Εποχή 04-07-2015

3341

ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΗ ΑΝΑΝΕΩΣΗ, ΓΙΑ ΤΟ ΣΟΣΙΑΛΙΣΜΟΕβδομαδιαία εφημερίδα της Ανανεωτικής Αριστεράς • Σάββατο 4 Ιουλίου 2015 • Αρ. φ. 1258 • 2 €

Μιλούν και γράφουν: Ετιέν Μπαλιμπάρ, φιλόσοφος • Τάσος Κορωνάκης,γραμματέας της ΚΕ του ΣΥΡΙΖΑ • Κριστιάν Σαλμόν, συγγραφέας • Λίο Πάνιτς,πανεπιστημιακός • ∆ημήτρης Λάσκαρης, νομικός • Μιχάλης Σπουρδαλάκης,

κοσμήτορας στο ΕΚΠΑ • Γιώργος Πλειός, πρόεδρος τμήματος ΜΜΕ ΕΚΠΑ• Λουτσιάνα Καστελίνα, ιστορικό στέλεχος ιταλικής αριστεράς • Μιχάλης

Γρηγορίου, συνθέτης • Έλενα Παπανδρέου, κιθαρίστρια • Κώστας Γρηγορέας,συνθέτης • Κώστας Θωμαΐδης, ερμηνευτής • Γιάννης Ιωάννου, συνθέτης • Μίλτος

Λογιάδης, αρχιμουσικός • Καλλιόπη Βέττα, ερμηνεύτρια, • Ευσταθία,τραγουδοποιός • Λένα Πλάτωνος, συνθέτρια • Αντώνης Μποσκοΐτης, σκηνοθέτης

Ναταλία Ρασούλη, ερμηνεύτρια • Όμηρος Πουλάκης, ηθοποιός• Κάτια Γέρου, ηθοποιός • Κάρλο Τσέκι, σκηνοθέτης

22 Η ΕΠΟΧΗ 4 Ιουλίου 2015ΘΕΜΑΤΑ

ΕΒ∆ΟΜΑ∆ΙΑΙΑ ΕΦΗΜΕΡΙ∆Α ΤΗΣ ΑΝΑΝΕΩΤΙΚΗΣ ΑΡΙΣΤΕΡΑΣΙδιοκτήτης: Εκδοτικός - ∆ημοσιογραφικός Συνεταιρισμός Κοινωνικών,Πολιτικών και Πολιτιστικών Μελετών και ∆ραστηριοτήτων Η ΕΠΟΧΗ, ΣΥΝ Π.Ε.

Βλαχάβα 11 & Αθηνάς, 3ος όροφος,Αθήνα 105 51

ΤΗΛΕΦΩΝΑ 3630523, 3619513 - 3619514 •FAX: 3619610

Εκδότρια:Ασημίνα ∆αβάκη - Κλαυδιανού

Συνδρομές (σε ευρώ)• Εσωτερικού: 150 • Kύπρος: 250

• Ευρώπη: 250 • Λοιπός κόσμος: 250Α.Φ.Μ. 096207018 - ∆ΟΥ: ΣΤ’ Αθηνών

Αρ. Λογαριασμού: 72038528658ΙΒΑΝ GR 3801107200000072038528658

ΕΘΝΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑΗλεκτρονική ∆ιεύθυνση:

[email protected]

Κωδικός εντύπου: 3341ΕΚΤΥΠΩΣΕΙΣ ΚΛΕΝΙΚ Ε.Ε.

Του Θάνου Κουλουβάκη*

Βιώσαμε την βία! Είμαστε η γενιά που δοκίμασαν να την κα-ταστείλουν, που την φιμώνουν και ενίοτε τη σκοτώνουν αδί-στακτα. Μετά τους αγώνες μας για τη μεταβολή του «νέου

λυκείου» , οι οποίοι εν τέλει δικαιώθηκαν, προσπάθησαν για μιαακόμη φορά να δείξουν ότι αυτοί έχουν το πάνω χέρι στερώνταςμας ένα βασικό δικαίωμα κάθε ενήλικου πολίτη. Μας απαγόρεψαννα ψηφίσουμε στις εκλογές του Ιανουαρίου με τη γελοία πρόφασηότι δεν υπήρχε ο απαραίτητος χρόνος προκειμένου να περαστεί ηγενιά του ’97 στους εκλογικούς καταλόγους. Τώρα μας ζητάνε νατους εμπιστευτούμε...

Αυτή τη φορά έχουμε την δυνατότητα να δείξουμε την δύναμήμας οφείλουμε να πούμε ένα μεγάλο «όχι» σε αυτούς που φαλκί-δευαν εσκεμμένα τη δημοκρατία εδώ και πολλά χρόνια! Αυτή τηφορά - και για πρώτη φορά - μας δόθηκε το δικαίωμα να ψηφί-σουμε και να μην είμαστε σιωπηλοί σε αυτή τη κρίσιμη στιγμή. Ηοργή μας φάνηκε στις κινητοποιήσεις και στις δράσεις μας Ήρθεεπί τέλους η ώρα να φανεί και έμπρακτα μέσω της ψήφου μας. Ηπροπαγάνδα που δεχόμαστε είναι αισχρή και ποταπή, ωστόσοεμείς πρέπει να σταθούμε στο ύψος των περιστάσεων. Τόσα χρό-νια προσπάθησαν με όλα τα μέσα να υπονομεύσουν τόσο εμάς τουςίδιους όσο και όλους όσοι στάθηκαν δίπλα μας, θεωρώντας ότι μεαυτόν τον τρόπο θα κατάφερναν να μας κάνουν να σωπάσουμε.

∆εν πρέπει να ξεχνάμε ποιος ήταν υπεύθυνος για τη βία που δε-χτήκαμε στο δρόμο αλλά και μέσα στα ίδια τα σχολεία μας! ∆ενπρέπει να ξεχνάμε ποιοι θέλησαν να μας υποτάξουν, ποιοι προ-σπάθησαν επανειλημμένως να μας φιμώσουν, ποιοι μας απέτρε-ψαν με τον τρόπο τους από το να κάνουμε όνειρα, από το να προ-σπαθούμε να αλλάξουμε τον κόσμο. Είναι αυτοί που έκαναν ένακόσμο σαν τα μούτρα τους. Αυτοί που θέλουν να δουλεύουμε για400 ευρώ και να λέμε «ευχαριστώ» για την καλή μας τύχη.

Την ερχόμενη Κυριακή θα κληθούμε να πάρουμε μία ιδιαίτερασημαντική και καθοριστική για το μέλλον μας απόφαση. Πρέπεινα έχουμε ψυχραιμία, μα παράλληλα δεν πρέπει να λησμονήσουμεποιος είναι ο στόχος μας. Γι’ αυτό το λόγο ας κοιτάξουμε μακρο-πρόθεσμα κι ας συλλογιστούμε τι επιδιώκουμε από την ζωή μας.Ας πούμε «όχι» στην υποταγή! Ας δείξουμε ότι η γενιά μας δενκάνει ούτε βήμα πίσω! Το δικαίωμα που μας στερήθηκε και τώραπρώτη φορά μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε πρέπει να το εκμε-ταλλευτούμε με τέτοιο τρόπο ώστε να πετύχουμε το καλύτερο δυ-νατό για την χώρα μας, για τις οικογένεια μας, για το μέλλον μας.Θέλω να κάνω ξανά όνειρα κι αυτή τη φορά θα φωνάξω βροντερά«όχι» σε όσους προσπαθούν να τα γκρεμίσουν!

* Ο Θ. Κουλουβάκης είναι ένας από τους 100.000 18άρηδες πουαποκλείστηκαν στις εκλογές του Ιανουαρίου και τώρα θα ψηφίσουνγια πρώτη φορά. Μόλις τελείωσε τις Πανελλήνιες και από Σεπτέμ-βρη θα είναι φοιτητής.

Ας πούμε «όχι»στην υποταγή!

Την ερχόμενη Κυριακή θα κληθούμε ναπάρουμε μία ιδιαίτερα σημαντική καικαθοριστική για το μέλλον μας από-φαση. Πρέπει να έχουμε ψυχραιμία, μαπαράλληλα δεν πρέπει να λησμονή-σουμε ποιος είναι ο στόχος μας.

“

Η αντίστροφη μέτρησηκαι λοιπές μικρέςιστορίες πραξικοπήματοςΤου Θωμά Τσαλαπάτη

Την Τρίτη το βράδυ τοCNN μέτρησε αντί-στροφα μέχρι την Ελλη-

νική χρεοκοπία (1:00 ώρα Ελ-λάδας). Μαζί του μέτρησαν αν-τίστροφα και τα ελληνικά κα-νάλια σε ένα σόου τρομοκρά-τησης, πανικού και προπαγαν-διστικής υστερίας. Οι εξελί-ξεις πύκνωσαν και συμπυκνώ-θηκαν στο προφίλ ενός ρολο-γιού που μετράει την αποκά-λυψη. Και ενώ περιμέναμε ναανατιναχτεί η βουλή στο βάθοςτης εικόνας (ή έστω ο εκνευρι-στικός δημοσιογράφος) όταντο ρολόι μηδένισε, τελικά τί-ποτα δεν συνέβη. Φτηνέςπόζες, κινηματογραφικάκλισέ, μυθοπλαστικά στερεό-τυπα επιστρατεύονται ώστε ναβάλουν σε λειτουργία τους μη-χανισμούς συγκίνησης των θε-ατών. Η διαφορά όμως είναιπως σε όλη αυτή τη φτηνή ει-κόνα ο θεατής είναι ο ίδιοςπρωταγωνιστής. Και η τύχητου, η αγωνία και η μοίρα τουυποβαθμίζονται στο απόλυτοτων δύο κινηματογραφικώνφινάλε: η σωτηρία ή ο Αρμα-γεδδών.

Σαν σε ταινία τρόμου

Έχοντας διαχύσει το μονό-λογο της θέσης τους σε καθη-μερινά πλάνα και τίτλους αντι-μετωπίζουν τον πολίτη περί-που όπως ένας σκηνοθέτηςταινίας τρόμου τον θεατή του.Τον τρομοκρατούν και τονταυτίζουν σε τέτοιο βαθμό μετον πρωταγωνιστή (που είναι οίδιος, φιλτραρισμένος όμωςαπό την οπτική των κανα-λιών), ώστε τελικά να τον κά-νουν να κοιτάξει όπου αυτοίεπιθυμούν, με το τέλος της λύ-τρωσης ως μοναδικό ενδεχό-μενο σε αυτή την κακογραμ-μένη ιστορία. Η μόνη απαί-τηση για τη συμμετοχή τουθεατή/πολίτη σε όλη αυτή τηφαντασμαγορία (άρα και στηντελική λύτρωση) είναι η παρα-χώρηση του «ναι» στο ερχό-μενο δημοψήφισμα.

Η όλο και κλιμακούμενηστάση των καναλιών τα κάνεινα αλλάξουν επίπεδο και νααναβαθμιστούν. Από μηχανι-σμοί προπαγάνδας και διαμόρ-φωσης καταλήγουν να είναιξεκάθαροι πολιτικοί οργανι-σμοί με δική τους ατζέντα καιδικό τους συμφέρον. Το στοι-χείο που ορίζει αυτή την με-τάλλαξη είναι η πρόφαση. Ηπρόφαση αυτή που τους επέ-τρεπε να επιβάλουν τη γνώμητους τεχνηέντως ανάμεσα σεάλλες γνώμες. Η πρόφασηαυτή που πια δεν υφίσταταιστην ξεκάθαρη θέση των κα-

ναλιών. Ο ΣΚΑΙ π.χ. βγαίνειστα μέσα δικτύωσης καιαναρτά θέσεις υπέρ του «ναι»χωρίς τον ελάχιστο κόπο νατις δικαιολογήσει. Η κάλυψητων δύο τελευταίων συγκεν-τρώσεων μοιράστηκε στα δελ-τία των ιδιωτικών καναλιώνως εξής: συγκέντρωση υπέρτου ΝΑΙ 42: 34 λεπτά, συγκέν-τρωση υπέρ του ΌΧΙ 3:17 (ση-μαιοφόρος και πάλι ο ΣΚΑΙ οοποίος δεν ανέφερε καν το γε-γονός). ∆εν πιστεύω πως χρει-άζεται να επιμείνουμε στουςτρόπους και τις περιπτώσεις,αρκεί κάποιος να κοιτάξει κά-ποιο ιδιωτικό κανάλι μια τυ-χαία στιγμή και κάτι θα συναν-τήσει.

Τα τεχνάσματα αυτά, η γενι-κότερη στάση των δελτίων καιτο νέο ήθος που έχουνε εισά-γει τις τελευταίες μέρες, τακαθιστά υπόλογα. Τα κανάλιακαι τα μέσα ενημέρωσης έχουνμέγιστη ευθύνη γι’ αυτό πουδιαμορφώνεται. Και δεν μιλώγια το αποτέλεσμα του δημο-ψηφίσματος κάθε αυτό. Πολύπερισσότερο μιλώ για την αυ-ριανή ημέρα ανεξάρτητα απότο αποτέλεσμα.

Ένα ερώτημα με δύο απαν-τήσεις εμπεριέχει από μόνο

του το διχασμό, δεν έχει απο-χρώσεις, υπάρχει με τρόποαπόλυτο. Προσοχή, δεν λέωεδώ πως είναι διχαστικό αλλάπως εμπεριέχει όλα αυτά ταχαρακτηριστικά που μπορούννα χρησιμοποιηθούν ώστε ναδιχάσουν, ή έστω μπορούν ναέχουν το ίδιο αποτέλεσμα ανά-λογα με τους χειρισμούς.

Χάσμα

Όλες οι τακτικές που εξυ-πηρετούν την καλλιέργεια τουθυμικού, το φόβο και τηναπελπισία, ώστε να τα χρησι-μοποιήσουν στην πραγματικό-τητα αφήνουν μια βαθιά πληγήγια τις μέρες που ακολουθούντο δημοψήφισμα. Ανεξάρτητααπό το αποτέλεσμα την επό-μενη μέρα θα κληθούμε να ζή-σουμε ο ένας δίπλα στον άλλο.Ανεξάρτητα από το αποτέλε-σμα το αύριο θα είναι δύ-σκολο. Και αυτή την δυσκολίαείναι πολύ εύκολο να τη χρεώ-σουμε στους νικητές του δη-μοψηφίσματος, στην μερίδαπου επικράτησε. Έχω την αί-σθηση πως υπάρχει μεγάλη πι-θανότητα το αποτέλεσμα ναείναι οριακό. Και έχω την αί-σθηση πως κάτι τέτοιο είναιαρκετό για να ξυστούν παλαι-ότερες πληγές.

Αυτοί που σήμερα καλλιερ-γούν τον πανικό, χρεώνονταιτις όποιες αυριανές εντάσεις.Σημασία έχει να φτάσουμεστην όποια επιλογή την Κυ-ριακή με σκέψη ο φόβος ή ηκαταγγελία από την άλλη μπο-ρεί να κάνουν την επιλογή μαςνα πυκνώνει και να παίρνειδιαφορετικό βάρος (ή έτσι ναμας φαίνεται). Στην πραγματι-κότητα όμως την υπερπηδά.Και αυτό γιατί διαμορφώνειένα δεδομένο αύριο με χαρα-κτηριστικά βαθιού χάσματοςσκαμμένου από το θυμικό. Καικανένα επιχείρημα, καμία λο-γική και καμία κουβέντα δενμπορεί να μπαζώσει ένα τέτοιοχάσμα.

http://tsalapatis.blogspot.gr/

Η όλο και κλιμα-κούμενη στάσητων καναλιών τακάνει να αλλάξουνεπίπεδο και νααναβαθμιστούν.Από μηχανισμοίπροπαγάνδας καιδιαμόρφωσης κα-ταλήγουν να είναιξεκάθαροι πολιτι-κοί οργανισμοί.

“

Η ΕΠΟΧΗ 4 Ιουλίου 2015 33ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Μάλλον δεν έχει ιστορικό προ-ηγούμενο το όργιο των εξωχώ-ριων παρεμβάσεων για μια ετυ-

μηγορία ενός λαού, για το δημοψήφισματης Κυριακής. ∆εν υπάρχει αξιωματού-χος ή πρώην αξιωματούχος του συστή-ματος, στην Ελλάδα και το εξωτερικό,που να μην συμβουλεύσει, να μην τρομο-κρατήσει, να μην εκβιάσει τον ελληνικόλαό, για να μην πει «όχι», να μην ορίσεινέα, ισχυρότερη βάση, διαπραγμάτευσηςμε με τους εταίρους. ∆εν υπάρχει οικο-νομικός οργανισμός, ινστιτούτο κ.τλ.που να μην γνωματεύει ότι η ελληνικήοικονομία καταρρέει με την έλευση του“όχι”.

Όσα οι θεωρητικοί και πολιτικοί επι-στήμονες, χρόνια τώρα, με τα συγγράμ-ματά τους, μας προειδοποιούν, ότι ανι-χνεύουν μια βαθμιαία συρρικνούμενη δη-μοκρατία, τα ζούμε απροκάλυπτα μπρο-στά μας. ∆εν χρειάζεται η δημοκρατία, οιπρωθυπουργοί ή οι κυβερνήσεις, ιδίωςγια τις χώρες με οικονομικά προβλή-ματα. Πρέπει να διορίζονται ώστε ναεφαρμόζουν τις εντολές του Eurogroup,στην πραγματικότητα των αγορών.

Συνασπίστηκε το παλαιόκαθεστώς

Είναι, επίσης, ιστορικά πρωτοφανέςσύμπασα η ηγεσία του συστήματος σεμια αντιπαράθεση της ελληνικής κυβέρ-νησης και των θεσμών να μην διαμορ-φώνουν προτάσεις δικές τους αλλά νααποδέχονται χωρίς καμία επιφύλαξη τηνπρόταση των δανειστών. Αποδεικνύεταιέτσι πως υπήρξαν ενεργοί συνεργάτεςτων δανειστών στο έγκλημα κατά του ελ-ληνικού λαού της προηγούμενης πενταε-τίας, το οποίο τώρα οι δανειστές επιμέ-νουν να επαναληφθεί.

Έχει ακόμα μεγαλύτερο ενδιαφέρονότι απέναντι στο «όχι» και υπέρ του«ναι», δηλαδή της άνευ όρων παράδοσης

και υποταγής στους ισχυρούς της Ευρω-ζώνης, έχουν συνασπιστεί όλες οι φι-γούρες του παλιού καθεστώτος, που γιαδεκαετίες κυβέρνησαν τη χώρα και τηνέφτασαν εδώ που όλοι γνωρίζουμε. Ξε-θώριασαν παλιές διαφορές και χωρίςίχνος ντροπής, από κοινού, σχεδιάζουντώρα νέους ρόλους. Σημίτης, Μητσοτά-κης, Καραμανλής, Παπανδρέου καιάλλοι πολλοί γνωστοί διεκπεραιωτές πο-λιτικών που σχεδιάζονταν εκτός του τουΜαξίμου, είτε στην Ευρώπη είτε στοεσωτερικό, ο ένας μετά τον άλλον εμφα-νίζονται στις τηλεοράσεις και μας τρο-μοκρατούν, μας νουθετούν.

Προφανώς, όλα αυτά αποκαλύπτουντην ποιότητα της αστικής μας τάξης καιτων ηγετών της, γνωστών εξάλλου απότα παλιά. Αλλά τι είναι εκείνο που τώρατους έφερε όλους επί σκηνής και χωρίςπροσχήματα τρομοκρατούν τους πολίτεςγια να εκβιάσουν ένα «ναι»; Μα διότι ει-κάζουν ότι μια επικράτηση του «ναι» θακαταγραφεί ως ήττα του ΣΥΡΙΖΑ και θασημάνει την αρχή της απομάκρυνσής τουαπό τη διακυβέρνηση της χώρας. Τουςκάνει να ελπίζουν ότι η Αριστερά θα ξα-ναπάει στη γωνία, ότι είναι μπροστά σεαυτή τη χρυσή ευκαιρία και δεν θέλουνεπουδενί να τη χάσουν. Υπάρχει, σί-γουρα, μια ταξική αφύπνιση και αυτήτους συνέχει. Μόνο το ΚΚΕ δεν το βλέ-πει αυτό, κάτι που ήταν αναμενόμενο μεβάση την ως τώρα γραμμή του.

Κανείς δεν πρέπει να υποτιμά την ικα-νότητα αυτών των δυνάμεων να βλάψουνανεπανόρθωτα τα συμφέροντα του λαούκαι να ακυρώσουν την ελπίδα που δημι-ούργησε η νίκη του ΣΥΡΙΖΑ. Ο αγώναςείναι σκληρός και τα χτυπήματα αδυσώ-πητα. Επιπλέον, η κυβέρνηση δεν πρό-λαβε ή δεν μπόρεσε να αποδώσει τέτοιοκαι τόσο έργο που να ενισχύει σήμερα τηθέση της. Όμως, το «όχι» μπορεί να υπε-ρισχύσει στη βάση αυτών που επιχειρείνα αποτρέψει, που τόσο απροκάλυπταυπερασπίζεται το «ναι». Γιατί πραγμα-

τικά η υπερίσχυση του «όχι» με όσο γίνε-ται μεγαλύτερο ποσοστό είναι η μονα-δική βάση που μπορεί κανείς να δια-πραγματευτεί από ισχυρότερες θέσεις μετους δανειστές.

Προσπάθεια μέχρις εσχάτων

Οι δανειστές, από την πλευρά τους,παρά τις διαφωνίες τους που φάνηκαναρκετές φορές κατά τις διαπραγματεύ-σεις, εμφανίζονται με ενιαία γραμμήμπροστά στον «κοινό εχθρό», τον ΣΥ-ΡΙΖΑ. ∆ηλαδή, την έμπρακτη απειλή τηςπολιτικής τους που ούτως ή άλλως βρί-σκει αντιστάσεις και έχει σοβαρές πολι-τικές παρενέργειες. Και εδώ διαμορφώ-νεται ένα είδος μετώπου, όπως και στοεσωτερικό, αλλά με μικρότερη ομοιογέ-νεια. Αυτό, παραδόξως, οδηγεί σε μιακάθετα σκληρή θέση και υποστηρίζει το«ναι» με χοντροκομμένο τρόπο, ακόμακαι ωμούς εκβιασμούς, διότι η νίκη του«όχι» δημιουργεί τεράστια προβλήματα.

Καθώς, οι δανειστές, τότε, θα πρέπεινα ορίσουν την τακτικής τους απέναντιστην ισχυροποιημένη ελληνική κυβέρ-νηση οι διαφωνίες τους θα αναβιώσουν.Ούτε η επιλογή του συμβιβασμού με τηνελληνική πλευρά θα είναι εύκολη υπό-θεση, πολύ περισσότερο όμως δεν θαείναι εύκολο να συμφωνήσουν σε μια ωςτο τέλος σκληρή στάση έναντι της Ελλά-δας που θα επιδιώκει την εξουθένωσήτης, την εκβίασή της να εγκαταλείψειτην ευρωζώνη. Το διεθνές ενδιαφέρονδεν είναι καθόλου ακαδημαϊκό για τιςεξελίξεις. Γι’ αυτό και η μέχρις εσχάτωντώρα προσπάθειά τους να ηττηθεί το“όχι”. Είναι ο μόνος τρόπος να “λυθεί”το ελληνικό πρόβλημα, με βάση τα συμ-φέροντα των δανειστών. Χωρίς να πολ-λαπλασιαστούν οι πολιτικές παρενέρ-γειες σε ολόκληρη την Ευρώπη, ιδίωςστο Νότο. Εν τω μεταξύ, με το “ναι” ητ-τάται ο ΣΥΡΙΖΑ και σβήνει μια ελπίδα για

να αρχίσει η αλλαγή στην Ευρώπη.

Ιστορικές στιγμές

Στις δύο μέρες που απομένουν να ερ-γαστούμε για το «όχι» δεν πρέπει να μαςδιαφεύγει ότι ο φόβος των πολιτών μεκλειστές τράπεζες και την τρομοκρατίατων ΜΜΕ είναι φόβος με αντικειμενικήβάση. Το πιο τρανταχτό παράδειγμα αν-τίφασης υπήρξε η ανακοίνωση μιας ομο-σπονδίας αγροτών που ενώ καλούσετους αγρότες να ψηφίσουν «ναι», συγ-χρόνως χαρακτήριζε τα μέτρα των θε-σμών για τους αγρότες «ταφόπλακα»!

Η δική μας επιχειρηματολογία πρέπεινα αποφεύγει το διχασμό που καλλιερ-γείται από τους αντιπάλους μας και ναεπιχειρεί να πείσει με παραδείγματα καιαριθμούς. Τι θα σήμαινε για κάθε κλάδοτο να περάσουν οι προτάσεις των δανει-στών; Ότι π.χ. οι συνταξιούχοι που αγα-νακτούν, δικαιολογημένα, στις ουρέςδιότι παίρνουν 120 ευρώ, δεν πρέπει ναξεχνούν ότι η σύνταξή τους θα γίνει 360ευρώ για το υπόλοιπο της ζωής τους.

Ζούμε πράγματι ιστορικές στιγμές.Εκατομμύρια άνθρωποι παρακολουθούντον αγώνα της αριστερής ελληνικής κυ-βέρνησης, την οποία αισθάνονται δικήτους. Μια νίκη του όχι ανοίγει μια νέασελίδα, σταθεροποιεί τη θέση των δυνά-μεων που μάχονται εναντίον του νεοφι-λελευθερισμού στην Ευρώπη. Μια νίκητου «όχι» θα υποχρεώσει σε αναδίπλωσηαυτούς που τώρα στην ελληνική πολι-τική σκηνή σχεδιάζουν την επαναφοράτους, νομίζοντας ότι βρήκαν ευκαιρία.

Με αυτή την αίσθηση ευθύνης να δώ-σουμε τη μάχη ως την τελευταία στιγμή.Μπορεί να κερδηθεί.

Παύλος Κλαυδιανός

∆ίνουμε τη μάχημέχρι την τελευταία στιγμή

Το βράδυ που ο πρωθυπουργός έδινε στο λαό το λόγο προ-κηρύσσοντας δημοψήφισμα, αυτοί συγκεντρώνονταν κα-ταγγέλλοντας μια ανύπαρκτη συμφωνία! Μέσα σε πέντε

μήνες έκαναν τόσες καταγγελίες και συγκεντρώσεις εναντίονμιας αριστερής κυβέρνησης όσες δεν έκαναν στα πέντε χρό-νια της αδυσώπητης για το λαό εφαρμογής των μνημονίων.Είπαν τόσα όχι στον Τσίπρα όσα δεν είχαν πει μαζεμένα στονΠαπανδρέου, τον Παπαδήμο, τον Σαμαρά και τον Βενιζέλο.

Τώρα ταυτίζουν ξεδιάντροπα την ψήφο στο όχι, την ψήφοπου δίνει όλη η υπόλοιπη αριστερά, το όχι των φτωχών καιτων καταπιεσμένων με το ναι του Σαμαρά και του Σόιμπλε, τηςΜέρκελ και της Λαγκάρντ, του Βορίδη και του Άδωνη, του Πάγ-καλου και του Θεοδωράκη.

Θα ψηφίσουν λέει άκυρο, γιατί τα θέλουν όλα τώρα. Τώραπροφανώς που οι συσχετισμοί το επιτρέπουν, τώρα τα θέλουνόλα. Φωνάζουν πυρ, παραμένοντας χιλιόμετρα μακριά από τιςφλόγες. Θα ψηφίσουν άκυρο, οι εντελώς «άκυροι» με την απο-λύτως σαφή σημασία που αποδίδει στη λέξη η νεολαία. Γιατίαυτοί είναι οι έξυπνοι, γι’ αυτό μπορούν και αποκαλύπτουν τορεφορμιστικό σχέδιο του ΣΥΡΙΖΑ. Ο ελληνικός λαός είναιχαζός και δεν το βλέπει. Τα εκατομμύρια των αριστερών καιπροοδευτικών ανθρώπων που αγωνιούν σε ολόκληρο τον πλα-νήτη για να μείνει όρθια η κυβέρνηση της αριστεράς δεν τοέχουν καταλάβει. Ο Μοράλες, ο Μαδούρο, ο Κάστρο, τα αρι-στερά, τα κομμουνιστικά κόμματα, ακόμα και οι αναρχικές ομά-δες σε όλες τις ηπείρους είναι χαζοί και εξαπατημένοι από τονπανούργο ΣΥΡΙΖΑ. Ο μόνος που καταλαβαίνει είναι το ΚΚΕ. Έναπράγμα είναι αδύνατον να εξηγήσει το ΚΚΕ. Πώς γίνεται ο συμ-βιβασμένος ΣΥΡΙΖΑ να δέχεται την πιο μανιασμένη επίθεση τουσυστήματος και εκείνοι οι ασυμβίβαστοι να δέχονται τα χάδιακαι τις φιλοφρονήσεις του. Τις προτροπές να συνεχίσουν στηνίδια σοβαρή τους πορεία. Μάλλον το σύστημα το κάνει για ξε-κάρφωμα.

∆εν μασάμε τα λόγια μας. Στο ΚΚΕ έχουμε μια σπουδαία πα-ράδοση, μια χρήσιμη δύναμη, νέους ανθρώπους, έναν κόσμο

απαραίτητο στον αγώνα για την ανατροπή, εγκλωβισμένο όμωςσε μια άγονη αντιπαράθεση εντός της αριστεράς. Από αυτή τηναντιπαράθεση, οι μόνοι που επωφελούνται είναι η Μέρκελ, οΣαμαράς και το σύστημα.

Αρνούμαστε αυτή την άγονη αντιπαράθεση, για αυτό εκφρά-σαμε όλες τις κρίσιμες στιγμές ξεκάθαρη άποψη. Στηρίξαμετις δυνάμεις του ΚΚΕ στο δεύτερο γύρο των δημοτικών εκλο-γών. Όπου Λαϊκή Συσπείρωση ψηφίσαμε Λαϊκή Συσπείρωση,κόντρα στις δυνάμεις του μνημονίου και της διαπλοκής. ∆ε-χτήκαμε και γι’ αυτό επίθεση! Το ΚΚΕ δεν παζαρεύει, μας απάν-τησαν με σφοδρότητα. Εμείς και τότε και τώρα τους λέμε:Τέρμα τα κακόγουστα αστεία με τον κόσμο της αριστεράς, οΣΥΡΙΖΑ δεν κάνει παζάρια. Οι ψήφοι των αριστερών δεν αν-ταλλάσσονται, δεν μετακινούνται, δεν εκχωρούνται με συμβο-λαιογραφικές πράξεις και προικοσύμφωνα. Όπως στις δημο-τικές εκλογές, έτσι και τώρα οι αριστεροί θα βρουν το δρόμοτους. Εμείς εκφράζουμε την αυτονόητη αλληλεγγύη, που πρέ-πει να υπάρχει ανάμεσα στις δυνάμεις και τον κόσμο της αρι-στεράς. Και ας το καταλάβει καλά η ανιστόρητη ηγεσία τουΚΚΕ, οι δίαυλοι της επικοινωνίας ανάμεσα στους αριστερούςκαι τις αριστερές είναι ήδη ανοιχτοί. Όσο και αν την ξορκίζουνως απειλή, η απαραίτητη για τους αγώνες αλληλεγγύη και ενό-τητα στη δράση είναι ποτάμι που δεν γυρίζει πίσω. Τα σύνοραπλέον είναι ανοιχτά, οι ιδέες και οι άνθρωποι της αριστεράςκυκλοφορούν ελεύθεροι.

Και ως ελεύθεροι άνθρωποι αρνούνται φυσικά να υποταχ-θούν στο σύστημα. Βλέπουν και πάλι το ίδιο έργο, την ηγεσίατου ΚΚΕ απροσδόκητο στήριγμα στο βαριά άρρωστο και υπόκατάρρευση σύστημα σήμερα, όπως και τότε τον ∆εκέμβρη του2008, που εγκαταλείποντας τη θέση της αριστεράς τοποθετή-θηκε απέναντι στη συγκλονιστική εξέγερση της νεολαίας.Όμως, αυτή τη φορά ο κόσμος του ΚΚΕ δεν θα το ανεχτεί. Θατους τιμωρήσει.

Νίκος Τσιγώνιας

Η πιο άκαιρηεπιλογήΚόντρα στις ανάγκεςτων αριστερών

Του Νίκου Τσαγκρή

«Οελληνικός λαός έχει το δι-καίωμα να αποφασίζει γιατο μέλλον του. Η Άνγκελα

Μέρκελ πρέπει να σταματήσει αυτή τηντεχνοκρατική τρέλα της ευρωζώνης. Σεπερίπτωση που δεν το πράξει, τότεαυτό θα είναι το μεγαλύτερό της λάθος,αλλά και η αρχή μιας συνεχούς κρίσηςγια τους ανθρώπους στην Γερμανία,καθώς και για το σύνολο της Ευρώ-πης», προειδοποιούσαν οι ηγέτες τηςγερμανικής αντιπολίτευσης, ότανάκουσαν την Γερμανίδα καγκελάριο ναδιαστρέφει το ερώτημα του δημοψηφί-σματος·από «ναι ή όχι στην πρότασητων θεσμών», σε «ναι ή όχι στοευρώ».Αντίθετα, οι ηγέτες της ελληνι-κής αντιπολίτευσης κινήθηκαν στηγραμμή Μέρκελ. Και υπερέβαλαναυτήν, χαρακτηρίζοντας το δημοψήφι-σμα (το δεύτερο, μετά τις εκλογές, ερ-γαλείο λειτουργίας της ∆ημοκρατίας)«πραξικόπημα»!

Λίγο πριν στηθούν οι κάλπες τωνεκλογών της 25ης του Γενάρη, έγραφαότι «οι εκλογές έχουν απαξιωθεί απο-λύτως στην Ευρώπη και ιδιαίτερα στηνπεριοχή της ευρωζώνης». Και στήριζατην άποψή μου στο θεώρημα του ΝόαμΤσόμσκι, που υποστηρίζει ότι «στις ευ-ρωπαϊκές χώρες της κρίσης, οι εκλογέςδεν παίζουν πια σχεδόν κανένα ρόλο,ακριβώς όπως και στις χώρες του Τρί-του Κόσμου, που διοικούνται από διε-θνή χρηματοπιστωτικά ιδρύματα».

«Έ, λοιπόν, τούτες οι κάλπες μπο-ρούν να διαψεύσουν το θεώρημά τουΤσόμσκι για την απαξίωση των εκλο-γών», εξέφραζα, ακολούθως, την κα-λοθρεμμένη από τα προγνωστικά τωνδημοσκοπήσεων ελπίδα μου για θεαμα-τική επικράτηση του ΣΥΡΙΖΑ. Και πα-ρέθετα τη βάση του συγκεκριμένου «θε-ωρήματος» του Αμερικανού σοφού: Ηκατάρρευση της ∆ημοκρατίας στην Ευ-ρώπη, είναι ένα οριστικό γεγονός. Η οι-κονομία έχει επιβληθεί της πολιτικήςδράσης, που έχει ξεθωριάσει. Το κέν-τρο βάρους στην ευρωπαϊκή ήπειροέχει μετατοπιστεί ανεπιστρεπτί από τηνπολιτική στην οικονομία…

Το «θεώρημα» επανέρχεται

Τελικά, οι ελληνικές κάλπες της25ης του Γενάρη διέψευσαν θεαματικάτο «θεώρημα» του Τσόμσκι για τηναπαξίωση των εκλογών, αναδεικνύον-τας το Συνασπισμό Ριζοσπαστικής Αρι-στεράς στην κυβερνητική εξουσία.Ωστόσο, πέντε μήνες μετά, μέσα απότην επική ιστορία διαπραγμάτευσης(που όλοι, με κομμένη την ανάσα, πα-ρακολουθούσαμε), και το συστηματικότορπιλισμό, εκ μέρους της σκληροπυ-ρηνικής φράξιας Σόϊμπλε, κάθε ρεαλι-στικής απόπειρας της ελληνικής κυ-βέρνησης για λύση, στοιχειώνει καιπάλι το «θεώρημα» του Τσόμσκι. Με τοδημοψήφισμα στη θέση των εκλογών:στην περιοχή της ευρωζώνης το δημο-

ψήφισμα αποτελεί casus belli, δεδομέ-νου ότι δίνει το λόγο στους λαούς τωνχωρών – μελών της. Που, όπως και οιχώρες του Τρίτου Κόσμου, διοικούνταιαπό διεθνή χρηματοπιστωτικά ιδρύ-ματα.

Ωστόσο, η ιδέα της σκληροπυρηνι-κής φράξιας Σόϊμπλε (του σκληρούυπό γερμανική ηγεμονία συστημικούπυρήνα της ευρωζώνης, για να είμαστεακριβείς), ήταν εξαρχής διαφανής: ηελληνική κυβέρνηση πρέπει να ανα-τραπεί, γιατί είναι αδέσμευτη, ανεξάρ-τητη, ανυπότακτη, ανυποχώρητα αρι-στερή. Μας είναι αδύνατον να τη με-ταλλάξουμε, όπως κάναμε με τους σο-σιαλδημοκράτες. Αντίθετα, επιχειρείεκείνη να μας αλλάξει, να ανατρέψειτις συστημικές ισορροπίες, τους κανό-νες, να διαταράξει τη «γερμανική τάξητων ευρωπαϊκών πραγμάτων»…

Ο ανθελληνικός τους στόχος

Είναι πια κοινός ευρωπαϊκός τόπος:επιθυμία του διευθυντηρίου της Ε.Ε.,στόχος της φράξιας Σόιμπλε, είναι ηκαθίζηση της «αριστερής κυβέρνησης»,η ανατροπή και η πτώση της, η προσω-πική ήττα του Αλέξη Τσίπρα. Όλες οισυστημικές αντιδράσεις στο δημοψή-φισμα, και βέβαια η διαστροφή του χα-ρακτήρα του ερωτήματος, που τίθεταιστον ελληνικό λαό, αυτή την επιθυμία,αυτό το στόχο υπηρετούν.

«Κάποιοι θέλουν να αποδεχτούμε ναδιορίζονται οι υπουργοί και οι πρωθυ-πουργοί από τους θεσμούς και οι πολί-τες να αποστερούνται από το δικαίωματου εκλέγειν μέχρι την ολοκλήρωσητου προγράμματος. Κάτι τέτοιο σημαί-νει την ολοκληρωτική κατάργηση τηςδημοκρατίας στην Ευρώπη, το τέλοςκάθε προσχήματος και την αρχή μιαςδιάσπασης και ενός απαράδεκτου διχα-σμού της Ενωμένης Ευρώπης. Σημαί-νει, εν τέλει, την αρχή για τη δημιουρ-γία ενός τεχνοκρατικού τερατουργήμα-τος, που θα οδηγήσει σε μια Ευρώπηεντελώς ξένη προς τις ιδρυτικές τηςαξίες», προειδοποιούσε μόλις ένα μήναπριν ο Αλέξης Τσίπρας, με το περίφημοάρθρο του στη γαλλική Λε Μοντ:«υπάρχει στρατηγική που επιδιώκει τηδιάσπαση και το διχασμό της Ευρωζώ-νης και συνακόλουθα της ΕΕ», προσέ-θετε…

Αυτήν, ακριβώς, τη στρατηγική υπη-ρετεί η μηδενιστική και αντιδημοκρα-τική στάση της κ. Μέρκελ, της φράξιαςΣόϊμπλε, των «θεσμών» απέναντι στιςρεαλιστικές προτάσεις-λύσεις της κυ-βέρνησης Τσίπρα και, εν τέλει, απέ-ναντι στο δημοψήφισμα.

Ας πούμε, λοιπόν, το μεγάλο όχι σ’αυτή την ανθελληνική στρατηγική: τού-τες οι κάλπες θα αποδειχτούν – μπο-ρούν να αποδειχτούν – περισσότεροιστορικές από τις κάλπες της 25ης Γε-νάρη, αφού θα αποδώσουν μια ορι-στική, βιώσιμη λύση, για την Ελλάδακαι τους Έλληνες…

•

44 Η ΕΠΟΧΗ 4 Ιουλίου 2015ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Το ΟΧΙ «παραλύει»την φράξια Σόϊμπλε Τούτες οι κάλπες μπορούν να αποδειχτούνιστορικότερες από τις κάλπες της 25ης Ιανουαρίου

Είμαι μία από τους 100.00018αρηδες που στις 25 Ια-νουαρίου δεν κατάφεραν

να ψηφίσουν. Είμαι μία από αυ-τούς που μέσα σε πέντε χρόνιαοι ελληνικές κυβερνήσεις-φερέ-φωνα των δανειστών τους έκλε-ψαν το μέλλον. Είμαι μία απόαυτούς που είδαν τη σύνταξητων γονιών τους να μειώνεταισυνεχώς, τα αδέρφια τους ναχάνουν τις δουλειές τους, τουςσυγγενείς τους να μετανα-στεύουν στο εξωτερικό, τουςσυμμαθητές τους να πέφτουνκάτω από την πείνα μέσα στιςσχολικές αίθουσες. Είμαι απόαυτούς που είδαν τα πάντα νακαταρρέουν γύρω τους καιένιωσαν ξανά και ξανά ανήμπο-ροι να βοηθήσουν.

Μέσα σε πέντε μήνες είδαμετην πρώτη αριστερή κυβέρνησηνα κάνει ουσιαστική, πραγμα-τική και σκληρή διαπραγμά-τευση. Είδαμε αυτή την κυβέρ-νηση να προσπαθεί να αντιμε-τωπίσει την ανθρωπιστικήκρίση, να παίρνει μέτρα υπέρτων φτωχών, να προσπαθεί ναδώσει ιθαγένεια στα παιδιά τωνμεταναστών. Το σημαντικό-τερο, όμως, την είδαμε να υπε-ρασπίζεται το λαό, τις φτωχό-τερες κοινωνικές τάξεις. Τουςανέργους, τους εργάτες, τους

συνταξιούχους, τους φοιτητές,τους μαθητές. Όχι τις τράπε-ζες, τους τραπεζίτες, τους εφο-πλιστές, Όχι το κεφάλαιο. Τουςφτωχούς. Αυτούς, που η κα.Λυμπεράκη, εκλεγμένη με τοΠοτάμι, υποστήριξε ότι δενμπορούν να κάνουν σωστές επι-λογές.

Ο λαός θα αποφασίσει

Η κυβέρνηση αυτή προσπά-θησε να διαπραγματευτεί. Προ-σπάθησε να πετύχει μια συμφω-νία, η οποία θα υπερασπιζόταντα συμφέροντα του λαού. ∆εντα κατάφερε όμως. Ναι, έκανεπίσω. Έκανε πίσω και δεν τή-ρησε τις κόκκινες γραμμές.Μέχρι την Παρασκευή. Μέχριτην ώρα που οι “Θεσμοί” τηςέδωσαν ένα τελεσίγραφο. Ένατελεσίγραφο που αργότερα ο κ.Γιούνκερ υποστήριξε ότι δενδόθηκε ποτέ. Ήρθε αντιμέτωπημε ένα δίλημμα. ∆ημοψήφισμακαι η απόφαση στα χέρια τουελληνικού λαού ή πλήρης υπο-ταγή στις επιθυμίες των δανει-στών; Και η απόφασή της ήτανη σωστότερη και η πιο δημο-κρατική. Ο λαός θα αποφασίσειγια το μέλλον του.

Μόνο ο ίδιος ο λαός μπορείνα αποφασίσει εάν θέλει περισ-

Τελείωσε η άκριτη αποδοχή όλων των μέτρωνπου μας οδήγησαν εδώ. Στην πείνα και στηνεξαθλίωση. Τελείωσαν οι αποφάσεις από ταπάνω. ∆ιότι αυτή είναι η ∆ημοκρατία. Αυτό είναιτο δημοκρατικό δικαίωμα κάθε λαού.

“

Την Κυριακήψηφίζουμεγια τις ζωές μας

σότερα υφεσιακά μέτρα. Μέτραπου θα μειώνουν ακόμα περισ-σότερο τους μισθούς και τιςσυντάξεις. Μέτρα που θα αυξά-νουν το ΦΠΑ. Μέτρα που θαμας εξαθλιώνουν ακόμα περισ-σότερο. Μέτρα που θα στερή-σουν το μέλλον από τη νεολαίααυτού του τόπου. Που θα μαςοδηγήσουν σε πάλη για επι-βίωση. Που θα μας βυθίσουνακόμα πιο βαθιά μέσα στη μιζέ-ρια, που θα μας στερήσουν τοδικαίωμά μας στα όνειρα. Τοδικαίωμά μας στο μέλλον.

Ή μπορεί να αποφασίσει μετο κεφάλι ψηλά ότι τελείωσε ηυποταγή. Τελείωσε η “συμμόρ-φωση” στις επιθυμίες και σταθέλω των δανειστών. Τελείωσεη άκριτη αποδοχή όλων των μέ-τρων που μας οδήγησαν εδώ.Στην πείνα και στην εξαθλίωση.Τελείωσαν οι αποφάσεις απότα πάνω. ∆ιότι αυτή είναι η ∆η-μοκρατία. Αυτό είναι το δημο-κρατικό δικαίωμα κάθε λαού:να αποφασίζει συνειδητά για τομέλλον του.

Κόντρα στην τρομοκρατίατων ΜΜΕ που βρίσκονται σε εν-τεταλμένη υπηρεσία, κόντραστους νεοφιλελεύθερους δη-μάρχους, βουλευτές, αρχηγούςκομμάτων που μιλούν για κατα-στροφή, που καταγγέλλουν τηνκυβέρνηση ότι “οδηγεί τη χώραστα βράχια”. Αυτοί μας οδήγη-σαν εδώ, αυτοί εξαθλίωσανέναν ολόκληρο λαό. ∆εν έχουνκανένα δικαίωμα να χύνουνκροκοδείλια δάκρυα για τοκαλό αυτού του τόπου.

Ψηφίζουμε «όχι»

Την ίδια στιγμή που η κοινω-νία μάχεται να βγει από τοβούρκο της εξαθλίωσης και ηκυβέρνηση μάχεται να την προ-στατέψει, τα κοράκια των προ-ηγούμενων κυβερνήσεων σπεύ-δουν να δείξουν τη θέλησή τουςνα σώσουν τη χώρα. Είναι οιίδιοι που μείωσαν μισθούς καισυντάξεις, που άνοιξαν ταστρατόπεδα συγκέντρωσης,που κατάργησαν τις συλλογι-κές συμβάσεις, που μείωσαν τηχρηματοδότηση στα σχολείακαι τα πανεπιστήμια. Που μαςστέρησαν βασικά δικαιώματα.

Την Κυριακή ψηφίζουμε«όχι». Ψηφίζουμε για το μέλλονμας. Ψηφίζουμε για να μείνει ηελπίδα. Ψηφίζουμε για να στεί-λουμε ένα ηχηρό μήνυμα: είμα-στε εδώ και θα κάνουμε ό,τιχρειαστεί, ότι περνάει από τοχέρι μας για να οικοδομήσουμεμια κοινωνία βασισμένη στιςανάγκες του λαού. Την Κυριακήψηφίζουμε για μας και τα παι-διά μας. Αυτό το κείμενο είναι“η αγωνία αυτού του τόπου γιαζωή”.

Νεφέλη Μπούλιαρη, μέλοςτης νεολαίας ΣΥ.ΡΙΖ.Α


Oχι, όχι, ναι...Πώς θα ψηφίσω αύριο

Εχω πολλούς λόγους για να ψηφίσω«όχι» στο αυριανό δημοψήφισμα.∆εν χρειάζομαι, όμως, να τους

βάλω όλους στη ζυγαριά και να αρα-διάσω δεκάδες αριθμούς και ποσοστά γιανα καταλήξω. Μου αρκεί ένας.

Στη συστατική, την ιδρυτική πράξησυγκρότησης του νεοελληνικού έθνους-κράτους υπάρχει μια καταστατική σύμ-βαση, μια συμφωνία, χωρίς την οποία δενθα είχαμε υπόσταση ούτε εντός ούτεεκτός ευρώ: έχουμε εδώ και διακόσιαχρόνια συνομολογήσει, έστω με ελάχι-στες εξαιρέσεις που πάντοτε υπάρχουν,ότι δεν θα ξαναβρεθούμε στη δυσάρεστηθέση να πούμε «σφάξε με, αγά μου, ν’αγιάσω». Χωρίς αυτή τη συνομολογία δενσυνιστάται λαός, έθνος, κράτος, τάξη.

