Κυριακή 07-09-2014

3341

Εβδομαδιαία εφημερίδα της Ανανεωτικής Αριστεράς • Κυριακή 7 Σεπτεμβρίου 2014 • Αρ. φ. 1215 • 2 €

ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΗ ΑΝΑΝΕΩΣΗ, ΓΙΑ ΤΟ ΣΟΣΙΑΛΙΣΜΟ

ΑΡΘΡΑ

Π. Ριλμόν: Η σχέσηκοινωνικών και πολιτικώνσυμμαχιώνΑπό την ισχυρή πολιτική επιρροήστην οργάνωση του κόσμου τηςεργασίας σελ. 30-31

...Τ. Κορωνάκης: Να κάνουμετην κυβέρνηση της Αριστεράςυπόθεση της κοινωνίαςΑπαιτείται άμεσα, η συμφωνίαεπί ενός συνεκτικού σχεδίου ακύ-ρωσης του μνημονίου σελ. 12

...∆. Κουτσούμπα: Το μεγάλοκαλοκαίρι της ελληνικήςαρχαιολογίαςΗ αρχαιολογία θέλει υπομονή,αναρώτηση και απαντήσεις πουσπάνια είναι οριστικές σελ. 23

∆ΙΕΘΝΗ

Β. Κεφαλά:Μία πολλαπλή απειλήΤο Ισλαμικό κράτος του Ιράκκαι της Συρίας βρίσκεται μακριάαπό τις ισλαμικές αξίες σελ. 13

...Θ. Παρασκευόπουλος:Προς ανατροπή το πολιτικότοπίο της Γερμανίας;Τα συμπεράσματα από τις εκλογέςτης Σαξονίας και τα σενάρια τωνεπόμενων εκλογών σελ. 14

Ετήσια Έκθεσητου ΙΝΕ ΓΣΕΕ:Έτος θανάτου για τις συντά-ξεις το 2016, την ώρα που οιμισθοί “κουρεύονται” κατά 43δισ. ευρώ σελ 8

Ο ερωτικόςπροσανατολισμόςδεν είναι καλούπιΤου Γιάννη Παπαδόπουλου

Οι διαδοχικές ομοφοβι-κές επιθέσεις το τελευ-ταίο διάστημα έθεσαν

πιο έντονα από κάθε άλληφορά στο δημόσιο διάλογο τοζήτημα των δικαιωμάτων τωνομοφυλόφιλων στο πλαίσιο τηςελληνικής κοινωνίας. Το υπόψήφιση “αντιρατσιστικό νομο-σχέδιο”, όπως εύστοχα επισή-μανε ο ∆ημήτρης Χριστόπου-λος, “έχει την πρωτοτυπία ναέχει ιδιώνυμο για το ρατσιστικόλόγο και όχι για τη ρατσιστικήπράξη”. Η ελληνική κυβέρ-νηση, απρόθυμα, συμπεριέλαβεως κολάσιμο το λόγο μίσουςεναντίον των ομοφυλόφιλωναλλά, κλείνοντας το μάτι στουςσυντηρητικούς ιεράρχες καιψηφοφόρους, δεν ποινικοποί-ησε τις πράξεις βίας με ρατσι-στικό κίνητρο. Παράλληλα,έστρεψε τη συζήτηση στο θέματης άρνησης της “γενοκτονίας

ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΣΤΗ ΣΕΛΙ∆Α 2

Ανέξοδεςεξαγγελίες

ΜΑΣ ΠΡΟ∆ΙΑΘΕΤΟΥΝ ΓΙΑ ΙΣΟ∆ΥΝΑΜΑ ΣΤΟΝ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟ ΤΟΥ 2015

Μόνη προοπτική γιατο Ισραήλ, η ειρήνηΟ ισραηλινός βουλευτήςΝτοβ Χανίν, μιλά για τον

πόλεμο στη Παλαιστίνη και τις προσδοκίεςτου από τις διαπραγματεύσεις σελ. 16

Κινηματογράφος«άμεσης απόδοσης»Ο καλλιτεχνικός διευθυν-τής του Φεστιβάλ ∆ρά-

μας, Αντώνης Παπαδόπουλος για τα προβλή-ματα του ελληνικού κινηματογράφου σελ. 29

“Αξίζουμεπερισσότερα”

Εκατοντάδες διαδηλωτές έχουνσυλληφθεί στις ΗΠΑ κατά τη διάρ-κεια διαμαρτυριών των εργαζομέ-

νων σε αλυσίδες fast food, που έλα-βαν χώρα σε 150 πόλεις. ∆ύο είναιτα αιτήματα των απεργών: Αύξηση

του ωρομισθίου στα 15 δολάρια (τοκατώτατο ωρομίσθιο κυμαίνεται

από τα 7,5 έως 10 δολάρια) και τοδικαίωμα να ιδρύσουν σωματείο

χωρίς να υποστούν κυρώσεις. Οιεργαζόμενοι βλέποντας τη στήριξη

των συμπολιτών τους και τη διά-σταση που έχει πάρει η απεργία

τους σε παγκόσμιο επίπεδο αναθάρ-ρησαν και δήλωσαν ότι οι εκατον-

τάδες συλλήψεις -σύμφωνα μετους ίδιους έχουν φτάσει τις 700-δεν θα πτοήσουν τον αγώνα τους.

Χωρίς ουσιαστικά περιθώρια, που να προκύπτουν από τα απο-τελέσματα της πολιτικής τής κυβέρνησής του ή από τις προκα-ταρκτικές συζητήσεις με την τρόικα στο Παρίσι, ώστε να μπορείνα προχωρήσει σε υποσχέσεις, έφθασε χθες στη Θεσσαλονίκη οπρωθυπουργός. Αυτή η εγγενής δυσκολία, σύμφωνα με έγκυραρεπορτάζ, οδηγούσε τον κ. Σαμαρά στην ανάγκη να προχωρήσεισε περιορισμένες εξαγγελίες. Οι οποίες θα εμφανίζονταν όχιαπλώς ως «αρχή της εξόδου» από τη λιτότητα, αλλά και ως αρχή«αποδέσμευσης» ή και «ανυπακοής» προς την τρόικα.

Μια βαθύτερη, ωστόσο, ανάλυση των φερόμενων ως εξαγγε-λιών στη ∆ΕΘ οδηγεί στο συμπέρασμα ότι πρόκειται για ελα-φρύνσεις στις πρόσθετες νέες επιβαρύνσεις που έχει δρομολο-γήσει η ίδια η κυβέρνηση! Συγκεκριμένα, οι εκπτώσεις στονΕΝΦΙΑ, μη ουσιαστικές εξάλλου, αφορούν τις ακραίες συνέπειεςενός φόρου που επέβαλε πρόσφατα η ίδια η κυβέρνηση. Επίσης,η ενδεχόμενη εξαγγελία μείωσης κατά 50% της «εισφοράς αλ-ληλεγγύης» από το 2015, εμπεριέχει την επέκτασή της στο 2015με πρωτοβουλία της ίδιας της κυβέρνησης! Όσο για τις πολλέςδόσεις για τα ανεξόφλητα χρέη, που αφορά την πιο ανεξήγητηεμμονή της τρόικας, θα είναι μέτρο χωρίς κανένα δημοσιονομικό

κόστος. Οι συζητήσεις στο Παρίσι, αν έχουν ένα νέο, πολύ σο-βαρό και απολύτως απαισιόδοξο στοιχείο, είναι η σταθερή εμ-μονή της τρόικας στην πλήρη προσαρμογή στο πνεύμα και τογράμμα των ως τώρα συμφωνημένων μνημονιακών προβλέψεων,παρά τις εξελίξεις, οικονομικές και πολιτικές, στην Ευρώπη καιτην αφύπνιση ακόμη και της ΕΚΤ. Τα εργασιακά (απολύσεις), τοδικαίωμα της απεργίας, η ολοκλήρωση το 2014 και συνέχιση το2015 των απολύσεων στο ∆ημόσιο, ο επανακαθορισμός τουασφαλιστικού ξανατέθηκαν εκ μέρους της –ως συμφωνημένα–στο τραπέζι. Οι αναμενόμενες αναφορές του κ. Σαμαρά στη ∆ΕΘσε σχέδια και προοπτικές ανάπτυξης, επομένως, δεν στηρίζονταισε οποιαδήποτε σοβαρή βάση. ∆ιότι, επιπλέον, με την πολιτικήτης κυβέρνησής του, που παρακολουθεί κατά πόδα τη γραμμήΜέρκελ-Σόιμπλε, δεν μπορεί να παρέμβει και να επηρεάσει τηδιαμόρφωση των όρων της συζήτησης για τη ρύθμιση του ελλη-νικού χρέους, για την οποία μόλις ανακοινώθηκε ότι οι διαβου-λεύσεις, μεταξύ των δανειστών, αρχίζουν στην Ουάσιγκτον 14 με15 Νοεμβρίου.

Αναλυτικό ρεπορτάζ του Θ. Μιχόπουλου στη σελ. 3

Τα «μικρά» θέματακρίνουν τα «μεγάλα»Η νέα περιφερειάρχης Ατ-τικής, Ρένα ∆ούρου, υπό-

σχεται ότι η Περιφέρεια θα λειτουργήσει στοπλευρό των πολιτών σελ. 8-9

Η ομοσπονδίαέχει χαθείΟ Ρώσος, αριστερόςδιανοούμενος, Μπόρις Κα-

γκαρλίτσκι, μιλά για την ουκρανική κρίση καιτις επιλογές της κυβέρνησης Πούτιν σελ. 17

22 Η ΕΠΟΧΗ 7 Σεπτεμβρίου 2014ΘΕΜΑΤΑ

ΕΒ∆ΟΜΑ∆ΙΑΙΑ ΕΦΗΜΕΡΙ∆Α ΤΗΣ ΑΝΑΝΕΩΤΙΚΗΣ ΑΡΙΣΤΕΡΑΣΙδιοκτήτης: Εκδοτικός - ∆ημοσιογραφικός Συνεταιρισμός Κοινωνικών,Πολιτικών και Πολιτιστικών Μελετών και ∆ραστηριοτήτων Η ΕΠΟΧΗ, ΣΥΝ Π.Ε.

Βλαχάβα 11 & Αθηνάς, 3ος όροφος,Αθήνα 105 51

ΤΗΛΕΦΩΝΑ 3616702, 3619513 -3619514 • FAX: 3619610

Εκδότρια:Ασημίνα ∆αβάκη - Κλαυδιανού

Συνδρομές (σε ευρώ)• Εσωτερικού: 150 • Kύπρος: 250

• Ευρώπη: 250 • Λοιπός κόσμος: 250Α.Φ.Μ. 096207018 - ∆ΟΥ: ΣΤ’ Αθηνών

Αρ. Λογαριασμού: 72038528658ΙΒΑΝ GR

3801107200000072038528658ΕΘΝΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ

Ηλεκτρονική ∆ιεύθυνση:[email protected]

www.epohi.grΚωδικός εντύπου: 3341

των χριστιανών της Μικράς Ασίας”, οιοποίοι, απ’ όσο γνωρίζω, δεν είναι θύ-ματα ρατσιστικών επιθέσεων.

Σημαντική η εκπαίδευσητης κοινωνίας

Ακόμη και αν η κυβέρνηση, ως αποτέ-λεσμα της πανευρωπαϊκής κατακραυγής,αναγκαζόταν να συμπεριλάβει τη βίαλόγω σεξουαλικού προσανατολισμούστο νομοσχέδιο δεν θα αρκούσε για νακατοχυρώσει την ισότητα και την απο-δοχή των ομοφυλόφιλων στο πλαίσιοτης ελληνικής κοινωνίας. Και σε κοινω-νίες που θεωρητικά έχουν ψηφίσει ανά-λογα νομοθετήματα τα περιστατικά ομο-

φοβικής βίας δεν έχουν περιοριστεί. Σεένα μεγάλο ποσοστό αυτό οφείλεταιστην απροθυμία του κράτους κάτω απότην επιρροή υπερσυντηρητικών ή θρη-σκευτικών οργανώσεων να καταπολεμή-σει, μέσω της εκπαίδευσης αλλά και τωνΜΜΕ, τη διάχυτη αρνητική εικόνα τουομοφυλόφιλου. Η θεωρούμενη ως αρι-στερή κυβέρνηση της Βραζιλίας απέσυρετο υλικό του εκπαιδευτικού προγράμμα-τος για την καταπολέμηση της ομοφο-βίας λόγω πιέσεων από τους ευαγγελι-κούς υποστηρικτές της στο κοινοβούλιο.Παρά την επέκταση του δικαιώματοςγάμου και στα ομόφυλα ζευγάρια, τα εγ-κλήματα με θύματα ομοφυλόφιλους στηΒραζιλία είναι καθημερινό φαινόμενο.Το ίδιο συμβαίνει και στις ΗΠΑ, όχι μόνοστις συντηρητικές μεσοδυτικές πολι-τείες αλλά και στην προοδευτική ανατο-λική ακτή.

Είναι σημαντική λοιπόν η εκπαίδευσητης ελληνικής κοινωνίας ώστε ν’ αποδε-χτεί τους ομοφυλόφιλους όχι ως ειδικήκατηγορία που διεκδικεί προνόμια λόγω

μιας ιδιαιτερότητας αλλά ως ισότιμουςπολίτες και εργαζόμενους. Σε συζητή-σεις πολλοί προβάλλουν το επιχείρημαότι δεν απασχολεί τον εργοδότη, τον γεί-τονα ή τον διαχειριστή της πολυκατοι-κίας μου ο ερωτικός προσανατολισμόςμου. Η στάση όμως αυτή, σε ένα μεγάλοποσοστό υποκρύπτει το φόβο αρνητικήςαντιμετώπισης στον εργασιακό ή κοινω-νικό περίγυρο. ∆εν αναφέρομαι στηνπρόκληση, αλλά στην ανάγκη αποδοχήςτης κανονικότητας μέσω της ορατότηταςσε όλους τους τομείς της ζωής· στηναποδοχή του ομοφυλόφιλου ως συγγενή,συμμαθητή, γείτονα, συνεργάτη, υπαλ-λήλου. Και αυτό ίσως είναι το πιο δύ-σκολο. Η αποδοχή του διαφορετικούπου είναι δίπλα σου. Οι ομοφυλόφιλοιστις παλιές ελληνικές ταινίες και στοΚάτω Παρτάλι δεν ενοχλούν γιατί ανα-παράγουν την εικόνα του γραφικού καιεκκεντρικού μακρυά από μας. Αντίθετατο φιλί στο «Κλείσε τα μάτια» και πιοπρόσφατα στο «Downton Abbey» οδήγη-σαν στη μια περίπτωση στην παρέμβασητου εισαγγελέα και στη δεύτερη στηνπροληπτική λογοκρισία. Για να προλάβωτις αντιρρήσεις, δεν εννοώ ότι οι ομοφυ-λόφιλοι πρέπει να προσέχουν τη συμπε-ριφορά τους, την ενδυμασία τους, να μη«φαίνονται» για να γίνουν αποδεκτοί,αλλά ότι πρέπει να πάψουν να παρου-σιάζονται ως καρικατούρες. Ο ερωτικόςπροσανατολισμός δεν είναι καλούπι πουοδηγεί στην υιοθέτηση ενός συγκεκριμέ-νου «λαϊφστάιλ», όπως συστηματικάπροβλήθηκε στις δεκαετίες της ευημε-ρίας.

∆εν αρκεί η ποινικοποίηση

Ο φόβος των διακρίσεων, αν και διά-χυτος, αγγίζει περισσότερο τους πιο αδύ-ναμους, τα παιδιά, τους στρατιώτες, τουςεργαζομένους που κινδυνεύουν ν’ απο-λυθούν, τα ζευγάρια που δεν έχουν δικότους σπίτι, τους άστεγους. Η διεκδίκησητης αποδοχής και της αναγνώρισης τωναυτονόητων αστικών δικαιωμάτων δενπρέπει να θεωρείται, κυρίως από τηναριστερά, ως ένα δευτερεύον αίτημα κά-ποιων προνομιούχων. Πρέπει ν’ αντιμε-τωπιστεί τόσο η φυσική όσο και η εσω-τερικευμένη βία απέναντι σε μια ομάδα,η οποία είναι ακόμη πιο ευάλωτη λόγωτης οικονομικής κρίσης και μαζί με τουςμετανάστες παρουσιάζεται ως απειλή γιατην ελληνική κοινωνία.

Ως παιδί υπήρξα θύμα ενδοσχολικούεκφοβισμού λόγω σεξουαλικού προσα-νατολισμού και η άμυνά μου, πέρα απότην αλλαγή σχολικού περιβάλλοντος,ήταν η καταπίεση και η προσπάθειααπώθησης της ερωτικής μου επιθυμίας.Πριν κάποιους μήνες αισθανόμουν ότι,ως παρατηρητής, έπρεπε να κινητοποι-ηθώ για να στηρίξω τους ομοφυλόφι-λους της Ρωσίας που υφίστανται καθη-μερινά επιθέσεις με τη συνενοχή τουκράτους. Πίστευα ότι τα πράγματα στηνΕλλάδα “πάνε προς το καλύτερο”. Σή-μερα νιώθω ο ίδιος υποψήφιο θύμα ανά-λογων επιθέσεων.

Πιστεύω ότι δεν αρκεί η διεκδίκησητης ποινικοποίησης των πράξεων με ρα-τσιστικό κίνητρο και η επέκταση τουσυμφώνου συμβίωσης στα ομόφυλα ζευ-γάρια. Απαιτείται μια συστηματική εκ-στρατεία αλλαγής της εικόνας των ομο-φυλόφιλων ξεκινώντας από την εκπαί-δευση. Η “∆εξιά του Κυρίου” είναι σί-γουρο ότι δε σκοπεύει να κάνει κάτι τέ-τοιο. Ελπίζω ότι η μελλοντική κυβέρ-νηση της Αριστεράς δεν θα το αντιμετω-πίσει ως μια πολυτέλεια στην εθνικήπροσπάθεια ανατροπής των συνεπειώντου Μνημονίου.

Ο ερωτικός προσανατολισμόςδεν είναι καλούπιΣΥΝΕΧΕΙΑ ΑΠΟ ΤΗΝ 1η ΣΕΛΙ∆Α

∆εν αρ κεί η διεκ δί κη σητης ποι νι κο ποίη σης τωνπρά ξεων με ρα τσι στι κόκί νη τρο και η ε πέ κτα σητου συμ φώ νου συμ βίω -σης στα ο μό φυ λα ζευ -γά ρια. Απαι τεί ται μιασυ στη μα τι κή εκ στρα -τεία αλ λα γής της ει κό -νας των ο μο φυ λό φι λωνξε κι νώ ντας α πό την εκ -παί δευ ση.

“

Το καλοκαίρι είναι η εποχή τουφτωχού. Η ζέστη αντέχεται, ενώτο κρύο για να αντιμετωπιστεί

θέλει θέρμανση. Τα φρούτα και τα λα-χανικά πολυπληθή και φτηνά. Αν ζειςσε επαρχία μπορείς να καλλιεργείςκάποια από αυτά ή να στα προσφέ-ρουν γείτονες και φίλοι. Στη χειρό-τερη επισκέπτεσαι και κανένα χωράφικοινωνικοποιώντας κάποια αγαθά.Άλλωστε υπάρχει και η εμπειρία, πουδεν είναι μόνο ελληνική. Σε περιόδουςανθρωπιστικής κρίσης, οι άνθρωποιτων μεγαλουπόλεων πέθαιναν σαν τασκυλιά στο δρόμο, ενώ στην επαρχία,μπορεί να λιμοκτονούσαν αλλά κά-ποια όσπρια, λαχανικά, πατάτες,φρούτα ή λάδι βρίσκονταν για να τουςσυντηρήσουν, όπως έγινε στην Κατοχήμε κορύφωση το φοβερό χειμώνα του1943.

Γνωστά και εν πολλοίς κοινότυπαπράγματα, που όμως μπερδεύουν τουςπολιτικούς αναλυτές και του δημο-σκόπους. Στο ερώτημα «θα πάτε (ήπήγατε) φέτος διακοπές» τι να απαν-τήσει κάποιος που παίρνει το τρένο,το λεωφορείο ή το πλοίο της γραμμήςκαι πηγαίνει σε συγγενείς ή φίλους ήστο χωριό του. Αποδίδει η καταφατικήαπάντηση την κρυμμένη πραγματικό-τητα που ερευνά άλλου είδους μετρή-σεις και στατιστικές κατανομές;

Η ασάφεια προκύπτει και από αν-θρώπους που κάποια στιγμή, τυχαία ήπαρασυρμένοι από φίλους αγόρασανπαλιά σπίτια σε μέρη, κυρίως, απομα-κρυσμένα που τα επισκέπτονται, βα-σικά το καλοκαίρι. Μια τέτοια περί-πτωση είναι στη Καλαμωτή της Χίου.Ξεκίνησε από κάποιο γιατρό πουέκανε το αγροτικό του πριν από τρειςδεκαετίες, του άρεσε το μέρος καιαγόρασε στη φθήνια ένα ημιγκρεμι-σμένο σπίτι, σ’ ένα σχεδόν εγκατα-λειμμένο μεσαιωνικό χωριό που κά-ποτε ήταν κεφαλοχώρι. Ο ένας με τονάλλον, στην αρχή του ίδιου πολιτικούφυράματος, του ΚΚΕ Εσωτερικού, άρ-χισαν να προχωρούν σε παρόμοιεςαγορές επαναφέροντας με προσωπικήεργασία και με εθελοντική των συν-τρόφων τους, τα όμορφα σπίτια. Τώραη Καλαμωτή έχει αποκτήσει ζωή. Τασπίτια έχουν αναπαλαιωθεί, άνοιξανμπακάλικα, καφενεία, σουβλατζίδικακαι ταβέρνες. Έτσι φτιάχτηκε μια κοι-νότητα, που παρά την ετερότητά τηςδεν είναι κλειστή και ελιτίστικη, όπουσυνυπάρχουν έποικοι και ντόπιοι,ιδίως νέοι άνθρωποι. Στους έποικουςπροστέθηκαν και μετανάστες πουσυμμετέχουν οργανικά στη ζωή τουχωριού.

Και τι έγινε, λοιπόν, θα πει κάποιος,

αν κάποιοι πολιτικοποιημένοι τυχεροίπου είχαν την έμπνευση και τη δυνα-τότητα να φτιάξουν σπίτια που τα κα-τοικούν μερικούς μήνες το χρόνο καιμαζεύονται τα βράδια στην πλατείατου χωριού αναλύοντας τα διεθνή καιτα εσωτερικά γεγονότα, από τον Πού-τιν στον Σαμαρά και τον Τσίπρα, μέχριτο τι θα κάνει η κυβέρνηση του ΣΥ-ΡΙΖΑ για την ανεργία και τον ΕΝΦΙΑ.Πράγματι δε θα είχε σημασία αν έμε-ναν μόνο στις «αμπελοφιλοσοφίες».Μαζί με ντόπιους έφτιαξαν έναν πολι-τιστικό σύλλογο τον «Αξάνεμο»,όνομα από τοπικό άνεμο, που κάθεχρόνο για 15 ημέρες κάνουν αισθητήτην παρουσία τους με κινηματογράφο,(μεγάλου και μικρού μήκους ταινίες),θέατρο, έκθεση φωτογραφίας, ομι-λίες/συζητήσεις (φέτος για την αλλη-λεγγύη), μουσικές βραδιές και συναυ-λίες με κορυφαίες αυτή στον αρχαι-ολογικό χώρο του Εμπορειού, πάνωστο κατάμεστο από 3000 άνθρωπουςβουνό τη βραδιά της πανσελήνου,καθώς και τη μεγάλη συναυλία στοστάδιο της πόλης της Χίου.

Υπήρξαν, όμως, και αμιγώς πολιτι-κές εκδηλώσεις και κινητοποιήσεις.Στη γραμμή του ΣΥΡΙΖΑ να γίνουνδράσεις σ’ όλη τη χώρα, η τοπική ορ-γάνωση ενθαρρυμένη ποικιλοτρόπωςαπό τους «έποικους», προχώρησε σεσυμβολική κατάληψη της ΕφορίαςΧίου, με παρόντες 50 ανθρώπους, «γε-γονός που έλαβε μεγάλη δημοσιότηταστα τοπικά ΜΜΕ. Επίσης, επιλέχθηκεένα μεγαλοχώρι, τα Νενητα, καρδιάτων μαστιχοπαραγωγών, όπου στή-θηκε μεγαφωνική και καμιά σαραντα-ριά καρέκλες, ενώ άκουγαν τους ομι-λητές πάνω από 150 άτομα που κά-θονταν στις ταβέρνες και τα καφενείατης πλατείας. Παρόμοια εκδήλωσηέγινε και σε παραθαλάσσιο καφέ μπαρτης πόλης της Χίου.

Ο ΣΥΡΙΖΑ ύψωσε στεντόρεια τηφωνή του παρουσιάζοντας και συζη-τώντας τις θέσεις του για τα μεγάλαζητήματα, αλλά και τα τοπικά, όπωςγια τη μαστίχα, που επιχειρείται ναακολουθηθεί η γνωστή συνταγή τηςνεοφιλελεύθερης αγοράς διαλύονταςστην ουσία έναν από τους ελάχιστα,από τον μεσοπόλεμο, πετυχημένουςσυνεταιρισμούς.

Συμπέρασμα: Όλα μπορούν να συν-δυαστούν. Φτηνές διακοπές με κο-λύμπι, φαΐ, τσίπουρο, καλαμπούρια,αλλά και με πολιτική στοχευμένηδράση, στέλνοντας το μήνυμα, ως πα-ράφραση άλλου συνθήματος «πρώτοιστις διακοπές, πρώτοι στον αγώνα».

Μάκης Μπαλαούρας

«Πρώτοιστις διακοπές,πρώτοι στον αγώνα»

Η ΕΠΟΧΗ 7 Σεπτεμβρίου 2014 33ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Ούτε μια εφημερίδα του συστήμα-τος Μαξίμου δεν τόλμησε νακάνει πρωτοσέλιδο την «επιτυ-

χία» της συνάντησης στο Παρίσι. Η ∆η-μοκρατία, μάλιστα, ως εφημερίδα τηςλαϊκής δεξιάς, είχε ως κύριο θέμα το«Γκίκα χάσαμε». Άλλες, όπως το Έθνοςκαι ο Ελεύθερος Τύπος, έκαναν πρωτο-σέλιδο τις αποφάσεις Ντράγκι [μηδενικάεπιτόκια και πρόγραμμα αγοράς ομολό-γων ABS, κίνηση που ελάχιστα αφοράτις ελληνικές τράπεζες, καθώς τα «κα-λύτερα» περιουσιακά τους στοιχεία είναιήδη υποθηκευμένα…] μήπως και κά-ποιοι «τσιμπήσουν» ότι έγινε με «εντολήΣαμαρά»!

«Εντολή Σαμαρά» και βέβαια υπήρξε!Προκειμένου τα μέσα ενημέρωσης νατον εμφανίσουν ως… «αντιστασιακό»απέναντι στην τρόικα. «Με φοροελα-φρύνσεις ο Σαμαράς στη ∆ΕΘ. Θα τιςεξαγγείλει μονομερώς χωρίς να έχει προ-ηγηθεί συμφωνία με την τρόικα», είναι οπρωτοσέλιδος τίτλος της Καθημερινής[05.09.14]. ∆ιαρροή για εσωτερική κατα-νάλωση, μια και «εκτός από την απουσίαβούλησης, η κυβέρνηση αντιμετωπίζειτο πρόβλημα ότι είναι άρρηκτα δεμένημε το μνημόνιο», όπως σημειώνει ο Ευ.Τσακαλώτος [Εφ. Συντακτών, 30.08.14],«θα φανεί αναξιόπιστη αν ζητήσει τηστήριξη της κοινωνίας για μια αλλαγήπολιτικής, ενώ δεν πρόκειται να βρεινέους συμμάχους στο εξωτερικό».

Ο Αντ. Σαμαράς δεν μπορεί, και ναήθελε, να απαγκιστρωθεί από την πολι-τική των μνημονίων –έχει ταυτισθεί μαζίτους. ∆εν συμβαίνει, όμως, το ίδιο και μετους ευρωπαίους ηγέτες, που «θεωρούνδιαχειρίσιμο το σενάριο των πρόωρωνεκλογών και πιθανής εκλογής του Συ-ΡιζΑ» [Καθημερινή, 31.08.14]. Με «φθη-νές» εξαγγελίες στη ∆ΕΘ ο πρωθυπουρ-γός προσπάθησε να καλύψει το φιάσκοτου παρισινού success story -εξαγγελίεςπου έγιναν κάτω από την ανάγκη να μηναποδειχθεί πλήρως αναξιόπιστος μετάτις τόσες προσδοκίες που είχε δημιουρ-γήσει το Μαξίμου για το Παρίσι. Εξαγγε-λίες με ελάχιστο οικονομικό κόστοςμήπως και καλύψει το μεγάλο πολιτικόφιάσκο στο οποίο αναδείχθηκε τελικώςτο Παρίσι.

Στον προϋπολογισμό τα σπουδαία

Η συνάντηση των Παρισίων, όπως θααποδεικνύεται και στην πράξη, άνοιξεκαι μια σειρά ζητημάτων, που βρήκε την

κυβέρνηση εντελώς απροετοίμαστη. Ητρόικα έθεσε θέμα δημοσιονομικούκενού ύψους 2 δισ. ευρώ –η κυβέρνησητο περιορίζει στα 700 – 900 εκ. ευρώ- ζη-τώντας νέα μέτρα, τα οποία θα πρέπει ναενσωματωθούν στον προϋπολογισμό του2015, που θα κατατεθεί στη Βουλή περίτης 10 Οκτωβρίου. Ωστόσο, η όποια φο-ροελάφρυνση αποφασιστεί θα έχει καιτις ανάλογες οικονομικές επιπτώσειςστην κοινωνία. Σύμφωνα με τον Χρ.Πρωτόπαπα, που μετείχε στην αποστολήτου Παρισιού, «συμφωνία με την τρόικαθα υπάρχει, όταν συμφωνήσουμε για τονπροϋπολογισμό του 2015 […] Αν, απόεκεί και πέρα, κρίνει ο πρωθυπουργόςμε τον κ. Βενιζέλο ότι θέλουμε να προ-χωρήσουμε σε ένα μέτρο (σ.σ. ελάφρυν-σης), θα το εντάξουμε στον προϋπολογι-σμό και θα πρέπει να βρούμε τα λεφτάγια να καλυφθεί. Απλό είναι»! Καθόλουαπλό, βέβαια, δεν είναι μια, και η κοινω-νία δεν αντέχει άλλα μέτρα. Με δυολόγια, η τρόικα ξεκαθάρισε στην κυβέρ-νηση ότι η όποια φοροελάφρυνση θα συ-νοδεύεται από ισοδύναμα μέτρα.

∆ύσκολα, λοιπόν, θα πείσει ο Αντ. Σα-μαράς ότι υπάρχει νέο εθνικό αφήγημα(χθες παρουσιάστηκε ένα μεγάλο μέροςτου στη Θεσσαλονίκη), ότι έχει αρχίσει η

μετάμνημόνιο εποχή και ότι ο «οδικόςχάρτης» της οικονομίας που υλοποιείοδηγεί σε διέξοδο. Η μείωση του φόρουκατανάλωσης στο πετρέλαιο και άλλεςανέξοδες εξαγγελίες για περισσότερεςδόσεις στις ληξιπρόθεσμες οφειλές δενμπορούν να δημιουργήσουν successstory. Η ελληνική αποστολή επέστρεψεστην Αθήνα χωρίς να έχει στα χέρια τηςουσιαστικά αποτελέσματα. Όταν, μάλι-στα, προβάλλεται ως επίτευγμα ότι «γιαπρώτη φορά μετά από τρία χρόνια η κυ-βέρνηση κάθισε απέναντι στην τρόικαισότιμα και έθεσε τη δική της ατζέντα»,ότι «τους κοιτάμε στα μάτια και ζητούμετα δίκαιά μας», καταλαβαίνουμε όλοι ότιη πενταήμερη στο Παρίσι δεν είχε καλήκατάληξη για τους υπάκουους μαθητές.

Ροκανίζουν το χρόνο

Κύριος στόχος του Μαξίμου να κερδί-σει χρόνο ελπίζοντας να αλλάξει το ειςβάρος του πολιτικό κλίμα αλλά και ναπρολάβει να δημιουργήσει ένα μέτωποκατά του ΣυΡιζΑ. Μέτωπο που θα ξεκινάαπό τον Γ. Καρατζαφέρη [«Ο Τσίπραςδεν έρχεται. Τον φέρνει αυτή η πολιτική[…] Άρα, ή θα κάνουν μια άλλη πολιτικήκαι είμαι θετικός να συμβάλω, πιο φιλο-

λαϊκή ή τότε ο καθένας αναλαμβάνει τιςευθύνες του -με ό,τι συνεπάγεται αυτό»]και θα φτάνει έως ένα κομμάτι της∆ημΑρ. Στο πλευρό τους εμφανίζεταιπλέον και ο… αντιμνημονιακός Γ. Τράγ-κας, που επέστρεψε στις ρίζες του για νασώσει την Ελλάδα. Και προτείνει το «Πα-νεθνικό ∆ημοκρατικό Μέτωπο και επα-νασυσπείρωση όλων των κεντρώων καικεντροδεξιών δυνάμεων».

Η κατάσταση για την κυβέρνηση είναιτρομακτικά δύσκολη. Ο ίδιος, μάλιστα,ο Αντ. Σαμαράς κινδυνεύει να αποτελέ-σει, οριστικό αυτή τη φορά, παρελθόνστην πολιτική σκηνή. ∆εν πρέπει, λοι-πόν, να αποκλείονται πρόωρες εκλογέςμέσα στο φθινόπωρο [Νοέμβριο], ακόμακαι για εθνικά θέματα, αν ο Αντ. Σαμα-ράς εκτιμήσει ότι σε μια άμεση εκλογικήαναμέτρηση μπορεί μόνο να ηττηθεί καιόχι αν συντριβεί.

Θόδωρος Μιχόπουλος[email protected]

(*) Ο τίτλος δάνειος από τη δήλωση τουβραβευμένου με Νόμπελ ΟικονομίαςΠίτερ Ντάιμοντ ότι δεν θα αργήσει ηημέρα που οι λαοί «θα αλείψουν με…πίσσα και πούπουλα» αυτούς τους ηγέτες.

Σκίτ

σο τ

ου Τ

άσου

Ανα

στασ

ίου

στην

«Αυ

γή»

Το Παρίσι απεδείχθη μπούμερανγκΜε άδεια χέρια και πολιτικές ζημιές επέστρεψε από τη Γαλλία η κυβέρνηση.

Η τρόικα επιμένει στις απόψεις της. Τρεις οι βασικές πιέσεις της τρόικας πουδεν συνάντησαν καμιά «κόκκινη γραμμή»… Οι απολύσεις στο δημόσιο, τα εργα-σιακά / ασφαλιστικό και οι πλειστηριασμοί μαζί με τα «κόκκινα δάνεια». Ούτε μιαισοπαλία δεν κατάφερε να αποσπάσει η κυβέρνηση παρά το «κατενάτσιο» στοοποίο επιδόθηκε.

Ο Κυρ. Μητσοτάκης [δηλώσεις στο CNBC] έσπευσε να διαβεβαιώσει ότι έωςτο τέλος του χρόνου θα έχουν απολυθεί άλλοι 6.500 δημόσιοι υπάλληλοι, μετην τρόικα να παρουσιάζεται άκαμπτη για απολύσεις και το 2015 [περίπου5.000].

Ο Γ. Βρούτσης αγόρασε χρόνο, περίπου ένα μήνα, για τις ομαδικές απολύσειςκαι την αλλαγή του συνδικαλιστικού νόμου [η απόφαση για απεργία να παίρνετεαπό το σύνολο των εργαζομένων, κ.λπ.]. ∆εν έθεσε καμιά κόκκινη γραμμή καιη τρόικα συμφώνησε να περιμένει την απάντηση επί των θεμάτων από το ∆ιε-θνές Γραφείο Εργασίας [ILO]. Αναμονή θα υπάρξει και για το ασφαλιστικό με τιςαλλαγές να καθορίζονται από τις νέες αναλογιστικές μελέτες.

Ως προς τους πλειστηριασμούς [το θέμα της παράτασης της προστασίας τηςπρώτης κατοικίας να παραμένει ανοικτό] η τρόικα επιμένει ότι όχι μόνο πρέπεινα απελευθερωθούν αλλά και να ξεκινούν από το 1/3 της τιμής του ακινήτου!

Συζήτηση έγινε και για τον ΕΝΦΙΑ, με την τρόικα να εκτιμά ότι πρέπει να ει-σπραχθούν περίπου 3,2 δισ. ευρώ και οι όποιες αλλαγές να υπηρετούν αυτό τοστόχο. Τέλος η εισφορά αλληλεγγύης θα συνεχίσει να εισπράττεται, μειωμένηκατά 50%, και το 2015, αν και τελευταίος χρόνος ήταν το 2014.

Α. Π. Θάνος

ΑΝΕΞΟ∆ΕΣ ΕΞΑΓΓΕΛΙΕΣ ΑΝΤ. ΣΑΜΑΡΑ, ΓΙΑ ΝΑ ΚΑΛΥΦΘΕΙ ΤΟ ΦΙΑΣΚΟ ΤΩΝ ΠΑΡΙΣΙΩΝ

Πίσσα και πούπουλα(*)

Στην Ουάσιγκτον, στην έδρα του ∆ΝΤ, μεταφέρονται οισυζητήσεις για την βιωσιμότητα του χρέους, όπου θαυπάρξει η τετραμερής συνάντηση [Ελλάδα, ΕΕ, ΕΚΤ και

∆ΝΤ] στις 14 και 15 Νοεμβρίου. «Ξεκινά η συζήτηση για τηνεπόμενη μέρα», λένε κυβερνητικές πηγές και θεωρούν ιδιαί-τερα σημαντική τη συγκεκριμένη σύνοδο που γίνεται με πρω-τοβουλία του ∆ΝΤ, γι’ αυτό και επελέγη η έδρα του. Ωστόσο,όλος ο σχεδιασμός του Μαξίμου πηγαίνει δύο, τουλάχιστον,μήνες πίσω, καθώς ο Αντ. Σαμαράς ήθελε λύση «εδώ καιτώρα», προκειμένου να επιδοθεί σε θριαμβολογίες.

Η μετάθεση, όμως, της ρύθμισης του χρέους καθυστερείτην οριστικοποίηση των όποιων φοροελαφρύνσεων, ενώ δυ-σκολεύει και όποιες εξαγγελίες περί αλλαγής του ΕΝΦΙΑ γιατον επόμενο χρόνο. Η ρύθμιση μπορεί να επηρεάσει ακόμα καιτην εκλογή Προέδρου της ∆ημοκρατίας καθώς δύσκολα θααντέξουν οι βουλευτές της συγκυβέρνησης, όπως και οι ανε-ξάρτητοι που τη στηρίζουν, την πίεση από την κοινωνία γιατόσο μακρύ χρονικό διάστημα, χωρίς να έχουν να τους αντι-παραθέσουν μια φοροελάφρυνση, μια θετική εξαγγελία.

Ήδη το θέμα του ΕΝΦΙΑ -και της φορολογίας γενικότερα-

αποτελεί μια καλή «δικαιολογία» για εσωκομματική γκρίνια,με τη Ντ. Μπακογιάννη να έχει βγει στα κάγκελα και να δη-λώνει ότι «ο ΕΝΦΙΑ ήταν ένα πολύ μεγάλο λάθος και με δικήμας ευθύνη». Η Ντ. Μπακογιάννη, μάλιστα, αφήνει να διαρ-ρεύσει ότι θα δώσει την εκλογική μάχη στην Α΄ Αθήνας και όχιστο Επικρατείας. Με τις αποχωρήσεις του ∆. Αβραμόπουλου[επίτροπος], της Ελ. Βόζεμπεργκ [ευρωβουλή], του Ν. Μητα-ράκη [οδεύει προς Χίο] και του Νικ. Κακλαμάνη [εκτός κόμμα-τος] η Ντόρα θα επιχειρήσει στην Α’ Αθήνας να συγκεντρώσειρεκόρ ψήφων για να μπορεί να διεκδικήσει, εκ νέου, την αρ-χηγία του κόμματος.

Στο ΠαΣοΚ η μετάθεση της ρύθμισης για τα μέσα Νοεμβρίουπεριπλέκουν ακόμα περισσότερο τα εσωκομματικά παιχνίδια.Με το κόμμα διαλυμένο και τις δημοσκοπήσεις να μην το… δεί-χνουν όλα είναι δυνατά. Από τη μετάθεση του συνεδρίου, πουμπορεί και να μην γίνει ποτέ, μέχρι την επίσημη διάσπαση είτεμε τη δημιουργία κόμματος από τον Γ. Παπανδρέου.

Θ. Μιχ.

Η ρύθμιση του χρέους θα καθορίσει τις εξελίξειςΣε βάρος της κυβέρνησης η καθυστέρηση της όποιας ρύθμισης.Μπορεί να επηρεάσει ακόμα και την προεδρική εκλογή

Η Ελλάδαστον καθρέφτη του ήλιου

(.....) νόμοι / έννοιες / πεποιθήσεις/ γρανιτένια μάζα των πόλεων / κι ασάλευτημάζα του ήλιου / όλα δείχνουν ρευστά / έρποντα / κομμάτι γλυκερά

(Μαγιακόφσκι)

Του Νίκου Τσαγκρή

Από το κάστρο της Μεθώνης έβλεπες την Ελλάδα όπως ο Αντονέν Αρτώ τοθέατρο: το αληθινό θέατρο μοιάζει με την πανούκλα, όχι γιατί είναι μετα-δοτικό, αλλά επειδή, όπως ακριβώς και η πανούκλα, είναι η αποκάλυψη,

το ξεμπρόστιασμα, η εξωτερίκευση ενός βάθους λανθάνουσας σκληρότητας, με τηβοήθεια της οποίας εντοπίζονται όλες οι διεστραμμένες δυνατότητες του νου,ατόμων ή ομάδων…

Έτσι, την έβλεπες ατόφια, καθαρά, σαν να ‘βλεπες την ίδια την ψυχή σου στονκαθρέφτη του ήλιου. Μα αλίμονο, την έβλεπες αταίριαστη με μνήμες και γραφέςάλλων καιρών, μαραζωμένη κι άσχημη: να μαστιγώνεται αλύπητα από αδίστα-κτους εμπόρους και ληστές.

Να σκάβεται ολημερίς κι ολονυχτίς το αρχαίο σώμα της από τα ίδια τα παιδιάτης, που έγιναν σωματέμποροί της, οικοπεδοφάγοι της και καταπατητές. Και νασφαδάζει από αβάσταχτη αγωνία και πόνο, καθώς έβλεπε εκείνους που κατονο-μάζονταν ως κυβερνήτες και εθνοπατέρες της, αντί να βάζουν μπροστά τα στήθιατους, να την γλυτώνουν, να την ξεπουλάνε. Να την δίνουνε…

Προφανώς αυτή η δυνατότητα ευκρινούς αντικατοπτρισμού της ελληνικήςπραγματικότητας, αυτό το αδιάντροπο ξεμπρόστιασμα της λανθάνουσας σκλη-ρότητας που επικρατεί στο κέντρο της χώρας, στους εξουσιαστικούς πυρήνες τηςελληνικής κοινωνίας (στους πυρήνες της πολιτικής, της οικονομίας, των media)επιτυγχάνεται χάρη στην αιφνίδια εξυγίανση των αισθήσεων, μετά από τις οβερν-τόουζ δόσεις καθαρού οξυγόνου. Καθαρού ήλιου. Καθαρής θάλασσας. Καθαρήςιστορίας: Μεθώνη – Κορώνη – Φοινικούντα – Πύλος…

Μια ολοκληρωμένη συμφορά

Ξαφνικά, λοιπόν, μέσα σ’ εκείνο το κρυστάλλινο τοπίο του Νότου, συναντιέσαικαι πάλι με το καθαρό σώμα σου, το καθαρό μυαλό σου, ζεις για λίγο μαζί τους.Φοβερό σοκ! Κινδυνεύεις να βρεθείς σε κάποιο δημόσιο ψυχιατρείο καθώς, χωρίςιδιαίτερο κόπο, εντοπίζεις την πανούκλα. Τις διεστραμμένες δυνατότητες του νουδιακεκριμένων ατόμων ή ομάδων που διαμορφώνουν την καθημερινή περιρρέ-ουσα ατμόσφαιρα και εντέλει την πολιτική, τον δεσπόζοντα πολιτισμό του ελλη-νικού παρόντος: μια χώρα που πυρπολείται και αυτοπυρπολείται, που θυσιάζεταικαι αυτοθυσιάζεται, στο βωμό ενός αλλόφρονος, ανυπόστατου, απατηλού «εκ-συγχρονισμού».

Καίμε και «καίμε» τη φύση. Τον άνθρωπο, τον ανθρωπισμό. Ξεριζώνουμε τηγλώσσα, το συναίσθημα, την ιστορία, την παράδοση, δεν φοβόμαστε τις αναμε-τρήσεις – εκτός κι αν πρόκειται για αναμετρήσεις με τον διεστραμμένο μας εαυτό.Ή με τους διεστραμμένους ισχυρούς της Γης, πάτρονές μας…

Μια συμφορά τόσο ολοκληρωμένη, μια πολιτική και μια οικονομική και μιακοινωνική συμφορά, αυτές οι παραλυσίες και οι εκτραχηλισμοί που πιέζουν τιςψυχές, τις σπρώχνουν στα άκρα: στο μηδενισμό, στην αναισθησία, στην υστερία,στην κατάθλιψη, στην αδράνεια, στην αυτοκτονία…

Κι εσύ εκεί, από το κάστρο της Μεθώνης, σε μια περιστασιακή συνάντηση με τοσώμα σου, με το μυαλό σου, να βλέπεις την Ελλάδα όπως ο Αντονέν Αρτώ το θέ-ατρο: σαν την πανούκλα!...

Υστερόγραφο: ∆εν είναι μόνο η Ελλάδα, είναι ο κόσμος. Ένας κόσμος που ουρ-λιάζει τη βία, την αγωνία, τον πόνο που βιώνει: «Η ζωή μας είναι κόλαση. Τα παι-διά μας πεθαίνουν από την πείνα. Και αντί να δώσουν ψωμί στους πεινασμένουςτους τουφεκίζουν»!(1) Από πού έρχεται αλήθεια αυτό το φαιό παράπονο, τούτη ηφρικτή καταγγελία; Από τα ματωμένα ερείπια της Γάζας; Από τους φουσκωμέ-νους ποταμούς της Παλαιστίνιας της Λίβυας και της Σύριας προσφυγιάς που εκ-βάλλουν στη Μεσόγειο και χύνονται στην Κύπρο και στη ∆αμασκό; Ή μήπως απ’τα γκέτο των νεόπτωχων και των ανέργων της Αθήνας, της Μαδρίτης και της Λι-σαβόνας;

Μάταια ο δημοσιογράφος φαντάζεται ότι κρατάει το σφυρί, μάταια χτυπά. Ξέρειότι δεν έχει συμμάχους σε μια χώρα – σ’ έναν κόσμο, όπου δεσπόζει η φροντίδατης αποσιώπησης κάθε ενοχλητικής ένδειξης. ∆εν έχει νόημα να μεμφόμαστετους πρωταγωνιστές του παιγνιδιού και τους κατ΄ επάγγελμα φρουρούς του δη-μόσιου και του ιδιωτικού ύπνου. Οι πολιτικοί και οι χρηματιστές δεν έχουν το μο-νοπώλιο του κλειδοκράτορα που ακινητοποιεί την κοινωνία. ∆ιαρκώς αυξάνονταικαι πληθύνονται οι πολίτες του κόσμου που κλείνονται στον εαυτό τους και κλει-δώνουν από μέσα την αναισθησία τους.(2)

Λοιπόν, ας τους πληρώνουμε, εφεξής, τα εισιτήρια να πηγαίνουν στο Παρίσι νασυναποφασίζουν με τους εταίρους τους τις νέες σφαγές. Κι ας περιμένουμε. Αςπεριμένουμε ώσπου ο θάνατος να αποβεί ο σκοτεινός κυρίαρχος των πάντων,ώσπου η φρίκη του να ουρλιάξει ως τα ουράνια. Μόνο τότε θα γίνει έκδηλη η κα-τάρρευση όλων των αξιών…

1. SOS απότους εργάτες τηςΠετρούποληςδημοσιευμένοστην πρώτη σε-λίδα της Huma-nite της 18ης Αυ-γούστου 1918

2. Παράφρασηενός αφορισμούτου Andre Gluck-smann.

•

Χάσαμε...βουλιάζουμεΗεφημερίδα «∆ημοκρατία»,

γνωστή για τις δεξιές τηςαπόψεις κυκλοφόρησε, τηνΠαρασκευή με τίτλο «Γκίκα,χάσαμε». Προφανώς αναφερό-ταν στα αποτελέσματα τηςδιαπραγμάτευσης κυβέρνησηςκαι δανειστών στο Παρίσι. Τακεντρώα «Νέα» πάλι, την ίδιαμέρα, είχαν τίτλο «Βουλιάξα-με». Και εκεί που νομίζαμε ότιαναφέρονταν και αυτοί στις ε-ξελίξεις από τη γαλλική πρω-τεύουσα, διαβάζουμε παρακά-τω ότι σχολιάζουν «τη ραγδαίααύξηση της λαθρομετανάστευ-σης στην Ελλάδα». Πάνω απόόλα η ενημέρωση του κοινού.

Ξέχασαντον Τσουκάτο

Το παρών στα γενέθλια τουΠΑΣΟΚ έδωσε και ο άλλο-

τε «στρατηγός» του ΠΑΣΟΚ,Θόδωρος Τσουκάτος, γεγονόςπου ξέχασαν (;) να αναφέρουν«Τα Νέα» στο εκτενές τους ρε-πορτάζ (4.9.2014). Ίσως γιατίο ίδιος κατηγορείται ότι έβαλεστην τσέπη τις μίζες της Sie-mens (1 εκατ. μάρκα), γεγονόςπου εκείνος αρνείται, λέγο-ντας στην εξεταστική επιτρο-πή «τα είχα καταθέσει στο τα-μείο του ΠΑΣΟΚ» (14.9.2010).

Τους δουλεύεικι ο Μπουμ-πούκοςΣτο δούλεμα τους πήρε έως

και ο Ά. Γεωργιάδης, ο ο-ποίος έγραψε στο τουίτερ«»Γιώργο γερά να πέσει η ∆ε-ξιά...» Φώναζαν οι οπαδοί τουΓΑΠ προς αυτόν ο οποίος ήτανεις εκ των τριών Αρχηγών πουδιόρισαν ΕΜΕΝΑ Υφυπουρ-γό». Αν μη τι άλλο έχει χιού-μορ ο Μπουμπούκος.

