Δ-ΘΕΜΑΤΑ (08-15)

ΘΕΜΑΤΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ 2008-2015 (Δ’ ΤΟΜΟΣ ΕΑΠ)

ΕΡ1-Δ Να εξηγήσετε πώς το κοινωνικό και πολιτιστικό περιβάλλον μπορεί να επηρεάσει

μια πολυεθνική επιχείρηση.

ΑΠ1-Δ Η ερώτηση αφορά ένα από τα σπουδαιότερα μειονεκτήματα των πολυεθνικών επιχειρήσεων.

(Βλ. σελίδες 54-55, Δ’ Τόμος ΕΑΠ).

[Κλίμακα βαθμολογίας: 0-1,0]

ΕΡ2-Δ Θεωρείστε ότι είστε οικονομικός διευθυντής μιας ελληνικής εξαγωγικής

επιχείρησης, η οποία έστειλε το προϊόν της στις Η.Π.Α την 1η Ιουνίου 2008. Το ποσό της πληρωμής ύψους 1.000.000 (Δολ. Αμερικής) συμφωνείτε να καταβληθεί την 1η Δεκεμβρίου 2008. Δεδομένου ότι η επιχείρηση σας είναι ελληνική και ενδιαφέρεται για έσοδα σε ευρώ, να αναλύσετε: α) Τι κίνδυνος εμπεριέχεται σε αυτήν την εξαγωγική συμφωνία. β) Πώς θα μπορούσε η επιχείρηση σας να εξαλείψει αυτόν τον κίνδυνο,

υποθέτοντας ότι τόσο εσείς ως οικονομικός διευθυντής, όσο και η επιχείρηση, γενικότερα, αποστρέφεστε τον κίνδυνο.

ΑΠ2-Δ α. Ο βασικός κίνδυνος που εμπεριέχεται σε αυτή τη συναλλαγή είναι ο

συναλλαγματικός κίνδυνος που απορρέει από την αβεβαιότητα για τη συναλλαγματική ισοτιμία όψης για το Δολάριο /Ευρώ, που θα επικρατήσει την 1η Δεκεμβρίου, ημέρα είσπραξης του εισπρακτέου ποσού σε δολάρια.. Καθώς η συναλλαγματική ισοτιμία είναι μια στοχαστική μεταβλητή που δεν μπορεί να προβλεφθεί με βεβαιότητα, υπάρχει κίνδυνος μιας μη-αναμενόμενης υποτίμησης του Δολαρίου έναντι του Ευρώ. Εάν αυτό συμβεί την 1η Δεκεμβρίου, το εισπρακτέο ποσό του 1 εκατ. Δολαρίων, μεταφρασμένο σε Ευρώ, θα είναι μειωμένο και κατά συνέπεια το ποσό, που θα εισπράξει η εξαγωγική επιχείρηση θα είναι μικρότερο από αυτό που ανέμενε όταν υπέγραφε το εμπορικό συμβόλαιο εξαγωγής προϊόντων.

β. Η επιχείρηση θα μπορούσε να εξαλείψει αυτόν τον κίνδυνο, με τη χρήση ενός προθεσμιακού συμβολαίου συναλλάγματος, με βάση το οποίο, συμφωνεί με μια εμπορική Τράπεζα να ανταλλάξει 1 εκατ. Δολάρια με Ευρώ την 1η Δεκεμβρίου στην εξάμηνη προθεσμιακή ισοτιμία που επικρατεί σήμερα. Αυτή η ισοτιμία θα ισχύσει ανεξάρτητα της ισοτιμίας όψεως, που θα επικρατήσει την 1η Δεκεμβρίου.

(Βλ. σελίδες 81-85 – ειδικά για το β σελ. 84, Δ’ Τόμος ΕΑΠ).

[Κλίμακα βαθμολογίας: 0- 1,1]

ΕΡ3-Δ Να περιγράψετε ποιες είναι οι οικονομικές συνέπειες που προκύπτουν από ην παγκοσμιοποίηση των αγορών. Διατυπώστε ένα παράδειγμα που να υποστηρίζει τις θέσεις σας.

ΑΠ3-Δ Η παγκοσμιοποίηση χαρακτηρίζει την κατάσταση που έχει διαμορφωθεί τα

τελευταία χρόνια στις διεθνείς επιχειρηματικές δραστηριότητες οι οποίες αναπτύσσονται σε αγορές πέρα των εθνικών συνόρων.

Το ελεύθερο εμπόριο και οι μετακινήσεις των παραγωγικών συντελεστών, χωρίς εμπόδια μεταξύ των χωρών, συντέλεσε στη ραγδαία αύξηση του όγκου του διεθνούς εμπορίου προϊόντων και υπηρεσιών (στην αύξηση της παγκόσμιας παραγωγής).

Γεγονότα όπως χρηματιστηριακές κρίσεις, διακυμάνσεις στις συναλλαγματικές ισοτιμίες, διακρατικές εμπορικές και οικονομικές συμφωνίες, μεταβολές στα πολιτικά δεδομένα κλπ. επηρεάζουν την ανταγωνιστική θέση και την οικονομική κατάσταση της επιχείρησης, είτε δραστηριοποιείται στις διεθνείς αγορές είτε όχι. Ταυτόχρονα όμως υπάρχουν αρνητικά αποτελέσματα για τις επιχειρήσεις και τους κλάδους παραγωγής που δεν προσαρμόστηκαν έγκαιρα στα νέα δεδομένα και δεν μπορούν να ανταγωνισθούν σε διεθνές επίπεδο επηρεάζοντας έτσι τη βιωσιμότητα και την ευημερία τους.

Παραδείγματα αποτελούν οι οικονομικές κρίσεις στη Νοτιοανατολική Ασία (1997), τη Ρωσία και την Ιαπωνία (1998), οι επιπτώσεις των οποίων έγιναν αισθητές, σε ελάχιστο χρονικό διάστημα, σε όλο τον κόσμο.

(Βλ.και σελ. 21-25, Τόμος Δ’ ΕΑΠ).


ΕΡ4-Δ Να περιγράψετε μορφές μη δασμολογικών περιορισμών και πως αυτές ευνοούν

τα εγχώρια προϊόντα σε βάρος των εισαγόμενων.

ΑΠ4-Δ α. Ποσοστώσεις. Είναι περιορισμοί που θέτει η κυβέρνηση μιας χώρας στην ποσότητα ενός προϊόντος που επιτρέπεται να εισαχθεί σε μια συγκεκριμένη χρονική περίοδο.

β. Οι άδειες εισαγωγής. Πολλές χώρες απαιτούν από τους εισαγωγείς να υποβάλλουν αίτηση για να τους χορηγηθεί άδεια εισαγωγής. Αυτές οι άδειες χρησιμοποιούνται για δύο λόγους: Πρώτον, για να έχουν οι αρμόδιες υπηρεσίες τη δυνατότητα να παρακολουθούν και να ελέγχουν τις ποσότητες που εισάγονται από κάποια συγκεκριμένα προϊόντα. Δεύτερο είναι ότι με την καθιέρωση πολύπλοκων γραφειοκρατικών διαδικασιών που προκαλούν καθυστερήσεις στην έκδοση αδειών αποθαρρύνονται οι εισαγωγές συγκεκριμένων προϊόντων.

γ. Τα ποιοτικά πρότυπα και οι προδιαγραφές. Η θεσμοθέτηση ποιοτικών προτύπων και συγκεκριμένων προδιαγραφών που πρέπει να πληρούν τα εισαγόμενα προϊόντα, σε πολλές περιπτώσεις έχει ως στόχο τον αποκλεισμό των προϊόντων αυτών από την εγχώρια αγορά.

δ. Οι διαδικαστικοί περιορισμοί. Οι περιορισμοί αυτοί λαμβάνουν τη μορφή γραφειοκρατικών διαδικασιών, κανονισμών και ανεπίσημων τακτικών που καθιερώνονται σκόπιμα π.χ. στα τελωνεία της χώρας, ώστε να δημιουργούν προβλήματα και καθυστερήσεις στις εισαγωγές και πολλές φορές να συνεπάγονται πρόσθετα έξοδα για τους εισαγωγείς.

ε. Οι συναλλαγματικοί περιορισμοί. Έχουν στόχο να περιορίσουν τη διαθεσιμότητα του ξένου συναλλάγματος για τις εισαγωγικές επιχειρήσεις ή και να αυξήσουν το κόστος αγοράς ξένου νομίσματος από αυτές.

