Γλώσσα Ε΄. Ενότητα 1. Κεφάλαιο 2: ΄΄Η φίλη μας η...

35
Επιμέλεια : Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr/ Γλώσσα Ε΄- Ενότητα 1 - Κεφάλαιo 2 : ΄΄ Η φίλη μας η θάλασσα ΄΄ Θεωρία Γραμματική
  • Upload

    -
  • Category

    Education

  • view

    1.085
  • download

    3

Transcript of Γλώσσα Ε΄. Ενότητα 1. Κεφάλαιο 2: ΄΄Η φίλη μας η...

Page 1: Γλώσσα Ε΄. Ενότητα 1. Κεφάλαιο 2: ΄΄Η φίλη μας η θάλασσα΄΄

Επιμέλεια : Χρήστος Χαρμπής

http://e-taksh.blogspot.gr/

Γλώσσα Ε΄- Ενότητα 1 - Κεφάλαιo 2 :

΄΄ Η φίλη μας η θάλασσα ΄΄

Θεωρία

Γραμματική

Page 2: Γλώσσα Ε΄. Ενότητα 1. Κεφάλαιο 2: ΄΄Η φίλη μας η θάλασσα΄΄

Η φίλη μας η θάλασσα

Xristos
Πλαίσιο κειμένου
Φώτης Τουλιόπουλος
Page 3: Γλώσσα Ε΄. Ενότητα 1. Κεφάλαιο 2: ΄΄Η φίλη μας η θάλασσα΄΄

Η θάλασσα είναι απαραίτητη για τον άνθρωπο. Μέσω της θάλασσας γίνεται το περισσότερο εμπόριο. Πλοία. Διασχίζουν τη θάλασσα μεταφέροντας κάθε είδους εμπορεύματα. Χάρη στην αλιεία τρέφονται δισεκατομμύρια άνθρωποι. Από τη θάλασσα παίρνουμε απαραίτητες πρώτες ύλες, όπως το αλάτι. Επίσης μια σπουδαία χρήση της θάλασσας είναι για ψυχαγωγία μέσω του τουρισμού. Τέλος μεγάλα είναι τα οφέλη της θάλασσας και στην υγεία των ανθρώπων.

Page 4: Γλώσσα Ε΄. Ενότητα 1. Κεφάλαιο 2: ΄΄Η φίλη μας η θάλασσα΄΄

Σύνθετες λέξεις Όταν συνδυάζουμε μια λέξη με μια άλλη λέξη για να φτιάξουμε μια καινούρια, τότε δημιουργούμε μια σύνθετη λέξη. Η πρώτη λέξη που χρησιμοποιούμε λέγεται πρώτο συνθετικό, ενώ η δεύτερη δεύτερο συνθετικό. Μπορώ να σχηματίσω σύνθετες λέξεις σχεδόν με όλα τα μέρη του λόγου. Χρησιμοποιώντας τη λέξη οίκος (σπίτι) μπορώ να φτιάξω μια οικογένεια λέξεων (λέξεις που σχετίζονται μεταξύ τους γιατί προέρχονται από την ίδια απλή λέξη): Οίκος + γένος = οικογένεια οίκος + πεδίο = οικόπεδο Οίκος + δομή = οικοδομή οίκος + σήμα = οικόσημο Οίκος + τέχνη = οικοτεχνία οίκος + σύστημα = οικοσύστημα Οίκος + τρέφω = οικοτροφείο οίκος + δέσποινα = οικοδέσποινα Κατά + οίκος = κάτοικος εν + οίκος = ένοικος

Page 5: Γλώσσα Ε΄. Ενότητα 1. Κεφάλαιο 2: ΄΄Η φίλη μας η θάλασσα΄΄

Ρήματα σε –τε και -ται Στον Ενεστώτα και τον Εξακολουθητικό μέλλοντα της ενεργητικής φωνής τα ρήματα καταλήγουν σε –τε.

Στον Ενεστώτα και τον Εξακολουθητικό μέλλοντα της παθητικής φωνής τα ρήματα καταλήγουν σε –ται.

Ενεργητική φωνή

β’ πρόσωπο πληθυντικού

Ενεστώτας Εξακολουθητικός Μ Εσείς παίζετε Εσείς θα παίζετε

Παθητική φωνή

γ’ πρόσωπο ενικού Ενεστώτας

Εξακολουθητικός Μ

Αυτός, ή , ό παίζεται Αυτός, ή, ό θα παίζεται

Page 6: Γλώσσα Ε΄. Ενότητα 1. Κεφάλαιο 2: ΄΄Η φίλη μας η θάλασσα΄΄

Γιώργος Παπαδόπουλος

Γραμματικό φαινόμενο

Η φίλη μας η θάλασσα

• Σύνθετες λέξεις με α΄ συνθετικό το οικο- • Ορθογραφία των ρηματικών καταλήξεων –τε -ται

Page 7: Γλώσσα Ε΄. Ενότητα 1. Κεφάλαιο 2: ΄΄Η φίλη μας η θάλασσα΄΄

Γιώργος Παπαδόπουλος

Σύνθετες λέξεις με α΄ συνθετικό το οικο-

Οίκος είναι αρχαία λέξη που σήμαινε σπίτι, κατοικία. Η λέξη «οίκος» ως πρώτο συνθετικό φανερώνει ότι

κάτι σχετίζεται με: • το σπίτι, την κατοικία π.χ. οικοσκευή • την οικογένεια π.χ. οικόσημο • την αρμονική συνύπαρξη ανθρώπου με τη φύση

π.χ. οικοσύστημα

Page 8: Γλώσσα Ε΄. Ενότητα 1. Κεφάλαιο 2: ΄΄Η φίλη μας η θάλασσα΄΄

Γιώργος Παπαδόπουλος

Γράψε τη λέξη στον πίνακα Οίκος + γένος = Οίκος + πεδίο = Οίκος + σύστημα = Οίκος + τρέφω = Οίκος + σήμα = Οίκος + τέχνη +

