Γλώσσα ΣΤ΄, επανάληψη 1ης ενότητας: ΄΄Ταξίδια , τόποι,...

140
Επιμέλεια : Χρήστος Χαρμπής http://kritiria.blogspot.gr/ Γλώσσα ΣΤ΄- Επανάληψη 1 ης Ενότητας: ΄΄ Ταξίδια, τόποι, μεταφορικά μέσα ΄΄ Θεωρία Γραμματική Εξάσκηση Επαναληπτικά
  • Upload

    -
  • Category

    Education

  • view

    1.296
  • download

    10

Transcript of Γλώσσα ΣΤ΄, επανάληψη 1ης ενότητας: ΄΄Ταξίδια , τόποι,...

Page 1: Γλώσσα ΣΤ΄, επανάληψη 1ης ενότητας: ΄΄Ταξίδια , τόποι, μεταφορικά μέσα΄΄

Επιμέλεια : Χρήστος Χαρμπής

http://kritiria.blogspot.gr/

Γλώσσα ΣΤ΄- Επανάληψη 1ης Ενότητας:

΄΄ Ταξίδια, τόποι, μεταφορικά μέσα ΄΄

Θεωρία

Γραμματική

Εξάσκηση

Επαναληπτικά

Page 2: Γλώσσα ΣΤ΄, επανάληψη 1ης ενότητας: ΄΄Ταξίδια , τόποι, μεταφορικά μέσα΄΄

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής σελίδα 1

Page 3: Γλώσσα ΣΤ΄, επανάληψη 1ης ενότητας: ΄΄Ταξίδια , τόποι, μεταφορικά μέσα΄΄

Πώς περιγράφουμε ένα πράγμα Κατά την περιγραφή: α. γράφουμε συνήθως σε χρόνο ενεστώτα. β. χρησιμοποιούμε λέξεις και φράσεις που δείχνουν τόπο. γ. ξεκινάμε από τη γενική εντύπωση που δίνει αυτό που περιγράφουμε. δ. περνάμε έπειτα στις λεπτομέρειες. ε. ακολουθούμε μια λογική σειρά, π.χ. από πάνω προς τα κάτω, από έξω προς τα μέσα. στ. γράφουμε τις εντυπώσεις και τα συναισθήματά μας.

Πώς χρησιμοποιούμε τους χρόνους του ρήματος Όταν αφηγούμαστε ή περιγράφουμε κάτι, φροντίζουμε να χρησιμοποιούμε χρόνους που δείχνουν μόνο παρελθόν ή μόνο παρόν ή μόνο μέλλον.

Πώς αφηγούμαστε μια ιστορία Κατά την αφήγηση: α. γράφουμε συνήθως σε χρόνους που δείχνουν παρελθόν ή, σπανιότερα, ενεστώτα, όταν θέλουμε να κάνουμε την αφήγηση πιο ζωντανή. β. ακολουθούμε τη χρονική σειρά των γεγονότων. γ. χρησιμοποιούμε λέξεις και φράσεις που δείχνουν χρόνο.

Παλάνης Αθανάσιος Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής σελίδα 2

Page 4: Γλώσσα ΣΤ΄, επανάληψη 1ης ενότητας: ΄΄Ταξίδια , τόποι, μεταφορικά μέσα΄΄

Πώς μιλάμε για το χτες, το σήμερα, το αύριο (χρόνοι ρημάτων, επιρρήματα, ουσιαστικά, σύνδεσμοι)

Ο χρόνος δηλώνεται με: επιρρήματα, π.χ. αύριο, ουσιαστικά σε αιτιατική ή γενική, π.χ. το πρωί, του χρόνου, προθέσεις με ουσιαστικό ή με επίρρημα, π.χ. από το Σάββατο, από πέρσι κτλ. μετοχές, π.χ. φεύγοντας προτάσεις με τη χρήση συνδέσμων, π.χ. όταν ήρθε… κ.ά. Όλα αυτά λέγονται επιρρηματικοί προσδιορισμοί του χρόνου.

Πώς φτιάχνουμε την περίληψη μιας ιστορίας α. Υπογραμμίζουμε τα κυριότερα σημεία του κειμένου. β. Αρχίζουμε γράφοντας πού και πότε έγιναν τα γεγονότα. γ. Γράφουμε με δικά μας λόγια τα κύρια σημεία που έχουμε υπογραμμίσει. δ. Χρησιμοποιούμε συνδέσμους, επιρρήματα ή φράσεις, για να συνδέσουμε τις προτάσεις και τις περιόδους μεταξύ τους.

Πώς γράφουμε μια ανακοίνωση Γράφουμε σύντομα και με σαφήνεια: α. τον τόπο όπου θα γίνει το γεγονός β. το χρόνο γ. το διοργανωτή δ. τους συμμετέχοντες ε. το πρόγραμμα

Παλάνης Αθανάσιος Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής σελίδα 3

Page 5: Γλώσσα ΣΤ΄, επανάληψη 1ης ενότητας: ΄΄Ταξίδια , τόποι, μεταφορικά μέσα΄΄

Ενότητα 1η: Ταξίδια, τόποι, μεταφορικά μέσα

Ο εκπαιδευτικός: Τουλιόπουλος Φώτης Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής σελίδα 4

Page 6: Γλώσσα ΣΤ΄, επανάληψη 1ης ενότητας: ΄΄Ταξίδια , τόποι, μεταφορικά μέσα΄΄

Στόχοι ενότητας

Πώς περιγράφουμε ένα πράγμα Πώς χρησιμοποιούμε τους χρόνους του ρήματος Πώς αφηγούμαστε μια ιστορία Πώς μιλάμε για το χτες, το σήμερα, το αύριο (χρόνοι

ρημάτων, επιρρήματα, ουσιαστικά, σύνδεσμοι) Πώς φτιάχνουμε την περίληψη μιας ιστορίας Πώς γράφουμε μια ανακοίνωση

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής σελίδα 5

Page 7: Γλώσσα ΣΤ΄, επανάληψη 1ης ενότητας: ΄΄Ταξίδια , τόποι, μεταφορικά μέσα΄΄

Ο θαλασσοπόρος

Θαλασσοπόρος είναι αυτός που διασχίζει τις θάλασσες κάνοντας μακρινά ταξίδια. Διάσημοι θαλασσοπόροι του παρελθόντος είναι οι: Χριστόφορος Κολόμβος Βάσκο ντε Γκάμα Φερδινάνδος Μαγγελάνος Τζέημς Κουκ Οι οποίοι έκαναν τις μεγάλες ανακαλύψεις κατά τον 15ο και 16ο αιώνα

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής σελίδα 6

Page 8: Γλώσσα ΣΤ΄, επανάληψη 1ης ενότητας: ΄΄Ταξίδια , τόποι, μεταφορικά μέσα΄΄

Τα ψάθινα καπέλα Η Μαργαρίτα Λυμπεράκη (1919-2001) γεννήθηκε στην Αθήνα. Εμφανίστηκε στα ελληνικά γράμματα ως πεζογράφος το 1945 με το μυθιστόρημα «Τα δέντρα» και ένα χρόνο αργότερα εξέδωσε το μυθιστόρημα που την έκανε διάσημη: «Τα ψάθινα καπέλα», το οποίο μεταφράστηκε και στα γαλλικά το 1950 και το οποίο παίχτηκε και στην τηλεόραση. Εκείνη τη χρονιά εξέδωσε το έργο της «Τον άλλο Αλέξανδρο». Έχει γράψει σενάρια για ταινίες, μετέφρασε έργα από τα γαλλικά και συνεργάστηκε με την εφημερίδα «Τα Νέα».

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής σελίδα 7

Page 9: Γλώσσα ΣΤ΄, επανάληψη 1ης ενότητας: ΄΄Ταξίδια , τόποι, μεταφορικά μέσα΄΄

Τα ρήματα Ρήματα λέγονται οι λέξεις που φανερώνουν πως ένα πρόσωπο, ζώο ή πράγμα κάνει κάτι (ενεργεί δηλαδή), παθαίνει κάτι ή βρίσκεται σε μια κατάσταση. Παράδειγμα: Ο Γιώργος τρέχει. (κάνει κάτι) Το δέντρο καίγεται. (παθαίνει κάτι) Η Ειρήνη κοιμάται. (βρίσκεται σε μια κατάσταση) Για να δηλώσουν πότε γίνεται αυτό που δηλώνουν χρόνους, ενώ για να δείξουν τι θέλει να δηλώσει το πρόσωπο (βεβαιότητα, επιθυμία, προσταγή) έχουν τις εγκλίσεις. Οι εγκλίσεις είναι τρεις: η οριστική (φανερώνει κάτι το πραγματικό, το βέβαιο), η υποτακτική (φανερώνει μια επιθυμία) και η προστακτική (φανερώνει προσταγή ή ευχή)

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής σελίδα 8

Page 10: Γλώσσα ΣΤ΄, επανάληψη 1ης ενότητας: ΄΄Ταξίδια , τόποι, μεταφορικά μέσα΄΄

Οι χρόνοι του ρήματος Οι χρόνοι του ρήματος είναι οκτώ και είναι οι διαφορετικές μορφές που παίρνει το ρήμα για να μας δείξει πότε γίνεται κάτι. Ενεστώτας: φανερώνει κάτι που γίνεται τώρα εξακολουθητικά ή επαναλαμβάνεται. Γράφω τις ασκήσεις μου. Πηγαίνω στην εκκλησία κάθε Κυριακή. Παρακείμενος: φανερώνει κάτι που έχει γίνει στο παρελθόν και έχει τελειώσει τώρα Το παιχνίδι έχει τελειώσει. Τα παιδιά έχουν φύγει εδώ και ώρα. Παρατατικός: φανερώνει κάτι που γινόταν στο παρελθόν εξακολουθητικά ή με επαναλήψεις. Τα παιδιά έπαιζαν όλη μέρα χθες. Στις διακοπές ξυπνούσα αργά. Αόριστος: φανερώνει κάτι που έγινε στο παρελθόν και φαίνεται σα να έγινε για μια στιγμή. Έκανα τις ασκήσεις μου. Τελείωσα νωρίς σήμερα.

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής σελίδα 9

Page 11: Γλώσσα ΣΤ΄, επανάληψη 1ης ενότητας: ΄΄Ταξίδια , τόποι, μεταφορικά μέσα΄΄

Υπερσυντέλικος: φανερώνει κάτι που είχε γίνε στο παρελθόν τελείωσε πριν γίνει κάτι άλλο. Το παιχνίδι είχε τελειώσει πριν έρθει ο Γιώργος. Η Ειρήνη είχε ήδη φύγει πριν έρθει ο πατέρας. Εξακολουθητικός Μέλλοντας: φανερώνει κάτι που θα γίνει στο παρελθόν εξακολουθητικά ή με επαναλήψεις. Θα βρίσκομαι σπίτι όλη μέρα. Θα έρχονται κάθε καλοκαίρι. Συνοπτικός Μέλλοντας: φανερώνει κάτι που θα γίνει στο μέλλον και φαίνεται πως θα γίνει για μια στιγμή. Θα παίξω μόνο μια φορά. Το σχολείο θα ξεκινήσει το Σεπτέμβριο. Συντελεσμένος Μέλλοντας: φανερώνει κάτι που θα έχει τελειώσει πριν αρχίσει κάτι άλλο. Θα έχω τελειώσει πριν έρθεις. Μέχρι να μαγειρέψεις θα έχουμε διαβάσει τα μαθήματά μας.

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής σελίδα 10

Page 12: Γλώσσα ΣΤ΄, επανάληψη 1ης ενότητας: ΄΄Ταξίδια , τόποι, μεταφορικά μέσα΄΄

Κατατάσσουμε τους χρόνους στις εξής κατηγορίες:

Παροντικοί χρόνοι: Όσοι μιλάνε για το σήμερα (παρόν):

Ενεστώτας και Παρακείμενος

Παρελθοντικοί χρόνοι: Όσοι μιλάνε για το χθες (παρελθόν)

Παρατατικός, Αόριστος, Υπερσυντέλικος

Μελλοντικοί χρόνοι: Όσοι μιλάνε για το αύριο (Μέλλον)

Συνοπτικός Μέλλοντας, Εξακολουθητικός Μέλλοντας, Συντελεσμένος Μέλλοντας

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής σελίδα 11

Page 13: Γλώσσα ΣΤ΄, επανάληψη 1ης ενότητας: ΄΄Ταξίδια , τόποι, μεταφορικά μέσα΄΄

Πώς περιγράφουμε ένα αντικείμενο Όταν περιγράφουμε ένα αντικείμενο λέμε: Τι είναι ή πώς το λένε. Πού βρίσκεται. Πώς είναι (περιγράφουμε τη γενική εικόνα του αντικειμένου. Το σχήμα του, το χρώμα του, το μέγεθος, τα υλικά από τα οποία είναι φτιαγμένο. Την ιστορία του (πώς το αποκτήσαμε, από πού το πήραμε) Τη χρήση του (πώς το χρησιμοποιούμε) Κάποιο περιστατικό σχετικά με αυτό Τα συναισθήματα που μας προκαλεί και τι σκεφτόμαστε γι’ αυτό/ Χρησιμοποιούμε παροντικούς χρόνους εάν το αντικείμενο μας ανήκει ακόμη, παρελθοντικούς εάν το αντικείμενο υπήρξε παλιά, αλλά δεν το έχουμε σήμερα.

Επίθετα και επιθετικούς και τοπικούς προσδιορισμούς

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής σελίδα 12

Page 14: Γλώσσα ΣΤ΄, επανάληψη 1ης ενότητας: ΄΄Ταξίδια , τόποι, μεταφορικά μέσα΄΄

Παράδειγμα περιγραφής Έχουμε ένα αυτοκίνητο που ονομάζεται Ντεσεβό. Βρίσκεται στο παρκινγκ του σπιτιού μας. Είναι μικρό, μαύρο και όμορφο. Έχει σχήμα αυγού. Η μηχανή του δεν είναι δυνατή, αλλά είναι πολύ αξιόπιστο. Το αμάξωμα είναι από μέταλλο και είναι ανθεκτικό. Όταν το κοιτάζεις από μπροστά έχει δύο μεγάλα εξογκωμένα φανάρια. Είναι καμπριολέ, που σημαίνει πως η οροφή του μπορεί να ανοίξει. Είναι ένα μοναδικό αυτοκίνητο και το σχήμα του είναι καμπυλωτό. Μέσα δεν έχει τις ανέσεις που έχουν τα καινούρια αυτοκίνητα. Είναι απλό και λειτουργικό. Τα καθίσματά του έχουν χρώμα γκρι και είναι από ύφασμα. Το ταμπλό είναι και αυτό γκρι και είναι φτιαγμένο από γερό πλαστικό που δε χαλάει εύκολα. Το είχε αγοράσει ο πατέρας μου όταν ήταν νέος, αλλά δε θέλει να το πουλήσει τώρα που πάλιωσε. Με αυτό πήγαμε τις πρώτες διακοπές μας και το αγαπάμε πολύ.

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής σελίδα 13

Page 15: Γλώσσα ΣΤ΄, επανάληψη 1ης ενότητας: ΄΄Ταξίδια , τόποι, μεταφορικά μέσα΄΄

Ταξιδεύοντας με ελέφαντα Ο Ιούλιος Βερν (1828-1905) ήταν Γάλλος συγγραφέας. Έγραψε βιβλία επιστημονικής φαντασίας. Τα κυριότερα έργα του είναι: «20.000 λεύγες κάτω από τη θάλασσα, «Ταξίδι στο κέντρο της Γης», «Ο γύρος του κόσμου σε 80 ημέρες», «Η μυστηριώδης νήσος». Θεωρείται πρωτοπόρος γιατί έγραψε για έγραψε για αεροπορικά και διαστημικά ταξίδια πριν εφευρεθούν ακόμη τα αεροπλάνα. Είναι ο δεύτερος πιο μεταφρασμένος συγγραφέας στο κόσμο. Πολλά βιβλία του έχουν γίνει ταινίες. Το απόσπασμα του βιβλίου της Γλώσσας «Ταξιδεύοντας με ελέφαντα» είναι από το «Ο γύρος του κόσμου σε 80 ημέρες».

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής σελίδα 14

Page 16: Γλώσσα ΣΤ΄, επανάληψη 1ης ενότητας: ΄΄Ταξίδια , τόποι, μεταφορικά μέσα΄΄

Πώς δηλώνουμε το χρόνο ενός γεγονότος Για να δείξουμε πότε κάνουμε κάτι ή πότε έγινε κάτι χρησιμοποιούμε: Τους χρόνους του ρήματος Χρονικά επιρρήματα Χρονικές προτάσεις Ουσιαστικά με λειτουργία επιρρήματος

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής σελίδα 15

Page 17: Γλώσσα ΣΤ΄, επανάληψη 1ης ενότητας: ΄΄Ταξίδια , τόποι, μεταφορικά μέσα΄΄

Επιρρήματα Επιρρήματα είναι οι άκλιτες λέξεις που συνοδεύουν τα ρήματα και τα προσδιορίζουν δίνοντάς μας πληροφορίες για τον τόπο, το χρόνο, τον τρόπο και την ποσότητα. Επίσης συνδέουν προτάσεις χωρίς να είναι σύνδεσμοι.

Είδη επιρρημάτων Τοπικά (πού;), Χρονικά (πότε;), Ποσοτικά (πόσο;), Τροπικά (πώς;)

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής σελίδα 16

Page 18: Γλώσσα ΣΤ΄, επανάληψη 1ης ενότητας: ΄΄Ταξίδια , τόποι, μεταφορικά μέσα΄΄

Χρονικά επιρρήματα Τα χρονικά επιρρήματα είναι άκλιτες λέξεις που δείχνουν το χρόνο που συνέβη κάτι και απαντούν στην ερώτηση «πότε;» Τα χρονικά επιρρήματα είναι τα:

Πριν, μόλις, μετά, ύστερα, συνήθως, νωρίς, χθες, προχθές, αύριο, μεθαύριο, σήμερα, πέρσι, πρόπερσι,

ξανά, πάλι, ακόμη, ήδη, συχνά, αργά, σπάνια, πάντα, τότε, όποτε, πια, τακτικά, κ.ά.

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής σελίδα 17

Page 19: Γλώσσα ΣΤ΄, επανάληψη 1ης ενότητας: ΄΄Ταξίδια , τόποι, μεταφορικά μέσα΄΄

Χρονικές προτάσεις Οι χρονικές προτάσεις είναι δευτερεύουσες προτάσεις που εκφράζουν το χρόνο, πληροφορώντας μας για το πότε έγινε, γίνεται ή θα γίνει κάτι. Εισάγονται με τους χρονικούς συνδέσμους: αφού, όταν, μόλις, ενώ, μέχρι, κ.ά. Αφού έπλυνε τα χέρια του, έφαγε. Ενώ μιλούσαμε, έγραφε και την εργασία του. Κάθισε , μέχρι να φύγεις.

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής σελίδα 18

Page 20: Γλώσσα ΣΤ΄, επανάληψη 1ης ενότητας: ΄΄Ταξίδια , τόποι, μεταφορικά μέσα΄΄

Ουσιαστικά με λειτουργία επιρρήματος Μπορούμε να δηλώσουμε το χρόνο χρησιμοποιώντας ουσιαστικά μαζί με το άρθρο τους σε πτώση γενική ή αιτιατική. Θα ξανασυναντηθούμε του χρόνου. Τα λέμε το μεσημέρι. Θα πάμε σινεμά την Παρασκευή.

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής σελίδα 19

Page 21: Γλώσσα ΣΤ΄, επανάληψη 1ης ενότητας: ΄΄Ταξίδια , τόποι, μεταφορικά μέσα΄΄

Δύο μέρες στο βουνό

Πισοδέρι Φλώρινας

Ποδηλασία στον Όλυμπο

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής σελίδα 20

Page 22: Γλώσσα ΣΤ΄, επανάληψη 1ης ενότητας: ΄΄Ταξίδια , τόποι, μεταφορικά μέσα΄΄

Πώς γράφουμε μια ανακοίνωση Η ανακοίνωση είναι ένα σύντομο, σαφές κείμενο που στόχο έχει να κάνει γνωστό σε ένα συγκεκριμένο πλήθος ανθρώπων ένα γεγονός (εκδήλωση, ομιλία, σεμινάριο, εκδρομή, πρόγραμμα, κλπ) Σε μια ανακοίνωση αναφέρουμε: Το διοργανωτή. Ο διοργανωτής αναφέρεται είτε στην αρχή της ανακοίνωσης είτε στο τέλος της. π.χ. «Το 3ο ΔΣ Ρόδου σας προσκαλεί…» «… θα χαρούμε αν μπορέσετε να παρευρεθείτε στην εκδήλωσή μας. 3ο ΔΣ Ρόδου.»

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής σελίδα 21

Page 23: Γλώσσα ΣΤ΄, επανάληψη 1ης ενότητας: ΄΄Ταξίδια , τόποι, μεταφορικά μέσα΄΄

Σε ποιους αναφέρεται η ανακοίνωση. Αν αναφέρεται σε συγκεκριμένη ομάδα ανθρώπων ή στο ευρώ κοινό. π. χ. « Αγαπητοί γονείς και κηδεμόνες του …» « Το 3ο ΔΣ σας προσκαλεί στην εκδήλωση…» Το θέμα της ανακοίνωσης. (ομιλία, εκδρομή, …) Πότε και πού θα γίνει η εκδήλωση Τρόπο επικοινωνίας με το διοργανωτή (τηλέφωνο) Το πρόγραμμα της εκδήλωσης Τα στοιχεία του διοργανωτή Μια ανακοίνωση πρέπει να είναι σύντομη, σαφής και περιεκτική (να περιέχει όλες τις απαραίτητες πληροφορίες) Το ύφος μπορεί να είναι επίσημο ή ανεπίσημο, ανάλογα με το κοινό στο οποίο απευθύνεται (ενήλικες ή παιδιά) Χρησιμοποιούμε χρόνο Μέλλοντα ή Ενεστώτα στο β΄ ή γ΄ πρόσωπο πληθυντικού.

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής σελίδα 22

Page 24: Γλώσσα ΣΤ΄, επανάληψη 1ης ενότητας: ΄΄Ταξίδια , τόποι, μεταφορικά μέσα΄΄

Μαθαίνω τους χρόνους των ρημάτων με τη Ριρή

και την παρέα της: Πηγή: 3ο ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΜΕΓΑΡΩΝ

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής σελίδα 23

Page 25: Γλώσσα ΣΤ΄, επανάληψη 1ης ενότητας: ΄΄Ταξίδια , τόποι, μεταφορικά μέσα΄΄

Η Ριρή με το κίτρινο τυρί

Ο Ρούλης ο χοντρούλης

Ο Τοτός ο

δυνατός

Η Αχτίδα με την εφημερίδα

Ο Χαρούλης ο βιαστικούλης

Ο Ξηρός ο μελετηρός

Η Τούλα η μικρούλα

Ο Τέλης ο τεμπέλης

Ο Νάζι ο καμικάζι

Η Λιλή η ντροπαλή

Ο Ρίβι με το μολύβι

Ο Αντρέας ο Ψηλέας

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής σελίδα 24

Page 26: Γλώσσα ΣΤ΄, επανάληψη 1ης ενότητας: ΄΄Ταξίδια , τόποι, μεταφορικά μέσα΄΄

Oι τύποι του ρήματος που φανερώνουν πότε γίνεται μια ενέργεια λέγονται χρόνοι του ρήματος.

Οι χρόνοι είναι οκτώ (8):

1. Ενεστώτας

2. Παρατατικός

3. Αόριστος

4. Μέλλοντας Στιγμιαίος

5. Μέλλοντας Διαρκείας

6. Παρακείμενος

7. Υπερσυντέλικος

8. Συντελεσμένος Μέλλοντας

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής σελίδα 25

Page 27: Γλώσσα ΣΤ΄, επανάληψη 1ης ενότητας: ΄΄Ταξίδια , τόποι, μεταφορικά μέσα΄΄

Ενεστώτας

Κάτι κάνω τώρα!!!

Τρέχω στην αυλή του σχολείου.

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής σελίδα 26

Page 28: Γλώσσα ΣΤ΄, επανάληψη 1ης ενότητας: ΄΄Ταξίδια , τόποι, μεταφορικά μέσα΄΄

Παρατατικός Χθες έτρεχα στην αυλή του σχολείου.

Κάτι έκανα χθες συνέχεια!!!

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής σελίδα 27

Page 29: Γλώσσα ΣΤ΄, επανάληψη 1ης ενότητας: ΄΄Ταξίδια , τόποι, μεταφορικά μέσα΄΄

Αόριστος Χθες έτρεξα στην αυλή του σχολείου.

Κάτι έκανα χθες για λίγο !!!

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής σελίδα 28

Page 30: Γλώσσα ΣΤ΄, επανάληψη 1ης ενότητας: ΄΄Ταξίδια , τόποι, μεταφορικά μέσα΄΄

Οι Mέλλοντες είναι τρεις .

Ο Στιγμιαίος , ο Διαρκείας και ο Συντελεσμένος

Δεν το ξεχνάμε! Ο Μέλλοντας παίρνει

πάντα το μελλοντικό μόριο «θα».

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής σελίδα 29

Page 31: Γλώσσα ΣΤ΄, επανάληψη 1ης ενότητας: ΄΄Ταξίδια , τόποι, μεταφορικά μέσα΄΄

Mέλλοντας Στιγμιαίος Αύριο θα τρέξω στην αυλή του σχολείου.

Κάτι που θα κάνω αύριο για λίγο !!!

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής σελίδα 30

Page 32: Γλώσσα ΣΤ΄, επανάληψη 1ης ενότητας: ΄΄Ταξίδια , τόποι, μεταφορικά μέσα΄΄

Mέλλοντας Διαρκείας Αύριο θα τρέχω στην αυλή του σχολείου.

Κάτι που θα κάνω αύριο συνέχεια !!!

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής σελίδα 31

Page 33: Γλώσσα ΣΤ΄, επανάληψη 1ης ενότητας: ΄΄Ταξίδια , τόποι, μεταφορικά μέσα΄΄

Παρακείμενος Έχω διαβάσει τα μαθήματα μου.

Κάτι που έχω κάνω μέχρι τώρα !!!!

Να μην το ξεχάσω. Ο

Παρακείμενος παίρνει πάντα το βοηθητικό ρήμα

έχω

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής σελίδα 32

Page 34: Γλώσσα ΣΤ΄, επανάληψη 1ης ενότητας: ΄΄Ταξίδια , τόποι, μεταφορικά μέσα΄΄

Υπερσυντέλικος Όταν ήρθες σπίτι μου εγώ είχα φύγει.

Κάτι που είχα κάνει πιο παλιά !!!!

Να μην το ξεχάσω. Ο

Υπερσυντέλικος παίρνει πάντα το βοηθητικό ρήμα

είχα!!!

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής σελίδα 33

Page 35: Γλώσσα ΣΤ΄, επανάληψη 1ης ενότητας: ΄΄Ταξίδια , τόποι, μεταφορικά μέσα΄΄

Συντελεσμένος Μέλλοντας Στις πέντε το απόγευμα θα έχω φύγει.

Κάτι που θα είναι τελειωμένο στο

μέλλον, αφού πρώτα γίνει κάτι άλλο!

Κάτι που θα είναι τελειωμένο στο

μέλλον, αφού πρώτα γίνει κάτι άλλο!

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής σελίδα 34

Page 36: Γλώσσα ΣΤ΄, επανάληψη 1ης ενότητας: ΄΄Ταξίδια , τόποι, μεταφορικά μέσα΄΄

TEΛΟΣ Επιτέλους

τέλος θέλεις να πεις!!

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής σελίδα 35

Page 37: Γλώσσα ΣΤ΄, επανάληψη 1ης ενότητας: ΄΄Ταξίδια , τόποι, μεταφορικά μέσα΄΄

Ονοματεπώνυμο μαθητή:

……………………………………………………………………………

Σχολικό Έτος: 2011 - 2012

Επιμέλεια: Καλογερά Ευτυχία

ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ

ΚΑΙ

ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΟ

(α΄μέρος)

ΣΤ2 ΤΑΞΗΣ

…. ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ …….

ΚΑΛΟΓΕΡΑ ΕΥΤΥΧΙΑ

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής σελίδα 36

Page 38: Γλώσσα ΣΤ΄, επανάληψη 1ης ενότητας: ΄΄Ταξίδια , τόποι, μεταφορικά μέσα΄΄

πολυτρίχια τσαλαπετεινός

ορειβάτες 1 η Ενότητα ελέφαντας

ΚΑΛΟΓΕΡΑ ΕΥΤΥΧΙΑ

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής σελίδα 37

Page 39: Γλώσσα ΣΤ΄, επανάληψη 1ης ενότητας: ΄΄Ταξίδια , τόποι, μεταφορικά μέσα΄΄

Ιούλιος Βερν Σουέζ

Ο χρόνος Για να δείξουμε το χρόνο στον προφορικό ή το γραπτό λόγο χρησιμοποιούμε διάφορους τρόπους, όπως:

χρόνους ρημάτων χρονικά επιρρήματα χρονικές προτάσεις

ουσιαστικά με λειτουργία

επιρρήματος του χρόνου

Χρόνοι ρημάτων Κάθε χρόνος φανερώνει κάτι διαφορετικό. Έτσι, έχουμε:

Ενεστώτας: φανερώνει πως κάτι κάνω ή παθαίνω τώρα, στο παρόν.

Π.χ. Ο δάσκαλος διορθώνει το γραπτό.

Παρατατικός: φανερώνει πως έκανα ή πάθαινα κάτι στο παρελθόν συνέχεια.

Π.χ. Ο δάσκαλος διόρθωνε το γραπτό.

Αόριστος: φανερώνει πως έκανα ή έπαθα κάτι στο παρελθόν για μια στιγμή.

Π.χ. Ο δάσκαλος διόρθωσε το γραπτό.

Εξακολουθητικός Μέλλοντας: φανερώνει πως θα κάνω ή θα παθαίνω κάτι στο μέλλον συνέχεια.