ΚάπουσυμφωνούνOλοι ήταν καλεσμένοι στα

γενέθλια πλην ΧρυσήςΑυγής, αλλά και Ποταμιού.Αυτό είναι και το μοναδικό ση-μείο σύγκλισης των παπαν-δρεϊκών με τους βενιζελικούς,αφού το Ποτάμι δεν κλήθηκεσε καμία από τις δύο εκδηλώ-σεις. Γιατί άραγε;

∆ιευκρινίσειςγια το “παρών”Εντύπωση προκάλεσε η επι-

λογή του ΣΥΡΙΖΑ (όπωςκαι του ΚΚΕ) να δηλώσει «πα-ρών» στην ψήφιση της τροπο-λογίας που έφερε η κυβέρνησησχετικά με το φορολογικό κα-θεστώς των μοναχών τουΑγίου Όρους. Η τροπολογίααυτή ήρθε κυριολεκτικά τηντελευταία στιγμή σε ένα εντε-λώς άσχετο νομοσχέδιο (Ίδρυση και οργάνωση Συμβου-λίου Εθνικής Πολιτικής γιατην Παιδεία) και όπως σημείω-ναν στον ΣΥΡΙΖΑ «αποτελείπάγια θέση της Κοινοβουλευτι-κής Ομάδας του ΣΥΡΙΖΑ ναμην τοποθετείται επί της ου-σίας σε τροπολογίες που εμ-φανίζονται την τελευταία στιγ-μή». Παρέπεμπαν μάλιστα σταπρακτικά της συζήτησης όπουαναφέρει: «Να σχολιάσω ότι ηεκπρόθεσμη τροπολογία Βου-λευτών της Νέας ∆ημοκρατίας,με γενικό αριθμό 1790 και ειδι-κό 207, ανεξάρτητα από το πε-ριεχόμενό της, που έγινε δεκτήαπό τον Υπουργό, επαναλαμ-βάνει αυτό το περίεργο φαινό-μενο της κατάθεσης εκπρόθε-σμων βουλευτικών τροπολο-γιών άσχετων. Είναι παντελώςάσχετο το Υπουργείο Παιδείαςμε το θέμα που επιχειρεί ναρυθμίσει. Πώς την αποδέχεταιο Υπουργός;∆εν είναι θέμαδιαφωνίας επί της ουσίας, κα-τ’ ανάγκη. Άλλωστε, έχουμεαιφνιδιαστεί. ∆εν προλαβαίνεικανείς να μελετήσει το θέμαστην έκτασή του, αλλά θέλειλίγο προσοχή. ∆εν γίνεται, ό-ποιο κι αν είναι το ζήτημα, ό-ποιο κι αν είναι το θέμα».

Κοπ

τορα

πτικ

ή

Του

ΓΙΑΝ

ΝΗ

ΚΑΚΑ

ΡΩΝ

Η

44 Η ΕΠΟΧΗ 7 Σεπτεμβρίου 2014ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Ο μητροπολίτης Περαιώς, Σεραφείμ, καλούθεκακούθε αφόρισε τη Νέα ∆ημοκρατία και το ΠΑΣΟΚ,χαρακτηρίζοντάς τους “εξαίσια πτώματα”, μπας καιμαζευτούν ορισμένοι στην ψηφοφορία της Τρίτης.


Υποδείξεις υπευθυνότηταςαπό καθ’ έξιν ανεύθυνουςΗ “συνταγή της επιτυχίας” και η πρόκληση για την Αριστερά

Με ένα σύντομο αλλά προσεγμένολέξη προς λέξη πρωτοσέλιδοκύριο άρθρο η «Καθημερινή»

(4/9) καλούσε τον «κ. Τσίπρα» και την«αξιωματική αντιπολίτευση» να μην ακο-λουθήσουν την «κακή συνήθεια τηςανεύθυνης αντιπολίτευσης» με «παροχο-λογία και υποσχέσεις προς όλους». Γιανα ενισχύσει μάλιστα την αίσθηση ειλι-κρινούς ενδιαφέροντος, έφτανε στο ση-μείο να παραδεχθεί ότι «οι περισσότεροιηγέτες της εκάστοτε αντιπολίτευσηςέκαναν ακριβώς το ίδιο».

Παρά την εκ πρώτης όψεως αντίθεσηπρος την «κακή συνήθεια της ανεύθυνηςαντιπολίτευσης», οι υποδείξεις τού κύ-ριου άρθρου αυτού αφήνουν να διαφανείη εδραιωμένη αντίληψη ότι δεν υπάρχειάλλος δρόμος από την εξαπάτηση τουεκλογικού σώματος, για όποιον θέλει νακατακτήσει την κυβερνητική εξουσία.Άλλωστε, σύσσωμος ο «σοβαρός» τύποςτην επομένη κάθε εκλογικής αναμέτρη-σης πάντοτε ξεχνούσε αυτά τα ηθικο-πλαστικά, που κάποτε μπορεί να είχεεπικαλεστεί σε μια επίδειξη εκσυγχρονι-στικού πνεύματος, και έσπευδε να προ-σφέρει αμέριστη υποστήριξη στην κάθε«ανεύθυνη αντιπολίτευση», μόλις μετα-μορφωνόταν σε «υπεύθυνη κυβέρνηση».

Ελπίζουν ότι ο ΣΥΡΙΖΑθα τους μοιάσει…

Φοβούνται, λοιπόν, ότι θα επιλέξει καιο ΣΥΡΙΖΑ την ίδια τακτική στην τελικήευθεία προς τη διεκδίκηση της κυβερνη-τικής εξουσίας. Άλλωστε, έχουν ξεχάσειπια ότι υπάρχουν κι άλλες πολιτικέςστάσεις από αυτές που κυριάρχησαν επίβασιλείας του δικομματισμού. Όταν μο-ναδική έγνοια όλων των στηριγμάτωντου ήταν πώς θα διασφαλίσουν την αδια-τάρακτη εναλλαγή των κομμάτων τουστην εξουσία: ελλείψει ουσιαστικών δια-φορών, κέρδιζε όποιος είχε τη δυνατό-τητα να κρύβει πιο καλά την αλήθεια. Ηπολιτική του «λεφτά υπάρχουν» ήταν ημία όψη ενός νομίσματος, που στην άλληόψη του είχε το μονόδρομο της λιτότη-τας και το αδιέξοδο των μνημονίων. Ηπολιτική των «αντιμνημονιακών» Ζαπ-πείων 1, 2, 3, και τράβα κορδέλα ήταν ηάλλη όψη της αποδοχής και της συνέχι-σης της μνημονιακής πολιτικής ως του«μόνου υπαρκτού πολιτικού σχεδίου».Είναι η μόνη εκλογική τακτική που ανα-γνωρίζουν στην πράξη ως αποτελεσμα-τική, όλοι αυτοί που υποκριτικά την κα-ταγγέλλουν.

Αυτή τη γλώσσα ξέρουν να μιλούν καιαυτήν επιχειρούν και τώρα να μιλήσουν:με τα μνημόνια και τους εφαρμοστικούςνόμους τους σε πλήρη ανάπτυξη καιισχύ, επιχειρούν να πάνε στις επόμενεςεκλογές με σημαία την οφθαλμαπάτητης λήξης των μνημονίων και την ψευ-δαίσθηση φωτός στην άκρη του τούνελ.Είναι ένα ιδίωμα μιας άλλης εποχής, πουεξακολουθούν λόγω αδράνειας να χρη-σιμοποιούν σε συνθήκες βιωμένης κρί-σης. Ένα ιδίωμα άχρηστο για τον ΣΥ-

ΡΙΖΑ.

Γέννημα μιας άλλης εποχής

Άδικα φοβούνται ότι με τον ίδιοτρόπο μπορεί να «τους τη φέρει». ∆ενέχει αυτή την επιλογή. Ο ΣΥΡΙΖΑ ενηλι-κιώθηκε και κέρδισε τη σημερινή ευρύ-τατη επιρροή του μέσα στην κρίση, προ-λέγοντας τα δεινά που αυτή μας επιφύ-λασσε, όταν άλλοι παραμύθιαζαν τονκόσμο με τα περί ισχυρής Ελλάδας καιαλώβητου τραπεζικού συστήματος. Και,κυρίως, ασκώντας πολεμική στη μνημο-νιακή πολιτική, χαρακτηρίζοντάς τη κα-ταστροφική από την πρώτη στιγμή, πρινοι καταστροφικές συνέπειές της γίνουνκαθημερινό βίωμα των λαϊκών τάξεων.Η γλώσσα του ήταν η γλώσσα της ειλι-κρίνειας.

Ο ΣΥΡΙΖΑ δεν έχει υποχρέωση να υπο-στηρίξει με ψέματα μια πολιτική πουείχε κάποτε παρουσιάσει ως σωτήρια.Έχει μιλήσει με ειλικρίνεια στον κόσμο.Και σήμερα, πέντε χρόνια σχεδόν απότην εισβολή της, ποτέ δεν υποστήριξεότι μπορεί αυτή η πολιτική και οι συνέ-πειές της να διαγραφούν με ένα νεύμα.Αντίθετα, προειδοποιεί ότι κάθε μέραπου περνάει με τα μνημονιακά κόμματαστην κυβέρνηση, κάνει την αναστροφήτης πορείας δυσκολότερη. Γι’ αυτό ζη-τάει με τόση επιμονή εκλογές. ∆εν τουχρειάζεται οποιαδήποτε «παροχολογία»,δεν του χρειάζονται «υποσχέσεις προςόλους» για να πείσει τη μεγάλη πλειονό-τητα των λαϊκών στρωμάτων ότι είναι σεθέση, με την ενεργό στήριξή τους και όχιμόνο με την ψήφο τους, να ανακόψει τονκατήφορο και να αναστρέψει την κατα-στροφική πορεία βήμα βήμα με στόχοτην παραγωγική ανασυγκρότηση και την

κοινωνική αναγέννηση. Και δεν του χρειάζεται η παροχολογία

και οι υποσχέσεις, γιατί οι όλο και πε-ρισσότεροι που τον εμπιστεύονται, τοκάνουν επειδή ξέρουν ότι μόνο η Αρι-στερά, που αντιπαρατέθηκε από τηνπρώτη στιγμή στην καταστροφική πολι-τική διακήρυξε ότι υπάρχει άλλος δρό-μος και αντέτεινε ένα πολιτικό και οικο-νομικό σχέδιο στον αντίποδα της μνημο-νιακής πολιτικής, είναι σε θέση να επι-χειρήσει την ανατροπή της. Εκείνο πουχρειάζεται είναι ένα κυβερνητικό πρό-γραμμα που να εμπνέει εμπιστοσύνη ότιμπορεί να το κάνει πράξη.

Ποιος άλλος θα μπορούσε να το κάνει,οι υμνητές των μνημονίων; Αυτοί πουσυμφωνούν με τους δανειστές πριν κανσυζητήσουν μαζί τους και αποδέχονταιτο ρόλο του «εκκαθαριστή» μιας πτω-χευμένης χώρας, με αποκλειστικό στόχοτην ικανοποίηση των απαιτήσεων τωνπιστωτών, όπως θα έκανε οποιοσδήποτεδιορισμένος εκκαθαριστής, πτωχευμέ-νης και χωρίς μέλλον εταιρίας;

Η παροχολογία και οι υποσχέσεις δενέχουν να προσφέρουν τίποτα στον ΣΥ-ΡΙΖΑ γιατί ο κόσμος δεν περιμένει θαύ-ματα από τον ΣΥΡΙΖΑ. Περιμένει πρώτααπ’ όλα επίδειξη συνέπειας στην εφαρ-μογή του προγράμματός του, και γνωρί-ζει καλύτερα από τον κάθε συμβουλά-τορα ότι όλα αυτά εκτός από συνέπειααπαιτούν και χρόνο. Κι ας είναι ο χρόνοςδίκοπο μαχαίρι, αν δεν χρησιμοποιηθείμε φειδώ και όχι σαν πρόσχημα.

Ειλικρίνεια και όχι θαύματαζητάει ο κόσμος

Εκτός από τους «καλοθελητές» που

διδάσκουν «υπεύθυνη αντιπολίτευση»υπάρχουν και καλοπροαίρετοι που συνι-στούν στον ΣΥΡΙΖΑ, να στρογγυλέψει τοπρόγραμμά του, ώστε να γίνει όσο το δυ-νατόν ευρύτερα αποδεκτό και να μηχάσει η Αριστερά αυτή τη δυνατότηταπου της δίνεται τώρα να ασκήσει κυβερ-νητική εξουσία. Το μείζον, λένε, είναι ναφύγει αυτή η κυβέρνηση, και είναι καθή-κον μέγιστο.

∆ικαιολογημένη η ανησυχία τους, αδι-καιολόγητη η συμβουλή τους. Έχουναναρωτηθεί αν το «στρογγύλεμα» ή η ει-λικρίνεια δίνει μεγαλύτερη δύναμη σεένα κόμμα που επαγγέλλεται την ανα-τροπή μιας καταστροφικής πολιτικής;Έχουν μετρήσει αν η γενικότητα ή η σα-φήνεια είναι αυτό που κάνει ένα κόμμανα διευρύνει και να ενισχύει τη σχέση εμ-πιστοσύνης με τα ευρύτερα λαϊκά στρώ-ματα; Έχουν αναλογιστεί ότι τα λαϊκάστρώματα που εντάσσουν τις προσδο-κίες τους στην προοπτική ενίσχυσης τουΣΥΡΙΖΑ, δεν είναι κάποιοι μη προνομι-ούχοι άλλης εποχής, που προσδοκούνανάσταση πακτωλών, αλλά στρώματαπου έχουν πληγεί βαθειά και απαιτούννα ανακτήσουν αξιοπρέπεια; Έχουν αν-τιληφθεί ότι η κρίση, η συνειδητοποίησητων αιτίων της και η βίωση των συνε-πειών της έκαναν όλους μας πιο απαιτη-τικούς από την πολιτική των κομμάτωνκαι ιδίως της Αριστεράς;

Η αναζήτηση ενός «στρογγυλότερου»προεκλογικού προγράμματος που υποτί-θεται, ότι θα «χωράει» περισσότερουςκαι δεν θα δυσαρεστεί κανέναν, αποσπάσυνήθως την προσοχή από την αναλυ-τική επεξεργασία, εξειδίκευση και εφαρ-μογή ενός αξιόπιστου και επί της ουσίαςαριστερού κυβερνητικού προγράμματος,το οποίο καλλιεργεί σχέσεις ειλικρίνειαςκαι εμπιστοσύνης με τα λαϊκά στρώματα.Αυτές οι σχέσεις, ιδίως σήμερα, μετάαπό πέντε χρόνια ύφεσης, ανεργίας καιφτωχοποίησης, είναι κατά πολύ πολυτι-μότερες και εκλογικά αποδοτικότερεςαπό οποιαδήποτε προσπάθεια επικοινω-νιακής βελτίωσης της προεκλογικής τα-κτικής. Είναι αλήθεια ότι είναι ιστορικήη ευθύνη της Αριστεράς και ιδίως τουΣΥΡΙΖΑ μπροστά στη σημερινή πρό-κληση, που αντιμετωπίζει από την προ-ωθημένη θέση, στην οποία τα ίδια ταλαϊκά στρώματα τον έχουν φέρει. ∆ίνε-ται σήμερα στην Αριστερά μια δυνατό-τητα που δεν της είχε ξαναδοθεί εδώ και70 χρόνια. ∆εν πρέπει να τη χάσει εξαι-τίας μιας λαθεμένης εκτίμησης για τιςπραγματικές διαθέσεις της μεγάληςπλειονότητας των εργαζόμενων λαϊκώνστρωμάτων, για τις πραγματικές προσ-δοκίες τους από αυτήν. ∆εν της ζητούννα τους οδηγήσει σ’ έναν απολεσθένταπαράδεισο, αλλά να τους βοηθήσει ναβγουν από τη μνημονιακή κόλαση και ν’αποκτήσουν ξανά το δικαίωμα στην επί-γεια ζωή με αξιοπρέπεια. Και θέλουν ναξέρουν με σαφήνεια αν –και πώς– μπο-ρεί να το κάνει.

Χ. Γεωργούλας

Του

∆ημ

ήτρη

Πετ

σετί

δη

Πε ρίμέ νουςΤην κυ βέρ νη ση ό τι χα ρί ζει

στον Ο Α ΣΘ 120,7 ε κα τομ -μύ ρια ευ ρώ, για υ πο τι θέ με νες«οι κο νο μι κές εκ κρε μό τη τες»των ε τών 2010-2013, οι ο ποίες

δεν κα το νο μά ζο νται, κα τήγ γει -λε ο ΣΥ ΡΙ ΖΑ, προ σθέ το ντας ό τιταυ τό χρο να αυ ξά νει το ει σι τή -ριο, ε πι βα ρύ νο ντας τους χει μα -ζό με νους θεσ σα λο νι κείς. Το υ -πουρ γείο Με τα φο ρών α ντα πά -ντη σε πως «εί ναι α κα τα νό η τοτο μέ νος του ΣΥ ΡΙ ΖΑ ε να ντίοντου Ο Α ΣΘ», κα τη γο ρώ ντας τηνα ξιω μα τι κή α ντι πο λί τευ ση για

πα ρα ποίη ση στοι χείων προ κει -μέ νου «να α μαυ ρώ σει μια ε πι τυ -χή συμ φω νία που έ γι νε προς ό -φε λος του ε πι βα τι κού κοι νού,αλ λά και του κρα τι κού προϋπο -λο γι σμού». Πά ντως, ο ΣΥ ΡΙ ΖΑε πι μέ νει ό τι ο ι διω τι κός Ο Α ΣΘε πι χο ρη γεί ται 4 φο ρές πε ρισ σό -τε ρο (α να λο γι κά) α πό ό τι οι α -στι κές συ γκοι νω νίες της Αθή-

νας, κα θώς και ό τι πα ρά τονψευ δή ι σχυ ρι σμό του υ πουρ -γείου ό τι μειώ νε ται το ε πι χει ρη -μα τι κό κέρ δος των με τό χων αυ -τό πα ρα μέ νει στα θε ρό στα 16,5ε κατ. ευ ρώ ε τη σίως. Και στο κά -τω κά τω α φού το υ πουρ γείο ι -σχυ ρί ζε ται ό τι ο ΣΥ ΡΙ ΖΑ ψεύ δε -ται για τί κρα τά ως ε πτα σφρά γι -στο μυ στι κό το πό ρι σμα των ορ-

κω τών ε λε γκτών και ό χι μό νοδεν έ χει κά νει κα μιά ε νέρ γειαγια τον έ λεγ χο των οι κο νο μι κώνστοι χείων, αλ λά, πα ρι στά νει καιτον α νή ξε ρο για τις ει σαγ γε λι -κές έ ρευ νες που δη μο σιεύ θη κανστον τύ πο της πό λης;

Μα ρ σέλ & Μι σέ λ


Τη συνέντευξη πήρεο Παύλος Κλαυδιανός

Για να συζητήσουμε την “ελληνική κα-τάσταση” καλό είναι να την εντάξουμεστο ευρύτερο πλαίσιο των εξελίξεωνστην ευρωπαϊκή οικονομία. Πώς κρίνειςτις εξελίξεις;

Τα αποτελέσματα για το ΑΕΠ που ανα-κοινώθηκαν για το δεύτερο τρίμηνο δεί-χνουν ενίσχυση των αποπληθωριστικώντάσεων. Με άλλα λόγια, με δεδομένο τουψηλό ιδιωτικό και δημόσιο χρέος, τηναδυναμία των ευρωπαϊκών τραπεζών γιαχρηματοδότηση της οικονομίας και τιςμικρές δυνατότητες δημοσιονομικώνχειρισμών που επιβάλλουν οι πολιτικέςλιτότητας ενισχύονται οι υφεσιακές τά-σεις. Η ευρωπαϊκή διαχείριση της κρίσηςτου 2008 έρχεται ξανά σε ένα σημείο,μετά το 2011 που απειλήθηκε από τιςεξελίξεις στην Ισπανία και την Ιταλία,που αρχίζουν να φαίνονται τα όρια της.

Οι αποφάσεις της ΕΚΤ για αγορά τίτ-λων (καλυμμένων ομολόγων και τίτλωνABS) πως τοποθετούνται σε σχέση μεαυτή τη διαπίστωση που κάνεις;

Νομίζω ότι για να έχουμε ευρύτερη ει-κόνα πρέπει να τοποθετήσουμε τις απο-φάσεις τη ΕΚΤ σε μία ευρύτερη προ-οπτική. Κατ’ αρχή να έχουμε υπόψη μαςότι τα διάφορα προγράμματα αγοράς τίτ-λων που έχει ανακοινώσει η ΕΚΤ δε συγ-κρίνονται σε έκταση με τα αντίστοιχαπρογράμματα της Αμερικανικής Κεντρι-κής Τράπεζας (FED) ούτε της αντίστοι-χης Ιαπωνικής. ∆εύτερο, παρά αυτό τονπεριορισμό, ο ρόλος της ΕΚΤ αποδείχ-θηκε καταλυτικός ώστε να αποτραπεί ηανάγκη διακρατικής χρηματοδότησηςτης Ισπανίας ή της Ιταλίας που βρέθη-καν στα πρόθυρα αυτής της ανάγκης τονΑύγουστο του 2011. Αυτό αποτράπηκεκυρίως λόγω του σήματος που έδωσε ηΕΚΤ ότι θα αντιμετωπίσει το πρόβλημαπου προέκυψε. Τρίτο, παρά την ευρείααγορά τίτλων από την ΕΚΤ από τις ευ-ρωπαϊκές τράπεζες παρουσιάζεται μεί-ωση του δανεισμού από αυτές. Τα “χρή-ματα” που παίρνουν από την ΕΚΤ κατευ-θύνονται στην αγορά τίτλων, κυρίωςεκτός ευρωζώνης. Αυτο εν μέρει είναιαναμενόμενο λόγω της κακής κατάστα-σης των ευρωπαϊκών τραπεζών και τουμε ιδιωτικοοικονομικά κριτήρια τρόπουλειτουργίας τους αλλά προφανώς δενβοηθά την καταπολέμηση των υφεσια-κών τάσεων που προκαλεί η ευρωπαϊκήπολιτική διαχείρισης της κρίσης.Ωστόσο το κριτήριο ότι οι τράπεζες χρει-άζονται για να έχουν κέρδη και όχι απλάγια να χρηματοδοτούν την οικονομίααποτελεί βασικό πυρήνα της ακολου-θούμενης πολιτικής. Τέταρτο, οι υφε-σιακές τάσεις και ο κίνδυνος αποπλη-θωρισμού ο οποίος θα αυξήσεις περισ-σότερο το δημόσιο και το ιδιωτικό χρέοςενώ θα έχει περαιτέρω συνέπειες στη δα-πάνη (“γιατί να αγοράσεις τώρα αν οιτιμές πέφτουν;”) και επομένως και στηνενίσχυση υφεσιακών τάσεων. Με αυτάδεδομένα η κίνηση της ΕΚΤ (με πλει-οψηφία όπως μαθαίνουμε) έρχεται νααπαλύνει τους κινδύνους από τις οικο-νομικές ταραχές που έρχονται στην ευ-ρωζώνη αυτή τη χρονιά.

Τι εννοείς;Πρώτα-πρώτα πρέπει να εκτιμήσουμε

ότι πάλι πρόκειται για ενα πρόγραμμαπου η ανακοίνωσή του έχει κατά κύριολόγο συμβολικό χαρακτήρα και περιορι-σμένη αποτελεσματικότητα. Περιορι-σμένη αποτελεσματικότητα επειδή είναι

μικρού μεγέθους σε σχέση με τις ανάγ-κες που υπάρχουν και έρχεται να καλύ-ψει κυρίως δυσκολίες των τραπεζών καιτων ασφαλιστικών εταιρειών. Επίσης,επειδή όπως κατέδειξε η ίδια η κρίσητου 2008 ο μηχανισμός μετάδοσης τωνστόχων που έχουν τα μέτρα που παίρ-νουν οι Κεντρικές Τράπεζες στη συμπε-ριφορά των χρηματοπιστωτικών ιδρυμά-των και γενικότερα της οικονομίας, είναιατελής και οιονεί αναποτελεσματικόςαπό πολλές όψεις, ενώ ειδικά στην Ε.Εθα δράσει σε ένα μη-ενιαίο περιβάλλον,διαμορφώνοντας για παράδειγμα διαφο-ρετικά επιτόκια δανεισμού ανα χώρα.Τέλος, το σημαντικότερο, επειδή η πολι-τική που μπορεί να ακολουθήσει η ΕΚΤ,χωρίς ευρύτατες αλλαγές, δεν μπορεί νααντιμετωπίσει την ανεργία, την αποε-πένδυση και άλλες όψεις της οικονομι-κής ζωής που απαιτούνται άλλοι θεσμοίκαι μηχανισμοί να λειτουργήσουν: γιαπαράδειγμα η επεκτατική δημοσιονο-μική πολιτική στις σημερινές συνθήκεςδεν υποκαθίσταται από τη νομισματικήπολιτική.

∆εν μπορούν οι κυβερνήσεις να δια-γνώσουν αυτήν την κατάσταση και ναδράσουν κατάλληλα;

Για να απαντήσω στο ερώτημα να ξε-κινήσουμε από μία διαπίστωση που θατο κάνει ακόμη εντονότερο ως ερώτημα.Η Γερμανία εμφάνισε απροσδόκητηύφεση. Ωστόσο δεν είναι μόνο αυτό.Τόσο στη Γερμανία όσο και σχεδόν σεόλες τις χώρες της ευρωζώνης, παρου-σιάζεται μείωση στις ακαθάριστες επεν-δύσεις παγίου κεφαλαίου – σε ένα βα-σικό στοιχείο που αφορά τις δυνατότη-τες οικονομικής μεγέθυνσης). Οι επεν-δύσεις είναι σε χαμηλότερα επίπεδα(γιατην ευρωζώνη κατά 17%) από τις αντί-στοιχες προ κρίσης. Αυτά, αλλά καιάλλα στοιχεία υποδεικνύουν ότι από τηνακολουθούμενη πολιτική όλοι έχουναπώλειες, ακόμη και η Γερμανία. Πρό-κειται για μία διαπίστωση που προφα-νώς αντίκειται στη μυθολογική απεικό-νιση της κατάστασης στην ευρωζώνη ως

ενα οικονομικό πόλεμο κυριαρχίας τηςΓερμανίας έναντι των υπολοίπων, μίααπεικόνιση η οποία διαπράττει το κλασ-σικό λάθος αντιστροφής των αποτελε-σμάτων και των αιτιών -καθιστά δευτε-ρογενή δυνατά/πιθανά αποτελέσματα σεαιτίες.

Στις χώρες που ακολουθήθηκαν στα-θεροποιητικά προγράμματα το μερίδιοτης εργασίας στο συνολικό προϊόν (τηνακαθάριστη προστιθέμενη αξία που πα-ράγεται κάθε έτος) μειώθηκε, για παρά-δειγμα στην Ελλάδα από το 40% στο 36%και στην Ισπανία από το 53% στο 50%.

Αυτή η μείωση σημαίνει άμεσα αύξησητου περιθωρίου κέρδους των επιχειρή-σεων. Αυτό, μαζί με τις μεταβολές σεστοιχεία του κοινωνικού κράτους και τημεταβολή ισχύος αποτελούν τα κύριααποτελέσματα αυτής της πολιτικής.

Για να καταλάβουμε αυτήν την πολι-τική δε χρειάζεται να στραφούμε σε θε-ωρίες ανορθολογικότητας. Η ρίζα παρα-γωγής αυτής της πολιτικής βρίσκεταιστις μόνιμες επιδιώξεις των νεοφιλελεύ-θερων δυνάμεων στην Ευρώπη, γιααπαλλαγή από το κοινωνικό κράτος καιτη σχετική ισχύ των μισθωτών τάξεωνπου είχε κληροδοτήσει η ιστορική κί-νηση στις ευρωπαϊκές κοινωνίες (οι “δυ-σκαμψίες” της Ευρώπης). Προφανώςαυτή η σύλληψη αντιμετωπίζει την κρίσηαπλά ως ευκαιρία, η ύφεση η οποία θαγεννήσει ανεργία και θα αναγκάσει τιςμισθωτές τάξεις στην υποταγή, και προ-φανώς δεν έχει να κάνει με την αντιμε-τώπιση της τρέχουσας κρίσης (αφουαυτή κυρίως της παράγει στην έκτασηκαι τη μορφή που υπάρχει) αλλά ίσως μεκάποιες πλευρές της επόμενης μείζοναςκρίσης. Αυτή η πολιτική στηρίζεται στονκοινωνικό και πολιτικό συσχετισμό δυ-νάμεων (ο “πολιτικός κίνδυνος”) καιαπό αυτόν εξαρτάται, με κριτήριο τηστάθμιση βραχυχρόνιων απωλειών σεσχέση με τα μακροχρόνια κέρδη.

Σε σχέση με την περίοδο που έρχεταιβλέπουμε για παράδειγμα ότι οι διπλέςστρατηγικές που υιοθετήθηκαν στην Ιτα-λία και τη Γαλλία (είναι χαρακτηριστικότων στοχεύσεων η απελευθέρωση τωνμαζικών απολύσεων και η αλλαγή τουασφαλιστικού ως βασικοί στόχοι), οιοποίες στοχεύουν στην πρωτογενή ανα-διανομή του εισοδήματος είς βάρος τωνμισθωτών στρωμάτων συνδυαζόμενες μεμία δευτερογενή αναδιανομή που θα ενι-σχύει τα δημόσια οικονομικά ωθούνταιστο πολιτικό όριό τους. Αλλά δεν πρέπεινα αφήσουμε έξω από το κάδρο των εξε-λίξεων ούτε το Βέλγιο, ούτε την Ολλαν-δία με το υψηλό ιδιωτικό χρέος.

Ας περάσουμε στο ζήτημα του ελληνι-

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΜΕ ΤΟΝ ΟΙΚΟΝΟΜΟΛΟΓΟ ΣΠΥΡΟ ΛΑΠΑΤΣΙΩΡΑ

Συνέχιση της ύφεσης σημαίνει οικονομικές ταραχέςΗ κίνηση της ΕΚΤ επιχειρεί να απαλύνει τους κινδύνους που αντιμετωπίζει η ευρωζώνη

Συνεπώς, το μεγάλο ζή-τημα που έχουμε να αν-τιμετωπίσουμε είναι μεποιόν τρόπο η όλη συζή-τηση για το δημόσιοχρέος εντάσσεται σε μιασυζήτηση απαλλαγήςαπό το νεοφιλελευθερι-σμό, αναδιανομής εισο-δήματος, πλούτου καιισχύος υπέρ των μισθω-τών τάξεων. Αυτή είναιη συζήτηση, της οποίαςμία περιορισμένη παρά-μετρος αποτελεί η συζή-τηση για το δημόσιοχρέος.

“


κού χρέους και τη συζήτηση που φαίνε-ται να ανοίγει από το Νοέμβριο σχετικάμε μία πιθανή αναδιάρθωσή του. Πώςκρίνεις τις εξελίξεις και τα διάφορα σχέ-δια που τελευταία παρουσιάζονται;

Είναι νωρίς για να έχουμε μια ακριβήεκτίμηση των εξελίξεων με βάση τη δια-θέσιμη πληροφόρηση. Θέτοντας το γενι-κότερο πλαίσιο της συζήτησης πρέπει ναπαρατηρήσουμε, πρώτο, ότι η βιωσιμό-τητα του χρέους καθορίζεται από τη δυ-νατότητα - και τις προσδοκίες για αυτήτη δυνατότητα - να πληρώνει κάποιοςομαλά τις όποιες υποχρεώσεις του. Επο-μένως δεν εξαρτάται μόνο από το από-λυτο ύψος του χρέους αλλά από το από-λυτο ύψος του χρέους που πρέπει ναεξυπηρετηθεί κατ’ έτος (ενα χρέος 100που πρέπει να το πληρώσεις αύριο είναιδιαφορετικό από ενα χρέος 100 που πρέ-πει να το πληρώνεις μετά από 50 χρόνιαμε ρυθμό 2 κάθε χρόνο), από τους πό-ρους που δεσμεύονται για την αποπλη-ρωμή του και από τις δυνατότητες υλο-ποίησης αυτών που διαμορφώνουν τηνπροσδοκία ότι είναι δυνατό να καλύ-πτονται οι απαιτήσει και να βρίσκονταιοι πόροι..

Μία πρόταση απλά για επιμήκυνση τουχρόνου λήξης των δανείων και πτώσηςτων επιτοκίων δεν επιλύει το πρόβλημαβιωσιμότητας, απλά δημιουργεί κάποιοςβαθμούς ελευθερίας: από ενα απελπι-στικά ασφυκτικό “κορσε” σε ενα σκέτοασφυκτικό.

Καθ εαυτό το πρόβλημα βιωσιμότηταςτου δημόσιου χρέους στην Ελλάδα δενείναι ούτε ότι είναι υψηλό (που είναι αρ-κετά υψηλό) ούτε ότι σε σύγκριση μεάλλες χώρες έχει υψηλά τοκοχρεολύσιακάθε έτος (αν εξαιρέσουμε την περίοδο2021-2024 που θα πρέπει να καταβληθείένα υψηλό ποσό - το σύνολο των τοκο-χρεολυσίων για την περίοδο αυτή ανέρ-χεται σε 100 δισ,.). Ωστόσο ακόμη και τοχαμηλότερο ύψος τοκοχρεολυσίων γιατην επόμενη δεκαετία (αν εξαιρέσουμετο 2015 που ανέρχεται σε 21δισ. τα επό-μενα έτη είναι γύρω στα 13δισ. ανά έτοςμε δεδομένα τα επιτόκια) είναι υπερβο-λικό και δεν μπορεί να πληρωθεί χωρίςσημαντική κοινωνική βλάβη, για τις δε-δομένες συνθήκες της ελληνικής οικο-νομίας και κοινωνίας. Αυτοί οι πόροι ήμέρος τους θα μπορούσαν να κατευθυν-θούν την αντιμετώπιση των επειγόντωνκοινωνικών προβλημάτων, της ανεργίας,της υγείας, της παιδείας του ασφαλιστι-κού συστήματος, της δημιουργίας υπο-δομών για τον 21ο αιώνα κλπ..

Αυτό το ύψος των τοκοχρεολυσίωνπροβλέπεται να εξασφαλιστεί απόυψηλά πρωτογενή πλεονάσματα (ταοποία προκύπτουν από την υπερφορο-λόγηση των μισθωτών, φόρους τύπουΕΝΦΙΑ) και ιδιωτικοποιήσεις (δηλαδήαπό τις υποτιμημένες πωλήσεις πουαποτελούν νεα πιθανή πηγή “διαπλο-κής”). Στις σημερινές συνθήκες αυτός οτρόπος κρίνεται κάτι πέρα από αισιόδο-ξος ειδικά για ενα ισοζύγιο εσόδων καιδαπανών που προέρχεται με αυτόν τονκοινωνικά άδικο τρόπο.

Προφανώς η πρόταση που είχε κατα-θέσει ο ΣΥΡΙΖΑ ήδη από το 2011 για κού-ρεμα του δημόσιου χρέους κατά 50% πα-ραμένει επίκαιρη ωστόσο ας σκεφτούμεότι συζητάμε για το δημόσιο χρέος ενώβρίσκεται σε εξέλιξη μία πολιτική δια-χείρισης του ιδιωτικού χρέους.. Πολύσύντομα, το γεγονός ότι μέσω των ρυθ-μίσεων που διαρρέουν δεν δίνεται κα-νένα κίνητρο για το κούρεμα των στεγα-

στικών δανείων ενω μέσω των κινήτρωνγια τα επιχειρηματικά δάνεια αποφασί-ζουν οι τράπεζες για το ποιές επιχειρή-σεις θα πτωχεύσουν και ποιές όχι δημι-ουργεί ενα πολύ μεγάλο κοινωνικό ζή-τημα. Αν πάρουμε υπόψη, το χρηματο-δοτικό κενό του προγράμματος, του γε-γονότος ότι τα επόμενα χρόνια προβλέ-πονται υψηλότερα πρωτογενή πλεονά-σματα καταλαβαίνουμε ότι η όποια συ-ζήτηση για το δημόσιο χρέος αναγκαίαεμπλέκει το σύνολο των ζητημάτων.

Πού καταλήγεις δηλαδή;Συνεπώς, το μεγάλο ζήτημα που

έχουμε να αντιμετωπίσουμε είναι μεποιόν τρόπο η όλη συζήτηση για το δη-μόσιο χρέος εντάσσεται σε μια συζήτησηαπαλλαγής από το νεοφιλελευθερισμό,αναδιανομής εισοδήματος, πλούτου καιισχύος υπέρ των μισθωτών τάξεων. Αυτήείναι η συζήτηση, της οποίας μία περιο-ρισμένη παράμετρος αποτελεί η συζή-τηση για το δημόσιο χρέος.

Γενικότερα για τις ηγεμονικές τάξεις,ο μόνος κίνδυνος είναι ο πολιτικός κίν-δυνος, ο οποίος πιστεύουν ότι είναι δια-χειρίσιμος μετά και την σχετική σταθε-ροποίηση του κοινωνικού κλίματος στηνΕλλάδα. Ωστόσο υπάρχει μία προφανήςπολιτική αλλαγή που έχει συμβεί καιοδηγεί ένα κόμμα της αριστεράς στη κυ-βέρνηση ενός κράτους μέλους της ευρω-ζώνης που καθιστά το μέλλον ανοιχτό.

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΜΕ ΤΟΝ ΟΙΚΟΝΟΜΟΛΟΓΟ ΣΠΥΡΟ ΛΑΠΑΤΣΙΩΡΑ

Συνέχιση της ύφεσης σημαίνει οικονομικές ταραχέςΗ κίνηση της ΕΚΤ επιχειρεί να απαλύνει τους κινδύνους που αντιμετωπίζει η ευρωζώνη

ΣΧΟΛΙΟ ΤΟΥ ΓΙΑΝΝΗ ΒΑΡΟΥΦΑΚΗ

Το Βερολίνο δεν θέλεινα ενθαρρύνει Παρίσι και Ρώμη

Αμέσως μετά τη δήλωση Ντράγκι, σύμφωνα με την οποία ο περιορισμός της δημοσιονομικήςλιτότητας θα βοηθούσε τη γενικότερη κατάσταση της ευρωπαϊκής οικονομίας, δήλωση πουπροκάλεσε την άμεση αντίδραση της Μέρκελ, η «Εποχή» ζήτησε από τον καθηγητή Γιάννη Βαρουφάκηένα σχόλιο για τη στάση αυτή του Βερολίνου. Ο Γ. Βαρουφάκης μας έδωσε την ακόλουθη απάντηση:

«Από το καλοκαίρι του 2012, τότε που ο κ. Ντράγκι παρενέβη για να σταματήσει το «ξήλωμα» τουευρώ με τρόπο που ήρθε πολύ κοντά στο να παραβιάσει το καταστατικό της ΕΚΤ, η γερμανικήκυβέρνηση κρατά μια επιμελώς επαμφοτερίζουσα στάση απέναντι στον κ. Ντράγκι και στην ΕΚΤ. Επίτης ουσίας, τον στηρίζει και εγκρίνει κάθε του κίνηση πριν εκείνος την κάνει. Όμως, παράλληλα, ήαμέσως μετά, αφήνει να διαρρεύσουν (ή προβαίνει σε) προειδοποιήσεις προς την ΕΚΤ, μερικές φορέςμάλιστα και σε αρνητικές τοποθετήσεις επί των πολιτικών της ΕΚΤ. Την ίδια ακριβώς στιγμή, ηΜπούντεσμπανκ εξαπολύει μετωπικές επιθέσεις εναντίον του κ. Ντράγκι και της ΕΚΤ.

Αυτή η διφορούμενη και αντιφατική γερμανική στάση απέναντι στην ΕΚΤ είναι προσεκτικάσχεδιασμένη, ώστε να επιτρέπει από την μια μεριά στην ΕΚΤ να κάνει τα ελάχιστα που απαιτούνται για να μην καταρρεύσει τοευρώ, αλλά, από την άλλη, να μην αφήνει περιθώριο στο Παρίσι και στη Ρώμη (πόσο μάλιστα στους «ισχνότερους» εταίρους)να τρέφουν ρεαλιστικές ελπίδες για μια εντυπωσιακή αλλαγή της γερμανικής πολιτικής απέναντι στην ευρωζώνη και στηβαθειά οικονομική κρίση που αυτή προκαλεί.»


Τη συνέντευξη πήρε η Ιωάννα ∆ρόσου

Από 1 Σεπτέμβρη αναλάβατε και επί-σημα τη διοίκηση της περιφέρειας. Οαπολογισμός της απερχόμενης περιφε-ρειακής αρχής ήταν διθυραμβικός.Έχετε πλέον εικόνα για το κατά πόσοόσα παρουσίασε ο κ. Σγουρός ευστα-θούν;

Με δεδομένο ότι ο απελθών περιφε-ρειάρχης δεν προέβη σε λεπτομερή ενη-μέρωση της νέας περιφερειακής αρχής,βρισκόμαστε σήμερα στα πρώτα βήματααναφορικά με τη διαπίστωση της κατά-στασης, οικονομικής και διοικητικής,στην οποία βρίσκεται η μεγαλύτερη πε-ριφέρεια της χώρας. Έχουμε προχωρή-σει στην αποστολή επιστολών προς τουςδιευθυντές των διευθύνσεων για ενημέ-ρωση και κατάθεση προτάσεων. Προχω-ράμε με συνέπεια και σταθερότητα σεμια πρώτη καταγραφή της κατάστασης– μιας κατάστασης δύσκολης, με γρα-φειοκρατικά προσκόμματα, εκκρεμείςυποθέσεις μηνών… Θα πάρει χρόνο,αλλά δεν θα μείνει τίποτε στη σκιά. Γιατίοι πολίτες οφείλουν να γνωρίζουν ενδε-λεχώς και λεπτομερειακά το πώς λει-τουργούσε η μεγαλύτερη περιφέρεια τηςχώρας.

Οι δικές μας προτεραιότητες

Η πρόταση για τη διαχείριση των κον-δυλίων του ΕΣΠΑ έχει εγκριθεί από τηνπροηγούμενη περιφερειακή αρχή καιέχει σταλεί στην ΕΕ προς επικύρωση. Σεαυτή εμπεριέχονται μεγάλα έργα βιτρίνα(αυτοκινητόδρομοι, παράκτιο μέτωπο,πίστα F1 κ.λπ.) Θα παρέμβετε ώστε ναυπάρξει αναδιανομή των κονδυλίωνπροκειμένου να εφαρμόσετε την κοινω-νική πολιτική για την οποία δεσμευτή-κατε;

Στις 24 Ιουλίου, λίγες ημέρες δηλαδήμετά από την υποβολή στην Κομισιόντου ΠΕΠ Αττικής, απέστειλα προς τονΓιοχάνες Χαν, τον επίτροπο αρμόδιο γιατην Περιφερειακή πολιτική της ΕΕ, επι-στολή σχετικά με το Πρόγραμμα 2014 –2020, στην οποία τονίζω ότι η νέα περι-φερειακή αρχή θα καταθέσει, εντός τωνπροθεσμιών, τις δικές της προτεραιότη-

Προχωράμε μεσυνέπεια καισταθερότητα σε μιαπρώτη καταγραφή τηςκατάστασης – μιαςκατάστασης δύσκολης,με γραφειοκρατικάπροσκόμματα,εκκρεμείς υποθέσειςμηνών… Θα πάρειχρόνο, αλλά δεν θαμείνει τίποτε στη σκιά.

“Μία βδομάδα έχει περάσει απότην ανάληψη των καθηκόντωντης από τη νέα περιφερειακήαρχή και τα ζητήματα που έχεινα διαχειριστεί η «∆ύναμηΖωής» είναι ακόμααχαρτογράφητα, καθώς ο κ.Σγουρός απέφυγε τη λεπτομερήενημέρωση επ’ αυτών.Συζητάμε με την Ρένα ∆ούρουγια τα νέα της καθήκοντα καιτους άμεσους στόχους της νέαςπεριφερειακής αρχής.

Πέντε «πικρές» αλήθειες για τοπαρόν και το μέλλον της αγο-ράς εργασίας και του –εναπο-

μείναντος- Συστήματος ΚοινωνικήςΑσφάλισης, εμπεριέχονται στη νέα έκ-θεση του Ινστιτούτου Εργασίας τηςΓΣΕΕ (ΙΝΕ – ΓΣΕΕ) για την ελληνική οι-κονομία και την απασχόληση. Με τουςεργαζομένους και δη τους μισθωτούς(όσους… απέμειναν) να «μετρούν» σταεισοδήματα τους απώλειες της τάξηςτου 50% από το 2009 μέχρι σήμερα, καιτο Σύστημα Κοινωνικής Ασφάλισης ναμπαίνει σε «τροχιά θανάτου» το 2016,όλα δείχνουν ότι η ασκούμενη πολιτικήοδηγεί σε ακόμη χειρότερες μέρες τηνπλειονότητα της κοινωνίας.

Το αισιόδοξο μήνυμα που προκύπτειαπό την έκθεση του ΙΝΕ είναι ότι η πο-λιτική των μνημονίων δεν είναι «μονό-δρομος», όπως τα κυβερνητικά στελέχηισχυρίζονται. Ενδεικτικά αναφέρεταιότι ακόμη και σήμερα, είναι δυνατή καιθα προκαλέσει ευρύτερα θετικές επι-πτώσεις, η αύξηση – επαναφορά τουεπιπέδου των κατώτατων μισθών απότα 586 ευρώ το μήνα μεικτά στα 751ευρώ (ποσό στο οποίο ανέρχονταν πριντην Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένουτης κυβέρνησης Παπαδήμου που τουςμείωσε από τον Φεβρουάριο του 2012κατά 22%).

Πιο αναλυτικά, τα βασικά συμπερά-σματα της έκθεσης του ΙΝΕ – ΓΣΕΕ,όπως τα παρουσίασε στη Θεσσαλονίκη,την περασμένη Πέμπτη, ο επιστημονι-κός διευθυντής του Ινστιτούτου ΣάββαςΡομπόλης, έχουν ως εξής:

Οι μισθοί «κουρεύτηκαν»κατά 43 δισ. ευρώ

Οι μειώσεις του μέσου πραγματικούμισθού και της απασχόλησης συρρι-κνώνουν το διαθέσιμο πραγματικό ει-σόδημα των νοικοκυριών που προέρχε-ται από εργασία. Στη διάρκεια των ετών2010 - 2013, σε τρέχουσες τιμές, οι απο-δοχές εργασίας μισθωτών και αυτοαπα-σχολούμενων μειώθηκαν κατά 41 δισ.ευρώ και πρόκειται να μειωθούν κατάπερίπου δύο επιπλέον δισ. ευρώ το2014.

Η αγοραστική δύναμη των μέσων

αποδοχών ανά μισθωτό την πενταετία2010-2014 μειώθηκε κατά 23%, με απο-τέλεσμα στο τέλος του 2014 να επι-στρέψει στα επίπεδα του έτους 1995. Ηαγοραστική δύναμη του μέσου ακαθά-ριστου μισθού στην Ελλάδα το 2014,ανέρχεται στα 2/3 της αντίστοιχης αγο-ραστικής δύναμης στην ΕΕ-15.

Οι μέσες ετήσιες μεικτές (ακαθάρι-στος μισθός και εισφορές εργοδότη)αποδοχές σε ευρώ στην Ελλάδα ανάαπασχολούμενο κατά το 2014 είναι μι-κρότερες από αυτές της Σλοβενίας καιτης Κύπρου (όπου, επίσης, έχει μειωθείο πραγματικός μισθός) και ανέρχονταισε 21.930 ευρώ, έναντι περίπου 35.000στην Ισπανία, 39.000 στην Γερμανία,49.000 στην Γαλλία και 45.000 ευρώστην Ιρλανδία.

Η ζήτηση επέστρεψε στο… 1990

Η μείωση του όγκου της εγχώριας ζή-τησης την πενταετία 2009 - 2013 κατάτο 1/3, συνέβαλλε στην υποχώρησή τουκατά 14 χρόνια, δηλαδή στα επίπεδατου 1998. Συγκεκριμένα, κατά την υπόεξέταση πενταετία, η μείωση που πα-ρουσίασε η εγχώρια ζήτηση στην Ελ-λάδα έναντι των 37 κυριότερων αντα-γωνιστριών χωρών ανήλθε σε 32,4%επαναφέροντας το σχετικό δείκτη σεεπίπεδα χαμηλότερα από τα αντίστοιχατου 1990.

Χάθηκαν ένα εκατομμύριοθέσεις εργασίας

Το αποτέλεσμα των πολιτικών απο-διάθρωσης της αγοράς εργασίας στηνΕλλάδα σε συνδυασμό με την περιστολήτης ζήτησης και της αγοραστικής δύνα-μης είναι η μείωση (2010 - 2013) τουαριθμού των απασχολουμένων κατά20% (930.000 άτομα), ως επακόλουθοτης μείωσης του προϊόντος, αποδει-κνύοντας τη συσχέτιση των δύο μετα-βλητών (ΑΕΠ και απασχόληση) που μει-ώθηκαν κατά 23% και κατά 20%, αντί-στοιχα. Το υπόλοιπο τμήμα της μεί-ωσης του προϊόντος προήλθε από τηνμείωση της παραγωγικότητας της εργα-σίας.

Το Ασφαλιστικό «πεθαίνει»το 2016

Όπως αναφέρεται στην έκθεση τουΙΝΕ – ΓΣΕΕ, το οριακό έτος στην εξέ-λιξη των αποθεματικών του ΣΚΑ από το2014 μετατοπίστηκε για το 2016, δη-λαδή μόνο κατά δύο χρόνια, παρά τιςδραστικές περικοπές συντάξεων, (κύ-ριων και επικουρικών), τις μειώσεις τουεφάπαξ, την αύξηση των ορίων ηλικίαςσυνταξιοδότησης, τη μείωση της κρατι-κής επιχορήγησης και τις ενοποιήσειςτων ασφαλιστικών ταμείων.

Ενδεικτική της κατάστασης που επι-κρατεί σε ό,τι απέμεινε από το ΣύστημαΚοινωνικής Ασφάλισης είναι η δήλωσητου επιστημονικού διευθυντή του ΙΝΕ –ΓΣΕΕ Σ. Ρομπόλη, ο οποίος, στο πλαί-σιο παρουσίασης της έρευνας, την Πέμ-πτη 4 Σεπτεμβρίου, τόνισε ότι «ακόμηκαι αν καταργηθούν οι συντάξεις το σύ-στημα θα παραμείνει ελλειμματικό»!

Η οριακή ισορροπία εισροών -εκροών του Ασφαλιστικού κατά την πε-ρίοδο 2014 - 2015 και από το τέλος του2015 και μετά (το 2016), σύμφωνα μετην έκθεση του ΙΝΕ, ανατρέπεται μεαποτέλεσμα η ρευστότητα (4,5 δισ.ευρώ το αποθεματικό κεφάλαιο τουΣΚΑ, το 2013) και η βιωσιμότητά του νααπαιτούν (!) πρόσθετους πόρους: 950εκατ. ευρώ το 2016, 1,88 δισ. ευρώ το2017, 2,14 δισ. ευρώ το 2018, 2,4 δισ.ευρώ το 2019 και 2,67 δισ. ευρώ το2020.

Στα επίπεδα του 2000 το ΑΕΠ

Κατά το 2013 το ΑΕΠ της ελληνικήςοικονομίας υποχώρησε κατά 3,9%, επι-πλέον. Η μείωση προστέθηκε στις απώ-λειες της πενταετίας 2008 - 2012 πουανέρχονται ήδη σε 1/5 του ακαθόριστουεγχώριου προϊόντος. Έτσι, η σωρευτικήμείωση του ΑΕΠ σε σταθερές τιμές,κατά την εξαετία 2008 - 2013 ανήλθε σε23,5% και κατά την επταετία 2008-2014θα έχει ανέλθει σε 23,2%. Το ΑΕΠ ανάκάτοικο σε σταθερές τιμές, δηλαδή ωςαγοραστική δύναμη, θα παραμείνεικατά το 2014 στα επίπεδα του 2000.

Νάσος Χατζητσάκος

Με τους εργαζομένους να«μετρούν» στα εισοδήματατους απώλειες της τάξηςτου 50% από το 2009 μέχρισήμερα, και το ΣύστημαΚοινωνικής Ασφάλισης ναμπαίνει σε «τροχιά θανά-του» το 2016, όλα δείχνουνότι η ασκούμενη πολιτικήοδηγεί σε ακόμη χειρότε-ρες μέρες την πλειονότητατης κοινωνίας.