Το πρώτο όχι

Οσοι μάς καλούν να ψηφίσουμε «ναι»,πολύ περισσότερο με τα επιχειρήματαπου το κάνουν, προσποιούνται ότι δεναντιλαμβάνονται πως απαντώντας «ναι»στο δημοψήφισμα, με όποιο τρόπο κι αντεθεί το ερώτημα, το πρώτο πράγμα πουθα ακούσουμε μόλις προκύψει η πρώτηδιαφορά με τους δανειστές-εταίρους,είναι ότι αυτή τη συμφωνία την έχει επι-κυρώσει με την ψήφο της η πλειονότητατου λαού. Και δεν θα έχουμε σχεδόν τί-ποτα να τους αντιπαραθέσουμε. Αν θέ-λουμε να μείνουμε, και μάλιστα μ’ αυτήτην εθελόδουλη επεξήγηση του γνωστού«πάση θυσία», στην ευρωζώνη, πρέπειλοιπόν να υπογράψουμε οι ίδιοι, με τοχέρι μας τη δέσμευση πως δεν θα αντι-σταθούμε ό,τι κι αν γίνει. Ξεχνώντας τον

τρόπο με τον οποίο συνηθίζαμε να απαν-τούμε στα τελεσίγραφα, ακυρώνουμε τηνιδρυτική πράξη συγκρότησής μας. Μεμοναδικό ισχυρό επιχείρημα ότι δεν γίνε-ται αλλιώς, είναι μονόδρομος. Μονόδρο-μος για πού;

Ακούω ήδη τους υποστηρικτές αυτούτου «ναι», το οποίο υποτίθεται είναι «ναιστην Ευρώπη», να λένε πως είναι αυτο-νόητο να παραχωρείς τμήματα της κυ-ριαρχίας σου, προκειμένου να συνοικο-δομήσεις ένα κοινό. ∆εν πρόκειται,όμως, περί αυτού. Και είναι πολύ ευτελέςτο επιχείρημα ότι όποιος δεν λέει «ναι»στο δημοψήφισμα, θέλει να μας γυρίσειπίσω, στην εθνική απομόνωση. Αντίθετα,όποιος δεν λέει «όχι» στους εκβιασμούςκαι την άρνηση της δημοκρατικής νομι-μοποίησης των κοινοτικών θεσμών καιενεργειών, μας οδηγεί στην Ευρώπη τουαπομονωτικού εθνικισμού, της γιγάντω-σης του αντιμεταναστευτικού ρατσισμού,σε μια ήπειρο γεννημένη από τόσα καιτόσα μεταναστευτικά ρεύματα.

Το δεύτερο όχι

Αυτή ακριβώς η έλλειψη δημοκρατικήςνομιμοποίησης, η άρνηση να εισαχθεί ηλαϊκή βούληση στα κέντρα των αποφά-σεων (που αποτελεί ένδειξη μιας συγκε-κριμένης ταξικής μονομέρειας), προσφέ-ρει βορά στον εθνικισμό της Λεπέν, τηςΛίγκας, του Φάρατζ τις λαϊκές τάξεις,που βλέπουν να μην αντιπροσωπεύονταιπουθενά, να μην εκφράζονται αυθεντικάτα συμφέροντά τους, να μη μπορούν ναβρουν διέξοδο οι προσδοκίες τους γιαανθρώπινη ζωή. Πόσο ευρωπαϊστής μπο-ρεί να είναι κάποιος που τα βλέπει όλααυτά και, αντί να αντισταθεί, αντί να αγω-νιστεί για να τα αποτρέψει, προτιμάει ναπει «το θέμα είναι να μη με πετάξουν έξωεμένα, κι ας έχει το χάλι του αυτό τοκοινό μέσα»; Πόσο ευρωπαϊστής μπορείνα είναι κάποιος που βλέπει την Ευρώπηνα γίνεται ζόμπι, κατά τη διατύπωση τουΧάμπερμας, και να μην αντιδρά σ’ αυτήτην κατάσταση, αλλά να σκέφτεται ότιείναι καλύτερα να μη μιλάει, για να μηντον αποπάρουν, να μην του κάνουνέξωση οι ιδιοκτήτες του σπιτιού;

Το τρίτο ναι

Τίποτε και ποτέ δεν άλλαξε προς το

καλύτερο χωρίς συστηματική προσπά-θεια, χωρίς αντίδραση, χωρίς αντίστασηστην πεπατημένη, χωρίς διεκδίκηση τηςεναλλακτικής. Η βαριά άρρωστη Ευρώπηδεν θα γιάνει με τις συνταγές του δό-κτορα Σόιμπλε. Γίνεται κάθε μέρα χειρό-τερα. Έχει διαγράψει από την πολιτικήσυγκρότησή της τη δημοκρατία, την αλ-ληλεγγύη, την κοινωνική πολιτική, τουςδημοκρατικούς κανόνες διευθέτησης τωνκοινωνικών αντιπαραθέσεων, την έγνοιαγια την οικονομική σύγκληση, για τηνπλήρη απασχόληση, για την ποιότητα τηςσχόλης... Ολα αυτά για τα οποία άξιζε ναθέλει κάποιος να είναι και να λέγεται Ευ-ρωπαίος.

Αυτή η οπισθοπορεία δεν πρόκειται νααναστραφεί, να αλλάξει, να αντικατα-σταθεί από μια νέα ορμή, από μια νέα έμ-πνευση από μόνη της, αυτόματα. Ο μόνοςαυτοματισμός που λειτουργεί, είναι ο αυ-τοματισμός της οπισθοδρόμησης. ∆ενυπάρχει θεμελιακότερος ευρωπαϊσμόςαπό την επιμονή στο όραμα για μια κοι-νωνική Ευρώπη των λαών, της δημοκρα-τικής συμμετοχής τους στην οικοδόμησητου μέλλοντός της, της αλληλεγγύης,που δεν θα έρθει από μόνη της, ούτε«πάση θυσία», αλλά με αγώνες που δεναποκλείεται να χρειαστούν και θυσίες.

Αυτές τις μέρες, μια οπαδός του «ναι»,για να συνετίσει τους απερίσκεπτους,μας θύμισε από το φέισμπουκ τι έπαθανοι Μιλήσιοι, όταν αρνήθηκαν να συμμε-τάσχουν με το ζόρι και με την απειλή τηςολοκληρωτικής καταστροφής στην αθη-ναϊκή συμμαχία. Έδειξε έτσι πόσο βαθιά,πόσο κυνικά πραγματιστική, πόσο αντι-δραστική μπορεί να γίνει η σκέψη μας,αν αφεθεί στο έλεος του φόβου. Ενόςπροαιώνιου φόβου, που τον ανασύρουνακόμη και από τα βάθη των αιώνων.Εκείνο, όμως, που ξέχασε να μας πει,είναι ότι τη Μίλητο και τους Μιλήσιουςτους θυμόμαστε ακόμα γιατί αντιστάθη-καν, ενώ την Αθήνα δεν θα την βρίσκαμεστο χάρτη της ιστορίας, αν το μοναδικόκατόρθωμά της ήταν η καταστροφή τήςΜιλήτου. Αντίθετα, οι πάντες θα θυμούν-ται την Αθήνα για πάντα σαν την πόληπου επινόησε και εφάρμοσε πρώτη τηδημοκρατία, το δημοκρατικό πολίτευμα,κληροδοτώντας το σαν μέτρο σύγκρισηςστους αιώνες.

Χ. Γεωργούλας

∆εν υπάρχει θεμελιακότερος ευρωπαϊσμός απότην επιμονή στο όραμα για μια κοινωνικήΕυρώπη των λαών, της δημοκρατικήςσυμμετοχής τους στην οικοδόμηση τουμέλλοντός της, που δεν θα έρθει «πάση θυσία»,αλλά με αγώνες που δεν αποκλείεται ναχρειαστούν και θυσίες.

“


Του ∆ημήτρη Σμυρναίου

«Ηκρίση του ευρώ δεν ξεκινάστην Ελλάδα και δεν πρό-κειται να τελειώσει εκεί»

έγραφε στο πρωτοσέλιδο σχόλιο της τηνπερασμένη Τρίτη η βερολινέζικη «Τάγ-κεστσάιτουνγκ» και κατέληγε λέγονταςπως η πολιτική υποδείξεων της ΑνγκέλαΜέρκελ μπορεί να θριάμβευσε πλήρωςενάντια στην Ελλάδα, αλλά στην ουσίαστρέφεται ενάντια στο μέλλον της Ευ-ρώπης. Στην ίδια εφημερίδα η Σάρα Βάγ-κενκνεχτ χαρακτήριζε τη θεραπεία πουεπιβλήθηκε στη χώρα μας ως ένα μείγμα«αντιβιοτικών και ποντικοφάρμακου».∆εν ήταν, λοιπόν, όλοι ευτυχισμένοι στοΒερολίνο από την επικράτηση των σκλη-ρών του Βερολίνου στη μάχη για το μέλ-λον της ευρωζώνης. Η γερμανίδα καγκε-λάριος μπορεί να επαίνεσε δημόσια τονΒόλφγκανγκ Σόιμπλε για την όλη στάσητου σε μια κομματική εκδήλωση για ταγενέθλια του κόμματός της και ο συντη-ρητικός τύπος να επιδιδόταν σε έναπρωτοφανές μπαράζ από τρομολαγνικάρεπορτάζ από την Αθήνα και απαξιωτικάσχόλια για τον έλληνα πρωθυπουργό.Αλλά πολλοί είναι αυτοί που συμμερί-ζονται την άποψη ότι η Ευρώπη μπήκεπια σε έναν ολισθηρό δρόμο, αφού η άρ-νησή της να ακούσει την κραυγή της Ελ-λάδας για την ανάγκη ύπαρξης ενός βιώ-σιμου προγράμματος μοιάζει με την άρ-νηση κάποτε του Πάπα Παύλου του 5ουνα κοιτάξει μέσα από το τηλεσκόπιο τουΓαλιλαίου, όπως σχολίασε ο οικονομο-λόγος Χολμ Φρίμπε.

Ο Σουηβός απλά περιμένει

Αυτό που δεν πέρασε πάντως απαρα-τήρητο ήταν ότι για μια ακόμα φορά οι«αξιωματούχοι» έδειξαν ότι ούτε καιαυτοί είχαν ένα σαφές σχέδιο για το τιμέλλει γενέσθαι από εδώ και πέρα. Αλλάεπαναπαύονται στη θέση του ισχυρού,όπως κυνικά δήλωσε η Αγκέλα Μέρκελ,ο οποίος έχει το χρόνο με το μέρος του.Φυσικά όλοι ταύτισαν το δημοψήφισμαμε το ερώτημα «Ναι ή όχι στην ευρω-ζώνη» αλλά και εδώ ήρθε ο ΒόλφγκανγκΣόιμπλε να τους διαψεύσει, παραδεχό-

μενος ότι και μετά από ένα «όχι» δε μπο-ρεί κανείς να εκδιώξει την χώρα μας απότην Ευρωζώνη. Ο γερμανός ΥΠΟΙΚ ήτανπροφανώς πιο προνοητικός ώστε να μηνμπορεί να του χρεωθεί αυτό, που ο ίδιοςέδειχνε εδώ και αρκετούς μήνες να μηντο θεωρεί πλέον πρόβλημα: το Grexit. ΟΣουηβός με την παγωμένη καρδιά ξέρειότι οι μάχες δεν κερδίζονται μόνο μεπροκλητικές δηλώσεις. Τουλάχιστον όχιστην συγκεκριμένη φάση.

Αλλά υπάρχουν και φωνές που ξεσκε-πάζουν ποιο ήταν από την αρχή το σχέ-διο του. Η άλλοτε υποψήφια της σο-σιαλδημοκρατίας για τη θέση του προ-έδρου της ∆ημοκρατίας της χώρας Γκε-ζίνε Σβαν έλεγε σε συνέντευξή της ότιαπό την αρχή το σχέδιο ήταν να σπρώ-ξουν την Ελλάδα πάνω σε ένα τοίχο καιστεκόταν και αυτή στην παρατήρησηπολλών, την οποία άλλωστε έχουμεκάνει εδώ και αρκετές εβδομάδες καιστην «Εποχή»: ότι δηλαδή αυτή η εξέ-λιξη φαίνεται να βολεύει απόλυτα τασχέδια για μια «Ευρώπη- πυρήνα», όπωςτην ονειρεύεται εδώ και δεκαετίες οΒόλφγκανγκ Σόιμπλε. Είναι όμως πραγ-ματικά ώριμες οι συνθήκες για να προ-χωρήσει κάτι τέτοιο; Και κυρίως, σημαί-νει αυτό ότι από εδώ και πέρα η Ελλάδααφήνεται στην τύχη της; Τα πράγματαδεν είναι τόσο απλά όσο θέλει να μετα-δώσει στη γερμανική κοινή γνώμη η φαι-νομενική ψυχραιμία της Ανγκέλα Μέρ-κελ, που όπως και ο Σόιμπλε έδειχνε ναπιστεύει ότι ο χρόνος μετρά υπέρ της καιαρνιόταν να συζητήσει οτιδήποτε πριναπό το δημοψήφισμα.

Η αποτυχία θα φανεί αργότερα

Όποιος κοιτά πίσω από τα πρωτοσέ-λιδα της Bild αλλά και τις καθοδηγούμε-νες αναλύσεις, που προσπαθούν να ρί-ξουν το βάρος όλων των λαθών των προ-ηγούμενων χρόνων στους πέντε μήνεςδιακυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ καταλαβαί-νει αυτό που σημείωνε στο σχόλιο τουγια το περιοδικό Spiegel ο ΒόλφγκανγκΜύνχαου. Τα γεγονότα της περασμένηςεβδομάδας δεν αποτελούν παρά την επι-βεβαίωση αποτυχίας της πολιτικής τηςΑνγκέλα Μέρκελ. Μιας πολιτικής που

στηρίχτηκε κυρίως στην άρνηση της ναπαραδεχτεί τα πραγματικά αίτια της κρί-σης. Ο γνωστός σχολιαστής, που αρκε-τές φορές στο παρελθόν είχε ταχθείυπέρ της συντεταγμένης εξόδου της Ελ-λάδας από την Ευρωζώνη, αυτή τη φοράλέει ότι το ζητούμενο στην παρούσαφάση είναι ακριβώς η αποφυγή του Gre-xit, το οποίο θα κόστιζε άμεσα 90 δισε-κατομμύρια στην Γερμανία, χωρίς ναυπολογιστούν οι άγνωστες, παράπλευ-ρες συνέπειες που θα ακολουθήσουν.

Η πρόταση του είναι κοντά σε αυτάπου ζητά και η ελληνική κυβέρνηση.Χρηματοδότηση των τραπεζών και όχιχορήγηση νέων δανείων για να αποπλη-ρωθούν τα παλιά και να συνεχιστείαυτός ο φαύλος κύκλος. Αλλά για νασυμβεί αυτό θα πρέπει πράγματι να απο-μονωθεί η εκδικητική και αλαζονικήσυμπεριφορά της «παρέας Σόιμπλε» καινα επικρατήσουν αυτοί, που όντως έβγα-λαν κάποια χρήσιμα συμπεράσματα απότην κρίση.

Όλα αυτά θα ήταν φυσικά πιο ρεαλι-στικά αν η Ελλάδα είχε από την αρχήαντί για «ιδέες» ένα συγκεκριμένο, ρεα-λιστικό σχέδιο, που να έχει εξηγηθεί εγ-καίρως στην κοινωνία και να στηριχθείαπό σοβαρούς πολιτικούς και πέραν τηνκυβέρνησης, οι οποίοι δεν θα είχαν στομυαλό τους να επιτύχουν και να καρπω-θούν την «αριστερή παρένθεση». ∆υστυ-χώς τίποτε από όλα αυτά δεν συνέβη τοπροηγούμενο διάστημα. Αλλά όταν έχειςαπέναντί σου «οικονομικούς δολοφό-νους» δεν έχεις το δικαίωμα να συμπερι-φέρεσαι ως μαθητευόμενος μάγος.

Πανστρατιά για το «ναι»

Είναι ξεκάθαρο πλέον ότι το Βερολίνοεκτιμά ότι αποδίδει η «σκληρή γραμμή»απέναντι στον Αλέξη Τσίπρα και βλέπειμια μεγάλη ευκαιρία να τον ξεφορτωθείμέσα από ένα αποτέλεσμα στο δημοψή-φισμα, που θα είναι ευνοϊκό για το στρα-τόπεδο των δανειστών. Στην κατεύθυνσηαυτή θα αξιοποιήσει όλα του τα όπλαμέχρι και την Κυριακή το πρωί που θαανοίξουν οι κάλπες. Και θα τροφοδοτή-σει με πολεμοφόδια και τους πρόθυμουςσυνεργάτες εντός Ελλάδας. ∆υστυχώς,οι πιο απαισιόδοξες προβλέψεις για τομέλλον της ΕΕ βγαίνουν αληθινές. Εδώέχουμε ένα διευθυντήριο χωρίς καμιάδημοκρατική συναίσθηση της ευθύνηςτου έγραφε η εφημερίδα «ντερ Φράι-ταγκ». Και για να κρύψει αυτή του τηναδυναμία αποφασίζει να θυσιάσει τηνΕλλάδα. Το πρόβλημα, όπως σημείωνεεύστοχα η σχετική ανάλυση, ήταν ότιαπό την αρχή οι δανειστές με πρώτουςκαι καλύτερους εκείνους του ∆ΝΤ είχανόχι μια λύση, αλλά ένα μυθιστόρημα. Ήακόμα καλύτερα ένα μύθο. Και το μυθι-στόρημα αυτό πρέπει να συνεχιστείπάση θυσία, γιατί αλλιώς μπορεί ναγκρεμιστεί ένας ολόκληρος κόσμος γιατον γερμανό μικροαστό, που εκτονώνε-ται καλύτερα όταν αναπαράγει κίτριναπρωτοσέλιδα και βρίζει τον Τσίπρα, πουδεν αποδέχτηκε «το δώρο των 35 δισ.του Γιούνκερ» και ζήτησε μια άλλη συμ-φωνία. Έτσι απλά και κατανοητά, χωρίςπολλές εξηγήσεις.

•

∆εν ήθελαν λύση, ήθελαννα δικαιώσουν ένα μύθοΤα γεράκια του Βερολίνου προσπάθησαν να μετατρέψουν το δημοψήφισμασε όπλο στα δικά τους χέρια, αφού θεωρούν ότι έχουν σύμμαχο τον χρόνο,αλλά και τους πρόθυμους εθελοντές-σκλάβους του “ναι”

Τη συνέντευξη πήρε η Τζέλα Αλιπράντη

Στη δήλωσή του ο πρωθυπουργόςανέφερε πως «αν στο Eurogroupυπάρξει θετική εξέλιξη, θα ανταποκρι-θούμε άμεσα». Τι εννοούσε; Υπήρχεπιθανότητα συμφωνίας και ακύρωσηςτου δημοψηφίσματος;

Καταρχήν, πρέπει να πούμε ότι εμείςδεν αποχωρήσαμε από τις διαπραγμα-τεύσεις. Λάβαμε ένα τελεσίγραφο καιβάσει αυτού, που ήταν έξω από τα όριατης εντολής που είχαμε πάρει από τονελληνικό λαό, προκηρύξαμε το δημο-ψήφισμα. Είναι καλό να θυμόμαστε,μέσα στην επικοινωνιακή καταιγίδα,ποιο είναι το ερώτημα του δημοψηφί-σματος. Το ερώτημα αφορά στο συγ-κεκριμένο τελεσίγραφο που λάβαμε.Οι πρωτοβουλίες της Τετάρτης απέ-δειξαν, για μια ακόμα φορά, πως η ελ-ληνική πλευρά είναι αυτή που διεκδι-κεί τη λύση. ∆εν μπορεί να υπογράψειμια οποιαδήποτε συμφωνία, αλλάδιεκδικεί μια οριστική λύση και κάνεικάθε προσπάθεια γι’ αυτό. Με βάσηαυτό, κάναμε μια πρόταση που βασικότης χαρακτηριστικό είναι ότι έθετε τοζήτημα του χρέους. Αυτή η πρότασηδεν έγινε αποδεκτή, οπότε ο λαός πρέ-πει να αποφασίσει την Κυριακή ανθέλει μια πρόταση, όπως αυτές πουέχουν φέρει μέχρι σήμερα οι δανειστέςκαι συνεχίζουν την πολιτική των μνη-μονίων στη χώρα. Ή θέλει να διεκδι-κήσουμε, με τη δύναμη που θα μαςδώσει το δημοψήφισμα, μια οριστικήλύση στο πρόβλημα της χώρας.

Γιατί απέρριψαν την πρόταση στοEurogroup;

Προσπάθησαν για λόγους επικοινω-νιακούς, από την πρώτη στιγμή πουαπευθυνθήκαμε στο λαό, να δείξουνότι δεν υπήρχε τελεσίγραφο, για ναμην πάρουν την ευθύνη. Με βάση αυτό,ο Γιουνκέρ έφερε μια πρόταση, πουήταν ελάχιστα διαφοροποιημένη. Ανέ-φεραν πως θα συζητήσουμε το ζήτηματου χρέους και ζήτησαν να κάνουμενέα πρόταση. Εμείς δεν θέλαμε να τουςδώσουμε το επικοινωνιακό επιχείρημαότι δεν συζητάμε και γι’ αυτό κάναμεμια πρόταση που έβαζε το ζήτημα τουχρέους στους ευρωπαίους εταίρους καιάφηνε απ’ έξω το ∆ΝΤ. Αυτήν την πρό-ταση δεν την δέχτηκαν. Όσοι επιχει-ρηματολογούν ότι έχουμε κρυφό σχέ-διο, δεν μπορούν να το ισχυρίζονταιπια. ∆εν μπορεί κανείς να μας κατηγο-ρήσει για αδιαλλαξία και ότι θέλαμεδήθεν να ανατινάξουμε τις διαπραγμα-τεύσεις. Αυτή που δεν ήθελαν λύσηήταν οι εταίροι μας. Και με τις τελευ-ταίες δηλώσεις τους, φαίνεται ξεκά-θαρα ότι το πρόβλημά τους είναι ότιέχουμε μια κυβέρνηση που θέλει νααμφισβητήσει τον πυρήνα της πολιτι-

Αναφέρουν τους συν-ταξιούχους στιςουρές. Μα η μάχη πουδίνουμε τώρα είναιγια τους συνταξιού-χους, για να μην υπάρ-ξει μείωση της σύντα-ξής τους. Αναφέρουντους εργαζόμενουςτου ιδιωτικού τομέα,μα βασικό μας όπλογια την προστασίατους είναι οι συλλογι-κές συμβάσεις πουδιεκδικούμε.

“


κής τους και να βάλει ένα τέλος στο «ναισε όλα».

Ένας κυρίαρχος λαόςδεν αμφισβητείται

Πήγαμε στο δημοψήφισμα γιατί λά-βαμε ένα τελεσίγραφο και έκτοτε βλέ-πουμε και τις ευθείες παρεμβάσεις τωνευρωπαίων εταίρων, που φθάνουν μέχριτη μορφή απειλών κάποιες φορές. Έναισχυρό «όχι» του λαού, γιατί να τουςκάνει να αλλάξουν στάση;

Όσο και αν το αμφισβητούν, κανέναςδεν μπορεί να αμφισβητήσει τη βούλησηενός λαού. ∆εν είναι τόσο εύκολο. Γιατίτα κάνουν όλα αυτά; Έχουμε μια ευθείαπαρέμβαση στα εσωτερικά της χώρας.Έχουν αναλάβει επί της ουσίας όλη τηνκαμπάνια του «ναι» ο Σουλτς, ο Γιούν-κερ, η Μέρκελ, αφού δεν έχουν εμπιστο-σύνη στους ντόπιους πολιτικούς ότι θατα καταφέρουν. Αυτό το κάνουν γιατίφοβούνται πολύ το «όχι» και γιατί βα-σικό τους σχέδιο είναι η εκτροπή και κα-τάλυση της δημοκρατίας. Ένα «ναι» θααμφισβητούσε την κυβέρνηση. Ένα«όχι» την σταθεροποιεί και καταλαβαί-νουν ότι δεν έχουν άλλο συνομιλητή.

Γι’ αυτό καλλιεργούν και το φόβο ότιένα «όχι» θα σήμαινε και έξοδο από τοευρώ; Κατά πόσο υπάρχει αλήθεια σεαυτό το επιχείρημα;

Νομίζω πως σε αυτό απάντησε απολύ-τως ο πρωθυπουργός στο διάγγελμά του.Αλλά δεν μας λένε γιατί ένα δημοψήφι-σμα για το τελεσίγραφο, φθάνει στοερώτημα για το ευρώ. Πώς οδηγούμαστεαπό το ένα στο άλλο; Το ευρώ νομοτε-λειακά σημαίνει ότι θα συμπεριλαμβάνειμέτρα λιτότητας και όχι λύση για τοχρέος; Αν το ερώτημα στο τελεσίγραφοήταν αυτό, θα σήμαινε ότι μια χώρα δενμπορεί να αμφισβητήσει τη σκληρότητααυτών των μέτρων. Σημαίνει ένα διαφο-ρετικό ευρώ από αυτό που έχουμε σή-μερα. Υπάρχουν πάρα πολλοί λόγοι στογιατί δεν ανοίγει στα σοβαρά την κου-βέντα για έξοδο. Για λόγους οικονομι-κούς, πολιτικούς και γεωστρατηγικούς.Ταυτόχρονα, ενώ παραποιούν το ερώ-τημα, όλοι δηλώνουν ότι θέλουν την Ελ-λάδα στο ευρώ. Όλη αυτή η τρομοκρα-τία γίνεται για να επηρεαστεί το αποτέ-λεσμα. Η σοβαρή συζήτηση είναι αν τηνεπόμενη μέρα η κυβέρνηση θα είναιισχυρή για να διαπραγματευθεί μια κα-λύτερη συμφωνία ή αν θα πάμε σε ένανέο μνημόνιο.

Ένα πιθανό «ναι», πέρα από τα άμεσαμέτρα φτωχοποίησης που θα επιβάλλει,τι σημαίνει μακροπρόθεσμα για το οικο-νομικό και πολιτικό μέλλον της Ελλά-δας;

Ένα «ναι» σημαίνει επιστροφή στο πα-ρελθόν, επιστροφή στις χειρότερεςμέρες που ζήσαμε μέχρι τώρα. Επιβεβαί-ωση των δανειστών και της πολιτικής

των μνημονίων που επιβλήθηκαν. Πα-ρόλα αυτά, θα είναι απόλυτα σεβαστόαπό εμάς και καλό θα ήταν να δηλώσουντο ίδιο και όσοι υπερασπίζονται το «ναι»,για το αποτέλεσμα του «όχι». Ένα «ναι»,θα αποτελούσε χτύπημα στην ελπίδα γιααλλαγή της πορείας της χώρας και τηςΕυρώπης.

Βασικό ζήτημα, η συζήτησηγια το χρέος

Έστω ότι νικάει το «όχι» και ξεκινάμετις διαπραγματεύσεις. Η επιστολή τουΤσίπρα θα αποτελέσει τη βάση των συ-ζητήσεων;

Αν το «όχι» κερδίσει, θα ξαναμπεί μεπολύ ισχυρό τρόπο το πλαίσιο πουέχουμε χαράξει ως στρατηγική σε αυτήτη διαπραγμάτευση. Όχι, δηλαδή, σεβαριά μέτρα λιτότητας στα συνήθη υπο-ζύγια, στα χαμηλά και μεσαία εισοδή-ματα. Για εμάς είναι πολύ κομβικό σεαυτά τα μέτρα που θα περάσουν τώρα, ναπληρώσουν το βάρος και όσοι δεν πλή-ρωσαν τα προηγούμενα πέντε χρόνια.Αναφέρουν τους συνταξιούχους στιςουρές. Μα η μάχη που δίνουμε τώραείναι για τους συνταξιούχους, για να μηνυπάρξει μείωση της σύνταξής τους. Ανα-φέρουν τους εργαζόμενους του ιδιωτι-κού τομέα, μα βασικό μας όπλο για τηνπροστασία τους είναι οι συλλογικές συμ-βάσεις που διεκδικούμε.

Η πρόταση για νέα διετή συμφωνίαπου κατατέθηκε, θα συζητηθεί;

Αυτή ήταν μια πρόταση που κατατέ-θηκε υπό συνθήκες κανονικού εκβια-

σμού, που προσπαθούσε να ξαναβάλειστο τραπέζι της συζήτησης πράγματαπου η άλλη πλευρά θέλει να βγάλει, μεβασικό στοιχείο αυτό του χρέους. Οι τε-χνικές που θα μπορούσαν να αντιμετω-πίσουν το χρέος και οι τρόποι χρηματο-δότησής του είναι πολλοί, πέρα από τηναναδιάρθρωσή του. Για παράδειγμα, τοτελεσίγραφο των δανειστών προέβλεπετη χρηματοδότηση του χρέους με αξιο-λόγηση στο τέλος κάθε μήνα. Θα μπαί-ναμε, δηλαδή, στο χειρότερο κυνήγι τηςδόσης, που έχει γίνει μέχρι τώρα. Θέλω

να τονίσω ότι όσον αφορά στις προτά-σεις για μέτρα που έχουν γίνει από δικήμας πλευρά, δεν είναι προτάσεις υπο-στηρίξιμες από εμάς, αλλά είναι υποχώ-ρηση, προκειμένου να υπάρξει συμφω-νία. Υπερβήκαμε τα όριά μας για να δεί-ξουμε την πρόθεσή μας και την ευθύνημας για να υπάρξει λύση. Η ουσία, όμως,είναι ότι αυτές τις προτάσεις πρέπει νατις δούμε ως σύνολο, γιατί εμείς δεν συ-ζητάμε τα μέτρα χωρίς το ζήτημα τουχρέους και ένα επενδυτικό σχέδιο.

•

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΜΕ ΤΟΝ ΤΑΣΟ ΚΟΡΩΝΑΚΗ, ΓΡΑΜΜΑΤΕΑ ΤΗΣ ΚΕ ΤΟΥ ΣΥΡΙΖΑ

Το «όχι» είναι η μόνη προοπτικήγια μια καλύτερη συμφωνία

Ο Τάσος Κορωνάκης, γραμματέας τηςΚεντρικής Επιτροπής του ΣΥΡΙΖΑ, εξηγεί στην«Εποχή» τις συνέπειες ενός πιθανού «όχι» και«ναι» στο δημοψήφισμα της Κυριακής.Ταυτόχρονα περιγράφει τιςδιαπραγματευτικές κινήσεις της κυβέρνησηςκαι αντιμάχεται το κλίμα τρομοκρατίας πουκαλλιεργείται από τους εταίρους και τασυστημικά media.

Στην καμπάνια του «ναι», η Ν∆ ισχυρίζεται ότι ο κόσμοςδεν πρέπει να εμπιστευθεί την κυβέρνηση. Με το νομοθε-τικό και εκτελεστικό σας έργο, έχετε αποδείξει, όσο γίνεταιμέσα σε 5 μήνες, το αντίθετο;

Νομίζω ότι σε αυτές τις πρωτοφανείς συνθήκες πίεσηςπου δεχθήκαμε, με μια πολύ σκληρή διαπραγμάτευση σε εξέ-λιξη, η κυβέρνηση απέδειξε ότι η κατεύθυνσή της παραμένειη ίδια. Μπορεί να μην πρόλαβε να κάνει όσα ήθελε, αλλά έχεικάνει ήδη αρκετά και με μια καλή συμφωνία θα έχει το χώροκαι το χρόνο για να υλοποιήσει και το υπόλοιπο πρόγραμμάτης. Αλλά είναι αδιανόητο να μιλάνε για ειλικρίνεια, αυτοίπου τόσα χρόνια κατέστρεψαν το λαό. Είναι μες στην στρα-τηγική τους το ψέμα. Ο Γιούνκερ διαψευδόταν κατά ριπάςαπό τους ξένους δημοσιογράφους, όταν στη συνέντευξητύπου ανέφερε πως η πρότασή τους περιείχε μέτρα κοινω-νικής δικαιοσύνης ή ότι δεν χτυπάν τους συνταξιούχους, τηστιγμή που στο τελεσίγραφό τους υπάρχουν πέντε διαφορε-τικά μέτρα για τις συντάξεις, κατάργηση ΕΚΑΣ, ρήτρα μηδε-νικού ελλείμματος κτλ. Ο κόσμος γνωρίζει πως λένε ψέματα,το ζητούμενο είναι να νικήσει το φόβο. Όπως είπε και ο πρω-

θυπουργός, αν νικήσουμε το φόβο, δεν έχουμε να φοβηθούμετίποτα.

Θα καταφέρει να υπερβεί το φόβο του, κατά τη γνώμη σας;Ζούμε πρωτοφανείς συνθήκες οικονομικού πολέμου. Το

τελευταίο διάστημα γίνονται παρεμβάσεις από το εξωτερικόκαι δεν συζητούν το χρέος για να κρατήσουν ζωντανή τηναπειλή στην Ελλάδα. Εμείς πρέπει να πούμε στον κόσμο τισημαίνει «ναι» και τι «όχι». Να διατηρήσουμε την ψυχραιμίακαι τη νηφαλιότητα του κόσμου απέναντι στην τρομοκρατίαπου αναπαράγεται από τα κανάλια. Ακόμα και τη συγκέν-τρωση του «όχι», τα κανάλια την πρόβαλλαν συνολικά 8λεπτά, ενώ του «ναι» για 47. Είναι μια εξόφθαλμη εκστρατείαφόβου που δεν πρέπει να τρομάξει τον κόσμο. Τίθεται εδώκαι ένα ζήτημα δημοκρατίας. ∆εν πρέπει ο κόσμος να αφήσειαυτές τις παρεμβάσεις να κλονίσουν τη δημοκρατικά εκλεγ-μένη κυβέρνησή του. Πρέπει να επιλέξει τι θέλει για την επό-μενη μέρα. Θέλει πάλι Σαμαρά – Βενιζέλο, μνημόνια, λιτό-τητα και ό,τι ζήσαμε τα προηγούμενα χρόνια; Ή θέλει να συ-νεχίσει αυτή η κυβέρνηση με ένα καινούργιο διαπραγματευ-τικό χαρτί, το πιο ισχυρό, δηλαδή, την εντολή ενός κυρίαρχουλαού για την καλύτερη δυνατή συμφωνία και να ανοίξει μιαπροοπτική για τη χώρα; Αν βγει «ναι», την επόμενη μέρα κα-ταργείται η έκπτωση του ΦΠΑ στα νησιά, θα αυξηθεί ο ΦΠΑσε άλλα προϊόντα, περιλαμβάνει ακραία μέτρα για όλες τιςκατηγορίες. Το «όχι» είναι η μόνη προοπτική για μια καλύ-τερη συμφωνία. Το «όχι», είναι η μόνη θετική ψήφος.

•

Στρατηγική τουςτο ψέμα και ο φόβος


Τη συνέντευξη πήρεο Παύλος Κλαυδιανός

Είσαι ένας άνθρωπος που μελετά τουςθεσμούς. Να σε ρωτήσω, λοιπόν, υπήρχεανάγκη ενός δημοψηφίσματος;

Για να κατανοήσουμε την αναγκαιό-τητά του, πέρα από νομικισμούς και τυ-πικότητες, που είναι εξάλλου καλυμμέ-νες, θα πρέπει κανείς να δει τι είναι οΣΥΡΙΖΑ, τι καινούργιο φέρνει αυτή η κυ-βέρνηση στο πολιτικό σύστημα. Ως τώραοι πολιτικές δυνάμεις έρχονταν στην κυ-βέρνηση για να διαχειριστούν την εξου-σία, λέγοντας, συνήθως, άλλα πράγματαμετά την εκλογή τους. Αυτό οδήγησε σεμια αποξένωση της κοινωνίας, σε κρίσηεκπροσώπησης. Ο ΣΥΡΙΖΑ δεν έχει αυτήτην άποψη κι από αυτήν απορρέει η προ-σφυγή στο δημοψήφισμα, εφόσον η πο-λιτική που ψηφίστηκε από τον λαό δενγινόταν αποδεκτή από τους δανειστές.Το δημοψήφισμα είναι φυσιογνωμικόχαρακτηριστικό του ΣΥΡΙΖΑ και καθό-λου υπεκφυγή ευθύνης.

Σύμβολο δημοκρατικήςλειτουργίας

Γιατί θα υποστήριζε κάποιος το «όχι»;Έχει αυξημένη αποτελεσματικότητα γιατην υπογραφή καλής συμφωνίας;

Η ψήφος υπέρ του «όχι» είναι, στηνπαράδοση της ΕΕ, συμβολή σε μια δημο-κρατική προοπτική. Η ΕΕ έχει δομηθεί,με όλες τις κριτικές που μπορεί κανείςνα κάνει, σε μια λογική συνεχούς δια-βούλευσης, συνεχούς διαλόγου ακόμηκαι για τελείως επουσιώδη θέματα, όπωςη τιμή του βουτύρου ή του κρέατος. Το«όχι» είναι σ’ αυτό το πνεύμα και το απο-τέλεσμά του, όπως έχουν δεχτεί οι ηγέ-τες της Ευρώπης, θα σημαίνει έναρξηνέων διαπραγματεύσεων. Η διαπραγμά-τευση, όμως, αυτή τη φορά θα ανανεω-θεί και θα γίνεται από άλλη βάση. Στημια πλευρά του τραπεζιού θα βρίσκεταιη ηγεσία της ΕΕ, που είναι μια ηγεσία

γραφειοκρατική, που δεν λογοδοτεί σεθεσμούς, δεν υπόκειται σε δημοκρατι-κούς ελέγχους. Στην άλλη, θα είναι η κυ-βέρνηση, που όμως κοντά της θα βρί-σκεται και η φωνή των Ελλήνων πολι-τών. Το δημοψήφισμα, ανεξαρτήτωςαποτελέσματος, φαίνεται ότι η άλληπλευρά και οι υπερσυντηρητικές δυνά-μεις της ΕΕ δεν το θέλουν ως συνήθειατην οποία θέλει να αποφύγει η ΕΕ. Όχιμόνο το δημοψήφισμα, αλλά κάθε διαδι-κασία μέσω της οποίας οι πολίτες, μπο-ρούν να παρεμβαίνουν σε αποφάσεις,που λαμβάνονται ανάμεσα σε ένα διευ-θυντήριο και σε κυβερνήσεις εκλεγμένεςμεν, αλλά που δεν μπορεί να έχουν δια-φορετική άποψη. Αν έχουν, πρέπει νααντικατασταθούν, να υποκατασταθούν ήνα περιθωριοποιηθούν και να τις δια-δεχθούν κυβερνήσεις τεχνοκρατών, πουκινούνται στο ίδιο πλαίσιο. Όμως, καιεδώ έγκειται η αυξημένη ισχύς του δη-μοψηφίσματος, τα σύμβολα της δημο-κρατικής λειτουργίας, έστω της διαδικα-στικής, είναι σε ισχύ ακόμη στην ΕΕ καιτους ευρωπαίους πολίτες κι αυτό είναιπολύ σημαντικό.

Εντυπωσιάζει το ότι όσοι λένε «ναι»είναι και ήταν μ’ έναν απολιτικό τρόπο,υπέρ οποιασδήποτε συμφωνίας, όσα κα-ταστροφικά κι αν προβλέπει.

Βρισκόμαστε σ’ ένα πλαίσιο μεταδη-μοκρατικό, όπου η δημοκρατία είναιστενά διαδικαστική και μόνο στονβαθμό, που εξυπηρετεί τις αγορές και ταστενά οικονομικά δεδομένα μας. Μαςφαίνεται απολιτική αλλά είναι βαθιά πο-λιτική και στη συγκεκριμένη περίπτωσηείναι και βαθιά επαρχιώτικη, δομικά μηευρωπαϊκή. ∆ηλαδή, θέλει να συνηθί-σουμε μια λογική, που προφανώς δεν θαδιαπραγματεύεται τίποτα και θα συνεχί-σει τον δρόμο, ο οποίος έχει ακολουθη-θεί ήδη κι έχει φέρει τη χώρα μας στηνοικτρή κατάσταση όπου ζούμε. Είναισκεπτικό που στηρίζεται σε επιφανειακήπροπαγάνδα και στο φόβο, ο οποίος γιανα είμαστε ειλικρινείς, αυτή τη στιγμήέχει αντικειμενική βάση. Ο κόσμος δενξέρει, έχοντας απέναντί του αυτή τηδομή του μιντιακού συστήματος, όλεςτις πλευρές του δύσκολου ζητήματος, τοοποίο στηρίζεται ξανά στο φόβο. ΤαΜΜΕ έχουν περάσει σε νέο επίπεδο, κα-τασκευάζοντας και επεκτείνοντας τονφόβο. Αποκρύπτοντας, την ίδια στιγμή,τα στοιχεία αλληλεγγύης και ανάλυσης,που έρχονται από πολύ μεγάλους και σο-βαρούς αναλυτές του εξωτερικού, απο-κρύπτοντας ποιος ακριβώς έκλεισε τιςτράπεζες. Το «όχι» σημαίνει διαπραγμά-τευση, υπόσχεση ότι υπάρχει δυνατό-τητα έστω και μερικού εκδημοκρατισμούτων διαδικασιών διαβούλευσης στην Ευ-ρώπη. Το «ναι» σημαίνει επαρχιωτισμό,μια ΕΕ η οποία δεν έχει καμία σχέση μετις δημοκρατικές υποσχέσεις και μια Ελ-λάδα της απόλυτης υποταγής στα κελεύ-σματα ηγεσιών που δεν λογοδοτούν.

∆ημοκρατικό έλλειμμαστην Ευρώπη

Με εντυπωσίασε η δήλωση ενός πολι-τικού, της ακραίας σχολής του ρεαλι-σμού, όπως ο Ντ’ Αλέμα, ο οποίος είπε,σχολιάζοντας τη θέση της κ. Μέρκελ ότιπριν το δημοψήφισμα δεν συζητά τις ελ-ληνικές προτάσεις, ότι «αυτό δεν είναιΕυρώπη»

Αυτό είναι ακριβώς το πρόβλημα σή-μερα, αλλά όχι για την Ελλάδα, για τηνΕυρώπη. Η ψήφος της Κυριακής, πουείναι απλώς μια επέκταση της διαπραγ-μάτευσης για την επίλυση του προβλή-ματος της χώρας μας, θέτει όλο το ευ-ρωπαϊκό ζήτημα.

Ως έμπειρος πολιτικός ο Ντ’ Αλέμαβλέπει καθαρά να αποκαλύπτονταιμπροστά του οι σοβαρότατες αντιφά-σεις, της ΕΕ, ιδιαίτερα τα τελευταίαπέντε χρόνια. Αν η ηγεσία της είχε πράγ-ματι δημοκρατικές ευαισθησίες θαέπρεπε, ακόμη και αν μισούσε το ΣΥ-ΡΙΖΑ, πράγμα λογικό εξάλλου να μην τονσυμπαθεί μια συντηρητική Ευρώπη, ναεκτιμούσε το εξής γεγονός: η οικονομικήκρίση στην Ελλάδα βρήκε μια πολιτικήδημοκρατική απάντηση. Σε όλη την Ευ-ρώπη, με εξαίρεση την Ισπανία και ίσωςτην Ιρλανδία, οι απορυθμίσεις και ανα-κατατάξεις του πολιτικού συστήματοςσπρώχνουν την Ευρώπη στην άκρα δεξιάακόμη και με νεοφασιστικές τάσεις.

Το είπε αυτό μιλώντας στη Γερμανίατην Τετάρτη ο Γκίζι απευθυνόμενος σεΜέρκελ και Γκάμπριελ

Είναι αναμενόμενο, έπρεπε αυτό να τοέχουμε κάνει σημαία. Έπρεπε οι εξελί-ξεις στην Ελλάδα, ακόμη και μη επιθυ-μητές, να είχαν εκτιμηθεί από τηνπλευρά μιας γενικότερης δημοκρατικήςευαισθησίας. ∆υστυχώς, όμως, ο υπερ-καθορισμός των πολιτικών επιλογώναπό την οικονομία φαίνεται να αδιαφο-ρεί γι’ αυτό. Φάνηκε στην περίπτωση τηςΟυκρανίας με τρόπο πολύ δραματικό.Αδιαφορεί για το τι θα γίνει με την Λεπένστη Γαλλία, την άνοδο ακροδεξιών καιαντιευρωπαϊκών σχημάτων στη Γερμα-νία, τον λαϊκισμό και εθνικισμό της δε-ξιάς στην Ιταλία ή τις Βαλτικές Χώρεςκ.τ.λ.

Μήπως εκτιμούν ότι τα ακροδεξιά, εντέλει, είναι διαχειρίσιμα αντίθετα απόαριστερά σχήματα όπως ΣΥΡΙΖΑ, Ποδέ-μος, Σιν Φέιν;

Είναι σωστή η παρατήρηση. Ωστόσο,αν πούμε ότι θέλουνε απλά να διαχειρι-στούν μια δημοκρατική φωνή, αριστερήέστω και ριζοσπαστική, σημαίνει ότιαξιολογούν πάνω από τη ∆ημοκρατία τοεκάστοτε κοινωνικό της περιεχόμενο.Αλλά, εδώ, έχουμε να διαλέξουμε ανά-μεσα στον εθνικισμό, τον λαϊκισμό κ.τ.λ.και μια δημοκρατική φωνή, μην το ξε-χνάμε αυτό. Η άνοδος του ΣΥΡΙΖΑ στην

ΤΟ ∆Σ ΤΟΥ ΣΦΕΑ 1967-1974 ΛΕΕΙ:

Όχι στα τελεσίγραφαΕμείς, που γνωρίσαμε τη φυλακή και την εξορία της στρατιωτικής χούντας

1967-1974, λέμε ΟΧΙ σε όλους εκείνους που θέλουν να μας καταδικάσουν σεμιαν απέραντη φτώχεια και εξαθλίωση. Ενώνουμε τη φωνή μας με την κραυγή

αγανάκτησης του ελληνικού λαού και αποκρούουμε τα εκβιαστικά διλήμματα, πουσκοπό έχουν να σπείρουν τον τρόμο και τη σύγχυση στην κοινωνία. Και δηλώνουμετην αποφασιστική μας αντίθεση με όσους απεργάζονται σχέδια βιασμού τηςπρόσφατης λαϊκής ετυμηγορίας. Σχέδια πολιτικής αποσταθεροποίησης καιεπιβολής εξαμβλωματικών κυβερνητικών σχημάτων στα πρότυπα της μνημονιακήςπενταετίας.

Προσπαθούν να μας τρομοκρατήσουν. ∆εν θα τα καταφέρουν. Αντιστεκόμαστε καιαπαντούμε:

Όχι στην αποσταθεροποίηση. Όχι στην τρομοκρατία των αγορών.Συμπολίτες και συμπολίτισσες, κρατηθείτε νέοι στην ψυχή, υπερασπιστείτε την

προσωπική αξιοπρέπεια και το συλλογικό αίσθημα δικαίου. Τα ευτελή συμφέροντάτους θα καταρρεύσουν μπροστά στην αντίσταση και στο αδούλωτο δημοκρατικόφρόνημα.

Πείτε όχι στους εκβιασμούς των δανειστών. Πείτε όχι στις πολιτικές τηςλιτότητας και στα μνημόνια. Πείτε όχι στον φόβο. Πείτε όχι σε αυτούς που μαςαρνούνται το δικαίωμα να ζήσουμε όλοι σε μια χώρα ανεξάρτητη και δημιουργική.

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΜΕ ΤΟΝ ΜΙΧΑΛΗ ΣΠΟΥΡ∆ΑΛΑΚΗ, ΚΟΣ ΜΗΤΟΡΑ ΣΧΟΛΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΕΚΠΑ

Ο ΣΥΡΙΖΑ η πρώ τη μεγάλη απάντησηστον 21ο αιώνα

Το δημοψήφισμαείναιφυσιογνωμικόχαρακτηριστικότου ΣΥΡΙΖΑ καικαθόλουυπεκφυγήευθύνης.

“Ο Μιχάλης Σπουρδαλάκης, καθηγητής και κοσμήτορας της σχολήςΟικονομικών και πολιτικών επιστημών στο Πανεπιστήμιο Αθηνών,μιλά στην «ποχή» για την αναγκαιότητα του δημοψηφίσματος και τοσυμβολισμό του σε μια περίοδο κατά την οποία η Ευρώπηπαρουσιάζει δημοκρατικό έλλειμα. Αναλύει τον τρόπο με τον οποίοτο αστικό στρατόπεδο προσπαθεί να απαντήσει στην πρωτοβουλίατης κυβέρνησης, τονίζοντας τα λάθη, τις καθυστερήσεις και ταελλείμματα του ΣΥΡΙΖΑ.


εξουσία σηματοδοτεί την πρώτη μεγάληαπάντηση στον 21ο αιώνα, σε περίοδοκρίσης, παγκοσμίως. Γι’ αυτό έχει εμ-πνεύσει, έχει κινητοποιήσει τουλάχιστοντο ενδιαφέρον πολλών ανθρώπωναπλώς δημοκρατών, που προβληματί-ζονται για την ∆ημοκρατία και το μέλλοντης. Υπάρχει ευρύ κίνημα αλληλεγγύης.