Π.χ. Ο δάσκαλος θα διορθώνει το γραπτό.

ΚΑΛΟΓΕΡΑ ΕΥΤΥΧΙΑ

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής σελίδα 38

Page 40: Γλώσσα ΣΤ΄, επανάληψη 1ης ενότητας: ΄΄Ταξίδια , τόποι, μεταφορικά μέσα΄΄

Στιγμιαίος Μέλλοντας: φανερώνει πως θα κάνω ή θα πάθω κάτι στο μέλλον για μια στιγμή.

Π.χ. Ο δάσκαλος θα διορθώσει το γραπτό.

Παρακείμενος: φανερώνει πως αυτό που έκανα ή έπαθα έγινε στο παρελθόν και την ώρα που μιλάμε είναι πια τελειωμένο.

Π.χ. Ο δάσκαλος έχει διορθώσει το γραπτό.

Υπερσυντέλικος: φανερώνει πως αυτό που έκανα ή έπαθα ήταν τελειωμένο στο παρελθόν πριν γίνει κάτι άλλο.

Π.χ. Ο δάσκαλος είχε διορθώσει το γραπτό.

Συντελεσμένος Μέλλοντας: φανερώνει πως αυτό που θα κάνω ή θα πάθω θα είναι τελειωμένο στο μέλλον ύστερα από ορισμένο χρόνο.

Π.χ. Ο δάσκαλος θα έχει διορθώσει το γραπτό.

ΧΡΟΝΟΙ ΤΩΝ ΡΗΜΑΤΩΝ

Παρελθοντικοί Παροντικοί Μελλοντικοί

Παρατατικός Ενεστώτας Εξακολουθητικός

Μέλλοντας

Αόριστος Παρακείμενος Στιγμιαίος Μέλλοντας

Υπερσυντέλικος Συντελεσμένος Μέλλοντας

Πάμε τώρα να λύσουμε τις ασκήσεις για να δούμε τι μάθαμε!!!!

ΚΑΛΟΓΕΡΑ ΕΥΤΥΧΙΑ

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής σελίδα 39

Page 41: Γλώσσα ΣΤ΄, επανάληψη 1ης ενότητας: ΄΄Ταξίδια , τόποι, μεταφορικά μέσα΄΄

Ασκήσεις:

1) Βάζω τα ρήματα των παρενθέσεων στο σωστό χρόνο κ πρόσωπο:

- Άρθρο πρώτο: Όλα τα μαξιλάρια της Ουρανούπολης ______________ (κατάσχομαι).

______________ (ακούγομαι) ένα σούσουρο στο πλήθος, αλλά ο Βουλίμιος ______________ (παίρνω) βαθιά ανάσα και ______________ (συνεχίζω) απτόητος.

- Άρθρο δεύτερο: ______________ (διανέμομαι) στον πληθυσμό εντελώς δωρεάν καινούρια μαξιλάρια. Αυτό ______________ (αποδεικνύω) τη στοργή, τη μεγαλοφροσύνη και το απεριόριστο ενδιαφέρον του Αρπατίλαου για το λαό του.

Στεναγμοί ανακούφισης ______________ (ακούγομαι) από το πλήθος και μια γριούλα ______________ (δακρύζω) από συγκίνηση. Ο Βουλίμιος ______________ (φτάνω) στο τέλος της περγαμηνής.

(<Τα μαγικά μαξιλάρια>, Ευγένιος Τριβιζάς)

2) Κάνω χρονική αντικατάσταση στα παρακάτω ρήματα:

(βρίσκετε, πλένεται, σερβίρονται)

ΚΑΛΟΓΕΡΑ ΕΥΤΥΧΙΑ

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής σελίδα 40

Page 42: Γλώσσα ΣΤ΄, επανάληψη 1ης ενότητας: ΄΄Ταξίδια , τόποι, μεταφορικά μέσα΄΄

Χρονικά επιρρήματα Επιρρήματα λέγονται οι άκλιτες λέξεις που προσδιορίζουν κυρίως τα ρήματα και φανερώνουν τόπο, χρόνο, ποσό, κ.λ.π.

Χρονικά είναι τα επιρρήματα που δείχνουν χρόνο και απαντούν στην ερώτηση «πότε» έγινε αυτό που δείχνει το ρήμα (τώρα, πριν, ποτέ, χτες, αύριο, πρωτύτερα, αμέσως, ήδη, ακόμη, έγκαιρα, απόψε, σήμερα, ξανά,κ.ά.).

Π.χ. Θα σου τηλεφωνήσω αργότερα.

Αύριο θα πάμε εκδρομή.

Εκτός από τα επιρρήματα του χρόνου έχουμε και τους επιρρηματικούς προσδιορισμούς του χρόνου. (βλ. την αντίστοιχη αναφορά στο συντακτικό)

Για να δούμε τώρα τι μάθαμε!!!!!!!

Ασκήσεις: 1) Υπογραμμίζω τα χρονικά επιρρήματα στις παρακάτω προτάσεις:

Ο θείος θα έρθει από την Αμερική μεθαύριο.

Αφού τα ‘μαθες αυτά, ας προχωρήσουμε να γίνουμε ακόμα πιο σοφοί!!!!!!!!!!

ΚΑΛΟΓΕΡΑ ΕΥΤΥΧΙΑ

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής σελίδα 41

Page 43: Γλώσσα ΣΤ΄, επανάληψη 1ης ενότητας: ΄΄Ταξίδια , τόποι, μεταφορικά μέσα΄΄

Κάπου κάπου χρειάζεται να κάνουμε αυτοκριτική για να γινόμαστε καλύτεροι.

Δε σου ζήτησα ποτέ να κάνεις αυτό που έκανες χθες.

Φέτος πήγαμε διακοπές στη Σκιάθο, ενώ πέρυσι ήμαστε στην Αντίπαρο.

Το τρένο ξεκίνησε στις οχτώ και ταξίδευε ολονυχτίς για να φτάσει στον προορισμό του.

2) Φτιάχνω προτάσεις με τα επιρρήματα «αποβραδίς, αδιάκοπα, έγκαιρα, πάλι»

_________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Τους εμπρόθετους προσδιορισμούς του χρόνου, τα ουσιαστικά με λειτουργία επιρρήματος και τις χρονικές προτάσεις θα τα βρεις στην αντίστοιχη ενότητα του Συντακτικού.

Ως εδώ τα πήγες περίφημα!!!! Αν συνεχίσεις με τον ίδιο ρυθμό, θα είσαι και ο πρώτος μαθητής!!!!

ΚΑΛΟΓΕΡΑ ΕΥΤΥΧΙΑ

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής σελίδα 42

Page 44: Γλώσσα ΣΤ΄, επανάληψη 1ης ενότητας: ΄΄Ταξίδια , τόποι, μεταφορικά μέσα΄΄

ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΟ

ΚΑΛΟΓΕΡΑ ΕΥΤΥΧΙΑ

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής σελίδα 43

Page 45: Γλώσσα ΣΤ΄, επανάληψη 1ης ενότητας: ΄΄Ταξίδια , τόποι, μεταφορικά μέσα΄΄

1Η ΕΝΟΤΗΤΑ

ΚΑΛΟΓΕΡΑ ΕΥΤΥΧΙΑ

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής σελίδα 44

Page 46: Γλώσσα ΣΤ΄, επανάληψη 1ης ενότητας: ΄΄Ταξίδια , τόποι, μεταφορικά μέσα΄΄

Εμπρόθετοι προσδιορισμοί του χρόνου

Είναι κάποιες φράσεις με προθέσεις (από, για, με, σε, κατά, ως, κ.τ.λ) που μπαίνουν μπροστά από ονόματα ή επιρρήματα και φανερώνουν χρόνο.

Π.χ. Θα έχουμε επιστρέψει ως το μεσημέρι.

Θα πάει στο γιατρό από νωρίς.

Για μια ώρα να μη με ενοχλήσει κανείς.

Άσκηση: Υπογραμμίζω τους εμπρόθετους προσδιορισμούς του χρόνου:

Θα βρίσκεται στο γραφείο ως αργά.

Από κείνη τη χρονιά δεν ξαναπήγε στο νησί.

Βγήκαμε βόλτα κατά το απογευματάκι, αφού ο Νίκος μας είχε τηλεφωνήσει από νωρίς.

Μετά την ταινία θα μαζευτούμε στο σπίτι της Μαρίας για φαγητό.

Θα τα ξαναπούμε σε λίγες μέρες.

Ουσιαστικά με λειτουργία επιρρήματος

ΚΑΛΟΓΕΡΑ ΕΥΤΥΧΙΑ

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής σελίδα 45

Page 47: Γλώσσα ΣΤ΄, επανάληψη 1ης ενότητας: ΄΄Ταξίδια , τόποι, μεταφορικά μέσα΄΄

Συχνά χρησιμοποιούνται ορισμένα ουσιαστικά σε πτώση αιτιατική, κυρίως, ή και σε γενική για να δηλώσουν το χρόνο. Τότε έχουμε τη λεγόμενη αιτιατική του χρόνου ή γενική του χρόνου.

Π.χ. Έλα το Σάββατο να φάμε μαζί.

Τον Ιούνιο κλείνουν τα σχολεία.

Θα ξανάρθουμε του χρόνου.

Άσκηση:

Υπογραμμίζω με πράσινο τις αιτιατικές του χρόνου και με κόκκινο τις γενικές του χρόνου:

Πέρασε το καλοκαίρι και τελικά δεν πήγαμε στο χωριό.

Ήταν ξημερώματα Σαββάτου όταν μάθαμε τα άσχημα νέα.

Αλλάξαμε τα εισιτήρια και θα φύγουμε την ερχόμενη Κυριακή.

Τις ώρες αυτές που περιμένουμε θα μπορούσαμε να κανονίσουμε τις δουλειές του μήνα που έρχεται.

Η σοδειά της χρονιάς ήταν αρκετά ικανοποιητική.

Δευτερεύουσες χρονικές προτάσεις

Είναι οι εξαρτημένες προτάσεις που φανερώνουν χρόνο, προσδιορίζουν δηλαδή χρονικά την κύρια πρόταση.

Εισάγονται με:

ΚΑΛΟΓΕΡΑ ΕΥΤΥΧΙΑ

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής σελίδα 46

Page 48: Γλώσσα ΣΤ΄, επανάληψη 1ης ενότητας: ΄΄Ταξίδια , τόποι, μεταφορικά μέσα΄΄

τους χρονικούς συνδέσμους: όταν, σαν (=όταν), ενώ, καθώς, αφού, αφότου, πριν (να), μόλις, προτού, ώσπου, ωσότου, όσο που, όποτε, άμα (=όταν).

λέξεις ή φράσεις που δείχνουν χρόνο, όπως: μέχρι να, κάθε φορά που, εκεί που, όσο που να, όσο (να), έως ότου (να), κάθε που.

Π.χ. Όταν άλλαξε συμπεριφορά, έγινε πιο αγαπητός στους γύρω του.

Κάθε φορά που μιλάει, τον ακούν όλοι με προσοχή.

Έτρεξε αμέσως κοντά της, μόλις την είδε.

Ασκήσεις:

1) Υπογραμμίζω τις δευτερεύουσες χρονικές προτάσεις:

Αφότου γυρίσαμε από τη δουλειά, δε βγήκαμε από το σπίτι.

Ο γάτος μου κόντευε τα τρία, όταν ένα μεσημέρι δε με περίμενε στην πόρτα.

Έφυγε μόλις άρχισε να βρέχει.

Αλλά, προτού φύγεις, λύσε τις ασκήσεις.

Μόλις άνοιξε την πόρτα και βγήκε στην αυλή, άκουσε έναν παράξενο

θόρυβο.

Δε θα φύγουμε από εδώ έως ότου λυθεί το ζήτημα.

2) Κάνω σύνταξη:

ΚΑΛΟΓΕΡΑ ΕΥΤΥΧΙΑ

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής σελίδα 47

Page 49: Γλώσσα ΣΤ΄, επανάληψη 1ης ενότητας: ΄΄Ταξίδια , τόποι, μεταφορικά μέσα΄΄

Το πρωί, όταν ξύπνησα, έφαγα πρωινό και έφυγα.

Ο θείος θα λείπει από την Κυριακή ως την Τετάρτη.

Ενώ ετοιμαζόταν ο Μάκης, χτύπησε το τηλέφωνο.

Η Μαρία και η Πηνελόπη, μόλις γύρισε ο πατέρας, έτρεξαν και τον

φίλησαν.

Του χρόνου τελειώνω τις σπουδές και, ώσπου να βρω δουλειά, τα

πράγματα θα είναι δύσκολα.

Φαίνεται κουρασμένος κάθε φορά που έρχεται.

Μέχρι εδώ βλέπω ότι τα πήγες μια χαρά….Ζωγράφισε την εικόνα για να προχωρήσουμε παρακάτω!!!!

ΚΑΛΟΓΕΡΑ ΕΥΤΥΧΙΑ

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής σελίδα 48

Page 50: Γλώσσα ΣΤ΄, επανάληψη 1ης ενότητας: ΄΄Ταξίδια , τόποι, μεταφορικά μέσα΄΄

ΠΩΣ ΕΚΦΕΡΕΤΑΙ Ο ΤΟΠΟΣ ΣΤΟ ΛΟΓΟ Όταν χρειαζόμαστε να δώσουμε πληροφορίες για το ΠΟΥ βρίσκεται αυτό στο οποίο αναφερόμαστε χρησιμοποιούμε τοπικούς προσδιορισμούς. Αυτοί είναι οι εξής: α) Με τοπικά επιρρήματα π.χ. Έξω βρέχει. / Μέσα υπάρχει ζέστη. / Κάθισε εκεί στην πολυθρόνα. β) Φράσεις με προθέσεις ( εμπρόθετοι προσδιορισμοί του τόπου ) π.χ. Ξεκίνησε απ’ την ανατολή. / Προς τα δεξιά βλέπετε το σαλόνι. γ) Με ονόματα σε πτώση αιτιατική συνήθως π.χ. Πηγαίνω εξοχή./ Πήγαμε σινεμά. δ) Με αναφορικές προτάσεις που φανερώνουν τόπο. π.χ. Πάμε όπου επιθυμείς / Όπου και να πας, θα σε βρω. Διαβάζω τα τοπικά επιρρήματα από τη γραμματική μου.

ΑΣΚΗΣΕΙΣ 1)Στο παρακάτω κείμενο να υπογραμμίσεις όλους τους επιρρηματικούς προσδιορισμούς που φανερώνουν τόπο και χρόνο. Το καλοκαίρι πήγαμε στη Ρόδο διακοπές. Ήταν η πρώτη φορά που πηγαίναμε σε νησί, γι’ αυτό ταξιδέψαμε με μεγάλο πλοίο. Όταν φτάσαμε , ψάξαμε να βρούμε το ξενοδοχείο. Ήταν ένα μεγάλο τριώροφο κτίριο, το οποίο διέθετε και πισίνα. Μπροστά από το ξενοδοχείο υπήρχε μια τεράστια έκταση με γκαζόν και ένα σιντριβάνι στο κέντρο, ενώ πίσω ήταν ο χώρος στάθμευσης των αυτοκινήτων. Αφού αφήσαμε τις αποσκευές μας στο δωμάτιο, πήγαμε κατευθείαν για φαγητό, γιατί είχαμε πεινάσει πολύ. Καθίσαμε σε μια ταβέρνα δίπλα στην παραλία και απολαύσαμε με ηρεμία τις λιχουδιές. 2) Να συμπληρώσεις τα κενά των παρακάτω προτάσεων με τις κατάλληλες λέξεις και φράσεις που φανερώνουν τόπο. Πάνω, κάτω, παντού, κοντά, πίσω, δεξιά, εδώ, μπροστά, στο τζάκι, στο δρόμο, από το φράχτη, απέναντι, μέσα, αριστερά, από το τραπέζι, πλάι, στη βαλίτσα, εκεί α)Προτίμησε να καθίσει ……………… …………………για να ζεσταθεί. β)Έψαχνε …………..να βρει το φάκελο ………………στον οποίο βρίσκονταν τα αποτελέσματα των εξετάσεων, αλλά αυτός είχε πέσει ……………………………του σαλονιού. γ)Περπατούσανε βιαστικά , ο ένας ……………… στον άλλο.

ΜΑΚΡΥΓΙΑΝΝΗΣ ΓΙΑΝΝΗΣ Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής σελίδα 49

Page 51: Γλώσσα ΣΤ΄, επανάληψη 1ης ενότητας: ΄΄Ταξίδια , τόποι, μεταφορικά μέσα΄΄

δ)Προσπαθούσε να μαζέψει τα ρούχα του που ήταν πεταμένα …………….. κι………………. και να τα χώσει………………………. ε)Μην περνάς……………… αν δεν κοιτάξεις πρώτα …………… κι ……………….. να δεις αν έρχεται κάποιο αυτοκίνητο. στ)Έτσι όπως κοίταζε………………του δεν είδε την κολώνα που βρισκόταν ………………… …………….. και έπεσε με δύναμη……..... ……………..της. 3)Βρες τα επιρρήματα και τους εμπρόθετους προσδιορισμούς που φανερώνουν τόπο και χρόνο. Πηγαίναμε όπου μας πήγαιναν τα μονοπάτια, σταματώντας στις εκκλησίες που αποτελούν τα αξιοθέατα του Μυστρά. Είναι πολλές και τόσο τρυφερά ωραίες, που θα ‘θελε κανείς να τις χαϊδέψει. Όλες έχουν το εξωτερικό τους άθικτο. Σκορπισμένες εδώ και εκεί, βάζουν, στην ομοιοχρωμία των ερειπίων, μερικές νότες πρόσχαρες και γλυκές, με τα κόκκινα κεραμίδια των τρούλων τους, που έχουν πάρει με τον καιρό το χρώμα από μαραμένα τριαντάφυλλα. Καμιά δεν μοιάζει με την άλλη, όλες όμως έχουν τόσο απλές και αρμονικές διαστάσεις, που απορεί κανείς πώς οι Βυζαντινοί που απεικονίζουν στις τοιχογραφίες τους Θεούς και τους αγίους τους τόσο στυγνούς και βλοσυρούς, τους έχτισαν ναούς έτσι γλυκούς και χαριτωμένους. Μικρές όλες τους, με τρούλους ανάλαφρου, με λεπτούς μαρμάρινους κίονες στις αψίδες των παραθύρων, με προσόψεις εξαίσια διακοσμημένες, θυμίζουν τις μεσαιωνικές εκείνες ανάγλυφες κασετίνες, τις επίχρυσες και σμαλτωμένες, όπου οι αρχόντισσες φύλαγαν τα κοσμήματα τους. Το εσωτερικό τους είναι κατεστραμμένο, οι θαυμάσιες τοιχογραφίες έχουν μισοσβησθεί, χόρτα έχουν φυτρώσει εκεί όπου άλλοτε ήταν μαρμάρινο δάπεδο με ψηφιδωτά, κι ο τρούλος είναι συχνά τρύπιος στην κορυφή

ΜΑΚΡΥΓΙΑΝΝΗΣ ΓΙΑΝΝΗΣ Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής σελίδα 50

Page 52: Γλώσσα ΣΤ΄, επανάληψη 1ης ενότητας: ΄΄Ταξίδια , τόποι, μεταφορικά μέσα΄΄

ΠΩΣ ΕΚΦΡΑΖΕΤΑΙ Ο ΧΡΟΝΟΣ ΣΤΟ ΛΟΓΟ

Ο χρόνος είναι η έννοια με την οποία αντιλαμβανόμαστε πότε γίνεται κάτι ή πόσο διαρκεί. Για να δηλώσουμε, λοιπόν, την έννοια του χρόνου στον προφορικό ή γραπτό λόγο, χρησιμοποιούμε διάφορους τρόπους, μεταξύ των οποίων είναι: Α) ΟΙ ΧΡΟΝΟΙ ΤΩΝ ΡΗΜΑΤΩΝ ΧΡΟΝΟΙ των ρημάτων είναι οι διάφοροι τύποι, οι διάφορες μορφές που παίρνουν τα ρήματα για να μας δείξουν πότε γίνεται κάτι. π.χ. Ο αγώνας αρχίζει (τώρα – στο παρόν) Ο αγώνας άρχισε (χθες – στο παρελθόν) Ο αγώνας θα αρχίσει (αύριο – στο μέλλον)

ΟΙ ΧΡΟΝΟΙ ΤΩΝ ΡΗΜΑΤΩΝ ΠΑΡΕΛΘΟΝΤΙΚΟΙ ΠΑΡΟΝΤΙΚΟΙ ΜΕΛΛΟΝΤΙΚΟΙ

Παρατατικός άρχιζα

Ενεστώτας αρχίζω

ΜΕΛ. ΕΞΑΚΟΛΟΥΘ. Θα αρχίζω

Αόριστος άρχισα

Παρακείμενος Έχω αρχίσει

ΜΕΛ. ΣΤΙΓΜΙΑΙΟΣ Θα αρχίσω

Υπερσυντέλικος Είχα αρχίσει

ΜΕΛ.ΣΥΝΤΕΛΕΣΜ. Θα έχω αρχίσει

Β) ΧΡΟΝΙΚΑ ΕΠΙΡΡΗΜΑΤΑ Χρονικά επιρρήματα είναι οι άκλιτες λέξεις που φανερώνουν χρόνο. Τα πιο συνηθισμένα χρονικά επιρρήματα είναι τα έξης: Έπειτα, κατόπιν, πρώτα, πριν, πρωτύτερα, νωρίς, αργά, αργότερα, εγκαίρως, αμέσως, κιόλας, σήμερα, πέρυσι, απόψε, έπειτα, χθες, ξανά, συχνά, σπάνια, ποτέ, σήμερα κ.ά. π.χ. Φύγε αμέσως. Το ασθενοφόρο έφτασε εγκαίρως. Θα μιλήσουμε αργότερα. Επίσης ως επιρρηματικοί προσδιορισμοί του χρόνου χρησιμοποιού- νται συχνά και κάποιες φράσεις με προθέσεις (από, για, κατά, με, σε, μετά, προς, ως κ.λπ.). π.χ. Δεν κάνει τίποτα για την ώρα. Θα έρθει κατά το βραδάκι. Θα έχει φτάσει ως αύριο.

ΜΑΚΡΥΓΙΑΝΝΗΣ ΓΙΑΝΝΗΣ

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής σελίδα 51

Page 53: Γλώσσα ΣΤ΄, επανάληψη 1ης ενότητας: ΄΄Ταξίδια , τόποι, μεταφορικά μέσα΄΄

Γ) ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΑ ΜΕ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΕΠΙΡΡΗΜΑΤΟΣ Ως επιρρηματικοί προσδιορισμοί του χρόνου χρησιμοποιούνται συχνά και κάποια ουσιαστικά , συνήθως σε πτώση αιτιατική (αιτιατική του χρόνου) και πιο σπάνια σε πτώση γενική (γενική του χρόνου). π.χ. θα επιστρέψω το βράδυ. Έλα την Κυριακή να φάμε μαζί. Θα ξανάρθουμε του χρόνου. Δ) ΧΡΟΝΙΚΕΣ ΜΕΤΟΧΕΣ π.χ. Ξημερώνοντας Χριστούγεννα, χτύπησε το σήμαντρο. Παρατηρώντας τη μούχλα, ανακάλυψε την πενικιλίνη. Ε) ΧΡΟΝΙΚΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ Χρονικές προτάσεις ονομάζονται οι εξαρτημένες (δευτερεύουσες) προτάσεις που φανερώνουν χρόνο, προσδιορίζουν δηλαδή χρονικά μια άλλη πρόταση. Οι χρονικές προτάσεις εισάγονται με: χρονικούς συνδέσμους: Όταν, σαν, ενώ, καθώς, αφού, αφότου, πριν, μόλις, προτού, ώσπου, ωσότου, όσο που, άμα π.χ. Όταν έμαθε τα νέα, χάρηκε πάρα πολύ. Μόλις την είδε, έτρεξε αμέσως κοντά της χαμογελώντας. Θα έχει νυχτώσει, πριν έρθετε. λέξεις ή φράσεις που έχουν χρονική σημασία: όσο που να, εκεί που, κάθε που, κάθε φορά που, μέχρι να κ.α. π.χ. Όσο να ‘ρθεις, θα έχω γυρίσει. Μέχρι να αρχίσει η βροχή, είχα φτάσει σπίτι. ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Οι χρονικές προτάσεις συνήθως χωρίζονται με κόμμα από την πρόταση που προσδιορίζουν. π.χ. Όταν δεν έχει πολλή δουλειά, πηγαίνει στο εξοχικό του.

ΜΑΚΡΥΓΙΑΝΝΗΣ ΓΙΑΝΝΗΣ

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής σελίδα 52

Page 54: Γλώσσα ΣΤ΄, επανάληψη 1ης ενότητας: ΄΄Ταξίδια , τόποι, μεταφορικά μέσα΄΄

ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΕΚΦΡΑΣΗ ΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ 1) Να υπογραμμίσεις και να αναγνωρίσεις τον τρόπο με τον οποίο εκφράζεται ο χρόνος στις παρακάτω προτάσεις: *Σήμερα ο πατέρας είναι κάπως καλύτερα. ………………………………………………... *Το πρωί έκανε πολύ κρύο. ……………………..…………………….….... *Η γιαγιά συγκινήθηκε βλέποντας τον εγγονό της γαμπρό. ………………………………………………... *Ο Δημήτρης κοιμήθηκε στον καναπέ καθώς διάβαζε εφημερίδα. ………………………………………………... *Τα χελιδόνια έφυγαν το φθινόπωρο και θα ξανάρθουν την άνοιξη. ………………………………………………… *Προσπαθώντας να φτάσει το βάζο με το γλυκό έπεσε και χτύπησε. …………………………………………………. *Έχεις διορία ως αύριο για να μου απαντήσεις. …………………………………………………. *Να έρθεις προτού νυχτώσει, και αφού τελειώσουμε την εργασία, θα σε γυρίσω σπίτι. …………………………………………………. *Καθώς πήγαινε στη δουλειά, είχε ένα ατύχημα και πριν καταλάβει τι συνέβη βρέθηκε στο νοσοκομείο. …………………………………………………. *Βλέποντας τη σημαία να κυματίζει δάκρυσε. ………………………………………………….. 2) Φτιάχνω προτάσεις με δυο χρονικά επιρρήματα, δυο χρονικούς συνδέσμους και δυο χρονικές μετοχές:

ΕΠΙΡΡΗΜΑΤΑ ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………....

ΣΥΝΔΕΣΜΟΙ ............................................................................................................................................................................................................................................

ΜΕΤΟΧΕΣ …………………………………………………………………………..……………………………………………………………………………….

ΜΑΚΡΥΓΙΑΝΝΗΣ ΓΙΑΝΝΗΣ

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής σελίδα 53

Page 55: Γλώσσα ΣΤ΄, επανάληψη 1ης ενότητας: ΄΄Ταξίδια , τόποι, μεταφορικά μέσα΄΄

3) Να ξαναγράψεις το παρακάτω κείμενο αλλάζοντας τους χρόνους των ρημάτων ώστε όλα όσα αναφέρονται σε αυτό να φαίνονται σαν να συνέβαιναν στο παρελθόν. Από νωρίς το πρωί ο ουρανός είναι σκεπασμένος με μαύρα σύννεφα, που όσο περνά η ώρα πυκνώνουν. Η ατμόσφαιρα είναι βαριά και απειλητική. Ο αέρας αρχίζει να φυσάει δυνατά. Τα κλαδιά των δέντρων λυγίζουν δεξιά και αριστερά, έτοιμα να σπάσουν. Σε λίγο αρχίζουν τα μπουμπουνητά. Αστραπές σκίζουν τον αέρα και τα τζάμια τρίζουν από το δυνατό θόρυβο. Δεν αργεί να ξεσπάσει η βροχή. Στην αρχή είναι απαλή, αλλά στη συνέχεια δυναμώνει όλο και περισσότερο. Οι σταγόνες χτυπούν με δύναμη το τζάμι. Τραβάω την κουρτίνα της μπαλκονόπορτας και κοιτάζω έξω. Ευτυχώς είναι Σάββατο και δεν έχουμε σχολείο. Έτσι κάθομαι στη ζεστασιά και την ασφάλεια του σπιτιού μου και παρακολουθώ τη βροχή από το τζάμι. Είναι η πρώτη φθινοπωρινή καταιγίδα. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

ΜΑΚΡΥΓΙΑΝΝΗΣ ΓΙΑΝΝΗΣ

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής σελίδα 54

Page 56: Γλώσσα ΣΤ΄, επανάληψη 1ης ενότητας: ΄΄Ταξίδια , τόποι, μεταφορικά μέσα΄΄

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής σελίδα 55

Page 57: Γλώσσα ΣΤ΄, επανάληψη 1ης ενότητας: ΄΄Ταξίδια , τόποι, μεταφορικά μέσα΄΄

Επαναληπτικό 1ης Ενότητας – Ταξίδια – τόποι – μεταφορικά μέσα

27 Σεπ.

Όνομα : _______________________________________

1. Συμπλήρωσε με τα γράμματα που λείπουν και τόνισε :

« Συνήθ……..ζε να πηγ………..νει στο καφεν………ο του χωριού. Πλάι στο μεγάλο ασπρ……..σμένο τ…….χο που τον σκέπαζε ο κ………σσός και κάτω από ένα τεράστιο πλατάνι , έπινε τον καφέ του και άκουγε ιστορίες από παλιούς θαλα………….μάχους οι οποίοι με αφοπλ…….στ……..κή αυτοπεπ……..θ………ση κατέθεταν τα εξ………φρεν………κά κατ……ρθ………ματά τους . Έλ……..νε κι αυτός τους κάβους του μυαλού του και χωρίς ποτέ να χάνει τον προσανατ……..λ…….σμό του , έβαζε πλ……..ρη με την φαντασία του για μέρη μακρ…….νά».

2. Σχημάτισε το επίθετο από τη λέξη στην παρένθεση και γράψε το στο σωστό τύπο.

