάιπζε ηεο ρεξηάο Ζ εηδνπνηφο δηαθνξά αλάκεζα ζηελ εκβηνκεραληθή αλάιπζε ηεο ρεξηάο θαη ζηηο ηερληθέο πνπ αλαιχζεθαλ κέρξη ηψξα είλαη φηη ε θίλεζε πξαγκαηνπνηείηαη ηαπηφρξνλα εληφο θαη εθηφο λεξνχ Δπνκέλσο ε δηαδηθαζία

ηεο θηλεκαηηθήο αλάιπζεο απαηηεί ηε ηνπνζέηεζε θάκεξαο κέζα ζην λεξφ ηε θαηάιιειε βαζκνλφκεζε ηνπ

ρψξνπ κέζα ζην λεξφ αιιά θαη ηελ εχξεζε ηξφπσλ ηνπνζέηεζεο ησλ αλαθιαζηήξσλ ζην ζψκα ρσξίο λα α-πνθνιιψληαη κέζα ζην λεξφ Μηα ελδεηθηηθή εκβηνκεραληθή αλάιπζε ηεο ρεξηάο ζα κπνξνχζε λα πεξηιακβά-

λεη ηνλ ππνινγηζκφ ησλ αθφινπζσλ κεηαβιεηψλ

1 ηε ζπλνιηθή δηάξθεηα ηεο ρεξηάο θαη ηε ζρεηηθή δηάξθεηα ησλ επηκέξνπο θάζεσλ

2 ην κήθνο ηε ζπρλφηεηα ηεο ρεξηάο θαη ηε κέζε θνιπκβεηηθή ηαρχηεηα 3 ηε γσλία επίζεζεο θαη ηε γσλία αλάκεζα ζηε ξνή ηνπ λεξνχ θαη ην επίπεδν ηεο παιάκεο αλά

θάζε

4 ηε κέγηζηε ζηξνθή ηνπ θνξκνχ πξνο ηε κία θαη ηελ άιιε πιεπξά ηνπ ζψκαηνο 5 ηηο γσλίεο ηνπ ψκνπ ηνπ αγθψλα θαη ηεο περενθαξπηθήο ηε ζηηγκή ηεο εηζφδνπ ηε ζηηγκή

ηεο έιμεο ηεο ψζεζεο θαη ηεο επαλαθνξάο

6 ηελ θαηαθφξπθε θαη νξηδφληηα ηαρχηεηα ηνπ ρεξηνχ θαηά ηε δηάξθεηα ηεο θίλεζεο 7 ηε κέγηζηε ειεθηξνκπνγξαθηθή δξαζηεξηφηεηα ησλ κπψλ θαη ην ρξφλν επίηεπμήο ηεο

261

Βηβιηνγξαθία Abrams G D Sheets A L Andriacchi T P amp Safran M R (2011) Review of tennis serve motion

analysis and the biomechanics of three serve types with implications for injury Sports Biomechanics

10(4) 378-390 doi 101080147631412011629302

Ae M Nagahara R Ohshima Y Koyama H Takamoto M amp Shibayama K (2007) Biomechanical analysis of the top three male high jumpers at the 2007 World Championships in Athletics New

Studies in Athletics 23(2) 45-52

Arampatzis A amp Bruggemann G P (1999) Mechanical energetic processes during the giant swing exercise

before dismounts and flight elements on the high bar and the uneven parallel bars Journal of Biomechanics 32(8) 811-820

Arellano R Brown P Cappaert l amp C N R (1994) Analysis of 50- l00- and 200-m freestyle swimmers

at the 1992 Olympic Games Journal of Applied Biomechanics 10 189-199

Bahamonde R E amp Knudson D (2001) Ground reaction forces of two types of stances and tennis serves

Medicine and Science in Sports and Exercise 33(Supplement 1) S1002

Bartlett R (1992) The biomechanics of discus throw a review Journal of Sports Sciences 10 467-510

Bixler B amp Riewald S (2002) Analysis of a swimmers hand and arm in steady flow conditions using computational fluid dynamics Journal of Biomechanics 35(5) 713-717 doi S0021929001002469

[pii]

Bridgett L A amp Linthorne N P (2006) Changes in long jump take-off technique with increasing run-up speed Journal of Sports Sciences 24(8) 889-897 doi QM48405757775374 [pii]

10108002640410500298040

Cappaert J M Pease D L amp Troup J P (1995) Three-dimensional analysis of the mens 100-m freestyle during the 1992 Olympic Games Journal of Applied Biomechanics 11 103-112

Chollet D Chalies S amp Chatard J C (2000) A new index of coordination for the crawl description and

usefulness International Journal of Sports Medicine 21(1) 54-59 doi 101055s-2000-8855

Chow J W Park S A amp Tillman M D (2009) Lower trunk kinematics and muscle activity during different types of tennis serves Sports Medicine Arthoscopy Rehabiltation Therapy and Technology

1(1) 24 doi 1758-2555-1-24 [pii] 1011861758-2555-1-24

Coh M (2003) Biomechanical analysis of Colin Jacksons hurdle clearance technique New Studies in Athletics 18(1) 37-45

Coh M (2007) Biomechanical model of the take-off action in the high jump - A case study New Studies in

Athletics 23(4) 63-73

Dapena J (Ed) (2000) The High Jump Oxford Blackwell Publishing

Elliott B C (1988) Biomechanics of the serve in tennis A biomedical perspective Sports Medicine 6(5)

285-294

Fleisig G Nicholls R Elliott B amp Escamilla R (2003) Kinematics used by world class tennis players to produce high-velocity serves Sports Biomechanics 2(1) 51-64 doi 10108014763140308522807

Frere J Gopfert B Slawinski J amp Tourny-Chollet C (2012) Shoulder muscles recruitment during a

power backward giant swing on high bar a wavelet-EMG-analysis Human Movement Science 31(2) 472-485 doi S0167-9457(12)00027-9 [pii] 101016jhumov201202002

Girard O Micallef J P amp Millet G P (2005) Lower-limb activity during the power serve in tennis

effects of performance level Medicine and Science in Sports and Exercise 37(6) 1021-1029 doi

00005768-200506000-00018 [pii]

262

Gourgoulis V Aggeloussis N Vezos N Kasimatis P Antoniou P amp Mavromatis G (2008) Estimation

of hand forces and propelling efficiency during front crawl swimming with hand paddles Journal of Biomechanics 41(1) 208-215 doi S0021-9290(07)00263-1 [pii] 101016jjbiomech200706032

Gourgoulis V Boli A Aggeloussis N Antoniou P Toubekis A amp Mavromatis G (2015) The

influence of the hands acceleration and the relative contribution of drag and lift forces in front crawl

swimming Journal of Sports Sciences 33(7) 696-712 doi 101080026404142014962571

Graham-Smith P amp Lees A (2005) A three-dimensional kinematic analysis of the long jump take-off

Journal of Sports Sciences 23(9) 891-903 doi X1V84KR87071372X [pii]

10108002640410400022169

Graubner R amp Nixdorf E (2011) Biomechanical Analysis of the Sprint and Hurdles Events at the 2009

IAAF World Championships in Athletics New Studies in Athletics 26(12) 19-53

Gregor R Whitting W amp McCoy R (1985) Kinematic analysis of olympic discus throwers International Journal of Sport Biomechanics 1 131-138

Hay J (1993) The biomechanics of sports techniques Englewood Cliffs NJ Prentice Hall

Hay J amp Yu B (1995) Critical characteristics of technique in throwing the discus Journal of Sports

Sciences 13 125-140

Hay J G (1993) Citius altius longius (faster higher longer) the biomechanics of jumping for distance

Journal of Biomechanics 26 Suppl 1 7-21

Hay J G amp Miller Jr J (1985) Teqnuiques used in the transition from approach to takeoff in the long jump International Journal of Sport Biomechanics 1 174-184

Hiley M J amp Yeadon M R (2003) The margin for error when releasing the high bar for dismounts

Journal of Biomechanics 36(3) 313-319 doi S0021929002004311 [pii]

Hollander A P De Groot G van Ingen Schenau G J Toussaint H M De Best H Peeters W (1986)

Measurement of active drag during crawl arm stroke swimming Journal of Sports Sciences 4(1) 21-

30 doi 10108002640418608732094

Isolehto J Virmavirta M Kyroumllaumlinen H amp Komi P (2007) Biomechanical analysis of the high jump at the 2005 IAAF World Championships in Athletics New Studies in Athletics 22(2) 17-27

Joseacute Campos Javier Gaacutemez Alberto Encarnacioacuten Marcos Gutieacuterrez-Daacutevila amp Rojas J (2013) Three

dimensional kinematic analysis of the long jump at the 2008 IAAF world indoor championships in athletics New Studies in Athletics 28(34) 115-131

Kakihana W amp Suzuki S (2001) The EMG activity and mechanics of the running jump as a function of

takeoff angle Journal of Electromyography and Kinesiology 11(5) 365-372 doi S1050-

6411(01)00008-6 [pii]

Kerwin D G amp Hilley M J (2003) Estimation of reaction forces in high bar swinging Sports Engineering

6(1) 21-30

Keskinen K L amp Komi P V (1993) Stroking characteristics of front crawl swimming during exercise Journal of Applied Biomechanics 9 219-226

Knicker A (1994) Kinematic analyses ofthe discus throwing competitions at the IAAF World

Championships in Athletics Stuttgart 1993 New Studies in Athletics 9(3) 9-16

Kolmogorov S V Rumyantseva O A Gordon B J amp Cappaert J M (1997) Hydrodynamic

characteristics of competitive swimmers of different genders and performance Levels Journal of