“

ΕΤΗΣΙΑ ΕΚΘΕΣΗ ΤΟΥ ΙΝΕ ΓΣΕΕ ΓΙΑ ΤΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗ

Έτος θανάτου γιατις συντάξεις το 2016

Του

∆ημ

ήτρη

Πετ

σετί

δη


τες. Προτεραιότητες που κινούνται στηνκατεύθυνση του προγράμματος της «∆ύ-ναμης Ζωής». ∆ηλαδή στην κατεύθυνση«ενός νέου μοντέλου ανάπτυξης» με έμ-φαση στη «δημιουργία απασχόλησης,τον αγώνα κατά του κοινωνικού απο-κλεισμού, την κοινωνική προστασία, τηνυποστήριξη των μικρομεσαίων επιχειρή-σεων, την καινοτομία και την έρευνα μεκοινωνικούς στόχους, μια νέα μετανα-στευτική πολιτική, την οικολογική δια-χείριση των φυσικών πόρων, έναν νέοτρόπο διαχείρισης των απορριμμάτων».

Ανάμεσα στα έργα που έχουν εγκριθείκαι έχουν πάρει το δρόμο της δημοπρά-τησης είναι η πεζοδρόμηση της Πανεπι-στημίου, ένα έργο το οποίο έχει συζητη-θεί πολύ για το κατά πόσο είναι ανα-γκαίο αλλά και αποδοτικό όσον αφοράτους στόχους του. Μάλιστα το συγκεκρι-μένο έργο αφορά το μεγαλύτερο ποσο-στό του ΕΣΠΑ. Συμφωνείτε με την υλο-ποίησή του;

∆εν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι τοκέντρο της πρωτεύουσας πρέπει να αλ-λάξει. Το κρίσιμο όμως ζήτημα είναιαυτή η αλλαγή, πρώτον, να προκύψειμέσα από ανοικτή διαβούλευση με όλουςτους κοινωνικούς και επιστημονικούςφορείς και, δεύτερον, να λειτουργήσειπρος όφελος της κοινωνικής συνοχής,μέσα από την αναζωογόνηση της οικο-νομικής καρδιάς της πόλης, που με τησειρά της θα τροφοδοτεί τους «πνεύμο-νές» της, δηλαδή τις γειτονιές τηςπόλης. ∆ιαφορετικά θα έχουμε να κά-νουμε με μια επιφανειακή προσέγγισηβιτρίνας, όπου τα πάντα, στην καλύτερηπερίπτωση –και αντιλαμβάνεστε ότι τολέω αυτό όχι επιχαίροντας αλλά με πι-κρία-, θα στοχεύουν στον… τουρίστα καιτον περαστικό. Σε βάρος του μόνιμουκατοίκου. Πρόκειται για μια στρεβλή αν-ταγωνιστική λογική που λειτουργεί εντέ-λει σε βάρος της πόλης. Έργα λοιπόνόπως αυτό που αναφέρατε, πρέπει ναδιασφαλίζουν αφενός τη λαϊκή ιστορι-κότητα του κέντρου και, αφετέρου, ναανταποκρίνονται σε μια πόλη σύγχρονη,ανοικτή, με κοινωνικές υποδομές, φι-λική προς τους πεζούς, τους ποδηλάτες,τους χρήστες Μέσων Μαζικής Μεταφο-ράς. Μια πόλη δηλαδή για τους κατοί-κους της και όχι για ιλουστρασιόν πε-ριοδικά.

Η Περιφέρεια ως ανοιχτό βιβλίο

Οι πολίτες θα είναι συμμέτοχοι είναιμία από τις βασικές δεσμεύσεις της ∆ύ-ναμης Ζωής για τον τρόπο που θα δια-χειριστεί την περιφέρεια. Πώς θα γίνειαυτό;

Ανοίγοντας την Περιφέρεια στους πο-λίτες και τους προβληματισμούς, τιςιδέες και τις προτάσεις τους. Αλλά καιτις αντιρρήσεις τους. Την κριτική τους.Μια μικρή γεύση αυτής της προσέγγισηςτην είδαμε κατά την πρώτη δημόσια δια-βούλευση στην πλατεία του Γραμματι-κού, με θέμα το νέο μοντέλο διαχείρισηςτων απορριμμάτων. Η επιτυχία αυτήςτης συγκέντρωσης, με τη μεγάλη συμμε-τοχή πολιτών ένα σαββατόβραδο, κατέ-δειξε την ορθότητα της επιλογής ναδοθεί ο λόγος στους πολίτες. Και έτσι θασυνεχίσουμε σε όλα τα ζητήματα. Με δη-μοκρατία, διαφάνεια, διαβούλευση και

συμμετοχή. Η Περιφέρεια δεν θα λει-τουργεί «κεκλεισμένων των θυρών».Αλλά ως ανοικτό βιβλίο, στο οποίο οιπολίτες θα γράφουν τα δικά τους κεφά-λαια.

Έχουν δημιουργηθεί πολλές δομές αλ-ληλεγγύης σε όλη τη χώρα. Πώς θα αξιο-ποιήσετε την εμπειρία αυτών προκειμέ-νου να σχεδιάσετε ένα πρόγραμμα κοι-νωνικής πολιτικής αλλά και πώς θα συμ-βάλλετε στην ενίσχυσή τους;

Οι δομές αλληλεγγύης, τα κοινωνικάιατρεία, φαρμακεία, παντοπωλεία, η δια-νομή τροφής, όλα, είναι σπουδαίες υπο-θέσεις, τις οποίες η Περιφέρεια θα υπο-στηρίξει με όλες της τις δυνάμεις. Πα-ράλληλα, όπως έχω πει και προεκλο-γικά, το θέμα για τη νέα περιφερειακήαρχή είναι η ανάπτυξη εκείνων των πο-λιτικών που θα τροφοδοτήσουν την ανά-πτυξη και την απασχόληση. ∆ηλαδή ταμόνα μέσα σταθερής διασφάλισης τηςκοινωνικής συνοχής. Τις πολιτικές πουδεν θα προσθέσουν νέους ανέργους,άστεγους και άπορους στους ήδη υπάρ-χοντες.

Η συνεργασία της περιφερειακήςαρχής με την κυβέρνηση είναι σε κάθεπερίπτωση αναγκαία. Πώς και με ποιουςόρους θα γίνει αυτή ώστε να μην οπι-σθοχωρήσετε στις θέσεις και τις δεσμεύ-σεις σας;

Στο δίδυμο κεντρική κυβέρνηση – πε-ριφέρεια, οι δύο πόλοι κάθε άλλο παράισότιμοι είναι. Η κεντρική εξουσία έχειπάντα την τάση να εκβιάζει την αυτοδι-οίκηση. Και τούτο ισχύει ιδιαίτερα για τησημερινή κυβέρνηση που λειτουργεί ωςτοποτηρητής των συμφερόντων των δα-

νειστών της χώρας και όχι των πολιτών.Στο πλαίσιο αυτό, η περιφέρεια Αττικήςθα λειτουργήσει στο πλευρό των πολι-τών, προκειμένου να διασφαλίσει το μά-ξιμουμ όσων δικαιούνται.

Μικρές αλλά σημαδιακέςενέργειες

Η περιφέρεια έχει πλείστες αρμοδιό-τητες και όλοι περιμένουν κάτι από τηνέα περιφερειακή αρχή. Ποια θα είναιεκείνα τα μικρά έργα που θα προτάξετε;

Στη μνημονιακή περίοδο που ζούμε, μετις πολιτικές λιτότητας να έχουν κατα-κερματίσει την κοινωνία και ακυρώσειβασικά αγαθά, όπως η υγεία και η παι-δεία, οι προσδοκίες από μια διαφορε-τική διακυβέρνηση στην περιφέρεια Ατ-τικής, είναι δικαιολογημένα υψηλές. Οιαλλαγές λοιπόν που θα κάνουμε, με τουςπολίτες στο πλευρό μας, θα ξεκινήσουναπό τα μικρά, τα καθημερινά, εντός κιεκτός της περιφέρειας. Λόγου χάρη, τηνπρώτη μέρα, όταν διαπιστώσαμε ότι στογραφείο της περιφερειάρχη, η καθημε-ρινή αποδελτίωση του Τύπου γίνεται σεχαρτί, μαζί με τους εργαζόμενους στοΓραφείο Τύπου, πήραμε απόφαση αυτήνα γίνεται αποκλειστικά διαδικτυακά.Μετά, είδαμε ότι δεν γινόταν κανενός εί-δους ανακύκλωση υλικού, εγγράφων,κ.α., και δρομολογήσαμε ανάλογες ενέρ-γειες. Με μικρές αλλά σημαδιακές ενέρ-γειες, αλλάζουν οι νοοτροπίες. Παράλ-ληλα, θα υλοποιήσουμε ήδη ειλημμένεςαποφάσεις του Περιφερειακού Συμβου-λίου για κοινωνικά έργα, π.χ. στο Πέ-ραμα. Και ούτω καθεξής. Γιατί είμαστε

πεπεισμένοι ότι τα λεγόμενα «μικρά» θέ-ματα, κρίνουν εντέλει τα «μεγάλα»…

Η περιφέρεια Αττικής είναι η μόνη πουδεν έχει ορίσει λατομικές περιοχές,όπως προβλέπεται από το νόμο, με απο-τέλεσμα τα λατομεία Αττικής να λει-τουργούν με προσωρινή άδεια. Τι μέτραθα πάρετε ώστε να δοθεί τέλος στην κα-ταστροφή του περιβάλλοντος; Πώς θαυπερασπιστείτε τη δημόσια γη στεκόμε-νοι απέναντι στα ιδιωτικά και επιχειρη-ματικά συμφέροντα;

Η προστασία της δημόσιας γης συνι-στά διαφύλαξη της δημόσιας περιου-σίας, και ως εκ τούτου αποτελεί πρώτηπροτεραιότητα της νέας ΠεριφερειακήςΑρχής. Πρέπει πάση θυσία να αποφευχ-θεί η ανεξέλεγκτη εξόρυξη σε μικρά, ευ-καιριακά λατομεία, μέσα σε ένα γενικευ-μένο πλαίσιο άναρχης εξορυκτικής δρα-στηριότητας για κερδοσκοπικούς σκο-πούς. Η Αττική γη έχει ήδη λαβωθεί σο-βαρά από εξορυκτικές δραστηριότητεςσε Πεντέλη, Μαρκόπουλο, Σαλαμίνα καιαλλού ενώ δέχθηκε και πρόσφατοπλήγμα με την πρόσφατη απορρύθμισηπου επιφέρει το Ρυθμιστικό Σχέδιο Αττι-κής 2014 – 2010, το οποίο υπερψήφισε,την προηγούμενη περίοδο, η πλειοψη-φία ΠΑΣΟΚ και Ν∆, στο ΠεριφερειακόΣυμβούλιο. Η όποια απελευθέρωση τηςεξορυκτικής δραστηριότητας, στο βωμότης «διευκόλυνσης» ιδιωτικών συμφε-ρόντων στο όνομα μιας στρεβλής «ανά-πτυξης», πρέπει να καμφθεί προς όφε-λος της ποιότητας ζωής των πολιτών καιτου περιβάλλοντος.

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΜΕ ΤΗ ΡΕΝΑ ∆ΟΥΡΟΥ, ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΡΧΗ ΑΤΤΙΚΗΣ

Τα «μικρά» θέματακρίνουν τα «μεγάλα»Η περιφέρεια Αττικής θα λειτουργήσει στο πλευρό των πολιτών

Στο δίδυμο κεντρική κυβέρνηση – περιφέρεια, οιδύο πόλοι κάθε άλλο παρά ισότιμοι είναι. Ηκεντρική εξουσία έχει πάντα την τάση να εκβιάζειτην αυτοδιοίκηση. Και τούτο ισχύει ιδιαίτερα για τησημερινή κυβέρνηση.

“Τα στοιχείαδράσης μαςΤην επόμενη πενταετία η Αριστεράπρέπει να αποδείξει ότι μπορεί ναδιαχειριστεί την εξουσία. Όλοιβρίσκονται απέναντι αναμένονταςμε το δάκτυλο στη σκανδάλη. Ποιοείναι το όραμα της ∆ύναμης Ζωήςώστε να αποτελέσει ένα έμπρακτοπαράδειγμα ότι η Αριστερά μπορείνα τα καταφέρει; Η αξιόπιστη δράση, η συμφωνίαλόγων και έργων, ο σεβασμός τωνπολιτών, η δημοκρατία στην πράξη,είναι μερικά από τα στοιχεία τηςδράσης μας για την Αττική και τουςπολίτες, τους πολλούς και όχι τουςλίγους και τα συμφέροντά τους.∆εν πρέπει πάντως ναπαραβλέπουμε ότι η Περιφέρειαδεν είναι η χώρα. Και ότι η επιτυχίαή μη, δεν προδικάζει τη δράση μιαςκυβέρνησης με κορμό τον ΣΥΡΙΖΑ.Γιατί οι συνθήκες είναι πολύδιαφορετικές. Μια αριστερήκυβέρνηση θα έχει νααντιμετωπίσει, πέρα από τηδημοσιονομική πρόκληση, έναασταθές κι επικίνδυνο διεθνέςπεριβάλλον, με την ευρύτερηγειτονιά μας, στην ΑνατολικήΜεσόγειο και τη Μέση Ανατολή, ναβρίσκονται σε περίοδοπαρατεταμένου αναβρασμού.

•


Πολιτική απόφαση για απαξίωσητου Σ∆ΟΕ με αποτέλεσμα η υπη-ρεσία να μην μπορεί να ανταπο-

κριθεί στα καθήκοντά της, καταγγέλλειο ΣΥΡΙΖΑ, μετά την επίσκεψη του ΑλέξηΤσίπρα στα γραφεία του Σ∆ΟΕ την προ-ηγούμενη Πέμπτη.

Κατά τη διάρκεια της επίσκεψης δια-πιστώθηκαν σοβαρότατες ελλείψειςτόσο σε οργανωτικά θέματα όσο και σεζητήματα βασικής υποδομής. Χαρακτη-ριστικό παράδειγμα η έλλειψη προσωπι-κού (730 υπάλληλοι πανελλαδικά έναντι1500 προ Μνημονίου). Αποτέλεσμα τωνελλείψεων αυτών είναι η πλήρης αδυνα-μία ελέγχου μεγάλων υποθέσεων φορο-διαφυγής. Σύμφωνα με τον πρόεδρο τουΣΥΡΙΖΑ, οι αδυναμίες αυτές δεν είναιπροβλήματα υπηρεσιακού αλλά πολιτι-κού χαρακτήρα καθώς με αυτόν τοντρόπο η κυβέρνηση συντηρεί ένα άλλοθιγια να αφήνει ανέλεγκτη την φοροδια-φυγή των ισχυρών. Πιο χαρακτηριστικόπαράδειγμα αυτό της λίστας Λαγκάρντόπου το Σ∆ΟΕ έχει καταφέρει να ελέγξειμόνο 25 από τις 2062 υποθέσεις.

Ενδεικτική είναι η αναφορά του εκ-προσώπου Τύπου το κόμματος, ΠάνουΣκουρλέτη σε ραδιοφωνικές του δηλώ-σεις για το θέμα: «Όταν υπάρχουν ονό-ματα –για να λέμε τα πράγματα όπωςείναι- όπου συμπεριλαμβάνονται και συ-νεργάτες του πρωθυπουργικού περιβάλ-λοντος, όταν υπάρχουν μεγαλοεκδότεςμε όλη τους την οικογένεια –αυτά έχουνβγει στον Τύπο, εγώ δεν την έχω δει τηλίστα, αλλά γνωρίζετε κι εσείς από τηδημοσιογραφική έρευνα κατά καιρούς,και δεν έχουν διαψευστεί, ότι έχουνυπάρξει τέτοια ονόματα. Αντιλαμβάνε-στε λοιπόν ότι μάλλον υπάρχει πολιτικήσκοπιμότητα γιατί κινείται σαν τον κά-βουρα αυτή η έρευνα»

Επιπλέον, στην Κουμουνδούρου ση-μειώνουν, ότι η Λίστα Λαγκάρντ δενείναι η μοναδική περίπτωση που εκκρε-μεί, υπενθυμίζοντας ότι υπάρχουν του-λάχιστον οκτώ άλλες παρόμοιες υποθέ-σεις.Στο κόμμα της αξιωματικής αντιπο-λίτευσης δίνουν μεγάλο βάρος στην υπό-θεση της φοροδιαφυγής καθώς υπολογί-ζουν ότι σε περιόδους βαθιάς οικονομι-κής κρίσης κοστίζει στο ελληνικό δημό-σιο περισσότερα από 15 δις. Τονίζουνμάλιστα ότι οι επιλογές αυτές γίνονταιτην ώρα που η κοινωνία στραγγαλίζεταιαπό άδικους φόρους με πιο κραυγαλέοπαράδειγμα τον ΕΝΦΙΑ

Εντωμεταξύ, συνεχίστηκαν και αυτή τηβδομάδα οι συναντήσεις και διαβουλεύ-

σεις του ΣΥΡΙΖΑ με κοινωνικούς καιεπαγγελματικούς φορείς ενόψει της∆ΕΘ. Το βασικό συμπέρασμα που προ-κύπτει από τις συναντήσεις αυτής τηςβδομάδας είναι ότι «ο ΣΥΡΙΖΑ δεν είναιμε όλους» καθώς τόσο στη συνάντηση μετον ΣΕΒ όσο κυρίως σε αυτήν με τονΣΕΤΕ παρατηρήθηκαν αποκλίσεις καιδιαφωνίες των δύο πλευρών.

Ο ΣΥΡΙΖΑ δεν είναι με όλους

Οι επιτελείς του ΣΥΡΙΖΑ πάντως έμει-ναν πολύ ευχαριστημένοι τόσο από τιςσυναντήσεις με ΓΣΕΕ και Α∆Ε∆Υ όσο καιαπό αυτήν με το Προεδρείο του ΤΕΕ. Πιοσυγκεκριμένα, στις δύο συναντήσεις μετις αντιπροσωπείες της ΓΣΕΕ και τηςΑ∆Ε∆Υ, ο Αλέξης Τσίπρας, μεταξύάλλων, επεσήμανε την ανάγκη διαμόρ-φωσης μιας νέας κοινωνικής πλειοψη-φίας που θα στηρίξει την εθνική στρατη-γική της κυβέρνησης της Αριστεράς γιατην παραγωγική ανασυγκρότηση και τηνανάπτυξη, με ουσιαστική και ισχυρή δια-πραγμάτευση για βιώσιμη λύση στο πρό-βλημα δημόσιου χρέους που αντιμετωπί-ζει η χώρα. Παράλληλα, τόνισε ότι ταμέτρα που θα ακυρώνουν την εργατικήαντιμεταρρύθμιση που εφαρμόζει η κυ-βέρνηση είναι βασική προτεραιότητα γιατον ΣΥΡΙΖΑ και δεν τίθονται στο τραπέζιτης διαπραγμάτευσης με τους δανειστές.∆εσμεύτηκε εκ νέου για την επαναφοράτου κατώτατου μισθού στα 751 ευρώ γιαόλους και επανέλαβε την αντίθεση τουκόμματος στη διαθεσιμότητα και τιςαπολύσεις στο δημόσιο, σημειώνονταςπως η αποκατάσταση των απολυμένωναπό την κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ θα πραγ-ματοποιηθεί στο πλαίσιο της ανασυγ-κρότησης του δημόσιου τομέα.

Στη συνάντηση με το Προεδρείο τουΤεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδος (ΤΕΕ)συζητήθηκαν τα προβλήματα του κλά-δου, με κυρίαρχο αυτό της ανεργίας καιτης αδυναμίας καταβολής των ασφαλι-στικών εισφορών ασφαλιστικών εισφο-ρών. Ο Αλέξης Τσίπρας αναφέρθηκε,επίσης, στην ανάγκη αναβάθμισης τηςΤράπεζας Αττικής, στην οποία το ΤαμείοΣύνταξης των Μηχανικών ΤΣΜΕ∆Ε είναιο πλειοψηφών μέτοχος, σε τράπεζα υπόδημόσιο έλεγχο, εκτός του θεσμικούπλαισίου των συστημικών τραπεζών.Εξερχόμενος της συνάντησης ο πρό-εδρος του ΤΕΕ Χρήστος Σπίρτζης εξέ-φρασε την ικανοποίησή του καθώς «οΣΥΡΙΖΑ έδειξε θετικός στις προτάσειςμας» την ώρα που η κυβέρνηση αρνή-

θηκε ακόμα και να τις συζητήσει. Στις συναντήσεις πάντως με τους

αξιωματούχους του ΣΕΒ και του ΣΕΤΕδιαπιστώθηκαν διαφωνίες και διαφορε-τικές προσεγγίσεις. Κατά τη διάρκειατης συνάντησης με τον ΣΕΒ, ο ΑλέξηςΤσίπρας ανέλυσε τη στρατηγική του ΣΥ-ΡΙΖΑ για την έξοδο από την κρίση, πουπεριλαμβάνει την αποκατάσταση της ερ-γασιακής νομοθεσίας και του κατώτατουμισθού, την αναδιανομή εισοδήματοςπρος τα ευάλωτα κοινωνικά στρώματα,τη ρύθμιση των λεγόμενων «κόκκινωνδανείων» των τραπεζών για ελάφρυνσητων νοικοκυριών και των επιχειρήσεων.Σε δηλώσεις του μετά τη συνάντηση, οπρόεδρος του ΣΕΒ κ. Φέσσας σημείωσεότι έγινε μια ειλικρινής ανταλλαγή από-ψεων ενώ σε ερώτηση σχετικά με τηνθέση της αξιωματικής αντιπολίτευσηςγια την επαναφορά του κατώτατου μι-σθού στα 751 ευρώ, σημείωσε ότι ο ΣΕΒδεν έχει θέσει τέτοιο θέμα και πως η κα-τάργηση ήταν πολιτική απόφαση της κυ-βέρνησης.

Η συνάντηση όμως που έκανε σαφές

ότι ο ΣΥΡΙΖΑ «δεν είναι με όλους» ήταναυτή με το Προεδρείο του Συνδέσμου Ελ-ληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων(ΣΕΤΕ). Σε αυτήν, η αντιπροσωπεία τουΣΥΡΙΖΑ εξέφρασε την πλήρη διαφωνίατης με το τουριστικό μοντέλο του «all in-clusive» και των πεντάστερων ξενοδο-χειακών μονάδων που αποκλείουν τημέση Ελληνική οικογένεια εξαιτίας τωνακριβών τιμών. Επιπλέον, ο ΣΥΡΙΖΑ ζή-τησε από τους επιχειρηματίες να προ-στατεύουν τα διακαιώματα των εργαζο-μένων στον κλάδο. Η συνάντηση πάν-τως, έγινε σε «ψυχρό κλίμα» καθώς οπρόεδρος του ΣΕΤΕ, Ανδρέας Ανδρεά-δης έχει κατηγορηθεί για παράνομη εξα-σφάλιση οικοδομικών αδειών σε δασικήέκταση στη Χαλκιδική ενώ όσοι παρακο-λουθούν τα τεκταινόμενα στον τουρι-στικό κλάδο σημειώνουν ότι χαίρει με-γάλης εκτίμησης όχι μόνο στους κυβερ-νητικούς κύκλους αλλά και στους επιτε-λείς της Taskforce και της Τρόικα στηνΕλλάδα.

Αδάμος Ζαχαριάδης

ΣΥΡΙΖΑ

Η κυβέρνησηχαϊδεύει τους πλούσιους

Η συνάντηση όμως που έκανε σαφές ότι ο ΣΥΡΙΖΑ“δεν είναι με όλους” ήταν αυτή με το Προεδρείο τουΣυνδέσμου Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων(ΣΕΤΕ). Σε αυτήν, η αντιπροσωπεία του ΣΥΡΙΖΑ εξέ-φρασε την πλήρη διαφωνία της με το τουριστικόμοντέλο του “all inclusive”.

“

Η KE της ∆ΗΜΑΡ συνεδρίασε το περασμένο Σαββατοκύριακο και με μεγάληπλειοψηφία όπως άλλωστε αναμενόταν, αποφάσισε την πραγματοποίηση τουέκτακτου συνεδρίου του κόμματος στις 2-5 Οκτωβρίου. Η απόφαση λήφθηκεπαρά τη ρητή διαφωνία της μειοψηφίας η οποία ζητούσε να αναβληθεί έως ότουξεκαθαρίσει το πολιτικό τοπίο, δηλαδή επ’ αόριστον. Κατατέθηκε επίσης και συμ-βιβαστική πρόταση για διεξαγωγή του συνεδρίου τον Νοέμβριο. Την διατύπωσανοι Θ. Μαργαρίτης και ∆. Χατζησωκράτης, ασκώντας με αυτόν τον τρόπο πίεσηστη μεταρρυθμιστική τάση, προκειμένου να υποχωρήσει, αλλά και δίνοντας χρόνοστον Φ. Κουβέλη για να λάβει οριστικές αποφάσεις.

Το άλλο μεγάλο ζήτημα που τέθηκε στην ΚΕ, η υπόθεση αποδοχής ή όχι από τηνπλευρά του Φ. Κουβέλη της πρότασης σχετικά με μια ενδεχόμενη υποψηφιότητάτου για τη θέση του Προέδρου της ∆ημοκρατίας, δεν ξεκαθάρισε και παραπέμ-φθηκε για αργότερα. Υπήρξε όμως και ένα ακόμα ενδιαφέρον συμπέρασμα. Στα-διακά διαμορφώνεται ένα ρεύμα στο εσωτερικό της ∆ΗΜΑΡ που δεν βλέπει θετικάτην διφορούμενη έως τώρα στάση του Φ. Κουβέλη στο μείζον αυτό θέμα και πουδιεκδικεί τη στροφή της ∆ΗΜΑΡ πιο αριστερά για την αλλαγή της κεντρικής πο-λιτικής. Ήδη πέντε βουλευτές της ∆ΗΜΑΡ ανάμεσά τους οι Μ. Γιαννακάκη, Ασ.Ξυροτύρη, Γ. Κυρίτσης, Γ. Πανούσης, Μ. Ρεπούση έχουν ξεκαθαρίσει ότι δεν ψη-φίζουν και ζητούν από τον Πρόεδρο της ∆ΗΜΑΡ να ξεκαθαρίσει τη θέση του γιατο θέμα της Προεδρίας της ∆ημοκρατίας. Μάλιστα, 17 στελέχη της ΚΕ ανάμεσάτους και οι πέντε βουλευτές, ζήτησαν από τον Φ. Κουβέλη να ξεκαθαρίσει τη θέσητου και να μην επιτρέψει την εμπλοκή σε σενάρια. Την ίδια στιγμή όμως που οιπιέσεις προς την ηγεσία της ∆ΗΜΑΡ αυξάνονται από πολλές πλευρές, ο Φ. Κου-βέλης συνεχίζει να μην ανοίγει τα χαρτιά του.

Από το Αριστερό ∆ίκτυο το οποίο φαίνεται συνεχώς να ενισχύεται στο εσωκομ-ματικό πεδίο, στην ΚΕ κατατέθηκε ξεχωριστό Σχέδιο Θέσεων για το Συνέδριο και

∆ΗΜΑΡ

Μέσα σε διασταυ ρούμενα πυρά, η ηγεσία σιωπά


το οποίο συσπείρωσε και άλλα μέλη της. Με βάση αυτό το κείμενο, ασκείται έντονηκριτική στην έως τώρα πορεία της ∆ΗΜΑΡ. «Μπήκαμε σε λάθος κυβέρνηση, μελάθος τρόπο, πολιτευτήκαμε μέσα στην κυβέρνηση με λάθος πολιτική και τρόπο,διαχειριστήκαμε δε την έξοδο μας από την κυβέρνηση λάθος» σημειώνεται σε ένασημείο που συμπυκνώνει το σύνολο της κριτικής στάσης του Αριστερού ∆ικτύου.Όσον αφορά για την πορεία στη συνέχεια προτείνεται: «Η συνάντησή μας με τοάλλο τμήμα της Αριστεράς που είναι προ των πυλών για τη διακυβέρνηση της χώραςθα είναι μια σχέση διαλόγου, συνθέσεων και αντιπαραθέσεων στην προσπάθεια δια-μόρφωσης της προγραμματικής βάσης της νέας πλειοψηφίας, είναι βασική προ-ϋπόθεση για μια άλλη πολιτική πρόταση σε προοδευτική αριστερή κατεύθυνση».

Το συνέδριο, υποστηρίζουν μέλη του, είναι αναγκαία κίνηση ενός κόμματος πουυπέστη μια τέτοιου είδους πολιτική ήττα στις ευρωεκλογές. Η ύπαρξη ενός κόμμα-τος της αριστεράς χρειάζεται, επισημαίνουν, να επαναβεβαιωθεί, όπως και η πολι-τική κατεύθυνσή του. Και αυτά δεν μπορούν παρά να γίνουν με τελικό αποδέκτη,αλλά και εκφραστή την εναπομείνασα βάση της ∆ΗΜΑΡ από ένα συνέδριο.

Ένα βήμα πριν από την ανεξαρτητοποίηση η πλευρά ΛυκούδηΤην περασμένη Πέμπτη με ραδιοφωνική του συνέντευξη (9,84) ο επικεφαλής της

Μεταρρυθμιστικής Τάσης, Σ. Λυκούδης (εκπροσωπεί το 24% των μελών της Κ.Ε.)προχώρησε ακόμα περισσότερο, λέγοντας ότι δεν πρόκειται να παραστεί στο Συνέ-δριο, διότι δεν έχει κανένα νόημα, ενώ άφησε ανοιχτό ακόμα και το ενδεχόμενο ναανεξαρτητοποιηθεί από την κοινοβουλευτική ομάδα. Συγκεκριμένα προαναγγέλ-λοντας την έξοδό τους, προέβλεψε ότι το συνέδριο «δεν θα οδηγήσει πουθενά» καιτόνισε ότι η ∆ΗΜΑΡ έπρεπε να εισέλθει «σε μια φάση αυτογνωσίας και περισυλλο-γής», παρά να επιλέξει τη διαδικασία που το συνέδριο.

Στάθης Κουτρουβίδης

∆ΗΜΑΡ

Μέσα σε διασταυ ρούμενα πυρά, η ηγεσία σιωπά

Εικόνα της απόλυτης διάλυσης έδωσε το ΠΑΣΟΚτην περασμένη βδομάδα μέσα από δύο εκδηλώ-σεις στο Ζάππειο, μία με πρωταγωνιστή τον

Γιώργο Παπανδρέου και μία με πρωταγωνιστή τονΕυάγγελο Βενιζέλο. Στην πρώτη, γιούχαραν τον νυνπρόεδρο και επευφήμησαν τον πρώην. Στη δεύτερη, τή-ρησαν χαμηλούς τόνους –αφού το κράξιμο προηγήθηκεμέσω facebook- και άφησαν τον νυν πρόεδρο να γιου-χάρει –με τον δικό του τρόπο- τον πρώην πρόεδρο. Καιοι δύο ομιλητές έπλεξαν το εγκώμιο της δικής τουςπροεδρίας και ανέδειξαν τα λάθη των άλλων. Και οιδύο ομιλητές τόνισαν την ανάγκη συσπείρωσης, θέτον-τας εαυτόν στο επίκεντρο των προσπαθειών. Τέλος, καιοι δύο έκαναν έκκληση στο λαό, αλλά και από τις δύοεκδηλώσεις τα πλήθη απουσίαζαν.

Αγανακτισμένοι παπανδρεϊκοί!

Με το σύνθημα «Γιώργο, γερά να φύγει η δεξιά» υπο-δέχτηκαν τη ∆ευτέρα τον Γ. Παπανδρέου οι υποστηρι-κτές του, στο πλαίσιο των εγκαινίων της έκθεσης-αφιε-ρώματος στον Α. Παπανδρέου στο Ζάππειο Μέγαρο.«Το ΠΑΣΟΚ είναι εδώ με τον Γιώργο αρχηγό» ήταν η...μουσική υπόκρουση που επιφύλαξαν στον Ευ. Βενι-ζέλο, ο οποίος φανερά εκνευρισμένος δεσμεύτηκε νααπαντήσει στη δεύτερη επετειακή εκδήλωση που θαήταν εκείνος το επίκεντρο.

Ο Γ. Παπανδρέου στην ομιλία του ποταμό (4.371 λέ-ξεις) δήλωσε παρών στην «αναγέννηση του κινήματος»:«Θα προσπαθήσω να υπηρετήσω αυτή την απαίτησηόσο πιο σωστά μπορώ, όσο πιο απλά, όσο πιο ενωτικά,έχοντας συνείδηση της ιστορίας, της πορείας, της ευ-θύνης που μου αναλογεί». Τέλος, ο Γ. Παπανδρέου εξέ-φρασε για μία ακόμα φορά την αντίθεσή του «στις οβι-διακού τύπου μεταλλάξεις του Κινήματος, που μόνοσύγχυση και καχυποψία προκαλούν στους πολίτες»,προσθέτοντας ότι «ούτε η Παράταξη αλλάζει έτσι, ούτεβεβαίως η χώρα. Μόνο αποτέλεσμα, να θολώνει τοπραγματικό διακύβευμα».

Την επόμενη μέρα, στην επίσημη σελίδα του ΠΑΣΟΚστο facebook, αναρτήθηκε ένα σχόλιο που χαρακτήριζετους οπαδούς του Παπανδρέου «τάγματα εφόδου» καιαναζητούσε ψυχίατρο για τον πρώην πρωθυπουργό[«Οι οπαδοί (αγανακτισμένοι πολίτες - τάγματα εφό-δου) του ανθρώπου που το κόμμα του κέρδισε το 2009τις εθνικές εκλογές με 44% και κατάφερε(!), μετά απόδύο χρόνια Πρωθυπουργός, να φέρει την ∆εξιά του Σα-μαρά και του Καρατζαφέρη σε συγκυβέρνηση μαζί του,

του φώναζαν χθες να έρθει για να διώξει τη∆εξιά!...Ένας ψυχίατρος υπηρεσίας παρακαλώ...»]. Ηανάρτηση αυτή κατέβηκε λίγη ώρα μετά με τον Β. ∆ε-ληγκάρη, σύμβουλο στρατηγικής και επικοινωνίας τουΠΑΣΟΚ να αναλαμβάνει την ευθύνη [«Το κόμμα δενέχει καμία σχέση με το προηγούμενο post. Ήταν μιαπροσωπική άποψη που εκ παραδρομής την ανέβασαστα social media του ΠΑΣΟΚ] και το ΠΑΣΟΚ να απο-δοκιμάζει [«Πρόκειται για αυθαίρετη πράξη στελέχουςτου ΠΑΣΟΚ, που δεν έχει καμία σχέση με τις αντιλή-ψεις μας για την ενότητα και τον πολιτικό πολιτισμόστο ΠΑΣΟΚ»]

Αρκεί να μας ψηφίζεις

∆ύο μέρες μετά ο Ευ. Βενιζέλος έδωσε την επίσημηαπάντηση. Στο μόνο που διέφερε από αυτή που αναρ-τήθηκε, ήταν το ύφος, αφού έκανε λόγο για «ευτέλειασυμπεριφορών που δεν έχουν καμία σχέση με δημο-κρατία, πολιτικό πολιτισμό, προοδευτικό ήθος», ενώπρόσθεσε ότι αυτά τα φαινόμενα «δεν ανήκουν στηνπαράταξη», προειδοποιώντας ότι έχει εξαντλήσει «ταπεριθώρια της δικής του ανοχής και αντοχής». Κατά ταάλλα, η ομιλία του ήταν μεγαλύτερη κατά έξι λέξεις(4.377), που εμείς επιλέγουμε αυτές να είναι «να ψηφί-ζεις ΠΑΣΟΚ μέσα στο παραβάν», καθώς αυτός ήταν ομοναδικός όρος που έθεσε ο πρόεδρος του κόμματοςγια να είναι κάποιος μέλος, υπονοώντας ότι ο Γ. Πα-πανδρέου αφού δεν είδε τον ήλιο στο ευρωψηφοδέλτιομάλλον κάπου αλλού έριξε την ψήφο του.

Ο Ευ. Βενιζέλος απάντησε, επίσης, στα περί ενότη-

τας λέγοντας «την ενότητα την εγγυώμαι, θα την πετύ-χουμε στη βάση, στην πράξη, όχι όμως ακυρώνοντας τηφυσιογνωμία και τη στρατηγική μας», ενώ επανέλαβετην έγνοια του για μετασχηματισμό του ΠΑΣΟΚ σε ∆η-μοκρατική Παράταξη [«Το ΠΑΣΟΚ ήταν και είναιπάντα ο κορμός της ∆ημοκρατικής Παράταξης»]. Πρό-σθεσε ακόμα ότι «η εσωστρέφεια, η αμφιθυμία, ο τυχο-διωκτισμός, οι κραυγαλέες αντιφάσεις στη συμπερι-φορά των στελεχών εμποδίζουν». Τέλος, έκανε ξεκά-θαρο ότι το ΠΑΣΟΚ θέλει να είναι μέρος οποιουδήποτεκυβερνητικού σχήματος, αφού «η λογική της αυτοδυ-ναμίας δεν ισχύει», ενώ έστειλε σαφές μήνυμα στον Α.Σαμαρά ότι θα στηρίξει την κυβέρνηση μέχρι τέλους[«Έχουμε μπροστά μας πολύ συγκεκριμένα καθήκοντα(…) Να ενώσουμε το έθνος, να αγωνιστούμε για τηνεκλογή του προέδρου της ∆ημοκρατίας, να ξεπερά-σουμε τις αμφιταλαντεύσεις.»] Για να το κάνει αυτό εγ-καταλείπει μέχρι και τις καταστατικές του αρχές, το σο-σιαλισμό, πρόταση που λογικά θα τεθεί μ’ έναν τρόποκαι στο συνέδριο [«Υπάρχουν πράγματι περιθώρια γιαιδεολογικές και αξιακές επιλογές σοσιαλδημοκρατικούχαρακτήρα στην οικονομία; (...) Μήπως η βασική δια-φορά σήμερα δεν είναι ανάμεσα στη συντήρηση και στοσοσιαλισμό, αλλά ανάμεσα στη νεοφιλελεύθερη δυνα-μική και τον πρακτικό πραγματισμό;»]

Ούτε Γιωργάκη, ούτε Βαγγελάκη

Ο Κ. Σημίτης, ομιλητής στη δεύτερη εκδήλωση, τρά-βηξε το αυτί του Γ. Παπανδρέου [«(Το ΠΑΣΟΚ) χρει-άζεται αντί για τους κλακαδόρους και τις κλάκες τουαρχηγισμού αναζήτηση σε διάφορες κατευθύνσεις, μεκρίση, σχέδια, με ιδέες»] και έκρουσε τον κώδωνα στονΕυ. Βενιζέλο [«∆εν έχουμε την πολυτέλεια να συνεχί-σουμε τις μικροκινήσεις»]. Πάντως, ο Κ. Σημίτης απορ-ρίπτει και τα δύο πρόσωπα για τη θέση του προέδρουτου ΠΑΣΟΚ και προτείνει πλήρη ανανέωση του στελε-χικού δυναμικού.

Όσον αφορά το τελευταίο, ο Θ. Πάγκαλος φαίνεταινα συμφωνεί [«Να φύγουν αυτοί που έχουν αποτύχει,όσοι έχουν αποτύχει, όσοι έχουν πετύχει αλλά δεν μπο-ρούν να πετύχουν κάτι παραπάνω, και σ’ αυτό βάζωμέσα και τον εαυτό μου... και να φύγει και ο Γιωργάκηςκαι ο Βαγγελάκης»] και μάλιστα το πάει και ένα βήμαπαρακάτω: «Το ΠΑΣΟΚ έχει τελειώσει, έκανε αυτό πουέπρεπε να κάνει, έκανε ό,τι μπορούσε να κάνει».]

Ιωάννα ∆ρόσου

ΠΑΣΟΚ

Περνά από σαράντα κύματαΟύτε για τα γενέθλια δεν βγήκε ο ήλιοςνα ζεστάνει τις σχέσεις Βενιζέλου-Παπανδρέου


Να κάνουμε την κυβέρνηση τηςΑριστεράς υπόθεση της κοινωνίαςΤου Τάσου Κορωνάκη*

Αυτός ο Σεπτέμβρης ανοίγει μιακρίσιμη πολιτική χρονιά. Στόχοέχουμε να σφραγιστεί από τη νίκη

της Αριστεράς. Αναμφισβήτητα τα ερω-τήματα είναι πρωτόγνωρα και το ασφυ-κτικό βάρος μιας κοινωνίας που σφαδά-ζει κάνει την συζήτηση ακόμα πιο δύ-σκολη. Γνωρίζουμε πως ο ΣΥΡΙΖΑ δενεπιλέγεται από όλο και μεγαλύτεραστρώματα της ελληνικής κοινωνίαςεπειδή έχει πείσει για το αξιακό και ιδε-ολογικό του φορτίο, αλλά κατά κύριολόγο, ως μια ύστατη ελπίδα για την αλ-λαγή της σημερινής ανυπόφορης κατά-στασης και αυτό με ένα υψηλό επίπεδορίσκου που περιλαμβάνει πάντα το και-νούργιο, ως άγνωστο. Ταυτόχρονα αυτότο «να τους διώξουμε» δεν φτάνει πια,αλλά αποκτά κομβική σημασία το πωςθα πείσουμε για το δικό μας σχέδιο.

Αφού λοιπόν μιλάμε για μια έκτακτηκατάσταση και όχι για μια ηγεμονία πουέχει κερδηθεί με τα χρόνια, χρειάζεται ναδώσουμε την μάχη με ένα σχέδιο εκτά-κτου ανάγκης που να μπορεί να πείθειγια το σήμερα αλλά να έχει και στοιχείαπου θα χαράζουν ένα διαφορετικό αύριο.Εύλογα λοιπόν δημιουργούνται μια σειράερωτήματα για τον χαρακτήρα αυτού τουσχεδίου. Πόσο πρέπει να εστιάσουμε σταάμεσα προβλήματα και πόσο να τονί-σουμε την διαφορετική μας αντίληψηγια το μέλλον; Πόσο ομαλή οφείλει ναδείχνει η μετάβαση και πως αποφεύ-γουμε τον κίνδυνο να μεταλλαχτούμε σεμια κλασική αξιωματική αντιπολίτευσηπου περιμένει με την τακτική του ώριμουφρούτου; Τι σχέση μπορεί να έχει η αρι-στερή πολιτική σήμερα με τον κυνικό ρε-αλισμό και πως αποφεύγει τον λαϊκισμό;Είναι οι συμμαχίες το αναγκαίο συμπλή-ρωμα που χρειαζόμαστε για να σπά-σουμε το «ταβάνι» μας, ακόμα και αν θο-λώνουν το στίγμα μας ή πρέπει να προ-χωρήσουμε με αυτοπεποίθηση για τοσχέδιό μας και με όσες κοινωνικές καιπολιτικές δυνάμεις συμφωνήσουν επίτου προγράμματος μας;

Ερωτήματα όπως τα παραπάνω μαςαπασχολούν ακόμα και αν διατυπώνον-ται προβοκατόρικα ή περιλαμβάνουνήδη από την διατύπωσή τους την απάν-τηση. ∆εν ξέρουμε τι θα γινόταν αν ταπροηγούμενα χρόνια είχαμε ακολουθή-σει μια πιο «καθαρή» ή μια πιο συμβιβα-στική γραμμή, αν ο ΣΥΡΙΖΑ είχε διαλυθείυπό τον εκβιασμό της ∆ΗΜΑΡ ή αν στοσυνέδριο είχε επιλεγεί η γραμμή της εξό-

δου από το ευρώ. Αυτό που σίγουρα ξέ-ρουμε είναι πως με την γραμμή και τιςισορροπίες που κινηθήκαμε φτάσαμε ωςεδώ καταφέρνοντας κάτι που άλλες δυ-νάμεις στην Ελλάδα και την Ευρώπη, μεπιο πλατιές συμμαχίες ή πιο «καθαρή»γραμμή, δεν το κατάφεραν.

Ο δικός μας τρόπος

Ο ΣΥΡΙΖΑ έγινε η ανταγωνιστική πρό-ταση απέναντι στις μνημονιακές δυνά-μεις επειδή κατάφερε στην πορεία τουνα χτίσει μια σκληρή ταυτότητα με ισχυ-ρές κοινωνικές αναφορές, παραμένον-τας όμως ανοιχτός και διαβάζονταςσωστά την συγκυρία, χωρίς να υπολογί-σει πολλές φορές το πολιτικό κόστος.Έτσι, συγκρότησε ένα ριζοσπαστικό αρι-στερό πολιτικό σχέδιο με έντονες ταξι-κές αναφορές που έπειθε πως θα έμενεπιστός στην γραμμή υποστήριξης τωναπό κάτω, των νέων και των πιο ασθε-νών κοινωνικών ομάδων ακόμα και τιςπιο δύσκολες ώρες. Μέσα στην κρίσηαυτά τα χαρακτηριστικά, συνδυαζόμεναμε την πρόταση για κυβέρνηση κοινωνι-κής σωτηρίας από την Αριστερά, έδειξανμια δύναμη που θέλει και μπορεί να παί-ξει ένα ρόλο διαφορετικό από αυτό πουτης έδιναν τα ποσοστά της και χωρίς ναπαραγνωρίζουμε την συνεισφορά των χι-λιάδων μελών, των στελεχών, αλλά καιτου συντρόφου προέδρου καταφέραμενα έρθουμε ως εδώ.

Αυτή η διακριτή ταυτότητα και τα χα-ρακτηριστικά που μας έκαναν πρωταγω-νιστική δύναμη όχι μόνο δεν μπορεί ναεξαφανιστούν στην πορεία μέχρι τηννίκη, ως μια δήθεν ρεαλιστική προσαρ-μογή, αλλά οφείλουμε να τα υπενθυμί-ζουμε και να τα αποδεικνύουμε στο σή-μερα, παντρεύοντάς τα όμως με την επε-ξεργασία, την διαβούλευση και την προ-βολή της συνεκτικής προγραμματικήςμας πρότασης μεγιστοποιώντας έτσι τηναξιοπιστία μας.

Οι ανάγκες του σήμερα

Σήμερα, την πιο κρίσιμη ίσως ώρα, δενμπορεί να επιλέγεται η φυγή προς τηνκαθαρότητα, ούτε η βίαιη προσαρμογήστον «κυβερνητικό» μας ρόλο, ενισχύον-τας την ακραία πόλωση, που μπορεί μεννα συγκροτεί εύκολα εσωκομματικούςστρατούς, αλλά αποδιαρθρώνει το κομ-ματικό σώμα και ενισχύει την προπα-

γάνδα των αντιπάλων μας. Σήμερα είναι η ώρα της σύνθεσης που

θα πατάει γερά στο πεδίο των αξιών καιτης ιδεολογίας από την μία και στηνανάγκη για άμεσες ρεαλιστικές λύσειςαπό την άλλη συμβάλλοντας με κάθετρόπο στην ενότητα του χώρου και στηνοργάνωση της πάλης μας. Απαιτείταιλοιπόν, άμεσα, η συμφωνία επί ενός συ-νεκτικού σχεδίου, ακύρωσης του μνημο-νίου και διεκδίκησης της διαγραφής τουμεγαλύτερου μέρους του χρέους, απάν-τησης στην ανθρωπιστική κρίση μεάμεσα μέτρα και φερέγγυους τρόπουςχρηματοδότησής τους και προοδευτικήςμετάβασης σε ένα νέο μοντέλο λειτουρ-γίας της οικονομίας, της παραγωγής, τουκράτους και της κοινωνίας συνολικά.

Φυσικά δεν είναι όλα διαδικασία καισύνθεση αλλά υπάρχει και το πραγμα-τικό περιεχόμενο της πολιτικής αντιπα-ράθεσης. Εκεί οφείλει να απαντά η ίδια ηδημοκρατία μέσα από σοβαρές διαδικα-σίες και λειτουργία των οργάνων, με τηναυτονόητη αποδοχή από την μειοψηφίατης άποψης της πλειοψηφίας ως τηνβάση πάνω στην οποία συγκροτείται ηπρότασή μας. Έτσι η διαφωνία δεν μπο-ρεί να επαναλαμβάνεται εσαεί φέρονταςπάντα την πρότερη διαφωνία. Ταυτό-χρονα, η πλειοψηφία οφείλει να εξα-

σφαλίζει τους όρους και τις διαδικασίεςγια την επίτευξη σύνθεσης και τελικάαπόφασης πρώτα στα όργανα και μετάστην δημόσια σφαίρα.

Αν παίρνουμε στα σοβαρά τον ρόλομας σε αυτό πρέπει να επικεντρωθούμεκαι να αφήσουμε πίσω τις άγονες αντι-παραθέσεις, για το ποιος θέλει πιο πολύτην κυβέρνηση και ποιος αδιαφορεί,ποιος είναι πιο προεδρικός και ποιος πιοεπαναστάτης και άλλα τέτοια τραγελα-φικά. Η συμφωνία επί ενός τέτοιου σχε-δίου πρέπει να αποτελέσει την αφετηρίαγια μια ανοιχτή και πραγματική διαβού-λευση με την κοινωνία μέσα από τηνοποία θα αντιληφθούμε ελλείμματα καιαδυναμίες και θα αξιοποιήσουμε επε-ξεργασίες, προτάσεις και ιδέες που μπο-ρούν να συμβάλουν ουσιαστικά. Επίαυτού του σχεδίου μπορεί και πρέπει νασυγκροτηθεί η πιο πλατιά κοινωνικοπο-λιτική συμμαχία που θα μετατρέψει τηνπρογραμματική πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ σεδιεκδικητικό πλαίσιο για την κοινωνίααπό σήμερα. Ένα τέτοιο σχέδιο για ναμπορέσει να προχωρήσει οφείλει να έχειως πρωταγωνιστές τα ίδια τα κοινωνικάυποκείμενα στα οποία αναφέρεται κατάπροτεραιότητα.

* Μέλος του ΠΓ του ΣΥΡΙΖΑ.

Απαιτείται λοιπόν, άμεσα, η συμφωνίαεπί ενός συνεκτικού σχεδίου, ακύρωσηςτου μνημονίου και διεκδίκησης της δια-γραφής του μεγαλύτερου μέρους τουχρέους, απάντησης στην ανθρωπιστικήκρίση με άμεσα μέτρα και φερέγγυουςτρόπους χρηματοδότησής τους και προ-οδευτικής μετάβασης σε ένα νέο μον-τέλο λειτουργίας της οικονομίας, τηςπαραγωγής, του κράτους και της κοινω-νίας συνολικά.