Πηγαίνει στην εργασία της με το ………………………………… (άστυ= πόλη) λεωφορείο.

Η ………………………………. (αεροπόρος) εταιρεία ενημέρωσε το …………………………. (επιβάτης) κοινό πως η πτήση θα έχει καθυστέρηση.

Το ………………………………….(σιδηρόδρομος) δίκτυο της χώρας είναι από τα καλύτερα των Βαλκανίων.

Η τροχαία κάνει ελέγχους σε όλο το μήκος των ………………………………(έθνος) οδών .

Η εταιρεία αυτή προσφέρει δωρεάν ………………………………(οδός) βοήθεια σε περίπτωση ατυχήματος.

3. Να υπογραμμίσετε σε κάθε σειρά τη λέξη που δεν είναι συνώνυμη με την αρχική.

Αποκλείω : απομονώνω , επιτρέπω , περιορίζω Προσευχή : ικεσία , δέηση , υπόσχεση Ειρήνη : αναταραχή , ομαλότητα , ηρεμία Επαινώ : παινεύω , εγκωμιάζω , επικρίνω Μελαγχολικός : άκεφος , πρόσχαρος , θλιμμένος 4. Να αντιστοιχίσετε τα συνώνυμα :

Διάδοση φιλαλήθεια κακουχία μιμούμαι

Ειλικρίνεια εξάπλωση αντιγράφω ταλαιπωρία

Θαμπός αμυδρός

Παγκαλάκης Γεώργιος Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής σελίδα 56

Page 58: Γλώσσα ΣΤ΄, επανάληψη 1ης ενότητας: ΄΄Ταξίδια , τόποι, μεταφορικά μέσα΄΄

Επαναληπτικό 1ης Ενότητας – Ταξίδια – τόποι – μεταφορικά μέσα

27 Σεπ.

5. Ξαναγράψτε την παρακάτω παράγραφο χρησιμοποιώντας ενεστώτα .

« Ο Μηνάς άκουσε τα νέα και ανήσυχος έτρεξε στο σπίτι του. Βρήκε την πόρτα κλειστή. Όλοι έλειπαν . Ρώτησε τους γείτονες μήπως γνώριζαν τι είχε συμβεί . Η αγωνία του μεγάλωσε όταν είδε πως έλειπε και το αυτοκίνητο. « Μα πού πήγαν όλοι έτσι ξαφνικά ; » αναρωτήθηκε .

Ο Μηνάς ακούει τα νέα ……………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

6. Να υπογραμμίσεις στις παρακάτω περιόδους τις χρονικές προτάσεις: Μόλις κατάλαβε τι είχε συμβεί , έφυγε αμέσως.

Όταν βράδιασε χωρίς να φανεί ,καταλάβαμε πως δε θα έρθει.

Είχε ένα ατύχημα, καθώς πήγαινε στη δουλειά .

Όπως όλες οι γυναίκες , κολακεύεται όταν την επαινούν .

7. Στις παρακάτω υπογραμμισμένες χρονικές προτάσεις γράψε στην

παρένθεση τι δηλώνουν ( προτερόχρονο , ταυτόχρονο ή υστερόχρονο). Όταν ολοκλήρωσε τις σπουδές του , άρχισε να ψάχνει για δουλειά.

(__________________) Κάθε που τον βλέπω να έρχεται, νιώθω την καρδιά μου να χτυπά .

(__________________) Πριν μεσουρανήσει ο ήλιος , πρέπει να έχουμε τελειώσει. (_______________) Μόλις έφτασε ο προπονητής της ομάδας , άρχισε η προπόνηση.

(_________________) Ενώ εγώ μιλούσα στο τηλέφωνο , η μητέρα έπλενε τα πιάτα στην κουζίνα .

(____________________) Προτού τελειώσει η θεατρική παράσταση , οι θεατές εγκατέλειψαν την

αίθουσα . (_______________________)

Παγκαλάκης Γεώργιος Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής σελίδα 57

Page 59: Γλώσσα ΣΤ΄, επανάληψη 1ης ενότητας: ΄΄Ταξίδια , τόποι, μεταφορικά μέσα΄΄

© Γρηγό ρης Ζε ρβό ς 1

ΓΛΩΣΣΑ

Επαναληπτικές εργασίες

Όλο το χρόνο οργάνωνε το σχολείο µου αυτή την εκδροµή στον Παρνασσό, ώσπου έφτασε ε-

πιτέλους η µέρα αναχώρησης. Είχα ετοιµάσει τα πράγµατά µου από το προηγούµενο βράδυ.

Έβαλα τα τελευταία ρούχα στη βαλίτσα µου και κάθισα στο παράθυρο κοιτάζοντας πότε θα

φανεί το σχολικό. Το κρύο θα είναι τσουχτερό, γι’ αυτό φρόντισα να πάρω µαζί µου χοντρά

πουλόβερ, γάντια και κασκόλ. Η τσάντα µου είναι τόσο βαριά, που δύσκολα µπορώ να την κου-

βαλήσω µόνη µου.

1) Β ρ ί σ κ ω τ α ρήµατα τ η ς ο ρ ι σ τ ι κ ή ς σ τ ο π α ρ α π ά ν ω κ ε ί µ ε ν ο κ α ι σ η µ ε ι ώ ν ω σ ε

π ο ι ο ν χ ρ ό ν ο α ν ή κ ο υ ν .

Ρήµα Χρόνος

2) Β ά ζ ω τ α ρήµατα τ ω ν π α ρ α κ ά τ ω φ ρ ά σ ε ω ν σ τ η ν κ α τ ά λ λ η λ η σ τ ή λ η τ ο υ π ί ν α κ α

π ο υ α κ ο λ ο υ θ ε ί .

Θα έχω φύγει µέχρι το απόγευµα.

Θα ταξιδέψω µε το αεροπλάνο.

Το νησί ήταν καταπράσινο µε απέραντες αµµουδιές.

Το αυτοκίνητο χρειάζεται βενζίνη.

Ο αρχαιολογικός χώρος παρέµεινε κλειστός για λίγες µέρες.

Έβγαλε εισιτήρια για το τρένο.

Τα σχολεία ανοίγουν.

Έχει ετοιµάσει τα πράγµατά του.

Οι µαθητές θα λύσουν τις ασκήσεις.

Όνομα: ...........................................................

ΣΤ΄

……… /……… /………

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής σελίδα 58

Page 60: Γλώσσα ΣΤ΄, επανάληψη 1ης ενότητας: ΄΄Ταξίδια , τόποι, μεταφορικά μέσα΄΄

© Γρηγό ρης Ζε ρβό ς 2

Παρελθοντικοί χρόνοι

Παροντικοί χρόνοι

Μελλοντικοί χρόνοι

3) Σ τ ο π α ρ α κ ά τ ω κ ε ί µ ε ν ο β ρ ί σ κ ω τ ο υ ς επιρρηµατ ικούς προσδ ιορισµούς π ο υ

ε κ φ ρ ά ζ ο υ ν χρόνο κ α ι τ ο υ ς τ ο π ο θ ε τ ώ ε κ ε ί π ο υ π ρ έ π ε ι .

Χτες γύρισα από τη Φολέγανδρο όπου πέρασα και φέτος τις διακοπές µου. Οµολογώ ότι ήταν πο-

λύ όµορφα! Ξυπνούσα νωρίς και πήγαινα στη θάλασσα. Από το πρωί µέχρι το απόγευµα καθό-

µουν στην παραλία. Όταν άρχιζε να νυχτώνει, γυρνούσα στο σπίτι, ντυνόµουν κι έβγαινα στα

στενά σοκάκια της Χώρας για να παίξω µε τους φίλους µου. Το βράδυ, µόλις έπεφτα για ύπνο,

έκανα σχέδια για την επόµενη µέρα. Κι αυτές οι διακοπές θα µου µείνουν αξέχαστες!

Ουσιαστικά:

……………………………………………………………………………………………………………

Επιρρήµατα:

……………………………………………………………………………………………………………

Χρονικές προτάσεις:

……………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής σελίδα 59

Page 61: Γλώσσα ΣΤ΄, επανάληψη 1ης ενότητας: ΄΄Ταξίδια , τόποι, μεταφορικά μέσα΄΄

© Γρηγό ρης Ζε ρβό ς 3

4) Β ά ζ ω τ α π α ρ α κ ά τ ω ρήµατα σ τ ο σ ω σ τ ό χ ρ ό ν ο .

έχω λύσει, έτρεχα, θα στολίσω, γράφω, είχα κοιτάξει, σκούπισα, θα έχω φάει, θα διαβάζω, κοίτα-

ξα, πίνω, θα έχεις ποτίσει, µιλούσαν, είχατε σκεπάσει, θα φωνάξουν, έχετε πιάσει, ανακατώσα-

µε, θα γυρίζουν, ξυπνάω, έλουζα, είχαν κοιµηθεί, θα γελάσει, έχει πιει.

Ενεστώτας: ……………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………….

Παρατατικός: ……………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………

Αόριστος: ………………………………………………………………………………………………..

……………………………………………………………………………………………………………

Μέλλ. Εξακολουθητικός: ………………………………………………………………………………...

……………………………………………………………………………………………………………

Μέλλ. Συνοπτικός: ……………………………………………………………………………………….

……………………………………………………………………………………………………………

Παρακείµενος: ………………………………………………………………………………………….

……………………………………………………………………………………………………………

Υπερσυντέλικος: ………………………………………………………………………………………...

……………………………………………………………………………………………………………

Μέλλ. Συντελεσµένος: …………………………………………………………………………………..

……………………………………………………………………………………………………………

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής σελίδα 60

Page 62: Γλώσσα ΣΤ΄, επανάληψη 1ης ενότητας: ΄΄Ταξίδια , τόποι, μεταφορικά μέσα΄΄

ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ:_________________________________________

1. Να μεταφέρετε το παρακάτω κείμενο από το παρελθόν στο παρόν

χρησιμοποιώντας παροντικούς χρόνους, όπου χρειάζεται:

Όταν συνήλθε, διαπίστωσε με θλίψη και τρόμο ότι οι περισσότεροι αιχμάλωτοι είχαν σκοτωθεί. Ευτυχώς ο ίδιος δεν είχε τραυματιστεί σοβαρά. Είχε μόνο μερικούς μώλωπες στα χέρια και στα πόδια. Οι αντάρτες, που περιποιούνταν τους τραυματίες, τον πλησίασαν και τον βοήθησαν να σηκωθεί. Του έδωσαν κάτι να φάει και να πιει. Ένας μάλιστα του χάιδεψε τα μαλλιά. Ήταν η πρώτη τρυφερή χειρονομία μετά από τόσο καιρό! Ο μικρός έβαλε τα κλάματα. Ύστερα τον πήραν μαζί τους στο βουνό. Την άλλη μέρα τον εμπιστεύτηκαν σε μια φιλόξενη οικογένεια ενός ορεινού χωριού για να τον φροντίσει. ________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________ 2. Σχημάτισε επίθετα από τα ουσιαστικά των παρενθέσεων στα κενά των

προτάσεων. • Φέτος αποφασίσαμε να περάσουμε τις …………………………………… (καλοκαίρι) μας

διακοπές στις Κυκλάδες. • Μου αρέσει πολύ να κάνω βόλτα με το ποδήλατο στον ……………………………… (παραλία)

δρόμο της πόλης. • Οι εκδηλώσεις της ……………………………. (ναύτης) εβδομάδας θα αρχίσουν στις 25

Ιουνίου. • Το χωριό του παππού μου βρίσκεται στην …………………………… (όρος) Ήπειρο.

3. Συμπληρώστε τα κενά με τα γράμματα που λείπουν και τονίστε όπου χρειάζεται.

Απορροφ……μένος, συνέχ…..σα παρακάτ…… στις σελ……δες που αναφέρ…….νταν στις «Μαθητ……κές δραστ……ριότητες» του προηγούμενου τρ……μήνου. Ξεχώρ……σα την Παρασκευή ψωμιού από τα παιδιά της Β τάξης και τη σ……νέντευξη που π……ραν από τον κ. δήμαρχο μερικ…… συμμαθητές μου, σχετικά με προβλήματα τ……ς περιοχής και τ……ς δυνατότ……τες επίλ……σής τους. Κατόπιν αναπόλησα ωραίες στιγμές παρατηρ……ντας τις φωτογραφίες από τις αθλητ……κές δραστηριότητες και τις εορταστικές εκδηλ……σεις της προηγούμενης χρονιάς. Χάρ……κα πολύ, όταν σε ένα στιγμιότυπο διέκρινα τον εαυτό μου ν’ απαγγέλ…… ένα ποίημα στη γιορτή της 25ης Μαρτίου.

Παλάνης Αθανάσιος Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής σελίδα 61

Page 63: Γλώσσα ΣΤ΄, επανάληψη 1ης ενότητας: ΄΄Ταξίδια , τόποι, μεταφορικά μέσα΄΄

ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ:_________________________________________

4. Να συμπληρώσετε να κενά του κειμένου, βάζοντας το ρήμα στο σωστό χρόνο:

Αλλά δεν ………………………………….. (κρατιέμαι) άλλο. ……………………………….. (Θέλω) προπαντός να καμαρώσω το δικό μου «αριστούργημα». ……………………………… (Γράφω) ένα μικρό διήγημα σχετικά με μια περιπέτεια του αγαπημένου μου ήρωα, του Σούπερμαν. ……………………….. (Ανατρέχω) λοιπόν στα περιεχόμενα, ……………………………. (ρίχνω) μια γρήγορη ματιά στα υπόλοιπα θέματα του συγκεκριμένου τεύχους και ………………………………. (αναζητώ) τη σελίδα που ……………………………… (περιέχω) το κείμενό μου. Τότε ……………………………… (διαπιστώνω) με περηφάνια ότι …………………………………….. (καταλαμβάνω) όχι μόνο μια, αλλά τρεις ολόκληρες σελίδες, από την οκτώ μέχρι την έντεκα! …………………….. (Έχω) μάλιστα διακοσμηθεί με σχέδια και εικόνες. Το …………………………………… (ξαναδιαβάζω) αμέσως χωρίς άλλη χρονοτριβή.

6. Στο παρακάτω κείμενο βρείτε τους επιρρηματικούς προσδιορισμούς που εκφράζουν χρόνο και βάλτε τους στην κατάλληλη στήλη: Το μεσημέρι τα πρώτα σύννεφα έκαναν την εμφάνισή τους. Αργότερα άρχισε να φυσάει και να κάνει ψύχρα. Το απόγευμα όλα γύρω σκοτείνιασαν. Τα πουλιά πετούσαν χαμηλά κάνοντας κύκλους. Ύστερα αναζήτησαν καταφύγιο στις φωλιές τους. Οι περαστικοί επιτάχυναν βιαστικά το βήμα τους για να φτάσουν στον προορισμό τους, καθώς στο βάθος ακούγονταν κιόλας τα πρώτα μπουμπουνητά. Ο αέρας ξεγύμνωνε ολοένα και περισσότερο τα ανυπεράσπιστα δέντρα. Έριχνε κάτω στο δρόμο τα φύλλα τους και μετά τα παρέσερνε στο διάβα του. Οι πρώτες ψιχάλες έπεφταν, όταν η μητέρα μου βγήκε έξω ανήσυχη, φέρνοντάς μου μια ζακέτα, για να μην κρυώσω. Οι σταγόνες της βροχής μεγάλωναν. Πλέον έβρεχε πολύ δυνατά. Οι πεζοί, προστατευμένοι κάτω από τα υπόστεγα και τα μπαλκόνια των σπιτιών, περίμεναν ανυπόμονα να σταματήσει η μπόρα. Στο δρόμο σχηματίστηκαν οι πρώτες λακκούβες με νερό, ενώ τα αυτοκίνητα με αναμμένα τα φώτα τους έπεφταν μέσα εκτοξεύοντας γύρω τους λάσπες.

Επιρρήματα Ουσιαστικά Χρονικές προτάσεις

7. Γράψτε από μια πρόταση με καθεμιά από τις λέξεις ή φράσεις που δηλώνουν χρόνο. το πρωί ____________________________________________________ από τότε ____________________________________________________ αργότερα ____________________________________________________ μέχρι να ____________________________________________________

Παλάνης Αθανάσιος Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής σελίδα 62

Page 64: Γλώσσα ΣΤ΄, επανάληψη 1ης ενότητας: ΄΄Ταξίδια , τόποι, μεταφορικά μέσα΄΄

Ταξίδια,τόποι,μεταφορικά μέσα 1. Φαντάσου ότι συμμετέχεις στο παρακάτω ταξίδι.Ξαναγράψε το κείμενο

στο παρόν Ο Γιώργος κι ο Χρήστος αναχώρησαν για την εκδρομή τους στην αρχαία Ολυμπία.Η διαδρομή ήταν μεγάλη,αλλά το τοπίο τους αποζημίωνε .Όταν έφτασαν στον ιερό τόπο περπάτησαν στο χώρο του σταδίου.Στη συνέχεια είδαν το ναό του Δία.Μετά μπήκαν στο Μουσείο και παρατήρησαν το περίφημο άγαλμα του Ερμή του Πραξιτέλη.Ηξενάγηση κράτησε αρκετή ώρα,γιατί υπήρχαν πολλά εκθέματα,αλλά άξιζε τον κόπο.Πέρασαν υπέροχα! ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

2. Σχημάτισε επίθετα από τα ουσιαστικά των παρενθέσεων στα κενά των προτάσεων.

Το……………………..( ταξίδι) γραφείο μας έκανε μια μεγάλη προσφορά. Η………………………….(ορειβασία)ομάδα κατάφερε να φτάσει στην κορυφή του Ολύμπου. Το πιο …………………………(εμπόριο) λιμάνι της χώρας μας είναι ο Πειραιάς. Ο ………………………………(μυστήριο) επισκέπτης άφησε την παρέα άφωνη.

evakentrou Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής σελίδα 63

Page 65: Γλώσσα ΣΤ΄, επανάληψη 1ης ενότητας: ΄΄Ταξίδια , τόποι, μεταφορικά μέσα΄΄

3. Μπορείς να περιγράψεις την σχολική σου τσάντα;

evakentrou Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής σελίδα 64

Page 66: Γλώσσα ΣΤ΄, επανάληψη 1ης ενότητας: ΄΄Ταξίδια , τόποι, μεταφορικά μέσα΄΄

ΟΝΟΜΑ :……………………………………………………………………………………………………… ΚΡΙΤΗΡΙΟ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΣΤΗ ΓΛΩΣΣΑ

ΤΑΞΗ ΣΤ΄ ΕΝΟΤΗΤΑ 1Η ΤΑΞΙΔΙΑ ΤΟΠΟΙ ΜΕΤΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕΣΑ 1. Να συμπληρώσεις τα κενά του παρακάτω κειμένου βάζοντας τα ρήματα των

παρενθέσεων στον τύπο και στο χρόνο που ταιριάζουν :(ΒΑΘΜΟΙ 20) Το περασμένο καλοκαίρι , καθώς πηγαίναμε στην Αλεξανδρούπολη ,............................ (περνώ) από την Ξάνθη . Η πόλη αυτή μας ................................ (κάνω) μεγάλη εντύπωση . Η βόλτα μας στην πόλη .....................................(ξεκινώ) από την κεντρική πλατεία , όπου .............................................. (κυριαρχώ) η εικόνα του Ρολογιού , που ................................... (χτίζομαι) το 1859 . Μετά ........................................... (βαδίζω) στα δρομάκια της , όπου ............................................... ( βλέπω) πολλά παλιά αρχοντικά . .......................................... (Συνεχίζω) την περιπλάνηση μας στη νότια πλευρά της και .............................................. (περπατώ) ανάμεσα στα καπνεργοστάσια και τις καπναποθήκες , τα κτίρια που ................................................ (συνδέομαι) με την οικονομική ιστορία της πόλης εδώ και πολλά χρόνια.

2. Να γράψεις τα επίθετα που παράγονται από τα παρακάτω ουσιαστικά: (ΒΑΘΜΟΙ 10) Μαλλί : ........................... καλοκαίρι: .............................. Παιδί: ............................ ήλιος: ................................... Ξύλο : ........................... ασήμι: ................................... Γυναίκα : ........................ αγκάθι:.................................. Πείσμα :......................... έθνος : ...................................

3. Να υπογραμμίσεις στις παρακάτω περιόδους τις χρονικές προτάσεις:(ΒΑΘΜΟΙ 20) Μόλις κατάλαβε τι είχε συμβεί , έφυγε αμέσως. Όταν βράδιασε χωρίς να φανεί καταλάβαμε πως δε θα έρθει. Είχε ένα ατύχημα, καθώς πήγαινε στη δουλειά . Όπως όλες οι γυναίκες , κολακεύεται όταν την επαινούν . Μπορείς να φύγεις , αφού επιστρέψω εγώ στο σπίτι . 4. Να γράψεις μια ανακοίνωση για μια ημερήσια εκδρομή που οργανώνει ο σύλλογος γονέων και

κηδεμόνων του σχολείου μας στη Θεσσαλονίκη.(ΒΑΘΜΟΙ 25)

Ο ΒΑΘΜΟΣ ΜΟΥ

.................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

Ηρώ

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής σελίδα 65

Page 67: Γλώσσα ΣΤ΄, επανάληψη 1ης ενότητας: ΄΄Ταξίδια , τόποι, μεταφορικά μέσα΄΄

5. Να γράψεις την περιγραφή της τάξης μας . Πρόσεξε να γράψεις σε παραγράφους που καθεμιά θα αναφέρεται σε ένα θέμα . (ΒΑΘΜΟΙ 25)

...........................................................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................................................

ΚΑΛΗ ΕΠΙΤΥΧΙΑ !

Ηρώ Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής σελίδα 66

Page 68: Γλώσσα ΣΤ΄, επανάληψη 1ης ενότητας: ΄΄Ταξίδια , τόποι, μεταφορικά μέσα΄΄

ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΟ ΔΟΚΙΜΙΟ ΣΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΕΝΟΤΗΤΑ 1η

ΜΕΡΟΣ Α: ΚΑΤΑΝΟΗΣΗ ΚΕΙΜΕΝΟΥ

1. Αφού διαβάσετε το κείμενο «Σ ΄ένα συνοριακό σταθμό»,από το Ανθολόγιο σας σελ.67 ν απαντήσετε στις πιο κάτω ερωτήσεις:

α. Ποιο ήταν τ΄όνειρο του ήρωα μας; Κατάφερε να το πραγματοποιήσει; …………………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………….. β.Πού φαίνεται η μεγάλη αγάπη που είχε ο ήρωάς μας για τα τρένα; Γράψε τρία(3) σημεία από το κείμενο που να αποδεικνύουν αυτό το γεγονός. 1 ……………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………... 2 ………………………………………………………………………………………............. ……………………………………………………………………………………………….. ..…………………………………………………………………………………………........ 3………………………………………………………………………………………............. ……………………………………………………………………………………………….. ……………………………………………………………………………………………….. γ. Σε 10-15 γραμμές να γράψετε την περίληψη του κειμένου ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................. ΜΕΡΟΣ Β: ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΓΡΑΠΤΟΥ ΛΟΓΟΥ

ΜΑΡΙΝΑ ΜΑΤΘΑΙΟΥ Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής σελίδα 67

Page 69: Γλώσσα ΣΤ΄, επανάληψη 1ης ενότητας: ΄΄Ταξίδια , τόποι, μεταφορικά μέσα΄΄

Φανταστείτε πως είστε ο ήρωας του κειμένου και διηγείστε τις αναμνήσεις σας στο δάσκαλο φίλο σας. Είστε στο σημείο που του μιλάτε για ένα καινούριο τρένο, στο οποίο μπήκατε για πρώτη φορά, αφού ήρθατε να δουλέψετε σε καινούριο σταθμό. Σε 1-2 παραγράφους να περιγράψετε αυτό το τρένο το οποίο σας έκανε εντύπωση. ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................. ΜΕΡΟΣ Γ: ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ

1. Να βρείτε από το κείμενο και να γράψετε 5 χρονικούς προσδιορισμούς. …………………………., ………………………………., ………………………………… …………………………., ……………………………….,

2. Να ξαναγράψετε την τελευταία παράγραφο σαν να γίνεται τώρα, αρχίζοντας έτσι: Τολέει………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

3. Να υπογραμμίσεις τα ρήματα των παρακάτω προτάσεων και να αναγνωρίσεις το χρόνο τους. α. Ο γεωργός όργωσε το χωράφι. (………………..) β. Με την ανατολή του ήλιου θα έχω επιστρέψει στο σπίτι. (………………………) γ. Στην κατασκήνωση ξυπνούσαμε στις οχτώ το πρωϊ. (………………………) δ. Θα πληρώσετε με κάρτα ή μετρητά; (……………………………..) ε. Η Κάτια είχε φύγει όταν έφτασα. (…………………………….) ζ. Τον τελευταίο καιρό έχει αναθεωρήσει πολλές απόψεις του. (…………………….)

ΜΑΡΙΝΑ ΜΑΤΘΑΙΟΥ Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής σελίδα 68

Page 70: Γλώσσα ΣΤ΄, επανάληψη 1ης ενότητας: ΄΄Ταξίδια , τόποι, μεταφορικά μέσα΄΄

ΜΕΡΟΣ Δ: ΛΕΞΙΛΟΓΙΟ α. Γράψε παράγωγα της λέξης ταξιδεύω π.χ. ταξίδι ………………………….., ………………………………, ………………………… β. Γράψε σύνθετες λέξεις με δεύτερο συνθετικό τη λέξη –δρόμος, π.χ. σιδηρόδρομος ………………………….., ……………………………., …………………………….. ………………………….., ……………………………., …………………………….. γ. Να γράψετε συνώνυμα των λέξεων με βάση το νόημα που έχουν μέσα στο κείμενο γοητεύω ……………………….. τρύπωσε ………………………. ατμόσφαιρα …………………… μανούβρα ……………………… υποδέχομαι ……………………. δ. Να βρείτε από το κείμενο και να γράψετε 5 σύνθετε λέξεις. ………………………………….., ……………………………., ………………………….. ……………………………………., …………………………………. ε. Να γράψετε όσες λέξεις βρείτε που να έχουν σχέση με το επάγγελμα του ήρωά μας, μέσα από το κείμενο π.χ. σιδηρόδρομος ………………………………., ………………………………….., …………………………. ………………………………., ……………………………………, …………………………

ΜΑΡΙΝΑ ΜΑΤΘΑΙΟΥ Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής σελίδα 69

Page 71: Γλώσσα ΣΤ΄, επανάληψη 1ης ενότητας: ΄΄Ταξίδια , τόποι, μεταφορικά μέσα΄΄

1η ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΗ ΑΣΚΗΣΗ ΣΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ

ΟΝΟΜΑ: ................................................................ ΤΑΞΗ: ......... ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: .............

ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΑ: ΟΡΘΟΓΡΑΦΙΑ: 8

ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ: 12

ΚΑΤΑΝΟΗΣΗ ΚΕΙΜΕΝΟΥ: 20

ΣΥΝΟΛΟ: ΥΠΟΓΡΑΦΗ ΓΟΝΕΑ: ............................................

40

1η Ενότητα: Ταξίδια, τόποι, μεταφορικά μέσα

1. Ακούω και γράφω. ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ 2. Να μεταφέρετε την πιο κάτω ιστορία στον ενεστώτα. Σαν άνοιξε τα μάτια του είδε ότι ούτε αυτός ούτε η φωλιά είχε πάθει τίποτα. Κοίταξε ξανά κατά τον ουρανό. Το άγριο πουλί έφευγε κατά τη δύση κρατώντας στα νύχια του το σκοτωμένο φίδι. Ο Φώτης ένιωσε την ανάγκη κάτι να κάνει. Μα δε βρήκε τίποτα και ξέσπασε στα γέλια. Κάτι χαρούμενα ηρωικά γέλια … που σε λίγο γύρισαν μόνα τους σε τραγούδι.

Αυτή τη στιγμή ---------------------- τα μάτια του ---------------------- ότι ούτε αυτός ούτε η φωλιά

έχει πάθει τίποτα. ---------------------- ξανά κατά τον ουρανό. Το άγριο πουλί ---------------------

κατά τη δύση κρατώντας στα νύχια του το σκοτωμένο φίδι. Ο Φώτης ----------------------- την

ανάγκη κάτι να κάνει. Μα δε ------------------------- τίποτα και ----------------------- στα γέλια.

Κάτι χαρούμενα ηρωικά γέλια … που τώρα ------------------------- μόνα τους σε τραγούδι. 3ο Δημοτικό Σχολείο Μεγάρων

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής σελίδα 70

Page 72: Γλώσσα ΣΤ΄, επανάληψη 1ης ενότητας: ΄΄Ταξίδια , τόποι, μεταφορικά μέσα΄΄

3. Να μεταφέρεις το παρακάτω κείμενο σε παρελθοντικό χρόνο. Κάθε Σαββατοκύριακο πηγαίνουμε στο χωριό και βλέπουμε τον παππού και τη γιαγιά.

Ταξιδεύουμε με το αυτοκίνητο. Σε όλη τη διαδρομή τραγουδούμε και λέμε αστείες ιστορίες.

Όταν φτάνουμε έχει ήδη μεσημεριάσει και η γιαγιά μας φτιάχνει τα αγαπημένα μας φαγητά.

Το περασμένο Σαββατοκύριακο ---------------------------- στο χωριό και -------------------------

τον παππού και τη γιαγιά. ---------------------------------- με το αυτοκίνητο. Σε όλη τη διαδρομή

----------------------- και ----------------------- αστείες ιστορίες. Όταν ----------------------- ---------

ήδη μεσημεριάσει και η γιαγιά μας ----------------------- τα αγαπημένα μας φαγητά.

4. Να συμπληρώσεις το κείμενο βάζοντας τα ρήματα στην παρένθεση στον

κατάλληλο χρόνο και πρόσωπο. Το περασμένο καλοκαίρι, καθώς ------------------------------ (πηγαίνω) στην Αλεξανδρούπολη,

--------------------------- (περνώ) από την Ξάνθη. Η βόλτα μας στην πόλη --------------------------

(ξεκινώ) από την κεντρική πλατεία, όπου ------------------------------ (κυριαρχώ) η εικόνα του

Ρολογιού, που ------------------------------ (χτίζομαι) το 1859. Μετά -----------------------------

(βαδίζω) στα δρομάκια της, όπου ----------------------------- (βλέπω) πολλά παλιά αρχοντικά.