Applied Biomechanics 13 88-97

Kotze J Mitchell S R amp Rothberg S J (2000) The role of the racket in high-speed tennis serves Sports Engineering 3 67-84

263

Kovacs M amp Ellenbecker T (2011) An 8-stage model for evaluating the tennis serve implications for

performance enhancement and injury prevention Sports Health 3(6) 504-513 doi 1011771941738111414175 101177_1941738111414175 [pii]

Kreighbaum E amp Barthels K M (1996) Biomechanics A qualititative approach for studying human

movement Boston Allyn and Bacon

Leigh S Gross M T Li L amp Yu B (2008) The relationship between discus throwing performance and combinations of selected technical parameters Sports Biomechanics 7(2) 173-193 doi

10108014763140701841399

Leigh S Liu H Hubbard M amp Yu B (2010) Individualized optimal release angles in discus throwing Journal of Biomechanics 43(3) 540-545 doi S0021-9290(09)00556-9 [pii]

101016jjbiomech200909037

Leigh S amp Yu B (2007) The associations of selected technical parameters with discus throwing performance a cross-sectional study Sports Biomechanics 6(3) 269-284 doi

10108014763140701489744

Linthorne N P Guzman M S amp Bridgett L A (2005) Optimum take-off angle in the long jump Journal

of Sports Sciences 23(7) 703-712 doi TRG73078PPJ33J35 [pii] 10108002640410400022011

Maglischo E W (2013) Part I Is the breaststroke arm stroke a ldquoPullrdquo or a ldquoScullrdquo Journal of Swimming

Research 21(1) 1-11

McCabe C B Psycharakis S amp Sanders R (2011) Kinematic differences between front crawl sprint and distance swimmers at sprint pace Journal of Sports Sciences 29(2) 115-123 doi 930332222 [pii]

101080026404142010523090

McDonald C amp Dapena J (1991) Linear kinematics of the mens 110-m and womens 100-m hurdles races Medicine and Science in Sports and Exercise 23(12) 1382-1391

Miladinov O (2006) New aspects in perfecting the long jump technique New Studies in Athletics 21(4) 7-

25

Payton C Baltzopoulos V amp Bartlett R (2002) Contributions of rotations of the trunk and upper extremity to hand velocity during front crawl swimming Journal of Applied Biomechanics 18 243-

256

Psycharakis S G amp Sanders R H (2008) Shoulder and hip roll changes during 200-m front crawl swimming Medicine and Science in Sports and Exercise 40(12) 2129-2136 doi

101249MSS0b013e31818160bc

Psycharakis S G amp Sanders R H (2010) Body roll in swimming a review Journal of Sports Sciences

28(3) 229-236 doi 919053458 [pii]

10108002640410903508847

Reid M Elliott B amp Alderson J (2008) Lower-limb coordination and shoulder joint mechanics in the

tennis serve Medicine and Science in Sports and Exercise 40(2) 308-315 doi 101249mss0b013e31815c6d61

Rushall B S Sprigings E J Holt L E amp Cappaert J M Forces in Swimming - A Re-evaluation of

Current Status Retrieved 15 June 2015 from httpcoachscisdsueduswimbulletstablehtm

Sakurai S Reid M amp Elliott B (2013) Ball spin in the tennis serve spin rate and axis of rotation Sports

Biomechanics 12(1) 23-29 doi 101080147631412012671355

Schleihauf R E (2004) Biomechanics of human movement Bloomington IN Authorhouse

Seeley M K Uhl T L McCrory J McGinn P Kibler W B amp Shapiro R (2008) A comparison of muscle activations during traditional and abbreviated tennis serves Sports Biomechanics 7(2) 248-

259 doi 10108014763140701841746

260

2 Κπκαηνεηδή νπηζζέιθνπζα Πξφθεηηαη γηα ηελ αληίζηαζε πνπ πξνέξρεηαη απφ ηα θχκαηα πνπ

πξνθαιεί ε θίλεζε ηνπ αζιεηή κέζα ζην λεξφ θαη ε νπνία γεληθά κεηψλεηαη κε ηελ επζπγξάκκηζε ηνπ ζψκαηνο κέζα ζην λεξφ Αθνξά κέξνο ηεο ελεξγεηηθήο νπηζζέιθνπζαο Ζ νπηζζέιθνπζα απ-

ηή δχλακε κπνξεί λα έρεη πνιχ κεγάιε επίδξαζε φηαλ ν αζιεηήο θηλείηαη ζε κηθξφ βάζνο (έσο

θαη 50 ηεο ζπλνιηθήο νπηζζέιθνπζαο δχλακεο) ε νπνία φκσο κεηψλεηαη αθφκε θαη ζην 5

φηαλ ν αζιεηήο εθηειεί θηλήζεηο ζε βάζνο πεξίπνπ 06 m (Vennell Pease amp Wilson 2006) 3 Δπηθαλεηαθή νπηζζέιθνπζα δχλακε ή νπηζζέιθνπζα ηξηβήο Πξφθεηηαη γηα ηελ αληίζηαζε ηνπ

λεξνχ ζηελ επηθάλεηα ηνπ ζψκαηνο ε νπνία πξνέξρεηαη απφ αιιειεπίδξαζε ηεο επηθάλεηαο ηνπ

δέξκαηνο (ηξίρεο θιπ) κε ην λεξφ Πξφθεηηαη γηα κέξνο ηεο παζεηηθήο νπηζζέιθνπζαο θαη ζπλεη-ζθέξεη πεξίπνπ ζην 20 ηεο ζπλνιηθήο νπηζζέιθνπζαο δχλακεο (Zaidi Taiar Fohanno amp

Polidori 2008)

84 Μεζνδνινγηθέο επηζεκάλζεηο γηα ηελ αλάιπζε ηεο ρεξηάο Ζ εηδνπνηφο δηαθνξά αλάκεζα ζηελ εκβηνκεραληθή αλάιπζε ηεο ρεξηάο θαη ζηηο ηερληθέο πνπ αλαιχζεθαλ κέρξη ηψξα είλαη φηη ε θίλεζε πξαγκαηνπνηείηαη ηαπηφρξνλα εληφο θαη εθηφο λεξνχ Δπνκέλσο ε δηαδηθαζία

ηεο θηλεκαηηθήο αλάιπζεο απαηηεί ηε ηνπνζέηεζε θάκεξαο κέζα ζην λεξφ ηε θαηάιιειε βαζκνλφκεζε ηνπ

ρψξνπ κέζα ζην λεξφ αιιά θαη ηελ εχξεζε ηξφπσλ ηνπνζέηεζεο ησλ αλαθιαζηήξσλ ζην ζψκα ρσξίο λα α-πνθνιιψληαη κέζα ζην λεξφ Μηα ελδεηθηηθή εκβηνκεραληθή αλάιπζε ηεο ρεξηάο ζα κπνξνχζε λα πεξηιακβά-

λεη ηνλ ππνινγηζκφ ησλ αθφινπζσλ κεηαβιεηψλ

1 ηε ζπλνιηθή δηάξθεηα ηεο ρεξηάο θαη ηε ζρεηηθή δηάξθεηα ησλ επηκέξνπο θάζεσλ

2 ην κήθνο ηε ζπρλφηεηα ηεο ρεξηάο θαη ηε κέζε θνιπκβεηηθή ηαρχηεηα 3 ηε γσλία επίζεζεο θαη ηε γσλία αλάκεζα ζηε ξνή ηνπ λεξνχ θαη ην επίπεδν ηεο παιάκεο αλά

θάζε

4 ηε κέγηζηε ζηξνθή ηνπ θνξκνχ πξνο ηε κία θαη ηελ άιιε πιεπξά ηνπ ζψκαηνο 5 ηηο γσλίεο ηνπ ψκνπ ηνπ αγθψλα θαη ηεο περενθαξπηθήο ηε ζηηγκή ηεο εηζφδνπ ηε ζηηγκή

ηεο έιμεο ηεο ψζεζεο θαη ηεο επαλαθνξάο

6 ηελ θαηαθφξπθε θαη νξηδφληηα ηαρχηεηα ηνπ ρεξηνχ θαηά ηε δηάξθεηα ηεο θίλεζεο 7 ηε κέγηζηε ειεθηξνκπνγξαθηθή δξαζηεξηφηεηα ησλ κπψλ θαη ην ρξφλν επίηεπμήο ηεο

261

Βηβιηνγξαθία Abrams G D Sheets A L Andriacchi T P amp Safran M R (2011) Review of tennis serve motion

analysis and the biomechanics of three serve types with implications for injury Sports Biomechanics

10(4) 378-390 doi 101080147631412011629302

Ae M Nagahara R Ohshima Y Koyama H Takamoto M amp Shibayama K (2007) Biomechanical analysis of the top three male high jumpers at the 2007 World Championships in Athletics New

Studies in Athletics 23(2) 45-52

Arampatzis A amp Bruggemann G P (1999) Mechanical energetic processes during the giant swing exercise

before dismounts and flight elements on the high bar and the uneven parallel bars Journal of Biomechanics 32(8) 811-820

Arellano R Brown P Cappaert l amp C N R (1994) Analysis of 50- l00- and 200-m freestyle swimmers

at the 1992 Olympic Games Journal of Applied Biomechanics 10 189-199

Bahamonde R E amp Knudson D (2001) Ground reaction forces of two types of stances and tennis serves

Medicine and Science in Sports and Exercise 33(Supplement 1) S1002

Bartlett R (1992) The biomechanics of discus throw a review Journal of Sports Sciences 10 467-510