Η απάντηση του αστικού χώρου

Γίνεται μια προσπάθεια του παραδο-σιακού πολιτικού χώρου να επανακάμ-ψει με την ευκαιρία του δημοψηφίσμα-τος. Μπορεί;

Η συγκυρία και οι εξελίξεις φαίνεταινα το ευνοούν. Όλες αυτές οι δυνάμειςείναι υπέρ ενός άκριτου «ναι» και αυτότις συνενώνει, διότι εκτιμούν ότι έχουνμια ευκαιρία, ότι μια ψήφος υπέρ του«ναι» θα σημαίνει την αρχή του τέλουςτου ΣΥΡΙΖΑ. Ωστόσο, υπάρχουν και σο-βαρές εσωτερικές αντιφάσεις και δια-φωνίες μεταξύ τους. Αυτό που βλέπω ωςπιθανότητα, αν οδηγηθούμε σε εκλογές,

είναι ότι με δυσκολία θα συνεννοηθούνκάτω από μια ηγεσία, που θα εμφανίζε-ται ως άφθαρτη, νέα, τεχνοκρατική, ευ-ρωπαϊκή, αλλά στη λογική ότι ως πρό-γραμμα θα έχω ό,τι μου δίνουν οι θεσμοί.

Αυτό, όμως, έχει δοκιμαστεί από τολαό, το απέρριψε. Θα αποφασίσει να τοεπαναλάβει;

Είναι ο λαός φοβισμένος. Πρέπει ναδώσουμε αυτοπεποίθηση στους πολίτεςκαι να πούμε ξεκάθαρα ότι η επιλογή του«οχι» είναι μεν μια δύσκολη πορεία,αλλά η επιλογή του «ναι» είναι αρχή μιαςκαταστροφικής πορείας. Να το πούμεκαθαρά: θα έχουμε δυσκολία με ελπίδα.Το άλλο είναι αδιέξοδο και καταστροφή.Αυτές είναι οι δυνατότητες που έχουμεμπροστά μας και αυτή είναι η πραγματι-κότητα. Η δύσκολη συγκυρία, όμως,αναδεικνύει και τα σημαντικά δικά μαςπροβλήματα, ελλείμματα και καθυστε-ρήσεις.

•

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΜΕ ΤΟΝ ΜΙΧΑΛΗ ΣΠΟΥΡ∆ΑΛΑΚΗ, ΚΟΣ ΜΗΤΟΡΑ ΣΧΟΛΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΕΚΠΑ

Ο ΣΥΡΙΖΑ η πρώ τη μεγάλη απάντησηστον 21ο αιώνα

Σε όλη την Ευρώπη, με εξαίρεση την Ισπανία καιίσως την Ιρλανδία, οι απορυθμίσεις και ανακατατά-ξεις του πολιτικού – συστήματος σπρώχνουν τηνΕυρώπη στην άκρα δεξιά ακόμη και με νεοφασιστι-κές τάσεις.

“

Υποκλοπήυπογραφής

Οι τοπικοί κεκράκτες τουΣόιμπλε ξεπέρασαν όλα ταόρια της εθελοδουλίας

υποκλέπτοντας υπογραφές για ναδημιουργήσουν εντυπώσεις. Έτσι,εμφάνισαν το όνομά μου εις τοTVXS ως συντασσόμενο με τουςπροπαγανδιστές του ναι.Είναι πανελλήνια γνωστό ότι είμαιιδρυτικό μέλος του Συνασπισμούκαι ότι παραμένω μαχητικά καιανυποχώρητα υποστηρικτής τηςκυβέρνησης της Αριστεράς, πουπροσπαθεί να βγάλει την Ελλάδααπό τη μνημονιακή λογική.Οι φτηνές προπαγανδιστικέςαπάτες των Νενέκων δενπρόκειται να παρασύρουν τονελληνικό λαό στο δρόμο που έχειχαράξει για την ανατροπή τηςξενόδουλης υποταγής.

Γεράσιμος Νοταράς

Ας θέσουμε, λοιπόν, το μείζον ερώτημα. Πώς θα διαβεί αυτήτην καμπή ο ΣΥΡΙΖΑ; Πόσο θα αντέξουν οι αντοχές του;

Πρώτα απ’ όλα ο ΣΥΡΙΖΑ πρέπει να εγκαταλείψει την πολι-τική αφέλεια, που τον χαρακτηρίζει στα ζητήματα της πολιτι-κής εξουσίας. ∆εν μπορεί, επειδή έχουμε καλή πίστη, να υιο-θετούμε αφελείς πρακτικές, διαφάνειας, «αξιοπρέπειας»κ.τ.λ. νομίζοντας ότι η άλλη πλευρά, απλώς, θα ανταποκριθεί.Ταυτόχρονα, έχουμε και εργαλειακή αντίληψη για την εξου-σία, θεωρώντας ότι, εφόσον είμαστε στο Υπουργείο, μπορούμεκαι να το τρέξουμε. ∆εν είναι έτσι, πρώτα απ’ όλα διότι υπάρ-χουν δομικές αδράνειες του κράτους, οι οποίες μπορεί και νασε καταπιούν, άρα χρειαζόμαστε ανθρώπους, που θα ωθούνστη βελτίωση της ∆ημόσιας ∆ιοίκησης από πλευράς εκδημο-κρατισμού. Ο νεοφιλελευθερισμός δεν είναι μια απλή ιδεολο-γία έχει αλλάξει την οργάνωση του κράτους, εις βάθος.

Τι συνάγεται απ’ αυτό; Συνέπεια της εργαλειακής αντίληψης, πολλές φορές, είναι

η επιλογή των στελεχών της κρατικής μηχανής, να γίνεται μεέναν τρόπο επίσης αφελή, που σιγά σιγά ξεδοντιάζει το θυμό,που είχαν οι Έλληνες πολίτες, όταν επέλεξαν το ΣΥΡΙΖΑ.Όταν, δηλαδή, βλέπει τα ίδια ή τα φθαρμένα πρόσωπα να έρ-χονται, να επανέρχονται, να αναγνωρίζονται. Μακριά από μέναη αντίληψη να κομματικοποιήσουμε το κράτος αλλά δεν πρέ-πει να κρατικοποιηθεί και το κόμμα. Τρίτο θέμα, λείπει η κα-τάρτιση και τα αναλυτικά εργαλεία στο στελεχικό μας δυνα-μικό. Θα είχαμε μικρότερη αφέλεια, και διαφορετική μεθοδο-λογία για την επίλυση αυτού του μείζονος ζητήματος. Πως ει-σερχόμαστε, δηλαδή, στην κρατική εξουσία όπου για 30 χρό-νια είχε υπερκαθοριστεί από τη λογική του νεοφιλελευθερι-σμού. ∆υστυχώς, δεν το έχουμε αυτό. Ακούω συχνά απόψειςαπολύτως εργαλειακές, π.χ. ότι το αδιάλλακτο της ΕΕ το λέ-

γαμε πάντοτε ή έστω από το 2010. Χωρίς να καταλαβαίνουνότι μέρος της στρατηγικής του ΣΥΡΙΖΑ ήταν ακριβώς να φτά-σουμε ως εδώ. ∆εν θα ήταν ο ΣΥΡΙΖΑ στην εξουσία αν είχαμεαυτή τη λογική, που υποβάθμιζε, περιθωριοποιούσε την πολι-τική πάλη και τον πολιτικό αγώνα μέσα στους θεσμούς αλλάκαι στο κοινωνικό πεδίο. Είχαμε, επίσης, υποσχεθεί ότι οι κοι-νωνικοί αγώνες και ο τρόπος με τον οποίο τους χειρίστηκε τατελευταία δέκα χρόνια ο ΣΥΡΙΖΑ και το κεκτημένο αυτών τωνκοινωνικών αγώνων, απ’ όπου και αν προέρχονταν, θα ήτανμέρος της προγραμματικής απάντησης, στην επίλυση των προ-βλημάτων.

Είναι άρα το αυτό στην πρακτική της κυβέρνησης;Αυτό μέχρι τώρα δεν έχει φανεί, όπως π.χ. στην ΕΡΤ. ∆εν

είναι δυνατόν να φτιάχνεται ένα νομοσχέδιο, που να μην λαμ-βάνει υπόψη του, με φανερό τρόπο, ότι ο χρόνος της αυτοδια-χείρισης της ΕΡΤ μπορεί να συμβάλει. Το ίδιο θα μπορούσε ναπει κανείς και με θέματα, που έχουν σχέση με το περιβάλλονή με την φοροδιαφυγή. Θέλω να πω ότι η εξαιρετική μας πλου-ραλιστική πολιτική κουλτούρα της ανοχής, αλλά και μια κομ-ματική οργανωτική κουλτούρα, η οποία στηρίζεται στην έμ-πρακτη αναγνώριση και η λειτουργία υψηλών συλλογικοτή-των δεν μπορεί να συνεχιστεί. ∆ηλαδή οι επιμέρους τάσειςχρησιμοποιούν το κόμμα, είτε το κόμμα – κυβέρνηση ως έναπεδίο αντίστοιχο του κοινοβουλίου, όπου ο καθένας έχει τιςομάδες του και αποκλείει οποιεσδήποτε συνθέσεις. Οι απο-φάσεις, ωστόσο, τον τελευταίο καιρό, της Πολιτικής Γραμμα-τείας, που είναι ομόφωνες είναι μια ελπίδα ότι πολύ σύντομαθα υπονομευθεί η κακή παράδοση και θα στηρίξουμε μια κυ-βέρνηση, που προς το παρόν είναι σε εξορία και παλεύει νασταθεί στα πόδια της σε πολύ αντίξοες συνθήκες.

Ο νεοφιλελευθερισμός δεν είναι μιααπλή ιδεολογία έχει αλλάξει την ορ-γάνωση του κράτους, εις βάθος.“

Ο ΣΥΡΙΖΑνα εγκαταλείψειτην πολιτική αφέλεια


Τη συνέντευξη πήρε η Ιωάννα ∆ρόσου

Πώς κρίνεις τη στάση των συστημι-κών ΜΜΕ το τελευταίο, ειδικά, διά-στημα;

Είναι σύνθετο ζήτημα. Σε ό,τι αφοράτη στάση τους απέναντι στους χειρι-σμούς της κυβέρνησης, που υποθέτω εν-διαφέρει την τρέχουσα περίοδο, νομίζωπως υπάρχει κλιμάκωση. Από τις εκλο-γές μέχρι την εμφάνιση της πρότασηςΓιούνγκερ, τα Μέσα ακολουθούσαν επι-φυλακτική στάση. Ήταν αρνητική γιατην κυβέρνηση, αλλά δεν ήταν εμφανώςεπιθετική. Από την προκήρυξη του δη-μοψηφίσματος και έπειτα αυξήθηκε ηένταση της αρνητικής κριτικής. Μάλι-στα, επεκτάθηκε σε όλο το πρόγραμματων σταθμών, και όχι μόνο στις ειδή-σεις, ενώ ανάλογα παρατηρούνται καισε μέσα επικοινωνίας, που παλιότεραδεν εμφάνιζαν τέτοια χαρακτηριστικά.

Θα μπορούσε να πει κάποιος, μπαί-νοντας στη θέση του δικηγόρου του δια-βόλου, πως ο ρόλος των ΜΜΕ είναι ναασκούν κριτική στην κυβέρνηση…

Φυσικά, τα ΜΜΕ πρέπει να ασκούνέλεγχο στην κυβέρνηση, όπως και σεόλες τις εξουσίες. Όμως τα συστημικάμέσα δεν έκαναν το ίδιο με τις προηγού-μενες κυβερνήσεις. Αντίθετα, τις υπο-στήριζαν φανατικά, όπως και τις μνη-μονιακές πολιτικές τους, μάλιστα συχνάήταν βασιλικότερα του βασιλέως.

Η ευθύνη των ΜΜΕ

Σε όλα τα Μέσα κυριαρχεί η εικόνατων ουρών έξω από τις τράπεζες ή ταβενζινάδικα. Είναι μια εικόνα που συνε-χώς βρίσκεται στο πλάνο. Αυτή η επι-λογή δεν ενέτεινε τον πανικό των πολι-τών;

Νομίζω πως αυτή τη φορά τα παρα-δοσιακά μέσα επικοινωνίας δευτεραγω-νίστησαν στη δημιουργία κλίματος πα-νικού, που ώθησε τους πολίτες να προ-στρέξουν στα ΑΤΜ. Είναι από τις λίγεςφορές που τον πρωταγωνιστικό ρόλοέπαιξε το διαδίκτυο. Την Παρασκευή,ημέρα προκήρυξης του δημοψηφίσμα-τος, ορισμένες ιστοσελίδες δημοσίευ-σαν φωτογραφίες με ουρές στα ΑΤΜ,ερμηνεύοντάς τες ως αποτέλεσμα πανι-κού. Στην πραγματικότητα, πολλές ήτανφωτογραφίες από συνταξιούχους πουείχαν πάει να πάρουν τη σύνταξή τους, ηοποία μόλις είχε καταβληθεί. Στο κλίμαπου δημιουργήθηκε, με αφορμή τηνπροκήρυξη του δημοψηφίσματος, κά-ποιοι πίστεψαν αυτήν την εικόνα και άρ-χισαν να τρέχουν στα ΑΤΜ για να κά-νουν αναλήψεις πλέον όχι συντάξεωναλλά αποταμιεύσεων. Οι νέες φωτογρα-φίες ήταν πράγματι από πανικόβλητουςπολίτες. Τα ΜΜΕ πήραν την επόμενημέρα τη σκυτάλη, δείχνοντας αυτές τιςουρές και τότε κορυφώθηκε το φαινό-μενο του πανικού.

Και τώρα συνεχώς διαδίδουν πως θαγίνει κούρεμα των καταθέσεων ή ακόμαχειρότερα πως θα δεσμευτούν ολόκλη-ρες οι καταθέσεις.

Οτιδήποτε πει κάποιος που θίγει αρ-νητικά το εισόδημα και την περιουσίατων πολιτών σε αυτή την ατμόσφαιρα,

Ανάμεσα σε «συμπληγάδες» βρέθηκαν χιλιάδες εργα-ζόμενοι του ιδιωτικού τομέα από τη ∆ευτέρα 29 Ιου-νίου και μετά, τόσο εξαιτίας των πραγματικών προ-

βλημάτων τα οποία παρουσιάστηκαν στην αγορά εργασίαςεξαιτίας του κλεισίματος των τραπεζών και της επιβολήςπλαφόν στις αναλήψεις (τους περιορισμούς στις κινήσειςκεφαλαίων) όσο, όμως, και λόγω της τρομοκρατίας πουεπιχειρήθηκε από μια μερίδα εργοδοτών, οι οποίοι άσκη-σαν ωμές πιέσεις και εκβιασμούς προς τους απασχολουμέ-νούς τους για να ψηφίσουν «ναι» στο δημοψήφισμα.

Τα περιστατικά τα οποία ήρθαν στη δημοσιότητα τις αμέ-σως προηγούμενες ημέρες επιβεβαιώνουν πλήρως το χα-ρακτηρισμό της «εργασιακής ζούγκλας» για την ελληνικήαγορά εργασίας, με βάση και τα δεδομένα που διαμορφώ-θηκαν την τελευταία πενταετία ελέω των εξοντωτικών μνη-μονίων για την πλειονότητα του εργατικού δυναμικού τηςχώρας. Κυρίως μέσω των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, καισε μικρότερο βαθμό μετά από επίσημες καταγγελίες σύμ-φωνα με τους αρμοδίους, κατεγράφησαν φαινόμενα μη κα-ταβολής δεδουλευμένων, επιβολής υποχρεωτικών αδειών(τόσο κανονικών όσο και άνευ αποδοχών), προσωρινά κλει-σίματα επιχειρήσεων και καταστημάτων, ακόμη και προ-φορικές απειλές από ιδιοκτήτες, μεγαλοστελέχη και προ-ϊσταμένους εταιριών κατά του προσωπικού τους ζητώνταςξεκάθαρα να ψηφίσουν «ναι» στο δημοψήφισμα.

Στάση πληρωμώνκαι υποχρεωτικές άδειες

Χαρακτηριστικά αναφέρεται ότι σε ένα σημαντικό αριθμόεπιχειρήσεων οι μισθοί του Ιουνίου δεν καταβλήθηκαν.Ανάμεσα στις εταιρίες που δεν πλήρωσαν τα δεδουλευμένατου αμέσως προηγούμενου μήνα στο προσωπικό τους υπάρ-χουν και επιχειρήσεις από το χώρο του Τύπο και των ΜέσωνΜαζικής Ενημέρωσης. Οι περισσότεροι από τους εργοδό-τες από αυτούς που δεν κατέλαβαν τους μισθούς στους ερ-γαζομένους τους επικαλέστηκαν τα προβλήματα που πα-ρουσιάστηκαν στις συναλλαγές και στην μη αποδοχή τωνεπιταγών από την πλευρά των προμηθευτών τους.

Εκτεταμένο ήταν το φαινόμενο της υποχρεωτικής χορή-γησης αδειών. Σε αρκετές περιπτώσεις, εργοδότες επέβα-λαν «ετσιθελικά», και παρά το γεγονός ότι δεν προβλέπεταιαπό το νόμο, σε ένα τμήμα -ή ακόμη και στο σύνολο- τουπροσωπικού τους να προχωρήσει στη λήψη εβδομαδιαίας ήδεκαπενθήμερης άδειας είτε με, είτε άνευ αποδοχών,επειδή όπως υποστήριξαν από τη ∆ευτέρα είχαν σχεδόν μη-δενική δραστηριότητα. Για τον ίδιο λόγο, σε αρκετά εργο-τάξια καθώς και σε ορισμένες εμπορικές επιχειρήσειςυπήρξε «παύση εργασιών».

Ενδεικτικά αναφέρεται η καταγγελία του Συνδικάτου Ερ-γατοϋπαλλήλων Τηλεπικοινωνιών - Πληροφορικής(ΣΕΤΗΠ) Αττικής, βάσει της οποίας εργαζόμενοι σε επιχει-

ρήσεις με τηλεφωνικά κέντρα πήραν υποχρεωτικές άδειες.Το φαινόμενο αυτό καταγράφηκε ιδιαίτερα στα τμήματαπωλήσεων και ληξιπρόθεσμων οφειλών, τραβώντας την κα-νονική άδεια, είτε άδειες άνευ αποδοχών».

Οι περισσότεροι από τους εργοδότες ή τις ιδιοκτησίεςεπιχειρήσεων στις οποίες κατεγράφησαν, είτε επίσημα είτεμέσω ανεπίσημων καταγγελιών, αυτά τα φαινόμενα, υπο-στήριξαν ότι η κατάσταση δεν θα ομαλοποιηθεί ούτε τηνεπόμενη εβδομάδα, εάν δεν ανοίξουν οι τράπεζες ξανά καιδεν αρθεί άμεσα ο περιορισμός στις κινήσεις κεφαλαίων.Σε αρκετές περιπτώσεις τα προβλήματα ήταν πραγματικά,όπως επισημαίνουν οι αρμόδιοι και υπήρξε προσπάθεια συ-νεννόησης ανάμεσα στους επιχειρηματίες και το προσω-πικό τους για εξεύρεση από κοινού λύσεων. Σε άλλες πάλι,όμως, με βάση καταγγελίες που έφτασαν προς τις αρμόδιεςαρχές, κυρίως προφορικά ή με αναφορές στα μέσα κοινω-νικής δικτύωσης, φαίνεται να υπήρξε και πολιτική σκοπι-μότητα με στόχο οι εργαζόμενοι να ψηφίσουν «ναι» στο δη-μοψήφισμα.

Τι συμβουλεύει το ΣΕΠΕ

«Κάποιοι εργοδότες, προφορικά, προχώρησαν σε απειλέςσε βάρος εργαζομένων τους, ότι δεν θα πληρωθούν τους μι-σθούς τους για παράδειγμα. Πρέπει να σας πω ότι οι πε-ρισσότερες καταγγελίες έγιναν είτε σε εμένα προσωπικά,είτε μέσα από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, δηλαδή δενυπήρξε μεγάλος αριθμός επίσημων καταγγελιών στις αρ-μόδιες υπηρεσίες του ΣΕΠΕ. Από τα όσα καταγράψαμε, δια-πιστώσαμε ότι είχαμε λίγα κλεισίματα επιχειρήσεων, δεν εί-χαμε λοκ – άουτ όπως αναφέρθηκε από ορισμένους δημο-σίως και το υπουργείο Εργασίας μαζί με το ΣΕΠΕ παρενέ-βησαν σε πολλές περιπτώσεις που υπήρχαν καταγγελίες γιαπαραβιάσεις εργασιακών δικαιωμάτων» ανέφερε στην«Εποχή» ο Ειδικός Γραμματέας του Σώματος ΕπθεώρησηςΕργασίας Απόστολος Καψάλης.

Σύμφωνα με τον κ. Καψάλη, τα προβλήματα τα οποία αν-τιμετώπισε από την ∆ευτέρα και μετά ένας σημαντικόςαριθμός εργαζομένων οφείλονται σε δύο λόγους: πρώτον,σε πραγματικά προβλήματα τα οποία αντιμετώπισαν πολ-λές επιχειρήσεις (όπως τη μη αποδοχή επιταγών από προ-μηθευτές και τη δυσκολία που προκλήθηκε με το πλαφόνστις αναλήψεις) και τα οποία αρκετοί επιχειρηματίες σε συ-νεννόηση με το προσωπικό τους επιχείρησαν να βρουν απόκοινού λύσεις, και, δεύτερον, σε μια μερίδα εργοδοτών οιοποίοι για τους δικούς τους λόγους πίεσαν τους εργαζομέ-νους τους να ψηφίσουν «ναι» στο δημοψήφισμα.

«Σε σχέση με ένα πρόβλημα το οποίο διαπιστώσαμε σεαρκετές περιπτώσεις, οι εργαζόμενοι πρέπει να γνωρίζουνότι κανένας εργοδότης δεν μπορεί να τους επιβάλει να πά-ρουν άδεια είτε με αποδοχές (κανονική), είτε άνευ αποδο-χών», πρόσθεσε ο Ειδικός Γραμματέας του ΣΕΠΕ τονίζον-τας ότι «το ΣΕΠΕ παραμένει στο πλευρό του κόσμου της ερ-γασίας αλλά και των εργοδοτών οι οποίοι μέσω της νόμι-μης οδού, και με συνεννόηση τόσο με το προσωπικό τους,όσο και μετά, επιχειρούν να βρουν λύσεις».

Νάσος Χατζητσάκος

Σε ένα σημαντικό αριθμό επιχειρή-σεων οι μισθοί του Ιουνίου δεν κα-ταβλήθηκαν. Ανάμεσα στις εταιρίεςπου δεν πλήρωσαν τα δεδουλευ-μένα του αμέσως προηγούμενουμήνα στο προσωπικό τους υπάρ-χουν και επιχειρήσεις από το χώροτου Τύπο και των Μέσων ΜαζικήςΕνημέρωσης.

“

Εργοδοτική τρομοκρατίαυπέρ του «ναι» Χωρίς δάνεια τα

ελληνικά συστημικάΜέσα Επικοινωνίαςείναι τελειωμένα. Γι’αυτό πετάνε στην άκρητο μανδύα τηςαμεροληψίας.

“


μπορεί να γίνει πιστευτό - γι’ αυτό η ευ-θύνη των ΜΜΕ σε τέτοιες συνθήκες είναιακόμα μεγαλύτερη. Είναι περίοδος αστά-θειας, έχει δημιουργηθεί φόβος, γι’ αυτόοι πολίτες μπορούν να πιστέψουν οποι-αδήποτε παρόμοια είδηση. Σ’ αυτό βοή-θησε ότι η κυβέρνηση δεν είχε προετοι-μαστεί επαρκώς να πληροφορεί τους πο-λίτες με ακρίβεια, χωρίς υπερβολές. Γιαπαράδειγμα, το περασμένο Σάββατο δενυπήρξε συστηματική πληροφόρηση γιατο πώς θα λειτουργήσουν οι τράπεζες.Αντίθετα, μέχρι και την Κυριακή τοβράδυ, λίγο πριν την αναγγελία του, ουπουργός οικονομικών διαβεβαίωνε ότιδεν θα γίνει capital control. Αυτό έθιξετην αξιοπιστία του ίδιου και της κυβέρ-νησης, και όπως λέω συχνά στους φοι-τητές μου «δεν λέμε ψέματα στους δη-μοσιογράφους, διότι τότε θα είναι δύ-σπιστοι απέναντι σε ό,τι τους πούμε στησυνέχεια».

Τα ΜΜΕ στρατεύονται

Τα κανάλια έχουν ξεκινήσει ανοιχτάκαμπάνια υπέρ του «ναι». Το είδαμε καιστο πώς παρουσίασαν τις συγκεντρώσειςστο Σύνταγμα…

Όπως έχω ξαναπεί, σε συνθήκες κρί-σης, τα ΜΜΕ στρατεύονται. ∆ιότι, πέρααπό την ιδεολογική τους τοποθέτηση, ηεπιβίωση, ειδικά, των συστημικώνΜέσων εξαρτάται από την ευστάθεια τουσυστήματος εξουσίας. Χωρίς δάνεια ταελληνικά συστημικά Μέσα Επικοινωνίαςείναι τελειωμένα. Γι’ αυτό πετάνε στηνάκρη το μανδύα της αμεροληψίας.

Τα ρεπορτάζ των ξένων ΜΜΕ αποτε-λούν την κύρια πηγή πληροφόρησης σταεγχώρια ρεπορτάζ. Γιατί;

Είναι μέρος της στρατηγικής της μερο-ληψίας. Να επιλέγουν την οπτική γωνίατου «αντιπάλου» για να αναφερθούν στοθέμα.

Από την άλλη, κατασκευάζονται καιειδήσεις, με στόχο την παραπληροφό-ρηση. Ο ΑΝΤ1 έδειχνε πανό της ΑΝ-ΤΑΡΣΥΑ και έγραφε πως πρόκειται γιασυνιστώσα του ΣΥΡΙΖΑ που καλεί σεέξοδο από την ΕΕ, το Mega χρησιμοποί-ησε εικόνα από τη Ν. Αφρική το 2012 μεμία ηλικιωμένη σε ΑΤΜ να προστατεύειμια άλλη να σηκώσει χρήματα. ∆εν πρέ-πει κάποιος να παρέμβει;

Αυτό δεν είναι δημιουργία γεγονότωνείναι διάδοση παραπλανητικών ειδή-σεων. Βέβαια, πρέπει να ομολογήσω ότιδεν είμαι σίγουρος ότι ο δημοσιογράφοςτου ΑΝΤ1 το έκανε επίτηδες, είναι πολύπιθανό να είναι άσχετος. Αν ισχύει αυτόείναι υπόθεση του αρχισυντάκτη να τοχειριστεί, αν ο δημοσιογράφος το έκανεεπίτηδες είναι αρμοδιότητα των αρχών.Ωστόσο, οι αρχές δεν παρενέβησαν σεάλλες τέτοιου είδους δηλώσεις, όπωςστην περίπτωση της βουλευτού, η οποία

παλαιότερα διέδιδε ότι θα γίνει bankrun.

Χρειαζόταν ένα πολυνομοσχέδιο

Αυτή τη φορά στην κυβέρνηση είναι ηΑριστερά. ∆εν θα έπρεπε να είχε παρέμ-βει;

Η κυβέρνηση δεν έχει φροντίσει για τηστελέχωση ή τη σωστή λειτουργία τωνεποπτικών μηχανισμών. Έπρεπε να είχεψηφίσει ένα πολυνομοσχέδιο που ναρυθμίζει και να κάνει λειτουργικό, σύγ-χρονο και κυρίως δίκαιο όλο το επικοι-νωνιακό πεδίο.

Τι θα έπρεπε να περιλαμβάνει αυτό τοπολυνομοσχέδιο;

Θα έπρεπε να ρυθμίζει τα θέματα τηςδημόσιας ραδιοτηλεόρασης –όχι με τοντρόπο που τα ρυθμίζει τώρα να δημι-ουργεί νέα πεδία τέτοιας δραστηριότη-τας, όπως είναι τα συνεταιριστικά Μέσαπου δεν θα ελέγχονται από κοινωνικάκαι πολιτικά μονοπώλια να ρυθμίζει ταθέματα του διαδικτύου, παρέχοντας δω-ρεάν σε όλη τη χώρα πρόσβαση στο δια-δίκτυο και σχετική εκπαίδευση στις με-γαλύτερες ηλικίες να καθιερώσει τα λε-γόμενα επικοινωνιακά δικαιώματα, ώστενα προστατεύεται, για παράδειγμα, ο δη-μοσιογράφος στην άσκηση του επαγγέλ-ματός του να απαγορεύει σαφώς την εκ-φορά λόγου μίσους, ρατσισμού, μισαλ-λοδοξίας να προβλέπει προγράμματαπου να ανταποκρίνονται στις ανάγκεςτων μεταναστών ή των ΑΜΕΑ, που επί-

σης πληρώνουν μέσω της ∆ΕΗ τη δημό-σια ραδιοτηλεόραση… Όλα αυτά έπρεπενα ρυθμίζονται συνολικότερα, και όχιμόνο στους κανονισμούς της ΕΡΤ λόγουχάρη.

Σε αντίθεση με τα ιδιωτικά κανάλια,πώς κρίνεις τη στάση της ΕΡΤ;

∆εν έχω πλήρη στοιχεία και δεν μπορώνα απαντήσω ακόμα τεκμηριωμένα.Ωστόσο, προκύπτει πως έχει ποικιλία.Υπάρχουν εκπομπές που γέρνουν υπέρτων απόψεων του «ναι» και άλλες πουγέρνουν υπέρ του «όχι», όπως και φιλο-ξενία πολλών απόψεων.

•

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΜΕ ΤΟΝ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΟ ΓΙΩΡΓΟ ΠΛΕΙΟ

Σε συνθήκες κρίσης,τα ΜΜΕ στρατεύονται

Τα συστημικά ΜΜΕ, την περασμένη βδομάδαδιάλεξαν στρατόπεδο, τάχθηκαν ανοιχτά μετην επιτροπή του «ναι» και εξαπέλυσαν μιααπροκάλυπτη επίθεση στην κυβέρνηση, αλλάκαι σε όσους τάσσονται με το «όχι». Συζη-τάμε με τον πρόεδρο του τμήματος Επικοι-νωνίας και ΜΜΕ του Πανεπιστημίου Αθηνών,Γιώργο Πλειό, για το πώς παρουσιάστηκαν οιειδήσεις το τελευταίο διάστημα.

Έρευνες, όπως το Ευρωβαρόμετρο, δείχνουν πως ο κό-σμος έχει χάσει την εμπιστοσύνη του στο Μέσα Ενημέρω-σης, τη ίδια στιγμή, όμως, επηρεάζεται άμεσα από αυτά.∆εν είναι αντίφαση;

∆εν συμφωνώ. Το ίδιο δεν συνέβαινε και στις εκλογέςτου Ιανουαρίου; Γιατί δεν επηρεάστηκε τότε ο κόσμος;Τότε, η σημερινή κυβέρνηση είχε πειστική πρόταση καισυγκεκριμένες απαντήσεις. Μιλούσε με φωτεινό χρώμα,για την ελπίδα. Η προπαγάνδα τότε δεν έπιασε, γιατί δενυπήρχε έδαφος. Τώρα οι τράπεζες είναι κλειστές, υπάρχειόριο αναλήψεων και η κυβέρνηση δεν δίνει πειστικές απαν-τήσεις για το αύριο. Σε αυτό το περιβάλλον, επιχειρήματακατά της κυβέρνησης, πιθανόν γίνονται πιο πειστικά. Γιανα πουλήσεις μια πολιτική, πρέπει αυτή να πουλιέται. Φο-βάμαι ότι οι ουρές στα ΑΤΜ είναι μια κατάσταση που δενμπορεί να εξωραϊστεί.

Ναι αλλά υπάρχουν και άλλες ουρές, που δεν έγιναν

πρώτο θέμα στις ειδήσεις. Οι ουρές του ΟΑΕ∆ ή στα συσ-σίτια. Και το «όχι» θέλει να βάλει τέλος σε αυτές τις ουρές.

∆εν διαφωνώ. Στην πραγματικότητα ο κόσμος δεν θέλεικαμία από αυτές τις ουρές ούτε του ΟΑΕ∆ και των συσσι-τίων ούτε των ΑΤΜ. Όμως, υπάρχει μία διαφορά: Τιςουρές στον ΟΑΕ∆, τις ζουν οι άνεργοι, τις ουρές στα συσ-σίτια τις ζουν ακόμα λιγότεροι, τις ουρές στα ΑΤΜ, τις ζουνόλοι, δυσκολότερα δε οι συνταξιούχοι. Γι’ αυτό η κυβέρ-νηση πρέπει να απαντήσει πειστικά ποια θα είναι η επό-μενη μέρα του «όχι». Έπρεπε να είχε οργανώσει έναν επι-κοινωνιακό μηχανισμό, πέρα από το πολιτικό σχέδιο, ώστενα διαχειριστεί αυτή την κατάσταση για να μην αποτελείπεδίο εκμετάλλευσης.

Άλλωστε, φαίνεται πώς είναι μία εναντίον όλων… Πιστεύω πως στο τέλος θα υπάρξει συμφωνία. Το πότε

και με ποιους όρους είναι το ζητούμενο. Επίσης, το ποιοςθα φαίνεται πως έχει υποχωρήσει έχει μεγάλη πολιτική ση-μασία και για τις δύο πλευρές. Αυτό, άλλωστε, οδήγησε εκ-πρόσωπους της «απέναντι πλευράς» να συμπεριφέρεταιπαιδιάστικα. Για παράδειγμα, ο Τουσκ είπε κάποια στιγμή«το παιχνίδι τελείωσε». Όταν όμως προκηρύχθηκε το δη-μοψήφισμα δήλωσε πως δεν το εννοούσε. Το διακύβευμαστο δημοψήφισμα δεν είναι η Ευρώπη αλλά ποιά Ευρώπη.Και η υπαρκτή Ευρώπη δεν μπορεί να πάει μακριά. Ως οι-κοδόμημα, έχει σοβαρά προβλήματα. Αν διαταράχθηκετόσο η ισορροπία της με την ελληνική κρίση, φανταστείτετι έχει να γίνει εάν η ευρωζώνη βρεθεί μπροστά σε παρό-μοια προβλήματα με την Ιταλία, τη Γαλλία ή την Ισπανία.Αυτά τα προβλήματα έχουν κρυφτεί κάτω από το χαλί, πουείναι η ελληνική κρίση.

Πεδίοεκμετάλλευσηςοι ουρές


Τα «όχι» και τα «ναι»της παιδείας

Για την εκπαιδευτική κοινότητα το «όχι» στους δανειστές σημαίνει στήριξητου 5μηνου προγράμματος της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ, εκείνου που υλοποι-ήθηκε αλλά και εκείνου που βρίσκεται σε διαδικασία υλοποίησης και «πά-γωσε» λόγω του δημοψηφίσματος.

Ψηφίζοντας «όχι» στις 5 Ιουλίου, σημαίνει πως υπερασπιζόμαστε:* Την επαναφορά των διαθέσιμων και απολυμένων εκπαιδευτικών στα σχολεία* Την επανασύσταση των καταργημένων ειδικοτήτων της δευτεροβάθμιας

επαγγελματικής εκπαίδευσης, ώστε οι νέοι των λαϊκών στρωμάτων να μπορούννα σπουδάζουν δωρεάν στο δημόσιο σχολείο, αντί να σύρονται στα ιδιωτικά ΙΕΚή απλώς ανειδίκευτοι στην ανεργία

* Την κατάργηση της Τράπεζας Θεμάτων, που λειτούργησε ως επιπρόσθετοςμορφωτικός φραγμός για τα παιδιά που δεν μπορούσαν να χρυσοπληρώνουνφροντιστήρια

* Τη λειτουργία πειραματικών σχολείων, όπου οι μαθητές/τριες εισάγονται μεκλήρωση, στον αντίποδα των αντιλήψεων της «αριστείας»

* Το άνοιγμα περισσότερων επιλογών πρόσβασης στην τριτοβάθμια εκπαί-δευση για τις πανελλαδικές εξετάσεις με παράλληλη μείωση των πανελλαδικώςεξεταζόμενων μαθημάτων –και άρα μείωση και της ανάγκης για φροντιστήρια–στη μεσομακροπρόθεσμη προοπτική της ελεύθερης πρόσβασης στην τριτοβάθ-μια εκπαίδευση

* Τη δημοκρατική επιλογή στελεχών διοίκησης της πρωτοβάθμιας και δευτε-ροβάθμιας εκπαίδευσης, αναδεικνύοντας τη γνώμη των συλλόγων διδασκόντωνσε καθοριστική παράμετρο για την ανάδειξη των διευθυντικών στελεχών

* Το πάγωμα της τιμωρητικής αξιολόγησης.Ψηφίζοντας «όχι» στις 5 Ιουλίου, σημαίνει πως λέμε «ναι» για να ψηφιστούν

στο άμεσο μέλλον:*νΗ κατάργηση όλου του εφαρμοστικού πλαισίου για την αξιολόγηση των εκ-

παιδευτικών –άλλοθι περικοπών, απολύσεων και εκπειθάρχησης στην κάθεεξουσία

* Τα επόμενα βήματα εμβάθυνσης της δημοκρατικής αυτοδιοίκησης των σχο-λικών μονάδων με όχημα τους συλλόγους διδασκόντων και σε συνεννόηση μεγονείς και μαθητές/τριες

* Η επαναφορά της δημοκρατικής αυτοδιοίκησης των ΑΕΙ (κατάργηση Συμ-βουλίων Ιδρύματος, συμμετοχή φοιτητών και εργαζομένων, προστασία του πα-νεπιστημιακού ασύλου)

* Η επαναφορά των ιδιωτικών σχολείων στην εποπτεία του υπουργείου Παι-δείας, με προστασία των εργασιακών δικαιωμάτων των ιδιωτικών εκπαιδευτι-κών και έλεγχο των εκπαιδευτικών προγραμμάτων.

* Η –για πρώτη φορά– θεσμοθέτηση εργασιακών σχέσεων αξιοπρέπειας γιαόσους δουλεύουν στα φροντιστήρια, δηλαδή, μεταξύ άλλων, άδειες στις γιορτέςκαι αργίες όλων των υπόλοιπων εργαζομένων, κανονικό ωράριο και αναγνώρισηυπερωριών

* Νέες προσλήψεις εκπαιδευτικών με αντικειμενική μοριοδότηση που λαμβά-νουν υπόψη τη μακρόχρονη προϋπηρεσία των αναπληρωτών και δεν την πετάνεστα σκουπίδια

* Εκσυγχρονισμό της Ειδικής Εκπαίδευσης για τα παιδιά με ειδικές ανάγκεςστήριξης.

Ψηφίζοντας «όχι» στις 5 Ιουλίου:* Λέμε όχι στην ιδιωτικοποίηση της παιδείας* Λέμε «ναι» στην ενίσχυση του δημόσιου και δωρεάν χαρακτήρα της

* Λέμε «ναι» στην ενίσχυση των δη-μοκρατικών - συμμετοχικών διαδικα-σιών και στην αυτοδιοίκηση τωνμελών της εκπαιδευτικής κοινότη-τας.

Ψηφίζοντας «όχι» στις 5 Ιουλίου:* ∆ιεκδικούμε τις ευρωπαϊκές πα-

ραδόσεις του ∆ιαφωτισμού και τηςδημοκρατίας στην Παιδεία, εξίσουγια τους κατοίκους της Ελλάδας,όπως και για κάθε άλλη χώρα μέλοςτης ΕΕ.

Ειρήνη Κυριακίδη, Ρούλα Καναβού,Μάνια Παπαδημητρίου, Κωνσταντίνα

Ρήγου, Αγγέλικα Σαπουνά, ΤούλαΤριανταφύλλου, Κατερίνα Τρίμη,

Γιώργος Αθανασόπουλος, ΓιώργοςΜπουγελέκας, Χρήστος Πιλάλης,

∆ημήτρης Σκλάβος

Του Ευθύμη Παπαβλασόπουλου

Σε όλη τη μεταπολεμική διαδρομήτης η ∆εξιά λειτουργούσε ταυτό-χρονα και παράλληλα ως ευρεία

πολιτική παράταξη, γειωμένη στην υλι-κότητα των κοινωνικών σχέσεων και τουκράτους και ως κόμμα -ενίοτε και κόμ-ματα- δηλαδή θεσμός πολιτικής εκπρο-σώπησης και κυβερνητικής διαχείρισης.Ως παράταξη είχε και έχει την ικανότητανα ενορχηστρώνει και να συντονίζει τηδράση ενός αστερισμού κοινωνικών καιπολιτικών δυνάμεων κινητοποιώνταςδημόσιους και ιδιωτικούς πόρους, προ-κειμένου να οργανώσει μακροπρόθεσματην πολιτική κυριαρχία και την ιδεολο-γική ηγεμονία του αστικού μπλοκ. Ωςκόμμα στις ποικίλες οργανωτικές τουεκδοχές και ιδεολογικοπολιτικές μεταλ-λάξεις του αποτέλεσε συντακτικό πόλοτου κομματικού συστήματος και προνο-μιακό νομέα της κυβερνητικής εξουσίας.

Έτσι συγκροτήθηκε η ∆εξιά κατά τημετεμφυλιακή περίοδο (το διαβόητοκράτος της δεξιάς) πριν ακόμα αποκτή-σει την πολιτική της ενότητα με τον Ελ-ληνικό Συναγερμό αρχικά και την ΕΡΕστη συνέχεια, έτσι ανασυγκροτήθηκεκατά την πρώτη μεταπολίτευση (1974-1981) μέχρι να αναδιοργανωθεί σε έναυβριδικό μαζικό κόμμα και έτσι πολι-τεύεται στη συγκυρία της κρίσης. Αυτήακριβώς η οργανωτική διαφοροποίησηκαι λειτουργική διασταύρωση κόμματοςκαι παράταξης είναι νομίζω κρίσιμη γιανα αποτιμήσουμε και να πιθανολογή-σουμε τις εξελίξεις τόσο στους κομματι-κούς σχηματισμούς της ελληνικής ∆ε-ξιάς όσο και συνολικότερα στο κομμα-τικό και πολιτικό μας σύστημα.

Ο λειτουργικός διπλασιασμόςτης μεταπολεμικής ∆εξιάς

Είναι αλήθεια ότι κατά τη μέση μετα-πολίτευση (1981-1996) σε συνθήκες πο-λιτικής και κοινωνικής σταθερότητας,το κόμμα απέκτησε την πρωτοβουλίατων κινήσεων, στο βαθμό που το εκκρε-μές αίτημα της πολιτικής και κοινωνι-κής ολοκλήρωσης ανέλαβαν να προωθή-σουν με σχετική αποτελεσματικότητα ταπολιτικά κόμματα. Στη συνάφεια αυτή ηΝ∆ κατάφερε να εγκατασταθεί οργανικάστους κρατικούς θεσμούς και να αποικί-σει το κοινωνικό πεδίο, ελέγχοντας καιεντάσσοντας στο πολιτικό της σχέδιο τοσύνολο σχεδόν των κοινωνικών οργανώ-

σεων που εκπροσωπούσαν τα συμφέ-ροντα αστικών και μικροαστικών μερί-δων. Η εξέλιξη αυτή συνέβαλε, ανάμεσαστα άλλα, στην αποκρυστάλλωση μιαςσχετικά σταθερής κοινωνικής συμμαχίαςκαι στην οργανωτική ενότητα της ∆ε-ξιάς.

Πρόκειται για όψη μιας σύνθετης καιαντιφατικής διαδικασίας που ονομά-στηκε απλουστευτικά και αφοριστικάκομματικοποίηση.

Η οργανική σύμφυση παράταξης καικόμματος υπό την αιγίδα του δεύτερουαρχίζει να χαλαρώνει κατά την περίοδοτης μεσοβασιλείας του καθ’ ημάς εκσυγ-χρονισμού. Η ικανότητα του νέου συστή-ματος διακυβέρνησης να ενσωματώνειαυτόνομα σε νεοπαγή δίκτυα και θε-σμούς πολιτικής τις συστημικές οργα-νώσεις κοινωνικής εκπροσώπησης,αλλά και η προνομιακή συμμετοχή τουςστη διανομή εθνικών και ευρωπαϊκώνπόρων, η αναβάθμιση της τοπικής αυτο-διοίκησης και η ανάδυση περιφερειακώνκέντρων ισχύος που παρά την κομματικήτους παρέλευση ή και ένταξη πολιτεύον-ται με ευελιξία, η άνοδος του τεχνοκρα-τισμού και η μετάγγισή του στις δομέςεξουσίας, συντομογραφούν την υποχώ-ρηση της κεντρικότητας του κόμματοςστη διαχείριση των δημόσιων υποθέ-σεων και στην οργάνωση της συναίνε-σης.

Οι μετασχηματισμοί αυτοί σε συνδυα-σμό με τη προϊούσα κρατικοποίηση καιαπαξίωση των κομμάτων της μεταπολί-τευσης, δρομολόγησαν αλλαγές στηδομή και τη λειτουργία του κομματικούσυστήματος. Η ρευστοποίηση των κοι-νωνικών και εκλογικών τους βάσεων, ηιδεολογική και προγραμματική τουςσύγκληση, η όσμωση του πολιτικού τουςπροσωπικού αποτέλεσαν τα βασικά γνω-ρίσματα του συγκλίνοντος δικομματι-σμού της ύστερης μεταπολίτευσης, πουπροετοίμασε το έδαφος για τη κυβερνη-τική τους συνεργασία.

Ανασυγκρότησηστην περίοδο της κρίσης

Η παρατεταμένη και πολυεπιπεδηκρίση έφθειρε ανεπανόρθωτα τους ετέ-ρους του δικομματισμού και επιβεβαί-ωσε την αδυναμία: Εξαφάνισε από τονπολιτικό χάρτη το πάλαι ποτέ ηγεμονικόΠΑΣΟΚ και επιτάχυνε την αποδιοργά-νωση του κομματικού φορέα της ∆εξιάς.Η αποδιοργάνωση αποτυπώθηκε, στον

Η Νέα ∆εξιά συνδυάζει φορτία ενόςμεταμοντέρνου αντικομουνισμού με ισχυρέςδόσεις νεοφιλελεύθερου λαϊκισμού, που επιχειρείνα ενοχοποιήσει το συλλογικό πολιτικόφαντασιακό και να εγκλωβίσει τη κοινωνικήδυναμική στα στεγανά του φόβου και τηςτρομοκράτησης.

“Η εκλογική αναμέτρηση της 25ης του Γενάρη θεωρήθηκε από πολλούςως το ιστορικό ναυάγιο της ελληνικής ∆εξιάς. Η εκλογική καθίζηση και ηπολιτική αποσύνθεση της Ν∆, που αποτυπώθηκε εμφατικά στημετεκλογική γεωγραφία, εντάθηκε το αμέσως επόμενο διάστημα με τηνπρωτοφανή για τη μεταπολιτευτική ∆εξιά δημοσκοπική κατάρρευση καιτην αύξουσα εσωκομματική αμφισβήτηση της ηγετικής ομάδας. Οισχυρός κομματικός φορέας του μεταπολιτευτικού συντηρητισμούέμοιαζε να συρρικνώνεται σε ένα υπερσυντηρητικό κομματικό πυρήνααποκομμένος από την παραδοσιακή κοινωνική του βάση, αποψιλωμένοςαπό πολιτικά στελέχη και απομονωμένος από πολιτικούς συμμάχους. Κιόμως, όσοι βιάστηκαν, εντυπωσιασμένοι από την πολιτική απαξίωση τηςΝ∆ και το δημοσκοπικό καλπασμό του ΣΥΡΙΖΑ, να αρχειοθετήσουν τηνελληνική ∆εξιά -για μια ακόμη φορά- στο χρονοντούλαπο της ιστορίαςφαίνεται, για να παραφράσω τα λόγια του Στινγκ, ότι …η Ιστορία δεν τουςδίδαξε τίποτα.

Ψηφίζοντας “όχι” στις 5Ιουλίου, διεκδικούμε τιςευρωπαϊκές παραδόσειςτου ∆ιαφωτισμού καιτης δημοκρατίας στηνΠαιδεία, εξίσου για τουςκατοίκους της Ελλάδας,όπως και για κάθε άλληχώρα μέλος της ΕΕ.

“


οργανωτικό κατακερματισμό της, στηνεκλογική συρρίκνωση της Ν∆ και τελικάστη διάρρηξη της κοινωνικής συμμαχίαςπου εκπροσώπησε στην πολιτική σκηνήτης μεταπολίτευσης.

