ΚΕΦΑΛΑΙΩ ΈΒΔΟΜΟ. _ ΤΟ ΠΟΣΟΣΤΟ ΤΗΣ ΥΠΕΡΑΞΙΑΣ 241

'Όπως τό ποσοστό της ύπεραι;ιας κα1'}ορίζεται &πό nΊ πχεσΎ] της οχι πρός τό συνολικό ποσό του κεφαλαίου, αλλά μόνο από τη σχέση της πρός τό μεrαβλητό συστατικό μέρος ιού κεφαλαίοι>, ετσι καί τό ϋψος του ύπερπρο'ίόντος κα1'}ορίζεται &πό τη σχέση του οχι πρός δλο τό 1Ίπόλοιπο προ'ίόν, αλλά πρός τό μέρος F.κεΙνο του ΠΡΟ"ίόντος μ~ τό ι)ποιο παρασταίνεrαι η αναγκαία εργασία. 'Όπως η παραγωγή τη; ίΊπεραξίας είναι ό κα{}οριστικόςσκοπός τ-ης κεφαλαιoκραrικης παρα­γωγης, rτσι καί ό βα&μός του πλούτου δέ μετριέται μέ τό . &πόλυτο μέ­γει'}ος του προ'ίόντος, αλλάμέ τό σχετικό μέγε{}aς του ύπερπρο·ίόντος34.

1'ό α{}ροισμα της &ναγκαίας ε.ργασίας καί της ύπερεργασίας, των χρονικων διαστημάτων, στά όποια ό εργάτης παράγει n]ν αξία πού αναπληρ(όνει τήν εργατιΚ1] του δύναμη καί τήν ι:περαξία, ιχποτελει τό απόλυτο μέγε{}ος του εργάσιμο'υ χρόνΟ1I ΤO\l~-Τ)lν εργάσιμη r)fl~QG (working day).

Ωωστ(ί στά γερμανικά μέ τή λέξη "ΕnthaΙωng,[<έγκρύ.τειιι»j. Οί συμπατριωτε; του ΙΗρτ, Σαί,λτσε καί άλλοι Γιάννηδες, λιγοτερο έντριβείς στ<Χ λατινικά, τίις i!(\o~av καλογερΙστικο σχημα καί τή βάφτισαν «Entsagung» [«r,πάρνησψ j.

3. «Γιά &Ι'α ατομο ιlέ κεφάλαιο 20.000 λΙρ. στ., πού τά κέρδη του φτά­ι'οιιν τίς 2000 λΙρ. στ. το χρόνο, {}aταν τελείως άδιάφορ() αν τό κεφάλαιό τ()υ ,ί.πιισχοΜ;Ι 100 11 1000 έργάτες, αν τά παραγμένα έμπορεύματο. ,"coυλιουνται πρι,; ιο.οοοη 20.000 λίρ. στ., μέ τι'ιν προϋπό{)εση πάντα δτι σ' δλες τίς περιπτ«,­σΗς 'rri κέρδη του Μν πέφτουν κύ:τω ιiπό τΙς 2000 λίρ. στ. Μ1Ίπως τ6 πραγ­Ί ",τικι, oυftrrr~oν, ~'(\ς ~,?νoυς δέν εί,:αι ~ό 'ίδιο j • Ι;-ν ~πO'(}έσ()υμε • δτι τό • ΠΥαγ­μrιτικό Υ.α(}αρο εισοδημα ΤΟ1', οΙ προσοδ()ι και τα κερδη του· μενουν τα ιδια, ·,,·ηε δέν εχει τιΊν παραμικρότερη σημασία τό γεγονός (ι'ν τ6 εΩν()ς ά:ωτελ::ιται ,ί,τό 10 11 1:) έκατομμύρια κατοίκους» (Ricardo: «The Principles of Politica! F.conomy., 3η εκδ. , Ιοndοn 1821, σελ. 41(». Πολύ πρΙν ιiπό τό l'ικάρντο δ φα· νατικός οπαδός του ύπερπροϊόντο; • ΑρΟουρ Γωύνγκ, ί[νας κ<π(ί. τά αλλα πολυ­λ()Υ,ίς καί χωρΙς κρίση συγγραφέας, πΩύ 1'] φΙιμη του είναι c:.νηστρόφως ανάλο­γη προς τΙς ύπηρεσίες του, εl.-τεμεταξ1ί αλλων: «Τι όφελος {)' άπ()τελουσε γιrί. ίΊ,ιι σύγχρον() βασCΛειo μι(ί όλόκληρη ~;tαρχία, πού τιJ εδαφός της {)ά καλλιερ­'.'oυντrιν μέ ά.ρχαΙ() ρωμα·ίκό τρόπο, άπό .μικρούς, άνεξrίρτηωυς ι).γρΩτε;, iiστιη κι ,ϊν 'Ι καλλιέργεια αύτίl YIvurav μέ τΟν καλύτερο δυνατό τρόπο: Π()ιός άλλος {}ιί. ;ιταν δ η.κοπός Τ~" ~κ~ός άπό ;ό ~ά .παρ~γει ~ν~ψί)~()υς ("t~e nlere. ΡUΓ~Οδe οί breedtng n1en ), πραγιια π()υ αυτο κα{)ιΊ.υτο δεν εΖn κανενα σκ()πο" (··ts , JHost usc!ess Ρuη,οse.,) (Arth!lr YOU1lg: "Politic~! Arithmetic etc.", Lcndon 1774. πελ. Π).

Προσ{),ί:<η σιιίν [,.'10σημει"ωση .'3-1. Παρrίξε'.'η εΤναι «'Ι Ισχυcr'l κλinη "rl(}zι,,­Ι.!ουν τον περίσσιο πλ()ίίτο (nct wealtll) συμφερτικό γιά τ>Ίν fQyaTIX{1 τάξη, ί~;ΤfΙ' (~ή τ;;ς δίνει δυνατότητα εryγασίας. Μά καί Όταν άΧόμα τό χι(γει αυτΩ, τό X'l­"\,ρ,ι όλοφrίνsρα οχι επειδή εΤναι Πfρίσσιο;» (Τ/,. Hopkins: "Οη F ent of Ιan(1 (·tc.', London 1828, σελ. 126).

/(:. Κ, .1/ (,t [!::, ... 'l'ι; X.~'(μί).αιυ"Aι ΤQμο; 1.