Κυριακη 04-01-2015

32
3341 Εβδομαδιαία εφημερίδα της Ανανεωτικής Αριστεράς • Κυριακή 4 Ιανουαρίου 2015 • Αρ. φ. 1232 • 2 € ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΗ ΑΝΑΝΕΩΣΗ, ΓΙΑ ΤΟ ΣΟΣΙΑΛΙΣΜΟ ΠΟΛΙΤΙΚΗ Α. Ζαχιώτης: Από τη νεολαία ως πρόβλημα, στη νεολαία ως δυνατότητα Η μάχη κατά της αποχής θα δοθεί σε δύο πεδία σελ. 9 ... Χ. Τάσσης: Το ΠΑΣΟΚ από τις μάζες στην περιθωριοποίηση Η πρόθεση του Γ. Παπανδρέου για νέο κόμμα δεν αμφισβητεί τις πολιτικές της προηγούμενης πε- ριόδου σελ. 8, 9 ΚΟΙΝΩΝΙΑ Σ. Νιάκας: Μια σημαντική νίκη στη Νέα Φιλαδέλφεια Το δημοτικό συμβούλιο αψήφισε τον εκφοβισμό και τους τραμπου- κισμούς σελ. 18 ... Χ. ∆ωρή: Πλάκα, αιφνιδιασμός ή απραξία; Η αιφνιδιασμένη δημοτική αρχή και η αλά καρτ αυτοτέλεια σελ. 24 ... Τ. Αλιπράντη: Το μοναδικό και αυταρχικό πρόσωπο του Ιανού Η υπεράσπιση της κυριακάτικης αργίας και η στάση ενός βιβλιοπω- λείου σελ. 19 ΜΟΥΣΙΚΗ Π. Θεοχαρίδης: Λαϊκός και λυρικός συνάμα Κοινωνός των άχραντων μυστηρίων της Λένας Πλάτωνος και του Γιώργου Χρονιά σελ. 28 Ρεπορτάζ Όλες οι τελευταίες εξελίξεις και η συζήτηση που οδήγησε στην Κεντρική Επιτροπή και το διαρκές Συνέδριο του ΣΥΡΙΖΑ Σελ. 10 Αλλαγή ρότας… Της Ρένας ∆ούρου* Η υπόθεση της διαχείρι- σης των απορριμμάτων στην Αττική είναι ένα θέμα που η «∆ύναμη Ζωής» εί- χε αναδείξει προεκλογικά, υπο- γραμμίζοντας την επιτακτική α- νάγκη να αλλάξει άμεσα και ρι- ζικά. Να αλλάξει στην κατεύθυνση μιας δίκαιης και βιώσιμης, οι- κονομικά και οικολογικά, λύ- σης. Η δέσμευσή μας ήταν από την πρώτη στιγμή σαφής: «όχι» στους σχεδιασμούς των φαραω- νικών εγκαταστάσεων επεξερ- γασίας σύμμεικτων απορριμμά- των, «ναι» σε ένα αποκεντρω- μένο σύστημα διαχείρισης, με έμφαση στην πρόληψη, στη μείωση του όγκου των απορ- ριμμάτων, στη διαλογή στην πηγή, στην ανακύκλωση, την ε- πανάχρηση, την κομποστοποίη- ση. ∆ηλαδή σε όλα αυτά που ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΣΤΗ ΣΕΛΙ∆Α 2 Ψάχνουν ακόμη τους αγνοού- μενους Την ώρα που σύμφωνα με το ιταλικό ειδησεογρα- φικό πρακτορείο ANSA ασκείται δίωξη σε βάρος δύο εκπροσώπων της εταιρείας ANEK και δύο μελών του πληρώματος του Norman Atlantic με κα- τηγορίες πολλαπλής αν- θρωποκτονίας εξ αμε- λείας, δεν έχει διευκρινι- στεί ο τελικός αριθμός των αγνοουμένων που σύμφωνα με τις πιο αισιό- δοξες προβλέψεις είναι δέκα. Ο σπόρος του τρόµου δεν φυτρώνει! Η ΕΛΠΙ∆Α, ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΣΤΟ ΦΟΒΟ ΚΑΙ ΤΗΝ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ Ν∆ Γ. Μοσχονάς: Το ισχυρότερο όπλο, ένα πολύ καλό εκλογικό αποτέλεσμα Σελίδες 6, 7 Ν. Χάρβεϊ: Ένα πολιτικό κίνημα, αυτό φοβάται η εξουσία του χρήματος Σελίδες 30, 31 ΘΕΑΤΡΟ Μια «Ωραία Ελένη», αλλά πολύ ωραία! Η γνωστή οπερέτα του Ζακ Όφεμπαχ σε μια αιρετική και ευφάντη παράσταση στο θέατρο Olvio Γράφει η Μ. Τριανταφύλλου σελ. 26 H ευρωπαϊκή αριστερά ελπίζει στην Ελλάδα Κείμενα των Τ. Ντι Φραντσέσκο, Σ. Σάσεν, Κ. Ντόρε, Μ. Οντέτ Σελ. 15 - 17 Παρά το γεγονός ότι την εκστρατεία του τρόμου ανέλαβε προσωπικά ο κ. Σαμαράς από τη θέση του πρωθυπουργού, η απόδοσή της αποδεικνύεται μέχρι τώρα ασήμαντη. ∆εν είναι μόνο το γεγονός ότι οι επανειλημμένες ισχυρές δόσεις που έχουν χορηγηθεί, τείνουν να προκαλέσουν ανοσία στο πειραματόζωο. Εκτός αυτού, έχει μειωθεί σημαντικά και η τροφοδοσία από το εξωτερικό. Ο κ. Ντράγκι αποκλείει το ενδεχόμενο διάλυσης της ευρωζώνης, απαντώντας σε όσους μιλούν για Grexit. Ο Κον Μπεντίτ δηλώνει ότι η ριζοσπαστική αριστερά στην κυβέρνηση της Αθήνας θα κάνει καλό, γιατί θα οδηγήσει σε συμβιβασμό για το χρέος. Ο «Σπίγκελ» επικρίνει την κα Μέρκελ τονίζοντας ότι ο ΣΥΡΙΖΑ δεν θέλει ούτε από το ευρώ να βγει ούτε από την ΕΕ. «Το βίαιο δόγμα της λιτότηας θέλει να σπάσει», πράγμα «επαναστατικό αλλά αναγκαίο»! Ακόμα και η Τράπεζα της Ελλάδος, στο εσωτερικό, ρίχνει τους τόνους εξηγώντας ότι οι «εκροές καταθέσεων είναι απο- λύτως συγκρίσιμες με τις περισινές», την ίδια περίοδο. Στο Μαξίμου, πάντως, δεν φαίνεται να αλλάζουν γνώμη, παρά το γεγονός ότι από την πλευρά του ΠΑΣΟΚ κάνουν ό,τι μπορούν για να δείξουν ότι διαχωρίζουν τη θέση τους. Τα αποτελέσματα, πάντως, της πρώτης μετά την προκήρυξη των εκλογών και τη διάλυση της Βουλής δημοσκόπηση της Metron Analysis δείχνουν νέα τάση διεύρυνσης της διαφοράς μεταξύ ΣΥΡΙΖΑ και Ν∆ στην πρόθεση ψήφου και πολύ περισσότερο στην εκτίμηση ψήφου. Σε σύγκριση με την προηγούμενη μέτρηση της ίδιας εταιρείας, η διαφορά από 3,5% διευρύνεται σε 4,5%. Ίσως αυτά τα στοιχεία αρχίσουν να ανη- συχούν κάποιους στη Λεωφόρο Συγγρού.

description

Κυριακη 04-01-2015

Transcript of Κυριακη 04-01-2015

Page 1: Κυριακη 04-01-2015

3341

Εβδομαδιαία εφημερίδα της Ανανεωτικής Αριστεράς • Κυριακή 4 Ιανουαρίου 2015 • Αρ. φ. 1232 • 2 €

ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΗ ΑΝΑΝΕΩΣΗ, ΓΙΑ ΤΟ ΣΟΣΙΑΛΙΣΜΟ

ΠΟΛΙΤΙΚΗΑ. Ζαχιώτης: Από τη νεολαίαως πρόβλημα, στηνεολαία ως δυνατότηταΗ μάχη κατά της αποχήςθα δοθεί σε δύο πεδία σελ. 9

...Χ. Τάσσης: Το ΠΑΣΟΚαπό τις μάζεςστην περιθωριοποίησηΗ πρόθεση του Γ. Παπανδρέουγια νέο κόμμα δεν αμφισβητεί τιςπολιτικές της προηγούμενης πε-ριόδου σελ. 8, 9

ΚΟΙΝΩΝΙΑΣ. Νιάκας: Μια σημαντική νίκηστη Νέα ΦιλαδέλφειαΤο δημοτικό συμβούλιο αψήφισετον εκφοβισμό και τους τραμπου-κισμούς σελ. 18

...Χ. ∆ωρή: Πλάκα,αιφνιδιασμός ή απραξία;Η αιφνιδιασμένη δημοτική αρχήκαι η αλά καρτ αυτοτέλεια σελ. 24

...Τ. Αλιπράντη: Το μοναδικόκαι αυταρχικό πρόσωποτου ΙανούΗ υπεράσπιση της κυριακάτικηςαργίας και η στάση ενός βιβλιοπω-λείου σελ. 19

ΜΟΥΣΙΚΗΠ. Θεοχαρίδης: Λαϊκόςκαι λυρικός συνάμαΚοινωνός των άχραντωνμυστηρίων της Λένας Πλάτωνοςκαι του Γιώργου Χρονιά σελ. 28

ΡεπορτάζΌλες οι τελευταίες εξελίξειςκαι η συζήτηση που οδήγησεστην Κεντρική Επιτροπή και τοδιαρκές Συνέδριο του ΣΥΡΙΖΑ

Σελ. 10

Αλλαγήρότας…Της Ρένας ∆ούρου*

Ηυπόθεση της διαχείρι-σης των απορριμμάτωνστην Αττική είναι ένα

θέμα που η «∆ύναμη Ζωής» εί-χε αναδείξει προεκλογικά, υπο-γραμμίζοντας την επιτακτική α-νάγκη να αλλάξει άμεσα και ρι-ζικά.

Να αλλάξει στην κατεύθυνσημιας δίκαιης και βιώσιμης, οι-κονομικά και οικολογικά, λύ-σης. Η δέσμευσή μας ήταν απότην πρώτη στιγμή σαφής: «όχι»στους σχεδιασμούς των φαραω-νικών εγκαταστάσεων επεξερ-γασίας σύμμεικτων απορριμμά-των, «ναι» σε ένα αποκεντρω-μένο σύστημα διαχείρισης, μεέμφαση στην πρόληψη, στημείωση του όγκου των απορ-ριμμάτων, στη διαλογή στηνπηγή, στην ανακύκλωση, την ε-πανάχρηση, την κομποστοποίη-ση. ∆ηλαδή σε όλα αυτά που

ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΣΤΗ ΣΕΛΙ∆Α 2

Ψάχνουνακόμη τους

αγνοού-μενους

Την ώρα που σύμφωνα μετο ιταλικό ειδησεογρα-φικό πρακτορείο ANSA

ασκείται δίωξη σε βάροςδύο εκπροσώπων της

εταιρείας ANEK και δύομελών του πληρώματος

του Norman Atlantic με κα-τηγορίες πολλαπλής αν-

θρωποκτονίας εξ αμε-λείας, δεν έχει διευκρινι-

στεί ο τελικός αριθμόςτων αγνοουμένων που

σύμφωνα με τις πιο αισιό-δοξες προβλέψεις είναι

δέκα.

Ο σπόρος του τρόµουδεν φυτρώνει!

Η ΕΛΠΙ∆Α, ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΣΤΟ ΦΟΒΟ ΚΑΙ ΤΗΝ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ Ν∆

Γ. Μοσχονάς: Το ισχυρότεροόπλο, ένα πολύ καλόεκλογικό αποτέλεσμα

Σελίδες 6, 7

Ν. Χάρβεϊ: Ένα πολιτικόκίνημα, αυτό φοβάταιη εξουσία του χρήματος

Σελίδες 30, 31

ΘΘΕΕΑΑΤΤΡΡΟΟ

Μια «Ωραία Ελένη», αλλά πολύ ωραία!Η γνωστή οπερέτα του Ζακ Όφεμπαχ σε μια αιρετική και ευφάντη παράστασηστο θέατρο Olvio Γράφει η Μ. Τριανταφύλλου σελ. 26

H ευρωπαϊκή αριστεράελπίζει στην ΕλλάδαΚείμενα των Τ. Ντι Φραντσέσκο, Σ. Σάσεν, Κ. Ντόρε, Μ. Οντέτ

Σελ. 15 - 17

Παρά το γεγονός ότι την εκστρατεία του τρόμου ανέλαβεπροσωπικά ο κ. Σαμαράς από τη θέση του πρωθυπουργού, ηαπόδοσή της αποδεικνύεται μέχρι τώρα ασήμαντη.

∆εν είναι μόνο το γεγονός ότι οι επανειλημμένες ισχυρέςδόσεις που έχουν χορηγηθεί, τείνουν να προκαλέσουν ανοσίαστο πειραματόζωο. Εκτός αυτού, έχει μειωθεί σημαντικά και ητροφοδοσία από το εξωτερικό.

Ο κ. Ντράγκι αποκλείει το ενδεχόμενο διάλυσης τηςευρωζώνης, απαντώντας σε όσους μιλούν για Grexit. Ο ΚονΜπεντίτ δηλώνει ότι η ριζοσπαστική αριστερά στην κυβέρνησητης Αθήνας θα κάνει καλό, γιατί θα οδηγήσει σε συμβιβασμόγια το χρέος. Ο «Σπίγκελ» επικρίνει την κα Μέρκελ τονίζονταςότι ο ΣΥΡΙΖΑ δεν θέλει ούτε από το ευρώ να βγει ούτε από τηνΕΕ. «Το βίαιο δόγμα της λιτότηας θέλει να σπάσει», πράγμα«επαναστατικό αλλά αναγκαίο»!

Ακόμα και η Τράπεζα της Ελλάδος, στο εσωτερικό, ρίχνειτους τόνους εξηγώντας ότι οι «εκροές καταθέσεων είναι απο-λύτως συγκρίσιμες με τις περισινές», την ίδια περίοδο.

Στο Μαξίμου, πάντως, δεν φαίνεται να αλλάζουν γνώμη,παρά το γεγονός ότι από την πλευρά του ΠΑΣΟΚ κάνουν ό,τιμπορούν για να δείξουν ότι διαχωρίζουν τη θέση τους.

Τα αποτελέσματα, πάντως, της πρώτης μετά την προκήρυξητων εκλογών και τη διάλυση της Βουλής δημοσκόπηση τηςMetron Analysis δείχνουν νέα τάση διεύρυνσης της διαφοράςμεταξύ ΣΥΡΙΖΑ και Ν∆ στην πρόθεση ψήφου και πολύπερισσότερο στην εκτίμηση ψήφου. Σε σύγκριση με τηνπροηγούμενη μέτρηση της ίδιας εταιρείας, η διαφορά από 3,5%διευρύνεται σε 4,5%. Ίσως αυτά τα στοιχεία αρχίσουν να ανη-συχούν κάποιους στη Λεωφόρο Συγγρού.

Page 2: Κυριακη 04-01-2015

22 Η ΕΠΟΧΗ 4 Ιανουαρίου 2015ΘΕΜΑΤΑ

ΕΒ∆ΟΜΑ∆ΙΑΙΑ ΕΦΗΜΕΡΙ∆Α ΤΗΣ ΑΝΑΝΕΩΤΙΚΗΣ ΑΡΙΣΤΕΡΑΣΙδιοκτήτης: Εκδοτικός - ∆ημοσιογραφικός Συνεταιρισμός Κοινωνικών,Πολιτικών και Πολιτιστικών Μελετών και ∆ραστηριοτήτων Η ΕΠΟΧΗ, ΣΥΝ Π.Ε.

Βλαχάβα 11 & Αθηνάς, 3ος όροφος,Αθήνα 105 51

ΤΗΛΕΦΩΝΑ 3616702, 3619513 -3619514 • FAX: 3619610

Εκδότρια:Ασημίνα ∆αβάκη - Κλαυδιανού

Συνδρομές (σε ευρώ)• Εσωτερικού: 150 • Kύπρος: 250

• Ευρώπη: 250 • Λοιπός κόσμος: 250Α.Φ.Μ. 096207018 - ∆ΟΥ: ΣΤ’ Αθηνών

Αρ. Λογαριασμού: 72038528658ΙΒΑΝ GR

3801107200000072038528658ΕΘΝΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ

Ηλεκτρονική ∆ιεύθυνση:[email protected]

www.epohi.grΚωδικός εντύπου: 3341

Μέρες γιορτινές που περνάμε, λίγο ή πολύέρχονται ακούσματα ή γραφτά που μελίγες λέξεις συμπυκνώνουν βαθιά νοήματα

ή καλύπτουν με απόλυτη επιτυχία την επικαιρό-τητα. Ο τίτλος είναι δανεισμένος από την Παλαιά∆ιαθήκη, τις παροιμίες του Σολομώντα, όπως είναιγνωστές και σημαίνει ότι «το στόμα του άφρονοςείναι η καταστροφή του».

Η θρησκευτική αυτή ρήση ταιριάζει απόλυταστον πρωθυπουργό Αντώνη Σαμαρά, ο οποίος ξε-κίνησε μια άνευ προηγουμένου εκστρατεία τρομο-κράτησης των πολιτών για να αποστερήσει τη δυ-νατότητα του ΣΥΡΙΖΑ να σχηματίσει αυτοδύναμηκυβέρνηση στις αρχές Φεβρουαρίου. Η κυβερνη-τική επίθεση με προεξάρχοντα τον πρωθυπουργόδείχνει τον φόβο του, ωσάν «την αγωνία του τερ-ματοφύλακα πριν το πέναλτι». Μόνο στην εμφυ-λιοπολεμική και την αμέσως μετέπειτα περίοδο,είχε η χώρα ζήσει παρόμοια προσπάθεια τρομο-κράτησης.

Τότε έλεγαν «οι κομμουνιστές θα σας πάρουν τασπίτια, τα χωράφια, το βιός σας, τα ζωντανά σας»,πράγματα που δυστυχώς επισυνέβησαν, όχι απότους κόκκινους, αλλά από τους γαλαζοπράσινουςεπιβήτορες της πολιτικής ζωής. Ακόμα, ότι θα κα-ταργήσουν την οικογένεια, που τη διέλυσαν αυτοί ήτην παρθενία, όπως έλεγαν σκωπτικά οι ταγματα-σφαλίτες ότι οι αριστεροί έχουν στόχο «λαοκρα-τία και όχι παρθενία»!

Ο ταγματασφαλίτης, ο ασφαλίτης ή ο υπουργός∆ημόσιας Τάξης καθώς και οι άλλοι υπηρετούντεςαυτά τα ευαγή επαγγέλματα, ήταν επιφορτισμένοιγια την άσκηση του φόβου στους πολίτες. Οι πρω-θυπουργοί όμως ήταν πιο προσεκτικοί. Κρατούσανκάποια προσχήματα, ενδεχομένως λόγω των δι-πλωματικών σχέσεων με συναδέλφους τους άλλωνκρατών, δίνοντας, προφανώς, το πράσινο φως γιααυτές τις αθλιότητες. Ο Α. Σαμαράς είναι ο πρώτοςπρωθυπουργός όμως που, με σχέδιο, δεν ορρωδεί,εναντίον της απρόσκοπτης δημοκρατικής πορείαςτης χώρας, όχι απλώς τρομοκρατώντας αλλά επι-διώκοντας να δημιουργήσει συνθήκες οικονομικήςκαταστροφής και πολιτικού χάους.

Ούτε στην Λατινική Αμερική

Προσπαθώντας να βρω παρόμοιες καταστάσειςμε άλλα κράτη, απέτυχα, γιατί ούτε καν στην βα-σανισμένη και βιασμένη Λατινική Αμερική δενυπάρχουν. Η Ουρουγουάη, κατακτημένη από τηνΙσπανία, απέκτησε την ανεξαρτησία της με επιτυ-χημένη επανάσταση, αλλά κατακτήθηκε μετά απότην Πορτογαλία, αποκτώντας τελικά την ανεξαρ-τησία της την ίδια χρονιά με την Ελλάδα! Το δεξιόΚολοράδο και το κεντρώο Μπλάνκο εναλλάσσον-ταν στην κυβέρνηση, εκτός από το διάλλειμα τουστρατιωτικού καθεστώ-τος, μεταξύ 1973 και1984, και έκτοτε μέχρι το2005 τα δύο κόμματα συ-νέχισαν να κυβερνούνεναλλασσόμενα.

Το 2005 πρωθυπουργόςεκλέχθηκε ο αριστερόςΤαμπαρέ Βάσκες βάζονταςτέρμα στην εναλλαγή τωνδύο κομμάτων, ενώ αμέσωςμετά, το 2009, τον διαδέχ-θηκε ο αντάρτης (καιπρώην φυλακισμένος), τωνΤουπαμάρος Χοσέ Μουχίκα,ένα απλός, απέριττος πρό-εδρος χωρίς γραβάτα και

πρωτόκολλο. Παρά το γεγονός ότι τα δύο κόμματαείχαν το κυβερνητικό μονοπώλιο, παρέδωσαν,χωρίς τρομοκρατία και εξαπόλυση φόβου για λι-μούς, σεισμούς, καταποντισμούς, την εξουσία, όχιστον οποιοδήποτε, αλλά σε έναν αριστερό, τον Βά-σκες, αλλά και αργότερα στον αντάρτη Μουχίκα.

Μόνος του, ιστορικά, ο Σαμαράς μαζί με τονΆδωνι, τη Βούλτεψη και τα άλλα καλόπαιδα του σι-ναφιού τους. Ακόμα και οι μέχρι πρότινος ευρω-παίοι συνοδοιπόροι τους εγκαταλείπουν, είτε βλέ-ποντας το μάταιο της αποτροπής της κυβέρνησηςΣΥΡΙΖΑ, είτε επειδή αντιλήφθηκαν ότι αυτή η κυ-βέρνηση είναι ετοιμόρροπη, είτε, ακόμα, επειδήπιέστηκαν από την κοινή γνώμη της χώρας τους.Χαρακτηριστική είναι η επίθεση που εξαπέλυσεπροχθές, το γερμανικό «Spiegel» εναντίον της πο-λιτικής λιτότητας της Μέρκελ που εφαρμόζεταιστην Ελλάδα, κατηγορώντας την ότι δεν έχει όραμακαι δημοκρατική ενόραση, οδηγώντας την Ευρώπηστην καταστροφή, ενώ παράλληλα πλέκει το εγ-κώμιο του Τσίπρα και της πολιτικής του ΣΥΡΙΖΑγια την αντιμετώπιση της ανθρωπιστικής κρίσηςκαι για το χρέος, δηλώνοντας ότι η νίκη του ΣΥ-ΡΙΖΑ θα στείλει μήνυμα ελπίδας στην Ευρώπη!

Μόλις δει δημοσκοπήσειςχτυπιέται απελπισμένος

Έχει, όμως, κάπου δίκιο ο Σαμαράς. Τι άλλο ναπροβάλλει εκτός από τον φόβο; Την πολιτική πουεφάρμοσε, ενώ άλλα έλεγε πριν μπει στο μνημο-νιακό μπλοκ; Τα «επιτεύγματα» αυτής της πολιτι-κής που οδήγησαν έναν αξιοπρεπή λαό στην ανέ-χεια και στο βαθύτατο τραυματισμό της ύπαρξήςτου; Ή να μιλήσει για την ακόμα πιο εξοντωτικήπολιτική που θα εφαρμόσει, σύμφωνα με τις κυ-βερνητικές δεσμεύσεις, όπως καταγράφηκαν στοe-mail Χαρδούβελη, για κατάργηση του ΕΚΑΣ, γιανέους φόρους και περαιτέρω ξεπούλημα του δημό-σιου πλούτου; Σ’ αυτόν ταιριάζει μια παραλλαγήτου τραγουδιού του Τσιτσάνη «Ξυπνώ αλαφιασμέ-νος και μόλις δω δημοσκοπήσεις χτυπιέμαι απελ-πισμένος».

Και επειδή δεν είναι μόνο η προτεραιότητα γιατην ανθρωπιστική κρίση, αμέσως θα εφαρμοστείκαι άλλη, όπως γράφει ο Σολωμόντας: «Έτοιμά-ζονται κολάστοις μάστιγες, κα τιμωρίαι μοίωςφροσιν», δηλαδή «ετοιμάζονται βαριές ποινές διατους διεφθαρμένους και ανήθικους, καθώς επίσηςεπιφυλάσσονται τιμωρίες και για τους άφρονες,που παρεκτρέπονται»!

Καλή Χρονιά με όλη και για όλη τη κοινωνία.

Μάκης Μπαλαούρας

συ γκρο τούν μια ε ναλ λα κτι κή δια χεί ρι ση των α πορ ριμ μά των,με δη μό σιο χα ρα κτή ρα.

∆εν πρό κει ται για κά ποια και νο φα νή προ σέγ γι ση. Αλλά γιατην α νά γκη, οι κο νο μι κής, κοι νω νι κής, πε ρι βαλ λο ντι κής ε ναρ- μό νι σης με ό,τι ι σχύει στις άλ λες ευ ρω παϊκές χώ ρες, που ευ- θυ γραμ μί ζο νται με την νο μο θε σία της ΕΕ, σχε τι κά με τη σύγ- χρο νη δια χεί ρι ση των α πορ ριμ μά των. Μια νο μο θε σία που πλέ -ον έ χει ε ντα χθεί στο ε θνι κό ∆ί καιο με το νό μο 4042 του 2012.Αυ τές τις θέ σεις, που δια τύ πω σε με σα φή νεια η «∆ύ να μηΖωής», και τις ε νέ κρι ναν, με την ψή φο τους οι πο λί τες.

Τις θέ σεις αυ τές υ λο ποιεί πλέ ον η νέα Πε ρι φε ρεια κή ΑρχήΑττι κής, με ευ θύ νη και συ νέ πεια. Στο πλαί σιο αυ τό, η Εκτε λε- στι κή Επι τρο πή του Ει δι κού ∆ια βαθ μι δι κού Συν δέ σμου Νο μούΑττι κής (Ε ∆ΣΝΑ), στη συ νε δρία σή της τη ∆ευ τέ ρα, 29 ∆ε κεμ -βρίου, α πο φά σι σε ο μό φω να, την α κύ ρω ση των 4 δια γω νι σμώνμε α ντι κεί με νο τη Με λέ τη, Χρη μα το δό τη ση, Κα τα σκευή, Συ ν-τή ρη ση, Τε χνι κή ∆ια χεί ρι ση και Λει τουρ γία των Μο νά δωνΕπε ξερ γα σίας Αστι κών Απορ ριμ μά των (ΜΕ Α) στις Ολο κλη -ρω μέ νες Εγκα τα στά σεις ∆ια χεί ρι σης Απορ ριμ μά των της Αττι -κής (Ο Ε ∆Α) με τη μέ θο δο της Σύ μπρα ξης ∆η μό σιου και Ιδιω- τι κού Το μέα (Σ∆ΙΤ). Με μια φρά ση: ο Ε ∆ΣΝΑ, που α πο τε λείτον φο ρέα δια χεί ρι σης των α πορ ριμ μά των στην Αττι κή, έ βα -λε «στοπ» σε πα νά κρι βους σχε δια σμούς που α ντι στρα τεύο -νταν τις ο δη γίες της σύγ χρο νης δια χεί ρι σης, κα θώς στη ρί ζο -νταν στις με γά λες πο σό τη τες σύμ μει κτων (δη λα δή α να κα τε -μέ νων) α πορ ριμ μά των, και ου σια στι κά α πο σκο πού σαν στη δι-αιώ νι ση του α πο τυ χη μέ νου μο ντέ λου δια χεί ρι σης με τε λι κό α -πο δέ κτη τη μία και μο να δι κή ε γκα τά στα ση της Φυ λής.

Ήταν μια ι στο ρι κή α πό πολ λές α πό ψεις, α πό φα ση.

Πρώ το ν, για τί ήλ θε να δι καιώ σει τους σκλη ρούς α γώ νες ε -δώ και πά νω α πό τέσ σε ρα χρό νια των το πι κών κοι νω νιών, τωνφο ρέων των πο λι τών, του συν δι κα λι στι κού κι νή μα τος των ερ- γα ζο μέ νων των Ο ΤΑ – ό λων ε κεί νων δη λα δή που λοι δω ρή θη -καν, προ πη λα κί στη καν και ε πι χει ρή θη κε η με κά θε τρό πο α -πα ξίω ση των ί διων και των α πό ψεών τους α πό ε κεί νους πουμέ χρι την 1η Σε πτεμ βρίου 2014, κρα τού σαν τα η νία του Ε -∆ΣΝΑ και της Πε ρι φέ ρειας.

∆εύ τε ρο ν, α πο τε λεί το πρώ το βή μα σε μια δύ σκο λη αλ λά α -πα ραί τη τη πο ρεία για έ να νέο σύ στη μα δια χεί ρι σης, ε κεί νο τηςλε γό με νης «α νά στρο φης πυ ρα μί δας» και του ε νερ γού ρό λουπου κα λού νται πλέ ον να παί ξουν οι Ο ΤΑ με την ε φαρ μο γή τωντο πι κών σχε δίων δια χεί ρι σης.

Τρί το ν, έ στει λε έ να σα φές μή νυ μα για το πώς η Αρι στε ράμπο ρεί να α σκή σει δια φο ρε τι κή διοί κη ση προς ό φε λος τωνπο λι τών και του πε ρι βάλ λο ντος, και ό χι των συμ φε ρό ντων.

Απο δεί ξα με ό τι έ στω και σε έ να αρ νη τι κό πε ρι βάλ λον (πο -λι τι κό, θε σμι κό) με σο βα ρό τη τα, συ νέ πεια και πο λι τι κή βού- λη ση μπο ρεί η ρό τα να αλ λά ξει. Και να βγού με α πό τους δή -θεν μο νό δρο μους που κά ποιοι ε πι χει ρούν να ε πι βάλ λουν,δρώ ντας εκ βια στι κά και εκ φο βι στι κά, συ χνά δε και συ κο φα -ντι κά. Πα ρα πλη ρο φο ρώ ντας και υ βρί ζο ντας.

Εί ναι σί γου ρο ό τι την ί δια στά ση θα κρα τή σουν και τώ ρα.Ήδη τα πρώ τα δείγ μα τα γρα φής έ κα ναν την εμ φά νι σή τουςσε συ γκε κρι μέ να ΜΜΕ.

Έχουν ό μως γνώ ση οι φύ λα κες. Και εί ναι σε ε γρή γορ ση.Προ κει μέ νου να μην χα θεί ού τε μία η μέ ρα. Προ κει μέ νου νακερ δη θεί η κρί σι μη μά χη με το χρό νο, ε νό ψει του κο ρε σμούτου κυτ τά ρου της Φυ λής. Να τε θούν οι βά σεις του ε ναλ λα κτι -κού μο ντέ λου δια χεί ρι σης με ά με ση προ τε ραιό τη τα την εκ πό -νη ση και υ λο ποίη ση των το πι κών σχε δίων δια χεί ρι σης. Στηνκα τεύ θυν ση ε νός μο ντέ λου με δη μό σιο χα ρα κτή ρα, με έμ φα -ση στην μείω ση των α πορ ριμ μά των και τη δια λο γή στην πη γή,ό που κε ντρι κό ρό λο θα έ χουν οι Ο ΤΑ – έ να μο ντέ λο που θαδη μιουρ γεί θέ σεις ερ γα σίας, που δεν θα ε πι βα ρύ νει τους δη- μό τες, που θα σέ βε ται το πε ρι βάλ λον και το ο ποίο θα α πο τυ -πω θεί στην α να θεώ ρη ση του Πε ρι φε ρεια κού σχε δια σμού(ΠΕΣ ∆Α) που θα γί νει ε ντός της χρο νιάς.

Το πρώ το βή μα έ γι νε. ∆η μο κρα τι κά, συλ λο γι κά, με ό ρουςδια φά νειας και με αί σθη ση της ευ θύ νης, δη μιουρ γού με πλέ ονά με σα τις προϋπο θέ σεις του νέ ου μο ντέ λου. Το στοί χη μα εί ναιδύ σκο λο μεν, α πό λυ τα ρε α λι στι κό δε.

* Η Ρέ να ∆ού ρου εί ναι Πε ρι φε ρειάρ χης Αττι κής,πρό ε δρος του Ε ∆ΣΝΑ.

ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΑΠΟ ΤΗΝ 1η ΣΕΛΙ∆ΑΑλλαγή ρότας…

«Στόμα άφρονος,συντριβή αυτώ..»

Page 3: Κυριακη 04-01-2015

Η ΕΠΟΧΗ 4 Ιανουαρίου 2015 33ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Με τις πρώτες προεκλογικέςμέρες άρχισε σιγά σιγά να δια-μορφώνεται και το κλίμα αυτής

της σύντομης και ακραία πολωμένηςαναμέτρησης. Η στιγμή είναι, χωρίςίχνος υπερβολής, ιστορική καθώς έρ-χονται αντιμέτωπες οι προτάσεις για τηνέξοδο από την κρίση της ριζοσπαστικήςΑριστεράς με αυτές της πιο συντηρητι-κής δεξιάς της μεταπολίτευσης. Η πό-λωση, επομένως, βρίσκει γόνιμο έδα-φος, έχει επαρκή αιτία.

Η Ν∆ ξεκινά τον προεκλογικό τηςαγώνα μετά από μια βαριά κοινοβουλευ-τική ήττα και αυτό την επιβαρύνει. Οιψήφοι που πήρε στην τρίτη προεδρικήεκλογή απέδειξαν ότι η σημερινή Ν∆ μεηγεσία Σαμαρά δεν μπορεί να συσπειρώ-σει ούτε τις διάσπαρτες στελεχικές δυ-νάμεις της δεξιάς, τόσο μάλλον ευρύτε-ρες, σε επίπεδο κοινωνίας, από το χώροτης κεντροαριστεράς. Ήταν, επομένως,φυσικό η προσφυγή από την ηγεσία τηςστο φθαρμένο αλλά και επικίνδυνο όπλοτου φόβου, της τρομοκρατίας του απλούπολίτη. Σημαιοφόρος και πάλι ο ίδιος οκ. Αν. Σαμαράς.

Επικεφαλής των κινδυνολόγων

Νομίζοντας ότι έχει αυξημένο κύρος οπρωθυπουργός, όπως ενημερώνουν κύ-κλοι του κόμματός του, «θα πάρει επάνωτου» ο ίδιος την αντιπαράθεση προς τονΣΥΡΙΖΑ. Η προαγωγή του σε επικεφαλήςτων κινδυνολόγων άρχισε μάλιστα ναέχει αποτελέσματα. Με αφορμή, μιας εν-τελώς ατυχή είναι σαφώς προσωπικήςαπόψης ενός μέλους της ΚΕ του ΣΥΡΙΖΑπου διατυπώθηκε στην τηλεόραση απε-φάνθη ότι η αξιωματική αντιπολίτευση«οδηγεί τη χώρα σε στάση πληρωμών καιχρεοκοπία». Στο ίδιο, περίπου, μήκοςκύματος ο κ. Γκίκας Χαρδούβελης επε-σήμανε ότι δεν μπορεί κανείς να παρα-

μείνει στη ζώνη του ευρώ εάν δεν εκ-πληρώνει τις υποχρεώσεις του και εάνδεν το κάνει τότε τίθεται θέμα παραμο-νής. Ξεχνώντας, προφανώς, ότι αυτές«οι υποχρεώσεις» έχουν αναληφθεί απότην κυβέρνηση ΠΑΣΟΚ-Ν∆ και με τιςεκλογές θα υπάρξουν νέες συμφωνίεςκαι δεσμεύσεις.

Παρά τον ισχυρισμό ότι η καμπάνιατης Ν∆ θα κινηθεί στο δίπολο «ευθύνη»– «αλήθεια» η τακτική της πρόκλησηςφόβου δεν θα εγκαταλειφθεί. Ωστόσο, οιεπιτελείς της Ν∆ δεν γνωρίζουν ότι ηακραία εκδοχή του και η προβολή τουπριν ακόμη προκηρυχθούν οι εκλογέςαχρηστεύουν το φόβο ως όπλο. Καθώςμάλιστα χρησιμοποιήθηκε με «το καλη-μέρα» και ο ∆ιοικητής της Τράπεζας τηςΕλλάδος το λάθος της Ν∆ ήταν διπλό.Συγχρόνως η τακτική αυτή δέχεται πυράκαι από το εσωτερικό της και από μέροςτων συστημικών δυνάμεων ιδίως τραπε-ζιτών. Στελέχη της Τράπεζας της Ελλά-δος, αντίθετα από κινδυνολόγα δημοσι-εύματα, διευκρίνιζαν ότι «αυτή τη στιγμήδεν υπάρχει κανένα πρόβλημα διαρροήςκαταθέσεων» και ότι «οι όποιες εκροέςείναι απολύτως συγκρίσιμες με τις περ-σινές» αυτόν τον μήνα αυξημένων υπο-χρεώσεων (ψώνια, εφορία κ.τ.λ)

Λείπει, πλέον, η τροφοδοσία

Η τακτική του φόβου, όμως, άρχισε ναμην έχει τροφοδοσία από το εξωτερικό.Πληθαίνουν τα δημοσιεύματα ή και οιδηλώσεις αξιωματούχων που όχι μόνοδεν «βοηθούν» τον Σαμαρά αλλά αποδο-μούν το τρομοκρατικό σχέδιό του. Ο κ.Ντράγκι απέκλεισε το ενδεχόμενο διά-λυσης της ευρωζώνης, απαντώντας έτσιεμμέσως σε όσους μιλούν για Grexit.«∆ιάλυση της ευρωζώνης; Αυτό δεν θαγίνει. Γι’ αυτό δεν υπάρχει Plan B», δή-λωσε στην “Handelsblatt”».

Την ίδια στιγμή ο Κον Μπεντίτ που δεντσιγκουνεύτηκε την κριτική του στον ΣΥ-ΡΙΖΑ δήλωνε χαρακτηριστικά: «Επομέ-νως, πιστεύω –και για πρώτη φορά λέω“ναι”– εάν η ριζοσπαστική αριστεράπάρει την εξουσία στην Ελλάδα είναικάτι καλό, γιατί θα υποχρεώσει τη μενριζοσπαστική αριστερά να καταλάβει ότιγια το (πολιτικό) μαγείρεμα απαιτείται“ύδωρ” που είναι το ίδιο για όλους, τουςδε Ευρωπαίους να καταλάβουν ότι θαπρέπει να καταλήξουν σε έναν συμβιβα-σμό για το ελληνικό χρέος για να μπορέ-σει να υπάρξει πρόοδος».

Με ασυνήθιστα οξεία κριτική στην κ.Μέρκελ ήταν το άρθρο του εκδότη του«Spiegel». Αφού κατηγορεί την καγκελά-ριο ότι δεν έχει όραμα και οδηγεί την ΕΕστην καταστροφή υποστηρίζει: «Ο Τσί-πρας δεν είναι τρελός! Θέλει να σπάσειτο βίαιο δόγμα της λιτότητας το οποίοεπέβαλαν στη χώρα του. ∆εν θέλει ναβγει από την ΕΕ, ούτε θέτει εν αμφιβόλωτο ευρώ… Από τις απαιτήσεις του ξεχω-ρίζει απλώς μια: το κούρεμα χρέους.Είναι όντως επαναστατικό αλλά ανα-γκαίο»

Αυτό που ξεχωρίζει σιγά σιγά ωςάποψη στο εξωτερικό και σημειώνεταιστην αρθρογραφία για την Ελλάδα είναιότι ο ΣΥΡΙΖΑ έχει δύο κύριους στόχους:την κατάργηση της λιτότητας και τηνεπαναδιαπραγμάτευση του χρέους. Ατυ-χώς για την ελληνική δεξιά, την Ν∆αυτές οι δύο επιδιώξεις είναι ευρύτερααποδεχτές διεθνώς. Ένα πρόσφατοάρθρο στο πρακτορείο Blooberg είναιαψευδής μάρτυρας.

Ποια η αντιμετώπιση;

Πως πρέπει όμως να αντιμετωπίσει οΣΥΡΙΖΑ αυτόν τον στρατηγικό στόχο τηςπροπαγάνδας της Ν∆; Πρώτα απ’ όλα ναμην επιβεβαιώνει, με τις τοποθετήσεις

στελεχών του, το κοινώς λεγόμενο ότι τομόνο αποτελεσματικό όπλο που διαθέτειη Ν∆ είναι οι αντιφάσεις στις τοποθετή-σεις εκπροσώπων του ΣΥΡΙΖΑ και ταλάθη του. Είναι κρίμα να μην υπάρχουνεπαρκείς απαντήσεις τώρα όταν το πρό-γραμμα της Θεσσαλονίκης, είχε όχιμόνο θετική υποδοχή, ευρύτερα, αλλάδεν έχασε και την αξιοπιστία του από τηνκριτική που του ασκήθηκε. Αυτό δεναναστρέφεται μεν αλλά πρέπει και ναπροφυλαχθεί. Από εκεί και πέρα, επειδή,υπάρχει το τμήμα του πληθυσμού πουείναι σαφώς επιφυλακτικό έναντι τηςΑριστεράς και επομένως δεκτικό των ψι-θύρων ή και των ανοιχτών επιθέσεωνφόβου ο μόνος τρόπος αντιμετώπισηςείναι η καθαρότητα των προτάσεων μαςκαι η αποφυγή από τους καβγάδες σταπάνελ.

Ο οδικός χάρτης της Ν∆ δεν έχειπλέον καμία αξιοπιστία καθώς όταν γιαπρώτη φορά διατυπώθηκε είχε έξοδοαπό το μνημόνιο, προσφυγή στις αγορέςγια δανεισμό και όλα τα γνωστά αισιό-δοξα. Όμως και στη συνέχεια έχει δεχθείδύο ακόμη καθοριστικά πλήγματα. Τοένα, είναι η διαφωνία με την τρόικα καιη επιμονή της σε νέα μέτρα. Το άλλο,προκύπτει από το γνωστό e-mail Χαρ-δούβελη που αποκαλύπτει ότι η κυβέρ-νηση έχει αποδεχθεί όλα τα μέτρα πουαπαιτούσε η τρόικα. Η αδυναμία, πλέον,να υποστηρίζουν ότι η Ν∆ προσφέρει τημετριοπαθή και αργεί αλλά σίγουρηέξοδο από το φαύλο κύκλο της πολιτι-κής των μνημονίων έναντι της αβέβαιηςκαι με κινδύνους πρόταση του ΣΥΡΙΖΑαπό μία άποψη βρίσκεται στη βάση τηςεπιλογής του φόβου ως όπλου. ∆ενυπάρχει άλλος δρόμος για τη Ν∆.

Παύλος Κλαυδιανός

Η σύγκρουσηδύο αντίπαλων προτάσεων

ΠαΣοΚ:Κεντρόφυγες δυνάμεις!

Από πέντε μέχρι οκτώ κόμματα μπορεί να δούμε στην καινούργιαΒουλή. Υπάρχουν τα πέντε σίγουρα [ΣυΡιζΑ, Ν∆, Ποτάμι, ΚΚΕ καιΧρυσή Αυγή] με τα υπόλοιπα τρία ΠαΣοΚ, Κίνημα Αλλαγής και Ανε-

ξάρτητοι Έλληνες] να «ψάχνονται. Με τον Γ. Παπανδρέου συντάχθηκανστελέχη που «αναδείχθηκαν» επί πρωθυπουργίας του, όπως ο Φ. Σαχινί-δης και ο Γ. Πεταλωτής -οι οποίοι θα αναλάβουν και την εκπροσώπηση τουκόμματος-, καθώς και οι Γ. Ελενόπουλος, Συμ, Κεδίκογλου, Θ. Μωραΐτης,Σ. Ξυνίδης και Μ. Καρχιμάκης. Κοντά στον Γιώργο φέρεται ο βουλευτής Κ.Τριαντάφυλλος, όπως και ο Γ. Μαγκριώτης, ενώ «χαλαρό» φλερτ υπάρχειμε τον Χ. Καστανίδη. Τέλος υπάρχει και ο Μ. Μπόλαρης που, όπως όλα δεί-χνουν, δεν θα συμπεριληφθεί στα ψηφοδέλτια του ΣυΡιζΑ και ετοιμάζεταιγια τη μεγάλη επιστροφή με τον Γ. Παπανδρέου. Τελικά κανείς δεν πάειχαμένος!

Στο... «γνήσιο», τώρα, ΠαΣοΚ προβληματίζονται αρκετά καθώς κινδυ-νεύουν, μετά την κίνηση του ΓΑΠ, να μείνουν ακόμα και εκτός Βουλής -όχιότι το Κίνημα Αλλαγής του Γ. Παπανδρέου θα έχει καλύτερη τύχη. Και ωςαπάντηση ανακοίνωσαν την υποψηφιότητα του Μ. Χρυσοχοϊδη στην Β΄Αθήνας ! Και φέρονται έτοιμοι να ανακοινώσουν και την Φ. Γεννηματά ωςυπεύθυνη του εκλογικού αγώνα. Αν, βέβαια, έπαιζαν σκάκι θα είχαν εγκα-ταλείψει την παρτίδα από τις πρώτες κινήσεις...

Το ΠαΣοΚ του Βενιζέλου, για να είμαστε δίκαιοι, βάλλεται, πλέον, απότέσσερις κατευθύνσεις: από τον Γ. Παπανδρέου, το Ποτάμι και τη Ν∆. Ει-δικά προς την τελευταία κατευθύνεται το κομμάτι που ταυτίστηκε με τηνπολιτική της Ν∆ και δεν θέλει καμιά αλλαγή ή ανατροπή της παρούσας κα-τάστασης. Η τέταρτη δύναμη που δρα ενάντια στο ΠαΣοΚ είναι ο ίδιος ο Ευ.Βενιζέλος. Όπως μας έλεγαν στη φυσική δρα ως κεντρόφυγος δύναμη!

Θ. ΜιχΤου

ΑΛΤΑ

Ν α

πό τ

η ΒΑ

ΒΕΛ

Page 4: Κυριακη 04-01-2015

Άρχισαν και οι πρώτες απαντήσεις στα προεκλο-γικά σποτάκια και συνθήματα της Ν∆. Αναμένεταινα περάσουμε όμορφα μέχρι τις 25 Ιανουαρίου

Του Νίκου Τσαγκρή

Θα ξεκινήσω αυτό το άρθρο όπωςτελείωσα το προηγούμενο:Είναι σαφές: το plan B’ της δια-

πλοκής είναι η, πάση θυσία, αποτροπήμιας αυτοδύναμης κυβέρνησης του ΣΥ-ΡΙΖΑ. Το «μπαστάρδεμα» της (το λί-φτινγκ των προγραμματικών εφαρμο-γών της), με νεοφιλελεύθερες ενέσεις«συναίνεσης». Υπάρχει αμφιβολία ότι ηαπάντηση του ΣΥΡΙΖΑ οφείλει να είναιη ανοιχτή, ξεκάθαρη, ακομπλεξάριστη,αιτιολογημένη διεκδίκηση της κυβερ-νητικής αυτοδυναμίας;

Λοιπόν τι λέτε; Υπάρχει, αλήθεια, αμ-φιβολία για την αναγκαιότητα αυτοδυ-ναμίας του ΣΥΡΙΖΑ; «Υπάρχει», είναι ηαπάντηση, κι ας είναι αυτή μια άρρητηαμφιβολία που προέρχεται από ταβάθη της Ελληνικής Αριστεράς, από τοιστορικό της υποσυνείδητο, ας πούμε.Και, συνεχίζοντας… ψυχαναλυτικά, αςπροσθέσουμε ότι εκδηλώνεται με συμ-πτώματα που προσομοιάζουν με τασυμπτώματα πάσχοντος από ναρκισσι-σμό ατόμου: «ένας νάρκισσος είναι έναάτομο που στην ουσία έχει πολύ χα-μηλή αυτοεκτίμηση και όταν το περι-βάλλον του ασκεί κριτική ή απορρίπτειτις συμπεριφορές του, τότε αναδύεταιη καλά κρυμμένη εύθραυστη προσωπι-κότητα του και καταρρέει» , μας πλη-ροφορεί η ψυχανάλυση. Αναμφίβολα, ηΕλληνική Κομμουνιστική Αριστερά πά-σχει από πολιτικό και ιδεολογικό ναρ-κισσισμό (και δικαίως εν πολλοίς), μια«διαταραχή» κεκτημένη κατά τη διάρ-κεια του επικού – ηρωικού βίου της:σαν τον Νάρκισσο είναι ερωτευμένη μετον εαυτό της, ασχολείται υπέρμετραμε την εικόνα που δείχνει στους άλ-λους, ζει για να θαυμάζεται και να αυ-τοθαυμάζεται, να λατρεύεται από τονπερίγυρο της, από τους πολιτικούς αν-τιπάλους της, ακόμα· πράγμα που συμ-βαίνει – συνέβαινε, όσο ήταν μικρή καιδεν τους απειλούσε. Τώρα όμως πού ηΑριστερά μεγάλωσε και αγγίζει την κυ-βερνητική εξουσία επί ίσοις όροις…

Τα είπαμε: στόχος των διαπλεκομέ-νων πολιτικών και μιντιακών δυνάμεωνπου εκπροσωπούν την οικονομική ελίττης χώρας είναι η, πάση θυσία, απο-τροπή μιας αυτοδύναμης κυβέρνησηςΣΥΡΙΖΑ. Το «μπαστάρδεμα» της, (το λί-φτινγκ των προγραμματικών εφαρμο-γών της) με νεοφιλελεύθερες ενέσεις«συναίνεσης»…

Αριστερός αυτοθαυμασμός!

«Ήρθε η ώρα της Αριστεράς!», φώ-ναζαν (ενθουσιασμένοι από την πτώσητης συγκυβέρνησης Σαμαρά – Βενιζέ-λου) οι συριζαίοι σύντροφοι, το από-γευμα της περασμένης ∆ευτέρας στο«Σινέ Κεραμεικός». «Ήρθε η ώρα τουλαού», «διόρθωνε» από το βήμα της αί-θουσας ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ ΑλέξηςΤσίπρας. Φυσικά και ήρθε η ώρα τηςΑριστεράς, του ΣΥΡΙΖΑ για την ακρί-

βεια, αλλά όταν η Αριστερά επευφημείτην Αριστερά επευφημεί τον εαυτότης, αυτοθαυμάζεται και, αυτό είναι τοάκρον άωτον του πολιτικού ναρκισσι-σμού. Και, ξέρετε, σύμφωνα με την ψυ-χανάλυση, «πίσω από τον αυτοθαυμα-σμό του νάρκισσου κρύβεται ένα μονα-χικό, εσωστρεφές και ενίοτε αυτοκατα-στροφικό ΕΓΩ».

Εντάξει, πέρα από τούτη τη φιλο-παίγμονα ψυχαναλυτική παρέκβαση,θέλω να πω αυτό: στη σημερινή ιστο-ρική προεκλογική συγκυρία, ο παραδο-σιακός ναρκισσισμός της Αριστεράςμπορεί, πράγματι, να αποβεί αυτοκατα-στροφικός, αν συνεχίσει να εκδηλώνε-ται με αυτοαναφορικές συμπεριφορέςκαι συνθήματα του τύπου «Ήρθε η ώρατης Αριστεράς». Συνθήματα και συμπε-ριφορές που λειτουργούν αντισυσπει-ρωτικά για τους εκτός των «τειχών» τηςΑριστεράς πολίτες, υπονομεύοντας κα-θοριστικά τον στόχο μιας αυτοδύναμηςκυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ.

Θα φανεί στις κάλπες

Ήρθε η ώρα του λαού, απαντούσε οΑλέξης Τσίπρας (από το βήμα του ΣινέΚεραμεικός) στους συριζαίους συν-τρόφους που, ενθουσιασμένοι από τηνπτώση της μνημονιακής συγκυβέρνη-σης, ναρκισσεύονταν εν χορώ, φωνά-ζοντας «Ήρθε η ώρα της Αριστεράς».Πολύ σωστά: το εάν ήρθε η ώρα τηςΑριστεράς ή όχι (αν ήρθε η ώρα του ΣΥ-ΡΙΖΑ, για την ακρίβεια), θα φανεί στιςκάλπες. Στα τελικά αποτελέσματα τωνεκλογών της 25ης Ιανουαρίου, στην κυ-βερνητική δύναμη που θα δώσει ο λαόςστην Αριστερά (στον ΣΥΡΙΖΑ για τηνακρίβεια), και όχι στον συνθηματικόαυτοθαυμασμό υμών των αριστερών.Τον λαό οφείλουμε να επικαλούμεθα,διεκδικώντας ανοιχτά, ξεκάθαρα,ακομπλεξάριστα, αιτιολογημένα, τηνψήφο του. Προκειμένου να επιτευχθείο στόχος της κυβερνητική αυτοδυνα-μίας.

Ας θυμηθούμε: η (δημοσκοπική, μέ-χρις στιγμής) πλειονότητα των Ελλή-νων επιλέγει τον ΣΥΡΙΖΑ όχι επειδή,ξαφνικά… ενστερνίστηκε τον κομμου-νισμό και τον σοσιαλισμό, αλλά επειδήο ΣΥΡΙΖΑ είναι το πλέον αδιάφθοροκόμμα του «δημοκρατικού τόξου».Κόμμα αντιπροσωπευτικό, βεβαίως,των αξιών της παραδοσιακής Ελληνι-κής Αριστεράς, με προέχοντα τα συγ-κριτικά πλεονεκτήματα της αξιοπι-στίας και ενός νέου και αναγνωρισμέ-νου πανευρωπαϊκά πλέον ηγέτη, τουΑλέξη Τσίπρα. Κυρίως, η (δημοσκο-πική, μέχρις στιγμής) πλειονότητα τωνΕλλήνων επιλέγει ΣΥΡΙΖΑ για να εφαρ-μόσει ανεμπόδιστα το φιλολαϊκό – απε-λευθερωτικό από την «τυραννία τωναγορών» πρόγραμμά του. Χωρίς το«μπαστάρδεμα» και το λίφτινγκ τωνβασικών προγραμματικών επιλογώντου, με τις νεοφιλελεύθερες ενέσεις«συναίνεσης»που απεργάζονται οι δυ-

νάμεις της διαπλο-κής.

Αμφιβάλει κανείςότι για να συμβείαυτό η αυτοδυναμίααποτελεί απαραί-τητη προϋπόθεσηγια μια αξιόπιστηκυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ;Και ότι, εξ αυτού, η«ώρα της Αριστε-ράς» θα σημάνειστις κάλπες;

Από σχετικόάρθρο της ψυχολό-

γου Άννας Κοντο-στεργίου

Το χρήμακαι ο χρόνοςΘυμάστε τα διθυραμβικά ρε-

πορτάζ για τους εμπορι-κούς δρόμους που γέμισακόσμο τις Κυριακές των εορτα-στικών ημερών, καθώς δεν ήτανπια αργίες;

Θυμάστε τα καταγγελτικάσχόλια των πρόθυμων σχολια-στών εναντίον των καθυστερη-μένων πολιτικών και συνδικα-λιστών, που δεν καταλαβαίνουνότι μόνο έτσι μπορεί να ξεπερα-στεί η κρίση και να ανακοπεί ηανεργία;

Καιρός είναι, λοιπόν, να δια-βάσετε και τα επίσημα αποτελέ-σματα αυτής της κοσμογονίαςτου νεοφιλελευθερισμού. Πα-ρόλο που τα καταστήματα έμει-ναν ανοιχτά όχι μόνο όλες τιςμέρες του θεού, αλλά και τις«λευκές νύχτες» σε ορισμένεςπεριοχές, ο τζίρος τους ήτανμειωμένος κατά 10% το 2014.Παρότι τις δύο προηγούμενεςχρονιές είχε ήδη μειωθεί κατά30%. Ο χρόνος είναι χρήμα,όπως λένε, αλλά δεν αντικαθι-στά ποτέ το χρήμα που λείπει,όπως φαίνεται.