Η κατάρρευση του μεταπολιτευτικούδικομματισμού σε συνθήκες ακραίαςκοινωνικής πόλωσης και θεσμικής αστά-θειας προκάλεσε, ωστόσο, ένα επικίν-δυνο κενό ως προς τις πολιτικές μορφέςάσκησης της ταξικής κυριαρχίας. Αυτότο κενό ανέλαβε να καλύψει η Παράταξηοργανώνοντας και κινητοποιώντας πολι-τικά την κοινωνική και θεσμική ∆εξιάκαι επαναδιατυπώνοντας τις ιδεολογι-κές της εγκλήσεις.

Η μετατόπιση από το κόμμα στην πα-ράταξη εκδηλώθηκε ήδη πριν τις διπλέςεκλογές του 2012 εντατικοποιήθηκε,ωστόσο, με τη σημαίνουσα κυβερνητικήμεταβολή του Γενάρη. Η επιλογή αυτήδεν οφείλεται μόνο στην αποσύνθεσητης Ν∆ και στην προφανή αδυναμία τηςνα αποτελέσει με τους δυνητικούς συμ-μάχους της αξιόπιστη λύση, όσο κυρίωςστην ικανότητα της παράταξης να εγ-γυάται την πολιτική κυριαρχία και τηνενότητα των αστικών δυνάμεων σε πε-ριόδους κρίσης. Πράγματι, η κοινωνικήκαι πολιτική της πολυσθένεια, η οργα-νωτική της πολυκεντρικότητα και η δι-κτύωσή της στους κρατικούς θεσμούςκαι μηχανισμούς την καθιστούν ικανή νακινητοποιεί ευρύτερες δυνάμεις και ναενεργοποιεί εναλλακτικά σενάρια διακυ-βέρνησης. Αυτή ακριβώς η πολυσθένειακαι πολυκεντρικότητα, ενώ αποδυναμώ-νουν τη συνοχή και τη σταθερότητα τουκομματικού φορέα ενισχύουν και σταθε-ροποιούν τη θέση της ∆εξιάς στο κοινω-νικό πεδίο και το πολιτικό σύστημα στοβαθμό που της επιτρέπει να συσπειρώνειτο μέγιστο των δυνάμεων της και να επη-ρεάζει ευρύτερες μάζες.

Κοινωνική μορφολογία

Η παράταξη της Νέας ∆εξιάς οικοδο-μείται μεθοδικά και συστηματικά τα τε-λευταία χρόνια γύρω από το αυταρχικόπρόταγμα της νεοφιλελεύθερης συναίνε-σης, που αποδομεί το δημοκρατικό καικοινωνικό κεκτημένο της μεταπολεμι-κής Ευρώπης και της δικής μας μεταπο-λίτευσης. Στο σκοτεινό ορίζοντα της κρί-σης επιταχύνθηκαν οι διαδικασίες οργα-νωτικής αποκρυστάλλωσης και λειτουρ-γικού συντονισμού της, γεγονός που τηςεπέτρεψε να συγκροτήσει και να κινητο-ποιήσει το λεγόμενο ευρωπαϊκό μέτωπο.Η ∆εξιά ως παράταξη πλέον συναθροίζεικαι συντονίζει οργανωμένες δυνάμειςτων ηγεμονικών αστικών συμφερόντων(ΣΕΒ, ΣΕΤΕ), κρατικοδίαιτες μικροαστι-κές επαγγελματικές οργανώσεις ( ΓΕ-ΣΕΒΕ, ΕΣΕΕ, Επιμελητήρια), τον κρατι-κοποιημένο και γραφειοκρατικοποι-ημένο εργατικό συνδικαλισμό (ΓΣΕΕ ),παρασιτικές ομάδες της ευπρεπούς Κοι-νωνίας Πολιτών, λαθρόβιες πολιτικέςκινήσεις των άληστου μνήμης κεντροδε-ξιάς και κεντροαριστεράς, think tanksκαι οργανικούς διανοούμενους του συ-στήματος, αλλά και μέρος της εκκλησίαςπου εξακολουθεί να πολιτεύεται απρο-κάλυπτα ως «∆εξιά του Κυρίου». Το τα-ξικό, ιδεολογικό και οργανωτικό ανά-γλυφο αυτής της παραταξιακής συμμα-χίας αποτυπώνεται εύγλωττα στη σύν-θεση της επιτροπής υπέρ του «ναι».

Αυτή η παραταξιακή συμμαχία θεμε-λιώνεται στο ανέκδοτο ιδεολόγημα τουευρωπαϊσμού ενός ευρωπαϊσμού πουαποξενώνεται όλο και περισσότερο από

τις καταστατικές αξίες και αρχές του ευ-ρωπαϊκού πολιτισμού και κανιβαλίζει τατελευταία αποθέματα του οικουμενικούουμανισμού, της δημοκρατικής νομιμό-τητας και της κοινωνικής αλληλεγγύης.

Ιδεολογική θεμελίωση

Στη συνάφεια αυτή συνδυάζει φορτίαενός μεταμοντέρνου αντικομουνισμού μεισχυρές δόσεις νεοφιλελεύθερου λαϊκι-σμού που επιχειρεί να ενοχοποιήσει τοσυλλογικό πολιτικό φαντασιακό και ναεγκλωβίσει τη κοινωνική δυναμική σταστεγανά του φόβου και της τρομοκράτη-σης. Πρόκειται για μια αυταρχική, αντι-δημοκρατική και αντικοινωνική μορφήλαϊκισμού που επενδύει στο κερματισμότου κοινωνικού σώματος και της συλλο-γικής συνείδησης επιδιώκοντας να ανα-σχέσει τη συγκρότηση νοημάτων πουπροκύπτουν από τις νέες ταξικές κρυ-σταλλώσεις και συσχετισμούς και ως εκτούτου να εμποδίσει την άρθρωση μιαςνέας και πλειοψηφικής κοινωνικής συμ-μαχίας και τη συνάρθρωση της νέας ηγε-μονικής ιδεολογικής σύνθεσης. Αυτή ηλαϊκιστική δεσπόζουσα είναι εγκατεστη-μένη στο λόγο και τις πρακτικές όλωντων συστημικών δυνάμεων -κομματικώνκαι μη- ανεξάρτητα από την πολιτικήτους προέλευση και τις ρηματικές εκφο-ρές τους.

Το νέο, ωστόσο, στοιχείο στη δράσητης παραταξιακής ∆εξιάς είναι η διά-θεση αλλά και η ικανότητά της για μαζι-κές και δυναμικές κινητοποιήσεις. Γιαπρώτη φορά από τη μακρινή δεκαετίατου ’80, όταν με πρωτοβουλία τουΕΒΒΕΑ οργανώθηκε η ανεκδοτολογικήσυγκέντρωση της κατσαρόλας και ο Κ.Μητσοτάκης δήλωνε αυτάρεσκα «έχωκατεβάσει δυο φορές την αστική Ελλάδαστους δρόμους, σε διαδήλωση», η ∆εξιάδιεκδικεί με ηγεμονικές αξιώσεις το δη-μόσιο χώρο και, με τη συνδρομή του μιν-τιακού πλέγματος, φαίνεται να κυριαρ-χεί στη δημόσια σφαίρα. Το θνησιγενέςκίνημα ενάντια στις σχεδιαζόμενες με-ταρρυθμίσεις στα ΑΕΙ, οι μαζικές και θο-ρυβώδεις συνάξεις του «Μένουμε Ευ-ρώπη», η πληθωρική και υστερική πα-ρουσία επώνυμων και ανώνυμων νεοδε-ξιών στα social media, που παραβιάζουνακόμα και τους στοιχειώδεις κανόνεςτης αστικής ευπρέπειας, υπογραμμίζουντην εντυπωσιακή (επι)στροφή του αστι-κού χώρου στο «πεζοδρόμιο».

Ιχνηλατώντας τις εξελίξεις…

Είναι αυτονόητο ότι η απόφαση τηςκυβέρνησης για το δημοψήφισμα δρομο-λόγησε πυκνές και απρόβλεπτες πολιτι-κές και κοινωνικές εξελίξεις. Παράλ-ληλα, η στάση των περιώνυμων «θε-σμών» στην απόφαση αυτή φωτίζει ανα-δρομικά τις πραγματικές προθέσεις τωνορατών και αόρατων κέντρων ισχύοςπου καθορίζουν τις τύχες των ευρωπαϊ-κών λαών χωρίς ίχνος δημοκρατικής νο-μιμοποίησης. Ο πραγματικός τους στό-χος, λοιπόν, δεν ήταν να υποχρεώσουντην πρώτη κυβέρνηση της Αριστεράς σεένα επώδυνο για την ελληνική κοινωνίασυμβιβασμό, κάτι άλλωστε που θα δια-σφάλιζε τη σχετική πολιτική σταθερό-τητα και την κοινωνική ειρήνη στη χώραμας, αλλά η υποταγή και η ταπείνωσητης ή σε διαφορετική περίπτωση η ανα-τροπή της. Η κίνηση της κυβέρνησης

μπορεί να τους αιφνιδίασε αλλά δεν τουςβρήκε απροετοίμαστους. Αφού δεν κα-τάφεραν να ματαιώσουν το δημοψήφι-σμα αποφάσισαν να ανατρέψουν μιαενοχλητική κυβέρνηση αποτρέπονταςταυτόχρονα και τη μετάδοση της νόσουΣΥΡΙΖΑ στη Ευρώπη, δημιουργώνταςπρωτοφανείς για ευρωπαϊκή χώρα συν-θήκες οικονομικής και ιδεολογικής βίας.Με το στόχο αυτό ευθυγραμμίστηκε τοσύνολο των μνημονιακών πολιτικών δυ-νάμεων και για το σκοπό αυτό εργάζεταιπυρετωδώς η παράταξη της Νέας ∆ε-ξιάς.

Γεννάται, ωστόσο, εύλογα το ερώτημα,αν αυτή η ικανότητα κινητοποίησης καιεπιρροής που φαίνεται να διαθέτει η πα-ραταξιακή ∆εξιά μπορεί να μετουσιωθείσε ένα αξιόπιστο πολιτικό φορέα που θααναλάβει να διαχειριστεί το πρόγραμμακοινωνικής ερημοποίησης που βρίσκεταισε εξέλιξη.

Εκτιμώ ότι ούτε οι πρωτοβουλίες τουΣαμαρά να συγκροτήσει υπό την αιγίδατης Ν∆ το λεγόμενο φιλοευρωπαϊκόκόμμα, ούτε η ανάκληση εξ εφέδρων τουαποστρατευμένου και φθαρμένου πολι-τικού προσωπικού (Καραμανλής, Σημί-της), ούτε καν η ανασύσταση του «κόμ-ματος εκτάκτου εθνικής ανάγκης» πουθα περιλαμβάνει όλα τα κόμματα τουαστικού φάσματος και πιθανότατα μέροςτων πολιτικών και κοινοβουλευτικώνδυνάμεων του ΣΥΡΙΖΑ, μπορούν να εγ-γυηθούν μια βιώσιμη κοινοβουλευτικήλύση.

Αν μάλιστα στο επικείμενο δημοψήφι-σμα η κοινωνία φοβηθεί και υποκύψειστον εκβιασμό μάλλον θα πρέπει να προ-ετοιμαζόμαστε για χειρότερα…

•

Η ∆εξιά ως παράταξηκαι ως κόμμα


∆ημήτρη, μπορείς να μας περιγράψειςτα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της προτει-νόμενης «διάσωσης» και ποιος είναιαυτός που πραγματικά διαζώσεται;

∆. Λάσκαρης: Τα χρήματα που θα διο-χετεύονταν μέσω αυτής της διάσωσης θαχρησιμοποιούνταν κυρίως, αν όχι απο-κλειστικά, για να αποπληρωθούν οι δα-νειστές της Ελλάδας, δηλαδή το ∆ΝΤ, ηΕΚΤ και κράτη - μέλη της ευρωζώνης.Συνεπώς, αυτή θα αποτελούσε, εάν τηναποδεχόταν η ελληνική κυβέρνηση, συ-νέχιση του παιχνιδιού «παράταση καιυποκρισία» που περίπου 5 χρόνια έπαι-ζαν η ελληνική κυβέρνηση και η ευρω-ζώνη.

Σχετικά με τα βασικά χαρακτηριστικάτης συμφωνίας που προτάθηκε από τηντρόικα και της τελευταίας πρότασης πουτέθηκε από την ελληνική κυβέρνηση,παραδόξως συμφωνούν σε αυτό πουμάλλον αποτελεί το πλέον βασικό ζή-τημα, το πρωτογενές πλεόνασμα. Η ελ-ληνική κυβέρνηση ήταν έτοιμη να συμ-φωνήσει σε 1% πρωτογενές πλεόνασμαγια αυτο το χρόνο, 2% για τον επόμενο,3% για το 2017 και 3,5% για το διάστημα2018 – 2022. Αυτά τα πλεονάσματααπαιτούν να επιβληθούν πολύ σκληράμέτρα λιτότητας στον πληθυσμό.Ωστόσο, δεν κατάφεραν να έρθουν σεσυμφωνία, διότι η μέθοδος, την οποία ηελληνική κυβέρνηση πρότεινε για τηνεπίτευξη αυτών των πρωτογενών πλεο-νασμάτων, δεν κρίθηκε αξιόπιστη απότο ∆ΝΤ, την ΕΚΤ και την Κομισιόν. Πιοσυγκεκριμένα, ορισμένα από τα πράγ-ματα που η ελληνική κυβέρνηση είχε τηβούληση να εφαρμόσει και οι εταίροι αν-τιτάσσονταν, ήταν η αύξηση του εταιρι-κού φόρου από 26 σε 29%. Η ελληνικήκυβέρνηση ήθελε, επίσης, να επιβάλειένα εφάπαξ φόρο στις εταιρείες, περί-που στο 12% των καθαρών εσόδων. Ητρόικα αντιτάχθηκε και σε αυτό. Τελος,η ελληνική κυβέρνηση δεν ήθελε να μει-ώσει τις δαπάνες για τις συντάξεις, παράτις πιέσεις της τρόικας, και να αυξήσειτο ΦΠΑ στα επίπεδα που ζητούσε ητρόικα. Το ενδιαφέρον είναι ότι η αιτιο-λόγηση που δόθηκε από την πλευρά τηςτρόικας ήταν ότι τα μέτρα που πρότεινεη ελληνική κυβέρνηση θα πλήγωναν τηνοικονομία. Το οποίο, για να είμαστε ει-λικρινείς, είναι αστείο, διότι αυτό πουκατέστρεψε την οικονομία είναι το πρό-γραμμα λιτότητας. Αν, λοιπόν, οι εταίροιείχαν τόση έγνοια για την οικονομία δενθα είχαν επιβάλει αυτό το πρόγραμμαστην Ελλάδα ευθύς εξαρχής.

Ας δούμε τις αντιδράσεις στην ανακή-ρυξη δημοψηφίσματος στην Ελλάδα: ηγερμανίδα καγκελάριος Άγκελα Μέρκελβγήκε δημόσια και είπε ότι αν ο ελληνι-κός λαός ψηφίσει «όχι» σε αυτή τη συμ-φωνία διάσωσης, αυτό θα σημάνει ότι ηΕλλάδα δεν μπορεί να είναι πια στην ευ-ρωζώνη. Λίο, μπορείς να μας μιλήσειςγια τις πραγματικές συνέπειες που θαυποστεί η πλειοψηφία του ελληνικούλαού; Τι θα σημάνει για αυτούς ένα«όχι» στο δημοψήφισμα;

Λ. Πάνιτς: Το πρώτο πράγμα που χρει-άζεται να καταλάβουμε είναι ότι, όπως

Του Βασίλη Παπαστεργίου

∆ικαιούται ένα επιστημονικό σω-ματείο να λαμβάνει θέση σε έναδημοψήφισμα; ∆ικαιούται να

κάνει υπόδειξη ψήφου; Ποια θα ήτανη ενδεδειγμένη στάση των δικηγορι-κών συλλόγων μπροστά στο δημοψή-φισμα της 5ης Ιουλίου;

Ας ξεκαθαρίσουμε κατ’ αρχάς ότι ηέκφραση γνώμης από επιστημονικές,επαγγελματικές ή συνδικαλιστικές ορ-

γανώσεις ρητά προβλέπεται τόσο στοάρθρο 5 του Ν.4023/2011 περί δημο-ψηφισμάτων όσο και από τα καταστα-τικά των οργανώσεων αυτών όποια νο-μική μορφή και αν αυτά έχουν. Γιατους δικηγορικούς συλλόγους η έκ-φραση γνώμης δικαιολογείται και γιαέναν επιπλέον λόγο: το γεγονός ότι εξαντικειμένου ένας δικηγορικός σύλλο-γος έχει τη δυνατότητα να εκφέρει εμ-περιστατωμένη γνώμη για τους όρουςδιεξαγωγής ενός δημοψηφίσματος

Ωστόσο, η έκφραση γνώμης είναικάτι διαφορετικό από την υπόδειξηψήφου. Για την περίπτωση θα πρέπεινα σταθμιστούν δύο ζητήματα α) ηανάγκη του σωματείου ή της οργάνω-σης – εντός του οποίου συνυπάρχουνυποστηρικτές και των δύο όψεων ενόςδιλήμματος – να μην αποξενωθεί απόμεγάλο μέρος των μελών του και β) ηανάγκη ιδίως σε σχέση με τους δικη-γορικούς συλλόγους, που αποτελούν –θυμίζω – νομικά πρόσωπα δημοσίουδικαίου και είναι οι φορείς από όπουκατά τεκμήριο προέρχονται οι αντι-πρόσωποι της δικαστικής αρχής στηνψηφοφορία, να μην εγερθεί υπόνοιαγια μεροληψία.

Εν προκειμένω, οι ∆ικηγορικοί Σύλ-λογοι Αθηνών και Θεσσαλονίκης απο-φάσισαν με αποφάσεις των διοικητι-κών τους συμβουλίων να στοιχηθούνρητά με το στρατόπεδο του «ναι» στοδημοψήφισμα. Μάλιστα, ο ∆ικηγορι-κός Σύλλογος Θεσσαλονίκης προχώ-ρησε ένα βήμα περισσότερο μετέχον-τας και τυπικά στην Επιτροπή Στήρι-ξης του «ναι». Πρόκειται για πρωτο-φανείς αποφάσεις, αφού για πρώτηφορά οι συγκεκριμένοι σύλλογοι προ-βαίνουν σε υπόδειξη ψήφου σε εκλο-γική διαδικασία. Από την πλευρά μου,θα έβλεπα ως θεμιτή και αντίστοιχητου θεσμικού τους ρόλου την επισή-μανση υπαρκτών προβλημάτων τηςδιαδικασίας του δημοψηφίσματος (ηπολύ σύντομη χρονική διάρκεια της

προεκλογικής περιόδου είναι σίγουραμία από αυτές). Όμως, με την υπό-δειξη ψήφου, οι δύο σύλλογοι μετα-τρέπονται στην πραγματικότητα σευποκαταστήματα των μνημονιακώνκομμάτων. Και αυτό μάλιστα συμβαί-νει ενώ η πρόταση των δανειστών(όπως αποτυπώθηκε στην επίσημη εκ-δοχή αυτής από τον Γιούνκερ) περιέχειρητά μέτρα, που οι δικηγορικοί σύλλο-γοι στο πρόσφατο παρελθόν έχουν θε-ωρήσει ως εχθρικά για το δικηγορικόσώμα. Ενδεικτικά θα αναφέρω τηνπροκαταβολή φόρου σε ποσοστό 100%για τους ελεύθερους επαγγελματίες(ένα αυτονόητα άδικο και εξοντωτικόμέτρο), την εφαρμογή της ρήτρας μη-δενικού ελλείμματος για τις συντάξεις,την ένταξη όλων των επικουρικών τα-μείων υποχρεωτικά στο ΕΤΕΑ. Τελευ-ταίο, αλλά όχι έσχατο, η υιοθέτηση τουσχεδίου του νέου Κώδικα Πολιτικής∆ικονομίας, του σχεδίου δηλαδή κατάτου οποίου επί τρεις μήνες απέργησανοι δικηγόροι όλης της χώρας και τοοποίο απέρριψαν με δημοψήφισμα σεποσοστό 93%. Πρόκειται για ένα σχέ-διο που – κατά κοινή ομολογία – ευ-νοεί τον ισχυρότερο σε βάρος τουασθενέστερου κατά τη διαδικασία τηςαναγκαστικής εκτέλεσης (πλειστηρια-σμοί).

∆υστυχώς – ατυχέστατα - αυτή ηπρόβλεψη υπήρχε και στο σχέδιο των47 σελίδων της ελληνικής πλευράς. Ανγια την κυβέρνηση αυτή η υιοθέτησητου σχεδίου του νέου ΚΠολ∆ αποτελείτην αθέτηση μιας ρητής προεκλογικήςυπόσχεσης, για τους δικηγορικούςσυλλόγους τούτο συνιστά τον ορισμότης αυτο-ακύρωσης, την διαγραφήμιας αγωνιστικής πορείας πολλώνμηνών.

* Ο Β. Παπαστεργίου είναι μέλοςτου ∆Σ του ∆ικηγορικού ΣυλλόγουΑθηνών.

∆εν διακυβεύεται ηέξοδος από το ευρώ.Εάν κερδίσει η ελληνικήκυβέρνηση, και είμαισχεδόν σίγουρος ότι θακερδίζει η ψήφος στο«όχι», αναμένει ότι αυτόθα οδηγήσει σεπεραιτέρωδιαπραγματεύσεις.

“

∆ικαιούνταιτα σωματεία ναυποδεικνύουν ψήφο;

Η έκφρασηγνώμης είναι κάτιδιαφορετικό απότην υπόδειξηψήφου. Ενπροκειμένω, οι∆ικηγορικοίΣύλλογοι Αθηνώνκαι Θεσσαλονίκηςαποφάσισαν μεαποφάσεις τωνδιοικητικών τουςσυμβουλίων ναστοιχηθούν ρητάμε το στρατόπεδοτου “ναι” στοδημοψήφισμα.

“


είπαν στις τοποθετήσεις τους απέναντιστους ευρωπαίους ηγέτες οι έλληνεςυπουργοί και ο πρωθυπουργός, δενυπάρχει βάση σύμφωνα με τις ευρωπαϊ-κές συνθήκες και τον ευρωπαϊκό νόμο,ώστε να κάνει πράξη η Α. Μέρκελ αυτόπου λέει, στην περίπτωση που το αποτέ-λεσμα του δημοψηφίσματος είναι αυτόπου θέλει η ελληνική κυβέρνηση, δη-λαδή το «όχι». ∆εν μπορεί να αποκλει-στεί κάποιος από την ευρωζώνη αυθαι-ρέτως. Υπάρχει διαδικασία για την έξοδοαπό την Ευρωπαϊκή Ένωση, αλλά αυτόείναι άλλο πράγμα. Συνεπώς δεν διακυ-βεύεται η έξοδος από το ευρώ. Εάν κερ-δίσει η ελληνική κυβέρνηση, και είμαισχεδόν σίγουρος ότι θα κερδίζει ηψήφος στο «όχι», αναμένει ότι αυτό θαοδηγήσει σε περαιτέρω διαπραγματεύ-σεις. Βέβαια, δεν θα είναι η πρώτη φοράαν κυβερνήσεις παραβιάζουν συνθήκεςπου έχουν υπογράψει. Όταν τα συμφέ-ροντα που υπερασπιζονται, αυτά των κα-πιταλιστών εντός και εκτός Ελλάδας,βρίσκονται σε κίνδυνο, μπορούν να πα-ραβούν συνθήκες. Ωστόσο, αυτό δεν έχεικαμία σχέση με την πρόταση της τωρινήςελληνικής κυβέρνησης και δεν είναι εύ-κολο να συμβεί. Νομίζω αυτό, καταρχήν,είναι σημαντικό να το καταλάβουμε.

Η μεγαλύτερη έγνοια δεν είναι εντός ήεκτός ευρώ. Μια δημοσκόπηση που έγινεπριν δύο εβδομάδες, έδειξε ότι 40% τωνΕλλήνων θέλουν να βγουν από το κοινόνόμισμα. Το πραγματικό ζήτημα είναι ότιτο τραπεζικό σύστημα θα αδράξει τηνευκαιρία. Κι εσύ κι εγώ να ήμασταν στηθέση των ελλήνων πολιτών, η έγνοια μαςθα ήταν πώς να περάσουμε αυτήν τηνεβδομάδα και πιθανώς να ήμασταν κιεμείς σε κάποια ουρά σε ΑΤΜ.

Θα σας θέσω, λοιπόν, το ερώτημα,πώς θα ψηφίζατε εσείς αυτήν την Κυ-ριακή;

∆.Λ.: Θα ψήφιζα «όχι». Με την ελπίδα,όχι με την προσδοκία, ότι η τρόικα θαέρθει στο τραπέζι των διαπραγματεύ-σεων με λογική, πράγμα που σημαίνειουσιαστική χαλάρωση των μέτρων λιτό-τητας που ζητούν από την ελληνική κυ-βέρνηση. Καταρχήν, να δεχτούν πραγμα-τική απομείωση του χρέους, διότι είναιευρέως αποδεκτό ότι το χρέος της Ελλά-δας δεν είναι βιώσιμο και σύντομα θαοδηγήσει σε χρεοκοπία. Εν τω μεταξύ, οελληνικός λαός θα υποφέρει περισσό-τερο όσο προσπαθεί να εξυπηρετήσειαυτό το χρέος. Είναι, βέβαια, πιθανό ναμην γίνουν αποδεκτές αυτές οι κατευ-θύνσεις και να προσφέρουν κάποια αν-θρωπιστική βοήθεια στη χώρα και στησυνέχεια να την αφήσουν να τα βγάλειπέρα μόνη της. Αλλά, ακόμα και αν ηεπιλογή ήταν μεταξύ αυτού και τη συνέ-χιση της ασφυξίας με το πρόγραμμα λι-τότητας, θα ψήφιζα χωρίς καμία αμφι-βολία «όχι».

Λ.Π.: Οπωσδήποτε θα ψήφιζα «όχι» κιεγώ. Είναι ζήτημα αλληλεγγύης προςτους ανθρώπους που βρίσκονται στοχάος του σύγχρονου καπιταλισμού, το ναπροσφέρεις μια εναλλακτική διέξοδο.Πέρα από αυτό, νομίζω ότι ακόμα και

μια συμφωνία που θα προέβλεπε ότι ηαποπληρωμή μέρους του χρέους θα πά-γωνε ή θα ακυρωνόταν δεν θα ήταν αρ-κετή για να βγάλει την Ελλάδα από τηνύφεση, στην οποία την έβαλε η ευρω-παϊκή κρίση. Χρειάζονται αναπτυξιακάμέτρα. Με τον αγώνα που διεξάγεταιτώρα διεθνώς, το ερώτημα είναι αν αυτοίπου θα επενδύσουν στην Ελλάδα θα είναιοι ευημερούντες καπιταλιστές ή θα υλο-ποιηθεί ένας δημοκρατικός οικονομικόςσχεδιασμός.

Κατά τη γνώμη σου Λίο, είναι η κυβέρ-νηση του ΣΥΡΙΖΑ σε θέση να εφαρμόσειτη μετάβαση σε άλλο νόμισμα, τηδραχμή, εάν κληθεί;

Λ.Π.: Η Ελλάδα δεν πρόκειται να κλη-θεί άμεσα να αντιμετωπίσει έξοδο απότην ευρωζώνη. Νομίζω ότι το πραγμα-τικό ερώτημα είναι αν οι τράπεζες δια-τηρούν ρευστότητα και αν η ΕΚΤ κάνειό,τι χρειάζεται για να συντηρεί τη ρευ-στότητα, άσχετα με το αποτέλεσμα τουδημοψηφίσματος. Φαντάζομαι ότι υπάρ-χουν σχέδια για κάθε ενδεχόμενο, αλλάαυτό δεν είναι κάτι που θα μας απασχο-λήσει άμεσα. Αυτή τη στιγμή αυτό πουχρειάζεται να επισημάνουμε είναι ότι ηθέση της ελληνικής κυβέρνησης είναι ναπαραμείνει η χώρα στο ευρώ και ότι δενυπάρχει τρόπος να εκδιωχθεί η Ελλάδααπό την ευρωζώνη. Με αυτή τη θέση θασυνεχιστούν οι διαπραγματεύσεις μετάαπό μια επικράτηση του «όχι» στο δημο-ψήφισμα. Οι Ευρωπαίοι εκτοξεύουναυτήν την απειλή, αλλά δεν υπάρχει τρό-πος αυτή να εφαρμοστεί άμεσα.

∆ημήτρη, πώς αντιμετώπιζει το όλοθέμα ο ελληνικός Τύπος;

∆.Λ.: Χρειάζεται να εχουμε στο νουμας ότι ο ελληνικός Τύπος κυριαρχείταιαπό τους ολιγάρχες, οι οποίοι κατέχουντη μεγάλη πλειοψηφία των εφημερίδων.Αυτοί οι ολιγάρχες έχουν συμφέρον ναπαραμείνει η Ελλάδα εντός της ευρωζώ-νης, σε μεγάλο βαθμό διότι αρκετοί απόαυτούς έχουν χρέη σε ευρώ, οπότε, αν ηΕλλάδα αλλάξει νόμισμα και αυτό υποτι-μηθεί, ίσως βιώσουν χρεοκοπίες. ∆εν

αποτελεί, λοιπόν, έκπληξη ότι οι εφημε-ρίδες που ελέγχουν επιχειρούν να ανά-ξουν αυτήν την ψήφο σε ψήφο για τηνπαραμονή ή όχι στο ευρώ. Όσον αφοράγια την πραγματική τάση του εκλογικούσώματος, δεν έχω δει κάποια ιδιαίτεραέγκυρη δημοσκόπηση. Υπάηρξαν μία –δύο αλλά δεν μπορεί να τους αποδοθείιδιαίτερο βάρος, λόγω και της ρευστότη-τας της κατάστασης αλλά και λόγω τουκάπιταλ κοντρόλ που επιβλήθηκε καιπου θα επηρεάσει, νομίζω, την ψήφοτων πολιτών.

Οι αγορές έχουν ήδη αντιδράσει στηνανακήρυξη του δημοψηφίσματος. Θέλω

να ρωτήσω τον Λίο, πώς χειρίζονταιαυτό το γεγονός οι Αμερικάνοι, εννοώ ηαμερικανική ηγεσία, οι ελίτ, οι τραπεζί-τες;

Λ.Π.: Ο Μπάρακ Ομπάμα και ο ΤζακΛιου είναι σε συνεχή επικοινωνία με τηνΑ. Μέρκελ και άλλους ευρωπαίους αξιω-ματούχους τις τελευταίες ημέρες πιέζον-τας για μια συμφωνία. Νομίζω ότι είναιπολύ ανήσυχοι για τυχόν αποτυχία καιτις επιπτώσεις στο παγκόσμιο σύστημα.Πάνω από όλα είναι, πιθανώς, ανησυχίαγια το παράδειγμα που καθιστά το κάπι-ταλ κοντρόλ. Εμείς στην αριστερά θαέπρεπε να είμαστε πολύ υπέρ του κάπι-ταλ κοντρόλ, όχι μόνο των ροών εκτόςχώρας, αλλά και επί των επενδύσεων,πώς, πού και τι είδος παραγωγής προ-ωθείται.

Λίο, θα μπορούσες να δώσεις ένα πα-ράδειγμα του κάπιταλ κοντρόλ για όσουςδεν έχουν σαφή εικόνα;

Λ.Π.: Ήταν πολύ κοινή πρακτική τημεταπολεμική περίοδο. Όταν θέλεις ναβγάλεις λεφτά εκτός της χώρας, δενμπορείς να το κάνεις δίχως άδεια γιασυγκεκριμένο ποσό, το οποίο είναι συ-νήθως σχετικά χαμηλό. Αυτό ισχύει γιαάτομα που εμπορεύονται, εισάγουν ήεξάγουν, άτομα που κινούνται για διακο-πές κ.λπ. Πέρα από αυτό, και σαφώς ηγενική αρχή αυτού που αντιλαμβανόμα-στε ως παγκοσμιοποίηση, η γενική αρχήπάνω στην οποία βασίζονται όλες οι διε-θνείς συμφωνίες για το ελεύθερο εμπό-ριο, είναι η ελεύθερη κίνηση του κεφα-λαίου. Συνεπώς, αυτό που αποτελεί ζή-τημα εν προκειμένω και για το οποίο τοαμερικανικό κράτος είναι τόσο ανήσυχο,είναι το αν θα αποτελέσει παράδειγμα τογεγονός ότι δημοκρατικά εκλεγμένες κυ-βερνήσεις μπορούν να αναλάβουνέλεγχο επί της οικονομίας.

* Ο ∆. Λάσκαρης είναι δικηγόρος, συ-νεργάτης στο καναδικό δικηγορικό γρα-φείο «Siskinds» όπου είναι υπεύθυνοςγια τις αγωγές για χρεόγραφα. Έχει ερ-γαστεί στον ίδιο τομέα στη Νέα Υόρκη,το Παρίσι και σε μεγάλο γραφείο τηςΓούολ Στριτ και έχει διαχειριστεί μεγά-λες υποθέσεις.

Ο Λίο Πάνιτς έχει έδρα στη ΣυγκριτικήΠολιτική Οικονομία στον Καναδά. Έχειγράψει πολλά βιβλία, με το πιο πρό-σφατο εκ των οποίων το: «The Making ofGlobal Capitalism: The Political Economyof American Empire and In and Out ofCrisis: The Global Financial Meltdownand Left Alternatives» (Η δημιουργία τουπαγκόσμιου καπιταλισμού: Η πολιτικήοικονομία της αμερικανικής αυτοκρατο-ρίας εντός και εκτός κρίσης).

•

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΜΕ ΤΟΝ ΛΙΟ ΠΑΝΙΤΣ ΚΑΙ ΤΟΝ ∆ΗΜΗΤΡΗ ΛΑΣΚΑΡΗ*

Θα ψήφιζα «όχι» χωρίς αμφιβολίαΣυμμετέχοντας ως καλεσμένοι – σχολια-στές στο δελτίο ειδήσεων του The RealNews Network (29.06.2015), ο διακεκριμέ-νος καθηγητής πολιτικής επιστήμης, ΛιοΠάνιτς και ο νομικός και μέλος του δ.σ. του«Τhe Real News», ∆ημήτρης Λάσκαρης,απαντούν στις ερωτήσεις της δημοσιογρά-φου Τζέσικα Ντεβαριέ για το ελληνικό δη-μοψήφισμα, τις συνέπειές του στην Ευ-ρώπη και την Ελλάδα και το παράδειγματου κάπιταλ κοντρόλ που ανησυχεί τιςΗΠΑ.

Αυτό που αποτελείζήτημα ενπροκειμένω και γιατο οποίο τοαμερικανικό κράτοςείναι τόσο ανήσυχο,είναι το αν θααποτελέσειπαράδειγμα τογεγονός ότιδημοκρατικάεκλεγμένεςκυβερνήσειςμπορούν νααναλάβουν έλεγχοεπί της οικονομίας.

“


Της Λουτσιάνα Καστελίνα

Παρά τη φιλική χειρονομία, με τηνοποία ο Ματέο Ρέντσι υποδέ-χτηκε για πρώτη φορά τον νεοε-

κλεγμένο Έλληνα πρωθυπουργό (τουδώρισε μια γραβάτα), είναι αυτός πουπρόσφερε τη χειρότερη υπηρεσία στονΑλέξη Τσίπρα, όταν φθάσαμε στο διαταύτα, λέγοντας ότι το δημοψήφισμα τηςΑθήνας θα έχει ως αντικείμενο τη διατύ-πωση θέσης υπέρ του ευρώ ή της δραχ-μής. Ακριβώς το αντίθετο απ’ αυτό πουπροσπάθησε να εξηγήσει η ελληνική κυ-βέρνηση, ότι δηλαδή δεν έχει καμία πρό-θεση να επιλέξει την επιστροφή στοεθνικό νόμισμα και να βγει από την ευ-ρωζώνη και ότι αντίθετα θέλει να έχειμεγαλύτερη ισχύ για να επιβάλλει μια συ-ζήτηση – που μέχρι σήμερα δεν διεξήχθηποτέ – η οποία αφορά την ευρωπαϊκήπολιτική. Επιτέλους, κάποιος που αντίνα αναζητήσει καταφύγιο πίσω από τημοιραία φράση «μας το ζητάνε οι Βρυ-ξέλλες», όπως μας συνήθισαν ανέκαθενοι ευρωπαίοι κυβερνήτες, απαιτεί να πειτην άποψή του για τις επιλογές που γί-νονται εκεί.

Είναι βέβαια αλήθεια ότι και στην ίδιατην Ελλάδα, όπως και στην υπόλοιπηΕυρώπη και στη χώρα μας, υπάρχουν κά-ποιοι που θα ήθελαν να πουν ότι ηΈνωση πέθανε και ότι έτσι είναι καλύ-τερα, αλλά δεν είναι αυτό το αντικείμενοτου δημοψηφίσματος. Ο Τσίπρας ζητάμεγαλύτερη δύναμη για να συνεχίσει τηδιαπραγμάτευση και η επιστροφή στηδραχμή είναι το αποτέλεσμα μιας οριστι-κής αποτυχίας της διαπραγμάτευσης.Ένα ενδεχόμενο, που αυτές τις ώρες,φαίνεται ίσως ότι έχει αποσοβηθεί, πα-ρότι ο κύριος Τουσκ, ο πιο τραχύς απότους θεσμούς, στην τελευταία συνάν-τηση πέταξε έξω από το τραπέζι τουςΈλληνες διαπραγματευτές, δηλώνονταςότι «το παιχνίδι τελείωσε» (γιατί έτσι συ-νέβη και όχι το αντίθετο). Είναι μιαμικρή ελπίδα, αλλά ήδη αποδεικνύει ότιτο να αρνείται κανείς τους εκβιασμούςείναι σωστό.

Εσκεμμένη παραπληροφόρηση

∆υστυχώς όλη αυτή η μακρά διαπραγ-μάτευση συνοδεύτηκε από έναν επικοι-νωνιακό πάταγο, που δημιούργησε με-γάλη σύγχυση. Έτσι οι άνθρωποι με τιςκαλύτερες προθέσεις εξακολουθούν ναρωτάνε αν είναι αλήθεια ότι οι Έλληνεςέχουν μια πληθώρα δημοσίων υπαλλή-λων, ενώ αντίθετα έχουν, αναλογικά,τους μισούς από τη Γερμανία. Ρωτάνε ανείναι αλήθεια ότι βγαίνουν όλοι στη σύν-

ταξη στην ακμή της ηλικίας τους, ενώ ομέσος όρος των χρόνων εργασίας στηχώρα είναι μεγαλύτερος από το μέσο όροτης Ευρωπαϊκής Ένωσης και η δημόσιαδαπάνη για τις συντάξεις, πάντα αναλο-γικά, είναι η μισή της γαλλικής και ένατέταρτο της γερμανικής. Η παραγωγικό-τητα είναι χαμηλή αλλά αυξήθηκε πολύπερισσότερο από ότι στην Ιταλία ήακόμα και στη Γερμανία.

Αν δούμε με λεπτομέρειες τα σημεία,που διαπραγματεύτηκε η ελληνικήομάδα και αρνήθηκε να δεχτεί τις προ-τάσεις των ευρωπαϊκών θεσμών, είναιδύσκολο να παραμείνουμε απαθείςμπροστά στο δίκιο που έχουν να αρνη-θούν μια αύξηση του ΦΠΑ στα είδη πρώ-της ανάγκης (τρόφιμα, είδη υγιεινής,ηλεκτρικό ρεύμα) και στο ΦΠΑ των νη-σιών, που ζουν, και μόνο για λίγουςμήνες το χρόνο, από τον τουρισμό, όπωςκαι να απορρίψουν την απαίτηση να ψη-φίσουν ένα νόμο που επιτρέπει μαζικέςαπολύσεις. Αρνούνται, επίσης, να ακυ-ρώσουν τις υπάρχουσες πρόωρες συντα-ξιοδοτήσεις, αλλά πρέπει να λάβουμευπόψη μας ότι αυτές προέρχονται απόένα μεγάλο αριθμό ανθρώπων, που απο-λύθηκαν και δεν έχουν πόρους για ναεπιβιώσουν. Αντίθετα, οι Βρυξέλλεςαπέρριψαν το ελληνικό αίτημα για αύ-ξηση κατά 12% του φόρου επί των κερ-δών που υπερβαίνουν τα 500.000 ευρώ.

Εξακολουθούν να επαναλαμβάνουν σεβαθμό εμμονής ότι η Ελλάδα πρέπει νακάνει μεταρρυθμίσεις, αλλά, όπως συμ-βαίνει εξάλλου και στην Ιταλία, δεν λένεποτέ ακριβώς για ποιες μεταρρυθμίσειςπρόκειται και με ποιον τρόπο οι μεταρ-ρυθμίσεις, που προτάθηκαν ή εφαρμό-στηκαν (βλέπε job act ή Italicum στηχώρα μας) μπορούν κατά κάποιον τρόπονα βοηθήσουν την οικονομική ανά-καμψη. Μήπως η λιτότητα είναι μεταρ-ρύθμιση ή μήπως αντίθετα είναι μια τόσομυωπική πολιτική που την εμποδίζει;Αυτό είναι το μάθημα που παίρνουμεαπό την Ελλάδα: Αν, αντί να επιμένουμεσ’ αυτή τη μοναδική συνταγή, ήδη από το2010, είχαμε θυσιάσει λίγα χρήματα, πουθα επέτρεπαν τις αναγκαίες επενδύσειςγια τον εκσυγχρονισμό της χώρας, δενθα είχαμε φθάσει σ’ αυτό το σημείο.

Υποτίθεται ότι οι Έλληνες εκτός απόχαραμοφάηδες είναι και απατεώνες,γιατί πήραν τα χρήματα και δεν τα επι-στρέφουν. Αν κάποιοι είχαν μνήμη,πράγμα που φαίνεται πλέον σπάνιο, θαθυμούνταν αυτά που έγιναν φανερά,ίσως και σε εμάς τους ίδιους για πρώτηφορά, όταν ξέσπασε το δράμα του χρέ-ους που συσσωρεύτηκε από τις χώρεςτου τρίτου κόσμου, που είχαν πρόσφατα

αποκτήσει την ανεξαρτησία τους. Ήταντη δεκαετία του ‘80 και φάνηκε ότι εκεί-νες οι χώρες ήταν θύματα εκείνων, πουτότε δεν υπήρχε φόβος να τους αποκα-λέσουμε «διακινητές». Γιατί κατ’ αυτόντον τρόπο χρεώθηκαν πάνω από κάθελογική έννοια: λόγω της επίμονης προ-σφοράς να μεταβούν σε ένα άχρηστο καιβλαβερό καταναλωτικό μοντέλο, λόγωτου οποίου δεν υπήρχαν πλέον πόροι καιτο οποίο επιβλήθηκε επειδή συνέφερετους δανειστές, που ήρθαν μετά να ζητή-σουν το λογαριασμό.

Η Ελλάδα δεν είναι Αφρική, αλλά με-γάλο μέρος του χρέους συσσωρεύτηκεακριβώς κατ’ αυτόν τον τρόπο, εξαιτίαςτραπεζών και επιχειρήσεων χωρίς ενδοι-ασμούς, κυρίως γερμανικών αλλά όχιμόνο, που κατά τα άλλα σήμερα αποζη-μιώθηκαν με ευρωπαϊκό δημόσιο χρήμα.

Κοινός χώροςμε διαφορετικό μοντέλο

Όταν, λίγο μετά την είσοδο της Ελλά-δας στην Ευρωπαϊκή Κοινότητα, το ’81,φθάσαμε στο εξάμηνο της προεδρίας,που ανατέθηκε για πρώτη φορά στηνΑθήνα, ο τότε υπουργός εξωτερικών τηςκυβέρνησης Παπανδρέου, Χαραλαμπό-πουλος, δήλωσε: «∆εν μπορούμε να μεί-νουμε σιωπηλοί απέναντι σε μια πολι-τική γραμμή, που δεν λαμβάνει υπόψητης το γεγονός ότι μια Ευρώπη εννέαμελών ήταν μια Ένωση εννέα πλούσιωνχωρών, και ότι μια Ένωση δέκα μελών,και ακόμη περισσότερο όταν θα είναιδώδεκα με την προσεχή είσοδο της Ισπα-νίας και της Πορτογαλίας, θα υποφέρειλόγω μιας δραματικής απόστασηςβορρά-νότου, για την αντιμετώπιση τηςοποίας θα είναι αναγκαία μια ευρεία με-ταφορά δημόσιων πόρων και ένα κρα-τικό σχέδιο, που θα στοχεύει στη ρύθ-μιση των άγριων κανόνων της αγοράς».Επρόκειτο για μια σοφή πρόβλεψη, πουτελικά η ελληνική σοσιαλιστική κυβέρ-νηση ξέχασε, ακόμη και όταν οι σοσιαλι-στικές κυβερνήσεις ήταν πλειοψηφίαστην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, με αποτέλε-σμα να μην υπάρξει καμία ουσιαστικήτροποποίηση της πολιτικής γραμμής τηςΈνωσης. Εξάλλου, τότε ακριβώς απο-φασίστηκε η ελεύθερη κυκλοφορία τωνκεφαλαίων χωρίς να ληφθεί κανέναμέτρο ελέγχου και φορολογικής ενοποί-ησης.

Ο Ρέντσι θα είχε μια καλή ευκαιρία ναεπαναφέρει τη συζήτηση αυτή και ναεπιβάλλει το δίκιο των ευρωπαϊκώνχωρών στη Μεσόγειο, ενάντια στη λο-γική της παράλογης και λανθασμένης

ομογενοποίησης, που έχει την απαίτησηνα υιοθετεί ανάλογες γραμμές οικονομι-κής πολιτικής για τόσο διαφορετικέςπραγματικότητες. Βολεύει, φυσικά.Εκτός κι αν έχουν στο νου τους μιαΈνωση χωρίς τους κουρελήδες τουνότου, που από πάνω είναι και κομμου-νιστές. «Μια Ευρώπη χωρίς τη Μεσόγειοθα ήταν, όπως έγραψε ο ΠέρεντραγκΜατβέγιεβιτς, ένας ενήλικας χωρίς τηνπαιδική του ηλικία». ∆ηλαδή ένα τέρας.

Όταν άκουσα προχθές κατά τη διάρ-κεια των ίδιων ραδιοφωνικών ειδήσεωνότι τα τελευταία νέα από τις Βρυξέλλεςαφορούσαν ένα τυρί χωρίς γάλα, μια σο-κολάτα χωρίς σοκολάτα, και κυρίως μιαπεριοχή χωρίς μετανάστες, μου ήρθε ναπω πηγαίνετε όλοι στο διάβολο!

Όμως δε γίνεται. Με την παγκοσμιο-ποίηση χάσαμε αυτή την κυριαρχία, πουμας επέτρεπαν τα εθνικά κράτη. Σε παγ-κόσμιο επίπεδο είναι σχεδόν αδύνατο ναδημιουργήσουμε θεσμούς, που να μαςεπιστρέφουν τουλάχιστον ένα μέρος της.Η μόνη ελπίδα είναι να την ανασυστή-σουμε σε ένα ευρύτερο επίπεδο από τοεθνικό και πιο περιορισμένο από το παγ-κόσμιο, εκείνο των μεγάλων περιφε-ρειών, στις οποίες ο κόσμος μπορεί νααρθρωθεί. Η Ευρώπη είναι μια απ’ αυτές.Η συζήτηση όμως ισχύει μόνο αν ο κοι-νός χώρος δεν είναι μόνο κομμάτι τηςαγοράς, αλλά μια επιλογή, ένα διαφορε-τικό μοντέλο παραγωγής και κατανάλω-σης, μια θετική επανερμηνεία μιας κοι-νής παράδοσης. Η διαπραγμάτευση τηςΑθήνας μας βοηθάει, τελικά, να πάμεπρος αυτή την κατεύθυνση και γι’ αυτόπρέπει να την στηρίξουμε.

Εξακολουθούν να επαναλαμβάνουν σε βαθμόεμμονής ότι η Ελλάδα πρέπει να κάνει μεταρ-ρυθμίσεις, αλλά, όπως συμβαίνει εξάλλου καιστην Ιταλία, δεν λένε ποτέ ακριβώς για ποιεςμεταρρυθμίσεις πρόκειται και με ποιον τρόποθα βοηθήσουν την οικονομική ανάκαμψη.

“Το να αρνείται κανείςτους εκβιασμούς είναι σωστό

ΛΟΥΤΣΙΑΝΑ ΚΑΣΤΕΛΙΝΑ

Η μόνη ελπίδα είναι ναανασυστήσουμε την κυ-ριαρχία σε ένα ευρύτεροεπίπεδο από το εθνικόκαι πιο περιορισμένοαπό το παγκόσμιο,εκείνο των μεγάλων πε-ριφερειών, στις οποίεςο κόσμος μπορεί να αρ-θρωθεί. Η Ευρώπη είναιμια απ’ αυτές.