Bixler B amp Riewald S (2002) Analysis of a swimmers hand and arm in steady flow conditions using computational fluid dynamics Journal of Biomechanics 35(5) 713-717 doi S0021929001002469

[pii]

Bridgett L A amp Linthorne N P (2006) Changes in long jump take-off technique with increasing run-up speed Journal of Sports Sciences 24(8) 889-897 doi QM48405757775374 [pii]

10108002640410500298040

Cappaert J M Pease D L amp Troup J P (1995) Three-dimensional analysis of the mens 100-m freestyle during the 1992 Olympic Games Journal of Applied Biomechanics 11 103-112

Chollet D Chalies S amp Chatard J C (2000) A new index of coordination for the crawl description and

usefulness International Journal of Sports Medicine 21(1) 54-59 doi 101055s-2000-8855

Chow J W Park S A amp Tillman M D (2009) Lower trunk kinematics and muscle activity during different types of tennis serves Sports Medicine Arthoscopy Rehabiltation Therapy and Technology

1(1) 24 doi 1758-2555-1-24 [pii] 1011861758-2555-1-24

Coh M (2003) Biomechanical analysis of Colin Jacksons hurdle clearance technique New Studies in Athletics 18(1) 37-45

Coh M (2007) Biomechanical model of the take-off action in the high jump - A case study New Studies in

Athletics 23(4) 63-73

Dapena J (Ed) (2000) The High Jump Oxford Blackwell Publishing

Elliott B C (1988) Biomechanics of the serve in tennis A biomedical perspective Sports Medicine 6(5)

285-294

Fleisig G Nicholls R Elliott B amp Escamilla R (2003) Kinematics used by world class tennis players to produce high-velocity serves Sports Biomechanics 2(1) 51-64 doi 10108014763140308522807

Frere J Gopfert B Slawinski J amp Tourny-Chollet C (2012) Shoulder muscles recruitment during a

power backward giant swing on high bar a wavelet-EMG-analysis Human Movement Science 31(2) 472-485 doi S0167-9457(12)00027-9 [pii] 101016jhumov201202002

Girard O Micallef J P amp Millet G P (2005) Lower-limb activity during the power serve in tennis

effects of performance level Medicine and Science in Sports and Exercise 37(6) 1021-1029 doi

00005768-200506000-00018 [pii]

262

Gourgoulis V Aggeloussis N Vezos N Kasimatis P Antoniou P amp Mavromatis G (2008) Estimation

of hand forces and propelling efficiency during front crawl swimming with hand paddles Journal of Biomechanics 41(1) 208-215 doi S0021-9290(07)00263-1 [pii] 101016jjbiomech200706032

Gourgoulis V Boli A Aggeloussis N Antoniou P Toubekis A amp Mavromatis G (2015) The

influence of the hands acceleration and the relative contribution of drag and lift forces in front crawl

swimming Journal of Sports Sciences 33(7) 696-712 doi 101080026404142014962571

Graham-Smith P amp Lees A (2005) A three-dimensional kinematic analysis of the long jump take-off

Journal of Sports Sciences 23(9) 891-903 doi X1V84KR87071372X [pii]

10108002640410400022169

Graubner R amp Nixdorf E (2011) Biomechanical Analysis of the Sprint and Hurdles Events at the 2009

IAAF World Championships in Athletics New Studies in Athletics 26(12) 19-53

Gregor R Whitting W amp McCoy R (1985) Kinematic analysis of olympic discus throwers International Journal of Sport Biomechanics 1 131-138

Hay J (1993) The biomechanics of sports techniques Englewood Cliffs NJ Prentice Hall

Hay J amp Yu B (1995) Critical characteristics of technique in throwing the discus Journal of Sports

Sciences 13 125-140

Hay J G (1993) Citius altius longius (faster higher longer) the biomechanics of jumping for distance

Journal of Biomechanics 26 Suppl 1 7-21

Hay J G amp Miller Jr J (1985) Teqnuiques used in the transition from approach to takeoff in the long jump International Journal of Sport Biomechanics 1 174-184

Hiley M J amp Yeadon M R (2003) The margin for error when releasing the high bar for dismounts

Journal of Biomechanics 36(3) 313-319 doi S0021929002004311 [pii]

Hollander A P De Groot G van Ingen Schenau G J Toussaint H M De Best H Peeters W (1986)

Measurement of active drag during crawl arm stroke swimming Journal of Sports Sciences 4(1) 21-

30 doi 10108002640418608732094

Isolehto J Virmavirta M Kyroumllaumlinen H amp Komi P (2007) Biomechanical analysis of the high jump at the 2005 IAAF World Championships in Athletics New Studies in Athletics 22(2) 17-27

Joseacute Campos Javier Gaacutemez Alberto Encarnacioacuten Marcos Gutieacuterrez-Daacutevila amp Rojas J (2013) Three

dimensional kinematic analysis of the long jump at the 2008 IAAF world indoor championships in athletics New Studies in Athletics 28(34) 115-131

Kakihana W amp Suzuki S (2001) The EMG activity and mechanics of the running jump as a function of

takeoff angle Journal of Electromyography and Kinesiology 11(5) 365-372 doi S1050-

6411(01)00008-6 [pii]

Kerwin D G amp Hilley M J (2003) Estimation of reaction forces in high bar swinging Sports Engineering

6(1) 21-30

Keskinen K L amp Komi P V (1993) Stroking characteristics of front crawl swimming during exercise Journal of Applied Biomechanics 9 219-226

Knicker A (1994) Kinematic analyses ofthe discus throwing competitions at the IAAF World

Championships in Athletics Stuttgart 1993 New Studies in Athletics 9(3) 9-16

Kolmogorov S V Rumyantseva O A Gordon B J amp Cappaert J M (1997) Hydrodynamic

characteristics of competitive swimmers of different genders and performance Levels Journal of

Applied Biomechanics 13 88-97

Kotze J Mitchell S R amp Rothberg S J (2000) The role of the racket in high-speed tennis serves Sports Engineering 3 67-84

263

Kovacs M amp Ellenbecker T (2011) An 8-stage model for evaluating the tennis serve implications for

performance enhancement and injury prevention Sports Health 3(6) 504-513 doi 1011771941738111414175 101177_1941738111414175 [pii]

Kreighbaum E amp Barthels K M (1996) Biomechanics A qualititative approach for studying human

movement Boston Allyn and Bacon

Leigh S Gross M T Li L amp Yu B (2008) The relationship between discus throwing performance and combinations of selected technical parameters Sports Biomechanics 7(2) 173-193 doi

10108014763140701841399

Leigh S Liu H Hubbard M amp Yu B (2010) Individualized optimal release angles in discus throwing Journal of Biomechanics 43(3) 540-545 doi S0021-9290(09)00556-9 [pii]

101016jjbiomech200909037

Leigh S amp Yu B (2007) The associations of selected technical parameters with discus throwing performance a cross-sectional study Sports Biomechanics 6(3) 269-284 doi

10108014763140701489744

Linthorne N P Guzman M S amp Bridgett L A (2005) Optimum take-off angle in the long jump Journal

of Sports Sciences 23(7) 703-712 doi TRG73078PPJ33J35 [pii] 10108002640410400022011

Maglischo E W (2013) Part I Is the breaststroke arm stroke a ldquoPullrdquo or a ldquoScullrdquo Journal of Swimming

Research 21(1) 1-11

McCabe C B Psycharakis S amp Sanders R (2011) Kinematic differences between front crawl sprint and distance swimmers at sprint pace Journal of Sports Sciences 29(2) 115-123 doi 930332222 [pii]

101080026404142010523090

McDonald C amp Dapena J (1991) Linear kinematics of the mens 110-m and womens 100-m hurdles races Medicine and Science in Sports and Exercise 23(12) 1382-1391

Miladinov O (2006) New aspects in perfecting the long jump technique New Studies in Athletics 21(4) 7-

25

Payton C Baltzopoulos V amp Bartlett R (2002) Contributions of rotations of the trunk and upper extremity to hand velocity during front crawl swimming Journal of Applied Biomechanics 18 243-

256

Psycharakis S G amp Sanders R H (2008) Shoulder and hip roll changes during 200-m front crawl swimming Medicine and Science in Sports and Exercise 40(12) 2129-2136 doi

101249MSS0b013e31818160bc

Psycharakis S G amp Sanders R H (2010) Body roll in swimming a review Journal of Sports Sciences

28(3) 229-236 doi 919053458 [pii]

10108002640410903508847

Reid M Elliott B amp Alderson J (2008) Lower-limb coordination and shoulder joint mechanics in the

tennis serve Medicine and Science in Sports and Exercise 40(2) 308-315 doi 101249mss0b013e31815c6d61

Rushall B S Sprigings E J Holt L E amp Cappaert J M Forces in Swimming - A Re-evaluation of

Current Status Retrieved 15 June 2015 from httpcoachscisdsueduswimbulletstablehtm

Sakurai S Reid M amp Elliott B (2013) Ball spin in the tennis serve spin rate and axis of rotation Sports

Biomechanics 12(1) 23-29 doi 101080147631412012671355

Schleihauf R E (2004) Biomechanics of human movement Bloomington IN Authorhouse

Seeley M K Uhl T L McCrory J McGinn P Kibler W B amp Shapiro R (2008) A comparison of muscle activations during traditional and abbreviated tennis serves Sports Biomechanics 7(2) 248-

259 doi 10108014763140701841746

261

Βηβιηνγξαθία Abrams G D Sheets A L Andriacchi T P amp Safran M R (2011) Review of tennis serve motion

analysis and the biomechanics of three serve types with implications for injury Sports Biomechanics