Page 9: Γλώσσα Ε΄. Ενότητα 1. Κεφάλαιο 2: ΄΄Η φίλη μας η θάλασσα΄΄

Γιώργος Παπαδόπουλος

Το οίκος μπορούμε να το βρούμε και ως β΄ συνθετικό

επί + οίκος = από + οίκος = εν + οίκος = Κατά + οίκος =

Page 10: Γλώσσα Ε΄. Ενότητα 1. Κεφάλαιο 2: ΄΄Η φίλη μας η θάλασσα΄΄

Γιώργος Παπαδόπουλος

Ορθογραφία των ρηματικών καταλήξεων –τε -ται

Ενεργητική φωνή

β΄ πρόσωπο πληθυντικού

Ενεστώτας Εξακολουθ. Μέλλοντας

(εσείς) παίζετε (εσείς) τρέχετε

(εσείς) θα παίζετε (εσείς) θα τρέχετε

Στον Ενεστώτα και στον εξακολουθητικό μέλλοντα της ενεργητικής φωνής, το Β΄ πρόσωπο του πληθυντικού αριθμού παίρνει κατάληξη -τε

Page 11: Γλώσσα Ε΄. Ενότητα 1. Κεφάλαιο 2: ΄΄Η φίλη μας η θάλασσα΄΄

Γιώργος Παπαδόπουλος

Ορθογραφία των ρηματικών καταλήξεων –τε -ται

Παθητική φωνή

Γ΄ πρόσωπο ενικού

Ενεστώτας Εξακολουθητικός Μέλλοντας

(αυτός, αυτή, αυτό) ενοχλείται (αυτός, αυτή, αυτό) χτενίζεται

(αυτός, αυτή, αυτό) θα ενοχλείται (αυτός, αυτή, αυτό) θα χτενίζεται

επιτρέπεται πρόκειται

Στον Ενεστώτα και στον Εξακολουθητικό μέλλοντα της παθητικής φωνής, το γ΄ πρόσωπο του ενικού αριθμού παίρνει την κατάληξη –ται

Προσοχή: Στον Ενεστώτα της παθητικής φωνής υπάρχουν και μερικά ρήματα που εμφανίζονται μόνο στο γ ΄πρόσωπο του ενικού και παίρνουν κατάληξη σε ται. Τα ρήματα αυτά δεν έχουν υποκείμενο κάποιο πρόσωπο ή πράγμα αλλά μι αφηρημένη έννοια ή μια ολόκληρη φράση. π.χ Επιτρέπεται η είσοδος

Page 12: Γλώσσα Ε΄. Ενότητα 1. Κεφάλαιο 2: ΄΄Η φίλη μας η θάλασσα΄΄

Γιώργος Παπαδόπουλος

ΔΕΝ ΕΠΙΤΡΕΠΕΤ… ΝΑ ΤΡΩΣ ΜΕΣΑ ΣΤΗΝ ΤΑΞΗ

ΔΙΑΤΗΡΕΙΤ… ΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΚΑΘΑΡΟ

ΜΗ ΡΥΠΑΙΝΕΤ… ΤΗΝ ΑΥΛΗ ΜΑΣ

Page 13: Γλώσσα Ε΄. Ενότητα 1. Κεφάλαιο 2: ΄΄Η φίλη μας η θάλασσα΄΄

Γιάννης Φερεντίνος

Page 14: Γλώσσα Ε΄. Ενότητα 1. Κεφάλαιο 2: ΄΄Η φίλη μας η θάλασσα΄΄

Τι είναι οι χρόνοι του ρήματος; Οι τύποι του ρήματος που φανερώνουν πότε γίνεται μια ενέργεια λέγονται χρόνοι του ρήματος.

Page 15: Γλώσσα Ε΄. Ενότητα 1. Κεφάλαιο 2: ΄΄Η φίλη μας η θάλασσα΄΄

Οι χρόνοι του ρήματος είναι οχτώ: 1. Ενεστώτας 2. Παρατατικός 3. Αόριστος 4. Εξακολουθητικός Μέλλοντας 5. Στιγμιαίος (Συνοπτικός) Μέλλοντας 6. Παρακείμενος 7. Υπερσυντέλικος 8. Συντελεσμένος Μέλλοντας

Page 16: Γλώσσα Ε΄. Ενότητα 1. Κεφάλαιο 2: ΄΄Η φίλη μας η θάλασσα΄΄

Οι χρόνοι των ρημάτων χωρίζονται σε: παροντικούς παρελθοντικούς μελλοντικούς

Page 17: Γλώσσα Ε΄. Ενότητα 1. Κεφάλαιο 2: ΄΄Η φίλη μας η θάλασσα΄΄

Παροντικοί χρόνοι

Ενεστώτας (τι κάνω ή παθαίνω τώρα, εξακολουθητικά)

π.χ. Χρωματίζω τη ζωγραφιά. Η ζωγραφιά χρωματίζεται. Παρακείμενος (τι έκανα ή έπαθα στο παρελθόν και τώρα είναι τελειωμένο)

π.χ. Έχω χρωματίσει τη ζωγραφιά. Η ζωγραφιά έχει χρωματιστεί.

Page 18: Γλώσσα Ε΄. Ενότητα 1. Κεφάλαιο 2: ΄΄Η φίλη μας η θάλασσα΄΄

Παρελθοντικοί χρόνοι Παρατατικός (τι έκανα ή πάθαινα χθες, συνέχεια)

π.χ. Χρωμάτιζα τη ζωγραφιά. Η ζωγραφιά χρωματιζόταν. Αόριστος (τι έκανα ή πάθαινα χθες, για μια στιγμή)

π.χ. Χρωμάτισα τη ζωγραφιά. Η ζωγραφιά χρωματίστηκε. Υπερσυντέλικος (τι είχα κάνει ή είχα πάθει ως χτες)

π.χ. Είχα χρωματίσει τη ζωγραφιά. Η ζωγραφιά είχε χρωματιστεί.

Page 19: Γλώσσα Ε΄. Ενότητα 1. Κεφάλαιο 2: ΄΄Η φίλη μας η θάλασσα΄΄

Μελλοντικοί χρόνοι Εξακολουθητικός μέλλοντας (τι θα κάνω ή θα παθαίνω αύριο συνέχεια) π.χ. Θα χρωματίζω τη ζωγραφιά. Η ζωγραφιά θα χρωματίζεται. Στιγμιαίος (συνοπτικός) μέλλοντας (τι θα κάνω ή θα πάθω αύριο για μια στιγμή) π.χ. Θα χρωματίσω τη ζωγραφιά. Η ζωγραφιά θα χρωματιστεί. Συντελεσμένος μέλλοντας (τι θα έχω κάνει ή θα έχω πάθει στο μέλλον, αφού πρώτα γίνει

κάτι άλλο) π.χ. Θα έχω χρωματίσει τη ζωγραφιά. Η ζωγραφιά θα έχει χρωματιστεί.