“

Η ΕΠΟΧΗ 4 Ιουλίου 2015 1199∆ΙΕΘΝΗ

Ο Σόιμπλε έχει δηλώσει ότι η Ελ-λάδα δεν μπορεί να καταστρέψει τηνΕυρώπη, παρουσιάζοντας τη σημερινήεικόνα της Ευρώπης άκρως εξιδανι-κευμένη.

Φυσικά δεν έχω την ίδια ιδέα με τονΣόιμπλε για την Ευρώπη. Θα έπρεπενα είναι η Ευρώπη της αλληλεγγύης.Θα έπρεπε να μην έχουμε φτιάξει μιαοικονομική μόνο ένωση, αλλά μιαπραγματική πολιτική ομοσπονδία.∆ιαρκώς η γαλλική κυβέρνηση αναφέ-ρεται στην ανάπτυξη και πώς θα επα-νέλθει η οικονομική ευημερία. Από τηδεκαετία του ’60, όμως, υπάρχει μεί-ωση της ανάπτυξης, δεν προέκυψε τατελευταία χρόνια. Για το «κίνημα Ρούζ-βελτ» τα οικονομικά θέματα συνδέον-ται άμεσα με τα οικολογικά. Όταν οΟλάντ πουλά Μιράζ υπάρχει ανά-πτυξη, γιατί δουλεύει κόσμος. Αυτήείναι μια ανάπτυξη με την οποία δενσυμφωνούμε πολιτικά. Η Γαλλία κατα-σκευάζει και πουλά πυρηνικά εργο-στάσια. Ο ηλεκτρισμός στη Γαλλίαπροέρχεται κατά 80% από πυρηνικήενέργεια, ενώ από τη Φουκουσίμα καιμετά υπάρχουν νέοι κανονισμοί, πουαπαιτούν μεγάλες επενδύσεις και τιςπληρώνει ο Γάλλος ηλεκτροδοτούμε-νος. Πριν, όταν η επιχείρηση πυρηνι-κής ενέργειας είχε κέρδη, ήταν ιδιω-τική. Όταν άρχισαν να μειώνονται, έναμέρος της ενσωματώθηκε στη δημόσιαυπηρεσία. Ιδιωτικοποιούμε το κέρδος,εθνικοποιούμε τη χασούρα.

Ποιες είναι οι επιπτώσεις στη γαλ-λική κοινωνία από τη μετατόπιση τηςπολιτικής ζωής προς τα δεξιά; Το σο-σιαλιστικό κόμμα υιοθετεί νεοφιλε-λεύθερη πολιτική και η δεξιά ξενοφο-βικές και εθνικιστικές θέσεις.

Βασική επίπτωση είναι ότι οι πολίτεςδεν ψηφίζουν πια, παρά μόνο στιςπροεδρικές εκλογές. Στις βουλευτικές,τις δημοτικές και τις περιφερειακέςδεν συμμετέχουν. Για παράδειγμα, στιςτελευταίες ευρωεκλογές είχαμε 65%αποχή. Έχουν χάσει την εμπιστοσύνητους στην πολιτική. Στη Γαλλία κάθεκόμμα προσπαθεί ακόμα να διατηρείτην ταυτότητά του, έστω και με λίγουςοπαδούς. Η δεξιά δεν συνεργάζεται μετην άκρα δεξιά, αλλά δανείζεται τις

ιδέες της. Οι πολιτικοί ηγέτες που στη-ρίζονται μόνο στην ανάπτυξη. Ότανδεν υπάρχει αυτή, δεν έχουν τίποτα ναπροτείνουν.

Υπερχρεωμένη όλη η Ευρώπη

Ή προτείνουν λιτότητα…Το εθνικό ακαθάριστο προϊόν της

Ελλάδας είναι το 3% του εθνικού ακα-θάριστου της Ευρώπης. Οπότε είναικαθαρά πολιτικό το θέμα. Και δεν πρέ-πει να ξεχνάμε ότι δεν είναι μόνο τακράτη χρεωμένα, αλλά είναι επίσηςχρεωμένες και οι επιχειρήσεις. ΣτηνΑγγλία που είναι λιγότερο χρεωμένοτο κράτος, το ιδιωτικό χρέος είναι

εννιά φορές περισσότερο από τοεθνικό ακαθάριστο προϊόν της Αγ-γλίας. Ζούμε, δηλαδή, πάνω σε φού-σκες. Τα κέρδη των επιχειρήσεων δενκαλύπτουν το χρέος της κάθε επιχεί-ρησης. Αυτό είναι πολύ πιο επικίνδυνοαπό το χρέος της Ελλάδας.

Στη Γαλλία, κάθε χρόνο, αυξάνεται οαριθμός των συνταξιούχων με υπερβο-λικά μικρή σύνταξη. Η σύνταξη μει-ώνεται εξαιτίας των πολλών χρόνωνανεργίας. Γενικά, το πρόβλημα τηςανεργίας εστιάζεται στους νέους,στους οποίους αγγίζει το 25%, και σεόσους είναι πάνω από πενήντα χρο-νών. Κυρίως δουλεύουν οι ηλικιακέςομάδες από 30 έως 50. Για να έχειςπλήρη σύνταξη, πρέπει να έχεις συμ-πληρώσει 42 χρόνια εργασίας – σου

λείπουν, δηλαδή, τα μισά χρόνια. Αυτήτη στιγμή υπάρχουν στη Γαλλία δέκαεκατομμύρια άνθρωποι που ζουν κάτωαπό το όριο της φτώχειας.

Γίνονται περικοπές σε νευραλγικούςτομείς, όπως στην Υγεία. Στα νοσοκο-μεία όποιοι συνταξιοδοτούνται δεν αν-τικαθίστανται, κι έτσι όσοι μένουν,μετά βίας ανταποκρίνονται στις απαι-τήσεις. Σε ό,τι αφορά στην κοινωνικήπρόνοια, υπάρχουν ομάδες πολιτών,όπως οι άστεγοι, που δεν μπορούν ναπάρουν επίδομα, καίτοι το δικαιούν-ται, καθώς έχουν δυσκολέψει πολύ οιδιαδικασίες και δεν αντέχουν ψυχικάκαι σωματικά να αντιμετωπίσουν όλητη γραφειοκρατία.

Υπάρχει, όμως, και μεγάλο πισωγύ-ρισμα στο μεταναστευτικό και την ιθα-γένεια, όπου καταργούνται ή προτείνε-ται να καταργηθούν νόμοι 300 χρόνων.

Από τη Γαλλική Επανάσταση καιμετά υπήρχε το δικαίωμα του εδάφουςκαι όχι μόνο του αίματος σε ό,τι αφοράστη γαλλική υπηκοότητα. Έτσι,όποιος γεννιόταν στη Γαλλία αυτόματαέπαιρνε την υπηκοότητα. Εδώ και 25χρόνια, η δεξιά έχει αλλάξει το νόμοκαι το παιδί από τη στιγμή που γεννιέ-ται και μέχρι να φτάσει τα δεκαοκτώ,δεν έχει γαλλική υπηκοότητα, αλλά τη

ζητάει με την ενηλικίωση του.Πρόσφατα, ο Σαρκοζί που είναι ικα-

νός δημαγωγός και βρίσκει τρόπουςγια να έρχεται στο προσκήνιο, είπε στοκόμμα του ότι θα έπρεπε να ξανασκε-φτούνε το droit du sol, το δικαίωμα τουεδάφους. Αυτό είναι αίτημα του Εθνι-κού Μετώπου της Λεπέν.

Το αντίκτυπο της Ελλάδας

Ο Ολάντ τελευταία είχε μια ανα-λαμπή με το ελληνικό πρόβλημα,όπως κι ο Σαπέν. Μετά την ανακοί-νωση του δημοψηφίσματος, ταυτί-στηκε με τους Γερμανούς, λέγοντας ότιτο «όχι», σημαίνει όχι στην Ευρώπη.

Ποτέ δεν ξέρουμε τι σκέπτεται οΟλάντ. Συχνά μας ρωτούν τι σκέπτον-

ται οι Γάλλοι. Οι Γάλλοι, η κοινήγνώμη δηλαδή, έχουν υιοθετήσει τη νε-οφιλελεύθερη ρητορική. Είχαν σοκα-ριστεί, επειδή η Ελλάδα μπήκε στηνΕυρωζώνη με ψεύτικα στοιχεία. Ανα-κάλυψαν, επίσης, πρόσφατα τη δια-φθορά που επικρατεί στην Ελλάδα.Έχει επικρατήσει η προπαγάνδα ότι ηδιαφθορά είναι πολύ μεγάλη στην Ελ-λάδα και έτσι ξεχνάμε τη δική μας. Αςμη ξεχνάμε ότι ο υπουργός προϋπολο-γισμού, Ζερόμ Καϊζάκ, καταδικάστηκεγια φοροδιαφυγή. Στη Γαλλία μέγιστοπρόβλημα είναι οι φορολογικοί παρά-δεισοι. Πολυεθνικές, όπως τα Στάρμ-πακς, δίνουν αποδείξεις, αλλά υπάρχειρύθμιση, ώστε να μη φαίνονται τακέρδη της επιχείρησης και να καταλή-γουν στους φορολογικούς παραδεί-σους. Στην Ελλάδα, δηλαδή, μιλούνγια τον εστιάτορα που δεν δίνει από-δειξη για να πληρώσει λιγότερη εφο-ρία, ενώ στη Γαλλία δίνει, αλλά φορο-διαφεύγει νόμιμα.

Στις τελευταίες διαδηλώσεις συμπα-ράστασης που έγιναν στη Γαλλία, οιΓάλλοι που συμμετείχαν εξέφρασανανησυχία και για την κατάσταση στηχώρα τους;

Όχι, διαδήλωσαν για να συμπαρα-σταθούν και να δείξουν αλληλεγγύηστην Ελλάδα. Γνωρίζουν ότι οι αποφά-σεις που παίρνονται για την Ελλάδα θαέχουν αντίκτυπο, τόσο πολιτικό όσοκαι οικονομικό, σε αυτό που ονομά-ζουμε ιδέα της Ευρώπης.

∆ιαδήλωσαν για να συμπαρασταθούν και ναδείξουν αλληλεγγύη στην Ελλάδα. Γνωρίζουν ότιοι αποφάσεις που παίρνονται για την Ελλάδα θαέχουν αντίκτυπο, τόσο πολιτικό όσο καιοικονομικό, σε αυτό που ονομάζουμε ιδέα τηςΕυρώπης.

“

«Μαζί με τους Έλλη-νες. Ενάντια στη λιτό-τητα, για τη δημοκρα-

τία». Από την καμπάνιααλληλεγγύης για την

Ελλάδα, του κινήματοςΡούζβελτ.

«Ιδιωτικοποιούμε το κέρδος,εθνικοποιούμε τη χασούρα»Ο Μπρούνο Λαμούρ μιλά στην «Εποχή» για την πολιτική και οικονομική κρίσητης Ευρώπης. Είναι γάλλος ακτιβιστής, που εδώ και τριάντα χρόνιαδραστηριοποιείται σε θέματα κοινωνικής δικαιοσύνης και οικολογίας. Πολύσημαντική για την πολιτική του συνειδητοποίηση υπήρξε η εμπειρία του στοΚαμερούν. ∆ίδαξε την ίδια περίπου περίοδο που βρέθηκε εκεί το ∆ΝΤ και έζησετις επιπτώσεις της τεράστιας υποβάθμισης στην οργάνωση της ζωής, στηδημόσια υγεία και την εκπαίδευση. Επιπτώσεις που υφίστανται ακόμη. Είναι, επίσης, πρόεδρος του αριστερού και οικολογικού κινήματος πολιτών«Ρούζβελτ», που δημιουργήθηκε το 2012, προκειμένου να ασκήσει πίεση στηνκυβέρνηση, προτείνοντας συγκεκριμένα μέτρα κατά της λιτότητας καιαντιμετώπισης της κρίσης.

Τη συνέντευξη πήρε η Σοφία Ξυγκάκη

Τελικά, κατάπόσο ακολουθείη Γαλλίατην πολιτικήτης Γερμανίας;Οι Γάλλοι κι οι Γερμανοί μετά απότρεις πολέμους, εκ των οποίων οιδύο παγκόσμιοι, διστάζουν πολύ ναδημιουργήσουν μεγάλες εντάσειςτώρα. Οι Γάλλοι έχουν εξιδανικευ-μένη εικόνα για την ανάπτυξη τηςΓερμανίας. Νομίζουν ότι η ανεργίαδεν πλήττει του Γερμανούς όσο τουςΓάλλους. Στην πραγματικότητα εκα-τομμύρια άνθρωποι ζουν κάτω από τοόριο φτώχειας, διότι πολλοί δου-λεύουν με μειωμένο ωράριο. Όχιγιατί το επιθυμούν, αλλά γιατί δενυπάρχει δουλειά. Μόνο οι Γάλλοι πουενημερώνονται καλύτερα, το γνωρί-ζουν αυτό. Η πλειοψηφία πιστεύει ότιέχουν ανάπτυξη κι ότι πρέπει να τουςμιμηθούμε.

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΜΕ ΤΟΝ ΓΑΛΛΟ ΑΚΤΙΒΙΣΤΗ ΜΠΡΟΥΝΟ ΛΑΜΟΥΡ

2200 Η ΕΠΟΧΗ 4 Ιουλίου 2015∆ΙΕΘΝΗ

www.resistenciahonduras.net

Θυμόμαστετο πραξικόπημα

∆εκάδες χιλιάδεςάνθρωποι συμμετείχαν

την Κυριακή στο κάλεσμα τουΜετώπου Αντίστασης τηςΟνδούρας, σε μια διαδήλωσηδιαμαρτυρίας για την έκτηεπέτειο του πραξικοπήματοςπου ανέτρεψε τον πρόεδροΜανουέλ Σελάγια. Ήτανξημερώματα της 28ης Ιουνίουτου 2009, λίγες ώρες πριναρχίσει το δημοψήφισμα γιατις συνταγματικές αλλαγές,όταν εκατοντάδες πάνοπλοιστρατιώτες μπήκαν στοπροεδρικό μέγαρο καισυνέλαβαν τον Σελάγια και,αφού αρχικά τον μετέφερανσε μια αεροπορική βάση, μετάτον απέλασαν στην ΚόσταΡίκα.

www.p-crc.org

Σρεμπρένιτσα,20 χρόνια μετά

Με στόχο τη συλλογήενός εκατομμυρίου

οστών, συνεχίζεται ηπροσπάθεια εκατοντάδωναντιπολεμικών ακτιβιστώνκαι συγγενών θυμάτων τηςσφαγής στην Σρεμπρένιτσα,με αφορμή τη συμπλήρωση 20χρόνων από τη μεγαλύτερηεθνοκάθαρση που έγινε στηνΕυρώπη στον 20ό αιώνα, ηοποία στοίχισε τη ζωή σεπερισσότερους από 8.000Βόσνιους. Η πρωτοβουλίααποτελεί μια προσπάθειαοικοδόμησης της ειρήνης καιανάδειξης της ιστορικήςμνήμης, ενώ η έκθεση έχειπρογραμματιστεί να γίνει στις11 Ιουλίου στηνΣρεμπρένιτσα.

www.paho.org

Η Κούβαείναι εδώ

Από την Τρίτη, η Κούβαείναι η πρώτη χώρα

στον κόσμο που εξαλείφει τημετάδοση του ιού τουAIDS και της σύφιλης από τημητέρα στο παιδί, σύμφωναμε ανακοίνωση τουΠαγκόσμιου ΟργανισμούΥγείας. Ο υπουργός Υγείας,Ρομπέρτο Μοράλες Οτζένταδήλωσε ότι η Κούβα είναιέτοιμη να βοηθήσει και άλλεςχώρες της περιοχής καιαναφέρθηκε στην πολιτικήβούληση που υπάρχει και στιςτεράστιες δυνατότητες τουσυστήματος υγείας πουιδρύθηκε μετά το θρίαμβοτης κουβανικής επανάστασης.

∆ημήτρης Γκιβίσης[email protected]

στα

δίκτ

υα τ

ου κ

όσµο

υ

Η Ελλάδα είναι έναεργαστήριο για το τιέχει προγραμματιστεί σεολόκληρη τηνΕυρωπαϊκή Ένωση. Έτσι,το ελληνικό “όχι” είναιπρος το συμφέρον όλωντων ευρωπαϊκών λαών.

“

Τη συνέντευξη πήρεο ∆ημήτρης Γκιβίσης

Πώς βλέπετε την απόφαση της ελλη-νικής κυβέρνησης να γίνει δημοψήφι-σμα;

Είναι αναφαίρετο δικαίωμα του ελλη-νικού λαού να επιλέγει και είναι μια γεν-ναία απόφαση της κυβέρνησης να αφή-σει τους ανθρώπους να επιλέξουν.Καθώς προέρχομαι από μια χώρα όπουοι άνθρωποι στερούνται το δικαίωμαστα δημοψηφίσματα και όπου δενυπήρξε ποτέ οποιοδήποτε δημοψήφι-σμα από το 1945, κανείς δεν θα τολ-μούσε να αμφισβητήσει αυτό το δι-καίωμα. Ως εισηγητής για την πολιτικήλιτότητας στην Κοινοβουλευτική Συνέ-λευση του Συμβουλίου της Ευρώπης(PACE), ζήτησα μια πιο δημοκρατικήσυμμετοχή των λαών στις εμπλεκόμενεςχώρες, συμπεριλαμβάνοντας και τα δη-μοψηφίσματα. Το ψήφισμα εγκρίθηκεμε μεγάλη πλειοψηφία. Είναι σκανδα-λώδες ότι τα θεσμικά όργανα της τρόι-κας και οι ευρωπαίοι ηγέτες προσπα-θούν να αποτρέψουν μια τέτοια δημο-κρατική συμμετοχή, όπως έκαναν ήδηκαι το 2011 στην Ελλάδα. Ας θυμη-θούμε, επίσης, τη γενναία απόφαση γιαδύο δημοψηφίσματα στην Ισλανδία γιανα μην διασωθούν οι ιδιωτικές τράπε-ζες, στον απόηχο της οικονομικής κα-τάρρευσης το 2008-2009. Ήταν ο τότεηγέτης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Μα-νουέλ Μπαρόζο, ο οποίος παρενέβηστην Ισλανδία για να προσπαθήσει νααποτρέψει το δημοψήφισμα. Η από-φαση των Ισλανδών να μη δεχτούναυτού του τύπου τη «διάσωση», έθεσετον ακρογωνιαίο λίθο για μια καλή έκ-βαση της εξόδου από την κρίση. Το ελ-ληνικό «όχι» θα μπορούσε να έχει τοίδιο αποτέλεσμα.

Τι πιστεύετε ότι θα σημάνει για τουςλαούς της Ευρώπης η νίκη του «όχι»;

Ένα ελληνικό «όχι» θα μπορούσε όχιμόνο να υπονομεύσει τον αυταρχικότρόπο με τον οποίο οι ηγέτες της Ευρω-παϊκής Ένωσης χειρίζονται τις χώρεςπου βρίσκονται σε κρίση, αλλά και νααμφισβητήσει ολόκληρη τη νεοφιλελεύ-θερη αναδιάρθρωση της ΕυρωπαϊκήςΈνωσης. Οι συνθήκες της Ευρωπαϊκής

Ένωσης ήταν ήδη σκληρές, αλλά μέσαστην κρίση του ευρώ, το ∆ημοσιονομικόΣύμφωνο και δύο νέα σκληρά πακέταέθεσαν ακόμα πιο αυστηρά όρια στακράτη - μέλη, που δεν μπορούν να ξεπε-ραστούν με τις δημοκρατικές αποφά-σεις του κυρίαρχου λαού. Η Ελλάδαείναι ένα εργαστήριο για το τι έχει προ-γραμματιστεί σε ολόκληρη την Ευρω-παϊκή Ένωση. Έτσι, το ελληνικό «όχι»είναι προς το συμφέρον όλων των ευρω-παϊκών λαών.

Πολλοί πιστεύουν ότι πίσω από τησκληρή στάση των δανειστών απέναντιστην ελληνική κυβέρνηση, κρύβεται οβαθύτερος στόχος να δώσουν ένα μά-θημα στους λαούς της Ευρώπης, ότι δενυπάρχει καμία εναλλακτική λύση απέ-ναντι στην κυριαρχία του νεοφιλελευθε-ρισμού. Ποια είναι η άποψη σας;

Υπάρχει έντονο πολιτικό ενδιαφέρονγια να σταματήσει το ελληνικό πείραματης πολιτικής αμφισβήτησης του νεοφι-λελεύθερου μοντέλου στην πολιτική τηςΕυρωπαϊκής Ένωσης. Είναι δύσκολο ναφανταστεί κανείς ότι οι δύο πλευρές θαμπορούσαν να φτάσουν σε μια συμβιβα-στική λύση, χωρίς να αλλάξουν ριζικάτο χαρακτήρα τους. Όμως, ενώ η ελλη-νική κυβέρνηση έδειξε ότι θα μπορούσενα αλλάξει ή να κάνει κάποια βήματααρκετά γρήγορα, θεωρώ ότι είναι μα-κρύς ο δρόμος για να αλλάξει η Ευρω-παϊκή Ένωση, ως προς τον προσανατο-λισμό των κυβερνήσεων των κρατών -μελών και των ευρωπαϊκών θεσμών καισυνθηκών.

Πολλοί θεωρούν ότι το ελληνικό ζή-τημα αναδεικνύει και το ευρωπαϊκό ζή-τημα και ότι στην Ελλάδα αυτές τιςμέρες κρίνεται σε μεγάλο βαθμό και τομέλλον της Ευρώπης. Τι λέτε;

Πράγματι, δεν υπάρχει ελληνικήκρίση, αλλά κρίση στην ευρωζώνη. Μιαπραγματική λύση για την Ελλάδα μπο-ρεί να βρεθεί μόνο μέσω μιας ευρωπαϊ-κής λύσης, που ελπίζω να έρθει αργά ήγρήγορα. Είτε κερδίσουμε είτε χάσουμεστο ελληνικό δημοψήφισμα, αυτό θαέχει ισχυρές επιπτώσεις για την ανά-πτυξη σε όλα τα άλλα κράτη και για τηνκοινή συνείδηση των λαών στην Ευρω-παϊκή Ένωση. Αλλά ακόμη και αν ο ελ-ληνικός λαός καταρρεύσει, οι αγώνες

του τελευταίου διαστήματος δεν θα είναιμάταιοι.

Τι επιπτώσεις θεωρείτε ότι θα έχει γιατην ευρωζώνη ένας ενδεχόμενο Grexit;

Αυτό είναι δύσκολο να το πω. Πρώ-τον, δεν δέχομαι την απειλή «να διώ-ξουμε τους Έλληνες», καθώς αυτό θααποτελούσε παραβίαση των συνθηκώντης Ευρωπαϊκής Ένωσης. ∆εύτερον, πι-στεύω ότι υπάρχουν σοβαροί κίνδυνοιγια την ευρωζώνη, όχι μόνο από τις κερ-δοσκοπικές επιθέσεις σε διάφορεςχώρες που θα μπορούσαν να ακολουθή-σουν, αλλά και επειδή αυτό θα μπο-ρούσε να αλλάξει τις πολιτικές συζητή-σεις σε όλη την Ευρώπη. Αν οι «ισχυρό-τερες» χώρες αποφασίσουν να εκφοβί-σουν τις «ασθενέστερες», μια τέτοιαενέργεια θα οδηγούσε σε νέες διασπά-σεις και μεγαλύτερες συγκρούσεις σεβάρος όλων των λαών.

Πρόσφατα ήσασταν στην Αθήνα προ-σκεκλημένος της Επιτροπής για τον Λο-γιστικό Έλεγχο του Χρέους. Ποια θεω-ρείτε ότι μπορεί να είναι μια ευρωπαϊκήλύση για το χρέος της περιφέρειας;

Το χρέος από μόνο του δεν είναι πρό-βλημα. Εύκολα μπορεί να αναδιαρθρω-θεί, όπως συνέβη συχνά στην Ιστορία,αν υπάρχει πολιτική βούληση. Η διά-σκεψη του Λονδίνου, το 1953, για τογερμανικό χρέος είναι ένα παράδειγμα.Αλλά τώρα το χρέος χρησιμοποιείται γιανα εκβιάσει χώρες όπως η Ελλάδα καιγια να επιβάλει οικονομικά προγράμ-ματα τα οποία δεν θα μπορούσαν ναεφαρμοστούν ποτέ χωρίς αυτόν τον εκ-βιασμό. Έτσι, ο λογιστικός έλεγχοςαποτελεί ένα καλό μέσο για την αντιμε-τώπιση αυτής της στρατηγικής. Ζητάωμια ευρωπαϊκή διάσκεψη για το χρέοςαπό τα κράτη μέλη, τα οποία πρέπει ναελέγξουν το χρέος, για να διαγραφείμέρος του -ίσως όχι μόνο για την περι-φέρεια- και να βρεθεί μια κοινή ανα-διάρθρωση του χρέους. ∆ιαφορετικά, θαδούμε περισσότερες χώρες να αντιμετω-πίζουν τα αβάσταχτα χρέη και τις κοι-νωνικές συνέπειες από τις πολιτικές τηςλιτότητας, που οδηγούν σε όλο και πε-ρισσότερες νέες κρίσεις ή ακόμα και σεμονομερή αθέτηση.

•

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΜΕ ΤΟΝ ΑΝΤΡΕΪ ΧΟΥΝΚΟ, ΒΟΥΛΕΥΤΗ ΤΟΥ «DIE LINKE»

Γενναία απόφασητο δημοψήφισμα

Η ΕΠΟΧΗ 4 Ιουλίου 2015 2211∆ΙΕΘΝΗ

ΟΖαν Κλοντ Γιούνκερ δήλωσε ότιείναι «βαθύτατα ενοχλημένοςαπό το θέαμα» που προβάλ-

λουν τα ευρωπαϊκά μίντια, ξεχνώνταςότι και ο ίδιος είναι μέρος του σόου,αναφέρει ο αρθρογράφος. Ωστόσο έχειδίκιο να είναι ενοχλημένος όχι μόνογια όσα συνέβησαν την τελευταίαεβδομάδα αλλά και για τα καταστρο-φικά αποτελέσματα της πολιτικής τηςτρόικας που επιμένει να τα επιβάλειακόμα για μια ακόμα φορά στην Ελ-λάδα.

Κάτι σάπιο υπάρχειστο βασίλειο της ευρωζώνης

Τι να πει κανείς σήμερα για την Ευ-ρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ); Οιηγέτες της με τις ενέργειές τους φρόν-τισαν να προκαλέσουν τον τραπεζικόπανικό με μόνο στόχο να αποδυναμώ-σουν την κυβέρνηση Τσίπρα που πήρετην απόφαση για το δημοψήφισμα.Μια επιλογή που είναι η καλύτερηόπως είχε κάποτε υποστηρίξει ο Ζι-σκάρ ντ’ Εστέν. Την περασμένη Κυ-ριακή το BBC μετέδωσε την πληροφο-ρία ότι η ΕΚΤ θα διακόψει την παροχήρευστότητας στις ελληνικές τράπεζες.∆εν αναρωτήθηκε κανείς πως προ-έκυψε αυτή η πληροφορία και απόπού. Η απόφαση της ΕΚΤ που βγήκεαργότερα μιλούσε μόνο για πάγωμα. Ησυνέχεια ήταν λογική και αναμενό-μενη. Η ελληνική κυβέρνηση ήτανυποχρεωμένη να ανακοινώσει το κλεί-σιμο των τραπεζών και τον έλεγχο τωνκεφαλαίων.

Ο Γ. Βαρουφάκης είπε, πως η ΕΚΤπαραβιάζει τη νόμιμη υποχρέωσή τηςνα διατηρήσει και να σταθεροποιήσειτις τράπεζες της ευρωζώνης, ανεξάρ-τητα εάν έχουν νόμιμα δίκαιο ή άδικο.Είναι σαφές ότι κατά βάθος έχει δίκιοο έλληνας υπουργός. Όταν η ΕΚΤ μπο-ρεί χωρίς καμία τιμωρία να δρα κατ’αυτόν τον τρόπο, επιχειρώντας να απο-σταθεροποιήσει μια νόμιμη κυβέρνησηχωρίς να παρέχει τη ρευστότητα κανο-νικά σε όλες τις κεντρικές τράπεζεςπου ανήκουν σ’ αυτή. Τότε κάτι σάπιουπάρχει στο βασίλειο της ευρωζώνης.Η στάση της ΕΚΤ σηματοδοτεί επίσηςαυτό που είναι προφανές: η ένταξη στοευρώ δεν είναι «αμετάκλητη».

Η πολιτική της τρόικας να εξαναγ-κάσει την ελληνική κυβέρνηση να ανα-διπλωθεί ή και να την ανατρέψουνέγινε φανερή από τις διαπραγματεύ-σεις όταν επιδίωκε να αποσπάσει όλοκαι περισσότερες παραχωρήσεις απότην κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ. Με το δημόσιολόγο επιχειρούσαν να συσκοτίσουν ταπράγματα και να ενοχοποιήσουν τηνελληνική κυβέρνηση. Η Άνγκελα Μέρ-κελ σε συνέντευξή της εξέφρασε τηναπορία της πως η ελληνική κυβέρνησηαπέρριψε μια τόσο γενναιόδωρη προ-σφορά (!) Ουδείς όμως είδε την προ-σφορά αυτή. Θα αρκούσε να συγκρίνεικανείς το πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ μετις διαδοχικές την προτάσεις που έγι-ναν προς τους θεσμούς για να διαπι-στώσει ότι η ελληνική κυβέρνηση επε-δίωκε να επιτευχθεί μια ειλικρινήςσυμφωνία.

Για την τρόικα το πρόβλημα δενείναι από πού θα συγκεντρωθούν ταχρήματα, αλλά αν θα περικοπούν οιδημόσιες δαπάνες. Οι αυξήσεις τωνφόρων δεν είναι ο πρωταρχικός στό-χος των δανειστών. Τη μόνη αύξησηφόρων που δέχεται είναι αυτή τουΦΠΑ… Έτσι δεν είναι τυχαίο ότι απορ-ρίπτει τις προτάσεις της ελληνικής κυ-βέρνησης για φορολόγηση των μεγά-λων επιχειρήσεων.

Ο μύθος του χρέους

Πώς να πιστέψει κανείς τον ΖανΚλοντ Γιούνκερ που ισχυρίστηκε ότικανείς δεν ζήτησε τη μείωση των συν-τάξεων τη στιγμή μάλιστα που όλοιγνωρίζουν πως είναι ένα από τα κεν-τρικά σημεία των διαφωνιών; Ωστόσο,όταν τόνισε με έμφαση ότι οι Έλληνεςθα πρέπει να ψηφίσουν «ναι» στο δη-μοψήφισμα όποιο και αν είναι το ερώ-τημα. Ήταν ολοφάνερη η προσπάθειατου ίδιου και της τρόικας να πετύχειμια συνθηκολόγηση χωρίς όρους τηςελληνικής κυβέρνησης. Σε αυτή τηστρατηγική της συνθηκολόγησης τοχρέος είναι το βασικό εργαλείο. Όλοςο κόσμος γνωρίζει, ασφαλώς και οιηγέτες της Γερμανίας ότι αυτό είναιαβάσταχτο και μη εξυπηρετήσιμο καιγι’ αυτό η αναδιάρθρωσή του είναι ανα-πόφευκτη.

Ο μύθος, όμως, αυτός βοηθάει στη

συνέχιση της εξυπηρέτησης του χρέ-ους. Επιτρέπει τη διαιώνιση της πολι-τικής του εκβιασμού της Ελλάδας γιανα προσφεύγει πάντα για «βοήθεια»στους δανειστές, να αντλεί ποσά για ναεξυπηρετήσει το χρέος και ταυτόχρονανα δέχεται αφόρητες πιέσεις για ναπροχωρήσει στις λεγόμενες «δομικέςμεταρρυθμίσεις», που αφορούν τηναπορρύθμιση στην αγορά εργασίας καιτην υποβάθμιση των κοινωνικών υπη-ρεσιών.

Η απόρριψη αυτού του μοντέλουαπό τον ελληνικό λαό καταπλήσσεικαι εξοργίζει τους τεχνοκράτες καιτους ηγέτες της Ευρώπης. Ο ΚλάουςΡέγκλινγκ διευθυντής του ΕυρωπαϊκούΜηχανισμού Αλληλεγγύης σε μια συ-ζήτηση με εκπρόσωπο του ΣΥΡΙΖΑ τουεξήγησε πως αυτό που έχει να κάνει ηΕλλάδα είναι να αποδεχθεί το υπάρχον«οικονομικό μοντέλο» και να αναλάβει

τις υποχρεώσεις που απορρέουν απόαυτή την πραγματικότητα. Γιατί όλεςαυτές οι ιστορίες, άρνησης της λιτότη-τας δεν είναι παρά μια άρνηση τηςπραγματικότητα, ισχυρίστηκε.

Το ερώτημα που τίθεται τώρα δενείναι να μάθουμε αν οι Έλληνες μπρο-στά στις οικονομικές δυσκολίες πουαντιμετωπίζουν θα υποχωρήσουν στηντρόικα, θα δεχθούν τις απαιτήσεις τηςκαι τελικά θα ψηφίσουν «ναι» στο δη-μοψήφισμα. Πρόκειται για κάτι ακόμαβαθύτερο για τη στάση των άλλων ευ-ρωπαίων απέναντι στο φιλελεύθερομοντέλο που οι τεχνοκράτες και οι κυ-βερνήσεις τους θέλουν να τους επιβά-λουν. Πρόκειται χωρίς αμφιβολία γιατην τελευταία ευκαιρία να διατηρή-σουμε ζωντανή την εναλλακτική αρι-στερά της Ευρώπης.

•

Ευρώπη: Καλώς ήρθατεστους τρελούς!Απόσπασμα από κείμενο του Πασκάλ Ρισέ

«Με την όλο και πιο αυστηρή λιτότητα το ελληνικό δράμα συνεχί-ζεται και οξύνεται. Το Βερολίνο και το Παρίσι με το πείσμα τουςκυρίως και από φόβο οδηγούν την κατάσταση σε μια συνολική

έκρηξη», γράφει ο αρθρογράφος του «Νουβέλ Ομπσερβατέρ» που παρακολου-θεί τις διαπραγματεύσεις της Ελλάδας με τους δανειστές. ∆ιαπραγματεύσειςπου έχουν όλα τα στοιχεία του δράματος, γιατί οδηγούν τα πάντα στο χάος…Στο τέλος όμως θα καταλήξουν σε κάποιο συμβιβασμό.

Όμως το ποτάμι των συζητήσεων βγήκε από την κοίτη του. Απειλεί να συμ-παρασύρει: την Ελλάδα, τις τράπεζες, την ανάπτυξη, το ευρώ, το ευρωπαϊκόόνειρο… ∆ύσκολο να γίνει κατανοητό γιατί αυτοί που απαιτούν όλο και περισ-σότερες υποχωρήσεις διακινδυνεύουν να χάσουν και αυτά που έχουν απο-σπάσει […].

Η Ελλάδα δεν αντέχει άλλο, αρνείται μια νέα αναποτελεσματική λιτότητα.Αυτό ήταν το νόημα της νίκης του ΣΥΡΙΖΑ. Ήταν μια καλή ευκαιρία να ανακα-τευτούν τα χαρτιά του παιχνιδιού. Οι Ευρωπαίοι όμως έχουν αποφασίσει τησυνέχιση νέων δημοσιονομικών περικοπών και τον ακρωτηριασμό των συν-τάξεων που έχουν ήδη μειωθεί κατά 40%. Μένουν εντελώς αδιάφοροι αν ταμέτρα αυτά είναι αναποτελεσματικά, αν βαραίνουν αρνητικά την ανάπτυξη. Αναυτή η σκληρή σύγκρουση οδηγεί την Ελλάδα και την Ευρώπη στο βάραθρο.Μεγάλη είναι η ευθύνη των δύο βασικών ευρωπαίων ηγετών, της ΆνγκελαΜέρκελ και Φρανσουά Ολάντ σ’ αυτό το παράλογο δράμα. Αν δεν αντιδράσουντις επόμενες ώρες, διακινδυνεύουν να παραμείνουν στην ιστορία ως οι πολι-τικοί που έβαλαν την ταφόπλακα στην ευρωπαϊκή οικοδόμηση.

Αλληλεγγύη με την Ελλάδα

Τα κόμματα της αριστεράς, συνδικάτα, συνδικαλιστικές οργανώσεις και κοινωνικάκινήματα συνεχίζουν τις μαζικές τους εκδηλώσεις συμπαράστασης με τον ελλη-νικό. «Η Ελλάδα σήμερα ζει μια καταστροφική κατάσταση γιατί επιχειρούν το ∆ΝΤ,

η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα να της επιβάλουν για μια ακόμαφορά –παρά τη θέληση του λαού της και της εκλεγμένης κυβέρνησης - τις πολιτικές τηςλιτότητας. Η ελληνική κυβέρνηση αντέδρασε στα σχέδιά τους μετά τη διακοπή των δια-πραγματεύσεων την προηγούμενη Παρασκευή και αποφάσισε να προχωρήσει στην προ-κήρυξη δημοψηφίσματος για να αποφασίσει ο λαός αν δέχεται ή όχι τα σχέδια των Βρυ-ξελλών και του Βερολίνου. «Μετά από αυτό, οι μάσκες έπεσαν. Οι ευρωπαίοι ηγέτες είναιέτοιμοι ακόμα και να περιφρονήσουν τη λαϊκή θέληση να εμποδίσουν την εφαρμογή μιαςάλλης πολιτικής απ’ αυτή της λιτότητας» τονίζουν με κοινή τους ανακοίνωση οι μεγά-λες γαλλικές συνομοσπονδίες CGT, FO, FSU και Αλληλεγγύη που διαδήλωσαν την περα-σμένη Πέμπτη μαζί με άλλες οργανώσεις στο Παρίσι. Την επομένη πραγματοποιήθηκεμεγάλη διαδήλωση στις Βρυξέλλες. Κοινό σημείο όλων των διαδηλώσεων στις ευρω-παϊκές πόλεις είναι η έκφραση της βοήθειας προς τον ελληνικό λαό, η απόρριψη των με-θοδεύσεων που εκπορεύονται από το Βερολίνο και τις Βρυξέλλες. Μεθοδεύσεις επικίν-δυνες γιατί πέρα από τις αντικοινωνικές τους πρακτικές μπορούν να προκαλέσουν επι-κίνδυνες παρενέργειες αφού αρνούνται πεισματικά να δεχθούν τις λαϊκές επιλογές. Ταυ-τόχρονα η περίπτωση της Ελλάδας έχει προκαλέσει έντονες πολιτικές και ιδεολογικέςσυζητήσεις. ∆ημοσιεύουμε σήμερα το άρθρο του Μπρούνο Άμπλε «Η Ελλάδα η ελπίδαγια την εναλλακτική αριστερά» και του Πασκάλ Ρισέ «Ευρώπη: Καλώς ήρθατε στους τρε-λούς»

Μ.Κ.

Η Ελλάδα, η ελπίδαγια μια εναλλακτική αριστερά

2222 Η ΕΠΟΧΗ 4 Ιουλίου 2015∆ΙΕΘΝΗ

Του Μικελάντζελο Κόκο*

Την περασμένη ∆ευτέρα (29 Ιου-νίου), με την ευκαιρία της συμ-μετοχής του στην 17η διμερή σύ-

νοδο μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσηςκαι της Λαϊκής ∆ημοκρατίας τηςΚίνας, ο πρωθυπουργός Λι Κεκιάνγκυπενθύμισε στον πρόεδρο του Ευρω-παϊκού Κοινοβουλίου, Μάρτιν Σουλτς,ότι «η Κίνα είναι πεπεισμένη υποστη-ρίκτρια της διαδικασίας της ευρωπαϊ-κής ολοκλήρωσης», καθώς και «υπεύ-θυνη κάτοχος ευρωπαϊκών ομολόγωντου δημοσίου χρέους», και ότι «προσ-δοκά σε μια αρμόζουσα επίλυση τουζητήματος του ελληνικού χρέους».«Όσον αφορά στο ελληνικό χρέος –πρόσθεσε ο πρωθυπουργός- καταρχήνπρόκειται για ένα εσωτερικό πρόβληματης Ευρώπης. Όμως, το αν η Ελλάδαθα παραμείνει στην Ευρώπη δεν είναιένα ζήτημα που ανησυχεί μόνο την Ευ-ρώπη, αλλά και την Κίνα… και γι’ αυτόακριβώς η Κίνα προσπάθησε να βοη-θήσει την Ελλάδα να ξεπεράσει τηνκρίση χρέους».

Οι κινέζοι ηγέτες ανησυχούν

Εκτός από τα ελληνικά ομόλογα πουαγόρασε τα τελευταία χρόνια, το Πε-κίνο πρέπει να προστατέψει δύο βα-σικά συμφέροντά του: την ενότητα τουευρώ και της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ηοποία με 600 δισ. δολάρια διμερών συ-ναλλαγών το 2014 αποτελεί τον πρώτοεμπορικό εταίρο της Κίνας, και τη με-ταβίβαση της διαχείρισης ολόκληρουτου λιμανιού του Πειραιά στην κρατικήκινεζική επιχείρηση COSCO, που απο-τελεί θεμελιώδες σημείο του σχεδίου«One belt, one road» που θα έπρεπε ναευνοήσει τις συναλλαγές μεταξύ Ασίαςκαι Ευρώπης, ενισχύοντας τις κινεζι-κές κρατικές επιχειρήσεις (που είναι οικύριοι δικαιούχοι εργολαβιών υποδο-μών που κοστίζουν δισεκατομμύρια).

Βλέποντας το μπρα ντε φερ της κυ-βέρνησης Τσίπρα με τους «θεσμούςτων Βρυξελλών», οι κινέζοι ηγέτεςανησυχούν για την πιθανότητα η ΕΕ ναχάσει «ένα μέρος της», πράγμα πουαποτελεί ένα πραγματικό ταμπού γιατην κάθε άλλο παρά μονολιθική Κίναπου κυβερνάται από το ΚΚΚ. Είναι κα-τάπληκτοι από τον τρόπο με τον οποίοοι ηγέτες της Ένωσης διαχειρίζονταιτην κρίση και έχουν στραμμένη την

προσοχή τους σε περαιτέρω ευκαιρίεςπου θα μπορούσαν να δημιουργηθούνστην Ελλάδα για τα συμφέροντα τουΠεκίνου.

Μια «συμβιωτική» σχέση

Το ΚΚΚ (τα διεθνή τμήματα τουοποίου είναι πλούσια, αρθρωμένα καιέχουν μια βαθιά γνώση όλων όσων συμ-βαίνουν έξω από τη Λαϊκή Κίνα) στο-χεύει στην ενίσχυση της συμμαχίας μετο μπλοκ της ΕΕ και υπό μια έννοιαμιας λειτουργίας αντι- ΗΠΑ. Ταυτό-χρονα, όμως, έχει επίγνωση των σοβα-ρών δυσκολιών της διαδικασίας τηςευρωπαϊκής ολοκλήρωσης και των πε-ραιτέρω ζημιών που έχουν παραχθεί σ’αυτήν εξαιτίας της κρίσης που ξέσπασετο 2008. Αυτό – εκτός από άλλες αιτίεςπου πηγαίνουν πολύ πίσω στο χρόνο –το οδήγησε να δημιουργήσει σχέσεις μετην ΕΕ κυρίως μέσα από τις ισχυρέςτης χώρες, πρώτα απ’ όλα τη Γερμανία,με την οποία η Κίνα σύσφιξε τα τελευ-ταία χρόνια μια «συμβιωτική» σχέση.

Χάρη σε μια ποσότητα ρεκόρ άμεσωνεπενδύσεων στο εξωτερικό (FDI) κατάτη διάρκεια του 2014, η Κίνα έγινε ηχώρα που επενδύει περισσότερο στηγερμανική οικονομία, υπερβαίνονταςτις Ηνωμένες Πολιτείες και την Ελβε-τία. Εδώ και χρόνια η γερμανική και ηκινεζική οικονομία είναι «export orien-ted»: το 2012 τα εμπορικά ισοζύγια τωνδύο χωρών κατέγραψαν αντίστοιχα έναενεργητικό ίσο με 174,3 δισ. ευρώ(6,4% του ΑΕΠ) και 141,1 δισ. ευρώ.Ενώ όμως η κινεζική κυβέρνηση προ-σπαθεί να εξισορροπήσει το σύστημάτης ευνοώντας την εσωτερική ζήτηση,η Γερμανία εξακολουθεί την ιλιγγιώδηπορεία της που άρχισε το 2000, όταν τοεμπορικό της πλεόνασμα έφθασε γιαπρώτη φορά το 6% του ΑΕΠ.

Μέσα στη δεκαετία από τη γέννησητου ευρώ – όπως υπογράμμισε ο οικο-νομολόγος Σάιμον Τίλφορντ – η γερ-μανική οικονομία έγινε «δομικά εξαρ-τημένη από την εξωτερική ζήτηση(προς την «περιφέρεια» της Ευρώπηςκαι της Ασίας) όσον αφορά στην ανά-πτυξή της». Έπειτα από την κρίση του2008, η τευτονική τάση αναζήτησηςαγορών εκτός της γηραιάς ηπείρου,ιδιαίτερα στην Κίνα, εντάθηκε.

Ανάμεσα στους δύο γίγαντες της με-ταποίησης δημιουργήθηκε μια συμβιω-τική σχέση που βασίζεται σε μια αν-

ταλλαγή («τεχνολογία σε αντάλλαγμααγορών») εξαιρετικά επωφελή και γιατους δύο.

Το Πεκίνο αποκτά γερμανικά μηχα-νήματα και γερμανική τεχνολογία(μέσα από κοινοπραξίες με τις επιχει-ρήσεις που εγκαθιστούν εργοστάσιαστην Κίνα) που θα πρέπει να του επι-τρέψουν να περάσει στην επόμενηφάση ανάπτυξης του βιομηχανικού τηςμηχανισμού: από τη συναρμολόγησηεισηγμένων προϊόντων ή/και την κατα-σκευή αγαθών χαμηλής προστιθέμενηςαξίας, στη δημιουργία καινοτόμων καιανταγωνιστικών στις διεθνείς αγορέςκινεζικών εμπορικών σημάτων. Απότην άλλη πλευρά, στα γερμανικά προ-ϊόντα (κατ’ αρχήν τα αυτοκίνητα) – τηστιγμή κατά την οποία η Ευρώπη σεύφεση μπορεί να απορροφήσει όλο καιλιγότερο – ανοίγουν οι πύλες της κινε-ζικής αγοράς, όπου μια μεσαία τάξη300 εκατομμυρίων ατόμων (σε σταθερήαύξηση) εγγυάται τεράστια κέρδη.

Αντίφαση

∆εν είναι δυνατό να μην αντιληφθείκανείς μια αντίφαση μεταξύ της σταθε-ρής ενίσχυσης της διμερούς σχέσης μετη Γερμανία και τον βαθύ θαυμασμόγια το γερμανικό μοντέλο από τη μιαπλευρά και, από την άλλη, της στρατη-γικής αναγκαιότητας στήριξης μιαςδιαδικασίας ευρωπαϊκής ολοκλήρω-σης, που σ’ αυτή τη φάση κινδυνεύει ναδιαλυθεί από τη στενόμυαλη επιμονήστις πολιτικές της λεγόμενης «λιτότη-τας», κύριος υπέρμαχος της οποίαςείναι η Γερμανία της κυρίας ΆνγκελαΜέρκελ και κύριο θύμα της η Ελλάδα.

Την περασμένη Τρίτη σε ένα κύριοάρθρο η Xinhua υποστήριζε ότι «οιΒρυξέλλες και η Γερμανία, ο κύριος πι-στωτής της Ελλάδας, φαίνεται να έχα-σαν την υπομονή τους» και το κυβερ-νητικό πρακτορείο τύπου υπογράμμιζεότι «και ο πρόεδρος της ΕυρωπαϊκήςΕπιτροπής, Ζαν Κλοντ Γιούνκερ, είπεότι η παραμονή της Ελλάδας στην ευ-ρωζώνη είναι η μοναδική επιλογή γιατη χώρα, απομένει να δούμε αν το σύ-στημα του ενιαίου νομίσματος θα πα-ραμείνει ανέπαφο». Μια ανάλυση τηςίδιας εφημερίδας Xinhua ανέφερε ότι«σύμφωνα με έναν γερμανό αξιωμα-τούχο, οι άμεσες και έμμεσες απώλειεςγια τη Γερμανία σε περίπτωση εγκατά-λειψης του ενιαίου νομίσματος εκ μέ-

ρους της Ελλάδας, θα μπορούσαν ναφθάσουν τα 770 δισ. ευρώ»!