10(4) 378-390 doi 101080147631412011629302

Ae M Nagahara R Ohshima Y Koyama H Takamoto M amp Shibayama K (2007) Biomechanical analysis of the top three male high jumpers at the 2007 World Championships in Athletics New

Studies in Athletics 23(2) 45-52

Arampatzis A amp Bruggemann G P (1999) Mechanical energetic processes during the giant swing exercise

before dismounts and flight elements on the high bar and the uneven parallel bars Journal of Biomechanics 32(8) 811-820

Arellano R Brown P Cappaert l amp C N R (1994) Analysis of 50- l00- and 200-m freestyle swimmers

at the 1992 Olympic Games Journal of Applied Biomechanics 10 189-199

Bahamonde R E amp Knudson D (2001) Ground reaction forces of two types of stances and tennis serves

Medicine and Science in Sports and Exercise 33(Supplement 1) S1002

Bartlett R (1992) The biomechanics of discus throw a review Journal of Sports Sciences 10 467-510

Bixler B amp Riewald S (2002) Analysis of a swimmers hand and arm in steady flow conditions using computational fluid dynamics Journal of Biomechanics 35(5) 713-717 doi S0021929001002469

[pii]

Bridgett L A amp Linthorne N P (2006) Changes in long jump take-off technique with increasing run-up speed Journal of Sports Sciences 24(8) 889-897 doi QM48405757775374 [pii]

10108002640410500298040

Cappaert J M Pease D L amp Troup J P (1995) Three-dimensional analysis of the mens 100-m freestyle during the 1992 Olympic Games Journal of Applied Biomechanics 11 103-112

Chollet D Chalies S amp Chatard J C (2000) A new index of coordination for the crawl description and

usefulness International Journal of Sports Medicine 21(1) 54-59 doi 101055s-2000-8855

Chow J W Park S A amp Tillman M D (2009) Lower trunk kinematics and muscle activity during different types of tennis serves Sports Medicine Arthoscopy Rehabiltation Therapy and Technology

1(1) 24 doi 1758-2555-1-24 [pii] 1011861758-2555-1-24

Coh M (2003) Biomechanical analysis of Colin Jacksons hurdle clearance technique New Studies in Athletics 18(1) 37-45

Coh M (2007) Biomechanical model of the take-off action in the high jump - A case study New Studies in

Athletics 23(4) 63-73

Dapena J (Ed) (2000) The High Jump Oxford Blackwell Publishing

Elliott B C (1988) Biomechanics of the serve in tennis A biomedical perspective Sports Medicine 6(5)

285-294

Fleisig G Nicholls R Elliott B amp Escamilla R (2003) Kinematics used by world class tennis players to produce high-velocity serves Sports Biomechanics 2(1) 51-64 doi 10108014763140308522807

Frere J Gopfert B Slawinski J amp Tourny-Chollet C (2012) Shoulder muscles recruitment during a

power backward giant swing on high bar a wavelet-EMG-analysis Human Movement Science 31(2) 472-485 doi S0167-9457(12)00027-9 [pii] 101016jhumov201202002

Girard O Micallef J P amp Millet G P (2005) Lower-limb activity during the power serve in tennis

effects of performance level Medicine and Science in Sports and Exercise 37(6) 1021-1029 doi

00005768-200506000-00018 [pii]

262

Gourgoulis V Aggeloussis N Vezos N Kasimatis P Antoniou P amp Mavromatis G (2008) Estimation

of hand forces and propelling efficiency during front crawl swimming with hand paddles Journal of Biomechanics 41(1) 208-215 doi S0021-9290(07)00263-1 [pii] 101016jjbiomech200706032

Gourgoulis V Boli A Aggeloussis N Antoniou P Toubekis A amp Mavromatis G (2015) The

influence of the hands acceleration and the relative contribution of drag and lift forces in front crawl

swimming Journal of Sports Sciences 33(7) 696-712 doi 101080026404142014962571

Graham-Smith P amp Lees A (2005) A three-dimensional kinematic analysis of the long jump take-off

Journal of Sports Sciences 23(9) 891-903 doi X1V84KR87071372X [pii]

10108002640410400022169

Graubner R amp Nixdorf E (2011) Biomechanical Analysis of the Sprint and Hurdles Events at the 2009

IAAF World Championships in Athletics New Studies in Athletics 26(12) 19-53

Gregor R Whitting W amp McCoy R (1985) Kinematic analysis of olympic discus throwers International Journal of Sport Biomechanics 1 131-138

Hay J (1993) The biomechanics of sports techniques Englewood Cliffs NJ Prentice Hall

Hay J amp Yu B (1995) Critical characteristics of technique in throwing the discus Journal of Sports

Sciences 13 125-140

Hay J G (1993) Citius altius longius (faster higher longer) the biomechanics of jumping for distance

Journal of Biomechanics 26 Suppl 1 7-21

Hay J G amp Miller Jr J (1985) Teqnuiques used in the transition from approach to takeoff in the long jump International Journal of Sport Biomechanics 1 174-184

Hiley M J amp Yeadon M R (2003) The margin for error when releasing the high bar for dismounts

Journal of Biomechanics 36(3) 313-319 doi S0021929002004311 [pii]

Hollander A P De Groot G van Ingen Schenau G J Toussaint H M De Best H Peeters W (1986)

Measurement of active drag during crawl arm stroke swimming Journal of Sports Sciences 4(1) 21-

30 doi 10108002640418608732094

Isolehto J Virmavirta M Kyroumllaumlinen H amp Komi P (2007) Biomechanical analysis of the high jump at the 2005 IAAF World Championships in Athletics New Studies in Athletics 22(2) 17-27

Joseacute Campos Javier Gaacutemez Alberto Encarnacioacuten Marcos Gutieacuterrez-Daacutevila amp Rojas J (2013) Three

dimensional kinematic analysis of the long jump at the 2008 IAAF world indoor championships in athletics New Studies in Athletics 28(34) 115-131

Kakihana W amp Suzuki S (2001) The EMG activity and mechanics of the running jump as a function of

takeoff angle Journal of Electromyography and Kinesiology 11(5) 365-372 doi S1050-

6411(01)00008-6 [pii]

Kerwin D G amp Hilley M J (2003) Estimation of reaction forces in high bar swinging Sports Engineering

6(1) 21-30

Keskinen K L amp Komi P V (1993) Stroking characteristics of front crawl swimming during exercise Journal of Applied Biomechanics 9 219-226

Knicker A (1994) Kinematic analyses ofthe discus throwing competitions at the IAAF World

Championships in Athletics Stuttgart 1993 New Studies in Athletics 9(3) 9-16

Kolmogorov S V Rumyantseva O A Gordon B J amp Cappaert J M (1997) Hydrodynamic

characteristics of competitive swimmers of different genders and performance Levels Journal of

Applied Biomechanics 13 88-97

Kotze J Mitchell S R amp Rothberg S J (2000) The role of the racket in high-speed tennis serves Sports Engineering 3 67-84

263

Kovacs M amp Ellenbecker T (2011) An 8-stage model for evaluating the tennis serve implications for

performance enhancement and injury prevention Sports Health 3(6) 504-513 doi 1011771941738111414175 101177_1941738111414175 [pii]

Kreighbaum E amp Barthels K M (1996) Biomechanics A qualititative approach for studying human

movement Boston Allyn and Bacon

Leigh S Gross M T Li L amp Yu B (2008) The relationship between discus throwing performance and combinations of selected technical parameters Sports Biomechanics 7(2) 173-193 doi

10108014763140701841399

Leigh S Liu H Hubbard M amp Yu B (2010) Individualized optimal release angles in discus throwing Journal of Biomechanics 43(3) 540-545 doi S0021-9290(09)00556-9 [pii]

101016jjbiomech200909037

Leigh S amp Yu B (2007) The associations of selected technical parameters with discus throwing performance a cross-sectional study Sports Biomechanics 6(3) 269-284 doi

10108014763140701489744

Linthorne N P Guzman M S amp Bridgett L A (2005) Optimum take-off angle in the long jump Journal

of Sports Sciences 23(7) 703-712 doi TRG73078PPJ33J35 [pii] 10108002640410400022011

Maglischo E W (2013) Part I Is the breaststroke arm stroke a ldquoPullrdquo or a ldquoScullrdquo Journal of Swimming

Research 21(1) 1-11

McCabe C B Psycharakis S amp Sanders R (2011) Kinematic differences between front crawl sprint and distance swimmers at sprint pace Journal of Sports Sciences 29(2) 115-123 doi 930332222 [pii]

101080026404142010523090

McDonald C amp Dapena J (1991) Linear kinematics of the mens 110-m and womens 100-m hurdles races Medicine and Science in Sports and Exercise 23(12) 1382-1391

Miladinov O (2006) New aspects in perfecting the long jump technique New Studies in Athletics 21(4) 7-

25

Payton C Baltzopoulos V amp Bartlett R (2002) Contributions of rotations of the trunk and upper extremity to hand velocity during front crawl swimming Journal of Applied Biomechanics 18 243-

256

Psycharakis S G amp Sanders R H (2008) Shoulder and hip roll changes during 200-m front crawl swimming Medicine and Science in Sports and Exercise 40(12) 2129-2136 doi

101249MSS0b013e31818160bc

Psycharakis S G amp Sanders R H (2010) Body roll in swimming a review Journal of Sports Sciences

28(3) 229-236 doi 919053458 [pii]

10108002640410903508847

Reid M Elliott B amp Alderson J (2008) Lower-limb coordination and shoulder joint mechanics in the

tennis serve Medicine and Science in Sports and Exercise 40(2) 308-315 doi 101249mss0b013e31815c6d61