“

Αναγκαία η διαβούλευσημε την κοινωνίαΜε δεδομένα τα παραπάνω ισχυρίζομαι πως οι πολυαναμενόμενες δεσμεύ-

σεις του συντρόφου προέδρου στην ∆ΕΘ όσο εξαιρετικές και αν είναι, θαμείνουν εν μέρει κενό γράμμα και αντικείμενο αποδόμησης από το κυ-

ρίαρχα ΜΜΕ αν δεν συνδυαστούν με μια πλατιά καμπάνια ανοιχτών συνελεύσεωνόπου θα τις διαβουλευτούμε με την ίδια την κοινωνία. Θα είναι εν μέρει κενόγράμμα αν δεν μπορούν να συγκροτήσουν μέτωπα πάλης πάνω στα βασικά προ-βλήματα του σήμερα. ∆εν φτάνει λοιπόν η δέσμευση για κατάργηση του ΕΝΦΙΑ ανδεν συνοδευτεί από μια αναλυτική συζήτηση σε όλη την χώρα για το φορολογικόσύστημα που προτείνει ο ΣΥΡΙΖΑ και αν δεν μπορέσουμε να χτίσουμε μια κοινω-νική κίνηση με παρεμβάσεις, λαϊκές συνελεύσεις και δράσεις στις εφορίες όληςτης χώρας που θα διεκδικούν από σήμερα την κατάργηση του ΕΝΦΙΑ και ένα πιο δί-καιο φορολογικό σύστημα με βάση το εισόδημα και τον πλούτο (που φυσικά θα πε-ριλαμβάνει και την εκκλησιαστική περιουσία). Αντίστοιχα, η πρότασή μας για τακόκκινα δάνεια ή οι προτάσεις μας για την ανεργία δεν μπορεί να μην γίνουν αντι-κείμενο ανοιχτής διαβούλευσης και μέτωπα πάλης με πρωταγωνιστές τους ίδι-ους τους δανειολήπτες, τους άνεργους κοκ. Σε αυτή την μάχη πρέπει να πρωτα-γωνιστήσουν οι άνθρωποι μας σε όλους τους μαζικούς φορείς, στις γειτονίες,στους χώρους δουλειάς και εκπαίδευσης, στους δήμους και τις περιφέρειες γιανα δώσουμε στο πρόγραμμά μας σάρκα και οστά και να κάνουμε την κυβέρνηση τηςΑριστεράς αίτημα της κοινωνίας.

Η ΕΠΟΧΗ 31 Αυγούστου 2014 1133∆ΙΕΘΝΗ

Της Βιβής Κεφαλά

Το Ισλαμικό Κράτος του Ιράκ καιτης (μείζονος) Συρίας (ΙΚΙΣ) τοοποίο επεκτείνεται σε περιοχές

της Συρίας και του Ιράκ με απειλητικότρόπο από τον Ιούνιο μέχρι σήμερα,αποτελεί ένα πολλαπλό φαινόμενοκαι ως εκ τούτου μία πολλαπλήαπειλή όχι μόνο για την ∆ύση και τασυμφέροντα της ούτε μόνο για τιςυπόλοιπες ομάδες πληθυσμού της πε-ριοχής διαφορετικής θρησκείας ή ισ-λαμικού δόγματος. Πρόκειται για μίααπειλή που στρέφεται και εναντίοντων σουνιτικών μουσουλμανικών πλη-θυσμών, που φυσικά δεν υιοθετούνούτε τις θέσεις ούτε τους σκοπούς καιπροφανώς ούτε τα μέσα που χρησιμο-ποιεί το ΙΚΙΣ για να επιβάλλουν τιςαπόψεις τους.

Μακριά από τις ισλαμικές αξίες

Η δράση και η απήχηση του ΙΚΙΣσυνθέτουν πριν από όλα ένα φαινό-μενο που άπτεται της ψυχιατρικής καιτης κοινωνικής ψυχολογίας, που θαμπορούσαν ίσως να εξηγήσουν απόπού πηγάζει τόση βία και τόση φρίκηκαι γιατί ασκεί τόσο μεγάλη έλξη σενέους άνδρες, ώστε όχι μόνο να τηναποδέχονται αλλά και να την ασκούν.Στα ίδια επιστημονικά πεδία θα πρέ-πει επίσης να αναζητηθούν και οι εξη-γήσεις σε ερωτήματα, όπως το γιατίνέες κοπέλες δέχονται να γίνουν«νύφες» των μαχητών του Ισλάμ καινα αφιερώσουν την ζωή τους, υπηρε-τώντας την «υπέρτατη αξία του να γεν-νήσουν και να αναθρέψουν νέους μα-χητές για την δόξα του Θεού».1

Η ανάλυση του φαινομένου μέσααπό την οπτική της ψυχιατρικής καιτης κοινωνικής ψυχολογίας θα προ-σέφερε, επίσης, τη δυνατότητα να αν-τιληφθεί κανείς το γιατί και πώς είναιδυνατόν να γίνεται αποδεκτή (από άλ-λους δρόμους και με άλλη ρητορικήαλλά με τον ίδιο στόχο) η λογική πουμετατρέπει ένα ανθρώπινο πλάσμα,δηλαδή μία γυναίκα, σε αναπαραγω-γική μηχανή αναλώσιμων ανθρώπων,ιδεολογία που αναπτύχθηκε από τοχιτλερικό καθεστώς στην Γερμανίακαι από το φασιστικό καθεστώς τηςΙταλίας. Μία τέτοια ανάλυση ίσως θαμπορούσε να συμβάλει στην αντιμε-τώπιση του φαινομένου στους κόλ-πους των δυτικών κοινωνιών, όπουζουν, συνήθως στο περιθώριο, μου-σουλμανικοί πληθυσμοί. Τέλος, ηαναφορά στις ψυχο-κοινωνικές δια-στάσεις του φαινομένου κρίνεται ανα-γκαία όχι διότι ως δυτικοί δεν μπο-ρούμε να αντιληφθούμε τις ισλαμικέςαξίες αλλά για να υπογραμμιστεί, αν-τιθέτως, ότι το ΙΚΙΣ, οι οπαδοί του καιοι άλλες παρεμφερείς οργανώσεις και

επίδοξοι μιμητές του, δεν αντιπροσω-πεύουν τις ισλαμικές αξίες.

Η ισλαμική τρομοκρατίαως Λερναία Ύδρα

Η παρατήρηση αυτή έχει τεράστιασημασία για την αντιμετώπιση τέτοιουείδους ασύμμετρων απειλών σε το-πικό, περιφερειακό αλλά και διεθνέςεπίπεδο, όπως αυτή της ισλαμικήςτρομοκρατίας, οι οποίες δεν πρόκει-ται να πάψουν να εμφανίζονται όσουπάρχουν αφενός παρεξηγήσεις -ήακόμα και άγνοια- σχετικά με τη φύσητου Ισλάμ, όπως για παράδειγμα ότιάποψη ότι ο ιερός πόλεμος (τζιχάντ)αποτελεί έναν από τους πέντε στύ-λους της ισλαμικής πίστης. Αφετέρου,τέτοιου είδους απειλές θα πολλαπλα-σιάζονται σαν την Λερναία Ύδρα όσοπαραμένουν οι δομικές αιτίες που τηνπροκαλούν, την ενισχύουν και τηνδιαχέουν. Αυτό σημαίνει ότι θα πρέπεινα γίνουν βαθιές και ριζικές πολιτι-κές, οικονομικές και κοινωνικές αλ-λαγές, να δοθεί, δηλαδή, μία ουσια-στική απάντηση στα αιτήματα τωνμουσουλμανικών κοινωνιών, τα ίδιαεκείνα αιτήματα που οδήγησαν στιςαραβικές εξεγέρσεις του 2011 και ταοποία παραμένουν αναπάντητα.

Προφανώς θα ήταν αφελές το να πι-στέψει κανείς ότι θα αρκούσε η ανα-τροπή των «ισόβιων ηγετών» από τηνεξουσία για να αρχίσουν έστω να επι-λύονται τα προβλήματα που αντιμε-τωπίζουν οι αραβικές κοινωνίες εδώκαι δεκαετίες. Όπως επίσης, θα ήταναφελές και το να θεωρήσει κανείς ότιη διεθνής κοινότητα θα έσπευδε ναενισχύσει τον αγώνα της οικονομικήςανασυγκρότησης των χωρών αυτών,όσο και εάν κάτι τέτοιο θα ήταν,μεσο/μακροπρόθεσμα, και προς όφε-λός της. Άλλωστε, έχει αποδειχθείιστορικά ότι οι ισχυροί διεθνείς δρών-τες αντιμετωπίζουν τις απειλές, τουςκινδύνους και τις προκλήσεις με ένανμάλλον κοντόφθαλμο τρόπο, όντας

επικεντρωμένοι στην επίτευξη τουπρωταρχικού, κάθε φορά, στόχουτους, όπως συνέβη για παράδειγμα μετην ενίσχυση των φανατικών ισλαμι-στών στο Αφγανιστάν ώστε να συντρι-βούν οι σοβιετικές δυνάμεις που είχανσπεύσει προς βοήθεια του κομμουνι-στικού καθεστώτος της Καμπούλ, τον∆εκέμβριο του 1979.

Έτσι, δημιουργήθηκε ένας Φραν-κενστάιν, που εδώ και πολύ καιρό έχειστραφεί εναντίον του δημιουργού του.Η πάλη κατά της ισλαμικής τρομο-κρατίας που διεξήγαγαν οι υπερσυν-τηρητικοί της Ουάσιγκτον και οι ιέρα-κες του αμερικανικού Πενταγώνου, μετον τρόπο και τους όρους με τουςοποίους διεξήχθη, όχι μόνο δεν απέ-δωσε τα αναμενόμενα αλλά αντίθετα,ενδυνάμωσε τους φανατικούς ισλαμι-στές, που σήμερα απειλούν την στα-θερότητα σε ολόκληρη την ΕυρύτερηΜέση Ανατολή και Βόρεια Αφρική.

Πεδίο ανάπτυξηςτης νέας απειλής

Η δραματική και παρατεινόμενησύγκρουση στο Ιράκ αλλά και στηΣυρία αποτελούν αυτήν τη στιγμή τοπεδίο ανάπτυξης της νέας απειλήςπου αντιπροσωπεύει το ΙΚΙΣ, και όχιμόνο, μία απειλή στην οποία η ∆ύσηκαι οι περιφερειακοί της σύμμαχοιαπαντούν με αποσπασματικό και, επο-μένως, αναποτελεσματικό τρόπο. Πα-ράλληλα, οι δύο αυτές κρίσεις αποτε-λούν μία σκακιέρα, όπου εξωγενείςδρώντες προσπαθούν να προωθήσουντα συμφέροντα τους ενισχύοντας,πολλές φορές ευκαιριακά, ομάδεςπου εμπλέκονται στις δύο αυτές κρί-σεις. Το αποτέλεσμα είναι η διαιώνισητων κρίσεων, η πλήρης αποσάθρωσητων κρατικών δομών στο Ιράκ και τηνΣυρία και η δημιουργία ενός περιβάλ-λοντος κυμαινόμενων συμμαχιών καιαντιπαλοτήτων.

Κατά συνέπεια, παρατηρούνται εν-διαφέρουσες αλλαγές: ο Μπασάρ αλ

Άσαντ δεν είναι πια ο Χίτλερ τηςΜέσης Ανατολής, ο Αλ Μάλικι δενείναι πλέον η μοναδική βάση για τησταθεροποίηση του Ιράκ, οι Κούρδοιτου ιρακινού Βορρά δεν μπορούν, του-λάχιστον στις παρούσες συνθήκες, νααγνοούν την κυβέρνηση της Βαγδά-της, το Ιράν έπαψε να είναι ο παρίαςτου διεθνούς συστήματος, το Ισραήλσταμάτησε να απειλεί, τουλάχιστονεπισήμως, ότι θα καταφέρει αεροπο-ρικά πλήγματα στις πυρηνικές εγκα-ταστάσεις της Τεχεράνης. Την ίδιαώρα, τα βλέμματα όλων είναι στραμ-μένα προς τις Ηνωμένες Πολιτείες,από όπου αναμένεται η «εξ ύψουςβοήθεια», κυριολεκτικά και μεταφο-ρικά.

Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, ο Αμερι-κανός πρόεδρος ανακοίνωσε ότι ηΟυάσιγκτον είναι αποφασισμένη νααντιμετωπίσει το πρόβλημα του ΙΚΙΣμέχρι να πάψει να αποτελεί απειλή,πράγμα που όμως θα χρειαστείχρόνο2, τονίζοντας ότι αυτοί που σκο-τώνουν Αμερικανούς θα πρέπει να μά-θουν ότι οι ΗΠΑ δεν ξεχνούν και ότιμπορούν να φθάσουν πολύ μακριά γιανα αποδώσουν δικαιοσύνη, υπονοών-τας μάλλον την περίπτωση του Οσάμαμπίν Λάντεν. Τέλος, ανέφερε ότι οιαμερικανικές δυνάμεις έχουν πλήξειεκατοντάδες στόχους του ΙΚΙΣ στοΙράκ, καθώς και ότι οι ΗΠΑ θα αναζη-τήσουν τρόπους μαζί με τους συμμά-χους τους στο ΝΑΤΟ ώστε να εξουδε-τερωθεί αυτή η απειλή.

Σίγουρα, η χρήση στρατιωτικήςισχύος θα πλήξει το ΙΚΙΣ και, ενδεχο-μένως, θα το αναγκάσει να αποχωρή-σει από τα εδάφη που έχει καταλάβει,απελευθερώνοντας τους χιλιάδες μου-σουλμάνους από τη φρικτή σκλαβιάπου τους έχει επιβληθεί. Όμως, όπωςέχει ήδη αναφερθεί, η ισλαμική τρο-μοκρατία είναι μία Λερναία Ύδρα πουδεν μπορεί να εξουδετερωθεί εάν δενυπάρξει ειλικρινής και συντονισμένηπροσπάθεια για την εξεύρεση βιώσι-μων λύσεων στα μεγάλα προβλήματατης περιοχής.

Σημειώσεις:1. Βλ. Εφημερίδα των Συντακτών,

01/09/2014, σχετικά με την ανάπτυξη καιπολλαπλασιασμό ιστοτόπων προσηλυτισμούγυναικών που ζούν στην ∆ύση.

2. The Times, 03/09/2014

Γερμανία: Αλλαγήπολιτικού τοπίουΤα συμπεράσματα από τις εκλογέςτης Σαξονίας και τα σενάριατων επόμενων εκλογικώναναμετρήσεων. σελ. 14

Ουκρανία:Ώρα μηδένΜένει να αποδειχτεί αν η συμφωνίακατάπαυσης του πυρός θα ισχύσειστην πράξη ή θα χρησιμοποιηθεί ωςπρόσχημα. σελ. 15ΚΟΣΜΟΥ

Ο γύρος τού

ΙΣΛΑΜΙΚΟ ΚΡΑΤΟΣ ΤΟΥ ΙΡΑΚ ΚΑΙ ΤΗΣ ΣΥΡΙΑΣ

Μία πολλαπλήαπειλή “Η ισλαμική

τρομοκρατία είναι μίαΛερναία Ύδρα πουδεν μπορεί ναεξουδετερωθεί εάνδεν υπάρξειειλικρινής καισυντονισμένηπροσπάθεια για τηνεξεύρεση βιώσιμωνλύσεων στα μεγάλαπροβλήματα τηςπεριοχής.

1144 Η ΕΠΟΧΗ 7 Σεπτεμβρίου 2014∆ΙΕΘΝΗ

Επιβεβαιώθηκε την περασμένηΚυριακή στις τοπικές εκλογέςτου Ελεύθερου Κράτους της Σα-

ξονίας, ενός από τα 17 ομόσπονδα γερ-μανικά κρατίδια, η πτωτική τάση τωνγερμανών νεοναζί. Το Εθνικοδημοκρα-τικό Κόμμα απέτυχε για λίγες ψήφους(4,95% με όριο εισόδου 5%) να ξαναμ-πεί στο τοπικό κοινοβούλιο. Η Σαξονίαήταν κάποτε προπύργιο των νεοναζίπου το 2004 είχαν πετύχει με 9,2% τουψηλότερο ποσοστό της ιστορίας τους,για να πέσουν το 2009 στο 5,6% και νααποτύχουν τώρα. Οι νεοναζί εκπροσω-πούνται πια μόνο στην τοπική Βουλήτου Μεκλεμβούργου-Πρόσω Πομερα-νία.

Επιβεβαιώθηκε, όμως, και η ανοδικήτάση του ευρωσκεπτικιστικού κόμμα-τος Εναλλακτική Πρόταση για τη Γερ-μανία, που απέτυχε μεν να κατακτήσειδιψήφιο ποσοστό, όπως προβλεπόταν,πήρε όμως 9,7% και 14 από τις 126έδρες του Κοινοβουλίου. Μπορεί το νε-οπαγές κόμμα να απέτυχε στις τελευ-ταίες ομοσπονδιακές εκλογές και μπο-ρεί η Σαξονία να μην είναι χαρακτηρι-στική για τη Γερμανία, αλλά όλες οι δη-μοσκοπήσεις τους τοποθετούν πάνωαπό το όριο του 5%.

Άνοδο, έπειτα από την καθοδική πο-ρεία την τελευταία 20ετία και σταθερο-ποίηση σε χαμηλά ποσοστά (12,2% από10,2% το 2009), είχαν οι Σοσιαλδημο-κράτες, ενώ η Αριστερά επιβεβαίωσεμεν τη θέση της ως δεύτερη πολιτικήδύναμη, αλλά με απώλειες (18,9 από20,6% το 2009). Οι Φιλελεύθεροι απέ-τυχαν κι εδώ να μπουν στη Βουλή(3,8% από 10% το 2009) και, βλέπον-τας τις δημοσκοπήσεις σε όλα τα ομό-σπονδα κρατίδια και στην ομοσπονδία,είναι απίθανο να ανακάμψουν. Οι Πρά-σινοι, με τη σειρά τους, με 5,7% και 8έδρες (2004 5,1%, 2009 6,1%) παραμέ-νουν σταθεροί στα χαμηλά ποσοστάπου έχουν σε όλα τα ανατολικά κρατί-δια.

Οι δυνατότητες συνεργασίας

Αυτό το αποτέλεσμα, και ιδίως ηαποτυχία των νεοναζί, των οποίων οι

έδρες που αντιστοιχούν στο ποσοστότους διανέμονται αναλογικά στα άλλακόμματα, δίνει τη δυνατότητα στοπρώτο κόμμα, τους Χριστιανοδημο-κράτες να ελιχθούν, αφού αριθμητικάμπορούν να συνάψουν κυβερνητικήσυμμαχία με οποιοδήποτε από τα άλλακόμματα το Κοινοβουλίου. Πολιτικάαποκλείεται οποιοδήποτε κυβερνητικόσχήμα χωρίς τους Χριστιανοδημοκρά-τες, μιας και ούτε η Αριστερά ούτε οιΣοσιαλδημοκράτες είναι διατεθειμένοινα συνεργαστούν με την Εναλλακτική.

Οι Χριστιανοδημοκράτες κυβερνού-σαν στη Σαξονία μέχρι το 2004 με από-λυτη πλειοψηφία, ενώ στις δύο τελευ-ταίες περιόδους συνεργάστηκαν μετους Φιλελεύθερους. Το ποσοστό τους(39,4% και 59 από τις 126 έδρες) σεαυτές τις εκλογές ήταν το χαμηλότεροαπό το 1990. Οι ίδιοι, κατόπιν εντολήςκαι από την Μέρκελ, αποκλείουν κάθεσυνεργασία με την Εναλλακτική, φυ-σικά και με την Αριστερά που το απο-κλείει και η ίδια, κι έτσι απομένουν οιδυνατότητες συνεργασίας με τους Σο-σιαλδημοκράτες ή με τους Πράσινους.Ο μέχρι τώρα πρωθυπουργός Στάνισ-λαβ Τίλιχ, που προέρχεται από τημικρή σλαβική μειονότητα των Σόρ-βων, κάλεσε και τα δύο κόμματα σε συ-νομιλίες. Οι σοσιαλδημοκράτες ανα-κοίνωσαν ότι πριν από κάθε απόφασηθα ερωτηθούν τα μέλη του κόμματος,είναι όμως απίθανο η έκβαση του δη-μοψηφίσματος να είναι αρνητική.

Παρά την απορριπτική στάση τηςηγεσίας τους, στελέχη και βουλευτέςτων Χριστιανοδημοκρατών ωστόσοπιέζουν τον Τίλιχ να μην κλείσει τοδρόμο της συνεργασίας με την Εναλλα-κτική – ζήτησαν μάλιστα από την ομο-σπονδιακή ηγεσία να μην ανακατεύεταισε τοπικά ζητήματα. Το ζήτημα είναιενδιαφέρον, γιατί και η εναλλακτική,χωρίς να ζητά συνεργασία, παίρνειμέτρα που θα μπορούσαν να την φέ-ρουν κοντά στο κυβερνητικό μέγαροτης ∆ρέσδης. Η πρόεδρος της κοινο-βουλευτικής ομάδας απέκλεισε απότην τιμητική θέση του προεδρείου τηςπρώτης συνεδρίασης της Βουλής τοπιο ηλικιωμένο μέλος της, που έχει κα-τηγορηθεί για σχέσεις με ακροδεξιούς

κύκλους και για ξενοφοβικές δηλώ-σεις, ενώ δεν απέκλεισε διαγραφέςακροδεξιών μελών του κόμματος.

Αν αυτό επεκταθεί και στα άλλα κρα-τίδια και στην ομοσπονδία και αν συ-νεχιστεί η ανοδική πορεία του κόμμα-τος, είναι πιθανό να διαμορφωθεί στηΓερμανία μια εθνικιστική-νεοφιλελεύ-θερη πολιτική δύναμη που θα αντικα-ταστήσει τους Φιλελεύθερους ως συ-νεργάτες των Χριστιανοδημοκρατώνκαι θα εμποδίσει τους Πράσινους ναδιεκδικούν αμφίπλευρες συνεργασίες,όπως μέχρι τώρα. Τελευταία, μάλιστα,η ομοσπονδιακή ηγεσία της Εναλλα-κτικής έχει αμβλύνει σημαντικά την ευ-ρωσκεπτικιστική της τάση. ∆εν επι-διώκουν, λένε, οπωσδήποτε, τη διά-λυση της ευρωζώνης ή την έξοδο τηςΓερμανίας από αυτήν, αλλά τη συνεπέ-στερη προβολή των γερμανικών συμ-φερόντων, ενώ προσπαθεί κι αυτή ναθέσει όρια προς τα δεξιά, ώστε να προ-σαρμοστεί στη μεταπολεμική παρά-δοση της γερμανικής πολιτικής.

Επόμενες εκλογικέςαναμετρήσεις

Την επόμενη Κυριακή, στις 14 Σε-πτεμβρίου γίνονται εκλογές σε δύοάλλα ανατολικά κρατίδια, βόρεια καινοτιοδυτικά της Σαξονίας, στο Βραν-δεμβούργο και τη Θουριγγία. Το Βραν-δεμβούργο είναι το μόνο κρατίδιο στοοποίο κυβερνά συνασπισμός των Σο-σιαλδημοκρατών με την Αριστερά καιοι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι η κοινήγνώμη εκεί εγκρίνει την επανάληψητης συνεργασίας. Σημαντικότερη είναιη αναμέτρηση στη Θουριγγία, όπου γιαπρώτη φορά διαφαίνεται η πιθανότηταο πρωθυπουργός να προέρχεται απότην Αριστερά. Οι δημοσκοπήσεις φέρ-νουν πρώτους τους Χριστιανοδημο-κράτες (34-35%), δεύτερη την Αρι-στερά (26-28%), τρίτους τους Σοσιαλ-δημοκράτες (16-19%), τέταρτη τηνΕναλλακτική (5-7%) και πέμπτους τουςΠράσινους (5-6%). Το 2009, η συνερ-γασία Σοσιαλδημοκρατών-Αριστεράςαπέτυχε, επειδή οι Σοσιαλδημοκράτεςαπαίτησαν να έχουν αυτοί, αν και ο μι-

κρότερος εταίρος, τον πρωθυπουργό.Τώρα φαίνεται ότι συμφωνούν να ανα-λάβει την πρωθυπουργία ο επικεφαλήςτης τοπικής Αριστεράς Μπόντο Ράμελο– οπωσδήποτε, λένε, θα υπάρξει προ-ηγουμένως εσωτερικό δημοψήφισμα.Βέβαια, υπάρχει ισχυρή αντίδραση τηςδεξιάς πτέρυγας με σύνθημα: «∆ενμπορούμε να κυβερνήσουμε με τουςκομμουνιστές!», η συνεργασία ωστόσοενθαρρύνεται από τον ομοσπονδιακόπρόεδρο του κόμματος Ζίγκμαρ Γκάμ-πριελ. Ο Γκάμπριελ φαίνεται ότι επι-θυμεί, αρχίζοντας από τη μικρή Θου-ριγγία, στην πόλη Άιζεναχ της οποίαςιδρύθηκε το 1869 το κόμμα του, ναανοίξει τη δυνατότητα συνεργασίας μετην Αριστερά. Η «προεδρική», μαζί μετην «αριστερή» πτέρυγα του κόμματοςδιαβλέπουν τον κίνδυνο να καταδικα-στεί το αρχαιότερο γερμανικό κόμμανα είναι στο διηνεκές ο μικρότερος κυ-βερνητικός εταίρος των Χριστιανοδη-μοκρατών. Ωστόσο, στη Θουριγγία ηδυνατότητα συνεργασίας θα εξαρτηθείαπό την κοινοβουλευτική δύναμη τωνδύο μικρότερων κομμάτων, της Εναλ-λακτικής και των Πράσινων. Απόαυτήν θα κριθεί, αν Σοσιαλδημοκράτεςκαι Αριστερά μαζί θα έχουν απόλυτηπλειοψηφία ή θα χρειαστεί να συμμα-χήσουν με τους Πράσινους, η αριστερήπτέρυγα των οποίων, πάντως, δηλώνειότι θα υποστηρίξει οπωσδήποτε στηΒουλή κυβέρνηση της Αριστεράς.

Ίσως, λοιπόν, η διαφαινόμενη στα-θεροποίηση της Εναλλακτικής στοδεξιό κέρας του πολιτικού φάσματοςκαι η υπέρβαση του ταμπού του αρι-στερού πρωθυπουργού στη Θουριγγίανα σημάνουν την αρχή της ανατροπήςτου πολιτικού τοπίου στη Γερμανία μετη δημιουργία δύο μπλοκ, ενός δεξιού(Χριστιανοδημοκράτες και Εναλλακτι-κοί) και ενός Αριστερού-Κεντροαριστε-ρού (Σοσιαλδημοκράτες-Αριστερά-Πράσινοι) με τις ανάλογες επιπτώσειςστην ευρωπαϊκή πολιτική του ισχυρό-τερου κράτους της Ευρωπαϊκής Ένω-σης. Αλλά αυτά είναι όλα εξαιρετικάαβέβαια.

Θόδωρος Παρασκευόπουλος

Προς ανατροπή το πολιτικότοπίο της Γερμανίας;Τα συμπεράσματα από τις εκλογές της Σαξονίαςκαι τα σενάρια των επόμενων εκλογικών αναμετρήσεων

Ίσως, λοιπόν, η διαφαινόμενησταθεροποίηση της Εναλλακτικήςστο δεξιό κέρας του πολιτικούφάσματος και η υπέρβαση τουταμπού του αριστερούπρωθυπουργού στη Θουριγγία νασημάνουν την αρχή της ανατροπήςτου πολιτικού τοπίου στηΓερμανία με τη δημιουργία δύομπλοκ.

“

Η ΕΠΟΧΗ 7 Σεπτεμβρίου 2014 1155∆ΙΕΘΝΗ

Του ∆ημήτρη Σμυρναίου, Βερολίνο

Υπάρχει ένα σημείο, στο οποίο διαφέρουν σχεδόναπόλυτα μεταξύ τους η Ανγκέλα Μέρκελ και οΒόλφγκανκγ Σόιμπλε. Ενώ η γερμανίδα καγκελά-

ριος είναι ψυχρή πραγματίστρια, οπαδός της θεωρίας«μην ασχολείσαι με ένα πρόβλημα, μέχρις ότου να μηνμπορείς να κάνεις αλλιώς», ο υπουργός της των Οικο-νομικών ήταν πάντα ένας «σχεδιαστής πολιτικής», πουδεν ήθελε να αφήνει τα πράγματα στην τύχη και είχεκατά καιρούς διάφορα μακρόπνοα και φιλόδοξα σχέ-δια.

Ένα από αυτά είχε παρουσιάσει το 1994 μαζί με τονομοϊδεάτη του Καρλ Λάμερς σχετικά με το μέλλον τηςΕυρώπης, την οποία έβλεπε να κινείται σε πολλές τα-χύτητες ή σε ομόκεντρους κύκλους με ένα σκληρό πυ-ρήνα. Το σχέδιο αυτό, που δεν είχε τελικά προχωρή-σει εξαιτίας αντιδράσεων από πολλές άλλες ευρωπαϊ-κές πρωτεύουσες ξαναβγήκε αυτή την εβδομάδα απότο συρτάρι. «Η κρίση δίνει ευκαιρίες», όπως λέει καιτο νεοφιλελεύθερο σλόγκαν, και ο Σόιμπλε όλο το προ-ηγούμενο διάστημα δεν έχει κρύψει ποτέ την προτί-μησή του σε μια Ευρωπαϊκή Ένωση, όπου λαουτζίκοςκαι ελίτ θα μένουν ίσως στην ίδια πολυκατοικία, αλλάάλλοι θα έχουν κρατημένα τα ευρύχωρα ρετιρέ καιάλλοι θα βολεύονται με ανήλιαγα ημιυπόγεια.

Την προτίμησή του σε μια τέτοια εξέλιξη, που δεναπέχει και πολύ από τη σημερινή πραγματικότητα στηνΕυρώπη, που έχει προκαλέσει από τη μια ο διαχωρι-σμός σε μέλη και μη της ευρωζώνης και από την άλλητο χάσμα ανάμεσα σε δανειστές και χρεωμένους εξέ-φρασε για μια ακόμα φορά την εβδομάδα που πέρασε ο

Χριστιανοδημοκράτης πολιτικός.Η χρονική συγκυρία δεν είναι καθόλου τυχαία. Στο

εσωτερικό μέτωπο η κυβέρνηση είδε το ευρωφοβικόκόμμα «Εναλλακτική για τη Γερμανία» να συγκεντρώνειπανηγυρικά 10% στις εκλογές στη Σαξονία και να επι-βεβαιώνει ότι «ήρθε εδώ για να μείνει». Η συνεχιζό-μενη ανοδική του πορεία φαίνεται να επιβεβαιώνει τοτέλος των «Φιλελευθέρων», αλλά και να πιέζει πολύτη δεξιά πτέρυγα της Χριστιανοδημοκρατίας. Και είναιπροφανές ότι για να σταματήσουν οι λαϊκιστές να κιν-δυνολογούν για τα «πεταμένα λεφτά», με τα οποία στη-ρίζονται οι χώρες του Νότου, κάτι θα πρέπει να σκε-φτεί το συντηρητικό στρατόπεδο, έτσι ώστε να τουςαφαιρέσει επιχειρήματα.

Από την άλλη, το Βερολίνο και κυρίως η κεντροδεξιάπλειοψηφία των Μέρκελ-Σόιμπλε-Γιούνκερ φαίνεταινα έκλεισαν αυτή την εβδομάδα όλες τις εκκρεμότη-τες σε σχέση με την κατανομή των ηγετικών θέσεων

της ΕΕ για την επόμενη πενταετία. Μετά τον Γιούνκερακολούθησε ο επίσης συντηρητικός Πολωνός, αλλά καιγερμανόγλωσσος πρωθυπουργός Ντόναλντ Τουσκ γιατη θέση του προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου.Ένα ισχυρό νεοφιλελεύθερο δίδυμο θα είναι οριστικάστο τιμόνι της Ευρώπης με την αγαστή συνεργασία τηςσοσιαλδημοκρατίας. Καθαρόαιμος νεοφιλελεύθεροςείναι και ο προαλειφόμενος για την θέση του αντιπρο-έδρου της Κομισιόν πρώην πρωθυπουργός της Φιν-λανδίας Γιούρκι Κατάινεν, ο οποίος θα έχει τον πρώτολόγο για θέματα οικονομικής πολιτικής αλλά και οπροτεινόμενος (από τη Μέρκελ) για την θέση του επι-κεφαλής του Γιούρογκρουπ ισπανός υπουργός Οικονο-μικών ντε Γκουίντος. Καρέ της λιτότητας.

Είναι προφανές ότι για να προχωρήσουν τα γερμα-νικά σχέδια για επιβολή της λιτότητας «και με τονόμο» θα χρειαστούν και οι κατάλληλοι διαχειριστές.Και τώρα που όλα βρίσκονται στο τραπέζι η Μέρκελαποφάσισε να μην αφήσει και αυτή τίποτα στην τύχη. Ογερμανικός οδοστρωτήρας ετοιμάζεται να σφραγίσειόλες τις εξόδους διαφυγής για όποιον ονειρεύεται μιααλλαγή πορείας προς μια πολιτική σχετικής χαλάρω-σης και αναδιανομής. Η πολιτική του Βερολίνου μαθη-ματικά θα διευρύνει ακόμα περισσότερο το χάσμαφτωχών και πλουσίων. Το σχέδιο προφανώς προβλέ-πει αυτό να γίνει συντεταγμένα και με τη συγκατάθεσητων «προθύμων» ανά την Ευρώπη, που δυστυχώς είναιπολλοί. Κάποιους από αυτούς δεν χρειάζεται να τουςψάξετε μακριά. Κυκλοφορούν ανάμεσά σας. Και ακόμακυβερνούν...

•

Καρέ της λιτότητας από τη Μέρκελ

του Μιχάλη Ρένεση

Το γραφείο Τύπου του ουκρανούπροέδρου Πέτρο Ποροσένκοανακοίνωσε ότι υπήρξε συμφω-

νία με τον Βλαντιμίρ Πούτιν για κατά-παυση του πυρός στην ανατολική Ου-κρανία. Η ρώσικη πλευρά αντέδρασεδηλώνοντας ότι δεν μπορεί να υπάρξειτέτοια συμφωνία γιατί η Ρωσία δενείναι μέρος της σύγκρουσης και ότι πα-ρόμοια συμφωνία θα μπορούσε να επι-τευχθεί μεταξύ της Ουκρανίας και τωνρωσόφωνων αυτονομιστών. Ο εκπρό-σωπος Τύπου του ρώσου προέδρουΝτμίτρι Πεσκόφ ανέφερε ότι οι δύοπρόεδροι συζήτησαν σε τηλεφωνικήεπικοινωνία που είχαν στις 3 Σεπτεμ-βρίου για τα βήματα που πρέπει να γί-νουν από τις δύο αντιμαχόμενες πλευ-ρές για να επιτευχθεί κατάπαυση τουπυρός. Επίσης, δήλωσε ότι υπάρχει σεμεγάλο βαθμό ταύτιση απόψεων με-ταξύ των δύο προέδρων για τους τρό-πους εξόδου από την από την κρίσιμηκατάσταση στην Ουκρανία.

Οι εφτά όροι του Πούτιν

Μιλώντας στους δημοσιογράφουςστη διάρκεια του ταξιδιού του στηΜογγολία ο Βλ. Πούτιν δήλωσε ότι τασυγκεκριμένα βήματα που πρέπει ναγίνουν είναι:

1) Να σταματήσουν οι επιχειρήσειςτου ουκρανικού στρατού και των ενό-πλων σχηματισμών των πολιτοφυλα-κών του Ντονιέτσκ και του Λουγκάνσκ, 2) Να μετακινηθεί ο ουκρανικός στρα-τός σε περιοχές που βρίσκονται μα-κρύτερα από απόσταση βολής, 3) Ναοριστεί διεθνής έλεγχος για την τήρησητης κατάπαυσης του πυρός, 4) Να απα-γορευτεί η χρησιμοποίηση της πολεμι-κής αεροπορίας εναντίον πολιτών καικατοικημένων περιοχών στη ζώνη τωνσυγκρούσεων, 5) Να γίνει πλήρης αν-ταλλαγή αιχμαλώτων, 6) Να δημιουρ-

γηθούν στο Ντονμπάς διάδρομοι για τηδιέλευση των προσφύγων και της αν-θρωπιστικής βοήθειας και 7) Να γίνειαποκατάσταση κτιρίων και υποδομών.

Τα επτά σημεία που αναφέρθηκαναπό το ρώσο πρόεδρο λοιδορήθηκαναπό τον ουκρανό πρωθυπουργό ΑρσένιΓιατσενιούκ. Αντίθετα, ο ουκρανόςπρόεδρος Πετρο Ποροσένκο, μετά απότην πανωλεθρία που υπέστη ο ουκρα-νικός στρατός στην ανατολική Ουκρα-νία, φαίνεται διατεθειμένος να υπο-γράψει όπως-όπως μια συμφωνία κα-τάπαυσης του πυρός φοβούμενος τηνπροέλαση των ρώσων αυτονομιστώνπρος τα δυτικά της χώρας.

Σύμφωνα με πολιτικούς αναλυτέςστην ουκρανική κυβέρνηση υπάρχουνκυρίως δύο «κόμματα»: το «κόμμα τηςειρήνης» και το «κόμμα του πολέμου».Στο «κόμμα της ειρήνης» τοποθετούντον Π. Ποροσένκο, ενώ στο «κόμματου πολέμου» τοποθετούν κυρίως τονπρωθυπουργό Α. Γιατσενιούκ, τονυπουργό εσωτερικών Αρσέν Αβάκοφκαι τον ολιγάρχη και κυβερνήτη τουΝτονιέτσκ Σεργκέι Ταρούτα, ο οποίοςσε συνέντευξή του στις 3 Σεπτεμβρίουδήλωσε ότι με τους ρωσόφωνους αυτο-νομιστές μπορεί να γίνει διάλογοςμόνο για ανταλλαγή αιχμαλώτων και

την διάνοιξη ανθρωπιστικών διαδρό-μων. Επίσης, θεωρεί ότι πρέπει να γίνεικήρυξη στρατιωτικού νόμου στην Ου-κρανία και να μη γίνουν βουλευτικέςεκλογές.

Κατάπαυση του πυρός

Οι φιλορώσοι αυτονομιστές, από τηνάλλη, δεν κρύβουν ότι στόχος τουςείναι να επεκταθούν δυτικότερα στιςπεριοχές όπου οι ντόπιοι κάτοικοι θατους υποδεχτούν ως «ελευθερωτές»και όχι ως «καταχτητές». Αυτές οι πε-ριοχές είναι το Χάρκοβο, το Ντνιεπρο-πετρόβσκ, το Ζαπαρόζιε και η Οδησ-σός. Ορισμένοι μάλιστα θεωρούν ότικάτι τέτοιο αποτελεί επιλογή της Μό-σχας για να ενώσει τη νοτιοανατολικήΟυκρανία με την Κριμαία και τηνΥπερδνειστερία.

Παλιότερα οι αυτονομιστές του Ντο-νιέτσκ και του Λουγκάνσκ ζητούσαν νασυμμετέχουν σε μια ομόσπονδη Ου-κρανία. Τότε η κυβέρνηση του Κιέβουοργάνωσε τη λεγόμενη «αντιτρομοκρα-τική εκστρατεία» για να τους καταστεί-λει.

Τώρα όμως, και μετά τις τελευταίεςνίκες που είχαν, δηλώνουν σε όλους

τους τόνους ότι δεν επιθυμούν πλέοννα είναι τμήμα της Ουκρανίας, αλλά θαεπιδιώξουν να συστήσουν τη «∆ημο-κρατία της Νοβορώσιας» Όταν έγινε ηπρώτη συνάντηση της τριμερούς ομά-δας εργασίας στο τέλος της προηγού-μενης εβδομάδας ειπώθηκε στα μέσαενημέρωσης ότι ο εκπρόσωπος τηςΛαϊκής ∆ημοκρατίας του Ντονιέτσκανέφερε ότι ζητάνε να έχουν ειδικόστάτους οι δύο περιοχές στο πλαίσιοτης Ουκρανίας. Αμέσως βγήκε ανακοί-νωση από την πλευρά των ρώσων αυ-τονομιστών ότι κάτι τέτοιο δεν είναιθέση τους και ότι πλέον μιλάνε για τηνξεχωριστή κρατική οντότητα της Νο-βορώσιας.

Στο Μίνσκ της Λευκορωσίας πραγ-ματοποιήθηκε την περασμένη Παρα-σκευή η δεύτερη συνάντηση της τριμε-ρούς ομάδας εργασίας για την επίλυσητης ουκρανικής κρίσης, όπου υπε-γράφη πρωτόκολλο κατάπαυσης τουπυρός που τέθηκε σε ισχύ από τις 6μ.μ. της ίδιας μέρας. Τώρα μένει νααποδειχτεί αν θα ισχύσει στην πράξη ήαν χρησιμοποιηθεί ως πρόσχημα γιατην ανασύνταξη των δυνάμεων και απότις δύο πλευρές, όπως έγινε την προ-ηγούμενη φορά.

•

Ουκρανία ώρα μηδένΎστερα από την υπο-γραφή του πρωτοκόλ-λου κατάπαυσης πυρός,μένει να αποδειχτεί ανθα ισχύσει στην πράξη ήαν χρησιμοποιηθεί ωςπρόσχημα για την ανα-σύνταξη των δυνάμεωνκαι από τις δύο πλευ-ρές, όπως έγινε τηνπροηγούμενη φορά.

“


Τη συ νέ ντευ ξη πή ρε η Ζωή Γεωρ γού λα

Πώς κρί νε τε την έκ βα ση της τε λευ -ταίας φά σης του πο λέ μου στη Γά ζα;

Όπως ή ταν α να με νό με νο, ο πό λε μοςδεν έ λυ σε κα νέ να πραγ μα τι κό πρό βλη -μα. Εάν η ισ ρα η λι νή κυ βέρ νη ση στό- χευε με αυ τόν τον πό λε μο να λύ σει τοζή τη μα της α σφά λειας των ισ ρα η λι νώνπο λι τών, ι διαί τε ρα του νό τιου μέ ρουςτης χώ ρας, ό πως ι σχυ ρι ζό ταν, τό τε δενπέ τυ χε το στό χο της, διό τι με το τέ λοςαυ τού του πο λέ μου βρι σκό μα στε στοση μείο που ή μα στε και στο ξε κί νη μάτου. Η α σφά λεια των ισ ρα η λι νών πο λι -τών δεν ε πε τεύ χθη, ό μως εί χα με πολ- λές άλ λες συ νέ πειες: ο λι κή κα τα στρο -φή α στι κών κτι ρίων στη Γά ζα, πά νω α -πό 2.000 πα λαι στί νιοι πο λί τες νε κροί,πολ λοί α πό τους ο ποίους παι διά, πολ- λοί τραυ μα τίες, εν δυ νά μω ση του εξ τρε- μι σμού, ό πως σε κά θε πό λε μο, και εμ- βά θυν ση του ρήγ μα τος με τα ξύ των δύολαών που ζουν σε αυ τή τη γη. Συ νε πώς,δεν μπο ρού με να πού με α κρι βώς ό τιβρι σκό μα στε στο ί διο ση μείο, α φού οπό λε μος χει ρο τέ ρευ σε την κα τά στα ση.Σε αυ τόν τον πό λε μο υ πάρ χουν μό νοχα μέ νοι: ο πα λαι στι νια κός λαός, ο ισ- ρα η λι νός λαός και ο στό χος της ει ρή -νης.

Προσ δο κά τε κά ποια ε ξέ λι ξη α πό τιςδια πραγ μα τεύ σεις;

∆εν έ χω κα μία προσ δο κία α πό τηνισ ρα η λι νή κυ βέρ νη ση. Ο Μπέ ντζα μινΝε τα νιά χου εί ναι έ νας πο λύ κα λός υ -πο κρι τής: λέει ό τι θέ λει τη λύ ση τωνδύο κρα τών σε αυ τή τη γη, αλ λά δεν τοεν νο εί, ε φό σον την ί δια στιγ μή κλι μα -κώ νει την πο λι τι κή τού ε ποι κι σμούστην κα τε χό με νη γη. Η προέ λα ση τουε ποι κι σμού στα κα τε χό με να ξε περ νάκά θε προ η γού με νο, κά θε λε πτό πουπερ νά ει. Εάν ο Νε τα νιά χου ε πι θυ μείπραγ μα τι κά να υ πάρ χει έ να α νε ξάρ τη -το πα λαι στι νια κό κρά τος, τό τε πού θατο οι κο δο μή σουν οι Πα λι στί νιοι; Στοφεγ γά ρι;

Έχουν με τα το πι στεί μή πως η κοι νήγνώ μη των Ισρα η λι νών προς την ά πο -ψη ό τι η α σφά λεια βρί σκε ται στην ει- ρή νη και ό χι στον πό λε μο;

Όπως πα ντού και πά ντα, ο πό λε μοςεί ναι η πε ρίο δος κα τά την ο ποία ο εξ- τρε μι σμός ε ντεί νε ται και οι εξ τρε μι -στές εν δυ να μώ νο νται. Ο πό λε μος γεν -νά α πώ λεια, ορ γή, μί σος. Ωστό σο, μέ -σα στο Ισραήλ κα τα φέ ρα με, κα τά τηδιάρ κεια της πρό σφα της κλι μά κω σηςτου πο λέ μου, ή δη α πό την πρώ τη μέ ρα,να συ γκε ντρώ σου με χι λιά δες Ισρα η λι -νούς που δια δή λω σαν ε νά ντια στον πό- λε μο, στο Τελ Αβίβ αλ λά και στο νό τιομέ ρος της χώ ρας. Οι δια δη λώ σεις, ό σοπερ νού σε ο χρό νος της κλι μά κω σης,

συ γκέ ντρω ναν ό λο και πε ρισ σό τε ρουςπο λί τες που ζη τού σαν ει ρη νι κή λύ ση.

Σύμ φω να με τους Τάι μς του Ισραή λ,η δη μο τι κό τη τα του Νε τα νιά χου έ πε σετο τε λευ ταίο διά στη μα, α πό το 82%στο 38%. Για τί νο μί ζε τε ό τι συ νέ βη αυ -τό;

Οι πο λί τες συ νει δη το ποιούν ό τι ο πό-

λε μος δεν α πο τε λεί λύ ση σε κα νέ ναπρό βλη μα. Στην αρ χή υ πήρ χαν ί σωςκά ποιες προσ δο κίες σε κά ποιους πο λί- τες ό τι θα ε πι λυό ταν το ζή τη μα της α -σφά λειας των ισ ρα η λι νών πο λι τών.Ωστό σο, η πραγ μα τι κό τη τα α πέ δει ξε ό -τι η α να σφά λεια διευ ρύν θη κε, ε φό σονσε προ η γού με νες κλι μα κώ σεις οι πύ-

ραυ λοι κα τευ θύ νο νταν μό νο στο νό τιοτμή μα του Ισραή λ, ε νώ αυ τή τη φο ράκα τέ φε ραν να πλή ξουν ό χι μό νο το ΤελΑβί β, αλ λά και πε ριο χές βο ρειό τε ρα.Οι πο λί τες ό λο και πε ρισ σό τε ρο δια πι -στώ νουν ό τι η γραμ μή της στρα τιω τι -κής ε μπλο κής δεν α πο τε λεί τη λύ ση,αλ λά το πρό βλη μα στο ο ποίο χρειά ζε -ται να ε να ντιω θού με.

Ποια εί ναι τα βή μα τα που χρειά ζε ταινα γί νουν α πό την πλευ ρά της διε θνούςκοι νό τη τας, για να ο δη γη θού με στηνει ρή νη;

Η διε θνής κοι νό τη τα χρειά ζε ται ναεί ναι πιο ε νερ γή στη δια χεί ρι ση τουΜε σα να το λι κού. Η Ευ ρώ πη χρειά ζε ταιπιο α νε ξάρ τη τη στά ση, να μην α κο λου -θεί τη γραμ μή των Η ΠΑ. Η Ευ ρω παϊκήΈνω ση χρειά ζε ται να εί ναι πιο διεκ δι -κη τι κή στην α να ζή τη ση λύ σης που θαβα σί ζε ται στη δια φύ λα ξη της ει ρή νης,στην ύ παρ ξη δύο κρα τών και στο σε βα- σμό του δι καιώ μα τος των Πα λαι στι -νίων να ζή σουν δί χως κα το χή, στο δι -κό τους α νε ξάρ τη το κρά τος στη ∆υ τι κήΌχθη και τη Γά ζα, συ μπε ρι λαμ βα νο μέ -νου του α να το λι κού τμή μα τος της Ιε- ρου σα λήμ ως πρω τεύου σας του κρά- τους. Πρέ πει η Ευ ρώ πη να παίρ νει δρα- στι κά μέ τρα ε νά ντια στην πο λι τι κή τουε ποι κι σμού της ισ ρα η λι νής κυ βέρ νη -σης. Βέ βαια, και ε μείς α πό την πλευ ράμας, στο ε σω τε ρι κό του Ισραή λ, χρειά -ζε ται να δυ να μώ σου με τον α γώ να μαςνα δεί ξου με στους ισ ρα η λι νούς πο λί τεςό τι η α κο λου θού με νη πο λι τι κή μάς ο -δη γεί ό λους στην κα τα στρο φή. Σα φώς,οι Πα λαι στί νιοι υ πο φέ ρουν πολ λα πλά -σια, αλ λά και οι Ισρα η λι νοί πλη ρώ νουνβα ρύ τί μη μα. Όχι μό νο σε αν θρώ πι νεςζωές, αλ λά πλήτ τε ται και η οι κο νο μίακαι το κοι νω νι κό κρά τος. Βρι σκό μα στεα ντι μέ τω ποι με πε ρι κο πές στην υ γεία,στην παι δεία, με ύ φε ση στον κα τα -σκευα στι κό το μέα.

Ποιες ε νέρ γειες α πό την πλευ ρά τωνα ρι στε ρών κομ μά των της Ευ ρώ πηςμπο ρού σαν να υ πο στη ρί ξουν μια τέ- τοια κα τεύ θυν ση;

Τα α ρι στε ρά κόμ μα τα χρειά ζε ται ναστη ρί ζουν τις πρω το βου λίες για μποϊ-κο τάζ της πα ρα γω γής σε ε δά φη ε ποι -κι σμών. Επί σης, χρειά ζε ται να εν θαρ -ρύ νουν και να πιέ ζουν τις ευ ρω παϊκέςκυ βερ νή σεις για πε ρισ σό τε ρο ε νερ γόρό λο στην ισ ρα η λι νο-πα λαι στι νια κήδιέ νε ξη. ∆εν πρό κει ται μό νο για αλ λη -λεγ γύη, αλ λά και για προ στα σία τωνευ ρω παϊκών συμ φε ρό ντων, διό τι αν ηΜέ ση Ανα το λή ε κρα γεί, πράγ μα πι θα -νό, οι συ νέ πειες θα εί ναι ο δυ νη ρές καιγια τους ευ ρω παϊκούς λα ούς. Μια ε -νερ γή στά ση σή με ρα, δια φυ λάσ σει τηνει ρή νη αύ ριο για ό λους.

Μόνη προοπτικήγια το Ισραήλ, η ειρήνηΜιλά στην “Εποχή” ο ισραηλινός βουλευτής του κόμματος Χαντάς, Ντοβ Χανίν

Ο Ντοβ Χα νίν, βου λευ τής με το Χα ντάς και μέ λοςτου Κ.Σ. του Κομ μου νι στι κού Κόμ μα τος του Ισραή λ,ε ξε λέ γη για πρώ τη φο ρά το 2006. Όπως λέει ο ί -διος, “α ντι λαμ βά νο μαι τη συμ με το χή μου στην ισ ρα -η λι νή βου λή ως μέ ρος της προ σπά θειας για να ξα -να χτί σου με μια α πο τε λε σμα τι κή, ρι ζο σπα στι κή α ρι -στε ρά στην ισ ρα η λι νή κοι νω νία, για τί η αλ λα γήστην κοι νω νία, προϋπο θέ τει την αλ λα γή στην α ρι -στε ρά”. Συ ζη τή σα με μα ζί του, με πο λύ εν δια φέ ρον,για την έκ βα ση της πρό σφα της κλι μά κω σης τουπο λέ μου στην Πα λαι στί νη και την προσ δο κία του α -πό τις δια πραγ μα τεύ σεις, αλ λά και για την πο ρείατης α ρι στε ράς στο Ισραήλ σή με ρα.