Page 20: Γλώσσα Ε΄. Ενότητα 1. Κεφάλαιο 2: ΄΄Η φίλη μας η θάλασσα΄΄

Χρόνοι ρημάτων

Παροντικοί Παρελθοντικοί Μελλοντικοί

Ενεστώτας Παρατατικός Εξακολουθητικός Μέλλοντας

Παρακείμενος Αόριστος Συνοπτικός (Στιγμιαίος) Μέλλοντας

Υπερσυντέλικος Συντελεσμένος Μέλλοντας

Γιάννης Φερεντίνος

Page 21: Γλώσσα Ε΄. Ενότητα 1. Κεφάλαιο 2: ΄΄Η φίλη μας η θάλασσα΄΄

Ενότητα 1: «Ο φίλος μας το περιβάλλον». 1

Τι είναι:Τι είναι:Τι είναι:Τι είναι:

Τι έχουν:Τι έχουν:Τι έχουν:Τι έχουν:

3333 π ρ ό σ ω π απ ρ ό σ ω π απ ρ ό σ ω π απ ρ ό σ ω π α

α΄ πρόσωπο: εγώ - εμείς

β΄ πρόσωπο: εσύ - εσείς

γ΄ πρόσωπο: αυτός - αυτοί

2222 α ρ ι θ μ ο ύ ςα ρ ι θ μ ο ύ ςα ρ ι θ μ ο ύ ςα ρ ι θ μ ο ύ ς

Ενικός (ένα)

Πληθυντικός (πολλά)

2222 φ ω ν έ ςφ ω ν έ ςφ ω ν έ ςφ ω ν έ ς

Ενεργητική: -ω (κάνω κάτι, ενεργώ)

Παθητική: -μαι (παθαίνω κάτι)

2222 σ υ ζσ υ ζσ υ ζσ υ ζ υυυυ γ ί ε ςγ ί ε ςγ ί ε ςγ ί ε ς

α΄ συζυγία: -ω, -ομαι

β΄ συζυγία: -ώ. -ιέμαι

Ρ ή μ α τ αΡ ή μα τ αΡ ή μα τ αΡ ή μα τ α είναι οι λέξεις που φανερώνουν ότι κάτικάτικάτικάτι

κάνωκάνωκάνωκάνω ή κάτι παθαίνω κάτι παθαίνω κάτι παθαίνω κάτι παθαίνω ή βρίσκομαι σε μία κατάστβρίσκομαι σε μία κατάστβρίσκομαι σε μία κατάστβρίσκομαι σε μία κατάσταααασησησηση....

π.χ. παίζω, λερώνομαι, κοιμάμαι

Να τα διαβάσεις πολύ καλά!

Ενότητα 1: «Ο φίλος μας το περιβάλλον». 2

Οι χρόνοι των ρημάτων μας λένε πότε κάνουμε κάτι ή παθαίνουμε κάτι ή

βρισκόμαστε σε μια κατάσταση.

ΧρόνοιΧρόνοιΧρόνοιΧρόνοι Ενεργητική φωνήΕνεργητική φωνήΕνεργητική φωνήΕνεργητική φωνή Παθητική φωνήΠαθητική φωνήΠαθητική φωνήΠαθητική φωνή

ΕνεστώταςΕνεστώταςΕνεστώταςΕνεστώτας τι κάνω τώρα;

δδδδέέέένωνωνωνω

τι παθαίνω τώρα;

δδδδέέέένομαινομαινομαινομαι

ΠαρατατικόςΠαρατατικόςΠαρατατικόςΠαρατατικός τι έκανα χτες συνέχεια;

έέέέδεναδεναδεναδενα

τι πάθαινα χτες συνέχεια;

δδδδεεεενόμουννόμουννόμουννόμουν

ΑόριστοςΑόριστοςΑόριστοςΑόριστος τι έκανα χτες για λίγο;

έδέδέδέδεεεεσασασασα

τι έπαθα χτες για λίγο;

δδδδέέέέθηκαθηκαθηκαθηκα

ΜέλλονταςΜέλλονταςΜέλλονταςΜέλλοντας

ΕξακολουθητΕξακολουθητΕξακολουθητΕξακολουθητιιιικόςκόςκόςκός

τι θα κάνω αύριο συνέχεια;

θα δθα δθα δθα δέέέένωνωνωνω τι θα παθαίνω αύριο συνέχεια;

θα δθα δθα δθα δέέέένομαινομαινομαινομαι

ΜέλλονταςΜέλλονταςΜέλλονταςΜέλλοντας

ΣυνοπτικόςΣυνοπτικόςΣυνοπτικόςΣυνοπτικός

τι θα κάνω αύριο για λίγο;

θα δθα δθα δθα δέέέέσωσωσωσω

τι θα πάθω αύριο για λίγο;

θα δεθώθα δεθώθα δεθώθα δεθώ

ΠαρακείμενοςΠαρακείμενοςΠαρακείμενοςΠαρακείμενος τι έχω κάνει ως τώρα;

έχω δέσειέχω δέσειέχω δέσειέχω δέσει τι έχω πάθει ως τώρα;

έχω δεθείέχω δεθείέχω δεθείέχω δεθεί

ΥπερσυντέλικοςΥπερσυντέλικοςΥπερσυντέλικοςΥπερσυντέλικος τι είχα κάνει ως χτες;

εεεείίίίχα δέσειχα δέσειχα δέσειχα δέσει

τι είχα πάθει ως χτες;

είχα δεθείείχα δεθείείχα δεθείείχα δεθεί

ΜέλλονταςΜέλλονταςΜέλλονταςΜέλλοντας

ΣυντελεσμένοςΣυντελεσμένοςΣυντελεσμένοςΣυντελεσμένος

τι θα έχω κάνει ως αύριο;

θα έχω δθα έχω δθα έχω δθα έχω δέέέέσεισεισεισει

τι θα έχω πάθει ως αύριο;