------------------------- (Συνεχίζω) την περιπλάνησή μας στη νότια πλευρά της και

------------------------------ (περπατώ) ανάμεσα στα καπνεργοστάσια και τις καπναποθήκες, τα

κτήρια που ------------------------------ (συνδέομαι) με την οικονομική ιστορία της πόλης εδώ

και πολλά χρόνια.

5. Στο γράμμα που ακολουθεί, κάποιες λέξεις που γράφονται με δύο όμοια

σύμφωνα στη σειρά γράφτηκαν κατά λάθος με ένα. Να τις βρεις και να τις υπογραμμίσεις.

Αγαπημένε μου παπού, σου γράφω αυτές τις λίγες γραμές για να σου πω ένα σπουδαίο νέο! Η μαμά μού έφερε

προχθές ένα καινούριο ποδήλατο. Είναι απίθανο! Είναι ψηλό, κατακόκινο, με δυο μεγάλα

φώτα στο πίσω μέρος. Τα λάστιχά του έχουν πολά αυλάκια, για να κρατιέται καλύτερα στο

δρόμο. Το τιμόνι του καταλήγει σε δυο άκρες καλυμένες με ένα ειδικό υλικό, για να μην

ιδρώνουν τα χέρια. Στο πίσω μέρος έχει μια μικρή σχάρα με ένα καλαθάκι βαμένο

πράσινο. Αχ! Δεν ξέρεις πόσο θα ήθελα να ήσουν εδώ να με καμαρώνεις όταν θα πηγαίνω

βόλτα! Ο μπαμπάς που με είδε προχτές να το οδηγώ φορώντας το κράνος μου, είπε πως

μοιάζω με γεναίο ιπότη πάνω σε άλογο!

Καλέ μου παπούλη... Σε περιμένω να έρθεις σύντομα. Μου έχουν λείψει οι βόλτες μας στη

θάλασα, τα παιγνίδια μας στην αμουδιά. Δώσε φιλιά στη γιαγιά.

3ο Δημοτικό Σχολείο Μεγάρων

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής σελίδα 71

Page 73: Γλώσσα ΣΤ΄, επανάληψη 1ης ενότητας: ΄΄Ταξίδια , τόποι, μεταφορικά μέσα΄΄

Με αγάπη,

ο εγονός σου Νικόλας 6. Στo παρακάτω κείμενο να υπογραμμίσεις όλες τις λέξεις, φράσεις και προτάσεις

που φανερώνουν χρόνο. Πρόσφατα πήγα ένα ταξίδι στο Λονδίνο. Η πτήση μας ήταν το πρωί. Πρώτα πήραμε το

τρένο και μετά το μετρό, για να βρεθούμε στο ξενοδοχείο. Τακτοποιήσαμε τα πράγματά

μας και αμέσως βρεθήκαμε στο Βρετανικό Μουσείο. Το μεσημέρι μεταβήκαμε στο Μουσείο

της Μαντάμ Τισό. Όταν πεινάσαμε, πήγαμε σε ένα ωραίο εστιατόριο για να φάμε. Το

απόγευμα περπατήσαμε στο Χάιντ Παρκ και ταΐσαμε τις πάπιες. Το βράδυ επιστρέψαμε

στο δωμάτιό μας και μιλούσαμε συνεχώς για όσα είδαμε. Την επόμενη μέρα θα συνεχίζαμε

την ξενάγηση στα αξιοθέατα της πόλης γεμάτοι ενθουσιασμό.

7. Σχημάτισε επίθετα από τα ουσιαστικά των παρενθέσεων , για να συμπληρώσεις

τα κενά των προτάσεων. • Το ------------------------------ (ταξίδι) γραφείο της γειτονιάς μου έκανε μια μεγάλη

προσφορά για ένα διήμερο στην Ιταλία. • Η ------------------------------ (αεροπορία) εταιρεία ενημέρωσε το ------------------------------

(επιβάτης) κοινό πως η πτήση θα καθυστερήσει. • Το πιο ------------------------------ (εμπόριο) λιμάνι της Ελλάδας είναι ο Πειραιάς. • Το ------------------------------ (σιδηρόδρομος) δίχτυο της Ελλάδας είναι από τα καλύτερα

των Βαλκανίων. • Οι ασφαλιστικές εταιρείες είναι υποχρεωμένες να παρέχουν ------------------------------

(οδός) βοήθεια σε περίπτωση ατυχήματος.

3ο Δημοτικό Σχολείο Μεγάρων

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής σελίδα 72

Page 74: Γλώσσα ΣΤ΄, επανάληψη 1ης ενότητας: ΄΄Ταξίδια , τόποι, μεταφορικά μέσα΄΄

ΕΛΛΗΝΙΚΑ Στ΄ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ 1ΗΣ ΕΝΟΤΗΤΑΣ

Όνομα : _________________________________________________________

1. Να μεταφέρεις το πιο κάτω κείμενο στον Ενεστώτα : Ο δάσκαλος μας έβαζε στη γραμμή κάθε Σάββατο και μας ανέβαζε στο κάστρο . Μας μιλούσε για ένα σωρό πράγματα . Έπαιρνε τα χορταράκια στα χέρια του , τα εξηγούσε φύλλο το φύλλο και τα σύγκρινε μεταξύ τους . Μας έβλεπε που γελούσαμε και λυπόταν που δεν αγαπούσαμε τη φύση όσο εκείνος . ___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________ 2. Να συμπληρώσεις βάζοντας το ρήμα στο κατάλληλο πρόσωπο και χρόνο: Το ερώτημα που ( κυριαρχώ ) _______________ στις αρχές του 1960 ( είναι ) ______ : ( Μπορώ ) ________________ τελικά ο άνθρωπος να πατήσει σε κάποιον άλλο πλανήτη ; Η μεγάλη οδύσσεια για την κατάκτηση του διαστήματος ( αρχίζω ) ________________ ήδη από το 1957 όταν οι Ρώσοι ( στέλλω ) ________________ στο διάστημα το διαστημόπλοιο Σπούτνικ με επιβάτη τη θρυλική σκυλίτσα Λάικα . Το 1961 ( γίνω ) _______________το δεύτερο βήμα. Ο Ρώσος Γιούρι Γκαγκάριν ( είναι ) _______________ ο πρώτος άνθρωπος που ( ταξιδεύω ) __________________ στο διάστημα . Το 1969 ο άνθρωπος ( πατώ ) ________________ επιτέλους στο φεγγάρι .

3. Γράψε σε ποιο χρόνο είναι γραμμένες οι πιο κάτω προτάσεις . Ύστερα

μετάτρεψέ τις στο χρόνο που σου ζητώ : Άρχισε το μουρμουρητό πάλι . ___________________

( Μ. Στιγμιαίος ) ___________________________________________________ Ο Γιάννης είχε ξεκινήσει το διάβασμα . ___________________

( Παρατατικός ) ____________________________________________________ Η Ειρήνη έχει ανοίξει το παράθυρο . ___________________

( Μ. Εξακολουθητικός ) ____________________________________________

3ο Δημοτικό Σχολείο Μεγάρων

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής σελίδα 73

Page 75: Γλώσσα ΣΤ΄, επανάληψη 1ης ενότητας: ΄΄Ταξίδια , τόποι, μεταφορικά μέσα΄΄

Θα έχω μαγειρέψει πριν τις οκτώ . _________________ ( Ενεστώτας ) ______________________________________________________

4. Στο πιο κάτω κείμενο λέξεις με δυο όμοια σύμφωνα είναι γραμμένες με ένα . Υπογράμμισε τις λανθασμένες λέξεις και γράψε τις από κάτω σωστά : Σήμερα βρήκα μια πρόσκληση γενεθλίων στο θρανίο μου . Ήταν από το συμαθητή μου το Σάβα . Με καλούσε στα γενέθλιά του το επόμενο Σάβατο σε ένα χώρο με πολύ ωραίο περιβάλον , δίπλα από τη θάλασα . Ήταν γραμένη με καλιγραφικά γράματα , κατάληλα για την περίπτωση . Όλοι ξετρελάθηκαν . Εγώ όμως έπρεπε να κάνω θερμή έκληση στον πατέρα μου για να με αφήσει γιατί πάντα φοβάται μήπως αρωστήσω από τον ιδρώτα. Πήρα , λοιπόν , ενιά ανάσες , δεκαενιά μπουκάλες θάρος και ένα κρεμύδι στην τσέπη για να με βοηθήσει να βάλω τα κλάματα αν χρειαστεί ! Τελικά ένιωσα απέραντη αγαλίαση . Τίποτε από τα πιο πάνω δεν χρειάστηκε . Κοματιάστηκαν όλες οι ανησυχίες μου . Δεν έβγαλε η γλώσα μου μαλιά . Πήρα την άδειά του πανεύκολα ! Γράψε τις λέξεις που υπογράμμισες σωστά : ______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

4. Σχημάτισε το επίθετο και γράψε το στο σωστό τύπο :

Μου έδειξε μια __________________ ( χορεύω ) φιγούρα . Η ανεμοβλογιά είναι _____________________ ( κολλώ ) ασθένεια . Είδαμε μια ___________________ ( φαντάζω ) συναυλία ! Ψάξαμε σε πολλές ___________________ ( αεροπορία ) εταιρείες

για να βρούμε εισιτήριο . Δεν θέλαμε να πάμε με τη ___________________ ( σιδηρόδρομος ) γραμμή . Ούτε τα ___________________ ( οδός ) δίκτυα τα προτιμούσαμε . Έτσι διαλέξαμε το πιο γρήγηρο ____________________ ( μεταφορά ) μέσο .

3ο Δημοτικό Σχολείο Μεγάρων

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής σελίδα 74

Page 76: Γλώσσα ΣΤ΄, επανάληψη 1ης ενότητας: ΄΄Ταξίδια , τόποι, μεταφορικά μέσα΄΄

ΕΛΛΗΝΙΚΑ Στ΄ ΕΠΑΝΑΛΗΨΗ 1ΗΣ ΕΝΟΤΗΤΑΣ

Όνομα : ___________________________________________________________ 1. Να μεταφέρεις το πιο κάτω κείμενο στον Αόριστο : Παίρνουμε το κείμενο , το διαβάζουμε και υπογραμμίζουμε τις άγνωστες λέξεις . Τις εξηγούμε με λεξικό . Καταφέρνουμε να το κατανοήσουμε καλύτερα . Απαντούμε γραπτά είτε προφορικά τις ερωτήσεις που μας βάζει η δασκάλα μας . Στην τάξη τις διορθώνουμε και συμπληρώνουμε ό,τι χρειάζεται . ______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________ 2. Να συμπληρώσεις βάζοντας το ρήμα στο κατάλληλο πρόσωπο και χρόνο:

Χθες , στον τρίτο όροφο του κτιρίου οι υπάλληλοι ( τοποθετώ ) _________________ μια μηχανή για καφέ . Όλοι ( χαίρομαι ) _____________ εκτός από το Γιάννη , τον καφετζή . Αυτός , μόλις το ( βλέπω ) _____________ ( καταλαβαίνω ) _____________________ ότι η δουλειά του ( λιγοστεύω ) _________________________ . ( Πρέπει ) __________________ να σκεφτεί κάτι να κάνει ! ( Αποφασίζω ) ______________________ να το χαλάσει . Έτσι ένα απόγευμα ( προσπαθώ ) ______________________ να το βγάλει από τη μέση . 2. Γράψε σε ποιο χρόνο είναι γραμμένες οι πιο κάτω προτάσεις . Ύστερα

μετάτρεψέ τις στο χρόνο που σου ζητώ : Αρχίζω το χορό . _____________________ ( Μ. Εξακολουθητικός ) ____________________________________________

Θα έχω ψάξει για δουλειά . ____________________ ( Αόριστος ) _____________________________________________________ Το βράδυ της κρατούσα συντροφιά . ______________________ ( Υπερσυντέλικος ) ________________________________________________

3ο Δημοτικό Σχολείο Μεγάρων

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής σελίδα 75

Page 77: Γλώσσα ΣΤ΄, επανάληψη 1ης ενότητας: ΄΄Ταξίδια , τόποι, μεταφορικά μέσα΄΄

3. Στο πιο κάτω κείμενο λέξεις με δυο όμοια σύμφωνα είναι γραμμένες με ένα . Υπογράμμισέ τις λανθασμένες λέξεις και γράψε τις από κάτω σωστά :

Πολοί συμαθητές μου θέλουν να πηγαίνουν στη θάλασα το καλοκαίρι . Εγώ πηγαίνω κάθε Σάβατο . Μου αρέσει το περιβάλον . Δεν χρειάζεται να κάνω έκληση σε κανένα . Φορούμε κατάληλα ρούχα και ξεκινούμε . Μια φορά αρώστησα . Όμως ένιωσα απέραντη αγαλίαση όταν μου πέρασε . Έγραψα ένα γράμα στην αδελφή μου που της έλεγα για τα σύνεφα , τις μέλισες , τη γραματική που με παιδεύει και την αρώστια μου . Δεν έβαλα όμως το σωστό γραματόσημο και χρειάστηκε ενιά μέρες ώσπου να το πάρει . Της εξηγούσα την κατάσταση . Σε δεκαενιά μέρες μου απάντησε . Γράφω τις λέξεις που υπογράμμισα , σωστά : __________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________ 4. Σχημάτισε το επίθετο και γράψε το στο σωστό τύπο :

Φτάσαμε με μια ___________________ ( αεροπορία ) εταιρεία στην __________________ ( Έλληνας ) πρωτεύουσα . Ευτυχώς έχουν καλό ________________ ( οδός ) δίκτυο .

Οι _____________________ ( χορός ) φιγούρες του Σάκη Ρουβά

ξετρελαίνουν τις θαυμάστριές του .

Όταν πεινάς πολύ χρειάζεσαι ένα __________________( χορταίνω )

γεύμα για να ικανοποιηθείς . Θα είναι ο νέος _____________________ ( οικονομία ) σύμβουλος

της εταιρείας .

Η πετρελαιοκηλίδα έφερε μεγάλη _______________ ( οικολόγος )

καταστροφή .

3ο Δημοτικό Σχολείο Μεγάρων

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής σελίδα 76

Page 78: Γλώσσα ΣΤ΄, επανάληψη 1ης ενότητας: ΄΄Ταξίδια , τόποι, μεταφορικά μέσα΄΄

ΕΠΑΝΑΛΗΨΗ ΣΤΗN 1η ΕΝΟΤΗΤΑ 1. Να μεταφέρετε το πιο κάτω κείμενο στον ενεστώτα: «Ο δάσκαλος μας έβαζε στη γραμμή κάθε Σάββατο και μας ανέβαζε στο κάστρο και μας

μιλούσε για μύρια πράματα. Έπαιρνε το χαμομήλι στα χέρια του και το εξηγούσε φύλλο το

φύλλο και το συνταίριαζε με άλλα λουλούδια. Έπαιρνε και το φιδόχορτο και το

γαϊδουράγκαθο και την ασφάκα και με πολλή μαστοριά μας διηγιόταν την ιστορία τους».

«Ο δάσκαλος μας ………………………… στη γραμμή κάθε Σάββατο και μας

………………………… στο κάστρο και μας ………………………… για μύρια πράματα.

………………………… το χαμομήλι στα χέρια του και το ………………………… φύλλο το

φύλλο και το ………………………… με άλλα λουλούδια. ………………………… και το

φιδόχορτο και το γαϊδουράγκαθο και την ασφάκα και με πολλή μαστοριά μας

………………………… την ιστορία τους».

2. Να μεταφέρεις το παρακάτω κείμενο σε παρελθοντικό χρόνο. «Ο Φιλέας Φογκ, ο σερ Φράνσις Κρόμαρτι και ο Πασπαρτού φτάνουν σε μια καλύβα,

χτισμένη πλάι σ΄ένα χωράφι που το περιζώνει ένας ψηλός φράχτης από πασσάλους.

Μέσα στην καλύβα υπάρχει ένας Ινδός και στο χωράφι ένας ελέφαντας. Ο Ινδός τούς

οδηγεί στο χωράφι. Εκεί υπάρχει ένα ζώο, σχεδόν εξημερωμένο. Αναμφίβολα ο Κιούνι –

έτσι λένε το ζώο - μπορεί, όπως όλοι οι ελέφαντες, να καλύπτει με μεγάλη ταχύτητα

μεγάλες αποστάσεις και, καθώς δεν υπάρχει άλλο διαθέσιμο υποζύγιο, αποφασίζουν να το

χρησιμοποιήσουν.»

«Ο Φιλέας Φογκ, ο σερ Φράνσις Κρόμαρτι και ο Πασπαρτού ------------------------- σε μια

καλύβα, χτισμένη πλάι σ΄ένα χωράφι που το ------------------------- ένας ψηλός φράχτης από

πασσάλους. Μέσα στην καλύβα ------------------------- ένας Ινδός και στο χωράφι ένας

ελέφαντας. Ο Ινδός τούς -------------------------------- στο χωράφι. Εκεί ------------------------------

ένα ζώο, σχεδόν εξημερωμένο. Αναμφίβολα ο Κιούνι – έτσι ---------------------------- το ζώο -

-------------------------, όπως όλοι οι ελέφαντες, να ---------------------------- με μεγάλη ταχύτητα

μεγάλες αποστάσεις και, καθώς δεν ------------------------------------ άλλο διαθέσιμο υποζύγιο,

--------------------------- να το χρησιμοποιήσουν.»

3. Να συμπληρώσεις το κείμενο βάζοντας τα ρήματα στην παρένθεση στον

κατάλληλο χρόνο και πρόσωπο. To ερώτημα που (κυριαρχώ) ......................................... αρχές του 1960 (είναι)

......................: «(Μπορώ)..................................... τελικά ο άνθρωπος να πατήσει το πόδι

του σε κάποιον άλλο πλανήτη;»

3ο Δημοτικό Σχολείο Μεγάρων

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής σελίδα 77

Page 79: Γλώσσα ΣΤ΄, επανάληψη 1ης ενότητας: ΄΄Ταξίδια , τόποι, μεταφορικά μέσα΄΄

Η μεγάλη οδύσσεια για την κατάκτηση του διαστήματος (αρχίζω) ..................................... ήδη από το 1957 όταν οι

Ρώσοι (στέλλω) .................... στο διάστημα το διαστημόπλοιο

«Σπούτνικ», με επιβάτη τη θρυλική σκυλίτσα Λάικα. Το 1961 (γίνομαι) ....................... το δεύτερο βήμα. Ο Ρώσος

κοσμοναύτης Γιούρι Γκαγκάριν ήταν ο πρώτος άνθρωπος που (ταξιδεύω)

............................ στο διάστημα. Το 1969 ο άνθρωπος (πατώ)............................... επιτέλους το φεγγάρι. Το αμερικανικό

διαστημόπλοιο «Απόλλων» που (μεταφέρω) .................................... τρεις αστροναύτες,

(αποβιβάζω) ..................................... στη Σελήνη τον αστροναύτη Νιλ Άρμστρογκ. Η

ανθρωπότητα (πανηγυρίζω)...................................... για πολύ καιρό την κατάκτηση του

διαστήματος. Από τότε (πραγματοποιούμαι) .............................................. τακτικά

διαστημικά ταξίδια με υπερσύγχρονα διαστημόπλοια.

4. Ο υπολογιστής «θύμωσε» και αρνείται να γράψει δυο ίδια γράμματα στη σειρά.

Βρείτε ποιες λέξεις χρειάζονται διόρθωση και υπογραμμίστε τες. Το προηγούμενο Σάβατο έφτασε στο σπίτι µας ένα γράμα από τον παπού µου που

μένει μόνιμα λίγο έξω από τη Θεσαλονίκn. Μας καλούσε να περάσουμε οικογενειακώς

λίγες ημέρες μαζί του και να απολαύσουμε τις τελευταίες ηλιόλουστες μέρες δίπλα στη

θάλασα. Πώς θα μπορούσαμε να απορίψουµε μια τέτοια πρόταση, ένα διάλειµα

ξεγνοιασιάς σε καθαρό περιβάλον; Αποφασίσαμε να ταξιδέψουμε µε το τρένο για να

χαρούμε τη διαδρομή και συνενοnθήκαμε μαζί του για τις τελευταίες λεπτομέρειες.

Tηv επόμενη μέρα, φτάσαμε από νωρίς στο σταθμό και περιμέναμε την αναχώρηση

της αμαξοστοιχίας. Όταν ανεβήκαμε στο τρένο, διαπιστώσαμε ότι οι θέσεις µας ήταν

κατειλημένες, αλλά ευτυχώς το πρόβλημα λύθηκε εύκολα. Σε λίγο τα μεγάφωνα έκαναν

έκλnσn να απομακρυνθούν όλοι από την άκρη της αποβάθρας, γιατί το τρένο ήταν έτοιμο

να ξεκινήσει.

5. Στo παρακάτω κείμενο να υπογραμμίσεις όλες τις λέξεις, φράσεις και προτάσεις

που φανερώνουν χρόνο. Στην αρχή του ταξιδιού όλα πήγαιναν ομαλά. Εγώ απολάμβανα τη διαδρομή και η

γιαγιά έλυνε ένα σταυρόλεξο. Σε μια στιγμή όμως όλα άλλαξαν!

Πρώτα ακούστηκε μια κραυγή και ύστερα ένα γδούπος από το πίσω μέρος του

λεωφορείου. Γυρίσαμε ξαφνιασμένοι και είδαμε μια κυρία που φορούσε ένα πλατύ καπέλο

να έχει λιποθυμήσει.

3ο Δημοτικό Σχολείο Μεγάρων

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής σελίδα 78

Page 80: Γλώσσα ΣΤ΄, επανάληψη 1ης ενότητας: ΄΄Ταξίδια , τόποι, μεταφορικά μέσα΄΄

Έπειτα, ακούστηκαν και άλλες φωνές επιβατών κι εμείς με έκπληξη είδαμε ένα μικρό

ιγκουάνα να πηδά τρομαγμένο από κάθισμα σε κάθισμα. Αμέσως ο οδηγός με πολλή

προσοχή στάθμευσε το λεωφορείο στην άκρη του δρόμου και πήγε να συνεφέρει την

κυρία. Μια κοπέλα που κοίταζε σαν χαμένη είπε πως το ιγκουάνα ήταν δικό της και πως το

είχε κρυμμένο σε μια μεγάλη βαλίτσα από όπου και «δραπέτευσε».

Ξαφνικά, ένας κύριος από τα μπροστινά καθίσματα φώναξε: «Ελάτε, ελάτε! Εδώ είναι!

Τρύπωσε κάτω από το κάθισμα του οδηγού». Την ίδια στιγμή ακούσαμε ένα χτύπημα

στην πόρτα. Γυρίσαμε τα κεφάλια μας τρομαγμένοι και είδαμε ένα αστυνομικό να μας κάνει

σήμα να ανοίξουμε. Μόλις μπήκε, μας ρώτησε αν είμαστε καλά και αν χρειαζόμαστε

κάποια βοήθεια. Εμείς του εξηγήσαμε τι συνέβη και αυτός προσφέρθηκε να βοηθήσει.

Άρχισε να ψάχνει και τελικά ξετρύπωσε τον παράξενο «φίλο» μας.

Όσο για την κυρία, αυτή κατάφερε να συνέλθει με την βοήθεια των άλλων επιβατών και

λίγο πριν φτάσουμε στον προορισμό μας άρχισε να φωνάζει: «Πότε θα τελειώσει αυτό το

ταξίδι; Έχει εξαντληθεί η υπομονή μου!»

«Σε πέντε λεπτά φτάνουμε κυρία μου», της απάντησε ο οδηγός. 6. Σχημάτισε επίθετα από τα ουσιαστικά των παρενθέσεων , για να συμπληρώσεις

τα κενά των προτάσεων. • Η ------------------------------ (αεροπορία) εταιρεία προσφέρει φτηνά εισιτήρια κατά τις

διακοπές του καλοκαιριού. • Η τροχαία κάνει ελέγχους σε όλο το μήκος του ------------------------------ (οδός) διχτύου. • Το ------------------------------ (επιβάτης) κοινό ταξίδεψε τελικά με ------------------------------

(εμπόριο) πλοίο. • Η ------------------------------ (φύση) ομορφιά των Πλατρών με εντυπωσιάζει. • Το τρένο είναι το ασφαλέστερο ------------------------------ (μεταφορά) μέσο. • Έχασε τη ζωή του στις ------------------------------ (σιδηρόδρομος) γραμμές. • Δίπλα από το σπίτι μου άνοιξε ------------------------------ (ταξίδι) γραφείο που προσφέρει

εξαιρετικά ------------------------------ (τουρισμός) πακέτα.

3ο Δημοτικό Σχολείο Μεγάρων

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής σελίδα 79

Page 81: Γλώσσα ΣΤ΄, επανάληψη 1ης ενότητας: ΄΄Ταξίδια , τόποι, μεταφορικά μέσα΄΄

Επαναληπτικό μάθημα στα Ελληνικά 22/9/2016 Όνομα:________________________ Βαθμός:

1. Αναλύστε τις παρακάτω συντομογραφίες: τ. μ. : ……………………………………… π. μ. :……………………………..………

χ.μ. : ……………………………………... δηλ.:……………………………………….

π.Χ. : ……………………………………….. Β.Α. :………………………………………

Αφοί :………………………………………… κ.τ.λ. :……………………………………

μ. :……………………………………………. π.χ. :………………………………………

κ.ά. :…………………………………………. 2 υ/δ: ……………………………………

2. Να υπογραμμίσεις τα αριθμητικά στο παρακάτω κείμενο: Η χαρούμενη συντροφιά έφτασε επιτέλους στη Λέσβο. Ήταν μια δωδεκάδα

μαθητές της Έκτης τάξης του Δημοτικού Σχολείου. Ήταν όλοι τους κεφάτοι από

τον πρώτο ως το δωδέκατο και λαχταρούσαν να περάσουν καμιά δεκαριά μέρες

όλοι μαζί στο γαλάζιο αυτό νησί του Αιγαίου. Δυο μήνες την οργάνωναν αυτή

την εκδρομή¨ έτσι είχαν πάρει μαζί τους αρκετά τρόφιμα και δεκατέσσερις

σκηνές: δώδεκα ατομικές, μία για αποθήκη και μία για αναρρωτήριο. Η

τελευταία ήταν η πιο μεγάλη" είχε διπλή πόρτα, διπλό παράθυρο, και ήταν

διπλάσια και τριπλάσια ίσως από τη σκηνή της αποθήκης. Ήταν μια ευρύχωρη

και άνετη σκηνή.

3. Συμπληρώνω τις καταλήξεις που λείπουν στα παρακάτω ρήματα :

Μόλις σηκωθ….τε το πρωί, να πλυθ….τε, να ντυθ….τε και να τηλεφων….σετε σ’

ένα ταξί να έρθει να σας πάρει για το σταθμό. Κλ….στε καλά τις πόρτες,

ασφαλ….στε τα παντζούρια, σβ….στε τα φώτα σ’ όλα τα δωμάτια και προσέξτε

να μην αφ….σετε τίποτα από τα πράγματα που θα σας χρειαστούν στο ταξίδι.

Θυμηθ….τε να ειδοποι….σετε τον κηπουρό να έρθει να αναλάβει τον κήπο

4. Κάνε χρονική αντικατάσταση του ρήματος καθρεφτίζω στην ενεργητική και

παθητική φωνή στο β΄ πρόσωπο ενικού και πληθυντικού αριθμού. Ενεστώτας Παρατατικός Αόριστος Συν. Μέλλοντας Εξακ. Μέλλοντας Παρακείμενος Υπερσυντέλικος Συντ. Μέλλοντας

3ο Δημοτικό Σχολείο Μεγάρων

1

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής σελίδα 80

Page 82: Γλώσσα ΣΤ΄, επανάληψη 1ης ενότητας: ΄΄Ταξίδια , τόποι, μεταφορικά μέσα΄΄

Επαναληπτικό μάθημα στα Ελληνικά 22/9/2016 Όνομα:________________________ Βαθμός: 5. Συμπληρώνω τις καταλήξεις των ρημάτων στις παρακάτω προτάσεις : α. Κάθε πρωί σηκώνομ….. νωρίς και ετοιμάζομ…. για το σχολείο. Πολλές φορές έρχετ…. από το σπίτι μας και ο φίλος μου, ο Γιώργος και πηγαίνουμ…. μαζί. Όταν φτάνουμ… στην αυλή , συναντάμ… πολλούς συμμαθητές μας και συζητάμ….. , ώσπου να χτυπήσ… το κουδούνι και να περάσουμ…. στις τάξεις για μάθημα. Εγώ κάθομ…. στο ίδιο θρανίο με το Γιώργο. β. Χαίρομ…. να παίζω μπάλα με τους φίλους μου. Παίζουμ…σε μια αλάνα κοντά στο σπίτι μου. Μερικές φορές μαλώνουμ… ,αλλά στο τέλος φεύγουμ…. πάντα μονιασμένοι. Μου αρέσ… επίσης να παραολουθ…. ποδοσφαιρικούς αγώνες στην τηλεόραση. γ. Εσείς μου φαίνετ…. ότι δεν θα έρθετ…. στην εκδρομή , γιατί είστ…. άτακτοι ! Θα καθίσετ… ,λοιπόν, στην τάξη και θα γράψετ…τις ασκήσεις της Γλώσσας.

6. .Ξαναγράφω το κείμενο μεταφέροντας τα ρήματα στον αόριστο : «Κάθε καλοκαίρι πηγαίνω στο χωριό της μητέρας μου. Εκεί μένω με τον

παππού και τη γιαγιά, παίζω με τους φίλους μου, κολυμπώ στη θάλασσα και

κάνω βόλτες σ’ όλο το νησί. Φτιάχνω καράβια, τα ρίχνω στη θάλασσα και

φαντάζομαι πως είμαι καπετάνιος. Όταν τελειώνουν οι διακοπές, έρχονται οι

γονείς μου και φεύγουμε για την Αθήνα».