Όπως βλέπουμε οι μη δασμολογικοί περιορισμοί επηρεάζουν την τιμή, τη διαθεσιμότητα, την ποιότητα και την έγκαιρη παράδοση των προϊόντων στη χώρα εξαγωγής. Οπότε οι εξαγωγικές επιχειρήσεις πρέπει να ερευνούν πολύ προσεκτικά αν υπάρχουν μη δασμολογικά εμπόδια στις χώρες στις οποίες επιθυμούν να εξάγουν τα προϊόντα τους.

(Βλ.και σελ. 91-94, Τόμος Δ’ ΕΑΠ).


ΕΡ5-Δ Να εξηγήσετε τους λόγους για τους οποίους μια κυβέρνηση θα ανησυχούσε με ένα μεγάλο έλλειμμα ή πλεόνασμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών.

ΑΠ5-Δ Το έλλειμμα του ισοζυγίου αναφέρεται στην περίπτωση στην οποία οι εκροές

συναλλάγματος υπερβαίνουν τις εισροές. Η περίπτωση αυτή αποτελεί δυσμενή εξέλιξη για μία χώρα αφού σημαίνει ότι η χώρα αυτή χρησιμοποιεί τα συναλλαγματικά της αποθέματα προκειμένου να χρηματοδοτήσει τις διεθνείς της συναλλαγές επειδή οι εισροές συναλλάγματος δεν επαρκούν. Επίσης αν το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών εμφανίζει σημαντικό έλλειμμα για μεγάλο χρονικό διάστημα, το νόμισμα της χώρας αναμένεται να υποτιμηθεί, πράγμα που αποτελεί δυσμενή εξέλιξη για όλες τις ξένες επιχειρήσεις που έχουν επενδύσει τα κεφάλαιά τους. Το πλεόνασμα περιγράφει την περίπτωση στην οποία οι εκροές συναλλάγματος υπερβαίνουν τις εισροές. Η περίπτωση αυτή θεωρείται θετική ένδειξη για τη θέση της χώρας στο διεθνή οικονομικό χώρο, με την προϋπόθεση ότι η αύξηση αυτή δεν επιτυγχάνεται με τη λήψη δανείων σε ξένο νόμισμα εκ μέρους του δημοσίου. (Βλ.και σελ. 95-100, Τόμος Δ’ ΕΑΠ).


ΕΡ6-Δ Να εξηγήσετε πως διαφέρουν οι άμεσες ξένες επενδύσεις από τις διεθνείς

επενδύσεις χαρτοφυλακίου. ΑΠ6-Δ Η κατηγορία των διεθνών επενδύσεων χαρτοφυλακίου περιλαμβάνει όλες τις

αγορές χρεογράφων (μετοχές, ομόλογα, ομολογίες, μερίδια αμοιβαίων κεφαλαίων κ.λ.π.) που γίνονται από τους κατοίκους, τις επιχειρήσεις και τους οργανισμούς μιας χώρας σε αγορές άλλων χωρών. Επιπλέον, περιλαμβάνει και καταθέσεις σε νομίσματα άλλων χωρών. Το θεμελιώδες χαρακτηριστικό αυτών των επενδύσεων είναι ότι γίνονται με αποκλειστικό σκοπό την επίτευξη συνολικής απόδοσης ή

κερδών υψηλότερων από αυτά που θα ήταν δυνατόν να επιτευχθούν αν τα κεφάλαια αυτά επενδύονταν στην αντίστοιχη εγχώρια αγορά. Στην περίπτωση αυτή, όταν οι επενδυτές επιτύχουν τα κέρδη που είχαν θέσει ως στόχο, πουλούν τα χρεόγραφα και τοποθετούν τα κεφάλαια τους σε άλλα χρεόγραφα ή τραπεζικούς λογαριασμούς της ίδιας ή κάποιας άλλης χώρας.

Η κατηγορία των άμεσων ξένων επενδύσεων περιλαμβάνει τη μεταφορά των κεφαλαίων από τη μια χώρα σε κάποια άλλη με αποκλειστικό σκοπό τη δημιουργία εκεί μιας νέας επιχείρησης ή την εξαγορά του συνόλου ή μέρους του μετοχικού κεφαλαίου μιας τοπικής επιχείρησης. Σε αντίθεση με τις επενδύσεις χαρτοφυλακίου, πρωταρχικός στόχος του ιδιοκτήτη των κεφαλαίων αυτών είναι ο ολικός ή μερικός έλεγχος της τοπικής επιχείρησης και η ενεργός συμμετοχή του στη διοίκηση ή και στην παραγωγική διαδικασία της επιχείρησης στην οποία επενδύει τα κεφάλαιά του.

(Βλ.και σελ. 27, Τόμος Δ’ ΕΑΠ).


ΕΡ7-Δ Η τσιμεντοβιομηχανία ΤΙΤΑΝ Α.Ε ξεκίνησε την προσπάθεια της επέκτασης των

δραστηριοτήτων της στις διεθνείς αγορές το 1992 με την εξαγορά μιας βιομηχανικής μονάδας παραγωγής τσιμέντων στις Η.Π.Α. Στη συνέχεια η ΤΙΤΑΝ απέκτησε σταδιακά τον πλήρη ή μερικό έλεγχο βιομηχανιών τσιμέντου στη Βουλγαρία, την ΠΓΔΜ, την Αίγυπτο, τη Σερβία και ενίσχυσε την παρουσίας της στις Η.Π.Α. μέσω νέων εξαγορών. Επιπλέον η ΤΙΤΑΝ έχει ιδρύσει εμπορικές θυγατρικές (σταθμούς διανομής τσιμέντων) στη Γαλλία, Ιταλία και Μεγάλη Βρετανία. Ποια είναι κατά τη γνώμη σας τα πλεονεκτήματα που διαθέτει η πολυεθνική εταιρία ΤΙΤΑΝ;

ΑΠ7-Δ Η τσιμεντοβιομηχανία ΤΙΤΑΝ Α.Ε. έχει επεκτείνει τις δραστηριότητες της με Άμεσες Ξένες Επενδύσεις (Α.Ξ.Ε.). Οι επενδύσεις αυτές συμπεριλαμβάνουν : α) Ίδρυση θυγατρικών αποκλειστικής ιδιοκτησίας είτε μέσω ολικής εξαγοράς βιομηχανιών τσιμέντου (π.χ. στις ΗΠΑ) είτε μέσω της δημιουργίας εταιριών εκ του μηδενός (π.χ. εμπορικές θυγατρικές) και β) Μερική εξαγορά βιομηχανιών τσιμέντου Τα κύρια πλεονεκτήματα της εταιρίας ΤΙΤΑΝ με την διεθνή επέκταση των δραστηριοτήτων της είναι ότι : α) έχει αποκτήσει πρόσβαση σε ελκυστικές αγορές, β) καταφέρνει να δημιουργήσει οικονομίες κλίμακος και γ) επιτυγχάνει τη διασπορά του κινδύνου που θα αντιμετώπιζε σε περίπτωση εξάρτησης από λίγες αριθμητικά αγορές.

Αυτό μπορεί να τεκμηριωθεί καλύτερα κυρίως λαμβάνοντας υπόψη τη φύση τόσο του προϊόντος (τσιμέντου) και της αγοράς του. Η αγορά του τσιμέντου είναι παγκόσμια αλλά συνίσταται από πολυάριθμες τοπικές αγορές. Η εδραίωση σε όσο το δυνατό περισσότερες τοπικές αγορές δίνει την ευκαιρία για αύξηση πωλήσεων, συμβάλλει στη διαχείριση του κόστους μεταφοράς του προϊόντος (ενός προϊόντος υψηλού βάρους και χαμηλού κόστους) και μειώνει την επίδραση στην επιχείρηση μιας ενδεχόμενης κάμψης σε κάποια από τις τοπικές αγορές. Επιπλέον οι φοιτητές μπορούν να αναφερθούν σε άλλα πλεονεκτήματα της

εταιρίας λόγω της διεθνούς επέκτασής της όπως : δ) Η απόκτηση παραγωγικών συντελεστών και πρώτων υλών σε χαμηλότερες τιμές λόγω της αυξημένης αγοραστικής δύναμης που της δίνει η διεθνής παρουσία στο χώρο και η απόκτηση στρατηγικών πόρων και ικανοτήτων , τεχνογνωσίας, ικανότητας διεθνούς μάρκετινγκ, κ.τ.λ. από τις εξαγορές και τις συνεργασίες στη διεθνή αγορά. Τα πλεονεκτήματα αυτά βοηθούν στην αύξηση της αποδοτικότητας

της εταιρίας που με τη σειρά της δίνει τη δυνατότητα για μείωση τιμών στις διεθνείς αγορές και αύξηση της ανταγωνιστικότητάς της.