Όλο και πε ρισ σό τε ροι νέ οιέρ χο νται στην α ρι στε ρά

Από ποιο δρό μο γί νε ται κά ποιος σή με ρα α ρι στε ρός στο Ισραή λ, α πό ποια ε ρε -θί σμα τα;

Υπάρ χουν δια φο ρε τι κοί δρό μοι α πό τους ο ποίους έρ χε ται κά ποιος στην α ρι -στε ρά. Υπάρ χουν αυ τοί που έρ χο νται λό γω της οι κο νο μι κής και κοι νω νι κής κα- τά στα σης, διό τι α ντι λαμ βά νο νται ό τι αυ τό το σύ στη μα που α κο λου θεί ται εί ναι ε -πω φε λές μό νο για τους λί γους και τους πλού σιους, ε νώ οι πολ λοί πλη ρώ νουνβα ρύ τί μη μα. Υπάρ χουν αρ κε τοί, ι διαί τε ρα νέ οι, που έρ χο νται στην α ρι στε ρά λό -γω της συ νεί δη σής τους, διό τι υ πη ρε τώ ντας στο στρα τό δια πι στώ νουν τι ση μαί- νει κα το χή και δη λώ νουν ό τι δεν θέ λουν να εί ναι μέ ρος αυ τής της πο λι τι κής.Υπάρ χουν και αυ τοί που έρ χο νται, διό τι δια πι στώ νουν ό τι σε βά θος χρό νου η μό -νη προο πτι κή για το Ισραήλ να υ πάρ ξει ε δώ στη Μέ ση Ανα το λή εί ναι η ει ρή νη. Ημό νη προο πτι κή για την ε πι βίω ση των Ισρα η λι νών εί ναι ο α γώ νας για ει ρή νη.

Υπάρ χουν αρ κε τοί αρ νη τές στρά τευ σης σή με ρα στο Ισραή λ;Πρό κει ται για έ να αυ ξα νό με νο α ριθ μό νέων αν θρώ πων, που αρ νού νται να υ πη -

ρε τή σουν τον ισ ρα η λι νό στρα τό, μια έ τσι κι αλ λιώς πο λύ δύ σκο λη α πό φα ση. Αυ -τή τη στιγ μή που μι λά με, εί ναι αρ κε τοί αυ τοί που βρί σκο νται σε στρα τιω τι κέςφυ λα κές ε ξαι τίας αυ τής της α πό φα σής τους. Ωστό σο, θα πρέ πει να σας πω ό τιπολ λοί α ρι στε ροί υ πη ρε τούν στο στρα τό και μά λι στα εν δυ να μώ νουν την κα τα -νό η ση της κα τά στα σης και τις θέ σεις τους κα τά τη διάρ κεια της θη τείας τους. Οισ ρα η λι νός στρα τός δεν α παρ τί ζε ται μό νο α πό δε ξιούς, αλ λά και α πό α ρι στε ρούς.Άλλω στε, ο στρα τός θεω ρεί ται κά τι πε ρί που ιε ρό για την ισ ρα η λι νή κοι νω νία.Υπάρ χουν, ό μως, αυ τοί οι νέ οι και γεν ναίοι άν θρω ποι που αρ νού νται να υ πη ρε -τή σουν. Ως δι κη γό ρος, πριν την ε κλο γή μου στη βου λή, εί χα υ πε ρα σπι στεί πολ λέςτέ τοιες υ πο θέ σεις αρ νη τών στρά τευ σης.

Η στά ση των δια νοου μέ νων -Ισρα η λι νών και μη- πό σο ση μα ντι κή εί ναι για τηνε πί τευ ξη ει ρή νης;

Οι δια νοού με νοι χρειά ζε ται να παίρ νουν θέ ση, και μά λι στα ε νερ γή. ∆εν μπο ρείνα μέ νουν σιω πη λοί ό ταν υ πάρ χει κα το χή, πό λε μος και θί γο νται τα αν θρώ πι ναδι καιώ μα τα. Χρεια ζό μα στε δρά σεις, σε διε θνές ε πί πε δο, ε νά ντια στον ε ποι κι σμόκαι οι φω νές που α ντι τί θε νται χρειά ζε ται να εν δυ να μώ νο νται.

ΣΥΝ

ΕΝ

ΤΕΥΞ

Η

∆εν έχω καμία προσδοκία από την ισραηλινήκυβέρνηση. Ο Νετανιάχου είναι ένας πολύ καλόςυποκριτής: λέει ότι θέλει τη λύση των δύοκρατών σε αυτή τη γη, αλλά δεν το εννοεί,εφόσον την ίδια στιγμή κλιμακώνει την πολιτικήτου εποικισμού.

“

Τη συνέντευξη πήρε ο Μιχάλη Ρένεσης

Πώς διαμορφώθηκαν ιστορικά οισχέσεις μεταξύ των δύο λαών; Τι τουςενώνει και τι τους χωρίζει;Πώς άρχισεη ουκρανική κρίση, αυθόρμητα ήυπήρχε σχέδιο;

∆εν έχει νόημα η εξέταση της ιστο-ρίας των σχέσεων των δύο λαών ως ξε-χωριστό επεισόδιο. Τα όρια μεταξύ τουουκρανικού και του ρώσικου λαού δενείναι ευκρινή. Οι ιστορίες τους δενείναι ξεχωριστές, υπάρχει μόνο κοινήιστορία που διαμορφώθηκε κυρίως στοπλαίσιο του ρώσικου και του σοβιετι-κού κράτους. Αυτές οι ιστορικές ανα-δρομές και οι υπερβολές που γίνονταιείναι αναγκαίες σε κάποιους για νακρύψουν τις πραγματικές αιτίες τηςσύγκρουσης, οι οποίες βρίσκονται στησφαίρα σημερινών οικονομικών καικοινωνικών συμφερόντων και σημερι-νών πολιτικών. Βεβαίως και υπήρχανσχέδια από όλους τους πολιτικούς παί-κτες, αλλά όλα αυτά έγιναν στάχτη.

Κατά πόσο συμπίπτει η πολιτική τηςΡωσίας με τους στόχους των πολιτο-φυλακών της Ανατολικής Ουκρανίας;Υπάρχουν εσωτερικές αντιθέσεις με-ταξύ των πολιτοφυλακών και πώςαυτές εκφράζονται;

Οι ρωσικές ελίτ κατατρόμαξαν απότην αντιολιγαρχική εξέγερση στα ανα-τολικά της Ουκρανίας. Βρέθηκαν σεδύσκολη θέση όταν έγινε πλέον φα-νερό ότι δεν υπάρχει κανένα περιθώριοσυνύπαρξης με τη νέα κυβέρνηση τουΚιέβου, επειδή η τελευταία είχε ωςστρατηγική της την όξυνση της αντι-παράθεσης με τη Ρωσία. Από την άλληόμως, φοβήθηκαν και μια ενδεχόμενηνίκη της εξέγερσης. Συνυπολόγισανεπίσης και το γεγονός ότι η πλειοψη-φία της ρώσικης κοινής γνώμης ήταναποφασιστικά υπέρ της εξέγερσης.Αυτό δε μπορούσαν να το αγνοήσουνγιατί δεν ήθελαν να επαναληφθούν οιμαζικές διαδηλώσεις που έγιναν στηΡωσία το 2011 και το 2012. Όμως έναμεγάλο τμήμα των ελίτ (εδώ εντάσσε-ται ολόκληρη η ρώσικη κυβέρνηση)είναι κατηγορηματικά αντίθετο με μιαενδεχόμενη αντιπαράθεση με τη ∆ύση.Σαν αποτέλεσμα όλων των παραπάνωη πολιτική της Μόσχας είναι σχιζοφρε-νική, αμφιλεγόμενη και στη συγκεκρι-μένη περίπτωση ασυνεπής. Ο ουκρανι-κός στρατός, ήδη από τον Ιούλιο, πο-λεμάει με ανταλλακτικά που τον προ-μήθευε η Ρωσία, όπως και οι πολιτο-φύλακες παίρνουν πολεμοφόδια καιόπλα από τη Ρωσία. Θα μπορούσε ναυποθέσει κανείς ότι η ρώσικη πλευράέχει οικονομικό συμφέρον από τη συ-νέχιση του πολέμου, αλλά και αυτόπάλι δεν είναι σωστό γιατί η ρώσικηκυβέρνηση ψάχνει απεγνωσμένα για ναβρει τρόπους κατάπαυσης του πυρός

προτείνοντας συμβιβασμούς, άλλο αναυτές οι προτάσεις δε βρίσκουν πρό-σφορο έδαφος.

Υπάρχουν και αντιθέσεις μεταξύ τωνπολιτοφυλάκων. Είναι αντιθέσεις με-ταξύ αυτών που αναδείχτηκαν από τακάτω και αυτών που έχουν σχέση με τηΜόσχα, μεταξύ αριστερών και δεξιών,μεταξύ των αγωνιστών και αυτών πουπροέρχονται από τους γραφειοκράτεςτου παλιού καθεστώτος της Ουκρα-νίας, μεταξύ αστικής τάξης και εργα-τών. Όλες αυτές οι αντιθέσεις αντανα-κλώνται και στην πολιτική των νέωνΛαϊκών ∆ημοκρατιών, η οποία χαρα-κτηρίζεται από ασυνέπεια και αναπο-τελεσματικότητα. Ακόμη περισσότεροεπειδή η Μόσχα προσπαθεί να μπλο-κάρει οποιεσδήποτε μικρές προοδευτι-κές ή απλά προς τη σωστή κατεύθυνσηαλλαγές. Όταν θα λήξει η ουκρανικήκατοχή και θα σταματήσει ο πόλεμοςθα γίνει πιο επιτακτική η ανάγκη επί-λυσης αυτών των αντιθέσεων, τμημα-τικά ή συνολικά.

Ποια είναι η στρατιωτική, πολιτικήκαι οικονομική εξάρτηση των πολιτο-φυλακών της Νοτιοανατολικής Ου-κρανίας από τη Ρωσία;

Οι πολιτοφυλακές και ο πληθυσμόςτης Λαϊκής ∆ημοκρατίας του Ντο-νιέτσκ και της Λαϊκής ∆ημοκρατίαςτου Λουγκάνσκ έχουν ανάγκη από πο-λεμοφόδια και από αγαθά που προμη-θεύονται από τα ρώσικα σύνορα. Έναμεγάλο τμήμα της βοήθειας οργανώνε-ται αυθόρμητα, αλλά ακόμη και σ’ αυτήτην περίπτωση χρειάζεται η άδεια τηςΜόσχας για να μπορέσουν να περάσειαπό τα σύνορα η βοήθεια. Θα με ρωτή-σετε τι θα συμβεί αν το Κρεμλίνο κλεί-σει τα σύνορα; Θεωρώ ότι δε θα μπο-ρέσει να κάνει κάτι τέτοιο. Είτε έτσι,είτε αλλιώς όμως αυτές οι προμήθειεςλειτουργούν ως εργαλείο επίδρασηςτου Κρεμλίνου στις εξελίξεις της Νο-βορώσιας.

ΗΠΑ και Ρωσία μέρητου ίδιου συστήματος

Ορισμένοι θεωρούν ότι η ουκρανικήκρίση αποτελεί πρόσχημα για τηνέναρξη ενός νέου «ψυχρού πολέμου».Ποια είναι η γνώμη σας γι’ αυτό;

Τεχνητά ναι κάτι τέτοιο μπορεί νασυμβεί. Μην ξεχνάτε όμως ότι ο «ψυ-χρός πόλεμος» ήταν αντιπαράθεση με-ταξύ δύο συστημάτων. Τώρα δεν ισχύεικάτι τέτοιο. Και η ∆ύση και η Ρωσίαείναι καπιταλιστικές. Οικονομικά καιοι δύο πλευρές αποτελούν συστατικάμέρη ενός διεθνούς συστήματος.

Οι ΗΠΑ και η ΕΕ έχουν διαφορετικάσυμφέροντα. Πώς εξηγείτε την ταύτισηπου έχουν στο θέμα της Ουκρανίας;

Στην πραγματικότητα εδώ δεν

έχουμε να κάνουμε με ταύτιση τωνσυμφερόντων μεταξύ ΗΠΑ και Ευρώ-πης. Ταυτίζονται όμως οι στρατηγικοίστόχοι της κυβέρνησης των ΗΠΑ μετους στόχους της γραφειοκρατίας τωνΒρυξελλών. Αποσκοπούν μέσω εξωτε-ρικών επεμβάσεων να συγκρατήσουντο χρεοκοπημένο νεοφιλελεύθερο σύ-στημα και να αποτρέψουν οποιεσδή-ποτε κοινωνικές αλλαγές στη ∆ύση.

Ποιες είναι οι συνέπειες για τη Ρωσίααπό την επιβολή κυρώσεων εκ μέρουςτων ΗΠΑ και της ΕΕ;

Οι κυρώσεις και το εμπάργκο αυτήτην περίοδο αποτελούν καταλύτη γιατη ρώσικη οικονομία. Ήδη εμφανίζε-ται αύξηση της βιομηχανικής παραγω-γής μετά από δύο χρόνια στασιμότη-τας. Η άρχουσα τάξη της Ρωσίας, σεαντίθεση με τη θέληση της επιθυμίαςτου λαού ενέταξε τη χώρα στον Παγκό-σμιο Οργανισμό Εμπορίου(ΠΟΕ) καιπροσανατολίστηκε στη νεοφιλελεύ-θερη στρατηγική, η οποία μας επιβάλ-λει να εξάγουμε ενεργειακές πρώτεςύλες και να εισάγουμε προϊόντα παρα-σιτικής κατανάλωσης. Τώρα αυτή ηστρατηγική πρέπει να σταματήσει καινα ασχοληθούμε με την ανάπτυξη τηςεγχώριας παραγωγής. Μπορεί βέβαιαοι κυρώσεις να σταματήσουν, αλλά ευ-τυχώς για τη Ρωσία στην ΕΕ δεν κατά-λαβαν τι έγινε.

Το μέλλον της Ουκρανίας

Η Ουκρανία μπορεί να παραμείνειενιαία ή είναι αργά για μια τέτοια προ-οπτική;

Η Ουρανία θα μπορούσε να παραμεί-νει ενιαία σαν ομοσπονδιακό, πολυε-

θνικό κράτος. Όμως αυτή η δυνατό-τητα χάθηκε. Ακόμη κι αν παραμείνειενιαία εδαφικά με κοινή σημαία, θαείναι ένα τελείως διαφορετικό κράτος.

Πώς βλέπετε το θέμα της αλλαγήςτων συνόρων στην περίπτωση της Ανα-τολικής Ουκρανίας;

Το θέμα της αλλαγής των συνόρωνθα έχει κάποια αξία αν κατοχυρωθούνη βιωσιμότητα και η ανεξαρτησία τηςΝοβορώσιας. Αν περιοριστεί εδαφικάστα όρια των περιοχών του Ντονιέτσκκαι του Λουγκάνσκ, οι οποίες είναι κα-τεστραμμένες και διαλυμένες, και δεσυμπεριληφθούν περιοχές που ελέγ-χονται από τον ουκρανικό στρατό, τότεθα είναι ένα μη βιώσιμο κράτος τοοποίο θα εξαρτάται πλήρως από τηΡωσία. Σ’ αυτό θα είναι πολύ δύσκολονα δίνουν οποιεσδήποτε μεταρρυθμί-σεις για τις οποίες μάχονται οι πολιτο-φύλακες. Πρέπει να εθνικοποιηθεί ηιδιοκτησία των ολιγαρχών, να αποκα-τασταθεί η βιομηχανία, να υπάρξει κοι-νωνικός έλεγχος της παραγωγής και ναδημιουργηθεί νέο σύστημα παιδείαςκαι υγείας. Για να μπορέσουν να γίνουνόλα αυτά θα πρέπει η Νοβορώσια νασυμπεριλάβει το Χάρκοβο, το Ντνιε-προπετρόβσκ και την Οδησσό με το οι-κονομικό και πολιτιστικό τους εκτόπι-σμα. Ακόμη καλύτερα θα ήταν για τηδημιουργία ενός δημοκρατικού κρά-τους να συνενωθούν η Νοτιοανατολικήκαι η Κεντρική Ουκρανία. Και ας προ-σπαθήσει τότε η Γαλικία (∆υτική Ου-κρανία)) να σταθεί σαν ξεχωριστό κρά-τος και ας ενταχθεί στην ΕΕ. Τότε ούτεη ΕΕ δε θα την θέλει.

•

Η δυνατότητατής ομοσπονδίας έχει χαθεί

ΜΠΟΡΙΣ ΚΑΡΓΚΑΛΙΤΣΚΙ

Ο γνωστός αριστερός διανοούμενος και ακτιβιστής, Μπόρις Καργκαλίτσκι μιλάαποκλειστικά στην “Εποχή” για την ουκρανική κρίση, τις πολιτικές επιλογές τηςρωσικής κυβέρνησης και τις σχέσεις της με τις ομάδες πολιτοφυλακής. Αναφέρε-ται, επίσης, στη στάση της Αριστεράς στις δύο χώρες και εξηγεί γιατί η Ουκρανίαδεν θα είναι ποτέ ξανά ίδια.

Η αντιμετώπισητης Αριστεράς

Πώς αντιμετωπίζουν την ουκρανική κρίση τα πολιτικά κόμματα της Ρωσίας;Στη Ρωσία δεν υπάρχουν πολιτικά κόμματα με την ακριβή ερμηνεία του όρου.

Υπάρχουν κλόουν που παριστάνουν τους πολιτικούς. Είναι ουσιαστικά μια πα-ρωδία πολιτικής σε μια Κρατική ∆ούμα που δεν ενδιαφέρει κανέναν.

Ποια είναι η θέση του Κομμουνιστικού Κόμματος της Ρώσικης Ομοσπονδίας(ΚΚΡΟ) και του Κομμουνιστικού Κόμματος της Ουκρανίας (ΚΚΟΥ) για την ου-κρανική κρίση;

Το ΚΚΡΟ δεν έχει κάποια συγκεκριμένη θέση. Εκεί οι άνθρωποι ενδιαφέρον-ται για τον πλουτισμό τους. Αυτό αφορά και την ηγεσία του ΚΚΟΥ. Όχι όμωςκαι τα απλά μέλη του ΚΚΟΥ που είτε βρίσκονται στην παρανομία, είτε πολεμούνδίπλα στους πολιτοφύλακες, είτε εργάζονται στις δομές των λαϊκών δημο-κρατιών και γι’ αυτό διαγράφονται από το κόμμα.

Στην Ουκρανία συνεχίζονται οι διαδικασίες για την απαγόρευση του ΚΚΟΥ.Ποιες είναι οι επιδιώξεις της ουκρανικής κυβέρνησης;

Η απαγόρευση δεν αποτελεί τόσο επίθεση εναντίον του συγκεκριμένου κόμ-ματος. Στρέφεται κυρίως εναντίον της κομμουνιστικής, της σοσιαλιστικής, τηςαριστερής ιδεολογίας. Πρέπει να υπάρξει αντίσταση, ανεξαρτήτως αν κάποιοςσυμφωνεί με το ΚΚΟΥ και την ηγεσία του.

Η ΕΠΟΧΗ 7 Σεπτεμβρίου 2014 1177∆ΙΕΘΝΗ


Τη στιγμή που η κυβέρνησηΟλάντ-Βαλς επιχειρεί να επιτα-χύνει τους ρυθμούς εφαρμογής

της σοσιαλφιλελεύθερης πολιτικής, ηγαλλική αριστερά βρίσκεται σε μια κρί-σιμη κατάσταση και αναζητά να δια-μορφώσει τους όρους συσπείρωσηςκαι αντίστασης της ριζοσπαστικής –με-ταρρυθμιστικής αριστεράς σ’ αυτή τηνπολιτική. Μια πολιτική αδιέξοδη καιεπικίνδυνη, γιατί «σκοτώνει κάθε προ-σπάθεια που μπορεί να οδηγήσει σε μιαάλλη οικονομική πολιτική» αναφέρεισε συνέντευξή του στο γαλλικό περιο-δικό «Politis» ο οικονομολόγος Ντομι-νίκ Φιό, επιστημονικό μέλος των Κα-τάπληκτων Οικονομολόγων.

Οι δυνάμεις για τη χάραξη και τηνεφαρμογή μιας άλλης πολιτικής υπάρ-χουν. Η διαπίστωση αυτή είναι κοινήαπό όλους τους φορείς της αληθινήςαριστεράς –γιατί αριστερά επιμένει ότιείναι και η ηγεσία του ΣοσιαλιστικούΚόμματος (ΣΚ), γνωρίζοντας τη δυνα-μική που εμπεριέχει η επωνυμία «αρι-στερά», γράφει ο Φαμπιέν Περιέ. Τοζήτημα, συνεπώς, είναι πώς η αριστεράαυτή θα κατορθώσει, «ξεπερνώντας τιςδυσκολίες και τις αντιπαραθέσεις νααξιοποιήσει ένα ευρύτατο χώρο για τηνανασύνθεσή της» επισημαίνει το πε-

ριοδικό «Politis».Η θέληση για την ενότητα της πραγ-

ματικής αριστεράς εκφράστηκε πολύέντονα και στο καλοκαιρινό πανεπι-στήμιο του ΣΚ. Εκεί όπου η αριστερήπτέρυγα έβαλε τη σφραγίδα με το σύν-θημα «Vive la gauche!»

Στο πανεπιστήμιο μίλησαν τα στε-λέχη που διαφωνούν με την ακολου-θούμενη πολιτική, αλλά και οι εκπρό-σωποι άλλων κομμάτων και κινημάτωντης αριστεράς, όπως οι Οικολόγοι(EELV) και ο Πιερ Λοράν του ΓαλλικούΚΚ, οι οποίοι καταχειροκροτήθηκαν,όπως αναφέρουν τα ρεπορτάζ, ότανκατέκριναν την κυβερνητική πολιτικήκαι πρότειναν μια διαφορετική διέ-ξοδο.

Πόσο μπορεί να αντέξει ο Ολάντ;

Η πρόκληση που βρίσκεται μπροστάσ’ όλη την αριστερά, είναι η συμπό-ρευση αφού η γλώσσα κριτικής καιπροτάσεων βρίσκονται προς την ίδιακατεύθυνση, σημειώνει το περιοδικό«Politis». Και συνεχίζει τονίζοντας ότιτο διακύβευμα είναι τριπλό. Άμεσα ναεπιβάλουν στη βουλή και την κοινωνίαμια συζήτηση για τις οικονομικές επι-λογές και τα όρια των επιλογών αυτών,

καθώς και τις κοινωνικές καταστρο-φές που προκαλούν. Στο μεσοδιά-στημα θα πρέπει να γίνουν όλες οιενέργειες, ώστε να αποφύγει η χώρα τηθανάσιμη λογική ενός διλήμματος ανά-μεσα στη δεξιά και την άκρα δεξιά στιςπροεδρικές εκλογές του 2017 ή –κάτιπου δεν θα είναι καθόλου διαφορετικό–να αντιπαρατεθούν ο Μανουέλ Βαλςμε την Μαρίν Λεπέν.

Πέρα όμως από αυτό, ακόμα πιο σο-βαρό είναι να διασωθεί η αριστερά απότη διάλυσή της που την καταδικάζει ηπολιτική του δίδυμου Ολάντ-Βαλς. Οκίνδυνος αυτός είναι υπαρκτός, γιατίτο ερώτημα που τίθεται είναι πόσοκαιρό μπορεί ο Φρανσουά Ολάντ νακρατηθεί στην εξουσία, όταν στενεύειη πολιτική του βάση.

Το μέλλον του ΑριστερούΜετώπου

Τα ερωτήματα αυτά απασχολούν καιτις δυνάμεις που μετέχουν στο Αρι-στερό Μέτωπο. Από τις στήλες της«Ουμανιτέ» άνοιξε διάλογος με το ερώ-τημα: Ποιο είναι το μέλλον της Αριστε-ράς; Για το γαλλικό ΚΚ προέχει σήμεραο ιδεολογικός και πολιτικός αγώνας

για να αντιστραφεί η λογική του νεο-φιλελευθερισμού που επικρατεί. Οαγώνας αυτός είναι βέβαια άνισος,γιατί τα ΜΜΕ ελέγχονται σχεδόν πλή-ρως από τις κυρίαρχες δυνάμεις. Θαπρέπει να δοθεί με βάση ένα πρό-γραμμα-μανιφέστο για το μέλλον καιεπίσης θα πρέπει το Μέτωπο να υπερ-βεί τον εαυτό του συσπειρώνοντας όλοκαι ευρύτερες δυνάμεις στη βάση ενόςπραγματικού αριστερού προγράμμα-τος.

Ο Ζαν-Λικ Μελανσόν τονίζει ότι τοπρόβλημα είναι «να οργανώσουμε τολαό και όχι η ενότητα της αριστεράς».Στην πρότασή του κατέληξε μετά τηδιαπίστωση ότι ο λαός έκανε την «πα-γερή επανάστασή του», απέχονταςκατά 60% από τις κάλπες στις τελευ-ταίες εκλογές. «Θα πρέπει συνεπώς νααλλάξουν οι κανόνες του παιχνιδιού,να πάρει ο λαός την τύχη στα χέριατου». Και κατέληξε: «Η Γαλλία οφείλεινα ξεπεράσει τα στενά όρια της 5ης ∆η-μοκρατίας… Αντλώντας από την εμ-πειρία των ισπανών συντρόφων μας θαπρέπει να πάμε στις εκλογές του 2017με μια επανάσταση: να έχουμε ένανυποψήφιο της 6ης ∆ημοκρατίας.

Μ. Κοβάνης

Του Ροζέ Μαρτελί*

ΟΖαν-Λικ Μελανσόν έχει την αίσθηση ότι ολο-κληρώθηκε μια φάση μετά από μακρά πε-ρίοδο που άρχισε στο τέλος του 2008 με την

αποχώρησή του από το Σοσιαλιστικό Κόμμα, μέχριτην άνοιξη του 2014. Την περίοδο αυτή εμφανίστηκεκαι καθιερώθηκε στον πολιτικό στίβο της χώρας τοΑριστερό Μέτωπο, με το εκλογικό αποτέλεσμα πουσημείωσε το 2012 στις προεδρικές εκλογές (11%)αλλά και τη μεγάλη διάψευση στις δημοτικές εκλο-γές και ευρωεκλογές το 2014. Ο Μελανσόν ήταν τοδιάστημα αυτό στο κέντρο των καυτών γεγονότων ωςτο νούμερο ένα του κόμματός του (του Κόμματος τηςΑριστεράς) και πρωταγωνιστική μορφή της νέας συμ-μαχίας, του Αριστερού Μετώπου. Τώρα πιστεύει πωςήρθε η ώρα να σημειώσει μια τομή.

Είναι γεγονός ότι το Αριστερό Μέτωπο βρίσκεταισε κρίσιμη κατάσταση. Πρώτα απ’ όλα για λόγουςστρατηγικής. Η επιτάχυνση της δεξιάς πολιτικής τηςκυβέρνησης των σοσιαλιστών δεν αφήνει ελεύθεροχώρο στην αριστερά της Αριστεράς, αλλά στη ριζο-σπαστικοποιημένη δεξιά. Γιατί; Τι να κάνουμε; Πώςθα εκφράσουμε ταυτόχρονα, τη ριζοσπαστικοποίησητου λαού και την απαίτηση για τη συσπείρωση τουσυνόλου της Αριστεράς σε σαφή αριστερή βάση; Οιαπαντήσεις σε αυτά τα ερωτήματα δεν είναι στο ίδιομήκος κύματος για όλον τον κόσμο του ΑριστερούΜετώπου. Σ’ αυτά τα ερωτήματα να προσθέσουμε καιμια σειρά –δευτερεύοντες λόγους– όπως ο χαρακτή-ρας του Μετώπου. Πρόκειται για μια πληθυντική ορ-γάνωση, που κινητοποίησε δεκάδες χιλιάδες αγωνι-στές (κόμματα, κινήματα κ.λπ.) Η δομή του όμωςείναι αυτή ενός καρτέλ των οργανωμένων μελών, πουκυρίως κυριαρχείται από δύο δυνάμεις, το ΚΚ Γαλ-λίας και το Κόμμα της Αριστεράς. Ωστόσο αναγνω-ρίζεται από όλους η αναγκαιότητα να προχωρήσει τοΜέτωπο μπροστά. Πώς όμως και προς ποια κατεύ-θυνση; Εδώ διαφοροποιούνται οι απόψεις ανάμεσασ’ αυτούς που κλίνουν υπέρ μιας πιο ενωτικής δομήςκαι σε αυτούς που επιθυμούν κυρίως να διατηρήσουν

την ιδιαίτερη κομματική τους ταυτότητα. Παραμένει ακόμα να διευκρινιστούν οι τρόποι λει-

τουργίας και πώς θα συνεχίσει τη λειτουργία του. Στοκέντρο των συζητήσεων βρίσκεται το πρόβλημα τηςάμεσης σύνδεσης των μελών και της συμμετοχής τώνμεμονωμένων μελών στη λήψη των αποφάσεων,πέρα από τις οργανωμένες σε κόμματα δυνάμεις τουΜετώπου.

Η διπλή όψη του Ζαν-Λικ Μελανσόν, μαχητή καιαναγνωρισμένου ηγέτη, μπορεί να είναι παράγονταςαντιφάσεων και εντάσεων. Παραιτούμενος από τηνηγεσία του κόμματός του μπορεί να αυξάνει τα σπέρ-

ματα της διχόνοιας. Ενισχύει έτσι ταυτόχρονα τηνελευθερία του λόγου του και της σκέψης. Ο πολιτι-κός άνδρας δεν θέλει να αισθάνεται ότι περιορίζεταινα εκφράσει την ανάγκη του για την άμεση επαφή μετο «λαό». Αυτός που υπερασπίζεται με νύχια και δόν-τια την αξιοπρέπεια της δράσης των μελών (του κόμ-ματος), δεν μπορεί παρά να διαπιστώνει τα αποτελέ-σματα της κρίσης της πολιτικής και την απομά-κρυνση των πολιτών από τα κόμματα και τις προσω-πικές πολιτικές. Το εκφράζει αυτό με σαφήνεια η νέααναφορά στις επιτυχίες των Podemos.

Επιθυμεί να χρησιμοποιήσει το νέο πεδίο για να δι-ευρύνει το ακροατήριό του; Ίσως. «Το πρόβλημα δενείναι να συσπειρώσουμε την αριστερά, αλλά να ορ-γανώσουμε τα δίκτυα του λαού», είπε. Να οργανώ-σουμε το λαό σε δίκτυα χωρίς τη διαμεσολάβηση πουεπιχειρείται για τη συσπείρωση της ριζοσπαστικής-μεταρρυθμιστικής αριστεράς; Όχι προφανώς. Καιπώς θα συμφιλιωθεί ο πειρασμός για άμεσο διάλογοκαι η αναβάθμιση του Αριστερού Μετώπου που γιαάλλη μια φορά διακηρύσσεται; Μένει να το δούμε.Πώς θα υψωθεί η σημαία για την 6η ∆ημοκρατία,χωρίς να υποκύψουμε στις σειρήνες της προεδρολο-γίας; Πώς θα κερδίσουμε το χώρο με τον μικρόκο-σμο, χωρίς να γλιστρίσουμε στο βάλτο, χωρίς να απο-μακρυνθούμε από το πεδίο των πολιτικών θεσμών;

Αυτά είναι μερικά από τα τεράστια προβλήματαπου στην απάντησή τους βρίσκεται το κλειδί για νααποφύγουμε την καταστροφή της αριστεράς όπωςκαι της ίδιας της δημοκρατίας. Ο Μελανσόν επιθυμείνα αφιερωθεί στην αναζήτηση απαντήσεων. Πρόκει-ται για ένα καλό νέο. Και βέβαια δεν θα πρέπει ναείναι ο μόνος που θα το κάνει αυτό.

Μετάφραση από το γαλλικό περιοδικό «Regards»

* Ο Ροζέ Μαρτελί είναι πρώην στέλεχος του ΚΚΓ,ιστορικός και διευθυντής του περιοδικού «Regards».

Κρίσιμη η κατάστασητης γαλλικής ΑριστεράςΑναζητά τρόπους σύγκλισής της

Συσπείρωση της Αριστεράς,Οργάνωση των δικτύων του λαού

Ο Ζαν-Λικ Μελανσόν δεν αποσύρεται από την πολι-τική ζωή. Το συμπέρασμα αυτό βγαίνει αβίαστα απότον τελικό του λόγο στις εργασίες του καλοκαιρινούπανεπιστημίου του Κόμματος της Αριστεράς. ∆εν εν-νοεί να περάσει τη ζωή του «σφυρίζοντας αδιάφορα».Ωστόσο αποφάσισε να συνεχίσει τον αγώνα του απόάλλο μετερίζι μέσα στα πλαίσια του κόμματός του.

Η ΕΠΟΧΗ 7 Σεπτεμβρίου 2014 1199ΘΕΜΑΤΑ

Το κείμενο του συντρόφου ΝίκουΤσιγώνια με τίτλο «Ο ∆ημήτρηςστο Λύκειο», στην τελευταία

«Εποχή» πριν τις καλοκαιρινές διακο-πές, που περιγράφει τον απόλυτο παρα-λογισμό των εξετάσεων για τα πειραμα-τικά λύκεια, μου θύμισε μια παλιά ιστο-ρία. Πριν σαράντα χρόνια, στις αρχές τηςμεταπολίτευσης, με έστειλαν κι εμένα ναδώσω εξετάσεις στο πειραματικό γυμνά-σιο, όπου απέτυχα παταγωδώς και κατό-πιν, ευτυχώς, βρήκα τον δρόμο μου σ’ένα γυμνάσιο για κοινούς θνητούς. Με-ρικά χρόνια αργότερα οι εξετάσεις αυτέςκαταργήθηκαν κι αντικαταστάθηκαν μεκλήρωση, με το σωστό σκεπτικό της μηκατηγοριοποίησης των σχολείων και τωνμαθητών. Στις μέρες μας, όμως, η ιδεο-

λογική κυριαρχία του νεοφιλελευθερι-σμού και του κυνισμού της αγοράς, επα-νέφεραν τις εξετάσεις μετά βαΐων καικλάδων και μάλιστα με την ευρύτατηαποδοχή των γονέων οι οποίοι, μαζί μεπαππούδες και λοιπούς συγγενείς, γεμί-ζουν τις αυλές των σχολείων τις μέρεςπου εξετάζονται οι κανακάρηδές τουςγια μια περιζήτητη θέση στα σχολεία τωναρίστων. Επίσης, είναι αρκετοί κι οι σύν-τροφοι της αριστεράς που επιλέγουν ναβάλουν τα παιδιά τους στην ανταγωνι-στική διαδικασία των εξετάσεων για μιαθέση στα πειραματικά σχολεία.

Ας ξεκαθαρίσουμε, όμως, τα πράγ-ματα. Τα πειραματικά σχολεία δομούν-ται με την λογική των σχολείων των αρί-στων όπου καλλιεργείται ο ανταγωνι-

σμός κι ο ελιτισμός στους μαθητές αλλάκαι στους καθηγητές τους. Το υπουργείοΠαιδείας ασκεί ασφυκτικό έλεγχο σ’αυτά, χρησιμοποιώντας τα ως δούρειοίππο μέσα στην δημόσια εκπαίδευση κιεφαρμόζει, χωρίς καμιά αντίσταση, κάθεαντιδραστικό μέτρο, κάνοντας πρόβαστα μέτρα που πρόκειται να εφαρμόσειμελλοντικά στα υπόλοιπα σχολεία. Χα-ρακτηριστικό παράδειγμα είναι η ατο-μική αξιολόγηση, η οποία εφαρμόστηκεπανηγυρικά στα πειραματικά και προ-ωθείται την φετινή χρονιά για όλουςτους εκπαιδευτικούς. Το κλίμα μεταξύτων καθηγητών σ’ αυτά τα σχολεία, πουχαρακτηρίζονται κι ως πρότυπα, είναιβαθιά ανταγωνιστικό, οι διδάσκοντεςεπιδίδονται μονίμως σε έναν αγώνα δρό-μου για τη βελτίωση του προσωπικούτους φακέλου ενώ η συλλογική λειτουρ-γία κι ο συνδικαλισμός απουσιάζουν εν-τελώς. Η λειτουργία των πειραματικώνσχολείων διέπεται από την λογική τηςαγοράς και της βιτρίνας και δεν προ-σφέρει ιδιαίτερα πράγματα στα παιδιά,μιας που κι αυτά καταφεύγουν σταφροντιστήρια για να ανταποκριθούν στις

ακραίες απαιτήσεις των πανελλαδικώνεξετάσεων.

Τελικά, όπως φαίνεται, πολλοί γο-νείς, αριστεροί ή δεξιοί, ακόμη και συ-νάδελφοι καθηγητές δημόσιων σχολείωνθαμπώνονται από την βιτρίνα των πειρα-ματικών και δεν τους ενοχλούν καθόλουοι εξετάσεις εισαγωγής σ’ αυτά. Αν είχαναρκετά χρήματα, πιθανά να έστελναν ταπαιδιά τους στα πολυδιαφημισμένα ιδιω-τικά σχολεία όπως το Κολέγιο Αθηνών ήτο Κολέγιο Ανατόλια στην Θεσσαλονίκη.Γι’ αυτούς, το απαξιωμένο δημόσιο σχο-λείο καταλήγει να είναι μια αναγκαστικήλύση. ∆εν είναι τυχαίο, λοιπόν, πως τουπουργείο Παιδείας βρίσκει εύφορο έδα-φος να περνά στην κοινή γνώμη, ως ανα-γκαίο, κάθε αντιδραστικό κι οπισθοδρο-μικό μέτρο και να οδηγεί τα σχολεία δε-καετίες πίσω, στον επιθεωρητισμό καιστην εξάλειψη κάθε έννοιας παιδαγωγι-κής ελευθερίας, με τελικό στόχο τηνπλήρη υποβάθμιση του δημόσιου χαρα-κτήρα της εκπαίδευσης.

Ο δικηγόρος του διαβόλου

∆ΑΙΜΟΝΙΚΑ

Τα Πειραματικά Σχολεία ως δούρειος ίππος του υπουργείου Παιδείας

Εάν το διακύβευμα δεν ήταν πολύσοβαρό, θα μπορούσε να πει κα-νείς «αστεία πράγματα», για τα όσα

διαδραματίστηκαν κατά τη διάρκεια καιμετά τη λήξη της ορκωμοσίας τού νέουδημοτικού συμβουλίου Γαύδου, το Σάβ-βατο 30 Αυγούστου.

Κατά την ορκωμοσία, η νέα δήμαρχοςΕυαγγελία Καλλινίκου και τρεις δημοτι-κοί σύμβουλοι ορκίστηκαν με πολιτικόόρκο, ενώ πέντε ακόμα δημοτικοί σύμ-βουλοι, ένας εκ των οποίων της αντιπο-λίτευσης, ορκίστηκαν με θρησκευτικόόρκο. Ωστόσο, τέσσερις εκ των εκλεγμέ-νων δημοτικών συμβούλων με την αντι-πολίτευση αρνήθηκαν να ορκιστούν,διότι δήλωσαν ότι δεν είναι σύννομος οόρκος χωρίς την παρουσία ιερέα. Πράγ-ματι, ιερέας δεν παρίστατο και, επίσης,πράγματι δεν όφειλε να παρίσταται, σύμ-φωνα με το νόμο και τη σχετική εγκύ-κλιο που ορίζουν τα της ορκωμοσίας.Άρα, όσοι κοπτόμεθα για τη νομιμότηταθα έπρεπε να είμαστε καλυμμένοι.

Θα μπορούσε, όμως, ίσως να αναρω-τηθεί κάποιος, πέρα από αιτιάσεις περίνομιμότητας, γιατί δεν ενημερώθηκε οτοπικός ιερέας -γιατί αν ήταν ενήμεροςγιατί να μην παραστεί; Και όμως ήτανενήμερος, πώς γίνεται διαφορετικάαφού η σύζυγός του, Μαρία Μπικογιαν-νάκη, είναι εκλεγμένη δημοτική σύμβου-λος με την αντιπολίτευση και μία εξαυτών που αποχώρησαν επικαλούμενητην απουσία ιερέα. Επιπλέον, μία ώραπριν την ορκωμοσία, η δήμαρχος είχεεπικοινωνήσει μαζί του ζητώντας του ναφέρει το Ευαγγέλιο, διότι αυτό πουυπήρχε στο δημαρχείο είχε εξαφανιστεί.

Εδώ το πράγμα αρχίζει και μπερδεύει,ακόμα και για τους πιο καλοπροαίρε-τους, και οι αιτιάσεις των αποχωρησάν-των, που επικαλούνται εκτός από τηναπουσία ιερέα και την απουσία Ευαγγε-λίου, δεν το ξεμπερδεύουν. Πρόκειταιγια απόπειρα παρέμβασης της εκκλη-σίας στη δημοτική αρχή; Πρόκειται γιαπροσπάθεια να παγιδευτεί η νέα δήμαρ-

χος, αφού πάραυτα ακούστηκαν κραυγέςπερί έκπτωτης δημάρχου;

Μήπως η απάντηση βρίσκεται στο γε-

γονός ότι ο γιος του τοπικού ιερέα καιτης αποχωρήσασας δημοτικής συμβού-λου, Στέφανος Μπικογιαννάκης, είναι

υπόδικος για υπεξαίρεση μεγάλου χρη-ματικού ποσού από το ταμείο του δήμου;

Πάντως, σύμφωνα και με έγγραφο πουαπέστειλε η δήμαρχος Γαύδου στον γε-νικό γραμματέα Αποκεντρωμένης ∆ιοί-κησης Κρήτης, κ. Γ. Ροκαδάκη, και στοοποίο εξηγεί όλο το χρονικό και το νο-μικό πλαίσιο, η ίδια επιφυλάσσεται τωννόμιμων δικαιωμάτων της, αφού οι αι-τιάσεις των συμβούλων της αντιπολίτευ-σης προσέβαλαν βάναυσα την τιμή καιτην υπόληψή της. Επίσης, επειδή σύμ-φωνα με το νόμο 3852/2010 (παρ.4άρθ.52) αν κάποιος αιρετός δεν έχει απο-ποιηθεί την εκλογή του και δεν δώσειόρκο, εκτός από την περίπτωση της αν-τικειµενικής αδυναµίας, µέχρι την 31ηΑυγούστου 2014, τότε εκπίπτει αυτοδι-καίως από το αξίωµά του, αναμένεται νααποφανθεί το υπουργείο Εσωτερικώνπλέον, αν κάποια από τις αιτιάσεις τωναποχωρησάντων δημοτικών συμβούλωνκρίνεται ως αντικειμενική αδυναμία ή θαβρεθούν έκπτωτοι.

Ζ.Γ.

ΤΑ ΠΑΘΗ ΤΩΝ ΑΝΘΡΩΠΩΝ ΣΤΗ ΓΑΥ∆Ο

Φωνάζει ο κλέφτης να φοβηθεί ο νοικοκύρης;

Μεταξύ καλών φίλων, και ο βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ Αποστόλης Αλεξόπουλος παρέ-στη στην ορκωμοσία του νέου δημοτικού συμβουλίου Γαύδου.

Ντου στο δημαρχείο ΦαιστούΟι μητέρες της Μεσαράς ζητούν γιατρό για τα παιδιά τους

Άφαντη ήταν η παιδίατρος από το Κέντρο Υγείας Μοιρών όλο τοκαλοκαίρι. Αγανάκτησαν οι μητέρες και κατέλαβαν μαζί με τα παιδιάτους το δημαρχείο Φαιστού απαιτώντας συνάντηση με τον δήμαρχο κ.Αρμουτάκη. «Ζούμε μια απαράδεκτη κατάσταση», είπαν, «Μια ολόκληρηΜεσαρά χωρίς παιδίατρο γίνεται; ∆εν υπάρχει η οικονομικήδυνατότητα να πηγαίνουμε τα παιδιά μας σε ιδιώτες γιατρούς. Όλο τονΑύγουστο ήλθε όλες κι όλες δυο φορές. Τις υπόλοιπες ημέρες ήτανεφημερία στο Βενιζέλειο. Το ίδιο τροπάρι συνεχίζεται και τοΣεπτέμβριο. Τα παιδιά μας πρέπει να τα δει παιδίατρος. Χρειάζονταιεμβόλια…∆ήμαρχε, κάνετε κάτι!», κατέληξαν. Λύση, μέχρι στιγμής, δενφαίνεται να έχει βρεθεί. Οι μητέρες και τα παιδιά τους αποχώρησαν μετη δέσμευση ότι θα επανέλθουν.

2200 Η ΕΠΟΧΗ 7 Σεπτεμβρίου 2014ΚΟΙΝΩΝΙΑ

Ρατσισμός στη ΒουλήΚατά τη συζήτηση του “αντιρατσιστικού” νομοσχεδίου, που ολοκληρώνεται την Τρίτη

Ψηφίστηκε επί της αρχής, την περα-σμένη Τρίτη, το λεγόμενο αντιρατσι-στικό νομοσχέδιο με τις ψήφους τωνβουλευτών Ν∆, ΠΑΣΟΚ και ∆ΗΜΑΡ.Καταψηφίστηκε από ΑΝΕΛ, ΚΚΕ καιΧρυσή Αυγή. Ο ΣΥΡΙΖΑ ψήφισε«παρών» επί της αρχής και «όχι» στοάρθρο 2, τονίζοντας την αναγκαιό-τητα να στείλει η Πολιτεία μήνυμακατά του ρατσισμού, καταγγέλλον-τας, όμως, ότι το νομοσχέδιο δενπροστατεύει τα θύματα ρατσισμού,αφού διώκει μόνο όσους διεγείρουνσε έγκλημα αλλά όχι τον ίδιο το δρά-στη. Αίτημα για ονομαστική ψηφοφο-ρία κατέθεσε η Χρυσή Αυγή για ταάρθρα 1 έως 3, η οποία θα γίνει τηνεπόμενη Τρίτη το απόγευμα, ενώ ταάρθρα 4 έως 5 ψηφίστηκαν την Πα-ρασκευή. Ίδια αίτηση κατέθεσε και οΣΥΡΙΖΑ για το άρθρο 2.

Ησυζήτηση του εν λόγω νομοσχε-δίου στη Βουλή ξεκίνησε την πε-ρασμένη βδομάδα, 3 ολόκληρα

χρόνια μετά την πρώτη κατάθεση αντι-ρατσιστικού νομοσχεδίου, το 2011 απότον τότε υπουργό ∆ικαιοσύνης Χάρη Κα-στανίδη. Ο υπουργός ∆ικαιοσύνης κατέ-θεσε δύο αλλαγές προσθέτοντας τοάρθρο 1, που ποινικοποιεί τη δημόσιαυποκίνηση βίας ή μίσους, και λόγω σε-ξουαλικού προσανατολισμού και ταυτό-τητας φύλου, μετά από αίτημα του ΣΥ-ΡΙΖΑ, της ∆ΗΜΑΡ και του ΠΑΣΟΚ, αλλάκαι την πίεση ΛΟΑΤ οργανώσεων.Όμως, αν και κρίθηκε θετική η προ-σθήκη αυτή, 12 οργανώσεις της Κοινω-νίας των Πολιτών και της ΛΟΑΤ κοινό-τητας, με ανακοίνωση τους ζήτησαν επι-πλέον προστασία των θυμάτων ρατσιστι-κής βίας, μετά και τις τελευταίες ομο-φοβικές και τρανσφοβικές επιθέσεις,καταγγέλλοντας την ανυπαρξία αποτε-λεσματικών μέτρων για την αντιμετώ-πιση των επιθέσεων αυτών, και ζητών-τας την επέκταση του συμφώνου συμ-βίωσης για τα ομόφυλα ζευγάρια.

Η δεύτερη προσθήκη του υπουργούαφορούσε το άρθρο 2, που ποινικοποιείτον εγκωμιασμό και την άρνηση εγκλη-μάτων. Η κυβέρνηση αγνόησε τις επικρί-

σεις της αντιπολίτευσης για ποινικοποί-ηση της ελευθερίας της έκφρασης, αλλάκαι την έκκληση 152 ιστορικών, που μεκείμενό τους ζητούν την απόσυρση τουάρθρου, σημειώνοντας ότι «τέτοιες δια-τάξεις οδηγούν σε επικίνδυνες ατρα-πούς, πλήττουν καίρια το δημοκρατικόκαι αναφαίρετο δικαίωμα της ελευθε-ρίας του λόγου, ενώ ταυτόχρονα δενείναι διόλου αποτελεσματικές, όσοναφορά την καταπολέμηση του ρατσι-σμού και του ναζισμού, του ρατσιστικούκαι μισαλλόδοξου λόγου».

Ενδιαφέρον προκάλεσε η διαφοροποί-ηση της Μαρίας Ρεπούση από την από-φαση της κοινοβουλευτικής ομάδας της∆ΗΜΑΡ να υπερψηφίσει το νομοσχέδιο,αφού η ίδια ψήφισε «παρών» στο σύνολοκαι «όχι» στο άρθρο 2, δηλώνοντας τηςαντίθεσή της στην ποινικοποίηση τηςελευθερίας της έκφρασης που εισάγει.

Η επέκταση του συμφώνου συμβίωσηςγια τα ομόφυλα ζευγάρια, που αποτελείδιεθνή υποχρέωση της χώρας μας (για

την αθέτηση της οποίας έχει καταδικα-στεί από το Ευρωπαϊκό ∆ικαστήριο Αν-θρωπίνων ∆ικαιωμάτων) δεν έγινε δεκτήαπό τον υπουργό, ενώ την είχαν καταθέ-σει ως τροπολογία ΣΥΡΙΖΑ, ΠΑΣΟΚ και∆ΗΜΑΡ.

Υπεκφυγές και στρεβλώσεις

Ο υπουργός ανέφερε ότι το θέμααφορά το οικογενειακό δίκαιο και θα συ-ζητηθεί σε μέλλοντα χρόνο. Από τηνπλευρά της αντιπολίτευσης, το ζήτηματου συμφώνου συμβίωσης τέθηκε επιτα-κτικά ως αναγκαιότητα, για να μην υπάρ-χει θεσμικός ρατσισμός με την εξαίρεσητων ομόφυλων ζευγαριών από το δι-καίωμα στην οικογενειακή ζωή. Το ζή-τημα έθεσε, εκτός από τον ΣΥΡΙΖΑ καιτην ∆ΗΜΑΡ, και ο εισηγητής των ανε-ξαρτήτων δημοκρατικών βουλευτών Π.Τατσόπουλος. Ο εισηγητής του ΚΚΕ, Γ.Γκιόκας είπε για το θέμα ότι είναι αντί-

θετος με το σύμφωνο συμβίωσης αλλάκαι τον γάμο των ομοφύλων, γιατί ανοί-γει την πόρτα για την υιοθεσία παιδιώναπό αυτά τα ζευγάρια αυτά, κάτι με τοοποίο το ΚΚΕ είναι αντίθετο.

Η Ν∆ προσπάθησε να κρατήσει χαμη-λούς τόνους στο θέμα, υιοθετώντας τηνάποψη του υπουργού ότι το θέμα δενέχει σχέση με το νομοσχέδιο. Ο βουλευ-τής της Ν∆ Τ. Νεράντζης, ωστόσο, συ-σχέτισε την ομοφυλοφιλία με την παιδο-φιλία και την κτηνοβασία, δηλώνονταςότι «εμείς στην Ελλάδα δεν θέλουμε τέ-τοια πράγματα». Στο ίδιο πνεύμα ήτανκαι η τοποθέτηση του βουλευτή που ανή-κει στην Κ.Ο. των ανεξαρτήτων δημο-κρατικών βουλευτών Γ. Κασαπίδη, πουμίλησε για ψυχοπαθολογία των ομοφύ-λων ζευγαριών. Ρατσιστικό λόγο χρησι-μοποίησαν και οι βουλευτές της ΧρυσήςΑυγής που αναφερόμενοι στους πρό-σφυγες πολέμου μίλησαν για τζιχαντι-στές που έχουν έρθει στη χώρα για ναεπιβάλλουν τη μουσουλμανική θρη-

Ο υπουργός∆ικαιοσύνης,Χ. Αθανασίου.