Αλλεργία στην πολιτική αστάθεια

Η κινεζική κυβέρνηση είναι αυτή τηστιγμή η μόνη που έχει τέτοια οικονο-μική ισχύ (πάνω από 4.000 δισεκατομ-μύρια δολάρια αποθεμάτων σε ξένο νό-μισμα), ώστε να μπορέσει να δώσεισυγκεκριμένα και άμεσα ένα χέρι βοη-θείας σε μια βαριά χρεωμένη χώρα σαντην Ελλάδα..

Όμως, μια περαιτέρω κινεζική στή-ριξη στην Αθήνα (αν μπορούμε να μι-λάμε για «στήριξη» στην περίπτωσητου Πειραιά και της επένδυσης σε ελ-ληνικά ομόλογα) είναι πιθανότερο ναυπάρξει έμμεσα – ενδεχομένως μέσααπό τους διαύλους που διατίθενται απότην ΕΕ – και να μην είναι σε κάθε περί-πτωση «ουσιαστική».

Ένα σήμα αυτού του είδους έφθασεστις Βρυξέλλες, όπου ο Λι επισημοποί-ησε την κινεζική διάθεση «διεπικοινω-νίας» με το Εuropean fund for strategicinvestment (EFSI), το ταμείο των 315δισ. ευρώ που επιδίωξε να δημιουργή-σει ο Γιούνκερ για να διευκολυνθεί ηανάπτυξη των υποδομών της ΕΕ, τοοποίο έμεινε μέχρι σήμερα ανεκμετάλ-λευτο. Το ΚΚΚ είναι αλλεργικό στηνπολιτική αστάθεια, ενώ- καλώς ήκακώς- η Ελλάδα εκπροσωπεί σήμεραένα από τα κράτη σύμβολο αυτής τηςαστάθειας. Εκτός των άλλων, το Πε-κίνο νιώθει ακόμη το τσούξιμο από τηνανακοίνωση του υπουργού Λαφαζάνηγια το σταμάτημα της περαιτέρω ιδιω-τικοποίησης του Πειραιά. Σ’ αυτή τηνπερίπτωση ένα κινεζικό κυβερνητικόμέσο έφθασε στο σημείο να παρομοι-άσει τον Τσίπρα με τον Φαέθωνα.

Οι επιταγές του Πεκίνου είναι να δια-τηρήσει την απόδοση των ελληνικώνομολόγων που έχει αγοράσει, να στηρί-ξει την ΕΕ, να επιτύχει να αποκτήσει τηδιαχείριση του Πειραιά και ενδεχομέ-νως να χρηματοδοτήσει κάποια ευρω-παϊκή πρωτοβουλία στήριξης της Ελ-λάδας. Όμως σ’ αυτή τη δραματικήφάση της ελληνικής κρίσης η Κίνα εξα-κολουθεί να βλέπει την Ευρώπη μέσααπό έναν γερμανικό πρίσμα.

* Ο Μ. Κόκο είναι διευθυντής τουιταλικού ιστότοπου cinaforum.net,που μεταδίδει ειδήσεις και αναλύ-σεις για την Κίνα

«Το αν η Ελλάδα θαπαραμείνει στην Ευρώπηδεν είναι ένα ζήτημα πουανησυχεί μόνο την Ευρώπη,αλλά και την Κίνα… και γι’αυτό ακριβώς η Κίναπροσπάθησε να βοηθήσειτην Ελλάδα να ξεπεράσειτην κρίση χρέους», δήλωσεο κινέζος πρωθυπουργόςστον πρόεδρο τουΕυρωπαϊκού Κοινοβουλίου.

Η ΕΥΡΩΠΗ ΥΠΟ ΓΕΡΜΑΝΙΚΟ ΠΡΙΣΜΑ ΓΙΑ ΤΟ ΚΚΚ

Η Κίνα ανησυχείγια το μέλλον της Ευρώπης

Η ΕΠΟΧΗ 4 Ιουλίου 2015 2233ΚΟΙΝΩΝΙΑ

«Τις τελευταίες μέρες, μετά τηνανακήρυξη δημοψηφίσματος,η ΠΓ∆Μ έχει κλείσει τελείως

τα σύνορα για τους πρόσφυγες. Ενώ, δη-λαδή, η κυβέρνηση της χώρας επέτρεπετη διακίνηση στην επικράτειά της για 72ώρες στους πρόσφυγες, που έχουν χαρ-τιά από την Ελλάδα, τώρα δεν αφήνεικανέναν να περάσει, χωρίς επίσημη αι-τιολόγηση. Θεωρούμε πως αποτελείενός είδους πίεση προς την Ελλάδα καιθα πρέπει να παρέμβει η ΕυρωπαϊκήΈνωση, προκειμένου να διασφαλιστεί ηπροστασία των προσφύγων και το πέρα-σμα» επισημαίνει η Κατερίνα Νοτοπού-λου, μέλος της Κεντρικής Επιτροπής τουΣΥΡΙΖΑ. Η Ειδομένη αποτελούσε πάνταπέρασμα για τους πρόσφυγες και τουςμετανάστες, που ήθελαν να μεταφερ-θούν από την Ελλάδα στην ΠΓ∆Μ. Αυτήτη στιγμή είναι το μόνο ανοιχτό σημείο,με αποτέλεσμα να φθάνουν εκατοντάδεςπρόσφυγες την ημέρα.

Καθώς η είσοδός τους στην ΠΓ∆Μαπαγορεύεται τις τελευταίες μέρες, χι-λιάδες πρόσφυγες βρίσκονται εγκλωβι-σμένοι σε μια περιοχή – σκουπιδότοπο.

Πρόκειται για ανθρώπους στα όρια τηςεξαθλίωσης, νηστικούς, άρρωστους, αν-τιμέτωπους με την πλήρη έλλειψη οποι-ασδήποτε υποδομής, αλλά και τη βίατόσο των συνοριακών φυλάκων τηςΠΓ∆Μ, όσο και των παράνομων διακινη-τών. Τα περιστατικά βίας που έχουν ση-μειωθεί είναι πολλά, από πυροβολι-σμούς στον αέρα, μέχρι την απόπειρασύλληψης αυστριακής δημοσιογράφου.Η Κορνίλια Κρεμπς βρισκόταν μαζί μετους πρόσφυγες στην ουδέτερη ζώνη τηςΕιδομένης, όταν αστυνομικοί της ΠΓ∆Μαπέτυχαν να τη συλλάβουν μετά από πα-ρέμβαση αλληλέγγυων.

Εικόνες ντροπής

«Αυτά που αντικρίσαμε στην περιοχή,αποτελούν εικόνες ντροπής. Χιλιάδεςάνθρωποι βρίσκονται παρατημένοι σεένα χώρο, χωρίς κάποιο στοιχειώδες κα-τάλυμα για να μείνουν. Μετά από πίεσηστον υπουργό Μεταφορών ανοίξαμε τηνΤρίτη ένα σταθμό τρένου στο Πολύκα-στρο, καθώς εκτός από όλα τ’ άλλα προ-βλήματα ο καιρός έχει επιδεινωθεί αυτές

τις μέρες » περιγράφει στην Εποχή, τομέλος της ΚΕ.

Μοναδική τους ελπίδα είναι η αλλη-λεγγύη που δείχνουν οι κάτοικοι τουΚιλκίς και διάφοροι κοινωνικοί φορείς,όπως οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα. Όσοπερνούν, όμως, οι μέρες γίνεται όλο καιπιο δύσκολο, να ανταποκριθούν οι οργα-νώσεις στον ολοένα αυξανόμενο αριθμότων προσφύγων.

«Υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να με-τρήσουμε θύματα, καθώς πολλοί άνθρω-ποι είναι άρρωστοι, μωρά, γέροι ή ακόμακαι ανάπηροι, που έχουν να σιτιστούνμέρες και βρίσκονται όλη την ώρα δίπλασε σκουπίδια ή μες στη βροχή».

Πορείες θανάτου

Το πρόβλημα εντείνεται, όμως, καιαπό την απαγόρευση διακίνησής τουςστους συνοριακούς νομούς, από τηνπλευρά της Ελλάδας. «Ως χώρα τουςέχουμε δώσει άδεια παραμονής, αφούείναι πρόσφυγες, αλλά αυτή η άδεια συ-νοδεύεται και από την απαγόρευση ναμεταβούν σε νομούς που βρίσκονταικοντά στα σύνορα, όπως το Κιλκίς, ώστενα μη βγαίνουν από την χώρα. Κατ’ επέ-κταση αυτοί οι άνθρωποι απαγορεύεταινα χρησιμοποιήσουν οποιοδήποτε μέσομεταφοράς, πχ ΚΤΕΛ, λεωφορεία κτλ, σ’αυτές τις περιοχές. Μ’ αυτό τον τρόποπέφτουν θύματα εκμετάλλευσης από κυ-κλώματα διακινητών» σύμφωνα με τηνΚ. Νοτοπούλου.

Αυτό αφορά όσους έχουν χρήματα, ταοποία εξαφανίζονται μετά από μία τέ-τοια «συναλλαγή», αφού μια μετάβασηαπό τη Θεσσαλονίκη στο Κιλκίς στοιχί-ζει περίπου 150 ευρώ ανά άτομο. Οι υπό-λοιποι αναγκάζονται να διασχίσουνπολλά χιλιόμετρα με τα πόδια, φθάνον-τας σε απίστευτα όρια σωματικής κού-ρασης. Τώρα που τα σύνορα είναι κλει-στά, οι πρόσφυγες παραμένουν στονχώρο της Ειδομένης, καθώς είναι αδύ-

νατο να επιστρέψουν σε κάποια άλληπόλη, που οι συνθήκες θα ήταν καλύτε-ρες.

Εκμετάλλευσητου ανθρώπινου πόνου

Οι πρόσφυγες πέφτουν συχνά και θύ-ματα εκμετάλλευσης από διάφορους επι-τήδειους, που πλουτίζουν σε βάρος τους,σύμφωνα με τη συνομιλήτριά μας. Αρ-χικά προσφέρονται να τους φιλοξενή-σουν, ζητώντας μετά τεράστια ποσά γιατο φαγητό τους, τα οποία οι άνθρωποιαναγκάζονται να δώσουν.

Η πιο στυγνή εκμετάλλευση, βέβαια,συντελείται από τους διακινητές και τημαφία της ΠΓ∆Μ, με καταγγελίες γιακλοπές, ξυλοδαρμό, ακόμα και για βα-σανιστήρια στην περίπτωση που δενέχουν αρκετά χρήματα.

Επιτακτική η εξεύρεση λύσης

«Πρέπει να αποσυρθεί η απαγόρευσημετακίνησης σ’ αυτές τις περιοχές απότην ελληνική πλευρά. Εφόσον θέλουν ναφύγουν, μια τέτοια διάταξη δεν τους εμ-ποδίζει, αλλά τους βασανίζει κι άλλο,ενισχύοντας το δίκτυο των παράνομωνδιακινητών. Ο δήμος, και όχι μόνο, πρέ-πει να μεριμνήσει άμεσα για την τροφή,τη στέγαση και τις συνθήκες υγιεινήςτων προσφύγων, που είναι εγκλωβισμέ-νοι στην Ειδομένη. Αποφάσισε επιτέ-λους να φτιάξει τουαλέτες μετά απότόσο καιρό για ένα πρόβλημα που προ-ϋπήρχε και τώρα οξύνθηκε, αλλά δεν ξέ-ρουμε πόσο χρόνο θα πάρει. Βασικός πα-ράγοντας στην αντιμετώπιση του ζητή-ματος, βέβαια, αποτελεί και η διευθέ-τησή του με κινήσεις που αφορούν τηνεξωτερική πολιτική της χώρας», τονίζειη Κατερίνα Νοτοπούλου.

∆ανάη Ψωμοπούλου

Συνεργείο εκσκαφών εξολόθρευε επί μέρες τηβλάστηση ενός από τα ωραιότερα ρέματα της Ατ-τικής, του Βαλανάρη, στο όνομα των «αντιπλημ-

μυρικών έργων». Το έργο εκτελέστηκε στα όρια τουδήμου Πεντέλης, καταστρέφοντας ένα παραδεισένιοτμήμα του Βαλανάρη, μετατρέποντάς το σε κρανίουτόπο.

Εκχερσώσεις μεγάλης κλίμακας, για ένα έργο «μι-κρής κλίμακας» (καθαρισμός φράγματος συγκράτησηςκαι αναβαθμού από φερτά υλικά), που δεν απαιτεί σχε-τική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων για τηνεκτέλεσή του, χαρακτηριζόμενο ως έργο επισκευήςυποδομής. Στο σημείο απέμειναν μόνο κάποια πλατά-νια. Εκατοντάδες φυτά θυσιάστηκαν στις χωματουρ-γικές εργασίες. Είναι δε προφανές (ακόμη και σε ένανεργαζόμενο στο γιαπί-δάσος-ρέμα) ότι με τις πρώτεςβροχές όλα τα χώματα, ελλείπουσας πλέον της βλά-στησης, θα σωρευτούν πίσω από τα φράγματα, τα οποίαυποτίθεται ότι ήθελαν να καθαρίσουν.

Ανεξέλεγκτη καταστροφή

Προς τέρψη των εργολάβων, ο καθαρισμός με χει-ρώνακτες έχει διαγραφεί από τη συλλογική μνήμη τηςδιοίκησης. Στοχευμένες παρεμβάσεις μέσα σε ρέματαθα έπρεπε να βασίζονται σε χειρωνακτική εργασία, πουεκτός από οικολογική έχει και κοινωνική λογική, αφούθα βιοπορίζονταν μερικές δεκάδες ανθρώπων για 1-2

μήνες, αντί του πλουτισμού ενός εργολάβου μέσα σεμια εβδομάδα με 2-3 εργαζόμενους.

Πιο συγκεκριμένα, στο ύψος της οδού Βεργίνας (οδρόμος που συνδέει το Ντράφι με την Νταού Πεντέ-λης), μία ερπυστριοφόρα τσάπα CAT 325Β LN, (εκσκα-φέας μεγάλων διαστάσεων) με τα απαραίτητα φορτηγάμεταφοράς των χωμάτων, που αφαιρούσαν από τοναναβαθμό, κινούνταν ανεξέλεγκτα, δίχως σχεδιασμέ-νες οδεύσεις εντός της δασικής έκτασης, σαρώνονταςκάθε φυτικό σχηματισμό, κάθε βλαστητική διάπλασηστην παραρεμάτια, αλλά και στην ευρύτερη περιοχή.

Ακολουθώντας την πεπατημένη

Οι «αρμόδιες αρχές» συνεχίζουν να αυτοσχεδιάζουνμε παρεμβάσεις αποσπασματικές, ανορθολογικές καικόντρα στις βασικές αρχές της ∆ιαχείρισης ΦυσικώνΠόρων. Στην πραγματικότητα, ο μόνος στόχος που φαί-νεται πως έχουν, είναι να μετατρέψουν τα ρέματα σεαγωγούς ομβρίων υδάτων. Το ότι είναι οι αεραγωγοίτων πόλεων και πολύτιμα οικοσυστήματα, αποτελούν

λεπτομέρειες άνευ σημασίας.Η «νέα Περιφέρεια» Αττικής οφείλει να αποδεικνύει

ότι δεν ακολουθεί την παλιά καταστροφική διαχείρισητου περιβάλλοντος. Να ελέγξει ποια έργα είναι άχρη-στα και κατασπαταλούν τους δημόσιους πόρους, ποιαείναι επιβλαβή και όσα είναι χρήσιμα να υλοποιούνταιμε όρους φιλικούς προς το περιβάλλον.

*Σημείωση: Ο Βαλανάρης, το ωραιότερο ρέμα τηςΑττικής με δίδυμους καταρράκτες, φαράγγια, πλούσιαχλωρίδα και πανίδα, με βυζαντινά, ρωμαϊκά και μονα-δικά παλαιοντολογικά ευρήματα στις όχθες του, έχειυποστεί διαχρονικά βίαιες αλλοιώσεις στην οριο-γραμμή του. Αυτή την πορεία υποβάθμισης ήρθε ναανακόψει ο νόμος, χαρακτηρίζοντάς τον ως ρέμα «ιδι-αίτερου φυσικού περιβαλλοντικού ενδιαφέροντος»[ΦΕΚ 281∆/1993] και θωρακίζοντάς τον με καθεστώςυψηλής προστασίας από ανθρωπογενείς παρεμβάσεις.Όμως η καταστροφική μανία παραμένει αήττητη.

Οδυσσέας Παρατηρητής, κάτοικος της περιοχής

Εργολαβίες φυσικήςκαταστροφήςμε πρόσχημααντιπλημμυρικό

Το ρέμα του Βαλανάρη πριν την καταστροφικήεπέμβαση

Η καταστροφή της βλάστησης του ρέματοςμετά τη χρήση εκσκαφέα μεγάλων διαστάσεων

Εγκλωβισμένοι και εξαθλιωμένοιμεταξύ Ελλάδας και ΠΓ∆Μ

2244 Η ΕΠΟΧΗ 4 Ιουλίου 2015ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

Η τέχνη του «όχι»Κρίνεται η δημοκρατίακαι η αξιοπρέπεια

Τη στιγμή που γράφονται αυτές οι γραμ-μές, δεν γνωρίζω ούτε ποιο είναι τοαποτέλεσμα των όποιων «διαπραγμα-

τεύσεων» συνεχίζονται πίσω από κλειστές ήανοιχτές πόρτες με τους λεγόμενους «εταί-ρους», τους οποίους εγώ προτιμώ εδώ καιχρονιά -ήδη από την εποχή της καταστροφήςτης Γιουγκοσλαβίας και του Ιράκ- να αποκαλώ«η συμμορία των Βρυξελλών», ούτε βεβαίωςποια θα είναι η έκβαση του δημοψηφίσματος.Φυσικά, είναι περιττό να πω ότι ανήκω κι εγώ,για λόγους στοιχειώδους αξιοπρέπειας, πα-τριωτισμού και αυτοεκτίμησης, στους υπερα-σπιστές του «όχι» απέναντι στους εκβιασμούςαυτής της νεοφιλελεύθερης συμμορίας των

τραπεζιτών, των τοκογλύφων και των γραφειοκρατών οι οποίοι, κρυμ-μένοι πίσω από ηγέτες-μαριονέττες, έχουν υποκαταστήσει τις ευρω-παϊκές δημοκρατίες. ∆υστυχώς, με την ανοχή ή και τη συνενοχή, του-λάχιστον προς το παρόν, των χειραγωγημένων από τα ΜΜΕ λαών τηςΕυρώπης.

Αυτό που θέλω να καταθέσω, όμως, είναι την οργή και την αηδία πουέχω νοιώσει για την άθλια στάση που έχει τηρήσει το ένοχο πολιτικόσύστημα της αντιπολίτευσης που προσπαθεί να διασωθεί και να επα-νέλθει από την πίσω πόρτα στην εξουσία, με την απόλυτη συνενοχήμιας πέμπτης φάλαγγας, αποτελούμενης από την ντόπια ολιγαρχία πουκαταστρέφει και λεηλατεί συστηματικά τη χώρα -από την εποχή τουσχεδίου Μάρσαλ, για να παραμείνω στη σύγχρονη ιστορία- συνεπικου-ρουμένης από ένα θεσμό βολεμένων -ή και πληρωμένων- κολαούζωνκαι σφουγγοκωλάριων, μεταξύ των οποίων περιλαμβάνονται και αρκε-τοί «πανεπιστημιακοί» και αυτοαποκαλούμενοι «διανοούμενοι».

Είναι πράγματι πρωτοφανές το φαινόμενο του να βρίσκεται μια χώρακυριολεκτικά σε εμπόλεμη κατάσταση -σε ένα μεταμοντέρνο πόλεμοπου δεν διεξάγεται με πυρά, αλλά με οικονομικούς εκβιασμούς, οιοποίοι έχουν ωστόσο πραγματικά θύματα, πραγματικούς νεκρούς απόαυτοκτονίες, χιλιάδες νέους που έχουν υποχρεωθεί σε μετανάστευση,κατεστραμμένα σπίτια και εκατομμύρια ανέργους- και να υπάρχουνδίπλα μας άνθρωποι, υποτίθεται «συμπολίτες», οι οποίοι δεν συντάσ-σονται με τη μεριά του αμυνόμενου λαού, αλλά με την πλευρά των επι-τιθεμένων, που θέλουν να καταλύσουν την δημοκρατία και να μετατρέ-ψουν αυτή τη χώρα σε αποικία χρέους και σε ειδική οικονομική ζώνη,προκειμένου να διασφαλίσουν τα προνόμια τους, έστω και υπό μορφήτων ξεροκόμματων που θα τους ρίχνουν οι επικυρίαρχοι. Από αυτή τηστάση της συνενοχής δεν θα εξαιρέσω ούτε το δογματικό απολειφάδιτου ΚΚΕ το οποίο, λειτουργώντας σαν κάποιο ιερατείο του Μεσαίωνα,προσπαθεί να διασφαλίσει τη δικιά του γραφειοκρατική εξουσία, προ-δίδοντας κατάφορα με τη στάση του τους παλιούς αγώνες εντίμων ιδε-ολόγων και πατριωτών.

Θέλω, όμως, επίσης να καταθέσω την απογοήτευση και τη θλίψη μουκαι για τη στάση μιας μερίδας συμπολιτών οι οποίοι, λειτουργώνταςσαν χειραγωγημένα κατοικίδια ζώα, έσπευδαν πανικόβλητοι σε ουρέςγια να γεμίσουν με βενζίνη τα αυτοκίνητα τους, στα σούπερ μάρκετ γιανα προμηθευτούν μακαρόνια και φασόλια. Θλιβερές εικόνες έντρομωνανθρώπων που έχουν υποκαταστήσει τις έννοιες της προσωπικής αξιο-πρέπειας, αλλά και της εθνικής και πολιτικής ευθύνης, από ένα κατα-ναλωτικό πανικό, από ένα μικροαστικό ατομικισμό, από την ιδιοτέλειαμιας μίζερης καθημερινότητας. Εικόνες που αποτελούν δείγματα τηςμεγάλης πολιτιστικής παρακμής που διέρχεται επί χρόνια η χώρα, απότότε που επικράτησε ο καταναλωτισμός και το κατευθυνόμενο από ταΜΜΕ life-style. Σκέφτομαι πως, εάν την εποχή του 1940 υπήρχαν βεν-ζινάδικα, σούπερ μάρκετ και ΑΤΜ, τότε μια αντίστοιχη μερίδα πληθυ-σμού ίσως να διαφωνούσε με το «όχι» κι ίσως να στρεφότανε προς τηνπλευρά του ίδιου μίζερου «ρεαλισμού», του ιδίου μίζερου προσωπικούβολέματος που οδηγεί στη συλλογική καταστροφή.

∆εν μπορώ, βέβαια, να περιλάβω στους παραπάνω και τους βασανι-σμένους και τρομοκρατημένους συνταξιούχους συμπολίτες μας, πουβλέπουν στο τέλος της ζωής τους να καταρρέουν οι μοναδικές, πενι-χρές, βεβαιότητες στις οποίες μπορούσαν να υπολογίζουν μετά απόχρόνια σκληρής εργασίας. ∆εν μπορώ λοιπόν επ’ ουδενί να κρίνω αρ-νητικά τις ουρές των ηλικιωμένων στα ΑΤΜ. Αντιθέτως, αυτές ακριβώςοι εικόνες, όπως κι οι ανάλογες εικόνες έξω από τα ιατρεία του ΙΚΑ,καθώς κι οι εικόνες των ηλικιωμένων -και όχι μόνο- ανθρώπων που συ-νωστίζονται στα συσσίτια ή που μαζεύουν τρόφιμα από τα σκουπίδια,είναι εκείνες που με κάνουν να υποστηρίζω με ακόμα μεγαλύτερη βε-βαιότητα και οργή το «όχι» στους εκβιασμούς της συμμορίας των Βρυ-ξελλών. Αυτής της συμμορίας που προσβάλλει κατάφορα τις έννοιεςενός πραγματικού ευρωπαϊκού πολιτισμού, όπως τον εννοούμε ότανσκεφτόμαστε τους μεγάλους διανοητές, τους μεγάλους καλλιτέχνες,τους μεγάλους αγωνιστές για τις αξίες του ανθρωπισμού και της δημο-κρατίας. Μ’ αυτή την Ευρώπη σίγουρα συμπαρατασσόμαστε, μόνο πουαυτή η Ευρώπη δεν έχει την παραμικρή σχέση με τη σημερινή Ευρώπητων «αγορών», των γιάπηδων και των καταναλωτών που έχουν στομυαλό τους οι βολεμένοι ή οι αφελείς που μαζεύονται σε συγκεντρώσειςστο Σύνταγμα, έτοιμοι να πουν «ναι σε όλα», για να μη χάσουν τα προ-νόμια ή τις διδαγμένες από την τηλεόραση ψευδαισθήσεις τους. Αυτήτη σημερινή Ευρώπη της αθλιότητας ελπίζω να καταφέρουμε να τηναλλάξουμε.

Ελπίζω, τέλος, όταν θα δημοσιεύονται τα παραπάνω, να έχει υπάρξεισ’ αυτό το δημοψήφισμα ένα αποτέλεσμα που θα μας επιτρέπει να εξα-κολουθούμε να νοιώθουμε κάποια υπερηφάνεια για τη δημοκρατία καιγια την αξιοπρέπεια του λαού της χώρας μας. Γιατί αυτά είναι που κρί-νονται σε τελευταία ανάλυση.

Μιχάλης Γρηγορίου, συνθέτης

Ας δείξουμεθάρρος επιτέλους

Το «ναι» στο δημοψήφισμα της Κυριακής δεν σημαίνει «ναι»στην Ευρώπη, ούτε στο ευρώ, είναι συγκατάθεση στον αργόθάνατο στον οποίο μας έχουν καταδικάσει όσοι δεν αγαπούν

την Ελλάδα και τους Έλληνες (που βρίσκονται και εκτός, αλλά δυ-στυχώς και μέσα στην Ελλάδα). Αν ψηφίσουμε «ναι», αυτό θα μαςσυνοδεύει για πολλά χρόνια ακόμα και θα το μεταφράζουν πάνταως συγκατάθεση και σε όλους τους επόμενους εξευτελισμούςστους οποίους σκοπεύουν να μας υποβάλλουν! Μας πολεμούνπολύ ισχυρές δυνάμεις, οπότε ό,τι και να αποφασίσουμε, η επό-μενη μέρα θα είναι δύσκολη. Αν, όμως, θέλουμε να ξαναχτίσουμετην Ελλάδα, ας πάρουμε απόφαση ότι θα είναι δύσκολο και θέλειθυσίες από όλους μας.

«Όχι», λοιπόν, στον αργό αυτό θάνατο, ας δείξουμε θάρρος επι-τέλους κι ας κοιτάξουμε ψηλά. Είμαι αισιόδοξη και πιστεύω σταπροτερήματα των Ελλήνων που φαίνονται κατά κανόνα στις δύ-σκολες ώρες!

Έλενα Παπανδρέου, κιθαρίστρια - καθηγήτρια στο ΜΕΤτου Πανεπιστημίου Μακεδονίας

Οκαθένας δικαιούταινα έχει τις απόψειςτου. Όμως, δεν δι-

καιούται να είναι απληροφό-ρητος. Τα τελευταία χρόνιαέχουμε ζήσει στην Ελλάδαένα όργιο παραπληροφόρη-σης, που μεγάλο μέρος τωνπολιτών αδιαμαρτύρητα κα-τανάλωσε. Παρ’ όλα αυτά, ηΑριστερά νίκησε. Μακάρι ναμπορούσα να πιστέψω πωςαυτό ήταν μια συνειδητήστροφή της κοινωνίας προςτα αριστερά. Ως ψήφο δια-μαρτυρίας το είδα, οι περισ-σότεροι άλλωστε απλά ψή-φισαν «Τσίπρα».

Ελπίζω όλα αυτά τα απί-στευτα που ζήσαμε καιζούμε να ανάγκασαν τουςΈλληνες να αναζητήσουνκαταρχήν πληροφόρηση γιατο τι συμβαίνει. Να έμαθανπ.χ. για το απόρρητο έγ-γραφο της τρόικας που ανα-φέρει πως: «Με εφαρμογή

όλων των φόρων και μέτρωνπου απαιτούνται απ’ τουςδανειστές, το 2030 το χρέοςτης Ελλάδας θα είναι στο115% του ΑΕΠ.» («Guar-dian», 30/6/15). Να έμαθανπως το χρέος της Ιταλίαςείναι πλέον κοντά στο 135%του ΑΕΠ, δηλ 2,6 τρισ. ευρώ!Να έμαθαν τόσες άλλες πλη-ροφορίες που είναι πλέονένα κλικ μακριά τους. Ναγνώρισαν και το ποιόν τωνανθρώπων που παίρνουν τιςαποφάσεις. Να κατάλαβαν,τέλος πάντων, πως αυτό τογαϊτανάκι με το μπαξίσι πουαποπληρώνεται με αίμα καιεξευτελισμό δεν τελειώνειποτέ! Άρα, εκτός της δια-μαρτυρίας, να συνεισφέρουνκαι στη μορφοποίηση τουεναλλακτικού δρόμου, επα-ναπροσδιορίζοντας τις προ-σωπικές αξίες τους και τιςαξίες του κοινωνικοπολιτι-κού πλαισίου, μέσα στο

οποίο θα ζήσουν τη μονα-δική κι ανεπανάληπτη ζωήτους.

Για αυτό, λοιπόν, το πλαί-σιο δίνεται σήμερα μιαακόμα μάχη. Οι συνθήκεςείναι πέρα από κάθε ηθικήκαι λογική. «Και πρέπει νακερδηθεί!»

Κώστας Γρηγορέας,κιθαριστής - συνθέτης

Για το αύριοτης πατρίδας

Οχιστιςπα-

ρεμβάσειςενάντιαστη δημο-κρατία καιτην εθνικήμας ανε-ξαρτησία.Όχι στααπάν-θρωπα

μέτρα λιτότητας. Όχι στη διαρκή εξα-θλίωση, στη φτώχεια στην ανεργία. Φω-νάζουμε «όχι» για την αξιοπρέπεια μας.Φωνάζουμε «όχι» σε όσους επιβου-λεύονται το μέλλον των παιδιών μας, τοαύριο της πατρίδας.

Κώστας Θωμαΐδης, ερμηνευτής

Αρνούμαινα πανικοβληθώ

Οι δανειστές,και κυρίωςοι Γερμα-

νοί, είναι αυτοίπου με την άκαμ-πτη στάση τουςμας έφεραν ωςεδώ, για να δείξουνστους άλλους ευ-ρωπαϊκούς λαούςπως... «δεν υπάρ-χει άλλος δρόμοςαπ’ τη λιτότητα καιτην ηγεμονία της Γερμανίας στην ΕΕ».

Ψηφίζω «όχι» στο δημοψήφισμα της 5ης Ιου-λίου 2015, αρνούμενος να πανικοβληθώ και νατραπώ σε άτακτη φυγή από τις απόψεις μου.Λυπάμαι.

Γιάννης Κ. Ιωάννου, συνθέτης- ενορχηστρωτής - παραγωγός

Η μάχη πρέπει να κερδηθεί

Η ΕΠΟΧΗ 4 Ιουλίου 2015 2255ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

Η Ευρώπη δεν είναιιδιοκτησία κανενός

Πέμπτη πρωίανοίγω την τηλε-όραση, υπάρχει

σύνδεση με τις ουρέςστις τράπεζες, μιλάειένας συνταξιούχος 78χρονών και λέει: «Όλοαυτό που συμβαίνειείναι προκατασκευα-σμένο. Εγώ είμαι έτοι-μος και στις ουρές νακάτσω με υπομονή και

στο συσσίτιο ακόμα να πάω, αρκεί κάποτε η χώραμου να σταθεί στα πόδια της».

∆ιψούσα να τον ακούσω να μιλάει αλλά φευ!αυτό δεν συνέβη. Οι παρουσιαστές τον διέκοψανγια να μιλήσουν με τον επίσημο καλεσμένο τουςπου άρχισε να μας ενημερώνει για τον Αρμαγε-δώνα. Τον άνθρωπο αυτό δεν θα τον ξεχάσω. Καικατάλαβα ότι η περίφημη λέξη «αξιοπρέπεια» είναιλέξη άμεσα χρηστική. Η αξιοπρέπεια δεν έχειμόνο Plan Β, έχει μέχρι και Plan Ζ, προκειμένου ναμπορείς να στέκεσαι στις καταιγίδες με το κεφάλιψηλά και να επιβιώνεις. Το θάρρος -που αποκτιέ-ται μόνο όταν παλεύεις με το φόβο σου και τονμοιράζεσαι- είναι εργαλείο επιβίωσης και όχιαυτή η ηλιθιότητα που ακούγεται κατά κόρον,«πάω στα βράχια».

Λέμε ότι η τέχνη μας βοηθάει να καταλάβουμεκαι μας διδάσκει στάση ζωής. Μπροστά στα μάτιαμας αυτή τη στιγμή ξεδιπλώνεται όλος ο Σέξπιρ -ο μηχανισμός της εξουσίας εκτεθειμένος σε κοινήθέα, τα ψέματά του και η ξεφτίλα του- και όλοι οιποιητές, σαν οδηγός του πώς να ζήσουμε. Αν κιο-τέψουμε σημαίνει ότι ή δεν έχουμε διαβάσει τί-ποτα ή ότι τα διαβάσαμε αλλά μας είναι παγεράαδιάφορα, όσο κι αν ισχυριζόμαστε το αντίθετο.

Ένα «όχι» σημαίνει αρνούμαι τη λιτότητα για τηχώρα μου, αρνούμαι τη λιτότητα για όλες τιςχώρες του κόσμου. Απαιτώ διευθέτηση του χρέ-ους. Η Ευρώπη δεν είναι ιδιοκτησία κανενός.

Kάτια Γέρου, ηθοποιός

Για να κάνουμε πράξηέναν καλύ-τερο κόσμο

Το δημοψήφισμαείναι μια βαθιά δη-μοκρατική διαδι-

κασία, η οποία ποτέ όσοείμαι ζωντανός δεν είχεενεργοποιηθεί. Ότανείναι πολύς ο καιρός

που διαπιστώνεις ουσιαστικά ελλείματα στη δη-μοκρατική πρακτική, τόσο σε καθημερινό όσο καισε θεσμικό επίπεδο, δεν μπορεί παρά να δέχεσαιμε ικανοποίηση τη διενέργεια ενός δημοψηφίσμα-τος.

Η δική μου απάντηση στο ερώτημα, που αφοράσε μια πρόταση η οποία ανακυκλώνει μια πολιτικήπου δεν οδηγεί πουθενά, είναι ένα ήρεμο και διαυ-γές «όχι». Όχι σε πολιτικά προγράμματα που δενοδηγούν πουθενά και εγκλωβίζουν. Όχι στη λογικήτων μονοδρόμων. Όχι στη λογική μιας αποκλει-στικά οικονομοκεντρικής αντίληψης της ζωής,της πολιτικής και των ανθρώπων. Όχι στο φόβο.Για να έρθει σιγά σιγά ο καιρός να ονειρευτούμεκαι να πράξουμε, όλοι οι λαοί, τον καλύτερο κόσμοπου θα θέλαμε να ζήσουμε και να κληροδοτή-σουμε.

Όμηρος Πουλάκης, ηθοποιός

Η τέχνη του «όχι»Να αντιδράσουμε στον εκφοβισμό

Οταν ανακοινώθηκε το δημοψήφι-σμα, τα γραφεία στοιχημάτων τουεξωτερικού πόνταραν στο «όχι»,

ενώ μετά το κλείσιμο των τραπεζών στηνΕλλάδα και σε συνδυασμό με την τρομο-κράτηση του κόσμου από τα εγχώριαΜΜΕ, αυτό έχει πια αντιστραφεί... Όσοι,λοιπόν, θα ψηφίσετε «ναι» στο δημοψή-φισμα, ήθελα νά ’ξερα αν νιώθετε ικανο-ποιημένοι που αυτό θα προέλθει από τοφόβο που έχουν δημιουργήσει στον κόσμοτα ΜΜΕ της διαπλοκής και οι δανειστέςμας! Ποτέ στην ιστορία μιας δημοκρατι-κής χώρας δεν έχουν υπάρξει τόσες πα-ρεμβάσεις από το εξωτερικό στο πώς και

τι θα ψηφίσουμε, κάτι που αντίκειται σε οποιαδήποτε δημοκρατική δε-οντολογία και ευρωπαϊκή πρακτική. Είστε άραγε περήφανοι που θα κερ-δίσετε, επειδή μας κλείσαν τη στρόφιγγα την κρίσιμη εβδομάδα του δη-μοψηφίσματος και οι ψηφοφόροι έχουν κατατρομοκρατηθεί; Τι θα λέτεστα παιδιά σας άραγε; Πως ήταν ένα καθαρό δημοψήφισμα; Ακόμα κιαν πιστεύετε ότι το «ναι» θα σώσει τη χώρα, η δημοκρατία καταστρατη-γείται όταν αυτό το «ναι» δεν έχει προέλθει από τη θέληση, αλλά από τοφόβο του λαού. Ανεξάρτητα από το τι θα ψηφίσετε, θα έπρεπε να αντι-δράσετε με την προκλητική τακτική των εξωτερικών παρεμβάσεων καιτου εκφοβισμού. Ούτε ένας άπό σας δεν βγήκε να πει: Εγώ υποστηρίζωτο «ναι», αλλά δεν δέχομαι να με τρομοκρατούν και να μου υπαγορεύουντι θα ψηφίσω... Αλλά ξέχασα... μάλλον για σας ο σκοπός αγιάζει τα μέσα:«τι μας νοιάζει η δημοκρατία αφού πάνω από όλα είναι τα λεφτά, η οι-κονομία, το νόμισμα»... Να τα χαίρεστε, λοιπόν, τα λεφτά σας και την«ευημερία» σας! Μαζί με αυτά να χαίρεστε τον Σαμαρά, τον Άδωνη, τονΒενιζέλο και βεβαίως τον σωτήρα Σταύρο Θεοδωράκη! Καλώς να ορί-σουν! Εγώ πάντως θα κοιμάμαι ήσυχα...

Μίλτος Λογιάδης, αρχιμουσικός

Να σπάσουμετο φαύλομνημονιακόκύκλο

Τα προηγούμενα πέντεχρόνια γίναμε μάρτυρεςτων μνημονιακών πολιτι-

κών που εξουθένωσαν τη χώραμας κάνοντάς την αποικία χρέ-ους. Ανεργία, φτώχεια, λιτό-τητα, διάλυση του κοινωνικούκράτους, μετανάστευση τωννέων, πολιτιστική υποβάθμιση,υπονόμευση της εθνικής ανε-ξαρτησίας και της λαϊκής κυ-ριαρχίας. Οι προηγούμενες κυ-βερνήσεις υπέγραφαν τα κε-λεύσματα της τρόικας πρινακόμα τα διαβάσουν. Η σημε-ρινή κυβέρνηση από την πρώτημέρα τόνωσε την περηφάνιαμας και έδωσε στους θεσμούςνα καταλάβουν ότι είμαστεμικρή μεν αλλά κυρίαρχη χώρακαι ότι αυτοί που μας κουνούντο δάχτυλο έχουν πολύ μεγάληευθύνη για τη σημερινή κατά-σταση.

Ένα βροντερό «όχι» την Κυ-ριακή θα θέσει τέρμα στους εκ-βιασμούς και θα σπάσει τονφαύλο μνημονιακό κύκλο. Το«όχι» θα δυναμώσει την ελπίδατου λαού μας και των άλλωνλαών της Ευρώπης.

Καλλιόπη Βέττα, ερμηνεύτρια

Ε π ι μ έ λ ε ι α : Λ ι ά ν α Μ α λ α ν δ ρ ε ν ι ώ τ η

Τέλος στο σαδισμότων τοκογλύφων

Ψηφίζω «όχι», γιατί ένα ενδεχόμενο «ναι»στα νέα απεχθή μέτρα θα είναι μια τερά-στια ενθάρρυνση του σαδισμού των τοκο-

γλύφων που δεν θα έχει τελειωμό. Γιατί έχω ζήσειστο πετσί μου την κοινωνική παρακμή του μνημο-νίου όλα αυτά τα χρόνια...

Ευσταθία, τραγουδοποιός – ερμηνεύτρια

Αλληλεγγύηγια τους λαούςτης Ευρώπης

Όχι, όχι, όχι απέναντι στην ανθρωποφαγικήπολιτική μιας Ευρώπης που δεν έχει καμίασχέση με το όραμα αλληλεγγύης των λαών της.

Λένα Πλάτωνος, συνθέτρια

Πόλεμοςβρωμιάς

Το γνωρίζαμε ότι μία αρι-στερή κυβέρνηση θα δε-χόταν πόλεμο, αλλά όχι

τέτοιου μεγέθους και τόσηςβρωμιάς. Το «όχι» επιβάλλεταιστο πλαίσιο της αυτοδιαχείρι-σης μας. Για το μέλλον τηςχώρας, τόσο απλά.

Αντώνης Μποσκοΐτης,σκηνοθέτης - δημοσιογράφος

Ήρθε η ώραγια αναγέννηση

Βρισκόμαστε στο σημείο μηδέν. Είναι ηστιγμή που τα πόδια ακουμπάνε τον πάτοκαι δίνουν την ώθηση για να βγούμε στην

επιφάνεια προς το φως. Αυτή η ώθηση θέλει θάρ-ρος, δύναμη και πείσμα. Αλλά πάνω από όλαθέλει ευθύνη και συνείδηση. Ήρθε η ώρα για ανα-γέννηση. Να κερδίσουμε πίσω τη συνείδησή μαςκαι την ψυχή αυτού του τόπου. Όχι στην υπο-ταγή, όχι στο φόβο. Είναι η ώρα για αξιοπρέπεια

- αποφασιστικότητα και βρίσκονται στο δικό μας χέρι.

Ναταλία Ρασούλη, ερμηνεύτρια

2266 Η ΕΠΟΧΗ 4 Ιουλίου 2015KINHMATOΓΡΑΦΟΣ

Του Στράτου Κερσανίδη

Η ταινία για την οποία γράφω στο σημερινόφύλλο της «Εποχής» δεν προβάλλεται αυτήν τηνεβδομάδα στους κινηματογράφους. Την επέλεξα,όμως, επειδή ο τίτλος της είναι «Nο» («Όχι») καιαναφέρεται σε ένα δημοψήφισμα που είχε γίνειστη Χιλή το 1988. Αν δεν την έχετε δει, μπορείτενα την δείτε σε ντιβιντί.

Χιλιάδες νεκροί, αγνοούμενοι, βασανισθέντεςκαι φυλακισθέντες ήταν ο απολογισμός τη δι-κτατορίας του Πινοτσέτ ο οποίος με πραξικό-

πημα, στις 11 Σεπτεμβρίου 1973, ανέτρεψε τον νό-μιμα εκλεγέντα πρόεδρο της Χιλής, ΣαλβαντόρΑλιέντε.

∆ιαδηλώσεις κατσαρόλας, τεχνητές ελλείψεις σεπροϊόντα, κατευθυνόμενες απεργίες και -φυσικά- οεξωτερικός παρόντας (ΗΠΑ), αφού δημιούργησαν το

κατάλληλο κλίμα αναταραχής στη χώρα, τελικά κα-τέλυσαν τη δημοκρατία με ένα αιματηρό στρατιωτικόπραξικόπημα. Ο πρόεδρος Αλιέντε έπεσε με το όπλοστο χέρι υπερασπιζόμενος τη δημοκρατία μέσα στοπροεδρικό μέγαρο, το οποίο δέχτηκε επίθεση απόστρατιωτικές δυνάμεις.

Τα χρόνια πέρασαν, ο λαός της χώρας υπέφερεκάτω από το στυγνό δικτατορικό καθεστώς που επέ-βαλλε ο στρατηγός Αουγκούστο Πινοτσέτ, στο οποίογια πρώτη φορά δοκιμάστηκε η νεοφιλελεύθερη οι-κονομική συνταγή. Κι όταν ήρθε το πλήρωμα τουχρόνου κι αφού ο κομμουνιστικός κίνδυνος είχεεκλείψει, ο ίδιος ο δικτάτορας αποφάσισε να προ-χωρήσει στον εκδημοκρατισμό της Χιλής. Το 1980μετά από μία πινοτσετικής εμπνεύσεως διαδικασία,άλλαξε το σύνταγμα της χώρας και ο δικτάτοραςέγινε πρόεδρος της χώρας για οκτώ χρόνια. Το 1988και ενώ σιγά-σιγά τα σκληρά μέτρα είχαν αρχίσει ναχαλαρώνουν, ο Πινοτσέτ επεχείρησε να διεκδικήσειακόμη μία οκταετή θητεία στον προεδρικό θώκο.Μόνο που τα πράγματα είχαν πλέον αλλάξει αρκετάκαι ο δικτάτορας είχε απέναντί του ένα μπλοκ δημο-κρατικών δυνάμεων. Στο δημοψήφισμα που πραγ-ματοποιήθηκε στις 6 Οκτωβρίου 1988, ο λαός είχε ναεπιλέξει ανάμεσα στο «ναι» και στο «όχι», δηλαδήστην ανανέωση της προεδρικής θητείας Πινοτσέτ ήτην απόρριψή της. Με ποσοστά 56% έναντι 44% επι-κράτησε το «όχι» και η Χιλή μπήκε στο δύσκολοδρόμο του εκδημοκρατισμού και της απαλλαγής απότα φαντάσματα ενός σκοτεινού παρελθόντος.

Ο αγώνας για την επικράτηση του «όχι» δεν ήτανεύκολος. Ο κρατικός μηχανισμός εξακολουθούσε ναβρίσκεται υπό τον έλεγχο των πραξικοπηματιώνόπως και η πλειοψηφία των ΜΜΕ. Έτσι ο συνασπι-σμός των πολιτικών δυνάμεων που συγκροτούσαν τομπλοκ του ΟΧΙ, και έχοντας στη διάθεσή του μόνο 28ημέρες, αποφάσισε να απευθυνθεί σε έναν ειδικό οοποίος θα αναλάμβανε τη διαφημιστική καμπάνια.Αυτός ήταν ο Ρενέ Σααβέδρα, ένας νεαρός έξυπνοςδιαφημιστής, με νέες και φρέσκιες ιδέες. Αυτό είναικαι το θέμα της ταινίας «Νο», του χιλιανού σκηνο-θέτη Πάμπλο Λαρέν, ο οποίος μεταφέρει στον κινη-ματογράφο την αγωνία και τον αγώνα μιας ομάδαςανθρώπων να πείσουν το χιλιανό λαό να καταψηφί-σει τον Πινοτσέτ.

Ο Λαρέν επιλέγει να χρησιμοποιήσει ως αφηγημα-τικό όχημα το θρίλερ. Έτσι δημιουργεί εντάσεις,στιγμές αγωνίας, σασπένς. Την ίδια ώρα σκιαγραφείτον κεντρικό του χαρακτήρα, την οικογένειά του, τιςπροσωπικές του αγωνίες τα όνειρα και τις φιλοδο-ξίες του. Η ταινία διαθέτει έναν εξαιρετικό αφηγη-ματικό ρυθμό και η εναλλαγή των σκηνών ανάμεσα

στις καμπάνιες των δύο αντίπαλων στρατοπέδων, γί-νεται μια άκρως ενδιαφέρουσα ματιά στα παρασκή-νια ενός εκλογικού αγώνα. Και ενώ όλα αυτά συμ-βαίνουν οι εικόνες εμπλουτίζονται από σκηνές δι-κτατορικής τρέλας με στρατό, αστυνομία, διαδηλω-τές, καταστολή.

Μιλάμε, εν τέλει, για ένα πολιτικό φιλμ το οποίοακολουθεί τους κινηματογραφικούς κώδικες τουθρίλερ αλλά και άκρως ανθρωποκεντρικού, καθώςβάζει σε πρώτο πλάνο τον ήρωά του. Αλλά και τουςαπλούς ανθρώπους οι οποίοι, αν και έχουν υποφέρειαπό τη δικτατορία, δυσκολεύονται να ψηφίσουν«όχι» επειδή φοβούνται τις αλλαγές. Βλέπουμε, λοι-πόν, πως η καμπάνια υπέρ του «όχι» δεν είναι μόνονεναντίον του Πινοτσέτ, αλλά και εναντίον του φόβουτων απλών ανθρώπων που συχνά πέφτουν θύματαπροπαγάνδας και κινδυνολογίας.