ε) Η έγκαιρη και ακριβής πληροφόρηση για το τι συμβαίνει στο διεθνές επιχειρηματικό περιβάλλον που διευκολύνει την εταιρία στην αναγνώριση

ευκαιριών για ανάπτυξη τόσο νέων προϊόντων όσο και νέων αγορών. (Δ΄. Τόμος ΕΑΠ, σελ. 46-52)

[Κλίμακα Βαθμολογίας: 0-1,2] ΕΡ8-Δ Σε όλες τις χώρες του κόσμου θεσμοθετούνται διάφοροι περιορισμοί και

εμπόδια, που κατά κύριο λόγο στοχεύουν στον περιορισμό του διεθνούς εμπορίου. Αυτοί οι περιορισμοί διακρίνονται σε: δασμολογικούς και μη δασμολογικούς. Να εξηγήσετε τι είναι αυτοί οι περιορισμοί και ποιος είναι ο σκοπός για τον οποίο χρησιμοποιούνται από τις διάφορες χώρες.

ΑΠ8-Δ Δασμολογικοί περιορισμοί είναι οι φόροι που επιβάλλονται από εθνικές

κυβερνήσεις στις εισαγωγές των αγαθών ώστε να αυξηθεί η τιμή τους και να αποθαρρυνθεί ή μειωθεί η κατανάλωσή τους. Μη δασμολογικοί περιορισμοί είναι περιορισμοί στην ποσότητα των αγαθών που επιτρέπεται να εισαχθούν σε μία χώρα.

Οι περιορισμοί αυτοί χρησιμοποιούνται από τις εθνικές κυβερνήσεις για να ●Περιορίσουν την εκροή συναλλάγματος ●Προσφέρουν στις εγχώριες επιχειρήσεις προστασία από τον ξένο ανταγωνισμό

●Προστατέψουν επιχειρήσεις που κάνουν τα πρώτα τους βήματα στην εγχώρια αγορά ●Προστατέψουν επιχειρήσεις στρατηγικής σημασίας ή βιομηχανίες με χαμηλή ανταγωνιστικότητα τις οποίες οι κυβερνήσεις τις θεωρούν σημαντικές για τη χώρα (π.χ. για να μην αυξηθεί η ανεργία από το κλείσιμό τους)

●Επιβάλλουν αντιντάμπινγκ μέτρα (Δ’ Τόμος ΕΑΠ., σελ.90-91)

[Κλίμακα Βαθμολογίας: 0-1,1] ΕΡ9-Δ Να εξηγήστε, πώς οι Άμεσες Ξένες Επενδύσεις (ΑΞΕ), ως μορφή των διεθνών

επιχειρηματικών δραστηριοτήτων, επηρεάζει την ανάπτυξη της παγκοσμιοποίησης των αγορών και πώς αυτή η επιρροή μπορεί να αξιολογηθεί για μια χώρα.

ΑΠ9-Δ Στις Διεθνείς Επιχειρηματικές Δραστηριότητες εμπλέκονται άτομα ή επιχειρήσεις από δύο ή περισσότερες χώρες και οι οποίες επιχειρήσεις ξεπερνούν τα εθνικά σύνορα. Σε αντίθεση η παγκοσμιοποίηση παρουσιάζει βαθύτερη ολοκλήρωση δεδομένου ότι οι διεθνείς αλληλεπιδράσεις μετασχηματίζονται ποιοτικά από σχέσεις συναλλαγής σε μακροπρόθεσμες πολυδιάστατες διασυνδέσεις. Στην καρδιά αυτής της ολοκλήρωσης βρίσκονται οι ΑΞΕ αφού σκοπός του επενδυτή είναι η ενεργός συμμετοχή του στη διοίκηση ή και την παραγωγική διαδικασία της επιχείρησης στην οποία επενδύει τα κεφάλαιά του στην αντίστοιχη χώρα, με αποτέλεσμα να επηρεάζονται σαφώς αρκετές χώρες (η φιλοξενούσα, η φιλοξενούμενη και άλλες). Η ανάπτυξη των ΑΞΕ είχε μία διεισδυτική επίδραση στο διεθνές εμπόριο και την παγκοσμιοποίηση λόγω κυρίως της γεωγραφικής διασποράς της παραγωγής και του μάνατζμεντ όπου τα αποτελέσματα ήταν θετικά ιδιαίτερα για τις αναδυόμενες οικονομίες ανά τον κόσμο. (Δ΄ Τόμος ΕΑΠ. , σελ 19-20 και 26-27)

[Κλίμακα Βαθμολογίας: 0-1,1]

ΕΡ10-Δ Να αναπτύξετε, συνοπτικά, τις τέσσερις γενικές κατηγορίες στις οποίες

ταξινομούνται οι διεθνείς επιχειρηματικές δραστηριότητες. ΑΠ10-Δ Οι διεθνείς επιχειρηματικές δραστηριότητες, ταξινομούνται στις επόμενες τέσσερις

γενικές κατηγορίες : α. Το διεθνές εμπόριο προϊόντων β. Το διεθνές εμπόριο υπηρεσιών γ. Τις διεθνείς επενδύσεις χαρτοφυλακίου και δ. Τις άμεσες ξένες επενδύσεις

Η ανάπτυξη των παραπάνω, δίνεται στο Δ΄Τόμο ΕΑΠ, σελ.27


ΕΡ11-Δ Μια Ολλανδική Επιχείρηση παράγει τα προϊόντα της στην Κύπρο, βάσει μιας

Συμφωνίας Παραχώρησης Δικαιωμάτων Εκμετάλλευσης. Να εξηγήσετε κατά πόσο αυτή η μορφή διεθνούς επιχειρηματικής δραστηριότητας μπορεί να θεωρηθεί ως Άμεση Ξένη Επένδυση.

ΕΡ12-Δ Η παραγωγή προϊόντων της Ολλανδικής επιχείρησης, βάσει συμφωνίας

παραχώρησης δικαιωμάτων εκμετάλλευσης, συνεπάγεται την παραχώρηση σε μια τοπική επιχείρηση στην Κύπρο, του δικαιώματος να παράγει και να διαθέτει τα προϊόντα της στην εγχώρια αγορά της Κύπρου. Επομένως δεν μπορεί να θεωρηθεί ως ΑΞΕ αυτή η διεθνής επιχειρηματική δραστηριότητα, δηλαδή ως μεταφορά κεφαλαίων από μια χώρα σε μια άλλη με αποκλειστικό σκοπό τη δημιουργία εκεί μιας νέας επιχείρησης ή την εξαγορά ολόκληρης ή μέρους μιας τοπικής επιχείρησης.

(ΕΑΠ, Τόμος Δ΄, σελ. 27-28 )


ΕΡ13-Δ Τα τελευταία χρόνια, πολλές Ελληνικές Επιχειρήσεις, έχουν κατορθώσει να

διεθνοποιήσουν τις δραστηριότητές τους σε σημαντικό βαθμό, όχι μόνο με τη δραστική αύξηση των εξαγωγών τους αλλά και με την εγκαθίδρυση παραγωγικών μονάδων εκτός Ελλάδας, ιδιαίτερα στο χώρο της Ν.Α. Ευρώπης. Να περιγράψετε τα δύο σημαντικότερα, κατά την άποψή σας, από τα μειονεκτήματα που έχουν να αντιμετωπίσουν αυτές οι Ελληνικές Επιχειρήσεις.

ΑΠ13-Δ Στο ερώτημα αυτό ζητείται να περιγραφούν τα δύο σημαντικότερα, κατά την άποψη των φοιτητών, από τα ακόλουθα μειονεκτήματα : - Το διαφορετικό κοινωνικό και πολιτιστικό περιβάλλον - Οι διαφορετικές επιχειρηματικές πρακτικές - Οι νέοι επιχειρηματικοί κίνδυνοι - Οι διαφορετικές διαδικασίες και οι κανονισμοί - Το διαφορετικό νομικό πλαίσιο

Τα παραπάνω μειονεκτήματα, περιγράφονται στο Δ΄ Τόμο ΕΑΠ, σελ. 54-57.

[Κλίμακα βαθμολογίας:0-1,1]

ΕΡ14-Δ Η αλυσίδα καταστημάτων «ειδών ζαχαροπλαστικής» ΚΚ, χρησιμοποιεί κυρίως τη

μέθοδο δικαιόχρησης για την ίδρυση νέων καταστημάτων. Με στόχο την επέκταση των δραστηριοτήτων της στη γειτονική Βουλγαρία, η ΚΚ ιδρύει σε συνεργασία με μια Βουλγαρική Επιχείρηση, μια νέα εταιρία ΚΚΒ, η οποία ανήκει κατά 55% στην τοπική επιχείρηση και κατά 45% στην ΚΚ. Στη συνέχεια η ΚΚ υπογράφει μια συμφωνία δικαιόχρησης με την ΚΚΒ για τη λειτουργία ενός καταστήματος ΚΚ στη Σόφια. Να αποφανθείτε, τεκμηριώνοντας την απάντηση σας, αν η μέθοδος διεθνούς επέκτασης, που χρησιμοποιεί η ΚΚ στην περίπτωση της Βουλγαρίας είναι:

Η δικαιόχρηση ή οι άμεσες επενδύσεις ή ο συνδυασμός και των δύο (δικαιόχρησης και άμεσων επενδύσεων).

