Δημιουργός: eva-edu

Όταν είµαστε µωρά δενµεγαλώνουµε αρχίζουµελέµε πολλές λέξεις. Οικανένας δεν ειναι ίδιοςζωάκια δεν µπορούν νατου φωνούλα. Μερικοί άνθ

γιατί µένουν σε άλλη χώρατα παιδιά µεγαλώσουν πηγαίνουνόσες λεξούλες λένε µε το

Τα ζώα µιλάνε µε λέξεις ή µε

Όλοι οι άνθρωποι µιλάνε µε τον

∆εν µπορώ να µιλήσω

Όταν

xristx.blogspot.gr Χρήστος Χαρμπής

είµαστε µωρά δεν µπορούµε να µιλήσουµε καθόλουµεγαλώνουµε αρχίζουµε να λέµε λίγες λέξεις και µετά µαθαίνουµε

λέξεις. Οι άνθρωποι δεν µιλάνε µε τον ίδιο τρόποειναι ίδιος µε τον άλλον. Όλοι είµαστε διαφορετικοίµπορούν να πούν λέξεις αλλά βγάζουν το καθένα

φωνούλα Μερικοί άνθρωποι µιλάνε ξένες γλώσσες όπωςσε άλλη χώρα την Αγγλία. ∆εν µένουν στην Ελλάδα

µεγαλώσουν πηγαίνουν στο σχολείο και µαθαίνουν ναλένε µε το στόµα τους.

µε λέξεις ή µε φωνούλες; ..........................................................

άνθρωποι µιλάνε µε τον ίδιο τρόπο; .....................................................

Θα πάω βόλτα άλλη µέρα.

Έµαθα να µιλάω

Νιάου

Όταν θέλουµε να µιλήσουµε για ένα πράγµαδεν το ξέρουµε ή δεν το θυµόµαστε ή δενθέλουµε να πούµε το όνοµά του µιλάµε

αόριστες αντωνυµίες

Αόριστες αντωνυµίες είναι οι λέξεις

Κάποιος- κάποια-κάποιο Ένας

Άλλος-άλλη-άλλο, καθένας, κάθε ,

Χρήστος Χαρμπής

µιλήσουµε καθόλου. Όταν και µετά µαθαίνουµε να

τον ίδιο τρόπο γιατί είµαστε διαφορετικοί. Τα

βγάζουν το καθένα την δικιά γλώσσες όπως Αγγλικά

µένουν στην Ελλάδα. Όταν αίνουν να γράφουν

; ..........................................................

; .....................................................

Hello!

για ένα πράγµα που θυµόµαστε ή δεν

όνοµά του µιλάµε µε

είναι οι λέξεις :

Ένας-µία-ένα

καθένας κάθε , κάτι

ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΑΝΑ ΜΑΘΗΜΑ ΚΑΙ ΦΑΙΝΟΜΕΝΟ ΣΤΗΝ ΕΝΟΤΗΤΑ 10 4/3/2013

ΓΛΩΣΣΑ ∆΄ ∆ΗΜΟΤΙΚΟΥ - 3 - Θοδωρής Βούγας

ΜΑΘΗΜΑ 2Ο Αόριστες λέγονται οι αντωνυµίες που φανερώνουν ένα πρόσωπο ή ένα πράγµα αόριστα, αφηρηµένα χωρίς να το λένε ποιο, ποιος ή τι είναι. Αυτές είναι:

Ένας, µια, ένα

Καθένας, καθεµιά, καθένα

Κάποιος, κάποια, κάποιο

Κανένας, καµιά, κανένα

Κάµποσος, κάµποση, κάµποσο

Κάθε

Μερικοί, µερικές µερικά

Άλλος, άλλη, άλλο

Κάτι, κατιτί, καθετί

(ο, η, το) δείνα, τάδε

Τίποτα Π.χ. Είδα ένα φίλο σου, άκουσα κάποια είδηση, θέλω να σου πω κάτι, µάζεψα κάµποσα µήλα, ∆εν άκουσα τίποτα, Άλλος για τη βάρκα µας, Ο τάδε έκανε αυ-τό.....κτλ.

1. Να συµπληρώσετε τις παρακάτω προτάσεις βάζοντας την κατάλληλη αόριστη αντωνυµία, από τις αντωνυµίες της παρένθεσης, όπως στο παράδειγµα.

(κάποια, κάµποση, κάποιος, κάτι, κανένα, καθένας, καµία κάµποση, άλλος, κάµποσα, κάποιος, κανένας, καθετί, τάδε, τίποτα, κάθε, µερικοί, µερικές, µερικά)

∆εν απαντώ σε κανένα σας. .