Αναίτιες προσαγωγές και ρατσιστική συμπεριφοράκαταγγέλλουν τρεις γυναίκες ηθοποιοί και μέλη τηςΈνωσης Αφρικανών Γυναικών συμπεριλαμβανομέ-νης της προέδρου τους αλλά και η ΑκτιβιστικήΟμάδα Θεάτρου Του Καταπιεσμένου μετά από κοινήτους πρόβα, τη ∆ευτέρα το βράδυ, στον Κεραμεικό.

Eίναι γυναίκες, μαύρες, μετανάστριες, εργάτριες,συνδικαλίστριες, ακτιβίστριες των πολιτικών καικοινωνικών δικαιωμάτων και καλλιτέχνιδες. Η

Λορέττα, η Άουα και η Μόνικα, μέλη της Ένωσης Αφρι-κανών Γυναικών Ελλάδας, προσήχθησαν στη ∆ιεύ-

θυνση Αλλοδαπών, όπου η απλή εξακρίβωση στοιχείωνμετατράπηκε σε κατηγορία υπόπτου, σε μια από τιςγνωστές επιχειρήσεις του Ξένιου ∆ία από την ελληνικήαστυνομία.

Η Λορέττα, πρόεδρος της Ένωσης και μια εκ τωνπροσαχθέντων, είπε στην «Εποχή»: «Αφού τελειώσαμετην πρόβα, μας σταμάτησαν για έλεγχο εξακρίβωσης.Αφού κοίταξαν τα χαρτιά μας, είπαν πως πρέπει ναπάμε στο Αλλοδαπών γιατί θεωρούμαστε ύποπτες.Τους δείξαμε ότι μας ζήτησαν, ήρθαν τα υπόλοιπα μέλητης Ακτιβιστικής ομάδας συμπεριλαμβανομένων τηςπροέδρου της ∆ιεθνούς Αμνηστίας και της δικηγόρου

της ομάδας αλλά επέμεναν να πάμε στο Αλλοδαπών.Μας έβαλαν σε ένα δωμάτιο με 35 άντρες και όταν ζή-τησα από τον αστυνομικό να μας βάλει σε άλλο χώρογια γυναίκες μου απάντησε “Σκάσε καριόλα, εδώ είναιΕλλάδα. Αν ήσουν άντρας θα σε είχα βουτήξει από τομαλλί”. Μας φερόντουσαν λες και είμαστε εγκλημα-τίες» συνεχίζει. «Είναι απίστευτη η ταλαιπωρία και ησυμπεριφορά τους. Σκέψου τι θα γινόταν αν δεν ήμουνεγώ, αν δεν υπήρχε κανείς να δει και να δημοσιοποι-ήσει το θέμα. Ξέρεις πόσες γυναίκες έρχονται εδώ στηΈνωση που έχουν χαρτιά και τις ταλαιπωρούν και τιςφοβίζουν; Έχουν δικό τους νόμο. Αν η αστυνομία είναιέτσι τι θα κάνουμε εμείς; Τους φοβάμαι πια, δεν προ-στατεύουν. Γιατί μας δίνουν νόμιμα έγγραφα; ∆εν υπάρ-χει κανένας λόγος αφού δεν τα σέβονται. Μετά από 32χρόνια στην Ελλάδα, δεν μπορώ να πιστέψω σε τι κρά-τος ζούμε».

«Καλλιεργούν το φόβο»

«Προσπαθήσαμε μαζί με τη δικηγόρο της ομάδας καιτην πρόεδρο της Αμνηστίας ως πιο θεσμικά αναγνωρί-σιμες, αλλά και όλοι ένας - ένας με επιμονή να μάθουμεγια ποιο λόγο θεωρήθηκαν ύποπτες. Μετά από ώρααπάντησε κάποιος πως είναι ύποπτες βάσει του μέρουςκαι της ώρας. Τότε δείχνοντάς του και τη δική μου ταυ-τότητα ρωτήσαμε γιατί δεν είμαστε κι εμείς ύποπτοιαφού είμαστε μαζί τους;», εξηγεί ο Σέργιος, μέλος τηςΑκτιβιστικής Ομάδας.

«Πέρα από τη φασιστική αντίληψη και συμπεριφοράτης αστυνομίας υπάρχει και ένας νομοθετικός ρατσι-σμός, ένα νομικό πλαίσιο που επιτρέπει σε έναν αστυ-νομικό να κρίνει κάποιον ως ύποπτο, ενώ έχει επιδείξει

Ε∆Ω ΕΙΝΑΙ ΕΛΛΑ∆Α

«Ύποπτεςβάσει τουμέρους καιτης ώρας»

Η ΕΠΟΧΗ 7 Σεπτεμβρίου 2014 2211ΚΟΙΝΩΝΙΑ

Της Ελένης Τάκου*

Το νομοσχέδιο που τιτλοφορείται «Τροπο-ποίηση του ν. 927/1979 και προσαρμογή τουστην απόφαση-πλαίσιο 2008/913/∆ΕΥ» καικυκλοφορεί στη δημόσια σφαίρα υπό τον(ομολογουμένως ατυχή) χαρακτηρισμό «αν-τιρατσιστικό νομοσχέδιο» έχει δυστυχώς τησυνήθη μιντιακή αντιμετώπιση: όλοι μιλάνεγια αυτό, ελάχιστοι γνωρίζουν τι περιέχεικαι ακόμα λιγότεροι γνωρίζουν τι θα έπρεπενα περιέχει.

Οπως έχει επισημανθεί, παρά τις τυχόνβελτιώσεις, το «αντιρατσιστικό» νομο-σχέδιο ακολουθεί ένα μοντέλο που στη-

ρίζεται κυρίως στην καταπολέμηση της διακί-νησης «προσβλητικών ιδεών» και πολύ λιγό-τερο στην καθαυτό καταπολέμηση των ρατσι-στικών πρακτικών1.

Ως ∆ίκτυο Καταγραφής Περιστατικών Ρατσι-στικής Βίας2, έχουμε καταγράψει τα τρία τελευ-ταία χρόνια πάνω από 400 περιστατικά εγκλη-μάτων μίσους και έχουμε καταδείξει το modusoperandi των (μέχρι πρότινος «ανύπαρκτων» γιατην πολιτεία) οργανωμένων ομάδων ρατσιστι-κής βίας. Βάσει των στοιχείων που έχουμε συγ-κεντρώσει, μπορούμε σαφώς να υποστηρίξουμεότι ένα νομοθέτημα που θα στόχευε στο πραγ-ματικό διακύβευμα, στην καταπολέμηση δη-λαδή της ρατσιστικής βίας, θα έπρεπε να περιέ-χει -τουλάχιστον- τα ακόλουθα:

1. Ορισμό της έννοιας: Ως πράξεις ρατσιστι-κής βίας (ή, ορθότερα, εγκλήματα μίσους) πρέ-πει να ορίζονται οι αξιόποινες πράξεις που τε-λούνται –εν μέρει ή εξολοκλήρου– λόγω φυλής,εθνικής ή εθνοτικής προέλευσης, χρώματος,θρησκείας, αναπηρίας, σεξουαλικού προσανα-τολισμού και ταυτότητας φύλου.

2. Καταγραφή-δίωξη: Η έκθεση του Οργανι-σμού Θεμελιωδών ∆ικαιωμάτων της Ευρωπαϊ-κής Ένωσης κατατάσσει τη χώρα μας στην κα-τώτατη ποιοτικά κατηγορία σε ό,τι αφορά τουςκρατικούς μηχανισμούς καταγραφής και δημο-σιοποίησης δεδομένων σχετικών με τα εγκλή-ματα μίσους3. Η κατάσταση σχετικά με την επί-σημη καταγραφή και δίωξη έχει κάπως βελτιω-θεί μετά τη λειτουργία των Γραφείων και Τμη-μάτων Αντιμετώπισης Ρατσιστικής Βίας τηςΕΛΑΣ4, εντούτοις οι ανάγκες αναδιάρθρωσηςείναι καίριες, με σημαντικότερα ζητήματα: 1. Τηρητή συμπερίληψη του σεξουαλικού προσανα-τολισμού και της ταυτότητας φύλου στην αρμο-διότητά τους, 2. την υποχρεωτική διαδικασίαεκπαίδευσης των υπηρετούντων και την επί-σημη πρόβλεψη συνεργασίας με φορείς της κοι-νωνίας των πολιτών.

3. ∆ιερεύνηση του ρατσιστικού κινήτρου: Επίτου παρόντος, το ρατσιστικό κίνητρο αποτελείεπιβαρυντική περίσταση στο στάδιο της επιμέ-τρησης της ποινής, δηλαδή μετά το πέρας τηςαποδεικτικής διαδικασίας και αφού έχει κριθείη ενοχή του δράστη για την αξιόποινη πράξη.Ενδεικτικά, η διάταξη αυτή (άρθρο 79 παρ.3 τουΠΚ) έχει μέχρι σήμερα χρησιμοποιηθεί μία μόνοφορά. Στην πράξη, η διάταξη έχει ουσιαστικάερμηνευτεί από τις διωκτικές αρχές ως δυνατό-τητα απoχής από τη διερεύνηση του τυχόν ρα-τσιστικού χαρακτήρα ενός εγκλήματος (με χα-ρακτηριστικό παράδειγμα τη δίκη για τη δολο-φονία του Σαχζάτ Λουκμάν5). Επείγει, λοιπόν,μία νομοθετική ρύθμιση που θα εξασφαλίζει τηδιερεύνηση του ρατσιστικού κινήτρου ήδη απότο στάδιο της προκαταρκτικής εξέτασης καιανεξάρτητα από την επιβαρυντική περίστασηκατά το στάδιο επιμέτρησης της ποινής.

4. Πρόσβαση των θυμάτων στο σύστημα δι-καιοσύνης: Πολύς λόγος έγινε τους τελευταίουςμήνες για την προστασία των θυμάτων και τωνουσιωδών μαρτύρων, κυρίως ενόψει της αδυνα-μίας να ενταχθεί τελικά η σχετική ρύθμιση στονΚώδικα Μετανάστευσης και Κοινωνικής Έντα-ξης λόγω των συνεχιζόμενων κυβερνητικών πα-λινωδιών με ενορχηστρωτή τον τότε γ.γ. της κυ-βέρνησης κ. Μπαλτάκο. Θα πρέπει κάποιαστιγμή να γίνει αντιληπτό ότι η δίωξη των αξιό-ποινων πράξεων με ρατσιστικό κίνητρο και ηπροστασία της ακεραιότητας όλων των ατόμων

που διαβιούν στην επικράτεια δεν είναι ζήτημαανθρωπισμού, είναι ζήτημα στοιχειώδους λει-τουργίας ενός κράτους δικαίου.

Η ρύθμιση αυτή, δηλαδή η αναστολή της από-φασης κράτησης και απέλασης μέχρι να εκδο-θεί αμετάκλητη απόφαση στην ποινική δίκη, εν-σωματώθηκε εντέλει σε Κοινή Υπουργική Από-φαση τον Ιούνιο (ΚΥΑ 30651/2014). Ένα ελάχι-στο δείγμα πολιτικής βούλησης θα επέβαλε τηθέσπιση της διάταξης σε νόμο, ώστε να απο-κτήσει το νομικό κύρος που αρμόζει σε μια τέ-τοια ρύθμιση.

5. ∆ημόσιοι λειτουργοί: Ένας από τους ση-μαντικότερους λόγους μη προσφυγής των θυ-μάτων στη δικαιοσύνη παραμένει ο φόβος δευ-τερογενούς θυματοποίησης, καθώς φοβούνταιή έχουν ήδη υποστεί βία από ένστολους. Ταυτό-χρονα, τα εγκλήματα μίσους που τελούνται απόένστολους συνεχίζουν να παρουσιάζουν αύ-ξηση, καταδεικνύοντας πως η κουλτούρα βίαςκαι η έλλειψη λογοδοσίας είναι πλέον φαινό-μενα ενδημικά στα σώματα ασφαλείας. Τα ρα-τσιστικά περιστατικά που σημειώνονται από δη-μόσιους λειτουργούς οφείλουν να αντιμετωπι-στούν νομικά με μεγαλύτερη αυστηρότητα,καθώς φέρουν ιδιαίτερη ηθική απαξία δεδομέ-νου ότι προέρχονται από εκπροσώπους του κρά-τους. Να επισημανθεί, τέλος, ότι η χαμηλής έν-τασης ρατσιστική βία –που δεν καταγράφεταιούτε από το ∆ίκτυο– είναι μία καθημερινότηταστις ζωές μεταναστών, προσφύγων και ΛΟΑΤατόμων και αποτελεί το υπόστρωμα πάνω στοοποίο αναπτύσσονται και τα πιο ακραία φαινό-μενα ρατσιστικής βίας. Η ρουτινοποίηση της ρα-τσιστικής βίας και η υποχώρηση της εύλογηςαξίωσης των υποκειμένων για προστασία τωνθεμελιωδών δικαιωμάτων τους σηματοδοτεί μίαυποχώρηση της ίδιας της έννοιας του κράτουςδικαίου, και αυτό θα έπρεπε να ανησυχήσει ιδι-αίτερα την πολιτεία -αν είχε βέβαια τέτοιου εί-δους ευαισθησίες.

* Η Ελένη Τάκου είναι μέλος της ΕλληνικήςΈνωσης για τα ∆ικαιώματα του Ανθρώπου καιβοηθός συντονίστρια του ∆ικτύου ΚαταγραφήςΠεριστατικών Ρατσιστικής Βίας.

Σημειώσεις1. Ανδρέας Τάκης, «∆ύο λάθη δεν κάνουν ένα σωστό»,

www.efsyn.gr/?p=2268442. Βλ. σχετικά rvrn.org3. fra.europa.eu/sites/default/files/fra-2012_hate-crime.pdf4 Σύμφωνα με τα στοιχεία που κοινοποιήθηκαν στο ∆ίκτυο

από την Ελληνική Αστυνομία, εντός του 2013, καταγράφηκαν πα-νελλαδικά από τις αρμόδιες Υπηρεσίες της Ελληνικής Αστυνο-μίας (Τμήματα και Γραφεία Αντιμετώπισης Ρατσιστικής Βίας)εκατόν εννιά (109) περιστατικά με πιθανολογούμενο ρατσιστικόκίνητρο, τα οποία και διερευνήθηκαν. Για το σύνολο των ως άνωπεριστατικών σχηματίσθηκαν δικογραφίες οι οποίες υποβλή-θηκαν στις κατά τόπο αρμόδιες Εισαγγελικές Αρχές. Εξ αυτών,σαράντα τρία (43) παραπέμφθηκαν. Βλ. την ετήσια έκθεση του∆ικτύου rvrn.org/wp-content/uploads/2014/04/Report2013final.pdf

5. Πιο αναλυτικά: tvxs.gr/news/egrapsan-eipan/gia-ton-saxzat-loykman-tis-elenis-takoy

«ΑΝΤΙΡΑΤΣΙΣΤΙΚΟ» ΝΟΜΟΣΧΕ∆ΙΟ

Το πραγματικόδιακύβευμα ξεφεύγει

σκεία, ενώ ο βουλευτής ∆. Κουκούτσηςαναφέρθηκε σε παιδοφιλία, διαστροφήκαι ανωμαλία των ομοφυλοφίλων.

Η ομοφοβία υπό προστασία

Η άποψη του ΣΥΡΙΖΑ, που εκφρά-στηκε με τις τοποθετήσεις πολλών βου-λευτών του κατά τη διάρκεια της συζή-τησης, συνοψίστηκε στην τοποθέτησητης εισηγήτριας Β. Κατριβάνου: «Αυτόπου απασχόλησε περισσότερο την κυ-βέρνηση ήταν να κατευνάσει μια πλευράτης ∆εξιάς που ενοχλήθηκε με την εξαγ-γελία ενός αντιρατσιστικού νόμου, μάλ-λον γιατί θεωρεί το ρατσισμό και τηνομοφοβία είδη υπό προστασία. Επιβε-βαιώνοντας, λοιπόν, τη γραμμή Μπαλτά-κου, η κυβέρνηση απέρριψε τη διεύ-ρυνση του συμφώνου συμβίωσης καιανέδειξε σε μείζον ζήτημα την ποινικο-ποίηση της άρνησης γενοκτονιών. Λεςκαι στην Ελλάδα έχει εξαπλωθεί επικίν-δυνα ένα κίνημα αρνητών της γενοκτο-νίας των Ποντίων, που συναντιέται στηΒουλή με τον πρώην γενικό γραμματέατης κυβέρνησης, επιδιώκει μαζί του τηνανατροπή του πολιτεύματος και στέλνειανθρώπους στα νοσοκομεία!». Επιπλέον,η βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ αναφέρθηκε σερατσισμό εκ μέρους της πολιτείας με τηνεπιχείρηση Ξένιος ∆ίας και την παρά-ταση πέραν του 18μηνου της κράτησηςτων μεταναστών. Σε ό,τι αφορά το σύμ-φωνο συμβίωσης ομόφυλων ζευγαριών,η Β. Κατριβάνου δήλωσε ότι ο ΣΥΡΙΖΑ,ως κυβέρνηση, θα το φέρει προς ψή-φιση. Τέλος, ο κοινοβουλευτικός του εκ-πρόσωπος Θ. ∆ρίτσας κατήγγειλε τηνεπίθεση αστυνομικών σε μετανάστεςκρατούμενους, την ώρα της προσευχήςτους, στο κέντρο κράτησης Αμυγδαλέ-ζας.

Αφροδίτη Μπαμπάση

Η κυβέρνηση απέρριψε τη διεύρυνσητου συμφώνου συμβίωσης και ανέδειξεσε μείζον ζήτημα την ποινικοποίησητης άρνησης γενοκτονιών. Λες και στηνΕλλάδα έχει εξαπλωθεί επικίνδυνα ένακίνημα αρνητών της γενοκτονίας τωνΠοντίων.

“

νομιμοποιητικά έγγραφα» συνεχίζει ο Σέργιος. «Σε αυτήτην περίπτωση το βασικό κριτήριό τους ήταν προφα-νώς το χρώμα. Υπάρχει η ανάγκη του καθεστώτος ναδημιουργήσει ένα κλίμα φόβου, να αποθαρρύνει τηνελεύθερη κυκλοφορία και την κοινωνική ενεργοποίησηοποιουδήποτε θεωρεί διαφορετικό και άρα ίσως ύπο-πτο. Οι συγκεκριμένες γυναίκες πληρούν όλα τα χαρα-κτηριστικά της διαφορετικότητας: Γυναίκες, μετανά-στριες, γνώστες των δικαιωμάτων τους, συνδικαλί-στριες, με πολύ συγκροτημένο πολιτικό λόγο για αυτάπου υφίστανται στην καθημερινότητά τους, τα οποίααποτυπώνουν και θεατρικά».

Αυτό που και ο ίδιος ο Σέργιος, όπως και η Λορέττα,επισήμαναν είναι τη σημασία του να καταγγέλλεις ταπεριστατικά, να αντιδράς καθημερινά και να μην τρο-μοκρατείσαι, αλλά να γίνεται σαφές ότι η μη απόδοσηδικαιοσύνης και η αυθαιρεσία της αστυνομίας συμπί-πτει με μια πολιτική επιλογή που εφαρμόζεται. «Ότανγίνεται μια προσαγωγή μπροστά σε μάρτυρες, σε δικη-γόρους, σε μέλη οργανώσεων και ενώσεων αλλάζει τησυμπεριφορά της αστυνομίας σε σχέση με μια προσα-γωγή κάποιου μετανάστη ή μη σε μια σκοτεινή γωνία.Φεύγοντας από την Πέτρου Ράλλη συναντήσαμε κά-ποιον που ήταν η δεύτερη φορά μέσα στην ίδια μέραπου τον προσήγαγαν με τα χαρτιά του γιατί θεωρήθηκεύποπτος. Για να φύγουμε όμως από τα στενά όρια τηςΛορέττα, της Άουα και της Μόνικα, το καίριο ερώτημαείναι ότι αν σε αυτές τις γυναίκες με αυτή τη δραστη-ριοποίηση, την αντίδραση, με μάρτυρες, με θεσμικούςεκπροσώπους συμπεριφέρθηκαν έτσι, τι γίνεται με τους“ανώνυμους”, τους χωρίς χαρτιά αυτής της χώρας;»

Ξένια Πηρούνια


Ένα ακόμααντίοΣτις 28 Αυγούστου

έφυγε η ΛουκίαΧουλιάρα, η

καπετάνισσα του ∆ΣΕ ,σύζυγοςτου Γιώργου(καπετανΠερικλή) Χουλιάρα απότους πρώτουςσυνεργάτες τουπρωτοκαπετάνιου ΆρηΒελουχιώτη. Υπήρξε απότις πρώτες γυναίκες πουκατατάχθηκαν στο∆ημοκρατικό Στρατό το1946, όπου ανάμεσα σεδιώξεις, βία και απειλέςαποφάσισαν ναξαναπάρουν το όπλο γιανα συνεχίσουν τον αγώνα.Πολέμησε στο πλάι τουκαπεταν Περικλή στηνΙΙ Μεραρχία του ∆ΣΕστη Ρούμελη και στοΓράμμο - Βίτσι έως τοτέλος του εμφυλίου. Μαζίμε τον Περικλή και τουςαποκομμένους καικαταδιωκόμενουςαντάρτες, στο τέλος του1949 ξεκινώντας η πορείααυτή από τη ΣτερεάΕλλάδα, κατέληξε στασύνορα της Αλβανίας καιαπό εκεί στην Πολωνία.Μετά το 1950 έζησαν μαζίμε την οικογένεια της ωςπολιτικοί πρόσφυγες στηνΠολωνία, υπομένονταςδιωγμούς από την ηγεσίατου Ν .Ζαχαριάδη ωςφραξιονιστές , μεαντικομματικήσυμπεριφορά. Το 1952διαγράφτηκε από τοκόμμα μαζί με τον σύζυγοτης. Όμως μετά τηναλλαγή της ηγεσίας τουΚΚΕ (1956 -1957)αποκαταστάθηκαν. Στοδιάστημα αυτό τηςπροσφυγιάς, οι δικαστέςτου Μεσολογγίουπαραπέμπουν την ΛουκίαΑθανασίου Ρώρου στοκακουργιοδικείο για ναδικαστεί για αντεθνικέςπράξεις με ένα βαρύ και «πλούσιο» κατηγορητήριο.Επέστρεψε στην Ελλάδατο 1977 και έζησε για δύοχρόνια στην Αθήνα. Το1979 επέστρεψε στηΛαμία όπου έζησε με τονΠερικλή μέχρι τον θάνατότου το 2001. Οισύντροφοι από τη Λαμίαθέλουν να την θυμούνταιγια την προσφορά τηςστους αγώνες,χαρίζοντας τα καλύτερατης χρόνια για κοινωνικήδικαιοσύνη και ειρήνη σεόλη τη πορεία στα 86χρόνια της ζωής της. Ταθερμά μας συλλυπητήριαστα παιδιά της Σάκη καιΜίμη και στα λατρευτάτης εγγόνιαΛουκία,Περικλή καιΠερικλή. Οι σύντροφοι από τηΛαμίαΥ.Γ Στη μνήμη της μιαμικρή προσφορά 100ευρώ στην Εποχή.

•

Να ξυπνήσουμετη γάτα μέσα μαςΑδιανόητα περιστατικά κακοποίησης ζώων βλέπουν το φως του… διαδικτύου

Τους τελευταίους μήνες τα περιστατικάκακοποίησης ζώων, είτε πρόκειται γιαζώα συντροφιάς είτε για παραγωγικάείτε για άγρια πανίδα, τα οποία βλέπουντο φως της δημοσιότητας, έχουν αυξη-θεί δραματικά. Το ίδιο φαίνεται να συμ-βαίνει και με τη βαναυσότητα που τα χα-ρακτηρίζει, έχει ενταθεί σε ιδιαίτεραανησυχητικό βαθμό.

Βεβαίως, «επειδή κανείς επίσημος φο-ρέας δεν ασχολείται με την κατα-γραφή των περιστατικών κακοποί-

ησης ζώων, δεν έχουμε ακριβή εικόνα γιατην αύξηση και τα ιδιαίτερα χαρακτηρι-στικά των περιστατικών» διαπιστώνει τομέλος της Ομάδας για τα ∆ικαιώματα τωνΖώων του ΣΥΡΙΖΑ, Φαίη Λιάρα. Ωστόσο,μια διαδικτυακή βόλτα ή μια επίσκεψη στονκτηνίατρο της περιοχής σας θα σας δώσειτην εικόνα ότι τα περιστατικά κακοποίησηςκαι εγκατάλειψης ζώων έχουν πράγματι αυ-ξηθεί, όπως και η επανεμφάνιση θανατη-φόρων -για τα ζώα- ασθενειών, που είχανσχεδόν εξαφανιστεί και οι οποίες αντιμε-τωπίζονται με εμβολιασμό.

Υπάρχει και η άποψη που λέει ότι τα πε-ριστατικά κακοποίησης ζώων δεν έχουν αυ-ξηθεί ιδιαίτερα. Εκείνο που έχει αυξηθείείναι η δημοσιότητα που λαμβάνουν -όχιφυσικά από τα κυρίαρχα ΜΜΕ- στα μέσακοινωνικής δικτύωσης και ιδιαίτερα στο fa-cebook. «Αυτή τη στιγμή, εκτιμάται ότι στοδιαδίκτυο το φιλοζωικό κίνημα, διεθνώςαλλά και στην Ελλάδα, είναι το πιο δυνα-μικό και το πιο μεγάλο» λέει η Φ. Λιάρα.Μάλιστα, η κατακραυγή που γνώρισαν πρό-σφατα περιστατικά θανάτωσης και κακο-ποίησης ζώων μοιάζει πρωτοφανής: Συγ-

κεντρώσεις διαμαρτυρίας και νομική κινη-τοποίηση. Πράγματι, συνεχίζει η Φ. Λιάρα,«οι φιλόζωοι συναντήθηκαν στο διαδίκτυο,ενημερώθηκαν για τα δικαιώματα τωνζώων, αλλά δεν έμειναν εκεί. Συμμετέχουνενεργά στο φιλοζωικό κίνημα, διότι απότους ανθρώπους μπορεί να απογοητευτείς,από τα ζώα όχι».

Όταν ο νόμος δεν τηρείται

Εν τω μεταξύ, στην Ελλάδα του 2014, στοπειραματόζωο των μνημονίων, στη χώραπου έγινε παγκοσμίως γνωστή για τα σκυ-λιά που ζουν τη μικρή ζωή τους σε βαρέλια,που οι εικόνες κακοποίησης ζώων είναιαπάνθρωπα σκληρές, «η νομοθεσία για ταδικαιώματα των ζώων είναι η μόνη που έχειπάει ένα βήμα μπροστά», παρατηρεί η Φ.Λιάρα, τη στιγμή που η νομοθεσία για σειράδικαιωμάτων, όπως τα εργασιακά, που κα-τακτήθηκαν με αγώνες αιματηρούς, έχειπάει δεκαετίες πίσω. «Έχουμε από τις κα-λύτερες νομοθεσίες στην Ευρώπη όσοναφορά την προστασία των δικαιωμάτωντων ζώων, αλλά αυτό δεν αντανακλάταιστην καθημερινότητα, διότι η νομοθεσίαδεν τηρείται και δεν ελέγχεται η τήρησήτης, γεγονός για το οποίο ευθύνονται κυ-ρίως η αστυνομία και οι δήμοι».

Είναι, λοιπόν, μια καλή ευκαιρία, τώραπου ο αυτοδιοικητικός χάρτης άλλαξε, οινέες δημοτικές και περιφερειακές αρχές ναεπιδείξουν υπευθυνότητα απέναντι στιςυποχρεώσεις τους, και όσον αφορά τα δι-

καιώματα των ζώων. Σε σχετική ανακοί-νωση της Ομάδας για τα ∆ικαιώματα τωνΖώων του ΣΥΡΙΖΑ, ένα από τα άμεσα αιτή-ματα που προτάσσονται είναι «να αναλά-βουν οι ∆ήμοι τις ευθύνες τους απέναντιστα αδέσποτα ζώα, όπως ορίζει η νομοθε-σία που τους καθιστά υπεύθυνους για τηνπερίθαλψη και την ευζωία τους, με πρό-γραμμα καταγραφής, στείρωσης, περίθαλ-ψης και υιοθεσίας των ζώων σε συνεργασίαπάντα με τους φιλόζωους πολίτες αλλά καιμε ενημέρωση των δημοτών».

Κακοποίηση και ανυπακοή

Παραταύτα, υπάρχουν φωνές που τείνουννα υποτιμούν τη σημασία της κακοποίησηςτων ζώων, συγκρίνοντάς την με την κακο-ποίηση ανθρώπου από άνθρωπο. Μα πώςγίνεται να θεωρούμε ότι δεν πρόκειται γιααλληλένδετα φαινόμενα, ο αγώνας ενάντιαστα οποία χρειάζεται να είναι κοινός;Όπως μας λέει και η Φ. Λιάρα, «υπάρχουναρκετές μελέτες, οι οποίες έχουν κυρίωςεκπονηθεί στο εξωτερικό, που συνδέουν ευ-θέως την κακοποίηση των ζώων με εκείνηαπό άνθρωπο σε άνθρωπο». Σύμφωνα καιμε συμπεράσματα ημερίδας, που είχε διορ-γανωθεί το 2011 στη Γ.Α.∆.Α. με τίτλο «Κα-κοποίηση και θανάτωση ζώων συντρο-φιάς», «οι κοινωνιολόγοι, οι νομοθέτες καιτα δικαστήρια διαθέτουν αρκετά στοιχεία,που συνδέουν τις πράξεις βίας προς τα ζώαμε αντίστοιχες συμπεριφορές με ανθρώπιναθύματα». Μάλιστα, είχε διαπιστωθεί ότι«υπάρχει στενή σχέση μεταξύ των κακοποι-ήσεων ζώων και της οικογενειακής βίας ήάλλων εγκλημάτων». Παιδιά που έχουν με-γαλώσει σε περιβάλλον όπου κακοποιούν-ται ζώα φαίνεται να έχουν μεγαλύτερες πι-θανότητες να εκδηλώσουν βίαιη συμπερι-φορά.

Σύμφωνα με έρευνα του 2005, με τίτλο«Κακοποίηση γατών: Αλλάζοντας τις προ-οπτικές» (www.adespoto.gr), οι γάτες είναιτα πιο συχνά θύματα κακοποίησης, πιοσυχνά από τους σκύλους. Κι αυτό, σύμφωναμε την έρευνα, γιατί τα σκυλιά είναι πιο πει-θήνια και πρόθυμα να υπακούσουν από τιςγάτες. Κατέληγε, μάλιστα, η έρευνα ότι ηκακοποίηση ζώων χρησιμοποιείται ως μέσοκαι πεδίο άσκησης ελέγχου των ανυπερά-σπιστων και αδύναμων. Συνεπώς, ας είμα-στε… γάτες και ας καταλάβουμε ότι ο αγώ-νας ενάντια στην κακοποίηση ζώων είναιαντίδραση ενάντια στην προσπάθεια επιβο-λής, εξουσίας και ελέγχου.

Ζ.Γ.

Έχουμε από τις καλύτερεςνομοθεσίες στην Ευρώπηόσον αφορά τηνπροστασία τωνδικαιωμάτων των ζώων,αλλά αυτό δεναντανακλάται στηνκαθημερινότητα, διότι ηνομοθεσία δεν τηρείταικαι δεν ελέγχεται ητήρησή της.

“

ΓάμοςΟ Πετμεζάς Λεόντιος του Κωνσταντίνου

και της Σοφίας το γένος Θωμαΐδου πουγεννήθηκε στην Καβάλα και κατοικεί στοΝέο Κόσμο και η Φωκά Μαρία-Ελένη τουΝικολάου και της Θάλειας το γένος Μα-γδαληνού που γεννήθηκε στην Αθήνα καικατοικεί στο Νέο Ψυχικό θα τελέσουν πο-λιτικό γάμο που θα γίνει στο νομό Αττι-κής.

ΠροσφοράΣτη μνήμη της Αννίτας Μιχαηλίδου η

Ντίνα ∆αβάκη και ο ∆ημήτρης Μπούκαςπροσφέρουν στην Εποχή 50 ευρώ

Η ΕΠΟΧΗ 7 Σεπτεμβρίου 2014 2233ΚΟΙΝΩΝΙΑ

Οι μέρες που τα ΜΜΕ κάλυπταν σερυθμούς... Ωνασείου την ανα-σκαφή στην Αμφίπολη, με βρή-

καν σε μια γεωαρχαιολογική έρευναστην Κοιλάδα της Αργολίδας. Στη θα-λάσσια περιοχή κοντά στο σπήλαιοΦράγχθι. Αναζητούσαμε ίχνη των παλαι-οακτών και τις πεδιάδες όπου κυνηγού-σαν τα θηράματά τους οι άνθρωποι πουχρησιμοποιούσαν ως κατάλυμα το σπή-λαιο ήδη από το 35.000 π.Χ. Μετά απόμια παρουσίαση των προκαταρκτικώναποτελεσμάτων της έρευνας στην το-πική κοινωνία, στάλθηκε στην υπηρεσίαμου ένα ηλεκτρονικό μήνυμα, που εξέ-φραζε τη «λύπη» κατοίκου της περιοχήςγιατί η επιστημονική ομάδα έδειξε «εν-διαφέρον για τα ευρήματα του 18.000π.Χ. περισσότερο παρά για εκείνα του4ου και 5ου αι. π.Χ. που είναι και επιφα-νειακά» και κατέληγε λέγοντας: «Άραγετι αρχαιολόγους παράγουμε όταν εμπλέ-κονται σε οικονομικά και πολιτικά παι-χνίδια;».

Με τη σειρά μου θα ρωτήσω: άραγε τι«κοινό» παράγουμε για την αρχαιολογία,όταν την εμπλέκουμε σε πολιτικά και οι-κονομικά παιχνίδια;

Αρχαιολογία και δημοσιογραφία:μια ανάρμοστη σχέση;

Τον Αύγουστο δεν υπάρχουν ειδήσεις,λένε. Τι μπορούσε να σημαίνει η αιφνι-διαστική άφιξη του πρωθυπουργού σεμια εν εξελίξει ανασκαφή, αν όχι το«σύνθημα» ότι το σαξές στόρυ του καλο-καιριού περνάει από την Αμφίπολη; Τομήνυμα ελήφθη αμέσως: τα πρωτοσέ-λιδα και τα δελτία γέμισαν με εικόνεςαπό τον τάφο, εικασίες για τον «σπου-δαίο νεκρό», τη ζωή του Μεγάλου Αλέ-ξανδρου, της Ρωξάνης και του Νέαρχου,νέα της ανασκαφής που εκφέρονταν μεστόμφο από τους δημοσιογράφους, οιοποίοι περίμεναν με αγωνία το «δεκα-πενθήμερο» μετά από το οποίο θα μά-θαιναν το μυστικό του τάφου, σύμφωναμε την προφητεία του πρωθυπουργού.

Η πολιτική εκμετάλλευση ήταν σαφής:Μια γενική γραμματέας που θέλει να σι-γουρέψει τη θέση της σε περίοδο πολιτι-κής αστάθειας. Ένας νέος υπουργός,που το εύρημα τον «προίκισε» με απε-ριόριστο τηλεοπτικό χρόνο. Ένας πρω-θυπουργός που στήριξε την πολιτική τουκαριέρα στο «μακεδονικό», και τώραβρίσκεται μπροστά στην ανάγκη να πα-

ρουσιάσει ως «εθνική πολιτική» την υπο-ταγή στις απαιτήσεις της τρόικας καιτων δανειστών, ψαρεύοντας ψήφους στοκοινό της ακροδεξιάς για να επιβιώσειεκλογικά. Για τον πρωθυπουργό, η ενορ-χηστρωμένη σύνδεση με το «ένδοξο πα-ρελθόν» της Μακεδονίας του 4ου αι. π.Χ.θα ήταν το ιδανικό lead-in για την πα-ρουσία στη ∆ΕΘ -πολύ καλύτερο από τησύνδεση με το άδοξο παρόν της «δια-πραγμάτευσης» στο Παρίσι. Ειδικά μετην (κρυφή) υπόσχεση ότι ο «σπουδαίοςνεκρός» θα φέρει τουρισμό και δουλειέςστη Βόρεια Ελλάδα.

Αυτό ήταν η αρχή. Από κει και πέρα,στην ποιότητα της πολιτικής ήρθε ναπροστεθεί και η ποιότητα της εγχώριαςδημοσιογραφίας. ∆εκάδες δημοσιογρά-φοι έφτασαν στην Αμφίπολη αναζητών-τας την αποκλειστικότητα. Κι όταν αυτήδεν υπήρξε, καθώς το ΥΠΠΟΑ αναγκά-στηκε (και ορθά) να απαγορεύσει τηνπρόσβαση στην ανασκαφή, τότε επιδό-θηκαν στην άγρα... αρχαιολόγων ή αρ-χαιολογούντων. Πανεπιστημιακοί καιάλλοι επιστήμονες τσουβαλιάστηκανστα ίδια ρεπορτάζ με τσαρλατάνους ήπεραστικούς. Κι όταν όλοι αυτοί δενεπαρκούσαν ή δεν «συστρατεύονταν» μετη δημοσιογραφική πλοκή, τότε επι-στρατεύτηκαν ακόμη και οι αρχαιοκάπη-λοι, εν ενεργεία και συνταξιούχοι! Αντίνα αποτελέσουν το υλικό εισαγγελικήςέρευνας, οι διηγήσεις των τυμβωρύχωνγέμισαν σελίδες συνεντεύξεων σε «έγ-κριτα» -κατά τα άλλα- μέσα. Άλλωστε, οι15 μέρες του πρωθυπουργού είχαν πα-ρέλθει άπρακτες και κάπως έπρεπε ναγεμίσουν και τα φύλλα. Και βέβαια, ηεπικίνδυνη ζωή του αρχαιοκάπηλου θη-σαυροθήρα είναι σαφώς πιο «μυθιστορη-ματική», σε σχέση με τη ζωή του αρχαι-ολόγου μιας δημόσιας υπηρεσίας πουπαραπαίει μεταξύ υποστελέχωσης καιυποχρηματοδότησης στη μνημονιακήΕλλάδα. Ακόμη χειρότερα, αν αυτός οαρχαιολόγος θέλει να μείνει πιστός στηνερευνητική δεοντολογία και να μην υπο-ταχθεί στο δημοσιογραφικό χρόνο.

Οι περισσότεροι αρχαιολόγοι έχουμετη φήμη ανθρώπων μη φιλικών στα μίν-τια, ίσως στριφνών, ακατάδεκτων, καμιάφορά δυσνόητων. ∆εν είναι μόνο γιατί ηεπιστήμη μας, όπως και να το κάνεις,απαιτεί σχολαστικότητα και ακρίβεια.Ούτε μόνο γιατί, τουλάχιστον όσοι είμα-στε δημόσιοι υπάλληλοι, δεσμευόμαστεαπό αυστηρούς κανόνες. Όποιος ξενα-γηθεί από αρχαιολόγο σε μια ανασκαφή,

σε ένα μουσείο, όποιος έχει παρακολου-θήσει εκπαιδευτικά προγράμματα σεσχολεία ή διαλέξεις σε τοπικές κοινω-νίες από τους ίδιους αρχαιολόγους, σχη-ματίζει μια γνώμη τελείως διαφορετική.Μιλά για ανθρώπους που αγαπούν τηδουλειά τους και μπορούν να σε κερδί-σουν μιλώντας για αυτήν, για ανθρώπουςμε μοναδική ικανότητα να σε ταξιδέψουνστο χρόνο.

Στριφνοί γινόμαστε από φόβο. Φόβογια (επικοινωνιακές) καταστάσεις πουδεν μπορείς να διαχειριστείς. Φόβομπροστά στις διαφορετικές «ποιότητες»του χρόνου. Ο χρόνος του πολιτικού πε-ριορίζεται μεταξύ δύο εκλογικών αναμε-τρήσεων. Ο χρόνος της επιστήμης εκτεί-νεται ως εκεί που χρειάζεται για να πα-ραχθεί η γνώση. Ο χρόνος της τηλεοπτι-κής εικόνας μετριέται σε δευτερόλεπτα.Ο χρόνος της αρχαιολογικής ανασκαφής(ανα)μετριέται με τους αιώνες ή χιλιετίεςπου έζησε θαμμένο το μνημείο. Η πολι-τική και η δημοσιογραφία θέλουν θέ-σφατα και βεβαιότητες, έστω κι εφήμε-ρες. Η αρχαιολογία θέλει υπομονή, ανα-ρώτηση και απαντήσεις που σπάνια είναιοριστικές.

Ο επικοινωνιακός ορυμαγδός γύρωαπό την Αμφίπολη, έφερε αντιμέτωπεςαυτές τις διαφορετικές «ποιότητες» χρό-νου. Και δυστυχώς, θα συνεχίσει να τοκάνει. Η ίδια η δημοσιότητα, που τελικάκατέστη ανεξέλεγκτη, έχει δημιουργήσειτους δικούς της όρους: Αδημονία για τηνταυτότητα του νεκρού, που κάνει το«κοινό» να πιέζει ώστε να ολοκληρωθείόσο πιο σύντομα η ανασκαφή. Έμφασηαποκλειστικά στον τάφο και το πρό-σωπο του νεκρού -με αποτέλεσμα το «εύ-ρημα» τελικά να περιορίζεται στο μυαλότου «κοινού» μέσα σε μια λάρνακα,χωρίς ιστορικά ή άλλα συμφραζόμενα.Και βέβαια, μόλις ολοκληρωθεί η ανα-σκαφή, η αδημονία θα μετατραπεί σεπίεση για να γίνει ο χώρος επισκέψιμος,για να συρρεύσουν οι τουρίστες (με ταλεφτά τους...) ει δυνατόν πριν το επό-μενο καλοκαίρι. Τι σημασία έχει που όλααυτά είναι επιστημονικά αδύνατο νασυμβούν; Μα, ουσιαστικά, αυτά υποσχέ-θηκε ο πρωθυπουργός με την επίσκεψήτου...

Μνημεία (και αρχαιολογία)δύο ταχυτήτων

Σε μια χώρα που όλες οι φαστ-τρακ

επενδύσεις προσκρούουν πάνω σε αρ-χαιότητες, η φροντίδα με την οποία πε-ριβάλλει η κυβέρνηση τον τάφο της Αμ-φίπολης έχει κι άλλο ένα σκοπό: να κα-λύψει την αδιαφορία έως και εχθρότητάτης για όλα τα υπόλοιπα μνημεία. Η δη-μοσιότητα που απολαμβάνει η ανα-σκαφή της Αμφίπολης δεν έχει προ-ηγούμενο. Εξ αντανακλάσεως δημιουρ-γεί έναν απλό συνειρμό: πως όταν κάτιείναι πραγματικά σημαντικό, η κυβέρ-νηση και τα ΜΜΕ το «υιοθετούν». Κατάσυνέπεια, όλα τα υπόλοιπα μνημεία πουσήμερα αφήνονται στην τύχη τους ή ανα-σκάπτονται για να ισοπεδωθούν στοβωμό των μεγάλων έργων και των φαστ-τρακ επενδύσεων, μάλλον δεν θα είναικαι τόσο «σημαντικά».

Μετά από όλο αυτό το θέατρο του πα-ραλόγου, είναι δύσκολο να εξηγήσειςστο «κοινό» ότι αν ο τύμβος Καστά είχετην ατυχία να βρεθεί στο δρόμο ενός«αναπτυξιακού έργου», ίσως να μην είχεμαθευτεί ποτέ η ύπαρξή του εκτός τηςεπιστημονικής κοινότητας. Ότι με ευκο-λία θα μπορούσε να είχε αποφασιστεί ημεταφορά του, όπως προσπάθησαν νακάνουν με το ιστορικό σταυροδρόμι τηςβυζαντινής Θεσσαλονίκης, ή η διατή-ρησή του στα θεμέλια ενός μεγάλου ξε-νοδοχείου, όπως συμβαίνει με πάραπολλά και σημαντικά μνημεία σε όλη τηνεπικράτεια, ή απλώς η καταστροφή τουγια να μην παρεμποδιστεί την «ανά-πτυξη».

∆εν είναι απλώς υποκρισία, έναυπουργείο που εδώ και τέσσερα χρόνιαδεν δίνει δεκάρα για ανασκαφές, απο-λύει προσωπικό και συρρικνώνει υπηρε-σίες, να παρουσιάζεται ως θεματοφύλα-κας του ευρήματος. Είναι υστεροβουλία,προκειμένου να χρησιμοποιηθεί η Αμφί-πολη ως το «αντίβαρο» για άλλα, σημαν-τικότερα ή λιγότερο σημαντικά, μνημείαπου θα χαθούν. Κι αν το μέσο είναι τομήνυμα, τότε το μήνυμα που μας στέλ-νουν αυτές τις μέρες είναι απλό. Στοεξής, η «αξία» των μνημείων θα καθορί-ζεται με τους νόμους που καθορίζουντην αξία όλων των προϊόντων: τη μιν-τιακή προβολή –αυτήν που θα επιλέγουνη πολιτική ηγεσία και τα ΜΜΕ για τουςδικούς τους λόγους. Τα υπόλοιπα είναιπεριττά…

∆έσποινα Κουτσούμπα,αρχαιολόγος

Η πολιτική καιη δημοσιογραφία θέλουνθέσφατα και βεβαιότητες,έστω κι εφήμερες.Η αρχαιολογία θέλει υπομονή,αναρώτηση και απαντήσειςπου σπάνια είναι οριστικές.

“Τι μπορούσε να σημαίνει η αιφνιδιαστική άφιξη του πρωθυπουργού σε μια εν εξελίξει ανασκαφή, αν όχιτο «σύνθημα» ότι το σαξές στόρυ του καλοκαιριού περνάει από την Αμφίπολη;

Το μεγάλο καλοκαίριτης ελληνικής αρχαιολογίας


Έναςελπιδοφόροςσυνεταιρισμός

Ηεπαγγελματική αποκατάστασηαποτελεί σημαντικό κομμάτι τηςεπανένταξης στην κοινωνία, όλων

όσοι συμμετέχουν σε προγράμματα απε-ξάρτησης από τις ναρκωτικές ουσίες. Μεστόχο να επιτύχουν την επαγγελματικήτους αποκατάσταση και να πραγματοποι-ήσουν ένα νέο ξεκίνημα στη ζωή τουςπέντε συμμετέχοντες στο πρόγραμμαεπανένταξης του ΚΕΘΕΑ, ίδρυσαν τηνΚοινωνική Συνεταιριστική Επιχείρηση(Κοιν.Σ.Επ) καθαρισμού, «Σάρωθρον». Συ-νολικά οχτώ άτομα στηρίζουν προς τοπαρόν αυτό το εγχείρημα. Στόχος όμωςτων μελών της είναι με το πέρασμα τουχρόνου να διευρυνθεί ο αριθμός των ερ-γαζομένων και ο κύκλος των δραστηριο-τήτων της.Ο Γιάννης Κωστούδης, μέλος της «Σάρω-θρον» εξηγεί στην «Εποχή» ποιοι είναι οιστόχοι και ο τρόπος λειτουργίας τηςεταιρείας. «Οι ίδιοι οι εταίροι είναι και οιεργαζόμενοι της εταιρείας. ∆εν υπάρχειαφεντικό, είμαστε όλοι ίσοι. Γίνεται συμ-βούλιο μια φορά το μήνα, αν χρειαστείσυγκαλούμε κάποιο έκτακτο. Το ξεκίνημαείναι σίγουρα δύσκολο. Στόχος όμωςείναι μόλις αυξηθούν οι δουλειές ναέχουμε όλοι ως εργαζόμενοι ένα μηνιαίοεισόδημα. Αφού ανοίξουν οι δουλειές θαπρέπει να κάνουμε κάθε χρόνο ως κοινω-νική συνεταιριστική μια πρόσληψη. Μετάαπό τις χρόνιες δύσκολες καταστάσειςτις οποίες βιώσαμε λόγω της εξάρτησηςπροσπαθούμε να φτιάξουμε πάλι τη ζωήμας. Θέλουμε να κάνουμε ότι καλύτερογια την κοινωνία και για εμάς.»Τα σεμινάρια επιχειρηματικότητας τουΚΕΘΕΑ στο πλαίσιο της ΑΣ (ΑναπτυξιακήςΣύμπραξης) «Επιχειρείν» για την ένταξηαπεξαρτημένων ατόμων στην αγορά ερ-γασίας έδωσε στα μέλη της «Σάρωθρον»,το έναυσμα για τη δημιουργία της. Η «Σά-ρωθρον» αποτελεί την πρώτη Κοιν.Σ.ΕΠτης ΑΣ Επιχειρείν, της σύμπραξης η οποίαπραγματοποιείται με την υποστήριξη τουΚΕΘΕΑ, του ΟΚΑΝΑ, του 18 Άνω καιάλλων φορέων. «Με τα σεμινάρια τουΚΕΘΕΑ ξεκίνησε η διαδικασία να ανοί-ξουμε μια επιχείρηση, ώστε το μυαλό μαςνα στραφεί σε άλλα πράγματα.» επισημαί-νει ο Γ. Κωστούδης. Ο ίδιος εξηγεί γιατίαποφάσισαν την ίδρυση μιας εταιρείαςκαθαρισμού. «Ο καθαρισμός είναι ένα αν-τικείμενο το οποίο γνωρίζουμε παράπολύ καλά. Είχαμε καθημερινή ενασχό-ληση με αυτό κατά τη διάρκεια του προ-γράμματος επανένταξης. Το κάναμε γιαεργασιοθεραπεία, αλλά και για να κρα-τάμε το χώρο μας καθαρό.» Η «Σάρωθρον» αναλαμβάνει τον καθαρι-σμό σπιτιών, πολυκατοικιών, επαγγελμα-τικών χώρων, τζαμιών και άλλες δρα-στηριότητες, όπως οι επισκευές υδραυ-λικών και ο ελαιοχρωματισμός. Ωστόσομακροπρόθεσμος στόχος της είναι η επέ-κταση των κλάδων ενασχόλησης της. Τοεγχείρημα είναι ακόμα στην αρχή και,όπως τονίζει ο Γ. Κωστούδης, οι δυσκο-λίες είναι πολλές: «∆εν έχουμε ακόμητον αριθμό των δουλειών που θα επιθυ-μούσαμε. Με τις επαφές όμως τις οποίεςγίνονται προχωράμε καλά. Πιστεύουμεότι μέχρι τον Νοέμβριο θα έχουμε πάειαρκετά καλά εργασιακά.» Για το ιδρυτικό μέλος της «Σάρωθρον»εκείνο που μετράει περισσότερο είναιπροσπάθεια των μελών της εταιρείας, γιαένα νέο ξεκίνημα στη ζωή τους. «Το μή-νυμα μας είναι ότι ένας δεν μπορεί, ενώόλοι μαζί μπορούμε.» καταλήγει.Περισσότερες πληροφορίες στο6987100944 ή στο[email protected]

Αλέξανδρος Μαυρογένης

Αυτή η βλακεία,το ice bucket challengeΤου Θωμά Τσαλαπάτη

Κάθε τόσο ξεπηδούν φαινόμεναμε την επιμονή της εμμονής,την επαναληπτικότητα του λό-

ξιγκα, το βάρος του τίποτα. Τάσειςπου γίνονται μόδες και αργότεραυστερίες. Ανόητα τραγούδια, γελοίοιχοροί, μαζικές πράξεις βιντεοσκοπη-μένες από κινητά, μοιρασμένες στιςοθόνες. Πράξεις βλακώδεις, που ανα-παράγονται αυτάρεσκα σαν ένα τί-ποτα που ξορκίζει όλα τα άλλα, ταπραγματικά τίποτα. Το τίποτα δενείναι απλά αποδεκτό, μπορεί ταυτό-χρονα να είναι φιλάνθρωπο, επικερ-δές, να είναι μόδα και τελικά ένα τί-ποτα τόσο σημαντικό ώστε να εξορί-ζει τα οποιαδήποτε κάτι. Το GangnamStyle, το ‘‘πουλάκι τσίου’’, ο Gummybear, το Harlem Shake και τόσεςάλλες αφόρητες χαριτωμενιές. Στηγυμνότητά τους τα γεγονότα αυτά πε-ριγράφουν μια όψη του κυρίαρχου μα-ζικού πολιτισμού: ένα φαινόμενομπορεί να μην έχει το οποιοδήποτεπεριεχόμενο, την οποιαδήποτε αισθη-τική αξία, τον οποιοδήποτε λόγούπαρξης. Η μαζική του αποδοχή,όμως, είναι αρκετή ώστε να γεννήσειμίμηση, η επανάληψη τροφοδοτείταιαπό την επανάληψη, μεγεθύνονταςτον άδειο εαυτό της τρεφόμενη απότη σάρκα της. Η τελευταία από αυ-τούς τους ανέμπνευστους χαβαλέδεςμε τον τρόπο της υστερίας είναι το icebucket challenge.