Ακούωφωνές«Υπάρχουν ασφαλώς και οι

σοβαρές φωνές στην Ευ-ρώπη, που υποστηρίζουν ότι τοελληνικό χρέος πρέπει να μει-ωθεί αισθητά», αντιγράφουμεαπό πρωτοσέλιδο κύριο άρθροτης «Καθημερινής». Όπα! ∆ια-βάζουμε σωστά; Πολύ σωστά.Ακόμη και η ναυαρχίδα του φι-λοκυβερνητικού Τύπου αναγκά-ζεται να παραδεχτεί ότι όσοιδεν το καταλαβαίνουν ότι χωρίς«αισθητή μείωση» του χρέουςδεν γίνεται σοβαρή συζήτηση.Τι να κάνει; ∆εν υπάρχει σοβα-ρός αναλυτής που να μην τονί-ζει πια αυτή την αιρετική ανά-λυση, την οποία προβάλλει επί-μονα ο ΣΥΡΙΖΑ. Θεωρητικά,λοιπόν, και η «Κ» είναι μαζίμας. Στην πράξη, όμως, δεν γί-νεται να αλλαξοπιστήσει. Γιααυτό μας θυμίζει ότι αυτές οι«σοβαρές φωνές» είναι φωνέςτων αναλυτών. Ενώ οι άλλες (οιμη σοβαρές;) των ηγετών και

των πολιτικών που δεν καταλα-βαίνουν από τίποτα. ∆ύο πράγ-ματα είναι δυνατόν να συμβαί-νουν: είτε οι ευρωπαίοι πολιτι-κοί δεν δίνουν βάση στους ανα-λυτές με τη «σοβαρή φωνή»,γιατί προτιμούν τις δικές τους«αστείες» σκέψεις, είτε η «Κ»έχει κέφια και μας κάνει πλάκα.

Νέου τύπουσυνεντεύξειςΤύπουΜετά τη φοβερή εμπειρία

της αποκλειστικής συνέν-τευξης που παραχώρησε ο κ.Σαμαράς στην κυβερνητικήΝΕΡΙΤ, όπου υπήρχαν μεν στοπλάνο δύο δημοσιογράφοι,πλην όμως ως παρόντες – απόν-τες, το επικοινωνιακό επιτελείοτου πρωθυπουργού αποφάσισεπλέον τις συνεντεύξεις του ο κ.Σαμαράς να τις παραχωρεί στοκενό. Όπως εκείνη που έδωσε,στο πόδι, εξερχόμενος του Με-γάρου Μαξίμου με την κάμερανα τον καταγράφει μόνο, κατά-μονο να μιλάει στο κενό κοι-τώντας έξω δεξιά του πλάνουόπου υπήρχαν μόνο τα κάγκελατης εξώθυρας του Μεγάρου. Τοεπόμενο στάδιο, ανώτερο, προ-φανώς, είναι να παραχωρείαποκλειστικές συνεντεύξεις κ.Σαμαράς απουσία και του ιδίου... Με το καλό!

Τότεπου τέλειωνετο ΜνημόνιοΘυμάστε τότε που τέλειωσε

το Μνημόνιο και όλοι θαζούσαμε σε μια υπέροχη χώρα,όπου θα έβρεχε πιλάφια καιόλοι θα ήμασταν ευτυχισμένοικαι ευγνώμονες στον μεγάλοηγέτη μας, Αντώνη Σαμαρά, πουκατάφερε να μας βγάλει απόαυτόν το λαβύρινθο; Επειδήκάτι στη διαδρομή δεν πήγε καιπολύ καλά, θα πρέπει τώρα νατον ξαναψηφίσουμε προκειμέ-νου να μην καταστραφεί η χώρααπό κάτι ανεύθυνους τύπουςσαν αυτούς του ΣΥΡΙΖΑ. Βρεούστ, λέμε εμείς!!

Κοπ

τορα

πτικ

ή

44 Η ΕΠΟΧΗ 4 Ιανουαρίου 2015ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Οι βλαβερές συνέπειες του ναρκισσισμού της ΑριστεράςΜια αυτοκριτική προσέγγιση προεκλογικού… χαρακτήραμε αφορμή το σύνθημα “Ήρθε η ώρα της Αριστεράς”

Page 5: Κυριακη 04-01-2015

Η ΕΠΟΧΗ 4 Ιανουαρίου 2015 55ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Πόσο αντέχει η αμυντικήγραμμή του φόβου;Για να μη μας πούνε “όχι σε όλα”,η Ν∆ μας λέει να πούμε “ναι στο τίποτα”

Με την επίσημη πια έναρξη τηςπροεκλογικής περιόδου η εκλο-γική τακτική της Ν∆, αλλά και

του βενιζελικού ΠΑΣΟΚ, αποσαφηνίζε-ται ακόμη περισσότερο. Επίκεντρό τηςείναι η καλλιέργεια του φόβου στους αμ-φιταλαντευόμενους πολίτες. Στόχος τηςη συγκράτησή τους στη μνημονιακή όχθημε την ενίσχυση της εντύπωσης ότι δενήταν δυνατή οποιαδήποτε άλλη επιλογήούτε επί πέντε χρόνια τώρα ούτε στο μέλ-λον.

Η προπαγανδιστική εξειδίκευση αυτήςτης τακτικής γίνεται με δύο κατά βάσηερωτήματα που θα επαναλαμβάνονται τιςεπόμενες τρεις εβδομάδες χιλιάδεςφορές, όσες φορές κι αν απαντηθούναπό τους εκπροσώπους του ΣΥΡΙΖΑ!«Πού θα βρείτε τα λεφτά για το πρό-γραμμα της ∆ΕΘ;» και «Τι θα κάνετε, ανστις διαπραγματεύσεις σάς πούνε όχι σεόλα;»

Η εμπειρία που έχουμε ως τώρα, λέειπως οι απαντήσεις των εκπροσώπων τουΣΥΡΙΖΑ δεν είναι πάντοτε επαρκείς. Κιαυτό οφείλεται μάλλον στη μη κατα-νόηση του χαρακτήρα αυτών των ερωτη-μάτων. Τα ερωτήματα αυτά, ενώ εκφέ-ρονται με επιθετικό τρόπο, στην πραγμα-τικότητα είναι αμυντικά. Προσπαθούν νακρύψουν την αδυναμία τους αφ’ ενός ναδιαπραγματευτούν οτιδήποτε, αφετέρουνα διαμορφώσουν οποιοδήποτε αυτόχ-θονο πρόγραμμα πλην των μνημονιακών.Αυτό τον αμυντικό χαρακτήρα χρειάζεταινα αναδεικνύουν οι απαντήσεις των εκ-προσώπων του ΣΥΡΙΖΑ και να τον στρέ-φουν εναντίον του επιτιθέμενου.

Η άμυνα είναι η χειρότερη επίθεση

Ας το εξηγήσουμε λίγο περισσότερο.Αν στο ερώτημα που αφορά το πρό-γραμμα της ∆ΕΘ, απαντήσουμε λεπτομε-ρώς για την κοντολόγησή του και για τιςπηγές χρηματοδότησής του, πράγμα σχε-τικά εύκολο, θα είναι πάρα πολύ ωφέ-λιμο. Και η κοστολόγησή του και η χρη-ματοδότησή του είναι επαρκέστατη.Ακόμα κι αποτελούσε κεφάλαιο ενόςκρατικού προϋπολογισμού, δεν θα μπο-ρούσε να είναι πολύ σαφέστερες. Παρ’όλα αυτά, το ερώτημα θα επαναλαμβάνε-ται μονότονα, γιατί ο στόχος του δενείναι να δείξει ότι είναι οικονομικά ανε-φάρμοστο, αλλά ότι παραμένει πολιτικάαπαγορευμένο.

Αυτό, λοιπόν, που οφείλει κάθε εκπρό-σωπος του ΣΥΡΙΖΑ να εξηγεί πειστικά σεκάθε τέτοιο ερώτημα, είναι δύο πράγ-ματα:

Πρώτον, ότι η εφαρμογή αυτού τουπρογράμματος είναι κοινωνικά απαραί-τητη, σωτήρια για την κοινωνία και πλευ-ρές της οικονομίας.

∆εύτερον, ότι είναι πολιτικά επιβεβλη-

μένο και επιλέξιμο, για όποιον, βέβαια,ενδιαφέρεται για τις πληττόμενες λαϊκέςτάξεις.

Μπορεί, μάλιστα, να το κάνει και με τημορφή ερωτημάτων προς τους συζητητέςαλλά και προς τους πολίτες σε τελευταίαανάλυση:

• «Κρίνετε κοινωνικά και οικονομικάαναγκαία ή άσκοπα αυτά τα μέτρα τουπρογράμματος;»

• «Έχετε κάποια άλλα να προτείνετεγια την άμεση ανακούφιση κοινωνίας καιοικονομίας ή όχι;»

Και στο ένα και στο άλλο ερώτημα κα-νείς από τους αντιπάλους του ΣΥΡΙΖΑδεν μπορεί να εμπλακεί, χωρίς να εκθέ-σει την πεποίθησή του ότι δεν υπάρχειάλλος δρόμος από το δρόμο της λιτότη-τας και της εσωτερικής υποτίμησης. ∆η-λαδή, της μετακύλισης όλου βάρους τηςκρίσης, αλλά και της εξόδου από τηνκρίση, στις λαϊκές τάξεις. ∆ηλαδή, ότιδεν υπάρχει άλλο, διαφορετικό μέλλονστην αντίληψή τους από το αβίωτοπαρόν. Ούτε την απλή ανακούφιση δενμπορούν να σχεδιάσουν, να διεκδική-σουν, να διαπραγματευτούν.

Πρόσφατα ο κ. Χρυσοχοΐδης, μιλώνταςως εκπρόσωπος του ΠΑΣΟΚ δήλωσεανερυθρίαστα ότι «δεν υπάρχει διαπραγ-μάτευση, υπάρχει ένα πακέτο στο τρα-πέζι, που το παίρνεις ή το αρνείσαι».Πράγμα που ο επί των Οικονομικών κ.Χαρδούβελης είχε φροντίσει να επιβε-βαιώσει με την πρόσφατη ηλεκτρονικήεπιστολή του προς την τρόικα, με τηνοποία αποδέχεται εκ των προτέρων τιςδιαλυτικές απαιτήσεις της χωρίς οποι-αδήποτε έμπρακτη αντίρρηση.

Το όχι σε όλα και το ναι στο τίποτα

Ανάλογα ισχύουν και για το ερώτημα«Τι θα κάνετε αν σας πούνε όχι σε όλα;»Αυτό δεν χρειάζεται καν να τους το αντι-στρέψεις, γιατί έχουν ήδη αποδείξει ότιδεν έχουν οποιαδήποτε πολιτική διάθεσηνα διαμορφώσουν κάποιο δικό τους πο-λιτικο-οικονομικό σχέδιο, που να περιέ-χει έστω ένα πολλοστημόριο από αυτά τα«όλα» που απαιτεί ο ΣΥΡΙΖΑ.

Πέρα από αυτό όμως, δεν είναι τόσοδύσκολο απαιτώντας να δείξεις στουςπολίτες που ακούνε, ότι ο πραγματικόςχαρακτήρας του ερωτήματος δεν είναιούτε διερευνητικός ούτε ανακριτικός-αποκαλυπτικός. Είναι μοιρολατρικός.Καλλιεργεί την ήδη έτοιμη –από την πρα-κτική τους– απάντηση, ότι δεν υπάρχει

άλλη λύση, δεν υπάρχει άλλη επιλογήαπό αυτή τη διαρκή καταδίκη στην απο-βιομηχάνιση, την καταστροφή της παρα-γωγικής υποδομής, την ύφεση, την ανερ-γία, τη βύθιση στην ανέχεια και τη μιζέ-ρια.

Η απλοϊκή φαινομενικά απάντηση ότιέστω και δύο ή τρία από αυτά τα «όλα»που διεκδικεί ο ΣΥΡΙΖΑ να βρουν θετικήδιέξοδο θα είναι σημαντικό όφελος γιατους πολλούς, μπορεί να πείσει πολλούςαμφιταλαντευόμενους. Γιατί είναι έναόφελος που μπορεί να έχει μόνο όποιοςτολμήσει να διεκδικήσει το στοιχειώδες:ένα βιώσιμο σήμερα κι ένα ελπιδοφόροαύριο. Μόνο η αναζήτηση της ελπίδαςμπορεί να υπονομεύσει την τακτική τουφόβου.

Κομιστές της ελπίδας

Στις τρεις εβδομάδες που απομένουν,ο ΣΥΡΙΖΑ δεν πρέπει να απαντάει απλώςστα ερωτήματα των αντιπάλων του, κομ-μάτων ή συγκροτημάτων. Οφείλει ναθέτει τα δικά του κρίσιμα ερωτήματαστον κόσμο που θα πάει να ψηφίσει. Καινα τον καλεί επίμονα να απαντήσει σ’αυτά και με την ψήφο του. Όχι μόνο γιανα την κερδίσει, αλλά και για να εξασφα-λίσει τη στήριξη του κυβερνητικού έργουμετά τις εκλογές.

Μήπως ο φόβος που μας καλλιεργούνγια το αύριο, μας παγώνει για πάντα στοάθλιο και αβίωτο σήμερα;

Μήπως η ελπίδα για ένα βιώσιμο καιανθρώπινο αύριο μπορεί να μας βγάλειαπό την απελπισία για το σήμερα;

Αυτό είναι το διπλό ερώτημα που θακρίνει και τις εκλογές, και την αυτοδυ-ναμίας, και τη μετεκλογική δύναμη.

Αν η συντριπτική πλειονότητα του πλη-θυσμού που βιώνει τα αδιέξοδα του σή-μερα, πεισθεί ότι όσοι καλλιεργούν τονφόβο, το κάνουν για να συντηρηθεί κατάβάση η παρούσα κατάσταση, ότι δεν πι-στεύω πως αυτή μπορεί ν’ αλλάξει, γι’αυτό και καταγγέλλουν ως ανεφάρμοστηκάθε εναλλακτική πολιτική, τότε οφόβος θα χάσει την επιρροή που ασκείπάνω τους. Ο ΣΥΡΙΖΑ δεν ποντάρει στηναπελπισία όσων δεν έχουν τίποτα να χά-σουν, αλλά στην ελπίδα που κρατούνζωντανή οι πολλοί, γιατί θέλουν να ανα-κτήσουν αυτά που τους στερούν σήμεραοι ελάχιστοι.

Χ. Γεωργούλας

Παιδιά μηνσπρώχνεστε!Μόλις τέλειωσε η τρίτη ψη-

φοφορία για την εκλογήτου Προέδου, το γραφείο τουΑλέξη Τσίπρα, στη Βουλή, γέ-μισε συντρόφους και συντρόφι-σες που έσπευσαν να πανηγυρί-σουν για τις εξελίξεις. Είδαμεπολλούς και πολλές εκεί καιχαρήκαμε μαζί τους. Όλοι μαζί-μάλλον για να είμαστε ακρι-βείς, οι περισσότεροι- εκπλα-γήκαμε όμως και από ορισμέ-νους βουλευτές άλλων κομμά-των που έτρεξαν να συγχαρούντον πρόεδρο του ΣΥΡΙΖΑ γιατην «μεγάλη του προσωπικήεπιτυχία». Όπως έλεγε καιένας σύντροφος που ήτανεκεί... «μην σπρώχνεστε παι-διά».

Πολλά ήταν«τα ψέματα... Πολλά ακούμε για το Grexit,

το bank run, τις ακρίδεςπου έρχονται μαζί με τον Συ-ΡιζΑ, και τις αρκούδες πουφέρνει ο ρώσικος χειμώνας πουκαταφθάνει μαζί με τα παιδιάαπό την Κουμουνδούρου. Ταελληνικά συστημικά μέσα ενη-μέρωσης έχουν τρελάνει τονκόσμο προβάλλοντας την κατα-στροφολογία που αρκετές περι-πτώσεις στηρίζεται και σε δη-λώσεις ξένων οίκων και αξιω-ματούχων της ευρωζώνης.

∆εν παρουσιάζουν, όμως, όλατα διεθνή μέσα έτσι την κατά-σταση. Παραθέτουμε δημοσιεύ-ματα τις 31 ∆εκεμβρίου όπουεμφανώς τονίζουν ότι «η έξο-δος της Ελλάδας από το ευρώθα κατεδάφιζε το τείχος προ-στασίας της νομισματικής ένω-σης» [The Telegraph] και ότι«αν οι ηγέτες της ευρωπαϊκέςνομισματικής ένωσης επιλέ-ξουν να σταματήσουν την ενί-σχυση της ρευστότητας του ελ-ληνικού τραπεζικού συστήμα-τος ίσως ανακαλύψουν ότι οιάμυνές τους ενάντια στην μετά-δοση είναι μια ψευδαίσθηση».

Η L Humanite σημειώνει ότι«σπάνιο εθνικές εκλογές ναέχουν τόση μεγάλη σημασία γιατην Ευρώπη» καθώς η νίκη τουΣυΡιζΑ «θα μπορούσε να είναιη αρχή μιας στροφής τηςοποίας η αναγκαιότητα γίνεταιολοένα και περισσότερο αι-σθητή σε μια Ευρώπη που υπο-νομεύεται από τις καταστροφι-κές συνέπειες του δόγματοςτης λιτότητας».

Μα ρ σέλ & Μι σέ λ

Του

∆ημ

ήτρη

Πετ

σετί

δη

Ο ΣΥΡΙΖΑ δεν ποντάρει στην απελπισίαόσων δεν έχουν τίποτα να χάσουν, αλλάστην ελπίδα που κρατούν ζωντανή οιπολλοί, γιατί θέλουν να ανακτήσουν αυτάπου τους στερούν σήμερα οι ελάχιστοι.

Page 6: Κυριακη 04-01-2015

66 Η ΕΠΟΧΗ 4 Ιανουαρίου 2015ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Τη συνέντευξη πήρανο Παύλος Κλαυδιανόςκαι ο Αδάμος Ζαχαριάδης

Στην Ελλάδα και στην Ευρώπη υπάρ-χει μεγάλη ρευστότητα στα πολιτικά συ-στήματα. Έχουμε μπει, ωστόσο, σε νέαπερίοδο, διακρίνονται τα χαρακτηρι-στικά της;

Νομίζω ότι η μεγάλη ρευστότητα ή σω-στότερα η εκλογική κινητικότητα και ηαστάθεια των κομματικών σχηματισμώνδεν είναι ελληνικό φαινόμενο ή της Νό-τιας Ευρώπης, είναι ευρύτερο. Εμφανί-στηκε πρώτα στη Βόρεια και στην Κεν-τρική Ευρώπη. Τη δεκαετία του ’80 καιτου ’90 είχαμε τη δημιουργία δύο νέωνκομματικών οικογενειών, τους πράσι-νους και τη νέα άκρα δεξιά. Το φαινό-μενο επεκτάθηκε βαθμιαία στη ΝότιαΕυρώπη, όπου προσέλαβε πρόσφατα βί-αιες και ακραίες μορφές λόγω της κρί-σης χρέους και των πολιτικών λιτότη-τας. Βάση - αλλά και συνέπεια - του φαι-νομένου είναι η κρίση αντιπροσώπευ-σης. Έχει, δε, δύο πτυχές ή, καλύτερα,οφείλεται σε δύο αιτιακές αλυσίδες. Ημια, οικονομική-κοινωνική-πολιτισμική, συνδέεται με το μεγάλο με-τασχηματισμό των δυτικών καπιταλιστι-κών κοινωνιών, την υποχώρηση του πα-ραδοσιακού μοντέλου βιομηχανικής κοι-νωνίας, τη μετάβαση σε νέες μορφές οι-κονομικής και κοινωνικής οργάνωσης.Σ’ ό,τι αφορά τα χριστιανοδημοκρατικάκόμματα, για παράδειγμα, η εκκοσμί-κευση των κοινωνιών επέφερε ένα με-γάλο πλήγμα στην εκλογική τους ισχύ.Τη δεύτερη αιτιακή αλυσίδα, που τηθεωρώ πιο σημαντική σήμερα διότι δραπερισσότερο στον παρόντα χρόνο, θατην ονόμαζα κρίση διακυβέρνησης, ανα-ποτελεσματικότητα διακυβέρνησης. Μετον τρόπο που εξελίχθηκε η παγκοσμιο-ποίηση αφαίρεσε εξουσίες από τα έθνηκράτη, στην ουσία εξουσίες από ταεθνικά πολιτικά κόμματα τα οποία προ-ωθούσαν την πολιτική τους κυρίως μέσωτων κρατικών μηχανισμών. Οι κρατικοίμηχανισμοί είναι λιγότερο αποτελεσμα-τικοί σήμερα και, κατά συνέπεια, είναικαι τα ίδια τα κόμματα λιγότερο αποτε-λεσματικά. Αναφέρομαι, βέβαια, στα κυ-βερνητικά κόμματα.

Ειδικά στην Ευρώπη είχαμε μια ατελήομοσπονδοποίηση η οποία, επιπλέον δη-μιούργησε ένα διπλό έλλειμμα εξουσίας.Έλλειμμα εξουσίας στο πλαίσιο τουεθνικού κράτους, διότι πολλές αρμοδιό-τητες μεταφέρθηκαν στις Βρυξέλλες, έλ-λειμμα εξουσίας σε ευρωπαϊκό επίπεδο,διότι οι Βρυξέλλες δεν έγιναν αρκετάισχυρές ώστε να είναι οι ίδιες αποτελε-σματικές. Έτσι, έχουμε ταυτόχρονο έλ-λειμμα αποτελεσματικότητας και σε επί-πεδο εθνικού κράτους και σε επίπεδοκεντρικής ευρωπαϊκής πολιτικής.

Η εξασθένιση των κομμάτων

Ποια η συνέπεια αυτών των αλλαγώνγια τον ρόλο των κομμάτων;

Η συνέπεια αυτής της εξέλιξης είναιότι στην Ευρώπη, περισσότερο απόαλλού, τα μεγάλα κόμματα που ασκούνδιακυβέρνηση έχουν χάσει σε μεγάλοβαθμό την δύναμή τους, την ικανότητάτους να επιλύουν προβλήματα. Ισχύεικαι για τα κεντροαριστερά και για τακεντροδεξιά κόμματα. Εχουμε μια τρι-πλή αποδυνάμωση: α) εξασθένιση τουκόμματος ως κεντρικού πανίσχυρου θε-σμού στην διαδικασία λήψης απόφασης(τα κόμματα δεν έχουν πλέον τον πλήρηέλεγχο του πυρήνα της διακυβέρνησης),β) εξασθένιση του κόμματος ως θεσμούικανού να εναρμονίζει τις δημόσιες πο-λιτικές (έλλειμμα αποτελεσματικότη-τας), γ) εξασθένιση του κόμματος ωςφορέα «συμβολικής ισχύος» (η κοινήγνώμη δεν θεωρεί τα κόμματα αποφασι-στικούς και πραγματικούς φορείς τωνπολιτικών αποφάσεων).

Ο ρόλος των κομμάτων έχει μικρύνεικαι συνεπώς δεν δομούν, όπως στο πα-ρελθόν, το πολιτικό παιχνίδι και την εκ-προσώπηση των συμφερόντων. Αυτό δη-μιουργεί ένα κενό, μια κρίση αντιπροσώ-πευσης. Αυτή η κρίση αντιπροσώπευσηςθα είναι μακράς διάρκειας, ιδιαίτεραστην Ευρώπη. Ευνοεί δε, αφενός, κόμ-ματα που άλλοτε ήταν περιφερειακά ήνέα κόμματα και αφετέρου την ανάδυσηκοινωνικών κινημάτων και κάθε μορφήςκινητοποιήσεων. Όσο η ΕυρωπαϊκήΕνωση είναι αυτή που είναι (ένα πολύατελές θεσμικό σύστημα με μικρή ικανό-τητα ταχύτητας και αποτελεσματικότη-τας στην λήψη αποφάσεων) και όσο ηπαγκοσμιοποίηση, με τη σημερινήμορφή της, παραμένει περίπου αυτό πουείναι, θα έχουμε πολιτική αστάθεια σεεπίπεδο εθνικών κοινωνιών. Αρα, μια εν-δεχόμενη αλλαγή πλειοψηφίας στην Ευ-ρώπη σε αριστερή κατεύθυνση θα τρο-ποποιήσει ίσως το περιεχόμενο των πο-λιτικών δεν θα άρει όμως το ταυτόχρονοέλλειμμα αποτελεσματικότητας και σεεπίπεδο εθνικού κράτους και σε επίπεδοκεντρικής ευρωπαϊκής πολιτικής. Συνε-πώς, αυτή η αστάθεια ήλθε για να μείνει,και μαζί της τα κοινωνικά κινήματα, πουευνοούνται από αυτήν, ήρθαν για να μεί-νουν. Το «κενό εκπροσώπησης» δημι-ουργεί νέους κομματικούς πρωταγωνι-στές και νέους κοινωνικούς παίκτες.Έχω την ισχυρή πεποίθηση ότι ο ρόλοςτων κινημάτων θα είναι μεγαλύτεροςαπό ό, τι πριν δέκα χρόνια. Συνεπώς,έχουμε ένα πρωτόγνωρο τοπίο όπου όλατα κόμματα, μεγάλα και μικρά, αριστεράκαι δεξιά καλούνται να ασκήσουν πολι-τική σ’ αυτό το νέο ρευστό τοπίο.

Ο ΣΥΡΙΖΑ – αν θέλετε ψαχτά – διαμόρ-φωσε πολιτική στο ευρωπαϊκό μέτωπο,με επεξεργασμένη Ευρωπαϊκή πολιτική

αναζητώντας στη βάση αυτή συμμάχους,ειδικά στον Νότο, στα κινήματα, στηνΕλλάδα και το εξωτερικό. Πως το κρί-νεις αυτό;

Ο ΣΥΡΙΖΑ στη φάση της κρίσης χρέ-ους, από το 2010 έως σήμερα, είχε δυοεπιλογές. Η μια θα ήταν η στρατηγικήεξόδου από την ευρωζώνη. Η άλλη ναπροσπαθήσει εντός της ΕΕ να προωθή-σει μια άλλου τύπου πολιτική στην κα-τεύθυνση μια πιο δίκαιης κοινωνίας καιμιας πιο αποτελεσματικής οικονομίας.Και οι δύο εν λόγω στρατηγικές έχουνσημαντικά μειονεκτήματα αλλά και πλε-ονεκτήματα που δεν θα αναλυθούν εδώ.Η επιλογή της δεύτερης στρατηγικήςστηρίζεται στην σκληρή διαπράγμά-τευση με την ΕΕ – κάτι που πράγματι οΣΥΡΙΖΑ επιδιώκει – αλλά και στην δια-μόρφωση συμμαχιών εντός της ΕΕ σεεπίπεδο κυβερνήσεων, κοινής γνώμηςκαι κινημάτων. ∆εν ταυτίζονται τα τρία,αλλά συνδυάζονται.

Κρίσιμο στοιχείο, ωστόσο, αυτής τηςστρατηγικής είναι μια μεγάλη πλειοψη-φία στην ελληνική κοινωνία γιατί το με-γαλύτερο επιχείρημα του ΣΥΡΙΖΑ, που

συχνά υποβαθμίζεται, το μεγαλύτεροόπλο, είναι το καλό εκλογικό αποτέλε-σμα. Το καλό εκλογικό αποτέλεσμα ισο-δυναμεί, θα τολμούσα να πω, με το κα-λύτερο «προγραμματικό» επιχείρημα.Άλλως, μπορεί να πάει με ένα όσο αρι-στερό ή επεξεργασμένο πρόγραμμα θέ-λετε αλλά αν έχει ένα μέτριο εκλογικόαποτέλεσμα η κ. Μέρκελ θα του απαντή-σει ‘πολύ ωραίο το πρόγραμμά σας θασας απαντήσω σε δυο μήνες» ή απλώς«δεν το αποδέχομαι» και στην Ελλάδα θαγίνει κόλαση. Άρα, όσο πιο ισχυρή, πιολαοπρόβλητη θα είναι η κυβέρνηση τουΣΥΡΙΖΑ, όσο πιο σταθερή πλειοψηφίαέχει στο κοινοβούλιο, τόσο μεγαλύτερηδιαπραγματευτική ικανότητα θα έχει ωςεκπρόσωπος της χώρας. Τόσο πιο εύ-κολα θα μπορεί να κινητοποιήσει την ευ-ρωπαϊκή προοδευτική και διεθνή κοινήγνώμη και ίσως κάποια κινήματα, τόσομεγαλύτερη πίεση θα ασκήσει σε δυνά-

μεις οι οποίες δεν έχουν συμφέρον απόμια κρίση στην Ευρωζώνη.

Επιτυχίες και ατυχίες του ΣΥΡΙΖΑ

Ναι, αλλά με ποιο πολιτικό πρό-γραμμα και με ποιο τρόπο μπορείς ναφέρεις το καλύτερο εκλογικό αποτέλε-σμα;

Αν δούμε την πολιτική του ΣΥΡΙΖΑαπό το 2010 μπορούμε να πούμε ότι στηνπρώτη φάση δεν είχε επεξεργασμένη αν-τίληψη για το τι πρέπει να γίνει για τοχρέος. Παρά ταύτα έγινε μία πολύ ενδια-φέρουσα συζήτηση – που δεν έλαβεχώρα στο υπόλοιπο μέρος της κοινωνίαςή στις εν γένει ελληνικές οικονομικέςκαι πνευματικές ελίτ – που εστιάστηκεστο «ευρώ ή όχι ευρώ», μεταξύ κυρίωςτων οικονομολόγων. Η συζήτηση αυτήήταν, και από τις δύο πλευρές, διεθνούςεπιπέδου και - υποδόρια - προετοίμασετο έδαφος για την ιδεολογική και προ-γραμματική ωρίμανση του ΣΥΡΙΖΑ. Μαζίμ’ αυτή την ωρίμανση ήλθαν και τα καλάεκλογικά αποτελέσματα του 2012 καιτου Μαΐου 2014.

Το σύνθημα του 2012 «δεν ζητάμεψήφο διαμαρτυρίας αλλά ψήφο διακυ-βέρνησης» ήταν ένα μαγικό σύνθημα –και το κρίνω με απόσταση, ως πολιτικόςεπιστήμονας – που κανένας σύμβουλοςπολιτικής διαφήμισης δεν θα μπορούσεεύκολα να επινοήσει. Μετέτρεψε κάτιπου έβραζε σε μια δυναμική συγκεκρι-μένη, εκλογική και πολιτική, γύρω απότον ΣΥΡΙΖΑ. Ο ΣΥΡΙΖΑ, παρά τις μικρέςκαι μεγάλες αντιφάσεις και αδυναμίεςτου, που οφείλονται και σε σημαντικέςαδυναμίες της ηγεσίας του και στην μάλ-λον μέτρια ποιότητα σημαντικού τμήμα-τος του πολιτικού του προσωπικού και,φυσικά, στις μεγάλες εσωτερικές του δι-αιρέσεις, ο ΣΥΡΙΖΑ, λοιπόν, νομίζω, πωςσυνολικά, αν δούμε την μακρά εικόνατης πολιτικής του, τις κινήσεις του στημακρά διάρκεια των τεσσάρων χρόνων,ακολούθησε μια γραμμή πλεύσης θαέλεγα σωστή. ∆εν υπήρχαν πολλά περισ-σότερα πράγματα να κάνει. Και το υπο-στηρίζω, αν και είμαι ένας απ’ αυτούςπου είχαν ασκήσει κριτική στον ΣΥΡΙΖΑτου 2010, αλλά και της προηγούμενηςπεριόδου.Τα ίδια περίπου πράγματαίσως θα έπρεπε να τα κάνει καλύτερα,ταχύτερα, με λιγότερο τακτικισμό, λιγό-τερη ρητορική πόλωση, λιγότερους λαϊ-κισμούς δεύτερης κατηγορίας. Αλλά ησυνολική κατεύθυνση ήταν σωστή.

Η σημαντικότερη κριτική μου έχεισχέση με το ότι ο ΣΥΡΙΖΑ δεν επεχείρησενα αλλάξει τις νοοτροπιακές μήτρες τηςελληνικής κοινωνίας, οι οποίες έχουναναπτυχθεί στην μακρά διάρκεια του ελ-ληνικού καπιταλισμού. Οφειλε, κατά τηνταπεινή μου γνώμη, να μην χαϊδέψειπρονομιούχες ομάδες του ιδιωτικού καιδημόσιου τομέα που είχαν ασύστολασυμμετάσχει στο πάρτυ της προηγούμε-νης εποχής. Αν οι κατώτερες τάξεις θε-ωρούν ότι μπορούν να αλλάξουν τη θέσητους με ατομικές ή τομεακές στρατηγι-κές (παράδειγμα: φοροδιαφυγή, πελα-τειακές σχέσεις, διαφθορά), τότε θα επι-λέξουν τις ατομικές στρατηγικές. Ηστρατηγική της Αριστεράς (και των σο-βαρών συνδικάτων) είναι να μην δίνει τέ-τοιες ελπίδες. Ο ΣΥΡΙΖΑ χάιδεψε πολ-λούς και αυτό, αν αναλάβει την κυβέρ-νηση, θα το βρει μπροστά του.

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΜΕ ΤΟΝ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΟ, ΓΕΡΑΣΙΜΟ ΜΟΣΧΟΝΑ

Το ισχυρότερο όπλο,ένα πολύ καλό εκλογ ικό αποτέλεσμα

Όσο πιο ισχυρή, πιο λαο-πρόβλητη θα είναι η κυ-βέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ,όσο πιο σταθερή πλει-οψηφία έχει στο κοινο-βούλιο, τόσο μεγαλύ-τερη διαπραγματευτικήικανότητα θα έχει ωςεκπρόσωπος τηςχώρας. Τόσο πιο εύκολαθα μπορεί να κινητοποι-ήσει την ευρωπαϊκήπροοδευτική και διεθνήκοινή γνώμη.

Με την χώρα προ των εκλογών και την Αριστερά να διεκδικείτην κυβέρνηση, τα ζητήματα των δυνατοτήτων της πολιτικήςεξουσίας και των πολιτικών κομμάτων, ιδίως της Αριστεράς,να καθορίζουν τις πολιτικές τύχες των κρατών στη σημερινήπαγκοσμιοποιημένη πραγματικότητα, γίνονται πιο επίκαιρα απόποτέ. Και η συζήτηση με τον αναπληρωτή καθηγητή συγκριτι-κής πολιτικής Γεράσιμο Μοσχονά ακόμα πιο χρήσιμη

Page 7: Κυριακη 04-01-2015

Η ΕΠΟΧΗ 4 Ιανουαρίου 2015 77ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Το συγκριτικό ενδιαφέρον σε ό,τιαφορά τον ΣΥΡΙΖΑ, βρίσκεται στο ότιενώ η πολιτική του στο σύνολό της,ιδίως η οικονομική, με όρους ιστορικούςείναι μάλλον μετριοπαθής, θα έλεγα έναείδος αριστερής σοσιαλδημοκρατίας,είναι ριζοσπαστική στην παρούσα φάση.Για τον απλούστατο λόγο ότι υπερβαίνειαυτό που είναι αποδεκτό εντός της ΕΕ.Οι δυσκολίες, λοιπόν, που θα συναντή-σει ο ΣΥΡΙΖΑ στην προεκλογική εκστρα-τεία σχετίζονται μ’ αυτό που λέμε φόβο.∆εν οφείλονται απλώς στην έντεχνηκαλλιέργεια του φόβου από τη Ν∆.Υπάρχει βέβαια αυτό, ούτε λόγος. Ομως,μια αριστερή κυβέρνηση αντικειμενικάδημιουργεί φόβους στις αγορές! Οι αγο-ρές πράγματι δεν επιθυμούν ΣΥΡΙΖΑστην κυβέρνηση, είναι αυτονόητο. Ηπροοπτική κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ δημι-ουργεί ένα φόβο στο εσωτερικό της κοι-νωνίας, σε σημαντικά τμήματά της - καιλαϊκά - και αυτό είναι το μεγαλύτερο εμ-πόδιο στο να αποκτήσει ο ΣΥΡΙΖΑ τοπλειοψηφικό ρεύμα το οποίο επιδιώκει.Γι’αυτό θεωρώ ότι ορισμένοι εκλογολό-γοι μάλλον βιάζονται να ανακοινώσουντο αποτέλεσμα των εκλογών.

Ο στόχος της διεύρυνσης

Στην προσπάθεια επίτευξης καλύτε-ρου αποτελέσματος όμως πώς θα συνυ-πολογίσουμε το φαινόμενο της αποδό-μησης των κομμάτων, άρα και των προ-σώπων; Πώς θα προφυλαχτούμε απόφθαρμένα πρόσωπα;

Ο ΣΥΡΙΖΑ ως δυνάμει κυβερνητικόκόμμα έχει κάνει ελάχιστα ανοίγματα,προκύπτει και από τη σύνθεση της ΚΕ ή,ακόμη περισσότερο, της Κ.Ο. Αυτό διδά-σκει η συγκριτική ιστορία των μεγάλωνκομμάτων στην Ελλάδα και την Ευρώπη.Τα πρώτα πραγματικά ανοίγματα επί τηςουσίας έγιναν στις τελευταίες περιφε-ρειακές και ευρωπαϊκές εκλογές, ανε-ξάρτητα αν ήταν πετυχημένα ή όχι, συ-χνότατα ήταν αποτυχημένα. Το ιδεολο-γικό και αξιακό κέντρο βάρους της ελ-ληνικής κοινωνίας αυτή τη στιγμή,ακόμη και των ψηφοφόρων που θα ψη-φίσουν ΣΥΡΙΖΑ, δεν βρίσκεται στ’ αρι-στερά, αλλά μάλλον στα δεξιά του ΣΥ-ΡΙΖΑ. ∆εν έχουμε μια αριστερή κοινωνίαπου ο ΣΥΡΙΖΑ δεν την ακολουθεί, υπάρ-χουν τέτοια κομμάτια αλλά είναι μει-οψηφικά. Έχουμε μια κοινωνία συνο-

λικά πιο μετριοπαθή και κομφορμιστικήπου διερωτάται αν θα τολμήσει να ψηφί-σει ένα πιο ριζοσπαστικό απ’ αυτήκόμμα, τον ΣΥΡΙΖΑ. Εδώ αναπτύσσεταιμια πολύπλοκη διαλεκτική. Η μέχριτώρα λογική, που δεν είχε κάνει σημαν-τικά ανοίγματα σε άλλους χώρους, ήταν«τραβώ την κοινωνία προς τη μεριά μου,περισσότερο αριστερά». Αυτή η πολι-τική, κατά τη γνώμη μου, ήταν σωστή.Όταν φθάνεις, όμως, στην τελική ανα-μέτρηση πρέπει να κάνεις ανοίγματαπρος ευρύτερες δυνάμεις.

Με ποια κριτήρια θα γίνει αυτό;Για μένα είναι η ποιότητα του πολιτι-

κού προσώπου, ως προς δυο απόψεις,που μετράει. Πρώτον, το πολιτικό ήθοςκαι η συμμετοχή ή μη συμμετοχή σ’ αυτότο βρώμικο πάρτι που έγινε στην ελλη-νική κοινωνία, είναι κρίσιμο κριτήριο.∆εύτερον, τι μπορεί να αποφέρει ένα πο-λιτικό πρόσωπο σε επίπεδο ειδικής γνώ-σης και αρμοδιοτήτων και άρα άσκησηςτης αριστερής διακυβέρνησης. ∆εν είναι,λοιπόν, υποχρεωτικό η διεύρυνση ναγίνει προς πολιτικούς που ανήκαν στοΠΑΣΟΚ. ∆ιανοούμενοι του εσωτερικού ήτου εξωτερικού, ακόμη και τεχνοκράτεςθα μπορούσαν να συμβάλουν. Η «διεύ-ρυνση» δεν χρειάζεται να απευθύνεταιειδικά στο παλαιό πολιτικό προσωπικό.Αλλά επειδή το ερώτημα είναι πολιτικόδεν είναι λογικό σε φάση προεκλογική,όπου παίζονται τόσα πολλά, ο ΣΥΡΙΖΑνα μην κάνει ανοίγματα σε άλλες δυνά-μεις. Τώρα όσον αφορά για τα άτομα πουσυζητούνται έχω πολλές επιφυλάξειςαλλά δεν είναι ο ρόλος μου να υπει-σέλθω σε ονομαστικές αξιολογήσεις.

Η συζήτηση στον ΣΥΡΙΖΑ, όμως, δενστηρίχθηκε και τόσο σ’ αυτά τα κριτή-ρια, αλλά περισσότερο σε μια «τοπογρα-φική» προσέγγιση, κάποτε και με στοι-χεία ολιγωρίας ως προς τη συμμετοχήστο «πάρτι».

Ο ΣΥΡΙΖΑ δεν έγινε μεγάλη δύναμηστη χώρα επειδή ακολούθησε μια με-τριοπαθή πολιτική κίνησης προς το κέν-τρο, όπως είναι ο κλασικός σοσιαλδημο-κρατικός δρόμος. Έγινε γιατί απέτυχαν,πρώτον - ήταν ο κύριος λόγος - η πολι-τική του μνημονίου και άρα οι αντίπαλοίτου, Ν∆ – ΠΑΣΟΚ. ∆εύτερον, διότι είχετην ικανότητα εκείνη τη στιγμή να κάνειτις επιλογές που τον ανέδειξαν σε κεν-τρικό παίχτη στο πολιτικό σύστημα.Όταν έχεις μια μεγάλη κρίση, οι μετακι-

νήσεις των ψηφοφόρων γίνονται στηβάση της απογοήτευσης και της ικανό-τητας να δώσεις μια άλλη προοπτική γιατην επίλυση της κρίσης, όχι απλώς στηβάση του κλασσικού άξονα «αριστερά -δεξιά». Γι’ αυτό και ο ΣΥΡΙΖΑ θα πάρειαπό το ΚΚΕ και απ’ τη Ν∆ και από τηΧ.Α. όχι τόσο στη βάση του άξονα «∆εξιά– Αριστερά» αλλά διότι εμφανίζεται ωςη μόνη σχετικά σοβαρή εναλλακτική πο-λιτική πρόταση επίλυσης της κρίσηςπέραν των μνημονιακών προτάσεων.Άρα είτε είχε κάνει είτε δεν είχε κάνειανοίγματα θα είχε ποσοστά κοντά στασημερινά. Ωστόσο, στην τελευταία φάσητης εκλογικής εκστρατείας και από τηστιγμή που ζητάς ένα μέγιστο ποσοστό,γιατί είναι διαπραγματευτικό όπλο, πρέ-πει να κάνεις και ανοίγματα. Εάν κά-ποιος θεωρεί ότι ο ΣΥΡΙΖΑ βρίσκεταικοντά στην αυτοδυναμία ή ότι την έχειήδη κατακτήσει έχει από την σκοπιά τουδίκηο να θεωρεί τα ανοίγματα «περιττά».Ωστόσο, τα δημοσκοπικά ευρήματα, ηκινητικότητα του εκλογικού σώματοςκαι, φυσικά (και προπάντων), η δυσκαμ-ψία του ευρωπαϊκού θεσμικού συστήμα-τος, δεν συνηγορούν πολύ υπέρ αυτήςτης άποψης. Το θέμα συνεπώς δεν είναι«αν» αλλά «σε ποιούς» απευθύνεσαι γιανα διευρύνεις την επιρροή σου και, αναύριο γίνεις κυβέρνηση, την κυβερνη-τική αποτελεσματικότητά σου.

Το ευρωπαϊκό μέτωπο

Ο ΣΥΡΙΖΑ, επιχειρώντας να ισχυρο-ποιήσει τη διαπραγματευτική του θέση,μεταφέρει το πρόβλημα στην Ευρώπη.Ποιοι είναι οι δυνάμει σύμμαχοί του;

Κάνει πολύ καλά, αλλά οι οιονεί συμ-μαχικές δυνάμεις είναι λίγες. Η ιδέα πουκυκλοφορούσε παλιότερα εντός του ΣΥ-ΡΙΖΑ ότι αν εμείς διαπραγματευτούμεσκληρά και κάνουμε τις κατάλληλεςσυμμαχίες η ΕΕ της Μέρκελ θα υποχω-ρήσει είναι εσφαλμένη. Σήμερα έχει αρ-κετά θωρακισθεί η ΕΕ, ιδιαίτερα η ευρω-ζώνη και κυρίως οι τράπεζες, ώστε ανμια χώρα σαν την Ελλάδα φύγει δεν θατιναχθεί στον αέρα το ευρώ, θα περάσειόμως μια κρίση. Η ανάλυση, αντίστοιχα,

που λέει ότι τα περιθώρια του ΣΥΡΙΖΑείναι πάρα πολύ μικρά είναι επίσηςεσφαλμένη, διότι κανένας δεν θέλει μιακρίση στην Ευρώπη. Μπορεί να μην δια-λυθεί η Ευρωζώνη, αν φύγει η Ελλάδα,αλλά δεν σημαίνει ότι η ΕΕ θέλει τηνκρίση. ∆υο χώρες που δεν τη θέλουν,είναι η Ισπανία και η Ιταλία. Είναι μεγά-λες χώρες, μάλιστα η Ιταλία προέρχεταιαπό τον ιδρυτικό πυρήνα των έξι, έχουνσοβαρά προβλήματα και το χειρότεροπου μπορούσε να τους συμβεί είναι αυτό,μια νέα κρίση. Υπάρχουν, λοιπόν, δυνά-μεις σε επίπεδο κυβερνητικό που προτι-μούν μια λύση συμβιβασμού με την Ελ-λάδα και όχι κρίση λόγω της Ελλάδας.Αλλά και η Γαλλία θα μπορούσε να κινη-θεί, υπό ορισμένες προϋποθέσεις, πιοθετικά. Άλλος ευνοϊκός παράγοντας θαείναι η ευρωπαϊκή κοινή γνώμη και οιελίτ. Εκεί υπάρχει αλλαγή κλίματος καιένα πολύ καλό αποτέλεσμα του ΣΥΡΙΖΑθα λειτουργήσει, πιθανώς, σαν μοχλόςικανός να μεγενθύνει μία κίνηση στηνκατεύθυνση της αλλαγής πολιτικής, ιδι-αίτερα αν η Γερμανία κρατήσει τηνσκληρή και αλαζονική στάση που κρα-τάει μέχρι σήμερα. Επιτρέψτε μου να συ-νοψίσω: α) δεν θεωρώ δεδομένο τοεκλογικό αποτέλεσμα του ΣΥΡΙΖΑ, μέχριτην 25η Ιανουαρίου θα μπορούσαν νασυμβούν πολλά, β) οι οιονεί συμμαχικέςδυνάμεις στην Ευρώπη είναι λίγες καιαυτό δεν θα αλλάξει εύκολα, γ) οι επι-πτώσεις, ωστόσο, της πολιτικής δυναμι-κής μιας τέτοιας ιστορικής αναμέτρησηςδεν μπορούν να προβλεφθούν, ούτε γιατην Ελλάδα ούτε για την Ευρώπη.

Τώρα αναδεικνύεται κι άλλος αντίπα-λος στο κυβερνητικό πεδίο πέρα από τονΣΥΡΙΖΑ, το Podemos. Ως τώρα δεν το εί-χαμε.

Στην κρίση του 1929 – 30 έχουμε δια-φοροποιημένες απαντήσεις από τη σο-σιαλδημοκρατία, κατά τόπους. Σήμερααπ΄ τη σοσιαλδημοκρατία έχουμε μια καιμόνη απάντηση: πολιτική λιτότητας μεκάποιες σημαντικές ή ασήμαντες υποση-μειώσεις. Αν δούμε, λοιπόν, ιστορικά τοθέμα η πρώτη απόπειρα διαφοροποί-ησης σε κυβερνητικό επίπεδο σ’ ό, τιαφορά την απάντηση στην κρίση, είναι ηπερίπτωση ΣΥΡΙΖΑ. Υπ’ αυτή την έννοιατο τι θα γίνει στην Ελλάδα έχει μια ιστο-ρική σημασία γιατί ξαναβάζει στο παι-χνίδι, με έναν άλλο τρόπο, την Αριστεράεν γένει. Και εδώ περιλαμβάνω και τησοσιαλδημοκρατική αριστερά που στά-θηκε ουσιωδώς ανίκανη να παράγει μιαάλλη απάντηση, διαφοροποιημένη, κακή– καλή δεν έχει σημασία, όπως τη δε-καετία του 1930.

Η Ισπανία είναι μια κρίσιμη χώρα καιβεβαίως αν το Podemos μπει στην κυ-βέρνηση θα ενισχύσει την πολιτική ΣΥ-ΡΙΖΑ. Ωστόσο, ας μην προτρέχουμε.,Προς το παρόν η ισχύς του Podemosείναι δημοσκοπική. Ως τον Νοέμβριο οΣΥΡΙΖΑ, σε μεγάλο βαθμό, πρέπει ναπάει με τις δικές του δυνάμεις. Η δυνα-τότητα του να βρει συμμαχίες, ιδιαίτεραεντός του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, είναιπολύ περιορισμένη. Ωστόσο, το παιγνίδιείναι ιστορικό, γι’αυτό ανοικτό σε δια-φορετικές εκβάσεις.

* Ολόκληρη η συνέντευξη δημοσιεύε-ται στον ιστότοποτης «Εποχής», www.epohi.gr

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΜΕ ΤΟΝ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΟ, ΓΕΡΑΣΙΜΟ ΜΟΣΧΟΝΑ

Το ισχυρότερο όπλο,ένα πολύ καλό εκλογ ικό αποτέλεσμα

∆εν έχουμε μια αρι-στερή κοινωνία που οΣΥΡΙΖΑ δεν την ακολου-θεί, υπάρχουν τέτοιακομμάτια αλλά είναι μει-οψηφικά. Έχουμε μιακοινωνία συνολικά πιομετριοπαθή και κομφορ-μιστική που διερωτάταιαν θα τολμήσει να ψηφί-σει ένα πιο ριζοσπα-στικό απ’ αυτή κόμμα,τον ΣΥΡΙΖΑ.

Page 8: Κυριακη 04-01-2015

88 Η ΕΠΟΧΗ 4 Ιανουαρίου 2015ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Του Χρύσανθου ∆ημ. Τάσση

Ηοικονομική κρίση στον τομέα τουreal estate στις ΗΠΑ η οποία απότο 2007 επηρεάζει τις οικονομίες

των χωρών σε παγκόσμιο επίπεδο φαί-νεται πως είναι η εξέλιξη των όρων τουδιεθνούς καπιταλιστικού συστήματοςμετά την πετρελαϊκή κρίση του 1973/4.Η έμφαση στο χρηματοπιστωτικό κεφά-λαιο έχει ως αποτέλεσμα την υποβάθ-μιση του παραγωγικού βιομηχανικού κα-πιταλισμού, καθώς δίνεται έμφαση όχισε παραγωγικές επενδύσεις αλλά σεκέρδη μέσω άυλων αξιών σε δευτερογε-νείς και τριτογενείς αγορές. Έτσι, δια-μορφώνεται το πλαίσιο για τον «καθο-λικό/ολικό καπιταλισμό», μια διαδικασίασυσσώρευσης μέσω αποστέρησης (Har-vey 2004). Έτσι, όλα τα αγαθά και οιυπηρεσίες αποτελούν πλέον πεδία κερ-δοφορίας των ιδιωτικών επιχειρήσεων.Οι ιδιωτικοποιήσεις επεκτείνονται σεόλους τους τομείς και η λειτουργία τουδημόσιου τομέα πραγματοποιείται μειδιωτικοοικονομικά κριτήρια τα αιτή-ματα για κοινωνική ευημερία υποβαθμί-ζονται, η εργασία εντατικοποιείται καιπροωθείται ένας νέος «ατομικισμός» μετην υποβάθμιση της κοινωνίας ως συλ-λογικής διαδικασίας (Σπουρδαλάκης2013: 44-54). Τα παραπάνω χαρακτηρι-στικά αποτελούν πλέον «κοινό τόπο»,για «ορθή κυβερνητική πρακτική», μετάση μάλιστα να αποτυπωθούν σε συν-ταγματικό πεδίο σε όλες τις ευρωπαϊκέςχώρες (Contiades 2013).

Το οργανωτικό υπόδειγματου ΠΑΣΟΚ

Με την ιδρυτική διακήρυξη της 3ης

του Σεπτέμβρη το ΠΑΣΟΚ εισέρχεταιστο ελληνικό κομματικό σύστημα με βα-σικές αρχές το τετράπτυχο: Εθνική Ανε-ξαρτησία, Λαϊκή Κυριαρχία ΚοινωνικήΑπελευθέρωση ∆ημοκρατική ∆ιαδικα-σία. Το κάλεσμα για αυτό-οργάνωση μετην υιοθέτηση του θεωρητικού σχήματοςτης σχολής της εξάρτησης σηματοδο-τούν την πρόθεσή του για την οικοδό-μηση ενός σοσιαλιστικού κόμματος κατάτο πρότυπο των κομμάτων μαζών. ∆ίνειέμφαση στο οργανωμένο κόμμα, στονεκπαιδευτικό του ρόλο ασκεί κριτικήστα κόμματα της ευρωπαϊκής σοσιαλδη-μοκρατίας και αντιπροτείνει την κοινω-νικοποίηση των βασικών μέσων παρα-γωγής και την αποσύνδεση της Ελλάδαςαπό την ΕΟΚ. Οι εσωκομματικές κρίσειςκαι διασπάσεις της περιόδου 1975-1977προετοιμάζουν το έδαφος για την στα-διακή έμφαση στην πολυσυλλεκτική«προσαρμογή» του η οποία πραγματο-ποιείται με την υιοθέτηση της ΕθνικήςΛαϊκής Ενότητας στη 2η Σύνοδο της ΚΕστις 25-26/2/1978 με την οποία μειώνον-ται οι ταξικές αναφορές και πραγματο-ποιείται το άνοιγμα σε όλη την κοινωνία(«μη προνομιούχοι»), ενώ η κομματικήοργάνωση επικεντρώνεται στην εκλο-γική κινητοποίηση (Σπουρδαλάκης1988).

Όταν το ΠΑΣΟΚ γίνεται κυβέρνηση,συνδυάσει την κυβερνητική του παρου-σία με σημαντικές παρεμβάσεις [διπλα-σιασμός μισθών, καθιέρωση της ΑΤΑ,υπογραφή του Μνημονίου με την τότεΕΟΚ, δημιουργία Ε.Σ.Υ., ρυθμίσεις γιατην παιδεία, αναγνώριση της ΕθνικήςΑντίστασης, καθιέρωση ψήφου στα 18,εκσυγχρονισμός οικογενειακού δικαίου,κοινοβουλευτική συνεργασία με το ΚΚΕγια την ανάδειξη του Προέδρου της ∆η-μοκρατίας το 1985] οι οποίες σηματοδο-

τούν το τέλος του μετεμφυλιακού κρά-τους, τον εκσυγχρονισμό του κομματι-κού συστήματος, και οδηγούν το κόμμασε νέα εκλογική νίκη το 1985. Ωστόσο,λίγους μήνες αργότερα με το «σταθερο-ποιητικό πρόγραμμα», προσεγγίζει τιςνεοφιλελεύθερες επιλογές στη ∆. Ευρώ-πης και στις ΗΠΑ. Σε συνδυασμό με τηνεισροή από 1-1-1986 χρηματικών ροώναπό τα ΜΟΠ έχουν ως αποτέλεσμα τηνουσιαστική στροφή του ΠΑΣΟΚ στην Ευ-ρώπη. Στο πλαίσιο αυτό συμμετέχειενεργά στην προετοιμασία της Συνθήκηςτου Μάαστριχτ και την ψηφίζει στην ελ-ληνική Βουλή το 1992. Είναι η εποχήόπου αρχίζουν να κυριαρχούν οι βουλευ-τές και οι τεχνοκράτες σε σχέση με τοοργανωμένο κόμμα ενώ και η πολιτικήκινητοποίηση αντικαθίσταται από ταιδιωτικά ΜΜΕ. Η συγκεκριμένη τάσηεπιβεβαιώνεται από την εκλογή του Κ.Σημίτη ως πρωθυπουργός και Πρόεδροςτου ΠΑΣΟΚ το 1996. Με κεντρικό σύν-θημα τον «Εκσυγχρονισμό» και την«Ισχυρή Ελλάδα στην Ευρώπη» τοΠΑΣΟΚ ευθυγραμμίζεται με κόμματατης Ευρωπαϊκής Σοσιαλδημοκρατίας. Οριζοσπαστικός του χαρακτήρας αναθεω-ρείται ενώ οι βασικές λειτουργίες τουκόμματος (σχεδιασμός πολιτικής, ανα-νέωση κομματικών και κυβερνητικώνελίτ, πολιτική και εκλογική κινητοποί-ηση) εκχωρούνται στα ιδιωτικά ΜΜΕ.(Σπουρδαλάκης 1998: 73). Σε κυβερνη-τικό επίπεδο ενώ καταφέρνει να παρου-σιάσει σημαντικές επιτυχίες σε διαχειρι-στικό επίπεδο [είσοδος στην ΟΝΕ καιυιοθέτηση του ΕΥΡΩ υλοποίηση μεγά-λων έργων ένταξη της Κύπρου στην ΕΕΟλυμπιακοί Αγώνες] την ίδια στιγμή πα-ρουσιάζει σημαντικό κοινωνικό έλ-λειμμα.