θα έχω δεθείθα έχω δεθείθα έχω δεθείθα έχω δεθεί

Page 22: Γλώσσα Ε΄. Ενότητα 1. Κεφάλαιο 2: ΄΄Η φίλη μας η θάλασσα΄΄

Ενότητα 1: «Ο φίλος μας το περιβάλλον». 3

Ε κφρά ζω τ ο χ ρόν οΕκφράζω τ ο χ ρόν οΕκφράζω τ ο χ ρόν οΕκφράζω τ ο χ ρόν ο

Για να εκφράσουμε το χρόνο μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε:

Χρονικά επιρρήματα:Χρονικά επιρρήματα:Χρονικά επιρρήματα:Χρονικά επιρρήματα: σήμερα, αύριο, χτες, πέρ(υ)σι, φέτος, πριν, μετά,

προηγουμένως, τώρα, έπειτα, κάποτε κ.ά.

Θα έρθει σήμερα.

Χρονικές Χρονικές Χρονικές Χρονικές επιρρηματικές φράσειςεπιρρηματικές φράσειςεπιρρηματικές φράσειςεπιρρηματικές φράσεις:::: στην αρχή, μετά, κάθε χρόνο, τον προη-

γούμενο χρόνο, φέτος, σε λίγο, στο τέλος, κάθε τόσο, κατά το πρωί, κατά

το μεσημέρι, το βράδυ κ.ά.

Ο σκύλος γάβγιζε όλη τη νύχτα.

Χρονικές προτΧρονικές προτΧρονικές προτΧρονικές προτάσειςάσειςάσειςάσεις, οι οποίες είναι προτάσεις που εισάγονται (αρχίζουν)

με κάποιο χρονικό σύνδεσμο (όταν, σαν, ενώ, καθώς, αφού, προτού,

πριν, πριν να, μόλις, όποτε, αφότου, ώσπου, όσο που κ.ά.).

* Οι χρονικές προτάσεις χωρίζονται με κόμμα από την κύρια πρόταση.

Όταν τελειώσεις, ειδοποίησέ με. Χάρηκε πολύ, μόλις τον είδε.

ΕπιρρήματαΕπιρρήματαΕπιρρήματαΕπιρρήματα λέγονται οι

άκλιτες λέξεις που προσδι-

ορίζουν κυρίως ένα ρήμα

και φανερώνουν τόπο, τρό-

πο, χρόνο, ποσό, βεβαίωση,

δισταγμό, άρνηση.

ΣΣΣΣύνδεσμοιύνδεσμοιύνδεσμοιύνδεσμοι λέγονται οι ά-

κλιτες λέξεις που χρησι-

μεύουν για να συνδέουν

προτάσεις ή λέξεις μεταξύ

τους.

Θυμήσου!

© Γρηγόρης Ζερβός

Page 23: Γλώσσα Ε΄. Ενότητα 1. Κεφάλαιο 2: ΄΄Η φίλη μας η θάλασσα΄΄

1

∆ΙΑΓΝΩΣΤΙΚΗ ΑΣΚΗΣΗ ΣΤΗΝ ΚΑΤΑΝΟΗΣΗ ΚΕΙΜΕΝΟΥ

Κείµενο: «∆ρακοπαραµύθι» (Αγγελικής Βαρελλά, «Με λογισµό και µ’ όνειρο», σελ. 57)

ΜΕΡΟΣ Α΄: Βάλε Ο δίπλα από τις ορθές προτάσεις και Λ δίπλα από τις λανθασµένες.

................... Ο ∆ράκος ήταν ένας πολύ εργατικός δράκος.

................... Όταν δεν έχει κανείς δουλειά, σκέφτεται κακά πράγµατα.

................... Ο Νεφ ήταν ένας µελαχρινός νεαρός.

................... Οι κάτοικοι της Αθήνας αγαπούσαν πολύ το Νεφ.

................... Ο Νεφ δέχτηκε να γίνει µέλος της συµµορίας, γιατί θα τους έδειχνε η τηλεόραση.

................... Ο Ντεσιµπέλ αγαπούσε τη µουσική.

ΜΕΡΟΣ Β΄: Βάλε αριθµούς από το 1-6 για να δείξεις µε ποια σειρά έγιναν τα γεγονότα.

…… Πλησίασε ένα µαυριδερό νεαρό, το Νεφ, και τον έπεισε να γίνει το πρώτο µέλος της συµµορίας.

…… Καθισµένος µπροστά στην τηλεόραση ο ∆ράκος αποφάσισε να κάνει µια συµµορία.

…… Μέχρι το βράδυ η συµµορία ήταν έτοιµη.

…… Ανέβηκε στη µοτοσικλέτα του και να σου τον στο στέκι των δράκων.

…… Το βράδυ συναντήθηκαν όλοι στην «Ντρακοντισκοτέκ» και τα είπαν κουτσοπίνοντας και

γελώντας.

…… Ο Νεφ προτείνει στο ∆ράκο πολλούς άλλους δράκους-συµµορίτες.

ΜΕΡΟΣ Γ΄: Να υπογραµµίσεις τη σωστή απάντηση που είναι µια κάθε φορά.

1. Τον πρωταγωνιστή της ιστορίας τον φώναζαν ∆ράκο, γιατί…

Α. φορούσε πιτζάµες. Γ. ήταν ο αρχηγός της συµµορίας.

Β. παρακολουθούσε όλα τα σίριαλ. ∆. δεν είχε άλλο όνοµα.

Όνοµα: ……………………………………………………… Ε΄

.......... /.......... ./............

Page 24: Γλώσσα Ε΄. Ενότητα 1. Κεφάλαιο 2: ΄΄Η φίλη μας η θάλασσα΄΄

2

2. Ποιο από τα παρακάτω πρόσωπα φορούσε για κοστούµι «αιθαλοµίχλη»;

Α. Ο ∆ράκος Β. Η Ρυπανσίν Γ. Ο Νεφ ∆. Ο Ντεσιµπέλ

3. Ποιο από τα παρακάτω πρόσωπα παρακολουθούσε πολύ τηλεόραση;

Α. Ο ∆ράκος Β. Η Ρυπανσίν Γ. Ο Νεφ ∆. Ο Ντεσιµπέλ

4. Ποια πρόταση είναι λανθασµένη;

Η Ρυπανσίν…

Α. ξαπλώνει τα πόδια της στην ακρογιαλιά. Γ. παίζει πεντόβολα µε κονσερβοκούτια.