Ξαναβλέποντας την ταινία ανακάλυψα την επικαι-ρότητά της. Τόσο στο βασικό της κορμό όσο και στηνιστορία που οδηγεί σε αυτόν. Σημειώνω: Νεοφιλε-λευθερισμός, διαδηλώσεις κατσαρόλας, τεχνητές ελ-λείψεις αγαθών, έλεγχος κρατικού μηχανισμού,έλεγχος ΜΜΕ, παρέμβαση εξωτερικού παράγοντα,κινδυνολογία, φόβος.

Ταινία επίκαιρη η οποία καταδεικνύει τον τρόπομε τον οποίο η Ιστορία συνεχίζεται και τη λυσσαλέααντίδραση των πολιτικών και οικονομικών ελίτ νατην σταματήσουν. Ο αγώνας είναι σκληρός, ανελέη-τος και οφείλουμε να τον δώσουμε ως το τέλος.

Το 1988 ο λαός της Χιλής είπε ΝΟ.Το 2015 ήρθε η δική μας ώρα να πούμε ΟΧΙ.

[email protected]

«ΝΟ», MIA TAIΝΙΑ ΤΟΥ ΠΑΜΠΛΟ ΛΑΡΕΝ (2013)

Από το «no» της Χιλής στο «όχι» της Ελλάδας

ΟΟΙΙ ΝΝΕΕΕΕΣΣ ΤΤΑΑΙΙΝΝΙΙΕΕΣΣΜόνο δύο ταινίες περιλαμβάνει το πρόγραμμα της

τρέχουσας κινηματογραφικής εβδομάδος, αλλαγμένοπροφανώς εξαιτίας του δημοψηφίσματος.

«Το μπλε δωμάτιο» (La chamber bleue) του ΜατιέΑμαλρίκ: Ένας άνδρας και μία γυναίκα. Ο Ζουλιένκαι η Ασθέρ. Γνωρίζονται από παλιά, αλλά το πάθοςπου σιγόκαιγε μέσα τους άναψε ξαφνικά μετά απόχρόνια. Όμως είναι ήδη παντρεμένοι και έτσι αναγ-κάζονται να κρύβουν τον έρωτά τους μέσα στουςτέσσερις τοίχους στο δωμάτιο ενός ξενοδοχείου.Ο Ζουλιέν ανακρίνεται από την αστυνομία. Γιατίκατηγορείται; Πώς μεταφράζονται τα λόγια αγάπηςκαι αφοσίωσης που ανταλλάσει με την Εστέρ στιςστιγμές του πάθους; Βασισμένη στο ομώνυμοαστυνομικό μυθιστόρημα του μετρ Ζορζ Σιμενόν, οταλαντούχος γάλλος ηθοποιός Ματιέ Αμαλρίκ απο-δεικνύεται ταλαντούχος και ως σκηνοθέτης (αυτήνείναι η 12η ταινία του). Η προσέγγισή του στο βι-βλίο του Σιμενόν είναι εξαιρετικά προσεκτική καιδιακριτική. Εκμεταλλευόμενος τους κώδικες τουφιλμ νουάρ και του χιτσκοκικού σασπένς, σκηνο-θετεί μια αστυνομική ταινία με έναν τέτοιον τρόποπου αρπάζει το θεατή από το χέρι και τον κάνεισυνδημιουργό. Κάπως έτσι ο θεατής υποχρεούταινα συναρμολογήσει τα κομμάτια ενός παζλ, ταοποία ο σκηνοθέτης παρουσιάζει λίγο-λίγο μέσααπό συνεχή φλας μπακ. Η ακρίβεια με την οποίασυμπληρώνεται το διαρκώς διογκούμενο μυστήριοείναι υποδειγματική. Ο Ζουλιέν είναι αθώος. Ανα-κρίνεται και μοιάζει σαν να βρίσκεται αλλού, είναιτελείως αποστασιοποιημένος. Αλλά γιατί κατηγο-ρείται; Στην πορεία μαθαίνουμε για τον τυχαίο θά-νατο του συζύγου της Εστέρ, ο οποίος ήταν άρρω-

στος. Κι ύστερα μαθαίνουμε πως και η γυναίκα τουΖουλιέν είναι νεκρή, έχει δολοφονηθεί. Την σκό-τωσε ο άντρας της; Η ερωμένη του είναι συνένοχη;Τα κομμάτια του παζλ αυξάνονται κι ύστερα αρχί-ζουν να τοποθετούνται στη θέση τους με σκοπό ναδώσουν την τελική απάντηση. Φινάλε, λύση. Μόνοπου, ενώ το παζλ έχει συμπληρωθεί, ο θεατήςμένει με ένα κομμάτι στο χέρι το οποίο δεν ταιριά-ζει πουθενά, αφού η εικόνα έχει ολοκληρωθεί! ΟΑμαλρίκ δίνει μια νέα πνοή, μια μοντέρνα σκηνοθε-τική ματιά. Αφηγείται αποσπασματικά, αφήνειμικρά κενά, προχωρά και επανέρχεται. Η σκηνοθε-σία του είναι προσεκτική, ατμοσφαιρική, μινιμαλι-στική. Ενώ μας οδηγεί βήμα-βήμα στη λύση του μυ-στηρίου, την ίδια στιγμή μας αφήνει μικρά κενά ταοποία μετατρέπονται σε μικρά και άνευ απαντή-σεων ερωτήματα. Ένα κινηματογραφικό διαμάντιαπό τη Γαλλία που αξί-ζει να προσεχθεί ιδιαί-τερα.

«Σχέση 5 με 7» (5 to 7)του Βίκτος Λέβιν: ΟΜπράιαν Μπλουμ είναι26 ετών και έχει επι-λέξει να γίνει συγγρα-φέας. Η Άριελ είναιμια όμορφη γυναίκα, 9χρόνια μεγαλύτερητου Μπράιαν, πρώηνμοντέλο και παντρε-

μένη με γάλλο διπλωμάτη. Μια τυχαία συνάντησήτους στη Νέα Υόρκη θα πυροδοτήσει την αρχή μιαςπαθιασμένης σχέσης. Μόνο που η Άριελ έχει τη δυ-νατότητα να συναντιέται με τον αγαπημένο τηςμόνο μεταξύ 5 και 7 το απόγευμα, σε σύντομα ραν-τεβού μέσα σε ξενοδοχεία. Όμως ο νεαρός συγ-γραφέας θέλει πιο πολύ, δεν αρκείται στα σύντομαραντεβού. Την ίδια ώρα, δεν θέλει και να χάσει τηναγαπημένη του. Η επόμενη έκπληξη για τονΜπράιαν θα έρθει όταν η Άριελ θα του αποκαλύψειπως η σχέση τους δεν είναι κρυφή από τον άντρατης, η οποία θα γίνει ακόμη μεγαλύτερη όταν ο Βα-λερί -ο σύζυγος- θα τον δεχτεί στο σπίτι του καιθα τον συστήσει στον κύκλο των φίλων του!

Αισθηματική ταινία.

Σινεφίλ

«Το μπλε δωμάτιο»

Η καμπάνια υπέρ του “όχι” δενείναι μόνον εναντίον τουΠινοτσέτ, αλλά και εναντίοντου φόβου των απλώνανθρώπων που συχνά πέφτουνθύματα προπαγάνδας καικινδυνολογίας.

“

Τέλλος Άγρας«Κριτικά»Πέμπτος Τόμος, 1«∆ικοί μας και ξένοι»Φιλολογική επιμέλειαΚώστας ΣτεργιόπουλοςΕκδόσεις ΕρμήςΜάιο 2014

Με έναν πέμπτο τόμο ολοκληρώ-νονται άπαντα τα «Κριτικά» τουΤέλλου Άγρα. Μόνο που τα ενα-

πομείναντα από τους προηγούμενουςτέσσερις τόμους κριτικά κείμενά του υ-περέβησαν την έκταση ενός τόμου, πουορίζεται περίπου στις 500 σελίδες, καιχρειάστηκαν δυο τόμοι. Ακριβέστερα, οπέμπτος χωρίστηκε σε δυο ημίτομους ί-σης έκτασης. Και πάλι, όμως, ο ΚώσταςΣτεργιόπουλος, στις επιλογικές “ση-μειώσεις” του τόμου, επισημαίνει επιμέ-ρους κείμενα ή και ενότητες κειμένων,που δεν συμπεριελήφθησαν ως δευτε-ρεύουσας σημασίας. Εκτός από τα λαν-θάνοντα, που δεν μπορεί να αποκλει-στούν, δεδομένου ότι ο Άγρας, από αρ-χής μέχρι τέλους, συμμετείχε σε περισ-σότερα του ενός έντυπα, κάθε είδους, εί-τε σε μόνιμη βάση είτε με σποραδικέςσυνεργασίες. Είκοσι έξι είναι τα χρόνιαπαρουσίας του ως κριτικός. Από τονΝοέ. του 1918 στο περιοδικό «Βωμός»,μέχρι και μετά θάνατο, τον ∆εκ. του1944, που δημοσιεύτηκε στη «ΝέαΕστία» ένα τελευταίο κείμενο που είχεδώσει. Σχετικά με άλλους κριτικούς,μάλλον λίγα ως θητεία κριτικού, πιθα-νώς και να υπολείπονται του μέσου ό-ρου, είναι, όμως, πολλά για αυτόν, πουεκμέτρησε τον βίον στα 45.

Τη δυσκολία του έργου την γνώριζε οεπιμελητής πολύ πριν το ξεκινήσει. Στις“σημειώσεις” αναφέρει, ότι η “προσπά-θεια ξεκίνησε πριν από τριάντα χρόνια”,που σημαίνει, δεδομένου ότι αυτές φέ-ρουν ημερομηνία “Οκτώβριος 2010”,πως τοποθετεί την εκκίνηση το 1980.Τότε, όμως, εκδόθηκε ο πρώτος τόμοςτων «Κριτικών». Άρα, η “προσπάθεια”χρονολογείται από πολύ νωρίτερα. Ησπερματική ιδέα πιθανώς να προέκυψεκατά την τριετία, “Μάρτη 1955-Μάρτη1958”, που έγραφε τη μελέτη «Ο ΤέλλοςΆγρας και το πνεύμα της παρακμής». Τε-λικά, ο Στεργιόπουλος θα πρέπει να νιώ-θει ικανοποίηση, καθώς τα «Κριτικά» ή-ταν έτοιμα εγκαίρως για το επετειακό2014. 12 Νοε. 1944 απεβίωσε ο Άγρας,Νοέ. 2014 αναγράφει ο κολοφώνας τουδεύτερου ημίτομου. Σε αντίθεση, με πα-λαιότερη έκδοση βιβλίου του Άγρα, πουεπιμελείτο και η οποία δεν ήταν έτοιμηστην ώρα της, για την επέτειο, τότε, τωνείκοσι χρόνων από το θάνατό του. Επρό-κειτο για την έκδοση της τρίτης ποιητι-κής συλλογής του, «Τριαντάφυλλα μια-νής ημέρας», που του την εμπιστεύτηκεο ίδιος ο Άγρας στο νοσοκομείο. “Χωρίςνα προλάβει να την καθαρογράψει, ούτενα ταξινομήσει τα ποιήματα”. Η καθυ-στέρηση δεν ήταν από ολιγωρία τουΣτεργιόπουλου. Ας όψονται οι εκδότες,που δεν ενδιαφέρονταν, κατά την “κου-τσή” αλλά νομπελοφόρα άνοιξη εκείνηςτης δεκαετίας, για Άγρα. Πάλι καλά πουβρέθηκαν οι εκδόσεις Φέξη και πρόλα-βαν να ολοκληρώσουν το τύπωμα Απρ.1966.

Αντιθέτως, σήμερα, αντικειμενικοί πα-ράγοντες, όπως η συμπλήρωση 70 χρό-νων από το θάνατό του, αλλά και η γενι-κότερη νοοτροπία, που έχει επικρατήσειστο πιθανώς μικρό, αλλά υπολογίσιμο,τμήμα του αναγνωστικού κοινού ελληνι-κής λογοτεχνίας, ευνοούν τον Άγρα καιτη γενιά του. Στην γενικότερη απώθησηπρος τα μείζονα, έργα και πρόσωπα, πουέχει προκύψει μάλλον από αντίδραση,κερδίζουν οι θεωρούμενοι ως ήσσονες.Ο Άγρας, τουλάχιστον ως κριτικός, ανή-

κει στους μείζονες, όμως ο πέμπτος τό-μος υποτίθεται ότι συγκεντρώνει το έ-λασσον τμήμα του έργου του. Αυτό, μεδεδομένο ότι, το 1995, με την έκδοσητου τέταρτου τόμου, θεωρήθηκε πως οαρχικός στόχος, που ήταν να παρουσια-στεί “το κύριο σώμα του κριτικού του έρ-γου”, είχε πραγματωθεί. Ευτυχώς, ο επι-μελητής επανήλθε και ο εκδοτικός οί-κος, παρά την παρέλευση εικοσαετίας,στάθηκε και πάλι πρόθυμος. Έτσι κι αλ-λιώς, παραμένει εκδοτικός οίκος μακρό-πνοων εγχειρημάτων. Αφού ολοκλήρω-σε, αρχές 2014, τα “αυτοβιογραφικά”της Πηνελόπης ∆έλτα, με το τρίτομο μυ-θιστόρημα «Ρωμιοπούλες», ήρθε η σειράτων «Κριτικών» του Άγρα. Παρόλο πουμε συγγραφείς όπως η ∆έλτα και οΆγρας, το σύνολο πάντοτε αφήνει υπό-λοιπο. Άλλωστε υπολείπονται και άλλεςσημαντικές πτυχές των κατάλοιπώντους. Όπως η επιστολική, καθώς αμφό-τεροι στάθηκαν πληθωρικοί αλληλογρά-φοι. Και βεβαίως, λείπει η βιβλιογρά-φησή τους.

Ας προσδιορίσουμε, ό-μως, σε τι ακρι-

βώς συνίσταται τοτμήμα των δημο-σιευμάτων, πουτελικά στεγά-στηκε στονπέμπτο τόμοτων «Κριτι-κών».Όπου, θαπρέπει νασχολια-στεί τογιατί είχεπαραμε-ριστεί,δηλαδήκατά πό-σο ήταν α-κριβοδί-καια η θεώ-ρησή τουως έλασσον.Αν και για αυ-τόν τον χαρα-κτηρισμό απαι-τείται περαιτέρωδιευκρίνιση. Είναι ε-κείνο που αναφέρεταισε ήσσονες συγγραφείςκαι βιβλία κατώτερης ποιότη-τας ως προς το περιεχόμενό τους ή καιμικρότερης σημασίας; Ή, εκείνο που,αυτό καθ’ εαυτό, κρίνεται ως κριτικά υ-ποδεέστερο; Πρωτίστως, το δεύτερο, κα-θώς ο Στεργιόπουλος, ήδη από το 1983,που ολοκληρώνει την ενότητα των τριώνπρώτων τόμων, ευαγγελίζεται έναν πέ-μπτο για τους νεώτερους συγγραφείς, ι-διαίτερα μερικούς της γενιάς του ’30.Αυτοί έμειναν εκτός, κατά το πρώτο ξε-διάλεγμα, γιατί τα σχετικά κείμενα δενκρίθηκαν αρκούντως εκτενή, άρα και ο-λοκληρωμένα. Στην προκειμένη περί-πτωση ως έλασσον θεωρήθηκε εκείνο,που, λόγω περιορισμένης έκτασης, δενεπιτρέπει συστηματική ανάπτυξη θέ-σεων και επιχειρημάτων.

Ευκολότερο, όμως, δείχνει να αναφέ-ρουμε τι θεωρήθηκε ως “το κύριο σώματου κριτικού του έργου”. Από την ποίη-ση, τα κείμενα για Καβάφη και Παλαμά,που κάλυψαν τον πρώτο τόμο, και τακείμενα για τη δεκάδα συγγραφέων τουδεύτερου, «Ποιητικά πρόσωπα και κεί-μενα» (κατά τη γραμματολογική σειρά,που δεν είναι ούτε αμιγώς χρονολογικήούτε μόνο αξιολογική ως προς τα κείμε-να: Αρ. Προβελέγγιος, Γ. ∆ροσίνης, Λ.Μαβίλης, Ι. Γρυπάρης, Μ. Μαλακάσης,Λ. Πορφύρας, Άγ. Σημηριώτης, Απ. Με-λαχρινός, Κ. Καρυωτάκης, Ν. Λαπαθιώ-της). Από την πεζογραφία, κείμενα γιατους εννέα του τρίτου τόμου, «Μορφέςκαι κείμενα της πεζογραφίας» (Παπα-

διαμάντης, Μωραϊτίδης και επτά απότους παλαιότερους που εμφανίστηκανπριν από τους Βαλκανικούς Πολέμουςκαι πάλι, κατά γραμματολογική σειρά:Α. Τραυλαντώνης, Κ. Θεοτόκης, Π. Νιρ-βάνας, Ζ. Παπαντωνίου, Κ. Χρηστομά-νος, Κ. Χατζόπουλος, Π. Ροδοκανάκης).Στον τέταρτο τόμο, που εκδόθηκε δέκαχρόνια αργότερα, όπως δηλώνει και οτίτλος του, «Γενικά και ειδικά θέματα»,συγκεντρώθηκαν οι θεωρητικές απόψειςτου Άγρα.

Προφανώς, δεν είναι και λίγοι οι μεί-ζονες ποιητές και πεζογράφοι, για τουςοποίους έγραψε ο Άγρας, που πέρασανσε αναμονή. Για ορισμένους από αυτούς,ο Άγρας είχε δημοσιεύσει επαρκούς έ-κτασης κείμενα, για περισσότερους άρ-θρα και βιβλιοκρισίες. Στον πρώτο ημί-τομο, χωρισμένο σε τέσσερις ενότητες,καταχωρήθηκαν τα μεγαλύτερα κείμενα.Η πρώτη ενότητα περιλαμβάνει κείμεναγια 23 συγγραφείς συν ένα σημαντικό γιατη “λογοτεχνική Θεσσαλονίκη”, δημο-

σιευμένο το 1935. Στις “ση-μειώσεις”, αναμενόταν να

εξαρθεί η αξία του ενλόγω κειμένου σχετι-

κά με την εποχήτου. Αντί αυτού,

γίνεται αναφοράσε “χοντρά λά-θη”, χαρακτη-ρισμός που α-φορμάται α-πό τη σημε-ρινή γνώσητων πραγ-μάτων.Σχετικά μετο κείμενοτου Άγρα,ο Αλέξ.Αργυρίουσχολιάζει:“Στο μελέ-

τημα «Πρό-σωπα και κεί-

μενα (Μια μα-τιά στη λογοτε-

χνική Θεσσαλο-νίκη)» του Άγρα

για πρώτη φορά ε-πισημαίνεται η ιδιαι-

τερότητα των Θεσσαλο-νικέων συγγραφέων. ∆εν

είχε επικρατήσει ακόμη ο όροςσχολή της Θεσσαλονίκης.” Από ανώνυ-

μο σχόλιο στο περιοδικό «ΜακεδονικέςΗμέρες», διαφαίνεται πως μέρος της α-ντίδρασης, που είχε τότε προκαλέσει τοσυγκεκριμένο κείμενο, αφορά το κατάπόσο οι Θεσσαλονικείς συγγραφείς θααποκαλούντο Ευρωπαίοι, αστοί ή επαρ-χιώτες. Σημειωτέον, αυτή η ευαισθησίατων Θεσσαλονικέων μην και χαρακτηρι-στεί η λογοτεχνία τους επαρχιακή συνε-χίστηκε μέχρι και τη δεκαετία του ’80.

Οκάπως αόριστος τίτλος της πρώτηςενότητας, «Για δικά μας πρόσωπα

και κείμενα», επιτρέπει τη συστέγαση ό-λων των παλαιότερων, κυρίως ποιητώνκαι κάποιων πεζογράφων. Ορισμένοι υ-πολογίζονται ως μείζονες και άλλοι, ωςυπολειπόμενοι. Αν και η συγκεκριμένηδιάκριση είναι συνάρτηση της εποχής.Αυτό φαίνεται και από τον αριθμό τωνκειμένων για ορισμένους συγγραφείς,σήμερα λησμονημένους, αλλά και τον ε-γκωμιαστικό τρόπο αναφοράς για κά-ποιους άλλους, που δεν συμπεριελήφθη-σαν στις μεταπολεμικές γραμματολογίεςκαι ανθολογίες. Όπως, λ.χ., ο Κωνστα-ντινοπολίτης Απόστολος Μαμμέλης, πουεπαινέθηκε από τους Άγρα και ΚλέωναΠαράσχο, αλλά διαγράφτηκε από τουςμεταγενέστερους. Ανασύρθηκε, ωστόσο,από τον Γ. Π. Σαββίδη.

Σε αυτό το πρώτο μέρος, βρίσκει τη θέ-ση του το κείμενο για τον Κάλβο. Σχετι-κά σύντομο, με τον σμικρύνοντα τη ση-

μασία του τίτλο «Μερικές σημειώσεις».Στην ισχύουσα, ωστόσο, σήμερα ανθολό-γηση των σημαντικότερων κειμένων γιατον Κάλβο, τοποθετείται δεύτερο, κοντάμισό αιώνα μετά το πρώτο, του Παλαμά,προτασσόμενο εκείνων της γενιάς του’30. ∆εν θα νοούντο «Κριτικά» Άγρα, χω-ρίς αυτό, αλλά και χωρίς τα κείμενα γιατους Βηλαρά και Πάλλη, που δείχνουνεμβάθυνση στο γλωσσικό και οξυμένοκριτήριο στην αποτίμηση του έργουτους. Μετά έρχονται τα κείμενα τουΆγρα για τέσσερις πεζογράφους, μεπρώτο, τη νεκρολογία για τον ποιητή και“τελευταίο διδάσκαλο της νεοελληνικήςηθογραφίας”, Χρ. Χριστοβασίλη. Οι βι-βλιοκρισίες για τους ∆ημ. Βουτυρά και∆ιον. Κόκκινο αναδεικνύουν έναν τρόποπαρουσίασης, που επιμένει στον αναλυ-τικό σχολιασμό πλοκής και προσώπωνκαι ο οποίος, με την επικράτηση της α-φηγηματολογίας, θεωρείται παρωχημέ-νος. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουντα κείμενα για τον Ξενόπουλο, όπου οΆγρας ανασταίνει, με αφηγηματική γλα-φυρότητα, το γραφείο του, τον άνθρωπο,αλλά και συστήνει επαρκώς τον συγγρα-φέα.

Τα άλλα 16 κείμενα αφορούν ποιητές.Οι έξι εμφανίστηκαν μετά το 1900 και α-νήκουν στους “επιγόνους” της παλαμι-κής ποίησης. Εδώ, δεν ακολουθείται ηγραμματολογική σειρά. Προτάσσεται οΜάρκος Τσιριμώκος, λόγω εκτενούς α-ναφοράς. Συνολικά, οκτώ κείμενα, η νε-κρολογία του και επτά βιβλιοκρισίες, δη-μοσιευμένες την περίοδο 1927-1934.Υπάλληλος στην Εθνική Βιβλιοθήκη απότο 1927 ο Άγρας, τον είχε διευθυντή μέ-χρι την αποχώρηση εκείνου. Ακολου-θούν συντομότερα κείμενα για τους Μιχ.Αργυρόπουλο, Ν. Χαντζάρα, Ρήγα Γκόλ-φη, Αιμιλία ∆άφνη, Γ. Αθάνα. Επίσης,για τους Αλέκο Φωτιάδη, Μαμμέλη, Αθ.Κυριαζή και την ποιήτρια και διηγηματο-γράφο Κλ. ∆ίπλα-Μαλάμου, τους ο-ποίους οι μεταπολεμικοί γραμματολόγοιάφησαν στα παραλειπόμενα. Η ενότητασυμπληρώνεται με πέντε από τους νεο-ρομαντικούς ποιητές, συμπληρώνονταςτην τριάδα του δεύτερου τόμου: ΡώμοΦιλύρα, Παράσχο, Ν. Χάγερ-Μπουφίδη,Μ. Παπανικολάου, Ι. Μ. Παναγιωτόπου-λο. Το τελευταίο κείμενο, είναι η νεκρο-λογία για τον Αναστάσιο ∆ρίβα (απεβίω-σε Απρ. 1942), που εντάσσεται στουςνεωτερικούς. Πρώτος ο Άγρας, ποιητήςμε “φορμαρισμένους σε τεχνική” στί-χους, σχολιάζει τον απελευθερωμένοστίχο του ομήλικου φίλου του.

Στον πρώτο ημίτομο, οι άλλες τρεις ε-νότητες αφορούν, η δεύτερη, ξενόγλωσ-σα δημοσιεύματα για ξένους συν τουςΖαν Μωρεάς και Εμπειρίκο και η τέταρ-τη, κείμενα φιλολογικά, επίλεκτα κριτι-κά και θεατρικά. Απομένει η τρίτη ενό-τητα, με τίτλο, «Πρόσωπα και κείμενατης νεότερης πεζογραφίας μας», όπουσυγκεντρώνονται βιβλιοκρισίες για πε-ζογράφους της γενιάς του Μεσοπολέ-μου. Έντεκα (Θρ. Καστανάκης, Η. Βενέ-ζης, Τ. Σταύρου, Γ. Θεοτοκάς, Α. Τερζά-κης, Θ. Πετσάλης, Κ. Μπαστιάς, Γ. Σκα-ρίμπας, Στ. Ξεφλούδας, Αλ. Γιαννόπου-λος, Ειρήνη Αθηναία), που επιβιώνουνστις γραμματολογίες, συν την περίπτω-ση του Πέτρου Αφθονιάτη. Σε αυτούς, θαπρέπει να προσθέσουμε τον Θεσσαλονι-κιό Γιώργο ∆έλιο, που τον μνημονεύειστο κείμενο για τη λογοτεχνία της Θεσ-σαλονίκης ως “τον πρώτο κατά την αξίαδόκιμο διηγηματογράφο” της. Ενώ, γιαακόμη εννέα (Ν. Νικολαΐδης, Π. Χάρης,Π. Πικρός, Ν. Κατηφόρης, Ε. Αλεξίου, Γ.Σφακιανάκης, Κ. Παπά, Τ. Αθανασιά-δης) υπάρχουν βιβλιοκρισίες στα ελλη-νικά και για τέσσερις (Φ. Κόντογλου, Γ.Ν. Άμποτ, Κ. Πολίτης, Π. Πρεβελάκης)στα γαλλικά, οι οποίες τοποθετούνται

1099 Η ΕΠΟΧΗ 4 Ιουλίου 2015 2277ΒΙΒΛΙΟ

Έργο μόχθου και αφοσίωσης

ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΣΤΗ ΣΕΛΙ∆Α 28

2288 Η ΕΠΟΧΗ 4 Ιουλίου 2015ΘΕΜΑΤΑ

Έργο μόχθου και αφοσίωσης

στον δεύ τε ρο η μί το μο.Εδώ, ως μο να δι κό κρι τή ριο, λαμ βά νε ται η έ κτα ση

μιας βι βλιο κρι σίας. Έτσι, ό μως, δια γρά φε ται η ση μα -ντι κή πα ρά με τρος του χρό νου δη μο σίευ σής της σχε τι κάμε την ε ξε λι κτι κή πο ρεία ε νός συγ γρα φέα. Εί ναι πο λύση μα ντι κό τε ρη η βι βλιο κρι σία για τον πρω το εμ φα νι ζό -με νο της ε πο χής του Άγρα, που σή με ρα συ γκα τα λέ γε ταιστους μεί ζο νες, α πό το ε κτε νές με λέ τη μα για τον ση μα -ντι κό της ε πο χής του, που το ό νο μά του βυ θί στη κε στηνα φά νεια. Όπως πα ρα τη ρεί ο Στερ γιό που λος, θα μπο -ρού σε να συ γκρο τη θεί τό μος με τους με σο πο λε μι κούς,α ντί στοι χος ε κεί νου για τους πα λαιό τε ρους, που θα έ -δι νε γε νι κό τε ρη ει κό να για την κρι τι κή τους πρόσ λη ψη

α πό τον Άγρα. Με βά ση τους πρω το εμ φα νι ζό με νουςτης ε πο χής του, θα σταθ μί ζα με το κρι τι κό του αι σθη τή -ριο. Τε λι κά, οι με σο πο λε μι κοί δεν α πο τέ λε σαν τό μο,ού τε καν μία ε νό τη τα. Μοι ρά στη καν, τα ε κτε νέ στε ραστο τρί το μέ ρος του πρώ του η μί το μου και τα υ πό λοι παστο δεύ τε ρο πα ράρ τη μα του δεύ τε ρου η μί το μου.

Συ νο λι κά, ο Άγρας πρό λα βε να δη μο σιεύ σει κρι τι κέςγια 25 με σο πο λε μι κούς, που εί ναι οι ση μα ντι κοί στους50 ή 53, που συ γκρα τεί μία ση με ρι νή γραμ μα το λο γία.Ακό μη να εκ φρα στεί θαυ μα στι κά για τον Στρα τή ∆ού -κα, να ε πι ση μά νει το πρώ το μυ θι στό ρη μα του Ν. Γ. Πεν -τζί κη, που εί χε εκ δο θεί ψευ δω νύ μως, και να μνη μο νεύ -σει πολ λα πλώς τον Κα ζα ντζά κη. Για τους υ πό λοι πους,ας ό ψε ται η “α δέ σπο τη σφαί ρα” που τον πρό λα βε στηγο νι μό τε ρη πε ρίο δο για έ ναν κρι τι κό. Στα ε κτε νέ στε ρα

κεί με να, προ τάσ σε ται έ να θεω ρη τι κό, «Το αυ ρια νό μυ -θι στό ρη μα», δη μο σιευ μέ νο Ιαν. 1936, με α φορ μή κεί με -νο, που εί χε δη μο σιεύ σει ο Αντρέ ας Κα ρα ντώ νης, «Τομυ θι στό ρη μα των νέων», ∆εκ. 1935. Αυ τός ο λό γος πε -ρί νε ο ελ λη νι κού μυ θι στο ρή μα τος, την πα ρά δο ση που έ -χει σε σύ γκρι ση με την ποίη ση, κυ ρίως, τη διά κρι ση τουμυ θι στο ρή μα τος που γρά φουν οι συ νο μή λι κοι του Άγρακαι οι νεό τε ροί του, συ νε χί ζε ται με μι κρές μό νο δια φο -ρο ποιή σεις μέ χρι σή με ρα.

Στα «Κρι τι κά» του Άγρα και συ γκε κρι μέ να, στο δεύ -τε ρο η μί το μο, θα ε πα νέλ θου με για να σχο λιά σου με τομάλ λον πα ρα γνω ρι σμέ νο εί δος της βι βλιο κρι σίας.

Μ. Θε ο δο σο πού λου

ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΑΠΟ ΤΗ ΣΕΛΙ∆Α 27

Ως πανεπιστημιακοί δάσκαλοι, αι-σθανόμαστε ότι οφείλουμε ναπάρουμε θέση στο κρισιμότερο

διακύβευμα που συναντά η χώρα µαςαπό την εποχή της μεταπολίτευσης. Στοδημοψήφισμα της Κυριακής, 5 Ιουλίου,θα ψηφίσουμε ΟΧΙ:

Επειδή δεν αντέχουμε πλέον να βλέ-πουμε την ελληνική κοινωνία να καταρ-ρέει υπό το βάρος μιας ανελέητης συνέ-χισης των πολιτικών λιτότητας, πουαποδεδειγμένα οδηγούν την οικονομίαολοένα και βαθύτερα σε ένα φαύλοκύκλο ύφεσης, από τον οποίο δεν πρό-κειται να εξέλθει ποτέ.

Επειδή πιστεύουμε ότι η αρνητικήψήφος στις προτάσεις των δανειστώναποτελεί ίσως την τελευταία ευκαιρία ναανακτήσει ο λαός µας τη θανάσιμα πλη-γωμένη του αξιοπρέπεια, αντιστεκόμε-νος σε ταπεινωτικές πιέσεις, που απρο-κάλυπτα θέτουν σε αμφισβήτηση τηνίδια την αρχή της λαϊκής κυριαρχίας.

Τέλος, θα ψηφίσουμε ΟΧΙ, επειδή εί-μαστε υπέρ της Ευρώπης. Της Ευρώπηςτου ∆ιαφωτισμού και του ορθού λόγου,της συνεννόησης και της συνεργασίας,της ∆ημοκρατίας και του κοινωνικούκράτους, των αρχών της ελευθερίας, τηςισότητας, της αλληλεγγύης και της πνευ-ματικής προκοπής.

Ακολουθούν υπογραφές:Αλίκη Αγγελίδου, Γιώργος Αγγελόπου-

λος, Ευγένιος Αγγελόπουλος, ΧριστίναΑδάμου, Χάρης Αθανασιάδης, ΚυριάκοςΑθανασίου, Αθηνά Αθανασίου, ΣταύροςΑλεξανδρής, Απόστολος Αλεξόπουλος,Αλεξάνδρα Αλεξοπούλου, Αγγέλικα Αλε-ξοπούλου, Αλέξιος Αλετράς, Σία Ανα-γνωστοπούλου, Κίμων Αναστασιάδης,Βασίλης Αναστασόπουλος, ∆ημήτρηςΑναστασόπουλος, Τάσος Αναστόπου-λος, Γιάγκος Ανδρεάδης, Ευαγγελία (Λί-λιαν) Αντωνίου, Αριστείδης Αντωνίου,Θωμάς Αποστολόπουλος, Βάλια Αρανί-του, Ράνια Αστρινάκη, Σοφία Αυγητίδου,Μύρωνας Αχείμαστος, Ντίνα Βαΐου, Φω-τεινή Βάκη, Αρτούρο Βάργκας, ΝίκοςΒαφέας, Σίσσυ Βελισσαρίου, Μαρία Βε-λιώτη, Σταύρος Βέμμος, Γιάννης Βενέ-ρης, ∆ημήτριος Βέντζας, Ερρίκος Βεν-τούρας, Χριστόφορος Βερναρδάκης,∆άφνη Βηδενμάιερ, Σοφία Βιδάλη, Μι-χάλης Βιδάλης, Γιώργος Βούλγαρης, Κώ-στας Γαβρόγλου, Αντώνης Γαρδικιώτης,Μάρω Γερμανού, Τάκης Γέρος, Ηλίας Γε-ωργαντάς, Σπύρος Γεωργάτος, Ζωή Γε-ωργιάδου, Στράτος Γεωργούλας, ΕλεάναΓιαλούρη, Μαρία Γιαννησοπούλου, Γιάν-νης Γιαννουλόπουλος, Άκης Γιοβαζο-λιάς, Νίκος Γιόκαρης, Μαρία Γκασούκα,Φοίβος Γκικόπουλος, Αποστόλης Γκό-τσιας, Κλειώ Γκουγκούλη, Σταύρος Γού-τσος, Λέλα Γώγου, Βασίλης ∆αγδιλέλης,Κατερίνα ∆αλακούρα, Βασίλης ∆αλκα-βούκης, ∆ημήτρης ∆αμίγος, Κωνσταντί-νος ∆ασκαλογιάννης, Απόστολος ∆εδου-

σόπουλος, Λιζιάννα ∆ελβερούδη, Ρέα∆ελβερούδη, Έλσα ∆εληγιάννη, Αλεξάν-δρα ∆εληγιώργη, Βαρβάρα ∆εσπινιάδου,Κατερίνα ∆ημάκη, Αριστοφάνης ∆ημά-κης, Αγγελική ∆ημητρακοπούλου, Κατε-ρίνα ∆ημητριάδη, Στέφανος ∆ημητρίου,Βασίλης ∆ημητρίου, Κώστας ∆ημουλάς,Άντα ∆ιάλλα, Γιώργος ∆ιβάρης, Κύρκος∆οξιάδης, ∆ήμος ∆ριβαλιάρης, ∆ιονύσης∆ρόσος, ∆ημοσθένης ∆ώδος, ΜπάμπηςΖαγούρας, Γιάννης Ζαρκάδης, ΧρήστοςΖαφειρόπουλος, Φιλαρέτη Ζαφειροπού-λου, Ελευθερία Ζέη, ∆ημήτρης Ζουρού-δης, Γιώργος Θεοδοσίου, Γιώργος Θεο-δωρίδης, Νίκος Θεοτοκάς, Γιάννης Θεο-τοκάς, Νίκος Θεοχαράκης, Γιάννης Θωί-δης, Ελισσάβετ Θωίδου, Βίκυ Ιακώβου,Μάχος Ιατρίδης, Αλεξάνδρα Ιωαννίδου,Ακρίτας Καϊδατζής, Ακρίτας Καΐδατζής,Σοφία Καΐτατζή-Γουίτλοκ, ΓεράσιμοςΚακολύρης, Φραγκίσκος Καλαβάσης,Στεφανία Καλογεράκη, Γιάννης Καλομε-νίδης, Ρία Καλφακάκου, Ιφιγένεια Καμ-τσίδου, Παναγιώτης Κανελλόπουλος,Γιάννης Καραγιάννης, ∆έσποινα Καρα-κατσάνη, Άννα Καρακατσούλη, ΜαρίαΚαραμεσίνη, Αναστάσιος Καρασσαβό-γλου, Βασίλης Καρδάσης, ∆ημήτρης Κα-ρολίδης, Κώστας Κασβίκης, Χαράλαμ-πος Κασίμης, Μαρίνος Καττής, ΙωάνναΚεραμίδου, Αλέξανδρος Κιουπκιολής,Χριστίνα Κιτσάκη, Βασίλης Κολοβός,Φραγκίσκος Κολίσης, Ελένη Κονδύλη,Μιχάλης Κονιόρδος, Νϊκος Κοταρίδης,Φωτεινή Κουγιουμουτζάκη, ΓεράσιμοςΚουζέλης, Γιάννης Κουζής, ΓιώργοςΚουρτέσας, Άρης Κουτούγκος, Πανα-γιώτα Κουτρουλίκου, Αλέκος Κουτσού-ρης, Γιάννης Κρεστενίτης, Αντώνης Κυ-πάρος, Παντελής Κυπριανός, ΑντώνηςΚυριαζόπουλος, Αναστασία Κωστάκη,Σπύρος Κωτσόπουλος, Αλίκη Λαβράνου,Ειρήνη Λαγάνη, Σάσα Λαδά, ΓρηγόρηςΛάζος, Λόης Λαμπριανίδης, Σπύρος Λα-

πατσιώρας, Άκης Λελεδάκης, ΓιάννηςΛεοντάρης, Ελένη Λεοντσίνη, ΓεώργιοςΛεοντσίνης, Γιώργος Λιάγκουρας, Αντώ-νης Λιάκος, Ρούλη Λυκογιάννη, ΑνδρέαςΛυμπεράτος, Μυρτώ Μαλούτα, ΘωμάςΜαλούτας, Αρκάδιος Μανουσάκης, Χρή-στος Μαντάς, Μαρία Μάρκου, ΙωάννηςΜασσάς, Άννα Ματθαίου, Μαίρη Μαυρή-Βαβαγιάννη, Ηρακλής Μαυρίδης, Γιώρ-γος Μαυρογιώργος, ∆όμνα Μιχαήλ, Αρ-γυρώ Μουστάκη, Αλέξάνδρα Μπαλάν-τινα, Αλέξανδρος Μπαλτζής, ΝίκοςΜπάρκας, Κώστας Μπασιούκας, ΝίκοςΜπελαβίλας, Ρίκα Μπενβενίστε, ΣπύροςΜπενετάτος, Αλέξης Μπένος, ΙωάνναΜπίμπου, Κώστας Μπλατάνης, ΑντώνηςΜπόγρης, Νίκος Μποζατζής, ΚυριάκοςΜπονίδης, Νικήτας Μυλόπουλος, Αντώ-νης Μωυσίδης, Αθανάσιος Νασιόπου-λος, Κλήμης Ναυρίδης, Ευάγγελος Νι-κολαΐδης, Μαρία Νικολακάκη, Χρυ-σούλα Νικολάου, Γιώργος Νικολάου,Ηλίας Νικολόπουλος, Βασίλης Νιτσιά-

κος, Ανδρέας Νοταράς, Θωμάς Νουτσό-πουλος, Μπετίνα Ντάβου, Θανάσης Ντα-ραντούμης, Στέλιος Ντεξής, Γιώργος Ξυ-λωμένος, Λεωνίδας Οικονόμου, Κυριά-κος Παναγιωτόπουλος, Παύλος Παντα-ζής, Απόστολος Πανταζής, Μάρω Παν-τελίδου-Μαλούτα, Γιάννης Παντής, Ματ-θαίος Παπαβασιλείου, Ευθύμης Παπα-βλασσόπουλος, ∆ημήτρης Παπαγεωρ-γίου, Όλγα Παπαδόδημα, Μαρία Παπα-δοπούλου, Βασιλική Παπαδοπούλου,Πηνελόπη Παπαδοπούλου, ΠηνελόπηΠαπαηλία, Έφη Παπαθεοδώρου, ΣκεύοςΠαπαιωάννου, Αναστασία Παπακων-σταντίνου, ∆ημήτρης Παπαλεξόπουλος,Εμμανουήλ Παπαμιχαήλ, Γιώργος Παπα-νικολάου, Προκόπης Παπαστράτης,Μαρία Παραδείση, Εμμανουήλ Πατηνιώ-της, Μιχάλης Παυλίδης, Γιώτα-ΕλένηΠερδικούρη, Βασιλική Περράκη, Γεωρ-γία Πετράκη, Νίκος Πετραλιάς, Χρυ-σάνθη Πετροπούλου, Κρίστη Πετροπού-λου, Μανώλης Πλειώνης, Τζίνα Πολίτη,Κωνσταντίνος Πολιτόπουλος, Αναστα-σία Πολίτου, Ελένη Πορτάλιου, Πανα-γιώτης Πούλος, Μαρία Πουρνάρη,Μαρία Ρεντετζή, Θανάσης Ρεντζής,Πέπη Ρηγοπούλου, Άλκης Ρήγος, ∆ημή-τριος Ρίζος, Σπύρος Ρίζος, Ντιάνα Ριμ-πόλι, Αργύρης Ρόκας, Θανάσης Σακελ-λαριάδης, Ηλίας Σαντουρίδης, ∆ημήτρηςΣεβαστάκης, ∆ημήτρης Σερεμέτης,Νίκος Σερντεδάκης, Σεραφίμ Σεφεριά-δης, Νάση Σιαφάκα, Μιχάλης Σιγάλας,Γιάννης Σκαλτσάς, Αντώνης Σκαμνάκης,Παναγιώτης Σπαθής, Γεράσιμος Σπαθής,Μιχάλης Σπηλιώτης, Μιχάλης Σπουρδα-λάκης, Αγγελική Σπυροπούλου, ΆνναΣπύρτου, ∆ημοσθένης Σταμάτης, Κώ-στας Σταμάτης, ∆ημήτρης Σταματόπου-λος, Ιωάννης Σταμίρης, Γιώργος Στάμου,Γεώργιος Σταμπουλής, Γιάννης Σταυρα-κάκης, Σταύρος Σταυρίδης, Αθηνά Σταυ-ρίδου, Λήδα Στεργίου, Νίκος Τερζής,Μανώλης Τζανάκης, Ελένα Τζελέπη,Χρύσα Τζουγκράκη, Μερόπη Τζούφη,Γιώτα Τουλούμη, Ειρήνη Τουντασάκη,Νίκος Τράκας, Τριαντάφυλλος Τριαντα-φυλλίδης, ∆ήμος Τριάντης, ΣεβαστήΤρουμπέτα, Άρης Τσαντηρόπουλος, Νι-κόλαος Τσαφταρίδης, Αλέξανδρος Τσίγ-κας, Γιώργος Τσιμουρής, Φωτεινή Τσιμ-πιρίδου, ∆ημόκριτος Τσουκάτος, Αρι-στοτέλης Τύμπας, Γιώργος Φαράκλας-Ματορίκος, ∆ημήτρης Φασουλιώτης,Γιώργος Φιτσώρης, Λάμπρος Φλιτού-ρης, Φωτεινή Φλουρή, Γεωργία Φούκα,Ελένη Φουρναράκη, Γιώργος Φουρτού-νης, ∆ημήτρης Φουτάκης, Γιάννης Φραγ-κόπουλος, Κάτια Φωτεινοπούλου, Πα-ναγιώτης Φωτόπουλος, Λία Χαλκιά,Έλενα Χαμαλίδη, Γιώργος Χαρβαλιάς∆ημήτρης Χασάπης, Ποθητή Χατζα-ρούλα, Ευστάθιος Χατζηλουκάς, ΚωστήςΧατζημιχάλης, Βασίλης Χριστοφίδης,Μιχάλης Ψημίτης, Μαριάννα Ψύλλα, ∆η-μήτρης Ψύλλος.

ΑΝΟΙΧΤΟ ΚΑΛΕΣΜΑ

300 πανεπιστημιακοίυπέρ του ΟΧΙ της αξιοπρέπειας

Το ΟΧΙ, μοναδικό φως ελπίδαςΤου Κάρλο Τσέκι

«Θα τσακίσουμε την Ελλάδα», δήλωσε πανηγυρικά ο Μπενίτο Μουσολίνι. ∆εν τακατάφερε. Οι Έλληνες νίκησαν τους Ιταλούς εισβολείς. Ήταν, όμως, έτοιμοι οι Γερ-μανοί του φίλου Χίτλερ, οι οποίοι εισέβαλαν στην Ελλάδα και την κατέστρεψαν.Πάλι τα ίδια. Τα ευρωπαϊκά σκυλιά φύλακες της νέας δολοφονικής παγκόσμιαςτάξης. ∆εν κινούν πλέον τα τανκς, κινούν το ∆ιεθνές Νομισματικό Ταμείο, την ΕΚΤ,τις τράπεζες… Ο Τσίπρας και ο ΣΥΡΙΖΑ, με την ηρωική τους αντίσταση στα τελεσί-γραφα της τρόικας, αποτελούν το μοναδικό φως ελπίδας. Όχι μόνο για τον ελλη-νικό λαό, αλλά για όλους αυτούς στην Ευρώπη που έχουν παραδοθεί στις νέες μορ-φές δικτατορίας της χρηματοοικονομικής εξουσίας. ∆εν παραιτήθηκαν και δεναποδέχτηκαν το θάνατο της πολιτικής και της δημοκρατίας. ∆εν αποδέχτηκαν τηνεξόντωση κάθε αισιοδοξίας της βούλησης, όπως έλεγε ο Γκράμσι, χάρη στην οποίαοι άνθρωποι ξαναπαίρνουν στα χέρια τους τη μοίρα τους και δεν αφήνουν να τουςτην υπαγορεύει καμιά τρόικα. Η τρόικα θα μπορούσε να ανέβει σε θεατρική παρά-σταση ως φάρσα: φαντάζεστε τη μαντάμ Λαγκάρντ ή τη φράου Μέρκελ ως Μαν-τείο των ∆ελφών;

* Ο Κ. Τσέκι είναι ηθοποιός και σκηνοθέτης του ιταλικού θεάτρου

Η ΕΠΟΧΗ 4 Ιουλίου 2015 2299ΘΕΜΑΤΑ

∆εν έχουν και πολύ άδικο αυτοί πουυποστηρίζουν ότι στην πολιτικήέχει επικρατήσει ο λεγόμενος ξύ-

λινος λόγος. Τα χαρακτηριστικά του πο-λιτικού λόγου, όπως αυτός εκφέρεταιπροφορικά στις αγορεύσεις του κοινο-βουλίου και στα τηλεοπτικά πάνελ, αλλάκαι γραπτά στις εφημερίδες και τα πε-ριοδικά, είναι ιδιαίτερα αρνητικά. Κυ-ριαρχούν ο βερμπαλισμός, η επανάληψητσιτάτων που κολλάνε παντού, ασχέτωςαν δεν ταιριάζουν, οι υπερβολές προςχάριν εντυπωσιασμού, η επιδεικτικήχρήση αδόκιμων διεθνών όρων κι η ατυ-χής, συνήθως, παραγωγή νεολογισμών,που περισσότερο συσκοτίζουν παρά ξε-καθαρίζουν πολιτικές έννοιες. Κι αυτόαφορά, λιγότερο ή περισσότερο, όλα τακόμματα στην ελληνική πολιτική σκηνή,με ιδιαίτερη έμφαση στα κόμματα τηςαριστεράς κι ειδικά στο ΚΚΕ, στο οποίοεπικρατεί κι ένα επιπλέον ανησυχητικόχαρακτηριστικό: η πιστή αναπαραγωγήφράσεων και νεολογισμών σε όλη τηνκομματική διαστρωμάτωση, από τογραμματέα μέχρι το τελευταίο κνιτό-πουλο, τόσο πιστή που κάποιες φορές

μοιάζει με ηχώ ή επιβεβλημένη αποστή-θιση.