Rushall B S Sprigings E J Holt L E amp Cappaert J M Forces in Swimming - A Re-evaluation of

Current Status Retrieved 15 June 2015 from httpcoachscisdsueduswimbulletstablehtm

Sakurai S Reid M amp Elliott B (2013) Ball spin in the tennis serve spin rate and axis of rotation Sports

Biomechanics 12(1) 23-29 doi 101080147631412012671355

Schleihauf R E (2004) Biomechanics of human movement Bloomington IN Authorhouse

Seeley M K Uhl T L McCrory J McGinn P Kibler W B amp Shapiro R (2008) A comparison of muscle activations during traditional and abbreviated tennis serves Sports Biomechanics 7(2) 248-

259 doi 10108014763140701841746

262

Gourgoulis V Aggeloussis N Vezos N Kasimatis P Antoniou P amp Mavromatis G (2008) Estimation

of hand forces and propelling efficiency during front crawl swimming with hand paddles Journal of Biomechanics 41(1) 208-215 doi S0021-9290(07)00263-1 [pii] 101016jjbiomech200706032

Gourgoulis V Boli A Aggeloussis N Antoniou P Toubekis A amp Mavromatis G (2015) The

influence of the hands acceleration and the relative contribution of drag and lift forces in front crawl

swimming Journal of Sports Sciences 33(7) 696-712 doi 101080026404142014962571

Graham-Smith P amp Lees A (2005) A three-dimensional kinematic analysis of the long jump take-off

Journal of Sports Sciences 23(9) 891-903 doi X1V84KR87071372X [pii]

10108002640410400022169

Graubner R amp Nixdorf E (2011) Biomechanical Analysis of the Sprint and Hurdles Events at the 2009

IAAF World Championships in Athletics New Studies in Athletics 26(12) 19-53

Gregor R Whitting W amp McCoy R (1985) Kinematic analysis of olympic discus throwers International Journal of Sport Biomechanics 1 131-138

Hay J (1993) The biomechanics of sports techniques Englewood Cliffs NJ Prentice Hall

Hay J amp Yu B (1995) Critical characteristics of technique in throwing the discus Journal of Sports

Sciences 13 125-140

Hay J G (1993) Citius altius longius (faster higher longer) the biomechanics of jumping for distance

Journal of Biomechanics 26 Suppl 1 7-21

Hay J G amp Miller Jr J (1985) Teqnuiques used in the transition from approach to takeoff in the long jump International Journal of Sport Biomechanics 1 174-184

Hiley M J amp Yeadon M R (2003) The margin for error when releasing the high bar for dismounts

Journal of Biomechanics 36(3) 313-319 doi S0021929002004311 [pii]

Hollander A P De Groot G van Ingen Schenau G J Toussaint H M De Best H Peeters W (1986)

Measurement of active drag during crawl arm stroke swimming Journal of Sports Sciences 4(1) 21-

30 doi 10108002640418608732094

Isolehto J Virmavirta M Kyroumllaumlinen H amp Komi P (2007) Biomechanical analysis of the high jump at the 2005 IAAF World Championships in Athletics New Studies in Athletics 22(2) 17-27

Joseacute Campos Javier Gaacutemez Alberto Encarnacioacuten Marcos Gutieacuterrez-Daacutevila amp Rojas J (2013) Three

dimensional kinematic analysis of the long jump at the 2008 IAAF world indoor championships in athletics New Studies in Athletics 28(34) 115-131

Kakihana W amp Suzuki S (2001) The EMG activity and mechanics of the running jump as a function of

takeoff angle Journal of Electromyography and Kinesiology 11(5) 365-372 doi S1050-

6411(01)00008-6 [pii]

Kerwin D G amp Hilley M J (2003) Estimation of reaction forces in high bar swinging Sports Engineering

6(1) 21-30

Keskinen K L amp Komi P V (1993) Stroking characteristics of front crawl swimming during exercise Journal of Applied Biomechanics 9 219-226

Knicker A (1994) Kinematic analyses ofthe discus throwing competitions at the IAAF World

Championships in Athletics Stuttgart 1993 New Studies in Athletics 9(3) 9-16

Kolmogorov S V Rumyantseva O A Gordon B J amp Cappaert J M (1997) Hydrodynamic

characteristics of competitive swimmers of different genders and performance Levels Journal of

Applied Biomechanics 13 88-97

Kotze J Mitchell S R amp Rothberg S J (2000) The role of the racket in high-speed tennis serves Sports Engineering 3 67-84

263

Kovacs M amp Ellenbecker T (2011) An 8-stage model for evaluating the tennis serve implications for

performance enhancement and injury prevention Sports Health 3(6) 504-513 doi 1011771941738111414175 101177_1941738111414175 [pii]

Kreighbaum E amp Barthels K M (1996) Biomechanics A qualititative approach for studying human

movement Boston Allyn and Bacon

Leigh S Gross M T Li L amp Yu B (2008) The relationship between discus throwing performance and combinations of selected technical parameters Sports Biomechanics 7(2) 173-193 doi

10108014763140701841399

Leigh S Liu H Hubbard M amp Yu B (2010) Individualized optimal release angles in discus throwing Journal of Biomechanics 43(3) 540-545 doi S0021-9290(09)00556-9 [pii]

101016jjbiomech200909037

Leigh S amp Yu B (2007) The associations of selected technical parameters with discus throwing performance a cross-sectional study Sports Biomechanics 6(3) 269-284 doi

10108014763140701489744

Linthorne N P Guzman M S amp Bridgett L A (2005) Optimum take-off angle in the long jump Journal

of Sports Sciences 23(7) 703-712 doi TRG73078PPJ33J35 [pii] 10108002640410400022011

Maglischo E W (2013) Part I Is the breaststroke arm stroke a ldquoPullrdquo or a ldquoScullrdquo Journal of Swimming

Research 21(1) 1-11

McCabe C B Psycharakis S amp Sanders R (2011) Kinematic differences between front crawl sprint and distance swimmers at sprint pace Journal of Sports Sciences 29(2) 115-123 doi 930332222 [pii]

101080026404142010523090

McDonald C amp Dapena J (1991) Linear kinematics of the mens 110-m and womens 100-m hurdles races Medicine and Science in Sports and Exercise 23(12) 1382-1391

Miladinov O (2006) New aspects in perfecting the long jump technique New Studies in Athletics 21(4) 7-

25

Payton C Baltzopoulos V amp Bartlett R (2002) Contributions of rotations of the trunk and upper extremity to hand velocity during front crawl swimming Journal of Applied Biomechanics 18 243-

256

Psycharakis S G amp Sanders R H (2008) Shoulder and hip roll changes during 200-m front crawl swimming Medicine and Science in Sports and Exercise 40(12) 2129-2136 doi

101249MSS0b013e31818160bc

Psycharakis S G amp Sanders R H (2010) Body roll in swimming a review Journal of Sports Sciences

28(3) 229-236 doi 919053458 [pii]

10108002640410903508847

Reid M Elliott B amp Alderson J (2008) Lower-limb coordination and shoulder joint mechanics in the

tennis serve Medicine and Science in Sports and Exercise 40(2) 308-315 doi 101249mss0b013e31815c6d61

Rushall B S Sprigings E J Holt L E amp Cappaert J M Forces in Swimming - A Re-evaluation of

Current Status Retrieved 15 June 2015 from httpcoachscisdsueduswimbulletstablehtm

Sakurai S Reid M amp Elliott B (2013) Ball spin in the tennis serve spin rate and axis of rotation Sports

Biomechanics 12(1) 23-29 doi 101080147631412012671355

Schleihauf R E (2004) Biomechanics of human movement Bloomington IN Authorhouse

Seeley M K Uhl T L McCrory J McGinn P Kibler W B amp Shapiro R (2008) A comparison of muscle activations during traditional and abbreviated tennis serves Sports Biomechanics 7(2) 248-

259 doi 10108014763140701841746

263

Kovacs M amp Ellenbecker T (2011) An 8-stage model for evaluating the tennis serve implications for

performance enhancement and injury prevention Sports Health 3(6) 504-513 doi 1011771941738111414175 101177_1941738111414175 [pii]

Kreighbaum E amp Barthels K M (1996) Biomechanics A qualititative approach for studying human

movement Boston Allyn and Bacon

Leigh S Gross M T Li L amp Yu B (2008) The relationship between discus throwing performance and combinations of selected technical parameters Sports Biomechanics 7(2) 173-193 doi

10108014763140701841399

Leigh S Liu H Hubbard M amp Yu B (2010) Individualized optimal release angles in discus throwing Journal of Biomechanics 43(3) 540-545 doi S0021-9290(09)00556-9 [pii]

101016jjbiomech200909037

Leigh S amp Yu B (2007) The associations of selected technical parameters with discus throwing performance a cross-sectional study Sports Biomechanics 6(3) 269-284 doi

10108014763140701489744

Linthorne N P Guzman M S amp Bridgett L A (2005) Optimum take-off angle in the long jump Journal

of Sports Sciences 23(7) 703-712 doi TRG73078PPJ33J35 [pii] 10108002640410400022011

Maglischo E W (2013) Part I Is the breaststroke arm stroke a ldquoPullrdquo or a ldquoScullrdquo Journal of Swimming

Research 21(1) 1-11

McCabe C B Psycharakis S amp Sanders R (2011) Kinematic differences between front crawl sprint and distance swimmers at sprint pace Journal of Sports Sciences 29(2) 115-123 doi 930332222 [pii]