Ο .....................................να δώσει ότι µπορεί.

Ήρθε και µου είπε ...............................

∆ε θα απαντήσω σε ................................ερώτηση σας.

∆εν βρήκε ...................................... .

Μαζεύει το........................................που θα βρει.

Πήρε...........................................χρήµατα.

∆εν ήταν αυτός ήταν ο .................................... .

∆εν ήρθε .........................................όση ώρα περίµενα.

Περίµενα .......................................ώρα.

ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΑΝΑ ΜΑΘΗΜΑ ΚΑΙ ΦΑΙΝΟΜΕΝΟ ΣΤΗΝ ΕΝΟΤΗΤΑ 10 4/3/2013

ΓΛΩΣΣΑ ∆΄ ∆ΗΜΟΤΙΚΟΥ - 4 - Θοδωρής Βούγας

Να έρθεις.......................................ώρα.

Μου είπε ότι ήρθε ο .......................................... .

Ήρθε.....................................και µου είπε τα νέα.

Θα τα πούµε...............................στιγµή.

Είχε .......................................δύναµη. ........................... πράγµα στο καιρό του και ο κολιός τον Αύγουστο. Ο Γιάννης πήρε ................................ µέρες άδεια. Θα φάτε ................................... τυροπιτάκια.

2. Να συµπληρώσεις τα κενά των παρακάτω προτάσεων χρησιµοποιώντας µια από τις Αόριστες αντωνυµίες που βρίσκονται στις παρενθέσεις. .................................( µερικά, τίποτα) πράγµατα δεν πρέπει να λέγονται.

Πήρε ....................... (µια, κάποια) µεγάλη απόφαση , να φύγει από το χωριό.

.............................(κάτι, καθετί) που λες θα χρησιµοποιηθεί εναντίον σου.

∆εν υπάρχει ....................................(κάµποση, καµία) περίπτωση να µην πάω στο

χωριό.

Στο Καρναβάλι νιώθεις..................................(καθένας, άλλος) άνθρωπος.

............................(κάποια, κάθε) ηλικία έχει την οµορφιά της.

Ντυθήκαµε τόσο καλά που ...................................(κάποιος, κανένας) δεν µας γνώρισε.

Να σταµατήσουν τις ειρωνείες .................................( κάµποσοι, µερικοί).

..............................(κανείς, καθένας) δεν µπορεί να προβλέψει τους σεισµούς.

Μας πήρε ................................ (µερική, κάµποση) ώρα να καταλάβουµε το πρόβληµα.

Το αχώριστο µόριο -α- το χρησιµοποιούµε στις σύνθετες λέξεις ως πρώτο συνθετι-

κό, γιατί δεν µπορεί να βρίσκεται µόνο του στο λόγο. Το αχώριστο µόριο -α-

µπροστά από φωνήεν γίνεται -αν- .

Μερικές φορές για να δηλώσου την έλλειψη, την στέρηση και για πούµε το ακριβώς

αντίθετο βάζουµε µπροστά το -α- ή το -αν-

π.χ. α + αλάτι = ανάλατος , α + ύπνος = άυπνος.

ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΑΝΑ ΜΑΘΗΜΑ ΚΑΙ ΦΑΙΝΟΜΕΝΟ ΣΤΗΝ ΕΝΟΤΗΤΑ 10 4/3/2013

ΓΛΩΣΣΑ ∆΄ ∆ΗΜΟΤΙΚΟΥ - 5 - Θοδωρής Βούγας

1. Φτιάξε τις αντίθετες λέξεις χρησιµοποιώντας το αχώριστο µόριο –α- ή το -αν-, όπως στο παράδειγµα.

α +

γνωστός άγνωστος δυνατός καθιστός βραστός φυσικός τρωτός ηθικός ταιριαστός φιλόξενος νοητός

αν +

άξιος ήσυχος ισχυρός ευθύνη εγκέφαλος έντιµος εκφραστικός έτοιµος ισχυρός επίσηµος επιθυµητός ικανός

Α!!!!! Ά-πιαστη είµαι µε το αχώρι-στο µόριο !!!! ΑΝ!!!!! ∆ιαβάσετε κάµποσο θα τα µάθετε!!!

96

ΓΓλλωωσσσσιικκήή ααυυττοοββιιοογγρρααφφίίαα παραγωγή και σύνθεση λέξεων βλ. σελ. 44

Αόριστες α

ντωνυµίες

Οι αντωνυµίες που φανερώνουν αόριστα ένα πρόσωπο, ένα ζώο ή ένα

πράγµα χωρίς να το ονοµάζουν, λέγονται αόριστες αντωνυµίες.