Αφορμή για τις παραπάνω σκέψειςήταν η κουβέντα με έναν φοιτητή, πουδραστηριοποιείται στην ΚΝΕ. Για άλλημια φορά διαπίστωσα, όχι μόνο τα τυπο-ποιημένα επιχειρήματα και την έπαρσηαυτού που νομίζει ότι κατέχει τη μονα-δική αλήθεια, αλλά και το γνωστό,φθαρμένο και προβλέψιμο, ξύλινο λόγο.Ήταν η πιστή αναπαραγωγή ενός απο-στεωμένου κομματικού λεξιλογίου τουπαρελθόντος, το οποίο εκφέρεται αταί-ριαστα από ένα νέο παιδί. Μέτρησα, σταλίγα λεπτά του μονολόγου του, να παπα-γαλίζει τουλάχιστον πέντε φορές τηνπροσφιλέστερη λέξη, που ακούμε από ταστελέχη του ΚΚΕ, τη γνωστή «λυκοσυμ-μαχία». Ένας ατυχέστατος νεολογισμός,που εγκαθιδρύθηκε τα τελευταία χρόνιαστο φτωχό παλαιοκομματικό λεξιλόγιοαπό την Αλέκα Παπαρήγα, με κύριοστόχο την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ε.Ε.), ενώπρωτοεμφανίστηκε πολύ παλιότερα ωςτίτλος πρωτοσέλιδου άρθρου στον Ριζο-σπάστη, στις 30-10-1974, με στόχο τοΝΑΤΟ: «Όχι στη λυκοσυμμαχία του

ΝΑΤΟ». Όταν ακούω να επαναλαμβάνε-ται αυτή η λέξη, με την αυταρέσκεια τηςμέγιστης σοφίας, τσατίζομαι γιατί οιλύκοι είναι υπέροχα και περήφανα ζώακαι καμιά σχέση δεν μπορούν να έχουνμε τα κουρντισμένα ανθρωπάκια της Ε.Ε.Κι αντανακλαστικά, έρχεται στο μυαλόμου ένα θαυμάσιο βιβλίο των παλιών εκ-δόσεων Χατζηνικολή, με τίτλο «Λύκοι,σας παρακαλώ, μην κλαίτε» του Κανα-δού συγγραφέα Φάρλεϋ Μόατ. Το βιβλίοαναφέρεται στη προσωπική μαρτυρίατου συγγραφέα, που έζησε δυο καλοκαί-ρια και ένα χειμώνα στην Αρκτική, πα-ρατηρώντας μια οικογένεια λύκων.Όπως κυλάει η διήγηση, αποκαλύπτεταιτο μέγεθος της προκατάληψης με τηνοποία αντιμετώπιζαν τους λύκους στοδυτικό κόσμο. Ο σκοπός της αποστολήςήταν να τεκμηριωθεί επιστημονικά αυτήη προκατάληψη, αλλά η περίεργη συμ-βίωση με τους λύκους οδήγησε το συγ-γραφέα σε τελείως διαφορετικά συμπε-ράσματα. Ο Μόατ έρχεται γρήγορα σ’επαφή με τα ζώα αυτά και ανακαλύπτειμια φωλιά, κατοικημένη όχι από αιμοβό-ρους ληστές, αλλά από μια θαρραλέα καιευγενική οικογένεια, όλο φροντίδα καιστοργή για τα μικρά της, που αγωνίζεταινα τα θρέψει και να τα προστατέψει.Όσο ο συγγραφέας πλησιάζει περισσό-τερο τον κόσμο των λύκων, τόσο αρχίζεινα συμμερίζεται μαζί τους τον φόβο, πουτους προξενούν οι διαρκείς επελάσειςτων κυνηγών, που παίρνουνε κεφάλιαγια να εισπράξουν την κατά κεφαλήαμοιβή και των κρατικών υπαλλήλων,

που στέλνει η κυβέρνηση για να ξεπα-στρέψουν το ευγενικό αυτό ζώο από τηνΑρκτική. Το βιβλίο «Λύκοι, σας παρα-καλώ, μην κλαίτε» είναι μια από τις εξέ-χουσες αφηγήσεις για το μύθο και τη μα-γεία του άγριου λύκου και της θέσης τουανθρώπου ανάμεσα στα όντα της φύσης.Με διάθεση ειρωνείας και μεγάλες δό-σεις χιούμορ, ο συγγραφέας καυτηριάζειτον δυτικό αυτάρεσκο ανθρωποκεντρι-σμό, τα αποτελέσματα του οποίου είναιεμφανή στην εξαφάνιση πολλών ειδώνάγριας ζωής.

Μπροστά στο δημοψήφισμα της Κυ-ριακής, χρησιμοποιώντας την ορολογίατου ΚΚΕ, θα μπορούσαμε να παρατηρή-σουμε μια λυκοσυμμαχία μεταξύ τουΚΚΕ και σύσσωμου του μνημονιακούτόξου, που στοιχίζεται πίσω από το ΝΑΙ.Κι αυτό γιατί, όπως γνωρίζουμε, δύο αρ-νήσεις οδηγούν σε μια κατάφαση. Ταδύο ΟΧΙ του ΚΚΕ, στην πρόταση των δα-νειστών και στην πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ,δεν βοηθούν το ΟΧΙ στο δημοψήφισμααλλά δυστυχώς το ΝΑΙ. Γι’ άλλη μιαφορά, σε κρίσιμες ιστορικές στιγμές, τοΚΚΕ αποδεικνύεται ένας αριστερός ψάλ-της και στυλοβάτης του συστήματος.

Υ.Γ. Η πληροφορία ότι το ΚΚΕ θα κα-ταγγείλει ως λυκοσυμμαχία και την κα-θημερινή ραδιοφωνική εκπομπή στο«Κόκκινο» της Θεσσαλονίκης, «∆υολύκοι στο Κόκκινο», θα ελεγχθεί για τηνακρίβειά της.

Ο δικηγόρος του διαβόλου

∆ΑΙΜΟΝΙΚΑ

Η λυκοσυμμαχία του ΚΚΕ με το ΝΑΙ

ΟΞενοφών Παπαγεωργίου, μέλοςτης ΕΠΟΝ, αφηγήθηκε, στα 96του χρόνια, την ιστορία του στο

καφενείο «Συνάντηση», ένα από τα πα-λιότερα καφενεία στο Βόλο.

∆ικαιώθηκε δύο φορές στη ζωή του.Στην απελευθέρωση της Ελλάδας απότους Γερμανούς και στις 26 Γενάρη, στηνεκλογική νίκη του ΣΥΡΙΖΑ.

Γεννήθηκε το 1920 στον ΠλατύκαμποΛάρισας. «Ήμουν από πάντα Αριστερόςκαι το χωριό μου έβγαλε 400 αντάρτες.Στην ίδρυση του ΕΑΜ, ο αγώνας της Αν-τίστασης φούντωσε στο χωριό».

Οργανώθηκε στο Θεσσαλικό ΙερόΛόχο και στη συνέχεια στην ΕΠΟΝ. ∆ύοτου αδέρφια ήταν στον ΕΛΑΣ. Ο μεγαλύ-τερος, ο καπετάν Λευτεριάς, σκοτώθηκεστον Εμφύλιο. Η ίδρυση της ΕΠΟΝ, 23Φλεβάρη του 1943, τον βρήκε αιχμάλωτοτων Γερμανών.

Στο στρατόπεδο, όντας αιχμάλωτος,συνάντησε εξόριστους, που το καθεστώς

Μεταξά αντί να ελευθερώσει για να πο-λεμήσουν τους Ιταλούς, προτίμησε νατους παραδώσει στα στρατεύματα Κατο-χής. Το καλοκαίρι του ’43, 106 κομμου-νιστές αιχμάλωτοι εκτελέστηκαν στοΚούρνοβο, ως αντίποινα για την ανατί-ναξη της Γέφυρας του Γοργοποτάμουαπό τους αντάρτες. Κρατήθηκε αιχμά-λωτος εννέα μήνες σε πολύ σκληρέςσυνθήκες.

Έγινε Πρόεδρος του Συμβουλίου Πλα-τυκάμπου και μέλος στο ΠανθεσσαλικόΣυμβούλιο της ΕΠΟΝ, με έδρα την Κα-στανιά Καρδίτσας, συναντώντας όλη τηνπολιτική και στρατιωτική ηγεσία της Αν-τίστασης.

Στρατεύτηκε το 1947. Τα αδέρφια καιοι φίλοι του ήταν στο Αντάρτικο, ενώεκείνος δεν μπορούσε να εγκαταλείψειτο γηραιό πατέρα και τα μικρότερα αδέρ-φια του.

Στη Συνθήκη της Βάρκιζας το ένοπλοτμήμα διχάστηκε. Οι μισοί δεν θέλανε να

παραδώσουν τα όπλα. «Στη σύναξη τηςΛαμίας πάρθηκε η απόφαση. ∆εν μαςάφηναν οι Εγγλέζοι να γίνουμε κυβέρ-νηση. Άρχισε ο κόσμος να διώκεται καινα φυλακίζεται από το Κράτος και τοπαρακράτος της ∆εξιάς. Ανάγκασαν τονκόσμο να πάρει τα βουνά».

Το ‘47 εργάστηκε στην Υπηρεσία Μη-χανικής Καλλιέργειας του ΥπουργείουΓεωργίας, ως χειριστής μηχανήματος. Το‘52 έγινε μόνιμος δημόσιος υπάλληλος.Με νόμο του Μαρκεζίνη καθαιρέθηκε σεέκτακτο προσωπικό.

Μαζί με συναδέλφους του ιδρύσανε τοπρώτο σωματείο. Το ‘58 υπογράψανε τηνπρώτη Συλλογική Σύμβαση Εργασίας.Έτσι όλο το έκτακτο προσωπικό έγινεαορίστου χρόνου. Απολύθηκε χωρίς απο-ζημίωση επί Χούντας, ως μη εθνικόφρωνκαι νομιμόφρων με το Ν. 516/58, έχον-τας ήδη δύο παιδιά. Συνταξιοδοτήθηκετο 1980.

Σχετικά με τις διώξεις των Κομμουνι-στών επί Χούντας, αναφέρει πως η ρα-χοκοκκαλιά της Εθνικής Αντίστασης,του ΕΑΜ και του ΕΛΑΣ ήταν και αυτοίπου την πλήρωσαν.

∆εν φοβήθηκε ποτέ για τον αγώνα ή τη

ζωή του και δεν μετανιώνει για τίποτα.Αυτό που τον κινητοποιούσε, ήταν η

αδικία του Κεφαλαίου. «∆εν άντεχα ναβλέπω το φτωχό να γίνεται φτωχότεροςκαι τον πλούσιο, πλουσιότερο».

Οργανώθηκε στον ΣΥΝ στην ίδρυσήτου και παραμένει ενεργό μέλος του ΣΥ-ΡΙΖΑ.

«Είμαι γερός. Βαστάνε ακόμα τα κό-τσια μου. Πηγαίνω παντού με τα πόδια.Τα απογεύματα βγαίνω βόλτα με τηνκυρά-Μαρία. Το μυαλό μου και τα πόδιαμου δουλεύουν ακόμα».

Για την πολιτική κατάσταση στην Ελ-λάδα, πιστεύει πως ο ΣΥΡΙΖΑ θα τα κα-ταφέρει και θα μείνει στην εξουσία με τηλαϊκή στήριξη.

«Αποτελεί εγγύηση και συνέχιση τηςιστορίας της Αριστεράς ο ΣΥΡΙΖΑ. Θαεπικρατήσει η λογική, χωρίς νέο μνημό-νιο. Το χρέος που μας επέβαλαν, είναιανήθικο».

Κλείνοντας, κάλεσε τη νέα γενιά «ναμη σκύψει το κεφάλι, να αγωνίζεται,ώστε να δει καλύτερες μέρες».

Ηλέκτρα Προσήλια

ΞΕΝΟΦΩΝΤΑΣ ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ, ΜΕΛΟΣ ΤΗΣ ΕΠΟΝ

∆υο φορέςδικαιωμένος

3300 Η ΕΠΟΧΗ 4 Ιουλίου 2015Ι∆ΕΕΣ

Το πρώτο πράγμα στο οποίο θαήθελα να σας επιστήσω την προ-σοχή είναι ότι το δίλημμα, όπως

ορίζεται αυτήν την Κυριακή από την ελ-ληνική κυβέρνηση, είναι ναι ή όχι στησυμφωνία της λιτότητας, που με αλαζο-νεία προσπάθησε η τρόικα να επιβάλλειστην ελληνική κυβέρνηση. Η κυβέρ-νηση αυτή ίσως να έχει κάνει λάθη, κα-νείς δεν το αρνείται, αλλά αξίζει να επα-ναλάβουμε ότι ο γαλλικός Τύπος, καιμάλιστα ο κεντροαριστερός, όπως η«Λιμπερασιόν» ή η «Λε Μοντ», καθημε-ρινά επιπλήττει τον Τσίπρα και του κα-ταλογίζει ολόκληρη την ευθύνη, όπωςκάνουν και οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις.Ταυτόχρονα αποκρύπτονται ηθελημέναορισμένα γεγονότα, όπως, πρώτον, ότιη τρόικα ποτέ δεν διαπραγματεύτηκε,δεύτερον, ότι ο συντριπτικά μεγαλύτε-ρος όγκος του χρέους είναι απεχθής καιαυτό δεν οφείλεται στην αδιαμφισβή-τητη διαφθορά, στα λάθη και στις πολι-τικές των προηγούμενων ελληνικών κυ-βερνήσεων, που έγιναν βέβαια με τηβοήθεια των τραπεζών, ευρωπαϊκών καιαμερικανικών, οι οποίες συνέβαλανστην εξαπάτηση των ταμείων. Φυσικάκαι είχαν όφελος από κάτι τέτοιο, αλλάαυτή η γιγάντωση του χρέους είναι απο-τέλεσμα της πολιτικής που επιβλήθηκεστην Ελλάδα την τελευταία περίοδο.Άρα, όλη η ευθύνη βαραίνει αυτούςτους ανθρώπους που υποτίθεται ότι δια-πραγματεύονται με την ελληνική κυ-βέρνηση. Επιπλέον, οι Έλληνες λιμο-κτονούν και η ανθρωπιστική κρίση είναιμια πραγματικότητα. Είναι ανήθικο νακάνει κανείς το δάσκαλο στην ελληνικήκυβέρνηση για τα λάθη που έχει κάνειστο ύφος της ή στο τάιμινγκ και να λέει«μια στιγμή, τώρα μόλις σκοπεύαμε ναπροσθέσουμε κάτι ή να αφαιρέσουμεκάτι στη συμφωνία που προτείνετε,γιατί βιάζεστε τόσο να κάνετε δημοψή-φισμα;».

Πολιτικά αδιανόητο

Το άλλο στρατόπεδο, από τη μεριάτου, προειδοποιεί τον ελληνικό λαό ότιθα υπάρξει σκληρή προπαγάνδα για τοδημοψήφισμα, στις συνέπειες τηςοποίας θα επανέλθω αμέσως. Το δημο-ψήφισμα -λένε- δεν είναι αυτό που δια-βάζουμε στο κείμενό του και αυτό πουανακοίνωσε ο πρωθυπουργός, ναι ή όχιστα μέτρα λιτότητας, αλλά είναι για το

αν θα μείνει η Ελλάδα στην ευρωζώνη ήθα την εγκαταλείψει. Και αυτό πουθέλω να πω εγώ είναι ότι η ερώτηση δενείναι αν θα μείνει η Ελλάδα στην ευρω-ζώνη ή θα φύγει: είναι αν θα αποβληθείη Ελλάδα από την Ευρωπαϊκή Ένωση ήόχι.

Μοιράζομαι κάποιες απόψεις πουεξέφρασε ο προηγούμενος ομιλητής,Σόουζα Σάντος, σχετικά με την εσωτε-ρική αποικιοκρατία, αλλά θα ήθελα νατο θέσω από μια άλλη πλευρά. Το ευρώείναι αναπόσπαστο μέρος του ευρωπαϊ-κού εγχειρήματος, όπως αυτό έχει ορι-στεί στις Συνθήκες. Βεβαίως υπάρχουνκάποιες χώρες, όπως το Ηνωμένο Βασί-λειο, που αποτελούν εξαίρεση και κά-ποιες άλλες που δεν έχουν ενταχθείακόμα στην ευρωζώνη, αλλά που ανα-μένεται να ενταχθούν αργά ή γρήγορα.Αν επιβληθεί grexit στην Ελλάδα, αυτόθα είναι ένα τρομαχτικό πολιτικό χτύ-πημα για την ίδια την Ευρώπη. Ας προ-σπαθήσουμε να φανταστούμε έναν ευ-ρωπαϊκό λαό, στην περίπτωση αυτή τονελληνικό λαό, που ήταν μέρος του πυ-ρήνα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, τώρα νααποβάλλεται, σαν να ήταν χώρα του λε-γόμενου τρίτου κόσμου ή χώρα-αποικία,από τον πυρήνα στην περιφέρεια. ∆ενείναι μόνο ότι δεν επιτράπηκε στονυπουργό Οικονομικών Γιάνη Βαρου-φάκη να συμμετάσχει στην τελευταίασυνεδρίαση του Γιούρογκρουπ, είναι ότιο ελληνικός λαός έχει γίνει ανεπιθύμη-τος στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Το γεγο-νός αυτό κάνει τα πράγματα ακόμα πιοτραγικά, είναι ένα βήμα πιο κοντά στηδιάλυση της ίδιας της ΕυρωπαϊκήςΈνωσης. Αυτό πολιτικά είναι αδια-νόητο.

Ουσιαστική δομική αλλαγήστη μορφή της ΕΕ

Υπάρχει και κάτι ακόμα στο ίδιοπνεύμα με τα παραπάνω που πρέπει ναειπωθεί. Η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι σεδιαδικασία μεταβολής της σύστασήςτης. Ο τρόπος που είναι δομημένη πο-λιτικά αλλάζει ριζικά, αφού από τη μιαπλευρά η Ελλάδα, ένα κράτος-μέλος,περιθωριοποιείται, στην καλύτερη πε-ρίπτωση τίθεται υπό κηδεμονία ή στηχειρότερη αποβάλλεται, από την άλλη,όπως έχει εξηγηθεί σαφώς σε προηγού-μενες τοποθετήσεις, το ∆ΝΤ, μια παγ-

κόσμια χρηματοοικονομική δομή πουσκοπό έχει να διαχειρίζεται κρίσεις καιχρηματοοικονομικά προβλήματα τουτρίτου κόσμου, τώρα γίνεται στην ουσίαμέλος ή ενεργό κομμάτι της διακυβέρ-νησης της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Τώρα,λοιπόν, το ∆ΝΤ είναι εντός και η άποψηότι δεν θα έπρεπε να είναι εντός απορ-ρίφθηκε, ενώ οι Έλληνες πιθανώς νααπωθηθούν προς τα έξω. Αυτό το ση-μείο πιστεύω ότι αυξάνει το δραματικόχαρακτήρα της κατάστασης.

Αυτό με οδηγεί στο επόμενο σημείο.Ίσως να μην είμαι απόλυτα ακριβήςστις προβλέψεις και τις περιγραφέςμου, αλλά θα ήθελα να τονίσω ότι πα-ρατηρείται μια ουσιαστική δομική αλ-λαγή στη μορφή της Ευρωπαϊκής Ένω-σης. Υπάρχει το πρόβλημα της δημο-κρατίας, δηλαδή της ισορροπίας ανά-μεσα στις τεχνοκρατικές δομές και τιςδημοκρατικές δυνάμεις, τις διαφορετι-κού τύπου δημοκρατικές δυνάμεις,καθώς το φάσμα είναι ευρύ. Για παρά-δειγμα στο εξαιρετικό άρθρο του τηνπροηγούμενη εβδομάδα, ο ΓιούργκενΧάμπερμας κράτησε μια σκληρή θέσηυποστηρίζοντας ότι η πολιτική της Μέρ-κελ είναι εγκληματική πολιτική ενάντιαστην Ευρώπη. Φυσικά ο Χάμπερμας δενεκπροσωπεί μια ριζοσπαστική άποψη,εκπροσωπεί από την πλευρά της δια-νόησης την άποψη μιας σοσιαλδημο-κρατίας που προσπαθεί να παραμείνειπιστή σε κάποιους από τους σκοπούςκαι τα ιδανικά της. Έχει επινοήσει τονόρο που είναι ένα από τα πιθανά ονό-ματα για να περιγράψουμε το είδος τηςπολιτικής δομής που έχουμε τώρα στηνΕυρώπη και ακούγεται πολύ ωραία σταγερμανικά: μετά-δημοκρατικό εκτελε-στικό ομοσπονδιακό σύστημα. Από τημία πλευρά έχουμε, λοιπόν, αυτό καιαπό την άλλη έχουμε διαφορετικές δη-μοκρατικές δυνάμεις, ας πούμε το λαό.Αλλά η ερώτησή μου είναι τι εννοούμεόταν λέμε λαός και τι μορφή παίρνει ολαός σήμερα στην Ευρώπη. Όπως πα-ρατηρούμε, και θα συμφωνούσα με αυτήτη διάγνωση, έχει συμβεί ένα είδος με-ταμοντέρνου πραξικοπήματος. Ο δρά-στης είναι αυτή η περίπλοκη κατασκευήστην οποία συμμετέχουν κράτη, συμμε-τέχει η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα,η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και κάποιοιεξωτερικοί παράγοντες που παίζουν ση-μαντικούς ρόλους στο εσωτερικό.

Αλλά προσέξτε το είδος της ρητορι-κής ή της επιχειρηματολογίας που χρη-σιμοποιείται σε αυτή τη φάση. ∆ενκρύβω ότι εγώ προσωπικά το παίρνωπολύ στα σοβαρά και δεν νομίζω ότιμπορούμε να το αγνοήσουμε εύκολα.Αυτό που ακούστηκε ήταν το ακόλουθοεπιχείρημα: ο Τσίπρας και η ελληνικήκυβέρνηση επικαλούνται την κυριαρχίατου ελληνικού λαού, επικαλούνται τηδημοκρατική αρχή της λαϊκής βούλη-σης.

Η δημοκρατία νοσεί στην Ευρώπη

Πώς μπορούν να ισχυρίζονται ότι ηβούληση του ελληνικού λαού πρέπει ναυπερισχύσει της βούλησης όλων τωνάλλων ευρωπαϊκών κρατών, ευρωπαϊ-κών λαών και ευρωπαϊκών περιφερειώνπου υποστηρίζουν τις δικές τους κυ-βερνήσεις; Άρα εσείς, κύριε Τσίπρα, καιη πλειοψηφία του ελληνικού λαού απόπίσω σας θέλετε να κυβερνήσετε τηνΕυρώπη; Αυτό είναι παράλογο και εντε-λώς αντιδημοκρατικό.

Τι μπορούμε να απαντήσουμε σε αυτόαν το πάρουμε στα σοβαρά –εγώ τοπαίρνω στα σοβαρά. Μπορούμε νααπαντήσουμε ότι η δημοκρατία στην Ευ-ρώπη, ως ενεργή δομή, ως ενεργή πραγ-ματικότητα, είναι σε πολύ κακή κατά-σταση και στην πραγματικότητα δενέχει ζητηθεί η άποψη των ευρωπαϊκώνλαών για το θέμα. Οι παράμετροι τουπροβλήματος παρουσιάζονται αποσπα-σματικά από τον Τύπο και δεν υπάρ-χουν ούτε οι ελάχιστες προϋποθέσειςγια τη συμμετοχή των Ευρωπαίων πολι-τών στις αποφάσεις που λαμβάνονταισχετικά με τη μοίρα τους, της οποίαςσυστατικό στοιχείο είναι και η κατά-σταση του ελληνικού λαού, κατά τηγνώμη μου. Άρα το επιχείρημα περί αν-

Η σύσταση της Ε υρωπαϊκής Ένωσηςείναι σε διαδικα σία μεταβολήςΟ γάλλος διανοητής Ετιέν Μπαλιμπάρ* τοπο θετείται για το δημοψήφισμα στην Ελλάδα, τη δημοκρατία στην Ευρώπηκαι τις δομικές αλλαγές που βιώνει η ΕΕ

Πριν λίγο καιρό, περίπου δύο ή τρεις εβδομάδες, όταν ήμουνστη Γαλλία, ο πρωθυπουργός της Ελλάδας Αλέξης Τσίπρας δη-μοσίευσε ένα άρθρο στη γαλλική «Λε Μοντ», στο οποίο εξη-γούσε ότι η Ευρώπη βρίσκεται σε σταυροδρόμι και έχει να επι-λέξει ανάμεσα σε δύο δρόμους. Ο ένας από αυτούς είναι ο δρό-μος της εξουσίας, αυτός που επιβάλλεται από τους τεχνοκρά-τες, την ελίτ και την άρχουσα τάξη της Ευρώπης, και ο άλλοςείναι αυτός που προσπαθεί να ενσαρκώσει, να εκπροσωπήσεικαι να διεκδικήσει η κυβέρνησή του, αλλά περιλαμβάνει καιάλλες δυνάμεις.

Με την κατάσταση, λοιπόν, που παρατηρούμε αυτή τη στιγμή-και είναι πολύ απαισιόδοξο αυτό που θα πω- θα μπαίναμεστον πειρασμό να σκεφτούμε ότι το δίλημμα δεν υπάρχει πια.Η ιστορία έφτασε στο τέλος της, μια ιστορία της οποίας το τε-λευταίο κεφάλαιο ξεκίνησε πριν λίγα χρόνια, μπορώ να πωπως δημοσιεύτηκε το 2010 σε διάφορες εφημερίδες ως δοκί-μιο, με τον τίτλο «Η τελευταία κρίση της Ευρώπης;» και φυ-

σικά αναφερόταν στην κατάσταση της Ελλάδας και τη σημασίατης για την Ευρώπη στο σύνολό της. Θα μπαίναμε στον πειρα-σμό να σκεφτούμε ή να φοβηθούμε ότι τώρα το παιχνίδι τε-λείωσε.

Ίσως μετά από μια ηρωική αντίσταση, που θα λάβει χώρα τιςερχόμενες εβδομάδες από μια απομονωμένη Ελλάδα, με κά-ποια ενίσχυση από άλλα μέρη της ευρωπαϊκής ηπείρου, αλλάχωρίς ουσιαστική πολιτική στήριξη τη στιγμή ακριβώς που τηςείναι αναγκαία, το τέλος της ιστορίας θα είναι η απόλυτη νίκητου άλλου δρόμου, αυτού της εξουσίας. Και η απόλυτη νίκη τουάλλου δρόμου είναι η καταστροφή της Ευρώπης, για λόγουςπου έχουν αναλυθεί. Αναλογίζομαι αυτή την πιθανότητα καισκέφτομαι από μέσα μου: ποτέ μη λες «ήρθε το τέλος», πάντατα πράγματα είναι πιο περίπλοκα. Θα ήθελα, όμως, από τηναρχή να θέσω ορισμένα χαρακτηριστικά της κατάστασης αυτήςπροσπαθώντας να την περιγράψω.

•

Οι παράμετροι του προ-βλήματος παρουσιάζον-ται αποσπασματικά απότον Τύπο και δεν υπάρ-χουν ούτε οι ελάχιστεςπροϋποθέσεις για τησυμμετοχή των Ευρω-παίων πολιτών στιςαποφάσεις που λαμβά-νονται σχετικά με τημοίρα τους, της οποίαςσυστατικό στοιχείοείναι και η κατάστασητου ελληνικού λαού.

“

Η ΕΠΟΧΗ 4 Ιουλίου 2015 3311Ι∆ΕΕΣ

τιδημοκρατικότητας είναι τουλάχιστοναμφισβητήσιμο.

Αλλά πίσω από αυτό το πρώτο επί-πεδο υπάρχει και ένα δεύτερο επίπεδοπου επίσης παίρνω πολύ στα σοβαρά.Είναι το ζήτημα του λαϊκισμού. Αν πι-στεύουμε στη δημοκρατία, θέλουμε κά-ποιες φορές να ζητείται και η άποψητου κόσμου. Τότε, βέβαια, υπάρχει οκίνδυνος οι άνθρωποι να κινούνται στηλάθος κατεύθυνση, όπως είναι η κατεύ-θυνση του εθνικισμού ή της άρνησης νασωθούν κάποιοι γειτονικοί λαοί καιαυτή είναι μια πραγματικότητα στη ση-μερινή Ευρώπη. Αλλά έχω ήδη καταθέ-σει την άποψή μου, την οποία πραγμα-

τικά πιστεύω, στην Αθήνα, όπου βρέ-θηκα το Μάιο σε μια συζήτηση για τολαϊκισμό.

Ο λαϊκισμός του κέντρου

Ακούμε πολλά για το λαϊκισμό καικάποια από αυτά είναι σοβαρά, όπως τοθέμα του δεξιού και του αριστερού λαϊ-κισμού, αν και θα προτιμούσα να τουςχαρακτηρίσω ως εθνικιστικό λαϊκισμό,από τη μία πλευρά, και ριζοσπαστικό,προοδευτικό ή φιλολαϊκό λαϊκισμό,από την άλλη. Υπάρχει και ακόμη έναείδος λαϊκισμού που είναι εξαιρετικάισχυρό και όλο κερδίζει σε δύναμη στηνΕυρώπη αυτόν τον καιρό, πράγμα πολύανησυχητικό. Είναι ο λόγος για τονοποίο ίσως οι Έλληνες να παραμείνουναπομονωμένοι. Τον αποκαλώ λαϊκισμότου κέντρου. Αυτός ο λαϊκισμός δενείναι λαϊκισμός των άκρων. Προωθείται

και τροφοδοτείται ενεργά από κρατικέςπολιτικές, μία από τις οποίες θεωρώ ότιείχε ιδιαίτερα σοβαρά αποτελέσματα.Όταν η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζακαι το Ταμείο Αλληλεγγύης της Ευρω-παϊκής Ένωσης αποφάσισαν να αναλά-βουν ένα σημαντικό μέρος των δανείων,όπως προτάθηκε από τις γερμανικέςκαι γαλλικές τράπεζες (που έχουν κερ-δίσει πολλά χρήματα στην Ελλάδα),πράγμα που θα τους εξέθετε στους συ-στημικούς κινδύνους που γνωρίζουμε,πέτυχαν ένα στρεβλό αποτέλεσμα:τώρα οι δανειστές του ελληνικού λαούεπίσημα δεν είναι πια η Deutshe Bankκαι η BNP Paribas αλλά εσείς και εγώ,

οι φορολογούμενοι των ευρωπαϊκώνχωρών. Αυτή είναι μια προπαγάνδα πουπροωθείται καθημερινά σε όλες τιςχώρες μας. Αν οι Έλληνες αποτύχουν,ποιος θα πληρώσει όλα αυτά τα εκα-τομμύρια; Έχουν μάλιστα υπολογίσειτο ακριβές ποσό σε ευρώ ή σε λίρες Αγ-γλίας -γιατί συμπεριλαμβάνονται και οιΒρετανοί σε αυτό- που αναλογεί στονκάθε φορολογούμενο και είναι τερά-στιο. Τα συμφέροντα, λοιπόν, είναιπροφανή. Ξέρω ότι η οικονομολογίαμπορεί να πει πολλά για αυτό, μπορείνα πει ότι οι απόλυτοι αριθμοί όταναναφέρονται σε χρέη και δάνεια δεν ση-μαίνουν τίποτα, γιατί αυτά εξαρτώνταιεντελώς από την οικονομική κατά-σταση, εξαρτώνται από το αν πληρώ-νονται ή όχι, εξαρτώνται από τα κουρέ-ματα και τις διαφορετικές συμφωνίες,πάντα έτσι συμβαίνει. Αλλά η προπα-γάνδα είναι τρομερά αποτελεσματική

και οδηγεί σε αυτό που ανέφερε ο Κώ-στας ∆ουζίνας λίγο πριν, τη μετατόπισητων ταξικών διαφορών σε εθνικές δια-φορές και αυτό το θεωρώ πάρα πολύσοβαρό.

Η γεωπολιτική παράμετρος

Ένα άλλο σημείο που θεωρώ πάραπολύ σοβαρό και είμαι απαισιόδοξοςως προς αυτό, αφορά τον ελληνικό λαό.Από αυτά που ακούω και που καταλα-βαίνω υπάρχει ο φόβος ενός επικείμε-νου διχασμού του ελληνικού λαού: τρο-μακτικές ταξικές ανισότητες, μνήμεςτου εμφυλίου ή του καιρού της δικτα-τορίας. Είναι απρόβλεπτο πού οδηγεί ηκατάσταση και μπορούμε να είμαστε σί-γουροι ότι η άρχουσα τάξη και οι ελίττης Ευρώπης θα πιέσουν όσο μπορούνγια να συμβεί το χειρότερο. Αυτό δενείναι μόνο η απομόνωση των Ελλήνων,αλλά και ο διχασμός στο εσωτερικό τουελληνικού λαού. Όσον αφορά το θέμααυτό, εμπιστεύομαι ότι η κυβέρνησηΤσίπρα, που έδειξε όχι μόνο οξυδέρκειααλλά και θάρρος την τελευταία πε-ρίοδο, θα αντιδράσει, θα λάβει μέτρακαι θα εφαρμόσει πολιτικές ώστε να μησυμβεί κάτι τέτοιο.

Και το τελευταίο σημείο στο οποίο θαήθελα να σταθώ είναι η γεωπολιτικήπαράμετρος. Φυσικά έχουμε συζητήσειμέχρι τώρα τη μεγάλη σκηνή των παγ-κόσμιων αντιθέσεων ανάμεσα στο νεο-φιλελευθερισμό και τις αντισυστημικέςδυνάμεις. Συμφωνώ, αλλά θα ήθελα ναεπικεντρωθώ σε μια πιο συγκεκριμένηπαράμετρο του προβλήματος, που πρό-σφατα έχει σχολιαστεί σε εφημερίδες,την οποία όμως η ευρωπαϊκή άρχουσατάξη ξεκάθαρα προσπαθεί να υποβαθ-μίσει. Υπάρχουν δύο πλευρές. Η μία,που την ακούμε περισσότερο, έχει νακάνει με τη γεωγραφική θέση της Ελλά-δας: πού βρίσκεται σε σχέση με τη Με-σόγειο και τον ευρωπαϊκό χώρο. Το έναζήτημα -για να θυμηθούμε τη Ρωσία καιτην Ουκρανία- είναι ο φόβος ότι ο Τσί-πρας ίσως αναζητήσει βοήθεια από τηνπλευρά του συντρόφου Πούτιν και κά-ποιων άλλων πρώην συντρόφων. Πι-στεύω ότι η βοήθεια του συντρόφουΠούτιν δε θα είναι ανιδιοτελής, προσω-πικά δεν θα τον εμπιστευόμουν πολύ.Βλέπετε, η Κίνα θέλει το λιμάνι του Πει-ραιά, η Ρωσία θέλει το λιμάνι της Θεσ-σαλονίκης κ.ο.κ. Πρόκειται, λοιπόν, γιαφίλους μιας πολύ ειδικής κατηγορίας.Παρόλα αυτά, αν ήμουν πρωθυπουργόςή υπουργός Οικονομικών της σημερι-νής ελληνικής κυβέρνησης, ή πολύ πε-ρισσότερο της αυριανής, και μπορούσανα βρω κάποιες δυνατότητες οικονομι-κής στήριξης έξω από την ΕυρωπαϊκήΈνωση, από αυτούς που καλώς ήκακώς υποτίθεται ότι είναι εχθροί τηςΕυρωπαϊκής Ένωσης, δεν θα δίσταζα.

Υπάρχει όμως και άλλο ένα σημείο,και με αυτό θα κλείσω. Η Ελλάδα βρί-σκεται ακριβώς στον πυρήνα του μεσο-γειακού χώρου, που αυτή τη στιγμή εξε-λίσσεται σε κέντρο όλων των κινδύνωνστη σύγχρονη πολιτική. Όπως και ηΙταλία, η Ελλάδα είναι στην πρώτηγραμμή του προβλήματος της υποδοχήςπροσφύγων και μεταναστών. Ο κ. Γι-ούνκερ, από τη μία πλευρά, χαρακτή-

ρισε όνειδος το ότι ευρωπαϊκές χώρεςόπως η Γαλλία και η Αγγλία -η Γερμα-νία δεν είναι η χειρότερη- έχουν παίξειέναν πολύ υποκριτικό ρόλο και δενπροτίθενται να αναλάβουν το μερίδιότους όσον αφορά το μεταναστευτικό.Αυτό σημαίνει, βέβαια, ότι η Ελλάδα καιη Ιταλία αναλαμβάνουν μεγαλύτερομέρος από αυτό που τους αναλογεί.Όπως ξέρετε, η Γαλλία κλείνει τα σύ-νορά της, όπως η Ουγγαρία σκοπεύει ναυψώσει ένα φράχτη. Αυτή είναι άλλημια όψη της διάσπασης της Ευρώπης.Αυτή η κατάσταση δεν θα περιοριστείσε μερικές δεκάδες χιλιάδες μετανά-στες ώστε να ρυθμιστεί σύντομα, αλλάθα επιδεινωθεί. Επειδή από τη μίαπλευρά ο μεσογειακός χώρος, η ΜέσηΑνατολή, η Συρία, το Ιράκ και, από τηνάλλη, οι ευρωπαϊκές χώρες με το δικότους μεταναστευτικό πληθυσμό θα απο-τελέσουν ζώνη ταραχών. Ο Τσίπραςέχει αναφερθεί σε αυτό με σαφή αλλάσύντομο τρόπο και πιστεύω ότι θα επα-νέλθει: πρέπει να ξέρετε τι θέλετε. Θέ-λετε την Ελλάδα στην Ευρώπη, να λαμ-βάνει μέρος σε μια κοινή πολιτική πουδιαχειρίζεται αυτά τα εξαιρετικά επι-κίνδυνα θέματα ή θέλετε να την διώξετεκαι έτσι να διαλύσετε το σύστημά σας;

Μετάφραση:Ματίνα Καραγιαννίδου - Σταμπουλή

Το κείμενο αποτελεί την τοποθέ-τηση του Ε. Μπαλιμπάρ στη συζή-τηση που οργάνωσε το ΙνστιτούτοΜπίρκμπεκ για τις ΑνθρωπιστικέςΣπουδές, στις 30.06.2015, με θέμα«Η κρίση στον ευρωπαϊκό νότο καιτο μέλλον της Ευρώπης» και στηνοποία συμμετείχαν εκτός απο τογάλλο διανοητή, ο Μποαβεντούραντε Σόουζα Σάντος και ο Κώστας∆ουζίνας, διευθυντής του Ινστιτού-του.

Υπάρχει ένα είδος λαϊκισμού που είναι εξαιρε-τικά ισχυρό και όλο κερδίζει σε δύναμη στην Ευ-ρώπη αυτόν τον καιρό, πράγμα πολύ ανησυχητικό.Είναι ο λόγος για τον οποίο ίσως οι Έλληνες ναπαραμείνουν απομονωμένοι. Τον αποκαλώ λαϊκι-σμό του κέντρου.

“

Η σύσταση της Ε υρωπαϊκής Ένωσηςείναι σε διαδικα σία μεταβολήςΟ γάλλος διανοητής Ετιέν Μπαλιμπάρ* τοπο θετείται για το δημοψήφισμα στην Ελλάδα, τη δημοκρατία στην Ευρώπηκαι τις δομικές αλλαγές που βιώνει η ΕΕ

Ο τρόπος που είναιδομημένη πολιτικά ηΕΕ αλλάζει ριζικά,αφού από τη μιαπλευρά η Ελλάδα, ένακράτος-μέλος, περι-θωριοποιείται, απότην άλλη, το ∆ΝΤτώρα γίνεται στηνουσία μέλος ή ενεργόκομμάτι της διακυβέρ-νησής της.

“

Ο 29χρονος Τομ Φίνεϊ συγκέντρωσε820.000 ευρώ, αξιοποιώντας τηνπλατφόρμα πληθοπορισμούindiegogo. Μία προσπάθεια επίλυσηςτης ελληνικής κρίσης με αλληλέγγυοτρόπο.

“του Γιάννη-Ορέστη Παπαδημητρίου

Περισσότερο ως ευγενής κίνηση αλληλεγγύηςκαι λιγότερο ως πραγματική ελπίδα διεξόδουαπό τον φαύλο κύκλο της ελληνικής κρίσης

χρέους έγινε δεκτή η κίνηση του Βρετάνου Τομ Φίνεϊνα ξεκινήσει έρανο για την αποπληρωμή της ελληνι-κής δόσης στο ∆ιεθνές Νομισματικό Ταμείο. Ο29χρονος πρώην μαρκετίστας και νυν πωλητής πα-πουτσιών, αξιοποιώντας την πλατφόρμα πληθοπορι-σμού (crowdfunding) Indiegogo, απευθυνόμενοςστους χρήστες ίντερνετ διεθνώς, επιχείρησε να συ-γκεντρώσει μέσω εισφορών το ποσό του 1,6 δισ. πουαπαιτείτο απ’ την ελληνική πλευρά να καταβληθείπροκειμένου να αποφευχθεί η κήρυξη χρεοκοπίας.

Σύμφωνα με τους υπολογισμούς του Φίνεϊ, η απο-πληρωμή του χρέους απαιτούσε 3,19 ευρώ από κάθεευρωπαίο πολίτη, ενώ, ως είθισται στις διαδικασίεςπληθοπορισμού, ανάλογα με το ποσό που κατέβαλε οχρήστης, έπαιρνε και τα ανάλογα «μπόνους»: καρτποστάλ με τον Αλέξη Τσίπρα στα 3 ευρώ, φέτα καιχωριάτικη σαλάτα στα 6 ευρώ, καλάθι αγαθών στα160 ευρώ και διακοπές στην Ελλάδα για δύο με 5.000ευρώ. Στην αρχή, αν κάποιος δωρητής αποφάσιζε νακαταθέσει το σύνολο των 1,6 δισ., προβλεπόταν η ε-ξαγορά ενός ελληνικού νησιού, πρόταση την οποία οΦίνεϊ αναγκάστηκε να αποσύρει, καθώς το indiegogoτον ενημέρωσε πως κάτι τέτοιο δεν μπορεί να υλο-ποιηθεί, χωρίς την έγκριση της ελληνικής κυβέρνη-σης.

Επίλυση της κρίσης με αλληλεγγύη

Την Τετάρτη το απόγευμα, με την πληρωμή της δό-σης να είναι πια ληξιπρόθεσμη, η καμπάνια συνεχίζεικανονικά, η συμμετοχή έχει «ρίξει» επανειλημμένατον διακομιστή του Indiegogo και το συγκεντρωμένοποσό ανέρχεται στα 820.000 €, που απέχει παρασάγ-γας από τις χρηματοδοτικές ανάγκες της Ελλάδας,αλλά μαρτυρά μια ιδιαίτερα υψηλή διάθεση επίλυσηςτης ελληνικής κρίσης χρέους με αλληλέγγυο τρόπο.

Στους δημοσιογραφικούς κύκλους φημολογείταιπως ο πρωθυπουργός τηλεφώνησε στον Φίνεϊ προ-κειμένου να τον ευχαριστήσει προσωπικά για τηνπροσπάθειά του, ισχυρισμός που μέχρι στιγμής δενέχει επιβεβαιωθεί από το Μαξίμου ούτε τον 29χρονο.

Ακόμα κι αν το ενδεχόμενο παράτασης επιβεβαιω-θεί, εμφανίζονται τεχνικές δυσκολίες στην απόδοσητου συγκεντρωμένου από τον Φίνεϊ ποσού στο ∆ιε-θνές Νομισματικό Ταμείο. Η προσπάθεια όμως ήτανεξαρχής διερευνητική και τα χρήματα – σύμφωνα μετον κανονισμό του Indiegogo και καθώς ο δημιουρ-γός την έστησε ως fixed funding που δεν αφήνει πε-ριθώρια ατομικού κέρδους για τον ίδιο – θα επιστρα-φούν στους συμμετέχοντες αυτόματα.

Η κίνηση του Φίνεϊ είναι αμιγώς πολιτική· είναι α-μιγώς πολιτική, ακριβώς επειδή είναι συμβολική. Βο-λιδοσκοπεί τις κοινωνικές προθέσεις των ευρωπαίωνπολιτών απέναντι στην Ελλάδα, την αριστερή κυβέρ-νηση και τις εκκλήσεις για άρση της εξοντωτικής λι-τότητας, με αποτέλεσμα που αντιβαίνει τη διακρατι-κή ανταγωνιστική προσέγγιση υπό το πρίσμα της ο-ποίας τίθεται το ελληνικό ζήτημα στους ευρω-παϊκούς θεσμούς (το δόγμα «στη Βουλγαρία ο μισθόςείναι 180 ευρώ»). Η διάσταση αυτή, που συμπυκνώνειτην κοινωνική δυσαρέσκεια με το δόγμα της λιτότη-τας στον ευρωπαϊκό χώρο, ήρθε στο φως με την κίνη-ση του Φίνεϊ, καθώς αυτή συνιστούσε μια κίνηση αλ-ληλεγγύης πολύ πιο πειστική από τις περιστασιακέςφιλικές διαθέσεις στο στρατόπεδο των εταίρων το τε-λευταίο εξάμηνο.

Και οι Anonymous λένε «όχι»

∆εν ήταν όμως μόνο ο παραπάνω πληθοπορισμόςπου έθεσε το ίντερνετ στο πλευρό του μπλοκ της α-ντι-λιτότητας. Χαρακτηριστική ήταν η ανακοίνωσητων Anonymous με την οποία επαινούσαν τις αμεσο-δημοκρατικές πτυχές της διαδικασίας του δημοψη-φίσματος και καλούσαν υπέρ του «Όχι», ενώ όλες τιςημέρες που ακολούθησαν το δημοψήφισμα, τα κοι-νωνικά δίκτυα έπαιξαν καθοριστικό ρόλο τόσο στην

υπονόμευση της τρομοκρατικής προπαγάνδας στηνοποία επιδόθηκαν τα κυρίαρχα ΜΜΕ, όσο και στην α-ποκάλυψη των ιδιαίτερων οικονομικοπολιτικών πτυ-χών της ελληνικής κρίσης χρέους. Από την αναγγε-λία του δημοψηφίσματος, στο ίντερνετ λαμβάνει χώ-ρα ένας οξύς ανταγωνισμός αναλύσεων, απόψεωνκαι ειδήσεων που αποκαλύπτει τη δυναμική, το εύ-ρος και την αποφασιστικότητα των δύο ταξικών καιιδεολογικών μπλοκ.

Τιτιβίσματα και ποσταρίσματα

Με τον πολιτικό χρόνο να έχει συμπυκνωθεί ασφυ-κτικά, οι παρεμβάσεις του ∆ραγασάκη, του Βαρου-φάκη, του πρωθυπουργού, του προέδρου της Κομι-σιόν και όλων των εμπλεκόμενων στη διαπραγμάτευ-ση προσώπων στα κοινωνικά δίκτυα, διαλύουν κάθετάση ομαλοποίησης της κατάστασης. Τα τουίτ τωνπολιτών βρίσκουν θέση στα διεθνή μέσα ως μαρτυ-ρίες μιας τεταμένης καταστάσης, ως ανταποκρίσειςαπό το μέτωπο της κορύφωσης ενός χρηματοπιστω-τικού πολέμου. Οι «Μένουμε Ευρώπη» συγκαλούνταιμέσω facebook, ποντάροντας στη διαμεσολάβησηπου φιλτράρει κατά το δοκούν την πληροφορία καιτο συναίσθημα, ενώ το «Όχι» συσπειρώνεται στηνπλατφόρμα του oxi2015.gr, όπου οι χρήστες καλού-νται να επεξηγήσουν την επιλογή τους – ένα ζωντα-νό μαρτυρολόγιο για τα χρόνια της κρίσης.

Είναι λογικό το πεδίο του ίντερνετ να μετατρέπε-ται σε θέατρο της σύγκρουσης, καθώς αυτή λαμβά-νει τον χαρακτήρα σημειολογικού πολέμου απ’ τηνΚαισαριανή ως τις Βρυξέλλες. Η κρυπτική τεχνοκρα-τική γλώσσα της ιδεολογικής κυριαρχίας των μετα-ι-δεολόγων μετέθεσε το παιχνίδι στους συμβολικούςανταγωνισμούς. Η επιβολή της συμφωνίας και το δη-μοψήφισμα, η νίκη ή η ταπείνωση του ΣΥΡΙΖΑ, η α-ξιοπρέπεια ή η εξόντωση της ευρωπαϊκής εργατικήςτάξης έχουν πια γίνει σημαίες κατάκτησης του εδά-φους. Ενός εδάφους, κάτω απ’ την επιφάνεια του ο-ποίου μαίνεται ένας αχαλίνωτος ταξικός πόλεμος.

•

Η µητέρα των µαχώνστα πληκτρολόγια

Εποχή 04-07-2015

Documents

Transcript of Εποχή 04-07-2015