«Το περασμένο καλοκαίρι ……………………………………………………... ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………

7. Γράφω τα αριθμητικά με λέξεις:

•Πέρασε (1,5) ……………………..ώρα.

•Θέλω (3,5) …………………. μέτρα ύφασμα.

•Μάζεψα (1,5)…………………… τόνο πατάτες

•Έλειπε (3,5) ……………………. μήνες

3ο Δημοτικό Σχολείο Μεγάρων

2

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής σελίδα 81

Page 83: Γλώσσα ΣΤ΄, επανάληψη 1ης ενότητας: ΄΄Ταξίδια , τόποι, μεταφορικά μέσα΄΄

ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΓΛΩΣΣΑΣ ΣΤ’ ΤΑΞΗΣ ΣΤΗΝ Α’ ΕΝΟΤΗΤΑ

Νο: 1

Ονοματεπώνυμο: Ημερομηνία:

1. Τεχνολογία:

ακούγονταν:_____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________ τους μοναχικούς:_________________________________________________ ________________________________________________________________________________________________________________________________ ύστερα:_________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

2. Κάνω χρονική αντικατάσταση στα ρήματα «μεταχειρίζεστε, προφταίνεις»:

3. Βάζω τα ρήματα που είναι στις παρενθέσεις στο σωστό χρόνο και τύπο: __________________ (ειδοποιώ) τον, Μαρία, ότι τον __________________ (ζητώ) στο τηλέφωνο. __________________ (γκρινιάζω) με το παραμικρό η κόρη μας. Πέρυσι __________________ (νοικιάζω) το σπίτι σε ένα γιατρό, αλλά __________________ (φεύγω) για το εξωτερικό. __________________ (τελειώνω) με τις δουλειές του σπιτιού μέχρι __________________ (έρχομαι). Μη με __________________ (βασανίζω) άλλο, Αντρέα! _________ πολύ _________ (κουράζομαι)!

ΚΑΛΟΓΕΡΑ ΕΥΤΥΧΙΑ

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής σελίδα 82

Page 84: Γλώσσα ΣΤ΄, επανάληψη 1ης ενότητας: ΄΄Ταξίδια , τόποι, μεταφορικά μέσα΄΄

ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΓΛΩΣΣΑΣ ΣΤ’ ΤΑΞΗΣ ΣΤΗΝ Α’ ΕΝΟΤΗΤΑ

Νο: 1

4. Υπογραμμίζω τα χρονικά επιρρήματα στις παρακάτω προτάσεις: Ύστερα από πολλή ώρα καταφέραμε να το φτιάξουμε. Μετά τη γιορτή θα πάμε για φαγητό και αργότερα θα συναντηθούμε με το Λευτέρη. Το παιδί σιγά σιγά θα διαμορφώσει χαρακτήρα. Θα έχω την παραγγελία σας έτοιμη σύντομα. Δέχτηκα πολλά συγχαρητήρια για την παράσταση.

5. Κάνω σύνταξη: Την Κυριακή θα έρθουμε και θα τα συζητήσουμε. Μόλις χτύπησε το τηλέφωνο, έτρεξε για να απαντήσει. Ο Νίκος είναι καλός μαθητής και εξαιρετικός ζωγράφος. Ο πατέρας, όταν ήταν νέος, διασκέδαζε μετά τη δουλειά. Του χρόνου θα έχουμε την ίδια δασκάλα και χαίρομαι.

ΚΑΛΟΓΕΡΑ ΕΥΤΥΧΙΑ

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής σελίδα 83

Page 85: Γλώσσα ΣΤ΄, επανάληψη 1ης ενότητας: ΄΄Ταξίδια , τόποι, μεταφορικά μέσα΄΄

Λέξεις για ορθογραφία

Ενότητα 1. θαλα.....ομάχος // κάβ...ς // κι....ός // πλατάν... // πλ..΄..ρη // πρ..΄..μνη πολ...τρίχι // Λυκαβη....ός // λαγ...νικό // τσαλαπετ....νός // προκλ...τικός Σά....ατο // γρά....α // Θε....αλονίκη // θάλα....α // απο...ίψουμε // διάλει...α περιβά...ον // συνε....οηθήκαμε // κατ....λη....ένες // έ....ληση // αφοπλιστ...κή // αυτοπεπ..΄..θηση // πρό...ρα // υποζ..΄..γιο // εξ...φρενικός ευκαταφρόν...τος // σημ...ώσεις // μολ..΄..βι // δι..΄..μερο // προ..¨..πόθεση προσανατολίζομ... // επιθ...μώ // συ...ετοχή .

Χατζηκυριακίδου Παγώνα

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής σελίδα 84

Page 86: Γλώσσα ΣΤ΄, επανάληψη 1ης ενότητας: ΄΄Ταξίδια , τόποι, μεταφορικά μέσα΄΄

ΕΝΟΤΗΤΑ 1η

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΟ ΓΛΩΣΣΑΣ

ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ: ___________________________________________________________

1. Να γράψεις Σ (σωστό) ή Λ (λάθος) δίπλα σε κάθε λέξη για να δείξεις αν είναι γραμμένη σωστά ή όχι:

α) σύννεφο ( __ ) β) συλογισμός ( __ ) γ) ρακέτα ( __ )

δ) αρώστια ( __ ) ε) περισσεύω ( __ ) στ) καλιτεχνία ( __ )

ζ) παράνομος ( __ ) η) βασίλισα ( __ ) θ) διάλειμα ( __ )

2. Τώρα να ξαναγράψεις σωστά τις λέξεις που είναι γραμμένες λάθος στην παραπάνω άσκηση:

________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

3. Να μεταφέρεις το παρακάτω κείμενο στο παρελθόν:

Κάθε Σαββατοκύριακο πηγαίνουμε στο χωριό και βλέπουμε τον παππού και τη γιαγιά. Ταξιδεύουμε με το τρένο και περνάμε υπέροχα. Η γιαγιά μας φτιάχνει τα αγαπημένα μας γλυκά. Το βράδυ ο παππούς φορά τα γυαλιά του και μας διαβάζει μια ιστορία.

Το προηγούμενο Σαββατοκύριακο ______________________________________________________ _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

4. Να υπογραμμίσεις τα ρήματα των παρακάτω προτάσεων και να αναγνωρίσεις το χρόνο τους. Στη συνέχεια να τα μεταφέρεις στη σωστή θέση στην παρακάτω στήλη:

Α) Τα παιδιά μεγαλώνουν γρήγορα. ( ____________ )

Β) Ο γεωργός όργωσε το χωράφι. ( ____________ )

Γ) Με την ανατολή του ήλιου θα έχω επιστρέψει στο σπίτι. ( ____________ )

Δ) Στην κατασκήνωση ξυπνούσαμε στις οχτώ το πρωί. ( ____________ )

Ε) Θα πληρώσετε με κάρτα ή με μετρητά; ( ____________ )

Στ) Η Κάτια είχε φύγει όταν έφτασα. ( ____________ )

Ζ) Τον τελευταίο καιρό έχει αναθεωρήσει πολλές απόψεις του. ( ____________ )

Παρελθοντικοί χρόνοι Παροντικοί χρόνοι Μελλοντικοί χρόνοι

Αντώνης Γκουτσίδης

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής σελίδα 85

Page 87: Γλώσσα ΣΤ΄, επανάληψη 1ης ενότητας: ΄΄Ταξίδια , τόποι, μεταφορικά μέσα΄΄

5. Να υπογραμμίσεις στις παρακάτω προτάσεις τις φράσεις ( επιρρήματα, ουσιαστικά, χρονικές

προτάσεις ) που δηλώνουν χρόνο:

Α) Έχεις διορία ως αύριο για να μου απαντήσεις.

Β) Μόλις κατάλαβε τι είχε συμβεί, έφυγε αμέσως.

Γ) Ο Τάκης και η Μαρία θα παντρευτούν τον Οκτώβριο.

Δ) Καθώς πήγαινε στη δουλειά, είχε ένα ατύχημα και, πριν καταλάβει τι συνέβη, βρέθηκε στο νοσοκο-μείο.

Ε) Κάποτε θα καταλάβει το λάθος του, αλλά τότε θα είναι αργά.

Στ) Το χειμώνα χιονίζει τόσο πολύ, που κλείνουν οι δρόμοι.

6. Να ξαναγράψεις τις παρακάτω προτάσεις μεταφέροντας τα ρήματα στο χρόνο που σου δίνεται:

Α) Γίνεται ολόκληρη συζήτηση γι’ αυτό.

Παρακείμενος: ________________________________________________________________

Β) Θα σου στείλω χρήματα.

Αόριστος: ____________________________________________________________________

Γ) Ο παππούς διάβασε την εφημερίδα.

Παρατατικός: _________________________________________________________________

Δ) Η Τάνια είχε καθαρίσει το δωμάτιό της.

Ενεστώτας: ___________________________________________________________________

Ε) Δε θα τελειώσω ως το βράδυ.

Υπερσυντέλικος: ______________________________________________________________

Στ) Πήγαμε στο θέατρο απόψε.

Συνοπτικός Μέλλοντας: ________________________________________________________

Καλή επιτυχία

βαθμός

Αντώνης Γκουτσίδης

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής σελίδα 86

Page 88: Γλώσσα ΣΤ΄, επανάληψη 1ης ενότητας: ΄΄Ταξίδια , τόποι, μεταφορικά μέσα΄΄

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 25/9/2007 ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ………………………………………………… 1. Να βρείτε τα ρήματα της οριστικής και να σημειώσετε σε ποιο χρόνο ανήκουν: Όλο το χρόνο οργάνωνε το σχολείο μου αυτή την εκδρομή στο Καϊμάκτσαλαν,ώσπου έφτασε επιτέλους η μέρα της αναχώρησης. Είχα ετοιμάσει τα πράγματά μου από το προηγούμενο βράδυ. Έβαλα τα τελευταία ρούχα στη βαλίτσα μου και κάθισα στο παράθυρο περιμένοντας πότε θα φανεί το σχολικό. Το κρύο θα είναι τσουχτερό, γι’ αυτό φρόντισα να πάρω μαζί μου χοντρά πουλόβερ, γάντια και κασκόλ. Η τσάντα μου είναι τόσο βαριά, που δύσκολα μπορώ να τη κουβαλήσω μόνη μου.

Ρήμα Χρόνος 2. Να βάλετε τα ρήματα των παρακάτω φράσεων στην κατάλληλη στήλη του πίνακα: Θα έχω φύγει μέχρι το απόγευμα.. θα ταξιδέψω με αεροπλάνο. Οι μαθητές θα λύσουν τις ασκήσεις. Έχει ετοιμάσει τα πράγματά του. Τα σχολεία ανοίγουν Έβγαλε εισιτήρια για το τρένο. Το σχολείο παρέμεινε κλειστό. Το αυτοκίνητο χρειάζεται βενζίνη. Το νησί ήταν καταπράσινο.

Παρελθοντικοί Χρόνοι Παροντικοί Χρόνοι Μελλοντικοί Χρόνοι

3. Αντιστοιχίζω σωστά:

1. πέρυσι α) επίρρημα 2. την ημέρα 3. αφού ξύπνησα β) ουσιαστικό 4. τώρα 5. μόλις έφυγε γ) χρονική πρόταση 6. το χειμώνα

Παπαδημητρίου Αναστασία

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής σελίδα 87

Page 89: Γλώσσα ΣΤ΄, επανάληψη 1ης ενότητας: ΄΄Ταξίδια , τόποι, μεταφορικά μέσα΄΄

4. Στο παρακάτω κείμενο βρείτε τους επιρρηματικούς προσδιορισμούς που εκφράζουν χρόνο και βάλτε τους στην κατάλληλη στήλη: Χτες γύρισα από την Κέρκυρα όπου πέρασα και φέτος τις διακοπές μου. Ξυπνούσα νωρίς και πήγαινα στη θάλασσα. Από το πρωί μέχρι το απόγευμα καθόμουν στην παραλία. Όταν άρχιζε να νυχτώνει , γυρνούσα στο σπίτι, ντυνόμουν και έβγαινα έξω για να παίξω με τους φίλους μου. Το βράδυ, μόλις έπεφτα για ύπνο, έκανα σχέδια για την επόμενη μέρα. Κι αυτές οι διακοπές θα μου μείνουν αξέχαστες. Επιρρήματα Ουσιαστικά Χρονικές προτάσεις 5. Ποιες από τις παρακάτω προτάσεις είναι σωστές και ποιες λανθασμένες;

6. Ποιος χρόνος είναι καλύτερος για να διηγηθούμε μια ιστορία και γιατί; ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 7. Ποια είναι τα μέρη μιας παραγράφου; ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

Παπαδημητρίου Αναστασία

Σ Λ 1. Ο παρακείμενος ανήκει στους παρελθοντικούς χρόνους 2. Οι χρονικές προτάσεις εισάγονται και με το «αφού». 3. Στο παρόν αναφέρονται οι χρόνοι που φανερώνουν κάτι που θα γίνει. 4. Ο χρόνος του ρήματος «είχα γράψει» είναι ο Συντελεσμένος Μέλλοντας. 5. Χρόνο εκφράζουν και πολλά ουσιαστικά που λειτουργούν ως επιρρήματα. 6. Η λέξη «αύριο» είναι επίρρημα που εκφράζει τόπο.

Σκέψου καλά τη σωστή απάντηση

να βρεις!!!!

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής σελίδα 88

Page 90: Γλώσσα ΣΤ΄, επανάληψη 1ης ενότητας: ΄΄Ταξίδια , τόποι, μεταφορικά μέσα΄΄

Επαναληπτικές ασκήσεις στη Γλώσσα για την 1η ενότητα ΣΤ' Δημοτικού (Ταξίδια,τόποι,μεταφορικά μέσα). ΕΝΟΤΗΤΑ 1η ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΟ ΓΛΩΣΣΑΣ ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ: ___________________________________________________________

1. Να γράψεις Σ (σωστό) ή Λ (λάθος) δίπλα σε κάθε λέξη για να δείξεις αν είναι γραμμένη σωστά ή όχι:

α) σύννεφο ( __ ) β) συλογισμός ( __ ) γ) ρακέτα ( __ ) δ) αρώστια ( __ ) ε) περισσεύω ( __ ) στ) καλιτεχνία ( __ ) ζ) παράνομος ( __ ) η) βασίλισα ( __ ) θ) διάλειμα ( __ ) 2. Τώρα να ξαναγράψεις σωστά τις λέξεις που είναι γραμμένες λάθος στην παραπάνω άσκηση: _______________________________________________________________________________ _______________________________________________________________________________

3. Να μεταφέρεις το παρακάτω κείμενο στο παρελθόν:

Κάθε Σαββατοκύριακο πηγαίνουμε στο χωριό και βλέπουμε τον παππού και τη γιαγιά. Ταξιδεύουμε με το τρένο και περνάμε υπέροχα. Η γιαγιά μας φτιάχνει τα αγαπημένα μας γλυκά. Το βράδυ ο παππούς φορά τα γυαλιά του και μας διαβάζει μια ιστορία. Το προηγούμενο Σαββατοκύριακο __________________________________________________ _______________________________________________________________________________ _______________________________________________________________________________ _______________________________________________________________________________ _______________________________________________________________________________ _______________________________________________________________________________

4. Να υπογραμμίσεις τα ρήματα των παρακάτω προτάσεων και να αναγνωρίσεις το χρόνο τους. Στη συνέχεια να τα μεταφέρεις στη σωστή θέση στην παρακάτω στήλη:

Α) Τα παιδιά μεγαλώνουν γρήγορα. ( ____________ ) Β) Ο γεωργός όργωσε το χωράφι. ( ____________ ) Γ) Με την ανατολή του ήλιου θα έχω επιστρέψει στο σπίτι. ( ____________ ) Δ) Στην κατασκήνωση ξυπνούσαμε στις οχτώ το πρωί. ( ____________ ) Ε) Θα πληρώσετε με κάρτα ή με μετρητά; ( ____________ ) Στ) Η Κάτια είχε φύγει όταν έφτασα. ( ____________ ) Ζ) Τον τελευταίο καιρό έχει αναθεωρήσει πολλές απόψεις του. ( ____________ )

Παρελθοντικοί χρόνοι Παροντικοί χρόνοι Μελλοντικοί χρόνοι

https://e-didaskalia.blogspot.gr Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής σελίδα 89

Page 91: Γλώσσα ΣΤ΄, επανάληψη 1ης ενότητας: ΄΄Ταξίδια , τόποι, μεταφορικά μέσα΄΄

5. Να υπογραμμίσεις στις παρακάτω προτάσεις τις φράσεις ( επιρρήματα, ουσιαστικά, χρονικές προτάσεις ) που δηλώνουν χρόνο:

Α) Έχεις διορία ως αύριο για να μου απαντήσεις. Β) Μόλις κατάλαβε τι είχε συμβεί, έφυγε αμέσως. Γ) Ο Τάκης και η Μαρία θα παντρευτούν τον Οκτώβριο. Δ) Καθώς πήγαινε στη δουλειά, είχε ένα ατύχημα και, πριν καταλάβει τι συνέβη, βρέθηκε στο νοσοκομείο. Ε) Κάποτε θα καταλάβει το λάθος του, αλλά τότε θα είναι αργά. Στ) Το χειμώνα χιονίζει τόσο πολύ, που κλείνουν οι δρόμοι.

6. Να ξαναγράψεις τις παρακάτω προτάσεις μεταφέροντας τα ρήματα στο χρόνο που σου δίνεται:

Α) Γίνεται ολόκληρη συζήτηση γι’ αυτό. Παρακείμενος: ________________________________________________________________ Β) Θα σου στείλω χρήματα. Αόριστος: ____________________________________________________________________ Γ) Ο παππούς διάβασε την εφημερίδα. Παρατατικός: _________________________________________________________________ Δ) Η Τάνια είχε καθαρίσει το δωμάτιό της. Ενεστώτας: ___________________________________________________________________ Ε) Δε θα τελειώσω ως το βράδυ. Υπερσυντέλικος: ______________________________________________________________ Στ) Πήγαμε στο θέατρο απόψε. Συνοπτικός Μέλλοντας: ________________________________________________________

https://e-didaskalia.blogspot.gr Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής σελίδα 90

Page 92: Γλώσσα ΣΤ΄, επανάληψη 1ης ενότητας: ΄΄Ταξίδια , τόποι, μεταφορικά μέσα΄΄

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΟ 1ης ΕΝΟΤΗΤΑΣ 2ο Δ.Σ Βέροιας Ονοματεπώνυμο:……………………………………………. « Ταξίδι στο κέντρο της γης» του Ι. Βερν …Ο καθηγητής ορυκτολογίας ‘Οτο Λίντενμπροκ, ο ανιψιός του Άξελ και ο Ισλανδός οδηγός τους Χανς βρίσκονται μπροστά σε ένα αδιέξοδο… Το νερό που είχαμε, δε μπορούσε να βαστάξει περισσότερο από τρεις μέρες. Και δεν είχαμε πολλές ελπίδες να συναντήσουμε εδώ καμιά πηγή. Φάγαμε στενοχωρημένοι το βράδυ, ήπιαμε μια γουλιά νερό, και κοιμηθήκαμε. Πρωί-πρωί αρχίσαμε πάλι τη πορεία. Η γαλαρία εξακολουθούσε να προχωρεί απέραντη. Περπατούσαμε αμίλητοι, σαν τον Χάνς. Ό δρόμος τώρα δεν ανέβαινε, μου φαινόταν, κάποτε μάλιστα σα να κατέβαινε. Δυστυχώς όμως τα στρώματα εξακολουθούσαν να είναι πάντα τα ίδια. Το ηλεκτρικό φως έκανε ν’ αστράφτουν λαμπρά τα πολύχρωμα μάρμαρα, που τώρα συναντούσαμε. Στα περισσότερα αυτά μάρμαρα, διακρίναμε ίχνη πρωτόγονων ζώων, βλέπαμε όμως και τελειότερα ζώα, κάποτε μάλιστα και ψάρια απολιθωμένα και πρωτόγονα ερπετά. Ήταν φανερό πως ανεβαίναμε την κλίμακα των ζώων, πού ο άνθρωπος βρίσκεται στην κορυφή της. Μα ο καθηγητής προχωρούσε αδιάφορος, σα να μην έβλεπε. Περίμενε δυο πράγματα: ή να βρει ένα πηγάδι κάθετο και να μπορέσουμε να κατέβουμε, ή να συναντήσουμε κανένα ανυπέρβλητο εμπόδιο, πού να μας κλείνει το δρόμο. Έφτασε όμως το βράδυ, χωρίς να πραγματοποιηθεί καμία από τις ελπίδες αυτές. Ή δίψα άρχισε να μας τυραννά. Την Παρασκευή, το μικρό μας καραβάνι χώθηκε πάλι μέσα στις λοξές διαδρομές της γαλαρίας. Ύστερα από δεκάωρη πορεία, παρατήρησα πως ή αντανάκλα-ση των ηλεκτρικών φαναριών μας. στα τοιχώματα, λιγόστευε καταπληκτικά. Δεν περνούσαμε πια μέσα από μάρμαρα κι ασβεστόλιθους, μα από κάποια αλλά μαύρα τοιχώματα. -Ανθρακωρυχείο! φώναξα.

— Ανθρακωρυχείο χωρίς ανθρακωρύχους ! αποκρίθηκε ό θείος μου.

— Ε, ποιος ξέρει... - Εγώ ξέρω! αποκρίθηκε Ο καθηγητής, με ξερό τόνο,

Είμαι βέβαιος πώς η γαλαρία αυτή ανάμεσα στα κάρβουνα, δεν έγινε από ανθρώπινα χέρια. Μα οπωσδήποτε δε με ενδιαφέρει. Είναι η ώρα να δειπνήσουμε! Μετά το δείπνο, οι δυο μου σύντροφοι ξάπλωσαν, τυλίχτηκαν στις κουβέρτες τους και βυθίστηκαν αμέσως στον ύπνο. Εγώ όμως δεν μπόρεσα να κοιμηθώ, και μετρούσα τις ώρες ίσαμε να ξημερώσει. Το Σάββατο το πρωί, ξεκινήσαμε πάλι. ΄Υστερα από είκοσι λεπτά φθάναμε σ' ένα μεγάλο κοίλωμα. Παραδέχτηκα τότε πως χέρι ανθρώπου δε μπορούσε να σκάψει αυτά τα κάρβουνα. Από πάνω ο θόλος δεν ήταν καθόλου στερεός, κι ήταν θαύμα πως μπορούσε ακόμα να κρατιέται. Παρ’ όλες τις θεωρίες του καθηγητή, σκεφτόμουνα ότι για να υπάρχουν κάρβουνα σε τόσο βάθος, ασφαλώς τρομακτική φωτιά έκαιγε μέσα στα σπλάχνα της γης. Ή επίδραση της θερμότητας αυτής γινόταν αισθητή ίσαμε τη φλούδα της γης. Τα φυτά, πού δεν τα ζωογονούσαν οι ευεργετικές ακτίνες του ήλιου, δεν είχαν τότε μήτε άνθη, μήτε μυρωδιά. 0ι ρίζες τους όμως αντλούσαν μεγάλη δύναμη από τα θερμά στρώματα της σφαίρας. Δέντρα υπήρχαν λίγα, Βλάσταιναν όμως τεράστια χόρτα, γιγάντια ρείκια, κι ακριβώς από αυτή την πλουσιότατη φυτεία σχηματίστηκαν οι γαιάνθρακες. Όλες αυτές τις σκέψεις τις έκανα μόνος μου, την ώρα που κοίταζα τα απέραντα πλούτη του ανθρακωρυχείου, όπου μας έριξε η τύχη. Πιθανότατα, ποτέ οι άνθρωποι δε θα κατεβούν ίσαμε εδώ κάτω, και δε θα εκμεταλλευτούν αυτόν τον πλούτο! -- Εμπρός! φώναξε ο θείος μου.

Εξακολουθήσαμε πάλι την πορεία. Εγώ λησμονούσα κάπως τους κόπους, γιατί χανόμουν σε γεωλογικές ονειροπολήσεις. Η πορεία μας στο ανθρακωρυχείο βάσταξε ίσαμε το βράδυ. Με δυσκολία κρατούσε ό θείος μου το θυμό του, βλέποντας πως ο δρόμος προχωρούσε διαρκώς οριζόντια. Το σκοτάδι ήταν τόσο βαθύ, πού δεν μπορούσαμε να το διαπεράσουμε μακριά με το ηλεκτρικό φως, και να δούμε πως προχωρά ό δρόμος. Είχα πια απελπιστεί πως δε θα τελείωνε ποτέ, όταν έξαφνα, στις έξι το βράδυ, ένας αδιαπέραστος τοίχος παρουσιάστηκε μπροστά μας. Δεξιά, αριστερά, πάνω, κάτω, πουθενά διέξοδος! Φτάσαμε στο τέλος της γαλα-ρίας!

Τσεχελίδης Γιάννης Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής σελίδα 91

Page 93: Γλώσσα ΣΤ΄, επανάληψη 1ης ενότητας: ΄΄Ταξίδια , τόποι, μεταφορικά μέσα΄΄

1. Ακούω και γράφω: ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 2. Προσπαθώ να απαντήσω στις παρακάτω ερωτήσεις: Τι περίμενε ο καθηγητής να βρει κατά την πορεία τους μέσα στη γαλαρία; ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… Για ποιο λόγο λιγόστεψε η αντανάκλαση των ηλεκτρικών φαναριών που κρατούσαν οι ήρωές μας; …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… Πώς καταλαβαίνετε την πρόταση « Ήταν φανερό πως ανεβαίναμε την κλίμακα των ζώων, που ο άνθρωπος βρίσκεται στην κορυφή της.» ; …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 3. Να βρείτε λέξεις και φράσεις του κειμένου που δηλώνουν χρόνο:

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

Τσεχελίδης Γιάννης Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής σελίδα 92

Page 94: Γλώσσα ΣΤ΄, επανάληψη 1ης ενότητας: ΄΄Ταξίδια , τόποι, μεταφορικά μέσα΄΄

4. Να ξαναγράψετε το παρακάτω απόσπασμα του κειμένου σε ενεστώτα χρόνο:

«Παρ’ όλες τις θεωρίες του καθηγητή, σκεφτόμουνα ότι για να υπάρχουν κάρβουνα σε τόσο βάθος, ασφαλώς τρομακτική φωτιά έκαιγε μέσα στα σπλάχνα της γης. Ή επίδραση της θερμότητας αυτής γινόταν αισθητή ίσαμε τη φλούδα της γης. Τα φυτά, πού δεν τα ζωογονούσαν οι ευεργετικές ακτίνες του ήλιου, δεν είχαν τότε μήτε άνθη, μήτε μυρωδιά. 0ι ρίζες τους όμως αντλούσαν μεγάλη δύναμη από τα θερμά στρώματα της σφαίρας. Δέντρα υπήρχαν λίγα, Βλάσταιναν όμως τεράστια χόρτα, γιγάντια ρείκια, κι ακριβώς από αυτή την πλουσιότατη φυτεία σχηματίστηκαν οι γαιάνθρακες. Όλες αυτές τις σκέψεις τις έκανα μόνος μου, την ώρα που κοίταζα τα απέραντα πλούτη του ανθρακωρυχείου, όπου μας έριξε η τύχη. Πιθανότατα, ποτέ οι άνθρωποι δε θα κατεβούν ίσαμε εδώ κάτω, και δε θα εκμεταλλευτούν αυτόν τον πλούτο!» ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

5. Να βάλετε δίπλα σε κάθε λέξη τη συνώνυμή της: ( σήραγγα, άνθρακας , αξεπέραστος, απαντώ , λησμονώ, φυτρώνω , σκάλα)

κλίμακα = ……………………… κάρβουνο=……………………… βλασταίνω = ………………………… γαλαρία = …………………………. ανυπέρβλητος = ……………………….. αποκρίνομαι = ……………………………. ξεχνώ = ………………………………….

6. Σχημάτισε επίθετα από τα ουσιαστικά που βρίσκονται στην παρένθεση: Η ……………………… (φυτό) παραγωγή της χώρας μας διπλασιάστηκε σε δέκα χρόνια. Η στοά αυτή δε φτιάχτηκε από ……………………………. ( άνθρωπος) χέρι. Το τοπίο γύρω μας ήταν ………………………….. .( ομίχλη)

Περπατούσαμε ώρες στα τροπικά δάση με τα ……………………… ( γίγαντας ) δέντρα και φυτά.