ΑΠ14-Δ Η μέθοδος διεθνούς επέκτασης, που χρησιμοποιεί η αλυσίδα καταστημάτων «ειδών

ζαχαροπλαστικής» ΚΚ, είναι ένας συνδυασμός δικαιόχρησης και άμεσης επένδυσης. Και τούτο, διότι η ΚΚ χρησιμοποιεί μεν την άμεση επένδυση για την ίδρυση κοινοπρακτικής επιχείρησης, αλλά μετά, προχωρεί στη σύναψη συμφωνίας δικαιόχρησης με την τοπική επιχείρηση ΚΚΒ (βλ. και Τόμος Δ΄ΕΑΠ, σελίδες 42 και 64)

[Κλίμακα βαθμολογίας: 0-1]

ΕΡ15-Δ Αφού καταγράψετε τα τέσσερα τμήματα, που συνιστούν το ισοζύγιο

χρηματοοικονομικών συναλλαγών, να εξηγήσετε γιατί η διαχρονική μελέτη των

στοιχείων και πληροφοριών, που παρέχει αυτό το ισοζύγιο σε μια χώρα, είναι

ιδιαίτερα χρήσιμη για την οικονομία της χώρας.

ΑΠ15-Δ Η μελέτη της διακύμανσης του ισοζυγίου χρηματοοικονομικών συναλλαγών (περιλαμβάνει τις άμεσες επενδύσεις, επενδύσεις χαρτοφυλακίου, λοιπές επενδύσεις, μεταβολή συναλλαγματικών διαθεσίμων) για έναν αριθμό ετών είναι δυνατόν να βοηθήσει στην εξαγωγή χρήσιμων συμπερασμάτων για την κατάσταση και τις προοπτικές της οικονομίας της χώρας. Εάν π.χ., σε μία χώρα παρατηρείται συνεχής εισροή επενδυτικών κεφαλαίων από αλλοδαπές επιχειρήσεις, αυτό σημαίνει ότι οι επιχειρήσεις αυτές εμπιστεύονται την οικονομική και πολιτική κατάσταση της χώρας και είναι διατεθειμένες να επενδύσουν εκεί τα χρήματά τους. Το γεγονός αυτό αποτελεί θετική ένδειξη για όποιες άλλες επιχειρήσεις διερευνούν τη δυνατότητα να επεκταθούν στη συγκεκριμένη χώρα. Αντίθετα θα αποτελούσε αρνητική ένδειξη αν τα διαχρονικά στοιχεία κατέγραφαν χαμηλές εισροές επιχειρηματικών κεφαλαίων ή αν η χώρα έπαιρνε πολλά δάνεια σε συνάλλαγμα για να χρηματοδοτήσει τις διεθνείς συναλλαγές της. Τα δάνεια αυτά, εκτός του ότι δημιουργούν την υποχρέωση πληρωμής των τόκων σε συνάλλαγμα, κάποτε θα πρέπει να αποπληρωθούν και τότε η χώρα θα αντιμετωπίσει το πρόβλημα της έλλειψης συναλλάγματος ακόμη πιο έντονα. (Τόμος Δ΄ΕΑΠ, σελ.99-100)

[Κλίμακα βαθμολογίας: 0-1.5]

ΕΡ16-Δ Ποιο από τα επόμενα, αποτελεί λειτουργικό πλεονέκτημα μιας πολυεθνικής

επιχείρησης;

Η δυνατότητα που έχει να παράγει μεγάλο αριθμό διαφορετικών προϊόντων.

Ο μεγάλος αριθμός εργαζομένων που απασχολεί

Οι περισσότεροι επιχειρηματικοί κίνδυνοι που αντιμετωπίζει

Το εκτεταμένο δίκτυο πληροφόρησης που συγκροτούν οι θυγατρικές της, οι αντιπρόσωποι και τα υποκαταστήματα που έχει σε διάφορες περιοχές του κόσμου.

Να αναπτύξετε, με λεπτομέρεια, το συγκεκριμένο λειτουργικό πλεονέκτημα, που κατά την άποψή σας θεωρείτε σωστό.

ΑΠ16-Δ Λειτουργικό πλεονέκτημα μιας πολυεθνικής επιχείρησης αποτελεί το εκτεταμένο

δίκτυο πληροφόρησης (θυγατρικές, αντιπρόσωποι, υποκαταστήματα) που διαθέτει ανά τον κόσμο. Διότι μέσω αυτού έχει πρόσβαση σε μεγάλο όγκο πληροφοριών για νέα προϊόντα, νέες αγορές και για τις διεθνείς εξελίξεις αλλά και τη δυνατότητα απόκτησης παραγωγικών συντελεστών, ενδιαμέσων προϊόντων και πρώτων υλών σε χαμηλότερες τιμές. (βλ. και τόμος Δ’, ΕΑΠ, σελ. 53, 66 & 67)


ΕΡ17-Δ Κάθε χώρα έχει τα δικά της κοινωνικά και πολιτικά χαρακτηριστικά. Να

εξηγήσετε αν αυτά τα χαρακτηριστικά αποτελούν και γιατί, πλεονέκτημα ή μειονέκτημα, για μια τοπική επιχείρηση και μια ξένη επιχείρηση.

ΑΠ17-Δ Είναι προφανές ότι το διαφορετικό κοινωνικό και πολιτιστικό περιβάλλον κάθε

χώρας αποτελεί πλεονέκτημα για μια τοπική επιχείρηση της ίδιας της χώρας και μειονέκτημα για μια ξένη επιχείρηση. (βλ. και τόμος Δ’, ΕΑΠ, σελ. 54-55)

[Κλίμακα βαθμολογίας: 0-1,5] ΕΡ18-Δ Στα πλαίσια άσκησης διεθνών επιχειρηματικών δραστηριοτήτων:

Πότε είναι σκόπιμη μια Συμφωνία Παραγωγής (Contract Manufacturing) στο εξωτερικό; Να επισημάνετε κάποια από τα πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα μιας τέτοιας συμφωνίας.

Η Διεθνής Στρατηγική Συμμαχία ( International Strategic Alliance) μεταξύ μιας Ελληνικής και Αμερικανικής επιχείρησης, θα εξυπηρετούσε κυρίως την Αμερικανική επιχείρηση; Να δικαιολογήσετε την άποψή σας.

ΑΠ18-Δ Η εφαρμογή αυτής της μεθόδου είναι σκόπιμη όταν:

Στόχος είναι η μεγαλύτερη είσοδος σε μια αγορά του εξωτερικού ή όταν επιβάλλεται η ανάπτυξη κοντινών προς αυτή αγορών.

Χρειάζεται να αντιμετωπιστεί περισσότερο επιτυχώς ο ανταγωνισμός στη φιλοξενούσα χώρα.

Τα παραγόμενα προϊόντα μπορούν να κατασκευαστούν με χαμηλότερο κόστος παραγωγής με χρήση φτηνότερων εργατικών, εκμετάλλευση ντόπιων πρώτων υλών, ευνοϊκής χρηματοδότησης ή φορολογικών απαλλαγών που παρέχεται από την φιλοξενούσα κυβέρνηση για να προσελκύσει επενδύσεις.

Θέλει να εισέλθει σε αγορές στις οποίες δεν είναι δυνατή η εισδοχή με ένα άλλο τρόπο.

Θέλει να πραγματοποιήσει μια είσοδο στη αγορά μιας χώρας που αποτελεί μέλος μιας ζώνης ελευθέρου εμπορίου ή κοινής αγοράς κλπ.

Τα πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα της παραγωγής σε συνεργασία μεταξύ άλλων είναι:

Αναπτύσσει μια διεθνή εμπειρία στο εξαγωγέα, που συμπεριλαμβάνει όχι μόνο την παραγωγή, αλλά και τον τρόπο διοίκησης και υποστήριξης.

Αλλαγές στο πολιτικό περιβάλλον της φιλοξενούσας χώρας ή στην πολιτική προδιάθεση προς τους ξένους επενδυτές μπορούν να επιδράσουν την πορεία της επένδυσης.

Οδηγεί σε υψηλότερη απόδοση των επενδύσεων και καλύτερο έλεγχο σε σύγκριση με την μέθοδο της παραγωγής στο εξωτερικό με την έκδοση άδειας (licensing).