Οι αόριστες αντωνυµίες είναι οι εξής:

• ένας, µία (µια), ένα ( µόνο στον ενικό αριθµό και είναι ι ίδια µε το

αριθµητικό και µε το αόριστο άρθρο)

π.χ. Ξέρω έναν µε αυτό το όνοµα. • Κανένας (κανείς), καµία (καµιά), κανένα (µόνο στον ενικό αριθµό)

π.χ. Κανείς δεν πρέπει να παραβεί τις εντολές µου) • κάθε (δεν κλίνετε και συνηθίζεται σαν επίθετο, µε άρθρο ή χωρίς άρθρο, µε

ονόµατα κάθε πτώσης)

π.χ. Κάθε µέρα ξυπνάω στις 7.15 π.µ. • καθένας, καθεµιά (καθεµία), καθένα (µόνο στον ενικό αριθµό)

π.χ. Ο καθένας πρέπει να κοιτάζει τη δουλειά του. • κάποιος, κάποια, κάποιο (και στους δύο αριθµούς)

π.χ. Κάποια µέρα θα µάθεις την αλήθεια.

• καµπόσος, κάµποση, κάµποσο (και στους δύο αριθµούς)

π.χ. Αγόρασε κάµποσα βιβλία στο βιβλιοπωλείο. • άλλος, άλλη, άλλο (και στους δύο αριθµούς)

π.χ. Αν δεν µπορείς σήµερα, έλα άλλη µέρα. • µερικοί, µερικές, µερικά

π.χ. Έχω να κάνω µερικά ψώνια ακόµα. • κάτι, κατιτί

π.χ. Κάτι πρέπει να έγινε και θύµωσε. • καθετί

π.χ. Μην αντιδράς σε καθετί που λέω.

• τίποτε (τίποτα)

π.χ. ∆εν γνωρίζω τίποτα για το θέµα. • (ο, η, το) δείνα, (ο, η, το) τάδε (δεν κλίνονται)

π.χ. Με έστειλε στο τάδε µέρος να βρω τον Παύλο.

97

Ασκήσεις

1. Να συµπληρώσεις τα κενά των παρακάτω προτάσεων µε την κατάλληλη

αόριστη αντωνυµία.

α) Έσκυψε και µου είπε ……………………………………………… στο αυτί.

β) Φαίνεται πως ……………………………………………… παιδιά δεν άκουσαν αυτό

που είπα.

γ) ∆ε θα βρεις ……………………………………………… εκεί που ψάχνεις.

δ) Οι γονείς µου µου δίνουν ……………………………………………… χρήµατα για

χαρτζιλίκι ……………………………………………… εβδοµάδα.

ε) Ο Πέτρος έφαγε ……………………………………………… τυροπιτάκια και χόρτασε.

στ) ∆εν ήρθε ……………………………………………… παιδί για να παίξουµε, γι’ αυτό

κι εγώ ……………………………………………… φορά δε θα τα καλέσω.

ζ) ……………………………………………… από τους γείτονες πρέπει να χτύπησε το

κουδούνι.

η) ……………………………………………… φορά κι ………………………………………………

καιρό ήταν τρία γουρουνάκια.

Χ

√È ·fiÚÈÛÙ˜ ·ÓÙˆÓ˘Ì›Â˜

∞fiÚÈÛÙ˜ ϤÁÔÓÙ·È ÔÈ ·ÓÙˆÓ˘Ì›Â˜ Ô˘ ÙȘ ¯ÚËÛÈÌÔÔÈԇ̠ÁÈ· ¤Ó·

ÚfiÛˆÔ, ÒÔ ‹ Ú¿ÁÌ· Ô˘ ‰ÂÓ ÙÔ ÔÓÔÌ¿˙Ô˘ÌÂ, ›Ù ÁÈ·Ù› ‰ÂÓ ÙÔ Í¤-

ÚÔ˘Ì ›Ù ÁÈ·Ù› ‰Â ı¤ÏÔ˘ÌÂØ .¯.:

∫¿ÔÈÔ˜ ÂÚÈ̤ÓÂÈ ¤Íˆ.

∫·Ó›˜ ‰Â ϤÂÈ ÙÈ ¤ÁÈÓÂ.