Μπροστά στο ενδεχόμενο μιας μεγά-

λης εκλογικής ήττας, αποφασίζεται ηαλλαγή της ηγεσίας με την ανάδειξη τουΓ. Παπανδρέου ως νέου ηγέτη του κόμ-ματος, ο οποίος με σύνθημα τη «συμμε-τοχική δημοκρατία» προσπαθεί να προ-σφέρει πολιτική ανανέωση, οργανωτικήανασυγκρότηση και εκλογική δυναμική.Ωστόσο η αδιαμεσολάβητη σχέση Προ-έδρου – μελών και φίλων οδηγεί στηνανεξαρτητοποίηση του Προέδρου σεσχέση με το κόμμα. ∆εν εντάσσεται σεκομματικό όργανο, επιλέγει τους υπο-ψηφίους του κόμματος, αποφασίζει γιατην πολιτική κατεύθυνση του κόμματος(Ελευθερίου & Τάσσης 2013: 149-185).Έτσι, όταν τον Μάιο του 2010 υιοθετεί-ται το Μνημόνιο το «κόμμα» καλείται νανομιμοποιήσει εκ των υστέρων αυτή τηνεπιλογή ενώ η ουσιαστική του νομιμο-ποίηση και ο σχηματισμός κυβέρνησηςσυνεργασίας με τη Ν∆ και το ΛΑΟΣ, νο-μιμοποιείται κυρίως από τεχνοκράτεςκαι ιδιωτικά ΜΜΕ που συνδέονται με τοδιευρυμένο, λόγω Τρόικας, «υπερε-θνικό» κράτος [ΕΕ, ∆ΝΤ, ΕυρωπαϊκήΤράπεζα] (Σπουρδαλάκης 2009). Η πο-λιτική αυτή σηματοδοτεί το «οριστικό»(;)τέλος της σχέσης του ΠΑΣΟΚ με την κοι-νωνία και οδηγεί στην πρωτοφανή εκλο-γική καθίζηση στις διπλές εκλογές του2012. Η συνέχιση της ίδιας πολιτικής, ηεπιλογή του κόμματος να συγκυβερνήσειμε την Ν∆, μαζί με την επίκληση ότι δενυπάρχει άλλη λύση, φαίνεται πως εξη-γούν τη διαφαινόμενη περαιτέρω εκλο-γική κατάρρευσή του. Μάλιστα, η πρό-θεση του Γ. Παπανδρέου να δημιουργή-σει ένα νέο κόμμα που δεν αμφισβητείστην ουσία τις πολιτικές και οργανωτι-κές πρακτικές της προηγούμενης περιό-δου επιτείνει την περιθωριοποίηση καιτην κρίση της πάλαι ποτέ ηγεμονικήςσοσιαλδημοκρατίας. Η μετατόπιση του

ΠΑΣΟΚ 1974-2015

Από το ραντεβού με τις μάζες,στην περιθωριοποίηση

Η πρόθεσητου Γ. Παπανδρέουνα δημιουργήσειένα νέο κόμμα που δεναμφισβητεί στην ουσίατις πολιτικέςκαι οργανωτικέςπρακτικές τηςπροηγούμενηςπεριόδου επιτείνειτην περιθωριοποίησηκαι την κρίση της πάλαιποτέ ηγεμονικήςσοσιαλδημοκρατίας.

Page 9: Κυριακη 04-01-2015

Η ΕΠΟΧΗ 4 Ιανουαρίου 2015 99ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Του Αλέξανδρου Ζαχιώτη

Ηευρεία αποδοχή του ΣΥΡΙΖΑ στη νεολαία δεν είναι κάτικαινούργιο, αλλά χαρακτηρίζει το χώρο αυτό από τηναρχή της πορείας του κι έχει κερδηθεί στη βάση καί-

ριων πολιτικών αποφάσεων με σημαντικό πολιτικό κόστος.Σήμερα, μόλις ένα βήμα πριν από την πιο κρίσιμη εκλογικήμάχη για την Αριστερά στη χώρα, η αυτοδυναμία του ΣΥΡΙΖΑμπορεί να κρύβεται στις νεανικές ψήφους και στην επικρά-τηση του ΣΥΡΙΖΑ, όχι έναντι των λοιπών κομμάτων και δη τηςΝ∆, αλλά έναντι του βασικού πολιτικού αντιπάλου του, τηςαποχής. Καλούμαστε, λοιπόν, τις λίγες μέρες που απομένουνμέχρι τις εκλογές να διατυπώσουμε έναν πολιτικό λόγο κι έναπολιτικό πρόγραμμα, ικανά να φέρουν όσο το δυνατόν περισ-σότερους νέους ανθρώπους στην κάλπη.

Η αποχή δε νικιέται με ξόρκια

Να πούμε εξαρχής, για να αποφύγουμε κάθε εύκολη λύση,ότι η αποχή δε νικιέται με ξόρκια, ούτε με επικλήσεις στο δέονπράτται της ψήφου. Η αποχή αποτελεί, σε μεγάλο μέρος της,συνειδητή πολιτική επιλογή και προκειμένου να αποτραπεί θαπρέπει μια άλλη επιλογή, δηλαδή η ψήφος στο ΣΥΡΙΖΑ, ναγίνει αντιληπτή ως πιο συμφέρουσα. Η μάχη αυτή δίνεται ταυ-τόχρονα σε δύο αλληλένδετα πεδία: το ένα αφορά τον τρόπομε τον οποίο η νεολαία βλέπει το ΣΥΡΙΖΑ και το δέυτερο τοντρόπο που ο ΣΥΡΙΖΑ βλέπει τη νεολαία.

Το πρώτο εξ αυτών σχετίζεται άμεσα με το στίγμα που δίνειο ΣΥΡΙΖΑ σε ότι αφορά τη σχέση του με το καταρρέον πολι-τικό σύστημα, στίγμα σαφές ως προς την άβυσσο που (πρέπεινα) μας χωρίζει με το πολιτικό – ενίοτε και «κοινωνικό» - προ-σωπικό των μνημονίων και της ιδιοτέλειας. Αφορά επίσης τοπρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ και τον τρόπο που αυτό συμπυκνώνειτη βούληση πλατιών τμημάτων της νεολαίας για αξιοπρεπή ερ-γασία, για το δικαίωμα στην εκπαίδευση, για δημοκρατία καιδικαιώματα. Τέλος, αφορά το μέτρο του κοινωνικού ριζοσπα-στισμού που μας χαρακτηρίζει, εννοώντας εδώ τη δυνατότητατου ΣΥΡΙΖΑ να πείσει ότι με τη νίκη του δεν αποκτάμε απλώςμια κυβέρνηση που θα διαπραγματευτεί επιτέλους με την Ευ-ρώπη – σ’ ένα έργο ωστόσο που οι πολλοί θα είναι πάλι θεατές– αλλά μια κυβέρνηση αποφασισμένη να δει την πραγματικό-τητα με τα μάτια των «από κάτω» και να δώσει χώρο και φωνήσε αγώνες που θα αμφισβητούν το κυρίαρχο υπόδειγμα κοι-νωνικών πρακτικών και σχέσεων σε όλες τις πτυχές του.

Το δεύτερο πεδίο αφορά το σπάσιμο των κυρίαρχων αναπα-ραστάσεων για τη νεολαία σήμερα, που τη θέλουν να είναι έναάλυτο πρόβλημα, ένα βαρίδι για την «ανάπτυξη» ή ένα εμπόδιογια τις αναγκαίες «μεταρρυθμίσεις». Ο ΣΥΡΙΖΑ πρέπει ν’ αντι-μετωπίζει τη νεολαία όχι ως πρόβλημα, αλλά ως δυνατότητα.Πρέπει να αντλήσουμε απ’ αυτήν ριζοσπαστισμό και αποφα-σιστικότητα, αλλά και τη βασική κινητήριο δύναμη πίσω απότο σχέδιό μας για την παραγωγική ανασυγκρότηση και τον κοι-νωνικό και οικολογικό μετασχηματισμό, που είναι η επιστη-μονική γνώση που κατέχουν οι νέες και οι νέοι ως δυνατότητακριτικής αξιοποίησής της σε νέες εφαρμογές, με στόχο όχι τοκέρδος, αλλά την εξυπηρέτηση των κοινωνικών αναγκών.

Από «την κοινωνία της γνώσης» στην επισφάλεια

Η «κοινωνία της γνώσης», όπως κομψά περιέγραφαν το νε-οφιλελευθερισμό οι απολογητές του, στόχευε στο διαχωρισμότης γνώσης από τους εργαζόμενους-φορείς της, είτε μέσω τουκατακερματισμού της στο πλαίσιο της εκπαίδευσης, είτε μέσωτης ακραίας εργασιακής επισφάλειας και της μαζικής νεανι-κής ανεργίας. Αυτή η πραγματικότητα υπήρξε – κι ακόμα είναι

– πλήρως συνυφασμένη με τη νεολαία, διεθνώς αλλά και στηνΕλλάδα. Όντας λίγο πριν από μια μεγάλη πολιτική νίκη απέ-ναντι στις νεοφιλελεύθερες δυνάμεις, ο ΣΥΡΙΖΑ οφείλει διαρ-κώς να υπενθυμίζει ότι ο νεοφιλελευθερισμός δεν καταργείταιμε κυβερνητικά διατάγματα. Όπως η εδραίωσή του ήταν απο-τέλεσμα μιας πλατιάς κι επίμονης ταξικής αντεπίθεσης των«από πάνω», έτσι κι η ανατροπή του θα είναι αποτέλεσμα μιαςμαζικής αντεπίθεσης του κόσμου της εργασίας και της νεο-λαίας με διάρκεια στο χρόνο και αβέβαιη έκβαση.

Σε αυτή την προσπάθεια, η μαρξική «γενική διάννοια» (ge-neral intellect), όπως μπορεί να εκφραστεί με τη νεανική δρα-στηριότητα στη συνεργατική οικονομία «έντασης γνώσης» ήτην άνθιση της πανεπιστημιακής έρευνας (για να πούμε μόνομερικά παραδείγματα από το πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ), μπορείνα παίξει πολύ πιο καθοριστικό ρόλο απ’ αυτόν που έχουμεεμείς προβλέψει.

Σε κάθε περίπτωση, η αυτοπεποίθηση του ΣΥΡΙΖΑ, ως κλειδίγια την εκλογική νίκη και την αυτοδυναμία, είναι συνυφασμένημε την αυτοπεποίθηση των «από κάτω» ενάντια στο φόβο καιστην απάθεια και την αυτοπεποίθηση αυτή τη δυναμώνει μιανεολαία που είναι αποφασισμένη, αλλά και ικανή να ζήσει αλ-λιώς.

Ο Αλέξανδρος Ζαχιώτης είναι μέλος της Νεολαίας ΣΥΡΙΖΑ

Από τη νεολαία ως πρόβλημα,στη νεολαία ως δυνατότητα

Η α πο χή α πο τε λεί, σε με γά λο μέ ρος της,συ νει δη τή πο λι τι κή ε πι λο γή και προ κει μέ- νου να α πο τρα πεί θα πρέ πει μια άλ λη ε πι- λο γή, δη λα δή η ψή φος στο ΣΥ ΡΙ ΖΑ, να γί νεια ντι λη πτή ως πιο συμ φέ ρου σα. Η μά χη αυ -τή δί νε ται ταυ τό χρο να σε δύο αλ λη λέν δε -τα πε δία: το έ να α φο ρά τον τρό πο με τον ο -ποίο η νε ο λαία βλέ πει το ΣΥ ΡΙ ΖΑ και τοδέυ τε ρο τον τρό πο που ο ΣΥ ΡΙ ΖΑ βλέ πει τηνε ο λαία.

κόμματος στο κέντρο του πολιτικούφάσματος και η υιοθέτηση ενός πολιτι-κού λόγου εναντίον του ΣΥΡΙΖΑ φαίνε-ται πως οδηγεί ακόμα μεγαλύτερες κοι-νωνικές δυνάμεις προς το κόμμα τηςανανεωτικής Αριστεράς και οδηγεί τοχώρο σε πολυδιάσπαση και κρίση όμοιαμε αυτή της περιόδου 1952-1961.

Οι εξελίξεις στον χώροτης «νέας» ΕυρωπαϊκήςΣοσιαλδημοκρατίας

Στην Ευρώπη της κρίσης και της αυ-στηρής δημοσιονομικής πειθαρχίας ηοποία φαίνεται πως θέτει υπό αμφι-σβήτηση ακόμα και το ευρωπαϊκό δη-μοκρατικό κεκτημένο (Κοντιάδης 2009:136), τα κόμματα της ευρωπαϊκής σο-σιαλδημοκρατίας δοκιμάζονται πολι-τικά και οργανωτικά. Στην ιστορικήτους διαδρομή και παρά τις επιμέρουςδιαφοροποιήσεις τους, έδιναν έμφασηστη μαζική οργάνωση, στην κομματικήγραφειοκρατία, στην ισχυρή επιρροήτων συνδικάτων, στην έμφαση στο κοι-νωνικό κράτος και στην προνομιακήεκπροσώπηση των λαϊκών στρωμάτων(Moschonas 2002: 6-7). Η από τα μέσατης δεκαετίας του 1990 υιοθέτηση τουεκσυγχρονιστικού «Τρίτου ∆ρόμου»(Giddens 1998) επηρέασε αποφασι-στικά τη στρατηγική της ευρωπαϊκήςσοσιαλδημοκρατίας. Θεωρήθηκε πως,με την πτώση των καθεστώτων στιςχώρες της Ανατολικής Ευρώπης η τάσητου κεφαλαίου για παγκοσμιοποίησηανέδειξε έναν νέο ατομικισμό ο οποίοςτείνει να απομακρύνεται από τις παρα-δοσιακές συλλογικές εκφράσεις. Τοκράτος «απομακρύνεται» από την ανα-διανεμητική του λογική και δίνει έμ-φαση στην προώθηση της επιχειρημα-τικότητας. Οι κοινωνικές ανισότητεςεντείνονται και πρέπει να αντιμετωπι-στούν όχι διαμέσου των συστημάτωνσυλλογικής εκπροσώπησης αλλά δια-μέσου της αύξησης των ευκαιριών γιατα άτομα τα οποία πλέον δεν ανήκουνστην εργατική τάξη, αλλά στα «δυνα-μικά» μεσαία στρώματα. Η διαιρετικήτομή Αριστερά/∆εξιά θεωρείται ξεπερα-σμένη, με αποτέλεσμα η κυβερνητικήπρακτική δεν βασίζεται στα κομματικάστελέχη τα οποία θεωρούνται πλέον ξε-περασμένα, αλλά στους τεχνοκράτες.Έτσι τα κόμματα της σοσιαλιστικής οι-κογένειας υιοθετούν την ατζέντα τουνεοφιλελευθερισμού στο να εκπληρώ-σουν τις κρατικές αναγκαιότητες (ελ-λείμματα, πληθωρισμός, εξωτερικόχρέος, έλλειμμα κεντρικής κυβέρνη-σης), με αποτέλεσμα να μειώνουν τιςαναφορές τους στην πολιτική της ανα-διανομής και της κοινωνικής αλλαγής(Bradford 2002: 145-161).

Η επιλογή αυτή προετοίμασε το έδα-φος ώστε στην εποχή της κρίσης τακόμματα αυτά να πρωταγωνιστούν στηνεοφιλελεύθερη διευθέτησή της(ΠΑΣΟΚ στην Ελλάδα, Ολάντ στη Γαλ-λία, SPD –Γερμανία), με αποτέλεσματην πολιτική και εκλογική τους υποχώ-ρηση. Οι εξελίξεις στο πλαίσιο της Σο-σιαλιστικής ∆ιεθνούς με την πρόθεσητων Γερμανών Σοσιαλδημοκρατών νααποχωρήσουν από τη ∆ιεθνή και να δη-μιουργήσουν την Προοδευτική Συμμα-χία, φαίνεται ότι δεν είναι τίποτε άλλοαπό την αδυναμία της σοσιαλδημοκρα-τίας να παρέμβει αποφασιστικά στηναντιμετώπιση της κρίσης. Η δημιουργίαμιας νέας οργάνωσης η οποία θα απεμ-πολήσει ακόμα και τον συμβολικό τίτλοτου σοσιαλισμού σηματοδοτεί μια πο-ρεία αμφίβολης επιβίωσης εφόσον θασυνεχίσουν να ταυτίζονται πολιτικά καιοργανωτικά με την πολιτική του νεοφι-λελευθερισμού (Τάσσης 2013).

* Ο Χρύσανθος ∆ημ. Τάσσης είναι δι-δάκτορας Πολιτικής Επιστήμης, δι-δάσκει συγκριτική πολιτική στοΤμήμα Πολιτικής Επιστήμης ∆ημό-σιας ∆ιοίκησης του ΠανεπιστημίουΑθηνών.

Page 10: Κυριακη 04-01-2015

1100 Η ΕΠΟΧΗ 4 Ιανουαρίου 2015ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Με βασικό σύνθημα «το μέλλον ξε-κίνησε» και έμφαση στο τρί-πτυχο Αξιοπρέπεια, ∆ικαιοσύνη,

∆ημοκρατία θα πορευθεί ο ΣΥΡΙΖΑ στηνπρώτη φάση της προεκλογικής του καμ-πάνιας που ξεκινά ουσιαστικά το Σαββα-τοκύριακο, με τη συνεδρίαση της Κεν-τρικής Επιτροπής του κόμματος και τησύγκληση του ∆ιαρκούς Συνεδρίου. Στό-χος της Κουμουνδούρου είναι να «επεν-δύσουν» στην ελπίδα, που αντιπροσω-πεύει το κόμμα της ριζοσπαστικής Αρι-στεράς, ως αντίβαρο στη κινδυνολογίατου Αντώνη Σαμαρά και την εκστρατείαφόβου που εξαπολύει το επιτελείο τηςΛεωφόρου Συγγρού.

Στην Κουμουνδούρου επικρατεί αισιο-δοξία καθώς τα αποτελέσματα των με-τρήσεων δείχνουν ότι ο ΣΥΡΙΖΑ διατηρείτο προβάδισμά του απέναντι στη Ν∆,ενώ σε ορισμένες από αυτές υπάρχει ξε-κάθαρη τάση προς την αυτοδυναμία. Άλ-λωστε, αυτός είναι και ο διακηρυγμένοςστόχος καθώς, στον ΣΥΡΙΖΑ, θεωρούνότι με αυτόν τον τρόπο θα έχουν μεγαλύ-τερες δυνατότητες στην υλοποίηση τουπρογράμματος ενώ, παράλληλα, έναπολύ καλό εκλογικό αποτέλεσμα θα εν-δυναμώσει και τις διαπραγματευτικέςδυνατότητες της κυβέρνησης της Αρι-στεράς.

Ο ΣΥΡΙΖΑ επιδιώκει να πραγματοποι-ήσει μια δυναμική προεκλογική εκστρα-τεία και για αυτό το λόγο, ήδη από τηνπρώτη μέρα διάλυσης της Βουλής, οργά-νωσε εκδήλωση στελεχών Αττικής, όπουο Αλέξης Τσίπρας έδωσε σύνθημα νίκης.Για αυτό το λόγο, ο ΣΥΡΙΖΑ απευθύνεικάλεσμα συστράτευσης στις δυνάμεις«από την αριστερή σοσιαλδημοκρατίαμέχρι και την εξωκοινοβουλευτική αρι-στερά αλλά και σε δυνάμεις τις ριζοσπα-στικής οικολογίας και του αντιμνημο-νιακού αγώνα».

ΚΕ και ∆ιαρκές Συνέδριο

Μέσα στο Σαββατοκυρίακο συνεδριά-ζουν τα ανώτατα όργανα του κόμματος,προκειμένου να αποφασιστούν οι τελι-κές κατευθυντήριες γραμμές που θαοδηγήσουν τον ΣΥΡΙΖΑ στη μάχη της25ης Ιανουαρίου. Έμφαση, τόσο στην ΚΕόσο και στο ∆ιαρκές Συνέδριο (που συγ-κλήθηκε μετά από πρόταση του ΑλέξηΤσίπρα), θα δοθεί στα ζητήματα του προ-γράμματος και των πολιτικών συμμα-χιών. Η απόφαση πάντως να συγκληθείτο ∆ιαρκές Συνέδριο προκάλεσε έκ-πληξη ανάμεσα στα μέλη του κόμματοςκαθώς αρκετοί θεωρούν ότι δεν ήταναναγκαίο και πως θα έπρεπε όλες οι δυ-νάμεις του κόμματος να επικεντρωθούνστην προεκλογική καμπάνια και όχι σεεσωκομματικές διαδικασίες. Όλοι βέ-βαια, σημείωναν, ότι αν υπάρχουν ζητή-ματα διαφωνιών ή διαφορετικών εκτιμή-σεων, θετικό είναι να «τοποθετηθεί επίαυτών η βάση του κόμματος».

Θεσσαλονίκη plus

Ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ, Αλέξης Τσί-πρας θα δώσει ιδιαίτερη έμφαση στηνπαρουσίαση του κυβερνητικού προγράμ-ματος για έξοδο από την κρίση. Βασικόςπυλώνας αυτού θα είναι οι εξαγγελίεςτης ∆ΕΘ που αναμένεται να επικαιρο-ποιηθούν και να συγκεκριμενοποιηθούνσε ορισμένα σημεία. Στο πρόγραμμα τηςΘεσσαλονίκης, που θυμίζουμε ότι περιε-λάμβανε τέσσερις πυλώνες (αντιμετώ-πιση ανθρωπιστικής κρίσης, άμεσαμέτρα επανεκκίνησης της οικονομίας,εθνικό σχέδιο ανάκτησης της εργασίαςκαι θεσμικός και δημοκρατικός μετα-σχηματισμός του πολιτικού συστήματος)θα προστεθούν άλλοι δύο. Ο πρώτος θα

αφορά την απάντηση στο ερώτημα «πουθα βρείτε τα λεφτά» και ο δεύτερος θασχετίζεται με τον τρόπο που ο ΣΥΡΙΖΑ θακινηθεί στα ζητήματα του χρέους και τηςδιαπραγμάτευσης.

Ο Αλέξης Τσίπρας θα παρουσιάσει,στην εναρκτήρια ομιλία του ∆ιαρκούςΣυνεδρίου, τα βασικά σημεία του προ-γράμματος, στην τελική του μορφή,όπως αυτή θα διαμορφωθεί στη συζή-τηση της Κεντρικής Επιτροπής, το πρωίτου Σαββάτου. Στη συνέχεια αναμένεταινα τοποθετηθούν άλλα πέντε στελέχητου κόμματος που είχαν την ευθύνη στηνκατάρτιση βασικών πυλώνων του κυβερ-νητικού προγράμματος.

Ψηφοδέλτια και συμμαχίες

∆εύτερο ζήτημα στο οποίο καλείται νατοποθετηθούν τα όργανα του κόμματοςμέσα στο Σαββατοκύριακο είναι η κα-τάρτιση των ψηφοδελτίων και οι πολιτι-

κές συμμαχίες του ΣΥΡΙΖΑ. Σχετικά μετις συνεργασίες -και μετά το ναυάγιο μετην ∆ΗΜΑΡ- στην Κουμουνδούρου επι-μένουν ότι το πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑδεν μπαίνει σε διαπραγμάτευση και γιααυτό αποκλείουν οποιαδήποτε σύγ-κληση προγραμματικής συμφωνίας. Επι-πλέον, σημειώνουν πως δεν προτίθενταινα δώσουν εκλόγιμες θέσεις στο Επι-κρατείας σε συνεργαζόμενους-εκπροσώ-πους κομμάτων- καθώς αυτό θα θεωρη-θεί «τάξιμο θέσεων» κάτι που δεν επιθυ-μούν στο κόμμα της αξιωματικής αντι-πολίτευσης. Τη στιγμή που γράφονταιαυτές οι γραμμές το τοπίο στο ζήτηματων συνεργασιών έχει ως εξής: έχειεπέλθει συμφωνία με την ΚοινωνίαΠρώτα, την Κοινωνική Συμφωνία, τηνκίνηση ΠΡΑΤΤΩ, την Πρωτοβουλία των1000 και την Αριστερή Παρέμβαση, ενώσε πολύ θετικό κλίμα έγινε, το απόγευματης Παρασκευής, η συνάντηση με τουςΟικολόγους Πράσινους και την Χριστια-

νική ∆ημοκρατία. Υπενθυμίζουμε ότι ηπλειοψηφία αυτών είχε υποστηρίξει καιτην υποψηφιότητα του Αλέξη Τσίπρα γιατην Προεδρία της Κομισιόν. Στις συνερ-γαζόμενες πολιτικές δυνάμεις θα δοθείσυγκεκριμένος αριθμός θέσεων (υπολο-γίζεται γύρω στις 40) στις οποίες θα προ-τείνουν υποψηφιότητες από τον χώροτους. Τα ονόματα που θα προταθούν θαεξετασθούν από την Επιτροπή Ψηφο-δελτίων (Τσίπρας, Βίτσας, Κορωνάκης,Λαφαζάνης, ∆ρίτσας και Κουρουμπλής)και οι τελικές προτάσεις θα πάνε για τηντελική έγκριση στις Νομαρχιακές Επι-τροπές του ΣΥΡΙΖΑ. Σε περίπτωση πουυπάρξει διαφωνία θα συγκληθεί, εκνέου, η ΚΕ, την Τετάρτη προκειμένου ναληφθούν οι τελικές αποφάσεις. Τέλος,τα όργανα του ΣΥΡΙΖΑ αναμένεται, μέσαστο Σαββατοκυρίακο, να αποφασίσουνσχετικά με την ένταξη ή όχι στα ψηφο-δέλτια, ορισμένων από τους ανεξάρτη-τους βουλευτές που καταψήφισαν τονΣταύρο ∆ήμα για την Προεδρία της ∆η-μοκρατίας. Σύμφωνα με τις πληροφο-ρίες της «Εποχής» δεδομένη πρέπει ναθεωρείται η κάθοδος του Οδυσσέα Βου-δούρη ενώ πολλές αντιδράσεις υπάρ-χουν για το πρόσωπο του Μάρκου Μπό-λαρη γεγονός που καθιστά δύσκολη τηνένταξή του στα ψηφοδέλτια.

Όσον αφορά πάντως την περίπτωσητης ∆ΗΜΑΡ, υπάρχει η αίσθηση ότι οιόλοι χειρισμοί δεν ωφέλησαν, τελικά,τον ΣΥΡΙΖΑ καθώς η διευρυμένη παρα-φιλολογία που υπήρξε πριν και καθόλητη διάρκεια της προεδρικής εκλογήςπερί συμφωνίας έφθειρε το κόμμα τηςαξιωματικής αντιπολίτευσης και προκά-λεσε μεγάλες αντιδράσεις στο εσωτερικότου, ενώ και ο τρόπος με τον οποίο ανα-κοινώθηκε το «διαζύγιο», έδωσε το δι-καίωμα στα συστημικά ΜΜΕ να παρου-σιάσουν τον ΣΥΡΙΖΑ ως αφερέγγυο.

Αδάμος Ζαχαριάδης

ΣΥΡΙΖΑ

Το μέλλον ξεκίνησε

Το Σάββατο, αναμενόταν να εγκριθεί ο Κανονισμός τηςΚοινοβουλευτικής Ομάδας από την Κεντρική Επιτροπή.Υπενθυμίζουμε ότι ο Κανονισμός έχει ήδη εγκριθεί από

την ΚΟ και αναμένεται και η τυπική έγκρισή του από την ΚΕπροκειμένου να ισχύσει για την επόμενη ΚοινοβουλευτικήΟμάδα, όπως αυτή θα διαμορφωθεί μετά τις εκλογές της25ης Γενάρη. Επιπλέον, θα συζητηθεί και θα τεθεί προς έγ-κριση και ο Κώδικας ∆εοντολογίας. Βασικοί άξονές του, πουθα αποτελεί δεσμευτικό κείμενο τόσο για τους υποψήφιουςόσο και για τους εκλεγμένους βουλευτές αποτελούν τα εξήςσημεία:

- Όλοι/ες οι βουλευτές που εκλέγονται με τα ψηφοδέλ-τια του ΣΥΡΙΖΑ δεσμεύονται πολιτικά και ηθικά ότι η έδρατους ανήκει στο κόμμα και όχι στους/στις ίδιους/ες.

- Όλοι/ες οι βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ και οι συνεργάτες τουςυπόκεινται στους μισθολογικούς κανόνες που καθορίζονταιαπό το κόμμα και περιγράφονται στο άρθρο 29 του Κατα-στατικού ή σε μεταβατικές αποφάσεις των οργάνων τουκόμματος.

-Ο ΣΥΡΙΖΑ θα προτείνει στη Βουλή νέα συνολική ρύθμισηγια το θέμα της βουλευτικής ασυλίας. Σε κάθε περίπτωση, ηχρήση του δικαιώματος της βουλευτικής ασυλίας από βου-λευτές του ΣΥΡΙΖΑ υπόκειται στην έγκριση της ΠολιτικήςΓραμματείας ή της Κοινοβουλευτικής Ομάδας του κόμματος.Όλοι/ες οι βουλευτές υποχρεούνται να παραιτούνται από τηχρήση του δικαιώματος βουλευτικής ασυλίας σε περιπτώ-σεις που η αίτηση άρσης της δεν συνδέεται με πολιτικές πρά-ξεις ή με πράξεις σχετικές με την άσκηση του έργου του/τηςβουλευτή.

- Το πόθεν έσχες κάθε υποψηφίου/ας, η ακριβής περιου-σιακή του/της κατάσταση και οποιαδήποτε σημαντική μετα-βολή της είναι όποια στιγμή ζητηθεί στη διάθεση του κόμ-ματος. ∆εν μπορεί καθ’ οιονδήποτε τρόπο να υπάρχει άμεση

ή έμμεση προσωπική χρηματοδότηση υποψήφιου/ας βου-λευτή του ΣΥΡΙΖΑ, είτε για την προεκλογική καμπάνια είτεγια οποιονδήποτε λόγο. Κάθε οικονομική εισφορά εντάσσε-ται στη γενική οικονομική εκστρατεία του κόμματος καιυπάγεται στους κανόνες που αποφασίζουν τα όργανα τουκόμματος γι’ αυτήν.

- Η παρουσία των υποψηφίων και των βουλευτών σταΜΜΕ καθορίζεται με δεσμευτικό τρόπο από τις αποφάσειςτων οργάνων του κόμματος, που ισχύουν απαρέγκλιτα γιαόλους/ες, ανεξάρτητα αν είναι μέλη του κόμματος ή όχι.

Κανόνες για την προεκλογική εκστρατεία

Ο Κώδικας ∆εοντολογίας καθορίζει και κανόνες για τηνδιεξαγωγή της προεκλογικής εκστρατίας. Αυτοί ισχύουν γιατο σύνολο των υποψηφίων, είτε είναι μέλη του κόμματοςείτε όχι.

Η γενική προεκλογική εκστρατεία οργανώνεται συνολικάαπό τα κεντρικά όργανα του κόμματος.

Ο/Η κάθε υποψήφιος/α δικαιούται:να εκδώσει κάρτα με τα στοιχεία, τη φωτογραφία του/της

και την περιοχή στην οποία είναι υποψήφιος/ανα εκδώσει φυλλάδιο αποκλειστικά με βιογραφικά στοι-

χείανα έχει προσωπική σελίδα στο διαδίκτυο.Οι υποψήφιοι/ες του ΣΥΡΙΖΑ δεν μπορούν:να διατηρούν προσωπικό εκλογικό κέντρο ή κιόσκινα εκδώσουν προσωπική αφίσανα διοργανώνουν προσωπικές ανοιχτές συγκεντρώσειςνα έχουν προσωπικό μηχανισμό προώθησης της υποψη-

φιότητάς τους επί πληρωμή (διανομή φυλλαδίων κ.λπ.)να χρησιμοποιήσουν προσωπική διαφήμιση στον έντυπο και

ηλεκτρονικό Τύπο.Στις συγκεντρώσεις του κόμματος διανέμεται αποκλει-

στικά το προεκλογικό υλικό του κόμματος.Η παρουσία των υποψηφίων στα ΜΜΕ καθορίζεται από τα

όργανα του κόμματος.

Έγκριση κανονισμούκαι κώδικα δεοντολογίας

Page 11: Κυριακη 04-01-2015

Η ΕΠΟΧΗ 4 Ιανουαρίου 2015 1111∆ΙΕΘΝΗ

Η Ευρώπη με το βλέμμαστην ΕλλάδαΠοικίλλες αντιδράσεις προκαλούν οι πολιτι-κές εξελίξεις στην Ελλάδα που είναι πλέονστο επίκεντρο της Ευρώπης. σελ. 15-17

Περού: Στους δρόμους μέχριτην ανατροπήΗ εξέγερση της περουβιανής νεολαίας δεν είναιμεμονωμένο φαινόμενο αλλά εντάσσεται σε μιαδυναμική αντικαπιταλιστική αντίδραση. σελ. 13ΚΟΣΜΟΥ

Ο γύρος τού

Πρόσφατα ο πρόεδρος της Ρω-σίας, Βλαντίμιρ Πούτιν, επικύ-ρωσε με διάταγμα το νέο στρα-

τιωτικό δόγμα της Ρωσικής Ομοσπον-δίας. Η συγκεκριμενοποίηση του στρα-τιωτικού δόγματος έγινε με βάση τηναπόφαση της Επιτροπής Ασφάλειαςτης Ρωσίας που εκδόθηκε στις 5 Ιου-λίου 2013 και τις τροποποιήσεις πουεγκρίθηκαν στις 19 ∆εκεμβρίου 2014.Το προηγούμενο στρατιωτικό δόγμαίσχυε από τις 5 Φεβρουαρίου 2010. Σ’αυτό η Μόσχα εντόπιζε υποχώρηση τηςιδεολογικής αντιπαράθεσης και μεί-ωση των πολιτικών, οικονομικών, καιστρατιωτικών εντάσεων. Στο προοίμιοτου νέου στρατιωτικού δόγματος υπο-γραμμίζεται, ότι ενισχύονται οι διε-θνείς αντιπαραθέσεις, ενώ έρχονταιστην επιφάνεια νέα κέντρα οικονομι-κής και πολιτικής επιρροής. Το στρα-τιωτικό δόγμα αποτελεί σύστημααρχών και μέτρων για την αντιμετώ-πιση απειλών ή ενδεχομένων επιθέ-σεων εναντίον της Ρωσίας και των συμ-μάχων της. Είναι οι βασικές αρχές πουδιέπουν την αμυντική πολιτική και τηνοικονομική της κάλυψη. Η Ρωσία υπο-στηρίζει ότι το νέο δόγμα είναι σύμ-φωνο με το σύνταγμα της χώρας, τουςνόμους και τις διατάξεις του διεθνούςδικαίου και τις διεθνείς συμφωνίες γιατους εξοπλισμούς και τον αφοπλισμό.Για τον προσδιορισμό του νέου στρα-τιωτικού δόγματος συνυπολογίστηκαν:α) οι βασικές κατευθύνσεις της κοινω-νικοοικονομικής ανάπτυξης της Ρω-σίας μέχρι το 2020, β) η στρατηγικήτης εθνικής άμυνας της Ρωσίας μέχριτο 2020, γ) οι θέσεις της Ρωσίας για τα

δίκαιο της θάλασσας και την ανάπτυξητης Αρκτικής και άλλες αποφάσειςστρατηγικού σχεδιασμού της Ρωσίας.Η Μόσχα υπογραμμίζει ότι τις αρχέςτου νέου στρατιωτικού δόγματος θα τιςχρησιμοποιήσει μετά την εξάντλησηόλων των πολιτικών, διπλωματών , νο-μικών , οικονομικών και άλλων μέσωνμη βίαιου χαρακτήρα. Στο νέο κείμενοαναλύονται οι παρακάτω έννοιες, ανά-λογα με την κρισιμότητα της κατάστα-σης : α) στρατιωτική ασφάλεια, β)στρατιωτικός κίνδυνος, γ) στρατιωτικήαπειλή, δ) στρατιωτική σύγκρουση, ε)ένοπλη απειλή , στ) τοπικός πόλεμος,ζ) περιφερειακός πόλεμος και η) πό-λεμος μεγάλης κλίμακας.

Στρατιωτικοί κίνδυνοικαι απειλές

Η διεθνής ανάπτυξη στις σύγχρονεςσυνθήκες χαρακτηρίζεται από αυξανό-μενο παγκόσμιο ανταγωνισμό, εντά-σεις σε διάφορους τομείς διακρατικώνκαι διαπεριφερειακών θεμάτων, αντι-παράθεση αξιακών προτύπων και μον-τέλων ανάπτυξης, αστάθεια στις οικο-νομικές και πολιτικές σχέσεις σε παγ-κόσμιο και περιφερειακό επίπεδο. Πα-ρατηρείται σταδιακή ανακατανομήεπιρροής υπέρ νέων κέντρων οικονο-μικής και πολιτικής ανάπτυξης. Υπάρ-χει αδυναμία ρύθμισης πολλών περι-φερειακών συγκρούσεων. Προκρίνεταισε ορισμένες περιπτώσεις η πολεμικήαντιπαράθεση, όπως συνέβη στην Ου-κρανία. Η Ρωσία εντοπίζει κινδύνουςκαι απειλές για αποσταθεροποίησηστο εσωτερικό της. Οι κυριότεροι εξω-

τερικοί στρατιωτικοί κίνδυνοι είναι: α)η επέκταση των στρατιωτικών δυνά-μεων του ΝΑΤΟ με σκοπό να αποκτή-σει παγκοσμίων διαστάσεων λειτουρ-γίες και οι προσπάθειες του βορειοατ-λαντικού συμφώνου να αναπτύξει δυ-νάμεις στα σύνορα με τη Ρωσία, παρα-βιάζοντας το διεθνές δίκαιο, β) η απο-σταθεροποίηση της κατάστασης σεδιάφορες χώρες και περιοχές και ηυπονόμευση της παγκόσμιας και τηςπεριφερειακής σταθερότητας γ) η δη-μιουργία και ανάπτυξη στρατηγικώναντιπυραυλικών συστημάτων που πα-ραβιάζουν τις ισορροπίες δυνάμεωνκαι οι προσπάθειες εγκατάστασηςοπλικών συστημάτων στο διάστημακαι η ανάπτυξη νέων συμβατικώνόπλων μεγάλης ακρίβειας.

Η αμυντική πολιτική της Ρωσίας κα-τευθύνεται στην αποφυγή και την από-κρουση πολεμικών αντιπαραθέσεων,στον εκσυγχρονισμό των ενόπλων τηςδυνάμεων για την υπεράσπιση τηςασφάλειάς της και των συμμάχων της.∆ηλώνει την ετοιμότητά της για τηναπόκρουση οποιασδήποτε εισβολής,στα πλαίσια του ΟΗΕ και των άλλωνδομών συλλογικής ασφάλειας. Επίσηςδηλώνει , ότι θα προασπίζει την ασφά-λεια των πολιτών της που βρίσκονταιέξω από τη χώρα. Η απόφαση για τηχρήση των ενόπλων δυνάμεων θα λαμ-βάνεται από τον πρόεδρο της χώρας.Τα πυρηνικά όπλα μπορούν να χρησι-μοποιηθούν ως απάντηση σε ενδεχό-μενη επίθεση με πυρηνικά ή άλλα όπλαμαζικής καταστροφής και ακόμη σεπερίπτωση επίθεσης με συμβατικάόπλα, αν τίθεται σε κίνδυνο η υπό-

σταση του ρώσικου κράτους

Η στρατιωτική συνεργασίαμε άλλες χώρες

Η Ρωσία υποστηρίζει, ότι ενισχύειτις σχέσεις της με άλλες χώρες σύμ-φωνα με τον καταστατικό χάρτη τουΟΗΕ. Ενδυναμώνει τις σχέσεις της μετις χώρες της Οικονομικής Συνεργα-σίας της Σαγκάης και κυρίως με τηνΚίνα, με τις χώρες-μέλη του Οργανι-σμού Σύμβασης Συλλογικής Ασφά-λειας (Ρωσία, Καζαχστάν, Λευκορω-σία, Κιργκιστάν, Αρμενία, Τατζικι-στάν), με τις χώρες-μέλη της Κοινοπο-λιτείας Ανεξαρτήτων Κρατών(ΚΑΚ), μετην Αμπχαζία και τη Νότια Οσετία.Συμμετέχει ενεργά στις συνομιλίες γιατη δημιουργία περιφερειακών συστη-μάτων ασφάλειας στα πλαίσια άλλωνολοκληρώσεων, όπως είναι τα BRICS.Είναι αντίθετη με τις στρατιωτικέςαπειλές που προκύπτουν από την κλι-μάκωση της χρήσης των τεχνολογιώνπληροφορίας και των μέσων μαζικήςεπικοινωνίας για στρατιωτικούς σκο-πούς. Στο νέο στρατιωτικό δόγμα τηςΡωσίας γίνεται λόγος για τις σχέσεις μετις ΗΠΑ και την ΕΕ και υπογραμμίζε-ται ότι η Μόσχα προκρίνει τον ισότιμοδιάλογο για την ασφάλεια στην Ευ-ρώπη και τις χώρες Ασίας-Ειρηνικού,τον περιορισμό των όπλων μαζικής κα-ταστροφής και μέτρα οικοδόμησης εμ-πιστοσύνης.

Μιχάλης Ρένεσης

ΚΟΣΜΟΥΤο νέο στρατιωτικόδόγμα της Ρωσίας

“Η Ρωσία υποστηρίζειότι το νέο δόγμα είναισύμφωνο με τοσύνταγμα της χώρας,τους νόμους και τιςδιατάξεις τουδιεθνούς δικαίου καιτις διεθνείςσυμφωνίες για τουςεξοπλισμούς και τοναφοπλισμό.

Page 12: Κυριακη 04-01-2015

1122 Η ΕΠΟΧΗ 4 Ιανουαρίου 2015∆ΙΕΘΝΗ

www.facebook.com/freeaust

Οι Αβοριγίνεςδεν γιορτάζουν

Ξεκίνησαν οιπροετοιμασίες των

Αβοριγίνων για τιςεκδηλώσεις μνήμης καιπροβληματισμού που θα γίνουνστις 26 Ιανουαρίου απέναντιστην Australia Day, την επίσημηεθνική γιορτή που γίνεταιπρος τιμή της άφιξης τουπρώτου βρετανικού στόλουστο Σίδνεϊ στις 26 Ιανουαρίουτου 1788. Οι αυτόχθονες τηνονομάζουν Invasion Day(Ημέρα Εισβολής) αφούθρηνούν για την αιματοχυσίατων προγόνων τους, ενώπαράλληλα συμβολίζει μιαβαθιά απώλεια: της γης, τωνκυριαρχικών δικαιωμάτων, καιτων οικογενειών τους

www.gosakamgtc.blogspot.com

Ενάντια στοεθνικιστικό κιτς

Αψηφώντας το χιόνι καιτο κρύο, χιλιάδες

πολίτες συμμετείχαν το βράδυτης ∆ευτέρας στην ανθρώπινηαλυσίδα για την υπεράσπισητου ιστορικού εμπορικούκέντρου GTC στα Σκόπια. ΤοGTC, καθώς και δεκάδες άλλακτίρια, απειλείται από τοαμφιλεγόμενο σχέδιο «Σκόπια2014», μια πολυδάπανηπροσπάθεια αναπλάσεων πουκάνει η Μακεδονικήκυβέρνηση, και η οποία έχειεπικριθεί από πολλές πλευρέςγιατί προωθεί το εθνικιστικόκιτς και έχει συσπειρώσει έναευρύ μέτωπο κινημάτωνεναντίον της.

www.es-es.facebook.com/Espartanosdefuenlabrada-confotos

Ούτε ένα βήμαπίσω

Εκατοντάδες άνθρωποισυγκεντρώθηκαν το

βράδυ της πρωτοχρονιάς στοεργοστάσιο της Κόκα Κόλαστην Φουενλαμπράδα τηςΜαδρίτης, σε μια δράσηαλληλεγγύης στουςαπολυμένους της εταιρείαςπου συνεχίζουν την κατάληψητου εργοστασίου γιαπερισσότερους από 11 μήνες.Όλο αυτό το διάστημα η ΚόκαΚόλα προσπαθεί μενομικίστικα κόλπα καιατομικές υποσχέσεις ναδιασπάσει το μέτωπο τωνεργαζομένων, ενώ με μεγάληεπιτυχία συνεχίζεται ηεκστρατεία «Ni Un Paso Atras»(Ούτε ένα βήμα πίσω) για τομποϋκοτάζ του αναψυκτικού.

∆ημήτρης Γκιβίσης[email protected]

στα

δίκτ

υα τ

ου κ

όσµο

υ

Κλιματική αλλαγή, οικουμενικόκαι ταξικό πρόβλημα

Της Χαράς Καφαντάρη

Μόλις 5 χρόνια πέρασαν από τηδιεθνή συνδιάσκεψη για την Κλι-ματική Αλλαγή στην Κοπεγχάγη

(COP15), όπου το διεθνές οικολογικό κί-νημα, αφενός μεν προβλήθηκε διεθνώς,αφετέρου δε έδωσε αχτίδα ελπίδας γιατη διάσωση της ανθρωπότητας. Σήμερα,μέσα στη δίνη της παγκόσμιας οικονομι-κής και κοινωνικής κρίσης, συνέπεια καιτου μοντέλου ανάπτυξης που εφαρμό-στηκε -με κύρια χαρακτηριστικά τηνυπερπαραγωγή και την υπερκατανά-λωση- η οικολογική και σύγχρονα ταξικήδιάσταση της Κλιματικής Αλλαγής, έχειδυστυχώς υποβαθμιστεί συνειδητά.

Στην αφετηρία του 2015, είκοσι σχε-δόν μέρες μετά τη λήξη της COP20, τηςδιεθνούς συνδιάσκεψης του ΟΗΕ στηΛίμα του Περού, όλα τα θέματα παραμέ-νουν ανοικτά. Η διεθνής κοινότητα είναιαλήθεια πως μοιάζει να προσπαθεί μεαργό, διστακτικό ρυθμό, να βρει τον κα-τάλληλο βηματισμό για να συνεννοηθεί,εν μέσω αλληλοσυγκρουόμενων συμφε-ρόντων:

Το χάσμα των πλούσιων και των ανα-πτυσσόμενων χωρών συνεχώς διευρύνε-ται, αφού το πράσινο χρηματοδοτικό τα-μείο για τη χρηματοδότηση των φτωχό-τερων χωρών -ώστε να προσαρμοστούνκαι να αντιμετωπίσουν τις συνέπειες τηςΚλιματικής Αλλαγής, για τις οποίες δενευθύνονται- δεν έχει, ακόμα, συγκεν-τρώσει τα απαιτούμενα κονδύλια. Ούτεη ανέλπιστη συνεισφορά, την τελευταίαμέρα, της Αυστραλίας και του Καναδά,ούτε η υπόσχεση του προέδρου τωνΗΠΑ, για μια γενναιόδωρη βοήθεια δενεπαρκούν για να αντιστρέψουν τη δια-μορφωθείσα κατάσταση.

Οι ατελέσφορες πολιτικές, η έλλειψηπολιτικής βούλησης, η συνεχώς αυξανό-μενη εξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα,οι πιέσεις των ποικιλώνυμων λόμπυ,λίγο χώρο αφήνουν στις ειλικρινείς δια-πραγματεύσεις. Η εμμονή, κύρια τωνΗΠΑ, στις εθελοντικές δεσμεύσεις μει-ώσεων των εκπομπών αερίων του θερ-μοκηπίου, σε αντίθεση με την ΕΕ, που

προωθεί τις νομικά δεσμευτικές μει-ώσεις, αναχαιτίζει την πρόοδο για τηνεπίτευξη συμφωνίας. Η ουσιαστικήαπροθυμία του μεγαλύτερου παγκόσμιουρυπαντή, της Κίνας, να λάβει άμεσαμέτρα και δεσμεύσεις για τη μείωση τωνεκπομπών αερίων ρύπων, παραπέμπον-τας το όλο θέμα για την μετά του 2030εποχή και η πλήρης αδιαφορία της Ιν-δίας, του 3ου παγκόσμιου ρυπαντή, ναδεχθεί οποιαδήποτε δέσμευση, δυσχε-ραίνουν ακόμα περισσότερο το θέμα. Οιυπόλοιποι μεγάλοι ρυπαντές του πλα-νήτη, Ρωσία, Καναδάς, Αυστραλία, οινέες χώρες με τις αναδυόμενες οικονο-μίες, ακόμα και χώρες μέλη της ΕΕ με τασυνεχή βέτο εναντίον της κλιματικής πο-λιτικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης, καθι-στούν το πρόβλημα πρακτικά άλυτο.Μοιάζει αδύνατο εντός δώδεκα μηνώννα υπάρξει κάποια πρόοδος, χωρίς άμε-σες, ριζικές και πραγματικές υποχωρή-σεις.

Το 2014 τελείωσε, αφήνοντάς μας, μεχαμηλές προσδοκίες μετά τη διεθνή συν-διάσκεψη της Λίμα. Το μόνο, ισχνό αλλάελπιδοφόρο, μήνυμα που έστειλαν οι χι-λιάδες παράγοντες, τα κυβερνητικά στε-λέχη και οι αξιωματούχοι των διεθνώνοργανισμών είναι μια μικρή πρόταση,καλά κρυμμένη μέσα στο κοινό τελικόανακοινωθέν της Λίμα. Η πρόθεση τωνσυμμετεχόντων να οδηγηθούν σε οικο-νομίες με «μηδενικές καθαρές εκπομπέςδιοξειδίου του άνθρακα μέχρι το 2015».Πρόθεση που αν είναι ειλικρινής, γεγο-νός που δυστυχώς η ως τώρα πραγματι-κότητα αμφισβητεί, αφήνει κάποιες ελ-πίδες.

Ο νέος χρόνος ξεκινά φορτισμένος μετην αναγκαιότητα για επιτάχυνση τωνδιαπραγματεύσεων, με σκοπό την επί-τευξη της διεθνούς συμφωνίας για τηδιάσωση της ανθρωπότητας από τις συ-νέπειες της Κλιματικής Αλλαγής. Οι δια-πραγματεύσεις θα είναι μακρές καισκληρές, ώστε να καμφθούν οι αντιρρή-σεις και οι αρνητικές επιλογές όλων. Οισχετικές συναντήσεις ξεκινούν από τηΓενεύη στο τέλος του Ιανουαρίου. Μέχριτην 1η Νοεμβρίου του 2015, όλες οι

χώρες υποχρεώνονται να καταθέσουνστα Ηνωμένα Έθνη τις τελικές προτά-σεις τους και τις οριστικές δεσμεύσειςτους για την αντιμετώπιση της Κλιματι-κής Αλλαγής, ώστε να αξιολογηθούν καινα συμπεριληφθούν στη νέα συμφωνία.Η κορωνίδα των διαπραγματεύσεων θαείναι η ∆ιεθνής Συνδιάσκεψη του ΟΗΕγια την Κλιματική Αλλαγή (COP21) στοΠαρίσι, τον ερχόμενο ∆εκέμβρη. Εκεί,που θα πρέπει να γίνει δεκτή η νέα με-γάλη συμφωνία, φιλόδοξη και νομικάδεσμευτική για όλους. Συμφωνία που θααντικαταστήσει την προηγούμενη, γνω-στή σαν το «Πρωτόκολλο του Κυότο», μεορίζοντα εφαρμογής το 2020.

Η μεγάλη διαδήλωση του Σεπτεμβρίουστο Μανχάταν, στο πλαίσιο της έκτα-κτης συνόδου κορυφής που προσκλή-θηκε από τον γενικό γραμματέα τουΟΗΕ, καθώς και η εναλλακτική, με τιςεπίσημες διεργασίες της Συνδιάσκεψης,κινητοποίηση των χιλιάδων νοτιαμερι-κάνων, κάτω από τα βλέμματα των οπλι-σμένων στρατιωτών στη Λίμα, δείχνουντον δρόμο. Η λαϊκή παρέμβαση, μαζί μετα οικολογικά κινήματα, τους ενεργούςπολίτες και τη διεθνή επιστημονική κοι-νότητα μπορούν και πρέπει να πιέσουνκαι να πείσουν τις απρόθυμες κυβερνή-σεις να λάβουν άμεσα δραστικά μέτρακαι να δεσμευθούν για την υιοθεσία τολ-μηρών πολιτικών, που θα έχουν στόχοτην επίτευξη της διεθνούς συμφωνίας.Μιας συμφωνίας που είναι αναγκαία γιανα επιτευχθεί η σταθεροποίηση της θερ-μοκρασίας το πολύ στους 2οC πάνω απότα προβιομηχανικά επίπεδα. Μιας συμ-φωνίας που θα καταφέρει να αντιμετω-πίσει τις συνέπειες της Κλιματικής Αλ-λαγής, εξασφαλίζοντας μια βιώσιμη ανά-πτυξη με κοινωνική και κλιματική δι-καιοσύνη για όλους τους λαούς του πλα-νήτη μας.

Χαρά Καφαντάρη(Γεωλόγος, Βουλευτής Β Αθήνας ΣΥΡΙΖΑ.

Απεσταλμένη της Βουλήςστην COP 20 στη Λίμα)

Ο νέος χρόνος ξεκινάφορτισμένος με τηναναγκαιότητα γιαεπιτάχυνση τωνδιαπραγματεύσεων, μεσκοπό την επίτευξη τηςδιεθνούς συμφωνίας για τηδιάσωση της ανθρωπότηταςαπό τις συνέπειες τηςΚλιματικής Αλλαγής. Οιδιαπραγματεύσεις θα είναιμακρές και σκληρές, ώστε νακαμφθούν οι αντιρρήσεις καιοι αρνητικές επιλογές όλων.

Page 13: Κυριακη 04-01-2015

Η ΕΠΟΧΗ 4 Ιανουαρίου 2014 1133∆ΙΕΘΝΗ

Αψηφώντας τις απειλές του υπουρ-γού εσωτερικών Ντάνιελ Ουρέστι, πουεπιτέθηκε στο δικαίωμα του συνέρχε-σθαι λέγοντας ότι θα συλληφθούν όσοιδεν έχουν μαζί τους ταυτότητα και όσοιφορούν μαντήλι ή κρατούν σακίδια, χι-λιάδες νέοι διαδήλωσαν την ∆ευτέραστην Λίμα και σε άλλες πόλεις τουΠερού ενάντια στον νόμο 30288.

Ο νόμος ψηφίστηκε στις 16 ∆εκεμ-βρίου από το Εθνικιστικό Κόμμα τουΟγιάντα Ουμάλα και την Λαϊκή ∆ύναμη(νοσταλγοί του δικτάτορα ΑλμπέρτοΦουτζιμόρι), και επιφέρει πολλές δυ-σμενείς αλλαγές στο καθεστώς εργα-σίας για τους εργαζόμενους έως 24χρονών. Συγκεκριμένα, μειώνει το κό-στος της εργασίας, επιτρέπει την ανα-σφάλιστη εργασία μέχρι τρία χρόνια,μειώνει στο μισό τις μέρες άδειας, κα-ταργεί το επίδομα Χριστουγέννων, τοοικογενειακό επίδομα και την αποζη-μίωση λόγω απόλυσης, ενώ το κράτοςθα αναλάβει την κοινωνική ασφάλισητων νέων εργαζομένων μόνο για τοπρώτο έτος και μόνο σε πολύ μικρέςεπιχειρήσεις. Σύμφωνα με τους υπο-στηρικτές του, σκοπός είναι η προσέλ-κυση ξένων επενδύσεων και η αναζωο-γόνηση της περουβιανής οικονομίαςπου μετά από χρόνια συνεχούς ανάπτυ-ξης έχει μπει σε πορεία πτώσης, με τονΝοέμβριο να κλείνει στο 2,6% του ΑΕΠδιαψεύδοντας τις αρχικές προβλέψειςτου Ιανουαρίου για 6%.