Απαιτεί την άμεση συμμετοχή της διοίκησης της εξαγωγικής μονάδας σε συνεχή βάση και όχι μόνο για την επιλογή της συνεργασίας. Αυτό απαιτεί επένδυση και σε διοικητικούς πόρους, όχι μόνο σε κεφάλαιο.

Το γεγονός ότι δεν ελέγχεται πλήρως η νέα μονάδα δημιουργεί συνήθως στην πράξη, δυσκολίες στο στρατηγικό προγραμματισμό της εξαγωγικής επιχείρησης σε διεθνές επίπεδο κλπ.

(Βλ. και τόμος Δ’ ΕΑΠ, σελ. 27-30 και 46-57)

Στις στρατηγικές συμφωνίες υπάρχει η εντύπωση, ειδικά από Ελληνικές πηγές ότι τις περισσότερες φορές ευνοούν τις Αμερικανικές επιχειρήσεις. Πριν όμως καταλήξει κανείς σε τέτοιου είδους συμπεράσματα, θα έπρεπε να εξετάσει τους λόγους που οδήγησαν σε τέτοιες συμφωνίες, τη διαπραγματευτική ικανότητα των δύο μελών κα τέλος μήπως για τον ασθενέστερο η συμμαχία είναι η μόνη, έστω και προσωρινή, λύση αντιμετώπισης του ανταγωνιστή. Συνήθως ο χρόνος είναι εκείνος ο παράγοντας που τελικά κρίνει τη σκοπιμότητα των συμμαχιών τέτοιου τύπου. Το γεγονός όμως που παραμένει είναι ότι με συμμαχίες (στρατηγικού ή τακτικού χαρακτήρα) είναι δυνατό να εισέλθουμε σε νέες αγορές και να βελτιωθεί η τεχνογνωσία της επιχείρησης σε πολλούς τομείς κλπ.

(Βλ. και τόμος Δ’ ΕΑΠ, σελ. 34-40)

[Κλίμακα βαθμολογίας: 0-1.7] ΕΡ19-Δ Κατά τη γνώμη σας, ποιοι είναι οι κυριότεροι λόγοι που έχουν συμβάλλει, μέχρι

και σήμερα, στο να παρουσιάζει η Ελλάδα ένα ελλειμματικό εμπορικό ισοζύγιο; Πιστεύετε ότι είναι ουσιαστικός ο ρόλος του κράτους, προκειμένου να υπάρξει βελτίωση του εμπορικού κλίματος στη χώρα μας; Να δικαιολογήσετε την άποψή σας.

ΑΠ19-Δ Αναμφισβήτητα, η Ελλάδα τα τελευταία χρόνια αλλά και σήμερα βρίσκεται σε ένα ιδιαίτερα ανταγωνιστικό περιβάλλον, μέσα κι έξω από την Ευρωπαϊκή Ένωση κι έχει χάσει αρκετές ευκαιρίες εκμετάλλευσης τόσο των νέων τεχνολογιών όσο και των συγκριτικών πλεονεκτημάτων που έχει η χώρα μας, στα πλαίσια μια σύγχρονης εθνικής στρατηγικής ανάπτυξης.

Η αυξητική τάση των εισαγωγών, η προβληματική δομή των εξαγωγών και οι ιδιαιτερότητες που εμφανίζονται στη λειτουργία της δημόσιας διοίκησης, είναι από τους κυριότερους λόγους, που έχουν οδηγήσει στο μεγάλο έλλειμμα του εμπορικού ισοζυγίου, που αντιμετωπίζει η χώρα μας. Η Ελλάδα φαίνεται να χάνει την ανταγωνιστικότητά της σε πολλούς παραδοσιακούς κλάδους, όταν πολλά ανταγωνιστικά κράτη της Ελλάδας, κάνουν σημαντικά βήματα προόδου.

Η έμφαση στις γενικότερες ευθύνες των επιχειρηματιών για την ανάπτυξη, δεν σημαίνει ότι το κράτος δεν έχει μεγάλη ευθύνη για τη βελτίωση του εμπορικού κλίματος, που μπορεί να επιτευχθεί με :

Εκσυγχρονισμό της δημόσιας διοίκησης, των θεσμών και την αντιμετώπιση της επικρατούσας γραφειοκρατίας .

Δημιουργία των απαραίτητων υποδομών και αναβάθμιση/εκσυγχρονισμό του εκπαιδευτικού, τραπεζικού και φορολογικού συστήματος.

Εξάλειψη εκείνων των ψυχολογικών εμποδίων, που κρατάνε τις Μ.Μ.Ε. μακριά από εξαγωγικές προσπάθειες.

Ενθάρρυνση των εξαγωγικών επιχειρήσεων να έχουν μια ενεργητική στάση στο εξαγωγικό εμπόριο, με δημιουργία υπηρεσιών προσδιορισμού εξαγωγικών ευκαιριών.

(Τόμος Δ’ ΕΑΠ, Ενότητα 2.4, σελ 95-100). Απαιτείται όμως συνθετική κα δημιουργική ικανότητα από τους φοιτητές, που κατά τη μελέτη τους μπορούν να αντλήσουν ιδέες από τα κεφάλαια 1 και 2 του Δ΄ Τόμου ΕΑΠ).

[Κλίμακα βαθμολογίας: 0-1.7] ΕΡ20-Δ Να περιγράψετε τις επόμενες δύο μεθόδους διεθνοποίησης των επιχειρηματικών

δραστηριοτήτων, αναφέροντας και ένα παράδειγμα για κάθε μέθοδο: α. Συμφωνίες Παραχώρησης Δικαιωμάτων Εκμετάλλευσης (Licensing) και β. Συμφωνίες Δικαιόχρησης (Franchising).

ΑΠ20-Δ Για τις συμφωνίες Licensing και Franchising, που αφορούν στην διεθνοποίηση επιχειρηματικών δραστηριοτήτων, βλέπε σελ. 27-28 (Δ’ Τόμος ΕΑΠ)


ΕΡ21-Δ Ποιό από τα επόμενα αποτελεί λειτουργικό πλεονέκτημα μιας πολυεθνικής

επιχείρησης; α. Η δυνατότητα που έχει να παράγει μεγάλο αριθμό διαφορετικών προϊόντων; β. Ο μεγάλος αριθμός εργαζομένων που απασχολεί; γ. Οι περισσότεροι επιχειρηματικοί κίνδυνοι που αντιμετωπίζει; δ. Το εκτεταμένο δίκτυο πληροφόρησης που συγκροτούν οι θυγατρικές της, οι αντιπρόσωποι και τα υποκαταστήματα που έχει σε διάφορες περιοχές του κόσμου; Αφού επιλέξετε την ορθή απάντηση, να αναπτύξετε με λεπτομέρεια το συγκεκριμένο λειτουργικό πλεονέκτημα.

ΑΠ21-Δ Η απάντηση αυτού του ερωτήματος, βρίσκεται στη σελ. 66-67 (Δ’ Τόμος ΕΑΠ) και είναι η απάντηση στην άσκηση Αυτοαξιολόγησης 8/ Κεφ. 1 (Δ’ Τόμος ΕΑΠ, σελ 53)


ΕΡ22-Δ Οι εταιρίες Α και Β έχουν την έδρα τους στην Ελλάδα, είναι κερδοφόρες και έχουν

έντονη εξαγωγική δραστηριότητα. Η εταιρία Α παράγει γυναικεία ρούχα και η εταιρία Β συσκευάζει ελαιόλαδο. Οι δύο εταιρίες θέλουν να τονώσουν περαιτέρω τη διεθνή τους παρουσία. Μέχρι σήμερα, οι πωλήσεις τους στο εξωτερικό πραγματοποιούνται μέσω αντιπροσώπων. Με ποιον άλλο τρόπο, η κάθε εταιρία θα μπορούσε να επεκτείνει τη διεθνή της παρουσία και τις πωλήσεις της; (Υπόδειξη: να αναφέρετε μέχρι δύο τρόπους επέκτασης των διεθνών δραστηριοτήτων για την κάθε εταιρία και να αιτιολογήσετε την απάντησή σας).