101080026404142010523090

McDonald C amp Dapena J (1991) Linear kinematics of the mens 110-m and womens 100-m hurdles races Medicine and Science in Sports and Exercise 23(12) 1382-1391

Miladinov O (2006) New aspects in perfecting the long jump technique New Studies in Athletics 21(4) 7-

25

Payton C Baltzopoulos V amp Bartlett R (2002) Contributions of rotations of the trunk and upper extremity to hand velocity during front crawl swimming Journal of Applied Biomechanics 18 243-

256

Psycharakis S G amp Sanders R H (2008) Shoulder and hip roll changes during 200-m front crawl swimming Medicine and Science in Sports and Exercise 40(12) 2129-2136 doi

101249MSS0b013e31818160bc

Psycharakis S G amp Sanders R H (2010) Body roll in swimming a review Journal of Sports Sciences

28(3) 229-236 doi 919053458 [pii]

10108002640410903508847

Reid M Elliott B amp Alderson J (2008) Lower-limb coordination and shoulder joint mechanics in the

tennis serve Medicine and Science in Sports and Exercise 40(2) 308-315 doi 101249mss0b013e31815c6d61

Rushall B S Sprigings E J Holt L E amp Cappaert J M Forces in Swimming - A Re-evaluation of

Current Status Retrieved 15 June 2015 from httpcoachscisdsueduswimbulletstablehtm

Sakurai S Reid M amp Elliott B (2013) Ball spin in the tennis serve spin rate and axis of rotation Sports

Biomechanics 12(1) 23-29 doi 101080147631412012671355

Schleihauf R E (2004) Biomechanics of human movement Bloomington IN Authorhouse

Seeley M K Uhl T L McCrory J McGinn P Kibler W B amp Shapiro R (2008) A comparison of muscle activations during traditional and abbreviated tennis serves Sports Biomechanics 7(2) 248-

259 doi 10108014763140701841746

264

Seifert L Chollet D amp Bardy B G (2004) Effect of swimming velocity on arm coordination in the front

crawl a dynamic analysis Journal of Sports Sciences 22(7) 651-660 doi 10108002640410310001655787 UUUP9ERB8Q9EYVUG [pii]

Sevrez V Berton E Rao G amp Bootsma R J (2009) Regulation of pendulum length as a control

mechanism in performing the backward giant circle in gymnastics Human Movement Science 28(2)

250-262 doi S0167-9457(08)00085-7 [pii] 101016jhumov200810002

Sevrez V Rao G Berton E amp Bootsma R J (2012) On the organizing role of nonmuscular forces during

performance of a giant circle in gymnastics Journal of Applied Biomechanics 28(1) 57-62 doi

2010-0202 [pii]

Sheets A L Abrams G D Corazza S Safran M R amp Andriacchi T P (2011) Kinematics Differences

Between the Flat Kick and Slice Serves Measured Using a Markerless Motion Capture Method

Annals of Biomedical Engineering 39(12) 3011-3020 doi DOI 101007s10439-011-0418-y

Tanabe S amp Ito A (2007) A three-dimensional analysis of the contributions of upper limb joint movements

to horizontal racket head velocity at ball impact during tennis serving Sports Biomechanics 6(3)

418-433 doi 10108014763140701491500

Tidow G (1991) Model analysis sheets for the hurdles Part VII high hurdles New Studies in Athletics 6(2) 51-66

Tsuchiya J Murata K amp Fukunaga T (2004) Kinetic analysis of backward giant swing on parallel bars

International Journal of Sport and Health Science 2 211-221

Usher R S (1993) A kinematic analysis of novice freestyle swimmers (Masters) San Jose State University

Ann Arbor Retrieved from httpscholarworkssjsueduetd_theses

Vennell R Pease D amp Wilson B (2006) Wave drag on human swimmers Journal of Biomechanics 39(4) 664-671 doi S0021-9290(05)00057-6 [pii] 101016jjbiomech200501023

Ward-Smith A J (1983) The influence of aerodynamic and biomechanical factors on long jump

performance Journal of Biomechanics 16(8) 655-658 doi 0021-9290(83)90116-1 [pii]

Yeadon M R amp Hiley M J (2000) The mechanics of the backward giant circle on the high bar Human Movement Science 19 153-173

Zaidi H Taiar R Fohanno S amp Polidori G (2008) Analysis of the effect of swimmers head position on

swimming performance using computational fluid dynamics Journal of Biomechanics 41(6) 1350-1358 doi S0021-9290(08)00049-3 [pii] 101016jjbiomech200802005

Κξηηήξηα αμηνιφγεζεο

Κξηηήξην αμηνιφγεζεο 1

Άζθεζε 1 ηνλ παξαθάησ πίλαθα παξνπζηάδεηαη ε θαηαθφξπθε θαη νξηδφληηα ηαρχηεηα ηνπ ΚΜ θαη

ην χςνο πάλσ απφ ην εκπφδην δχν αζιεηψλ θαηά ην πέξαζκα ηνπ 110 m κε εκπφδηα Να εμεγήζεηε γηα-

ηί ν αζιεηήο Α εκθάληζε θαιχηεξε επίδνζε απφ ηνλ αζιεηή Β

Σαρχηεηα (ms) Αζιεηήο Α Αζιεηήο Β

Οξηδφληηα θαηά ηελ επαθή 825 799

Καηαθφξπθε θαηά ηελ επαθή 005 -045

Οξηδφληηα θαηά ηελ απνγείσζε 788 664

Καηαθφξπθε θαηά ηελ απνγείσ-

ζε

226 241

Οξηδφληηα θαηά ηελ πξνζγείσζε 797 739

Καηαθφξπθε θαηά ηελ απνγείσ-

ζε

-131 -077

Ύςνο πάλσ απφ ην εκπφδην 033 m 032m

265

Απάληεζε 1 Ο αζιεηήο A εκθαλίδεη πςειφηεξε νξηδφληηα ηαρχηεηα θαηά ηελ επαθή θαη θαηά ηελ απνγείσζε απφ ηνλ

Αζιεηή Β Παξφια απηά θαηνξζψλεη λα δηαπεξλά ην εκπφδην ζρεδφλ 1 cm πεξηζζφηεξν απφ ηνλ Αζιεηή Β

Δπηπιένλ θαηά ηελ πξνζγείσζε δηαηεξεί πνιχ πςειφηεξε νξηδφληηα ηαρχηεηα ψζηε λα ζπλερίζεη ζην επφκε-λν εκπφδην

Άζθεζε 2 ηνλ παξαθάησ πίλαθα εκθαλίδεηαη ε νπίζζηα θιίζε ηνπ θνξκνχ ε γσληαθή ζέζε ηνπ γφλα-

ηνο θαηά ην πάηεκα θαη ηελ απνγείσζε δχν αζιεηξηψλ ηνπ άικαηνο εηο κήθνο Δάλ ε ηαρχηεηα ηεο θν-

ξάο θαη ε γσλία απνγείσζεο είλαη παξφκνηεο γηα ηηο δχν αζιήηξηεο πνηα αζιήηξηα εκθαλίδεη πξνυπνζέ-

ζεηο γηα ηελ επίηεπμε θαιχηεξνπ άικαηνο

Αζιεηήο Α Αζιεηήο Β

Οπίζζηα θιίζε θνξκνχ θαηά ην αξρηθφ πάηεκα (deg) -6 -11

Μέγηζηε θάκςε γφλαηνο θαηά ηελ απνγείσζε (deg) 26 33

Μέγηζηε έθηαζε γφλαηνο θαηά ηελ απειεπζέξσζε (deg) 3 5

Απάληεζε 2 Ζ κεγαιχηεξε νπίζζηα θιίζε ηνπ θνξκνχ ζε ζπλδπαζκφ κε ην κεγαιχηεξν εχξνο θάκςεο ηνπ γφλαηνο πνπ

εκθαλίδεη ε Αζιήηξηα Β ζεκαίλνπλ φηη θέξεη ρακειφηεξα ην ΚΜ θαηά ηελ αξρηθή επαθή ελψ κπνξεί λα εθ-

κεηαιιεπηεί ηελ απνζήθεπζε θαη απειεπζέξσζε ελέξγεηαο (ιφγσ ηεο δηάηαζεο θαη βξάρπλζεο ησλ εθηεηλφ-λησλ κπψλ ηνπ γνλάηνπ) θαιχηεξα απφ ηελ αζιήηξηα Α

Άζθεζε 3 ην παξαθάησ γξάθεκα εκθαλίδεηαη ε γσληαθή ηαρχηεηα ζπγθεθξηκέλσλ αξζξψζεσλ θαηά

ηελ εθηέιεζε ηνπ ζεξβίο Πψο ζα ραξαθηεξίδαηε ηελ θίλεζε ηνπ αζιεηή

Απάληεζε 3

Σν γξάθεκα δείρλεη κηα ζηαδηαθή αχμεζε ηεο ηαρχηεηαο απφ ηα γφλαηα πξνο ηελ περενθαξπηθή άξ-

ζξσζε Αθνινπζείηαη δειαδή ε laquoθηλεκαηηθή αιπζίδαraquo ε νπνία αλαθέξεηαη ζηε δηαδνρηθή αχμεζε ηεο ηαρχ-ηεηαο απφ ηα θεληξηθά πξνο ηα πεξηθεξηθά (πξνο ην κπαιάθη) κέιε ηνπ ζψκαηνο

Κξηηήξην αμηνιφγεζεο 2 Άζθεζε 4 Καηά ηελ εθηέιεζε ηεο ρεξηάο ζηελ θνιχκβεζε κηα αζιήηξηα εκθαλίδεη γσλία επίζεζεο θα-