Το γαϊτανάκιτης αυτοταπείνωσης

Το Ice Bucket Challenge, γνωστόκαι ως ALS Ice Bucket Challenge,είναι μια δραστηριότητα που περι-λαμβάνει την αναποδογύριση ενόςκουβά με παγωμένο νερό στο κεφάλικάποιου για την προώθηση της ευαι-σθητοποίησης της νόσου αμυοτρο-φική πλευρική σκλήρυνση (ALS) καινα ενθαρρύνουν τις δωρεές για την

έρευνα. Απαραίτητη φυσικά είναι ηβιντεοσκόπηση του γεγονότος και ηεπίδειξή του στο διαδίκτυο. Το φαι-νόμενο ξεκίνησε στα μέσα του 2014και άρχισε να παίρνει μαζικές διαστά-σεις λόγω των μέσων ενημέρωσης καιτων μέσων δικτύωσης. Η ημερομηνίαγέννησης του ice bucket challenge μετην μορφή που το γνωρίζουμε σή-μερα(είτε το θέλουμε είτε όχι), υπήρξεη 15η Ιουλίου του 2014, όταν ο πα-ρουσιαστής του The Today Show τουNBC, Matt Lauer αυτομπουγελώθηκεμπροστά στο κοινό. Την ίδια ημέρα,άνθρωποι άρχισαν να αυτομπουγελώ-νονται δημοσίως για καλό σκοπό,προκαλώντας ταυτόχρονα συναδέλ-φους, φίλους και εχθρούς σε αυτό τοκουραστικό πανηγύρι.

Αθλητές, παρουσιαστές, ηθοποιοί,πολιτικοί και επιχειρηματίες, τσαλά-κωσαν την εικόνα τους ώστε να απο-δείξουν πως είναι κοινοί θνητοί, γεν-ναίοι ώστε να απαντήσουν στην πρό-κληση, ευαίσθητοι ώστε να δώσουννόημα στο μπουγέλωμά τους. Ο Le-Bron James, o Justin Bieber, o MattDamon, o Mark Zuckerberg, o BillGates, ο Τρύφωνας Σαμαράς είναιμόνο μερικοί από τους χιλιάδες πουσυμμετείχαν σε αυτό το γαϊτανάκι τηςαυτάρεσκης αυτοταπείνωσης. Πρό-σφατα η γερμανίδα πολιτικός καιυποψήφια των Πρασίνων για την προ-εδρία της Ευρώπης, Σκα Κέλερ, συμ-μετείχε στο Ice Bucket Challenge,προκαλώντας τους Αλέξη Τσίπρας,Μάρτιν Σουλτς και Ούρσουλα Νονε-μάχερ. Ας ελπίσουμε πως ο ΑλέξηςΤσίπρας δεν θα δεχτεί την πρόκληση,ή έστω πως αν το πράξει δεν θα συγ-κρίνει το Ice Buckett Challenge, μετον αγώνα των Ζαπατίστας.

Η φιλανθρωπία ως πόζα

∆εν είμαι σίγουρος γιατί με εκνευρί-ζει τόσο πολύ το Ice Bucket Chal-lenge. Ίσως λόγω της εκνευριστικήςεξωστρέφειάς του, ίσως λόγω της αλ-

λεργίας προς οποιαδήποτε άκριτη μα-ζική υστερία, ίσως λόγω της απόστα-σης ανάμεσα στην χαρά της πράξηςκαι της αρρώστιας για την οποία υπο-τίθεται ότι έχει στηθεί όλη αυτή ηβλακεία. Ή ίσως γιατί είμαι βέβαιοςπως το αντίστροφο της σοβαροφά-νειας δεν είναι η καραγκιοζιά. Μερι-κές πράξεις είναι καλύτερο να μένουνχωρίς νόημα όπως το μπουγέλο τουσχολείου. Η ομορφιά του κάθε παι-χνιδιού είναι πως το νόημά του είναιακριβώς το ίδιο το παιχνίδι. Το ναπροσδίδεις νόημα σε μια πράξη μέσωτης φιλανθρωπίας δεν φέρνει ως απο-τέλεσμα μόνο την καταστροφή τηςάνευ νοήματος ανέμελης διαδικασίας.∆εν είναι απλά ψυχαναγκασμός, είναιυποκρισία. Το Ice Buckett Chalengeείναι ουσιαστικά η φιλανθρωπία ωςματαιοδοξία και πόζα. Ένας τρόποςγια να διαφημίσεις το πόσο ευαίσθη-τος είσαι επιδεικνύοντας ταυτόχρονατο στήθος και τους κοιλιακούς σου.

Το μόνο που είχε κάποιο νόημαμέσα σε αυτή τη μόδα του καλοκαι-ριού, ήταν μια παραλλαγή του IceBuckett Challenge από την Παλαι-στίνη. Θέλοντας να περιγράψουν τηναντίθεση της δικής τους κατάστασηςμε τον ανέμελο και μπουγελωμένο δυ-τικό κόσμο, μια ομάδα παλαιστινίωντράβηξε ένα σύντομο βιντεάκι μέσαστα ερείπια. Θέλοντας να τονίσουν τογεγονός πως στις περισσότερες πε-ριοχές της Παλαιστίνης μετά τουςβομβαρδισμούς δεν υπάρχει νερό ήρεύμα, ο κουβάς με τον οποίο περι-λούζονταν οι συμμετέχοντες ήταν γε-μάτος με χώμα. Και στην συνέχεια, μεπέτρες και κομμάτια από ερείπια. Καιτέλος με κόκκινη -σαν το αίμα- μπο-γιά. Αυτή είναι και η εικόνα του φετι-νού καλοκαιριού: δυο νεαροί Παλαι-στίνιοι να στέκονται λουσμένοι στοαίμα και γύρω τους ο άλλος, ο πέρακόσμος να μπουγελώνεται αυτάρεσκαγια καλό σκοπό.

tsalapatis.blogspot.gr

Το Ice Buckett Chalengeείναι ουσιαστικά η φι-λανθρωπία ως μαται-οδοξία και πόζα. Έναςτρόπος για να διαφημί-σεις το πόσο ευαίσθητοςείσαι επιδεικνύονταςταυτόχρονα το στήθοςκαι τους κοιλιακούς σου.

“

Η ΕΠΟΧΗ 7 Σεπτεμβρίου 2014 2255ΘΕΑΤΡΟ

ΦεστιβάλΑθηνών - Επιδαύρουξανά

∆ύσκολα έβρισκε κανείς θέση για πολλές παραστάσεις του φε-τινού Φεστιβάλ. Τα εισιτήρια είχαν προπωληθεί από νωρίς καιήμασταν πολλοί αυτοί που… πικραθήκαμε επειδή χάσαμε πολυα-ναμενόμενες δουλειές, Ελλήνων κυρίως καλλιτεχνών. Ορθώς απο-φάσισε, λοιπόν, το Φεστιβάλ να επαναλάβει κάποιες από αυτέςτον Σεπτέμβριο. Άλλωστε -και κυρίως για όσες δουλειές δεν πρό-κειται να επαναληφθούν το χειμώνα στις θεατρικές μας σκηνές-δεν είναι σοφό ούτε δίκαιο μια δουλειά που κόστισε σε κόπο καιχρήμα να παίζεται δύο έστω τρεις φορές και μετά να εξαφανίζεται.

Έτσι στις 12, 13 και 14 Σεπτεμβρίου στην Πειραιώς 260-Χώρος∆ επαναλαμβάνεται η κατά ∆ημήτρη Καραντζά εκδοχή της ευριπί-δειας «Ελένης», στις 15, 16 και 17 ο «Ματωμένος Γάμος» τουΛόρκα σε σκηνοθεσία Λένας Κιτσοπούλου (στο Χώρο Η). Στις 18,19 και 20 θα ξαναδούμε τον «Προμηθέα ∆εσμώτη» σε σκηνοθεσίατου Έκτορα Λυγίζου και στις 21- 23 θα παρακολουθήσουμε την ερ-μηνευτική προσέγγιση του ∆ημήτρη Μαυρίκιου στην «ΠάπισσαΙωάννα» του Ροΐδη.

•

Αφρικανές ηθοποιοί,θύματα ρατσιστικής βίαςΟργισμένο δελτίο Τύπου εξέδωσε, στις 3.9, η ΕΕΚΕ Πολιτι-

σμού του ΣΥΡΙΖΑ διαμαρτυρόμενη για τη βίαιη συμπερι-φορά αστυνομικών οργάνων ενάντια σε τρεις Αφρικανές,

μέλη της «Ακτιβιστικής Ομάδας Θεάτρου του Καταπιεσμένου» καιτης Ένωσης Αφρικανών Γυναικών που επέστρεφαν από θεατρικήπρόβα.

Συγκεκριμένα, όπως αναφέρεται στο δελτίο Τύπου: «Τη στιγμήπου συζητείται στη Βουλή το φερόμενο ως αντιρατσιστικό νομο-σχέδιο, στην κοινωνία πληθαίνουν τα κρούσματα ρατσιστικής βίαςπου ασκείται από το ίδιο το κράτος ενάντια στους αλλοδαπούςσυμπολίτες μας, είτε αυτοί φέρουν νόμιμα χαρτιά είτε όχι. Τελευ-ταίο περιστατικό είναι αυτό που συνέβη το βράδυ της ∆ευτέραςστον Κεραμεικό. Τρεις Αφρικανές γυναίκες, μέλη της «Ακτιβιστι-κής Ομάδας Θεάτρου του Καταπιεσμένου» και της Ένωσης Αφρι-κανών Γυναικών, οι οποίες είχαν μόλις ολοκληρώσει την πρόβατους για την παράσταση «Όχι στον ρατσισμό από την κούνια»,προπηλακίστηκαν αναίτια και με χείριστο τρόπο από όργανα τηςτάξης και, παρότι επέδειξαν τα απαραίτητα νόμιμα έγγραφά τους,προσήχθησαν στη ∆ιεύθυνση Αλλοδαπών Αττικής όπου κρατήθη-καν για δύο ώρες σε δωμάτιο κράτησης με άλλους 35 άντρες, στε-ρούμενες δικηγορικής εκπροσώπησης και δεχόμενες πρωτοφανήλεκτική βία. Το κριτήριο της προσαγωγής τους ήταν καθαρά ρα-τσιστικό από τη στιγμή που οι αστυνομικοί δεν προσήγαγαν άλ-λους συναδέλφους των τριών γυναικών με την αιτιολογία ότι«μόνο οι ξένοι είναι ύποπτοι», τη στιγμή που υπήρχαν και άλλοιξένοι από άλλες χώρες αλλά λευκού χρώματος. Είναι φανερό ότι οιπροσαγωγές έγιναν με μόνο κριτήριο το χρώμα του δέρματος.

Η ΕΕΚΕ Πολιτισμού του ΣΥΡΙΖΑ καταδικάζει απερίφραστα τέ-τοιες ενέργειες θεσμικής ρατσιστικής βίας, η οποία με το παρόννομοσχέδιο δεν απειλείται με κυρώσεις, και είναι αποφασισμένηνα υπερασπίσει με κάθε νόμιμη ενέργεια τους αλλοδαπούς πουπροσπαθούν μέσω της τέχνης και της παιδείας να καταπολεμή-σουν και να στηλιτεύσουν κάθε μορφή ρατσισμού στη χώρα μας».

Το Ίδρυμα Μ. Κακογιάννης,στο πλαίσιο του τετραετούςπρογράμματος «Αρχαίο∆ράμα: Επιρροές και Σύγχρο-νες Προσεγγίσεις» (του Περι-φερειακού ΕπιχειρησιακούΠρογράμματος «Αττική» τουΕΣΠΑ 2007-2013 που συγχρη-ματοδοτείται από το Ευρω-παϊκό Ταμείο ΠεριφερειακήςΑνάπτυξης και το υπουργείοΠολιτισμού & Αθλητισμού) συ-νεργάζεται με το Τμήμα Θεα-τρικών Σπουδών του ΕβραϊκούΠανεπιστημίου της Ιερουσα-λήμ και στο πλαίσιο αυτής τηςσυνεργασίας θα παρουσιαστείη παράσταση «Lysistrata-X»(11-13 Σεπτεμβρίου). Πρόκει-ται για ένα χορόδραμα με τηχρήση πολυμέσων και βίντεοπερφόρμανς εμπνευσμένο απότην «Λυσιστράτη» του Αριστο-φάνη σε σύλληψη, σκηνοθεσίακαι χορογραφία της EmanuellaAmichai. Η παράσταση τελείυπό την αιγίδα της Πρεσβείαςτου Ισραήλ. Παράλληλα -όπωςείθισται στο συγκεκριμένο

πρόγραμμα- θα διοργανωθούνσεμινάρια και εργαστήρια γιατο θέατρο από τις 3 έως τις 10Σεπτεμβρίου.

Μολονότι είναι κατανοητόότι ο σχεδιασμός έχει γίνει απόκαιρό, το Ίδρυμα Μιχάλης Κα-κογιάννης δεν μπορεί να μηναντιμετωπίσει σοβαρά το πρό-βλημα που δημιουργείται. ΗΠαλαιστίνη θρηνεί πάνω από2.500 χιλιάδες νεκρούς καιπολύ μεγάλο αριθμό τραυμα-τιών, ανάμεσά τους πολλά,πάρα πολλά παιδιά. Οι Παλαι-στίνιοι ζητούν γη για να ζή-σουν ελεύθεροι και βρίσκουνβία και πόλεμο. Το Ισραήλ έχειαποφασίσει τον με κάθε τρόποαφανισμό τους. Η τέχνη μόνοάμοιρη των συνθηκών και τωνπολιτικών συγκυριών δεν μπο-ρεί να είναι. Ακόμα κι αν δενσυνδέεται άμεσα με την πολι-τική, έχει πολιτική στάση καιεκπέμπει πολιτικό ήθος. Έναδιεθνές ακαδημαϊκό και πολι-τιστικό μποϊκοτάζ έχει ξεκινή-σει που στηρίζεται από πλήθος

καλλιτεχνών και επιστημόνωνανά τον κόσμο. Ανάμεσα στουςυποστηρικτές του μποϊκοτάζσυγκαταλέγονται και ισραηλι-νοί πολίτες ακόμα και επιζών-τες ή απόγονοί τους του Ολο-καυτώματος. Είναι μια έμπρα-κτη εκδήλωση όχι μόνο συμ-παράστασης στον παλαιστι-νιακό λαό αλλά και στήριξηςτου δίκαιου και της ανθρω-πιάς, ως οφείλουν οι άνθρω-ποι της τέχνης και της διανόη-σης. Αξίζει να αναφερθεί ότιτο Εβραϊκό Πανεπιστήμιο τηςΙερουσαλήμ έχει κατηγορηθείότι έχτισε μέρος των εγκατα-στάσεών του πάνω σε παλαι-στινιακή γη, ενώ έχει εμπλακείσε καμπάνιες στήριξης των πο-λεμικών ενεργειών του Ισραήλεναντίον των Παλαιστινίων.Την Τετάρτη, 3.9, είχε προ-γραμματιστεί συγκέντρωσηδιαμαρτυρίας κοντά στοΊδρυμα από διάφορες ελληνι-κές και παλαιστινιακές συλλο-γικότητες και οργανώσεις.

•

Πολιτιστικόμποϊκοτάζ

«Golfω!Director’s cut»Σε σκηνοθεσία Σίμου Κακάλαεπαναλαμβάνεται η παράσταση«Goλfω! director’s cut» στηντελική πια εκδοχή της, που«έρχεται να επισφραγίσει με ταπιο μαύρα χρώματα αυτό πουξεκίνησε πριν χρόνια ως μιαματιά πάνω στην ελληνικότητακαι το φολκλόρ της στρούγκας»,όπως λένε οι συντελεστές της. Ηεπεξεργασία του κειμένου είναιτου Σίμου Κακάλα και τηςΞένιας Αηδονοπούλου, τακοστούμια επιμελήθηκε η ΜάρθαΦωκά και τη μουσική ο ΓιώργοςΜαυρίδης. Παίζουν οι: ΣίμοςΚακάλας, ∆ήμητρα Κούζα,Έλενα Μαυρίδου, ΜιχάληςΒαλάσογλου.Παραστάσεις: Τετάρτη έωςΣάββατο, στις 9μ.μ. και Κυριακήστις 8μ.μ. (έως τις 28Σεπτεμβρίου), στο ΘέατροΑυλαία (Κτίριο ΧΑΝΘ, πλευράΤσιμισκή, τηλ: 2310237700) στηΘεσσαλονίκη.

ΘΕΑΤ

ΡΙΚ

Α Ν

ΕΑ

2266 Η ΕΠΟΧΗ 7 Σεπτεμβρίου 2014MOYΣΙΚΗ

Φ. Πλιάτσικας,«The other sideof Greece»

Ο Φίλιππος Πλιάτσικας και η Φι-λαρμονική Ορχήστρα της Πράγας, πα-ρουσιάζουν τη μουσική παράσταση«The other side of Greece» («Η άλληόψη της Ελλάδας»), μαζί τους οΜπάμπης Στόκας, η Liset Alea τωνNouvelle Vague και ο ηθοποιός Αιμί-λιος Χειλάκης. Ύστερα από μια πολύ-χρονη πορεία και μεγάλες επιτυχίεςπου αντέχουν στον χρόνο, ήρθε ηστιγμή για τον Φίλιππο Πλιάτσικα καιτον Μπάμπη Στόκα να ενώσουν τονδικό τους αγαπημένο ροκ ήχο με τηναξεπέραστη δύναμη μιας κλασικήςορχήστρας, επιλέγοντας για αυτό τοεγχείρημα μια από τις καλύτερες καιπιο γνωστές ορχήστρες του κόσμου.«Παλιές αγάπες» από την συλλογήτων Πυξ Λαξ, αλλά και τραγούδια απότην προσωπική τους δισκογραφία, σενέες ενορχηστρώσεις παιγμένες απότην 60μελή Φιλαρμονική Ορχήστρατης Πράγας, υπό τη διεύθυνση τουFriedemann Riehle. Νέος ήχος, φωςκαι χρώμα, θα δέσουν αρμονικά μετην απαγγελία στίχων των μεγάλωνμας ποιητών Σεφέρη, Ελύτη, Καβάφη,από τον Αιμίλιο Χειλάκη και τη Νάν-τια Σπηλιωτοπούλου. Η παράσταση,από τον Οκτώβριο του 2013, παρου-σιάζεται από τον Φίλιππο Πλιάτσικακαι τους καλεσμένους του σε μεγά-λες πόλεις του εξωτερικού γνωρί-ζοντας παντού μεγάλη επιτυχία, δεί-χνοντας έτσι και το άλλο πρόσωποτης Ελλάδας: αυτό της τέχνης καιτου πολιτισμού. Η σύμπραξη με τηΦιλαρμονική Ορχήστρα της Πράγαςθα πραγματοποιηθεί για πρώτη φοράστην Αθήνα και στη συνέχεια θα πα-ρουσιαστεί στην Τσεχία, στην Όπερατης Πράγας.

Μέρος των εσόδων θα δοθεί στην«Κιβωτό του Kόσμου».

Το Σάββατο 13 Σεπτεμβρίου, στις9μ.μ., στο Ηρώδειο. Τιμές εισιτη-ρίων: Άνω διάζωμα: 25 ευρώ, εκ-πτωτικά: 15 (φοιτητικά- ανέργων-ΑΜΕΑ σε περιορισμένο αριθμό), δια-κεκριμένη ζώνη: 78 ευρώ, Α’ ζώνη:63, Β’ ζώνη: 48, Γ’ ζώνη: 35.

Επιµέλεια: ΛΛιιάάνναα ΜΜααλλααννδδρρεεννιιώώττηη

[email protected]

ΜΟ

ΥΣΙΚ

ΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Σπάρτακος και Ζιζέλ σε παγκόσμιαπρεμιέρα

Μετά από τρία χρόνια επισκέψεων στηνΑθήνα και αφού έχει γνωρίσει την απο-θέωση από 60.000 θεατές, ο σπουδαι-

ότερος εν ζωή ρώσος χορογράφος και για 30χρόνια καλλιτεχνικός διευθυντής των Μπολσόι,έρχεται και πάλι στην Ελλάδα, αυτή τη φοράμε όλους τους συντελεστές του ΓκριγκορόβιτςΜπαλέ (150 συντελεστές) αλλά και με φιλοξε-νούμενους διάσημους σολίστ από τα Μπολσόι,για να παρουσιάσει σε παγκόσμια πρεμιέρα, τιςπαραγωγές «Σπάρτακος» και «Ζιζέλ», με σκη-νικά και κοστούμια ειδικά σχεδιασμένα για τοΗρώδειο.

Ο «Σπάρτακος» του Αράμ Χατσατουριάν είναιένα μοναδικό έργο για μπαλέτο βασισμένο σεπραγματικά γεγονότα από την αρχαία ιστορία.

Ο αρμενικής καταγωγής ρώσος συνθέτης συνέ-θεσε μία εξαίσια και επική μουσική. Ο ΓιούριΓκριγκορόβιτς δημιούργησε τη δική του εκπλη-κτική και δυναμική χορογραφία του Σπάρτακουμε ομολογουμένως μεγάλες τεχνικές δυσκολίεςγια τους χορευτές, χορογραφία που έμελλε ναμείνει ιστορική. Οι λάτρεις του μπαλέτου θεω-ρούν τον Σπάρτακο υπέροχο συνδυασμό μουσι-κής και χορογραφίας και ένα από τα κορυφαίαέργα του κλασικού ρεπερτορίου. Πρωταγωνι-στούν: Σπάρτακος: Ντένις Ρόντκιν, Κράσσος:Αλεξάντερ Βολτσκόβ, Αίγινα: Εκατερίνα Σιπού-λινα,

Φρυγία: Μαρία Βινογκράντοβα.Τη ∆ευτέρα 8 Σεπτεμβρίου, στις 9μ.μ., στο

Ηρώδειο.Το μπαλέτο «Ζιζέλ», σε μουσική Αντόλφ

Αντάμ, είναι ένα από τα πλέον δημοφιλή έργαμε συναισθηματικές διακυμάνσεις, ιδανικά χο-ρογραφικά ανοίγματα και με υψηλές απαιτή-σεις τεχνικής από τους χορευτές. Αναμφίβολαπρόκειται για το αγαπημένο έργο κάθε χορεύ-τριας, που αποθεώνει την άδολη αγάπη και θρη-νεί τις απελπισμένες από τον έρωτα καρδιές,ανεβαίνει βασισμένο σε χορογραφία του ΓιούριΓκριγκορόβιτς και σκηνικά και κοστούμια τουΣιμόν Βιρσαλάτζε. Από τα πιο ολοκληρωμένακαι σύνθετα έργα αποτελεί την επιτομή, τόσοτεχνικά όσο και θεματικά, του ρομαντισμού.Πρωτοπαρουσιάστηκε στη Γαλλία βασισμένο σεκείμενο του ποιητή Θεόφιλου Γκοτιέ σε συνερ-γασία με τον δραματουργό Βερνέιγ ντε ΣενΖορζ, πάνω σε ιδέα του Χάινε, αλλά είδε τηνπλήρη του άνθιση στη Ρωσία με τον ΜαριούςΠετιπά. Σκηνικά – Κοστούμια: Σιμόν Βιρσαλά-τζε . Πρωταγωνιστούν: Ζιζέλ: Άννα Νικούλινα,Άλμπρεχτ: Ρουσλάν Σκβορτσόβ.

Την Τρίτη 9 και την Τετάρτη 10 Σεπτεμβρίου,στις 9μ.μ., στο Ηρώδειο. Τιμές εισιτηρίων καιγια τις δύο παραστάσεις: Άνω διάζωμα 30, φοι-τητικό 25 ευρώ. Κάτω διάζωμα 40, 60, 80 καιδιακεκριμένη ζώνη 100 ευρώ.

Λουθ Καζάλ,η μούσα του Αλμοδοβάρ

ΗΛουθ Καζάλ, η «ντίβα της Ιβηρι-κής» με την αισθαντική φωνή, θαεμφανιστεί κάτω από τον ιερό

βράχο της Ακρόπολης, στο Ωδείο Ηρώδουτου Αττικού παρουσιάζοντας ένα μοναδικόμουσικό ταξίδι στον κόσμο των αισθήσεων,με τίτλο «Alma» («Ψυχή»). Η συναυλία δί-νεται στα πλαίσια της παγκόσμιας περιο-δείας της, ενώ νωρίτερα, στις 8 Σεπτεμ-βρίου, θα εμφανιστεί στο Ρωμαϊκό ΩδείοΠατρών και θα ακολουθήσει η Θεσσαλο-νίκη στο Μέγαρο Μουσικής, στις 9 Σεπτεμ-βρίου. Η σπουδαία ερμηνεύτρια, η μούσατου Πέδρο Αλμοδοβάρ με την παγκόσμιαακτινοβολία, έχει χιλιάδες θαυμαστές σεόλη την Ελλάδα. Eίναι μία πρέσβειρα τουισπανικού πολιτισμού, η διασημότερη εκ-πρόσωπος της μουσικής σκηνής της πατρί-δας της παγκοσμίως με τα 24 συνολικάάλμπουμ και τα εκατομμύρια πωλήσεις. Ημεγάλη αυτή τραγουδίστρια, που εισήγαγε το ροκ στην Ισπανία, εξάγον-τας ταυτόχρονα με απίστευτη επιτυχία τη δική της μουσική παράδοση σ’όλο τον κόσμο, κερδίζοντας διακρίσεις και βραβεία όπως το φημισμένοGoya, πειραματίζεται συνεχώς με νέα είδη, συνεργαζόμενη με πολλούςαναγνωρισμένους και σημαντικούς καλλιτέχνες. Είτε ερμηνεύει ποπ καιροκ μπαλάντες, είτε μπλουζ και φλαμένκο, παραμένει πάντα η πιο πλη-θωρική, ζεστή και ευαίσθητη φωνή της εποχής της. Η δυναμική παρου-σία της, το πάθος, η εκφραστικότητα, η ένταση και η μελωδικότητα τηςφωνής της δίνουν την εγγύηση για ένα πρόγραμμα από τα βάθη τηςψυχής της, που θα ακουμπήσει την «Alma» όλων των θαυμαστών της.

Την Πέμπτη 11 Σεπτεμβρίου, στις 9μ.μ., στο Ηρώδειο. Τιμές εισιτη-ρίων : ∆ιακεκριμένη ζώνη: 70 ευρώ, A΄ ζώνη: 58, Β΄ ζώνη: 45, Γ΄ ζώνη:35, ∆΄ ζώνη: 23 και Ε΄ ζώνη: 15.

“Μην ξεχνάτετα παιδιά της Κόμπανι”Οι καλλιτέχνες ενώνουν τη φωνή τους με ένα τραγούδι «Μην ξεχνάτε ταπαιδιά της Κόμπανι». Στη συναυλία συμμετέχουν οι καλλιτέχνες: Νένα Βε-νετσάνου, Καλλιόπη Βέττα, Ερωφίλη, Γιάννης Ζουγανέλης, Σταμάτης Κρα-ουνάκης, Βασίλης Λέκκας, Αντώνης Μιτζέλος, Σταμάτης Μορφονιός,Γιώτα Νέγκα, ∆ιονύσης Τσακνής, ∆ιονύσης Καλαφάτης, Perseus Dream. Ο«Σύνδεσμος Επιστημόνων-Kαλλιτεχνών για τα παιδιά της Συρίας» , ένα μηκερδοσκοπικό σωματείο με έδρα την Αθήνα, διοργανώνει μια μεγάλη συ-ναυλία για τη συγκέντρωση χρημάτων, προκειμένου να λειτουργήσει καιφέτος το σχολείο, στην Κόμπανι, στη Βόρεια Συρία. Ο σύνδεσμος αποτε-λείται από επιστήμονες και καλλιτέχνες και ιδρύθηκε με σκοπό τη βοή-θεια των παιδιών της Συρίας που επλήγησαν από τον πόλεμο. Σύμφωνα μετα στοιχεία της Unicef, 3 εκατ. παιδιά υποφέρουν. Άλλα είναι ανάπηραάλλα ορφανά, χωρίς καμιά δυνατότητα μόρφωσης και με σημαντικές δυ-σκολίες ακόμη και για την επιβίωσή τους. Για την αντιμετώπιση των δυ-σκολιών αυτών απαιτούνται χρήματα και για το σκοπό αυτό ιδρύθηκε οσύνδεσμος. Με τα χρήματα που συγκέντρωσε λειτουργεί το Ελληνικό-Κουρδικό Σπίτι στην πόλη Κόμπανι. Στο ίδρυμα αυτό περίπου εκατό παιδιάηλικίας από έξι έως δεκατεσσάρων ετών σε πέντε τάξεις ήδη μαθαίνουντη στοιχειώδη εκπαίδευση. Η οικονομική βοήθεια προέρχεται από τη συν-δρομή των μελών του συνδέσμου, η οποία ανέρχεται σε δέκα ευρώ τομήνα και από εκδηλώσεις. Σε ένα «πάντρεμα των τεχνών», στο Κτίριο «Νέοι Φούρνοι» θα παρουσια-στεί έκθεση με έργα των φοιτητών της σχολής Καλών Τεχνών του Πανε-πιστημίου ∆υτικής Μακεδονίας της Φλώρινας. Τα έσοδα από τις πωλή-σεις των έργων θα διατεθούν για τον ίδιο σκοπό. Επιμέλεια Έκθεσης:Γιάννης Μπόλης - ιστορικός τέχνης, συντονισμός οργάνωσης: Άννα Τσαμ-κόσογλου. Υπό την αιγίδα της UNESCO.«Σύνδεσμος Επιστημόνων-Kαλλιτεχνών για τα παιδιά της Συρίας»: Μιλ-τιάδου 14, Τ.Κ. 15232, τηλ. 6994917773. e-mail.: [email protected]Την Τετάρτη 10 Σεπτεμβρίου, στις 8μ.μ., στην Τεχνόπολη. Τιμές εισιτη-ρίων: 8 ευρώ προπώληση, 10 στο ταμείο.

Ολόγος για ένα από τα γνωστότερακαβαφικά ποιήματα, τα «Τείχη».∆εν θεωρείται το πιο διάσημο,

καθώς τα πρωτεία τα κατέχει η «Ιθάκη»,είναι, όμως, εκείνο με τις πλέον ασυνή-θεις τύχες, εκδοτικές και μεταφραστι-κές, εάν κρίνουμε με μέτρο την ακολου-θούμενη από τον Καβάφη τακτική. Αλλάκαι εκείνο, που, κατά την αξιολόγησήτου, έτυχε διαφορετικής, μάλλον μονα-δικής αντιμετώπισης, καθώς από τηνυψηλή αποδοχή περιέπεσε σχεδόν σεαφάνεια. Συγκαταλεγόμενο αρχικά στα“μεγάλα” ποιήματα του Καβάφη, το1963, που συμπληρώνονται εκατό χρόνιααπό τη γέννησή του, έχει ήδη αρχίσει ηκαθοδική του πορεία. Στα δυο πολυσέ-λιδα αφιερωματικά τεύχη της «ΝέαςΕστίας» και της «Επιθεώρησης Τέχνης»,αμφότερα με ανθολόγιο ποιημάτων, δενπεριλαμβάνεται στα 22 ποιήματα τουπρώτου, αλλά συγκρατείται στα 41 τουδεύτερου.

Είκοσι χρόνια αργότερα, το 1983, με τησυμπλήρωση μισού αιώνα από τον θά-νατο του Καβάφη, τείνει προς εξαφά-νιση. Στα πολυπληθή αφιερώματα πε-ριοδικών και τις ακόμη πολυπληθέστε-ρες εκδηλώσεις του επετειακού 1983, τα«Τείχη» εξασφαλίζουν μία και μοναδικήαναδημοσίευση, κι αυτή εκτός ελλαδι-κού χώρου. Τη συναντάμε στο έντυποπρόγραμμα των εκδηλώσεων του Πολι-τιστικού Κέντρου ∆ήμου Λευκωσίας,όπου επιλέγονται δυο ποιήματα από ταεικονογραφημένα της πολυτελούς έκδο-σης των Απάντων του 1966. Με τα«Τείχη» ξεκίνησε ο Χατζηκυριάκος-Γκί-κας την εικονογράφηση των εν λόγωΑπάντων, ξεχωρίζοντας να εικονογρα-φήσει 44 ποιήματα από τα συνολικά 154.Της γενιάς του ’30 ο Γκίκας, προτίμησετα συμβολικά ποιήματα της πρώτης πε-ριόδου και ορισμένα από τα λεγόμεναιστορικοφανή, κρατώντας και μερικάαπό τα αμιγώς ερωτικά.

Βασικός λόγος για τον παραμερισμότου στάθηκε η σύνδεση της τύχης του μετα προσωπικά του Καβάφη και μάλιστα,με την ευαίσθητη πτυχή της ερωτικήςτου ζωής. Τα «Τείχη» ήταν το ποίημαπου “συγκλόνισε” τον Ξενόπουλο περισ-σότερο από κάθε άλλο. Στο πρώτο άρθροτου στα «Παναθήναια», Νοέ. 1903, επα-ναλαμβάνει πως εκείνος “έχει γράψειπέντε-έξη ποιήματα τόσο έμμορφα, τόσοβαθειά, τόσο μεγάλα, όσο λίγοι ποιητά-δες. Κ’ ένα μονάχα θα έφθανε – π.χ., τα«Τείχη».” “Τα περίφημα «Τείχη»”, όπωςτα αποκαλεί στην τελευταία του ομιλία40 χρόνια αργότερα, εξακολούθησανμέχρι τέλους του βίου του “να τον κατέ-χουν”. Τα «Τείχη» δεν “ταίριαξαν στηζωή” μόνο του Ξενόπουλου. Όσο το συμ-βολικό φορτίο τους έμενε ανοικτό σεδιαφορετικές ερμηνείες κέρδιζαν σεαπήχηση. Χαρακτηριστική παραμένει ηδιατύπωση του Άγρα ότι “τα «Τείχη» είν’ένα σύμβολο πλατειάς έννοιας σε διά-φορες σφαίρες”.

Αυτά μέχρι τον Απρ. 1958, που ο Γ. Πα-πουτσάκης δημοσίευσε την καβαφική“σημείωση” της 9ης Νοε. 1902, στηνοποία ο ποιητής, αντί εξομολογήσεως,αρκείτο “να σημειώσει το γράμμα Τ ωςσύμβολο του αισθήματός του”. Τότε δια-τυπώθηκαν διάφορες ερμηνείες, υπερί-σχυσε, όμως, εκείνη του Τίμου Μαλάνου,ο οποίος έσπευσε τον επόμενο χρόνο ναεκδώσει βιβλίο, υπό μορφή μακράς συ-νέντευξης προς τον Μαν. Γιαλουράκη, μετίτλο, «Ο Καβάφης του κεφαλαίου “Τ”».Σε αυτό, αποκρούει την ερμηνευτική εκ-δοχή του Παπουτσάκη, πως πρόκειταιγια το αρχικό του ονόματος αγαπημένουπροσώπου, αντιπροτείνοντας το αρχικότίτλου ποιήματος. Κατά τον Μαλάνο, τογράμμα “Τ” παραπέμπει στο ποίημα«Τείχη», συμβολίζοντας τα κοινωνικάτείχη, που απέκλειαν τον ποιητή “απότον κόσμο της ερωτικής ομαλότητας”.

“Από τότε που δημοσιοποιήθηκε η ση-μείωση το γράμμα Τ σημαίνει για τουςαναγνώστες του τον ομοφυλόφιλο Κα-βάφη”, αποφαίνεται ο Ρόμπερτ Λίντελστη βιογραφία Καβάφη, που εκδίδει το1974. Άρα, κατά τις αποφάνσεις Μαλά-νου-Λίντελ, το ποίημα τα «Τείχη» ταυτί-ζεται με τον ομοφυλόφιλο Καβάφη.Μόνο που αυτή η ερμηνεία οδήγησε αυ-τόματα στον εννοιολογικό περιορισμότου ποιήματος. Οπότε, με το στένεμα τουβιωματικού ορίζοντα, η τύχη του ποι-ήματος ήταν προδιαγεγραμμένη.

Αν δεχτούμε πως τα «Τείχη» σηματο-δοτούν τον κοινωνικό αποκλεισμό τωνομοφυλόφιλων, τότε έχουν χάσει τονόημά τους εδώ και καιρό, αφού, τα συ-ναφή κοινωνικά τείχη έχουν προ πολλούπέσει. Ο τελευταίος μεταφραστής απάν-των των ποιημάτων του Καβάφη στην

αγγλική, Ντανιέλ Μέντελσον, το μόνοσχόλιο που κάνει σχετικά με το ποίημα,είναι πως πρόκειται για ένα από ταπλέον απαισιόδοξα. ∆είχνει παράδοξο,το ποίημα που συνδέθηκε με τον ομοφυ-λόφιλο Καβάφη, σήμερα, που αυτή ηπλευρά του προβάλλεται περισσότεροτων άλλων, εκείνο να παραγκωνίζεται.Τα «Τείχη» δεν περιλαμβάνονται στα“ερωτικά” του Καβάφη, που τα τελευ-ταία χρόνια παίρνουν την πρώτη θέση ενμέσω των ποιημάτων του στον αγγλό-φωνο και γαλλόφωνο κόσμο, καθώς συ-στήνουν τον Καβάφη που συγκινεί μίακαινούρια πλειοψηφία. Ήδη από τατέλη της δεκαετίας του ’60, για “τις γκέικοινότητες της Μ. Βρετανίας και τωνΗ.Π.Α.”, που γνωρίζουν τον Καβάφηαπό τα 14 “ερωτικά” του, τα οποία επέ-λεξε και εικονογράφησε ο Ντέιβιντ Χό-κνεϋ, τα κοινωνικά τείχη είχαν αρχίσεινα πέφτουν, οπότε και τα «Τείχη» τούςήταν μάλλον αδιάφορα. Σήμερα, φαίνε-ται να δημιουργούν έως και απώθησηστη διεθνή κοινότητα των ομοφύλων,όπως προτιμούν να αυτοαποκαλούνται.

Το ποίημα «Τείχη» είχε ξεχωριστή πο-ρεία, με κάποιες αξιομνημόνευτες

αποκλειστικότητες και πρωτιές. ∆εν δη-μοσιεύτηκε πρώτα σε κάποιο περιοδικόή εφημερίδα, αλλά τυπώθηκε σε φυλλά-διο. Συγκεκριμένα, αποτέλεσε μόνο τουτο δεύτερο στη σειρά φυλλάδιο, του1897. Είχε προηγηθεί, το 1891, το μονό-φυλλο, επίσης με ένα μόνο ποίημα, το«Κτίσται». Το τύπωμα, όμως, του πρώ-του φυλλαδίου συνδέθηκε με τη δημοσί-ευση του ποιήματος σε αθηναϊκό περιο-

δικό. Είτε το φυλλάδιο είχε προηγηθείτης δημοσίευσης είτε είχε ακολουθήσεισε απόσταση μηνός (μένει αδιευκρίνι-στο), το τύπωμά του εικάζεται πως ήταναπόρροια της ικανοποίησης του Καβάφηαπό την πρώτη εμφάνισή του σε ελλα-δικό έντυπο.

Το δεύτερο φυλλάδιο είναι δίφυλλοχωρίς λευκές σελίδες, όπως το επόμενο,ένα χρόνο μετά. Σε αυτό, το ποίημα συ-νοδεύεται από τη μετάφρασή του. Τα«Τείχη» είναι το μοναδικό ποίημα, του-λάχιστον ζώντος του Καβάφη, που τυ-πώθηκε αυτοτελώς και αντικριστά με τημετάφρασή του. Όπου, αυτή, με τη σειράτης, ήταν η πρώτη δημοσιευθείσα μετά-φραση καβαφικού ποιήματος. Μεταφρα-στής ο Τζων-Κωνσταντίνος Καβάφης, οέβδομος γιος και το όγδοο παιδί της οι-κογένειας Καβάφη, ένα χρόνο και οκτώ

μήνες μεγαλύτερος του βενιαμίν Κων-σταντίνου. Είναι ο πρώτος μεταφραστήςτου Καβάφη. Στο Αρχείο Καβάφη σώθη-καν οι μεταφράσεις του από 63 ποι-ήματα, όλες, πλην της πρώτης, παρέμει-ναν αδημοσίευτες μέχρι την έκδοσήτους, το 2003, σε βιβλίο από τον ΜανόληΣαββίδη .

Ο Γ.Π.Σαββίδης θέτει το διττό ερώ-τημα, γιατί ο Καβάφης αποφασίζει ναεκδώσει ένα δεύτερο φυλλάδιο και γιατίεπιλέγει το συγκεκριμένο ποίημα, ενώυπάρχουν τα ήδη δημοσιευμένα όπωςκαι αλλά αδημοσίευτα. Πολιορκεί τοερώτημα από την πλευρά του Καβάφη,θέτοντας σε δεύτερη μοίρα το ρόλο τουαδελφού του. Το σκεπτικό του στηρίζε-ται στη συνολική εικόνα που έχει για τησυνεργασία τους, όπου ο Τζων υστε-ρούσε και λόγω της αποκλειστικά αγ-γλόγλωσσης παιδείας του. Απόφοιτοςαγγλικού σχολείου στην Αγγλία, υπάλ-ληλος αγγλικής επιχείρησης στην Αλε-ξάνδρεια, εμφανίστηκε ως ποιητής μεαγγλικούς στίχους από το 1889 μέχρι τατέλη του 1896. Η μετάφραση στο φυλλά-διο με ημερομηνία 16 Ιαν. 1897 ήταν καιη τελευταία γνωστή δημοσίευσή του. Συ-νέχισε, πάντως, να μεταφράζει ποιήματατου αδελφού του μέχρι τέλους. Απε-βίωσε στις 9 Φεβ. 1923. Από την πρώτηπερίοδο, μέχρι το 1899, που η συνεργα-σία τους ήταν στενότερη, σώζονται “με-ταφραστικές υποδείξεις” του Καβάφη.Σύμφωνα πάντα με τον Σαββίδη, εκείνος“έλεγχε εξονυχιστικά τις μεταφράσεις”.Μάλλον πίστευε πως “δεν σήκωναν για-τρειά” και γι’ αυτό δεν έδωσε τη συγκα-

τάθεσή του ή δεν επεδίωξε άλλη δημοσί-ευση. Ο επόμενος πάντως μεταφραστήςτου Καβάφη στην αγγλική θα αργήσει.Είναι ο Γιώργος Βαλασόπουλος, τουοποίου οι πρώτες καβαφικές μεταφρά-σεις δημοσιεύονται στο άρθρο του Φόρ-στερ το 1919. Στον “κατάλογο ποιημά-των του Καβάφη μεταφρασμένων απόεκείνον”, που παρατίθεται στην αλληλο-γραφία Φόρστερ-Καβάφη, τα «Τείχη»απουσιάζουν.

Έχουμε την εντύπωση πως αυτή η συ-νολική εικόνα διαφοροποιείται στο ξεκί-νημα της συνεργασίας τους. ∆εν απο-κλείεται να ήταν ο Τζων εκείνος πουοδήγησε τον Καβάφη στην τακτική τωνφυλλαδίων. Το πιθανότερο, εκείνος βρί-σκει τα δυο τυπογραφεία, στα οποία τυ-πώνονται τα πρώτα πέντε φυλλάδια. Τοπρώτο, γνωρίζουμε από σημείωση τουΚαβάφη, ότι τυπώθηκε στου Πενασσών,όπου τυπώνονταν τα αγγλικά περιοδικάστα οποία δημοσίευε ποιήματα ο Τζων,αλλά και δικά του μονόφυλλα. Πρόκει-ται για το Τυπολιθογραφείο του Β. Πε-νασσών, που ξεκίνησε το 1883. Στο τρίτοκαι το πέμπτο φυλλάδιο αναγράφεται τοΤυπολιθογραφείο Ι. Κ. Λαγουδάκη. Στοίδιο θα πρέπει να τυπώθηκαν και τα δυοάλλα, παρότι δεν αναφέρεται τυπογρα-φείο και για το δεύτερο έχει διατυπωθείη εικασία πως τυπώθηκε στου Πενασ-σών. Προς αυτό το συμπέρασμα οδηγεί ητυποτεχνική εικόνα των τεσσάρων φυλ-λαδίων. Ο Ιωάννης Λαγουδάκης είναι οπρώτος και ο μόνος, που διατηρούσεαπό το 1889 Χρωμολιθογραφείο στηνΑλεξάνδρεια. Σε αυτό θα πρέπει να τυ-πώθηκε και το αποχαιρετιστήριο φυλλά-διο του Τζων, μέσα στον ∆εκέμβριο του1896. Ίσως, μάλιστα, οι καλαίσθητεςεπιδόσεις του νέου τυπογράφου να τονπαρακίνησαν σε αυτήν την πρώτη μετα-φραστική του απόπειρα.

Κατά τον Σαββίδη, το πρωτότυπο καιη μετάφραση δημοσιεύονται “σχεδόνισότιμα” στο φυλλάδιο. Θα υποστηρί-ζαμε ισότιμα, αν, μάλιστα, δεν υπερτερείη μετάφραση. Επίσης, θα υιοθετούσαμετην εικασία που κάνει, ορμώμενος καιαπό “την συγκριτικά εξαιρετική μορφο-λογική εκζήτηση του φυλλαδίου”, πως ηέκδοση έγινε “με πρωτοβουλία όχι τουποιητή αλλά του μεταφραστή”. Ασχέτωςαν εκείνος την θεωρεί απίθανη, με βάσητη μετέπειτα μη ενεργό συμμετοχή σταλογοτεχνικά του Τζων. Ας δούμε αυτό τοκαλλιτεχνικότερο όλων καβαφικό δί-φυλλο, που, το πιθανότερο, συνιστά δικότου έργο. Η πρώτη και η τέταρτη σελίδαεπέχουν θέση εξωφύλλου και είναι τυ-πωμένες με κεφαλαιογράμματα κόκκι-νου χρώματος. Επίσης, με το ίδιο χρώμαείναι τα αρχιγράμματα των στίχων πρω-τότυπου και μετάφρασης στις δυο εσω-τερικές σελίδες. Είναι, ωστόσο, λίγο με-γαλύτερα τα κόκκινα κεφαλαιογράμ-ματα της μετάφρασης, με τα οποία καιαναγράφεται στο άνω δεξιό άκρο της σε-λίδας, διαγώνια, η λέξη “translation”.

Στην πρώτη σελίδα, δίνονται τα στοι-χεία του ποιήματος: «Τείχη» υπό Κωνστ.Καβάφη, μότο από τον Αισχύλο, Αλε-ξάνδρεια, 1η Σεπτεμβρίου 1896. Στηντέταρτη σελίδα, συμμετρικά αναγράφον-ται εκείνα της μετάφρασης. Εδώ, υπάρ-χουν δυο ουσιαστικές παρεμβάσεις τουμεταφραστή. Ο τίτλος παραλλάσσει σε«My walls» και το μικρό όνομα του Κα-βάφη παρατίθεται ολογράφως. Επίσης,ενδιαφέρον παρουσιάζει ο τρόπος γρα-φής της ημερομηνίας εκπόνησης της με-τάφρασης: January 16th. / MDCCCXCVIIΜε τελεία και σε χωριστή γραμμή απόκάτω το έτος, θα μπορούσε να είναι έναςτρόπος να δηλωθεί ταυτόχρονα και τοέτος έκδοσης του φυλλαδίου που λάν-θανε. Στο ποίημα, η διάταξη των στίχων,αντί των τεσσάρων δίστιχων της τελικής

1062 Η ΕΠΟΧΗ 7 Σεπτεμβρίου 2014 2277ΒΙΒΛΙΟ

Τύχες καβαφικού ποιήματος

ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΣΤΗ ΣΕΛΙ∆Α 28

2288 Η ΕΠΟΧΗ 7 Σεπτεμβρίου 2014ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

Τύχες καβαφικού ποιήματος

μορφής, γίνεται 2/1/2/1/2. Ανάλογα χωρίζεται η μετά-φραση, μόνο που τα ακραία δίστιχα γίνονται τρίστιχα.Αυτό λόγω της παρεμβολής δυο ερωτηματικών φρά-σεων εντός παρενθέσεως. Στο πρώτο δίστιχο, εκφρά-ζεται απορία για το ποιοι ήταν αυτοί που έχτισαν τατείχη (who were they?), στο τελευταίο, για το πότε αυτοίύψωσαν τα τείχη (when were they there?). Να σημει-ώσουμε πως στην έκδοση των μεταφράσεων του Τζωνδεν υπάρχουν ούτε η αλλαγή του τίτλου ούτε οι εμβό-λιμες φράσεις. Σύμφωνα με τα βιβλιογραφικά δεδο-μένα, η συγκεκριμένη μεταφραστική εκδοχή αναδημο-σιεύτηκε άπαξ στα «Κυπριακά Γράμματα», Απρίλιο1954.

Αναμφιβόλως, “τίποτα δεν θα έγινε παρά την γνώμητου Κωνσταντίνου”, όπως τονίζει ο Σαββίδης. Ποιος,όμως, ήταν ο Κωνσταντίνος το φθινόπωρο του 1896;Τότε, ακόμη, τα δυο αδέλφια συγκατοικούσαν υπό τησκέπη της μητέρας τους, που απεβίωσε στις 4 Φεβ.1899. Αν και από τις αρχές του 1898, ο Τζων μετακό-μισε σε επιπλωμένο διαμέρισμα, αφήνοντας τον Παύλο

και τον Κωνσταντίνο “στην γκρίνια της Χαρίκλειας”.Αργότερα, θα απομακρυνθεί ακόμη περισσότερο,καθώς, από το 1906, εγκαταστάθηκε στο Κάιρο. Τα δυοαδέλφια, από τις 10 Μαΐου μέχρι τις 28 Ιουνίου 1897,ταξίδεψαν σε Παρίσι και Λονδίνο. Από τους μήνες πρινκαι μετά το ταξίδι σώζονται “σημειώσεις” του Καβάφη,που αντικατοπτρίζουν την άσχημη ψυχολογική του κα-τάσταση. Από αυτές είναι προφανές ότι τον απασχολείπερισσότερο η υγεία του, που πιστεύει ότι απειλείταιαπό τις σεξουαλικές του συνήθειες εκείνης της εποχής.Πολλά θα αλλάξουν στα αμέσως επόμενα χρόνια, μεκαταλύτη τον θάνατο της Χαρίκλειας.