Η ∆ιεθνής Οργάνωση Εργασίας θεω-ρεί ότι ο νέος νόμος δεν θα λύσει τοπρόβλημα της ανεργίας, και θα αυξή-

σει κατακόρυφα την επισφάλεια σε μιαχώρα που το 74% του ενεργού εργατι-κού δυναμικού ζει στην παραοικονο-μία. Η απόφαση της κυβέρνησης Ου-μάλα, που πιστή στο δόγμα της ελεύ-θερης αγοράς προσπαθεί να δημιουρ-γήσει ένα ευέλικτο περιβάλλον υπε-ρεκμετάλλευσης των νέων εργαζομέ-νων αλλά και απειλής για απόλυσηστους ήδη εργαζόμενους, έχει ξεσηκώ-νει θύελλα αντιδράσεων. Η πρώτη δια-δήλωση ενάντια στον 30288 έγινε στις18 ∆εκεμβρίου, ενώ τέσσερις μέρες χι-λιάδες άνθρωποι πλημμύρισαν τουςδρόμους δεκάδων πόλεων, με την δια-δήλωση της Λίμα να είναι η μεγαλύ-τερη που έχει γίνει μετά την πτώση τουκαθεστώτος Φουτζιμόρι.

Από τα κάτω κινητοποίησηΗ κινητοποίηση οργανώθηκε αυθόρ-

μητα από τα κάτω και χωρίς καμία επί-

σημη κομματική κάλυψη, ενώ η αστυ-νομία απάντησε με άγρια καταστολήκάνοντας δεκάδες συλλήψεις στοσωρό, και αρκετοί διαδηλωτές είναιστη φυλακή κατηγορούμενοι για επιθέ-σεις σε κυβερνητικά κτίρια και αντί-σταση κατά της αρχής. Η CGTP (ΓενικήΣυνομοσπονδία Εργαζομένων) ζήτησεδιάλογο με την CONFIEP (Συνομο-σπονδία Ιδιωτικών Επιχειρήσεων) καιπρότεινε εθνική κινητοποίηση στις 15Ιανουαρίου, ωστόσο, πολλοί θεωρούνότι η απόφαση αυτή αφυδατώνει το κί-νημα και δίνει οξυγόνο στην κυβέρ-νηση, και κατηγορούν την CGTP γιαεργοδοτικό συνδικαλισμό. Στα μέσακοινωνικής δικτύωσης ακτιβιστές τουκινήματος 22D, που πήρε το όνομά τουαπό την διαδήλωση της 22ης ∆εκεμ-βρίου, καλούν σε νέες κινητοποιήσειςαπό αύριο και μέχρι την ανατροπή του

νόμου, ενώνοντας την οργή τους με τιςφωνές όσων αγωνίζονται σε κάθεγωνιά του πλανήτη ενάντια στον καπι-ταλισμό στην νεοφιλελεύθερη εκδοχήτου. Είναι προφανές, ότι η εξέγερσητης περουβιανής νεολαίας δεν αποτε-λεί ένα μεμονωμένο φαινόμενο, αλλάεντάσσεται σε μια δυναμική που ανα-πτύσσεται σε όλο τον κόσμο λόγω τωνσυνεπειών της καπιταλιστικής κρίσης,και παράλληλα αποτυπώνει την θε-σμική κρίση του καθεστώτος και τηναδυναμία του να κατασκευάσει την συ-ναίνεση με μεγάλα τμήματα της κοινω-νίας που περιθωριοποιούνται.

∆ημήτρης Γκιβίσης

Ο∆εκέμβριος του 2014 ήταν ένας δύσκολοςμήνας για τις Βρυξέλλες όχι μόνο εξαιτίας τηςτεράστιας απεργίας της 15ης του μήνα που πα-

ρέλυσε όχι μόνο την πρωτεύουσα, αλλά ολόκληρο τοΒέλγιο. Ακολούθησε στις 19 του μήνα η κινητοποίησητων πολιτών κατά της λιτότητας και της ∆ιατλαντι-κής Συμφωνίας.

Μια κινητοποίηση στην οποία μετείχαν πολίτες απόπολλές ευρωπαϊκές χώρες: συνδικαλιστές, οικολόγοι,κινηματικοί και αγρότες με τα τρακτέρ. Πάνω από60.000 άνθρωποι περικύκλωσαν συμβολικά στις Βρυ-ξέλλες την έδρα της Κομισιόν και τα κτίρια που στε-γάζονται οι υπηρεσίες της ΕΕ. Οι διαδηλωτές, για νακάνουν περισσότερο αισθητή την παρουσία τους, έκα-ψαν ομοιώματα των ηγετών της ΕΕ και των κρατώνπου έχουν αποφασιστικό λόγο όπως η κ. Μέρκελ. Προ-ηγουμένως οι διαδηλωτές είχαν ξεδιπλώσει στο υπόκατασκευή κτίριο όπου θα στεγαστεί η έδρα του Ευ-ρωπαϊκού Συμβουλίου ένα πανό με το σύνθημα: «Χρό-νια πολλά και χαρούμενη λιτότητα».

Ομάδες διαδηλωτών εισέβαλαν στα γραφεία πουστεγάζονται οι υπηρεσίες των Ευρωπαϊκών Ενώσεωντων εκπροσώπων της Αγροτοδιατροφικής Βιομηχα-νίας και των επιχειρήσεων. Εκεί, δηλαδή, όπου γίνον-ται οι διαβουλεύσεις, οι συνδιαλλαγές και διαμορφώ-νονται οι ντιρεκτίβες σε βάρος των εργαζομένων,αγροτών κ.λπ.

Οι κινητοποιήσεις αυτές, τόσο σημαντικές για τα ευ-ρωπαϊκά πράγματα, ελάχιστα απασχόλησαν τα ΜΜΕ.Στην Ελλάδα, ακόμα, χειρότερα δεν ασχολήθηκαν σχε-δόν καθόλου, όπως επίσης και γι’ αυτές που είχαν προ-ηγηθεί. Στις αρχές ∆εκεμβρίου η συλλογικότητα κατάτης ∆ιατλαντικής Συμφωνίας παρέδωσε στην Ευρω-παϊκή Επιτροπή υπόμνημα με τις υπογραφές ενός εκα-τομμυρίου πολιτών, που ζητούν να σταματήσουν αμέ-σως οι διαπραγματεύσεις για τη συμφωνία των ελεύ-θερων ανταλλαγών Ευρώπης-ΗΠΑ «Translantic Tradeend Investement Partner Ship» και να μπλοκάρουν τιςανάλογες συμφωνίες με τον Καναδά. Στη συλλογικό-τητα αυτή συμμετέχουν 300 οργανώσεις από 24 χώρεςμέλη της ΕΕ. Η συλλογικότητα εκφράζει ιδιαίτερα τοφόβο της, γιατί στη συμφωνία προβλέπεται ένας μη-χανισμός προφύλαξης των επενδύσεων. ∆ηλαδή έναςμηχανισμός εργαλείο των πολυεθνικών, οι οποίες θαμπορούν να αμφισβητήσουν σε διαιτητικό δικαστήριοτις αποφάσεις των κυβερνήσεων που δεν θα ικανοποι-ούν πλήρως τις απαιτήσεις τους. Συγκεκριμένα, δίνον-ται πρωτοφανείς εξουσίες στις επιχειρήσεις και τουςμάνατζερ, που παραβιάζουν τις δημοκρατικές αρχέςκαι το κράτος δικαίου και τις πρόνοιες για την προ-στασία του περιβάλλοντος και των καταναλωτών.

Η Κομισιόν παραμένει αμετακίνητη

Η γραφειοκρατία των Βρυξελλών δεν θεωρεί αρκε-τές αυτές τις υπογραφές. Η Κομισιόν δεν συγκινείταιμε τέτοιες ενέργειες, γι’ αυτό αρνείται να λάβει υπόψητης τις απόψεις που διατυπώνει το υπόμνημα. Οι Βρυ-ξέλλες θεωρούν αντίθετα ότι οι διαπραγματεύσεις γιατη συμφωνία είναι πρώτη προτεραιότητα και επείγει.Ακόμα θεωρεί ότι δεν είναι αναγκαία η υπογραφή τηςεπικύρωσή της από τα εθνικά κοινοβούλια. Αν γιαοποιονδήποτε λόγο οι συμφωνίες δεν ολοκληρωθούναρχής γενομένης από αυτή με τον Καναδά θα πρόκειταιγια μια δραματική εξέλιξη για την εμπορική πολιτικήτης ΕΕ εκτιμούν στις Βρυξέλλες. Γιατί η Ευρώπη θα

στερηθεί τη δυνατότητα πιστώσεων. Από εδώ απορ-ρέει η πίεση να προχωρήσουν τάχιστα οι διαπραγμα-τεύσεις, όπως ζήτησε ο πρόεδρος της Γαλλίας Φρ.Ολάντ: «Να μη σημειωθούν καθυστερήσεις και αποτυ-χίες». Παρ’ όλα αυτά κίνημα εναντίον της δεν πρόκει-ται να καταθέσει τα όπλα. Ανακοίνωσε προσφυγή στοΕυρωπαϊκό ∆ικαστήριο και ακόμα προβλέπει και προ-ετοιμάζεται για νέες κινητοποιήσεις τους επόμενουςμήνες.

Attac Γαλλίας

H Attac Γαλλίας, μετά τη διαδήλωση στις Βρυξέλλες,με ανακοίνωσή της καταγγέλλει τους ηγέτες της Ευ-ρώπης, γιατί με την πολιτική τους ρίχνουν εκατομμύ-ρια ανθρώπους στη φτώχεια, θυσιάζουν ακόμα και τοδικαίωμα των πολιτών να αποφασίζουν για το μέλλοντους. Την ίδια στιγμή «εκατοντάδες πρόσφυγες χάνουντη ζωή τους στα σύνορα της ΕΕ και ο πόλεμος μεταξύΡωσίας και Ουκρανίας συνεχίζεται…»

Και η Attac συνεχίζει: «Οι ηγέτες παραμένουν τυφλοίκαι αδιάφοροι μπροστά στις διαδηλώσεις των πολι-τών…», οι οποίοι όμως θα συνεχίσουν τις κινητοποι-ήσεις κατά της ∆ιατλαντικής Συμφωνίας, με πρώτοσταθμό τη μεγάλη διαδήλωση τον Φεβρουάριο στιςΒρυξέλλες και στις δεύτερο 18 Απριλίου, ημέρα διε-θνούς διαμαρτυρίας κατά της συμφωνίας αυτής.

Μ. Κ.

ΠΕΡΟΥ

Στους δρόμουςμέχρι την ανατροπή

ΚΙΝΗΤΟΠΟΙΗΣΕΙΣ ΚΑΤΑ ΤΗΣ ∆ΙΑΤΛΑΝΤΙΚΗΣ ΣΥΜΦΩΝΙΑΣ

“Χρόνια πολλάκαι… χαρούμενηλιτότητα”

Η εξέγερση της περου-βιανής νεολαίας δεναποτελεί ένα μεμονω-μένο φαινόμενο, αλλάεντάσσεται σε μια δυνα-μική που αναπτύσσεταισε όλο τον κόσμο λόγωτων συνεπειών της κα-πιταλιστικής κρίσης, καιπαράλληλα αποτυπώνειτην θεσμική κρίση τουκαθεστώτος και τηναδυναμία του να κατα-σκευάσει την συναίνεσημε μεγάλα τμήματα τηςκοινωνίας που περιθω-ριοποιούνται.

Page 14: Κυριακη 04-01-2015

1144 Η ΕΠΟΧΗ 4 Ιανουαρίου 2015∆ΙΕΘΝΗ

Του ∆ημήτρη Σμυρναίου

Τα παπαγαλάκια προφανώς μι-λούν την ίδια γλώσσα σε όλες τιςχώρες και έτσι μπορούν και συ-

νεννοούνται άριστα. Φρόντισαν να μαςτο αποδείξουν με τον πιο χυδαίο τρόπο,με το κλείσιμο του χρόνου, συντονιζό-μενα στη συχνότητα του περίφημουGrexit. Στην Αθήνα απειλούσαν με οι-κονομικό χάος και bank run και στηνΓερμανία φρόντιζαν να επαυξάνουναναπαράγοντας τέτοιες «πληροφο-ρίες». Μετά, τα ίδια δημοσιεύματα γύ-ριζαν πάλι πίσω στην Ελλάδα ως γερ-μανικές απόψεις και εκτιμήσεις. Τονκύριο ρόλο σε αυτό το άθλιο γαϊτανάκιέπαιξαν και πάλι συγκεκριμένα συγ-κροτήματα του διαπλεκόμενου Τύπουστην Ελλάδα και συγκεκριμένοι μνημο-νιακοί κονδυλοφόροι. Πρώτη και κα-λύτερη σε αυτά τα καλλιστεία τρομο-λαγνείας η εφημερίδα του συγκροτή-ματος του Φαλήρου, που έβαλε στομάτι τα... ΑΤΜ προς μεγάλη τέρψη κά-ποιων γερμανών συντακτών, που έψα-χναν... είδηση για μια επερχόμενη κα-ταστροφή. Το συγκεκριμένο θέμα είχεαναπαραχθεί μέσα σε λίγα λεπτά απόδεκάδες γερμανικές ιστοσελίδες.

Ξέχασαν τη θεωρία του χάους

Αυτό που έχει αλλάξει αυτή τη φορά,σε σχέση με τις εκλογές πριν από δυό-μιση χρόνια είναι ο σκοπός των τρα-γουδιών των εκβιαστών. Αν τότε το«χάος» που θα επέφερε μια αντιμνημο-νιακή κυβέρνηση ήταν απειλητικό γιατην ευρωζώνη, τώρα η απειλή θυμίζειπαρεξηγημένο ζευγάρι εραστών, που οένας από τους δύο τονίζει συνεχώςστον άλλο ότι δεν φοβάται το χωρισμόγιατί «δεν έχει ανάγκη» τον άλλον. Χα-ρακτηριστικότερη έκφραση του «τρο-μολαγνικού αυτού σουξέ» ήταν η συ-νέντευξη του αντιπροέδρου της κοινο-βουλευτικής ομάδας των Χριστιανοδη-μοκρατών, Μίκαελ Φουξ, ο οποίος μί-λησε για έξοδο της Ελλάδας από τηνευρωζώνη σε περίπτωση επικράτησηςτου ΣΥΡΙΖΑ στις εκλογές του ερχόμε-

νου μήνα.«Η κατάσταση είναι τελείως διαφο-

ρετική από ό,τι πριν από τρία χρόνια,όταν δεν είχαμε ακόμη μηχανισμούςασφαλείας. Οι εποχές που έπρεπε νασώσουμε την Ελλάδα έχουν παρέλθει.∆εν υπάρχουν πλέον δυνατότητες εκ-βιασμού. Η Ελλάδα δεν έχει συστημικήσημασία για το ευρώ», είπε απειλητικάο υπερσυντηρητικός πολιτικός, χωρίςνα εξηγήσει βέβαια πως φτάσαμε σεαυτό το σημείο. Και αποκάλυψε πώςβλέπει το κόμμα του την ευρωπαϊκήαλληλεγγύη και τους ευρωπαϊκούς θε-σμούς: Ως ένα μηχανισμό πλήρους επι-βολής γερμανικών συμφερόντων. Οιομοϊδεάτες της κυρίας Μέρκελ ανοικτάπλέον εκβιάζουν, ότι αν ο ΣΥΡΙΖΑ επι-βραδύνει τις προσπάθειες στο πεδίοτων περικοπών και των μεταρρυθμί-σεων, τότε και η τρόικα θα πρέπει ναεπιβραδύνει τη διάθεση δανείων προςτην Ελλάδα». Φράσεις, που δείχνουνόχι μόνο τον πανικό, που έχει μεταφέ-ρει στους Γερμανούς «φίλους του» οΑντώνης Σαμαράς για τους απείθαρ-

χους ψηφοφόρους που ετοιμάζονται νατον στείλουν σπίτι του, αλλά κυρίωςτον αυταρχικό τρόπο με τον οποίο αν-τιμετωπίζει το Βερολίνο την πορεία τηςΕυρώπης. Οι μάσκες έχουν πέσει και ταπροσχήματα δεν τηρούνται πια.«Οποιος δεν συμφωνεί μαζί μας καλόθα είναι να μας αδειάζει τη γωνιά». Ετσιαπλά και μερκελικά...

Λένε ότι δεν τους νοιάζει

Σε αυτό το μήκος κύματος κινήθηκεκαι «ένας φίλος από τα παλιά», ο Γι-ούργκεν Σταρκ, πρώην επικεφαλής οι-κονομολόγος της ΕΚΤ, ο οποίος είχεαποχωρήσει από την Κεντρική Τράπεζατο 2011, επειδή ακριβώς είχε διαφωνή-σει με τη «διάσωση» της Ελλάδας.«Από το 2010 η Ελλάδα έχει χρεοκοπή-σει εκ των πραγμάτων αρκετές φορές»,δήλωσε προς την «Sddeutsche Zei-tung», και επέκρινε τη στάση της ΕΚΤνα «αναβάλει την χρεωκοπία κάθε τόσομε νέο χρήμα των χωρών μελών».Τώρα, κατά την άποψη του, «επανέρ-

χονται στο προσκήνιο με δριμύτητα ταάλυτα προβλήματα» τα οποία θα μπο-ρούσαν να λυθούν οριστικά με το Gre-xit.

Ανάλυση με θέμα «γιατί η Ελλάδα δεναποτελεί πια συστημικό κίνδυνο γιατην ευρωζώνη» είχε την τελευταία μέρατου χρόνου και η ηλεκτρονική έκδοσητου περιοδικού «der Spiegel», αλλά καιη επίσης συντηρητική «die Welt». Οιαγορές κουνούν αδιάφορα τους ώμους,όταν ακούν για κρίση και οι Ιταλοί μπο-ρούν να δανειστούν με χαμηλά επιτό-κια, κάτι που αποδεικνύει ότι δεν υπάρ-χει κίνδυνος μόλυνσης της ευρωζώνης.Ενδιαφέρον έχει πάντως να προσέξεικανείς τα επιχειρήματα που συνο-δεύουν αυτή την εκτίμηση. Πέραν τηςδιαβεβαίωσης του Μάριο Ντράγκι ότιθα κάνει ό,τι χρειαστεί για να προστα-τεύσει το ευρώ, η Ελλάδα παρουσιάζε-ται πάλι σαν ξεχωριστή περίπτωση,αφού υποτίθεται ότι άλλες χώρες όπωςη Ιρλανδία και η Πορτογαλία έχουν αρ-χίσει να ανακάμπτουν.

Απειλώντας αποκαλύπτουνκαι τα εγκλήματά τους“∆εν φοβόμαστε το Grexit” λέει το Βερολίνο, αφού οι εδώ εντεταλμένοι τουτακτοποίησαν εγκαίρως όλες τις εκκρεμότητες

Αυτό που, όμως, «ομολογείται» και ελάχιστοι σχολίασαν,είναι ότι η κατάσταση είναι σήμερα πολύ διαφορετικήσε σχέση με το 2010, αφού τόσο οι γαλλικές όσο και οι

γερμανικές τράπεζες δεν είναι πλέον εκτεθειμένες σε ελ-ληνικούς τίτλους. Αυτό πράγματι αποτελεί ομολογία «εγ-κληματικής πράξης» σε βάρος της ελληνικής οικονομίας καιαποδεικνύει με τον πιο κυνικό τρόπο σε τι αποσκοπούσαν ταπρογράμματα «προσαρμογής», αλλά και το περιβόητο κού-ρεμα που προσπαθεί να πουλήσει ως «μεγάλη πατριωτικήπράξη» ο Βαγγέλης Βενιζέλος. ∆εν ήταν παρά μια εξυπηρέ-τηση των ξένων τραπεζών σε βάρος του ελληνικού λαούαλλά και του ελληνικού τραπεζικού και ασφαλιστικού συ-στήματος. Το ερώτημα είναι αν το είχε καταλάβει τότε οσυνταγματολόγος που «μάθαινε οικονομικά» στην πλάτη τωνΕλλήνων, οπότε μιλάμε για έγκλημα εκ προμελέτης, ή αν δενείχε πάρει είδηση για το τι προωθείται λόγω ασχετοσύνης,

οπότε μιλάμε για έγκλημα λόγω άγνοιας.Ομως πολιτική αθώωση, έστω και λόγω ανοησίας και αμε-

τροέπειας δεν θα πρέπει να προσδοκά σε καμιά περίπτωση οάνθρωπος που συνέβαλε στο να ρίξει ακόμα πιο βαθιά στοσκοτεινό βαρέλι της ύφεσης και της κοινωνικής εξαθλίω-σης εκατομμύρια Ελλήνων πολιτών φορολογουμένων, ασφα-λισμένων και συνταξιούχων. Και αυτό είναι κάτι που θα πρέ-πει να έχουν στο μυαλό τους οι έλληνες πολίτες που σε 25μέρες θα κληθούν να αποφασίσουν για την περαιτέρω πορείατης χώρας. Αυτοί που προσπαθούν να τους τρομάξουν μεδιάφορα σενάρια καταστροφής είναι αυτοί που τρομάζουνστην ιδέα ότι κάποια στιγμή το σύνολο της κοινωνίας μπορείνα συνειδητοποιήσει πώς συστηματικά ασελγούσαν ειςβάρος της, ντυμένοι με τη στολή του σούπερμαν.

Ο μαθητευόμενος“μάγος” Βενιζέλος

Σήμερα τόσο οι γαλλικές όσο και οιγερμανικές τράπεζες δεν είναι πλέονεκτεθειμένες σε ελληνικούς τίτλους.Αυτό αποτελεί ομολογία “εγκληματι-κής πράξης” και αποδεικνύει με τονπιο κυνικό τρόπο σε τι αποσκοπούσετο περιβόητο κούρεμα που προσπα-θεί να πουλήσει ως “μεγάλη πατριω-τική πράξη” ο Β. Βενιζέλος.

“Τα παπαγαλάκια μιλούν την ίδια γλώσσα σε όλες τις χώρες.

Page 15: Κυριακη 04-01-2015

Η ΕΠΟΧΗ 4 Ιανουαρίου 2014 1155∆ΙΕΘΝΗ

Attac Γαλλίας: Οι Έλληνες δεν είναι μόνοι

ΗAttac Γαλλίας με ανακοίνωσή της αναφέρεται στην προκήρυξη των εκλογών στην Ελλάδα και τις αντιδράσειςπου εκδηλώθηκαν από τις «αγορές», με την αύξηση των επιτοκίων, αλλά και με τις δηλώσεις και ενέργειεςτων Ζαν Κλοντ Γιούνκερ, Μοσκοβισί, Σόιμπλε, Ολάντ κ.λπ. Στην ανακοίνωσή της μεταξύ άλλων τονίζει: «Από

το 2010 ο ελληνικός λαός αντιστέκεται στις ανελέητες πολιτικές της λιτότητας με τις μαζικές κοινωνικές κινητοποι-ήσεις, φέρνοντας στην επιφάνεια νέες δημοκρατικές πρακτικές απέναντι σε ένα πολιτικό σύστημα διεφθαρμένο (...)∆εν θα αφήσουμε κανέναν μόνο του στην κρίση, όπως υπόσχεται το σύνθημα του κινήματος αλληλεγγύης στην Ελ-λάδα».

Και η ανακοίνωση καταλήγει: «Οι κύριοι Γιούνκερ και Μοσκοβισί δεν μπορεί να συνεχίζουν τις επεμβάσεις για ναεπιβάλουν τις πολιτικές που καταστρέφουν την κοινωνία. Η ελπίδα για μια Ευρώπη κοινωνική, αλληλέγγυα και δη-μοκρατική μπορεί να γεννηθεί και να αναπτυχθεί σε μια χώρα που έχει επινοήσει τη δημοκρατία πριν από 25 αιώνες.Οι Έλληνες έχουν το δικαίωμα μόνοι τους να καθορίσουν το μέλλον τους, χωρίς απειλές και πιέσεις από οποιονδή-ποτε, έχουν το δικαίωμα να προτείνουν και να πειραματιστούν σε νέες πολιτικές, ανοίγοντας το δρόμο και στους άλ-λους λαούς της ΕΕ, ώστε να οικοδομηθεί μια πραγματική Ευρωπαϊκή Ένωση των λαών. Εμείς δεν θ’ αφήσουμε τον ελ-ληνικό λαό μόνο του αντιμέτωπο με τις ποινές των χρηματοπιστωτικών αγορών και των πολιτικών, που εφαρμόζουνπιστά ό,τι εκπορεύεται από τις Βρυξέλλες. Τα κοινωνικά κινήματα που αναπτύσσονται στο Βέλγιο, την Ιταλία, τηνΙσπανία, την Πορτογαλία, τη Σλοβενία και αλλού, δείχνουν ότι ο ελληνικός λαός δεν είναι ο μόνος που θέλει η Ευρώπην’ αλλάξει πορεία. Είμαστε όλοι αλληλέγγυοι με τον ελληνικό λαό!»

Η Ευρώπη έχειτο φόβο σαν μόνηαπάντησηΤου Πολ Κινιό

Αντιμετωπίζοντας το ενδεχό-μενο ο ΣΥΡΙΖΑ να κερδίσει τιςεκλογές, η ΕΕ προσφεύγει στην

προσφιλή της τακτική, τον εκφοβισμό.Απόδειξη ότι δεν μπορεί να αντέξειτις αντίθετες αποφάσεις που παίρνον-ται με δημοκρατικό τρόπο. Ο ευρω-παϊκή κασέτα έχει φθαρεί και δενείναι καθόλου βέβαιο ότι οι Έλληνεςθα την ακούσουν όπως το 2012. Απότη ∆ευτέρα που ανακοινώθηκαν οιπρόωρες εκλογές, μετά την άρνησητων βουλευτών να εκλέξουν πρόεδροδημοκρατίας, η μουσική των συντηρη-τικών δυνάμεων και των ευρωπαϊκώνθεσμικών παραγόντων είναι η ίδια:αυτή που ακούστηκε πριν τρία χρόνια.∆εν υπάρχει άλλη λύση εκτός από τηνλιτότητα. Αυτή οδηγεί στη σωτηρίατης χώρας, όλες οι άλλες πολιτικέςοδηγούν τη χώρα στην καταστροφή,στο χάος, στην έξοδο από το ευρώ.

Στόχος τους, και αυτή τη φορά, οΣΥΡΙΖΑ, το κόμμα της ριζοσπαστικήςαριστεράς του οποίου ηγείται ο Αλέ-ξης Τσίπρας, καθώς οι δημοσκοπήσειςτον φέρνουν φαβορί στις εκλογές της25ης Ιανουαρίου. Κι αυτό γιατί προ-τείνει τη ρήξη με το δόγμα της λιτό-τητας που υπαγορεύεται από την ΕΕ.Λίγο τους ενδιαφέρει αν ο ΣΥΡΙΖΑέχει βάλει νερό στο κρασί τής αντιευ-ρωπαϊκής πολιτικής. Για μια φοράακόμα, η μόνη απάντηση των Βρυξελ-λών και του ∆ΝΤ, καθώς και της Παγ-κόσμιας Τράπεζας στις δημοκρατικέςαιτιάσεις που προβάλλονται κατά τηςορθόδοξης οικονομικής τους πολιτι-κής είναι μία: ο φόβος.

Η Ευρώπη δεν ανέχεταιτις αντίθετες απόψεις

Την αρχική θέση του ευρωπαϊκούονείρου τη διαδέχθηκε η μόνη προ-οπτική: η ράβδος. Χρόνια τώρα η Ευ-ρώπη ασκεί την ίδια πολιτική όπωςκαι οι άλλοι για να διαφυλαχθεί απότις βλαβερές συνέπειες: καλλιεργείτο φόβο. Θαυμάσιο μήνυμα για να εμ-πεδωθεί η άποψη ότι η Ευρώπη είναιήδη ένα μεγάλο άρρωστο σώμα. Άρ-ρωστο γιατί έχει εξαναγκαστεί ναυποστεί τις πολιτικές της λιτότητας!Χωρίς αμφιβολία, η ασθένεια από τηνοποία υποφέρει η Ευρώπη, δεν αναφέ-ρεται μόνο στη διατήρηση ή όχι τηςαυστηρής λιτότητας, στην Ελλάδα.όπως και στις άλλες χώρες της Ευ-ρώπης. Η εξάντληση του ευρωπαϊκούονείρου μας πάει πολύ μακριά, οι ρίζεςτης μιας χρεοκοπίας μας οδηγούνστην αποτυχία της ίδιας της δημοκρα-τίας.

Το ελληνικό ζήτημα έρχεται να μαςυπενθυμίσει ότι η Ευρώπη δεν ανέχε-ται τις αντίθετες απόψεις, έστω καιαν έχουν εκφρασθεί δημοκρατικά.Όταν βρίσκεται αντιμέτωπη μ’ αυτές,η μόνη απάντηση που βρίσκει είναι οιαπειλές. ∆εν υπάρχει πια όπως άλ-λοτε το πάθος και ο ενθουσιασμός.Πολύ περισσότερο όταν πρόκειται γιατη ριζοσπαστική αριστερά που το πρό-γραμμά της πρέπει εκ των προτέρωννα αμφισβητηθεί, γιατί είναι ο βασικόςκίνδυνος που παραμονεύει στην Ευ-ρώπη.

Από την ιστοσελίδα του γαλλικού«Νουβέλ Ομπσερβατέρ» (Nouvelobs)

H Ευρώπη με το βλέμμαστην Ελλάδα

Του Μπρούνο Οντέντ

Ηνίκη του ΣΥΡΙΖΑ στις βουλευ-τικές εκλογές που θα γίνουνπρόωρα στις 25 Ιανουαρίου

μπορεί να αποτελέσει το έναυσμαμιας εξέλιξης, η οποία γίνεται εκ τωνπραγμάτων όλο και περισσότερο ανα-γκαία στην Ευρώπη που υπονομεύε-ται από τις καταστροφικές νεοφιλε-λεύθερες πολιτικές. Για τις ευρωπαϊ-κές προοδευτικές δυνάμεις η προ-εκλογική καμπάνια της Ελλάδας ξε-περνά τα σύνορα της χώρας.

Οι έλληνες ψηφοφόροι συγκεντρώ-νουν την προσοχή όλων των Ευρω-παίων. Η πίεση εντείνεται ενώ μόλιςέχει αρχίσει επίσημα η σύντομη προ-εκλογική περίοδος. Το Βερολίνο, οιΒρυξέλλες και το Παρίσι ανεβάζουντους τόνους για να αποτρέψουν τουςΈλληνες να ψηφίσουν ΣΥΡΙΖΑ, το ρι-ζοσπαστικό κόμμα που οι δημοσκο-πήσεις τού δίνουν 30% των ψήφωναρκετές μονάδες μπροστά από τη Ν∆.

Το ∆ΝΤ ανέστειλε την παροχή χρη-μάτων προς την Ελλάδα περιμένονταςτα αποτελέσματα των εκλογών. Τογραφείο αξιολόγησης Fitch, από τουςβασικούς μισθοφόρους των χρηματο-πιστωτικών αγορών, κρούει τον κώ-δωνα του κινδύνου λέγοντας ότι «οικίνδυνοι για υποβάθμιση της Ελλάδαςαυξάνουν». Ο Αντώνης Σαμαράς δη-λώνει ότι το διακύβευμα των εκλογών«είναι ούτε λιγότερο ούτε περισσό-τερο η παραμονή της χώρας στοευρώ». Και έτσι επιβεβαιώνει ότι τομόνο του επιχείρημά του είναι ο

φόβος του χάους. ∆ιαφορετικά ο προ-εκλογικός λόγος του θα ήταν να απο-λογία για τα καταστροφικά αποτελέ-σματα της πολιτικής του και των συμ-μάχων του του ΠΑΣΟΚ στην κυβέρ-νηση.

Όλα αυτά που κρίνονται στην Ελ-λάδα ξεπερνούν τα σύνορα τηςχώρας. Σπάνια μια εθνική εκλογή έχειένα διακύβευμα ευρωπαϊκό. Οι θεμα-τοφύλακες του ορθόδοξου-φιλελεύ-θερου μοντέλου το έχουν συνειδητο-ποιήσει. Ο Β. Σόιμπλε μας υπενθύ-μισε πριν λίγες ημέρες ότι δεν υπάρ-χει άλλη πολιτική για την Ελλάδα απόαυτήν που εφαρμόζεται. Όμως οιαπαράδεκτες επεμβάσεις τους τηνπροεκλογική περίοδο αποτελούναδιάψευστη μαρτυρία μιας αμυντικήςστάσης, λόγω απουσίας έστω κάποιαςεπιτυχίας της πολιτικής της λιτότη-τας, η οποία ανανεώνεται συνεχώς τατελευταία χρόνια σε κάθε σύνοδο κο-ρυφής.

Νίκη του ΣΥΡΙΖΑ πρώτο βήμα

Αυτή η ευρωπαϊκή πολιτική κινδυ-νεύει να αποδοκιμαστεί στην Ελλάδαμε δημοκρατικό τρόπο, υπό τις επευ-φημίες μεγάλου μέρους των ευρω-παίων πολιτών, που δεν μπορούν ναανεχθούν πια τη λιτότητα. Και όλωνεκείνων που αγωνίζονται κατά τηςπρόσκαιρης εργασίας, των χαμηλώνμισθών, περικοπών στις δημόσιες καικοινωνικές δαπάνες. Και ταυτόχρονα,αυτή η αποδοκιμασία είναι η ελπίδα

για μια ριζοσπαστική εναλλακτικήπολιτική, που υπογραμμίζει τηνανάγκη, επανίδρυσης του ευρωπαϊ-κού οικοδομήματος: «Μια νίκη τουΣΥΡΙΖΑ θα είναι ένα πρώτο βήμα γιαμια κοινή προοδευτική λύση για τουςΕυρωπαίους που υποφέρουν», υπο-γραμμίζει ο Πιερ Λοράν πρόεδρος τουκόμματος της Ευρωπαϊκής Αριστεράς(ΚΕΑ).

Και η Attac Γαλλίας αναφέρει πωςσημαντικές δυνάμεις μπορούν να κι-νητοποιηθούν για να διεκδικήσουνμια τέτοια λύση και να προβάλουν τηνανάγκη για μια πραγματική στροφήστην Ευρώπη. Και συνεχίζει καταγ-γέλλοντας τον εκβιασμό που ασκείταικατά των ελλήνων ψηφοφόρων απότις αγορές και τους υπηρέτες τους».Στη συνέχεια αναφέρεται στις μαζικέςκινητοποιήσεις στο Βέλγιο, την Ιτα-λία, την Ισπανία, την Πορτογαλία, τηνΣλοβενία και αλλού που «δείχνουν ότιο ελληνικός λαός δεν είναι μόνος τουστην Ευρώπη που θέλει να ακολουθή-σει μια άλλη πολιτική» (…)

Η πίεση της ΕΚΤ

Η ανάγκη και το έναυσμα της ριζι-κής στροφής προβάλλει όλο και πε-ρισσότερο όσο μεγαλώνει η απειλήτου αποπληθωρισμού. Οι εκλογέςστην Ελλάδα θα επιταχύνουν τις απο-φάσεις της ΕΚΤ. Στη σύνοδο στις 22Ιανουαρίου θα πάρει νέα μέτρα «αντι-συμβατικά» για να ενισχύσει την ανά-καμψη. Ο Μάριο Ντράγκι δεν κρύβειτις προετοιμασίες που έχει κάνειπρος αυτή την κατεύθυνση. Μετά τημείωση των επιτοκίων η ΕΚΤ σκο-πεύει να αγοράσει μαζικά τα χρέη τωνκρατών, όπως ενεργεί η Fed στις ΗΠΑεδώ και αρκετό καιρό.

Αυτή η προαναγγελθείσα ρήξη τηςΦραγκφούρτης με την ορθόδοξη μο-νεταριστική πολιτική έρχεται να υπο-γραμμίσει την ορθότητα των εναλλα-κτικών προτάσεων, που είχαν προτεί-νει αρκετές προοδευτικές ευρωπαϊ-κές οργανώσεις στην Ευρώπη και στηΓαλλία, όπως το Μέτωπο της Αριστε-ράς. Πρόκειται για την ενεργοποίησημιας νομισματικής πολιτικής όχι στηνυπηρεσία των χρηματοπιστωτικώναγορών, αλλά για επενδύσεις και αύ-ξηση των θέσεων εργασίας για τηνενίσχυση της εκπαίδευσης και τωνδημόσιων υπηρεσιών. Πολιτικές «πα-λιές», θα μπορούσαμε να πούμε ανα-γκαίες όμως για να αντιμετωπιστείμια κατάσταση σαν τη σημερινή.

Από την εφημερίδα «Ουμανιτέ»(31-12-2014)

Page 16: Κυριακη 04-01-2015

1166 ΤΟ ΘΕΜΑ Η ΕΠΟΧΗ 4 Ιανουαρίου 2015

Στην Ελλάδα αναβιώνειη ελπίδα της ευρωπαϊκής αριστεράςΜια επιχείρηση τρομοκράτησης και χειραγώγησης, γνώριμη στους έλληνες ψηφοφόρους και από τηνπροεκλογική περίοδο του 2012, έχει ήδη εξαπλωθεί στα περισσότερα ΜΜΕ -ελληνικά αλλά και ξένα- καιπροσπαθεί να πείσει ότι «όποιος αντιστέκεται στις περικοπές μισθών, στις επισφαλείς συνθήκεςδιαβίωσης ή στην πώληση της δημόσιας περιουσίας τιμωρείται με οικονομική κατάρρευση». Ανάμεσαστις πολλές «φλυαρίες για τη δημοκρατία, ανακαλύπτουμε τελικά ότι οι ηγέτες των ευρωπαϊκώνκυβερνήσεων την φοβούνται, αντί να την υπερασπίζουν, και θα ήθελαν να εμποδίσουν αυτούς που

υπέστησαν τα κόστη της κρίσης του χρηματοπιστωτικού καπιταλισμού να ψηφίσουν ενάντια στη θεσμικήβία». Όμως «η Ελλάδα δεν είναι μόνη, ακόμα κι αν ανήκει στις πιο οξείες περιπτώσεις. Μια καινούργιαηγεσία χρειάζεται να ανατρέψει την παρούσα πολιτική της ακραίας λιτότητας, που δεν δημιουργείανάπτυξη». Αυτά επισημαίνουν, ανάμεσα σε άλλα, τρεις ευρωπαίοι διανοητές, ο γερμανός οικονομολόγοςΚλάους Ντορέ, η ολλανδή κοινωνιολόγος Σάσκια Σάσεν και ο ιταλός συνδιευθυντής του «il manifesto»,Τομάζο Ντι Φραντσέσκο, στα κείμενά τους στην «Εποχή».

Το κατεστημένο της ΕΕ φοβάταιTου Τομάζο Ντι Φραντσέσκο*

Αυτό που συμβαίνει αυτές τις μέρες και ώρες στην Ελλάδα μάς αφορά άμεσα, η κρίσηπράγματι δεν είναι ελληνική, αλλά είναι κρίση ολόκληρου του χρηματοπιστωτικού συστή-ματος του παγκοσμιοποιημένου καπιταλισμού. Είναι επτά χρόνια που ο δυτικός κόσμος βρί-σκεται σε ξεκάθαρη ύφεση και οι μόνες δειλές έξοδοι έγιναν στις χώρες που έχουν τη δυ-νατότητα να φορτώσουν στις πιο αδύναμες τις αντιφάσεις και τα κόστη, όπως κάνουν οιΗΠΑ με την Ευρώπη.

Το γεγονός ότι η αριστερά που εκπροσωπείται από τον ΣΥΡΙΖΑ κα-τόρθωσε να αποτρέψει τον ελιγμό του Σαμαρά να εκλέξει έναν«δικό του» πρόεδρο της ∆ημοκρατίας και να αναβάλει την εκλο-

γική αναμέτρηση, είναι ένα συμβάν που έχει αντίκτυπο σε όλη τηνήπειρο. Ολόκληρη η Ευρώπη αυτή τη στιγμή είναι στραμμένη προς τηνΑθήνα και, βέβαια, χωρίς να έχουν όλοι τις ίδιες προσδοκίες. Οι «αγο-ρές», δηλαδή, ο δυτικός χρηματοπιστωτικός τομέας, φοβούνται ότι ηαναδιαπραγμάτευση των όρων του ελληνικού χρέους θέτει υπό συζήτησητα κριτήρια με τα οποία η Ευρωπαϊκή Ένωση διέσωσε τις τράπεζες αντί

για τις κοινωνικές δαπάνες, την εργασία και την απασχόληση. Το κατεστημένο της ΕΕ φο-βάται ότι η εμφάνιση μιας εναλλακτικής δύναμης της αριστεράς στη σκηνή της ελληνικήςκυβέρνησης θα κατεδαφίσει το οικοδόμημα της επιβολής όρων που οδήγησε στην αν-θρωπιστική κρίση όχι μόνο την Ελλάδα. Στην Αθήνα αρχίζει να φαίνεται μια χαραμάδαφωτός, μια μεγάλη δυνατότητα. Εμείς που δουλεύουμε στην Ιταλία για να ανασυστήσουμεμια εναλλακτική ιταλική αριστερά, ενώ πρέπει να αναμετρηθούμε με την εξαφάνιση τηςαριστεράς και με τις νεοφιλελεύθερες επιλογές μιας κυβέρνησης σαν αυτή του ηγέτη του∆ημοκρατικού Κόμματος Ματέο Ρέντσι, που επιτίθεται στα δικαιώματα των εργαζομένωνκαι στο κοινωνικό κράτος, βλέπουμε την ευκαιρία μιας εφικτής στροφής και στην Ιταλίακαι σε όλη την Ευρώπη. Πρόκειται μάλιστα για μια ευκαιρία «υπέρ της Ευρώπης», για ναγίνει η Ευρωπαϊκή Ένωση η ήπειρος των δικαιωμάτων και της δημοκρατίας από εχθρός,που ήταν μέχρι σήμερα.

Μηχανισμός μαζικής τρομοκρατίας

Προκαλεί την απορία και είναι ανησυχητικός ο μηχανισμός μαζικής ψυχολογικής τρο-μοκρατίας που έθεσαν σε κίνηση οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις και οι εκπρόσωποι της ίδιαςτης ευρωπαϊκής Επιτροπής. Από τον πρόεδρο Ζ.Κ. Γιούνκερ με τις δηλώσεις του κατά τουΣΥΡΙΖΑ, μέχρι την κυβέρνηση του Βερολίνου, αλλά και της Μαδρίτης που θα έχει εκλογέςμέσα στο 2015 και θα αναμετρηθεί με τον νέο σχηματισμό της αριστεράς, το Ποδέμος.Αυτή η ελεεινή επίθεση είναι ενάντια στον ελληνικό λαό που θέλει να αποφασίσει για τομέλλον του. Μετά από πολλές δυτικές φλυαρίες για τη δημοκρατία, ανακαλύπτουμε τε-λικά ότι οι ηγέτες των ευρωπαϊκών κυβερνήσεων την φοβούνται, αντί να την υπερασπί-ζουν, και θα ήθελαν να εμποδίσουν αυτούς που υπέστησαν τα κόστη της κρίσης του χρη-ματοπιστωτικού καπιταλισμού να ψηφίσουν ενάντια στη θεσμική βία που αντιπροσώπευ-σαν οι «μεταρρυθμιστικές» περικοπές για τις συνθήκες ζωής εκατομμυρίων πολιτών καιεργαζομένων. Έτσι πέφτουν οι μάσκες: ο παγκοσμιοποιημένος καπιταλισμός δεν αγα-πάει την πραγματική δημοκρατία αλλά μόνο την τελετουργική και την απαλλαγμένη απόνόημα, με δεδομένη την αντιμετώπιση όλων των κομμάτων με τον ίδιο τρόπο, μια συμπε-ριφορά που γεννά αδιαφορία για τα πολιτικά και τα κοινωνικά προβλήματα καθώς καιαντιπολιτική, ενώ πέφτουν τα ποσοστά των ψηφοφόρων και κερδίζει παντού η μαζικήαποχή και η σύγκρουση όλων με όλους, φθάνοντας μέχρι το σημείο ναευνοείται μια νέα ξενοφοβική, ρατσιστική, υπερεθνικιστική ακροδε-ξιά που υπερασπίζει στην κρίση τους πιο δυνατούς και χρησιμοποιείτους αδύναμους ενάντια στους πιο αδύναμους.

Πραγματική δημοκρατία

Μόνο η πραγματική δημοκρατία θα σώσει την Ελλάδα και την Ευ-ρώπη από την καταστροφή. Μια πραγματική δημοκρατία που θα κα-λέσει στις εκλογές της 25ης Ιανουαρίου εκατομμύρια νέους, γυναί-κες, εργαζομένους και άνεργους όχι για μια οποιαδήποτε ψήφο, αλλάγια μια δέσμευση να πρωταγωνιστήσουν. Για να στηρίξουν την εναλ-λακτική λύση που αντιπροσωπεύει ήδη ο ΣΥΡΙΖΑ και το πρόγραμμάτου, για να μεγαλώσει η δύναμή του και να διευρυνθεί η στήριξή του-κανείς από την αριστερά να μην κάθεται μόνο να βλέπει- και η ισχυρήσυναίνεση που θα έχει, όπως ευχόμαστε όλοι, να είναι το πρώτο βήμαπου θα εμπλέξει το λαό και τους εργαζομένους στη διακυβέρνηση τηςΕλλάδας.

* Ο Τ. Ντι Φραντσέσκο είναι συνδιευθυντής της εφημερίδας«il manifesto».

Της Σάσκια Σάσεν*

H οικονομική ανά-πτυξη μπορεί να συ-σταθεί με διαφορετι-κούς τρόπους και μεδιαφορετικά διανεμη-τικά αποτελέσματα.Σήμερα, βιώνουμε μια

αναζωπύρωση αυτού στο οποίο αναφε-ρόμασταν σε μια προηγούμενη περίοδοως πρωταρχική συσσώρευση. Η μορφήδεν είναι πλέον η περίφραξη των βοσκο-τόπων στην πρώιμη Αγγλία, η οποίαεφαρμόστηκε ώστε τα πρόβατα να απο-δίδουν μαλλί προς όφελος της αναδυόμε-νης παρασκευαστικής οικονομίας και όχιγια να αποτελέσουν μια διαρκή πρόσοδογια τα νοικοκυριά των βοσκών.1

Σήμερα, τεράστιες τεχνικές και νο-μικές περιπλοκές απαιτούνται γιανα εκτελεστεί αυτό που τελικά

αποτελεί στοιχειώδη και βάναυση, εξί-σου, άντληση. Μεταξύ άλλων, είναι οιχρηματοοικονομικές εταιρείες που περι-κλείουν τους πόρους μιας χώρας καιτους φόρους των πολιτών. Αυτό που κά-νουν είναι να μεταθέτουν τα επεκτεινό-μενα τμήματα των αναπτυγμένων χωρών-σταδιακά και του υπόλοιπου κόσμου-ως πεδία άντλησης πόρων. Αυτό που πα-ρατηρούμε να συμβαίνει παράλληλαείναι η μόχλευση των κυβερνητικών

προϋπολογισμών στις φιλελεύθερες δη-μοκρατίες, μακριά από τις ανάγκες τηςκοινωνίας και των εργατών.

Σήμερα, και οι δύο αυτές πρακτικέςέχουν συγκεκριμένες μορφές στα κόμ-ματα που βρίσκονται -ακόμα- στην εξου-σία σε Ελλάδα και Ισπανία. Και οι δύοαυτές χώρες έχουν εξασφαλίσει σειράπρονομίων για τα ανώτερα στρώματα,παράλληλα με τη συρρίκνωση των εσό-δων και των κοινωνικών παροχών για τημεσαία και εργατική τάξη. Το έχουνεφαρμόσει αυτό σε τέτοιο βαθμό, ιδιαί-τερα στην Ελλάδα, που δεν θα μπορού-σαμε να το θεωρήσουμε πιθανό για τοναναπτυγμένο κόσμο, πριν μερικά χρό-νια. Αυτές οι συρρικνώσεις εξαπλώνον-ται σε πολλές χώρες, συμπεριλαμβανο-μένων και κάποιων πλούσιων ευρωπαϊ-κών χωρών.2

Οι αρπακτικές ελίτ

Η οικονομική ανάπτυξη δεν υπήρξεποτέ καλοήθης. Όμως, οι κλιμακώσειςτων τελευταίων τριών δεκαετιών σημα-τοδοτούν μια νέα εποχή, με την έννοιαότι απειλούν έναν ολοένα αυξανόμενοαριθμό ανθρώπων και τόπων σε ολό-κληρο τον κόσμο. Μια τέτοια ανάπτυξηεξακολουθεί να παίρνει διακριτές μορ-φές και περιεχόμενο στο σύνολο τωναναπτυγμένων χωρών, στις οποίες ανα-φερόμαστε με τον όρο παγκόσμιος Βορ-

ράς, ενάντια στις λιγότερο ή διαφορε-τικά αναπτυγμένες χώρες που ονομά-ζουμε παγκόσμιο Νότο.

Για παράδειγμα, αρπακτικές ελίτ, επίμακρόν, συνδέθηκαν με φτωχές χώρεςπου διαθέτουν πλούσιους φυσικούς πό-ρους και όχι με αναπτυγμένες χώρες.Ωστόσο, όλο και περισσότερο βλέπουμεκάποιες από αυτές τις ελίτ στην κορυφήκαι των ανεπτυγμένων χωρών, παρότισυνήθως με πολύ πιο διαμεσολαβητικήμορφή. Βλέπουμε τη διαμόρφωση όχιτόσο αρπακτικών ελίτ, αλλά ληστρικώνσχηματισμών, ένα μείγμα ελίτ και συ-στημικών δυνατοτήτων (με τη χρηματο-δότηση να αποτελεί τον καταλύτη) πουωθούν προς οξεία συσσώρευση. Η συσ-σώρευση στην κορυφή δεν αποτελεί νέο.Αυτό που είναι ανησυχητικό είναι οιακραίες μορφές που λαμβάνει σήμερασε όλο και περισσότερους τομείς σε έναμεγάλο τμήμα του κόσμου.

Πλούσια άτομα και παγκόσμιες εται-ρείες δεν θα μπορούσαν από μόνοι τουςνα πετύχουν τέτοια ακραία συσσώρευσητου παγκόσμιου πλούτου. Χρειάζονταιαυτό που θα λέγαμε συστημική βοήθεια:μια σύνθετη αλληλεπίδραση αυτών τωνπαραγόντων με συστήματα προσανατο-λισμένα στην ενεργοποίηση ακραίαςσυσσώρευσης. Τέτοια συστημική δυνα-τότητα αποτελεί ο συνδυασμός διαφορε-τικών τεχνικών, εμπορικών και χρημα-τοοικονομικών καινοτομιών με την προ-

σθήκη της κυβερνητικής διευκόλυνσης.Συνιστά μια εν μέρει παγκόσμια συν-θήκη, παρότι συχνά ενεργοποιείται μέσωσυγκεκριμένων χωρών, τις πολιτικές οι-κονομίες τους, τους νόμους τους και τιςκυβερνήσεις τους. Συμπεριλαμβάνει τε-ράστιες δυνατότητες για διαμεσολάβησηπου λειτουργεί ως ένα είδος ομίχλης,αλλοιώνοντας την ικανότητα μας ναδούμε τι συμβαίνει, με τη χρηματοδό-τηση να αποτελεί ένα καταλυτικό παρά-δειγμα.

Εξάλειψη της μεσαίας τάξης

Μέρος του επιχειρήματος μου αποτε-λεί ότι υπάρχει κάτι διακριτό σε ένα σύ-στημα με τη δυνατότητα να συγκεντρώ-νει πλούτο σε τέτοιο βαθμό και να κατα-στρέφει, επίσης σε τέτοιο βαθμό, τουςμεσαίους τομείς της οικονομίας του. ∆ενπρόκειται απλά για την οικονομία. Είναιδιαφορετικό, για παράδειγμα, από ένασύστημα με τη δυνατότητα να παράγειεπέκταση της ευημερούσας εργατικήςκαι μεσαίας τάξης, όπως συνέβη κατά τομεγαλύτερο μέρος του 20ού αιώνα στονπαγκόσμιο Βορρά, σε ένα μεγάλο μέροςτης Λατινικής Αμερικής, καθώς και σεδιάφορες αφρικανικές χώρες, ιδίως τηΣομαλία. Το προηγούμενο σύστημααπείχε πολύ από το τέλειο: υπήρχαν ανι-σότητες, συσσώρευση πλούτου, φτώ-χεια, ρατσισμός και πολλά άλλα. Αλλάήταν ένα σύστημα που κινούταν προς τηδημιουργία ενός αναπτυσσόμενου με-σαίου τομέα, που διαρκώς διευρυνότανγια πολλές γενιές, με τα παιδιά να ευη-μερούν συνήθως περισσότερο από τουςγονείς τους. Επίσης, τα διανεμητικάαποτελέσματα δεν ήταν απλά συνάρτησητων ανθρώπων που εμπλέκονταν. Απαι-τούνταν ειδικές συστηματικές δυνατό-τητες. Από τη δεκαετία του 1980, αυτέςοι προηγούμενες δυνατότητες είχαναποδυναμωθεί και είδαμε την ανάδυσηδυνατοτήτων που ωθούν προς τη συσ-σώρευση στην κορυφή και όχι προς τηνανάπτυξη μιας ευρείας μέσης. Αυτό πουαπαιτεί ακραίες μορφές σε κάποιες

χώρες, όπως η Ελλάδα, συμβαίνει στηνπραγματικότητα με ηπιότερη μορφή σεπολλές αναπτυγμένες χώρες, που θεω-ρούνται ότι έχουν ανακάμψει από τηνκρίση -από τις ΗΠΑ ως την Ολλανδία. ΗΕλλάδα δεν είναι μόνη, ακόμα κι αν ανή-κει στις πιο οξείες περιπτώσεις. Πράγ-ματι, μια καινούργια ηγεσία χρειάζεταινα ανατρέψει την παρούσα πολιτική τηςακραίας λιτότητας, που δεν δημιουργείανάπτυξη. Αυτό κατέστη σαφές από τααπό εικοσαετίας προγράμματα λιτότη-τας για τον παγκόσμιο Νότο, τα οποίαείχαν ονομαστεί διαρθρωτικά προγράμ-ματα: Η ηθική της λιτότητας για τονπαγκόσμιο Βορρά και της επανεκπαί-δευσης για τον παγκόσμιο Νότο.

* Η Σ. Σάσεν είναι καθηγήτρια κοινωνιο-λογίας στο Πανεπιστήμιο Κολούμπια καιεπισκέπτρια καθηγήτρια στο London Sch-ool of Economics. Έχει γράψει βιβλία καιέχει τιμηθεί με πολλά βραβεία και διακρί-σεις. Είναι μέλος της συντακτικής επι-τροπής του περιοδικού «Competition andChange».

To κείμενο δημοσιεύτηκε στο «Οpen de-mocracy», στις 31 ∆εκεμβρίου 2014.

Σημείωση1. Αποστροφή από το νέο βιβλίο της Σά-

σκια Σάσεν «Expulsions: Brutality andComplexity in the Global Economy» (Har-vard University Press 2014).

2. Αναλυτική ανάλυση στα κεφάλαια 1και 3 στο «Expulsions: Brutality and Com-plexity in the Global Economy».

Tου Κλάους Ντορέ*

Αυτό που χρειάζεται η Ευρώπηείναι δημοκρατία, ή μάλλονδημοκρατία που να συμμορ-

φώνεται στις αγορές. Αυτό φαίνεταινα είναι το όραμα της Άγκελα Μέρκελκαι των ελίτ που εκπροσωπεί. ΣτηνΕλλάδα, σήμερα, βλέπουμε επακρι-βώς τι σημαίνει αυτό το όραμα.

Αμέσως μόλις έφτασαν τα νέα για πρόωρες εκλογέςστην Ελλάδα, φωνές οργής και συναγερμού άρχισαν ναακούγονται. Τα μεγάλα ΜΜΕ μας λένε ότι η οικονομικήκρίση θα επιστρέψει αμέσως, αν ο ΣΥΡΙΖΑ κερδίσει τιςεπερχόμενες εκλογές. Ο γερμανός υπουργός Οικονο-μικών, Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, ανακοίνωσε ότι οποι-αδήποτε νέα κυβέρνηση στην Ελλάδα θα είναι εξίσουαναγκασμένη να εφαρμόσει τις απαιτήσεις της τρόικαςγια περικοπές στον προϋπολογισμό.