ηά ηελ έιμε ίζε κε 52deg θαη θαηά ηελ ψζεζε 25deg Πνηα ζα είλαη ε ζπλεηζθνξά ηεο νπηζζέιθνπζαο δχλα-

κεο θαη ηεο δχλακεο ηεο άλσζεο ζηελ πξνψζεζε ηνπ ζψκαηνο ηνπ αζιεηή

266

Απάληεζε 4 Ζ κεγάιε γσλία επίζεζεο θαηά ηελ έιμε απμάλεη ηε ζπλεηζθνξά ηεο νπηζζέιθνπζαο δχλακεο ζηε ζπληζηακέ-

λε πξνσζεηηθή δχλακε ελψ ε κείσζε ηεο γσλίαο θαηά ηελ ψζεζε απμάλεη ηε ζπλεηζθνξά ηεο δχλακεο ηεο

άλσζεο

Άζθεζε 5 Καηά ηελ πξνπφλεζε έλαο αζιεηήο εθηειεί γηγαληηαίν αηψξεκα πξνο ηα πίζσ Η πξνπνλε-

ηηθή νδεγία είλαη laquoπξνζπάζεζε λα θέξεηο ην ζψκα ζνπ θνληά ζηελ κπάξα θαηά ην αλέβαζκαraquo Πψο

θξίλεηε ηελ επζηάζεηα απηήο ηεο νδεγίαο

Απάληεζε 5 Ζ έιμε ηνπ ζψκαηνο πξνο ηελ κπάξα θαηά ην αλέβαζκα κεηψλεη ηελ αθηίλα πεξηζηξνθήο επηηξέπνληαο λα κεησζεί ε επίδξαζε ηεο ξνπήο ηεο βαξχηεηαο θαη λα απμεζεί ε γσληαθή ηαρχηεηα

Άζθεζε 6 Μηα αζιήηξηα πξνζπαζεί λα επηιέμεη αλάκεζα ζε δχν ξαθέηεο εθηειψληαο δνθηκαζηηθά ζεξ-

βίο κε πεξίπνπ ηελ ίδηα ηαρχηεηα Έζησ φηη ε ξαθέηα Α εκθαλίδεη ζπληειεζηή θξνχζεο ίζν κε 07 θαη ε

ξαθέηα Β ζπληειεζηή ίζν κε 04 Πφηε ζα ρξεζηκνπνηήζεη ε αζιήηξηα ηελ θάζε ξαθέηα

Απάληεζε 6 Ζ ξαθέηα Α επηηξέπεη ηε κέγηζηε κεηάδνζε ηεο ηαρχηεηαο ηεο ξαθέηαο πξνο ην κπαιάθη θαη ζπλδπάδεηαη κε

κηθξφ ρξφλν θξνχζεο νδεγψληαο ζε κεγαιχηεξε ηαρχηεηα ηεο κπάιαο Ζ ξαθέηα Β επηηξέπεη ηελ απνζήθεπ-

ζε ειαζηηθήο ελέξγεηαο θαηά ηελ θξνχζε κε κεγαιχηεξν ρξφλν θξνχζεο ν νπνίνο επηηξέπεη ηελ επηιεθηηθή θαηεχζπλζε ηεο κπάιαο πξνο ην αληίπαιν ηεξέλ αιιά κε κηθξφηεξε ηαρχηεηα

Άζθεζε 7 ε έλαλ αγψλα δηζθνβνιίαο ε θαιχηεξε πξνζπάζεηα ελφο αζιεηή επηηεχρζεθε κε γσλία α-

πειεπζέξσζεο 33deg γσλία θιίζεο 21deg θαη γσλία επίζεζεο -7deg ελψ ε ρεηξφηεξή ηνπ πξνζπάζεηα εκθάλη-

ζε γσλία απειεπζέξσζεο 27deg γσλία θιίζεο 26deg θαη γσλία επίζεζεο -1deg Δάλ ν αέξαο είλαη ζηαηηθφο θαη

κε ηελ πξνυπφζεζε φηη νη ινηπέο ζπλζήθεο απειεπζέξσζεο είλαη παξφκνηεο γηα ηηο δχν πξνζπάζεηεο

πψο εξκελεχεηαη ε δηαθνξά ζηελ επίδνζε αλάκεζα ζηηο δχν πξνζπάζεηεο

Απάληεζε 7 ηελ πξψηε πξνζπάζεηα ε γσλία απειεπζέξσζεο είλαη κεγαιχηεξε απφ ηε γσλία θιίζεο κε απνηέιεζκα ε γσλία θιίζεο λα είλαη αξλεηηθή ε απηήλ ηε πεξίπησζε ε ξνή ηνπ αέξα είλαη κεγαιχηεξε απφ θάησ κε απν-

ηέιεζκα λα εκθαλίδεηαη κεησκέλε ε νπηζζέιθνπζα δχλακε θαη απμαλφκελε ε δχλακε άλσζεο σζψληαο ην

δίζθν πξνο ηα πάλσ ηελ πξψηε πξνζπάζεηα ε γσλία θιίζεο είλαη ζρεδφλ ίζε κε ηε γσλία απειεπζέξσζεο κε απνηέιεζκα ε γσλία επίζεζεο λα είλαη ζρεδφλ κεδεληθή Δπίζεο ηφζν ε νπηζζέιθνπζα δχλακε φζν θαη ε

άλσζε κεηψλνληαη θαη άξα ν δίζθνο ζα έρεη ζρεδφλ νξηδφληηα ηξνρηά Ζ δηαθνξά κεηαμχ ησλ δχν πξνζπα-

ζεηψλ νθείιεηαη ζηελ εθκεηάιιεπζε ηεο άλσζεο θαη ηεο νπηζζέιθνπζαο δχλακεο ε νπνία κεηαβάιιεη ηελ ηξνρηά ηνπ δίζθνπ θαη πξνζδίδεη κεγαιχηεξν βειελεθέο ηεο απφζηαζεο ηεο βνιήο

Κξηηήξην αμηνιφγεζεο 3

Άζθεζε 8 Μηα ζεκαληηθή κεηαβιεηή πξφβιεςεο ηεο επίδνζεο ηνπ άικαηνο εηο χςνο είλαη (Δπηιέμηε

ηε ζσζηή απάληεζε)

1 Σν κήθνο ηνπ ηειεπηαίνπ δηαζθειηζκνχ πξηλ ηελ απνγείσζε

2 Ζ νξηδφληηα ηαρχηεηα ηνπ ΚΜ θαηά ηελ επαθή 3 Ζ ζέζε ηνπ ΚΜ θαηά ηελ επαθή

4 Ζ θαηαθφξπθε ηαρχηεηα ηνπ ΚΜ θαηά ηελ επαθή

Απάληεζε 8 3

Άζθεζε 9 Καηά ηελ εθηέιεζε ηνπ ζεξβίο ζην ηέληο ζα επηιέγακε ηελ θαηαγξαθή ηεο ειεθηξνκπνγξα-

θηθήο δξαζηεξηφηεηαο απφ ηνπο εμήο κχεο (Δπηιέμηε ηε ζσζηή απάληεζε)

1 Έζσ ζηξνθείο ηνπ ψκνπ θαη νξζφ θνηιηαθφ

2 Έμσ ζηξνθείο ηνπ ψκνπ θαη νξζφ θνηιηαθφ 3 Έζσ ζηξνθείο ηνπ ψκνπ θαη ινμνχο θνηιηαθνχο

4 Έμσ ζηξνθείο ηνπ ψκνπ θαη ινμνχο θνηιηαθνχο

267

Απάληεζε 9 3

Άζθεζε 10 εκαληηθέο ρξνληθέο ζηηγκέο θαηά ηελ εκβηνκεραληθή αλάιπζε ηνπ πεξάζκαηνο ηνπ εκπν-

δίνπ πεξηιακβάλνπλ (Δπηιέμηε ηε ζσζηή απάληεζε)

1 Σν κήθνο θαη ε ζπρλφηεηα δηαζθειηζκνχ

2 Σν κήθνο θαη ν ρξφλνο ηνπ ηειεπηαίνπ δηαζθειηζκνχ

3 Ο ρξφλνο πεξάζκαηνο ηνπ παηήκαηνο ηεο πηήζεο θαη ηεο πξνζγείσζεο 4 Ζ ρξνληθή ζηηγκή ηεο αξρηθήο επαθήο ηεο απνγείσζεο θαη ηεο αξρηθήο πξνζγείσζεο

Απάληεζε 10 4

Άζθεζε 11 Έλαο πξνζδηνξηζηηθφο παξάγνληαο ηεο πξνψζεζεο ηνπ ζψκαηνο θαηά ηελ εθηέιεζε ηεο

ρεξηάο ζηε θνιχκβεζε είλαη (Δπηιέμηε ηε ζσζηή απάληεζε)

1 Ζ γσλία εηζφδνπ

2 Ζ γσλία επίζεζεο 3 Ζ γσλία απνγείσζεο

4 Ζ γσλία απειεπζέξσζεο

Απάληεζε 11 2

266

Απάληεζε 4 Ζ κεγάιε γσλία επίζεζεο θαηά ηελ έιμε απμάλεη ηε ζπλεηζθνξά ηεο νπηζζέιθνπζαο δχλακεο ζηε ζπληζηακέ-

λε πξνσζεηηθή δχλακε ελψ ε κείσζε ηεο γσλίαο θαηά ηελ ψζεζε απμάλεη ηε ζπλεηζθνξά ηεο δχλακεο ηεο