√È ·fiÚÈÛÙ˜ ·ÓÙˆÓ˘Ì›Â˜ Â›Ó·È ÔÈ ÂÍ‹˜:

1. ¤Ó·˜, ÌÈ·, ¤Ó· (ÎÏ›ÓÂÙ·È ÌfiÓÔ ÛÙÔÓ ÂÓÈÎfi ·ÚÈıÌfi, fiˆ˜ ÙÔ ·ÚÈı-

ÌËÙÈÎfi ¤Ó·˜, Ì›· [ÌÈ·], ¤Ó·)Ø .¯. ŒÓ·˜ ·ÚÈÔ˜ Û ËÙ¿ÂÈ.

2. ηӤӷ˜ (ηÓ›˜), ηÌÈ¿ (η̛·), ηӤӷ (ÎÏ›ÓÂÙ·È ÌfiÓÔ ÛÙÔÓ

ÂÓÈÎfi ·ÚÈıÌfi)Ø .¯. ∫·Ó¤Ó·˜ ‰ÂÓ ÙÔÓ ¿ÎÔ˘ÛÂ.

3. οÔÈÔ˜, οÔÈ·, οÔÈÔ (ÎÏ›ÓÂÙ·È Î·ÓÔÓÈο Î·È ÛÙÔ˘˜ ‰‡Ô

·ÚÈıÌÔ‡˜, fiˆ˜ Ù· ›ıÂÙ· Û -Ô˜, -·, -Ô)Ø .¯. ∫¿ÔÈÔ˜ ‹ÚıÂ.

4. ¿ÏÏÔ˜, ¿ÏÏË, ¿ÏÏÔ (ÎÏ›ÓÂÙ·È Î·ÓÔÓÈο Î·È ÛÙÔ˘˜ ‰‡Ô ·ÚÈıÌÔ‡˜,

fiˆ˜ Ù· ›ıÂÙ· Û -Ô˜, -Ë, -Ô)Ø .¯. £· ¿ˆ ÌÈ· ¿ÏÏË ÊÔÚ¿.

5. ÌÂÚÈÎÔ›, ÌÂÚÈΤ˜, ÌÂÚÈο (ÎÏ›ÓÂÙ·È ÌfiÓÔ ÛÙÔÓ ÏËı˘ÓÙÈÎfi ·ÚÈı-

Ìfi)Ø .¯. ªÂÚÈο ·È‰È¿ ‰ÂÓ ÙÔ Í¤ÚÔ˘Ó ·˘Ùfi.

6. οÙÈ, ηÙÈÙ› (‰ÂÓ ÎÏ›ÓÔÓÙ·È)Ø .¯. ªÔ˘ ¤‰ˆÛ οÙÈ. – ¶¿Ú’ ÙÔ˘ ηÙÈÙ›.

7. Ù›ÔÙ (Ù›ÔÙ·) (‰ÂÓ ÎÏ›ÓÂÙ·È)Ø .¯. ¢Â ı¤Ïˆ Ù›ÔÙ·.

8. οÌÔÛÔ˜, οÌÔÛË, οÌÔÛÔ (ÎÏ›ÓÂÙ·È Î·ÓÔÓÈο Î·È ÛÙÔ˘˜

‰‡Ô ·ÚÈıÌÔ‡˜, fiˆ˜ Ù· ›ıÂÙ· Û -Ô˜, -Ë, -Ô)Ø .¯. ΔÔ˘ ¿ÚÈÛ·Ó Î¿-

ÌÔÛ· Ú¿ÁÌ·Ù·.

9. οı (‰ÂÓ ÎÏ›ÓÂÙ·È) – ηı¤Ó·˜, ηıÂÌÈ¿ (ηıÂÌ›·), ηı¤Ó· (ÎÏ›-

ÓÂÙ·È ÌfiÓÔ ÛÙÔÓ ÂÓÈÎfi ·ÚÈıÌfi)Ø .¯. §¤ÂÈ Ù· ›‰È· οı ÊÔÚ¿. – ∫·-

ı¤Ó·˜ › ٷ ‰Èο ÙÔ˘.

10. ηıÂÙ› (‰ÂÓ ÎÏ›ÓÂÙ·È)Ø .¯. ¢È·‚¿˙ÂÈ ÙÔ Î·ıÂÙ›.

11. (Ô, Ë, ÙÔ) ‰Â›Ó· – (Ô, Ë, ÙÔ) Ù¿‰Â (‰ÂÓ ÎÏ›ÓÔÓÙ·È)Ø .¯. ¢ÂÓ Ú¤ÂÈ

Ó’ ·ÎÔ‡˜ ÙÈ Ï¤ÂÈ Ô ‰Â›Ó· Î·È Ë Ù¿‰Â.