Όπως πάντα, οι υποστηρικτές της λιτότητας επιση-μαίνουν «το κλίμα στις χρηματοπιστωτικές αγορές» ωςτο κύριο επιχείρημά τους. Όποιος αντιστέκεται στιςπερικοπές μισθών, στις επισφαλείς συνθήκες διαβίω-σης ή στην πώληση της δημόσιας περιουσίας τιμωρεί-ται άμεσα από τους αναλυτές, τους οργανισμούς αξιο-λόγησης και τα τραπεζικά ιδρύματα με οικονομική κα-τάρρευση.

Με άλλα λόγια: αφήστε τους Έλληνες να ψηφίσουν,αφού στην πραγματικότητα δεν έχουν επιλογή. ∆ενείναι οι πολίτες που αποφασίζουν για το μέλλον τους,αλλά οι χρηματοπιστωτικές καπιταλιστικές ελίτ, πουγια καιρό λειτουργούν σε διεθνές επίπεδο. Φαίνεταισαν τίποτα να μην μπορεί να εμποδίσει τη δική τουςάσκηση πίεσης.

Ωστόσο, αυτό που χάνεται τελικά σε αυτή τη φασα-ρία είναι μια ειλικρινής αποτίμηση των ευρωπαϊκώνπολιτικών λιτότητας, οι κοινωνικές επιπτώσεις τωνοποίων είναι καταστροφικές -και όχι μόνο για την Ελ-λάδα. Για χρόνια η λιτότητα οξύνει την ύφεση, οδηγείτην ανεργία σε πρωτοφανή ύψη και συμβάλλει σε δρα-ματική αύξηση όσων επιβιώνουν σε επισφαλείς συν-θήκες. Ωστόσο, το κυβερνητικό χρέος συνεχίζει να με-γαλώνει. Η ελληνική κοινωνία έχει γίνει ένα εργαστή-ριο για τις ευρωπαϊκές ελίτ ώστε να πειραματίζονταιμε το επίπεδο λιτότητας που μια κοινωνία μπορεί νααντέξει, πριν εξεγερθεί.

Η γερμανική κυβέρνηση ακολουθεί μια διττή προ-σέγγιση: Στο εσωτερικό της χώρας, επιχειρεί να διορ-θώσει τις πιο τρομερές συνέπειες της ριζοσπαστικήςελεύθερης αγοράς «Ατζέντα 2010» (δηλαδή των με-ταρρυθμίσεων στην αγορά εργασίας), που υλοποιήθη-καν από την κυβέρνηση συνασπισμού Σοσιαλδημο-κρατών και Κόμματος των Πρασίνων με επικεφαλήςτον καγκελάριο Σρέντερ (1998-2005), θεσπίζοντας νο-μικά τον κατώτατο μισθό και κάνοντας παραχωρήσειςστο ζήτημα των συντάξεων. Βέβαια, αυτό δεν έχει εμ-ποδίσει τη γερμανική κυβέρνηση να συνιστά τις ίδιεςμεταρρυθμίσεις στους ευρωπαίους γείτονές της. Η επι-λεκτική εγχώρια ένταξη για τους γερμανούς εργαζόμε-

νους συνοδεύεται από δημοσιονομικό συντηρητισμό σεευρωπαϊκό επίπεδο, καθώς και μια επιθετική οικονο-μικά στρατηγική στις εξαγωγές. Μια τέτοια πολιτικήδεν μπορεί να κρατήσει μακροπρόθεσμα, διότι επιδει-νώνει περαιτέρω και εντείνει τις ήδη υπάρχουσες οι-κονομικές ανισορροπίες της Ευρώπης.

Με αυτή τη έννοια, οι ελληνικές εκλογές σηματοδο-τούν ένα σημαντικό παράδειγμα. Η Ευρώπη χρειάζεταινα θέσει τα θεμέλια για μια ριζικά νέα δημοσιονομική,οικονομική και κοινωνική πολιτική, που να βασίζεταιστην ιδέα ότι οι χώρες που επωφελούνται περισσότεροαπό την ευρωζώνη, κυρίως η Γερμανία, θα βοηθούν ταασθενέστερα κράτη μέλη όταν χρειάζεται. Μετά το1945, η Γερμανία επωφελήθηκε σημαντικά από τη διε-θνή διάσκεψη για το χρέος και το ριζικό «κούρεμά»του. Σήμερα, είναι οι ευρωπαϊκές χώρες που χτυπήθη-καν από την κρίση που χρειάζονται ένα τέτοιο «κού-ρεμα», γεγονός το οποίο θα ήταν προς όφελος και τωνΓερμανών επίσης.

Αναλόγως, οι Έλληνες δεν θα πρέπει να φοβηθούννα επικαθορίσουν το δικό τους μέλλον. Μια δημοκρα-τία που υποκλίνεται στις απαιτήσεις των αγορών δενείναι πλέον δημοκρατία. Εν τέλει, είναι η δημοκρατίαπου χρειάζεται να θέσει τα όρια για τις χρηματοπιστω-τικές αγορές, και όχι το αντίστροφο. Μπορεί να απο-δειχθεί το ιστορικό επίτευγμα της κυβέρνησης της αρι-στεράς στην Ελλάδα να μεταφέρει αυτό το παλιόόραμα του ανθρωπολόγου και κοινωνιολόγου ΚαρλΠολάνι σε ένα πολιτικό σχέδιο -το οποίο θα μπορούσεστη συνέχεια να υιοθετηθεί και σε άλλες χώρες. Η ευ-ρωπαϊκή αριστερά, στο σύνολό της, και οι συνδικαλι-στικές οργανώσεις είναι συνετό να υποστηρίξουν ένα

τέτοιο έργο με όλα τα διαθέσιμα μέσα. ∆ιαφορετικά ηεναλλακτική είναι ένας όλο και πιο αυταρχικός καπι-ταλισμός που μπορεί να απαλλαγεί από τους εναπο-μείναντες δημοκρατικούς περιορισμούς πολύ γρήγορα.

* Ο Κ. Ντορέ εί ναι οι κο νο μο λό γος, πο λι τι κός ε πι- στή μο νας και κοι νω νιο λό γος και δι δά σκει κοι νω- νιο λο γία της βιο μη χα νι κής ερ γα σίας στο πα νε πι- στή μιο της Ιέ νας.

Στην Αθή να αρ χί ζει να φαί -νε ται μια χα ρα μά δα φω τός,μια με γά λη δυ να τό τη τα.Πρό κει ται μά λι στα για μιαευ και ρία “υ πέρ της Ευ ρώ -πης”, για να γί νει η Ευ ρω -παϊκή Ένω ση η ή πει ρος τωνδι καιω μά των και της δη μο -κρα τίας α πό ε χθρός, που ή -ταν μέ χρι σή με ρα.

Χρειαζόμαστε τον ΣΥΡΙΖΑ

∆ημοκρατίασυμμορφούμενη στις αγορές;

Page 17: Κυριακη 04-01-2015

1177ΤΟ ΘΕΜΑΗ ΕΠΟΧΗ 4 Ιανουαρίου 2015

Στην Ελλάδα αναβιώνειη ελπίδα της ευρωπαϊκής αριστεράςΜια επιχείρηση τρομοκράτησης και χειραγώγησης, γνώριμη στους έλληνες ψηφοφόρους και από τηνπροεκλογική περίοδο του 2012, έχει ήδη εξαπλωθεί στα περισσότερα ΜΜΕ -ελληνικά αλλά και ξένα- καιπροσπαθεί να πείσει ότι «όποιος αντιστέκεται στις περικοπές μισθών, στις επισφαλείς συνθήκεςδιαβίωσης ή στην πώληση της δημόσιας περιουσίας τιμωρείται με οικονομική κατάρρευση». Ανάμεσαστις πολλές «φλυαρίες για τη δημοκρατία, ανακαλύπτουμε τελικά ότι οι ηγέτες των ευρωπαϊκώνκυβερνήσεων την φοβούνται, αντί να την υπερασπίζουν, και θα ήθελαν να εμποδίσουν αυτούς που

υπέστησαν τα κόστη της κρίσης του χρηματοπιστωτικού καπιταλισμού να ψηφίσουν ενάντια στη θεσμικήβία». Όμως «η Ελλάδα δεν είναι μόνη, ακόμα κι αν ανήκει στις πιο οξείες περιπτώσεις. Μια καινούργιαηγεσία χρειάζεται να ανατρέψει την παρούσα πολιτική της ακραίας λιτότητας, που δεν δημιουργείανάπτυξη». Αυτά επισημαίνουν, ανάμεσα σε άλλα, τρεις ευρωπαίοι διανοητές, ο γερμανός οικονομολόγοςΚλάους Ντορέ, η ολλανδή κοινωνιολόγος Σάσκια Σάσεν και ο ιταλός συνδιευθυντής του «il manifesto»,Τομάζο Ντι Φραντσέσκο, στα κείμενά τους στην «Εποχή».

Της Σάσκια Σάσεν*

H οικονομική ανά-πτυξη μπορεί να συ-σταθεί με διαφορετι-κούς τρόπους και μεδιαφορετικά διανεμη-τικά αποτελέσματα.Σήμερα, βιώνουμε μια

αναζωπύρωση αυτού στο οποίο αναφε-ρόμασταν σε μια προηγούμενη περίοδοως πρωταρχική συσσώρευση. Η μορφήδεν είναι πλέον η περίφραξη των βοσκο-τόπων στην πρώιμη Αγγλία, η οποίαεφαρμόστηκε ώστε τα πρόβατα να απο-δίδουν μαλλί προς όφελος της αναδυόμε-νης παρασκευαστικής οικονομίας και όχιγια να αποτελέσουν μια διαρκή πρόσοδογια τα νοικοκυριά των βοσκών.1

Σήμερα, τεράστιες τεχνικές και νο-μικές περιπλοκές απαιτούνται γιανα εκτελεστεί αυτό που τελικά

αποτελεί στοιχειώδη και βάναυση, εξί-σου, άντληση. Μεταξύ άλλων, είναι οιχρηματοοικονομικές εταιρείες που περι-κλείουν τους πόρους μιας χώρας καιτους φόρους των πολιτών. Αυτό που κά-νουν είναι να μεταθέτουν τα επεκτεινό-μενα τμήματα των αναπτυγμένων χωρών-σταδιακά και του υπόλοιπου κόσμου-ως πεδία άντλησης πόρων. Αυτό που πα-ρατηρούμε να συμβαίνει παράλληλαείναι η μόχλευση των κυβερνητικών

προϋπολογισμών στις φιλελεύθερες δη-μοκρατίες, μακριά από τις ανάγκες τηςκοινωνίας και των εργατών.

Σήμερα, και οι δύο αυτές πρακτικέςέχουν συγκεκριμένες μορφές στα κόμ-ματα που βρίσκονται -ακόμα- στην εξου-σία σε Ελλάδα και Ισπανία. Και οι δύοαυτές χώρες έχουν εξασφαλίσει σειράπρονομίων για τα ανώτερα στρώματα,παράλληλα με τη συρρίκνωση των εσό-δων και των κοινωνικών παροχών για τημεσαία και εργατική τάξη. Το έχουνεφαρμόσει αυτό σε τέτοιο βαθμό, ιδιαί-τερα στην Ελλάδα, που δεν θα μπορού-σαμε να το θεωρήσουμε πιθανό για τοναναπτυγμένο κόσμο, πριν μερικά χρό-νια. Αυτές οι συρρικνώσεις εξαπλώνον-ται σε πολλές χώρες, συμπεριλαμβανο-μένων και κάποιων πλούσιων ευρωπαϊ-κών χωρών.2

Οι αρπακτικές ελίτ

Η οικονομική ανάπτυξη δεν υπήρξεποτέ καλοήθης. Όμως, οι κλιμακώσειςτων τελευταίων τριών δεκαετιών σημα-τοδοτούν μια νέα εποχή, με την έννοιαότι απειλούν έναν ολοένα αυξανόμενοαριθμό ανθρώπων και τόπων σε ολό-κληρο τον κόσμο. Μια τέτοια ανάπτυξηεξακολουθεί να παίρνει διακριτές μορ-φές και περιεχόμενο στο σύνολο τωναναπτυγμένων χωρών, στις οποίες ανα-φερόμαστε με τον όρο παγκόσμιος Βορ-

ράς, ενάντια στις λιγότερο ή διαφορε-τικά αναπτυγμένες χώρες που ονομά-ζουμε παγκόσμιο Νότο.

Για παράδειγμα, αρπακτικές ελίτ, επίμακρόν, συνδέθηκαν με φτωχές χώρεςπου διαθέτουν πλούσιους φυσικούς πό-ρους και όχι με αναπτυγμένες χώρες.Ωστόσο, όλο και περισσότερο βλέπουμεκάποιες από αυτές τις ελίτ στην κορυφήκαι των ανεπτυγμένων χωρών, παρότισυνήθως με πολύ πιο διαμεσολαβητικήμορφή. Βλέπουμε τη διαμόρφωση όχιτόσο αρπακτικών ελίτ, αλλά ληστρικώνσχηματισμών, ένα μείγμα ελίτ και συ-στημικών δυνατοτήτων (με τη χρηματο-δότηση να αποτελεί τον καταλύτη) πουωθούν προς οξεία συσσώρευση. Η συσ-σώρευση στην κορυφή δεν αποτελεί νέο.Αυτό που είναι ανησυχητικό είναι οιακραίες μορφές που λαμβάνει σήμερασε όλο και περισσότερους τομείς σε έναμεγάλο τμήμα του κόσμου.

Πλούσια άτομα και παγκόσμιες εται-ρείες δεν θα μπορούσαν από μόνοι τουςνα πετύχουν τέτοια ακραία συσσώρευσητου παγκόσμιου πλούτου. Χρειάζονταιαυτό που θα λέγαμε συστημική βοήθεια:μια σύνθετη αλληλεπίδραση αυτών τωνπαραγόντων με συστήματα προσανατο-λισμένα στην ενεργοποίηση ακραίαςσυσσώρευσης. Τέτοια συστημική δυνα-τότητα αποτελεί ο συνδυασμός διαφορε-τικών τεχνικών, εμπορικών και χρημα-τοοικονομικών καινοτομιών με την προ-

σθήκη της κυβερνητικής διευκόλυνσης.Συνιστά μια εν μέρει παγκόσμια συν-θήκη, παρότι συχνά ενεργοποιείται μέσωσυγκεκριμένων χωρών, τις πολιτικές οι-κονομίες τους, τους νόμους τους και τιςκυβερνήσεις τους. Συμπεριλαμβάνει τε-ράστιες δυνατότητες για διαμεσολάβησηπου λειτουργεί ως ένα είδος ομίχλης,αλλοιώνοντας την ικανότητα μας ναδούμε τι συμβαίνει, με τη χρηματοδό-τηση να αποτελεί ένα καταλυτικό παρά-δειγμα.

Εξάλειψη της μεσαίας τάξης

Μέρος του επιχειρήματος μου αποτε-λεί ότι υπάρχει κάτι διακριτό σε ένα σύ-στημα με τη δυνατότητα να συγκεντρώ-νει πλούτο σε τέτοιο βαθμό και να κατα-στρέφει, επίσης σε τέτοιο βαθμό, τουςμεσαίους τομείς της οικονομίας του. ∆ενπρόκειται απλά για την οικονομία. Είναιδιαφορετικό, για παράδειγμα, από ένασύστημα με τη δυνατότητα να παράγειεπέκταση της ευημερούσας εργατικήςκαι μεσαίας τάξης, όπως συνέβη κατά τομεγαλύτερο μέρος του 20ού αιώνα στονπαγκόσμιο Βορρά, σε ένα μεγάλο μέροςτης Λατινικής Αμερικής, καθώς και σεδιάφορες αφρικανικές χώρες, ιδίως τηΣομαλία. Το προηγούμενο σύστημααπείχε πολύ από το τέλειο: υπήρχαν ανι-σότητες, συσσώρευση πλούτου, φτώ-χεια, ρατσισμός και πολλά άλλα. Αλλάήταν ένα σύστημα που κινούταν προς τηδημιουργία ενός αναπτυσσόμενου με-σαίου τομέα, που διαρκώς διευρυνότανγια πολλές γενιές, με τα παιδιά να ευη-μερούν συνήθως περισσότερο από τουςγονείς τους. Επίσης, τα διανεμητικάαποτελέσματα δεν ήταν απλά συνάρτησητων ανθρώπων που εμπλέκονταν. Απαι-τούνταν ειδικές συστηματικές δυνατό-τητες. Από τη δεκαετία του 1980, αυτέςοι προηγούμενες δυνατότητες είχαναποδυναμωθεί και είδαμε την ανάδυσηδυνατοτήτων που ωθούν προς τη συσ-σώρευση στην κορυφή και όχι προς τηνανάπτυξη μιας ευρείας μέσης. Αυτό πουαπαιτεί ακραίες μορφές σε κάποιες

χώρες, όπως η Ελλάδα, συμβαίνει στηνπραγματικότητα με ηπιότερη μορφή σεπολλές αναπτυγμένες χώρες, που θεω-ρούνται ότι έχουν ανακάμψει από τηνκρίση -από τις ΗΠΑ ως την Ολλανδία. ΗΕλλάδα δεν είναι μόνη, ακόμα κι αν ανή-κει στις πιο οξείες περιπτώσεις. Πράγ-ματι, μια καινούργια ηγεσία χρειάζεταινα ανατρέψει την παρούσα πολιτική τηςακραίας λιτότητας, που δεν δημιουργείανάπτυξη. Αυτό κατέστη σαφές από τααπό εικοσαετίας προγράμματα λιτότη-τας για τον παγκόσμιο Νότο, τα οποίαείχαν ονομαστεί διαρθρωτικά προγράμ-ματα: Η ηθική της λιτότητας για τονπαγκόσμιο Βορρά και της επανεκπαί-δευσης για τον παγκόσμιο Νότο.

* Η Σ. Σάσεν είναι καθηγήτρια κοινωνιο-λογίας στο Πανεπιστήμιο Κολούμπια καιεπισκέπτρια καθηγήτρια στο London Sch-ool of Economics. Έχει γράψει βιβλία καιέχει τιμηθεί με πολλά βραβεία και διακρί-σεις. Είναι μέλος της συντακτικής επι-τροπής του περιοδικού «Competition andChange».

To κείμενο δημοσιεύτηκε στο «Οpen de-mocracy», στις 31 ∆εκεμβρίου 2014.

Σημείωση1. Αποστροφή από το νέο βιβλίο της Σά-

σκια Σάσεν «Expulsions: Brutality andComplexity in the Global Economy» (Har-vard University Press 2014).

2. Αναλυτική ανάλυση στα κεφάλαια 1και 3 στο «Expulsions: Brutality and Com-plexity in the Global Economy».

Tου Κλάους Ντορέ*

Αυτό που χρειάζεται η Ευρώπηείναι δημοκρατία, ή μάλλονδημοκρατία που να συμμορ-

φώνεται στις αγορές. Αυτό φαίνεταινα είναι το όραμα της Άγκελα Μέρκελκαι των ελίτ που εκπροσωπεί. ΣτηνΕλλάδα, σήμερα, βλέπουμε επακρι-βώς τι σημαίνει αυτό το όραμα.

Αμέσως μόλις έφτασαν τα νέα για πρόωρες εκλογέςστην Ελλάδα, φωνές οργής και συναγερμού άρχισαν ναακούγονται. Τα μεγάλα ΜΜΕ μας λένε ότι η οικονομικήκρίση θα επιστρέψει αμέσως, αν ο ΣΥΡΙΖΑ κερδίσει τιςεπερχόμενες εκλογές. Ο γερμανός υπουργός Οικονο-μικών, Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, ανακοίνωσε ότι οποι-αδήποτε νέα κυβέρνηση στην Ελλάδα θα είναι εξίσουαναγκασμένη να εφαρμόσει τις απαιτήσεις της τρόικαςγια περικοπές στον προϋπολογισμό.

Όπως πάντα, οι υποστηρικτές της λιτότητας επιση-μαίνουν «το κλίμα στις χρηματοπιστωτικές αγορές» ωςτο κύριο επιχείρημά τους. Όποιος αντιστέκεται στιςπερικοπές μισθών, στις επισφαλείς συνθήκες διαβίω-σης ή στην πώληση της δημόσιας περιουσίας τιμωρεί-ται άμεσα από τους αναλυτές, τους οργανισμούς αξιο-λόγησης και τα τραπεζικά ιδρύματα με οικονομική κα-τάρρευση.

Με άλλα λόγια: αφήστε τους Έλληνες να ψηφίσουν,αφού στην πραγματικότητα δεν έχουν επιλογή. ∆ενείναι οι πολίτες που αποφασίζουν για το μέλλον τους,αλλά οι χρηματοπιστωτικές καπιταλιστικές ελίτ, πουγια καιρό λειτουργούν σε διεθνές επίπεδο. Φαίνεταισαν τίποτα να μην μπορεί να εμποδίσει τη δική τουςάσκηση πίεσης.

Ωστόσο, αυτό που χάνεται τελικά σε αυτή τη φασα-ρία είναι μια ειλικρινής αποτίμηση των ευρωπαϊκώνπολιτικών λιτότητας, οι κοινωνικές επιπτώσεις τωνοποίων είναι καταστροφικές -και όχι μόνο για την Ελ-λάδα. Για χρόνια η λιτότητα οξύνει την ύφεση, οδηγείτην ανεργία σε πρωτοφανή ύψη και συμβάλλει σε δρα-ματική αύξηση όσων επιβιώνουν σε επισφαλείς συν-θήκες. Ωστόσο, το κυβερνητικό χρέος συνεχίζει να με-γαλώνει. Η ελληνική κοινωνία έχει γίνει ένα εργαστή-ριο για τις ευρωπαϊκές ελίτ ώστε να πειραματίζονταιμε το επίπεδο λιτότητας που μια κοινωνία μπορεί νααντέξει, πριν εξεγερθεί.

Η γερμανική κυβέρνηση ακολουθεί μια διττή προ-σέγγιση: Στο εσωτερικό της χώρας, επιχειρεί να διορ-θώσει τις πιο τρομερές συνέπειες της ριζοσπαστικήςελεύθερης αγοράς «Ατζέντα 2010» (δηλαδή των με-ταρρυθμίσεων στην αγορά εργασίας), που υλοποιήθη-καν από την κυβέρνηση συνασπισμού Σοσιαλδημο-κρατών και Κόμματος των Πρασίνων με επικεφαλήςτον καγκελάριο Σρέντερ (1998-2005), θεσπίζοντας νο-μικά τον κατώτατο μισθό και κάνοντας παραχωρήσειςστο ζήτημα των συντάξεων. Βέβαια, αυτό δεν έχει εμ-ποδίσει τη γερμανική κυβέρνηση να συνιστά τις ίδιεςμεταρρυθμίσεις στους ευρωπαίους γείτονές της. Η επι-λεκτική εγχώρια ένταξη για τους γερμανούς εργαζόμε-

νους συνοδεύεται από δημοσιονομικό συντηρητισμό σεευρωπαϊκό επίπεδο, καθώς και μια επιθετική οικονο-μικά στρατηγική στις εξαγωγές. Μια τέτοια πολιτικήδεν μπορεί να κρατήσει μακροπρόθεσμα, διότι επιδει-νώνει περαιτέρω και εντείνει τις ήδη υπάρχουσες οι-κονομικές ανισορροπίες της Ευρώπης.

Με αυτή τη έννοια, οι ελληνικές εκλογές σηματοδο-τούν ένα σημαντικό παράδειγμα. Η Ευρώπη χρειάζεταινα θέσει τα θεμέλια για μια ριζικά νέα δημοσιονομική,οικονομική και κοινωνική πολιτική, που να βασίζεταιστην ιδέα ότι οι χώρες που επωφελούνται περισσότεροαπό την ευρωζώνη, κυρίως η Γερμανία, θα βοηθούν ταασθενέστερα κράτη μέλη όταν χρειάζεται. Μετά το1945, η Γερμανία επωφελήθηκε σημαντικά από τη διε-θνή διάσκεψη για το χρέος και το ριζικό «κούρεμά»του. Σήμερα, είναι οι ευρωπαϊκές χώρες που χτυπήθη-καν από την κρίση που χρειάζονται ένα τέτοιο «κού-ρεμα», γεγονός το οποίο θα ήταν προς όφελος και τωνΓερμανών επίσης.

Αναλόγως, οι Έλληνες δεν θα πρέπει να φοβηθούννα επικαθορίσουν το δικό τους μέλλον. Μια δημοκρα-τία που υποκλίνεται στις απαιτήσεις των αγορών δενείναι πλέον δημοκρατία. Εν τέλει, είναι η δημοκρατίαπου χρειάζεται να θέσει τα όρια για τις χρηματοπιστω-τικές αγορές, και όχι το αντίστροφο. Μπορεί να απο-δειχθεί το ιστορικό επίτευγμα της κυβέρνησης της αρι-στεράς στην Ελλάδα να μεταφέρει αυτό το παλιόόραμα του ανθρωπολόγου και κοινωνιολόγου ΚαρλΠολάνι σε ένα πολιτικό σχέδιο -το οποίο θα μπορούσεστη συνέχεια να υιοθετηθεί και σε άλλες χώρες. Η ευ-ρωπαϊκή αριστερά, στο σύνολό της, και οι συνδικαλι-στικές οργανώσεις είναι συνετό να υποστηρίξουν ένα

τέτοιο έργο με όλα τα διαθέσιμα μέσα. ∆ιαφορετικά ηεναλλακτική είναι ένας όλο και πιο αυταρχικός καπι-ταλισμός που μπορεί να απαλλαγεί από τους εναπο-μείναντες δημοκρατικούς περιορισμούς πολύ γρήγορα.

* Ο Κ. Ντορέ εί ναι οι κο νο μο λό γος, πο λι τι κός ε πι- στή μο νας και κοι νω νιο λό γος και δι δά σκει κοι νω- νιο λο γία της βιο μη χα νι κής ερ γα σίας στο πα νε πι- στή μιο της Ιέ νας.

Χρειαζόμαστε τον ΣΥΡΙΖΑ

Αυ τό που α παι τεί α -κραίες μορ φές σε κά -ποιες χώ ρες, ό πως ηΕλλά δα, συμ βαί νει στηνπραγ μα τι κό τη τα με η -πιό τε ρη μορ φή σε πολ -λές α να πτυγ μέ νες χώ -ρες, που θεω ρού νται ό -τι έ χουν α να κάμ ψει α πότην κρί ση -α πό τις Η ΠΑως την Ολλαν δία.

Η Ευ ρώ πη χρειά ζε ται να θέ σει ταθε μέ λια για μια ρι ζι κά νέα δη μο -σιο νο μι κή, οι κο νο μι κή και κοι νω -νι κή πο λι τι κή, που να βα σί ζε ταιστην ι δέα ό τι οι χώ ρες που ε πω -φε λού νται πε ρισ σό τε ρο α πό τηνευ ρω ζώ νη, κυ ρίως η Γερ μα νία,θα βο η θούν τα α σθε νέ στε ρα κρά -τη μέ λη ό ταν χρειά ζε ται.

“∆ημοκρατίασυμμορφούμενη στις αγορές;

Page 18: Κυριακη 04-01-2015

1188 Η ΕΠΟΧΗ 4 Ιανουαρίου 2015ΚΟΙΝΩΝΙΑ

Τέτοιες μέρες, πριν από μισό αιώνα,ένα καράβι που πήγαινε από τονΠειραιά στα Χανιά, το «Ηρά-

κλειο», ναυάγησε στη μέση της διαδρο-μής παίρνοντας στο βυθό πολλές δεκά-δες επιβάτες. Το τραγικό αυτό συμβάνέγινε αφορμή να δημιουργηθεί τότε ηπρώτη ναυτιλιακή εταιρεία λαϊκήςβάσης, η αλλοτινή ΑΝΕΚ, που δενέσπασε μόνο την αποκλειστικότητα τωνιδιωτών εφοπλιστών στην ακτοπλοΐα,αλλά συνέβαλε στην ουσιαστική βελ-τίωση και τον εκσυγχρονισμό των συν-

θηκών στην ακτοπλοΐα, τόσο ως προςτους επιβάτες, όσο και ως προς τους ερ-γαζόμενους.

Νέες εποχές, νέα ήθη

Πριν από μερικά χρόνια θρηνήσαμε τοπολύνεκρο ναυάγιο του «Σάμινα», πα-ρότι η ναυπηγική και ναυσιπλοϊκή τε-χνολογία είχε κάνει άλματα μαζί με τηνοικονομική ευρωστία των εφοπλιστών.Και παρά τα δάκρυα που άφθονα χύθη-καν τότε, η αντίδραση που σημειώθηκεδεν έμοιαζε σε τίποτα με την προ πεντη-

κονταετίας. Άλλωστε, η άλλοτε λαϊκήςβάσης ΑΝΕΚ είχε μπει πια στο χρηματι-στήριο, όπως και τόσες άλλες κατά τοπρόσταγμα του νεοφιλελεύθερου «εκ-συγχρονισμού», καταλήγοντας στα χέριατης οικογένειας Βαρδινογιάννη. Οι μετέ-πειτα εξελίξεις ωθήθηκαν συνειδητάπρος την αντίθετη κατεύθυνση και τοτραγικό περιστατικό αξιοποιήθηκε γιαμια αναδιανομή της ακτοπλοϊκής πίτας:«απελευθερώθηκαν», ακόμη περισσό-τερο, ναύλοι και ο «ανταγωνισμός», ενι-σχύθηκαν τα εφοπλιστικά ολιγοπώλια,τροποποιήθηκαν προς το χειρότερο οιοργανικές αντιθέσεις των πληρωμάτων,καταργήθηκαν οι έλεγχοι των κρατικάχρηματοδοτούμενων, ακόμα, γραμμώνκαι, γενικά, επικράτησε το δίκαιο τουεφοπλιστή και η λογική του μεγιστοποι-ημένου κέρδους. Σε έναν κλάδο όπουπαίζονται καθημερινά ανθρώπινες ζωές.Κάθε αντίθετη φωνή καταγγελλόταν σαναπαράδεκτος αναχρονισμός και οπισθο-δρόμηση.

Το δέντρο και το δάσος

Μέσα σ’ αυτά τα συμφραζόμενα μπο-ρούμε να κατανοήσουμε όσα αδιανόητασυνέτρεξαν βόρεια της Κέρκυρας με τρα-γικούς πρωταγωνιστές τους επιβάτεςτου «Νόρμαν Ατλάντικ». Η πανθομολο-γούμενη, από δεκάδες μαρτυρίες επιβα-τών, ανεπάρκεια του πληρώματος, αριθ-μητική και ποιοτική λόγω ελλιπούς μάλ-λον ειδίκευσης και κατάρτισης, μπορείέτσι να βρει μια εξήγηση. Όχι όμως και

δικαιολογία. Το ίδιο και η καταμαρτυρούμενη –και

εκ του αποτελέσματος αποδεικνυόμενηανεπάρκεια των συστημάτων πυρανί-χνευσης, πυρόσβεσης και των σωστικώνμέσων.

Με δεδομένες και εξαιρετικά δυσμε-νείς καιρικές συνθήκες, θα πρέπει νααποδώσουμε σε κάποια τύχη αγαθή τοότι δεν θρηνούμε δεκάδες νεκρών. Με-τρούμε, όμως, πάνω από δέκα ανθρώπι-νες ζωές που χάθηκαν και δεκάδες αγνο-ουμένων, που η ακρίβεια του αριθμούτους εξελίσσεται σε ιλαροτραγωδία.

Έχει κανείς ευθύνες γι’ αυτή την κα-τάσταση; Ήδη έχουν προαγγελθεί εισαγ-γελικές έρευνες και στις δύο ακτές τηςΑδριατικής. Θα αναζητήσουν, προφα-νώς, ατομικές ή εταιρικές ευθύνες. Θαεντοπιστούν ίσως κάποιες. Περισσότεροατομικές, λιγότερο εταιρικές. Όμως ηαλήθεια είναι ότι οι ίδιες οι θεσμικέςρυθμίσεις που ισχύουν, με κοινοτικούςμάλιστα κανόνες, αφήνουν περιθώρια,επιτρέπουν ρωγμές απ’ τις οποίες μπο-ρεί να περάσει ο θανάσιμος κίνδυνος,χάριν της μεγιστοποίησης του ολιγοπω-λιακού κέρδους.

Για παράδειγμα: αυτή η ταχυδακτυ-λουργία της ναύλωσης σκάφους απόάλλον πλοιοκτήτη για την πραγματοποί-ηση συγκεκριμένου δρομολογίου (όπωςσυμβαίνει με το «Νόρμαν Ατλάντικ» απόιταλική πλοιοκτήτρια για την ΑΝΕΚ)έχετε σκεφτεί ποτέ τι λαβύρινθο για τονεντοπισμό ευθυνών συνεπάγεται; Ποιοςευθύνεται για το ανεπαρκές πλήρωμα;

Την Τρίτη 30/12 η δημοτική αρχή της Φιλαδέλ-φειας-Χαλκηδόνας κέρδισε μια σημαντική μάχηστον πόλεμο που διεξάγει εδώ και καιρό ενάντια

στον «εθνικό λαθρέμπορα» και κολλητό του Σαμαρά,Μελισσανίδη και το χουλιγκανοειδές του συνονθύ-λευμα που σέρνει από δω και από ‘κει.

Η τελευταία αυτή μάχη ξεκίνησε μια εβδομάδα πριντο τελευταίο επεισόδιο, όταν ομάδα τραμπούκων διέ-λυσε το δημοτικό συμβούλιο που συζητούσε την προ-σφυγή του δήμου ενάντια στον αποχαρακτηρισμόστρεμμάτων του άλσους για να γίνει το γήπεδο όπωςακριβώς το ορέγεται ο Μελισσανίδης. Εκείνη τηνημέρα 5 δημοτικοί σύμβουλοι και πολίτες πήγαν στονοσοκομείο μετά την οργανωμένη κατά τα χρυσαυγί-τικα πρότυπα επίθεση των χούλιγκαν.

Το αναβληθέν από τότε δημοτικό συμβούλιο συνε-δρίασε εκ νέου με το ίδιο θέμα. Μετά από κάλεσμα τηςπαράταξης, περίπου 120 δημότες και αλληλέγγυοι,ανάμεσά τους και οι βουλευτίνες του ΣΥΡΙΖΑ, ΜάνιαΠαπαδημητρίου και Άννα Χατζησοφιά, βρέθηκαν στονχώρο για να παρακολουθήσουν την διαδικασία και ναυπερασπιστούν όχι απλά το άλσος, αλλά το αυτονόητοδικαίωμα της ελεύθερης και ανεμπόδιστης συζήτησηςστην πόλη, όπως και την αυτονόητη δυνατότητα τηςφρέσκιας δημοτικής αρχής να κάνει αυτά για τα οποίαψηφίστηκε από τον λαό της πόλης λίγους μήνες πριν.

Νέα προσπάθεια εκφοβισμού

Φυσικά και οι χούλιγκαν προσπάθησαν πάλι να επι-βάλλουν τα συμφέροντα του αφεντικού τους. Γύρωστα 250 άτομα βρίσκονταν εντός και εκτός της αίθου-σας και προσπάθησαν να επιβάλλουν καθεστώς τρο-μοκρατίας για μια ακόμα φορά. Για ώρα πριν τηνέναρξη της συνεδρίασης αλλά και μετά προσπάθησαννα μετατρέψουν την συνεδρίαση σε γήπεδο με συνθή-ματα κατά του άλσους, εναντίον της αριστεράς και κυ-ρίως σκούζοντας το χυδαίο τους υβρεολόγιο εναντίοντου ∆ημάρχου Άρη Βασιλόπουλου. Όλη τους η παρου-σία και δράση και αυτή την μέρα απλά επιβεβαιώνειπως η συζήτηση για το γήπεδο και η επιθυμία να βρε-θεί μια λύση είναι πολύ μακριά από τα ενδιαφέροντάτους.

Μετά από την εισήγηση του ∆ημάρχου, η οποία δια-κοπτόταν κατά διαστήματα από τα ουρλιαχτά και ταβρισίδια του όχλου, οι τραμπούκοι αποφάσισαν να ορ-μήξουν, για να ακολουθήσει η γνωστή και από τις ει-κόνες των ειδήσεων επέμβαση των ΜΑΤ που εκκένω-σαν την αίθουσα. Ήταν πάντως χαρακτηριστική η προ-σοχή των ΜΑΤ να μην χρησιμοποιήσουν ούτε γκλοπούτε χημικά παρά μόνο τα γνωστά σπρωξίματα με τιςασπίδες. Για όποιον έχει κατέβει στον δρόμο τα τε-λευταία χρόνια έστω και μια φορά, αυτή η αβρότητααπό την πλευρά των οργάνων της τάξης είναι σίγουραάγνωστη. Εξίσου εντυπωσιακόήταν και το αγωνιστικό σθένοςπου επέδειξαν οι, μέχρι εκείνητην στιγμή, φοβερά “μάχιμοι”εξοπλισμένοι, μάτσο και ρωμα-λέοι “οπαδοί” που τις προάλλεςχτυπούσαν γυναικόπαιδα: μία δι-μοιρία των ΜΑΤ τους σάρωσε σε30 δευτερόλεπτα! Μαχητικό-τητα, πνεύμα αυτοθυσίας καιπίστη “για την ιδέα” λιγότερη καιαπό συγκέντρωση μαθητών γυ-μνασίου.

Μετά από κάποια ώρα επανήλ-θαν οι δημοτικοί σύμβουλοι καισυνεχίστηκε η διαδικασία. Η ει-σήγηση του δημάρχου ψηφίστηκε

(18-5). Το αποτέλεσμα αποτελεί σαφώς πολιτική νίκη.Της παράταξης, της αριστεράς και του δημοκρατικούκόσμου της περιοχής αλλά και ευρύτερα. Σίγουρα δενπρόκειται για το τέλος του πολέμου με τα συμφέρονταπου λυμαίνονται την περιοχή και τους μπράβους τους,πλέον όμως η πλάστιγγα έχει πάρει μια αποφασιστικήκλίση στην “από εδώ” μεριά. Και πρέπει να τονιστεί μεκάθε τρόπο πως καθοριστικός παράγοντας για να γίνειαυτό και πυξίδα για τις μελλοντικές κινήσεις είναι ηαποφασιστικότητα της δημοτικής αρχής να χρησιμο-ποιήσει την πρόσφατη ισχύ που της έδωσε η εκλογήτης. Είναι άλλωστε αυτή η αποφασιστικότητα και απα-ραίτητος όρος για να στερεοποιηθεί στις συνειδήσειςτου κόσμου ώστε να δώσει με νέα ώθηση τις επόμε-νες μάχες, και αυτές ενάντια στα συμφέροντα καιαυτές για την βελτίωση της ζωής των δημοτών τηςπόλης.

Και κάτι τελευταίο: η κεφαλαιοποίηση αυτής τηςαποφασιστικότητας και της ανυποχώρητης στάσης σεπιέσεις και απειλές ακόμα και ενάντια στην ζωήμελών της δημοτικής αρχής και του δημάρχου, είναιδείκτης και για την κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ.

Σπύρος Νιάκας

Μιασημαντικήνίκη στη ΝέαΦιλαδέλφεια

Παλιές και νέεςναυτικές τραγωδίεςΤο ναυάγιο της “νέας εποχής” στην ακτοπλοΐα

Page 19: Κυριακη 04-01-2015

Η ΕΠΟΧΗ 4 Ιανουαρίου 2015 1199ΚΟΙΝΩΝΙΑ

Το βιβλιοπωλείο Ιανός, που έχει πρωταγωνιστήσειπλείστες φορές σε ζητήματα αντεργατικής στάσης,την περασμένη Κυριακή άσκησε πια και πραγμα-

τική βία, για όσους αποδέχονται ως τέτοια μόνο τη σω-ματική, σε συγκεντρωμένους απεργούς του κλάδου κα-λώντας τα ΜΑΤ να «καθαρίσουν» τον χώρο μπροστά απότο κατάστημα στη Σταδίου.

«Ήμασταν συγκεντρωμένοι εργαζόμενοι από τον χώροτου βιβλίου από το πρωί της Κυριακής μπροστά στο κα-τάστημα του Ιανού για να κάνουμε μια συμβολική δια-μαρτυρία και να περιφρουρήσουμε την απεργία που είχεκηρύξει ο κλάδος εκείνη την ημέρα για αντίσταση στηνκατάργηση της κυριακάτικης αργίας. Περίπου στις 11 ηώρα έρχεται στο κατάστημα η διευθύντρια εμπορικώνσχέσεων όπου αρχίζει να εξαπολύει χυδαίους χαρακτηρι-σμούς στους συνδικαλιστές και εργαζόμενους. Μετά απόλίγη ώρα καλεί τα ΜΑΤ για να αδειάσουν το πεζοδρόμιοκαι να ανοίξει το κατάστημα. Απρόκλητα τα ΜΑΤ άρχι-σαν να σπρώχνουν τους συγκεντρωμένους και έκανανχρήση δακρυγόνων και γκλοπ» αφηγείται στην Εποχή οΝτίνος Παλαιστίδης, μέλος του Συλλόγου Υπαλλήλων Βι-βλίου – Χάρτου και ένας εκ τωνπροσαχθέντων.

Αποτέλεσμα αυτής της συνεργα-σίας αστυνομίας και εργοδοσίαςήταν να ξυλοκοπηθούν τέσσεραάτομα και οδηγηθούν στο τμήμαΑκροπόλεως στο οποίο και παρέ-μειναν, καθώς η προσαγωγή μετα-τράπηκε σε σύλληψη μετά από τηνκατάθεση μήνυσης της διευθύντριαςγια παρεμπόδιση λειτουργίας τουκαταστήματος και άσκηση βίας. Ηγελοιότητα της κατηγορίας και οαπρόκλητος χαρακτήρας της επίθε-σης εύκολα μπορεί να καταφανείαπό το γεγονός ότι οι 2 εκ των τεσ-σάρων συλληφθέντων και θυμάτωντης αστυνομικής βίας δεν είναιαπεργοί του κλάδου, αλλά απλοί πε-ραστικοί που είχαν κατέβει στο κέν-τρο για ψώνια.

Η αστυνομία αργότερα προχώ-ρησε και σε προσαγωγή του συνδι-καλιστή Ντίνου Παλαιστίδη, πουμαζί με κάποια άλλα άτομα βρισκό-ταν στο απέναντι πεζοδρόμιο απότο κατάστημα του Ιανού, που πλέονείχε ανοίξει, αλλά συνέχιζε να φω-νάζει συνθήματα και να ενημερώνειτον κόσμο για την κατάργηση τηςκυριακάτικης αργίας. Η αστυνομία,βέβαια, δεν έδειξε τον ίδιο ζήλο όσον αφορά στη μήνυσηπου κατέθεσαν οι συνδικαλιστές κατά της διευθύντριας,όπου σύμφωνα με τον Ντίνο Παλαιστίδη, κωλυσιεργού-σαν σκόπιμα ώστε να λήξει η διαδικασία του αυτόφωρου.

«Αυτά που συνέβησαν είναι πρωτοφανή για τον κλάδοτου βιβλίου. Η εργοδοσία, δηλαδή, να καλέσει τα ΜΑΤ γιανα χτυπήσουν και να διώξουν τους απεργούς ώστε ναανοίξει ένα κατάστημα που υποτίθεται κατά τα άλλα ότιείναι χώρος πολιτισμού και πνεύματος» καταγγέλλουναπό το Σύλλογο.

«Μετά από τα γεγονότα της Κυριακής αποφασίσαμε ναδιακόψουμε κάθε συνεργασία με τα βιβλιοπωλεία Ιανός

και να αποσύρουμε τα βιβλία μας από τα ράφια τους.Αυτό είναι κάτι που σίγουρα θα δημιουργήσει πρόβλημαστις εκδόσεις μας, αλλά δεν μπορούμε να συνεχίσουμε νασυνεργαζόμαστε με επιχειρήσεις που καλούν τα ΜΑΤ ναξυλοκοπήσουν εργαζόμενους και έπειτα τους μηνύουν»εξηγεί η Φιλιά Μπουγιούκου από τις Εκδόσεις των Συνα-δέλφων για τη στάση αλληλεγγύης που πραγματοποί-ησαν. Αντίστοιχη διακοπή συνεργασίας αποφάσισε και οραδιοσταθμός «στο Κόκκινο».

Το βεβαρημένο παρελθόν του Ιανού

Σε ανακοίνωσή του η διεύθυνση του Ιανού παρουσιάζειτο πρωτοβάθμιο σωματείο των υπαλλήλων βιβλίου – χάρ-του σαν μια ομάδα που απλά έχει εμπάθεια με τον Ιανόκαι δεν τους ενδιαφέρει η υπεράσπιση της κυριακάτικηςαργίας, γιατί αλλιώς θα είχαν πάει και στα υπόλοιπα βι-βλιοπωλεία που λειτουργούσαν.

«Την Κυριακή πέραν από το κατάστημα τουΙανού, είχαμε συγκεντρωθεί και μπροστά από το κατά-

στημα του Παπασωτηρίου και γενικάείναι μια τακτική διαμαρτυρίας πουακολουθούμε και δεν εστιάζει μόνοστον Ιανό. Για παράδειγμα στις 14του ∆εκέμβρη είχαμε κάνει αντί-στοιχη παράσταση διαμαρτυρίας σταPublic. Ο λόγος που επιλέχθηκεαυτή τη φορά ο χώρος του Ιανού,είναι γιατί έχει πρωτοστατήσει στοζήτημα της κατάργησης της κυρια-κάτικης αργίας, αλλά και γιατί είναιγνωστές οι άσχημες εργασιακές συν-θήκες που επικρατούν εκεί» απαν-τούν από το Σύλλογο.

Υπενθυμίζεται πως ο Ιανός έχεικατηγορηθεί πολλές φορές για τηναπασχόληση εργαζομένων με ελα-στικούς όρους, για καταχρηστικέςαπολύσεις, όπως και για την απαρά-δεκτη υπόθεση των scanners. Πρό-κειται για μηχανάκια που κρέμασεστους εργαζόμενους ώστε να ελέγχειτην αποδοτικότητά τους, δημιουρ-γώντας ένα κανιβαλιστικό, υπεραν-ταγωνιστικό περιβάλλον εργασίαςμε τη συνεχόμενη απειλή της απόλυ-σης για όποιον δεν ήταν ο καλύτεροςυπάλληλος του μήνα. Ενώ, μετά απότις έντονες αντιδράσεις που εξή-γειρε αυτό το μέτρο στον κλάδο τουβιβλίου, το βιβλιοπωλείο υποχρέωσετους εργαζόμενους να υπογράψουν

ψήφισμα ότι δεν έχουν πρόβλημα με τη χρήση των scan-ners. Σαφώς, όσοι δεν το υπέγραψαν απολύθηκαν άμεσα.

Ο Σύλλογος Υπαλλήλων Βιβλίου Χάρτου καλεί σε συγ-κέντρωση αλληλεγγύης των συλληφθέντων στις 8 Γε-νάρη, στο πνευματικό κέντρο στην Ασκληπιού. «Θα συ-νεχίσουμε να παλεύουμε για την κυριακάτικη αργία, γιατις συλλογικές συμβάσεις και κατά της τρομοκρατίας τωνεργοδοτών. ∆εν παραιτούμαστε από τα δικαιώματά μας».

Τζέλα Αλιπράντη

Ποιος ευθύνεται για τους υπεράριθμούςεπιβάτες;. Ποιος ευθύνεται για τις παρα-λείψεις και τις ελλείψεις, που μάλισταπρόσφατα είχαν επισημανθεί επίσημαστο «Νόρμαν Ατλάντικ»;

Πολιτική ευθύνη

Κι ας πούμε ότι η δικαστική εξουσίακαταφέρνει να επιμερίσει τις ευθύνες.Την ευθύνη για τη νομοθετική κάλυψηαυτών των νόμιμων – άδικων ρυθμίσεωνποιος θα την αναλάβει; Γιατί πρόκειταιγια πολιτική ευθύνη. Που για τις ελληνι-κές κυβερνήσεις είναι ακόμη μεγαλύ-τερη, επειδή, μας έχουν συνηθίσει να εμ-φανίζονται στον κοινοτικό ευρωπαϊκόστίβο περισσότερο σαν εκφραστές τωνεγχώριων εφοπλιστικών συμφερόντων,παρά σαν εκπρόσωποι κράτους που έχειάμεσο συμφέρον να προφυλάξει απόυπαρκτούς κινδύνους τους ίδιους τουςπολίτες του, πολίτες μιας νησιωτικής καιναυτικής χώρας. Αλλά και τους τουρί-στες του που τόσο θαυμάζει και λιμπίζε-ται, όταν τους βλέπει σαν αριθμούς.

Ας επιστρέψουμε τώρα εκεί απ’ όπουξεκινήσαμε. Θα γίνει αυτό το τραγικό δυ-στύχημα αφορμή για να αλλάξει τοισχύον καθεστώς; Θα μπει μπροστά ηπρόταση για σύσταση εθνικού φορέαακτοπλοΐας; Θα αναλάβει η ελληνική κυ-βέρνηση πρωτοβουλία, με το βάρος πουέχει η ελληνική σημαία στην ευρωπαϊκήναυσιπλοΐα, ώστε να ρυθμιστεί με κριτή-ριο την ασφάλεια των επιβατών και όχιμε κριτήριο τη μεγιστοποίηση του κέρ-δους το καθεστώς λειτουργίας της ευρω-παϊκής ακτοπλοΐας;

Όσες εισαγγελικές έρευνες, όσες δίκεςκαι καταδίκες κι αν προκύψουν, αν δενγίνει κάτι απ’ όλα αυτά, αν δεν γίνειαφορμή το δυστύχημα αυτό και το ναυά-γιο του «Σάμινα», που τόσο πρόθυμα τοαπωθούμε στο βάθος της μνήμης, ταλόγια που θ’ ακουστούν περί λύπης γιατις απώλειες ανθρώπων και για τη δοκι-μασία πολύ περισσότερων, θα ακου-στούν, δικαιότατα, υποκριτικά. Και θαείναι.

Τέλος καλό, όλα καλά;

Ποιος τολμά να το πει αυτό ακόμα καιγια όσους είχαν την τύχη να διασωθούν;Πάντως ότι όσοι έχουν την ευθύνη για τημάλλον ανεπαρκή και καθυστερημένη κι-νητοποίηση των σωστικών μέσων. Με δε-δομένο ότι, ναι μεν οι καιρικές συνθήκεςήταν αντίξοες, αλλά το σκάφος έπλεελίγα μίλια από τις ελληνικές ή τις αλβα-νικές ακτές. Όχι στη μέση του Ατλαντι-κού. Θα έπρεπε, λοιπόν, να εξεταστείτόσο η επάρκεια των σωστικών μέσων,όχι γενικά αλλά ειδικά για μια νησιώτικηχώρα σαν την Ελλάδα, όσο και η επαρκήςχρηματοδότηση της αναγκαίας συντήρη-σης, λειτουργίας και χρήσης τους. Θα δο-θούν, άραγε, κάποιοι αριθμοί, κάποιαστοιχεία που να πείθουν ότι το μνημο-νιακό ευαγγέλιο δεν έχει θίξει τέτοιεςευαίσθητες δομές; Σε κάθε περίπτωση,κάποια πειστική εξήγηση χρειάζεται ναδοθεί για το γεγονός ότι χρειάστηκαν ναπεράσουν δύο σχεδόν εικοσιτετράωραγια να εκκενωθεί το «Νόρμαν Ατλάντικ».Γιατί ο χρόνος στη συγκεκριμένη περί-πτωση ήταν κρίσιμη παράμετρος. Κάθεώρα που περνούσε, έφερνε τους επιβά-τες πιο κοντά στον άμεσο κίνδυνο νακαούν ζωντανοί, ή να πεθάνουν απόασφυξία. Η ελληνική κυβέρνηση μέχριτώρα φαίνεται να επιρρίπτει τις ευθύνεςγια ό,τι πήγε στραβά στο σχεδιασμό καιτην εκτέλεση της διάσωσης στις ιταλικέςαρχές, που είχαν την ευθύνη του συντο-νισμού. Αυτή η τακτική, όμως, δεν δίνειαπάντηση στο ερώτημα πώς ανατέθηκε ηευθύνη στις αρχές της γειτονικής χώρας,τη στιγμή που το πλοίο βρισκόταν σε ελ-ληνικά χωρικά ύδατα, ούτε απαλλάσσειτην ελληνική πλευρά από την υποχρέωσηνα δώσει απαντήσεις για την επάρκειατης δικής της κινητοποίησης στο πλαίσιοτης επιχείρησης διάσωσης.

Χ. Επιβάτης

Το μοναδικό και αυταρχικόπρόσωπο του Ιανού

Σε ανακοίνωσή του η δι-εύθυνση του Ιανού πα-ρουσιάζει το πρωτοβάθ-μιο σωματείο των υπαλ-λήλων βιβλίου – χάρτουσαν μια ομάδα που απλάέχει εμπάθεια με τονΙανό και δεν τους ενδια-φέρει η υπεράσπιση τηςκυριακάτικης αργίας,γιατί αλλιώς θα είχανπάει και στα υπόλοιπαβιβλιοπωλεία που λει-τουργούσαν.

Page 20: Κυριακη 04-01-2015

2200 Η ΕΠΟΧΗ 4 Ιανουαρίου 2015ΘΕΜΑΤΑ

Ηδιαδικασία επίσπευσης της προ-εδρικής εκλογής δεν απέφερε τααναμενόμενα αποτελέσματα για

την δικομματική κυβέρνηση (Ν.∆ &ΠΑΣΟΚ). Η προκήρυξη πρόωρων εκλο-γών για τις 25 Ιανουαρίου θέτει επί τά-πητος συγκεκριμένα πολιτικά διακυβεύ-ματα και επίδικα. Η σύγκρουση μεταξύΝέας ∆ημοκρατίας και Συνασπισμού Ρι-ζοσπαστικής Αριστεράς θα είναι ιδιαί-τερα πολωτική, κάτι που θα επηρεάσειτην κίνηση των υπόλοιπων πολιτικώνκομμάτων. Οι βουλευτικές εκλογές της25ης Ιανουαρίου του 2015 θα αποτελέ-σουν την συμπύκνωση της κοινωνικήςκίνησης της περιόδου, ήτοι θα λειτουρ-γήσουν ως «χώρος» έκφρασης και συγ-κρότησης κοινωνικών συμμαχιών που θαεπηρεάσουν το πολιτικό γίγνεσθαι.