άλσζεο

Άζθεζε 5 Καηά ηελ πξνπφλεζε έλαο αζιεηήο εθηειεί γηγαληηαίν αηψξεκα πξνο ηα πίζσ Η πξνπνλε-

ηηθή νδεγία είλαη laquoπξνζπάζεζε λα θέξεηο ην ζψκα ζνπ θνληά ζηελ κπάξα θαηά ην αλέβαζκαraquo Πψο

θξίλεηε ηελ επζηάζεηα απηήο ηεο νδεγίαο

Απάληεζε 5 Ζ έιμε ηνπ ζψκαηνο πξνο ηελ κπάξα θαηά ην αλέβαζκα κεηψλεη ηελ αθηίλα πεξηζηξνθήο επηηξέπνληαο λα κεησζεί ε επίδξαζε ηεο ξνπήο ηεο βαξχηεηαο θαη λα απμεζεί ε γσληαθή ηαρχηεηα

Άζθεζε 6 Μηα αζιήηξηα πξνζπαζεί λα επηιέμεη αλάκεζα ζε δχν ξαθέηεο εθηειψληαο δνθηκαζηηθά ζεξ-

βίο κε πεξίπνπ ηελ ίδηα ηαρχηεηα Έζησ φηη ε ξαθέηα Α εκθαλίδεη ζπληειεζηή θξνχζεο ίζν κε 07 θαη ε

ξαθέηα Β ζπληειεζηή ίζν κε 04 Πφηε ζα ρξεζηκνπνηήζεη ε αζιήηξηα ηελ θάζε ξαθέηα

Απάληεζε 6 Ζ ξαθέηα Α επηηξέπεη ηε κέγηζηε κεηάδνζε ηεο ηαρχηεηαο ηεο ξαθέηαο πξνο ην κπαιάθη θαη ζπλδπάδεηαη κε

κηθξφ ρξφλν θξνχζεο νδεγψληαο ζε κεγαιχηεξε ηαρχηεηα ηεο κπάιαο Ζ ξαθέηα Β επηηξέπεη ηελ απνζήθεπ-

ζε ειαζηηθήο ελέξγεηαο θαηά ηελ θξνχζε κε κεγαιχηεξν ρξφλν θξνχζεο ν νπνίνο επηηξέπεη ηελ επηιεθηηθή θαηεχζπλζε ηεο κπάιαο πξνο ην αληίπαιν ηεξέλ αιιά κε κηθξφηεξε ηαρχηεηα

Άζθεζε 7 ε έλαλ αγψλα δηζθνβνιίαο ε θαιχηεξε πξνζπάζεηα ελφο αζιεηή επηηεχρζεθε κε γσλία α-

πειεπζέξσζεο 33deg γσλία θιίζεο 21deg θαη γσλία επίζεζεο -7deg ελψ ε ρεηξφηεξή ηνπ πξνζπάζεηα εκθάλη-

ζε γσλία απειεπζέξσζεο 27deg γσλία θιίζεο 26deg θαη γσλία επίζεζεο -1deg Δάλ ν αέξαο είλαη ζηαηηθφο θαη

κε ηελ πξνυπφζεζε φηη νη ινηπέο ζπλζήθεο απειεπζέξσζεο είλαη παξφκνηεο γηα ηηο δχν πξνζπάζεηεο

πψο εξκελεχεηαη ε δηαθνξά ζηελ επίδνζε αλάκεζα ζηηο δχν πξνζπάζεηεο

Απάληεζε 7 ηελ πξψηε πξνζπάζεηα ε γσλία απειεπζέξσζεο είλαη κεγαιχηεξε απφ ηε γσλία θιίζεο κε απνηέιεζκα ε γσλία θιίζεο λα είλαη αξλεηηθή ε απηήλ ηε πεξίπησζε ε ξνή ηνπ αέξα είλαη κεγαιχηεξε απφ θάησ κε απν-

ηέιεζκα λα εκθαλίδεηαη κεησκέλε ε νπηζζέιθνπζα δχλακε θαη απμαλφκελε ε δχλακε άλσζεο σζψληαο ην

δίζθν πξνο ηα πάλσ ηελ πξψηε πξνζπάζεηα ε γσλία θιίζεο είλαη ζρεδφλ ίζε κε ηε γσλία απειεπζέξσζεο κε απνηέιεζκα ε γσλία επίζεζεο λα είλαη ζρεδφλ κεδεληθή Δπίζεο ηφζν ε νπηζζέιθνπζα δχλακε φζν θαη ε

άλσζε κεηψλνληαη θαη άξα ν δίζθνο ζα έρεη ζρεδφλ νξηδφληηα ηξνρηά Ζ δηαθνξά κεηαμχ ησλ δχν πξνζπα-

ζεηψλ νθείιεηαη ζηελ εθκεηάιιεπζε ηεο άλσζεο θαη ηεο νπηζζέιθνπζαο δχλακεο ε νπνία κεηαβάιιεη ηελ ηξνρηά ηνπ δίζθνπ θαη πξνζδίδεη κεγαιχηεξν βειελεθέο ηεο απφζηαζεο ηεο βνιήο

Κξηηήξην αμηνιφγεζεο 3

Άζθεζε 8 Μηα ζεκαληηθή κεηαβιεηή πξφβιεςεο ηεο επίδνζεο ηνπ άικαηνο εηο χςνο είλαη (Δπηιέμηε

ηε ζσζηή απάληεζε)

1 Σν κήθνο ηνπ ηειεπηαίνπ δηαζθειηζκνχ πξηλ ηελ απνγείσζε

2 Ζ νξηδφληηα ηαρχηεηα ηνπ ΚΜ θαηά ηελ επαθή 3 Ζ ζέζε ηνπ ΚΜ θαηά ηελ επαθή

4 Ζ θαηαθφξπθε ηαρχηεηα ηνπ ΚΜ θαηά ηελ επαθή

Απάληεζε 8 3

Άζθεζε 9 Καηά ηελ εθηέιεζε ηνπ ζεξβίο ζην ηέληο ζα επηιέγακε ηελ θαηαγξαθή ηεο ειεθηξνκπνγξα-

θηθήο δξαζηεξηφηεηαο απφ ηνπο εμήο κχεο (Δπηιέμηε ηε ζσζηή απάληεζε)

1 Έζσ ζηξνθείο ηνπ ψκνπ θαη νξζφ θνηιηαθφ

2 Έμσ ζηξνθείο ηνπ ψκνπ θαη νξζφ θνηιηαθφ 3 Έζσ ζηξνθείο ηνπ ψκνπ θαη ινμνχο θνηιηαθνχο

4 Έμσ ζηξνθείο ηνπ ψκνπ θαη ινμνχο θνηιηαθνχο

267

Απάληεζε 9 3

Άζθεζε 10 εκαληηθέο ρξνληθέο ζηηγκέο θαηά ηελ εκβηνκεραληθή αλάιπζε ηνπ πεξάζκαηνο ηνπ εκπν-

δίνπ πεξηιακβάλνπλ (Δπηιέμηε ηε ζσζηή απάληεζε)

1 Σν κήθνο θαη ε ζπρλφηεηα δηαζθειηζκνχ

2 Σν κήθνο θαη ν ρξφλνο ηνπ ηειεπηαίνπ δηαζθειηζκνχ

3 Ο ρξφλνο πεξάζκαηνο ηνπ παηήκαηνο ηεο πηήζεο θαη ηεο πξνζγείσζεο 4 Ζ ρξνληθή ζηηγκή ηεο αξρηθήο επαθήο ηεο απνγείσζεο θαη ηεο αξρηθήο πξνζγείσζεο

Απάληεζε 10 4

Άζθεζε 11 Έλαο πξνζδηνξηζηηθφο παξάγνληαο ηεο πξνψζεζεο ηνπ ζψκαηνο θαηά ηελ εθηέιεζε ηεο

ρεξηάο ζηε θνιχκβεζε είλαη (Δπηιέμηε ηε ζσζηή απάληεζε)

1 Ζ γσλία εηζφδνπ

2 Ζ γσλία επίζεζεο 3 Ζ γσλία απνγείσζεο

4 Ζ γσλία απειεπζέξσζεο

Απάληεζε 11 2

267

Απάληεζε 9 3

Άζθεζε 10 εκαληηθέο ρξνληθέο ζηηγκέο θαηά ηελ εκβηνκεραληθή αλάιπζε ηνπ πεξάζκαηνο ηνπ εκπν-

δίνπ πεξηιακβάλνπλ (Δπηιέμηε ηε ζσζηή απάληεζε)

1 Σν κήθνο θαη ε ζπρλφηεηα δηαζθειηζκνχ

2 Σν κήθνο θαη ν ρξφλνο ηνπ ηειεπηαίνπ δηαζθειηζκνχ

3 Ο ρξφλνο πεξάζκαηνο ηνπ παηήκαηνο ηεο πηήζεο θαη ηεο πξνζγείσζεο 4 Ζ ρξνληθή ζηηγκή ηεο αξρηθήο επαθήο ηεο απνγείσζεο θαη ηεο αξρηθήο πξνζγείσζεο

Απάληεζε 10 4

Άζθεζε 11 Έλαο πξνζδηνξηζηηθφο παξάγνληαο ηεο πξνψζεζεο ηνπ ζψκαηνο θαηά ηελ εθηέιεζε ηεο

ρεξηάο ζηε θνιχκβεζε είλαη (Δπηιέμηε ηε ζσζηή απάληεζε)

1 Ζ γσλία εηζφδνπ

2 Ζ γσλία επίζεζεο 3 Ζ γσλία απνγείσζεο

4 Ζ γσλία απειεπζέξσζεο

Απάληεζε 11 2