Τσεχελίδης Γιάννης Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής σελίδα 93

Page 95: Γλώσσα ΣΤ΄, επανάληψη 1ης ενότητας: ΄΄Ταξίδια , τόποι, μεταφορικά μέσα΄΄

7.Να βάλετε τα ρήματα των παρακάτω προτάσεων στην κατάλληλη στήλη του πίνακα: Ο σκύλος του γείτονα γαυγίζει επίμονα. Πρόσφατα επισκέφθηκα τη διεθνή έκθεση της Θεσσαλονίκης Έχεις ετοιμάσει την τσάντα για το ταξίδι; Ο πατέρας μου θα φτάσει αύριο αεροπορικώς από το Μόναχο. Τα παιδιά χρειάζονται φροντίδα. Θα κρατήσω το λόγο μου. Χθες έβρεχε όλη μέρα. Είχα αγανακτήσει με αυτά που συνέβησαν. Θα έχω επιστρέψει ως το βράδυ. Παροντικοί χρόνοι Παρελθοντικοί χρόνοι Μελλοντικοί χρόνοι

8. Προσπάθησε ( με τη βοήθεια της φαντασίας σου ) να δώσεις το τέλος που επιθυμείς στην περιπέτεια των τριών εξερευνητών. ............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

Τσεχελίδης Γιάννης Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής σελίδα 94

Page 96: Γλώσσα ΣΤ΄, επανάληψη 1ης ενότητας: ΄΄Ταξίδια , τόποι, μεταφορικά μέσα΄΄

1-10-2007 ΟΝΟΜΑ:

Επαναληπτικό φυλλάδιο ( ενότητα 1)

Πρέσπες Περνώντας από το νομό της Έδεσσας το φθινόπωρο του 1996, έφτασα επιτέλους στο νομό της Φλώρινας, έναν από τους τέσσερις νομούς της Δυτικής Μακεδονίας, τον οποίο γνώριζα μόνο από τις ειδήσεις για τους κρύους χειμώνες. Η λίμνη Βεγορίτιδα απλώθηκε κάτω από το βουνό που κατέβαινα. Ήταν ένα θέαμα εκπληκτικό. Απλωμένη στον κάμπο του Αμυνταίου καθρέφτιζε στα νερά της τα γύρω αγροτικά χωριά, που στηρίζουν τη ζωή τους σ` αυτήν. Κάθισα για έναν καφέ στον Άγιο Παντελεήμων στις όχθες της λίμνης. Συζητώντας με το παιδί που μου έφερε τον καφέ ,έμαθα για το μεγάλο πρόβλημα της λίμνης, που δεν είναι άλλο από την υπεράντληση των νερών, για το πότισμα των χωραφιών. Μου έδειξε που ήταν η λίμνη πριν μερικά χρόνια και πως κατάντησε σήμερα. Έφυγα από το χωριό ελπίζοντας σε ένα καλύτερο αύριο. Πέρασα από το Αμύνταιο με τα όμορφα αμπέλια και τα ονομαστά κρασιά γνωστά σ` όλον τον κόσμο και ανέβηκα το δρόμο για την Φλώρινα. Η Φλώρινα είναι η πρωτεύουσα του νομού, μια όμορφη πόλη χτισμένη κάτω από το βουνό και περνάει από τη μέση της ο Σακουλέβας ποταμός. Δεν σταμάτησα καθόλου εκεί, αφήνοντας την επίσκεψή μου στην πόλη για την επιστροφή. Άρχισα την ανάβαση της Βίγλας, περνώντας από το Πισοδέρι στο οποίο υπάρχει ένα πανέμορφο χιονοδρομικό κέντρο και συνέχισα για τις Πρέσπες. Σταμάτησα για λίγο στο Ανταρτικό ένα μικρό ορεινό

χωριό πριν από τις Πρέσπες για ξεκούραση και φαγητό. Επιτέλους έφτασα στον τελικό προορισμό του ταξιδιού μου, τις πανέμορφες Πρέσπες. Σταμάτησα το αυτοκίνητο επιτόπου και παρακολούθησα το πανέμορφο θέαμα. Η Μικρή Πρέσπα αριστερά μου άπλωνε τα νερά της μέχρι την Αλβανία και στη μέση της σχεδόν το νησάκι του Αγίου Αχίλλειου με τα ερείπια της ομώνυμης εκκλησίας και την πεζογέφυρα που έγινε πριν λίγα χρόνια και κάνει τη επικοινωνία των ανθρώπων πιο εύκολη με την ξηρά. Δεξιά απλώνει τα νερά της η Μεγάλη Πρέσπα, που ανήκει στην Ελλάδα, τα Σκόπια και την Αλβανία. Οι δύο Πρέσπες χωρίζονται από μια μικρή λωρίδα γης φάρδους περίπου διακοσίων μέτρων. Στο μικρό κάμπο είναι φυτεμένα φασόλια,

το κυριότερο προϊόν της περιοχής μαζί με τα ψάρια της λίμνης. Τα χωριά της περιοχής είναι οι Ψαράδες στις όχθες της Μεγάλης Πρέσπας κοντά στα σύνορα, ο Άγιος Γερμανός, η Καλλιθέα, ο Λαιμός, οι Καρυές και το Βροντερό. Η Πρέσπα είναι ο μεγαλύτερος εθνικός δρυμός της Ελλάδας, ένα από τα ελάχιστα φυσικά καταφύγια για πουλιά και άλλα ζώα (περισσότερα από 250 είδη), πολλά από τα οποία είναι υπό εξαφάνιση. Μοναδικά πουλιά όπως οι ροδοπελεκάνοι, οι ερωδιοί και οι κορμοράνοι αγωνίζονται να επιβιώσουν σε ένα τοπίο ασύγκριτης ομορφιάς. Φτάνοντας στους Ψαράδες σ` αυτό το όμορφο ψαροχώρι αναφώνησα όπως είπε και ο Εθνικός μας Ποιητής, « όμορφος κόσμος, ηθικός αγγελικά πλασμένος ».

Κοντόπουλος Γιώργος - Παιδαράκη Δάφνη 1 Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής σελίδα 95

Page 97: Γλώσσα ΣΤ΄, επανάληψη 1ης ενότητας: ΄΄Ταξίδια , τόποι, μεταφορικά μέσα΄΄

1) Κατανόηση κειμένου: α) Που βρίσκεται η Φλώρινα; _____________________________________________________________________________________

β) Ποια λίμνη συναντάμε πρώτα στο κείμενο και σε ποιόν κάμπο βρίσκεται; _____________________________________________________________________________________ γ) Ποιο ποτάμι περνάει μέσα από τη Φλώρινα και ποια τα χωριά των Πρεσπών; _______________________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________________________ δ) Σε ποιες χώρες ανήκουν οι Πρέσπες: ______________________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________________

2) Να γράψετε την περίληψη του κειμένου: ____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

3) Ο πρόεδρος του πολιτιστικού συλλόγου της περιοχής σας θέλει να οργανώσει εκδρομή στις Πρέσπες. Τι θα έγραφε στην ανακοίνωση;

__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

4) Να βρείτε και να γράψετε 5 επιρρήματα: __________________________________________________________________________________

Κοντόπουλος Γιώργος - Παιδαράκη Δάφνη 2 Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής σελίδα 96

Page 98: Γλώσσα ΣΤ΄, επανάληψη 1ης ενότητας: ΄΄Ταξίδια , τόποι, μεταφορικά μέσα΄΄

5) Να βάλεις τα ρήματα της παρένθεσης στο σωστό χρόνο: Ο Δημήτρης _____________(ανεβαίνω) στη βάρκα να____________( πηγαίνω) για ψάρεμα στη λίμνη μαζί με το γερο- Θανάση. Το Φεγγάρι ακόμη ____________(λάμπω) στον ουρανό όταν ______________(ξεκινώ). ____________(πιάνω) τα κουπιά και άρχισαν να ________________( απομακρύνομαι) από τους Ψαράδες. __________(είμαι) η ώρα που _____________(ξυπνώ) τα πουλιά και ______________(ζωντανεύω) η λίμνη. ________(είμαι) εκπληκτικά όμορφα. _________________(αρχίζω) να _______________(απλώνω) τα δίχτυα στα ήρεμα νερά της Μεγάλης Πρέσπας και ___________(νιώθω) υπέροχα στην απέραντη γαλήνη των νερών. 5) Να κάνετε χρονική αντικατάσταση στα παρακάτω ρήματα:

Ενεστώτας Παρακείμενος Αόριστος Παρατατικός Υπερσυντέλικος Συνοπτικός Μέλλοντας

Εξακουλ. Μέλλοντας

Συντελεσμένος Μέλλοντας

έρχομαι ανεβαίνω μπαίνω οδηγώ θέλω

Κοντόπουλος Γιώργος - Παιδαράκη Δάφνη 3 Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής σελίδα 97

Page 99: Γλώσσα ΣΤ΄, επανάληψη 1ης ενότητας: ΄΄Ταξίδια , τόποι, μεταφορικά μέσα΄΄

ΟΝΟΜΑ ΕΠΙΘΕΤΟ ΗΜ-ΝIΑ Η πρωτεύουσα του νομού, η Πάτρα (167.602 κάτοικοι), είναι μία από τις πιο όμορφες πόλεις της Ελλάδας. Πόλη με εξαιρετική ρυμοτομία, πλατιά προκυμαία και ωραίες πλατείες. Στα νοτιοανατολικά εκτείνεται ο ορεινός όγκος του Παναχαϊκού, στα νότια ο Ερύμανθος και η πεδιάδα της Δυτικής Αχαΐας, στα βόρεια η Αιτωλοακαρνανία, στα δυτικά το ακρωτήρι του Αράξου και στο βάθος τα νησιά του Ιονίου, Κεφαλονιά, Ζάκυνθος και Ιθάκη. Συγκοινωνιακός κόμβος συνδέει τις πόλεις της Πελοποννήσου με την Αθήνα απ' την οποία απέχει 217 χιλιόμετρα. Με σύγχρονο λιμάνι απ' όπου διακινούνται πολλά εμπορεύματα, ενώ πορθμεία την συνδέουν με τις πόλεις της Νότιας Ιταλίας.

Στην πόλη δίδαξε και μαρτύρησε ο Απόστολος Ανδρέας (68 μ.Χ.). Στη Βυζαντινή περίοδο λεηλατήθηκε το 395 μ.Χ. από τους Γότθους και το 551 μ.Χ. δυνατός σεισμός προκάλεσε τεράστιες καταστροφές. Επιδρομές και λεηλασίες επιχειρήθηκαν και από Σλάβους, Σαρακηνούς και Βούλγαρους. Νέα οικονομική ακμή γνώρισε η Πάτρα μετά τον 9ο μ.Χ. αιώνα κυρίως με την παραγωγή και επεξεργασία του μεταξιού. Η ακμή της συνεχίστηκε και μετά την κατάκτηση από τους Φράγκους και - παρά τις καταστροφές που γνώρισε στα κατοπινά χρόνια και τις λεηλασίες των Τούρκων που την κατάκτησαν το 1458 - δεν έχασε τη σημασία της.

Από το 1828 που εκδιώχθηκαν και τα τελευταία λείψανα της τουρκο-αιγυπτιακής φρουράς από το Γάλλο στρατηγό Μεζόν, η Πάτρα γνώρισε νέα περίοδο ανάπτυξης. Σήμερα είναι συγκοινωνιακό, εμπορικό και τουριστικό κέντρο της Πελοποννήσου και συγχρόνως η τρίτη πόλη της Ελλάδος. Χωρίζεται στην Πάνω και την Κάτω Πόλη, έχει σωστή ρυμοτομία, με πλατείες και όμορφους κήπους και διατηρεί τις μνήμες από το παρελθόν.

Αξιοθέατα στο κέντρο της πόλης αποτελούν η πλατεία Γεωργίου Α', το Δημοτικό Θέατρο Απόλλων, αντίγραφο της Σκάλας του Μιλάνου, και το κτίριο του Εμπορικού Συλλόγου "Ερμής", σχεδιασμένα από τον Τσίλερ. Σύμφωνα με τα ευρήματα των ανασκαφών η περιοχή αποτελούσε οικιστικό κέντρο στα Ρωμαϊκά Χρόνια, με επαύλεις και γυμναστήριο. Στην όμορφη πλατεία των "Ψηλών Αλωνίων" σώζεται αρχοντικό έργο του Τσίλερ. Από τις ανασκαφές έχει επισημανθεί η θέση της αρχαίας αγοράς (περιοχή ναού του Παντοκράτορα) Σε καλή κατάσταση διατηρείται το Ρωμαϊκό ωδείο στην πλατεία Αγίου Γεωργίου που χρονολογείται στα 160 μ.Χ. και παρουσιάζει αρκετές ομοιότητες με το ωδείο της Αθήνας, αν και είναι προγενέστερο. Λίγο ψηλότερα βρίσκεται το Μεσαιωνικό κάστρο το οποίο αποτελούσε προϊστορική ακρόπολη και δέχτηκε επανειλημμένες επισκευές και προσθήκες από την αρχαιότητα μέχρι την Τουρκοκρατία. Στην τοιχοδομία του υπάρχει ενσωματωμένο οικοδομικό υλικό από τους ναούς της Άρτεμης και της Αθηνάς, αρχιτεκτονικά λείψανα από προχριστιανικά οικοδομήματα, καθώς και αρχιτεκτονικά μέλη χριστιανικών ναών και κτισμάτων.

Στα αξιοθέατα της περιοχής περιλαμβάνεται η εκκλησία του Παντοκράτορα, που γνώρισε επανειλημμένες επισκευές και ήταν την περίοδο της Τουρκοκρατίας τζαμί, ενώ ο Μοροζίνης το μετέτρεψε σε εκκλησία του Αγίου Μάρκου (1687). Από τις μεγαλοπρεπέστερες εκκλησίες όχι μόνο της Πάτρας αλλά και όλης της Ελλάδας είναι η εκκλησία του Αγίου Ανδρέα, πολιούχου της πόλης. Δίπλα στη νέα εκκλησία σώζεται η παλιά βασιλική, στη νότια πλευρά της οποίας βρίσκεται η είσοδος του αγιάσματος του Αγίου Ανδρέα. Στην εκκλησία υπάρχουν βυζαντινές εικόνες, τμήμα από το σταυρό στον οποίο μαρτύρησε ο Απόστολος Ανδρέας και η κάρα του Αγίου

1.Διαβάζω και απαντώ Α.Σε ποιο γεωγραφικό διαμέρισμα ανήκει η Πάτρα Β.Αναφέρω μια από τις πλατείες της Γ.Ποια εκκλησία της υπήρξε τζαμί

ΖΗΣΗΣ ΖΙΚΟΣ Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής σελίδα 98

Page 100: Γλώσσα ΣΤ΄, επανάληψη 1ης ενότητας: ΄΄Ταξίδια , τόποι, μεταφορικά μέσα΄΄

Δ.Είναι παραλιακή πόλη και γιατί 2.ΒΡΙΣΚΩ ΤΟΥΛΑΧΙΣΤΟΝ 7 ΕΠΙΡΡΗΜΑΤΑ 3.ΒΑΖΩ ΤΟΝ ΚΑΤΑΛΛΗΛΟ ΧΡΟΝΟ Όταν ………..(ζω) στο χωριό,ο πατέρας μου κι εγώ, ……….. (ασχολούμαι) με τη γεωργία.Τώρα όμως που ……….(έρχομαι) στην πόλη , ……….(δουλεύω) σε ένα εργοστάσιο και αυτό δε μου αρέσει κα- θόλου.Πολλές φορές ……….(θυμάμαι) τα χωράφια μας που τα …………. (καλλιεργώ), τον καθαρό αέρα, τα πουλιά που ……………(κελαηδώ) στα Κλαδιά των δέντρων και η καρδιά μου ………..(κλαίω). 4. ΘΥΜΑΜΑΙ 10 ΛΕΞΕΙΣ ΠΟΥ ΜΕ ΤΑΞΙΔΕΥΟΥΝ

5. Σαν μέλος του προεδρείου της τάξης σας οργανώνετε μια εκδρομή στον Όλυμπο και αναλάβατε να δημοσιεύσετε την ανακοίνωση στον τοπικό τύπο. Γράψτε την ανακοίνωση με τίτλο «ταξίδι στον Όλυμπο». ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

ΖΗΣΗΣ ΖΙΚΟΣ Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής σελίδα 99

Page 101: Γλώσσα ΣΤ΄, επανάληψη 1ης ενότητας: ΄΄Ταξίδια , τόποι, μεταφορικά μέσα΄΄

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 6.ΑΚΟΥΩ ΚΑΙ ΓΡΑΦΩ ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ΒΑΘΜΟΣ ΥΠΟΓΡΑΦΗ

ΖΗΣΗΣ ΖΙΚΟΣ Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής σελίδα 100

Page 102: Γλώσσα ΣΤ΄, επανάληψη 1ης ενότητας: ΄΄Ταξίδια , τόποι, μεταφορικά μέσα΄΄

ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ:_________________________________________

1. Φαντάσου ότι συμμετέχεις στο παρακάτω ταξίδι. Ξαναγράψε το κείμενο στο

παρόν.

Ο Γιώργος κι ο Χρήστος αναχώρησαν για την εκδρομή τους στην αρχαία Ολυμπία. Η διαδρομή ήταν μεγάλη, αλλά το τοπίο τους αποζημίωνε .Όταν έφτασαν στον ιερό τόπο περπάτησαν στο χώρο του σταδίου. Στη συνέχεια είδαν το ναό του Δία. Μετά μπήκαν στο Μουσείο και παρατήρησαν το περίφημο άγαλμα του Ερμή του Πραξιτέλη. Η ξενάγηση κράτησε αρκετή ώρα, γιατί υπήρχαν πολλά εκθέματα, αλλά άξιζε τον κόπο. Πέρασαν υπέροχα! ________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________ 2. Σχημάτισε επίθετα από τα ουσιαστικά των παρενθέσεων στα κενά των

προτάσεων. Το…………………..…………..( ταξίδι) γραφείο μας έκανε μια μεγάλη προσφορά. Η………………………………….(ορειβασία)ομάδα κατάφερε να φτάσει στην κορυφή του Ολύμπου. Το πιο …………………………………(εμπόριο) λιμάνι της χώρας μας είναι ο Πειραιάς. Ο ………………………………………(μυστήριο) επισκέπτης άφησε την παρέα άφωνη. 3. Να κάνετε χρονική αντικατάσταση στα παρακάτω ρήματα:

Ενεστώτας έρχομαι ανεβαίνουμε μπαίνεις οδηγείτε θέλουν Παρατατικός Αόριστος Εξακ. Μέλλ. Συνοπτ. Μέλλ. Παρακείμενος Υπερσυντέλικος Συντελ. Μέλλ.

Παλάνης Αθανάσιος Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής σελίδα 101

Page 103: Γλώσσα ΣΤ΄, επανάληψη 1ης ενότητας: ΄΄Ταξίδια , τόποι, μεταφορικά μέσα΄΄

ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ:_________________________________________

4. Να βρείτε τα ρήματα της οριστικής και να σημειώσετε σε ποιο χρόνο ανήκουν:

Όλο το χρόνο οργάνωνε το σχολείο μου αυτή την εκδρομή στο Καϊμάκτσαλαν, ώσπου έφτασε επιτέλους η μέρα της αναχώρησης. Είχα ετοιμάσει τα πράγματά μου από το προηγούμενο βράδυ. Έβαλα τα τελευταία ρούχα στη βαλίτσα μου και κάθισα στο παράθυρο περιμένοντας πότε θα φανεί το σχολικό. Το κρύο θα είναι τσουχτερό, γι’ αυτό φρόντισα να πάρω μαζί μου χοντρά πουλόβερ, γάντια και κασκόλ. Η τσάντα μου είναι τόσο βαριά, που δύσκολα μπορώ να τη κουβαλήσω μόνη μου.

ΡΗΜΑ ΧΡΟΝΟΣ __________________________ ___________________________ __________________________ ___________________________ __________________________ ___________________________ __________________________ ___________________________ __________________________ ___________________________ __________________________ ___________________________ __________________________ ___________________________ __________________________ ___________________________ __________________________ ___________________________ __________________________ ___________________________ 5. Αντιστοιχίζω σωστά:

1. πέρυσι α) επίρρημα 2. την ημέρα 3. αφού ξύπνησα β) ουσιαστικό 4. τώρα 5. μόλις έφυγε γ) χρονική πρόταση 6. το χειμώνα

6. Στο παρακάτω κείμενο βρείτε τους επιρρηματικούς προσδιορισμούς που εκφράζουν χρόνο και βάλτε τους στην κατάλληλη στήλη: Χτες γύρισα από την Κέρκυρα όπου πέρασα και φέτος τις διακοπές μου. Ξυπνούσα νωρίς και πήγαινα στη θάλασσα. Από το πρωί μέχρι το απόγευμα καθόμουν στην παραλία. Όταν άρχιζε να νυχτώνει , γυρνούσα στο σπίτι, ντυνόμουν και έβγαινα έξω για να παίξω με τους φίλους μου. Το βράδυ, μόλις έπεφτα για ύπνο, έκανα σχέδια για την επόμενη μέρα. Κι αυτές οι διακοπές θα μου μείνουν αξέχαστες.

Επιρρήματα Ουσιαστικά Χρονικές προτάσεις

Παλάνης Αθανάσιος Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής σελίδα 102

Page 104: Γλώσσα ΣΤ΄, επανάληψη 1ης ενότητας: ΄΄Ταξίδια , τόποι, μεταφορικά μέσα΄΄

ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ:______________________________________________

1. Να κάνεις χρονική αντικατάσταση των παρακάτω ρημάτων.

ΧΡΟΝΟΙ

σφυρίζω

λυπάμαι

τρυπώ

θεραπεύω

ακούγομαι

ΕΝΕΣΤΩΤΑΣ σφυρίζω

ΠΑΡΑΤΑΤΙΚΟΣ

ΑΟΡΙΣΤΟΣ τρύπησα

ΣΥΝΟΠΤΙΚΟΣ. Μ.

ΕΞΑΚΟΛΟΥΘ. Μ

ΠΑΡΑΚΕΙΜΕΝΟΣ

ΥΠΕΡΣΥΝΤΕΛ.

ΣΥΝΤΕΛΕΣΜ. Μ θα έχω θεραπεύσει

2. Να ξαναγράψεις τις παρακάτω προτάσεις, ώστε η μία από τις δύο να

μετατραπεί σε χρονική πρόταση. Κάνε όσες αλλαγές κρίνεις εσύ απαραίτητες και μην ξεχάσεις να προσθέσεις κόμμα(,) όπου απαιτείται.

Γύρισα στο σπίτι. Ο αδερφός μου είχε ήδη έρθει. ______________________________________________________________ Κατάλαβε το λάθος του. Της ζήτησε συγγνώμη. ______________________________________________________________ Τον είδε μπροστά της. Τρόμαξε πολύ. ______________________________________________________________ Έμαθα για το χαμό της γιαγιάς της. Στενοχωρήθηκα πολύ. ______________________________________________________________ Θα πάρω καινούριο ποδήλατο. Θα έρθει η γιορτή των Χριστουγέννων. ______________________________________________________________ Τελειώνω το βιβλίο που διαβάζω. Θα σου το δανείσω. ______________________________________________________________

Παλάνης Αθανάσιος Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής σελίδα 103

Page 105: Γλώσσα ΣΤ΄, επανάληψη 1ης ενότητας: ΄΄Ταξίδια , τόποι, μεταφορικά μέσα΄΄

ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ:_________________________________________________

1. Να μεταφέρετε το κείμενο από το παρόν στο παρελθόν χρησιμοποιώντας παρελθοντικούς χρόνους, όπου χρειάζεται.

Η προσπάθεια ανάγνωσης κάθε άλλο παρά εύκολη ήταν. Ο αδελφός μου κοιτάζει αρκετή ώρα επίμονα τις λέξεις του βιβλίου και μετά τις συλλαβίζει φωναχτά δείχνοντάς της με το δαχτυλάκι του. Είναι πολύ χαριτωμένος, έτσι όπως σφίγγεται, λες κι πρέπει να ξεπεράσεις ένα ανυπέρβλητο εμπόδιο. Η μητέρα μας άλλοτε τον διορθώνει και άλλοτε τον επιβραβεύει με ένα γλυκό φιλί, όταν κατορθώνει να διαβάσει μια φράση χωρίς κανένα λάθος. Όταν ζητάει τη βοήθειά μου σπεύδω να τον ενθαρρύνω, θυμίζοντάς του ότι κι εγώ πριν μερικά χρόνια είχα αντιμετωπίσει παρόμοιες δυσκολίες. Είναι πολύ συγκινητικό να βλέπει κανείς το μικρό παιδικό του προσωπάκι να φωτίζεται, κάθε φορά που τον επαινώ. _____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________ 2. Να συνδέσετε μεταξύ τους τις προτάσεις χρησιμοποιώντας χρονικούς

συνδέσμους, όπως στο παράδειγμα. • Ο κύριος Φογκ ζήτησε να νοικιάσει τον ελέφαντα. Ο ινδός αρνήθηκε. (όταν) Όταν ο κύριος Φογκ ζήτησε να νοικιάσει τον ελέφαντα, ο Ινδός αρνήθηκε. • Αγόρασαν τον ελέφαντα πληρώνοντας ένα υπέρογκο ποσό. Ξεκίνησαν για το Αλάχαμπαντ. (αφού) _______________________________________________________________ • Ανεβήκαμε στο λεωφορείο της γραμμής. Αποχαιρετήσαμε τους γονείς μας. (πριν) _______________________________________________________________ • Η αλεπού είδε τους κυνηγούς να πλησιάζουν απειλητικά. Έτρεξε να κρυφτεί στη φωλιά της. (καθώς) _______________________________________________________________

Παλάνης Αθανάσιος Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής σελίδα 104

Page 106: Γλώσσα ΣΤ΄, επανάληψη 1ης ενότητας: ΄΄Ταξίδια , τόποι, μεταφορικά μέσα΄΄

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΟ ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΣΤ΄ ΤΑΞΗΣ ΣΤΗ ΓΛΩΣΣΑ Νο: 1

Ονοματεπώνυμο: Ημερομηνία: _____

1. Βάζω τα ρήματα των παρενθέσεων στο σωστό χρόνο και πρόσωπο:

Τόσα χρόνια __________________ (αφοσιώνομαι) στη δουλειά του και τελικά τον __________________ (απολύω).

__________________ (αναστενάζω) όσο _________________ (θέλω), Νίκη! Δε ____ σε __________________ (λυπάμαι)!

Χθες όλη μέρα __________________ (επιμένω) οι θείοι μου _______________ (πηγαίνω) στο σπίτι τους.

Μην __________________ (πιτσιλώ) τον τόπο με νερά!

Συν Αθηνά και χείρα __________________ (κινώ).

Παλιότερα η μητέρα μου __________________ (συμμετέχω) σε ένα διαγωνισμό χορού και __________________ (βγαίνω) δεύτερη.

2. Κάνω χρονική αντικατάσταση στα ρήματα «υπομένετε, θα ψυχραίνονται»:

_______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

ΚΑΛΟΓΕΡΑ ΕΥΤΥΧΙΑ Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής σελίδα 105

Page 107: Γλώσσα ΣΤ΄, επανάληψη 1ης ενότητας: ΄΄Ταξίδια , τόποι, μεταφορικά μέσα΄΄

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΟ ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΣΤ΄ ΤΑΞΗΣ ΣΤΗ ΓΛΩΣΣΑ Νο: 1

3. Κάνω σύνταξη:

Μόλις ολοκληρώσεις την παράγραφο, διάβασε το κείμενο για να

διορθώσεις τα λάθη σου.

Το Σεπτέμβριο τρυγάμε τα σταφύλια και φτιάχνουμε κρασί.

Σε δύο ώρες θα περάσω να σε πάρω και θα σου πω και τα νέα.

Κάθε φορά που τον ακούω συλλογίζομαι ότι έχει δίκιο.

ΚΑΛΟΓΕΡΑ ΕΥΤΥΧΙΑ Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής σελίδα 106

Page 108: Γλώσσα ΣΤ΄, επανάληψη 1ης ενότητας: ΄΄Ταξίδια , τόποι, μεταφορικά μέσα΄΄

ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ:________________________________________

1. Ακούω και γράφω: ______________________________________________________________

______________________________________________________________

______________________________________________________________

______________________________________________________________

______________________________________________________________

______________________________________________________________

______________________________________________________________

______________________________________________________________

______________________________________________________________

______________________________________________________________

______________________________________________________________

______________________________________________________________

______________________________________________________________

______________________________________________________________

______________________________________________________________

2. Στο κείμενο του Ανθολογίου «Σ’ ένα συνοριακό σταθμό», σελ. 67, στο απόσπασμα «Από παιδί είχε μανία …… μέχρι …… σαν να είχε φύγει ένα τρένο.», ο συγγραφέας περιγράφει κάτι που έγινε στο παρελθόν. Μπορείς να γράψεις το συγκεκριμένο απόσπασμα, αλλάζοντας τους χρόνους των ρημάτων στο παρόν;

Από παιδί έχει μανία με τρένα. Μεγάλη μανία. Το σκάει _________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

20

Παλάνης Αθανάσιος Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής σελίδα 107

Page 109: Γλώσσα ΣΤ΄, επανάληψη 1ης ενότητας: ΄΄Ταξίδια , τόποι, μεταφορικά μέσα΄΄

ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ:________________________________________

3. Γράψε το παρακάτω κείμενο μετατρέποντας τους παροντικούς χρόνους της οριστικής σε παρελθοντικούς και αντίστροφα.