135

∏ ÁÚ·ÌÌ·ÙÈ΋ ÙÔ˘ Ì·ı‹Ì·ÙÔ˜

10 ENOTHTA D DHM. 14-11-07 15:31 ™ÂÏ›‰·135

ÛÂÏ. 86

√ Û˘ÁÁڷʤ·˜ ÛÙË «ÁψÛÛÈ΋ ·˘ÙÔ‚ÈÔÁÚ·Ê›·» ÙÔ˘ ÁÚ¿ÊÂÈ Ò˜ ÁÓÒ-ÚÈÛ ÙË °ÏÒÛÛ·.

ñ ªÂ ÔÈÔÓ ÙÚfiÔ Ô Û˘ÁÁڷʤ·˜ ¤Ì·ı ӷ ÌÈÏ¿ÂÈ;

√ Û˘ÁÁڷʤ·˜ Ì¿˜ ϤÂÈ ˆ˜ ¤Ì·ı ӷ ÌÈÏ¿ÂÈ fiˆ˜ ¤Ì·ı ӷ ÙÚÒÂÈ, Ó·

ÂÚ·Ù¿ÂÈ Î·È Ó· ÙÚ·‚¿ÂÈ Ù· Á¤ÓÈ· ÙÔ˘ ·Ù¤Ú· ÙÔ˘. ∫·Ù¤ÎÙËÛ ‰ËÏ·‰‹

·˘Ù‹ ÙË ÁÓÒÛË ÌÂ Ê˘ÛÈÎfi ÙÚfiÔ ·ÎÔ‡ÁÔÓÙ·˜ fiÏÔ˘˜ ÙÔ˘˜ ¿ÏÏÔ˘˜ Á‡Úˆ

ÙÔ˘ Ô˘ ÌÈÏÔ‡Û·Ó.

ñ ¶Ò˜ ηٿϷ‚ fiÙÈ ÌfiÓÔ ÔÈ ¿ÓıÚˆÔÈ ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ÌÈÏ¿ÓÂ;

∞˘Ùfi ÙÔ Î·Ù¿Ï·‚ fiÙ·Ó ÚÔÛ¿ıËÛ ӷ οÓÂÈ ÙË Á¿Ù· ÙÔ˘ ÛÈÙÈÔ‡ Ó· ÌÈ-

Ï‹ÛÂÈ Û·Ó ÎÈ ·˘ÙfiÓ Î·È, ·Ú¿ Ù· ‚·Û·ÓÈÛÙ‹ÚÈ· Ô˘ Ù˘ ¤Î·ÓÂ, ‰ÂÓ ÙÔ Î·-

1

136 ∂¡√Δ∏Δ∞ 10 §¤ÍÂȘ ÊÙÂÚÔ˘Á›˙Ô˘Ó ¤Ú·, Ù·ÍÈ‰Â‡Ô˘Ó ÛÙÔÓ ·Á¤Ú·

Π Α ΡΑ Τ Η Ρ Η Σ Ε Ι Σ

ñ ŸÛ˜ ·fi ÙȘ ·fiÚÈÛÙ˜ ·ÓÙˆÓ˘Ì›Â˜ ÎÏ›ÓÔÓÙ·È ‰ÂÓ ¤¯Ô˘Ó ÎÏËÙÈ΋ÙÒÛË.

ñ ™Â ÌÈ· ·Ï‹ ÚfiÙ·ÛË Ô˘ ¤¯ÂÈ ÙË ÌÔÚÊ‹ ÀÔΛÌÂÓÔ – ƒ‹Ì· – ∞ÓÙÈΛ-ÌÂÓÔ ‹ ÀÔΛÌÂÓÔ – ƒ‹Ì· – ∫·ÙËÁÔÚÔ‡ÌÂÓÔ ÙÔ ˘ÔΛÌÂÓÔ, ÙÔ ·ÓÙÈΛ-ÌÂÓÔ ‹ ÙÔ Î·ÙËÁÔÚÔ‡ÌÂÓÔ ÌÔÚ› Ó· Â›Ó·È ÌÈ· ·fiÚÈÛÙË ·ÓÙˆÓ˘Ì›· (‹¿ÏÏÔ˘ ›‰Ô˘˜ ·ÓÙˆÓ˘Ì›·), ·ÊÔ‡ ÔÈ ·ÓÙˆÓ˘Ì›Â˜ ÁÂÓÈο Ì·›ÓÔ˘Ó ÛÙËı¤ÛË ÔÓÔÌ¿ÙˆÓØ .¯.:

ΔÔ ·È‰› ›‰Â οÔÈÔÓ.