Η κίνηση των κοινωνικών τάξεων καιτων μερίδων τάξεων δύναται να αποκρυ-σταλλωθεί στο άμεσο πολιτικό οικοδό-μημα, ως αποτέλεσμα της δομικής σύγ-κλισης και στοίχισης με συγκεκριμέναπολιτικά κόμματα. Η άρθρωση και η συ-νάρθρωση των κοινωνικών-ταξικών συμ-φερόντων, οι σχέσεις και οι δεσμοί εκ-προσώπησης που θα συγκροτηθούν θαορίσουν και θα προσδιορίσουν συνάματο εύρος διαχείρισης και ρύθμισης τωντρεχουσών και ενεργών «ροών» της βα-θιάς οικονομικής-κεφαλαιοκρατικήςκρίσης. Όπως πολύ εύστοχα επισημαίνειο Νίκος Πουλαντζάς, «ο χώρος της πο-λιτικής σκηνής έχει λοιπόν στο Μαρξ μιαπολύ συγκεκριμένη λειτουργία: Είναι οτόπος όπου μπορούμε

Τι είδους εκλογές θα γίνουν;

«Είναι παραδεκτό στη θεωρία της πο-λιτικής επιστήμης ότι οι εκλογές, και ει-δικότερα οι βουλευτικές, περισσότεροαπό απλή καταγραφή κομματικών προ-τιμήσεων αποτελούν μια γενική απο-γραφή των ιδεολογικών και κοινωνικώντάσεων μιας συγκεκριμένης περιόδου.Στα εκλογικά αποτελέσματα και βεβαίωςστις διακυμάνσεις της εκλογικής-κοινω-νικής επιρροής των κομμάτων συμπυ-κνώνεται η τελική έκβαση του πολιτικούκαι κοινωνικού ανταγωνισμού μιας συγ-κεκριμένης περιόδου. Ταυτόχρονα, κα-ταγράφονται η επίδραση των ασκούμε-νων (κρατικών) πολιτικών στις κοινωνι-κές συμμαχίες, η δυναμική των αντιπο-λιτευτικών κομμάτων να αμφισβητούντη συναίνεση του εκάστοτε κυβερνητι-κού κόμματος, οι συντελούμενες αλλα-γές στο επίπεδο άρθρωσης των συμφε-ρόντων των κοινωνικών ομάδων και τά-ξεων. Υπ’ αυτή την έννοια η μελέτη τωνεκλογικών αναμετρήσεων αποτελεί ταυ-

τόχρονα ένα παρατηρητήριο των κοινω-νικών και πολιτικών δυναμικών και τηνασφαλέστερη ένδειξη για τη δομή τηςκοινωνικής υποστήριξης των κομμά-των».1

Η συγκεκριμένη εκλογική αναμέτρησηνοείται και ορίζεται ως η «κρισιακή»συμπύκνωση των ριζικών και δομικώνμεταβολών που επήλθαν τα τελευταίαχρόνια στον ελληνικό κοινωνικοοικονο-μικό σχηματισμό, ήτοι στην ταξική διάρ-θρωση της (ελληνικής) κοινωνικής «ολό-τητας». Η παραπάνω επισήμανση τουΧριστόφορου Βερναρδάκη είναι εξόχωςσημαντική. Οι εκλογικές αναμετρήσειςδεν αποτελούν μία «γραμμική» και ευθύ-γραμμη μετάβαση σε μία άλλη πολιτικήκατάσταση, όπως εκφράζεται και αρ-θρώνεται με την απλή εναλλαγή δύο πο-λιτικών κομμάτων στην κυβερνητικήεξουσία. Αντιθέτως, αποτελούν τηνολική, «ποιοτική» και δομική αποκρυ-στάλλωση αφενός μεν της «εμπροσθο-βαρούς» κίνησης των κοινωνικών τά-ξεων (και των μερίδων τάξεων), αφετέ-ρου δε αντανακλούν το «εύρος» της συγ-κεκριμένης κοινωνικής κίνησης. Θαμπορούσαμε να αναφέρουμε πως οι βου-λευτικές εκλογές αρθρώνουν την όλη κί-νηση των κοινωνικών τάξεων και τωνπολιτικών κομμάτων.

Όπως πολύ εύστοχα επισημαίνει οΝίκος Πουλαντζάς, «ο χώρος της πολι-τικής σκηνής έχει λοιπόν στον Μαρξ μιαπολύ συγκεκριμένη λειτουργία: Είναι οτόπος όπου μπορούμε να επισημάνουμεμια σειρά μεταθέσεων ανάμεσα στα πο-λιτικά συμφέροντα και την ταξική πολι-τική πρακτική, απ’ τη μια, και ανάμεσαστα πολιτικά συμφέροντα και τα κόμ-ματα που εκπροσωπούν τις τάξεις, απ’την άλλη. Η πολιτική σκηνή, σαν ιδιαί-τερος χώρος δράσης των πολιτικών κομ-μάτων, μετατοπίζεται συχνά σε σχέση μετην πολιτική πρακτική και στο στίβο τωνταξικών πολιτικών συμφερόντων πουαντιπροσωπεύονται απ’ τα κόμματα στηνπολιτική σκηνή: στο Μαρξ αυτή η διά-σταση κατανοήθηκε, μέσο της προβλη-ματικής της «αντιπροσώπευσης».2

Θα μπορούσαμε να προσθέσουμε πωςτο άμεσο και θεμελιώδες εκλογικό πεδίολειτουργεί ως ο «τόπος όπου μπορούμενα επισημάνουμε μια σειρά μεταθέσεωνανάμεσα στα πολιτικά συμφέροντα (πο-λιτική & ιδεολογική δράση των κομμά-των) και την ταξική πολιτική πρακτική»(συνάρθρωση κοινωνικών-ταξικών συμ-φερόντων). Στο εκλογικό πεδίο «συναν-τώνται» η κίνηση των κοινωνικών τά-ξεων και η δράση των πολιτικών κομμά-των, εκεί όπου διαφαίνονται οι παλαιέςκαι νέες «υλικές μεταθέσεις», καθότι οι

εκλογικές αναμετρήσεις λειτουργούν ωςπεδίο και πλαίσιο μίας σύμφυσης μεταξύτάξεων και πολιτικών κομμάτων υπό τοσημαίνον της «υλικότητας» των κοινωνι-κών-ταξικών συμφερόντων.

Η προβληματική της αντιπροσώπευ-σης» του Μαρξ, τείνει να επηρεάζει δο-μικά το κοινωνικό και πολιτικό γίγνε-σθαι. Και αυτή ακριβώς η «προβλημα-τική» εντάσσει και «εδαφικοποιεί» ορ-γανικά την πολυπλοκότητα και την (πολ-λές φορές) «περιοδικότητα» της συσχέ-τισης των πολιτικών κομμάτων (τωνπρακτικών και των δράσεων τους) καιτων κοινωνικών τάξεων. Η εκλογικήαναμέτρηση είναι το σημαίνον της προ-σίδιας «υλικότητας», «τοπικότητας» και«περιοδικότητας» της κοινωνικής-πολι-τικής ολότητας.

Σύγκρουση στο πεδίοτου κοινωνικού

Οι βουλευτικές εκλογές του 2015 θαπεριστραφούν γύρω από την πολιτικήσύγκρουση μεταξύ Νέας ∆ημοκρατίαςκαι Συνασπισμού Ριζοσπαστικής Αριστε-ράς, σύγκρουση που αντανακλάται καιστο πεδίο του κοινωνικού. Με βάση τηνεκλογική καταγραφή του Ιουνίου του2012, τα δύο κόμματα συναρθρώνουνκατά βάση αντιτιθέμενα κοινωνικά-τα-ξικά συμφέροντα. Η κοινωνική, πολιτικήκαι εκλογική εκτόξευση του ΣΥΡΙΖΑ ισο-δυναμεί με μία διαδικασία «διπλής κοι-νωνικής μετατόπισης»: από την μίαπλευρά, η ενεργή και «κρισιακή» κίνησητης πλειοψηφίας του μπλοκ των λαϊκών-κυριαρχούμενων τάξεων αίρει τις προ-ϋποθέσεις λαϊκής συγκρότησης του άλ-λοτε κραταιού και κυριαρχικού Πανελ-ληνίου Σοσιαλιστικού Κινήματος,(ΠΑΣΟΚ), ενώ, από την άλλη πλευρά,έχουν παραχθεί οι όροι και οι προϋποθέ-σεις για την σύγκλιση της ΡιζοσπαστικήςΑριστεράς με μία σημαντική και «ποι-οτική» μερίδα του λαϊκού-εργατικούμπλοκ. Αυτή η διπλή «κοινωνική-ρη-ξιακή» μετατόπιση μετέβαλλε τουςόρους δόμησης του κομματικού και πο-λιτικού συστήματος.

Φυσικά, το κοινωνικό-ιστορικό προ-τσές δεν εκδηλώνεται απλά, ευθύγραμμακαι «γραμμικά». «Καμία κοινωνική τάξηδεν «αναγνωρίζεται» αυτομάτως σε κά-ποιο κόμμα, και αντίστροφα κανένακόμμα δεν γεννιέται έχοντας μια «τάξηκολλημένη στην πλάτη του», κατά τηνέκφραση του Νίκου Πουλαντζά».3 Η«χωρική» και κοινωνιολογική κατανομήτης ψήφου τον Ιούνιο του 2012 οδηγείστο συμπέρασμα της συνάρθρωσης δια-

φορετικών κοινωνικών-ταξικών συμφε-ρόντων.

Οι βουλευτικές εκλογές του 2015 απο-τελούν την επαναδιατύπωση (με άλλουςόρους, βέβαια), των κρίσιμων και «κρι-σιακών» διλλημάτων και προταγμάτωνπου τέθηκαν τον Ιούνιο του 2012: συνέ-χιση της Μνημονιακής οικονομικής καιπολιτικής «κανονικότητας», ή προσίδιαμεταβολή του τρόπου διαχείρισης καιρύθμισης των τρεχουσών «ροών» της βα-θιάς οικονομικής-κεφαλαιοκρατικής κί-νησης; Μία ενδεχόμενη νίκη του ΣΥΡΙΖΑθα προσδιοριστεί ποιοτικά από την επι-δίωξη άρσης του όλου πλαισίου της τρέ-χουσας Μνημονιακής «αυταρχικής κανο-νικότητας».

Στην προκειμένη περίπτωση, η εκλο-γική αναμέτρηση του 2015 ενσωματώνειτα θεμελιώδη χαρακτηριστικά μίας «δι-πλής διαιρετική τομής»: 1. Η διαιρετικήτομή Μνημόνιο/Αντιμνημόνιο εγγράφε-ται στο εκλογικό-πολιτικό πεδίο, αναση-μασιοδοτώντας το όλο πλαίσιο ταξικήςδιαχείρισης της βαθιάς οικονομικής-κε-φαλαιοκρατικής κρίσης, καθώς και τιςπροσίδιες αντιστάσεις που εκδηλώθη-καν. 2. Σε αυτό το πλαίσιο, αναδύεταιστην πολιτική «επιφάνεια» η διαιρετικήτομή ∆εξιά/Αριστερά, η οποία επανεγ-γράφεται με «ποιοτική ένταση» στο κοι-νωνικό και πολιτικό πράττειν.

Έτσι, δύο πολιτικές συσσωματώσειςμε αντιθετικές πολιτικές, προγραμματι-κές και ιδεολογικές καταβολές και ανα-φορές, «εγχαράζουν» στο πεδίο του κοι-νωνικού το εύρος της διαιρετικής τομής∆εξιά/Αριστερά. Η επερχόμενη εκλογικήαναμέτρηση ενέχει εκείνα τα κρίσιμα και«κρισιακά» ιδεολογικοποιημένα στοι-χεία, που, παρά τις αναφορές και τις επι-σημάνσεις περί «τέλους της ιστορίας»και περί «τέλους των ιδεολογιών» είναιπάντα «ενεργά». Η επερχόμενη εκλογικήαναμέτρηση θα έχει μεγάλο ερευνητικόενδιαφέρον, καθότι πολύπλοκη καιενεργή.

Σίμος Ανδρονίδης

1. Βλ.σχετικά, Βερναρδάκης Χριστόφορος,«Πολιτικά κόμματα, εκλογές & κομματικόσύστημα. Οι μετασχηματισμοί της πολιτι-κής αντιπροσώπευσης (1990-2010).» Εκ-δόσεις Σάκκουλα, Αθήνα-Θεσσαλονίκη2011, σελ. 87.2. Βλ.σχετικά, Πουλαντζάς Νίκος, «Πολι-τική Εξουσία και Κοινωνικές Τάξεις»,τόμος β’, γ’ έκδοση, Μετάφραση: Χατζη-προδρομίδης Λ., Εκδόσεις Θεμέλιο, Αθήνα,1982, σελ. 97.3. Βλ.σχετικά, Βερναρδάκης Χριστόφορος,«Πολιτικά κόμματα, εκλογές & κομματικόσύστημα…» ό.π, σελ. 154.

Οι βουλευτικές εκλογές του 2015αποτελούν την επαναδιατύπωση(με άλλους όρους, βέβαια), τωνκρίσιμων και “κρισιακών”διλλημάτων και προταγμάτων πουτέθηκαν τον Ιούνιο του 2012:συνέχιση της Μνημονιακήςοικονομικής και πολιτικής“κανονικότητας”, ή προσίδιαμεταβολή του τρόπου διαχείρισηςκαι ρύθμισης των τρεχουσών“ροών” της βαθιάς οικονομικής-κεφαλαιοκρατικής κίνησης;

Πρώτες σκέψεις για τις εκλογές

Page 21: Κυριακη 04-01-2015

Η ΕΠΟΧΗ 4 Ιανουαρίου 2015 2211ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Οι συζητήσεις μεταξύ των δύο κομ-μάτων, ∆ΗΜΑΡ και ΣΥΡΙΖΑ,ναυάγησαν, όπως φαίνεται ορι-

στικά, μετά τα αξεπέραστα αγκάθια πουπροέκυψαν ύστερα και από την τελευ-ταία συνάντηση των δύο αντιπροσω-πειών. ∆εν υπάρχει περιθώριο να αλλά-ξει κάτι προεκλογικά στις σχέσεις τους,ύστερα και από αυτήν την εξέλιξη. Τααγκάθια εντοπίστηκαν στην προγραμμα-τική συμφωνία, όπου η πλευρά του ΣΥ-ΡΙΖΑ κατέστησε σαφές ότι ζητούσε απότη ∆ΗΜΑΡ να υιοθετήσει αυτούσιο τοπρόγραμμα της ∆ΕΘ, όπως και τα στε-λέχη της να ενταχθούν στα ψηφοδέλτιακαι να διεκδικήσουν το σταυρό, ισότιμα,με τους υπόλοιπους υποψηφίους που θαβρίσκονταν στις λίστες. Άλλωστε τηνκατεύθυνση αυτή είχε προϊδεάσει η ομι-λία του Α. Τσίπρα στο Σινέ - Κεραμεικός,που είχε τονίσει ότι το άνοιγμα του ΣΥ-ΡΙΖΑ θα αφορά 50 συνολικά στελέχηπροερχόμενα από άλλους χώρους οιοποίοι θα διεκδικήσουν την ψήφο τουελληνικού λαού. Σε αυτό το επίπεδο,υπήρξε και ένα τρίτο αγκάθι -το οποίο η

πλευρά της ∆ΗΜΑΡ το υποβάθμισε,καθώς απέφυγε να το θέσει ως προαπαι-τούμενο- και ενδεχομένως να έκρινε τησυζήτηση, και το οποίο αφορούσε ταόποια ανταλλάγματα θα έδινε η πλευράτου ΣΥΡΙΖΑ προς τα στελέχη της ∆ΗΜΑΡκαι ιδίως προς τον πρόεδρό της.

Στην πορεία βέβαια, ακόμα και ο πρώ-τος όρος τροποποιήθηκε μερικώς για νακαταδειχθεί ότι η κύρια ευθύνη της μησυνεργασίας βαραίνει τον ΣΥΡΙΖΑ. Στε-λέχη της ∆ΗΜΑΡ επεσήμαναν δημόσιαότι σκοπός της ήταν η διασφάλιση τηςευρωπαϊκής πορείας της χώρας, επανα-φέροντας με αυτόν τον τρόπο, μια συζή-τηση που είχε λήξει εδώ και καιρό καισήμερα βέβαια δεν τίθεται στο τραπέζι,όπως και το ότι ο ΣΥΡΙΖΑ ζήτησε την δη-μόσια αυτοκριτική της ∆ΗΜΑΡ σχετικάμε προηγούμενες επιλογές της.

Η παραπάνω εξέλιξη η οποία απασχο-λεί σήμερα για δεύτερη μέρα τα μέλη του∆ιαρκούς Συνεδρίου και την ΚεντρικήΕπιτροπή της ∆ΗΜΑΡ, δημιουργεί τερά-στιο πολιτικό πρόβλημα προσανατολι-σμού στη ∆ΗΜΑΡ, το οποίο γίνεταιακόμα πιο έντονο, λόγω της δημοσκοπι-κής πίεσης που δέχεται. ∆εν υπάρχειτώρα άλλος δρόμος από την αυτόνομηκάθοδο, υποστήριζαν στελέχη της μετάτην αποτυχία των συνομιλιών μεταξύτων δύο πλευρών. Και μας επεσήμαινανχαρακτηριστικά ότι η μη κάθοδος θαδώσει πόντους στον Σ. Λυκούδη και στηνεπιλογή του να στηρίξει το Ποτάμι. Ταυ-τόχρονα, η δυσκολία αυτή ανατροφοδο-τεί και φυγόκεντρες τάσεις στελεχών καιβουλευτών προς άλλα κόμματα, πουβλέπουν ότι δεν υπάρχει περιθώριο η∆ΗΜΑΡ να πιάσει το όριο του 3%, ούτεβέβαια και οι ίδιοι να πετύχουν την επα-νεκλογή τους. Έτσι, ο Γιάννης Πανού-σης ήδη ανακοίνωσε ότι δεν θα κατέλθειυποψήφιος, ενώ δεν είναι σαφές τι θαπράξουν οι υπόλοιποι βουλευτές που κι-νούνται στην ίδια κατεύθυνση ∆. Ανα-γνωστάκης, Γ. Κυρίτσης, Α. Ξυροτύρη,Μ. Ρεπούση.

Έντονη κριτική

Έντονη κριτική δέχτηκε ο πρόεδροςτης ∆ΗΜΑΡ Φ. Κουβέλης στην κοινή συ-νεδρίαση της ΕΕ και του της Κοινοβου-λευτικής ομάδας από στελέχη βέβαιαπου δεν καλοέβλεπαν ούτως ή άλλως, τοενδεχόμενο συνεργασίας με τον ΣΥΡΙΖΑ.Ιδιαίτερα επιθετικοί ήταν οι Θ. Μαργαρί-

της, ∆. Χατζησωκράτης, Σ. Καρακικές,Ευ. Μπουρνόβα, Γ. Σιακαντάρης, Γ.Μπουλμπασάκος, Ν. Τσούκαλης, οιοποίοι θεωρούν ότι η στάση του ΣΥΡΙΖΑήταν εκδικητική και άκρως προσβλη-τική. Η κριτική όμως δεν εστιάστηκεμόνο στο επίπεδο της συζήτησης με τονΣΥΡΙΖΑ, αλλά επεκτάθηκε στο σύνολοτων τελευταίων επιλογών της ∆ΗΜΑΡ,την αρνητικό ψήφο προς τον Πρόεδροτης ∆ημοκρατίας, τη διακοπή των συζη-τήσεων με δυνάμεις της κεντροαριστε-ράς και ιδίως το ΠΑΣΟΚ κτλ.

Η ίδια ομάδα βλέπει αυτή τη φορά, τηδυνατότητα συνεργασίας με πιο κεν-τρώες δυνάμεις, ιδίως την περίπτωσητου Ποταμιού. Μια τέτοιου είδους επι-λογή όμως θα ακύρωνε τη μέχρι τώρατουλάχιστον, συνεπή στάση της ∆ΗΜΑΡαπέναντι στην ανάγκη η χώρα να απο-κτήσει προοδευτικές κυβερνήσεις.

Η πιο σκληρή δημόσια τοποθέτησηήρθε από τον κοινοβουλευτικό εκπρό-σωπο της ∆ΗΜΑΡ τον Ν. Τσούκαλη οοποίος μίλησε για «ιταμή συμπεριφοράτου ΣΥΡΙΖΑ». Πολύ πιο ήπια ήταν η το-ποθέτηση του Χ. Μαχαίρα εκπροσώπου

Τύπου της ∆ΗΜΑΡ: «Η Κεντρική Επι-τροπή και το ∆ιαρκές Συνέδριο του κόμ-ματός μας συνεδριάζουν, προκειμένουνα προσδιορίσουν την εκλογική τακτικήτης ∆ημοκρατικής Αριστεράς. Η όποιατακτική επιλεγεί – είτε δηλαδή κατέλ-θουμε αυτόνομα είτε συνεργαζόμενοι μεάλλα κόμματα και κινήσεις – οφείλει ναυπακούει σε δύο βασικές προϋποθέσειςπου έχουμε θέσει: η μία είναι η ύπαρξηπρογραμματικών συμφωνιών και η δεύ-τερη η κατοχύρωση του αυτοτελούς χα-ρακτήρα του κόμματός…».

Ο Γ. Πανούσης στον αντίποδα πρό-τεινε να μην κατέβει η ∆ΗΜΑΡ στιςεκλογές και τα στελέχη της να στηρίξουντα ψηφοδέλτια του ΣΥΡΙΖΑ προκειμένουνα συγκροτηθεί η προοδευτική διακυ-βέρνηση με κορμό τον ΣΥΡΙΖΑ. Η∆ΗΜΑΡ έως τώρα πάντως φαίνεται ναπροχωρά σε συμφωνία με το κόμμα«Πράσινοι –Αλληλεγγύη», ύστερα απόσυνάντηση αντιπροσωπειών των δύοχώρων.

Στάθης Κουτρουβίδης

ΝΕΟΛΑΙΑ ΣΥΡΙΖΑΜε μεθοδεύσεις κρατούν μακριάαπό τις εκλογές τη νεολαίαπου τους έχει γυρίσει την πλάτη

Βρισκόμαστε μπροστά σε μια κατάπτυστη κυβερνητική μεθόδευση που μεδιάφορα προσχήματα προσπαθεί να κρατήσει μακριά τις νέες και τους νέουςαπό τις εκλογικές κάλπες. Οι γεννηθείσες/έντες το 1997, δικαιούνται

κανονικά να ψηφίσουν σε αυτές τις εκλογές, κάτι που αυτή τη στιγμή φαίνεταιαβέβαιο. Το πρόσχημα γι’ αυτή την κυβερνητική μεθόδευση είναι η έλλειψηχρόνου προκειμένου να υποβληθούν οι σχετικές εγγραφές, κάτι που εξ ορισμούείναι εκτός συζήτησης, δεδομένου ότι οι εκλογικοί κατάλογοι μπορούν ναανανεώνονται αυτόματα από τα ηλεκτρονικά αρχεία του Εθνικού ∆ημοτολογίου.Η κυβέρνηση και μαζί της το σύνολο του παλιού, χρεοκοπημένου πολιτικούσυστήματος, κάθε άλλο παρά επιθυμούν τη νεανική ψήφο κι αν ήταν στο χέρι τουςθα την καταργούσαν εντελώς. Ο λόγος είναι ότι η νεολαία, εδώ και καιρό τουςέχει γυρίσει την πλάτη, δε συγκινείται από τα παραληρήματα φόβου κι ούτεπείθεται από κανένα «success story».Καλούμε την κυβέρνηση και το σύνολο των εμπλεκόμενων στο θέμα κρατικώνμηχανισμών να δώσουν άμεση λύση στο πρόβλημα που έχει προκύψει και να μηδιανοηθούν καν να στερήσουν το συνταγματικά κατοχυρωμένο δικαίωμα των18χρονων να ψηφίσουν.Αρκετά έχουν πλήξει τα δημοκρατικά δικαιώματα των νεών ανθρώπων οιμνημονιακές κυβερνήσεις. Την ύστατη ώρα της ύπαρξής τους δε χρειάζεται ναπροσθέσουν άλλη μια μαύρη σελίδα. Ούτως ή άλλως είναι παρελθόν σ’ ένα μέλλονπου έχει ήδη ξεκινήσει.

Ναυάγιο ΣΥΡΙΖΑ - ∆ΗΜΑΡ

Μότο: Ο Γ. Πανούσης πρό-τεινε να μην κατέβει η∆ΗΜΑΡ στις εκλογές και ταστελέχη της να στηρίξουντα ψηφοδέλτια του ΣΥΡΙΖΑπροκειμένου να συγκροτηθείη προοδευτική διακυβέρ-νηση με κορμό τον ΣΥΡΙΖΑ.

Ένας χρόνοςχωρίς τον Θεαγένη

Πέρασε ένας χρόνος από το θάνατοτου συντρόφου και φίλου μας Θεα-γένη Μανώλη. Το Σάββατο 10/1, στις9 το πρωί, στη μονή Αγίας ΒαρβάραςΜεγάρων, παρουσία των συγγενών,των συντρόφων και των φίλων του,θα γίνει το ετήσιο μνημόσυνό του.

Page 22: Κυριακη 04-01-2015

2222 Η ΕΠΟΧΗ 4 Ιανουαρίου 2015ΒΙΒΛΙΟ

Οσα γράφονται εδώ δεν συνιστούναυτοβιογραφία. Αφορούν μιαορισμένη περίοδο της ζωής μου,

την παιδική και εφηβική ηλικία, από τατέσσερά μου χρόνια ως τα δεκαοχτώ. ∆η-λαδή τη διαμόρφωση μου, ψυχική, πνευ-ματική και πολιτική, έχοντας ως πλαίσιοαναφοράς την κοινωνική, οικονομικήκαι πολιτική ζωή μιας μικρής επαρχια-κής πόλης, σε ένα μικρό νησί του ΙονίουΠεγάλους στα χρόνια που δεν στάθηκανγια τη χώρα μας καθόλου εύκολα. Είναιη περίοδος 1944-1959. Είναι τα χρόνιαπου αρχίζει ο εμφύλιος πόλεμος και στησυνέχεια προσπαθεί να ανασυγκροτηθεί,να ξεπεράσει το μετεμφυλιακό βραχνάκαι να ξεφύγει από τις συνέπειές του.Είναι περίοδος που όσοι γεννήθηκαν σταχρόνια της Κατοχής προσπαθούν να κά-νουν την υπέρβασή τους, είτε μέσα στηχώρα ζητώντας άλλες διαφυγές από τηνύπαιθρο στις μεγάλες πόλεις κι από τιςμεγάλες πόλεις στο εξωτερικό. Η μνήμη,καθώς διατρέχει τα γεγονότα από τηναπόσταση των 73 χρόνων, πιέζει ό,τιέζησα, ιδιαίτερα στα χρόνια της πικρήςενηλικίωσής μου, να εξωτερικευτεί καιέτσι να απαλλαγεί από το βάρος τους.Όχι, δεν νιώθω ότι έρχομαι να κατα-γραφώ σε μια λίστα παλαιμάχων. Η ζωήκαι ο κοινωνικός αγώνας είναι εδώ.

Πολλοί φίλοι μου λένε πως είμαι έναςπαλιάς κοπής αριστερός και άλλοι πωςείμαι ένας ιστορικός εκτός συρμού αλλάεπί της ουσίας. Εγώ θεωρώ τον εαυτόμου έναν πεισματάρη που έχει στρατευ-θεί στο δικό του κοινωνικό αγώνα, υπη-ρετώντας πάγιες και καθολικές αρχέςτης κοινωνικής αλλαγής.

Γνωρίζω καλά ότι αυτά τα στιγμιότυπακαθώς αναπηδούν από μέσα μου δενείναι άφιλτρα ή δεν έχουν αποδοθεί όλασωστά ή απεικονίζουν την πραγματικό-τητα χωρίς να είναι αγκυρωμένα σε στα-θερό χωροχρόνο. Ίσως να μην έχει τόσησημασία, θα έλεγα, να αφήνω τις μνήμεςμου με τα κενά τους. ∆ίνω μερικές προ-εκτάσεις των γεγονότων με σκοπό να κα-ταλάβω καλύτερα τον εαυτό μου και τηνεποχή μου.

Θανάσης Καλαφάτης

Οφίλος και συντοπίτης μου Θανά-σης Καλαφάτης είναι ένας απότους ευπρεπέστερους μελετητές

της οικονομικής ιστορίας. Από τα πλεί-ονα έργα θα αναφερθώ μόνο στην πραγ-ματεία του για τον Οικονομικό Μετασχη-ματισμό στην Β.∆. Πελοπόννησο στατέλη του 19ου αιώνα και την καίρια συμ-βολή του στην οικονομική ιστορία. Αλλάεδώ δεν πρόκειται για την οικονομικήιστορία: πρόκειται για τον πατριδολά-τρη. Στη μικρή του πατρίδα έχει αφιερώ-σει πολλά γραπτά του, που αφορούν την

οικονομική, κοινωνική και πολιτισμικήιστορία. Ενδεικτικά αναφέρω την ενα-σχόλησή του με την ιστορία του αλατιού,με την απήχηση των Μακρακιστικώνιδεών στη Λευκάδα και την ιστορία ενόςαθλητικού συλλόγου που ήθελε ταυτό-χρονα να είναι και πολιτισμικός, δηλαδήτου Τυληκράτη Λευκάδας.

Το βιβλίο στο οποίο εισάγουν οι λίγεςαυτές γραμμές είναι καταστάλαγμα μιαςνοσταλγίας χωρίς εξωραϊσμούς, μιας νο-σταλγίας γλυκόπικρης. Θα μπορούσεκανείς να πει ότι σε μεγάλο βαθμό ανή-κει σ’ ό,τι ονομάζεται αστικό φολκόρ.Ωστόσο δεν είναι μόνο αυτό: πρόκειταιγια αφηγήσεις που τις συνδέει ένα στα-

θερό νήμα, αφηγήσεις κοινωνικής ιστο-ρίας. Ακόμα οι αφηγήσεις αυτές συνι-στούν μια αυτοβιογραφία με τομή τη με-τάβαση από την παιδικότητα στην ενηλι-κίωση, μετάβαση σημαδεμένη από τηντραγική οικογενειακή ιστορία του συγ-γραφέα. Εννοώ τον άδικο θάνατο του πα-τέρα του, αποτέλεσμα του ακραίου δογ-ματισμού του κομμουνιστικού κινήμα-τος. Επιπρόσθετα δείχνουν την πρώιμηπολιτική ωρίμανση παιδιών που υπέστη-σαν τη δυστυχία της Κατοχής και τωνπρώτων μεταπολεμικών χρόνων και άγ-γιξαν το σύνορο της πείνας και της απο-βιταμίνωσης όταν η μία ή η άλλη δεν ταοδήγησαν στο θάνατο. Αυτές οι γλυκόπι-κρες ιστορίες με το χιούμορ, που πολλέςφορές από δαύτες διατρέχει, επιδέχον-ται διαφορετικές αναγνώσεις. ∆εν θα συ-νιστούσα εκείνη που αφορά τη λογοτε-χνική τους αξίας: θα συνιστούσα εκείνηπου τις καθιστά μια ιδιότυπη μορφήιστοριογραφίας. Και τούτο γιατί η ιστο-ρία έχει πολλά και κάποτε αναπάντεχεςγραφές.

Σπύρος Ασδραχάς

Από το Λυκόφωςστο Λυκαυγές

Το Μπαζ ήταν ένα παιδικό παιχνίδι που παιζόταν μεπήλινες, γυάλινες ή σιδερένιες μπίλιες (σφαιρίδια).Τις μπίλιες τις αγοράζαμε από τον Κορομηλέο, τα

περίπτερα και στις διάφορες γειτονιές από αυτοσχέδιουςπωλητές ή πωλήτριες. Κοντά στην πρώτη αλάνα τηςΝεάπολης ήταν η θειά Λάιζα, που είχε μετατρέψει το έναδωμάτιο από το μικρό ξυλοπηλόχτιστο σπίτι της σεπωλητήριο φθηνών παιχνιδιών για τα μικρά παιδιά.Ανάμεσα στα άλλα ήταν και οι μπίλιες για το παιχνίδι τουμπαζ. Οι πήλινες μπίλιες (βώλοι) ήταν πιο φθηνές, ενώ οιγυάλινες πιο ακριβές· έτσι δημιουργούνταν δύο ομάδεςμπαζ – οι παίχτες που έπαιζαν με πήλινες μπίλιες και αυτοίπου έπαιζαν με γυάλινες. Οι παίχτες αγόραζαν μιαποσότητα, είκοσι με τριάντα μπίλιες, και κάθε φοράτοποθετούσαν σε μια ευθεία γραμμή πάνω στο χώμα τιςπήλινες μπίλιες που συμφωνούσαν, π.χ. 4 παίχτες x 4μπίλιες=16 μπίλιες. Ως πρώτη έβαζαν μια σιδερένια μπίλια,ήταν το μπαζ. Οι συμμετέχοντες ρίχνοντας ένα νόμισμαστον αέρα, κορώνα ή γράμματα, έπαιρναν τη θέση τουπρώτου, δεύτερου, τρίτου και τέταρτου παίχτη.

Προσπαθούσαν στη συνέχεια, με σειρά προτεραιότητας, μεμια δική τους σιδερένια μπίλια να πετύχουν, από μιααπόσταση δέκα περίπου μέτρων, τις τοποθετημένες σεσειρά πάνω στο χώμα πήλινες μπίλιες. Ο παίχτης μόλιςπετύχαινε τη σειρά κέρδιζε όλες όσες έκοβε δεξιά, ενώόταν χτυπούσε την πρώτη σιδερένια μπίλια, το μπαζ (τημάνα), τις κέρδιζε όλες. Όταν ο πρώτος δεν κέρδιζε όλεςτις μπίλιες ή αποτύγχανε, συνέχιζε ο δεύτερος για ναχτυπήσει τις υπόλοιπες, έπειτα ο τρίτος και ούτω καθεξής.Η ίδια διαδικασία γινόταν και με την ομάδα των παιχτώνπου έπαιζαν με γυάλινες μπίλιες. Έτσι διαμορφώνονταν δύοομάδες: οι ισχυροί που διέθεταν τις πιο ακριβές μπίλιες, τιςγυάλινες, και οι πληβείοι που διέθεταν τις φτηνότερες, τιςπήλινες. Το ενδιαφέρον όμως βρισκόταν στην εξέλιξη τουπαιχνιδιού. Μια γυάλινη μπίλια άξιζε όσο δέκα πήλινες, έτσιόποιος από την ομάδα των πληβείων κέρδιζε τις πιοπολλές πήλινες μπίλιες, τις αντάλλασσε με γυάλινες απόεκείνον που είχε χάσει από την ομάδα των ισχυρών. Έτσιείχαμε μια άνοδο στην ανώτερη ομάδα και μια κάθοδο στηχαμηλότερη. Το παιχνίδι για τόσο μικρά παιδιά απεικόνιζετις κοινωνικές διαφορές των μεγάλων και τις συνέπειεςτων τυχερών παιχνιδιών. Έτσι οι κερδισμένοι της χαμηλήςομάδας αποκτούσαν μια ψευδαίσθηση ότι ανέβαιναν πιοψηλά και οι χαμένοι της ισχυρής ομάδας θεωρούσαν ότικατέβαιναν σε ένα επίπεδο που δεν τους αντιπροσώπευε.

Το μπαζ

Όσα γράφονται στο βιβλίο του ιστορικού Θανάση Καλαφάτη με τίτλο: Απότο Λυκόφως στο Λυκαυγές 1944-1959, Κοινωνική Ωρίμανση και ΠολιτικήΣυστράτευση, που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Θεμέλιο δεν συνιστούνένα ιστορικό βιβλίο, μια αυτοβιογραφία, αν και οι ιστορίες πουκαταγράφονται εμπεριέχουν αυτοβιογραφικά στοιχεία. Αφορούν, όπωςγράφει ο ίδιος ορισμένα στιγμιότυπα της ζωής του που αντλούνται από τοπαρελθόν, από τη νεανική του ηλικία. Στιγμιότυπα που σχετίζονται με τηζωή στο μικρό νησί από το οποίο ο ίδιος κατάγεται την Λευκάδα. Από τοβιβλίο δημοσιεύουμε το εισαγωγικό σημείωμα του Θανάση Καλαφάτη, τονΠρόλογο του ιστορικού Σπύρου Ασδραχά και ένα απόσπασμα από τιςιστορίες που περιλαμβάνονται στο βιβλίο.

ΣΚ.

Page 23: Κυριακη 04-01-2015

Η ΕΠΟΧΗ 4 Ιανουαρίου 2015 2233ΘΕΜΑΤΑ

Τη συνέντευξη πήρεο Αλέξανδρος Μαυρογένης

Το 17ο Φεστιβάλ ΚινηματογράφουΟλυμπίας για Παιδιά και Νέους ολοκλη-ρώθηκε πριν από λίγες ημέρες. Πώς κρί-νετε τη φετινή του πορεία;

∆ημήτρης Σπύρου: Συνολικά το Φεστι-βάλ, τόσο όσον αφορά το κομμάτι τουΦεστιβάλ Ολυμπίας, που είναι επαγγελ-ματικές ταινίες, όσο και το «Κάμερα Ζι-ζάνιο», που είναι οι ταινίες που παρά-γονται από παιδιά και οι παράλληλες εκ-δηλώσεις συνολικά, είχαν μεγάλη επιτυ-χία από την άποψη ότι υπήρχε μεγάλησυμμετοχή κοινού. Το πιο ουσιαστικόείναι η ενεργητική συμμετοχή παιδιώνκαι νέων στις δραστηριότητες του φε-στιβάλ. Με αποτέλεσμα, ενδεικτικό κατάτη γνώμη μου, το γεγονός ότι γυρίστηκαν49 ταινίες μικρού μήκους τις μέρες τουφεστιβάλ.

Νίκος Θεοδοσίου: Σε πέντε μέρες, όχιόλες τις μέρες του φεστιβάλ. Από ∆ευ-τέρα έως Παρασκευή, στα κινηματογρα-φικά εργαστήρια.

Οι ταινίες δημιουργούνται με βάση ταερεθίσματα που λαμβάνουν από το φε-στιβάλ;

∆.Σ.: Όχι. Για παράδειγμα φέτος στοMythos Project ήξεραν από πριν ότι είχεσυγκεκριμένο θέμα, τη μετανάστευση.Αυτά τα εργαστήρια δεν είναι μόνο ελ-ληνικά, είναι διεθνή και πολυεθνικά. Τονα μπορούν οι νέοι να δένουν ως ομάδα,να γράφουν ένα σενάριο, να γυρίζουν τηνταινία και να την μοντάρουν είναι μιαδιαδικασία που δείχνει ότι το Φεστιβάλπια έχει κατακτήσει, μέσα από τα παιδιάπου συμμετέχουν και ξανασυμμετέχουν,όσο και από τα στελέχη του Φεστιβάλ μετην τεχνογνωσία που διαθέτουν, πολύυψηλά επίπεδα δημιουργικής έκφρασης,με τις νέες τεχνολογίες. Είναι εντυπω-σιακός, επίσης, ο αριθμός των ξένωνεπισκεπτών. Στις επαγγελματικές ται-νίες, σχεδόν κάθε ταινία είχε από ένανέως και πέντε αντιπροσώπους. ∆εν βλέ-πεις εύκολα σε φεστιβάλ τέτοια αντι-προσώπευση συντελεστών των ταινιών.

Αυτό το γεγονός πώς το εξηγείτε;∆.Σ.: Αυτό δείχνει το υψηλό κύρος του

Φεστιβάλ, τη διεθνή του ακτινοβολία καιτο ενδιαφέρον που υπάρχει για συμμε-τοχή και βεβαίως για βράβευση, παρότιεμείς δεν το υπερτονίζουμε αυτό.Ωστόσο, έχει μεγάλη ηθική αξία ένα βρα-βείο στο Φεστιβάλ Ολυμπίας, αλλά ανε-βαίνει και η αξία της ταινίας, επειδήδίνει πολλές πιθανότητες στη συνέχεια

να αγοραστεί από κάποιον διανομέα. Ν.Θ.: Ήδη η συμμετοχή και μόνο είναι

μια επιβράβευση. Όταν από ένα σύνολο300- 400 ταινιών μεγάλου μήκους είσαιμέσα στις 13. Για αυτό βλέπεις στα cre-dits μιας ταινίας που κυκλοφορεί στοεξωτερικό, να λέει ότι επιλέχτηκε σεαυτό το φεστιβάλ.

Ποιο είναι το μυστικό της επιτυχίας;Είναι θέμα οργάνωσης, πάθους τωνδιοργανωτών του ή επιτυχημένης συμ-πόρευσης με τις νέες τεχνολογίες;

∆.Σ.: Είναι συνδυασμός όλων αυτών.Από την αρχή που ξεκινήσαμε, γνωρί-ζαμε τι γινόταν διεθνώς και ξέραμε ότιστην Ελλάδα δεν υπήρχε κάτι αντί-στοιχο. Απλά εμείς που αναλάβαμεαυτήν την ιστορία είμαστε άνθρωποι τουκινηματογράφου. Ως εκ τούτου μπορού-σαμε να βλέπουμε και κάποια πράγματαπαραπάνω από ό,τι μπορεί να βλέπειένας μάνατζερ ή οργανωτής φεστιβάλ.Πώς θα βγουν νέοι άνθρωποι από μέσαγια να συνεχίσουν. Ξέραμε ότι δενέπρεπε να τους βρούμε στην «αγορά»αλλά να τους δημιουργήσουμε. Αυτό έχειήδη συμβεί. Τα στελέχη του φεστιβάλείναι νέοι οι οποίοι έχουν μεγαλώσειμέσα στο φεστιβάλ και έχουν διακριθείμε τις ικανότητες τους, με το ενδιαφέροντους, με τις πρωτοβουλίες, με το πνεύμαάμιλλας και όχι ανταγωνισμού. Είμαστεπλήρως αντίθετοι στον ανταγωνισμό. Ηαντίληψη μας είναι ότι το Φεστιβάλ απο-τελεί μια κοινωνία και τα παιδιά πρέπεινα κοινωνικοποιούνται. Να μπορούν ναανακαλύπτουν την κλίση τους, αν τηνέχουν, και να την καλλιεργούν. Να τουςδίνουμε χώρο και δυνατότητες για αυτό.

Η χρηματοδότηση του Φεστιβάλ πώςγίνεται; Θα υπάρξει επίσημη θεσμοθέ-τηση το 2015;

∆.Σ.: Η χρηματοδότηση είναι κυρίωςαπό την Περιφέρεια ∆υτικής Ελλάδος,από το υπουργείο Πολιτισμού και από τοπρόγραμμα Media. Αυτοί είναι οι τρειςφορείς και κυρίως από το ΝεανικόΠλάνο, την ομάδα που είναι και υπεύ-θυνη της διοργάνωσης. Η χρηματοδό-τηση των φορέων αφορά μόνο την εβδο-μάδα του Φεστιβάλ όχι την προετοιμασίακαι ποτέ δεν ήταν επαρκής μέχρι τώρα.Η κυρία Γκερέκου, υφυπουργός Πολιτι-σμού, είδε με πολλή θέρμη το φεστιβάλαυτό και προχώρησε τη διαδικασία προ-κειμένου να θεσμοθετηθεί. Ετοιμάστηκεη πρόταση από το υπουργείο Πολιτισμούκαι έχει σταλεί προς την Περιφέρεια Ελ-λάδος για να υπογραφεί. Πιστεύουμε ότιέχει δρομολογηθεί μια κατάσταση με δε-

δομένο ότι πρέπει να υπάρχει συνέχειαστο κράτος και στους θεσμούς.

Το Φεστιβάλ της Ολυμπίας αποδει-κνύει ότι αν υπάρχουν τα κατάλληλαερεθίσματα, το κοινό μπορεί να παρακο-λουθήσει ταινίες διαφορετικές, από τιςαποκαλούμενες εμπορικές;

∆.Σ.: Το ποιοτικό είναι και εμπορικό.Η βραζιλιάνικη ταινία «Το αγόρι και οκόσμος» (προβλήθηκε στην έναρξη τουφεστιβάλ) συνδυάζει και τα δύο. Ότανβγαίνει στη Γαλλία σε 80 αίθουσες, δενείναι εμπορική; Αν καλλιεργείς το κοινό,

εμπορικό είναι το ποιοτικό και όχι τασκουπίδια. Εμείς εκπαιδεύουμε το κοινόστην ποιότητα και για αυτό έχουν άλλακριτήρια, έχουν αποκτήσει κριτικήσκέψη.

Βλέπουμε αρκετές ελληνικές ταινίεςνα διακρίνονται στα διεθνή φεστιβάλαλλά να μην έχουν εισπρακτική επιτυ-χία.

Ν.Θ.: Υπάρχει και το κύκλωμα διανο-μής και προώθησης των ταινιών, τοοποίο παίρνει ένα σκουπίδι και με την

προώθηση που γίνεται κυριαρχεί παν-τού. Η εξαιρετική ταινία «Το αγόρι και οκόσμος» βγαίνει μόνο σε δύο αίθουσες.Γιατί; Όλες οι άλλες αίθουσες ελέγχον-ται από τα μεγάλα γραφεία διανομής.

∆.Σ.: Οι αίθουσες έχουν δεσμεύσειςαπέναντι στις εταιρείες διανομής. Μπο-ρείς και ρίχνεις χρήματα στην προώθησημια ταινίας η οποία προβάλλεται για με-γαλύτερη διάρκεια και σε περισσότερεςαίθουσες. Αυτές οι ταινίες έχουν πολλέςευκαιρίες, ενώ άλλες όχι. Το θλιβερόείναι ότι κατεβαίνουν ταινίες ενώ έχουνθεατές, γιατί οι εταιρείες διανομής επι-βάλλουν να προβληθεί κάποια άλλη.

Έχετε συγγράψει και οι δύο μελέτεςμε θέμα τον ελληνικό κινηματογράφοκαι το παιδί. Πώς κρίνετε τον τρόπο μετον οποίο διαχρονικά ο ελληνικός κινη-ματογράφος έχει προσεγγίσει τα θέματαγύρω από το παιδί;

∆.Σ.: ∆υστυχώς ελάχιστοι έχουνακουμπήσει αυτό το θέμα. Το γεγονόςότι το Ελληνικό Κέντρο Κινηματογρά-φου δεν είχε ένα ξεχωριστό τμήμα γιαπαιδιά και νέους, όπως συμβαίνει σεόλες τις άλλες ευρωπαϊκές χώρες, σί-γουρα επέδρασε αρνητικά. Τώρα, πουμόλις πριν ένα - δύο χρόνια δημιουργή-θηκε ξεχωριστή αναφορά για παραγωγήταινιών για παιδιά και νέους, που μπο-ρούν να διεκδικούν μέχρι το 20% τουπροϋπολογισμού του Κέντρου για παρα-γωγή, ήδη δειλά - δειλά εμφανίζονται ταπρώτα αποτελέσματα.

Ν.Θ.: Από πάνω ξεκινά το πρόβλημα.Στην ∆ανία, στο Κέντρο Κινηματογρά-φου υπάρχει τμήμα για την παραγωγήκαι διανομή ταινιών για παιδιά, στοοποίο απασχολούνται 25 υπάλληλοι.Εδώ, πόσοι υπάλληλοι υπάρχουν σεαυτόν τον τομέα; Στη ∆ανία λειτουργείσχολείο κινηματογράφου, που λειτουρ-γεί τα Σαββατοκύριακα, για μαθητές έως18 ετών.

Ν.Θ.: Ο μισός πληθυσμός μιας χώραςείναι παιδιά. Πόσο μεγάλη είναι σήμεραη παιδική ζώνη στην τηλεόραση; Είναιτουλάχιστον 5 ώρες. Γιατί να μην παρά-γονται ταινίες εδώ και πάνε και αγορά-ζουν τις αηδίες από την Ιαπωνία και τηνΑμερική. Είναι θέμα πολιτικής, πού κα-τευθύνεις την παραγωγή σου. Θα είχεδηλαδή έσοδα το Κέντρο Κινηματογρά-φου από τις πωλήσεις και θα μπορούσεκατά συνέπεια να χρηματοδοτήσει νέεςπαραγωγές. Στη Γαλλία, όταν χρηματο-δοτούν μια ταινία, το ίδιο το Κέντρο προ-ωθεί τις ταινίες.

∆ΙΕΘΝΕΣ ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΥ ΟΛΥΜΠΙΑΣΓΙΑ ΠΑΙ∆ΙΑ ΚΑΙ ΝΕΟΥΣ

ΕκπαιδεύονταςνεαρούςκινηματογραφιστέςΣυνέντευξη με τους ∆ημήτρη Σπύρουκαι Νίκο Θεοδοσίου, εκ των διοργανωτών

Ο ∆ημήτρης Σπύρου, συγγραφέας, σκηνοθέτης, παραγωγός και καλλιτεχνικός διευ-θυντής του 17ου ∆ιεθνούς Φεστιβάλ Κινηματογράφου Ολυμπίας για Παιδιά καιΝέους και ο Νίκος Θεοδοσίου, συγγραφέας με λογοτεχνικό και ερευνητικό έργο,σκηνοθέτης ντοκιμαντέρ και μέλος της τριμελούς γραμματείας του ∆ιεθνούς Φε-στιβάλ μιλούν στην «Εποχή» για τις δυσκολίες διοργάνωσης αυτού του σημαντικούκινηματογραφικού γεγονότος. Εξηγούν τα αίτια της επιτυχίας του και καλούν τηνΠολιτεία να ενισχύσει τον κινηματογράφο για παιδιά και νέους στη χώρα μας.

Είμαστε πλήρωςαντίθετοι στονανταγωνισμό. Ηαντίληψη μας είναι ότιτο Φεστιβάλ αποτελείμια κοινωνία και ταπαιδιά πρέπει νακοινωνικοποιούνται. Ναμπορούν ναανακαλύπτουν τηνκλίση τους, αν τηνέχουν, και να τηνκαλλιεργούν.

Page 24: Κυριακη 04-01-2015

2244 Η ΕΠΟΧΗ 4 Ιανουαρίου 2015ΚΟΙΝΩΝΙΑ

Παρά τις ραγδαίες πολιτικές εξε-λίξεις των τελευταίων ημερών,τα έργα και οι ημέρες του δημάρ-

χου Θεσσαλονίκης θα μας απασχολή-σουν και σήμερα. Στα «∆αιμονικά» τηςπερασμένης Κυριακής προσπάθησα ναερμηνεύσω την πολιτική συμπεριφοράτου Γιάννη Μπουτάρη, με αφορμή συγ-κεκριμένα γεγονότα που συνιστούν μιαδιαρκή πορεία συντηρητικής διολίσθη-σης και σχεδόν μονοπρόσωπης, πλέον,εξουσίας στον ∆ήμο. Πέρα από τουςπρόσφατους ανέξοδους τσαμπουκάδες,κατεβάζοντας το πανό της νεολαίας ΣΥ-ΡΙΖΑ που αναδείκνυε τα τεράστια ποσο-στά της ανεργίας των νέων, ο δήμαρχοςΘεσσαλονίκης έχει να επιδείξει επι-πλέον και το ρόλο του πιστού διεκπε-ραιωτή των αποφάσεων της απερχόμε-νης συγκυβέρνησης. Και μάλιστα λει-τουργώντας ως αφεντικό φεουδαρχικής

εποχής που αποφασίζει μόνος του χωρίςνα δίνει λογαριασμό σε κανέναν, ακόμακαι σε στενούς του συνεργάτες.

Πριν λίγες μέρες, ο δήμαρχος Θεσ-σαλονίκης, λειτουργώντας ως το μακρύχέρι της κυβέρνησης, άσκησε έφεσηκατά της απόφασης του ΜονομελούςΠρωτοδικείου Αθηνών, με την οποίααναγνωρίστηκαν ως αορίστου χρόνου οισυμβάσεις πέντε εργαζομένων στην Κοι-νωφελή Επιχείρηση Τεχνών και Αθλητι-σμού. Η ενέργεια αυτή έγινε αγνοώνταςτο ∆ημοτικό Συμβούλιο ως το αρμόδιοαποφασιστικό όργανο και περιφρονών-τας την αντίθετη σχετική απόφαση του.Γνωρίζουμε ότι η Τοπική Αυτοδιοίκησηείναι μια από τις δεξαμενές από τιςοποίες η μνημονιακή κυβέρνηση επιχεί-ρησε να αντλήσει απολύσεις εργαζομέ-νων. Κι όταν υπάρχουν θετικές δικαστι-κές αποφάσεις για τους εργαζομένους,

έρχεται ο δήμαρχος να παίξει το ρόλοτου θεματοφύλακα των μνημονιακώνεπιταγών, χρησιμοποιώντας κάθε δυ-νατό μέσο ώστε να παρουσιάσει απολυ-μένους υπαλλήλους στις υπηρεσίες του∆ήμου.

Είναι γνωστό ότι η Οικονομική Επι-τροπή του ∆ήμου παρέπεμψε στο ∆ημο-τικό Συμβούλιο να αποφασίσει αν θαασκήσει ή όχι αναίρεση κατά της τελε-σίδικης απόφασης του ΜονομελούςΠρωτοδικείου Αθηνών. Το ∆ημοτικόΣυμβούλιο με σχετικές αποφάσεις τουέκρινε ότι η παροχή της εργασίας τωνσυμβασιούχων – εναγόντων είναι ιδιαι-τέρως σημαντική για την κανονική λει-τουργία του ∆ήμου, αφού πρόκειται γιαάτομα που από τη δεκαετία του 1990 κά-λυπταν πάγιες και διαρκείς ανάγκες.

Η δημοτική παράταξη «ΘΕΣΣΑΛΟ-ΝΙΚΗ-ΑΝΟΙΧΤΗ ΠΟΛΗ» ζητεί να συγ-κληθεί το ∆ημοτικό Συμβούλιο Θεσσα-λονίκης, σε έκτακτη συνεδρίαση, για τηναποκατάσταση της δημοκρατικής λει-τουργίας του ∆ήμου. Το ∆ημοτικό Συμ-βούλιο πρέπει να επιβεβαιώσει ότι εμ-μένει στις αρχικές αποφάσεις του ότι δενθα ασκήσει ένδικα μέσα κατά των συμ-βασιούχων οι οποίοι είναι απαραίτητοιγια τη λειτουργία του ∆ήμου. Να αποφα-σίσει ότι θα προσβάλει με κάθε νόμιμο

τρόπο την απόφαση του Γενικού Γραμ-ματέα Αποκεντρωμένης ∆ιοίκησης Μα-κεδονίας-Θράκης, που ακύρωσε τηναπόφαση του ∆ημοτικού Συμβουλίου.Επίσης, να καταδικάσει τη μονομερή καιαυθαίρετη απόφαση του δημάρχου ναασκηθεί έφεση κατά της απόφασης πουδικαίωσε τους εργαζόμενους και να πα-ραιτηθεί από το δικόγραφο της σχετικήςέφεσης.

Όπως αναφέρει η «ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ-ΑΝΟΙΧΤΗ ΠΟΛΗ», ένας δήμαρχος πουσέβεται το ρόλο του έχει πρωταρχικήυποχρέωση να λειτουργεί ως πρώτοςμεταξύ ίσων και όχι ως «δήμαρχος -αφέντης», να υπερασπίζεται τη συνταγ-ματικά κατοχυρωμένη αυτοτέλεια τηςΤοπικής Αυτοδιοίκησης και να μη λει-τουργεί ως διεκπεραιωτής της ανάλγη-της μνημονιακής πολιτικής της συγκυ-βέρνησης. Και όλα αυτά μάλιστα τηστιγμή που ήδη διώκονται πειθαρχικάδημοτικοί σύμβουλοι-μέλη της Οικονο-μικής Επιτροπής, επειδή εφάρμοσαν τιςαποφάσεις του ∆ημοτικού Συμβουλίουκαι υπερασπίστηκαν το δικαίωμα στηνεργασία και την εύρυθμη λειτουργία του∆ήμου.

Ο δικηγόρος του διαβόλου

∆ΑΙΜΟΝΙΚΑ

Μνημονιακός «δήμαρχος-αφέντης»

Με αφορμή την προσπάθεια να ανατρέψουν, μεμια τροπολογία, το Π∆ για την περιοχή τηςΠλάκας, εν μέσω της προσπάθειας για προ-

εδρική εκλογή, αναδείχτηκε ένα πάγιο πρόβλημα.Ο δήμος, εν προκειμένω ο ∆ήμος Αθηναίων, συνήθως

είναι απλός… προσκεκλημένος στα εγκαίνια για οτι-δήποτε γίνεται στην πόλη. ∆ιαρκώς, δεν ερωτάται, τονπροσπερνούν, δεν τον υπολογίζουν, αιφνιδιάζεται, καιενώ είναι σαφές τοις πάσι ότι υπάρχει πρόβλημα ετε-ροδιοίκησης στην Αθήνα, περισσότερο από κάθε άλληπόλη (και ας είναι η πρωτεύουσα - επειδή είναι η πρω-τεύουσα), έρχεται πάντοτε ουραγός, διαμαρτυρόμενος.

Θέλει σχέδιο και όραμα

Η ανατροπή αυτών των καταστάσεων, το να μην είσαιουραγός, δεν γίνεται από τη μια μέρα στην άλλη αλλάμε συνεχή προσπάθεια, ξεκάθαρη πολιτική, σχέδιο καιόραμα. Θετική η ενεργοποίηση των κατοίκων και τωντοπικών φορέων που επέδειξαν αντανακλαστικά ώστενα μην υπάρξει πλήρης ανατροπή όλων των δεδομένωνγια την Πλάκα με την παράδοση και άλλων χώρων στηναπόλυτη εμπορευματοποίηση.

Θετικό όμως και το να μην λησμονούμε ή να προ-σπερνάμε χωρίς συζήτηση το γεγονός ότι από το καλο-καίρι έχει ανατραπεί όλο το θεσμικό πλαίσιο για τηνχωροταξία και την πολεοδομία. Μέσα σε αυτό το νέοπεριβάλλον που διαμορφώνεται οφείλουμε να μιλή-σουμε συνολικότερα για πόλη.