Β. αφήνει τους ανθρώπους να κολυµπήσουν. ∆. βάζει στα µούτρα της βροµιές.

5. Πίσω από κάθε πρόσωπο της συµµορίας κρύβεται κάποιο πρόβληµα που αντιµετωπίζει σήµερα η

ανθρωπότητα. Πίσω από τον Ντεσιµπέλ κρύβεται:

Α. Η µόλυνση του περιβάλλοντος Γ. Η ηχορύπανση.

Β. Ο χουλιγκανισµός ∆. Η πείνα.

ΜΕΡΟΣ ∆΄: Να απαντήσεις όλες τις ερωτήσεις.

1. Να αντιστοιχίσετε τα ονόµατα της στήλης Α µε τις ενέργειες της στήλης Β.

ΟΝΟΜΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑ

Πυρκαγέισον εξαφάνιζε τα γαλανά σύννεφα

Νεφ τουµπάνιαζε τις κοιλιές των παιδιών

Ανερζί έπαιρνε το ψωµί των ανθρώπων

Πεινάν εξαφάνιζε τη µέρα πέντε µε έξι δάση

Page 25: Γλώσσα Ε΄. Ενότητα 1. Κεφάλαιο 2: ΄΄Η φίλη μας η θάλασσα΄΄

3

2. Πώς ήταν το στέκι των δράκων; Τι όνοµα του έδωσαν;

............................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................

3. Ποιοι αποτελούσαν τη συµµορία των δράκων;

............................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................

4. Ποιο πρόβληµα κρύβεται πίσω από τη Χουλιγκάνα; Ποιες ενέργειες παρόµοιες µ’ αυτές της Χουλι-

γκάνα κάνουν σήµερα οι άνθρωποι;

............................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................

Πηγή: Α.Κί.∆Α - ∆ιαµόρφωση: Γρηγόρης Ζερβός

Page 26: Γλώσσα Ε΄. Ενότητα 1. Κεφάλαιο 2: ΄΄Η φίλη μας η θάλασσα΄΄

© Γρηγόρης Ζερβός 1

Τα γεγονότα µπορεί να είναι πραγµατικά ή φανταστικά.

Η αφήγηση µπορεί να είναι προφορική ή γραπτή.

Όταν η αφήγηση είναι γραπτή, την ονοµάζουµε αφήγηµα . Το αφήγηµα

µπορεί να είναι πεζό κείµενο ή έµµετρο κείµενο (ποίηµα, τραγούδι).

Είδη αφηγηµατικών κειµένων:

Παραµύθια

Μύθοι

Θρύλοι

Αποµνηµονεύµατα

Διηγήµατα

Μυθιστορήµατα

Αφήγηση µιας ιστορίας έχουµε

όταν παρουσιάζουµε γεγονότα µε

µια ορισµένη σειρά.

2

Βασικά στοιχεία αφηγηµατικού κειµένου:

Ο χώρος όπου συµβαίνουν τα γεγονότα (πού;).

Ο χρόνος όπου συµβαίνουν τα γεγονότα (πότε;).

Οι ήρωες της ιστορίας (πρωταγωνιστές και άλλα πρόσωπα που

συµµετέχουν).

Η εξέλιξη της ιστορίας (πώς ξεκινάει, προχωράει και τελειώνει η

ιστορία).

Οι σκέψεις και τα συναισθήµατα των ηρώων ή του αφηγητή της ι-

στορίας.

Ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της αφήγησης φανταστικής ιστορίας

(µύθος, παραµύθι, θρύλος):

Ο χώρος όπου συµβαίνουν τα γεγονότα είναι φανταστικός (π.χ. Λι-

λιπούπολη) ή αναφέρεται αόριστα (π.χ. Σε µια µακρινή χώρα…).

Ο χρόνος πολλές φορές είναι απροσδιόριστος (π.χ. τα παλιά χρόνι-

α, κάποτε, µια φορά κι έναν καιρό…).

Οι ήρωες είναι φανταστικά πρόσωπα ή ζώα, φυτά, αντικείµενα που

προσωποποιούνται.

Page 27: Γλώσσα Ε΄. Ενότητα 1. Κεφάλαιο 2: ΄΄Η φίλη μας η θάλασσα΄΄

© Γρηγόρης Ζερβός 3

Μερικά ακόµα χρήσιµα στοιχεία για την αφήγηση…

Για να παρουσιάσουµε τους ήρωες µιας ιστορίας, µπορούµε

να χρησιµοποιήσουµε κάποια στοιχεία που τους προσδιορίζουν,

όπως:

Όνοµα (Νίκος, Χιονάτη).

Επάγγελµα (ο γιατρός, µια νοικοκυρά).

Φύλο (ένας άντρας).

Ηλικία (ένας τριαντάχρονος, ένα παιδί).

Καταγωγή (η Κινεζούλα).

Σχέση-συγγένεια (ο φίλος µου, η µητέρα µου).

Ιδιαίτερο χαρακτηριστικό (το µαύρο πουλί, ο γαλανοµάτης).

Χαρακτηρισµό (ο νευρικός κύριος, ένας τρελός επιστήµονας).

Οικογενειακή-κοινωνική κατάσταση (οι νιόπαντροι, ο άνεργος).

Πολλές φορές, η ιστορία ξεκινάει από ένα γεγονός, που απο-

τελεί την αιτία ή την αφορµή.

Π.χ.: «Το καλοκαίρι µας κάλεσαν στην Κρήτη…» ή «Το 1941 µπήκαν οι

Γερµανοί στην Αθήνα…».

