Ο όρος ενδοσχολική βία αναφέρεται στην

εσκεμμένη , απρόκλητη και

επαναλαμβανόμενη επιθετική συμπεριφορά

που εκδηλώνεται ανάμεσα σε συμμαθητές

εντός και εκτός σχολείου με σκοπό την

επιβολή και την πρόκληση σωματικού ή

ψυχικού πόνου. Το φαινόμενο αυτό

προσδιορίζεται ,επίσης, με τους όρους

εκφοβισμός ή θυματοποίηση.

Μορφές Εκδηλώσεις

Σωματικήβιαιοπραγίες , ξυλοδαρμοί ,κλοπή ή καταστροφή

προσωπικών αντικειμένων

ΛεκτικήΥποτιμητικά σχόλια, ύβρεις, προσβολές, φραστικές

επιθέσεις

Ψυχολογική εκβιασμοί, απειλές, εξαναγκασμός, εκφοβισμός

Κοινωνική βίααποκλεισμός από παρέες , απομόνωση,

ρατσιστική αντιμετώπιση

Σεξουαλικήσεξιστικά σχόλια , παρενόχληση, κακοποίηση,

βιασμός

Ηλεκτρονική βίααπειλητικά μηνύματα , δημοσίευση προσωπικών

εικόνων

• Καθημερινά στα σχολεία πολλοί μαθητές γίνονται θύματα συμμαθητών τους , οι όποιοι προσπαθούν να τους επιβληθούν επιβάλλοντας το δίκαιο της πυγμής . Αυτό το φαινόμενο προσλαμβάνει όλο και μεγαλύτερες διαστάσεις στα σχολεία. Το έντονο άγχος των μαθητών ,το ανταγωνιστικό κλίμα και η μείωση του ελεύθερου χρόνου στο σχολείο προκαλούν ασφυκτική πίεση την όποια εκδηλώνουν με επιθετικότητα στους συμμαθητές τους . Αυτή η επιθετική συμπεριφορά έχει τις ρίζες της στο προβληματικό οικογενειακό περιβάλλον ,τον σχολικό ανταγωνισμό και κοινωνικά προβλήματα που μαστίζουν τις μέρες μας.

• Ειδικότερα , ο εξετασιοκεντρικός χαρακτήρας του σχολείου επιδιώκει να καλύψει ένα μεγάλο εύρος ύλης και να προετοιμάσει τους επόμενους επιστήμονες της χώρας. Με αυτό τον τρόπο, το σχολείο αδυνατεί να καταλάβει τις ιδιαίτερες κλίσεις και ανάγκες του μαθητή, ο όποιος αρκείται στην αποστήθιση γνώσεων.

• Η ενδοσχολική βία είναι απότοκο του προβληματικού οικογενειακού περιβάλλοντος. Αρχικά, τα παιδιά έχουν ως πρότυπο τους γονείς τους και συχνά μιμούνται τις συμπεριφορές τους. Πιο συγκεκριμένα αν το παιδί είναι εξοικειωμένο με περιστατικά βίας , τα αναπαράγει άκριτα στο

σχολείο καθώς λόγω της ηλικίας του λειτουργεί με το συναίσθημα.

• Παράλληλα, τα παιδιά κινούνται με γνώμονα την αυτοπροβολή και επιδιώκουν την αναγνώριση μέσω της δύναμης στους συμμαθητές τους. Οι αυξημένες υποχρεώσεις των γονέων τους και η απουσία του ελευθέρου χρόνου προκαλούν ελλιπή συναισθηματική ωρίμανση και συνεπώς έλλειψη της θαλπωρής και ενθάρρυνσης των παιδιών. Έτσι, καλλιεργούνται προβληματικές συμπεριφορές αφού τα παιδιά δεν καταλαβαίνουν τις συνέπειες των πράξεων τους και ωθούνται στην βία.

• Τέλος, η βία των μαθητών αποτελεί μια μορφή ακραίας αντίδρασης τους απέναντι στην όξυνση των κοινωνικοοικονομικών προβλημάτων. Ειδικότερα, η διόγκωση της ανεργίας και η επαγγελματική ανασφάλεια , η εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο , οι ανισότητες και οι αδικίες ενσταλάζουν στην ψυχή των νέων και δημιουργείται ένα οδυνηρό αίσθημα απογοήτευσης και αδιέξοδου. Νιώθουν ανήμποροι σε ένα κόσμο σκληρό και απάνθρωπο . Ως αντίδραση λοιπόν, απέναντι στην κοινωνική αυτή βία στον ανταγωνισμό , το ρατσισμό της εποχής μας οδηγούνται μερικές φορές σε ακρότητες και βίαιες πράξεις , μιμούμενοι άκριτα την ακατάπαυστα προβαλλόμενη από την μικρή και τη μεγάλη οθόνη βία.