Μετά την πρώτη παρουσίαση στο φυλλάδιο, το ποί-ημα αναδημοσιεύθηκε σε ετήσιο Ημερολόγιο του

Καΐρου, του έτους 1901. Σε αυτό, οι περισσότερες συ-νεργασίες είναι από Ελλαδίτες. Οι επόμενες αναδημο-σιεύσεις γίνονται σε άρθρα για τον Καβάφη, με πρώτοεκείνο του Ξενόπουλου. Ακολουθούν, μέχρι το 1925, οΠαύλος Πετρίδης, η Γαλάτεια Καζαντζάκη, ο ΓιώργοςΒρισιμιτζάκης, ο Τέλλος Άγρας, ο Πέτρος Εκάβης. Οτελευταίος, στη Βιβλιογραφία ∆ασκαλόπουλου, ανα-φέρεται ως αταύτιστο ψευδώνυμο. Εδώ, το παράξενο

είναι ότι, ενώ ο Καβάφης φαίνεται να μην κυνηγά τηναναδημοσίευσή του, οι σημαντικότεροι από όσους ανα-φέρονται στο έργο του το περιλαμβάνουν σε εκείνα πουπαραθέτουν δίκην παραδείγματος. Επίσης, επιλέγεταισε δυο αθηναϊκές ανθολογίες νεοελληνικής ποίησης(1924, 1930), με 12 καβαφικά ποιήματα η πρώτη και 13η δεύτερη. Ακόμη, έχει δυο φορές την τύχη να αποτε-λέσει πρωτοσέλιδο εντύπου: ∆εκέμβριο 1916, στο αλε-ξανδρινό περιοδικό «Προπύλαια», με σημείωση ότιπρόκειται για την τελική μορφή. Μάρτιο 1921, στηναθηναϊκή εφημερίδα «Ελεύθερος Τύπος» (επί μία εβδο-μάδα, 8/3-14/3/1921, δημοσιεύεται σε πρωτοσέλιδο κα-βαφικό ποίημα). Ο Καβάφης θυμάται τα «Τείχη» το1926, όταν ξεχωρίζει 12 ποιήματα προς δημοσίευση στοπεριοδικό του «Αλεξανδρινή Τέχνη». Και βεβαίως, οιδημοσιογράφοι στις νεκρολογίες τού 1933.

Τέλος, το επετειακό 1943, καίτοι “μέσα σε πόλεμο”,τα «Τείχη» είχαν την εξαιρετική τύχη να τα απαγγείλειδημοσίως ο Άγγελος Σικελιανός σε αθηναϊκή εκδή-λωση, μαζί με «Τα άλογα του Αχιλλέως».

Μ. Θεοδοσοπούλου

ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΑΠΟ ΤΗ ΣΕΛΙ∆Α 27

Sisyphus and the Water Concern

Με στό χο την ευαι σθη το ποίη ση πά νω στα θέ- μα τα της υ πο βάθ μι σης, της μό λυν σης και

της ε ξάν τλη σης του κα θα ρού, πό σι μου νε ρούστον πλα νή τη, την Τρί τη 9 Σε πτεμ βρίου, στις7μ.μ., πραγ μα το ποιεί ται η performance της κα να -δής ει κα στι κού Lorraine Beaulieu που έ χει τίτ λοSisyphus and the Water Concern. Από το ση μείοπου κά πο τε έ ρεε ο Ιλι σός, την εκ κλη σία τηςΑγίας Φω τει νής, η καλ λι τέ χνις θα ξε κι νή σει τη«σι σύ φεια» δια δρο μή της προς τον Τε χνο χώ ρο,κυ λώ ντας μία με γά λη σφαί ρα α πό ά δεια πλα στι -κά μπου κά λια νε ρού. Με την ά φι ξη της σφαί ραςστην αί θου σα τέ χνης, ο κα θη γη τής Philippe Bois-sonnet θα μι λή σει για την τέ χνη και το πε ρι βάλ -λον, σε μια ο μι λία με τίτ λο «A Human World toBe Constructed».

Η έκ θε ση διαρ κεί έως τις 13 Σε πτεμ βρίου. Ωρά- ριο: Τε τάρ τη, Πέ μπτη, Πα ρα σκευή 11π.μ. -2.30μ.μ. και 6 - 9μ.μ., Σάβ βα το 11π.μ. 3μ.μ.

Αί θου σα Τέ χνης Τε χνο χώ ρος (Λε μπέ ση 4 &Μα κρυ γιάν νη, Αθή να, τηλ.: 2111823818)

Tales from the Neverland

Στο πλαί σιο του προ γράμ μα τος eXploding – ∆υ- να μι τί ζο ντας την Ει κό να, πα ρου σιά ζε ται η έκ-

θε ση του Άγγε λου Αντω νό που λου Tales from theNeverland, την ο ποία έ χει ε πι με λη θεί η Ρεγ γί ναΑργυ ρά κη. Σύμ φω να με τη δι κή της α νά γνω σηγια το opus του καλ λι τέ χνη, ο Αντω νό που λος σ’αυ τή τη δου λειά «(…) μας ε ξω θεί να σκε φτού μεσο βα ρά τι ση μαί νει “βλέ πω έ να πε ρί γραμ μα” καιτι ση μαί νει “βλέ πω κά τι συ μπα γές”» και για τί έ -να συ μπί λη μα γραμ μών και σκιά σεων σε έ να χαρ -τί α να γνω ρί ζε ται ως ο Χ, δη λα δή το πορ τρέ το του

Χ. Ο καλ λι τέ χνης, με άλ λα λό για, μας κα λεί να α -ντι με τω πί σου με «τι πραγ μα τι κά βλέ που με» σεσχέ ση με τη φυ σι κή πραγ μα τι κό τη τα, με την κα- θη με ρι νή πρα κτι κή.

Η έκ θε ση διαρ κεί έως τις 21 Σε πτεμ βρίου. Ωρά- ριο: Τρί τη έως Σάβ βα το 10π.μ. - 8μ.μ., Κυ ρια κή10π.μ. - 2μ.μ.

Κέ ντρο Τε χνών ∆ή μου Αθη ναίων (Βασ. Σο φίας,Πάρ κο Ελευ θε ρίας, στά ση με τρό Μέ γα ρο Μου σι -κής, τηλ.: 2107224028)

Μυ κο νιά τι κο Υφα ντό

Μέ χρι τις 15 Σε πτεμ βρίου, οι κά τοι κοι και οιε πι σκέ πτες της Μυ κό νου έ χουν την ευ και ρία

να δουν την έκ θε ση του το πι κού λα ο γρα φι κούσυλ λό γου, η ο ποία α πο τε λεί φό ρο τι μής στις γυ- ναί κες που ύ φα ναν έ να ση μα ντι κό κομ μά τι της ι -στο ρίας και της οι κο νο μίας του νη σιού. Η φή μητου χει ρο ποίη του υ φα ντού της Μυ κό νου κά πο τεεί χε πά ρει πα γκό σμιες δια στά σεις, αλ λά στις μέ -ρες μας τε λεί υ πό ε ξα φά νι ση. Μέ σα α πό υ φά -σμα τα και ρού χα, ερ γα λεία υ φα ντι κής, φω το γρα -φι κό υ λι κό και σχε τι κά δη μο σιεύ μα τα στον Τύ πο,στό χος της έκ θε σης εί ναι να μας δεί ξει την ε ξέ -λι ξη του μυ κο νιά τι κου υ φα ντού και να μας φέ ρεισε ε πα φή με την τέ χνη του αρ γα λειού. Αξί ζει ναση μειω θεί ό τι τα ι στο ρι κά στοι χεία της υ πό έκ δο- σης με λέ της της ∆ή μη τρας Νά ζου και του Πα να -γιώ τη Χατ ζη δά κη με τίτ λο Το Μυ κο νιά τι κο Υφα -ντό στον 20ό αιώ να έ παι ξαν ση μα ντι κό ρό λο στοστή σι μο της έκ θε σης, τον ο ποίο ε πι με λή θη κε –ταυ τό χρο να σε δύο χώ ρους– η ει κα στι κός Πη νε -λό πη Θω μαΐδη.

Εργα στή ριο Κ∆ΕΠ ΠΑΜ και Οι κία ∆έ δε–Βε νιέ -ρη–Κορ νη λά κη, Μύ κο νος.

•

ΕΙΚΑΣΤΙΚΟΣΧΑΡΤΗΣ

Επιμέλεια: Κατερίνα Αναστασίου• [email protected]

*Για φα ντα στεί τε να εί χα με στη γει το νιά μας έ ναν ορ γα -νω μέ νο παι δό το πο για ό λα τα παι διά με έ ναν κα τα πρά σι νοδη μο τι κό κή πο. Για φα ντα στεί τε να εί χα με στη γει το νιά μαςέ να καλ λι τε χνι κό atelier, έ να ση μείο ό που οι καλ λι τέ χνες τηςπό λης –ε παγ γελ μα τίες και ε ρα σι τέ χνες– θα μπο ρούν να δη -μιουρ γούν, να εκ θέ τουν και να κοι νω νι κο ποιούν τη τέ χνητους. Για φα ντα στεί τε να εί χα με στη γει το νιά μας μια τρο -με ρή δα νει στι κή βι βλιο θή κη, πί στες α ναρ ρί χη σης, πί στες γιαbmx και skate, δο μές αλ λη λεγ γύης και αλ λη λο βοή θειας. Αυ -τό θα πει για μας ε λεύ θε ρος κοι νω νι κός χώ ρος και έ τσι θέ -λου με το κτή μα και τη βί λα Ιό λα. Σας κα λού με, λοι πόν, ό λουςκαι ό λες να οι κειο ποιη θού με το κτή μα και τη βί λα Ιό λα, τη -ν Κυ ρια κή 7 Σε πτεμ βρίου, στις 6μ.μ.

*Η πρώ τη εκ δή λω ση του Πα ραρ τή μα τος Ελλά δας τουΙδρύ μα τος Ρό ζα Λού ξε μπουρ γκ το φε τι νό φθι νό πω ρο ε ντάσ -σε ται στη σει ρά εκ δη λώ σεων για τον έ να χρό νο α πό τη δο -λο φο νία του Παύ λου Φύσ σα. Το και νούρ γιο βι βλια ρά κι του∆η μή τρη Ψαρ ρά, σε έκ δο ση του Ιδρύ μα τος, με τίτ λο «Η Χρυ -σή Αυ γή μπρο στά στη δι καιο σύ νη», θα πα ρου σια στεί τη ∆ευ -τέ ρα 15 Σε πτεμ βρίου, στις 7μ.μ., στον κή πο του Συλ λό γουΕλλή νων Αρχαιο λό γων (Ερμού 134-136).

*Το Κέ ντρο Φι λε λεύ θε ρων Με λε τώ ν-Μάρ κος ∆ρα γού -μης, στο πλαί σιο του κύ κλου συ ζη τή σεων «Τρί τες με Κέ -φι(μ)», διορ γα νώ νει συ ζή τη ση την Τρί τη 16 Σε πτεμ βρίου,στις 7μ.μ., στο Polis Art Café (Πε σμα ζό γλου 5, Αί θριο ΣτοάςΒι βλίου), με θέ μα «Η θεω ρία των δύο ά κρων» και ο μι λη τέςτους: Ευ τύ χη Βαρ δου λά κη, Τζί να Μο σχο λιού, ∆η μή τρη Χρι -στό που λο. Συ ντο νί ζει ο Γρη γό ρης Βαλ λια νά τος.

*«Εί μα στε ε δώ, με ποιή μα τα και μου σι κή» εί ναι ο τίτ λοςτης εκ δή λω σης που θα πραγ μα το ποιη θεί την Πέ μπτη 11 Σε -πτεμ βρίου, στις 7.30μ.μ., στην Πλα τεία Κλαυθ μώ νος, γιατρί τη χρο νιά, με τη στή ρι ξη του Οργα νι σμού Πο λι τι σμού,Αθλη τι σμού και Νε ο λαίας του ∆ή μου Αθη ναίων και ξε κί νη -σε α πό μια ι δέα των Γιώρ γου ∆ουατ ζή, ποιη τή, και Κώ σταΚρεμ μύ δα, ποιη τή και εκ δό τη του λο γο τε χνι κού πε ριο δι κού«Μαν δρα γό ρας». Το μου σι κό μέ ρος, που φέ τος θα εί ναι α -φιε ρω μέ νο στον Μά νο Χατ ζι δά κη, ορ γα νώ νει και συ ντο νί -ζει ο Άγγε λος Σφα κια νά κης. Την εκ δή λω ση πα ρου σιά ζει ηΜα ρί να Λα χα νά. Η προ σφο ρά ό λων α νε ξαι ρέ τως των συ ντε -λε στών εί ναι ε θε λο ντι κή και η πρό σβα ση για το κοι νό ε λεύ -θε ρη

*Η Νew Star, σε συ νερ γα σία με το Fundacion SalvadorAllende και υ πό την αι γί δα της Πρε σβείας της ∆η μο κρα τίαςτης Χι λής στην Ελλά δα, διορ γα νώ νει για άλ λη μια φο ρά, 44χρό νια α πό το θά να το του Σαλ βα δόρ Αλιέ ντε, α φιέ ρω μα στομε γά λο α γω νι στή, α πό 11 έως 17 Σε πτέμ βρη, στον κι νη μα -το γρά φο New Star Cinema (Αγ. Πα ρα σκευής 40, Ανά κα σα, Αγ.Ανάρ γυ ροι). Θα προ βλη θούν ται νίες και ντο κι μα ντέ ρ, ε νώθα λει τουρ γή σει έκ θε ση φω το γρα φίας - α φί σας - ντο κου -μέ ντων.

ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟεκδηλώσεων“

Έργο α πό τηνέκ θε ση τουΆγγε λουΑντω νό που -λου «Talesfrom theNeverland»

Η ΕΠΟΧΗ 7 Σεπτεμβρίου 2014 2299ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ

Τη συνέντευξη πήρεο Στράτος Κερσανίδης

Τι είναι για σας η ταινία μικρού μή-κους;

Θεωρώ ότι η κινηματογραφική τέχνη,και ιδιαίτερα η ταινία μικρού μήκους,είναι δυνατόν να καταγράφει φερέγγυατην κοινωνική, οικονομική και πνευμα-τική πραγματικότητα στην Ελλάδα. Καιμάλιστα να προκαλεί ακόμα και συγ-κρουσιακές καταστάσεις και ενδεχομέ-νως να τις αποφορτίζει. Όπως συνηθίζωνα λέω εδώ και χρόνια η ταινία μικρούμήκους είναι «άμεσης απόδοσης». Μιαταινία μικρού μήκους δύναται να πραγ-ματοποιηθεί σε σύντομο χρονικό διά-στημα άρα και να αποτυπώσει τη ζώσαπραγματικότητα. Κι έτσι η οθόνη της∆ράμας γίνεται καθρέφτης της κοινω-νίας μας, άλλοτε άκρως ρεαλιστικός κιάλλοτε λιγότερο.

Τι είναι αυτό που χαρακτηρίζει το πρό-γραμμα του φετινού φεστιβάλ;

H οικονομική κρίση και η σύγχρονηκοινωνική πραγματικότητα στην Ελλάδασυνεχίζουν να απασχολούν και φέτοςμια μεγάλη μερίδα των νεαρών δημιουρ-γών -είτε ως κεντρικός πυρήνας τωνιστοριών τους, είτε ως φόντο σε μια Ελ-λάδα που δοκιμάζεται: ανεργία, φτώχια,έξαρση του εθνικισμού, ρατσισμός, άστε-γοι. Σταθερή θεματική οι διαπροσωπικέςσχέσεις (οικογένεια, έρωτας, φιλία), οιυπαρξιακές αναζητήσεις, το επερχόμενοτέλος, η μοναξιά και η τρίτη ηλικία. Τοθέμα ταμπού του παιδικού θανάτου, ηπώληση βρεφών, το μπούλινγκ, η αδυ-ναμία των γονιών να μεγαλώσουν τα παι-διά τους στην Ελλάδα της κρίσης, απο-

τελούν μερικές ακόμα φετινές θεματι-κές.

Τα τελευταία χρόνια έχει ενεργοποι-ηθεί τα μέγιστα η συνέργεια των ελλή-νων κινηματογραφιστών εκτινάσσονταςτις ανεξάρτητες παραγωγές, παρόλο πουδυστυχώς ελαχιστοποιεί ή ακόμα και μη-δενίζει τις αμοιβές των κινηματογραφι-στών.

Ποια είναι η θέση του Φεστιβάλ της∆ράμας ανάμεσα στα ομοειδή διεθνή φε-στιβάλ;

Το Φεστιβάλ ∆ράμας είναι ένα από τασημαντικότερα φεστιβάλ στην Ευρώπηκαι άρα τον κόσμο. Η συνεπής παρουσίατου, η υψηλή καλλιτεχνική επιλογή τωνταινιών, ξένων και ελληνικών, το καθι-στούν ένα από τα πιο φερέγγυα κινημα-τογραφικά φεστιβάλ.

Η προσέλκυση φέτος ιδιαίτερα μεγά-λου αριθμού σημαντικών κινηματογρα-φικών φεστιβάλ της Ευρώπης προσδίδειμεγαλύτερο κύρος. Κυρίως, όμως, μαςτιμά η παρουσία της Ευρωπαϊκής Ακα-δημίας Κινηματογράφου (EFA) καιφέτος για πρώτη φορά της FIPRESCI(∆ιεθνής Ομοσπονδία Κριτικών Κινημα-τογράφου).

Ποια είναι τα μεγαλύτερα προβλήματαπου αντιμετωπίζει το φεστιβάλ;

Ευελπιστώ να καλυφθούν και να διορ-θωθούν αβελτηρίες, παραλείψεις και κα-θυστερήσεις στον υπό αναμόρφωσηνόμο για τον κινηματογράφο. Θα επιθυ-μούσα, επίσης, να δω να επανακάμπτουνκαι οι κρατικοί παραγωγοί όπως το Ελ-ληνικό Κέντρο Κινηματογράφου και ηδημόσια ραδιοτηλεόραση, που θα πλου-τίσουν και πάλι την ελληνική παραγωγή.Εξακολουθεί να κυριαρχεί το αίτημά γιακτιριακή υποδομή που θα είναι αντάξια

ενός μεγάλου φεστιβάλ και μιας πόληςπου εμπράκτως το στηρίζει όλα αυτά ταχρόνια.

Το ελληνικό τμήμα και το pitchingΣυνολικά 38 είναι οι ταινίες οι οποίες

θα διεκδικήσουν τα βραβεία φέτος στοελληνικό τμήμα. Η επιλογή τους έγινεαπό την προκριματική επιτροπή, η οποίατις ξεχώρισε ανάμεσα από τις 165 ταινίεςπου κατατέθηκαν. Τα μέλη της προκρι-ματικής επιτροπής, ήταν: Φωτεινή Κο-τρώτση (σκηνοθέτιδα), Γιώργος Κρασ-σακόπουλος (κριτικός κινηματογράφου,δημοσιογράφος), Αντώνης Παπαδόπου-λος (διευθυντής Φεστιβάλ ∆ράμας),Τάκης Σπυριδάκης (ηθοποιός, σκηνοθέ-της), ∆ημήτρης Σπύρου (σκηνοθέτης,συγγραφέας, διευθυντής ΦεστιβάλΟλυμπίας για παιδιά και νέους) καιΤάσος Ψαρράς (σκηνοθέτης).

Όμως, με την ευκαιρία της συμπλήρω-σης 20 χρόνων από τότε που δημιουργή-θηκε το ∆ιεθνές Τμήμα, θα πραγματο-ποιηθεί εργαστήριο παρουσίασης οπτι-κοακουστικών σχεδίων μικρού μήκουςσε παραγωγούς και χρηματοδότες, δη-λαδή pitching, όπως είναι γνωστό διε-θνώς.

Εξειδικευμένοι εκπαιδευτές – κινημα-τογραφιστές θα επιμορφώσουν νέουςσκηνοθέτες και παραγωγούς με σκοπότην άρτια παρουσίαση του σχεδίου τους(project) για ταινία μικρού μήκους έως15’ με σκοπό την ανεύρεση συμπαραγω-γής – χρηματοδότησης.

Την Παρασκευή 29 Σεπτεμβρίου, θαγίνει στο Ωδείο της ∆ράμας το pitchingforum, δηλαδή η παρουσίαση σε παρα-γωγούς και πιθανούς χρηματοδότες τωνκαλύτερων σχεδίων.

•

ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΤΑΙΝΙΩΝ ΜΙΚΡΟΥ ΜΗΚΟΥΣ ∆ΡΑΜΑΣ

Κινηματογράφος «άμεσης απόδοσης»Μιλά στην “Εποχή” ο καλλιτεχνικός διευθυντής, Αντώνης Παπαδόπουλος

«ΠΑΙΖΟΝΤΑΣ ΜΕ ΤΗ ΦΩΤΙΑ»

Μια άλλη πραγματικότητα«Κάποια στιγμή ένας φίλος

μου έστειλε μία φωτογραφίαπου με ξάφνιασε: ΜίαΑφγανή ηθοποιός να παίζειΜολιέρο χωρίς τη μαντίλατης. ∆εν μπορούσα ναδιανοηθώ ότι κάτι τέτοιο θαήταν ποτέ δυνατό, αμέσωςμου γεννήθηκε η επιθυμία ναμάθω περισσότερα».

Με αυτά τα λόγια,εξηγούσε η σκηνοθέτιδαΑννέτα Παπαθανασίου, στην«Εποχή» της περασμένης

Κυριακής, την απόφασή της να γυρίσει το ντοκιμαντέρ «Παίζοντας με τη φωτιά».Έτσι κατέληξε στην πολύπαθη χώρα της Ασίας, αφού έμαθε για την ύπαρξηΘεατρικού Τμήματος στο Πανεπιστήμιο της Καμπούλ, και κατέληξε να διδάξειεκεί Αρχαίο Ελληνικό ∆ράμα, σε ένα τμήμα με 200 φοιτητές και 8 μόνονφοιτήτριες. Ύστερα ήρθε η κινηματογραφική καταγραφή των όσων βίωσε. Μιακαταγραφή ομολογουμένως συγκλονιστική, στην οποία η Παπαθανασίουαφηγείται τις ιστορίες των γυναικών ηθοποιών που έχουν την τόλμη ναασχοληθούν με το θέατρο και αντιμετωπίζουν σκληρή κριτική, κοινωνικήαποδοκιμασία, ακόμα και απειλές για τη ζωή τους και την οικογένειά τους. Καιεδώ ο θεατής ανακαλύπτει με τρόμο σχεδόν, πως στην καθημερινότητα αυτών τωνγυναικών, όπως και των υπόλοιπων γυναικών, η πραγματικότητα ξεπερνά κάθεφαντασία. Ένας αληθινός εφιάλτης, μια βάρβαρη καθημερινότητα αλλά και μιακραυγή ελευθερίας από τις γυναίκες αυτές που τολμούν να αντιταχθούν σε μιακοινωνία που τις θέλει να υπάρχουν απλώς ως ζώντα αντικείμενα. Η ΑννέταΠαπαθανασίου, έμπειρη σκηνοθέτιδα, με αυτήν την 7η ταινία της, καταφέρνει νασυνδυάσει το εξαιρετικό καλλιτεχνικό αποτέλεσμα με την κοινωνική καταγγελίακαι την πολιτική άποψη. Γιατί τελικά, τίποτε δεν είναι τόσο μακριά όσο φαίνεται.

Σ.Κ.

«The lunchbox: Παραδόσεις αγάπης» (Dabba): Στο πολύβουο Μουμπάι στην Ινδία,περίπου 5.000 άνθρωποι εργάζονται ως κούριερ φαγητού, μεταφέρουν ζεστόφαγητό από τις νοικοκυρές, που το ετοιμάζουν στο σπίτι, στη δουλειά των συ-ζύγων τους. Συνήθως όλα βαίνουν καλώς, σπάνια παραδίδεται κάποιο γεύμα σελάθος άτομο. Να, όμως, που στην περίπτωσή μας ένα τέτοιο σπάνιο λάθος θαγίνει η αφορμή για να γνωριστούν ένας άνδρας και μια γυναίκα. Πολύ καλή κο-μεντί, με λιτή σκηνοθεσία και ευχάριστους διαλόγους, για τη ζωή στη σύγχρονηκαι ταχύτατα αναπτυσσομένη Ινδία.

«Ο Νο 1 καταζητούμενος» (A most wanted man) του Άντον Κόρμπιν: Η τελευταίαεμφάνιση του Φίλιπ Σέιμουρ Χόφμαν. Η ταινία είναι βασισμένη σε μυθιστόρηματου Τζον Λε Καρέ, άρα η δράση και το σασπένς είναι εγγυημένα. Νεαρός μετανά-στης, μισός Ρώσος και μισός Τσετσένος, φτάνει στη Γερμανία θέλοντας να πάρειτην περιουσία του πατέρα του. Μια νεαρή δικηγόρος τον βοηθά ώστε να μην απε-λαθεί. Παράλληλα, ένας κατάσκοπος τον αναζητά. Καλογυρισμένη ταινία που μοι-άζει με τις κατασκοπευτικές περιπέτειες του παρελθόντος.

«Step up: All in» (Step up 5) της Τρις Σι: Πέμπτη συνέχεια της μουσικοχορευτικήςσειράς ταινιών.

«Φύλακες του Γαλαξία» (Guardians of the Galaxy) του Τζέιμς Γκαν: Αν σας αρέ-σουν οι ταινίες που είναι βασισμένες σε κόμικς της Μάρβελ, με υπερήρωες, ου-ράνιες σφαίρες, ανθρωποειδή και λοιπά που δεν ανήκουν στον κόσμο τούτο, τότεκαλή σας διασκέδαση.

«Η Άντουα και οι φίλες της» (Adua e le compagne) του Αντόνιο Πιετρανγκέλι: ΗΆντουα και οι φίλες της εγκαταλείπουν την πορνεία και ανοίγουν ένα εστιατόριοστην εξοχή. Αναγκάστηκαν να αλλάξουν δουλειά λόγω του νόμου Μέρλιν πουεφαρμόστηκε τότε στην Ιταλία και τις έθετε εκτός νόμου. Όμως, πέφτουν θύ-ματα του κακού Έρκολι, ο οποίος για να τους δώσει άδεια τις αναγκάζει να στή-σουν ένα κρυφό πορνείο πάνω από το εστιατόριο. Πολύ καλή ασπρόμαυρη κω-μωδία του 1960 με τη Σιμόν Σινιορέ και το Μαρτσέλο Μαστρογιάνι.

Σινεφίλ

ΟΟΙΙ ΝΝΕΕΕΕΣΣ ΤΤΑΑΙΙΝΝΙΙΕΕΣΣ

Ο καλλιτεχνικός διευθυντής, ΑντώνηςΠαπαδόπουλος.

Από τις 15 έως τις 19 Σεπτεμβρίουθα πραγματοποιηθεί η 37η ετήσιασυνάντηση των ελλήνων κινηματο-γραφιστών ταινιών μικρού μήκους,το Φεστιβάλ Ταινιών Μικρού Μήκουςτης ∆ράμας, «ένα από τα σημαντικό-τερα φεστιβάλ στην Ευρώπη και τονκόσμο», όπως λέει ο καλλιτεχνικόςτου διευθυντής, κ. Αντώνης Παπαδό-πουλος . Παράλληλα, με την ευκαιρίασυμπλήρωσης 20 χρόνων από τη διε-θνοποίηση του φεστιβάλ, θα πραγμα-τοποιηθεί εργαστήριο παρουσίασηςοπτικοακουστικών σχεδίων μικρούμήκους σε παραγωγούς και χρηματο-δότες (pitching).

3300 Η ΕΠΟΧΗ 7 Σεπτεμβρίου 2014ΘΕΩΡΙΑ

Του Πέτρου Λινάρδου Ριλμόν

Βρισκόμαστε πλέον σε μια δυνα-μική, η οποία είναι πολύ πιθανόννα μας οδηγήσει σε μια αριστερή

διακυβέρνηση, και είναι επόμενο να δι-ευρύνονται οι προβληματισμοί και νααυξάνονται οι δημοσιεύσεις που αφο-ρούν τις πολιτικές κοινωνικών και πο-λιτικών συμμαχιών. Αλλά οι συνήθειςαναφορές στο ζήτημα των κοινωνικώνσυμμαχιών πολύ γρήγορα και πολύ εύ-κολα γλιστράνε προς μια συζήτηση γιατις πολιτικές συμμαχίες, για τις πιθανέςσυνεργασίες μεταξύ κομμάτων και ορ-γανώσεων της αριστεράς και σε κά-ποιες περιπτώσεις της κεντροαριστε-ράς. Η συζήτηση για το πώς τίθεται σή-μερα το ζήτημα των κοινωνικών συμμα-χιών, και επομένως για το ποιοι είναισήμερα οι κοινωνικοί συσχετισμοί μετάαπό είκοσι και πλέον χρόνια υλοποί-ησης νεοφιλελεύθερων πολιτικών, βρί-σκεται σε ένα στοιχειώδες επίπεδο. Οβασικός λόγος είναι οτι ο χώρος τηςΑριστεράς δεν μπορεί να ξεφύγει απόαναφορές σε εμπειρίες του παρελθόν-τος και από ξεπερασμένα και κατά κα-νόνα ιδεολογικοποιημένα αναλυτικάεργαλεία. Οι “ταξικές αναλύσεις” δυ-σκολεύονται να κατανοήσουν την κοι-νωνική διαστρωμάτωση, όπως έχει δια-μορφωθεί σήμερα, ενώ οι συζητήσειςπερι κοινωνικών και οικονομικών πολι-τικών συνδυάζουν αναφορές σε ένανδογματικό και γενικόλογο μαρξισμό,κατάλοιπο του μαρξισμού- λενινισμούτης 3ης ∆ιεθνούς, και έναν κεϋνσιανι-σμό πολλαπλών και ευκαιριακών χρή-σεων.

Νέα κοινωνικά δεδομένα

Το γενικό σχήμα της εποχής Πουλαν-τζά, με το κεφάλαιο, την εργασία καιτην παλιά ή νέα μικροαστική τάξη, δενχρησιμεύει σήμερα σε πολλά πράγματα.Το σχήμα αυτό αφορούσε (στην πραγ-ματικότητα ή στη θεωρία) πρώτααπ’όλα κοινωνίες καπιταλιστικές συγ-κροτημένες, με ένα αποφασιστικότμήμα της εργατικής τάξης συγκεντρω-μένο σε μεγάλες μονάδες παραγωγής,με πραγματική ταξική γείωση των ερ-γατικών κομμάτων, όπως και με ένα θε-σμικό πλαίσιο που αναγνώριζε με τονέναν ή τον άλλο τρόπο την ύπαρξη τά-ξεων, ταξικών αγώνων και βασικών κοι-νωνικών διαπραγματεύσεων. Η ταξικήδιαστρωμάτωση την οποία έχει επιδιώ-ξει και πέτυχε να διαμορφώσει ο νεοφι-λελευθερισμός στην Ελλάδα αλλά καιαλλού, κατά την προηγούμενη και τηντρέχουσα ιστορική περίοδο, έχει ταεξής χαρακτηριστικά: το κεφάλαιο έχειστραφεί κατά προτεραιότητα στα χρη-ματοπιστωτικά κέρδη και την εξασφά-λιση προσόδων μέσω των προνομιακώνσχέσεων με την πολιτική ελίτ, ο κόσμοςτης εργασίας έχει αποδιοργανωθεί γιανα αποδεσμευθεί η διαδικασία της ανα-παραγωγής του (διαπραγμάτευση μι-σθών, εξασφάλιση κοινωνικού κρά-τους) από τη δυναμική της καπιταλιστι-κής συσσώρευσης και έχει μηδενιστεί ηδυνατότητά του να διαπραγματευθεί καινα εκπροσωπηθεί πολιτικά. Τα μεσαίαστρώματα (μικροεπιχειρηματίες, επαγ-

γελματίες και υψηλόμισθοι μισθωτοί)δέχονται επιθέσεις που φτωχοποιούνκαι περιθωριοποιούν τμήματά τους,ενώ τα άλλα τους τμήματα επιδιώκουννα βρούν τρόπους για να διατηρήσουντην κοινωνική τους θέση και τα σχετικάπρονόμιά τους, μέσω της συμμαχίαςτους με την οικονομική και πολιτικήελίτ.

Πώς ανατρέπεται ο συσχετισμός

Το σκηνικό των πολιτικών συμμαχιώνκαι των θεσμικών λειτουργιών που τιςυπηρετούν έχει αλλάξει ριζικά. Το κε-φάλαιο έχει αρνηθεί και εν πολλοίς κα-ταστρέψει το θεσμικό πλαίσιο της κοι-νωνικής διαπραγμάτευσης με την εργα-τική τάξη (αλλά και με μεγάλες επαγ-γελματικές κατηγορίες) και έχει συγ-κροτήσει μια ισχυρή συμμαχία με κατη-γορίες μεσαίων στρωμάτων, η οποίαστηρίζεται καθοριστικά στην αποδιορ-γανωτική και κατασταλτική πολιτικήαπέναντι στον κόσμο της εργασίας. Τογεγονός οτι μεγάλα τμήματα των εργα-τικών στρωμάτων και των λαϊκών τά-ξεων ευρύτερα μπορεί να ψηφίσουναριστερά κόμματα, και να τα οδηγήσουνμάλιστα στην κυβερνητική εξουσία, δενσημαίνει οτι θα έχει ανατραπεί το σχήμακοινωνικών συμμαχιών που διαμόρ-φωσε ο νεοφιλελευθερισμός. Μπορείνα σημαίνει απλά οτι η κυρίαρχη κοι-νωνική συμμαχία αποδέχεται οτι πρέπεινα κάνει κάποιες μερικές ή μεμονωμέ-νες παραχωρήσεις, αλλά με κανένατρόπο οτι αποδέχεται την υιοθέτησηνέων μορφών οργάνωσης και πολιτικήςέκφρασης του κόσμου της εργασίας,και του θεσμικού πλαισίου που τις κα-θιστά κεντρικό καθεστωτικό παρά-γοντα.

∆εν πρέπει να αρνηθούμε πως κάθεμεμονωμένη εκλογική νίκη της Αριστε-ράς εντάσσεται σε μια δυναμική ενίσχυ-σης των εργατικών και λαϊκών στρωμά-των. ∆εν μπορούμε όμως να αγνοή-σουμε οτι η οργανωτική και προγραμ-ματική συγκρότησή τους (τα όσα διεκ-δικούν και προτείνουν τα κοινωνικάστρώματα το καθένα χωριστά ή στοπλαίσιο ευρύτερων οργανωτικών καιπρογραμματικών συγκροτήσεων) απο-τελεί απαραίτητη προϋπόθεση για ναανατραπεί ο σημερινός συσχετισμός καινα δημιουργηθούν, κοινωνικές συμμα-χίες οι οποίες έχουν ως κεντρική επι-διώξη την ικανοποίηση των αναγκώντου κόσμου της εργασίας και των λαϊ-κών στρωμάτων. Και αυτή η οργανω-τική και προγραμματική συγκρότησηδεν μπορεί να πραγματοποιηθεί μόνομέσω της αύξησης της εκλογικής επιρ-ροής, ούτε καν μιας εκλογικής νίκης,καθώς χρειάζεται μορφές κοινωνικήςοργάνωσης και επεξεργασίας προγραμ-ματικών επιλογών, οι οποίες δεν υπάρ-χουν σήμερα παρά μόνο σε εμβρυακήμορφή.

Πολιτική επιρροή και κοινωνική οργάνωση

Μια τέτοια στρατηγικής σημασίαςεπιλογή, που είναι σήμερα κατανοητήείτε από μεμονωμένες κινηματικές δια-δικασίες, είτε από ειδικούς κοινωνι-

κούς χώρους, και από πολλά μέλη αρι-στερών οργανώσεων, υλοποιείται μεαπελπιστικά αργούς ρυθμούς. Ένας βα-σικός λόγος είναι οτι η συντριπτικήπλειοψηφία των στελεχών της αριστε-ράς σκέφτεται με βάση ένα σχήμα πουπροϋποθέτει την πολιτική επιρροή τουκόμματος σε ένα υπαρκτό και ισχυρόδίκτυο οργανωμένων κοινωνικών δυνά-μεων και, ακόμα χειρότερα, πιστεύει οτιη ιδεολογική και πολιτική επιρροή γεν-νούν από μόνες τους τα συστατικά ενόςτέτοιου δικτύου. Η προσέγγιση που ξε-κινάει από μια τέτοια φανταστική ανά-γνωση της σχέσης πολιτικής και κοινω-νικής οργάνωσης στις σημερινές συν-θήκες, κάνει βήματα παραπέρα θεω-ρώντας οτι η κατάληψη με τον ένα ή τονάλλο τρόπο της κρατικής εξουσίας θαεξασφαλίσει τεράστιες δυνατότητεςανατρεπτικών παρεμβάσεων, ή οτι θα

εξασφαλίσει κάτι πιο μεταρρυθμιστικό,όπως είναι η υλοποίηση τμημάτων ήτου όλου ενός κεϋνσιανού σχεδίου.

Έτσι μπορούν να συνυπάρχουν σε το-ποθετήσεις ηγετικών στελεχών, εξίσουάχρηστες αναφορές σε σκληρές μαρξι-στικές θέσεις για τη σύγκρουση κεφα-λαίου και εργασίας, και εκκλήσεις γιακλασικές κεϋνσιανές πολιτικές ή θε-σμικές αλλαγές, όπως και εκκλήσειςπρος την επιχειρηματική τάξη, τιςοποίες κανένας συσχετισμός δεν μπορείστην πραγματικότητα να υποστηρίξει.Με έναν κόσμο της εργασίας ανοργά-νωτο, σε μεγάλο βαθμό άνεργο, ευέλι-κτα και ευκαιριακά απασχολούμενο,ανασφάλιστο στην πλειοψηφία του, δενμπορεί να υπάρξει κλιμάκωση της ταξι-κής πάλης, ούτε αλλαγή του ταξικούσυσχετισμού, ακόμα κι αν αυξάνεται η

εκλογική επιρροή της Αριστεράς.Ακόμα κι οι μάχες που δίνουν μεμονω-μένες συνδικαλιστικές οργανώσεις καιεμφανίζουν μια ορατή και παραδειγμα-τική ανατρεπτική δυναμική στον ένα ήτον άλλο βαθμό, βρίσκονται αργά ήγρήγορα αντιμέτωπες με τον γενικότεροδυσμενή συσχετισμό, ο οποίος κάνει δυ-νατή την αποφασιστικότητα και τησκληρότητα της κυρίαρχης ταξικήςσυμμαχίας.

Νέες μορφέςκοινωνικής συγκρότησης

Το έλλειμμα συστηματικών και απο-τελεσματικών παρεμβάσεων σχετικά μετις αναγκαίες νέες μορφές οργάνωσηςκαι παραγωγικής δραστηριοποίησηςτου κόσμου της εργασίας και των λαϊ-κών στρωμάτων, συνυπάρχει με ένα εξί-σου σοβαρό έλλειμμα στρατηγικών επι-λογών που να εκφράζουν σαφώς τασυμφέροντα της πλειοψηφίας του πλη-θυσμού. ∆εν υπάρχει αμφιβολία οτιείναι σημαντικές τόσο οι μακροοικονο-μικές, όσο και οι προνοιακές πολιτικέςπου προτείνονται για τη βραχυπρόθε-σμη διαχείριση της σημερινής κατάστα-σης, όπως και οι προτάσεις για μέτραστήριξης της οικονομικής δραστηριό-τητας και των λαϊκών εισοδημάτων (αυ-ξήσεις μισθών, ρευστότητα), ή της προ-σφοράς κοινωνικών υπηρεσιών (υγεία,εκπαίδευση).

Αλλά οι νέες μορφές συγκρότησηςτου κόσμου της εργασίας και των λαϊ-κών κοινωνικών στρωμάτων, δεν μπο-ρούν να προκύψουν σπό το απόλυτοκενό του αριστερού κρατισμού, ή απότην ψευδαίσθηση μιας κεϋνσιανής ανά-καμψης, που θα στηριχθεί στην ενεργο-ποίηση ενός ιδιωτικού τομέα. Ο ιδιωτι-κός τομέας στην πραγματικότητα βρί-σκεται στο ναδίρ της πρωτοβουλίας,της καινοτομίας και της αίσθησης ευ-θύνης σχετικά με την πορεία της εθνι-κής οικονομίας. Ούτε όμως μπορεί ναπροκύψουν από τη γενικόλογη αναμονήτης “δραστηριοποίησης της κοινωνίας”,χωρίς να αναγνωρίζεται η ανάγκη συγ-κεκριμένων τοπικών και τομεακώνπροτάσεων, στο πλαίσιο ενός σχεδια-σμού συνολικού και ειδικού, και συστη-ματικών προσπαθειών οικοδόμησηςυποστηρικτικών δομών της κοινωνικήςδραστηριοποίησης και της ένταξής τουςστην επεξεργασία και την υλοποίησητου σχεδιασμού.

Το ιδιωτικό, το δημόσιοκαι το κοινωνικό

Η σημαντικότερη στρατηγική επι-λογή, που πρέπει να είναι σαφής καιορατή από τώρα, είναι οτι η ανάκαμψηυπαρκτών παραγωγικών δομών, η πα-ραγωγική ανασυγκρότηση γενικώς, δενμπορεί να βασιστεί κατά προτεραιότηταστην ενεργοποίηση του ιδιωτικούτομέα. Ο ιδιωτικός τομέας έχει συρρι-κνωθεί, η μεγάλη μάζα των μικρών καιμεσαίων επιχειρήσεων διεκδικούναπλώς υποστήριξη της κερδοφορίαςτους, και δεν αναπτύσσονται σημαντι-κές επενδυτικές πρωτοβουλίες, παράμόνο αν μπορούν να εξασφαλίσουν

Από την (ισχυρή) πολιτική επιρροή στην οργάνωση του κόσμου της εργασίαςΗ βαθύτερη σχέση κοινωνικών συμ μαχιών και πολιτικών συμμαχιών

Ο αριστερόςπρογραμματικόςπροβληματισμός πρέπεινα ξεφύγει από τηναναμονή μιαςαντιμετώπισης τηςανασυγκρότητσης μέσωτης ενεργοποίησης τωνιδιωτώνεπιχειρηματιών, με τηνόποια κρατικήμακροοικονομική ήτομεακή πολιτική, καιπόσο μάλλον από τηνπίστη σε ένανπαντοδύναμο αριστερόκρατισμό.

“

Η ΕΠΟΧΗ 7 Σεπτεμβρίου 2014 3311ΘΕΩΡΙΑ

μέσω διαπλοκής ειδικές συνθήκες κερ-δοφορίας, και γενικότερα δεν υπάρχεικαμμία στρατηγική πρόταση από τηνπλευρά αυτή. Ακόμα και από καθαράπαραγωγική σκοπιά, η ανασυγκρότησηαπαιτεί μεγάλες δημόσιες παρεμβάσεις,οι οποίες να εντάσσονται σε ένα σχε-διασμό που θα διαμορφώσει τα μελλον-τικά χαρακτηριστικά της οικονομίαςκαι της κοινωνίας. Πρόκειται για μια ρι-ζική αλλαγή προσανατολισμού, πουείναι όμως απαραίτητη για τη συνολικήδιαδικασία της παραγωγικής, κοινωνι-κής και περιβαλλοντικής ανασυγκρότη-σης. Μια αλλαγή προσανατολισμού, ηοποία πρέπει να συνδυάζει κινηματικέςδιαδικασίες, γνωσιακές διαδικασίες καιεργαλεία υλοποίησης πολιτικών για τηνεπίτευξη συγκεκριμένων στόχων.

Η σχέση ιδιωτικού τομέα και δημό-σιων θεσμών πρέπει να αποκτήσει εντε-λώς νέο περιεχόμενο (σε σχέση με τηνκρατικοδίαιτη και ταυτοχρόνως φθί-νουσα εξέλιξη του επιχειρηματικούτομέα), όταν η ιδιωτική επιχειρηματι-κότητα δεν αποτελεί την κινητήρια δύ-ναμη της οικονομικής δυναμικής και ηλειτουργία αυτή δεν μπορεί να αντικα-τασταθεί από τις κρατικές παρεμβάσειςπου δεν αποτελούν αυτόνομες κοινωνι-κές διαδικασίες. Πρέπει να αντικατα-σταθεί από τη δραστηριοποίηση άλλωνκοινωνικών ομάδων, εκτός των επιχει-ρηματικών, οι οποίες παρεμβαίνουν γιατον προσανατολισμό παλαιών ή τη δη-μιουργία νέων οικονομικών δραστηριο-τήτων σε τομείς της υλικής παραγωγήςή της προσφοράς υπηρεσιών. Χωρίςένα τέτοιο προσανατολισμό, δηλαδήχωρίς την ανάπτυξη του εργατικούελέγχου ή της αυτοδιαχείρισης στιςυπαρκτές ιδιωτικές και δημόσιες επι-χειρήσεις και υπηρεσίες, και την ανά-πτυξη επιχειρήσεων και υπηρεσιών της

κοινωνικής και αλληλέγγυας οικονο-μίας, δεν πρόκειται να υπάρξει το ανα-γκαίο δίδυμο της εμπλοκής του κόσμουτης εργασίας και των λαϊκών στρωμά-των, τόσο στην ίδια την παραγωγή καιτη δημιουργία απασχόλησης, όσο καιστην επιλογή κατευθύνσεων της παρα-γωγής σε τομεακό και τοπικό επίπεδο.

Ο αριστερός προγραμματικός προ-βληματισμός πρέπει να ξεφύγει από τηναναμονή μιας αντιμετώπισης της ανα-συγκρότητσης μέσω της ενεργοποίησηςτων ιδιωτών επιχειρηματιών, με τηνόποια κρατική μακροοικονομική ή το-μεακή πολιτική, και πόσο μάλλον από

την πίστη σε έναν παντοδύναμο αρι-στερό κρατισμό. Και να αποδεχθεί οτιτο στρατηγικό ζητούμενο είναι η ενερ-γός, οργανωμένη και συνδυασμένη πα-ρέμβαση της ίδιας της κοινωνίας, στηνοποία μπορεί ενταχθούν και κάποιεςεπιχειρηματικές κατηγορίες.

Περιβάλλον και εργατική τάξη

Υπάρχουν και άλλα θέματα για ταοποία είναι αναγκαίο να αποσαφηνι-στούν οι αναγκαίες στρατηγικές επιλο-γές, γιατί αφορούν με σαφή τρόπο τησχέση του κόσμου της εργασίας και τωνλαϊκών στρωμάτων με την κυρίαρχηκοινωνική συμμαχία. Η πλειοψηφίατων στελεχών της Αριστεράς δεν έχεικατανοήσει οτι τα μεγάλα περιβαλλον-τικά προβλήματα και η δραματική δυ-ναμική τους (κλιματική αλλαγή, εξάντ-ληση φυσικών πόρων, μείωση της βιο-ποικιλότητας) αποτελούν αδυσώπητεςδιαδικασίες επιδείνωσης της θέσης τουκόσμου της εργασίας και των λαϊκώνστρωμάτων, καθώς σύμφωνα με το ση-μερινό μοντέλο συνεχόμενης διεύρυν-σης των κοινωνικών ανισοτήτων, τοκοινωνικό και οικονομικό κόστοςαυτών των εξελίξεων μεταφέρεται στιςκοινωνικές ομάδες με χαμηλά εισοδή-ματα, και με περιορισμένες ή ανύπαρ-κτες δυνατότητες άμυνας απέναντι στηνταξική πόλωση που πραγματοποιείταιμε την ενίσχυση της εξουσίας της κυ-ρίαρχης κοινωνικής συμμαχίας.

Έχει επίσης υποτιμηθεί η ανάγκη ναξεφύγει οριστικά ο έλεγχος της δημι-ουργίας χρήματος και η διαχείριση τουχρέους της οικονομίας από τις ιδιωτι-κές τράπεζες. Ο κρατικός έλεγχος τωντραπεζών δεν αρκεί, διότι πρέπει νασυνδυαστεί τόσο με τον κοινωνικόέλεγχο, όσο και με το σχεδιασμό τωναναγκαίων χρηματοδοτήσεων. Υπάρχειεπίσης η ανάγκη αμφισβήτησης της νε-οφιλελεύθερης παγκοσμιοποίησης καιη υιοθέτηση μιας προοπτικής ρύθμισηςτων διεθνών ροών χρήματος και εμπο-ρευμάτων, και των μετακινήσεων εργα-

τικού δυναμικού, με βάση τις αρχές τηςαλληλεγγύης μεταξύ λαϊκών τάξεων σεευρωπαϊκό αλλά και σε διεθνές επί-πεδο.

Αριστερά και οργάνωσητου κόσμου της εργασίας

Η συγκρότηση μιας νέας κοινωνικήςσυμμαχίας με επίκεντρο την οργανω-τική και πολιτική συσπείρωση του κό-σμου της εργασίας και των λαϊκώνστρωμάτων, μπορεί να περιλάβει καικοινωνικές ομάδες που ανήκουν σή-μερα στην κυρίαρχη συμμαχία κεφα-λαίου και κάποιων μεσαίων στρωμά-των. Οι επιθυμητές πολιτικές συμμα-χίες είναι αυτές που μπορούν να εκ-φράζουν τέτοιες κοινωνικές συμμαχίεςκαι να συμβάλλουν στη δημιουργίατους. Όχι όμως αυτές που αποτελούνφανταστικές εκφράσεις λαϊκών συμμα-χιών, που στην πραγματικότητα δενμπορούν να διαμορφωθούν λόγω τηςισχύος της κυρίαρχης κοινωνικής συμ-μαχίας και της αδυναμίας της κοινωνι-κής και πολιτικής παρουσίας του κό-σμου της εργασίας και των υπάλοιπωνλαϊκών στρωμάτων.

Σε μια τέτοια συγκυρία, οι πολιτικέςοργανώσεις της Αριστεράς δεν μπορούννα αναμένουν την κοινωνική δραστη-ριοποίηση και να αποτελούν δέκτεςκοινωνικών πιέσεων και εξωτερικούςρυθμιστές κοινωνικών συσχετισμών.Είναι καιρός πιά να μετατραπούν σεενεργούς παράγοντες της οργάνωσηςτου κόσμου της εργασίας και των λαϊ-κών στρωμάτων, της εμβάθυνσης τηςστρατηγικής σκέψης αυτών των κοινω-νικών οργανωτικών πρωτοβουλιών σεθέματα παραγωγικά, κοινωνικά και πε-ριβαλλοντικά, και της συγκεκριμενο-ποίησης προγραμματικών προτάσεων,που μπορούν να ικανοποιήσουν ανάγ-κες, να ενισχύσουν αυτόνομες οργανω-τικές δομές και να σταθεροποιήσουνισχυρές κοινωνικές συμμαχίες.

•

Από την (ισχυρή) πολιτική επιρροή στην οργάνωση του κόσμου της εργασίαςΗ βαθύτερη σχέση κοινωνικών συμ μαχιών και πολιτικών συμμαχιών

Η πλειοψηφία των στελεχών της Αριστεράς δενέχει κατανοήσει οτι τα μεγάλα περιβαλλοντικάπροβλήματα και η δραματική δυναμική τουςαποτελούν αδυσώπητες διαδικασίες επιδείνωσηςτης θέσης του κόσμου της εργασίας και των λαϊκώνστρωμάτων.

“

Κυριακή 07-09-2014

Documents

Transcript of Κυριακή 07-09-2014