Στον επόμενο πλανήτη έμενε ένας μπεκρής. Η επίσκεψη αυτή ήταν πολύ σύντομη, μα βύθισε το μικρό πρίγκιπα σε μεγάλη μελαγχολία. - Τι κάνεις εδώ; Ρώτησε τον μπεκρή. - Πίνω, απάντησε ο μπεκρής θλιμμένα. - Γιατί πίνεις; Τον ρώτησε ο μικρός πρίγκιπας. - Για να ξεχνώ, είπε ο μπεκρής. - Να ξεχνάς τι; Ρώτησε ο μικρός πρίγκιπας, που είχε αρχίσει κιόλας να τον λυπάται. - Για να ξεχνώ πως ντρέπομαι, ομολόγησε ο μπεκρής σκύβοντας το κεφάλι. - Ντρέπεσαι για τι πράγμα; Ρώτησε ο μικρός πρίγκιπας, που ήθελε να τον βοηθήσει. - Ντρέπομαι που πίνω! Είπε ο μπεκρής και δεν ξανάπε τίποτα πια. Κι ο μικρός πρίγκιπας έφυγε σαστισμένος. __________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________ 4. Να αντικαταστήσεις τις υπογραμμισμένες φράσεις ή λέξεις με μια

χρονική πρόταση: Πηγαίνοντας στο δάσος, θυμήθηκα την ιστορία με τους ξυλοκόπους. ___________________________________________________________ Θα συναντηθούμε με τη δύση του ηλίου. ___________________________________________________________ Το βράδυ μαζευόμασταν στο σπίτι, γιατί ήμαστε κουρασμένοι. ___________________________________________________________ Με το τέλος του αγώνα επέστρεψε στο σπίτι του. ___________________________________________________________ Περίμενέ με, σε παρακαλώ, ντύνομαι και κατεβαίνω. ___________________________________________________________

20

10

Παλάνης Αθανάσιος Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής σελίδα 108

Page 110: Γλώσσα ΣΤ΄, επανάληψη 1ης ενότητας: ΄΄Ταξίδια , τόποι, μεταφορικά μέσα΄΄

ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ:________________________________________

5. Αναγνώρισε το χρόνο των ρημάτων στις παρακάτω φράσεις. Είχαμε απομακρυνθεί από το νησί της Κίρκης. ……………………………………… Τα λόγια του ζέσταναν τις καρδιές μας. ……………………………………… Περπατούσε ολημερίς και ολονυχτίς. ……………………………………… Τα καυσαέρια ρυπαίνουν την ατμόσφαιρα. ……………………………………… Θα μορφώνομαι με τη μελέτη. ……………………………………… Οι σύντροφοί του τον έχουν δέσει με σχοινιά. ……………………………………… Θα αγωνιστώ με όλες μου τις δυνάμεις. ……………………………………… Το απόγευμα θα έχω τελειώσει το διάβασμα. ……………………………………… 6. Σχημάτισε το επίθετο από τη λέξη της παρένθεσης. Φέτος αποφασίσαμε να περάσουμε τις ………………………………… (καλοκαίρι) μας διακοπές στις Κυκλάδες. Μου αρέσει πολύ να κάνω βόλτα με το ποδήλατο στον …………………………… (παραλία) δρόμο της πόλης. Οι εκδηλώσεις της ……………………………… (ναύτης) εβδομάδας θ’ αρχίσουν στις 25 Ιουνίου. Το ……………………………… (θάλασσα) αεράκι μας δρόσιζε μέσα στην κάψα του καλοκαιριού. Το μεγαλύτερο μέρος της Ολλανδίας αποτελείται από ………………………… (πεδιάδα) εκτάσεις. Το χωριό του παππού μου βρίσκεται στη …………………… (όρος) Ήπειρο. 7. Να γράψεις την περίληψη του αποσπάσματος « Σ’ ένα συνοριακό

σταθμό» από το Ανθολόγιό σου, σελ. 67. ___________________________________________________________

___________________________________________________________

___________________________________________________________

___________________________________________________________

___________________________________________________________

___________________________________________________________

___________________________________________________________

___________________________________________________________

___________________________________________________________

___________________________________________________________

___________________________________________________________

___________________________________________________________

___________________________________________________________

10

10

30

ΣΥΝΟΛΟ

Παλάνης Αθανάσιος Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής σελίδα 109

Page 111: Γλώσσα ΣΤ΄, επανάληψη 1ης ενότητας: ΄΄Ταξίδια , τόποι, μεταφορικά μέσα΄΄

ΚΡΙΤΗΡΙΟ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΣΤΗ ΓΛΩΣΣΑ 1η ΕΝΟΤΗΤΑ

ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ: ___________________________________________________ 1) Ο Γιάννης διάβασε το παρακάτω απόσπασμα σε έναν τουριστικό οδηγό.

Ανάβαση στην κορυφή του Πάρνωνα

Από το καταφύγιο βαδίζουμε 500 μέτρα περίπου στο δασικό δρόμο και συναντάμε τη σηματοδοτημένη διαδρομή για την κορυφή. Αρχικά κατηφορίζουμε, περνάμε από μια πηγή και στη συνέχεια αρχίζουμε να ανεβαίνουμε σταθερά μέχρι να συναντήσουμε το δασικό δρόμο, τον οποίο ακολουθούμε βόρεια ως το τέλος του. Συνεχίζουμε σε μονοπάτι μέσα σε στενή ρεματιά για να καταλήξουμε στο οροπέδιο του Κάμπου. Στο οροπέδιο βρισκόμαστε πια στην υποαλπική ζώνη με το λιβάδι και τα πολύχρωμα λουλούδια που το σκεπάζουν μόλις λιώσουν τα χιόνια.

www.lakonia.org/gr/gr_oreivasia.htm

Θέλει τώρα να δώσει τις ίδιες πληροφορίες σε κάποιους φίλους του. Μπορείτε να τον βοηθήσετε να συνεχίσει; Από το καταφύγιο θα βαδίσετε __________________________________________

_____________________________________________________________________

_____________________________________________________________________

_____________________________________________________________________

_____________________________________________________________________

_____________________________________________________________________

_____________________________________________________________________

_____________________________________________________________________

_____________________________________________________________________

_____________________________________________________________________

2) Στο παρακάτω κείμενο υπάρχουν κάποια κενά. Προσπαθήστε να τα συμπληρώσετε βάζοντας τα ρήματα των παρενθέσεων στο σωστό τύπο.

Τα πρώτα τραμ έκαναν την εμφάνισή τους στους δρόμους της Αθήνας το 1882. Το ατμήλατο τραμ του Φαλήρου ___________________ (ξεκινώ-αόριστος) να λειτουργεί το 1887. Με αφετηρία μπροστά στην Ακαδημία Αθηνών, ___________________ (διασχίζω-παρατατικός) τις λεωφόρους Πανεπιστημίου,

ΚΑΒΑΔΑΚΗΣ ΜΑΝΟΛΗΣ Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής σελίδα 110

Page 112: Γλώσσα ΣΤ΄, επανάληψη 1ης ενότητας: ΄΄Ταξίδια , τόποι, μεταφορικά μέσα΄΄

Αμαλίας και Θησέως, ___________________ (φτάνω-παρατατικός)στις Τζιτζιφιές, κι από εκεί, μέσω της παραλιακής λεωφόρου, ___________________ (καταλήγω-παρατατικός) στο Φάληρο, όπου ___________________ (υπάρχω-παρατατικός) τότε παραθαλάσσια κέντρα αναψυχής και θαλάσσια λουτρά. Στις 30 Οκτωβρίου του 1908 ___________________ (κυκλοφορώ-αόριστος) τα πρώτα ηλεκτρικά τραμ, τα οποία επρόκειτο να αντικαταστήσουν σταδιακώς τα ιππήλατα. Το τελευταίο κουδούνισμα από καμπανάκι αθηναϊκού τραμ ___________________ (ακούγομαι-αόριστος) έξω από το αμαξοστάσιο της Αγίας Τριάδας Κεραμικού, τα μεσάνυχτα της 15ης προς 16η Οκτωβρίου του 1960. Τα τραμ, πράσινα ή κίτρινα, που στα 52 χρόνια της ζωής τους ___________________ (διακινώ-αόριστος) κάπου 3 δισεκατομμύρια άτομα, δεν επρόκειτο να ξαναδούν τους δρόμους της Αθήνας. 44 χρόνια αργότερα, το τραμ ___________________ (επιστρέφω-αόριστος) στους δρόμους της πρωτεύουσας, πλήρως εκσυγχρονισμένο. ___________________ (ξεκινώ-αόριστος) τη λειτουργία του στις 19 Ιουλίου 2004, ενόψει και των Ολυμπιακών Αγώνων της Αθήνας.

www.sansimera.gr

3) Να γράψετε την περίληψη του κειμένου «Σε ένα συνοριακό σταθμό»

_____________________________________________________________________

_____________________________________________________________________

_____________________________________________________________________

_____________________________________________________________________

_____________________________________________________________________

_____________________________________________________________________

_____________________________________________________________________

_____________________________________________________________________

_____________________________________________________________________

_____________________________________________________________________

_____________________________________________________________________

_____________________________________________________________________

_____________________________________________________________________

_____________________________________________________________________

ΚΑΒΑΔΑΚΗΣ ΜΑΝΟΛΗΣ Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής σελίδα 111

Page 113: Γλώσσα ΣΤ΄, επανάληψη 1ης ενότητας: ΄΄Ταξίδια , τόποι, μεταφορικά μέσα΄΄

ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΣΤΟΥΣ ΧΡΟΝΟΥΣ ΤΩΝ ΡΗΜΑΤΩΝ

ΚΛΙΝΩ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΑ ΡΗΜΑΤΑ

ΟΝΟΜΑ : _________________________________

Ε Ν Ε Σ Τ Ω Τ Α Σ Ε Ν Ι Κ Ο Σ

α΄πρ. εγώ αντέχω εγώ ποτίζω εγώ θυμώνω β΄πρ. εσύ γ΄πρ. αυτός

Π Λ Η Θ Υ Ν Τ Ι Κ Ο Σ α΄πρ. εμείς β΄πρ. εσείς γ΄πρ. αυτοί

Α Ο Ρ Ι Σ Τ Ο Σ Ε Ν Ι Κ Ο Σ

α΄πρ. εγώ άντεξα εγώ πότισα εγώ θύμωσα β΄πρ. εσύ γ΄πρ. αυτός

Π Λ Η Θ Υ Ν Τ Ι Κ Ο Σ α΄πρ. εμείς β΄πρ. εσείς γ΄πρ. αυτοί

3ο Δημοτικό Σχολείο Μεγάρων

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής σελίδα 112

Page 114: Γλώσσα ΣΤ΄, επανάληψη 1ης ενότητας: ΄΄Ταξίδια , τόποι, μεταφορικά μέσα΄΄

Π Α Ρ Α Τ Α Τ Ι Κ Ο Σ Ε Ν Ι Κ Ο Σ

α΄πρ. εγώ άντεχα εγώ πότιζα εγώ θύμωνα β΄πρ. εσύ γ΄πρ. αυτός

Π Λ Η Θ Υ Ν Τ Ι Κ Ο Σ α΄πρ. εμείς β΄πρ. εσείς γ΄πρ. αυτοί

Π Α Ρ Α Κ Ε Ι Μ Ε Ν Ο Σ Ε Ν Ι Κ Ο Σ

α΄πρ. εγώ έχω αντέξει εγώ έχω ποτίσει εγώ έχω θυμώσει β΄πρ. εσύ γ΄πρ. αυτός

Π Λ Η Θ Υ Ν Τ Ι Κ Ο Σ α΄πρ. εμείς β΄πρ. εσείς γ΄πρ. αυτοί

Υ Π Ε Ρ Σ Υ Ν Τ Ε Λ Ι Κ Ο Σ Ε Ν Ι Κ Ο Σ

α΄πρ. εγώ είχα αντέξει εγώ είχα ποτίσει εγώ είχα θυμώσει β΄πρ. εσύ γ΄πρ. αυτός

Π Λ Η Θ Υ Ν Τ Ι Κ Ο Σ α΄πρ. εμείς β΄πρ. εσείς γ΄πρ. αυτοί

3ο Δημοτικό Σχολείο Μεγάρων

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής σελίδα 113

Page 115: Γλώσσα ΣΤ΄, επανάληψη 1ης ενότητας: ΄΄Ταξίδια , τόποι, μεταφορικά μέσα΄΄

Μ Ε Λ Λ Ο Ν Τ Α Σ Ε Ξ Α Κ Ο Λ Ο Υ Θ Η Τ Ι Κ Ο Σ Ε Ν Ι Κ Ο Σ

α΄πρ. εγώ θα αντέχω εγώ θα ποτίζω εγώ θα θυμώνω β΄πρ. εσύ γ΄πρ. αυτός

Π Λ Η Θ Υ Ν Τ Ι Κ Ο Σ α΄πρ. εμείς β΄πρ. εσείς γ΄πρ. αυτοί

Μ Ε Λ Λ Ο Ν Τ Α Σ Σ Τ Ι Γ Μ Ι Α Ι Ο Σ Ε Ν Ι Κ Ο Σ

α΄πρ. εγώ θα αντέξω εγώ θα ποτίσω εγώ θα θυμώσω β΄πρ. εσύ γ΄πρ. αυτός

Π Λ Η Θ Υ Ν Τ Ι Κ Ο Σ α΄πρ. εμείς β΄πρ. εσείς γ΄πρ. αυτοί

Μ Ε Λ Λ Ο Ν Τ Α Σ Σ Υ Ν Τ Ε Λ Ε Σ Μ Ε Ν Ο Σ Ε Ν Ι Κ Ο Σ

α΄πρ. εγώ θα έχω αντέξει εγώ θα έχω ποτίσει εγώ θα έχω θυμώσει β΄πρ. εσύ γ΄πρ. αυτός

Π Λ Η Θ Υ Ν Τ Ι Κ Ο Σ α΄πρ. εμείς β΄πρ. εσείς γ΄πρ. αυτοί

3ο Δημοτικό Σχολείο Μεγάρων

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής σελίδα 114

Page 116: Γλώσσα ΣΤ΄, επανάληψη 1ης ενότητας: ΄΄Ταξίδια , τόποι, μεταφορικά μέσα΄΄

ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΣΤΟΥΣ ΧΡΟΝΟΥΣ ΤΩΝ ΡΗΜΑΤΩΝ

ΚΛΙΝΩ ΠΑΘΗΤΙΚΑ ΡΗΜΑΤΑ

ΟΝΟΜΑ : _________________________________

Ε Ν Ε Σ Τ Ω Τ Α Σ Ε Ν Ι Κ Ο Σ

α΄πρ. εγώ πλένομαι εγώ σκουπίζομαι εγώ φορτώνομαι β΄πρ. εσύ γ΄πρ. αυτός

Π Λ Η Θ Υ Ν Τ Ι Κ Ο Σ α΄πρ. εμείς β΄πρ. εσείς γ΄πρ. αυτοί

Α Ο Ρ Ι Σ Τ Ο Σ Ε Ν Ι Κ Ο Σ

α΄πρ. εγώ πλύθηκα εγώ σκουπίστηκα εγώ φορτώθηκα β΄πρ. εσύ γ΄πρ. αυτός

Π Λ Η Θ Υ Ν Τ Ι Κ Ο Σ α΄πρ. εμείς β΄πρ. εσείς γ΄πρ. αυτοί

3ο Δημοτικό Σχολείο Μεγάρων

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής σελίδα 115

Page 117: Γλώσσα ΣΤ΄, επανάληψη 1ης ενότητας: ΄΄Ταξίδια , τόποι, μεταφορικά μέσα΄΄

Π Α Ρ Α Τ Α Τ Ι Κ Ο Σ Ε Ν Ι Κ Ο Σ

α΄πρ. εγώ πλενόμουν εγώ σκουπιζόμουν εγώ φορτωνόμουν β΄πρ. εσύ γ΄πρ. αυτός

Π Λ Η Θ Υ Ν Τ Ι Κ Ο Σ α΄πρ. εμείς β΄πρ. εσείς γ΄πρ. αυτοί

Π Α Ρ Α Κ Ε Ι Μ Ε Ν Ο Σ Ε Ν Ι Κ Ο Σ

α΄πρ. εγώ έχω πλυθεί εγώ έχω σκουπιστεί εγώ έχω φορτωθεί β΄πρ. εσύ γ΄πρ. αυτός

Π Λ Η Θ Υ Ν Τ Ι Κ Ο Σ α΄πρ. εμείς β΄πρ. εσείς γ΄πρ. αυτοί

Υ Π Ε Ρ Σ Υ Ν Τ Ε Λ Ι Κ Ο Σ Ε Ν Ι Κ Ο Σ

α΄πρ. εγώ είχα πλυθεί εγώ είχα σκουπιστεί εγώ είχα φορτωθεί β΄πρ. εσύ γ΄πρ. αυτός

Π Λ Η Θ Υ Ν Τ Ι Κ Ο Σ α΄πρ. εμείς β΄πρ. εσείς γ΄πρ. αυτοί

3ο Δημοτικό Σχολείο Μεγάρων

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής σελίδα 116

Page 118: Γλώσσα ΣΤ΄, επανάληψη 1ης ενότητας: ΄΄Ταξίδια , τόποι, μεταφορικά μέσα΄΄

Μ Ε Λ Λ Ο Ν Τ Α Σ Ε Ξ Α Κ Ο Λ Ο Υ Θ Η Τ Ι Κ Ο Σ Ε Ν Ι Κ Ο Σ

α΄πρ. εγώ θα πλένομαι εγώ θα σκουπίζομαι εγώ θα φορτώνομαι β΄πρ. εσύ γ΄πρ. αυτός

Π Λ Η Θ Υ Ν Τ Ι Κ Ο Σ α΄πρ. εμείς β΄πρ. εσείς γ΄πρ. αυτοί

Μ Ε Λ Λ Ο Ν Τ Α Σ Σ Τ Ι Γ Μ Ι Α Ι Ο Σ Ε Ν Ι Κ Ο Σ

α΄πρ. εγώ θα πλυθώ εγώ θα σκουπιστώ εγώ θα φορτωθώ β΄πρ. εσύ γ΄πρ. αυτός

Π Λ Η Θ Υ Ν Τ Ι Κ Ο Σ α΄πρ. εμείς β΄πρ. εσείς γ΄πρ. αυτοί

Μ Ε Λ Λ Ο Ν Τ Α Σ Σ Υ Ν Τ Ε Λ Ε Σ Μ Ε Ν Ο Σ Ε Ν Ι Κ Ο Σ

α΄πρ. εγώ θα έχω πλυθεί εγώ θα έχω σκουπιστεί εγώ θα έχω φορτωθεί β΄πρ. εσύ γ΄πρ. αυτός

Π Λ Η Θ Υ Ν Τ Ι Κ Ο Σ α΄πρ. εμείς β΄πρ. εσείς γ΄πρ. αυτοί

3ο Δημοτικό Σχολείο Μεγάρων

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής σελίδα 117

Page 119: Γλώσσα ΣΤ΄, επανάληψη 1ης ενότητας: ΄΄Ταξίδια , τόποι, μεταφορικά μέσα΄΄

Διαβάζω δυνατά κάθε κειμενάκι, διορθώνω τα λάθη που υπάρχουν σε καθένα από αυτά και γράφω το σωστό ορθογραφικά κείμενο στο τετράδιο εργασιών. Στη συνέχεια αποδίδω το νόημα με δικά μου λόγια.

Πώς "χωνεύουμε";

Από τη στηγμί που βάζουμαι την τροφή στο στώμα μας, το σώμα μας βάζη σε λυτουργία ένα ολόκληρω σύστυμα, το πεπτικό, για να πάρρει από της τροφές της ουσίες που χρηάζετε. Αφού μασίσουμε και καταπιούμε, οι τροφή φτάνει στο στομάχι μας, ένα ύδος σάκου όπου ανακατεύετε και πολτοπειοίτε. Αυτό διαρκεί περίπου 3 ώρες. Αφτός ο πολτός σηνεχίζει τον δρόμο του μέσα στην κειλιά μέχρι το έντερό μας. Το έντερο είναι ένας μακρύς σωλήνας που αποσυνθέτει και μετασχιματίζει την τροφή σε διάστιμα περίπου 24 ωρόν. Τα στοιχεία που μας είναι χρείσιμα θα αποροφηθούν και θα περάσουν στο αίμα μας. Ό,τι δεν χρησιμεύβει σε τίποτα συνεχίζει το δρώμο του και αποβάλλεται.

Πώς γίνεται η έκρηξη στα ηφέστια;

Όταν γίνετε έκρηξι σε ένα ηφέστιο, βγένουν καπνός, στάχτες, βράχια ή λάβα. Η έκρυξη προκαλείται από την πίεση της λάβας και τον αερίον στο εσοτερικό του ηφεστίου, τα οποία κάποια στιγμή βρίσκουν κενό και ανευένουν με μεγάλη ταχύτητα. Η λάβα έρχαιτε από τα βάθη της Γης, εκεί όπου τα πάντα λιώνουν από τη θερμότητα. Το πιο ψηλό βουνό του πλανήτη είναι ένα ηφαίστειο κάτω από τη θάλασσα. Ξεκινά από το βυθό του οκεανού και έχει 10 χιλιάδες μέτρα ύψος. Η κορυφή του ξεπροβάλει από το νερό και σχηματήζει έτσι το νησί της Χαβάης στον Ειρινικό οκεανό. Γιατί τα ζώα «πέφτουν» σε χειμερία νάρκη;

Η αρκούδα, το κουνάβη, ο σκίουρος ή η νιχτερίδα παίφτουν σε χειμερία νάρκει. Αφτό συμβένει για να προστατεφτούν από την μη ήπαρξη τροφής και της κερικές συνθήκες. Το σώμα τους ναρκόνεται. Η χειμερία νάρκη μιάζει με ύπνο αλλά σημβαίνουν παράξενα πράγματα: οι πέψη σταματά, η θερμοκρασία του σώματος πέφτει πολλή και η καρδιά του ζώου χτυπά πολλή αργά. Προστατευμένα από το κρύο, ζουν έτσι αρκετούς μήνες χωρίς να φάνε. Το σώμα τους αντλεί από τα αποθέματα λίπους. Την άνηξη όταν ξαναβγένουν, έχουν αδυνατίσει πολύ, αλλά τουλάχιστον ζουν.

ΕΥΑΓΓΕΛΙΑ ΒΙΤΩΡΑΤΟΥ Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής σελίδα 118

Page 120: Γλώσσα ΣΤ΄, επανάληψη 1ης ενότητας: ΄΄Ταξίδια , τόποι, μεταφορικά μέσα΄΄

Διαγώνισμα στην 1η Ενότητα της Γλώσσας

Ονοματεπώνυμο:……………………………………………………………………

1) Συμπληρώνω σωστά τα κενά των παρακάτω λέξεων: (1 βαθμός) πολυτέλ__α β__σσινής μ__ρφασμός πλ__σιάζω ακατάλλ__λος δι__μερος δραστ__ριότ__τα αφηρ__μένος κλ__διά συγκεντρ__νομαι

2) Συμπληρώνω τον παρακάτω πίνακα με τις χρονικές βαθμίδες και τους χρόνους που έχει κάθε βαθμίδα: (1 βαθμός)

3) Κάνω χρονική αντικατάσταση στα παρακάτω ρήματα: (2 βαθμοί)

Ενεστώτας Παρατατικός φαινόταν Αόριστος εξαφανίσαμε Εξ. Μέλλοντας θα κρατιούνται Στ. Μέλλοντας Παρακείμενος Υπερσυντέλ. Συντ. Μέλλοντ. θα έχεις πάρει

4) Υπογραμμίζω τα χρονικά επιρρήματα ή φράσεις στις παρακάτω προτάσεις: (1 βαθμός) Πήγα χτες στο χωριό για να δω ξανά τον παππού και τη γιαγιά. Κάθε βράδυ κάνω γρήγορα μια επανάληψη στην ανάγνωση και μετά κοιμάμαι. « Χρόνια πολλά, και του χρόνου», μου ευχήθηκαν πέρσι στη γιορτή μου όλοι.

5) Κάνω γραμματική αναγνώριση στα παρακάτω ρήματα: (1 βαθμός)

έχουν αλλάξει:……………………………………………………………………….. αναρωτιόμουν: ………………………………………………………………………. προβλέπεται: ………………………………………………………………………… συναντήθηκες: ………………………………………………………………………..

Κατερίνα Κορτσαλιουδάκη Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής σελίδα 119

Page 121: Γλώσσα ΣΤ΄, επανάληψη 1ης ενότητας: ΄΄Ταξίδια , τόποι, μεταφορικά μέσα΄΄

6) Ξαναγράφω το παρακάτω κείμενο μεταφέροντας τα ρήματα σε ιστορικό ενεστώτα: (1 βαθμός) Πήρα τα κλειδιά από την τσάντα, έκλεισα την πόρτα του σπιτιού και πήγα στο γκαράζ. Άνοιξα την πόρτα, πάτησα του κουμπί των κλειδιών και αμέσως άναψαν τα φώτα του αυτοκινήτου. Μπήκα μέσα, κάθισα αναπαυτικά στο κάθισμα του οδηγού, έβαλα μπροστά τη μηχανή και ήμουν έτοιμος για την πρώτη μου βόλτα. Ύστερα όμως…. ξύπνησα…πάλι όνειρο ήταν! Αφού δεν έχω λεφτά να πάρω αμάξι!!! ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

7) Στις παρακάτω ομάδες λέξεων κυκλώνω αυτήν που δεν έχει σχέση με τις άλλες: (1 βαθμός) Α) διαβατήριο, εισιτήριο, κομμωτήριο, πλοίο, αναγνωστήριο Β) γκριμάτσα, μορφασμός, έκφραση, αγάπη Γ) έρχομαι, φεύγω, αναχωρώ, σαλπάρω, αποχωρώ

8) Τι σημαίνουν οι παρακάτω λέξεις: (2 βαθμοί)

μορφασμός: …………………………………………………………………………

κοντολογίς: ……………………………………………………………………………

υποζύγιο: …………………………………………………………………………….

ευκαταφρόνητος: ……………………………………………………………………….

προκαταβάλλω : ……………………………………………………………………..

προσανατολίζομαι: ……………………………………………………………………

Κατερίνα Κορτσαλιουδάκη Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής σελίδα 120

Page 122: Γλώσσα ΣΤ΄, επανάληψη 1ης ενότητας: ΄΄Ταξίδια , τόποι, μεταφορικά μέσα΄΄

ΚΡΙΤΗΡΙΟ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΣΤΗ ΓΛΩΣΣΑ ΣΤ΄2 ΤΑΞΗΣ Νο: 1

Ονοματεπώνυμο: Ημερομηνία:

1. Συμπληρώνω το κείμενο βάζοντας τα ρήματα των παρενθέσεων στον Αόριστο και στο κατάλληλο πρόσωπο:

Κολοκυθοπειρατές και Καρυδοναύτες

Γ_________ (γυρίζω) εμείς και _________ (κοιμάμαι) στην ακρογιαλιά κοντά στο καράβι

και το πρωί _________ (ανοίγομαι) με δυνατό αέρα. Μας _________ (δέρνω) η τρικυμία και _________ (πέφτω) πάνω στους Κολοκυθοπειρατές, κάτι αγριάνθρωπους από τα γύρω νησιά, που λήστευαν τους ταξιδιώτες. _________ (Έχω) μεγάλα καράβια από κολοκύθα, εξήντα πήχες μάκρος το καθένα. _________ (ξεραίνω) δηλαδή τις κολοκύθες, _________ (αδειάζω) την ψίχα και τις _________ (κάνω) καράβια, βάζοντας καλάμια για κατάρτια και για πανί τα κολοκυθόφυλλα.

(Ανθολόγιο, [Ταξίδια γεμάτα περιπέτειες])

2. Κάνω χρονική αντικατάσταση στα ρήματα «ανοίγονται, έχει πέσει»: Ενεστώτας Παρατατικός Αόριστος Εξακολουθητικός Μέλλοντας Συνοπτικός Μέλλοντας Παρακείμενος Υπερσυντέλικος Συντελλεσμένος Μέλλοντας

3. Κάνω εγκλιτική αντικατάσταση στα ρήματα «κοιμήθηκες, γυρίζετε, ξεραίνεις»: Οριστική Υποτακτική Προστακτική

Καλογερά Ευτυχία Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής σελίδα 121

Page 123: Γλώσσα ΣΤ΄, επανάληψη 1ης ενότητας: ΄΄Ταξίδια , τόποι, μεταφορικά μέσα΄΄

ΚΡΙΤΗΡΙΟ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΣΤΗ ΓΛΩΣΣΑ ΣΤ΄2 ΤΑΞΗΣ Νο: 1

4. Τεχνολογία:

Ακρογιαλιά: Λήστευαν:

5. Κάνω σύνταξη: Μας επιτέθηκαν και τραυμάτισαν κάμποσους. Το μεσημέρι είδαμε να 'ρχονται οι Καρυδοναύτες που ήταν εχθροί τους. Ήταν εχθροί, γιατί, μόλις τους είδαν να 'ρχονται, άφησαν εμάς. Εμείς σηκώσαμε το πανί και τους αφήσαμε να πολεμάνε.

Καλογερά Ευτυχία Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής σελίδα 122

Page 124: Γλώσσα ΣΤ΄, επανάληψη 1ης ενότητας: ΄΄Ταξίδια , τόποι, μεταφορικά μέσα΄΄

xxο ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ……………. | ΣΤ ΤΑΞΗ

23 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ

2015

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΟ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ

ΣΤΗΝ 1Η ΕΝΟΤΗΤΑ

Ονοματεπώνυμο _______________________________________

ΘΕΜΑ 1 Να κάνετε χρονική αντικατάσταση στα παρακάτω ρήματα (στο πρόσωπο που είναι).

ΘΕΜΑ 2 Γράψτε οκτώ χρονικά επιρρήματα που γνωρίζετε.

ΘΕΜΑ 3 Στο παρακάτω άρθρο υπάρχουν κάποια κενά. Συμπληρώστε τα βάζοντας τα ρήματα των παρενθέσεων στο σωστό χρόνο και πρόσωπο.

Τα πρώτα τραμ έκαναν την εμφάνισή τους στους δρόμους της Αθήνας το 1882. Το τραμ του Φαλήρου ___________________ (ξεκινώ) να λειτουργεί το 1887. Με αφετηρία μπροστά στην Ακαδημία Αθηνών, ___________________ (διασχίζω) τις λεωφόρους Πανεπιστημίου, Αμαλίας και Θησέως, ___________________ (φτάνω) στις Τζιτζιφιές, κι από εκεί, μέσω της παραλιακής λεωφόρου,_________________ (καταλήγω) στο Φάληρο, όπου ___________________ (υπάρχω) τότε παραθαλάσσια κέντρα αναψυχής και θαλάσσια λουτρά. Στις 30 Οκτωβρίου του 1908 ___________________ (κυκλοφορώ) τα πρώτα ηλεκτρικά τραμ, τα οποία στη συνέχεια θα αντικαθιστούσαν σταδιακά όλα τα προηγούμενα που μέχρι τότε τα έσερναν άλογα. Το τελευταίο κουδούνισμα από καμπανάκι αθηναϊκού τραμ _________________ (ακούγομαι) έξω από το αμαξοστάσιο της Αγίας Τριάδας Κεραμικού, τα μεσάνυχτα της 15ης προς 16η Οκτωβρίου του 1960. Τα τραμ,

Ενεστώτας Αόριστος Παρατατικό

ς Παρακείμεν

ος Υπερσυντέλ

ικος Συνοπτικός Μέλλοντας

Εξακολουθητικός

Μέλλοντας

Συντελεσμένος

Μέλλοντας

πηγαίνω

ανεβαίνει

μπαίνουν

οδηγάς

γίνομαι

Γιώργος Μ.