4

Διάβασε προσεκτικά το κείµενο και…

Η σχολική τσάντα που µιλάει

Κάθε βράδυ ο γιος µου, πριν πάει για ύπνο, βάζει σε τάξη την τσάντα

του. Ή, για να είµαι ακριβής, πετάει µέσα βιβλία, τετράδια, κασετίνες, γό-

µες και στυπόχαρτα1, αλλά εκείνος αυτή τη διαδικασία τη λέει «τακτοποιώ

την τσάντα µου». Και δεν ξέρει πως, µόλις κλείσουν τα µάτια του και τα

γλυκά φαντάσµατα του ύπνου αρχίσουν να χορεύουν γύρω απ’ το µαξιλάρι

του, τα αντικείµενα µες στη σάκα ζωντανεύουν, τεντώνονται όπως κι ε-

µείς κάθε πρωί, χαιρετιούνται κι αρχίζουν να µιλάνε. Το στυπόχαρτο έχει

τσαλακωθεί και θέλει να ισιώσει τα αυτάκια του στις τέσσερις άκρες και

παραπονιέται:

– Αγαπηµένοι µου φίλοι, σήµερα συναντήθηκα µε όλα τα χρώµατα. Ο

αφέντης µας µε γέµισε µε ζητωκραυγές για κάποιον Κόππι Φάουστο2, και

µάλιστα τον έγραψε Κόπι, µε ένα πι. Κοιτάξτε µε, σας παρακαλώ, µοιάζω

µε λίστα από εκλογικό κατάλογο!

– Παραπονιέσαι κι εσύ; επεµβαίνει το βιβλίο της Ιστο-

ρίας και Γεωγραφίας. Για κάνε µου τη χάρη και ρίξε µια µα-

τιά στις σελίδες µου. Ο αγαπηµένος µας τύραννος έβαλε

µουστάκια µε το στυλό του στον Καρλοµάγνο, πρόσθεσε ένα λοφίο στο κα-

πέλο του Τζότο και σχεδίασε µια µύγα στη µύτη τον Χριστόφορου Κολόµ-

1 Στυπόχαρτο: απορροφητικό χαρτί που χρησιµοποιείται για να στεγνώνει το µελάνι. 2 Φάουστο Κόππι (1919-1960): θρύλος της ιταλικής ποδηλασίας.

Page 28: Γλώσσα Ε΄. Ενότητα 1. Κεφάλαιο 2: ΄΄Η φίλη μας η θάλασσα΄΄

© Γρηγόρης Ζερβός 5

βου. Ύστερα τράβηξε µια γραµµή στην πορεία του ποταµού Πάδου και τον

έκανε να φτάνει ως την Τεργέστη, κι ακόµα έφτιαξε µια γέφυρα από βάρ-

κες ανάµεσα στη Σικελία και τη Σαρδηνία. Σωστή επανάσταση σας λέω.

– Αυτό δεν είναι τίποτα, µουρµουρίζει το βιβλίο της Γλώσσας. Δείτε,

παρακαλώ, προσεκτικά τη σελίδα 45: όλα τα Ο έχουν βαφτεί κόκκινα, όλα

τα Α πράσινα, όλα τα Ε κίτρινα. Στη σελίδα 57, ποιος ξέρει γιατί, ο νεα-

ρός µας έχει σχεδιάσει το κεφάλι ενός φιδιού που το σώµα του διασχίζει

τη σελίδα 58 και 59 και η ουρά του καταλήγει στη σελίδα 60. Είναι, λέει,

ένας κροταλίας. Ίσως γι’ αυτό να τον έχει γεµίσει µε κουδουνάκια.

– Δείτε πώς έχει µασήσει την ωραία µου άκρη, λέει το στυλό.

– Έχει ξεφλουδίσει όλο µου το καφέ χρώµα, παραπονιέται το µολύβι.

Εγώ, που είµαι ο πατέρας του ενόχου, τα ακούω όλα αυτά µπερδεµέ-

νος. Θα ’θελα να ξυπνήσω το γιο µου και να τον βάλω να ακούσει πώς µι-

λάνε γι’ αυτόν, αλλά ακριβώς εκείνη τη στιγµή η τσάντα ανοίγει και δύο

τετράδια, ένα µε γραµµές κι ένα µε τετραγωνάκια, έρχονται σαν επιτροπή

να µου παρουσιάσουν µε επισηµότητα τα αιτήµατά τους.

– Εσείς πιθανόν να µη φταίτε, µου λέει ευγενικά το τετράδιο µε τα τε-

τραγωνάκια. Σε κάθε περίπτωση, αυτά είναι τα αιτήµατά µας. Σας πα-

ρακαλούµε να τα µεταβιβάσετε στο γιο σας.

Μου δίνουν ένα γραµµένο φύλλο χαρτί και ξαναµπαίνουν στην τσάντα.

Το φύλλο λέει: «Οι κάτωθι υπογεγραµµένοι διαµαρτυρόµαστε έντονα για

τις αγριότητες που ζούµε καθηµερινά. Και ζητούµε τα εξής:

6

1) Το αφεντικό µας να σταµατήσει να µας γεµίζει ζήτω, σχέδια, ψεύ-

τικα µουστάκια και άλλα παράνοµα σχέδια, όσα δηλαδή δεν προβλέπει το

σχολικό πρόγραµµα.

2) Να υποσχεθεί την ακεραιότητα των στυλό και των µολυβιών και να

σταµατήσει να µασάει τις άκρες τους.

3) Τα µαρκαδοράκια να µπαίνουν στην κασετίνα και όχι πεταµένα άτα-

κτα ανάµεσα στα υπόλοιπα πράγµατα. Ακόµα και σήµερα το πρωί το βιβλίο

της Γεωγραφίας τραυµατίστηκε από αδέσποτο µαρκαδοράκι.

Αν τα αιτήµατά µας δεν ικανοποιηθούν, θα κάνουµε τα πάντα ώστε το

αφεντικό µας να µείνει στην ίδια τάξη.

Υπογραφή: το Πρόχειρο, το Τετράδιο των Μαθηµατικών, το Τετράδιο

των Εργασιών, το Μολύβι και τα λοιπά και τα λοιπά».

Αύριο το πρωί θα βάλω το γιο µου να διαβάσει αυτό το φύλλο. Ελπίζω

να µη χρειαστεί να ξανακούσω τέτοιου είδους παράπονα.