ΑΠ22-Δ Οι φοιτητές, σύμφωνα με τη θεωρία της διεθνοποίησης των επιχειρηματικών δραστηριοτήτων, έχουν τη διακριτική ευχέρεια να προτείνουν δύο από τις ακόλουθες επιλογές: [Ανάλογα με την περιγραφή που θα κάνουν για την κάθε μέθοδο που θα επιλέξουν, θα αναδειχθούν και τα πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα τους. Σε γενικές γραμμές, οι φοιτητές πρέπει να αναφερθούν στο διαφορετικό κόστος και βαθμό κινδύνου που ενέχει η κάθε μέθοδος (π.χ. λόγω διαφορετικών πολιτιστικών & θεσμικών παραγόντων που ισχύουν σε κάθε χώρα), αλλά και στις διαφορετικές δυνατότητες που παρέχονται στην επιχείρηση που επιθυμεί τη διεθνοποίηση των δραστηριοτήτων της] α) Ίδρυση Διεθνών Κοινοπρακτικών Επιχειρήσεων ή διεθνείς κοινοπραξίες (International Joint Venture) Σύμφωνα με τη μέθοδο αυτή, η κάθε εταιρία (Α & Β) συνάπτει επενδυτική συνεργασία με μία τοπική εταιρία η οποία εδρεύει σε άλλη χώρα, όπου, δηλαδή, επιθυμεί η Α & Β να επεκτείνει τις διεθνείς της δραστηριότητες. Στις διεθνείς κοινοπρακτικές επιχειρήσεις, οι μέτοχοι μπορεί να συμμετέχουν με κεφάλαια, ανθρώπινους πόρους, τεχνολογία & τεχνογνωσία. β) Συμφωνίες Παραχώρησης δικαιωμάτων ((Licensing) Η Παραχώρηση Δικαιωμάτων Εκμετάλλευσης είναι μια συμφωνία ανάμεσα σε δύο μέρη σύμφωνα με την οποία δίνεται άδεια παραγωγής ενός προϊόντος ή υπηρεσίας και της εμπορικής της επωνυμίας ή του σήματός του σε μια ξένη επιχείρηση με αντάλλαγμα ένα προκαθορισμένο ποσό ή ποσοστό επί των πωλήσεων. γ) Συμφωνίες Δικαιόχρησης (Franchising) Η Συμφωνία Διεθνούς Δικαιόχρησης αναφέρεται στη συμφωνία ανάμεσα σε δύο επιχειρήσεις όπου η δικαιοπάροχος επιχείρηση παραχωρεί στην επιχείρηση δικαιοδόχο μιας άλλης χώρας, το δικαίωμα να χρησιμοποιεί την ονομασία, το εμπορικό σήμα, την τεχνογνωσία και την τεχνολογία της. Η δικαιοδόχος υποχρεώνεται να διαθέτει μόνον τα προϊόντα της δικαιοπαρόχου και να προμηθεύει πρώτες ύλες και προϊόντα από το δικαιοπάροχο ή το δίκτυο προμηθευτών που αυτή υποδεικνύει. Με αυτήν την έννοια, είναι πολύ πιο δεσμευτική μέθοδος επέκτασης των διεθνών δραστηριοτήτων μιας επιχείρησης από ότι η μέθοδος Παραχώρησης δικαιωμάτων Εκμετάλλευσης. δ) Διεθνείς στρατηγικές συμμαχίες Οι διεθνείς στρατηγικές συμμαχίες μπορεί να λάβουν τη μορφή συμφωνιών παραγωγής και παραχώρησης δικαιωμάτων εκμετάλλευσης, κοινοπρακτικών επιχειρήσεων και μερικών εξαγωγών. Επίσης, μπορεί να στοχεύουν στην ανταλλαγή τεχνογνωσίας και τεχνολογίας, στην Ε&Α νέων προϊόντων και στην αμοιβαία χρήση δικτύων διανομής των εταίρων για την προώθηση των προϊόντων τους στις διεθνείς αγορές. Οι διεθνείς στρατηγικές συμμαχίες θεωρούνται ως η μέθοδος διεθνούς επέκτασης των επιχειρήσεων με το σχετικά χαμηλότερο οικονομικό κόστος και κινδύνους. ε) Ίδρυση θυγατρικής αποκλειστικής ιδιοκτησίας Σύμφωνα με τη μέθοδο αυτή, η κάθε εταιρεία (Α & Β) μπορεί να επεκτείνει τις δραστηριότητές της στο εξωτερικό ιδρύοντας μια νέα επιχείρηση της οποίας θα είναι μοναδικός ιδιοκτήτης. Αυτό μπορεί να το κάνει είτε μέσω της εξαγοράς μιας ήδη υπάρχουσας τοπικής ή να δημιουργηθεί από το μηδέν. η) Μερική εξαγορά Η μέθοδος αυτή συνεπάγεται την απόκτηση του πλειοψηφικού ή μειοψηφικού μετοχικού κεφαλαίου μιας τοπικής επιχείρησης από μια ξένη. Τόμος Δ, σελίδες 27 – 31 και 47 – 52


ΕΡ23-Δ Για ποιους λόγους οι επιχειρήσεις εμπλέκονται σε Άμεσες Ξένες Επενδύσεις και

καθίστανται πολυεθνικές αντί να εξάγουν απλά τα προϊόντα τους; ΑΠ23-Δ Οι Άμεσες Ξένες Επενδύσεις αναλαμβάνονται κυρίως από πολυεθνικές επιχειρήσεις

οι οποίες δημιουργούν ένα υποκατάστημα σε μια ξένη χώρα προκειμένου να επωφεληθούν από το χαμηλό εργατικό κόστος, τους άφθονους παραγωγικούς πόρους, το λιγότερο περιοριστικό θεσμικό πλαίσιο, τη χαμηλότερη φορολογία κ.λπ. Επίσης, οι επιχειρήσεις αυτές μπορεί να επιχειρούν να εγκατασταθούν εγγύτερα στην αγορά-στόχο προκειμένου να μειώσουν τις δαπάνες μεταφοράς. (Βλ. ενότητα 1.2.2, σελίδες 27 – 31, Δ’ Τόμος ΕΑΠ)

[Κλίμακα βαθμολογίας: 0-1,7] ΕΡ24-Δ Εξηγείστε γιατί η ανάπτυξη και η εντυπωσιακή επέκταση των πολυεθνικών

επιχειρήσεων τις έχει καθιερώσει ως έναν πολύ σημαντικό παράγοντα της παγκόσμιας οικονομίας συμβάλοντας ουσιαστικά στη διεθνοποίηση των αγορών.

ΑΠ24-Δ Ο ρόλος των πολυεθνικών επιχειρήσεων στον παγκόσμιο οικονομικό χάρτη γίνεταιολοένα και πιο σημαντικός. Η συνεχής επέκτασή τους σε νέες αγορές και η μεγάλη αύξηση του όγκου των εργασιών τους τις έχει καταστήσει έναν από τους σημαντικότερους οικονομικούς παράγοντες της παγκόσμιας οικονομίας. Όπως προκύπτει από τα στοιχεία, ένα μεγάλο μέρος του διεθνούς εμπορίου και των επενδύσεων που γίνονται σε όλο τον κόσμο πραγματοποιούνται από τις πολυεθνικές επιχειρήσεις. Έτσι το σύνολο των άμεσων επενδύσεων που έχουν γίνει διαχρονικά σε παγκόσμια κλίμακα έχουν ιδιαίτερα ραγδαία αύξηση. Επιπλέον η συμμετοχή των πολυεθνικών επιχειρήσεων είναι ουσιαστική σε όλους τους κλάδους παραγωγής προϊόντων και υπηρεσιών. Η ανάπτυξή τους και η ραγδαία εξάπλωσή τους στις διεθνείς αγορές έχει σαν συνέπεια την εντατικοποίηση του ανταγωνισμού, πράγμα που παρατηρείται πιο έντονα στη διάρκεια της περιόδου όπου η πολυεθνική εισέρχεται στην αγορά και προσπαθεί να κερδίσει πελάτες από τις επιχειρήσεις που ήδη λειτουργούν σε αυτή. Η προηγμένη τεχνογνωσία και η εμπειρία τους καθώς και η οικονομική τους ευρωστία, τους επιτρέπει να ακολουθούν πολιτικές τιμολόγησης, προώθησης και διανομής των προϊόντων τους, τις οποίες οι τοπικοί ανταγωνιστές συνήθως δεν έχουν τη δυνατότητα να ακολουθήσουν. (Βλ. σελίδες 43-45, Δ΄ Τόμος ΕΑΠ)


ΕΡ25-Δ Εξηγείστε για ποιους λόγους κάποιες επιχειρήσεις εμπλέκονται σε Άμεσες Ξένες

Επενδύσεις και επεκτείνουν τις παραγωγικές τους δραστηριότητες σε δύο ή περισσότερες χώρες; Αναφέρατε μέχρι πέντε λόγους.