(À) (ƒ) (∞)

∫¿ÔÈÔ˜ ›‰Â ÙÔ ·È‰›.

(À) (ƒ) (∞)

∞˘Ùfi ‰ÂÓ Â›Ó·È Ù›ÔÙ·.

(À) (ƒ) (∫)

⎧ ⎪ ⎨ ⎪ ⎩ ⎧ ⎨ ⎩ ⎧ ⎪ ⎨ ⎪ ⎩

⎧ ⎪ ⎨ ⎪ ⎩ ⎧ ⎨ ⎩ ⎧ ⎪ ⎨ ⎪ ⎩

⎧ ⎨ ⎩ ⎧ ⎪ ⎨ ⎪ ⎩ ⎧ ⎨ ⎩

μÈ‚Ï›Ô ÙÔ˘ Ì·ıËÙ‹

10 ENOTHTA D DHM. 14-11-07 15:31 ™ÂÏ›‰·136

∂∂∂∂∂∂∂¡¡¡¡¡¡¡¡¡¡√√√√√√√√∆∆∆∆∆∆∏∏∏∏∏∏∆∆∆∆∆∆∆∞∞∞∞∞ 888::: MMMMMMÈÈÈÏÏÏÏÒÒÒÒÒ ÁÁÁÁÁÁÁÁÈÈ·· ··ÓÓıııÓıÓıÚÚÚÚÒÒÒÔ˘˜, ˙Ò·... Ì ¿ÏÏÔ ÙÚfiÔ

121

88..88 AAfifiÚÚÈÈÛÛÙÙ˜ ··ÓÓÙÙˆÓÓ˘ÌÌ››Â˜

¤Ó·˜ – Ì›· – ¤Ó·Î¿ÔÈÔ˜ – οÔÈ· – οÔÈÔ

οıÂ, ηı¤Ó·˜ – ηıÂÌÈ¿ (ηıÂÌ›·) – ηı¤Ó·Ô Ù¿‰Â

Ô ‰Â›Ó·Î·Ó¤Ó·˜ (ηÓ›˜) – η̛· (ηÌÈ¿) – ηӤӷ

ηıÂÙ›Ù›ÔÙ· (Ù›ÔÙÂ)

ÌÂÚÈÎÔ› – ÌÂÚÈΤ˜ – ÌÂÚÈο¿ÏÏÔ˜ – ¿ÏÏË – ¿ÏÏÔ

οÌÔÛÔ˜ – οÌÔÛË – οÌÔÛÔ

∆È ·Ú¿ÍÂÓË fiÏË ÙÔ§ÔÓ‰›ÓÔ! ¢ÂÓ ÌÔÚ›˜ Ó· ‰ÂȘ ÙË

̇ÙË ÛÔ˘ ·fi ÙËÓ ÔÌ›¯ÏË. °ÂÌ¿ÙÔ ÎfiÛÌÔ,fï˜. ∫∫¿¿ÔÔÈÈÔÔÈÈ ËÁ·›ÓÔ˘Ó ÁÚ‹ÁÔÚ· ÛÙȘ

‰Ô˘ÏÂȤ˜ ÙÔ˘˜. ÕÕÏÏÏÏÔÔÈÈ ¯·˙Â‡Ô˘Ó ÙȘ ‚ÈÙÚ›Ó˜,ÁÂÌ¿Ù˜ ·ÎÚÈ‚¿ ÚÔ‡¯·. ∫∫¿¿ÌÌÔÔÛÛÔÔÈÈ Û˘˙ËÙ¿Ó ÌÂ

Ê›ÏÔ˘˜ Î·È Û¯ÔÏÈ¿˙Ô˘Ó ÙÔ Îη·ııÂÂÙÙ››. ªªÂÂÚÚÈÈÎÎÔÔ››¿ÏÏÔÈ ÁÂ˘Ì·Ù›˙Ô˘Ó Û ÂÛÙÈ·ÙfiÚÈ·. ∞! ∫È

¤¤ÓÓ··˜ ·Ú·ÙËÚ› Ì ÙÔ ÛÙfiÌ··ÓÔȯÙfi. ∂°ø!

∞˘Ù¤˜ ÔÈ ·ÓÙˆÓ˘Ì›Â˜ ϤÁÔÓÙ·È·fiÚÈÛÙ˜, ÂÂȉ‹ ‰ÂÓ ÔÚ›˙Ô˘Ó·ÎÚÈ‚Ò˜ ÁÈ· ÔÈÔÓ ¿ÓıÚˆÔ, ÔÈÔ˙ÒÔ ‹ ÔÈÔ Ú¿ÁÌ· ÌÈÏ¿ÌÂ.