Στην Πλάκα αποσύρθηκαν οι τροπολογίες που ήρθαναπό το παράθυρο χωρίς διαβούλευση και όλα δείχνουνότι το ευαίσθητο θέμα των μεταβιβάσεων των αδειώνπου αφορούν στα καταστήματα έχει τεθεί με σωστότρόπο και υπάρχει μια ευρύτερη συναίνεση στην αντι-

μετώπισή του. Για την πλειονότητα των κατοίκων τηςΠλάκας αλλά και ευρύτερα των πολιτών της Αθήναςδεν είναι αποδεκτές συμπεριφορές του χτες με κατα-στηματάρχες που βάζουν όπλα πάνω στο τραπέζι του«διαλόγου» αλλά δεν είναι επίσης αποδεκτές αντιλή-ψεις που θέλουν αποστειρωμένες «περιοχές κατοι-κίας»… των ελίτ.

Σε τέτοιες συζητήσεις δεν πρέπει να λησμονούμε καιτα Εξάρχεια, μια περιοχή που συχνά έχει μπει στο στό-χαστρο κατασταλτικών πολιτικών αλλά και ιδεολογι-κών επιθέσεων, περιοχή όπου, με λίγες εξαιρέσεις, έχειεπιτευχθεί ισορροπία στη συμβίωση κατοικίας και κα-ταστημάτων υγειονομικού ενδιαφέροντος. Κάτι πουσυμβάλλει στην ισορροπημένη πορεία της περιοχής καιτη διατήρηση του ρόλου της ως περιοχής κατοικίας.

Η αιφνιδιασμένη δημοτική αρχή

Η δημοτική αρχή λοιπόν που τώρα αιφνιδιάζεταιείναι ήδη τέσσερα χρόνια στο τιμόνι της πρωτεύουσας.Θα έπρεπε να έχει διατυπώσει -αλλά δεν έχει- όραμαγια την πόλη σε όλα τα επίπεδα. Θα έπρεπε να έχει προ-κηρύξει νέο Γενικό Πολεοδομικό Σχέδιο προ καιρού (τοτελευταίο είναι του ’88) ή έστω να εκμεταλλευτεί το νέοθεσμικό πλαίσιο για την υλοποίηση Τοπικού ΧωρικούΣχεδίου, για να έχει στα χέρια της ένα ισχυρό εργαλείο.

Το ερώτημα όμως είναι εάν θέλει κάτι τέτοιο, εάνμπορεί να υλοποιήσει τέτοιες αντιλήψεις, πέραν απότις α λα καρτ διαμαρτυρίες. Γιατί τα ισχυρά εργαλείαξεκαθαρίζουν το τοπίο και δεν είναι πεδίον δόξης λαμ-πρόν για «φίλους επιχειρηματίες».

Όμως, η αντίληψη για τον ρόλο του ∆ήμου στα θέ-ματα αυτά επιβάλλεται από αυτούς που διαμορφώνουντο τοπίο για τον χωρικό σχεδιασμό της χώρας, από ταμέσα της δεκαετίας του ‘90, οι οποίοι βρίσκουν τονδρόμο με όλες τις καταστάσεις και ετοιμάζονται, μέσαστην αναμπουμπούλα της επερχομένης αλλαγής, να κά-νουν το νέο ρεσάλτο για να μείνουν αμετακίνητοι στο«ρόλο» του διαχρονικού ειδικού εξυπηρετήσεων.

Κάποια στιγμή πρέπει να υπάρξουν οριζόντια κανό-νες για όλους και η Τοπική Αυτοδιοίκηση να έχει προ-ηγηθεί των εξελίξεων, να έχει πολιτική ουσίας, ανα-βάθμισης και προοπτικής, ώστε να μην… αιφνιδιάζε-ται! Όταν χειροκροτούνται παράνομοι διαγωνισμοίμπορεί τα κάθε είδους Ιδρύματα να υπόσχονται εύκολαευρωπαϊκά χρήματα, διαπιστώνουμε όμως ότι επεμβαί-νουν στις ίδιες πάντοτε περιοχές, οι οποίες δεν έχουν

πολεοδομικές εκκρεμότητες για να αποφεύγονται ταπροβλήματα στις μελέτες που διαφημίζουν ότι πληρώ-νουν.

Το στοίχημα, που μόνο ένας δημόσιος φορέας μπορεί

να κερδίσει, είναι με επιμονή και όραμα, επιτέλους, ναπροετοιμάσουμε το έδαφος για την επιχειρηματικότητακαι την ανάπτυξη στις μεγάλες σημαντικές περιοχέςπου είναι ακόμη σε πολεοδομική εκκρεμότητα.

Για την ολοκλήρωση του οράματος της ευρύτερηςενοποίησης των αρχαιολογικών χώρων και των σημαν-τικών μνημείων της πόλης. Πράγμα που σημαίνει, ότιμε αφορμή την Πλάκα και τις προσπάθειες που για τηνώρα βασικά αποκρούστηκαν, πρέπει να επαναφέρουμεστο τραπέζι, ενόψει και της αναγκαίας αλλαγής πο-ρείας της χώρας, τη συζήτηση για την ιστορικότητα τηςπόλης, τον τουρισμό στην πρωτεύουσα και την ανα-βάθμιση της Αθήνας σε όλες της τις διαστάσεις.

Με το πέρασμα δηλαδή στη δυτική πλευρά, στον Κε-ραμεικό, το ∆ημόσιο Σήμα, το «Γκάζι», την Ιερά Οδόκαι την Ακαδημία Πλάτωνος. Και να ξαναδούμε κάθεγειτονιά αυτής της πόλης μέσα από την ίδια την πόληως σύνολο, τα Εξάρχεια και τα Πετράλωνα, την Πλάκακαι τον Κεραμεικό.

Μέσα σε αυτό το ευρύτερο πλαίσιο να διατυπώσουμετι θέλουμε για την πόλη καθώς λχ οι σημειακές τροπο-ποιήσεις στην Ιερά Οδό έχουν διακόψει την αισθητικήσυνέχεια της ενοποίησης που επιβάλλεται να ολοκλη-ρωθεί.

Και η ... αλα καρτ αυτοτέλεια

Είναι θετικό λοιπόν ότι έστω και κάτω από αυτές τιςσυνθήκες η δημοτική αρχή και ο δήμαρχος «αιφνιδιά-στηκαν» και κατόπιν τούτου διαμαρτυρήθηκαν συμμε-τέχοντας στην ευρύτερη προσπάθεια ανατροπής της εμ-πορευματικής εισβολής. Αλλά τα περιθώρια α λα καρτπαρεμβάσεων έχουν πολύ κοντά πόδια. ∆εν μπορούν νακρύψουν ότι σε πολλές άλλες περιπτώσεις όπως κα-τεδαφίσεων και σημειακών τροποποιήσεων ή μη εγκε-κριμένων «ανακαινίσεων», η δημοτική αρχή έκανε γαρ-γάρα τον αιφνιδιασμό και πήγε πάσο!

Γιατί οι ∆ήμαρχοι που θυμούνται την αυτοτέλεια επί-σης… α λα καρτ, όταν θέλουν να δικαιολογήσουν τιςμνημονιακές περικοπές, πρέπει να κατανοήσουν ότιμόνο όταν ολοκληρωθεί στην πράξη η αυτοτέλεια τουθεσμού, θα ολοκληρωθεί η ∆ημοκρατία.

Μέχρι τότε θα «αιφνιδιάζονται» και θα αναρωτιούν-ται γιατί υπάρχουν και αναδεικνύονται ολοκληρωτικέςαντιλήψεις.

Ο δρόμος της ανατροπής, μετά από τη νίκη στις επερ-χόμενες εκλογές, περνά, όπως ήδη έχει επισημάνει καιο ΣΥΡΙΖΑ, και από την αλλαγή του θεσμικού πλαισίουγια την Αυτοδιοίκηση.

Κατερίνα ∆ωρή

Πλάκα: Αιφνιδιασμός ή απραξία;

Page 25: Κυριακη 04-01-2015

Η ΕΠΟΧΗ 4 Ιανουαρίου 2015 2255ΘΕΜΑΤΑ

Οσοι μεγαλώσαμε με τα παραμύθια της Σταχτο-πούτας , της Ωραίας Κοιμωμένης και του καλού(πάντα) βασιλόπουλου με τις χρυσές άμαξες, τα

κάστρα και τα παλάτια, που δεν παρέμεινε βάτραχος(επίσης ποτέ), ίσως να καταλάβουν αυτές τις παρα-κάτω σκέψεις.

Βλέποντας αυτές τις μέρες στο διαδίκτυο να κυ-κλοφορεί μία «συγκινητική» ιστοριούλα με μία φοιτή-τρια και έναν άστεγο άντρα, αυτά τα παραμύθια θυμή-θηκα. Τι λέει αυτή η ιστορία εν ολίγοις: Κάποια νεαρήφοιτήτρια θέλοντας να πάρει ταξί για να επιστρέψεισπίτι της , διαπίστωσε ότι δεν έχει χρήματα ούτε καιτην πιστωτική της κάρτα! Ετσι… «φυσικό ήταν» νααπευθυνθεί στο ρακένδυτο άστεγο που βρήκε μπρο-στά της και να του πει τον πόνο της. Εκείνος, κατά τομύθο, της έδωσε τις τελευταίες τρεις λίρες του και ηκοπελιά πήρε ταξί .

Εκτοτε, έβαλε ως σκοπό να βοηθήσει τον ευεργέτητης και έκανε καμπάνια μέσω φέισμπουκ να μαζέψειχρήματα να του ανταποδώσει το καλό, όπερ και έγινε.Έτσι, καταλήγει το «παραμύθι», θα μπορέσει τώρα οάστεγος να νοικιάσει σπίτι και να ζήσει ανθρώπινα.

Το παραμύθι αυτό δεν θα μπορούσε να καταλήξει, μετο γνωστό «και ζήσαν αυτοί καλά και εμείς καλύ-τερα». Αυτό άλλωστε ποτέ δεν αποδείχθηκε. Ακόμακαι αν αληθεύει όμως η ιστορία, το πιθανότερο θαήταν το «έζησε αυτός (για λίγο) καλά και οι άλλοι ταίδια και… χειρότερα».

Το τι ήθελαν να διδάξουν εκείνα τα παραμύθια τωνπαιδικών μας χρόνων και τι τούτο δω, αν για κάποιουςδεν είναι πρόδηλο, έστω ας μας κάνει επιφυλακτι-κούς.

Ας αφήσουμε την απορία, πώς απευθύνεσαι σε ένααπελπισμένο, άφραγκο στην κυριολεξία άνθρωπο καιγια ποιο λόγο του ζητάς να σε βοηθήσει . Πώς επιλέ-γεις και δέχεσαι να πάρεις τα λεφτά ενός ανήμπορου,εξαθλιωμένου ανθρώπου, γιατί θέλεις να πας με ταξίστο σπίτι σου. Όχι, δεν θα το ρωτήσω αυτό, δεν θα μευποτιμήσω τόσο. Ευλόγως όμως αναρωτιέμαι, όπωςθα μπορούσε ο καθένας μας, αν η κοπελιά είχε τιςτρεις λίρες για να πάρει ταξί, ποια θα ήταν η τύχηαυτού του πάμπτωχου, άστεγου άντρα; Αν ο άστεγος,από την άλλη, δεν είχε το χρηματικό ποσό, που είναικαι το πιθανότερο σενάριο, πώς θα τελείωνε το πα-ραμύθι; Πού οφείλεται η «καλή του τύχη», λοιπόν; Σεένα τυχαίο γεγονός. Στο ψέμα που σερβίρει ένα σύ-

στημα καπιταλιστικό, στο όνειρο που σου περιγράφει(μόνο που τα όνειρα είναι για τον ύπνο γι’ αυτό και λέ-γονται όνειρα), στη φρούδα ελπίδα.

Τι σου λένε, λοιπόν, όλα αυτά τα πριν και τα επό-μενα; Εσύ, μπορεί να είσαι ο τυχερός. Μπορεί να σουδοθεί η ευκαιρία. Να σου πέσει το λαχείο. Εσένα. Τοπόσοι άλλοι με τις ίδιες δυνατότητες δεν αξιώθηκανή δεν θα αξιωθούν ποτέ να βρουν την ευκαιρία , ή δενθα πέσουν στο δρόμο ενός «καλόκαρδου» πλάσματος,του «λαχείου», δεν σε αφορά. Σε μαθαίνουν να μη σεαφορά. Τι δημιουργεί; Φαντασιώσεις , εγωισμούς,εσωστρέφεια.

Ήγουν, η ευημερία μας εξαρτάται, από την τύχη καιτην καλή διάθεση ενός άλλου; Από την ιδιωτική πρω-τοβουλία και προαίρεση; Τίνος; Εκείνου που η φτώ-χεια και η εξαθλίωσή σου υπάρχει για να τον κάνει νανοιώθει, πού και πού, άνθρωπος;

Αυτό μας δίδαξε το σύστημα , είτε μέσω παραμυ-θιών , είτε μέσω της τηλεόρασης, είτε τώρα μέσω τέ-τοιων ιστοριών που όλως συμπτωματικά, κατά τηνπερίοδο εορτών ως επί το πλείστον εμφανίζονται.

Προσωπικώς, δεν θα τα διαβάσω άλλο. Είχα αποφα-σίσει ότι θα ψάξω να το βρω μόνη μου το γοβάκι μουκαι να το δώσω εγώ σε όποιον επιλέξω. Επίσης, ήξερα

ότι οι βάτραχοι ήταν γυρίνοι πριν γίνουν βάτραχοι καιτίποτα άλλο, δεν μας παραμύθιασαν ποτέ.

Στη ζωή μας διεκδικούμε δικαιοσύνη, παλεύουμεγια ίσες ευκαιρίες και δεν την παραδίδουμε στην τύχηκαι στο μέγα έλεος.

Αυτά, πριν το ρολόι της ζωής μας χτυπήσει μεσά-νυχτα…

Χριστίνα Ν. Φίλιππα

Η ευημερία μας εξαρτάται, απότην τύχη και την καλή διάθεσηενός άλλου; Από την ιδιωτικήπρωτοβουλία και προαίρεση;Τίνος; Εκείνου που η φτώχειακαι η εξαθλίωσή σου υπάρχειγια να τον κάνει να νοιώθει,πού και πού, άνθρωπος;

“Μη “μασάς” με παραμύθια…

∆εν συνηθίζω να μιλάω «επίπροσωπικού», μιας καιθεωρώ ότι το έργο του

καθενός μιλάει από μόνο του καιδεν χρειάζονται επιπλέον λόγια,ας μου επιτραπεί όμως στηνπροκειμένη περίπτωση να κάνωμια εξαίρεση.15-16 χρονών, αγορασμένο απόκάποιο «καρότσι» πρωτοδιάβασακακομεταφρασμένο τονΖαρατούστρα και εκείνο τοβιβλίο εν πολλοίς μου άλλαξε τηζωή.Αμέσως μετά έπεσα πάνω στιςπρώτες μεταφράσεις του ΖήσηΣαρίκα, που τότε ξεκινούσε τημεταφραστική του ανάβαση στηδύσβατη οροσειρά που λέγεταιΝίτσε. Ποιος να μου το ’λεγετότε τι θα επακολουθούσε 20χρόνια μετά...Κάποια στιγμή γνωριστήκαμε, μεαφορμή μια εκδήλωση για τονΝίτσε που διοργάνωσα το 2002στην Κοζάνη, γίναμε φίλοι, καιαπό το 2004 αρχίσαμε νασυνεργαζόμαστε στο Πανοπτικόνπου μετρούσε ήδη 4 χρόνιαζωής.Το έχω ξαναπεί, ο Ζήσηςαθόρυβα και μακριά από ταφώτα της δημοσιότητας, δίχωςκαμία βοήθεια από πουθενά, σεένα άκρως αντιπνευματικόκλίμα, εδώ και πάνω από 25χρόνια πραγματοποίησε καιολοκλήρωσε έναν από τους

σημαντικότερουςμεταφραστικούς άθλους στηνιστορία των ελληνικώνγραμμάτων, που πέρασε απόσαράντα κύματα και κινδύνεψεπολλάκις να ναυαγήσει,προσκρούοντας στις μπακάλικεςκαι απατεωνίστικες νοοτροπίεςτων ελλήνων εκδοτών.Απένταροι, δίχως γνωριμίες και«προσβάσεις» πουθενά,επιχειρήσαμε με τον Σαρίκα το2010 ένα εγχείρημα αδιανόητογια το μέγεθος που είχε τοΠανοπτικόν. ∆ανειστήκαμε,τραβήξαμε κουπί ατελείωτεςώρες σε χαμαλίκες ωςμεταφραστές και επιμελητές γιαλογαριασμό τρίτων, ήρθαμεαντιμέτωποι με ό,τι συμβαίνει σεμια αγορά βιβλίου που καταρρέειμαζί με όλη την ελληνικήκοινωνία, κι όμως φτάσαμε στηνακτή.Χαλάλι.Το «Πανοπτικόν» είναι έναςμονοπρόσωπος οίκος εντατικήςεργασίας. Τα κάνω σχεδόν όλαμόνος μου. Σελιδοποιώ,διορθώνω, επιμελούμαι,μεταφράζω, επιλέγω ταεξώφυλλα, διαβάζω ταχειρόγραφα που καταφτάνουν,κάνω τον αποθηκάριο, τονλογιστή, εκτελώ τιςπαραγγελίες.Ωστόσο, θα ήταν παράλειψη ναμην ευχαριστήσω και δημοσίως

την Νατάσα Ψαρρά -τον πιογενναιόδωρο άνθρωπο πουγνώρισα στη ζωή μου, πουδάνεισε στην άδεια μας τσέπη τααπαραίτητα χρήματα για αυτήτην έκδοση-, την Αγνή Καρμαζήπου έφτιαξε και διαχειρίζεταιτην ιστοσελίδα των εκδόσεων,τον Μάλαμα Σωτηρίου που μεδική του πρωτοβουλία έφτιαξεκαι διαχειρίζεται τη σελίδα στοφέισμπουκ που εγώ αντιπαθώ,και την Ντίνα Μαυρίδου για όλα.

Προχθές που πήρα στα χέρια μουτο πρώτο αντίτυπο τουτελευταίου στη σειρά τόμου ήτανμια απ’ τις ελάχιστες φορές πουένιωσα τέτοια ικανοποίηση, κιας είναι ανεμοθύελλα μέσα στηνέρημο όλη η υπόλοιπη ζωή μας.Θυμήθηκα τα λόγια από τον«Τυφώνα» του Κόνραντ: «Ας χάλαγε το δοιάκι, ας σβήνανοι φωτιές, οι μηχανές αςέσπαγαν και το καράβι ας τοκύλαγε σαν κουφάρι το νερό.Αυτός φρόντιζε μονάχα να μηθολώσει ο νους του και χάσει τηνπορεία του. Να ορθοπλωρίζειςπάντα. Άσ’ τους να λένε. Ταμεγαλύτερα κύματα πάνε με τονάνεμο μαζί. Να ορθοπλωρίζεις -πάντα να ορθοπλωρίζεις- είναι ομόνος τρόπος να βγεις πέρα».

Κώστας ∆εσποινιάδης

Η ολοκλήρωση των απάντων του Νίτσε

∆εν μεγαλώσαμε εύκολακαπνίζαμε τσιγάρα στούκας και διαβάζαμε τον Ζαρατούστραφοράμε πάντα ρούχα κατοχικάκρυώνει ακόμα η ψυχή μας

Γεράσιμος Λυκιαρδόπουλος

Page 26: Κυριακη 04-01-2015

2266 Η ΕΠΟΧΗ 4 Ιανουαρίου 2015ΘΕΑΤΡΟ

Το είδος της οπερέτας οφείλει πολλά, αν όχιτη δημιουργία του την ίδια, σε ένα ταλαν-τούχο μουσικό, τον γερμανό Ζακ Όφεμπαχ,

που πέρασε μεγάλο μέρος της ζωής του στη Γαλλία.Με έργα όπως «Ο Ορφέας στον Άδη», «Η παρισινήζωή» ή η «Ωραία Ελένη» (που θα μας απασχολήσεισήμερα) διαμόρφωσε ένα είδος εύληπτο, χαρίεν,σχετικώς κωμικό, στο οποίο ο λόγος κέρδιζε έδα-φος σε σχέση με τα τραγουδιστικά μέρη. Έργα τουΌφεμπαχ ανεβαίνουν συχνά στη Λυρική αλλά, πε-ριέργως, η «Ωραία Ελένη» (1864) δεν είχε ανέβειποτέ μέχρι σήμερα. Το κενό ανέλαβε να κλείσει μιαομάδα ταλαντούχων λυρικών ηθοποιών με ωραίεςφωνές και αξιοζήλευτες υποκριτικές δυνατότητεςστο θέατρο Olvio.

Παρότι είδος στραμμένο περισσότερο προς τηνδιασκέδαση, η Ωραία Ελένη σε λιμπρέτο των HenriMeilhac και Ludovic Halvy, ρέπει προς μια μάλλονσκληρή, μολονότι έμμεση, κριτική της μεγαλοαστι-κής τάξης και των ηθών της στη Γαλλία του 19ουαιώνα (η οπερέτα είναι γραμμένη στο μεσοδιάστημαανάμεσα στο 1848 και την Παρισινή Κομμούνα). Τοτρίπτυχο «πατρίς - θρησκεία- οικογένεια» (στη γαλ-λική εκδοχή του) σατιρίζεται ανελέητα. Ίσως γι’αυτό η υποδοχή της κριτικής ήταν εχθρική, υπήρ-ξαν μάλιστα κριτικοί που απέτρεπαν με απειλητικότρόπο το κοινό να πάει. Προφανώς εδώ βρίσκεταικαι ο βασικός λόγος που επιλέχτηκε το συγκεκρι-μένο έργο, συνεπικουρούντος του γεγονότος ότιήταν άπαιχτο στην Ελλάδα.

Ευφάνταστη σκηνοθεσία

Και πράγματι η υποκριτική ηθική, η διεφθαρμένηεξουσία, ο αρνητικός ρόλος του κλήρου, η οικογε-νειοκρατία των Ατρειδών του Όφεμπαχ συναντάθαυμάσια τα αντίστοιχα φαινόμενα της σύγχρονηςελληνικής κοινωνίας. Από δω και πέρα έδρασε κα-ταλυτικά ένας ευφάνταστος σκηνοθέτης, ο Πανα-γιώτης Αδάμ, που δεν άφησε τίποτε όρθιο. Η οπε-ρέτα εκμοντερνίστηκε, πλησίασε το μιούζικαλ, καιέφτασε στην εποχή μας μέσα από ένα στρόβιλο ευ-

φάνταστων και οξυδερκών αναγνώσεων του χτεςμέσα από το σήμερα. Σάτιρα πάνω στη σάτιρα, πα-σπαλισμένη με υγιή επιθεωρησιακότητα, μια σταλί-τσα φαρσική διάθεση και αγνή ιερόσυλη πρόθεσηκατεδάφιζε και οικοδομούσε ασταμάτητα. Και τιδεν χρησιμοποιήθηκε: η παράδοση του εμπορικούελληνικού κινηματογράφου, διάσημες τηλεοπτικέςσειρές όπως το Bay-Watch, λαϊκοί δημοτικοί χοροί,οι Ατρείδες να παίζουν γκολφ, σχεδόν άμεσες ανα-φορές στη σύγχρονη πολιτική ζωή και σε συγκε-κριμένα πρόσωπα… Έρρεε η πολιτική κριτική αλλάκαι η κριτική κοινωνικών στρωμάτων και της κουλ-τούρας τους ανάλαφρη και κωμική, αλλά όχι γι’αυτό λιγότερο αιχμηρή. Τονίστηκαν επίσης τα στοι-χεία εκείνα των ηρώων που έφτιαχναν διακριτό χα-ρακτήρα. Στοίχημα της παράστασης η μεταφοράτου λιμπρέτου στα ελληνικά. Η ιδέα ήταν λαμπρή,το κοινό, ειδικά το μη μυημένο, παρακολουθούσεχωρίς κόπο τι διαμειβόταν ανάμεσα στους ήρωεςκαι μπορούσε να γελάσει άμεσα, χωρίς τη διαμεσο-λάβηση της επίπονης ανάγνωσης των υπέρτιτλων,που μας κάνει να χάνουμε μέρος της παράστασης.

Την -ελαφρώς πειραγμένη- μετάφραση έκανε ο ΖιλΓκουρντιέ, ενώ ο σκηνοθέτης επεξεργάστηκε τουςδιαλόγους. Τα ωραία κοστούμια -εμπνευσμένα απότην Ευρώπη του μεσοπολέμου- με χιουμοριστικήδιάθεση σχεδίασε η Βάλια Συριοπούλου που επιμε-λήθηκε επίσης και τα σκηνικά (η σκηνή της παρα-λίας με κέντρο ένα ναυαγοσωστικό παρατηρητήριοήταν εμπνευσμένη). Η διδασκαλία της κίνησης, μεπολλά κλοουνίστικα και εν γένει τσιρκολάνικαστοιχεία, έγινε με κέφι από την Νατάσα Παπαμι-χαήλ.

Άρτια τραγουδιστική ομάδα

Η τραγουδιστική ομάδα έδωσε τον καλύτεροεαυτό της. Γοητευτική ντάμα, η Ελένη της ΕλένηςΛιώνα (μολονότι η φωνή της «θάμπωνε» μερικέςφορές), έπαιξε την Ελένη ως βαριεστημένη αστή,εγκλωβισμένη σε ένα αποτυχημένο γάμο που ανα-ζητά τη λύση στην αγκαλιά ενός όμορφου εραστή.Ο Μενέλαος του Αντώνη Σιγάλα, λοιδωρούσε καιπεριέπαιζε το στρατοκράτη εθνικιστή κυβερνήτηπου προσπαθεί αμήχανος και ανίκανος να σώσειτην τιμή του. Εκφραστικότατος και ζωηρός ο Στέ-λιος Κέλερης «ξετίναξε» τον Αχιλλέα. Σπουδαίαφωνή ο Τίμος Σιρλατζής, έστησε ένα Κάλχανταυστερικό και μακιαβελικό. Φαρσικός και απολαυ-στικός εραστής ο Πάρης του Νίκου Στεφάνου πουσκαρφίζεται τεχνάσματα επί τεχνασμάτων για νασμίξει με το αντικείμενο του πόθου του. Πολύ καλοίφωνητικά και υποκριτικά και ο Παναγιώτης Τερζά-κης και ο Μιχάλης Αγγελιδάκης (Ορέστης). Πολύωραίο το ζευγάρι Έρωτα (Λουκάς Θεοδοσόπουλος)και Αφροδίτη (Νατάσα Παπαμιχαήλ). Εκείνος ένααδέξιο πειραχτήρι και εκείνη μια ερωτιάρα ανακα-τώστρα με πολύ καλή κίνηση.

Ως είναι φυσικό, δεν θα ήταν δυνατό να υπάρχειχορωδία, η οποία αντικαθίσταται από το ομαδικότραγούδι του θιάσου, ενώ η μουσική μεταγράφηκεγια μικρή ορχήστρα τεσσάρων οργάνων (ΓιούλαΝτούσικου, φλάουτο, Ελένη Λίγγρη, βιολί, ΚώσταςΣερελέας, τσέλο και Θοδωρής Ιωσηφίδης, πιάνο, οοποίος έχει και τη μουσική διεύθυνση)

Το όλο εγχείρημα αποτελεί μια έξυπνη, χαρίεσσα,λαϊκή, νεανική, διασκεδαστική πρόταση που επι-καιροποιεί ένα είδος βραχύβιο και ένα έργο πουμετρά 150 χρόνια ζωής. Προσεγγίζοντας άλλα θεα-τρικά είδη, όπως το μιούζικαλ και την επιθεώρηση,αλλά διατηρώντας το μουσικό μέρος σε υψηλά επί-πεδα, η παράσταση της Ωραίας Ελένης προκαλείευφρόσυνη διάθεση, αλλά και εξάπτει την επιθυμίατου κοινού της και για άλλα παρόμοιαθεάματα/ακροάματα. Και αυτό είναι επίσης μια επι-τυχία.

Μαρώ Τριανταφύλλου[email protected]

ΑΠΟ

ΤΗ

Ν Π

ΛΕΥΡ

Α ΤΟ

Υ Θ

ΕΑΤ

Η

Η υποκριτική ηθική, η διεφθαρμένηεξουσία, ο αρνητικός ρόλος τουκλήρου, η οικογενειοκρατία τωνΑτρειδών του Όφεμπαχ συναντάθαυμάσια τα αντίστοιχα φαινόμενατης σύγχρονης ελληνικής κοινωνίας.

Μια «Ωραία Ελένη», αλλά πολύ ωραία!Η γνωστή οπερέτα του Ζακ Όφεμπαχ σε μια αιρετική και ευφάνταστη παράσταση στο θέατρο Οlvio

Η όπερα είναι ένα είδος που, δυστυχώς, έχει ένα πολύ περιορισμένο κοινό ακόμη στην Ελλάδα. Προφανώς επειδή δεν υπάρχει η αντίστοιχη κουλτούρα. Ωστόσο ναομολογήσουμε ότι τα τελευταία χρόνια η κατάσταση έχει κάπως καλυτερεύσει, ιδιαίτερα με προγράμματα της Λυρικής, όπως «Η όπερα της βαλίτσας», που έφερε μεγάλα έργατου είδους κοντά σε ένα ευρύ κοινό. Αλλά και το γεγονός ότι αρκετοί ανεξάρτητοι θίασοι τολμούν να ανεβάζουν πια μελόδραμα. Αντιθέτως, η οπερέτα εξ αρχής υπήρξε καιστον τόπο μας λαοφιλέστατη. Από την πρώτη φορά που ο Αντώνιος Νίκας ανέβασε την «Mam’zelle Nitouche» του Florimond Ronger - Hervé με έλληνες καλλιτέχνες, το αθηναϊκόκοινό την αγκάλιασε με ενθουσιασμό και αργότερα χειροκρότησε καταιγιστικά τα έργα του Θεόφραστου Σακελλαρίδη και του Νίκου Χατζηαποστόλου, ενώ μελωδίες τουςτραγουδιούνται ακόμα, χωρίς ίσως οι άδοντες ή σφυρίζοντες να γνωρίζουν από πού προέρχονται.

“Οιδίπους -Από την άγνοιαστην επίγνωση”

Ηπαράσταση παρουσιάζεται σε σκηνοθεσίακαι δραματουργική προσαρμογή Χρυσάν-θης Κορνηλίου. Ακολουθώντας τον τρα-

γικό λόγο του Σοφοκλή, μέσα από τα έργα του«Οιδίπους Τύραννος» και «Οιδίπους επί Κο-λωνώ», επιχειρείται η απόδοση της διαχρονικό-τητας του νοήματος και η δυναμική του στο σή-μερα, στο εδώ και στο τώρα. Είναι η διαδρομήαπό την άγνοια στην επίγνωση, που ξεπερνά τατεράστια εμπόδια που παρεμβάλλονται, αλλά πουεν τέλει γίνονται αφορμή για τη βαθύτερη επί-γνωση της υπάρξεως. Ο Οιδίπους είναι ο κάθεάνθρωπος. Είναι ο καθένας από εμάς και μαςπροκαλεί να οδηγήσουμε το σύμβολο του μύθουαπό τη σκιά του υποσυνειδήτου στην έκλαμψη

της συνειδήσεως και από εκεί στην ολοκλή-ρωση της ανθρώπινης αποστολής.Παίζουν οι: Αλέξανδρος Βερώνης, Μαρία Βα-σιλέλλη, Χρήστος Γλυκός, Αγγελική Βλασο-πούλου.Παραστάσεις: Από Κυριακή 4 Ιανουαρίου έωςΚυριακή 15 Φεβρουαρίου 2015, Κυριακή στις8μ.μ., ∆ευτέρα και Τρίτη στις 9μ.μ., στον πο-λυχώρος πολιτισμού «διέλευσις» (Λέσβου 15& Πόρου Κυψέλη, τηλ. 210 8613739).Θ

ΕΑΤ

ΡΙΚ

Α Ν

ΕΑ

Page 27: Κυριακη 04-01-2015

Αλέξης Σταμάτης«Μελίσσια»Εκδόσεις ΚαστανιώτηΟκτώβριος 2014

Την 17η Νοεμβρίου, επέλεξε ο Αλέ-ξης Σταμάτης για να παρουσιάσειτην καινούριά του δουλειά, παρό-

λο που ουδεμία σχέση έχει με το Πολυ-τεχνείο και τον εορτασμό του. Γενικώς,η Ιστορία δεν είναι γι’ αυτόν προνομιού-χος χώρος έμπνευσης, όπως συμβαίνειμε άλλους συνομήλικούς του. Μόνο προπενταετίας, στο μυθιστόρημα, «Σκότωσεό,τι αγαπάς», εμπλέκει στην υπόθεσητην απαγορευμένη πορεία του Πολυτε-χνείου, του 1980, με τους δυο νεκρούς.Εφέτος, η παραγωγή που παρουσιάζει εί-ναι δισυπόστατη. Συνίσταται από μία θε-ατρική πρεμιέρα, με το θεατρικό να κυ-κλοφορεί και αυτοτελώς σε βιβλίο, καιένα μυθιστόρημα. Αν δεν σφάλλουμε,ούτε χρόνος δεν έχει συμπληρωθεί απότο προηγούμενο ανέβασμα έργου του καιτο προηγούμενο μυθιστόρημα. Το ερώ-τημα που ανακύπτει είναι, μήπως καιβιάζεται. Αν και σε μία περίοδο, όπως ητωρινή, που οι συγγραφείς έχουν εντεί-νει τους ρυθμούς τους, το σωστό ερώτη-μα είναι το κατά πόσο αυτή η βιασύνη ε-πηρεάζει το αποτέλεσμα. Το γιατί, όμως,συγγραφείς και καλλιτέχνες επείγονται,ανήκει στα χωρία της κοινωνικής ψυχο-λογίας.

Μη έχοντας επαρκή εποπτεία της θεα-τρικής δουλειάς του Σταμάτη, περιοριζό-μαστε στο μυθιστόρημα. Όπως και ορι-σμένα από τα προηγούμενα βιβλία του,το βρίσκουμε ενδιαφέρον. Τώρα, αν θακαλυτέρευε με παραπάνω “ψήσιμο”, εί-ναι μία μάλλον ουτοπική απορία. Ο συγ-γραφέας κατορθώνει να παραμένει στηνίδια ευρύτερη θεματική περιοχή – υπαρ-ξιακού χαρακτήρα μυθιστορήματα, μεκύριο καμβά τις διαπροσωπικές και ι-διαίτερα, τις ενδοοικογενειακές σχέσεις– χωρίς να επαναλαμβάνεται. Επιτυγχά-νει και κάτι δυσκολότερο, η γραφή τουνα εξελίσσεται. Ενώ, κατά κανόνα, αρκε-τοί πολυγράφοι συγγραφείς μένουν στά-σιμοι. Ορισμένοι, μάλιστα, από τους πιοεπιτυχημένους, έχουν δώσει τα καλύτε-ρα βιβλία τους στο ξεκίνημα. Ο Σταμά-της άργησε ηλικιακά, με τους τρέχοντεςμέσους όρους, να εκδώσει το πρώτο τουμυθιστόρημα, «Ο έβδομος ελέφας», το ο-ποίο, όμως, δεν θα χαρακτηριζόταν πρω-τόλειο. Ωστόσο, η απόσταση που διανύ-θηκε μέσα σε μία δεκαπενταετία, από ε-κείνο το πρώτο μέχρι το πρόσφατο, ανα-πληρώνει την καθυστέρηση κατά την εκ-κίνηση. Παρόλα αυτά, το στίγμα του Στα-μάτη στο λογοτεχνικό τοπίο των νεότε-ρων, που έχει αρχίσει να διαγράφεται,μένει αμφισβητούμενο.

Σε αυτό, πιθανώς, συνέβαλε η μεταπή-δησή του από την ποίηση στην πεζογρα-φία και η κάπως αργοπορημένη έκδοσηπρώτου βιβλίου και στις δυο περιοχές.Με πρώτο ποιητικό («Κόσμος γωνία») το1992, ταξινομείται στους ποιητές της γε-νιάς του ’80. Τον συμπεριλαμβάνει, γιαπαράδειγμα, ο Νίκος Χουρδάκης στο ο-νοματολόγιο της εν λόγω γενιάς, που συ-ντάσσει το 1997. Ο Σταμάτης συνεχίζεινα γράφει ποίηση, εκδίδοντας έξι συλλο-γές μέχρι το 2004. Ωστόσο, παραμένειστο περιθώριο αυτής της ποιητικής γε-νιάς. Κατά μία διαφορετική ταξινόμησητων γενιών, ανά δεκαετία, που τείνει, πα-ρά τον μηχανιστικό της χαρακτήρα, να ε-πικρατήσει, ο Σταμάτης, γεννημένος σεμεταίχμιο έτος, στο γύρισμα της δεκαε-τίας, θα μπορούσε να ταξινομηθεί καιστη γενιά του ’90, καθώς εκδίδει το πρώ-το πεζογραφικό βιβλίο του το 1998. Σεαυτήν την αποκαλούμενη, μάλλον κατα-χρηστικώς, γενιά, διακρίθηκε μία ομάδα,που συσπειρώθηκε, περισσότερο σαν συ-ντροφιά, γύρω από το περιοδικό «Να έναμήλο». Ο Σταμάτης δεν ήταν στην ομάδα

συνεργατών, ούτε στον στενότερο κύκλοτης παρέας, που διοργάνωνε θερινέςσυγγραφικές Συναντήσεις και απονομήΒραβείου του περιοδικού.

Βεβαίως, στοιχεία αυτής της φύσης α-φορούν περισσότερο την κοινωνιολογίατου συγγραφικού χώρου. Ίσως, όμως, ναδιαδραματίζουν κάποιο ρόλο στο όνομα,που διαμορφώνει ένας συγγραφέας, καισυνακόλουθα, στην υποδοχή των βι-βλίων του. Ο Σταμάτης έχει εκδώσει 12μυθιστορήματα, δυο νουβέλες και δυοσυλλογές διηγημάτων. ∆εν υστερεί ωςπρος τον αριθμό των ανά βιβλίο παρου-σιάσεων και κριτικών αποτιμήσεων. Τοαντίθετο. Στο βαθμό, ωστόσο, που υπάρ-χει, όπως σε όλους τους τομείς, και στηνλογοτεχνική κριτική, ένα άτυπο κατε-στημένο, όπου η γνώμη ορισμένων προ-σώπων βαραίνει, εκεί ο Σταμάτης δείχνεινα χωλαίνει. Αυτό, ως ένα βαθμό, έχει α-ντίχτυπο στις σχετικά περιορισμένεςδιακρίσεις και βραβεύσεις, που έτυχε ως

τώρα. Έτσι, θα μπορούσε να δικαιολογη-θεί το εκτενές βιογραφικό, που συντάσ-σει, δίνοντας έμφαση στην αποδοχή τουέργου του εκτός Ελλάδος. Ειδάλλως, τιενδιαφέρον μπορεί να παρουσιάζει, ότιτα δυο πρώτα του μυθιστορήματα, πουκυκλοφόρησαν από τον Κέδρο, εκδόθη-καν ταυτόχρονα ή αργότερα, αδιασαφή-νιστο, και στη Μεγάλη Βρετανία; Ή, ότιέχει αντιπροσωπεύσει την Ελλάδα σε λο-γοτεχνικά συνέδρια, που σημαίνει ότισυμμετείχε στις συνήθως ομαδικές απο-στολές του ΕΚΕΒΙ;

Αντί αυτών, στο βιογραφικό θα έπρε-πε να τονίζεται η δεύτερη μεταπήδησήτου, από το μυθιστόρημα στο θέατρο,που ξεκίνησε ευκαιριακά προ δεκαετίαςκαι φαίνεται να εξελίσσεται σε μία, ο-λοένα και πιο συστηματική, ενασχόληση.Όπως συνέβη αρχικά και με την πρώτημεταπήδηση, δεν εγκαταλείπει την πεζο-γραφία. Τουλάχιστον προσώρας. Αργό-τερα, ίσως σταματήσει, καταπώς έκανεμε την ποίηση, όταν εδραιώθηκε στη μυ-θιστοριογραφία. Σε μία προηγούμενη γε-νιά, εκείνη του Παύλου Μάτεσι και τουΚώστα Μουρσελά, η μετακίνηση ήταν α-ντίθετης φοράς, από το θέατρο στο μυ-θιστόρημα. Τώρα, οι νεότεροι, ο Σταμά-της ή ο Βαγγέλης Χατζηγιαννίδης, δυο α-πό τις υποσχόμενες περιπτώσεις, δοκι-μάζονται στο θέατρο, κρατώντας το έναπόδι στο κατακτημένο πεδίο της πεζο-γραφίας. Πάντως, και τότε και σήμερα,καθοριστικοί στέκονται οι εξωλογοτε-χνικοί παράγοντες. Στα τέλη του ’80, ή-ταν η μόδα του μυθιστορήματος. Με τηνοικονομική κρίση, ενέσκηψε ο σάλοςτων θεατροποιήσεων. Από την άλλη,πολλοί είναι εκείνοι που διατυπώνουν α-

νησυχία για την εύκολη, συχνά και πρό-χειρη, λύση των θεατροποιήσεων, αποδί-δοντάς την εν μέρει και στην έλλειψηνέων θεατρικών συγγραφέων. Εκείνους,που έρχονται από την πεζογραφία, φαί-νεται να μην τους αξιολογούν αντίστοι-χα. Μάλιστα, οι κριτικοί του θεάτρουτους μνημονεύουν σαν να μην είναι αυτοίένας από τους βασικούς συντελεστέςμιας παράστασης. Μέρος της ευθύνης τοέχουν και οι ίδιοι οι συγγραφείς, που ε-ναλλάσσουν τα θεατρικά τους με τις θε-ατροποιήσεις των πεζογραφημάτωντους, δίνοντας έτσι σε αυτά χαρακτήραπάρεργου.

Στην περίπτωση του Σταμάτη, το φαι-νόμενο αποκτά πιο σύνθετη μορφή. Του-λάχιστον, όσο αφορά το πρόσφατο μυθι-στόρημά του, όπου παρατηρείται, σε με-γάλη έκταση, ώσμωση θεατρικών στοι-χείων. Για παράδειγμα, το διαλογικό μέ-ρος είναι εκτενέστερο του αφηγηματι-κού. Ουσιαστικά, το δεύτερο συνίσταται

από τις σκηνικές οδηγίες και τις εις εαυ-τόν σκέψεις των προσώπων, που διαπλέ-κονται με τα λόγιά τους. Πρόκειται γιαένα θεατρόμορφο μυθιστόρημα, το ο-ποίο, όμως, θα χρειαζόταν ανακατα-σκευή για να αποτελέσει θεατρική παρά-σταση. Παρόλο που η δράση παραμένειυποτυπώδης, οι διάλογοι είναι κατά τέ-τοιο τρόπο πλασμένοι, ώστε το νόημάτους να χάνεται σε μία υπαινικτική πο-λυσημία, που αναπτερώνει το σασπένς.Πριν από κάθε ατάκα, παρατίθενται οιενδόμυχες σκέψεις. Ο συνδυασμός τωνπροθέσεων και της εξωτερίκευσής τουςείναι αυτός που δίνει μορφή στους χαρα-κτήρες. Σε αυτήν την υποθετική σκηνή,τα πρόσωπα είναι έξι. Από αυτά, τα τρία,που, μετά την τελική ανατροπή της πλο-κής, συναιρούνται σε δυο, παίρνουν υπό-σταση τραγικών ηρώων οικογενειακούδράματος, κατά το προσφιλές στους νεό-τερους πρότυπο ενός Ίψεν. Στα άλλατρία πρόσωπα υιοθετείται η χαρακτηρο-λογία αναγνωρίσιμων τύπων της σημερι-νής καθημερινότητας. Αυτή η επιλογήσυμβάλλει στην ανάδειξη της διπολικήςσχέσης, εξουσιαστή και εξουσιαζόμενου,της οποίας η κλιμάκωση αποτελεί το κυ-ρίως θέμα.

Ηβασική ιδέα στο στήσιμο του μυθι-στορήματος συμπίπτει, σε γενικές

γραμμές, με εκείνη του παλαιότερου μυ-θιστορήματος, «Σκότωσε ό,τι αγαπάς».Εκεί, είναι ένας σκηνοθέτης, που συναρ-μολογεί ψηφίδες του βίου του, ανακαλώ-ντας σκηνές από τις ταινίες του. Εδώ,πρόκειται για μία συγγραφέα, ευρύτερααγαπητή και σεβαστή, που μπλέκει ταπρόσωπα της ζωής της με τους ήρωεςτων βιβλίων της. Ο Σταμάτης κινείται,

για άλλη μια φορά, με άνεση στο ψυχα-ναλυτικό πεδίο. Από τα φανερώματα τουυποσυνείδητου στα όνειρα προχωρά στιςασύνειδες συστοιχήσεις προσώπων, που,εν πολλοίς, ρυθμίζουν τα συναισθήματάμας. Αυτές οι παραλληλίες, στο προνο-μιούχα διευρυμένο υποσυνείδητο ενόςσυγγραφέα, αναμιγνύουν αυθύπαρκταπρόσωπα και φανταστικά, εξ αντανα-κλάσεως, πλασμένα.

Όπως στο παλαιότερο μυθιστόρημα,έτσι και εδώ, το κυρίως σώμα τοποθετεί-ται εντός μυθοπλαστικού πλαισίου. Προ-βλέπονται δυο ολιγοσέλιδα κεφάλαια, τοένα ως εισαγωγή και το άλλο ως κατα-κλείδα, όπου, αντιστοίχως, παρουσιάζο-νται και επιλύονται οι αινιγματικές σχέ-σεις των προσώπων. Ορισμένες επανα-λήψεις κατά τη δόμηση του πρόσφατου,όπως, λ.χ., η έμφαση στη μυστηριώδηταυτότητα δυο προσώπων, θα μπορού-σαν να αποφευχθούν. Όσο για το προά-στιο των Μελισσίων, αυτό προσφέρει μό-νο τον τίτλο, σε ένα μυθιστόρημα “δωμα-τίου”, όπου ακόμη και οι ανακαλούμενεςπαρελθοντικές σκηνές είναι εσωτερικώνχώρων. Στην παρουσίαση του προηγού-μενου μυθιστορήματος, σχολιάζαμε ότιτα περισσότερα βιβλία του Σταμάτη συ-νιστούν περιπλανήσεις αυτογνωσίας, α-νεξάρτητα από την ευφάνταστη αλλαγήτων μύθων τους. Όπου η αναζήτηση ε-αυτού εστιάζει σταθερά στην σχέση παι-διού γονέα. Κατ’ εξαίρεση, στο πρόσφα-το μυθιστόρημα, ο πατέρας είναι ουσια-στικά απών και ολόκληρη τη σκηνή τηνκαλύπτει η ηγεμονική μορφή της μητέ-ρας. Αυτή και ο γιος της παίζουν έναπαιχνίδι εξουσίας και υποταγής μέχριθανάτου. Ένα παιχνίδι, που, άλλοτε πα-ραπέμπει σε παρτίδα σκακιού ενός μαιτρμε ταλαντούχο νεοφανή και άλλοτε στοδόλιο παιχνίδι μεταξύ γάτας και ποντι-κού.

Απορούμε πότε θα αποτολμήσει ο Στα-μάτης να βάλει ένα τέλος στο φλερτ μετο μπεστ-σέλερ. Έτσι κι αλλιώς, ωςπρος τις πωλήσεις θα μείνει πάντοτεστον ικανοποιητικό, αλλά μηδαμινό γιατους μπεστσελερίστες, αριθμό των μερι-κών χιλιάδων αντιτύπων. Κι αυτό, γιατον απλούστατο λόγο, ότι τα ενδιαφέρο-ντα του πλατύτερου, τουτέστιν του γυ-ναικείου, αναγνωστικού κοινού δεν είναιεγκεφαλικά αλλά συναισθηματικά. Τοκουράζουν οι αποφάνσεις για τα μεγάλαπροβλήματα, κι ας διαθέτουν στοχαστι-κή ωριμότητα. ∆εν θέλει αφηρημένες πε-ρί έρωτος ιδέες, όσο εύστοχες κι αν εί-ναι, αλλά δράση που να οδηγεί στα άκρα.

Για παράδειγμα, τα εξώφυλλα των βι-βλίων του με τις γυναικείες φιγούρες εί-ναι κοινότοπα όσο και παραπλανητικάγια το περιεχόμενό τους. Ειδικά, στο συ-γκεκριμένο μυθιστόρημα, καθώς η υπό-θεση στρέφεται γύρω από τον ζωγραφι-κό πίνακα του Κουρμπέ, «Η καταγωγήτου κόσμου», ένα εξώφυλλο εμπνευσμέ-νο από αυτόν θα δημιουργούσε πρόσφο-ρες αναγνωστικές προσδοκίες. Ένα άλ-λο χαρακτηριστικό ευπώλητου μυθιστο-ρήματος, που προσπαθεί να εξασφαλίσειμε μυθοπλαστικές παραχωρήσεις, είναιτο χάπι-εντ. Στη δική του περίπτωση, τοέτυχες φινάλε συνίσταται σε επιλόγουςπου ανακουφίζουν τον αναγνώστη. Αυτότο επιτυγχάνει, εμμένοντας στην ψυχα-ναλυτική παραμυθία, ότι είναι δυνατή ηυπέρβαση ενοχών και συμπλεγμάτων. Κιόμως, για παράδειγμα, στο πρόσφατομυθιστόρημα, ο καθυποταγμένος στηνμητρική εξουσία γιος, σε όποια από τιςδυο μυθιστορηματικές εκδοχές κι αν ε-κληφθεί, είτε του νηφάλιου είτε του αλ-κοολικού ομοφυλόφιλου, όλα δείχνουνπως δεν θα κατορθώσει να απαγκιστρω-θεί. Πιθανότερο είναι να παραμείνει μέ-χρι τέλους δίπλα της. Αχώριστοι, ακόμηκι αν τρώνε τις σάρκες τους.

Μ. Θεοδοσοπούλου

1076 Η ΕΠΟΧΗ 4 Ιανουαρίου 2015 2277ΒΙΒΛΙΟ

Θε α τρό μορ φο μυ θι στό ρη μα

Η Μπέτ τυ Αρβα νί τη στο ρό λο της μη τέ ρας στη θε α τρο ποίη ση του μυ θι στο ρή μα τοςτου Α. Στα μά τη, «Με λίσ σια». Η πα ρά στα ση ή ταν ε νταγ μέ νη στο πρό γραμ μά «Ανα γνώ -σεις» του Εθνι κού Θεά τρου, Άνοι ξη 2012.

Page 28: Κυριακη 04-01-2015

2288 Η ΕΠΟΧΗ 4 Ιανουαρίου 2015MOYΣΙΚΗ

Επιµέλεια: ΛΛιιάάνναα ΜΜααλλααννδδρρεεννιιώώττηη

[email protected]

ΜΟ

ΥΣΙΚ

ΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Κάθε καινούργια δισκογραφική εργασία της ΛέναςΠλάτωνος αποτελεί γεγονός μέγιστης σημασίας σεμία περίοδο που η δισκογραφία έχει καταρρακωθεί

και σημαντικοί συνάδελφοι της προβαίνουν σε «ανίερες»εμπορικές συμμαχίες. Η Λένα Πλάτωνος, αυτή η ιδιοσυγ-κρασιακή καλλιτέχνιδα, που εκεί, γύρω στις αρχές του1980, άλλαξε το τοπίο της εγχώριας μουσικής με το «Σαμ-ποτάζ» και τον «Καρυωτάκη» της, συνεχίζει απτόητη στοδρόμο του ωραίου, του μεγάλου και του αληθινού! Αυτή τηφορά επιλέγει να μελοποιήσει τον ποιητή Γιώργο Χρονά,τον άνθρωπο που ήταν υπεύθυνος για την επανεμφάνισητης στα μουσικά δρώμενα, το 2008 με τα «Ημερολόγια».Εννέα ποιήματα με έντονο το στοιχείο του θανάτου, μιαςαπό τις κορυφαίες στιγμές - την πιο κορυφαία ίσως - τηςανθρώπινης συνθήκης. Εννέα ποιήματα, επίσης, που μοι-άζουν με τις προσλήψεις του ποιητή από απλές στιγμέςτης καθημερινότητας μέχρι τις ιστορίες του αστυνομικούδελτίου. Και, σίγουρα, εννέα ποιήματα που στοχεύουν στηματαιότητα της ύπαρξης ή, σωστότερα, του θανάτου, εφό-σον η ζωή τελικά αποφαίνεται ο τελικός νικητής! Ακού-στε, λόγου χάρη, το υπέροχο «Μαράθηκα»: Ο ήρωας πη-γαίνει στα βράχια να αυτοκτονήσει. Η θάλασσα, όμως, ταδιερχόμενα πλοία και οι ναύτες βγάζουν αυτή τη δυσάρε-στη σκέψη απ’ το μυαλό του. Ο ίδιος στο τέλος, αν και «μα-ραμένος», συντετριμμένος συναισθηματικά, δεν ολοκλη-ρώνει την πράξη του! Για να επενδύσει μουσικά την ποίησητου Χρονά, η Πλάτωνος κινήθηκε για μία ακόμη φορά σεηλεκτρονικούς δρόμους με τη συμβολή του σταθερού συ-νεργάτη της, Στέργιου Τσιρλιάγκου. Εννέα τραγούδια με

τη συνθήκη κουπλέ σε α΄ επίπεδο, χωρίς να υπάρχει απα-ραίτητα το ρεφρέν, που θα τους έδινε αυτομάτως μία πιο«ποπ» χροιά. Η ποίηση άλλωστε του Χρονά είναι πεζογρα-φική και η Πλάτωνος μας έχει συνηθίσει από τα 80s σετραγούδια με τα δικά της λόγια - σουρεαλιστικά «σεντό-νια». Ως ερμηνευτή της διάλεξε αυτή τη φορά τον Θεσσα-λονικιό Παντελή Θεοχαρίδη με το μοναδικό ηχόχρωμα,απολύτως κατάλληλο για την καταγραφή των ψυχολογι-κών διακυμάνσεων των «ηρώων» που υποδύεται στα τρα-γούδια. Ένας τραγουδιστής που δεν έχει «καεί» από συμ-μετοχές εδώ κι εκεί και που αν μη τι άλλο προσέχει πάραπολύ τι θα βγάλει κάθε φορά από τα χείλη του και τηνψυχή του. Μετά τις ερμηνείες ιστορικής σημασίας της Σα-βίνας Γιαννάτου και του Γιάννη Παλαμίδα στην εργογραφίατης Πλάτωνος, ο Παντελής Θεοχαρίδης έρχεται να προ-στεθεί σαν τον τρίτο και πιο άρτιο ερμηνευτή της δου-λειάς της! Κι ενώ όλα τα τραγούδια κινούνται, όπως εί-παμε, σε ηλεκτρονικά πεδία, υπάρχει ένα κομμάτι, «Ο θά-νατος της μητέρας μου» λέγεται, που η τέχνη της Πλάτω-νος προσέγγισε αυτήν του φλαμένκο με θαυμαστά αποτε-λέσματα. Το ερμηνεύει ο Γιώργος Χρονάς απαγγέλλονταςμε την Μελίνα Κανά ως Μητέρα του στο τραγουδιστικόμέρος. Ο Γιώργος Τοσικιάν ζωγραφίζει με την κλασική κι-θάρα του! Αποχαιρετάμε, λοιπόν, το 2014 με ένα άλμπουμεξαιρετικό, σε μία πανέμορφη έκδοση βιβλίου-CD από τηνΟδό Πανός, που δεν πρέπει να λείπει από τη δισκοθήκη κα-νενός που παρακολουθεί με αγάπη το ελληνικό τραγούδι!