ΑΠ25-Δ Οι φοιτητές μπορούν να επιλέξουν (5) από τους ακόλουθους (8) λόγους:

1) Εκμετάλλευση Οικονομιών Κλίμακας, 2) Γνωστό Όνομα και Φήμη 3) Πρόσβαση στην Πλέον Προηγμένη Τεχνολογία και Τεχνογνωσία (Δική τους Έρευνα και Ανάπτυξη (R&D), Αγορά Προϊόντος Έρευνας Άλλων Εταιρειών, Κόστος Απόκτησης ανά Μονάδα Προϊόντος Χαμηλότερο) 4) Πρόσβαση σε Μεγάλο Όγκο Πληροφοριών για Νέα Προϊόντα, Νέες Αγορές και Διεθνείς Εξελίξεις 5) Δυνατότητα Απόκτησης Πρώτων Υλών, Παραγωγικών Συντελεστών και Ενδιάμεσων Προϊόντων σε Χαμηλότερες Τιμές (Αγοραστική Δύναμη, Εκτεταμένο Δίκτυο Πληροφόρησης και Ύπαρξη Οργανωτικής Υποδομής, Εμπειρία στο να Λειτουργούν και να Παράγουν σε

Ξένες Χώρες), 6) Διαθεσιμότητα Ικανών και Έμπειρων Στελεχών, καθώς και Στελεχών με Εκτεταμένη Εμπειρία στις Διεθνείς Αγορές 7) Δυνατότητα Χρηματοδότησης των Δραστηριοτήτων τους με Σχετικά Χαμηλό Κόστος, (Καλύτερη και Ευκολότερη Πρόσβαση στις Διεθνείς Χρηματαγορές, Υψηλή Φερεγγυότητα και Πιστοληπτική Ικανότητα), 8) Διαφοροποίηση των Επιχειρηματικών Κινδύνων. (Βλ. Ενότητα 1.4.1 σελίδες 46-53, Δ΄ Τόμος ΕΑΠ)

[Κλίμακα βαθμολογίας: 0-1,7] ΕΡ26-Δ Η εταιρία ΦΑΓΕ ξεκίνησε την προσπάθεια της επέκτασής των δραστηριοτήτων της

στις διεθνείς αγορές το 1983 κάνοντας αρχικά εξαγωγές γιαουρτιού στο Ηνωμένο Βασίλειο και στη συνέχεια στην Ιταλία και σε άλλες Ευρωπαϊκές χώρες. Το 1998 η εταιρία ξεκίνησε εξαγωγές προς τις ΗΠΑ. Σήμερα, η ΦΑΓΕ δραστηριοποιείται σε 35 χώρες σε όλο τον κόσμο και το μεγαλύτερο μέρος των πωλήσεων της προέρχεται από τη διεθνή αγορά. Στις ΗΠΑ η τεράστια επιτυχία του γιαουρτιού Total ΦΑΓΕ και η επιθυμία της εταιρίας να καλύψει την ολοένα αυξανόμενη ζήτηση, σε συνδυασμό με την ειδική αμερικάνικη νομοθεσία για τα εισαγόμενα προϊόντα οδήγησε το 2008 στην ίδρυση μονάδας παραγωγής γιαουρτιού που διασφάλισε τη δυνατότητα στη ΦΑΓΕ να πουλά τα προϊόντα της σε όλες της πολιτείες. Οι εξαγωγές της εταιρίας προς τις ευρωπαϊκές αγορές πραγματοποιούνται από την Ελλάδα όπου η εταιρία διαθέτει και λειτουργεί τρεις ιδιόκτητες μονάδες παραγωγής. Πρόσφατα, η εταιρία προχώρησε στην εξαγορά των δικτύων διανομής των προϊόντων της στο Ηνωμένο Βασίλειο και την Ιταλία, αποκτώντας πλέον στρατηγικό ρόλο στην προώθηση των προϊόντων της στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Ακολουθούν 2 υπό-ερωτήσεις που έχουν την ίδια βαρύτητα. (α) Προσδιορίστε τους διάφορους τρόπους με τους οποίους πραγματοποιείται η διεθνοποίηση της ΦΑΓΕ στις διάφορες χώρες. (β) Σχολιάστε την επέκταση της ΦΑΓΕ στις ΗΠΑ μέσω ίδρυσης θυγατρικής προσδιορίζοντας τα σχετικά πλεονεκτήματα. Υπόδειξη: να αναγνωρίσετε μέχρι δύο πλεονεκτήματα, αυτά που εσείς θεωρείτε ως τα σημαντικότερα, και να τεκμηριώσετε την άποψη σας.

ΑΠ26-Δ (α) Η ΦΑΓΕ κάνει εξαγωγές σε 35 χώρες σε όλο τον κόσμο πραγματοποιώντας διεθνές εμπόριο προϊόντων. Στις ΗΠΑ η εταιρία προέβη το 2008 στην ίδρυση μονάδας παραγωγής γιαουρτιού. Πρόκειται για ΑΞΕ που εξυπηρετεί την αύξηση της παραγωγής ώστε να καλυφθεί η ολοένα αυξανόμενη ζήτηση στις ΗΠΑ δίνοντας ταυτόχρονα τη δυνατότητα στην εταιρία να αντιμετωπίσει την ειδική αμερικάνικη νομοθεσία για τα εισαγόμενα προϊόντα ώστε να πουλά τα προϊόντα της σε όλες της πολιτείες. Τέλος στο Ηνωμένο Βασίλειο και την Ιταλία η εταιρία προέβη στην εξαγορά των δικτύων διανομής των προϊόντων της. Πρόκειται για ΑΞΕ που εξυπηρετούν την καλύτερη προώθηση των εξαγόμενων από την Ελλάδα προϊόντων της εταιρίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

(Δ’ Τόμος ΕΑΠ «Διεθνές Οικονομικό Περιβάλλον», σελ. 26-30). (β) Η ίδρυση θυγατρικής αποτελεί άμεση επένδυση και πραγματοποιείται συχνά από επιχειρήσεις μεγάλου μεγέθους και εμπειρίας σαν την ΦΑΓΕ. Βασικά πλεονεκτήματα για την εταιρία: - δυνατότητα ελέγχου της στρατηγικής της εταιρίας στις ΗΠΑ. - δημιουργία γνώσης και εμπειρίας της αγοράς των ΗΠΑ. - παραγωγή στις ΗΠΑ για την κάλυψη της ολοένα αυξανόμενης ζήτησης, γεγονός ιδιαίτερα σημαντικό για προϊόντα περιορισμένης διάρκειας όπως το γιαούρτι

- δυνατότητα αντιμετώπισης της ειδικής αμερικανικής νομοθεσίας για τα τρόφιμα. (Βλ. Δ’ Τόμος ΕΑΠ «Διεθνές Οικονομικό Περιβάλλον», σελ. 26-34)

[Κλίμακα βαθμολογίας: 0-1,7] ΕΡ27-Δ (α) Η Ελληνική κυβέρνηση προσβλέπει σε επενδύσεις κινέζικων επιχειρήσεων

στην Ελλάδα. Ποια μπορεί να είναι τα πιθανά οφέλη για την Ελλάδα από τις άμεσες επενδύσεις της Κίνας στη χώρα; (β) Ολοένα και περισσότερες ελληνικές επιχειρήσεις επενδύουν στην Κινέζικη επικράτεια. Ποια μπορεί να είναι τα πιθανά οφέλη για την Ελλάδα από τις άμεσες ξένες επενδύσεις των Ελληνικών εταιριών στην Κίνα;

ΑΠ27-Δ (α) Η είσοδος κινέζικων επιχειρήσεων στην Ελληνική επικράτεια μπορεί να φέρει

οφέλη όπως: εισροή κεφαλαίου, αύξηση της απασχόλησης, πιθανή μεταφορά προς την επικράτεια τεχνογνωσίας και τεχνολογίας, πιθανές νέες πρακτικές μάρκετινγκ που σταδιακά, θα διαχυθούν στην τοπική οικονομία οδηγώντας στην τόνωση της βιομηχανικής δομής και της επιχειρηματικότητας, κ.τ.λ. (β) Οι ΑΞΕ των ελληνικών εταιριών στο εξωτερικό μπορεί να επιφέρουν οφέλη όπως: διεύρυνση των αγορών, πιθανή εισροή κεφαλαίου εφόσον τα κέρδη επιστρέφουν στην Ελληνική επικράτεια, πιθανή πρόσβαση σε νέους πλουτοπαραγωγικούς πόρους, πιθανή απόκτηση και μεταφορά νέας τεχνολογίας και τεχνογνωσίας, πιθανή έμμεση αύξηση της απασχόλησης στην Ελληνική επικράτεια, οικονομική διπλωματία, κ.τ.λ. (Βλ. Δ τόμος ΕΑΠ, σελίδες: 46 – 53 και 59 – 60)


ΕΡ28-Δ Οι επιχειρήσεις που πραγματοποιούν διεθνείς συναλλαγές συναντούν πολλά

εμπόδια και αντιμετωπίζουν διάφορους ποσοτικούς ή μη περιορισμούς κατά την

εκτέλεση των δραστηριοτήτων τους, όπως για παράδειγμα η επιβολή δασμών,

κ.λπ.. Τα εμπόδια αυτά συνήθως τίθενται από τις διάφορες χώρες και καθιστούν

τις διαδικασίες των διεθνών συναλλαγών πολύ πιο δύσκολες για ορισμένες χώρες

από ότι σε κάποιες άλλες. Να απαντήσετε στις ακόλουθες ερωτήσεις:

1. Ποιοι θεωρείτε ότι είναι οι κυριότεροι λόγοι για την επιβολή τέτοιων

περιορισμών;

2. Ποια είναι η βασική διαφορά μεταξύ των δασμολογικών και των μη

δασμολογικών περιορισμών;

3. Να αναφέρετε επιγραμματικά 2 δασμολογικούς και 2 μη δασμολογικούς

περιορισμούς που μπορεί να επιβάλει μια χώρα στις διεθνείς συναλλαγές.