∆∆ÈÈ ÓÓ·· ıı˘ÌÌ¿¿ÌÌ··ÈÈ fifiÙÙ··ÓÓ ÁÁÚÚ¿¿Êʈ

ñ ∏ ·Ó·ÊÔÚÈ΋ ·ÓÙˆÓ˘Ì›· fi,ÙÈ ·›ÚÓÂÈ ¿ÓÙÔÙ ˘Ô‰È·ÛÙÔÏ‹, ÂÓÒ ÔÂȉÈÎfi˜ Û‡Ó‰ÂÛÌÔ˜ fiÙÈ ‰ÂÓ ·›ÚÓÂÈ ÔÙ¤ ˘Ô‰È·ÛÙÔÏ‹.

ñ ∏ ÂÚˆÙËÌ·ÙÈ΋ ·ÓÙˆÓ˘Ì›· ÔÈÔ˜ – ÔÈ· – ÔÈÔ Î·ıÒ˜ Î·È Ë ¿ÎÏÈÙËÂÚˆÙËÌ·ÙÈ΋ ·ÓÙˆÓ˘Ì›· ÙÈ ‰ÂÓ ÙÔÓ›˙ÔÓÙ·È.

ñ √È ·fiÚÈÛÙ˜ ·ÓÙˆÓ˘Ì›Â˜ ηı¤Ó·˜ – ηıÂÌÈ¿ (ηıÂÌ›·) – ηı¤Ó·,ηӤӷ˜ (ηÓ›˜) – η̛· (ηÌÈ¿) – ηӤӷ Î·È Î·ıÂÙ› ÁÚ¿ÊÔÓÙ·ÈÛ·Ó ÌÈ· ϤÍË.

∆∆ÈÈ ıı·· ıı˘ÌÌ¿¿ÌÌ··ÈÈ ÁÁÈÈ··...... ÙÙÈȘ ··ÓÓÙÙˆÓÓ˘ÌÌ››Â˜

1. √È ·ÓÙˆÓ˘Ì›Â˜ ·ÓÙÈηıÈÛÙÔ‡Ó ÔÓÔÌ·ÙÈΤ˜ ÊÚ¿ÛÂȘ.

2. √È ·ÓÙˆÓ˘Ì›Â˜ ‰Â Û¯ËÌ·Ù›˙Ô˘Ó ÎÏËÙÈ΋.

3. √È ·ÓÙˆÓ˘Ì›Â˜ Â›Ó·È ÔÎÙÒ ÂȉÒÓ: ÚÔÛˆÈΤ˜, ÎÙËÙÈΤ˜, ·˘-ÙÔ·ı›˜, ‰ÂÈÎÙÈΤ˜, ÔÚÈÛÙÈΤ˜, ·Ó·ÊÔÚÈΤ˜, ÂÚˆÙËÌ·ÙÈΤ˜Î·È ·fiÚÈÛÙ˜.

Εργασία: Υπογραµµίζω τις αντωνυµίες και τις γράφω στη σωστή στήλη.

Ποιος θέλει να παίξει ποδόσφαιρο;

Θα παίξουµε µε το δικό µου παιχνίδι.

Μόνο ο εαυτούλης σου σε νοιάζει και τίποτε άλλο.

Τι έγινε µ΄ εσάς τους δυο και δε µιλιέστε;

Πόσο χρονών είσαι;

Ποιος θα µε βοηθήσει να λύσω το πρόβληµα;

Μερικά πράγµατα δε λέγονται.

Δε µου είπες πώς τα περάσατε χθες;

Πότισες τον κήπο σου;

Κάνει υγιεινή διατροφή γιατί προσέχει που τον αυτό του.

Η µαµά είπε στο γιο της να πιει το γάλα του. Αγιώτου Μαριάννα

Αντωνυµίες

Προσωπικές (συνοδεύουν

ρήµα)

Κτητικές (ακολουθούν

µετά από

ουσιαστικό)

Αυτοπαθείς Ερωτηµατικές Αόριστες Οριστικές Δεικτικές Αναφορικές

εγώ, εσύ, αυτός δικός µου,

δικός σου,

δικός του

κ.τ.λ

ο εαυτός µου, ο

εαυτός σου

κ.τ.λ

ποιος, πόσος, τι ένας,

κανένας,

καθένας,

κάτι κατιτί,

µερικοί,

τίποτε,

κάµποσος,

τίποτε,

κάποιος,

κ.τ.λ

ίδιος, µόνος αυτός,

εκείνος,

τούτος,

τόσος,

τέτοιος

ό,τι, που,

οποίος,

όποιος, όσος

Όνομα:………………………… 28/03/12 Μάθημα: Γλωσσική αυτοβιογραφία Ερωτήσεις κατανόησης κειμένου