Τζάνι Ροντάρι, Παραµύθια σαν πλατύ χαµόγελο, εκδ. Μεταίχµιο

Page 29: Γλώσσα Ε΄. Ενότητα 1. Κεφάλαιο 2: ΄΄Η φίλη μας η θάλασσα΄΄

© Γρηγόρης Ζερβός 7

…προσπάθησε να απαντήσεις στις ερωτήσεις…

1) Τι είναι το κείµενο που διάβασες;

αποµνηµονεύµατα σύγχρονο παραµύθι

µύθος µυθιστόρηµα

2) Στην ιστορία µας υπάρχουν προσωποποιηµένοι ήρωες. Γράψε ποιοι

είναι αυτοί.

…………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………

3) α. Στην ιστορία µας υπάρχει ένας αφανής ήρωας, που δε µιλάει ούτε

ενεργεί. Ποιος είναι αυτός;

…………………………………………………………………………………………………………………………

β. Ο αφανής ήρωας δηµιουργεί και την αιτία της ιστορίας. Γράψε µε

ποιον τρόπο.

…………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………

γ. Πώς χαρακτηρίζουν το αφανή ήρωα

• το στυπόχαρτο: …………………………………………………………………………………

8

• το βιβλίο της Ιστορίας και της Γεωγραφίας: ……………………………….

• το βιβλίο της Γλώσσας: ……………………………………………………………………

• ο πατέρας: ………………………………………………………………………………………….

• τα δύο τετράδια: ………………………………………………………………………………..

4) Βρες στην α΄ παράγραφο τις λέξεις που φανερώνουν χρόνο και γράψ’

τες εδώ.

…………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………

5) Βάλε τις φράσεις στη σωστή σειρά για να έχεις την εξέλιξη της ιστορί-

ας.

Μόλις ο µαθητής κοιµηθεί, τα αντικείµενα ζωντανεύουν και

αρχίζουν να µιλάνε. [ ]

Ένα βράδυ, τα αντικείµενα δίνουν στον πατέρα ένα κείµενο

διαµαρτυρίας για το γιο του. [ ]

Κάθε βράδυ ένας πατέρας βλέπει το γιο του να πετάει µέ-σα στη σάκα του τα σχολικά του αντικείµενα.

[ ]

Λένε τα παράπονά τους για τον τρόπο που τους φέρεται ο νεαρός µαθητής.

[ ]

Ο πατέρας θα δώσει στο γιο του τα αιτήµατα, ελπίζοντας

ότι θα αλλάξει συµπεριφορά. [ ]

Τα αντικείµενα απειλούν να αφήσουν το γιο στην ίδια τάξη, αν δεν ικανοποιήσει τα αιτήµατά τους.

[ ]

Page 30: Γλώσσα Ε΄. Ενότητα 1. Κεφάλαιο 2: ΄΄Η φίλη μας η θάλασσα΄΄

© Γρηγόρης Ζερβός 9

7) Ποιο µπορεί να είναι το αποτέλεσµα (οι συνέπειες) αυτής της ιστορίας;

Συµπλήρωσε την ιστορία µε τη φαντασία σου.

…………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………

Page 31: Γλώσσα Ε΄. Ενότητα 1. Κεφάλαιο 2: ΄΄Η φίλη μας η θάλασσα΄΄

Óýíèåóç ëëÝîåùíÓýíèåôåò ëÝãïíôáé ïé ëÝîåéò ðïõ:

1. ðáßñíïõí Ýíá á÷þñéóôï ìüñéï (á, åõ, êôë)

ð. ÷. á + êáêüò Üêáêïò

åõ + ãïíßá åõãïíßá

2. åíþíïíôáé äýï Þ ðåñéóóüôåñåò ëÝîåéò óå ìéá

¶ð. ÷. êïíôüò + ïöèáëìüò êïíôüöèáëìïò

ìéóü + ãåìÜôï ìéóïãåìÜôï

Ðñïóï÷Þ!Ôá á÷þñéóôá ìüñéá óõí, áìöé, äéá, ðåñé, êôëäå ÷ñçóéìïðïéïýíôáé ìüíá ôïõò áëëÜ ðÜíôá ùò ðñþôï óõíèåôé-êü óýíèåôçò ëÝîçò. Ãé' áõôü ëÝãïíôáé á÷þñéóôá ìüñéá.

¶ð ÷. çìß + õðüãåéïò çìéõðüãåéïò

áìöß + ôáëáíôåýïìáé áìöéôáëáíôåýïìáé

óõí + ãíþìç óõããíþìç

8

ÊÅÖÁËÁÉÏ 2ï Ç ößëç ìáò ç èÜëáóóá

glose 1-12.qxp 29/8/2006 10:40 Page 8

Page 32: Γλώσσα Ε΄. Ενότητα 1. Κεφάλαιο 2: ΄΄Η φίλη μας η θάλασσα΄΄

9

Íá ó÷çìáôßóåéò óýíèåôåò ëÝîåéò ìå ôá ðáñáêÜôù óõíèåôéêÜ.

Áíåâáßíù + êáôåâáßíù

Áíèüò + äÝóìç

×Üìù + óðßôé

ÓéãÜ + øéèõñßæù

Ðüñôá + ðáñÜèõñá

1

Íá ó÷çìáôßóåéò ìåñéêÝò óýíèåôåò ëÝîåéò ìå â’ óõíèåôéêü ôç ëÝîç - öÝñù.

..............................................................................................................................

..............................................................................................................................

..............................................................................................................................

2

Íá ó÷çìáôßóåéò ìåñéêÝò óýíèåôåò ëÝîåéò ìå á’ óõíèåôéêü ôç ëÝîç

âéâëßï- .

..............................................................................................................................

..............................................................................................................................

..............................................................................................................................

3

Ç ößëç ìáò ç èÜëáóóá

glose 1-12.qxp 29/8/2006 10:40 Page 9

Page 33: Γλώσσα Ε΄. Ενότητα 1. Κεφάλαιο 2: ΄΄Η φίλη μας η θάλασσα΄΄

10

Ôá Üñèñá áíáöÝñïíôáé óôç ìåãÜëç ïéêïëïãéêÞ êáôáóôñïöÞ ðïõ ðñï-

êëÞèçêå áðü ôï äåîáìåíüðëïéï "Ðñåóôßæ". ÌåãÜëåò êáôáóôñïöÝò ðñï-

êëÞèçêáí óôéò áêôÝò ôçò Âüñåéáò Éóðáíßáò. Ðáñüëï ðïõ ç êéíçôïðïßçóç

ôùí áñ÷þí Þôáí Üìåóç, ôßðïôá äåí öáßíåôáé íá ìðïñåß íá óôáìáôÞóåé ôçí

åîÜðëùóç ôçò ñýðáíóçò.