κοινωνικός

εκφοβισμός

σωματικός

εκφοβισμός

λεκτικός

εκφοβισμός

• Η ενδοσχολική βία και ο εκφοβισμός μεταξύ των μαθητών αναγνωρίζεται στις

μέρες μας ως κοινωνικό πρόβλημα το όποιο αποτελεί αντικείμενο προσεκτικής

εξέτασης λόγω των πολλών και σοβαρών επιπτώσεων του στον ψυχισμό και

την ομαλή κοινωνικοποίηση των παιδιών . Πιο συγκεκριμένα ,το παιδί θύμα

βιώνει καταστάσεις πίεσης και εξευτελισμού και αισθάνεται έντονο άγχος και

ανασφάλεια ,με αποτέλεσμα να εμφανίζει ψυχοσωματικά προβλήματα

(διαταραχές ύπνου, κατάθλιψη , άσχημη διάθεση). Ακόμα, εκδηλώνει αρνητική

στάση απέναντι στο σχολείο-εφόσον η σχολική του ζωή είναι μια καθημερινή

δοκιμασία- αδιαφορεί για σχολικές υποχρεώσεις και απουσιάζει από τα

μαθήματα .Τέλος, γίνεται περισσότερο εσωστρεφές και παθητικό άτομο και

χάνει την αυτοπεποίθηση του λόγω της ανασφάλειας , της φοβίας και των

τραυματικών εμπειριών.Σε αντίθεση με το παιδί –θύτη όπου αντιμετωπίζει τον

κίνδυνο απομάκρυνσης από το σχολείο και διακοπής της φοίτησης του.

Επίσης, στιγματίζεται ως άτομο με αντικοινωνική και παραβατική

συμπεριφορά , γεγονός που επιδρά αρνητικά στις διαπροσωπικές σχέσεις και

την κοινωνικοποίηση του . Έτσι, οδηγείται στην υιοθέτηση αντικοινωνικής

στάσης μέσω της αποδοχής του ρόλου και του χαρακτήρα που του αποδίδουν οι άλλοι.

• Το σχολείο για να αντιμετωπίσει τα κρούσματα βίας οφείλει να βοηθήσει τους εκπαιδευτικούς να τα διακρίνουν έγκαιρα. Πιο συγκεκριμένα, πρέπει να τους προτρέπει να συζητούν με ευαισθησία και διακριτικότητα για τα περιστατικά βίας και να ζητούν βοήθεια από ψυχολόγους ,ώστε να βοηθούν στην άρση των παρεξηγήσεων μεταξύ των μαθητών . Ακόμα πρέπει να ενισχύουν την αυτοεκτίμηση , την συνεργατική μάθηση και τη δημιουργικότητα των μαθητών. Επίσης , οι καθηγητές είναι ανάγκη να συζητούν με τους γονείς για την πρόληψη περιστατικών βίας και τον τρόπο αντιμετώπισης τους. Παράλληλα, το σχολείο οφείλει να υιοθετήσει ένα κοινωνικό και ηθικό χαρακτήρα . Πρέπει δηλαδή να μάθει στα παιδιά τον σεβασμό και την ανεκτικότητα στο διαφορετικό .

• Ειδικότερα, το σχολείο μπορεί να οργανώσει ομαδικές δραστηριότητες ώστε να διδάξει μέσα από αυτές την συνεργασία και να τους καλλιεργήσει το ήθος . Έτσι, θα τους μάθει με τον διάλογο και όχι με την βία να λύνουν τις διαφορές τους. Οι γονείς , επίσης οφείλουν να ενημερώνουν το σχολείο όταν παρατηρούν στα παιδιά τους συμπτώματα ενδοσχολικής βίας .Κατόπιν , πρέπει να αντιμετωπίζουν με ψυχραιμία αυτό το φαινόμενο αποφεύγοντας τις αντιδράσεις πανικού και να συμπεριφέρονται με υπευθυνότητα σε αυτές τις δύσκολες καταστάσεις . Ακόμα , πρέπει να επικοινωνούν συχνότερα με τα παιδιά τους και να ικανοποιούν τις συναισθηματικές ανάγκες τους και μεριμνώντας έτσι για την ύπαρξη ενός υγιούς οικογενειακού κλίματος.