1. Ποιο ζώο τυραννούσε το παιδί της ιστορίας και γιατί; ……………………………………………………………………………………………………………………………… 2. Πώς κατάλαβε ότι κάποιο άνθρωποι δε μιλούν την ίδια γλώσσα με αυτόν;

……………………………………………………………………………………………………………………………… 3. Ποια ήταν τα καινούρια «παιχνίδια» που έφερε ο δάσκαλος στο παιδί;

...................................................................................................

................................................................................................... 4. Τι εννοεί το παιδί της ιστορίας με την τελευταία του φράση «Άρχισα να γίνομαι σοφός»;

……………………………………………………………………………………………………………………………… Λεξιλόγιο: Λέξεις που έχουν αρχαία ελληνική ρίζα. Άσκηση : Βρες λέξεις που να προέρχονται από τις λέξεις οφθαλμός (μάτι):…………………………………….. παις (παιδί) :….............................................................. χειρ (χέρι) :…………………………………………… ώτα (αυτιά):……………………………………………

Γράψε τι μέρος του λόγου είναι οι παρακάτω λέξεις (ρήμα, άρθρο, ουσιαστικό, επίθετο,

επίρρημα, αντωνυμία). ελληνική =…………………, ο= …………………….., τώρα = ……………………, ταιριάζει = ………………..., ο εαυτός τους = ………., ποια = ……………………, θερμόμετρο = …………….., τους = …………………, πιο = ……………………, θα φύγουν = ………………, κόκκινος = ……………., κείμενο = …………………, εφημερίδα = ………………, πριν = …………………., τι = ……………………….., πονόλαιμος = …………….., της = ………………….., μπορούν = ……………….., ρίμα = ……………………., διπλανό = ……………..., προσέξτε = ………………., είναι = ……………………., πόσος = …………………, τις = ………………………

Την Παρασκευή θα κάνουμε Επαναληπτικό στη Γλώσσα. Κάνε επανάληψη στους χρόνους, στα μέρη του λόγου, ευθύς – πλάγιος λόγος, ποιο – πιο, κυριολεξία – μεταφορά.

1. Να συµπληρώσεις τα κενά µε την κατάλληλα αόριστη αντωνυµία.

Έσκυψε και µου είπε ______________ στο αυτί.

Φαίνεται πως _______________ παιδιά δεν άκουσαν αυτό που είπαµε.

Δε θα βρεις _______________ εκεί που ψάχνεις.

Οι γονείς µου µού δίνουν _____________ χρήµατα για χαρτζιλίκι.

Ο Πέτρος έφαγε ______________ τυροπιτάκια και χόρτασε.

_______________ από τους γείτονες πρέπει να χτύπησε το κουδούνι.

_________ φορά κι _____________ καιρό ήταν τρία γουρουνάκια.

2. Να γράψεις µε µία σύνθετη λέξη πώς λέγεται αυτός που:

δεν έχει µυαλό άµυαλος

δεν έχει φωνή _________________________

δεν έχει ψυχή _________________________

δεν έχει πίστη _________________________

δεν έχει ταλέντο _________________________

δε συµβιβάζεται _________________________

δε φυλάσσεται _________________________

3. Να γράψεις για κάθε λέξη την αντίθετή της σύνθετη µε πρώτο

συνθετικό το α- ή αν-.

• πιθανός απίθανος • επιθυµητός ______________

• ταιριαστός ______________ • επιθυµητός ______________

• φυσικός ______________ • αξιόπιστος ______________

• επίσηµος ______________ • σεµνός ______________

• ηθικός ______________ • έτοιµος ______________

4. Να υπογραµµίσεις στις προτάσεις τις αόριστες

αντωνυµίες.

Κάθε άνθρωπος έχει τη δική του προσωπικότητα.

Σε ζήτησε ένας ηλικιωµένος κύριος, για να σε ρωτήσει κάτι.

Πέρνα από το σπίτι καµιά µέρα να τα πούµε.

Δεν υπάρχει καµία πιθανότητα να γίνει κάτι τέτοιο.

Πέρασε κάµποση ώρα χωρίς να µας ειδοποιήσει κανένας.

Αντιµετωπίζει µε καχυποψία καθετί που δεν καταλαβαίνει. Παλάνης Αθανάσιος