ÁðáíôÞóåéò óôéò íïçìáôéêÝò áóêÞóåéò ôïõ âéâëßïõ

Åêöþíçóç 1 óåë 13• ÌåãÜëç äéáññïÞ ðåôñåëáßïõ áðü ôïäåîáìåíüðëïéï "Ðñåóôßæ"

• Óôéò áêôÝò ôçò âüñåéáò Éóðáíßáò

• Ôï áðüãåõìá ôçò Ôñßôçò 12 Íïåìâñßïõ

• Ìüëõíóç 35 ÷éëéïìÝôñùí áêôþí, áëëÜ ãßíåôáéëüãïò ãéá 200 ÷éëéüìåôñá. ÁíáìÝíåôáé áêüìá ìåãá-ëýôåñç êáôáóôñïöÞ, áöïý ç äéáññïÞ óõíå÷ßæåôáé

• Ç ðáëáéüôçôá ôïõ ðëïßïõ¶

• Åéäéêïß åðéóôÞìïíåò êáé åéäéêïß ìå åíáÝñéåò ðåñéðï-ëßåò ðñïóðáèïýí íá êáôáëÜâïõí ôçí Ýêôáóç ôçòìüëõíóçò. Åðßóçò Üìåóç åßíáé ç êéíçôïðïßçóç ôçòéóðáíéêÞò êáé ôçò ðïñôïãáëéêÞò êõâÝñíçóçò, þóôåíá êáèáñéóôïýí áìÝóùò ïé áêôÝò.

Åêöþíçóç 2 óåë 13Ôï äåîáìåíüðëïéï "Ðñåóôßæ",ðïõ ìåôÝöåñå ðåôñÝëáéïâõèßóôçêå ôï áðüãåõìá ôçòÔñßôçò 12 Íïåìâñßïõ óôéò áêôÝòôçò Âüñåéáò Éóðáíßáò êáé Ýóðáóåóôá äýï. ÌåãÜëç ðïóüôçôáðåôñåëáßïõ ÷ýèçêå óôçèÜëáóóá êáé ìüëõíå áêôÝò 35÷éëéïìÝôñùí ôï ëéãüôåñï. ÇåðÝìâáóç ôïõ êñáôéêïýìç÷áíéóìïý êáé ôùí åéäéêþíÞôáí Üìåóç ôüóï áðü ôçíðëåõñÜ ôçò Éóðáíßáò üóï êáéôçò Ðïñôïãáëßáò. Õðïëïãßæåôáéáêüìá ìåãáëýôåñç ïéêïëïãéêÞêáôáóôñïöÞ áðü ôç óõíå÷ÞäéáññïÞ ôïõ ðåôñåëáßïõ óôçèÜëáóóá.

Ç ößëç ìáò ç èÜëáóóá

glose 1-12.qxp 29/8/2006 10:40 Page 10

Page 34: Γλώσσα Ε΄. Ενότητα 1. Κεφάλαιο 2: ΄΄Η φίλη μας η θάλασσα΄΄

11

ÁðáíôÞóåéò óôéò õðüëïéðåò áóêÞóåéò ôïõ âéâëßïõ

Åêöþíçóç 3 óåë 14

ÏéêïãÝíåéá - ïìÜäá áôüìùí ðïõ óõíäÝïíôáé ìå äåóìïýò áßìáôïò êáé ìÝíïõí êÜôù áðü

ôçí ßäéá óôÝãç

Ïéêïäüìïò - áõôüò ðïõ ÷ôßæåé Ýíá êôßñéï

Ïéêüðåäï - Ýêôáóç åäÜöïõò ðïõ ðñïïñßæåôáé ãéá ÷ôßóéìï

Ïéêüóçìï - äéáêñéôéêü óÞìá áñéóôïêñáôéêÞò ïéêïãÝíåéáò˜

Ïéêïôå÷íßá - ôÝ÷íç ðïõ áóêåßôáé óôï óðßôé ãéá âéïðïñéóôéêïýò ëüãïõò

Ïéêïóýóôçìá - öõóéêÞ åíüôçôá ðïõ áðïôåëåßôáé áðü Ýìâéá üíôá êáé ôï ðåñéâÜëëïí ôïõò

Ïéêïôñïöåßï - ßäñõìá öéëïîåíßáò ìéêñþí Þ ìåãÜëùí ìå åðé ðëçñùìÞ ðáñå÷üìåíç

äéáìïíÞ êáé öáãçôü

ÏéêïäÝóðïéíá· - ç êõñßá ôïõ óðéôéïý

ÓõíèåôéêÜ Óýíèåôç ëÝîç

ïßêïò + ãÝíïò ïéêüóçìï

ïßêïò + äïìÞ ïéêïôå÷íßá

ïßêïò + ðåäßï ïéêïôñïöåßï

ïßêïò + óÞìá ïéêïãÝíåéá

ïßêïò + ôÝ÷íç ïéêïóýóôçìá

ïßêïò + óýóôçìá ïéêüðåäï

ïßêïò + ôñÝöù ïéêïäÝóðïéíá

ïßêïò + äÝóðïéíá ïéêïäüìïò

Ç ößëç ìáò ç èÜëáóóá

glose 1-12.qxp 29/8/2006 10:40 Page 11

Page 35: Γλώσσα Ε΄. Ενότητα 1. Κεφάλαιο 2: ΄΄Η φίλη μας η θάλασσα΄΄

12

Åêöþíçóç 4 óåë 15

Ìç ñõðáßíåôå ôï ðåñéâÜëëïí.Äåí åðéôñÝðåôáé íá ñß÷íåôå óêïõðßäéá óôéò èÜëáóóåò êáé óôéò áêôÝò.Ìç ñõðáßíåôå ôçí áôìüóöáéñá.Äåí åðéôñÝðåôáé íá áíÜâåôå öùôéÝò óôá äÜóç. Êßíäõíïò ðõñêáãéÜò.

Ç ößëç ìáò ç èÜëáóóá

glose 1-12.qxp 29/8/2006 10:40 Page 12