Λιάνα Μαλανδρενιώτη

Λένα Πλάτωνος - Γιώργος Χρονάς«Ιερός πόνος»Εκδόσεις Οδός Πανός

Ερμηνεύει ο Παντελής Θεοχαρίδης

OI

ΑΚΡΟ

ΑΣΕΙΣ

ΤΗ

Σ «

ΕΠ

ΟΧΗ

Σ»

Τη συνέντευξη πήρεη Λιάνα Μαλανδρενιώτη

Έχετε τραγουδήσει σε πρώτη εκτέ-λεση πολλούς σπουδαίους δημιουργούς.Ποια η διαφορά τώρα που κάνετε δίσκομε την Λένα Πλάτωνος;

Πάντα όταν τραγούδησα τους σπου-δαίους δημιουργούς, όπως λέτε, από τη«Μικρή πατρίδα» του Γιώργου Ανδρέουκαι του Παρασκευά Καρασούλου, μέχριτο «Πρωινό άστρο» του Γιάννη Ρίτσουκαι του Χρήστου Λεοντή, το συναίσθημαήταν το ίδιο και θα το ονόμαζα αισθη-τική πληρότητα. Στην περίπτωση τηςΛένας, που με τίμησε με το να μου ζητή-σει να τραγουδήσω σε ολόκληρο δίσκοτης, νομίζω ότι ταιριάξαμε και ως χαρα-κτήρες. Έχω την αίσθηση, δηλαδή, ότιδουλέψαμε με γνώμονα τη φωνή - τηδική μου συγκεκριμένα - στην υπηρεσίατης ποίησης του Γιώργου Χρονά και τωνδικών της μελωδιών πάνω απ’ όλα. Τατραγούδια της Πλάτωνος δεν είναι εύ-κολα και η ίδια γνωρίζει καλά με δυο -τρία βασικά πράγματα τι θα αποκομίσειαπό τον εκάστοτε ερμηνευτή της.

«Φοβηθήκατε» που εσείς, ένας ερμη-

νευτής του αμιγώς έντεχνου, κληθήκατενα ερμηνεύσετε την ηλεκτρονική Πλά-τωνος;

Ομολογώ πως όχι. Άλλωστε η Λέναδεν είναι μόνο τα αμιγώς ηλεκτρονικά«Γκάλοπ» και «Λεπιδόπτερα», είναι καιο «Καρυωτάκης», που κατά τη γνώμημου ανήκει μέσα στα δέκα πιο σημαν-τικά έργα που δισκογραφήθηκαν στηνΕλλάδα, είναι και το «Σαμποτάζ», αλλάκαι η «Τρίτη πόρτα» με την Μαρία Φα-ραντούρη. Ο «Ιερός πόνος», επίσης, ναιμεν έχει ηλεκτρονικό ηχητικό περί-βλημα, στον πυρήνα όμως των μελωδιώντου θα βρείτε έως και κρυμμένο ζεϊμπέ-κικο ρυθμό. Νομίζω πως και η ίδια κι-νήθηκε συνθετικά σκεπτόμενη και τηφωνή μου.

Έχετε τραγουδήσει τους ποιητές, τονΡίτσο, την Γώγου, τον Αγγουλέ. Τώρατραγουδάτε και Γιώργο Χρονά.

Κοιτάξτε, αυτός ο δίσκος θεωρώ ότιείναι αποτέλεσμα χημείας. Ο Χρονάς,εκτός από ποιητής, μου «πάει» και σανάνθρωπος, όπως μου «πάει» και η Λένα.Ο Χρονάς είναι ένας ποιητής - περιπα-τητής των πόλεων, των λιμανιών που θασυναντούσες είτε στον Πειραιά, είτε

στην Αγκόνα. Ένας ποιητής που ζει καικινείται ανάμεσα μας εκμαιεύοντας νέ-κταρ συναισθημάτων. Και είμαι σίγου-ρος πως ταίριαξαν εξίσου με τη Λέναμέσω της διαφορετικότητας τους: ΟΧρονάς ενώ μοιάζει εξωστρεφής στηγραφή του είναι βαθύτατα μελαγχολικόςκαι η Πλάτωνος πάλι, ενώ μοιάζει ερμη-τικά κλειστή στο δικό της σύμπαν είναιαπίστευτα εξωστρεφής, σχεδόν θριαμ-βική. Πόσο χαίρομαι που έγινα κοινωνόςτων άχραντων μυστηρίων τους!

Είστε ένας έντονα πολιτικοποιημένοςκαλλιτέχνης.

Πολιτικοποιημένος, αλλά σε ό,τιαφορά το τραγούδι υπερέχει η ποίησητης όποιας στράτευσης. Ανήκω σε αυ-τούς που θεωρούν καλλιτέχνες, σαν τηνΠλάτωνος και τον Γιάννη Αγγελάκα, αυ-θεντικούς δημιουργούς ενός έργου πουσε ματώνει στο σύνολο του. Νομίζω πωςμόνο για την πολιτική θα μπορούσα νααφήσω την τέχνη του τραγουδιού. ΣτηΘεσσαλονίκη ασχολούμαι ενεργά με τακινήματα. Έχουμε πολλή δουλειά και οιεκλογές της 25ης Ιανουαρίου, είναι μέ-γιστης σημασίας.

Η Λένα Πλάτωνοςδιευθύνει τον Παντελή

Θεοχαρίδη (φωτό:Αντώνης Μποσκοΐτης).

Νομίζω πως μόνογια την πολιτικήθα μπορούσα νααφήσω την τέχνητου τραγουδιού.

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ME TON EΡΜΗΝΕΥΤΗ ΠΑΝΤΕΛΗ ΘΕΟΧΑΡΙ∆Η

Λαϊκός και λυρικός συνάμαΚοινωνός των άχραντων μυστηρίων της Λένας Πλάτωνος και του Γιώργου Χρονά

Τον έχουν χαρακτηρίσει «μαχητή μετους δικούς του όρους». Ξεκίνησε με τη

«Μικρή πατρίδα», προσάραξε στον Σείριοτου Χατζιδάκι με «Τα τραγούδια του χα-

μένου ποιητή», τον διηύθυνε ο Μίκης Θε-οδωράκης στη «Ρωμιοσύνη» στη Μακρό-

νησο, αργότερα τον επέλεξε ο ΧρήστοςΛεοντής για ερμηνευτή του τρυφερού«Πρωινού άστρου» του Ρίτσου, ενώ τοσυνεχόμενο ταξίδι του τον οδήγησε σεσυνεργασίες με τον Μανώλη Ρασούλη,

την Νένα Βενετσάνου, την Λίνα Νικολα-κοπούλου, την Ντόρα Μπακοπούλου, τον

Ηλία Λιούγκο και τον Χρήστο Νικολό-πουλο. Ίσως είναι το ζεστό αρρενωπό

ηχόχρωμα της φωνής του, που μοιράζε-ται ισόποσα μεταξύ λαϊκού και λυρικού

ερμηνευτή. Ίσως πάλι είναι η δωρικήκαλλιτεχνική στάση του, που ουδέποτετον έβγαλε σε δρόμους διαβρωμένους

από τους εμπόρους. Έτσι και σήμερα, σανεπιστέγασμα μιας πορείας όλο συνέπειακαι πίστης στο καλό τραγούδι, ο Θεσσα-

λονικιός Παντελής Θεοχαρίδης είναι οερμηνευτής του καινούργιου «Ιερού

πόνου» της Λένας Πλάτωνος και τουΓιώργου Χρονά.

Page 29: Κυριακη 04-01-2015

Η ΕΠΟΧΗ 4 Ιανουαρίου 2015 2299KINHMATOΓΡΑΦΟΣ

Στις 3 Ιουλίου 2004 πέθανε ο ΛούιΖαμπερίνι. Ήταν 97 ετών και ο θά-νατός του, όπως ο θάνατος των πε-

ρισσότερων ανθρώπων, δεν θα γινότανγνωστός πέρα από ένα στενό κύκλο συγ-γενών και φίλων, εάν στην περιπετειώδητου ζωή δεν είχε καταφέρει να τον ξεγε-λάσει επανειλημμένως.

Το 2010 κυκλοφόρησε το βιβλίο τηςΛόρα Χίλεμπραντ, «Αλύγιστος: Μια ιστο-ρία επιβίωσης, προσαρμοστικότητας καιλύτρωσης στο Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο»,το οποίο έγινε μπεστ σέλερ. Σε αυτό βα-σίστηκε η Αντζελίνα Τζολί για να γυρί-σει την ταινία «Αλύγιστος» (Unbroken).Γιατί, όμως, η ζωή αυτού του γιου ιταλώνμεταναστών είχε τόσο ενδιαφέρον ώστενα απασχολήσει εκδοτικούς οίκους καικινηματογραφικά στούντιο;

Στις 29 Ιανουαρίου 1917, γεννήθηκεστο Όλεαν της Νέας Υόρκης, μια μικρήκωμόπολη που σήμερα έχει 15.000 κα-τοίκους περίπου, ο Λούι και όταν ήτανδύο ετών οι γονείς του μετακόμισαν στοΤόρανς της Καλιφόρνιας, μια πόλη με147.000 κατοίκους. Εκεί τελείωσε το γυ-μνάσιο περνώντας τα παιδικά χρόνια καιμέρος της εφηβείας του αναπτύσσονταςπαραβατική συμπεριφορά, μπλεγμένοςσε καυγάδες και μικροκλοπές. Ο μεγά-λος του αδελφός, Πιτ, ο οποίος ήταν ήδηδιακεκριμένος αθλητής στο σχολείο,βλέποντας πως ο Λούι ήταν ικανός στοτρέξιμο τον παρότρυνε να ασχοληθεί μετον αθλητισμό. Πολύ σύντομα ο μικρόςαδελφός άρχισε να σπάζει όλα τα ρεκόρξεπερνώντας τον Πιτ. Το 1934 κέρδισετο μαθητικό πρωτάθλημα της Καλιφόρ-

νιας στην απόσταση του ενός μιλίου.Αυτό ήταν και το εισιτήριό του ώστε νακληθεί στην ολυμπιακή ομάδα των ΗΠΑ,η οποία επρόκειτο να εκπροσωπήσει τηχώρα στους Ολυμπιακούς Αγώνες του1936, στο Βερολίνο. Μπροστά στα μάτιατου Αδόλφου Χίτλερ, αυτός ο ταπεινόςγιος ιταλών μεταναστών, εντυπωσίασεμε τις επιδόσεις του σε τέτοιο βαθμό,που ο ίδιος ο Χίτλερ ζήτησε να τον γνω-ρίσει. «Ώστε εσύ είσαι το αγόρι με το τα-χύτερο φινάλε», του είπε και του έσφιξετο χέρι. Όμως δεν πέρασε καιρός, ξέ-σπασε ο Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος και οΖαμπερίνι κατετάγη και υπηρέτησε σταβομβαρδιστικά. Σε μία από τις επιχειρή-σεις που πήρε μέρος, τον Απρίλιο του1943, το αεροπλάνο στο οποίο επέβαινε,έπεσε στον Ειρηνικό Ωκεανό με αποτέ-λεσμα να σκοτωθούν οι 8 από τους 11επιβαίνοντες. Ανάμεσα στους τρεις πουεπέζησαν ήταν και ο Λούι, ενώ οι άλλοιδύο ήταν ο Φιλ και ο Μακ. Οι τρεις άν-δρες προσπάθησαν να επιβιώσουνεπάνω σε μια σχεδία. Μετά από 33 μέρες,ο Μακ πέθανε αλλά ο Φιλ και ο Λούι κα-τάφεραν να αντέξουν 47 ολόκληρεςμέρες στη θάλασσα, μέχρι που τους συ-νέλαβαν οι Ιάπωνες. Ακολούθησε ο εγ-κλεισμός τους σε στρατόπεδο αιχμαλώ-των πολέμου, όπου πέρασαν δυο χρόνιαφρίκης. Ο Λούι υπέφερε πολλά από ΤοΠουλί, ένα σαδιστή δεσμοφύλακα οοποίος του έκανε τη ζωή μαρτύριο. Όταντελείωσε ο πόλεμος απελευθερώθηκεκαι το 1945 επέστρεψε στην πατρίδατου. Όμως τα βάσανά του δεν τελεί-ωσαν, αφού επί τέσσερα χρόνια υπέφερεμέχρι να ξεπεράσει το μετατραυματικόστρές. Ο Λούι Ζαμπερίνι, αφού αντίκρισε

κατάματα το θάνατο τρεις φορές και κα-τάφερε να του ξεφύγει και τις τρεις,στράφηκε προς το χριστιανισμό κι απο-φάσισε να συμφιλιωθεί με το παρελθόν,συγχωρώντας τους βασανιστές τους. Τα-ξίδεψε στην Ιαπωνία για να τους συναν-τήσει, αλλά Το Πουλί δεν εμφανίστηκε.

Ο Ζαμπερίνι έγραψε ένα βιβλίο τοοποίο κυκλοφόρησε το1957 με τίτλο «Οδιάβολος στα τακούνια μου» (Devil at myheels), στο οποίο εξιστορούσε την περι-πετειώδη ζωή του. Η Γιουνιβέρσαλ αγό-ρασε τα δικαιώματα, αλλά μόλις το 1998προβλήθηκε ένα ντοκιμαντέρ για τη ζωήτου. Τότε ο παραγωγός Μάθιου Μπέιεραποφάσισε να κάνει την ταινία και ανα-ζήτησε σκηνοθέτη. Η Αντζελίνα Τζολί,έχοντας ολοκληρώσει την πρώτη τηςταινία, «Στη χώρα του μελιού και του αί-ματος» (In the land of blood and honey),η οποία είχε πάρει πολύ καλές κριτικέςκαι υποψηφιότητα για Χρυσή Σφαίρα,ανέλαβε να φέρει σε πέρας το εγχείρημα.

Πήρε καιρό στην Τζολί να πείσει τόσοτο στούντιο όσο και τον Λούι, με τονοποίο τυχαία έμεναν στην ίδια γειτονιά,πως μπορεί να σκηνοθετήσει με έμ-πνευση τη ζωή του και να την αποτυπώ-σει. Και αφού τα κατάφερε ήρθε το επό-μενο βασανιστικό ερώτημα: Πόσα καιποια γεγονότα της ζωής του Ζαμπερίνιθα έπρεπε να αφηγηθεί; Εκεί βοήθησανοι αδερφοί Κοέν, που δέχτηκαν να ασχο-ληθούν με το σενάριο, πράγμα σπάνιογια εκείνους. Έτσι η ταινία ολοκληρώ-θηκε και πήρε το δρόμο για τις αίθουσες.

Καλή χρονιά!

Επιμέλεια: Στράτος Κερσανίδης

«ΑΛΥΓΙΣΤΟΣ»

Ο άνθρωπος που ξεγέλασε το θάνατο

«Μεγάλα μάτια» (Big eyes) του ΤιμΜπάρτον: Η ζωγράφος Μάργκαρετ Κινέγινε διάσημη ζωγραφίζοντας γυναίκεςκαι παιδιά με τεράστια λυπημένα μάτια.Μόνο που η αλήθεια αποκαταστάθηκε μετάαπό μακροχρόνια δικαστική διαμάχη, αφούμέχρι τότε ως δημιουργός των έργωνεμφανιζόταν ο σύζυγός της, Ουόλτερ Κιν.Πολύ καλή ταινία με τον Τιμ Μπάρτον ναχρησιμοποιεί τεχνικολόρ, να αναπαριστάμε επιτυχία την εποχή (1950-1960) και ναξεκινά την αφήγησή του με τη γνωριμίακαι τον μεγάλο έρωτα της Μάργκαρετ καιτου Ουόλτερ.

«Τα μυστικά του δάσους» (Into thewoods) του Ρομπ Μάρσαλ: Έναςφούρναρης και η γυναίκα του θέλουναπεγνωσμένα να αποκτήσουν παιδί. Έτσισυμμαχούν με τα αρχετυπικά σύμβολα απότα παραμύθια των αδελφών Γκριμ, όπωςτο γυάλινο γοβάκι της Σταχτοπούτας, ηκόκκινη κάπα της Κοκκινοσκουφίτσας κ.ά.Σε αυτή την προσπάθειά τους θαανατραπούν ακόμη και τα παραμύθια. Έναπαραμυθένιο μιούζικαλ, με την ΜέριλΣτριπ και τον Τζόνι Ντεπ.

«Απόψε τρώμε στης Ιοκάστης» τουΒασίλη Μυριανθόπουλου: Μεταφορά στηνοθόνη του ομώνυμου και επιτυχημένουθεατρικού έργου του Άκη ∆ήμου. Μιακαταλυτική σάτιρα του σουρεαλισμού τηςελληνικής οικογένειας.

«Η Τίενγκερμπελ και το τέρας τουΠοτέ» (Τinkerbell and legend of theΝeverbeast) του Στιβ Λότερ: Η νεράιδαΦλώρα πιάνει φιλία με το Τέρας του Ποτέ.Η Τίνγκερμπελ και οι άλλες νεράιδες δενσυμφωνούν με αυτό. Γοητευτικό παιδικόπαραμύθι κινουμένων σχεδίων.

Σινεφίλ

ΟΟΙΙ ΝΝΕΕΕΕΣΣ ΤΤΑΑΙΙΝΝΙΙΕΕΣΣ«ΝΟΡΒΗΓΙΑ»

Βρικόλακες στην Αθήνα

Ηπρώ τη με γά λου μή κους ται νία του Γιάν νη Βεσ -λε μέ, η ο ποία προ βλή θη κε στο πλαί σιο του 55ουΦε στι βάλ Κι νη μα το γρά φου Θεσ σα λο νί κης, κέρ -

δι σε το βρα βείο της ∆ιε θνούς Ομο σπον δίας Κρι τι κώνΚι νη μα το γρά φου (FIPRESCI) για το διε θνές δια γω νι στι -κό τμή μα του φε στι βά λ, στο ο ποίο συμ με τεί χε. Ο Βεσ λε -μές μέ χρι πρό τι νος ή ταν πε ρισ σό τε ρο γνω στός ως μου -σι κο συν θέ της με το ψευ δώ νυ μο Felizol.

Η ται νία του έ χει για ή ρωα έ ναν βρι κό λα κα, το Ζα νόκαι η υ πό θε σή της ε κτυ λίσ σε ται στην Αθή να το 1984. ΟΖα νό, λοι πόν, φω το φο βι κός ως βρι κό λα κας και λά τρηςτου χο ρού, κα τα φθά νει έ να βρά δυ σε μια ντί σκο με τοό νο μα Ζαρ ντόζ. Εκεί συ να ντιέ ται με μία πόρ νη, την Αλί -κη και με έ ναν νορ βη γό ντί λε ρ, τον Πί τε ρ, αλ λά και μετον ι διο κτή τη της ντί σκο και έ να κα τε στραμ μέ νο πρε ζό -νι. Γο η τευ μέ νος α πό την Αλί κη, την α κο λου θεί σε μιαπε ρι πλά νη ση μέ σα σε υ πό γειους και σκο τει νούς τό πουςγια να κα τα λή ξουν σε έ να δω μά τιο ό που βρί σκε ται έ ναςυ πε ρή λι κας άν δρας. Η γυ ναί κα ζη τά α πό το Ζα νό να δα -γκώ σει τον υ πε ρή λι κα για να του προ σφέ ρει την αιώ νιαζωή. Ποιος ό μως εί ναι ο μυ στη ριώ δης γέ ρος;

Η ται νία παίρ νει πο λύ κα λό βαθ μό ως πα ρα γω γή.Προ σω πι κά, θεω ρώ πως κά που ε κεί τε λειώ νει και η α -ξία της. Η α λή θεια εί ναι πως δί χα σε το κοι νό που την

πα ρα κο λού θη σε στο Φε στι βά λ, ε πει δή πολ λοί θε α τές εί -χαν (εί χα με) πολ λές προσ δο κίες. Και ε νώ η ται νία κυ λάμε τον πρω τα γω νι στή να τρέ μει χο ρεύο ντας και να τρέ -χει πί σω α πό την Αλί κη, κά ποια στιγ μή α ντι λαμ βα νό μα -στε πως πρό κει ται για έ να πο λι τι κό σχό λιο το ο ποίο α -να φέ ρε ται στην προ σπά θεια νε κρα νά στα σης του να ζι -σμού και του φα σι σμού. Μό νο που για να κα τα λή ξου μεε κεί έ χει πε ρά σει πε ρί που μία ώ ρα σου ρε α λι σμού καιγκρο τέ σκου ά νευ λό γου και αι τίας, με σκη νο θε τι κούςακ κι σμούς χω ρίς ου σία. Με λύ πη μου, βλέ πο ντας τηνται νία, κα τέ λη ξα στο συ μπέ ρα σμα: Πο λύ κα κό για το τί -πο τα.

Ο Γιάν νης Βεσ λε μές ση μειώ νει για την ται νία: «Ο Ζα -νό εί ναι βα μπίρ. Ένας Έλλη νας βρι κό λα κας που χο -ρεύει για να ζει, πί νει αί μα για να ε πι βιώ νει. Η καρ διάτου εί ναι πα γω μέ νη αλ λά αυ τός εί ναι πυ ρα κτω μέ νοςσαν το κέ ντρο της γης. Καί γε ται κά θε βρά δυ σαν να μηνυ πάρ χει αύ ριο. Η Νορ βη γία εί ναι έ να τρα γού δι για τηνπα γω μέ νη χώ ρα που κα τε βαί νει στη Με σό γειο, έ νας κό -σμος που κι νεί ται πα ράλ λη λα με το δι κό μας, έ νας ρυθ -μός που αρ νεί ται να στα μα τή σει».

[email protected],kersanidis.wordpress.com

Page 30: Κυριακη 04-01-2015

3300 Η ΕΠΟΧΗ 4 Ιανουαρίου 2015ΘΕΩΡΙΑ

Στο πλαίσιο της επαναστατικής θεω-ρίας, ποια είναι κατά τη γνώμη σας ηαξία του Μαρξισμού σήμερα;

Ο Μαρξ προτείνει ένα πολύ καλόσχήμα για να προσεγγίσουμε την κοι-νωνική αλλαγή και, την ίδια στιγμή,προτείνει έναν τρόπο να κατανοήσουμεκριτικά πώς λειτουργεί το κεφάλαιο.Είναι ιδιαίτερα σημαντικές προσεγγί-σεις, διότι το κεφάλαιο κινείται με μυ-στηριώδεις τρόπους και συχνά κρύβειαυτό που πραγματικά συμβαίνει. ΟΜαρξ κάνει πολύ καλή δουλειά στηναπομυθοποίηση αυτών των παραστά-σεων. Αναπτύσσει μια μέθοδο για ναδιερευνήσουμε τι πραγματικά συμβαίνεικαι, κατά συνέπεια, για να κατανοή-σουμε τι χρειάζεται να αλλάξει, ώστε ναυπάρξει ένα επαναστατικό κίνημαεκτός της καπιταλιστικής κυριαρχίαςπου να επιτρέπει τη οικοδόμηση ενόςκόσμου βασισμένου σε διαφορετικέςκοινωνικές σχέσεις και με διαφορετι-κές αντιλήψεις για την αξία.

Η σταδιακή εγκατάλειψη του Μαρξι-σμού, μετά την πτώση του τείχους τουΒερολίνου, αποτελεί χαρακτηριστικότης αριστεράς ανά τον κόσμο. Ποιεςείναι οι συνέπειες σήμερα;

Υπήρχαν πάντα δύο οπτικές του μαρ-ξιστικού κινήματος: Η μία είναι κριτικήτου καπιταλισμού και η άλλη ένα είδοςθεωρητικής προσέγγισης του πώς μπο-ρεί να οργανωθεί μια εναλλακτική στονκαπιταλισμό. Ο Μαρξ δεν μίλησε ιδιαί-τερα για το δεύτερο και αυτό, κατά τηγνώμη μου, συνέβη διότι δεν πίστευε σεένα ουτοπικό σχέδιο που απλώς συλ-λαμβάνεται και υλοποιείται. Βεβαίως,είχε κάποιες ιδέες για ορισμένες πρα-κτικές της εποχής του, αλλά, νομίζω,ποτέ δεν είχε κάποια θέση, σύμφωνα μετην οποία οι πρακτικές στις οποίες είχεεμπλακεί έπρεπε να αναπαραχθούν καιαλλού. Το ερώτημα για το ποιες χρει-άζεται να είναι αυτές οι πρακτικές σή-μερα παραμένει και, βεβαίως, η εμφά-νιση κάποιων από αυτές τις πρακτικέςστη Σοβιετική Ένωση και την Κίνα είχεσαφώς διάφορα προβλήματα. ∆εν απο-δέχομαι τη γενική διαπίστωση της ολι-κής αποτυχίας. Στην πραγματικότητα,σε ορισμένα σημεία, αυτές οι χώρες πέ-τυχαν σημαντικές νίκες που ξεχάστη-καν, αλλά σαφώς η πορεία αυτών τωνεμπειριών δεν ήταν βιώσιμη και αυτέςοι συγκεκριμένες πρακτικές κατέρρευ-σαν.

Ο Μαρξ, όμως, ήταν πάντα κριτικόςαπέναντι στο κεφάλαιο. Όταν το κεφά-λαιο αναδύθηκε ανεξέλεγκτα και θριαμ-βευτικά, τη δεκαετία του 1990, διαφά-νηκε γρήγορα ότι δεν ήταν μια σταθερήμορφή οικονομικής οργάνωσης καιαυτό σημαίνει ότι η ανάγκη για κριτικήτου κεφαλαίου υπήρξε ακόμη πιο επι-τακτική. Έπειτα βρεθήκαμε στην κατά-σταση όπου οι οικονομολόγοι διέβλε-

παν τη σημασία των αποτελεσματικώναγορών και, όταν αργότερα όλα κατέρ-ρευσαν και ρωτήθηκαν για την αιτία,δεν είχαν ιδέα. Αυτός που πιστεύω ότιείχε μια καθαρή ιδέα για την αιτία τηςκατάρρευσης ήταν ο Μαρξ. Γι’ αυτόμετά την κατάρρευση στο τέλος της δε-καετίας του ’90, για παράδειγμα μετά τημεγάλη κρίση στη νοτιοανατολική Ασίατο 1997-1998 και αργότερα στην αργεν-τίνικη κρίση το 2001, ο Μαρξ έγινεπολύ πιο επίκαιρος. Έκτοτε βρισκόμα-στε σε συνεχή κρίση, η οποία επιχειρή-θηκε να ισοσκελιστεί με τη φούσκα τωνακινήτων στις ΗΠΑ, μέχρι που επιστρέ-ψαμε ξανά στην κατάρρευση. Αποκαλύ-φθηκε, έτσι, ένα σημαντικά ασταθές καιπαράλογο καπιταλιστικό σύστημα και ηαναγκαιότητα για κριτική αναδεικνύε-ται ολοένα και πιο ισχυρή, εφόσον οιάνθρωποι διαπιστώνουν ότι είναι ιδιαί-τερα δύσκολο να γίνει κατανοητό γιατίσυμβαίνει ό,τι συμβαίνει. Τώρα βιώ-νουμε την ειρωνεία, η επανάσταση καιο μετασχηματισμός να έχουν απαξιωθείκαι η δυνατότητα δόμησης μιας κριτι-κής ενάντια στις αντιφάσεις του κεφα-λαίου έχει γίνει ακόμα πιο σημαντική.

Από το κίνημα ξανά στο κόμμα

Σε ένα από τα τελευταία βιβλία του, οΈρικ Χομπσμπάουμ είπε ότι με τηνπτώση του τείχους του Βερολίνου οΜαρξισμός απελευθερώθηκε από τη σο-βιετική παράδοση. Σήμερα, υπάρχει μιαέκρηξη κοινωνικών κινημάτων σε όλοτον κόσμο, τι συνέβη στην έννοια τουκόμματος και τη λενινιστική προσέγ-γιση;

Η λενινιστική έννοια του κόμματοςεγκαταλείπεται σε μεγάλο βαθμό, εξαι-τίας της σχέσης της με ό,τι συνέβη σεκομμουνιστικές χώρες, όπως η Σοβιε-τική Ένωση και η Κίνα. Υπήρξε μιααπόπειρα, όπως το θέτει ο Τζον Χολο-γούεϊ, να αλλάξει ο κόσμος χωρίς σχη-ματισμό κομμάτων και χωρίς κατ’ανάγκη να τίθεται το ζήτημα της ανά-ληψης της κρατικής εξουσίας. Υπήρξε,λοιπόν, μια περίοδος, κατά την οποίατα κοινωνικά κινήματα αποπειράθηκαννα διερευνήσουν μια διαφορετική βάσηγια πολιτική δράση και δημοκρατικήλειτουργία. Πρόκειται για μια φάση, ηοποία υποψιάζομαι ότι θα τελειώσεισύντομα και θα δούμε την ανάδυσηνέων πολιτικών σχημάτων, όπως, γιαπαράδειγμα, ο ΣΥΡΙΖΑ στην Ελλάδα καιτο Ποδέμος στην Ισπανία, τα οποίαοπωσδήποτε μπορούν να κερδίσουνκοινοβουλευτικές πλειοψηφίες στοάμεσο μέλλον. Οι πολίτες αποδέχονταιότι οι πειραματισμοί που πραγματοποι-ήθηκαν τα τελευταία χρόνια με τις αμε-σοδημοκρατικές και οριζόντιες συνε-λεύσεις έφτασαν στο όριό τους και δενμπορούν να αλλάξουν τον κόσμο χωρίς

ανάληψη εξουσίας. Πιστεύω, επίσης,ότι κατά κάποιο τρόπο επαναδόμησανδημοκρατικά σχήματα για τη λήψη απο-φάσεων μέσα στη δομή ενός είδουςκόμματος και ότι, σε κάποια στιγμή, θαχρειαστεί να αντιμετωπίσουν μια ειδικήσχέση με τη φύση του κράτους. Πρό-κειται, αναμφίβολα, για μια πολύ προ-βληματική περιοχή, διότι το κράτοςέχει γίνει στην πραγματικότητα απο-κλειστικός εντολοδόχος του κεφα-λαίου, ιδιαίτερα τα τελευταία δέκα - δε-καπέντε χρόνια. Οπότε, φαίνεται νααναδύεται μια μάχη γύρω από αυτό τοερώτημα, αλλά δεν πιστεύω ότι η πλει-οψηφία της αριστεράς έχει προετοιμα-στεί για να το παλέψει ή να το αναλογι-στεί. Πιστεύω ότι γίνεται μια επανεκτί-μηση του τρόπου με τον οποίο θα δια-κυβερνήσουμε τους εαυτούς μας, ωςεδραιωμένες δημοκρατικές δομές πουδεν έχουν διαφθαρεί από την εξουσία ήτο χρήμα και δεν έχουν καταστραφείαπό ιεραρχικές ηγετικές δομές, οιοποίες αδυνατούν να λογοδοτήσουνστην πολιτική και κοινωνική τουςβάση. Συνεπώς, βρισκόμαστε σε μια πε-ρίοδο μετασχηματισμού που πιστεύωότι θα διαρκέσει για δύο - τρία χρόνια,με σπουδαίους πειραματισμούς όσοναφορά τι πρόκειται να κάνουν ο ΣΥΡΙΖΑ

και το Ποδέμος όταν αναλάβουν εξου-σία. Τι θα έκαναν, για παράδειγμα,αυτές οι εναλλακτικές μορφές διακυ-βέρνησης αν κερδιζόταν η ανεξαρτησίατης Σκοτίας; Υπάρχουν διαφορετικέςενδιαφέρουσες πιθανότητες που δενείναι εφικτές τώρα, αλλά θα βρεθούν σεένα πολύ διαφορετικό πολιτικό περι-βάλλον σε δύο - τρία χρόνια.

Μετά την εγκατάλειψη του Μαρξι-σμού, η ηγεμονία της Παγκόσμιας Τρά-πεζας και έννοιες όπως «ο πόλεμοςενάντια στη φτώχεια» απέκτησαν ση-μαντική επιρροή στις λατινοαμερικάνι-κες κυβερνήσεις, δημιούργησαν μια έν-νοια «προοδευτισμού», κατανοώνταςαυτή τη στρατηγική ως ένα αποτελε-σματικό σχήμα για να δαμαστούν οι κοι-νωνικές συγκρούσεις με μια πολιτικήαναδιανομής και σε ένα δυτικού τύπουδημοκρατικό πλαίσιο. Κατά τη γνώμησας, ποιος είναι ο ρόλος και τα όρια τέ-τοιων κυβερνήσεων, που βρίσκεται ηταξική πάλη όταν οι κυβερνήσεις εστιά-ζουν στη φτώχεια και όχι στον πλούτο;

Πιστεύω ότι κάθε κυβέρνηση αριστε-ράς που αναλαμβάνει εξουσία, αντιμε-τωπίζει δύο προβλήματα: το πρώτο, ότιμε μια βαθύτερη θεώρηση, έχουμε όλοιγίνει νεοφιλελεύθεροι χωρίς να το ανα-γνωρίζουμε. Με εκπλήσσει ότι στη Λα-

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΜΕ ΤΟΝ ΜΑΡΞΙΣΤΗ ΓΕΩΓΡΑΦΟ, ΝΤΕΪΒΙΝΤ ΧΑΡΒΕΪ

Ένα πολιτικό κίνημα, αυτό φοβάταιη εξουσία του χρήμα τος

Οι πολίτες αποδέχονται ότι οι πειραματισμοί πουπραγματοποιήθηκαν τα τελευταία χρόνια με τιςαμεσοδημοκρατικές και οριζόντιες συνελεύσειςέφτασαν στο όριό τους και δεν μπορούν να αλλά-ξουν τον κόσμο χωρίς ανάληψη εξουσίας.

Ο Ντέιβιντ Χάρβεϊ, μαρξιστής γεωγράφος και καθηγητής στο Graduate Center του Πα νε πι στη μίου της Πό ληςτης Νέ ας Υόρ κης, ό που δι δά σκει το Κε φά λαιο του Μαρξ, βρέθηκε πρόσφατα στη Χιλή όπου έδωσε μια μακροσκελήσυνέντευξη στην οποία μιλά για την επικαιρότητα του Μαρξισμού, για το τι απέγινε με τη λενινιστική έννοια τουκόμματος και για την αναγκαιότητα ανάλυσης και κατανόησης των εναλλακτικών στον καπιταλισμό. Ενώ διατυπώνειτην άποψη ότι «βρισκόμαστε σε μια περίοδο μετασχηματισμού, που θα διαρκέσει για δύο - τρία χρόνια, με σπουδαίουςπειραματισμούς όσον αφορά τι πρόκειται να κάνουν ο ΣΥΡΙΖΑ και το Ποδέμος όταν αναλάβουν εξουσία».

Page 31: Κυριακη 04-01-2015

Η ΕΠΟΧΗ 4 Ιανουαρίου 2015 3311ΘΕΩΡΙΑ

τινική Αμερική, παρόλη τη ρητορικήπου λέει «δεν είμαστε νεοφιλελεύθε-ροι», στην πραγματικότητα, ο νεοφιλε-λεύθερος τρόπος σκέψης είναι βαθιάριζωμένος, αν και με διαφορετικές μορ-φές, σε κάθε χώρα. Συνεπώς, η νοητικήαντίληψη του κόσμου εκρέει από αυτόπου θα ονόμαζα «ρίζωμα της νεοφιλε-λεύθερης σκέψης στους ανθρώπους»και είναι ένα σημαντικό πρόβλημα, σελαϊκό και κυβερνητικό επίπεδο εξίσου,και αυτό αναδεικνύει ξανά τη σημασίατης μαρξιστικής κριτικής. Όταν λέω ότιθα πρέπει να υπάρχει μια μαρξιστικήκριτική, δεν εννοώ ένα είδος «υπερ-αρι-στερισμού», αλλά τη βαθιά κατανόησητου τρόπου με τον οποίο διαμορφώνε-ται η πολιτική υποκειμενικότητα απόμια συγκεκριμένη αφήγηση και τι χρει-άζεται για να μετασχηματιστεί αυτή ηπολιτική υποκειμενικότητα, ώστε να ξε-περάσουμε την πολιτική της αναδιανο-μής που είναι κυρίαρχη αυτή τη στιγμή.

Το δεύτερο πρόβλημα είναι η αντί-ληψη ότι κάθε οικονομία είναι ένα νησίκαι η φαντασίωση ότι μια εθνική οικο-νομία μπορεί να αποσπαστεί από τηνπαγκόσμια οικονομία. Συνεπώς, υπάρ-χουν διαρκείς αντιφάσεις που πρέπεινα αντιμετωπιστούν. Για παράδειγμα,αν μια οικονομία είναι βασισμένη σεεξαγωγές, τότε είναι πολύ δύσκολο ναπεις ότι παύουν οι εξαγωγές, διότι δενυπάρχει καταμερισμός εργασίας και δενμπορείς να εξασφαλίσεις βασικάαγαθά. Υπάρχουν διαφορετικές τάσειςπου χρειάζεται να γίνουν αντικείμενοδιαχείρισης και αυτός είναι ένας τομέαςόπου σοβαρές πολιτικές μπορούν να τε-θούν σε κίνηση. Πιστεύω ότι οι στρατη-γικές για την επαναβιομηχάνιση οικο-νομιών που βρίσκονται σε διάφορα στά-δια αποβιομηχάνισης είναι περιορισμέ-νες. Ωστόσο, αυτό για το οποίο μιλάωεγώ είναι η διερεύνηση νέων τρόπωνπαραγωγής προϊόντων που δεν εμπλέ-κονται στη δύσκολη ανταγωνιστικό-τητα του εξαιρετικά χαμηλού κόστουςπαραγωγής στην Κίνα. Υπάρχουν τε-χνολογικά επιτεύγματα που μπορούν νααξιοποιηθούν στην παραγωγή αγαθώνκαι υπηρεσιών με τοπικότητα και πολύλιγότερη ένταση για το περιβάλλον,ώστε να παράγουμε τοπικά προϊόντακαι όχι να προμηθευόμαστε μέσω τουπαγκόσμιου εμπορίου. Βεβαίως, δενισχυρίζομαι ότι αυτή η τακτική μπορείνα δημιουργήσει πλήρη ανεξαρτησία,αλλά ότι υπάρχουν πολλά διαφορετικάπεδία για την επανάκτηση της εσωτερι-κής αγοράς και τον επανασχεδιασμότης βιομηχανίας και της γεωργίας.

Πιστεύω στη διερεύνηση νέων μορ-φών κοινωνικών σχέσεων και οργάνω-σης, που επιτρέπουν τη στρατηγική τηςήπιας επαναβιομηχάνισης και αυτό μεοδηγεί σε ένα ακόμα σημείο: την καλύ-τερη συνεργασία μεταξύ των χωρών,στόχος που σημαίνει μια σειρά απόπράγματα. Για παράδειγμα, στη Λατι-νική Αμερική, η ανταπόκριση των συγ-κοινωνιών είναι τραγική και πολύακριβή, δεν μπορείς να βρεις ένα εισι-τήριο από τη μια πρωτεύουσα κράτουςστην άλλη. Αυτό είναι κάτι που μπορείνα διορθωθεί, αλλά χρειάζεται συλλο-γική δράση. Ειδικά για τις χώρες τηςΛατινικής Αμερικής το να είναι ενωμέ-

νες σημαίνει να αναπτύξουν κοινή περι-φερειακή οικονομία στη θέση του δόγ-ματος «η οικονομία μου εναντίον της οι-κονομίας σου».

∆ημοκρατία του χρήματος

Όπως έχετε επισημάνει σε κάποιεςδιαλέξεις και συνεντεύξεις σας, οι δη-μοκρατίες σήμερα είναι «δημοκρατίεςτου χρήματος», στις οποίες το τοπικόκαι διεθνές κεφάλαιο μπορεί να επηρε-άσει άμεσα την εφαρμοζόμενη πολι-

τική. Τι αποτελεί την εναλλακτική, τιμπορεί να είναι η νέα σημαία των κοι-νωνικών και πολιτικών κινημάτων;

Θα χρειαστεί πολύ χρόνο και πολι-τική αναταραχή. Οι προοπτικές είναιιδιαίτερες για κάθε χώρα. Για παρά-δειγμα στις ΗΠΑ, οι αποφάσεις τουΑνώτατου ∆ικαστηρίου ολοένα και πε-ρισσότερο νομιμοποιούν τη δαπάνηχρημάτων στην πολιτική ως μια μορφήυποστήριξης, πέρα από το Σύνταγμακαι την ελευθερία της έκφρασης. Απο-φάσεις που ξεκίνησαν τη δεκαετία του1970, συνεχίζονται και γίνονται όλο και

πιο ανεκτικές στη δαπάνη χρημάτωνστην πολιτική. Οι χώρες που έχουνθέσει περιορισμούς όσον αφορά τηνεπίδραση του χρήματος στην πολιτικήδιαδικασία απαλείφονται μία προς μία.Θεωρώ ότι είναι καίριο να επαναφέ-ρουμε αυτές τις οριοθετήσεις και νααπομακρύνουμε το χρήμα από την πο-λιτική πράξη. Πιστεύω, δηλαδή, ότι οιπολίτες χρειάζεται να προστατεύονταιαπό την επίθεση των προεκλογικών εκ-στρατειών και την εξουσία που παρέχειτο χρήμα στα ΜΜΕ. Αυτό που χρειάζε-ται είναι ένας ισχυρός νόμος ενάντιαστην εμπλοκή του χρήματος στην πολι-τική. Αλλά οι ίδιοι πολιτικοί που κα-λούνται να τον ψηφίσουν, δηλαδή ναθεσπίσουν έλεγχο της ίδιας τους τηςεξουσίας, δεν πρόκειται προφανώς νατο κάνουν, αν δεν υπάρχει ένα ισχυρόλαϊκό κίνημα.

Ίσως αισθανόμαστε ουσιαστικάδίχως κίνητρο στην προσπάθεια να επα-ναδομήσουμε ένα πολιτικό κίνημα,αλλά πρόκειται για ένα από τα λίγαπράγματα που η εξουσία του χρήματοςφοβάται: ότι δηλαδή μια μέρα, ένα χα-ρισματικό πολιτικό πρόσωπο θα έρθεικαι μαζί με την πόλη θα σώσει και τηνπολιτική από την εξουσία του χρήμα-τος. Αυτό δεν έχει ακόμα συμβεί, αλλάόταν συμβεί, φοβάμαι ότι η εξουσία τουχρήματος θα κάνει οτιδήποτε θεωρείαπαραίτητο για να διατηρήσει τονέλεγχο της πολιτικής διαδικασίας.

* Η συνέντευξη δημοσιεύτηκε στο«La chispa» [lachispa-revista.blog-spot.gr], στις 23 ∆εκεμβρίου 2014.

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΜΕ ΤΟΝ ΜΑΡΞΙΣΤΗ ΓΕΩΓΡΑΦΟ, ΝΤΕΪΒΙΝΤ ΧΑΡΒΕΪ

Ένα πολιτικό κίνημα, αυτό φοβάταιη εξουσία του χρήμα τος

Εάν βά λου με τέ λος στο νε ο φι λε λευ θε ρι σμό, μπο- ρού με να βά λου με τέ λος και στην υ πο κρι σία κά- ποιων αν θρώ πων που πι στεύουν ό τι μπο ρού με ναέ χου με έ να η θι κό κα πι τα λι σμό, θεώ ρη ση για την ο -ποία εί μαι ι διαί τε ρα σκε πτι κι στής.

Τώρα βιώνουμε τηνειρωνεία, η επανάστασηκαι ο μετασχηματισμόςνα έχουν απαξιωθεί καιη δυνατότητα δόμησηςμιας κριτικής ενάντιαστις αντιφάσεις τουκεφαλαίου έχει γίνειακόμα πιο σημαντική.

Είμαι σκεπτικιστής στον ηθικό καπιταλισμόΈχουν διατυπωθεί πολλές κριτικές για το νεοφιλελευθερισμό, όπως για παράδειγμα «Το Κεφάλαιο στον 21ο αιώνα» του

Τομάς Πικετί, αλλά στην πλειοψηφία τους δεν αντιμετωπίζουν τον καπιταλιστικό τρόπο παραγωγής. Σύμφωνα και με τοπρόσφατο έργο σας, ποιες είναι οι βασικές αντιφάσεις της καπιταλιστικής κοινωνίας σήμερα και γιατί πρέπει να μιλάμε γιατο τέλος του καπιταλισμού και όχι για το τέλος του νεοφιλελευθερισμού;

Θέλω να πιστεύω ότι, εάν βάλουμε τέλος στο νεοφιλελευθερισμό, μπορούμε να βάλουμε τέλος και στην υποκρισία κάποιωνανθρώπων που πιστεύουν ότι μπορούμε να έχουμε ένα ηθικό καπιταλισμό, που θα παρέχει εργασία και ευκαιρίες και θα ωφε-λεί την πλειοψηφία, θεώρηση για την οποία είμαι ιδιαίτερα σκεπτικιστής. Είμαι πια αρκετά μεγάλος για να θυμάμαι πολλές υπο-σχέσεις της δεκαετίας του 1950 και του 1960, σύμφωνα με τις οποίες η ανάπτυξη θα έβαζε τέλος στη φτώχεια, όταν στηνπραγματικότητα την γιγάντωσε. Είδα το ίδιο να συμβαίνει τη δεκαετία του 1970. Για παράδειγμα, ο Χένρι Κίσιγκερ είχε πει ότιη παγκόσμια πείνα θα απαλειφόταν σε πέντε με δέκα χρόνια. Οι Αναπτυξιακοί Στόχοι της Χιλιετίας από τον ΟΗΕ έλεγαν ότι ηπαγκόσμια φτώχεια θα απαλειφόταν μέχρι το 2015. Συνεπώς, είναι σκεπτικιστής όσον αφορά τη μεταρρύθμιση του νεοφιλε-λευθερισμού και την οικοδόμηση ενός είδους κοινωνικής δημοκρατικής αναδιανομής που θα αποτελέσει μια επαρκή απάντησηστα προβλήματά μας. Επιπλέον, πιστεύω ότι υπάρχουν και άλλα πιεστικά προβλήματα που χρειάζεται να αναλογιστούμε σο-βαρά. Τέτοια είναι τα ζητήματα που ολοένα και περισσότερο καθίσταται ανέφικτο -βιολογικά, κοινωνικά και περιβαλλοντικά-να επιλύσουμε. Υπάρχουν, λοιπόν, πολλοί λόγοι να πάψουμε να σκεφτόμαστε το κεφάλαιο ως την κυρίαρχη μορφή παραγω-γής αγαθών και υπηρεσιών και να αρχίζουμε να σκεφτόμαστε εναλλακτικές δομές για την ανάπτυξη αξιών χρήσης για τονπαγκόσμιο πληθυσμό, πέρα από τον καπιταλισμό που παράγει τα πάντα με σκοπό το κέρδος και τη συσσώρευση πλούτου καιεξουσίας.

Τώρα, αν με ρωτήσετε αν είμαι εκατό τοις εκατό σίγουρος ότι αυτή είναι η μόνη προοπτική, η απάντηση μου θα είναι «όχι».Θα μου άρεσε αν κάποιος μου έδειχνε έναν άλλο δρόμο, αλλά ως τότε χρειάζεται να σκεφτούμε με σοβαρότητα αυτήν τηνπροοπτική. Ένα από τα πράγματα με τα οποία διαφωνώ, είναι η άποψη που λέει ότι δεν χρειάζεται να σκεφτούμε διότι ο κα-πιταλισμός είναι ό,τι είναι και τίποτα παραπάνω. Πιστεύω ότι χρειάζεται να απαλλάξουμε τους εαυτούς μας από τη φράση τηςΜάργκαρετ Θάτσερ: «∆εν υπάρχει εναλλακτική». Υπάρχουν εναλλακτικές. Υπάρχουν μορφές αξίας που θα μπορούσαμε να αρ-χίσουμε να εφαρμόζουμε, υπάρχουν εναλλακτικές μορφές οικονομικής οργάνωσης που μπορούμε να οικοδομήσουμε. Σήμερα,διαθέτουμε τεχνογνωσία για μαζικό συντονισμό και λήψη αποφάσεων, που δεν είχαμε πριν τριάντα χρόνια. Επίσης, υπάρχουνδυνατότητες που δεν έχουμε διερευνήσει διότι δεν είμαστε έτοιμοι. Μάλιστα, πρόκειται για ένα από τα σημεία που με προ-βληματίζουν όσον αφορά την ανώτατη παιδεία: Τα πανεπιστήμια έπρεπε να είναι ο χώρος όπου αυτός ο διάλογος θα πραγμα-τοποιούταν. Όμως, όσες φορές έχω προσπαθήσει να το κάνω, οι άνθρωποι αντιδρούν και μου λένε ότι δεν θέλουν να το σκε-φτούν. Κατά τη γνώμη μου, είναι ένα πολύ σημαντικό ζήτημα για να αναλύσουμε, να εκλογικεύσουμε και να κατανοήσουμε.

Page 32: Κυριακη 04-01-2015

Ο φόβος το στρώνειΤου Θωμά Τσαλαπάτη

Οφόβος νοτίζει ταρούχα, ενώμετρούμε τις

πρώτες ώρες της νέαςχρονιάς. Είναι ο φόβοςόταν λες καλή χρονιά καιδεν είσαι σίγουρος τιεύχεσαι. Ο φόβος μπροστάσε μια ξεχασμένη πόρταανοιχτή σε έναν άδειοπαρατημένο δρόμο, οφόβος πως η ηχώ δεν θαεπιστρέψει τη φωνή σουκαι ο φόβος πως όταντελικά σου απαντήσει ηφωνή αυτή δεν θα σουθυμίζει τίποτα. Ο φόβοςμπροστά σε μια χούφταστάχτη και ο φόβοςμπροστά σε μια σκιάδεμένη στην αυλή ναγαβγίζει τους περαστικούς.Ο φόβος για το λευκόύφασμα που πέφτει στασκοτεινά πατώματα. Οφόβος πως συνηθίζεις καιο φόβος πως ξέμαθες νααντιδράς. Ο φόβος πωςόλα θα μείνουν ίδια και οφόβος πως τίποτα δεν θααλλάξει.Φόβος πως ο κυνισμός θασυνεχίσει να υπάρχει σεάθλιες ανακοινώσεις πουαλατίζουν τις πληγές τωνεγκλημάτων σαν το δελτίοτύπου της ΑΝΕΚ για τοNorman Atlantic:

«∆εδομένου ότι το πλοίοδεν αποτελεί περιουσιακόστοιχείο της Εταιρείας καιότι η Εταιρεία στο πλαίσιοτης ως άνω ναύλωσης έχειπροβεί σε πλήρηασφαλιστική κάλυψη,εκτιμάται ότι δεν θαεπέλθει σημαντικήεπίπτωση στα οικονομικάαποτελέσματα τηςΕταιρείας» . Φόβος πωςδεν θα βρούμε προς τα πούνα κατευθύνουμε την οργήμας απέναντι στοαπάνθρωπο.Φόβος πως ηδημοσιογραφία θαπαραμείνει καρφωμένη σταίδια επίπεδα αθλιότηταςόπως η αντίδραση τουΜανώλη Αναγνωστάκη στοπρωινό του Μέγκα ότανμιλώντας με εγκλωβισμένοστο Norman Atlanticάρχισε να φωνάζει ‘’Έλεοςπια!’’ επειδή ο ναυαγόςέθιξε την στάση τουυπέροχου υπουργούΑργύρη Ντινόπουλου. Ήσαν τους δύοδημοσιογράφους τηςΝΕΡΙΤ που κατά τηδιάρκεια της συνέντευξηςτου Αντώνη Σαμαρά μαςπαρουσίασαν σεπροσομοίωση το πώς θαδομούνται οι συνεντεύξειςσε περιόδους δικτατορίας.Φόβος του Άδωνη

Γεωργιάδη για την ψυχήτης Ρένας ∆ούρου επειδήδεν πήγε στη δοξολογίατης εκκλησίας.Στην εκστρατεία τηςκινδυνολογίας που ξεκινά,ο φόβος ορίζεται ως τομόνο επιχείρημα. Έναςφόβος χτισμένος πάνωστην καταστροφή και τηναπόγνωση, φόβος που δεντις αντιστρέφει αλλάαντίθετα της συντηρεί. Καιτο υλικό με το οποίοφτιάχνεται αυτό τοενδεχόμενο της απώλειαςείναι ακριβώς οι απώλειεςτων τελευταίων ετών, σανμια αντανάκλασή τους στομέλλον, έναςπολλαπλασιασμόςσυνέχειας που για ναεπιμηκύνει τον εαυτό τουπαριστάνει πως τοναντιμάχεται. Αυτοί πουδημιούργησαν την απώλειατώρα τη χρησιμοποιούν ωςόπλο απέναντι σεαντιπάλους διεκδικώνταςτη συνέχειά της ως μόνοενδεχόμενο. Με αυτό τοντρόπο μιλούν κατά τηςκαταστροφής για νασυντηρήσουν το υπέρ της,κόντρα σε μια καταστροφήστο μέλλον ώστε νασυνεχίσουν νακαταστρέφουν στο παρόν.Είναι η κριτική ικανότηταπου έχει ατροφήσει μέσα

στην παραζάλη τηςπαρατεταμένης διάλυσηςκαι τα αντανακλαστικά του‘’όχι άλλο’’ πουστρατολογούνται για νατρομοκρατήσουν. Μα αυτότο ‘’όχι άλλο’’ δενεπιτυγχάνεται ωςελεημοσύνη μέσα από τηνπαθητικότητα του φόβου,αλλά ως διεκδίκηση μέσααπό την ενέργεια τηςελπίδας. Και είναι και πάλιο φόβος αυτός που θαορίσει την ελπίδα ωςανόητο όνειρο, τηνδιεκδίκηση ως κάτι μάταιοκαι την υπόσχεση ωςλαϊκισμό.Είναι τέλος ο φόβος,απέναντι σε κάθε τι το νέομα και ίσως ο φόβος ωςεπικύρωση πως αυτό πουέρχεται θα είναι νέο.Ας τρομοκρατήσουμελοιπόν τους φόβους μας.Βάζοντας τη διεκδίκησηστη θέση της βεβαιότητας,το χώμα στη θέση τηςστάχτης, την ελπίδα στηθέση της απόγνωσης καιτου πανικού. Γιατί το νέοδεν είναι τίποτα άλλο απότον ιδρώτα τουτρομοκρατημένου φόβου.

http://tsalapatis.blogspot.gr/

Φόβος ότι θα δω ένα περιπολικό να μπαίνει στο στενό όπου μένω.Φόβος ότι θα με πάρει ο ύπνος το βράδυ.Φόβος ότι δεν θα με πάρει ο ύπνος.Φόβος ότι το παρελθόν θα ξυπνήσει.Φόβος ότι το παρόν θα πετάξει.Φόβος ότι το τηλέφωνο θα χτυπήσει μες στη μαύρη νύχτα.Φόβος για τις καταιγίδες.Φόβος για την καθαρίστρια που έχει ένα σημάδι στο μάγουλο!Φόβος για τα σκυλιά για τα οποία μου έχουν πει πως δεν δαγκώνουν.Φόβος αγωνίας!Φόβος ότι θα πρέπει να αναγνωρίσω το πτώμα ενός φίλου.Φόβος ότι θα μου τελειώσουν τα λεφτά.Φόβος ότι θα έχω πάρα πολλά, αν κι οι άνθρωποι δεν θα το πιστεύουν.Φόβος για τα ψυχολογικά προφίλ.Φόβος ότι θα αργήσω και φόβος ότι θα φτάσω πριν από όλους.Φόβος για τον γραφικό χαρακτήρα των παιδιών μου σε φακέλους.Φόβος ότι θα πεθάνουν πριν από μένα και ότι θα νιώθω ενοχές.Φόβος ότι θα πρέπει να ζήσω με τη γριά μάνα μου, όταν γεράσω.Φόβος σύγχυσης.Φόβος ότι η σημερινή μέρα θα τελειώσει με μια άσχημη είδηση.Φόβος ότι θα ξυπνήσω και θα έχεις φύγει.Φόβος ότι δεν αγαπώ και φόβος ότι δεν αγαπώ αρκετά.Φόβος ότι αυτό που αγαπώ θα αποβεί ολέθριο για αυτούς που αγαπώ.Φόβος θανάτου.Φόβος ότι θα ζήσω υπερβολικά πολύ.Φόβος θανάτου.

Αυτό το είπα.

(Ρέιμοντ Κάρβερ, «Φόβος», μτφρ. Γιώργος Λαμπράκος)

Ας τρομοκρατήσουμελοιπόν τους φόβουςμας. Βάζοντας τηδιεκδίκηση στη θέσητης βεβαιότητας, τοχώμα στη θέση τηςστάχτης, την ελπίδαστη θέση τηςαπόγνωσης και τουπανικού. Γιατί το νέοδεν είναι τίποτα άλλοαπό τον ιδρώτα τουτρομοκρατημένουφόβου.