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής σελίδα 123

Page 125: Γλώσσα ΣΤ΄, επανάληψη 1ης ενότητας: ΄΄Ταξίδια , τόποι, μεταφορικά μέσα΄΄

πράσινα ή κίτρινα, που στα 52 χρόνια της ζωής τους ___________________ (διακινώ) κάπου 3 εκατομμύρια άτομα, δεν επρόκειτο να ξαναδούν τους δρόμους της Αθήνας. Σαράντα τέσσερα χρόνια αργότερα, το τραμ ___________________ (επιστρέφω) στους δρόμους της πρωτεύουσας, πλήρως εκσυγχρονισμένο. ___________________ (ξεκινώ) τη λειτουργία του στις 19 Ιουλίου 2004, ενόψει και των Ολυμπιακών Αγώνων της Αθήνας.

ΘΕΜΑ 4 Γράψτε δίπλα σε κάθε ρήμα το χρόνο στον οποίο βρίσκεται. έπαιρνα : .................................................... θα έχει τελειώσει: ................................................... είχα ξαπλώσει:.......................................... κατέβαινα: ............................................................ είδα: .......................................................... είχε καταφέρει: .......................................................... θα πάρω : ................................................. θα περνάνε: ............................................................... έχω πάει : ................................................ μιμήθηκαν: ................................................................

ΘΕΜΑ 5 Υπογραμμίστε στις παρακάτω περιόδους τις χρονικές προτάσεις.

Μόλις τον κάλεσαν στο τηλέφωνο, έφυγε για το σπίτι .

Όταν έφτασαν τα παιδιά στο σχολείο, όλα ήταν έτοιμα.

Είχε ένα ατύχημα, καθώς πήγαινε στη δουλειά.

Ενώ γράφαμε το διαγώνισμα, χτύπησε το κουδούνι.

Είχε καθαρίσει το δωμάτιο της, πριν έρθει η μαμά από τη δουλειά.

ΘΕΜΑ 6 Υπογραμμίστε τις λέξεις που χρειάζονται διπλό σύμφωνο και κυκλώστε το σύμφωνο αυτό.

Η μόλυνση του περιβάλοντος είναι χωρίς αντίρηση το σημαντικότερο πρόβλημα που αντιμετωπίζει ο πλανήτης μας, όπως υπογραμίζουν οι περισότερες οικολογικές οργανώσεις. Τα απόβλητα πολών εργοστασίων που καταλήγουν στη θάλασα, τα καυσαέρια των αυτοκινήτων που καταστρέφουν τον αέρα που αναπνέουμε, τα απορίματα των σπιτιών μας που αφήνονται καθημερινά στις χωματερές των σκουπιδιών, έχουν κάνει σχεδόν τη ζωή μας να μοιάζει χωρίς μέλον.

Τα φύλα των δέντρων δε μπορούν πλέον να καθαρίσουν την ατμόσφαιρα, το υπέδαφος δε μπορεί να αποροφήσει τόσες πολές ακάθαρτες ουσίες και η άμος στις παραλίες δε μπορεί να διαλύσει κάθετι που εγκαταλείπεται εκεί.

Είναι πια καιρός οι βιομηχανίες να αλάξουν πολιτική, να τοποθετήσουν τα κατάληλα φίλτρα για να μειωθεί η ρύπανση της ατμόσφαιρας και οι διαροές

Γιώργος Μ.

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής σελίδα 124

Page 126: Γλώσσα ΣΤ΄, επανάληψη 1ης ενότητας: ΄΄Ταξίδια , τόποι, μεταφορικά μέσα΄΄

τοξικών ουσιών. Αλά και οι απλοί άνθρωποι επιβάλεται να αλάξουν τις κακές τους συνήθειες, να αφήσουν πίσω τους «ελατώματά» τους, όπως να χρησιμοποιούν πλαστικές σακούλες, να επιλέξουν άλα υλικά στην καθημερινή τους ζωή. Είναι περιτό για το κάθετι να βάζουμε νέες συσκευασίες και μετά απλά να τις πετάμε.

Το βλέμα όλων μας πρέπει να στραφεί στην οικολογία και στην προστασία της γης πριν είναι πραγματικά πολύ αργά.

ΘΕΜΑ 7

Γράψτε μια ανακοίνωση που οργανώνει ο Σύλλογος γονέων και κηδεμόνων του xxου Δημοτικού Σχολείου τ… …………….., σχετικά με μια τριήμερη εκδρομή που θα πραγματοποιηθεί στην Κέρκυρα. Δώστε όλες τις απαιτούμενες πληροφορίες.

…………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………

ΘΕΜΑ 8

Κάντε μια αναλυτική περιγραφή του σχολείου σας. Θυμηθείτε ότι πρέπει να γράψετε σε διαφορετικές παραγράφους κάθε τι που αναφέρεται σε άλλο θέμα (π.χ. την εξωτερική περιγραφή, τους εσωτερικούς χώρους, την τάξη σας).

…………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………

Γιώργος Μ.

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής σελίδα 125

Page 127: Γλώσσα ΣΤ΄, επανάληψη 1ης ενότητας: ΄΄Ταξίδια , τόποι, μεταφορικά μέσα΄΄

…………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………

Κ α λ ή Ε π ι τ υ χ ί α !

Γιώργος Μ.

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής σελίδα 126

Page 128: Γλώσσα ΣΤ΄, επανάληψη 1ης ενότητας: ΄΄Ταξίδια , τόποι, μεταφορικά μέσα΄΄

Γλώσσα Επανάληψη της 1ης Ενότητας

Ταξίδια γεμάτα περιπέτειες

Ανθολόγιο (σελ. 265)

1) Πώς περιγράφει ο συγγραφέας τα καράβια των κολοκυθοπειρατών; Με βάση αυτά που μάθαμε για το πώς περιγράφεται ένα αντικείμενο μπορείς να βρεις και να σημειώσεις εδώ ποια από τα παρακάτω στοιχεία υπάρχουν στην

περιγραφή του; Ποιο αντικείμενο περιγράφεται; ________________________________________

Πώς είναι ; (σχήμα, χρώμα, μέγεθος) ____________________________________

_____________________________________________________________________

_____________________________________________________________________

Πώς είναι φτιαγμένο, από τι υλικά;

____________________________________________________________________

_____________________________________________________________________

2) Σε ποιους χρόνους βρίσκονται τα ρήματα που χρησιμοποιεί ο συγγραφέας;

_____________________________________________________________________

Θεωρείς την απόφασή του αυτή σωστή και γιατί; ____________________________

_____________________________________________________________________

3) Στο τετράδιο των εργασιών σου ξαναγράψε το απόσπασμα «Σημεία και Τέρατα»

μεταφέροντάς το στο πρώτο πρόσωπο και σε χρόνο ενεστώτα. Με τον τρόπο αυτό θα

είσαι εσύ αυτός που θα ζει αυτή την περιπέτεια και μάλιστα αυτή τη στιγμή!

4) Στο κείμενο «Κολοκυθοπειρατές και Κολοκυθοναύτες» μπορείς να βρεις και να

υπογραμμίσεις λέξεις, φράσεις και προτάσεις με τις οποίες ο συγγραφέας δείχνει το

χρόνο;

5) Φαντάσου ότι οργανώνεις εσύ ένα τέτοιο ταξίδι και θα επισκεφτείς όλους τους

τόπους που αναφέρει ο συγγραφέας. Γράψε (στο τετράδιο του γραπτού λόγου) μια

ανακοίνωση που θα την τοιχοκολλήσεις στην πλατεία και θα τη δημοσιεύσεις στην

εφημερίδα του σχολείου. Μελέτησε πρώτα τον πίνακα που βρίσκεται στο βιβλίο σου

(σελ. 18) για το πώς γράφουμε μια ανακοίνωση.

Σταγιά Πεφκούλα Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής σελίδα 127

Page 129: Γλώσσα ΣΤ΄, επανάληψη 1ης ενότητας: ΄΄Ταξίδια , τόποι, μεταφορικά μέσα΄΄

ΤΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ ΟΝΟΜΑΤΑ………………………………………………………………... ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ………………………………………………………………………………..

Κάποτε ένας Κινέζος μαθητής ρώτησε το δάσκαλό του: «Ποια είναι η διαφορά ανάμεσα στον Παράδεισο και στην Κόλαση;» Ο δάσκαλος του απάντησε: «Πολύ μικρή, ωστόσο έχει μεγάλες συνέπειες. Έλα, θα σου δείξω την Κόλαση…….» Μπήκαν σ΄ ένα δωμάτιο, όπου μια ομάδα ανθρώπων καθόταν γύρω από μια τεράστια χύτρα γεμάτη ρύζι. Όλοι όμως έμοιαζαν απελπιστικά πεινασμένοι. Ο καθένας είχε από ένα παράξενο κουτάλι που το κρατούσε από την άκρη με προσοχή κι έφτανε ως τη χύτρα. Κάθε κουτάλι, όμως, είχε τόσο μακρύ χερούλι που δεν μπορούσαν να το φέρουν στο στόμα τους. Η πείνα και η ταλαιπωρία ήταν φοβερή. «Έλα» είπε μετά ο δάσκαλος. «Τώρα θα σε πάω στον Παράδεισο». Μπήκαν σ΄ ένα άλλο δωμάτιο, πανομοιότυπο με το πρώτο, όπου υπήρχε η ίδια χύτρα ρυζιού, οι ίδιοι ανθρώπων και τα ίδια περίεργα κουτάλια. Εκεί όμως όλοι έμοιαζαν πραγματικά ευτυχισμένοι. «Δεν καταλαβαίνω» είπε ο μαθητής. «Γιατί εδώ είναι όλοι ευτυχισμένοι, ενώ στο άλλο δωμάτιο είναι τόσο δυστυχισμένοι, τη στιγμή που όλα είναι ίδια και πανομοιότυπα;» Ο δάσκαλος, αφού χαμογέλασε χωρίς κακία ή αίσθηση ανωτερότητας, απάντησε: «……………………………» @Τι απάντησε ο δάσκαλος? ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. @Ας βρούμε τις προτάσεις των οποίων τα ρήματα που βρίσκονται σε Συνοπτικό Μέλλοντα και, αφού τις υπογραμμίσουμε, ας τις ξαναγράψουμε με μετασχηματισμένα τα ρήματά τους στους παρελθοντικούς χρόνους. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. @Τι θα κάναμε εμείς, αν ήμασταν γύρω απ΄τη χύτρα, ώστε να χορτάσουμε όλοι? ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. @Προσπαθεί να εξηγήσει κάτι ο δάσκαλος στο μαθητή λέγοντάς του αυτήν την ιστοριούλα ή απλά να τον μπερδέψει? Αν ναι, τι? …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

@Ας αλλάξουμε τη 2η παράγραφο γεμίζοντάς την με μετοχές, όπου μπορούμε, χωρίς όμως να χαλάσουμε το νόημά της. ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

ΓΙΩΡΓΟΣ Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής σελίδα 128

Page 130: Γλώσσα ΣΤ΄, επανάληψη 1ης ενότητας: ΄΄Ταξίδια , τόποι, μεταφορικά μέσα΄΄

@Κάπου μέσα στο κείμενο υπάρχει μια χρονική πρόταση. Αφού την ανακαλύψουμε με ευκολία, ας τη γράψουμε και ας τη διαφοροποιήσουμε δυο φορές τοποθετώντας χρονική μετοχή και χρονικό επίρρημα. ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… @Στην πρώτη παράγραφο υπάρχουν επίθετα. Αφού σκεφτούμε τα ρήματα που παράγονται απ΄ αυτά, ας τ΄ αντικαταστήσουμε χρονικά στο α΄ πρόσωπο πληθυντικού. ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

@Πώς πήγε η συνεργασία μας? ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

ΓΙΩΡΓΟΣ Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής σελίδα 129

Page 131: Γλώσσα ΣΤ΄, επανάληψη 1ης ενότητας: ΄΄Ταξίδια , τόποι, μεταφορικά μέσα΄΄

Σελίδα 1 από 2 Τρίτη, 16 Οκτωβρίου 2012

Ονοματεπώνυμο: ……………………………………………… Βαθμός: …………….

Τεστ στην 1η Ενότητα της Νεοελληνικής Γλώσσας «Ταξίδια, τόποι, μεταφορικά μέσα»

1. Ποιες από τις παρακάτω προτάσεις είναι σωστές (Σ) και ποιεςλανθασμένες (Λ); Βάλτε το αντίστοιχο γράμμα μέσα στην παρένθεση στο τέλος κάθε πρότασης. (Μονάδες 9)

Με τους χρόνους των ρημάτων δείχνουμε πότε κάνουμε ή πότε γίνεται κάτι. (…….)

Ο παρακείμενος ανήκει στους παρελθοντικούς χρόνους (…….)

Οι χρονικές προτάσεις εισάγονται και με το «αφού». (………)

Στο παρόν αναφέρονται οι χρόνοι που φανερώνουν κάτι που θα γίνει. (………)

Ο χρόνος του ρήματος «είχα γράψει» είναι ο Συντελεσμένος Μέλλοντας. (…….)

Χρόνο εκφράζουν και πολλά ουσιαστικά που λειτουργούν ως επιρρήματα. (…….)

Η λέξη «αύριο» είναι επίρρημα που εκφράζει τόπο. (………)

Όταν περιγράφουμε ένα αντικείμενο, συνήθως χρησιμοποιούμε ενεστώτα. (…….)

Τα επίθετα, μέσα σε μια πρόταση, συνοδεύουν τα ουσιαστικά. (…….)

2. Να υπογραμμίσετε τα ρήματα των παρακάτω προτάσεων και να τα βάλετεστην κατάλληλη στήλη του πίνακα που ακολουθεί: (Μονάδες 13,5)

Θα έχω φύγει μέχρι το απόγευμα.. θα ταξιδέψω με αεροπλάνο. Οι μαθητές θα λύσουν τις ασκήσεις. Έχει ετοιμάσει τα πράγματά του. Τα σχολεία ανοίγουν Έβγαλε εισιτήρια για το τρένο. Το σχολείο παρέμεινε κλειστό. Το αυτοκίνητο χρειάζεται βενζίνη. Το νησί ήταν καταπράσινο.

Παρελθοντικοί Χρόνοι Παροντικοί Χρόνοι Μελλοντικοί Χρόνοι

Γεώργιος Π. ΜαυροειδάκοςΕπιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής σελίδα 130

Page 132: Γλώσσα ΣΤ΄, επανάληψη 1ης ενότητας: ΄΄Ταξίδια , τόποι, μεταφορικά μέσα΄΄

Σελίδα 2 από 2 Τρίτη, 16 Οκτωβρίου 2012

3. Συμπληρώστε τα ρήματα του κειμένου στον κατάλληλο χρόνο και στοσωστό πρόσωπο. (Μονάδες 37,5)

Τα πρωινά της Κυριακής είναι οι πιο χαρούμενες ημέρες του χρόνου. Μόλις χαράξει,

εγώ και ο αδελφός μου …………………… (πετάγομαι) απ’ το κρεβάτι και …………………..

(αρχίζω) να ……................ (ετοιμάζω) τα πράγματά μας προσπαθώντας να μην

ξεχάσουμε τα απαραίτητα. Μάσκες, βατραχοπέδιλα, πετσέτες μπάνιου και,

προπαντός, αντηλιακή κρέμα για το σώμα ………………… (είμαι) ο βασικός μας

εξοπλισμός. Μετά ………………… (κάνω) πως μαλώνουμε για να μας ………………….

(ακούω) οι γονείς μας και να ……………………. (ξυπνώ) και να ……………….. (φεύγω) όσο

πιο νωρίς γίνεται. Αφού ………………. (πίνω) τον καφέ τους, …………………. (μπαίνω) όλοι

μαζί στο αυτοκίνητο και …………………. (ξεκινώ) χαρούμενοι για την παραλία.

………………….. (ακούω) την αγαπημένη μας μουσική και …………………. (τραγουδώ)

χαρούμενοι όλοι παρέα. Μόλις ……………….. (φτάνω), ο πατέρας μας …………………

(στήνω) την ομπρέλα και η μητέρα τις ψάθες μας. Εμείς, όμως, έχουμε ήδη προλάβει

να ………………… (βουτώ) στη θάλασσα και να ……………….. (ξεκινώ) αμέσως τα

παιχνίδια στο νερό. Ποτέ, βέβαια, δεν ……………… (ξεχνώ) να μας …………………

(προσέχω) να μην ξεφύγουμε στα βαθιά που τόσο πολύ μας ……………….. (αρέσω) να

πηγαίνουμε. Δυστυχώς, όμως, όλα τα ωραία πράγματα ………………… (διαρκώ) πάντα

τόσο λίγο. Η ώρα της επιστροφής …………………. (είμαι) η πιο δυσάρεστη στιγμή της

ημέρας. Όλοι ……………….. (φεύγω) με την επιθυμία να ………………… (έρχομαι) η

επόμενη Κυριακή όσο …………………. (γίνομαι) πιο γρήγορα.

4. Να κάνετε «χρονική αντικατάσταση» στα παρακάτω ρήματα:(Μονάδες 40)

έρχομαι ανεβαίνω μπαίνω οδηγώ θέλω

Ενεστώτας

Παρατατικός

Αόριστος

Συν. Μέλλοντας

Εξ. Μέλλοντας

Παρακείμενος

Υπερσυντέλικος

Συντ. Μέλλοντας

Γεώργιος Π. ΜαυροειδάκοςΕπιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής σελίδα 131

Page 133: Γλώσσα ΣΤ΄, επανάληψη 1ης ενότητας: ΄΄Ταξίδια , τόποι, μεταφορικά μέσα΄΄

........................................................................................................................................

1. Ακούω το κείμενο και γράφω προσεκτικά …………………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………….... …………………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………….... …………………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………….... ………………………………………………………………………………………….

ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΦΙΛΕΛΕΣ Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής σελίδα 132

Page 134: Γλώσσα ΣΤ΄, επανάληψη 1ης ενότητας: ΄΄Ταξίδια , τόποι, μεταφορικά μέσα΄΄

2. Συμπληρώνω τα ρήματα του κειμένου Στον κατάλληλο Χρόνο του Ρήματος Και στο σωστό πρόσωπο Τα πρωινά της Κυριακής είναι οι πιο χαρούμενες ημέρες του

χρόνου. Μόλις χαράξει, εγώ και ο αδελφός μου …………………… (πετάγομαι) απ’ το κρεβάτι και ………………….. (αρχίζω) να

……................ (ετοιμάζω) τα πράγματά μας προσπαθώντας να μην ξεχάσουμε τα απαραίτητα. Μάσκες, βατραχοπέδιλα,

πετσέτες μπάνιου και, προπαντός, αντηλιακή κρέμα για το σώμα ………………… (είμαι) ο βασικός μας εξοπλισμός.

Μετά ………………… (κάνω) πως μαλώνουμε για να μας

…………………. (ακούω) οι γονείς μας και να ……………………. (ξυπνώ) και να ……………….. (φεύγω) όσο πιο νωρίς γίνεται.

Αφού ………………. (πίνω) τον καφέ τους, …………………. (μπαίνω) όλοι μαζί στο αυτοκίνητο και …………………. (ξεκινώ)

χαρούμενοι για την παραλία. ………………….. (ακούω) την αγαπημένη μας μουσική και …………………. (τραγουδώ)

χαρούμενοι όλοι παρέα.

Μόλις ……………….. (φτάνω), ο πατέρας μας ………………… (στήνω) την ομπρέλα και η μητέρα τις ψάθες μας. Εμείς, όμως, έχουμε ήδη προλάβει να ………………… (βουτώ) στη θάλασσα και

να ……………….. (ξεκινώ) αμέσως τα παιχνίδια στο νερό.

Ποτέ, βέβαια, δεν ……………… (ξεχνώ) να μας ………………… (προσέχω) να μην ξεφύγουμε στα βαθιά που τόσο πολύ μας

……………….. (αρέσω) να πηγαίνουμε.

Δυστυχώς, όμως, όλα τα ωραία πράγματα ………………… (διαρκώ) πάντα τόσο λίγο. Η ώρα της επιστροφής …………………. (είμαι) η πιο δυσάρεστη στιγμή της ημέρας. Όλοι ……………….. (φεύγω) με την επιθυμία να ………………… (έρχομαι) η επόμενη Κυριακή όσο

…………………. (γίνομαι) πιο γρήγορα.

ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΦΙΛΕΛΕΣ Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής σελίδα 133

Page 135: Γλώσσα ΣΤ΄, επανάληψη 1ης ενότητας: ΄΄Ταξίδια , τόποι, μεταφορικά μέσα΄΄

3. Συμπληρώνω τα ρήματα της αφήγησης σε σωστό πρόσωπο και χρόνο.

Πέρσι το φθινόπωρο πήγαμε οικογενειακώς στο χωριό ενός φίλου του πατέρα μου. ………………… (είμαι) ορεινό και ………………… (βρίσκομαι) κοντά σ΄ένα μικρό ποταμάκι. Μια μέρα οι φίλοι μας …………………. (αποφασίζω) να πάμε για ψάρεμα. Μας ………………. (λέω) να ……………….. (ετοιμάζομαι) για να ………………… (βρίσκομαι) εκεί νωρίς το πρωί. Όταν …………………. (φτάνω), όλα ………………… (δείχνω) πολύ ήρεμα. Το νερό του ποταμού …………………. (κυλώ) ήσυχο και μπορούσαμε να ………………. (βλέπω) τα μικρά ψαράκια που ………………….. (κολυμπώ) ξέγνοιαστα. Όμως, εντελώς ξαφνικά, πριν ………………….. (προλαβαίνω) να ………………… (βγάζω) τα καλάμια μας, …………………… (ακούγομαι) ένας αλλόκοτος ήχος. Οι φίλοι μας, χωρίς να ……………….. (φοβάμαι), μας ……………………. (προειδοποιώ) να ……………….. (κάθομαι) λίγο μακρύτερα από την όχθη για να ……………….. (χαίρομαι) ένα απίστευτο θέαμα. Σε λίγο, το νερό ………………….. (εμφανίζομαι) ορμητικό παρασύροντας ό,τι ……………… (βρίσκω) στο πέρασμά του. Ξύλα, πέτρες, χώματα, μια μικρή χελώνα και κάτι βατραχάκια που ……………… (πηδώ) τρομαγμένα είχαν γίνει ένα με το αφρισμένο νερό. Έχουν περάσει τόσοι μήνες κι ακόμα πολλές φορές ……………… (έρχομαι) στ’ όνειρό μου εκείνη η μοναδική εμπειρία.

ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΦΙΛΕΛΕΣ Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής σελίδα 134

Page 136: Γλώσσα ΣΤ΄, επανάληψη 1ης ενότητας: ΄΄Ταξίδια , τόποι, μεταφορικά μέσα΄΄

4. Συμπληρώνω με δικές μου ιδέες τις φράσεις και δημιουργώ

τη δική μου ιστορία. Προσέχω να υπάρχει ροή στο λόγο μου και να συμφωνούν οι Χρόνοι των Ρημάτων με τη χρονική στιγμή που περιγράφω.

Πριν λίγο καιρό επισκέφθηκα το ζωολογικό κήπο ..…………………. …………………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………………. Πάντα ήθελα να δω από κοντά ………………………………………………. …………………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………………. Όμως, εντελώς ξαφνικά, ……………………………………………………… …………………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………………. Όλα τα παιδιά τρόμαξαν πολύ, αλλά ο φύλακας ………………………. ……………………….………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………………. Τελικά, ……………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………….

ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΦΙΛΕΛΕΣ Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής σελίδα 135

Page 137: Γλώσσα ΣΤ΄, επανάληψη 1ης ενότητας: ΄΄Ταξίδια , τόποι, μεταφορικά μέσα΄΄

5. Υπογραμμίζω τις λέξεις που χρειάζονται διπλά γράμματα και τις διορθώνω προσθέτοντας το κατάλληλο γράμμα στη σωστή θέση. Η μόλυνση του περιβάλοντος είναι ίσως το σημαντικότερο πρόβλημα που αντιμετωπίζει η γη μας, όπως υπογραμίζουν οι περισσότερες οικολογικές οργανώσεις. Τα απόβλητα πολών εργοστασίων που καταλήγουν στη θάλασα, τα καυσαέρια των αυτοκινήτων που καταστρέφουν τον αέρα που ανασαίνουμε, τα απορίματα των σπιτιών μας που αδειάζονται καθημερινά στις χωματερές των σκουπιδιών έχουν κάνει πια τη ζωή μας αφόρητη. Τα φύλα των δέντρων δε μπορούν πλέον να καθαρίσουν την ατμόσφαιρα, το υπέδαφος δε μπορεί να αποροφήσει τόσες πολές ακάθαρτες ουσίες και η θάλασα δε μπορεί να διαλύσει τα σκουπίδια που πέφτουν σ’ αυτή. Είναι πια καιρός οι βιομηχανίες και τ’ αυτοκίνητα να θελήσουν να τοποθετήσουν τα κατάληλα φίλτρα για να μειωθεί η ρύπανση της ατμόσφαιρας. Αλλά και οι απλοί άνθρωποι χρειάζεται να αρχίσουν να αποβάλουν τις κακές τους συνήθειες, να πάψουν να χρησιμοποιούν πλαστικές σακούλες, να επιλέξουν άλα υλικά στην καθημερινή τους ζωή και να μάθουν να ανακυκλώνουν ό,τιμέχρι σήμερα θεωρούσαν άχρηστο. Η τηλεόραση μπορεί να παίξει σπουδαίο ρόλο σ’ αυτή την προσπάθεια και να προβάλει καθημερινά ενημερωτικές εκπομπές για τη σωτηρία του πλανήτη μας.

ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΦΙΛΕΛΕΣ Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής σελίδα 136

Page 138: Γλώσσα ΣΤ΄, επανάληψη 1ης ενότητας: ΄΄Ταξίδια , τόποι, μεταφορικά μέσα΄΄

ΤΑΞΗ Στ’

ΚΕΙΜΕΝΟ ΓΙΑ ΤΟ «ΑΚΟΥΩ ΚΑΙ ΓΡΑΦΩ» ΤΗΣ 1ης ΕΝΟΤΗΤΑΣ ΤΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ

Ένα μακρινό αεροπορικό ταξίδι είναι πάντα συναρπαστικό. Γι’ αυτό αποφασίσαμε να πάμε οικογενειακώς στη Θεσσαλονίκη. Φτάσαμε από νωρίς στο αεροδρόμιο και σε λίγο βρεθήκαμε μέσα στο πελώριο μυτερό σιδερένιο πουλί. Η αναχώρηση μου θύμιζε πεζοπορία σε ανηφόρα. Σε λίγο σχίζαμε τον αέρα με απίστευτη ταχύτητα, πετούσαμε ψηλά και περνούσαμε μέσα απ’ τα σύννεφα και βλέπαμε τα φαράγγια, τις κοιλάδες και τις πόλεις με τις πολυκατοικίες, που έμοιαζαν με μικρές καλύβες. Φτάσαμε πριν το καταλάβουμε και μπήκαμε στο λεωφορείο. Όταν ξεκινήσαμε, μας φάνηκε ότι πήγαινε σαν χελώνα. Διασχίσαμε την απόσταση για το ξενοδοχείο περνώντας από τις κεντρικές αρτηρίες της πόλης. Ξεκουραστήκαμε για λίγο στο δωμάτιό μας και ετοιμαστήκαμε για την εξερεύνηση της περιοχής.

ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΦΙΛΕΛΕΣ Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής σελίδα 137

Page 139: Γλώσσα ΣΤ΄, επανάληψη 1ης ενότητας: ΄΄Ταξίδια , τόποι, μεταφορικά μέσα΄΄

Στις παρακάτω φράσεις να υπογραμμίσεις και να δηλώσεις τους τρόπους που χρησιμοποιούμε για να δηλώσουμε την έννοια του χρόνου (επιρρήματα, ουσιαστικά με λειτουργία επιθέτου, χρονικές προτάσεις, φράσεις με προθέσεις, μετοχές) 1. Μεθαύριο θα συναντήσω τον ξάδερφό μου. …………………………………………………………………………………… 2. Όταν φτάσω, θα σου τηλεφωνήσω. …………………………………………………………………………………… 3. Μέχρι αύριο θα έχεις γίνει καλά. …………………………………………………………………………………… 4. Μπαίνοντας στο σπίτι κατάλαβε ότι κάτι δεν πήγαινε καλά. …………………………………………………………………………………… 5. Πριν φύγεις θέλω να συζητήσουμε. …………………………………………………………………………………… 6. Θα αγωνιστεί μέχρι τέλους. …………………………………………………………………………………… 7. Μόλις με είδε, έτρεξε κοντά μου. …………………………………………………………………………………… 8. Όταν οδηγούμε, πρέπει να φοράμε ζώνη. …………………………………………………………………………………… 9. Η επιχείρηση ξεκινάει τώρα. …………………………………………………………………………………… 10. Θα γυρίσω το βράδυ. …………………………………………………………………………………… 11. Με την ανατολή το πλοίο θα έχει φτάσει στο λιμάνι. …………………………………………………………………………………… 12. Ως το μεσημέρι θα έχω τελειώσει τα μαθήματά μου. …………………………………………………………………………………… 13. Το Σαββατοκύριακο θα πάμε εκδρομή στην Κρήτη. …………………………………………………………………………………… 14. Κάποτε θα καταλάβεις το λάθος σου, αλλά τότε θα είναι αργά. …………………………………………………………………………………… 15. Είναι κουρασμένος γιατί διάβαζε ως το βράδυ. …………………………………………………………………………………… 16. Την άνοιξη θα μαζέψουμε λουλούδια. …………………………………………………………………………………… 17. Το βράδυ δεν υπάρχει αρκετό φως και είναι εύκολο να γίνουν ατυχήματα. …………………………………………………………………………………… 18. Ανοίγοντας την πόρτα έπεσε πάνω του. ……………………………………………………………………………………

ΜΜ Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής σελίδα 138

Page 140: Γλώσσα ΣΤ΄, επανάληψη 1ης ενότητας: ΄΄Ταξίδια , τόποι, μεταφορικά μέσα΄΄

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής σελίδα 139