Οι υπό-ερωτήσεις 1, 2 και 3 έχουν την ίδια βαρύτητα.

ΑΠ28-Δ

1. Οι κυριότεροι λόγοι για την επιβολή περιορισμών είναι:

1. Η προστασία των εγχώριων επιχειρήσεων και προϊόντων από τον ξένο

ανταγωνισμό.

2. Ο περιορισμός της εκροής των συναλλαγματικών διαθεσίμων μιας χώρας

Θα πρέπει να προσδιοριστεί από τους φοιτητές το Γιατί επιβάλλονται οι

περιορισμοί και να αναφερθούν στην προστασία των εγχώριων επιχειρήσεων από

τον εισαγόμενο ανταγωνισμό και όχι γενικώς από τον ανταγωνισμό. Επίσης, θα

πρέπει να αναφερθούν στα συναλλαγματικά διαθέσιμα και στον περιορισμό της

εκροής τους.

Προς τη θετική κατεύθυνση θα ήταν και η αναφορά των φοιτητών στην

αντιμετώπιση της ανεργίας και την ενίσχυσης της εγχώριας παραγωγικής και

αναπτυξιακής βάσης.

2. Η βασική διαφορά είναι ότι οι δασμολογικοί περιορισμοί αφορούν φόρους

που επιβάλλονται στα εισαγόμενα προϊόντα ώστε αυτά να γίνουν ακριβότερα σε

σχέση με τα εγχώρια. Επίσης, οι φόροι αυτοί επιβάλλονται και για την αύξηση των

φορολογικών εσόδων του κράτους. Οι μη δασμολογικοί περιορισμοί δεν είναι

φόροι, αλλά διάφοροι περιορισμοί που οδηγούν στην αποθάρρυνση, στην αύξηση

του βαθμού δυσκολίας και του κόστους των εισαγωγών με επακόλουθο την ύπαρξη

προβλημάτων στην αγορά. Τέτοιοι περιορισμοί είναι η θέσπιση ποιοτικών

προδιαγραφών και προτύπων, η ύπαρξη γραφειοκρατικών διαδικασιών και

κανονισμών, η επιβολή ποσοστώσεων και συναλλαγματικών περιορισμών.

Θα πρέπει να προσδιορίσουν τι αφορούν οι δασμοί και τι η μη δασμολογικοί

περιορισμοί. Να τονιστεί ότι οι δασμοί είναι φόροι και τι επιτυγχάνονται με αυτούς.

Ενώ η μη δασμολογικοί περιορισμοί δεν είναι φόροι αλλά περιορισμοί που κάνουν

τις εισαγωγές πολύ δυσκολότερες τόσο από άποψη προσπάθειας και χρόνου όσο

και κόστους.

Προς τη θετική πλευρά θα ήταν και η αναγραφή σχετικών παραδειγμάτων. Ακόμα, η

επισήμανση των προβλημάτων από την επιβολή μη δασμολογικών περιορισμών

στην αγορά, όπως ελλείψεις, προβλήματα στη διαθεσιμότητα και τη παράδοση με

συνέπεια την αύξηση της τιμή τους. Προς την αρνητική πλευρά θα ήταν η παράθεση

από τους φοιτητές των περιορισμών που αναφέρονται στο εγχειρίδιο τους.

3. Υπάρχουν οι παρακάτω δασμολογικοί περιορισμοί:

- Οι αναλογικοί: επιβολή φόρου ως ποσοστό επί της τιμής ή της αξίας του

εισαγόμενου προϊόντος

- Οι ποσοτικοί: επιβολή πάγιου ποσού φόρου ανά μονάδα εισαγωγής

ανεξάρτητα της αξίας

- Οι σύνθετοι : συνδυασμός αναλογικών και ποσοτικών δασμών

- Προκαθορισμένες τιμές: χρησιμοποιούνται όταν η εμφανιζόμενη τιμή

εισαγωγής είναι μικρότερη της προκαθορισμένης.

Οι φοιτητές θα πρέπει να αναφερθούν σε δύο από τα παραπάνω είδη δασμών.

Τα είδη των μη δασμολογικών περιορισμών είναι:

- Οι ποσοστώσεις: περιορισμοί στην ποσότητα εισαγωγής για μια χρονική

περίοδο

- Άδειες εισαγωγής: Χορήγηση αδειών εισαγωγής στους εισαγωγείς μετά από

σχετικό αίτημα.

- Ποιοτικά Πρότυπα και Προδιαγραφές: Θέσπιση ειδικών προτύπων και

προδιαγραφών για τα εισαγόμενα είδη.

- Διαδικαστικοί περιορισμοί: θέσπιση γραφειοκρατικών διαδικασιών και επιβολή

κανονισμών.

- Συναλλαγματικοί περιορισμοί: Περιορισμοί στη διαθεσιμότητα συναλλάγματος

στις εισαγωγικές επιχειρήσεις.

Οι φοιτητές θα πρέπει να αναφερθούν σε δύο από τα παραπάνω είδη μη

δασμολογικών περιορισμών.

Οι φοιτητές θα πρέπει να δώσουν 2 είδη δασμών από την κάθε κατηγορία. Προς την

θετική πλευρά θα ήταν και η παράθεση σχετικών παραδειγμάτων που θα δείχνει τη

κατανόηση τους αντί των στεγνών κατηγοριών

Τόμος Δ, Ενότητα 2.3, Σελ. 89-94.


ΕΡ29-Δ Η Βρετανική επιχείρηση παραγωγής επιστημονικών εξαρτημάτων βιοτεχνολογίας

GORDON απασχολεί 20 εργαζομένους και έχει ιδρυθεί το 2005. Η εταιρεία λόγω

της σχετικά μικρής ζήτησης στη Βρετανική αγορά διεθνοποιήθηκε αμέσως μετά

την έναρξη των λειτουργιών της, εξάγοντας προϊόντα της και συνάπτοντας

στρατηγικές συμμαχίες σε ΗΠΑ, Ιαπωνία και Δυτική Ευρώπη.

Ερώτηση: Ποια είναι τα μεγαλύτερα πλεονεκτήματα της εταιρείας από τη

διεθνοποίηση; ΑΠ29-Δ Η ερώτηση αναφέρεται στην ενότητα 1.4. του Τόμου (σελ. 46-52). Αξιολογείται η

εύστοχη επιλογή των πλεονεκτημάτων από τη διεθνοποίηση που έχει η

συγκεκριμένη εταιρεία. Σε μια καλή απάντηση ο φοιτητής θα πρέπει να λάβει

υπόψη του ότι: α) η εταιρεία GORDON παράγει εξειδικευμένα προϊόντα υψηλής

τεχνολογίας και β) η ζήτηση των προϊόντων της εταιρείας στη Βρετανική αγορά είναι

σχετικά μικρή, και να επιλέξει τα εξής μεγάλα πλεονεκτήματα:

- Διευρύνει την αγορά της, - Αποκτά πρόσβαση στην πλέον προηγμένη τεχνολογία και τεχνογνωσία, - Αποκτά πρόσβαση σε μεγάλο όγκο πληροφοριών για νέα προϊόντα, - Διαφοροποιεί τους επιχειρηματικούς κινδύνους, - Κάνει το όνομα και τη φήμη της γνωστά διεθνώς. Σε μια μέτρια απάντηση ο φοιτητής θα γράψει όλα τα πλεονεκτήματα από τη

διεθνοποίηση που αναφέρονται στην ενότητα 1.4. του Τόμου χωρίς να εξειδικεύσει

για την εταιρεία Gordon.

(Δ Τόμος, Ενότητα 1.4, σελίδες 46 – 52)


Δ-ΘΕΜΑΤΑ (08-15)

Documents

Transcript of Δ-ΘΕΜΑΤΑ (08-15)